Aer dat uwe Doorluchticheden
het langhe gHewenfchte Odroy©
van de W^eft-Indifche Compagnie
hadden gebracht tot een vaft ende
bondich befluyt, zoo was het nu
tijdt dat alle ghetrouwe lief-hebbers des Va-
derlandtSjhaeruyterftebefte foudendoen, om
te vervorderen de middelen die noodigh zijn
tot uyt-voeringhe van zoo grooten ende ghe-
wichtighen werck, vvelcke middelen alzoo fy
beftaen in twee deelen^te weten, in^t op-bren-
ghen van een grootCapitael, tot uyt-ruftinghe
van een aenfienlijckghetal van Schepen, hoogh-
noodigh tot het bevaren ende befoecken van zo
vele ende vvijdt-verfpreyde Landen> als in den
voorfchrevenOótroye begrepen zijn5 ende ten
anderen, ingoedekennifTevan de voorfchreven
Landen ende Luyden, tot onderrechtinge van
de ghene die de direólie van defe Weft-Indifche
Compagnie bevolen is, als mede die, de vvelcke

de refolutien hier te Lande ghenomen, fallen
gaen uyt^voeren: Tot vervorderinghevanbey-
de defe middelen, hebbe ick naer mijn fchuldi-
ghe plicht ende geringh vermoghen 5 getracht
foo vele toe tebrenghenals ick konde, ende in-
fonderheyt tot het tweede, alvvaerick als noch
bet meefte gebreck fpeurde. Ick hadde al voor
vele jaren, uyt een fonderlinghen luft, Dy een
vergadert alles tghene by diverfche natiën in
druck was uyt-ghegeven van de Landen van
^STeft-Indien 5 oock eenighc gefchreven lour-
nalen van eenige Stier-Heden van onfe natie^
ende daer uyt feeckere korte aen-teeckenin-
ghen ghetrocken : VVt de vvelcke ick, door
aen-porringhe van verfcheyden Heeren ende
vrienden, defeBefchrijvinghe van WeftJndien
hebbe by een gheftelt , vvelck nu onder de
befcherminghe van uwen Doorluchtighen.
naem voort-komr. Sy enkonde noch en be-
hoorde by my niemant anders toe-gheeygent
te worden , als uwe Doorluchticheden ^ als
vvéfende Vaders van \'tVaderlandt, ende Aen-
legghers ende Voorflanders van het groote
vverck, om welckes wille defeBefchrijvinghe
is^verveerdichr. Watarbeydt ende moeyte by
my in dit vverck te vervoorderen is genomen,
füllen die lichtelijck oordeelen die de wijdt-
lufticheyt van defe Landen, ende diverfiteyt

van Autheuren , uyt de vvelcke dit vverck is
ghenomen, füllen aen fien : Alle de vergeldin-
ghe die ickdaer voor verwachte , is, dat uwe
Doorluchticheden ghelieven defen mijnen ar-
beydt met een goede ooghe aen te fchouwen,
ende te aenveerden als een getuygenis van mi)-^
nen willigen dienft endefchuldigedanckbaer--
heyt.Den Almogenden Godt ende genadigen
bcfchermervanons lieve Vaderlandt, geve uwe
Doorluchticheden een gheluckige èndelangh-
duerighe regeringhe.overwinninghe van fyne
vyanden, tot voorftandt van fyne Kercke, ende
vvelftandt van alle trouw-hertighe ingefetenc
vandefeLanden,ghelijckt felve gheduerlijck
doör vyerige gebeden vvort verfocht doormy

Ie Staten(^enerael der VereenichdeU^ederlanden^ hebben ghe-
consenteert ende geoBroyeert, confenteren ende oärojeren mïdts
defin lohan de Laet, \'uyoonende tot Leyden ^ dat hy \'Voor den tijdt
\'van fuvaelf laren naeB-komende^ alleen in de vereenichde Provin^
cienpilmoghen doen Drucken:, ende uyt-gheven, in diverßhe taleny
feecker Boeckeghenaemt Nieuwe VVerelt^, ofce BefchrijVinghe vail
VVeft-IndieOj verciert met diverßhe Kaerten^ tot onderrechtinghe
\'van het filve Boecke ofte Hifiorie. Verbiedende ailen^ende eenyeghe-
locken Ingefetenen van defe Landen^ ^tvoorfBoeck binnen den voorf

ken ende uyt-gheven, oft elders naer-ghedruä in de vereenichdeTro-
\'vincien te brenghen, om verkoft, ofte uyt-ghegeven te worden j ofte
oock eenighe Kaerten intgheheeloftefuck-ghew^s^ ujt het voorf
\'Boeck te nemen y om ly andere Boecken uyt-ghegheven te worden ^
finder confent van den voornoemden lohan de Laet, hy verbeurte
van de felve na-ghedruBe exemplaren ofteBoecken,daer info danige
Kaerten in\'tgheheel, ofte deel, ghevonden mochten werden^ ende
daer en boven een fimme van fis hondert guldens \\ \'tappliceren een
derdendeet daer van tot behoef van den Officier die de calangie doen
fal, het tweede derdendeeltot behoef van den armen-^ende het reïie-
rende derdendeel tot behoef van den lohan de Laet. Verbie-

dende voorts gheltjcke materie voort aen te Drucken, ofte uyt te ghe-
*ueny finder dat d\'Originelen van dien eer ft bj ons ghevifit eert, ende
daer toe confent ghegheven z^yOp pene by onß voorgaendePlaccaten
op\'tfluchjvan de\'Druckerjen gheemaneert,

Ghedaenter uergaderinghe yan de Hoogh-ghemelte Beeren Staten Generael^ m
s\'Gravefi\'Haghe op den xvi i. Julijfeflhïen honden yïer en rvy \'mtich,

te toaevtci^outuen/ etiDe boo^ mü: Dat tc^ titt toercH alleen geb&e toevt^oo^tiett tot gfje
wepneti öieiiöe / enöe nut ban onö BaJseclanöt / om een genemle towtenfcöaj^ ban De
HanDenban Weft-indien on0 IteDenmtefcöeipen/enDeeenlua tot boo^Der önDer?
foeefemgöetebeth3echen:^e!^enneonDertu(rcöen saecne/Datfiettoeeeftmetenjjeeft
beboJmaecktfiept/Dieickfelfótoeltöenfcöte/enDeanDeïetoelfullenmoge^
öan treibe en homt niet bp möne öofRcljept / maev bpgjiebiech ban meeröer enDe öe^
ter onDeretcfttmöfte: me meevDev henntö Daerban öebben/feonnen mpl mDient flaev*
ööetteft/mtoe HomenDeb^eeDev onöev-tnöftn / enbebaer en tußcfienmönenailiepöt
tentetten DupDen> Cen ttoeeDen; Datjoetoel mänpunctpael booi-nemeniiS/Defe
Eanöen alleen <i5eoöraj)ö<cete befcfcöben/öat ebentoel peb goetgöebonDen eeni-»
Ööe bopagien enDeHanDt tocjjtenneafenis anDeveontßanDicBeDen ömenDeDaetbp
te boegöen / om een peDer Herein curieuffjept toat ööenoegöenjsf te geben / enDe ttoevcH
aengöenamec te maecl^en. Cen DetDen/ Dat icfe metboo^Dacöt öebbe aen-göeteecKent
öenamenDergJ)enei:upttoelckerrcö?tftenDittoerctit0bpeengö^
rpn berDienDe eeie te gebend alfoo ick öet Daet boo| ftouDe/ Dat fiet onbetameltjclten lies
ccnanDevgaitepDttegBebiupcKenronDerbeöoo^Iöcke erl^ntemfle ban fpnennaemi
enDe bertcoutoe/Dat alle Dienocjj pet0 fjebben / Dat Dienftigfi fouDe mogöen toefen tot
boo^Deringöe enDe berbetennglje ban Dit toevtü / te m betoogben Tullen ttio?Den/ om
tlelbe met gfjelegöentlieptmpmeDete Deelen. Cen bierDen/Daticlimetiöenöebbetoil^
ïenbooitjS b^enggen/Dan Dat boo^Defen Doo^Den ^|uclt/loo in onfe al0 anDere talen/
gÖemepni0göemaecfet/ofteanDer;0igenetalöctobefeenttógöetoo|Den.
battck meer (ebbe ggelet op De faltefelf^ / al^opDe iuooiDen/enDe oberfuIcl^^Dat nie«
manDt öier en gljeliebe te bertoacljten een cuneufen enDe eenpawgen j^eDerDuptfcfien
ÖÖlitoantöettDercktémeeöbpeen g6eb?acöt«pt Staliaenfcöe/ ^paenfcße/ J\'ran^
CcgeehDe Cnggelfcbefcfj^tften / intoelcl^erobeifetttnggeiclt mptoatnauUier nuenDe
banbebbegl)ebonDenaen Deepggenfcbappen ban peDev tale/ alisi anDeiebeelH^t toel
tullen booi goet fjOuDen^ De töelche/ atö oocl^ alle anDere Die eenigöe boo^Dere mi!5-lia#
ggen mocßtenbinDen/bJOiDen bp Defen göebeDen/ De felbe ofte ober tfiooft te fien en tt
bergeben upt beleeftöepDt/ofte te berifpen met feDicöept. CpnDelijch/foo 3ön top Doo|
onfeboo?gangeri0! miöepDt tot eemgöe fauten/Daer ban top eenigbe reeDe öebben gje^^
merckt > aliö in\'t eerße ^oecH aen\'t beértöienDe Capittel öebben top upt Hcrrera gjje-
fielt / Dat De ^taDt Baracoa iö göelègften feftiejj leguen ban s» lago m Cuba, toelclie
Diftantïenergenönafoo groot Itantoefen/alö De Caertefalupt-toölen.CnDeoppagi-
na 3o.aen\'tepnDetoo^Dt gefegftt/Dat öet<i^p!anDt Santa Cruz ban\'t CplanDt s^ Juan
de Puerto Ricoiegötnaer t ^upDt-toeßen/ toelcfe moet toefen naer\'t ^upDt ooßen»
3!n\'t acötfte ^oech/ op\'ttöienDe Capittel too?Dt gSefegöt / Dat Punta de Chame bp
ïï^eöen De ^taDt Panama 10 tl^anDt ban De Cafiquc Chiapesi toaer in Herrera Jjem
ntoet bergröpen/alfoo bpDe ï^iöojie ban\'t bwDenban De ^upDt-^ee bp Baiboa ge=s
^egöfaemblöcfet/DatöetllanDtbanDefenCariqiicgöri^^^ toajSbp «SoftenDe

troch/eer öp quam aen De ^upDt-»e bp De Goifo s^ Miguel. 3n\'t felfDe ^oecfe Ca^
pittei ttomticf)too|Dt gfjefegöt upt Herrera, bat Cuidad de los Reyesieg^tjionDert
entacötenticö leguen ban De ^taDt SantaFéde Bogota, toelcfe maer tacötenticß le-
guen en l^an toefen bolgfieniö De Caerte. 3n\'t felfDe aen\'t DerDe Capittel too»Dt

toaert/toelcUbolgbensanöere/enDeDebefcöjöWngfiebanDecuöe/toelacötenttomi\'
ticö leguen be{)00|tte toefeti, ï0pb?eefen DatDaer meer fulclte miflepbmgben füllen
gebonDen toojDen/DieDen Hefer naerfpnoo?Delfal göeltebenteonDerfcJepDen.^aei?
3t)n oock berfcöepDen contraDictien tn De aen-göeroerDe ^c6?öber0/Daer topnocö
niet toel gebbenkonnenbanoo^Deelen toie \'trecötfouDe mogen getroffenöe6ben.€n
alfoo top beel tgtis abfent 3Ön göetoeeft ban Den ^|ucfe/foo jönber eenigöe D^ucMau^

(en ôeôactî / wfontietfiepf in be b^eembe tiameti / hm öjielieliß« op te Mmi
Errata ^^^ beïbeteïeiî / tooîgfit: ïeeÜRoxo : en ß». 40. acfit l^ooi ac|ï=

o.^Ä^. 1757. i.Annil,enÖe/.49.Monteio,j&^^. 175 J.49J^yriagiia./\'.2327.ió.Quaucen^
lac.enDe /.4o.Defraguadero./>.2.5i./.3.Chiru.;>.29i./.i<J.deIa Veia.^?.zp4./.i5.Mafteies.
^».295J.36.Almaguer./>.Z9^./.3.Paezes,enÖe/.i5. Almaguer./>.Z97./.5o.Nicardo./>.529.
/ 48.de la Ribera.^\'.4ooi.4i. yendavalen.)>.4oi.I.48.S^anca Maria, 406"./.44.éöÏen»
^>4g.407./.ii.Iguazu5enDe/.2.^.Guaxarapos,enÖe/.3iYguatu.^4^.4o9./.io.Onciveros,
enöe/\'29.Cordoua.jf?.4ii./.i2,.Soiifa./?.4i3 /.3o»Peraluerez. ^>.4i8.Ä3 7 enÖe3 9. Monte
deColligni.^>.42ü./.54.Theologiam.^\'<t^.42i./.Z2.Porcö Segui\'o.
fag.^u.s-M ^ojtugefcn booi ^paegniaecDen^/\'/ï^. 425.1- 5 • Segu 452./. 19. Fran-
Öee!f\'«^-459-/.i^-V\'yapari.;^^^.449./.5.Yacare. fAg.^\'^^A. 44. Cu-
baguaf.4^^.1.19 0nÖertïm0Ïnöen//>.4<^7-^-4-Zabanen./\'.477./.iXariaco.;>.47p//.23

t)en/tDO|tien öp Mt America, eittieöan Ueie Wcft-rn-
dien, etiöe öan anöere oocb anöers gljenaemt: mijti
mepmnsl)eeiU0met öeletooo^öen temafemouer
i5en naem/ te toeten / ofte öie reeljt s^egeijen ts ofte
^ met^mp fal gÖenoegD ttjefen/Dat öe Eefec i^erftaet/
Dat mijn öoo?nemen 10 te fcÖ?ïjtjen Dan öat Dieröeseöeeite tres toe^^
telDts/toeicfeöen C^nöeten onöefeenti0sljeiueeft/i)oo?foo öeïeöp
Baet fcöitften is öUjckentie/(|)oetoeI icfe nieten onthmm/battmU
gïie iicöte etfeententffe öp eenigtie gefpeutt ujo^bt/als \'tfetoe te fien

öaetnaeris ggeUomen/öe eeteöeeft/öat Defe Eanöen öele naee fp=:
nen naem too?tien söenaemt. a>en föonmcfe tian é>jpaegmen/of^
te om epgöentUjcfeer te fp?eecfeen/ öan Caftilicn enDe Leon, pi^
ten&eett alle öefe üantien öem toe te beßooien/npt htat^i ban een
gifte Des J^ansijan Eoomen/ enöefefeere ijeröeelingöe enbe af=
paiingj^e Daeeop giietioigl^t tnffcyen Dementie ben iÈionincUt^an
Portugal: 000? miööel tjan Ujelcfee uerdeeling^e öe iSroone toan Por-
tugal aen ficö ttecfet tiet gantfclje Sannt i^an Brafii, ujeïeife lup meöe
iniiefeöefctiiijöinge \\)eröatten. CnöeopöataUetietoerelt magé
fien ißtm^t tiat Den föonincfe öan J&paegnien in befen is p?eten==
DetenDe /foo fal icfe ^ietDan Ujooibe tot toooiöe in-tpoegöen öe in==
ünnatïeöieöeeerfte ontöecbers öanöefe Eanöen/nptöenname
Danöenmonincfeaenöeingöeöoo^neenöe öefittetsöanöie llan=^
öen placljten te öoen>g0eli)tfe Den i|illo?ie-fcöli|öee Antonio de Her-
^«^raijaertianeen Dooi fcö?iftfteltin fim eerde Decade in t feDenöe
Boecu aen t Deertöienöe Capittel/lnpöenöealötts:

fcl^N.N. dienaernjmde alderhooghße e»demachttchße Koninghen yan Caftil-
Jt la ende Leon, oyery^mners njan de \'^arbarifche natten, haren Amhaßadeur ende

; Cap \'ueyn, ghe-ve u te kannen naer mijn heïi »r/ermoghen, dat (jodt onßn Heere^ een

ende eeuyyigk yfehtep den Hemel ende de iAerde, ende een Man ende een Vrouwe^
*z;cin yvelcke ghy ende^yy, ende alk menfihen uoort-ghebracht ^ijn, ende alle die
naer ons noch <voort- komenfuUen: doch door de ntenichte yan de generatien die uan
de fehe gbe/proten , fints r^ijfduyßnt ende meer jaren heryyaerts dat de "vye-
reltghefihapenü gheyyeeß, yyas het noodigh, dat de eene menfihen \'m d\'ien, ende
d: ander m d\'ander ghedeelte finden yyoomn^ ende y er deelt uyorden m yelt Kicken

mdeProvmcieti, om datß haeraÜe in een gheyyeße niet en konden onderhouden.
Van aüe dejè yolckeren heeft de Heere onfi Godt de firghe ende laß gheghey en aen ee-
nen dieghenaemt yyas Petrus, o^ dat hy Beer ende Overße finde yyefin njan alle de
menfihen des ^vy ere lts, datfe alle hem fiuden ghehoorfrmen ^ende dat hy \'thoo ft fin-
de ^ijn yant gantfche menfihelijck^heflacht, yyaer dat de filye ooch^yyoonden ofie
leefden ^ende yan njyat yyet^gheloof, ofte fiRe ß oockyvaren: ende gaf hem degant^
fihe rvyereldt totßnen dienße ende onderßn ghebtedt; ende ghe lij ckj^y hem belaße
ßn Stoel te fitten te Jörnen, als yyefinde de gheleghenße piaetfi om de ghantfihe
yyerelt te regieren ,fio liet hy hem oock^ury in eenigh anderghedeelte des yyereldts
ßnßoel t€fetten ende te houden-^te oórdeelen ende te regeeren alle yolcksren^ ChriHe-
nen, Mooren^ loden ende Hey denen ^en de yan njyat anderfieSie ofte gheloofß moch-
ten yyefin. Defe noemden men ^^ figghen ^yonderbaerlijck^ öyer-
ße, Vader ende befihermer, door dien hy is een Vader ende Goayerneur uan alle
menfihen, T>efin heylighen Vaderghehoorfiaemden, ende namen yoor haren Heere
Komnckjnde Oyerße ym de ghantfihe yyijde yyerelt, alle deghene dteindien tijdt
leefden} ende yan ghelijcke hebbenfi ooc^ghehouden alle de andere die njeryolghens
yerkoren ^ijn tot de Taufilijcke yyeerdicheyt ^ ende üfioo yeryolght tot op heden, en*
defalfio yeryolghen tot het eyndedes yyereldts. Ben yan defi Hooge-prießers yoor\'
ßydt,als Heere yan de yyerelt,fihoncl^ defi Eylanden ende yaße Landen inende
aende Zee Occ^nmgheleghenyaen de Catholijcke Koninghen yan Cafl:2lla,\'vW<r4
doenyyarenDon Ferdinandoende DonnaYlabcl, hoogh-loffelijckerghedachte-
niSy ende aen hare erfghenamen onfi Fdeeren, met alles yyat daer in ü \\ ghelijckt \'tfil-
ye benepen ü in fijnere fihriften daer yan ghemaeckt, yyelck,ghy menghtßenfio ghy
yyildt:Soo dat ßn^^\' ü Qninck, ende Heer yan defi Uylanden ende ya^ie Lan-
den uyt kr acht yan de yoorfihreyen gifte; Ende eenighe Ey landen, ende by naer alle
die dit is te kennen ghegeyen^hebben reedeßn M*^- oyer falcx yoor fpninc ende Heere
aen-ghenomen,hem ghehoorßemt ende ghedient s ende dienen hem noch als onderda-
nen fihuldigh "^ijn, ende datmetghemoede^ endeßnder eenighentegheniiandt$ daer
naerfinder uyt-Hely mede onderricht \'^nde yarit <uoorgaende ^ ghehoorfaemdenß
medede\'^ltgieufimannen, die hyhaer toe-findtyOm ons heyli^e (jelooyeyan hen
te yerBaen, ende daer in onderyyefin te yyorden^ende alle die nytharen yrijen yyd-
leende ónbedyyonghen finder giften ofte ander befpreck,ChnBenen yyierden ende
blijyen,ontfinck,fyn Majefteyc die blydelijckjnde mildeljjc,ende gheboodt datmenfi
ßude traUeren alsßn andere onderdanen ende yafaÜen: ende ghy lieden T^ljt ^ehott^
den mede alfio te doen. Derhalyen fio bidde ende yerßeck? ick. -»fi^ yele my moghe^
lijckenis^datghyyyiltaen-merckentgheneick^ghefiyt hebbe, ende dat ghy om ^tßU
ye beter te yerfiaen, e7ide u daer op te beraden, neemtfeieren tijdt, als btlltjckü, en-
de dat ghy erkent de heyltgheKercke yoorVrouyye ende Oyerße ruan de gantfihe
yyereldt y ende den opperBen l?rießer ghenaemt Papa, in haren naem , ende ßn
MiLjc^cyt inßn plaetfe als opperße Heer ende Coninck^yande Ey landen ende yafle
Laitden ^ uyt krocht yande yoor-fihreyen gifteende dat ghy toelaet dat d^fe l^li-
gieufi Vaders het boyen-yerhaelde u yerkpndighen. Sooghy fio doet, filt yyeldoen^
ende \'tgheneghyaen ßn Majeftcyt fchuldigh \\ijt:ende ick^ inßnen name fal uaen-
yaerden in aller liefde^ ende fal ti laten uyye urouyyen ende kinderen yry fonderßa-

Vermje, op dat ^y daer mede yryelijck^doet yvat u gheliefi ende goedt yindt^ ghe^
lijcl^ghedaen hebben de inyyoonders \'van meeÜ alle dander Eylanden: ende bo\'ven
defen,foofalßn Majcfteyc »^m« yele uryhedenendegroote belooninghen. t^aer
indien ghy het niet en doet^ ende malicieußlijcken uyt-ßelßecl^^fio laeticl^ h yyeten,
dat ick^ door de hülfe Godts met macht teghen uJal in-trecken , ende u oorloghe aen
doen yan aüen kanten naer dat ickjjeß fdkönnen, endefalu brenghen onderhet jock,
ende ghehoorfiemheyt yan deKerck^eendeJyneMsiic{\\.cyt, endeßltfvye <-uyijyen
ende kinderen yyegh-nemen ende totflayen maecken, yerkpopen^ ende yoorder daer
ntede bandelen alsJyne Wi^cïkcytßlghebieden-^ Ick^ßlu myegoederen benemen^
endedle quaedt endeßhade doen, die ickj^an, als aen u af allen die niet yyillenghe-
hoorfamen^ofte aen-nemen haren Heere,maer hem yyeder-ßreken ende teghen-Haen,
Ende froteßere dat de doodt-flaghen endeßhaden daer uyt te yolghen, door uyye dy-
ghenßhuldtontßaen,ende niet doorßn Majcfteytöy^f myende defe Cavallcros W/tf
met my \'^tjngheke^en, Snde ickjbegeeredat hy den teghenyyoordtghen Notaris daet
yangheßgheldeghetuyghenü my filyyorden ghegeyen, dat icku dit allesdfioghe-
ßght ende yerßcht hebbe. 2[)US Herrera.

v^t toelcfee mfinttatte mht p^oteftatte men fean ßm öet
gtjettotjfelt tecj^t öan öen ßonmcfe uan Äpaeguien op öe
Den Dan aaeft-Jntiien / enöe mtt op söegrontit mn söetoeett
öe ftö^icfeeUjcfte ijerftropmögen / öemieWngöen eniie tjeufcöeu^
rmaöen t^an De atme IngDefetenen öan Die lanben / in-nt^
mmgj&e Dan l)m plaetfen / öerooDingöe Dan alle ftare goeDe^
ren/ enbe toe-epg^enmg^e Dan alles tgöene öaerin Die EanDen
D)0|Dt g|reDanDen> Doel)laetons D^eDei; toetentotonsDoongger

Jtu öebfieDooi söenomen Dat DietDe enDeniento-ontDecfete ge^
Deelte Des ®etelDts teDeftönjDen/mfonDet6eptDetooKaecfet5ijn^
DeDooi De aenftaenDegöelegöentDeptDanDeDaett enDeöanDei op
DefeiDeEanDen onlang&s&pDe onfe Dooi-gfienomen. lleleöefr==
öenoDetlangö enDenocöonlangfts garen aröepDt enDe Djeten^
ftljap Daer in öefteeDt,eenige DOOI geßcBte enDe epgöen erDarent^
öeptDaer Dan onDerricljt , anDereupt öoo?en fegtföfn enDe aen-
JiepömgijeDanDegöene Die DefeHanDen i^efienenDeDoo^-Djan^
Deu öeöben: Dan ggeliJcfeDe eene neerlliger enDe aenDacpter ts om
aentcmerriten\'tgöeneöemDooi-feomt / als De anDerej D\'eenbe=
quamet om te o o?Deelen/ enDe ßet Djare Dan get toaerftj^ljnKjcfe oU
tt Ijet onuiaer teonDerftßepDen/ fo fpeuren top oocb m De gene Die
totnocötoe DebeftönjDingeDanDefe ?lwtienöaer&eööenonDer:=
toonDen/ eengrooteDerfcö^pDentöepDt/ enDeinfornmiggeoocft
srootemis\'flagöentonregöeneg&entfteptis om\'tg0emepn enDe
DegDeneDiel)ter aen gelegnenis/DjelteonDerrtc|^ten/Doo?onDer=^
imjleDergeUjcßmgfteDan alles\'tgene Dan Defe HanDentotnocj^
toeis öeCcöieDen enDetot onfe öanDen gefeomen: foo top peDerä
hmt göeöiecfe Dan goeDe onDerrie^ttngöe pmn semill / Defante

toe-0efcö?etien teiJöojöen : foo top oiiö oocfe tjei^gttjpen m\'t onîîet:^
fcôeplïenbpfaîîteijangoetooiîjeel, tgeneü)!^ manîîertjetîiîagert
fonîietft&etpeôerîfpmgôe/^^ttopeit topbatmonsmebe tmbt^
ftenfalgôeîsupbt tooo|î5en : îUan îie sSme Utljtt mbtmm feon^
nen /toîUtn top aWjtits gaetne gljeleett entie t)ermaent tooiöert.
€nöie op tiat un peDer feennelîjcfe jp upt toat frt)?iften bete U^
ftl)|t|Dmgöe is öp tm geö?ac|^t/ foo fuUeit top ijîet in ijoeglim tm
tegiUetijanöe Boecfeenbîe top i3üo?naementlt)tfeenöeööm göe^

me del mâr Oceano efcritapor Antonio de Hèrrera.
Defcripdon de las Indias Occidentales de Antonio de Hcrrera.
Hiftoria natural y moral de las Indias ppr cl Padre lofeph de Acofta.
: Relâcam Annal das coufas que fezerarii os Padres da companhia de Ic-
fûs nas partes da India Oriental & no Brafîl, &c.
Conquefta delas Moluccas porLeonardo de Argcnfola.
, Argentina por Martin del Barco.
. Araucana de Don Alonfo de Ercillay Cuniga.

Dclle navigationi & viaggj racoltc da M, Gio Battifta Ramujfîo vo^
lume terzo^nel quale fi contienc le Navigationi al mundo nuo-
vo,

iàtnciThcfàùms rcruhî tndicaru
, Deföriptionis.PtölomaicÄ augmcntum Cornelij "W^ijtflicr.
. Decades Oceanica: Petri Martyris.

^ }Hifl:oire gênerai des Indes Ocçideritalcs par FrançoysLopcsdeGomara.
Popilliniereyc trois mondes.
\' THevetFrance Antarticquc.

glifh plantation fetled atPlimouth in New England.
Adifcoursand difcouery of New-found-land NJf^rittenbyCap.Richard¹

Whitbourne of Exmouth,&c.
A Relation ofa Voyagieto Guiana, performed by RobertHarcourn
A Map ofthe Sommer Eylands once called the Bermudas.
A letter Sent into England from the Summer Hands.
Ian Huyghen van Linfchoten Befchrijvinghevan America, &c.
lournael van devoyagie naerRio delà Plata, ghedaen met her Schip dé

Silveren\\Y^ereldr,onder\'tAdmiraelfchap van Laurens Bicker,&c.
Hiftorifch verhael van de voyagienaer de Strate van Magallanes, ondcf

denAdmiraelMahu,ôcc.doorBarentIanfz.Chirurgijn.
Voyagie van Olivier van Noordc.
Voyagie van loris van Spilberghen door de Strate,
lournael van de wonderlijcke reyfe ghedaen door Willem Cornelifz.

Schouten van Hoorn,Anno i6i5.i6i6.ô(:c.
Toortfc derSee-vaerc doorDirck Ruyters.

^eneffenöberrcöepbf« gftefcftietjen Sownaïentân bccfcöeptim ^tfiipperjienbe
^neMteôen/tDelcËiei: namen top fjtet: enOeDaecm onle ^e^ipini^e gebbenupc^

ommetgoetieo^bie boo^td te barenm\'t boo^Qgenomentoelk/raolgeblie
ichgoetggebonOentemaec^enfeecHeieberbeeUngbeban tiele Hansen/ tiaet:on$îie
Qfjelegbentgept ban ùefe Hansen (etf0 fc^nt toe te lepDen; ti3ant beSaen m Cp!anbot
enDe\'tbaSe Eandt : tl^afte Eanbc fc^ntban be nature (eifö berbeeic te toefen m
tbîee beeïen / toaer ban ôeteene Ûrecfetnaer bet Boo^öen / enbe fjet anber naer fiet
^upben / bjerenbebefetteee beeïen ööelöc^aen ben anbcren eöcöcc&t boo^eenfmalfe
reepïanbt)5 tuffcbcn Puerto Bcio enbe Panama : gcfefalterftbooi-nemen beeroote
enbeklepne CpIanbenbteapbunfelfölesQben; enbebtebeel naer aen\'tbadeHanbe
ïeggbenraliclï befcb^öben bp be^^obmcten baer fp ontrent iegg^ett. ^e betcfi^ö*
brngbebantbafte Hanbtfalickbestnnenbanbe |à?obincienbienaerBeti^oo?ben
feasb^n > atbtnemenbebooi eerilop be gbrïtöiïcntfjcpt enbe^ellaïteban elc^e groote
ofte klepne #^obmcte m \'t Qbcmepn / baer naer op be ^teben enbe tnoon-plaetfen bie
baer bebenbaegftö ni bebonben too^ben / enbe infonberbept op be i^abenen enbe
ï^eeben. £©ön boo?nemen en niet te befcfcöben be tonbttie enbenature ban be
Baickeren bte eertflbtïS baer m fjebben gbetooont / enbe nu boo? be tplanme bee
^paegntaerbengantlfô npt-öbcroeptjrjn/ bic ïuft beeft bat teiueten/^n\'tfelbebp

^paenfcbe tiÖo?te-Icb?öber0!efen:banCa!aUeenbebolefe
pen in t ööebeeïofte tenbeeleoberigbïön. Cnbe op bat een peber m tfeoitmaôb
tien\'tgbeneinbere25oecRentooibt beröanbeït/foofuHentop jjierin-boefibenbet in-
fjoubt toan alïe be i5oechen enbe Capitteïen.

11. Vandekleyne Eylahdekensdicrondtom HifpaniGlalegghcn.
ïz. Vandegheleghenthcyc van\'t Eylandt Cuba in\'tghemeyn.

dereghelcghenthcden van deEylandekcns ende Cufte.
aj. Voorder verhael van dc glielcghenthey t van de Bermudez.

Cap.i. ^^EneralebcrdirijvinghcvanTcrrcneuf, de gelegentheytvan\'c Eylandt,
vj gheftaltc van\'tLandt ende Lucht, ende anders,
z. Van\'t Volck wooncnde op\'c Eylandt Terrcncuf, hacr gheftaltc ende manie-
ren, haerwooninghen ende anders.

.5 Van d e gheleghcntheden van dc Eylanden van Cap Breton,ryn Ha venen en-
de Rccden,cndc manieren van\'t Volck dat daer op woont.

Laurens,ende de gheleghentheden daer ontrent,
p. Pertinente bcfchrijvinghe van de Cufte rondtom een gocc deel van dc Golfo
S*^-Laurcns by Ican Alfonfc.

zo. Vcrvoigh van dc Cufte van Norumbegue, endciJefchrijvinghe van de Ric-
viere Quinibequcjuyt Mr.Champlainy

21. Ve^Ighvande QufteYänQuinibeque Weft wacrts, ende van dcRiev^ere
Oiovacoet; de gheftalce van de Wilden die men noemt Almouchiquois,
iz. Yervolgh van de Cufte naer\'cZuyden toejvan de havenBeauport endeCap Sc-
horns ende andere plaetfen • uy t Mr. Champlain.
z3. Eenkorc verhael van deProcediii^en der Fran^oyfen in die cjiiartiervan den
jare 1534.tot 1544.

24. Voordere Proceduren van de Fran^oyfen in verfcheyden andere quartieren -
vanNova Francia,ende infonderheyt te S\'\'^ Croix cn Port Royal.
Procedueren van deFranfoyfenop de Kieyiere Canada.

rclaes van die Compagnre.
BcfchrijvinghevanNieuvPleytmouthin Nieuw Engelandtgelcghen.
Eerfte ontdeckinghc ende\'generale befchrijvinghe van\'tquartier, welck by
de onfeNieu Nederlandt wordt ghcnaemr,

daer voorder tot op de acht en dertich graden.
ÏX. De gheleghentheyt van Virginia daer de Engelfche nu woonen, befchreven

door Capiteyn lohn Smith.
13= Befchrijvinghe van debyfotidere Rievieren cndc Volckercn van \'tLandt van
Virginia daer de Enghelfchen nu woonen.

19. Byfondere ontdeckinghe van de bayc Chefapeack by Capiteyn Smith,
io. Kort verhael van de voordere proceduren iints den jare i(jo8.

Befchrijvinghevan Virginia door Sir Walther Ralegh cerftontdecktin den
jare i584.ende de vervolghendeivruchten endeDieren van\'t Landt.
23- Van de dinghen die daer te Lande gevonden worden,daer men eenigcn han-
del kan mede drijven: ende de manieren van\'tVolck.
24» Verhael vandeprocedureninditquarciertot denjarei^S^.
Voorder proceduren van de Engelfche tot denjare 1^90.

HTwecde ontdeckinghc van de Landen van Florida by de SpacgniaerdenJ
3. DerdeontdeckingliebydeSpacgniaerdeninden jare Ï52.S,

11. De derde voyagie van deFran^oyfen naerFlorida,onder Capiteyn Ribauldr.
iz. De vierde voyagie onder het bcleydt van DominicoCourgues.

by Laudoniere befchreven worden.
15. De Regieringhende Politie vandefe Indianen van Florida.
iS. Befchrijvinghe vati de twee fterckten die dc Spaegniaerden tegenwdördigh
hebben in Florida.

Cap. I. ^Efchrijvinghe van de Provincie van Nova Hifpania in\'t ghcmeyn;dcgc-
-ö leghentheydt van dc verfcheyden Landen ende Volckeren.
z. Befchrijvinghe van de Provincie van Mexico in\'t byfonder, de verfcheydea
Landea ende Volckeren daer onder begrepen.

5. Befchrijvinghevan Acapulco de haven van Mexico acn de Zuydt-Zce.
Dcgheleghentheden van deProvincie van Panuco, endede Steden in\'t felve

bla de los Angeles, ende dc woon-ftede der Indianen.
p. Van de Stade Segura, ende de gheieghcntheden van de ProvincicTepeaca.
10. Van de Stadt Vera Cruz , ende de voornaemfte haven yan Nova Hifpania,
S\'luan de Vlua.

mee de Eylanden daer ondcrgheleghen.
iz. Particujiere befchrijvinghe van\'t Bifdom van Guaxaca.

15. Befchrij vinghc van de Cufte ende Havenen van Guaxaca.
i^. Befchrijvinghe van de Provincie Mechoacan in\'t ghemeyn.

17. Van de Particuliere Provinciën begrepen onder dit Bifdom vanMechoacan,
endevan de Chichimecas.
18. D c Steden by de Spaegniaerden bewoont in defe Provincie.

21., Van de Particuliere Provinciën die onder Yucatan worden gherekent, ende
by wie defe Landen eerft zijn ontdeckt.
De Steden by de Spaegniaerden bewoont in Yucata». ^

£5. Van dc Stadt by dc Spaegniacirdcn bcwooont m defe Provincie, Rievierö
cnde Zce-Cufte van Tabafco.

3. Van dc Provincie Guadalaiara in\'t particulicr,cndc dc Steden die in dit decl

ontdcckinghc by Nunno de Guzman.
Van dc Provincie van Cinaloa, cnde haer eerfte ontdeckinghe.

rcheyden Silvcr-niijncn daer in ghckghen.
Particuliere befchrij vinghe vanNova Vizcaia, ende byfondere Silver-mijnen
daeringheleghen.

by de Ichcpen van Don Hernando Cortcsjcndc andere. "
51« Devoyagie van Francifco deUlio^i

van den Viceroy Don Antonio de Mendo^a.
35. Oprechte befchrijvinghe van CiboIa,Tonteac,Marata,Acus,ghcIijckdefel-

ve is vervoordert by Cornado voornoemt,
iö. De voyagie van Hernando Alarcon by 2ec.

voor-ghcnomen.
ta. Vcrvolghvan dcfelvc ontdcckinghe by Antonio de Elpcio,
23. Voorder verhaci van dc gheleghentheytVan de Provinciën van Neuvo Me^

xicojcnde\'tghenc de Spacgniacrden daer faghcn.
H- Vervoigh van \'tfelvc verhael van Nieuw Mexico.

ghenaemt, ende hare eyghentfchappen.
S. ParticuherebefchrijvinghevandeProvincic van Yzalcos.

guel, ende Xercz de la Frontera.
iz. HavenenendeCufteaende Zuydt-Zee van Guatemala.

21. Van Veragua, hacr eerfte ontdeckinghe ende ghcleghentheyt.
Bcfchrijvinghe van de Steden ende Vlecken die by dc Spaegniacrden nubc-
woont worden in de Provincie van Veragua.

Cap. I.TT An de ghcleghentheydt, palen ende ghcftaltenis van dc Provincie ofte
V Audiëntie van Panama.

luan Battifta Antonelh Ingenieur,gefonden aen den KoninckvanSpaegnien,
ghelijck\'tfclve by M\' Hackluydtisuyt-ghegeven.

9- Vande Steden die eertijdcs zijn gheweeft in de Provincie Darien.
20. Van de Cufte, Havenen ende Punten van de Provincie Panama.
II. Van deEylandekcns ontrent defe Cufte.
I z. Van de voyagie van lan Oxcnham Enghelfman.
33. Befchrijvinghevan de Provincie van Cartagena in\'c ghemeyn.

Cap. I\'T^ ^ eerftc ontdeckinghe van Neuvo Reyno ondcr het beleyt van deti
LicenciaetGonzaloXimenezdeQuefadain\'tjaer 1530^.
i. Befchrij vinge van de gheleghentheyt van defe Provincie in\'tghemeyn,ende
de byfondere Provinciën daer onder begrepen.
Befchrijvinghe van de Hooft-Stadt Santa Fé de Bogota, de Vlecke S\' Miguel,
de StadtTocayma, endegheleghentheyt van de Landen daerontrent.

Befchrijvinge van de refterende Steden ende plaetfen van Neuvo Reyno de
Granada; te weten, Tunia,Pamplona, St. Chriftoval, Merida, Bekz, Mare-
quita, Ybague, la Vittoria, S^- luan de los Llanos.

particuliere befchrijvinghe van den oorfpronck van de groote Rievier de Ma-
dalena,ende haren loop door verfcheyden Landen.

10. Vande Stadt Antiochia ende ghelegheritheden daer ontreïtt : de weghvan
\' defe Stadt naer Anzerma, ende van dc Stadc Caramanra.

mede van de Haven Bonaventura.
IS- De wegh van de Stadt Cali naer de Stadt Popaian.

15. Van dc refterende Steden van defe Provincie,S^\' Sebaftian de la Plata, Alma-

19. Van de Havenen, Reeden, Punten, Rievieren ende £ylandcn op dc cufte van
defe Provincie aen de Zuydt-zee gheleghen.

Cap. i.^ Enerale befchrijvinghc van \'tKoninckrijck van Peru, fyn gheftalte ende
^^ eyghcn fchappen in \'t ghemey-n, ende verdeelinghc.
2.. Van cenighe planten ende vruchten , als mede ghedierten die defe Landen
van Peru doorgaens ghelijck eyghcn zijn.

3. Vcrdeelinge van \'tLandt van Peru in verfcheyden Provinciën.- ende befchrij.

4. De wegh van de Stadt Pafto naer S\'- Francifco del Quito toe, cndc dc ghele-
ghentheyt van de Landen tulTchen beyden gheleghen.

van de Landen ende Volckeren tuffchen beyden gheleghen.
Van\'t koftelijck Palleys van Thomebamba; van dc Caonaris, dc geftalte van
haer Provincie ende haer manieren.

Berchnjvinghevandcwegiivan deProvihde van Quico. naer de cufte van dé
Zuydt-zee,ende de gheleghentheyt van de Landen daer ontrent gelegen.

Befchrijvinghe van de Stadt Puerto Veio, ende de Stadt S^ lago de Guaiquil>
ende Caftro, inde Provincie vanBunigando.

Vervolgh van de ^onïncklijcke wegh van Thomebamba af tot de Stadt Loxa
toe, ende de ghelegentheyt van de Landen daer ontrent, van Loxa ende
Cuença.

Befchrijvinghe van de playnen van Peru tot de Stadt San Miguel toe; van de
valleye van Tumbez ; van de Stadt San Miguel, ende Haven Paita.

Van de binnenlandtfche Provincie de los Qmxos ende la CancÏa,behoorende
tot het ghedeelte van Quito.

Aenteeckeninghe van de ghelegentheyt ende ftreckinghe van de cufte van dc
Provincie van Quito op deZuydt-ïz;ce,hacr Havenen,Rievieren en punten.

Grootte endeghelcghentheyt van de Audiëntie van Lima: de wegh van S^-
Migue.l naer dc Stadt vanTruxillo toe.

Van de valleyen die voorder zijn gheleghen van Truxillo af, tot de Hoofc-
ftadt Lima toej ende haer byfondere gheieghcntheden.

Van de vallcyePachacama, ende vervolghende valleyen langhs de cufte van
dc Zuy dt-zee, ende hare gheftalte tot Guarco toej van de vlecke Cannette*

Vervolgh van de playnen van Peru langhs de cufte van Guarco af, tot Tara-«
paca toe, ende van de vlecke Valuerdc ende Stadt Arequipa.

Vervolgh van de binnenlandtfche Provinciën,langhs deKonincklijcke Wegh
over\'tgheberghte van Guancabamba, van de Chachapoyas ende Moyo-
bamba.

Vervolgh van de binnenlandtfche Provinciën van Caxamaica tot Guanuco
toe, ende van de Scadt Leon de Guanuco.

Van de binnenlandtfche Provinciën van Guanuco af tot die van Guamanga,
daer de Stadt la Vittoria is gheleghen.

Vervolgh van de binnenlandtfche Provinciën langhs de weghvan de Ingas/
van Guamanga af tot de Stadt Cufco toe.

Befchrijvinghe van de groote Stadt Cufco, ende de gelegentheyt van de Lan-
den daer ontrent gheleghen : van San Francifco de la Vittoria, ende S^- luaii
del Oro, in de Provincie van Carabaya.

Van de Havenen, Caben, punten ende Rievieren langhs de cufte van Peru,
in \'t begrijp van de Audiëntie van Lima, ende ftreckinghe van de Cufte.

Befchrijvinghe van de derde Audiëntie van Peru, welckfy noemen los Char-
cas, in\'t ghemeyn, te weten, hare palen ende anders.

De wegh ende gheleghentheyt van de Provinciën ghelegen tufte h en beyden
de Stade Cufco, ende de Stadt la Paz: van Collao.

Voorder befchrijvinghe van de Landen ende Volckeren gheleghen langhs
den toe-wegh van Cufco, tot la Paz. Van Chiquito ende de Stadt nucftra
Sennora de la Paz, in de Provincie Chuquiabo.

• Van de Havenen, Reeden, Caben ende Rievieren op de Zcc-cufte van los
Charcas, ende de ftreckinghe van de felve cufte.

10.

lî.

12,»

13-

14-
M-

17-
i8.

19.

lOt

21.

22.

23.

24.

25.

27.

28.

30.

31.

32.

33.

34.

Van de Woeftijne van Atacama, ende dc weghen over landt van \'t Ko~
ninckrijck van Peru naer de Provinciën van Chile toe.

Van de Stadt de los Confines ofte Villa Neuva de los Infantes, &nde van de
Scadt Impérial.

Van de Stadt Villa Rica; dc Stadt Valdivia, ende de ghcleghentheyt daer
ontrent.

Bcfchrijvinghe van de Zee-cufte van Chile, Havenen, Reeden, Caben,Bayen
ende Ricvieren, van de 16. graden af, tot de 33. graden toe.

wat meer als twee en veertich graden.
Befchrij vinghe van de binnenlandtfche Provincie Tucuman, ende de princi-
paelfte Stadt S^-lago del Eftcro.

Kort verhael van de voyagie van Pedro Sarmiento van de Zuydt.zee door de
Strate vaaMagallanes naer Hifpanien.

Bcfchrijvinghe vande Strate ghelijck die by de Nederlanders is bevonden
in den jarei598.

Cap. r
3-

7\'
8.

10.

11.
I^.

13-

14.

15.

16.

17.

18.

19.
2,0.
2-I.
Zz.

23.

24.
Ä5-

Verhael van de voyagie van Diego Flores, ende\'t bouwen van eenighe Stc-
.denby de Spaegniaerden in de Strate van Magallanes.

Cap. 1,Tl Efchrijvinghe van de Landen ende Zee-cufte ghcleghen tuflchen de Stra-
-D te van Magallanes, ende Rio de Ia Plata by de Spaegniaerden.
Bcfchrijvinghe van defelve Landennaer debevindinghe der Engelfchen.
Bcfchrijvinghe van \'t felve quartier naer de bevindinghe der Nederlanders.
\' Generale bcfchrijvinghe van de gheleghcntheden van de Provinciën die oii-

der Rio de Ia Plata worden ghereeckent.
BefchrijVinghe vande Rieviere in \'t gros, met hacr eerfte ontdeckinghe.
Bcfchrijvinghe van de Rieviere by Martin delBarcoin fyn Argentina.
Particuliere bcfchrijvinghe van dc Rieviere by andere Spaegniaerden.
Bcfchrijvinghe van dc Rievier naer bevindinge der Nederlanders.
Van diverfche natiën van Wilden die ontrenè defe Rieviere woonen.
Van de Steden in defe Provinciegelegen,ende eerftvan Buenos^Ayres.
Van de Stadt Affumcion ende de gelegentheyt daer ontrent.
Befchrijvingc van de andere Steden ende plaetfen van defe Provincie,te we-
ten Santé Féj San Salvador ende andere.

7-
S.

S^•

10.

11.

Î2.

Xap.i.Enerale befchrijvinghe van \'t landt van Brafil, zijn eerfte ontdeckinghc
ende andere gheleghenthedcn."
z. Voordcre befchrijvinghe van \'t landt in \'t gcnerael, ghelijck die by Antoni©
Herrcra in fyn Hiftoric is in-ghcvoccht.

4. Van de Capitania S^- Vincent cnde Steden der Spaegniaerden.
j. Van Rio de lencro cnde de ghelegentheden daer ontrent.

é. Van de Capitania by dcPortugefcn ghenaemt Spiritu Santo.
7. Van de Capitania porto Seguroende de woonplaetfen der P^tugcfcn,

10. Van dc Capitania van Pernambuco, cnde de gelegenthcy t dacr ontrent,
n. Vande Capitania Tamaraca, ende die van Paraiva.

16. Befchrijvinghe van de dlvcrïHie natiën van Brafil die binnen \'s landts woo-

rechte ghelegentheyc der felver.
19. Befchrijvinghevan de Éylanden van Fernand deNorohna, ghelijck die byde

Fran ^oyfen worden bcfchrcven.
zo. Befchrijvinghe van\'t Eylandt Maragnan by dc Fran^oyfen,

25. Befchrijvinghe van eenighc fondcrlinghe Kruydcn cnde aerdt-vruchten die
op dit Eylandt groeycn 5 cnde van\'tghevoghclte.

16. Befchrij vinghc van \'t volck van de Lande, haer af- komfte, gheftalte ende ma-
nieren, ende andere qualiteyten.

Cap.i.Heleghenthcyt van de Cufte van Marannon af tot aen dc groote Rie-
vierede S\'IuandclasAmazonas.
i. Befchrijvinghe van de Rieviere, cnde haer eerfteontdeckinghe.

landers, ende ecrftdc gheleghentheyt vande Ooftzijde.
S- Voorder befchrij vingc van de groote Rieviere de las Amazonas, ende de ghe-
Icghenthey t van de felve.

g. Vordere acnmerckinghen op dcRicvierc Wiapocoi uyt de ondervindingen
van onfc Nederlanders.

3 5. Van de Rieviere Oronoquc in \'t gcraeyn,volghe.ns \'tghenc de Spacgniaerderi
daer van hebben uyt ghegheven.

de C^efada; ende Antonio de Berreo,
ï$. De cerfte voyagievan Sir "Walter Ralegh op den OronoqUc, 1595.
19. Voorder verhael van den tocht van Sir Walther Ralegh, ende de ghciegcnt-

heden van de Rieviere Oronoquc.
-.2,0. De tweede voyagie van de Engelfchen naer Guiana, ondcr het belcydt van
Laurens Keymis in den jare 159^». Ende de derde befchreven by Thomas
Mafham j cndc dc leftc van Sir Walther Ralegh felfs.
iï. Gheleghcntheden van dcRicvierc Oronoquc,naer de be Vindinghen van onfe

Cap.i. jDEfchrijvinghe van \'tvermacrde Eylandt Margarita,
z. Van dc Eylanden Gubagua ende Coehe.

S. Befchrijvinghe van \'tGouverncmcnt ende dc Provincie van Venezuela in\'Ê
ghemeyn,endc de vcrdeclinghe Tan dien.
Van dc cerfte ontdeckinghc van\'t Landt van Venezuela by dc Hoogh-duyc-
fchcn,endc\'tghenc ccnighc jaren ghcducrcnde is voor-ghcvallcn.

u. Befchrijvinghe van dc Stadt Tucuyo, Truxillo, Laguna, cndc de ghcleghcnt-
hey t daer ontrent.

uytcrftc liniitenvan ditGovernementnacr\'tOoften.
24. Befchrijvinghevan dc Havenen, Caben, Rievicrenvandit Gouvernement
van Venezuela.

epnt«18cfe/aîfoo ht Mcö^öWwöBenban %mm îmhtt <@eo0tap|itfcfie Umnm
tiict toel en Tonnen berftaen too^öen I too öebben top naer on^ tevmoööen eljetraröt
tt (eitle tt Doen maecken too naer De toate $f)eleggenegept enDe i^Mtt Oer l^anDen/
ai0onjsimosl]^li)ehent$ ggetoeeii/upt DenaeckQeenDebefiebeliliö^^^
üe l^aeeten tjoo^ Deten bp anderen upt-Qfjegtjeten / naer te fpeuren > De toelche top m
tjeïenDeeïenBebbengbefoeöt tetoerbeteren / gjjeltjcK toptoerftopenDe eöene Dieber«
8anDtf)ebbenbanDe(jematerie/fuUen bebmDen:toaertoe on^ tonDerlingb befjulp^
faem jjögJetoeeftDctnDuftriethDe erbarenc^eptban HeiTd Gemtfe.DieDel^aerten
mteHonttoo^penenDe söeßeUöeeft.

i^aerte ban Nova Hifpania, Nova Galicia enDe GuatemalabOO? pag4 4î.
^el^aerte ban Terra Firma, NeuvoReyno de Granada ettDe Popajan bOOJ

l^aerteban Peru booi pag,
^etórtebanChiie boo?pag.357,
^e ^aerte ban De Strate van Magallanes bOO? pag* 3

O vaderde FFeß-lndißhe Landen freßnteren ßch yoor eerß de Eylanden j ßo
grooteHifpaniola,Cuba, lamaica; alskleene, deyyelcked&
Spaegniaerden gemeenlijcyerdeelen in tyyee handen,noemende de eene dcSocavento,
yyelcke liggen by-Zuyden de groote Uy landen ende naer t ofte aen\'t yaße landt yan
\'tZuydt-deelyan kmtncZfdeandereligghendet^Coordyyaertsyan-
de groote Eylanden naer\'tyaße landt f-oan^londsitoe , yyefindede eerße die yan

enöe öBebucïenm f^m tafe genomtt Borriqucn; öm Ammi-
rand Coiumbus \'tfelbc ontöecfecnbe wöen jaïê 1495. noembe
bet s^ iuan Baptifta: 30 gelegen ttöaeïf ofte btiftbien *icguen "fpa^nfche
naeï\'tfegi^enban Herrera (Ouiedo fegfet böfenttointigf) oft
bcrtlgbï LinfchotcnbÖfentbJmttöb)ban\'t Cpïanöt Hifpaniola
inaetöet €>ofïenjen bonbertre^enbectieöban tpunt ban Pa- Dec. 1.1.7.
ria, ^.enbei^. aïiSLinfchoten Ccblöfr ^^ ^«pb-cuflej^^f
ïepbtopbe öoogötcban ontrent febentöien ötaben bp i^ooi«
oen ben ./Equinoftiaei enbe öe i^ooibt cufle ïepbt op be boosbtß ban acBtien graben/
mm ofte meer. lanck <0ofl enbe ö^efl bijfenbeeiti^ leguen ofte baet: ontrent:
b^eebt^upDen en i^oo^ben ban ttomtïgb tot bettigb leguen naer \'tfeggen ban Her-
rcra,maer Encifo in fpn Geographia fcfj^p \'tftïbe ïancfe te totUn <0.enbe

mHifpanioiagröept/aïömebebanMaizenbeYuca. ^eQbetïalteöe0l^ucöt0i0fêti\'
bequaem enbe genoegblaeni eenpangj) tgantfcliefaer boo^/uptgenomen inDecemb. f" ^
cn lanuar.^et en 10 baer met te öeet mtglent baerbeeiban Maio tot September, öot^ ^
toel niet aïlejaren: Augufto en September piegbenbec fto^men te ballen biefe noes.
ttjen Huracan CS, ontwnt bc coniunrtie banbe i^ane/enbe sön nn feet O3bma!;l0/ bocö
be l^ooibe bomben beberben ttt gjefaepbe. ^e hsepben tnojben baer teer berbo^ben
enbe bertooeft booj Celeer öbeboomtetoelclk men noemt Guaiabos/toekfe fee^
enbe be oberfianbt neemt: ^^efen boom gee^ b^ncbten a!0 Bj^eï0/b?upn banbnpten
tn ban bmnen gbecoïeurt/ bo! grepnen / ban fcoelc^eöet bee enbe gfiebogelte eet/ enbe

upt De gene Die op De aerDe Natiën/ Doo^ \'tmefi banDe tieeflen tDalIên «iteuloe boomen/
Die De geonDt foo béDee^ / Dattjet l^ee Daer onDer t3erberg|)t; enDe gantleii
ItiüDert/ooekentoafliiaer^en a^ajOionDcrbetgiieboomte« C^en icguenbanDe
^taDt Puerto Rico naer\'t ^ofl^upD <Do^ften lepDt een boocg) gebergte/toelcfp noe»
men la Sierra del Loquiiio, ban toelc^berbolgt) ban bergen loopt Doo^ Ijet miDDen
ban \'tgantfcfje epïanDt/ <©oft-enDe U^efl tot aenDe ^ee eabp De (laDt S\' German.
I^oetbel Dtt <^pfanDt maer ontrentf)onDert enDe ttoMgf) leguen mt omgaen t0/ (00
I)eeCt^tnocötan0tDeID|penttDmttggrtebieren DtemDe^eeloopen enDeDaeronDer
6ben Die toater rtjc jgn/te toeten Bayamon^tjaeiciip&omt mDe bape banPuerto Rico,
een balbe mijie banDe (laDt: Toa: Guayanc: Arezibo, bp toelc^ejS monDt eentge bupf«
gefmnentiDoonen rflck ban bee: Guabiabo: Rio grande: Luifa da^a: tnelcheen htf
guamc|)abengeeftboo?ütiepen.Ouiedo noemtDe ik^tncipaeifle tiebier ban Dit ep«
lanDt Cairabon, loopenDe mDe !^eeaenDenoo|Dt-5gDebant\'<^lanDt* 23mnen
>ei1anDt0 59nbeeIbel^n/mtoeici»aHeeert9tD]QigouDttjDterDeg!iebonDe^ ^aerstln
oocKDiberSlie miinenban g0uDt(D0rb(Q0f9nmet al^Dat banHirpanioia,)meefl
aenD& i^oo^t-sflDe ban\'tCplanDt al0Ouiedo gftetupgöt: ^plber/Eoot/Cm/
<^uicHfptber/ e^ A^ui^DaertKlcbaDerjS fien banl»enen.^aer stin tfum Ingeniös oe«
te ^p^er-moIenisE/ teelckeiaertteicuptbmd^biiftbten DupGênt Arrobcn, enf^on«
Den merrDer uptbmigen/tnDtenDaer bole genoegbtoaer om te arb^DemDenmeefleti
rijcHDombait \'t4^p1anDtbeffaetm ^t^Her/l^upDen/ <3ember/Die(êerl(f|oonbalr.
\'t^ertr^ tötoonDer b^ucfitbaer fooDatter Cannafiftoia maß moberbloet/enDeafte
t^udjten ban €afliItén;iiptgt)efotUiert <D!t|beny tneld^erbooitien Daer toel InafTen/
Docfi geben ^en b^ti(i}ten;enDe aUn|)anDe krt^Den *£9en brnt Daer Den boom Ta.

bernacuio, toelcfeuptgeeftïekerenUïittenöttllèj^ïijcfe Animc, Dtenfttgb omftfiq^en

meDe te pecM enDe ooc^ om müt te berltct)ten/i0 ooc^ goet om De berflgftfiepDt Dec
leDen te berD^^ben enDe tnonDen te gbenetm: ^en boom Maga, Dte onberDeiägck til
cnDebeguaemom tnc^-koker0 enDe Diergfjelöc^Dmgbenban te maften /b^englmi
bloem booitisatö een mao&. ^aerbaltooc^beel fjeplt^bouDt/ tnelrk men noemt
Guaiacan, oockDienenDeommeDeteberboien* 553eHigiiipPintadotó(oo JeeIfaem/
2>atfiet^banDeblaDerenmeenberfcf)etDonDe gfjeDiueht/ men Daer ntetmeereti
jgoeft naer te ften: De (elbe crarbt beeft ooceen anDer Hlten boomKen/ toelefk^ noemen
ban Santa Maria; enDe een anDer gtjenaemt Baifamo. ;^aer 10 een ftel»nDe imptf
b^enggenDe booiteenkiitd^bloeme atöienbtolette/Docfitiiat langer/toek^noemen
Quibcy^toat Dieren Daer ban eten/Dte(ferben: ^aertoaffenooeb aenDe fIranDtge«
liick Mepne appeiboomen/ t»ie onDer De (cbaDutoeflaept/DietDo^Dt berlemt /enDebe
btcffibaitDeb^utfiteetenDe/ tDeiDenbmiDetanDenfiDart: \'ti0 gebeurt bat De men«
ban fufcl^enbtf^ etenDe g^o^ben 3t)n in bterentliinttgg up^en/otDe ontt^omen^
DebaftDelieDen tgapiupt^^^en tjeeftDaér oocH een gcboomte/toeich lp noemen Zcy.
ba,ertraojDinartö groot / öcbbenDe De flam onDer (00 Ditii/ Dat böftbiiai mai«^ ganDt
aenftanDt Die^ualgcU lïonnm «imbaDeraen. \'CmeerenDeel ban Dit <^toDt3ön
ïioogèebergöentoaerban eenig^e (eerbicöt met boomen stjnbetoaffenenDefcöoon
JKrupt/ göeliïci^mHifpaniola: öeefttöepmgft bIaekïanDt/bee!baIlepen/metC|one
tiebierlienöDaerDoo? ïoopenDe. ^aeronDer tuaren eerttiDt^ ttoee feergouDt röehe
n\'e\'^ierïienisi Manatuaban enDe Cebuco, toaer grootenrijeftDom ijS(ti|)t(^e|^elt.i0ßen
^ter goeDe bifcb De cufle en tnDe naer i)et f(Defien*

Vande Steden ende vvoon.plactfcn in dit Eylandt ccrtijdtscndc nu noch by dc
Spaegniaerden bewoont,

Ti^Deniarc i5io.toö:Dt luan Poncc de Leon banDen Stomnel^ ban ^paegniett
Xtjooiftenmetget <3oubernenmu bmtDit <i^anDt: Detoeleke aenDe i^oo|t-5pDe
ban t CplanDt em tooonplaetfe fepDe I Die i}p noemDe Caparra,een leguc banDe ^ee
bp De yabenAoelck fp noemen ^ > co:De(m toegb loaiei ber^cfffigb enDe (eer Dictt ban
boomen/Ibo Dat lbo teel cof}eDep?obianDeenDeanDerenootlaHeIöc(^D^
ben tebaengennaer Defe tnoonplaetfe / a(0ban Spaegnien te b^engbentot Defiaben/
iio(gtan0 boo^De begbtei^ ban\'tgoubt te bergaber^ / bleef beplaetle betiioont

tmi tfiicn oft tfcoacïf ^aec naet bcrânbetôen îp ba« plmk / mtt mmn
6ate tooon-pîactô Hîp nm aent öooft ban t epïanbt m een baUepe op t^^ fcibc noo|t-
îupconttentbaet ttu S\' German legt rbaev top ptna«: ban fuüen fp^clîen)mnoem^
Htm bie Guanica, boo? bien fp baec eenige goubt-tgcfee ncbieren bonben : mbe toeber
tenîgentijbt baer nacc berlepben 3p (jaer tuoon-piaetfebiet leguen boaiber l toaa:bé
Aguada ïegt/om bat be fctjepenbaet: komen toater Jalen/en nïîemben bie Soro maior,-
ttibc feecvben epnbeîtjc^ tot be booi-@aenbe baUepe/noemenbe be pîaetfe s^ German.
Herrera (eQbtmfpnDefcrip.de Jas Indias, cap.7. bat Guanica toaS QfieïegÔen OpbC
^upbt-cuSe/ontrentbaeenu 10 p«erto deMofquicos.eenfeevgoebeöabeniEi Aguada
enbe Soto maior opbe ^fß cußc.lnbenjare i5i4.totertbnben i^omnc gehoben een
feïepn <6planbe^enltga|jenbe bp be cuûe met een calfije aeiit ôwot épiant te bebten/
enbebe offirieisi banben üionmcktoettbeiaûbaev reßbentieteôouben tot puerto Ri. \' \' *
co,töelc^ bet begin i0 gôetoeeft banbe ^tabt toelcU top nu füllen befcö?öben«

puerto rico om be uptnementfjept banbe baben / toeîmbe beSoten enbe betCefeeet boo?
be ten^jeiien:<Z^e ^tabt gelegen op een Klepn epIanbeEen/ betfcftepben bant groot

epiant/enbe baerom en |)eeft bet geen beitcb toatev ban m nflcïnen/ enbe eene fontepne j.
bioebenöe upt öe ^anöt bergen ontrent be ^ttl een baïbe icguc ban be ^tabti men
Komt ban be ^tabt opt epianbt ober een calföeAnelch genoemt toert el puen te de A-
guilar.5^efo|treae ligt op een boocibtc/toelc fp noemen ei morro empinado aent inKo=
men ban be babm/aen een engte/foo bat bet banbe ^ee omctnge!t/en men J%an baer
n«t in Itomen/ban boo? een fecr nautoen toegïj/ober-fulf tjs jjet feer ßerc/mfonberfjept
ßntö bet felbeboo? bebe! banben i^omnrhmtjacr i5po,opnteutojötógefo?ttftceert/en detde deel.
berfSekrt. H^aer banben <©ouberneurDon DiegoMendez de Vaidesmt boo|fc.
faer aenben üaebt ban 5>paegmen buiö Ij^^fc Den Maejiredei cmpo imn de rexe- f

/<«,ende opperden wttQk-mtcüct Imn B$ptiHa Antonêüi zijn hier welacngecomcn,
cndc hebben dc ftadt bcfichticht met alle dc ghelegenthcden rondt-om, cndc heb-
ben uyrgemcrckt een p lactfc tot opbouwingc van een ftcrc Kaftecl,daer t\'landt fecr
Velmede tevreden is: hetftactop een fecr bcquame plaets, te weten, een hooghen
bcrgh aen t\'inkomcn vandc haven,cndc rcyckt over naer het punt van t\'lant,hebbcn\'^
defooveelruymtcvan binnen,datmcn daer dry duyfcntman foudekonnen logieren.
T\'fal gcbout worden triangels wijfe, rcyckcndc tot acndc bayc,cndc wy fulicnder
vccrtich goede ftucken ghefchuts moghen planten. lek verwachte vijf Canons uyt
Spacgnicn, met fcherp, pulver cndc andere wapenen, door dien hier van alles groot
gcbrcckis. Syn M\'-heeft hiergefonden twee hondcrt foldaten onder twee Capitey-
ncn :Ick monftere twcemacl ter maendt alle het volck van t\'Eylandt, ende bevindc
fecr naer viifthien hondcrt weerbare mannen,cndc tachtich te peerdc. Als t\'fort fal
vol-trocken zijn,fait het fterckftc zijn,dat fijnM\'in gantfch Indien heeft. Tvolck
ilaept nu gheruft, daer hier te voren dc Enghelfchc ons quamen braveren tot inde

rnont vandc haven. berre bett <5ouberneur. Jn belè ^tabt tjouben baer ve^^ Het.def«;
ßbentie ben I5ilftt)0p ban t\'<i^pïanbt I toeCmbe ^ufiEragaen ban bte ban s^ Domin-
go: ben <i5ouberneur enbe anbere<©®cterenbe0^omneh0 ban ^paegnien. ^en^«^«
<5rabeban Cumberiand, naer bat bP opöeEiebter ban Lifbona be Cara^en öabbe
in gfjeöouben/ mbenjare 15^7 »boernaer befe plaetjö;enbeber oberbebe feïbemet
bibevfcöe f o^trcfièn / bjocfit ban baer toel tatjjtïcb ßucl^en gefcöuts! / enbe eenen rtjcto
ïiupbt^

DCfe (!abt/toeïch eertfjbtö toierbt gjienoemt nieuto Saiamanca, toajj gebout ban 4
be oberblijffelenban Guadianiiia,toelcfeelac®naer\'t^>upbenn35gf)efe^bter^
lehnen banbc Xtt I bertigjj ofte b?penbertigö legucn ban Porto Rico, naer \'t^upb=
ließen: be ƒ rancopfen ftebben bacr btberC^ repten aen getoeeß enbe be pïaetfe gfje^
pïonbert: be fnbianettb«baertoeb^oo^en/5ön^aïöcHg|jeIogimtopeenber^y"«\'-^^^^
ISwtber Wachte / enbe ftoater ber ban baer te tialen> Ouicdo fcönjft/ batter mfpn töbt

töarmonttentbeböfd^öupfett/ cnbcbatbeöaben wetgoetcn
iigbt/öacc öe nebiec Guaorabo m feomt

Ar R E c IB o tjö öe beröe tooon-plaetCe ban W Cplanbt / enbe ö^egen berdtlö ic^
guen ban porto riconaer betïï^eöen toe,

IM btt Cplanbtban s^ luan de Puerto Rico 3öntoepmcb öabenen/ boo?bienbe
J-gantfcbe cuöe naev t\'i^oo^ben te befmet \\0 met onbiepten enbe bancfeen; be babe^^
nenbtebaersön ttggbennaer t <DoÖen ban porto rico, enbe iiß een rupgbe cuöe/aïjj
j ^^ ^, Ouiedo gbetupcbt / booi bien be i^oo^be tomt baer op bomineert: enbe aenbe

3Öbe beeft bet btberfcbeleege <8planbehen0 btele noemen las virgincsjtöelc fpn beel ge^
Engeifche jj^oj^en Cplanbehemö / toaer ban t\'eene too^t genaemt Bianca, öaer benmemcfite ban
voyag\'e. g||g^ogg|te0p(jout:tuttcbenbe(e Cplanbekenö enbe t\'<aoÖepnbeban t Cplanöt s,.
luan ïigbt een Canaeï/toelckfp noemen cl pafraio,baetmen m feomt naer batmen beft
^pïanbeHeniöi ^upb- <0oa ban öem beeft gebiacfit. ^e öabenen pn boojt0/be mt^
bïere Luifa, enbe biefe noemen Canoba enbe la Cabc^a, Jet <0oöeIöcl^öe punt ban bet
Cplant bp bet gebergbte dei Loquiiio,enbe baer bp een baben/toeïch fp noemen s« ia-
go,b|p leguen boojöer een anöer/öie fp noemen Yabucoa, enöe ö?p icgucn banöe tm
öe een klepn <^pïanöekn :befe 3ön al aenbe <aolI-5öbe, %mt begin ban be ^upbt<
3i)be 10 een öaben btefe noemen Boyqui,enbe bjat boo?ber Jet CpianöefemSantana,
begaben Guayama,enöeboo?berbetttebterenNeabonenöeXavia,le0leguen aenbs^
fe jööe banbe baten Guadianiiia,taelc legtttaiee leguen <0oÖtoaerti0! ban Rio de Mo-
fquitos^aibjaer ooc^ gbeïegfien t0be l^iebter biefe noemen Guanica, enbeféö leguen
boo^ber Cabo roco.bet tiaeöelijckfle punt banbe ^upöt-cußeban bit <0plant:bp be«
Engcifcbc fe C abo foube een bape 3on baer jout te bekomen iß/naer tXeggben ban öe <!^ngeifclie,
Toyagic. i3Dell-epnöc ban btt Cplant naer Hifpaniola toe legbt bet <0plant Mona, (öaec
topteröont füllen ban fpieKenJbtbenaertj^oo^ben bant felbe cl Monico enbeZac-
chco,tt»ee l^lepne Cplanbetoö / taiaer ban Zacchco een ronbe Mppe enbe onbe^
tooont: boo^t010 aenbe felbe 3öbebant Cplant S»- luan be baben puerro dc pinos,en
dc mayaguezioor!^ be bape banS\' German el veioj ontrenttöelcke bape eenfeer plap«
(ante enöe biucfitbare tontrepe lö/öaer <©^aengien/Eimoenen/Piantanos möe anöere
biucbten m ober-b!oet toaffen.Boo?ber bebt ^p be mont banöen\'ebfere Guanabo tj^
te la Aguada,enbe nocb boo?ber bïeban Guahataca.^©aer naer opïse i^oo|t-cuÖtban
bit «inplant bertebiere Camay, enöe Cebuco,enöeToa, ontrent puerto rico:enöeint
miööenbanöe^ee naer t\'^upöen toe bier ofteböf <S^planbel^en0 biefe noemen las

i^et <^p!anbelien Mona 10 gelegen op be boogte ban a^^ien graben bp ^oo^ben
1 öe1linienaertTeggenbanHerrera:maerOuicdoenLinfeiiotcn(!eI!ent\'fielbeop(ei=
\' \' bentbien graben, ^e particuliere obïerbattenban onfe natte accojberen met t\'feggen
^ ban Herrera: legt acbtbien leguen ban t\'<!^plant s» luan naer t WtOmfm tbien ban
Hifpaniola naer get <Solien / toefenöe int begrgp ontrent fe0 leguen groot na t\'feggen
Her.d. 1.1. ban Herrera,maa* Ouiedo fegt maer öip leguen toepnicb meer oft min;i0 leeg lanten
J30Ï ïjoomen; öaer bjaffim groote enöe te fmafeeltjc^e £0eloenen» ^vXt fcb^en/ öte
öaer öicfetDil0(f^omenöebanbetbaÖelanötban America oberÖet^en)plac6tenaen te
ïoopen/bebben aen-gemercïtt bat bet flecbt lant i0/ enöe bp j^oo^öen een ffa^len boecfe
beeft enöe bpZupömflecötlanöt/enöeöatterbeel<0^aengnie abelen eenigöetö^^^

Het epïanött\'toeicï^öe^paegmaeröen öe naem ban Hifpaniola gebben ^^
göeben / toierbt eertöbt^bp öe Jnbianen ï^noemt Ayti enbe Quüqueia, tj^s

ianbe figuve batt m Caöatteen bïaöt i Kgfjt tuOiöen be öoo^e ban acötöten tot
ttDinagö ö*^aöen bp Moopm De Hmte naet\'t Ccggöeitban Hcrrcra, toepnïgö tmt Her def«:
ofte miiii öebbenöein tpnom-loopbpöe tóee Êonöettiegucn • jj{ïancfe<aoö enöe^. ende
Uöea öonöect enUe bijfti^ legucn, b^eebt ban öerticö tot Ceöwb leguen , toaer 6et
opfpnb^eebtöeEncifomfpn Geographia ööeeftöetmöeïeneöteJjonbert enöefe/\'^\'
öic|) icgiicn ,ban Cabo dc Hygucy tot Cabo deTiburon: enbe m fpnttieeöebleette
tulïcömBcataenbe Puerto real tnegïjenticö legucn: enbefeöötbat öe ^upöt-huöe
tó göeiegjjen opnegöent&ten enbettomttcb gvabenenbebe Äoo^bt-cuüe op bieren-
ttoïntirfj / toaermftpmiö / atónaerbet faï blijto iipt Depaiticulieve befcfcöbm^
Oben ban plaetfen. "^t gfjeOalte banöe HucbtïötoanniaetjeetmejcreiS/öocbnieell
tre0boo?-miböaeööö J ^^ miöbagbbegömtmen be l^oeïte te gjjeboelen alisöe^"^\'\'^
Virafon (öatts U totnöt upt be ^ee) op-feomt ^et tis ftee b^urfjtbaee enbe fjeeft
leee (cöoonetoepbenboo?aIDetJ)anbebee/foo battee öeben-baegö0 3ön ontaUöckeidcmia.
troupen ban i^eerben / ^tieven / i^oepen / Beïckenjs! / enbe #onben / jae m (uJcfee "
menicbte bat Det bee ban ^tteeen / <Bïïm / enbe i^oepen gfjeen fekere epgfienaeviö en
Öeeft / maee bïeft eeeö op t belt ofte $!)eber0öte fean UrööÖf«enbe booben bte iflêe ep^
öÖenaevban. Ctoelclt banbe 3nb300nbeven bïo^bt beneeeaicfjt om met be i^up?
ben öaeen fjanbel te piegljen / latenbe \'tbieef^ aljs onnut opt beït bggben: toaee boo?
be iljnb^« wo bermenicöfuïbtcbt 5ön / bat(eboo2\'t Hanbt met menicöten loopen
m ^oiben/ enbe boen öi\'oote fcfjabeonbeeöet Bee. ^efcn öanbeïbanbe IJup^
benjßeenbanbebeöe banbuguavtiee. <©ereJbei^onbenbebbenoockgöebeäeueeM
be wchen^ / bïembit Cpïanbtfe|jabbentoe-gbenomenboo? öet beltcaet boet^
iel ban foete ïl^èjteïenenbe anöeee goebe drupten/ toaevbooifpooch to beücaetHer d^i
toaten. öe ^paegntaeeben aen büt <i^pianbt qttamen en toaien baec gf^een biee^ 3.C.14.
boetïgbegfjebmten I atö aHeen be Hutia j nocö eemgfjebenijmgebieeen om be men^
fcbenfcfjabete boen. 5^anbaectoa0 eenfeKergftebJojmte/göelijcKbeInlopenfpirn^
ööenbe enbe öem onba^oubenbe mt puïba\' enbe öof göenaemt Nigua, be toelcl^e m^
be boeten böten enbe toeten ftaeemte bjin^en tuC^n Be! enbe Bleercj) enbebe^^"^\'^-^?
i^agfieïen / öebben öaer i^eten enbebermemrMidbWjhen Ceer / foo batmenfequalijck
fean bemteeöeren iianmet bper enbejjeete pfecHen^ bat be ^paegmaeeben baee
imt toe bonben / toierben rp baee ban foo gbequelt / bat eemgbe be Ceenen / jae be
Boeten betïo^cn. <©nberbeBttrffienbtebaeetoerbengljebonben/ tip;aen meecltenisi
fcöeecbtgf)/ bumennoemtManati, toefehöem fjoubt mbe ae enbe bei^iebiecen/
ban maecMel al0 een leettn totjn-f aclt met ttoee beenen booi aen be fcbouberen / baets
Öpmebeftuemt/ban mtbbennaeebeßeertlooptfiplma!af; \'tiiooft 10 al0een offen
töoöf)/|^ïeene oogïien/gvaub) ban bettoe/ be jjupbt grauto met eentgje öap^ïteni0,^aei:
tooibenber gljebonben btettointtgfiboeten lanck sönenbe tjjien bick/ fpnpooten
Söneonbt metbter felautnenaen eIcK/ fpb^engöen jjaeeiongöenbooitaïö beftoep«
m / enbeljebben ttoee bo?ßen baetfe bitmebe boeben j be finaecfeiis meee ban ban
bifcb / bevfcö göeboobt 5Önbe / fcöönt I^alf0 bïeefcft te toefen / enbe göefouten gfje^
Cónön / öan 10 betets enbe confecbeat Ijem ïangbee: fpn bet t0 goet enbe en
toerbtnietgaeö/menbetöetïebevbaermebe: öeefteem^jeöeenen mtfjooftgroepen:^
bebiemen fegötßoette toefen boo^\'t gvabeel enbeöeen. \'t<5fieboomtebanbit .

ï^bttöbpnaer \'tfclbeal0 \'tgftene topm\'t epianbt s^ luan jjebben berfiaelt i banbat
Ötee osebonbentoabt Brefiiic.hout, mfonbergepbtmbei^iobmde ban Yaquïmo, \'
ban toaetmenïcöte eettijbt0t0 beeboert 5^aevbait oorheenföo^teban |^epeebie!=Acoft.L4.
(e Axi fernen / banberfcbepbenfoo^ten / toelck eertöbt0 bp be 3nbtanen te gfteacSt
toa0. ^aertoaö oberbloebigöbe too?telYuca,bantoelcfemenbeCazabimaecltt/
toe!c^ i0 tßt b^oobt ban bte quaitteren / beneffen0 anbere beiträte b^ucöten / a!0 een
fooite ban Platanen, ißtkk fp Dominicos noemen / Hleen enbe tott / enbe be beöe
gfjeacbt ban btefoo^te. ^ocfj be ttoee bjucfjten baee bit epïanbtmeeö fpn p^o^ Acoft.1.4.

fttupttvecht/ 5tjnbaeeban elbee0g6eb?ac6t/ Suyckcr enbe Gember, ^e Gember^"\'
i0ceeÖupt i^oö-lnbienm bit epïanbt gbeb^adjt enbe tn fwïctoobee-bïoetaen^
gbetoaflên/bat fp met en toeten toatfe met foo beel <^ember0 bom füllen: ^aer toer^
ben mbe Blote ban t laer 1587. naa Sevilla gbebiac^ ttoeenttomticjj bupCmt enbeAcoftu:
b?pcnböfticöQumtalen<5embee0. ^e <^upchec-t;iebentoterbenbaeeeeeflgöeb?afötc.jx.
inben laee 15 o 5^nbe Rebben allenc?:ken0 m berC^epbe plaetten foo toegöenomen/ bat

imtjooifcfeetJftt t^ïoteban\'tjaer 1587^ acfit ftontiett enbe acötentneaentieö Mnm
ober quanten ban bit epianbt. toaö oocU (eer beel Cottoen/ ttoeld? be ^paen^
giaerben baer öebben öljebonben ; \'tgroept aen poote enbe hieene ^oomheng/
nteefl inöe ballepen.^aer en pïasböeen Maizofte feo^en te toillengroepen /ban ttm
0beiarenöerbjaer0 beeft ßet begonnen baer boo|t te tanen op^oelequartieren^^it
Cpïanbt \\0 oocl^ in fominigbe plaetfcn befmet met be fnoobe boomen Guaiabos, baer
top bier boien bebben ban gefp|olxen> Jnbit Cplanbt toaren eerti)bt0 feer treflé^öc^r
fee ^^iinen ban goubt / enbe namentlöclt bie ban Cibao enbe S\' Chriftb val, enbe ans
bere »foobat faaltcjc baer gbefmoïtentoierbenbp be <afpna*0banbe l^onmcfebier
ftonbatenbe fefïigb bupfent Pezos: mfgbeïijcl^ toa0 baer enbe 10 nocö atoo^ quan^
tit#t ban o^oubtin biberCcbe Eiebieren. 3nben jare i53o.toerbe ontbeert een goebe
, möne ban Silber enbe berfcbepbe mijnen banlfer / toelcfealfoo goet toerbt bt^
bonöen ató bat ban Bifcaia: 10 ooci; röck ban Coper mijnen / enbe baer toierbteen

Acoft.1.4. jtjan ober lang ntetmeer gebeneficieert booi göeb^eclt ban toercl^-iieben j foo batCe in
bit ep!anbtcoperengelt#eb|upcto/toeïffebaeraneengancfebaeri0. 3nfomma
i>it

tfeûi# Jeg wen ,enbe U ttointigö ^öe meer b^eet/fonber toater enbe anber boetfel boo?
bemenf:öen; enbebe peerben en Itan men baer oock niet gbebiupcken: foo bat be
Snbianen bie in bit gï^bergöte gôetilucljt toaren onber öet Mepbt ban een 3nbiaen

bieff

ber Eanben ban 3nbtentemamtmerenteg6enaUeinbafienbananberenatien / in^
bien be i^onincl^ bit Cpïanbt maer toel met boïch befötte/ enbe aMe be Bloten beïafte
int gaen enbe l^eeren baer aenteloopen:boföbitabtsiï0eni0niet geboïgbtgetoeefï/
maa-10 ter contrarie \'tHanbt eerfl gantfcb ontbloot ban ingeboo^ne/ bte bergaen mn
enbe t\'eenemaeï ^econfumeert/gelijcH tfeitee te lefen 10 inbe dacfite ban Fr.Barthoio.
mcode las Gafas^enbebatinfootetentöbt/bat/baerin\'tiaa\'isoS. gebonbentoier^
^ benboben be \'tfefïigb bupfent inbianen/inben jare 1514. baer geen beerttjicn bup(imt
""\' itteeren toarentebinben foobatmenbaer ^toartenbeeftmoetenbiengen: Cenan^
berensönbe ^paegniaerbenoocH beel ban baer bertrocken naer Peru enbeNova

Hifpania, enbeaubereHaubW baamenmetbearmeingeboieneteberoobenïiïïïi
ter aen\'t goubt quam: ^>oo bat / tentoare bei^oninchïijclte Audiencieöier toare ge«
ïegt/ \'t epianbt toel gantfcööabmogfjenberlatensöngïjetoeefï.

T bit epïanbt toaren ten tijbe aï0 be ^pa^iaerben bet eerö onitehten / ber^
Hcrd 1.1. ifcfïepben#?obincien/biebanöarebpfonbere1|eeren/ biefpIiebenGafiqucsnoém^
8 ben/ göeregeert toierbem ^!0namentlöck be f^^^obincie ban Hyguey,liggbenbeop be
^upbt aiüe ban t epianb aent 0oöeïöcliöe beeï/tegen ober ftet epianbt s^ luan d®
porto rico, toefenbe een bergfiacfttigb Hanbt / botb be aSergöen sijn bïac!^ boben al0
Cafd0/ foo batter beftoaerlöch 10 op te liomen: 5^efe plepnen ofte Cafelen sm ^ien
tot biïftöten legucn (angft enbe bieebt/ al met (eer ftberpe Seenen belegbt/ bocb Rebben
ontallöc^e putten bol ban gecofeurbe aerbe/bie feer biuc^tbaer 10 om be tooitefen ban
Cazabi in te planten enbe anbae biucöten te toinnen/infonberöepbt feer fcloone ^t^
ïoenen« ^tt epianbt Saonaiepbt aenbefef^^obincie / baer top bïer naer (uilen ban
Her.d.i.1. Ijanbelen. i^aeE aen befe ^lobincie ban Hyguey toa0 gjelegfien be ^^obincie Yca-
6.C.8. yag^a: i^an baer naa\'t Soo^benlepbtbe l^^obincie Samana, ban toelcfee be Golfb
Her d I. öaren naem öeeft, ^enbe ^upbt-5öbe ban t epianbt lept be ^^obincieban Yaqui-
li mo bp be tacitiöb mijlen ban s» Domingo, toaa beel as^esiie-bout balt / toaerboo|
j ben eerften Admirand Cdumbus bie eertijbt0 noembe puerto de Braüi. enbe baer
s.cl \' ■aenberboï^n0/0ftebeeleatulEö^sj^^D^^ öe

ö cCt Don Hen ri qüe, ïse ^paegmaetöeti beeï toercfegï öiböen gegebm tm^

{jren oötónintnbe. aer Usa0 öaer De l^^obmde Xaragua,gï|eïe0öen aen Den
öcao:enini)am/Wtke CplanDt aWöc

totc lbo S\' Nicolas tocCenDeïmecal0Dettigjjleguen,enDeD\'anDevnaer CaboTibu-
ron,toeSc^noc|>lang|jeri0j tsefci^^obmde brengt beel Cottoentoo^t. ï^eeftaenfpn
^upïjt-jöDeBaomco Daer ban f>el3öenöcrpiahen / enDe naer t^oo^Den eenan^
tcri^ öbmcie/ljpDe SnDianen gljenaewtGuahabaj enDe naer t ï^eflen een anDer

a^mae/iöenaemt Haniguagya,altoaer De ^taDt Zabana gW^g^ttoieröt/töaer De ^^
0 obinde naDerlianDt Denaem banfteeftberkreg|>ett: (Zabana 10 mDefpiaMe banDe
Snöianente feggijenblacl^te:) blacfe enDebaoi ötieerenDeel to

fraepe/mConDetiepDt naer Dc ^ee toe; enDe t0 gïjelegfeen aen t epnDe ban Dit CplanDt
naer Guba toe. Ctuaeif leguen ban Xaragua toa0 een anDer fd^obmde bp De
Dianen gfjenaemt Cahay, toelcte 3[nb)oonDer0 feer fraep bolcïi töa0. <SpDe
cuüe ban Dit epIanD na Cubatoetoa0De|^|obincie Marien (Dte anDere 00c noemen \'
Da^ien)Daer Den Admirand Coiumbus eeiö aenquam Doen öp Dit CplanDt ontDecks ^
te/10leegö lanDt/öeeft goeDe Ijabenen enDe goet Uiater; Jier bouDe Defen Admirand De «J. i i.
^taDtNavidad,U3e!tü6p Daer naatoeDer berïiet, p^mctpaelße binnen-lanDt^
f^öe i^^obincientöaren Cibao,DaerDerücl^e <i5ouDt mijnen toaren. 30 bergfiacöttgö Heri.di.
enDe dippïgö lant/ öebbenDe ontaïlrjclte iiiebiaen efi 25eKen/m toelcfee aWe men gout
bontjbol banfeer öoogei^ijn-boomen;gefonDt lanDtenDe goete Hutöt/enDefeer tioet Her a 11
toata\\ \'t<6ouDt DatinDe töO|Dt göebonDeni0in Meenegrepntjen0/ JocbeU c.h.
Daer fomtöDt0U)el groote grepnen toojDen göebonDen. ^aer mn oatk Copei-mö^
nen enDe toepnigö azuI enDe Amber.^tn eaöen Admirand bouDe èia\' tm ƒ o?tre6
Die6p noemDe S\' Thomas.^aer naer bolgt De ncte de la vega rcai,toe!cki0een
Oer öt enDe bïac^ mihtlttn banDe hsonDerlijrlsÖe Dingen bantse toeett!t/bp De tacltio^
leguen \\mtW tti^t in fommigöe plaetfen ttointigö tot Deititiö leguen b?eeDt/ ürec^en^^
De ban De eene ^tt tot De anDae; i0 omtmgfielt met / Daer ontalipcl^c ^er a. 1.1,
bierUen0iianafc5a!len. l^oo?Der 10binnen \'031ante gßelepfcenDei^iobmde Ma-"\'"-
guana tuöTcöen ttoeemac|tic!!öeBiebieren Neyba enDe Yaqui,toelcfeielaetüe bp raonte
Chriftoinöe^eeloopt. Cpntsörl^Defdjobinde banDe Ciguayos i^oo2Dttoaeit0„ , ,
banDe gran vega real,berc^acfitigè enDe öarDtlanDt^aersijnnocömeerßjoti^^ é.c.4.\'\'
gfjetoeeß in Dit ^pïanDt/enDe De booifcöjebene too^Den bp anöere mtä anDere
noeïttt I Dan on0 öeeft genoeg!) g&eDoc&t Herrera jjier in tebolgljen.

ken om De g^elegftentl^eDenbandet a^lanDtbolkomentlfld^er teberßaen. x c\' s ca

Ûe tooon-plaetfeDoo? Chriftophorus Coîtîmbusin^n eeröebopweenDe ontDecMn^ de\'
ööe in Dit CplanDt gfielegfjt / toa0Navidad inDe ^^obinde Marien Daer Doen ter tiit
Guacanagari Cazique toa0; fjaDDe eengoeDe baben onDereen Meen €planDefeen
toelek Cdumbus noemDe s^- Thomas. ^ocbDen Admirand toeDer-l^eerenDeboo? De
ttoeeDerejï(e/enDe tbolck/ ttoekfebp Daergelatm öaDDe/DootbinDenDe/lieeft goet ge^ ^^ ^ ^
bonDen fjem elDer0neDer te flaensenDe i0ban Navidad <So0-toaeit aengebaren boo^ ^.cap.;®;
bpMonte Chrifto,cnDej)eeftDaerg6elegötDe ^taDtlfabeiia, bp een groote Eiebier/
met een goeDe ijaben / fjoetod niet bef^ut boo? De ^oo|Dt-toeSe toinDen ; negtjen le-
guen Iî^e!l-toaert0 ban Puerto de PiatarbonDt DaerÛeenenDe lîalffe/enDe anDeie gße^
reetfcljap tot timmaagien ; tHanDt iffer toonDer b?ucötbaer enDe göefonDe Hucfit.
^z 0|obinde ban Cibao,öaer t meeöe gouDt biel/i0 maer ttointiglj leguen ban Daer;
enDe toa0 naer gôeïegôen bp De gran vega real, Daer top bter boien bai;i fiebben ^^t^
fp^ohen. 5^efeplaetfei0Daer naer oock göeDepopuleat. 3inDitep!anDttoa0oock^c.4
ea\'töDt0 inDe |^?obinfieXaragua,De ^taDt Verapaz, toelfk Den <6ouberneur Nico-
las de Obando, Dacr DcDe boutoen/naer DatöP be Cafique ban Defelbe ^|obinde/met
fpn ^iiOer Anacoana gjjenoemt / feer fcljanDelöck enDe berraDerlijdt öaDDe Doen om==
biengjen. Cen felbentö^e toierDt ootkgöcboutoet Saiva terra de la Zabana, inDe

H«.d.r.i. ^lobittrieHaniguaiaga, tsm bop banfiebben i^eroect m tbooigaetibe Capitteh
itu.c.s jagflttoec leguen banöe baben bp Cabode Tiburon. <0OC!tbettigbleguenbanXa-
ragua,cnbemfgbelöeéiö öeïtigb leguen ban s» Domingo enöe beertbïen leguen ban
Her De- Azuaofte Compoftela,tulïfbenöetb3eemacbtigbeEtebterenNeybaenöeYaqui,mtö\'=
fcr. \'dc 1« öentn t O^plant/een ^taöt bjeïc fp gaben öen naem ban s» luan de la Maguana: öan
10 oof^ gj tïerïaten/uptgenomen öat öe ifeevchebaei: bïpben öaen. Cenfeïben tööe
Doiecbt oocH een ^taöt gbebout inbe fd^obtnrie ban Yaquimo, aenbe ^upöt-5böe
ban t Cplanöt/ bp een baben toeick öen Admirand a!0 bo^enbaööe gbenocmt Puer-
Her Dc- to dc Brafil,met een jfoitïelTe aenöeöaben/enöenoemöenöefe^taöt Viiia Nevua dc
fcr." Yaquimo. el Bonao bp Cotuy, töaeeeeïö bp Coiumbus een ƒ O|tvelïeb3a0

O du ÖÖ^lepttotbefcbemtmgbe banöemtjneni ïagbne^entbten oftttomticb leguen ban
\'\' s^ Domingo,aeneenb^ncbtbaerenbeïuötgbblackl^elt/ foobatbetabonöantieban

Ma?zenöeCaffabienöeanöecbictuaKeupt-b?acöt. ^^aertoaisooc^eevtöötjöacbtie-
gucn i^oojöttDaevtsiban s^ Domingo een tooon-pïaetfe/biefenoemben Bonaventu.
ra aenbei^tebiere Haina , baee \'t<©outb)ierbt gbeünolten banbe ouöe enbe meutoe
mönen, ©analban\'tjaevi5ip fcölPenbe Oltiers aen bentoniwli /batboe^
toelöaerfeevgoeöe mijnen obertgbbjaren/ öaereben-toeïgeen <l5autmeerenb)ieröt
berfamelt/foo öatter niet anberö öaer ontrent en biel ató toepnigb Cannafiftola: toaer
öoo| be pïaetfe oock epnöelijck i0 berlaten. Snben jare 1504. boen Saiva Leon toerbt
gbebout/toerbt meöe te lanöt-toaatingbelegbt Santa cruzdc AycayaguatulTcben
toeïcke ^teöen alföoen tUanöt banbe ttoee ^lobincien toierötberöepït,

Vande Steden der Spacgniacrden die nu zijn in dit Eylandt,ende eerft van S^- Do.
mingo.

De p^inripaeïöe ^tabtniet aïfeenban öit <i^pïanöt/ maer ban aï!e bc Cpïanben
öaerontrenti0 S^ Domingo,toeicköen eerÖ^nAmmirand Coiumbus noemöè
be nieubae ifabciia (öocb öefe naem 10 niet gbebJeben.) 5^efe ^tabt toierbt gbebout

bp öen Adelantado Bartholomcus Coiumbus upt bebel enÖe ÖOO? ïaÖ ban fptt i^^Oe«

Her. d. X.I. öer öen Ammirand,enöe öeintooonöerjS banöe ^taöt ifabeiia toerben öerlnaert^ ge#
i-\'-s- b^acbtinöen jare i4P4,toiertgbeIegbt aenöe kant banbe !^iebiere Ozama. toeïck een
fcftooneenbebiepeEiebierisi / Tooöatter fcöepenban b^iebonöertbatenkonnenop
komen/ehöe beeft een feer goeöe i^aben; aenöe ^upöt-5ööe ban t Cpïanbt / enbe op
be<Doll-3ööcbanbereïbe iiiebia- cnöe ï^aben> £@aer inöen )arei502.öefe ^tabt
öoo? een groutoelijck tempeea gantfcb ter neöer gbetoo^pen sijnöe/ beeft öen <0ouber^
Her. d. 1.1. neur Nicolas de Obando Öe ^taöt berlegbt aenöe iBeft-jböe banbe J^iebiere/ booj
^ befereben atleen / om öat öe ^paegniaeröen öie öoen in öit <i^pianöt baer hjoon?
pïaetfen meeö öDeötoaertö op baööen / komenöe naer öefe ^taöt/niet gbenootfaerkt
fouöen toefen öeiiiebier te pafleren : niettegbenöaenöeöatte bojen beter toaögbele^
gben aen ö \'anöer 3Ööe banöe !^iebiere; toant nu öe ^onne op-gaenöe enöe öe öam«
pen enöe bapeuren op-rijfenbe/öjijft be feïbe ober be ^tabt j oock foo baböe öe ^taöt
tebo^enaenöe<0oö-3ijbeeen ifontepnebanCeergoettoateri enbenuenbeeftfemaer
jutten ban rauto enöe grof toater / enöe öeintooonöeris en können niet öan met
groote moepte om toater aenöe ƒ ontepne ober-baren; moetenöe toacbten naer t»
25arcke/ oftefelfö een bekoöigben; enöe bet ober-baren en iß niet bupten paijkeJ al0
öel^iebiere toaftoftetempeeöin aemaeckt/Cfcböut/naer \'tfeggbenban Ouicdo,
bat ben <ï5ouberneur Nicolas dc obando gbemepnt beeft öe!^iebiere Hayna öjp les
gucn ban öaer loopenöe/in öefe ^taöt te biengben / ttoelcke gbefcbieöenbe / foo toaer
bit een banbe alber-bequaemfle ^teöen ban t epïanbtj toant fp iggbeïegben op een
effen bïackenoronbt alleen tafeï: aenbe ^upöt-3tjöc beeftfeöe èee/ enöe aenöe
<aolI:=3ijöe öe Biebiere: foo öat öe beïft banöe ^taöt öaer meöe i0 om-cingeït / aen\'t
beften enbe i^oo^öen \'tplatte Hanöt/ öaer öe ^taöt baer upt-üreckt met feer fcboo«
ne flraten / enbe beeft aen öie 3ööe een fcboon upt-komen enöe fraepe toepöeti« ^
Her.Dc.^ i^omncklijcke atuöiencierö enöe anöere <affiners banbe i^onincköin-komüenbou^
f "p- öen baer bare reßbentie: öaer i0 ooceen^^untejenöe €atbeö^a!e i^ercke/toefcnöe een
SHrcöö-biföom / öebbenbe onber öcf) öe ^ilbommen ban Conception enöe la Vega^

a
»

4-1

a
«

>
c

u
•T3
u
<-t
C/Î

l-l
u
T3

««

Her. ïl^eScti; baeï tjst groote apprentie ban mijnen; enbe t>m baït feer beel Cannafiftoia:
j.c.j. enöe baeri^goeöegöfïcgötntjept ban ^upeker ingeniös tt maken: leg^ negben
d.i.i i.c.j. iggucn öaben ban Yaquimote lanöt toaertin: öefeplaetCe toag inben jare
Engcifchc i5Pi.berobertenöeberb?anöt bpöe Cngelfclje onöer betbelepöt ban M\' Chrifto-
voyag. pher Newport; baööeöip üratenenöe ontrent öonbert bijfticè öupfen.
H«.4efcr. ^t ^tabt Conception de lavcgai^gelegjjeninöebc^föappöebanben Cafiquc
Guarinoex, toerÖt gjjebOUt bp beneeröen Ammirand Columbus ; ttDintlCf) leguen
ban St- Domingo.tiaer t\'i^oo^öt <DoÖcn: Ouiedo ït^ betticb leguen: baer een
^^jjjj^jgij i^ercke/borfj gjjeunieertmet bieban S\' Domingo; enbe een i^looöer ban
£0mne-b?oeöer0.

Her. Met. ^C ^taöt S\'- lago dc los Caualeros i0 gfjelegjen tftien leguen ban Conception
de la vega, recfjt ^oo|bt-<0oÖ enö^ beerticö icguen ban S\' Domingo, 10 eenlêer
gjjefonbeenbebermaMöckepIaette.
Her defer ^^ ^taöt Pucrto de Plata 10 gljele^en op fee ^oo|bt-cuöe ban bit^planbty
^ ^öfenöerticjjofte beerticö leguen ban s* Domingo : Ouiedoftgfjt biifehbeertitt) ic?
guen: itöeröt götbout in ben fare bp öen <0oufcemeur Nicolas dc obando
tot beter gßtiegientbepötbanöe rommercien met öe ^cftepen komenöe «pt ^pat^
gnien enöe om öat maer tbicn iegucn i0 ban öe gran vega,öie notji töiöi ïcg"en i0 ban
d.i.i.j.c.4. gt.j^gQ ijoo^noemt / fefijien leguen van Conception , enÖettöaelf leguen banöe
rijcke mönen ban c:ibao, ïegfjt op be fioogftte ban tnepnigb meer al0 ttointicf) gras
ben bp i^oo?öen öeEinie. Jabenban Puerto de Plata j^eeft öe figurebapeen
Öoee-pCer / enöe legfit onöer eenen feer öoogöenbercfi baa beel rneeuto0 op lagbin
lanuario öoctt Columbus öie eerömael ontöeckte. %tn öefen bergb le^gjt öe ^taöt
enöe op öe öaben aenöe toater-kant legöt een Meel.
Her.dcfcr. ^e^taötMonte Chrifto i0 gbelegöenq^öei^ooiöt-cuöebantCplanöt/beer^

tieten leguen tl^eötoaert ban puerto dc plata . bcffteen goeöebaben ehöeöaerbp
een jout-panne: t^ttït eenen Ijoo^n bergïj banöe gfjeöaente ban een terne/ bol
ouied.i.6. groenten ïbnöer boomen. <0ntrent öefe plaetfe loopt in ^ee öe !^iebiere Yaqui ofte
Cf. lache, toekki0eengrooteriebier/enöebaer 5Dn(eergoeöe30ut-pannen. ^itlfisc
eertriöt0uptöefe lanöen bebbengbeganbeit/ Él^itpgSen batter goeöereeöei0bdoi
kaftten 7 enöe öatter goeöen jjanöel toa0 ban #upöen enöe Lapis Azui gberefi«
neert.

Her.defcr. ^it sijn Öe tgien plactfeu Öie nocfi beb:i00nt3i)nbpöe$paegniaeröentnöitep«
lanöt / toeltk eertijöt0 foo fi[o?eeröe öatter toel beertbien öupfent ^paegniaeröen
toarenenöeöaer onöer beel CöeMieöen / maeröe ontöeckingb^n enöe pqpulerin«
^^ ban anöere lanöen öaernaer gbebolgbt / tjebben öit Cplanöt feer ontbloot
ban bolck / öoo? öien upt öit Cplanöt enöe upt Cuba t\'meeöe bolck gfjenaïcken i0
9m anö^ quartieren te befetten.

jm bit ep!anötHirpaniola5önbcellröoone miebieren tmt boo^terßbt^Äi^ee
J-loopen op öe^upöt-cuöeban t\'<^planöt: ^PeBiebiere Ozama öaer s^ Domin-
go aen legbt/ ban toelcketop bier bojen öebben götTploken. ^e ï^iebiere Hayna
Her.i.d.i.jjp^j nieutoemijnen acbt oftenegfjen leguen ban s^-Domingo, <aoötoäert0.
^ \' öe naer tWeÖen ban S\' Domingo öe Uiebier Nizao, ontrent toelcke t\'eerOe ^upcs
ker-rieöt gSeplanttoieröt/in een plaetfe gfjenaemt Laguate. ^aer naer öeEi^
Her ƒ.1.1. jjij^ Neyba , öertirfj leguen ban S\' Domingo, toelck i0 een macbti!^ l^iebie^
Her. i.j.1. re> Boo?t0 aenöe felbe 3Ööe be miebier Yaquimo bp Boaruco. -itcnö^ooiöt-

kingbe gfienoemt Rio de Oro, öoo?öienöet^^anötbanöegronötató gouötglin«
(ïeröe : Cnöe in fpn ttoeeöe t^opagie noemöe bp öe felbe Rio dc las Cannas,
ibid.c.u. jjofpinnen0\'Eanbt03önbe/niettoetenöeöatbetöefelbemiebiere toa0. 25innen
0 l^nöt0naeröe^?obincie ban Cibao toeöeeftmenöemiebiere Nicayagua ,baeK

eenigö

eentgö goutmtoert göetonben i möefetietóewn feotnmbit) anöete beltoit/Buenicum
öie öe ^aegniaeröen noemen Rio Seco; enDe Coatenicu enöe öe öeröe Cibu, tneïefe
(eeewjcft toaren ban gout enbe bant alber-ffintte/ foobatjjetben p^tnctpaïenröcfes
bomtoaöban Cibao. ^nbei^iobinrie ban Cibao toaiesnocjeenanbernebier/öMe
noembenxanique,baerbefo^treüfe S\' Thomas bjjtoaögeleggen. ^enbefeïbei^ooit^«
5Öbe Öeeftmen öe ribter ban Martin Alonfo bÖf oft (eiÖ leguen ban puerto de Plata,
wgeenöaben/bieColumbusnoernbepuerto deGracia: bipieguenHaeatoaertioü\'jBiH^ ^ ^^

notf) een groote Siebter met een Ijabcn/bocö gualöcKbooiöen teigfien bei^oo^-toeöe ..cio.
loinben/baer öe ^tabt ifabeiia eerttjbtsi beeft gbelegfjen.

Cenbolfeomenbeftöiöbmgfie banbe mtebieren ban öft epianbt bebmöentopmi ^
öeboecfeenban Ouiedo> öteknpgoetgljebonbenbebbenfjierbpteboei^.

^epiïnctpaJel^iebierenöiem bit epianbt bebonöentoo^öen/ 5önöenaer-bo!fl
Ö&enöe. öien öe ^>taöt s» Domingo öe piincipaelöe ^taöt «itöaben t0ban
bit epianöt/fooi^betreöenöattopbegbinnen banöe miebtere bie baer booiloopt/
8enaemtozamaiteleieermacf)ttggenöi^t0/ fooöatöe groote fcS)^g|)eIaben
baer in feomen/ enbe tot op acjjt oft ftien paffen ban t lanöt abo^öeren / wo öatCe ober
mtplaneheuptbefcjj^enop\'tlanbtgaen/enbebefcfiepenlabenenöeomiaö^ 3fn^
öen jare 1533 quam iiier in ^t ^^^ impcriak, toeiimöe een fctjip ban acbt bonöert
baten öenmepla CarolustoeHomenöejb^acljterbeelbolefe^enöetoaren/enöetoeröt
l^ier toeöer boWaben: tuelcls i0 \'tgrootOe fcljip bat bier opt guam/enbe lagft eben-tod
maera^ien oft ttointicijpaflTen ban t lanöt ^elcbepen Tonnen iiierlbnöeröan^
^r oock bp nacbt upt loopen ^ boo^ bien be öiepte banöe rtebtrr bp naer a1tï)öt0 g^^
Sek blijft. ^00 öat öeft riebiere enbe fpn f^i^en deer goet 10/ enöe kno^öt bebaren met
beel a5arclien enbe Canoen /lbo tot gbeb^upcfe banbe biOa^ertie bie öaer balt / 010 tot
Öe^ben enbelanbt-bupfen bie aen bepöesijöenbanbe riebiere Itggfjen: enbe binnen
)$1anbt0 enbe inbe gaben tnerben Carbeelenenbefcfj^ gljetimmert / booi be goebe
^leggenttjeptbiebaerisiombefelbete laten af loopen. \'Ctoater en teniet goet om
te öiincfeen/öoo? öien öe öaben enbe ä^taötfbo naer bp öe ^e «ggen/maer toat meec
ol0 een legue jjooefier 10 ftoaterberlftenbe goet / enbei0 ^efeUiebtm

feomtbant Boo?t^enbeöc«ft^upt toaterittgöftit\'^upöenifieeftm t
toier babem öiepte enbe meer/ enbe gjelgc!« öi^ oocfe aenöe ^taöt S»- Domingo.

^it eplanöt beät een anöeremaribtiööe riebiere gftenaemt Neyba, toelcfe loopt
tioo?\'tmiööen banöetè^nöt/enöefeomt banbe Boo^t jijöeaf /enöelooptinöi

^ee aenöe Zupöt5ööe enöe paOeertöicljtbpS\'iuan de iaMaguana,enöei0öiepitts

Nizaoisreenanöer fraepriebier enbe homtinfgfieïijcUö in^eaenbc
iïe/eni0toeiroo grootniet/ boé^icfe^an lanöt fiiQ^Cm enöebeÄ^ met ^^^
riebt beplant: baer (eer ftljoone ingeniös jijn geboutj enöe ontrent öeteriebter 5ön leec
l®oonetoepöenenöebeelbeeÖiael0. ^ ^

tJoo?öaenöe aenöe ^upöt-3ööebanfiet eplanöt/ öocöenlooptronnelmt/nocöen oukdi.,;

1)eeftroobeeltoater0nietal0öeanöere; maer t0öoo?rpnb|ut|)tbaeröept toel een ban«10.

Niguaiseenanöerfeerrijcfeeriebiereenöeeftfpnnaemban öaticöaöeï|jcfl[éDWte/
Daertopbictbo?cnbanöebbengefl?|ofeen:biti0toeleenbanbep?oötabelßei;ieÄ

2)001 öe menicfjteban bou-hupfm ettijeftipcfeer Ingeniös,bie op befelbe liggenXP^
do berljaeït eibers toel fc00ftreben ä>upcHer ingeniös, bie aen öefe riebiere bg^
fommigöe^/fommigöe bflf/ (e0 / (eben enbe acfit leguen ban

alleen een öeerltjcfeeaaet können onber fiouben. ^^eleriebiereloi^inöe^eeaenöe

y una 10 een banöe Ihelöe tiebierm ban öit eplanöt / loopt ö«»i öe piobmcie mn

lanöt / toaer ban öe eenejaer boegfit bp Ney ba enbe met öe lelbc in ^ee loopt I öarm
naem bérliefmöe. m mu » ban meeröeï inq?o|tantie enbe loopt in Zee aewy

hp Monte Chrifto en fteeft op(pn oeberis feee goetie out pannen 1een
fnel ioopenbe eiebtm/en fieeft onttent ^m goebe toeptien/enbe (cgoone boutn-fj^plén.

Hati bonico een anöet geoote enöe fnel loopenbe eiebiere/ toele in ^ee loopt aen^
be ïBeÖ 3öbe ban bit <J^pïanbtjenbe Ijeeft om öee feee fcfjoone toepben enbe goet föep^
ïanbt/enbe baee Homen anbat hleenbee viebmen tn/enbe tó to bifi^-rijc^.

Ouiedo maecltt elbeejs nocb mentie ban benebteren j Cazui elf icgucn ban s* Do.
mingo,baeeeenfeaepingenioban^upcteaeni!Sgöe!e^en. #

Sanate bieeenttomttcb Icgwen ban S^ Domingo mbe p^Obincie ban Hygucy,
Chiabon mfgÖelpcK bieventtomticlj legucn ban S^ Domingo.

top nu bKlttotfó öebben gjjefpiohen banbe ^upefeee in genios ban bit
ïanb en fait met bupten pjopooö 3än in t fjtet bp te boegen be ingeniös bie Ouic-
d O berbaelt m bit eplanbt te 3ön gbetoeeft ten tgbe boen Jp fpn btöo^ie fcöjeef / te to^
ten göelegöen/alisbolgöt:

een feben legucn
een feöieguen
een biee en een öalf legucn
een acljt legucn
een bier legucn
<^pbel^tebieeiuca een ttoee legucn
<0pbei^tebtec Haina een b?p legucn
<apbeEtebieeitabo een bier icguen
<Dp be l^iebiee Nizao een acfit icguen

een acöticguen
een negfjen legucn
<©pbe!ütebtceOcoa een felftien legucn
<0pbei^tebieeCcpi een bpAzuattomticfi legucn
<©p beüiebjee Bia een bp Azua b^penttomti^ legucn

een bp Azua bter.enttotnticb leguen
een m Azua met een l^of-meulen
een tnbefelbeplaet^BofmeuIen
een mS\' IuandeIaMaguanabeeetl\'cf)Icg.
een mbeO^beplaetCe.

<Spbe!^iebteeCazui een elficgucn
<0p bel^tebiee Sana te een bietenttomtifö legu en
31n Porto de Plata een böfenbeeetwb leguen

een mbefelbe^tabt
een mbefelbeplaet(e!aof meuïen^
een anbee l^of meulen.
3n Bonao een ne^entöien legucn

^ï befe ^«pcfeeeingcnios toavenm bit Cplanbt mben jm 153 s^enbe 3ön appar
lentlgcït baee naer nocbbeïmeeebtït

Her. Dc- fe naee-balgbcnbe. ^e Cabö ofte \'tpunt ban Nizao tgien leguen ban s»- Domingo.
fcr. dcias 0anbe^tabt s^ Domingo af tot biet toe 10 Jet al meeftöecbtlanbt enbe niet fioogb;
maee aen bit punt begbint bet öoogö lanbt enbe continueert foo booitö aen tot tegben
oba* t\'<i^planbt Beata. ^aer Nizao bolgfit opbefelbeöreecH be öabenban Ocoa
acötöten legucn ban s« Domingo,toe!cfï t0 eenmöam ofte bape / baer be Bloten toü^
ïenbe naer No va Hifpania/ancton enbe ö^er berberfcöen/footoanneevfp met en

amIuïmmtïcnmöambanZczcpin, toeleköaerbpfigïjt I afttneenanbere/ toelck
fp noemen puerto Hcrmofo , ttoee leguen m 0ÖP te Ocoa tïomt: toant puerto
^4erraoibitgbtfctt{jien leguen batt S\' Domingo f^efttoaeït/ enbetoajötoocKöÖe^

noemt puerto Efcondido. ^t ^paenfcftc Couïfen feggben / öat puerto Hermofo ^.^I f.
ligt acjÄbten leguen ban S» Domingo. 5^e(ebabenbanOcoatoa0bpbeCngelfci)e

W-genomen onber bet belept ban M\' Chriftophcr Ne wport inben lare 15Pi .bonben ^
öaer een blecke banbeerti^oft b^fticbbupCm een mijl banöe cufte: baer toaß een royV;

Äuptker ingcnio enbe abunöantie ban bee enbe anöer bictualie» Boo?tiß beeftmen

Azua een baben enöe tooon-plaets bierenttointicboftböfenttointicb legucn ban s^-
Domingo, naert fcggen ban Herrera; Encifo in^n Geographia en öeltmaer ttoini= ^ ^ j
ticbicgucn, öecourö Äeft« ©aernaer la Caiongia een ïangbpwwt te^en oiberöe^äV"\'
^planöen Bcata enöe Aitovcio: ^efepunt naer t fcggben ban onfe ^tier-lieöen/

Weroft bijf mijlen met leegb barlinöt banb« booge lanbt af: ban bet epnöeban öen

fioecklepbteen<i^planöeken/toaermentufebenöoo?magbloopen: bpi^ettenöen
boeck beeft bet lanöt foo öiepen inbocbt/batmen öenboeck bobenkomenöe geen lant
enöet.t^ierenöerticb leguen boo^er naer t Wetten beeftmen Yaquimo naer t (eggen HcMts,
ban Herrera: Öe toelcke elöerö infpn biftojien fegt/ öat Yaquimo legbt tar^ticb leguen J ;
ban s^ Domingo, enöe ttointicb icgu en öan t\'<6planöt Bcata; toelcke rekeningen (eer c.;;,.\'
qualöck upt-komen. Encifo in ïpn Geographia öelt ban S» Domingo tot B wta beers
ticb leguen, enöe ban Bcata tot Yaqnimo bijfenttointifb leguen. ^^efelbefleltnaeü
Yaquimo,la Cavanaöeerticbieguen boojöer/bantoelck een Cabo in S^eeflrecktnaeï
bet ^upben toel acbt icgucn, enöe öe cuüe kern ban öaer naer bet
l^eöen : Herrera ett macckt ban beftn boeck ^een bermaen / maer toel ban bet
<?p!ant Abaquc, tocIcköaerbooHegbt:toelckinfommigbeCaertenoock0benoemt
Uio^bt ifla Vacca;enöeöe<0ngbelfcbenoemen bet iflaBaque, öaer top Ijier naer nocb
Tullen ban hermanen» ^z ^paenfcbe €ourfen noemen bit punt Bacoa; enöe %

ban öaermoetmen liieren IBell ten ^upöen om teblöbenbanöe<eplanö^en$ los
Fraiics »enöeallmen foo bateißalö beFraiics, moetmen ftierenï$>eft ten ^oo|ben/
foo gaemtenrecbtnaerBacoa ;baneermenbaerkomt/ ßetmenboogjeBotfhi/en«
bc in bet af-komenbanöien toitteplaetfen / gbeUjckgrooteHakenö; bit gbebergbte
itf gbenoemt las Sierras dc Donna Maria. ligbtop be boogbte ban feben^

tbien grabeneneen balt <an(e ^tier-lieöen/ öie itmlangbjet öaer bebben gbetoeefl/
gbetupgben batfe ten balbenbanöettoee boeckenboogbïanötfagben/met eenenken-
nelöcken bergb met een 5>abel/ bp la^eften toelcken bergbbet lai^t toat leegbertö/
enöenaeröenboeckbanlfladcVacaiöbettoeberboogö^ t^anbitep!anbt(ttaer|ej
feggcnbanöefelbe^tia:-lieben)totben upt-boec ban s» Domingo ftreckt bemöetoai
l©cft-i^oo|t-ïi^efl/enöeeoÖ-5iQJöt-ooft/eniömeöeboogblanöt;naerbaer^
miööiteplanötbanCaboTiburoninaerböftfiienoftfettbienmijlentó

bcbanöiteplant/toefenöebanbeteplantlamaicaberfcbcpöcnttointicble^^^^^
eenbanHcrrcra.^efeö0eft-boecbanHifpanioia,i0berafblac/toelcenbalfmt)lba

öetoainietbobenbpbienfeöbienbabembiep/enlcböntfcöoonegronbt, W^t ^mm-
f(fteeourrcnlêggbenöatöefeCaeplegtöalenöenaöe^ee/makenöeeenfcberpe
peal0 beöiupttjan een bifcb Tiburon, enöeopöentopC^nen toittetoegenmet Cmere
goten/toelckt töateröe0tointer0maeckt. <0ntrent öefe Cape töeenreeöe in een bape
biefenoemen Aiigato; in öe toelcke öe engfteifcben met baer fcbepen pïacbtente Ug^
öben om opbe idiotebans^ Domingo te paffen, Cuf&ben Cabo Tiburon enöebet
<5planbtlamaicaKQ^teeneplanbeken Nayaza, öaer top biet? naer ban luuenipie^
ken. Ban Cabo Tiburon 3tjn ttoaelf legucn tot Cabo Roio Ofte Roxo naett Mm*
ben toe/aljö Herrera gbetupgbt, 5^efe Cabo too?ötoockÖjenoe^bpbeonfeC^
bo Santa Maria. Ban Öaer keert öe Cutte naer bet <0othn / gbeltjck Encifo um
mftjnGheog raphia, (Öie ban Cabo Roxp gbeen mentie en maeckt/) tot Xaragua
toe/toelckban Cabo Tiburon febenticb legucnfouöeberfïbepöenliggben j enöetlai^
banöaer toeöerkeerennaerbet Bbo?t-toeßten ^oo^öentot Cabo s» Nicolas,tofc^
btpantielauöc to«fen biSenbpicJ legucn naer fpn^ööen, Opbe Cwjieban Cabo

Tiburon oft Cabo Roxo, tOtXaraguatoe ïiggfietllos Roquesoft^ Hermanos, Ö|p
Wepn €p!anöelicn$: enbe Caymicotenanöeï Wep« Cpïanöehen :etitie,t\'CpIanbt
Hcr.d.4i Guänabo,acötlcguenimtcH (öe imfeobfa;berenbattótwaeïöjp mijlen / cetitgeoocfe

lanbt Hirpanioia tjérfcbepbm I aenben <aoaeli)ffeenfiöeckb¥n bit\'eplanbt
te b?oócbten J^oo|bt-<0oitt aen in »e taHenbe. 3n befen bocbt pïacfjten be onfe
beel bupben te fianbefen; baee5Sn btbeefcbe reebenboo? feb^en enbe lacfjten i atö na==
ntentlfjckmbenboföt ban la Yaguana, aenbe gtipbt-jijbe ban beCemJam j enbe aen
be i^oö^bt-5öbeeen boogjen boecfe/bjelcfefp noemen Aiquchaya, toaeembeiiöbooi
^ctjepen / enbe Cannafiftoia te balen: Jck acbte befrn naemfeomtban Guaha-
ba/eenè?*rtïmoefeeetöbt!0!foo gbenoemt/öiee ontvent gfielegben : Boo?bee beb«
ben be iJfeanfcjen Pointe San Mare naee Guanabo toe / bee in ^ee upt-öefeenbe/en^
bebaeeaeneen GrandeBaye: aenbolgöÄenBiebteeV biebeonfe noemen
Artibonice, enbetijpupt puiedobteebo^enfjtbben Hatibonico; bierïiff

reebe boo^Jacbten/enbe öteeplacbtmen bed bupben te balen ; Boo^bee (lellen be
onfcbiee Guaniaves, bjelckeengoebebabentóommetféepenmteanchernijplacb^
ten biee bocl^ béelbupben te befeomen: giOeöe btt een ober-bltjfCeï te 3tin ban be
piobmcieHariiguagya.5!^e Cabö S\' Nicolas igibet tBetteltjtküepuntban betCplant
Hirpanioianaeeti^bo|t-toeßentoe/t0berCtbepbenbanben<DoÖel5cßenboeeba
d.i.i.r. ba, acbtpn ieguennacebetteö9enbanHerrcra;onfe5>tteï-lteben btebaerohlangiff
C.IJ. bebben gbetoeeßteggb^n batmenmt mibben bepbe beboec^ kan fien: ^e Ca-
bo S\' Nicolas töeenen leeren boert«/met een groote mbam / baeegoèbe babeniis
booilcbcpen / boetoelbaee buple geonbt 10 ban fteenen / ban bettflfte flecbt bjatet/
boot bien baet gbeen Äeeen fean gaen :tlanbt!0bmnenboogb/enbemet boomen be-
fet/bbetoelmetleeegroot: ^t onfebtebacconlang0gbetoeeflbebbenherbalen/batfe
baei eerflkomenbe beel becftenbonben / bö^ bat bte meeßaltelanbttnaettmber::
trocHen / foo baefl al0 fp t bolcfe gbetoaer,4»terben / foo batter toepntgb f%oß gbeban^

gben / batbet toatberret0 te balen / te toeten toe! negbentbienöonbert treben ban
^tranbt af/baer eenaf-toaterïngb ban een ballepe/bocfj l^omt niet beneben/maet:
fincKt tnbeaerbe toegö» <anle ^tter-ïtebenbtelaetöbter bebben gb^toeeft mepnen

bebtftanttetuflcöen Gabo de Tiburon enbe Cabo S\' Nicolas foo groot met te toe--
kn a!0 bte gbemepnïöcl^tooibtgbetlelt / boo? bïen fp be felbe fpatte m ttoee ofte
b?p bagben meeß tn ftilte ofte met toepntgb koelte ober-ö?eben / enbe oojbeelen
bber-fulck0 bat befe ttoee Capen maer bérttgb mijlen berfcbepbenltggben /boétoel
be Caerte baer »toeï beerttcb be^. €enigbe Öellen beïe Cabo op be boogbte ban
ttotnticb graben enbe beerticb minuteni <0in befen boeeliban s^ Nicolas lieert be
Cufte naer bet <0often / enbe Herrera aeït bier op befe j^oo^bt-cutte ban Hifpa-
riioia , Puerto de Mofquitos j bte bêonfein b^er op-boening^ banbe cuöeoock
erliennen, �r aenßelt Herrera op befelbe ftreeck be babenban Valparayfo ofte

De la conception , toelegÖpfegbt te lig^fien ttointtcb leguen ban Cabo s^ Nico-
las : llierirftenaeffc Puerto dcMofqAiitos (tellen beonüc inbareaen-tepcKent^
Port Parys ofte Pais: altoaer éeu tiiebierhen banberfcb toater foube liggen- ^t
baben ban Vaiparayfo foube i^oo2btenbe^upbenlig^enmetbet CplanbtTor-
tuga , al0 Herrera betupgbt / toelcltmet befe Port Paris ober een feomt / te toeten
met bet IBeft epnbe m <eplanbt0. l^ter naer fielt Herrera Puerto Reai; maer
tuOcben bepben 5ön norbmeer baben0 enbe reeben / ate namentlijcfe tuÖTcbén bet
eplanbt Tortuga enbe HifpaniolabOO?-lOOpenbe/bebtÖbpRioCaimanes, Porto
de Palma enbe Puerto Santa Cruz,toelcke bèpbe goebebabenen 5ön boo? fcöepen/en^
be men baelbe bier boo^tijben beel bwpben: baernaer Anconde Luis, aïtoaereen
3^iebier]^èni0 om toatertejaïen / enbe een Coper-ber^ / foo eentgbe banbe onle
bebbenaen-gbemereKt: be(è Anconde Luisjeeft m k!epn eplanbcKenintin-ï^o^
men, Boo?ber portFrancoi^> toaergoebereebei0 boo<j fcbepen enbe toater te jja^
len. ï^ïcr aen ßellenbe onfe port Reai. Ctoaeïf mijlen ban port Rcai naer t\' <Dos
ßen fteït Herrera Monte Chrifto jbeOttfe ßeUen tuCTcben bepben porte Bonne enbe
Manrcniiie , koelcfxe naer be af-teec^eningbe een feetJ grooten tnfiam i0 / baer tU

te Crui^, immn öooflhett etiöeïesbt buptmljljet baöc Hanöt gtjclgck m
oftöct een €pïanbt töare. Ctnaelf ofte meet >guen boozber ftelt Herrera, la Ysabe-
la (öaee eeetöbtöbe J)tabtirabeiiaU)a0iOfiebout/ toelcU beonfeinbaee aen-teecfee^
mngjen ootk kennen:) enbe mfgettjcksi ttoaelf leguen boo?bcr(dbec0 Tegbt bp negen)

bus gebaenjbat hp toat boo^bev naer t ^Sotten ban t épiant Tortuga bomeen klepn
<^pïanbeken/iöelckftpnoembe s^ Thomas,enbequamm een {jaben/tuOcfjenfbooi^
fcfceben eplanbehen enöe een Cabo ban t groote épiant/ mit een goebe baben toa^/
enöeöaer bouöeeenfojtreflï I öieön noeHtöe Navidad^ enöe öe Cabobter kguen ban
Navidad aheleatn/noemöen bP Santo: itm öat Monte Chrifto legt acötöïen leguen
ban Santo, en bat bp Monu: Chrifto een eplant ligt öaer goebefout-pannensun : öat
berttcJiegiienbanMonte ciirifto naer t<aoften 10 gelegen Punta Roxa, eneentoep^

öe fien Monte de Plata,Öaer Puerto de P lata bp ttg^t« î^ûo^tô barenöe langö öe tmt
met bet current enöe frape bjeöer meer öan tbien lèguen bont Ijpö^el beeï caben / öie bp

noemöe dei angel,punta del Yerro,el rcdondo,el Frances,Cabo de bon £icmpo,elTa-
iado,bantoeickeCaboFrancesfpnnaemttocbbeeftbebouôcn/enôet0aentom-k^^^

banöe euftenaer t\'^upöen oft Z^upt-ooften toe,^aer aenbolgt öe Cabo del Cabron,

al0 Herrera ftelt:enÖebOO|ÖCr Golfo de Samana t\'bïelcbtjfOÏtfeölcguen tt lanttoaert Hcx.a^fo,

tn loopt tot öaer öe ftaöt s^ Cr uz eertijt^ onfe noemen ö«r öe ^cbotfcbe bape

toelcH ^oozöenen^upöeninareckt. ^eneerHen Ammirand wlntöefe Goifo eerll
gftenoemtteöebben Goifo dc las Fiechas,öoo?öienóter öeeaaeböfêiht^ttpierötgbe^

Cabo del Enganno ftet ^SoMijcOßpuntbanöit eplant/belc Columbus eerunoem^
be s^- Raphael, (gcltjcbp Cabo Tiburon oock notmöe s^ Miguel mfpn ttöeeöe bopa^
öie)öefe Cabo tóieegbïant enöe looptberre upt gelöck een rtfföatban tïant afloopt;

ße legt Saona,een eplanbt toelc öe bloten komen erkennen/ al0 fp naer öe Snöten kos

fpupteni öaer naer bsatboojöert\'punt Andrefaj enöe nocbbo?öert\'piint Cauièdoitot spacafchc
ÉcïtoeürectöecuÖeïBett ten i^oomenjCaufedotóbtifieguen banöe haben ban S\'- comfen
Domingo,enöet\'lanötfïrectöaer i^oo?t-ïïaeÖ/enöe^upöt-<0oüi enöe Dît pimt legt
leegb&P ttoater. onfe öïe ontrent öefe cufte toaren möen jare 1615?, maken nientîe
ban Dewebtere s«- Pedro,öte aent bafte lanDtfóuDeüggenfeben mijlen naer t mtntn

Wg öebben int boo^gaenDe Capittel mentietfjemaecktbanDib^^^^^^
^ kens/öieianab0öccußcbanHirpanioiahggben/enöeepgbentl5cköaeta^^

nMoisiKfltt» Ir^m..» •__?.<. - ». _____i.^» »\'/«»Mlcnihr Mona. ttlDC DtïnCyle-

feteoh SfÄ^fm^**??^ öatmtit nîttbctban ötmßtn tercen ^ \' \'
t Ä^ÄÄÄ^^« tomenhe/ &e25oomene«t4n »S\'^-

lina be tmm ^ooibt-toeö. 3ön beel beeöen opt Cplanbt enbe leer toel ge^
leggen om te pai&n op be bereken enbe carbeelen bie o^bmariisi tufli^ S\' Domingo
spacnfchc fj^jjg porto Rïco baren>1^an Saona booits barenbe/ foofjebt göp Santa Cataiina>eett
Cours. enbeleegfj eplanbeken/ al bol l^otfen bant toater af / fjeeftgöeen boomen/enbe
m bicftt ixp t epianbt Hifpanioia foo battnen fiet met en komt te fien/ten 3p men biegt
onber be loopt: men feplt bangier naer be gaben ban s^ Domingo, ggelgck
t\'lanbt öreckt B^eö tm i^ooiben. I^ooiberopbe Zupbt-cupte ban Hifpanioiabp
tJ^eften ban be gaben ban s* Domingo 10 geleggen Beata, banbe boo|ftg?eben ftabt
ban S\' Domingo berfcgepben bijfenttomticg icgacn naer t (éggen ban Herrera: maer
a.,.Lj. Ouiedo (egtbfEenberticg icguen:ttoee leguen ban tlanbt ban Hifpanioiajopbe googs
te ban febentgien graben j ttomtirg leguen ban Yaquimo ofte Puerto de Brafii aliss
^^, ^ Herrera ggetupggt / goetoelgp elber0 be(e bitJantie beel g|poter maeckt. eplan^
C U. \' beken i0klepn/ enbe naer be obCerbatienban be onfe bie baeronlanck0 jijn ggetoee^
toel een mgl groot i met feer googg/maer bol ggeboomte i naer t\'fegggen ban Ouiedo
tn fpn Soramario foo foube gier get befte l^ock-gonbt toaflien ban geel Inbien. <©nle
^tier-Heben (egggen/ bat tulftgen get eplanbeken enbe t\'lanbt ban Hifpanioia. een
groote mi)l togt 10/ enbe bgftgien boet toater0 opt onbiepfle/goe naerber get epianbt
goe b^ooger / fcgoon fanbt-gronbt/op be gront toit toater/ enbe banbe b^un^el biepte
ko?t get af / toelckmen klaer kan Üen aenbeblautogepbtban t\'toater. Herrera merckt
f,7 aen/bat get gebeurt 10/batbe fcgepen/komenbè ban Terra firma naer S\' Domingo,en
komenbete herballen opbit éplanbt/tn acgtmaenben niet engebben toeber können
op-komen naer s» Domingo boo? be contrarietept banbe Brifen enbe öroom.
Herr. i^aeö get eplanbeken Beata 10 ggeleggen Aitoveio, bgf leguen banbe cuöe ban
Engcifchc Hifpanioia: 10een ftoartronbt eplanbeken enbe t\'<0oßelöckßebeel i0getgooggöe,
nelfchc geeftmen op befelbe ^upbt-ruöe ban Hifpanioia, Ifla Baque ofte Abaquc,

Cours. b?penbeerticg leguen ban Beata naer t\'a^eöen: 10 een klepn leegg eplanbeken gge^?
Igck0 ter^eeligggenbe/foobatmen bpnacgt baerleplenbe/ gem baer ban ge& te
toacgten/i0 bol geboomte«

J^et epianbt Nauaza legt bipenberticg leguen ban ifla Baque naer get ÖDeÖen:
<gienicgueninZee/banbe CaboTiburon<0oÖenbe^eÖ: Herrera fegtelbers bat
f\' get maer acgt leguen 10banbebooKtg^eben Cape,boen Coiumbus beüoten ^be int
epianbt lamaica, abontuerbe ttnee ban fpn bolck met ttoee groote Canoas ober te
fepnben bant een epIanbttotgetanba% 30 maer een klepn ronbt eplanbcken/al
ban klippen/enbebolleegeboomken0 ofte geeöer0. <am ban bit epianbt te 3eplen
eafchc Sierras de Cobre ofte Coper-mgnen Opt Zupbt-ooll epnbeban teplanbt Cu-
cours. ba moetmen fileren i^oo?bt-toell.

3!nben boc^ ban xaragua gebt ggp teplanbt Guanabo, met anbereklepne ep^
Ïanbeken0 / baer top gier bo?en ban gebben ggelpjoken inbe befcgigbingge banbe tu:*
üt ban Hifpanioia. <^mbengoeck ban Cabo S\' Nicolas naat <èoÖen legtget ep^
ii.1 r ïanbt Tortuga,toelckböf leguen inbelengtei0naergetfeggen ban Herrera, be toelc^
ket\'felbeberfcgepben (eggtte ligöben ban Hifpanioiatgien legucn, toaer ingpgem
moet abuleren. on(e bie baer onlanck0 bp 3gn ggebareii / ggetupggen batget b^p
een lanck epianbt i0/enbe int mibben googgft i enbe bp bergael ban anbere beröaen
te gebben / bat baer beel I0ercken0 op 3ön / enbe bat get een goebe gaben geeft: too^bt
baneeniggeggefteltopbegooggteban ttointicggraben enbe bgftitft minuten: enbe
ooek get I^ercken0 epianbt benoemt

\\ en t eplant Hifpanioia bolgtget eplant Cuba,toelc be ^paegm\'aerben eerft
^^"^n^\'öaer na Fernandina gebben genoemt/bocg 10 bp bf naemban Cuba geben
a.i.Li. wub^Hcut Cuetgen ben ooöelgcöengoecban bit eplant genaemt Cabo dc Maizi, en
C.IJ. ben toeftelgcften goec ban Hifpanioia,genaemt Cabo s^ Nicolas, ^ acgtgien icgna
t\'leggen ban Hcrrcra-maer naer tfeggen ban Ouicdo ttointicgi enbe naei^ bat Encifo

fpn Geographia bferftfen icgiien,toelck ht2t obee cm komt met be bebm^
bmöbcbanonfe^tiee lieben, i^aeebct i^ooibcnbceftbctt baftelanbtban Florida,
naeetUdeften be ïanbenban Nova Hiipania, enbe fpn U^elldijtke punt t0 ban bet
Mpteefte lanbt ban Yucatan böfttcb leguen bev&öcpbcn naee bet legsbenban Herrc- ^ i « 10.
ra: naett^upbenftccftbett Cplanbt banlamaica, toeïckopeentgbcplaetlimmaee
ttomticö leguen DacT ban af legt ^it eplanbt beeft in fpn lengte ban be Cabo S\' a.i.i
Anton,töelcku0!fpnl3^ellelöcfeftenboecktotpuntadeMaizi,toelck i0fpn<©oöelöck«
^ punt/bp be ttoeebonbeet enbe bcïticb leguen,toel-bevHaenbe ob« lanbt te eekenen;
toant bp öe lucbt enbe t toater te meten en i& bet foo lanck niet: jnbe b?eebte beeft
bet ban Cabo de Cruz acnbC %upbt Jöbeban t\'Cplanbt / tot Puerto de Manati op
be i^oojbt-jöbebijfenbeerticbieguen, enbe ban begint bet te (mallen naer tWeften
toe/ enbe loopt ban baerbqoiber tot bet epnbctoeop bebieebte ban ttoaelf leguen,
toepnigbmeer oftmm j j^èlijck ban Herrera eibers f^^pbatbet ontrent be Ha va. dLio.cf.
^^ böftbien leguen b|eeti0» Ouiedo fcbjöft opt berbael ban be gbene biebebefte ken^ ouied.
ni0 baer ban beboo?ben te bebben/bat bet b?p bonbert leguen Iancki0/toepnigb meer 117.
oft min; en opfpn b?eetfte böfenfefticb leg. bant puntbe lardines tot bet punt ban Lu-
canaca j boetocl belê plactfcn met ^upbt en i^oo?t/maer ^upt-toeft enbe i^ooit-ooflt
ban malkanberé liggen. Encifo in fpn Geographia en geeft ^ maer ttoee bonbert en^
bettointicblegueninbeïengbte/ enbebijfticblegucninbe bieebtebp Cabode Cruz,
i^etCplanbti0(i^rbergbacbti(^banCabo de Maizi,eenigbebertirbiegue« lanck
ljeeftbet(^boogbebergben/enbetoebernaer tmftennaer batgbpbettoeebwbe
parten ban\'teplanbtj^epaOeertjöt j oockbeeftbet infpniengteobert mibbenber^
ÖÖen; bocb niet (eer boogb/upt toelckebele enbe berfcbepben miebieren boo^t-komen;
«nbebepbe aenbe ^upb-jijbeenbe i^oo?t söbein^eeloopen/bolbanbifcb/infonber:«
Ibeptbe gbene toelck bc ^paegniaerben noemen Lizas, öe jfrancopfim Muiicrs, mt
Hatön Capito ofte Ccphaius; enbc bie bc ^>pagniaeröen noemen Sabaios, enbe be
jfrancopfen Aiozes,int Hatijn Aiofa, enbe in onCetale €lft /komenbe op upter Zee
inöemiebieren. t\'3lanbti0bol^oircbagien/(bo batment\'gantfcbelanötDooien
ttpUn onöer geboomte ban öiberfcbe fo^iten / alß öaer 59« Ceöer-boomen / öie toel
riecken enöe groot enöe bick ban Hammen 3ön / foo öatmenöaer feer groote Canoen
tipt kan maken/ öaer toeibpitb tot (efli^ menfihen inmogen/ ban toelcke öaer eer^
t0öt0(eeebeettoareninöateplanöt enöeboo?t0anbcrc boomen ban Storax, foo
bannen öe0 moigen0 ftaenöe op eenigbe boogten / al0 be ^onne op gaet/ enöe öe ba-»
peuren ficbberfp^epbcn/ banbe bieren bie beinbianen öe0 nacbt0gbetooon59nte
maken/ben reuck baer banberneemt. ^m $m «ocb anber boomen / biete öaer noe^
menXaguas,toelck een brt te geben foo groot/ enbe ban fatfoen al0 een «alf0 nirn/
be toelcke geb?oken enbe bier bagben int toater gbelept/al sönfeniet beelrbP gcplwkt/
Öaer(elf0opencnbanbenboni!rö/enbe sönteer fmakelöckalßemfoetepeer. ^
binbtbaerbeel toilbelBöngaeröettmet ^?upben / öaermento^nuM^f« ^
boetoel toatamper; enöeöoo? öicnfe ontallijck 5Önöooi bet gantfije <^lanDt/piacti^
ten öe^paegniaeröen ban öaer komenöe te bcrtellen/batfe een ^waer^bben
«beßenöiebemttoee bonöertenöc öerticbmöleninöelengbteupt-ftreckte. ^cftam^
«^3önbanfommigbefooöick al0 een man infpn miööelt
mcbte ban Boghclen/atóming-öupbcn/ Co?tel-bupben/ï^erb?ï)fen/ boetocl mmöep
ban löf als bie ban ^paegnien / betoelckein i^eenbanbe anbeve Cplanbenen too?^

ben gbebonöenjöaer Sn oock anöere bogbel0öienergöen0 en 3Ön te binöw/ban
foen al0 i^ranen/öieionckwbe/beeltoit 5ön ban beeren/enöe tooiöenalttn^^^

ban alöerbanöe couieuren /öe épaegniaeröennoemen öie nuFhmencos, inöien öe

tegbeb?upckentotbaerpiupm-toerckcn: enbegbelöckfp aW namenblw^enbof
ftonöert/jabupfentineentroupe/ foofèönt öeteen kuööe ^cbapen te toelm met
toot gbeteeckent/öacrfeßttenjen Wiegen boo? gaen0niet/maer fittm aen öe»e-kam
metöebeenen int toater/enöe bnnckensout toater / foo bat öe Inbiaenen beiftlbe

beeftoock in öit Cplanöt ontallbckei^apegaepcn / öiefeer goetjönojm^
i^aio boo2toaert0 al0 fp jongft 38n: ^e inöiancnbangöen bie op be(e toijic: ^p w«
ten eenjonglienbanelf oft ttoaelf jarewin eenenboom/t fiooft beöeckt metkrupM ofte

ih;ope/mtie een lebende )^apegaepe op be bant:be(en longen bte eoeet be f^apcpegape
opt t\'booft / foo batbiegbcinpbt gbeeft atö klagbenbe/pcackö feomteememcbteban
iSapegaepen toe-gbeblo^jen/enbe inben boom nebee-fitteni ben longen bie een Üoc]c#
hen beeft met eenüetcfe aent epnbe/toeetmet b^enbicbept b een l^apegaepe boo? enbe
b \'anbec naer ben Öeich omt\'booft te toeepen/enbefoo naec bem te teechen/to^in^^nbe
bie ben batö af / enbe onbee ben boom latenbe ballen/boo? befe maniere bangbenbee fp
foo bele atö fp biillen/ booi bien be l^apegaepen niet tnegb en bliegben upt ben boom/
foo langb be l^apegaepe bie be iongbe op be banbt beeft lilagbenbe gbelupt gbeeft: be
Spaegniaerden gbeb^upcfon nu be felbe piactöcKe int bangben banbe Eing-bup^
ben. ^aee 3i)n nocb anberebogbelen bielangbis bee herben bliegben/ toele^e be
bianen noemen Bambiayas,enbe bangben bie int loopen; gbefoben sönbe / gbeben een
fop ban baer atö oft gbefaSraenttnare/sbn feeefina^lijck enbelno^ben inHebeban
ifapfanten gbebouben. beefter oochbe Yguanas, toeleg 3Önrecbte Kerpen«
ten /banfatfoenatöbel^agbebilTen/met bier boeten ban biberfcbe grootte > ^e
Spaegniaerben eten biemebe/foo bier atö in anber gbetneffenban Snbien /enbefeg«
öben bat bet fea* goebe ftwjfe i0. I^eel bifcb balter op bepbe be Cupen: telneten
pen/bie be Spaegniaertis noemen Aguias,enbe anbere biefe noemen Moxavras/enbe
biergbelgcKebehenbeenbe onbe^enbemeer: Cnbegbeltjehaenbe ^upbt-5i)beban
bitCplanbtliggbenbeontallücKe ^planbefvensi biefe noemen lardin dciaRcyna,
bintmenbaerontelbare^cbilt pabben/banfulfliengroote/batter öbebonbensijn
tDien0 bet enbe bleefcb bonbert ponben tooegb / 3tm goet enbe ^ont gbegeten / baer
bet i0 atö boenber (meer/foo geel atö goubt / i0 beguaem om be Easerbe /fcbo^lte enbe
ferautoagieteberb^öben /enbeanberebiergbelgeheöechtente gbeneümi^et Cazabi tjö
öetb^ootbanbefeeplanben/balt bierfeerabonbant/enbegbeenbanb\'anber epïan?
beni0foo ober-bloebigbbanbictualie: knant t\'gbene top ban Hifpaniola geCi^t beb«
ben/beeft bier ooeh plaetfe/Datter i^ontallijek bee ban ^tieren/Stoepen/enbeSerr«
feen0 ] foobat bepiincipaelttetraffiijefeeijJbet bee/toeickfp baer booben om be bupben/
toaer toebe ^paegniaerben beel ^toarten emploperen; be Berefeenö meftenfe/boo«
benfe/enbeCribbenfein riemen/toelc^e fp bp be ^onnebmg^n/ enbe berfoii^enfoo
p^obiße boojbe fcjepenbie naer ^paegnien Keeren. 5©aer toaft ooefe beel Cottoen
,, intknilbe/tDelcïtebe 3jnbianenplegbenteber^benenbete^innen,^aer3ijnootfei«
Hcr.ddcr. ^^ öitjerfclje Coper-mijnen j men binbt baer ooefe goubt in bele miebieren
^ enbe:5eUen/enbetßnßetoertgljebonbeninbemiebieren
benbanXagua;toelcfefac6ti0enbefeergbeeßimeertbpbe<©oubt-fineben: betanber
batter gbebonbentoo?t 10 ban flecbter allope. 3n fummat1anbti0reerbo^tigjen^
beb?u4tbaer j eenberfcbeHucbtenbebeter^etempertatöbiebanHifpanioia.
i^aturelen ban bit eplant 5bn al boo^ bele (aren booi be to^eetfjept ber Spaegniaer»
ben om ggeltomen/foo batter beel toepnigD bo!ck010 tnbit groot eplanbt.

H«.d.i.!.T^e l^iobincienbanbitepïanbt Cubatoaren in booi-tijben bele/enbe toierben
5.C.3. Uhp biberfcbe Cafiqucn gegouberneert: be naefl-gbelegbentfle bp t efrfanbt Hi-
fpanioia toerbt gbenaemtMayci baer be Cabo nocbbe naem beeft banbebouben/
toefenbe ban Hifpamoia berfcbepben atöbo^enberbaelti0/{eer bergbacbtigb lanbt en«
Her d.i.1. bebolgbeboomte. ^e5^?obinciebaeraenbol^enbetoa0genaemtBayamo.nietfoa
f.c.«. bergbacbtigbenbefeerplapfant/toa0gbeleöl)enbeerticboft böfti® legucn ban Bara-
Hcr dii <=oanaert\'B3eßen. i^aeßaen befe |^|obincietoa0gbelegben een anber ^^^obinciebp

be Snbianen in boo?-tijben gbenoemt Cucyba,berticbicguen ban Bayamo,enbe aens
be^upbt-spbebanteplanbt I0erbolgben0 toa0gbeleQfienbel^|obinciebanCa.
niagucy,ttointicb legucn ban Cucyba, een groote i^?obincie / toelck oocK (eer bcSefe-
ri)cktoa0 eerbatbe Spaegniaerben baerpamenj inbefe|aiobinciei0eentoate«=
Her d l 1 wttQfie/baer beel ^^eulen-öeenen ingöebonbentoerben. £©etbefel^|obincieconfi«

j c.;. \'\' neert be i^jobincie ban Macaca tegen ober t eplanbt lamaica, enbe ttointicb legucn
baer ban berfcbepben. Boo^ber be i^^obincie ^enaemt Xagua, toaer be bermaerbe
öaben ijö/baer top öier naer ban füllen fpiefeen /.enbe baer naer be i^jobincie ban Ha-

hmzMt betgöac6ti0öt!S/möt ötec en iM €pïanötmaet bijfiftten legucn bieebt naee ^^^ ^ ^ j
tteggen ban Hei rera. enbe epnbeïöck be f^jobmete vhima aen t Weßeltjcke beel ban io.c.8.
bit epianbt toelcUbe Inbi^nen eerttjbtö noemben Haniguanica. ^t boo?-naemÖe
fliebieee ban bit epianbt 10/ toelcke be 3nbianen noemen Cauto,ballenbe inbe Zee
op beZupbt-3öbe bant epianbt/ bp naee int mibben ban tlelbe/gebbenbeeenfeei?
bennaheltjcken<aebee. anbeftmiebiec / alisi mebemanbere /sonfeeebeel Cvocobi^s
ïen/biefe noemen Caimancs, foo bat bet peeiculeujs té ontrent be miebiere te bewaeö^s
ten/toantfp komen op t\'lanbt/ enbe boeren be menfcgen toegö bie fp aapenbe Können
betrappen/enbejberûnoien bieint toater /enbe etenfeop : bitgljebierte entoo^btin
b\'anber eplanben niet ^ebonben» i^ocjj Ijeeftmen een abibere groote Eiebiere inbe ^ 11 ^

©lobincieban Camagucy.be toelckeoocbifcö-röcki0.^l0mebebeÏ^iebiere Arimao,
«en icguc banbejjabeubanxaguain Zee ballenbe/toelciiöeenfcbooneenbegro^ ries
biet/eri befelbe op-barenbe/al0 mebe baer ontpenr^ijn feer goebe goubt mönen«<©p be
Boo^bt-cuöe banbit eplant gebt ggp 00c jfénige Eiebieren/al0 namentlijc eene toelc
ben Ammirand Cqlum\'bus noembe dc la i-una,e^be een anber/bie Ijp noembe dc Ma-
res, toaerbe gaben ban Baracoa ijS/baer .top öjier naer banfullen Ip?eken,

T M bit epianbt Cuba jgn toepnigg ^teben/ naer sgn groote : ^e eeröe ggeboube Hct def«^
^iiö genaemt S^ iago,toelck toierbtboo? Diego Veiafques begonneninbenjare 1514«
op be Zupbt-fuae ban bit epianbt beerticg legucn ban Cabo de Tiburon m Hifpa-
niola: ttoee leguen banbe Zee/nefiEenj0S een gaben/ bie een banbe bede iis banbe toerelty
banfekerâepbt enbe grootte: toant ggelgck Ouiedo ggetupggt/iîSgeenî^tebiere/maer ,,
tm ingam banbe Zee / enbei0binnenb?cetinmaniere ban een Goifo met Wepneep^
lanbeken0 / baer tuffcgen bepben goebe bifftgerge i0/enbe be fcgepen können baer lig«
ögenfonberanckerofttouto. lï^aer boa? befe |>tabteertöbt0 feer toe nam batfe toel
ttoee bupfent 25urgga\'0 gabbe : ban nu ten bagge geeftfe ber toepnigg / enbe naer een
en^elf-man met namen lohn Chiiton,infcg?ifte geeft naer ggelaten/ footoertfe Engcifcbe
maer bp ttoee gonbert ^paegniaerben ofte baer ontrent betooont / geeft een Catge^ voyagk,
b^ale tocke/^ufiEragaenban s^ Domingo, enbeeen l^loofter ban ^^inneb^oeberö/
enbetoo^tggegoubemeertbpeen1lieutenanteouberneur: leggtopbegooggteban
ttointicg graben. ^tP legucn ban befe ^tabt aen een bergg 10 een Coper-mgne/ bie
feergoetCoperupt-geeftenbeingrooteabonbantie/foobatOuicdobei^çltMtbanj ^
bgfquintalenminerafeaerbe/ttoeefupberCöpersön ggebleben. BaerbäticW^
eenbanbeonfe/biebiberfegerepfenbiequartieren bebaren geeft/beröaen;fofbupebit
^tebeken inben lare 1601, bp eenen Capitepn ciifc met gonbert enbe feöicg man m
Qgeloopen m enbe gebint fegat boo? gonbert bupferst aucken ban acgten/enbe gab®
berfpn ^rgip0-laebinggebanlJupben ^nbe^)upcker. 2tnber0enpleegggierboo?
be onfe niet te laben te toefen. , ^ ^

^e ^tabt Baracoa i0infggelöck inget eeröe ggebout bp Diego Vdafques a^t
<l^;öclgcke beel banget epianbt/aentbegginopbei^ooit cuüe/liggen^^ , ,

gofeöi^leguen iiaerti^oo?bt-<0oßen. <antrentbe^)tabtlooptbeî^iebiereMarcs/Heï

betoèlckeiminkomenbiepi0fe0ofteacgtbabemen/enbe binnen-toaert0bgf/gebs \'
Iwnbeaenbe^upbt O^oüjöbettoeeberggen/ enbeaenbeîBeÛ-i^ooîbt-îî^ft

«enfcgoonebiacke Caep/bie upt fleeckt/makenbe begaben ban befeplaetfe. iJier on^ ? 4.
trentbaïtb^lenbefeerfcgoonebbengout ,, , ^

5>tabt Bayamo ofte S» Salvador,t0mebeï^eboutbp Diego V clalqucsjlieigge< Her.defcx,

leggen ttointicg leguen naer tfeggen ban Herrera; ofte berticg naer tfegggen ban^^^\'x-
Ouiedo-ban S^ lago naer get i^ooit-^eftenj i0begefontlletooonplaetfebantgant^
fegeeplanbt/ open lanbt enbe ban feer goebeggeftalte. aneenïüiebiere banbenfel= Hcr.i.41.
ben name ontrent befe ^tabt too^ben gebonben ronbe öeenen ban biberfcge groot:=
te enbemaeckfel/ toelck feer bequamelgck können ggeb|upckttoo?ben inöebeban
toggel0boo?getgrofggefcgut/enbemenkanbiebooibaHattober-b?enÉ&en, Ouic>
do fcgigft/öatbefefteenen gebonben too^ben in eenballepetoeïbip legucn lanck /m

be bat gelegen ijS tuffrfjen b^ ^tabt enbe S\' iago,bijftgien legucn ban s« lagö.

epIanötbpDebeetttè leguen banöe ^taöt s« lago, nactt Boo?t-toeften: leg&t bp
naeeintmiööenbanöeteplanöt/ enöe(jeefteenfeeegoeöeöaben. <0nn:ent öefel^
Hcr.d.i.1. ben tó een #ontepneöaeeromtöt0peck upt Woept /öocftmeepenttjöttoo^ötbet öaer
8. ßucken upt-gjjeftaelt / enöe 10 alfoo bequaem om Ccb^en meöe te pecken/ al0 an?
öerpeckoftearpup0.

^taöt Santifpiritus met Öaer öaben 10 öö^legö^n aen öe ^upöt-jööe ban öit

Hcr.dcfcr. (ufljjfji Trinidad en Gaio de Bafco Porcallo bpÖe bpftiCÖ leguen ban S\'- la-

go,enöeacöé»enicgucnban Trinidad, gckbebbeberftaenban een bieöiergöftneeft
Öf^eemgbctoepmgbcjarengeleöen/öat Villa Santifpiritus maereenöo^peofte blec^
ke en i0ban beertlcö oft bpfttcbönpfc" w ^ ft^aepe quartier i bgf oft (e0 mijlen banöe
Xtt/op een riebierken/ toelc Ip noemen Saaz, toeickmen merfloepen op magö baren/
öaer ballen beel öupöen/enöe.legtinöetoe0bbanS\'lago,Trinidad enöe Bayamonaee
öe Havana toe.

3nöit eplanöttoa0oockeertööt0 öe^^taöt Trinidad, gfiebout tnben fare i J14.
booj Diego Vclafques negöen ofté*^ leguen ban Puerto de Xagua naert <j^often/
bool öien öat öet toel sb^leab^n tDa0 boo? t\'meeße öeel banöe blecken ban öe Inöia^
nen: öaööe een maniere ban een öaben / öocö leer quaet/foo öatter beelfcöepen5rjn
berongb^lufkt. Herrera fegöt öat öeCe plaetfe U>a0 ßonöert leguen ban S\' lago, enöe
een legue banöe ^eei toert inöen jare 1527 boo? een ftb?ttkelijck tempeeft öantfcö ge«
ruineert. de felbe Diego Veiafques o?bineeröe oock een tooon-plaet0 binnen int
miööen tutfcfienbepöe öe Xml enöe noemöebie Santifpiritus. 3n boo^-tijöenlaf®
meöeopöe^upöt-sööebanöitCplanötöe ^taöts^ Chriftovai de Habana, toelck
öaer nae 10 berlegt aen öe i^oo?t-5ijöe bp Puerto de Catenas, altoaer fp nocj i0 gele^
gben/banöetoeleketopnu billen Quieken,

De ^taöts^ Chriftovai de Havana 10 niet alleen Öe p?intipaellleplaetftbieben
i^oninck ban ^paegnien öccftmbit€planbtCuba,maeroocköeboo?naems
fieöabenenöebaaicöepötbieöPö^eftin gant^ H^eß-änöien. 3!0göele^enopöe
ji^oo?öt-cufte ban öit eplanöt Cuba, tegöen ober öe #?obincie ban Florida, op öe
««•^\'^«•boo^ebanttoeenttointicb graöen en eenöaK bp^oo?öenöe lLinie/ altoaer öe«
<l5oubemeur enöe anöere i^oninck0 <0Kcieren baer o?öinaire reßöentie 3ön öouöen^
be.^tbaben i0 upmemenöe ban grootbept enöe berlekeringöe/infonöeröept naer bat
be l^onimkPhiiippusöettoeeöebaergefonöenöceftöenBelt-oberßeniuande Texe.
da enöe öen 3ngenieur Baptifta Antoneih,om öe (elbe op nieuto0tefortificeren. Älle
bebloten ban 3nöienkomen öt^t^C^menomin een llömiraelfcöap naer ^pae«
gnientekeeren: toieröteerftgöenoemt Puerto de Carenas, omöegoeöegöelegbcnts
geptöie öeCelbeöeeft omöefcöcpftto^^^öalen. lohn Chilton engbelf-man be^
Eugcifchc Ccölöft be felbe inöen (are 1570^ alöu0. t\'Sn-komen banöe öaben Avana 10 feer enge/
royagie. ^^ {j^^ej; Qualtjck t^Btt fcö^en tefen0 können in baren / öoetoel öet öaer fe0 baöem0
^ biep i0 opt nautofte: aenöe i^oo?t-3öbe bant in-komen legöt een too?n/öaer geaaöe^
lijck een man op toaeckt/ om öe feöepen öie upt öer ^ee komen te onöecken/ enöe foo
beel 3eplen al0 ÖP wt gcStöte krijcöt/foo bele banen Öeect öp op öen felben too?n/op öat
etjolck ban öe ^taöt (toelck liigjt binnen be öabenen een möl banben leiben too?n
berfcöepöen)magö öaer öoo? getoaerfcbout toeröen.<Dnöer öen too?n legöt een fanöt-
ßranöt/öaermen licftieltjck kan lanöen / enöe neffen0 öen too?n legljt een bergö bp be
toater-kant/toelck met toepnigö gefcöut0 baer op te planten/ be öaben enöe öe ^taöt
Itanbeötoingöen. ^eö^^^n 10 binnen foo toijt/batter bupfentfcöepen können öer«
bergöen fonöer ancker ofte kabel/ alfoo boo? alle toinben baer befcöut liggen.^aer
tooonen inbe ^tabt b?p öonbert ^paegniaerben enbe ontrent fefticö folöaten/ öie öe

be 10 om-rtngt met een fmalle gracöt / öaermen t toater kan in laten komen naer fpn
tbiU^lfe be filmen ban D0ea-3!nbien komen bier te famen boo; bebel be0 i^oninck0

ititbegöm ban Maio, omberfcficbtctuaKe / toater enöe anöere öefioeftenm tenemen«
^^aa öegliclegbentöepttó ßntßöte tötnocö (eer beranöert / göelöck top können ber^
neinen bpt een ^paenfcben eemterctpieerben b?tef gbcfcb^cben m Odober bes laergs

I5po,toeïcka(bu0lupbt: De haven van if^^»/« is ghemaccktindcfervoeghcn. Het
in komen is by een feer enghe Canacl, wclckduert de lenghte van een Geutelingh-
fcheur,ende van daer opent Ty haer breeder ende breeder: aent in-komenzijn twee
uyt-ftekende punten landts, -^aer nieuwelijck zijn ghelegt tvf^ec ftercke fortreffen,
daer veel ghefchuts op is gheplant; benefFenseen feerfterck ende vermaert Kafteel
aende Stadt,dat on-winbaer is. In defe dry fortenligghen by de duyfent foidaten in
Garnifoen.Oockzijnhier twee Galleyenom de cufte te bevrijden. Hier worden in
aller yl glietimmcrt achthien fchepen die men noemt Fregatten ; zijn feer hcchtc
fchepen , cnde füllen maer luttel diepte behoeven , foo datmenfe tuffchen de on-
diepten vande Vlaemfchebancken fal können ghebruyckenj fy werden te höoglic^
op-gcboeyct,oni dat hier ovcr-vloct is van feer goet cnde onverderflijck houdt. IBi
een anber bitefopbe felbe tgbtgbefcfceben bpiuan dcTcxcda booi-noemt aen ben

l^omnck bb)ckt öat bet toerck bp gbeb^eck ban t^wnterö nocb metbol-togbcntoaiö/
enbeöateen jfo|treffegbcleQ®ttoterötopöenbergb> t\'^cbönt meöe bat een Coper-

fcb?Öft: AengacndehetCoper; ick hcbbc het noCh twccmael int werck ghelcghr,
cnde dc proeve daer van ghenomen j wacr in meer gclts is ghefpendeert als ick wel
wcnfchte, door dien daer ghccn profijt van is ghckomen. Ick cn wcte niet wat dc
oorfake is,als dat het niet ghcdacn is naer bchooren by de gene die t\'wcrck dacr van
in handen hebben etc.

bo?enbanöebben^e(p?oken: ifack du Verne ötebif btoerfcbe
enbemfonberbept mbenïarei^o6.afótoanneerfpnb?oeber AbraharnduVarnc^
trentöe Cabo dé Cruz,tegbenbe ^penfcöe Galleons; biomel^ck Öflïfenöeig
ben gbetupgöt ban öefe baben/öatfe eennauto gat mt m-komm / ^«öe btó^^
Ä^Sklepnnft

lm dellen op be(e cufte ben boogen bergjj/ biefe noemen ei Gran Tarquino. ban Cabo
dc Cruz öerticb legucn naert <©oftenber(tbepben / enbettoaelf leguen banbe booifs,
Cabo ftelienfp öen klepnen Tarquino. Bijfenttointicb leguen ban s^ lago boo?ber
»jaer t\'^eftm naer t feggöenban Herrera tisi gbelegben öe baben Santifpi ritus, enöe
ttoaelf leguen boo?öer Cabo de Cruz. ^^eonleftellen tuffcben S^lago möe Cabo dc
Y"^\'ttoeebabenen/GuamaSiviiiieenöePortoPortiiiie: toelck emfeer bequame

plaetEefouöe toefen omöe(irtïepmte bergfimbooi alletoinben/ bebbmöeint iu-^o^
mmö^baöemtoaterjstöaerfouöe menbemkonnmhouöm /alfoo öaer goeöe lijf=

Vande VVcft-Iiidifche Ëylanden.
Rio deLimönc$,g|jeit)ffebcotifebie noemen; beifcancopfennoemen hit RioaOi^
trens,baec goebe veebeiö booi ^acbten/enbe inbeciebiere 5önbeel beeften.Rit> dc Ma-
quaque: be itebe ban Caies ófte Gaicfito.baeeonte ii^eee-iantfcbefcbepen beelplacb®
ten te Uggen om baeen banbel te bobben inbe bupben/bie baee bele toaren te behomen«
t^oo^eebeeeebeban Manfcniiic, öaee een Cplanbt booj-legbt tot beïcbut ban befel=
be eeebe tegben be Ininbeh: biee plachten be onfeMgbelijeï^ö beel te lig^^en banbelenj
tot bat fp baec inben jare 16o5.ban feben ^^aleonen ban Spagnien toievben berne^
ftelt/altóaec ben l^ice-^bmiiaeï ban be ^paenfcbe enbe ben ^bmirael banbe ^Supt^
fcfje baer Abraham du Verne Op commanbeecbe / bepbe aen een gbeklamt 5önbe / op^
geblogen enbe gbefoncHen sijn/foo batter maer een man af en guam.Boo^ber sijn m
ben bocbt ban ßayamo nocb meer bequameplaetfen om te ancteen; ató iquctco een
INIepn rebierHen / baer reebe i0 boo? Sacbten/enbe baer plegben beel bupben te ballen:
Boye een babentien baer een ltlepnkreec)cto upt-ïoopt / goebe reebeboo? 3acbten;
ban baer legöt een <Sanbt-plate,Rio dc Cau te,ijdaer ebbe enbe bloet gaet / enbe loopt
tot ontrent tineemölen näer aenbe Stabt ban Bayamoj bier ontrent iö bet al lee^
lanbtmeeilZabanes oftebelben, l^oo^ber ï^efttoaert aenißal bol Cplanbetoö
m^ee/enbeaent\'lanbtbiberfcberiebierHen0; onberbefe Cplanbe^en^/ toelctimen
Caios noemt / stjnbe bekentöe Caios dc Sivjihc boo?bienbefelbe inbe pafCagielig^
gben/alfmen betoallangb0loopt/enbeboo?t0 Caio Romano, Caio Gaierc enbe las
Angou(]:ouras,altoaermenfainnen enbe bupten befe Caios anckerenmagb met groote
enbeïilepne fcbepen. <0p becuöeban Cuba Rio Tanne baer goebe reebe i0 boo|
jacbtenenbe placbtbanbel te ballen in bupben^Rio Siviiiie:Rio Hemando; Rio Gua-
na; Sarfaguara; Rio dc San Pedro j baer iöal reebeboo^ S^cbtenenbepleegb öanbel
teballen in bupben. Santa Maria een bape met een Cplanbel^en boo? aenbe monbt/
baer goebe reebe acbter i0/enbe men baertbe bape boo^t0 in met Cbaloepen/ alfoobet
baer onbiepi0.^tlebereöercnbe eplanbel«en0/biebier liggbenop be cufte ban t Cp^
ïanbt Cuba,toerben bp be Spaenfcbeban oubt0 gbenoemt los lardines dc la Rcyna,
liggen meeft op be boogte ban eenenttointicb graben: ygn ontaflijet^e eplanbeKen0/on5
biepten enbe Itltppen/baer be^ee met enge canalen tufC^en loopt/foo bat get feer ban-
I3ereu0 baren .Böbber op befêlbe Zupt-cufte ban Cuba tnefttnaert0 fiebt gbp be vit-
biere Saffe^baer bebleclie Santifpiritus op legt l^oo^ber befjaben ban Trinidad, op be
booc6tebaneenenttointicbgrabenbpi^oo|benbeilinie /bpbebertigbicgucn ban
Cabo dc Cruz:(HerrerafegÖtelber0infpnÖiftO^ie/batTri^nidad legtbonbertleguen
ban S\' iago.)enbetf|ien legucn booiber naer bet Heeften Goifo dc Xagua een grooten
inbjijcKmeteenigbe €planbeken0intmibben,^ebabenbanXagua (fcgbt Herrera)

en beeft baer0gelijcKnietinbegantfcbe toerelt/öefcbepen baren baer inboog een engte
baneenboocb-fcöeuttoijbtte / enbe baer Uomtmen in een toijbttetDelban tbien le-
guen,mct b|p e^anbe^en0 / baer be fcßepen bonnen aen baö gelegt too?bcn aen Öa^
hm/ fonber batfe berroeren/boo? bien alle be b^eebtte ban be baben belïoten i0 met ge«
bergötegbelöcHoftfeineenbnpö lagben. Boo^beraen t ïBeÖenlas dos Hermanas,
mtt eplanbeHen0 / liggbenbe aent bmfjM ban een groóte blathte ofte onbiep ban
eplanbeken0 enbe klippen / toeleg be^pagniaerben noemen Camarco, tuf&ben be
cufte ban bet eplanbt Cuba enbe Ifla de Pinos^ban toaer totbe Cabo de Corrientes,
3Ön ttoaelf legu en. ^e Cabo dc Corrientes i0 een leege Caep/ boetoel niet foo leegb
al0t\'anber lanbt batter naetl aeiiabelegöeniß; tpunt banbe Cabo 10 al toitfanbt;
enbe »fttoaertupten fult gbp gpen lanbt fien/boo?bient\'eplanbt Cuba baer een
groote beeftr \'©e onfe fegggen be felbe te liggben op éenemtointicb graben enbe
beerticb mmuten; enbe batter berfcf) toater i0 te bekomen: battet een leegb lant i0 met
fmarte fteenen.ttoaelf leguen ban Cabo de Corrientes ligt be bermaerbe Cabo s^ An-
ton;i0 leegb bp ber ^ee/enbe al bol ftrupcken ban boomen/enbe binnen 0\'lanbt0 fiet^
men een lack ban berfcj) toater; foo batmen bp gbeb?eck baer toater magö innemen.
<apbei^oajt-5gbebanbe Caep fultgbponba-fcbepben een$»alm-boomboogöer
öan bereöerenbe boomen / enbe bertboontljem ronbtboben inben top / gbelijckbe
^©erfrb boben ban een fcbip /enbe 5^oo?bttoöert0 ban befe Cabo 3ijnfeker blackten/
toelcksön ttoee ofteb?p leguen lanck. -^tenbe ^upbt Jl^eft5i)bei0 eentoittefönbt^
bape / baer bip oft bier fcb^en öaer toater mó^en bekomen; baer i0 een goebe reebe
bcfcjjermtbooibe^oo^btenbe <0oftelöcke toinben. ^l^efeCabo i^Jet feeftelöeke

punÉ\\ïatttiiteplattbtCuba:mticöecuftektm&i«tnaeït<aoÖtn. <Bpht ^mptr
tufte öcbt gbp betemtöecöetjaljen ba« Abana ofte Havana; öeli)eïcfee«aeetiet(e0==
öe«ba« Herrera ïegfjtb^Kb leguen, toep«iöb mm ofte meer ban be Cabo s^ An-
ton. CuflOrften befe ll^aben ban Havana enbe be Cabo s« Anton boo^ftb^cben /
negben mijlen naeft-tnaert^ banbe Havana legbt een anber frapebaben/ bielenoe^ Engdfchc
men Dc Cavannas, öebbenbe b?p babem toatergi met be bloebt / enbebequaem om voyagk.
ban binnen bupfent^cbepenteberöben/be^paegniaecbenmeaen bier beelBerc^
ken!0i.5^erticb leguen boo^ber naer t\'<aoften ban Havana,legt be öaben de Matan^as a.i j.<,.c.4
(boetoel Herrera elbe^0 fegt/öat befeöaben maer ttointicö leguen legöt ban Havana.)

öaben iö foo feker enbe foó bloten niet als be Hava na. <antrent beie öaben ligt sp^nfche
lenen bergö öie be ^paegniaerben noemen el pan de Matan^as: öet iö eenen ronben c«««
boopftacnbeopleegölanbt/enbeategöpber i^oojbtenbe^upbtaf-legbt/ wpber^

töoom öet öem als ttoee^abel0/enbeaenbe li^ea-3öbemaeckt öeteen groot gora^^

feenlanbt/göelijcHßnckenbenaerbe^eetoe. I0anöie^boo?tnaert\'<0often isbecu®
Öefeet periculeuö/toeCmbebetmet metba«cken enbe klippen / enbete ^eetoaertis^
groote blaekte/fooOat öct öier leer fo?^lijckte baren i0 boo? groote
bp be ^paegniaerbentDo^btgöenoemt ei lardin del Rey, aen toelckeröooft legöt öet

"bijfti^ieguen: enbe acöt leguen meer naa\'t\'<0aaenpucrto del principe: teselck ooek
een goebe öaben i0/0nöe!cgöt bpnaer int mibben ban öet eplanbt Cuba, naer

^enban Herrera bier oft fe0 leguen boo?öe)P banbe öaben ban Hernando Aionfo,
enbefès leguen bet naer t\'<0oaen Cubana, toelck eenpunt 10. ^e öaben ban Bara-
coa is ttoMcöieguen bp Heettenbart Cabo de Mayzi, toelckisöet <©ollelijcöeban
t\'eplanïJïtuba.fCuficöenpuerco del principe enbe Baracoa b3o?öenbpbe onft aen^^
gjeteeckent/ lasNovias^puerto del padrc,Rio Caiawan,Rio Kefive ; enbe ban Bara^
coa totöet punt Maizi:Bomes enbe Mare. Ban punta de Maizi keert öe cuKe naer
ïjet èupben/enbe baer öebt göP puerto ofte Goifo enfcondido,bp Cabo Roio, bp be
tbjinticö leguen banpuerto dc Paiomas ,tDelcki0 gfteïegöenbpbetöien leguen batï
s» lagojban toaer top öebben begoß befcöabenen enbe cabenban Cuba teberbolgen,

Naerder aenteeekeninghe vandeNoord-cufte van CvBA ende de kleyne Eylan- .
den ligghende rondtom.

Dé ^paenfcöeCourfen gebenons particulicrberopeningöe banöe gfielegöent^
öeöen banöe i^oo?öt-3ijöebanöit eplanötCuba, toeick top goet göebonöen
öebben öier aenteteeckenen^^aeris eenbaert bantCplanöt s^- luan de pono Rico
naer öe Havana toe lang0 öe i^oo?t cuße ban t Cplant Hifpanioia, toelck fp
boo? t\'ouöe Canaei. !S0m komtrecötop Baracoa aen int Cplanöt Cuba göeiegöen/
fïs bo?en/pafferenöe tulTcöen öet Cplantban Ynagua,enöe teplant i^i t^be mm
woptbänöaerlangö0öecuae ^upöt-tBeßetUse i^oo?öt <0oß;;tot öatmenkomt
las Sierras de Cubana, enöe öier begöint öe bape ban Caio Roimno, enp ban
\'be^en tot Caio Romano «jn böfcnöcrtirf) leguen, cnöemen mmlpn öaiben
ram^ i^oo?öt-toeß ten »ßen lm Caio R^ano

^^oag-boo^öt te krijgöen: Caio Romano i0 een öoog eplant/ enöe leöt
©oßenöe^upö toea/enbei0bpbebierieguen lantkjöaer aenkomenöei^po?öt^

^«Pbt-»ß/bertöoont öemeenronöenöoop/ enöeintmiöDe«gö£lxïm
a^n beme / enöe ö\'a«öer aen ö\'anöer jööe; maer ïiggö^öemet
öetlelbe mmtrnx^mmm^^

mano tot Oio de Cruz 3önö?p leguen,enöe liggöen ^oo?öt enöe ^upöen ban öen
anöeren, t^anöeCeCaio dc Gruzfesoftlebenieguenisnocöeenanöer Camnaert

i|^oo?öt-<aoßen ten moo^öen/toelck i0 aroot enöe toit enöe al efön: loopenöe langs
beruße (toelcköïer alßreckt ^upöt-B^eßenöe 5^oo?öt-<0oß/öoo?t Canaelnaer de
Manran9a toe fietmen feker göebercihte tocl achthien ofte ttointicö leguen langö / bie

iDCIckCcBijnmb^teteeftit/ övcckcntie ^upbt-l0f(lcnöe Moofit-^Boft; hitmht
^>upbM©ett5gDet0 jjoog6Ö;too?öeti genoemtias Sierras de Guana: enbe ifiooiten-
be ^i^benbaer af ItöSteenblackte /toelckisgbenoemt Caio dc Nicola, toelckßreckt
ttoeeiegucn m^ee / enbe mt mibben ban befelbe bjoof^e is een klepn Eplanbeken
bantoit tobt:banbeboo^fcg^ebenbeegmßieetmennaee Cruz del Padre, toeleki^een
Cajïeal influckengbeb?oken:baei:aenbx>ÏQl)tbe Baiadc ConcienbeBaiadeCayos,
toelckiöttointicb legucn ban t\'boo?fcl)^ebenpunt:enbanbaee fliettmen
toeöomtegaennaeepuerto dc Mantan9asenbebebergenbanCamoniaca,toeIck%
gben^oo?t-tocaenbeZupbt-ooft/enbebe^upbt-oott5Ööei$leegöenbeeto
enbeacnbei^oo?t-oo(l5pbei0l)etöecbt lant/enftrecktnaee be bapebanMantan^as.

<Snbee be eplanben liggenbevonbtom Cuba 5Qneenigbeaen-metcken0toeerbic!}/
aï0boo^eeeöios Caimancs,b)elck59nb?peplanben/Iigtóenbe0pbe(}00göÉ«bannei
ööentbiengraben en eenquait/ tuö&jen Cabo de Cruz enbe bet Cplanbt dc Pinos.
Ijeteeetteleggt beerticblegucn banbe boo^feb^ebm Cabobecfefjepben: enbenaereen
banbeonfebeeft bebonben /op begooggtebannegbentgien gvabenenbefe^enbeertii^
minuten:maectametBdeß-5upbt toeßetmaenboogbtoateribaereni^gemgoettoa«
tec qpt eplant/öan beel ^djilt-pabben/Conijnen/ <5anfen enbe epnt-bogeljS, Wm
beeerftetotbemibbelöe Caiman ^n k$ leguen, enbebanbae^:tot be groote Caiman
ttoaelf icgucn.^eengelfcbe toaren inben tare 1592. aenbegroote Caiman aenlmibt/
ban bonben baer gbeen bolck/maer een groote riebier ban berfeg toater / enbe menic^
ban groote ^cbiltpabben/foobatfpbe^in koeten ti)tfe|licbbongenienbe5^fi^ goet.
^(ißimenbanpunta dc Negrillo int epianbt ban lamaica toil naer ben ooöelöckfhn
Caiman, foo moetmen ßieren Jioo^t-toeaeenquartbaneenftreecki^ao?b|liKkeribe
bißantiei0fe0oft febenenberticg legucn: get eplaptiis^eegg enbeß^tlatfltbiermij«
ïenin be lengte/op negSjentbiengraben/enbeft^enbeertic6minuten:aetU»e <0ofi-3ö-
beenbe^oo?t-5öbei0^eenperökel/maeralbieptoater j geeftfpnreebeaenbelBeft*
3tjbe in een toittelanbt-bape,
J^eteplanbtdc Pinos le^^opbeièupbt-söbebanteplant Cuba, opbegooggte
Her.defcr.baneenenttointicggrabenbp i^oo;!benbe1£.inieii0toeltgtenieguen lanckenbefeben
bieet/iiggtacgtenbeertiggiegucn liaeßtoaert0 banben grooten Caiman «enbettoae^
s,«ei.fcKc leguen èoft-toaert0banbe Cabo Corrientcs. ^it eplanbtßreckt 6em<0oflenbe

courrco. |iae(lii0bolbangeubelt)en0/enbe baer bpkomenbe metgetgoojsfjetoater fef^b^p
eplanbente toefen:i0l^lanbt/met goubtbaer op/enbeb^-feg toaternaer t fi^eOe«
ïtjckflepunttoe. <©aer5ijnbeelbeef!enopban^tierenenbei^open5baerentooomn
^en ofte toepnigg ^paegniaerben; enbe bie komenbermaerfomtiïbt0ombeöecÖm
te booben/enbegupbentemaken. Heggtinbe toecgboo?befrgepenbienair Nova Hi-
fpaniaenbeoocknaerbe Havana loopen / foobatmm feer bequamelgckbefelbekan
onber-fcgeppen.

Tortugas 3i)nböfoftfe0 klepn eplanben ban toitlanbt/Iigggenbefeerleeggen^
begelöck0beJ)ee/uptgenomeneen/toelckeenigggeboomtegeeft/liggenopbegaoi®«
tebanböfenttointicg(}rabenbpi^oo|benbe1linie. ©ebloten komenbebanSMuan
dc viua naer be Havana komen bieingaer cour0erkennfn;gelilckoock bieban porto
Rico naa-Havana toilfenboo^getoubt €anael:ltgggmbanbeHaYanafe0enOertic6
1 cgucn,bp be cuße ban Florida naeff.

T\\<Senben eerpen Ammirand Coiumbus bit epianbteerflonbeckte/gaf^ tielbe
^ ben naem ban S\' lago; boeg i0 nu bp bm naem la maica beff bekentfget leggt met
getmibbenfl ban get epianbt op be goo^e ban febentgien graben eh een galf bp
Äooiben be Hinie equinoctiael; ttointicg leguen ban get eplant Cuba «aer t\'J>upf
ben/enbeinfgelgck0 ttointicg legucnban t eplanbt Hifpanioia naer t ließen,
41.I.Ä.C.J. toelHcrrcra elber0infpngißo|iefeggt/batget<a0öelöckepunt ban lamaica liggtbgf
enttointicgiegucnbanHifpanioU: toelckefpacieban^eebe ^paegwarrbeatrioer

boeren in tüjee Canoas,böenben Ammirand Coium bus fpnfite^ atn t\'<6plantban
Umaicaornbooöbbabgjjeloopen / nemenbebaercourjsop t\'<ï^planbtNavaza. ^it
Cplanbtbaniamaica bonbert enbe bijfticb icg^ei^ intronbei bijfticb leguen tónck
^ofï enbe ^ea/enbettointicb leguen (qfte aïjs Ouiedo öbem
gucn)u?eet. 30gelegbenban Cabo dc Gracïas ä Diosbonbert leguen naer\'t i^ooit^
^uen/ al0Ouicdofcb?öft/enbebonberten tbointidjleguenban Cartagena naerbet ^^
i^oo^enj0eetibjonberfcboonenbeb|wbtbaercplanbt/meeöeïfenbelben/^
Wtt ucbt in anbere beelen ban 3inbien en bint^foo bat bet abonbant i0 ban bib|e0; nten
peeftcrmenicbtebani^eerben/^tieren/^ocpenenbeBercken0ibetb2ooti0banC3f-
^yi,foo bat beïepïaetfen ban t\'bafte fanbt ban bier tooiben gbe^ft. ^m balt t befie
Cottoen banaile bie i|uartieren/enbefeerbeel/foo battier beïeCottoenelö^
^ngbemaeckttotbemben enbe anber0:beelHamacas, toelcksönbebangbenb^
ben/öiefe in Inbien gbeb^upcken: men beefter oocl? eertööt0 een toepnigb öoubt0 gbe^
bmiben: baer toaffcn feer feaepe ƒ rupten > Sn fomma bie baer göetoeeö bebben geben
oefe öbetupgbeni0 baer ban / mt^m plaifantfte enbe öbefontöe lanboutoe t^n
öantfcb3nmen. ^e^paegmaerbenbonbenbaerbcelbolck0/to[elckaiberÖo|bcni0
enbeg^^ totnjet gbekomen. ^pbebben baer tegbentooo^bigb öjp ^teben ofte
al0namemliickj Sevilla, bp be j^ooibt-cuae bant eplanbt naerbet

^Ä^bfö^U be^eeenbebeplaetfe baer Coiumbus eertijbt0
opbelêlbe^oo?bt-cuae beerftienicgucn b^^

Sanbe^tabtdc la Vcga.bantoelckebe ^mmirantenatói^eerénbanöitepïant/
bcntijtelban^erto5ÈenbelibenQbeboert/aï0mebebanttoee anbere tooon-plaetfen/
bie in eenigbe CaertennocbÖaengeteeckent / eni0nut®een kcnni0 meer. ^e Cngel^
fcfceonber betbelepbtban Sir Anthoni Sheriy,inbenjare 15p6.beroberbenbtp|iricipa»
ïeplaetfcbanbitCplanbt/enbemaecKtenJaeegöenoecpemmeeÖerbaerban.

#et<aoßeläcköebeelbanbitCpfantij0ljjetputttMoranta, opbecuöenaert\'J^oo|if
b^:^ien leguen banbaernaerbetlBefienlegbt bebaben ianta,enbeéienicguen
Boo^berbie banMciiiamocb^ien legucn boojberbebaben ban Sevilla, eer gbpkomt
aenpunta dci NcgriiiojCtoelcpuntnaerbeonfebpgiffingeramen/roubettoeeenttoins
ncijmQlensgn ban Cabo dc Cruz:) ban toaer be cuöefjaer keert naer Cabo dc Fal-
con bp Oriftan,enbeörecktnaer t\'<èupben tot be baben ban Guayano toe.Ouicdo be* las.c^;
Kb?öftbecu0ebanbiteplanbtinbeferbocgben.t\'<0?ientaeiaepuntbanöi^
t^enoemt Cabo de Märanta, ban toaer amt\'^upbenbarenbeïangböbe cwöenaer
t u9eÖenbebtgbpMainoa,cnbef)e0 leguen boojberbebabenbanlaguabo ^banbaer
«ömtmenaenbei^jobincie ban Aguaia,enbc aen t\'epnbc i0Punta deNegniio, ban
«^om t\'i^oibenkomtmen aen bc ^tabt Sevilla, enbe boo^ber een klQ^n êplan^
fenSS? ^^^ Meiiiiain legbt: boo?bernacrt\'<©ollcnbcbaben Guaigara; enbebanbacr
^^menbooiber aenbebaben Anton,toelckeenbequamebabeni0v1^ijf icgucn ban
feg^^^t-cultcbefe0epïanbt0ïeggbeniasHormigas,eenfeerbangercufeklippe:e^^
banbeboo|fcb?cben Cuöe las Vivoras, toclcsijn fekereklepne Cplan^
|.^^®5J^*^ngtbankliï^n;ennaert\'^upbenbanbefelbeiaScr^

a^oo^^/enbenacrbetj>upbt-fcoetlenSantandrcsmebe len Cplanbtomringbtban
D|00^ten/ieggbenbeBoo?btenbe ^upbenmet Nombre de Dios, bpbebecrticbie-
gucnb^rbanberffbepbenicnbeecnanbereplanbtbacrontrent genaemtSanta Ca-
^i\'na.^aer t\'Jiacacn los Caiman€s,bijf enttointicb mölenberfcbcpbenban punta de

IcjS icguc» ban malkanbcitn / en be geoote Caïman ïjie nocbbôftbîen legucn boo^bee

i^oo|t-cuße/tufleöenCubaenbeHifpanioia beeftmen
nocb een anbee onbiepte/ bteïe noemen Abrcoio/oan bjegen aile bete blackten / (anben/
enbeonbiepten/i^betfeeesbcbaeclöckonteent bit eplanbt tebacen/ ofte baei opbe
mbetekomen.

. Tjetobetaïbanbe klepne Cpîanbenonteent beCegeootegbelegben/iiöfeetorooi
"enbe onfekee : fp bao^bcn sbemepnelijck beebeplt in ttoee beelen / te toeten I

los Lueayosenbe los Canibales. Los Lucayos too^ben gbenocmtalle be eplanbe^
kenjö toelcke son gbele^en na^ bet Boo?ben ban be Cplanben S^ luan dc Puerto
Her.a.i.i. Rico, Hifpaniola cnbe Cuba. îî^o^benflbenoemtLucayos naeveen eplanbtban
f biennaem/toelcktoelbeti^oo^belöckftetiöbanbunallen: ^efe CplanbenLucayos
3Ön banb?p foo^ten: be eerfte foo^tesön bie ban Bahama, toeïck be naembebben gbe-
geben aen bet bemaemt Canael ban Bahama^toelckfoo furieufen current ^eft atö top
gter naer fallen feggben. 5^ettoeebefoo?te 5bnfekere anbere eplanbekeniS / toelck
men gbemepnlöck noemt los Organes enbe los martyres conftnerenbemet be Caios
enbexortugas naert\'0i?eßen:toelck om bat fp ban lanbt jgn/ban batemet gdpeurt
f n toerben/toaer booi beel fcbepen baer op komen te berongelucken : be berbe foo^te 5bn
be Tortugas.eôeenebanbe(eeplanbentoo?benbpbeSpaegmaerbenbeben baegjj
betooont/enbebem-geboo^neH^tlbensbnbp be^paegniaerbenlang boo^be&n tU
berö berbom/enbe tot met geb|acbt.<am befe op een beguame o|b^e te beCcbJÖben fußen
topbolgben ben

Abacoatöeen eplantliggbenbemtmtbbenban beb|oogf|ten / toeïckfp noemen
ban Bimini,enbetö ttoaelf legucn lanck.
H«. i.ui Achecambey tö een anber Cplanbeken m\'etberre gfteîegôen banfietbooi-gaenbe
j,.c.n. Abacoa,enbeontrentbelêlbeb|o0g6ten.
Hcr.d.i.K Amaguaio een anber eplanbekcngfieleg^en Ontrent Yaguna.
5.C.10. Amanaeenklepneplanbekengbelegbenbpilioo?benbanbeCaycos.

Bahama tö een ^planbt gbelegben op be boogbte ban en ttoîntîcb graben enbe
eenbalf naer t feggbenban Herrera, bed|)ten legucnianck I enbeacbt legucn b|eebt/
H»i.dcfcr ban toelck be bermaerbe ftrateban Bahama be naem beeft berkregen/toelck ftreckt
tußcften t\'baße lanbt ban Florida enbe be onbtepten / bte fp noemen los Mimbres,
boo| toelck foo fterckencurrentloopt naer bet i^oo^ben / bat boetoelbefcbepenboo?
betomtbebben/tïelbe^upbt-toaertaenmetkonnenop-seplen/ maerkonnentfel^
be oock tegben ben tornt ^oo^bt-toaert aen boo^ loopen booi beüteUtr^epbtban bet
boo^ïfccbieben current.

Biminitöeengroot/beifcjenbefcöooneplanbt/bo!banberfcbtoaterenbegebo^^
y.c.ii. te ; legbt mt mtbbenban be bjoogbten / bïefe noemen los Baxos dc Bimini, enbe tö bgf
leguen lanck.

Caycós 5önbiberfcbeklepne epianben/oft gebroken Eanben / Itggfienbeaenenbev
meengrooteblackteofteonbtepte; toaerbanbetp?tnctpaelfte toerbtgbenoemt Cay-
cos,enbetögbelegbenopbeboogbtebaneenenttotnticbgrabennaeröet fcggéenban
Herrera: (ban naer t feggben ban be onfe op ttoeeen ttointtcb graben) enbe fauöeböf
legucn groot 5ön. 5^eon(ebïe baer aen gbetoeeft 3ön tn ben tare i <523. om Daer fout te
foecken/berklaren batbet felbe eplanbttögbelegben ban Porto François aent baftc
fanbtban Hifpaniola ontrent bertïcb mblen i^oo^tten <Doßen toel foo «SotolSck/en*
bebetgbebïokenlanbt ontrentb?p mblen baer ban i^oo?bt-ooft: fp quamirn op be
reebe obber bet boo2-fcl)?eben Hanbt / bet tö baer rebelgck toel te legojieà aen be
^i»?bt 5öbe ban bet eplanbt op tbten ofte ttoaelf babem toater^ / foo bïrbt aen
betoaïatö mentotl/bantoegbenbet flecftte toater/ maer beten tö baerntettefcboony
toantbaer loopt eenfmalleftroockgvontg! I toaeropj^tntet bobenfeben/ a^/enbe

^nbaîicmbtep ts/enbebiJtpmöö baer öuptm ent^
icb^cbm Cpïanöt aen ïanbt/alsmebemetfcbupten aen\'t gebjokenïanbt/öorfjen toon^^
benb^öbeenfom/boetoeï baerfeecbequamepannentoavenomfoutmt^ groepen.
^z engbelfcfje öebben booi eenigöe iaren baer meöe aen göetoeelt op\'t aen-göeben
ban een ï^ü|tugee0/öan toaren mfgöclöch0 beöjogötn.

Cigacco ïs een grooter Cplanöt/enöenaer t feggbcnban Hertcra^banbâf en ttom^
m leguen, öe toeïcfeebtt fteït op fes tot (eben en ttomticögtaöen bp i^oo^öen öe
me/ban Lucayoneque ttaert ^upö-aoöen/enöe ban Bahama naer öet <@oSen.

Conciva iiöi meöe een <ï^Pïanöeken/göe!egöen naer t\'^oojöenban öe Caycos,enöe
naert\'«aoûenbant epïanöt Atnana.

Curaccoiseenklepneplanötgöeiegenop öeöoogöte banfeô en ttomticö graöen/
ne&n0 Ciguateo naert ^upöt-<0alïen ; enöe Guanima naer\'t l^ooiöt-toeöen.

Guanahani feerlle CpianÖt toelck öen Ammirand Columbus ontöeckteban alle Her d I i
be<ï^p!anöenenöe2.anöenbanlîdeH-înôien/enöenoemöettelbeS^ Salvador, tSi.c.u. "

böftöïenkguenianck/enöebolbanboomen/ertöegoettoater tntmïööen} öecftopöe
feuftenaerti^ooiöt-toeöen/eenfeerbequameöaben/öaermenbequameïöckeenifojt nctiiu
fouöek0nnenleggenomöeöabentebeb?ööen:legötopöeöoogbtebanbófenttointtcö?e\'iö.
graöen enöe ttoeeöa^öenaertTeggenban Herrera.^m Ammirand Columbus bonöt

Guanima tgiban Gnanahani gêïegert ttaer ^00?Öt-toeaen /enöe tóbÖftÖ*«t ïegucn
lancK enöe töten bieebtïfcööntj^t epianötte toefen öat Coiumbus ontöeckte /feben ^^ =
ieguenbattGuanahani,enöeöatöpnoemöeS" Maria dclaconcccion;Öaer toie^mef
be Cottoen göelijek op öe anöere Cplanöen öaer ontrent göelegöeh.
Guacao tö een anöer<i^planöekenbpöet boo^fcö|eben<l^pïanbt Guanima gelegen., .
Lucayoneque ofte oock Yucaioncque Öet upterUe Cplanbt ban befe <6planben *
naer\'t i^oojöen op öeöoogöte ban meer atöfeben en ttomtttögraöeniban toelck men
öouöt öatalleöefeCplanöekens öen naembanLucayos öebben berkregöen.
Manegua ïegöt op öeöoogöt^ban bierenttomticögipabenenöeeenöalf bpöet

Macarey legötopöe öoogöte ban ttointicö gv*aben/ enöe gantfcöom-ringtban
hïacktdienöeonöiepten.

Martyres i0eenberbolgöbaneplanöeken0enöe klij^enopöe öoogöte banfes en
rtm^-trft Ah.»« «nh^ ^tïf mi«» hstfiv tiiïmi fitti Öat lacrtcfchütten men^

^betmiööelfte öeeftin öentop ^eïijcï^een kroonban W ^anöt / enöe ö öoo^

göenöebaneeneoft enöe ïBeft/foo en ismen nocömet int Canael ; maeraismen
öaermetïcgijt i^ooiöt-oottenöe ^upöt-toeft/fooismenintCanael.

Satnana i0eenö?p\'ö?eckigö epianöta^ ïcgucn ïanck op öe öoó®teban bier en
fipnoembeKabclla. ^

Toftugas5ijnfebettoftacgt Cpianbeken^aentxïïaett-jöbe van Florida^ fejse«
c\'uriS"\' bctttcgicgucn ban Havana,op beöooflbteban böf cn ttomti^graben.

La Veia5ijnccmg!jc klepnc eplanbeken^ mbe b^oogjjtenban los Lucayosmee*:
CU. naertïïDcllen/enbeltgi^nopbeöoogötebanacötenttotmicbgeaben^

Yabaquc een eplant tjjtenleguengroot/opbejjoogljte ban ttoeeenitointi®gea=ï
ben eneenjalf ; i^oo^bt-toettban Maguana.
tïo ^ Yaguna een eplanbeken ontrent be Caycós, opbefjoogi^e ban biecen ttomticj
graben.

Ynagua een epianbt tfitenleguen groot/opbeöoogötebantfcomticbgrabRieneen
fialf ; ligööcnbe i^oo?bt-toett ban be Torcuga, onber t eplanbt Hifpanioia gfjele*
ööftt/tnbeinbe toegbbanbeöJcnebieboo^t\'oubeCanael loopen ban Puerto Rico

Yumattomtîcôieguenlancenbeac|îtb?eetttaert\'feggenbanHerrcra,opbeôoo0^^
tebanbierenttomttcbörabenenbeeen6aff:^upbt-toeftban Guanima.

Yumeto btjftgten legucn lanck/op be Ijoogfjte ban b^eh tbmittcg graben en een
6aïf/naer6et^oo|benban Hifpanioia.

T^e klebne eplanbenbteban t eplanbts» luan dc Puerto Rico3ijn gBelegfien
^naev get <0o(len enbe ^^bentot aengetbaSelanbt ban Amcrica, too^ben^«
noemtCanibaics,mnbememcfltebanCaribcs,biemenfc6enblee(cöeten/toeIckmbcs
fe eplanbenlnerben gebonben: bete snn oockleerbeeltntgbetal:be boo^naentl^ ful^
len top abelijcker boegen bercb?i)bcn/alô top int boo?gaenbeCapittel be Lucaios beb«
benbe&b^eben ; botb alleenbe ^ne bieopbaerCelbenberreban\'tbaGe lanbtsöngbe:»
legen / latenbe be anbere /btebtcbt bp bet bafte lanbt ligggen / om bie te befcg^ben
met be i^^obmcien ban t\'bafte lanbt baer fp am gbelegljm 3ön / enbe onber refo^teren.

Anegadaleg&tnaerÖCti^OOjbt-<0Otten banS\' Iuan dc Puerto Rico,Opbè^O^
te ban acfttöïen graben enbeberticfiminuten / téfeben leguen lanck /gantfcö om-cin^
gljeltbanonbiepten.

Anguiiiaij0!eeneplanbtbantf)imlegucni\'nbelengôte/opbe6oog&tebanatbt6îen
graben/ bp naer recljtnaer bet <8oftmban bet epianbt ban s* luan dc Puerto Rico.
Äa I c 7 Antigua ofte S" Maria ei Antiguabeeftnaert\'feggenbanHcrrcra,inbelengteb#
tôienoftfeabieniegueniangÔj0ibecufte:î0gôeleggÉnop beböftfiimgrabenenbeeen
Öalf i^OOîbt-OOtf ban Guadalupe ; tuflxfjen Barbada enbe DcfTeada.

Barbada 10een epianbt omringt ban onbî^ten I opbe Jjoogfite ban C^entöien
graben naer t fegggenban Herrera ; Joetoel öp t felbe mfpnkaerteniet enßeltboben
befelH)îen graben en eenberbe.

Barbudos(toelckbeonfenoemen Barbados) i0een anber epianbt göeïeggen naer
t\'^upbenbanDominica, opbejjoogfitebanber^iengraben: inben |arei<523.toa^
ren onCe fcbepén/ bîe upt be Strate ban Gribaitar guammnaer punta de Araya, aen
bit epianbt om berfcb toater te Balm / toa0 t\'eaCte lanbt/bat fp beCepïbm ; emîgjje ge^
bengetbegoogbtebanbertbîengraben al0boien; anber ban ttoaelfgrabmenbebeer^
tbien minutm : ftreckt ftem op fpn lancklie i^oo^bt-toell enbe ^>upbt-ooft ontrent
bîeroftbof mölm:i06oogölanbtal0englielanbt/bocb Öoogöfteam bei^oo^t-jgi:
be ; bp be <aoft-kant omal m,eeaint ronbe met eeni^e l)oec]ckm0 baer al rifkm0 ban
af-fcöietenfommigeemgeutelmgbfcbeiitenbemeerm Zee.^enbeâ>upbt-toeûkant
ift lanbt feertoeelb^igömetboomm betoallm / enbebaer l0emfanbt bap /baer mm
amkerenmaaB op ttoaelf/bphien/ttomticljenbe berticbbabemm j ftetbîept baer
barbtaf/enbebegronbt eni0metfc6oôn.i^aert feggôenbanemîge/foo toa0 baer toel
toater/bocf) te berre mtlanbt te Jjalmîenbeontrmtbeftranbtinkuplen toel booléen
oftettoeefcbepen.

Engcifchc S^ Barthoiomci0 ecnepianbttgim leguen groot/ opbe googgte ban febentgien
^^y^S\' grabenbpteplanbts^ Martin.

Het eerfte Boeck.
S^ Chriftoval itifoMcfe foj s^- Martin öjjeïegfjett ctt&e fticn icffucn groot naer
t\'ieggöenban Herrera: anöere (eggben öatöetlebenmölen ïaw^
i^ooiot-toell/opbeöoogötebanfeftöiengraöenenöeöerticbmmute^^

Dcfleada ti5 gfjeleghenoü be6oogt)tebanbeert&iengraöen en eenljatf/bpbeiej ic.
guenban Guadalupe naerfiet<0oaentoe; -JlnberefteUenbu eplanbt op b^ttfjien
öeabenenbeberticbminuten.^ittoa01 eerfte epïanöt / toeickcoiumbusontbeck«
te mfpnttoeebe bopagte naer 3!nbien: ^aer btt eplanbt fffi be^lotenbaer
eoursöanbatlebe eplanbenban Canariagepatot5ön^^it ^^^^^^

noo|bt-ooft/enbe tJdeft-3itpbt-toeÖ/ baer en tögeen gbeboointe op/enbet| tnt aenften
Söepiopoittoneert atö een gallepe/toaer ban bet i^oo jbt-ooft epnbe een le^ mupt
maeckt atö bieban een gallepe: t Celbe naerber kontenbe enbe pauerenbe bp bet i^oo^
ber epnbt/fultgbp üen totttegbebjohenftreKen /atö beubeltjenö ban fanbt wetroobe

bem ban bertboont atö een ront b|oot; enbe bat bet baer rontom bupl enbe rubiti® 13.

Dominica tó ttoaelf legucn lanch / göelegben op be boogbte ban beertbten gr^en?
mtberefeggbenbeertbtengrabenenbebeerttcbmmuten> ftretktbem Boo^t-toeften==
be ig>upDt-ooa: op be Booibt-toeft söbefcbönt bet öooger/enbe atö gbpbaer bp Romt

metbetboogbetoater/foofèönenbetttoeeêplanbentetotlen/maernaerberfeomen^
be/fictmenbatl)etmaeïeentö;aenbeSapbt-ooft5bbefulbpfteneenblackenbelanch

pimt/enbe baer op een rotCe / atö be Cabo Tiburon: aen be i^oo|t-3Öbe een toepntgb
banlanbtfcböntbeteenklepn eplanbt/enbeopbentopbaer af / gbelöel^eenboogbe
eoo?n/enbeopbei^oo?t-3bbe beréoonenbemgbelbek beeltotttetoebben, ^^aersun
feergoebereeben/öoetoelbatfe bangereu03tjnbanbe Cariben. ^eno^jm grooten ge^
taletn bit eplanbt toopnenibaer toaftCeerbee! Tabac,toelcKbe engeucbe enb^rap

ttt eplanbt3ön ttoee beete baben: enbe aertbeBaeft-jijbebeeftljeteen goebe baben/
toeïckfpnoemenAguada: baerbefcb^enkomenbevfcötoa^mnemenupteenrie«
bterken/toelekmbemonbtttomttcöpaOentoöbttö. ^ ,

s^- Eftafio IS een eplanbt tbten leguen groot/enbe tö gbeïegen ontrent fiet Cplanbt
ban s» Martin naertt fcggben ban Herrera, bocbberre baer ban/enbenaerberbp Sa-
ba,enbe S\' Chriftoval, tuffcbentoelcke bepbe bet legbtbp naer <0oftenbeïBeft :opbe
Joogbte banfeftbten graben; anbere feggben febentbten grabenjenbe batbeteenklepn
eplanbeKen tö/enbe bat bet^m bertboont met een ronben btrgb gbelijek een
kerb^oobt ; ^ .

tenaertteggbenbaneemg!)ebiemebebaergbetoeeft3Öntnbenjarei622,op^gr^^^
enbe berticbmtnuten:baertöeen goebe toater-plaet0 aen be^upbt-toeftmb^^^
rmbeeenaf-toatermgbebtéin2^eeloopt:baertooonen0E)übenoptep^^^

omloopt / bocb fttjf ft upt ben ^oo^ben/ enbe bie maeckte öa« boogbft toat^l^^^

baer feö enfebenboet toater; aen be ïl^eft kanbt baer fp gljef^lagen/tö Ö«^^^^

tjan toater möcöout/enöebateeïmbieröaïecowïfm/toeïffeCpwboo^^^
gfjett teöoenm Ocoa acnt\'Cplanbttian Hifpaniola.

s » Luzia gelegen naer t\'^unben ban t\'CpïanbtDominica, opbe boogbte ban
ttoacl{grabenenbeö|pquartbpj^oo^benbellmteibeeftopbe^upbt-toefl3bbettoee
boogbe ïpttfe bergben(naer tfeggben ban Dirck Ruyters) btemen t\'g^Ie lanbt ober
kanfien/enbebe<aoaelijcfefïet0begrootae. t\'l^olck ban btt eplanbt loopt naeekt/
beeftlanckftoartbapi/t\'löfrootgebertoet/metroobearepenbanbeooientotbeoogm/
al0 M^ Purchas i^ietupgbt; toelcHbït epianbtöelt opbeboogbteban ttoaelf graben:
een engfjelfcblcbtpgeöemneertnacr be Guiana, fettebierle0enleÖicb man aen lanbt/
biegefonbentoarenombeColomemWiapogotefuppleren/enbemetbetCcbip^ï-bolck
oneemgö toaren gbetooiben 7 toelcHbolckmeeHbanbeH^ilben toerbenboot geöagen.
spaenfche Mar igaiantc bijf legucn ban DcfTcada, naer t\'^upbt-ooften J op be boogbte ban
courfcn. bi)ftbïen grabenbp i^oo|benbe5lime;i0eenüecbteplanbtbolgeboomtejbertbpont
bemal0een<5aliepopbaerberbecMpbe^upb-ooö3öbe/ontrenteenbalfiegucbaer
af/fultgbpfienfekerboopenbanftoarte fteenen/ enbefeker totttepaben: maer aenbe
UE)ell-5i)öe bertboonen ftcb ftboone toitte fanbt-llranben ofte plepnen: enbebaeri0
awkergronöt: ^iteplanbtal0betbemeeröop-boet/i0gbelt)cfeoftbeboomen in\'t
toater Honberi /enbe eenbalfmblebaer af tnXeeltgbteenklepn <0planbeken/altoaer
fommigbeHMppenban af-liggben.

S\' Martin ï0 gclegbenop be boogbteban febentbten graben enbe eenbalfbp^ooi#
ben beEmte/i0(eabtenicgucn groot/enbeom-cmgeltbanbelefelepneeplanbeken0;
bgbtnaei:t\'<@oaenbant\'eplanbtS^ luan dc Puerto Ricojenbenaert\'^upbt-toeöen
- ban bet Cplanbt Anguiiia^ban S\' Barthoiomco naert i^oo^bt-toeßen.

Mitinino t0geïegl5n op be boogbtebanbeertbien graben enbe eenbalf/(anberefegtf
oben opbertbtengraben / toelck te beclberfcbtlt) naert t\'^upben ban Dominica;
ijoogbenöeboibergbcn/óebbcnbeintmil!Denb?pbeubcl0 /toaer ban bet boogbücbcm

bcrtöcontgbelt)ckbebo?mbancenenboet.Bantoat3öbemenaenbitCplanbtkomt/
foo ftctmenaltöt0 befen bergb. ^enbc |^oo?t-3öbc ö&elflcktbet b?p €planbentctoe^
fen; ^en be felbe 3öbe liggben b?p klippen/enbe een klepn ronbt <i^lanbehen bic^
t\'lanbt/altoaerbeelgbeboomte opöaet. ^e ^albenbicbaer toooncni0 öröbt-bacj?

bolck enbc bangcreu0 gbeltjck bic ban Dominica.
Spaenfche Montfcrratc, ttomtt^lcgucn ban Dcffcada opbc boogbtcbanfeftbtengrabenbp

i^ooiben be 1lmie/t0 een boo^ cnberonbt Cplanbt / bol boomen; opbe <Soft-5ribe
fictmen fekere tottte pleckcn/al0 flaep-laken0 / enbe toefenbe aenbe ^upbt-3tjbe bp bet
punt bant eplanbt / tocpntgb bant lanbt af / ffbijntbetcenklepn eplanhttctocfcn;
maertoefenbc<©oflenbcJBellbanbctrelbepunt/foo fcböntbeteen gf^bioken lanbt
tctoefw.

Las Nieves t0een eplanbtböf legucn groot nacr ttcggbcnban Herrera,ban anbc^
re(cggbenbatbetmaerbterklcpnemtjlenlanckt0/ ontrent Barbada, enbeb?p groote
mijlen ban Rcdonda WeÜ ten i^oo|ben/op be boogbteban ^bien graben enbc ber«:
ticbminuten bpi^oo?benbcEinic: anbmfeggbenoplêöbien graben enbettointicö
tninntcnjal0menuptbet<ao(ïenkomt/bertboontbembolgbeboomte: op bit eplant
t0goetberfcbtoater/banmenmoetopfpnboeöetoermbantoegbenbe ^ilbeban Do-
minica, öiebaerkomenomteiagben.

Rcdonda i0een anber eplanbtnict bcrreban las Nicvcs, enbebanbelelbegi»otte/
ronbtenbein t\'mibbenboogbll: ^cft-noo?bt-toeöbant\'eplanbt Monfcrratc b^p

Saba i0 een eplanbt liggbenbeinbe toe^omtcfeplennaci: t eplanbtban S» luan
dcPucrtoRico: t0klcpnenbcronbtomfietmenbenöronbt/ banmenbcbocftbaeï
boo?nittte(cfeomcn/ toant baer en t0gbeen perökelban t\'gbencmcnrienkan: enbe
ronbtombertboontbemal!eif|OOpenbantoitfanbt:enbeopbe3ijbe bcrtöoont betfiem

7.C.11. Santa Cruz iggbclcgbcnban t\'CpIanbt S\' luan dc PuertoRico ttoaclfoftb^tcn

spaenfckc icgucn nacT t\'^upbt-tocttcn/opbcbciogbte ban üeöbien graben enecnbalf bp Mm-
coux&o. ben be2^inie/enbei0 feiten legucn groot, ^egronbti^nictfeerboogb/albolbeu^

beltjmjS:komenbetiaccammetöetöoog|il»ater/batBootttöcm Virgines,enbe „ .
opöc <©oft-5i)tie Uggjjen ttoee SeutodtieniES ftoogee aï^ öe reßerenöe. ^^enftiect ban voX
Montierrate naetbiteplatttitliaeattooit-toeliomteloopetinaecPyerco Rico.
toeöeUenbitepIanötopbeöooöötetïanfebemöiengmDen/enbeoo

öï^^J^mtiebeecttcfimmuten/fooiiat be öoogftten to batiecen. Dirck Ruytcrs fe^bt
batbettecht<aoaenbe»ft/enbebatteteenmbei0opbeöaea-3ö^^
wenbeboutmaöböalen;batbeti0een!ee!^€planbt/fc6^^^
beelCpïanbentoacen / maeebaevbp homenbe/tft aleen: opbe 5^oo?bt-Meté een
p^oogöte/eenklepnmöfebantJanbtaf. ^^eengeïfcgetoaren aenbitepïanbtmben
fare 15 87.baer toaft eenfeker ftupt/ató groen appelken0/t\'bolck batter ban at / Itool be
tongöefoobatlientetenkonbenfpjeken/öanberginckbanfelfébmnenbebtcrenttom^
rieb uren:bonbenbaerupter-mate groote^cöt!tpabben;gbeenberfff)toater/ban een
«aenbepoel banfeer quaettoater/foo bat begöenebiet\'aenftcltbaer mebe totelßgen eer
bat be^onoptoa0/oe oogben enbet\'aenficitfooop-ltool,batfemeemg6ebagbennte^
konbenßen: naerlangö foeckenbonben Cp noveen jlfontepnban goet toater; baer
tooontfonberlmgb gjjeen bolck op.

Sombreroi0eenklepneplanbeken/bpBetCpïantAnegada,alomrmgtbanblack^
tenenbeonbiepteniOpbeöoogötebanacMïengrabene^^^
benbellmie.

Todos Santos(ofteios Santos aljSbe Courfenbie booi-gaenisigletooonsöntenoe^
wen) 3t)n b?p ofte bier klepne eplanbeken0 / lig^enbe biegt bp ben anberen / bp be
Zupbt 3ijbebant epianbt Guadalupe: t^an gier toillenbenaer Puerto Ricoïiiert
weni^oo|bt-toeatotbatmenkomtaenteDlanbtSaba.

San Vincente tóeeneplantnaert^upbt-toeHenban S" Lucia,opbegooggteban
tiöaelf graben enbe berticg minuten/ naer t feggen ban onö fcgipperö bie baer getoeett
$ön in ben iarei623,^nberegöelöcken get bpeen banbe Canare eplanben Fcrroge^
noemt: banbit epianbt S^ Vincent loopt een reecke eplanben naer Granada toe
Zupbt-toeftenbe i^ooibt-ooft/enbenaer t fegggenbaneemggefcgipper0/al0bo?in/
fooiö bebiftantietuffcgen S\' Vincente enbe Granadanietober be ttoaelfmglen.

Las Virgines 3i)n ttoee eplanbeken0omcingelt ban onbiepten enbe anbere acgtof^ Her.dcfcr:
tótgien/toaerbant\'grootfteniet eni0oberbefibieniegucnnaert fegggenbanHcrrcra.
«gggen <SoftenbelBea banben anberen op een rge/5ijnkaelfonberboomxn. ^ebe== Engcifchc
fegiijberban Sir Francis Draccfcieftebopagie ggetupggt baer banal^bolgt. 5^eep== vopgk.
lanben ggenaemt las virgines jgn ggeacgtgetoeeß bangereu0/maer top bonben baer
goebe reebe/al toaect boo? bupfent 3eplen ggetoeeft / opbeertgien / ttoaelf enbe acgtba^
bem toater/fcgoonfanbt gronbt/ enbe goet anckeren/ googge eplanben aen bepbe
ben ] maer baer en i0 ggcen berfcg toater bat top konben binben; baer iö beel bifcg te
banggenmetgoeckenenbenetten/oockbeelggeboggeïtetebanggen:liggenopbeacg^

Virgin Gorda iöeeugoo^enberonbt eplanbtligggenbeaentbeginbanias Vir-
gines boo^cg?eben/enbe too?t mebe toaer ggenomenbanbeggene bienaer Puerto Ri-
co toillen/naer batfe t eplanbt Saba gepaOèertjgn / ban toelck get liggt naert ^mit^
toetten.

booi bien top ^^eenbequamerplaetfe baer toe enfientebinben.3^it epianbt toert ge^
noemt Bermudez naer be naem banbe éiloot bie get eertï geeft ontbeckt / enbe oock ia
Gar9a naer beuaemban fpnfegip: get litójtopbegoogèt^ban bipen berticg graben
bp i^ooibenbe Hinie/naer t fegggen ban Hcnera, ofte naer t\'fegggen banbe engels
fcgeopbettoeeenberticg graben/ enbebgf en ttointicg minuten j bupfent leguen ban
Caftilien naert Haeftenbolggenötfeg^enban Herrera; naer be Cni^lijie feggen/

Vande VVeft-IndifcheEylandcra.
B.oanoack in Virginia <0oa-5upbtooa t^t ÖOttÖe« tttgfen. Herrera CégfjtÖm t\'^p^

tetjangöctïogtjcite; i^ CcecCubjectDe tempeeften / toelckcfcöflntn eljecaufeert u toooi«
öen DOOI öe gtoote tootfitt^iepöt ban t\'Cplanöt. öat öit <^p!anöt Too beguaem
ïagö/opöecoutiSöieöebloten jjouöen komenöe ban Havana öoo? öelieafeban Baha-
ma naer ^paegmen toe/foo öaööe öen ^onmck ban ^paeönienaïtnöen fareija?^
göetracötöaereemgöboïckteplanten/enöeeencontvacttotötenepnöeöötniaeck^
Hernando Carncio^o^tugees/om öaec een Colome ban ^paegniaetDen oftei^o?«
tugeCenteb2en0en/rtïetfonöei1ïns^e|>?ibitegtenboo? öe^jeneöte öaer fouöengaen
Eb ,ifchc^®5\'^ï^^^^ööcöii0^t\'felbeac!)ter-gebïeben. anöenjareiyp3>berïoo?een jfranfcö Capi^^
rmyl^ic. tepngenaemtMonfieiirdciaBarbotierc,fpnfcf)tpbponberficötópöitCplanöt/enöe
eenCngöelötian HenryMay,öiemetöemboer/be{cö?öftbtt<l5pïanötatóboïgt, i^et
<!^planöt Bermudez i0albe^öepïtïnöbeb?ohen<i^ianöen/enöet\'örootfteaufkDaer
ick op toa0/ïiS bp öe bier oft bgf molen lanck/enöe ttoee en eenfjalfmijle b?eeöt/toelénöe
al boücöaöie ban Ceöar-boomen enöe anöat/öocb Ceöars 3än öe boojnaemöe, 2len
t\'^upöt epnöeban öit Cplanöt sön t^axkens/ öocblbo magljer öatmenfe nieten
Itan eten/öoo? öien jjet Cplanöt foo bar enöe onb|ucbtbaer i& i maer bet öeeft menieöte
banbifcö/bO0el0/en^ï^ilt-paböen. ^enöe <©oft-3ijöe3önfeer goeöe öabens/foobat
eenfcöip ban ttoeeöonöert baten öaaUanrööenbeaotenbinnens\'lantö/fonöerpero*
kei/enöeöieptegenoegö\'^aer i0foo goeöe i^eerle-biötöeröe alspebersünlHDeö-Sn-
öien(foo öP mepnöe)öan öat öeplaetsfeer fubject isbupl toeöer /öonöer/ b!i)cem/enbe
regöm/bocöin^p?ilenöe^0epöaööenöer fcboontoeöer; ^pbonöen öaer toepnigö
berfcö/enöe öat regöentoater^öan öaer 3ijnbeel fraepebapen/enöe ongöettoöfeït fou«
öemenmet graben toel bevfcö toater binöen. öaernaer iflêr inöen jare 15o5?.een Cn*

ÖÖrföfrÖip bat naer Virginia toilöe / toaer Capitepn op toaiSi Sir George Sommers,
aen öit felbe <aplanöt göeöranöt/enöe t\'bolck opt Cplanöt ^^bergöt i bp toelcke öe»
fc befcö2i)bingöe is upt göegeben / öie top öier int ko?te fuUen bp-boegöen.

eplanöt/te toeten t^t pjinripael <aplanöt metal öei^ebioken Cplanöekeniff
baeraenliggöenöe/öeeftöefo^me baneenöalfmaen/toepnicö ronöer/enöe beröepft
tnbeelgöeb?okeneplanbenibaer3önbeel goeöeöabens/maer top konöenmaer een
bpfonöer plaets binöen om in/ ofteeer upt te komen / toelck niet b?p en toas ban
bangier/öaer is b?p baöem toaters aent in-komen/enöe binnenCes/ (eben/ enöeac^
baöemen/öaer men (eker magö bggöen enöe beiloten binnen joi\'lanbtisi / hnpttn alle pe^
röckelbantoinötenöe toeöer/enöemakenöe 5>cöcpenbaÖaenöe boomen:t\'^n-ko^»
«ten is foo engötulïcöcn beklippen /öat öetmettoepnigögefcö«tskanber(êkerttoo?*
öen tegöen alle göetoeït ^m is groote abunöantie ban bifcö ban öit^rfi^ (bo?tm/
feer bet enöeftnakeltick. 5^aer3ön beel t^erckens/enöe een (oo2te banBogöels/(oo
groot als ^upben/öiemenicöte baneperen leggöen op t fanöt / foo groot als finnen
eperen: eenanöerfoo?teban^ee-bogöelSifler/toelcköaer öouöeninöolenonöer öe
gronöt/als€onönsöolen/3Öngoetenöebet/enöeöaereperentoit/fooöat(egualijck
ban öer öoenöeren eperen 3ön te onöerfcötpöen: oóck Eepgers met menicöte/enöe an«
bere feer gentile klepne bogelkens: men bint öaer menieöte ban ^cöütpaööen/toonöer
groot/enöe bol ban eperen/öie feer goet 3ön om te eten/enöe öaer komt olie ban/foo foet
als boter, t Hanöt geeft berfcöepöeb|ucöten/als getpiinckelöe J^eeren/öie groen blö^
ben op öe boomen t gantfcöe jaer öoo?: toitte enöerooöe ö^oer^wfien enöebeelèp-
tooimen öaer op/öietoitte enöe geele 3ööe geben, ö^enjeefter oock Paimitos boomen/
öiefeerfoetebefïengeben/öaeröetaerckensmeeöbanboeöen:ontallöckeCeöar-booe
men/öe (cfioonfieban öe toerelt/toelckeeenfoete befieb?agöen/enöe goet cm teeten:
«ten bint öaer oock l^eerlen feerfcöoon/ronöt enöe o?ientael;alsmeöeeenigö Amber-
gris banöe befte foojte: groote l^albifcöen komenöer (eer naer bp öe kufte / foo öat
men öie licötelijck fouöe können bangöen: komenjjer gemepnlpck in 3anuario/ enöe
f4)ntinueren ontrent öe kufte tot in fi^ep .5>tnts Öe CngöeKiPlie öaer m göekomen/

*ïanbenmïbberbiebaaW)iïï-b?euckbabbeöbeleben:enbenaer bateen nieuto Com^
itöónietoaöop-gberecbt/ertbe i0ctrope banbeni^onmck bertoo^ben : foojbnmöen

^^ouberneuröbenaemtM\'Richard MoorcjenbebantöbttottbbttOermeerbolcjp
SOeb^acbt: ^ere<ï5ouberneuremplopeerbebentöbtbanfpn «5oubememem (toelck
öuerbeb?p)aren)m^a tnt fo|ttftcerenban ftilcke plaet(èn/ató noobtgb toaren totbe^
icönmtnöbeban be <^lonier0 : boutobetotbten epnbe toelnegben ofttbienfoitreOèn/
enbeplantebaergbefcbutop: ^ocbmbtetijtfanbtbe i^eereeenftoare plagbebber bet
. memcbte banmatten / toelckeerft upt eenfcbtp aen lanbt gbe^

g^^^^tt-roetoentuotbat be (elbeepnbelbck toeber om öbekohtens^n/enbe gbeltjcH
Deromenen. ^aer-en-tuÖcbenbeeftbeleCtoartcbeptbefeColonten mteeraefeert on«
J^Ôbebouben: Baerb^piarenwtnM^ Moorefpnplaettegekomen Capîtcpnxuc-
Kcr, toelck bem naerfteltjcken beeft gbequeten tnt planten ban biberfcbe boomen/ bte bp
bebe balenuptbe eplanbenban IBeü-3nbien/enbeculttuerenbanöetaertrijck/enöe
ö!le0 te befo?gbenbatbtenfttgb toa^totonber-boubtngbeban\'t bolck/ enbebeccm^
merctentuflrbentboo^Mî?eben eplanbtenbeengbelanbt: 3nrpnentöttömebeeen
öerbeeltngbe bant lanbtitóemaeckt/opbat een peber banbe Colomersi enbeparttci^
Sf^l^^i\'^^r ^"^"^^öniemocbt toeten fpnconttngent/ enbebem begbebentot bou*

eoubcrneur gbekomen Capitepn Butter ,met
üterjcöepenenbe bpbebtjfbonbertperfoomn/al^^^ baer tebo^en met ober bebtjfbon^
^rttoarenoberigbgbebleben/boo| bien batter gbeenbolckeentgbenttjbtte bo;ïen en
toa^ober-gbefonben/öe Compagnie gbelgck gbebitcouragteertjönbeboo^ bepïagbc
banbematten/ bterbojen berbaelt : ^intöbietöbttöbaernocbmeerber gbetalgbe^
lonben/loobatbe Colonien bequamelöckban bolck bootten /enbealleö m teer goebe
0|b?etjs!gbeb?acbt:gbelöckt\'telbetefientsi bpbiberfcbeboecrkenis tn engbelanbtge^
oiuckt/enbemfonberbepbtbpeen Caertebaerbangbefneben/enbebtt iaui62sMpt<
óDegbebenmeteentoöt-luftïgbebefcb?öbmgbeombekanten;bptoelcke befcb?öbtnge
tefteniö/boe befe eplanbenbp be engelfcbe^geben 5ön bpfonbere namen; begint
^bebant <aofteli)ckûe epnbt ban be Bermudez, beeft men eerfteen lanck-tooiptgb
^Pianbt/ftreckenbebp naer i^ooibt-ooö enbe %upbt-toeft / op toelcke eentooon^
r btefp noemen War wyck Fort; enbe opbe i^oo^bt-oottboeckban

tuttcrjen ötCettoec jfo^ten beeft bit eplanbeken / toelck fp bpeenbpfonberen naem
noemen b - Georges eplanbt/fpnmeefteb^eebtte/enbe looptboo^tnaa tlïaeücn
unaller enoeimallertoetotbet liaeftelijckfte punt/toelck fp noemen Bumt point,en^
betöbpnaertmtntbbengbelnck boo^Äeben ban een krommebape/ btefpnoe^
men worfen Hoim bay, enbe bp be Bumt Point op be i^oo?bt-3öbe beeft bet een
anb^kl^nebape/ bt^ noemen Whaiebon bape ; tegben ober ben 5>upbt-ooOen
boeck legljt een anber eplanbeken y enbe Itggben nocbttoee f om\'enö / bïcfenoemen
j-avendish Fort enbe Pagets Fort; enbe tuflffien bepben befe ttoee epfanben tö een

w^rshenhoim-bay, cnöeïaettii®#n tiepbettcm bmmn-tasatet/m\'ttfiekkeligbt ft«
tame!tjfk €planöekm /loekk^ «oemm Smits Eylandt,enöettoeeeftö|p f^lepnöeï
epIanöekn0.l^anbtetomkeerenöenaert\'^upöt-töeftenöeeftmeneenkSepn
lanöc/toelck fp noemen Coopers Eylandt^ op öertfjoeck/toelck fp noemen Gurnets
Head, legöteen fo^tjenofienaemt Pembrocks Fort: enöeboo^öeenaalïetl^eflen
Nonfuch eenklepn Cplanöeken/enöe Moores Eylandt meteen ƒ o?tjen öaeeop.^ier
aen bolgötopöefelbeftreeck Charles Fort,öbelegöen op een klepnCplanöekenjenöe
toat ^ooiöeltjckeeaenK-ings Caftleop een eplanöekeni bepöeöeUe jfoitenleggljen
recbtboöibet€)oöeltjckftepimtbanttöcootfteeplanötienöeöefeboo?Ccö^^^^
lanöekÉnöbeflupteneengeóotbmnen toatee / toelckfp noemen Southhamton Har-
bour,int bmnenftebantoelckeljabenöicbtbp S\' Georges Eyiandnoi^ een lanck enöe
tmal Cplanöeken legt/toelck fp noemen Long Bird Eyiand,enöetulïcbenBurnt Point
enöebet i^ooiöt-ooöelöcköepuntbantarootfteeplanöt/een eplanöeken/toelck lp
noemen Cony Eylandt. ijet gïootHe enöe pncipaelfte Cplanöt fteeckt betn m öe
lengbtebpnaa:<DoöenöeUaell/enöebeeftötbetïcbeupt-Ö;ekenöeboecken/kromten
enöe binnen-toatcven: bet ^Doöelrjckfte beelbeefteenpunttegben ober Cony Eylandt,
teckenöebpnaeeeecbt ^oo?öen/enöe eenanöa* punt aent ^upöt-ooftelijckfteöeelf
toelck met Ki ngs Cafiei enöe Charles Fort obec een komt / enöe op ftjn ^oftelijcke rus
Öettoeebapen/te toeten Waifingham BaycnaevtBoo^öentoe/ cnöeStokes Baynaee
rj>upöen/bepöeb innen Southhamtons Baye: enöe bp Stokes Bay boo^noemt/een
blecketoelck fp noemen Tuckers To wnc. ^it <E>oÖelöckftebeel bant Eplanbt beeft
een geoot binnen-toatec/toelck fp noemen Harington Sound, in t\'toelck men komt
boo^eenfeerengbemonbtenbelmallekille/toelckfp noemenThc Fiatts,öeeckenbebp
naev i^oo^öt toeft enöe ^>upöt-ooft ban be boo^fcbieben monöt tot aen öegeoote
^ee i enöe boo? aen legbt een klepn Cplanbeken. I3an öefe Fiattcs beeftmen boo^öj»;
opöe^oo?öt-cuöeban öitgvoot eplanötbp naev int miööen tuÖ]cbenöeboo?-fi®?e#

ben Fiacccs enöe een upt-ftekenöen punt/toelckfp noemen Spanifch Point, eenplaetfe

toelckfp noemen BrakifchPond,t>acreenöö?pbple^i enbe boo?t0nacvbp bet boo^^
fcbicbenpunt AbbotsBay: bit puntenbebe Fiattcs liggen toatmcevaïjSbievCngel*
fcbemölcnbevfcbepöcn/cnöctufrcbcnöclcfpatic ift €planöt op^n bvceötöetoel enöe
toat ittceval0 anöevbalf Cngbelfcbcmijle obev ötoavjs. I^anöit Spanifch point keert
bemöecnfte banöitgvootftceplanöt naert 5>upötooÖen/öelengtebanb?p Cngel-
fcbe mijlen/ enbc maeckt gbelijck een groote intoijck/toclck lp noemen Pagets Port,met
eenöcelenöeclklcpn eplanöcken0 inöenmonöt: enöe bant binnenflepuntban öefe
intoöcklooptöc^oo|t3ijöcbant\'CplanttocöcvBDeftel5copontrem(e0eng6e!fcöe
mijlen; enbc keert öan ^oo2öt-tocft om met een kromte tot bet IJ^eÖelijckftc punt
bant\'Cplant/toclckfp noemen Ficmifch mcck.Ccgenober bit pointnacrt Boo|t-
noo^bt ooften legbttoebereen klcpnber Cplanbt/ ftrcckenbcbp naer ^upben enöe
^oo^öcn / toelck fp noemen Summcrseth-Eyiand met eenigbe bccl klepnc Cplan^
bekent öaer ronötom: enöe boo^tö opbc felbe ftrceck Walford Eylandt jcnbc öaer
aen Gates Eylandt; cnöc cpnöclijck een lanck enöe ftoal eplanöt / toelck fp noemen
ircUndt. banöe ^upöt cufte ban bit fmal Cplanöt tot aent Spanish Point 5bnon«
trentttoeeengbelfcbcmölen/enöctulftbettbcpbcncenigbeklcpnceplanöcken0/ejiöe
boo|t0 klippen enöe ö^oogbten / öc toelcke een tamclijckc groote binnen*lanötfcbe
^ec bcQupten / toelckfp noemen The Great Sound, tn bet toelck oock eenigbe klep^
ne eplanöckcn0 beftoten liggj^en / toelck öe Cngbelfcbe bplbnöcrc namen bebben

gbegbeben / al0 Pcarlc Eyland, Elifabcth Eyland, Dorrel Eyland, Brothers Eylan-
den, enöe öiergöclöcke: cnöeöaer jijn nocb ttoec bapen/toaer ban becene bp naer
int mibbcn ban bic ftrcccklcgbit / toelck fp noemen whithcamc Bay,- enöe ö\'anöcr bp
naeraentcpnöcbanöekromtcboo?-nacmt/toclcfpnoemcn George Bayröefe Cplarv^
beken0lcagöcn binnen/ cnöcöefettoeebapcnaenöc ^upbt enöelBca59bebangrcat
Sound. <èp öe ^upöt-cufte ban öit grootfte €planöt/bcgtnncnöeban Charles Fort
af / beeft men eerft HarrciTcs bay met eenigbe bupfcn öaer ontrent / enöe i0 ban t boo^
fctecben fott batcbcpbcn bp naer bijf en^ftclfcbc mijlen ; ö?p engbclfcbc mblen
boo^öer legljt een anöer bape / biC\'fp noemen Eibow Bay; enbc nocb ttoec mijlen
booiöer naer t ögieöen GreatTurcklc Bay ? enbcnocbttoce gbelöcke mijlen booiber
Port Royal i bïcï^ ift Eanöt tecv fmal tul&fien öe open ^ee cnbeöe great Sound, enöe

toelcfe(paï0boiennocnieri fjet Fiemirdi Wreek, "^t Zupbt toeaijoeckï^boogö en
accgt a!0 be Ly fart,ban toatfjooger/ naer bat bebonben is bp eenber bie int im i.
meteenöoimbaerbp naer op foube berbaUen gebben. Boosts foo igt\'Hlanbt binnen
berbeeltinüammen; enbe anber fmaüer ggebeelten/öietop gier fuUen boo? bpgaen.
lö^aer bpban blgcUtbatbe Bermudes eertgtô I enbenubpbe enggei&ge be Sommer
Eyiands ggenaeint/bee! eplanben enbe ggebzoken Hanben onber ficg berbatten/ bie
«He niet fonberïinggbeelgrontjö uptenb^enggen.

beerber upt-avecken al0 totnorg toe i0 onberfbcgt; toaer ober bit lant ban naturen feer

flercki0j toant baer 3gn maer ttoee plaetfen/(enbebat nofgboo|beggene biebeggeles^

ggentgept geel toelbeKent i0)baer befcgepen fonöer bangier konnenboo? in-^inen:
enbebeleplaetCensön bpbe enggelfcge nuöerekggemaeckt enbebefet. ^e klippen
ligggenopbemeeaequartierenbobenmet get leegg toaten enbemetgooggtoater en
fp niet feer bebecHt/ooo? bien t toater baer niet ober bgf boet en toaa ofte balt. ^t
^tranbt|jclf0i0oockal meea rubfigg enbe fteenigg/ foobergarbtbanbe ^on enbe
toinben/batgetüaenbanbeZcebaertoepniggbattenopgeeft. 5Beboo|baegconbt
tsbanbiberfcgecoleur/en i0 epggentlgcknocg klep nocgfanbt/maer een fubuanttetuf^
legen bepbe: be r oobe gronbti0 beüimae; be bleecke ggelgckenbe Canbt/ enbe be ftoar^
te ggelgckenbe klep/i0 goet i ban be b|upne tuffcgen befe bepbe i0 toel be beSe. Ctoee
ofte b2p boet biep in grabenbe/enbe lomtijt0 oock toel minbaVbint men een toitte enbe
garbefubttantie/baer t geboomte jgn too^telenmeei ingronbetenbebaftet/enbeoock
aj^arentelöekfpn boetfel upttrecktCeni0niet toel foo gart al0 aeen / enbenocgtanö
boo?benbanbtgarberal0aeen-kalrk;ftïongieu0 enbe bol gollicgebenal0be l^upm^
ßeenen/roobattctbeelbocgticgcptlicgtbatenöelanggbegoubt:^©aerifferooektoelck
garber enbe bater i0/te toeten/onba be roobe gront / toelck op een leggt al0 bicke fcga*
lien. S^cn geeftin befe eplanben goet berfcg toater in putten/ biefp graben fomtgbtö
ggeen bier oft bgf paöênban be Zee-aranbt;foo bat be meeBen beel ban bien troepen
enbe ebben/ ggelgckbe Zecfelf0. ^e lui^t i0 booi\'gaen0 klaer/feer getempert/bocg^
tiggenbematelgcktoarm / feer ggefont enbequaem totgetboo?t-b|enggenenbeop-
quekenbanallerlep binggenj foo batter bp naer ^tenbinck bangatoaert0oberbaer
too»btggeb|acgt /oftget neemt baer toonberliKken toe. i^iettemtnboo?bimbaer
Ögeengrootegitte eni0 / foo en too^benber bele b?ucgten niet bolkomen rgp: enbe ijoe^
toelbeboomengaer blaberen ballen/ foo bigben fp ggelgcke-toeln^^rom. t

tjatt öoome« möe alöetïcp planten I foo freltenbe aïS onfeekenbe: enöe nu 5ön öaer ^^
öeeïep foo?tenöanf|upt-boomen enöe fewpt0eb?acöt enöe öeplant/toelcHöae
termatentoeitoe-nemen. Snöetaiatceen enöe öe^ee öaer vonöt omfjer ijs grooten

tSöant\'ööcöogöelteöatmenöaerömt^enbeeftöaer oock optöooHaer enöeeen ges
öeelteöan öe^omaTeer beel^cgüt-paööen/ivelcköe ^paegntaeröen noemenTor-
tugas,enöe öe <i^ng{)cttcijeTurckics,öe toelckeeenïeer goet tooetfelgeben, i^aer öat öe
ngfjelfcöe fcb?öben / foo fouöe men in öefe epïanöen oocfe binöen öe plante /öjeïcfs
meninB^ea-3nöienNuchciy enöeoockTima noemt/öaeröe Couchcniiiein Nova
Hifpania enöe etöers banbergaöert tpo^öt/tioetnelbier aen öefe plante op öit <0planöt
gj)eenentoo?ötgbebonöen:maerlöeïlekerb?ucj)te/toelcköe Cngfjeifcèenoemen the
PrickeitPcare:öefep!ante toaööaermeeöinplaetCmöaer niet anöersentöiï groepen/
namentlijck tuOcbtn öe roötfen enöe aen öe Zee-kant / gijelijck als oft bet fout toater
ftaer öienöigbtoare. «0m eenepnöete maken metöebefcölöbingbebanbe(e<eplans
ben/foo füllen top bier een bingb tot beflupt ber jjalen bat feer toonberbaer is: nament*
iijcköatinöeniare i5i 5. bijfperfoonen int miööen banöe ^>mtter fcfiepben ban öit
Cplanötmeteen open bootban ontrent ö?p tonnen / enöeguamen in feben toeken
fonöer eenigb ongeliitk in ^?lanöt te lanöe/toelck een groot ftuck toeëgbs is/enöe ober
een bofle enöe onftupmigöe Zee foo öat bet ongöelooöijck kt^mt tt toeCm / infonöer«
Öept booj öe gbene öie öe afgrijfeltjcke ^empeeöen/ftojtingben enöe too^pen ban toate^
ren in öie Zee Ijebbenupt-geftaen: nocötans too?tf)& felbe als een toaeraeötigbe enöe
^Öebenck-toeeröigfjegöefeJjieöenis aen-^etepckent inöe groote <«JngöelfcbeCaerte
ban öe Summcr-Eylands bier bo?en bp ons aen-g6eroert,5^oo? bet gebaer öat ontrent
befe Cplanöen is boo? öe f(®epen/g|elöck upt öet boo^gaenöe öftenoegö is af ft
foo öebbenbe ^tier-licöenboo?belc jaren^etratötmiööelentebmöenomöaercours
fenfoo aen teleggöen/öatfp inttoeöer^keerenban IBea-3nöten(toantint öertoaerts
baren naer Nova Hifpania ofte Terra Firma,ofteoocköe Cplanöen / blöbenfp öaer
berreg^ocgöban)öoó?öettrate ban Bahama,öe felbe mocßten mpöenj enöe öes niet
tegöen-ftaenöefookomenfpnocööicktoilsgualijckupt/ enöe komenopöefe Cplan^
ben te periclitcren/enöefomtötsoocktoelfcöip-b?eucktelööen :3nfg|^löcks öienaer
Virginia ofte Nieuw Neder-iandtofÉe öiequartieren toilfen/moetenalmeöe neerfttgö
toe-fienomöefe €planöen temijben/alfoofp öegoeöetoint / öie^öepaffagie toint
noemen/al feeröoogöe/enöe toel op öéacötöicn graöen/enöemeergaenfoecken: Wp
fouöen öier können bp b^engöen toat courfenfoo be ^paegniaerben als anbere natiën
öebbenberaemt om bitperökeltemöbenenbete ontgaen/öanalfooöefaketoi)tluftigö

is/cnöebaneenberreanöer bebjijf alst\'göene top tegen-tooo^bigö
booi öebben / foo füllen top t felbe boo^ als nu
Öier bplatenberuUen«

Wrhehhen mt ^OQr-gaende\':BoçckJ;efihreyende Gmtè ende Kley ne BylanJe^
rua» VVeß-lndien de yyelcke by naer int midden ende tujfchen beyden de tyye
gedeelten yan defi nieuyy gheyonden yyerelt in- ligghen 5feo dat yyy nu ^olghem de
repartitie hier njoren ghemaeckt, fnllen yoort-yaren tot de befehrijymghe njan het
Hoorder ghedeelte yan yyeß-lndten y yyelcm ßch ncjeryat eemghe njyel bei^ende^
doch meeß noch onbekende ofte ten miniien yyeynigh befichte Landemyyant uyt-ge-
nomenhet landt yan Nova Hi(pania,^«i(?/afif dependentienyan dien,yan deNoofdt*
Zee tot ^^ Golfo yan California de Landen yyelcke in de lenghte yan No-

va Hilpania »^«^r Panama toe ßrecken,yyelcke alle redelij eken bekent ende door-ficht
^jjmfio isdereße yan dit groot quartier alleen op de cuße^ende hier ende daer eenyyey-
nigh telandtyyaert in^hydiyerfihe natten yanChriBendom befichtgheyyeeß : Vl^y
pille» onfi befihrijyinghe beghinnen yan t Hoorden^endefio comen naerfZujden^doch
niet fio hooghc:, dat yyy daer infiuden trecken de landen aen den Pool gheleghen, oftff
dediyerfihe Straten ende in-yyijcken, door de^-vyelcke de Unghelfihe ende andere na-
tien hebben ghetracht een uyt-^msïe ofte door ganck^ te binden in de Zuydt-Zee,
de yyelcke men tot noch toe niet en heeft können binden \\ maer füllen beginnen njan
de Landen die op de hooghte yan de yier ofte y ij f en yijftigh graden ^ijn gheleghen^
dc »yyelcke men ghemeynlijc Nova Francia noemtniet om dat dit Landt eyghent-
l^K. by de Françoifin eerk ontdekt üy yyant fio ny de eerße ontdecbnghe yan dit
^andt yyillen naer(peuren y [uilen yyy bey inden dat eemghe jaren njoor dat die \'van
^ritagnicn ende Norraandicn in defi quartieren hebben beghonnen te uaren, een
defi kttße beyaren is by Scbaftiaen Cabota Venetiaen op het beyelende op
^jBenruanden Koninckyan UngeUndt Hcnric de vii. endeyyeymchdaer naer
w^feöy^reijoo. W^^rw entdeckt ende beyaren hy Gafpar Cortcrcal Portugees
uytlaß-vanden Coninckw Portugal. \'T:)och ü dennaemvan^ov^^^mQi^

dit qumierghebleyen door dien t[ehe ^ele jaren by de Vrançoifin ü gefrequenteert,
neerfltghonder-ficht ende op diyerfche tijden met yolciù befitgeyyeefi. Nova Fran^
cizdan ü dat ghedeelte goorder quartier yan VFeß Indien, naer tfeggben

yan de Franfoifen, yydck^tufden den rveertichBen ende ofijf en yijftichßen graedt
Noorderbreedttebegrepenisfhoeyvelhet eenighe tot denfichtichßengraedextenderen}
Jyn lenghte ù onbekent naer fVVefien ende hoe y erre de Françoifin tot diyerfche t ijl-
den 7;ijn ghekpmen, füllen yyy hier naer r^erhalen : Ramufio heeft m fin derde deel
een kort \'~uerhael uan een François, naer t\'blijck^, ghefchreyen in den jare 1539\' ^^

yveUkefigk dat Cap de Rzz^yvefinde de OoftelijckB^ yan iEylandt TcrreneuF>
leght 0p de lenghte yan yeertich graden VFeBelijcker lenghte, beghinnende de grade»
te rekenen yan den meridiaen yan de Eylanden yan Cabo Vcrdc: ende dat yan
Dieppc in Vranckrijck, tot de yoorfchreyen Cabo ^ijn fiyen hondert ende fiftich Ie-
gHenyjireckende meeft Ooft ende VFeft yan den anderen.Dan eeryyy komen tot yoor-
der befihrijyinghe yan No va Vïmciz filt yan mode yyefen dat yyy al yoren Jpre-
ken ym de Eylanden die daer yoor ghele^en ^ijn, yyelcke met een ghemeyne naem
erdinaerlijck, yyordenghenoemt Terra Nova ofte Tcrrcneuf, dat ü^nieu-gheyon"
den Landtihoeyyeleenighe yan de felye Eylanden oock haer hejondere namen hebben.

Generale befchrijvinghe van Terreneuf,dc gheleghcnthcydc van t\'Eylandt, ghe-
ftalte van\'t Landt,cndc de Lucht,cnde anders.

men Neu wfondiand) eett CpIanbttjetfcJjcpben im t\'baöe
lanöt batt / ggel^k Cngelanöt 10

benbantlanöttjanl^ianchröck/ i^göelegöen boo? öe GoUo
öan S\' Laurens, enöc öe geooteEtebtereöan Canada, tuörboi
öe im en beevtigö gvaöen / enbe öe ö jp en böfticb graben ^003«
beltjcfeee b^eebtte; enöc op be iengfite bwe bo^en berbaeït
gbeïegbcntbept enöe natwe ban\'tlanöt tooit bp öibecfcbc bee«

toajS möcnjare 1583.mctSir Humfrey Gilbert,fcfetjftbaccban in befct boegöenben
Engcifchc feften Auguftus bc0iacr$boo?tcbicben. 3cfefoubcubegbcIeg6entbeptbant\'!anbt/en*
r d 1 ^^ ^^^^^ bcrbaïcn / banen fien met öan toilöermflèn: bier ïjsmcmcbtcbanbifcb baer
\' \'\' men piobjt upt foube können treeften: t\'gbebeele lanbt 10 bcrgbacbttgb enbe boï bot
fcbagtcj meea ^ön-boomcn/ een beef gantfcb ouöt / enöe een öcci op\'t nieuto boo^t-
komcnöc / öaer ïeggbenöer oock menïgbe ban ouöeröom ter neöer / foo öat fp onff
bet ^ficbt ban öe gronöt beletten / enöe öe bjegben toe-tto^en öat men qualijck
ergben0 kan gaen betkrupöttoaftöacrfeertoeelö?igb/ bocb betfcbitt toepmgbban
t\'kruptbanonfeïanben: tfcbtjntöatöe gronöt ban naturen ^enegf^ 10 om graen
boo^ttebjengSen/inanttckbeb öaer looftenöebabitengbebonbenöe ^oggbemeton^
i^eiöck/foo öatbetöoo^arbeptenöemöuUrie iajelkonöe totnutgbeboutoettooiöen.
5^aer komen altemet ^ep^en ontrentöebupfen/ötebpöeonfe töO|öengbeöoot/enöe
bebben bjitte bellen; öocb3önklepnöer al0öe onfe/foobeel tckbeb können mercken.
C tó onfelter öfter bolck int lanbt töoont/enöe beb nocb memant t felbe booten gbe*
tupgöen:t0mfgbelijck0onljeker oft öaereemgjje metalen oft mineralen 3ön int gge^
bergbte / öoo? öien men om reöenen boo^fcfceben öaer qualöck bp kan komen om
t\'feibe teonöeevfoecken:boebjeHn\'t aenfien fcbijnt batter toelmmeralen mochten toe*
fen.i^ eti0 b^er tegöentooo?öïgbfoobeet/öat öebïfcb biebtergbeb^oogbt too?bt/berfdv
gbenfauöemöienmenöiemetötcktotl0enkeeröe;boekouötbetbteri0mbentointer/
jijebben öe grootefcbollenbs^m ^ee ö?öbenö£on0 gbeleert>etc. -Jfinöerefcb^öben/öat
ftï bebonöenbebben /öatbet eplanbtleerfubfecti0bennebel enbe miftj öegrontrot-
figb/enöeöatterbeelbuerenboomen/oockeemgberoobe/ toaf&ben. JööaerRichard
^ichbourn öteonlangböeenrelae0banötteplanötbeeftupt-gbegbeben/gbeÉupööt
baer beelanöer0 ban/enbe fegbtöatbp ejcpertentïe bebonbent0/öat bet eplanöt feer
gefonött0/footoelmöen^omeral0tttöentomter;enöeöatöegronötfeerb|ucbtbaer
tómöeballepenenöeaen öeboetenban öebergben/fooöattnöefomeröaerbanfelf0
boo?0 komen memcbte ban groene Crten enöe Bitfen/foo ronbt/bolenöefcboon/oock
faogöefanöt aï0 in èngbelanöt: Snfgfieltjckfeer beel enbefiiïoone ^eröt-befienbeps

bonöen tooiden öilïerfcliÊ ƒ cupt-öoometi/aliö klepn ^eeren enöe leev fvape i^ïiecken/
enöeöroateiïafei-noten/möeöieeglïelijcke. meöe ötberltlïektupöen omJ>aia-

ceôonien/â>uwkel/etc. <aocköloemen/al0vooöe enöemttte naoiet^enöeanöisepn

tt tJiu^baeeöépt ban öe gvont; beneffensi öat eenicjöe öie Ijaer f)ieï ^m tnmter tjebben
ontöouöen/enöe ko?enöe3aept/bebonöen öebbent felbeöaevW^^t^^^
tobeelenbegoet$aetteóeben.^e(eïbe\' .

Qljeneeet/ ató ^^teöfen enbe bieegjieltjcke i i^acgtegalen/ wbeg^o^te enöe klepne
Baieken Î ^upben / <©anfen enbe epnöt-boabetó ; oock ^enguw 100 gcoot m
<5anfen ; eribe anöat meniggerlep bogljelken^. fl^en jjeefiec |eee|petbewtoatei7
enbemenKljtebanfontepnen. ^eboSjbenbebbenmcmcj)teban19m\'en bo^^

ïieCcöelp-bifcö. ^efelbeisi bangeboelen öatöekouöemöe tomteeenöeopt boo^jaee
meeö komt bp be ff öoUen bie 6eetoaevt0 aen öoo? öe öïoom toiben göeöieben;^
bemfonbec&epbtbatbe koubeenbebemïllenbie bit l^nbt feevonöee bjoipenWmeefl
baee banöee-komen/batbegconbtfoo obee-toaEbent^ ban boomenenbeljeete/foa
batbe ^onne göeeneeflevieopbegeonbtkanöe&benumbebatober fulckötteïbeltcöt

plaetfen/enbeopenenbanbe0eonöt;toelcktoel toaee-fc6önlöcHï0. WX eplanöti^
(naee t\'feggbenbanben 5franfcö-manbp Ramufio, bieeboienaen-göevoert) eerübe«
bavenopöecuöe/toelcköaee aceckt 4E>oO;enöe mtfiban Cabo de Raz naer Cap Br-e-
ton, bp öe 25|eton0 enöe il^oiman0 in ben jare 1504^ enöe op be cuöe toelck ilreckt
^Upben enöe ^oo^öen ban Cabo de Raz tot Cabo de Bonna Vifta bp be
gefen ; enöe ban Cabo dcBona Viftatot Goifo de chafteaux, bp be feibe^ietonö
enöe i^a?manö0. toetoel be €ngljelfföe öaer laten boo?-flaen I bat fp be müt
m gbetoeeftbie bit Eanötbebaren gebben. Bele jarenöertoaert06eeft bit eplanöt
booimeeaalfenatienbïel^erbpöe^eeenöebïacgetliegeneeren/
mepneplaetfeomgaerbtfcö teö^ooggenöiefp banggen op öe groote banck/paertup

fcgepenbanöïberfcgenatïen öaer onöer malkanöerenonber-gouöen; ötetopgif tul-
len boo?-bpgaen/al0toepmggbienenbe tot on0piopopfï. ^ïleenfuilentopa!0tnoo^

meea toaept upt benl^EieHen m bte quartieren ban Nie>orfondiand, toepmgg meer al0
eenHreeckte l^ooiben oftete ^upben barierenbe/foobat naèr ^n get een lange enöe
moepeiöckereple balt : baer in Mârcio, April,en May, men upt enggelanötbaer
seplt geöt in ttoee en ttomticg baggen.

Vant\'rolckwooncnde opt EylandtTcrrenepf, hacr gcftairccndc manictcfiihacf
wooninghcn ende anders.

■^öamr geen tiolcHmtöoom op öe^^oit enbe Zupöt-5ööe ban öit
\' bataUeboIeköatöaertoo^tgbebonöen/bemon^ouötaenöeBdeftenöe iIloo|öt>3p

be. M\' whycborn in eenboec^cto toeïckbp int CngöelCcb beeft uptgöegcben fcbjijft
baeebaninbolgbenöemanieee. ^enatuerlpcKeintooonöerjesbanöit ianöt/gbelbck
rptoepnigb3öningbetal/Coo3i)nrpeenrouto enöe toilö bolck/ toelck gbemkennis en
beeft ban <0oö oft eenigb butgetlpc goubernmtent ban lebenjn baeekleebinge etföe
manieren ban leben 3t)nrp obereen komenöemet öe Hi^ilöenban fbaCte lanöt/ ban
> toaer fp/al0gbeöocbttoo|öt/komen op öit <6planöttooonen.^Pbouöen baer alt Ca«
men aen öe i^do:öt enöe 3i)öe ban t lanöt/toelck toepnigö bp be Cn^elfcöe be^»
(bebt too|öt: maeröef ranCcöeenöe25ilcapers (öie öaer jaerlöckiö baren op öen IDal:^
bilcöenöeCabeöautobanck) rapo^teren bat öeteen goet enbe tractabel boiekis/als
men öie beguamelijcköanöelt; enöe feer gereet om öienft te öoenaen öe Cö^tßenen öie
baer komen met grooten arbept enbe Ii)ötfaemötptintöooöen/lhi)öen enöe fieöenban
be ü^albiüfcöen enöe Craen olie temaken/fonöer anöere bagelöingeöaer boo^ te ge«
ub,«.c.4. nieten/atóalleeneentoepnigöb^ooötjeiofteöiergelöckeklepneöuere. M^ Purchasber«
öaeltinfpnboecktoeicköpint <J^ngel0ö«ft"pt gegeben onberbenaembanPutchas
Peigrimagie] Öat Öe <!^ngelfcöenöieop öit ^^planötin öen lare 161 z^ober-tointeröen/
bonöen öeöupfen banöe f!0ilöen/toeIcnietanöer0 en toaren als feker ttaken /int ron«
[ i begeftekeninöegrönöt/enöeinöetoptfamengeb^ocöt/tötenboetentoöt/metbebpers

plaetfe int miböen/enöe geöeckt met öe öupöen ban toiiöe öieren.tiaaren ban een miö«
belbare ftature ofte lengöte/fonöer baeröen / enöe ban conöitien (eer gelrjck öe Ü^ilöen/
be toelcke Martin Forbiffchcr bonöt infpn ontöeckinge ban öe ^trate/öiefpnnaem
isboerenöe; b^eeötbanaenficöteenöegrooteoogöen/öaeröupöt enöekleeöeren göe«
HI bertoetmet rooöt <Dker: öaer bootengöemaeckt ban ballen ban boomen ofte ftlo^

fen/göelpckin Canada,ttointicöboetenlanckenbeböfö^alfb^eebt/nietobereenöon«
bertponöt(toaer/enöegöemaecktal$eennieutoe^ane>öaerfp bier mantnkonnen
boeren/enöeöiagöenöiemetöaerinalleplaetlim/öaerfpöaerneöeraaen; toantöou^
bmgöeenballetooon plaetfe/maerberanöerenbeeltijötsbanplaetstot plaetfe/ naer
batöaeröegöelegöentöepöt baertoenoobicöt /oftebenoottoe b^ini^et: enbe 10 toel
toaerfcöijnlöckbatbitbolckeertöötsgöetooontöeeftaent\'^upötepnöebanöit^s
lanöt/alfoo öaer beel beter tooonen i0al0Boo^öttoacrt0i0/ banbat fpbanbaer3i)n
bertrocken om be Cö?iClenen öie baer bagöelöck0 komen / tefcöoutoen: toant öen
fran0*manbp Rhamufioöierbo^enaengeroert/göetupgt battuffcöen Capo deRaz
enöeCapBritontooonöeeento^eetenöetoiebelicöboIck /öaernietmetomtegaenen
t0;groatban!licöaem/met 5^obbenbellengöekleet/enbeban anbere toilbe bieren/te
famen göebonben/öet aenficöt göebiant met (ekere Creken / b?upnban coleur naerö«
ftoarttreckenöe/lanckbanöap? boben optöoofttoe-göeblecöt: öaertoapenen30nbe
bogenenpölenmetfcöerpban0eentjen0oftebifcö-graten/baerrpfeerfekermeöekon<
öenfcö^eten. ^^atbanCabq deRaz tot Goifo de chafteaiixbolcktooonöeöatbeter
toa0ommetomtegaen/öocöminöeringöetalal0optboo^gaenöe quartier/ enöeop
bepöeöefeftrekenentoertnugöeenbolckgöebonöen.

T^ <l^nötomöiteplanöt38nfeerbeeïfrapebapen/enbetn-toijcken/toelckeberrete
-^V|anöttoaertinftreckenjenöeöebequaem(teenbefeker(feöabenenmaken/öiemen
fouöekonnentoen(cöen/top füllen befelbeparticulierlöcköierberöalen/ begöinnenöe
ban Cap de Raze ,eerft jf^oo^öttoaert/enöeöaer naer t^eötoaert op.Cap Raze toelck

- i0ÖetZüpöeli)ckaepuntbanöiteplanöt/i0geIeg[jennaeröeob(erbatiebanbcen2
gJ^If^e^^Pöeboocöteban fes enbeerticögcaöenenöeböf enttointicöniimiten^oo^

tegcnotoeröetpunttianöecapeöptoelcHeöetöe^fttftooit leguentjanöeïecape
^oo^ttoaevtis aen gelegen De tjatoen ban Rcnouze,ofte Roigneuie,atö De ƒ eancop^

becTcbefcfjepen komen îaeeltîc]c baec btfcbfouten enDebioogenbobenbtt eplant,^£p

Cngeltcbemnlenbombee naeet\'^oo?bentöeenanbeeb^^^^yfr
Uwlcke eenleeebequamebabentö boo^fcbepen / boe groot bte oockmojtenj)n/enDe

meerj^ooittoaertlegtDe baben Agua Forte,toelc een nautn komen beett/enDetiant
am bepbe 5tïDenboögb/en foube/naer bat Dirck

Zec-vaert,ieggenopbeboogbteban feben enberttcbgvaben. -^Iciïtbtenoftneptpten.
icgucnbanCapdcRazopöefebenenbeerttcbgraben ^oo^Delttcker b^eebtólegt Cap
d\'Efpcce,foo De engelCcbe btenoernenjChampiain mfpn CaertenoemtDte ^ap dc s».-

Frciayc.î^bîen ttomtwb legucn ban Cap Razboojnoemt naert ^oo|benlegb^
benenDebape SMehan opbe feben en beerttcbgeaben enbtbeerttcb (oftatöanDerefe^^

gbenfeöenbtjfttcb) mmuten i^oo|belbfkerb?eette/toelcktöeenbanDebeBebabmen
ban btt quartia\\1©an befe bapebanS\' ichan tot Cabo s^ François jtjn ontrent bot ie-

guen meer nao: t ^ooiben : bp bupben Dele Cape legbt een grooten bocbt/Dte De po?^

komt ban DeBayc Trcpaffez Daer top btérnâer banfullen fp?eken. i|et Cplanbt Bac-

bant groot Cplant bcrfcbepben.M^ Withboum beftb?P be ^elegentbe^ ban^&
contrepentoatpartïcuUerber/toetekebefcbïöbtngetopbterfuüw
naVifta(lêgtbp)tööetöooft4antaenbei^oo?t5öbebattttn-kemenbanbeb^^^
Trinité,enbe baertöeenrebelöckegoebeöabengenaemtbebabenbanBonaVifta,met

topaïfmt acn tecckmf uptbecaeitetean Champiain,a!fo omöïsebiöantïm/fïoo^cn/
cnanöevegelcgentbeDctt nocfjon&ekentjpn/upt-genottieneemgeDiebpQu

al0 M^ Withtborn Öte nocmtiOCteFariiion, gelijc anöereötenoemeiv^an;na empimt
ïanöö/enbebp i^oojöcnt felbe emige Mepne eplanôekenisgeîtaemtHies de Fouques
leggöenöem een groote enöe totjöe bapej toerbolgenjs Cabo s^ iehan;enöeöaa\'tegtïen
ober beei\'töïen leguen in^eeeen eplanôt/fcoelck Champiain mfpn Caertenoemt iflc
auxgrosyeux; bp J^OO^benbeCabo, baye Blanche, enbe bOOJtlES baye Dorge,Conehï

enbe Cab Rouge,enoeepnbelöck Cabo de grac,toelckii0ibeni^oo?beltjc0enljoeckban
biteplanbt. <©eengeifcöentakenmenticbaneenklepn Cplanbt toelckfp noemen
Penguin £yiand,opbeeenenb0fricbgraben ^oo?ber bieette/enfcböntbetfelfbete toe^
fcn toelck Quartier mfpn eeröebopagïenoembeniflc des Oifcauxombat baer foo on?
geioofelijckemenicbtebangebogelteopenbeontrentbet Cplantbemontbout/öieban
geHalte naer öatbp biebefcb?tift/ enbeooc anbere getupgben/ inet be Penguins ober een
jkomen j bocb be îî^îlben noemen bte a porat Cplanbt legbt op be negen enbeer^
tîcbgraben/beertîcbmmuten i^oo|beIöckerb?eeöte.(^artier (ïeltbp ^upbenbe Ca-
bo dc Grat,een baben bie öp noemt Carpunt, bijf en ttointicb legucn ban Cap Razo
naert Boo|ben:a^tebet cap Rouge moettoefen/toant Cap de Razenbe Carpunrieg«
Ê^en meer ban bonöatieguen ban ben anöerentbocb be gbelegöentbept ban bit guar«
tier fal bier naer eenicbfinö berÖaenkonnentoo|benuptbebopagiebaniaques Quar-
tier toelck top gier naer fulleninboegben.ï^p keerennu toeber naer Cap dc Ra2e,om
becuöebanbit €planbtûreckenbenaertîîaeûen/teberb0lgben: ^ejsicgucn naerbet
ï^^\'enlegbt bebaben Trepafl\'ez op beboogbte ban fe^ enbeerticb graben ^ooibelijc^
fcerbieeöte naer tfeggben ban M-^ Withbom ; toelck iflieenfeer bequame baben/ een
fupbaecufte fonber klippen oftefanben.ï^oo?ber bebtgbp Cabo dc s^- Marie,toelc legt
nei^ntbienicgaen ban Cabo dc Raz i^oo^bt-toeft aen. enbeiiö gelegen aenbe
/ jtjöebantin-komenban begrooteBayePiacentia,oftPiairanceiOpöefesenbeerticö
\'■ill graben/£nôèb?pquavti^oo?îicrb?cebtenaertfieggbenbanChampiain: bieriiSaenöe

3ijbc ban Defelbe bape een baben toelckfp noemen Pefmarck baer goebe gelegent«
beptiiöombifcbte b^oogen.\'2lenbeïeCapei0mebeeenbequamebaben.Banöierbol«

gljenopbefelbecuöe eenigbeklepne gebroken Cplanbeken0 biefp noemen Martyres.
t^oa^t0bebt gbpbe €planbenban s» Pedro, al toaermebeeen feer goebe baben i0/enf
beoptCpfanbttoaöalfoo fc6oonen6oubtal0 opt€plantTcrreneuf:Champiainin
fijn Caateflelt bp befe Cplanben Port au Bafques: befe Cplanben leggen aen be mont
ban be Strate bie men booj-baert naer be Goifo ban s¹ Lauren ce, oe cour0 i0 îî^eil
noo^bt-toeû^Ctoée enbeerticb leguen ban baer i0gelegôen Cap dc R aye, naer bere«
keningb ban be CngelfcbeiCuffcben bepben 5bn nocb eenige bapen enbe babenen/al0
namenttijckbeBaya S\' Ciara,foo Champiain bienocmt/enbeanberebaerbegelegents
bept on0 al0nocbbanonbekent i0, Cuffcben Cap dc Ray enbe Cap Briton (etbet cur^
rent upt naerbet <000 Zupbt-ooSen. Ban CapcdeRaye totCabo dc Anguille 3ijn
ttoaelf ofteberlfiien legucn be cour0i^oo|bt-noo|bt-toell. Ban Cabo dc Anguille tot
be baycs^ George jijnacbtbienoftenegbentbien icgucn, becour0B0o^t-ooft/enbe
tip <©0a.anbelebap komenbe 25ifraper0biacben ; enbe be ^ilben bant Cplantbeb«
ben biev baer toooningben/enbebaerfjupfiïenögbemaecktbanftakenbobentoe-gbc^
Ïi2agöt/al0ronbe5^upf-bupfen/gbeöecktmetfc|jo?f&nbanbuerenboomen^^
10 negen ofttbienicgucnbjeet/totbetl^oo^belijcöepunti ban toaer tot bet <0oftelöc^
ftepunt ban t «S^planbt Natifcotec 3ijn bier enteerticb legucn .5^eboo?bere cuöe ban
Ncufondlandenbinbeicknietbefcb^eben/foobatick bet bier bp fal laten beruttent

öett teömwn ; mtelwfe atómaiDarc oüwis ««m öe tsoojtjiancb/OTtittot ep^
Iani3tbanTcrtenèuf.©tftbawlïtttwtï)tmmïi0ltngötew^^^

faesiraimüctoan ontrent ûe ttoee en boftttlj tot öfp en tiçfttçij eeaoen i^oojöe^

taieten ttomtîthÉnûemeet leguen bjeeöt. töat ï>eöiep£e belangt / Oefcteis oocfete^-
oocWippE^toV.mtoateïle0sen.ÏLeetbanöt2«pbtö^^^^

lieööetoaer atnöewmïïötebanaeboóelte/toelcHfi^^
fcemseneeïenöc opt msetoam tnDe anDeven af-bai ban mm

kïepnDer ontDeckt/Daer oockfeec öoeDebiflitjeröebaït; ató eene gete^^
niftebanTcrreneuf,ftreckenDei^oo?Dt-toefltjaneentoepm0^^^

Raze tot fep De eplanDenbanS- Pcdro,enDe een anDere öp öet eplanDtiflc de Sa^ble;

töelcfpnO^enleBancquercau-, enDelc Bancqlaquet^oft/fOOChamplamUeïtttUpn
CacWieBaacauverc.l5pDeonfei0öeoütobeertDatopDeöoogteöanD^

Denber{UjcpDeni0öertic&ieguen,enDete9röptontrentDeb*^^
ïanck/op De öoogötebanbieWbeerticö öraDen
baer/DanDattoceenishebeeftenopspn/als^tieren/to^^

iegguEnoe/tuucijen i errcneurenoeget uaue lanotuaniNovü r^au-
*=^\'^\'^"?«^tenepQentlijcken naem/maer toerDt göemepnlöck naer fpn «aofieljJcMe
punt/t plant ban Cap Breton eenoemt^^e ^upDt-söDe banDit eplant lö gelegen
opDebpï e^eerticboraDen/ enDe bijfenbeerticb minuten naertteggben banCham-
piain :fpnïBettelpcMeputtti)S QheMenacbt leguen banbeöabenaentbaftelanDt
Obelegfien Diefp noemen Campfeau. t\'OïDinaire Compas barieert Daer ban bet recbte
Compas beertöien graDenenbe böftich minuten/ naer Dat Deboo^fj^Champiain Ceftt
geobferbeevtteöebbcn:enDe bet «aoöeïöchöepunt toelckgenoemttoo^t Cap Breton is
ban Cabo de Raze,Öet ^upDelöckfte puntbanTcrrcneuf,berfcöepDenfeben en tatö^
ti^ieguen.Cuflïöen Defettoeecapenban Dit Cplantjijnböf en ttointicöleguen enDe
tuffcöenbepDen Campfeau enDe beï^eö-cape iseen groote bape/De toelcke toel negen

ï3f£ tgim legucn imianbrörnkt/mtsemaeekt een pffagteti^
t batte ïanöt/upt-komenöe m ïieeïoote Goifo ban s^ Laurens, foo Dat menbaa bjoo?
kan baren na Gafpc enbe iflc Parcee ttoee plaetfen baer btflWjeröe balt,^ocj)befepaf^
ragiej[0 toat engö/foobatbe groote fcgepen niet gt}etooon3ön baer boo|te loopen/öoe«
toel baer toater^ ggenoegg i0/bo0î be garbe Ûroomen enbebaanberingg ban ggetgen
biemen baer gemoet : foo bat be ƒ rancopfen gierom befelbe genoemt gebben ic pafl\'a-
gie Courant,i0 gelegen opbebgf enbeerticg graben/eüb?pquartnoo?belgcker fa?eeb<
te.ijet Cplantfelf0i0 banbe geftaltebaneen b?p-goeck/ enbe fal ongebaer tacgticg ic.
guen in t om-gaen 3önimeeöen beel berggacgtigglant/goetoelin biberfcgeplaetfenfim?
aengenaemenbe bermakelgc : int mibbenban t felbeiö gelgck een lack/baer be ^eein
komt bant i^oojt-nooit-toeftenenbe 5>wpbteen quart bant\'^upb-ooSeniCnbe baer
3gnmenicgtebaneplanbeken0bicalbol$iailbt30n/enbefcgelp-bifcg ban biberfcf^
foo|ten/al0 onber anbere <0eller0/bocgnietgoetbanlmaec.i^aa\'t\'!cggenban Cham-.
piain(upttoien0fcg?iftt\'booigaenbeitteeftgenomeni0)foo3ôninbiteplantttoeegas
benen baer men komt biflcgenjte toeten Port aux Angiois ttoee oft b?p leguen ban Cap
Brcton,enbe be gaben genoemt Ninganis acgtgien oft ttointicg legucn ban Cap Bre-
ton naert i^oo^en een quart ban i^oo^t- toeûen.^e o^tugefen/feggtgp/gebben eer«
töt0befeplaetfemetbolcktoillenbekleeben/rpbiebenbaereentointerober; banbooi
bienfpbekoube enbe quaettoeber niet en konben berb^aggen/Soo Ci^epben fpbaer toe^
ber upt.^e Cngelfcge fpieken nocg ban anber gabenen bie aen bit <0plant 3gn/al0 m^
mentlgck een biebe ö^ilbe bant epianbt noemen Cibo,al toaer fo&grootemenicgte
ban %tt crabbeni0/Oatgettebertoonbereni0i acgticguen ban Ciboi^eenanberre^
belgcke goebe gaben a®tereeneplanttoelckbeCngelfcgenoemenNe>îrport,b|pic-
gucn banbe Engcifchc haven oftportaux Angiois berfcgepben.^ei^oo^belgcûe Ca«
pe ban bit eplant tooit genaemt Cap Laurens,enbe baer bp leggt een eplant/toelc
fp noemen ifle de s» Paul, toelckberfcgepbeniöban Cap S\' Marie aent eplanbt ban
Terr^neufb^p en tacgticg mglennaer beobferbatie ban M\' Champlain. <Cuf&genbc
Gap s«- Laui\'ens enbe Cap dc Raye sgnacgtgten legucn naer t\'ftggen bani\'Efcarboc.
^^etoelckeban Cape s^ Laurens keereubeuaert œett\'3upbt-toeften llelteerûbe Cap
S\'- Pierre,enbe baer aen Cap Dauphin, Cap s»- Iehan,Cap Roy al,enbe Goifo S^lulian.

dp bit eplanbttooonenH^ilben/aenbiberlcge quartieren/i^eenbolckgelgckbatban
replantTcrrcncuf,b|agenlancftoartgap|totobergaerfcgouberen/3flnleerfnelem
int loopen/gaenmeelïnaeckt/aUeen eenbeîboo^gaerfcgamelgept/uptgenometi
^ gaeropperße/öetoelckeeenmantelbanbellenbjagenr^it eplantiöbolbanfcgoone
boomcn/epckenenbe Bueren boomen/ eû eenfoo^te ban boomen toelc be engeifcge
be naem gaben banC^ickbeamc,ooek iierle boomen/enbe anbere bie ons onbekent
5gn;baer groepenmenicgteban^erb-befien enbe anbere biagelgckebiucgten/getgraiS
bat baer toaü i0 feer lanc enberanc oftemager.3int lant enbe in be boScgenbintmen tu
berfcgetoilDebieren/al0 ï^erten/ltoarte©oöèn/<Dtter0: oock beelgebogelte/infonber^
gept fekae grootebogelö met roobebeenen;Pcnguins enbeanberebiergelgcke. C\'bolc
bat! ben lanbe geeft oocfekere ftoartegonben/met toelfoo groot alö onfe i^afc-toinben.

engelfcge bebonben bier legucn bp ^upbenCap Briton oplefticgbabemen gront
îtnart to^figg fant; enbetgien legucn ban be ßranbt î^efttoaertgabbenfp gronbt op
bier en ttointicg babemen/rpotfanbt met klepne toitte öeentjenö ggemenggt.

Van de kicync Eylandcn by t\'Eylandt van Cap Breton gheleghen, cndc infonder-
heyt van t\'EyIandRamea,cnde deWalruflcn die daer gevanghen -woorden.

t:>1 get epianbt ban Cap Breton 3ijngele^enbiberfegeklepnber eplanben/etibe
J-\'booi eerfi een toelc genaemt too?t Menego j onberget i^o^t-ooöepnbebant (elbe

i0tamelgc goebe ancker gront en feögien babem toater0;altoaermeniéte ban Cabell

lau iö tebilfcgen/ toelc grooter en beter ^gn al0 bie gebangen too^ben onber Tcrrencuf,
efi laten gaer feer toel bangen.^?p en ttointicg leguen ban baer leggen ttoee klepne ep^
lanben bie be ƒ rancopfen noemen ifles des Oifcaux, enbebeengelfi^e theiflands of

Birds,booîbienbaerongeloofelgckemenicgtebanbogelf toert gebonben. SemlO^
ßebanbefetbjee eplanben toerben mebegebonbengrootemeni^tebantl^alruflèn

mXït-^t^tprnl bieftaet baer kommontöouöcnopöeklippiïj ban 5ötiniei löél te
banflöen/öooi bien bet feer felle bieren 5i)«/bif toel bobben tegen een floepe aen-komeW
foobatmen^enoegbteboenbeeftomficbbaerbanterebberen. ï^bf leguen naer bet
Weöenban befe iflesdes Oyieauxijsgeleöenbet CplanbtBrion ofteBryans.#ntrent
toelek eplantmebebeelCabel)auto0i0te bangb^n/foo batbe engelCièe gbetupgen/
bat fp in een ure tötö met ttoee boecken baer toel ttoee feonbert en bijfticbbonöben.<^P
bonben bier ooc groote Cerbotten/babbenber een bie toel een elle lane enbe b^eet toa0
bobent toater/ban benboeckenkonbebienietbouben/foobatbPbaerontftoom.^P
bonbenbe gront ban bit Cplanbtfeer bequaemboo^ 3aep-lant/enbe oocboo? toepbenj
baertoaft beelbout0/bocb leegb enbe klepnbangetoa^/meeftkreupelbofcb. ^aertoa^
geen f omepn-toater tebinben/ofte eenigbbétfcb toater/atö alleen eenigbe poelen ban
wgben-toater. Quartier in fpn eerfte b<^agie toa^mebeaenbit Cplanbt/toelekbp
noembe ifle de Brion,enbegetupgbt batt felbe toaiö bijf leguen ban ifles de Margaux,
toelckebefelbefullentoeCmbietopbierbo^engenoemtbebbeniflcs des Oyfcaux,toant

alle bemerck-teeckenen acco|beren:fegtboo?ber bat ifle de Brion iis ttoee icguen b?eet/
enbe ttoee lanr/omringtban fanben/bocbbat baer goebe reebe isi op feis enbe feben ba^
^ bem biepte: bont be gront ban bit Cplanbt beel beter te toeCm/atöbie ban Tcrrcneu-
vc,alfoafp baer bonbenfcboone toepben enbe belben bol Crtenbiefcboon gbebloept
ûonbeniOOckbeelîîDângaerben/^erb-befîen/îâoolàîenbe anbere krupben ban feer

^ebenreuckr.omenbeontrentbetCplanbtbonbenfpbeel^ee-oftenmettanbenató,
^iipbantenîbit3ônbeîîaalruairbenbooH^oemt. î^anbetoijl bP op beleiheplaetfe
^eeektban leer booge boomen bie op bit Cplanbtfbubengropen/fdottobfeleickfeet
Jftf teniet enlpîeect banbe Cplanben be Ramces ofte Ramca, baer top bier naer ban
[uilen lp^eken:toant anbere bie nu onlange getoeeftsöninbie quartieren get^^

Bet Cplant toelc men nu gemepnlije bnon noemt / maer een legue lanc i0 enbe ontrent
b^pieguen int ronbejenbebat baer beel t^ueven boomen toaföm/en batbe gront fan<^
bigb enbe biiKbtbaer iö^t »f ontrent legt noclj een Cplanbèken/toèlckfp itoetoen Mé

men 5 toam wes des Oifeaux too^benoockgenoemt iflts de Aponaih bp anbere ; eno®
ctwmpiain mfpn Caertefteltbier klepn Cplanbekenô biebp Ramees noemt/enbeeen

groot Cplanbt bp ïJ^eften be lelbe /toelekbp noemt Brion, boetoelmen upt bet na^^
bolgenbefalkonnenmerckenbatBrion,foomenbetbeben-baeg0noemt/moetbp<©o^

öen Ramea ieggen.ï©ït Cplant Ramea ijibegonnentebebaren ontrentbet jaer
Cenfcbipban s^ Maio toelck bertoaertsboer inben jare 15 91 .toertint toeber-komen
banbeCngelf^egenomen; fpnbopagiebeeftM^ HackiuydtinfpnCngeîfcb«bo|3a^

öienin geboegt/toelck top bier intko2tefuHenberbalen/boo^bp gaenbet\'genetotke«=^

^Rayjenbe ben febenbenaenbe eplanbenban Aponath, toeïckimer acl^iegu^
^öbanbebabenbicfpfocbten/fptoerbenboo?fto?mterugg^

^ea mettena komen/ toamecngrooteiegue baerban af i^maer b^pbabemtoaterö.
^e baben bant Cplant Ramca ^tnooztooftenïupb-toeft/een quart nat ooften en
toeften; en ombaerinteloopen/moetmmbemeen leguc banbe toalboubtn/enombe
baben te beter te kennen/ftaet tenoteren batnaer t ^^oft-neoit-ooftenfekerljooge lan^

öcn be ïupb-toeft-söbeöet meneenbergbin bipenberbeelt/toelciö recbtbinnenbeba^
^cngbelegben:oockfultgöp totmeerbttteecken een Cplanbt 6en ban gbebaente atö

tomïeasöen i^oo^b^ooSenbe^upöt-toeßtenquarttot be^oo?btmbe ^i^bîtsan
btn âmmn ; op bit epianbeKen t0 goebe f^upm-Hem m bîft b op te bîoogen : maeï
naer t îBeften 10 een feer ft:apc lanboutoeienbe baer een banck baer met ober een ba^
bemUîater0opi0/bîeickbaer booj ïegbt be iengbtc baneencabel ibantbooî-lcb^eben
epîanbt aen t bate ianbt ftreckt be cufte <0oft enbe îBeft / enbe fuit een foieeft ofte
boffcbagieben/toeick «Soßtoaj^tö ftreckt : be <Sooft Cape t0 groot enberoobtaenbe
:E^ee/enbetoo^tgbcttoemtCapeduChapt.21llbefecuftemoetmetfaootenenbemetinet
fcbepenbebarentoo>ben/ôoo|bîenbetbaer foo b^oogbt^/toant bp naer anberbaîî le-
guc ban Cape du Chape en 10 met Ober ttoee babem toater0. Ban Iflc Éianche ftreckt
be cutîe b^p leguen naer t îBeften/tot eenriebter / baer m t tapfoen / toeïck 10 in April,
May enbe lunio, menicbte ban îî3aïrullm jbn te bangbe« i ban baer loopt be cufte
IBefî een quart bant Boo?bt-toeöen;tot bet Cplanbt Hu p gbenoemt/toelck t0 ttom^
tîcb leguen mt om-gaen/enbei0 al01 fcberp ban eenme0 /baer t0nocb boutnotb gra0
op/öeBaalruftenkomenbaerop/bansbnbaerquaetomtebangben. Banbaerkeeri
be kuaenaert |^oo»bt-bîeÛenenbel^oo^t-nooibt-toeften. ^it Cplanbtnaer\'tfeg^»
öben ban öefe francopfenlegbt op beboogbte ban febenen beerttcbgvabenacbterl^î

eplanbt ban Terreneuf ontrent bijfticb leguen ban be Grand Baye, enbei0 oberbe
ttaintïcb iegucnintronbe/enbe een gbebeeltebaer ban i0nietbanblackefanben/enbe
bioogbten/ baerbeSdalruCfenop komen omte genereren : beïBübenbieaenfbaü«
lanbt tooonen noemen bit Cplanbt Mcnquit. ^e<!^ngbeïfcbe opt rapo^tban befe
francopCen bebben baer naer ttoee ofte b?p bopagienbertoaert0 gbebaen / bocb niet
klepne booi$oeti noemen be p^incipaelfte baben Haiaboiina i enbe baer iß em anbere
nocbbifbtbp. beélbanbit <ï^planbtRamea.

Vant vafte landt by Noorden Terrcneuf,ftreckendcnacr de Rievicr van Canada:
cnde Wefl: Cufte van Tcrrcneuf ende dcaen-Icgghendc Eylanden.

ji^tberbeCapittelbebben top be Cufte ban t\'Cplanbt Tcrrc-neuf, ban Cape d«
XRazeberbolgbtlangbiSbecuftefienbenaert\'4^often/totaenCapede?grat toelckist
t\'j^oo^belijckftepuntbanteplanbt: <Dmnu bekuftebantbaftelanbt bp i^oóiben
t\'felbe èplanbt gbelegben aen be Golfo ban S\' Laurens mebetebefcb?bben/enbinben
top gbeen beter lepbtf-man al0 laques Quartier, bie be felbe eerft beeft bebaren enbe
ontbeckt in ben jare 1534. upt toelcke0 bopagie top bier berbolgen0 füllen nemen t ge^
netoton0piopoofti0öienenbe.Ci0 toelfoobat baer boo^falaen-gberoerttoo^enbe
IBea-3öbe banTerrcncuf,enbebeanber Cplanben/öocbbetoijlbP bie anber namen
bp tojjlen geeft / al0 baer bie nu bp bekent 3ijn / foo en fait niet onbienftigfi jijn t\'felbe
bier tegöebencken. CuftcbenCapc du grad.aent CplanbtbanTcrreneuf, en t bafte
Ïanöt/a!0g6eöoc|)ttoo?tban Amcrica,iegbtem ^trateofteboo? tocbt/bie fp noemen

enbe be Golfo in-barenbe ÏBeft enbe bp ^oo?bt am/ beeftmen aen be rechter banbt
ttoee <0planben/ been b^pe enbe b\'anber feben (min oft meer)ieguen berf^epbenban
t\'puntbooz fcb^ebeni i0 black enbe leegb lanbt/ enbe fcbimtbeel eereen gbebeeltete
toefen ban t\'bafte lanbt ; Quartier noembebet ifle s^- Catherine, naert «Soften ift een
quart ban een mijl b?oogb enbe buple gronbt : ^it Cplanbt en Port de Chaftcaux
leggben i^oo^bt noo?bt ooft enbe ^upbt-5upbt-toeft böftbien legucn ban ben anbe»?
ren: Ban port des Chaftcaux totportdc Gouttes, toelcki0aenbe^oo|t-3öbebanbe
Golfo, toelck ftreckt <0oft noo?bt-ooft/enbe®eft-3upbt-toea/5ijnttoaelf leguen en
eenbalf J enbe ban baer tot port de Balances ttoee legucn, ban port dc Balances tot
blanc Sabion^gnböf en ttointïcb leguen ïBeft-5upbt toeft î aen be^upbt-toeftjöbe
ban Blanc Sabion b^p leguen af leggteenfantbobentoater/al0eenboot/baermenbem
boojmoet toacbten.Bianc Sabion i0eenp!aetfebaa\' geenbefcbuteni0 boo? be ^upöt

ïanbeîîens/toaerban öeteenetoo^bt gbenaemtBreft,enbeö\'anberïflcdes Oyfeaux,
baer menicôte ban gbebogbe!t op i;^/onber anber ^aben0 bie een rooben beek enbe
roobebeenenbebben / enbemakenbaerneftenonberb\'aerbeal0be Conönen. ^aee
aen bolgbt eenpunt lanbt0 ontrent een leguebanBianc Sabion, booj bp t felbe is

een&abmmbepaB^ôiemcle noemen les iicttes,ï»te betetts aï$bîanc Sabîotittnbepç
baltgoeïieW(rcöecöe3antsefehabentotDeöabenportde Breft^ntljten leguen (U-
fcarbot,(egötacf)t|)ïenoenöetiöflöeleöbenopOe6oo^

beböf enböftïgömtnutentCüOcljen bepöenöefeplaetlm m tobeel eplanöen et^e

ö^etlm PortdeBrcft.toeltfîîen leguen ö^cbuerenDe. \'2tent epnöeban öefe eplanöen
htm legt een goeöebaben/öte öP noemöe Port s^ Anchoine, ^nöe een ofte ttoee leguea
boo?öee aenöe ^»upöt-toea cufte is een viebiee öaee floebe^aben te / mefp noemöen
Port S\' Servain, enöe een legue boo|öec naee t\'^upt-toeftenban öefe öaben enö^te^
bteetó een Wepn CplanöeKenronöt alöeen oben/ om-ïingt ban anöere mepnöer ep^

toelckfp noemöen Port de laques Quartier, is een ban öebefteöabenö ban betow

foo Quartier 0öetupgöt:maerbantlanbtfe5ÖtÖPöatöctöantfcö«tetenDeucp met
enisöanMiïH5^n/enöeeenrecótctoilöernil&alöei^oo?öt-cuftelanöS.lPanö^
banBreft naer t^upöen tot Cap double 3i)n ttointicö leguen, enöe tianöt urecKt
i^ooiöt-ooftenöe ^^upöt-tocfti ban öaer barenöe langö0 ht cufte ^upöt toeft een

feeröooöötbergöen/toelcköpnoemöcies Montagnes deCabarincsiöebergötnsönót^

öacHeUenöegöeb?olïen/enbenaerZeetoeleggötnba\'noèanöereöieleeöer3on:öan^
aen bolgtCapPointu,toelc een cape is öie bobenplat is/enöenaer Zee toe epnöïcpfp

meteenCcöerppuntiaenöe i^ooït-ïnöebanöefecapeleöteenblack eplanöeKen.<an^

trentfebenenömicbicguen(iErcarbotCegtöerticö)banöaernat\'^upt^toeüenleöóen
«nigöeronöeCplanöekensals^up^öupCm/öetoelcfeeöPöaeromw^^

lombaires.^efe eplanöen leggöen in een bape / öiefenoemen Golfo s^ i^an : feben
icguennaeröet>upöentenï^eftenisgöelegöenCapRoyai5enöenaertpea-3«Pbt*

toelckfp noemen Cap du Laiaieenöalfmölebanbaernaert\'i^oo^öeniegöteenlee^
eplanöt Ctoeeieguen ban Cap Royal öeeftmengronötop ttointicöbaöem/enöe

baer is eeno:traojöinaitegoeöcn Cabeljàuto\'-bancfe. Cuftcöenöefe ttoee Capenleg*
öömifeerteegöelanöen/enöe öaer is een öiepe Zee/ enöeeenigeMepne eplanöen ^tt
miöeleGoifo legötopöe acötenbeerti^graöen enöe eenöalf J^oo^ö^bieeötte.pgt

»p UW lucs ae iviargaux. 1351 leguen Uan DeieiUe <ü?pianoen iMf^iiatn»yyiw«^

||anbtBrion:enbebierleguen naert ïïaea-3upöt-toeftenlegötöetbaftelanöt/to^^

rcöönteen eplanöttetoefenom ringt met klepne epïanöekensban ftoavt fanötm^
m ber öaeteen eplanöt/toelck top öïerbo?en öebben göenoemt t\'<g3lanötban^^^^^

is eena-ape Cape /öiele noemöm Cap Dauphmjban ö^
jotmtanöer Cape/öiefenoemöm c^ de s^ Pierre,ûrecktbetlantm^ft^eft^up^^^^^
toeft/enöejg al l%jiS/eXöaer l^tgöeWckeencaöe boo?ban ^^tia^^^Jtm

toepöen; ban baeren3imaeengoeôeîfâbenen/boo?be blacktenenöefanben: bonöen
baer een riebierken/toelckfpnoemöenFieuve des Barques,öoojöienfg öaer ban berre
eenigeïBilöen met barckenfagöen ober-letten: boo^ts öebtgÖP aen öefelbe kufte Cap

de Sauuages , febm leguen ban Cap 4\'Orleans naert ^00|Öt ten <0Often i aen öe
5^oo^bt-3ööebanbeCe CapeontrenteenöaK^eg"\'\'^^ le^teenrtfbanfteen öatper
periculeus iSieemgöenegöenoftetöienmötenintronöeisaUeertïïanötenöe^^

bïeCapenaert\'i^oo^öen tóbetfoobïacfeöattoeleeiiiegucbantlanbtgjieaïbaöfiö
toatcï0ent0> mm i^oo|^lt-ooae^banî>eboo^noemîle Cape ontventfebenoftacbt
leguen tjs een anber Cape/tuGrcbentoelcfïe bepbe téeen <0oïfebebbenbe befoimeban
een Triangel; befe <25olfet0 Omringt banfanben enbebïacHten boo^tgien leguen, e»«
be baer en té maer ttoee babem toater^ i ban befe Cape tot be bancke banbe anbere
3Önbgftjïienieguen.ï^anbefeCapeitboo|berïeöbteenanberIanbt / toeïckftrecKt
^oo|tten<0olîen/enbetllffföenött6oogber^anbtenbet1eegbelanbtboo^^^^
een Goifo toel böftbien leguen bieebt / enöe opptaetftn bgf en bgftïcö baöanen btep/
fireckenbe «èoö-noo^öt ooS enöe ïïaell-3upöt toeft. Clanbt bat aen be 5mpbt-5t)öe
ïeggt i& black:enbe geeft Ccer goebm bobem/boïfcgoone boome : aen be ^oo^t-5t)be
getber^acgtiöb enbegoogglanbt/aïbolboöègaöie. C mïbben ban befe bapeleggt
opfebenenbeertïcggrabeneneengatt/i^oojber b?eebtte. ^e ^upbt cape noemben
fp Gap d\'efperance: aen be i^oo»t-3öbet)0i een kïepn gabenggenaemt s» Martin, öaer
ggeenbefcgutentóteggenbe^upöe tornt; Quartiernoemöeöefebape Goifc dc Cha-
leur. Ban s^ Martin tot Gap du Pre 3i)notttrentacgtgten legucn <0ofttoaert;ontrent
befe Cape 1$feeröiep toatertBgfoftfesi legucn ban Cap duPrctjö eenn\'ebterebiepte
ïanbttoaert in ïoopenöe/öaer beel ïBilben placgten te tooonen/een arm bolc^:ken^oc«
toel get feer goet enöe b?ucgtbaer lant öaer fp in tooonen:bmnen öe riebter een ga®
ben: banbe mont banbe riebiere geeft get lanbteeii bocgtal0 eengalf maen / eni^
ftreckt ^upbt-ooftenbei^oojbt-toeft tot een anber Cape/ enöe ban baer keert becu^
öe gaernaert <©often bp befeOööien legucn,enbe ban baer toeber l^ooibttoaert op:
al black enöe open lanöt met toepnicg ggeboomte. ^t Cape ggenaemt s^ Louis
op öe neggen en beerticg graöen en een galf i^ooiöelgcker bieebete.Ban Cap S\' Lomsr
tot Cape Montmorenci 3ijnböftgienieguen meeftS^upbt enbe j^oöjbtj enbe ban Cu-
pcMontmorcncikeertbecuftenaerti^ooibt-toeften ; ontrentb?p legucn banbe Ca«
pe en geeftmen ggeen gronbt »net een Ign ban 15 o.babemen. ^ele ggeleggentgept ban
lanben i^ggenomen upt be eerfte bopagit ban laques Quartier.

Voorder befchrijvinghc van de Cuflc acn dc Noordt-zijdc van dc GoIfc S Lau-
rcns,cndc de ghelcghcnthcdc^n daer ontrent.

Ti^tbooi-gaenbe Capittelgebben topbeggeïeggentgeptbanbe Cufte enbe Itanben
-"•ggeleggenaen öe <0otl: / ^upöen enöeIBeft 3Döeban öeGoifc s« Laurens befcg^e«
ben upt öe eerfte bopagieban laques Quartieri topfullen nu infggelgckiö be cufte
^oo^ben befelbe Goifo,upt fpn ttoeeöebopagie befcg^gben.Ban Goifo dc Chatcaux
tot ttoeé eplanben biefp noemben ifles S\'Guillaume, ontrent ttointcig legucn ber=f
fcgepöenbanbegaben ban Breft,ftrecktbecuftc<DoÛenbeîBeft/i^oo^öt-ooft enöe
<^upöt-toea/enöe tuflcgenbepöe30n eenigge barre epianöekenis/meeftöeen/ fonöer
eenigg ggeboomte. Ctoaelf leguen enbe een galf boo?ber naer t îî^eften legggen be
eplanöenban Sainte Marthe, enbetuftcgenbepbeniô een groote bapenaert j^oo^^
benftreckenbe/al bol klepne eplanbekmsi enbe gabenen i ban bele eplanben ban
S\' Marthe een legue enbeeen galf in ^ee leggt een bangaxufe b^ooggtemet b^ ofte
bierfcgerpe klippen (ntmibben; bgftgien leguen boo^ber legggen iflcs S\' Germain,
bantoelckeontrent ö?p leguen naer t^upöt-ooften leg^ een anöer im periculeufe
b^ooggte : enbe tuflcgen bepbe be eplanben ban S\'Marthe enbe s» Germain leggt een
banckebp be ttoee legucn lanck baer maer bier babem toaterö openfö. Ban be Cape
ban be eplanben ban s^ Germain boo?ttoaert ftrect becufte <8oftenbe ïlöeft/een toep.ï
nigg ^upbelgck enbe ^oojbelgck/ enbe iö albol eplanbeken0 fanben enbe bjoogg«
ten/eenteerbangereuftcufte / enöeisbp be febentgien leguen en een galf lanck banbc

booîfcgîeben eplanbenaftoteen fekerfcgoon leegglanbt/bolboomen/alfant-ftranöt
fonöergabenen/totbpCapcTiennot,ontrentfeben legucn banbe lefte eplanben naer
t\'^ooïbt-toeften; ^eben leguen en een galf boo?ber naer t îî3eft-^oo?bt toe8:eni0

eenkleïïnc/öocggoeöegaben/öiefpnoemöenieHaurcS\' Nicolas. Ctomticglegucn
ban bflegabennaert Zupöt-3upöt-toeften leggtbe Cape dc Rabaft. <@ntrent&ien

leguen bmt befecape naett ^oo?bertt0cmïcöoonegcootc bape W
m-komen/enbc een bequanie veebe/befcbnt nteell boo^ alle bïmben : te Hennen bp een

obee t lanbtRetmeneenbeegb biebe figurebeeftban een ko?en téfcb / Cp noembenbefe
Bayc s^ Laurens. Banbefebapé ontïent bijf en ttointicb leguen legbt bet Cplanbt/
toelefebp noembe ifle de l aiiumtion j enbe be ftvate tuflcben bet eplanbt / enöe öe
^upöt-cnftebantballelanötnoemöenfp Deftroic de S\'Pierre,ö?p leguen bant Cp^
lanötisbettoelbonöectbaöemen öiep: öecnfte banbe bape S\' Laurens boo^toaevtiö
Öeeckt^upöt-5upöt-toeftenöeBoo?öt.noo2bt-ooa / eniöleevboogblanötienöebp
be felbe leggbenCebenfeee boogbe eplanben/ öiefp noemöenies lept i^s rondes >
teentö^poftebiee leguen banöe Cutte/ enöe banöaee boo|t0 bebt gbP leegb lanöt/

bolbanfcbooneboomen/enöeeen feaepviebiev/öanbaeeiiS eenblackeciilïe befmet met

Pertinente befchrijvinghe van dc Cufte rondtom een goet deel van de Golfo S^»
Laurens,by Ie a h Alfonse die Stier-man was van M\'-de Rober val bp
fyn voyagie. .

"n Elles Mes leggben opöeeenen bijfticb gtaöen enbe ttoee öevöe Boo^öee bieebte/
-Vftien leguen banCarpunt berfcbepben i^aoiöt-noo^öt-toeft enöe ^upöt-3upöt-
^ott, Carpunt legbt op ttoee enbijfticb graben ban belle ifletot öe Grand bayii^ie«
ben leguen enbe i>.öa.betmiööenftebanöe Grand baycîegt op 5^^geaöen en^
tie een Ijalf/ enöeaenöe^oo2öt-3ööei0 em klippe/enöeeenöalflegue bant\'Cplanöt
recbt Ober Car pun t naeit <0atten een klepn blac eplanöeken/ enaen öe |^oo|t-30öe een
platte roötfe / toelck cèp "Pt bebaben ban Carpunt kom.enbe aen (lier-booiöt moet
laten/enöettoee ofteöip €planöeken$ aen bagö-bbo?bt; enöe upt-komenöe bpbe

centôôe Mepne Cplailtm : ban punte d\'Ongear tot monts de ooftrc Dame ^ tod^
5ijn aen beobee\'-3ijöe/i$ tftien leguen töijöte ^.enöe ^.C\'puntban Ongcar enöewe«
biete de Caen3ijn<D.enDe îB.tbJaelf leguen becfcÖepÖen.T\'punt d\'Ongear leg^
op negben en beatiefj graben en een bierenbeel Rivière de Caen enöe ifle de la Ra.
quciieieggöen ii^.<D.enîie^.î^.tb3aelf leguen ban benanöeren.5^itCplanlttij0i ge^=
ïegften op acöt en beeiticlj graben/enbe tbaee berbe : i0 een leegb Cplant/enbe legljt naee
aenbe ^upbt-euöe bicöt bp eenboogbe Cape/ toelck too^bt gbenoemt Cape de Mar-
bre; baer en ijs gbfenpetöckel/ enbe befcbepenmogen tuöcbenbepben boo?5eplen:t\'ti^
baer een legue biöebt ban t\'Cplanbt tot be ^upbt-cufte / enbe ontrent bier leguen tot
be^ooibt-cufte. ï^an ifle de Raqueiie tot bet begljin ban Saguenay op acbt en beer-
ticbgrabenenbeeenberbe/5ön beertbten legucn enbe tufs

feben bepben leggen ttoee klepne eplanbeken^ö bicbt bp be i^oo^bt-toaLC \'in- komen
ban Saguenay cnbe Ifle de Lièvres 3i)nböf leguen bcïfcbepben enbe

!B^,5^anbierbanfullentopbier na b?eeberfpieken:enbenubieeaUeen bpboegentof
bol-treckinge ban be culle banfbaöe lant gelegen ronbtom dc Golfo ban s^ Laurens.
Snbeboo^gaenbeCapittelenbebbentopbecuöeban t batte lant /leggenbebpH^e^
tlenbe Goifo befcbjeben tot Goifo dc Chaicur,baer al bolgenbe tóeen toelbeksnbeba^
ben/biefpnoemen Gafpcofte Gachcpc, toelck iiffeen bapebp beCrbenoftacbt legucn
lanck/bieriegucnb?cetintin-komenmeteen riebiere bietoelberticb legucn in t\'lanbt
loopt^op be boogbte ban acbt en beerticb graben/enbe ttoee berbe i^ooiber b|eebte;ber«
jEf^^^tp, fcbepöenban CapeS» Laurenstebenti^oftebijfenlebenticbicg. l^anGachcpckoj^
ij.è. j. \' men aen baye des Morues,toelck bp be b?p legucn lanck i0/ enbe oock foo beel legten
b^eebtint in-komenjbaer aen bolj^Jt iflc Percce,toeïcki0gbeliïck eenrobtle ban bep#
be söbeu leer boogbberbeben/enbe baer i0 een gat/booi toelck men bpbetboogetoatei;
kan baràî met aoupm/enbebp leegb toater gaet men bant Cplanbt aen t\'bafte lanbt
ober t\'biooge/alfootmaer bier oftbtï bonbertpaflen baer ban berfebepbenü^ibaer aen
bolgtbayc dc Chaleur,baer topbierbo?en ban geft>?oken bebben onber ben naem bats
Golfo dc Chaicur,ftreckt t3öea-3upbt-toeötodtacbtemicbicgucnbtnnenj0ilanbtjß/cti^
be int in-komen toel böftbienicgucn b^eebt,

Van t\'Eylandt Natis coTe c ofte ghelijck het nughenoemtwordt AssvMTtoN^
en dc Rieviere Chichbdec. ,

ECrtopboo^berkomentotbebefcbïöbtngebanbegroote rteb^eban Canada,foo
füllen top al boien bier aen roeren fjêt Cplanbt leggbenbe int tn-kotnen ban be lel?
be riebtere/toekkbe toilben noemben NaciXcotcc, ofte aljs l Efcarbot baer banfcb^t/
Anticofti^enbe laques Quartier beeft betgegeben ben naem ban Ifle d\'Aflumtion,boe*
toel lean Aifonfebierboienberbaelt/t felbe noemt d\'Afccnßon ; bpbefcblP^in bo^
genbe maniere,iJetCpïantban Aiccnfion i^fraepe/enöeefteenCèooneblacke gront/
(Ibnber eenige bergen) ßaenbe op toitte klippen ban ^Ibaßer/gantfcb bebect met boos
menban alberlepaacbtotbe^ee-ftrahbttoe; baer bouben benbeeltoilbebieren/ató
i5epien/3loaèn/ifere t3ercken0.Bant epnbe ban bit Cplanbt/tot aen be

in^fïomlleban be Gotfo bp Cape Breton,5önmaerbbfticb legucn. 0et l^ooibt-toeft
epnbebant\'Cplanbtenbe Cape dc monts de noftrc Dame, toelck i0gelegen aen fba^
ôelanbtnaer t\'^upben/leggben <0.i^.€>.enbe îl^.^>.îî^.bbftbien legucn ban ben
anberen:énbet\'^upbt-ooftepnbebant\'Cplanbt/enbebele Capenleggen <^oftenbe
ll^eaban benanberen bijftbien legucn.feben Cplanben/toelckfp noemen ics fepc
iflcsgelegenaenbe ^oo,ïbt 5Dbebant\'baôelatîbt/ieggben<O,<^,<0.enbeîî^.i^Â
biér en ttointtcb ^egu en banbit Cplanbt; n^m be bape S\' George aen t Cplanbt ban
Terra nova, naer betiblérbatie banbe Cngbelfcfie tot aent Ooöelöcküeepnbebanbit
Cplant 3ön ontrent bier en beerttcf) leguen : enbe bit epnbe i0 gelegen op be boogte ban
c *4PWbenbpi^óo?benbei.tnie.^l^aerii0igoetanckeren inacbtbienbabemtoaterji/
fcöoontoitfanbtienbe baertoertfeergrooteenbefcbooneCabelfaugöebangbentmen
öo^ba^ be îî^albifcben bieboobtlijck gbetoonbt sörionber be ^ell-cuöe ban Terra
novabettoaert^baerretraittenemen/enbebierbicktoitóboottoerbengbtbonbm
^Çngèl^lûfienbie bier aen lanbt toaren in bertïare i 5P4.!^öetupgJienmebe bat baer

lanbtlmfcÈoone buetenboomentoafljen/ enöcöatbaer menicgteiiöi banógebogfid^^
te /foobanbatöemoptlanötboubt/aisi tDaterbogöeïen/eiibebatfpbeeï boet-öappen
ban bterenint lanbt gheloaee toevben. Ctoaelf leguen naert ^upben ban öet <aofte^
Igclïfteepnbe banbit èplanbtlej^tfjet CpianbtPenguin. ^egcn ober get Cplanbt
dc Aiïuracion,ofte bet ödeftelijclïe gebeeltebant\'Celteaen t\'baüe lan^
cuüebantfelbelanbtïsrgbele^en cenriebiae /betoelckelaqucsQuartier ontbecktein
ïtjnttoeebebopagie/ toelckeriebiere baer naerbe naem jjeeftbegouben banChefchc-
dech: befelbe Quartier r^tupöötbat banbe feben€planben / toelck öp noembe les
Sept ifles, beööintemleegblanbt/bol ban fcboon itóeboomte/bantoelckin ^eeaf^=

ûreckenbibafebebanckenbanfanbt/befommigbetoelttoee leguen ban tianbt/bie
feer bangereufii3ön/enbe met leegb toater bjoogb loopen ; bele lanben wrecken bpbe
töienieguen,enöebaeraennaeröet<aoften beferieöiere/ toelck iiöbanberfcb toa^

ÓÖetoaer toojbt/ foofoetalöfontepn-toater: Quarticrboer inbefelbe riebiere met
faarcken/enbebebonbtinbemonbt toel anba-galf ^abemtoaterj0i:Hn belelberiebiere

ban een pcerbt/ komen beö nacbts aenlant/enbe baegöö loopenïe in ^ee. ^en befelbe l Efcaxt ot

i^oo^bt-söbebanrbaïïelanbtbeeftmeneenin-öamopeenenbBfticböraben/enbeet^
ït)ckeminuten/toelckeettquabcreebebeeftboo?bebancl?enenbeklippen/biebaer3i)n:

ban baer komtmenlangö befelbe cuöe aen Rivière dc s« Marguerite,baermettgoo^
getoaterbjpbabemtoateröiiö/enbemettleegbe anberbalf/Ûreckttameli)ckberreint ^
lanbt/enbeaeht in-komenleght eenfanbt banck/baermet leegb toater eengalf babem
toater0 op blijft, ^aer bat men fien kan/ioogeeft beferiebier nam «©ofte"«"^
toelbgfticgoftfeöicgbabemen googg/baertmeettetoater banger-komt. ^Ibecufte
naerteoöeni0b|ift-5anbt/enbeontrenteengalbeieguebanberiebmtboo^icö.?eben

epianbeken.^efeggele^entgepti0opbegooggtebanböfticggraben. Wtlanbt
isfeeraecgt/enbebolbuerenboomen/eentoepniög bergeben / bocgniet foogooggalö

öankiippenbeaoteniö/f^gntanberö een groote riebier te toefen: a^t leguen boo^^

toelck anberfjalf legue upt-Öeeckt/enbe mengeeftmaeranber^
pait^öem toaterö smaerbier icguen boojberifi nortjeènanberpuntbaertoater? ge«

Oe te3epïcnom be blackten enbe fanbt-bancken / bie toel ttoee i^g^^^^ooj-gamö m
^eefteecken.^e0ieguçnboo|bernaer tieften iöeenbapebaer eenfönbt-^^ct

\'\'f""."Pt-öeecht / tnöe atw epnöt ïeofit ten Wepn Cplanùeken. »W»,^^®®
Srff aötmaet menttoee ium eplanöttenjl /enûe at« tó\'fm Äk
ÛÂ^^l\'^P\'anfetensltseen ontrent eenöaJtei^g« bw

njetintöebanOaeïhonttwenteTaZaffacmörttoto«"-«®«®^^^^
aeHbecuttt/enötWnnenslanbtsittfeettoorfji eni« netrjJienisnaetroo plap&ntotte
bniciitbatealst\'lanbt aen be^upbt-jgae^etneliict beel

foS C^rf ^^^ ^^^ ^ ^^^ ÖP mMit^î föpfoénen bp naer alle
Sfrii/öÄ Jaques <^,arcier beftfj^P ^en fonberlmgbe

^^^ be grootteban een ^>upn^bi&b /bofft tootoit aïs
t\'booftgelörli een fafei öe^übennoettten Die Adhothuys ^ baeris

^wr begmt berf^ te imibm, <ap öefe rtebicre leggen beel Hlepne €planben/en öaer
^ wel babenen enöe bapen : ^es leguen ban begabenban Tadouflac,bp öe toelcke

leguen ban öe Boo^öt-toal / enöe bpnaer bier leguen
^^pieeucn hSÜ Sauimons, ombatfpöacreenigbe galmen bongöenj

eplattïïtïe^t ban öe cuöe ban t\'bafte
ban be ^oo|bt-cufte een fjaïbe icgue ; té bp beftjs legucn ïanck / enbe een legue,
enbe oöck anber-baïf icgue b?eebt op Tommigbe plaetfen. ^en be ^oo^bt-jjbe tö
bet Cplanbt fea- liiftigb ban toesben be feaepe toepben enbe be boomen / bie baee
groepen /inaer bet té feo; gbebaerlbck baec boo? te baren om be groote menicbte
ban punten enbe klippen / bie baer leggben tuftcben bet bafte Hanbt enbe bet Cp^
lanbt. ^en brie plaettebegbint bet goet lanbt aen befe î^tebiae gfielegben / enbe
ban bet begbïn ban be felbe ïPliebter tot bier toe rekent men bonberbt enbe ttoimicb
legucn naer t\'Ceg^nban Champiam. -^ientepnbebantCplanbtopbe^oo^b cufte
ban t\'bafte lanbt een beke / komenbeupt een lack / toelck toel^en leguen int lanbt
legbt/enbebaltbaneenboogbtetoelcktoelbijfenttointicbv\'oebenboogbii6ï/et^ebobe«
10 betblackenbefcboon lanbt/boetoel men binnenjeiK\'lanbtjS!eenigbe boogbebergben
fiet toel böftbien tot ttointicbiegucnberre.Ban bit Cplanbt tot eenplaetfe/bielpnoffc
men (^ebecq, beeft men eenieguc.^lle t lanbt aen be i^oo^bt-söbeban Tadoufac
tot bp Quebecq,noemen be ƒ rancopCm Nou vciic Bifquaye,enbe be booi-noembe bes
keballenbe Uptbet lack/noemenfp le grand Sauc dc Montmorency. î^pbebbentot
bier toemeeftbefcfeebenbe cufte ban be ^oo^bt toal ban t\'baflelanbt/ enfullen bier
tnt ko|tmebeaen-roerenbe^upbt-kufte;aenGafpcofteGapechcberbolgöt een cape/
biefp noemen Cape dcBoutonnicres,enbeboo?bernaert\'0öeftenCapi\'Evcrqucjenbe
Cap de Chate, toaer acfitec ficb bertboont t\'boo^ gbeber^te / toelek fp noemen ic$
monts de noftrc Dame ; enbe baer aen bolgbt een riebiere / biefp noemen Mantannc,
toelckifii een klepn riebierken bp beacbtbten legucn te lanbttoaert in ftreckenbe i 10 b?
befefticb leguen berfi^ben ban Gafpc^ban be^ilben bie baer op tooonen/gekomen
5Önöe met baer Canoes tot ben oo|lp?onck ban be (elbe riebiere/ b?agben baer Canocs
een toepni^ meer atö een legue ober lanbt/ enbe comen aen een anber riebier / biebaeï
afbiengbtinbebayc de Chaleur,enbeb?öbenlbobarenbanbcl.Ctointicbmölenban
be riebiere Mantanne leisteen plaetfe / biefpnoemen ic Pic, ban toaer tot Tadoufae
btoerd ober be riebiere 5ön bijffeien leguen ; tuftcben bepben be Pic enbe Mantanne,

legbt t\'CplanbtS\' Barnabe be^upbt toalnaeft. Boo^berbeî^iebiereop aenbefet*
be â>«pbt-cufteftelt Champiain tnfpn Caerte Rieviere de Moy;bocöalfootopbepar«
ticuliereg^legentöeben ban befe riebiere/atömebe banbe anbere plaetCmniet en bin«»
öenbcfcöieben/foofullentopöetöierbplaten.

bebopagieban laques Quartier be ontbeckingbe banbe riebiere /enbebe ^^obincie
banHochciaga. laquesQuartiergekomen5ijnbetotbetCplanbt/toelckmennoemt
ifled\'Orieans,boerbantWeft epnbeban tlêlbe Cplanbtberiebiereop/enbebonbt
baer een bequame baben omfpnfcbepente bergben / betoelcke bpnoen^bes^ Crpix:
(Champiain töbangeboelen bat bet befelbeplaÄei$toelckmennu noer^t Quebecq)
enbebaertoa0inbieti)teentooon-plaetfebanl^ilben/toelck^noembeiistadacao^s
teSradacona;enbeQ.uarticrbie maeckte bier een bup0 om in te ober-tointeren : enbe
gbebuerenbe fpnberblijbenin bieplaetfe bebebp een bopagiebe riebiere op/ be toelcke
top bier berbolgenô füllen in boegben.^>p maeckten sepl ben negenöjienben Scp11mb.
1535 .enbe bonben int op baren tianbt aen bepbe söben ban be riebiere feer Icjoon / bol
fraepe boomen ban alberlepfoo|ten/oock topngaerben baer biupben aen toaren/bocb
klepn om batfe niet gbebabent en too^ben : oockmenirtjtebantoooningbenlangfiö be
riebieren baer be ïBilben baer in ontbouben/enbe leben meeft bp be bifij^erije : onttent
böf en ttointicb legucn ban s^ Croix be riebiere op 10 een engbte / toelck be H^ilben
noeinben Achciaci ofte Hochelay, baer een barbe ftroom 10 / enbe bet iftèr leer gebaer-
Ibckbantoegbenbegrootefteenenbiebaeropbegrontleggben. taanbierboo^t0nocb
ne^enbagben opjftebaren 5önbe/guamenfpaeneengroot laekmibbeninberiebic«

KT/frhn^ af meen to ftöoomenöe toelgljecumueaise comrepe / af.
waec öe fcboonfte epchcn . mhtUtl

ûctt/ff^l^^Ï\'l^^ï\'^^Öeeft/ oftöat fp peittanöt möeooiïoolïesöeöanaftenffi
«SLi i^ööe fheöm Oberaï öe ôôebîeef^pIrtDeriSb^^^

chsmpi tömterbuett ggcmepnlöcktot m April. Ban Qucbccq»boojbcvöevitbto op/i0öe
ncbiereromtöbt^een icgue, fomttjt^ anbertja!f leguc b?eebt/mbebe lanöoutoc too^bt
al fcgoonber enbe fi^oonber : bocö be vnebieve toat^ebaeriö^^^
ban bjegljen be bancken enbe kbppeit bte baee m 3ön/foo bat men baer ioelboo^tcbte«
lijck moet baren / enbe btchtotljö moet btepen. Böftbien legnen ban Qucbecq taeen
puntteîcfp noemen s^ Croix,al toaer eenigegelooben bat quartier fpn tointerplaet^
fe foube gehabt bebfaenit0 een fanbt-punt een toepntgö upt- öekenbe/gantftö open booi
be i^oo^bt-toejïe totnbt : baerlegggeneentgfjetoepben /btemet öoogb toater allegte«
töbenonber loopen :t\'t0een bangereufepaßagteban toegbenberobtîmbîetnberiCîî
biete leggen/enbe öoetoel baer een btQ) Canael tö/foo loopt baer een barbe ßroom / foo
batmenfpngbetijetoelmoettoaernemenombefeplaetletepaffi^ren, Begfieniegucn
boojber komt men aeneen fraepertebter/öte^ noemen Rivière S\'^ Marie;enbeanöer^^

Öalficgucbanbeferïebterelegt)teenklepneplanbt/toelckfpnoetnenifleS\' Eüoy.en«

be no^ ontrent böf leguen boojbn: komt men aen een grooter rtebtere /btefp noemen
les trois Rivieres^aen toelcke0tn-komenfc0 klepne Cplanbekenjs leggen /bte feer ber^
make!t)C3ön/enbe baeröicbtbp een lac/toelcfp noemen Lac d c S\' Pier r e: op be boogie
banbpna45.grab.i^et lacijsbp beacjjticglanc enbter b^eet/enbe baer 10 b^ en bter
babem toater0î aen be i^oo?t-^bet0 eenrtebterbtebp be ttomttcjjieg. mtlantloopt/
btefpnoemen Ri viere de s« Sufannejenbe aen be ^upb-söbe sgnber nocb ttoee/ b\'cen
i^enoemt Riviere du Pont,enbeb anber de Genncs, toelcke bepbe fcgoone debieren
jtjn/enbe loopen boo? feer fcboone lanboutoe. Clackt0 bp naer öaenbe toater / enbe
feerbtfcö röck. :^lenbe i^oo^bt jobeßetmen toel ttoelf oft böftgten legucn btnnenö
jö\'lanbtööoogi) enbe bergtgb lanöt. Ban bit lack komt men boo^ber aen een beel Cp^
lanbeken0bte(eerluatgf)3t)n/bolboomen/toöngaerben enöetoüöt. Banöaerkomt
men aen öe Rivierede Yroquois, toeick naer t\'^upbenöreckt/enbei0möemonöt
bter oftbgf ÖonöertpaOjmb?ecöt/opbetjoo^tebanbi)f en beertttb graben/ enbe bpbe
b?pen ttomtïcbicguen ban les trois Reviercs booi-noemt. ^efe rtebtere t0banbaer
begbîntotbe eerfteaf-bal/(toelck son bijftljten legucn) alblack enbe aen bepbe 3öben
met boomen bekleetiCnbe tuOcgen bepöen 3ön ne^ften oft tgten S^oone €planöeken0;
beriebteri0opfommtgeplaetfen toel eenijalficgucb^eet/enbe bol bïfcöntienbm^
ntetmtnöer al0bter boet toater0.C begîn banbeaf-balt0 gelgc een lack/ baer 10 toep«
nigf) toater0/ ban eben toel loopt get Ceer fnel af / foo batter ^een mtbbel en 10 om met
een floupe optebaren; ban met grootjemoepte toeten öe ïBilöen bie te pafferen met ga«
re Canoen:enöe foo komt men epnöelgck aen een leerigroot lack öaer beel fcgoone Cp^®
lanöentniegggen ; gterbanggtmenmenütjteban 2&eberô: btt lack 10naert fegten
ban Champlain toeltacgte/tttcg oftgonbert leguengroot / enbebaer 5Ön bier Cplan«
ben bie tgten/ttoaelf enöebgftgten leguen lanck5gn ; op benoeber bant lack toaffen
beel fcgoone booitten/enöe onöer anöere Callanien boomen / bie men elber0 op öe rie^
biereban Canada niet en geeft: baeri0beeîbifcg intlack/en onberanbereeenfoo^te/bie
fp noemen Chaoufarou, toelck eenigge toel tgien boeten lanck sim : gebben eenlanck
bacgup0Aneteenöobbeïröebanfeerftgerpetanbenii0banDegebaentebaneenftioec/
met foo garbe fcgobben/öat men baer qualgck met een baggge kan booi-öeken / grgö
bancouieur:beröittbenalleanberebiffcgen/öieintlack3ön/enbebertcbiereniertbetoe^
tenbeboggcl0met eenfonberlingge aerbicgeptteberraffcgen; begeeftgem tufCcgenbe
bieftn/enbe t rieötbat aenbe kanten toaü/enbegouötfpn beek boben t toater geel öil/
foobatöeboggel0baeropkomenfïtten ggelgck opeen örupck/enöegptoeetfeöan foo
tebattenbpbebeenen/enöeonberttoatatetrecken,HontoingetfelbelackfïetmenCeer

googgeberggen / toaer ban bie aen be eott-^gbc gfieleggenmeellmetfneeuto bebeckt
5gn/enbe aen biesijbe tooonen be ïBilöen/ötefp noemen öe Ymquois, tnfeer fegoone

ballepen/öaer fcgoon koo?ntoatt.^en öe ^upöt-jgöesön meöegoogge ber^gen/öotg

fonöer fneeu/öaer mebe ban bie felbe natie ban boïckeren tooonen/ bp een anber klepn«
ber lack/ toelck ontrentbe cufteban Norenbe^ue komtteballen.Cgrootelack too^öt
be naem ggeggebenban Lac de Champiain.^eber komenbeinöegrooteriebiere/foo
komt men aen eenbal toater0/toefekfp noemen le grandSauit s^ Louis, 10 berticg ic-
^uen ban les trois Rievieres : bcfêba! i0 ^lijck een lack / enbe baerjgn bjp ofte bier
" \' \' " \' 5^e(ébal

ofte Sauit s» Louis iöfteïhïaetïöcktepafen/foo batmengftmootfoecktiS Canoes
obeeiantittcb^aefeen/totbet epnbebesfelbes ; ttoeeleguen boo^beebewebtee opis toe»

ßen/baeebebolckerentooonen/ öiemennoeitttOchataiguins, toelck banbefe Grand
Sauit s» Louis, toel bonbeït en b^cb leguen be wbîece op tooonen:b\'anbeebatt\'t
^>upbenuptbe^^obmcïeban Yroquois; öeberbebant^oozben/toaeebe Aigoume-
quins,enbeNebicerinitooonen. InbitlacksönleerbeeKcboone eplanbekenSitnbe
t\'lanbt baer om beeisbol boffcbagien : befe plaetCe leofttop bebtjf en beee^b graben

enbe acbtbttnmmutenXharnpiain boer beriebteveopbienaert\'i^ooibenltt^^
tbalC^aengebenbancmenfranTman/btebemtopsmaeclttc/batbpbooibt^^^^

ebeCientebebbenibpbebonbtbelenebierefeermoeplgckenbegebaerlo^^
miboo?be menî^ banballenenbe blmbekttppen bte inberiebiereleg^

berrecbt toierbt/boe bat bp bp fönen lepbtf-man fcfianbelöck beb?ogen to
l«oockcpnbelöckftmbalfcöepbtbeUenbe) enbe keerbeban baer toeber te ruggöenaer
c^ebecq.enbebittöt\'göenetopbmbenbanbeupterfteontbecktngöebanbefegroo

te rtebiere ban Canac^,enbe anbere bïe baer m komen/ met be aen leggenbe lacken m*
bea^S,

Van de ghedacntc ende manieren van leven van dc Widen die in defe quarticrcß
Voonen,int ghemeyn, •

ban/bat lp booi ben banbt b?olöckbanö«wtw mlp^^^^^
"^^töbt iaccöcn/bo^batfpeben-toeltoat5)aturnön59^^ ^P (p^Henfeerber^
tówkfaem/göelöck oftCe gaemtoelberftaen toaren/enbeöoubenopban (pieken/öaee
öebenckenbeemtoöl/cnbeberbolgöenbantoeberöaerreben.^PöebbeneengetoM^^

te/naer bat Champiainberöaelt/banöalf September tof ö^lf Oótober öaer tebegje^
ben totöet biOcöenbanfekere\'aèlen / bie ontrent bie töbtbpmenicötcnmberiebtere
gjebangöentoo?benifponberöoubettöaerbaermebe/enbcb?oogöenbetelbeb0o|^^^
«me tegöenbentointer/alstoanneerfpopbeiacöt trecken om 25eberô te bang^^

Ubeûneeren: feïeeöen baeem beiienbanDiberrcöebeeÜen/möefomer ïoopenfpljaïf
naectu/öanmöetomter39nfpbeeltoelbeöeektmeteianötiEibupöen/Eobb^
25ebet:0 enbe 3ep?en ^pben/enbe anbee bonbt.ïS>at baee bontoetijcken faelangtj ban
batbebocbtee0beatbtenoft bphteniaeen oubtsbn / conbeefeien (pmet alle btebaee
goet buncken^enbe ban t epnbebanbtjf oft le0 facen nemen fp een tot baee man bte fp
toiUen/enlebenöaeeboo?t!0ikupl^elbcmeöe.öocbmbienfpgeenfemb
teelen/roÖaetbetbemanb^pbietebeclaten/enbeeenanbeetenemen:^emani0!3önfeec
ialoee0obevbaeeb^outnen; enbe geben obefcbencHen aenbe oubee^ban bebocbteejsc
btefptotb?outoenôbenomenbcbben. ;^anoftb?ougbetto?ben5ijnbe/makenleeett
Kupl/enöeleggben baee alleö in toatbaee beben toebeboo?t/aliö ketels /bijlen/ bogben/
enbep9len/kleebeeen/etc.enbeleg^ent\'boobeltcbaembaeebp/bebergbentmetaeebe/
enbetoerpenbaev\'geooteÜucj«nbonbt0op/enbeeenplanckebaeeobee/töekfefpeo
fcbïlbeeen. ^p gbeloobenbeontteeffeltjekbept ban bestelen/enbefeggben/batfp baer/
naer bat fp tipt benlicbaeme gbeftbepben 5bn / gaen bermepben in een anberlanbtbp
|iaerb?tenbenôietebûjengbeÛ0|ben3ijn. ^P3tjnCeerbieefacbtigb/ cnbealtöbtóbe^
bucbtboo?baerbpanben/(bobatfpb)epmgbruaen/maerbtcHb3ïl0 upt ben Qaep ont^
toaken/enbebaerte toeer Hellen al oft be bpanbtbaer optlgf toare. Jnfommabettó
eenarmenbemïferabelbolckibocbbiten 10 niet teberllaen ban alle beH^ilbenbie ot^
trentenöeinberiebieretooonen/maerbanbie/toelcfeeaenöeeerüebegbinCelenbanbe
riebiere/enbebpnaertotbeSaulc s» Louis tooonen/biefp noemen Montaigncts,Cana-
dicns,enbeSouriquois ; toant beanbere/al0 baer 3ön be Aigommequins, Ochaifta-
guins,enbe Yroquois,betoelckemeer intoaert befegrooteriebiere tooonen/boetoelfp
banconbitieenbemanierenbpnaersijn al0be anbere / foo bebben ipeen beterleben/
boo^ bienfp t lanbt boutoen enbe b^u^ten toinnen/baer (p baer met onberbouben/ens
t^felben gbeb^eck lijben/tentoare al0fpbaerrekeningb gualtjcH maken/ Inantalle be«
fenattenenfb^gbenniet berber al0booi een tointer/enbe bat foo nauto/bat fp nieten
bebbm tefparenoft anbereme|te beplen.

Befchrijvinghe van de Zuydt-cuftcvan Nova Fr ancia, ende ccrft van Cam-
psEAV, cnde andere havenen cn Eylanden op dccuftc van Accadie oft Ca-
DiEjghclcghcntot Cap de Sable toe,

»-piSt bier toe bebben bnp belcbieben be gbelegbentjeben ban be groote riebiere s-
1 Laurcns Ofte Canada ; om nu boo^ber te komm tot be reOerenbe beelen ban bit
quartier/foofullen tnptneber begbinnen ban baer top bet inlaten bebben / te lijeten
bant\'baftelanbt/toelckggelegben i0bpt\'<^lanbtban Cap Breton; toelcke cot^e
nubpbe francopfimgbemepnlijcktoo|btgbenoemtCadicofteAccadicîbïe!cki0een
areecklanöt0leggbenbeinbelengbteaenbe^eebanCampfcauaftot CapFourchuj
enbebanbepöe3tjöenlooptbetfmalt0e^eênfoimebaneentriangeljfooöatbeton^
trent aent epnbebanbe baye Françoife opfpnûnalllei0/eîtniet berrebantinneröeban
bebaycdc Chaicur,tDelck legbt aenbe <0oß-3ijbebanbit lanöt opbe Golfo S\' Lau-

champi. rcns,al06ierboieni0berbaelt1lent<00ft-epnöe/enöebeginbanbelenißelegbtbeb
I ben ban Campfcau, toelcki0 een plaetfe gbelegben tuOicben ttoee <^planben / öaer feer

qualijck 10 aen tekomen/öanmet b^lfcboon toeöer/öoo^öe kl^^pen enöe barningben
bie öaer 3ön. 30 gbelegben op öe bijf enbeerticb graben/enbeeen beröe i^oo^öelijcker
b|eeöte:a^ticguen bant\'<JftJlanbt ban Cap Breton,enbe bijf en ttointicb legucn ban
CapBrctonfelf :tuOG^enbefebabenbanCampfcau, enbe bit <^planöt 10een groote
booHocbt/öienegbenofttbienleguentuÜ[cbent1anbtÖrect/enbeempaf£agiemae^^^
tn be groote bayc oft Goifo s» Laurens,000? Öe toelcke men baert naer Gafpc enöe Ifle
Pe r cec : 10 een enge paßagie/enöe öe groote fcbepen enbarenöer niet öoo?/boe toel öaer
toater0gbenoegbi0/ uptoo^fake banöebatöeßroom / enöerabelingbban begbetö^
beni foo öatbet öaerom oock gbenoemttoo^btic Paflagic Courant,opöeöoogbteban

Het tweede Boeck.
Bdefteu toteenöabmtoe/Oieïp noemen port dc Savaktte, 5ön feö legucn,en tupjen

eije meenm-fjam;ban toaee tot iftc Verte 3önïe0 oftfeben leguen^ aitnaeeeenvjebjere

aen be monbt leabt ban be (elbe nebieee $ enbe tö op be 45»graben enbe een qua«

bepben3i)nal Wippen biebp naer een legue m^efteecUen/enbel;^tbamtbae;;feer.
BanbeCe bape tot port s- Heiamc jgn beertbten oftböftbten öe^

baer iöbantoeQbenbebancken/bjoogbten enbebarningben; töaiuecbtianbt,^^^^ v
Eiaincbeeftrntm komen een Cplant bant toelckmenmetbet leegb ^^".öaen

icgucn,cnbe tuffcben bepben legbteenbape/ biefpnoemen baye Same om batfpieer
fraepeenbcgbefontiö/tnbebpbelebeniegucngroot: altnaer gbeen €planbenen$|}n

aen be Öranbtis «P^^^ ^\'tot
boo^bepoelenenbctS.^*^®^^^^^\'^^Öenbebeeaer0: altoaer menicfiteban i^arteniis

icguc m Äe fîcIten.\'SIHe öe cußeban Campfcau af totöeCe Cape de Sablc tótamelgcfe
jjoogglaht enöevotfigjj/en meeftai met fetepneCpïanöen enöe gebaeelöcKetiarnüigen
betet/öocgöaeesönebentael eeniggegoeöegaöenenenöeeeeöen alö tooien bevgaelt/tiiss
fieegt ianöt enöe onluöïgg/ten sp bp eentgge tiebteeen ofte beKen/öaer tamelgcke goeöe
gronött03Öaeeeni0gbeenttotifelofteöetninteemoetbieefeerkouöt5gw
benmaenöenöuevent

Voorderbefchrijvinghe Van de Cufte van Accadie, van Cape £>e Sable af toe
PoätRe al : Befchrijvinghc vanPoRT Re al.

V^n CapcdcSabic (öaei\'top mtUooi-gaenöe Captttelbanfiebbengjjelpioken)
tot een eplanöt nu genoemt ifle aux Cormorans 10 een legue; ött eplanöt tooit
foo ggenoemt ban toegöen öe geoote memcgte öte öaee i0 ban bat gebogbelte.5^aet aen
bol^t een bapeöie naee t\'i^oo?öen ftveckt ttoee ofte ö?p legucn m t\'lanbt / toelchfp
noemen laBayc Courante,ttoee leguen ban Cap ForchujontrentbetoelcHebeel eplan^
bekenjöleggbenttoeeenbeb^pmölenm^ee/toaer baneem^ttoee/ b\'anbee b?pic-
gucngeoot3ïjn:feèe gbebaeelgtk ommetgeootefcj^en aente boen ban toegöm be
(ïeeckeiïtoomenenöe Klippen öteonöee toatet:lïggen:llaenbolboomen:een toepnigb
booiöeeleggben nocgbiev eplanben j m toelcke eenfeee gcootemenicgtebanbogbelen
baa* ontbouöt/toelckfp noemen Tangcuz, enöe op öeanöece geoote menicljte ban al«
berfïanbebogelentb\'eeeöenoemenfp lüc aux Tangcux,toeïci!0i een balf legue ban Cap
Fourchu;enbeb\'anbeeies iiics aux Loups Marins ; leggen opbe ö?penbeeetîcb graben
enöe eengalf i^oo?berb?eebte/enbebant\'baftelanbtbîee oft böfieguen.BanöeÊeep=»
ïanöen tot Cap Fourchu (foo ggenoemtnaet fön ggeöaente) ^toaer een gaben iiS! bie
fp noemen Port Fourchu,5önböföftCe0 leguen: befe^ben i^tamelgcgoetaentm-ko:«
men / ban acgtee mlooptfp meeft b?oogg metgetto^toatee / upt-ggenomeneen kille
baneennebierken/omrmgtbanlcgoone toepben/ toelckbefeplaetfefeee aeniftenaem
maken.Ban gier keert be cuûe naert ü^ooiöm/enbemtgten oft ttoaelf legucn en 3ön
baer ggen beguamegaben^booigrooteftgq^en/ ban toeleenïgemto^kenenbe fraepe
ßranben/enbeeen fi^iberecußefonber eplanbeken^/klippenofte biooggten. Ban
baer komt men aen iilc Longue,ûreckenbe ^oo?bt-<Sôa enöe ^upöt-toeft/enbe
Jeggen aen getbeggin banbe bayc Francoife;bit epianbt i^le^ leguen lanck/ enbem
eenigge p!aetleneeniegueb|eebt:ftaetbol boomen; alle becuftetjsï belmetmetklii^/
foo batter met fcgepenniet en lö aen te komen» baer gaet een garbe ggetge/mfonbeifept
tn eenfmallen boo?-gancktuircgen teplanötenbet balie lanöt/toelcklp baeromnoe^
men le paffage Courant, foo öatter ggeen raebt entèmet fcgepenbaaboo? te baren,
-^ufTcgbi bit eplanbtenbe t\'bafte lanbt leggt een bape/toelck lp noemen S\'^ Marie,
baer goeöe reeöe i^ boo^ fcgepen : geeft b^ leguen int m-komen : aen be ^upbt-ooft-
5öbe i0 een feei>goeöe gaben ggenaemt port s»« Marguerite opbegooggte ban bgf en
beerticggraömenöe eengalf / enöe t Compais barieert b^er Cebei^ien graï^ enbe
feftgienminmeniaeittin-komenl^gteenbanck/öaermetleegi)toaterinaeranöerg<Äf
babem toateröiö/öan binnen geeft men ö?pbabemen enbe goeöe gronbt:t toater balt
öaer toel ö|pbaöemen:baert0 to fraepe lanbt bp ggeleggen i enbe aen begant^
^upbt-ooft 3Öbe ban bebapeiftleegglanbt/enbe feer goet^enb\'anöersDöekomenöe
banlfle longue ^oo?bt-ootaenttoee icguen,bint men een intoöck ban eenbterenöeel
ban een legue int om-gaen/baer toafi$^ gronbt iö /altoaerfu (egi^enaent laitiween
^übermönete toelen.eenigeicguenboo|beri0elrtebierken7toelcïp nomienBouiay,
tntoelckeómonbtcenf#pbmiï^öerttoatenb?peIöekmaï^anckeren;eenguartban
eenicgucboo^öeriöeen goeöe feibenboo? fcgepen i ent« baerï0 een lfer-miw:enbc
b?p legucn boo?öer Boó^bt-ooftnocteen anber gfer-mttne/nietberrebaneenriebie^\'
wbaerfeer fcgoone toepben aen leggen:begrortótbant\'lanbtbaerom^taïre^
bïoebtjnt binnenfte ban be bapeïö nocg eenriebierken/toeirk niet berre en k^tot
Port Róyai fiesticguenbmîè€âpe/ôôO|bepaffaig^banifleLongue^^oo?bt-ooô
aeni0 een ingam/bäer befcgq^wn moggen anckeren opbier/ bgf/ (eiai enöefeben babem
toatérj0/(anöt-gronbt/i0maereenreebet Ctoee icgucnjberber opï» feïbeöree^lei^t

3
;)iii ;

ili

/ilil:

Port Royal,bjcl^tmteCcïjooneenöetoööejjabentö/öaevto^^ öupCentfcSepenfelters
ïötkrouöenfeonnenïeööen.C\'m-komeni!sactït bonöect tveöenlnööt/enöeöe îjaben
ißbmnenttoee leguenlanck/enöeeenieguç lj?eeöt\'öaeekomenö?pnetoieïmin / toelc^

naee fekee bitTcjjkenö bie öaee ohetoanatjen tooien bp menirbten : befe nebiere in be
monbtbpnaeeeenbieeenöeelban een legue toöbt^altoaee een Cpïanbeken legbt een
ï)aKieguegt0ot/bol boomen/ (gbelöckoocköelanbenbaee ontrent) mbe maecKt bat
beriebieeettoeein-komSen beeft bp i^oo^benenbe bp ^)upbent eplanbt 5 bocb bat
bpi^oo2bettiübeße/baevi0bijfenbefe0 babementoatecö /oockieben enbe acbt/ban

beriebiete toaOenbeel i^uecken enbe eaxben boomen.^en be^upbt-stïbe ban beöa^
beni0 een anber riebiere/baer mebe een eplanbeHenboo?legt/ttoeeiegucnbant boo|^
gaenbe betftbepöen/biefpnoemenRievicre s^ Antoinejflanöti^bier tulicbenPorc
Royai,mbet\'binnenaebanbebape S\' Marie, bp be bier leguen oberbtoere boo? bic^
keboöö:ben:beöerberiebiereaenöefelbe^upbt-$öbegbrfwn^ïi®^®ï^^W^

baer nietintefeomeneniôjnoement le Ruißbau de la Roche, ^efebaben legbt opbe
boogbte ban bijf en beerticb graben i^oozberb2eebte;enbet\'Cott^a05^oo^t-toeaert

baer fe^enäjien graben enbe acbt minuten, ^t ƒ ranropfen babben t^itc een tooon-
plaetfe in ben lare 1605,onber t\'belepbtban ic s» de Moncs, ban toelcke menbe gbele^=
ö^leptkanfieninbebopagienban Champiain , mbebegantfcbe biftoiie lefen bp

i\'Eicarbotsnt\'bierbeboeckbanfpnHiftoriedclaNouveUeFrancc. ^\'boIcK toeicH
öntrentbitquartiertooont/tooiben^enoemtSouriquois, bpbetoelckeniettebinben

de groote Baye F a n c o i s e. ende daer buy ten tot de Rieviere P e m-
T e g o u e t roc. ;

g noemen Ca^ de deux bayes,boo2 bien ftet een (mallen reeplanbt0i0 / tuücfien ttoee
bapen/teckenbe (îaûîihia«\'^^»^ ..- - ^ ^ ^ - -

bape bp C^oten beaupttn, mbe bmttcnin5ï)n ^Taaen binnenö lanbtö -, b\'an-^
tcr0. Dc baye Hançoiyoopt ban^iw lain infijn Caerte gbf^^

noemt i^-ye de Gennes, baerkomen ttoee ^^bteretiw/ ^ ^^ ^^ ^^^
Cap Breton toe/enbe b\'anberbanbet Boo^ben / öelt

öoeöt: altoaer een Mftïwömiö Dan öaer enisgeettreeöeöantioo^Cöaloupen.Bier
leguen tJoo^tieröi)eö-5upöt\'toeft ts eenrtf tsanklippeneentoepmgöm ^eeßrecketts
öe / öaer een öaröt tpe gaet / toelck feer gebaerlpck m neïens ött punt tö een tnftam/een
tjalf legue groot/öaer oock een ®fer möne ts.Bier leguen uoojöer ts een fcöoone bape/
tn öe toelcke ö^p Cpïanöekens leggjen /enöe een roötfe j öe ttoee 3ön een legue ban öe
Cap Rouge naert liaeßen/enöebttöeröeaenöemontbaneen fcöoonertebtere/toelck

fpnu noemen Riviere S\' lean,enöeöeH^ilöen noemen öte Ouygoudy. ^efe rtebtere
IS öötbaerltjck / möten men met goeöe acljt enneemtopfekaepuntenenöeroötïw/
öieaenbepöe3ööeleggöen:^ptsengötnöemont/enöeöaertSi3.i4^enöei^.baöe«
mentoatersöaernatoo^tfetotjöertotaeneenupt-öekenöepuntöaerfetoeöernautoer
toeröt/enöeöteftöaergöelöckeenbaltuOGcötn ttoee öoogöe klippen/öaat\'toater (eer
fnelaf-looptiöocö met öetöoogötoatertö öaer toel te pafferen^enöetoerötöaertoeleen
legue bieeöt: t\'tn-komen ban öe rtebtaxlegöt op bgf en beertt^ graöenenöe ttoee öer=»
öe/enöeöaerts een ICer-mpne: öe ï^ilöen ban tianöt feggöen öatfeöefe rtebtere*^
barennaer Tadouflac, enöe maer toepntgö toegös ober lanöt en öocbenterepCman
öertebtere toO|bt beel ^almgötbangötn: BooiöeB^eÖ-boeckbanöertebtere/toelck
fp noemen Cap de s^ lehan,legöt een éplanöeken / toeickfp bantoegöen öe i^ltjcke^
nts noemen la Nef.i^anöaerkomtmenaenbter eplanöen/öiebolbogelen3ön; enöe
meer B^eatoaertsnocö aen anöer Cplanöen/ onöer anöer aen een / toelck toel lesie-
guen grootts/ bp öe B^tlöen göenoemt Manthane; enöe naert\'^upöen ban ttelbe
eplant 3önötberfcöegoeöeöabenstulftöcnöe eplanöen tn.l^an öaer komt men aen
een i;iebiere/toelc aen t baße lant legt/toelc men na öe natte ban öe ïïDilöen öte öaer on«
trenttooonen/noemt Riviere des Eftccheminsimenbaettöoo^ontallöcke eplanöen
ötegöelöfkmeenfackleggöen/eenigöemeeroftemmals een leguegroot- Champiaia
noemt öte mfpn Caerte Mes iu meiies . £0iööen öoo? öefe eplanöenkomtmen tn een
rtebtat/mtmïööenbanöetoelckele^tifles« Croix,öaeröejprancopftneentooon^
plaetfe öebben göeöaöt / toelcke fp öaer naer toeöer berlaten öebben / als te ften ts bp
Champiainenöe rEfcarbor^^it epianöt tsgödegöm opböf en beerttcögraöenenöe
een öeröe i^oo?öer bieeöte/enöe t Compas Boo^öt-toeöert öaer (ebentöten graöen/
enöettoeeen öertttö minuten; ban ött eplanöt komtmen m een bape/ öaer ö?p rte^
bmtnmkomen/ö\'eenbant «Doöen/öeanöerebantj^oo^öen/öeöeröebantmöen/
toelc tsöietopboien öebben genoemt Riviere deEfl:echcmins,enttoeeieg.öe rtebtere
op ts een groote bal/ foo öat be ti^üöen öaer Canoen toel bpf öowbert paffen ober lant
ö^agen« <0p öefe rtebtere too^öen tn öe maent ban May enöe lun feer beel i^artngen ge^
bangöen: t\'ts een feer goeöen bobem / enöe öaer t\'koo?n feer toel toaffen fouöe / tnöten
öe boomen toegögöeöoutoentoaren/toantöetgantfcöe lanöt tsmeeft bolgöeboomte/
enöe opt eplanöt enöe öaer ontrent en ontbreken göeen ^^ofqütten. <0mbanöefe
Eïebterede s^^ Croix te baren naer öel^ïebtere ban Pemtogoüet ofte Norembegue,
paOèertmen öooi feer beel klepneeplanöen/kltppen enöefanöen: enöeöet eplanöt/
toeicköeIJDilöenfelfsnoenten MenaneJegötö^pleguenbant\'balle lanöt 5^eklep^
ne eplanöen conttnuatnlangöïfbecutte toelböf en ttotnttcö icguen, öe toelckemet
een göemepnenaembpCharnpiaintooiöen göenoemt les ifles Rangees; ban toelcke
eentgöe toelbter leguen leggöen ban t\'balle lanöt af: enöe 3önmeell met boomen ban
öecötööuötbefet:enöetuircöenbepöen3i)n beel goeöe öabenen / öocö onlufttgöom te
betooonen,eemgöe ban öefe ^n bp öe jf rancopfen oock befonbere namen göegeben/
als ifle Graueejfle aux Cornieiiies, öoojöementcöteban ejcters Öte men öaer bmöt;
iaHeronnerie,enöeötergöelöcke> Cenepnöeban öefe eplanöekens komt men aen
een eplanöt/toelck toelbter oft bpf leguen lancts/enöe enlegötmaer toepntgö toegös
banöecuftebant\'baöelanöt;tseenfea\'öoogöeplanöt/metöiberfcöeb?eucken/toelcb
m ^ee 3önbe/fitö bertoonen als feben oft acöt bergöen op een roe leggöenbe / m kael
öpöentop/enöe niet öan roötfen; Champiain noemt öet lüe de Monts deferts, ts göe^
legen op öe öoogöte ban bier en beerticö graben enöe öerticö minuten i^oo^öer bieeö^
te/enbeaenöemonötbanöel^tebiere Pemtogoüetiöaer top boo^öer füllen ban fp^e^
ken>

Vcrvolgh van dc Cufte van NoRVMBÈGVE,endcbcfchrijvinghe van dcRievicre
QyiNiBEQXYjCndedeplaetfcn daer ontrentghelcghcn uyt M\'- Champiain,

T72tnt 0^efte®ckßepuntbanbertebia:c Pemtougouet,todck aïiflibo^m genaemt
V toO^ÖtBedabcdcc, totöedetfieee Quinibequi ofteKinnibequi, eekent M»- dc
Champiain bïjlenttomtiè möIcn/enbetuöxjjenbepbenfeöQben feetbeel <!^pJanben
enbe kltppen-, enbe aem baSe lanbt bp naee tnt mibOen ban bepbe bete
cengeoote m-togcfe/oftebape/ albol klepne enbegeoate Cplanben/toelck be booj^
ftb?eben Champiain mfpn kaectenoemt Bayc de s» Luc. f^ecbtobeebettebseve Qui-
nibequy legbt een tamefeckboogb <i2planbt/toelck be ^TrancopCm bebbm gcnoemt
la Tortue,enbebeonfenoemmbetinfgbelöckbeSchiit-paddejtufl:cbenbtteplanbt
enbe betbafielanbtleggbenbtee enbebaee eentgbe kltppm/ btemet bet boogb toatee
bebecktsön/bocbmenfietbettoateebaeeopbamen. eplanbtlaXprtue Jegbt
metberiebieeQuinibcquy ^upb-fupbt-ooftenbe i^oo|t-noo?t-toeöienbpbebooi^
ban biet enbeemcbgeabenbpj^oo2benbe1ltme5t Coinpai0ibamertbaern^
graben enbe ttoaelf mtnuten bolgbenöbe oblerbatie ban Champiain. ^en tlnko^
menbanberiebiereJeggen ttoeeklepne ^^planbekenjö/b\'eenaenbeeene jöbe/ enbe
b anber aen b\'anbere; t\'grootüe t^ een lanck enbe final <^planbt / leggbenbe aen be
<Daa-3Öbe ban ßet m-komen ban be riebter^ / enbe bicfit baer onber bter / bijf/ fe^/
enbe oock feten babemen toater^; eenigbe b3p bonbert paffen meer mtoaertjs leg^
öben ttoee robtfen/baer gbeen boubt open 10/maer alleen toepnigbsroeme: ttt^
ober betgrootfte «t^planbtboo^noemtfteecktbetbaflelanbtmeteen puntnpt/beb^
benbe aen be ^Soil-söbeeen m-tobck bie blacktó /enbeaen be I3®ea-3öbeeena5eke
ofte i^reecjcken/baer beCbaloupenbalfbloebt können tn komen. taooit0 foo leg«
gben aenbe <0oll-5i)be ban beriebtere meer mtoaert0 bterlangbeenbefmalleCplan«
bekenn; enbe aen be ö^ea-3öbei0eenm-toijck/ toelck H^eö-toaertm ßreckt/ enbe
ban naerbet ^upben keert / foo batbet bp naer een€planbtbant\'baße lianbt aC-
fnöbt / op t\'toelcke be ©Silben gbetooon m baer flutten neber te flaen / al0 fp biet;
Ikomen omte bidcgen ^ baer 10 een panne ban berfii toater: albefe m-toijck 10 on-
btep I foo bat met bet googtje toater barcken ban feftitibbaten baer qualtjck mogben
bloten. Champiain tn fpn bopagien geeft befe gbetupgäem0 ban befewebiere:^ene^
btereban Quinibequy (fegbt bP) tö feer gbebaerlflck boo^ befcbepen al0 gbp baer een
balbeicguc tonnen 3rit /booi btenbaerfoo toepniä>toater0t0 /enbe een beettge gaet/
enbe foo beelklippen enblacktensbn/footoel buptena!0 binnen, i^ocbtan0i0 baer
fonber ttobfeleen goet Canael/ alUmaer toelonber-focbttoare.^oo toepnigblanbt0
a!0ick g^efienbebbe aenbe kant banbe riebiere 10 leer flehte gronbt/niet ban robt^
fenaenallekanten, 5^aertoaffcnmenicbtebanlee^e€pcken/enbebaeri0feertoep5
nigb lanbt0bat beguaemi^fom te be5aepen, £0en beeftbaermeriicbtebanbifcb/ges
Ipck inaüebe anbere riebieren baer ontrent, Cbolck banbet lanbt leeft meeftgie^
iQC be anbereBDilbenban bat quartier^enbe berbaelbenon0 batt\'bplck/toelc getooon
10 Maiz te saepen / feer berre te lanbt-toaert in tooont/ enbe bat fp naer gelaten bebben
tesaepenfoo naer aen be cutte/uptoo^fake ban beooilogben biefp bebben met anbere/
biebaer gbesaep banquamenberberben enbeberooben, i$p berbaelt boo^berfioebat

<«^berße banbe fDilben/biefpnoembenManthoumcrmer, biebaer ban ttoee anbere
<0beraenbermaenbeMarchimenbe Sazinou,bietoeSbe boo^naemfietoarenopbé^e
riebiere: in bet op-baren paOfeerben fp boo? bp een Cplanbt toel bier mölenlanck/

enbe öoojeenigeengbten/baerfeerfcboonetoepben ontrent eenige beken lagben:3nt
toeber af-komenggelepöen baer bel^ilbeneenanberen toegb /booi fekerCplanbe^
ken0/ enbe boo2-bp een upt-Öekenben boeck / baer een bal ban toater toa0 feer moep«
iijck om te pafferen / boo? bien baer ttoce biberfcbeßroomen malkanbeten gj^oe^
ten: quamen baer naer in een lack b^ ofte bier mijlen lanck/ baer eentgbe klepne
eplanbeken0 tn leggben / enbe baer komen ttoee miebieren in / namentlijek bie
ban QH\'nibcquy,uieickban6etSoo|bt nooibt-ooHen af komt/enbeeen anber toeicR

■i ■

iüKljiiiii

■■ Ii

i l\' jr-\'i:

Vervolgh van dc Cufte van Nor vMB£GVE,endebcfchrijvinghc van dcRicvierc
QyiNiBEQV.Y,cndcdcplactfcn daer ontrent gheleghen uyt M*^- Champlain.

\\72tnt ïBefteïijckllepunt banbe ciebieee Pcmtougouct,toeIck
V toO|btBcdabcdec, tOtbeeieWeee Quinibcqui ofteKinnibcqui, tthmt M^- dc
Champiainbi)fentb[)inti(|) mijien/enbetuiïcijenbepbenlegQben feetbeel CpIanben
enbe hlippen, enbe aent balïelanbt bpnaee int mibben banbepbebefe riebieeenlegbt
eengeoote in-bogck/oftebape/ albol klepne enbegeoote eplanben/toelcKbe boo^^
fcjjeben champiain infpnkaectenoemt Bayc de s^ Luc. ï^ecljtobeebetiebieve Qui-
nibcquy leggt een tameûjckôoogô epianbt / toelck be ƒ mncopCm gebben genoemt
la Tortue, enbe be onle noemen get infggelgck be Schiit-paddc j tuffrgen bit epianbt
enbe getbaüelanbtlegggengiee enbebaer emigge klippen/ biemet get googg tomter
bebeckt jpn/bocgmenfietgettDaterbaeropbarnen. epianbt la Tortue feggt
met be riebier Qu^ini bcquy ^upb-fupbt-ooft enbe j^oo|t-noo?t-toeöien op be gooj^
ban bier en beerticggrabenbpi^oo|benbe^inie>tCoinpajöbarieert baer negeml^^
graben enbe tbjaeif minuten bolggeniöbe obCerbatie ban Champlain. ^en t\'inko^
menbanberiebiereleggen ttoeeklepne eplanbeken!6i/b\'eenaenbeeene 3gbe/ enbe
b\'anber aen b\'anbere ; t\'grootöe is een lanck enbe final epianbt / legggenbe aen be
<ao2-3ëbe ban get in-komenban be riebiere / enbe biegt baer onberijsbier / bgf/ ft&l
enbe oock feben babemen toaters ; eenigge b;!p gonbert paffen meer intoaertiei leg«
$gen ttoee robtfen/baer ggeen goubt op en is /niaer alleen toepnigg groeme: tec^
ober getgrootße eplanbtboo^noemtiîeecktgetbalielanbtmeteen puntupt/geb«
benbe aen be <0oû:\'3ôbeeen in-togck bie blackiiö /enbeaen be 0^eö;-3öbeeena^eke
oftei^reecjcken/baerbeCgaloi^engalfbloebtkonnen in komen. Boo^ts Cboleg«
ggen aenbe <0oQ-3gbe ban beriebiere meer intoaertiei bier langge enbe fmalle eplan«
bekenn ; enbeaen be aaeö-3ijbeifi!eenin-to9ck/ toelckIBeÖ-toaertin ftreckt/ enbe
bannaerget ^upben keert/ foo batgetbp naer een eplanbtbant\'bafte Êanbtaf-
fitgbt / op t\'toelcke be S^îlben ggetooon 3ijn gaer gutten neber te flaen / al0 fp gieç
komen omte biffcgen i baeris een panne ban berfil toater : al befe in-totjck i$ on«
biep/ foo bat met get googge toater barcken ban lefticgbaten baer gualgck moggen
bloten. Champlain in fpn bopagieu geeft befe ggetupggeniiö ban befe riebiere :^erieiî
biereban Quinibequy (leggt gp) iö feerggebaerlgck boo^befcgepen al0 ggp baer een
galbe legue binnen 3gt /booibienbaerfoo toepniggtoaterjgsi^ /enbe een geettge gaet/
enbefbobeelklippenenblackten3ijn/footoel bupten als binnen, i^ocgtansi^baer
fonberttogfeleen goet Canae!/ alftmaa* toelonber-focgttoare.^oo toepnigglanbtisc
a!0 ick gïierien gebbe aen be kant ban be riebiere i^ leer fleigte gronbt / niet ban robt<
fenaenailekanten. ©aertoaffenmenicgtebanlee^eepcken/enbcbaeri0(eertoeps
nigg lanbtsbat beguacmiieiom te be3aepen. i^en geeftbaermenicgtebanbi^/ge::
Igck inallebe anbere riebieren baer ontrent. C bolck banget lanbt leeft meeftgle^
Ige be anbereBDilbenban bat guartier enbe bergaelbenonjsf batt\'bçlck/toelcgetooon
Î0 Maiz te 3aepen / feerberre telanbt-toaertin tooont/ enbe bat fp naer gelaten gebben
te 3aepen foo naer aen be cufte/upt oo?fake ban be oorloggen bie fp gebben met anbere/
biegaer gge3aep banquamenberberben enbeberooben. bergaeltboo^bergoebat
rp met be Cgaloupe eenigemgïenberiebia opboeren/enbeberlp?akenbaer eenbanbe
<0berfte ban be öDïlben/öie fp noemben Manthoumermer, bie gaer ban ttoee anbere
<0beröenbermaenbeMarchimcnbe Sazinou, bie toelbe boo^naemße toaren op befe
ïiebiereiin get op-baren paffeerben fp boo? bp een epianbt toel bier mglenlanck/
enbeboo^eenigeencftten/baafeer fcgoone toepbenonn:ent eenige beken laggen: 3nt
toeber af-komenggelepben gaer beïBilben een anberen toegg /boo? feker eplanben
ken0/ enbe booj-bpeen upt-fte!ïenbcngoeck/ baer een bal ban toater toaö feer moep^
Igck om te palieren / boo? bien baer ttoee biberfcgeftroomen malkanberen ggonoe^
ten : quamen baer naer in een lack b?p ofte bier mgïen lanck/ baer eenigge klepne
eplanbekenö in legggen / enbe baer komen ttoee miebieren in / namentlgek bie
ban Qiijnit)cquy,tueickbangeti^oo|btnoo|bt-ooSenafkomt/enbeeenanbertoelck

jyw<epianbeken/öaerfeerfcöooncie&aamteoptoaÖbanepckenertöe
wen/enbefraepeïanötopi!öomtetïe5aepenn!8i onaent ttoee mijlen barföeriebiere.
weriebiereban Chovacoet is maer een klepneriebiere/ enfieeft eenbarretntin-ko^
inctt y aihiAPi maer een half babem toaters is/enbemet

wmrM / fuue mei een ttercke paliffabe ban bicHe üoomen »\'"»\'^TrVJTTi: rT"
fp öaer tegöen öaer bpanben bSaen \'ïn fomme öet iS een feer bermakelncke
Plaetfe / enbeamberiebier^eS ^enbemonbtbanberie.

omfooberfetetetoefente^en alleam^a«^. mtpm^ berberbuptm mmm
TOöennocöttoeeeplanbekens

een Capeenöetiaeebt) eenfjabetibte goettö boo^fcf^en ban bonbett baten / tnelek
Champiain noemt Port aux icies ,boojbienbaeeb|p Cplanbekenjs! leggenbiebeleïbc
babenmaken, ^e(eplaetfetid!gbelegbenopbeboogbtebanb^penbeevttcbgrabenen^
be bi)!enttntnttcbmmutenbp j^oo^benbe Ilm<e,ll5epm0bboo|beebooi-bpbe€as
J>e/ali0imenbetelbei^oo?bt-oollten i^oo^ben beeft gbcbiaftt/komt men meenan^
beebabentuOcben Cplanben/btemaereentn-komenenbeeft/liaeeledgen eentgeklip«
pen baer ttoaterféee op bieecf^t:op befie CpIanbekenisitDaOèn nptermatenbeelroobe
^erbt-beften/foobat menbpnaer anberis ntet enftet* ^e cuQe iß booiber aen meed
Wack enbe fanbigb^ 5^aer naer Komt men aen een anber Cape / toelck Champiain
noemtie Cap auxiflesj enbe tuöebenbepben 10 een mtobck/toelcheftreckt naert fi^e^
öen i enbe baer legi^n ttoee oft b?p <0planbenbietamelöcken boogbSÖHi 2$pbe Ca«

gbeen boubt opentoaft,Champiainberbaeït boe bat ^ baer aen lanbttoa?/ enbeeen^
gbe ll^ilben berlp^ack bp teeckenen^bat baer beel H^bnsaerben toaren/enbe beeï ^
te-boomen/öocbbegotenntetgrooterafó een j^^ufquet-loot, Cbolck 3aepbt enbe
plantal0beboo|-$aenbe. ^efeplaetfetiSQbelegbenopbeboogbtebanbipenbeertïcg
graben enbeeemgbe mmuten bp i^oo^ben be Umte, îî^o^bt bp be onfe benoemt den
Ghebrokcn hoeck. Cen balf mtjle boo?ber eenanberpunt ban robtCm / toelck be
jfrancopfenbaerombebbengbenoemtCapdc Rocher. Cuffcbenbepbentóbeelkael
Ianbt0/baerbeeIbelben3bnbaerbel^iIbenbaerMaizpianten ; t\'t^feerfcboonenbe
bermakeltjcklanbt/baer ^oongbeboomte tuflcgen bepbentoali, ^liolck bat baee
looontbeeft baer Canoen gbemaeckt baneenboubt /toelck(eer li^t om Qaen/ ten 5p
men bie boo^ficbteltick toeet te ff teren, ^e 0^tlben maken bteban feer groote boomen/
toelck fp toetentebellen met bblen ban l^egel0gbemaeckt/enbe oock toel pfere bijlen/
biefptoetente mplenbanbeHSilbenbieopbecuQeban Accadictooonen; enbe naer
batfp beü|)0|fe baer ban bebben ^ebaen/fbo toetenfp bieupt te bblen/befelbe eerft tn«
bjanoenbemetbper/enbe baer naer upt-fcb?abbenbe met feker (cbelpenetibe anbeejS^
tot batfp bte eenbequame bollicbept ggegebenbebben,

Vcrvolghvan de Cufte naert t\'Zuydcn toe: ende van dc Haven Bê avport, en-
de Cap s*- Levis,ende andere plaetfendaer ontrent ghelcghcn; ghelijck
M*\'Champiain die befchrijft.

O:^ bebooi fcb^eben Cap de Rocher legbt een fcboone bapebte booi een goebe
baben kan bienen / enbeberbaibenbpbe ƒ rancopfenom bte oo^aeck benoemt
tDerbtBeauport,enbebponleSchoonchaven,geleg6enopbeboo^tebanb|pentrorrs
ticbgraben. ^^efebapeörecktÄoo^bttoaertin/enbeibupbt-toaertuptjaen bc<0oft^
3bbe loopt een (inalle (treecklanbt0 bol banboomen:tnt tn-komenbanbebapebeeft
men int mibbenfeben/acbt/enbe tbien babemen toater^/enbe naerber betoalb^penbe
bter babemen toater^/betifTer tuQcbenbefe fmalleflreeck lanbtiei/enbet\'anber baft lant
bier enttointicb bonbert roebenb|eebt:baer 10 goet anckeren achter een klepn
beken/toeIckbpnaerbaIftDegbenbebapelegbt;altoaermenbefcbutkanleg(]j)m
betoinben. 5^aertooontbeelbolck0tnbitquartier/3önbe banbe felbe gbellalte enbe
eonbitieal0 be boo^gaenbe^ bebben beel Ianbt0 bat bequaem 10 om te besaepen ; enbe
al0fp anber meerbequaem toillen maken/ foo boutoenfpbe boomen maeraftotbp
naerb^boetenbobenbegronbt/enbeaekenbenb^anbt tnbetacken/enbemakenfoa
cenklarenbobem. anbefebapenkomeneenti®eklepnebeecjcken0blieten/öaerfcboo«

gaenbe. ^cbtmijlenban Cap aux ifles naert Supbenlegbteenanber Capebte Cam-
piain îîoemt Cap s^- Louis, enbebeonfe noemen bie Wjngacrts hoec; baneenmblebp
i^oo|bmbefeCapet0no^eenbape/baerbeelklö>nebutteken0aenlanbtftaen/bpbe
toelcke belldilbenbaer koo^n-belbenbebbenjenimbinnenffe ban bebapet\'0een tarnen
IgcketODberiebier/bienaerbegilfingebervetelanbttoaerttnlo«^

fiet ïacbanöciroquois, öaetfcöp öier bo^cnban Öebbmöe!i?20kett;betc tit\\mt mmi

Champlain,la Riviere du GaZienÖeÖC Ottfclioemenötcbc Sandc-rieviere , OtÖeÖeCe
liape/de"Witte-baye. ^t Caj>c s^ Louis ijsleegblanbt/mht ïeg^top Öeboogb^e ban

ttnee enbeeert^geaöenenbeböïenbeeeti^mmutewCtoeemöïenboojbee lanöbs^be
cttöe/toeick een ^ant-ßeanbttö/beeftmeneen feïepnebeflotenbape/toelek Champiaia
noemt port du Cap s« Louis, mbe legbtbpnaecop betelbeboogbte/Oteekt IBtÜmf
enbe<aoûupt; aen be ^oo^bt-söbebantm-komen töeen upt-üehenben ee^ lanbtjs/
booieonbtenbebolgbeboomte/mbeopbeeuftenaeeZeetoelegö^neenigbe^anbts
bupnm i aen be ^upöt-^be bant m-komentó em booft-lanöt tameltjck boogb / foo
bat mm bet toel b^P oft bieemblenbeceefimkanibmnenbe bape 5än ttoee klepne eps
lanbekm0/ble men met gbetoaec too^btboo? bat men in be bapetö ; enbe beebee tóeen
feïUebietoatbiepeemt lanbtloopt/bocbteö|oofl^ ommetbaeckenmtebatm. Ban
baeekomt men aen em anöeee Cap.ö« Champiain noemt Cap Blanc ; be Cngbelfcbe
ttoemmbie Cap Cod,cnbebeoniienoemenbteStaten-hoeckimbeooe toelfomtötii be
yittcn.hocck:ban toelcke top biecnaeemtnaefteboecbjeebeeBiUm ^^ekentuöcbf«
öepbebele&^kentöemgcootebapeoftebeel eee btbeeCjjebapen/alïoobienaect\'feö^
^ban ^lanipiam toel acbtbien Oft negbentbienmölen mt omgaen tö I mbe bepbe
bewc^meitbim mtjlenbanbmanbecm. Banbefecapeboo^beenaeet\'^upben
ÏÏ*^^Öaben/toelckfpbeïbalbmbenamebebbmóbeëiebenban Maiebarre,
^S^Ôytopbe boogbte ban ttoee en beectidjgeabm/mbet Compaq baweeet baee
aeötijim gvabm mbebeeettcb mmuten ; 30 em tupmebaepe toelö?p oftbtee mijlen
Öjoot; ronbtom befet met buhekenöbanIBilömbieoaee foobeeJ \\mt0 om beplantm
Jtöfpbannooöebebbmtotbaeronber-lpïuöt i baerkomtem rtebierkm in banlieec
icboontoater: tjsi anbere feer onbiepin bebape/mbebarntbaer feer am alle kanten.
Clanbtiiöbol bo®cbagiebanfcbooneepcken/mbeoock Cpp^esi-boomen bie feer
toelrieeken/enbe roobtt)oubtf)ebben. ^aertoo^Cabae g6e5aepbtbpbel3^ilben/
cnbeöebbenfekertoo|telenbieöeünaeckbeböenban31irttcöoquen. ^etoooningöen
^bitbolck5imronbt/met groobemattengjiebeckt/enbe mbetmibbeneengabtom
^roockupt tetreeken.Cotb^Öabenban Malebarrc toarenbe jfrancoptm in ben
^ei6o5,möc keerbm banbaertoeber naer S» Croix,ban toaer fpgekomentoaren:
uu^^l koursimbebiftantien inbefer boegben:ban port dc Ma-

icbarte, toagl be kOUriff tot Cap Blanc I^OOîbt OOft mijlen ; ban Cap Blanc tot
Cap auxIlles ^00?bt-000 btjftbim mölen; ban Cap aux Ifles tot Chouacoet <^00-
tjoogt-oottiettOimmijlen: ban Chouacoet tot Quinibequi ^oojbt-oolltm€)oßen
bQftbt^\'banbaertotiüe Haute <0oft-jupbt-ooïtttointicbmijlen;ban baertot Cap
Corneille <ôoÛttoimicô mglen/enbe ban baer totSt Croix i^oo^bt-ooftCebenmölen.
« aaér^naerbemamenfpberepfe ombefccnöe boojberteontbecken. t^an Male-

barre ^upbttoaert aen ïi0i alblac ^ee-ftranbt/toelckfeerbangereuömetfcbepen te ge»

gjw^ljöamti toant toelanbetSatt mö^^
52^toaters/mbeb|oogötbarbtoötotttoeeenb^ ^^

af-göefcfjepbenbp eenfmalimriemlanbtö/toelckniet banfanbt-bupnen ensim^an^
trmtbefejjabentooonenbeelijdiibm/bantoeleker^elegbentbepbttopl^^
lenlpîeken. ^efeplaetfelegbtopbehooôbtebaneenmbeerticbgrabenenbeeenber«
be, î^anbaerboerenfpfesioftfebmmnlen^totaeneeneplanbt/toelfkfpno^^

Soupçonncuic,bQ0|btmfpintto8feltoaren ^itoeeft banberre oftbeteen Cpi^ot
toajï oftebattlanbtBanbaeïbomn^lanöJïSbecnCtenaerbt ^upbt-toeßen eem^e

Riviere de Champiain,enÖetoVÖen tan Daecnaet Porc Fortuné« î^lttSÔeÉupteeûÇ

öaer be francopfenatóöoenquamentnöaerontöetkmöejenïie keerben ban baer toes

öer naer Port Royai.ïl^pbebbenbitöuöberreberboïóbt/omóiermeöetetcbepöenban

be lanöen bp be f rancoplen befocbt/ öoetoel eenbeelban bien beöoo?t totbebelcfco^

JEcn korc verhael van de procedurenby de Françoifenin defe quartieren ghehou-
denjals namentlijckby laques Quartier ende andere van den jare 1534*tocdea
jarei544-

Xlteroatn/toatbpbeJ\'rancopfenöoo?publöcqueautöo?itepteertöbtißinöelelanöett
téberricöt. 3nöeniarei534 fonötöeniüoninckbanï^^anckröck öertoacrtslaques
Quartier metttoeefcöepen/ elckban(ellicöbateni öetoelcke bertrocken in Apdlenöe
naer batfp be Goifoban s^ Laurens aen allejpbenöaböenaengöcfocöt/enöe ontöeckt
tot aent eplanöt Natifcotec, toelck legöt in öemonötban öe groote riebiere ban Ca-
nada,keeröenfp toeöer naer öup0/enöe arribeeröentes^ Mal© öen bgïöen September
beißlelbenjaers. ^e ttoeeöe repfetoieröt bp ben telbeniâques Quartier upt çfyO^tkt
ladbooM^enomen met b;p frören (toaer ban t\'klepnftemaer toas ban beerticö ba^
ten)mtleaebanMa7 bejsiaers i5354n toelckebopagie öpbegrooteriebier ban Ca-
nada boo^öer ontöecktetotHocheiaga toe ; ober-tointeröe op öeCelberiebtere ineen
plaetfe/toelcköp noemöe S\'« Croix,altoaer een onbekenbefiecte quam onber^n bolck
(iönu göenoegö bekent / enöe toaöt öet Sceurbuy ck göenaemt) foo öatter bele ban
ttoiben : enöebereOe toerben genefen booi t\'geb^upckbanbe&öo^leenbe blaöerenban
fekeren boom/öiebe B^ilöenöaer aen-toefen/enöe alsöoen noemöen Annedda:enö0
naeröatöp inöefelbeplaetfe een groot Crupsöaötop-göere^t/enöeöeïïdapenbau

B^anckröck öaer aen göeöangöenmetöitop-fcö^ift: Francis cv s Primvs dei
gratia FrancorvmRex r£gnat:^00namöptttetlifticöcpötöenpiincipa«
len ^^eerftJan öit quartier met nàmenDonnacona, enöe nocöeenige anöere göebans
ööcn/enöe boeröeöietegöenöarenöanckmetöemnaerï^ianckrpck/altoaeröp toe^
ber quam öen feöen luüj öes iaers 153 5« «©aer naer in öen fare 154o.naer öat öe WiU
ben/toelckiaques Quartieralsbo?enöaböemet^eb?acöt/ meeöalinB^anckröck
ober-leöentoaren/foomaeckte öe iüoninckfpnUieutenanteenerael ihöete göetoe^

Öen Meflire lehan Fançois de la Roque, i^eereban Roberval, enÖeÖejbOO^fjJaques

Quartier opperüe ï^ilootinöelanöenban Canadaenöe Hocheiaga,tot Saguenay toe-
^aer op laques Quartier fpn öeröe bopagie boo? nam inöen jare 1,enöearribeerf
beninöeöabenbanS^ CroixinöemaenötbanAuguft, enöealfooöP eenbequamer
legö-plaetsboo^öefcöepen bonöt biermöltnöoogöer/footrock^öertoaertsmetö^p
banfpn fcöepen} enöefonöt öe ttoee teflerenöe toeöer naer B^anckrpck : öP tttaeckte
öaereen klepn ƒo^tjen/toelckCpnoemöen Charles bourg Royai,öaer öpmetCpnrefle^
renöebolcöoenober-tointeröe.^en ^eèreban Roberval en bertrocnietuptBianck^^
n)cboo?öeniarei542«nkomenöemetfpnblote/toelcktoa0banö?pftflepen/inöeöa=»

benbanS\' lean aent eplanöt ban Terra Nova,göemoeteöem öaeröebooi-noemöe
laques Quartier toeöef-keerenöe naer B|anckrijck/öoo? öien öP naer fpn feggen/met
footoepnigöbolckSöeH^ilöenbanöelanöeniet enkonöe onöer bebtoanck öoubent
éereban Roberval te bergers göetra^t öebbenbe laques Quartier toeöer met
tekrögben/boerbooits/enöequaminöemaentbanlulius biermplenbobenined\'or-
leans, altoaer öP een fo|t maectetoelcfp noemöen France Roy op öe öoogteCnaer öat
lean Alfonfe berklaert)ban47>0<^öï\'^i en naer fpnftggen/alsöet te Rocheii miööacft
i\'S/roo en is öet te France Roy maer een öalf up?e ober ne!rtienen.^e ^eereban Rober-
vaibleefinöefepiaetfeneen rupmen tpöt/enöetieöeöiberfcöetocötennaeröiberftöege-
toellén/enbenamentlôckeenopberiebiereSaguenay;bantoanneerft)epgentlôckban
baerisgÖeffÖ^Pöen/enbinbeicknietbefcöiebeninaerttéggöenbanrEr^

öeöp tjatt öett i^ottittckban BiancRvöck töupjsi otttbobrnjijn /betecïcke be continue^

ken/enbeiöbeeUavenfoobeeWeben/ totbatfiettoebee tsi bcebat mbenjarebgftbïen
bonbeetenbeacötenneóötnttfó bpben Marquis ddaRoche, oocbmetalfoo üecjjte
iiptkomacgöeïöcktop fttabooten bebbenaengóetajettmbe befcb^pbmge ban Wc de
Sablc, altöaee benboo?fcöieben fpn bolck tjabbegöepïam,

Vordere proccduren vande Francoyfcn in verfcheyden andere quartieren van
Nova Francia , cn infondcrhcytopdcSuydt-cuftetc S^\'Cr o i x cndc
Port Royal.

De boojgaenbe bopagten op befe guaUtecen foo onbiucötbaerlöck afggeïoopn
3i)nbe/ fo en iö^entoel be fake baer bp niet gbebleben maer tnben jare feftfeien
Bonbert enöe b?p beeft Pierre du Gua s^ de Monts een nieuto <©ctrop herkregen ban
öen jfeoninckban B^anckröck ] bp öet toelcke öp Lieutenant ^enerael toerbt gbe^
Ûelbt ober be l^anben gfielegöen tuOcjen öe beertkö enöefes en beerticb graöen bp
jioo?ben be Uinie; enbe aen bem alleen too^bt toegljeiiaen ben banbel in pelterpen te
b?öbeninbe l^anöenban laCadie,Terre, en Cap Breton, Baycs de S\' Cier enbe dc
Chaleur, Ifle Percee, Gachepc, Chichedec, Mcfamichi, Lefquemin ,Tadouffac en«

be aen bepbe öe$ijöen banbe riebiere ban Canada, ^m op maeckte be booifcb?eben
S\'- dc Monts ttoee fcbepen upt/ enöe nam met bem öonöert enöe ttointicljbupflieöen»
ÖP Ctöepöe ban B^anckrijck öen 7. April i ^o4. en fpn repfe berbojöérenöe booibp iflc
de Sabic enöe öe cufte ban Cadïc ofte Accadie,nam 3ön eerfte tooon-plaetCe in port au
Mouton : toelcke i)p ko^tgi öaer naer toeöer berliet/enöe naer öat öp be bape s^ Mari c
öabbebefocöt/floecljöemneber op \'teplanbt S\'Croix gßelegljen aenöe mont banbe
Jiebiereban be Etcchemins op beöoogbteban bpf enbeerti^ graben en een berbe j al«

t« tooonen öabbengefoc^^
pw öeötomtersongljelöckkouöer alsinBianekröck) naer t^upöen/enöe getoecÄ
tot m port de Malebarrc / en niet gebonöen naer baer genoegen / foo berlietenfe bele
toonmgöeban S« Croix enbetranisfereerben bienaer port Royal; altoaer tjp bpf en
berticb man plante enbe keerbe felfs naer B|anckröck. Ban befe bpf en berticlj ftoi^
benberbientointerttoaelf, Snbenjare leof^.fooboerbertoaerts Moni^ de Poutrin-
court met boomemen om baer te tooonen / enbe inbe maenbt ban luhus komenbe
bp Campfcau,fonbtöpeenberckelangööbecufte/ toelckebaerbpgöebal gemombet
obmgfjbolck ban port Royal. bie be plaetfeberlaten habben enbe be göelegbentljepöt
wctjtenomtoeöer naer Bianckrijck te keeren; nam öe felbe metöem te ruggöe na^

rgck/enbeberbaeïbe aen be i^omngmne ^^oebert\'aeene te port Royal itja0 ö^^^
tnt öoapenbanbei3ailbe.^e Sefnuten bie mt ï^offtoarenbefc oecafiel»aer-nem.enbe
berfocöten aen be i^onmgmne Dat eentgbe ban ben baren bertoaertis mochten too^-
ben gbefonben met een penfioen ban ttoee bupfent ponben / boo?-gbcbenbebat ben
oberleben enbe laeübermooibenïionmckboo? beien fulc^Jbabbe aen baev-ltebenbe«
looft: enöe beekregben bebbenöe t\'geene fp becfocbten / kofen öaer toe ttoee upt öen
baren metnamen Pierre Biard enöe Euemond Maffe 5 ötebaer naer Diepe begaben/
altoaer ttoee i^oop-lteöen/öe toelcke met M^ de Poutrincourt tn compagnie toaren
Efcatbot. i^etreöen/een fcbipbeeröicb baööen. öefe i^oop-lteöen gbetoaer toieróen öat
1 ƒ öefe Sefupten mét baer bagagte/fcbeep toilöen gaen om meöe ober te baren/Coo en
toüöen fp tXelbe niet lijöen / Ceggbenöe öat öe i^oo^t ban öe l^ontnck nocb te berf^
toa0 / öat fp Iteöen niet ban fin en toaren baer miööeïen te bangben aen een Colo«
nie / biete öaenbaöt tot öebotie ban öen èpaegniaaöt/enöe bat fp baer goeöeren
niet berfekert en bielöen int g^efeiftbap ban bit bolc^ken j te b?eöen jijnöe eenigfie
anöere Beligieufe ban toat o?D?e fp oock mochten toefen oberteboerenj maer geen
3efupten/ten toaer bet öei^aninginnegbelieföeöeSefupten alle te famen öertoaertö
tefcbickeni batfp anöere baer upt-ï^e!egöe penningben begbeerben toeöer te bebben,
i^aerbee!öoen0/öetoop-lieöenbaaftaenöeopbaeröuckj toeröen öaei ttoee öup«
fentkroonenbpöei^oninginnegbeo^öonneert/omöelettoeetoop-lieöenupttekoo«
pen enöe bantoegen baer berfcbot te bolöoen:ï©e3efupten beben biee op een collecte/
enöe kregben feer beel gbegbeben; kochten be i^oop lieben upt /enöetraöen in com-
pagnie boo^ be helft met be JI>one ban Poutrincourt, npt-toijfenöe feecker connact
toelck in öe hißorie ban i\'Efcarbot 10 te lefen, \'©oo? beien ttoift toeröt öe repfe naa*
port Royal eenigbe maenöen berachtert/ foo öat be ^one ban Poutrincourt met be
Jefupteneeröban Diepe t\'3epl ainck tn lanuario lón. enöe arribeeröete port Royal
op 0mc)cter-öach öaer na: <©efe bopagie öoo? baer lang-toijUicbept en konöe niet
öan fcbaöe gbeben^ enöe öe lefupten öaer ghekomen sijnöe thoonöen <ïrac)c haren
aert / enöe begonnen haer met bele öinghen te bemoepen bie bupten haer beroep toa<
ren i enöe tn haer beroep felf0/ öioeghenfphaer feer onöifcreteltick/int regarö ban
öeU^ilöeenbeanöer0/fooöatöaergrootmif-noeghenbieltuüfiéen Mons»^ de Pou-
trincourt enöeh^er, i^ier op keeröe Mons"^- de Poutrincourt felf0naer B^ancrtjck/
erilietaen^n ^onet <0oubernementin sönplaetfe; öaer be3efuptenpmmer0foa
qualbc met acco?öeeröen: M^ de Poutrincourt nu in f^^ancrijck 3ijnbe/enöe öoo? foo
beelonbjuchtbare bopagien toepnigh miööelen bebbenöe op een nieu le equiperen/
foo hebben be 31efupten öooiöenintereööiefphaööeninbefenhanöel/hemloofelöc«

kengheraöm/öeMarquifcde Guerchcviiicmeöeintelaten in öenhanöel/ boo^een
fekere fomme gelt0; foeckenbeboo? öefe miböelhem teberooben ban t meelïebeel ban
öie lanöen/ enöehcm alleen te laten behouöen port Royal €en ban öe iefupten met
namen Gilbert du Thct toeröt banöe Marquife öertoaert0 ghefonöenomban haren
t\'toegeöenhanöel te helpen ö?ijbenj enöe M^ de Poutrincourt bleeffnoch in i^^anc«
rgck» ^efen Jefupt te port Royal opt fpoeöichlïe aengekomen sönöe / hielp öe fake
boo^t0 gantfcb bertoerren; foo öat öe lefupten öen jongen <5ouba:neur ejccommuni«
ceeröen/ enöeöenöienüganfchopfcho^tenboo? ettelöckemaenöen; toelcköaernaer
0002een gebepnfbenbjeöe toeöer her ftelöt toierötten Gilbert du Thct 3efuptterugge
gefonöen naer B|ancrrick;öe toelck öaer komenöe öe faken ban Mons^ dcPoutrin-
courr op nieuto0 int bertoert ftelöe/foo öat hetnooöighfecour0 öe Colonie ban port
Royal niettnttjtöJ en toeröttoegefonben/toaeröoo^t\'bolck toelck öaer gelaten toa0/öe
toin^erm^tftoaerongemacengeb?eckbanbib|e0öoo^b?ochten, ^aerentulfchenfoo
beben öe Sefupten haer befte om öefen ^)èere gantfcb upt te fthoppen en felf0 poaeffie te
nemen ban alle öie lanöen/öoch alle0 onöer öen naem ban öe Marquife de Gucrchc-
viiic booinoemt: berkregben ban öe ^^oningtnne bier Centen ofte t^abillioenen ban
be ^oninc/ met beer ^munitie eitanöer0:inf-gelöc]c oock ban anöere feer groote gif«
tm: foo öatfe in ivi artio i 3, een öejl bolck0 ober boeröen; namen eafl polMie booi
öeMarquifcaen CapdclaHcve:enquamenboo?tteportRoyal,baerfemaerenbon^
ben öe ttoee lleTupten enbe noch ttoee anöere i haer 3iefupten namen fp met / naer
öe itiebierePenucgoct ofte Norumbegue/altoaerfpbooi baööen baer feibenneöer te

il:

Éi

er.

\'■■fc\'ii\'

banöen lanöe:öe Sneïcke ko?tjs öaer naet öe Cngeifcöe ban Vi rgin i a ^öie met een fcbïp
opöïecuaetoatengöekomenonöeetbelepötbanCapitepnArga]!) tnaeifcfioutoêen
ban t\'aeene öaec palTeetöe enöe bp öete Sefqpten toietöt boo^gbenomen; toaee bp öeCe
op t Ipoeöïcbfte öaee na toe quamen/ om tebememen toat boïr bet toaSi öen ïeCupt da
Thet, t\'Cngelf^fcbtp gbetoaee bjojöenöe tiep alavme/enöe bebe t gbeïcbut op öe
peiicbe ïoOèn j be toeïcke öe ƒ eancopfen foo bappee met gb^löe^emunte betaelöen / bat
fp bee b^p boot fcbooten/enbe onbee anbeven befen du Thet, enbe böf quetöen;enbe
öaee meefteemaeckten ban öec lefwptenfcbip /nemenöe öe ttoee eeUecenbe leïupten
gehangen / enbe tmeeaenbeel ban t boick/ upt gbenomen eentgbe öte göeblucbt toaren
met be aoepe: Capitcpn Argai nam öe Sefuptenenbe eentgbebanöt-toetxkjs-ftcben
gebanckelbckmetnaee Virginia jbocbquamko^tjei baecnaec toeöec/öeSefuptennocö
bp bem boubenbe / enbe befteueecöe öe lo^ttficatten öte öefe fefupten te PemtegoUet
baööenbegonnen; enbeinptaetfebant tóupö toelck fp baee baööen gbeplant / teclj^
ten bpeenpüaerop/enaoegbbaec aenbe toapenenbanöenliomnc ban

tannten. i^anc^elijckebeöebpte s» Croix,enöeöackbanbaetobernaeeportRoyale
altoaevfpntentanbtbonöen/öooiöten Mons«^ de Biencourt fone ban Poutnncourc
op een tocbttoaö/fooöatfealleocooföentoatfeöaecontcentbonöen/blaken aUe0/en=^

beöakenbeeeÖeaenbianöt/öenamenbanMons^ dc Monts enPoutrincourt bte tn
^aeengeboutoentoat:en/bteutoenfpupt/ertöeameeeöenöegant(cbeplaetfe.Mons\'
zf cou r t quam öaa- tnöen tace 1614. enöe bonöt alle^ geöeftrueect enbe keeebe

I \'«♦^"w^gaenDe<fi.aptttei bebbenmpberüOigensüerg^^^^ e^»^»» mfw«^ jj »^«..vv^^v.»
^i0booiöenomen aenbe ^upb-sööebanött lanötban Nova Francia:fuUennuboo|:^
öer fommtertbck bethalen t\'geenebp baer tó gbeöaentnt Jtoo?öerquartter. Inöen
lare i^o8,beranöeröebe Marquis de Monts fort beffemg /enbelatenöe M^ de Pomnn-
courtgöetoeröenmet port Royai, enöeöeomleggbenöeplaetfen/berkreegb op^^

iaeï;enl)equamrootoeöwnam®XS ©tfwww^^
beïtoarnsotwiboop/ro&a&maltonöSrantewöwe^

feonmt?50j}tmatAt toietW proteaeur ban befe tnttepjintoi I tnbc tP
^ ï-teutcnant ^oo bat ^ totbetboojbé Weïbt^-waii be tepfe toojnam

quaittei\' hm 10, April;tnt»e quam te Qucbccq hm 7- May ^ altoaev W al t\'bolck
UjelcK lip öaet gtïelatm öaööe / mü} kloeck enöe götfont bonöt i enöe opt tapoit ban
eenen met namen Nicoiaus de Vignau, (öetoelcKebeeklaeeöet\'booHeöen jaetión^
göetofe I te öeööen tot aen öe ^^ao^t-^ee / enöe alöaev öötfttn te ötbötn ötttoiack
ban een Cngelfcöfcöip / tnöe ötergljelöckeömgöen meer) namöp een bopagie bo^en/
omeenöeur-tocötnaer China te binöen/öann^ langöe moepte enöe beel töts titx-
loien/footoerötöp öebaïfcöept ban öefen ïeugöenaergöetoaaV öie nopt fultjf gefien
öaööe alsöpboo^gaf/nolïtefooberitgöetöeelii ^ooöatöpm fpn booi-nemen be^
ö^ogösnsönöe/tneöerom keeröe ban toaer öpgötkomentoas: enöe ban öaertoeöer
naer l^ jancrrjck, WM boo^tö bekoitten tö ban öefe tooonplaetfe op öe groote
biete/enöe of öe felbeöaer noiö continueert/ enbinöenietfeiierjsban tefeggen: alleen:^
löcuöateenbanöeonfe/öieeenigeïarenöertoaerts getoeeüiisin i^ieu-^eöerlanit/
getupgt öat öaer ^iföen quamen aent foit bp öe onfe göemaecHt / öaer top öier naer
füllen ban fpieKen/öie eenigöe lappen enöe Öucken ban kleeöeren metb^ocöten/öie
opsijn franfcögtllelöttoaren/enöeberHlaeröentefiomenban Qucbccq, enöe eeni^
^e francopfenin öaer göefelfcöap götbaötteöebbett/bieonbertoegöeng|ieeo?ben
toaren;^it isfelier öatöefrancopCmnocö iaerlijcr öaren banöel op öie quartieren
ö^öben/öanoffpöaereenigöeoiöinarietooonplaetCmöebben/is mp onbekent ö^t
öefep^ofeöuren kan eenpeöermercken öat öettebergeefö i& f bolck ergens te brengen
öaer göeen boo? raeöt en is totbeboo?löck onöer-öoubt ban öe lieöen/ ten fpmen
baer in ban tijöt tot tgöt boo|-fie; ofte opt Ipoeöicöfte öe faken öaer naer ftieret / öat öe
lieöen öaer felfsöaa piobifie mogljen ^toinnen / öoo? t boutoen enöe befapen ban
tianöt: <0ock öat öet niet göenoecö en is een fa!« te beginnen I ban bat öaer miööe^
ïen moeten 3ön göereetom t begonnen toerck teberbo^öeren / oftaj^rentupt t\'lanöt
felfs te trecken/ toant alle öefe Colonien 5ön tot niet gljeloopen bp g|eb|eck ban miö«
öelen / enöe berbolgö/ enöeöoo? quaöeojö^e: foo öat anöere öaer öaer aen moi^en
fpiegöelen.

A E» No va Fraticia faek het Unit, yyelcknu eenighe volgende daer in de ghe^
meyneflîjl^mde de direSite y m de Enghelfche dïe dit quartier eenighe jaren her-^
yyaertsfterckjyehben beyaren^endeoockjen dee le hehben ontdecktjnt gemeyn noemen
Virginia j bepaelt pijnde tuffchen de hooghte yan yier en dertich ende yier en njeertich
graden by Noorden de Linie: hebbende aen de Ooft-^Jjde de groote Zeeaen de Suydt^
Vj^deProyincieyanVlondsLf ende aendeJsloordt-T^jjdede Provinciën^anNowsL
Francia,-/«e» de Wefi\'T^ijde de limiten noch open ende onbekent/Dan om eyghentlijck^
tejpreken , fèo en sireckt/tch den naem yan Virginia fio yerre niet, maer ü een yerre
kleyndergedeelte,confinerende ;»^^Florida aen deSuydt-Tijjde^ende toorts <vQor dry
nfié> rr^^Âa» û^^^L^^ja f*A7/i/i»«///»M j tfi ^^fitsu dat ««/tr/i^T, tWc^ door Sir

gradenjjoo ts het, datmen dit deel nu ordinary Virginia heet, ofte yyei my
deeUn, te yyeten ruan dry oft r^ier en derttch graden af tot de neghen en dertich,
y-felckyyy hier naerparticulterHjcifuUen beßrtjyen ende het yoorder deel yan dit
quartier tot delimitenyanNoY^VimchtoeMben onfi Nederlanders joor eenjek^,
gedeehegenoemt Nkn^Ncdcthndt^doordientfehe by de onfe eerß ontdec^t endebe^
\'\'fy^egeoockbeyyoontügheyyeeß, endet^oordelijcße ghedeeltehebben d^Bn^
eenighe j^ren ^Ncuvv-England begonnen te noemen, Ende

hoeyyelyyy dit gedeelte infyoorgaendeboec ten deßlehebhen befchreyen,yolgens
nedeFra^ yanmdruc%hebben uyt^gegeyen, fio fallen yyy niette r^er
hy rvoegheneen naerder befihrijyinge,ghelijckalsdefelye by Cafttainlohn Smmu
uyt-ghegheyen^^ doch eer yiy daer toe komen Joo en hebben yry f^^et yyf n <voor by
gaen de ontdeckinghe ^an ifiauartieren,eertijdtsghedaen by lean 4e Verazzano

Florentin,doorbeyelende op dJ{oflm cyan dm ConmckyanVrancri^\'kyy^lckc yyy
hier ryer-polghensfallen inyoeghen.

ehan Vcrazzàno ttti 5Fto?emi)n / ft&epî5e mît
Jaö enöe commiffte I öan ƒ eancopis öe eeeöe i^onmck öan
B^anchnjtk / öen 17. lanuar. ï 5 24. öan öe Cplanöen ban
Canaïten ; enbe nam fpn couris ïïaeft-baaertö met een fcboo«
nen<0oaen tornt / enöe boeven tn öe tflt ban bijf en ttointieb
öagbén bp giffinab toel 500. mijlen ; baee naer Oelben fn baer
four0 îî^ellten ^oo|ben/ foo batfe naer anbere bijf en ttoin«
ticb bagben feplenö /een nieu lanbt onöeekten/ öat leegb bp öe
toater lagb / enbe bp öe bieren öie fp öaer fagben I oo^öeelöen fp öat bet betooonöt
ntoeatoefm; enöeüreclïte naert ^upöentoei jeplöen toel bijfticftmblen lang^ öe
tnfte om een beguame baben te binöen/ öan öie ^upöt-toaert0 upt niet binöenöe
keeröenfp naert i^oo?öen / öaerle oock gbeen baben en bonöen / foo öat fp bet létten
bp öecuöe/ en baer boot aen lanöt fepnöenöe /bonbenfp öaer beel bolck^ aen Üranöt/
bie öe blucbt namen / enöe fomtötö ittet bertoonöeringö op öe CjjiiOeiten bleben
iïaen gapen ; öan epnöelijcköoo^ teeckenm berfeeckert 5ijnöe öat baer niet0 en fou«
bemiS^ieöen /foo toefen fp baer een goeöe plaet0 om te lanöen / enöe p^elenteeröen
bun oock ban baer bictualie. C bolckginck naeckt/ upt gbenomen batfe baer fcba«
melbeptbecktentnet feecker bcïleken0/ toaren b^upnbancouleurj ftoart bap?/ an«
öerofrapbanfatfoenenöe toelgbepiopo^tioneert Cllranöt toa0 beöecktmet fbn
fanöt /toelckrööin feecker klepn beubeltien0; enöe öaer acbter toa0 feer frape boo«
gbegronötenöe beelgbeboomte. ^it lanöt öat bP eera onöecktetoa0op öe boogb«
te ban bier en öerticb graöen bp |^oo?öen öe HLinie l jn een goeöe enöe gbefonöe
ïurbt; fp bortöen öat öaer in öe ^omer meeft i^oo^öt-ïï^efte enöe îî^efte toinöen
regneeröen/ met klaer enöe belöer toeöer enöe toepnicbregben0i enöeboetoel Ijeteen
blacke ftranöt toa0 / foo en bonöen fp bet öaer niet quaet liggljen met öe fcbepen/
öoo?öien öecuftefupberijöban klippen, ^cljepben ban &ier/ boubenöe langb0 öt
enöe / toelck fp bebonben te ftrecken naer bet <^olïen / en fagben continueltjck beel
bierenaen lanöt, 5©aer naer bebonöen t\'lanöt te ftrecken naer bet Jloo^en / enöe
batbem beel fcboonöer enöeplapfanter op öeöe. îî^aren öaer aen lanöt enöe bon«
ben bet bolck bp naer al0 bet booi-gaenöe ; fagbenber beel ï30öngaeröen öie op öe
bomen klommen / öe toelcke baer beöuncken0 toel goebe b|ucbtên fouben gbeben/
tn bienfe toel gbecultibeert toaren gbetoeeft. ï^oeren foo al boo^t0 lang0 be cufte
naer baer giffingbe toel bonbert tnijlen/ öaerfe een fïapriebier bonöen i öaer ftreck«
te öe cufte toeöer <Doa-toaert0 aen/ öe toelckefp boo?t0 bolgbben bp be bijfticb mijlen/
enöe onöeckten öoen een eplanöt toelck baööe öe fb^meban een triangbel / liggöen«
be tbitn mijlen ban t\'bafte lanöt / bol bian bergben bie bicbt met boomen begroepet
toaren;enöetoelbetooont/toelckfpnoemöenCiaudia. tójftbienmöïenbeéerbon«
benfp een goeöe baben / öaer fp feer goet enöe tracktabel bolck Sonben /öie een iio«
ninc onöer baer babben / toelck gbekleet toa0met een ï^erten bel / konftelöck g^«
to?ocbt; bonöen onöerbaerbeelrooötkoper/öaeröefeï^ïlöegroottoerfk banma«
ken. ^^itlanöt toa0 gbelegljen op öe boogbte ban een en beerticb graben enöe ttoee
beröe/enöeftreckte <Soft enöeö^eft j öemont banöebabm lagb open naer bet ^up«
ben een balf mflle b?eeöt/ ban binnen in ftrecktefe <aoft ten Boo?öen ttoaelf mi)«
ïen/enöetoerötöaer b?eeber enbe bieeöer/enmaeckter een aolfo öie toel ttointicbmi^
len grooti0/öaer bijf klepn Cplanbenin lagben bie feer fcboon enbiucbtbaer toa«
ren, Intmiböenban bet in komen ban befe baben i0 een rotié ban fteen/ bequaem
omeen jfo^tofteCafteeltemakenomöebabenmeöetebefcbermen. ècbepöm ban
öaer ben bijföen May, enöe liepen booïtö langb0 Öe cufte toel bonöert enöe bijf^
ticb mijlen / binöenöe rlanöt al bp naer tfelbe/ öan öatbet toat boogöer toa0 met
eenigbe bergben i öe cufte ftreckte bp be böfticb mijlen <0oft-toaert0 / enbe öaer na toe«
ber l^ooi^öt-toaertaen/bonöent\'bolck baerfeeröi®frentbanbetbooi-gaenöe/toiant

aevtvijck baee ban felfs tS boo^t biengtjenbe. ^p en fiabben öbeen-berlep graen/
cnbeenboutoben beaevbe oock met/oock en fcljeenbtt ïanbt met bequamte toefen/
om eenïglje b^ucöten boo^t te b?engötn. ^is fp pets toüben manabcfen/foo qtia^
men fp op be klippen enöe lieten aï t sfjeen fp toilöen/enöe epfcöten öaet boo? meOen/
bifcb-baecken/enöeöierötjelijckeöingljen/ enöe en toilöent\'bolck niet laten te lanöe
komen I toat courtefie men baee oock p^efenteetöe. H^aven in fpöt ban baee toel
eeniööe mijlen int lanöt / öocljfcöooten met pijlen naer t\'bolck/ enöe blucöten öan
in öeboffcfjen.^penbonöen int lanöt niets baneenicjbetoeeröe/alS teer öicbteböf^
CcbenenöefeJieretooeae ba\'öen/öietoeleenicbminevaeilcbcneninficöteöebben/toant
t\'bolck öaöt ttni^t kopere teeckenen in öe ooien öangljenöe. ^cjepöen ban öaer
baren kours i^oo|öt-<0oll aen ftellenöe / langljs öe cuae/toelck fp plapfianterbon^
ben/enöemetblackegronötfonöer boomen/ met boogdebergbtnbinnen s\'lanöts;
fp onöeckten toel ttoee en öerticb eplanöen / al öicbt bp bet bafte-lanbt gbele^^en/
3Dnöeklepn / met beel kromten/ makenöe beel goeöe babenen enbe canalentnffc^n
bepöen öe eplanöen in / enöe foo boojts feplenöe i^oo^öt-iJ^oft-toaert aen/qua^
men naerljonöert ènöe brifticb mijlen feplens /aen bet lanöt öat tebo^en bp öe a^iit^
toemnonöeckttoasöbetoeeö/opöeöoo^tebanböfticbgraöenbp Boo^öen be
nie. Ban toaer fp refalbeeröen toeöer te keeren naer Biancrijck / enöe arribeeröen
te Diepe in luiij öesboo^fcl)?eben laers 1524» Snöitberljaelban Verazzanos bopas
ge binöen top öe gbelegSjentbept ban öefe gantfcje cufte/int gros befcfi^en /toant
bet lanbt bier in fulcker manieren upt en in ftreckt / als top ten öeelereeöe öebben ge«
öoo?t/enöenuboiöer fullenöoo^en: göelöck ÖP m toepniiSij plaettm te lanöe
toas / foo en öeeft öp öe göelegöentöept ban öe lanöen enöe bolckeren niet naeröer
^\'^^^«enonöerfoecken. Haet ons nu bojöer fien toat öe engelfcöe/enöeöeonCeöaei;
wan öebbenonöev-bonöen/enöeintlicöt gjjebiaföt»

De ghelegentheyt van dit deel van America welck dc Engcifc nu noemen
New e n g l a n d , by Capteyn Smith befchreven.

Cod^^^^^^^an fp^eeckt / üreckt ficö ban Pennobfcot tot Cabe ^eru cn
banhS^^^®^ mijïen/bpeen recöte Uime ötöanöt be

rente w!?^ v t«fffÖen toelcke palen ick göefien öebbe / ten minöen beerticö^bjie< pcudc
floeöe öe ^ee cutte / enöe göefonöeert bp öe böf en ttointicö feer

^^ to^ïcto beele öaer ankeringö iS boo| böf öonöert feplen ban
S^t Sii]?^® in fommigöe oock toel boo? bgf öupCmt; enöe meer öan ttoee
Ken 5Önbe met goeöt öouöt I toelcke ^ meer goeöe

öcccfcöappettopfjaerfeïfjsistjti/ itocötansföoutïettfpbe Bashabes feattPennobfcot i»
toaoi-naemüeonöetjïaci:. 5^enaeacD««l%kanöbeöettcfeenöpname5ön öe Matca.
hunts, ttoee pïapCante <^planöenban tjoben enöe koo^n-beiben/ een molm ^ee ban
t\'bafte lanöt af itgggettöe: öan Totanc, Maffachufet,Pocapawmec, Quonahaffit,
Sagoquas, Nahapaflumkeck, Topeent, Seccafaw, Tothcet, Nafcocomacak, Acco-

mak, Chawum j ^^e anö|e 30« al gfjenamit MaiTachurcts, ban een anöec tael/ öu^
meue enöe conöitte / aen langenöe jjaten jjanöel enöe koop manfcjiap ^ tot elek ban
fifaee tooonmgen begoo^en öibeeftbe öoipen enöe boltkeren/ enöe bp baee eelatten enöe
befcb^öbmg^n/meeeöanttomtitbbibeefcbetooon-plaetfen enöeeiebieeen/öte bette
telariöt-toaerttn örecken/telfötot ötoeeffte geoote lacken/öaerfeöemeeö ban baet;
bebeciö enöe ottert bangb^ en öooöen. t^an Pennobfcoc ^t Sagadahock befe cuöe
al beegicb / Cplanö;n enöe geoote totfen / öocb betoaflen ban alle foo^ten ban fcap
bout /totöenbontoljan bnpïen /booten enbe fcbepen j met een oniftelooflelncke me^^
mcbtebanbifcb/ö^booelte/ enbefbnöecltngegoeöe b^ucbtentot b^oef ban be men=:
i fcbem Aufleben Sagadahock, enbe Sowocatuck, 3bnmaee b^p ofte btet: fanbt bapen/

maer tuflcben bat enöe CabeCod feer beele;mfbnöerbeptbecuRe ban be Maiïkchu-
fecs, lbo btberlièelöcli ööetiiengelt met boogbe/ klategbe enöefanöigöe öeubetótn
j: een plaetfe j enöe öan lan^e llreeken ban biberfcbe fbo^ten ban gronbt/enbe bter kan<

! tenbanÖee«opanöerplaetfen/fbob?eemöeltïckberöeeltmet aöeren oftebepnenban

btberfcbekouleurenaliSfiertßeentot ttmmeragten/ftbaltenbooittcbelö / mo^toeöeen
I omfoumapfenenbefmttfenbantemaken/ ömgtoenöepfiermtefmiltenj foo öatfe

feer gbelöck 3ön öe cufte ban Deuonshkc, enöe men fbuöer naer mijn mepmni^ fiilc«
t keltjm-lleen können maken;Oft foo fp ntet en5tjnban0elticke qualitept/foo kome»

lp feer na bp: enöe ött alle0 boben be anbere abbantagteufe gbelegb^beben bte tck
baergbeobferbeertbebbe/batmbtmbetmtneraelfoo goetpfer enbeöaeltoo?tbebon*
ben/atótcktoeterfelbè tetoefim/btnnen bepalenbanbet lanbtjfooboiftickn^
booft te panbe ßellen (bebbenöe maer boïdk öte toetenfcbap baööen om öe Simplicia
! I bte öaer gropente beneftcteren) te bmben baer alleiof toat noobtcb tot maken en upt

ofte beertbten mölen. Booitoaer befe fanbigßeenöe Öeentgbe Jeubelen/ foo toel be*
planbtmetbobenenöekoojn-belöen/enöefoo toelbetooonrbpeenfrap/ ftercken^
betoel göep?op^Äoneert bolck/ be groote banbe boomen bte baer toaOen/enbe m
fonöerbeptöegöetenMpertfteptbanöelucöttoel aengöemerckt jtjnbe/fboen kan men
i ntet anberö oo^beelen oft bet tó een up^nemenbe lanbt bepbe ban gjjefbntbept enöe

biu^baerbept. pimctpaellle ftapel öaer men booi eerft rekentngb fbube kon^
I i nen op maken/tó bifcb\' ï^ier tó oock alfbo goebe ijronbt atóeenttli macbltggöenop

^. be boogbte ban een / ttoee enbe b|p en beerttcb graben ^ enbe foo b^ucfttbaer / bat bp

f {mm guettte eentgjje fbo^te ban graen totl boo?t-b|enfi®en / bocft b een beter altf

I b\'anöer: boe toel be ^omer bter ntet foo beetentó / enbe be l^mter kouber aen bc

aekant/atófiJ3önw£^\'^^P^^öeAfiaopbelelbeboogbbeni bejSintet tegbenftaen^
be/pïantetckeentbupn/aenbetopbaneenkltpptcb<j^planbtop beboogbteban b?|»
m beerticb graben en een baK / bter mölen ban t\'bafte lanbt/tn Mai o, toelck foo to^
nam /bat betont tn luni ent« luhj btenbe ban lalaet krupben j enbe al fboiten ban
l^ee können bter op öe €planöen oft baif-€planöen / toel enöefekerlijck gbeboeöt
too^öen. VOat öe btffcbtngb belangbt ^ Mart .April, May, en ballf lun tó btec
abunbantte ban Cabeljanto; tn May, lun, luii, enbe Auguft ban ^teur / toelckerro-
gben beCauiar enbe Potargo^ben;en ban l|iartngïjtó baer een on-uptfpiekelt)c«
ke menicbte opbe cufte. Jntepnbt ban Auguft, september, Odober enbe Novem-
ber bebbptoeöer Cabeljauto. ^oo batmen bter m alle fapfoenen bem kan bienen
ban btfcb. C tó bupten ttoöfel bat baer g^noecö foutö fal können toerben gbe^
maeckt/ïnbetoij* menbepannen p?acttfeert/ kanmenbembtenen ban t\'gbeene baer
reebe tó. Ban feekere beften btemen noemt Aikcrmes, toefenbe ©en fcbelltngben
t ponbt toeerötcb (öocb tó toel boo? berttcb enbe beerttcb fcbelltngben t\'ponbt ber^
kocöt) kan iaerlöckjö een goebe quantttept berl^elt too?öen. Snrgbdöck ban be
tnufcu0 ratten kan fonöerltngb gbetrocken toojöen bp be gbeene bte jjaer moepte baer
;,aen toiüen befteben. Ban 25eber0 / <atters / ^©arterö / Itoarte Boffen enbe anbere
kofteitické bopermgb kan men laeelbel^^ oft feben buplêm tiebben enbe meec

inbten men ht eanropfen fiaren öanbeï konbe öoppen; bijf en tteinti^ bupfent toa^
tenbee m t\'iaee «pt öefc ^oojbee quavtieren in B^anenjck öbeteacijt. U^at
^önen baer metter tijt rouben können gebonben too^ben/ moet ben tijt ieeren ^ be ap
parentte 10 feer groot.

^t bjateren jijn teer fupber / komenbe boo^ts upt ïjet mnerße ban be rotfigfie
bergben.

^e krupben enbeb?u^ten sijnban biberfcïje foo^tenjalS Alkermes, Co^renten oft
eenb^ucöt als Co^renten/ fl^oer-beßen/ö^ön-gaerben/ljmne-befien/ Crupf-befien/
^^txpmml ïldalnoten/ l^afenoten/ etc, l^ompoenen/ ^ert-befien / 25oonen / eerten/
enbe Mayz ^ tenfoo^te ofte tbjeeban biafcb/ baerCefjaernetten banmaken/ enbelönen
omtebtó^en.

B«élberbanbe göebogeïte: beeï foo^tenban bifcö: enbe beeïberöanbe bier-boe^
tigöe bieren.

\'-p\'^ob^beïöcköe beel (fegtbe felbe) baer ick toaö / is be Bay ban Pennobfcot, cw.
A toïeickis eoa enbe«3ca / i^oo^bt enbe ^upben meer als tljien mijleni ban
mgngbelegtjentbeptbjasfulcks/ batickmpmoft laten gbenoegljenmet bet beröael gouct,
^nbegbeeneöieickbaerinbebapbonbtj alstetoetenbatbieriebierfeer ber te lanbt
toaert in Uepsen bjel betuoonbt toas bp beel bolcks/ban batfe ban ö«ps toaren/ofte
om te bififben tuOTcficn bepben öe eplanben / ofte te jagljen in be lacken enbe boffcben.
^ebapeisbolbangroote eplanöenbaneen/ttoee/Ces/ acfttenbetfjien mijlen inbe ,
lengbe/ toelcke öieberöeelen in feer beelfrapeljabenen. \'Ient<0ollenbanöcfebape
tooonen be Tarentines,boot bpanöen bant bolckbat top fp^aken; öaer tooonen öe
ƒranfcjie. j^oo|bt-BifyeÖ;ban PennobfcotisMccaddacut> aenbeboetbaneen Jjoo«
^mbergö/inmanierebaneenfo?tre05etegJjenbeTarrantins, gjjelegfjenaen öe Joo^
^faergbenban Pennobfcot, baer be ^ee tegben üaet; toelck men boben alle ber«
Dmbcrm^jUjclfeObienoftacbtienmijlenmatifien. Scgochctisbenaeöe/öan Nuf-
concus, pcmmakid enbe Sagadahoc: riebier Op (öaer be li^efterfcbe Colonie
^tDts toas gfjelegt) 3ijn be Anmuckca wgcn, Kinnebeck, en anbere meer/ öaer eerti^ champi.
Sö^belöm met kojen beplantsön. Hangs befe riebier 40, oft 50. mijlen en fagb ick
niet ban Ijooglje bupnen ban rotfen met fjouöt ober-groepet j maer öaer be ^ilöe
tooonen/is öe gronöt leer bet / enöeb^ucjjtbaer. tiaeö-toaeit ban bele riebier is öe te^uy.
tontrepeban Aucocifco ,inbenbobem ban een b^eeöe enöe öiepe bape/bol ban beel
groote eplanben toelck feer goebe öabenen gljeben. So^xrocotuck is naeö op een champL
puntban een bzeeöefanöt bape/toelck beel klippen en eplanben beeft/maer noemtdc
gwtcö goeöe öabens / als boo? bereken. Ö0aer al befe cufte tot Pennobfcot, m
cZïf^ï öls ick fien konöe (Doft-toaert aen / is niet öan fulcke öackeligbe klti^ coct.

enNfteenigfje epianöen/ öat te bertoonöeren is m foo groote boomen
nSÜ!?"^ toaften. Cis een lanbt om eer ban te berlcb^icl^«« / ^pte berluften;
eÄ! ^V^^ ^^^ öaer foo bifclj-rftck / als pebers licbt te binben is j enöe befe bar
battoeï^^ berftenban goet Doubt / fontepnen/ b^ucbten/ bifcf) en göebogtjelte/

toelbemftefooongjjefienis/ batbeballepen/plapnen
tSlflt naS^Ä ï®« ï\'^anbt / toel mogben b^ucljtbaer m ^ ^^^ ^^ cufte ber«
SSÄ®^^ Accominticusenöe Paffataquack,5önttoeebegijiamebabens

toare/können contenteren/ bocb trnmbeel lanben
^l^SsAr^,öaben/ cnbebe bape istoatteberrebanbebiepe^ee. l^ier
tó ÄÄfn^ bSi enbe op beel koo^n-belben. pent O^ofien
Ämö\'eeiibelft ban goet gras/ bequ^ tot
toepöm / met beel fcljoone reecken ban léoer-befie boomen / enöe anbere / f^ be«
guaemom bacr een toooningb tebefaben/ 0002 bien bebabenfeer feecker is. Naim-
fc^ Öpe toel Ijet rotfigljer gronbt is / /toant Angoam is lanbiclj) is niet gfierin«
SDer / foo beel be öaben/ oft pet anbers belandjt / ttim bet bolck upt i^^nomen.

atom öape inj öatvto fommiötie toomnaljen en hcwj^n-toeiöen toonöen i fp teggfjen

gacrts bawnöanOelöaötien/fooen|)eböe«b3pmetnaeeöei;onberfocöt, mtCplanöeniban

R V^ dcn be Maccahuots jijtt aen be tBeli-söbe toan befe bape/ baee beelCplanben5ön/enbe
£sé hoec fonbee gueaiebeelbabens jbanbolgt tianbtbanbeMairachufecs, toelckis t\'paeabijs
fteiicnae ijgj^jjjjjjjgl janöti toant ti«^3Önbeel Cplanben al met hom beplantj £^oevbefie
HcldZt boomen enbetotibe tbupnen/enöe goebeljabenö / enbebecuOe meeOen-beel booge
bay,c0ae feieptghe tn^t fanbi^äe jjwebelen. ^t %u cuttemt boo^ bp baren / bertjoonbt al
ae vosha- benen groote Hoom belben/enbeel troupen ban toel gbep^opo^ttonem bolcfe:
""" maer be franfcöe hit^tt toel fes toeken toaren gebleben/enijaböen ons niet ober
öhelaten om be IBilöe ober te eicammeeren j te toeten / öfter toel b?p buplent menfcfjen
OD befe eplanben toaren; enbe öe nebiere beel öacb-repfen te lanöt toaert in looj«.
mp bebonöen t bolck ban ött quartier leer bnenöelijck; maer In öaer furie oock feer
balpant, ïBantop occafieban ttoittöie top met eenerkregöen/boer öefelbe ntetöip
mea-ober öe öaben ban Quonahaflit op feker klippen öaer top moetten pafferen/ en=
öe fcöoten öaer met pijlen foo langö naer ons als fp mocöten, ^an komt göP tz
y vortby ^^^^^^^^^ gj^ fjji; öaben en goeöt lanöt / enöe niets göeb?ekenöe öan inöu^
tlZ^t Crieusbolck. i^aerbeelb^ientfcöap opeen klepnooifaeck /bocöten top met beerticö
dccraen ^jj \\mU\\tt\\ bau t bolckj cnöc öoe toel öaer eenigöe öoot bieben / enöe eenigöe gbc^
dTf^h. Quea/footoieröen topobereenup? tijt|itocön:b|ienöen. Cap Cod tst\'naeOeöatöem
fcKcaoe- ^efenteertitoelckalleeneenöooft-lanötisbanöoogöe fanöigöe bergöen/ ober toaf^
fenmet ßrupcken banpön boomen en bier-göelpck/ een excellente öaben boo^alle
Capbianc. ^^^^^ ijefeCabetoo|tgöemaecktbanbeZeeaenö\'een5ööe/ euöeecngroote bap
aen ö\'anöer sööein fojmeban een fickei i öaer op tooont t\'bolck ban Pawmet,enöe
tnöen boöem ban öe bap t bolck ban Chawum . groote bape öie öefen öoecK
maeckt/met öetbaöe lanöt too^t bp be onle göenoemt be Staten Baye, enöe öeklepne
öiebanöekromtebanöenöoeckfelfstoerötgöemaeckt Fuyc bay,) 25innen Mt bap
iS een fupb^e cutte / öan black /foo öat men toel een möl öaer ban öient te bipben^
champiainmetfpnbercketoasöaer op a^t boet toaters toel een mpleban Oranöt;
bonöen öaer een goeöe^aben toelckfp noemben port aux Huiftres op öe öoogööe ban
ttoee en beerticö graöen/ böff mölcn ban Cap Blanc,toelcke Capeban öefe öaben
legöt Boo^ö-^oo?ö-<0oömaert ^)«pötenöe^upötlBeßen banöe Capeisgöe^
bonöen een öangereufe ö?oogte ban fanöen enöe klippen. ^^aer foo berre als ickt
om-boer bonöt ick öerticö baöem öicöt onöer Oranöt en een Oercke ßroom; toelck
msJöoetaöeloobenöatöaereenCanael moet toefenom öefe öioogte/öaeröegrootöe
enöe belle bifcö is te bekomen «ainterenöe ^omer/bant^antfcöelanöt,
öe feciabenöat öaer göeen Canael en iS / maer öat öeö?oogöten aen t\'balle lanöt be^
amnen bP Palmet tot öet eplanöt t^n Naufit, enöe foo öem upt ftreckt bupten
baer kennis ber in öe^ee, 5^aeraenisgöelegen Capayack, enöe bie oberbloebi:^
Ohe lanöen ban koper/ ko?en/ bolck enöe minerals i bie ick t\'laeöe jaer ginck onbec^
km; öan mitte mpn toegö ^ ^P tjeröalen öat öe fowitijts oo?logöen

met öe Bashabcs ban Pennobfcot; en 3pn oock met alttjts biienöen met öie ban
Chawum enöe öaer göeallieeröe: öan nu 5änfe al b^i^öen/ enöe öanöelenmet öen
anöeren/ op peöers frontieren i toant en maken göeenbopagien als ban Pennobfcot
tot Cabe Cod,felöen tot Mafl\'achewfet. 3nt ^oojöer quartier begonben fp koom
te ölanten / baer bie ban r ^upber quartier fulcken abunbantie ban öebben / bat fp
öa^boo2kröflöenbanöiebant i^o^öerguarwtoatfptoillen; enöe in öe hinter
meer abunöantie ban bifcö ^öe bogöeis; öot® bepbe liainter enbe ^omer öebben
fnin fommigöe quartieren ban f>tpm j toefenbe öet göetemperfte lanbt / tul&öen
kouöe enöitte/toelckiS tuOeöenöe Hinie enöe öe l^oolj maer öe pelterije is i^ooiö-

^e pjincipaeltte eplanöen enöe bergöen boo? lanbt-marcken 5on befe; öet boogb^^
De rran. ße Cplaubt ban Sorico in be bap ban Pennobfcot: maer öe ö?p eplanöen en een
coyfcB iic j^j^jj^j^n Mattinnack ^n boo^öer in ^ee; Mecinicus isinfgöelöcks ö?p blacke ep=
lanöen en een roöttejtufeöen Mattinnack eröe Monahigan: toelck is eenronötöoogö

^pfenöt / en bi^ bp btt feïbe Monanis, tuOïben toelck een klepne baben baer top
anckemi, Inbe eplanbenbanDamcnisw; nocb een fulcke:Sagadohoktoojbtbe«
feentbpSatquin,enbebtecoftbö{<ï^planbentnbemonbt SmythsCpianbensijneen
Öooptefamen/ïJeenmeeebaeeonttenttegbenobee Accomindeus. ^^ebipCurckiö
ïjoofben m b|p Cplanben/öte men bee tee ^ee toaeit m ßet în eegaeb ban bet booft«
ïanbt. ^epimctpalebooft-lanbensönalleenCapcTragabizandaenbe Cape Cod.
^e principale beegben jön Pcnnobicot, enbe ben bergb ^an Aucocifco; öen grooten
becgbbanSafanou,enöe öenboogben bergb Maflacfa^ufic.

Verhael van t\'ghcnc cenighe jaren herwacrts by dcEnghcifche is voor-ghcno-
men in dit quartier,

T\\ ^ engelfcben bebben bier begonnen te banöelen met o^öer ban öenjare i ^ o6,afj
J-^\'^tótoanneer patenten bp öen i^omnck toieröen gbegbeben om t\'^upbt enbe
i^ob^öer quartm-ban Virginia tepopuleren/metejcp?eiö bebel/ batfp binnen öebon« Engiald,
bertmijlennietbpeen en fouben komen ; ^iebanöe i^oo?öt-3i)befonöenöaereerü
CapitepnHcnry Chaions,öanïiefe toieröt gbenomen bp be S>paegniaeröen,
trentöe lelbe tijötfonöt Sir lohn Popham, Lord Cilicfc lufticc ban Cngöelanöt /een
fi^ip/toaer ober commanöeeröe Capitepn Thomas Haman, toelck ^eplöe naer öe rie«
biereban Sagadahoc;totairißentiebanöenboo?f^^ebenChaionsiöan öenfelbenöaer
nietbinöenöe/ontöeckteöe cufte enöebabenen/en quamfootoeöertbup^, 3[nöen lare Pu^chas
i6o7.toaöeen tooon-plaetfegelegötopöe riebier ban Sagadahoch^enöeöonöert lant« i^^ig"™\'
ïieöen Öertoaertjö gbefonöen in ttoee fcbepen öooi öe boo?-fcb?eben : ^p kofen baer
tooon-plaetiööpöemonötbanbericbiereineen Pcninfuia,oftebalf Cplant/enöeböu«

enöe gemoeten een €planöt öaer een groote bal ban toateren toas /öaer fp baren boot
met een tou moeften ober trecken/en guamen boo jtis tot een anber Soitin^) / baer niet
ober toaôte komen. ï^onben t\'lanbtbol ban bupnen toit enbe rooöt/goeöe opp/
2ll|upn/lloock/epcken/öaalnoten/enöe goeöe gront, C booft ban öeriebier legbt op
bijf en beerticb graöen enöe ettelôckeminuteniCapc Sincamisopö^p en beerticbeneen
balf/een goeöe plaetlê om te fortificeren, Cjfortbiet s^ George^ öaer blebenber bijf en
beerticb; Capitepn George Popham toasibaer f^refibent/Raieigh Gilbert ^ömirael
Cbolck fcbeenlufttebebbeninonóbolck0öebotie/enöefepöen öat be l^oninck lames
een goet toninck toaö/enöefpn <25oöteen goeöe «6oöt/möe Tanto boo$, ^oonoe«
menfeeenboofen <0eeü/öiebaerelckemaembanteert/enöe öoetbembanöaeröienen
uptbieele, ^it bolck ^lack ban eenigbe Canibais ontrent Sagadahoc, met tanöen/
brpbupmenlangb/maer fagbenfeniet. Sn öeriebiérbanTamefcotbonöen fp
fterjS negben öupmen langb / enöe baer toieröt gbefept / öatter aen ö\'anöcr sijöe toel
eenjsfoo groote toaren. 3nFebruarioftorfbaer^refiöent; <ï^nöein engbelanötSir
lohn Popham meöe oberleöen jijnöe; foobiack öe Colonie toeber op / enöe quamen
metöefcbepenbieöaer t\'naefteiaer gbefonöentoaren/toeöerteruggbe/ftebbenöeinöe
tijötöatfeöaer göetooont babben een ftercke barcke gbetimmert / öie Jaer int toeöer
keeren toel te pafte quam. 5^it öifcouragieeröen öe participanten foo / öat öaer in
ïangbgbecnfp2aeckentoa)Sbanöaertoeöerbolckteplanten.^e franfcbenamen bier
booi occafie om baer te planten in öelimiten ban öe <!^ngbeïfcbe;öocb öie ban Virginia
fonöenSir Samuei Argal, toelCKCöe Jfo?tenbanöe jTrancopfenfurpieneeröe/öiefegbe«
boutöaööenbpMountManfci,s^-Croix,enöePortRcahnambaergbeföiuttoegb/en«
bebiocbt baet fcbip /probifieenöe alleiö naer Virginia t^je, m engejfcbe öaer naer toe«
ber nïeu couragie gbekregen bebbenbe/fonben baer op een nieutojs Capijtepn Hobfon ftorie yài;
en anöere/met ttoee ï©ilöenbanöatquartier;öanöefef£bejKn öaer
benöat een Cngbeifman met namen Hun t,naer öat bp fp" banöel met öe Ifetlöe baö«
bcgbeörcben/öearmeÏÏi)ilöenonöertöeckfelbantoientfcbapfcóeep6abtgbeïockt/en«
öe bieren ttointicb toegbööeboert / enbein öe gerate ban Gribakar booi flaben
kocbt; toelcke öaetöe€ngbelfc6efoobatigbmaecktebp öit bolck/öatfpöefereplême«.^^^^^^
be tebergeefjß öeöen. 5^aer naer toieröt ööer gbefonöen Capitepn lohn Smith, in öen smith.

jäte toeïfk arribceröt aen get Cplanöt Monahîggan op be^cpöfjtebanbjpen
beevticf) graben enöe een fjalf bp i^ooibenbeHmtei toa^baer gbefonben opöe VOaU
tjtfcb-banck/enöe eengouöt encoper-mijnetebefoecken i banbebonben bet beredjte
îîdalbtOTcbenmet te toefen/ baer men ben Craen ban maecHt; bemtjnetoajsmaer
eenpbelbooi-gebenbanbe fcbtpperomeenrepfetemaken; ^oobatfemaer eenigbe
b^oogbebifcb/ enbeeemgbepeiterpetbupjsbiocbten. ^e felbe boer toeöer bertoaertjaf
tnaelîeiaerban metguaetfucce0/ toantbp toierbtbanöe jfranfcbe rooberjs gbeno^
men. 5^aernaertoierötmTerreneufgi)ebonben een ban be îîailbebîebp bien Hune
toaren toe^gbeboert met namen Tafquaiitum , toaer ban kenniis gbegeben 3i)nbe
aen be Compagnie bpCapitepn Darm er, metberfoeck banbulptotfpnbooinemen>
fonbtbe Compagnie bertoaert^ Capîtepn Rocraft; ban alfoo Damier baer en ti^
fcben goetgbebonbenöaötfelfiS naer Cngelanöt te komen j Rocraft baer aen ko?
menbe / enbe bem niet binbenbe / toaö ban fpn üeck ; nam een ƒ ranfcbe bercke bie
baerin een kreeckegbebiCrbt enbe gljebanbelt babbe/toelckbpw«tfp"ftbipnaaen^
gbelanbt fonbt/toefenbe een franf-man ban be mriigiej Rocraft boa- boosts met
bebercke/mbeboo|confptratiebanfpnbolctoa0bpnaerombal0/bof{)Cettebeberras
beriö aen lanöt/enöe quam telfó in Vi rginia om bulp/öaerbp bermoo|t toieröt/enbe be
bercke berloim. ^oo bat fpn booi-nemen oock tot niet quam j mbe Darmer ban
Cngelanbtbaerkomenbe/mbebefmRocraftmetfpnberckenietbinbenbe/toa0inf^
gbeöck0 gbefrufteertinfpnbooi-nemen=enbegberefolbeert 3ijnbe toeber naer <!^nge«
lanbt te keeren /ontmoete bP leker i^ollanbttcbefcbepen /bie eenigbenbanbel alboo?
bietijöt gbebabtbabbenin Hudfons riebier/ baer bP fulcken belcbeet ban bequam ban
begbelegbentöepbtbant\'lanbt/öatbpbooitboerinfpnontbeckingbe/enbeontbeckte
beelfraperiebieren/enbè bjucbtbare cuttm /enöe Cplanöen/be ftiatieban tacbtemicj
möfen <0oß enöeïBea /toant foo dreckt öecufte ban Hudfens riebiere tot Cape la.
mes. ^m op toieröt goet gbebonben een nieuto <0ctrop ban ben Coninck te ber^
krijgben/boojbienbiebant\'^upber quartier ban Virginia em nieuto <0ctropreebe
babbebekomm/enbe baer limitmfoo berfekert/ bat be beCe gbmoegblacm upt-gbeSc^
ten/enbeberlatmtoarm. ^Baerbiel eenigb bebatop/ foo bat toel ttoee iaer am liep
eer bete nieutoe Compagniekonbe gbefo?meerttoo|bm/toelcknuemigöe Colonies
fieeftbegonnenteplanten/ató topbierbolgbensifullenberbalen; boc^eeröbe^aïen be
öbelegöentöcpt ban tianbt / ató bie Compagnie ttlbe in b|uck ôeeft upt-gbegebm

GhelcghentheydtvanNÈTV Eng land als het nu -w-ordc ghenomcnuythetrc-
laes van die Compagnie.

T M planten ban nieu Colonien in b?eemöe lanben iöfonberling telettm op be lu^t
-JLomöegbefontbepötjStoille ban öie öaer fuUm tooonm^ opöe gronötmbebiucbt^
baerbepbt / omte mogbentoimten koo?n/enbe bee aen te queeckenj qp be^ee/om
öe bcquatmbepbt ban öm banöel met öe felbe plaetfen. ïïöat be qualitept ban öe lud^
belangt/bet iiSkmnelöcöatöe felbe boo|t komt ofte uptöe generale öiftïofitiebant\'Cli«\'

maet/ofte ban öe particuliere gljelegbentbepöt ban öe plaetfe. ï^at bet Cltmaet be^
langt/bit lanöt 10 niet alleehgelegm inbe gbetemperöe ^one / maer bp naer int mib«
ben banbe felbe/ boo? öim t miööelöe beel banbefe contrepe beeft ontremb?pbon-
bert enbe tbiengraöm lengbte j enöe i0 gbelegben op öe boogbte ban bier enöe bijf
en beerticb graöm ban l^ooiötHjcke b^eeötej bat iö ttointicb grabm ban be Tropi eus
Cancri,enbeoockfoo beel ban Circuio Ardito, ofte Ijet biiefmbe quartier i titóm
belimitcnbanfbijföeenfeöe Climaetjbaer Biancrijck enbeâtalien mebeonber leg^
öen.1I>atbe conftitutieban be plaetfe belangöt(toelci0bpbettoeeenfeüicb grabm
^ee ban onsbalïe ïanbt naer t\'l3©eaen):öe plaetfen am öe ^ee gbelegben 3ön toat
kouber/ afó benatureban t\'Climaetanberö mebe b^engbtiöoo? bim be Ifralen ban be
^onne berOapt tooibm/emfbeelsöoo? be ongbeöabigbebetoegbingbe banbe Zn!
aïiömeöe öoo? öemeni^bouöi^e bampenbieoj^-trecken upt befelbe.<ï^nöe öier boo;

Met derde Boéck.
ïfltbe cuöe aïtööciikouber alisttmnen ïanbt etibeöe<êoïlelöckécuÖe/hje!eferóïN

06ebanöe^onööemeteniafcsöe moiö|)en-lucöten(bp cjEcmpel)3önteïffinn öe^o«
ineekouötenfetó/öaeeöeabonöt-ïucbttnreeebanöbsön. Cnöeöttmaecfetöatöefe
quaetieeenbeelbeterobeeeenkomenmetbenatucebanonjSbofek/biegfiieenconte^^^
jnencen bmbenmkoubeeIu#en / nocösfiiefoncötpt tnöteter. ^oo bat bit Cßmaet/
toeicR 1$ foo öbetempert / (eee bequaem tooibt bebonben boo j onfe natten, ^e gvonbt
^ mfgfjeltjcks goet/ eemglje guavtteren baei* af / gebenbetoonbeeïtjcken aen-lnaiS ban
Rooin/footneït göene öe ï^iioen gbebïoon jijnte gïjebiupcken / atót\'göenebp beonCe
baee is gbeb^acbt iUtet ontaiïöckebaweteptbanboetfame tooiteien/ enbe anbee feeup«
benenbeb|ucöten/öiewsb?eemt39n:^aerbeneffimófoo6eeftöecuftetebeeIbeq
tttebabens/bolbanfonbeelmgbeCplanöen/beguaemombolckopteplantenvbecbuït
ban albertjanöe boomen/als Cpcken/ €eö|en/ ï^ueven / ï^ön-boomen/ ^al-noten/
Caaamen/Safrafras,|a»upm-boomen/Caiamus Aromaticiis,&c.i^et boïchté teacta«
öet(foomenfe met en abuteeit)oniniet te öanbeïen/enbe b?agôen goetrefpect ^t %tt
tstoeïbooifienbanatbeeöanbebïC^/enöpbeeïplaetfentógpebegbeïegb^^^
30ut temaken groote abonbantiebangöebogjjeïtebmnensJanbto/aïjSCaïcoe^
nen / l^atrgfen / ^toanen/ Ctanen / tnilöe <0anCmbanttoeefoo?ten / toiïbe Cpnbt«
bogeis toan ^ip foo»ten/beel ^upben / tnfonberbept ató be ^erbt-befien rgp
30n btbeitcöefooiten ban hJïlöt m öele quartieren/enöe eemgöe öte ttoee/ ö|p enöe bier
jongfjent efensboi*|tb^engben/een teecken ban b^ucljtbäeijept ban tlanbt enbe ge«
ten^ertjjept ban beïucbt. 5^aer ts oockeenCeeeker ^ier toeïck öe in^eboo^ne noe«
menMoflejsfoogrootbanlijf aîôeen<Ss/^ooftaïseen25uck meteen b^eebeöoo^n;
toelc öpaïieïaerberanbert als be^ucken/öen neck alseenïJert/metko?temanen/loo«
penöelangbsöenruggbe/t\'öap?lanckals een €lanöt/öoè beter geacöt boo?t\'göe«
ti^upck ban ^abel-mates/Setftmfgelöciceen groote bult öangenbeonberfpnft^^^
lieeft langeiïeenen/enbe boeten foo groot als boeteiWlangJer fteert als bte ban nt
^ucken;fpnbupbtmaecktlêergoet:25tiffels/enfpnbleestbis (eer goet eten / toelekbe
ll^îlben5iîngbetooongbeb?oogbttebetoaren.:^en{|eefteengrootememcbte banbe«
Te beeilen gbeften op een groot epianbt bp be cuöe/genaemt bp be engjjelf^^
Manfcii.baer beïBübenopfekeretööen trecken om belcbierente lagfjen 5in beferma^
nieren: fp maken öiberfcbe bieren/en beletten t lanbtmet bolck / om befe beeßeninbe
^ee te b?öben /öaer fptoegenegljen sön ban naturen / anbere ban t bolck paöên baet^
i^in bare booten met bog^ enbe anber toapenen / baerfe öiemet booben enbe ban«

öbennaeröaertoiL Cistegbeloobenöatbitöiermetinöuörielalkonnengöeb^acbt
too?betn5mo^binairebienfienteboen. ^ebekenbekoopmanfcfjappenban bit lanbt
3Ön / biföb ban btberfcöe fooïten / rijcke boeperingiie I als Äbers / <0Uers / :S©artins/
CtoarteBoaèn/^abels/etc.^aersön oock ïBimgaerben in abunbantie/banbip fooi«
ten / m aengöenaem ban Önaeck / bocö b een beter als b\'anber, 5^aer balt jpennep/
Blafcb/^ijbe grafle/biberfcfte mgnen ban ® fei:-fteen /gbelegbentbepbt om #eck enb^
\'Ceatemaken;beïenban allefooiten/fparren/maftentotfcö^ ban alle laßen j 3n
fomma öaer en komt niet upt B^anckrijck/\'^uptfeb-lanbt oft be ^onbt/ oft men kan
tfelbebierbekomenmettamelijckeinbuftrieenbearbepbt. ^engaenbebe &e/öaer
IS Cter goeöe biOfcbingb ; enbe be nabigatieisfeer gereet/bac^ 3ön goebe reeben enbefta«
benSbequaembooiallé gbeb^upcken. :^enbeeft baer eentgb^monlleren ban #eer«
tengöebonben/enbe^mb^e-greeSienbe inöe»e meniën banïï^albiötfienenbe
bieeèfieltjckebingbeomeeromfianbelmebe teb^gben.

Bcfchnj vinghe vân N ï e v y p l e y m o u t h eca ftadt ofte vicckc in H e y "t
Engl an D ghckghcn.

* mouth in engelanbt/öen ^.September bes laers i ^2ô.ben9* November faggen
Ç\'t\'ianbtbpbe Cabc Cod,fetten öaer cours ^upbt-îupbt-bœû/mepnenbe te baren

^genöetoarettgöcnootracckttoebfrtekemen/möequamen be« eifbm aen anckerin
öebape ban Cabe Cod,toeiciii0 een goebe baben enbe plapfante bape / lonbt aïö een
fiekci/uptgbenomenbetm-komen/toeicktisbtevmölentoöt/ tot aenbe^ee toeai be«
toaffenme£boomen/«8pcken/#Dn faoomen/3umpcr/^aöaft:a0/enbe anbei* boubts
öaerfoubenmbebabenbupfemfcbepenlionnenleggben. ^Pen kan opb^p quart ban
eenmö!metbefc^penntetontremöetöranbtkomen/öoo?öïentblacktó tianbton«
trentöe Capesönfanöt-bergöen/feergbelöcköe^ollanötfcbeöupnen/öanbeelbeter/
toantöebbentoe! eenfpit öiep feer goeöe ftttarteaeröc/almetboomenbegroept/öocö
fonber onöer\'gljetoajö/foo öat mentuffcbent gbeboomte bjpmagb gaenenöertjöen*
leggbenöe öeöen eenigbe tocbten te lanöe /.om een beguame tooon-plaetfe upt te
foecken/^onöen eenigbebupfen/öocöfonöerboickjenöe oock eemgb koren banöe lan«
öe in öe gronöt begraben in een manöesöaer naer barenöe aen ö\'anöer 5ööe/ mieröenfe
fubötelöïk bp öe ö^ïlöen belprongben/öocböeöenfebaeöbiucöten J^onöenöaer

een anöer baben ïldeatoaert ban Cape Cod, öaer fpnaer toeseplöenöem^, Dcccm»
bcr.3©e(e baben tó een bape grooter aïss Cabe Cod, omringt ban feker fraep ianbt / en«
be binnen öe bape ttbee fraepe <i^pïanöen onbetooont / öaer niet op atö boomen^
öaer in öebape ontalïijckgbebogbelt/ en ejcceHentebifcbinfpn faepfben; i0 ban fat«
foenalöeenfickeioftebifcö-öaeck. J>p bonöen baer gbeen bolck/maer pïaetfen öaer
Crgem öat toel eectööt^ gbe3aepöt toasLgbetoeeftj bonöen gjieennabigabeï riebieren/,
maer eenigbeklepne beec^ckenö bie in^ee liepen ban feer foèt enöe berfeb toater. ^e
gronötiis een fpit öiepfeer eiccellent bet lanöt i öaer iö oockfanöt/grabeel/enöeïerc goe«
Deklepompottenbantebacken:enöeöaeri35fraepgbeboomte/ enöebeelöerlepkrup«
ben al$ boren in genereiöberbaelt. 3n bit quartier aen t baftelanöt iiö gbelegbt nieuto
picymouch,op eenboogöegronöt/Daer beel ïanötjsgbeaecötijes /enöe ontbloot ban
boomen /enöe boor öefen toélfcbönt koorngbesaepötiö gbetoeefti in öe leegbte loopt
een lm fcboone beke/enöe öaer 3bn beel ejccellente ft>ringbenban toater; öefe bekeisf
bequaemom öecbaloupen enöe booten te bergben / eitbe beeft oockbifcb in fpn faeps
laen,*©ie bier baer felben eeröneöer-floegben/toieröenin alle^göereöuceert tot negen«
tbien familien/ öe een-ïoopigbegbefellen baer tot öeenjofte ö\'anöer boegöenöe, maec^
tenttoeenjenban bupfenom meeröer fekerbepöt. ^m lèllbienöen Marcij quam bp
b^er een ban öe mmrn I öie toat göebroken Cngljelfcb babt ggeleert ban öe en«
gelfcöe öie aent\'€planöt ban Monehiggon komen biffcben ; öefe bertelöe baer alle
begöeïegöentöepöt ban t\'lanöt/ enöebatöeplaetfe öaerfp betbegrgjenbaööen gbe«
naemt toajs Patuxcc, enöè öat ontrent bier jaren göeïeöen alle öe intooonöerjs toa«
ren gbeftorbcn ban een e^ctraoröinaire plagbe I fonöer öat öaer pemanöt toaö ober«
gbebleben; öat betnaeöe gbelegben bolcktoarenöeMafafoits, toelck toaren eenigbe
fefticb man fterck 5 öe Naufites 5rjn meöe naer t\'^upöt-ooften ban baer /enbe bon«
bert man öerck / bit bolck is; feer gbebcten op öe Cngöelfcben / omt fept ban öien
Hunt bier boien berbaelt^P toieröen al öictoiïöer ban öe tJ^ilöen befocbt aïjö baa\' toel
lieftoa0; enöeöefeneeröen gbenaemt Samofet brocbt nocb een met namen Squanto,
oft Tifquantum, gbeboortigb ban öie pïaetfe/ enöe eertijöt0 öoo? Hunt toegb-gbe«
boert, ^efe bepöe brocbten tijöingb öat öaer grootSe Sagamos(foonoemm fpbaer
l|eeren) Mafafoyt booi\' banöen toa0 met fpn broeber Quadequina, enöe al baer
bolck. «laiiamenbpöeèngbeïfcben/enöemaeckteneenberbonötmetbaer. ^aer
1] naeriööefe Colonie nocb aen-gbetoaffen metnieutotoe-boerbanbolck. enöenaer

[ ji öe lieöen öaer tooonenöe fcbjijben / foo bebinöenlpbaer bier toel. 5^aeri0 eenbrief

Ir gbeörucl^t (boor eenfermoen gbebouöenin öitPieymouthj) gbefcbreben öenttoaelf«

I ben December 1^21. upt öefc plaetfe. al0meöe eenberfiael ban öagb tot öagb ban

^ t\'gbene gbepafléert i& int begin enöe boort-ganck ban öefe Colonie / toelck bter te

p langb toaer te herbalen; bie curieu0i0 om t felbe te toeten/kan bet boecjckenffebe«

li t komcn/i0gbeöruckttot1lonöenintiaer i<?22.gbeintituleert j a Relation or loumaii

\' of the beginning and proceeding ofthe Enghïch Plantation Setlcd at Plimouth in

Ncuvv Engiand.&c.uapöebbenoockeeniggebriebengfiefienbanöaer gbefcbreben/
öocb al öaenöe opt boor-gaenöe bp on0 berbaelt. C fcböwt öaer eenigbe anöere Colo«
niennocb m gbepïant/öanöoor öien top böèrgöeen particuliere kennis ban ^ Jeb«
ben/fooftiUen top fjetöier bp laten.

Ecrfte ontdcckinghé cndc generale bcfGhrijvinglic van t\'quarticr -w^elck by orifé
N IE u v V-N EDERLANDT Vordc glienoemt.

T^ be booigaenbeCapïtte!enöebbenij>|i gbefpiokttt banbat gbebeeïtc ban Wt^^
:\'^3nbien leggbcnbe naet t\'i^ooiben/toelck be ƒ ïancapfenobet eeniö^
m t booigaenbe boeck btbben bevbaeU/öebfaen naetbet onthecht enbe onbetfocbt^^
toelckebe Cngelfcbe toepnisbiarengatDaeitö benaemban Neuw England btbben
begonnen te öeben:enbe5t)nalfogekmtien tot Cap Cod,aï0beengelfcl)ebienoemen;
enbemt\'boo^gaenbe boeck tot Cap Maicbarre,enöePoi:c Forcuné,boïgeni0ibeontbeer
kingbe banbe ƒ rancopïen: Banöter boo|t0öetftöet baie lanbt gbelpck een gtoote
inbjgckoftebocöt/iueïckbpnact <ÖoaenbelBeaftrecttotaeneengtootenèbieïe/ban
toaeibecuUeöantDebet\'^upöt-lüDeaoftebaet onaentftrect totbetepnbe ban Florida
toe:belècuöeareckenbealöboien/meteemgeépïanöen/enbettoeefeeegi\'ootenebi^^
ban toelcke be^upbtltjckae gbelegben op be acöt enberticb graben enbe inbe bpf^
ticömrnuten/enöebe i^oo|beli)cHßt op beerticö graben enbe eenöalf / enbe feer berre
naer t i^oo»ben telanöttoaertis tn ItJ^penbe: mt quartierban uaeff-^nbien (fegge
ick)noeinenbeonfe Nieuw-Nederiandt, öooibtent felbe op öe kollen ban onfe Äe^^
balanöers eera naeröertö ontöeckt/enöeeenigeiarenacöter öenanöeren bebaren/en^
bemeteen fo|t|en enöe tooon-plaetfe ban öe Äeöerlanöerö booKien/mét ftïeciael
€>ftrope enöe onöer autöoiiteptbanöe lJo,^®og.i^eeren Staten\'©eneraelbanöefc
bereeni^jöe ^^obmcien,!Bat öe eerfte ontöeckmge belangt / in öen jare 1609. fonöen
be 2$etomtöehberöbanöegeoctropeeröe <0oft-31nötfcöe compagnie ö^tjacötbeöalbe
^öane/öaaboo^ fcöipperenöekoopman op boer Hendrick Hudfon, ommt 5^oo|öts
ooiten een öoo^ganc naer China te foecken^ öanfp beranöeröen ban cours / enftaken
ober naer Nova Francia,enöeöe banckban Terreneufgöepalifeertö^bbenöeop öe43.
graö.enöe23.mmutgenaecktent\'lanötmeteenlB.|^.^.enöei^.l3^xoursopöe44,
graö.enöe 15.mimiten/enöe lanöen öaer bpfekere iBilöen/bpbetoelcke/roofpberöon«
ben/be ƒ rancopfen laerlöcjc komen öanöelen :ban öier keeröenfp ^upöttoaertop tot
öatfemeteenê>,^,B^,enöe^.^.ten^.gangötoeöert1^nötgöetoaer toieröen op
be4i.grab.enöe434nmuten/toelcfp mepnöeneen Cplanöt te toefen/ enöegabentöen
naemban i^ieuto-i^ollanöt/öanbebonöenöaanaeröatöet Cab Cod toas enöeöat
Öet naer öaer beöecii toe! bpf en febenticö mplen IBefêelijcker le^ als m alle Caerten
ÖÖefl;elttoo,!t,Banöierberbie!enfptotöe 37,graöen enöe 15.mmuten/altoaerfp toeöer
ïant fagen/ enöe ftrecte öem ^.enöe een blacke cufte/en öaer ftrert een banc lanas
be cuöe öenen/toaa\' binnen öet 0,11enöe ^i.baöem öiep is fanöt-gronö i ^p
noemuen öefe plaetfe de drooghe Caep. 5^aer naer 51^oo?öttoaertaen loopenöe /göe^
naeckten fp toeöert lanöt op acötenöerticögraöen enöenegöen minuten / enöetoas
^ïtf^nöt-öranöt/ enöebinnen bol groene boomen/ öreckte baer

^.^.ïJ9.ontrentacötmölen/enöeöan^,enDei^.febenmijlen/enöeboo^t^,<a,enöê
^♦^ böfmö!en:3eplöenallangöööetoal i^oo?öenaentotöat fpaen een punt qua«
men/enöe t lanöt üreckte öoen enöe toas een bape baer eenige riebieren in

quanp/oanötfenöoeckfagènfp lanöt naert <0.j^.<a,toelcfpmepnbett een €planöt
te toefen/öan bebonöen öetbalïelanöt/enöebenttoeebenöoecbanöiebape/opöeöoog^
te ban 38 gt\'aö^enöe 54 minutenöealfoofpöaercours
ben fp ööer felben göeinbapet / enöe gemoeten beel barningen / foo bat fp
toeöer upt ftonöenap bermoeöen öatter een gtooteriebier mouuptloopen/öooi Öegroo^^
te üroomöie öaer upttette/enöeöefefanöenenöeö|oogtenberoo?faecte:öielentban öier
boojtslangsöetoal/toas toit fant-ürant/enöebinnen alberö^onckenlant/enöet bin^
nen lanöt al bol boomen/ftrecte B.<a,ten|^,en ten ^baer naer Orecte j^vten
<0.enbe toasöoogöer lanbt als fpnocö göefienöaböen/ tot aen eenen öoogöcn öoeck/
acöteröe toelckeeenbapelegjjt/aïtoaerfp opbereeöe liepen /aröter ten leegöenfanöt-
boeck/opöe beerticögtaöenenöeacötl^en minutenj öaer quamen ttoee Ä>ilöenbp

fiaecm <eimH beüengöekket / biefjaet: alle teeekeneit ban biietttfcfjap betöoonbeti/
löonDenDaeeaent lanbtmemcötebanblau^jupmen/ enbe befcboonöe CpcHenban
lenöbte enbebickte bie menfien konbe/|^opliecen/2.onen/enbe albeeb^^
ban noobe tot be (cfjepen te boub)en;boeven banbiee ^.ten aen / enbe be eiebiere
op tot bp be b|p en beeetié oeaben bp i^oo^ben be Hinie/ altoaee be eiebier beel nautn
toerbt enbe onbiep/foo bat fp temsgbekeerben. i^aer alle t\'gbene fp feonben oo|bee:=
len enbe bebinben/foo en toaren in bit quartier nocb nopt eeni^ fcb^en ofte Cbiifte^
nengbetoeeö/foobatfpbe eerde toaren biebeferiebier ontbeckten/enbe foo boogbe op
boeren. Hcndnck Hudfon met bit rapo?t toeber gbekeertsönbet\'^mllerbam/fbo
bebbeneenigbe toop-liebeninbenjare i6io.toebereenfcbipbertoaerti0igbefonben/te
toetennaerbelettoeebe riebier/betoelckefp benriaem geben ban beManhattesj ban
toegben be natie ban ll^ilben biejaen t begbin ban bele riebiere tooonen: enbein be
bolgbenbe jarenbebbenbe J^o.£0og.^eeren Staten <0enerael aen befe i^oop-lieben
<Dctropberleent om alleen opbeferiebierete mogben baren enbe ben banbel b?tjben%
toaer ober in ben jare 5.boben op beboojnocmberiebiere een l^eboute ofte ƒ oitjeit
toierbtgbelegbtmeteenklepnebelettingbe/baertopbiernaernocbfuto ^an fpieken;
enbe ijö Defe baert bp beonfefintiSiaerlgckiS gbecontinueert/enbe booi-gaenjs ban on0
bolck baer blöben leggben om ben banbelmet be H^ilben te bobben i toaer boo? bit
quartiertenrecbtenbennaembanNie vv-ne d e r l a n d t öeeftberkregjen.

belimitenbaer3önuptftrcckcnbe:namentlijckbanbcPybayc,fbo bp eenigbe ban onfe
Icbtpperisi gbenoemt gbelegben op beboogbteban ttoee en beerticbgraben enbebertii^
minutenjban be toelckeCnaer be bebinbinge enbe belfeck ban fcljipper Adriaen Biock)
tot be lengte ban Epfarb ^nfe^gonbert enbenegl)enticb miilen/ofte baer ontrent: bm
ben goeck banbefe bapei0begronbttoefiggfanbt:baertooont feer beel bolck0/toelck
fea* aerbigbij^ ban toefen/bocb leer fc6ieumenbeenbefidbouboo|beCbliftenen/foo bat
^boo^bcqimmebanbclin^fbenbienenaen-gbelockt tetoerben, t^anbiertoteenpunt
(toelck Adriaen Biockboo?-noemt ben naem beeft gbegebenban Caep Bevechier,
boo|bienfiefbogoebegelöckeni0beeftmetBevechior,tDefenbeklebigblanbt/enbeniet
feer boogb)btoer0 ober be Wyckbay (een anbebape bpbe onfe foo gbenoemt/betoelcs
ke^upbt-ooft op ftreckt)3ön ttoaelf mijlen/enbebe couröiö i^oo^bt-toett ten Wt^
flenenbe ^upbt-ooö ten <aoften. I^an befecape af foo llreckt be cufte eerft ^.m.
enbe ^.<a.böf mijlen/enbeboojts tot een anber «êanbt-punt i^oo^btten <aoften en^
be ^upbt ten WMm k& mölen: l^an toaa tot Cape Malebarrc jijn negben mijlen/
enbebeöreckingbei0i^»«3*teni^.enbe^.l^.tenS. 5^efecape too?bt bp be onle
oock gbenoemt be black-boecktb^ bianbtfeer aenbenboeckban befe cape/ebentoei
foobeeftmenoptb|ogbfteb|pbabemtoater0 /foobat bet een oberbali^ ban ftroomen
£hbeb?eefelijckomboo|te3eplenboo|be genebiebetniet en toetenj «SnCe ^eberlanbt^
fcbefcbipp^is\' ^30« niet toeleen^ ober be 5>anben bie biee ontrentfouben leggben;
toant naer t feggben ban eeenigbe/foo fouben baer ^anben oft een rif t^eetoaertöi in
ftreckentoelberticömölennaert^upbenop/niet bat bet fooberre b?oogb foubesijn/
maer bat men foo berrebanlanbt nocb geonbt toerpt / enbe toelacht ofte negben nms
lenban lant/enbébuptent\'gefïcbtebantlêlbet b?oogj)ftel|eeft/enbeft
foobat menfomtoölen berticftbabem beeftmetb\'een toerp/enbe b\'anber maer feben of^
te acbt: maer anbere ter contrariefeggbenbatter gbeenfanbenofterifbp bupben befe
Cape lbo bate in ^ee en legöt/ maer toel <©ofttoaatban bebape ofte Port de Maic-
barfcitopfuiienbitbooinaabèr bebinbingbe onberbefftipj^^JSlaten flicbten. ^ip
mijlen bp iJ^ften befe Cape de Maiebarre legbt een <^lanbtontrentttoeemölen af/
enbeeenmilegrootoftebaaontrentj ban als men baertoatberreafi^/ foube men
mepnen bat bet gbeen eplanbtentoaer; toO|btbp eeniflöe/fboickgifte/Petockenock

^lenoemr i be SreckmgSe ban t\'bafïe lanbt in bit quartier / en binbe bp be onfe niet
Sbeteeckent boo? foo bele mp norb ter fianbt is göekomen; öaer Irggfien nocb eeni^
gije Cplanöcn boo» befe cuöe/ ais namentlijck een toeick bp onfe ^eöerlanötfcöe
^chippers ööemepnïöcken too^t glienaemt Texel, enöe bp anöerc Cape Ack ^ öit is

per Corneiis lacobiz, May , euöe anöerljalf imjie ban öen #>itpöt~toeö; fjoecl^ man
öät CpSanöt Texel, ïegbt ^^enanöa: eplanbeken toelck bp öeonfe toa^t gfjenoemt
Hendrick Chriftiaenfz. eplanöt / enöe bp anÖcre oock Marten vingers épianöt;

bier onti\'ent leggfien oock fekere klepne eplanöekens toelck fp noemen £iirabcchs
epianöekens/toelck men komenöe banöe riebiere ofte bape ban Naiiouwen aen

ßierboojötgijemoeötjentieombupten Hendrick Chriftiaeniz, eplanöt om te
pen/moetöe cours ^upöt-ooütoeröen gljeöouöen. J^ierbupten af legötmeöe een
eplanöt toelck öe onfe ben naem göeben ban Blocks eplanöt/ naer öenaem ban
^cjiipper Adriaen Block: Öit eplauöt enöc fiet booinocmt eplanöt Texel leggljen
<ii>oaten i^oo^öen /enöelDeaten ^upöen ban malkanöatn/ enöe öe öiüantie is
fulejc öat gijpfe bepöe ban öe Compagnie fien kont als gIjP ten Salben tuöèben bep^
öens^t jP9o:öen öefe epianöen enöe aent\'baöe lanötlegljt mü öe riebia- ofte
bape ban Blocks Eylandt beo »noemt ftreckt i^oo?ö-ooftten

<^oaenenöe^ijpöt-toeatenlBi:ften. ^.\'febapeofteriebiabanNafiouvvcn,tslêer
groot enöetoïjtomin tefien/enöeis naer t feggben ban ^cöippa\'Adriaen Block toel
ttoee mijlen toijt/ enöe beeft intmiööen eenige epianöekens öaer men aen bepbe
öen om mmij seplen/ üreckt M* in ontrent acljt mölen/ öan is acljter niet
ober ttoee aeutelingij fcbeuten toöt/enöeöaerismeeaieben/ac6t/negben/ ööfenbebier
babem toaters / uptgefonbeit int acöterfte öaer een ö^oogte is ban negljen boet toater/
op een geotelinckfcljeutna bp een èplanöel^en toelck men öaer g^emoet; öaer ober
Öeeft men toeöer ö|p baöan enöe een^lalf; 6et is baer om px fea: fcljoon lanöt enöe
feer kioeck Mt^ ban leöcn / enör tamelöck groot / öan 3ön toat fdjouto öooi öien
fp nocö geen öanöei met biecmöe gijetoent pn j anöers 3ön öaa* mebebellen ban
bas/ BalTen/ enöe anöers te bekomen/gelgck in be plaetfen öaa ontrent:Ban iWt\'
ftelijckftegatbanöefebapeban Nailbuwen, totaen|jet<^upöt-oolle!öckCiegat ban
be Ancker baye, 5!fjnfebenmölen naa öerekeninge ban onfe fcbtppers/enöe öe cours
<Ooftten ^upben enöe WciJt ten j^oo^ben; öeCe bape beeft bpöe onfe ttoeenatnen
boo^ bieitfe een eplanöt int nhböen beeft/enöe met ttoee monöen in ^ee Itomt/ toaer
ban Ijet <Sol!e!öckile gat gbenoemt tooit be Ancker baye, enöe bet IBe8\'elickO:e öe
Sloep baye: Öe <|>üpöt-ooa-toal banöcfebape tet ficm teni^.aiöeij^.

inöenboöemban öe bapetooonenöe Wapenoci« een natie ban iBilöen al0 öe,
reöe; ^röipp^ï^ Adriaen Block nocmt tjet bolck toelck aenöe ï^eö-sööe ban öcfé
bape tooont Nahicans, enöeöarenSagjmosNathattou;eïteenanöaen Cachaquanc;
aenöe^oo|t-toeft$ööelegteenfanbtpunt/enöeecneplanöeken^ ten W- in öen
Jocßtmet eenfrlioone fanötbape; op öeöeatban t fanötpunt 10maerttoeebaöem
toatas/ öan öaa boo? bp tocba bjp enöe ö?p en an balf babem öeeck-gronöt / enöe
baerlegteenroöficbeplanöekenöidjtbp. t^an öesiocpbayc oftebet ^cMijckOe
gat ban öefenin-toöcktot aenöe groote bape/3ön acöt mijlen; befe groote bape is ge^

tot in öe bape toelck legt aen öemonbtban öegritoteriebiae: 3n öeCe groote bapt
leggen bele enbe bafcèepöen epianöen foo groot als klepn öe toelcke geen fonöalin-

eenige jaren ban öcfe quartieren gemaect eenige klepne eplanöekats in öe mom ban
befe groote bape/ Uggenöe bubenboeck banbebiöxkasöaa top bia naa Cïillen ban
fpieken/ genaemt too?ben d<

umnaet i v ncicu ^icvicrKcnceioopenmen w moa lafEnuiywt;!!, ;t^en niaue
lanbt reclit binnen be bape legt een krom punt/acljta t toelck een klepn riebiaken ofte
in-toijckis /toelck bpöe onfe tooit gbaioemtfjet Oofter rievicrken öooj öien t\'Ooft-
toaert opftrecl^t, ^aa aen bolgbt op be felbe cufte meer naa t IBeüen een aiiba
klepn rie^3ia/ toelck bp be onfe naa be naem ban öe Sagimos ofte Sacmos toaöt
Seljeeten Ricvicrc van Siccanamos: baer isgoeöereeöeacöta ten lanbt pittit ontrent

certöalf ntgl m aen tie l^eö-toal op ttoee enöe een &aKbabem toaterj^: ^t viebiei;
öeecitt mee^i^oo>öttenoollenop/enöe t0 tot fommigbe plaetCen feev onöiep/ maec
negen boet toater / enöeöaee gaet toepmgb Gvoom / enöe tot fommigbe piaetfenlegs
boet: öan öaer 3tjn kuplen öaer toel bgf baöem toaterö tiß: en met bebaerlgcH mcc
fcbepen booger öan bijf ofte fe^ mijlen; öaer too?t ^alm gbebangen: C boick öat
op öefc riebiere tooont fouöe naer t feggben ban öe onfe gbenoemt tooiöen Pcqua-
toos, enöeöebpanöen 59n banöe Wapanoos. ©an öefe riebiere naer bet .^upöt«
toea ten ^upöen/ gbelijck öe cuöe öaer öreckt/legbt een klepn eplanöeken; bp
bet öa^a-epnöe ban t felbe maeckt een i^oo?öt-toeö ten ö^eften lö^aen leegb toater.
é^zn beeft aen t bafte lanöt nocb een riebierken toelck öe onfe noemen t Vriefche
rievierken, altoaer oock eenigöcn banöcl balt metöe l^ilöe/ öie men noemt Mor-^
hicans. 5^aeraen boli^top öefelbe^upöt-cufte/een riebier toelck bpöe onletoo?t
gbenoemt öe v erfche rieviere j enöe i& ö?oogb boo? aen öe mont; ^e riebier ßrec^
tnöcbenbet i^oo|öt ten i^often enöe ö^eftten i^oojöen in/ öan naer giftmgbeö\'een
öoo? ö anöer i^oo»öt-nooröt-toeft; enöe iis tot fommigbe pïaetfen feer öioogb/ foo
öat bp öe böftbien mijlen öe riebiere op niet beel meer al0 bijf boet toateris en
boo? aen öe riebier tooonöt toepnigb bolcr/öan ontrent öebijftbiemnijlen op bint
men bed bolckö/iiö een natie öie ftcb noemt Sequins ^ ban bier boort toaertg! areckt
fl bem öe riebiere booz tbien mijlen meeft Booröen op / öan i0 feer krom / öe racken

I Öreckenbanbet naert Booröenom tot bet ^upöt-toeft ten ^upöen toe/ foo
ï öat men met een boortoint alïe racken niet seplen en kan / enöe i0 meeft al öiep acbt/
; 1 negfien/oock tbien enöe ttoaelf boet toater^ / oock fomtijt0 toel pïaetfen ban bia* en«

öe bijf baöem öiep ? öan meeft al acbt enöe negben boet: öe ö^iiöen fapen öaer Maiz;
|! enöe baööen öaer in öen jare 1614, een tooonpïaetfe gbelijck een fcjanfe tegbenöen

^J aenloop ban baer bpanöen; öe natie ban lé^en öie öaer toooitöt tooröen gbe«

naemt Nawaas, enöe baren Sagïmos toajS öoen gjjeïjeten Morahieck : ^p noe«
\' men in baer tale betb?oot ban Maiz gbebacken Leganick: öefe plaetfe i0 gbelegen

\' \' cp öc booste ban een en beerticb graöen enöe acbt en beerti^ minuten; men kan öe

151 riebier niet ober öe ttoee mijlen loogber op seplen met tacöten / toant tooröt öaer

\' feer onöiep enöe fteenigbe gronöt. afinnen int lanöt tooonöt een anöer natie ban

muntn l toelck fp noemen Horikans, öie öefe riebier af komen met canoen ban ba-
f I Üen gbemaeckt. 5^efe riebier loopt altijt af / foo öat öe ftroom in t op seplen niet en

II re tot een anöer/toelck fp noemen Rievier van den Royenberch, jtjn acbt mtjfen
Jt iia^ft tm Booröen enöe <0oft ten ^upöen; öit riebierken ftreckt Ijem €>oft-nooröt-

ooftin / enöe ijS ontrent een boogb-fcbeut toijbt/ enbe öaer ijs met boogb toater örp
baöem enöe een balf; toaft enöe balt ontrent een baöem op enöe nea- ? een ^upöt-
ooH ten ^upöen £^aen maeckt boor öit riebierken boogb toater. tiDilöe öie aen
öcfericÄttooonentooröengenoemtQuirepeys. too^öen beel:255ber0geban«
göen/öan t\'bolck moet öen banöel eerft getooon tooröen/ anöeris 3ön te Itip om öe 25e«
berg te gaen (aaben^ Biamölen boröer naert IBeften legt een klepn Cplanöt öaetï
goet toater tebinöeniö; enöe nocb anöere bier mijlen borber komtmen aen feer beel
eplanöen/foo öat ^cbipper Adriaen Block öefelbeöen naem beeft gbegeben ban
! Archipeiagusj be groote bapiiöi öaer ontrent bier molen togöt. toöecufteban

.. t\'bafte lanöt i0 eenklepn riebierken / toelck niet boben een balf mgl op ftreckt / enöe

^ tööaer beel öroogb. ^e ïJöiiöe öie bier tooonen tooröen gbenoemt Si wanoïs. en«

I ^ öe bebben fiaer tooonplaetfen tot acbt mijlen na bet Hellegat toe. t^oor befe bape/

f al0 top bia boren gbelegbt bebben / legbt al gbebroken lanbt ofte berfrbepöen ep«

a lanöen/ opöe toelckeeennatie ban aailöen tooonöt toelck men noemt Matouwax,

ï,i gbeneerenbaermetbtftcöenbinnen öe bape/ toaerom öen <Doftelijckften boeck ban

bit fanöt gbenoemt toorötbp öe onfe dc Vïffchcrs hoeck enöe oock Cape dc Baye;
ij I öefenboecï^ enöe Blocks Eylandt leggben ban malkanöeren <aoft ten Boo^öt enöe

»a ten^upöen ontrentbiermölen. ^tt Hdiegatbpöenonfengfienoemtiöeen
^ anöa riebier naa bet feggften ban ^cbipper Adriaen Block, toelck in öe groote

Itiebiere komt ban dc groote Bay e, enöe öe bloet komt öaer ontrentfeben en öer«
ticb ittïjlen naer fon leggben bp «Soften öe groote riebier / enbe bepöe öe bloeöen
ban öe grooterietter enbe öit Hellegat göemoeten malkanöeren bp bet Noten Ey.

landt; komenbebanbegrootcwetjievttaeröcïiapetoe/Coo flmkenïïe raclmt
ten5^oo2bmenbe<aoft-i[loo|öt-<©oaettöc oock €>oö-^uptit-<0oö/5ön meeiïal
epïanöcn; enöe öe mm ö?eng|}en öe fcfjepen <0eftecö / CecWjoiennenö / enöe
Cpnt-tjogelö. 3Bp3ön nugfjekomen tot öe gïoote tiebieve öan öe toelcke top öee^
tjolgljens (uilen (pieken.

T^ egro0tei^oo?ötiïebiecöanNiciiw-Méderlandt toojöt ïjp eenirfje göenoemt
^ öe Manhatccs nebieve nao; öe bolckeren lKe öp naee aen röegin ofte öe mont
ban öe rieömetooónen jöp anöere oock Rio de Montaigne i öocö bp beonle toojöt
meeagenoemtdè groote nevierc: ^en öemont ofte t\'mkoittenöeeftfeeera een gw
te bajie/toelc nübeeutjtsbpottfe^cöïpptïjsbjoitgenoemt porto May, öeeft aen t m^
komen een fanöt pimt j enöe boo? öe <©oö-öoeck ban öe rtebïeve üreckt e^iff af
toelck feer fiepl m f toant als men ttoaelf baöemen göetooipen ö^^^ I w®
ÖL\'anöa- tooipbt^ oft fes/ enöe öan toel anöeröalf ofte batl> <^nttent anöeröalt mtr«
Ie bmnenöe öocckban öeriebfer öen <0oü-toalnaea/legt een Cplanöeken öatmet
beelmeerals een Ijalfmöle groot is / enöe too^öt bp öe onfe göenoemt ött Noten
Eylandt, Ö002 öièn Öaer feer fcöoone j^ote-boomen op toaOen, ^en öe ^olt-3ö-
beopt batelanöttooonen öe Manatthans > een guaöe natte ban U^uöen/ öte öaer
altflts feer toiebelicö enöebpanöeöck tegöen öe onfe öt^ïïïtti aen göeftelötj aen öe

näthansbooÄeben / enöeeen ber beter bolck / öetetóoonen binnen öe fanöt-öoeck/

enöe al langs öe bape enöe te lanöt-toaert in. ^tt inkomen banöe riebiere legt op öe

öet Noten Eyiandt Öicöt bp Öe ïBeö-toal feggöen bier anöere klepne eplanöen;
öe riebier is aen t\'inkomen beertöien enöe bpftöien baöemen öiep/enöe contiuneert
foo op öie öiepte in t recöte Canael; öe riebier is meeft een mufket fcöeut topöt / enöe
op fommigöe plaetCm toat nautoer enöe oock toijöer / ürect öem tuöröen öet Boo^öt-
ooften enöeBoo»öt-noo?öt toeta in/naeröat öerackenloopen; binnen öet eerue
rackaenöeli)ea-toal legöt öet lagöe lanöt/al toaer eennatie ban lï^ilöentooom/
toelck göenoemttooiöen Tappaans -. öeriebier is int miööen ö?oogöÖe/enöe bepöe
5ööenöieptoata; öefiroombalt ^upöen enöe i^ooiöenuptöet j^ooiöa-gat/een
^upöt-oofte enöe i^oojöt-toeSe maen maeckt öet öcogöüe toater; ontrent een
möiinnetoaertiscenbapeboóialle toinöen befcöut/ ongöebaer fes «^ö^en enöe een

ten/öoo? öe menieöte bant toater toelck ban boben komt; toa^ ^oo? göemep^
fp t bO0Haertie leegöe lanöen oberbloepen: m ttoeeöe rack Äwf

niak«srackbpöeonfegöenoemt:boo|ts eenkromrack/öefo^mebaneen^ltm^^
ne / bp öe onfe uet Kocks rack göenoemt; öaer naer öet Hogerack; tnöe öet
fen ra f k tot aen öe Kiinckersberch; enöe boojtS Ött ViiTchcrs rack; altoaer aen oen
<^oll\'toalbanbe riebiere een natie ban ÏSilöen tooont Öie fp «o^^» J\'^^\'i^T.Hil ^^
rackßceckt öem tot een anöer engöte altoaer aen öe mmm

een anöer natte ban »aöen tooont / öié men noemt Waoranecks,enöe öe plaetfe ,en vond.
Efopus. een toepnicö meer optoaerts aen öe l^eft-5Ööe bati öertemer tooonen öe

Warana wankougs,öaer een kiiieis/ enöe öeriebier en is öietnittfwötep aiöbojen/fX!\'\'

enöeöaer leagöen eenigöe epianöekens: ^aer aenbol^öt een anöer rack toelck fp nngh.\'

«oemenöcÉ KJeverack, toaermeeröer öieptetsonöer öe !®eft-toaj/aenöe <Soft-3Öbe

Jeggen eènige fanöen. t3oo?t0 foo bolgt öaer aen öet b.i ckcrra ck en lan puy fiers raek;
ÖetVaftcracktotaen öen Hinnenhocck,alle öeferarkenstinfeerbefmetmetfanben

Hertcnrack tot am bc Kindcrhocck, Bter en ijmi öier boo^tiöen tó
flc maecböf babem Diep/enbemeell ttoeeenbeb?p babem jboo^bpbe Kindcrhocck
leggeneemöeeplanbekenj0imbenebtece toaeebanbet eene tooit genoemt ^u Bcc-
ren Eylandt j enbe ban komt men aen een m toöe^^ten toelck ^ noemen be Ou^c
Reci cnbe nocb bo^bee legt be Steur hocck enbebe Viffcbers hecck: Cegenoberbc
toelcke aenbe <0oft-3i)be ban be nebiere beMahikans tooonen. -^lenbelelbe ^olt-
38belegteenlanckgebroken Cplanbt/ (baec beelktüenboo|loopen/foo bat beel Cpc
ïanben3ön)bemlh:eckenbetotbpnaetaenbetCplanbtbaeebet fo^en op toaöge^
Iegt/opbeboogtebanb?penbeeeticbgcabenj enbe tot biee toe komt be bloet bete m<
bteeeop; en tot btec toe können be lebepen op komen/ban bo^bee op toert be riebiere
b|oo^ / (00 bat baer gualbck floupen konnenbaren / enbe men (tet ban berre (eker
boogbi^ebergbtebaert\'meeSetoaterbanbeleriebiereaf komt:naer alle aj^arent»
(bo komt beCe rtebter tot aen be ^oote riebiere ban S» Laurens ofte Canada, toant
onlè^ij^stöbctupïften/batbiéetotaenbet f o?tjen toilben komen ban be boo^»
noembe riebiere / enbe ban Quebccq tnbe Tadouffac. fo|tjen toajs bier ^icgt
mben lare feftbien bonbert enbe beertbien/ op een eplanbeken aen be l^eß-toal
ban be riebiere/ baer een natie ban ö^ilben tooont biefe noemen. Mackwacs, bt
toelcke bpanben fpn ban be Mahikans; gbdbck bp naer alle bebolckerenbieaenbe
tiae(l-5i)be tooonen/ bpanbensimbanbegbeénebieaenbe <0oa-toal tooonen/ enbf
meerbergbemepnfcbapenbeb^ientfcbapöoubenmetbeonfeató bie banbe
be. fo^tjentoajögöemaecktin fo^mebaneenl^eboute/meteengracbtbanacb«
tpn boeten tobt omdngelt: baer lagben ttoee gotelingen op/ enbe elf Heen ftucken/
enbe tbien oft ttoaelf man in beïettin^^ ibaer commanbeerbe eerft HcnderiekChri-
ftiaenfz. enbe in fpn abfmtie laques Eickens, ban to«gben be Compagnie bie bet
«actrop inben iare 161^. booi-noentt ban be l^o. #og. i^éeren Staten «öenerad
babbenberkregben: bit fo|tjenbeeftboo|b?piarengbeftabigb belet gbetoieeft I enbe
tóbaer naertenbeeleberbaUen.^p befe riebiere balt grooten banbel ban ^eber$
bellen / <0tter0 / laoOen / 25ceren bi^ben / Jö^incken I Catteloften enbe biergbelijtil«;
enbebetiöeenfcboonenbe aengbenaem lanbt/bol ban f^fcboon gbeboomte cnbe
oock liaijngaerben / baer en gbeb?eect niet ban ben arbepbt enbe inbuftrie ban men¹
fcgen/omeenban be fcgoonfteenbeb^ucgtbaerfte lanben te toefen banbat guartien
ban be B^ilben bie baer om fjer tooonen / en m gantfcgniet arbepbt&em i enbe een^
ban baer 5on feer fnoobe bieben; enbe guaet bolck«

Van de gheftaltc van t\'Iandt ende manieren van t\'volck aen de grootc rieviere dc
Montaines.

ll\'ilfir

lilt:;.\'.

te||

Hllti

piT I .ij

kii

itl?\'

tiw

1 TT Endrick Hudfon bie befe riebiere eerft beeft onbeckt/ enbe alle bic naerber gant
-H. baer bebbengfietoeeft / toetentoonbatefeggJenbanbefcSooneboomenbiebiet
toafGm: be felbebefcb?ijft onsi bemanierenenbe#ftaltebant bolck/toelckbpftrac>;
lïinnen bebapebonbt/albu0: MU tck aent lanbtguam / flonben alle be ^toarten en
lbngbenopbaretoiife;baerkleeberenfpnbellenbanBoftênenbe anbere beeflen bie
rp berden / enbemaken kleeberen ban bellen/ ban allerbanbe Ib^teringben / f^m
eteniifliCitrc)cfetartoc/baerlpkoeckenbanbacken/enbe iögoeteetenj quamenalte
met aenboo^btb een booi b\'anbernaer/met baer mautoen ban een beel boubt gbe«
inaeckt;baer ggetoeertó bogbenenbe pijlen met ^arpe fleenttemeiboo? aen/biefp
baer aen baft maken met Iptegel barft j babben baer geenbnpCm / ftiepen al onber ben
blaeutoeni^emel/fommigbeopmattien!9i aen malkanberen (^to^ogbt ban bieCm/
fommi^eopblaberenbanboomen/brag||enalti)t0albaergoetmetbeur/batfe^^^
fien / ató eten enbe groenen Coback toelck fterc iö enbe goet om nemenj fcbönt b?iens
belöck bolck te5ön / ban feer gbenegben tot (leien/ enbe fubttel om toegb te balen
alleo t\'gbeene fjaer aenftaet. be boogbte ban beerticb graben enbe acftt en beer^«
ticbminuten/altoaer bel3©ilbeféerlcf)ooneoefterj0iaen fpnfcbip brachten/ gbetupcbt
bebooi-noembeHudfonbantlanbtalbufii; JöfooIcboonenlanbt ató men met boe^
ten betteben macf)/ ober-bloebigö ban allerbanbe bo»bt / om fcbepen te boutoet^

enbe om gvoatcbaten ban Éemakeri; t\'boïcbaböebaerkopamCqbaifiptjjpett/ibaei:
upt icH beemoebe bat baev kopee moet 3tjn / ató oock plet naer bee Äiben bebupbrn^^
eöe / öan fp en jjebben öbeen toetenr^ap om t feite te baepöen. ^t fclbe gfeetupgt
mebe öat fp opöe ciebiee aUecöanöe tiebiet-bifcö met be fegbenbongen/oock$onat>e
^almenöe J>teuv% €>pöe öoogbte ban ttoee en beerticb graöen enöe acöéien mï^
nuten toas öito Hudfon aen ïanöti 3ck boer (feg&tSP) een ban baa piautoen
aen lanöt/met een ouöt manöie öaer obafte toas/ ban beaticb mans enöe feben^
töienbioutoen/ bie ick öaer fagö; in een bups banbaftenbanepckenboomentoel
Ö&emaeckt / enöe ronötom foo göelrick oft bet een bertoelft öaööe göetoeeö / toas
obabloeöicfjban Maiz enöe :0oonen bant boo|-gaenöejaa / enöe öaer lagb bp bet
Öups toel foobeeUeb?oogöen/alsö|pfcf|epenmocötenboaen/fonöer öat nocöftonöt
en toies; bp bet bups komenöetoaöen ttoee m.attiensgt}efti?ept om op tefitten/enöe
taaonöt eenige gfjericliten boo^t göebiacöt / in roobe Ijouten backen toelgbcmaeckt/
enbe fonöen terßonöt ttoee mannen upt met boogfjen om toilöt te fcöiaen / biocbten
ttoee ?^upben bie fp toel baeft göefc&ooten öaööen/ öoegbe" terßonöt oock eenen bet^
ten bonöt/enöe kregljenfiet bel af metter baeö metfdjelpen öiefpuptbettoata krö^
eben/ meenöen öat icköie nacbt bp öaa blöbenfouöe/ öan ginck taöonöt toeöer
naatltöipris öet fcöoonße lanöt om te boutoen/ als ick op^ mijn leben ma boaen
betrat/ enöe oock ban aïöeröanöe boomeui enöe is feer goa bolck/ toant boen fp fagen
bat ick niet blijben en toiiöe / meenöen öat ick ban öaa bogöen berbaat toas/ na^
men öe pijlen / blaken öie aen ftucken enöe tooipen öie int bia/ ttu bonöen
baer oock IBijngaaöenenöe 5^|upbeny fdompoenen enöe anöere biucöten. Wt
toeickes alles göenoecöfaem is af te nemen öat öet een tcöoon enöe b^ucötbaa guar==
tia is / enbe goet bolck/ als öet maer toel göeöanöelt too^öt 3 öocö feer baanöerlijck/
enöe ban bén felben aat als alle t bolck ban öie i^oojöa quartiaen; <8n öebben
gantfcö gije^ï-itligie/ ofte eenigöem<©oötsbienft; beel minöer eeniglje i^olitique
regöaingöe/ alleen öatfeöaeroberüen öebben toelck fp Sackmos ofte Sagimpsrnoesj
men. €>p öiberfcöe occafien 3pn eenigöe ban ons bolck ban be IBilben oba ballen
enbootgöeftagöen/ toant öet is een toiaeck-giaicö bolck enbe far fufpicieujci enbe
boo? bien fp beel oo^logöen onöer öen anöeren öebben foo jönle fea fcö^eumicö enöe
^baat, ^anmafacöte enbe bequame öanöelinglje/enöeinfonöeröept öoo| bp^^
toooningöe ban Cöiiftenen toaer bit bolck toel te temmen / enöe tot beter o^b^e te
biengöen/ infonberöept als baa göefcöickt enbe lêöicö bolck toerbt göebiocöt/ en^^
be goebe ojb^e toaöt göeöouöen. J^it bolck is anbers fea gljtöiaifticö / enöe laet
Öem om een klepne loon göebiupcken tot bele bingöen / oock om berre bacö rep^
fén te boen / in ött toelcke fp meerba gljetroutoicöept toonen als toel ban fulcken
natie konöe baepfcöt too^ben. ^at be göeftalte bes lucöts / enbe öe fapfoaten bes
laas belangöt / be felbe komen met öe onfe niet qualöck ober een; toant öet is öaer
^tp toat kouöer alsöetclimaa toel beöooibetetoeüm; öa blieft enbelheeutot bas«
bes ü^mtas bappa; foo bat baa bicktoils inbe riebiere eenen ftacken ijs-ganck
gaet / öocö öet een jaer mea als ö\'anöa / gelijck bp ons: men öeeft öaa oock öe fels
w berfcöepöentöepCban ïiainben: enbe bes ^omas bliran enöe öonöa enöe ge^
toelbigfie fto>t-blagöai. 3n fomma öet is eat lanöt öat fea bequaem is om bp
onfe natie/ boo? gjjelijcfeöeptbanbe göeftalte bes aibetoeöa/ betooonöt te
tooiöen: infonberöeptbetoijl baa niets en fcöönt te ontbreken bat tot onöaöoubt
ban bes menfcben leben ban noobe is / ban tam l^a toelck baa licöt toaer te bjen^
ÖÖttt/enöe booits b een enbe b anba/ baa onle.lanben ban öe^toaats oba felfs
beöoefticö ban stjn: enbe be toön foube boo? inbuftrie öiee toel konnm göetoon^
nen too?ben / be togie men be ï^öngaerben öaer reeöe btnbt / öie niet öan culture
en ontbieeckt. ^p öebben öia bojen oock göeöooit öoe bat öia fulcken obabloet
IS ban öoubt cm fcöepen te boutoen; t felbe is bp be onlè booi öefen befocöt / öe
toelcke öitïbibafcöe ftoepen enbe tamelgcke jacöten öebben göetimmat / enbein^
fonberöept inben jarefcftöien öonbm enbe beatöien bab?anbe <^cöipper Adriaen
Block fpn fcöip bp ongeluck / enbe öp timmabe öia eai jacöt/toelck acöt en baticö
boet lanck toas langs be kiel / enbe bier en beerticö ai een öalf boa ober befteben/
enbe elf en een öalf boa toijt ^ baa öp mebe seplöeöooit Hellegat in öe grootebape/
enbe befocgt alle öe plaetfm öaer onaent/ enbe boa baa mebe tot aen Capc Cod,

öantoacc W wet t\'lröi\'ji batt Hcndrick Chriftianfe. ttaee öupjgi qnml enbe liet be
3acbt baee op be cuüe ombo^bee tebanbelen.

Vordere befchrijvinghe van dc cufte tot de anderegroote rieviere ï eride van daer
vorder tot op dc acht cn dcrtich graden.

T i^tuptfeomenbanbebapetoeïckboorbegrooteriebierbe Montaines leggt/beeft
^men een tamelöckbiep€anaeI/al0 men be riebier oftebenmontber-felben^oorbt
ten <aollenbanbembeeft/enbe ben uptboeckbant booge lanbt ban be bape ^u^t
ten <0ofïenbanbem: banbe fanbtboeck ban bebape ofte port May tot ben hocckvan
dc Viiichcrs, ofte bet <0oSepnbe bant gbebroken lanbtbaer beMatouwacks Uioo«
nen/ilrect bem t\'lanbt <@oÖ enbe <Doft ten i^oorben/enbebe btöantieig naeet teggen
ban eenigbe feben en ttointicb ofte acbt en ttointicb mijlen; maer naer t leggben ban
Cornehsiacoprz.Mayniaerböfen ttointicbmblen. -2610 men bupten ben boorfcbre«
ben boeci0 ban port May, enbenaert\'^upbentoetoilt/fooftrect be cuöe al S>upbt-
^upöt-3J^eöenbe^oorb-i^oorb-<0oö/enbemenfietbaerbubbelt lanbtj boort0
Örectbecufte<^upbt-0^eöten ^upben enbe Boorb-<SoÖ ten doorben/en 10em
Ccboone enbe biepe cuöe/ enbe tamelïjcke boogbe bupnen/en t binnen lanbt aen t boor«
lanbtbali; ban toatberber bp j^upben toort bet lanbt leegber/ enbe i0maer een boet
Öranbt/öaer men betbinnentoater ober been fien kan/enbe bier en baer een bupntien/
toatborbergemoetmeneengatoftein-breuckeienbetoatborber nocb eenanber gat
opbe boogbe ban ontrentnegen en berticbgrabenenbebijftbienminuten/ toelck bp
öe onfe toert genoemt bc Eyerhaven, ofte oock be Bayc haven, i0 een klepn riebierken
ofte kille/en binnen al gebroken lanbt/enöe binnen bape leggen öiberfcbe klepne eps
lanöeken0.ïl^atboröa\'opöefelbeöreeclegt op eenflecbtboor-lanöt een frape boo^
bofeb; enöe öan een flecbt fanöt flranöt met geel klepne enöe leege öupntien0/enöe Öaer
bp ^upöen een beubelicb bofcb/ enöebier en öaer foo een örommeltjen. Ban bier tot
Cape May, Orect De cuöe meeö al <0oö-noorö-ooöenöe HdeÖ-fupö-toeÖ / en men fiet

opöecuÖebeelgatenofteinbreucken/foobatfcböutalleklepnmiiltienje( bp naer een
0ati0 in betboor lanbt; ban men en bientöe cutte niet te fi^ te naken/öoor öien men
potöer0 gemoet öie getoelöicf) branöen f enöe öroogter litif op/foo öatmen ö een toorp
toel feben baöem beeft/ enöe ö\'anöer maer bijf / enöeöe öeröemaer örp enöe minöer,
ilDat naeröer Cape May ftreckt öe cufte l^^eft-fupöt-toeö enöe <Doö nooröt-ooö^
enDe t\' Äe-toaert0 toel örp of bier mijlen af legt een banck öaer maer bia baöem enbe
eenbaïftoata\'0op i0/ bocb toat meer naert lanöt toe beeft men toeöer feben baöem
enöe meer. ^ettoeeöe riebier legt meöe binnen een groote bape/ toelck bp be onfe ge-
noemt toort Nieuw port May; öefe bape beeft ttoee Capen oftebooft-lanöen/öenoor«
belijcftetoortgenoemt Cape May,enöe öe ^upölijcfte Cape Cornelius; enöetiepöe
befe Capen leggen <Soft i^oorö-<aoft toelfoo i^ooröelijck enöeüaeft-^upö-ms
toel foo ^upöelöck ban ben anberen/foo berreal0menpa0 ober oogben macb. t^an
Cape May oeecken eenigbe bancken af ^upbt-ïiaea ober naer Capc Cornelius toel
Jjalf toegentot bet ^upö-fupö-ooften toe :öe bape binnen i0 bol fanöen enöe Droog«
ten/foonocbtan0öatta\'öiberfcbekillenenöecanalen3ijn/ Dan men Dient öaer niette
feomen/tenfpmenöaertoelbekertti0/toant t0 een gebaerlijcke bape. binnen befe
öapelegtöeanöere groote riebiereDiefe noemen öe^upötriebier/öaer top intCrtienDe
Capittelban bermaent bebben/enbe nocb eenige klepnber viebieren / Die top naer la«
ten te befcbröben/ upt oorfake bat on0 be rechte ftreckinge enbe borber gbelegentbept
nocb nieten 10 terbanbt öekomenjDan t0anDer0aen eenige ban onlê febipper0 g^«
noecbbekent/bie beferiebieren alobaeenige jaren bebbenonbectenöebebaren. <8p
bcfericbierentooonenbiberfcbenatienban IBilDen/ al0 namentlijcDe Sauwanoos,
SanhicansjMinquaaSjCapitanaiTcs, Gachcos,Sennccaas, Canomakers,Naratekons,
Konekptays, Matanackoufes, Armeomecks, enöe Diergbelijcke; bp naer al ban
een gbeftaïteenöeconöitie al0 öe geeneDaer top bier boren ban gbefproken bebben;
Mapen t\'lanöt enöe bebbenbeel Maiz enöeoock boontien0 / enöeboort0 t\'gjeene be
anöere toilöen bebben. ^upölijcfte cape öie top Cap Comciiusnoemen/beeft

m töit Wencvten/mbe tm loopt een nffaf ^pbt-^upbt-<0ott m ^ee. ïegfit
op be acljt en öeeticlj geaben enbe biee en böfttcf) mmuten. Wm möfen ban befe
Caep ïeöbteenanbee Cape/toeïclt beonfenoemen Cape Hinioopen; enbebeteekm^
Qbetói!^oo?bt.ooaten<0oöen/enbe ^upbt-toeöten^aeöen. laanbierOcectbecuae
eeeft meeft ^upbenenbe i^oo^ben / enbe banbooitiS ^upbt toeft/enbe i^oo|t-noo?t-
ooa/enbe oock ^upbt ten uaeften/enbe i^oo?bt ten <©ofteni men magb ioel langs be
toalbenen loopenm fes enbe feben babem toatees / enbeis al fcboone gronbt/ban op
ttoee oftebipöcekenbeeftmenbip babem tnatecSi banbieetotopbeboo^cbanacß
enbecticb gcaben/enbeacbtbienmmutenftrecktbem t\'lant g>upb-toefl toel foo
be!öck/enbei^oo|bt-ooft toelfoo i^oo|belöck/met gbetoelbtgbltoalbooManbt/enbe
binnen tobbt toatee /enbe leegb gbeb^oken lanbt / befe ftveckingbe bueet eenigbe aét
mijlen: ^upben be boo?f3.boogte fteeckt bet lanbt meeft i^ooibt-ooft ten Ooften/
enbe^upbt-toeaten^eften/eniÖ5ecfeeeoneffengvonbt/fomtijbtSfes/leben/enbeban
toebeebijf babem toatees.

Dcgheleghcntheydtvan Vir gin ia daerdeEngelfchcnu woonen, befchrc- -
venby CapiteynSmith.

TAC gbeïegbentbepbtban Virgihia,toelcknu bpbe Cngbelfcben toojbtbetooont/
-■-^iSbpC^^itepnSmichbefcbiebeninmaniecen alsbolcbt. Virginia tnelckbp on^
fe engbel&be is beplant met bolck in beniave 160 d.is gbelegben op be boogbte ban fe^
ben enbecticb gvabentot beboogbtebanneg^nenbeeticDgeabenbp iloojben be %U
nie.^efomeris baecfoo beet/als in ^paegnien/enbebetointer foo kout als in l^ianc^
ttjck/ofte Cngelanbt^emeefte&itteisin lunio, luUo, enbe Augufto, maec gljemepn^
liickenfootooibtbebittebooi8ettoaepenbanbekoeleBrifeso{tetoinbenuptbeïZee/
toatgbebioken. ^epiincipaelftekoubebebtgbp baeeban December tot balfMar-
tio. ^t umtt is uptecmaten fcbecp/bocb en buert niet langbe.3ntjaee i ^oy^toas een
e^ctraoibinaircboiftintmeeftebeel ban Europa,toelck oock alfooe^teeem toas in Vir-
gmiaj maec t naefte jaeebaee aen tegben acbt ofttbien bagben bupltoebec/babbemen
baec toebec toel beertbien bagben gbelijck als fomer bagben. ^e toinben sijn bier ba^
riabeljenbefulcken bonber enbe blirem / om be lucbtte fupberen /en is in Europa niet
tefien. Wt ben^upbt-toeilenquamenbegrootöeflacb-regbenenmetbonber enbit^
ttM^t i^oorbt-toeften toinbt baer en tegen is koel / enbe biengbt fcboon-toeber mebe.
Bant ii^oojben komt be grootfte koube/ enbe bant <0often/ enbe g)upbt-ooften (gbe^
löck ban be Berm udas af)komt mift enbe regben. ^omtijbts ifler groote b?oogbte en^
befomtijbtsbeelregbens/bocbbanbepbeenlöbtmengeenfcbabe/foobat boo?beferes
bentop niet en fien/oïte alle noobigeb?ucbten ban Europa mogen bier in groote abuns
bantie gbetoonnen too^ben bp be inbuftrie ban menfcben/als blöckt bp be gene bie top
Dtaalreebegbeplantbebben. ^aerenismaereen aen-komftebp^eetotbitlanbt/

enbe befetóbpbemonbt ban een leer fcboonebape/toelckbpbeacbtbienenbe ttointicb
mmentoijbtis.^eCapeaen be Zupbt-3öbeisgöenaemtCapcHcnry,tereerenban

onlenalberebelftenl^nnce. ^e bertooningbebant\'lanbt isbt^vtoitbupnigb feW
^jjelgckbebupnen/enbe langbsbeftranbttoaftgroote menicftte ban!^önf«be Bue«

ban Yorck 25mnen legbt een lanbt bat be p^erogatibemagb bebben ban be plap^
fantfïepiaetlenmEuropa,Afia,Africa enbe America,ban toefen betogbeenbefcjjoos
nenabigableriebieren j bemel enbe aerbe enconfpireerben nopt beter om een plaetle
hequaemtemafeentotbe betooonin^bpoilicbaemen ban onler complejcie/inbient

beIen/plainen/bal!epett/riebiercn;enb?oecken/allefeer luftigbloopenbein een fèoone
bape/omrinc^ljt aen be monbt met b^ucbtbaer enbe plapfant lanbt.3n be bape enbe in
bertebieren3iin beel Cplanben foo groot/als klepn/eenigbe bol gbeboomte/enbe kael/
meeftleeiabenbeonbetooont» ^tk bape ftreckti^oo^bt enbe^upben/inbetoelcke

fict toater Waeptbpnae^tteeeöontiÄ engeircöemölcnbem/enötó een Canaeïtoel
tï0O|(jonöertentietieevticömölen/ban£iiepte tufrfjenöe feben enDeböftöie« baüemw
fjouöen&em öeb^eeöte booiöet mecilenöeelt|)ien enöe beertfjien mpien. Sent fjooft:
ban öe bape naert ^oo?öen tó tianöt bergljaeötiöö/enöe berbolööt m ge
ban öaa- naert ^upö-totften toe hp een rechte lmte;{bo öat boe gt)P «^er ^upötoaert
komt/öefe bergen te oeröer af ïeggbenbanöebapeibanöetebergenkomenöto^^
ken af/toelek tenlaeöen tot böf pnntipaJe enöe nabtgabeleriebmentoo^öen.^efe
pen banöet i^oo^öt-toeSen naer t\'^upöen/enöefoo m öe ÄE-jpöeban öe bape/al«
toaeröetoalbanelekertebiertüOxöenöe ttomttcö enöe böftöïenmpïen ban öen anöe^
ren tó göelegben.^e bergöen 3ön ban öiberfcöe göeftalte;toant aent öooft ban öe bape
3Önt roötfen ^elpck nteu!en-öeenen;eemgöe ban fl©arber/ etc. ïïap^bonöen beel fluc^
kenban Criöal/toelcke bp öetoaterenbant\'göebergöte toaren neöergöelpoelt: toant
öefe bagöen m m öen tointer met fneeuto bebeckt /enöe als öat finelt /foo balt öet
toater neöertoams met groot göetoelöt / foo öat öet groote tnunöatien caufeert tn öe
^ naiitoebailepen / öankomenöe tnöe rtebteren toojöt nautoelpcks göemerckt.
toaterentoaJcöen ban öe bergöen af fulckegltnfterenbecouleuren/ batöe gronötm
eenigöe plaetfenfcöönt bergulöt te^n /foo öat bepöe/ öe roötfen^nöe öe aeröefoo glin*
ßert in öet aenfien / öat men licöt öaer öoo^ fouöe können betoogöen tooiben te ^^
ïooben / öat öaer göeen klepne apparentie is ban gouöt. bekleeöingöe ban öe
gronötgeeft opentlgcktekennen / öatöenatiter bant\'lanötluöicö enöe feetj rpck iS.
^e gronöt bonöen top in beel plaetlen ban couleur göelgck öen Bolus Armcnus,
Terra Sigiiiaca enöe Lemnia,BolöaS aeröe enöe ^agel / enöe öiergöelpcke. ^aer
Dooigaensisöegronöteenftoarte fanöigöemullem/in eenigöe plaetfen betteflö««*
ööe klep / en infommigöe plaetfen öo? enöe bar gräbeel /maer öe beöe gronöt too^öt
j S erkenöt bp öet göene öaer in toaft / als bp be grootte ban öe boomen enöe abun=

\' ^ öatjitie ban toieb en anöers. \'^e contrepeen is niet bergig nocö oockleegö/maee

fooplapfante effien öeubels enöe b?ucötbare balijen / b een ö\'anöer krupflimöe/ en^
öe betoatertmet f^oone beerketis enöe Crittallijne fontepnen I oftfe bp konüe gfjea
maeckt toaren,^pbe rivieren 5ön beel leege effen belben banttointicö/öonberbt/jae
ttoee öonöert ackers groot/meer oftemin.<0penplainen m baer toepnigö /u^geno^
i men baer öe IBilöen tooorten; maer öe gronöt is al ober-toaflen met boomen enöe

toepïïen/fbo öat öet een recöte toilöernis is/gelprf^ öie eera bp <5oöttoas i^ef^pen.

ACnöe uaeS-3ööeban öebape öebben top cftefegfit bpf fcöoone enöe nabigable
riebierente toeCm/öie top nu füllen befcölöben. ^eeerfte enöenaeö göeleäene
i| bp öemonötban öebape öeeft öaer coursbant\'IBelien enbe bpj^00?ben:to02bt

ï göenoetnt Pauwharan, naer öennaem bant pjincipael lanöt öat öaer aenpaelt ^e

\' monöt ban öefe riebiere is bp naer ö?p mplen foeeöt / nocötans öoo? öe onöiepten is

t Canaelfoo engö/ öat een^ackert felbe kanober-fcöieten:<©eferiebiere kan men
bpöeöonöertmplen opbaren: öeeftöaer oojlpionck upt een gjiebergöte berre in öet
Ö^eften göelegöen/ int lanbt toelckbetooonttoo^btbp öeMonacans. 3nöe upterße
plaetfim/öie bp ons onberfocöt 3iDn/öeeftfe ballen/ roötfen enöe onöiepten/ toelcke öoen
öatfe niet öoogöer kan bebaren too^öen. I^an öaer neöertoaerts too^tfe berrijckt
metfeer fcöoone beken / toelck onber-öouöentoo^öenban luötgöe fontepnen. IDan
Öet^upöen balt in öefe riebiere 3 eerft öe plapfante riebiere ban Apamacuek: öaer
naer meer naer öet <0oßen komen in öe felbe ttoee riebieren ban Quiyoughcoha.
nock: een toepnigö boo^öer is een bape / in öe toelcke baUen ö?p ofte bia* luß^
ÖÖe Creetken / öetoelcke öe intooonöers ban Warraskoyack öaK omcingöelen:
öaer naer öe riebiere Nandfamund; enöe ten laeßen öe :22>?oeck ofte Creecke ban
Chifapeack. t^an Öe ^oo?öt-3ijbe komtöaer in öe riebiere ban Chickahamania
boben lames To wne: enöenocötenanöerbpöet Cedar eplanöt öaertop töientoe^
kenleeföen bpbeeeöersjenöeöanisbaereenbeouameö^ben booj biflTcöers booten

cerfamïlien/öieöaernaemöeb&e« banöe tiebierenicnöeöebbmmdcheplactfcöaep

Pcninfuia(öatt0baif Eplanöt) am öei^oo|öt-3Öbeban Öefertebieefjebben öeCn^^

gelRJeneentooon-plaetTe/toeïcTp noemen iamcsTow^ncjtereaen ban beni^onmck
ban Groot Britannien:aen toelcke5tjbebeelbo!ekei\'entooonenonberöaecWcrowan.
ccs.TBt eeefteenbenaettebp bemonbtbanbe etebieee^n be Kccougtans, toelcke be^
neims baee b?outoen enbe kinöeeengbeen ttomticbftvöbtbate mannen en bebben,
^e Pafpahcges optoetcket gïonbt be engelfcjje Colonie eftelegbt ^^ I bpbebeewicù
miîlenbantie groote bape/enbebbenbee met obet be beerticb^^eriebier Chichahama-
nia,gbenaemt/nietoberOettoeel)onbert.^t Wcanocks bonèert ^t Arrowhatocks
bmî^,5^eplaetïeaôenoemt Powhatan bpbebeertîcb» Äenbe^i^bt-5öbebanbere
riebiere öe Apamatucksjjebbmleöicjjttrijbtbaremannen. Quiyougcohanocks
bi)fenttointi(d* Warras Royacks beerticft» ^e NancKamunds ttoeebonbert
Chcrapeacksenmo!^g5eenljonbertiqîtmaken.î^anbeleplaetlebeeftbebapeôa:â

ren naem. In alle bele plaetten bebbenbeH^ilbeneen bpfonber Commanbeurofte
Wero wance.uptgijetiomen be Chickhamanians, toelck gegoubemeert too^benbp be
ßiieöas enbe baer alßftenten/gbeko?en upt be ouöttte gljnaemt Ca Ca w^jraiibu-
ghes. Snbefomeren geeft göeen plaetCe meer ^teur oftein betointer itteergljebogelte
^sbefc/infonöeröepötinbeboift. ^I^aertoierbeneenömet eenen treckttoeeenbifeb
^teurengbebangöen/enbemeteenanöeracbienleßicb. l&amepnöebanMay totbet
epnbe ban lun too^öen toepnigije^bangbm alsiongbe/ttoeeboet ofte een eile langö.
Ban öalf September mtt ofte ö?p eilen langö/toepnigö meer. 3ln öe klepne riebieren
tsalt\'iaaöooiabunbantiebanklepnebifcö/foobat menbiemetbeengöelgöenoei^
bangöenkan. S>eöipper Comciis iacobfz.May,bie opbele riebiertoaoin ben jare
iö2o^etupgötbatökeerfterackbanbelie riebier {treckte opbier Cn^

öeKcöemijleni banbooit ^iB.ten ^.ontrentbeertöiengelöckemölenjöannocöbier
mijlenenbe öanaribtmttfen ^enbe ban toeber bgfmölen/

ban Po whatan,i;g! öe riebier Pamauncke,bie toelleaieö oftfebenticö mijlen op kan too|^
ben bebaren/enbemet booten ofte klepne barcken noi^ berticö oft beerticö mijlen booi«
ber i baer öebloebtbantsoubt-toateroibinairetoékomt/baöeeltleöaerintbi^eefcöoo^
nearmen.1len be ^upbt-îijbetooonen be Yougtanunds^toielcbp belefticößrijötbaere
mannen öebben.^enöe ^oo^öt-armbe Mattapaments, toelck bacr berticö öebben«
^aer öeferiebiereöaerberbeplt/too^btöetlanbt göenaemtPamaunke, enbeboebt bp
naer b|p öonöert b(^mne mannen* <0ntrent tif en ttointicö mijlen leegöeraen öe
Ü^oo|bt-3ijbebanbe(ieriebierij9i Wcravocomoco, baer öaer groote i^onincöemonts

öbeen beerticb ftrijbtbaremanncn.300aernuöeeö:bie iioninck bat berlaten/enbe
tooont te Orapakes bp Youchtanund in betoilbemiße. Cöienoftttoaelfmölenleeger
aen be^upbt-3ijbe ban beteriebiereis Chiskiack,toetcköe^bp öebeerticö oft bijft^

man. ^Befealsalfoo Apematuck, Irrohatock, enbePo^hatan v^n öaer grootei^os^
nmckfiipimcipalebomepnen enbetooon-fteben /bereöe/als lpfeggöen/3Ön fp^con®
gueßen. Cer top komen tot be berbe riebiere A toelck uptöetgöebercöjtebalt/iuaeen
anberriebia/toelckbpbebeetti^mijlenkanbebarentooiben/toeixkomtbanöetS^
lanbt/öe riebiereiö ^naemt Payankatanck,be in-bDOonberskotmetf bp bebeerticft

^eberöe nabigabieriebiere too?btd^aemt Toppahanoefc, befekanöonberten
berticötttölen bebaren too2ben.lfientopperße tooonen iwboickerengöenaemt Manna-
hoackstußcöent\'göebergöte, \'2lenbericbiereopbe^^oo|btr^betooont^balfkgöe«^
ttacmtCnttatawomen,metberticöman. J^(»jgöertq?beriebierbe Moraugtacunds,
met tacötenticöman.l^obenöaer be Toppahanocks, met öoröiert man. ^ent 5>up^
ben/berrebinnen beriebiereisNantaughtacund. metöonbertbtjfticö man. \'©elerie^
biereij6fg®enaemtPata>»^omeke,enisfe0,^Crbenmälmb|ee^^^ kan öonbert en
beerticö mölen bebaren too^ben/enbetoojbt gjjeboet^ aUe be anbere ban beei foete

vieUterkettsientiefp»ittg!)en/toeIckehomm tm De aen-gïjelegfien beiggtoi^. mdt
3Ön mcea beplant /enöe geben alfoo groeten abunöantie enöebanetept ban bjurbten/
aljs De riebiere upt-munt ban bifcöJjö aen bepöe söben betooont; eerft aen öe i>upöt-
^Deintin komen le^twigcomoco,Daer bpöe bonöert en öertirb man iiS; Daer aen
Sekaco wonc metDerticbman/enÖe Onawmanientmet bonöert. ^an Paca-womckc
met bonöert enöe fefticö man.^ier beröeelt b^m öe riebiere in örp oft bier beguame rie«
bieren/öegrootlie ban toelckeiis gbenaemt ^iyough,enöe ftreckt ^oorDt-toeü/maer
Deriebierfelfökeectficbbooröa jfeoolöt-ooft/eniisnocbalnabigabel ^enbeU^eft-
3ÖöebanDefenbofbti0Tauxenentntet beerticb man. ?lienöe J^ooröt-sijöe banDele
riebier ijö SccowocomocQ, met beerticb man: toat booröer Pocapaco ntet ttointicb.
^enDe<0oft-3ÖDebanDenfaocötbmibeleriebierei!SfPamacacaek,metfiefticbmaniDaer
naer Moyowanccs met bonDert; enöe left Nacotchtanckc met tacbticb Ütbötbaeï
mannen.\' CbienmtjlenbobenDefeplaetfeneemtDeriebierbaerpafliagieDoor eenlee«
gbe plapfanteballepe/oberftöaDutoetinbeelplaetfen met ontalltjcke fi^oone enöe plap«
fante toaterkeujö af blieten.

^e bbföe riebier iö genaemt Pa wtuxunt,en i& klepnöer al0 öe anöere/öocb bet Ca«
naeri0infommigöeplaetfenfcßbienenöeacbtienbaöemenDiep.i^ierii0iongel9Ckmeec
bifcf) al0 in De ani?ere/enöe ban öibeifcbe foojten. <0p Defe riebier tooont bet bolckgbe«
naemt Acquincanackrnack,Pawtuxiinc,enöe Mäccapanientiöie foo beel men mercken
konöe ten upterftenttoeebonöert man konöen upt-brengben. 5^an tooonen beter bp
een/enöenietfoo berftropt al$öe anöere; enDe tooröm DealDer cibielße bebonben/
ompemanDtteontbalen. ^eiticbmijlenboorDeri^nocbeenriebiae/itietbetooont/
öocb nabigabel/toelck De <ï^geHrbe om bat De klep Bolus Ar menus gbelöckt/genoant
bebben Boius. bet epnöe ban De bape/toaer fp fe^ oft feben mölen breebt iö/komen

repfenbant\'epnöeofteöooftbanDebape/enbaltbanroDtlenenDebergen/)i$betoooitt
bp een bolck gbenoemt Safquefahanock. 5^anfp tooonen toel ttoee öagb-repfen boo«
gber alö De bcrcke konöe komcn; (toelck toaiß ban ttoee laö / enöe baböe ttoaelf matt
tn:) ^erttcb oft öaer ontrent ban Dit bolck quamen bp öele ontöeckersf/met öupöen/bo«

gbcn/pijlen/fèbilDen/ftoaerDen/en Cobaccoboor eenprefient."^root enöe toel gbepro«

TO/öocö ffbenen te toefen b^ een eerbieöigfie enDe fimple öi^ofitte/koni^
acjiter gbebouöen tooröen ban öe€ngl)elfcfie gbelijck al0<6oöenaen te biööen.30
bet bieemfte bolck ban alle Dit quartier/in ^rake enöe kleeöing^lpreken naer öe propor«
tie bau baer licbaem/gbelijck alö oft in een bolle toelffel klonck. i^aer kleeöingb 10 ban
:25epren en Ödalben bupDen; fommigbe bebben caSacken ban 25epren bupöen / met
booft en al/foo öat öaer bal0 gaet öoor beö :23epr0 öaliß/ enbe De0 25epr0 ooren 3ijn acb«
m op De fcöouöeren baft: öe fnupt enöe tanöen bangöen op öe borft/enöe Daer een 25ep«
ren-klauto;enöeban göeli)ckenopDe armen tot Den ellebogöe toe. <Bm ban baerbaö
een U^olf0i)ooft fjangbenDe aen een keten boor een (utoeel/ fpn Cabac pijp D^p bieren«
Deel ban een eile lanck/fraep göefneöen aent oppa epnDt/fterck gbenoegöom pcmanDt
öe öerfenen upt teOngtenjbaDDen boort0 bogtjen/pijlen enbe knoöfen naer öaerpropor«
tie. ^ïibolckiönautoelijcköbekentaen Powhatan. itonnenfeöbonöert manupt«
maken/öaer Dorpen 3ijn met palilïaDen omcingelt tot öaa befcöermingljc tegöen Maf-
rawomekes, Die Öaer öooötlijckebpanDen3ön / öefcöilDerije ban een ban De grootfte
ftaet bp öe Caertettoienökupten toarenörpbierenbeelbanemgaerDeDick/enDeöerell
ban fpnlebennaa aöbenant/foo öat bet eenfeer fraep man toaö om aen tefien. ^pn
bapr toa0 aen ö \'een 3tjöe lanck/aen ö \'anöer tkU af ^jefcboren met een ftreeck obei fpn
krupn al0 een fianen kam.<^pn pglen toaren bijf biaenbeel lang/ met ftöerp ban ftèn

eenöuambjeeöt enöe anöeröalfDupmlangbjbjelcfeeöpineen Ïiaolf0 bel opDenrugö
broegöifpnboogöinDeeene/enöefpnknoöfeinö\'anöeröanöt.

öe <8oö-3ijDebanöe bape i0öe riebiere Tockwogh, enöe öaa aen een bolck
toelckbonöertmankanuptmaken/öiefebenmölenbinnenöeriebieretooonenjDaer
fp eenfort bebben toel befet met paliiraDen,\'^aer naeft legbt Ozmies met fefticbman:
meernaert^upöen op De felbe <^oft-3ÖDebanbefaape/öertebierRapahanock,öaer öe
riebiereKuskarawaocknaeft gbelegben iö. toelcke riebiereenöorp göefegljen 10
metttoeebonbertman. 5^aeraenbolgöt öeriebia Tants Wichcocomoco, enöeeen

ecnanïsataïe/mbesönferouto. ^^aecöieban öenebtmAcohanock mtt beerticft
man/enöe bieban Accomackmet tac|)ncöman/3Ön tetegcïgckenmet öe lanöenban
Po whatan, enöetp^eken oock öe Ceibe taie / enöe alle öefe too^ben bp bent ató een tio^
nmcköbecegeett, naee t.^upöen iegbt Chawonockeiibe be Mangoags, baee
bet bolck ban Sir WaicherRaieghtoas:töantbanöefeplaet(ênaf tot öe blecke ban
Chifapeack toaö bet eeCttjÖtS ontbeckfbp M^ Hcriocs enöe Sir Raph Lane. (Bn^
bee bit bo!ck3ijn bibafcbe natiën enöe talen^bat om bec Po^hacans ïanbt/be Cha wo-

chukcs, öeTogKwoghes enöeöc Kuskaza Waakes, been banbccniet en beeßaen ban
t0lcken:toelckevtoj00ningb-plaetfenb^eebeete öen 5ön bpbe Caevte.

benjtoant al tlanbttóobev-gtroepetmet boomen/toelckercontinueIenb?opt\'öca0 tot
töïebtnaecktïöanbïttoaeclicbtmetacbepbttebecbetecen.Cbouötöatöaecmeeae
be 9bemepni!6/5bn «i^pcken enöe ÖDalnoten:beel ban baee <apcken 3i)nfoo langben=»
be ceajt/öatfe ttoee boet en een balf bieckant füllen upt b^engben belen^e ban ttointicb
gaecbenjcnöe öaa ^ijn ttoee oft ö^pberlep fooiten.^eCeckelenban eenfoo^te/toelckee
fcöotó toat toittev tö ató ban anbece/jim foetacbtigb / enöe een balbenöagb göefböen in
biberfcbe toatecs / geben ten letten een foete olie / öie fp betoatenom baer leben met te
fmeren.^e hmi^tt etenfe tot b|«^t gbemaeckt /enöeanöers. ^aer 5ön oock O^Imen
enöe CWen öaer fp öe ^eep-Jtcften banmaken^ ^oo öeboomen groot $ijn/ balt be
aflcben goet/enöefmelttot groote bjocken/maerfoo fp klepn sön / foo toerötljetmaee
pulbec/enöenietfoogoetatót\'anöere. ^aer3önlJ0alnotenbanttoeeofteöipfoo?ten.
<0ock een foo?te ban boomen/ bie top noemben Cip^es/booi öe gbelijckeniiö ban bout
eriöeb^ucbtc/enöeblaöeren/toekker fommigbeontrentöe too?teltoe! ö?p babem tit^
3t)n/enöe bijfticb/refticb/iae tacbtenticb boet boogb fonber eenigbe tacken. «Ontrent be
tooon-plaetfen ban be ïBïlben 3ijn eenigbe groote :^oar-befien boomen / enbe e!bers
bonöentop öte toalTen in goebe o?b|e.^aer toas eenpioebe gbenotnen metbe ^gbe-
too|men/toe!ckfeertoe!toenamcn/tot batbemeeöerfieck toierbt/totenjs Reckte gebue«
renbe/fpbanöeïiattentoseröenop-gegeten. ^pbonöenoocki^aCenoteninfommige
guartièen/toelckers pit aSfoo goet toae/ ató eenigbe ban Europa. |^|upmen ban b?p
foo?ten;öe rooöe enöe toitte sijn ató öe ^^lupmen öie op öe beggben toaf en^maer öe
bere/melckfp noemen Putchamins,toaöin fooboo^ató Paimiten,beb?ucbtisatóeen
^%e!/eerÖgroen/enbeban geel/enroobt atófp rijjris: alfe niet rijp is /foofalfe een be
monbttoe aonfen met groote pijn / maer rijpsijnbe isfoobelicaet ató een ^piicock.
^tecken foo groot ató kroofl^enSj toepnigb appelkens/enöe öie feer klepn enöe bitter.

pongaerben in abunbantie/toelckklimmentotinbeboogbfteboomen/öan toepntgb
D^upben :bp öeriebierenenöe toooningenbanöe ïl3ilöen/ öaerfeniet ober-fcbaöutoet
en 5b«/öangbenfe bol b^ucbten/öoetoel fp niet gbefnoept ofte gbebabent en tooiben.^p
maeckten ban befeöiupbenfeer naer ttointicb ftoopen toijns/toelc alfoo goet toas ató
een fvans asiittoens toijntjenjenöeboo? feker fouöe öaer goeöe toijn ballen/ toieröen
beïl^Pöaerbengïjebabent. 5^aeriseenanöerfoo?t ban^nipben foo groot bp naer
ató toc^en/ötefcnoemen Meframines,3önbet/enöebetfapöick/enöefinaeck tóniet
goet alfe gfieperß 3ön. ^p Rebben oock een klepn toucbte/ in bupf kens a!s öe ï^afeno^
ten/bO£böeb|uci|tfeergljÈ^!tjckeenCeckele/toelckfp noemenChechinquamins,enöe
bouöent booi leckermje.^aer is oock een befie ons ^tekel-befien feer gelgck in groots
te/couïeur/enöeünaeck/öefenocmenfpRawocomenes,enetenöierauto/enöegefoöen.
Ban öefe bzucbten leben fp öe meeüe tijöt ban t f aer/cnöe gbebippcken öie in öcfa- boc^
gben^öe ^alnotcn/l^afcnoten/ Veekelen enöe cbechinquamins,too|öen gbeö^oogbt
om te betoaren.3lils fp bie ban boen bebben/foo biekenfe bie tuUcben ttoee ftecnen/öo^
^partbanöelBalnaotfcljelbïijfter aen bangentbanbioogmfpt toeber opeenmat

Icggijenbe ötiÈCCcnöuïöel; Soöteti fjet Mepn m een èouleti moitm; meneöetot liet j«it
toatec öat öe feöeilen mogljen fmclten 3 öit toatev too^öt als mekk / toeicH fp noemen
Pawcoiiircora,en öetoavenöat tot tjaee gfjebiupeli. Putchamins öetoaixn fp als
pmpmeit BanöeIJafenoten enöe Chcchinquamins bier up^engliefoDeh/makenle
öepöe fop enöe b^ooöt boo^ öaec m\'tte/enöe op fjaee grootaifeeÖ;en>13mcfens öefe
jfeiïpt-öoomenisöaer eenïpïtte l^apifc/enöe een anöer öiei\'^elöck/toelduentaels
mkenöe<ï3omme geeft als Terpentin,fooö^t eemgötfttt toooi Baifem nemen: öaer
5Ön oock Ceders enöe Saflafras öoomen; öaer ballen oock een töepmgö bommen,
gnöebjateracötigöebaUepentoaft een befte/toelck fp noemen Oconghtanamms.öe
Cappersfeergtjehjcki öefeöioogfienfpmöe ^omer: alsfp öse tDilleneten/roofieöen

kfepnöevjt\'b^ooötöaeibanacbtenfpöelïcaetmettfmeerban l^üt gfjegeten, 3nöc
Horner öteft men öaer/ofte \'Icröt-befien/ bjeicke rijpen m April, ofte i^oer-befien in
May eniun,enöe een biucbte/toelckfpnoemen Maracocks, jtoelckeenfraepegbefonöe
bnicfjt is/feer ggelijck een Etmoen.Beel iftrupöen sönöer int boo^^aer öoo? öe boffrben
ber^iept/goet boo» iBavmoes enöe ^alaeöt/als l^ioletten/i^o^celepn/ ^urinck / etc.
benefeusbele/öiefegbeb^upcktenfonöeröennaemtetoeten. <Z^ep|incipaletoO|tel/öie
fpÖtbbent0tb0£ötfclisefcenaemtTockawoughc,ujaßinleegöem0ööeiigbeplaetfen;
tm IBilöe kan in een öagöbooi een b3ekebergaöeveni5ijn ban öe grootte enöe ütiaeck
ban öe Pocatoes. ^p öecken een groote menicbtemet Speken blaöereii eni^ Baren/
enöe aerbe öaer ober/ in maniere ban een üool-put \'l enöe leggfjen öaer goet bper aen
bepöe3ööen/ia3elbierentlöinticburerilangb/eafebie öerbeneten:toant rautois bet
niet beter aïs benijn; enöe toefeiöe geb^aöen/ten fp betfeer mo^to jp/enöe öe bitte beno^
men / eng!jefcöarft/enöegbeö|oogbt:ènenmet Surick en meel gjjemengbeït/pïickelt
öe keel gljetoelöigö/nocötans gbeb^upcken fp öit o,ïöÉ|aris booifoooöt in^be ^omer,
* .^p öebben een anöer too^tel/toelck fp noemen WigÏÏTacan, öaer fp öao? toonöenme^
öe gljenefen/ iS een kfepn too^telken / toelcU lp bieken / enöefoo op öe toonöe leggijen.
Po cones t0 een klepn toojtelken öat op t gljeber^te toaft / toelck göeb^oogöt tnöe ge«
b|o:ien rooöt toaiöt/göeb?upckent tegöen göeftoillen/enöe öooft-|)ijn/üneerenöer öaer
göelo^ifÖten/enöefeöilöerenöeröaeröooföenenöe kleeöerenmée. ^pöouöenöetfeer
koftelöck^Mufquafpcnne iseen tooitelfoo cpoot alseen bin^er/enöe bloeöt rooöti als
men t ö^oogöt/foobatoelcketbp naer totniet;göeb|upckentom öaermatten/fcöilöen
enöe anöer öing&en meöe te bertom. ^.leris oock Pyrechrum, 5>a(rafrage/enöeans
öer Simplicia,öieöe 2lpotöekersbergaöeren/enöebooi feergoetöielöen. jn öemat^
kagieufe plaetfen toaifen beel ^pipnen/öan klepn / enöe göelijckals öetbobenfte liöt
baneenöupm.,

teapien Nepinough, öe öerfft enöe ballen bant loof Taquitock. Ban September tot
miööen ban November öebbenfp öaer p^incipalefeeften enöe facrificien.^anöebben
fp abunöantie ban krupöt/foo toel göeplant als naturael/ gelijck als koojn groen enbe
röp/öifcö/bogöel0/enöe feer betïDiit. 5^em?ette moepte nemenfe int planten ban öet
ikooi^n/toant t\'lanöt iS ban naturen obergroept met öouöt, öe gronöt te berepöen/
foo b^e^enfe öen baft öifljtöp öe gronöt/enöe berfengöen öetoo^tels omöat fu niet
meerfouöentoaüên. CnaeSeiaeröa}enfeöeboomenuptmetöetoo?tels/enöeinöie
putten planten fp öaer koom op öefe toijfej ^P maken een puttfen in öe oronöt met een
fiocjk/möetoerpen öaer bier grepnen bankoo^n/enöettnee boonen in.ï^efe putjens
makenfpbierboetenb^anöenanöaen/ öebjoutoenenöe kinöeren onöer-öouöenöet
gijejaep continuelpcken met toieöen/enöe alft opgöefcöoten is tot öe laelft / foo aeröen fp
bataen. 3ln%|ilbe^innenlpteplanten/öocöp2incipa!öckin£0ep/etiöefooconti«

«uerenfe tot öaïf luh^toat fp pimtm m April, bat bergabätit fp m Auguft j balt May.
in September jban lun m Oóiober. dckt öatck ban öaafeooin biaegöt gemepnlöcH

tbJtcoftbipapien/koelmm ofte oocKööten/maareïbertmcaienbtiIckapiöeeftban
200, tot 500, gramen: 5©ellaecl% groen toefenbe öttft «n Toa fäp / fea ^elgch öet
^upcKa-riebt/toelckiSbereben/batfpöaakooingroenbagabaen ombe Canen
tefupgöenj toantfpbalamelenöaerkooin groen/enbe gaaöargpe teboben.plans
ttn oock erten / toeïck fp noemen Affenta mens, en 5ön aljs bie be itabanen noemen
Fagioii. i|aer 2$oonen3ön befelfbe biebeCurcken noanen Garuanfes, befefjou^
benfe booi een beiicateöè. M>P «rootten öaa koom groen m br apie / aibe bleken öet
ineenmo^tier/ enbe rolïen öet opmbe bïaberenban öaer koo^n/enbefieben öafoo
booiemleckernge. enbeöetkoom bat teïaetgöepïantis/enbematoilröpen/roo^
öen fp onba öeae alïcöen / enbetbetoaren öet foo / enbe in be ^inta foo fteben fp
Öet metbe a^oonen /enbeöoubenöet booieenbelicatelïe/enbenoement Paufaro^^rc-
na. i^aa oubt koo^n toepcken fp oba nacöt m öea toata / enbe ftooten öèt in een
mo^tia bes mo^göens i götbinpcken tm fön manbekenbooi een teans/ enbe toe^
tenbe bïomme öaer boo? te krögöen. ^Cempaen öefebïommemet toater/ enbe bac^
ken baa koecken af onba be aOTcljen/toeïck ^ toaf&öen mafcöoon toater/enbe beoogt
taöonöt banfpnepgöenöitte; ofte toaüenöet op ma toata/enbe aenöetfc^pemet
b^ooöt/toeickfp noemen Ponap. ^egruttepenöeober-bïöffeïsban t\'koo?n göetoam
namöe tomöt/fieöenfe bip oft bier uren int toata j eniseenoibmameboetfel/toeïe
lp noemen vftatahamen. ^aerecmgöebianben öa oba blöffelban beap?tot puï^
ber/toelck fp noemen Pungnough,en menggelenöa ma öaa nteel/maerfmaeckt met
toel nocö tn bioobt / nocö tn foppen.

3n be May planten fp oock onber öaa koo|tt i^ompoenen / enbééen b|ucöt/göt^
lokkeen ö^ufck-meloen / maer klepnber enbe ütmma / toelck fp noemen Macocks.

toaUen fea öaeö/ enbe röpenmt begin ban luiius,enbe buaen tot September,
^p planten oock Maracocks, een toilbe b^ucfct als een ï-imoen / bie göetoelöigö aen«
toaaen/begöinnenteröpenin Septembcr,enöeöuaentot Odober.^isalöaabiucö^
tensön ingöefemelt /fooplantenfp toepnigö anbaS;enbebittoo?btal göebaenbp be

Befchri)vinghcvaü de Dieren, die men in dit quartier van Vip. gin la vindt 1
vier-^voetighe Dieteh,Vöghclen,ciidc Viffclieh.

■\\7^n 25eeöen3önöaap|tncipaeHle ïjaten /toepntgöberfeöillènbé banbéonfe:i«
y betoilbaniffenontrent beöoofbenbanberiebiaen3önöabeel/maatulfi^enbe
^bierentoepnigö. ^aa is eenbeeft toelck fpnoemen Aroughcun, fea göelöck een
^^ba / maa leeftop boomen göelöck als be eaköooms J ö«^ eec^oo?ns m
p^afoo groot als onfeklepnüe foo^te ban toilbe Congnai /fommtgöe Itoartacö«^
tigö/oftfbjartentoit/maameell3ijngrauto. ijebben een klepne beefte/toelck fpnoe^
men Airapanick,maatopnoemenfebliegöenbeeecköo0|ns/boo| bienfp bebeenen
upt-ureckenbe/ enbet bel foo upt-reckenbe toelööefim to02ben3o,oft4o^ïoebenba«
retebltegöen.

Opaffom beefteenhöoftalsan étoön/enbe één Öèert als ten mat/aibe tS banbe
grootte als een i^m: Onba ben bupck öteft fp em l^k / öaer ft» öaa jonden in
biaegöt / enbe boebt. Muffafcus iseenbeeftban begöebaenteenbenaturebaneai
aaater-rat/maa beel riakenfe fea naa i^JïufcuS. taai^aefenenstmtoetgroo^^
ta als onfe Conönen / enbe toepniob te b&ben. l^aa 25ep?en 3ön fea klepn in
eon^aratie ban bte b«n Mufcou ofte Tartaria. ^t 25ebers sönfoö groot als o^bi^
nairetBater-öonben / maa bebeenen koit. ^eboo^boam als een %onbt / enbe
be acljterUe ^löck als ban een ^toaen. ^e öeert bp naa als eenrackrt; naakt
wnber öap? j be ll^ilben acöten öet een goa eten te toefen, ^p öebben oock beel
<^ttas/be toelcke fp göelöck alsbe ^s^ebas bangöen met teken/ enbe öonbm be

©ociieen oiertelcHlpnótmen Vctchunquoycs^bangebaente al0 een toilbei^at; baer
Woïïm 5i)n alsfiiber-l^p^ Conijnen/I^lepn enöe niet rieckenöe al0 m engelanöt
i^&men i>an t lanöt jon aïjö baer ^olben/en baffen niet maer bnplen; en baer WoU
üenenjijnniet mi groottt alö öe l^ofCm. ^^arterjS enöeBaeCetó 3ijnöer/ öoo?ö^
men öe ceïiel^^njs ö^f banfiet/»joetoel öe beeftenfeiöen iebenöicb.<6en öingb ijS bieemt/
bfo tïöp nopt en konien öï>etoaer tooröen / öatbaer gbeöime on^ ijinnen / <0peren/
ofte ^.eckens! befcbaöicööe/ofte öat baer Bliegbenofte ^)iangbenffbaöeli)ck toaren /
baer öefeöieren in öe ^upöt-öeelen ban America altöötjs öangereujs enöe öooötlöck

\' Bangöebogbeltesönbaer5lrenöen/enöeöiberfcbefoortenbanl^alcken;öe^^anS«
fen 3ijn öaer toepmgö grooter a?0 onfe <auackel0 i toilöe Calcoeten / foo groot aJg on«
fe taïïvme. 5^aer ^n ^0eer!en ofte met rooöeblercken; -^roOelf / enöe bi*
beifi^e foaiten ban klepn gbebogbeïte /eenigöerooöt/eenigbe blauto / qualöck fiHi
groot al0 een iäonincKken/maer toepnigb inöe^omer.anöelBimeriffer groote me«
nicbteban ^ toanen/Cranen grau enöe toit metftoarte bleugbeli0/Eepgerö/<5an|]m/
Cpnöen/jjèapegaepen/enöe^upben. Banalleöefefoo?tengrootemenicbte/enbean«
bereb^em0efoo|ten/bantoelckeöenaemonjeionbekentij3i/maerinöen^omer30nöeï;
toepnigb ofte gljeen ban alle öefe te fien.

I^atbsfcbbelangbt /balïöenbebeöekenmö ban^teur/25?upn-bifcb/Xee-^aS/
S^mtnm^jrmim^att^ïmnmgmü&i^^

ten/Congijen/}^ aööfen/^aringb/mot-bifcb/^elen/Eamp?epen/Cat bifc^
25ueifebanö^pfaoite«/Crabben/€reeften/<0eöersi/en^0olïelen. £0aeröeb:eemÖ4
bifcij/ i!0een klepn bifrljken/foo gbelgck/ató kantoefm/öefcbilöerneban

/ upt-g|[)enomen öe boeten enöetleugbeljgi j enöe öe f^aööe-bifcji /toeick inbe
ïucbtkèmenöetotberftentoeopftoillet.

5^clD4öen3öngbetooonbaerbleefcbenöebiljcb/oft beelmoito tefieöen/ofteobag
t\'bierfoolangbopboiöelsterooïen/oftopöe ^pacnfcbemaniere/aeneen^itgbeue«
ken/eevd aen ö een 3böe/öanaen öeanöer 3i)öe foo lan^teb?aöen /Öat jjetfoo Ö|00^

tooiöt/al0bet<^ffenbleefcbin^£a-3nöientoo?ötgeö|oogbt/öatmenbeteenmaem
enöelangberkanbetoaren fonöerberrotten. dopbanbleelcö enbebifcbetenfpfb«
0oorgaenj5ali0ibebifc|joftet\'bleefc{|felfi3f.

Van tVoIck van den Lande, hacr manieren ende gheneghenthcdcn, kleedinghe,
wooninghen,politielende fiipcrftuicn.

•"broutoen enöe kinöeren. Ontrent lames Townc in öe feöicb mölen int ronöc
3bn ontrent böföupCmtlieöen/maer ban öröötbare mannen nietoberöebpbienbon«
öertCasbn niet marbtigbbeelbolcköifamenteboeöen/ombatfe baer lanötfootoep«
nigötoetentefaeneficieren/alianöcbfoob|ucbtbaer;^e0oftfebenbonbertbpeen/iii
t\'meeaeöatmen g.:eficn beeft / öoen fp baer berfamelöen om Capitepn Sinith te Pa-
maunke teober-taiien/öpmaerböftbienmanbebfaenöeomöaer tetoeöa-öaen.
bolck i0 feer Different ban öature enöe tale / eenigbe beel groot / a!0 öe Sefqucsha-
moekcn,anöer beel klepn/ató öe whigcocomocos: maer öoo?-gaen0langben ranck/

bOien:yaerbap?meea fmart/enöe toepnigbe bebben baerben. ^^emanölatenbaeip
booftbalffcbeeren/öoorbaerbrcutommetttoeefcbe?pen/b\'anöerbelftö?agbenlelanck
bapi.

honnenöe beröiagben int kouötfte ban öe tointer bp kn bier te feggben op öe gronöt
tn öe boffcbagien /enöein öefomertnt gra0. ^tjtt beranöerlöck ban fmnen in al?es/
Mpt-gbe«omen toat öe b?eefe baet ötoingbt te öoen: flim / toeefacjtigb / en «ban fneU
le app|eöenfie/mgemeu0. i^ebbenmeeUlulltotcoperenronbeken^/enbebiergelijcke

üiupöet\'p. ^ön tooinigfj / enbe foo tniaeck-öienöb/bat fpftïben eentgb
beegeten ^ toasten baev ban fteien! om bat fp b^eeftn bat baer Coobenaers ijtt füllen
ontöecken. ^e b^oubjen 3gn (elbenonkupfcb/ten 3pmet kmnm ban baer mans.
feefamtbetöeet fpnlanbtenbe boben. Cot kleeberen seb^upcken fp bellen ban totlbe
beeiten/öes bjmters met ijtt bapi / enbe bes fomers fonber: bie ban mibbelen lön /
eben mantels ban totlbebellen/gbeïbck beS^ifclje mantels:maerbearmenljebben
qualöck anbersom baer mebe te betken als met blaberen ban boomen/gras/enbe bier^
Itóelpcke. IBpbebbenber fommiaeßbefien/biemantels babbenban Calkoetentee^
ren/foofraep bpeen öbeb|ocötenbeöbenaept/bat men met als be beerenkonbefm-
leertoarm enbefraepe. 5©eb?outoen sbnaltöbt bebecktombemibbelt/ enbeatjnbe^
fcbaemtinbienmenfe anbers fagbe^ \'ë^ebioutoenbaer beenen / b^inben /boiaen/en^^
beaenfirbt is al ebepckelt met ftoarte ötpkens/enbe be figuren ban biberfcbe bm
ßen / enbe Serpenten int bel gbegrabeert. i^ebben gbemepnlöck tn elcke ooz b?p ga^
ten;baerfpbiberftöe fnupöerpinbangfieni fommigie mans bangben baer een klepn
groen enbe geel ^lanaeflten in / bp naa- een balf eile langb / toelck bem om ben
bals ümgberenbe / baer fomtöbts familiaerlijck be lippen kuü. Snber b^agben een
boobe l^atbpbe ueertbaH gbemaeckt. Cemgbeopbet booft be blerckban
een bogbel / oft een groote beber met een rattel; toelck is bp naer gbelijck ben appel
baneen rapier/maerkfepnbcr/toeickfp nemen ban beöeertban fekere ^langbe.
eenigbe biagöen bet bel ban een l^alck ofte anber b?eembe bogbel; oock een b^m
be copere plaet j eenigbe oock toel be bïi^bt ban baer bpanben gbeb?oo(®t. l^aer
booft enbe fcboubers 3ijn rooöt gbefcbilbert met bc tooitel Poconc, gbepulberifeat/
enbe met olie gbemengDt / toelck fp bouben in be fomer boo| be bitte /enbe in be toin^
terbooibe Koubebaerte bcfcbermen. ^nfomme/öpisfraepögöefcbilöert/biealber
epfelöckft is om aen te fien. i^m toooningben ^n meeft bp be riebiere / ofte omrent
een ^omepn. ^eönpfen 3ön gbetimmert ban jongbe fp^upten ban boomen / gfje^
bogijen/ enöe tfamen gliebonöen / enöe öicfjt met matten beöeckt/ofte baten ban
boomen feer öicbt / foobat fp niet tegfjen-ftaenöe öetoinöt/ regöen ofteontoeer/foo
toarm srjn als ètoben / maer feer roockigb / boetoel fp boben een gat bebben om
ben roockupt te trecken. 3n öefe öupfen leggbenfpronötom bet bper op rieten bur^
bels / beöeckt met een mat op öaken ober öaer leggbenbe / een boet ofte meer banbe
gronöt: ban fes tot ttointicb in een bups: baer bupfen ftaen meeft int mibben ban
baer boben / toelck klepn öucken lanbts 3ijn / enbe ban befe leggben baerban tMm
ticb tot öonbert enbe meer fomtijöts bp öen anöeren / alleen met fmalle rijen ban
boomen ban öen anöeren gbefepareert. <antrent öaer toooningljenöebt göpmeeft
i^reupel-bofili / ofte ouöe boomen öie op öe gronöt leggben boo? ö^vtn b^anöt.
^p \'bebben öaer namen naer be fantafpe ban öe <8>iiöers ♦ feggöen / öat baer
bioutoen feer licbt baren; bocb bebbett^aer kinöerenfcerlief: toelck fpfoo toafiTcöen
aen beriebiere in be koube/enöefao fmeerm/enöe bertoen /öatfpeenfoobarbeöupbt
beï^omen/bat gbeen tocöer baer kan befcöabigöen. ^t mans bouben öaer befïgö
«net bift\'cben enbe (agben/ krijgöcnenbe bieraöelijcke mannelijcke ejcercitïen/toillen
JJtet göeficn 3ijn eenigb anber toerck te boen s foo öatbeel leöigö m i öe bjoutoen en^
öe kmberen boen be reft ban t toerck / als matten / kobben/ potten I mo^ticrs te ma^
t^o^enteb|eken/b|00öt te backen/tl^ooin te planten/enbe te bergaberen) a!^
le laften te b^agöen / enbe öiergöelijcke. #a!ten bier met een öjoogfte fcbarpe ftock
te Ö^aepenin enbierkanöt öoubt/toelck ban felfs in bianöt göeraeckt/ enöe blabe^
ren/mo&ö enbcanbaeb?oogbeftofaenfteec^t.baerboQ6en maken fpbooitfcrabben

meteenfcöelpejenbebacrpijlenbanjongöelotenban boomen/öaerfp fcooieenfcfierp
beenaenöoenj oock ban rieöen/öaer fp punten aen maken banfcöerpe fiemcn/fpo^
ren ban CalcoetenoftebeckenbanboeielS; met öe3enutoenbantoilbt5banöetop5
pen ban i^artsöööinen ficbenfp eengöe epe /toelckeen liimgeeft /öat infecubttoa^
ter niet af en toepckt; gbeb^upcken in öen oo?logöe oock ronöe fibilöen / banfcfjoif^
fen ban boomen gbemaeckt / enbe boute ftoatröen; enbe öieraljelöcke. ï^aer boo:^
ten baer fp tmt biffcfien / 3ön upt een öouöt üöf maeckt / toelck fp met bjanben /enöe
be kolen metfcöeïpen upt te fcöJabben/ öol maken als een trocö^ .èommigö^ 3Ö« een
®lle biep/enöe beerticö ofte bpicö boeten langö/ enbe öaer magömfommigöe toe!
^tmi^ man baren öan meeft m tp klepnöer / om tijien tot ttointicb man in tt

ïatóttjroepenmet öaer öaöeïS enbe ftocUen/fooraftö aïSbeonfe mettiemen. ^ebiait^
toen 3ön getooon tefpmnen baöen banboomen/jenutoen ban i^erten/enbefekec gras
toelek fp noeinen Pemmcnau w,baerftjeehfeer eto ö^aetban finnen; bie tot beelbui?
^en te pas komt/mfonberöepbttot netten/btefe naer be grootte foo fpn toeten te biQfe
ben als be onfe. ^z l^eltgte ban btt bó!ck ts / al aen te bibben / toat öaer guaebt kan
boen/fonber batfp ött boo?-komen ofte beröinberen können/ aisbper / toater/bürem/
bonber/t Canon enbe buiren/#eerben/etc.bocööaerp|ineipaelfte €5obtisben ^upt
bel/biefe noemen Okc,enbebienenbiemeeruptb|eefe/öanuptlieföe:öebbenberepfcö^
fötkebeelbenbaninöaer Cempelen / enbe öaer ^jieOers lait-göettteken alsfuicken
bienö betaemt;öouöengöten göefettefeeöentöebbenöaer beftoeerbers :öaer #utaren
ofte 8eenen/öie fp noemen Pa wcorances,öaenbeintbelbt/baerfe bloebt/^erten fineer/
enbe Tabac opoferenjalsfpbanbenkrpgöoftjacöttoeberkeeren. i^pberko^tenbefe

Kort vcrhaci van der Engelfchcproccdurcn in dit quartier van V i R g ï N l A^fints
denjarcidotf*

"TV 3e eeröbeCe quartieren ban Virginia öeeft booi-göenomen met boïckte bepïan^
ten/isgö®toeeö;Barthoiomeus Gofnoid, baer twbetoeegötötbbenbe naer langö«
toöltgö berbolgö eenigöe ban fpn biienben/enbeonber anbere Capitepniohn Smith,
enbe ban nocö een beel Cbelenenbe ^oop[-lieben s enbebanben l^oninckban <i5root<
^^ittannienberkregöen öebbenbecommiOteomeenraebtopterecötenin ^gelanbt
enbe oockin Virginia, boo^toelckenallefaken göebirtgeert/enbe göeregeertmocf^
tooiben,C\'begintoierbtgöenomenmetb^pfcöepen/een ban öonbert/eenban beerticö/
enbe een ban ttointicö tóft / tnbe öet ober-boeren ban öet bolck bertroutoet aen Ca^
pitepn Chriftophcr Nesport. ^p fcöepben ban be riebier ban Honbenben negen^
töienben Dcccmber i5o<s.tiocö booi conrtarie toinbt bleben fpnocö toel fes toeken
onba- <J^ngelanbt feggöen; namen berfcö toater in aen be «Eplanöen ban Cana«
rien; öanbelben met be UE^ilben ban ött Cplanbt Dominica j enbe toaren b^ptoe»
ken onöer befe Cplanbenbefigö; baer naer öaer coursberbolgöenöenaer Virginia?
toieröen fp t Eanöt onbetfiens göttoaer / öoen fp nu bupten öaer rekeningö 5önöe/
eenigöe ban öaer naer öupis toilöen toeöer keeren: JJet eeröe lianöt öat lp faglj^/
noemöen fp Cape Henry ; altoaer fpaen lanöt ^nöe/bpböf Wlben befpiongj^
toieröen / enöe ttoee ban öet bolck ^jequetCt: ^ier toieröt öe öofe göeopent/öe in«
öructiegöelefen/enöebekentgöemaeckt toiebanöenlüaeöt fouöen totCm; fokten een
bequame plaetfe om te tooonen tot öen i3^May,öaernaereen!^^efiöentbanöenEaet
göekofen öebbenöe /bieleen peöer aen fpn toerck /eenigöe om öeöupfenenöe t\'jf o?t te
maken/enöe ö\'anöer om klapöout enöe anöersteberfo?^en totaf-laöingöebanöe
fcöepen. ^^ en ttointicömannenboeren öe riebier op om t\'lanöt te beficöttgöen/ öe
toelcke naer fes öagen quamen aeneen öoip/genoeiwt Powhatan, banontrentttoaelf

Öupfen/feerluaigöleggenöeopeenöeuWenbeöipfraepe€planöekens/öaerbooien<
beronötomöeplaetfebeelbanöerÖ^ilöenkoo?n-belöen;öenl^eerbanöepïaetfetoas

geöeeten Powhatan,enfpnbolckPowhatans: totlper toeisöeriebierenabigabel / ban
een mpfeöoöger/uptoo^fake ban berobfeitenÖo?tingen ban toater en is geen paffagte
boo|eenklepnenboot.^efeontöeckastoieröenallentöalbentoelontöaelt/öanöieban
lamesTo^ne{fonoemöenfp öaer ceröetoooning)ö^öentfogemaect met öet boicban
belanöe/öatöetluttelfcöeelöeöatfenietalöootentoieröengeaagen;öieroptoieröteen
paliffaöeomt\'fo^tgemaect/enöet\'gefcöutgeplantïöaööeneenigöonluötuf&öenöen

anöeren/öocö toiert öoo) öe ï^ieöicant ter neöer gelept, öonöert perfoonen bleben boo?
bierepfeinVirginiatooonen/enbeöefcöepenbertrockenöeni5.iun.i6o7,naert\'bertrec
ban öefcöepen toieröen fpmeeö al fiec/foöatterqualpctöien toaren öieopöaerbeenen
ßaen konöen/enöe öatom öeflecöte Piobifie ban eten enbeb^inckenbiefpöabben: tuf^
f#n May en Scptcmb.ßoibenber be reft onöer-öielen öaer met ^teur enöe ^ee^
crabben ^ öaer en ontbiack göeen eneenicöepötonöeröaer / öan ten leßen alfe p|obt=i
fie/öoc&öe ^ilöen b|ocöten öaer ban öaer b^ten uptcompaCKe. lohn Smith öe

itianiamtebönrafeenamöenomeiiöeb&cnöe/öeöefootoe^
Cmkwgöcnomfiacrmtebei\'göaiibegljontienbanöelnietöeaaaö^^

tóecaf naer Kecougcan.enöe Hrecgö öaer 3911 boot baJ koo^n/enöe ïjanöelöe int toeöev^
keeren met öe Weraskoy ks ? öaer en tuOtben baööen öie ban be ,^taöt öe iiailöen foö

berbultmetöaer toaren/öatrpOie niet meer en acfjtemenöetertoijl Cap.Smich öe bolc«

keren/öiefp noemen Chiciiahamins,onbeckte/öaer bpbeeï korens bequam/toaren an^^
ber öoenöe om öe i^inas toegb te boeren/enbe öaer mebe naer bups te Keeren i öan öit
boo| öeboo^f3,Sraith berbin0ert3i)nbeitoo9ö bP opeen nieuto om öe riebiere Chicha-
mine te ontöeckeUiöaer toieröt bP sbebangen/enöefpn boot/öoo? onacbtfaembept ban
fpn boick/öbenomen: öocb een maentöaer naer beten öeïldüöenbem toeöer löSi en

C^epen met toel bonöertmanom öeTeeeröe Coïonieté berftercken;Capi cain Ne^jrpoti:
arribeeröeöaer toeïmet fpn fetjip /maer Jet anöer Ccbip toieröt berfteken / enöe moeö
naer öe epianöen ban liaeft-Jnbien ioopen: ben banöei met öe ï^ilöen toieröt bp be
Cngeïftbe/öooi öien fp niet toeleens en toaren/ feïfs beöo^ben. Capitain Newport
(öooi öien öat Smith öeU3ilöen toonöerjaöt toijs öÖ^maeckt ban fpngrootfjepbt)
ginck Po vf\'hatan bcfoeckcn in fpn bups te Weromocomoj toeïck baer-ïieöen foo toei
ontfinckaïsbp konöCjfittenöe opfpnbeöban matten/meteenpuUoutobanïeber naer
ïjaer toófe öÖebo>buert/metpeerien enöe toitte teeckenen/ gtjekleebt in bellen /aenfpn
ïjooft enöe boeten een fijne jongbe öeatte/ enöe aen eicke 3ijöebant bups ttointi^ ban
fpn concufaijinenyt1)ooft enbe öefcbouöeren rooöt gefcöilöert/ meteen grooteketmban
toitte kralen omöenöals:Cap.Newport gaf aen Powhatan een longfjen/enöe Pow-
hatan aen bem eenbanfpn confibenfte ötenaers göenaemt Namontack: 0001 toc^nigfi
blauto kralen kreegb Smkhbanbefen Powhatan een groot beel kojen j enöe infgelijck
banSpechanciiynoughbei^oninc ban Pamaunke;enbekeerben toeöer totöaer:Jo|t*

i^aeröatöenieuto-gfiekomene/öaermeöebaerlogcmententoarenbeftelt/geraeckten
ben bianöt in öe fjupfen / foo öatfp meed af bianöen / enbe een goet beel ban bepaliffa^
ben/enöebeelpiobifie. ^itgöefcjjieöeninöentointeröesiaers 1^07^ ^etfcbipbleef
baerbeertbientóekenleggen/enconfumeerbmmeeöal bepiobifie/biebeColonieöab
konnen bienen j betoijl men befi^ toas om goubt te foecken / bocïj te bergeefs. 5^aer
naer begonnen fp baer nieuto ^tabt toeöer op te boutoeui bet anöer fi^p guammeöe
aen/enöebaöreöelöcken beel bictualie boo? be Coloniegbëftiaertibittoilbcmenmebe
al met gouben b?eck laben/ lieber ban met Ccdar boubt / enbe anbere gbereebe toaren*
bocbtoierötepnöelijck met Cedar bouötgbelaöenjöaer entuflcben öeöe Ppwhatan
fpnbeHe/foobeeltoapenentekrögöen banbeeni^elfcöe/b^töPöaer baer mebeftlfs
mocötombien^en; bocö toieröt öoo?öc toackeiiepötbarf Smith baöinbert» ^tU
ttoeebe repfe quamenöer bp be öonöeröt en ttointicöntanober om be Colonieteber«
Oercken. ^aer naernam Smith be ontöeckingöe banbegrootebape ban Chefapeack
W ber öanöt / i^elijck top nu berbolgöens fullen beröalen«

Byfondere ontdeckinghe van dc Bayc van C h e s a p e A c k , by Capitain Smith
voor-ghenomcn in den jare 1 <>08.

^ Apitain Smith bergöefelfcöaptmet beértöienanberefcöepbenben ttoeeben lunij

Smiths Eyianden; teertteboïekbatfefagben/toarenttoee tiaiioenop Cap Charies.bi«
naer eenigö Örebelingö öaa- biocötattot Acawmacke,be toooningöebanöare Wcro-

mans,bie be engelfcöe toel ontöaelbej bele toas een fea cibiel man / enbe fpn lanbt iS
een biucötbaa klep-gronbt: (pieken be tale ban Pa whatan; ban baa öielbm ftj öet
langs beculle/faefoeckenbe elckeintoöc ofte bape/enïagöen beel eplanben int mibben
banbebape/toelckfp noembmRuffcis Eyiands, enbeöabbenbaa tm grootonto^a
ban toinbt/regai/ bonba en blijcawj ban bia bol^enfp gK «aofteljck cana^toelck
öaabiacöttotbe riebiere Wighcomoco,baer fpnietbanb^abbigötoataenbonben;

beeplantiettgepaC&ett 38ttbt/bteïenfp opeenöooft-ïatibt / baer fp een geootepan
bonöenbanbeifcbtoatec/öocbfoobctt/Datfpbeteenbabtbtelbentebjefen: noemben
be plaetfe Point Pioycr.fettenobee bant\'bafte fanbtaenanbeeeonbetnoonbe Cpian«
ben/baeeïp ttoee bagben moeftenbeetoebenbantoegbeö bet quaet toebee/enbenoem«
ben bte <i^planöen Limbo, t^anbteekeerenbe naee be <ï^oft-3öbeban ttiafte Janbt/
quamen fo aenbe fcboone nebieeeKuskaranaockcjbp toelc beboickerenban Sorapba-
nigh,Naufc,ArfecenbeNautaquacktooonen/betoelcketoonbeetoiftentefeggbenbati
een gvootenatiebiefe noemben MaiTa^omekes ^om toeickenatte te foeckenfp toebeip
l^eeben bp Limbo,öanbmbenbe befecufleblack/enbe beef öbeb?oken <l^planbeny en«
be gbeen becfcbtoatee/fettenfp ober naee bel3^ea-cuÖe:bebape ijgi bter foo breebt/bat
tnen ban be <0o(l-3tjbe qualtjckfien kan be grooteboogbe kltppen/öte aenbe IBeft-sb«
beleggben/onber be toelckefp bet Cetten/enbe noembenbte Richards ciifFcsjfp jeplben
bertßbmölenjmeer i^ooibttoae^tfonber bolcktebtnben; öefe cuöe beeft berfcb toötet
öbenoegb/öe bergben 5t)nfeer bar/öanöe baUepenfeer b?ucbtbaer/ be bolftben toonöer
bick/enöeboWolben/25epren/enöeanöertotlöebeeöen, ^t eerßetnbam/btefpbon«
ben/noemöenfp Bolus,omöegbelöckentis öteöekJepbabt met Bolus Armcnus. ^Hifoo
t toeöer öaer far contrarietoaiß/keeröenfptoeöeri t\'toatertoa^ öaer no^ï toel töten
mölenbreeöt/enöenegben oft^öien baöem ötep>^eivx 5.iun qnamenfeaen öe rtebtere
ban Patawomcck,toelctoelnegenmälenbreeött0/en konöen öaer geen bolck fien toel
berticömijlenlangbjöoentoeröenfpbpttoeel^übenlangißeenCreeckegelepbt/naef
Onawmament, ö^er eentgöeöonöeröen ban ll&ilöentn embufcabe laglen/ toe-i^
maeckt aljö5^upbefó/öattuptb?eefebanöe mulquettenöelöen öaer toeöer beelb?ten«
belöckaen/enöebekenben/öat PoNThatan göemtfcontenteert jgnöebp öte ban tfo?t/
baerlteöenöaötupt-göemaeckt/ om al t\'bolck bootteöaen: gbeltjck ontöael öaööen
fp te Cecocawonc,enöeelöer0/öante Moyancs Nacochtanc toeröen fp ban t\'bolc toel
ontöaelt.5^eoorfakenbanbttonöerfbeck/toa0fe)^ermtwrael/toelcköel^ito^
benteöebbenban Patawomcck (toelck Cap.Ncwport toilöe f^gben baK Gilberte
tocfen)enöe ombooröer te fien öei^egben^epötbant\'lanöt. ^p bonöen öiemijn«

negen oft tbien mölen int lanöt/öantoieröt bebonben ntet0toeerbigbtetoefen.l^OO?tj8S
bonöenlp <0tter0/i$eber0/^arterj9i/enöe ^abel0/enbelulckeabunbantiebanbif(b/

battebertoonberentoa0. ^>pquamenboorbpToppahanock,baerfpmepnöenopt€
baren/öangöeraeckten op öe ö^oogpten öiein öe monöt leggben /enbe Smith toierbt
baagöeüeken inbenarmbaneenbifcb/ bel^occömnieton^elijck/bocb meteenfeee
bengnigöen angöel op be Öeerti foo bat fpn arm/öanöt/enöe fcfjouöer enöe een öeel
ban t\'licfeem foo ftool/öat fp mepnöen öat öp ßerben moöe / ban toerbt toeöjer g^ne«
fenmet eenolie/öiefp falle sÈ^luck meöe babben; noemben öe plaetfe Stingcray Ey-
land. i^eeröen foo toeöer boo? bp öe riebieren Pyankatack enöe Pamaunkcnaer Kc.
koughtan,enöeöen2iJui.totiamcsTown,öaerfp al t\'bolck fieck bonöen / enöeüio
qualijck te toeöen niet baren l^iefiöent/ öatmmbem af moeö fetten / enbe Smith m
fpn plaetfe kiefen j öie een anöer in fpn plaetfe öelöe/ om fpn ontöeckingöe \'ban be baj^
te berbolgöen.^cöepöen toeöer ban t jfo^tmet ttoaelf man /enöeie Kccoughtan een
bagö ttoee oftörp op göeöouöensijnöe öoo? contrarie toinötj quamenfpöaernaer ten
ancker onöer Stingcray Eyland, enöemaecktengrooteöaeÖtotaenöeriebiereBoiusi
een toepnigbboorber komenbe bonben fp bat bebape öaer berbeelbe in bier armen/
toelckfp onberfocbtenlboberrefp bie opseplenkonbenj opöettoee en bonbenfp göeen
bolck; bannaer be anber 5öbeober-fettenöe/ gbemoetenfpfeben oft acbt Canoaö /bol
ban Maflavomccks, öieeerft mine maecktenbe <^ngclfcbe te toillen befp?ingben/
ban begaben öaer baer naer telanöe/enblebenopt\'seplenbanbe barcke Öaengapen/
totöat öierecbtoberbaeranckeröe. ^plocktenbetj^ilömaenbooröt/öieeeröttoee
ban öe baer fonben/öaer naer quamen fp alle / enbe befcboncken be Capitepn met
benifoen/bifcb/ bogöen/ pölen en knoöfen enöe 25epren öupöen: gaben bn teeckenen
tekennen/öatfpingöebecöttoarengöetoeeömet be Tockvf^ogsjöeö na^tö trocken
^ toegö/enbe en quamen niet toeöer. <ö^öekomen sönöe in öe riebiere Tock^rogh,
maecktenfiJöeö^ilöen toöö/öat fp öie bogbm enbe pijlen banöe MaiTa^omckcs
bp gbetoelöt öaööen bekomen / toaer ober fp ban öefe l^ilben feer feeOelöck toier«
benontöaelt. taonöenbiwbölen / meflénenöeöuckenban lier enbeCoper/toelck
bit bolckl^e te bebben ban öe Saiquefahanockes, öieöof^t-bpanöen ^nbanöe

MajfTa womckcs ; enbe tooonm op ïmi bteïöm arm ban ïie öajic / h)el
Cimboogbeeatófpmetbaeebarekebabbènkonnenkomen; (pnoobtebben bpeenbo^
be btt bolck / enbe naee bjp ofc btee bagben quanten baer toel Teliicb ban bit bolck/ foo
Qt3ïotalsmeufen/enb|ocbtenl^enifoen/Caback-p9pen/^cbtlben/^ogen/

l^anbekens/enbebaeequantentoelbbfbanbaee^croanccs mebCi enbe btt bolck
liabenbe€ngelfcbefeeeombaectetotllento|eeckenobee be Mafiawomekes,p^efen^
teeenbealles toatfpbabben; banbe Cngelfcbeejccufeecbenbaee totbet naefte jm-,
btt bobk toiötoonbevte bectellen ban Acquanahuck, enbe anbee bolckeni gbebenbe
te kennen batCcbaeebtjfenenbeanbeemftcumenten ban be jfcancopfen banbelben.
Ban bter keerben fp teruggbeom bertebtere Pauwtuxunc te onberfoecken/ bonben
baer beel bequamer bolck als eibers ; met bet bolck ban be rtebter Tappahanock ^ab^^
ben eentgfionluft/booi btenteenbtefenatte ts/bo^ toerben nocb ten leöen tractabel.
^nbequamenfooboo^tsaenberiebter ban Payankatack, enbe epnbelöck ben y.ban
Scptcmb. teiamcs touvvn.Bonbenbat baer aleenbeelgbeftoiben toaren f^^
be een part nocb fteckjenbebepiobtfie teer be&babtcbtbanben regben.

Kort verhael van de vordere procedurcn van dc Engclfcbe in die quartier van
Virginia fintsden jare i4o8.

%itepnSmithnugbekoientoelimbetot|?iefibentben lo.septcmb. 1608, toer«;
^ ben alle bingl^ in beter o|b?e gbeb?acbt / be kercke gberepareert / ^t piobianbt
|)ups opnieutos giebeckt /enbe logementen berepbtbooi fbolck bat nocb te komen
gabt j enbe t\'bolck gbeoefent in be toapenen ; enbe be booten beerbicb gj)emaeckt om
te öanbelentnetbeïBilbeïbelegbemoetenintupt baren CapitepnNcuport, toelcke
quam met bet ttoeebe fupplement banbolckboo^ be Colonie > enbe met een commilfie
banniettoieberte keeren fonber een klomp gouts mebe tebiengben^ enbelel^bept
ban be ^npU-Xtt I itft een ban Sir ^»\'aitcr Raïcgs bolck: enbe booi Powhatan
b?oçbt fjp een lampet met fpn fcbotel / bebbe / kleeberen enbe anbere koffelijckbeben;
eentgbe stolen enbe 3^oogÈbuptfcbeom $>eck/ Car/ €Has/ en ^eep-affen temaken/
en baer beneffiens nocbfebenticb man i fonber benobigbepjobifietotbaeronberbout;
baer ber a!sboen toepnicb gbenoecbpiobtfie toas om bonbat enbe berticb/ bie baer
reebe toaren/teonberbouben;bocb men babt bep^obiftebanbelBilbekonnen kt^
gben/inbienben tijt toeltoaagöenomen babt gbetoeeft: ban Nieuwport trock met
bonbat en ttointicb man Powhatan te iferonen / enbe befe p?efenten te gjeben j enbe
omgbeentöttebaliefentrockSrnithmettoepnigbe om Powhatan te bafoecken bat
6p te lames TowTi toilbe komen/ enbe baabepiefentenontfangben ; ban Po wha tan
toas toel foo boogbmoebicb bat bP niet en toilbe komen / fegg^nbe bp toas mebe
een i^oninck / enbe babbe be i^oninck ban Cngelanbtbem piefenten ^eïonben / bp
totlbebiebatoacbten in fpn bups acbt bagben lanck / enbe bat Newport bebooibe
tot bem te komen/ enbe nia bp tot Newport. Boiber baklarenbe I bat boo? (bo beel
vnbolckbe Cngelfcbebabttoiisgbemaeckt bat oba t\'gbebagbtefout toater toas/
bat t felbe ontoaracbti^ toas* Smith befe bootfcbap toeba gbebiacbt Ijebbenbe/
ft^oc^cvvport telanbe batoaerts /enbe kroonbe Powhatan met beel boats / alfoo
befeiBilbebem tot fulckekleebaenenbé anbas nia konbe feljieken : ^t bagelbin^
gjebtefpkregtjentoasflecbt/ atbeb|ci®tenbaa maatoepnicbkoiatsban. New-

portpbtboienfianbtban beMonacansteonbecken/bafocbtbaatoeban Powha-
tan göeiepbas. ban bp en toabebem niemant^ebat als alleen Namontack bie ma
Newport toeba upt engeianbt toas gjjf^omen. #ier op ttock Newport ma al
benEaebt enbe bonbaten ttointicb ittannaarlanbtbanbeMonacans » latenbe ben

Newport gbekomen3bnbe totbeftoittngen ban toata biefenoemen The falies, aoc
nocb beerttcb mölen te lanbe / enbe bonbt ttoee boipen ban be Monacans, ban be
toelcke be enge!fcbenoc!) toel nocb qualöckgbetracteabt en toiaben : onberfocbten
tot toeba karen beel plaetfen baa fp mepnben ^mm te binben / bielen aen t \'gra^
ben enbe refineren j enbebenrefineur fepbe eentglj ftlba baa upt gbetrocken te beb*

betiicrttiekeeïbmfo hstbèï tot latncs to wnjonbcr petuptgeïecfit te ïftbften/iiatttnoef
öeleDenglj^aeit <^mtieeibolcks toieebttetoetxkgbeMt omboomen tebelien^ be
fdieftöent öebe een tocbt naee Ghickhamina, toelcfeboick met b^epgbtnienten Coober«
regbtb^ocbtlnieebt/oatfpbaee eengoebepaetpekoiensktegen^^aeetCcbeepje^boIck
metbacenfecmcnbanbelbebegrootefcbabe/bep^obtanbe amtbolchban be^tabc
bteebeekoopenöei Cap.Newportbectvock epnbeltjckmet fpn fcbip/Iatmbem beCo^
ïonie ttoee öonbeit man/met bie öp götbioeöt öabbe j toaet onbet een b^outoe toas met
Öaeemaegöt/öie ko^ts baer naet be eevfte toas biem Virginia teoube.^e l^^efibem om
be Kolonie toel te p^obibeten/ öaelbe een beel feo?enSban Nan{ämund,göenocgö(aem
metgöetoeltienbeöaecnaec eentoepnigö ban Appamatuck,metgöemoepe.
öUesniet göenoegö 5Ö"be/nam Cap. Smith boo?/öem ban Powhatan te berCekaen/
toaee toe toei te pafie quam/bat Powhatan eenigö bole beifocöt öabt om öem een öups
te timmeeen/ööfticöftoaerben/enbe eenigöe bmgen meet. ^enap.December trocköP
met acötenbeetticö man naee Werawocomoco toe/ enbelogeetben beneetHenna^
te Wcraskoyack,tiaei: fpöaettoel p^obibeetbtn/enbe toietbenban bete Wcroancc ge*
toaevfcöout/öat fp öaee ban p o wha tan toelfouben toaeöten i aïfoo öP baee op upt toas
omöaetbenöaïs aftefnijbentBanbaeequamen fpteKecougtan ,baetlpfes oft feben
bagöenbant\'quaebt toebet toieröen op-göeöouben/enbe onber tufl^ötnbanbelJi^^l--
öen toel göetracte^. ^en i ^Mn, quamen fp te Wcra wocomoco, öaer öe riebier toel
een öalf mijlbantftraWgÖtb^oImtoas/foo öatfe met groot ongöemackaenlanötge^
raeckten;enöePowhatanfonötöaerpjobifie>öans\'anöeröaegöSbegonöpteb|agen;
toanneer fp toeöer toilöen bertrecken/feggötnöe öatter göeen koo^n en toas / öocö bat
ÖP öaer booi beerticö ftoaeröenbeerticöbuOcöelsCiSeen engelfcöe mate)toilöe geben,-
Öier ophielen öiberfcöepiactpchen/Po whatan berfoecfienöe öat öe <ï25ngelfcöeöaer göe^
toeer t fcöeep fouöen laten: temeer om öat een ban öe l^oogööup^e öe i^oninck öet
boo^mmenbanöcCngelfcöeontöeckte:öetoöl fpöentijtober-biocötenmetöifcours
fen/gaf Smith o^ö^eom t pSte bleken/op öat öe l&inaOc naeröermocöt komen/enöe
t bolck aen lanöt; Po whatanfpnboïck nu beeröigööebbenbe/blucötefecretelijc toegöj
enbe beletten öet öups/ öan Smith met fijn acöt manontquament / foo öat Öe i^oniwck
fpn bertreck focöt tee^icuferen /enöefonöt aen Smith een bracelet ban i^eerlen/enbe Ib
kregeneenöeelkojens/toelck beöE^ilben felfs fcöeepb^ocöten. 0>m öaeftbe fcöepen
bertrocken toaren/quam Powhatan toeber/enöeöoo? ö«ïp ban öettoee 50uptfcl^/öie
ÖP naer t\'fo^t fonöt/bequamöp een groot öeelftoaeröen/roers/ enöe looöt / enöe öier^

ÖÖelöckeöingöen.Cap.Smith arribeeröen te Pamaunkc, öaeröe i^oninck Opcchan-
canough öaerfocötteberraflcöen met toel fesoft fistoen öonöert H^ilöen j öan Smith öe
berraöeröe göetoaer too?öenöe/batten öe l^oninck felfs metöepiftool in öeöanöt/en»
öeötoOngöfooalöelBilöenöetoapenenneöer te leggöen j öocö mepnöen öem öaee
naer toeöer in t\'öups ruftenöe te ober-ballen/ öan toieröen toeöer-ftaen / enöeöe peps
göemaeckt/enöefpkregöen öieral toatfp toilöen. ^©iööeler tijötgöefcöieöen een on*

^eluckint fo^ti M\' Scrivenerenöeeenigöemeerboerennaeröet€planöt/toelck(ïJ

berö?onckenienöeöetööingöeöierbantoierötaenöe^iefiöentgöeb|oröt.^ocöeens
pioeföe Po wha tan öe Cngöelfcöe te berraOG^n/öan te bergeefs / foo öat ÖP toeöer een
j^eerleketenfonötaen Capiteyn Smith,omöepeps te maken. öaelöen oockee^
nigökoo?nuptöc^2obinciebanYoughtanundenöe Mattapannicnt, toelckftolck
öaer gaf/öoetoeïfp felfs öet fcöaerSïöenoegööaööen:fpp?oeföenPowhatan te berfes
keren/öan ÖP Ö^bt öettt öberetireert / bp be ^©uptfcöen göetoaerfcöout 3önbe/foo batfp
toeöer keeröennaerlamcs To wnc. fielterpeban be^uptfcöen toieröt ontöeckt;
enöe b<ri^omnck ofte Weroancc ban Pafpaheigh, mepnenöe öe S&^efiöent Smith om
te b?engöen/bp öem göebangöenjban b?ack toeöer los j enöe öe enj^elfcöen göeraec^
teninooilogöemetöelBilben/enöeöeöenöaereenigöefcöaöejmaer öepeps toieröt
toeöergöemaeckt/enöeaWtoeöerinftiltegöeb^acöt.

Vorder rcrhacl van dc procedorcn van dc Engcifchc in dit quartier tot in den jare
1^12» cndc voorts tot den jare

e ^eps fcoebee göemaeckt 5Önbe met be WiW 0tn(ften be faken ban be Colo*
^ mebeeibooibjaerts/ foo bat in b|p maenben meee göebaen toert als inbe booi<=
Saenbebipjaren; fpmaectenb?poftbier laft^ckenbetarrei enbe affcben; maecten
een bornput int\'ƒ o|t/enbe timmerben toelttointiebbupfen; banbipfeugen toaren in
een|aertoelfeaicbbigöbc«6f^ömen;enbebpnaer jjonoert kiekens öabben baer
felfsopgöeb?acbti beteerckenstoerbengeb?acl)t cqp Hog iie, enbebaer een 2&lockbups
Semaect booi t^^arnifoen toelc baer lai^/omte toaerftoutoen bekomüe banbefcèe^
pen* bit en beurbenietlangl}/ baer quam eennieutoeftoaricbept;be ratten aten
t)aerkoien/enbaer entoasin t lant geen anber te krijgen/ foo bannen t\'bolckftier en
baer moö berbeplen om be koS: te foecken 5 een partp leetoe bp «Detters i een beel bp le^
ker beften en aeckers ; 5)teurgafbaer oockgoetboetleljbanbetneellenbeelbant bolc
en toilbe niet een öanbt roeren ompiobifie booi öaer felfs te makm/ tot bat Smith
j^erbaertoebtoongb/foo batbanttoee bonbertman niet ober acljt oft negöenban
gbebieckenßö|ben*^P focbtente Chawonocknaert\'bolck ban Walter Raicg, ban
konben baer ban öaer niet booten: nocb oock bpbe Quiyoughquohanocks, baerbe
Mangoags öaer göelepben. Beel Ipels öabbenfp met öaer ^uptftben/bie met be
iöilbeaen fpanben om be Colonie te ruineren* interim guam baer öet fcijip ban
Capiteyn Argai bp göebal / ban toelekes p^obifielp öaer bienben /mits öem. contente«
renbe* ^enraet in engelanbt berftaen öebbenbe öoe toepnicö t\'boick in Virginia
miber ben anberen acco^beerbe / bonbt goet t\' \'©oubernement te beranberen / enbe gas
ben öet lelbe aen bm Baron dc-ia-Warc j bieboo? fjpn göebeputeabe fonbt Sir Tho-
mas Gates, enbe Sir George Sommers ïnetneöötn&ö^en enbe bijf öonbertmans bie
ban Cngelanbtt jeplgingfieninMay 1609.5^m^bmirael baerbe ttoee l^tbbers in
toaren bleef op be Bermudas j b\'anber fcöe^quamen in falbo / ban bie baer op toas
renboo^ Capitepns / ^löck fp tebo?m bpanben toaren göetoeeft ban Smith, foo
begonben lp metöaren ongöeregelben öoop baniongöe toitteb^oobts kinberen (bte
bebiienbenuptCngelanbtöabbm toecögöeCbnbenuptb^eele bat fp anbers aen een
sal^eöabbenmo^en komen) al in roeren teftellen i tot bat be ^lefibent fienbebat
benieuto <6aubemeursnietenquamen/fpntanben töoonbe enbe eenigöe bp be öie^
ïenlêtte;enöeommeerberbifo?bertebermöben/foolietöpeenigöe toeber naer
göelanbt keeren i enbe M^ Wc ft met öonbat en ttointicö 3Ön tooonplaetfe nemen bp

be Falls; enbe M\' Martin metoockfoobeleteNanfamund, 5^ïeöem boo? fpn couar^«
bile foo b|oegö / öat een beel ban tljolck bp be ï^ilbe toerbt boot göeflagöen/ enbe öet
koo?n toecö göetoert* m^ Weft öabt Ç>n plaetCe foo inconfïberaetîijck göenomen/
bat fp niet alleen fubject toas t\'oberloopenban be riebier / maer oock öonbert anbere
mconbenienten: ^nbeöoetoel Smith t felbe geem öabt berbetert/en toilbenöcm niet
Joojen ; baer en boben misöanbelben fp be ïiailben foo / bat be felbe ßracj? naer ött
bertreck ban Smith öaer bÄp^ongöenenbe eenigöe boot floegöen: toaer ober Smith
toeber keerenbe öaer lepbe op een getoenfeöte plaetfe / bie öp noembe Nonfuch j ban
trockentoebernaer öaeroubeplaetfebiefpnoemben Weft fort, foofaenalsöP toecö
toas* ^e ï^^efibent Smith in ttoeberkeeren toerbt bp ongöeluckban bufpoeberfoo
qualijckgöetracteert/ bat öp götttootfaeckt toas naer €ngelanbttekeeren omöem
baer beter te laten öeipen. I^p «et be Colonie bevfien met ô?p fföepen / feben booten;
beel toaren om met te öanbelen / ben öti^ nien (n komen enbe p^iÄiifie boo? töien
toepten /bieröonbertenbe t\'negenticö peifoonen / bier en ttointicö Öucken göefeliuts/
3oo.muskettenenroers/boo?tspiecken/ftoeerbenettbeallenobigöeamunitie.^aev
fbertreckbanbefcöcpen/lepbenfp eenanbertooonplaetsbpPointComforr. enbe
bepiobianbebpnaer op toefenbe/ fonben^ be pinas ompiobianbe tefoecken/ bit
bolck toierbt meeßboot götö^flöenbp Powhatan : enbe beïldilbe toerbenfoober^
bittattegöenbeengelfc6e/batfpaïbootfloegöenbaerfpbpkonbenkomenifoobat
beböf öonbert in fes maenbentfits ^fteconfumeert toaren/ tot op feßtcöfeer mtfera^

b!clietim: miîSbdOîtÔÉ qu^öaeï aen Sic Thomas Gates enbeSir George Sommers

banDe Bermudas metööntocnöe bpicöman; bieînaeegebergttoacen/enbe beue
eenîgen cötfi^öbenonöettoubenenbe eenf^tpl^en gemaect om ban baer te komen.

fienöefctmiftrie ban t\'bolck/ fouben öe feibe naer «i^ngelanöt geboert bebben/
recbt a!0 öen Baron dc^a-Ware öaer aen quam/met ö|p fcbepen feer toei boo? fienj
öefe öeöe t\'boïck bjeöer keeren naer lames Towne öen p. lun idio. ^>onöt Sir Geor-
ge Sommers enÖe Captain Argal ,om Öe Bermudas aente foecken? enöe Sir Thomas
Gates naer Cngbelanöt om meer boickö te boiöeren ; öan öen Baron toteröt ko|t0
öaer naer fieck/ en gbeö^onglien toeöer naer engbeïanöt te keeren. l^ïeien«
tuO^en Argal öe Bermudas niet bmöenöe; enöe Sir George Sommers berlo^en beb«
benöe op öe Xu/ quamte ba:baüen op öe cufte ban Sagadahock, öaer öp een be«
quame biü&berpbonöt jcnöe keeröe metbifcb naer lames to^rn j ban toaer öe
berneur de-ia-Ware bem fonöt op öeriebicre ban Patawomekc, öaer bp Qoet koo^n
kreegbban öe IBüöe; enöe öe <aoubcrneur keaöe met fpn fc&ip naer engeianöti
bocöboo] fpn bertieck/ arribeeröe öert 10. May 1611, Sir Thomas Dale met ö^p
fcf^epen I bolck enöe Bee enbe aî anöa- nooöißöe probifie. ^aer naer toaren nocb
öbefonöen fe0 c^roote fcbepen onöer bet gbebieöt ban Sir Thomas Gates, met ö^p
bonöeit man enöe Ijonöert ducken groot Bee / met ammunitie enöe noöiQbe piobi«
fie/öie toel arribeeröeaen lames Town öeneerlien Augufti. 5^oentoeröt öe C0I0«
nie met noöigtje Wtttm enöe goeöe orö?e op aïïe0 berfien / öe felbe beüaenöe upt
feben bonöert perfonenban alöerbanöe konpen enöe ambachten; een gbe«
ïe^t bp Cape Henry, onöcr jjct gbcbïcöt ban Capitepn Dauies j enöe een anöer
tooonplaedesö abelegttacbttcb mölen boben lames Town, opeenöoogöe enöe toef
eöeïegfjen plaetfe; öaerfebequame bupfen bebben göemaeckt/ öe eeraeberöiepmgö,
banöaröt-üeen; öaeriöoockeen <6aßl)up0 göemaeckttoor öe fiecken met tacötfiö
ïogöementenban beööen enbe anöerö toelboo^fien / foo öat öe faken ban Virginia
bier 000) g|]teb?acöt 5Ön in eenfeer goeöcn ftanöt. ^aer naer 3ijnöer nocö meer fcöe«
pen en bolck gbefonöen. Cnöesöncpnöelöck öegöelegöentöeöenban Virginia 60
beboröert / öatöäerin t iaer 1^21. ober öe ttointicö fcö^en 3ön gbefonöen met toe!
öert!)ien öonöert perfonen /alleen bp öe <0rabe ban Suy th hampton enöc be Com«
pagnie; beneffenö anöere öie gbefonöen sön bp particuliere/ naer öat öen öanöel 10
göeopent boor alïeöe fubjecten ban engfielanöt. Wp öebben öefe pioceöuren ban
öe Cnge^fïöen toat in t\'langße beiöaelöt/ öoor öien öat öaer mi0flagbeneen goeöe
toaerfcöoutoingöe ; enöet\'gfcene fp toel berbetert Ijebben/ een t oorfcbrift mortjt toe«
fen boor öe göeneöic öe0göelijck0 in anöere quartieren ban ïBeft-3nöien fouöen
toillen boor nemen.

Befchrij vingc van Virginia door Sir Walcher Ralegh eerft ondeckt in dejarc
1584. cnde de vervolgende: cenighe vruchten van dc lande, ende gedierten.

T ^öeboorgaenöeCapitte!enöebbentopgöefprö^en tïanöatgöeöeelteban Virgi-
J^ nia, toelck öe Cngelfcöe fmt0 öen jare 1606. met bolck öebben begonnen te be«
fetten; refteerötnubat lefteenöe ^upöelöckftegbeöeelte toelck alöer eerft öm naem
ban Virginia beeft göeöaöt/enöe meeft opöe koften ban Sir WaltherRaiegh inöen
lare 1584. enöe bcrbolgöenöe faren i0 onöect ; beginnenöe ban öen bier en öerticbften
graeöt bp ^ooïöen öe ÏLinie enöe foo boo:t0 naer t\'i^ooröen ftreckenöe. ÏBelck
ïanötbangöelïalte enöe ban locöttoepnicööiffiereert bant boorgaenöe/ öan gbelijck
bet meer naer t\'^upöen ftreckt / foo i0 öet öaer toat toarmer. ^ü^foo M\' Thomas
Heroic, Öegöe^egöentöept ban öit lanöt toijt lufticö in t engelfcö öeeft befcöieben/
foo füllen top ijicr int korte alleen aenroeren/ öe öingöen öie boor löf-tocöt berftrec«
ken/enöe öie tot ^oopmanfcöap können öienen / enöe fulcke öieren / bo^pelen enöe
bifl3-toa!0ï;obetfi1ïepöenöebbenbananöereqiiartieren/banöit^^

ïB ït öe belangt/ fp öebbenöer Maiz ofte turc^ koren / toelck fp in öaer
ta:e»io0menP<îgatowr.

öeonfe/toeïckfp itOjtmettOkindgier. anfgfjeïtjcks!eenfooiteban Cevientoekk fti
öeeten Wickonzour,|aampoeneii/^©^AoeneitenöeCatooecöen ban Diftatnte fooi^

^m Taback tam öaei/enöefpgöeb^upcten öte öoo? pöptn/enöenoemen t\'krupt
Vppowoc. ^^enefensöeiegeamenenöeHrupöenötefegbetooonsijnte fapen/geeft
öegt:onöt nocö ban ficijfeiben öibecfcöeUjo^teïö; als openauck, toelck ts eenconöe
too|tel/öe geootebaneen <0 tetnote enöe gvootec / toelck tn natte enöe moeiafftgöe
gtonöen tno^öen göebonöen/öeeibpöenanöeeen/enöegöelöckmeteen ftttngaenöen
anöecenbaß. -Slnöere ötefenoemen Okeepcnau ck öte ïonöt 3ön enöe toel foo groot
alscenmansöooft/mo^öenmö^ogöe gvonöt göebonöen; öan 5ön foo önaeckelpck
met als öeboo^gaenöe. Kaifiucpenauck een tottte foojte ban tnoitels öp naer öe
grooteenöefatfoenbaneenöümenepe> Thinaw feet: göelöck öe radix China, toaf^s
fim met kltßers te famen/ ^eeft een feer öoogöe öam; enöe sönfeer goet omeeten,
Cofcushaii wfcöpntöefelbe tooitelte toefen öaer ittentnöe Cplanöen enöe elöers öe
Caffavi ban maeckt: toant too^t%pöefelbe mantere göebjupckt als öe Yuca. Ha-
bafcon tseentooimbpnaeralsöepaatnaken/öanöeetopöetonge. ^^enbtntöaer
oock loocktoepntcö berfcöillenöebant onfe/toelckbp öe Wilhtn ntetgöegöeten en
too?öt Ban boom b^ucötenöeeft men öaer Caßaneen; Galnoten ban ttoee foo^ten/
m Weken mentcöte öatallebebol&öen baer banbol5ön.eenfoo|tebanb|^^^

öe engei;öe ^©ispeïen öebben göenoemt om öatfe niet goet göegeten en spn öan
als fp rot3ön j anöers ts öe felbe b|ucöt foo root als kevfen / enöe foet ban fmaeckè.
Mutaqiieiunauck, een frap bjucöt bp naer banfatfoen als een f^eere/ maer perfect
rooötban bupten ehöe ban binnen, ödaßaeneen boom toelckesblaberen feer btek
3Ön / enöe metßeecHers foo fcöarp als naelöen. öe Tuna öaer öe Coucheniiie op

toeröt göebonöen met ongöelpck. ^aerspn^^upbenbepbeklepnenbegroöt/fuet;
enbeöeeifoet/banfe!fstnt toüöegroepenöe. ^ert-beßen5önöerfeer eiccellent. £©oer-
befte bomen/ ^ppe!-bomen/als öier te lanöe. ^p öebben een foo?te ban beften/
groepenöe te famen als cappers / öan grooter / op een feecker plante m onötepe
toateren/ toelc^^ fp noemen Sacquenummencr ^ ijoelck acöt oft negöen up^en göefo^
ben 3önöe naer fpn epfrö /tsöeel göefonöenkoß j anöerstotlöt grooteßeckte enöe fre^
mät caufcren. fl^en oeefter oock böföerlep foo^ten ban Ceckelen; ö\'eerße genaemt
Sagatcmener,Ö\'aniïer Ofamener, Jjet ÖerÖePummuckoner: toeICk fp Ö^OOgÖeh Op
ÖutöelSban rtetmetbter öaer onöer / enöe als fpötetotllen eten/ fóo toepcken fp öte;
«ptöefeöjpfoojtenmaHenfpoocl^ nHt, ^atbteröe noemen fp Sapummener, toelck
gijefböenenöegljeperßfmaecktalsCaßamen. ^ebijföeMangunmcnauck, toelck ts
ban öaer CpcHen boomen toelck öe göermger foo^te ban bolck oockeet alsfp göe-
b|oogöt3ÖnalSbo?en.

^engaenöe öe pter-boettgöeöteren/beitefens öaw; toüöt (toeïck toepm\'cö beif:öt!È
ban öat tn <J^ngelanöt/ öan öat öet langöer Öeerten öeeft/ enöe öe tacken ban öe öooi<
nen acöter- ober göebogöen) enbe Conijnen ban grauto öap| als öe ^afen / toelck
baer mabunöantte3ön; foo öebtien fpöaer ttoee foo^ten ban öteren grooter als Co^
npnen/ feer goet om te eeten/toelck fp noemen Saqucnuckot enöe Maquo woc. ^aer
5Dn oock aSeeren met ftoarte bellen / öte ntet guaet omt eetenen jön.

Bangöebogöelteöebbenfe Calcoenfei^anen enbe tmnen / S>toc!t-bupben/
trpfen/ Cranen/ enbe abunbantteban ^toanen enbe <0anfentnöe IBinter/ be^
Heßens nocöeengrootqöetal anöer göebogelteöatöemfoomt toater als te la^e ge^
neert* Ban Bif^ö/öebtgöpbaertnFeb. Mart.April,Mayabunbantieban^teuri
enbe ï^armgö beel grooter als be onfe / ja fomtpbts ttoee boeten langö« Boo^ts
\'^rupten/^^upn-bißcöen/mocöen/ö^eufenaers/paösfen/enöebeel^öerfoo^
tenbangoeöebtfcö« ^ec-crabbenj<©eters/ronötenöe lan^toet^ïtcö/ spoflelenen
Creefteni enöeeen f>cöelp-btfcö ötefenoemen Seck^naucfc, een boet b^eeötmet een p^Fraß.
ßeertmttf#lpen befet I beel boeten als een Erabbe / enbe b oogöen opöen ruggte. ^^n sT\'
^aer 5önoock ^cöüt-paööen bepbe te Hanbeenöe ter»/btegoet eeten5ön* »ock.

Van dicdinghen wclckdacrte Lande ghevonden worden, daer men eenighen
handel met kan drijven: ende manieren van t\'volck.

\\r i^o? mü Coo fteeft wenöier een lbo?te ban geas toelck be engbelïcbe noemen
V SiJke graffc, (batiö tt feggben sijben gras/) beeft ïangbe fmalle blaberen / op be
toelck een glifterenbe fubltantie toatt als een belleken / toelck baer af gbeftroopt toert
enbe men maeckter goebe 5bbe af: toaft toel ttoee boet enbe een balf boogb. ^e Cn^
göelfcbe gbetupgben batfe ban belé ftoffe goet 3ijben grof-grain bebben gbemaect: en^
be batfe beneffens bit nocb feape ^ijbt-too^men int lanbt bebben gbebonben.

Boo^ts foo toerbt baer lölas enbe i^ennep gbebonben/ boef) toepnicb om bat niet
0becultiueertentoo?ben. i. ,

Eangs be Xtt cufte is een ftreeck ban gronbt/ tnelck beel bie t\'lelbe befocbt beb^
l>en gbetupgben goet allupn te gijeben. Wapeigh is een foo^te ban aerbe bp be inge^
boiene foo gbenoemt/feer gbelijck be Terra Sigiikta,enbeoockbp e^cperientie ban
befelfbebeucbben; toant be IBïlbe be felbe gbebjupcken om toonben enbe feeren te
Öbenefen. 5^aer sm ontallijcké boomen bequaemom peck/ tarre/enbe terpentim
ban te maken. Saiiafras toelck beïlDabe noemen \\<^inauck, is een boubt ban feer
öoeben enbe foeten reuck/ enbe feer nut tegben biberfcbe fieckteUi ia nutter als bet
ßock-bout ofte Guaiacum. Ccdar boubt is baer mebe abunbant ban feer goeben
reucke enbe bequaem om eenigb bingben bante maken. ïBijti mepntmen baerte
können maken ban be \'©^upben bie baer ban felfs gropen. ^e abunbantie ban
Uaalnoten is bequaem tot maken ban olie. HangbS be gant&be cnfte 3Ö« teer beel
<attcrs/ toelcker bellen goet p?ofi)t können gbeben: baer sön oock apparent ^^arter^
enbe 25eberen / boetoel baer toepnigb bp be èngelffbe gbefien toaren. ^^enicbte
ban Inerts b«pben können baer bekomen toojben fonber eenigen binber ban t\'lanik
^e engbelCd&e feggben baer oock een Cibet katte gbebonben te bebben. ^aa ^
groote apparentiebanpfa £^ötien/enbeinfonbet®eptinttoeeplaetlên baerbeCn«
gel^fle mepnben een p?oebeban gbenomen te fiebbeui boo^beabunbantie ban bout
toelck int\'lanbtis/fouben befe #ijnenmaabantagiekonnen gbebeneficeerttooi^^
ben. iiopa en ^ilba foube baa mebe te binben toefen / bocb biep in t\'lanbt. ^eer^
ïenbebben be Cngelfcbenaerbaerfeggenonbabe ïBilbegbebonben; banbeplaa<
fe baerfe fouben ballen nia onbeckt; uptgbenomen amgbeb?aggbenin bc <Defters/
bie ban geenber toeabe toaren. ^ibafrbe gummenenbe b?oogen jgnba te binben.

Beelberbanbe bertoen als finack om ftoart te batoen: t faebt ban een kxuptit
toelckfp noemen Wafebur, klepnebunne tooiteltjens gbenaemt Chappacór ,enbc
ben baft ban een boom bieCe noemen Tangomockonominghe, toelck al biberfcbe
roobe batoen gbeben.

tiüiokk ban be lanbe gaagbèkleebt in loffe mantels ban bellat/ban toilbtgbe^
maeckt/ enbeboo?frbooben banttelfbeom baamibbelgbegoit:baa toapenen fpn
bogben enbe pijlen ban riebt /met fcbilben ban fcbo^fenban boomen enbe biagbelöc<
INeonftacke toapenen. l^aabo^pensön klepn/ enbe toepnicb ontrent be^a cufte/
fommigbeban tbien fommigbeban ttointicb/ enbe be grootfte ban baticb bnp^nj
entie alleen omcingbelt meteen palifCabe/als bie op rbefte boo?fien 3ijn. ifaer bup^
fat fpn gbemaaktban bunne ftaken/bieboben ronbt gbebogben 3ïjnenbe t famen
gbeb^acbt/ gbebecktmafcorfenbanboomen / enbe fommïgbe ma mmtn ban bie^
fen gbemaeckt / fommigbe ttoaelf / fommigbe leftbien tot bia en tisyintitt^ eoeben toe
ïangb/enbebalf foob?eebt. i^aaobaftebiefpnoemen Wcroansbebbenfommaa
een /anbere meer bo^penonberbaa; be grootfte baer be engelfcbemebefianbelben/
en babba maa mm^tn onba bem. ^e tale biffitreertban platte tot plaafe / aibe
öoeberba batibenanbaen göelegbenboemeababafcbil^ l^aaoojlogbe enbe ge^
t)t(ffti0 tneeft bpfurpiife. tl^olck iS tameltick goa ban berftanbt; bebbeneenigbe
foime ban J^eitgie / boubenbe bat baer beel <5oben 3iin biefe noemen Mant©ac.
ban bibaffbe qualitepten enbe graben / bocb maa een <ï5obt boben al befe/ toelck
ban eeutoicgept gbetoeeft is: <ï^eren bte inbe gbebaentebanmenlcbenj noemen be

bceïben Kewafowok, mht Kewas, ettbe fettcti öté m gup&tt öaèt tól öP^PPIö^
P^iem/öiefe noemenMachicomuck. ^>p06e!obenöeonöerflt)et;öepttieefielen/entie

öat naer ött ïeben/éïcknaerfpniïoen/oittnvuiïe enöe plapftev tal toefen/ ofte meeit

Kort verhael van de proccduren van de Engcirehc in dit quartier van Vir g i-
NI A tot in den Jare 158^.

e eetöebopaöte naee öttquatte toeeöt boö? gBenömen óp öe koöén ban Sir

WaithcrRalegh tnöeu jait 1584. met ttoee tecken/onöeefietbelept banM^
Philips Amadasi fc0epöen Öan öe ö^eö-cuHe ban <ëngbttonöt öen 27,ban April,
enbequamen bentbte^en May m be epianöen ban Canarien, enbe btelen ben
tbtenben lunij op be CpIanben ban ^eft-Snöten/flouöenöe een meee ^upöt-
ooöerlt)ckecouv0öannooöicb toas/ uptb?eefe banljet Cumnt/toelck upt be Goifo
ban Mexico, balt tuffcljen Cape ban Florida enbe be Havana: ben ttoeeben luiij
quamenfetn onöiep toatee /möekeegbenöen eeuckban t\'lanbt/ toelck feee aenglje^
naem toas /enbe toeeben be cufte gbetoaer bén bteeben bito / enbe seplben baee langs
lionbeet enbe ttotnticb engbelC^e mijlen / eee fp eenigöe in komae bonöen j toelck
göebonöen öebbenöe/anckeeöen fp onöert\'Ianötaenöeainckee3ööebanbe inkomt
fie/enbe namen baer poffeffie ten beöoebe ban öeCvoone ban engöeïanbtj t\'lanbt
baer lp eert lanben toas leegö enöe fanöigö/enöe bonöen öaer IIE)öngaeröen groept
enöe/ tot aent\'toater toe enöe boosts op öe öeubelen enöe plainen/ enöe klimmen^
be op öeöoogfiöe Cedar boomen, §>p trockenban be ^ee kanöt tot op öe toppen
ban öe bergöen naeö aen göelegöen / öie niet leer öoogö toaren I enöe ontöeckten ban
be felbe be Zee aen bepbe söben naer t\'Boo^ben enbe ^upben / fonber ^nbt tefitn;
bit lanbt ftrecteöemï^eö; enbe bebonben öet baer na een eplanöt te^ijn/ ttointicö
mijlen langö enbe niet boben fes möïen bieebt toas öet epianbt ban Woko-
kon.bolfcöooneCcc^ar bouten/baer eenontallijckemenicöteban Cranenopbloogft
meefttoit> enöe öefe boScöen toaren bol toiibts enbe göebogöelte: ^enöeröen öacö
naer öaer arribement fa^enlpö?p ö^ilöe/öiebp öaer quanten/enöe öaer eenigöe
bifeö bereerben biefe baer göebangöen öaööen. 5^aegöS öaer aen quamen öaeu
feer bele bootenmetbolck/ enbebaer onber bes l^onincks bioeöer; toelekes naem
toas Granganimco, öts tionincksnaem Wingina, efiöet\'lanöt göenaemt Win-
gandocoa, enöeöe engeïfcöe noemben ö^t Virginia, <6abenbei^ontncksb?oeber
menige p^efenten: enbe eenige bagen baer naer öartbelben fp met öet bolck / enbe öaö^
lien ban öaer Cöamois/ 25uffels enbe ï^erteti bellen; boben alle bingöen öaööen
fp nteeae m tot tinne fcöoiels / ketels / enöe pfer-toerck. Wt i^onincks bioeöer
b?ocöt oockfpn toöf enöe kinöeren fcöeep/ fpn toöf öabt een fnoer ban toit Corael
omtöooft/enbeinbeoo?en|^cerlefnoerkens öangöenbe tot aen öaer miööe!t:öp
Öaöbe mebe biergöelöcke toitte Co?afe fnoerkens* ^\'anber b^outoen enbe mans
Öabben penbanten ban koper in be oojen öangöen ; enbe bes i^onincks tooeber
öabt een piate ban crouöt oft fijn koper op t öooft. #et bölck is geel ban couleur/
t\'öap? ftoart / enbe"b?outoen bioegöen t felbe langö öanöÖ^bé aen bepbe 3i|bm/
enbe mans aen een 5ööe. #aer booten toaren ban een ftucköouts / upt beftam ban
een boom upt göeöooltmet bpanben. ^e engöelfcöe boeren baer naer een riebier
re op biefe noemen Occam, enöe baer naer aen een epianbt toelck fp noemen Rao-
noack, febenmölenbart beöabenbaerfe lagen/ aen t\'^oo?öt-epnbe ban toelck een
bo?pkenlagöban negöenöupfen/ met een paliffabe omcingöelt / baer bes i^onincks
b^oeöer tooonbe / toelekes toijf be engöelfcöe ö^^l ontöaclbe enbe tracteerbe
naer öaer bermogöen. ^cöter bit epianbt legöt fitt bafte lanbt / enbe tegöen obei:
bit eplanöt is be groote riebiere Occam boo?noemöt/ toaer öetboip Pomciock
ïcgöt/enbefesbacörepfenöeriebiere op öaer grootfte ^tabt Skicoack, öoe toel be
^tlben felfs öaer niet en toaren göetoeeö / maer fp?aken baer alleen af bp rapóif
ban öaerboo^oubers. Snbefe riebterébalt een anber riebier eöenaetot Cipo, baer

öömoemi Nomopano , aen toelcto een 5Böe ïegöt een groot öoip Chawonook,
teJienö ^eertoa0 gfjenoemt Pooneno, toefenbe eenbrp l)eer optjent fe!f0 ; enöe naer
bemnocj) een anöer #eer göenaeint Menaconon ? enöe öete ö?p i^onmgfien Wm-
gina, Pooneno enöe Menaconon, fpn ineenöeröonöt met öenanöeren. éïer öarf)
repfen naer öet ^upöt-toeßen legt bet öo^p Scquotan, toefenöe bet ^»«pöerlgckfte
öoipban Wingandoco^. \'2£en Sequocanbolgbt eenanöerl^robincie gbenaemt Po-
monick ofte Pananvaioc, Öe i^oninck Piamacum : enöe nacr fö^efen paeit öaer
aen Ne wfiok, op een fraepe riebier gbenaemt Neus. I^eröer aljs Roanoack fpn beef
luöigöe Cplanöen enöe öoipen/ foo opöe <8planöen alö t bafte lanöt, ^ant fp
bebonöen öat ïang||0 öe tufte beel Cplanöen leggben / toel öe lengböe ban ttoee bon«
bert Cngbelfcbemölen; enöeöe ^ee öie tuffcben bepöen legöt 10 op fommige plaet«
fen toel beati^ engljelCcbe mglen bjeeöt. ^p keeröen toeöer in Cngöelanöt öen

bijfiöienöen September, enöe brocbten ttoee ÏÏ^ilÖen Wanehete énöe Manleo g^s
naemt met baer.

e 3laer baeraenijSj^in Aprih toerbenboo|bettoeeöerepfebertoaert0 gefonöen
feben seplen onöer bet belept ban Sir Richard Greenville bóo? Sir Walthcr Ralegh,
^efe fcöepöen ban piymouth öen p. April ^ enöe öen 14, öito toarenfe in öe Cana«
rien ; enöe öen 7. May aen t\'Cplanöt D ominica, enöe öen i o. aen Cotefa een klepn
^planöt bp PortoRicö: enöeöeni2,guamenfetenanekerin bapeöeMorquitcs in
t felbe <2^planöt; enöenaer öatfe in Hifpaniola toaren aen getoeeft/bieleri öen ttoin«
ticbften lunij opüe cufte ban Florida, enöe öen örp en ttointicbften ankeröen fpacb«
ter eenboor-lanöt toelckfp noemöen CapcofFFcarc, (omöebreefebanfcbip-bieuck
bic fB öaer baööen) enöe quamen foo öenfeiö en ttointicöften te Wocokon, enöe ber«
ïoren baer mm onberficbt tfcbip banöen Admirael : fonöen aenWng\'n^ te Roa-
noack ; enöe oocknaer Croatan j öaerle eenigbban baerbolck bonöen / öat öaer bp
be bait toaö gbelaten eenigbe bagben te boren, ^èn elfften lüüj boeren ober naer

t\'baö;lanöt/enöeontöecktenöeöorpenban Pomecock, Aquafcogoc enöe Secotan,

al0 meöet groote lack toelck öeïHH>ilöen noemen Paquipe, enöe anöere plaetlen; en«
bekeeröenfoo toeöer inöeblote:bebbenöealborenöieban Secotan öaer koorn ber«
öianöt/omöatfeeen filberen Cop gbeftolenbaööen/enöeniettoilöen toeöer geben.
^m eenenttointicöften boeren fp ban Wocokon naer Hatoraske, enöe quameri
öaer 10\'anöeröaefbiöaen ancker;enöeöenöacööaernaer quam Grangino öebroeöer
ban Wingirta aen booröt: §>p fetten te Roanoack aen latiöt/ enöe lietenfe öaer blij«
btn toonen/ bonöert enfeben man onöcr t <0oubérnement ban M\' Raiph Lan e.
baer bleben ban öen 17. Auguft 1585, tot öen 18. lunij 1585, enöe toieröen öoen
toeöer ober gbebracbt bp Sir Francis Draecfe, öie öaer quam bp gfiebal. «6óeöue«
renöe toelcke tööt fpt\'lanötontöeckten ^npöt-toaertjSaentotSecotan toe / toefen«
be bp eftimatie tacbticb^ mijlen ban Roanoacköe baert öertoaert^ toais öoor een
tiieeöe ^onöt / öaer gbeen lanöt toaö te bekennen aen bepöe $ööen / öocb onöiep.
^ooröt-toaatö ontöecktenfp tot öe Chcfepians, toefenöe ban Roanoack ontrent
öe bonöert enöe öerticb mijlen / öoor biergöelijck breeöt enöe onöiep toater / toe«
fenbe anöere t lanöt ban Chefepioc,een fraep enöeplapfanten gronöt bijftöienmij^
ïen ban ftranöt; öaer öiberfcje Wcroances tooonen/al0öeMandoags,Tripanighs
enöe Opoffians. Baert\'i^ooröt-toeften toaö baer npterfte ontöeckingbe tot Cha-
wanoock ontrent bonöert enöe öerticb mölen ban Roanoack öe paftagie öertoaertjö

?^ebOrpen liggöenöe bp öe toegö/fpn Paffaquenpke^ the Womans Towne,
(Öati0 öer broutoen öorp) Chepanoc, Weapomccock , Mufcamunge enÖe Mc-
tackwem 5 al onöer öet göebieöt ban öen i^oninck ban Wapemccock göenaemt
Okifco : ban Mufcamunge komt men in be riebiere / enöe göebieöt ban Chawa^
noock, enöeöe riebier begint öaer te fmallen tot öet öorp ban cimv<^anocktoe/öaa*
fp foo bleeöt alö öen Thames tUÖ:cÖen Weftminftcr enöe Lambeth, Cuflfcben

Mufcamunge enöe Chawanoock legt een anöa\'öorp opfcöoonöoogö-lanöt/toefek
Ca noemen ohanoack, toelck een fcöoon koornbelötöeeft. Gha wanoock, tollek i0 öe
prmcipaelfte pïaetfe / kan febenbonöert manupt maken ; öe ifïoninck toa0 genaemt
menaton9n, eenmanban goeöt berftanöt/öocö tmpotentban leöen. ^p öeöen

no® een anbee tocfit op be tiebiete Momoc (toelck komt baïïen mbe bjeebe ^onbt
ban Weapomecock, cnbebccft eenfnelle ïoop komenbeban ttBeHen enbe ^upbt-
toeften) boo| (ekee abbgö bat fp babben ban belJ^ïlbe / bat meriebieee boogb op/fe^
kec metaeï toas ban facbt kopec / in een p?obmcie gbenaemt Chaunis Temoacam;
toelck ttointicb bagb^ te lanbe toas ban be p^obincie ban be Mangoaks, bie groo^
te quantitept toecben gbefept te bebben ban bit mineeael/boo? onber banbelingb
met bie ban ChaunisTemoatan: ctibe be Mangoaks en liggöen maer een bacb vep^
fens bp lanbt ban Chawanook enbe feben bp toater: ban befen tocbt toas te ber^
ÖÖeeftsboo? gbeb?eckbanbictuaiie/ be ïBilbe aïgbeblucöt 3Önbe toeber sbbts ban
be riebiere. i^oninck Wingina bie bem baer naer babt latennoemen Pemifapan,
mepnbebe engelfcbe al boot te flaen/enbe babbe allefpn gbebuerenbaertoe op
maeckt j ban bp moe^ bet bekoopen / toerbt met beel ban fpn bolck berSagben
enbe eenigbe plaetfen gberuineert; enbe foo fcbepben be engelfcöen ban baer met
Sir Francis Draeck,enbe berlieten Virginiaboojbiereplê/ben i4.iun,böftöien tjon^
bertenbe fesentacötenttcb.

tet böf en ttointicpe Capittel
Vorder proccdurcn vandcEnghcIfchcin dit quartier van Vir ctN t a van den

c Ir ^aithcr Raicgh babt in ben lare 158^. een fcbft» upt gbemaecktomfpn Coïo=^
^ nieinVirginiateberftercken/maer alfoot felbe eertt naer ^aeffcben bertrockupt
Cngbelanbt/ foo quamtjupa in Virginia naer bat rbolckai toegb toas / als bo?en
berbaelt / enbekeerbebiucötloos toeber: SirRichard Greenvii eenigjje bagben baer
naer mebe in Virginia arribeerenbe tot bet felbe epnbe / keerben oock toeber naer ee^
nigb ko|t onberfoeck ban tianbt; ban liet baer bijftljien man op t\'Cplanbt Roa>
noack ombe polïeiïie te continueren, ^m naer inben jare 1587. fonbt Sir mithec
Raieghtoeberb?pfcbepen/ metbonbertenbebgfticb man/om een nieuto Coloniete
leggben onber bet belept ban lohn Wite; bete fcfiepben ban engöelanbt ben feben
enttointicljften Apni, enbegbeftoarmt bebbenbebeurbe Cplanbenban
bien / quamen ben 16, luiij aen be cufte ban Virginia, enbe arribeerben ben 22.te
Hatorask, ban baer fp boeren met befloepm naer Roanoak om be bijftbien man te
foecken j toelc fp niet en bonben / nocb eenicb teecken ban baer; bonben 00c t\'ƒ o?t öat
Ralfe Lane bacT eerttjbtsljabbegelegt aent\'J^oojbt-epnbt ban t\'Cplanbt / gantfcö
eerafeert / bocb be bupfen nocb ftaenbe / boe toel gantfé obergeoepet / toelck fp fcftoon
maeckten / enbe boutoben anbere op nieuto boo^ baer toooningb > (be birectïe ban
RaicghbielbtbatCe foubengaentoooneninbe bape ban Chefcpeach, ban be fcöip===
per enbe boots-bolck en toilben niet boiber:) ^p boeren naer Croatoan,enberfton=«
ben baer boe be bgftbien toaren om komen; toelck be bele mepnenbe te rebengeren
bieban Dacamonquepeuck, öoegbenbp mifüerftanbteenbeel ban baer bjienben
boot/bieaenbatfeptonfcbulbicbtoaren. <0pfekeroneenicbept?9nber t\'bolck keer^^
be be <©oubcrneur felfs naer Cngelanbt met be fcbepen; enbe liebt baer om te tooo«
nm een en tnegbenticb mans /febentbien b?outoen enbe el^kinöeren en jongbers.
Jck enbinbe niet bat naer befe liebenboiber is gbetaeltboo? in ben jare 1590, boen

boer lohn Wite toeberbertoaerts in fcbepen bie eibers toegbebeftinecrt toaren/ enbe
booi fabeur ban Raicgh gbebtoongben toierben om bie cufte aen te boen / enbe
lohn Wtc baer tt lanben: ^cfe f^epben in Mar tio upt €ngelanbt / enbe ftoarm«
ben foo langb booi be eplanben ban liaeft-Snbien / bat fp eerft in Augufto q^^.
men op be cufte ban Virginia bp t\'Cplanbt Wokokon, op be boogljte ban omrent
bier en berticfj graben bp Soo?ben be Xinie; enbebaer naer booi fto?m be ^ee ge^
koien ftebbenbe / toeber aen be cufte op be boogbte ban bijf en berticö gtaben / aen
een ban be fmalle fanbigbe Eplanben bp l^eften ban Wokokon; baer naer qua^
menfe aen ancker aen t\'i(^oo?bt-ooft epnbe ban c r oatoan: taonben baer een bioogte
ofte bamingb/ fieeckenbe ban t\'lanbt af toel ttoee mijlen / bebbenbe biber&be biepten/
bocb fminfte toater b|p babemen ; t toelck legbt op bijf en berticfj graben cnbe een

jjalt ^m 15* Auguft, quamm fp boo? Hatorask op öe ßoogöte ban fes en öetticj&
geaöenenöeeenöevöe/mböfbaöementajateesöipmötenbanttvanöt ^p tvoeken
tnetöe booten naer ianötom te Raonoack t boicK ban öe Coïonie te foeckeni öan
tntmbaren ban öebabenbaööeö\'een boot een ongbeluck/ toieebt ban beboHe ^ee
omgbeOagtjen/ enbebaet beebjoncken leben/ toelck t\'bolck ban öe fcbepen onlufticb
maeckteomlangbecnaee t bolck ban öe Colome te foecken: <anöetfocljten f beele
Cplantöaec betbolc toas gelaten/bonöen m eenen boom geketftm fcaep l^omaiHtf
ïcjjelettves c r o ^ enbe aent\'j|fo?t toelckesöupCen toacenaf gbenomen/öocböe ïo^
tificatieenöepaltOaöe öacnöe/infgelgck Cr o a x o a njfonöev eenfbaeeboben»
CM t\'toas foo tußcöen öe <5oubecneue enöe t bolck befp?oken / öat m öien fp gbe^
bmenöefpnabfentiebanplaetsbetanbecben/ batfp bant\'lelbe bpfuicke teeckenen
te kennen fouben gjeben / op bat men konbe ften toaec men baee te foecken babbc;
enbet\'kvupsbobenbelettcesfoubeeenteeckcnspnban batfpmnoottoamio Jnt
ƒo?t bonöen fp beel plecftaben/ttoee toeggöenlooöts/enöe een piée duck enöe an^
öet ttoace öingen / biet en öaee becftropt enöe obec groept met toteöt; get boots bolck
bonöt opeen anöer plaets beel kiften öte berboigöen toaren gbetoeeft / enbe op gje^
öaen enöeallesuptgbenomen/enöeboo?ts bernielt fulcr öaer öe IBilöe niets meöe
totftenuptterecbten. ïBtöefe teeckenenmepnöe lohn Witc, öat t\'bolck öem toas
gaenneöerflaen teCroacoan ,enöe öaötgaern öertoaerts göetoeeft; öan öet quaeöt
toeöer fo^ceeröe öe fcöepen öte cufte ban Virginia te berlaten / enöe töups tekeam
^mtsötetptenbtnöentet öat men naer ött bolckmeergöetaelt öeeft/ boo? öat men
mbat anöer quartier ban Virginia öeeft gaen planten / als top öter bo?en öebben
beröaelt.

j|iOO?ber quattier tan nmtxm ofte H^eö-anbten I toelck
men noemt Fiorida, omt\'toelckete onöeckenöe ^paeontaec^
ben enöe ƒ cancoptenïonöerlmööt öltjt fjebben aeng&etoent.
\'^ot htm beeftanöt ban öe göèlegöentbept ban ttelbe quar*
ttec (00 op öe cuQe als bmnens lants / tullen top gtec inboet
ggenöeontöeckmggenban bepöe öeienatten/ eec top komen
tot een puntuele <©eogeaïöt% belineatie enöebefcfeöbm^
ge ban t\'telbe. \'^t onbeckingöenbanöe ^paegniaecöen too?«
ben ons bet:bolgöens befcö?eben op Baee b®oo?löcke tpben bp Herrera m fpn i^i^
fiojie (toelck bp noemt Decades) ban ü^eft-Jnbienj toaee ban be eectle tSboo?s
gbtballen mben jare 1512» enbe toecbt ons bp be boo^fcfj^eben Herrera befcöieben
inmaméeenalsbolgöt

luan Ponce dc Leon i^rtégen ^ttbeOm nteutoeïanben teontöecken/maeckte b?p ^ 1 i. ?

^>cöepbyban t «ï^planötban S\'- luan de Porlorico ben bevöen Martij öes laers
1512. te toeten upt öe öaben ban San German;enöe toas aen öe Aguada om ban
baecfpn Cours te dellen j ftackban öaer in ^ee naert J|oo?öt-noQ?öt-toeften/en
boer bp beacöt mglen eet; be ^onne rees^^en acööen öitö quamen fp aen öe ö?oog^
ten ötefe noemen los Baxos de Babueca, op een <iBplanöt toelckmen noemt dei Vei o,
ööelegöen op öe öoogöte ban ttoee en ttomttcö graöen enöe een öalfi öes anöcren
baecös quamen tp ten ancker aen een banbe Eplanöen banöe Lucaios göenaemt
Caycos j enöe öracr öaer naer aen een anöer göenaemt Yagu na, op öe öoogöte ban
^enttotnticögraöen. ^en elfden quamen fpaen een anber Eplanöt göenaemt

banbter en ttolnttcö graöen en een öalf i öen beertötenöen arrtbeeröen fp aen Guana-
ham, op öe öoogteban böf en ttotnttégraöen enöebeertlcömtnutenjöttisöef ^P^
lanöt eerd bp öen Ammirante Columbus onöeckt/ enöe San Salvador benoemt

^telöen ban öter öaer cours liooiöt-totd aen / enöé öen feben en ttomttcöden toe^
tmht ^atmtn / toelck fp noemen de Flores jagljenfe ^n eplanöt / öatfe niet en
befocöten;ötelöennocöttoeeöaQöenöefelbecours;enöeöaööenöaernaerquaèttoe^
ber tot öenttoeeöen April. tïieröen uaed noo\'iöt^toed/1 toater mmöcrenöe tot op
negöen baöemen/ een mtjle bant t\'lanöt/toelck toasgö«ï^göenöp öe öoogöte ban
berttcö graben enöe acöt minuten/^elöenöet langöö öe cufte/foeckenöe eenöaben/
enbebesnacötsanckeröenfp onttent öet lanöt in acöt baöem toaters. €nöemep^
nenöe öatöit lanöt een <i^planöt toas / noemöen öet la Florida, 000? öien öet een lu^
^cö aenfien öaööe ban fcöoone boomen /enöeblackefEen ïattöt j als meöe om öatfe
Öetonöecktöaööenop Pafcha Florida, ^ingöen aen Ianötom bolck tefoeckenenöe

jïofleïKe te nemen. acfitten maecten^ iïjebee jepl/enbe be feïbe courS; tn*
be 0\'anbeï baecßs 5>upt4upt-töeft / enbe foo aen barenbe tót ben ttomticfttten April,
ontbèctenfp fekerijuttenban Jnbianen (bjefe noemen Bohios) enbe ancherben baer
ontrentj ô\'anber baecö0boubenbebetopóaer^ee-boo?bt/ toerbeneenCurrent ge^
toaaV toelck fpniet konben boo? jeplen/ ftoetoel fp be tombt rupmljabben/ maer
öttiQjjen beel eà ober Itóer / foo bat bel Current Öercker toas als betia)mbt ?be ttoee
fcötpen bte naéft fjet lanöt toaren / fetten bet / ban t\'Current toas foo öerck bat be
anckers boo? flipten i en t öeröe fcöip toelenöe een b^igantin / toelck öieper in Zee
toas /berloïenfn upt gö^icöteboo? bien öet oft söeen gront bonöt / ofte öe fo?ce ban
t\'Current nitt en merckte. luan Ponce Janben öier / ban be Inbianen göetoenckt
5Önöe; öetoeickeöaer meeöermaecktenbanbebarcke/riemenenöe toapenen/ toelck
menöaereerö al toeliet om göeenoffimfie tegöeben/maerfienöefp een ban öet bolck/
fioegömmet een öoubt op t\'öooftöatöp boojboot baer neöerbiel/ foogöeraeckten fp
aen ben anberen / öocö baer tocröen ttoee ^paegniaeröm göequeö ban be pijlen enbe
knoöfeïiban be 3nbianen / enöe be Inöianen leöen luttel fcöaeöe / öe nactjt fcöep^
öenfe/enöe t\'boick quam met groote moepte toeöerom fcöeep. ^cöepben banöter
naer een riebiere baerfe toater en öoubt in natnen; baer quatnen Cefticö Jnöianen om
Öaer tt. belc^ten/ban öe toelcke fp een kregöen enbe beöieïöen/ om boo| een piloot te
ÖÖebiupcken / enbe be talete leeren^ noetnöen öefe riebiere Rio dc k Cruz, enbe
ftelöen baer een öeettenkrups met fcö?ift baer op; ban namen öiet^göeen toater om
bat öet fa?ack toas. ^en acööen May öoubleeröen fp öet öooft-lanbt ban Florida,
toelck fp noemben Cabo dc Corricntcs, om t\'Current toelck öaer ûercker is als
begint/ enöe fetten öet acötet: öe Cabo, bp een öoip göenaemt Abaioa. sile öie
niuCban punca de Arrazifes tOtöefe Cabo de Corricntcs ßreckt i^OO|bt en ^ups

ben een Öreeck naer öet ^upbt-ooöen/ en is al fupber enbe fes babemen biep / en*
öe be Cabo is göelegöen op acöt en ttointicö graöen en biiftbien minuten ; seplöen
totöatCebonöen ttoee Cplanöen naer t\'^upöen op feben enttointicö graöen; ö\'een
totfenöe een mijle groot/noemöenfe SanthaMarta, altoaer fp toater öaelöen.
bertöitnöenmaeckten fp sepl/loopenöelangöSöecufleban een bancke Ofte ArrazifFe
ban eplanben/totopbereebe ban ttn epianbttoelc fp noemben Pola, c^beöoog^
be ban les en ttointicö graben enöe eenöalf / möe tulïcötn öe bancke ofte ö^oogöte
enöet\'baae lanöt gaet een groote Xtt! in maniere ban een Bahia. böftöien^
ben May liepenfe langöö be cuöe ban be Cplanöekens töien icgucn tot ttoee toit*
te Cplanöekens I enöe aen öete gantfcöe reecke ban Cplanbekens / gaben fy öen
naemban bs Martires, 0001 öien öe klippen öie ban berre göefien too^ben/ fcöö^
nen te toefen menfcöeti öie aen Ûaken ftaen/ enöe öe naem is met öe faecke toel ober
een göekomen / öoo? öien öaer naer-maels beel fcöepen en menicöen 3ön bergaen;
ïiggöen op beöoogöte ban fes en ttointicö graben bpöitn minuten: Boeren fom*
tÖtsSoo^öenaen/enöefomtots J^ooiöt-oofttotöenö^penttointicöften May, en*
be öen bier en ttointicöften liepen fp langös öe cufte naer t\'^upöen ( niet toetenöe
öatöet baft lanöt toas/) tot feller eplanben bie bupten aen in Zee leggöen? öoo^
bien baer een in komen toas tuQèöen öe felbe enbe t \'bafte lant/ foo fettenfp öet baer tot
ben öeröeniunij, enöeöaelöen ö\'een fcöip oberjenöe in bientôt quamen be ïnbianen
in öaer Canoas öe ^paegniaeröen faeficötigen/ enbe ö eerfte repfe öe Hnöianm fien*
öe öat be ^paegniaeröen niet en lanöen öoe toel fp ö^^ ^»tpen / enöe öat fp een
ancker op öaelöen om öet felbe te repareren / mepnenbe bat fp toecö toilben baren/
quamen met öatr Canoas, enbe floegöen öanben aen be cabelom t fcöip naer öaer
te trecken ; toaer om be barcke oi^ber öaer toerbt göefonöèn / en natnen ban öaer
bier b?outoen/ enöe b^akenöaer ttoee Canoas ; öaer naer en quamen fp niet meer
tot becöten/öbo?ötenfp göeenmiööelöaertoeenfagöen/ maer mangelöenöupöen
enöe guanines : ^t ^pacgniaeröen öaööen öaer naer öiee eenigöe refcontres met
beluöianen/ enöe fonöer pets bo^bers ban bit lanbt teontbecken/keeröm fp toe*
öer öoo? öiberfcöe epianöen ban be Lucaios naer öet epianbt ban s^ luan toe:
luan Poncebjas onbcranbere oojfaken/ oock totbefe bopagie betoogöm öoo^ Öet
rapo?t toeïck be Snbianen gaben ban be fontepn ban Bimini, enbe een riebier in
Fiorida,toaer boo| be oube lieben toeber jonck toerben ; foo bat öp int toeber keeren
öet epianbt Bimini aenfocöte/ bocö baer en toieröt niet fqlcks göebonöen / als öe

^ntiiamtttefeemienliab&engfiegeben/rootïat luanPoncc mCpttboo^mmenöebro^
gjentuajef.

T-^bmiare i52o,ntaCC«nÖmLiccnciaetLiicasVafquez dc AyllontieffiEmanbeit/, i
-^-ttocefcbepenupt Puerrodc Plata, mtepïanöc Hifpaniolaom GlibentcbaSentot ct

bet teeecHbanbe mönen/be toeïcke (bp gbebal / oftea beflêm/ïöoufekee) seplenbeban
be<0planöen naeeti^oorben toe/een Janbtontbeckten/genaemt Chicora enbe Guau
dapc,op beboogbte ban tbJeeenöatïcöóvaöen/Uïeïckfp nu noemen Gabo de Santa
£iena,enbe Rio Jordan.îî^e Snbianenbe fcbepen fienbe / aï0 een meubïngb / guamen
met mentcbtenaenßeanbt gbeloopen /mepnenbe bat bet een monöveufen bifcb bsais/

enbe foo fp fagben oattee boïck upt pam met baeïben/enbe geHïeebt/bïucbten fp; bocb

be ^paegniaeeben onbeïöaelöen een man enöe een brouto / ötefe op fpn ^paenfé
|Weeöen/enöe teeten gaben /enöe togn te ö?mcken/enfonöenfe foo toeöee aen lanöt.
^e i^omnck ban t\'ianöt foo b?eemöen babtjt ßenöe fonöt böftwb man ban ®n boïck
metbïbre0 aen öefcbepen.eenïgbe J)paegntaeeöen toaeen bp bem/enöe bpgaf baee
gmöenomï lanöt te beften,-gabenre te eten/enöe eemge prefenten ban gouöt enöe peer«
len/enöeoock eentgbe ömgbenban ßlbee / möeplaetfen tnaerfeöoor paflèeeöen. ^e
^paegmaeïöen ïJcfienbebbenöeöemameceban t\'bolck/enöet gbene booröer tefien
toa0/enöe toater gebaeïtbebbenöe/nooöen beelInötanen om öefcbepen te komen fien;
toelcke fonöer acöteröencken m öe fiepen gekomen sönöe/nocken ip öe seplen op/en«
öeb0eröenöïetoegb.^ant een fcbtp bergmck bpöétoegb/ enöeöemeede 3lnöïanen
ban t\'anöer fcbïp ÖorbenbanöroeSfemiö/enöe öoor öten fp ntet etm en totlöen
blebenen komenöe m Hiipanioia3tenï^onöetV€fel0/enbe anöere carongnten. ^it
toa0 een fnooöeöaeöt/öocö gtnck al ongbeßraft benen; enöe ben Liccnciaetboer,^ j, ^^

naer ^paegmen om relaeö te öoen ban fpn ontöeckmgbe. ?^aernaer toieröt öecu^.....

lïeban Florida nocb bp anöerebe5eplt/al0meöe bp Eftevan Gomes, öte oock tmU
ge flaben ban öaer fa »ocbt / enöe tnen toieröt getoaer öat bet baÖ lanöt toa0,<^nöe La-
cas Vaiques, Öie <0ctropbaööeberkregen/fonöt toeöer öertoaert0 fcbepen in öen ja«
re 1524 bie ttjöingöe brocbten ban goetlanöt ontöecktte bebben /enöemonftrenban
gouöt / filber / enöe peerlem toaer öoor bP met örp fcbepen öaerfelf0 benen boer tn
bero fare 1525, enöe quam aen Punta de Santa Elena, enöe in öe l^iebiere lordan,
baer bP fpn een fcbip berloor ; enöe berbolgbenöe fpn intreprinfe / fette ttoec öonöeröt
manaenlanöt/öetoelckegbeflagbenenöegbeöooöttoieröenbanöe Snöianenöoor
baer epgben öifozören/ enöe öe reße gbequetß / enöe qualijck gbetracteert jtinöe / kea-^
ben naer Sant Domingo, ^e grootebope öie men ban öit Hanöt baööe/guarn öoo

-fcbeïpen toieröen gebonöen/toelckefp aent bier openenomöebifcb te
tgouötenöefiiberöatfebonöen/en toa0ban öaerniet/maertoel fefttcbmijlen binnen
0\'lanöt0/naer t feggben ban öe IJ^ilöen / naert i^ooröen ban Cekere bolckeren / öiefp
noemöen Ocapaics enöe oiagatanos,tn toelcker lanöt men berHonötmijnen te toefen

T^ öenjare i52^.banöelöe Panfib Nervaes met öenJSepfer / enöe berkreegbban
:*^bem «Sctrop om te conqueöeren öe Hanöen ban Rio dc Paimas af tot dc Fioruda toe uu-c.^
ittclu0;J^P begonfpn bopagie in bemaentban Martio öe0jaer0i 5 28,mctbier fcbepen
enöe een biigantin/enöe öaer op bier bonöert man/enöe tacbtenticb peeröen/ tipt öeba«
ben ban Xaguain Cuba; öe piloot brocbtfe öoor ontoerficïjt opöe broog^en/öieïe

ttteriios baxios dc Camarrcoioobatfpbaafätett/battquamenb)eb« baaban. Jit
Guaniguanigoöaöbmfpcenöoim/fooöatfemepnOentebagaen/enöeeetianöccaen
Cabo de Corrientes: mtt Öaflbe« ÖOUbteÖenfeÖC Cabo S\' Anton, enbe bOO|
contrarie tornt arribeerbenfe opttoaeifntöïenban be Havana, ban toaer een ^upben
toinbt öaer ober-öack naer Honda .baer fp quanten ben 12. April, enbe fettenbct in
een bape/ban toaer fp eenigbe toooningben ban Snbianenontbeckten ; kregbenban
ïjaerbpmangbelingbeenigbebifcb enbe toilbtj bes anberen baei®sianbeben<5ou.
berneurrttet een beelbolcUS/bonbt be bupfen lebigb/ent\'eene bups foo groot/bat baer
toélb^pbonbertperfoöneninntocbten; bonbèneen beJie ban goubt onber benetten;
enbebimbagbbaeraennambe <6ouberneur poflèffiebantlanbtboo? ben l^oninck/
enbe bebe meer boIckS aen lanbt komen/enbe be perben bie tot op ttoee en bettticj
toarengbekomenibe ^nbianen quamen bpbaer/bocb men f^onbebienietberliaeny

fóbtfcbecn/bi^ te lanbttoaert in Öreckte : ^onbt baer naer be piloot om een baben te
foeckèn/biebpfepbetekennen/ban toagalreebebuptenfpntoe^ en kennisikregben
bier légtien te lanbttoaertin eenige Jnbianen/bte baer Mayztboonben; bonben baer
eenigbe calTen ban kóopmanfebappen/en inelck een boobtlicbaemmetbnpbenban
totlbt bebecktenbè gbefcbilbert; bonben oock eenigbe lapkens lijntoaét enbe laken/

een plaetfe berre ban baer gbelegben/gbenaemt Apaiache, baer naer baer fegglmi beel
gouöts toas. ^aér näer refolbeerben be 45ónberneur/tegsm b^tabbbs ban Aivaro
s i Nunnez Cabeca de Vaca Cb^efo|ier/obér lanbt te treckcn/enbebe fcbepen langbs be

ticötepeerbc.trotkettmetbefeb0OHaebtböftöienbagen/fónberint1anbtpetstebin=ï
benalsPalrnitosifagbengbeenfnbianenöupfert/öftetooon-plaetfeniquömenaeneen
rtebter /biefe metttóemmenenbe óp blotenpäOCeerben; enbe bonben aen b\'anber39be
ttoee bonbert inbianen/ baer fp fes ban kregbén/ be; toelcke baer teocljtett in j^ee
bupfen/aïtoaer fp abunbantie ban Maizbonben^ 5Pen<0öitberneurfonbtb<a^öm

i7.iun.quamöaertegöeneeni^eerbanbe 3nbianen/ ggebecktmeteen ggetcbilbert
parten be!/metbeel bolcks / enbe boo? bem eenigbe f lupters; gaben bém bbo|teec«
; ; kenentekennen/batfenaerApaiacheb)ilben;entfebeenbatbPanttooojbebpanbt

l^lii i te toefen ban bat Hanbt. <5abenöembellekènsénbe anberelhupl!ertngb.^aer naee

quamenfe aeneenbiepeen Ihel loopenbe rtebieref föo batfe een Canoa moeöen maken
om te paflêien; aenbeblecke komenbe ban bteni^eer/kr^bertfp baer Maiz. ^aer
groote trabailie boo? be quabe toegïjen / quatntti o^nbelöck ben bijf en ttointtcf aen
lunij int gbeficßte ban Apakehe, toelck fponberfiensoba-bielén enbe inkregben/^n

bonben baerbeel Maiz,bupbenbantoilbt/matttelsbanb|aet/entno|tiers om t\'Maiz
[ m te ftooten; be blecke toas ban beerticb ïeegbe b#fen/ in een plaetfe bie booi be toinbt

örope/enbebe plaetfeomringbtban bicöteberjgi^n enbemoerafRfjen.\'Ellet\'lanbt ban
Up baerlplanbentotApaiachctoeisblack/IanbigbegronbtenbaÖlanbtmetbeelgroot

i\' gbeboomte ban i^ote-boomen / Eaurieren / Eiqitibambar / €eb?en / ^abel-boo^

men / epcken / ¥>ö«-boomen en ïeegbe l^aïrnitöS / enbe biepepoeïen ftoaer om te
; • pafferen / besijben bat be omgbeballen boomen groote bcrbinberinglje gbeben. ^a«

^ ^ gben toilt ban b^pberlep foó?ten / Congnen / ijafen / Beeren / Heutoen enbe anbere

i toilbe bieren / enbe onber bien een bat fpn tonggen in een fack biaegbt: t\'Uanbt is

koubt/metgoebetoepbenboo? t Bee. Beerben ttoeemaelban beödtlbc beïp^on^
gben/biebaert\'elcketnaelfalbeerbeninbepoelenenbemoeraffcöen. 25innen be bijf

iteoftcnbasö-tepfcnba« baer /een bleckehjas öbenaemt Aute, baer banfboïckfpn

öniaerbenßenbebearmoebe ban bit ïanbt / enbe beCcöabe biebe ö^ifben baer beben
met be peerben te booben / acco^beerben naer be Zee toe te necken. ïJaierben banbe
anbianentobefcbabicbt/bieöaermttoaterfaibeeröenitoasüerekbotck^^
bigblcbotenmet groote bogbcn /enbeliepennaeckt/ enbetoarenfeer ït^tmt loopen,
\'Crpckenfoo acbt bagben/enbe ben bagb boenfp tot Aute quamen /toierbenfeonber^
öensban beel 3nbianenbefti?ongben/enbe baer bleben eentgöeboobt. Bonbentn
Aute,Maiz,CalabafCm/€rten/enbeanberp?obtanbe5^en<0ouberneurfonbtCabe-
ca de Vaca ombe Zee tebefoeckenAöekk naer b|p bagöen toeber quam/en beröaeïbe
ïanbt göebonben te ötbben ban quabe göeftaïte / en mfeitien ban DeZee/ bte btep in
quamen/enbebat becuöe ber af lagö;t\'bolck toasreebrteergötmattert. fcöepben
ban Aute met grootemtferte/öoo? bten be peerben met baöant toaren om be fiecken te
b?agenirefolbeerbenbaernaereemgebarckentetnaken/enntetgrootemoepte/airoo
^ban alles göeb?ecköabben/maecktenrp baer böf/toelck ben ttointicööen Septem-
ber göereet btelen; imeckten t\'toant ban peert-Öeerten / be 3eplen ban öaer öemben/
enbcfoobooits/öaerbeöelpenbe met al batfii bonben: konben qualpck foo beel fteeniS
bmbenomöaerbarckenmebetebdaöenibienbenöaerbanbeöupben ban öaerpeer^
ben omttnater in te b|agen.?^eaBtlbenfcöoten öaer töten man boobt/fonberbatmen»
fcteö«Vtkonbekomenjbanbe Bahia dc s« Cruz, Daerleöaren tocötöabbenbegott/
tot Êjtertoebonbenfe ttoee öonbertenbe tacöttcömöleng^trockentejpnjen öabbentn
albtetoegögeenbergengebonben.?^enttoeeen ttomttcößenScpr. begabenfp öaerm
be barckim/enbe boeren feben bagen tn bte tnöammen fonber be cufle göetoaer te too?^
ben; baer naer bonben fp een «i^planbt/enbekregöen baer bpf Canoas> en eentgöe göe:«
göeb^oogöbe btfcö; paOèerben een ^tratebte t\'Cplanbt met ött lanbt maeckt / btefe
noemben San Miguei,enbcboerenaUangöSbecutte naerRio de Patmas toe/grooten
bo?fi;boo? göeb^eckbantoater Ipbenbe^bonben toepnt^ Jnbtanen /btitöev^ en feer
arm bolck. ^aer na een punt bant lanbt met groot pergc^el te boben gekomen mht}
enbe eentgegeSo^benbansoubt toater te bimckén^quamen bp bolck/baerfe berfcö toa«»
terenbe göefoben bitcökregöen banbe Cafiquctneöaertn fpn öupfimb?a^t; toterben
bes nacötsban be Jlnbianen befpjongöen/enbebe <6oubemeur göequetftmtaenftcöt/
be Cafique ontquamt/ latenbe a^ter fpn mantel ban fabels / bteCm: naer Ambar
toockjgeraeckten met groote moepte toeberomfcöeepj boeren b?p bagöen;en berbtelen
toebertntfelbegötb?eckbantoater.Bonbenanbere 3nbianen/öte öaer toel toater be^
loofben/banontötelbenttoeebantbolckbtemetgmi^en/öoetoelfpttoeebaertegöen
moliagieöabbengelaten.4^uamens\'anberbaegs ^eroftagtersboo?beren;bttbolck
toasban beter dature als beboo^gaenbe/enbeonber öaer toaren bier oft bpf l^eeren/
tttet mantels ban i^arters / met langöe öap? en los öangöenbe. ^00? bien öet öiet;
bangereusleggöen toas met bebarcken/boerenfe boo?t tot een riebiere/ baeife berfcö

toater bonbenibaernaerfcöepbenbebarcken ban ben anberen/enbeelckbebeltjn befte;
beberckebanben Cö?efo?ier Cabeca^e Vacatoierbtopt\'lanbtgöebieben; baer öet
bofekbper maeckte/enbeöem berquicte / ban göeklommen 5pnbe een boom om
nanbtte oberfien/bo^Öaerbatfeopeen eplanbt toaren;bonbeneenigiöeöuttenban
anbianen/baerfeeenpotbonbenentoepntgiigeb?oogbebtfeö-5Be3nbianenquamen
toelioo.ftcccoinöaer te bebe#en/banftelbenfe met goebe tooo?ben en eentge gi
terneber/fobatfebe i^paegniaerbentotbiberfcöerepfenbanöaerbifcöentoo^telen/bie
Iponbe^toater biffeöen / b?ocöten:berlo?en baer naöaer barcke/kleeberen/toapenen/
tnaljbocö be inbtanenban t\'êplanbt / toelck fp noemben Maihado, öebbenbe met

hp Hernando de Soto; Detoeïckc tim ïjencSens oock tïerKmgö ö« <E5outomtement
ban t\'epIanbtCuba. fcbepbe ban s^ Lucas m April bes iaeesboo?f5.enbeguam
boo^fpoebelöck m Cuba, altoaee jjpbettoefbetottn April i jsp.enbefcöepbe ban be
Havana ben 12.May,0i[)efcbeeptÖebbenbe b?p öonbert en böfticö peerben/enbe negöen
öonbertboet-knecöten/fonber öet bootf-bolck; benlaettten May fettenfp öettn be bayc
dci Eipiritu Santo; enbe lattben öracksb^p öonbert fbibaten / be toelcke öaer tot rufte
begab^fonberpemanbtgötö^ ^^ Öebben/ban bes morgensboo| t\'bieken banben
bagöetnierbenfebefp^oneien ban ontalitjcke gnbianen / toelck ö^er beben retireren
naer be Zee toe; ban tnierben gö^fecoureert. Cgöeöeele Eeger lanbe / en trock ttoee
inölen teianbttoaertmaen een bo?p banbe CafiqueHirrihiagua,biealgöeblucöt toas
tn t\'i^ebergöte/öoo? btenöpeentgö bolck ban Narvaes qualöck göetracteei töabt / en
tnfonberöepbteenen luan Ort^z; bie göcblucöt toas bp be Cazique Mucozo; be toelc*
ke öem toelgeöanbeltöabbe/en nuntet böfttcöban fönbolckfonbt om b?ebe met Soto
te öebben.Hernando d c So t o toas ober t\'btnben ban befen Ortiz feer blgbe/öoetoel öp
toepmgöupt öem konbeberOaen / boo| bten öP nitt berre te lanbttoaert tn toas göe^
toeefi; alleentotööPtefeggöen /berßaen te öebben/bat öetbmnenslanbtseengoe*
be enbe bjucötbaren gronbt toas. ^e <5uoberneur fepnbt fpn feöepen toegö op bter
naer/om t\'boick beöope ban t bertreck te benemen enbe boet fpn beße om Hirrihiagua
teb?ienbe te öebben/ booi^bten öP naeft gelegöen toas aenbe bape/ banboo?berbe ntet
^onbtbaer naer fefttcöte peerbeenbe fefttcbtc boet naer ben Cazique ban Virribar-
racuxi göelegöen booiber aen ban Mucozo-, ban bonbenöet bo^p berlaten / enbebe
Caziqucmet fpn boick göeblucöt tn t\'göebergöte/baermenöem met göeenfcöoone
beloften konöebanlocken.Bonbentn bat lanbt totlbeïBöngaerben/Bote-boomen/
j^oer-befien/i^erfe-boomenf^Ön-boomen/epcken/ en feerfeöoone belben. <©aben
abbtsöier ban aen Hcmando de Soto,be toelck tot betoartngebanbe refterenbe feöe*
penenbtctualte/Hetbe Capttepn Caldcron met beerticö lancm/ met o^b^e be Inbia*
nen gantfcö niet tt miföoen;trock boo?ts booi t\'lanbt ban Mucozo,en ginck al i^oo;>t*
noojbt-ooft aen /fonber t\'lanbt te teeckenen i baeröP een groote faute inöabbe. <(5t^
komen 5önbe in t\'lanbt ban Virribarracuxi, bebeöpbeelom fpn b^ientfcöap teöeb*
öen/maer te bergeefs.^^oeßen pafferen booi een moerafcö/toelceen icgue b^eebt toas/
baeife ttoee bagöen mebe boenbe toaren; 3nbianen quamen öaa* befpjingen/en«

beeenigöebanöaa göebangöen öebbenbe/p^efenteerbenfpbe toegö tetoijfen/banbe*
öiogöenbe ^paegniaaben/enbefocötenfe telepben/baerfpniauptenfouben kon*
nat/öe toelcke öet fßlbegöetoaatoo?ben/enbebeanbianenboo|beöonbenlmeten foo
bat een anoer bit fienbe / öaerlieben op een goebe pas biocöt: pafarben baa naer een
anber moerafcö oba een öouteb?ugge/ en quamen in be l^iobincieban a cucra, toelc*
ker Cazique benbjebeaengöeboben jönöt/anttooojbe/ batöp lieber ooilogöeals b?e*
be öabbe ma bagabonben.in ttointicö bagen/batfeöier bleben/booben be Jnbianen
beatöien <f>paegniaerben/bie fp al t\'öooft af fneöen/enbe ban be Snbianen blebenba
onaent böfctcö.degöertrock ban Acuera fonba t\'lanbt befcöaöicöt te öebben /öen
toegönanenbe i^oo?bttoaatseen toepnigö bupgöenbe naa t\'^oo?öt-ooöen/naa
ocaiitoe/bonöenöiet\'00tf«woerafcö/ent\'lanöttoasb?ucötbaer. ^tointicömölen
ööarockenöebbenöe/quamenfeteOcaii,eenplaetfebanfesbonbertöupfen/maabun*

bantieban Maiz,<0rtoaen/^eckaen/ i^oten; be Cazique ettöe t\'boick öaööen öaa
göemireatintgöebagötejöecaziqucquam epnöelöck mab^afebpöen Addanta-
dojö0cömaöemgegaen5i)nöeom een riebier te beficötigöen/enbtljaer een b^ugö te
maken/quamen toel böf öonbert fnötanen ban b\'anber3Öbeopöemfcöietenmapö«
leniöe Cazique baer Obagöeb?aegöt3Öni»e/toaeromöptoe-ftonbtbat fpnbolckfulcp
öeöeinfpnpiefemie/klaegö^tïebatfpnbolcötwnietengeöooifaembeomöatöptoienti

Saensenöe petoelöp beïooföe mmt te komen/en öeöe öet niet.een brnßgöe g^ßimU
Öebbenöe/pafcn öeeieöier /en iïiösöen anöere ïepötflïeöen / öie öaer feftöten icguen
iepöenöoor goeöt ianöt/tot öe ^iobmcie ban Vitacueho, toeick toel bófticö leguen
groot toag/enöe beröeelt onöer öip gljebröeöer^. 3n öaer toegöiagfieen blecke
noemtochiie,ötefeonberftm0ober~bïelen/enöenaereemgerefto^^^
ööemack in öanöen kregöen : tracteeröen öem tnel/enöe öP t^^ock met öaa- tot m
iepe/öïetoelüetoaonttoaó/öoetneiöeönprenöïerenöaér beröroptlagöen : befeCa-
zique fonöt tooo^öt aen fpn öioeöer^/ öatfe öe ^paegmatröenfouöen laten paâmn/
alfoo fp göeen quaet en öeöen/maer alleen pzobïanöe begeeröen^öen eenen öiöeöer gaf
goeöeanttoooiöt ; maer vicacucho,öïeöeouötüeenöepimcïpaeiiletoaö/anttnoo^é
feertrots/öatöpöe^paegmaeröen/foofpm fpn lanötquamen/üeöenenöe toöen

3lnöïanen^enöeöe |>paegn!aecben trSkenm^Vit^ifcl^^^ plaetln^öeblïen
alöaernaemnaeröeCaziquen)b5elcköaööel)pöetb)eeöonöertöupfen/enöebéeÏöier
en öaerbera-ropt 5 vicacucho mepnöen öe^paegmaeröenonberßen0 te ober-ballen
enöe öooöttetoiVöan öen Adelantado ban öe Colcken göetoaerfcöout 5önöe/piebe«
nïeeröeöetpf ïjkel/uoegö een groote memcöte ban öe IBüöen/ enöenamöe Caziquc
mettöïïöupfent banöefpnegïjebangöen. \\^icacucho,öoeto0lmenöemti3el tracteer«
be/ fOi-ötanöatoaf oen adelantado enöeöefpnete bm\'atïcöen/maerb3serötfelf0mie
alleöefpneöooöt-gfjeßlagöen. t Eegerbertrockbanöiernaerofachiie,makenöemet
groote moepce een b^ugfi oöer een anöer nebier/enöe göepaöeertjönöe/ bonöen eenige
|)utten/enö£ beißenbati Mai2,öaa\' öeïBrlöenmetpölenupïfcöoten.Wmenöe te Ofà-
chiiebonöenfpöep!aeifeberlaten/enöeöe Cazi que en toilöe nopt teboor-fcöönko«
menjöooiöim öe |>paegwaevöenbeel6oo?öen ban Apaiache, blebenfpte Ofachiie
maer ttoè öagfien/inant ftet nu tööt toasi om naer een tointer-leger te öencken.Croc«
ken ttoaelf ieguen öooi een toilöerni^ / en bonöen een moerafclj baneen öalbemöle
bieeöt/öaerfemet ber^^e$^neemg!Jbolcköûo^quamen/aen een öicötbetoaßen gö^
bergbte / öaerfe met groote moepte öoo^quamm / enöe toeöer op t \'blaek belöt ; enöe
ïogeeröen öaer aen t\'beginbanöe Majz belöen/öietot Apaiache beöoöiöen.Crocken
allenfken^ booitö met groote moepte / enöe continuele aöfaulten ban öe Snöianen/
tot öat fp quamen op ttoee icgucn naa- bp öaer öe Capafi, ï^eer ban Apaiachc, öaer
met beelboïcköbertoacöte; öocööe «^paegniaaöen göetoaer tooröenöe/nam öe
blueöte ; enöe en konöen öem niet belïomen. Apaiache toa0 een blecke ban ttoee
bonöert en böfticööupfen / b£mifen0bee!öutten bier enöaérintbelöt beraropt^^e
tempie banöe ^^obincie i0 îiîiigb / enöe t\'lanötb?ucötbaerban Maiz, OBrtoeten/
:5frupten / fmaecke^öc^e bifcb / enöe öet bolck ßrijötbaer. Baer öat fp èenigfie öa«
öto göeruji öaööen / fonöt öen Adeiancado om t\'lanöt te beficötigöen ; ^toee
Capitepnen / öie naer öet i^JOiöen toe toaren göetoeeft l keeröen toeöer/feggöen«
öe / öat fp goeöt Eanöt öaööen göebonöen / toel betooont / fonöer bergben ofte
moeralTcöen / enöe öat öaer niet0 en toa0 bejegöent. <Bm anber / öie naer t\'I>up«
öen,toa0 göetoeeft/raporteeröe göebonöen te öebbenrouto enöemoepelijck Eanöt/
toelck 10 öaer Gabecade Vaca palTeeröe. ^m Adelantado refolbeeröen te ober«
tointeren in Apaiache, öooröienbetnu Odober toa0/berfamelöebib|e0/enöefo|«
tificeeröe een pïaetfe î öan Capafi en toilöe göeen breöe maken/öoetoel öaer toe ber=^
focöt sönöe. ^tn Adelantado fonöt Annafco met öerticö peeröen / om ö anöer
l^eeröe-bolck /toelck öp bp öe fröepen ö^ötgöelaten / teöalen. gpterimfoo öeöe bp
fpn bede om öe Caziquetebekomen/enöefoKeeröebemineenfeer ftercke plaetfe/ en«
öe kreegö öem foo infpn macöt ; öocö ÖP ontliep toeöer / enöe ret^reetöe öem in fufc^
ken quartier / öat öe ^paegniaeröen öem niet toeöer en konöen binöen. Anna
fco met fpn bolck toa0 elf öagöen bp öe toegö / öoenöe groote öagö-vepfen / enöe
bp quam met groote moepte / enöe met bet berlie0 ban een man / bp ben Capi«
pitepn Caideron . Öie bp öe fcöepen göebleben toa0. <^er öat fp bertrocken naer
öen Adelantado, lietenfe in betoaringöe ban Mucozo bee! göereeetfcöap enöe p|o«
bifiejenöe ttoee ban öcbrigantinö boeren langÖJö öecnfte naer öeBaia ban Aute,öie
Annafco oHtöe^t enöe göemaxkt öaööe /öoenöP ban öen Adelantado gbefonöen
^a^om-t lanöt naer t\'^upöentebefïcötigöen.Annareoginckfeïf0 met öebiigantins

toöenbonbat en bijf en öerticb leguentot aen jjet moeeafcö ban Apaiache/fonber ee^
nigöe eefittentteiöan ban öaee boosts tot Ap^iache toe Imeeben fp bp be inbianen foo
gbetvabaüleeet/oatteetoeltbtenoftttoaeïfboobtbleben/enbebeelgeguetu.^ebeeg^
tmsquamen fonbee ongelutkte Aucc, enbe ben Adeiantado fonbt tbjeecon^agnten
peeeben enbeboet-boickombemfelieelöch te Apalache teb^engben. ^aee naee fonbt
ben Adeiantado Capttepn Oiego Maidonado, ombecuße tebefoetkenmet bebii«
gantmo/bipbonbeetieguennaect ö^eUen/ enbe bat bP binnen ttoeemaenben fou«
betoebeekeaenmet eelaejsban alle bebabenen en punten bie bp foubebinben ; toelck
bp bem gbebaensbnbe/beebaeibe een feaenebaben gelaten te bebben Ciefticbieguenban
Aiue, gbenaemt Achufi,en biocbt ttoee 3nbianen ban baec mebe ; baa naa fonbt bp
bemnaaCuba,om betöbingöe aen fpnyupf-b^outoete b?engben/enbebe binbinc^e
banbetebaben toöbt enbeb^eebttebec^^epben/ omt\'bolck tebatoeckenom baate
komen tooonen. ^lle ben töbt bat ben Àdeianrado batointecbe in Apaiachc, info»^
meabe ^ be«« ban begbelegöentbepbtbant\'lanbt/bat tlleatoaat aen lagbienbeba^«
ßonbtonbaanbee baneenjongbmanbiebe Jnbiaenfe koop-liebenbienbe/batbec^f
tbien oftbeatbienbagb-eepfenbientoegbupt/toelckbpben Adeiantado ^oonbe/ge«
legben toas een i^^obincie gbenaemt Cofachiqui , baer goubt /filbee enbe pealen toa*
ren/foobat tmegija feee beelangöbe om beetoaews temogben teaken.

Vcrvoigh van de vierde otitdeckinghe van tXandt van Florida onder hec
beleydt van Hernando de Soto^

Dén Adeiantado Hernando de Soto,dbectointatbebbenbein Apalachc,namfptt
toegbeeea «^ee bet ^oo^ben/alboo? befelbe ^;obincie/en bonbt naa bip baj^s
replen een ttacke plaetfe aen een moaafrbi enbe eeni^ ban fpn bolck toieet nu en ban
boot-g|>efcboten ban befe Soute enbe ütbbtbaee 3lnbianen. <0uamen naee ttoa ba^
repfen in be S^,:obincie ban Ataipaha, binbenbeoe eafteplaafe balaten I ban maak^
ten baee b^ebe met be f nbianen/ enbe toiaben Jjia toel ontljaelt. Ban baee trocken fp

tbien bagö=eepfeni^oo|bt enbe <âîîpbtlang|is ben oeber ban eenriebiae/befelbeo^^

booi b?ucbtbaa lanbt/enbe b^eebfaem bolck : <âiiamen in be #^obincie ban Achaïa-
qui,arm/onb?ucbtbaa/enbequalijck betooont / toepnigb îongi>elieben i be oubemeeH
blinbt > foo batfe baer banbier baeöfn/en quamen te Cofachi i ben Adeiantado bette
Achaïaqui enclbcrs Berckens/ om boosts teteelen / be toeickebaer fecr bamenig^iï^
bîcbt5ijn,5^aanaer quamenfeaen bel^^obincieban Cofa,enbe Cofaqui ttoee geb^oe^
bas/aîbetoiabenbanbcîJbe feeaelijck ontfangben. ^nbe Cofaqui beileibebta bi^
fent Jnbianen / om be ba^gie te b|agben/enbe nocb foo beel krijgljf-lieben/en bictua«
lie om bc ^paegniaerbente toengbenboo^een toilbernisban lebenbagb repfen naer
bepiobincie ban Cofachtqui.^mbabenbagbnaabatlêgefcbepben toarenban Co-
faqui,quamenfe aenbe îBaeftrj««/enbe trocken fes bagben&a bequameîbck /enps&
fcerbenttoeegrooteenbefnelle riebiaen. S^enfebenben bagfibonbenlpbaa feacon^*
fupS/boo|bienbenbieebetoegbbîeeennbigbbe/bieftjgbenomenbaôben/enbe^nirt
en toillen toertoaats gaen / enbe be 3lnbianen felfs toaren upt baa toegb en kennis.
<Suamen aen een groote riebia baafc gbeen toebbe en bonben I toelck baer no^ mea
beftoaabe.^en Adciantadofonbtbierbibafcbetroupenuptomtebefpieni toaabmi
be bîp niets en bonben. bebiabe onba be Capitepn Annafco» baer be ^enerael bait
be Inbianen met upt toas ma bupfent Inbianen/trockbe riebiere op/en bont aen ben
oebaban be 3öbe baerfe toaren een blecke /enbe bal toarenba booits be riebiere op/
foo batbp baer ban tooojbtfonbt aen ben Addantadojbaer en tuffrbenbieîben be
bianenbie met bem toaren ellenbicbbupsmat bolckban b^ boip/toelc toas ban be
î&?obintieban Cofachiqui^üoegbenal be îî^ilben boobt/enbenamen gaa beckenee^
len/beroof ben baer i^eak-boî/baafebebooben begroeben^^en Adciantadofienbebe
toie^ept/biefpn f nbianen beb?eben in befe ^lobincie/ fonbt be felbe naa bi?ps / om
bat 6p lieba ma goabept toilbeôanbelen ma be ^?obincón booitoaerts upt.Boo|ts

rbolchbooötöeöaQötttöabben. Annafcotoeöevbooiuptttecketüie/naecbatöjiboaf
mm aïjö ttoee leguen göetogöen toas /tJoniJt een Wecke / öo^ia^ aenö\'anöev 3ööe
ban be viebiere i ben Adeiantado gbtkomen 3önbe tegbtn obee be plaetfe / toenckte ee^
nïgbt 3nbtanen obeete komen / baee quamenöee fes /beöett ban fatfoen; en bevüaen
bebbenbe / bat be ^paegniaetöen bjebeltick quamen/ enbe niet ban btctuaïie begeev^
öen 1 namen fp aen öe bootfcbap te öoen aen baer <0berÖe/toeïck toas een longöt on^
öbetrouöe maegbt; öefe quam ober/en befcbonck ben a deiantado met een fnoer peer^
len/enöeöpbaermeteenl^0bpn-rmck;kïaegböeöatöebib?esfeerfcöaerstoareu/öan
öatfpbemöe6el{ttoiïöeöebenban|)aerboo?-raeöt. i^ier oppaß\'eeröetlegberöe rte^
biere/enöebonötbeteenCeerfcboonenöeb^ucbtbaerïanöttetoeren.\'^emoeöerbanöe^s
fe maegbttoas ttoaelf leguen ban öaer gbcïetireertombaer toeöutoefcbaptoil/ en^ \'
öeontfaoöen3t)nöebanbaeröocöter/entoepgeröemetalleentekomen/maerbeGtraf^ _

te oock öaer öocbttr / öatfefoo licötelpck ött b^eemöt bolck tn ö^er lanöt öaöt öötla==
ten. J>p en bonöeröer götcngouöt / öan coper ban foo öoogötn couleur / öat öet
ÖOitót fcöeente toefen / en öuckenban Margagita ötcfeer Itcöt toaren /enöe möe öan^
öengöenomen/ baneenbtelen alsaeröe: öocööe peerlenbonöenfe tn groote mentcö^
te / enöe öellanöts-B>outoe gaf Itcentteöatfe foó beel peerlen fouöen nemen upt een
plaetfe /öaer öaer boo?-faten begraben toaren /als fp totlöen; öe <afftcters ban öen
J^ontnck öie tooegöen in ko|ten tijöt ttointicö arroben peerlen > öen Adeiantado öaö^
öe gaernegöefien / öatmen maer ttoee arroben öaööe göenomenj enöenaeröe Hava-
na göefonöen /öanöe «sfficiersbanöen^oninck toilöenfe al met packen; öaer toa^
renpeerlen foo grootals Gravances, ofte Crtoeten. <0uamen aeneenanöer blecke/
göenaemt Toiomeco, öaerle infgöelijcksgrootettienicötebanpeerlen bonöenineen
begrabingö-plaetfe /enöe beel fijn lijntoaets /enöe ronötom beel pijcken met copere
punten/ öe toelckefcljenengouöttetoefen, öe <afficiersöaööengaerneöes i^onincks
t^into gf^omen/öanöen Adeiantado mepnöe t toasbeteröaer göelaten inbetoa^
ringö.<6efcöepöen3önöebanöefe1^?outoebanCafachiqui ;beröeeiöenfeöaer legöer
omöefcöaerföepötbanbib?estnttoeeöeelen/toaerbanöenAdeiantadoeenlepöe/en^
be ö\'anöer Baithafar de Galiegos; enöe öaren toegö nemenöe naer öe J^jobincieban
Chaiaque,quamöaerfoogroutoclpckenüoimban toinöen en bli?fem/ enöagel-ftee=^
nenfoogrootalsi^inneneperen/60 öatter beel fouöenbergaen öebben/ öaböènöe
boomen niet befcöut 5^en feilen bagö quamenfe aen öe ballepe xuaia ttaert Boo^öt-
noo^öt-oolten/toelcktoasgoeötlanött,^pÄnöebanöegrooteriebiereban Cofa-

ciiiqui,mepnöen t\'barenöebolck/öat öet öefelföe toasöie in öe ^oo?t\'3ee upt quam/
en Santa Elena Öaer too^t genoemtjenöenaeröereeckeningö ban bier leguen boojeen
bagö-repfe/ bonöenfp / öatfe ban Apaiache tot Xuaia ggetrocken toaren ttoee h^w
bert en felficb leguen, toaer bp göeboegöt bte öonöert en bpfticö ban Baia del Efpii i-
t» Santo,tot Apalache maeckt bier öonöert entöien leguen. fl^en bonöt in öe pm
bincieban Cofachiqui beel b?eemöe ümni öiefe^ertttinckten om öatfe niet toecö
fouöen loopen.^ocötenfeer öe toeöutoe te binöen/öoo? öienöer gefegöt toieröt/öatfö

, Voorder verhael van de vierde ontdeckinghc van t^landt van F l o r i d a, onder

TT€t legöerbanbef>pacgniaerben berbaicöte öem i5^bagöenin be ballepe ban 7» =
•nxuaia (toelckbeöoo?ttotbeöeeriöcköeptban Cofachiqui) om öepeeröen öaerte

bettenöoojöe abunbantie bant lanbt,^aer na trocöet leger eenöagööoo^ goet lanöt/
enböfbagenobaeenonbetooontgebergöte/öocöftaep/metbeeli^boomte/toateren/
enöe toepöen/toelC2o.ieguenb^eeöttoaSiöel^?outoe ban Cofachiqui fonötbier ban

gmae£ömtoe!fauöctractmn/oftbatfp8mianöetst\'c<aiIoö6efaub aen-fegöftenj
een met namen luan Terontjonöteenfacjcken met groote ongfjegaette peerlen/oan
fineetfetesecjj/enanöerefameïöenöïeopitDaïenfoo gtootöatfem ^paegntentoeïlés
ijupftnt öucaten toeeiötCShöen gfjetoeeft öebben. deger bieef toter öagöen te Guaxa-
ie,entnböf öagenguamenfe t® Ychiahä, een Wecke göelegöen op een epïanbt meer
alö tJöf leguen ïangö/toelck bpeenrtbtere omrtmgöt toas, Ychiahä ïepöeöaeiVDat
lierticö leguen öan öaer toaren ntgnen öan een geel tnetaeï/öaer öen Adeiancado ,
luan de Villalobos naer toe fonöt; Öe felöe Cazique gaf öen Adeiancado een fnoer
Ibangrootepeerlen/öteöeeltoeerötfouöengöetoeeftötbben/öaööenfentetmetbperge*
gaet göetoeeft ^ enöefepöe öat tnöe öegraef&ntffe ban fpnboo^-faten groote memcöte
toas/oaerfe foo beel konbennemenalsfptotlöen. Bifcötenbeel l^eerle oefters/ ban
om öatleötemet bper openben/oerlo^en bepeerlenöaer lupfter. 5l^iena be mgnentoa«
ren gefonben/toocöten töbmgöebat öet coper-mönen toaren/en bat öet biucötbaer
ïanbt toas/enöatfp öaer toel getracteert toaren göetoeett. ^paegntaeröenfcöep®
benban Ychiahä, en quamen te Acofte;öe3nöianentboonöeneerllquaetfemblant/
öan toierben öaer naer lp|eeckfamer:paaeeröenöertebter/enquamenwbel^^obtnct^
ban Coza, öaerfe b?ebelöck toteröen ontfangöen/en nockenöaer öoo| ontrent öe öon?
bertiegaen,toelboo?ftenengeöerbergöt.<5ekomen3t)ttöeteCoza,göemoetteöaeröe
Cazique met looo, Jjnöïanenmetplupmagten berctert/ enmantelsbanrgckeboepes
ringöe.^^e blecke toaS ban 5 oo,öupCm bp ben oeber ban eenrtebterejbe Cazique babt
öaer öatfe öaafouöen ober-tomteren/enbeöaer tooonplaetfe ktefen/ toant öet toas be«
ter lanöt/alsfp nocögöepaffeert öaööen. 5!^en Adciantado beöanckteöem/feggöenöe/
bat fpn boo^nemen toas naerber aen be Zee te komen/ om öe onöer-öanöeltnge toil/
entoasbanmepnmgefpntocötte boen tn fo^ntrban een öalbemaen/eitbeöabenban
Achufiaen te foecken. ^rocken banbaer bgf öagö-repfentotTaiiffe, een blecke bte
gef ojttftceert toas met trencöem ban öout enbe aerbe / op be frontteren ban bm t^eer
banTafcaiuza,bpanbt3önbeban Coza , be toelcke met be ^paegntaerben tot baer
trock/om ben anberen te berbaren.^aer ontmoette baer een foon ban Tafcaluza, ban
acötöteniaren/lbo lanck/bat^eenbanbe ^paegntaerbenöemquamtotaen bebb?=»
fle/enöepiefenteabeb^eöcuptlpnbabers naem. Tafcaluza ontftnck ben Adeiantado
met groote magntficentte/fittenöe tn fpnöoel tot öat öen Adciantado felfs quamAnas
nocölanger als fpnfoon/fooöatöP eenreufefcöeentetoeCm; t\'leger totert öter toel ont*
Öaelt enöe geöerbergöt: ^e Cazique gaf öaer boo^ts gelept: <0uamen aeneen plaetlê
btegefo?ttftceerttoas/enpaffeerbeneenrtebteremetmoepteboo?gebieckbanblct^
lO^iften öter luan d c v iiiai o bo s,en een anber ^paegmaert/foo öatfe bermoeben/öatfe
öoobttoarengeflagen/cemeerombatbetBïlbennaeröaergebiaegötjtjttbe/öoutelöc
anttooo|ben/oft menie öaer te betoaren öabt göegebeUiben Adciantado fonbt eentgöe
naer Mauiia anöeröalf legue banbaer /omna öaer testen/toantbe Cazique öabt baer

bolc laten bergaren/omt\'leger fooöPboo^gaf beter tetracteren;belebjocötentöötnge

bat Mauiiaeenalfoöerckeplaetletoas/alsfp nocö tnFioridaöaböen Ötfien. 5^enA-
dcianrado gekomensöttbeaenbeplaetfe/bontöaer 8o.öwpfe«/bocöfoogroot/battnelc
toel öupfent man konöe logaen; lagö op een platn/ omcingöelt met paltffaben/en tuf*
fcöen bepben met aeröegebult/foobat öet eenmuerfcöeen te toefen /enbeelckeSo. paf*
fen toas een too^n/öaer a^t man konbe bertoeeren j baer toaren ttoee pookten / en int
mtböen een plaetfe:öe Cazique o^btneerbe ben Adciantado öierfpn logement.5©e Ca-
ziquctoasbanmepmngealtebe^paegniaerbenöterbooötteflaen/öefabenbetotöten
epnbebeelbolcrbergabert.enöeop fpn onberftens toterben be^paegmaerbentoeï
ban feben bupfent Snötanen ober-ballen/foo öatfe öe ^paegmaeröenupt öeöerckte
b?eben. ban be ^paegntaeröen toteröenöa toeöer meefter af met getoelt / enöe Haken
benbianöttnöeötipfen/enöoegöen beelbolcksöoobt; ben Adciantadototerötlelfs
gequetH/fpn bagagte|berb|anöe meeft tn öeöerckte /enöaer blebenfootn öebatatlle/
alsnaöeröanötbanöe toonöen/83,^paegntaeröen/enöe45.pcf*^ben. Banöe 3n*
btanenbleben toelnaer gtllïngöt tlf bupfent/ toant bupten öe plaetfe toierbett toelbtet;
öupfent öooöen gebonöen/en baer onber ben foon ban Tafcaluza: t\'licöaem ban Taf-
caluzafelfsentoterötntetgöebortöen/enmenöoubtbattfelbeberb?anbttoas. Het.
nando dc s ototoas ban mepntnge een Öabt te boutoen tn Achufi, en een anber ttotn*
ticöiegucntelanbttoaerttn;banfpnboïckentotlbentet/feggenbebatfetetoepm\'gfl

toaren om foo öeMweufen bolck te bcbtomgöen/enöe batfe göeèn mönen Baööen gé^
bonöen in foo beel lanötg aia\'eöoo^sbetogbcn toaren / öerbalbenbpqualijck te moe«
öe 5önöe(toant Ijaöt meeft ^n miööelen tn öefen tocbt berqmft) enöe b?eefenöe öat bet
boicköem fouöe berlaten/möïcn bP bet ontrent öe ^eebrocbtjfoonambn een anöer

courjö/entrock banMavüa öip öagb-vepfenöoór goeöt lanöt totöe ta/obmcteban
Chioza, öaer öe ïBüöen göeen bieöe en toilöen lebben / öan beletten bem öepaffa«
gieban een riebiere / öie feer öiep toa^ / enöe boogbe oeberen baööe /foo öatfe gbenoot«
faeckt toaren ttoee groote ponten te maken / öaerfe epnöeiöck met groote moepte
meöe ober quamen; naer bier öagb-vepfen bait öaer quamen fpteChicoza, een toel
göelegöenplaetfetulfcfjenbeken enöe beelfrupt-boomen/öaer fp öen toimerbooit^
Ober mepnöenteblijtïen/bcbbenöefoo beel bictualie bpöen anöeren gfjekregljen al0
fp konöen.fCtoee maenöen toieröen fp bier ban öe Jnöianen met b?eöe gbelaten/öan
baer nabegonöen öe öE>üDen baer bp nacötöen alarm te geben/ en epnöelijc belpion«
genfpöe ^paegniaeröen/enöefcöotent bper inöeljupfenöiemet ftroogeöect toaren.
^eèpaegniaeröennaattoeeuren gbebecötöbetioegöen öe ö^ilöen ;ö0cbberl02en
beerticb man enöe bijfticf) peeröen / öe ttointicb öaer ban berbranöen / baer berekend
berbranöen «pt-gbenomeneenigeöietuftcbenöetöaketfelöooi geraeckten.?!^en Ade.
lantado beranöeröcfpn logement naa^ Chicacoiia,een legue ban öaer/om öat t\'lanöt
beta toa0 boor be peeröen/enbe bjocljten öe reft ban öe tointer öaer oba met groot on^
gemack / öooröienfeban kleerenquahjckboorfientoaren/enöeöe tointer feer kouöt
toa0; enöe boben öien toieröenfe öagljelijcköbpöeJinöianen belprongöen: bleben
baertott leftebanMarcio; bier legaen boort-göetrocken bebbenöe / toieröen fp ban
baerboor-looper0göetoaerfcbout/öatter een ƒ ortreftelagb/öaabp öebieröupfenöt
tJ^ïlben in lagben 3 toelck toaö gbenoemt Aiibamo; öen Adelantado nam t felbe in

metgöetoelt/fooöattertoeUtoeeöupfentBailöenöooötblebenjenbetoepnigb ^pae«
gniaeröett^et sout begonöe öaer bier te ontb|eken/foo öat eeniglje öe Cortfe kregben/
en öie öaer banftoiben üonckenopftaenöeboet foo/öatmenöer nietbpenöoiftko«
men/ öan Iceröen ban öe Jjnöianen feker krttpöt bjanöm / enöe met öe aöcöen looge
maken / biefe göebiupckten boor pekeli^aööen groote moepte om öe 3nöianen öatr
tale te berftaen. I^an AUbamo fcöepöenöe quamen fp naer örp öagö repfen naer
t \'i^ooröen toe/te Chirca,neffen!8! een riebiere öiefe noemöen el Grande, om öat öet öe
grootfte toa0 öiefp nocögöefien öaööen/ ober-bielenöe plaetfe onberfien^/foo öatfe
beel bolck0 göebangöen kregben / enöe öe refte falbeeröe öen int önp0 ban be Ca.
zique, toelck lagö op een öoogöte / foo öat öaer qualijck toaö aen te komen? öocb
maeckten naer eenige onöer-öanöelinge pep0 met öe tBilöen / öie t\'leger ban bictua«
lie boor-fagöen> Crocken bier öagöen langljööe riebier / om paftagie te binöen/
toant fp toa0 met öoogöe bergöen befct; ^e Caziquc in toien^ ^robincie fp toa«
ïen / booöt öaer breöeaen / om öat nu in baten <Seft toaö; tnaeckten ttoee groo^
te ponten/metöe toelckefp palfeeröen/ onaengöefienöatöeSnöianenban ö\'anöer
JtJöeöaaober-komftefocötente beröinöeren. Baer öatfeöe liiebierober toaren/en«
öe bier öagljenöaööen göetrocken /ontöeckten fp op feker öoogöe bergben eenblec=^
^ban toel bier öonberöt öupfen/ opöenoeberbaneen riebiere/met grootebelöen
Maiz,enöebtberfcöefrupten/ öe0 Caziques naem toaö Cafquin, enöe öPontöael«
be öe^paegmaeröen toel; foo öatfp öaerfeööagöenbleben / entrockên öériebie«
re op / binöenöe oba-bloeöigö lanöt /enöe toel betooont. ^anöier trock öe Cazi-
quc metöaerjöebbenöebpöemböf öupfentU^ilöen;omöat öe naeft-leggenöe Ca-
ziquc fpn bpanöt toaö /öocöt öpfloet öem ban öefe occafie te öienen; naer öatfe örp
öagöen »ttocken öaööen / pafteeröenfpeen moerafcö/enöe örp öagöen öaer nae
quamen fp tn öet gljeficöte ban Capahä, toelck göefortificeert toaiSmetten gracftte/
toel töien baöem öiep enöe beerticö breeöt/ öaer t toater in quam ban öe riebier / enbe
omringöbe öe örpsööen/öebieröetoa^meteenftacke^aliffaöeboor-fien. ^eCa-
^ique ban Capahä fienöe öat ÖP berraö toa0 / falbeeröe öem met een Ganoa m
een Cplanöt leggöenöe in öe groote iiiebiere/ öet toelcke öP ööefortificeert öaö«
öe: ^ie ban Cafquin ftoegöen öier öet bolck boor öe öanöt öooöt/enöe beöreben
öroote toreeötöepöteer öen Adelan tado aen quantiöe toelcke öe Caziqueban Capa-^
bzeöeaen-boobt/öanöP en toilöe öie niet aenbeeröen. ^oo öat öie ban Cafquin
baer Canoa:s b;ocöten/enöeöe ^paegniaeröentoonm ^

ban baer naer ban bie Cafquinberïatensbnbe/ bteupt bieefe met beerticb Canoen
toecbliepen/maecktenfpbiebemet CapahaiCnbebenAdeiantado beb^ebicgbe be ttoee
Cazi quen mcbe/foo batfe b^ienben toierben met ben anberen.

ben/batbm:ti^ieguen ban baer beel soutstoas/enbe oock goubt/Ibnbtben Ade.
lantado ttoee ^paegniaerbenbertoaerts met belnbianenjquamen toeber benelfften
bagb/enbeb|ocbtenfoobeel30utsalsfesmanb^agbenkonben/ toelck toas als öeen
ofte criöalienbefijncoper/foo beel als een man b^agben mocbt j enbe fepben bat bet
lanbt baafebooi toaren gbepafl&ert/onbiucbtbaer enbequalijck betooont toas. ^en
Adeiantado keerben naer Cafquin,om toeber naer t Weifen toe te trecken/toant bmi
Ma Vila gabt bP altijbt i^oo^en aen gbetrocken/om ban be %tt te 3ijn.Ban Cafquin
trockenfebijf bagb-repfen beriebiere af totbe i^iobincie ban Quiguate; benfebenben
bagbfcbepbenbeupt t^iguai^e, enbe ben bi^betibagb baer aen /quamenfe te Coüraa,
altbbts be riebiere af/baerfetoel toierben ontbaelt/en bonben een anber riebiere/baerfè
30ut maeckten / toaerom fp bie |^|Obincie noemben de la Sai. 3n bier bagbenqua«
menfe te Tuia booi toilberniOOm; enbe in een bo^p gbekomen 3Önbe / babben een pr^
benürgbt met be^nbianen /baerfebeelban booben. Bonben baer <0{fcn bupben
bie toel bcrepbt toaren / enbe oock anber bupben / ban be Jnbianen en toilben nopt
feggben toaerfp biebanbaen babben: be^iongben be ^paegniaerben onberfiens
bp nacbte / foo batfein grooten angft toaren / byb berltropben be Inbianen epnbe^
lijck / enbe floegbenber beel banboobt. 3in tmz bagbenquam t legber aen eenam
ber ^^obincie gbenoemt vitanguc i bonben bc blecke berlaten f enbe be 3lnbtanen
bielen baer continuelijckmoepelijck j boo^bien be tointerbarbtaenquam/enbebefe

plaetfe toel gbelegben enbe befcbuttoas/enbe baer p?obifietoasboo?menfcgen en peer«
ben/refolbeerbe ben Adeiantado bier te ober-tointeren j bit toas inbenjare 1541. ^e
3nbianenen toilbengöeen biebegebben/banfcljoten naer be ^paegniaerbenmet
pi)len/alsfpopbeCon0|ien Mtginggen/biebacrfeerbeelenbegoetballen. I^et
fneeutobe feèrbien tointer/enbe ebentoei boojbe abunbantie banÖJutenbebictua«
lie en toaren nopt beter gelogeert. Cazique focbtfeer blijtigb gele^entbepbt om be
^paegniaerben te ober-ballen/bo0 tebergeefs / boo? be bigüantie ban ben Adeian-
tado. if p bebeeen tocbt in be^iobincieban Naguatex.enbe b^ocbtbeelbolcksgeban:«
gben Jn April trock t\'legber op ban Vitangue, en in feben bagben quamenfe aenbet

öaer feftSienbaggen metabunbantiebanbibjes. ï©etoi)l fp baerbleben/berliet Die-
go de Guzman t legbct boo? licfbc ban een Snbiaenfrbe bocbter ban be Cazique enbe
toilbeniet toeber komen / mat ben Adeiantado bem oock beloofbe. ^aer batfe bijf
bagb repfenbertrocken toaren banNaguatcx quamenfe int\'lanbtban Guacanc,baer
tooonbe tooeaenbeörijbtbaer bo!ck/bie geentoebemet be ^paegniaerbenenbegeer^
ben/bonben in alle bupfen crupcen ban bout/toelck baer toaren gebleben fints bat C a-
beca de Vaca baertoasgetoeell.Hernando de sototoasleerbegeerffeb om een tooon^
plaetfe te leggen/enbebemberbiootfeer t felbe niet eer gbebaen te bebben / alfoo bp nn
meer alsbebelftbanfpn bolck mille; enfocbt toeber naer Rio grande, berou bebbenbe
batbp in Achufigbeen tooon plaetfegclegbtenbabbe/confibercrenbebat alle fpn on*
koften fouben berlo^en 3ö«/inbien bp quam te öerben/ enbe toas baerom ban mepnin^
ge aen Rio8:randeeenÖat5tt^boutoen/enbettoeeb|iganttnstemaken/enbeberiebier
öf in ^ee tefepnben/om konbtfcbap te geben aen alle ^^obincien / ban be groote lan^
ben bpbemontbeckt. Creckenbeberbalbengrootebagb-repfen/traberfeerbebpfeben
groote l^iobincien I fonber teibertoeben / ban be toelcke eenige feer b^ufbtbaer toaren:
enbe quamen epnbelöck in be ^^^obincie ban Aniico, en 30. leguen baer boojgetogen
öebbenbe/bonbeneen blecke ban bier ftonbert bupfen / met een groote plaetfe baer bet
palais ban be Cazique lagö op een bergö bp een riebier/öiefoo groot toas als bie ban

Seviiia;be Gaziquc ttttmcbéöemobec bê mhim / bïgbeiibc eemgb bänt\'b« m bé
macbtbanbe^paegmaccbm/enöeijoeinelfpöe Cazique feeenooöicbben /en toilbé
niet toebei\' komen^Clegee be riebieee gepafCeert btfabenbefanöei: tegöen-aanbt/troek
booieen toïïbecntó banboogbe becgfjen / enöe qu^im mbe i^^obmne ban Guacha-
coya, enöeöe eeeöeplaetïe öaevfe aen quamen/toasöeboo^ naemae/op öen oébee
banöe geoote rïebter /gbeïegbenop Tekeebeubeïen; bevcaften öe pïaetf^ enöe öe Ca-
zique blucbte ober öevtebteie/met öem nemenöe aï toatftpkonöe. l^pbaööeoo^ïogö
niet öieban Aniico, enöe beraaenöe/öat Aniico öe ^>paenfcbe qualgck fjaötbeje^
göent / focöt met öen Adeiancado te öanöelen / enöe quam bp öem 5 enöe betoeegö^
beöem Anüco te beftrööen / lebecöe öaer toe beel Canoas, en trocfeen foo met beel
Slnöianen naer Aniico, toeïcK fp ober-bielen/enöeöe a^iiöenbanGuachacoyabe^
bleben öier groote to^eetöepöt / fonöer öat öe ^paegmaeröent felbe konöen belets
ten. ï^en Adciancadoaelöeöiero\'ö^eom öebjigantinstemaken/banmepnmgöe
5Önbebertebieretepaöêren naer eenanöer|^>obmcie/ göenaemt Quigauicaugij öie
feer b^ucötbaer enöe toel betooont toas / enöe öaer een blecke toaö ban böf öonöert
ÖupCm i öoetoel öe Cazique göeen peps en begeeröe / maeröe ^paegniaerötnfeer
b^epgljöe/met tegöen-uaenöe öenAdciantado öem focöt met alle bequamemiööe^
len teb^ienöetekrpgöen. Hernando de Soto toieröt öter fieckban een koo^tfe / en^
öemfpn plaetfe göellelt öebbenbe Luis de Mofcofo de Aivarado. enöe alle t\'bolck
opt öoogöfte göerecommanöeertöebbenöeöenb^eöeenöe eentcöepöt onöer öen an^
öeren / derf ouöt jönöe ttoee en beerticö jaren/enöe toieröt in een kitè göefoncken in öi
riebiere / öie toeji negöentöien baöem öiep toas/en een quart ban een legue be^eeöt^

et öeöooötban öen Adelantado béranötröen öe genegentöèöên ban t\'bolck/
^^-«•enöefienöeöaeronöerck tegöen foo belliceufenatien/refolbeeröen t \'lanöt te ber^
laten; enöe trocken naer t WeCen / toelöonöert leguen met grooteöagö-repfenöooi
Piobincien öie nocö b^ucötbaer / nocö toel betooont en toaren. <0uamen naer öe
öonöertleguen aenöef^^obincie göenaemt Auché, öe Cazique ontfinckfe toel/enöe
gaffeeenlepötfman/ öiefeöoo? öe tooeöijne fouöe göeïepöen: naer öatfe acöt öagen
göetrockenöaööen /bonöenfeöatöeleniepötf-manöaermif-lepöe;toaerober fpöem
boo|öeöonöentoerpeitöe/bekenöeöpfulc)cgcbaen te öebben uptlaöbanfpn#eere/op
batfc baer mocöten om-komen/enbep»eftnteerbeöaa\'binnenö|pöagöen toeöer op öe
re^e toegö tt b^engöen j öocö lieten öem ban öe öonöen berütnöen: toaerom fp öaer
öaernaer leerconfupsbonöen /trocken ö^pöai^ennaert öaeöen/etenöekrupöen/
en bonöen öoen lanöt^in t\'toelc/öoetoel öet onbiucötbaa* toas / nocötans bolck tooon*
öe /enöeöaer toaren eenigöebitoes/enöe onöer anöer ^aiïenbleefcö/enbeöupöen/öoe^
melöeanöianenöe<SlIenenöei^oepennopt en toilöen töoonen;noemöenöeftpjoe*
bmciedcios Vaqueros.:^eer öan öerticö leguen öoo?öete0|obincie göetrockenspns^
öe/ ontöeckten fpnaertmUengroote berden/ enöe berßonöen/öatöetbarr^nöe

onbetooonöe lanöen toaren/öeiialben keeröenfp öeöinckéröanöt om naert^up^
beuitoi^öen banöetï)ilöenaent epnöe ban öe |^|obinciede los Vaqueros een toeps
ntgö öeicöaöicöt.^tointicö öagen trockenfp öoo? nocö anöere ja^obincien / enöe alfa
Öaeröocöte/öatfetefeerberbielenbanGuachacoya,öaerletoeöerfocötentekeeren/cecö^
tenfpöat^^ntoegönaert\'<soaen/metboo?«mmenallenfkensi^oo^t-ooftaenteg
en quamen 100 öe toegö|te krupOTen / öiefe gegaen toaren / öoetoel fp öie niet en kenöen?

ttoasnuöalfSept.eerfpaenöienpasquamen/enöaööenö^pmaenöenbeficögetoeea
fintsbatfeban Guachacoyafcöepöen? enöe öoetoelfpgjjeengöebecöten en öaööenge^
ÖaötmetöeSnöianen/footoieröenfpnocötans banöe felbe continuelpcken feer be^
fcöaöicöt/enöebeelöojbenbanfieckten enöe onéjemacl^/toanttoaren ban kleeöeren
armeltjckberfien/enöeöaööenban alles groot geb?eck.£0et öefearmoeöequamentp
benleöen November acn Rio Grande,|jebbenDetnt gaen enöe komen göetrocken ö?p

Öonöert en böfticö leguen/en berlo^enöonöertmanenöetacötemicö peeröen/ibnöet

öe anöianentotfiavenöienöebelïooienöe. ^enöemWere bonöen fp ttoee öo^penbp
öenanöecenbanttoeeöonöevtöupfen/enöeöoetoelfpmaeeö^pbonöeïtenttomttcöte
boet enöefebenticö te peeeöetoaven /toonnenöefeplaetCenfeeecowagieuftïöck /aifoo
öemtooonöees öietoeebeteii/ enöe toegb bepen;bonöenöaee beelbictualte/en ebentoö
flo^ben öaer beel ban t boien gelebenongemac; fp foitificeeeöenftaee tn öe eene plaetfe;
öe fd^obmcte toas gbenaemt Aminoy a,enöe toas öbelegen feftbten leguen fioogbev op
bewebteeeals Guachacoya, öaee fp naeetoetoilöen keeeen. 3nt leöe ban Januarius
begonöen fp t Ijouöt te pjepaeeven tot öe bitganttns j een ouöen Snöiaen toaeefrftouöe
Ijaee öat öe vtebteee allebeectbten javtn oba-ltep/enöe öatöet nu öat jaev toaSj öocöfp
engöeiooföen öemntet>^eCazique^ ban Amico, enbe Guachacoya beben bepöe
alles toat fpfeonöenom öe ^paegntaeeöente b?tenbe teötöben/infonbetöepibteban
Aniico,bie öaee beifagö ban mantels tegöen bekoubeitoelcke gemaeckt toiaöen ban
keupbt als malbe/öebbenöe öiaepenals blastöaeefp oocfeö^ee toanöt banmaecfetem
^en be anöee 5i)öe ban öe eiebiee lagö een geoote i^^obincie / bieCe noemben Quiquai-
tanqui,totens Cazique fectetelöck Öem beïepöeomöe 5>paegniaeröen öooötte flaen/
ettöebeebonötficöntetanöeeefpnna-bueeen; öaeetoe oockbevfoechenbe Aniico, ö»
t lelbe aen Moicoib openbaeeöè: öe ^paegniaeeöen öus befigö 5önöe met öaee bare*
ken te maken/enöeöe Inöianenmetöepmelöcke p^eparatien tot öen oo^logö / öegors
öeeiebiee te toalfen öen töienöenMartij,foo öatfe öen acötöienöentee pookten in quam
banöe plaetfeöaev öe^paegniaeeöentooonöen/enöet Hanötliep toel ttointicöie-
guen toijöt enöe5ijötsonöee/ öat men öaee met Canoas obee boee, 5^en leöen Aprü
begon t\'toater te ballen I ban foo beelan^faem bat ben ttointicööen May men öe toe*
Ööennofönietgöebiupckenkonöeomt\'flijcks toille: ^en leöen May toas öeeiebiere
toeöer göekeett in öaee plaetfe; enöeöe Inöianen begonöenöaer bo?igöe befleings
toeöer te booiöeren; toaer ban Luys dc Mofcofoboo? Aniico toierbt bertoitticöt/ bie
öem fpn lanöt enöe bolck p^efenteerbe i ban fp en bonöen Aniico niette beel bertrou*
toen. Inbianen bie ben tegöen be ^paegniaerben berbonben öaböen / fonöen
öaer ^mbaffaöeurs om te belpieöen; öan öe ^paenfcbe namen öie göebangöen/enöe
floegöenöer öatiï^öeöanöen af^toaeröoo^öefecon^iratie ceflTeeröe. ^eH^ïlöenna*
tnenbooi be ^paegniaerbenint toegöbaren/met Canoas tebolgen/enbe te^Örgben;
be ^paegitiaeröen merckenöe öat öaer beöouöeniöe öaer in gelegöen toas / öatfe öär
Öae^tban öiet^maeckten / öelöen öaer feben fcöepentoetenöeöen batfp konbeuiboo*
ben öaa Berckens / uptgöenonten acötöitn ^ f «be gaten aen bepöe öe Caziquen elck
eenpaeromboo^t teteelen; piobtbeeröenCanoasombip en berticö l^eerben/bie^
ttocöoberigö öaööen in te boeren; enbebe Caziquen bän Aniico etiöe Guachacop
faeb^eöicöt öebbenbe/embargueabenipin öefe febenbarckentotö?pöonöaten bèf*
ticö ^paegniaerben/eninelcke bp öe öerticöfoo b?outoen als mannen ban 3nbia*
nen/öiebp öaertoilöen blöben; begonnen öare repfe op s^ Piccers öaöö/metalen
enöeroepemöesanöerenöaegöstoicröenfpgöetoaereen blote ban toel bupCent Ca-
noas, öie tegen öaer guamen/enbe eenigefoo groot batfe aai elckejijbebijf en ttointicö
riemen öaööen/eitbolbolcSibiegetoelöigöint aen-komenop öe^paegniaaöentna
pijlen fcöoten/foo öatter beel gegueö toieröen; bolgöen fo öe ^paegniaeröen ^en öa*
gen lanck.èaa naer öielöen fp een to^nigö op/en öe 5>paegniaaöen fetten öonöert
manmctacöt pceröen aen lanöt om bibjes teöalen aen een klepn bo^pjbe B^ilben
berlieten öat plaetfken/fooöatöe ^paegniaeröen öter beel bictualie bonöen / enbe
beel Chamoifen^toitatöe ban alöaöanöe couleuren/beelmantels/enöe een lööe ban
^ne£0arterS/a!ma klepne peerlen göegamiceat: öocö belnbianenguamen toe*
ber foofubitelïïck aen / bat fp öaer moeöen t fcöeep begeben I enbe be #eaben aen
lanbt laten / toelck bp be ïJ^ilben ontjabelt enöe öooöt gefcöoten toiaöen. ^t Blo*
te ban öelBilöenguam öaeï^oocktoeöaopt\'lijf/enöeonttoelöigöbe öaer een banöaa
Canoas öicfeacötaöebarckenfleepten.^en feööienöen öagöban öaerbopagie/ba*
loienfpöoo?öe temeriteptban een ^paegniaat(bie öem ma bijf anöere infpnCanoa
tegen öe bloteban öe H^ilöen toouöe öellen/eit alfoo öe<0enaael eenige fonöt om öem
öp te öalen/gmgenöer beel meer als toel noobigö toas) acöt en beerticö man/bie be
Silben omtingelöen/öaer Canoas tnöe gionötroepenöe/enöet\'bolcmarsemenboot
floegöen^^ier baliaen be ïl^ilöen öe ^paegniaeröen/öebbenöenu naagilTinge toel
bier öonöert leguen göebolgt. ^©eriebiae toas öi^foo bieeöt öatfe gualijck lanöt

konbenöen/enbeimaenftcntorititjftöicn legucn, foo batfe mepitbèit bp be %ttxt
toefen; ban boeven nocb tot ben negbentbtenben/en quamen boen aen ^ee / enöe een
eplanöt öaec bote op tooonöe / öaecfe boo? namen eenige öagen te vuöen; maecten
baee gtïCmgb öatfp öefe eiebtere toe! acbt bonöert leguen af gbekomen toaren. ^^an
öaernamenfebaerfour0 naerNova Hifpania toe/ Ö^eft-toaert aen/öebbenöeFlorida
op öe rechter banöt. ^en bbftbtcnben öacb bonöen fp eemgbc epianöeken0 öte bof
^ce-bogbefen toaren/enöe öaer na aen een frtfcb ftranöt bol gbeboomte/ enöe bon^^
ben bter feker betumen al0 peck/öaer fp baer bereken met calefatten/ fagben maer acbt
anötanenötefemeteen0enb?aegbbentoaerfptoaren. \'^^enörpen btjfticbftenöacb
naer öatfe ban öe riebter toaren göcfcbepöm/terbtef bem een ftercke Boo^öe-toïnt/
batöe barcken ban eenberftropöeuiöettoee öte banbe totnöttn %tt toaren gbebie^
ben/toierben lanbt gbetoaerbaerfp op aen bleiben/enöe fetten bepöe öe barcken op
öroogb/en gberaecktenopt\'lanötifoitöenttoeemanno^ öe0 nacbt0 om öe anöere
btjf barckentefoecken; enöetelanöt-toaerttntreckenöe/bonben feberben banaerbe

fcbotetóatötn ^paegntengemaecttooiöenienöeöaernaereenlnötaenötefpaenfcb
berftonöt/toelckebaer berfekeröe öatfe toaren möep?obmcieban Panuco. toaer fp
epnöelgckaltefamenquamen/enöebanöaer teMcxico, Capitepnen Diego
Maidonado euöe Gomes Arias ,baööen met baer fcbcpenb^p ötberfcbe repfen opöe
cufte ban Florida getoeeft om ben »6enerael te gbemoeten; enöe ött jaer 1543 ^ boor öe
bieröerepfe/bant begm bant\'taertot tnoaober, ató toanneerfp quamen m be ba^
ben ban Vera Cruz, en berftonöen öeöootban Hemando de Soto, enbet\'gbeneöaer
bo?öergbepafljeerttoa0>

Wp bebben öefe i^iftorie foo toat m t\'langbe berbaelt/ boe toel fommigbe öm^^en
foo toat blaeuto komen /al0 tnfonöerbept öe grootememcbten ban l^eerlen / foo öat
tebreefen / gbeltjck öefe befcbröbmcjjeban een lö^unntck komt / öatbet afban Fra
Marco dcNiza fpn ftreken tnocbt toefen; een peöer kan bet göeloben met öiferette.
^t befcbiöfetngbefouöebanmeeröeritnportantie toefen / tn öten öe boog&tén enöe
anöeregbelegöentöeöen banbe plaetfentoat beter toaren amgbeteeckent.

De ontdeckinghe van Florida by dc Fran^oyfen voor ghenomen, onder hcÉ
beleydt van lean Ribault.

Hernando de Soto m öe f^^obtncte ban Florida, toelck meeft 10 gbèballenbmnen
be Golfo ban Mexico i beCm tocbt foo ongbeluckelijckuptgbeballensBnöe/ beftben
be ^paegntaerben boo? eentgbe jaren btt quartier met b?eöen gbelaten; ^ie ban
prancrtjck baer en tegben bebben be oogfee öaer op gbeftagben / enöe tnfonöerbept
ben i^eere ban Chaftiiion SömiraelbanBrancröck/goeöergbeöacbtem0; öetoelc^
fee möen tare 15^2. onöer bet belept ban ben Capitepnican Ribauit öertoaert0beeft
Öbeöeflmeertttoeebanöe0 ^^ontnck0 fcbepen/feer toel boo? fien ban bolck/ (toaer
onö^ beel <aöeWteöen toaren) amonttie enöe anöere nootfaeckeltjckbeöen. 5^efe
Selben upt t^rancrgck tn Februario, enöe naer ttoee maenöen 3eplen0 fonöer öe
Ööetooonïtjcke cour0 ban öe ^paegntaeröen te bonöen / quamen fp aen öe cufte ban
Florida aeneen cape/toelckfp noemöen CapeFran9oys, opöe boogbte ban battcb
pöenbpBooröenöe Ernte; toelck gfieenboógb lanöt ent0/öoor öien öecnfte al
black t0/ maer b^beft bem öoo? öeöoogbe boomen öte öaer opsbu; löopenöe ban
bter ïangO0 öecnfte Boo^öt-toaert aen /ontöecktebp een fcboone enöe groote rtebte=^
re/öaerfpbant\'bolck toelontbaelttoteröen /enöeöe franfcbe fetten bter een ptlaer
opmetöe toapengt ban B^ancrtjck. %m öe anöer 3böe banöe rtebtere toeröen fp
tnfgelöckisbp öeSInötanen toe!ontfangften; bonöen öaer beel #oerbefie-boomen
toobt en tott/enöebeel 3Öb-too?menopöetoppen.Boemöenöefertebjere/Rievierc
de May,om Öatfp Öte op May öacb ontöeckt baööen. I^o?t0öaer aen bodrt0 jeplen^
be/bonöenfp een anöer riebtereötefettoemöen Seincjenöenocbboort0naer VMm^
Jen sepiettöe/ gftcmoeten een anber rtebtere ötefe noemben Somme, ^nbe fe0 mijlen
borber een öiefe noemöen Loire; enbe nocb btjf bérbolgbenbe biefe noemöen eha-

ban minber aïs fefticg mîjïen bonben necken nebieeen / enbe beel anbeee b?eembicbe«
ben. Boeven al boo^t jf^oo^t-bjaect aen om be eiebiere lord an tefoecken j enbe naer
bat fp foo toat öo^mo babben uptgbeUaen / bonben fp een riebiere bleCe noemben Bel-
le a veoir^ bepinaffen bie toat banbe fcbepen berbtoaelt toaren gbetoeeö/ quamen
toeber bp baer /enbe rapo?teerben een riebiere gbebonben te bebben nocb grooter en^
be fcboonber als beboo^gaenben ^ baerfe naer toe bielen/ enbe anckerben in be felbe
op <^ien babem toaters i noemben bele riebiere Port Royal, gbelegben op be boogte
ban ttoee en berticb graben. C lanbt baer ronbtom iS toonber plap&nt/bolban
groote toomen/ foo <0pcken als Cebar-boomen / enbe Hentifcus onber aen be
gronbt/gbebenbe een feer goeben reuck ban ben; in befe boScbagie toaren menige
ban Calcoenfcbe i^anen/ enbei^oenberen/ î^atrôfen enbe anber gbebogelte; enbe
beeltoilbe bieren: in beriebieretoierbt feer goebe bifcb gbebangben/ enbe infbnber«
bept eenfoo^ biefe noemben SaiHcoques, toelcke foo groot 5ijn als J^reeften.
riebiere is in be monbt ban cape tot cape b»p jfranCcbe mölen b^eebt ; enbe is berbeptt
in ttoee armen / toaer ban ben eenen loopt naer t îBeSen / enbe b \'anber naer t\'i^oo?«
ben / enbe int\'mibben legbt een Cplanbt baer b?ecmbe bieren op 5ön ; boeren b>p
mölen binnen in be riebiere enbe anckerbenbaer. 5^aer naer foo boer be Capitepn
enbe eenigl) bolck inet bepinaSèn nocb bomber op / enbebp be ttoaelf mölen op gbe«
feplt5önbe/bonben fp bolck toelck boo^ baer blucbten / enbelieten een jongen <0rter
aen befpit liggen b?abenj toaerom be plaetfe genoemt toiert CapcLucemci bonben
een anber arm ban bcriebierebienaert\'<Dotten!iep/toelckfpinboeren/enbebonben
baer lieben / bie eerft fcbouto ban baer toaren / ban quamen baer na bp baer enbe ga«
benbaer Chamoisbellen/enbemanbekensban^alm-b!ab?engbemaeckt/enbeeen
toepnigb î^eerlen. Bonben nocb een anber klepn riebierebiefenoemben Libome,
toelck eénfraep Cplanbt maeckte/toaerffe mebe een pilaeröelben metbe toapenen
banBiancrgcki enbe bonben nocb een Cplanbt toelckfp noemben Wc dcCedars,
om be fcboone boomen bie baer op ßonben. i^regben op befe riebiere / met confent
ban be iüoninckban bat quartier / ttoee gnbianen om met te nemen / bie eerft feer on«
toilliîrtîtoaren/maerblebenbaer na gbeemebpbe ƒranfebe. 5^efe toiften toonbn:
te feggöen ban een groot ^eere bie naer t\'^oo^ben tooonbe/ bie fp noemben Chi-
qiioia, enbe een ober groote ^tabt bie baer toas: cnbe fp ontliepen nocb ten laeften
met ben boot. Capitepn Ribauit gaf ftier aen bet bolck te berftaen/ ben bienft bie
be i^oninck fbube gbefcbieben/ inbien eenigbe bier toilben blpben tooonen $ cnbe
eenigbe baer toe toilligb 3Öiibe/ tot bet gbetal ban fes en ttointicb/ maeckteöp boo|
baer een klepn f o^tjen ban feftbien roebenlanck enbebertbienbieebt/opben l^oo^t-
armbanberiebier / enbeliet bit bolck baer onber t\'commanbement ban Capitepn
Albertifpnoembent\'jfo^t Charles Fort, enbC bC riebiere Chenonceau. Ban befe
Port Royal fcbepbcnbc seplbcn fp naer t\'^oo^ben/ enbe naerböfftien mim^t
ïens/öonben een riebiere biefp noemben Bafle,om batfe maer een Jalf babem toaters
en babt int inkomen. Cnbe infgbelöc^ en bonben fp niet ober bgf oft fes babem
toaters/toel fes mölen banftranbt; enbebaer na maer b^p babem/ toelck baer bebe
omfien/enberefolberen toeber te keeren naer B^ancrgck/ toaer fp arribeerben fons
ber tegbenfpoet ben 20. luiij 1502.

Capitepn Albert gbeblebensönbe in Charles Fort, berkreegb boo? een Jnbiaen
kennis banbe piobincien baer ontrent / enbe ban baren i^oninck Audufta, toelck
bP ginck befoecken/ als mebe anber klepn ^onincrkens ban Tou ppa , Maion,Hoya
enbe Sraiame,ban toelcke allebP toelontbaelt toiert; en beb^ientfcbap tuftcben Audu-
fta enbebe franfclje toas feer groot. 3nterimbegonbebaerbe bictualiete owbje®
ken/ enbe be naeft göelegben Snbianen babben toepnigb te Ijparen/ toantmoeften
felfsbaanauto bebelpenmettooitelen/ enbcanbere bier^elöekebingben. ^l^erbal^
benfoo gaben be ïBilben aen be ƒrancopfen te kennen bat be i^oninck Couexis,
cnbe fpn bjoeber Ovade, bie naer t\'^upben toe tooonben/ groote abunbartieban
bictuaüe babben. ïBaer opbe ƒ ranfcberefolbeerben bertoaerts teseplen / enbenae«
eenigbe töt $eniens quamen aen t\'lanbt ban Ovadc, toelck is gbelegben aen be rie®
biereBeiie. ^ptoterben ban Ovade toel onttiaclt/bonben fpn bups toel bebangen
met tapöt ban beeren bie gbebertoiet toaren : kregbenbaerpinaftèboiban Maizenbe

öootitiens / enbe keetben foo toeber naer baer fmt / toeïck toas ban baer bp be böf
en ttointicö mplen. 5Banöier naer ober-bieï öaa- öoo? onacötfaemötpt ben bianbt/
toaer boo? öaer öups gantfcö berbianbe/ foo batïe met en konben faïberen als een
toepmgöbictualie: belBilben tïmmerben öaer m een bacö toeber een anber öupSi
enöe alfoo öaerbtctuaMeko^tupt quam/ boerenfp toeöer naer Ovade, öie öaer toe«
öer piobïöeeröeban Maiz enöe boonen / enöe beneffens öat gaf nocö eemge fcfioone
!^eerlen/ttoee fijne üeenenbanCriäal/enöefeker mineraelban .^ilber/toelck öP
lepöe töien öagHepfen ban öaer göebonöen toieröt aen feker gebergöte. ^efe toe^
bergöekomen3önöete Charles Forc, quam öaer een mutinatie onöer t\'bolck öoo? öe
öaröicöept ban öe Capitepn / foo öatfe ötm öooöt üoegen/ enöe kofen een anöer Ca^
pitepn met naeme Nicolas Barre, öie öem feer toel queetinfpn cöarge: öan alfoo
öaer göeen fecours toe en quatn upt 13»ancröck/ foo maeckten (p een fcöipken om
baermeöenaer l^iancrpckte keeren; öan begonnen öaerrepfe metfoo luttel piobifie/
batfe booicalmteberöinöerttoefenöe / epnöelpck öaer toe quamen öatCe een ban öaer
epgöen bolck bpiotingöeaten/ enbe naer groote eüenöe quamen nocö epnöelöckert^

pe tweede voyagie van de Fran9oyren naer Florida onderhet beleytvan
de Capiteyn Laudoniere.

Y^ pitepn Ribault toeöer göekomen sijnöete Diepe, bonöt öe cibile <2^ojlogöen
^ ontöeken in a^iancrpck / toelcke oo^laeck toaren öat öet bolck in Florida gijela^
ten /nietintijts gljefecoureert en toeröt; öepeps göemaeckt 5önöe begonbe men toe^
ber op öaer te öencken / enöe öoo? toe-öoen ban öen Admiraei boo^fcfeeben/toieröen
b^pfcöepen/een ban i2o.eenban loo.enöeeenban 6o,tonnen öertoaerts gefonöen/
onöer öet belept ban Cap. Laudoniere, toelck ben n* April t\'jepl gingö/en quamen
benbpföen Mey aen t\'CplanötbanTeneriffe, öaerfe toater in namen/enöe boeren
w ^öagen ban öaer tot aen t Cplanö ban Martinino,enöe öaer naer aen Domini ca;
beH^ilöen quamen aen boo^t met Canoas, enöe b^ocöten öaer ejccellente b?ucöten /in^
fonöeröept Ananas. <5ingen öier aen lanöt bp eenöoogerotfe/ öaer een berfcö riebier^
ken upt liep; enöe öoo? öien t\'boïc onöifcretelpck liep in öe öoben ban öe ïl^ilöen/ en^
be öaer b;jucötenpluckte/fooftonöenöelBilöen tegen öaer op/en floeaöen een öooöt/
enöe ber|oegöen öe refte. Zeplöen ban öier öeur öe anöer eplanöen bp öe ^pae^
gniaeröen geconquefêeert/als S^-Chriftophoro, Santos, Moncferrate, laRedonda,
Anguiiia enöe Anegada, enöe quamcn öen 22« lun, en lanöen in Florida aen een
klepn riebiere göelegöen op öerticö graöen bp i^ooiöen öe Einie / enöe töien mölen
boben Cape Fran9oys ^ öicpten Öe riebiere/en bonöen öie feer onöiep i fp^aken met
öet bolck banöe lanöe / toelck öaer feer biienöelpck ontöaelöe/noemöen öefe riebiae
de Doiphins, Ctocc öagöen Öaer naer quamen fp in öe riebiere dc May ^ öe Para-
^uffy (öatisöeoberftebanöe3lnbianen)quammetgro0te blöfcöap tot öaer/ met
raee lufti^je longöe-ïieöen mt foons/ enöe beel anöer bolckS; töoongen öaer öe
puaer bp Ribault opgöericöt/biefemet Eaurierengöecroontöaböen: öt Paracoufy
fpn naem toas Saturiova, enöefptioutßefoonsnaem Athore; toelck aen Laudonie-
regaïeentoeggijcban Silber, t^oerenöeriebiereopomöieteontöecken/öe WiU
öe contmuelöckroepenöe Ami, Ami. <0uamen bp een anöer Paracoufy öie feer ouöt
toas/enöebp giffingötoelttoee öonbert enöebijfticö jaren/ öaer beel kinöeren ban
toaren komen toel tot öe bgföe generatie, l^onöen öier een feer plapfanten bergö / al
bol Ceöars/lMmenöe3£.aurier-boomen-beemaijngaeröen; enöeöeeft een open
göeficöt op öemttjtv keerenöe bp Saturiova, beröonöen ban öem öat öet
Silber quam upt öet lanöt ban Thimogoa, öeriebiereberopj toelckesbolck3ön
bpanöentoarenj ^00öatöe jfrancopfenöembelooföenteöelpenmetalöaermacöt
befen Thimogoa belpiingöen. Boeren ban öier bia mijleii naer öeriebiere Seinc,en*
befesmijlenboojöer tot öeriebiere Somme, öaerfe toel ban öeParacouffy toieröen
ombaelt / toelck fpn toouto bpöem öaööe/enöebpf öocöters/al feer fraepe b^outoem
^eb^outoegaf aen Laudoniere feker^ilberenbollekens« 5^angöerefolbeertöeb^

beitbê öaa nebet te flaen ontrent Rievierc de May, om bat baa abmtbantie bmt
bîf tualte toas / enbe foo goeben apparentte om öïa naer ^ über enbe <!5out te binben/
keeröenfptocDer/ enbe quamen baer ben 29Mn. ^paectenbier beriebtereoptoaerts
eenfo>t/tuelcHfp noemben Caroline, be fo^me ban een trtangbeï; be
naa t\'ïanöt toe toas göemaeckt ban fooöen-aerbe/neggen boeten öoogö, naa be
riebser toe toaft ma paltHaben ban pïancken ; aen be ^upbt-söbe toaa op göe*
maeclït met mutfaerbt enbe fanbt. £0en macö öier göeen öooglje öwpfcn maken/
boo» bien tlanbt foo beeï öo^m-toinben onbertoo^pen ïS . ^en oben maecktenîe
bupten f^et fyt/ omö^^^bangier ban b^anbt te möben, "^m naa fonbt Laudonic-
refpn Hiiutenant Occigni be riebfae op / om te foecken befen Thimogoa, baer öem
Sacuriova foo beelbangöcfcgötöaböe ; naer ttointicömöien toeegös / bonben fpeeni*
göe ban öcfe Thimagoas, baerfe in onberöanöelingö met quamen; toeïck göebiaecöt
jönöenaa Silber en ^out/sepöénnu göeen te öebben / öan öat toelpemanöt ban
t\'boick toilben ïepöcn öaer öet te binöen toas ; öaer ginck een folöaet ma öaer / öan
alfoo ÖP toat iangöer batoeföe / boa Otcigni nocö töien mïilen öoogöer / en bonöt
öaer fpn man/öie toepnigö ^outsöaööe; enöefepöe öatfeöent nocö b?p öagfj-reps
fen fcoo öa öaööen toiïlenbiengöen/ bpeen üoninck göenaemt Mayrra öie rijck
ban O^out en ^ïiber toas ; lieten öaer öefen ƒ raitfman / enöe boeren te ruggöe naa
t jfo^t.Bpöien öagenöaa naa foo fonöt Laudoniere Capitepn Vaffeur, enanöae
toeöer te lanöt-toaert in /om öen ƒ ranfman teöalenöieöaer gelaten toas j enöe naa
ttoee öagöen sepïens / foo bonöen fp eenigöe 3nöianen öie öaer fepöen / öat öen
ƒ ranönan toas in î &ups ban Moiio va, öie ï^afcl toas ban öen gróoten iionim-k
oiaca ova Vtina ; göelöckfpöan öcm Öaer bonöcn/enöc ban Moiiova toelontöaelöt
toieröen; öefen ƒ ranönan öaöt toelbijf of fes ponöt Silbers gljcmangöelt banöe
ïBüöe: Moiiova beröaelöe öat oiata toel beerticö iüoningen onöer öemöaööe/ban

toelckeöpanigöenoemöe/tetoe£en/Cadccha,Chilili. Edanou, Enacappc. Calany,
Anachacaqua, Omitcaqua, Aequeia enöe Moquofo: eilÖè OnÖCr öe bpanÖen ban
Olatanoemöebp Sacuriova, Öie ontrent öe riebiere May fpn gljebieötöaöt/enöe toel
öaticö Paracouify onöeröcm/ ÖPnoemöenocö Potanou als bpanötban Olata • al£»
meöe Onathcaquaenöe Houftaqua,ban toelcke Onatheaqua bicöt bp t\'gïoot göe«
bergöte tooonöe: enbe öatöeBalTalenban Olata beel <@outs en ^ilbas öaööen,
ii^aer t\'ƒ 02t keaenöe I toarenfe bp een anöer Paracouffy göenaemt Moiiona, öaafe
toel onttïaelöt toiaöcn ; enöe quamen foo toeöa aen öet fo^t ^e fcöepm bertroc*
ken toeöer naaS^ancrgck / öen acöt enttointicljHen luiij. Laudoniere öaer te lan*
beblöbenöe tofertban Saturiovaberfocöt/ öat öP bolgöcns fpn belofte öan fouöe af*
fiflaen/ tegöen fpn bpanöen öe Thimagoas; öan Laudoniere ertufecröe öemj foo
öat Saturiova alleen ma fpn ïïDïlöen trock / enöe bafloegö beel ban be bpanöen/
enöe b^ocfit eenigöe göebangöenen töups. Laudoniere epfcöfie ttoee ban öegöeban*
göens/öan toieröenöentgöetoepgöert; toaer opöp ma ttointicö folöaten trock in
Vijup0 ban Saturiova , enöe öeöe öe göebangöens infpöt ban Saturiova boojöeni
b:engöen/enöe nam öie meöe naa fpn jfo^t, mt Paracoufly öia öoo? grootehjcks
ööeoffienfeat sijnöe/ focöt alle miööel om Ijem te rebengaen / öoetoel öp öiflïmulea*
öe/enöe öooigaens piefenten fonöt aen öe ƒ rancopfen. Laudoniere liet öem toeten
bat ÖP baffpn bea öeöe / om t^m ma öie ban Thimagoa te beb^eöigöen / op öat öp
öaaöooj baa miööel mocöt ö»bben om fpnboqiöer göelegöen bpanöen te beSrö*
ben : fonöt öe göebangljenen ma M^ de Ariac, enöe eenigöe ban lunbolck aen Ola-
ta ova Vtina; Ariac fcgepöe ban t\'jfo^t ben töienöen ban September, enbe boa öe
riebier foo berre op/öatöp quam aen een plaetfe genannt Maiarqua ontratt öe tacö*
ticö ntïjien ban öaer f o|t/ öaerfe toel göaraaeat toieröen / enöe bp Vtina göeb^acöt;
bie Ariac bctoillioööt Ö^m teaCCiöaen in öeoorfogöe tegöen Potanou, toiens plaetfe
fp oba-bielen / bele öooöt öoegenenöeeaiigöe gôebançjcn kregen: tnöe Ariac quam
öaa naer tfiups/ enöe b|0cöt eenigö ^ilba / toepnigö «^outs / enöe anöere öingöen
meöe/öie Vtina boojp^efentcn fonöt aen Laudoniere. ^aernaafoo complotteaöe
een ma namen Genre tegens Laudoniere, öotötoierbtontöect ^aa aaibeaöe öen
4. Sept. een fcljip upt B^ancröck; enöebatróck toeöa met eenigö bolck / bat Laudo-
niei e nia en bo?a baroutoen. ^e boots-liebm bieöp öaööe felfs upt iS^ancrgck^e*
biacöt/enöeeenigöe öiet\'lelle fcöip öaaöaböe göelaten/ftaïen öemfpneenebarme;

enbe bedmmcr-ïwïim bk btt leftefcbip baer tttebebabt gbeïatett/fpn attberbavtkej
enbeJtetettbett bootöröben/foobatbpbcm bonbttonbee barck oft boot; btt boïck
gtnck bwï^met rooben ontrent Cuba, ettbe quamen epnbeïtjcktnbeHavana. Lau»
àoni ere !aet toeber ttoee nteutoe barcken maken / ban btjf en berttcb boetïanck op be
kteJ : öan befe toieröen bent bp open gbctoelt enöe feöttie afbanöigb sbcmaeckt bp fpn
epgöcn boick j öte öaer meöe op öen roof trocken öen acbtten December, enöe ö een
gbcraeckte tot tn lamaïca. öan toieröt öoo? öe tnöuftrte ban eenigbe toeöer gebiacïjt
op öecuïle ban Florida, enöefo« naer t\'ƒ o^t/ öaer öe p^incipaelûe mutins gbeöraft
toeröen/lanöer tot een erempel. ^etoijl öit bolck toecb toa0/ btcï bcniLau^onicre
beficb met bet ƒ o?t toel te boo?-ften / enöe een anöer barcke te maken / öie in at^ti^im
ï^Qben gbereet biel ^aer naer foo kreegb bP nieuto^ ban ttoee ö^ilöe / gbefonöen
bpöe i^oninck ban Marracou, öie bpöe beerticb mijlen ban t\'jfort tooonöe naer bet
^upöen/öat öaer ttoeegbebaeröetoaren; eenbpöei^oninckban Onarhaqua , enöe
ö\'anöer bpöe i^oninckbanMatbiaca; toelck bpbp bem maeckte te krijgbcn» toaren
ttoee ^paegniaeröen / öie böftbien jaren gbeleöenneffien^ anöere göefalbeert toaren/
upt ÖIP frören öie op öe Martyres bleben tegen ober Gaios ; beröaelöen toonöerban
bemacötbanömliioninckban Caios, öie öe goeöeren ban öefe fcbepen meeögöe^^
bergöt öaööe. ^t plaetfe ban Caios, 10 göelegöenop een riebier boo? bp öe Capc van
Florida, bcerticö oft böfticö mijlen naer t\'^upöt-toeöen toe; enöe Onathaqua 10 aen
öele3Ööe öe Cape naert Booiöen/ ineen plaetfe öieinöekaerten toeröt göenoemt
Canna vcral, Op Öe öoogöte ban acöt en ttointicb graöen; öefc pïaetfen liggen ban öen
anöeren bier oft btjf öagö-repfen; int miööen i0 een «eplanöt liggöenöe in een lack
ber^toater0/göenaemt Sarrope,bp öe bijf mölen groot/abunöant banfrupten/tn«
fonïfieröept Dayen. Laudoniere fbnöt oock fpn bàrcke naer t\'Boo^öen toe / tot öe
i^i^ninck Audufta öaer t bolck in t jaer göetooont öaöt; enöe Audufta fonöt
bemöebarcketerugö/bolMaizenboontjen0enbeeenigebupben/ berfoeckenbe bat
ÖP in fpn quartier fouöe komen tooonm. i^p fonöt infgöelöck tot öe toeöutoe ban
Hiocaia, Öie ttoaelf möleu ban t\'f o?t Boo^Dt-toaert tooonöe / toien0 lanöt toel öet
abunöanfte enöeplapfantfte toa0 ban al öat quartier /enöe kreegb öaer oockfpnbarc«
kenbol Maiz. ^^aernaerfonötöp öe barcken beriebiere op/öie foo ber op boeren bat
fp toaren öerticb mölen boben Mathiaqua, öaer een lack toa0 foo groot öatmen geen

Ban öaer quamen fp naer Eneguapc, öaer aen te Chïiiiy, ban öaer te Patica, enöe
tenleßenteCoyaibanöaerginghen fpte lanöe Vtina befoecken; enöe baer bletien
eenigöeopfpnbevfoeckbpöem. ^efe beröaelöen göetoeeft tesönin tlanötban öe
J^oninck Hoftaqua öie feer m icötigö toas / enöe naell göelegöen aen be bergöen ban
Apaiatci, aen toelcker boet een ftroom upt komt/öaer öelPDilöe ^ilbere enöe l^cpere
öeepntten0binöen/fooöatmenmepntöatinrgöebergötefeer rijcke JÖ^önen moe^
ten toefen; alfoo befen bergb maer bijf of fe0 bagen^ meer naer t\'Boo?ö-toeöen toa0
gbelegben /foo mepnöe Laudoniere, fpn toooningb toat meernaert\'Boo?öentene^
men /fbo öaeft öaer meer bolcp quam upt l^iancröck. Interim berbielen fp in groot
ÖÖebreckban bictualie/toelck öaer bp bteef ban t begin ban May totöalf lunius. ^00
batfe refolbeeröen ttoee fcbepen beeröicöte maken om naer t^iancrijck te keeren. ^e
meeftefo3göetoa0ombictualietebckomen/toaer op fprefolbeerben baer te berfeke^
ren ban bepetfoonban Vtina ;göelöck^ ban öeöen; öan boeren öaerom niet te be^
ter; öan toieröen banöe fubjecten ban Vtina öarb beftreöen; bequamen epnöeltjck
fufftfanteprobifieban Maiz, met biee enöe öaer te fepnöen; enöe infonberöept in öe
riebiere bp beï^ilöe gbenaemt Iracana, enöebp öe ƒrancopfen Somme; foo öatfe
be öupfen bupten öet begonnen af te bleken/al0 meöe öe paliflaöe aen öetoa^
ter-3tjöe: öu0 öoenöe jijnöe/ ontöecktenfp bier seplen ben 1toelck

toaren Cngöelfcöe önöer bet belepötban lohn Hawkins j ban toelcke Laudoniere
een fcbip ï^oibt/ enöe booit0 beel bictualie/ enöe anber nooöi^e bingjen bequam/
enöe maeckte öem foogDereetomnaerBrancriicktekeeren.

Dc dcrdc voyagie van de Frangoyfen naer Florida , onder het belcyc van Ca-
piteynlean Ribauld.

A Hfoo boo? öiberfcöe quaef-totlKge mtmttt fcSepenbooi btfcnnaerBianatjcii
-^toavtngekeect/beei toctjtai ober Laudoniere toaren aèebaen/footoiabt Ca^
pitepn lean Ribauld naer Florida gjefonben; om Öaer m fpn plaetfe te commanbe^
ren/enbe bem naa fjupstefepnben. ^erearribeerbebaerben38, Augufti besjaas
I eto aljS Laudonicrebeerbictj toas om naer B»ancrtickte keeren. ^ fionm=»

ken / enbe b^ocbten bem biberfcbe fcbenckagten; enbe piefenteaben bem te b^engbm
acnbebergbenban Apaiatdj, baerfp fepbeneenroobt metaeï toiert gebonben/toeick
fp noemen Sieroa pira, enbc toicrbt bp Affay bebonben fm <5outte toefen, ^aaen
tuKcben quamen be b?p kïepnöe fcbepen bte Ri bauid babt mebe gbeb?ocbt/ be riebiac
op; enbefes groote ^paenfcbe fcbepen quamen aen bemont ban be rtebtere / enbe
fettentnefens be bter grootefcbepenban Ribauld, baer alleb?tenbtfcbap toe-feggben=»
be/toiftenaOebef ranfcbe Capttepnentenoemen; be bta ƒranfcbe fcbepen baer te
ftoack btnbenbe tegben be ^paenfcfie / maeckten sepl / enbe ftieben jjaer kabels
af / enbe be ^paegmaerben baer naer / op baer fcbietenbe met baer grof gbefcfim/
banfienbe bat be ƒ ranfcbe baer te kïoeck toaren tn t\'seplen / keerben toeber naer be
cufte / enbe fetten bet m be rtebtere bp be IBilben gbenoemt Seioy, enbe bp be ftm^
fcbe dc Dolphins, acbtof ncgenmöten ban t ƒO|t Caroline; enbe b?p ban be Jran^
fcbe fcbepen naa batfe gbelet babben op t\'boen ban be ^paegmaaben I keerben bje^
ber op be rtebtere May, rapo^terenbe bat b|p ban be ^paenfcbe fcbepen tn be rtebtere
de Dolphins fjaer bolckcnbemunttte babbengbeïanbt/ enbebatb anber b^p bupten
op be reebetagben; baftonbenboo?bcr bp be i^onmtk Emoia, batbe ^paegntaas
benbaer ft erckten enbe trencban op bjtapen. a^aer op ban Ribauld ntettegf}en^
ftaenbe be contrabtctten ban Laudoniere, enbe beel anbere / refolbeaben be ^pae^
gntaerben ma al fpn fcbepen enbe gantfcbemacjttegaenbefp^tngen; temeer ombat

onber ben b^tef ban ben Admiraei ban Biancrtjck poft datum fionbt; Capiteyn
lean Ribauld, foo tckbefenfoubcflupten/ontfangb tck feker abbts bat Don Pedro
de Meiendes, bertveckt upt ^paegntcn naer be cufte ban Nova Francia 5 fia toe bat
bpu geen booibeeïafen fiet. Ribauidban nam al t boïck ma bent/felfs t befte bolck
ban Laudoniere: enbe fcbepbe ban be rtebtere ben tbtenben September; ben felbett
bacb rees baer fulcken tempeeft op / bat be ©dtlbe fepben nopt fulck gbefiente bebben.
Laudoniere b^eefenbeboo? ongbeluck begon t\'ƒo|t toeber te fortificeren ten beften
bp konbe; bem en toaren bp Ribauld met gbelaten/banbbfentacbticbstelen/ foo
mans/b^outoen enbe jongbers/otbe baer onber fea toepmgb toeabaer:^iatemm
foo toas bp foo toel op fpn boebe als bP pmmers konbe; tot ben nacfit tuftcben negem
tbtenenbettomticb September; toanneaeenia Vigne be toacljt bebbenbe/ alfoo ^t
bengantfcben nacbt gbaegfient babbe/ bem rettreerbe naer fpn logement / fonba

toeber ^ maer een ban t\'bolck enbe ben trompetta pas te boen bebbenbe bupten ba

bentoiabtoberballen enbetngbenomen. Laudoniere enbe eentgbe mea falbeerben
baer tn be boftfben/enbemauptafte bangier gberaeckten fpaenbefcb^en bie boo?
beriebfa lagen; baa falbeerben baer ontrent ttotnticft; toelck met be fcbepen toeba
keaben in B?ancrt)cl^> ^at lean Ribauld belangftt/ bte berloo? fpn fcfjepen op be
cufte /enbefelfs ma een beel bolck ontkomen mtt aen lanbt/ toterbt ban be ^pae=
gntaaben ^ebangben / enbe bealöcken met fpn bolck omgbeb2ac6t.

De vierde voyagie van de Françoyfen naer Fl o m d a onder het beleydt van
Dominico Gourgues. \'

TM ben iat:ei5<57.nam tie Capftepn Gourgues een manneïöeke xtloiutit om fpn
Batte te eePengeren tegbtnSbe ^paegntaecben i maecHte b|p fcöepen upt /enbe
Öonbeet en btjfticö ^olbaten/nefens tacötenttcö 25ootf-göeletten/onbec be Capttepn
Cazenove fpn utteutenant / enbe François Bourdeiois fpn ^cötppcei seplben upt
B|ana:öckben»2,Augufti,enbenaet: bat öpaenbeCabo S\' Antonm Cuba toasge^

Itieeft/guam m koeten töbt op be cufte ban Fiori da^ toaet: be ^paenfcöe mepnenbe bat
ÖP een ban ben öaren toas/öem met eentge ea-fcöeuten ban grof gefcöut toeïkcmben/
^be ÖP öaer rectp?ogueIöck om beter te abuleren i boer boojtö tot een plaetfe böf=®
töten mpfen bant^o^tmbe monbtbanbertebfere/bp beinbtanen genoeittt Tacata-
couru,enbe!&pbe J\'rancopfen Seyne. ^onbt^n Cron^etter aen lanbt/bte baer te
bojenööctoeèfttnas met Laudoniere, tuelcfefpn bootfcöap foo toel bebe /bat öpban
Saturiova eentgöe berberfcömgö biocöt/ eitie belofte banaUe bitentfcöapenbeöulpe.

ï^ilben trocken al banffenbe naer öwpjs / belobenbe s\'anberbaegöiö toeber bp
een te komen / om een berbonbt met be ƒ rancojrfen te maken : göelpckfe 0\'anber^
DaegöS nieten Ïaelgterbentekomen/begrootfteParacouffi Sacuriovaenbe Tacado-
couru, Halmacanir, Athore,Herpaha, Helmacapc, Helicopilc , Mollova, enbe

anbere / met öaer göetooonlijcke toapenen : toelck fp rec^ioguelijckaf-ïepben / om
met meerber alTurantte met ben anberen teöanbelen. Saturiova ggemoetenbe Capi-
teyn Gourges, bebe öem fitten aen fpn recöter-öanbt / enbe nam öet tooo^bt ötm af/
enbe begon ötm teberöalen be ongöeloofelpcke ongöelpcken enbe otttragien bie alle
bellDilben bagöelpcHsleben banbe ^paegniaerben/enbe beluft biefe öabbenom
fiaer te rebengeren als men öaer maeren toilbe öelpenj toaer op Gourges fpntoooit

fe beel boicks bjengöen gjjetoapent naer öare topfe. Maeren tuflcöen ejcamineerbe
Gourgues eenen Pierre du Bré, toeIck een fon^en spnbe/upt be öanben ban be
^paegniaerben ontkottten toas / boenfe tfott ban be #rancopfen beroberben/
enbeallesbermoo^ben/ enbefintsbp satouriovatoas op-göeb?acöt/enbebolgöens
betabbpsbanbefen/fonbt Capiteyn Gourgues ecnigöe ban fpn bolck ombef ojten
ban be ^paegniaerbentebefpien/onberöetgöelepbtbanOiotacarabe coufpnban
Satouriova. 5^enaenflacö nugöearrefteert 3önbe/ enbeberenbebousbp be öDilbe
\' betteken aenb\'anber jpbebanbe riebiere SaUnacani (biebe ƒranfcöenoemen Som«^
nie,) b^onckenfp aHemet grootefolemnitept ber mHhrn bianck/genacmt Caffin e,bie
Ööemaeckttoojbtbant Capbanfekerekrupben/ toelck befe aiailben göetooon sönte
biincken als fp gaen op eenigöe bangereitfe repfe ofte aen-öacö» ^P bonben eentgöe
ftoaricöebenenbe beröinberingen bp be toegö boo? ben regöen oiebaer gebaüen toasj
enbeberftonben bat be^paegniaerbenbieröonbertmanfterck toaren / in b^p ƒ o^
tenop be riebiere May: (toant benefifens t\'ƒ o?t Caroline öabbenfer nocö ttoee göe^
maecktopbemonbtban beriebiere aenbepbespben/baer öonberten ttointicöman
inlagömetgöefröutenbenoobigöeammunitieo Gourgues naer bp göekomen 3önbe
toasgöetefolbeertt\'fo?ttebefp?in^enintb^eken ban ben bagö/ ban konbe niet in
töötskomenboo?be quabetoegöen: beParacouffiHciycopiie fienbe batöpongöe^
ruft toas/beloofbeöemboo? een beter/öoetoel langöer toegö te biengen/boo?tbofcö/
göelpcköPïiebe/tot tn t\'göeficötbant\'fo^t / baer öpfpeurbe een quartier bat nocö
niet opgöeniaeckt en toas: fonbeerbenbeklepne riebiere bie baer ontrent loopt/en
ttockenbaerboo?in April i568,enbe furp?enneerben t :ffo?tin fuickerboegöen/ bat
fp ftracic meefter baer ban toierben / enbe ban fefticö ^paegniaerben bie baer in la^
göenennamenfpbermaerböftöiengöebangöen/ommetbieteboengeltjckbe^pae^
gniaerbenmetbe francopfenöabbengöebaen. ^itgöebaen3i)nbebielenfpmetge^
»öckecouragieopttoeebeifoit; GuorgucspaflTeerbeta^ticö^^ufquettersmetbebarcs\'

ke metbei apropos ggekomen enbe be Inbianen ÜBommen nteeilabee; foo
öatfêbttttneebe fo|t ooch m koeten ttjt meeaeetoieeben; enbe tean^oreeerbenaUejS
toatbaeebienftïgbtoaö/banttoeebefoitnaevbeteeeöe. BueeKeeebenocbtfFOotüe
jf o|t bat ontrem een mgïe banbaee toaö /attoaerbpberliont bat bjpbonbert ^pae?
gnïaerbenin lagben /onber een kloecl«n <ï3ouberneur bie bet toel foube upt-Jouben
enbe Cecoursi bertoaeöten. Gorgues upt een ^argeant bie bP gbebangben babt ber«
öaenbebbenbeal be gbelegbentbeptbant\'fort;enbeupteen§?ie/bieinbegbebaente
ban èen sailbe upt-gbefonben toa0/ hernomen bebbenbe bat be ^paegniaerbett
mepnöen öat öaer toel ttoee öupftnt f raneoplên toaren / bonöt goet fpn btetorie té
berbol^n tertoijl öe ^paegniaeröennoeb berbaeö toaren/en liet acbt goeöe laö^f
öer0 ïftereet matón : foo baeft öe f rancopüm quamen in t\'geficbt ban t ƒ o?t/foo tcbo^
ten öe ^paentcbe gbetoelöicb met baer Canon / foo öat öe franfcbe baer in t boûji
moöen begeben/ geöenckenöe eerft js\'moigenô öaer aen t\'Jfort bp eftalaöe aen tegrtM
penimaer be <aouberneur bant\'ƒ o?tfonbtïefticbbanfpnbolckupt/om fgetal ban
be franfcbe te beficbtigben/ öe toelcke (baer bp Cazeno vc be toecb af gelheben 3tïnöe/
foo öatle niet toeöer naer t\'fort Konöen komen) alle öooöt bleben. I^Daer öoo? öie
ban t\' ƒ o?t foo berfcb?ickten öatfe al öe blucbt namen in t\'bofcb baer ontrent / altoaeç
bele ban be îî^ilbe boobt gbeûneten toieröen. i^et ƒ o?t foo berobert sönöe/ bonben ^
öaer tn fraep gbefcbut/ enöe beel ammunitie enbe toapenen i toelcke Gourgues al bebe
faöen in fpn barcke:bp öeöe öe gbebangene ^paegniaeröen op-bangben/aen befclbc
boomen baer fp öe f rancopfim aen gbebangen babben : en gbelöck Pcdro Mcicndcs
een fcbliftbobenbe francopfenbaööoenbangeui leken doe die niet ais acn Fran-
coyfen, raaerais aen Lutheranen ïfooöeöebPbobenbe5)paegniaerbenfteïlen; Ick

en doe dit niet als tot Spaegniaerden, maer als tot verraders, dieven ende moordc-

naers. Binöenöe bem te fmack ban bolck om be ƒ o?ten tn tebouben / bebebpbie
gantfcb öemolieren/enöe trock toeöer naer fpn fcbo^eny enöe af-fcbept i^omenb^
benöebanbeïl^ilöe/ keeröen toeöer naer Brancrtickï toaer bpinfteöeban recoma
penfe boo? fulcken mannelöcke öaet/ groot pernckel liep ban fpn leben/ öoo? öe b?eöe
öie ï^?anc?öck öoen met ^paegnten baööe. ^intgi öie töt bebben öe ƒ rancopfen
naeröit quartier toepnigb gbetaelt/fooöat be ^paegntaeröen fjeur baee toeöer oo
nieutojfföeööen göefo?tificeert

ï^?obincieenbet\'<5oubemement ban la Floride , toelck ttf een aenbangbCfel
ban öe Audicntia ban Hifpaniola, bolgen$ be limiten öie bp ben i^ontnck ban
^paegniengeoctropeert toaren aen Don Pcdro Mciendcz, begrijpt tnficb alïe brt
ïant toelc 3ijn beginèl neemt ban Rio de las Paimas, (confineerenbe met ^t éoubera»
ttement ban Panuco tn Nova Hifpania, enbe belangenöe tot öe Audicntia ban Mcxi-

co,)toelcket0 gbelegen bp ben TropicusbanCancer,opbeboogbte ban 22. graben
hp ^oo?öen öe Hinie ^quinoïtiael/ enöe epnöicbt aen bet pum ban Baccaiaos, toelc
gbelegen isi opöe boogbte ban acbt en beerticb graöen enöe een balf bp ^oo?ben öc
Hinie ; in toelcke limiten begr^en 5ön/öupfentttoeebonbert enbe acbt enbiiftiè le-
gucn langbi^be cufte/enbe ban öaer totopöe boogbte ban b?p en febenticb grabenbp
i^oo?öen öen €quinoctiael/ langbô be cufte enbe te lanöt-toaert tn I allefli toeö öaec
nocb foube mogben ontöeckt too?öen. Ban toelcke allejs lang^ be cufte bp öe ^pm
gniaeröen ontöeckt 5rjn / öe Hanöen ban Rio de Paimas af / tot aen Punta dc Santa
Hciena inclup0 / enbe öe riebier lordan, toelck m bp be feö bonbert ^paenfcfie mö=f

ïen. 310 baft lanbt/ in een goet climact/b?ucbtbaer enbein bele beelen toel betooont/

röelijck t\'felbe bebonben toerbt bpbegbene bie öaer öoo? gbetogen bebben met Don
Hernando dc Soto, in Öen jare 1enöe eenii^e naer-bolgbenbe jaren; gbelijck
atö top bterbo?enparttculierliïcken bebben berbaelbt; enöe een ^paegniaeröt met
namen luan Pardo,gbeboo?enbanCuencatn^paegnien/repfoetelanôebania
Fiorida af/tot in Nova Hifpania tnminöecalsïijaren. 5&itlanöttj0ibanallebelans

öeitmïie l^iobtndcn ban ö^ea-Sntum naett öó^ïeggen aen Eufopaj enbeisbait
ÖÖeliïcken ontöecfet ban öe Bahia dc San lufcpe af/tot aen Terra Nova : inefenöe

öefe bape öan Saniurepe,gj)e!eabenbanPanLico tacôtentteôfpaenfcfiemi|!en. ^an
jïarticniteeliich enöeepgSentltickgöenomen / i& la Florida, öat punt oft öteöeeeck
lanöts/ toeïckm Äefteeckti^oo^enenöe â>upôen/metôct Cpïanöt ban tuba,
toefenöe m öe ïeng&te bp öe bonöett miiïen Boo^t enöe ^upöen / enöe m öe bieeöte
<aoaenöeïÏ^eftbt)f en tfcomticö mi|len/enbe op fpn bieeötftéöeitieöfpaenftöe mij*
!en. 5^ït!anöt (aïs bjpboienöebbenbeebaelt)to3ievbteeeû onthecht bp luan Ponce
dc L-con, m ben (are bpöien bonöevt enöe ttoaelf / toelcke öet be naem gaf ban la
Florida, om bereöenen booten bevöaelt; be felbe keeröe öaer toeöerom möen |aré
biïftöten öonöert enöe éenenttomticö/en guamteruggöem t Cplanöt Cuba, al*
toaeröp tefbaneenquetfure; öebbenbe boo^göegöeben öat öpfocöt öte fontepne
ofte rtebtere/öte naer öet upt-gö^ben ban be Snötanen / öe ouöe-lteöen jongö maeck*
te / met öem felben tn t toater ban bte fontepne ofte rtebtere te toalïen enbe baben.
^efeï^zobtnctebania Florida epgöentlïjck foo göenpemt / té ban tempee göeltjck
Caftiiiam ^paegnten/ enöemen öeeft öaa göelt|ckeb?ucötengöebonben/enbebe
gronbt 10 beguaem göeacöt/ tot öet boeöen ban Bee/ enöe tot Cartoe te faepent
^aerenbaiti^een <25oiït/ en ten fcötjnt oock met batbe tngöebooienébtt:épetaeI
kenöen/ nocöte oock öet â>tlber/ toant men öeeft bebonben bat baa kaffen ban
^tlba tn barren / enbe oock göemunt ^tlber op becuUe ts bltjben leggöat / banbe
^paenfcöe fcöepen bte öaer fcötp-b?eeck öebben göeleöen/ fonöer bat öeSnötanen
baa eentgö toack ban maeckten ; als naaberöant / foo öa fcötint / be toeerbe öaa
bangöeleerötenöe berftamöebbenbe bpöe Cö?ttienen: öoetoelHemando de Soto
binnen tn öet lanöt tn öe rtebtere bte öP noembe Rio Grande, göebonöen fcötint
te öebben upt-ta-maten groote mentcöte ban l^eerlen j als top ötee booten tn öet
langöe ötbben baöaelt/bolgöenöe öet relaes/bat Herrera m fpn i^iöorten öeeft
m-göeboegöt

Dc Nature van t\'landt; dc gheftalte ende manieren van t\'volck van Fl ór ïd a,
ghclijck die by Laudoniere befchreven worden.

C^pttepnRené Laudoniere öte Ött lanbt ten beöenbekenbttoas/belcö?öfïons
be gualttepten ban btt lanbt albus.

^e Cape ban btt lanbt ts göe®ck een lanck öooft lanbts / Ureckenbe recöt m be
^ee een öonbat mglen / enöe loopt ötrectelgcknaer öet ^upben ; ött öeeft recöt
oba öem bof en ttomttè mölen bertcötpöen / öet €planbt ban Cuba, naer öet
^^often toe be Cplanben ban Bahama enbe be Lucaios, enbe naa öet îî^eûen be
Bayc ban Mexico, «^\'lanbt ts black en babeplt öoo? bèele rtebtaen / enbe baerom
bocöttcö/enbefanbtcö n^a be ae-kanbt toe. 5©aer toaflfen tn btt quartier beel ^m-
boomen / toelcke geen keanen en öebben tn öaa Appels toelck fp blagen, i^aer bof*
fcöen fpn bof ban epcken/ ö^alnotat/ftoarte tofen/flpoer-beftat/Henttfcusenbe
#alênoten / bte totlba fpn als bte banB?ancröck. »n öeeft baa groote mentcöte
ban €eö|en/Cpp^e(ïen/1Laurters/ï^alm--boomen/enöetotlöeïïaöngaeröenötem
beboomenkltmmen/mbegoebe^iupbenöiagen. 5^aer balt een foo^te ban ^^ï^e*
ïen / öebjucöte baa enbe grooter als tn l^jancröfk. ï^^upm-boomen öte fcöoone
b?ucöttn ö^agen öanmet fea goet. ^^^aer 3ön i^mne-beßen/ en een klepnöer befte bte
topnoanenBiues,teagoaoitîteeeten.5Baatoaaeenfeeckatoo?tel/toelckfpnoeinai
tnöaer taleHafcz, öaerfe bp noot öaer bioobt ban maken. öeert baer oock een
boom göenoemt Efquine, öie feer goettstegöen öe Rocken/ enöe anöere contagteufe
ftakten. ^beeaatbte beft bekent sijn tn btt lanbt/fpn dartenen fmben/ <6epten/
^ia/1luppaerben/<0ncat/<©tters/en btberfcöe fooiten ban ö^olben/totlbei^onf
ben/ ijafen/ Congnen /eneenfaekabaftebtetoepntgö bafcötlt banbeUeeutoen
ban Africa. C gebogelte 3tjn Calcoenen/0aat|fen/#apegapen/5!^upben/Curtel-
bupben/Eöötrs/toepen/1^alcken/mep0as/tÄvanat/<apebaas/totlbe<5anfe^

eenöen/ enöt m ontatttjck öfjctaï ban mtm toilbe faogïjeïe«. i^m bitifetbaa
rulckcmmicbteban Crocobilen / öat öeïitben ftoeminentie baer boo? beitaü mp
tm i baer $m ^tanobenewbc ^evpentcn banbeelbevlep Coojten. anber bel^^ü^
be toerbt goebe quantitept ban <0out enbe ^ilba gbebonben / toelck toabt beko^
ntenupt be febepen bie op be cufte berongbelucken / als ickban be IBilbefelfs bebbe
berftaen: ^p trafikeren baer mebe onber ben anberen. Cnbe t\'gbene mp t felbe te eer
boet göeloben/ is/batmen meer baer ban binbt naer be Cape toe/ baer be fcbepen gbe^
mepnlijckbliïbenbanberber naer bet i^oo^ben toe; bes niet tegbenftaenbe/foofeg*
gfjenfpbatinbetgbebergbteban Apaiatcij,£Pönenfpnbancoper/ toelck ick fulpi^
cere <i5out te toelen. \'^aer is mebein bit lanbt menicbte ban granen enbe krupben/
ban be toelcke men goebe bertoen foube konnen maken / ban biberfcbe couleuren^
Cnbe om be toaerbept te leggben / be Snbianen bie luft nemen int bertoen ban baer
bupben / toeten be Celbe feer toel te gbeb?upcken. #et manne bolck is ban olijf-ber^
toicb couleur /grootbanftature/fcboon fonber eenigbe befo|toitept/ en toel gbep?o^
po?tioneert/ fp becken baer fcbamelbept meteenl^arten-bupbtbie toelbereptis; be
meeöenbeel bebben baer lichamen / armen enbe bpen gbefcbilbert met fraepe bebifen/
toelck nimmermeer enbergaen/ boojbienfeint\'belingbegrabeert 5ön; bebben feee
Ooart bapi / toelck bangbt tot baer öeupen / boetoel fp Ijet op-fcöo^ten in een ma^
niae bie baa nia qualöck en ftaet. gcoote biftïmulateurs enbe beaabers/
bailjant enbe toillen toel becbten / en bebben geen anba toapens als baabogen enbe
pijïen maken be pefen ban baer bogben ban bebarmen ban be ï^arten / ofte baa
bupt/toelckfp lbo toel toeten teberepbenyalspemantin B^analjck/en ma foo beel^
berbanbe couleuren. ^©akenbepuntenaenbaer pijlenbantanbenban biücben en^
be fteenen / biefe fraep toeten te accommobaen. ^p oeSenen baa jongbe-lieben om
toel te loopen/en maken een toebt-lpel/ toelck gbetoonnen toerbt bp bie be langb^»
ftenabem beeft. <0e®men baa oock fea in t fcbieten/ nemen groote gbenoecbtein
te biftchen aibe te iagben. ^e bzoutoen 3Ön infgbelijck toel gbep?opo?tioneat enbe
lanck/ en bant felbe couleur/enbe oock foo gbefcbilöat alsbe mans; boetoelfp toel
een toepnicb toitter $i)n als fp eaft gbebo?en too?ben; toant be p^incipaelfte oo^faak
batfe ban bit couleur fpn/ komt ban bat fp baer ftrijckenma olie bie onbér f)aa ge^
öjttpcklbck iS; enöe boen öat om feeckere ceremonie / öie ick ban Ijaa nia beb km^
nen ïeaen; enbe om öat öe ^onne foo beet fcöönt op öaa naakte bel. mt raö^
tiétpt ban öe bioutoen is foo groot/ öatfeoba be riebiaen^onnenftoemmen/b|a^
gbenöeöaer kinöaen op öaren eenen arm; klimmen oock feerbeerbigbop beboogb^
fte boomen öie in t\'lanbt 3ön / öe b^outoen öoen al t toerck binnens bups. mm
3Önin alle öefe lanöenbeel#ermapteoöiten/öatismansenöe b?outoentearens/bie
be mecfte laOen biaglien/ enbe be bictualie naa boaen als fp te ftrijbe gaèn.
faepen baa Maiz ttoeemael s (aers /in Martio enöe iniunio,enöealin öefelbegront:
t\'felbe Maiz en is gbemepnlijck maer öip maenöen in t\'toaftim; laten be gronöt öe
anöerefes maenöen ruften, i^ebben oock fea fcboone l^ompoenen en fca goeöe
:25oonen. »>penmeftenöaerlanötnimmainea/öanalsfpöetbefaepentoillen/foo
0ekaifpöettoieöt0enb?anöttoelcköaaöiefesmamöenopgbegroepais/enöebers
lïianöenbetat ^pbjeakenöegronötmaemboutenintoinent/gfjeliKkalsöaa

men in B?ancri}ck öe te)i|ngaeröen meöe boutoet /enbe fetten ttoee grepnen Maiz
tt famen. ^is bet faepe-tijt is/foo gljebieöt öe ^oninck een ban fpn bolck om br lie^

mepn / ^aa bet ban baöeplt too?t aen een peber naer fpn qualitept. Cn faepen
niet mea a!S fp mepnen ban boen te bebben boo? fes maenöen / enbe bat fcljaas
Qbenoecb. ö^antbe IBintagbebuaenbe/raireren fpbaer booj b?p oft bia maen^^
ben in be boftcfien / baerfe klepne huttekens maken ban ^almtacken / enbe onöer^^
bouben baa öaa met Mafte,enöe bifcb toelck fp bangben/ mao^eftas/ i^arten/
Calfoenen / enöe anöae 5^ieren öiefe toeten te attrappaen. tten al baa koft
op kolen enbe in öen roock gbf^oockt / toelck fp in baa tale noemen Boucaned.
eten geem ba bleefcb ban Crocoöilen / fia toelck boo?toaa fcftoon en toit is / en^
öe ten toare getfoo feer naer mufcus t^oock / top fouöen öaer bicktoils ban gbe^öe-
ten hebben, ^p hebben an gjetooonte als lp fiecfe firn / batfe öaa top ons öoen

Dc Regeringh ende Politie van defe Indianen van Florida p ghelijc\'k die by
den voorfchreven Laudoniere wordt verhaelt*

D€ i^oningfiin ban beft ïanben boeren groote oo^ïogS^n / b \'een tegbeit ben anbe^
ren/bofbmbeebtenmetbanbpfurpiife/enbemalltanberenteberraacöeniflaen

al t\'man bolck boobtbaerfebp können komenj enbefnöbenbeöoofbenaf om rbapi
te bebben J toelck fp naer b«?^ boeren / om Ijaer triumpöe baer mebe te öouben: fp
ber&boonen be b^outoen enbe ktnberen /enbe onberbouben bie / enbe b^engbén bte
baer gekomen sönbebänöen krpgb/berfamelenfp al baer fubïecten/enöe

maken ö^p öagöen enöe ö^p nacöten goebe cötere / fmgöen enöe öanOen / enöe öe
ouötfteb^outoenöanflenmet/ öouöent öap? banöe bpanöenöptn öaeröanöen» en
feg^nalöanßenöeloftotöe^onne/ötntöaerbtctojte toefcö?sbenöe. ^p enöeb=^
lien ^een kenntó ban ^oöt oft eenigöe reltgie / uptgöenomen toat fp fien / alsöe
^onne enöe £9ane. ^p öebben öaer ^lieftaö bie fp groot crebpt ^ben/öooi öien
jjetgrootetobenaers enöe toaerfeggöers jijn/ enöe öen 5^upbeï toeten op te manen.
3^efe f^^ieteiö öienen öaer oock booi ^^eöectjnsenöe CöirurgpnSi ö^agöenaltijtjö
bp öaer eenfackbol krupöen enöe ö^oogöcn / om öe fiecken te genefen / öie meéöfieck
jönbanöe pocken/ toantfpfeer göene^e« 5Ötttotb?outoenj enöeeen öeel5önoock
4>oöomtten: ^pttoutoen/enelck öeeft een topf/öan öetonincköeefter ttoee oft
ö?p/ öocö öeeerfteiiöi alleen boo^ iftoninginne erkent/ enöaer kinöeren fucceöeren al^
ïeen. ^p en öouben i^een öups met öe b^outoen acljter öatfe groot gaen $ nocö en
toillen niet eten rgöeeneöe bioutoen öebben aengöeroert öetoijl fpö^^ Honöenöeb^
tien. ^e bictualie biefe mei nemen ten oojlogöe gaenöe / is b^oot / öonicö enöe meel
ban Maiz göemaeckt / öat bp t \'bier göebo?llen is t ö^agöen oock fomtijts bifcö meöe
in öen roock göeöjoocöt: bp noot foo eten fp öupfentöerïep öingöen / felfs colen lm
Canöt in öaer pottagie ban meel. ^10 fp ten oo?logöe gaen / foo treckt öe i^oninck
l300^/met een knoöfe in öe een öanöt/ en boogö in be anöer/met fpn koocker bol pijlen/
enöe al t\'bolck bolgöt öem/ toelck tnfgöelijck öebben öaer bogöen enöè pijlen: tn
t\'becötenmakenfegroot göefcöjeuto. en nemen niet booi fonöer öaren raeöt öaer
bicktoils op te bergaöeren. lüomen alle moigöen te famen in een groot göemepn
Öups/öaeröelö^oninck komt/ enöe fet öem neöaop eenöoel/öoogöer alsöeöoelen
banöeanöere/öaeralleöeanöere/ö\'eenboo^ö\'anöernaeröem komen groeten/be^
atnnenöe banöe outfte/licötenöaeröanöen boben öaer öooft/ feggöenbe ha, he,ya.
enbeberelïeanttoooit ha,ha.?^it gebaenjpnbefeteenpeöer öem neöer op öeöoelen
bie ronötom töups 5önifooöaertoatftoaersteberöanöelenis/foo roept öe iftoninck
belawas, battsteleggöen/öaer l^iiefters/ enöeöeouöttte-lieöen/enöe b^aecöt öeuti
abbös. \'Z^aer naer göebiebt ftt batmen Cafllne fal bjoutoen/ toelck is een fekeren
bianc ban blaberen eenes booms j toeïcken b?anckfp feer öeet ö^incken; öe Üonlnck
b?inckt eerll/enöe öan toeröt een peöer op fpn o?öer upt öe felbe kop te ö^inckengöe^
göeben: öelenbiancköeeftfulckekracötbatalsfpöiegöeö|onckénöebben/foa göè^
raken fp öeel in een ftoeet I toelck ober jijnöe foo neemt öet öen ööngöer enbe öo?ll
toecö booi bier en ttointicö np?en öaer naer. ^IS öe i^oninck Öerftfoo begrabenfe
Öem feer foïemneelöck/ enbe op t\'graf fettenfe öe kop öaer öP göetooon toas upt te
b|incken:enöeronötomöetgrafÖeeckenfemenicötebanpölen/enöuplen/enöebaCten
bjp öagöen naer öen anöeren; IHlöe toningöenöie fpn bitenöen toaren öoen ban
Qöelijcke/enbeomtetöoonenöoelief fPöem öabben/fnpbenfpbpnaer beöelftban
Öaer öapi af foo toel mans als b^outoèn. -^l be goeöeren ban be i^oninck toeröen
in fpn öup0 göebaen/toelckfp baer naerinb^anbt fleecken /foo bat bae? niet mee«
ban te fien en ts.

Hcr.dcfcr. T^ ^paegmaetbcrtcttößböm möeft i^roWnciemaer ttoeetektm met tjoïck

^ m <©aemroen liggfjenOe / öte alle öepöe gjelegen 3ijtt aen öe culïe ötenaee
ßen toe Ret; f^tt eenegöenaemt San Mattheo, aen Ijet punt öan Santa Elena, hp öe
SjonöerticgucnbanöeHavariajenöeöetanöee SantAuguftin; toelefeljetprtnctpaeltf
Öetö / öoo? öten Ijet een feev goeöe Jaöen fjeeft / enöe öat ttelbe naeeöee göelegfien
aen öe övate öan Bahama; té göelegöen ögfttcö legucn öan los Martyrcs, mt Mt
ifo?ttoieeöt öan Sir Francis Dracck tnöenjaeei585>fooöP quam ban t tnnemen
ban San Domingo enöe Cartagena, öeeoöeet tn öefte öoegöcn. tomenöe seplen
ïangöfli öe enöe ban Florida, fagöcnle oprianöt een öoogöe üelltngöe tn fo?me ban
een baecKe / op öe boogöte ban öecttcögtaöen ofte öaee ontrent; toaer op ^ öepmaf«
Ten manöen / enöe aen lanöt boeren ont te fien toat baer toa^; aen lanötsflnöeto«
göen fp langöö öe kant ban be rtebter op bp naer een mtjie j enbe toterben göetoaer
aen ö \'anöer 3ööe een ƒ o?t /öat nteutoeltjfkiö bp öe ^paenCcöe göemaeekt toa0 i enöj
nocb een ntöl öoogöer toa0 een klepn bleckje fonöer toallen enöe met bouten bups
fen: öeCngöelfcöe Iföootenöaer ttoee fcöotenopmetgrofgöefcöut boo? öen abont:
enöe alfoo öe Eteutenant generael/ enöe toepntgö bolck met een bootken ober boer
om öe plaetfe te beficötigöen / toieröen öe ^paegniaeröen öem göetoaer / enöe b?ee^
toöe öat öeöeelemacöt ban öe engelftfieöaeropöen öaliöquam/namenfeöeblu^/
enbe berlieten öet jfort naer batfe eeniö baer gbefcbut op be Cngbelfcöe öaööen göes
ïoft: <i^ngöelfcöe keeröentoeöer tnöaerquartier/niettoetenöebatbe ^paenfcbe ^
göeblucöt toaren / tot öat een franünan biebp öe ^paenfcöe göebangöen öaöt ge«
toeeft /ober quant in een bootten Qpelenöe op fpn pöpe/öen toon ban bet Iteöekenban
ben |^?ince ban <S?aegnien. I^ier ophoeren öe engöelfcöeober metalöaer macöt;

eettigöebanöe ^paenfcöe öie nocö göebleben toaren fcöooteneenfcöeutoftttoee/öan
berliepen oock/foo batfe t\'jFo?tboo?tj0i kregben fonbereenigöe tegöentoeer: Bonben
rf o?tal banöout göemaeckt/betoallenniet anber0 toefenbe ató mallen ofte boo^
men te famen göeboecöt / in een manier ban eén paliffabe/ fonber bat baer nocö een
gracöt toa0 göemaeckt / toant öabben baa* maer b?p oft bier maenöen met öoenöe
gbetoeeft / enöe ö^röalben en toaö öe plaetfe niet öoutobaer. ^t platte fo?m0 baer
bet göefcöut op lagb / toaren göemaeckt ban g>im-boomen ober ötoero göelegöt/met
toepnicö aeröe tuffcöen bepöen / öaer toaren tbien oft beertöien groote metale lluc^
ken; enöe een kift toaö öaer göebonöen met onzent öe ttointicb bupfent gulöenö/
om öe folöaten öie öaer lagöen / öonöert en bijfticb fterck/mebe te betalen: f ƒ o?t
toaö gbenaemt s^ ian.Crocken ban öaer öeriebiae opmet öaer cöaloepen/naer bet
bo?p toelck fp noemen s^ Auguftin, c^elgck oock öe riebiere; toelck fp meöe inkre^
gen met klepne refiftentie öe <5ouberneur Pedro Mdendez een ban öeeeröeblucö^
tenöe. ^e Cngöelfcöeberftonbenbiee öatöe ^paegniaeröen/ bp be ttoaelf mölen
meernaer t i^oo?öen/ nocb eenanöer plaetfe öaööen bp Santa Helena, öaer oock
öonöertenöe bijfticb folöaten lagöen. i^aer boo?-nemen toaö öe felbe plaetfe meöe
teberrafl^en/öanbinöenöeint öertoaertö 3eplen / öe cufte fooblackenbe bangereuö/
foo lieten ^ öet öoo?ftaen naer öe cufteban Virginia toe.

Her defcf. Öe cufte bau Florida 3ijn ban fonberlingbe confiöeratie öe Cplanbekenö
^ öe toelcke fp noemen los Martyres, toelck 3ijnbeel <l^planbekenö/betooont ban
bolck/enöe gelegen öicötbp P«nta de laFiorida, öaerfe öet Cplanö Cuba alöer naell
tö ööeïesen; een leguc enöeanöeröalf/ enöeoockminöerb\'eenbanbanber Itggenbe/

mtt een betboïgö ban öioogöten met openrngfién ofte monben / booi ofte biet^
en ttomttcb leguen bat befe eplanbekens in be lengbbe ûmfeen j toeieto begm^
fel naee bet Duetten toe / too?bt göenaemt Punta dc los Martyres enbe naee bet
<0oflen toe I Cabcça de los Martyres, enbe baee ïiö gbelegen een Cplanbt/ toeïck
beectbïen icgucn ïanck i& / en feer finaï. Cjpnnt ban bet baöe Eanbt naer bet
tten/tégelecften opbe öoogbttbanbier en ttoïntic!) grabenenbe een baïf/baer eerttjbts
een tooon-piaetfe ban ^paegniaerben toas göeteggt/ bocïj en 10 met gebïebeni boo^ts
Ijebtgöpbpnaerrecötnaert\'i^ooibenbe riebiere Ays , enbe meer naer t\'i^ooibenop
be öaogteban acötenttointicïjgraben Punta dci Cannaverai,enbe nocb bobber Rio de
Mofqui tos, eer göP feomt aen Rio dc la Ma tança, be toelcke foo göenaemt too^bt / ban
toegen be flacöter bie Pedro Meiendcz öier bebe aenCapitepn Ribauid ,enbe be jfram
copfen I (toeicktopöier bo?en öebbenberöaeïto^^aer naer la Punta de s^ Auguftin,op
beöoogöteban negenen ttointicö graben enbe b|p quart ; enöe töien leguen boo^ber
be riebiere s^ Matthco,bantoaerbecufteöaertoenötnaeröéti^oo|öt-noo?öt-oollen/
aUe met<apIanbcnöaeraenleggenöeénöeöiberfcöebapentotaen beCabo oftePun-
tade S" Helena, toeickisgöeïegöen opbe öoogöteban ttoee enberticö grabenen een
6aïf.

<0pbecutteban Florida toelcknaeröetïï^eKentoefiet/5DnbeTortugasgöeïegen/
febenoft acöt <ï^pïanbeken0 bp öen anöeren i enöe naer t J&oo^öen ban Punta de
los Martyres,aenrbattelanbtia Mufpa,enöeöertöienieguen meer^oo|ö-toaert/öie
Bahia dc Carlos,anÖerSgÖeUOCmt de luan Ponce de Leon; enÖeUOCÖfOO beel legucn
booiber bie. Bahia de Tampa, b?p en berticö legucn öan xocobaga ,bie men anbers
noemt del Efpiritu Santo,ofte de Meruelo, opöe öoogöte ban negen en ttointicö gra^
öen en een öalf / baer öet begöin is ban t\'göene men epgöentlgck noemt Florid a. ^ïie
be reüerenbe cuöe tot Panucotoe ^eötoaert aen/toelck toel b?p öonöertieguen3ön/
too^öt genoemt Goifo de Nova Efpanna,öaer geen tooon-plaetlen en sijnban ^pae^
ömaeröen/öoetoelöetin<6aubernement toasgöegeben aenPanfiiodc Nervaes,en^
be Hernando de Soto , enÖe nOCÖ tt bO|en aen Francifco de Garay, eUÖe ban fpn

bolck infonberöeptberöonbt men/bat öet een arm lanbtis/banbibiesquaigckboo?^
Ren / enbemiferabelbolck ; foobatmen baertoepnigö toercksban maeckte/öoetoeï
baer beel riebieren enbe öabenensön / bocö niet leer bekent bp göebjeck ban onber^
ïbeckingöe / om batbe ^paegniaeröenöier meer tegöenöanöts bonben in be WiU
ben als toel in anbere quartieren göetooon toaren / enbe toepnigö bonben teroobem
^tk Goifo öeeft göelöck ttoee pookten / om foo tefeggöm/eeneboo? betoeïckeöet
currentfeerfiiieufelijcken in komt/tuOcöen Yucatan enöe öet Cplanöt Cuba,enöe
boo? be anbere looptö^tittetmeeröerfoiceupttoaerttuOTcöen t felbe Cplanbtban Cu-
ba enbeöetpuntdc la Florida, enbe maecktbaer met fpn cours ött bermaerbe Ca^
naelban Bahama, toelckfpn naem öttft ban bat Cplanbt Bahama,baer top eibers
banöebbenöötlpioken.

V^n Santa Helena tot Rio Sccco,rekent men beerticö 5>ï>aenf^emölen/ toelc«
ker febeniöien en een öalf een graeb maecken/enbe beleriebiere legöt op be öoogö==
tebaneenenberticögraben. SanRioScc<;o3önttointicömölentots« Crocc,enöe
ban baer tot öet punt ban Cannavcrai ( öet toelck legöt op acöt en ttointicö gtaben)
3ön beerticömijien, i^aerbereeckeningöbanbe jFrancopfenöie öit lanöt als boien/
naeröerontöecktöebben/5önbanS»\'\'Eicna ^upben op-barenöe/bier franfcöeniö^
ïen totbe riebiere Grandes baer naer Guade, enbe boo?ber Beiie, ban baer tot Gi.
ronda,toÖber tOt Garumna,cnbe bOO^tStOt Charentc,ban Char^tc tOtbe Loire,leS
mi)len;banbe Loiretot Axona,m toelcker riebieren monbteenCplanbtlegöt/enbe
too^btin be Caerte ban Linfchoten Rio de San Pedro göenoemt ï^an Axona tot be
Seyne,5ön fcs mflleu/ enöealle öeCe negöenriebierenleggöeninbe fpacie ban feöicö
jfranfcöemölen. ^eScyneberlatenbe/enbe^upbt-toaertaenbeöranbtbolgöen^
be/paffeertmenfekereklepneriebieren/als Ay, Serravahi,enbe baer naer komtmen

aenöe groote riebiere Maius. Ban öeCeriebiere komt men aeneen Golfo, bie toat te
IanbttoaertinÛreckt/aîtoaerLaudoniereeerlluptB|ancri)ckaenguam/enfaîôïôaee
m^eebeel£0ea;-ltoönenofte5^olpbönen/bp bemonbtban een riebiere / toelekfp
naer bele biôtjen noemben Revierc de Dolphins. Slienbe ^upbt-^be banbieGoifo
ïesbïifranfcbe booft ontrent berticö graöen bp i^oo^öen öe Hinie. Ban öefe Ca-
be de François komt men aen Cannaveral een anöere Cape /bijf en öerticb n^lt«
ban ö\'anöer gefegen.^e ^paenfebe Caerten laten eenigbe ban öefe klepne riebieren
acbter/enöeöe grootegebenfp anöerenamen/toantöieban May,tioemenfe de Matan-
ça.ôeSeine, S^ Aiiguftin:ÖeGarumne, S\' Mattheo,enÖeÖeGrandeS^ Pedro.BatÏ
Cannaveral tot Cabo de la Florida Jeeftmen beerticlj mpltn / enöc tuKcflen öefettoee
Capenleggenbeelblackten / öie Cabo legbt op bijf en ttointicö graöen ; boo?öie Ca-
bo leggöen beelblackten enöe klippen/ öiefe los Martyres noemen / enöe aen ö\'anöer
5i)öe öe Tortugas.îî^e punt ban Florida öeeft in öebieeöte ttointicö mijlen / enöe ban
öaertot AnconBaxo,30nöonöert mölen/toelck is gelegöenböfticömölen<0ollens
be IBeö met Rio Secco, toelck öe grootOe b^eêöte is ban Florida. Ban Ancon Baxo
tot Rio de Nieues,3önöonöatmölen. Ban öaertot Rio de Flores, ttointicö mpfett
ofte toatmeer. Ban Rio de Flores tot Bahia del Efpiritu Santo, jijnfebCnti® mplcn/
öiemen oock anöers noemt la c uiata,enöe is intin-komen öerticö mölen b^eebtBan
öefe Bahia (toelck legötopöeöoogötebannegöenen ttointicö graöen) 3ijn febemi^
mölen tot Rio de Pefcadores (toclckfegöt Op a^tenttointicö graöen en een öalf/)ban
Rio de Pefcadores 3ijn ÖOnÖCrtmijfen tot Rio de Palmas, altoaer ontrent öen Tro-
picus ban Cancer öenen ftreckt. Ban Rio de Palmas tot öeriebiere ban Panuco 3nti
berticö mplen. Altoaer öefe î^iobincie / enöe t\'<i5oubemement ban Florida epn«

Befchrij vinghc van de Provincie van N o v a H i s p a n r a int ghcmeyn, dc
gheleghentheydt van de verfcheyden Landen ende Volckeren.

tSban öet i^ooiber quarttee Pan B^eft-änöien/begttjpt m fi^
beïe enöe gioote j^^aPmcten / enöe fpn limiten 3ön naee öef
iSaflen öe f^^oöineie Pan lucatan, enöenaee öet beften öe
l^^oöincten öan California enöe Nova Vizcaia, enöeanöeiTj

naeröet ^«pöenöe ^upöt-^ee/enöe naet öet Booiöen befe
enöe groote lanöen/öie nocö «iet te öeööen beKent ofte ontöecHt
en 3ön/foo öatöaev limiten aen öefe 3ööe nocömeeft open legs
gen.öpaee gelöcköe J^iobinciennu beeöeeltspn bp öe ^pae«
gntaeeöen in ^uöientien/ iö fp beel klepnöee i begeppenöe nu öe -^luöientieban Nova
Hifpania,ten öeelct\'göene ep^entlpck göeen Nova Hifpania en is / als öei^^obincie
ban Yucacan ,enöetenöeefeöaee bupten fluntenöé / t\'göene boo? Nova Hüpania eer^
tijötSiSgöeöouöengöefcDeea/namentïi)cköe|^;obinciebanNeuva Galicia,ofte Gua-
dalaiara. ^ooöat Öefe ^uöientie ban Nova Hifpania göelijcfe als lp nu göenomen
too^bt/öeeftinbelengöbeban t<aoften totöet ïBeaen/fapöe biee öonöett leguen,
ban öet <Doßelöckfte öeel ban Yucatan, tot öaee öej^^obincie ban Mechoacan
ftaee af-fcöepöt ban öe limiten ban Neu va Galicia j enöe inöe bjeeöteban öet
ben naee öet ^upöen/bp öe ttoee öonöettiegu en ;ban öet jftooit- epnöe ban öet
bernementban Panuco,totaenöe^upöt-^ee/blgbenöefpnlimitenniettemin open
naee öet i^oo?öen toe als bo?en gefegöt is.^engaenöeöenatui:ebant\'lanöt/öaei\'ban
fcö?öft Acofta alöuöi^« toepöen foo öeeft öet lanöt banNova Hifpania gioot boo^öeel ij.caj.
boben alle anbete Hanöen ban IBeft- Snöien/ toant men öeeft öaet ontelbare geteeld
ten/foo ban i^eerben/i^oepen/^cöapen/alsban alle anöere bee0lH/is ban göelpcken
feer oberbloeöigö ban b?ucöten /enöe niet minöer ban ^aep-lanöen enöe ackeren ban
alfe grepnen / foo öat in effectis öetb^ucötbaerße/enöeabunöantße lanöt ban gantfeö
HDeÖ-Jnöien: ^an t Hanötban Peru öeeft in een öinck abantagfe /te toeten in öe
toijnemtoantöoetoel men inNova Hifpania tBpngaeröen öeeft/fo en komen ebentoel
be ^ij^ben tot göeen perfectie ofte bolkomen rijpte / göelflck als toelbei epfeöt too^öt/
omtopnentemaken. ^eoo^fakeöierbanis/ öatöet alöaer in luiioenöe Augufto
regöent/ t\'toelck is öen tijöt öat öe 5^|upben rpp beöoo^en te too?öen/teaerüm fp niet
tot bolkomen rppte en göeraken / enöe foo men öaer met krarfjt enöe met beel neer^
fticöept eenigöe toijtt toilöe maken / foo fouöe öie spn als öe <i5enoef£öe/enöe öie ban
Hombaröpen / öiefeer flap enöe ban ftercke fmaeck is / foo öatfe ban göeen
ben en feöönt göemaeckt te toefen, ^en felben Acofta obferbeert boo^ een genera^
len regel / aengaenöealleöe Uanöen öie naer t\'il^oo^öenbanöeHinfe Cguinoctiael
göefe^en jpn / enöeober fulc]c foo paß t felbe meöe op öe Eanöen ban Nova Hifpa-
iiia,baertopnu banöanöelen/öatfe göenietenöe jjjn bant beginfelban November

af/tot April tot tm Maten en öelbecen Ijemeï/öe oo^fake tö öat öe^on alö ban pOTaen^
bebe Hinte <ï2qumocttaeï/na ben Tropicnm Capricomi toe/ ban befe contixpenmeo;
i0 aftotjtkenbe al0 teboienj enbetee contvaete/ fooKomen m öefe Hanöen getoelöigbe
op-tnateren/enöeober-bioeöigbeceQbene« /alö öe ^onöaee toeöee naee toekomt/en^
öealöeenaeäbp t0/t\'ta)elcki0baniuniotot Scptembertoe. 5^anöefen gbemepnen
itgbelbecft öibeeCcbeeeceptten / öie topopbateplaetfen fuüenaen-tüijfen. 3ngantfcö
i^ieutö^paegnienbeifame!tment\'koo?nttoeemaei00\')aee0/öoo|öientbantbegm#
feïbanAprii,totbetepnöebanScpcemb.eegent/(al0boiengefegbti0)opöeö?oogeba:i
göensaepen fp bet koointn öemaent ban April enbe May, enöe gbelijckbet ö\'abontö
vegent/enöeöe0nacbt0fcöoon toeöee maeckt/enöeöe ^onbanfmojgenö totö\'abontö
fcbönt /töaüet feeegoeöe tartoe/enöetoeeöt berfamelt m öe maenöt ban November,
enöeoock begintmenöie tebeviamelenm Odober. enöe foo men bevfupmtbte mte
baientotbetepnöebanNovcmberopöekouöegbebevgbten/foobe5:b?ieabetkoo?nm
öeap2en/enb)0|ötfts3art/enöequaït)ckgbeöaen/enöet\'b?00ötöatmenöaeebanbackt
en tollt met toel backen m öen oben/Coo öat öe taetoe niet en öeugbt: <2^nöe alfoo bet op
öeboclïtigbelanöen/ofteöiegbetoateittoo|öen/nietenvegbentbanOaoberaftotin
Marcio,foo 3aept men baeem bemaentban oaoberenöe November öetactoe/enöe
metbfttoateten toaft bet/entooiötin May betfameltifooöatmenopö\'eennature ban
t lanöt jaepenöe/opbet anöermaepet. C toaer qualijck teberbalen/boebeel öiferen^
te talen in Nova Hifpania to0|öen gbefp?oken/öocböeboo?naemfte enöe fraepfteiööe
Mcxicaenfche,öetoel£kegbelöck öe ^laboenfcbeöientöooigantfcb 3Lebanten/enöe

be Hatönfcbeöoo?beelCb|iftenöom/foOöientöe(irtbetoijötenöeb?eeötöoo?gantfcb

i^ieuto ^paegnien/enöeinalleplaetlenbebtgbp tolckenbanöeletale /öiefe noemen
Naguatiatos. èc ïl^aren enöe toopmanCcbai^en öieupt öefe Hanöen toeröengbe^
biacbt/fulletibefê te pafte komen bp be particuliere Hanbenenbe plaetfcn öaerle m^
trent ballen. alö meöe öe metalen enöe mineralen. 3^aer 3ön eenige b^eanöe boomen/
öiemeeft in Nova Hifpania alleen toO|öen gbebonöen/ öie top öerbalbenbier tullen be^
fcbJijben; ^en boom ban toonöeren (fegbt Acofta) baer öe nieutoe Scribenten ofte
Cimpetonen (gijelbck Öiein Inöien gbenoemt toojöen) miraculen plegben ban te
fcb?i)ben / te toeten / boe batfe iö gebenöeofte boo^t-biengbt / toater /toijn /olie /a@n/

boomiööie banöeSnöianenban Nova Hifpania leer göeacbttooiöt /enöebebbem
öergöemepniijckenaltooöeenigbeban foobanigbelbo^ten bpbaer toooningben tot
beöulp ban baer leben: toaffen in t belöt / altoaerfe gbeplant enöe gbebabent tooiöen/
bebben bieeöe enöe öickacbtigbeblaöeren/öe punten ofte epnöenöer felben C^erpen^
tieilijfupi-gaenöe/t\'toeick öienenöeiö/ommettebatten/oftetebecbten/gelijckatómet
fpelöen/ofte om te naepen/toant öit 3tin öe naelöeuiupt öe blaöeren trecken fp een feker
bap?igötupgb/t toelckbet gaerniö . öe ftrupck ofte ftam (toelcköickiö) alöfpnocb
mo? to i0/fnijben fp op/toaer öoo? öaer em groote bollicbept in blijft / öaer öe fubftantie
beö too?tel0 in op treckt/toelck een liqueur oftenat i0/ öat men ö?inckt gelijck alö toa«
ter/toant t ijö beifcb enöefcet: öit felbe op-gefoöen/komt te toefen gbelijck al0 toön/en^
be foo men t felbe laet benop?en/beranbert in ajijn/enöe foo t felbe nocb meer bp t bper
gbefupberttoerötffbotoo?öt6etgbelöckal06onigb/enöeöalfop-gbefoöentoefenöe/i0
bat gbelijck al0 fp?oop/5ijnöe ^neen goebefmaeck/enöegbcfonöti enöe 10 naer mijn
öuncken beter öanfpioop ban ^mpben. <0p öefe manierefootoo?öen öaer öeleenöe
anöereberfcbepöembeöenban t felbe nat göefoöen/t\'toelck in groote menicbteboo?t^
feomt/toant krijgben bp toijlen ettelijcke kannen bol öe0 öaegb0baer ban. C bout
banöefenboom i0bolenöe fpongieu0/enöe öient omt bperte onöer-bouöen / gbelijck
al0lont/ enöeöuert langben tijöt. ^eTunai0 een anöeren bermaeröen boomban
i^ieuto Spaegnien/fbomenbeteen boom macbbeeten/eenbo0blaöerenoftelooten
bieö\'eenboben ö\'anöer upt komen/toaer in bpfiet b?eemtße fatfoen ban alle anbere
boomen beeft/toant öaer toaft eerft een blaöt/upt öet toelcke komt een anöer/enöe ban

öattoeöereenanöer/enöealfooboo?t0totbetepnöttoe/uptgbefonöertöatfoogöelijck
al0öeblaöen boben oftebejööen beginnen upt tekomen/alfoobeginnenbebeneöenfte

te bevöicken enöe grof te toeröen/komenöe bp naer t fatfoen ban öe blaöeren te berlie^
fen/enöemaikenöeecnmanierbaneenürupckettöetacken/öiegantfcböijftelicö/couto/
enöe leelöcktooiöen/ toaer 000? fpop fommigbe plaetfenkaeröengbeöeetentooiben.

^m jönoocfetoiRïe i^aetben ofte Xunaien, öcfeen éeben efieeit / oftefoofp
i>ic|jebben/5önCeeröööeltQf) enöe ban gSeenöectoeeeöen. ^^aeriönöoeöeXunakn,
öie een ö^ucöte geben / toelckm 3nöienfeer gfjeefttmeert tooiöt/gjjenaemt tunäs, 5tjn
tbat grooter als ^onnicHs-kerfm / enöe oock foo glabt y men öoet öaer öe fcbe! (öte

goeöe (maeck enöe foet té/nameïöcken öe tottte /öte oock een Keflöcken reuck öebben/
berooöe en sm gbemepnïöcken foogoeöt niet ^aer3öit «oclj anöer Tunaien, öte
ölftoetoel (p öe boo?f5,b?ucöte niet m geben / nochtans meer gfteacbt 5ön / enöe tooien
met grootefo^g&bulötcöepöt toaer-göenomen enöe gbeftabent j toant ban öefe Tunas
komt tjet <0repnofte Coucheniiic; öaer groepen onöer tn öe blaöen ban befen boom
alÖTe toel g^abent ts /(ekere toojmkens / bte baer aen gekïeeft/eitbemet een feker bun
Wtefl^enbebeckt 3ön/betoelck be3nbtanenbaerfeer beftenbigb toeten af tenemen/
enbebtttsbat foobermaerbeCochininia,ban 3nbien/baer befönegrepnén metge^
bertoet too^ben ^ fp laten öte ö^oogljen / enöe ö^oogö toelenöe too^öt get naer ^pae^
gnten gfieboert^ts een groote enbe koOelttckekoopmanfcöappe Jn be blootban t laer
87.quamenbaerbüfbupfentfesöonöertfebenen(ebentt8i arobenGoehiniiia, toelck
beliepenttoeebonöertö^penta^tenttcöbupfentfebenöonbertenbèböfttcbPezos^ofte
Sealen ban acöten, ^eCe Xunaien toalfen m göetemperbe Hanöen /bte toat naer
t\'koubetrecken. Herrera befcöiöft tfelbe mt langöe als bolgöt ï^et<i5repnofteCo-

cheniiia toafttnbiberfcÖebeelenbanNova Hifpania, aeneen boomtoelck fpnoemen
Tuna, toelckfeergrobeb}aberenöeeft>too|btban b;p blaberen göeplant {tn plaetfen
baerbe ^ooibetotnbtbefelbentetenkanbelcöabtgöenj beCochemiiatseenleben^
bigöbtngö / bemanttre ban een ronbe tooim/ ban t fatfoen ban een ^eecölupfe/
enöe alft öem aen öe boom begeeft/is ban fo^m als een blope/öoetoel toat klepnöer/ en
toaüban t ^aebt ban öe too^m / enbe be longöfkens ber&en baer upt / toelck 5ön als
é^^m / enöe berbullen een gantfcöen boom / enbe ötelen töupn ban <5repnen;
komtban een bltefken/toelck komt ban be too^m felfs / entstott/ enbe b^ett^t btt
5aèt boo|t/toelck feer mentcöfulbtgö ts/en berbult een öof ban öonbert planten tn een
iaer/fobatmenttoeeoftb^pmaelsb|ucötenbaerbanfamelt/toeIberKaenbebant\'gene
göeculttueert too^btjen too?bt niet berplanttn bocöttcönocö kouöttoeöer;öe boomen
tooiöen tn o^öer göefet alsöetOöngaeröen/enbe toieröen géöabent enbefcöoon göe^
Öpuben 5 öoe be boomen berfcöer 3ö«/Öoeöet <©repn beter ts enbemeerber: öen boom
mioet betoaert too^ben boo? btberC^eongöebierte /bteöem contrarie 5ön/enbe banbe
i^oenberm/batfe t \'grepn niet en eten: öoubm bie tcöoon o^binaerltjck met be BoOfen
öeerten/om bat fp facöt Wi: too?bt tn fpn fapfoen berfamelt met groote boo^ficöt / öat
niettoecökome/omöieteö^oogenenöeteöooöen. ^enieutoeïDarcn öaer ban boo?t
5Öekomen 5önbe / toojben be boomen göefno^t/ be moebers komen öer boo?t / enöe
too^öengeöoot met kout toater/enöetooiöenupt-g^ieptinöefcöabutoe/enbeö|oogp
3önöetnnieutoe potten geöaen/öaerCe öie2.enöe^iarentnbetoattn:oocbooöenfpbie
met af&öenbaer ober getopt/ett baer naer met toater befpioept;baer3ön nocö anöa
manierenban booben/banen geeft (bogoeben <6repn niet; öaer is beel bebiogös in/
toantfpberbalfcöenbe Cochiniliambeelberlep manieren. Snöe^^iobincie banTia-
fcaiatoo?ötfet\'öee!ejaeröoo|berfamelt/enbetsbealöer-®nße;öaer tooiöt öet Car^^
meejngöctnaecktboo|öefcötlöersenbeboo|beb?outoenjenöeöeingeb0o|neentotl:s
lent fecreetniet ontöecken/öoe öatfeöatöarbtmakemtoert oocbergaöert in Choiuia,
Guaxozingo,CaIpan,TranguyZ,Manalas,enÖelee^ enÖeÖOOgÖ Mcfteca, enÖe in Öe
boipen ontrent Guaxaca, Tecamachaico, bocö tn Tiafcaia baltmeet / alsin alle be
boo?-noembe plaetlen.5^aer 30« bier fooiten/een bie geen goebe bertoe en geeft; toelck
toilbtis i b\'anber bie fonöer öabenentoaft/enbe is Itoartacötigö toilöt; enöeeen
bergöacötigt/bielebennaem gebèn ban be Chichimecas,cnbe öoo? öefe ö|p gemengt
met öe gocöe/plesen fp öe koop-lieöen te beö?t\'egöen.^efe boomen ofte Tunaien bien^
QÖeneenrooöeb?ucöteboo?t/öiegöegetentoo?bt/enbebertoetoepiflê/inboegöen/bat
bietniet en toeten/mepnen bat men bloebt pift / en foosön eenigöe ^^ebecönen beö?o«
ööengöetoeeö/öieffecreetnietentotaen. ^e 3nöianenban Nova Hifpania 3önlar Acoft.1,4,
groote toienben ban bloemen/enbe bät meer als eenigöeanberenatien ter toereibt/ en=«
beaïfooöebbenle booieen götb?upck berfcöepbenrupckerkens enbekranfkens ban
bloemen te maken/be toelcke fp baet; Suchiies jeeten/enbe makenbiefeeraerbigö t«öe

fïaepc:&oben beMoemert bic baccban ^paegnim sijn gficb^a^t/fiebben tp baer batt
bcelöcebanbc foo|tcnycn bupfentbcclep bccfcbcpbentbeben; cnbc bacc onbcc eenigbe
ban e)?ceUenten ituck/als baee 3ön bieban eenboom boojtrkomen (bie ban fommi^
Fioripondio gfjenocmttojo^bt) öieanbecfii göeen b?ucöten geeftató aïleen beboo?^
bloeffemen/bie gcootetsönaïs Eelien/enbe toaffen opbe mwieceals be tocjckeme;/
gamfcö töit/enöebben ban binnen biaepkenisiaïia beHeïienj bloepent\'göeöeele Jaee
boo^fonbec opöouben/öcefteentoonbecbelicaten reuckin be koelte ban bemojgöen^
ftont.<0oc Coo öouben be 3nbianen in gcootee toeevben een bloem biefe öeeten loiofu-
chii,batstefeggöen/i^ect-bloemiOmbatlebiegöebaenteöceft/enbangt:oottenietbeel
ibid c.i^. minbeeis. Wt Nova Hifpania toecbt oock göcbjacöt Liquedamber, Öebbenbe befe

^Iobincieinbefe<i5ommenenbeliqueucenbobenanbecgcootboo?beel4ebbenbeeooc
bangöeïöcken menieöte ban matecien tot pecfumen/enbe mebecijnen/gbelijck baee
10 Anime,toelckbanbaecbpmenicöteb30|ötgöeb?acöt: IJet Gopaienbe Suchicopai
(göelpck alö Storack enbe IBiecoock) öeeft ejcceltente opeeatien enbe feer feöoonen
reuck. befgöelpck^ön be Tacamahaca enbe Caranna,feeemebecinael.5B>\'iïlie öiemen

becnii0i.Banbemenieöte ban öet gcootebee / als ^tietenen i^oepen/ füllen topbp am
bete occafie fpieken/ban be menieöte is öiec licöt bp af te nemen I bat Acofta betöaelt/
bat inöen jave 87 baecbiecen t\'fefticö bupfent enbe ettelflcke ö«Pben inbe blote ban
Nova Hifpania toiecöengöefcöeept.Boo^tsfooöeeftmcn in Nova Hifpania menieöte
banBogöelenbane]ccelfentebeerenofteplupmen/toelckeefpnicöepötin Europa niet
göebonöen ttio^öt;göelöck men fien ma^aen öe beelöekensbie ban plupmen^e^
maeckt 3Ön / öie ban öaer gebracht too^öen / enöe een beetoonöeringö ^ een peöee
beroojfaken/öat men met Boi^el-beeren een foo öelicaten toerck maken kan/öat öet
gantfcö enöe gaer met öet penceel ftöönt göetrocken te toefen.

gnfumma/Nova Hifpania isecn ban öe belle l&^obincien banbe J^ieutoe Wt^
relöt /enbe bequaemöeom te betooonen / ingoeöetempie/abunöantie enöe b^ucöts
baeröepötbantarbje/ Maiz, enöe l^ee/enöeanöereöin^en öie tot öet menfcöen feöen

bonöentoo?öt/fooisnocötan$ tfilber öaer öet ojöinarift/bantoelckebeel goeöet^^

nen tooiöen gebonöen.5©e |^?obincien ban NovaHifpania,gelöck als öeteen uöien^
tieis/toeröenbpöe^paegniaeröenberöe0ltinöet^rt5-bifoombanMcxico,öea5ifi

öommenbanMedaoacan^enöe ban los Angeles, ofte Tlafcala j ban Guaxaca enöe
ban Chiapa, enöe öe <0oubernementenban Panuco enöe Yucatan, metöe #|obincie
banTabafco: toelckebcröcelingö top oock in onfe befcöiöbtngöefwlfenbolgöenj enöe

tlan, Xilo tepequc ettîje Pami co Mltkt Öe mfJt göeïegöetif ßC; enöe naer rîîaeften
Mataizingo,naeagöeIegöenl>|J Mexico, enöe Cuitepeque, alöer-berft öaer af gfiele^
QÖen:naerf)et «SoftenTezcuco, naeft aen Mexico gbeleg^en^naerliet^upöt-ooßen
Chaico, meöe aen Mexico .enöenaer het ^upöen eerft Suchimiico,enbe öaer aen
Tiaiuc, enöe tuffcöen het <^upöen enöe ^upöt-toeften Coyxca, enöe Acapuico
berft af naer jjet ä>upöen gfjeleghen. ^e Voican tio?en öertjaeït /10 een bergh öetoaS: d.41 ^c
fen met Cpp^eften/Ceöien / ^ön-lïoomen / enöe een foo^te öan Cpcken / feer hoogfje
ftoomen /enöe öan ejcqutó hout. Cnöe öe <©o?pen öie aen öe l^ooibt-3tiöe tsan öen
Volcan baUen / befjoo^en tot het 25iföom öan Tiaicaia ^ enöe öie aen öe ^upöt-shöe
ballen /tot het ^rt3 biföom ban Mexico ; enöe fpn belöen 3ijnfeer biuchtbaa / öooi
öienöaer (Cartoe toaft / enöe Cottoen ; enöe t\'bolck öatterbjoont fp^eeckt öe ^ej«^
caenfchetale/enöein Tepexcobalt feer goet ^lupn/bJït enöe Criftalijn. ^efepiaetfe
ïSöhele^enaenöeboetbaneenbergö/öantoclckeeenpïepnbeöint/toefcklooptKaer
Chiautia, een^oip öaer C0tt0enb30|ötberfamelt enöe Maiz;ijsheet lanöt/enöebet
reghemöaerbjepniöhin öat quartier /enöe op t\'gheberghtesön boomen öaer öe Ani-
me bankomt/toelck mennoemt Copai;too?ötbergaöert in öemaent ban Novemb.
toanneeröere0henboo»-bpis/fni)öeninöeboomen/toaerupthetbiftiuerenöeharöt
too^öt. Sin Ococian,toelc een^o^pijSöieban Chaucia onöertooipen/genereenfp baer
methet30ut/ öoo^eenput ötefeöaerhebbenban 30uttoata7toelck feergoet3out geeft;
banhier gaetmen naer öe biefenoemen Contecomapa, enöe Guaitcpequc;
öe intooonöerenfp^eken öe Miftefetale/ öaer is een berghbieiafpis geeft /bieeen feer
ejccellent groen couleur heeft / treckenöe naer het Porphyr^ hebben feer beel Maiz, ghe^
löck bie oock ban Patonaia, toelckes bolck is ban öe felfbe tale: enbe Tecomoftia, m^
öe Pu da, toelck tot het a^ifbom ban Guaxaca behoo^en/baer Motezuma «0arnifoen
bielbt/enbebe oo^logbboerbeteghen Tutepeque, toelckeen groote ^^^obincieisban
t\'booi-fch?eben i5ïfoom ban Guaxaca, enbe ftrect tot aen be |>upöt-^ee / enöe t\'bolc
is ban een anber tale. Ban hier komt mente Caftia lefthieft leguen, latenbe tuftcben
bepben leggen be Amnifcos,bie tuffchen befe/enbe bieban Omctepai onber-fchepben;
enbe baernaer komt men te Tucuiaia ttoee leguen boo^ber / baer goubt mijnen 3iïn/
enbefeer goebe 3aep-lanben ; enbe hier beeft be aerbe bp naer ttoeemaels ter maenbt/
foo batbe Inbianenhier gbeen bupfen metmueren en boutoen/maer leben in hutten/
biefe noemen Boios, teegh enbe met ftrope gheöeckt / enöe ban foöen ban aeröe ghe^
maeckt/om meer befchut te 3i)n tegben be aerbt-bebinghen/ghelijck öe erperiéntie ghe^
leert heeft i iS foo naer öe ^upbt-^ee gbelegben / batmen het gheeupfch ban be ^ee
öaerhooit/ enöe alle öefe toegb naer het ^upbt-ooften ban öe Voican ban
Mexico àf tot Tucuiaia enöeöe^upöt-Zeetoe;enöèhierfcheptfichhet ilrt^-biföom

ban Mexico, banhet :25ïfbom ban Guaxaca. Ban be ^taötban Mexico keerenöe
naerhet ^upöen/3ön gbelegben öe blecken ban Coaucruaguacai, Acapiftia, Guafte-
peque enöe Autepcque,bieben®arquis dei Vaiie toebehoo^en/elf leguen banMexi-
co gelegen/feer goebe plaetfen/in h^et lanbt/enbe gbetempert boo? toateringhen / toaer
Maiz enbeCottoen toaftjenbe beel bloemen enbe î^oçfen feer toel rieckenbe ban biber^
fche foo|ten:öef q^laetfen 3i)n neffens öen anöeren gelegen/en Érhepöen baer Itmiten ban
het bupbennaert^upöt-ooften/tot aen beboet banbenVoicanjenöeöaertooiöthet
befte ^upckerbangantfch NovaHifpahia ghemaeckt/leertoitenöeöarötin b?pofte
bier ingeniös Öie Öaer 3ijn : enöe Tkpa heeft bergben enöe öalen/enöe beel bioots ï^aer
5Önocrckgoubt-mönen/biebe Snbianenbearbepben/ enbegebenbertribuptbanin
ftof.\'^e #?obittcie banCuexco heeft bele enbe goeöe^ójpen/baer feer goeben IJonich/
ÏBas/^?oot en Cottoen balt ; en öaer onöer legt öeblecke ban Zu mpa ngo met H rtjcs
kefilber-mätten ban Martin de Yerbo,enöe GonçaioCerezo; bit lanötloopt naer A-
capuico toe/een haben banbe ^upbt-^ee:heeft beelboo?name loipen / toelck altot
het^rt3-bjröomghfhooien. CreckenbebanMexicona Atiacubaiat\'gheberghtcop/
komt men te Aiapulco enbe Xaiataco febenieguen ban be ^taötjcnöebanöaer komt
men aen öe ^diobincieban Tiaxco, baer feer goeöe filber mönen $ön / enbe een tooon^
plaetfeofte^oipban ^paegniaerben/bienietanbersenöoen / öanfiïberuptöemö^^
nen te houtoen/te fmelten enöe te refineren/enöena Mexico te brengen om öaer gequin^
teert te too?öen int fmeït h«pö;00c 3ijnöer goeöe aöers ban pfa/en men repft öaer öo0|
naert ^upöt-toeftentot öe ^upbt Zee/enöe tuftcben bepben ^n beel 5^o?pen enöe

^lobincien /a!tot|)cfc Ms-Möombefjoo^entie. mepfettbe ban Mexico naer Atiaca*
baya,eevgbpkomttexaiataco,rcbept bemcm anbm tocgb af ttacrt Letten/toeïck

iuca , 10 tm gvootebaUepe /enbe toel betooont ban bolck bte be Ocomife talefeeken/
negben leguen ban Mexico J baeesönfeee goebe toepben/ metbcelbouto-bupfcn ban
bee/ bieick lêee bemtentcbfulbicbt tö / gbelöck ban tn be ballep ban Atzompan ee^
nen Diego Munnoz de Camargo boo? fpntnbuötie ttoce^cöapen tnbentöbtban
töten tarett beeft göeinnlttpltceeet tot beerticb bupfent toe. 3ln befe ballepeban Ma-
tcizingob502ötbeetb?00ötö göebacken: een anbere toegö fcöept bent naert Supbt^
toeto/toelckloopttoteenblecketoelcktoerbtgöenaenttTuxcaithiÉhan,enbettoaelf
leguen berber tot Maitepeque : baetgoebeftlber ntönen5Öttontbeckt/ enbetoojben
booiüabenbetoiocötalöbte banTiaxco; enbe ban ötertrecktn«n naerbe
Xtt öooit\'^upöt toeaen/enbeBaett-fupbt-toeften; enbe tuacöen bepbensönbeeJ
^o^penenbe ^lobmcien al tot bet Sfirtj-biföom beöoo^enbe. Banbe ballepe ban

Macalzingo komt men te Yxcalauaca, bOO|t fließen enbete Taximaroa, toelcktö
ban be J^^obmcïe ban Mechoacan, berticö leguen ban Mexico , baer balt beel
Maiz; enöe baer 5ön aberen ban pfer; enöe öiee fcöept ficö bet ^rt3-btföom ban
bet25iföomban Mechoacan; men repft ÖOO? Öefe toegö naer ZacatuiaenöeCoiima,
patenöe öoo? alle öe |^?obmcien ban Mechoacan , öte beel 5ön / enöe komt tot
öe J^iobtncie ban Nova Galicia toc. l^an Macaizingo kcerettöe naer öet ï^ell-
nooiöt toeften/söuööelegöenöe s?Bo?penbanXiquipiico enöe Chiapa, öte met öe
Mataizin gos f onfineixn enöe leben ban Maiz enöe Maguey. Creckenöe ban Mexi-
co naer öet j^oo?öt toeften naer Efcapuzaica enöe Xcnayuca, komt men bter leguen
ban Guatitian,ban toaer men treckt op Atcxepitj baer öe Iteöen bp lanöt-boutoin^
göe leben; enöe ban öaer komt men aen öe |^?obtncteban Xiiotcpeque, bte fcöept
met Xecótitian ettöe Chiapa: ^e#?obmcteban xiiotcpcc tö meeft betooont bp öe
Batietoanöe Otomis, toelck eenbolcktö ban klepnberftant / btlepnenöeblooj en
men kan öaeröe meligte gualgck tn-plantem oock öebbmfe ec^ko?te ^ Öaebe
tale / öie qualöck kan begrepen too?öen. ^ bolck tö anöerö arbepöfamer alö ee«
nigö anöäbolck ban Nova Hifpania. <em naert |^oo?öt-toeften fcöept öet fi®
ban öe blecken tot öe |^?obincie ban Mechoacan beöooienöe; öoo? öien öet beel
loipen öeeft öie fubjectjön aenbe i^ooft-<0taöt; enöe eenigöesöngöetempert: l^ee^
renöeban Xiiotepeque nat\'j^oo?öin/iö gelegenöet^o?p Tula, toeicfeer goet iö /en
fp^eken al O to tnis,en lebenban saep\'lanöen/en beöoo?en al tot öet^rt3bifbom.Crec^
kenöe ban Mexico naer bet i^oo?öen / komt men te Xepeaquiiia, enöe ban öaer te
Ecatepequcenöe Atotobilco,TulanzingqenÖeÖe|^?Obincie ban Metztitian, böf eti
ttomticöieguenö0O?t\'quartierbanXiiotepcque:gnMczitianbaltfeergoet Criftas
ïnn-^fupn/göebonöen öoo? Bartholomcus dc Zaratcl^egeeröerban Mcxico: öaer

toojöt feer goeöeftof ban Cottoengöemaeckt; enöe öaer 3ön pfer-mönen öiegöebene^
ficeert to02öen; iö gljetempert lanbt/gefonöt/ met fraepe riebieren enöe fmaeckelflcke

Snban ^P^utk enöe Tupax, toelck iö öe riebiere Tax pa,tegen ^tïwöet^planöt d e
? K ^ hT^oo2öt-ae/WfonbtlLanbt/öoo? öient beet tö op öecufte/enöe leegb.

Sa/ÄC ffl , etiöe ontrent öe toegö naer Veracruz pe fcögJt bet
r^SsSpeqS tot Tlafcaia^enöeiö ban öe <atomifcöefpiak^3n

leguen banMcxico, enbebte ban Tafco ttoee m ttointtcïi leguen ^ bieban Yfmyquii-^
po ,toelekbanlo0t3ön/ttoeeen ttomttcöieguen îbiebanTaipuiàvabicrenttomtirbî
bie ban Temozcaicepequeacbtbien leguen: bie ban Cuitepeque ttoee en ttomticb;
bieban zacuaipa ttotntï^: bie ban zupango beeettcb:bte ban Guanaxaro fefttcb ?
bteban Comaniafebenban Guanaxaco:bteban Achachicaaebtbien banbe ^tabt de
los Angeiesïbie ban Gaucia ofte Zumatian,enbe S\'- Luiz de la Paz; enbein alle befe fuis
Ienmeeeal04ooo.^paegniaeeben5ön/biemetfhbufti:ie enbeaebept opbefe mijnen
pafiûen/toelckealle5gnbanfilbee/uptgenomeneen/toeleki0banlOQt/alsboo^ept

Befchrijvinghe van dc groote Stadt Mex i c o , wêlck de Mooft-Stadt is vaü
gantfch N O V A H IS P A NIA.

DC principale i^ooft-^tabtbangantfcö Nova Hifpania is be ig>tabt Mexico, ^^^^^^
be toelckeeertöbtsbpbeSnbianentoierbt gljenaemt Tcnoxtirianofte Tenuch- ^
titian : toclcfe anbere beranberen in Themifthatan : 30 ^ele^jen op be booglïte
bannegljentbiengraben en eenbalf bp J^oojben be Hinie: (Herrera fegbt eibers in , , .
fpn l^iftoiie batfe kgjt op be boogljte ban ttointicö graben tot ttointiöj enbe een
Öalf/(enbe bit komt met be kaerten enbe biOaiitien ban anbere beft ober een/enbe
beeft be lengöte ban bonberten b|p graben op ben j^eribiaen ban Toledo, foo batfe
bertcJepbenisbanToicdoboo? eenrecljtel.inie i74ö.ieguen, toelck 3Ön acötup^en
bp be éon. ^t ^tabt is gamtcl) om cingelt ban fo^toater (Cortes fegijt infpn
ttoeebe relatieaenben iliepfer /bat be â>tabt is göelegen int^out-Éack) öoetoel een
toepnigö b^abbicö/ foo bat be in tooonbers baer ban niet en b^incken / maer b?en^
götn ttoater in be ^tabtbaneen möïe berre boo? feker riolen ; enbe oock biengöen
fp t\'toater in Canoas enbe fcöuptjens. ^00? bien be^tabtin een Hack legöt/fooen
öeèftfemaerb?pin-kompenoberb?p Calföen. ^eeenekomtbant\'ïï^eften/ecnöaïf
icgueiangö/ bettoeebebant i^oo^ben/belengöteban een legue; naeröet «Soften
en is göeen Callge / ban alleen Canoen om baer aen te komen ; naer t\\^upben is
be berbe Calföe ttoee leguen langö / baer Cortes enbe fpn bolck langös in be ^tabt
quamen. <^nbeiste toeten/bat ö^ïetoel beLaguna baerMcxicoin göelegöen is/een
ftÖÖtttte toefen /sönnocötansttoee/enbefeerberfcöepben/toantbe eeneisbansout
ofte b?acki0Ö toater/bitter enbequaet/enbe baerntet en groepet/nocö ßeen bifcö ter toe^
reltin enbaltibe anbere iSbanfoet toater/toelck bifcö boo?t-b?engöt/ ôoetoelklepu^
öetjout Éacktoaft/enbeminbertnaer betoinbtbieber toaept: ijet foet Hack legöt
öoogöer 5 foo bat Ipn toater balt int foute (mbe niet ter contrarie / als fbmmigöe mepn-
ben)boo?fesoftfebenopeningöenbieinbeCallöe5ön/baer b|uggöenober leggöcn
ban öonbt feer llerck enbe bieebt / öet ^out-3iack is op eenige plaetfen bijf le-
gucn bieebt / enbe acöt oft töien langö / enbe in ben om-loop meer ban bgftöien.
^et foete Hack is pmmers (00 groot : enbejgn bepbe int om-gaen meer ban ber^
ticö legucn, öebben ban binnen enbe op ben oeber meer ban böfticö bo^pen / ban
toelck fommigöe toel bgf bupfent önpfm öebben ; enbe eenigöe tot töien bupfent;
enbe Tcfcuco toas foo groot als Mexico : ^\'toater toelck balt naer beleegöe plaet^
fen / baer öet ftack is / komt ban be bergöen af loopen / toelck leggöen in t\'göe^
ficöt ban be ^tabt enbe baer ronbtom > toelck toater boo? bien öet komt op een
^alpeetérigöe gronbt / too|bt 50ut / enbenietboo? anber oo?fake/ als eenigöegöe«
looft ötbben, <ï^ntrentbenoeberbanbit Hack toerbt beel30ut göemaeckt / toelck
een grooten öanbel geeft, ^aer 3ön o?binaris toel öonbert bupfent Canoen in / ofte
barc?;kensbaneenftuck /toelck 3ön ban fatfoenalseen toebers ^otltl biebelnbia^
nen noemen Acaics ; txt ^paegniaerben upt göetooontenoembenfe Canoas,ais men
bie öeet inbe eplanben. ^tabten öeeftnu foo beel toatersban binnen niet allfe
toeleertöbtsöabbe/tmtöbebatnocöijepbenstoas/toantöetoaterenensönniettoe^
ber göeopent / öoetoel be Öraten final 3ön göebleben enbefeer lanck. 3n elcke open
plaetfe toerbt bp naer alle bagöe merckt göeöouben ban alberöanbeeet-^^aren/
foo mt)t intooonbers niet berre en b^oeben te loopen om öaer öupfen te boo^
lien: boben befe 5ön baer b|p p^inc^^ie merckten / baer feker bagöen in be îî^eke

groote&ctaïtsanInbtattentoe-toopt/omtcUoopeitenöc berkoopen. ^eSntstanm
noemen öemetcktenTiangiiyftii, enöeöe ^paegnïaeröen noemenfeTiangucz, fouc
öeeöenouöen naemteteanöevm 5B>eeene Tianguezofte mercktismxatciuico,
toeïcH een bter-kante plaetfe i0/aen öe öip sööen om angelt ban gaelöerpen enöe ten^
teii j mtmiööen ban öeleplaetfie (tnelck een ban öe groottteöer toecelt) üaet fjet ge<
ricljt/enöe een feer fcöoone ƒ ontepn öie öe ^»paegniaeröen öebben göemaeckt: öe an^
bece legöt binnen Mexico, en too|ötöeöenföaegös genoemtei Xianguezde s» luan,
toelck oock een groote plaetfe tis > foo öat m öefe ttoee plaetöm toel öonöert öupfent
menfföen öaer können laten met öaer koopmanftöappcn.^e öei^ie merckt too^öt ge^
naemt ei Xianguez deS\'-Hippolito, (toelc?k öe#atroon tóban öe ^ïaöt) altoaec
^Boenföaegöis enöe ^ortDteröaegös merckt tooiöt göeöouöen 5 öaer fulcken ontalltjc«
ken boicktemercktkomt/öatmenöaer gualöck keeren ofttoenöenkan.eickberko0i
per toeet fpnplaetle j enöe elcke foo^teban koopmanfcöappeöeeft fpn quartier fonöec
beranöermgö^^mgjmï bte ban ö&etotcöt ofte groote beaommeringösön/l^
be kantban t toater tn be Canoas. ^e anbere bmgöen bte opbeCemerckt tekoopko«
men/toaren öter te langö ottt te beröalen/toant alles toat ban aeröe / öout /fitber/ enöe
gouDt göemaeckt kan too?öen/komt öaer te koop /beneffiens alle anöere koftelpcköc^
Her.defcr. ötu/ ctc Ju öcfc ^taöt 5ön toel bter öupfent boiö&ers ban ^paegntaerben/enbetoel
berttcö öupCmt ƒ amtlten ofte meer gnbtanen j tn be bter quartieren baer öe ^taöt
bant ouöts in beröeelt toas/öieöeöenöaegös toojöen göenoemt S\' luan,Santa Maria
la redonda.San PabIo,enÖe San Sebaftiaen, enÖcThatelulco iSÖ^P?incipaeiÖe quato

tier / toelck nu göenoemt tooiöt s» lago. ^e i^onincklpcke 3fiuöiemie enöe öen
Bice-i^op öie öaer inpjeööeert /öeeft in öefe ^taöt fpn tooon-plaetCe; als meöe öe
anöere<0üciers ban öen itoninckrenöe öen it>toelban öen 1rt}-bi6cöoptsöfec/b»k;
onöer ficö öeeft boo^ Suffraganen öe a^ifbommen ban Tlafcala, Guaxaca, Mc-,
choacan , Neuva Galicia , Chiapa, Yucatan, Guatemala, Verapaz, enÖe Öe Phi-
lippinas. ^e Catöeöialei^ercke toierötbegonnenbp Cortes, enöe boo^ts o^gße«

In öe Staötban Mexico 3gn öiberfcöe Clooftersban dominicanen / ƒ i^cflca<
nen/2tuguöi)ner/öe Compagnieban 3efus/ Carmeliten I la Merced, l^arboetfe/ör«
enöe töten Clooüers ban Bonnen: Cen Bniberfitept öaer feer öfteleeröelöck alle
bip konten enöe fctentten göeleert too^öen: enöl anöer Kollegien enöe i^oftn^
len: bobm öefen fooipnöer nocö toelöip öupfent Spaegniaeröen öie in öe omliggen«
öeöoipenonöer öe jnöianen tooonen i enöe in öe boo?fcö?eben l^^obincienfulien
toelttoee öonöert enbijftiföboipenbanjnbtaneit toeCm/enöeinöefelbe/alsm^em
öe Eanöt-öupfen (öie öe ^paegniaeröen Eftancias noemen / enöe toel fes öuf^ent
5ön) meer öanb^ öonöert öupfent inöianen öie onöer tribupt fitten / énöe meer batt
öonöert en böfticö Cloottersban ö^onnicken/enfcöolen ban !^apen /ombeanbia-
nenöet CöliÖengöeloof te leeren ;beöalbenbe Padrcs banbe^)ociet^tban3efus/
enöeanöereöner-linglien: oock foo öeeft öe 3nquifitieöaerrefiöentieöier.2lengaenöe
öegöeöalte ban öeluci&t in öefe Staöt/öetreöftentöaa: op öefelbe tijöenenöonöen
als in öe anöere quartieren ban Nova Hifpania, öocö met be ^ooibe toinbt bes
abontsenöenietöesmoigens: maer ban ütto^gens tot\'sabonöts iS öaeröelöer enöe
klaer toeöer. ^es abonts foo beröeft öem aenr i^oo^öen op öen bergö dc Tepcaquii-
Ia een legue ban be^taöt/ een feer öupöertoolc^e /enöe in koeten tflöt met groote
toinöt enöe ö^aepingöen kijmtfete Mexico : enöe om te fien oft öet regöenen fal/em
beöoeftmen maer te mercken oft öen bergöboo?-fcö?eben göelaöenis /toantött is
ban fekeröatöet regöenenfal. Cen tijöeöatöet regf^t/isöet in Mexico lufhgöenöe
ÖÖefonöt / maec^tfraepe moigöen üonöen / enöebocötigöeabonöen/enöeöenacö-
tengöeöarret enöefcöoon toeöer. Jnöe maenöen ban November, December, la-
nuarius,

toeöermaeckt/enöenietenregöent/elckêöagööesabontsalsöetplagöteregöenen/
foo beröeftöem een öiaep-toinöt in Mexico, enöe göelpck öet Safpeetricö lanöt
10/ foo biiegöter foo öicöten dof/enöefoo öupöer / öat men bp tooien malkanöe^
rennïetfiencnkan / enöeöuertöengantfcöen abonötgöelpcköen regöen/fooöatitt
fpn plaetfe feöönt te komen i öan öenacötcn als bóien m Ö^lber. 3!^efe ftof ts
feer ongöefonbt/enöe öoemen naeröer aen Martio komt/enöet\'lanöt öioogöer ts/

besöbe/enöebeeïtebenbaeeafi foo öatbetöangoetisbupten Mexico te toefen:befe^
b?aep-toinben enbe öofen 3ön geneeaelbooi gantfcb Nova Hifpania tee tijben ban
iieb?oogbten / bocb en sön foo fcbabeïöck niet als in Mexico: bie inbe ftabt op tmv
öbefontbepbt toiUenSeben/en gaen bes abonts niet upt/ maec flupten öaer beueen mbe
benSers bicbt toe/enbe foofp bocb beabont-ïucbt toiUen gjenieten/foo gaenfpiniiaer
boben enbe intbeibt.

TTbefenbebbentop aen gevoertbemenicbtebanplaetfenbieontrent be ^tabt
V Mexicoieggben/fullennueenigbebanbe p^incipaelüeplaetfenbelcbiöben/onbee
be toelcke upt-munt Chuiuia,toeïcke een gcoote biecketoas inbooi-tööen/ enbebp , ,
naer foo groot a!s Mexico felfs i enbe toas beboo^naeniöe ^eerfcöappöeban Nova ^
Hifpania naerbcEepuMöckeban Tiafcaia,enbe berre be berm^eröebantoegenbaer

feer bolck-röcke ^tabt/göeboat opeen fcbooneplepn/ met ontrent be ttointicb öup^
fentbupfen /enbe toel foo bele ïanbt-öupfen baer om ber / (toeïcke fp noemen Eftan-
ci as,) mtt beelfcböone Coo?ns op be tóeken ofte Cempelen/toefc menfegbt toe! foo
beel göeto£eate5ön /aïlfer bagben int jaer 3ön ; foo batter naert\'feggben ban beie/toel
fes bupfent kinberen ban bepbe fejcenjaerlgcks gbeboobt/enbeben ^f-gobcn op-gbe^^
oi^t toiaben : totabt gbcgouberneert böo? een Capîtepn bie bp be üepublique gbe=«
koien toiert/en met ben ract enbe abbgs ban fes Cbelen enbe bp-ftanbt ban baaî^ise«
Kerstbooibienfpnietsbooiennamen /banbaerfe eerft ober baabenfjabbenrnrelis
eieufa toöfe^ toaer boo|bpbie|^atienbefe^tabtgfjenaemt toierbt bet^epïigbbom

ban alfe baa ^f-goben. ^aer baltin baer biöriafeer beel Cochinüia, enbe be ï-an^
bensönfeabin^tbaatotallegbesaepe/enbeoocktotöet onba-6buöenbanbee.5^e
mannenenöeb?outoen3önbangoa fatfoent baa toaren beel koop lieben bie togbt
en b?eebt baren banbel b^eben: bet arm bolck kleebe ficb ma rocken ban Nequen,
toelckisbet löntoaabat göemaeckttoo|bt banbe Maguey,enbeberöekeinrocken
ban Cottoen /metranbenban pïupmenenbe Conönebellekens.^aer bielfeagroo^
an banbel met biberfcge bingben bie in be ftabt toierben gbemaeckt enbe gbebonben.

Tezcuco toas mebe eatöbts eengrooteplaetfetoel ttoeemaelfoo groot ais scviiia
tn ^paegniett /bebbenbe toel göeïegöbeftraten enöe fcöooneöupfen/ïsgöeïe^lien op ^^^^^ 4
een p!epn/aen be kantbanöet jout lack ban Mexico, enöe beeft nia te min t\'fca toa^
ta in allepïaetfen ban be ftaöt / toelck öaer göelepöt too?öt boo? biberfcbe riolen ban
t\'gbebergbteaf:foobatbetcenfeerfriftc6etooon-pïaetfeis.

Quitiavacaisgbelöck Beneticn gantfcb in t toater gbelegfien/foo bat öe^pae^
gntaerben ïja noemben Venezu eia ; een gbefonbe plaetfe enbe öaer goebe biftcberöe
balt / men komt baa aen ober an Calföe toel ttointicb boaen bjeebt/enbe toelan fialf
legue langb; baer tooonben eertööts toel ttoee öupfent ƒ amilien.

Yztacpaiapa toas een blecke toel ban tbien öitpfent bwpfen/ balf gfiebout int 3out-
lack/enbe öalf opt bafte lanöt ; enöe öaer toaren öibaféebibers bàn foa toater / met
beel btC^baain ; enbe an ifontepne op ben toe^ö naer Mexico ban goebt toataV
enbeom-cingbeltban fea öooglje boomen,5^efeplaetfefegöt ttoee leguen ban Mexi-
co,enöe fes legucn ban Tezcuco;enöe men aeckt naer öe étaöt ban Mexico langbs
een Calföe/öaa toel acfjt teparöeneffens öen anöaen konnen rööen; enöefoo recftt/
batmaibe poo?teban Mexico foubekonnenfien/tentoareeen kromte bie bet ban öen
beginitebeeft \'l^en öe jööenban öefe plaetfe toas gbelegben Mexicaitzingo,eenöo?p
ban bier öupfent ö«pfen/ai int toata ; enöe Cuyocan met toel fes öupfentötïpfen / al
optbaftelanötgbe!eg6en/reerb?ucbtbaer/gbelbnötenöeplapfant,(Cuyocanlegbtan=ï
öerbalf legue ban Yftapaiapa naer Mexico toeober öeCalföe.)Cnöe Hiuciiopucho

Ibaöttoeï 500* bupfen. ^Befeöjp plaafenbaööen in tööen öatfe nocb i^epöenstoarcn
beelCempelenenöe booqe (Cooitts/biebanberreblincktenoft filbabaööegbetoeeft/
toelckg bföenöaegös tot i^looftees 5ön geapp|op?ieat. ^aa toas geooten banbel

mette50uten: metimaakl: jjet ban öe aecbe/ toelcHalom öaee ontventMtcbtSi
®nt)0ino£öeenbaaenöanöeï/öoo|ö5enttötjbtenb|eebtbecboerttpo|öt

Guatitlan ïegjt btet lcguenbanMexicoienÖeTenyaucatbJeelegucn;EfcapuzaIco
een iegue,a!aentEaekö5eleg6en* TacubaöicötbP^^®^^^®\'
d.j I z.io- suchimiico ts een ftaepe pïaetre gSeleggen m t foete Hack biee leguen ban Mexico
nace i\'^upbeni enöe ttoee leguen ban Cuyocan.

Querecaro 10 een jjlactfe ööeïegfjen tn be |^|obtncte ban Xiiotepcc, baec een
ƒ ontepn ts ban foo geeten toatec / öatfe berfcfjoutoet t\'gfiene öaee bp komt eeea upt-
bloepenöe itmtt beekoeït 3Ö«öe / foo maeckt fp bet bee bet / boo? btenfe göefont ts:
3In be feïbe #|obtnctetS een fontepne banlêergoebttoater / toeïck bteejaeenïoopt/
enöe öe btee ïaren baer aen en geeftfemet een b^op toaters / enbe ban geeftfe toeöet;
bjatec/enöe alt! beeïregöentfootsfp ö|oogö;enöeaïÖ beeï b?oogb toeöer ts foo geeft^
fe toater; 3n öefe ^^obtncte jönbe^ïftïber-mtjnen/en beel mebecmaïe krupben; enöe
aïïe b?uc|ïtenban ^paegnten toaOenber: tis om tenoteren / bat tufiWien bet boip
ban s» luan enöe öet öoip Querctaro, toeïck sönfeben legucn, enöe ttoee leguen
booiöer/ enöe foo beïe ober btoers/ toepben meer aïs fionöert öupfent i^oepen en
«aOTen / enöe ttoeebonöert öupfent ^cöapen/enöe toeï töten öupfent i^eeröen / foo
toonöerb^ucïjtbaertsöatEanöt.

ben öeHmie (Thomas Fuiierfteïtte opöe boogbtcban febentï)ten graben en ttotnttcft
mlnutenj Olivier van Nóort,op febeuÉ^ten graöen/öerttcó mmutcn,) ^es leguen ban
Rio de los Yopes,baeröet ^rt3 btföomconftneert met jjet ^iföom banTfàfcaia,en^
bead|£ieguenîneernaert\'î3DeôettIeg{itbertebtereCitaia,enôeno^bteri^
ber bteban Micia. ^e fjaben ban Acapuico fjeeft een grootemonbt/toei eenmtjïe
^^ toöbt / leggenöe ^upbt enbe i^oo|ben/enöe ban btnnenBeeftfe nocfi ttoee geulen/oan
toeïcke öe eene Ureckt naer öet i^oo?ben/ baer be fcbepm können anckeren ; öe anöere
naer|iet<0oaen/öaeröefcbepenmogöenbefc|)utïeggfïcnboo?alïetotnöen/loopenöe
tn öe tn-bammen öie öaer binnen 3ön/möe men macö öe fcöepen öaer ober öaïen/enöe
berfoecken,^ooöatöefeöabeneenbanbegrootae/rcöoonfteenöeberfekeraeöabenen

isbanbe i^ïeutoe ïïaeereït/enöeoberfulcksaUöbtfeerbebarentsgetoeeïl; enbetooït

nocö ötöenöaegöSgefrequenteerebpbefcöepenbtebanNovaHifpania loopen naerbe
Philippinas enöebanöaertoeöerkeerennaerNovaHirpania.i^et^tebekenaenöélé

6abengöeïegöen/iSbanMexicotacÖtenticöiegucn,(naert\'feggenbanPedroTcxeira
öte öe feïbe faerepÖöeeft)een guaöert enöe feer pertculeufen toegö ober öoogö gebergö^
te/öeplekltppen/enöeontalïöckertebterenbanfcöoonenöeercellenttoaterifeerötcö^
teboffcöagten/enöeeen Hanötöat feer gualöck betooont tS / enöe öet bolck ban ttn
Hanbefomber enbefeer neöertgö. ^^enpaffeerttnöefen toegö b^prtebterenban na^
mejöerïebtere del Papagayo, ötefeertnacöttcöts/enöe too?öt met eenponte gepaffeert:
bertebter de las Baifas, toelcisaïsbe Taio tn ^oitugael/enbeöeefteenfeerfnellenloop/
enöetooibtgfïepaÖêertmet blotten ban rieben bp ben anberen geboegöt/enoegelegöt
opö^oogöe Caïebaffen/toelck be Snbianenmet ftoemmen ober-b?engöen: enöe aen
bepöeöefe riebierenfaetaeïtmenfpnpaïTa^e. ^eöate ts öe riebiere ban San Franci-
fco,be toelcke öoetoel fp groot enbe macötigö ts/öeefï öaer toeööentn eentgöeplaetlên:
öï befen toegö langös is men feer göeplaegöt ban öe Mofquitos öatta- gualijckgöeen
raeöt toe en is/fooöatfeöemenfcöen oock toelöooöen met öaer benönigööeken.eers
mente Mexico komt paffeert menöooiö^ï^^*^g«ifeetfcöap deiVaiie,öaeröeneerßen
conQueÖeur ban Nova Hirpania,Fernandus Cortcfiusbe naem ban boeröe.

farg I fpo. Ick quam van China, cnde landen in Acapslco^ fcventich legucn van Mexi^
co, MTclck is de havea daer de fchepen legghen die nacr Ch/m varen; alle Koop-lic-
den van cMexico brcnghcn hacr Koopmanfchappen nccrwacrdts tot defe haVen^
om wcch te fchepen als voren. Het is een van dc befte havenen van alle de have-
nen van INTw^ , ende daer dc fchepen alderfceckerftc können rijden fonder
cenigerhande dangier; \\rant fy leght onder een hoeck landts, cnde een groot punt.
JEnde hier zijn vier groote fchepcn,te Mexico toe-behoorcnde, van fes hondert ende
acht hondert vaten t\'ftuc,dic alleen dienen tot dc Vaert naer C^/W,cnde wederoms
cnde gaen twee tcfFcns nacr ^clck is over dc twee duyfent mijlcn,endc zijn
ghemcynlijck 13. oft 14. maenden uyt; ende als die t^^\'ce wederkomen zijn, foo
loopcn d ander twee korts dacr nacr wederom uyt, gaen nu feer ftcrck van foidaten
voorfien. Ecadingbkanul. verfecckcren; dat ick twee hondert ducatcn in Spaen-
fche ende cenighe Ncderlantfche Waren die ick der wacrts voerde, weert macck- , ^
tc dacr in t\'landtvccrthiea hondert ducatcn, ende maeck rckcningh dat de Zijde
Waren ende andere Koopmanfchappen die ick in retour heb mede ghebracht, my
hier in Mexico füllen weert fyn vijfcn twintich hondert ducatcn; foo dat hier grooc
ghelt te winnen i-s, alfmen behouden mach over komen.

<5mmtl Spilberghen toaö öicc in t\'jaer i6i enbc accojbeerbe itiêt tm
<5oubecneur/boel»elberelbeacbtbwnöt:öotcftuckenbabbcopfpn Cafteeï; botbfoQ
qualijck öbcmonteect/aïisi men baée nacr beeft betftaen; bat be onfe be felbe plaetfe
licbtelöck babben können importeren /inbien fp gbetoete^ babben boe pet baer gbe^
Öelbttnas. ^efe fcbepen baren öbeu^epnlijck ban Acapuico naer China, in Mar^
tio enbeb^r ontrent; enbe komen Uieber ban China te bertrecken in lunio oft baer
ontrent.

De gheleghentheden van de Provincie van PanVco j cnde de Steden ia tTclfe
quartier ghelcghen.

TA i^tobincie ban Panuco gbelegben naerbet ^oo?ben ban Mexico, toaö eerft ncxAcku

een ^oubernementopbemfelben/öaniiainu gbeinco?po?eerttn bet biftrictban
beaubientieban Mexico j 10 bpöe bijfticb legucn Jangb enoeb^eebt \'^lanbttoelck
ftreckt naer N0va Hi fpania toe / is bet befte; ober-bloebicb ban ïgf-tocbt / enbe men
binbt baereenigö <6out: maer t\'lanbt toelck naer Florida toeftreckt/iöfeerarm en^
beöecbt: enbebaer 3ön toel bijfbonbertiegucn toeegböeermen komt aenbe limiten
banFiorida. Ban Mcxico komenbebebtgf)Peerft be|^?obincie ban Ayotuxtetia-
tan, toelck eertjjtö bol belliqueuö bolck toaö/enbe toierbt ban Don Heriiando Cor.
«es gbeconquefteert in ben jare 1met groote ftacbter ban be intooonberö; ban
öaer komtmen te Chiia bijf leguen ban bei^oo?bt-£ee / toelckeö bolck oock bellis
queus toaö/ enbe qualijck te fubjugeren/upt oo?faken ban öiberfcbe lackenöieinöe
felbe f^ obinciejijn; foo öat Cortes beelteöoenftaööeomöieteober-toinnen. ^e
#>paegniaeröen bebben nu inbit <6oubernementö|p tooonplaetfen/ te toeten; Pa-
nuco toelck bp öe Spaegniaeröen toojöt gbenoemt viiia de Santiftevan dei Puerto,
ontrent Chiia enöe öaer öe riebiere ban Panuco in öe ^ee loopt; gbeboutot bp Don
Hernando Cortes naeröatbp Öie ban Panuco enöe Chiia baööe t\'onöergbeb?acbt/
enöefjaertooonpïaetfengbeöeftrueert;^efe5)taötiögßelegbenopöeboogbteban .
toat meer alö ö?p en ttointicb graöen/btjf enfefticb leguen ban öe Staöt Mcxi co naer
Set i^ooïöt-nooiöt-ooöen/enöeacbtlcgucnbanöê^ee/ neffenöeen riebiere toelcke
ïjet f it-Komen maeckt ban bebaben.

^ettoeeöe ^taötiö gbenoemt bp be ^paegntaeröen Santiago dc los Valles, Iö
gSeleqèenbinnen ö\'lönbtö böfenttointicöieguen ban Panuco naerget iBeften toe.

öeröeiö öe ^taöt s^- Luis de Tampicc,acbt leguen ban Panuco naer fj^oo^t^
öoften/gbe?egbenaenöeÄe-cufte/ban öe Golfo ban Mexico, i^oetoelop öecufte
^anöit\'^oubernementbeeltiebierenjijn/ enöebtberfcbe aenkomften tot Rio de las
Palm? s toe / foo en $ijnfe effientoel niet feer bekent / alö alleen öet^iebierban Panuco,
«nbefpnöaben/toelckoocknietfeergoet ofteleeckereniö.

\'jnMt ^?obmcïe toaren eatötSbiberfcSe groote tooonptofen ban 3lntJtanenï
<1,5.1.^.0.7. aï0 te toeten/öiebe^paegmaeröen noemöen las Caxas, enöeeen anöere göfnaemt
Yxicuyan i enöè Nachapaian, enöeTaqiiiniti, enöe Tiizecuco; al feer betooont bp
iBüöen/ öïe eeriiptsbeel ^paegniaeröen öooöt ßoegöen/bant\'bolfh gbekomen met
Francifbo de Garay, Öte öttlanöt mepnöe te eongutßeeren/öan toas öaer tnbooi-ge«

3nöe J5|obtnde ban Panuco,aïs Oviedo gb^tupgSt / too^öt ^gjebonöen een teec^

elöers in Snötenbmöt
Engcifchc %cn öe i^oo|öt-3ööe ban öertebtere Panuco, bebben öe Spaegniaeröen eentgöe
5>aut-pannen/enöeöertebteretsöaerontrenteenöalf boogö-ïcöootbjeeöt;ögen^

göelfcöe öte aen lanöt toteröengöeCet tn öe bocöt ban öe Goito ban Nova Hifpania,
(SÖnöe t\'bolck ban lohn Ha wkms)m öen jare 15^8; quamen öooi beel tittfalen enöe
ongetïiacks öter aen/enöetoeröenbpöeSpaen&öegeb^acötnaeröe StaötPanuco;

göetupgöen öat öet een toel göelegöen plaetfe toas/ toel berften ban allefoo?tenban
frupten ^ enöe beneSms beel 3nöianen /als öoen betooonöt bp ontrent ttoee öonöert
Spaegmaeröen / beöalben nocö öe ^toarten. ^oen öaer meeße trafpcke met öet
^out/toelckfp makentnfeeckere^out-pannen/ Itggöeitöe aen öe ïlDeft-jööeban
öe riebiere/ enöe een legue ban öe ^taöt 5^efer <6ngelßöen een/ genaemt Miies Phi.
lips, beröaelt öat öP enöefpn göelelfcöap ban Panuco naer Mexico toieröen geboert/
toelck ban öen anöeren fouöe leggöen negöenticö fpaenCcöe mölen / enöc öatfe naet;
ttoee öagöen repfens quamen aen een blecke toelck öe Snöiancn noemen Nohete,
enöe öe ^pacgniaetöen Santa Märia, öaa\' een cloolïerban toitte-flpunnicken is>
öaer na quamenfe te Mcftitian beerticö leguen ban Mexico, öaer een öups is ban
graeuto ^^unnicken /enöe öaer tooonöen ontrent ö^p öonöert ^paegniaeröen / ïbo
mans / b^outocn/als kinöeren. <6en öagö-repfens boo^öer legöt Puchu ca een öeöes
ken/enöeöe :^önenban Pu chuca leggen ontrent fes leguen banöaernaert\'i^oo^t-
toeUen. Cot naeröer ontöeckingöe ban öefe f^iobinct? /füllen top öier bp boegöen
öet relaes ban lohn chiiton, als t\'felbe is upt-göegöeben bp M\'- Richard Hackiuyr
infpn Cngöelfeöe bopagien. Jn öen jareböftöien öonöert enöe ttoee en febenttcö/
(fegöt ÖP) quam ick te Mexico, in compagnie ban een Spaegniaert/ enöe top trocis
ikeiuelamennaeröeftobinciebanPanuco, toelck legötopöe culïe ban öe Bmt-
^ee/enöe naer öipöagö-repfen quamen top in een öaöt göenaemt Meftitian, öaet:
iïiaer ttoaelf ^paegniaeröts en tooonöen/enöe öelnöianen öie öaer tooonöen toa^
\' ten bpöf öerticb öupfent. <©efeplaetfeleöötopreeckeröoogöebevgöen/öiefeeröicöt
met boacöagie befet 3ön / enöe öoipen öie gjefont enöe luftigö 3Ön / en b?us|)tbaer/
öebbenöe fcöoone toater-fontepnen öie öaer öooi loopen. ^e öoogöe toegöeit jpn al
beplant met friipt bómen ban öibeifcöe blucöten / feer plapïant; enöe in elck
öaer top paffeeröen bereeröen ons t\'bolck met pïobianöe. <è«trentttointicö leguen
ban öefe plaetfeiseen anöerbleckegenaentt Gianchinoicepcc,toelceen <0öe!mantoe
beöoo^öt/altoaer ontrent öe beerticö öupfenöt 3nötanen tooonen; enöe onöer öaer
3Ön acöt of negöen £©imnicfeen ban s^ Augudijns ö?ö|e / öie öaereen clooöerkctt
Öebben. öagöen öaer naer fcöepöentopban öefeplaetfe/ enöe quamen tot een
ßaöt gö^naetnt Guaxucia, öaereen anöorclootteris ban öefelbe oiöer^ enöe öaer
tooonen onaent ttoaelf ^paegniaröen. Ban öefe plaetfe boo?t-toaevts begint öe
l^^obincie göenaemt Guaft ecan, toelck is black lanöt fonöa\' eenigö göebergöte. ^e
eeröebfecke öaer top aen quatnen is göenaemt Tancuyiabo, öaer menieöte ban fn^
bianen tooont/ langö ban üature/ enöe t Igfal göefeötlöevt met blaeuto/ enöeö^a^
göent öapi langö tot aen öelmien/göeblecötalsöeb^outoengetooon jijnöaeröapi
te blecöten met linten. \'2ÊIS fp upt öaer öupfen gaen / ö^agöenfe öaer boogöen enöe
pillen met/3öttöe goefcö«"^^\'^ / enöemeeönaecfet gaenöe. 3n öefe Uanöen en ne^
wenfe nocö ^ont nocö Silber inmangöelingö boo? eenigöe ötngöen/ maer aUeen
Som/toelck fp feer groot acöt^n / enbe göeb?upcken öet als een fonöerlingij ^^eöe^
cpne tegöen feecker too^men öie tuffcöen ö^er lippen groepen. Mm negljen öagö-
repfen ban öefe plaetfe/quamen top tot een ftaötiijenaemtTampiGe , toelck een öa^
ben-pïaetfeisopöe^ee/öaernaer mijngiffin^ïö beerticö Cljiöenen tooonen/ban
toelcl^e öe H^ilöe boen top öaer toaren / beertfjien öooöt öoegöen / öetopl fp beficfj

toaren m ^mt tebergaberen / toeickaï betrafgcketöbie fp JdbÖen mtsefepMètfei
is gelegen acntm-komen ban ïieriebier ban Fanuco, toelck is een feer giöote riebier/

enbetentoare een 3anbt toelck legtjt in öemontbanöefelbe/fc£i^cnbanbijfhonDere

tonnen fouöenfe konnen op-baren bp be fellicbntölen.t^an bier trocken top naer Pa-
nuco, beertbien molen ban Tampice, todc^ eertijts eenfraene ^tabt is gb^eeö/
enbe be i^onind^ban ^paegnien babt baer een «Öouberneur; maer 000? bé ö^ri^c^
tie bie be toilben boen onber be Cöliftenen / legbt fp nu bp naer tooett /bebbenbe in
ficb niet ober be tbien Cöiiöenen met een i^iielter. l^icr toierbt ick fieck enbe bleef
bier feggben eenen beerticb bagben/bebbenbe gbeen anber boetfel alsfrupten enbe
toater/ baer ick ontrent fes mijlen berrein t\'lanbt ommoftfepnben. ^m Com^
pagnion tobber gbekomen mtt/ bonbt mp ineen foberen ftaet / upt oojfaeck ban
be ongbefontbeptbanbeplaetfeicnbe bes niet tegbenöaenbeltet ick mp op een peerbt
fêtten/meteenjnbiaenacbtermpommptebouben/enbetrockenfoo boo^ttots\'a^
bontSiS\'a?èeröaecbSfmo?gbenspaffeerbentopberiebiereineen Canoa, enbetoe^^
lénbe aen b\'anber 3Öbe mtk ick alleen boe? upt enbe mitten be toecg / foo bat ick
reebt boo? een groot bofcb ontrent ttoee mijlen / enbe ten laetften biel ick in banben
ban be »übe fnbianen / bie baa tooonben in feecker buttjens ban öroo ^naeckti
befe mp fienbe guamen beur ttointigben upt metbaa boogben en pijlen / eMp^aken
mp aen in baatafe toelck ick nia enbaöont/enbe ick gaf fiaa ma teakenen te ken^
nen batfe mp ban mijn peabt fouben belpen: (toas in bangia om gbegöeten té
ben toaer jjp ma magagljetoeell/toaaomfpb^afben bat bp be pocken babt:) ga^
benmp toatateb^inckenupt an^eneasglasbatbergiilba toas. IBaabanbat
toonbat 3önbe/ b?aegbbeick boe fpbaa aen gbekomentoaren: een#ejcicaenfcbc
beernebiefpbpmp babbengbeb?acbt/anttooo?bebat be Cazique banbieö^ïlben/
t\'felbe gbebiacbt babbe ban skaiiapa een groote ^tabt berticb mölen banbefe plaets
fein t\'iijebergbte baa eenigbe Cö?iÖenen tooonben enbe facka lluguftgner ^m^
nicken / toelck be Cafique op eennacötbeaaft enbe boobt gfjeöagöenöabt ma fpn
bofekj enbet\'Cloofta bab?anbenbe/öabbebit glas onba anba bingben i^berQÈt
J^ebbenbe nu anigbeup^en onba bit bolck öijetoeeft / bebebe Cafique b^agben oft
lek möns ftoacbs toilbe gaen; ick anttooo?ben/ ja. Cafiqueiietttoabanfpn
bolck ma mp gaen om mp te gbelepben/ bie naeekt boo? mp gingben ma baa boo:^
öbenenbepölenbpbebipmölen/totjöatfempbiocötenopbenöoogben toerfj/ enbe
gabettÄp metteeckenmte kennat bat tck baeö foube komen aen een <^tabt baa
Cb?i®ten tooonben / toelck is gbenaemt s» lago dc los Vaiies, gbelegben op blacke
belben enbe omrinsöt met een aerbe toal/t\'gaal banbe Cb^iftenen bie baer tooonben/
en toaren nia boben bebia oft böf en ttointicö / bie be i^oninck ban ^pagnien bo?^
pen enbe inbianen geeft om t\'lanbtinfpn fubjatie teöouben. f ia öebben be Cfci^
fienen macbtiöl^ muplen / biefe b?engöen naa alle quartiaen ban 3nbien / enbe Pe-
ru,alfoofpal^al^oopmanfcbappenop befelbe te lanbe boaen. iiier bonbt ick
mön Compagnie toeber/biebebieell toaren gj^toallbat ick bermoö^t toaS; enbi
t bolck ban be 5>tabt toas fea batoonbatbat ick ontkomen toas upt banben ban
bie Inbianen / boo? bien t felbe nopt tebo?en gbefcbtet toaS; toant 3Ön baa feer moe^
bigöopeai Cb?iÖengbeboobtteöebben/enbeeenauckbanfpnbel te b?ag!>en baa
cenigbbap^ aen iS ; top bleben in befe ^tabt acbtbien bagben / tot bat ick toeba

gjefonbttoiabt; enbe onbatuflcben quam baa een Don Francifco de page, toelck
ben l^ta-J^op Don Henrico Manriques babt gbefonben boo? Capitepn Stn^

rael /om te onbafoecken enbete openen feeckaen toecb ban be Zee kant af tot be
mmtn ban be Sacacecas, toelck3Ön ban befe plaetfe jjonbeaenbe feöifb mglen/
tenepnbe^ 6aa i^oopmanfcbappenlangös bien toecb mocötenb?engben/latenbe

betoecö ban Mexico liggben/ betoelcke fes oft feben toeken repfens is. ^efeCapii

t^n nam mp enbe mön Compagnie/ enbe be refte ^olbaten tot bet gfietal ban bea^
ticb toe torick bP «tet Bem gbebiacbt ^bbe / aibe böf bonbea 3inbianen / bie top na^
men upt ttoee bo?penban befe l^iobincie / ^enaemt Tanehipa enbe TamacUpa, al
goefcbuttas / enbenaeckte lieben; top aocken lbo naer Rio de las Palmas, toelck
fea groot ts/enbe fcbeptöetröfl^ ban Nova Hifpania enbe Fionda banben anbaen^
enbeaeckatbelangbs befe riebiereb|p bagben langb ompafiagtete foecken/enbe
tóeen binbenbe/ toaren top ten ïeöen gbatootiaakt Ijoubt af te fjoutoat/ atbe eai

bïoucmakcn;öaetto|3opöingöentemmbel«tmcmö öpö 3nöfamn aïftöem«
menöe atjer ftoten. ö^en baev mu ïepümtie öoo? öoffcöen / ouct öergfceti em
öe beübelen / quamen top aen öe #önen öan Sacatecas, toeïck öe eöcHÖe #önen
3tjn öan öeeï Jnöten / enöe öan öaee too^öt jjet meefte ^>ïïtjee öö^aeït j enöe öaee too«
nen boöen öe ö?p ljoiiï«eit Cï)?taenen. etc.

d.t,ux. fpaenfcïjemtjlm; öe^taötöan Tiafcaia toas öö^ïe^en aeneen Öeecke pïaetfc/op
n. sciz. öejoogtoöanttointicöa^aöenöpBoQ^öenöeHmie/ meengfjeb^okengSebergSte
öangecfite öoogöte / enöe groote klippm enöe rotfen / öaer Tiaxcaia öe naem öan
Öaööe/totöatöenaem toieröt öa-anöertm Tiafcaiian, toeïck is te feggöen inöaer
taïe/p!aetfe öan b?.ooöt j öoo? öien öe ïanöen ö^ucötbaer sm ban Maiz enöe anöere
ïöf-tocötcn j öfbbenöe groote göebagöten in ïpn öiOrict / toelck beeï regöens enbe
bocöticöepts cauferen/toaer boo? bgfermeettaltötsgoebenijerftbaltban koo^en.^
tooonöen meeft opfterckeenbeöoogöepïaetfen/öie baerom oock kout toaren. San
öet quartier ban Xicoccncaic fpiin^t een berboïgöban bergöen/toeïcke beginnen
»anbe<0oa-5ööe/ enöe ftrecken naer^t l^^eften/enöe maken een langden rug^be/
öooi miööen ban toelckepafteert be riebiere Zahuati, toelck (omtöts ober-loopt/enöe
boerötöe öupfen enöe göefaepe toecö / enöe in öe öellingöen is gö^göen be blecke
ban Ococcvilco, baer be <^paegniaerben baer eerft neber-floegbcn / om befcöutte
too^öenban Maxicatzin öie baer grootfteb|ienttoas/enoberftebanöatöooft-qu^£
tier; öaer naer t\'lanöt beb?eöicöt 3önöe / om öe in-göebo?ene tot politie te b^ngjen/
boutoöenfpöati^ toooningötn opt\'blacke / baerfe nocö ötbenbaecös tooonen opbe

beren öie öaer in göetoaflentoo^en/cratoagiebertoeckt; öitïötbbenöe ^jaet^-öe
fcöoone öupfen enöe anöer eöificien göeboutot naer öe ^paenfcöe togle. %tooo«
ningöen ban öe Inöianen toaren göelegöt in öiberfcöe quartieren / een fteen-too^p
banben anöeren/enöe beel ö«Pfenbp ben anberen met enge ftraetjens/met beel krom^
ten enöe keeren. ^e öupfen ban aerbegöemaeckt/ofte ban öouöt/eenii^ oock ban
Ceen ? meeft leegö /met groote falen ban b?eemt fatfoen: ban nu timmeren be Jn^
öianenoock naa öe ^paenfcöe toöfe. ^efe ^taötenöe l^^obincie toierbt göegou^
tjerneert bp fo?me ban Eepublöcquei fp?aken be £0e]cicaenfcöe tale^ enbe een anöere
tale öiefe noemen Oromitica ^ toegen een bolck toelck fïcö ontreckenbe öe regeringö
ban Mexico, enöe öaer tegöen rebellerenöe / ban bie ban Thkzh toierbt aen-göe^
tiomen. ^it bolck ban be Otomis is een arbepbtfaem bolck / groote ^fgobm-bie^
naers/ bupl/enöe feer b|utaelin öe i^olitw / enöe jjaröt om aen te nemen öet
Ken göeloobe / enöe tooonen geern apart / contrarie als öie ban Mexico bie polijt3ön
mbe feerleerfaem. l^oetoelbe temperature ban bit lanbt ban Tiafcaia fulc^c is/bat
öet bolck ten beel napcktgaet/enöe öie öaer kleeöen/ göeen beranberingö en maken
ban kleeöeren in öe ^omer / nocö in öe Winm; foo öeeft öet nocötans een tempae
toelck kouöer is f göelegöen op em öoogöer quartier naer öet Boojöen toe; enöe bo^
bm op t\'göebergöte toeber göetempert/toelck foo toepnig|buert bat qualöckbier le-
guen inbe toflöe öeeft/enöe töien in öe len^ ; enöe is oberbloeöioö tobt / b?ucöt*
baer ban Maiz, enbe anbere toucöten ban bat lanbt/mbe ban ^paegnien.^pn
ïengöte ftreckt ban öet <0often naer öet Ut)eften met feer beel tooonplaetfen; möeban
be blacke lanben begint em anber tempje teer b?eemt/öoo?(eecker göebergötetoelck
öet lanbt öeeft naer öet i^oo^öen / toefenbe een Cordnicjra ofte bei:bolgö ban bergm/
toelcke al be Itmiten ban bele ^^obincie booHnijben / mbe 3iin be öoogöfte ban öeeï
Nova Hifpania,enöefo5nmi!3jje3ijnbangöeboeleribat öttbe felfbe Cordiiicra ts/

W öefe öeele nieube töeeelt boo^ïoopt / öoo? tjim bet epnbe baer ban ttocb te bjnben
te; enbe tó ontrent be acbt leguen bieebt / ban feer barbt gbebergbte / foo bat m fom=^
w jgbe pïaetfen onmogbeïöch i0 bie te betooonen ofte hanteren: enöe foo regenacb^^
ticb en kouöt/ öat ban ttoaelf maenöen öeb?p alleen gbeb?npckelöck sbn/öe rette sön
continueleöampen/mitten enöe regbenen /foo öat öe ,^onne öaer feiöen bertoarmt:
enöe öefe bergben fcbepöen bet beet enöe f^ouöt lanöt ban öen anöeren / tn boegöen
bat öefe a^ leguen gbepalfeert sbnöemen naer t J^ooiöen öaelt / tt toeten E^^ee-
toaert/ enöe na öebeete laitöen toe. ^en ö\'anöer 3ööebant\'g|jfbergbtebegmtbet
liouöelanöt/toelcktjsigoetenöe^font/ enöeöe toaterenloopennaa- bet ^upöen
ban öe toppen ban bet gbebergbte af. m t\'gbebergbte tö bekleet met boomen / enöe
ombiagteus/ enöe öaer jtjn toilöe\'Saferen/ ban Heeutoen/ Cigren/ tBolbenenöe
Adives (öat3ön toilöe ijonöen/) öte boo? t\'klepne Beefeer fcbaöelöck 3ön/ettöe an^^
öereonbekenöe^^ieren: ^langben enöe Biperen groot enöe klepn; parten / enöe
anöer totlöt; enöententgerkpgbebogbelte / toelck met groote troepen bliegbt naer
beti^oo?öen toe/foo öatmen t felbe Oet pafferen ober öe Havana, ^aer tö grooteap^
parentte ban ^tlber~:ö0önen / boo? öien öaer ötberfcbe metalen too?öen gbebonöen/
^öeren enöe anöere ötergbelöckeötngben; men btnötöaer oock ^lupn enöe i^oper-
rooöt: f gbeboomte öaer öe bergben met bekleet 3ön / 3tjn ^ö«-boomen/ epcken
ban ötberfcbe foo?ten/enöe anöere öaeröe Anime enöe Liquidamber ban komt; enöe
tneemgeplaetfentoo?tMannagebonöen/öocbtïÉtfoetoftebegpaemomtepurgeerén.
JBefenöe een fake om te bertoonöeren / öat op öit gbebergbte feer luüige tooonplaet^
fiCTt 3tjn / öie ban alle t gbeene nooöigb tö toel boo?fien pn / öoo? öten fp lisöben in
r tntööen ban ttoeeejctremitepten/bebbenöeaenö\'een 3ijöe beetelanöen/enöe aen öe
anöere feer kouöe / enöe t \'bolck tooonöt op öe toppen ban öe bergben. t <0^ebergbte

les, öoo2öten bet groot tö enöe ban toonöerbareöt^ofitïe; iö int ronöe omcingbelt
ban een feer fcljoonen bergb / enöe öicf)t befet ban groot enöe grof göeboomte / fonöer
batöaerpetöopen iö alö alfeen t\'öoogöfte öeöfelbeö/ toelck tö een feer fcbarp punt/
toelck t\'meette beel ban t\'iaer met fneeuto beöeckt iö / enöe ban berre fcbijnt bet een
rotö te toefen ban Azui couleur /foo perfeckt enöe gelijck / alö öe nature öie fbuöe kons
nen maken i enöetoeröt gbenoemt ia Sierra deTiafcala, öoo? öien boo? t meelïe öeel
baltin baer limiten. Jöacb^ien leguen intronbe/enbe öaer toeröen feer faeel toilöe
bieren gbegenereert/ enöe oock beel Stieren enöe i^oepen öieöe ^paegniaeröen
baer6ebbengeb:acj)t/enöenutoilöt3ijngetoo?öen. i^anöefen bergb komenbooit/
bebocbticöeöen/lackenenöe moeraffcbenban Tiafcaia, fontepnen enöe feer goeöe
toateremenöeinöetijt ban regenen/toelck 3ijnöe feö bocbtigbemaenöenban April
totrepnöeban Odober, foo komen aUe be toateren/ toinöen enöe tempeeöen ban
bit gebergbte boo?tö/iö mea* ban feö leguen langïj. Inöefe i^?obintie fpn beel ba^
ben booj fiecken. 3n öeriebieren tö gbeb?eck ban bifcb / t\'toelck moet komen öooi
be fnelle loop enöe fto?tingben ban toateren öie öaer 3i jn. Sn een lack toelck feer öiep
töban fbettoater/enöe anöerbaïf ieguetntronöe/ontrentTopoyanco,tögeenbifcb/
alö alleen een foo?te ban ftoarte baegböifkenö/ ban toelck be grootfte een palm langb
3im/gbefontometen/cnöetoo?öenfeergbeeaimeert. 30 een feer aengbenaem lack/
enöe tö ronötom öe kant betooonöt bp öe ^nöianen mtet baer 3aep-lanöen /enöe
b?ucbt-boomen enöe Cochiniiia, öaer beöenöaerfjö toerck ban too?öt gbemaeckt;
enöe kointöoo? öiemiööel jaerlijckö in Tiafcaia toel ttoee bonbert bupfent öucaten;
toant alötopbier bo?en bebben berbaelt/foo balt bier öe alöerbefle Cochiniiia ban
gantfcb NovaHifpania. San Öe manieren ban Öit bolck in öacr 0epöenöomenfu!==
ïen top niet roeren / alö alleen öatfe oock t\'bleefcb ban bare bpanöen aten / naer öatfe
bic gbefacrificeert baööen aen baer ^fgoöen; enöe allenökenö öaer toe toaren gljeko^
men öatfe oock malkanöeren aten / enöe openbare ftacbtbupfen baööen ban tnen^^
feben. 5^efe Eepublique ban öe Tiafcairecas tö öe eenigbe miööel gbetoeeft / toaer
boo? Cortes öe ^taöt ban Mexico foo UtU bceft können t\'onöer-b?engf)en; toaer
boo? fp oock ban öen ^epfee Caroius öebflföe berkregben beeft bolkomen b?pbept/
foo batfe aen niemanöt / naer be maniere ban Snöten en mogben gf)eencommen*=
beert too?öen. €en<8itgbelft«^"iWnameniohn Chiiton berbaelt; bat öie ban
Tiafcaia, aett ö£n totönck ban ^paepien laerlijck^ boo? tribupt betaeleneen

öanöt tïol Cartoe tkh mtnfcj) / toeïck beloopt tot öectïjten bitpfent Hancguas in
I jjetiaer.

Van t\'Bifdoth vartTtASCALA, cndc dc Stade daer in ghelegen ghenoemc Puebla
de lois Angeles. Ende van Tl a s c a l a woonplaetfe van de Indianen*

Hcr.dcfcr. TT «6t^iföom pan Tlafcala, ofte de los Angeles aïfitien öèt anöecjSi noemt / ^^
-n. legjjen tuflcöen öet ^cts-bifijom ban Mexico, enöe öet 25iföom ban Guaxaca,
tsöonöect enöemeee leguen ïangö/banöe S«pbt-cufte totöeSoo^t-eullej b?eeöt
!l| tuflcöen öeiimitenbanöet^ct5-biföom/enöeöiebant\'^ifbomban Guaxacatacö^

tenticö leguen, enöc foo beel meöe op öe cufte ban öe i^oo^öt-^ee j öan maec acö^
töien leguen bjeeöt opöecufte ban öéSupöt-Xee. ghtoelcke limiten beneffimsöe
0>obincie ban Tlaf cala öie epöÖentlöck öien naem öeeft ööeöabt/ eenigöe anöere
ß^obincien 3ön begrepen; als öie ban Tepcaca toelcke maer acöt leguen en legt ban
d i.i.y.c.8. Tlafcala, ban tocIcke top b?eeber füllenfeeecken bp be Staöt Segura; enöe öe ^isx^
bincie ban zempoaia toelck tameïpck groot is / enöe t\'lanöt b?ucötbaer / meeftal
blackianöt met goeöe toepöen/ enöe lacïjtban alöerlep toilöt i enöe aenö\'een^öe
legöt öet göebergöte. Cbolck öat öe Spaegniaröén öaer bonöen leeföen i^oliti^

öianen banöe €planöénï enöe öefe f^iobincie legöt op öet naefte anöeröalf legue
ban öe i^oo|öt-^ee. 5^aer toas een groote blecke ban öen felben name göeboutot
op een plepn tulTcöen ttoee riebieren / met feer fraepe öiJpfcn. Cboick ban be ^^o«»
bincienöaer ontrenttoieröeneertötsgöenoemtTotonaqucs, enöeöaööen öaerep^
göen tale. Anöere |^30bincien meer 5önöer in öit biörict baer top bp göelegentöept
\' [ Her.dcfcr. fuUcu bau ^iccckcn. 3n öet a5iföom ban Tlafcala is göelegöen öe Staöt Puebla de

los Angeles, ttocc en ttointicö leguen taan Mexico naer öet «DoÖ;en / een toepnigb
topckenöe naer öet Supöen ^ banbpftöien öonöert öup^öeftnnen / beröeplt in biet
I quartieren / öie öe Spaegniaeröen noemen Barrios, öefe Staöt is göeboubit in beti

a.4.l?c. jare 1531.bp ben 0^äiÖent Don SebaftianRamirez, möe toecö ban Veracruz naet:
H. Mexico toe/bpf leguen ban Tlafcala j op öe limt\'tenban Choiuia,opeenpïepntoclck
göenoemt toieröt Cucdaxcoapa, aen t\'begin banöeballepeban Atiifco.opöekant
ban een klepn riebierken / toelc bliet upt öen Voican, öaer Cartoe toaflt enöenaöns
gaeröen / enöe alöeröanöe b?ucöten ban Spaegnien; Supcker / l^las/ enöe alle
^oef-krupöen /öoo? öien t\'een toelgöetempert lanötis/ meer öeet als kouöt/öoetoel
öe Cartoe ban öe om-göelegen lanöen/ enöe naeft öe Staöt göelegöen/ eenicöfints
berb?ieft. Robert Thomfon Cngöclfman Ött öaer toas inöen jare 1enöe öeber=s

bolgöenöejaren/fegötöatöefeStaötlegötbanVeracruzöipenbeaticöiegucn,ens
beöatöeteen Staöt toasbanfesöonöertfamilieti/ i^eïcgöen ineen feer plapf^te
ïanöoutoe. Bijf leguen ban öaer is öe Staöt Tlafcala naer öet Boo?öen ban öefe
Staöt de los Angeles, plegen opöeöoogöteban meer als ttointicö gtaöen /toelc=^
ike Staötmeeftbpanöianenbetooonöt is/enöetseenb^peStaötalstopöier bo^
ren öebben beröaelt; öier toas be Catfteö^ale i^ercke ban öit 2&tföom tot in öen jare
1550. als toanneer öe felbe is beranöert eiiöe göeleöjjt in be Staöt de los Angeles;
beneffens öe €atöeö?aïe Jltercke^ön in öe Staöt Puebia de los Angeles öiberfcöe
l^looftersban dominicanen/ƒrancifcanen enöe ^uguSgner ^^unnicken; enöe
een i^loofter ban i^onnen; enöe een Collegie ban meer als bpf öonöert kinöers ban
Inöianen/ om öie te leeren; met eenrente ban töien öupfent Pezos, göeöicöt bp be
#^efiöentRariiirezboo?-noemt:nietberreban Tlafcala 3ijn öefp^indöen oftefon^
tepnen ban een riebiere/toelcke komenöe tuflcöen los Angeles enöe Choluia macö«
tigö too^öt/ enöe fonöer bifcö/ pafleert öoo? Öe|^|obincieti ban Mechoacan, enöc
loopt inöe Sunöt-^ee ÖOOJ Zacatuia, enöe öaer 3ijn foo bele Caimans ofte (äTioco^
bilen in / öatfe eenigöe plaetfen göebepopuleert öebben. mït Steben öebben öe bal^
lepe ban Aciifco, toelck ontrent anöeröalf legue bieeöt is / öaer öet koren nimmer^»
meer en berb^iea / enöe öaèr too^öt boben öe öonöert öupfent Hanegas laerlpcks qt^
toomien/cnöaer3ijn meer öan öupfent Sp^egniaeröen öteöaer baermeöe geneeren.

€nbeftbm leguen ban fee ^cabtnaa bee «aolïenfööèïegmb^ batt öcutn-
bä,btielekbaeebegmtfelbeeftbatibe Venta, baelcfifp noemen Del Pinar, totöe Venta
bie rp noemen Dei Perote^bjelcke tboimticb leguen lang 10/ en ^«n ofte toepnicb mm
obee btoacs; bieem ts mebe gelegen bet Napaiuca, toelck fpn beginfeï berft ge^
babt ban een ftoaete/ genaemt iuan>bie een lanbt-bups babbe m befe ballepe/baet |)p
H^eeckensbielbt/ enöe lockte tot ficb fekec inbianen/ bte op een boogbte tooonöm/foo
bat bP tn ko?ten tööt öe plaetfe populeecöe met öupfent tntooonöecs: bet bee 10 m 0 e^
fequacttecenfoo feee becmemgöfulbicbt/öatbetban nooöeiis« gbetoeelt één vaebt op tt
richten / toelck öe ^paegntaeröen noemen Confero de Mefta,metfpnAicaidesesiöe
nooötgeofficieren/ bieaüe jaer baer bp-eenkomöebouben te Napaiuca, enbembë bal^
lepbanOtzumba,

^cöt leguen ban Öe ^taöt ban Tlafcala, i0 göelegben ben bergb gbenaemt Popi-
eatepec, toienstop altijtsroockt/ enbe öetoöl öe ^paegntaeröen toaren m Tiafcaiai
enöe oock öaer naer/öeeft meer bpers upt-gbegeben allfe placbt/met groote bertoonöe^
rmgbebanöetngbeböoine. ^e Caftütanen bebben befen bergb gbenoemt Vokan,
om be 0el9ckents biefe beeft met öen Mougibeio ban ^icilien. 30 foo boogb öat^
men öien ban bele mijlen fiet / enbe betfneeuto en gbeb^eeckt öaer nimmermeer/ enöe
baer om ber is Bet lanbt meeft betooont / eü t\'biucbbaerfte ban gantfcb Nova Hifpa-
nia . ^e naeft gbelegbene blecke is Guaxocingo, groot / biucbtbaer enöe plapfant/
toelcisaenöeboetbanbenfelbenbergb^ <©e(en bergb toas tbien jaren fonöerroock
upt tegbebenj enöe int jaer 154°« l^eeröe tot fpn ouöe ftanöt/ metfulckengbeöiups
enöerooc /öatbetalleöiebiamölen int ronöe tooonben berfcbiickte/enbe bet afcBen

toelckupt-toierp/guamtotbpGuaxocingo, QuetIaxcopan,Tepcaca, Chulula cnÖe
Tlafcala iberbianbebemoes krupöen/rgöeboomte/enöe bebe anbere fcbaben/baer
öeomleggbenbe bolckeren foo ban berf^jickten/ batfemepnbentlanbtterupmen.

Capitepn Diego de ordasbooi een tnannelöckecouragie/gingböienbeficljti^
öben/enbeguamtotbobenopöenbergb/enbebefacBöemonbttoelckfcBeenronötte
toefen/enöeeenigbem.ölenintronöe. 5^aernaerinöenjare 1522-trockenöenfelben ^ .j.
bergb op/Montanno enöe Mefa, metnocb eenigbe ^paegniaeröenenöe3lnöianen/
met groot perpckel/ enöe leöen groote kouöe; quamen aen öe openingbe ban öen
Voican, enbe lieten baer eene ban ben Baren in/ toeltk toas Montanno, bie infesrep^
fen baer up^^baelbe ontrent acbt Arrobas ban fulpbur; enbe een anber naer Bem in fes
repien infgöelöcks/ baelbe baer toepnicbmeer ais bter Arrobas upt ; met toelcke fp
toeber naer beneöen quanten/ enbe b^ocbtenbelefuipburbp Cortez^ toelckegBerefi^
neert sönbe/ bleef t&ien Arroben fijn fulpbur; bie baet toel te pafte quam/om pulber
ban te maecken/baer be ^paegniaaben gBeb^eckban babben.

éer top fcbepben\'ban Tlafcala, moeten bit Biee nocBbpboegöen/ öat Dbn Seba- ^ ^ j ,
ftiaen Ramirezgrootebiügentiebebe/öatöeCochinilla inöeftquattierentoelmocb^ dnl\'
te^jbecultibeerttoo^öen; toaer öooi/als meöe öoo? öien öe l^iobincie ban TiafcaU
biptoasi^eblebenbanaibuten/enbebattereenb^gemercktis/komtbetbolck öer^
toaerts ban öiberfcBe |^jobincien/met ïBollen/^éapen/l^erckens enöe Irinnen te
koop/enöe gbebogbelte ban alle foo^ten / laaien enöe Conijnen; öefe merckt toeröt
göebouöenban acbt öagben/tot acBtöagöen/enöet\'is eentoonbertefien/t\'bolcköat
baer toe-loopt/foo ban ^paegniaeröen als 3nötanen; enöe aen ö\'een 3ööe gBefet
öeltjff-tocbten (toefenbeeenfekeröingb/öatinöe ^taötalle jaer toeröenberbeficbt
beertBien ofte b^föjten bupfent^cbapen/bier bupfent#fftn/ttoee buplênt t^erckens/

enöe öatinöe|^ubiiquebleefcb-bwPf"^"^)^omen baer beel ö|oogen/beelLiquidambar,

Cochinilia; fnfommä öaertoerötfoogrooten rijcköom tn gBetoocöt/ als qualijck te
bebènckeniö/nabemael baerbeel ^ilber-fmeben 3ijn/ enöe eouöt fmeöen / enöe
beel l^oopmanfcBappen. enbe groote quantiteptban ^paenfcBe toönen/Boetoelmen
ben ingBebooine niet toe en laet toijn te tiintkm f anbers foube alle öe totjn ban
Äpaegnten niet öiiettoecSijön/ombaer te berlaöigBen.

Vande Stadt Segvra , ende dc ghelcghenihcdcn van de Provincie Teïe a^
ga, inde wclcke defe Stadt gheleghen is.

N\'Scr bat Don Hernando Cortes ittet0rootteï«j0ibanböïtktoajÊf ööe|aee6Éu^

Mexico möen lam 15 lp. enöe toeöer sJjefeomen te Tiafcaia, foo ^efttip öoo^
raeöt banöeBepuWique ban Tiafcaia Jjem macfiticlj Qmmt ban be ^^obmcie enbe
blecke ban Tcpeaca, toelck göeïegen toas aebt leguen ban Tiafcaia, tn beeft baer m
ben jare i jzo^een ^tabt 0eboutotboo?.be ^paegntaerben/öfejjp noemöe Segura de
la Frontera, toelcke gelegen is opöeboogftte banbe negentalen ^abenmin een berbe
bp ^oojben beUmejiS ^eboutot mèengoebegeïegentfjept/metCeerbeguame timme*
ragtenenöe goeöe ftraten/ baer te booten be ^tabt banbe 3lnbtanengf)elegben toas
opeen tjoogbte / baer als nocö eemgbebanbetngbebo^ne fpn blöben tooonen.
tempre ban ött lanötisbanfulckequalftept/öatöe ^^onfcöönalt jaer boo? öaer
mer ts / enöe öe fcöaöutoe is öaer löatnter/öoetoel men öet kout lanöt noetntj öe gront
istiroogö/ boo? bten be ^taöt göeboutotts op fteen/fonber rtebtere/ofte eentgö ƒ on^
tepntoatery foobatleöaermet regöen-toater moeten beöelpenj öoetoel batfe eenöaH
legue banbe ^taöteenft>?tngööebfaenbanfuertoateralsbteban AimagrotnCas
Ötlten/öteuptöecltppenboortkomt.5^enregöenbegtntbaeralsmöeel Nova Hifpa-
nia,ban April tot tn September, euöe tnö\'anöcrmaenöen ts ött baer kout/enbebe
^onenbranötfoofeerntec/ enöe ban toaepet öaer öen i^ooiöentomtj enöebpboè^
ticö toeber enöe alfter regöeni;/ toaepet öen toinöt <^upöen / foo göetoelötcö batfe
moepeltjcken balt. ï^anbejurifoictiebanbefeplaetfe/ jöntemachaico, Tecaico
enöe Chapntiac, en Arazingo. Tcmachaico ts göeleööen aen Öe boet ban eenen
bergö / toelck cottfineert tttet ten anbere (baer &p ban gbcbeplt is / booj em klepne
b?eucke) toelck meer öan bier öonbertiegucn tnbe lengöbe loopt tot Nicaraguatoe/
enbe berber naer be opinie banbeelen: boo2 be b?oogöte banbit lanbt/ öebben be
^paegntaerben t\'toata\' bertoaerts göclepbt ban feker toater toelck bltet ban bm
bcrgöban Tiafcaia, enöeöebbentöoor fekerebupfengöebracöt/ totopöematktban
beètaöt. i^oetoelbefe J^iobincieonbetfimisbanfontepn-toaterenenbebanri^«
bierkens/ öe^t niettemin beefe goebe toepben / boor bienfe ttointicö leguen ober^?
btoars öeeft/ in beelen beelen black/enbeoockin beele plaetfen bergöacött^. Cber^
Oanbt enöe inclinatien ban t \'boick ban be lanbe is bp naer al eens / uptgöefonbert
bat ben ^bel beter ban berftanbt ts enbe courtopfer tn öaer fttrekm; enbe kleebm
Öaer biberfeïöck.^egöemcpne fpiake ts öe Mexicaenfche,öan Die t\'boick öoorgaens
tptmt/ is öiffierentjtoelck ^noemen Popoiucan. <i^ock fl?reecken emtcfie öe Otomi-
fchctaele/enöeöoubmbieboor epgöennatuerlöcketafe. <0p be limiten ban Tcca-
machaico enöe Chacuiac, bp een öorp göemaentt Aiyoxucan, op t\'öooge ban emen
bergö / is een lack toelck ban be öoogöte tot baer t toater is toel öonbert enbe böf==
tieöbaöemenöeeft / enöe amö\'eensöbe bootten klepn pat|en gaen be mg^borene
nebertoaerts om toater te öaelen/ enbe fbee om te biinckm. 2^aer m groepet gem
bifcö tn of anber ongöebierte/ en toert niet öoogöer met öet tointer-toater / mé
minbert nietmetbebroogöte bes Romers: menöeefter gem gronötgöebonbm/m
men prefumeert öatta- een riebiere onber paieert/ bie upt komt töim leguen ban baer
inleegöer lanbt/toelck fpnoemen Aoiizapan. «^\'toatertsfeerkoittenblaeutobmt
couleur/ eït boor öien t\'toater ban öte riebier ban göelöckecouleurts/öoubt mm bie
prelumtieboo? feker. 3nbe felbelimitmtseen anber lack/ brp leguen bantboor^^
gambe op black lanöt / toeïck fp noemen Tiachac, mbe men kanber om gaen/
enbe öe 0eeröm öaer upt tebrinckmgebm. Sseenieguctnt ronöe/mtsfoo btq^j
bat men öaer göeen gronöt en binöt; öaer göenereren feker toitte bifi^kms foo
övoot als eenbinaöet^/ bie feer fmakeïöck 3ijn. een möïeborber is een anöer lack
göelegöen/ toelck fp noemen Alchichican, bjelck is te feggöen bitter toater/fe(^
op eenplapn/enöeisttoeelegucn int omgamjöetbee örinctöaeraf/ ert tooit öaer bet
afi ntenbintergöemgront/mbet\'isfeerklaertoater/engmereert geen bifcö of anber

bmgö; mtt betöintii betfie^tt öm öe öaitn aï0 mi ^eej enöe m toaß ttocfi en min^
öertoocfemetatóf)etöoo?-0aenöej öaeeontventsijntoclttoaeifiqguen öiack lanmi
met gcmtt fteuöeitn enöe toepöen öoo? frfjapen. ^oo? öe geoote abunöantie ban
boffcïjenenöe bergen sönöer beeiöalep Toosten ban tetlöe boomen/öeb?ucbt-boomen
Sön Ut^nl göeïöck öte ban ^paegmen/ upt~gbenomen öat öe fteeï foo {to?t w / öatfe !

toaÖaenöentacköaen:öeTunatoeïcfei$eenberfcöeenöegljefonöeb?ucöt j öaer tffer
toftte/geeïe/ftöarte enöe incarnate; aen öefen boom alö öoren/tDaftöeCoucheniiia.
3fnlgeIöti;foottJïlIenöeb?ucötènban .^paegnten bter toel to^n. ^e^ntooonöerö
onberbouöenöaer met Maiz, enöe anöeresaöen enöekrupöen.^e Cartoetoaitbaer
oaïkfeertoeljöaertömöefei^iobtncteeenballepeötefenoemen deSan Pabio, öaer
ontrent feötcö ^paegntaeröen tooonen / (Herrera fei^t tn fpn Defcripcion de las
Indias, Öat Öaer toel öertbien bonöert ^paegniaeröen tn öefe balfepe tooonen tn
btberfcbe Eftancias) öte ontrent ttoee bonöert enöe bter bonöert Hanegas 3aepen/
enöe bergaöereno?ömanö tacbtenticb öupfenf Hanegas ban goeöe enöe feer (toare
Cartoe. ^aertoaft<25erße/a5aonenenöe<5rabanceö/^i)öeenöe©!aö/enöcöaer
too?öt Coehiniiia berfamelt \'^^aertooröenbeel^cöapenacn-göeteelt/ <i5eptenen
Berckenö.<i^weeckenöer l^eeröen enöe Rupien. <Dpt gflebergötebanöefe id?obin^
eie /en infonöerbept op öe fneeuto-bergben / jijn to?eeöe öieren / alö Cigren / atup^
paeröen/ö^olbenöiefeini^ieuto ^paegnienttoemen Adibess öaer30«oockl^ar^
ten enöe öiergbelöck toilöt feer abunöant, «Snöer anöer gbebogbelte iö een lbo?te ban
t\'fatfoen baneen Papiiion ofte ^omer-bogeltjen met een langben beek/ en fraep gbe^
couleuröe Beerkenö / öie feer toeröen gbeeöimeerttot öe toereken; en eten niet öan
bloemen oft öen öauto ban öien alö d e 25pett;alö öen regen op öouöt enöe öe öioocöte
kontt/ foo becbten fp baer aen öen boom met öen beek enöe blgben öaer öooöt ? enöe
rnaeftejaer met öen regben toeröenfe toeöer lebenöe. Cen legue ban Tepeaca 10 een
Öeenrot3e ban aafpiöenöe ^@armo? öatfeer gbeacbt too?t. ^aer en balt geen ^out
noèCottom/moetöaerbaitetöerög!)eb?acöttoo?öen.3nöefe f^^obincieban Te-
peaca 3önbt)f i^looöeröban !ö©inneb?oeöerö/ öie öe Sacramenten aöminiftreren/
enöe baer bemoepen met Öe Jnöianen te leeren.Sn eick een ban be bijf blecken ban öe*
fe |^?obincie iö een bofpitael öaer öe arme Ingeborene too?öen genefen, ^efe i^iobin^
tieiöfeer gbelegen om öe toecb ban Vera Cruz naer Mexico te berfeeckeren/ alfoo fp
bepöeöe pallen commanöeert/ toaer ban ö\'een too?öt gbenoemt Sicuichima, öaer öe
Spaegniaerbeneerftöoo? int lanötquamen/enöeöeanöere Gïnochuia anöerbaïf ic*
gue ban Tepeaca, Öaer öe i^onincklbcke toecb boo? komt ban Viiia Rica ofte Vera
Cruz, enbeaUe anöereöeelen banöe ^ee-cuöe/naer Mexico toe,

Van de Stadt Vera Crvz, ende de voor-naemfte haven van Növa Hispa^
nïa, "wclckghetiocmt wort S\'-1uan de VtuA.

T^ C iStaöt ban Vera Cruz, Öie oock anöerö gbenoemt toiaöt vüia Rica, tö öc^ n^UcC^t;
J-^feöÖenopöeboogbtebanacbtbiengraöeneentoepnigbmeernaertfeggbenb^^
Herrera $ maer öeöirectieban coutfen bp öe ^paegniaeröen upt-gbegbeben/ ttellen
Villa Rica opnegentöiertgraöenen eenbalf / enöe Vera Cruz een toepnigb naer bet
^i^öt-ooöen ban Villa Rica berfefiepöen / foo öat bet ttoee berfcbepöen plaetfm
fijnen te toefen/ban öe plaetfe öienu betooonötiötoo?tmeeftgbenaemt Vera Cruz,

en falongljebaerïtjck leggben op öe boogbte ban negentbien graöen: aöeltKk öe fel^
be bp Linichotcn oock gbeöelt too?bt, Ban Mcxico öoo? öen eenen toecb feUicb le^
guen, enöe öoo? een anöercnbijfenfefticöberfebepöen; een bierenöeell^ een leguc
ban be ^ee; öaer tooonen meer öan ttoee bonöert bupfgèefi»«^« Spacgniaer«^
ben;öaer iööeö i^oninckökaffeenöeeen bupöban contractatie. 5Bocb naer anöe^
te herbalen tooonötöaer meeft ^ee-barent bolck/ enöe ötebaer geneeren met goeöe^
ten t fcbeep enöe aen lanöt té b?engbam: öoo? öien öat biee alle be bloten pïedjen te
ontlaöen/ enöe toaren bier oftbflf maenöen öaer met beficb / boo? bien befe ^taöt
btjf leguen gbe^egeniöbanöefjabenS\'luan de viua (öaer topbier naer ban füllen
^P^eecken;) nu too?öen öe bloten meeft ontlaöen in een plaetfe gjjenaemt Buytron,

i bte maer tacStentfcf) paKett m ts ban be boo^(c6|eben fiaben / toeïck Coo gfienoemt

li tooiötnaer een Jerbergfje bte öaer toasv banbegtntnu eentraepe piaetCe te toeröen,

a.4.1? C.Ä g^eâ>taôt Vera Cruz enöe alle öeZee-cuöet!SiCeeronöberont;öeoo^raecketi0 öat bet
tn beel Nova Hifpania rcght^t^^^^« Ap\'^ji af tot btt cpnöt ban September : enöe te
Vera Cruz enöc op öc gantfcbc j^oo^öt-cufteregbtnt bet met een «Softe enöe €>oa-
fupöt-ooftetomöt/enöeöat meeftöeiöi abontSi enôe gbtlôckt ban öes fmo^gens tot
öes abonts ötet ts/ enöe öe ^onne ßerck fcbönt / enöe ban s\'abonts tot s\'nacftts rc«
ÖÖent; Vera Cruz götboutot 5önöe Op fccr ftjn fanöt/fonöer öatöaer eernggcloo^
penöe ßroom ts / enöe al t\'regöen toater ö^tnckt tn t Csnöt / enöe toojöt öaer öoo? öe
kouöe ban öe nacbt befloten / s anberbaetfis foo treckt be beete ^on öe bocbttcbepif^
op / enöe met een bangfie fiittt laecöt bct öoo? öe neufgaten tn öe berßenen / foo öat
fcbönt öefelbe öoo?-boo?öt too?öen /enöe göeeft öcete to?tfen öaer beel ban fterben;
en men ftet klaerlöck öat öte bapeuren fenpmcö 5Ön / öoo? öten op öe plaetfe ban öe
^taöt/öaer mttjöt ban öen regöen een poel toeröt göemaeckt/groepen alle mo?s
ööen ontelbare klepne paböekens / met fteerten enöe boeten / enöe th toepntgö öa*
gen ballen öaer öe fteerten af/ en 3Ö« groote paööen öte s\'nacötS een fcöiwkelijck göe^^
lupöt göeben j beneffens befen /foo ts baer bp een rtebtere / be toelcke öoetoel öet goet
toater ts enöe göeö?onckentoo|öt/tsnocötansöenöeelenöagö toarm; enöe t \'bolck
m öelucöt komenöe om öaer toerck te öoen / öoo? öe guaöe bapeuren enöe toarme
toateren/tooiöen fteck; enöe t felbe göebeuröt opalleöe cufte banöe ^oo?öt-^ec
ban Panuco af tot Guazacoalco tOC. 3In Öe maenöt ban November tot öet epnöe

i I ban Martio en regöent ^t met een ö?oppel/enöe öaer toaepen ftercke Soo?öe-totn«

? i, öen / tücr kouöt /enöan tsöet aertrpck ö?oogö/ enöets öaerfbo göelbm als m Mexi-

co , enöe öte m öten tpt öaer aenkomen / en öebben göeen noot ban fieck te too?ben/
öanöebben toeöer noot banmet öei^oo?öe-tomöen tegöen öe toalom ftucken göe«
: ! ö2eb en te too?öen met öaer fcöepen. lohn Çhiiton beröaelt öat Vera Cruz legöt bp

een rtebtere / enbe bat alle öe facteurs öaer tooonen om öe goeöeren öte ban ^pae«
i gmen komen te ontfangöen / enbe öe blote toeöer te laöén. ^ön ontrent bter gon^

1 bert m t göetal j öocö blpben öaer ntet langöer öan tot öat öe blote ontlaöen enöe

toeöer göelaöen ts/ toelckts banöet epnöe ban Auguft totöet begtnban Aprii;em
öe öanfcöepöenfe ban öaer om öe ongöefontöept banöeplaetfe. ^egöt meöe öat
göeen b?outoen ö<er ban ktnöt berloffen / öan batfe foo öaeft fp göetoaer too?ben
groottegaen/ öaer tnö« lanöt begöeben omöegöetnfecteeröelucöt te mpöen: öoe==
toel fp göetooon 5ön alle mo?göen toel ttoee öupfent Öucken Bees öoo? öe ^taöt te
Hex.defcr. ö^öbcu om ÖC Quaöc bapeuren ban t\'aertipck te b?cecken. ^ee-öaben too?t göe^
nacmt s^ luan de vlua, enbetSgöelegöenbpf leguen ban öertebtereban Vera Cruz
(naer öet ^upöt-ooften/als Henry Hawks göetupcöt) tuflcöen öe cufte enöe een
klepn <ï^planöeken/toelck ontrenteen legue tn rom-gaen ts /otnctngelt bankltppen

enöe fteenrotfen/enöe foo leegö öat öe ae t felbe met öe bloet fottttpts beöeckt / te»

genoberöemont ban öertebtere ban Vera Cruz. £0enkomttn öefe öaben öoo? ttoee
Canalen; ötemeeft geb?upckttoo?bttsbtefpnoemen dela L^a: beanberenoemen^
fe la Canal Gaiiega,toeïckf«r btcpts/enöeöacr too?öenöefcöepen met cabefti baß
göetugöet aen een mup? ban meer als bter öonöert boeten /aen koperen rtngöen /em
Engeifche bcöls ÖC Jtoo?öe-tomöt ftcrck toaepct/fooenltggöenfeöaemtetfeerfeecker. Robert
^oyag. Thomfon öte öaer toastnöenjare 1555^ enöebolsöenöejaren/befröiöftbefeöa^
\' ben alöus>

^eöaben ban S\' luan de viuats een feer klepn eplanöt leegöbpöetoater-kanöt/
öet b?eeötße baer af niet ober een boogö-lcöoot ober / enöe legöt ttoee ßaöten ban öet
baßelanöt; öaer toastnmDntötmaereenöwpö/eneenklepn Capelleken om^^ifle
m te feggöen/in al öet €planöt. ^e 3ööe naer t\'lanöt toe ts bp menfcöen öanöen ge^
maect met öaröe ßeen enöe gt:abeel/en ts bter baöem öi^ recöt op / toaer öoo? öe fcöe^s
penfoonaeröetlanötltggöen/ öatgöpbanöeboo?ftebenop t lanötkonöt gaen: fn
3Ön getooon een groote keten te öoen aen öaer boepe-reepen/enöe een ancker te lanöt-
toaert tn te leggöen/en ts al toepntgö göenoccö om öe féepen toel baftte leggöen / te^

ööen öe Boo?ötlöcketotnöen/toelck komen ban öecufteban Florida,toelcke öelcöe^

pen ötcktotls tegöen öe toal ö?öben. de i^onmck toas göetooon öter ttotnttcö ftoar^
ten te öouben/ öte anöers met en öeöen aljSf öet <l^planöt te repareren / öaer öet quaet

-SliU\'Ianöt öaer ottatm is black/ etibceèti legue ba«bi
ftranötcctiöroatetoilöemis /metbfelbjilötsöaerin/fooöatbet bootf-boickalsfjet
Öaer lull / öaer öccn trecken / enöe t\'bJilöt öooöen / enöe b^engbent feöeep om öaer
broïijckmettemaken. eenanöcrengöelJmaniohn Chücon öie öaer toas in öen
jare i s^s.enöeöe berbolgenöe jaren/Iegöt öat öe iäonincköaer öouöt bijfticö folba^

^toarten bie al t\'iaer langö bcficö 5Ön met fteen te bjagöen boor be timmeragten
enöe anber göebrwpck/enöe om öe fcöepen öie öaer in komen/ met öaer kabels baü

temaken, ^^aersön ttoee ^oltoercken göelegöt aen elck epnöe ban öemuer/baeïck

meöe is aen tfelbe eplanöt/öaer öefcljcpm fpn göetooon te röben/ enöe öaer baH
temaken aen öemuer/foo naer/öatfe opt lanöt können Ijprittgben.

Henry Hau wks Öie Öaer toas inöen jare 1572. legöt öat öe ^>paegniaerbert nóer
bat M\'- lohn Hawkins öacr göetoeeö toas met fpn fcöepen / een iterck faß op öefe
öaben öebben gelegöt/öoor öien öet öebeöe öaben is öieteöicïöebben.^at öcleüaben
öeeft örp Canalen om in te komen / ban toelt^e öe i^oortlijclle öe beöe is ban al en/
gaenöe lanc^sö« batte lanöt öenen; enöe aen bepöe sijöen ban be Canalen ^n beel
klepne klippen/ foogroot als klepne tonnen j foo öat een beöencken:göeeft/ban öaer
en is göeen breefe ban te öebben.

M-lohn Hawkins toas Öaer göttoceH in öen jare 1568. enbe ^uatttiit öele öa^
ben öen Id. September, enöe bonöt öaer ttoaelf göelaöen fcöepen liggen/ öie toel
toeert toieröen geöouöen ttoee öonöert öuplent ponöen ßerlingösin Silber en <0out:
berfocöt alleen piobianöe boo> fpn fcöepen enbe öat boo? afaren: öen lebentöienöen
quamen öaer öertöienfcöcpen/ban öebloote toelck quam ban ^paegmen/enöeöatr
opeen nieutoe Vice-Roy, bjefenöe toeert geeaimeert toel les millióêhen;öoetoèIöpöe
felbe ö^^t können bupten öouöen / in toelcken göebal öie bloot öaöt moeten berloo:»
rengaen/foolietöp öiein-komen opfeecker beloften/öatöpallesfouöe öebbm bat
ÖP begöeeröe j öan toieröt öem qualijck göeöouöen / foo öat tp baer beel boicks ber^
looi /enbeallefpnfcö^tn op ttoee naer/metbe toelcke ^ontquam/ öocö fooreööe^^
loos enmet foo toepnigö bictualie / bat öP naer beertöienba^en in öeupteröe mi«
ferie gbeftoermtte öebben in be ^ee / göenootfaeckt toas t\'lanbt aen te öoen /enöe in
t\'inneröeban öe Goifo ban Mexico öonöert ban ^n bblck aen lanbt te letten / bie
naer beel miferien/enbe eenigöe ban öe IBilöeöooöt-geöagen/enöe alle naecktupt^
^efcöut/ bielen in öanöen ban be ^paegniaerben ban Pan u co, enbe toieröen boosts
naer Mexico göeb?acöt/ baerfe toepnigö upt-göenomen allenskens om-qüamen.
éenöalf öagö-ttpfeban Vera Cruz (fcgöt Robert Thomfon) naet Mexico tOe/iS

«enöerberiij-plaetfe banböf oftfiesö«pftn/ötttacmtlaRinconada,öetis leege enbe
blacke gront tuüröen bepben/ enbe oock ongöefonbt lanbt: macr een öalf Dagö-repfe
böoröer foo göp begint tt komen aen f öoogöe lanöt / fult göp een fcöoon / gort enöe
aen-göenaem lanöt binöen als eenigö inöetoerelt/ enöe öoe beröer göp komt öoe
beter / tot öat gftJ komt aen Puebia de los a ngeics, toelck is bp öe örp en beerticö le-
gten ban Vera Cruz, enöe tulTcöen bepben 3ön beel ban 3lnöianen/ en leer
Köoone belben enöe ackers/ riebieren banberfcötoater / foreeüen enöe grootebo&
C^en feer fraep om te aenfcöoutoen. «

lohn Chilton bcfcöröftfpnrepletc lanbe albusi ban Vera Cruz komtmen tt Xa-
lapa toelck jönleftöien leguen, enbe is een feer göefonbenboöem: ban Xaiapa leben
kguen boorberlefiltPerota, baafeeckeröupskenssijn banßroo ^emaecktöieöe
^paegniaeröen noemen Ventas, öaer ^paegniaeröen in tooonen om öereplenöe
man te öerbergen; t^ gelegen in een groot bofcö ban ^ijn en Cebar-öoomen^t lanöt
toefenbefeer kouöt /upt oo^faecke ban be fneeuto öie bm al öet jaer öoor legöt op t ge^
bergöte. 5^aeriSontallötktoilöt/göeliickgrooteiaöuplen/enbemetöetoelöigc§roo^
teöoornen. Bcgen leguen ban Perota liggöen ÖeFucntes de Oczumba, toelck 3Ön
leeckerfpitngöen ban toater öieuptöerotsöeenen boort komenin t mibben ban öen
Öooge toecö/baerinfgÖtlÖcHfeecker öuttenenöeöuplensijn tenepnöe boor fcöreben/
enöe acöt legucn booröer is Puebia de los Angeles; euöe bier leguen me^naer öet
Boojben Tiafcaia, toelckiS tecrtöien legucn ban Mexico. 5^aer is nocö ttn anöet^
blecke een leguc ban öacr götnaemt chettUa, öaer toel feaicö öup&nt Inöianen
bjoonen / enöe ni^ boben ttoaelf #>paegniaerben.

(^lanfet mScöm Veia Cruz mtt Tlafcala, nofüilïen öe anbianenemgts Cota^
fta, enbe tóööelrjck Andaluziam ^paegnien.

Befchrij vinghc van dc cufle van t\'Bisdom van Tlascala aen dcNoordt-Zee,
mee dc iEylanden daer onder gheleghen.

H^t a^iroomban Tlafcala Jjeeftcgpbei^oo^bt-fulïe/ beriebieceAiuarado,baeï^
fpn limiten fdjepben ban ijet woom ban Guaxaca: befe eiebieee bsievbt onti
a.» 1 ^C^ becktbp luan de Gryaiva bie tttÈ Novam Hifpaniara beeft l^bonben; be Jnbia«
nen noemben be felbePapaioava, enbe be ^paegniaeeben Rio dc Aivarado^om bat
bp be eeefte iö gbetoeeH bie met fpn fcbip baer in boer. ^aer aen bolgbt een anbere
riebiere oie be S»paegniaerben noemben Rio de Bandcras, om batfe in bie eerfteont«
beckingbe ban be in-tnoonbers gbelockt toierben met toitte laeckens aen fjoog^
üocken baft gbemaeckt. Booiber aen legbt een <j^planbt/bpbetbaftelanbttoelck
fp noemben nia Bianca,booi bien bet toit fanbt beeft j een toepnigb berber i$ een an^
ber Cplanbt bierieguen ban be cufte/ toelck fp noemben ifla verde, boo? bien bet
bol ban gbeboomte iS; een toepnigb boo?ber is nocb een anber Cplanbt anberljalf
legue ban bet bafte lanbt / toelck Gryaiva noembe ifla de Sacrificios, booj bien fp
baer gbelijck een ^utaer bonben / enbe menfcben bie onlangbs gbeoffert toaren / be
bo^ften g&eopent/be armen enöe beenen af gbefneöen / enöe öe toanöt al met bloet be^
fpiengöt^ Hcnry Hawks fegbt öat öe ^paegniaeröen in booi-tijöenbaer goeberen
bier plegöen te ontlaben / öan öat t felbe lï^bben naer-gbelaten / boo| bien fp feggben
öat baer gbeeftenöomineeren; öocb öe i^oo^öe-toinöt iö biec feer contrarie / enöe be^»
ftrueert beel fcbepen enbe barcken. Cegben ober bit Cplanbt iiia de Sacnticios, is
gbelegben een riebiere bie Herrera m fpn befcbjijbingbe noemt Rio de Aimeria, en^
d. 3.1.3 c. be fegit bat baer m ben lare 15^3. gbefesbt toas be ^tabt Medeilin ( naer be naem
ban Cortes baberlijcke ^tabt) b?p leguen ban Vera Cruz; ban befe 5>taöt toieröt

toeöerte nietgöeöaenin öeniarei525* öoo2öe<0ficiersbanbe l^oninck/öieinab^
fentie ban Cortes, upt een baet öie fp op bem öaööen/ alles in öifo^ö^e ftelöen.
ftelt Herrera Aimeria bp <0oftenban Vera Cruz; öacranöcre/cnöe bpfelfsop anöere
plaetfen fegbt/ öat Aimeria toelck öe Inöianen in baer tale noemben Naothian, gbe=
Her defcc. Icgbeu is ttoaelf leguen ban Vera Cruz naer Panuco toe 1 beeft baer oo?ïp?onck upt
beCordillera bie obcc-langbsloopt/ öoo| öc ^^obincien ban be Totonaques enbe
Micantic,enbc tuflcben bergben booHoopenbe/ komt upt in be Boo|bt-ae: Öe
befcb?i)bingbebancomfenbp Linfchoten, noemt öefe plaetfe los Campos de Aime-
ria, enöe is een merck-tceckenbooi öe piloten / en is gbeïegen op ttointicb graöen.
^an eer CïbP bier komt/ bebt gbp naeft ifla de Sacrificios bet Cplanöt ban s» luan
de viiua bo^cu bafjaclt /enöe öeriebiere ban Vera Cruz toelcklegljt ban t\'Cplanöt
ban s» luan de viiua nacrbet Booiöt-toeften alsbo^en berbaelt; enöe langbs öe^^
fe riebiere biengbtmen be goeberen naer öe ^upöt-^ee öooi öe riebiere ban Tc-
co^ntepeque, toclck iS acu Öe b00|-fcb?eben ^upöt-^ee: naerbet 5^oo|öen ban

be riebiere Vera Cruz is gbeïegen B-Ïo de Zempoala J (Herrera fcfj^ft in fpn
Öoröe öat öe blecke ban Zempoala gbelegben is bier leguen ban Vera Cruz) enbe
nocb boo?öer Rio de San Pedro enöc San Pablo, toclck meöe baeren oo?lp?onck
beeftinbe Cordiiiera bant gbebcrgöte öaer topbier boozen^ebben ban gbefp^oken;
t öefe riebiereis gbelegbenop beboogbtebaneenën ttointicbgrabennaerbet leggben

ban Linfchoten in öe befcö^öbingbe ban be cö[urfen. ^e 5>paenfcfie courfen ftêiien
tuftcben / Zempoala etIÖe Rio de San Pedro, enöe San Pablo. Punta de Hidalgo ofte
Punta Deigada, enöefeggenöatöecuftetotöaectoeftreckti^oo^t-ooft enbe ^upt-
toeft/enbe nocbbco?öer Rio de los Cazones, enöe baer aen Tufpa, cnbe epnbelöck
Tamiagua ontrent bet ^oubernement ban Panuco 5^e^paenfcbecourfen noemen

Rio de los Cazones, Baya de los Caffbncs/enbefeggben Öat betiS een Öiepe Bahia ^
baermen bem moet ban toacöten/enbeöat öaerepnöigbe« öe bergben banTufpa,
toelck 5 Wooabe bagfien leggfienöe binnen s\'lanöts / enöe ftreckenbe i^ooibt-

3?articulicre befchrijvinghe van c\'Bifdom van G v a x A C Ä, ende gheieghent-
. hcydt van dien.

bwcieöaer\'tmïcgötienbc Antiquera,natt;öe#ooft-^taötl3atittcltot ^iföomj
gelegen tuffcöc« Ö^t a^ifoom de los Angeles, enöeöe ^iföontmen ban öe ^uöïentie
ban Guatemala; t^t^ öelenQbteban bonbert en ttointicb icgucn ban öe eene ^ee tol
öe anöere / langbiS öe limiten ban bet ^iföom ban Tiafcaia, enöe reöicb legu en langö
öelimitenbanbct^iröombanChiapajbeeftinöeb?eeöteioo,iegucnian0bööecutti
ban öe ^upöt-^ee/enöe böfticö legucn langöö öe cuöe ban öe i^o?öt-See, in
bit ::t5iföom3i)n beelf^oone i^iobincien/öocb öeeeröeenöe boo?-naemöe iö Guaxa-
ca, toefimöeeen ballepe öaer öen eerften conquefteur ban Nova Hifpania, Don Her-
nando Cortes öenbaemban kreegö ei Marquis del Vaiie; befeballepebegintbanben d j ^ ^
bergb gbenoemt Cocoia, op öelimiten ban Guaxoiotitian;iö felftien leguen lanck/
metfeer beel loipen enöetooon pïaetfen i op öe öoogöte ban acötöicngraöen / tacö:^
tenticö icguen ban Mexico naer öet ^upöen toe; öoetoel öet een lanöt iö öaer toep^
nigönebierenofte fontepnen 3i)n/iönocötanöfeerb?iicötbaer/enöe öaer iö göeengöe^
b?eck ban toater. ^aer ballen feer beel mineralen/ öaerfe filber enöegouöt uptfine^
ren/CriÖal/Cooper-rooöt; enöebeel geöeentenban öitente couieuren / tegbenöet
<5rabeel enöebloeöen/oock:25e3ar-Ueennatureelenöepevfect: öaer balt beel ^ijöe/ t^^defcr«

^artoe/enöeMayz. ^aer fouöe toel toijn enöe oüe groepen; öaer balt oock Cou.
cheniiia enöe Cannafiftoia. "ille b^ucbtcn / 3aöen enöe anöere krupöen ban Spae^
gnien toillen öaer toel boo?t-komenienöe t bee ban alöerlep foo?ten tiert öaer feer toel
3ntgantfcöe25ifoomban Guaxacaeniöniet een riebiere ofte öaer en balt gouötin/
enöeöe linöianenen fouöengöeen öinck ^eb?eck öebben/foo fp maer toilöen toac^
keUiöoo? öien öaer nietö en göeb^eeckt ban eet-toaren/ enöe om te kleeöen. öebben
bet Cacao, toelck iö een biucöt alö ^manöelen/öie boo? geit öientsfp maken öaer oock
tognaf; enöe göeb?aben/3iinfeergoet cmeten;enöetoo?öen boo? eengoet boeifelgöe^
bonöen. C3ön göefonöeenöefriflcöe Eanöen: Sööetoieröt öaer eerft gbetoons
nen öoo? beinöuftrieban öe Spaegniaeröen ban öe i^oerbefpe boomenban t\'lanöt/
baer öe Jnöianen toaren gbetooonpampier te maken ban öen ttoeeöen bafi:maer nn
bebbenöe Spaegniaeröen öaer foo beel !®oerbefpen boomen gbeplant/öat öaeron^
talltjcke Sööe toert getoonnen/ enöe foo öe pnöianen öaer tbienöe ban gaben / enöe
bananöereöitigöen/menfouöeöaerböf^ifleöopöommenkonnenop-ricöten/öannu

en betalen be^paegniaaten maer alleen töienben. ^itl^ifbom begrijpt in ficö toel

b?p bonöert en böfticö blecken ban Inöianen/enöeinöefelbe(ne$enötoelö?p öonöert
Eftancias ofte Eanöt öupfen)/meer Öan ttoee öonöert en böfticö öupfent inöianen
öietribupt betalen: geeft toelöonöerten ttointicö Cloofteröban ^ominicanen/enöe
nocömeerscöolenban|^?iefteröjnöefe|^?obincientoo?öcntoelöertötenöiffcrente

baertoptiuberbolgöensrbanf«llenfp?eken. gullen alleen öit notbiut^seneraelfeg:^ a

gben/öatfioetoelt\'gantfcöeHianöt /uptgöenomen öe ballepeban Guaxacaenöe an^
öere/feer bergöacÖt^ÖÖ^^e to?eet lanötiöifooiöbetlanöt boo? öemeftenöeel b?i!föt^
baer/enöe öaer toaftm beel boomen enöe krupöen/foo göefonöeenöe ö^lfame/ alö
bergiftigöe; infonöeröepöt foo iö in öefe ballepe Guaxaca een ^mpl^t ban fulcken
fonöerlingfje kracöt/ öat fco men begeerteen menfcöte öooöen binnenö jaerö/ foo
Seeftmenbemöat teö?inckenöat eenjaagöeplucttiö / enöe foo men inten öagöbe^
%mtuboenfierben/öattoelckeenöagbgöeplucktiö. Clanötpleegb bedtelööen

^^obtóbanMiftcca loo^ötgêöfpK trt ttöeebeeïcn/ toaer ban U eerfte too?t
ôijenoemtMifteca Aita, enöeöe anöer Miftcca Baxa, enöe m bepöe fpiaken öe
> ïieöen jjaer öïffwente taïen: Mifteca Aka is gjjeîegen tuftc&en Mexico enöe Guaxaca,

beerticb leguen ban Anccquera naer bet îBsûen ; Miftcca Baxa lesbt meer naer öe

^iipöt-ÄtoetanöeCeJ^iobincienöebbenmeeaalleöertemerenenöebckengouö^^
i 1 enöebe inöianen tt:ecken metb?outo en Wnöeren naer een beke öie baer naeftg^

! göcnis/metp»obianöeboo? tfi«noetttoaelföaöb«n/enbergaöerenmetQbemackfaä

beel gouötö ais fp können/toelcke fptnpuiber infekerefcljacbtfnbaniloenöermbe*
toaren/ enöe trecken öaer meöe op öe merckten öaer men ftoffen enöe bib^esberkoopt/
enöe manjftelen öaertcóbent\'gouöt / toat fp ban öoen öebben/enöe keeren naer baer
toooningfjen/enöeen ballen nieteertoeöaamt toereken boo^öatöaer pzobianöeop
is/en toillen niet 5aepen/ oft pets ta- öanöen trecken / öan eten enöl ö^incken/ enöe öa=
i penjberfameleninfgelöïkst\'gouötöatfeboo^tribuptmoetengebai/fonöaöatmcnfe

^ elöaskan toe betoegöen/toant toillen anöas niet öoen/feggöcnöe öat öaakinöe^

renmogötn öoen alsftj göcöaen öebben. %n öe blecke ban Cuatrithian toaft groo^
. te menieöte ban öetoo^telen öie men noemt Mechoacan,

3n öe 3nriföictie ban öc blecken ban Cuertïavaca enöe Tequiciftepeca iseenfeer
Öoogöen bergö/öaer een fpeloncke in is/öie öoo? een dominicaner ^l^onnick met ee^!
nigöe Snöianen is befocöt: öP bonöt öe monöt fetr engö I foo öatter maer een tef«
fens in enmocöt ; toat intoaatsis een bierkanteplaetfe ban ontrent bijfticöboeten;
öan jtïnöa fekere putten / mét trappen / enöe öaa begint een toegö ntét beel krom«
ten in maniereban een 3labprintö / öaafe een up?e langö öoo? gingötn / maecken^
öe een koo?öebaft omniet tebaötoalen i quamen aen een groote plaets /intmife»
öcnbantoelcke is een ƒ ontepne ban goet toater ; enöe lan&söe eencjööe paOêert
een ricbiaken / enöe gaenöe boo?öer öoo? öe ^peloncke / enöe geen epnöe binöen^
teyiteaöentoeöer/öaerbeöclpcnöemetöekoo^öe.Snöefelbcjuriföictieopfekereöooge
bergen / toelcke fp noemen dc S\' Antonio,tooonen eenige 3nöianen in fekere putten
tiïffcöen öc klippen / toelck ban töien tot ttointieö boetai langö enöe b?eeöt 3ijn /
enöe öefer öoUe putten iffer meer öan öonöat/öaa fp met b?outoen enöe kinöaen

m tooonen / enöe men kan öie met göïen miööel ban öefe maniae ban feben öiba^
teren. daer sijnoork ttoee öoogöebergöen / öie feer toööt ban öen anöeren beneis
bentoaats 3Ön / enöe öe toppen komen foo naer boben bp öen anöeren/ öat men met
ben eenenboctop ö\'een/enöe öen anöerenboetop ö\'anöa kan ftaen.

enöe ï^^obincic ban Mifteca confinaenfekae tooon plaetfen bp öe<^paegniafr=ï

bengenaemt Pennoies, toelcke 3t3n fes/belegen ö\'een naa öen anöaen /enftreckenöe
i^oo?ötenöe ^upöenjtoaabanöeeaftetoasgöcnaemtYtzquintepec.fes leguen
ban öe ^taöt Antequcra;inöefep!aetfen öaööen öe iioningöen ban Mexico ecrêpts

Öaa <0uamifoenen. enontrcntöefePennolesofteroötfenisgrooteapparentieban
<0ouöt enöe mijnen ban moot/enöe een too?tel öie bequamelijck boo? Seepc kan ge<
b?upckttoo?öenj Snöebleckeban Totomachiapa iseen toonöa groote ^peloncke/
toeïckeengrooteopeningööeeftnaeröet ^upöeP/enftraktinnaat^oo?öen;men

Öeeft öaer toel een ö^lbe mi)le.in göegaen / maa niet baöa/öoo? t\'toata öatta in is.

iFlaa öet ^upöt-toeftenban Guaxaca legtöe Ï^?obincieban Tuccpeque,toelcke beel

tooon:^plaetïenöceft langös be cufte/enöe ismeaals fefticö leguen langöienöe öe

bincie ban Rio de Al varado, tuffcöen öet ü^üo?öen enöe i^oo?öt-ooGeni öe p?obin^
cie ban ÖeZapotecas naer öet ^00?0t-00ftenban Ancequera^enôe Guazacoalco, op

be hmïtenbanTabafco; alfeSptbtlanöt/fooöatta om öieoo?faketoèpmgö ^ouöt
, bcvfamelttoü?öt/öoetoelöaabeelmönenban<6ouötintfelbelanöt

«i i-5\'Ç ^e |a?obincie ban Zapotecas is al bergöacötigö enöe klippigö/ enöe foo groot
ban begröp als öe j^?obincie ban Mifteca j öaa toaft bp naer alles t g^ene toaS

hjootiöenteTeozapodan, enöejjabbencontmuele oo|ïo^emettieMixes,toeIckeen
bolck toaj0i öat mt göebccgljtc tooonöc. mt Zapotecas gmgcti cmööts mceli met bcl^
len om-go?t / öan nu kleeöen fp öaec/ko|ten fjaee l)ap?/enöe öiagften meeß fioeöen.
<i^nöee öe ^iobmcte ban Tecoan tepec (toelck tó te feggen beegö ban öe Cmren/)

toncteleg[6topöel)oogl)tebanfeai)iengt:aöen/fetttcöleguen banSoconuft:o:3jnöje
l^iobmcie too^öt Liquidamber göcbonöen. t^an öe ^^obmcie ban öe Miges fuiien
top bier naerfpieken/bp öe ^taöt ban San iiefonfb.

3In öe |d>obmcieban Guazacuaico enöe Yiuca, als meöe in öe ^lobmci\'e ban
Cueztxatiabaööebet bolck beel Jooötrcbe Ceremonien / enöe befneöen baer /feg^
ï®enöeöatlêfulcksbooieenouötgöeb|upckbaööen;öefgbelöckmenmetlicb^
berequartieren ban ö^ea-Inöienen beeft gbebonben.

taC eertteenbeboo^naemfte^tabt banbit 25ïfbom is Antequcra.toielckisge^ Her dcf«
^legbentacbtenticbiegucnban Mexico naerbet ^upbt ooften/opöel^oninck^
ÏDcke toegb ban Chiapaenöe Guatemala; inöe fraepe ballepeban Guaxaca. 5^ertes
biere ban öefe ^taötlp^upt ban onöer öe aeröe/tegben ober Cimacian,cnöe neemt
baren loop naer t\'gbebergbte ban Coatïan ttoee leguen ban baer / cnbe oock ttoée le-
guen ban Gu axaca. Ccn balf möle ban be <^tabt / tegben ober ecnen bergb / toelck
fiet naer bet i^oojben/legbteenpuntban eenbergl)fken/enbe baer loopt een balïepe af
biebeel black ts/enbe toel acötieguen langö:toelck is beboo? fcbzebenplapfantebals\'
lepe ban Guaxaca, gbetempert enbe banleer göefonbelucöt / baa oberbloebelijck alle
öingbenboojt-komen/enöeinfonöerbeptfeagoeöebiucbtenban ^paegnienöaergè^
biacbtenbegbeplant. ^e ^taötbeefteenfcboone Catbeb?alei^ercke /toelckespila^
renaltoan^^arber^n/upteenftuckgbeboutoen/feagrootenbe bick:^aa fbuöèn
naaljette^nbanHerreram öefe ^taöt bierbonöertbupfgbefinnen ban
gniaeröen tooonen. ^an lohn ChiUon bic baa toasinbeniare 157o,babaeltbatö
tamaerböfticö^paegniaerbenentooonbenmbcfc^tabt/enöemenicbtenban3n:^
bianen. ^at alle bejnbianenban befe ^jobinciebaaaibupt betalen in mantels
banCottoenenbe Cochinilia, toelck fea abunbant groepa in bit gantfcjj quartier.

^ettoeebe ^tabttoojbt gbenaemt s^llifonfo de los Zapotecas, ttointicb leguen Henaefcr.
ban Antequera naer ba i^oo|bt-ooften;men ftanbelt baa met goubt/ Cottoenenöe
Maiz, enöe öaasönmeeröanöerticböupfent Inöianen/öie onöer tribuptfitten. \\

^efe^taöt isgbelegben opt\'gbebagbte/in be Jè^obinciebaneenfekabolck/öie
mennoemt Miges j toelck is een bolck ban goebeftature/metlangebaerben/anbinck
batfeltfaemisinbieHanben/enbebaertaleisleagrofintlïï^eken/gbelbfl^ bieban
be i^oocbbuptfcben jisto^ea enbeftröötbaabolck/enöefeergöencgbentotmenfcben ^^ ^ ?
bleefcb te eten; gingben eatgts naeckt / alleen een l^aaen bel om be beupen gbego^t/
toelckbelfeertoitis/enöetoelbaepbtmamenfcbenbetffenen. ^©enbeeft bitbolck
moeten t\'onöa-biengen ma öe ï^onöen/öoo? öien men öaer te peeröe nia bp en macfc
2nbe ä>tabtban iiefonfo en tooonben eatötsnia meer ban berti^ ^paegniaa^
ben inButten ban ftroo; be toelckebetbaa fmaerlijckfouben bebben konnen göebou=^
ben/tentoarebatbaaj^onbaibaabanbe3nbianenöaböenbefcbamt;enbeöeb|eetf
fe ban öe i^onöenbeeftbittoieebt enöe quaa bolck epnöelijck tot ftilte gbebiacbt.

^ebabe ^>taöttsgbenoemtS\' iagodcNexapa,gelegeninoeballepebanNexa.
pa,ttointicb leguen ban Antiquetattaa bet «Soften/inbe toegb «aa Chiapa enöe

\' \' tie ban Guazaeoalco, opbc cufteban be ^oo^t-^ / opbe ftmiten ban Tabafco,
tnegöenttcf|ieguenban be ^tabi Antequera; lögjiefaout tn ben jare 1522, bpGon-
i: ^aio de Sandoval; béeft onbeeficb bp be btjfttcb ^o?penoftetooon-pïaetfen ban

btanen/enbe ts göeïeööenaen be kant ban benebim / naee öet göetoefte ban Chiapa
f. a.j.i.j.c.u. toti b|p leguen ban be^ee: Don Hemando Cortes gaf aenbe eeelte boigöers ban

bele ^tabt beeïbïeckenban Snbtanen en Encomienda aïs be ^paegntaaben ißt
noemen / enöetitfonberöepbtGuccoiian, Cuiatianenöè Quezaitepec; bjeïckebolc«

keren beel moepten öebben göékoft om te beb^ebtgöen enbe onber be üabemp öer
^paegmaeröente b^^jen / öoo^ötent eenöaröt enöe öröbtbaer bolck Inas i bocö
ÖtbbmepnöelQck oockonöer t\'jock moeten bupgöen.

Befchrijvinge van dc cuftc cndc havenen van G v a x a e a,bcyde op dc Noordt-
Zccjcndeop dé Zuydt-Zee gheleghen.

Zapotecas, enöeonöer anöae J^iobincien/ komtgöeloopenboo^be f^^obincieban
Chinantia; enöe keercnöc ban Öaer obcT ötoers öoo^ öe leibe bergen baerleeertt upt
i ; göekomen is / neemtfe öarenloopin öe i^oo|öt-^ee tuOcöen Rio de Guazacoaico

enöeSMuandcViua. 5^eriebiereGuazacoaicoiseentogrooteriebiere; DonHcr-
d.i.i.j.c.i jiando Cortes fonbtinben tareipo.Dicgo dc Ordas om bele riebiere te befoecken;
^ ÖP biepte be monbtbanbeferiebiere/ enöebonötrupm ö^p baöemen toaters int in^
komenbanöeriebiere/enöeöoementneeröeriebiereop-quam/öoeöpbelelbeöiéper
bonöt; toaer öoo|/als meöe om öaer grootte/öe piloten öie öaer met toaren / opmeer^
öen öat bet een ftvate ofte öoo|-ganck konöe toefen tot öe anöere ^ee. C lanöt öaer
ontrent is goet enöe bequaem om beè te boeöen / enöe öe öaben toel göelegöen boo|
j j ^ ^ öe Commerden met öe <ï5planöen ban Hifpanioia,Cuba enbeanbere/ööetoel toelöon^
u. " bertenttointicöicguenberfcöepöenisbanMexicro.Herreraftgötelbersbatöetöom

öertenöeöerticöiegucnisbanMcxico. Linfchoten biefegötinfpnbetcö?öbingeban
^eÜ\'Snbienöatöeriebiereban Aivarado enbe Guazocoaicobanmalkanöerenleg«
gljenbpfticöiegucn. aE>ock foo öetft öefe l^^obincie op becufte ban be i^oo?t-^ee
beriebiere/toelck Herrera infpn Deïcripcion de las Indias noemt Agualulcó,enöe tU

d.iX6.c. öersinfpn #ifto?ie Aquiaviico,toelck eenöalf möle banbe»eöonöertentnegöen-
tl- ticöpaffen b?eeöt is/foo öatfe öienen kan booi een öaben.

1^oo?tsötbtgöpaenöefecufte Roca Pattida, toelck tS een punt ban t\'lanbt/ban
t\'göebergöte ban s^ Martin af-loopenbe/ toelck eenbermaert göebergöteis/öoo| öien
baer eenigöe fcöepen ontrent bergaen 5ön /op een rtje banblinöe klippen /öie lanc^
be cufte tegöen ober öet felbe göebergöte leggöen / toeïck göebcrgöte foo is göenaemt
bp öeneerften ontöecker luan de Gryaivainöeniare i5i8»^ïtgöebergöteiseenfonf
berlingö merck-teecken boo? be göene öie öefe quartieren toillen be3eplen: be befeö#
binge ban Courfcn bp Linfchoten, fegöt bat öet ttoee öoogöe bergöen 5ön /maecken^^
beintmiööen eengrootopen ofte fcöeptfel. ^z Courfen bp be <êng|elfcöeuptgöe^
gebenfeggöen öat öefe bergöen ftrecken i^oo?bt-toeftenöe^upöt-ooÖ/ enöeöatfe
eenfcöepötintmiööenöebben/enbe aent\'l^ooit-toeftenöoogöftejgn; aen be ^upöt-
ooftjijöebtnncnS lanöts/fietmenöoogöacötigö lanöt/toeicktoo^öt göenoemt Pan
Ettgelfche de Mitófapa, toelck is als een ronöe bol biooöts / niet feer öoogö. ^e bergljen ban
vpyag. S\' Martinleg^^nopöe öoogöteban acötöien graöen min een böföe part. Gryaiva in
föneerfteontöeckingö^fttltöiet; nocö eenanöer tiebiere/toelck öeinöianennoem^
benTonaia ,enöe öe ^paegniaerien gabenfe öenaem ban S\' Anthon.
Her.defcr. ^^ ^^^^^ ^^^^ ^^ ^upöt-^cc öceft Öit 25iföom ban Guaxaca be öaben ban
Guatuico (toelcke anöereoock noemen Aguatuko) opöeöoogfiteban böftöic" öïa^
Engelfche öcu tti ccn Öalf uacr öct feggöen ban Herrera; enbe naer öet feggöen ban öe bopa^e
banThomasCandish,opöeöobgötebanbpftöiengraöenenöebeerticöminuten,iJec
is een feer groote enöe goeöe öaben/enöe öie beel gfitftequenteerttooiöt. SirFrancis

baben ban auatuico, enöenambet Steöekenm /enöepïonöecöe tfeibe/ enöettock
toeöee fpn toegö* ^aee naee toïeeöi öefc plaetfe toeöeeom m>genomen bp Candish

m öen lare 1587.enöebetb?antmet öe lleecke enöe Co!-\'ö«P03enöeöaee toaeennaee

e\'(«)?öben banöe engöeifcöe bpöe bonbert öupCm.^@aetiohn Chiiconöie öaer toaö
m öen jare 157o,legbt öat tn belê pïaetfc raet ober bter oft bijf ^paegniacröenen tooo^
aen/enöe een öeel ^toarten/öieöe i^oninck öaer onöeröouöt; enöe öat bier alleöe
floeöeren tooiöengfjelaöenöie naer Peru enöenaer öe Honduras tooiöen ^ebotrt

<©pöefelbecuaei0meöe^elegöenöeöabcnbanTecoantepeque,toeïekeenreöeó Heriefe
Iticke goeöebaben iö /enöe öe blecKeöaer aen gelegöen tö groot/enöe öaer iö een groo:^
tebifljJeröebanCreeftenenöeanöerebtflcöen/öiefcnaer Guaxaca boeren; (op öen
boogöetoegöte Cuyzratatö eenmijne banCriftal-25ailo Tecoantepequeiögöeies
öben bijf enbeerticömölert ban Antequcra .menneemt fpntoegö öoo^ öe Chontaies,
Nixapa, enöe Mcxaipequc,tot toelcker termönöit ^iföom ftreckt/enöe beeft feer beeï
toonplaetfenenöe©oipenonöerfpnfubjectielangöbecuftebanöe^ee.^enö0arè
quiö del vaiie Don Hernando Cortes beeftcenplaetfcaen Öefe Öaben geöaöt Öie Öem
toe-beboo?öe^onöert en ttointicb leguen ban Mexico.

Candish ßelt opöcfe cufteöe riebiere Copaiita ttoee leguen ban Guatuico, baer fm
anckeröein töien baöem toaterö.

S|n öe Cngöellröe bopagienöooiM^. Hackiuyt upt-gegeben/binbeeén pertinente
befcö?Öbingöebanöeöabenban Tecuanapa, toelcktek fu^ereöefclfftetetoefimöte
top bieebojenupt Herrera öebbengenoemtTcGuantepequc,öoo?öienöaer intoojöi
Ö&^gÖt/öatCe Guaxaca enöe Tiafcaia ban öen anöeren fcöepöt: 30 bp een Spae^
gniaerttooonenöein öat guarner/ingöefteiti foo öat ick oo^boo? beb göeacöt be feibe
gicrinteboegöen/aïöbolgöt:

baben enbefmallereebeban Tccuanapaöe^tint\'b|oogPebanbe Horner mei
leegb toater toepnigöminöeralö een baöem toaterö/enöemetöoogö toater anöerbaïf:
Slnöentijötban rennen b^pbabemenenbe meer. HegötnaertHde^enbaerbeai^if^
bommen ban Guaxaca enöe tiafcaia ban ben anberen fcöepöen: Ctoee mijlen ban
baernaer Punta de Intla^ofte Dordaci toeiö een bape / öaer öe fcbepen bp noot rijöen
können/ ftoetoel t\'^een fonöerltngöe reeöeentsr. 5^efe bape maeckt aenöe rechter
fianöt naert J^oo^öen toe/ een ïack toat b?eeöt en öiep ontrent öe kil/ infonöeröept aen
öe^rjöe ban Cuahintla,anöerö onöiep aen bepöe ^ijben/paflèrenöetutïcöen öe ^ee en^
befeker bofcft ban^iaengie-boomen/enöe anöere öielangöö öe ^ee-cuöe toaflên;
nietf^b?eeöt/bertöoontöemt1anöt fceropen:öoetoeI aenöesijöen ban Cuahintia
befiergö^beelklepnekreeckcngêbên/enöe eenklepn lackgöenaemt Tuianingo,enöe
men kan baer niet repfen/ öantuflïöett öeae/enöet\'epnöe ban öit lack / toefimöe
ontrent ttoeemijlenfanötgen gronöt ^enöe iioo?t stjöe iöeenanöer klenne kreeck/
Kstbegaenbe^ngöötfanbt een guartierbaneenmijl/kotntg^paenbetoëgööienaer
Quacapotia lepöt/eenblecke banintia.

^e riebiere ban Omctepcc ^toelck öeboo^naemlle tö öie tn öefe baben komt / ö^éfï
baer begötttin öebergen banXicayan de Tovar, ontrent bier enttointicb leguen ban
beCe baben / upt feker poelen bie ban öet göebirgöte ban Cacatepecboo?t-komen/
enöe baer beneöen een Suchiftiavaca tn een boegöen / ban toelcke plaetö men
met Utcöterö enbe Canoeö tot in ^ee toe kan komen. #en fouöe boo^ op
können baren / ten toaré een fnelle Sroom bie tuffcöen ttoee groote roötfm komt
ballen/ alö s^pkomt ban Cocahuiapa naer Yanguitle, bepöe plaetftn opöe riebiec
Ometcpccg|elegöeni^anbattöéboo?f^beplaetfciöbe riebier nabigabel/enöe on*

trentanöerööKi^gue ban öetoater-sööeöebtgöp feer beguaemöowt^totmaken ban

fcbepen/toelck beguameitjek aent\'toater kan toojben geb?ocöt öoo? ö«ïp^ant bolck
batinöe5©o?pmOaerontt:enttooont. aientboflftbanöefebod?fcö?ebenpoelen/öaer
beriebier begtnt/iö^elegöent\'^o?p Xicaian, toe\'beöoo?enöe öeerfeöettamen ban
Francis dc Tovar enöcöe Guiilea, Öaer bpöe b?p öonöÉTt ert bijfticb jnöianén tooos
nen ban routoefp?ake enöe toepnigb politie/leggöenöe ontrent öe bier en ttointicb le-
gden ban öe ^ee. m plaetfe tö felfö beet / öoetoel t\'göebergöte ronötom kouöt tö.

Bier leguen ban Xaican,enbe ttoimi^ banöe ^eel^töét ^o?p Aioanapa, toe^
öebooienbebe erfgöenamen ban Percz Gomme2,ban ontvent b?pöonbert f nöia^^

ijePiecHe Suchiftiavaca, rianDtenöct\'boïckbaneeïiconöïtwaïsbö^en/toebröoo^ctibe
Gonzaivo Fernandes ,tiaer tooonm Ontrent fjouDe« ctt Ppftscfj 3nöïanen/enDe
tJÖftbten leguen ban be^ee. BanmtdO|ptOtOmetepec3Ï)nleö leguen,negöen le-
guen banbe&e:betep!aetsis feerfjteti tufft^en fekere bergöen göelegöen een mple
ban be riebiere I öaer tooonen bp öe feben öonöert fnöianen öie öetale ban Ay acart e-
can, Amu%an enöeNiciecan Qf)?eken. Ctoee groote mijlen boo^öer i0 göelegöen
t dO\'pIhualapa, Öe erfgÖ^namenban Laurens de Callro toebeöoo^enöe/Ö?P leguen

banöeriebiere/enöetöienban^ee. dit3önöcb00?naemtte plaetCm bantrafpcke/
öe 3nöianen 3ön rpck ban Cacao enöe bib^es j öie ban Niciecan komen f^m öanöe«
ïen/enöe öe boojnaemfte Aiguazii ban öe i^^obincie refiöeert tm öen meellen tpöt ban
t laer. Bocö leegöer beneöenöe riebier banTiacoiuia .anöeröalf legue bant\'
Omeccpeciegöt öetdo^p Pio, eértijötsfrontieretegöen öie ban Mexico; bier leguen
^ ban Ihualapa, enöe fes ban öe Zeej öeeft ontrent bpfticö inöianen / toebeöoo?enöe
Graviei de Chavez bo^göerban Mexico, i^ntrenteen mpl naeröer öe ^ee legöt öet
Huehuatlan,eenmölbanöeriebier opfeker bergen/öeeft toepnigö mtooonöiers,
Cenmölebooiöer legöt Cuahucapocia,anöeröalf mglebanöeriebia/enöebierban
öe ^ee/beöoo?t tot incia,enöe öaer tooonen ontrent böftöim 3nöifcöe familien.

^en\'tbegöinbanbeanöere poelen öaer öe riebiereupt fp^uptis t\'do?p Cacate-
pccgöelegöen/ban t^oubernement ban Raphael de Treyo, öaer ontrent yoo.fn^
öianen tooonen ban öe Ni ciccan tale / ttoee en ttointicö leguen ban ^ee.

de riebiere ban Tiacamamaljp^upt upt öebergenban Acoyaque en Amu/gos,feben^
töien leguen ban öe ^e. daermaecktöet een bolkomen riebiere öie met Canoas
enöe l-icöters bebaren kantoo^öen tot öe^ee toe j te toeten/ban een toepnigö onöer
Toiiftiahuaca. ^p is bebaerlpck acötmaenbenintjaer/enöebièr niet/öoo?öien
t fanöt öet toater in ö?inckt, ^(fitbp t\'göebergöte Acoyaque, Cacatcpec, enöe a-
mufgos, enöe öaer ontrent balt abunöantie ban öout/toelek licöt kan af-göeb?ocöt
too^öenna Tccuanapa. 5^efe riebiere öeeft meöe beel ^o?peti öaer aen fo?terenöe/eertt
aenöe boet banöe bergöen öet do?p Atoyaquc.öen i^oninckenöe öe erben ban Pro^
nettotoebeöoojenöe/ bgftöienleguen banöe »ej öaer tooonen onttent ttoeeöon=»
öertjnöianenöieNiciecan i^ieken;isöeetlanöt enöecibilbolck. èenmplnaer^
1 öer öe.:Ee.e/enöeanöeröalfmölbanöeriebierlegöt Xicaian,metö?pöonöm3nöias

nen; öe boo?-gaenöe toebeöoo?enöe/enöe ban göelpcke conöitien. Cen möl ban öit
do^p/enöe beertöienban ^ee/isgöelegöenPinote(pan fubiectaen Tutepec. Ctoee
leguen ban öit do?p / enöe een ban Xicayan, enöe öertöien ban Tccuanapa, enöe
bip banöeriebier / is göelegöen öe blecke Tiacamama, öaer feer cibil bolck tooont/
I ontrentöonöert inöianen/öieöe i^onincktoebeöoo^en. iS0m naert^upöen/bpf

leguen ban ÖC riebicr/cnöe bemöien ban öe ^e legöt t do|p Pinotefpan dei Rey;
banöönöertanöianen/öebooi-gaenöefeer gelöck/jöocöbantragefp^ake. ^pöalen
\' i grootenrijc^öomupt cen3tacköaer30utingroept. defe riebier öeeft oock t do?p

ban Amufgos ,acötötenicguenban Tccuanapa; öeet lanöt/opöe öoogöe toegöko^»
menöeban Nicieca, öeeft ontrent bier öonöert Hnöianen.

<Dntcentöel?riebiere3öno0ckttoee #of-ßeöen/ö\'eentoebeöoo?enöe Pedro Bravo,
enöeö\'anöer öen ^utöeur banöitrelaeSjontrent acöt oftnegöen leguen ban öeZee/
aleffen gronöt; enöeöier is maer een do?pgöénaemtQuefaia, toelckeertpöts feer
grootis getoeeft / öan öeeft numaer ö|p ƒ amilienban 3ttöianen,de ^off-l^eöeban
Don Maccheoismeernaert\'^upöen/göclegöenineenbergöigöenbe tooeftgirnrtier/

oberbloebigöbanbee/ öipiegucn ban öeriebiere. ï^aatleegöer ontrent bier leguen
> banöefe IJoft-fleöe/enöefebenban öe ^ee/isöen l^of göelegöen ban Aionfo Pedra-

za öaer beel Cacao groeptCtoee leguen ban öefen IJof/enöe lés ban öe ^ee/legöt öet
dojpban Cuahinden, öelfioninck toebeöoo?enöe/bannegöentöien jfamilien/öie
feerröck3ijnom öe menieöte ban Cacao, öie Öaer balt ^öefeplaetfe öeeftöe Xeeaen
b\'eensööemaereen öalf mijl af. öefeculle ban Cuahincian tot Tecuanapa, enöe
öe cufte öie naer H uatu ico loopt/ iS ^eerl-röc/enöe öe Jnöianenbifcöten öaer eertgts
beel:Cnöettoe£mijlenbanCuahintianenöebierbanTecuanapa,isöeniJofban Ca-

böf legücn öobeit. Tecuanapa. ^t debietÉbatl Tiacolula f^ttU ftarc« OÖ^feOïICft
bp Chiifiztiavaca, baer beel öbebeegbie ontrent iiö/ enbetó ontrent ttoee legueti
nabigabel eerfp komt m Omecepec, böf leguen boben Tecuanapa ofte ban be
^ee. ^icbtaen legöt bet ^o^p Tiacolula , enbe b|p legucn baer af Azoyoque,
beboo^enbetot be #?obmdeban Tiapa, toelektoelö^p bonbert ^nbianen beeft/
baer Chiifizdahuaca maer b?p en beeft. ^ifoo befe baben feer bequaem toerbt be^
bonben om fcbepen te timmeren / foo konnen be i3>^obmcten ban Tiapa, i^eick
bicbtlegöt bp be riebiere ban TiacoMia, enbebe §^|obincie ban Tutucepcc, toelck
raecktaen be riebiere Tiacamama baer far bienüigb 3Ön/ om piobifiebanbibies
te boen.

Het ^ïföom ban Mcchoacan , toelck is een fa^obincie tuftcben bet ^rts-bif:^ h« dcfd.
bom ban Mexico , enbe be f^iobincie ofte ^ubientie ban Neuva Gaiicia ?
beeft in be b^eebte langbs be cuöe ban be ^upbt-^ee bp be tacbtenticB leguen,
enbe fefticb leguen te lanbt-toaert in; met open Eimiten naer bcif^ooibelbcke^juar:»
tieren / altoaer bet bem berre e;ctenbeert onber be l^olckeren bte men noemt Chi-
chimecos - enbe Mechoacan ts tn bei^ejeicaenfcbe talefoo beel te feggben alseen ^
Hanbtbaer beel bifcb balt. 3In t\'Höcke ban Mechoacan flpieccktmen bier btber^
fcöe talen / be Chichimcca, be Ocomifche (boo^ bien bie generatie ban Inbia^
nen baer in groot göetal is /) be Mcxicaenfche tale / bie gjjemepnis in öeel Nova
Hifpania, enbe be fpiaecke bie men noemt Tarafca, toelck is be epgöen tale / en^
be be gbemepnüe in bat Stanbt / feer gentil enbe ko^t; be ^paegniaerben öeb^^
beti befen naem gbegfjeben aen befe tale / boo? bien be Inbianen / als be 5>pae^
gniaerben baer eerft in t Hanbt quamen / bare bocbters aen be ^paegniaerben
gaben/enbe Tarafcue tsfoo beel bp baer te feggben als fcboonfone/enbe baer ban beeft
betbolcköenaembeöoubenban Tarafcos,enbebe tale Tarafca. ^etempieban -
bet Hanbt is feer berfcbepben naer be bêrfcbepbenbepbt ban be p^obincien / be ee^
ne meer koubt / enbe be anbere meer gbetempert / enbe eenigbe oock feer öeet i
bocb alle feer göefonbt eiibe ban goebe Hucbt / foo bat baer groote toe-loop is
ban alle quartieren / om baer ban biberfcbe fieckten göenelen te toonben i ^aer ^
ts groote abunbantie ban Hacken ofte 5^oelen / enbe Eiebieren / cnbe fontep^
nen ban foet toater / klaer enbe göefonbt / baer bet bee feer bet ban too^t; enbe
oock eenige jfontepnen enbe 25aben ban toater / toelck be een meer / be anber
min beet is t befe goebe göeftaltenisbes HucbtS / is bit Hanbt upter ma^
ten b^ucbtbaer / met feer groote blacke belben tot toepben booi bee ban alberlep
foo^ten j enbe bergljen bie feer bicbt betoaftèn 3ön met feer boogb gbeboomte ?
i^et Hanbt is ober-bloebigb ban alberlep noobtb^uft / enbe infonberbepbt ban
Carto« / <©erfte / enbe anbere <©raenen enbe ^aben ban ^paegnien; in fulc^
ker boegben / bat bet göcbeurt is / bat een ^paegniaerbt ban bier i^anegas bte
bp gfiesaepbt babbe /gljefamelt beeftfes bonberbt bier-göelöcke i^anegas« ^aer
en jiötb?eeckt niet een jf^upt-boom ban ^paegnien/ gbeen toont ban ^of-krup^
ben / enbe be 5^^upben 3ön baer fea e?;cellent: mt ^paegniaerben bebben baer
fll^oa-befpe-boomen gbebiacbt enbe gbeplant / toaer boo? baerflêt goebe ^pbe
balt j enbe abunbantie ban Annii om mebe te bertoen: men beeft baa een
te als Carroben I bienenbe boo? finacke / enbe ka Itrupbt tot glas. Haer bet
quartia ban be Chichimecas toe / (baer top bia^naaban fullen fpjeecken) toaft
Cochinilia. ijef gfjctal ban groot enbe klepn ba iS toonbalöck groot; enbe
baa 3ön oock fea beel goebe #eerben / toelcke bc Jnbianen nu tot baren bienft
Öbebmpcken ombe laften te b?ag6en enbebaer felbenniameerop benrugcftete la^
ten belaften als beeft?n; baa $m W <ï5epten enbe I^erckens ban ^paegnien/baer^ .

öev tjeel bp tmipm ban m iMlbt loopen hm be boffcfien; ontallgcke ä^ntnen bati
- ^paegnten/enbe l^üigö-bupben3önöeefeec boo? t öeele vöckQbemuitipto
tuoibengebonben Heeutüenenöe iJ^olben/öierbeetjeillmöen/fcDelckeöe Spaenfcöe
noemen Adibes: be Ciaven naee öatfeeens t\'menfcöenbleefcö öebben 0öep?oeft / feos
inenöemenfcöen loeckenm be önpfen / flepenfe toecö / enbe etenfe i ban be Spae^
gmaecben öebbenbie met öaeeroeeö enbe boet bogöen feee bermmöevt j be Ceck-
Öoo?nenbearueren bebupCenfonbenemebie/metbefelbe teonöec-graben j beBofs
feÖenDiebeitseibenbte metbe ßancktoanbaectoateroftepiUe/bjelck toel beerticb ba*
göen buert / enbebekleeöeren baer öet opkomt $m (bobaöo?ben / batfe nergöenjs
* toe bienöigö en sön Auras. bie men met toeet toaer ban fp göegenereert tofois
ben/5iijn bogöelen alö ftoarte Irinnen/t\'öooft enbe benöalööap?igö/ feer epflelbck
om te aenfcöoutoen f bbegöen leer öoogö / enöe eten ntet öan ÖmcKenöe kreng^/
öteleban berre rtecken; öaer stinfeer beel anöere bogöeien/ öle öaernaeral toecb trec^
hm naer t\'i^ooiöen toe / enöe komen op baer tööen toeöer. J^en bmöt öaer beet
öeröanöefooitenban roof-bo#elen; alö meöe i>langöen/i^ageöl{Een/ enöeanöe^^
rebemjnigöe ongöeölerten /öocb«ietfoobeel alö manöer quartieren, ^e l^erclienö
bantlanöt sönbeel/ öieöaeropt\'göebergöieöouöen; enöe anöer toilöt/enöe oocfe
öe öieren öaer men fegbt öat öen Bczar ban komt. £©en öeefter ^ifen / Conönen/
i^erö?öfen/jfaifanten/ Cö?tel öupben/enöe anöer göebogöelte beel;enöeeeni|®e
bie fraep ym om op te flupten / öie öeel toel fingöen. Cbolck ban be lanbe gaet nu
algöek!eeötinCattoenenöetoollebanSpaegnien/enöebeelopfpnSpaenC®/ö?as
göen alöoeöen j enöe in beel öeelen fp?eMen öeb?outoen enöemanööe ^paenfcöe ta^
le. ijebben bele konSen enöe ambarfjten cfteleert/enöe upt oo?föke ban öet fön
filie-öouöt /enöe anöere/3änfefraepe Scb?ön-toerckerö/ maken kaÖjen/kißen/lcö?Öf^

I laöen I tafelenenöeanöeretoercken / öief^upt-nemenöesijn. ajnft^aepe SÄ^

II berö/Meer-makerö/^cÖoen-makerö/enöetoonöerlijcke ^lot-makerö; enöe ban
i il ► een mijne ban Coper toelck fp beneficeren / makenle beel öingöen; alö öe belle ke«
11 telö ban öe toeereiöt / enöe fp beöelpen öaer öaer meöe / oock om t\'lanöt te bOutoen in

ßeöeban^fer /öoojöientfhijötalö^tael. i5^gebenöaeromöe3ööetetoinnen Im
öe ƒ rupt-boomen enöe anöae b?ucötenban Spaegnien te cultibatn.Boeöen ^cto
pen / Jioepen / enöe anöere bee/ oock#eeröen: maken beel toerckö ban öe fpaenfcöe

boot-öeteeltcïiöefeertermenicöfulöicöt/enöetoevtoilöert/öiefpnoemwQm^^^

^en tööeöatfe nocö tepöenö toaren leeföenfegöefonöer/öoo?bienf^möer aten/
enöe continiidöck befigö göeöouöen toieröen ban öaer LTJ^.,^®^« ^^^

en beeft mm baeïnietkonnenaf-raöenöetbaöenmt kouöt toater / toelck öaer pgne
caufeert in öe jijöe / enöe beel tbötö öe öooöt j toant foo öaeS lp öe Co?tfe göeboe^
ïen / foo fpaingfeen fp naeckt in t\'kouöt toater / enöe foo göenefenöer feer toepnii^
ban biefiefteifiebben toonöerbeelkrupöenenöetoo?telenöaerfp öaer felfö metcureren/
öie banfonöerlingöe kracöt 3Ön / enöe m toeï befocbt j enbe anbereoock öie ber^
öiftiflö $nn/infonöeii)etJöt eenalö Bepl/toelck toaft aen öe kant ban öe riebieren /
enbe foo pemanöt öaer quam fpn toater op te maecken / öoet öe fcöamelöepöt
i ftoellen. mt möck ban Mechoacan , nu tot een ^:föom göemaeckt / enbe

i baer 30« biel öonöert enöe öerticb blecken / toaer ban be bier en tnegbenticö ba^

1 ifelercken / öie ejcpert 3ön in öe tale ban öe Eanöe / öe toelcke p?ebicken / toecö^

ten / enöe t\'bolck leeren in baer talen / upt göenomen m Öe <0tomiÉröe t^e / öte te
1 ftaröt enöe te ko?t iö i öaer 3Dn oock toel foo beel Cloofterö ban jfrannfcaner en^

I be ^uauftünerv^onnicken / öie öaer tnet öet boo?-fcö?eben befigö öouben j enöe

baerett iö^een l^ocrft-plaetfe / ofte; öaer iö een i^olpitael / enöe oock toel ttoee/
1 om öe Inöianen in te cureren; öoo? öien al t bolck ban brt ^mm öem toon^

I öer toel begeben öeeft tot öe €ö?iften meligie; infonöeröepöt öe T^raicos, mkk

een tooombolck tömöe leerfaem/ enöeöat göenegöeniöom aeïmoeflente öoen. In
I fij bit Hanöt m öilseïf^e mönen öaer top öier naer ban fiiljm Jp?eecken. bil

a!foo upt be boobe bogelkens tcecHenöe / enbe als ban met een belïcact ïijmken (toeïck

fp baee toe bebben) m ben anbeeen te boegljen met groote rabbiebept enbe perfectie/ne^

mencios, enbe anbere biergljelöcke /öe toelcke een upt-nemeribetouiair infeaer ^ec^^

Van de particuliere Provinciën begtepen onder ditBifdom van MëchOacaj^^
ende vandcC\'Hi\'GHiMECAS.

\'^\'^Ifbom toelck nu ben naefn boert ban Mechoäcan,begfcöptonberfic|)benef^
* fens be ^obincie ban Mcchoacan,bie epgbentïijck banouöts be naem beeft gê^
boert/ nocb anoer #^obincien/öaer top een toepnigö Wt füllen ban aen-roeren. ^e
i^iobincie ban Mechoacan begint ban een plaetfe göenaemt Taïcimaroa, baerbe
^paegniaeröen naer^^öet baoberen ban be .^tabt Mexico eerft aen-guamen / enbe
toel oncbaelt toierben: befe plaetfe toas öoen ter tööt toel göefo|tificeert met öoute pa==

len/ö^fe t elcite repfe bernieutoöen/Doo^ beoojloge öiefe boeröen met öie ban Mexico.
mt 25iföom begröpt inficö öe l^^obincien bk Zacatuia enöe Coiima, toelcke bepöe
leggöen op ö^cuaeban öe ^upöt-^ee.\'^lsmeöeöe i^iobincie ban chiiciiota,toelci^
eenUolckisbat gancfcli obeen toerckenmaeckt banbalfcöe eeöente ftoeereii. öap
öebben int boo^garnbeCapittel göelegötöatöeCe f^iabincienaerti^ooiöencbnfi«^
neertmctöe Ghjchtniecas, öeröalbenfartbannooöe3i)n een toepnigö ban öit bolck
enöe öellanben öiefe befitten / aenteroeren. ^ebeginfelen ban be^^obiticie enbe
Eanben/öiefe noemenChiciiimecas,5önberfcöepben banöe ^tabt banMexico,öa::^
ticö legucn naer öetlBuiientoe / enöe contineren met Queutaro, Acanoaro, Yurira-
^ndaro enöe Sichu. |^3obincieit ban öefe Chichimecas ftrecken i^ooiöt enbe
^upöeui naert ^upöen ^n öe Hanöen bp öe ^paegniaaöen betooonti enöe naert
j^ooiöenöreciit tjem toijöt enbe b?eet Öit boo^fcö?eben bolck: naer t Weften en ftrect
öet met togöt / om öe groote in-togck ban öe ^ee bp öe Californias ^ onöer öen
naem banChiGhimecastooiöenbegrepenbelcnatiën öieöifferent ^nbantaïe/als

Chiles enöe anbere / al berfcöepben boïckeren / bocö bp naer ban eenöerïep manier
ten. m t\'göene be ^paegniaerben ötbben göebonben ban befe ^lobincien / foo
naer t gießen als naer öet iptoo^ben ban be fteben ban San Migud enbe San Fe-
lipe af / 3ön meer ban ttoee öonöert legucn, al leer b^ucötbaregronöt / enöe ban
goeöe göetempertöepbt/ meer kouöt als öeet/enöe n^aö^oogö als bocötigö/toaei^
booi öet baer feer göefonöt tooonen is. ^e ^paegniaeröen öebben aüentöalben
göebonben teeckenen ban groote tooon-plaetlen / enbebat öet Hanöteertgöts feer
tsgöecuïtibeat göetoeeft ^ foo öat te göeïoobenis/ öat öaer eertijöts bolck getooont
öeeft/ bat göenegöen toas om te arbepben / enbe t lanbt te boutoen / enöe fyxptm
te timmeren j toelck alles öefe Chichimecas ontb?eeckt/toant en öebben göeen öi^^
fen/ norö en toereken niet /ten toare feer toepnigö in eenige quartieren. 3^itbolck
cn öttft göeen tieligie nocöte ^tAitit / öan leben in t toilöt als be beeften.
ben groote fröaöe göeöaen aen öe §^|Obincien ban Nova Hifpania, bie nu bp öe
^paegniaeröen betooont 3ött / wet toegö Öalen ban l^oepen enöe anöer bee / en==
be boobt-ftaaibanbe intooonberss foo batlebe ^paepiaeröen beeltoercksöeb^
ben göegöcben / enöe nocö öagöelöcks göeben j göelöck top öaer een merckelijck
erempel ban ötbbm ber&aelt m be be^i^öbingöe ban Panuco, toelckep^obincie^
feer naer konm

Befchrij vinghc van dc Steden by de Spaegniaerden beloont ïh defe Pfoviticic
van Mechoacan.

D€S>ta&tban McchoacanoftêPafcuaro.iisigöeleöÖtttopbejjoogötetoattncgat«
tóten geaöen / enöe töten mmuten(be6oa?t ttotnttè enöe töten mmuten tetoefcn/
tont alleöe CaettenfteUen öefe ^taöt tooö^ïööö/ïrft^ öoogöeeaïs Mexico) enöe
feöen en öeet:tteö icgucn öan Mcxï cojangjjö een effen %n Guayangarco, toeïcH
öe ^paegniaeïöen noemen VaiiodoHd^ ts öe Catöeö^ale tecfee ban Bet 25ilöom/
met ttoee Cïooöees öan ^^tnne-b^oeöeesenöe 21iu0u®nee.3s gelegen fctjen leguen
banMcchoacan,nat\'<Doften;enöe 25,t)an Guadaiaiara,naee t\'IeögenöanHerrcra,öte
feeeöaeteectmtöeifenöanöefepïaetfen^ooöatöeötftanttettöie#Wqua^^^^
bee een teö^enöen.^e Cat^ö?ale i^etïHctoa^eetfft teZinzontza,öaeïöe tonmc ba^
Mechoacan fpn ïeftöentte pïacötte ööuöen/énöe ts möén jave 1544. göfö^^^^lteeeti
enöeöet ts legucn ban Mechoacan mj^ <Dotten. Cen quat;tban een möleban be
^taöt beeft meneen Eaek/toelc eentgbe feg^ geootee te toeCm aïsbatban Mexi-
co , baeebeel Canoas tn baren / enöe 00c eentiJwoa^tcbaeclten/öooiöïenfifööe ba»
ren bp tööen gbetoelötgb berbefen gelöek m öe �:menbängter beelenöi biierente
bt&ö/entnfonöeröepteen klepnbtfcbken/toefcfpbpöe ^onb|oogen/^be baergeo^
pjofijtipt trecken/öoo? bten menöetbaerbanbelequartterenfeomt balen»

, ^ ^tabt S\'- Miguel ts gelegen 3 5.iegucn ban Pafcuaro(Her.fegt elbet^bat S»- Mi-
guel legt 3o.mölen ban be ^tabtMechoacan,enbe234banbiebanGuayangarco;>
|| a 8.1.10. c. naert ^ooiöt-ooten/möaröt lanbtj enbe4o. ieg.ban Mexico naer bet Ö^edenA]^ öe

toegöbanZacatecas, inblacfelanöt/enöeistoelbetooont/enöebooHien banbeel
bou^Önpfenboo^beeÖenjöetisgoetrepfiEntotbpfefeerlweren/Otetnöeöoogetoe®

gen/öan ill boosts bangereus ban iwegenOeroobers/toelcttacr bed neer-lagenl^bnt

mt ^tabtS\' Feiipeisgelegen5o.ieg.banbe5>tabtMcchoacannaöetÄw?öen^
eS 52.ieg.banbe ^taöt Mexico,naer öet ^oo^öt-toeffen/ ineen oiib|i»®tbaet^laitót
enöe kout.iJcpöeöefe J>teöen^ne)cp|eÖelöcBtcr gele^^fïpöen Bite Äop Don Luys
de Velafco,totbeb|öÖingöebanöelndiancnOtoraies,bieinbat quartier tooonen/
enbe t\'lanbt ban Xiiotepcquc,enöe öeTarafcositoelel; aifeer gbequelttottrbaibanbe
Ghichimecas,toieröenberooftbanbaer gtïeöeren/enöet\'boick toecb göeboect ban öe^

fen toilben boop.ï^oetoeltlanöt baerontrenttobequaemfsboo^alberöanbebee/foo
iö nochtans bequaemtt boo? ^tierenenbe i^oepen; toam bit bee / toelck towmberlgck
bamenicWwlöicötis/fintsbatbe ^paègniaeröen t felbe öaer bebben ^b?atbt/ toeet
fieminöentötbanöeöioogöten te retireren inbebofGröen banbeTunas bieöaer 3ön j
enöe fooöaeÖö^tbegtntteregenen/fooHomtbet toeöernaerbetblackelanöt/omöe
goeöe toepöeban bet felbe toeöer te genieten.

Her-defcr, ^taÖt Concccion dc Salaia,8. leg. ban S\'- Miguel, enbe 5 5* ban Mexico,enbe
i7.ban Vaiicdoiidjtoierötgeboutin ben jare 1570,000? bebel ban öen Viceroy Doa
Martin Enriqucz^otninfgbelÖCkS Öen toegb tebeb|ÖenbOO? öe Chichimecas.
d 4 i j c 9 ^^ ^taötLeon meer ban ^o.ieg. ban Mexico,enbe44*ban Valicdoüd ;in toeïr^
\' \' kerslimitengrooteabersoftebeetenjönbanmetael/infbnöeröepötban^^tW^
ismeöe göebout ten felbenepnöe.

mt ^►taÖtZamora is.leguenban Puzcuafo^ïe|^et]l,Villa de Lagos 3o4cgucn
banVallcdolid.

d.jM.c, 5!^emÖnenbanGuanaxuato5ÖnÖÖ^gben28JeguenbanMcchoacan (ofteVallc-
doiid,aisHerrera elöersfcgötJ «verbet i^ooiöen/enöeöeZacatccas toe/ altoaertoel

^oo.^paegniaeröenfullentoefeninttoeeleegöers/toelckfpöaeröebben/omöemDs
nentebetoercken.

25cneflfensöefeboo|f5.^teöenenbeBlechen/fo sönöermeer ban so.Eftancias ban
^pagwiaetóen/baer alöerbanöebeetoo^topgequeect/eit 00e eenige f^cfw

Befchrijvingke vande Havenen ende Cufte van defe Proviheie vaii Mechoa-
c A N, aen de Zuydt-Zee gheleghen«

T^C l^^oWnci\'ecnöe ^taöt battZacacula, i^&ecuöeban&e ^npht-\'XuMt^t^
öoogötetoanmccr aföacötötcn graöen/beewttöieguen tan Vaiie-
dolid de Mechoacan, naer f^tt ^npöt^txjeöen / enöe negöenticö icguen ^ tBephigö\'
meaoft min / öan Mexico j oe ^taöttoo?öt göenoemt Concccion; is göeöout aen
be kant öan eengrooterieöiere / anöeröalf möle öan öe %ul öaer öefe riebiere in loopt
ÖOO? ttoee monöen.

öoogöte öan toat meer als acötöien graöen bp i^oo?öeii öe Einie/op öe limiten ban
be^?obincie ban Neuva Galicia, bpfticöieguen ban Mechoacan naerött ^Upöt^
toeöen/is göelei^en in öeet Hanöt/enöe toucötbaa ban Caëab enöe Cannafiftoia,
met <5ouöt-mijnen/enöetoel geconöitioneertboick. deöen int eerHegrooterlfiften^
tieaen öe^paegniaeröenneffiensöieban Ympiizingo,öan toieröen epnöelpck t on^
öer-göeb?acötj enöe öefe ^taöt toieröt öaergöeöoutinöen jareis^s.

2&enetas Öefe ttoee i^iobincien enöe plaetfen göele#en aen öe §>\\xßt-%ttl öeeft
öefe #|obincie op öe felbe cuöe nocö beel riebieren / enöe int IBeaeliicköe quartier
ban öefe J^?obincie / bpnaerop t\'fcöeptfelban Neuva Gaiicia,is ^elegöen öe öa^
ben ban N^avidad,op öeöoogöte ban negöentöien graöen /toelckiséengoeöeöaben/
enöe öie beelgöeb?upckt too?öt/ enöe men baert ban öaer naer öe Fiiippfnasj enöe ,
niet berre ban öelênaer öet «Soften toe/ öe öaben ban s« lago dc Buena Efperanca, ^ 7 ^ ^
toelckinfgöeïijck is in öef^iobincieban Coiiman. Thomas Fuiier fegöt /öat S^ lago
ïegöt op acötöien graöen enöe bpfticöminuten/ïeben mijlen ban Navidad, ban toelck
Öet ftreckt <0.enöe Candish toas öaer op öe reeöe / enöe fpn bolck bifcöten öaer
toepnigö J^eerlen: öie fpn bopagie befcöiebenöeeft/fegöt contrarie banFuiier^batbe
bapeban S\' lago legtoptiegentöien graöen enöe acötöien minuten/toelc abupsis/alfa
öe felbcjfcö?ijber be öaben Navidad maer op negenöiien graöen enfet Jnöat quar^
tier 3i)nieer goeöe mijnen ban Coper/ öaer öe10E)ilöetoonöerbare baten ban maken
öoo? öien öetfacötisj enöeanöerifferfoo öaröt/öatferöeaeröe meöe boutoen infteöe
ban petj toelck lp nieten toiften eeröetöaeröe ^paegniae^^öen toefen, Candish toas
möeöabenban Natividad, berb?anöen öe öupfen öie öaer ftonöen/enöe tteeenieutoe
fcöepen/öiebaftgöetimmcrttoieröen/elcktoelban^oó.tonnen. ^pboerbanöaerin
öebape ban Maiacca,eenmöle t^^efttoaertsban Navidad, öaer een goeöe reeöeiSj
ttoee mölen binnen s\'lanöts ïegöt een do?p ban Snöianen genaemt Acatkn,öaer fp
bpöeöcrticööwpfenbonöen/enöeeeni^erc)cken.

bijf en öerticö leguen, enöe öanboo?ts <S,enöe tBmht is al öoogö llanöt/enöe bins
nenslanötsgöebergöteöicötmetboomenbefet/ enbe baersijnbeelin-öammen enbe
bapen ttenepnöebanöe böf en öerticö leguen iseen grof punt als oftecn eplanöt
toaer öaeröe leefeer op b?eeckt/enöe ban öaer loopt öecufte<©oft enöe Wt^l enöe
men rekcntban öit punt tot Acapulco acötöien leguen.

i^iobincie en t <5oubemèment ban Yucatan,
^^ cifco Hernandes infpn ccrfte ontöcckinge in öen 1

munt i^^otjwcienban Guatemala, aïtoaerCeobet btoers fieeft bp be bö! ett ttomticö
a.4.i.j.c.4 leguen.. i^aeriimto 3öntiaer\'6et^upbcnbenebieveban Tayzaenbet\'ööebecgbie
toan Lacando, eitbetuffcfienöet^upben enbe^eüeïtbaïtbe l^iobmneban Chia-
pa : naer Jet Heeften paeitfe aen Xicaiango enbe Tabafco; (toelck ts een |^|Obtn«
tit i) enbe tuöcöen befe enbe Yucatan leggtjen be ttoee bapen / bte be Zee b^eeckt
mbe cuöci ban toelcke be grootUe Ijeeft een openingbe ban een groote mtjle / ban
bet een punt tot bet anber; enbe t\'toater ban be %tt I toelck baer tn loopt / ts foo
beel / öatöet een groot Hacktnaeckt bol ban Cplanbekens / fooöatöe Jnötanen
. tecckencnmakenaenöeboomen/ombetoegbntettemtOen/enöeteberbolen/alsfp
■ baer öooi baren naer Tabaico toe r^te <^planbekenS enöe ftranöen ^n foo bol ban
^ee-bogelenbanfobtfferentegeftalte/batbeteentoonbertsomftenjalsmebeöeia^
öteöaertsban Conönen/totlöt/ Berckens/enöe ^penöteöaer3önj enöe öaerom
komen öe3nötanen ban anöere quartteren om öaer te jagötttj öaer jön ontalltjcke
Yguanas. ^t tcmpiebau btt Hanbtts feer öeet enbe bo^ttöÖ / öoetoel öaet:
göeen rtebteren/ofte eentgöe anöere loopenöe toaterenenjöni« be gantfcöe ^a^obln^
cie/foo öebbenfe ttoater naer bp om putten te maken/enöe men btnt baer foo beel
^ee fcljelpketts onber be fteenen/öat ött felbe/als mebe om bat be cufte foo onbtep ts/
oo^faeck öeeft göegeben te fulptceren / bat btt Eanbt toel eertgbts ^ee tS göetoeeft:
tomter begtnt öter ban s^ Francifcus bagö (toelck ts tn Odober) toanneer be
i^ooiöe totnöentn-komen/toelcke koubt 3ön/ enbe betn-geböo?ne feer onttetten;
toelcke öoo? öten fp aenöe öttte göetoent 3Ön / enöe toepnigö götkleet gaen /krögöen
öaer ftoare Catöarren af/ enöe oock Co^tfen^^efe tomter-töt öuert tot öet epnöeban
Martioenöe tn lanuario enöe Februano öebbettle een fomerkenbanftercke^onne-
fcöijn / enöe öan en regö^nt ^t öaer met / öan met öet m-komen ban be nteutoe
ne. ^e ^omertsöen tööt ban regöenen / toelcke begtnnen te ballen tn bemaenöt
ban April,enöe öueren tot öet epnöe ban Scptcmb.^^te tööt göeöuerenöe/toeröt öaet;
göesaept enöegöemaept/enöe öen l^erftbalt toel upt/öoo? ötèn öet lanöt leer b^ucöts
baer ts. kouöeban öe ïJ^mteris toepmgö / enöe too^öt qualgck göeboelt /upt:»
gÖenomenalsbci^oo?bctombentoaepen/ötefeerpenetrèren. Cgantfcöe lanöt tS
beftoten ban bergöen / baer en toaft göeen Cartoe ofte anber gratn ban Cafttlten-
öaer en ts göten <5oubt ofte eentgö anöer metael te btnben ^ foo bat baer upt It^t ts
af te nemen öet erreurban be göene bte ötbben göefcöieben/bat be ^paegmaerben
boen fp eerft öter quamen/öaer bonöen crupcen ban IHatoen; toelckmetael men nopt
tn eentgöe ^^lobincten ban inöten en öeeft göebonöen,

Beel Sitbïanen ban btCcrette/leggöen ban öaer booi-faten göeöoojt te öebben /bat
bttlanöt göepopuleert toas bp teker bolck / komenbe ban öet <Doften / toelck <!5obt
berloft öaööe ban anöere boïckeren / öaer be toegö openenöe öoojöe ^ee. i^et ts
een remarquablefake/öatöe^paegntaeröen alleen tn öefe ï^iobtncte göebonben öeb-
ben een maniere ban 5^oop j toelck tn öaer toooiöt betepckenöeboo^ be ttoeebe reple
göebo^en te tooiben ^ öabben bte tn fulcken bebotte enbe eerbtebtngöe / bat ntemant
naer en Itet öien te ontf angöen j Iteten öaer boo?-ftaen / öatfe öaer öoo? ontftngöen een
bolkomen goeöe ötlpofitte om öeugötfaem te toefen / enöe ntet berboemt te too^ben
toan be^upbelS; ontfmgöenbten ban b|p larenouberbontsoptoaertstotttoaelftoej
tnöe fonöer bten ontf angöen te öebben entrouöememanöt j kofenöaer eenöagö
toe öte ntet ongöelucktgö en toaer / enöe öe ouöers bte baften b|p bagöen te bo^en/enbe
ontötelöen öaer ban beb|outoen.5^e ^paegntaeröenberöalen beelban bemanteren
enbe couftupmen ban bttbolck/betoölfp nocö l^epbenstoaren/banalfootfelbenu al
baanöert ts/foo fullen top tïelbe öter boo?\'bpgaen / enöe öie begeertgö jön t felbe te
toeten /renboueren aen be i^tftoiten ban Herrera enbe anbere ^paegntaerben. ^t
tale ban ött bolck toasal een/ öoetoel öe göene öte op öecufte tooónöen/öaer befte be^
ben ommetmeerbercurtofrtepttefp?eken. 3ttallebe|^|obtnctenban Yucatanöeeft
^nen göebonben feer groote eötf tcten ban fteen / bat öet te bertoonöeren toas / foo öat
öaerban licöt tS af te nemen bat öet lanbt is göetoeeft ban fonöerlingöelupfter; en is
te bertoonöeren öoefefoo grooten eöificien öebben konnenmaken/baermenbaer geen
ïrnm banmetael en öeeft göebonben / enbe t fcöönt bat öefe eöificien m göetoeeft
Cemplen/toant öaer öuplen anöersban öout toaren göentaeckt / enbe met ftrope
göeöeckt. f et lanöt ts teer oberbloeöigö ban racöt/tttfonberöept ban toilbe a^erc«

htm/ettöe ïjaïtett ^ baer jött feer beeï i^mneit; baer tooibtbeeï Cottaett ööetoonnen/
imbe Anniejenöet\'bolclUïermenicbfuïöicbtfeer/enöe leeft laniE^
bebeebanCaÜilten/enbegoeöe #eeröem

Befchrijvinghe van de particuliere Provinciën die onder Yü ca tan werden ge-
rekent; cnde hoc,endc by wie defe Landen eerft zijn ontdcckt ghc weeft.

■pvéo^öegantfcbe 0|obtn«e ban Yucatan loopt eenfelepn obeöergbtebanöenee^ d.4.
-L/nen boeck tot öen anöeren/t\'toelck begint ban bp Ghamporon, enöe berbol^t

^itgÖebergbteberbepltbefeHanöeninttoeebeelen; betbeelnaerbet ^upöen/toeïck
ïegbt naer Lacandotoe / enöe Tayza toaö tooeft enöe onbetooont gbetoeeH / enöe
toaöaltöötö fooöbeblebenöoo?gbebieckban toater/toelck öaer nieten iö öanban
benregben. ^etanöeröeelnaer bet i^oo^öen toaö betooont; JJetiöbeetlanöt/enör
baer öe^on (eer b^anöt/banöatCerptotöatfe toeöer öaelt jöocböaer en gbebieeckt

gbeen berfcbe lucbt / öoo? öe Brifas enbe <0oftelöcke toinöenj enöe öeö abontö öe Vi-
razon ofte öelucbtuptöe^ec/Öie Öe bitte feer t^perecTt. ^^itgbebergjte toelcköele
^?obincieboo?-loopt/iöfeer gefonöt/enöe öelieben öie öaer tooonen leben feer langbs
oocft foo/öateen^0inne-b?oeöer/toeeröigbom gbeloofttetoo?öen/ berklaert mfpn
toegb öaer bp ginck p?eöicken / een man gbebonöen te bebben / öie naer öe rekenfcbap
toelck bp enöe anöere gaben ban fpn laren / toel b?pbonöert laren moeflouöt toefen 5
gingbfoo krom/öat öe monöt bem bp naer aenöe knienguam/enöealfoobpaitijötö
naecktbaötgbegaen/foo toaöbetbelbemfboroutogbetoo?ben/batbetbtfcb-fcbob^
ben fcöenen te toefen^ öoo? öienbp gantfcß kintö toaö/en konöemen bangem niet bp^
fonöeröberaäenjbeelanöereouöelieöenbintmenintfelbequartier.

5Dit Slanbt toierbt eerft ontöeckt öoo? Francifco Hemandez de Cordua, toelck
tnetfpn fcbip aen-quam aen eenpunt ban t Eanöt/toelck fp noemöen Cotochciöoo?
bienöe Caziquc ban öitguartier öe^paegniaeröen aen lanötlockenöe / öickmaelö
CepöeConezCotoche, toelck in fpn tale foo beel te feggbentoaö/alö komt bertoaertö
naetmt)nbupöjbanairoofpöaerberraöeliïcktoieröenbefp?ongben; alö meöeineen
anöer quartier / toelck öe Jnöianen noemöen quimpech, enöe öe ^paenfcbe öe^*
benöaegöö noemen Campcche ,roo keeröen öit bolcktoeöernaert CplanötCuba,
baerfpbankomentoarenomHanöttegaenontöecken. ^aernaertoaöaenöitfelbe
Hanöt luan de Griaiva aen öe3i)be ban t\'Cplanöt Cozumei, Öaer top bier naer ful^
ïen ban fp?eken: öefe bonöt öaer aen lanöt in feker ^öo?ato?ien ofte Cemplen/crup^
cenbanfteenenöebanboubtj toelck in gbeen anber beelen ban 3nöien 3ön gbebon^
öen gbetoo?öen?enöe too?öt berbaelt bp öe ^paegniaeröen: öat öefe ü^ilöen onöer
baer bebben gbebaöt een 5i^?opbeetmetnamenChiiam Cambai, öiebaerfouöeboo?^
ftpöt bebben öe komfte ban een b?eemt bolck upt öe quartieren öaer öe ^onne op-
gaet / toelekbat Hanbtfouöeconquefteren / enöe t \'bolck ban öe ^f-goöen b?engben
totbenbienftban eenen toaren <0oöt / enöe öiergbelijckeöingben meer; enöe öat öit
öeoo?faeciö/toaerommenbier befecrupcenbonöt/enöetoaeromt\'bolcban öe Eanöe
be^paegniaeröen b?aegöe of fp quamen ban bet quartier öaer öe ^onne op gaet.i^p
abo?öeeröein een plaetfe genoemtPotonchan,öaer t\'bolcbanbelanbebemgualijconts
fiaelöe.^oo öatbp ban baer boer na Tabafco,enbeniet boo?ber ontöeckte.i^aer bem
quam Don Hemando Cortes meöeteCozumei,enöegberaeckteöaeramöenColck
Geronimo de Aguilar, bte bem grooten öienft bebe int ontöecken enöe conquefteren ^
ban Nova Hifpania; Öan boer boo?ber naer Tabafco enöe öe riebiere Griaiva. ^00
bat bit Hanöt niet naeröer toieröt ónöer-focftt boo? in öeniare 1527ralö toanneer
Francifco de Montero gecontracteert bebbenbe met öen J^oninckoberöeontöeckin^

gbe enöeconquefteban Cozumei enöe Yucatan,öaeraenguam/eerft öient<èplanöt
Cozumci, enöe baernaer aeneen ^o?pgbenaemt Xamanzai, enöe boetoeït\'bolck

bantlanöt / toelck ftrijöt-baeriö/bembeelteöoengaf/trockebentoelboo?tölangbö
be cufte tot eenplaetfegbenaemt Conii; altoaer bp bem quamen be regeeröerö ban een
!P?obinciegenaemt Chuaca j enöe naer neerfticb onöerfoeckberftonbt bpbat be p?im

II toas Mmi,beertbfen ieguen ban öaer nu Menda ijs götbout; ött bolck ontftngbÖt^w

11 bieöelijck om banöem gbtöolpen te 5pn tegötn öe Cocomes, toelcke een anöer natte

f toas/enöebpant ban öe booi-gaenöe, Boosts ts m Yucatan öe |^?obtncte ban Che tc-

:il ma, öaer Saiamaficanulegöt; enöeeertötstoasöötlcöbtxiiiarcai^toelcktoeöcrtoicct

göelcgbt, ^aernaeröe^^lobmcteban Cochuaquc,öaereentooon-piactiebanfn^
ötanen toas göenaemt Tui ma, al bergöen enöe fieen-roötßgö ^anöt i enöe een blecke
Chabie,öaeröe^paegniaeröen eertpts mepnöen <6ouöttebtnöen/öocötebergeeöE*

bolck toelck te Chicheniza tooonöc/toarcngöenacmt Yzaes, toclckenocöeen
anöer ^taöt bouöen/öicfe noctnöen May apan,öaer nu öe ^taöt Mcrida gelegen ts.
Cenanöerbolck/toelck göenaemt too?öt Cocomes; tooonöen m öe }^?obtncteöte

Befchrijvinghe van de Steden by de Spaegniaerden beloont in defe Provinci©
van Yucatan.

Hcr.dcfcr. T^^ pnnctpaeiße ^taötbanöefei^^obmcte tS Merida, göelegöenopöeöoogj^e
ban ttomttcö graöen bp i^oo?öen öc Hinte / bp naer mt miööen ban öe ^»o^
btncte / öocö toat mcer naer öe spöe ban öe i^oo?öt-euße toe I ttoaelf leguen binnen
S lanöts. ^ier toas eertpöts een blecke ban 3nöianen/öiefe noemöen Maya{>^n,öaee
beel groote enöe ouöeeöificien toaren ban ßeen göemaeckt / in öe todcke ^leöoutoe«
toaren figuren ban naeckte menfcöen I upt toelcke te giSen is / öat öet Centplen moe*
tenjijn getoeeß cnöeisöe <^taötbp öe <èpaegniaeröengenoemt Merida,öoo? öege«
lÖcUcnisöiefe öceftmetöe ^taöt Merida iit Caöilien. ^m <25ouberneur banöefe
#?obincie öeeft öier fpn refiöentie/neffens öe <aficiersbanöes i^onincjcin komöen/
enöe itatfe; öaer is meöe öe Catöeö^ale iiercke/toelcke ^ugragaen isbanöet 2lrt3-
Engeifche biföombanMcxico. lohn Chiiton öie öaer toas ontrent öen fareijyo^fegöt öatin

g öefe ^taötöenaSiffcöoptooont/enöebpbeöonöert ^paegniaeröen.
Her.defcr. ttoctöc ^taöt ïsgöcnacmt VaiiedoHd, isgöelegöeneen en öertiïft leguen ban
Merida, nacr öet ^upöt-^Dof^en/öeeft een feerfumptueus Cfooßer ban £0inneb?oe^
öers/enöeonöerfpngebiettoel biiftöienöupfent Snöianen öie onöertribuptfittem
öeröe ^taöcis S\' Francifco de Campeche, tocIck is göclcgöen opöe öoogöte
ban ttointi^ graöen / op öe citöc toelck fiet naer Nova Hifpania ,bp öe bpfticö leguen
ban Merida nacr öet l3Ejeften/cen toepnigö öeclinerenöe naer öet ^upöen ? öeefteen
reöelöcke öaben /öoetoelban toepnigSjöiepte/öooi öienöet een bapeis.Ban öiertoo^t
göelaöen öet Campeche (jout/öaer menmeöebcrtoet.

<engelfcöeberrafcöten öefe plaetfe in öen jare 15 onöer öet belepöt ban Wil-
liam Parkerjin öefer manieren,
f n-eifchc jtkfettemöncours (fegötöpinöebefcö?öbinge banfpn bopage) naeröe Cape dé
Cocoche,toe!cklegfitaenöe <DoÖ-3Öbe ban Yucacan, ban toaerickiiep langös öe
i^ooiöt-cufteban öe boo?-lcöJeben Cabo ban Yucatan, tot öat ickguam bp Cabo
Derconofcido, öaa fettc ick fes en ban mpn bolck in een Pariagua, ofte
langöe Inöiaenfcöe Canoa; latenöempn fcöip fes mplenban öe S>taöt ban Cam-
peche; enöe lanöen ten ö|p upien fmojgljiens öicöt bp öet Clooöer ban S^ Francifco,
enöe namöebooi-feöJeben ^taöt in/enöe öe Capitepn/cnöc öe Aicaidc göebangeni
binöenSe öaerinböföontiert ^paegniaeröen/enin ttoee^oipen öaer ontrentgöe^^
ïegfjen/tocl acöt öupfent Snötanen. #>paegniaeröen toelcke gebloöen toaren op

Het vijfde Boéck*
/öeöen een öeeckenaen-balop mpentirniön eomi^gnie; toaeeinawkfes

öeatagètoa i fcoanttebbenöeötóerfelïe bant\'bolektïan De .^taötgöebani^n/lïonöen
öie arm aen arm/ enöeüeïDenDttfaa booi ons als eentetóaöe tesfien t tröieten ban
tKtHîanîiti enöe troeben foo met bïiegbenöe benöel / ons fes öooöen met nemenöe/ in
«oeöeo|b?enaer öe baben; öaertnp een frigatnamen / toelck öaer ojï ancker Jagb / al

ïiebanböföupïenttK>nöenfterHncjc)omnaer stiuandcVivageboertte tooiden; top
liio^tenöe frtgattemet öePyriagiunaer mönfcjip/toelckla^ m ttoee baöem toa^
ters/les mfilen ban öe ^eaöt / konnenöe nïet naerötr komen om öe onöiepte ban öe

ööenaemt Scbo,baert«Öcöen be öipenbebier bonöert anötanen tooonen/ toelck top
meöeberoberöen/enïwbonöenöaer CampccheboMt/ï^asenöei^ontcb.^it0eöaen
5ijnöe/keerbentoptoeöernaertpuntbanCotoche,allem<ööacb anckerenöeom öe

5l^elaetûe ^taöt ts Saiamancajgeleöbeni\'tt öe ^lobmcien ban Bacaiar enöe Chc-
tcmai, febentïtb leguen banöe ^>taöt Merida, ièupöt enöe ^ooiöen /bellenöenaeiï
bet ïï&eöen; enöe mfgj^lgcjc Cebenttcb leguen ban be ^tabt Vaiiedohd,ontrent be tw
Öebanbe Golfo deHonduras.

Befchrij vinghc van de Cufte ende Havenen van defe Provincie van Y u c a t a iï »

D€ cuöebanbefe î^jobincîe fooblack/ batmen m toeptogöplaetfennaeröer Hctidcfet«
met öelcbeï^enkan aen-komenals bter ofte böf leguen ban bet lanöt ; enöe öer-
balbenen tsöaerntet een baben öan booi klepne &b^enöebarcken/enöe öe ^ee
bte ebt enbe bloept bter meer ban » eentgb anber beel ban Nova. \' Hifpania j^iet al^»
leen tsbe^ufteWac/maeroocbetftranbtflecbténbefonberbergen/foo batmen öefel;«
be upt be Zee komenöe niet en Cet/ijooi öat men baer beel bicbt bp ts / upt-göenomen
tuftcöen CampcchcenbrChampoton, öaer men eenigbe beigöfkensontöeckt/ettöe
een bergb biefenoemen ^^ ^^^ Diabios .g^e grooter fcbepen bouben bant\'lanöt
af/öoo|öien öecuftebeftnetiSCboben beboo^üftebenblackte)met klippen enöe öar<
beroötfen/öieöecabelsbanbefcöepenf^ftöten: banöoetoelbefcöepen öaer komen
om boogb teloopen/lbo blöfter toepnigö boUkS / öooi bien öaer beel moööerige gront
ts:öaerbaltfoogbetoelbi^eebbe/ inlbnberöeptin bebape ban Campeche, batbet
bicktoils i®ebeurt/öatter eenbalf legue toöbteban be felbe bapeöioo^blöft leggenj
enöe met öefe ebbe pleegb baer beel bifcb in t\'ftöe enbe&e-gras te blöben bangen^i^a
t\'^ooibenban Yucatan legbt bet Cplanbt Cuba, toelck febenttcb icgucn banbefü
ï^iobincie berfcbepben is.i^aert <0often beeftbet be ^lobincie ban be Honduras, en^«
betufficben bie ï^iobincie enbebe befemaecktbe Zee een grootein-bam/ toelck iSöie
be Capitepn Gryaiva noemöe Bahia del Afeenfion,toelckegroot is/enöebolban
fanöekens; bierjönbeel fcöepenberongbelucktïinfonöeröeptban be contractanten
bant\'quartier tuftcben Yucatan enbe dc Honduras, ^anbeginnenbe öecufteaen öe
jÖöeöaerCepaeit aenTabafco,fooöebt gfip öaeröeöabenen ban Cicia enöeTciicha«
que » Cical enöe Cauquil, toelck een riebiere is metttoeemonöen / enöe öe baben ban
Campeche op öecuftenaer Nova Hifpaniatoefienöe; enöebooit Cabo DeIgado,ban
toaeröecuftefit|)beginttekeerennaerbet<S0ftentoe;recötbpbetpuntlegbteen€p^

ïanbeken /toelckip noemen Defconocida, gantfcb omcingeltban b^oogbten /enöe
naert bet mtütn ban t\'felbe bp be acbtbien leg uen een anber eplanbeken/toelck Çî
tjoemen u Zarza,enbe el Trianguio, toelck 3ön b|p klepn eplanbekens aen een an#
ber eplanbt gbebecbt/enöe alban bioogöten om-cingbeft «^ocbfeftöien leguen ban
CaboDeigado,be eplanben biefe noemen ifl as de Arenas,Enbel>et <ÊplanbtlaBer-
»ïeya. enbe een anber eplanbt berticb leguen banbe booifs. Gabo naer t\'i^ooibeni
^nbeios Negriiiosbip eplanbekens om-dngöeft banb|00ö6ten/naetF tm <0oôen

ittbmtifb bah becufte Jlèbibt ënbe^upben / metbe ^>tabt Mcrtda:
irentbefe Cplanben ©nbeei klippen / baetmen fjem ban moet toâcgteu jtrtbemetî
neemt fpn cours ban Gabo S\' Atieoo, naer Nova Hifpania, btipten ofte binnen befi\'
Cpïanöenban Los Aiacraries, aisbp bebirecttebancourïm teftenis. .

bier xï^planbekms/todckfp noemen deMugeres, ïangbs becufte/enbebpnaeröaoï
aen göeöecöt. - ^aet aen bet <^piànbt Cozu m ei foo gbcnaemt/ naer eenfameus abo^

4 4 li c.4 bntrentin :25ebaevcgsnö6en j btt epianbt ts gbelegôen bter mijten inbe^ee/âcn bet

uQfiyien ieguen iangy/1 ttöebö^ leguen bieeôts t\'bolck isbanbefelbe tale / enbe cott»
fiupmena!st\'anberebo!ckbaîiYûcacan,iSôbe!eôben op be öoogöte ban ttointicö
graben ; ofte a!S atibere öebben onbtrbonbett / öet j^ooiberÏötHfte beeï ïegöt op tt
öoogöte ban negentöien graben/ enbe een babe i aïtoaa mebe ïegöt een^o^p ban
Snöianen/baermenbp gïjeb^eck fpn nootb^uft ettbe berber(cöi«9Öt to ferijgöen.
i^aer be obferbatie ban eenigöe ftreckt bit epianbt in fpn lengöte tm enbe
M\' ftii enbe is^i fiecöt lartbt ; Cuficöen btt epï anbt enbe t\'bafte lanbt/ is een
canaèl met een öerck cörreitt/ baermen tuftcöenbepben boo| kan feplen/ i^oo^öt-ooft
aeïi/ énöe t toater teisï eenen fàbo^iferen / om bie cours aen te gaen/ tot batmen^omt
op be öoogöte ban bier en ttointicö graben/ baermen be biepingöen krögöt banbe
Her,defcr. Tortügas. ^jcr inuctoaats in be Goifo de Honduras, ïeggöcn b^p epianbekens
mtt onöiepten omringïjt/ bp ttair int quartier ban öet ïack ban Bacaiai,toeïck binnen
s lantslegöt berticö leguen ban ga lack ban Checemal, be cuöeis aï bekleebtmet
epïattbekens tot Saiamanca toé ; toaaban öeteafte toabt göenaemt Panroia, nef=»
fens een onöiepte toeickfp noemen Quirafuenno, toelckisfoobeeltefeggen aïsClaept
ttiet/maer fietboo?u j ftattoeebe Zaracan ; enbe een anber Lamanay; enbeten leften
Yibobmtinnafte banbe Goifo boo?fcö?eben. -

H .r t^e ï>|0binfïe ban Tabafco, tmlckegöevekenttoojbt onber
jriexdcicr. j^^quYucacan, gbeïegöenopbecuftcbanbei^oojöt-^eeinbeGolfobanNo-
va Hifpania j öceft in be lengöbe <©oft enbe ÏBeft bp be beerticö leguen, ban belimis
ten ban Yucatan, totöie ban Goazacoaico, met toelck Tabafco confineatnaaöet
Heeften toeiCnbeöteft oock foo baïicguen in be öieebtei^oo^t enbe Zupben/ ban
becuöebanbeil^oo|öt-^eetotbeupterftepalenban Chiapa. 3|sal blacklanbt/bol
banmoaaOcöen/ïacken/enbepoeïen/öaamenobabaat in Canoen enbe barcken/

. , foo^ten / Tortugas enbe Yguanas. t\'Eanbtis leegö bol 25?afilie-boomen /
^ ^\'^l^\' biat enbe anbere boomen/ boo|bienöetineeO:aïboffcöageis,^^aaiseen öeeteen^
bè bocötige ïucöt/foo batter beeï Mofqui tes 3ön:ban be ttoaelf ntaenben bes jaas re«
gent öetbaertnel negen Jnbeboffcöéisgrooteabunbantiebanbeb^ucöten ban tiant/
geïöckals Mameyes, Zapqtes, Aguacates,Gua)abos,enbe anbae toel-rtakenbe enbe
fmakelöcke b?ucötcn .5^oo? be bocöticöept enbe öittc bes lanbts iS bit lanbt fea b?ur®ts
baer enbequaem booi toepben ban groot beeitotMayzeit Cacao,toelckiSbengroots
fien röckbom ban tlanbt; öierin betaïen fpöarentribupt/enbe c^cbentaalöcks ttoee
bupfent Xiquipiies ban Cacao; elcke Xiquipii is acöt bupfent Ifimanbelen; toant
naer batöe^paenfcöe aen be IBilben öebben göetoefen bie te cultibaen / foo baga«
baenfpiaerïöcksineerquantiteptbanfpp!egöen;enbetbalcköeeftöemfeabegeben
tottoepbenbangrootba/enbetplanten banbefpaenfcöe bmcötenttoaa boo^baa
grootemenicDteisjjanï^ijngaaben / Böööe-boomen/ Xpmen/Eimoenen/enbe
<a^aegnie-appelen. ï©aertoaft beel Maiz;,enbetoabtb|poftebier repfen besfaas

bitfamcft; mbe tenmmSeit tte-maeïö: oock foo fcuaafiet ctiö öacv toe!/enöe ötrö/
enöe alöeeöanöe i^of-kmpöen ban ^paegnien. <0ock öeeftmen öaet qï^ooccötbeifi^
tept ban #eöicmalektupöen öaer öeingöeboo^nejjaecfelben metgöenefeni enöeöe v
taJ0»men öooöen/enöe öaerle t\'öSoet meöeöoppenj al0öaerijsPic]ete,anöa\'00|)c^ ^
noemt Tabaco, toelck öepöne toeclj neemt öie öoo? kouöe oöecaufeert i$itmtin
roocköjjenomen/iööienöiglïtegfienöe Catöarren /öenöoeü enöe öenautoöe bo?!?^
öe Snöianen enöe ^toarten ö^agöent in pulber in öe mont / om öe moeöicljept xmt
tegljeboelen. In öefe !^?obincie3i)n beel Cigren/Eeeutoen/^epnen/ toilöe ^toö^
nen/boetoelklepni Conönen/2ïrmaöillen/£^eerkatten/i|arten5TepcyEquintes
ban fatfoen als een bigaeöken/ enöegbecouleurtalgöe a^ucken ofte 5Pepmen: men
binötöaerbedöroote ^cbilt-paööenalöitonöaSen; Yguanas, enöe anöer onalie==
bierte: ƒapfanten/l^aeutoen enöe ^apegapen ban beelöerlep foo^ten/ <0iiackeien
enöe alöerbanöe groot enöe klepn gbetogelteban öiferentecouleuren: beel i^oenöe^
ren ban Caftilien 5 l^ing-^upben enöe Co|tel"?©upben. iipm enberfameltöaer
geen Cottoen boetoel bet öaer oock toali /b?cngöent öaer ban lu catan, als meöe an^
bere ftoSen om in te kleeöen / öoo? öien t\'bolck öe Cottoen niet en kan beneficeren/
beficb sbnöemet Hoepen enöeBerckenste boeöen/ öaerfe groot nut upt trecken; en^
benaerbet Cacao tefien; toant nocb opöe boomen öaenöe/foo komenöe ^penenöe
Ceck-boo?ntjens enöe anöer gbeöierte t felbe eten eertrijp is. Morquicos 5bn in
bit lanöt foo ober-bloeöicb enöe foo moepelijck / öatmen öaer niet kan öapen Ibnöer
l^abillon. toas eertgts beelboicks in öefe f^iobincie/ toelck öoo? öiberfcöe
Reckten enöe peftilentien beeft af-gbenomen / te meer om öat öit bolck gbetoent is in
t \'toato: te baöen/toat fieckten fp oock bebben 5 enöe alfoo baer bp öe toetten ban bet
CfciÖengbeloobe niet toeröt toe-gelaten meer öan eenl3?outoete bebben /foo en kan
t\'bolck foo niet mea\' bermenicöbulöigben. ^p aten (eer toepnigb/ enö|onckenfced/
mfonöerjjeptöenö^anckban Cacao gbemaeckt / enöe met öeecö gbemengijt/ toelck
is een groot boetfd bp öaer / enöe göefoöen Maiz, öaerfe een anöeren ö?anck ban
maken öie toat amper is/enöe öeröalben feer berfcö om in öe öitte te öiincken. ^ints
öatfeöe l^olicieban^paegnienöefabenbegonnenaentenemm/ !ebenfete gaöer bp
öo^pen/ en eeten opöaerbellembe trjöen <0öên-bleeftö/^erckensenöegöebogeltè;
enöeöiinckenfeeckerengefonöen öianck ban Cacao, Maiz enöe fpecergebant ianöt
gÖcmaect/todckfpnoemenZocoiate. i^enfp^eeckt in öefe |^?obincieban Tabafco
ö?ptalenjeene öie men noemt Choncai, oberbloeöicö ban tooo|öen/enöegöeb|upc^=
kelöck onöer tmeeOeöed bant\'bolck: öettoeeöe öie bpöe zoques tooiötgfjefeooc^
ken/inöe^iobinciebant\'göebergöte/beerticöleguen ban öe ^taöt vittoria; öefe
|^?obincie toerötgöenoemt la Sierra,omöatfeconfineertmetöebergöenban Chiapa,
baer öe felbe tale toeröt göefpjoocken; toant öaer loopt een röe bergöen toelck Tabaf-
co enöe Chiapa ban öen anöeren fcöept. ^t öeröe tale is öe Mexicana, toelck öier
IS in~göeboert öoo? t bolck leggenöe in öe ttoee fojtreffen öie Motezuma tnöefe^.^o^^
bincieöidöt/zimarian enöe Xicaiango: tegbentooo?öigö Xoofp|eect öet bolck meeft
alfl0e^;icaens/ eenfoedsmn öat öet een politer tale is / enöe göemepn öoo? gantfcb
Nova Hifpania; öofömecftomöat öereligieufenbed ^^eeftelijckelieöekensöebben
göemaeckt / baer t\'bolck ban öe lanöe feer toe göefint is enöe göeneu^t in öeeft. ^efe
l^?obincieban Tabafco isgödegöenban Mexicoöonöertenöefefticö leguen te lan^
öe / enöe te toater langöS Vera Cruz öonöert enöe beerticb i l^an Merida öaeröe
<0outerneuröemöouötbaniucatan enöe öefe |S»?obincie/is öefe i^iobincieberfcöep«
ben tacötenticö leguen.Ban Campcche,langös öe Zee bijfticb leguen.

Befchrijvinghe van dc Stadt by de Spaegniaerden bewoont in defe Provincie^
cnde van de Rieviere, cnde Zec-cuftc van defe Provincie van Ta b a s co.

T M öefe #?obincie iS alleen een tooonplaetlé ban ^paegniaeröen toelck is Ta.

^bafco, anöers oock göenaemt la Villa de Nueftra Sennora de la Vittoria, Om ÖeS
^icto?ies toille toelck Cortes öier öaööe tegöen öe 3nöianen öoen öp öe eerfte repfe
bebe naer Nova Hifpania. Weplaetfe legbt febenticjj leguen ban Cuidad Reai de

Chiapa, euöe Uien tort ïiacc Chiapa öetiebte Gryaiva op bemlc&icguen, enöebe
teSmnDe \'mvüüj leguen repft-men ober fjarbt gïjebevöfiïc/ baa* teel nebmen 3ön/
enbekouöïlanbt» ^e eiebteve ban Gryaiva toeiminben lave 1516. benacmtegö
ban luan de Gryaiva jsmacpglj/en ban óroocebïepte/töambmnen bebamljeeöe

toel artjc babembjatevs ; ban in be mont 10 fp onbiep / enöe boo? be öitjbt bie baer is
tuöfcöeiibegoltenbanöe^ee/ mbet\'Currentban beriebiere/is bein-komüe per^
fuleu0. ^aer ballen in befelbe bijf anbtre befonbere riebieren / beneSens beel anber
poelen enbe teftotbeefttbjeemonöen/öegrootae is een biercnbeelbaneen möle
b^eebt/enbe tokt i^oo^btenbe ^upbt/baant befeöeelecufte looptmeeft <aoft cnbe
aibeft : öe anbere mont komt men in ban r i^oo^t-ooften naer t\'^upbt-lneftcn, m^p

biere ban Gryaiva, enbe komt in een kromte ofte intoöck / ban toaer bet toeber keert/
enbe baer legbt bet Tabafquiiio, toelc eenreliquieis ban öe blecke Pontonchan;
baer Marina be tolcke aen Cortes toierbt gepiefenteert. Cegben ober öefe blecke/ aen
b\'anöer sööe ban beriebiere Gryaiva is een anber kreecke/ bie genoemt too?t Tacanis,
toelck öooi feecker lack loopt op t\'öoogbe leggöenöenaer öe riebiere ban San Pedro
enöe San P abio, toelcke riebia- macfitigb i^s / en beeft een engbe barre; men komt öaer
m Booiötenöe ^upöen/enöeis feer öiepenöeban goet toater/ öaer is abunöamie
tjanboubt/enöebifcö/enöegoeöeiacöt banalöerïeplJ^ilöt ^ooi öe boo|-fcb?eben
ïireeckeplacbmen te baren naer Xicaiango, toelck toas öe ƒ rontier-plaetfe banöe
:^ericanen:öe ^paegniaeröen noemöen Dit oock El Lago de Xicaiango,enöe Puer-
to Real, toelck groot enöelpacieusis/ enDe beeft ttoee CplanDekens in öemonöt
Cnöenocöberöer op komt öaer inöeriebiere Yztapa, biefeer groot is/bie naer bet
^upöt-ooftenftreckti enöelangbis bele riebiere baert-menin Canoen tot be blecke
Xonutiatoe/alsmenboo?tsrepfentoilnaer Yucatan. <ap be cufte ban befe ^|obin<
cieregnerenbe l^oo^belöcke/ i^oojbt-toefte enbe i^ooibt-oofte toinben biecontrarie
3Ön/ enbefeer bangereusboo? be barenbe lieben s enbcbueren ban September af / tot
fietbeginfelban April toe j berefterenbe maenbenban t\'|aer toapen baer <0oftelöcke

enbe |>upbt-oofteiöcke toinben/enöefomtötsZupöen-toinöen/öieongöefont 50«/

€ |è|Ol?lttCieDatt Nova Galicia, toelCfe OOCfe ^^t^
noemt tooiOt Guadaiaiara, naèT ïie pjincipaelöe l|ooft-flaöti
enöe oock de Xaiifco naev een boo?-nemen S^ioöincie onöee
öe Telbe eefo^tecenöe j is öp öe öeröeelinse öan öe ^paegniaee«
öen een Audiëntie foorp öatnc^en op öem Telfs i kti^t Tpn
limitenöan öe limiten öan öe Audiëntie öan Nova Hifpania,
ontrent öe öaöenöan Navidad, enöe öet iack öan Chiapala,
eeplénöe naer öet i^oo?öt-ooften / altoaer als meöe naer öet
i^oojöen / enöe oock ten öeelen naer öet bellen / (toelck niet
Iwakomentl9(kontöecktenis)öeeftöefe^uöientieöaerlimitenopenle9göenöe/enöe
öe refte naer öèt iBeftenis al Zee i t\'göene öaer betooont is aen ö\'een kant / enöe aen
ö anöer /fal eenigöe öonöert leguen toefen/ toaer in begrepen jpn öe particuliere f^io^

bincien ban Guadalaiara, Xaiifco > los Zacatecas» Chiametla, Culuacan, la Neuva

Bizcaia enöe Cynaioa; enöc boo?aengöelegen^?obinciènöenieuto ontbeckingöen

ban CiboIaenöeQuibira. ^efei^iobincie öeeft langöSöe cufte banöe ^upöt-ae/
ban Pucrto de Navidad af/tOt Culuacan toe/toel Ö^pÖOnÖcrt leguen tn ÖC ICngÖtC. •

^egöeftaltenisbanöelucötilïmöitröckmcergöetempertalskouöt/öetregöentens
be öonöert öaer beel in öe maénötnban lunius, luliusenöe Auguftus -, men öeeft öaer
groote aeröt-bebingöen/ enöe öoe öe eöificien grooter enöe ftercker göeboutot 3ön/ öoe
meergöebaerlöcköiejön/enöeöoemeeröerfcöaöeöielööen. ^elucötis klaer/ enöe
t\'aertrpck ö?oogö / foo öatmen öen regöen op öouöenöe öaer göeen flpck en öeeft ^ on^^
trent tefmisplacötöeteen toepnigö teb?iefen met feer grooterpm, ^^etoinöenspn
fterck enöe grof/ enöeöe ^upöe-toinöttoapetöaer meeft; öen i|emelenisöiernim«
mermeer langö ntet tooicken befloten/ maer foo öaeft als öet op öout ban regenen/ foo
öeeft men een öelöér enöe klare lucöt;öetöautot öaer getoelöicös moigens/enöe fom=«
tötseen klepn teecken ban bo?ft/toelck toeöer ftracjc ontöopet,i^etregent öaer altpts
fterck enöe grof toater / enöc meeft tmt blagöen j t\'öeele guartier is feer gljefonöt lanöt/
foo öatmen öaer bele ouöe lieöen binöt / foo ban öe^ ingöeboojne / als ban ^pae«
gniaeröenj men toeet ban göeen peftileittie te fp^eeckeni ^aer 5ön beel Mofquitoss
toeecö-lnpfen foo gvoot als boonen / toelck fcöenbicö bpten en bulten maecken als
noten: alsbe J>cöo?pioenen bpcen/buert öeppnebier en ttointicö up?en/ tïapban
<2^ueenis öaer een goeöe remeöietegen/ enöemenen ftérft ban öie beten niet. Clant
is mcer öoogöcn bergicö/als effen ofte ftecöt Bier leguen ban Guadalaiara ts een
feeröoogöenbergö/inöetoecönaer öezacatccastoe/toelckeen legue int\'op klim^
men is/enöe ban göelpckeen legue tn t\'af-komen /foo öatmen öaer te ^^eeröe niet en
fean repfeui enöe boo|tst\'gÖet>ercötein al öat Quartier /isfeeröaröt/ met groote boo^
tognbcfet/als^Ön-boomcn/Cpckenenbeanberei öaer menieöte ban ll^olbénin
ïoopenöierboïckgrootefcöaöeöoen:boo?t\'meefteöeelisöetfanöigeprontenmaga7
mhtin toepnigö plaetfen is W klepe i bed fteen-kltppen; ten niet öat öaer

fl^armo^Secnen ballen/oft eentgöe anbete öeenen ban toeerbe j «ten göebiupckt bi
ßeenenoocHniet bte baer 5öntot eöificien/ boo| btenfe öaer öupfen ntaben ban leem
ofteaeröe-toerck. ^C\'gant&öe lanöt tö bol ban £@etaïen/^über enbe Coper; baer
enbaltgeen Crtftal/ |}fer ofte ^taeli allebefl^etalen3önloobtacöttcö/enbe mbemfl^
nen ban be Zacatccas, enbe in meeft alle beplaetlen enöe gelegentöeöen ban bit lant
raechtmen aenbe margafiten/ enöe aenöe mineralen öie men noemt Chaichivites.
iS0m binöt öaer eenige groene fteenen/ t»elckefeer goet 5ön tegöen öe pöite ban tgra»
beelj baer en 3ön göeen mönm ban <5oubt ontbeckt: t\'50ut tooster göemaeckt ban
t\'regöen toater / enöe tooster berfamelt/ enöe op öoopen göeb^acöt. 5^aer is allentöal^
ben beel Salpeters; beel göeboomtebanTunas, toelckgöeeft eentoonberlflckegoe«
be b?ucbte/ en beel Cochiniiia. öoetoel bie niet göebeneficieert en too?öt; enöe ban be
b?uèten onöeröouöen ö^t*^ bmmeeften tgtban öet jaer be Snbianenbiemen noemt
Chichimecas enöe Guachichiies. C lauötisöoo^gaens feer götb^ekicöban toater/
tn öet begröp ban meer alS fefticö leguen blacke gronbt. 5©egrootfte riebiere ts biefe
noemen de Barrania, toelck öaer oojlp^onck öeeft upt öet lack ban Mcchoacan, $nbe
öaer upt-toateringöinbe ^upöt-�j loopenöe ban tllDeÖen naer ött ^oo?t-toe<
flen/enöe öeeft een bal ofte ftojtingöe bia-leguen banbe ^tabt Guadalaiara toel ban
töien ftagien ^ öefe riebiae en öeeft nagöats göeen toebben/ too^t altötiS tttet peröckel
gö^^flêert / öe i^eeröen öaa oba ftocmmenbe / enöe rbolck enbe kleebaen op blitt«
ten ban calebaffen / öaer öe Inöianen opfitten / om öe felbe te öouben boo? t\'omflaen,
<0ntrentöet lanbt ban Ycacian, is een mm ofte lack toelck ttoint^ legucn ism
öet om-gaen / enbe een anber Zacuaico, batttoaeif legucn tsin öet om-gaen/enöe
rontom 5ön fea goebe toepben booi be f^eeröen. 3« alle öe ballepen ban öit lanbt
toaft be Mezquite, toelck is eenfoo^te ban Caroben / met toelekes b^ucbtenbe im
öianenbaer onberöouben/ enöe een anöaeb^ucöt göenaemt Guamoche, toelck be
Caroben in b^ucöt göelöck ts: enbe anbae groote boomen: bocö öe grootSe ts tm^
fe noemen El zcybo; men öeeft öaa oock öen boom ban Magucy. ^t b^uröten
ban Caftilien als <auee-appelen enbe ^crm / <5ranatcn / t^ögöen / H^^icoces/
^afen/^l^elocotons /enbe mfommaalle toucötenban ^paegnien toaflên öaaöeel
goetenbeperfeckt/iabetanaer t feggöen ban bele als in ^paegnien felfs. :®enett
öeeft öaer göeen i^riecken nocöte tofen/öoo^öient\'lanötfoo b^ucötbaais/ bat bte
boomen foo toeelbaicöloofenöe tackenmaken/öatfegöeenb^ticöten konnenbooit-
biengöen i öe <aiöben en toillat öaa oock niet toel toalfen/ öoo? öien öe !^iaen öie
befcöaöigöen. ^etaertrgck is fea oberbloeöicö ban toepben boo? alöaöanöe Bee;
enöe öaer is een too?tel öiefe noemen Caftannuda, toelck be Backens alfoo bet
maeckt als öe Meekers öoen in ^paegnien. toint öaer beel Cartoe / enöe öet
QÖebeurt in eenigöe quartiermbat men t\'acötenticö Hanegas krgcöt boo| een / enöe
ban Maiz toel ttoee öonöert enöe meer. ^t geulen enöe anöae i^oef-krupöeu
ban ^paegnien toaftenöaafea toel; enöe tot allen töben öeeftmet^ öaer beel
önie blommen j enöe in allen öeelenbinbt men beel Axi toelckist\'pepaban bie lans
ben; beel foo^ten ban boontjats / toit/ root/ftoart enbe gebigareatj beel CaiabafTcn?
öaais een krupbttoelckfp noemen Cevadiiia, toelck fpn krupbtenbeapieöeeft; be
^paegniaaben bienen ö^ti^ öaer ban om be toonben ban be i^eerben te göeneCm^
<0erfteenbemoggöe toil baaoocktoel toaflèn/banmaken öaa geen toack af/
bod? bienfe hit nitt ban boen en ötbben. ^e !6^ieren is eengenerafe pfa^einöet
öantfcöelanbtboo^öetgöefaepe. ^etoepen3önftoart/enbeaenbebleuffien toit
fnberootienbeöe ertasgöelöck als fl^ulïcöt»/ 3önontallöck/ballenmetèenöeele
ftenbe in öe Cartoe/ enbe ftaenfe gantfcö ta neba / boo? bienfe op be ap?en gaen (ït^
ten alfe göegraint 5ön / enbe öoetoel t \'boick göebaer maeckt en blagen baa niet nm*

^paegnien/enöe metminba moepte/ enöe öaa ts groote mentcöte/ als meöe ^teti
ben/^tieeen en toepen. 5^et;iebiaengöebenbeel bifcö i be Yguanas öoetoel epfle^
löckomaentefien/sijngoetomteeetai. Snt\'gantfcöelanbt 3ön25pm/öo^feet?
klepn/enfteeckenniet/makatöaeröomcötnbeöoltebanbeboomen.

DCnmceacnïitel tm bc ^pacantatröen öieöattmöcfelanbttt öwbóubm / k^ ^ ^
bentenfötelsöpcontractamn ofte feoopfjattöeï/atibev-ötcïsbp btt beuefjcevm ij.
ban bc mijnen/ enbe ten betöen bp btt boeben enöe boo?t teelenban bee/ enbe boutoen
ban t\'fanöt. £0en en tornt öaee ött» fupckee/ boetoel öe tieöen öaer feet toe! gtoepeui
baeeentègbttnbtffcberöe:öaerentoo?öengeen toerckenban beeren götmaeckt als
aUeen toaeperis omöe bbegötn te beröapben :öaer tó een Tunai ofte bof^ ban Tunas
boomen / toel in öe btjfticfj ieg« en langb /öaer men alle (aer toel tljim öupfetif arro^
btn Cochiniiia fouöe feonnen bergaöeren. ^p gf)eb|upcken toagens enöe karren/
met <Da\'en/ ö^uplen enöe #eeröen / öte öoo? t gantfcöc lanöt trecken j enöe tn alles
too?t öefelbe mateenöegbetoscötegljeb?upcktals m ^paegnten. ^aer en ts tn bet
gantfcbe lanöt gbeenbieefe ban onruft/als alleen ban öe ï^üöeöe toelcke men mtt
eemcbgötbouto ban öelen enöe darren kan tegbenftanöt öoen ; öaer toapenen sön ^
bogöen en polen/Macanas,flmgöers enöe fcötlöen^ öe ^paegmaéröett göeb?upcf
ken Efcaupiies ban Cottoen / öaer öe pijlen niet öeur en tttogöen/ enöe foo fp öaer
beur komen/foo en is öe toonöe niet groot; ötbben goeöe fcöiiöen ban leöer / enöe
öelmenbanöet felbe; alle öe ^paegniaeröen jpnmeefters otti öaer toapenen felfs
te boo?-fien /enöe öaer ^eeröen. Snöianen 3ijn feer Itcötbeeröicö / enöe om een
klepne fake berlatenfe tjaer tooonplaetfe in ö een oft ö\'anöer / enöe öaen öaer
toeöer neöer öaerfe eenigöe göereetfcöap binöen om öaer öutten te maken ; ja loopen
möetoilöerniliênomb?póept te öebbentot öet göeb?upckban öaer groutoelen.
ßatme ban ïjtt bolck ban öit lanöt is toat grooter als öie ban Mexico : nemen öe
Cjiiiuen leere tamelpcktoelaen. 5ön ban groot beröanöt : öanlup en leöicö/ en toil^
ïen niet toereken /tenfp men öaer öaer toe öuert : kleeöen öaer met öemöen ban
toen/enöe bierkante mantels/met ttoee knoppen opöe fcöouöeren ban Cottoen ofte
Maguey, toelck is öaer ouöe kleeöingö; ö?agöen onöa-b?oecken ; fcöoenen met fo^
ïen : öaet bebben ygn matten ban biefen / enöe öeeckens ban Cottoen ofte toolle: öaetï
cieract 3Ön groene ßeenen/aecken-öupfkens om öebeenen enöe armen/ enöe om öeïi
ÖafS ^jebonöenïöaer p?incipaelgöenucötisöen gantfcöen öacö te öanfen/ mtt een
tamboiiel/toelck iseen öolöoubt/göebenöe een grofgöelupöt/fmgöenöe/ enöaer
fcljilöatnöe / enöe öaer fraep tttakenöe met beel plumagien / enöe öat al om ö^omken
te öiincken ; men fpeurt in öaer gfteen göenegentöept om erf-goeöeren te öebben / ofte
om beel te faepen ; al öaer inclinatie is tot öen boom Magucy om öaer toijn ttpt te ma^
ken. ^p göeb?upcken krupckenen potten / enbe miböelbare tinnagien/ enöe feec«
ker baten öiefe noemen Teconiates, toelck aen boomen toaflcn/ baer göemepnlpck
een Acumbre (toelck is een fpaenfcöemate/öoubenöe ö|p ban onfe potten) in macö$
Öaer boetfel ts meeïl bleefcö toanneer fp öet öebben können ; boeöen bed IJoenöe^
ren op om öatfe toepnigö tnoepte öebben ; eten Maiz tot biooöt göebacken / enöe
oockgöa\'ooHi ö?incl^en öe topnban Maguey., enöe ban Cacao, enöeöe Cacao met
t mttl ban göeroollet Maiz bermengöt / is oock öaer fppfe ; öe 0|öinarie piöö ban öet
Cacao is Öonöert amanöelen boo? een real: oock mengöenfe öe Cacao met #eper/
enöe t famen göemalen met öet Maiz, b?cefkenfe t felbe in toater enöe ö?inckent foo^
öefe mengöebngöban Cacao, Maiz enöe ï^eper / ö?agöenfe in leöere facickens als fp
Ober toecö repfen/ boo? fiaer piobtanöe. |n alle öe plaetfen ban öit lanöt toeten fp
^SDottoen / Wol enöe f^lupmen te toeben; enöe t\'lanöt is beguaem om Cottoenboo^t
te bïenpöen/ maer fpentoiiïen öaer öaer toe niet begöebenomöen arbepöt te fföous
^en. ^einftrumentenöaerfeöegrontmeöebearbepöen/toarenpalcnban€p£l^en
Öouöt/ boo? b?eeöt alS een öanöt / toelck fa nu met pfer beflaen. <ï^lck ^ojp öeeft fpn
Cazique, Aicaide enöe Alguazii batt Inöiancn felfs / göettelöt bp öe i^onindtjc^
«e atuöientie ofte opperlïe Aicaidcs ban öat quartier ; enöe öebben öaer tafered
«aer öe p?ijfen in Öaen begroot ban öe eetbare toaren ; öe Caziquen too?öen bp
wcceCCie göenomen. ^e meeße afronte öie men öaer öom kan / is öatmenfe fcöeertï

enöe öaer meeSe b^eucftt is batmenfe boo? ftröötbaer öouöt: fp komen Wl tt J^crcke
om f^^tt gijebeöen tefeggöen / enöe bp geb^eck ban l^iteEeriö / ïeertbaer een Snöiaen/
toant öe p?mcïpaeïfle3nötanenfepnöen baer kmöeven naer öe kercke om te leeren/
enöeboo? #0niunf)pken0 te öienen. Cot bet jaer ttoee en tacbticb toe / toaren öaer
toepmgfie Meftizos m t\'lanöt i öe itoarte stjfl fraep te ï^eeröe / enöe goeöe toertk-
beöen; öaer in tianöt gbeboo?en toefenbe 3ön fubtnlöer enöe beta\' ban conöttien als
öe ob^ne öie öaer ban G ui nea too?öen gbebiacbt. is m öït lanöt een natie öiefe
noemen Cazcanes, öe toelcke tooonen opöe limiten banöe Zacatecas: öaer3ön^nf=
gbclöcks be Guachichiies enöe Guamares, tocIck een belbqueus bolck is; dc c^t^
canes ^jcecken een öiferente tale banöe Mexicanen, boetoel öie tale ban Mexic©
öaer oock berftaen too|öt/ enöe öat öaer allen\'tbalbe toickenban 3ijn: Guachichii
isoocköiffcrent ban t\'!©e^:icaens/ enöe öe tale ban Guamarais beel ko|t/enöe 3Ön
al feer fmaer om te leeren; toaer^oipenenöebleckenjijtt/ öaer leben öe^nöianen
in beter o|ö2e; öie öaer bupten tooonen / en bebben gbeen luft om baer öaer toe te
boegen/op öatfe te beter bet bee fouöen konnen ftelen/öaerfe feer toe gbenegensijn.

Van de Provincie Gvad alaiara in tparticulier, cndc de Steden die in dit
deel by de Spaegniaerden nu worden bewoondt.

be Mayz. enöe anöae 3aöen ban Caftilien / enöe öaer sijn beel ^ilber-mineraïenj
enöeöenaer-bolgbenöe plaetfen bp öe ^paegniaeröenaïs nubetooonbt.

mt ^taöt Guadalaiara, toeickisÖe IJooft-ftaöt banöitrijck/gbeboutotbp Nun=
no de Guzman möeniarebgftbien bonöertenöeeenen öerticb/is gbelegben op be
boogbte ban ttointicb graben en een öabe bp i^ooiben be Hinie I naa t feggben ban
Herrera (be Cacrtcn ftellenbiemeeft op aii.graben/enbenaer beftreckinge ban Me-
xico bebooittoelfootetoefen) enbe be lengbte ban bonbert en fes graben en een balf
op ben i^criöiaenban Toledo, ban öe toelckefp öoo| een rechte toecö göeleööen is
1780. Ipacnfcöe mglcn; is bafcöepöen ban öe ^taöt Mexico feben en tacbticb le-
guen, tmfcöen bet j^ooiöenenöeJI^eaen/ meaH^eft-toaertS; baer limiten ftrecken
firfjtotöet èoubanement toe/toelckfp noemende Francifco de Yuarra, tan toelcke
bet bem af-fcfiept naer t\'i^ooiöen; enöenaer t\'^upöen fcbepöt bet fpn limiten ban
Nova Hifpania, tuftcben toelckes limiten enbe befe^tabt $m beaticblegucn ^ enbe
tuftcben befe ^tabt enbe Cuiuacan ttoee bonbert enbe bijfticb leguenenbe tot be
j^Önenbanbe Zacatecas 3t)nbieren ttointicb leguen; (Herrerafegbt eibers bea^
ticb/ toelckrecfit is) tot Xaiifco jrin ttoaelf leguen. mt gelegentbeptbaa befe ^taöt
i\'sgbelegöt/ toas eertöts gbenoemt Moiino: is gljelegbenop een plapn/ ontratt eai
ïiebiere/metgoeöefontepnen/toaterenenöetoepöen/enöegoeöéjaep-lanöen/enöe
^ebergljteom h^nt te bekomen/ enbe goeöe materialen tot öeeöificien; öegbeftalte
ban öe locht is goet / öooi öien öe bitte gbeen bekommeringen geeft nocb oock öe kou^
be / enöe öaer en genereert gbeen ongöeöierte; öe Cartoe ban Caftiiién toaft öaa
toel; enöe alöerbanöe frupten:öe l^oninclöcke ^uöientie bout bierbaatooon-plaet^
fe/enöe öe <D®ciers ban be ïtonincks in-komen /enbe öe Catbebiale i^ercke toefen^
befuffragaen ban bet ^rts-bifbomban Mexico, fints ben jare 1570. toelckeerft toas
gbeoiöineertteleggbeninöe^taöt Compoftciia: baeriseen toofter ban^itme-
bioeöers/enöe een anöer ban ^uguftijner ^^onnicken.

Her.dcfcr. ^aerisnocbeet^anöer ^taöt in öefe|^?obincie/bp benfelbenNunno de Guzman
gebout/enöègenaemt Viiia dei Efpiritu Santo; gelegen in öe §0|obincieban Tepiquc.

" BooitSbe i>taöt Santa Maria de los Lagos, bOOlbC fclbe Nunno de Guzman ge^
boutot/ baticb leguen ban Guadalaiara nacr t\'^upbt OOftcn / Öacr een Alcaldc

Maj or refibeert; öefe ^taöt toieröt hitt gbeleggt omficb te berfeeckeren tegen öe Chi-
chimecas, toelck toooncu in öe lanöen tuftcben bet i^ooiöen enöe <Doften/een ^ar^
bartffö bolck / toelck öem berftropt oba t belöt / fonöer eenigbe menfcöelöcl^öept ofte
policie / lebenöe in cabernen / enöe in öe boftrljagien als U^ilöe beeften / enöe öaer on^

beHaibeöeckti öaertoapenen58ti boglitn möepiHen lm anbevs Raepban ummf
Qrootebiatencttöeöjomkams/maken öiancH ban
in fuppen.

Befondcrebefchrijvinglie van de Provincie van Xa lis co , ende de Sradc daer
in ghelcghen, als mede van dc Provincie Chia met la.

maer een ^tabt ban «^paegmaerbén gbenaemt Compofteia, gbelegen onnentbe
^ee-tuöe/opbeboogbtebaneenentbJiifticb gvaöen (naeetTeggenbanbe Cngelfclje
bopagten) boiè öe Caerten leggben öie fommigbe op öe felföeboogböe ban Guada-
Uiara /fommigbe boogbee / en bp öettoiee en ttointicb graöen. ^ip en öerticb legnen
ban Guadalaiara naer bet ll^eOten / iö gbeboutot bp Nunno de Guzman tn öen taie

btiftbienbönbertenöeeenenöerticb/opeenplapn / ontrenteen riebiere: en Ufeft
gbeengoeöetoepöenboo?öe^cbapn/enöeöaeriöleer toepnii® 5aep-lanötö/^iïb
goeöt boeöer boo? öe J^eeröen; itocb materialen tot öen bouto ban bnpfeWi en^
öoo? öien fp ontrent öe ^ee legbt / iö feer beet lanöt / enöe b?eng6t beel ongDeöierte
boo4t:oockiöbetöaerreerbocbticb/enöcöaerballenfcb?ickelöcketcmpeeSen/fooöat
om öefe enöe öiergbelijcke oo?faken / öefe ^taötfeer gualijcken iö gbelegbt. l^oo?tö iö
baer bet ^o?pia Purificacion ontrent öebaöenban Navidad, op öeupterfte limiten
ban betöißrictban öefe ^uötmtie enöe öie ban Mexico, in feer beete contrepe enöe
ongbefonbt. cufte ban Xaiifco iögbelegöenopbeljoogfjtebantoatmeaalö ttoee
en ttointicb graben bp i^oo?öen öe Hinte: naer t feggbenban Herrera.

"Sllen öe i^?obincie ban Xaiifco, confineert be ©?obincie ban Chiametla, ttointicö
leguen Jangb cnb?eeöt/opöe cufte ban öe ^upöt-^ee gbelegen bpöe beerticbfpaen^
fcbe mijlen ban Xalifco; tö een groote |^?obtncie enöe öaer tooonöeeertgtö beel bolcjc/
toelck bocbt met pijlen/ knoöfen enbe fcbilöen / enöe een Jnöiaen boeröe al öefe toape^
nen t\'effienö. ^e fcbilöen toaren gbemaeckt ban öocjckenö te famen gbeto?ccbt met
Ö?aepen/Ö?0egben Öie onöer öen arm baft gbemaecktmet een koo?öe /enöe alöfpbaer
baèrbantoilöenöienen /foo lietenfe öc koojöe lOö/ enöi;jöienöebaer boo? een feb^öt/
enöetoarenöaermeöebeöect; enöe alö fpbaneenmantej^eeröeberbolgbttoèröen/
foo leggben fp baerheöer op öe gronöt enöe öeckenbaer baer meöej betmoet eenfterc^
kelanciesbnöieöefelbepafferenfouöe/toantöeftocjckenö ^n ban feer öarötbouöt:
tnöitlanöt 3i)n beeldlijnen ban Silber. 3n befe J^?obincie ban Chiametla, toaren
öe b?outoen fcboon / enöe gingben tot öe boeten toe gbekleeöt; enöe öe manö ö?oegen
ko?te mantelö i enöe öaööen fcöoenen ban i^arte-bellen; ö?agöeit be laften aen ftoc=^
ken / öoo? öienfp öaer fcöamen öie onöer öen arm te ö?agöen: alö fp göeen oo?logöe
enöebben/foobolgenfpbetacbt: t\'lanbtiöbmcötbaerenöe rijck ban ^ilber/^aö
enöe onicöj fp eeröen eertijtö öe moöen-Äelöen/aten menfcöen-bleefcö/ enöeöaö^
öen beel anöere abominablegöeb?eecften/be toelckefp nu öoo? a5oötögöenaöe öeb®
af-gelegöt enöe berlaten. 3n öefe |^?obincie iö göelegen S\' Sebaftian, een 5^o?pban
^paegniaeröen/ toelckeertijtö beöoo?öe totöe ^Huöientie ban Mexico, enöe iö göe==
legöenopöeöoogötebantneer alö ttoee en ttointicö graöen. 5^efe plaetfe toaö göe^
ïegöt bp öe Capitepn Francifco de Yuarra inöen jare 1554^ enöe öaer naer jijnöer
beel ^ilber-mtjnen göebonöen/ enöe ttoee Reales göefttcöt met öaer nooöigöe In-
geniös banmolenö/ enöe fmeit-obenöi enöe öaertoo?öt groote guantitept ban
ber göebeneficieert» ^

Particuliere befchrijvinghe van de Provincie van Cvlvacan, cndc haer eerllc
ontdcckinghcl^y Nunno de Guzman.

fcô^ôben / m top Umn tot öc anöere öte te lanöt-toaert m leggljen i foo öeröolgöt
öan opöefe ßreeck öe ^loötncte tian Cubacan ; öocö ont öe^tjelegentljept öaer öan
öeter te öeraaen / foo fullen top int ko^te aen-roeren öe eerfte ontöeckingöe ban ött
a.41.9.C.9 quartier Up Nunno de Gufman öerricötin öen tare 1531. Ban Chiametia quamen
fp aenöe ^lobincieban Piatzaiaöiefegantftö öeftrueeröen: öaer na aeneen anöere
göenaemt Zapdatan, öaerCetneer öioutoen öonöenalö mans / toaer upt eemgl^ m^
toetenöe öeSoten öat öaer niet als b^outoetien tooonöen ; bonöen boo^öer een grot^
te riebier öieè noetnöen Rio d e la Sai, öaer beel bolcr ontrent tooonöe î öit toas bla^
lanöt/öocörontommet bergöenbefloten:logeeröenboo?ts ineen plaetfe göenaena
Piaftia,nietberrebanöe&c/leggöenöeaeneenriebierebanöefelbenaem. Snöefe
l^^obincietoarenöeöttpfenbanöeïBilöebaneen gantfcö anöer fatfoen/ alsinau=
tm plaetfen : bonöen in eenigöe ban öe öupfen beel ^langöen / toelck in be öoncke«
re jucken lagöen in een göerolt als een kloot / foo öat ö \'een t öooft boben / ö\'anöer in
t\'miööen/ ö\'anöer benébenupt-öack/ enöe öeöen öe becken t famen open / batöet
berbaerlöcktoasom fien/öocöbeöenanöersöÖtenquaet; öelnöianen namenfein
öaer öanöen/ en atenfe /enöe öaööe öie in fonöerlingöe refpect / öoo? öien öen ^up^
bei öaer in fulcken göelaet berfcöeen : t\'boick ginck toel göekleeöt / boo? öe mmicöte
ban Cottoen öiefe öebben / enöe öaer toas fraep b^outoe bolck . ^an t\'boick ban
Nunno de Gufman öeftrueeröcu al t\'lanöt. C^rockenban baer na Bayia / enbeboo^^
ber quamenaen een grootertebiere biefe noemben Rio de Mugercs,om batfp baer niet
öan b?outoen enfagöen; t\'lanöt öaer ontrent is bol göeboomte enöe feer ÖicötebsÈf
fcöagièn ^ fochten toeöer aen be ^ee te komen / öan geen paffagiebinöenöe trociten
öe riebiere op naer t\'göebergöte / enöe bonöen een blecke göenaemt Quinoia, bie feer
groot toas en bol bolcks/ toelck ficö naer eenigö gebecötfalbeeröe inbe boflc^öitJ
pafieeröe foo boo^ts booi t\'göebergötc /enöe een blecke ban bier quartieren / baa- een
plapfante riebier miööen öoo| liep/toelck fp noemöen Quatrobarrios, om öebier
quartierentoil; göelöckfeeenanöerttoemöen Leon, om öatfcr een la^eeuto bonöen,
mt lanöt toas bol tooon-pßetfen/enöe feer b?ucötfaaa/ öan alles toiaöt geöcftrueert
bp bit bolck. <auamen boo?öa aeneen öicöte boffcöagieöaer beeltooon-plaetfenbins
nen lagöens enteröen öe felbe/ enöe toieröen öie meeßer met berlies ban eenicö bolck:
trocken al öieper in t\'göebergötefonöerupt-komftetebinöen /foo öatfe grooten öon^
Her.defcr. göct Icöcn/ cuöc toaren epntlöck göeöiongöen te keeren naer Cuhiacan. ^e pin^
bincieban Cuiuacan iseen »©oubernement göelegen opbe cufte bànbe ^upbt-ae/
naer t îBeften ban Chiametia, öet is b^cötbaer lanbt ban alle nootö?uft ; enöe öaa
3Ön goeöe teeckenen ban ^ilba-mönett. Nunno de Guzman boutoöeöiaeentooon^
plaetfe ban ^paegniaerben/ aen öe rie«ere ban Oraia om be commobiteptban öe
naeft göelegen riebieren Rio de Sai enöe Riode Piaftia, enöenoembeöefelbe San Mi-
guel i enöe is göelegen opöeöoo^te ban bia enberticö graöen bp Soo|ben öe
nie/naer t\'feggen ban Herrera,öieöemöier berabufeert / toant kan niet boben bijf en
ttointicö 30«/öicöt ^^^^^ Mugeres; banbefe ^taötis baa naer balegöt böf
leguen neöertoacrts/cnöettoee leguen öan öe Äinöe ballepeban Horaba, om bat
baer beter göelegentöept ban ^acp-lanöen / aupten / enöe anöere commoöitepten;
baa too2t beel bifcö aöebangenöoo^öien öe bloet op komttotaenöe ^taöt/ toelck
göeeft een fonöalingö onöaöouöt boo^ t\'boick :öe riebiere banöe ^taöt s^- Migud.

toO»btOOCkbp Herrera gÖtUOemt Ciguatlan in fpn Defcripcion de las Indias. ©efe
^taötisberfföepöenban Compoftela 80 Jeguen, enöe ban Guadalaiara loo.en 3.
leguen. mt\'ianttuaföenberiebtaePiaftia,enöeöeriebiere Culuacah,isfeeroba<

bloebigö banbtctualie / pxtt beelöerlep frupten ban öiberf ö^ îmttn ; feer abunöant

ban bifcö: beöupfentoaren met ftrogeöect/feakonfticö/enöeopöeboben-öo^pel ban

be beuren eenige (nbenden gbetcöiïbert/ mfonbeebepbt manjsien bioutoen bie t\'fömen
lagljen/enbe ooefeebtbente wercMeeckenenban èobomie. ^ielbenbaer mavckten
enbe banbeïin^Sïen I boetoel fp göeen <6oubt en kenben j maer ban ^über enbe Cur^
quopfenbabbenfeeenigeklepnoDien. ?^aer sönin bie quartier ^ilber-mönen/ baer
be ^paegniaerben öaer ontrent öebben göefiet om bie te beneficei\'en / toelck fp noe^

Befchrijvinghe van de Provincie van Gin aioa , endehaer eerfte ontdeckinghe
by Nunno de Guzman.

\'Vr^dbe i^»obincie ban Cuiuacan is göelegöenbe |^?obincie ban Cinaioa, toele h„ def«

^ iö öe lefte enöe i^ooiöeltjckfte ban mpk ban Ncuva Gaücia, ttoéeenbemicö \'
leguen ban Cuiiacan, euöeöonöert én bijfticbban Guadaiaiara,naer öet i^ooiöen/
bonöert leguen ban Chiametla ^eontöeckingöe ban Nunno de Guzman öientöicr
Jberbolgöttot meeröer beröanöt ban öe göele^eritöept ban öefe l^iobincien, Nunno
dc Guzman trockiuöen jare i532.ban Cuiuacan boogöer aen/enöe quam bo0| eerß «ij
aenöeriebiere Petatlan, toelcksön böfticöieguen toeegööj noemöen öefe|^?obincie
(oo/om öatöeöupfentoaren göeöecktmetfekaematten/öieöeSnöianentnöaerta^
!e noemöen Pc tat; öaer tooonöe niet beel bolckö / nocö en öaööen göeen laecken/klee^
öenöaermetberepöe bellen ban ijarten /aen Öen anöeren göenaept enje onöer öe
armen öoo?-gbeb?acöt /enöe öebioutoen öeckten recöt öaer f^amelöeöen /enöe gin«
göenbooitö naeckt j baben öe ^onne aen / fonöer anöer facrificien / aten menfcöen
bleefcö/toaö toel gepiopo?tioneert bolck ban licöamen/enöe grauto ban bertoe/fcöoten
met pijlen/cnöealööieberfcöotentoaren/öaööenfefekerknoöfen/öiefegebonöenaen
öenarmö^oegöen/bant\'öaröeöoutban Guaiacangöemaeckt/ öiefe boo^ftoaeröen
göebiupckten. Ctointicöieguenboo|öeriöeenanöerriebiere göenoemttamocha-
la, tuffcöetibepöen5ijn öicöte boffcöen ban 25?afilie\'öout/öocö niet fgn ^ enöe meeft
onbetooonöe toilöerniffe: aen öe kant ban öe riebiere toaren öiberfcöe reöelöcke
pen / naer ^ togfe ban Petatian. San t öeginfel ban öe |0?obincie ban Tamochaia
tot aenöe2>upöt-^»c stjnfeö leguen,toaer ban öe böf betooont 3i3n. Sanöier troc^
kenie langösöeriebiereöaticöieguen,öoo|öeïucötöiefe kregöen ban öat öaer beel
tooon-piaetfen/enöegoetlanöttoaö/ enöe quamen aen öe^^obincieban Cinaioa,
öaer toeiböf en tbjinticö loipen in toaren/elck ban toel öip öonöert intooonöerö.Be
^paegwiaeröenbeetoeföenljiectoelttoeeenbeerticööagöen/öoo^öientfeerregöenöe/
cnöetoieröenalöietijöt toelboo|fienöoo|öe BDilöe/ban i^afen/Co|tel-öupbenenöe
anöer gebogelte: öan öe ïJ^ïlben gingöentenlaetften öoo? tenöeöe ^paegntaeröen
paffieeröenöeriebiere/ enöetogöenöerticööagöenöoo? onbetooont lanöt/tveckenöe
t^m t\'^upöen / fonöer te binöen eenigöe fontepnen oftebeken / öooi öien t lanöt
biack^ig;/öètenöefeerö?oogö/enö?oncken alleen upt feker plaOên banregöen-toa^
ter. ontöeckten een anöer riebiere/öocöfoo toel niet betooontalö öie ban Cin aioas
cnöecbolekbanöefelbemanieren/göetoaet/enöetalealööiebart Cinaioa.^^eriebie^
regö^^ftertsijnöeopblotten /berftonöen fp öat acöt öagö-eepfen boo?öeraen beel
enöeftrgötfiaerboicktooonöe/toienööanöenfp nietenfouöen können ontgaeui na-
meneen guiöemet/enöe ^epfoenfeben öagöenfonöer tooon-plaetfen te binöen/böf en
iéö ieg«en baegöö/enbebonbenepnöelijck öe riebiere genoemt Yaquimi; t\'göeb?efk
ban toater toaö foo groot in befe tooeftöne / batter beel Jnöianen ban fto2ben/ enöe
baer fouöenöer meer göeöoiben öebben / ten toare fp göebonöen öaööen feker Car^^
boenen banöetfatfoen banöe Tunas, toelcke af-göeöackt 3i)nöemetöaer rapieren/
Cbobeelfapö gaben / öat t bolck öem öaer meöe berquickte:paflèeröen öe riebiere fon^
bereenigb belet/en bonöen een berlaten ï!^oip ban t \'toelck een b?eeöe toegö liep öerie^
bier neöertoaertö / öe toelcke een toepnigb af-göetrocken jijnöe/ bonben bolck in öe
bJapenen/toelckberepttoaöomrefiftemiete öoenj öanomöat bet blacklanöt toaö

öaer öe ^paegniaeröen met öaer l^eeröen abantagie öaööen / foo toierben fp naer
eenöaröe fcöarmutfelingö^^®*^opt. %m öengantfcöen oeber ban öefe riebiere jön
^eel^o?pen/enbet\'bolckbantaelenöemanierealööcbpo?\'gaenbe,lan0ÖJ5bekam

banöefeviebteïooptemCordiiierabanüevgfjen/torickeöatïoo?^^
öep^mcipalc Cordülera, ftiöe ftreckt beelmöicn m ^eej enöe ban öit göebergöte af
loopt be kromteofte tn-togtk / toeïck bnert tot Xaü fco toe / toelck 35« mcer ban ttoee
öonbert legu en, enöe om öat öït point foo ötep in ^ee loopt / öccft men eertötS göe^
mepnt öat öet een planöt toas. <©e ^paegniaeröen keeröen ban öier toeöer naer
Culuacan. %n t\'gantfcöe lanöt tuflcöen öe ttoeeriebiercn Pecatlan enöe Yaquimi is
t\'bolck al ban een göeftalte; enöebben^een frupten/ nocö Batatas, nocö öiergöelpc^
ke öingöen/als alleen feecker ^^eloenen / Maiz,boontjens enbe anöer klepn faet öaer
fpb^ooötbanmaken / en öjincken göeen Chicha,nocö en öebben göeen Maguey,
5Ön ftröötbaer / enöe en maken göeen göefröieeuto als öe anöere $0ilöen/konnen toef
arbept beröiagen/öoo? öienfpcontinuelöck beficö sö^n^et lagöen. %m öc riebiere
Yaquimi 3ijneenigöc ^tieren /en itepen/enöefeer groote i^artenjfpmaken öaren
ö?anck ban feecker klepne Carobes, öie aen öe boomen toaflen öie fp noemen Mez-
quites, ^jeftootenin mortieren / enöe met toater göemengöt ^ *ï^enigöe b^outoen
5Ön met gloepenötlfer göemercktintaenficöt als öe ^toarten/ enöe öemansöie
kerben t aenücfit met fcöerp/enöe fcöilöcrent. t Eanötismecftblack/ö^oogöenöe
feergöefonöt; banöe ^ecaf tot aen öe principale Cordiiiera m bieren öerticö le-
guen , enöe öe riebieren 3önfeer bi&ö-vpck. Sn öeïe i^?obincie toas eertöbts een
tooon plaetfe ban ^paegniaeröen göelegöt/öiele noemöen San luan de Cinaioa,
banenöebben öieniet toel könnenöouöen^oetoelöatFrancifco de Yuarra öeléplaet^:
fe opnieutosbanbolckberfacö/enöeban alles öaer liet brengen ban Culuacan af/
toelck totijnöer-öouöingöe ban t\'bolck nooöigö toaS; enöeöe:ö0inneb?oeöcrs öeb^
ben groote neaticöepöt göeöaen m t\'bolck ban öe lanöe te bekeeren.

»-T-^iSt nocö toe öebben top berbolgöt öe particuliere |^?obincien ban Neuva Ga-
X licia, toelck leggöen aen enöe langös öecufteban öe ^upöt-^See i enöe füllen
nu komen tot öc göene öie binnens lanötS5Ön göelegöen; beginnenbe ban een j^^o^
bincie öie naer t\'<25oubernement ban Panuco toe göelegen is. Cen tpöe öoen Nun-
\'\' no de Guzman ban Mexico bcrrcpföc nacröcontöcckingöe ban öe |a?obincien öie
nu Neuva Galicia tocröengöenoemt/toelck toas int jaer 152p. liet öpint <5oubeme=«
ment ban Panucoöaeröpepgöentlpck <0ouberneur bantoas/ boo? fpn Lieutenant
Lope de Mendo^a^mct ejcp?effeo?ö?e/öat ÖP een tocöt fouöe öoen te lanöt-toaert in/
naer t\'quartier ban Vxicipa,omt Eanöt te ontöecken/enöe bolck teplamen/foo toan«
neer öP beguaemöept ban plaetfe enöe anöere nootfacckelöcköeöen öaer toe fouöe bin«
öen. Lope de Mendo^a öcöc als öcm ban öen <i5ouberneur belaft toas / enöe nacr
eenigö onöer-foeckpopuleeröenöp in öe ballepen ban Vxicipa göelegöen ttointicö le-
guen ban öe^taötPanuco,een^taöt toelck ÖP noemöe San Luyz, te lanöt-toaert
m/naeröe ^lobincie ban Xaiifco toe / onöer toelckes <0oubernementöetis göeble«
ben/oocknaeröatöellioninckban ^paegnien f\'<5oubemementbanPanuco,toelc
eerft op öemfelben toas/onöer öejuriföictie ban Mexico öeeft göetrocken :enöeban
Vxitipa, tot Tonaia rekent men öonöert enbe ttoee leguen. äeftalteenöemanie^
ren ban t\'bolck ban öefen Eanöe 3ön göeltjck öie ban Mexico, öoetoel öe taleber^
fcöenöeniS;ÖaerCempelen3ön öoogö/ ban aeröe foöengöemaeckt met öaer trap^
pen; kleeöen öaer met mantels als öie ban Mexico; öebbenöare foo?ten ban göe^«
maeckte toönen om op öaer feeftente ö?incken. \'t ianöt is toonöer oberbloeöigö
ban ƒ wten / enöe ban jacöt ban J^arten enöe anöere toilöe öieren: beel J^oenöeren
too?öenöernu göebonöen/<Suackelen/?^erö?öfen/Co?telöupben enöe anöeregöe^
bogöelte/enöein fomma alöa-öanöelpftocötinoberbloet.llktöefe !^?obinciefp?upt
een grooteriebiere/to\'elc öoo? Panuco palfeert/cnöe öaer ontrentin ^ec loopt: Clanöt
is feer oneïfen enbe öitfigÖiSÏ^^ ^^ 3!«bianenSaer ö?oncken göelagöenöielöen / foo be^
foebelöenfp fjaer felfs met beel abominable fonöen/ enöe öatfe öoo? öe monöt niet
jkonöen inö?incken / Itetenfeöaer met ^uptenban onöer in gieten, i^aööenöaerma^
nieren ban Jflupten / trompetten / €Qimtm i enöe anöere ^ufgck-inftrumenten:

^a« fmtö öatfe batiöe ^paegniaeröenjijit ronbee-ö&eÏj|afïjt/roo3tjn öefegtoofüe
fautentoatgöebetm.

Particuliere befchrijvinghc van de Provincie van deZACü TEGAs,ende de ver-
fcheyden Silver-mijnenin dc felve gheleghen.

De i^iobmcte öiefenoemen de los Zacatecas feeevëck ban^üto-miïnen/ Her.
bocböfje&^ecktöl) öan toater/ Carto / enöe Mayz : öaersön tp ^teöen toan
^paegmaeeöen/ enöeöier anöere boojnemen ööeïegbentbeöen öan mijnen; öan
toelcke mijnen öepiinripaelHesijnöiemennoemtdeios Zacatecas, beertict) fpaem
fcöe mijlen naer bet i^oo^öen ban Guadalaiara, enöe tacbticb W^en ban öe ^taöt
Mexico, altoaer öaer ojöinaerlöck öouöen meer ban böf öönöert ^paegniaerben/
böf bonöert ^laben / öonöert J^eeröen enöe 09uplen / enöe een Clooiter ban
neb»oeöers/enöe baer is continuelpck een ban öe ^onincklöel^e<a®ciers ban G u ada-
iaia ra. <0ock foo 3ön in bcfe ^^^obincie gelegen öe mönen ban Avi nno, op be Himiten
ban be Zacatccas.^efe toieröen ontbeet ÖetoÖlDon Luys de Velafco Vice-Roy toas i
ban Nova Hifpania,bOO?ÖetbelepbtbanFrancifco de Yuarra,inÖenjare 1554\'toelCï

kefcöepöenöeban öemönenban Zacatecas met een goet gbetal g>o!öaten/toelber^
fien met toapenen / #eeröen/ ^laben enöe ^toaiten/bifcupt/bleefcb enöe anöere
nootö^nft; ontöeckte eerft öe mönenban S^ Martin,toelck3ön gelegöenfeben en ttom:= HevJéfcr,
ticb leguen ban los Zacatecas, naer t\'J^oo^öt-toeften/ baer öem bpbe bieröonöert
^paegniaerben ï^egöen te ontbonben: 5^aer naer ontbeckte ÖP öe mönen ban San
Luca s j enöe bie ban avïnno booi-noemt/enbe anbere meer baer ontrent / baer groo^
teguantiteptban ^ilber isuptgöeöaelt jenbe beneffens befe toierben meöe ontöeckt
inbejurifbictiebanS^Martin, be mönen biefenoemen deiSombrerete; ommttöe
toelcke göelegöt iS Öe ^taöt del Erena, böf en ttointicb leguenbanlos Zacatecas
naert jf^ooiöt-toeftentoe.BoojtS öemönen öede los Ranchos enöe de los Chaichui-
tes, enbe bie dc las Nieves, baer beel ^Petaeïs in is/enbesön foo goet/Öat inöien öe
mineurs abunöantieban (Suicfilberkonöenkrögen tot een reöelöckepiös/öacr fou^
be nocöongtelöck meer ^ilbersuptgetrocken too^öenals öetnutoel boet: foo öaeft
als öefe mönen ontbeckttoaren/gaf bén Vice-Roy boo^fcö?ebenlaft/bat men baer
tooon-plaetfenfouöeieggöen/ enöe bolck planten/boo? bien be Jlnbianenbaerom^
ber in oo|loge3Ön/omöaerfoointoom teöouben/enbe t1lanbtboo?berteontöecken.
Boo^ts toierben gbebonöen öe mönen öiefe noemen dei Frefniiio,bie oock eengtoo^
te quantitept ^ïlbersöebbenupt-göegeben/enbenocöupt-geben. Baerbat öemö^
nenban SanMartinmetbolckbelettoaren/enbeöeingöeboo?ne totftütegöebiacöt/

quamenbaerfiekerEeligieufenbanöeo|ö?ebanS\' Frandfcus,met commiffie ban ben
Vice-Roy, om tc lanöt-toacrt intetrecken/t\'bolck banbe 1-anöe te foecken / enbe
Öaerbet éöangeüumte p^eöicken i Francifco de Yuarra bem latenbe boo?-ftaen/bat
öefe ö^onnickenperöckelfouben loopen/toilbe met öaer trecken met goebe compa^ •
gnieban ^olbaten/enbefpontbecktenbierepfebeballepe bans^ luan, enbeberie=
biere deias Nacas,enbetenfelbetööenrebelleeröenöebolckeren öieopöe jTrontieren

tooonben/enöeöP ftelöeöie toeöerte b?eöen/ enöe b^aeötfefoo toeber tot ftilte:enbe
ÖP populeerbebeblecke banNombrc dcDios j toelck is göelegöen acljten fefticb ic-

guen banbe ^tabt Guadalaiara, enbetÖien leguen ban be mijnen ban San Martin \' \'

naert i^oo?ben; baer is een Cloofter ban ^innebioebers; t Hanötis oberbloeöigö
ban Mayz enöe ban Cartoe/möe öaa 3ön feer goeöe ^ilba-mönen.€>m öefe ^cabt
beta te maintinaen/foo kocöt Yuarra, naer öatöp bet <0oubanementban öcfenieus
löcksbp öem gficconquefteerbeHanöenöaööebakregöai /feka mönenin Avmno,
enbe gaf foo toel öe Jnöianen als ^paegniaaöen b^pöom om öaa foo beel ^ilbers
upt te öalen als fP konöen/toaer boo? befe plaetfe feer toel betooont is göetoo?ben/cnöe
t bolck ban öe Hanöe tnUieöe göeöouöen /enbe be bpanben toeöaftaen / enöe6e
Quinto ban öen tomnckiSöaaboo^farberbetert.5^itfootoelgöefucceöeert3önöe/
fonbt Yuarra Upt boo^bcr laftban ben Vicc-Roy ben Capitepn Aionfó Pacheco, om
te gaenpopuleren be ^taötC)urango in beballepeban Guadiana,enöe gaf öem nieöe

ijamt ammimïtieit / enöe t^p maenöen öaee naer trock öp öaer felfö / enöe toïs
Her.defcr. t^ock ÖCöoutömgfj feanöefe ^taöt. Durangotè gjeiegfjen opöeUimiten öan öe
mijnen ban San Martin enöe öe baïlepe ban San Saivador>acbt leguen ban öe biecke
Nombrede Dios ;sseeiigbcfonöegeïegentöept/öaer sbnbeei nebteren omöeïanöen
meöe te tBateitn/ösefeab?ucbtbaer3önban Carbje/Maiz,enöe anöerebïbieöjenöet
baer Eimiten sön öe mtjnen ban San Lucas, enöe feer öoeöe Zout-pannen: men
beefter beeï Eftancias ofte bou-öupfen boo^ groot enöe kiepnbee/ öoo? öe mettt^te ban
öe rieblerkensenöe tnateren/bergben enöe toepöen 5 toaaöoo?öe om-ieggenöebpan^

Her.defcr, 3« öe l^iobmde de los Zacacecas asttocbeen anöer pïaetfe bp öe ^paegntaeröen
bebööom/gljenaemt Xerez dc la Frontcra, öerticb leguen ban Guadalaiara, ttaer bet
jf^oo|öen7 enöe tbien legucn ban öe mtjnen de los Zacatecas, enöe opöetoegb öte
öerbjaeits loopt.^e Inötanen ban öit quartier toaren langb t« oorloge tn bele pïaet^
fen/enöeöe Chichïmecasenöe Guachachiies öeöen groote fcbaöe opöe toegb tuffcben
Guadalaiara enöcios Zacatecasjöitbeefteenkofteïijtkeenöe imtttoenelöckeöo|loge
gbeballen toooi öe ^paegntaeröen/enöe toieröt epnöeltjck ten epnöe gbeb?acbt/öoen

Den Marquis de Villamanrique liicC-HOp toaS ban No va Hifpania. ^>00 Öat Öe31ns
öianm ban öefe contrepe nu gereparteert 3öntn bonöert en bter Rcpartiementos, alö
öe ^paegniaeröenöte noemen. Snöefe^^obmcie ban los Zacatecas fneeutot bet
fomitïtö ontrent l^erfmiö/öan blöft metlangbleggen.3n t\'booi-gaenöe boeck/lpjeecs
kenöe ban Panuco, bebben top berfjaelt öe meutoe toegööieCe Öebben göepjactifeert
om ban öe i^ooiöt-Zeeaen öefe mijnen te komen. Anöerö om ban öefe mijnen
ban Zacatecas naer Mexico tt komen / neemt men fpn toegö (naer t\'beröael ban
lohn Chiiton Öieöaeröeeftgöerepft) ops^ Miguei^ enöeban öaer naerPuebioNo-
vojenöe öan öoo? öe ^lobincie ban Mechoacan,enöefooboo?tö naee Mcxico eoe.

Particulierebefchrijvinghc van defe Provincie , endede byfondere Silver-mij-
ne.n dacr in ghelcghen.

Her.defcr. ^ |^?obincie biefp nunóémenNeuvaVizcaya,tögeïegenbpnai^oojöt-toelli
-^toaeitöbanöe l^iobincie de los Zacatecas, enöe bgfticb leguen ban öaer ber^

fcöepöen/ iö een Hanöt öaer abunöantieiöbanbib?eö / enöebeel bee enöe goeöe mö^
nenfaan^>ilberi enöefpbegröptoockonöeröaer öei^?obtncie TopiajöefeJ^?obin^
cien 3i|n ontöeckt getoeeft bp Francifco dc Ybarra;toelcke ontöeckingöe Her rera onö
befcöiöft in manieren alö bolgöt.
d.8 i io.c Francifco de Yuarra, öcmbebiuöenöe mctöottöcrt en öerticö folöaten /naa öat
Öpöe ^taöt Durango öaööe banbólcktoel boo?-fien/iö op-getrockenom t\'Hanöt
boo?öerte ontöecken/ öpbonötinöientocötöemgnenban Endeheenöcöie ban s^-
luanj öanöoo?öienöetointa:öem op öen öalö quam/retireeröeöp met fpn Eeger/
enöe trock alleen metta öaeftmet öerticö folöaten omte onöer-foeckenfeker groote
tooon-plaetfen/ öie öem göefegöt toaren te toefen in t\'göebagöte bat boo?öer aen
ïagö/enöeöP ontöeckteöe Hanöen öie nu too?öen göenomtt Topia; leeöt op öefen
tocbt groot ongöemack ban öongöer enöeanöa öangierj toant toaren genootfaeckt
eenige f^eeröen te flachten om öieteeten^enban öaer gekeertsönöe/fonöt öP öe Capi^
tepn Rodrigo del Rio mtt bolc/ommet bolc te befetten öe mönen ban Endche,öe toelc-^

Ike fm vöc enöe bojöer Ige 3Ön upt-geballen; infgelöct; öeöe ÖP bolck leggen aen öe mö^

nen bans« Barbara enöe S^- luan, öe toelcke leggen in öet <25oubernementbanNeuva
Bifcaya,b?p legucn ö\'eenbanö\'anöer;enöe 20, leguen banöteban Endche, toelck öe
npterfte 3ijn ban t\'gene tot nu toe bp öe ^paegniaeröen iö betooont in öat quartier te
ïanöttoaertinjöEfcmetalensijnfeerröc/enöebeneSenööemenicöteban^ilbaViööaer

fetttficicrm. €nöt uptörfc ontOeckmgficis! groote ttutticßepbt gfte^jotcn booibe

Hifpania tnt\'generael/ombegrootetïaföckenö« öaer upt 3ön ontöaen/öoojöien öe
mönetibeeJ3öti/(eerröck/enöeöanfeerbeeïfgne^^^ ^oenFrandibodeYuar-
ra keeröenaeröe öaïlQï öan S\' luan, om öaerteoöer-tomteren/maeckte bp eenfierck
to0/mt\'toeïckeöpbeelbib?e!0ibergaberbe/baeröpfeertoejambebe;to^^
öoo^ne banbe HanbeConbertjaer bemmöe ooifaeckbaer toe te gbeben/ rebeUeaöen/
enöe floegfjenkoelbia ßonbert |^eerbenenbe;ö©upIenboobt; enbe beiö met tegben==
ftaenbebenrecötentöbtöbe^omensónbe/trockbpebentoeïopom bef^^obmcie Xo-
pia tefoecken /enöetoogööber een feerjjarbt göebagöte/ öaerfe altemaeJ groote at^
moeöe (eöen / openenöe öe toegb met (jaer öanöen öoo? roötlm / enöe onbewoonbare
öergben/beneflBenjöt\'gbetöelöifiè fneeuto enöekouöe/toelcköaer Ceermoepelöckbiels
toant öaer toelbeerticb f^eeröen öooötb|ofen:enbet\'göebeuröe/öatöe i^eeröenban
be kouöe göen^n 5önöe / af-Keten te toepöen / enöe guamen toopen m öe bperen
Öwbe^paegmaerbenöabben göemaeckt/enbefto^benöaerienöe öaer beb^oojseen
i^eerty batte btjftöicn bagöen baer nae nocö ßaenöe bonben / fonber batter pets aen
bermmberttoas. <€>öekomen3önbembe ^^obincteban Topia, öoetoelöp inteer^
Oe eenige refiftentie bont/foo bebiebicööe öp mettemm t\'boick ban beEanbe met facö^
teöanöeïmgeenöeïnöuftrieienöeguambanbaer tn öe^^obtncieban Cinaioa. luan
Gonzalez m fpn ï^ifto^ie ban China,fegö^t batbe mpnenban s« Barbara leggen öon:»
bert en feui^ leguen ban Mexico} enbe öat febenti^ leguen ban befe mönen boo?:»
ber/leggömbe5>teben/ biebe épaegniaerben noemen las quatro Cicnagas i öaer
top flfieen booiber befcöept als nocö ban öebben onöer-bonben.

^Alifornia i& een groot punt Uanbtsupt-öeeckenbe mbe Äetn tWeöelöckCfé ucudtkt,
^ beel ban Nova Hifpama, op be öoogöte ban ttoee en ttointicö graben bp Boo?^
tien beHtmeiban toaer öttötminbelengöbeuptOreckt naeröet ^oo?öt^toeUenbp
be ttoeeöonbert^aenfcöemijlen/ öoetoel ban t Celbe göeen bolkomen kennis en is/
(alsbpbebopagien bie top öiet^naer fullen in-boegöentot meerber kennisban bit
quarticr)nocöteban be öabenen enbe Cplanben ban be binnen-lanbtfcöe ^ee / öiefó

noemen Goifo dc Caiifornia,toelcköaeriStuffcöenöetboo?fcö?ebenpunt/enöe3iLans

öen ban Nova Hifpania , enbe öatr ftreckt naert i^oo?bt-toeÖen i in be toelcke 3ön
beel riebieren/caben/ punten/enbeplaetlen baer men lanben macö/baer men göeen
[onberlingöe notitie ban öeeft / boo? bienfe toepnigö göefreguenteerttoo?ben. -Äent
beginfei enbein-komen ban befe Goifo le^t een feer lan^ Eplanöt enöe final/
ïangös be cüfte/ enbe feer naer öaer aen göelec^en / göenaemt Guayavai, toelcke
komt ban beriebiere biefe noemen Rio dc nucftraSennora, oft oock deSebaftian
de Bora, totberiebierePafcuatoeinbel^^obincieban Cuiuacan: toant bit epianbt
oftefpn öaben is ontrent be atöè«n mölen ban s^ Migud de Cuiuacan. om
beter teberftaen be geiegömtöepbtban becufteban Nova Galicia enbe California,foo
Ciillen top tm «n;;boegfienbenabi0atien opbefecufte göebaen/foo öoo? o?b?e ban ben

tcs fonbt in ben fare 1534\' ttoee feöepen om tn be ^upbt-^ee Hanben te ontbecken/
toaer ban ben ^ömitael ban öet anber berbtoaelbe/enbeomguam^enbeöet fcöip s»-
Lazaro, toelck Ött ttoeebe toas / göeloopen 50nbe upt oe öaben ban S» lago in bé
P^obincieban Coiiman, öitlbt meeft fpn cours ^upbt fupöt-toeft / tot op öe öoogö^
te ban ttxt^xm graben en een öalfj enbe baer naer l^eft-noo?t-toeft tot op be öoogöte
ban feftöien graben; enbebaer näer boosts i^oo?bt noo|bt-toeftenbe^ooibt-toeft
tot op beöoogöte ban feftötmö^^abeneneenöalfi betanbetben baer naer öaer cours/

met een «DoE-noo^öt-oolie toint i^oo|bt-noo|bt-toeö enbe ilVoo|bt-toeft aen/banbe
tteimtïcb graben tot be b?p en ttornttcb graben en een balf; enbe fo boo^ts ïBeÖ-noo^-
toeftenbetoeH; bonben baernaer een <2Eplanbt / toelck fpnoemben Santo Tomas,
gbeïegen op be boogbte ban ttomticb graben en een berbe / bebbenbe tnt om-gaen bp
bebijfenttointicbieguen^ bol gbeboomte; aenbe^upbt-3ijöebeeftbeteenfeerboos
gben bergb/ enbe öaer tó goet anckeren/ een mufquet-fcboot ban lanbt m bijf enttom«
tïcöbaöemtoaters/toitenbeftoartsanbt/enbebetftranbttóbackelicb/enbebaereniiö
gantfcb gbeen toater: öocb bonöen een tocpmcb regben-toaters tuftcben be klippen W
bat nocb balffb^ack toas. ftelöen ban öit Cplanöt baer cours €)oft~noo^bt-ooll
aen/ enbe baer naer iStoo^öt-ooH/ om t\'lanötban Nova Hifpania tebefepien/blijbenbe
al meeft op beboogbteban ontrent ttointicbgraben/ op toelcke boogbte tpoock jjct
lanöt göetoaer toierben/ enöe quamen aen ancker ö|p oft bier leguen ban Ciguatian,

op beljoogbtc ban ttointicb gï^abenenbeecnberbe/aenbeooft-3i|öeban een Cplanöt/
een boocö ftöeut ban t bafte-lanöt bevfrljepöen; quamen öaa naer in öe baben ban
Xuciutaii, op beboogbteban ttointicb graöen en een öeröe / Ces legucn bp <@oftett
ban Ciguatian. Ban Daer fcbepöcnöe/öelöen baer kours ^upöt ooft/enöe öebeele
cufte is öoogb-lanöt/cnöe binnen slanöts bergben bol gbeboomte / enbe baer naee
liepen fp <Doft-3upDt-ooft tot Zacatuia toe / naer t ^upöt ooften bijf en Dertig
leguen, tot Dat fp quamcn Op bc cufte bic <Doftenbe »ftftreckt; tocfenöealfeer
boogb-lanbt/ metbeel in bammen enöe bapen/enöe eerfpquamen opbe boo^fcfee^
ben <0oft enöe WsÜ cufte / bonben fp een groft punt / öe manierebaneen eplanöt/,
öaeröe^ecopbieeckt; enöe banöit punttot Acapuico,3ijn acbtbien legucn <0aft

btoaelt te toefen / quam in be Baya ban s^ Cruz, altoaer t bolck ban be lanbe ben
mceften-beel ban t\'bolck ban bit^^cbip (bat te lanbe toas gbegaen) boobtfineet/enbe
toepnigbebieober-Weben/ t\'^cbipniet connenbe regeeren/ berloojen t\'lelbe opbe
d f 1 SCO cufteban Nova Gaiicia. ïï^ett Mar4uis del Vaiic|)ierbanbertoitticbt30nbe/ber-nam
bebopagemet b?p fcbepen / felfs in perfoon: enbe t\'fcbeep gbegaen 3önöe/ öaer fon

boo3-0benoemt ^cbipgbeblebentoas » quam eerft aen feeckere Jjoogfje bergben öie

bp noembe öe s^ Feüpej enöe een Cplanöt ö^p leguen ban tbafte Eanöt/ öat W
noemöe S\' lago; enöeop ürups öacö in May quamöp in öe bapeöaer fpn bolck toas
öooöt gfjeftagöen/cnöenoemöenre ßaya de Santa Cruz, toelck is een goeöe baben/
bcfcbut booi alle toinöen/ op öe boogbte ban ö|p en ttointicb graöen en een balf ^
Booiben öe Einie; mepnenbe öe bape ober té krupöen / ober-biel baer fulcken fto^
bat ftJ upt baer cours gberaeckten / enbe boeren öe bape op tot aen be ttoee riebieren
ban S\' Pedro enbe s^ Pabio, enbe bertoefben baer eenigbe bagben; lebenöaer groot
Qbeb2eck ban bib?es / toant in tHanöt en is gbeen boo?-raet / öoo? Dien bet een
ïï^ilöt bolckis toelck gbeen Rupfen en beeft / nocfj 3aep-lanöen / enöe leeft alleen op
frupten enöe krupöen bant Belöt /enöebant H^aötöatfeöooöenmetöaerpölen;
«nöe om tebiftcöen in öe Zee/bebben fp baerblottenban böf ftucken bouts/ toaer
banöet miböelfteöet bieeeötfteis. 5^aernaér öen Marquis metöetklepnfte ^cbip
(bat alleenbp öem toasgöebleben) loopenbetoel böfticö leguen langösbecufte ban
\'Nova. Hif pania, bonbt öcm Op ccn mo^jgöeu tuffcöen klippen enbe b?oogöten baer fp
niet toiften upt te komen/ foo batfe met öet loot öiepenöe/1\'lanöt naeckten bp een in-
toöck/ enöe toieröen göetoaer een anöer ^röip öat ontrent ttoee leguen ban öaer
baft lagö/ toelck een ban fpn anber ttoee ftöepcn toas; enbe be i^iloot ban t felbe
^cöip b?ocötöênt binnen/bocöfoo/batöet ^cöip ftiet enbe foo leek toierbt/ bat fp
qualöck tööt öaöDcn om ö^er löf enbe goeberen te falberen, ^efeplaetfe ofte baben
^sgöenoemt Guayabai; enbe S\' Miguel dc Cuiuacan legöt ban öiee acötöien le-
gden naer bet IDeften. ^e fcbepen öier toat bermaeckt bebbenbe/ berbolgböen fp
baer bopage naer beboo^noetnöe Baya de s^ Gr.uz, öaer Den Marquis eenigbbolck
ÖÖelatenbabbe; enöe liepen eerft bupten om t\'Cplanbt ban Sant lago, enbe baer
naer tuftcben t Cplanbt enbe \'tbafte la^anöt / tot öatfe toeöer quamen in De baben
ban S^ Cruz; be monbt bat^ t\'Canael ban befe baben ts engö/ öan binnen is öet
Canael toel een möle b^eebt. ^en Marquis liet bier eenigb bolck onber öenCapi^
tepn Francifco dc viioa met bictualic boo^ een jaer. ^an alfoo öaer occafien boo?-

Marquis Pizarro, foo cn tJttiöe tttct öatöefe bopagie boo? btenttibt is betbotoftt; boo?
öat öcti Marquis del Vaile itatr ^patQWtti toöt/tnöe ten blote fonöt onöic fjet be^
ïepötbanbcnboo?f5.Francircode viioa. toiehs nabigatte top öter berboïgöenspuit«
tuelpekfuHengaen befcö^pbtn/ ötöch top ötèbmöenbp Btmfelfsiipt-götöÖtVtn,

C^ emöarqueetben öaer èlbeh th bièö^beii bah Acapulco beh^^Biij m ben jait
^i53P^tnbe3epIbenIan0ÖiööecuÖebanSacatuiaenbeMocin,toe!ct0foetenöep!api=
fant boo? bememgjjte ban boomenbte baet: groepen / enbe be rtebteren bte boo? ött
ïanbtloopenjenbeguamenfoototbeöabënban s^ iagomoe#?obtncte ban Coitma:
toaren tuaièenbepoenbeftcö ttotnttcö bagöen/ en bleben öaer feben en ttotnttcö ba^
göen. ^mzs.A/gaiii fcöepben fpban öaer / enöetoefenöe öoo?een eictrèemtents
peeft op enöe neöer götö?eben/Hepen totöe rtebtere ban Guayavai möe f^?obmc^e
ban Culuacan. Cnöc ÖOO? ötcnöeptnatftS\' Thomas ban ö^tT bcrftckcntoas/ foo
mtpftenfp ban öaer oberriaèr öe öaben ban S" Cnrz tnöe#?obmcie banCaiifor-
nia^öaer fpboo?-^?oken toaren mafkanöeren te btnöen.<6ekomen$önbetnbeöaben
banS" Cruz, öertoeföen öaer böf öagöen/en namen berfcö toatertn ^enöe öe pmas
ntetbernemenöe/maecfeten sepï öen 12,Sep.enöe sepïenöc langös öe cufteban öe öoo?#
fcö?cbert öaben / fagöenfp ö?p Eplanöen/ öaer fp göeen regarö op en namen/öencken^:
öe öaer metste binöen öat mertteeröc. ^00 3epïenöe ober öe Golfo ban California,
guamentn ttoee öagöen eneen öalf tot Rio de s» Pedro enöes» Pablo, bmöcnöebooi
betn-komfteeenklepn Cplanötmöemonötbanöertébtére/bteroftböfleguen bmi\'t
baftelanöt. \'2letibepöe5ööenbanöertebtere&göenfp fcööone enöegrooteplapnen
bol ban groene enöe plapfante boomen/ enbe boo?ber te lanbt-toaert tn feer öoogöe
bergöen bolbangöebobmté feer Infttcö om te aenfcöoutoen.Hian befe rtebtere jeplöen.
fp boo?ts langös be cufte belpatté bahbijftött« ie^uen,tn toeickecoursfpbonben ttoee
anberegraötertebteren/naèröaeroo?beelfoogrobt oftégrootifr als bertebter ban Se-
villa tn ^paegmen. öe cUftè bpbete rtebteren ts black enbe bol boomen als öc
boo?gaenöe/ enöebmnens\'lanbts bergöen ötcöt met boomen betoaftén/enöc bene^
ben op öeplapnenbertöoonöen öcm fekére Hacken ban toater. Banöefe rtebteitn
Seplöenfp acötöten leguen /enöefagöen feer plapfante plapnen ehöéitacken öteöaer
opcnmgèeöaööentn öe Zee? foo öatfeöenböot upt^ètten omöte te befoecken oft
baer eémgöt goeöe öabenen mocöten göebonöen too?öen boo? öe fcöepen ? öan
bonöen öe cufte black / enöe öe tttonöen ban be boo?-fcö?eben Hacken onötep / foo
batter met opteacötènen toas/ anbers toas öet feer ftaep Hanöt: i^tet fagöen fpee^
pööe Snötanen aen t\'Hanöt / enöe oock bperen. öefettoee rtebterenièggöen ttoee
ieguen tjan öcn anöeren / enöié jtjn feer groot; göekomen 3|nöl aen öe ttoeeöe / klom«
menfpm öemarfcö/ tnöe fagöen biêëï enöe feer groote ILackenöaêr fpbermoeöeis
beß rtebteren öaer oozftjzonckupt te nemen/toant fagöen eickes cours bp öemfe!«
ben met feaepe göeboomte al langös be <aebersban be boo?-fcö?eben rtebteren
öroepenbe.l^etcurrent bah öertebteren konöeö?p ntölèn tnZee onöer-fcöepöen too?«
ben/enöe aen öemonöentoteröen feker ftakengefet omöte te bekenneh/enöet\'ftranöts
blackenöefanötQö/enöe t\'lanöt lufttgö-^efcn öagö seplöen fp laHgöS öe cuftefeftöiett
legucnjcnöe tn t\'mibbenban öefe ötftantte tseenfcöoone bape bah bter oft bijf leguen;
ben nacötbaet aen lagen fpacnanckerinttoihticö baöem toätersjcnöe bes anöerth

Öebbenbe /fagöt« fp ö?popeningöenban Hacken toelck te lanöt toaertth ftreckten/
^öe toieröen öaer ftaenöe poelen, ^p teöen een mol ban öe boo?fcö?eben monönt
to fes baöem toaters / enöc fonöen öen boot upt om te fien oft öaer eenigö in-kos
men toas boo? öaer fcöepen / toant een öalf mple ban t\'lanöt en öaööenfp niet bobeh

^cöe foo?ten ban groenektupben/btftorenöéban öteban Nova Hifpania. t Hanöt
^ black/öanberre binnen jji\'ïanöts fagen fpgcootêenbe klepne bergen bte een gtoote

toeaö öemnamkten /enbeitearentoplaptotom aentefien/öenbolsentjenbagö
3epmenrpaiboo|t0mtö!)efw6töattöeölacke cufte naer t\'^oo^öt-toeßm / intijim
enöe tJtjftöten baöem toateröjenöe feö goeöe leguen göes^ft öebbenöe / bonöen fp
een bape telanöt-tnaett tn ftreckenöe bp öe böf legu en tobt/ ban toaer öe cufte J^ooit^^
toeft loopt/enöe öefen öagö seplöenfp bp be feftöten leguen. öefe cufte löbïaclV öan
ntet foo ülapfant aiö booten: m ben nacöt enbe ö\'anberöaegöö tot öen mtööagö
Itepenfp i^oo?öt-toeftaen/öoenguamenfp aeneen Cabe ban tottfanöt/enöebe^
bonöen baer opöe boogbte ban feben en ttotnttcö graöen enöe ö|p guarteui noem^
benfe Cabo Roxo. [ ^oo fegfet öe engöelfcöe Cranflatte: maer be Staliaenfcöe
bp Ramufio enöe Herrera in fpni^ifto?ie ftellen Cabo Roxo op öeöoogötebanne^
gen cn ttointicö graöen enöe ö?p bieröe^ toelck fekeröer fcöout /ö^? öien öefe bep^
öe (toaerbanöe eene ban Herrera apparent upt Ijet o^igineeltö göenomen}acco?öe==
ren.] öe cufte iö black/fcöoon enöe fupber fanöt / enöe binnen ö\'lattötö toepnicö
ööeboomte / enöe niet öoogö/ ii^et fekere bergen enöe göeboomte/ö|p oft bier leguen
ban öeboo2-fcöieben Capejcnöe öier bertöoonöe öem ooc een monöt ban een riebiere/
öebbenöe een Hack binnen ö\'lanötö / enöe öe riebiere fcöeen onöiep te toefen / öoo^
öienöe ^ee öaer feer b?ack.i?ierfagöenfpintlanötö?poftbier riebieren. 3^uö5epl^
öenfp al i^oo2öttoaertaen/enöeöoo|öienfpgbeengoet toeöer en öaööen/reöenfp
öien nacötin een groote babenöie in baren toegö lagö / baer fp aen ftranöt feker plep^
nenfagöen/enöebinnenö\'lanötö göebergöteöatniet feer öoogb en toaö.Berbolgen^
öe öarencourö i^oo?öt-toaert ontrentö?p leguen ban öefe öaben/bonöenfpeen Cp^
ïanöt onzent een möle groot / leggöenöe boo| öe monöt ban öe boo?-noemöe öa^
ben enöe boogöer jeplenöebonöen nocöeen öaben/toelckttoeemonöenöeeft / 3epl^
öenöe i^oo?ötlöckfte monöt in/ toelck öeeft töien oft ttoaelf baöem toaterö / enöe
ö2oogöt op tot op btif babem / öaer fp anckeröenin een poel toelck öe ^ee maeckt/
toelckiö eenb?eemtöingtenomfien/ toantöaertoarenfoobeelinkomftenen ftroom
men en öabenöyöatfpbStoonöert toaren rfelbetefieuienöe öefe öabenö foo bequaem/
öatöe nature öie niet beter fouöe können maken/ enöebonöen öaer abunöantie ban

bifcö. öieranckeröen fp/enöeöe Capitepn ginck aen lanöt/enöe nam poöeftïe met
öe beöoo^itjcke Ceremonien, Bonöen öier netten om bifcö te bangöen / enöe feker
kotenenöe ftuckenban aerbe potten feer toel göemaeckt/ alö öie ban 5>paegniem
i^ier toieröt een Crupö op-göerecöt j enöe fagöen öet lanöt bol ban groen graö / öoe^»
toelöiflferentbanöatban Nova Hifpania, enöe binnen ö lanötö groote enöe groene
bergöen. .^cöepöenbanöefeö^ben/enöegingöenaeni^oo?öt-toeftmetgoettoe^^
öer/enöebanöierbegonnenfpte fien aenöe ftranöt öoogöe bergöen met toittelpot^
ten / enöefagöenöaerbeelgöebogöelte/ toelck fpn neften öaööe tn feker öolen banbe
roötfen /enöe seplöen töien leguen boo? öe jonnen onöer-ganck/enöe toaren öeö
nacbtöbecalmt. ^\'anöer-öaegööbolgööen fp öaer courö i^oo?öt-toeft/ enöeban
öien öagb af begonbenfp tefien aenöe öDeft-cufte (öaer öeboo^fj. öaben ban Santa
Cruz aen legöt) le^er eplanöen ofteöoogöe Hanöeni enöe gemoetteneen Cplanbt
ttoee leguen grooti enöelangöö öe <aoft-cufte /öouöenöe altöötö t\'bafte Hanöt enöe
eplanöen tnt\'geficöte/5epïöenfpböftbienieguentotö\'abonötö/btnöenöeöoo?gaenö
öicötbpftranötfeeröoogöebergöenfonberboomen/tHanöt al meer enöe meer öem
bertöoonenöe aen öe ^eft-cufte; toaer öoo? fp begonben bifterent ban göeboelen te
toefen / eenige mepnenbe öat öe cufteban Santa Cruz toaö baft Hanöt /enöe öatbee
paelöe aen t\'bafte Hanbt ban Nova Hifpania; attbere göeloobenöeöat öet maer ^p^
lanöen en toaren.^rtfootoeren fpboo?t aen/öebbenbet\'lanbt aen bepöe öe3i)öen/foo
berre öat fpalbegonöen tebertoonöeren j öefen öagbseplöen fpbgftöien leguen, enöe
noemöenbeCabe Cabodciaspiagasofte Piaias. ^^ennaeften öagösepiöen fptod
ttointicb leguen; Cftranbt iöal langöö öenen bol klepne öeubeittenö fonöer graö
oft boomen enöe anckeröen öien nacöt in ttointicp babem toaterö j beö anöer-
baegöö begbonöen fp te komen tn een ^trate Boo?öt-toeft-toaert / toelck in öe
monöt ttoaelf le SU en b?eeöt toaö / enöe öaöt ttoee Cplanben / bier mölen ban öen
anöeren berf^epöen j enöe fagöen bat öet Hanöt baer bl^ck toaö met feker bergöf^
kenö / enöe öat öaer een toater alö een 25|oecke boo? öe plapn benen liep. 5^efe
^mt foo berre alö fp fien konöen / toaö feer öiep / toattt fp en konöen göeen

ïioöem binöen / enöe fagöen öet Hanöt fteecken aenbpöe ^göen / enöe be »fte^

öckejöbebatt s« Cruz toas öoogöer ^anöt/enbefeer kaeîe bergöen 5 s anberbaegös
berboïgöbenfp öaren toegö J^ooibttoaerts/ enbe sepïbenböftöten legucn, enbetn\'î
mibben ban öefe toegö bonöen een in-toöck ofte bape/toel fes legucn m t Eanbt llrer^
feenöemet beel kreecken ; baegös baer aen sepïöen fp töien leguen, öe euße toas al
Öoogö göebergöte enöe UaeL C is feer öiep öaröt bp öe firanöt/enöe bien naröt moe-
iten lp ttil leggöen om öecontrarie toinöt ; s anöeröaegös liepen fp toeöer j^ooiöt-
toea aen bp öe bgftöien leguen langös be cufte / fagöen fraepe göebergöte binnen
S lanbts/enbeelblacktenenöeöupnen/en toepnigö boomen; öe bóet-üranöt al fan-

bigö î op öet mibbenban öen öaeèbonöen fp feker klepne klippen bier leguen ban
t\'lanbt/ altoaertlanöteengrootepuntmaeckt/öaer fu bieben leggöen/enbe öaööen
bien nacöt een göetoelöigöen regöen. ^es anöer-öaegös 3cplöen fp al boo?t / bp öe
acöt oft negöen legucn, enöe fagöen binnen s\'lanöts toepnigö bergenfonöer boomen/
ban foo beel fp fien konöen/aen öeïïDeft-jööetoarenöer feer groote. i^ia fetten fp öet
obernacöt/öoo? öien öet baer onöiep toas/enöe t toater feer toit göelöck kalck/ foo
batfp öaer ober bertoonöeröen. s\'^nöeröaegös gingöenfp altoeöer |^oo?öt-toeft
aen langös öe cufte/ enöe 3eplöen acöt icgucnjagöen öoen een anöer Eanöt / toelck
Üreckte ^oo^öt-toeft/ bolban öoögöe bergöen ; enöe fooboo^ts seplenöe/focöten fp
neerftelöckoftöaereenigöepaß^agietoastufl^cöenbepöenöellanöen/ toant boo^upt
en fagöenfp göeen Hanöt ; bonöen al onöieper toater enöe öick / ftoart enöe moööe^
rigö/totöatfp ten langööen quamen inböf baöem toaters /enöe bebonben bat be
^ee met groote furie te lanbt-toaert in liep / enöe met öe ebbe infgöelöd^iS! toeöer
keeröe/ ban fesup?entot fes upien. ^e Capitepn enöe î^iîoot op öe marfcö göe^
klommen sönöe /fagöen t\'Eanöt ronötom bol fanöts / enöe öat ijtt öcm te famen
boegööe / enöe t toaisfoo leegö/ öatle maer een legue öaer af 5önöe/öet qualöck kon^*
öen onöer-fcöepöen; enöe ttcbeén öatter een in-laettoas ban fekere Hacken/öaer öe
^ee in en upt liep, ^ienöe öat öaer göeen palïagie en toas/ ofte eenigö bolck tooon^^
öe/ginck be Capitepn aen lanöt / enöe nam pofteffie öaer ban. ©en felben öagö
met öeebbe bielen fp naeröe anöere cufte toe ; öoetoel fp altgbts in t\'göeficöt ö^ï»-
ben t\'bafte Eanötaen ö\'een jgöe / enöe öe Cplanöen aen öe flincker-öanbt / op öe
3ööe ban San ta Cruz, toant aen bie 3ööe leggöenöer bele î^an öier keeröen fp te rug^
ööe/ftellenöeöaa* cours langöSöecufte ^upöt-toeft / enöe abanceeröen maer on^
trent acöt leguen tn ttoee öagöen öoo? öe kalmte ; fagöen t\'lanöt bol ban öoogöe
enöe naecl^te bergöen / enöe aen öe flincker-3ijöe een black lanöt / enöe in öe nacljt
eenige bperen,^es anöeren öaegs öaer cours bolgenöe/fagen fp een grooteöaben met
een<ï2^planötin&e/ eenboogö fcöeutban lanbt/ enfa^enöaerbeelroocks/toelck
fp baer aen lanöt göegaen 5Önbe / bebonben te komen ban feker putten in öe ber^
göen ban berb?anöe aerbe. <ap bit Cplanöt toaren menicöte ban ^ee-Bobben /
tuegijenöieroockeenSnöiaenbantebenoftacöt biefe baer ontrent bonben biffiröen/
toas öeelnaeckt/enbegeïöc öet bolck bat men Chichimecas noemt,iaolgöbenboo?ts
be felbe cufte I enöe pafteeröen tplfcöen een groot Cplanbt bol ban feer öoogöe
bergfjen ; aen t\'baßeHanöt fagöenfp een groote öaben öaér fpin anckeröen / enöe
be Capîtepîi enöe eenigöe ban t bolck gingen aen lanbt/ enbe bonöen feko^klepne ko^^
tcnmetljope gljeöeckt / t\'lanöt toasfeer onbiucötbaer; bonben baereenput/ bocö
bjoogö / enbe öe Capitepn nam poMie boo? ben Marquis del Vaiic in naem ban
bén i^oninck/enöenoemöen öefeöaben Puerto de Sant Andres ; fagöen öier ontrent
ttoee 3Inöianenban feer groote ftature.(5!^e engöelfcöetranöatieftelt Ancon dc Sant „ .
Andres op be fjoogljte ban ttoee en berticö graben:) Ban be öaben ban santAn- \'
dres namenfp öarentoegötuftcöenöftbafte Eanbtenbe een grootCplanbt/toelck
fp ooibeeloen toel öonöert enöe tacöticö leguen groot te toefen / enöe lagö écn tot
ttoeemöicnban t\'bafte llanbt:ö?pöagöen 3eplöen fpmetfcfjaerfe toinöt/enöe tbafte
3lanöt fcöeen feet lieflöck enöe piapfant te toefen / enöe men fagö eenigöe teeckejnen
ban bperen ; ^es ^onbaegös/öen ttoaelföen ban oaobcr bonben fp öaer on^
trent öet bafte Hanöt / toelck a-iiTcöer enöe groenöer toas als t booi-paenbe / enb^
•^mms ontbecktenfpeenigöé toooningen/enbe inbe mo?göen-tonöt fairen fp een
Canoa ban rieben gemaect naer t fcöip toe komen/enöe öoetoel öe Inöianen fp?aken/

komen/enöcaïfoottictiei\' toegö tioeren/fonötmenöaeebeöoupe «aee bie een banöe
Canoas onöecöaeïöe enöeenteröe/öan öen Snötaen fp^ongömt\'toatei; /enöealsfp
öemmepnöentegcööen/fooöupckteöpj enöe toat moepte fp oock öeöen/en konöen
öem metkcögöen. ^ebbenöe nocö eenigöe öagöen göwlt / b een vepte met mpmf
ö\'anöen\'epömetfcöaetietoinöen/int\'göeficötbant\'fetoeS.anöt/ontöecktenfpeenan^
, öet Hanöt/ öat nocö aengöenamee toao / toaer öooi eenigöe riebieren in ^ee liepen,
^t Capitepn ginc aen lanö^ met fes man / enöe bonöen licteeckenen ban bolck / enöe
beel ifrupt-boomen/enöeöenfeööienöcnOdob.bonöenfp öaer ontrent een punt ban
öoogö göebergöte/enöe boosts barenöe guamen toeöerinöeöabenbanS^ Cruz öen
i8.oaob.enöeblebenöaeracötöagen/in-nemenöetoaterenöeöout/enöeöaerberberi
fcöenöe.^^e Capitepnfonöt ttoaelf man aen Hanötom eenigöe Snöianen te betraft
fcöen/toelcöaerberbergöbèn in een plaetfe öiefe noemen Pozo de Gryaiva,öan en onti=
öeckten nicmanöt boo? öatfe toeöer ttcöeepfouöen gaen/ öoen ontöeckten fpöer ttoee/
öie berbo?gen lagöen in een !^iet-bofcö/om öe ^paegniaeröen te berö?ieöen / öan toa^
renfoofnelint loopen / öatmenfe niet en konöe acöteröalen. •

A.6.19.C.9 j5^tboo?igöe Capittelöebbcntopfommièrlöckenberöaeltbebaert ban viioain öc
Icoifo ban California, cnöc öeiti tocöcr geb?acöt aen be öaben ban S" Cru^ j ful^
fennu fpn boo?öerebopagie langös öe cufte beröalen. negöen en ttointicöften
oa:ob.focötenfn toeöer ban s« Cruz t\'3eple te gaen/maer öoo? öien öe toinöt fcöaers
toas/ göeraeckteöet ^cöip Trini dad op t\'ö?oogöe / öan kregen öet met groote moep^
te öaer toeöer ban/enöenaer^eepo?rcnöemet conttarietoinöen /regen enöcblijcem/
enöe groote öupfternis/en konöen in acöt öagöen niet upt komen/ ofte öet punt öou«
bieren / toefenöe in groot perpckel / om öatCefoo naer aen t\'lanöt toaren. teben^
öcn Novemb. facmöc öet toeöer/ enöefp 3epïöcn lan^s öe cufte/ontöeckenöe feer ber^
maeckelöckHanöt/ met fcöoone plainen /enöe eenigöe boOcbagie/cnbe fnacöts fa^
göen fp bperen / foo öat öet Hanöt betooont fcöeen te toefen / enöe öen töienöen No-
vember , öe fcöoonöepötöes Hanötsaltptötscontinuerenöe/ bonöen fp öatfe albier
enbpfticö leguen toaren ban California, oo?öeelenöe öatöet Eanöt toel betooont
toas/enöealöiecufte isftépl/ öoo?öicnfe metbierenbpfticö baöemen göeen gronöt
enöaööcn/enöe moefttocleenfo?göelöckecuftetoefen /enöc een öaröeebbe gaen/als
\'toel tefientoasaenöetfanbt. Banöen elföen Novemb. tot öen bgftöienöen en stpU
öenfp maer töien leguen öoo? öe contrarie toinöen/enöe öier toieröt öet^cöipTri^
nidad banöc anöere bcrfteken/foo öatfe öetin ö?p öagöen niet en fagöen / öan t felbe
foeckenöe/bonöen t\'felbe toeöer.^enfeftöicnöen No vem b.en konöen fp niet baren om

öe^oo?öelöcketoinöen/ent\'lanöttoelcfpfagen/toaren blacke belöen met beel groene

te/enöeöesnacötiöfagöenfetoepnigöebperen;Cenanöiaenin fpn Canoakeecköaer
baft aen/maer en toilöe niet naeröer aen tfcljip komen j bonöen öaer öoente toefen
febcnticö leguen ban Santa Cruz: göccn seplkonncnöe maken tot öen fes en ttointi#
ften /enöe ööo? öien öe i^oo?öe toinöt fterck toaèpöe/ (toaer öoo? fp t\'boo?fcö?eben
fcöip Trinidad tocöcr miftcn/ öocöttoee mpïen ban öaertoeöer bonöen/) leöenfp
grootekouöe. <auamenaen eenpuntlanötsomtoaterintenemen/öanöeSöo?öe
toinöt meer op-fteeekenöe/moeftenöe Zee kiefen tot öen negöen en ttointicöften/
öoenbonöenfp öaer befcöut ban fekerebergen een öalf i^gue bant Eanöt/ öaer öen
opper-piloot luan Cafteiionmetfes man aen Hanöt boer /enöe bonöt öaer bier
bianen feer groot banlicöaem/toelcke blucöten als parten; enbe ben Decem b.na^^
men fa toater in/enöe öe Capitepn trock een ftuck toeegös! in t\'Eanöt / en toas bergö=^
acötigö enöe klippigö/t«et beïeöolen ofte putten.Ctoeeup?en naer öenmiööagö bie^^
ïen opöeCö?iftencnttoeetroupenbant=Dilöen/foofecrete!öck enöe fnooöelpc / öatöe
^cntineiienöacr niet en fagen ofte getoaer toieröen /begonöente ftrpöenmet pölen/
fteencn enöe lanccn met groote furie; quetften öen Capitepn enöe ttoee anöere kloec^^
ke folöaten / enöe öetoöl öaer foo i^ebocöten toieröt (ö?p to?eeöe 3|onöen öie öet
25oots-b0lck met öaer boeröen / toonöer berricötenöe Mjaclöen fp al tnater / enöe

opbr^pacömaaömacti-tJtcIeß/Cepöen Frandico Prcdado^batbell^Uben trnfigf)
toïabcn / om öatmenfe met feifó öaeöee aen en biel; enöe be Capitepn eoepenöe
^anc lago, en tot Jaer m / bieife met eenïglje ^olöaten Too deeck aen / öaiCe öaa le^
titeeeben naa jjaevanbaetcoupe/maer fp öaa Öü öJelöen/enbegroote bpei:mmaer!i==
ten tegöen öe koube: be nacöt göekomen 3önbe / namen öe Inbianen elck een bm^
öenbe öout m be öanbt / enbe kepen öaec s meegösi / enöe öe ^paegntaaben kea^
öen naa be fcöepen/ enöe s\'anöeröaegös namen fp öe teUe ban t mata m -, enbe
öen oppa-piloot ginck onöecfoecken be monbt ban een Hack / toelck fcöeen toel
ticö leguen gcoot te tocfeu / öe monöt toaö toel een möie bitM I bonöen baec ban b?p
tottöienbabemgoebebiepte; enbebe pilooteen öuttebari iJDilöenftieueenbe/ toiibe
öie beCoecken/ban baer guamenfoo beel Jnbianen opöemuptbatöP göenootïaeckt
toaö te retireren / enbe toeber fcöeep te gaen. Boeren boo^ts met matelöcke toinbt;
enbetÖien leguen boo^ber bonben beö^aben ban San Abad, toelck een goeöe Ijaben
10/ enbe goebt lanbt baer ontrent; Cotbenne^jenöenDccember ontbecktenfpal
fraep lanbt / met fcöoone groente / lulligöe bagöen enöe plainen met riebiaen bie
in ^ee liepen; bes mo^göens öaööenfeinöe Ccöepen groote bo?ft/ enbe ben töien^
öen öont baa fulcken tempeeö op/Oat be ttoee fcöepen öaer seplen fcöeurben/enbe ber^
lo^en ttoee anckers/enöetoaren ^^enootCaeckt te keatninöe öaben ban San Abad,.
boen öe toinbt af-nam/ refolbarbenfe toata in te nemen /ban öoo? ötén öaa foo beet
IBilöen op öaer aen-quamen / enöe op öaa fcöoten / en konöen (p öet öien abonöt
nietgöeöoen ; 0\'anöeren-öaegösftïoeöenfp öaer (éa/enöe öaa baten göebultöeb^
benöe / quamenba toeber beel Snöianen/ öiefe onöeröielben met teeckenen / enbe
mangelingöbanCo^alen/öieöe ^paegniaaben gaben boo^ plupmagienenbe^ee^»
feöelpm/enbe öielöen öaer fo befi^ tot öatfe öaa toatain öabben/ enbe toeber t\'fcbeep
keerben. bien be 3Inbianen mea bingöen epfcöten om te mangfjelen / enb^
menopöaanietenacöten / maeckten fp groot göefclj^eeuto/enöe fcöoten beelpölen
naa öet boots-bolck bie be anckers op öaelben / toaa boo^ men belaüen ttoee muf^
guettenopöaatelolTen/ booi toelcker göebjups/ enöe öooiöienber an öooöt bleef/
be IBilbenbacrinöeblucbtbegaben: enöeis tenoteren öat öefeöDilöcn öen toSck
biefe ban California baööen ma göebiacöt/niet en berßonöen. ^en feben^ienben
December ban toata bcrften 5ÖnÖe/guamen fpbp Punta de la Trinidad,om batbe
toint conttarie toaö; enbe bipbagöen bertoeftöebbenbe/begonöm toeber 3epï tema^
ken/kregöen een friffcöen booi toinbt/enbe tot ben feben en ttointicöUen bonben
bekuüe al black enöe fcöoon/ enöe gbebergöten binnen 0 lanötö. boaen totj^ieu«
laaö öagb beö jaerö 154o.beaticö leguen langöö öeubelen enbe öoogöe bagöen/
eenigöe bloot enbe anöere niet/enöe boo^tösepïenöe tot öen böföen lanuanj bonöen
t\'Uanöt öoogö/enboelöen öaer groote kouöc/fooöatfemercten/öat öe tointa öaer na:^
tualöcktoaöalöin ^paegnien;bebonöenöaa op öeöoogfitebanöaticögraben bp
^ooiben be3linie,5^enbatöienben toaren fo aen lanöt/toelck toaö kltppigö enbe
parbt/om toata te öalen/bonben boaOappen ban menCcöen/batoonbat 3önbe/öattei^
bolck tooonbe info quaben Eanbt.Babolgenbe öaer cours tot ben acbtttenben/bon^
öenfp betaEantenbebeel Canoasban gnbianen/bie befcöepenmctbatoonberinge
quamenbeficötigöen;enbekregöenboeneen j^ooibetoinbt/biet\'fcöip de Trinidad
ban b\'anberbattack/öocö quamen s\'abontstlelbetoeöa tefien; öenttointicößenac«
eoweaöenfp öet Cplanöt de Cedros, (be Cngelfcöe tranüatie fegöt öat öit Cplanöt
IS gelegöen op acöten ttointicögeaöen enöe een biaöe-part) enöeöaööcn matelöcNe
boo|t-ganck/banboo|t\'göeb|eckbantoatermoeüenfpt1lanbtaen-foecken/ertbebcrt
boot upt-göefet öebbenbe/lanben fp;eenigöe 3nbianen toierpen met Heenen om t ßlbe
te belaten/ban na öatfe bte gebiepgöt öaööen te Ccöiaen/bloöenfplmaa/enöe öe i^on?
ben ataapeeröen ttoee/bie be Capitepn eenige fnupöeröen gaf enbe toeba liet loopen:
toata in-göenomen öebbenbe/ en toaren nautolöck t\'fcbeep/ofte be toinbt komcn^
be banöet i^oo|öen/b|eeffe toeber op t\'CpIanbt DeCedros,baafpbatoefbentot
öen acötöen Februarius, booi bien befe toinbt baa feer contrarie enöe kouöt toas.
3n öit Cplanöt de Cedros bonbenfp goeöt toataenbcöout/enbeeenigöe bifcjj/enbe
Qoet bifcupt. ^en 22,ban Februarius ötngben fp opöe facöt enöc bongöeneen toilbt

f«be eenigbe Cónönen.\'^^aernaaöaööenfp foo c^rootontoeöaenöeffacke toinöen

fooöatte ingtootpetÄItoi btefcfie ttpfentoaren tmtt bevgant; I«betcpip<
pïe^itepten loaccti fp tot öen öteeen ttomttcpen Martij j öoen ïjegonöenfe onöee öen
anöatn te jjanöeïen /öat fienöe öe fcöepen foo quatijck göeteacteert toaven / enöe
öatfe niet öoo^öeven konöen/öat öet fieteetoaiste keatnnaeeNova Hifpania jöan
öe Capitepn Francifco de viioa en töilöe öaer niet naer öooöen / maeckte öet öefte
^cöip Matt I enöe öeröolgööe fpnen toegö j Öet anöer ^cöip üet öP toeöer keeren /
toelcknaeröeeitraöaiüeinNovaHifpaniaquamJöatt viioa felsen öeeft mennopt

■p & topöe anöere bopagien ter &eopbe cuöe beröaïen/fuïfen top öiertuflBcöen
•^bepöenboegöen öe repfe ban een ^©inneb^oeöer Marcus de Niza, (öoetoelbele
öingöen bp öem beröaeit / öaer naer foo niet en 3ön göebonöen) om bal öe felbe bp
oiöiebantgöt boo^ ö\'anöer gaet/enöe oo^ake öeeft göegeben totöe anöere öntöec^
kingöen.

<d.6j.7.c.7 Fray Marcos de Niza fcÖepÖeban San Miguel dc Cuiuacan öen febenÖen Martij

153p. öebbenöe in fpn gljefeifcöap een anöeren £^inneb|oeöer/ enöe een ftoarte
metnamen£ftevanico, enöe eenigbe fnöianen öie öe flpaenfcöe tale konöen/enöe
trock eerftnaer Petatian, toeröenöe in öe toegö feer toel göetracteert ban t\'bolck ban
öe Hanöe j tuScöen San Miguei enöe Petatian 3ijnnaer fpnfeggöenfellicö legucniöier
fpn compagnion fieckelijcklatenöe/berbolgööeöp fpn toegö/ binöenöe allentöalbert
t lelbe ontöael / öoetoel öe bibjeö öao: fcöaerö toaren I öoo? öien öe Jnöianen in ö^p
jarenniet beel göesaepöt en öaööen: in öerticö leguen toeegöö enbonötöpnietgöe^
öenckenö toeeröigö / upt-göenom en öiat eenigöe 3nöianen bp öem quamen ban
bet iJ^lanöt / toelck öoo? öen Marquis dei Valle ontöeckt toaö I enöe toeröt bp
baer beitceckert /öat öet een <0planöt toa-s / boo? öien öpfefagb ober-baren een
Öalbe möle op blotten: oock quamen öem öaer befoecken Jnöianen ban een anöer
groot Cplanöt öat boogöer legöt / (ban öe toelcke öP berftonöt öatter nocö bertii
klepnöer €planöen lagöen/al betooont bp arm bolck/)öe toelcke aenbenbalöbioes
göen jaeerle-moer fröelpen/ enöe fepöen/ öat aen öie Cplanöen beel enbe groote f^eer*
!en toaren te binöen/öocö en öaööen göeen l^eerïen omtetöoonen* l^p berboigööe
fpnrepfe öoo^een ^oeftöne ban bier öagö-tepfen langö/ bergefellcöapt met beel Jn^
öianenöie öembolgööen 5 enöe öoen göemoeteöP anber Jnöianen /öie feer bertoons
öerttoaren/öoo?öienfp nopt eenige Cö?iftenen en öaööen gefien/nocö metöe anöere
3nöianen enöanöelöen /omöe BdaeUöne öie tuflröen bepöen legöt.^efe gaben Öen
^^onnick toel te eeten / roeröen fpnkleeöeren aen/ enöe noemöen öem Hayota, öat
lötefeggen/een^emelfcöman, énöe öPP^eöickteöaeröoo? tolcken öe kenniöban
^oöt enöe öen ^epfer: öP berftonöt upt öaer/öat bier bagö-repfen binnen ö\'lanbtö/
aen öe boeten ban t\'göebergöte / een groot enöe macötigö plain toaö / öaer t\'bolck
gbekleet gingö /inöe öaööen batenban gouöt / (toelck öP öaer töoonöe om te berne^
men öfter eenigö metael ban enöe Silber toaö te binöen) enöe öatfe feker groe^
ne fteenen ö?oegen aen öaer <0o?en enöei^euf gateti /enöe öatöe toanöen ban öaer
tempelen al met <6out beöect toaren:öan öoo? öien fpn inftructie öielöt/ban onn^ent
öecufteteölöben/enöit 3a.anötöaer ban af-lagö/foo Öelöe öP öebefoeckingebaerban
npt tot fpn toeöer-komfte: öp trock bier öagöenal öoo? t felbe bolck / tot öatöP g«am
aen een tooon plaetfe/göenaemt vacapa, toelck legöt beerticö leguen ban öe ^ee/öaer
bp toel ontöaelt toieröt/enöeöielt öem öaer tot ^^aeffcöentoe; öocöfonbt lim 3nbia^
nenöoo?ö3pöibeïfcöe toegöen naeröe^ee toe om öat quartierte ontöecken; enöe
be ftoarte Eftevanicofonötöptecöt J^ooit toaertö/öembelaftenöeböfticb oftfefticö
leguenbooitötetreckentotöat tP petö ban importantie bonöt/ toelck bP öan aen
öem fouöe abbtferen / gbelöck ÖP öeöe bier öagöen öaer naer / berfoeckenöe acn Fr ay
Marcos batöpöemöaöelöckfouöebolgöen /öoo?öienfjp openingöeöaööegöekre^^
gen baneen feer groot Eanöt/toelck fit noemöen Ciboia,enöe toaö öerticö öagö-rep^
Ten booiöer ban öe plaetfe öaer be ftoarte öoen toaö/enöet felbe afirmeeröe een

tim hit ijp ronbeai«ben ^onnick. ^en anbiaentepbebatm\'t boo?fcö?eben ïanbe
toaeen Teben sroote fteben/ onbevbam aen eenen #eeie/ met fteenen iupCm ban een
enbetUïeeberbiepingben/moibie bpben anbeten öbtboecöt/enbebe beuren beïdéit
met Curquopfeuj bat öet boicfe göekïeeöt ginck. ^aen ö^onnick bertoacötefpn anber
25oben bie öp naer öranöt toe-gljcfonben öabt/ öe toelcke op ^^aefcö-öacö toeöa* qm^
men/enöe beröaelöen öatter bier en öerticö èplanöen toaren/enöe baft t felföe ais bo^
ren; enöe met öaer guamen eenigöe ban öe <s^planöers/ öie öeniööonnickpicfcnteer^
öenEonöaflen ofte ^cöitben ban <i^iren-Ieeöer/ toel bcrept/ öaer fp t\'öeele licöaem
meöeöeckten. ^n felben öagö quamen bp öem ö?p fnöianen/ öie fp noemben Pin-
tados, om öatfe öaer armen enöe bo?ften fcöilöeren/ toelcke tooonen nm öet <aoften/
enöe kommen naer bp öefeben^teöen öaerfp oock kennis ban öaböen, J^aer bat
ÖP tbolck banbe Cplanöen te ruggöe öaööe göefonöèn/berbolgöbe öP met öe öip
Pmtados, enöe ttoee ban öeCplanöers (öie öem boo? eenigöe öagöen toilöenaccom^^
pagneren/) öen toegö öie Eftevanicoöielöt/engöemoetteöaer toeöer boöen ban öem/
bieöem baöenteöaeften/ enöe baft\'tfelbe relaes gaben als öeboo^gaenöe; enöeö^p
bagen öaer na toeöer anöere/ öie öem toónöer lepöen ban Cïboia, toelck fouöe öe eer^*
ße ^aöt 5ön ban öe feben i enöe öat bo?öer aen nocö ö|p groote i^onincrgcken toa^
ren/ öie fp noemöen Marata, Acus enöe Tonteac. Ban öefe 3«bianen toieröt öe
^^onnick feer toel ontöaelt/ pieftnteeröen öem beel eetens / b^ocöten be fiecken boo?
Öem/ om ban öem göenefen te tooiöen: gaben öem öupben ban Ciboia öie öeel toel
berepöt toaren; in een anöer plaetfe/ (öe Pintados öem altijöts bolgöenbe) toieröt öp
meöe toel ontöaelöt/enöe gaben öem kunötfcöapban Ciboia, enbe bonöt een groot
krups/toelc Eftevanico boo? een teecken öaööe göefct/ öat öemarebanöet goeöe lanöt
bat boo? upt toas/ bermeeröaöe; enöe \'tbolck fepöe öat öP tooo^öt öaöt gbelaten ben
^^onnick te toillen toacöten aen öe eerfte ö^oeft^ne; öp nam öicï pofleftie ban\'t lanöt/
enöetrockböföagöenboiöeraltötsbolckbinömöe/enöegoetontöael/beelCurquopä
fen enöe öupöen. <8nöe öier bernam öP öat öP naer ttoee bagöen fouöe komen aen
een mot^mtl öe toelcke bier bagö-ttpfen buerbe/ fonber eenigöe bibies/ foo öat fp
baer piobifie ban maeckten; eer fp aen be IBoeftgne quamen/bonbcnfe een friflcö^
plaetfe/öaeröesaep-lanöenmetflootjensengreppen ^toaterttoieröen / enöe beel
mans en b^outoen quamen öem te göemoet / göekleet met Cottoen/ enöe ^Dften-öup^
öen/toelckfpbooifraepberkleebingööouben. i^eftenstfelbebolck quamöemoock
te göemoet ben i^eer ban bie plaetfe / enbe ttnee banftjn b^oeöers/ toel i^ekleet in Cot^
toenenftoSe/ metöals-kragöenban (Curquopfen/enbe pieCenteerben öem Xicaras,
Maiz, enbe Curquopfen/neffens anöer Öiberfcöe bingöen/baeröp niets ban en nam:
roerben fpn kleebingöt/enbe fepöen öatmenbanfulckgetoaet beel bonötinXonrcac,
^öeöatlet felbemaeckten bantöap? ban feker klepne beeften / toelck toaren ban t
fatfoenalsfeker^paenfcöe IJ^fe-toinben / bie Eftevanico bp öemöaböe. an^
öercn-öaecöSfootrocköen£©onnickinöeiBoeftöne/enöenaerbieröagöenbonötöP

booten /met Curquopfen om öen öalS / enöe aen öe neuf-gaten enöeoo^en/enöeöp
bonöt foo grooten kennis ban Ciboia, alsin Nova Hifpania ban Mexico, enöe beel
boleks bat baer göetoeeft öabbe. Bonbt baer oock relaes ban\'t toollen laecken ban
Tontcac : enöe öooi öien öe cufte feer üreckte naer t l^oo^öen / begceröe öP bie te be^
fien/ enöe bonbt öat fp op öe fes en öerticö graöen öaer keeröe naer öet IBeftm 5 öP
bolgöbefptttoegööoo?öeboo|fcö?ebenballepe bÖf bagöm/ toefenbe bp fraep bolck
betooont/oberbioebicöenöebtrfcö/albetoatert/enbebat t\'boick trock naer Ciboia,
omöaer öaerkofttetoinnen. öP bonbtöaer een göebooicnin öe felbe ^taöt/öte öen
^ouberneurontbloöen toas; toelck ben i^eerbanbefeben ^teöenöaergöefteltöaö^
be/öiefpnrefiöentieöielötinöe^taötgöenaemt Abacus: toas een man ban goet
berftanöt/enbetoilbemetPrayMarcos gaen/op öat öpöent fpn paröoenliertoiertoe/

eiïöegaf öemnoticiebanbegöelegentöeptbanöie^taöt/enöeöat öe anöer al ban

ttelbemaeckfel toattn/enöeöep?inctpaelfteAhacus,enöe öatnaert\'ïBeften göelegen
teast\'Höckban Marata, öaer grootetoooningöenplegöentetoefen/metöupfen ban
^enenöekalek/alsbieban Ciboia, öocö toas bciminöertöoo|öeoo?logöenmctöe
feben fteben ; batöet möcK ban Tontcac rgcker toas / enbe beter betooonöt / enöe

öat fplaecUenUleebatitö^ocööen/enbe t\'teolcktoeltjöepohettevt tes; öatternocö
een anöev Htjck toas göenaemt Acus. öefe toaUepe famcötenfpöemeenöupöt/
nieee öan eens foo groot als öte toan een <8s / énöe fepöen öat öet öan een ^ler toas
toelck maer eenen öoo?n öaööe tn t tooo?-öooft/ixrom om göebogöen naer öe boß tuf
enöe öatöaer een recöten ijooinupt-quam/ öaer öet ^ter groot göetoeltmeöe konöe
öoen /t\'couleur als een I5ack/ enöe t pap? een ötnger lanck: öter kreegööp aötoös öan
Eftevanico, öteöcm öootfcöapteöatöp öe Snötanennopt op leugens en öaö öeöon^
öen/fints öP alleen repföe/foo öatmenfe mocötgöelootoett tn rgöenefp lepöen/banöe
groote tooon-plaetlên öte öoo? upt lagljen; enöeöe £0onmek affirmeert mfgöelöcks/
öat möonöert enöe ttoaelf leguen öie öpgöerepft öaööe/ öan öeplaetfe öaaöP t eerfte
nieutoskreegö öan Ci boia, tjp altöts punctuelpckenfoo öaö öeöonöen / als öe VBiU
öenöemteöoo?enfepöen. Boo?ts nam öppofliefcie in öefe ballepe/ enöe\'tbolck baöe
öem öaer ö?p öagöen te toillen berberfcöen/ öoo? öien ban\'t begin banöe ö^oeftpne
tot Cibola toe /bpftötenlangöe öacö-repfen toaren> enöe alfoo met Eftevanico ö?p

öonöert men&öen trocken/om Öem bib?es te ö?agöen öoo? öeU^oeftöne/öatlp oock

met öem toilöen trecken om öem te öienen/beraoutoenöeöatfpröck ban öaer fouöen
keeren. IJpbertoeföe öaerö?p öagöen/enöe t\'bolck baa:öicö3önöe öat met öetnfou^
öe gaen / trock öP inöe l^Doeftpne öen negöenöett May j öen eerften öacö bonöt öP een
feer bieeöen toegö / enöe teeckenen ban bperen / öie öe göene maecken öie boo? öelm
toegönaer Ciboiarepfeniöptepföettoaelföagöen/altötstoelber.fienbanbib?es/cnöe
jacljtban i^afen/enöe ^arngfen als öie ban ^pacgnien/öoe toelklepnöerjcnöcöaer
göemoeteöp een Snöiaenban t\'göefelfcö^P ban Eftevanico, feer ö?oebicö enöe berfta^
^en/ öetoelckefepöe/öateen öacö-repfeeerfpte Ciboia quamen/Eftcvanico fpn Ca-
labafl\'e booj upt göefonöen öaööe met boben / om banfpn komfte te toaerfcöoutoenj
(öefe Calafjafte öaööe in ficö een fnoer ban bellekens/enöettoeebe^ren/ö\'een toit en
b\'anöenoot / )öatöelje Calabaüfeteröanttoasgeftelty ban öen >i5ouberneurban Ci-
bola, enöe öatöP öie fienöe/met groote gramfcöap öefelbe ban öem göetooipen öaö
opö\'aecöe/feggöenöctotöeboöcn öat öpfulckbolck toelkenöc/öatfp toegö fouöen
trecken/ enöe niet in Cibola komen/ öat öpfe anöers al fouöe öooöt fmpten, öan Efte>
vanico öefe booötfcöap ontfangöen öebbenbe/ fepöe aen fpn compgnie öat op fulck
fegöö^ niet en toas te paften; berbolgööefpn repfe enöe quam te Ci bola,- öan öie ban
öe <ètaöt lieten öent niet binnen komen/ fetten öem in een groot öups/ enöe namen
Öcm af al toat öP Ö^böe/ ^urqitopfen enöe anöerS; enöc öatfe öaer toeöer op öe toegö
öaööen begöebcn/enöe in öagö enöe nacöt göeen eeten en öaööen konnenbekomen/
foo öat öefen 3nöiaenban öo^fts ö^lben/öem begöebcn öebbenöe naer een riebierken
öat öaer bp toaö/öaööe Eftevanico fienblucöten/enöe öat eenige ban fpn göeCelfcöap
toieröt öooöt gtjeaagöen; öan öpberbergööeöctn/enöe falbeeröeöemöe riebiere op-
toaerts: met öït nieutos begonöen bele banöe llnöianen te toeenen/ öan öe ^^onnick
bcrtrooftcöaer/feggöenöe/ öat öitniet en toas te göelooben; öan fienöe öatfp öaer bp
bleben öat öen göeblucöten 3nöiaen öe toaeröepöt fepöe/naer öat öpfpn göebeötgfte^
öaen öaööe/ openöc öP be malen enöe beröeelöe öe i^oopmanfcöappen onöer öe p?in^
cipaelfte/enbeammeeröefeboo?öer tnet öem te trecken; enöe eenöagö-repleban Ci-
boia göcmoctten öP nocö ttoee Jnöianen ban \'tgljcfelfcöap ban Eftevanico, öie feer
bcbloeöt enöegöequetft toaren/toaer öoo? op nieutos een groot göeöupl onöer öaer-
lieöen ontftonöt: ^en £©onnick toat tot öem-felben göekomen spnöe/ gö^booöt öefe
ttoee öatfe beröalen fouöen\'tgöeene öaer göepaöfeerttoas; öe toelcke beröaelöenalS
öe boo?gaenöe/ öatter toel ö?p öonöat ban öen öaren toaren öooöt göebleben/ enöe
öat fp niet anöers en toiften ofte Eft e van i co toas meöe öooöt göefcöoten. ^t ^m*
nick toasfeer confups/enöe öoe-toelöpöaer fepöcöat öie ban Cibola öit niet fouöen
booj niet göeöaen öebben/foo en toaren öefe Inöiancn öaer meöe niet te ftillen. ^p
ginck toat ter spöen om te biööen/ enöe toeöer komenöe/ toaerfcöouöe öem een
caen met namen Marcos, öat öe3nöianenboo?-göenomen öaööen öem te öooöen/
öoo?öien öp enöe Eftevanico oozfacck toarcn ban öet om-komtttenban öaer boicky
<0m öit tt ontgaen fo öeplöe öP onöer öaer upt öe refterenöe i^oopmanfcöappen/cnöe
fepDeöaaöätfptoepnicöp?oföttoöenöoenmetöemteöooben/toantöatöeCö?ifte5
mnsgn öooöt fouöen komen to?eecken; met öele enöe öiergöelöckereöencnfteïöeöp
öaer te b?cöen / enöe toilöe eenigöe (epnöen om naer Eftevanico te gaen bememen/

bannkmattbtmtoübßöaett;becöa!bmgmcköpfelfjsi metttjoeeban bepimripaeliïe/
enöebooitsfpnboïck/ totmrgWcÖtbatt Ciboia, tt toelcke fip fegpt tfytlt^tnu
toefen op een p!am/aen be boet ban een ronben bergb I too fraep mt aenfien als eenige
^tabtmbtequartteren/metöeenenbupfenenbebaecken/nabatbpkonbefienbaneen
bergb/baerf^ opklom irni bitte fien; enbe bat be ^tabt grooter toas als Mexicoi
berbaelt bat bP feer gbenegöen toas om baer in te gaen I ban b?eefenbe foo bp boobt
öbeflagben toierbt / bat men g&een kennis en foube gbebabt bebben bén befe macbti^
öbe groote ^tabt /foo boopten bP baer eenigbe fleenen te famen / enbe ßelben baer
eenCrups op/enbenampoffeffie ban bie Eanben/ten bejoebebanben i^oninck ban
^paegnien: enbe keerbe toeber boo? be tooeftijneenbe bebaUepe / enbe be ttoeebe
tooeftijne / tot bat bP quam aen be openinge ban t\'groote plain/toelcke beel bagb-rep«
fenloopt naerti^otteni entróckbaernietin/omtpéröckel te fcboutoen/boetoel bp
ban baer af feben tamelijcke tooon-plaetfenCagbin een feer fraepe ballepe / enbe ban
goebegronbt/ enbeberftonbtbatbeintooonbersbeelgoubtsbabbenjbantrockfoo
booitsnaa-San Migueide Cu] uacanenbeCompofteia^ban toaer bpttelaesbanfpn
repéfonbt aenben vicc-Roy. i^oetoel befegroote ^tabt Ciboianopt baernaer en «$
IS gebonben/foobebben top ebentoei beferepfe ban Fray Marcos bier goet gebonben te
berbalen/om bat men macjj fien / toat geloobe baer te geben isaen relatien ban ^m^
nicken /öie t\'gbene fp ban be leugöenacbtigbe Snbianen ban berre boo?en feggjen I
enbebicktoilsniet/oftequalijckberHaen/berbalenal oftfp bet gbefien liabben.

Verhael van dc Reyfe by lande van Francifco Vafquez de Cprnado,uyt bevel
van den Vice-^Roy Don Antonio de Mendó^a.

•pRancifco Vafquez de Cornado <50uberneur ban Nova Gaiicia, bOO? laÜ batlben àM
J^ Bice-ï^op Don Antonio de Mendoça, bpben anöcren öebbenbe bonbert en böf-
ticö man te peerbe/ban toelcke beel ttoee beerben babben/ enbe ttoee bonbert boet^
fmecöten toe! getoapent met fuSïlanteamunitie/enbe eenigbe belbt\'Hucickens ; groo^
te piobifie ban Berckens enbe ^cöapen / neffensanöerebictualie ; trock ban Cuiua-
can , inöe maenbt ban May 153P,enbe bonöt naer biee öagö-repfen be riebiereban
Petatlan, enbe be intooonbers in rutte. Ban baer quam öP in bia* bagö-repfen te Ci-
naioa, ban toaer öptöien ïüuptasuptfonbt / omboog bubble bagö-repfen metber
Èaeöte «ecken naer öe Cedar-beke (Arroio deios Cedros) enöete Hanöt-toaatin
tetrecken/öoo? een opatinge/toelcköetgebergötebaabeeft aen berecöta-öanbtban
be toegö/enbe te befien toat öaa/ enöe öaer intoaats gelegen is/ enöe öat öP öaer aen
bebooi\'fcöieben beke foube in-toasten :^efe üupters boo^ts treckenöe enbonben
nietsbaneenigbe toeaöe/alsaHcenarmeSïnöianen tot öe beke de los Coracones
toecfoo eatöbts genaemt bp Orantes enbe Cabccä de Vacc^i, upt ooifakeban eenigb
ïngetoantban IBilbt bat öaer baa bpöeSnöianen göepjefenteert toas.) Is böf
bagö-repCmbanöeZee/als Cornado felfsfeöftaenöaiVicc^Roy. 3nöat Eanöt
bebbenbe Jnbianen Maiz,Crtoaen/enbe Calabaffen booi öaer boetfel: banbaer
paffeaöen fp naer öe ballepe toeickfpnoemen de Sennora, toelck is al t\'felbe Êanôt:
t \'bolck ban öefe ballepe öielöt öcm eerö ftille/ öan öaer naa riepenfe bolck ban öe om=^
leggbenbe quartiaen te öulpe/ öooöenöe eenigöe ^paegniaaöenmet öet bengnigb
krupöt/toelckfp göeb|upcken. ^PefeHupterstoeöagöekartsönöe met relaesban
ftagöene fpgöeboubeniaböen/begonbet Hegöa booittemarcöeaenbooieeniglie
ba^-repfen / paOèrenbe tooeßötten tot aen een beke/göenaemt Nexpa, trocken be felÄ
be ttoee bagö-*^epfen neber / enbe lieten bie aen bère^ter-banbt leggben / aen öe boet
ban een Cordiiiera, ttoeebagöen toeegb^i öaernaa obaöe Cordiiiera gbetrocken
3önöe/quamen fp aen een anbere beke / öie fea öiep toas / enöe met Biet betoaffcn /
bonbentoaterenöegtas booibe ï^eerben/enöe quamen in öip öagjen acn Rio de
San luan, toelckfp foo nocmöen om batfe op s^ lans bagö öaer toaren göekomen^Sn
ttoee öagöen öaer naa quamen fp aen Rio dc las Baiiàs, toelck fp foo nocmöenom
batfe blotten moeften maken om öiete pafferen; s\'anöeröaeoöö toarenfeacn eenbeke
genoemt del Pinar, ßebbenbe gvoot göebieckbanbictualie/foo bat t\'bolck Ö^n moeft

beljeïpett met Rrupben/ettöé öaer fto>bentieé ö?p/öoo? bten fp eenigSeonöeltenbekïup^
öen ööeseten baööen. 3n anöere ttoee öagöen quamenfe aen een beHe(öiefe noemöen
Bermeio,) m öe feïbe courö toeïck fp bielöen/ toelcH toaö toepnicö mmöer aiö i^ooiöt^
ooö/enöe öter fagen fp ttoee 3!nöianen öe toelcke (gelöck öaer naer bebonöen toieröt)
toaren ban öe eafte tooon-plaetleban Ciboia. 3|n toepmgöe öagöen öaer naer
menfp aen öe limiten ban Ciboia, öaer Eftevamco öooöt-göellagöen toaö / en in De^
fe i^^obinciefagöen fp bgf blecken öie elck bp öe ttoee öonöert famtlien öaööen / tmt
Öupfen met öaecken ban fteen enöe flgck. Sö kouöt lanöt/ göelgck öaer öupfenupt-
toefen enöeöeftobenöiefp Öaööen,-1 fcöeen öatfpoberbloettjaööenbanMaiz, Ci^
toeten enöe Calabaffen. 5^efe blecken leggöen in t om- gaen ban feö leguen, t lanöt
lö fanöigö / enöe met feer met groente bekleeöt f öe bergöen 3ön met ^abel-boom
belet/ t\'bolckkleeöt öem met IJarten öupöen feer toel berepöt/enöe oock <airenöup^
öen / enöe beöecken l^er öaer meöe in manieren ban rocken op fpn S?ifcö / öebben
oock mantelö ban Cottoen/enöe öe b^öutoen ö^agben öie om öe i^abel/ober öen an^
beren göego^t. Slö Ciboia ban u iö naer t\'i^ooiöt-ooften toepnigö min alö böf
öagö-repfen /iööaereenanöer^^^obinciegöele^jenbiefp noemen Tucuyan, toelck
beeft feben blecken / ober-bloeöigöer alö öe booi-gaenöe / öet bolck iö göekleeöt op
öefelbetoöfe/ toelck toel mocötensön öe feben iteöen öaer öenfl@onnickbangöe^
boo^t öaööe. ^lle öetoaterenöie fpbonöentot Ciboia toe/ liepen naer öe ^upöt-
Xtil enöeban öaer boo?tö naeröe i^oo|öt-^ee. Crocken eenigöe öagorepfen
öoo? öit Hanöt/en in öe toegö bonöenfp een blecke op een ftercke plaetfe göelegöen/
enöe alle öefe lieöen ontfingl^n öaer toel/ uptgöenomen öie ban öe eerfte blecke ban
Ciboia. >25fiekomen3önöeaenRiodeHuex, bebtgöplangöööefelbeinbebiftan-
tie ban ttointicb leguen, toel böftbien tooon-plaetfen met fteenen öupfen enbe met
öaeckenj enöe aen anöer bekenöieöaer in komen/öebtgöp anöer blecken/öie toel
fraep 3önboo?lnöiaenfcbe blecken/metbupfen ban ttoee beröiepten/met Maiz,er^
toetenenöe Calabafflm/ öe kleeöingöe alö bo?en / enöe feker plupm toerck öaer ^
ïjaermeöeöecken / enöc öebben öaer öoben onöer öe aeröe omöaertebertoarmen/
boetoel öieniet feer net en 3öni öebben toepnigb Cottoenö: enbe öefe riebiere loopt ban
t\'i^ooiöt-toeften gbelöck naer bet <^upöt-toeften / upt toelck men af neemt (fegöt öet
relaeö) öatfe uptkomtin öe Soo?öt-Zet llepfbennocöböf bagö-repfennan: öee
^ao?t-ooften/enguameninnocöö?pöagö-tepfimaenöeriebiereCicuyque,ennabp
öagö-repfenbegonöen fp tekomen in öeplapnen öaeröe fltoepen gaen/enöe gebons
öen öebbenöe in öipbagö repfmbeel ^tieren/bonöenfpöaerepnöelöck onöer een
e?:ceftief göetal ban ^tiatn/i^oepen enöe #ockelin^en. i|ierfagenfpbolck/toelck
fpn öutten maeckt ban fïaecken boben aen een komenöe / enöe onöer ban öenanöe*
ren met ^tieren öupöen beöeckt / toelck al öaer onöer-öouötiö/ toant eeten öie/i^lee^
öen enöe fcöoepen öaer öaer meöe ï öouöen groote öonöen/öaerfp öajeröupö-ftof op
laöen alöfp ban tooonin^e beranberen. Clegöer trock acöt oft Än bagöen öooi
öit lanöt/enöeöe guiöeöie öopeöaööe göegeben ban gi;ooteröcköommen/t\'5pöooi
epgöen/ofteöoogöe malitiebananöere/ b?ocöt öaer upt öen re^n toegö / op öaê
fpenöaer peeröen bp göeb?eck ban bib?eömocöten om-komen. öet beliefiïe
<0obt/öateenanöerInöiaenint\'Eegöertoieröt göebonben/ biebaer toaerfcöouöe
öatöit öen recöten toegö niet toaö 5 naer öatfe ttointicö öagöen öefen toegö baööen
ööebolgbt/quamen fp aen een beeï butten ban anöer gnöianen /öie leeföen alö öe
boo?-gaenöe/ enöebonöen een ouöen Jnöiaenöieblinötenöe^ebaerttoaö/toelck
met teeckenen tekennen gaf/öatöp eer^ötöbier Cb?iftenengefienöaöbe/boelckmen
p?efumeeröe Orances en fpncompagnionögöetoeeft tesön. Cornado öem binöenöe
möefeconfufie / berfamelöe öe Capitepnenenöe anöere öaer öpgöetooontoaöraeöt
met te plegöen / enöe men acco?öeeröe öatöet legöerfouöe keeren ban öaer öet gljeko^
men toaö / enöe öat öerticö l^eeröm fouöen öat rgcke lanöt gaenfoecken/öaer öen
31nöiaenban göefegöt ^^ t\'toelcke fp foo beel öagö-^epfen öaööen te

bergeefsgjjcbaen: l^aeröenanöiaenöieöaer öaööe göetoaerfföout ban öet erreur/
p^elenteerbe öaer te göelepben / mitö batfe ben anöeren Jnöiaen öaer fouöen öouöen/
omöatöPöem altöötötegöenfpiack. Cornado toilöe felf eenbanbe öerticö toefen /
mitööattereenanöer €apitepnrlegöe»:metboo?ficötgöelepöe. 5^efeöerticötrocken
öerticö öaiften i^oojöt-toaertö/öoetoel klepne öaä-*^epfen /fonber öat öaet toater

altgts booi ê^tmm ettbc l^oepett/ fo batfe op ^iwt ^im enbe
luobagbqnamenaenbenebieeebiefpfoonoemben. ?^enlnbiaenbiekenbefe/enbe
fepbe bat bet beriebieee toas bie bp focbte: bte gb^patot 3önbe tvocben be eïebteee af;
nemenbe baee coues naerbet i^ooibt-ooften/ enbe naer bat fpbip bagben gberepö
liabben/bonbenfe 3nbtanen bte Etteren jaegbben om naer baer bteche te biengöen;
enbebe ^paegmaertsfienbe/namenfpbebïucbtmeteenigbeBioutoenbtefpbpböer
babben. mt gutbe fpiack met baer enbe ftelbe bte te b|eben> enbe biicnbeïge banbeien^
bemetbeanbïanen/enbeftenbebatbetgoetEanbttoas/benetos tgbeeneben
btaen betfiaeïbe ban een f^iobmcte bte bo|ber Jagb/ gbenaemt Harae, enbe ooibee^
lenbe bat bet onmogbelijc toas/ofte baermoeften eenigbe Cbliftenen ober-gijebleben
SÖnban\'tïegber ban Panfiio Narvaes, foo fonbt Comado een a5|tef booi ben ^e^
trontoen Jnbtaen. ^Croeken booitsom tbetooontEanbt te foecken/ enbe bonben
fbne blecken neßens goebe beken/ toelck al loopen m be grootenebter btefp g^affeerf
toaren: repfben bgf of fes bagben booi bte blecken/ enbe gnamen ten letten aen bte
ban Quivira, enbe bonben een riebiereban meer toataS; enbe biagenbe toat baer
boibers toas/ toterben onberrecbt bat ban Quivira boiber ntet en toas als Arac>
enbe bat tfelbe toas ban toooningben enbe gbelegbentbept als \'tgbeene fpfagben«
Eïepenbenipeertot öaer/ toelck toas eengroot man enbe ban grobe leben/ toel göe=ï
piopoittoneert/ öabbe bp öem ttoee bonbert man/ meeft naeckt/ met bogben en pölen/
enbeplupmen op \'t ösoft fienbe \'tgbeene göepaffeert toas/enbe bekl^ne öopeban
petsanbersbooi-toaerts tebinben/toas\'tgöemeengbeboelen/betoölöetnuöalf au-
guftus toas/enbe batberttcöi^eerben te toepmcö toaren om baer te blöben/batöet
beft toas toeber te keeren naer öet legöer/ eer be fneeuto enbe op-toateren ban be rtebte^
ren baa- be pas benam, i^eerben foo toeber bta bagben te ruggöe/baer fp öaer ban
Maiz enbe anbers bafagöen; ftelben baer een krups met lateren bat Francifco VaC-
ques de Cornado baa göetoaft toas. ^IbatEanbtbanQuibira öeeft beter appa^
tentteais eentgb Hanbt ban Europa, booi bten\'t nta feaberöeben ts/ ban plapnen
«nbe fcöoone rtebie*;en/ enbe goet booi \'tbee. l3onben baer Isafen tuffcöen \'troobe
«nbe groen/bangoebefmaeck/enbe bonbenbaa oockfeer goa bias/toelckbegronbt
banfelfsbooit-biengbt; enbe aen bebekenbonbenfenocöanbaegoebeb|ucbten/als
!00oerbefien/i^oten/etc. Comado toeba bp t\'legber gbekomen 3önbe/ öab een bal
ban fpn geerbt/ Éoaer upt bp occafie nam om toeba tekeeren.3nt benen treckenrepf^
öenfptoelbipöonbertenbeberttcb leguen, enbe tnttoeba-keeren/boo? bien fp an
recöteren toegö quamen/ maer ttoeeöonbert. Quibira tegöt op beöoogöte ban bea^ Hctdefcti
ticbgrabenittoeeöonbertieguenban Ciboianaaöeto^often. JInbebopagienban
Rhamufiojeeftmenbrn ::5|iefban Comadofelfsban ciboia (toelcköp noant No-
va Granada) göefcöjebén; toelck Hackiuydt in fpn Cngöeïfcöebopagien öeeft in-ge^
boegöt; i^ttoelckrelaes ban Comado felfsaentemerckents/ batbebalïepede Co-^
ra^ones, isböf bagöenban be ö^eft-see; enbe batöpban baa quam te Chichiitica-
ic, toeickistöienbacb-repfen ban befelbe Xeeibaa naa aen Rio dei Lino, (ban
toelck Herrera göcen mentie en maeckt) enbefoobooits te Ciboia, toelck bp tnet gö?^
toeltin nam.

Oprechtebefchrijvinge van Cibola,Tonteac,Marata,AcvSjgelijckdefelve
is vervordert by Francifco Vafquez de Cornado felfs^nadathydie ontdedhadde.

i^en enbe fä|obincien/baer be Baber ^lobinciael rai^oit aai WM. ban öeeft gebaenj
enbeomkoit tetoefat/kanl^.C.bafekeren/batöP gantfcb gbeen toaaöept at beefi
göerapoiteat/maeralisgantfcöcontrarie/uptgbefonbertbeilamenbanbe^tebeny
«nbegroote i^upfen ban fteat; toant öoetoel fpntet ensijnbeeeieet met f^I^urquop^ /

toerentre^fbaoicpmgienöoogtj/öaevooeoe lagetmttten 1115911/enOe earners mei
laooerénm Sebebanerappeti/ metleeckerekeltiersonDeeöegtQntittDel ggepabeert
enbe eftemaeefet tegben be toimer/m mamere ban öaben; enbe be ïabbers 30« aï om af
lenbeaenteleggfjm/^emaecktbanitoeeboutenenbefpo^ten alsbeonfe. ^eCeben
fieben3t)n feben klepne blecken/aibanfoobanfgbeöupten als ggefegbttS/enbe leggen
binnenöebierieguentefamen/to0^benal göenaemt t\'Söck ban Giboia, enbe elck
ÖceftfpnparticuUerenaem. €Sribèinbefeblecke/ (toelcktek een ^tabt noeme/enbe
0Ö^etenöebbeGranada,b0O|bien öet eenicöfints Granadäm^paegntengöelöckt/
enbe ter memorie ban ntoe Cöelöepbtj) toaer top ons nu ontöouben / 39« bpbe ttoee
Öonbertöupfen/almetmuerenomcmgöelt/enbemetbereQeerenbebïefoontetbetoalt
en5ön/mogöen3önontrentbebi)föonbert: 5^aer iseen anber bleckebpbefe/oock
eenbanbefeben/toelck toat grooteris/ en een anber toelck foo groot is dsbe eerfte^
b\'anberbiertoatklepnber 3 lepnbe bie aen B.^.af-göeconterfeptmetensbopagiej
«parcöement baer bit op göefcöilbert is/toas öier nefloens anberemeer göebonben^

Cboick ban befe plaetfe fcöönen tetoefenbanrebelijckeftatuere/enberlfanbicö/
nocötansenfcöönenniettetoefen alsfpbeöoo?ben/ om fulcke önpfcnte können tim^^
meren,l©antgaen ben meeften-beelalnaeckt/upt-göenomen öaer feöamelöept toelck
fp beckenjenbe öebben ööefeöilberbej©antels/als bie ick S,C.fepnbe;baer en toaft
0ÖeenCottoen/boo|bient\'lantkoutis/nocötanS59nöaer #amelsbaer ban göe«
maeckt/enbebaertoerbteenigö Cottoenmgaereninöaeröupfenglybonben^b^agen
t \'öap^ om t\'öooft als bie ban Mexico, en 5ön toel göeboet enbe göeconbitioneerti ßp
öebbenCurguopfen/enfoöick öcöté goeöe guantitept/toelck metbe reft ban öaer
goeöeren/upt-^göenomen l^oien/al toegö toas gö^oert eer tck baer aen quam: toant
enbonöenöaérgöeenb^outoen/ nocökinberen onber be böftöten faren ouöt/nocö
óuöe lieöenbobenbe fefticö/upt-göenomenttoee oftebip/bie baa toaren göebleben
om berefte tn be oo^logöe tegoubanaen. ^aa toarengöebonben tn feaka p^ia
ttoee püntetibanO^maauben/ enbefeker klepn gbeb?okenftcent|ett|ö ban couleur als
<5ranaten/ bocb ftimma/mb« anba ban Criftal/ öie öoo? mijn öienaa 3ön balo^en^
IBpbonbenöiaCaicoenfei^atiien/bocötoepntcö^ ^e 3«bianen ban al öefe feben
^tebenfegg^n mp öatfe bie niet eneeten/ maa betoaren om bebebaen; toelck telt
nieten göeloobe/toant3i)ne)ixellentgoet/enbegrbota als bie ban Mexico, mt Up*
(oenen enöe ten^aatureban be Eu^tiSQötlritkteMexico,toant fomtötstsött öeet/
enbefomtöts regöent ött> öoetoelbattcköet tot nocö toe nietenöeb fien regöenen/
als eens een bla^e met toinbt/alsöetgöetooonisinfvpaegnien. ^efneeuto enbe
koubeplacöt groot te toefen/naer\'tfeggöen banbe tns®eboo?ne: enbe t\'is toelappa«
tpent/inreö?atban begöelegöentöept ban tH-anbt/ enöe\'tfatfoen ban öaaöupfen/
enbe beboeperingö enbe anbers/ toelck \'tbolcktn boo^-raebt öeeft teg^n be koube.
^aeren 3imgöeen frupten/ofte frupt boomend be gronbttseSen enbe black/enöe
m göeenen beefen berK^acöticö/ öoeto^ baa fommigöe feioobeenbe bergöacötigöe
paftagten 35«. ^aa ts toepnicö ööebogöelte/om be koube toille/enbe bat be 25agöen
ntetnaerbaen leggötn: ötbbennietbeel25ofcö/boo? öienfpöouts götnoegS boo?
ftaagöebiupck öalen/upt een25ofcöbiaicguen baa af / toelck is ban klfpne Ce^
bar-boomem taalsfeer goet gras êenguart bananmëlebanöier/om onfe^ea^
ben te toepben/ enbe oock öope te maecken / toelck ons toel te pas komt/ alfoo ons
^eaben öi^*^ fetr toeeckenbe af-göeöaeft guamen. 3|aa bictualieis Maiz, baa fp
goebe boo? raebtban öebben/als oock klepne toitte erten/en Benifoen/baer fp aps
parent ban leben / öo^el fp feggöen neen; toant bonben beel öupben ban mmtf
Isafen enbe Conflnen. <Bttm be befte koecken bietck optfagö; Öebben oock be be^
quaemftémaniae om\'tl^oiente malen/als top optergöens fagöen: enbeanb|outo
ban bit Eanbt fa! alfoo beelmalen alsbta tooutoen tn Mexico. Rebben ejecellent
fout tngrepnen/toelckfp aen een Hack öafen/een bagö repfens ban öieE./en öebben
ööeen kennis ban be i^oo|bt-3ee/ nocö ban be ^eft-3ee; en kan oock nia feggöen
toelcke^cefp naeft leggöen: maa m rebai Cbube öetfcöönen be iJi)eft-3eenaeft te
toefen j enbe ten minftensön top baee öonbert en böfticö leguen afj enöe ban öe
j^ooabt-jeeongöelöckbaba; B.€»feanfien öoeb?eebtöet HanbtötertS.
jijnbitjerl^foo^én ban i&eefteny als 20^ien/ mg^ml lieeutoen/ ^few-betPckens/

cnt»irektc^cBapenfoagtootalsßeeit!C«/mrt te grooteöoöitten/ enMepttcte^
ten; tjeb tjoo^nen gbefien Die foo groot toaren öat öet te öertoonöeren is: öier 3ön oock
^äöe<2I5epten/enöeö^üöe^totjnen. 5^aer3ön oock groote i^arten. ^p repfen
act)töacö-repfentotfekerp!amennaeröe5^oo?t-^ee toe. £i^en ömötöier J^upöen
öietoelberept 3pn/enöefpf)ereptienenöefcöüöerenöie ter plaetfe öaer fp öe Stieren
öooöen/foofp feggöen.

Cl^oninckröck öanTotonteae, toelck öe 0?obmctaelfoo öoogö beröeft/feggen
be3nöiahen/öatmaereenöeetlackï0/öaer böf oft fes öupfen bp ftaen/ enöe öaer
toarenöer eertpts meer/ öan3önDoo|öeoo?logöen göerumeert.

fCiüonmckröck ban acus, is alleen een klepn ^teöekenöaer Cottoen too^t ber^
gaöert/toeick öefe Snöianennoemen acucu.

l^oo^öer acn 3ön nacr t leggen ban öe 3nöianen nocö eémge blecken ötcöt bp een
riebiere/ öie ick öcb gefien/ enöe rapa?t af bekomen bp öe Jnöianen. mt <5oöt toou^
öcöatickbctermeusöaöomB.e.tefcö?öben/öanmoetöetoaeröeptfcö?öben/etc,
Gomarafegtöat Ciboiaiegöt op ÖC öoocötc ban 37.graöenen eenöalf/bp i^oo|öen
be Hinic. 5^teöebo|öer bopagtebanComado befcöiöft/m manterenals bolgöt:

folöaten fienöe öat öït lanötfo qualpckbetooont toas/enöe öcnrpcköomfoo
klepn/cn beöanckten öe ^^onmcken mtl öte öet lanöt fo feer öaööen gep?efen;en om
nitt met pöel öanöen naer Mexico te keeren/enöe fonöer pets te öoen/refolbeeröen boi^
öer te trecken/ öooz öien men 3Q)öe öat öaer beter lanöt toas: enöe foo trocken fp liaer
Acuco,eenöooge enöe ftercke plaetfe; enöe Don Garzia Lopezdc Cardcnasmet fpn
compagme ^deeröen trock ban öaer naer öe ^ee toe; enöe Francifcq Vafqucz met öet
reaerenöe bolck naer Tigucz,toelcklegöt aen een grootencbiere.l^vcgöen öaer nïeus
ban Axa eit Qui vira, öaér mctt 3epöé een Köninck toasmet naincn Tacarrax, een ge*!
baert man/ tott enöe rgck/öic aen fpn 3ööe ö?oegö een bjacamart / enöe fpn göebeöen
beöe tn een klepn Capelleken/ aeiibtööenöe een krups/ enöe öe i^ontngtnne öes ^e^
mels. ^itnteuSberöeugööeöeöecleCompagmefeer/öoetoeleentgeöetötelöenbooi
ieugöensenöeupt-fteeckfel ban^èonntcken;refolbeeröen öertoaerts te trecken/enöete
ober tointeren tn öat rpck lanöt, b\'3nöianen liepen al toegö op eenen nacöt/enöe öaetï
Kobben toel öerticö !^ceröen/toelck \'tEegöer feer bcrfcö?ickte. 3ln öe toegöberb?anöen
fp een blecke/ enöe bdpiongen een anöer/öaer eenigöe ^paegniaeröen öooöt bleben/
enöebpfticöf^eeröen göeguetft/enöe Francifco ovando toierötin öe ^taötgeruckt/
öooöt oft göetoonöt/om te eeten oftte offeren/ofte beel eer om beter te fien toat bolck öe
^paegniaeröen toaren; toant men in al öat quartier göeen teeckenen öeeft gebonöen
banöatfpmenfcöen fouöen ofen. ^»paegniaèröen belegeröen öe plaetfe/öan
fonöen öie niet booi naer böf en beerticö öagen beroberen.^e intooonöers öioncken
fneeu bp fouteban toater/enöeftcnöe öatfe ba1oo?en tparen/maeckten een bper öaer
fp al öaer mantels/ Curqitopfen/ enöe anöeren rpcköom inberbianöen/enöe öeöen
een iipt baV öebbenöeöaer b?outoen enöe kinöeren int miööen; maer toepnigö ont^
quamen öe fcöerpte öes ftoeeröts/cnöe öe furieban öe jaccröen/enöe beel berö^oncken
in öe riebiere öie öaer ontrent toaS; in öit göebecöt bleben feben ^paegniaeröen öoot/
enöe tacljten ticö göequetö/ mtjt beel ^^eeröen; eenigöe Snötanen keeröen toeöer in öe
^aöt/enöe bertoceröen öaer foo langö tot öatöe ^paenfcöe öaertbper inftaecken.
^e riebier b2oos 300 öaröt toe/öoetocl fp maer en is göelegöen op feben en öerticö gra^
ben/ öat öe i^eeröen öaer ober gingöen. Cfneeutoen öuert öier een öalf jaer: fjier bal^«
len goeöe ö^eloenen/ toit enöe rooöt/ enöe Cottoen/ öaer fp mantels ban ittaecken.

Ban Tl guez ttocken fp in bier öagö-vepfen tot Cicui c, toelck is een klepne plaetfe/
enöe ttoaelf leguen ban öaer rencontreeröe fp een nteutoe foo?te ban ütoepen / toilöt
enöe to^ccöt/ öaer fp öen eerften öagö tacöticö ban öooöen/ öie \'tEcgöer Ceer toel qua^
men. Ban Ci cuic repföen fp naer öaerrekeningenegöen öonöert italiaenfcöe mplen
tot Quivira paflcerenöegroote plapnen enonbiucötbareHanöen/öaerfp «ocö ßeen/

nocö krupöt/nocö boom en bonöen; fo öatCeöoopen maeckten ban öen bjeck banöe
^oepen/omöaer toegö in\'t toeöer-keeren niet te miftcn. ^löefe plapnen 3örtbolban
"efe gebulte^tieren en i^oepen/gelpck la Serena tn ^pacgnienbol isban ^cöapen/
toaer baer en is göeen bolck öatfe öocöt: öefe toaren groot fecours boo? öen öongöer/
^m en öaööen geen fcoot meec.^aer m op een öagö öagelfo gïoot als Citroenen/

toeick t\'bolck toel bcitröiickte/cntsc beel :^eebt\'-baerbenbebebelobcti.CcttlattöPm
quamenfpteQuivira,enbebonbenTatarrax,bterpfocbten/toelcktoascen toüman/
öantlcötiaeckt/bebbenöeaetiDenbalseenplaetjenCopev\'banQöcn/todcktoaöalfpn
eöcköom. ^e|>paeQmaeibenßenbe batlpbeb?Oöbcntoaren/keevten ßracjctoeöer
na Tiguez, fonßei Cmpö tefien ofte eenigö anber teecken ban Cöitßenöepbt / enöe
guamen öaer naer te Mexico tn t jaer 1542^ Quivira tö op beerticb graöen / een göe«
tempert Hanöt/berfien ban goet toater enöefcöoone toepöen,S0en binöt öaer ^^up^
nten I ^ipaer-befpen/ i^oten / ^^eloenen I enöe ^lupben/ öie toel rgp tooiöen; öaer en
10göeen Cottoen/enöe öaerom kleeöt öem rboiick met <0epten bellen enöe <@flèn
öupöen. enö bolckfagö öp öen oeber ban öe ^ee ^cöepen/öie öeboo|-ßebenö ber^
gult enöeberfilbat öaööen/enöe toaren met koopmanfcljap gelaöenwepnöen öatfp
ban Catcay oft Sina toarcu / öoo? öien t\'fcolc öat öaer op toiaö met teeckenen te kennen
gaben öatfp öerticö öagöen göeseplt öaööen. ^^oer luan de Padiiia bleef te Tiguez,
met een anöeren #onnick / enöe keeröe naer Qui vira met ttoaelf Jnöianen ban Me-
choacan, enöe Andrea d\'Ocampo f^ojtugeeö ginck meöe. ä|pnambeemet öem/
en i^eeröen /met p?obifie om te leben/ ^cöapen enöe ï^oenöeren ban ^paegnien/en^
öe £l3iö-göetoaet. öl^aer öie ban Qui vira öooöen öefe arme j^onnicken / enöe öe
i^o?tugee0 ontguamttneteenigöeban Mcchuacanjöan toieröt göebangöen/ öaer öp
töien maenöen boo? ^laef öienöe / enöe ontguami öaer naer met eenigöe ^onöen 5
Öpouam aentilanötbanöe Chichimecas, enöefooboo?tö te Panuco; 000? eenöoui

tenCrupö/ toelcköpb?oegö enöetöbonöe/toierötöpallentöalbentoelontfiaelt.

Tl^öefelbetöötöatöeVice-RoyDon Antonio dcMcndo^aöenCouberneur Gor-
Xnado fonötomöeontöeckingöete öoenbp Hanöt/fonöt öpinfgöelöckö Hernando
\'de Alarcon met ttoee fcbepen omte ontöecken langöö öe cußeiöe toelcke göeko^
men jönöe tot öe ö?oogöten enöe onöiepten ban be Golfo, öaer Vlloa ban toeöer-

keeröe/boer öeftlbe met groot peröckeltotopt npterfte toe tnnetoaertöi altoaer bP een

grooteriebierebonöt öiefeer öerck liep/ foo öat men öie gualöck opjeplen konöe.
laoeren öe fefóe op metttoeel^aoten/öiefpmetlönen op trocken/ bebbenbettoin^
ticö man bp öem^ enöe öen eerfien öagö/toelcktoaööenfeö en ttointicpen Aug. troc^
kenfp ontrent feö leguen op; öeö anöer-öaegöö ontöeckten fp eenigöe Cabanen
ban IJ^ilöen / toelck in öe böfticö ßerck / öaer goeöt blucöten naer t\'göebergöte / en:s
öetoeöer-keerenöe/toefcnmetö?epgöementenöe Cö?tftenen öatfp af fouöen bouöenj
enöe öaer quamen almeer enöe meer inölanen^öocö Alarcon bonötmiööelomöaer
ter neöer te ftellen met teeckenen ban b?eöe/ enöe ö\'een enöe b anöer fnupfterp met baer
te mangöelen / foo öatfp ten laetßen öem nooöicööen aen Slanöt te komen / enbe
bictualie p?efenteeröen: öit bolck ginck naeckt enöe göef®löert / öaööen op öaer
öooft een mania\' ban l^^Imen ban f arten öupöen / met beeöeren: öaer toapenen
toarenbogljen enöeöoute ftoeeröen 5 groot ban Eicöaemenöe memb?euö; öaböen
b|0utoenenöe$0ngöerö bp ö^er; öaböen öei^euf-gatenöoo?-boo?t/ enbe öaer toat
aen öangöenöe j öe armen met ®fer gepickt /1 öap? bo?en geko?t/ enöe acöter langb
tot öe miööeft; öe b?outoen gin^öen oock naeckt upt-göenomen batfe öe fcöamel^:
Öepöt bool en acöter öeckten met plupmen / enöe ö?oegöen t öap? alö öemanö. ^att
quam öagöelgckö beelbolckö aen öen oeber ban öeriebier / enöe Alarcon maeckte
öem öaer foo familiaer meöe/(feggöenöe öatöP banbe ^onne quam / toelck bit
bolckaen-baöt /enöe ö^er gebenöeö een enöe ö\'anöer fnupfterp/enöeinfonöeröepöt
feker Crupökenö ban pampter enöc öout göemaeckt/öaer togö-makenöe öat öet m^
melfcöe öingöen toaren ) öat fp öe koo?öe aen-beeröen om öem met kracöt öe riebiere
op te trecken.l^onöen öaer naer een 3nöiaen öie öen Colck eenigöftntö berftonöt öie
ip bpöaer baööen/b?aegööébeel öingöenjenöe fp b?aegöben öefen Jnötaen oift öP ee^
nige kenntööaö ban Ciboia ctfteTorontcac, öanöp anttooo?öe neen. ^aegöööaer
aen guam be p?mcipaelfte ban öie Snöianen bp öe booten/göenaemt Naguachato,
toelck berfocöt öat fp aen Hanöt toilöen komen / enöegaf öaer feker koecken ban

Maiz mtt Cala We«; be^pegmaaömeif&tenöaaeenkt\'upsop/enöc Ittmn
Set bolck boerpt felbe foubencecen enöe aen-blööen. ^en ö\'anbee 5ööeöan öerie^^
bier tnasf nocb meer bolcks / öieoock albictualie p^efentceröcn te geben; toelck bP
oock aen-beeröe/ enöe ßelöe öaer meöe een Crups ; öen principalen Énöiaenfep^
be ; öat fp booiöer öe riebiere op / bolck fouöen binöen / toclck ben ^Colck berftaen
fouöen / enöe öat öaer toel ö|p en ttointicb öiberfcbe talen aen be riebier toierbeti
Qbe^ioken / enbe bat nocb booiöer eennatte toao öie bnpfen baööen ban fteen/en^=
öe kleeöen baer met bellen / enöe quamen öe riebier af om Maiz ban baer te banöe:^
len ; toatboogber öeriebiereop komenbe/bonbt öp anöer bolck/öie ban Ciboia
toiften te$^eecken/enöe fepöen öatöeteenmaenötreptoban öaer toas;albooitjet
beriebiere opbarenöe/quambP aeneen Hanöt toelckeen l^eer gbeboo?faembe; en^^
be baer men bem toifttefeggfien / bat ben l^eer ban Ciboia groene fcbotelenbaö^
be / als be ^paegniaerben / enbe een i^onöt als fp / enöe bat bP öie bekomen
tjaööe ban een ^»toarte I biebp baööe öoen öooöen. ï^onöen öaernaer bolcköie
Cottoenbaööen/ ban toeeföen baer niet ban; enbe bonöt al toeöer bolck öie ban
Ciboia enbe öe bingben bie baer göepaffeert toaren / toiften te Ip^eecken ; enbe te
feggben bat een IIDoeftgne ban tbien bagb-repfen gbepaffcert 3i)nbe / Ciboia niet
feer berre en toas> Cpnbdöckbonbtbpeen bie fepöe te Ciboia gbetoeeftte jijn/en^
bebaer Cbiiftenen gljefien te bebben/biefeker groote 2^eeften bp baerbabben; Aiar-
con bier upt conjecterenbe öat bet Comado met fpn bolck moeft toefen/baöt baer
geern pemanbtbenen gbefonöen/ öan niemanötenöoift betöeftaen. toröeöaer
naer toeöer naer be fcbepen toe / komenbe in ttoee bagben af / toelck bP i" böf>
tbien ïiagöen ftoaerlijck toas op-gbekomen. ï^mbenbe bat ijtt nocb toel toas met
be ^cbepen/refolbeerbe bp toeber be riebiere met al be bootett op tebaren/om te tracb=»
tenbp Comado te komen; latenbe laft aen bieban be fcbepen/een Capelleken baer
bp te boutoen /metbe naem ban Nueftra Sennora de bucna Guia j enöe noemöe öe
riebier de buena Guia;enbebeï^iobincie/ Campannadela Cruz. tlDeber-keerena
bebe riebiereop/quam 6p naer eenigfje bagöen te Coano (oft foo Aiarcon t\'felbe
noemt in fpn relaes/Quicama, ten toare Coano is/ t\'göene be felbe noemt Cuma^
na:>baeröpfeeftelöcktoierbtontfangen/enbefooatboo|iaen be riebiere op-barenöe/
ittöe niet binbenbe tgöeneöpfocöte/ keerbe toeöerom naer be fcöepen / beriebiere
böf entacöticö leguen bp giffingöe op göetoeeft bebbenbe. ^e fcbepen toeber ban
öaer keerenbe / onber-fortjten bele plaetfen / enbe bekenben be cufte enbe anbere
ÖÖelegÖenfteben / enöe quamen foo te ruggöe in Nova Hifpania. WBp öebben be«
ïen tocbt in t\'ko?te aen göeroert / upt toelcke niet beel licöts en is te fcöeppen / om
battopbe öoogöten banöeplaetfen enöeftreckingöenban öien nietaen-göeteeckent
enbinöen/noïlinöe relatiebanAiarconfelfs/nocöoockinöe i^ifto|ieöoo| Herrera
baer ban befcö^eben.

Een ander Voyagie voor den Vice-Roy op de cufte van Nova Galïcïa ende
California.

DCn Bice-mop<i on Antonio de Mendoça bebe toeöer ttoee anöere fcöepen ge^*
reet maken/baer ijp boo| Capitepnopfetteeen |^o?tugeeö/metnamen luan Ro~
driguez Cabriiio. 3^efe ^cöepcnliepenuptbeöabenban Navidadbenz7*^""iH2^
bes miööaegös/enbe toaren öes anöeren öaegösfmojgens aen öe Cabo de Comen-
tcsopbeöoogötebanttointicögiabeneneenöalf; benberticöften/öouöenbelangös^
^cufte/bebonöenöaer op be öoogöte ban ttoee enttointicögeaöenenöe een öeröe:

<»onöaegösïöenttoeeöettiuiijopbeöoogötebanbierenttoïnticögeabenrupm/enöe

^kenöenöeöabenbanöenMarquisdci Vaiie, biefe noemen de la Cruz, toelck is öe
««fteban California, ^en acötöenbitobonbenficöopöeöoogötebanböfenttoins
«tö graöen/toelckeist\'punt de la Trinidad, mn negöentljienöen bito ontbecktenfe
Jf^baben/bietoelbefcöutis/ öie fpnoemöendeia Madaiena, opbe öoogöte ban fe^
J^benttointicbgeaben/enbenamenbaerberfcfjtoaterin. ^^enzç. Augoft.tpnöenfp
bsîeraen Cabo del Eneanno, opöe öoogöte ban 3 i.graöen.^cn i4iSept.lagöenfp op

ancKer/aetteen Cabo biefpnoemben de la Cruz, toefenöe ftepï/öoogö enöe kad
ïanöt/opöeöoogöteöanöipenöerrtcögïaöen. ^entötenöen oaober ontöeektenfp
eemgöe tooon-piaetftn öan im tamme inöianen / öaet fp meöe öanöeïöen; enöe
noemöen öie los Pueblos de las Canoas, ÖOO? Öienfpöeeï Canoas öaööemopijeöoogte
ban,ööf tn öerticö graöen en een öeröesenöe toepnigö tooo?t-gancfe öebbenöe in eenige
bagöen öoo? öe groote kaimten/ quamen fp öen acötienöen öito aen een langö P«nt/
toelck een Cabo maeckt/enöe öoo? öien t\'lanck is als een ^alep/noemöen fp öet Ca-
bo de Galera, opöeöoogöteöanfcsen öerticö graöen enöe een öalf; enöeöoo?öen
Itouöen i^oo?t toetten toinöt/kofen fp öeZee/enöeontöecktenttoee <t^planöen/t\'eene
ban acötieguen lanckS öecutte <0oÖ enöe tBett/enöe öet anöer bier/ ontöeckten öaer
een klepne öocö goeöe ö^ben/ bonöen öie toelbetooont: enöe öatbolck (göelpck
oockalleöieopöecullebo?enberöaelttooonen) leeft banöebiflS^öeröei enöesöngöe^
ïegöentöien leguen ban Cabo de Galera, ïBeft-noo?t-toeft aen. ^ieröen öe acöt
öaifenbiefpbaer blebenbant\'bolck toel göetracteert/ toelck naeckt ïoopt/enbeöeb^
ben öe kaecken göebertoet/ in maniere alSöamHecken / noemöen öefe öaben Puerto
deiaPoffefsion. ^enböfenttointicöttcnbitofcöcpöenfpban öefe ö^ben met ftaep
toeöerenöeZupöt-toeftetoint/enöes\'anöeröaegös öaööen fpöe toinöt Zupöeneïï
^upöt-toea/metblaegenenöemiaen/enöebonöenöaerinnooöt/öoo?öienöetoint
op öetoal toas/toelcköaer al tenaertoas/enöeeen feer rupgöecufte. B?pöaegöS/^a^
teröaegös enöe ^onöaegö0 ö^»böen ^ bariable toinben / enbe boeren met moepte ♦
^aenbaeqöiö enbe ^önföaegös benleftenbito/öaööen fp regöen met een feer öonc^
kerelucöt.^eneerften Novemberöaööcnfp göetoelöigöetoinötuptöen Bob?t-toe^
lïen/ foo öat fp göeen 5ep! konöen boeren / enöe keeröen toeöer naer Cabo de Galera,
toelckgoetbefcöutöeeftte^enbientoinbt. ^m ttoeeben toaren fp aen Puerto dc
Sardinas,enbenacröeröen een quartier lants/toelckboo?beerticöieguen toelbetooont
ts bpfeer goet bolck 5 enbe ban een plaetfe baer ontrent göelegen/quamen eenigöe ban
öep?incipaelfteinbefcöcpen/enöe öanftenop öen Crommel-ftacö/enöefliepenfcöeepj
enöe öaer en tuflcöen berfagöen be fcöepen öaer ban toater enöe öouöt; öefe tBilöen

öaööen grooteöupftnbpöcto^cr-kant/enöeöaerbegrabingen met planckenrontom
befct. ^p noemöen öefe f^?obtncie Seyo j öe WiVat eeten ^kers / ï^afcnoten / enöe

BifcÖJ0öbentekennenöatooo?öeraengöekleeötbolcktooonöe.5^enelfftenöielöen

fplangöö be cufte meteen Zupbt-ooftetoinbt/foeckenbenaer Rio de nueftra Senno-
ra, betoelckefpnietenkonöenbinöen: öan öaergöemoetteeen Cordiiiera banfcee
öoogöe bergöen / en bol göeboomte / bie fp noemben las sierras de San Martin, op öe
öoogöte ban fcben en öerticö graöen enöe een öalf / enöe aen be boet ban öe felbe naert
^oo?t-toeften maeckt öet lanöt een Cabo, op öe öooööte ban acöt en öerticö graöen/
toelckfp noemöen Cabo de Martin; S\'nacötS tebier up?en begon be toinbt op te fte^
ken ^upbt fupbt-toeft enbe ^upt-toeft/met regöen enbe bupfternis/enöefoo öollen
^ee/öatfpmaertoepnicö3epïkonöenboeren/ enöe ö\'een fcöip baötoaelöe ban öet
anöer/ enöe öitanöer fcöip fetten ober boo?t alles toat boben öet beröeck toas^enöe öie
ban öen Sömiraelbelooföen een 25eöebaert:öenöertötenöentoenöenfp naer t\'lant
om ö\'anöer fcöip te foecken/ enöe s\'nacötS lagöen fp op öe lij / om niets ober te öaen /
enöe eenicö befcöut tefoecken / enbe aen lanbt te gaen. 5^aer fteeckt een Cabo itt ae/
metfeer öoogöe i^ijn-boomenbetoalïen/toelckfpnoembenCabo de Ptnos,enöebon^
benöaeropöeöoogötebanbeerticö gtaöen enöe meer/naer t\'if^oo?öt-toeften/ban
toaer fp meer alsböftöien leguen ftranötskonöenbekennenjaïöoogö lanbt/ enöc
öecufteftreckenöe i^oo?öt-toeftenöe ^upöt-ooft.^enböftöienöenlicpenfplancks
becuftettteteeni^oo?öt-toeftetoinöt /enbe t\'maeckten foo grootenkoube batfp öet
niet en konben berö?agöen / enbe fagöen alle öe bergöen met fneeuto beöeckt/ enöe
s\'abontsbonöenfpöetanöerfcöip / toelckin grooten nooöt toas öoo? öienöet feer
ïeck toas göetoo?öen: ^en feftöienben quamen^ aeneen groote in-öam /toelck
fcöeeneenöabentetoefen/enbenoemöenfe Baya de Pinos.5^enacötöienöenfocöten
fp öaben/ ontöeckenöe feker befneeuöe bergöen/ enbe een Cabo öie ban öet felbé
gebergöte af-loopt in Zee/bic fp noemben Cabo de Nie ve,op be öoogöteban acöt en
öerticö graöenenöettoeeöeröe. Clanötenöeöe cufte is afban een göeftalte; toant
alsöc toinöt toaeptuptöen i^oo?öt-toeften/ fooiflereen gantfcöklaere enöe öelöere
bjcöt/fonöer eenii^beöeckfel; enöe banbe feben en berticö graben enbe een öalf/tot

öebemtfööïabett/ÖcakC be cutte meeS i^ooibt toeft enbe éupbc-ooft j mhé om
batCpöbeenbabenen bonben/ keeeben fp toebee te vuggöe naet- Pu erco de Poflef-
fion, toeïchisaeneertbanbe<i^pïanbeii ban San Lucas,enbequametibaeebenb^P
enttomticböen November, enöetepaitecben baer öet Wepne fcöip/ enbe öaelöen öet
om öoogöe. kleben öiee tot öet epnöe ban December, 000? öet routo toeöer/met
grooteHouöeenöefnceu/enöeöentornt feer ftercUblöbenöebanöen ^upöt-toeöen/
maecktenöet öier foo öollen toater/ öat fp/ öoe toel fp m een beSoten öaben lagöen / üi
b|p tot bier öagöen niet en konöen aen lanöt komen. €pnbelöck öen negöentöien^
ben lanuarius öes 1543.quamenïe met groote moepte aen Puerto de Sardinas,
ban toaerTp toeöer t\'jepl gingöen öen beertöienöen Febr uarius, enöe öen {es en ttoin^
ticöften öito toaren fp aen een anöer punt ofte Cabc,toelck fp noemöen Cabo de For.
tunas,opöeöoogöteban eenen beerticö graöen: banben tesenttomticöften Februar,
tot ben eerften Martij, liepen fpgrootperöckelenöe meeft s\'nacöts/öoo? öien öet feer
öonckertoasenöegöetoeiöicöfto^möe/enöebebonbenöaeröeneerften Martij opöe
öoogöte ban bier en beerticö gmöen/met foo grooten kouöe öatfpbp naer berbiofenj
enöeöenöcröen keeröenfp toeöer naer Cabo dePinos, enöe öoo? öe ftercketoint re^
folbeeröenfp toeöertekeerennaer Puerto dePofleflion. guamenöenb^ben baer on^
trent/öan öoogöe groote barningöen aen öemonötban öe öaben / liepen fp onöer
t bcfcöut ban ifla de San Sebaftiaen acnöeZupöt-toeft3ööe; enöeö\'nacötsberïo^en
fp öen Bömiraelupt t\'göeficöte/enöe seplöenin böf öagöen ttoee öonöert leguen,enöe
öaööen nietmeerte eeten als toatberrotte bifcupt/öaer elck eenpontbankreegöbooj
^npoitie. ^macötftenöitofcöepöenfpuptöeöabenban s^ Sebaftian om b\'anber
fcöip tefoecken/ban al t\'boick berfocöt batmen fouöe toeöer-keeren naer Nova Hifpa.
nia, öoo? öien fpniet meer t\'eeten en öaööen i f toelck alfoo öet reöen toas / toert göe^^
bolgljt; Bonöen ö anöer fcöip öen fes en ttointtcöftcn öito aen ifladc Cedros, enöe
öen beertöienöen Aprü quamen fp toeber inöeöaben ban Navidad: naer bat luan
KodriguczCabriiioonöer-toegöengöefto^bentoas. ^^oo? öefe bopagie öttftmen
bebonben bat tot bie bam ban noobe toarengroote enöeftercke fcöepen/toel berfien
ban anckas enbe toutoen enbe goebeseplen/ enbe batfp öet ban nocö quaet göenoegö
fouben öebben.

Een Extrad uyt dc Voyagie van Francifco Gualle, van Nova HiSpania
naer de Philippinas ende China, voor foo vele dc fclve defe quar-
tieren is betreffende,

T infchoten öecftous infpn boéck banbe <^^oft-fnöien/upt-göi0ötben be bopagie

ban Francis Gualle ban Nova Hifpania nacr-be Philippinas enbe China, enöe toe^s
berom ban baer naer Nova Hifpania ^ upt be toelcke top öier fullen in boegöen fpn
toeöer-komfteban lapan naer Nova Hifpania, boo? foo bele befelbe tot onfen
poofteis öienenöe/enöelupöt ban tooo^bt tot tooojbt als bolgöt: Cap,54«

32.oopenöe alöus onfen kours enöe ^.ten M* aen totop 300 mplenban lapan
af/bonben top eenfeer öol toater/ met be ftroomen ban upt ben i^. enbe i^, Ba, als
oock een rupme enöefpacieufe Ktt/ fonöer eenigöe moepten ofte ïtoaricöeöen ban
eenigöe berijinberingöinbetoegöteöebben/enbemet toat toinöt öat öaer toaepöen
foo bleef öe^eenocötansal in eenen öoen met öet felföe öol toater enöe ftroomen/
tot öat top ober be feben öonöert möfen göesepit öaböen / tot op ttoee öonöert mglen
naer aen öekufteenöetianötban nieu èpaegnien/in toelcke contrepebegonften bie
boo^gaenöe ftroomen enöe öolle ^ee gantfcö enöe t\'eenemael te berliefen/ toaer boo?
ick fonber eenicö ttoöffei bermoebe enöe baftelöck göeloobe bat öaer een Canael /
booigacnöe engöteofte ^ttate is/ tuftcöen htt bafte lanbt ban i^ieu ^paegnien
enbet Hanbt ban Cartarien ofte mm: ban göelgcken foo bonöen top op alfe öefe
bJegö (ban be boojfepöe 700, mölen) groote menicöte ban tBalbiÖxöen/enbebebil?

banbe ^paegniaeröen Atun göenoemt/(öie beel aen öecufte ban Gibraltar in
^paegnien gebangen too:öen)alsmebe Aibacoras en Bonitos,ttoelck albiöêöen 3ijn
bieöengöemeenlöck inbe Canalen/booigaenöcengtenenbe loopenbetoaterenont^

öouben/ om Mbaet öaee keupbÉ enbejaebt tefcbtetententöben batle m baee teeïen ml
\'tbjelclimp aitemaei nocö baüelöckeeenbe boo? öbctoiö boet göelooben batta* een
CanaeI/öóo?gaenbeengötc/ofteètiaetïonbeeeenigbtb)öfcJmoet toefen.
men 3önöe op be felbe koneö hp be cufte ban ^leu ^paegnlen/ op be öoogöte ban le=
ben en bèvttcö graben en een öalf / quamen top bp een öoogöe enbe to fraepe lan^
öoutoe / met beel göeboomten berclert / gantfcb enbe al fonba Ineeuto / enbe men
beeft baer bter mölen ban t Hanbtbeelgbebjtftö ban tooitelen/blabenbanboomen/
riet/enbe anber blaberen/ alö ban t^ögöe-boomen/ toeicte göelöcken nten beel tn
lapan bmbt/ btefp albaer eeteui enbe ban bte top alöier bonben/liet ickcr etiöclie ne^
men/enbemetöet bleefcö koken; öabben gbefoben toefenbe een fmaeck gbelöck alö
kooL ^en öeeft alö»er oock groote mentcöte ban ^ee-toolben / bte top �-öon^
ben noemen j toaer boo? göenoecö te p?cf«merenenbe te göelooben tö / bat baer beel
riebteren / bapen enbe öabenö moeten toefen langbö al befe cufte been/ tot be öaben
ban Acapuico toe. I^an baer aHtepen top ^upbt-ooft/ enbe ^upbt-ooft ten 5up^
ben/enbebptoölen ^upbt-ooftten ooften aen/ naer bat top be tombt kregben /tot
benöoeck ei Cabo de S\'\' Lucas toe/(toelck\'tbegtnCel ban \'tUlanbt ban Caiifomia tg/
te toeten/aen besöbe ban t |^oo?bt-toeften) göelegöm op ttoee en ttointicb gtaben/
3Önbeböföonbertmtïlen ban Cabo Mendo^no. <0p befe toegö ban bebooifcöie^
ben böf bonbert mölenöeeft men langöö be cufte been beel €planben leggben / al-
öoetoel batfp klepn3ön/ ebentoelfootööetfonberttogfelof men moet baer fommt^
göegoeöe öabenö tn öebben/ alö oock aen \'tbafteHanbt / al-toaermen befe naer^
bolgbenbe öabenö öeeft/ öte alö nocö eerft bekenötsönj te toeten/öte ban fCplanöt
s» Auguftin, göelegöenop öe öerttcö graöenenöeö?p guart; enöe t eplanöt lüa de
Ccdros.op öeöoogöteban acöt en ttomttcöftraben enbe een guart&öaeröjenberep^i
lanbt göelegöen beneben San Martin op ö?p en ttotnttcö enöe eenbalf graöen/ alle
befe eufte enöe lanöoutoe tö mönö beöenckenö betooont / enöe bertoont öem tn\'e
fcöönfel een feer goet Hanöt te toefm; toantfögöen öaer altemet öeö nacötö bperen/
enöe öeö baegbö roocken / \'ttoelek een göetotö teecken tö ban betooonöt te toefen«
Banöen öoeek ofte Cabo dc s« Lucas af/ totnaer ö\'anöer jijöe ban\'t ^upöt-<Doften
ban California toe/öeöen onfen kourö ^oft-3Hpöt-ooft aen/ tacötitb mölen toeegbö/
tot öen öoeck göettaemt cl Cabo de las Corrien tes toe/ göelegöcn op öe öoogöte ^n
negöentöiengraöenenöettoeeöeröe; loopenöei^öefekouröenöetoegö / ïagöen tnt
^oo?öen ontrent een mölbanonö af/ ö?p Eplanöen leggben ötemen noemt las tres
Marias. <Öp Öe boo^fcpbe kourö öenen loopenbe/foo öeeftmen bter mölen ban b an^^
ber eplanöen berfcbepöen/ nocö anöa epianöenban ttoee enbe b|p mölen toeegbö:
• menöeeftbanbeboo?lxö?ebenmonbt oftem-toöck ban Caiifomia af /al befetoegft
ban öe tacbtenticb tnölen öeen/groote ftroomen bte tBeft-toaertaen-loopen. Ban
benöoeck ofte Cabo dcias Corricntes af/öeöen onfen kourö ^upöt-ooft / enöe bp
U^len <|>upöt ooft ten <aoften aeb/öonbert enbe berttcb mölen toeegöö tot tnbe öa^^
benban Acapuico, op öefen toegö ban öe bonöert enöe berttcb mölen öaööen top/
ttomttcömöïen göefepltöebbenbe /bebaben göenaemt be Navidad, enbe anber acöt
mölenbo?öer bebaben ban s» lago, enbenocöfeömölenboiöer be ^ee-ftranbt rfje^^
naemt la piaia de Coiiraa. ^Ile befecuBe tetoetenban Caiifomia af/totöe^ben
ban Atapuico toe/tö betooontbanboick öte met be ^paegmaerben b?eöe enöe al^^
ltantteöebben/5önbanconöttteenbegualtteptalöt\'bolckbanö\'anöercuftebanNova
Hifpania,&c. ^efebopagtctoaöbol epnbttnbenjarei5B4»

Extraa uyt dc Voyagie van Thomas Candifch, voor foo vele defclve
defe Cuftevan Califo-rnia cnde Nova Hispania is
betreifende.

1 fulienöieïnotfrbpboegöent\'göenebienttotonfenpiopoolfe/uptbebopagie
ban Candifch, gbelöckbefelbebp be engöelfeöeniönpt-göegeben.
^en bierenttömticöften ban Auguftus i jSy^boer onfen <5enerael met berttcöman
möepmauetoteenbabengöenaemtPuertode Navidad, baer top berftaen öabben

öe pmaOfe öecttoeken ttoaelf mgltn öoo^öet om t^eetlen te ^iffefjen/als top öeröonöen
uptfeker Inöïanenöie top öaer öonöen; top kregften een Muiacco geöangen/ toelck
topopfpnfïeööeöetrafcöten / ötegfjtfonöen toaslangp öe cufte öan Nova Galicia,
omt öolcköatöaec tooontöoo^onstetoaerfcjjoutoen j top öooöen fpn peecöt/enöe
namen fpn fï?teöen/enöe Hum öem öaer: ^taecken t\'öpec m öe öupfen/enöe öetöian«

öen ttoecnteutoefcjepen/ban ttoee Bonöect tonnen elck/ötcöaecgöettmmetttotecöen/

enöe quamen toeöec aen ons fcöepen. ^en fes en ttomttcöfttn quamen top tn öebape
öans\' lago,öaectoponstoatectn-namenupteenöecfcöe cteötece/langös öetoelcke
beel Piantanos grocpcn/cnöc aöunöantte tsöanberfcöe btfcj: öaer toat:en oock eentge
ban öe onfe öte naer peerlen focljten/enöe bonöen öaer maer eentgöe toepntgbe.5^en
ttoeeöen September bcrtrockcn top ban SMago s\'abonts te bter upien. 5^efe bape
bans^ lago ts göelegöen op öeöoogötebanncgöentötengraöcncnöeacötöten mmu^
tenbpBoo?öenöe Hinte. ^Penöeröen öito anckeröen top in een klepne bape/ een
mple #eft-toaertS|ban Puerto de Navidad, göeöeeten Malacca > is een goeöe reeöe i
öes miööaegös boer onfe <(5enerael aenlanöt met ontrent öerticö man / enöe trock
naer een ban öe Inöiancn 3^0|pen / ttoee mijlen ban öe reeöe / göenoemt Acatian:
öaer ontrent ttointicö oft öerticö ö«plen ftonöen met een i^ercicken / öe toelcke top
öeftruceröen / enöe quamen s\'abonts toeöer aen boo?bt. rbolck toas göcbiucöt
bat top öet lagöen. ^en bierbenbito fcöepben top ban Malacca,enöe 3eplöen langös
öecufte. ^enacötftenquamentopopöereeöebanChaccaiia, in toelcke bapettoee
kleptteöupfkens ftaen bp be toater-^öei enöe öefe bape is acötöien mölen ban Cabo
de Corrientes: (trockcn op^toacrtsin t\'lanötttoccittölcn / öaer fp eenigöe lieöen ber®
rafcöten/öooi toelckermiööelfp eenigöe berberfcöingöe bequamen.) ttoaclföen
öito quamen top aen een klepn <0planöt göenaemt ifla de Sant Andres,öaer beelgöe^
bogöelteopis enöe öoitt j enöe top foo beel göebogöelteö?oogööen enöe jouten als
ons goeöt öocöt: top Öooöen oockbele gee-öonöen/enöe iguanas, toelck eenfoo^te
ban Serpenten iS / met bier boeten enöe een langöe fcöarpe fteert/b^eemtboo? öe ge^
neöiefcnopttebo^enenfegöen/ maerisgoeöenkoft. ^plagöenöaertotöenfebens
töienöen/ enöe bcrtrockcn öoen. ^en bier en ttointicöften arribeeröen topopöerce^
beban Maffacian, op öe öoogöte ban ö?p en ttointicö graöen enöe een öalf/recöt onöer
öcn Tropicus Cancri: binnen iftccn groote riebiere / maer beftotenin öen monöt/
enöe opöe i^oo|öt-3ööe ban öe barre is goet berfcö toater i maer is quaeöt te öalen/
öoo? öien öat öet met öet leegöe toater een öalf mpieban ftranöt ö?oogö is. ^aer ts
menieöte banberfcöe bifcöinöebape;enöegoeöefruptente lanöt-toaert in/öaer top
eenigöe ban kregöen /öocöttietfonöerperöckel. ^^enzy^bertrockentop uptöe reeöe
ban Maffatian, cnöc licpcn naer een Eplanöt een mple iloo?öt-toaertsban öaer/
altoaer top onsfcöepen kalfaten/enöe öer timmeröen ons pinaftê; enöe öaer iseen
Cplanöt een quart ban een mölbanöaer/toaer beel Zee-öonöen op 3ön:öierblucö^
ten een göebangöen ^paegniaertban ons / enöe f toom toel een <i^ngöelfcöe mpl^
ober/öaer top öerticö oft beerticö ^paegniaeröenen Snöianen öaööen göefien / tocs
fenöe te ^eeröe/ enöe alöaer toacöt öouöenöCjtoaren öaer göekomen ban Chiametla^
ten bleckeelf mplenbinnen s lanbts leggöenbe/naer t feggöen ban Michael Sancius.
ajdpen bonöen opöitCplanöt göeen berfcö toater/ öan met graben in tfanöt/an^
bers öaööen toel ttointiè toplen te ruggöe moeten keeren / enöe ons pitnfe berfup^
men. Wp bertoeföen öter tot öen negenöen oaober, enöe bertrocken öes abonts
naeröe Cape ban St Lucar, toelck is aenöe U^eft-3öbe bant\'punt ban California,
^enbcertöienöenbielcntopopöe Cabeban S^ Lucar, toelck feer gelpckisöenaelöe
hp t\'€planöt ban Wight i enöe binntn be CapetS een groote bape/ bp be ^pac^
gniaeröcn göenaemt Aguada Segura, in toelcke bape balt een fcöoone berfcöe rics
biere / öaer beel 3lnöianen öaer göetooon 3ön te ontöouöen. Wp öaelöen toater in öe
Mebiere/enöe öielöen af enöe aen ban öeboo?fi®?eben Cabe de S\' Lucar tot ben bia\'^
ben November,enbe öabben ben toinbt méeftban be ö^efteltjcker öanbt. ^us ben
bierben November bcpbc be fcöepen af enbe aen öOMbenbe banöetbooj-fanbt ban
California, göelegöen op be öoogöte ban b?p en ttointicö grabenenbe ttoee berbe / la^
Ööen top een fcöip uptber^eekomen/b?agöenbenaerbe Capcj etc.
J&ier bolgöt beberoberingöban t\'^cö^ Santa Anna, toelck topbóo^lip ö^ett.

tc/ bonöen top öe ïucöt foo kouöt/ öat ons bolck öaer ban Qbenepen 3önöe / ober öe cjc^
tremiteptöesfeluesklaeöljöen/ enöeboe top beröer boaen/boe top be kouöefcbas
per bonöen / foo öat top beö bonben tianöt aen te foecken / gbeltick top beben / en
bonben t\'felbe niet bagbaebttcb / maer effen gronbt / enöe boaen te ruggtje fonöer te
lanöen / tot öat top guarnen op acbt en berttcb graben bp i^ooiben be Blmte.
toelcke boogbtebet<6oötgbekeföeonste biengbentneen fcboone enöe goebe bape/
magoeöetomöt omöaer mte loopen. anckeröen tnöefe bape ben febentbten^
ben hmi}, enbet\'bolckbanöe Hanbe bebbenbebaer ijupfen bicbt bp be toata-kanöt/
bertboonöen baer aen ons / enöe fonöen öe <25enaael een pjefent; toanneer fp tot ons
quamen / batoonöaöen fp baer feer oba öe öingben öie top b?ocbten / enöe onfe
naaelontfinckfe courtoplelöcken/enöe gafbaaliberalijckenom baer naak^pbt
tebeöecken / foo öatfe mepnöen öat top Coöen toaren / en konöen niater conaa«
rie gbepafuaöeert too^öen: öe p^cfenten öiefp b?ocbten/toaren plupmen enöe kragfien
ban net-toerck. ^m buplai 3ijn ronötom begraben ma aeröe toallen / enöe 5ön met
Öoutronötomöicbt toe-gljebiepöt totöetoptoe/ toelckomöe öicbtöepbt feer toarm
3Ön. ijaer bebben sijn bieten op be gronbt Hit^ göeffropt / enbe leggbenbe ronbtom
tnt\'bups i bebbenbaer bperen inbe mibben. Nemans gaen naeckt/enbe be b|ou^
toennemenbiefen/bie fp toeten te accomoberen als fjennip/ enbe maken baa baer
kleebingen af/toelcke te fattten gbeknoopt ombaermibbelt bangben nebatoaerts/tot
oberbaer beupen / enbe bebben infgbelipck eenbupbt ban IBilbt om be fcbouberen/
met bet bapi baer op. ^efe b^outoen 3i)nfceronberbaen enbe gbebienffigb tot f)aa
mans. I^aa batfe b\'eafterepfe ban ons toaren gbegaen/quamen fp boogbe ttoeebe
repfe toeba / enbe b^ocbten piefenten ban plupmen / enbe Cabac tn facken. Cnbe als
fp quamen tot ben top ban öen bergfi öaa onöa top ons tenten jaööen op-^efla^
gften/ bleben öaer Uil ftaenöe / altoaer eena / öaer toe bp baa gbeappointeat / bem
moeöe mmktt meteen langfte €>iatie / toelck gbeepnöicbt 3iinöe/ lepöen fp baa bos
gben af / enöe quamen neöertoaerts tot ons met baa piefenten. <2^nba-tuflcben foo
toimenteerben öe bioutoen bie op ben bagb toaren blöben ftaen baa felben beerlgcl^y
nijpenbebet blafcb banbaer toangben / foo battopmerckten / batfp befigö toaren
ma eat ^acrificie. <anfe emaael enbe betbolck beben interim baér gbebeben/baa;
bitbolckmagrooteattentieoplette/ enbefcbeenenbaa obabetoeeggt te3i)njtnaa
tot ons gbekomen3i)nöe/foo gabenfp onsöe öingben öietopbaagljefcöonckenöaö^
öen/ toeöaom. Bemarebanonskomfte göeftropt3önöeöoou\'3llanöt/ quam bet
bolck öat ronötom tooonöe tot ons af / enöe onöa ben öe l^oninck felfs / em man
ban ftaep ftature enöe geftcn / enöe bal langbe enöe ftröötbare mannen met bem:
Booi toelckes komfte ttoee ^mbaftaöeurs toiaöen gbefonöen totonfenCenerael/
ombes l^onincks komfte te bertoitttigen/ toaer op fp toeöer an <0|atie öeöen toel
eenbalf upie langb. ^itgbeöaen3ijnöe/begeeröenfp met teeckenen/ öatonfe<0es
neraelpetsfouöe fepnöen tot baren Köninck/tot een teecken öat bp in biebe tot baer
mo^t komen; toelck gbebaen 3önöc bp onfen <0enerael / keaöen fp ma blöbe boot^
fcbap tot baren l^oninck/toelck boo|t aenmarcbeabe met an |^|incelöcke
ftept/t\'bolck fcbieeutoenöe op baa mania /enbe boe fpnaaöa quamen /boe fp baer
meaebatueaöen om tot ons te komen met bequacn^epöt. 3|n öe booi-tocbt toas
eenmanbanaaepegbeftalteöieöe ^cepterö|oegbboo|beEoninck/toaaaenbon==
gben ttoee kroonen/ een klepnber enbe een grooter/ma b|p kaens ban groote lengtej
öe kroonen toaren gemaakt ban beaen konftigjjtefamen geblocöt:be kaens toarai
banfekabeen/enöe toepnigöeonöaöaermogenöieö|agben:(3öngöeli)e^beketens
ban Efurnoy in Canada euöe Hochelaga) naeft Öe ^cepter-ö|agba quam öe ito
ninck felfs/metfpti g«arbe ronötom öent/gö^Meet met Congnen enöe anöere bieren

bellen maa öem bolgöbet\'óöemepnWck/óamrcönaeckt/öeb^^
bectoa / ö\'een tolt / ö\'anöa ftnavt / enöe oock anöae coulewen /enöe ö een oft ö\'anöa
m öe öanöenöoo? eenp?elent /nia foo öeel als öe kmöas / öie oock al toat b?ocöten.
OnöectulTcöenöeefamelöenöen <î5enecaelfpn bolck bpeen / enöe maecöeaöen tot
Öaa in üacö-oo?öen; öe falutatie göeöaen 3önöe / toas öaer een groote ftüte. 5Poen öe^^
öe öe ^cepter-ö?ager / gl^infojmeertbpeen anöer m t fecreet / toeöer ren »atte ober-

ïnpöttoel een öalf ure langöi öit göeöaen jönöe naer een göemepn toe ttemmmgö/

guam öe i^omnck ma öe mans enöe b^outoen (upt-göenomenöe kmöers)neöer-
toaerts fonöa toapenen/enöefetten öaer in o^ö?e aen öe boet ban ben bagö.J^omen^
benaeronsboltoerckenenöetententoe/begonöeöe ^cepter-öiagöet een göefangö/
Öouöenöefpn maten int öanlïen/ enöeöat maeenHatelgcke contenancie / toelck öe
i^oninck enöefpnguaröe bolcöben /enbeelck fooiteban bolck bolgöenbe / fongöen
enbe Dantten / uptgöenom.enbe b^outoen / toelcke toel bantten / bocö öil-ftoögöenbe.
^t <5enaaellia öaer binnen beboltoercken komen/ baerfpeentoglcontinueerben
metfingöenenbeöanöen. \'^Isfpöaerfelfsbol-baenöabben/begeerbenfpbatonfen
<«5enerael fouöe neöer-fitten/tot toelcke öe lÄoninck enöe anöere öiberfcöe <S^atien ht^

banben nemen/enöe öaa i^onincktoaöen/maakaiöe tackenenöat fp öaa Hanöt
enöe tötel aen öem toilöen ober-geben/enbe fpn fubjecten toaben.Cot toelcken epnbe
be i^oninckenbe berefte öem ma groote rebaentie öanftmöeenöefingenöe öe i^roon
op t öooft Cette / enöe öe ketens om öen öals öingöen /enöebeel anber bingöen piefen^
teerben/ öembereaenbemabennaemban Hioh j toelck onfen <©enaael niaenont^
fepöe/ niatoetenöetoatboo?belöetintöbenentoölen aenonslElanbt konöe geben.
5^eröalbenfoonam öpinbenaem enbe ten beboebe ban öaer ^0aiefteptbe <^cepter/
öe i^roón/enbe be bignitept banbit Hanötinfpn öanöen /toenfcöenöe öat öenröck^
bom foo toel konöe naer öaa Hanöt göetranfpojteat too^öen / als öe felbe toel in öem
felbenbaer te binöen fouöe toefen. Cgöemepn bolck latenbe be i^oninck enbe fpn
guarbebpbe <3enerael/berlp?epbeöem onber ons /nauto op een peber ban onsiet^
tenbe ; enöe fulcke als öaer beft beöaegöben(toelck toaren be jongfte)om-ringöben fp
enbe pjefenteerben öaa Sacrificie met lamentabel kröten/ enbe t bleefcöbanöaa
kaeckentenöpen /batöet bloebt baeröenenliep:maa toptöoonbenöaerma teecken
nen /öat onsfulc):miföaecööe/enöetoefen öaer op-toaerts tot <l5oöt/ öiele alleenbe^
Öoo^öen te eaen. Sp töoonöenonsöaa toonöen/ enöe berfocöten öulpe/ toaer op top
Öaerplaeftersenbefalbengaben/bibbenbe<©obtöaertetoillengöenelen. <^möen
berben bacö b^ocöten fp onsöatr^acrificien/tot batfe hernamen bat top baa geen be#
öagöen in en öaböen ; niet tegöenftaenöe befocötenfp ons öagöelöcks / tot öat top
bertrocken/enöetoarenobaonsbatreckfea beö?oeft> enöebaöen battopöaaöer
bïilöengöeöencken. <0nle nooöigöe befoignen göeepnöicöt3Önbe/ trock ons <5ene^
ïael ma fpn compagniein t\'Eanbt tot öaa ^o?pen / baer top beel îîDilbts bonben/
l^tbupfentbpeen/toelckgrootenöebetbanlgf toaren. ïBpbonöenöatöetgantftö
Hanöttoasalseentoaranöebaneenb^eembe fooite ban Conönen/ ban begrootte
als be 25arbarifcöe Conönen / be öoofben als be onfe/ be boeten als ^^ollen / enbe
fteertm alsmattenfealangöionba be3öben aen bepbe 3Öben eenfai^ / baer fp öaa
aten m bagaberen/ alsfp ben bupckin t\'toilbegöebultöebben. C^bblck eaöaa
bleefcö/enbemakenbeeltoacksbanbebellen/toantbesJ^onincksrock toas baa
af göemaeckt.<anle <6eneraelnoembe bit EanbtNova Albion, enbebat om ttoare^
benenj arftombetoittebanckenenbecMenbienaaZeetoeïeggöeUïten anbaen/
op batöet eentgöe affinitept mocötötbbenmetons Hanbt/bateertöbts Aibion toiat
genoemt.£0enkanquaiöcköiaemigeaabeopnemat/offgöafteaiigeapparentie
ban <5oubtoftban ^iiba. <apdnsbertreckfettai bm<i5ataael eaigebaick-teec^
ken op / ban bat top baa göetoeeft toaren / namentlöck eat plate aen een poft göena^
ööelt mabe toapenban engcianbt/enbe bes i^ontnginnesftflttt^t ineen filbere
bence;enbebenaembanöemfeibcn. cfcóüntbatbei>paegniaerbennocönoptfoa
berre in bitguarttagötb?eeft,3Ön.5^usbeaebebelcölöbingöt banbeengelfi®e.

Dc ccrftc ontdcckinghe vande Landen van Novo Mexico^ voor-<ghenonD€n
inden jare duyfent vijf iiondcrt ende dry cn tachtentich.

p CetopfcöepöenbanbttQuavtm/ralöctbepönétóïta^^^ bpte boegSen
^iit ontbeckmgbeban biberCcbe ^?obmden / bie be ^paegniaerben nu noemm
Novo Mexicojgbeiöc^ be felbe fommieelï)ckltto?bt berbaelt in be i^itto^tó ban China,

een meltgieuö banbe o|b|eban s«. Francifcus, met namen Fray Auguftin Ruyz,
bem ontboubenbe in be ballepe ban S\' Bartholome, tnbenjarebpbieubonbewen*
beeenentacötitb/becöaenbebbenbeboo^ttelaeöbanfekerllnbianen/öiemennoenit
Conchos, be toelcke communicatie babben met fekere bare na-bup^en/ öbc«oemt
PaiTaguatcs; bat naer bct i^oo^bentoe (altöbtö ober lanbt repfenöe) toarenbiber:«
fcbegroote tooon-plaetfen/biebponfe^paegniaerbennoptbekent nocbteontbeckt
toaren/ berfo^t (upt eenen gber ombe fielen te berlofiOm) content aen ben Conde dc
Corunna, öiebocn Vice-Roy toa0ban Nova Hifpania, enbeaen fpnm<0betften/
bertoaertötemogöenreplen/ be talete leeren/ enbebie gbeleertbebbenbe/t\'bolck te
boopenenbet\'bepligfie ebangelietep^ebicken. ^aertoeberlof gbekregbenbebben^
be/nam be repleboó^ / metfiem nemenbe nocb ttoee mebe-gbefellen ban fpn o^?e/
enbe acbt ^olbatenbiebem gbetoilligbbergbefelfcfiapten. Äaertoepnigbe bagben
quamenfpeerft aeneen ß^obinciebiefp noemen de los Tiguas, toefenbe berlcbepben
ban be mijnen ban s^^ Barbara,(oaer^baerrepfe ban begonnen) ttoee bonöert enbe
bbfttcb leguen naerbet i^oo?öen sinto^lcke f^^obincie öelntooonöccjBi een ban^n
ttoee met-gbefellen om fekere reöenen öoot üoegben. ^ toelck öe folöaten fienöe/
enöe bjeefenöe boo? meeröer ftoarigbepöt öie mochte bolleen / refolbeeröen met gfte«
mepnaccoo^t toeöertekeerennaeröemijnenöaerfp bangbekomentoaren ; boo^al
confiöererenöe öat fp te toepnigb boicks toaren om toeber-öanötte können öoen/in
t\'eene öaer mocfitboo^ballen /enöeteberre ban be Spaegniaeröen/ombp befelbc
m nooöt göefecoureert te tooiöen» ^Bt ttoee ^^oiwicken öie ober gbebleben toaren^
cn toilöen bier niet toe berftaen / ban bleben baer met b|p longbelingben ban Inöia^
nen / enöe een Meftizo, öie fp met baer babben gbenomen / baer latenöe boo^ftaen/
bat boctoelfp alleen bleben / öatfp feker gbenoe^^ toaren / fienöe öeb^ienöelgckbepöl;
bie öe intooonöeren tegben baer gbebjupckten. ©eacbt folöaten toeöer-gbekeert
5i)nöe/fonöen ftrackörelaeö naer öe^taöt Mexico aen öen Vicc-Roy ban t\'gbene
öaer gbepaßeert, toaö / toelck ban öe boo?-fcteeben mönen ban Santa Barbara ber^
fcöepöen iö öonöert en Cefticö leguen. ^e £0inneb|oeberö toaren feer baer ober be^
kommert / öat öaer b?oeöerö öaer in t\'Eanöt toaren gebleben / b?eefenöe öat fp öooöt
fouöen tooiöen göeflagöen/enöe begonöen öeröalben eenigöe folöaten te betoegen^
omneffenö nocö em!^eligieuö banöe felbe o?b?e göenaemt Bernardino Bekran, toe^=
öer te trecken naer öe felbe f^^obincie / enöe öe boo^noemöe 22»|oeöa\'ö ban t peröckel
te berloöen / enöe öe begonnen faken te berbo^öeren.

Cenfelben tööe toaöop öe boo?-fcö?eben mönen om fekere aßairen een 25urgöer
ban Mexico,göenaemt Antonio de Efpeio, göebo?en te Cordoua,eenman ban groo^
te miööelen/couragie enöe inöußrie/enöe feer gbenegen totöen öienft ban fpn fS^a^
ieftept öei^oninck ^flilipö/öetoelckeberftaenöebetbooj-nemenbanöe boo?-noem^
be fl©annicken/enöeöe impo?tantiebanöcfake/p?efenteeröeöemfelfö totöefebopa^
öie /bmfpn miööelen ten öeele öaer in terifigueren enöe fpn leben te toagöen/ alö öem
öaer toe berlof toare göegöeben baiyiemanöt öie öeperfoon ban fpn ö^ajeftept rep?e^
fenteeröe/\\xitkk confentöeingöegö^en toieröt / op t\'berfoeckban öefe meligieufen
ÖOO?öen Capitepn luandc Ontiveros,(Alcalde Maiorboo^öenJ^oninck inöeblec^
ken/ toelck fp noemen las quatro Cienagas, toelck 3ön göelegöen in t\'<i5ouberne^
ment ban Neu^ Vizcaya, febenticfr leguen ban be booj-fcfijeben mijnen bap s^» Bar-
bara)

bara) foo tJOO| fptt pecfoon /aïjö mebe boai tmtk enöe ^oïbaten / toelck öp fouöi
konnen bp een biengben / om bem in fpn goeöt boo^nemen te belpen. ^efe An-
lonio de Efpejo nam öefakc foo tee betten/öatbP in toepnigböagbcn bp eenbiocbt öe

öelen öaee aentekollleggbenOe:enöe fcbepbemet alles upt öe ballepbanS\' Barcbo-
lome öcn tbienöen Novemb. 15S2 metbemboevenöe bonöetten bi)ftöien/foo|^cers
ben als £0uplcn/ enöe beel toapenen/ amunitie ban ooilogbe / bib^es enöe bolcK ban
bienöe. i^am fpn toe^eecbt naecbet Booiöen/ enöe naee ttoee öagben bonöt

beeianöianen /ban öie men noemt Conchos, bjoonenöe in huttekens enöe ^o^pcni
be toelckebanfpnkomöebantebooienbectoitttcbtsönöe/ bem te göemoet quamen/

om bem met blijfcbap te ontfangben. l^etonöecbouötban öefe Conchos enöe anoece
bie in öefe groote enöe tooeftel^iobincie tooonen / sbn Canönen/ ^^afen enöe
ten/ toelckfp öooöen/enoe3bn öaer alles in groote abunbantie: bebben oock beel
Maiz Calabaffen enöe £0eloenen met menigbte: öaer 3i)nbeel riebieren bol bén goe^
bebifcbbanöiberfcbefooiten/ t\'bolck gaet meeft al naeckt,- baer toapenen öiefegbe^
blupcken 3ijn bogen enöe pijlen bleben onöer bet getoet ban Caziques, als beS^eei^
canen:en bonben öaer gbeen beelben/nocb en konben niet bernemen batfe pet aen-ba^
öen. toaer booi fp licbtelijck toe-üonbeti bat be Cbliftenen baer Crupcen op-ricbten/
enbe toaren baer feer mebe gbebient/ naer batfe banbe onfe berftaen baöben toat bet
tefcggben toaSjt\'toelckgbeftbieöeöooi Coicken öiefe metbaer boeröenjöooi toelc^
ker miööel fp kennis kregben ban anöere tooon-plaetfen / öaer öe felbe Concho&
baer gbelepöen/baerbergefelfcbappenbemeer als bier en ttointicb leguen.a! betooont
ban bolck banbaer natie / toelck be ^paegniaerbentoebelijck ontfingben/booit\'ab^
bbSbatbeCaziques fonben ban been plaetfe totbe anbere. i^aeröatfpbefebier en
ttoimicb leguen marenbooit-gbetrocken/bonöenfp een anber natie ban Jnbianeni
gbenaemt Paflaguates, lebenbeopbe felfbemanierealsbe Conchos Jaerna-gfjebue^
reni be toelcke be onfe booits gelepben opbe felbe toijfe bier baglj-repfen /met abtös
ban be Caziquen, inmanierebooKcj)?eben:öeonlebbnben in beien toegöbeel^ili
ber-mijnen / naer t\'gbeboelen ban bie baer berftanbt af mepnben te bebben / ban beel
enbefeer rbck metael. Cen bagb-repfe boo^ber bonöen fp eenanöere natie/gbenaetnt
losToboibs, betoelckebeonfegbetoaertooibenbe/blobennaert\'gbebergbte/latenbe
Jaer plaetfen enbe bupfen lebigb * ^^ett berftónbt naberbanbt bat eenigbe jaren gbe^
feben/ eenigbe ^olbaten baer gbetoeeft toaren / bie naer mijnen focbten/ enbe eenigbe
banbe intooonbers gbebanckelijek baööen toegb beboert / toelck öeöefenuber^
baertenöe fcftoutomaeckte. mt Capitepngafoiöiêöatmenfefouöegaenroepen/en^
be berfekeren öat Jaer gbeen leeöt en fouöe gbefcbieöen / enöe maeckten bet foo toel öat
baerbelequamen/öieöpcareffeeröeenöegiftettgaf/baeröoo|öen €olckte berftaen
gebenöe/ öat fp niet gbekomen toaren om pemanbt quaeöt te öoen; toaer öoo? t bolck
bem liet ter neöer fetten / enöe confenteeröen öat öaer Crupcen fouöen op-gberecbt
toeröen/enöe bemepnin^e baerban berclaert/ enöe tboonbenöaergoebt gbenoe^
Öbenintebebben/ met batfp be onfe gingben accompagneren/als baer gbebueren

toelck ban t\'bare berfcbepben toas bp be ttoaelf leguen j befe öDilbe gbèbjupckin bo^
gben enbe pijlen / enbegaen booits al naeckt.

Vervolgh van de felve ontdeckinghe van N O v o Me x i c o , by Antöniö de
Efpeio. V

D<e i^atiebaerbebooi-f\'b?ebenTobofos öc^paegniaeröengbèlepöen/toieröen
gbenaemt lumanos bie men oock anöers poemt Pacarabueyes: befitten een
gtoote i^iobincie / enöe teelblecken met féer beelbolcks: öe bupfen toarenmetbaec^
5^en / enöe ban fteen gbemaeckt/ enbe be blecken gebout met goebe o|b|e: alle be mans
Énbebioutoen bebbenöeaenf^cbten/enöe öe armen enöe beenen gbere^eft oft gbe«
*tteben; is cojpnlent bo c^/enöe ban béter policie als öie fp tot nocfi toe jjaööen getond
^en:baböen abunöantïe ban bibies/euöebeeHacötban beeften enb$ gjjebogbeiten/

met öberbïoeïït ban bifcïj /booibienfp beeï vtebiettn Sibben bie ban t\'Booiben
iKomen/enbe eenigöe foo groot alö Guadaiquivir, bieinbe^oo^bt-Zeefeltsioopt^
i^ebben beel Hacken ban 301« toater /fcoelckbarbttoo^bt tmt coaguleert eenigbr tg^
ben ban t\'jaer/enbe goet 30ut geeft jöftrgbtbaer bolck/ enbe gaben bet toel teüeti^
nen/toant beneeröen nacbtöoen ons bolck baer fnnlegber neber-floegö /fcljoten fp fel
met pijlen /booben bijf beerben / enöe guetöenöër nocö foo bele/ enöe en fouöen niec
een lebenöigö göelaten öebben / ten toare öe toacöt öie öaööen befcljermt. ^it fiecl)t
omöaelgöeöaen öebbenöe/berlietenfp öaer piaetfe/enbeliepen opeen gljebergöteöat
naer bp toas / toertoaerts öes mo^göens öe Capitepn trock met bgf toel göetoapenöe
folöaten/ met een göenaemt Pedro, enöeeen Jnöiaen ban öefelföe natte/
öie tttet goeöe reöenen öaer teb?eöen ftelöe / öoenöeöaertoeöa- af-komen naeröaei:
blecke enöe öupfen / enöe öaerboojöer betoegöenöè aöbö^ te toillen geoen aen öaee
göebueren /öat öe ^paegniaeröen een bolck toas öte nicmanöt guaet en öeöen/ no^
pemanötsgoeötenguamcnberooben; toelcköp licötelöcköaertoös maeckte/mits
gebenöc aen öe Caziques eenigöe fnoerenban glafenteeckenen/ööèöen / enöe anöere
beurelerijeniöieröoo|/enöeöoo?goeöttractamentöat menöaeröeöe/trockenbele m
t \'göcfeifcöap ban öe onfe eenigöe öagen/ repfcnöc altpts langös öe riebiere optoaerte/
langös öe toelcke feer bele tooon-plaetlen toaren ban öe felbe natie/toeick öucröe toel
ttoaelf öagö-repfcn/in toelcke al öe 3!nöianen göetoaerfcöóut;3önöe banöe Caziques,
ö een naer 0 anöer upt guamen om öeonfe te ontfangöen/fonöer bo^enoftepgfcn/
enöe biacöten öaer bed bib?es enöe anöere giften / enöe infonöeröepöt öupöen enöe
Cöamopfen toel berepöt/enöefoo goeötals öieban Seöer-lanöt. bolck is al göe^
feicct/enöe bonöen öatfp eenigö keöt öaööen ban ons <25eloobe/öooi öien fp naer öen
IJemel toefen / <i3aDt beteeckenenöe/enöe noemöen öie in öaer tale Apaiuo, enöe ken^
nen öcm 000? l^eere/ban toiens tnilöe öanöt enöe göenaöefp bekennen t ieten ont^
fangöen te öebben/enöc öe töötlöckegoeöeren.^aer guamenbeelban öaer/b?outoen
enöe kinöeïcn/ om ban öen meligieus öiein t\'göefelfcöap toas/göeöeplicöt te too^öen
enöeöebeneöictieteonifangen; öetoelcke öaer b?aööenöcban toien fpöcfe kcnniöe
ban <aoötöaööen ontfangöen; anttooojöen fp ban ö?p Cö?ißenenen een ^toarte^
öieöaer öoo? göerepfttoaren /enöc eenigöentööt öaer toaren gebleben; toelc^eCnaet:
men bp öe teeckenen konöeberßacn) toaren göetoeeft Aivar N unncz Cabeca de Va-
ca, Dorances,Caftiiio Maidonado, cnöc ccn^toartc/öic ontkomcn toarcn ban öe
armaöeöaer Panfiló Nervaes meöetrockinöcFlorida; enöe naer öatfp langöe öa^
ben öaööen göetoeeft/ toaren fp göekomen tot öefe tooon-plaetfen / enöe <25oöt öaööe
beel miraklen gijcöaen öoo? öaer / göcnefenöe alleen metöet aen-roeren ban öaer öan^
öen tele fiecken / toaer öoo? fp een groote naem öaööen naer-göelateninöat Hanöt*
gantfcöei^iobincie bleefinb?eöeenöeruae/toteenteeckenbantoelckeöfp öeon^
fe accompagnieeröen enöe öienöen eenigöe öagöen lanck/öetoöl fp langgs öc riebtei;
repföen / öaer top nu ban göelp?oken öebben. ïBepnigö bagöen öaernaer quamen fp
aen een groote tooon-plaetfe ban inöiancn / öie öaer quamen ontmoeten öoo? öet
nieutosöatfpbanöaergcbuerenöaböenontfangöen/cnöeb?ocötenöaerbeelcurtcufe
öingijen ban plupmen banöiberftöe couleuren /enöe beel mantels ban Cottoen göc^
bigarieert met b!auto enöe toit/als öe Cöinefen b?agöen / om öie te mangöelen tegen
anöer öingöen,<i5mgöen al/foo toel titans als b?outoen enöe kinöeren/ göeklecöt met
25£faenen öeel toel berepöt / enöe nopt en konöen öe onfe berftaen toat natie öet toas/
(öoo? göcb?eck ban toicken öie öaataelberftonöen)öoetoel fp bp teeckenen met öaer
Öanöelöcnj enöe alfoo fpöaer eenigöe fteenen toonöenbanrijck £©etael/enöeöaet;
b?aegööcn oftsr fuicke in öaer Hanöt göebonöen toieröen; anttooo?öen fp öoo? öe
felbetecc tenen /oatmenöie bonöt bijf öagö repfen naer ttieften bp groote mcnicö=^
ten/enöcöatfpberepttoarenbeonfe baertegclepbenenbeöietetöoonen/göelöck fp
öaernaer oock öeöen/cnDebergöefclfcöaptenöeonfetoclttoeeenttointicö leguenbcr^
re/aiööo? Hanöt betooont bpfbolckban öare natie:toaer op imitteöiatelöckbolcö^
öe een anber obincie / nocö beter betooont a!s Öc boo?gaenöe f enöe öe felbe rtebtere
optoaertsbp tjolckbanbe toelcke öe ^paegniaeröen toelontöaelt toieröcn/cnöe be^
fcöonckenmet beelp2efenten/infonöeröepötbif:ööteöaerontallöcktoas/uptoo?faeck
baij fekere Hacken öie öaer ontrent toaren. ::^!eben bp öit bolck Ö2p öagöen / toeïcke
beel öanftcn op öaer tnanier aen-ftelöen öagöennacötmet öemonftratieban groote

toeltp beröonöenöat öefs groot toas/en Ceer terre uptßrecte.Bonöe« onöer

baer een Inöiaenöanöenatte öan öe Conehos,öie fjaerfepöeen met teeckenen te kena
nen gaf/öat 15 ,öagï>repCen öan öaer/na t ÏBeÖen/cenfeer fa^eet Hack toas/ enöe öaer
om-Ber beïe tooon plaetfen enöupfmöan 3.en 4.öerötcpmgen/enöe tboletnelgekleet/
enöerlanöt otoeröloeöigööan bictualie; öefen 31nötaenp?efenteeröej)aer öaer tegelep^^
öen/öanfplietent\'felbenaer/ojnbacrbooinemlteberbolgen/toelctoasi^oo?ttoaerts

aen te trecken tot fecoursban bel^eligieufen öaerfiier bo^en ban berljaelt iß. ^p öe^
bonöen öat öefe »obmcie ban feer goeöe temp?e toajs/enöe een fer rocke gront/en öat
baer beel te jagen en te bitegen toas/ beel röcke metalen/enöe anöere fonöerltnge pjoft«
table btngen.Banbefe f^^obtnctetrocken fp boo^ts baren toegb i5»bagben fonöer ee^
ntgb bolc te btnöen/öoo^ boffcbe,« ban ï^tjn-boomengelöck als öte ban Cafttltem ten
epnöe ban toelckeCfjebbenöenaer öaer gtfftnge toel 8ojeg.gerepft)bonöenfp een klepn
blecjcken ban öutten mtt toepntcö bolc^c/entn öaer öupf lïens öte arm toaren/enöe ban
ftropgemaect/grootememcötebanijartenöupöf/fotoelbereptalsbtebanj^eöeriant/
beel toït30ut en feer goct,^e ^ilöe ontöaelöen öaer feer toel öe 2.öagen btefe baer ber^
toef öen/enöe accompagneeröen öaer na bp be 12, bagen tôt feket groote toöön-plaét=\'
fen/altötsrepfenöelangsöeriebtereciciNorteboo^f5.totbatfequamenaent\'lanttoelc
fp nu noemen Nucvo Mexico. gantfcöe oeber banbe rtebtere öonöt bol boffcöen
ban ^beelen/öe toelcke op fomtntgequartieren toel4,ieg.b?eet toaren /enöetnfgelijck
ban bele l^otc-boomen/enöe öDöïip^^^ben als öteban Cafttlten, i^a batfp 2.öagen
boo^ öefe boffcöagten getrocken öaööen/uonöen fp i o .öo^pen/gelegen aen öe kant ban
öefe rtebtere acn bepöe 3Ööen/fonöer anöere öte berber af lagen/ tn öe tocicke beel bolcjc
feöeen te tooonen/enöebe gene öte fp fagen paüfeeröen öe i o 00 o.5telen.In öefe taiobin^
eten ontöaelöen öe ïïa>ïlöeöe ^paegmaeröenfeerfeeftelöc /b^engenöe öèfelbe tnöaetï
bo,^pen/altoaerfe öaer beel btctualie gaben/enöei^oenöeren ban t lant enöe anbere btn^
sen/en öat metfecr goeöe totLBonöenöter öupfen ban4^beröteptngf / toel getmtmert/
cn met fraepe kameren/cnöe tn tneea ban be felbe toaren ßoben tegen be tomter: t Uolc
gmcgekfeettn Cottoen enöe öupöenbantotlt/enöeöekleeömge/fo toel ban bjoutoen
alsmans/toasnabc toöfe banöèSubtanf banMcxicoreitt\'genebe Spaegmaerben
meeft bebe bertoonöeren/toas/te ften öat bepbe mans en b|outol gefcöoept toaren met
ftöoenen enöe leerfen ban goet leöer/enöe öefolen ban <0Öêrt öupben/t\'gene men eibers
nopt en öaööe gebonöen.5B>e bjoutoen öioegen t\'öap? toel gekemt/enöe gelegt/ fotiöetï
pet anöers op t\'öooft te öebben^ln alle blecken toaren Caziques öte t bolcgoubemeer^s
bengelöc alsbe Jlnbtanenban Mexico, öebbenbe öaer Aiguaïiies om öaer gehoben
«pt te boeren/öte öoo? öe blecken gaen / en be toüban öe Cai^ iques upt-roepen/ enöe tn
t toerc ftellen.Bonöen öaet beel bcelöen öte be ïBïlöe aen-baben/enöe öaööen bp naer
tnelcöupseen Cempelboo? öen ^upbel/öaerfpöento?ömaerlt}c feeten ö^oegen/ en

anöaötngenjcn gelöcöe Cö?tftenenbp öé toegen öebben Crupcen/foo öebben fp eents
Ö^Selöc öooge Capellen /öaerfefeggênöat öen ^upbel öem ontöoutenbe berlufttcöt
als ÖP ban t\'een naer t\'anber trect/ bte feer be^ciert enöe gefcötlöert toaren. -^en
alfe öaer 3aep-ackeren/ötefp befe enbe feer groot öebben/öebben fp amb\'een söbeeen
Ï^oitaelmetbterj^ilaren/öaeröearbepöers eten / enöe öaermtööagö-öaep nemen/
toant t\'boick tsfeer genegen tot be lanöt-bouto /enöe 3ön öaa öen meeöen töbt meöe
beficöjisLbagöacötigölanöt/enöebolboflcöagteban ï^óit-boomeUvi^aer toapenen
5Ön fea öercke bogen/enöepfllen ma punten ban bpa-fteen/öaafe eenruftingö toebe
booiiagöat ; öoute ftoaaöen / toel eat öalbe Spaenfcöeelfe langö/atöebol ban
feöerpekegöels; bie battant 3tjnom eenmenfcöobermtbtste öoutoen Jöebben oock
Ööelöck fcötlben banonberepöe ^tieren öupben göemaakt.

Voorder verhael van de gheleghcnthcyt vandc Provincie van Nue to IvÎEXiçOj
cndc tghene de Spacgniaefclen daer faghen.

nicö toegöfli aen een anöer öie genaemt toasöe f^jobtncie dc los Tiguas,in toelcke
* ^^bfecken toaren^ tn toelcket an/^enaemt Foaia, bonöen fp öat öe ttoee ^onnwket^

Francifco Lopezcnbc Fray Auguftin,öie fpfocbten/ booöt-ööeöagöe« ^ami mfkm

Meftizo. ^igt uolckban öefe plaetfe enöe De gjjebwecenöe
^pa^gniaeeöen fagljen/öe confrientie Ijaee-lieöen toioegbenöe / enöe ö^eelenöe öat öe
onfeguamenomöaee lieöenteßvaffen/enöe toiaeeketenemen obaöe öooöt banöe
boo|l5.pecfoonenjen öoiften fpötemababepöen/ tnaee latenöe jjaeefï«pfen leöigö
öaen/reticeeeöen öaer opt\'gebeaöteöaeeonteent/ban toaa menfe nopten konöe öoen
af komen/öoetoel men t Celbe in alle manieren befocöte^ l^onöen inöe ^oipenenöe
Öupfen beel biaualie/enöe menicöte ban ï^oenöeren ban t lanöt/enöe beel fooiten ban
metael/enöe oofkanige öie feer goa fcöenen te toefen: men konöe niet fekerlgekba^
ftaen toat bolck öaer toas in öie ^lobincie/ öooi öien fp al naer t\'gebergöte toaren ge^
bloöen.il^u öan gebonöenöebfaenöe öat fp öooöt toaren öiefp focöten/gingenfp teras
öe/oftefp toeöer fouöenkeaennaer Neuva Vifcaya,öaerfp banupt-getrocken toaren/
ofte öat fp booiöer aen fouöen trecken; öe opinien toaren feer öiberSj öocö alfoo fp ba^^
ftonöen/öat naer öet <a often ban öefe l^iobincie/enöe bare ban Daer nocö groot«
enöeröcke blecken toaren / refolbeaöe öe Capitepn Aritonio de Efpeio mettoe ftem«
minge ban öen religieus Bernardino Beitran.enöe t meefte beel ban De ^olöaten/ma
beontöeckingebooittebaren/totöatfeöeupt-komftelagen/enalfo aen fpn M^ feka«
Der en klaeröergetupgenis te konnengebenbant\'genefpfelfsgefienöaööemöocöbons
öen geraöen/öat öet leger fouöe blöben ta plaetfeöaafp toaren/enöe öe Capitepn ma
ttoee anöere fouöe gaen foecken /t genefp begeerben/gelöck fp ban oock beben. Mm
ttoeebagenrepfensbonbenfpeen#iobinciebaafp elf blecken fagenenbe beelboM
toelck naer baergifttngetoelbeerticö bupfent sielenpaftèaben; toas biucötbaa lanbt
enbe toel göecultibeert / toiens limiten immebiatelpck baer boegben ma bie ban Ci-
boia,baer beel ftiaen en l^oepensön/ma toelcker bupben fp öaer kleeDen/enDe oock
beel Cottoen> bolgöenöein öaer <!5oubernementöeo|ö|e banöaagöebuerenibaei:
3Ön teeckenen ban bal röcke ^önen/ enbonben in eenigbe bupfen banbe Hnbia«
nen be metalen; öitbolcköeeft ^eelben biefp aen-bibbeui ontfingenbe ^paegniaer^
ben biebelgck/enbe gabenfete aen. mit göiêfien öebbenbe/ enbc be bifpofitie ban beii
gronbt/keerbenfptoebernaeröetlegöer/ombaa eompagnionsbaaban kenniste
geben. <5ekomen 3önbe in t\'legba kregben fpnoticie ban een anber ^lobincie batt
bolck gbenaemt los Quires, toelck be riebiae del Norte optoaats toasgö^leg^ ffej
leguen boo|ba/enbefoofp batoaatsaentrocken/enbeop een möle ban baer toa^^
ren/guamen öaer beel Jnöianen tegöcmoet/öaer biööenöe maöaa inöare ^^oipen
tekomen/t\'toelcköoenöe/toieröenfeertoelgöetracteertenöeontöaelt. <|>agenin bie
^lobincie alleen bgf tooon-plaetfen baa beelbolcks in toas/ enbebiefpfagbenpaf^
feerben be böftöien bupfent 5ielen; öebben Felben bie fp aen-bibben als öaer gebue^
ren.i©onbenineenbanbefeblakenan Crtain een kope/alsmen boa in Caftilien/
enöe ban öie Tirafoies, als men upt China biengöt / ma öe ^on enöe S^ane enöe
Sterren öaer op gbefcbilbat. Bemenöeöeöoogöte/bonöenöaaopöesy.graöenen
een öalf.^>cöepöen toeöer uptöefei^lobincie/enöeöouöenöeöefelbecoursmaabeer^

töien leguen bonöenfp een anöa #|obincie ban bolck/ genaemt los Cunames. öaer

fp böf blecken fagöen/enöeöegrootßeaiöepiincipaelftetoasgöcnaantcia,toelckfoo
groot toas/ öat öaa acöt marct-plaetfen toaren j öe öupfen toaren met kalck göeftre^»
ken/enöegöefcöilöat met couleuren/beel beta als^nocögöefienbaööen inöe anöae

jd|obincien;öaeröocöteöatöetbolctoelcfp fagen/paffeaöeöe 2oooo.3ieien.fcöoncken
be ^paegniaeröenbeel curieufemantelSjett t eetenfea toel baeptenbe gefoben;fo bat
fp ooibeelben bat bit bolc curieula toas/en beter gepolicieert als fp nocb eenicb babben
gebonben^töoonben röcke metalen / enbe be bergen baa ontrent / upt be toelckefp bie
baelben.l^ier kregen fp lucbt ban an anber i^iobinde na f i^ooit toeftén toe gelegen/
baafp naer toe trockenjenbe quamen baa aen na batfp5.ieg. gaepftbaööen/toelcke
|^iobincietoo|tgenaemtde bs Ameies,öebbenbefeben groote blecken/enbeinbefe!=^
be/naabaabaftant/toel3oooo,3ieien. eenbanbefebleckentoasnaaöaerfeggöen
fea groot enbe fcöoon/ban lieten naa t felbe te gaen befien / foo om bat öet acöta een
bagb lagö/als oocknptbieefe ban eenigbongebal/inbienfp öaer babeplöen. Cbolc
I\'S als bat ban benabuaige f^iobincie/enbebanalfo goeben goubemement.t^ftbien
Jeguenbanbefe i^iobincie/treckenbenaariBefientoe/bonbenfpeen groo^blake
ööfnaemt Acoma,ban meer als fes öupfent jielen/enbe toas göefegbenopeènboogc

fóippebte meet afó bfiftieb ßagi\'en boogfj toaö/öbcen anber aèn-rkomöe bebbenbe a!^
een trap bte mberobtfe ebeboutoen t»a0/een fake biebe ^paegniaerben feer btbe
bertonbeeenj af fbJater UJaö in Ciftetnen bat befe piaetle babbe. m p|incipae!llé
Quamen b^ebeïijcbe <^paegniaevbenfaefaecken/en bjocbtenbaevbeel mantelö/en
6nen toel berept/en gvoöte guantitept ban bib^esi :öebben baa gbesaép ttoee leguen
ban baer/enbe lepben t\'toater om be feïbe te begieten upt een klepne riebiere Daer on^
trent/ op toeïckeö oeber fp beel Boofelaren fagben alö Die ban ^paegnien. ^aer 5ön
beel bergben met teeckenen ban #etalen/óoetoel fp Die niet gingben beficbtigen/aoo?
bien öe inöianen beel toaren/enöe een arijöt^bao: bolck.aS^.eben öaer ö^p öagben/eti
opöen eenen öagb bielöen öe#ilöen eenfolemnelenöanö/öanfcnöemêtaaep mm-
trementen/ enöeleer ingenieufefpelen/ öaa^ fp baer in bermaken. I^ier en ttointicbie-
guen naer t ïBeaen/guamen fp aen een J^^obincie Die in De talë ban öe ingöeboo^ne
toojöt gbenaemt z.uny,enöeöe ^paegniaeröen noemen Die Ciboia.Daersonmenicb«
te banSnöianen: Francifco Vaiquezdc Cornado toaöbièecffietoê^/ enöebaöDen
beel Crupcen op-gberecbt gbelaten/enDe anDo: teeckenen ban Cöiiöenöom/ öie nocö
te fien toaren. f^onöenoockö^p Inöianen Die C^iitoen toaren / ober-göeblebeji
ban Den felben tocöt/ metnanten Andres de Cuyocan,Gafparde Mexico, enöe An-
tonio dc Guadalaiara,Die Öaer epgöcn tale bp naer bergeten öaDöen/enöe kónöen öiê
ban tHanötteer toel fp^eken/öoetoelfp naer toepnigb töötö malkanöeren toeöer toel
berftonöen. Wt öefeberftonDen fp öat fefticö Da^i-repten ban öaer een feer groot
Hack oft toaö/ optoelckeö oeber beel enöe gcfeöebïecken lagen /enöê Datt bolc
beel <0ouötööaööe / öoo? Dien fp öaer a^iacélétten enöe<0o?-öangeröban Droegen;
bat Francifco Vafquez Daer kenniö ban öebbenbe / Dertoaertö toaö göetrocken/ Dan

/^l^t\'nieuöbanbeferöcköömmenbojenberöaeU/toaööe Cajpiteph Antonio dc
v^ £fpcio feer begeericö om öertoaertö ten:ecken/enöeöoetoeleenige banfpn compa^
gnieban fpnaöböö toaren /foo toaö öenmeeftenDeelban t bolck/enDe De i^onnick
ban contrarie geboelen:fcggenDe Dat nu töDt toaö toeD^ te keérehna Neuva Vizcaia,
enöerekenfcöap te geben ban t\'genefp geficn öaööen: geïöck Dan naer toepüigé Dagen
ben meeften öeel öeDen/latenDe Daer Den Capitepn met negöen compagnionö öie öem
toilöen bolgen.^e toelcke na öat öP öem toel göeinfoimeert öaööe banöen röcköom
b^nöe^jobincieboienberöaelt/enöeöatterfeerbeelgoeöemetalentoaren/fcöepöeupt
befe l^^obinciemet fpn gefelfcöap/enöe trockrecöt ö^eft aenj naer öat fp tS.ieguen ges
teocken öaöDen/bonDèn fp een anDere groote i^?obincie/in De toélckefcbenen meer alö
soooo,3ïelen te tooonen: ^e ö^ilDe öaer komfte bernomen öebbenDe/foböen fp öaer^
lieöen een bootfcöap/toaerfcöoutoenöe öaer/foo fpniet toilDen öooöt geftagen toefen/
oatfeöaer fouöen toacbten naeröer aen öaer blecken te komen: De Capitepn gaf öaer
b00?antto00?De/öatöpnietentoaögek0men0möaer-lieDenguaetteD0Én/alöfptoei
fouöen fien/enöe Dat fp Deröalben ban öaer boomemm toilDen af-ftaen/^jebenDe eeni^
göe öini3en Die öp bp Ócö Öaööe aen Den bobe / De toelcke Dé öerten öer inöianen foo
to.ft te bermo^toenen teneöer te öellen/öatfemet goeDé toille De ^paegniaerDen lieten
in komen met 150 Jnöianen öare biienöen upt öe boo?f5,|^?obincie ban Cibola,enöe

öaf ban klepnöa- toeeröe; enöe fp lieöen nocötanö meer eftimeeröen alö oftfe ban
öouDt toarengetoeeft. ^eWeckenaerDer komenöe/toelck göenaemt toO?t Zaguaro,
9«am öaer menicöte ban Inöianen ontöalén/enöe baer onöer öe Caziques, gebenöe
5Jilcke teeckenen ban blpfcöap / öat fp meel op öe gronöt ftropöen om bat öe J^eeröert
oger ober fouöen treöen; met DeCe feefte Deöenfpöaer in-tree ,-^nöe toieröen fi^ toéï
göeöerbergöt enöe göefpöft / toelck öe Capitepn met öoeöen enöe glafen Cralenen^^
oe anöere öingöen te göeben aenöe pjincipaellïe ban öe plaetfe toeöer recompén«
wöe. ^e Caziques toaerffö«>wtoöenöeéelié banöeftobincié banbekomfteban

öefe gaOten / enbe bat öet courtops bolck tnajei bie gbeen quaet en beben; toelck genoeg
toas om alle beccüe te bectoecken om toe te loopen met p?efenten / enbe be ^pae<
gntaecbentot öaec plaetfen te noobtgöcn; baec be ^paegntaevben oock gingbtn/
öjocömetom-ficbt. <©eCapttepn gbtb^upcktebteceenfonberlmgbclïllïcbepbt/mbg
maeckte be Caziques totjs y bat öooi bien fp te booten öbtbiepgöt babben be
gniaecbenteboobcn/be ï^eecbenbaectoeimocbtcnfcbabeboen/enbe bat becbalbeti
bannoobetoaseentteenen^o?ttemaeckenombe^eecben opteöuptcn. Cazj-
quen bit QclooBcnbc / Ocbcn m koeten tijbtfoo beel bolcks bp een komen / bat lp t jpoit
inkopten tobtopmaeckten.<©aec en bobenboenbeCapitepn toilbe bectcecken/biocö^
tenfpbemtoel4o.bupfentmantetóbanCottoen/lootoital00ötfcöilbert/cnbcbcelan^
beebingben/enoecpckcminccalcn/onbecanbereeenic^ebaec beel Silbers in fcöem
te toefen. Bonöen baer groote kennisbanbetJö^ep? baer bo?enbanberbaelti0/cnbe
toas conform met bet rapo?t ban ö\'anöer / belangenöe öen rijcköom enöe abunbantie
bant\'goi!öt.3©eCapitepnt}embemoutoenöeopbetgoct!)ertbanöefe3nöianen/re#
folbeeröe naer eenigöe öagen bpf ban fpn Compagnions met öe Jnöianenfpn b?ien«
öente ruggöe te latentrecken met öe bagagie naer öe J^»obincie ban Zuny ,enöe fei^
met bier gtelcllen in öer öaeft te trecken cp öe ontöeckingöe ban feker rijcke mpnm
öaer ÖP kunötfcöap ban öaööe; enöe met fpn guiöen böf tn beerticö leguen göerepft
Öebbenöe naer t Weften / bonöt öp öe boojfj.möne/ öaelöen öaer upt met fpn epgöen
öanöcnCcerröcl^emetalen/öaerbeel^ilbcrsintoas: öe mönen toelcke toarcn ba»
een feer fajccbebeetc/toaren gelegen opeen bercöbaer men licötkonöeopklimmen/öoo?
bien öaereen open toe 3ö la!^.^aer ontrentlageneenigebleckenban Snöianen/öiein
fgöebergötetooonöen/ öieöcmb?ientfcöaptöoonöen cnontöaelöcnöemmet Crt^
een op t\'ijoaft/enöe anöer teeckenen ban b?eöe.Bonöen öaer bp ttoee rebelpcke riebie^
ren / aen toeicker oeber beel iBijngaeröen toaren met goeöe ö?upbett/enöe grooteboC»
fcöenban i^ote boomen: beei l^las als bat ban Caftilien; enöe öe IBilöcn gaben
öaer bp teec«enen te berftaen/öat öaer een feer groote riebier ontrent toas/öie meer als
acötieguen b^ceöt toas / öan öe ^paegniaeröen konöen niet göelooben öat fpfoa
naer bp toas / öoetoel ötlBilöe te hennen gaben öat lp inöe ^oo?öt-Äe upt-liep/
enöe öat acn bepöe öe 3ööen beel tooon-plaetfen toaren foo groot / öat öe Öefe öaec
maer bucrten bp en toaren. i^aer bat be Capitepn ban alles kennis öabbe genomen/
kceröeöptoeöcrnaeröe |^iobincicbanZuny^öaeröpfpngöcfe!fcöapboo?upt naci;
toegöcfottöepöaböCi enöe öaer tod aen-göekomen spnöeöoo? een göemackelöcke
toegÉj/ aonöt öaer nocö fpn bpf compagnions/enöe öen boo?f3.25^oer ßernandino,met
be èolöaten/öie toel booigfjenomen öaööen te rugge te trecken / öan nocö götbleben
toaren öoo? fekere occafïen j öe intooonöers öaööen öaer toel göetracteert / enöe alles
toat fp nooöigö öaööen bol op berfcöaft; öeöen ban göe^öcken aen öe Capitepn enöe
bie met öcm quamen; toelck fp met blöfcöap ontöaelöen/enöe gaben öcn öe bib?es öie
fp ban nooöe öaööen tot berbolgö ban öaer boo?nemen / bibbenbe batfe öaeft toebee
toilöenkomcn/enöebeel ^paegniaeröen met öaer b?en(ö>en / enöeöat fpöieal met
eten fouöen boo?-ffcn.€ottoelckcn epnöe fpöatjaer meer öaööen göcjaept als eenige
booj-gaenöcfarcn. <0pbie tgötfoo Ött-battenbenfl0onnickenöeöe «>olöatenöacr
boo^igöe rcfolutie om toeöer te keerenban toaer fp komen toaren öe toelcke berttoc^
ken 3önöc enöeöe Capitepn alleen obcr-göebleben met acöt folöaten jrefolbeeröeöP
t begonnen to£rc?> te bcrbolctöcn/cnöe öe riebiere del Norce op te trecken: göetrocken
5ijnöe ontrent öe <5o.ieg.totaen öeboo^fj. i^?obinciedeios Guïres, bonöen fp la.ieg.
ban öaer na t\'<D often een ^»o^intie genaemt d e los Hubaces,toaer öe 3nöianenöaer
b^eöclpc ontf ingen enöe beelbictualie gaben/enöe notide ban een rpcke mijneöaer bp/
bie fpooc bonöen/en öaelöen öaer feer goeöe enöe blinckenbc metalen upt/met bc toelc^
ke fpkeeröcn na öebMeöaerfp upt-getogen toaren. <i^o?öeelöen öatin öefe |D?obin^
cietod25ooo,3ie\'en toaren ban bolck al tod oöekleetmetmantels ban Cottoen /göt^
fcöilöert/enöe men feer toel berepöt l^ebben beel bergfeen met ¥>ön-boomen enöe
Ceö?enbdet/enöeöe öupfen 3Ön ban bier enbe bijf bierkanten öoogö/ J^regöcn öter
toctenfcöap ban een anöer ^ jobincie een öagö tepfens ban baer / bie genoemt toierbt
de losT amos, in toclckcmecr ban 4oooo.3ielen toaren / ban foo fp baer quamen / en
toilöet\'boickbanöellanöeöaerniet teeten geben/ nocöftaer in öaer tooon-plaetfen

nen betooom rgöeïijckip öanösöen int begin baniui Desjaecsi583. enöetnieeben
gtjcïepötbp een Jnöiaenöiemetfjaeï ginck / en ftiacötbaeröooi een anöetentoegé
aljöCp gekomen toaren/te toeten eenriebieeeaf/tuelcfp noemöen Rio de las Vacas,öoó|
bienöaeefidcken menicöte ban öat bee aenbepbebe oebeeo toas/langö0 toeïclïefp ia©,
ieg.maecöeeeben/alöefetoe^öe Stieren eiii^oepeno?öinariiöbinöénöe;Ban öaer
quamen fp aen öe riebiere de los Conchos, tnaer boo? fp in-göetrocken,toaren / mut
aen öe baUepeban s^ Bartholome ban toaerfp öeontöeckingeeerftöaööen begonnen^
enöe aio fp öaer arribeeröen/bonöenfp öat 23|oer Bemardino Bekran met fpn göefe!^
fcöap öaer beel bagen te bo?en toas aen-komen /enbe ban baer göetröcken naer Gua^
diana.^^en Capitepn maecteöiet\'f^nberöaelban alle t\'geneöPöebonöenöaööe/enöe
fonöt t felbe aen öen Vice-Roy öie öoen toas el Conde de Corunna; enöeöefelbelbm
Öet aen öen Coninc enöe öe ï^eeren ban öen Èaeötban Snöien/ om te ojöineren rge«
ne öaa- goet fouöe öuncken/gelöckfp t felbe met fonöaiingeboo^ficöt teeöc öebben ge^^
baen,^us berre luan Gonzalez de Mendo^am fpnpöo?ieöierbo?enbaöäelt*

^^mgeintercipicaöen b»ièf baneen Spaegniaertmet namen Bartholome Cano,
getcÖ?eben upt Mexico Öen3o,Mayi59o.fegÖtalSb0lCÖt: Paerzijn vertrocken uyt

Soldaten, onder het gebiedt van Rodrigodel Rio Gouverneur Van Nueva Sifcaia^ om tC
gaen winnen een groote Stadt genaemt Ciboia, i»^clck is gheleghen 400. leguen van
Mexico naer het Noordt^Weften.midden in t\'landticndc is by rapoirt een fecr groptê
Stadt,foo groot Mexico^ endcecn fecr rijck Landt, beyde van Siiver ende Goudt-
mijncn,ende de Coninc van t\'Landt is een machtige Prince,ende cn wil hem niet ge-
ven onder fubjcdlie van den Coninck van Spaegnicn. Daer waren eenige Ambafla-
dcurs van den vice-Roy der waertsgeibndcn, ende t\'wordt gedacht dat fy daer doodt
zijn ge{lagen,door dien men geen nieuws van haer en vcrnccmt.||^atbOO^ber in befe

ontbcckingöe iS boo^göebaHen / en öebbe tot nocö toe niet können banemen / enö^
fuUent öier bp laten tot naeröa onöerbinöingöe*

Befchrijvinghc van de Cuftc van No va Galicia, ofte Gu adalaïara opdc
Zuydt-Zee gheleghen.

T be boojgaenbe Capittelen öebbm top öia enbe baa ßuck4üös aengaoat be ge^
^ legentöept ban öe cuHe ban öcCe l^^obincie/fullen öe felbe nu bp een ber^len na t\'ge^
ncöatThomasFuiicropbeb43pagiemaCandifch,baabanöeeftgeoblabeat/eitöe
bopagie oocfelfsberöae!t.\'©eöabcnbanS\' lago Helt öPöpiS4rab.5o.minuten; ban
toaer tot öeöaben ban Navidad 3ön yanöltu/enöeöe cours iS <0. en H^.inöe öaben
ban Navidad is goaanckacnops.babemtoaters/cftöen Supbt-ooüentointisöaa
be quaaae.<6en mö!e toeHtoaert legt be öaben ban Maiacca, baa top in t boo^gaenöe
ban öebbm geroat.Candifch quam oockin öe öaben ban Chacaiia, öaer maer ttoee
Öupskens enÖonöen aen öe toater-3ööe/enöe toas gelegen 18,mölenban Cabo de los
Corricntes.Fuiieröe!ttulicöen Navidad ett Öe Cabo booinoemt/öeöabtnban
ïanöen banChiametia,berfcöepben banNavidadio,mölen/enbeßreckenbe<2^,entia.

bele eplanöen3önnafpn feggen berfcöepöat ban Cabo deios Corricntcs 3 o.mölen/
enöeöecoursIBxnöe s ten Caboddos Corricntcsfteltöpop20,
graöen enöe30,minuten. l^antoaertotöebapebanXalifco3ön iS^mglen/befebape
leggöenöe op öe öoogöte ban 21. graöen en een öalf /enöe öaa is goa anckeren in ne^
gen baöan toaters; öe tJaea-3upöt-toelïe toinöt is baa be quaafte.5^e eplanben las
tres Marias Ifelt ÖP Op cen en ttointicö öeaöen enöe ttointicö tninuten / tot öe toelcs
ke ban Cabo de los Cornentcs 3i)nttointicömölen/enbebecours i^oo?bt-toeßen?
be Supbt-ooll. <^planbtban Sant Andreas öelt ÖP op ^^ ttointicögra^
ben i toelck is cen klepn Cplanbt/öaabeelöontsenöegöebogöeltets: oock^a-
nobbenenbe iguanas.^enöe Sooiöt-toell\'3Öbebanö^<^P*anbtiSöoaanckaen
febentöien babem toatas. t^anöa eplanöt Sant Andreas 3eplöen 3p naa öe
^^be ban Maflatian, (foo be bopagie fe^t) göelegöen onba ben Tropicus
Cancri, ofte b2p en ttointicö ötaöen en een öalf» ^it is een groote riebiae binnat/

ban met een bant acn bemonbt : m be bapetó beeï berfcbe tótcfc enbe in t\'ianbt goebe
frupten. ^m mijl ban baer ijö een Cpïanbt i^oo?bt-toaerto 5 enbe be ^tabt Chia-
metla foube eifmjienban baer teïanbt-toacrt in leggben: tnaerom Füllet befeplaetlé
noemt be «^planben ban Chiamctian, enbe fteltfe op be b|p en tbafinticb graben enbe
beerticb minuten/berfcbepben ban be bape ban Xaiüco berticb miWen:boebjel bp ooc
bittinctiemaecfet tulTcben bebaben ofte bape ban Chiametla enbebe epianben, San
bierfettenfpobernaeröe Capo S\' Lucar,toelckiö am be^eft-^öbe ban Caiifomia;
opbe boogbteban b?p en ttoimicbgraben enbe ttoeeberbe: enbebimien be Capeiö
een liape toelcHbe^paenfcbenoemen AguadaSegura ,bO0| öfen baereenfeer goeöe
berfcberiebiere inloopt.Fuiiernoemtoocfe t\'puntban California,s» ciara, enbe öelt
bet op Ö?P en ttointicb gi^^ben« Ban Cabo dc los Corricntes tot Cabo S» Clara aent
begin bah Caiifomia, 3bnbö«öert enöe acbt mglen/enöeöe courjsiö Weü-mo^tft-
toed enöe <Doll-3upöt-ooa»

Hcrreraberbaeltöegbelegben^eptbanöefecuÖemaerint\'Ho?te/enöefbotoatcon«
fufielöcMoo öat topt felbe biecboo^bpgaenjtoantt\'i^ene ban toegöenöegbele^^
beptbanöefecuüe bpöe ^paegniaeröeniöonöer-bonöen /enöe aen öen öagb gbe^
fajacbt/ iö alleö begrepien in öiberfcbe bopagien Die top bier bo?en bebben in-geboecbt,-
öaer 5i)nöer ongljettoöfelt meer/(Doo|Dien topDiberfebe Caerten bebben gbefien öaer
nocbanöere namen ban pïaetfen too?Den in gbelpelt/foo binnen De Golfo aJö bup«
ten opöecuöODan alfoo öe Selbe onö nocb niet terbanbt en ^ngjefiomen/foo füllen
top ^tbierbpöaecken.

^ell ht 2Sluüientie öanNöva Hifpania,öaer U)p mt
fe&e:0<»(kbangeliben ^^loken/bolggt tie ^uöientie ban
Guatemala, fooöp De ^paegniaeeDen genaemt; tnegöen Dg
plineipale l^iobtneie Die Daee onDee begrepen is. €er De felbe
^uDiemiebaee feker enDe DiDinaireplaetlebaDDe inDe ^taDt
ban S\'- lago de Guatemala, fo toterDt Defe 2luDientte gbenaeniÉ
dcios confines, enDe begreep alleen onDer ficb De |^|Obincien
banNicaraguaenDe Guatemala; Dannuisbacrbegröpgroo^ i^ig
eer/toantbegftitban benpterfte palen banTecoantepec, enbe
neemt baer epnbe aenbe laetfte palen ban Cofta rica j ftreckt in be lengbbe langbs be
cufte ban be ^upbt-^ee I ^t^ibt-ooft enbe^oo|bt-toeft/b|p botibert leguen enbe
meerj ban naer een recbte linie te reeckenen/is baer lengbbe <Softenbe ïi^eft ttoee bon^ Hcrisfct,
bert enDebeerticb leguen, enbe opben Ö0eribiaen ban Toiedo.ban be bier en tacbticb
graben/ totbe acbten negbenticb graben; enbe inbe b?eebte bupben enbe Booibert
JjonDert enDe tacbticb leguen. ban De ne^n ofte tbien graDen tot De acb^ien ofte m^
gbentljien graDen bp Boo?ben De linie, is berDeelt bp be ^paegniaerDen in Dertbien
principale l^iobincien/fonDeranDereklepnDer/ toelcke sön Chiapa, Soeonufco, Su-
chitcpec, Guatemala,VerapaZ, Ycalcos, San Salvador, San Miguel,Honduras,Chu^

luteca, Ni caragua,Taguzgaipa, enDe Cofta rica: jn alle Defe^|obinciénlpieeckènfe
Differentetaelen / enDenaer tteggbenban be £0onnickenfcbönt bit een artificie ^
toeeftte jönbanben ^upbel/DiebefeDiberfitept ban taelen göeb?upcktöètft/ om Dé
3}ntooonDeröincontinueleoo|logöentegöenDenanDerenteöouDen. ^ooiDeDiber^
fitept enDe beelöept ban Defe j^iobincf en/ en is int i^mepn Daer niet bpfonbers ban te
f^ggöen/maerfullen be epgöenftöappenban t\'lanbt herbalen elck bp Ipn ^lobincie j
alleenlöckboo? bien bat befe l^jobincien boo^gaensgfieben bat bermaerbe Cacao,
foo fullentop Dit bier int kojteaenroeren/göelöck AcoftaDaerban isfcölÖbenbe. M c

ÖOe-toeï (fegbt ÖP) be Platanus piofötelöcker is/foo is nochtans öet Cacao in Mexi-
co, en be Coca in Peru, in meerber acbtingöei enbejön bepbeböbmen ban niet toep=ï
nicbfuperftkie. ^ctCacaoiseen biucöte toat klepnber bocö bickei enbe grober als
De ^manbelen/be toelcke göebiaben5önbegbeenguabe bnaeck beeft. 3E>efeb|ucöte is

bat öet een banberöckfte enbe grootfte öanbelengèi^/Die men in Nova Hifpania beeft:
toant göelöcköeteenbjoogöetoucötis/footoertfplangöentöbtbetoaert fonDer ber^
berben/enDe Daertoo|bimöeelefcöepenbolbangbeb?acötuptoe faiobinciéban Gua-
lemaia: baa totcrDen t\'booileben laa inDe Ijaben ban Guatuico tn Nova Hifpania
toea DanöonDat bupCent ^alen berb?anbt/ ban an <engbellföen ^a-roöba: (befe

toas Thomas Candifcli,bieinfS)n Sournaelfegöt/Datöpbier öönDert facken Cacao
tobepiaetfebanGuatuicoberb?anbe.) fsban^elpcken bienenbétnbeplaetlêban
^unte/ toant met bgf Cacaos kooptmcn art Dingb/ ^ttöefóbbbbits fortba èenti^

contratiicCïe. i^cïi&ctt batt ggeïfjcfeeboo? eett efieö^^cfe ttk Gacaos boo? aclmoeflcn
tegtiebcn acn öc ljups btööcnöe artncn. \'tl^?mcipac!ftc öacc öcfc Cacao roe gbcs
ïi?upckttoO|öt/ t0/öacccenö|anckban te maken/ötefp Chocolate noanen,-enöe tjgt
eenfottecnpe/joo a!0 \'tfelbc Daectn boeetöen sïjebowbcntuoiöt; öoetoel öet fommiöö^
öteöetniet göetooon enspn/ een toalgtngöc maeckt/ toant öedt ccnfcöwpmcnöe toa^
tec-öellcn boben op/göelöck oft gtft toaer hs êbentoelöenp^ecieufen ö?anck Söer öe

öie öaer in t Hanöt göetoenöt ^gn/cn können fonöer öit liebe Chocoiarc niet leben.
5^ittoo?ötopberfcöcpöenmanierenenmetfonöerlingöetemperaturctoe-05emaeckt
cnöc berepöt/ te toeten/ öeet/kouöt enöe göetempert j öoen Daer oock ftïcceröe enöe b^i
chiios onöer: maeckcn\'tbangöclöckein öeegö ofte koecken/feggöen öat öet goet is
boo2öebo?ft/boo? bemagöe/enöe tegöen öen ööcft. boom öaer öefe b?ucöt aen
toa(ï/is banmiööelbaregroote/toelgöefatfoneert/enöeöeeft een fcöoone kroon ofte
top ban tacken; is 500 öelicaet/ öat fp öaer altööts eenen anöeren grooteren boom bp
fettcn/0mbanDe|)0nnietberb?anötteto02öcn/ öentoelcken allcenlöckenöienenöe
is/omöemfcöaöutoetetnaccken; toaerom öefelbe göenaemt too?öt öemoeöer ban
t\'Cacao. «Sacr 3ön ^oben ban öefe boomen / öaer lp op-göeb?acöt enbe toaer-
gÖenomeii«too?Dcn / (göclpckDe IBöngaeröcn enöe <Dlöf-boomen in ^pacgnien)
tot eenen öanöel enöe iioopmanfcöappe. Herrera legöt/ öat öeCm boom ban t Ca«
cao öeeft blaöercn als een Caaanien-boom/boe toel grooter/ b^engöenöe bloeCfcm
enöe bjucöten alle maenöen.

"p\\ <25^jobincieenöeöet25ifbombanChiapa,toelÄrpnnaemöeeftnaercen plaetle
^ göenaemt Chiapa, toelck öep?incipaelfte is ban ötfc ß^obincie j is een ^J^iöDe*
ïantfc|e |^?obincic/tuircöenöe|^?obincteban Soconufco,öie gelegen isaen öe ^upt-
., aenaeröet ^itpöen/ enDe t\'lactlle ban Nova Hifpania naer öet Wtdtm ? naer öet
\' ii^oo|öcnenöe<Doten/tuircöenTabafcoenöeöe^»obincieöiefpnöemenia Verapaz:
öecftinöe Icngöte <0oft enöe bp öe beerti^ 5>paenfcöe mplen/enöc toat minöet:
d4ito itiöeb?eeöte.^efe|^?obincieisberöeelttnbiernatienbanbolckeren/DieöiSercnt3ön

c.u."\' \' ban tale/ te toeten Chiapanecas, Zoques, Zcltaies, enöe Qucienes. ^aer toalfen
feer öoogöe ßgn-boomen /enöefoo goet als öie ban Caftilien/ öoe toel fp toepnigöe
I^Ön-appelen ö?agöen. öaer jön Cpp?elïèn/ CeD?en/ <i^pcken feer recöt enöe öoo^ /
tn öe <i^eckclen 5önfoet; öe Uentifken jijnöier groote boomen; be Myrtus iseen klepn
boomken ofte öcefter/minberals öe ^paenfcöc / enöe öe blucöten ^ooter: öe i^a^r
appel-boomen3öngroot/enöeb?ucötenklepn.^e jfrupt boomenban ^paegnieit
toaOfenöaer feer tocl: öaer3Ön oock i^ote-boomen/foo toelban^^pacgnien als ban
t \'lanöt/öc bergen gantfcö bol/öoe toel toepnicö berfcötllenöe; t\'öout Daer ban Dient tot
Dupfent öingen/maer Devoten 3Önmeer benepen alsöt\'e ban Europa: öe ^?upben
to02öen rpp op öaer fapfoen/ eit inöien öaer HDijngaerDen toaren geplant/ fouöen toel
p^o^jcreren; toant öaer 3ön beel toilöe iB0ngaeröen.^lleöe boomé Die eenicö ligueut;
tjpt-geben/30nöter leer perfect;Daer öet Liquidambar bankomt/is een grooten en gro^^
ben boom: Tecomatiaca ts kïepn;eenige 3ön toit/anöer graeu als IBierooc/ en anöce
öieeen^arl^geben/toelckfomurtoisalsödas/enoockDieöet Copai geben. ;©aer is
een anDeren grooten boomenöefeergöetopt/Die 3i)n toucöt göeeft ^Igck als ptptx/
toelck fp fieggöente toefen De Maiagueta, Die De ^toartenin Guinea göebiupckcn/
(öan3ön öaer in beöjogöen) cnöegöcb^upcken Dieb^oi i^eper/om Dat fp Deönaeck
öceft/ öoe tocl lp te femcn oock öe fmaeck öeeft ban öe gagelen: öaer toaft groote
meniröteban Cacao enöeanDcrrboomen/DicDein-göebojcne enbeöe^paegniaers
öengöehjiiptkentotöianckemöaerisabunöanticban Guayacan, toelck is een groo^
ten boom met toepnicö blaberen: #ock Cannafiftoia . enDe in Copanavaztiais een
boomken toelck cenrooöeblommeöeèft/efl 3änblaöeren göcDioogöt enöe gepulber^^^

remsöngortomtöottbettte^^encfen/aïtDarentoocli ouöe ettöe berkattttebe toon^
ben j enöe rtoatec öaeeöetacjcKenö möbrfoöensön/tó goet tegben bet böten ban Bi^
ïieeen/be bïabeeennatbaa:opïeggbenbe. Sn De felbeconteepejijn beel ëaïm-boo=^
men/ toelcker bmcbte ronöt 10 / enöe met quaet om te eten / alö fp rijpt foo too?t fp
,^art5 anoae J^alm-öoomen Die De ^paegmaerDen bebben gbeplant b^engbengoe^
^e5©apenb0o?t/enbebebbenmacbtjaren b^utbten gbegeben i men beeft bter oock
onlangbögbebonben D?p boomen bte een ï^arft gbeben alö Scoraque,boetoelfaeter
ban couleur :anDeregroote boomen DteblommenD?agben alö Azahar (Dat 5ïjn
taegnie bloemen)enöe bte oock fo riecken/ geb^upcken ötem öen öianck ötefp ban De
Cacao maecken/enbebtnDen Diegoette toefen booz De £0agbe: 31« Chicomuzeio
m boomen ban 25alfem, 5^aer 3bnm btt lanDt SenoflenDte t gantfcbe jaer Dueren/
Helten/enöeallerbanöeS^oef-krupDenalömCamiten; De25ooneneenö gbefaept/
bueren beel 3aren>\'enbe beböent\'gantfcbeiaerboo?bloemen:^aer58n fekere booge
i^oolen ongbeflooten/btefpm^paegmen noemen iiantas, toelcke eenögbelêöt/nto
mermeer en too?öen upt-gberoept/enöe maecken eenftamalö een boom/enbe sijnfoo
boogb öat öeBogbelenDaer m neftelen/ enDemen fnbötöe^p^upten af enDeeetfe: J^os
ïepe enDe anDere goeDe krupDen toafTenbaertnttoüDt^^aeriöeen anDer krupt toelck
tottte blommen beeft/enDe De too^tel alö ^affraen/toelck mm gbeb^upcktm öe^ijfe:
een anöer met een totttetooitel toelck faétjenö purgeert: een anDer toelck feer klepne
blaöeren beeft/toelck als gbP bet aen roert bertoelckert/ enbe alö gbP baer af gaet toe^
berbergutckt. £©m bmbt m t\'lanöt banbe Qucicnes öèntoo?tel toelck men noemt
Mechoacan. vóat bet gbebogelte aengaet/men beefter Balcken ban btberlfbelbo>ö
ten/tnfonöerbept een fooite toelck benemen poot beeft alö een «öanCe/ enbeDanöet:
alöemt9alck/gaenlangbööeriebterenenDelebmbpbebtfcb. ^©m beeft Daer oock
SdrenDm / meeft ftoart treckenbe naer bet graeuto / mbe De grootfte bebbm een kroos
ne: oock beeftmm baer <aua(ckelö enbe mingb-bupben öte toat klepnöer 3ön alö
öte ban ^paegnten/ Co|tel-öupbm/ Cenöen/ <5anfm/ fapfanten I enöe Wel
anöergbebogeltemeer: enöemfonöeröept een Bogbelbte fp noemen Totoqucztai,
(öoen fp nocb f epömö toaren toaö bet op Igf-ftraf berboöen öie te öpoöm/) fpn
felepnöer alöSingb-Dupben/metgromeBeerenalöbet#eliotropium/möe öie ban
öe fteert feer lanck/ öiefp in baer toabaöm gljebiupckten/enDe toierDen Daer berkocbt
alöbponöbe ^trupö-beDeren. ^aeriötnmicbte ban ^apegaepm/enbe anber Bo«
gbelö öie fp noemen Guacamayes, 3tjnrooöt möe blaeuto/ ban \'tmaeckfel ban een
<0anfe ban Peru. ^e peeröen Die Daer ballen son 300 goet Datfe De Beulettö ban
Mexico baer komenbalm / bcietoelbet bpnaer ttoeebonbert legucn toeegbö iö:
3ön ^tieren mbe i^oepen/ ^cbapen/ <6epten/ Berckmö/ !Bilbt/ Conönen/ Ci^
gt^en/Heeutoen bie meer 1luppaer^ölcbÖnentetoefen/^^attmbiegf^cbigatreert jijn:
toilöe J^onöen Die alö IBolben 5ön: klepn Bofkenö gbelijck gbefcfiilDert met toit/
ftoartenDe graeuto/öie feer qualijck rieckeui toilöe Berckenö/gbeltjcköiebananDere
!^?obincien ban 3nöien/eenigbe ftoart möe anöere roö/met öen nabel op ömrugge/
toelckqualijckneckt/mbebbengbeenfteaten/mbeloopenintroepmJöaerjijnoock
Arraadiiiosj enöe <ï^eckbo?mtjen!0^banb?pberlepfoo?ten: men binbtDaer een anDer
23eeftjen toelck gbenaemt too^ötTaquatzin, tö alöem ^iggeökm/met een langbe
fnupt/ beeft amDen bunck eenfacköaer\'t fpnjongbm inö^aegbt tot feben enDe acbt
toe j komt bp nacbt in öe bupfen alö be Boffen/ om öe l^omöerö te rooben i beeft em
iangbe fteert fonöer bap? j iö boo?öerlöckboo?De bioutoenöie in barmönooöt 3Ön t
öaer töem anöer ^jer alöem ijafetoint/gatitfcb ftoart/ \'tbooft möe balö toit/ö\'3m
öiattennoement tottten Heeuto/öoo? öien\'t jaei^t: een anöer ban fatfoen alöeen Co^
nijn/öefo?mebaneenm^t/biengbtb?poftbierfongbenboo|t/enDealftupttrecktom
tetmtefoecken/looklimmenDeiongbenop fpn rug^e/enbe gaet 300 obelabenmet
fpniongben: mm bint baerbeel anber ^iermtelan^ omteberbalm.anött1lanöt
3ijn C^r beel ^langben enöe anöere bergiftigbe mttrn; |a fommigbe foo bergiftich/
bat tnbien gbP öe felbe aen-roert met een ftock/ tbenijn treckt langbö be felbe op/ mbe
booöet/ öocb foo mm öie öooöt ftaet/ enöe ficb met baer bloebt beftrijckt/ foo en fterft-
toen toelfoo baeftniet/maa-men blgft quee!m:Daer m ^langben bie toonber groot
3ijn> op een tööt öooöen öe Jnöianm öaer em öie een en Derticf) jonggen in öm bupck
fiaööe/elck foo langö aï^s een bingber/enöe kroopen ftrack0boo|tj toaö meer ban

ttoittticô boete« ïaticki öe Stibianen feoockten öte / enbe atenfe : öaet 3Ö« anbere
Slanööenroot ató Cramejtjn/met ftnarte boo^ben enbe tortte (p^wkejen/een baöem
lanck/öe Inötanennoemenöteöemoeöcrsbanbe£^ieren/enbenemenfc om baren
ftató als een lutoeeïtjen: ontrent een gtjenaemt Ecatepequ e, ban öe fp?aeckeban
be Queienes, 3gn tbjce klepne berobf^ens /fobol ban Sfi\'Ptntenban biberfcöe foo^r
ten/ bat be 3nöianen öaer ntet en öerben ontrent komen. iSPm btnt baer beel Yuanaap
bie oocksöntnalleguartterenban Nova Hifpania.

Vorder befchrijvinghe vandc Provincie Chiapa int particulier, ende dc Stade
Civdad Real daeringhclcghcn.

T\'Bolck banbe blecke Chiapa,toelck eenbanbe bier beelen ts ban befe PiobtncK/
is fonöalinöb onöer öe bolckercn ban No va Hifpania, tn 3ön manieren enöe tn^
elinatien ^ toeten öe 0eeröen boo^t te tetlen/ enbe bie teberijöen ; 3i)n muftciens in alle
fooue ban ^^ufique/en Scöilbers/ enöe eenicfï ambacbt toelck in konfte beüaet/leeren
fpleertoeligöeti^upckenonöeröen anöeren groote beleeftöepti enbe refi^ecteerenfeer
öaer principale t söneertöts göekomen upt be ï^^obincie ban Nicaragua,floegen öae^
neöeropeenfteenigöenöeubel/toelcklegötopöeriebiere/ een möle leegöer öan fpn«
tooonen î ^eSpacgniaeröen öebben öaer göelegentöept göenomen tn een feer be^
guame pïaetfe/toelck is een ronbe ballepe/omringöt met bergen/ black/enöe op t\'lattg^
Wcndefcr. leguc laugö/cnöteft bier principale toegöen^ int miööen is een öoogöen bergö/
aen toelckesboet aett be <aoa 3öbe öe Staöt ts göeboutot/toelcke öe Spaegmaeröen
noemm Ciudad Real, febenticö leguen ban S^- lago de Guatemala, naer t\'i^oo|bt-
toeaen/enbeinfgöelöckfebenticö legucn ban Nueftra Scnnorade la Vittoria, inbe
l^^obincieban Tabafco^ men neemt jöntoegö beerticö mölen öe riebier Gryaiva op/
enbe berefte ober boogbgbcbergbte / bol riebieren enbe toateren : toelck Chiapa ban
Tabafco fcöcpöt. ^£fc Staöt toojt bpfonöerlingöe #»ibilegie ban beni^onincfe
ööegouberneert öoo? o^öinarie Aicaides;öe Catöeöiale tocke is öaer/met een Cloo«
fterbanî^ominicanen/metbeel^o^penbanf nbianenin fpn biftrict/ ban toelcken
a 4 lao. öetp^incipaelfte toerbt göenaemt Chiapa. 5^efe ballep is götlegöen in t miööen tuf^
CU. fcöen öettoee aen op öe öoogöte ban acötöien grabenen een öalf/Cöan Herrera moet
Öem öier in abuleren/toant en kan niet acco^öeren met anöere göelegöentöeöen öie
acn-togft.) fefticö leguen bap elcke ^ee ; is koubt enbe b^oogö/ enbe be Eu^t gefont/
öoetoelfeer fubtfll/enöe öaerom en toaflOm öt Uimoenehöaer niet/nocö öe <©iaegnien/
maertoel beeren/Appelen/ <aueen enöe l^erCm/enöe anöere biucöten bie in koube
Hanbentoaflènibei^erfenb^agöentoepnicö/enbebei^rieckenenröpenniet toelj öe
Cartoe groepet öaer toel/ möe tït Maiz infgöelöcks/ booi be meft öie öaer balt ; men
Öttftbaergoeöematerialenomtetimmeren. î©e|^^obinciebanbeZoqucsûfteZoa-
qucs öeeft böf en ttointicö loipen ofte blecken / enbe öet pjincipaelfte is Tecpatian,
baer be 3^ominicanen een Cloofter öebben göeboutot : \'tHanbt is nteeft öeet enöe
bocöticö / ïregöentbaer beel/enbe sönguabe toegöenj enbe öeeft beel riebieren/toaer
boo? ^t beel bifcö Öeeft. Zcltaies öebben bertöien blecken/ bie een populaer gou^«
bernement onöer öaer öebben : iS b|ucötbare gront / enöe feer abunöant ban Maiz,
toaer öoo?fp beel Berckensöouben : öebben oockbeel onicös/enbe #oenberen ban
\'tlanöt/enöeban Caftilien; beel Cochiniiia, öoetoel fp öie niet anöers en beneficieren
ofte öaer p^ofgt nteöe öoen/ öan om öaer öupfen te fcöilberen / enbe öaer Cottoen te
bertoen iöebben oock eenigö Cacao: beel rtebteren/öocö niet grootjmaer groote ber^
ööen : befe î^?obincie confineert met ben bobem ban Lccan don, met be Zoques, enöe
Yucatan. ^e Queienes Öebbenböfenttointicö^O|pen/enöeÖet p^incipaelfteis Co-
panavaztia, groot euöeabunöaut ban alles/öaer is een Clootoban dominicanen;
IS öeet ban tempee enbe b^oogö: in eenigöe ban be anöere 5^o^pen toaft ^Cartoe/ enöe
aïöeröanöe bjucöten ban é^paegnien ; enbe öaer is beel t^ee/ enbe toojb^ ejccellente
Kaes göemaeckt: öefe i^^obtncie confineert met Guatimaia enbe Soconufco, met be
H^oeftönmban Lecandon enöe Chiapa. enöeöier is be Qucbrada Rica nietberre
banchieomu2cio,baereertöbtsbeelgouts(suptgöeöaeltgöetoeeft. ^

mt tlebiaeban Chiapaioojpt naer \'ti^ooiben toe/ btners öooi be 0|obtncte?ba«
Copaaavazcia, enöekomt tn öe i^ooiöt-^eeupt/langbö Tabafco; öaerkomen beel
^bterenin/ enöebeeï öebben toïUenfeggöen öatfpin öe aeröe berfmckt ontrent öet
^oip ban Oztuta : 3n öefe rtebtere ban Chiapa 3ön eentgbe beeften göelöek aïs
groote ^pen/met een langöe fteert/göebtgarreert als be Ctgrenj blöben aïtöbts onber
\'ttoater/ 300 batmenfe baer ntnttnernteer bobenftet> enbe be Jnbtanen öte öaer paftee^^
ren öooi\'ttoater/flaenfp öe öeertomöe beenen/enöe treckenöte 300 onöer \'ttn^ter/
enöeberlmooienfe; eentgbe aftoo öet groote füjemmer03Ö«/3Ön ontkomen meröaer
tn öe fteert te öoulnen/metböien ötefp met öaer ö^agöen; öebben oock eenigöe ^ttu
ben berfmooit/ öocö en eeten niet matfp öooöen; men binöt öit mitx nientoers eibers/
nocömen öoo|t öaer oock eïöers niet ban.^^e riebiereöiefp öaer noemen Rio blanco,
beöeckt eenigöe ötngöenöatïangö in fpn toater ïe^t/metfteen? enöe öetacken ban
öeboomenöieaenöenoeber ftaen/3ön met be felbe fteenbeöeckt;nochtansiS\'ttoater
klaer enbegoetomb?incken/enbeen boet gbeen fcöabe>

\'Cnobelfteenöe \'tfraepftebat inbej^iobinciebah Chiapa is / 3ön be fontepnen^
anberöalf tnölebanCiudad real, m Cazacuaipa.tseen bangoet enbe klaer bjater/

toelck toaftenbeberminbertbanfes upien totfes upien; enbeal30oop\'tboogöfteban
be^^iobincie/enbe meer ban böfticö leguen banbe Zee legöt/en is niet te bencken
bat be ^ee fulcken bioebt enbe ebbe baoo^faeckt.

3!n Ta^xa is een anber/ toelck b^ jaren aèter een/ öoeto«l öet toepnicb regöent/
ïoopti enöc anöere ö?p jaren/ al regöent öet oock beel/fo berbioocötfe/ enbe is ban goet
toater: böf leguen ban be felbe ^tabt is een anber/toelck in be ^omer beel toaters
göeeft/enbe inbe ^inter^een. Cen balf möle ban een \'^^o^p/gbenaemt Cinacacan,
is een klepne jfontepne/toelck is goet om fieckten te göenefen bie coirafibeoftbian®
benöemeöecönenber^ftcöen/enbebe Bogels baer ban biinckenbe/fterben; als mebe
tbee enbe anbere bieren, mm 3ön in öefe |^>obincte oock beel baben enbe öeete
feingöen. ^aerberiebierenban beballepe ban Chiapa, aenbe boet ban een öoogen
bergöinö \'aeröe fincken / maeckenfe een groote Caberne öaer toel ttoee öonöert per^
foonen in fouöen mogöen; enöe aen öen ooi^ jonck ban öe eene ban öefe riebieren is
cenanber/baertoelttoeeöupfentinfouöenmogöen. <Dntrentöet\'©o|pbanS» Bar-
^oiome, m be laiobincieban los Queienes, is een openingöe in maniere ban een
©0|n-put; tnen fegöt bat a^fmen baer een fteen in tooipt foögroot als een <iS>iaegnie-
^ppel/ öe felbe een groot göeb?ups maeckt/enbe ftracks bonbert öet met groot getoelt/
lbo bat ment felbe nietberbiagöen kan? enbe men boo^tbe bonberingeterreban baer.
<Dntrentöet 5^o:p ban Chicomuceio is een anber Caberne/ op öemaniere ban een

grotte/enöe binnen be felbe een groot plapn / enöe aeit ö\'een 3ööe een lack ban foo kla«
een toater öatöetöeoogbebebiiegöt/fcbönenbe 3anöt tetoefen/ en öeeftgöeenbetoe^
9i«5Ö)e/enbe öeeft aen be kant toel ttoee babemen biepte. <5m nocö anbere b?eembe
putten/öieöaer 3ön/booi-bp/om gbeen onluft ben lefer tecaufaen.

^efe|^iobincieisfeerboo|fpoeöicögöetoeeft/enöemenfouöe öaertotop öeöens-
öaegös<i5outbinöen/fooöe^labennietenmanqueeröen:öaer 3ön oock flpetalen
ban ^tlber/Hoot/Cöin/ <auicfilber/ ®fer/ enöe ^^oper; inbe limiten ton Tapaiapa,
ban öetaele ban öe Zoques,is een ^mt ban Ambar,bie men toerckenfouöe konnen

lohn Chiiton bieinöit lanöt toas in öe jaren i jyo^enöeyi - fegötöatöe pnncipael^ .
Öe^taötbanchiapa,too|tgöenaemtSacarian,toaereen^ïftcöc^ tooottt/enöe bp yoy^
be bonbert ^paegniaeröen.^at öaer groote menicbte ban Cottoenbalt/baer be 31n«
bianenfönllinnenbanmaecken/toelckbpbe^>paenfcöe tooit gbekocöt/enbe naer
Nova Hifpania göebiacöt: foo bat bit bolck al öaer tribuptin Cottoenenbe Beberen
betaeltrbeertötenmölenbanbaer/fegötöp/t0eenanber ^tabtgenaemt Chiapa, baer
bcfröoonfte<l5inettenballenbangantfcb|nbten. iJp boegbt bier bp/baf öp ban

Chiapa af/al ober bergben enbeöeubelenrepföetot öet epnbt banbefe l^|Obincie/baer

^n bergb legöt biefpnoemen Ecatcpec,toelcktsf0obeeï tefeggöen/als ben bergö ban
toinbt/booiöienfpfeggenöatöëtben boogbften bergbis^ bieoptontbecktis/ toant
Qp ben top kan men bepbe be Booibt enbe ^upöt Zee fien / men mepnt öat fp toef
JJfgöenmölenöoogöiS: öie öaer begeerenober tetoefen/ftaepenaltöötsaenöeboet
banöefelbe/enöebegtnnenöaerrepfebooi miööer-nacöt/ombes anber-baegpop

ben top tt toefenbooi bat be ^onne cijft/ boo? bten be toinbt baec naet foo sfietoeïbtfö
tuaept/batöttonmogöeiöcktsboo^pemantopteöaen; banbe boet ban befen bergi
tot Tecoancepec, be eetfte plaetfe in Nova Hifpania, 3Ön Ona\'entbpftbien leguen,

del Zur,beeft inbe langte enbe b?eebtébicicen beitieb ^paenlêl)tnt6len;i!6feevb?w^^
baetban Cacao,toaetrttetbenpiincipalenbanöelalöaectoertgötb^ebcni enbebaeip

tooïtbanallesgbefaeptenbegbttoonnén/upt-genomentactoejbaetenijsinbefegant^
fcbe i^^obincie tnaet: eenblecke ban ^paegniaeröen betooont / toelcke genaemt too?t

Guevetlan, eCttptÖigbtbOUtotbp don Pedro de Alvarado, altoaCC bcn <50UbeCneiie
„ ,,, SÖmcfibentieöoubt. _ ^

Tofatit löhn Chiiton Öie in öefe Eanöen toas möen 3m 1570. fegöt in 3öti bópagic ban
Mexico nacc Guatemaiatoe/alöufi!; beclatenöe Tecoantepec, ccpföc ickalboo?ts
langös öe ^upöt-^ee /ontcent öonöctt enöebfifticö mölen in öe öefolate féiobtncie
ban Soconufco, intoelckej^iobincie ött Cacaögcoept/toelcköe Cö?iftenenbanöaee
boccen naecNo va Hïfpani a, toant öet en toil in geen kouöe lanöengcoepen.^e3nöias
nen ban öit lanöt betalen öaer tribupt aen öen toninck in Cacao, göebenöeöcm bictp
Öonöert Cargas, enöe elcke Carga isbierenttointicö öupfent 2tmanöelS/ enöein Me.
xico is öefe Cargatoeeröicö öerticö fluckenl^ealenfilbers. ^C bolckisfeer rijckettöe
met eenen oockfeer trotSi enöe in alle öefe |^?obincien cn tooonen geen ttointicö Cö?i»
ftenen. öefelbe göetupgötmeöeöatöetin öefe |^?obincie/ban April tot September

feer regöent/fooöat öet toatcrbanöe bergöen ballenöe naeröe leegöe lanöen/maeckt

bat öet in öien tpöt öaer niet en is te rcpfen/enöe öat men öeröalben komenöe ban Ni-
caragua fpn tocgö tlöcrs moctncmcn/ öie men anöers neemt öoo? Guafemaiaenöe

mtk }^?obtncieöeeft öaèv^ tufte aen bcÄupt jee/ enbe neemt öaer begin feben ic-
guen ban öeriebiereöiefpnoemenRio de Aiutia,naer\'tööellen; enöe öeeft öaer aen
öebolgöenöeriebieren/ Coatlan, Capanercalte, Colatl,Haztatlan, Amatituc, cnÖe

Quizatatian. l^an ÖC toclckc top als nocö niet bpfonbers en öebben befcö?eben göe«
bonöen/ 30 öat top öe öiftantie enöe anöere göelegentöeöen niet können aen-topCm.
Engeifdic ^aeft öefe j^jobincieis göelegöenöe ^?obincieban Suchitcpeque, enöe Guafaca-
panj in toelcke bepöe l^jobincien feer toepnicö bolcks tooont/ öe grootfte blecke niet
boben öe ttoee öonöert Inöiancn öebbenöcj enöe öaer p?inctpaelfie l^oopmanfcöap
ts Cacao; als öcboojnocmöciohn Chiiton göetupgöt>

poifo Duicc, tuefck tó öe a^abw tian öit Eanbt /enöc 3ön bp be acfitenöé beètricö
Jegucn toeeöBis: op baer b^eeötCe macb fP öebben bp be lejs\'en ttötnticö leguen, d.4.1 to;
melcktiöt\'gjettebpöejnötanenmbieöettio^ötbefeten/ öfenuaUeCö?iftenen 39«?
booi öien öaee beel meet fanöcöïeöicöïegöt /npt oo^faecke öat öe Slnöianen beega«
beetjöit intoepnigöe gïoote Blecken enöe 5^0|pen/ om betee onöeetoefente mo«
göen töoiöenj enöe niet tegöenftaenöe 3ön öaee nocö beel ongöeloobtgöe ofteijep^
benen / al0 öaec 3ön öe Bolckeven öie men noemt los Lecandones , banöe
bincie ban Acaia enöe öe Pochutecas, enöe anöere bekenöe natiën, 30öoogö

enöe öobbellanötmetgrooteb|aicken/fonöerpiapnen/öie een öalf möl breeöt fouöen

mogöen toefen/enöe öicöte i^olTcöagienj inöeöelft ban t\'lanöt iööet feer göetem^
pert/fonöer öatöeöitteofte kouöe eenigöemöepelöcköepöt göeeft; öe anöereöelfe
10 öitficö/ met Moiquiros ban berfcöepöen couieuren enöe meer anöere ongöeöier-
icn göeguelt^/ öie öe öeete lanöen plegöen onöet^ebiè te toefen; öo^ öeeft abun^
bantie ban ƒ rupten / Bifrtj / enöe anöere nooöigöe öingöen meer j öet regöent in
bat lanöt foo/ öat öet in öe negöen maenöen ban öet jaer gualöck anöerö öoet alö re^
Ööenen /enöein öe anöere öipmaenöen öeeftmen oocköiberfcöe blaegöen / foobat
men nautolöckö öe §>mm fiet; öan alfoo bet lanöt allengfkenö göeflecöt tooiöt
enöegöeb^oocken/enöe met Bee bekleeöt/ foo öeeft men öaer toepnigöerbapeuren/
rnöeöegöeüalteöeölucötötooiötfeerberbetert. fl^en öeeft öaer groote bergben enöe
meeamet göefaoomtebefeöt/enöe öaerbpgroote afgronöen/öaer öettoateröemin
berlieä/enbe ontallöcke riebieren,

<©ntrent öe Blecke ban s^ Auguftin, tußcöen ttoee bergöen / iöeen qpeloncke öaer
nmibeelboicköinfouöemogöenbergöen/iöbanfteen/enöe öeeft een groote monöt/
enöe iö öoneker/enöe plapn met in-toöcken enöe öoeckenaen allen oo?öen/enöe öooj
öet continuele ö^uppen ban t toater/ 3ön öaer gemaeckt öiberfcöepilaren/bulten/enöe
beelöen/ban öingömfoo toit of öet ^Ibafter toaer; enöe iöCoo kouöt/öat öe kouöe öe
beenenpenetreertienöebanbinnenöoo?tmengroot göeö^upö ban toater I t\'toelcke
upt blietenöe öoo? öiberfcöeoo?öen/ttoee ^ieOenlengööelegöer alö öe monöt/maeckt
een Hack ban eenboogö\'fcöeuttoeegöö/öaer öem om öeötepte toille groo^ batenberg
fteffenjupt öet Eackfp?upt een groote riebiere/toeick toepnicö toeegööban baer göeen
toeööen en öeeft. 3öbocöticölanöt/enöebaerombeterboo?öet Maiz, (toelck baer Hcr.dc&fo
ttoee-mael ö\'jaeröboo?t-komt/) öan boo? Cartoe? öoe toel t-Mai^ boo? öe groote j .,
bocöticöepöttoelfomtöötöberroöt;menöeeftöaergrooteöo?m toinöen/aertbebim cijt\'
gben/ öonöer enöe bli?:emö: öaer 3ön beel toitte Ceöar-boomen/enöe roflcbe/feer
ioogö/öaer feer goet öouöt ban komt, alle be boöcöen/öoo? öe mentcöte ban aro^
matiqueboomen/3önaltöötöbolbanfeergoeöen reuck. ^e Liquidambar, toelck
baer beelbalt/iö groff öouöt/öart enöe onbelhoept jöe anöere göeboomten ban
bienbinötmenöaermeöe/enöe3önmeeft toonön:boogb / öan göeben göeen b?ucö^
ten. ^m binbt baer a^alfem-boomen/ toelcker fcöo^fte öe Inöianen göeb?upcken
ömöenreuck/öoetoelöaertoepnigö3Ötti beelboomenöiefpnoemen Copaies,öaer
bet Anime ban komt / enöe Xuchicopaies, toelck ööeplanöt too?öen in öeete enöe
bocötigöe lanöen / om öet p?oföt; enöe oock föne Maftick boomen/enöe öe bootnen
baer öet SanguisDracoms ,ofte 5^?aecken-bloeötban komt. ^en öeeft öaer ries
benöieöonöereboetm lanck 3ön/enöefoo öick öatinelcke interftitie een Arroba toa«
ferögaet;enöeöteneninfommtgeöupfenboo?balcken; öaer iöfanöeröouötfoöaröt
alö ^tael / toelck nimmertneer en berroöt; enöe nocö anöer toelck göefaegöt 5öube/
öient om beel toereken ban te maecken ban öiberfcöe foo?ttn enöe couieuren. ^Ile
bmcöten ban ^paegnien toaftSen öaer / enöe feer beel bloemen / öienfticö boo? öe
23pen öie öönigö maecken /enöe ban öteniö baer een groote berfcöepöenöepöt/eenf$
Ööe fonöer angel /öiefeerklarenöonigö ^eben 5 anöere met angelöalö öie ban ^pae^
gnien/ anöere foo klepn alö Blieaöen/öie oock goeöen öontgö göeben; anöete toienö
öonigböemenfcöenöefinnen bcröoo2t;enöeepnöelöck/göeene banöefe enmaecl^n
Jaecen/macr berbergfjen öaer ligueur onöer öe aeröe/in öe boomen / enöe in öe too?te«
m öer felbe; öen bonigö feee öun/ enöe ntckt naer \'t fuere; enöe tnfonöerbept ban öe
^Pen öiegelöckBliegen 3ön: öe ^paegntaeröen koockenöie/enöeiööangefonöei/
enbanreöelöckefmaec/toantatctnaeröefmaecban ^iroopban €>2aeiinienfapg£ï\'
toaectC\'grootfteöieröatfpöefelJeniööeDanca,toclciöalöeentoft/öoébeknopter/

tm > aenöe boo^öcöecngnfjtó ö^ttonf ktoeutoen/öjpöoo^/enöe ttoee acöïee aen öen
enckel/ aen öe aröteröe faeenen en öeeft öet öaee maee ötecj een ïangö öooft/enöe \'tuooj-
öooft fmal/kleene ooööen j öe fnupöt öangötöaee öan boöen een jïalm-öieeöt oöei:
öenmonöti tecöt öem op als öet gram is/enöe laet fpntanöen fien/ enöe back-tan«
öen/toelck 3ön ais öie öan öe l^evtkens; öeeft ft)itleoo?en/öenneck öicötaenöefcöoi^
öeten/kostetet met öunneöo^fteïen/öeöupöt is toel fesbingö^^en öick/men kan
ïgtialpck batten met öe öanöt/enöe öouöt tegöen alle toapenen in \'t fnööen ï boebt
op geas enöe kcupöt 5 öe ^nöianen eeten \'tbleefcö/ enbe is foet, fegöt bat öe
men&öen ban bit dier göeleertöebben öaeete öoen bloeöt-laten/toant als öet öem
obeciaöen binbt ban bloeöt/ sooquetööet öem aen öe beenen opöe klippen/ enöe
laetöemfelben 300 beel bloeöts af/als öetnooöicö is. daer 36n roflcöe HeeutoeW
öocö en 5ön niet to?eeötj öapenöen gantfcöen öa^ in öolenoft opöe boomen/enOe
komen \'tlabontstebooifcöön omte lagöen; 3ön fnel/enöeblooöt/enöeö\'lnöianen
Röieten öieban beboomen; öebben toit blejElcö enbe hitW enbe be jnbiamneeten
bieboo^j een belicateOe i betoaren \'tfmeer totfeeckeremebecpnen/ enbe bebeenen tot
öaer öanlfen. de Cigren 3Ön grooter/ to^eeöer/ berraöerfcö/ enöe 500 op \'tbleefi^
bertooeöt/ öatl^öe Snöianen naeckt upt öae? öupfen toegö öaelöen i enöe toaer be
Sinöianenöie ^^emoetten/bielen baerboo? op öaer knien/ öie öouöenöebooi
ben; enbe baöen öatfp öaer öocö nietentoilöen op-eeten / enöe toeröen niet te min
ban öe ®gersberfcöeurt. IJDant in gantfcö Nova Hifpania berfcöeen ben dupbel
mbeitótöaentebaneenCiger/ enbeöielbenöie in grooteeerbiebingöe/feggöen bat
fp bergift öebben tuflxöen öaer klaeutoen/ enbe bat bie baer mebegöetoonbt 3ön/nim^
mermeeren öcelen. ^intsbatöe3!«bianenCö?iftenen3ön göetoo|öen/enb?eefen
fp bie 300 niet meer/maerbertoeeren öaer baertegöen/enbeboobenlemetöaerpölen/
enbe baerom en binbtmen baer nu niet 300beel/ö00^ öien\'tHanötnu meer open is/
bocö be bper-roers 3i)n meeli oo^faecke batfp 30 berminbert 3ön.daer3ön groote
met locken ban ftoartetoolle/baer fleert ban een palm b^ebt/boeten enbe
öanben als menfcben/bebben een plat baeköups als een oube ^©o^iaen/fonber öapi/
enöeberfronfelt de tnöianen beröalenöatöaer een groot dier iS als een Öeerbt/
met een ronöen öoo^n in t booi-öooft Jnfgelgcks 39n baer beel ^pen enbe lé^eerkat^»
ten ban bifferente grootte/couleur/ enbe inclinatien* de toilbe <6epten 39n als bie
ban ^paegnien/öoetoelfp benöals öebben als i^arten > baer 3ön groote WtuUmf
ban toelcker öupbtbeStibianentrommelenmaecken. i^en binbt baer bock Éü^e-
berckens/toatbifferent ban bie ban Africa -, enbe Armadiiios enbe anbere biergöe*
ïijcke dieren. I^an göebogöelte 3ön baer -^renben/ enbe biergöelöcke / beelberlep
roo2ten ban ^apegaepm/ enbe anbere l^ogöelen met kottelpcke beeren. £0en öeeft
bier oock ^langöen enbe Serpenten / göelöck als tn be #|obincie ban Chiapa.
daer is foo beel toaters in t Eanbt/ bat öet göebeurt bat men öerticö tiebterkens
Öeeftin b^plegucn toeegö^/ enbe jfomepnenbanbelicaet berftö enbe klaer toater/
öocö toepnigö t^ifcö j ban öe dominicanen öebben tn een Hatk t^kt eenij^e
^cöilbt-paböen/bieQieren krögöttt/ enöe anöere BiRö bie baer toe neemt, daer
3ön beel toateren enbe baben bie göelbnt 5ön: fontepntfens ban voot / toit / enöe
blaeuto toater/enbe anbere onaengöenaem ban fmaeck/ boo? bienfp booi ^fere-
mönen paflèereni \'tregöen-toater tS (htaeckelöcker. b\'3Inbtanen f^gömban eent^
göe monöers ban <5ouöt/ Silber/ enbe anbere metalen / ban men en btnbtöet niet
metbertoaeröepbt/ als men\'tkomt te onberfoecken. de ::5ergöen ftaen bol ban

^eplfteen toerbt göebonbm: baer 3ön ontalltjcke foojten ban baften / too^telen/
blaberen ban boomen/ enbe gommm tegöen beelberltpfteckteai^enöeeftöter oock
Cottoen/enbeeentgö Cacao.

Voorder bcfchrijvinghe van de Provincie van vb r a p a 2 , ende
<«OL Fo D v L CE.

T ^ befc ßiobtnricnaaöe Golfo toe/loopen öitjeefcöe beken/toelck ftaee oo?(p|onck

bebben in t sbebeegbte ban t konbe Hanbt / enbe toteben nebeetoaews nabiga«
bei/ enöe loopen fonbev ob^biups ofte ebetoelbt boo? gantfcö b?ucötbare Eanöen/
wnöee öannen öaee een fteentien in bmöt/ met groote enöe öicöte boomen/ öe toelcke
boetoelöertebieren bjeeöt 5ön/ fcötermet öe tacken aen een raecken. <ï^nöe öier is
beel bi&ö / enöe göebogöelte öatop öe bilcö leeft; eentje met fcfjier öen gantfcöen
bagö te öupcken; anöere met op öe boomen öaer flacö te toacöten / enöe als fp öe
bifcö ben/ öaer op te ballen; anöere öie met öaer meß öe bifcö berblmöen / enöe öan
bangöen; enöe öalen Cbmtöötsjoo groote bilcö op/ öat fp gualöek bltegöen konnen,
2111e öefe riebierentoaterenuptm Golfo Duice, toelckbieeöten lanck ts/enöe öéefe
fpn upt-toateringöe naer t «boften; enöe too|öt 300 gbenaemt om öat fpn toater foet
10/öoetoel troebel enöe ftoaer: baer3ön feer groote biücöenm/300 öat eene göenoegft
10 booiböfttcö menfcöen; enöe öe Manaci toelck i& een Zee-f^alf/öie feer öelicate:=
löckftoemtfonöergrootgöeöiupstemaecken. <aock3Ön in öefelbe Goifo Duicc
enöe inöe riebieren/ Caimanes, öat is Crocoöilen. ^m öeeft ontrent öefe Goifo
ööebonöen goeöe i^önen ban «25ouöt/ enöe oock ban ^ulpöer. Jn öit Hanöt is
maer een ClooÜer ban Dominicanen, bp een blecke ban Inöianen/ toefenöe een Ha.Mct,
ban öe febentöien klepne loipen öie men öaer öeeft. Herrera fegöt eibers/öat öacr
beertöien«©oipen 3önban Jnöianen/öie eertpots biberfcöefp»aecke öaööen/ maer a.4.i.io
be Dominicanen, om mccr toticöt tt öoen met öaer onbertoDfingöe / Ijebben öaer 14-
göeraöen een tale te göeb^upcken/ toaer öoo| öe Cö?iften!^eligie enöe politie öaer
feer toe-neemt. C bolck is mibbelbaer ban ßatuere/ toel göefatfoneert/ enbe ban
minnelöcke conöitiej ö^ööengöebieck ban b^butoen / boo? bien be b^outoen koiter
leben als öe mans i toant \'tgöebeurt öatter toel öerticötoeöutoenaerS3ön/enöe öers
ticö longöelingöen / enöe göeen töien ongöetrouöe tooutoen. \'tf s arm bolck öooi
öien fp 300 toepnicö Cottoen öebben / toelck nocb fommigbe iaeren beröerft öooj
öe oberbloeöigöe bocöticöepbt; öaer p?incipaelCapitael3önplupmen/enbebie3ön
toepnigö gö^noegö/ 300 bat beingöebo^ene in continuelearmoebe leben. 3[0eb|ous
toen baren als <5epten/ bicktoils alleen / op be gronbt upt-göeffteckt; anbere bp
be toegb / enbe gaen öaer llracjc toalïcöen aen be riebiere; ban be manieren enbe
eoaupmen öiefp öaööen ten tgöe ban öaer ^epöenöom/ en is niet ober göebleben
ban öe öanflen. ^p maecken feer fraepe toereken ban plupmen; enöe öebben baer
«u begöeben tot anbere Ambachten te leeren, ^efej^^bbincie en öeeft göeen
baneur/ als alleen beeft fp een Aicaide major, bie öaa gefielt tooiöt bp öe nu*
btentie.

ea top öiee af-fcöepöen/ fal öet goet toefen te baöalat \'tgö^ne Sir Anthoni sher- ^ä^^chi
ley, enöe William Parker istoeba-barcn in\'t onöafoécken ban RioDulce. ^efe ^
naa eenigöeanöere attentaten op öe cufte ban Honduras, enöe öet baoberen ban
Puerto de Cavalios, namcu booj teonöerfoccken öefeplaetfen ban Rio Duke, öaa
felben in-beelbenbe bat öaa öefe riebiae op/ (toelck baltin Golfo Duice) een
engöte toas te binben ban Eanöt / toaa oba men licöt fouöe konnen paftèerenmet
bolck / enöe een ::5arcke in ftucken meöe boaen tot aen öe ^)upbt-ae. ^epl^
ben met öe groote fcöepen tot aen Cabo de tres puntas in\'t innafte ban öe bape/
enbc lieten öaer fcbepen baer leggöen/ enöe boeren met öe booten naa RioDuice,
toelck ötoers in t Hanbt loopt. Boeren be felbe öoo? öibafcöe keaen enöe krom^
ten toel htttiti^ mölen enbe mea op-toaats; bonben öaer een Hack jfo^t göetim^s
toat/ an ^o?p enöe anigöe pack-öupfai / maa göeen Mt ofte koopmanfcöap^
pen. Berftonöen upt ött arm enbe milaabel bolck bat fp baer göebangjjen kre#
ööen/ bat be ^upbt-Za toel ttointicb mölen ^^^ ^^ wptcrfte ban befe rie^
oiae I enbe böftiè tnölen tot Guatemala, enbe beaticö mölen tot Sonfonnatc,
«nbe baticö wö^f" tot Sacatoeaiuca, toefenbe alle plaetïm baa fp boopten naa

toe te teecken/foo bat fy toe! fagöen Datfc in öaee öopc &eD?ogöen toaven /enbe 3önbe
meeft fieck göetoo?ben boo? be ongöefontö^t ban be lucöt/heeeben toeberom na öaer
fcöepen. ÏIDelck een goebe toaerfcöoutoingöris boo? anbere/om niet in göeïötkc
maniere beb?ogöen upt te komen.

Byfonderebcrchrijvinghcvandc Provincie,dieeyghentIijck dc naem voert van
Gvatemala, ende hare eyghenfchappen.

D e ^?obineie enbe t\'<0oubernement/ toeïckepgöentïöck toert göenoemt Guate-
mala, (enbe bp be 3nbianen Quautemaiiac, toeïck iö fo beeï te feggöen atóeene»
berrotten boom;) is gelegen op be cufte ban be ^upt-^ee/op be lengöte ban be felbe/
enbeisbp befebenticö leguen lanck/enbe in beb?eebte Boo?t enbe äipben öeeft ip
berticöieguenit1anbtiSbangoebetemperature/b?ucötbaerbanMaizenbeCottoen5
enbeCartoetoaftDaerlea\'oberbloebicö/göelöckoockanbcrcfrupten/öoctoel t\'jaet
Öemniettoelbanb\'eeniaertptb\'anberlaetbetoaren; öet regöent baer toQïntcö/ bocö
alsöctöaerregöent/fooregöentöetbaerfeeröefticö/tetoctcnban April tot Odober,
be toinben bie baer o?Dinaa1öck toarcn / 3Ön ben Soo?ben enbe ^upben/ bocö ben
i^oo?bcntoinbtenbuertmaerböftöienoftttointicöbag|)en/en is feer koubt enbefu^
rieus. danbtöeeftbeelbcrgöencnbetoateren/cnbeobcrfulcksgocbefacötenbebif\'
d.4X8.c.8 (cge^.jje;tïeelfruptenbanCaftilienenöebant\'lanbt/ met<@?aegnim/ Bögöen/enbe
^éeloenen: baer toaft beel Cacao,- jpn göeb?cckicö ban 50ut/ toant om t\'jout te maec^
ken/backen fpbe aerbe baer f^ee-toater öeeft ober-göeftïoelt met bebloet/met potte»
in obens/ boo? menieöte ban öoubt/enbe trecken baer fo bc felticöept upt om t\'jout ban
te maecken/ met groote moepte enöe koft. In öare toateren is feer beel bifcö ban bis
berfcöe foo?ten/ öocö oock beel Crocobilen ban töien/ ttointicö/ iae berticö / enbe meer
boetenlanck. öecufte banöefe |&?obincie begint ban Michatoya,enöeepnöicötaen
Aguachapa: öeeft bee Wepöen toelck fp noemen Zabanas, öaer beel Èftandas (öat
3Ön ^outo-ö«pfen) 3ön / ban ütoepen enöe <Dfien; Clanöt is toat onöeröebicöbeele
fteckten/cnöe öat öoo? öeöitte enöe bocöticöept: öaer 3ön toel bier foo?tcn ban Mof-
quitos, öie öemenfcöenöesöaegösfcerquellen/enöeöesnacöts niet laten ruften; bee!
Sïiegöencnöeö^efpenöieoockbenömcö3Ön: men öeeft öaer meöe ^cöo?pioenen/
enöe ïldo?men öie öick enöe öap?icö3Ön/ öetoelcke foo benimicö 3ön/ öatfp metmaer
een toepnicö aen te roeren bergiften/enöe oock öicktoils öooöen; enöe anöere öie fp
öonöertboetennoemen / öiealfoobergifticö3ÖnalSöe boo?gacnöe; menöeeft öaer
^langöen/ljacgööiftcöen/enöe anöere on^öierten. £0enbinötöaer toittea^pen
bietoitteni^onicöenöell^asmaecken/ cnDcen fteecken foo feer niet als öe anöere.

CU 3^aer balt beel 23^fems/ enöe een feecker ligueur als<0lie: (Gomara fegöt öat öit
ügueur bliet upt een bergöO baeris ^nlpöurtoelckfoofönis/öatmenöetnietenbc^
bocfttcrefinerenompulbet^bantemaecken. 3^eriebiereban Michatoyaöierboo^
«14 i g.c.s ren beröaelt/is ^göentlpckbe loofinge ofte defaguadero, ban t\'ILack Amicïtan, bier
leguen banbc ^tabt ban Guatemala g^lcgöcn/ enbe om inbe |^?obincie te bal*
ïen/ boet foo öoogöcn fp?ongö/batmen met een iüocr foo öoogö niet en foube kon^»
nencq? fcöicten/enöemaetkteen öollicöept tuöi^n t toatcr enöeöe klij^n/ öaer fp
ban baltöicfeer groot is: öaer bjoepen beel l^apegaepen banöiberfcöefoo?ten/enöe
Bleer-mupfen öie groot cnöefeerfcöaöelöcken 3ön/foo öat fp acöter een Mit göeracc^
feenöetïelbetoeïmetbloettelaten/boobenjenöeöemenfcöenoock toeï meöe/ foofp
bieaapenöebinöen/enöein öefe Cabemcöangöen öefeBleer-mupfen ö\'een op öcn
anöeren/ enöe maecken turfen grooter als een öoet / enöe öoo?öe groote fcöaöe öie fp
boen aen öe l^alberen /öeeft men öe 25outoerfien in eenigöe guartierenöier ontrent/

Sneen plaetfe ban befefelbe#?obincie/toeïck göenaemt too?tNefticpaca. 3ön feec^
kere sacken toclcfcöönenöaeroo?fp?oncktcöebbenupt ^ulpöur-tnijncn/obwmtts
öarenftoarcnrcuck/enaenöaerkantenleggöenoockftuckenban ^ulpö«*^ te famen

Sfiegroeptbooiöebicktebantoatcr/enöeöbetfulcköfeetßöefup^ ciibebetocpbcn
baei:brttöatet:3önöoöHoopbeeft/maechmöe^m:benbet/ in fuickéi: boegen / bat

anbere m be religie enbe poKtigue conberfatie / bocb met be mintte naerlatii^ept ban\'
tnelopbaerteletten/foo berballen fp m baerboo»igbe blinbtbept. 5^eB^outoen^n
gtoote ^pinaeröenöebjelgbcfcbtcktJ beiS^anö39nftergrof/enbegoebè ^cbutterö
met ben bogbe.

5^^fe!^?obmcietoaö!0becongueaeert bp Pedro de Aivarado t\'nbén jare bijfitbiert

{lonbertenbebierenttDinticb/ enbe gbébupjenbe fpn leben toaö fp feer toeelberiebj
maer bebenföaegöö (fegljt Gomara) tö fp gantfcb gl^utneert / enbe toepntcb
öniaeröenbïebaer tooonen: bocb befegbéleg^entbèpt tö baernaer toeberberanöert/
gbetijck bte bmgben gaen.

5^efet^20bmcteenbeeftmaerbei^abenban iTztapd^énbebieeniönöcfimetfogoèÉ
alö fp toel bebooibe te toefen.

Particuliere befchrijvinghe van de Provincie van Yz A t c ö s, ghclyck dc Spae-
gniaerden die noemen» •

TN C 5^»omcïeban losYzalcois,begintaenbetltebteeeban Guaehapa, enbeepn« a 41 g

bic6tamGucymacoenbebecuftebanTonaia,ftrec!\\tlancköbefelbecuftebanbe
^upöt-^ee acbtimieguen,beeftbpnaerbefelbequalit^tenban bobem enbe lucbt
alö bte ban Guazapan,enbeoöerbloeöicbeptbanbeCelbe bingben/enbebeeftbeel Ca--
cao, toelcken boomtopbierboo^enbebbenbefcfceben. ^aersijnttoeeanberefoo^ten
ban boomen/öiefp noemen Zicaras enöe Capotes, toelcke bo(b?t-b?entrben feeckere
Ijooföen grooter enoe langber alö öe Pinnas, enöe öaer binnen böf en ttointicb oft ber*
ticö^manöelen: öe biucötebancCacaoifli bp naer tot in öen öeröengraèöt kóuöt;
too?t o^öinariö göeb mpckt in öe 0 »ancken / énoe too^t foo beel göeb?upckt/öat t\'gene
naer Nova Hifpania too|tg0eb]acöt/möe t\'göenefpinöaerepgen öupfmberbefigen^
in öe bier pïaetfen ban los Yzjlcos,alleenmeeröan bgfticööuplent Cargas beloopt)

(öatiöfoobeeialöeenmanteaGénökanöiagöen/uöfticööuplènttnaelö:) öefeplaetfen
beaaen toel ttoee mölen in t\'bier-kanöt/ foo öatmen banfulcke öoben enöe baer biucö^
teninbetoereltnietentoeettefp^eecken. ^>pteitenöet Cacao bp Conties,Xcqui^
pjies, en Cargas: ecn Contie iö bier öonöert ^manöeleni een Xcquipii ttoee öon^»
bert Conties, öatiö acöt öupfent ^manöelö; enöe een Carga ö?p x.equipiies; enöe
op öie maniere tellen fp alle öaer öingöen. 3n öêfe ^lobinctetö een Voicaü öie als
töötöroockt / toeieke fp affirmeren in böfticb jaren öerretoaatö meer alö ttointicb
ftagienbansön öoogöte berlo?en te öebben: enöe op fommigöe jaren öeeft öP fulcken
affcöenupt-göetooipen/öatöp öet lanöt eenige mgJen ronötom beöeckte; öeöe grooï
tt fcöaöeinöe i^obenban t\'Cacao naer öet ^upöen/öaer öet lanöt kegöfteiö j öaets
ballenbecltoaterenaf/enöeeenigöefeergoet/anöerfeerguaet enöeftinckenöei öaet:
töeenbekeonöeranöere/öïemet fteenbeöeckt alleö toat öaer in balt; enöe bier on^
trent ineenplaetfe göenaemt Tupa, öebt göP befgöelöcke/ alö meöe een möe ^»o^s
btncieban Chiapä. Banöe Yzaicos klimt men ö|p legucn tof ernplaetfeöiefpnoe^j
men Apaneca, toelck ectreem kouöt iö: öaer tooröen «êranaöen göetoonnen/enöe
anöere toucöten ban ^paegnien /enöe infonöeröept Cartoe: ttn mgle ban baer iö
een anöer plaetfe göenaemt Ataco, banöe felbe temperature upter matentoelbooi-
fien ban alöerbanöe 3acöt; in öet göebergöte öeeft men öet oftebierte bat in <Doa-
Snöien öen Bezar boo?t-b?engöt: öaer iö oock een foojte ban klepne 2Sep?en / öie
ööeen monöt en öebben / maer iti plaetfe ban öièn een gaöt in öet npterfte ban öe
fnupöt; klepn enöe^ronöt/mjteenlanglje tongö^iJanömnenöal/öaer fp öenöon^

meöe in fupgfJtn/ enöe öaïen hmip öte ötnöen; enöe als öaev öte ontfeieeckt/ 300 säen
fp aenöe ^Öieren neaen/enöeßveckmfjaei: tonglje öaer upt als oft eenrteötlnaer/enöe
iocKenöe ^©ieren 50 öaer tn.daer 3ön öeel datnen öan ötöerfctje couleuren/enöe öeel
Differentien öan ö?eemöe dierfeens/enöe 00c eentge fcljaöeltjrke dieren.Beel krupöen
en öoomenöan goeöe operatten tot öe g^efontftept öer tnenfcjjen / als ban jS^aßtc/
\' d^aken-bloeöt / enöe boomen ban Anime, bp groote tnentcöten. I^at bo?öer ban
baer ts Guaeapa gbelegben/ abunbant als be boo^gaenöe/ öaer öe bjoutoen fonöer
eentgjje marumenten feer goeöe aeröe baten maecken; enöe tn \'1 toater ban fekere
beke/ fet bem feker fuba&tttte bte rooöt ts als Cochinüie, öaer Ip öaer baten meöe ber^
toén/ enbe gödooben öatöet boius armenus ts/ boo| bten öet^b?oncken3önbe be
bloeöt-ganck öopt/enöe anöere peOtlenttale Reckten berö?öft/30o öatöet toater öoo|
eentje !^9nen ban bolus armenus moet teeren, enbemeen anöer beke too^öt
ftbarte aeröe göebonöen/öaerfp fraep ftoart meöe bertoen. daer 3ön anber
göen ban toarme toateren/ bte300öeet 3önbatCe berfcöoutoen/enbe3önöt&rent ban
couleur enöe oo?lp?onck: enöeöe Inötanen noemen öefe plaetfe öei^elle; \'ttoater
bobbelt upt toel een boogö feöe^^t toeegös op belc plaetfen / enöe met ötffierent gfyt^
lupöti tnö\'een plaetfe komt öet toater ö|abbtcö/tn b\'anöerklaer; meen anöer root/
een anöer gljeel; enöe ban anöere couleuren/ naer öe mineralen öaer öefe toateren
öoo| paöfeeren; enöe ban öen roock öte öaer upt komt/ komt feker betumen batt
ötfferente couleuren/ toelcke fouöe können btenen om mebe te fcötlöeren; enöe öe Sn«
ötanenplcgöenöaer pottente fetten ober öefe ^p^thgöen/om öie te öoen fteöen. Ban
alfe öefe ^pimgöen komt boo?t öe rtebtere öte fp noemen Caiiente,öat tsöeete/enöe
öoetoel ött toater toel een öalf legue göeloopen öaööe öoo^ öe gronöt/ ban befe
plaetfe af / 300 berfeöoutoöe öet nocö be boeten ban een l^eerbt. i^aeröer öet göe^
bergöte 3ön nocö anöere fulcke gaten / enöe baer tS een öeen böf ^paenfcöe elleti
langl/ enöe ö?p b|eeöt/öoo? tmiööen göebo^fien/ öoo? toelcke boiftebeel roocks upt-
komt; enbe baer ontrent komenbe/ öoo?t men eenfcöitckelöck göelupöt/ enöe als
Öet qiiaeöt toeöer maeckt / 300 boojt men toel cen öalf mtjfe öan öacr fcö?tcke!öck
göeö^ups. <apbat göebergöte # grobe boomen enbe epcken öte 300 groote Cec«
kelen ö|agöen/öatf$ ban beboppenmct-öoo^ens maecken/enbe baer3önöer bteöe
b^eeöteban biP bmgjjers btck 3ön> bmöt öaer 5>cöopoenen 300 groot als
Conönen/ enöe een foo^te ban ßabben toatmtnber als Bo|Üfcöen/öteop öe boomen
fp^tngöcn / enöe öaet baer ontöouöen göelöck als Bogöelen/ enöe tnaecken tn tööe
ban regötntn feer groot göcfcöal. de fl^ieren 3Ön öaer toonöer groot/ enöe öe tn«
tooonöerseetenfe/ enöeberkoopen bteop öare ^©arcten.

Particuliere befchrijvinghc van dc Provinciën van San Salvador,
San Mig vel ende Chvlvteca,, cndc harc byfondere ghc-
icghcnthedcn.

De i&iobtncte batt San Salvador, neetttt öaer begtn aen be blecke ban Atiquf-
:^aya, ts ban be felbe biucötbaeröepbt als öe booijgaenbe; fy maecken baer fe^
kere m^e banötnckenbeenbe benpntgöe too?men/ toeick een fonberltngöe reme^
öte ts tegöen aöe fooiten ban koube öumeuren enöe anöere quälen. Ctoee leguen
ban befe plaetfe neemt fpn oo?fpzonck be rtebtere ban Guachapa, enbe naer feben
leguen tocegöö too^öt fp feer groot; öaeren tstn gantfcö Snötett göeen öte grooter
tooiöttn 30 klepnenötftantie/toantlooptmaeröerftteniegucn, enöe komt300 tn öe
^upöt-3ee. anöe blecke ban Santa Ana too^ben ttoeefoo^ten ban öoubt göebons
öen/ met öe eene bertoet men een coufeur toelck fp noetnen Leonada; ettbe t\'anber
in t toater toerpenöe/maecktfeöoonblaeuto. ^en be boet ban ben Volcan in tboo|s

gaenbe Capittelberöaelt/ bicötbp Coatan, iseen Eack görfegöen bat öeel btep is/
bol ban Crocoöilen/ enöe een èplanbekentn\'t miööen? be 3inbianenöie fpnoe^
men Pipcles > göeloofben bat göeen menfcö en mo®t fien toatter op öit Cplanöt

toas / öa« öat fip üttbm moeS bie baer op quam; be ^paegmaecben fiebbeu bm
baea ban bcfe bombept ontlaft / maeckten blotten om baee aen te komen/ enbe
fekeee ^toawen fmommen baec naee toe I enöe bonben op t eplanbt een geoot

Äelbt ban fteen/beftguceban eenb|outoe/enöe eenigbe ^aceificicn;Uiaevöooi öe

anbianen fagben bat bet maec fabulenen tnacen. öe limiten ban be blecke toelck
fp noemen Guaymoco, ^n gvoote boomen ban ^aifem /enbe op be gamfcije cufte
banTonaia, isgiofboutenöeftoaec/enöeinDei^ecckejönpila^^banbiif en bgf^
ticb boeten bao^i fiit liqueuc tooiöt beegabewin bc ^omec/toelck baec is banbe
maenbt November totin Mayj be Jnöianen batengben benboom op bat bp biftiiïe^^
ee j maeebe ^paegniaaöen laten ben boom ban felfs öiftillecen fonöa kracbtban
bper. 5^en boom biengbt feka b?ucbtenboo|ts als ^manbelen /öaaanliqueur in
ts foo gbeel als <5ouöt: ^en kotnt ban öaa naer öe ^tabt s^ Salvador booi een
engbte / toaer langbs men een riebiere pafteert toel feben en fefticb tnael tot aen be
boet ban een groote Voican bie gbeen bper mea upt en geeft /öooi bien bemataie bie
t\'felbe berooifaeckte/ fcbönt göeconfumeert te toefenj ènbe maakten foo grooten mont
ten töbe bacfe biartbe/ öatfe mea als een öalf möle in t\'ronbe toas/enbe toonber biep5
enbe eer göp beneben komt/foo öeeftfe ttoee plaafen göelöck als be iüalck-obenS;enbe
upt be biepfte komt nocö oibinaris roock biefoo ftoaa rieckt/ bat men gefien öeeft een
^paegniaert baa ban te beftogmen / om bat öp baa te naa toas gbekomen. Ban
beneben tot bobenis^J bolban Cebar-boomen/ ^m boomen / enbe anbere/oock ge^^
bierte/enbeberbianbe ftoften ban ben bianbt bie baer pleegb tetoefen. mp leguen
ban t uplterfte ban befen Voican is göelegöen be blecke ban Nixapa, baa een ftuck is
ban eenen bojren bercb/öiefp noemen el ina i pays.beftaenbe upt fteenen/enbe berbian^
öe aabe oba-öoop leggbenbe/ enbe is te batoonbatn ban toaa befe aabe tnagö ko«
men sön j booi bien tuftctjen öenboo^j. Voican, enbe öefe plaetfe göeen anber Voican
eniSifoo batmen öet baa booi öout /bat^t komt ban ben boo|f5.Voican, temeer
booiöieneenanba Voican toelck baa is in beballene banbe ^tabtS\'iago,ban
bare upt-fmöt grootebergöenban bper enöe fteenen > enöeeen anöeren öie upt-boi^
öeenöebegon tebianöen in Nicaragua, üneametgöetoelt een bergb ban boben tot
beneben Oba een fekae ballepe baa eenigöe tooonin^en toaren ban Inöianen/öie
öaer alle bergingöen.

fpiingöen ban befen Voicah fea goebetoateren / enöe öi^tbp Nixapa tooi««
öenfetoteenriebiere; enbe baer is een beke bie loopt bes nacöts tot ben feben oft acbt
npiens moigöens/enbe ban bafinckt fp bicöt bp ben bergö ban S\' luan. Sn be ß|Of
bincie ban Chuluteca is een anber/toelckebloept tot mibbagö/m babtognt ban.\'Hen
öe boabanöefen Voican iseenronöenput öiefeabieeötis/ öiean Voican fcöönt
göetoaft te 3ön / enöe langö gö^&^anöt te öebben / booi bien be gronbt öaer onaent
fea berbianöt is/ nu fpiupt öaer een ƒ ontepnebanfeer goet toater/ öaer öeblecke ban
Cuzcatan met boo|-fien tooiöt / öie bp be kant ban bèfenput is göelegöen: enbe öaer
bpis oock göelegöen öe ^taöt S\'- Salvador. <Dp öecufte ban öe ^upöt Zeètot öe
riebiae Lempa toe / palenöe aen öef^iobincie ban s^ Miguci, 5ön plapnen enöe
abunöantie ban toepöen /enöe eenigb bee ♦ aen een 3ööe bp beboet baneen öoogöe
Voican leggöen bier blecken ban 3nbianen/baer foo beel Cacao toaft als inbe
bincie ban Ycaicosöiaboienbaöaelt. ^cnbe i^oo|bÉ-3ööebatt öefen Voican legöt
öeblecke ban Yztepcque, enöe in öaa limiten bgf ^Plingöenbantoataen als öie
ban Guachapa b0|en beröaelt/ öie ^lupn geben enöe Äulpöur / enöe op öaer belöen
toaftmbeel boomen enöe krupöen öie tot bele goeöe göeb|upcken konnen göebeficöt
tooiben. ^ebagöenftaenbolbanbetoo|te!en toelckfp noemen Mechoacan; enöe
ban bie plaetfe af beginnen be bolckeren öie men noemt Chontaies, fjpieken öibafcöe
talen/enöe iS een beefteigck bolck: upt een Hack toelck leigjt in bat quartier / Ipiupt be
ttebiaeLempaöie feagrootts; t\'Uanöt isabunöantbanbiftcöerge enöe lacöt/öoe^
toel öet toat bitficÖ iS* ^en öen oeber ban öefe riebiae toaftim eenigöe klepne boom«
ikens/ bieeen «6omme gbeben ban fea fcöoonen reuck/ foo bat öet öeelfgnBenjuy
feöönt te toefen; enbe öebben een toel-rieckenben bloeOèm. mp leguen batt öit Hack
göelegöen öeblecke ban Mimiiia, baer be natte ban IBilöen biefp Pipiies noemen/
öingöen offeren / enbe anöae natiën mea ban t felbe göetoeft: in öefe blecke 5ön ttoee
dornen ban toata öicötbp ben anberen/ beat toarmenbeb\'anbakouöt;öaa5ön

txel ^ececijm tie be ingöeööo?tie gebjuptken in öaer (p0(e enbe b?anck j enbe een aer^
DeatóCopee-ïoobt/öaermenincktban maeektbegantftöei^^obincieboo?. ^nbe
ontrent een pïaette göenaemt Cccori naer t\'quartier toe ban Gracias a Dfos, ber«
töoontöemeenbergöbieboben b\'anberuptfteeckt/ toeïckopbentopeengrootl^ack
Öteft ban foet fcoater/Ceer biep/toeïckfcööntboo?tteHomenupteengroote ^piingö-
Snbit Eanöt bintmenfeerbeel^antenjbit öteft ttoee l^enifen/infeene öeeft öti

fpn eeten/enbein ranber beel berrotöoutö/en men toeet niet tot toat epnbe/ öoetoel
benature niette bergöeefs en boet j rbleefcöban befe^^ieren toerbt banbe öDilben
göegeten/öottoelöttnietgoetenio/ boo?bien\'tfooflömeri^ij0i. inbefe f^iobin^
eien jpn oock plaetlén bie toel koubt spn enbe bergigö/ met (eer groote Speken/
Ceb^en / enbe anbere boomen / beel grooter als in anbere guartieren ban bit göe^
toeöe.

Befchrijvinghe van de Stadt S*-Ia co de Guatemala jWelck is de VOoïnaem-
fte die in dit qnartier by de Spaegniaerden wordt bewoont.

\\WSötbbenbefe particuliere 1^?obincien foo toat naer een berbo^t om bat lp
Hcndefcr^ W fooaenbenanberengöeöegöt/ enbein ben anberen göelpck göeinclabeertsön;
fullennu be^teöen banbe ^paegniaerben / bie baer in spn göelegöen/beröalen/
beginnenbebanbep^incipaeiae/ toelckegötnoemttooits^ lago de Guatemala, boo?
bienfp röooft isban bit <èoubemement / enöebe plaetle öaer öe Audiëntie o?öinariS
refiöeert: ^efe^taötisgötltgötn op öeöoogöte ban beertöien graöeneneen bal^
bpi^ooiöenöe Hinie/enöeopöelengötebanö^p ent\'negötntirö graöen banöen
#eriöiaen ban Toledo; is göelegöen ttoaelf icgucnbanöe^eeöiemennoemtMar
del 2ur i (Herrera fegöt elöers böftöienieguen)int\'miööen ban een ballepe öaereen
riebiere öoo?-lóopt j tuffcöen ttoee bianöenöe berden öie men noemt Vokan cs, ö\'een
öicöt bpbe^taöt/ö\'anöer ttoee leguen af/op een öoogöcn bergö enöeronöt/ öaer
beel roocks pleegö upt te komen/ blam/ en al&öen met feer groote fteenen; als öet
b?anöt/ foo beeft be aerbe feer enöe knap opeen j öet bonöert enöe blijremtöaer boben
maten; nocötans tianöt göefonöt/b?u($tbaer enöe rpck/ enöe ban beel toepöen/
fooöatöaernubcelbeeiSJ ban ceneHanega Maiz too?öcn öaer toelöonöert enttoee
Her. defer, öonöcrt bCTfamclt / enöe oock toel bpf öonöert op öe blacke campagne öaer fp göetoa^
terttoo?öt:toelckisplapfantomteaen-fcöoutoenöoo?öemenicötebanöe:l\'rupt-boos
men bie baer 3ön/cnöe oock fonöer öat. <©efe iê>taöt / naer t feggöen ban Herrera,
öeeft toel fes öonöert intooonöers ^paegniaeröen: öe «afficiersban öen iioninck
öebben öaer öaer refiöentie; öaer is een fmelt-öupJS/enöeöe Catöeöiale i^ercke/toelck
IS ^uföagaen ban Mexico ^ öaer is een Cloofter ban Dominicanen, enöeeen anöer
ban öc<0?ö?e de la Merced; enöc ccn i^o^itael j enöe in öaer limiten tooonen toel b^
enttointicööupfent fnöianen öie tribupt betalen j be^tabt is göeleöN ween feer
bermaeckelijckebaUepe /enbeöeeft abunbantieban f^uptcnenöealöc^anöcbictua^\'
d.4,i.7.c.c We. mte ^taötisgelegöen ttoceöonöertenfebenticö icgucn ban Mexico; öcn toegö
öertoaerts ban Mexico is öoo? ttoee IBoeftpnenofte onbetooonöe contrepen/b\'eerfte

ban GuaxacatOtTecoantepecqueban 45.1egueni enbcb\'anbcr banbacr tot Soco-
nufcojban <5o,ieguen;enöeban öalf May tot öalf No vemb.en repftmen öaer niet/öoo?

öient meeft alle öagen regent/enöe men öe riebieren en poelen niet en kan paftêren.
aeröe beeftöter foo göetoelbigö bp blagöen/bat fp beöupfen om berre toerpt.
d a 9 c 9. ^efe 5>taötiSinfgelöci:gelegöen 2ooaeguenban Guazacoalco aen öeiI^oo?t-^ee
(öefe öiftantie en kan foo groot niet toefen / ten toare öe toegö getoelöigö om-li^) ban
toaer^p eertpötsmct groote trabailie moeften öalen t\'göene fp banöe.Booiör-^ec
ban öoen öaööen. ï^anöebbenbaernaereennaerberen toegö «öJebonöen öooi be
ballepe ban Naco,toelckmaer bpöe bpfticö möïentsgelegöen ban s» lago de CavaU
Jeros, ofte Guatemala.

2^efc ^taöt toieröt inöen jare i54i«i»oo? een fcöjickelöcktenweea bpnaer gantf^^
geöcfttueert/toelckfpnoo?lp?oncknamüpteenVoican,toelclegötbobenöeftaöt/ban

toaer nacöts ten ttoee uren onberfiensfco grooten toater-bloet(met öemboerenbe

SöetoeïbtgöeOeciteti/ beeï ftoutenbe gantCcbe boomen /) quam m be ^tabt /batfp be
mueeenbanbebupfen tee nebee toiei^ / enbet\'boïcti beeeïfieken beeïmoo^be: ban lö
baeenaeetoebeeomop-gbebout. Engeifch^^

lohn Chilton bie baei\'toajSm ben jate i syoiegbt bat bp funen töbt m befe ^tabt
Ipoonben taebtentïcb<^paegntaeeben ibatfpïegbtbeeetbtenmölenban ttXttbm
nenölanbtö j enbefeee rtjckiö/ bantoegbent^i^oubtbatfegaen baïenbanbe cufte
banVcragua.

Bcfchrij vinghc van dc andere Steden van dele Provinciën, te weten, S^- Sal v a-
dor, La Trinidad Miguel, ende Xerez de la Frontera.

T\\ C ^tabt S\' Salvador, be toelcke be Snbtanen tn bare tale noemben Cuzcatian
^ ofte CuzcataA j 10 gbelegben op beboocijte ban toatmeee al0 beetbten graben bp. ^ ^«?
iliooiben be Etnte/ineen gj^tetnpecbe lucbt/enbe op een toucbtbaten gronbt; beets
ttcb legucn Dan S\' lago boo?-fcbJeben naer bet 5>upbt-<aoften, baer een Cloofter
ban Dominicanen.#en beeft een Eack baer ontrent toelck bijf leguen in\'t om gaen
10/ met toepnicfr bifcb baer in: be ouöe Snöianen leggen öat öaer eertijötö in öit Hack
Älangbentoieröen göebonöen ban e)cn:ao?binaire groote. Herrerafiegötelberö/bat
Cuzcatant0 göelegöen fefticö legu en ban Guatemala. Eugeifché

lohn Chilton bo^enbetöaelt fegötbat San Salvador Öe p^incipaelfte ^taöt i0ban ^oyag.
Sonfonate, enöe Öatfe göelegöen i0 feben mölen ban öe^upöt-^ee/enöe een öaben
opöefi5lbecufte/öie göenaemtiö Acaxutia,öaeröe fcöepen aen-komen met öaer koop^
manfcöappen öie fp b^engöen ban Nova Hifpania, enöe ban öaa\' toeöer baer biacbt
tn-nemenban Cacao: enöe öatter in ^ tööt fefticö Spaegniaeröen oft öaer omrent
tooonöen.

^ebleckeban u Trinidad,toelck inbe 3nbiaenfcöelp?aketoo|öt göenoemt Con-
Xonatc, t0 gÖelegÖenfe0en ttointi® Icguen ban s»- lago de Guatemala, enöebier le-
gucn ban öe öaben ban Acaxutia naer t\'^upt-toeften / tooit geregeert bp een Aical»
de major, upt naem ban fpn ^ajeftept/ öaer iö een Cloofter ban ^Dominicaner
^^onnicken: 10 göelegöen in een quartier öatb?ucötbaeri0 ban Cacao, enöe öe
Dianen 35n onöer öe jurtfbictic ban öie ban S\' lago; m öefe plaetfe balt feer grooten
banöel / enöe öe öaben iö öe pïaetfe Daer De fcöepen ban Peru enDe Nova Hifpania
komen ontlaöen: Defe plaetfe iö meeft bekent bp De naem ban Sonfonatc,enDeb00|
bien Daer Den meeften öanöel balt / foo toojöt öe gantfcöe ^^obincie oock fbo ^e®
noemt.

^e blecke ban s^ Miguel 10 göelegöen ttoee en fefticö leguen ban Sant lago dc
Guatemala; enbettoee en ttointicb ban S\' Salvador naer r^upbt-ooften /ttoee le*
guen ban De ^ee / enDe De bape ban Fonfeca, be toelcke befe blecke Dient booi een öa^
ben/enbe in öaer biftrict 3ön toel tacötenticö ^o^pkenö ban Jnbianen.

^e blecke ban Xerez de la Frontera inbe^^ake ber Jnbianen genaemt la Chuiu-
tcca;iö gelegen op befrontieren ban Guatemala eit Nicaragua, tacötenticö leguenban
lago, enbe ttointicö ban s» Miguel ,naert ^upbt-ooften ban bepöe Defe^laetfen/

De gheleghentheyc van dc Havenen ende Cufte aen de Zuydt-Zee van dit Goa,
vernementvan Guatemala.

De öabenenbanbtt<^Soubemementambe^upbt-^ee/5öttbabenbegöenebfe
top inbetboo?-bp0aenöebben aen-göeroert; Ia BahiadcFonfccabicötbpbe

^taötban s^- Migud op be öoogöte ban ttoaelf graben en een balf bp Äoo?ben be
^inie; Defe toaö ontöecktin öen jare i522.bp Gii GonzalezDavila, cnDe
paemt ter memorie ban luan Rodriges de Fonfcca, i&if&öop ban Burgos enbe ptt^
«bent banbenl^aeDt ban Jnbien j binnen inbe 25apc legöt een Cplanbt / toelck

öcfettbe noembe Petronilla. de^paegmaerbenSebbeneettöbtöbooióöeBabtboa?
be ofjelegbentftepbt ban beCe bape / be communtcatte tuffcfien be i^oo^t-^e enbe be
^upbt-Zee te onberftouben : öabben m ben jare 15 3 5 ♦ een tooon-pïaetfe ofte <^tebes
IKen ööeïegöt m be ballepe ban Naco, bjeick fp noemben bucna Eiperanca ^ enbe ga«
ben be lïonmch ban ^paegnten te kennen / öat öit ^teöeken feec tod gelegöen toas

tuflröen Puerto de Cavallos enÖé Öe Bahia de Fonfeca, ÖK i^OO^Öt enÖe ^Upöen

ban öen anöeren leggöen / enöe öat öaer ban b \'eene ^ee tot be anöer ongöebaerlöck
böfticö leguen toeegösmocöttocfen/enbe meelïgoeöentoegö/uptgöenomeneenige
Öaröepaffagienötemen konöe flecöten/ enöe öe toegöen tuflèöen öeöicöt betoato
bergöen openen, dat öen öanbel op Peru beel beguamer enbepjofttabelber konbe
göebleben toojbenober öefe Bahia de Fonfeca, als ober Panama, öooi öien öet beel
beter baren toas ban bele bape naer Peru als ban Panama^enbebeter baren ban Puer-
to de Cavallos naer ^paegnien/als ban Nombre de Dios: boo? bien men ban Puer-
to de Cavallos m ttoaelf tot beertöten öagöen seplt tot in öe Havana. <0öetupgöen
oock öat öefe Bahia de Fonfeca IS cenfecr groote enöe fekereöaben / baer Panama met
Engeifchc en ts bp tc göelöckcn. Thomas Fuller fegöt in fpn obferbatten op be bopagie ban
voyagic. Candifchrdatm bc Goifo ban Fonfeca(fonoemtöp btebape)leggen töien Cplanbe«
kens / toaer banbe bier betooont jgnbp Snbianen/enbemenkan öaerbekomen toa«
ter / öout enöe 30ut dat aen öe ïBeft-söbe ban be Goifo js een do^p ban jnbia*
nen/toelck is göenaemt Mapai, baer menicöte ban <0lfenîs.^teItRioLexoopbe
öoogöte ban ttoaelf graben enbe 40. ^^muten? enbe fegöt batbe bape ban Fonièca
legötbanRioLexo(acöteöpmepntReaieiomNicaragua)beertöienmölen/enbeöat

öecoursiSïBeÖ-nooiöt-toeftenöe<Soft-5upöt-ooll. dat.banRio Lcx/o totbebape
Her.dcfcr, ban Sonfonatc be cours is <Doll enbe SDeft/enbe be biöantie fe^cö ntglen. de ttoees
be öaben is Acaxutia bp be Trinidad ofte Conzonatc ,op be öoo^e ban ttoaelf
graben bp i^oo?öen öe Urnie ; todck is öe boo?naemfte öaben ban bit <6oubemes
mentbOO?be tra^ckeop Nova Hifpania enbe Peru, de bape ban Guatemala IS
ttoaelf leguen boo?öer naer öet IBeSen ; enöe Rio dc Xicaiapa nocb feben legucn
tBeft\'toaertbanbebapeboo^noemt <0pbe i^oo^bt 5öbe en öeeft befe p^obinciie
göeen ^ee-cuöe/alfoofptotaenbe^eeniet en raeckt/op tod beerticö leguen naer/
bp een lanbingö plaetfe/ toelck fp noemen dPucrto de Goifo Dulce, ban toaer öe
feoopmanfcöappen bie ban .f>paegnienkomen/lanefis be Goifo de Honduras teian^
öe toonben göeboertnaer Guatemala. San Salvador enbe la Trinidad; enbe ttoaelf
Jéguen ban Guatemala, bp ben öoogöe toegö ban Mexico le^t öet Hackban Ati-
tlan, toelck töienicgucn isint\'om-gaen/enbebier leguenbaeebt/fonberöatmenbaeç
gronbt öeeft konnentoerpen.

U.U.C.} #^obincie enbef<6oubernementdc Honduras,fcöeptlprt limitenaenb\'eeti
A^\'söbe met öe §^?obincie ban Guatemala langös be S>teben ban San Salvador en
San Miguci, enbe beblecke ban Xcrcz dc la Frontcra : enöe aen b\'anöer 5öbe metbe
}^»obincie ban Nicaragua, tiaer öe ^tabt Ncuva Segovia toe î enöe aen een anöer
/ 3Ööemet öe f^^obincie ban Taguzcaipa, bie be ^paegniaerben nu noemen la Neu-
va Eftrcmadura, enöe boo?ts fegöt fp aen be i^oojöt-^ee j langös toelcke cutte fy
lanckis enöe îîfïeameer öan öonöert en böfticö leguen,enöe in öe bieeöte
fpbanöe Xtt af tot CoftaRica,enöetotöe|&|obincieban Guatemala m fommige
quartierentacötenticö legucn, enbe in fommigöe plaetfen meer ofte min. CHanöt
öeeft feerbed bergen / enbefcöooneen toucötbareballepen/öieeertötsfeer bolck-rgck
plegöen te toefen/ öan 3ön nu öoojte oo|lo^en öie öe mnht onöer öen anöeren öeb^
ben göeboevt/feee om-^ekomen enöe berminöert.daer^n toepnicö piapnen inre^
garbbanöegrooteenöeöoogebergöen. defeï^iobincieisfeerb^u^baerban Maiz
enbe Cartoe/enöealberöanbe beesenbe öaer 3511 eeniööt mpnen ban <i3oubt enbe

ban i^omcf) enöe Udaiö. 5^aeetöaffen€alatjaflenmöeooteatiunöantie/toaeeöoo|
öe eeette ontöeckees ban öefe cufte /bmöenöe tn öe Zee beelban öeft Caïabaften
ben/knelc^ men tn s^ Domingo noetnt Ybueras, befe Zee noemöen Goifo de las y^

biieras, enöei^|obtnciebanöelöcl«ias Ybuerasiboemelöaecna omöegcooccbtep^^
öte be fttet:-iiebenbonben ontcenteen Cabo ban be |^|0bincte/fp be naem geKecgen en
beljoubenöeeft de Honduras.^eeftöe tiebiec Haguaro nat\'quacttee ban Truxiiio toe/
bie gcoot enöe fcöoon io/aen toiens oebeeen feee beel tooon-plaetfen toacen banSnöia«
nen/enöe beel lanöen toiecöen bebout enöeupt öe eiebieee göetoatevt. ^aee 5ön meet;
riebieeen/öoetoelgöeenfoogeootalsbefeiontcent be ^tabtbanSanPedroioopteen
tiebieeeöiefenoemen Chamaiucon, toelck booibp Comayaguapaffeevt. ^eeiebie-
re Viva öeeft ttointicb leguen ïengöbe metfieee fcöoone oebers/aen bepbe jgöenbe^
toöont/totöatfpinZeeloopt:enöeelckenebiei:e öouöt in öefe fS^iobincieöaec o|#
binaire coues/ enöe beclpieptfpntoateren/enöe toatect enöe berbecfcöt alle öeboom^s
gaeröen enöeöoben / öefelbe groen maeckenöeenöe öe toucöten öaer ban boojöexw
öe; enöet felbegöefcöiet ontrent S\' Michieis bagbenbe s^ Francifcus bagb * öefe
bincie en beeft göeen anöerlontepnen oftetoeteringen omöem ban te bienen.^e Véa^
ren baer beingeboojneöaer felben mebe onöeröouben/enbeöaer tribupten mebebe^
talen / 3ön toitte mantels ban bier-b^aet; beel JJonicb toelck fp bergaberen in groote
bolle boomen / enbe onber be aerbe oö-tiemen/booi bien fp göeen anöere 25pe-ko|ben
enöebben:fpöebben oock Chile, Axi enbeßatatas;fp 3aepen Maiz enöe <^rtoeten
bipmael öesiaers. ^proeröen öe aeröe met fekere langöe palen / met tmee krom^»
me tacken/een optoaats enöe banberneber-toaerts om göebogöen/ omfo^cete boen
met be boet enbemetbenarm; fp saepben toepnigö / öoo? öien fp feer lup enöe lebigb
3Ön/ enöe leöen öen meeften tööt ban t jaaöongöa; aten oocköiberfcöetooitelen?
enöe booits alöeröanöe beeften /fonöaöaatemgöen ban öibérfcöe ongöeöïerten 5
bionckeninöarefeeften fekae foojte ban i^eeöe/öaafp öaer fea ö^onckenin ö?onc^
ken i öe i|eaen gbebiupckten aUeen ben bianck ban bet Cacao, nu b?incken fp a!le
f felbe, öan alle öie quaöe couftupmen neffens öiberfcbe abominatien öie fp onöer öen
anöeren plagööen/5önöoo|öeconberfattebanöeS>paegniaaben fea berbetat^p
Ijaööenonöa öaa öiferentetalen/maer öegemepnftefpiakeonöeröaatoas öie ban
be Chontaies, toelck een barbarifcb bolck toas. ^p rekenöen öaer jaer bp acötöien
maenbett/^nbe nocmöent loaiar, öat is te feggben een öinck öat booibp gaa; enöe
gaben elckèmaenöt ttointicö öagöen / öoetoel fp nia en rekenöen öan bp nacöten/em
öe fooftelben fpbat nacötbooibatbagö.fjaaiaabegonnenfpbeerticöbagöenbooi
bet onfe 5 foo bat ben eerften bagö ban öaer berbe maenöt oba een quam met ben tm
öen lanuarij naa onle rekeningöe. ^en ^^iflfeöopban Chiapa,Bartholomeo deias
Cafas beklaegbtöem aenben lüepfer / bat öe ^)paegniaaöeninöefe Hanöenobaöe
ttoamilltoenen 3ielenin toepnigöejaren öebben banielt / enöe in öe groote enöe
ftigbe ^lobincien bp naa göeen bolck gbelaten. ^fe f^iobincie öeeft bier ^teben
ban ^paegniaerben enbe ttoee blecken / toelcke top particulierlöcken fullen gaen be=»
ti&öben; befe J^iobtncie beeft oock een 25ifbom.

Befchrijvinge vande Stadt Valxadolid in Honduras jehdede Stadt Gra=;
ciAS A DioSjcndeS» Pedro.

D<B ^tabt ban nieuto Valladolid, toelekbeSnbianen tnöaer tale noanett Co, ^ .. .
majagua, tsgöelegöenopbeöoogötebanmeaals feftöien g^abatbp i^oo^ben
be 3lLinte;(na t léggen ban Herrera,biebemöiet5in mctttabuferen/nabemael öp Puer-
to de Cavalios macr op böftöien graben en ftelt)fefticö Guatemala ofte bê
^tabts^ iagonaeröet<0oftentoe/ enbebpbe beerticbiegwenban be |^oo|bt-Zee.
3s göele^n in eenfcöoone enbe feer luftti^e ballepe/ een fraepe göelegöentöepbt ban
ööetempabelucöt enbe göefoitt; in öaa belbai beeft men maiicöte ban ba/ toelck
baafea beeft toe-göenomenj enbe men beeft in öaa biftrtct goeöe ^ilba mgnen ont^

<0oubcïneu£öoutöïcvfpnvefibentw/neföttSöetßieroileb^ öe« ^onimf
ettöeöacetóeenfiïielt-jjupjöötemnöctooüjöemömntioo^fj. #îecîlôoofk öe Cattje^

leeittpierötban Truxiiio,öaev^ tt bo?en toas 5 enöe öaet een Ciooftee öan
mcken dc h Merccd. JlnDenjave 153P.fonÖt Don Frandfco de Monceio,Öie ÖOen
<6ouöemeuc toas öanöe Hondiiras. fpn lieutenant Aionfo de Caccresmeteeni^
öoicit/ om een ölecke te öoutoen tuötfien öepöe öe %ttn/ öetoelcke öerelbe lepöe fes e«
ttomticö öanöe ^upöt-Zce/enöefooöelemölen mfgöclöcks öan öe i^oo^t^:
^ce/öaeceen ciePiecets öie öan Puerto de Cavailos af ttoaelf leguen telanöttoaerf
in met Canoas kan bcöacen too^öentot een öan Snöianen/ enöe öan öit
tot öefe öleckc/toelcke fp öennaem gaöentJan Santa Maria de Comoyagua,5ijn nocö
ttoacïfiegucn.öanfeccfjcquametocQîîommetkacïen tcööetenptken. ^00 öatöe
Capitepn Caceres enöe öeintooonöersöanöcfcölecke/öeni^onincktekennengai
öcn / öat öefeplaetfceen goeöe Qöelcgöentöcptgaf totöe onöecö^nöelingö banöepöe
öe Zeen ; enöe fepöen öat men öaer öoo? fouöe können c^ccufecen öe groote fieckten
enöe Secften tua%n Panama enöe Nombre de Dios öoo?-öallenöe i afficmecenöe öat
öe naöigatie öie men fouöe leggöen in een plaetfe aen öe ^>upöt-^ee öeel ko?tec enöe
ïsequamec toas naer öe ^taöt de los Reyes ofte Lima, als ban Panama j enöe ber^
töoonöenöat öit een göefonöt lanöt toas/ enöc obecbloeöigöban onöecööuötbooi
beel bolcjc öat öaer te paffeven öaö /öoo? öient\'Eanötvöck toas ban eouöt-mpncnï
enöcöattecöet i^oo?n enöe öeïï^öngaevöen toel gcocpöen/neffiens öefcupt-boomen
ban Caftilien 5 enöe öat öet bee öaer tod boo?t toilöe om öe goeöe toepöen / toateven/
enöe t^vgöen j enöc öatter goeöebiftö toas inöe riebieren. ^epöeh meöe öat öe blecke
göelegöen toas in een feer bermakelpcke ballepe / bp öe bio: leguen langö/tnet beel
b?ucötenbant Eanöt/enöegoeöejacötban i^artenenöeCon0nen.5^aernaer feöönt
öe^taötVaiiadoiidinöitfelbequartiergelegötte 3ön tuftcöen bepöe öe ttoee ig>eenï
be toelckeban öen anöeren berfcöepöenjön ö?p en bpfticö legden, öanPuertode Ca-
vailos aenöe |^oo?öt-Äe/totöeBahia de Fonfeca acnöe ^upöt-acicnöe Ö00?öet
aen-geben bo?en beröaelt / öeeft öen toninck ban ^paegnien öoo? öen 35ngenieuc

Hcr.dcicr. Antoneli öcfcntocïèöoen bifttcrcn} omöatbele öarötö?eben öat öien toegö
bequamer toas boo? öe onöeröanöelingöe ban öe ttoee Xttn -, maer ^ bebonbt bat
öaer bed inconbenienten in be toegö toaren/ bie beröinberben upt te boeren t\'göene
ban öe ^pacgniaeröcn ban öit guartier öcn Köninck toas acn-göeöiènt.

3^eä>faÖt Gracias a Diosisgöclcgöcnöcrti^ leguen banöe ^tabtValhdoIid,
btJ naer naer tll^efteni toieröt göeboutin ben jare 153o.boo?be Capitepn Gabriel dc
Roy as, om be mönen ban <5ouöt te beneficieren öie in öat quartier 3ön / enöe öaö hU
berfcöe ftoare refcontren tegöens öe Snöianen / öie öem öicktoils be^ongben in een
^o?töatöpöaergöemaecktöaööe; maer alfooöp banöe <5ouberneursban Hondu-
ras enöe Nicaragua nict beöoo?löck en toieröt göefecourcert / toas öP ^nootfaeckt
bcplaetlete berlaten j enöein öen jare 1536. toieröt öe felbe toeöerom öecboutbooi
Goncaiode Alvarado. ^^e^tabtisgöelegötopecnöarbtgebergötc/enbebangeett

traaEöcke:fplebenbaerbpt\'3aepenbanCarto;öoetoelt\'llanbtomfpnöaröicöepöt
met moepte göcbout too?öt : öaec too?öen f^ beel ^^uplen getcelt/met öe toelcke lp öe
<Cartoe boeren naer SanSaivadorenöe öaer ontrent/enöeöebbcn 00c goebeï^eerbcn.

^e ^taötban s^- Pedro is göelegöen berticö leguen ban Valladolid de Comoya-
gua naer t ^owMntttn tof^nigö Öreckenbe naer t\'ï^eften/enbe elf leguen ban Puer.,
to de Cavailos, Öaer ùc «DîticicTSban be i^onincköaer öouben/ boo? bien bat Puer-
to de Cavailos, ößa\'öeöefpacöenbanöe fcöepenballcji/eenongöefonöe plaetfetS;
^^n naer tTeggenban Herrera elöersinfpn i^ifto?ie/fooisöe^taötban SanPedro
meöe ongöefont/ Icggenöein een öitfigeenöe feer ongefonöelucöt :pleegö toel öe befte
te toefen ban öat quaiticr / enöeöaer öen meeften öanöel toas/öan öit IS temetgöeko^
men /naer öat Golfo Dulce is ontbeet/ ban toaer men Öe koopmanfcöappen telanöt^
toacrtinboertmetbarcken*

Bcfchrijvinghc van dc andere Steden in de Provincie van Ho ndur a s giielegen^
te weten Puerto de Cavallos, Truxielo endeS^-Iorge^

TjebïcckebattS^ luan dePuerto dcCavallos lÖöÖdêgSniOptieÖOOÖÖtetJanbp HcUdcn
-"-^tÖienöraöenbp Soo^ömöeltmieCnacrtTegööénbanHerrcra) cifiegucn ban
S;- Pedro,enöc bcecttclj icguen ban Comay aguaji0 betüoont öp facteurs ban öc koop^^
licöcnmöe ^tnattcn/om öatfjctcen baben tö ötcftnacktö/öocbaoet/boetoeïbeteen
bape iöj Ctoant Herrera regÉeïöeeööat bet een ejceeHentegeïegentbcpttóboo^eengeooi
5betal ban frbepen/ enbe öe befte baben/ öie in öe toeeeeït iö J too^öt gbenaemt Puerto
de Cavallos, om Öat öaeeeenigbé J^eeeöen obee boo^bt toierben gbeCet bp een ejctt:ag
o^binaiie fto?nt^e baïlepe ban Naco iö ban beCepïaetfe acbtbien leguen, toefenöe een ^^
tfickei^iobinciebanmijnen/enöeeertiiötö (ect:bolboIckö: toant naer tfeggben ban

ten/enbefeer bermakelijckegroente/fo öatbettenöeeïegeïgctöe |^?obincieban Vaien-
tiain ^paegnieni^^an om toeöer te keeren tot Puerto dc Cavaiios, öele jflaetfe iööi^
berfcberepfeningenomenenöegotlonöert getoèeftienöeinfonöerbept bp be Cngeifcbe
onber t\'belept ban Sir Anthony Shericy, inben jare i toelcke getupcbt öat bet öe
armfteenöemiferabeïÖepïaetfeiöbangantfcl)3nbien:öanChriftopherNewportöie
be felbe pïaetfe in-namin ben jare 15pi .bontöaer goeöen bupt/enöe getupgbt öatbet
een plaetfe toaö ban2oö.bupfen/enöe öatter öat jaer toeÏ4. rijcke fi^epm toaren afgbe^
baren.lBacröoo?epnöelijciögebeurt/öatfiênöeöefebabentoepntgöfekertoaö/enöe
fonöer befcbnt/enöe öerbaïben open boo? De �^rooberö/öe feite iö berlegbt öoo? A.
lonfo Criado de Caftiiia |^^efiöent ban De ^uöièntieban Guatemala, en öen jjanöel
öeb?acbtopeen anöer plaetfe/toelckmen noemt Amatique,i sjeg.ban öe booigaenöe/
enöeiö genaemt s^ Thomas dc Caftiiia, toelekebïecke beeft aïberbanbe commóöitep^
ten/enöe De nooDige fecuritept tegen De bpanöen>fooDat öen iloninc Dit boo? een fon^
berïingbengoebenDienftbeeftgbeacbt/ enbeben boojnoemben Don Aionfo Criado
baer obw l^aebtö-i^eer gekoren in fpn opperften Iflaebt ban Snbien.

^taDt ban Truxiiio tö gelegen ^fo jcg.ban Vaiia doiid naer bet enöe 40. ricr defcir-

leg.ban Puerto de Cavallos naer bet <aoaen;een mfjle ban be i^oo?t-�jfpn baben
too?t genaemt luan Gii,iö een goebe baben / boetoel bet een bape iö Die Doo^ iö / enDe

toiiieaïPeftaDtiögelegentuftcbenttoeeriebieren bangoet toater enbebifcfj-rtjck/in
een lanbt bat ^omeröen 0 Winterö getempert iö 5 becontr^Je iö biucfjtbaer ban aï^
berbanbe bib?eö; baer balt beel ijonicb enbe UOaö / enbe t \'bee iö öaer feer bermenicb^
bulöicbtjenbe be i^oepen jQn baer grooter alö in ^paegnienjbe toöngaerben D?agen
ttoeemael ö jaerö/alö ooc bet koo?n;na 8.Dagen bat De D?upbe gefneDen iö / foo fnoept
men De torjngaerDen/enDe loopen op een nieu upt / enDe geben toeber D?upben ontrent
i^erfmiöj bcHimoenenen <S?aegnien/en in fomme alle anbere b?ucbten toaffenbaer
toonber toel ^efeplaetfe toaö bp be Cngelfcbeberraf^t inIben jare 1576. ^an baer
na in Den jare 15p<5.toiert t\'felbe toeber onöerftaen bp Sir Anthony Sherley enbe^ü-^

liamParker,Do^ te bergeeföjtoanttoiaöen ban De toacöt ontbeet; fpgetupgen bat be
^taötontoinbaeriöbpnaturebanöeplaetfe/leggenöeopeenfteplenbercbbicbtbpöe
:Eee/om-ringbtmetboffcbagienbief«rDicbt3Ön/ foo öatter geen paffagieeniööoo?
t\'geboomte/enDe Daer iöoocmaet; eenfeerengeenöe fteple toegb naer öe ftaöt toegaen^
be/aentoelckeöepnDeiöeenpoo?teöiefeerfterciö;fobatbaernietteDoeneniööanbp .
t\'berraflrbenbanöe^cbilt-toacbt i2aeg. ban Truxiiio legbt öe ballepe Xuticaipa, ^
baer eertijötö in öe beken beel <0oittöö toierDtgftebonben/foo öat öe ^paegniaéröen
t>a^een fo?treflebabbenmbmjareï53o. ^ ^ Hertó.

^ebleckeban S\' lorge de Olancho tö gelégen 4ó.Icguen ban Comayagua, naer\'t
<^often/CHerrera fegt elbcrömeet alö joifttbiernaerjöaet tooonen eénige 4o.^pae«
gniaerDen/enDe inbaet biftrict toe! i5ooo Jnbtanen öie onöer tribuptfitten/Daer balt
beel <ï5ouötö/inlbnöerbeptinbemébierebait Guayape,bie it, leguen ban öefe

\' ciasaDios3oJeguenineer;enÖebanTruxillotnfgeïÖCkSBO\'leguenjCöOÖatÖetoegÖ

toepnicöbecfcöilt/enïietietcftabtenïieöettaïltvalladolid,Gracias a Djos,enÖe San Pe-
dro leggen gelgcin eenteiangeljîie gantfcöe f^jobtnctebefenoopt/enöe gelpctnt\'i\'onbe.

Hcr.dcfcr. dt ballcpe ban Oiancho baec befebleche 10 tn göeïegöen/ïö leee genoecölöck enbe p^n^
fttabel/menöeeft baee l^beel 0oubt0gebonben/foo bat be <5oubei:neuc0 ban Hon«
duras enbe Nicaragua baee geootcn ûvgbt om öebben gebabt/elcK een bte in fpn
bet:nementbett:ecl\\enbe.

De gantlcöecu0ebanbe(c#^obinciei!0igöeïegöenopbe i^oo?bt-Zceinbc Goifo
biefp noemen de Honduras,toelc tiö be gantfcöe^ee-tonttulldjen befe ^^obin^»
tit enbe be jà^obincie ban Yucatan, tot baeefp aenbe fclbepaelt/iangöiö be îDzobincie
ban Veripaz, al toace jjet be naem öeeft ban Goifo de Guanaios : l|et eetli^punt 10/
batfp noemenPuntadcYbucras, toelc i0 gelegöen op beöoogöte ban i<5,gvabenbp
i^oo|benbeiinie>neffen0 Goifo Duice,toelc beöabenis boo? Guatemala ; toaer eet;^
töt0gebout toas een plaetfe/ genaemt San Gil dc bucna Vifta,neffensöe Cabo dc tres
puntas,naet: t <®oftèn ban Goifo Duicc.^peernaev t\'<Doften öebt göp beriebiere Pi-
chc,enbe Rio Baxo,enbebe riebiere viva,bie 00c anbers genaemt toojt Baiahama, eec
ÖÖP feomt aenpucrto dc Cavaiios.toelck is gelegöen op be öbogljte ban böftöien gra^
ben . Linfchoten Celt tUlïCÖen punta de Ybucras enbe puerto de Cavallos bertiCÖ

mplen.daer naer bolgöt be riebiere enbe öet pimt delà Saij enbe baer aen Triumpho
delà Cruz, toelcktSf eenCabemct ö?ppunten/baer Chriftoval de Ohdtnbeatare
1524.eenblecfeebaböe göelegöt / bieöP foo noembe^î^oo?ber legöt Rio Huima, oft be
Xagua, enbenaert i^ooiben ban ijarenmonbtbet <eplanötbe Vtiia, enbenaer fjtt
i?iOO?bt^OOftenb Cplanben Guayama, Helen enbe Guanaia.enbe San Francifco ,
^oo?btenbc ^upben met puntadcTruxiiio (toelck5ön be eplanben de los Gu«.
naios)t\'bOO?-fCÖieben punt toO?bt oock anbers genaemt Ca bo Delgado ofte de Hon-
duras ^ Linfchoten Helt tUiTcÖen Triumpho de la Cruz , enbe Cabo de Honduras

berticö mö^n I enbe ban baer tot Cabo de Cameron ttointicö mölen. beft
Cabo legöt een feer leegöe cufte / enbe bol göeboomte. Cuürö«« Cabo Deigado en<
be Cabo de Cameron,(naer toelck men fpn coursftcïtban lamaica af) 50n bertöien
riebieren/enbe aen t\'punt ban be Cabo iseen b?oogöte bie toelttointicö mölen in ^ee
ftreckt / enbe in t\'mibben ban be felbe bicöt bp be cufte een groot epianbt / toelck fp
noemen de los ^axos, enbe een anber naer\'t i^oo^ben ontrent be b^oogöte/ öie fp noe^
men San Müan j enöebooibpbeb|oogötéöebt göp be Bahia de Caroggo, enöeBahïa
Honda, bOO? Öe Cabo de Gracias a Dios, toelck iS gÖtlcgÖen Op Öe ÖOOgIjte bâti

beertöiengraöenenöeeenöeröe/enöenaert\'^ooiöenban tfelföe ö|pepianöekens/
toelckfpnoemen las viciofasenöe öan Quita Sucnno,enöe Roncador,ttoeefcet;
öangereufe ö^oogöten ; öe Cabo boo?fcö?eben boo?-bp 3önbe/bebt göP Goifo d e Ni-
eucfa;enöeöeriebiere Yarre op öeöoogöttban bertöien graöenbp ^ooiöen öcllinic/
altoaer öe <25oubernementen ban Honduras enöe Nicaragua te Camen komen,
de epianöen öie men noemt los Guanaios, toiaöen ontbeckt bp öen eerften Am-

a^ij miranteDonChriftovaiColontnbmïareiso2.toantöoo? tcmpceft göeö?eben3Ött^
\' öeontöeckteöPttttklepneplanöt/toelcköeinöianennocmöenGuanaiaofteGua-
naxa enöeöeeft naer bp ficö anöere ö?p ofte bier klepnber epianöen / öie öaer naer al
ttamen Guanaias bp öe i>paegniaeröen 3ön göenoemt / en toaren eertflöts tod be^
tooont bp goet enöe b^eeötfaem bolck: ben Ammirante noemöe öit epfanöt iiia de

Pinos,om öat öaer bed boomen toaren/enöelegötban Cabo dc Hohduras naer
tteggenban eenigöe/ööf mölett ^ ten lïa.enbei^,ten <©.ettbe banbe ftaöt ban Tru-
xillo naer tXeggenban Herrera i2.ieg.möeisban rUanöt ban Yucatan 3oJeg.ofte

ban Guanaxa. Dirck Ruyccrs feggt öat op Ött Cplanöt een ban 3|nötanen
legöt öaecbeébetlcötnööe0öenoecöti0itebeHomeniöatöe3tiöianen ban öat eplanöt
Ijeel gott-aecötgö 30« i maee öat öaer göemepnlöck ttoee ofte ö|p ^paegniaeröen on^
öecöaee tooonen. i^et öeröe Cplanöt tooiötgöenaemt Ucüa, enöetsgrooter/enöe
legötbeettöten leguen ban Puerto dc Cavallos. Dirck Ruyters ftölöft / Öat VrilalS
eeneplanötööeleööenböfgrootemölenbanöeteplanöt Guayama^cnöe onaent
böfmölenöroot/öanntetfeeröooöö/bol^boomte göelöcfi t\'Cplanöt banSaona
onöer Hifpaniola göelegöen. ^oben t\'éplanöt la Guanaia tó een anöer Cplanöt
toelckeen fjergööeeftbanfeerfcöoonCriöalfoo Herrera göetupcöt^aer leggen ooc
öe Cplanöen ban Guaydua, Helen enöe s^ Francifco; ÖOCÖ too^öcn al t\'lam^ göe^
naemt Guanaias, enöe öe Zee öaer ontrent tooiöt öaerom meöe göeöeeten Golfo de
Guanaio, ofte Guanaxoi

in^e J^iobincieenöe t\'<6oubernement banNicaragua,toelck öe<(5oubernettr Die- -Hcv. dtfe
JLygo Lopez de Salzedo nOCmöC Neuvo Reyno deLeon, paelt naer t\'Ö^Cllen met
Guatemala naert\'|^oo?öenmét Honduras, enöenaert 5>upöenmet Goftarica.i^eeft
tnöelengööe<!^,enöe lè.ijo.leguen (Herrera ftgötelöersinfpni^ittoiie jojeguen.
t\'toelc meer met öetoaeröepöt fcööntobereentefeomen;en&e80.ieguen«iöeb|eeöte
i^.enöe l^eeftöiberfcfje ^lobincien in fpn begröp/als Nicoya, Nequecheri, Ma»
byte,Diria,Mafaya, Managua, Cacaioaque, Ceveaco,een göcöcelteban Öe Chonta-
ies,cnöedciosMicosenölMädera.Cgatttfcöellantiiöfonöerriebieren/leeröeetinöe Cf
^omer;moööerigöenöeflöcl$et:iitó/enöefeertempeeÖicöinöelBinter;black^
foo öat men öaer toel karren kan göebinpcken: oberbloeöigö ban alöeröanöe bibles/
öoetoel öaer göeen Cartoe en balt / maer tooiöt ban Peru met meel boo|-fïen. ^aer
toojöen beel Stieren enöe ilioepen / enöe Berckens aln- gjjequeeckt/ enöe oock eenige
<0eptenjtnaermcnenöeeftöaergöeen^^cöapen. feaerio feerbeelbifcö:fpmaken
öaer beel enöe feer goet 3out; öaer en 3ön öllien Heerlen ofte anöer koffelgckegöe^
ßeenten: (Herrera fegöt elöers/ bat öaer eenigöe Heerlen ballen / enöe oock flecöt ^ ,14 >
^ouöt:) ^^en bergaöert öaer beel Cottoeno / Pita, i^onicö / Mayz, Axi, Crtoetem
fp betalen öaer tribupt met mantetóban Cottoen/toelck baerbeel is^enbe anöere öin^
gben / öiefp toeben enbé toércken: öè bjoutoen fpinttén öaee foo fön aljai öe öapien
bant\'öooft.^9^nöeeftöaergrootenaentoasban|^eeröen/enöe feer groote ^Ipupleny,
enbetoojbenbanbiee göeboert óm inbe Caravanas göebinpckttetooiben ban Nom.
bre de Dios naer Panama. Wm iö beel fioffcöagiè iii t Hanbt / boo? öien t\'geboom?
tebaerfeer groept;infonberöeptöenb0omgöenaemt zeyba ,tooibt baer foo öick/öat
bt)ftöienman0öieöanötaéttöanbtö!Suöenöenietenkönnen om-bangen.Baer3ön
boomenbiefekereroobel^erfenbiagöen/baerfptoönbanmaken. ^e CalebafCm

too?benbaerröpinbeerticöbagén/enbei0eengrootekoopman&öap/toantbenreps
fenbe man tiiet een pas en fal booit^trecken fonber be Celbe/ oin bat öet öaer in t Itanöt
niet beel en regöent. 5^aerplegöen ontrent öie entte ^albißcöen te 3ön/enöébi0:cöen
biemonftreus 3ön/enbefoogrootbatfp tlöf bbben t\'toater b|engbenbe/be fcöepenin
öoogöte paflmben. c bolck ban bcHanbe öeeftCeer toel aen-j^nomenbe^paen^
fcbetale enbe manieren/enbe gaen nu algöekleet/ upt-göenomen öe Chontaies ,be
toelckein t\'gö^öergöte tooonenbe/blöben bp öaer oube manieren enöegrbbicöept:
?^ereaebantbolck3Öitgoeöe^«ber-fmeöenenöeÖ^ufictenS.en0e öebben göeieert
tolBas! te toereken / l^leer-makerö / 5>mcben/ alöeröanbe touto-toerckte maken
banbe Pita; enbe in fomme/beelberbanbe ambachten biefpbanbè ^paegniaerben
Öebben göeleert/boo? bien fp altööts feer tot öaer 3ön göenegöen ööetoeeü. ep f göe^

öebictualien/ftoffen / i^upöen ènöel^anöt/too^öen te koop göebom naer Panama
enöe Nombre de Dios, ifnöeelöers/ toaer «pt be intooonöers groot p-jofgt trecken.

<0nöet\'anbmgöeleg6em6etobanberep?obmctetö feer remattaöd t\'erooteEael^
toelckfp noemen Laguna de Nicaragua, doo? fpn gcootte (toant naec tfeggljen ban
t\'bolck ban öefe ^?obmcïe / fouöe ött Hack öonöect enöe öecttcö mplen 3ön tn\'t om-
gaen:) enöe öe tnentcgte ban öe tooon-plaetfen öte öaec aen gödcgficn toaren :i)et fjceft
fpn ebbe enöe bloet abtlöck öe ^ee > enöe öoetoel öet tot op ö?p ofte bter leguen komt
bp öe ^upöt-ae/fooöceftöeteffen toel fpnitpt-toatcrtnfijetn öe i^ooiöti^ee öoo?
öe Delaguadero, ÖaCC top Öter nacc füllen ban fp?eken. Aionfo Calera enöe Diego
d.6.it. c.$, Machuca dc Zuafo 3ön ÖC göenc ötc ccrllupt ött 3lackgekomen3ön tot tn öc i^oo^öt-
^ee I paOfcrcnöe met groote moepte öe fto^tmgöen ban toateren öte fp noemen io$
Raudaics, foo Öatfp öicktoUö göcuootfacckt toaren öaer barcken ober lanöt tetrec^^
ken. JnöttEacktS bed btfcö/enöe groote memcöte ban Caimans, toelck 5ön Cro^
coöilen.

Dé cerSe enöe p?tnctpaetóe ^taöt ban ött <6oubernement ts Leon de Nica*
raguaj göclcgöcn ban s^ lago de Guatemala öonöcrötcnöc btcrleguen bpna

naer öet ^upöt-ooöen/ ttoaelf leguen ban öe^upöt-^ee/ötcötbp öet groote Hack
ban Nicaragua j tnbefc^taöt öouöt öen <3ouberneur fpn reftöentte/ enöe anöere
<0fïcterjeiban öenHomnck/ enöe öter ts meöe öe Catöeö^ale f^erckc; öaer^pnbp
Clooten ban i^onntcken öte fp noemen de la Merced, enöe tn öaer ötltrict sfln
d.4.L8;c.7 tocl öonöert en ttomttcö öupfent Snötanen öte trtbupt betalen aen be ^paegntaerf
ben. ^enöei^oo?öt-3ööeban tboo?fcö?cben3Lack/enöeö?piegucn banöeft öaöt
ban Leon ts göelegöen een Voican öte toonöerlpcken öoogötsen boben fcöerp/ öe
toelcke op öen top een monöt öeeft / toelck öes abonöts enöe öes mo?göens cenfeeç
öicken roockuPt-göceft/enöe groote quamttept ban ^u!pöer-Öeenen upt-toerptjcnöe
als men öe aeröe ban öefen Voican toermengöt metöet toater ban Nacolot, (toelcfe
is öe b?ucöte ban een boom ban bit Hanbt ) maeckt men baer feer fönen inckt af j m^
öebicrieguenboaiöertnöe ï^iobincieban Mafaya, iseen klepn lack/ronöt/enöe
bant\'bobcnaebanbegronöttotaenöettoater/isöettodöupfentftagienöoogö/alle

öe3lnöianenöalenöaertn om toater te öalen/ met krupckenöaer tod ttoee arroben
in gaen/ enöe öet op enöc af klimmen is foo recöt enöe ftepl als een muer / al ban öaröe
klippe/öaersön gaten in göemaccktöaerfp öeöanöenenöeboeteninöouöen/enklimi
ttten foo af enöe toeöer op met öaet: krupcken / öat öet een toonöer om fien is ; enöe
Öetisgöelegöen bp naer aen beboet ban ben voican ban Mafaya. 5^e^tabtban
Leon legöt op ccnfanöigöcgronöt / enöe isgantfcö omringötbaneen öicötcïjoöcöa^
gic.(öie öe ^paegniaeröen noemöen Arcabucos) gjn öen jare 1527,gaben öie ban
. 5 Ni caragua tc kcnncn acn öen l^epfer/öat tuQcöen öe ^taöt Leon enöe Cabo de Hon^
^ duras,toelckleggöen^upötenöei^oojötbanöen anöcren/toarenfebenticöicguen

toeegös/enöe öe ballepe ban vianco in t\'miööenj foo öat öet een fekere toegö toas/om

^taöt Granada de Nicaragua iS gÖtlCgÖCn feÖÖtC" Iepen ban Leon, Op ÖC
\'\' kantban t boo?Cröicben Hack ban Nicaraguajcnbebicr en ttointicö leguen ban Rea-
leio. 2^c|&?obincie baer befe â>taôttoas göebout /toieröteertöötsbpöe inöiancn

U.U.C.-; teöacrcenfracpei^crckeenöeeen ƒo^treSctegöen öe inöiancn röe^taöttsgöde^
göen in een fcöoongöetoeft/enöe öaer 3ön eenigöe ^upcker-meulens. löeöalbcnöet
groote Hack öeeö men öier nocö een anöere/te toeten f Hack ban Undin -, toelck fpn
toater-loofingöcöeeftint\'grootcHack. ^toee leguen ban Öit Hack/enöe fèben ban
öe ^taöt Granada legöt öen grooten Volcan ban Munbacho,toelcfeergrooteöoo^:^
te öeeft enöe bed ƒ rupt boomen /ban toelcke be öede |^?obincte feer toeï booifien is/
enöe öcbdic öaer onöer 3ön Capotes, Piatanos, Anones ; toelckfpnbanfma^ckals
^Ölancmange/ ofte als öet öe ^paegniaeröen noemen Maniar blanco ; toonöerïöcke
£0docnen/ s^ïlpelen^&e\'öckals|>upcker Canöpf^Ö/i^erfén enöeanöere/öiefp
noemen lacotes, öaeröe Inöiancn öaren togn ban maken/en öe ^paenfcöcgoeöen

^taöt Neuva Segovia itç^t öerticö lèguen ban Leon naer\'t J^oojben/ enbe
©ockfoobee!mDïen ban Granada, bpkantö naert\'i^oo^ben^ mbaer biarict tooitbeel
<5oubt0 berCamelt npt be mönen.

^t ^tabt laen Dertiföieguenban be j^oo|bt-^ee/aenöet épnbe ban t\'groöti
1Lack/antrentbaereiDefaguaderobegmtiboo?teîeïckebekoopmanffôappenkomen^

be ban Nombre de Dios (nu porto Belo) toojOen op^göeboert naer anöere piaetfèn
banöefet^^obmrie.

blecke ban Reaieio een lègue ban öeöaben delà PoiTcffion, toelc men gemepn«
ÏÖcknoemt del Reaieio; |0 gelegljcn op öeöoogöteban elf graöen enöeeen öalfj (Tho-
mas Fuller m öebopiagte ban Can difch fteitfe op ttoaelf graöen enöe beerticö minuten/
mötenöetöeplaetfet0öle öP noemt Rio Lexo:) 3l0maereen klepn plaetöken/ enöe
meeft betooont bpbarenöt bolck; öeöaben 10 banöe befte enöe fekerfte öabenen ban
alle öïe Iangö0 öe felbe cufte tooröen göebonöen/enöe öaer tooröen goeöe fcöepen göe^

timmert/öoo? öegoeöegöereetfcöap ban bequaemöom/toelck men öaer licöt kan be^

komen. 3« öït v5oubernement jön beel <©o?penban 3nöianen öie öenmeeften öeel
onöer tribupt fitten.

Op öe cufte ban öefc ï^^obmcte aen öe i^oo^öt-^ee /Jèeft men naer öe riebiere
Yarc, toelck Öefc ^lobincie fcöepötbanöe ^lobincie de Honduras, öeriebiere
ban Yarepa eer göp komt aen öe riebiere enöeöaben ban s» luan (toelck fp noemen cl
Defaguadcro öoo? öicn Öet Öe toatcr-lofinge 10 ban t\'grooteEackban Nicaragu a)met
een groot <ï^planöt în öe monöt/enöeöaer naer nocö eenige riebieren öié gemepn 5ön
metöe^^obincieban Coftarica.ï^etoölmenfoo öoenöe)m0 om een öooi-gancofte
pirate te binöen ban öei^.^ee tot ooc fonöerlingb regarö genomen op

befen Deffaguadero, toelck iöeenriebiere foo groot atóöieban Sevilla,aen bepöeöe
oeberen betooont bp öiberfcöe natiën /fooöatöieban Nicaragua in öen jare 1534.öen
i^epfcr te kennen gaben öat öit een goeöe göelegöentöept toa0 omöe onöaöanöelin:«
ge tuftröen öe ttoee ^eenjte meer om öat ött een göefont quartier toaö / enöe ober-bloe«
bigö ban alleö öat nooöigö iö om öè fcöepen toel te boojfien. €>p öe cufte ban
Mare del Zur Öeeft Öefe }^?obincie naer öeöaben ban Reaieio öaer top biet bo?en ban
bebben ^efp^oken; öeöabenban S\' lago ; enöe öaer naer öeöaben ban Chira,geïöck
öe 31nöianen öie noemen; öe ^paegniaeröen noemöeh bie eertöötö San Lucar, enöe
ttu öeet men öie Puerto de Nicoya, (toelc iö een particuliere fé?obincieban Nicaragua,
feer bmcötbaer enöe plapfant) iö een Golfo ofte bape toel ttointicö leguen toööt bol
ban Cplanöenröaeriömeöeöeöaben Paro tegen ober Nicoya in öe Goifoöie fpnoe^
men dc Salinas: eer göp komtaen Punta de San Lazaro, enöe Cabo dc Borica,ban
^elckenaert\'<0oftengöele$ften3önöe Cplanöenban Santa Maria enöe Santa Mar^
tha, Cobaya enöe Sebaco, op öe limiten ban Vcragua, enöe beöoó?en oock tot be cu^
Öe ban Coftarica. ^efc Cplanöenban Zebaco jön toel öerticöingöetal/foo groot
alö klepn /fcöicö legucn ban Panama gelegöeu; öaer toaö eertöötö beel boickö op öefe
eplanöen. Thomas Fuller inöebopagieban Candifch fteltaenöitguartier Cabo
Blanco op Öe öoogöte ban töien graöen enöe töien minuten enöe öe courö ban Cabo

Blanco tOt Puerto de veles ^.Ï3^,enÖe J^.<0.aCÖÏmÖleniban Puerto de veles tOt Öe

sabenban s^ luan öecourö ^M, enöe ^.<0.febentöien mglen î ban öeöaben ban
s^ luan tot Rio Lexo, 5^,îîa,enbe bcerticö mölem

^ebopagieban Sir Francis Dracckfteltöet épiant Cano,(öaeröpfpn^cöipont^
îabe /enöeopnieutoö calfaette ) opöe öoogöte ban acöt 0*^aöen bp J|oo?ben be

T^ e B?üiömrie enöe t\'<©ouöetneinent ban Coftarica is get «^oöelöcßebeel ban be
jLy^uöientiebanGuacemaia, Jjeeftin be lenö8te<aoft enbe ïï^eftrnegÉentttb le-
gucn ban be uptallepalen ban be S^iobtnne ban Nicaragua,aen be toelcKe t)et pelt
lanQbö t\'Boo?ben enöe tWellen /totöelimltenbanöe p?obmcteban Vcragua.-
Öoet Hanöt / enöeöaer tsappaventteban <6oubt-mönen enbe oock ban iê>ilbei\'-n#
nen. daev5ön ttoee plaetfen betoont hp ^paegmaetben: deen göenaemt Ara™
nivez,böf ieguen bant\'Eanbt bp be3nbianen betooont bie men noemt Chômes,
toelcke blecke beöoo?t tot beiutiföictieban Nicoya. en öe ^taöt eartago,beevticö le-
gucn ban Nicoya, enöe ttointicö leguen ban be ^ee / bp naee in t\'miööen banbe
^lobincie I toelcköeeft öaee öaben enöe ontlaöin^ plaetfe bepbe aen be Zupbt*3^ee
enöe acn öe j^oo?öt-^ee ; opbe toelcke eenigöt ïiebieeen legsötn tnflcötn Nicaragua

<ap öe limiten bant\'<5oubernementbanNicaragua m banCoftarica enbeNicoya,
acöt en beevtïcö ieguen ban Granada,op becutteban Mar del Sur,tjgeen Coregimicnto
(als öe ^paegniaeröen öatnoemen) in mtlM als meöeinöet eplant Chira,toelc
beöooit totfpn juriföictie enöe is ïfiefegöen acöt legucn afin öe ^ee/5ön feee beel
öianenöiettibtitacifen sön aenöe i^onincklöcke i^cooneban ^>paegnien / enöetoa«
ren eectöts fubject aenbe i^onincklöcke ^ubientieban Panaraa,tot ben jare böftöien
öonbert enöe ö?p en febenticö toe/enbe 5ön baer naer götincoipereert in be |&iobincie
ban Coftarica, toeickes eouberneur öaer een Lieutenant feelt / enöe öen :23iffcöo^
ban Nicaragua ttelt Öaer een Vicaris. öaer is een tamelgcke goeöe öaben.

Lopes Vaz fegöt Öat Coftarica is een bergjjacötigöe enöe befolateplaetfe j foo baf
öe naem met öe fake felfs qualgckfouöe ober een komen. <0p öe cuöe ban beBooibt^
^eeöeeftöit eoubernement dc Bahia dc San Gieronimo enbe de Caribaco bpï»
limitenban Veragua.

Her defer, ^^e |0*obincie bauVcragua toclckefegöt Op toat mceralstôitn gtJabtubp Moo^^

J^öen öe Einie /confineert met öe ï^^obincie ban Coftarica naer öet ïl^eften /enbe
met be ^lobincieban Panama naer öet «Sollen j öttft tn be lengöte <Dolf enbe ïï^eö
böfticö ^paenfcöe mölen : enbe in be b^eebte i^ooibt enbe öupben böf en ttoint^j
tsfeer bergöacötigöuanbt/enbeöicötbetoaffenmetörupcken enöegl^boomte/fon^
öer toepöen ofte beci baer en toaft göeen Cartoe oft <5arfte; öeeft toeptticö Maiz,enöe
toepnicö i^ofoftemoes-krupöenjöocö is oberlaben met €>oubt/bantoegöenfoobele
röcke mönen / enöemen binbt baer oock <0oubt alfentöalben in be riebieren enbe
bieucken; t\'bolcktsfeerbelltceus/enbem.eeftboo?-gaenstnoojlogöemetbe ^pae^
gniaeröenipmmersbiagöenöetjocköer^paegniaeröenfeerongaern. den eerften

é.uhsAmmirante Coiumbus OutöeckteöitHanÖt tnÖenjare 1502. kometlÖeban Cabo<lc

Gracias a Dios naer\'t <0oftentoe/quamöP eerft aen een epianbt göenaemt Quibirf,

enbeeenplaetfeaent\'bafteUanötgöenaemtCariari.öaerfpt\'beftebolckenbefoogoe«
öen bobem bonben / alsfp nocö opt öötfien öabben / in aengöenaemöeptbanoe ber^
mm f beriïïcöepbt ban öeriebieren / enbe fcöoonöept ban be boomen/enöe t eplan^
beken toasfeergroenenöefrifcö/bolbanboftcöagie/enbeban Cariari eenklepnmglt«
jen.de blecke ban Cariari lag® neffens een grooteriebiere/eït baer toas menicöteban
bolck bie met öaer bogen en pölen en boutef&eerben toe-liepm om öe aenkomfte ban

öc J^paegnmetöcn te öerömbeten ; ban Keten baee ggefe^^en / enbe fianbeïben baet^
naee b?ebeiöc^ met ben anberen. Ban baer boer bp meer naer \'t<Doften tot een pïaetfe
öbenaemt Caravaro, baer een bape toas/fes mijlen lancfe/enbe meer ban b|p bleibt/
met beel Cplanbekens baer booi leggbenbe/ enbe bier gaten om met be Erbeben in
enbe upt te komen op alle tijbenj enbebe fcbepen baren tuöeöen bie Cpianbekens
öbelöck oftbet ftraten toaren: toaren aen Hanbt aen een ban be Cplanbekens/ enbe
bonben baer toel ttointicb Canoas, enbe \'tbolck al naeckt/ upt-gbenomen be bioutoen
^e befcbamelbept gbebecktbabben j babben eenigb tupgb ban «6oubt om ben bals/
«Jelck fp tegen bellekens berruplben/enbegaben be ^paegniaerben te kennen bat
baer beel toas ban bien/ op \'t bafte lanbt baer ontrent. In belé bape toas beel Bïfcb/
enbe op t lanbt beel toilbe i^Pieren: Banbier paffeerben fp naer een anber lanbt/toelck
fp noemben Aburena, confinerenbe met \'tbooigaenbe/enbe toefenbe ban gbelijcke ge^
ftalte. Banbaer toeber in ^cegeloopen3tinbe/guamenfp naer ttoaelfiegucntoeegbs
aen een riebiere baer beel bolcks tooonbe / met betoelcke fpbanbelben/ enbe eenigb
<25oubtmangbelben. <l^uamen ban bier booi-toaertsèen een Hanbt gbenaemt Ca.
ti ba, baa fp anckerben in een riebiere/enbe banbelben biet met ben i^oninck boo2 ee^
nicb <<5oubt. Ban bier quamen fp te Huriran, baer fp po.marck ^oubtsbequamen
booi bip bofijn b^lekens. Crocken booiber tot een plaetfe gbenaemt Cubigâ, baer
be<5oubt banbelingöe eenepnbenam. Cnbe ben Ammiranc boer ban bier booits
naer Puerto belo, enbe booiber. mm booi be «Softelijcke toinben gbenootfaeckt
5ijnbe toeber te keaen naer \'tÏBeften/ kregben fp een IBetten enbe conttarie toinbt/
ma 300 groutoeïijcken tempeeft/batfp al mepnben te bagaen/toel negben bagben
langb; enbe naer toepntgbkalmte/babben toeber bagelijcks fulcken ccntraritept ban
toinben/bat fp \'tepnbeban raebt toaren: toaer bóo|ben Ammirante befe cufte ban
Veragua noembe/ Cofta de los Contraftes. ^en^.Ianuar. beS jaC^S ijoj.quamen

fp ineen riebiere bie be3nbianennoembenYcbra,enbe ben Ammirantenocmbenfe
Beien j enbe nocö booiba bonbt öP een anba riebiere bie be ingöebooine noemben
Veragua. ^pbcbc bepbe befcriebiacnbiepen: tj^eienbaftonbenfp/bal bereite
<5out-mönen toaren göelegöen in Veragua ; banxiooi bien beriebiere Beien be biep^
ße toerbt bebonben/refolbeerbe ben Ammirante baa in te baren, ^onbtfpn bioeber
be i^iebiere Veragua op ma barcken/ toelck quam tot aen be tooonplaalên ban be
bianen/toelcker Cafique toas genaemt Quibia i toierben baa biienbelpcken ontbaelt
enbe kregben beel <0outs. ^en24.bito/quam baa op eenfubgt foo grooten oppers
toata/ bat öet groot göeluck toas batfe bepbe be fcöepen niet en baloien j ö« toelckl
moeft booit-komen ban an grooten ftacö-regöen op t\'^ebagbte göeballm/ toelck
ïegötboben Vcraguafooöboöftbatmenöetbanttointicö leguen bare fien kan/ ben
Ammirante nocmbenbit gbebergöteSan Chriftoval. ^onbt baer naafpnfîîoeber
toeber be riebiae Veragua op (toelckeen legue ban Beien legöt meer naa t Weöen)
be toelcke boo| guiben ban Qui bia öem bp göeboegöt/gö^biacöt toierbt aen be

nenban Vrira,baafpinko|tentötbeel<6outsbergaberben/tuflcöenbetoo|telenban
t\'göeboomte / toelck baafca bicöt in een getoafïen ftaet : be #önen ban veragua ïeg^
gben naerber/ göelöck fpbaa naer berftonben: beriebiae Vrira legötlêsoftfebenie-
guen ban Beien meer naa t ïBeften: baer ontrent toasnöcö een anber tooonplaetfö
gbenaemt Dururi ; enbe een anber gbenaemtZobraba, baer fp bal lanbts met Maiz
befaept bonben. mm Ammirante refolbeerbe bier op in bit quaetia eenigb bolck te
planten/ enbenamenöaergöelegöéntöept neffims be riebiae Beien, bp naer aen t\'in^
komenopeenöoogïite; öiérattuffcöen booiöet bioogö toeba toas öet toatabanbe
riebiere foo gbeminbert/ bat be fcöepen niet blotten en konben ober bebarre ban be
tiebia/ foo batfe gbenootfaeckt toaren te batoeben ; tot bat ben regöen be riebiere
toeba foube boen toaftèn: mepnbe baaeenif®bolck teplantat/ bankonbmt bai^
nietöouben.

Dios naet: \'t Wtüm toe/ öaer öen ^6ouberneuv fpn refiöentte ïjeeft/ enöe ö\'anöev
timban öen i^oninck/öe toelcke göeöelt too?öen bp öeSliwöientie ban Panama.
^eBiecHebaniaTrinidad,fe0ieguennaet:6et<aoaenbania Concecionian^

öe ^ee/öoo? öten men te Hanöe öaet-met en kanvepCen/ts öbeïesScnnefens öet:te^
btevebanBclen, ö?p icguenbanöe^eebet:fcöepöen.

^e ^taöt Santa Fé gbelegtjen ttoaelf icguen ban la Concecion naer bet ^up^
ben/meteenfmelt-öupisi/ enöe onbee ^Dlcters ofte iteutenantenbanöe «DSicters
banöen i^omnck.

^t ^taöt Carlos tsgbeleßöcn op öecufte ban Mar dciZuï\'^ntet bectebanöeXec/
bpfticb leguen ban öe ^taöt s" Fé boo?nocmt/ naer Jet Wtïïm.

51^aer en tö gbcen öaben ban remarque op bepöe öe cuften ban ött \'©oubernement;

allecn op öc cufte ban \'t i^OO?Öenöeeft men Bahia de Carabaco, Ofteban S^ Gerony-
moi enöcmecr nacr\'t <©often/ Rio de laXrinidad, enöe Rio de Concecion enöe dc
Beien, öacr öcn eerften Ammirante fpn tooon-plaetCe öaö göeltóöt als booten
beröaelt

<àp öe cufte ban öe Zupöt-^ee Ötte ÖÖP Capo de S« Maria,enöe Punta de Guer-
Galvano, fa; toelcke punta centQöeftellcnopöe öoogöft ban toat meer afs fes gtaöen bpi^oo?«
öen öe Hinte/enöe meer naer\'tâ^en Punta deborica} enöe Cabo blanco, op öe
öoogöte ban acöt graöen cnöc ecnfalf: toelcke Cabo top in \'t 1Cap,upt ÖC Obferba^
tien ban Thomas Fuiier öcbbcn göeftelt op töieti graöen enbe töten minuten j bocö

als ttten fouöe oo?öeelennaerbec®elcgöenèeptenöeftreckingöe ban\'t Hanöt/fi^
öefe Cabo opacötgtaöén enöeeenöalfteleggöen.
En ei^-che bcfecuftebanöcfcl^^obincienacr\'tiloo^öcn/leö&tecnCpïanöttoeïcklpnoes
voyagie. mcnEfcudo, ts göclcgöcn öccticö legucn ban Nombre de Dios nacT Wcftcn: S\'-
Francis Draeck toas öacr acn in fpn laetftebopagie i anckeröen acn öe ^upöt-sööe
in ttoaelf baöem toaters/ fcöoone gronöt enbe goet anckeren ; ban \'t «©oftelpcke punct
fteeckt een rift ban klippen af inöe Zee/öatmenmoetmöbenmetto^taf teöouöen»
;i^it€planbtlegötnegöenofttöienmö!enban\'tbafte Eanbtaf/ enbe en isnietobee
ttoee leguen ïan^È/ ftaet bol göeboomte/ enbeöeeft feer goet berfcö toater met obers
bloebt inbp naer alle beelenban\'teplanötïban rdimaeten is niet feergöefonbt/
enöe göencgöen tot beel regöens»

B nfofie Landm \'Vetn VVejl-lndien dim yyy hier yofen yerdeek hehben, in
die yan f Noor den ende die naet tZnyden^ ^i^jjn aen den anderen gheltjcl^ ghe-
heeht door eenen fitaSen reeplandts^ op de yyekke gheleghen ^ijn de tyyee yermaer-
deflaetjèn. Panama, ende Porto Bclo, eertijdts Nombrc dc Dios j eer yyy dan
komen tot de btfihrijyinghe yan het Zuy der ghedeelte yan VVefi-lndien^foofahnoo^
Mch yyefen, dat wy al\'voren Jpreecken yan defèProyinóe yyelckhedem-daeghs be-^
kent «r, by den naem njan?&n2im2softe oock, by eenghemeynen naem Terra Firma

naegniaefden yyort gjoenaemt: yyiert eertijdts onder Caftilla del Otobegre^
:h Caftilla del O ro heeft dtckmaels yan limiten ^verandert, foo dat tfehè
eenighe duyfierheytgheeft int lejèn yan de oude Schrijvers : In den jare 1508. yyiert
het Couvernementy ofte yeeleer het yeroyeren ^anditlandt^ghegunt aen Dicgodc
Niqueia, onder den naem yan Caftilla del Oro , ende de limiten gheftelt\'^an dé
VVeïi-\'^^de yan derieyiere Darien inde Goifo de Vraba, tot Cabo de graciasa
Dios by de Honduras : ende njan de ander T^ijde yan de rieyiere \'■voorfchreyen naer
fOoftentoe, tetC^o dc la Vela, yoerde het^afie landt de naem njan Nova An-
daluzia. Doch defè bepalinghe yan dep Vroyincien en ü niet langhe foo ghebleyen^
maer de limiten yan Caftilla del Oro, ^^n yerlenght naer de Oojl-zjjdeende yer-
kortaende VVeB-\'^tjde\\ ende eyndelijck^fooü den naemyan Caftilla del Oro ge-
noeghfaem uytghebruyck^ghekomen^ ende de naem njan Panama de oyer-handt ghe-^
kreghen: yyelck^yyy hier aenroersn omdat ordinaerlijck^in oude, endeoockheden^
daeghjche Caerten den naem rvan Caftilla del Oro fier breet flaet.fich uyt-hreyden-
dey oockjoyer Proyinden oyer de yyelckefy noyt en yyas gheftelty tjoor feö yeel yyy
uyt de Spaenfche HiBorien hebben konnea beyinden; op dat ons niet tot onyyeten^
heydt en yyerdegherekent, njan dejêProvincie onder de naem yan Caftilla del Oro
gheen ghevvach te maecken,

In de befchrijvinghe van dit Zuy der ghedeelte yan kmcxlc^Lyfitllen yyy als yq^
renghefight ü, beginnen yan de Provincie yan Panama, met fghene daer aen yaft
w, ende dan voorts yaeren langs de cufte^yyelck naert Noorden aen de ^oort-Zee è
gheleghen, ende aldaer "voor eerB befchrijyen de Provinciën njan Garthagena,^^?^^
Santa Martha, ende Rio de Ia Hacha daer naer fuüen yvy kpmen tot de binnen-
landtfiheProvinciën^ dïepaelen met Cartagcna ende Santa Martha, te yyeten
het Landt dat genaemt yyort Neuvo Reyno^ om foo te komen aendeZuydt-Zee^

alyyaer de rtfcke Landen nf4n Peru ende Chile leggen3 ende fio voorts yaeren door
de Stratenjan yi^^^Wmcs^endeUnghsde Ooft-7{ijde uan America, yoorhy Rio
de la Plata^Brafilj^Ä^/f de T?royincien yan de Qmhcs/pyeder-k^eren tot daer yyy
het hier ^oren laten ftêUen*

Vandegheleghentheytj palen > endegheftaltenis vande Proviacie ofcc Au-
diende van P a n a m a .

öc ^pacöniaeröcn öicnoemen) ban Panama 10 niet groot/ öoo|
bienöe Audientie Öaer alleen öaer ontflouöt om öeBloten teöi^
cöeren/ enöerecjtteöoenaenöe J^oop-lieöen öie gaen enöe luimen
ban Peru;öeeftinöeleng&te <^oftenöe^eabpö^negöent<c|jic-
guen, te rekenen ban t\'^tèeban t\'<5oubernementban Cartagena
enöe Popayan >tot aen Caftiiio de Veragua; in Öe b^eeöteban öe
^upöt-5ee totöei^oo|öt-3ee/opöaer öieeötöeteftirtj leguen, enöe
op öet önaltte tuffcöen Nohibre de Dios Ofte Puerto Belo, enÖe öe ^taöt Panama,
i ^^ap.ie. acörten leguen. ^ocö Acofta fegöt öat öaer maer fcben legden tuöQröenbepöé öefe
plaetfcn metmöe op een recöten ö^aet / enöeop #emel0 b^eeöte; öan öat ombe
kronite enöe om-toegöenöie men moet foecken/tógöenöeonbeguaemöeptöa-lBe«
gÖen/acötienieguentöo?öengereeckent. 3$ öooiöenöanöt meeö toutoenöebergö«
ai^ticölanöt/bolban fabelen enöe£0oeraflcöen;tnaer öoogöe lucöt baer beeltööts
beaotenisban bapeurcn/bocöticö enbeöitfiföi enbc beröalben upter-maten ongefiint/
tnfonberöeptban May af tot November toe: bocötooibt be lucöt eenicöfintjS^efupa
bertenbeberbetertbooibetninben/ atófp uptbe ^eekomen/enbetercontrarieber^
flimtban be lanbt-toinöén. ^iein öefe lanöen tó^tooontöebben/gbetupgöen bat öet

öiertnmtertenöefeerbuplenöemotticötoeöermaecktbaniuiio tot November,öooi
öien öet öaer al öien tööt meeö reegöent / öonöert / enöe bli)ccmt. C lanöt is niet feer
biuètbaer/enöeontbieecktbeeleöingöen/omöatöaerniet en toaö öan Maiz,enöe
öattoepnicö:öocö5önöaergoeöetoepöenboo|t\'Bee/foobattTelbé öaerfeerberme^

nicöfulöicöt, eertötstoaren öaer menigöteBerckens/toelcköein-göeboiene toiüen
tebangöen/metöctaen-fteeckenbant\'<5raSopt\'belt/iagöenöe öie alfpo inöare net^
ten/göemaecktbanfekerkrupbttoelckfpnoemben Nequen. s^en beeft öaer Jpap«
f^ten;Co|telöupben/ enöe anber göebogöelte/ tot noobtb^uft b^n be menfifbeUiOOck
goebe Bïfcö in bertebieren enbein be^eej inberiebieren binbtmenoockbeberöiii«
öenöe 5^ieren / öie öe JnDianen Caymanes, enöe.öe ^paegniaeröen Lagarros noe^

men/toelck 5ön Crocodüen. Cgbeboomteöouötsöbblaöerenmeeaöetgantfcöe
jaer öoo|/met toepnicö toucöten; op toelck ficö ontöouöen öiberfcöefoo^ten ban toilöe
i^atten ;men öeeftöaer oockban öatgöeöierte toelckfpn jongöen ineen fack aen t lpff^
foo langöe als öie klepn5Ön /loopenöe enöe ft>|ingöenöe öacr meöe / fonöec
bat fpööerkonnenontbailen/ ofte öatmenfefien kan: öitgöeöiertekomts\'nacötsin
öeöupfenom öe^oenöeren teßelen. <anöer öitgöebiebt toO|ben beel klepne
bincienbegrepen. mt eerfie baer be^paegniaeröen begonnen piofgtupttetrecken/

enbe baer fptoientfcöap enbe ontbalingbe bonben/ toas bie ban Care ta, berticb le-
guen ban Darien: enöeöe ^lobincie ban Acia, bgf leguentoiöo?. (^\'lanöt is öacr
bergöacbticögöelöcfi alsöatban Darien, bo^ gfiefonber; enbein beel göetoelïen be^
fee èiobincien toierbtbeel <5outs gö^bonbeUi ^aeö bej^iobincieban Ada, mtfJt-
toaertaenlagö Comagre,altoaerö^tWacklanbt begint/ enbe toas ban baer boojt
feer toel betooont/ enöeöaer toaren beel klepne öeeriöckbeöen ban ttoee leguen, tot
ttoee leguen; be ^paegniaerben noemöen öit gantfebguartier tot Peruquere toe/
Cueba ^ ettöe öeaen-lcggenöelanöen Cöoo? öienöaer geen i^eerfcöappijen en toaren)
noemöenfpBehetrias-.baeraenbolgööeöe i^^obincieban Chiamc, enöe Coyba,

ciitbec betöeïtke Pocorofa begrepen toas / toaer eattjöts öp be <èpaegniaért»en een
plaetCe toas gbeïegbt öte fp noemben s^^ Cruz. 3pllDeftenöe^taöt Panamatoas
gelegen öe #|oötnne Chame, enöefebett leguen öonöer öteban Chini; enöe acfjt le-
guen bo?öer öteban Efcoria, tn toelcke J^iobtncte groote enöe fcöoone ^out-pannen
toojöen göeboinöen/ t\'30ut groept öaer ban t\'see-toatcr / toelck met öe Ip^tngb-bloeöt
kottttinfekere l^annen ofte Hacken/ettöebcröart öaer m jout öoo? öe bttte öer ^0«=?
nen. J^ocbfebenoft acöt leguen bo?öert0geiegenöc|^iobmcteban Nata^ cnöeboi^
öer öe l^iobinctcn ban Tobre enöe Xroca, toelck bergö-lanöen / altoaer fcööone
Cpcke boomen toaflen/ öte göetoelötge grobe keckeren ö?agen:öaer aen bolgöt tiaer
t\'lteelleit toe öe|0?obtnctcHuyria,enöe Burica, opöe palen banNicaragua. Ctoaelf
leguen ban Nata nacrVü^cft-noo^öt-tocacn toe/toas öe ^»obtncte ban Paris,tnjens
Cafique ÖC ^pacgniacröcn beel fpels maeckte, i^oe toel beel batt öefe namen met
meer göeöacöttoo?öen/(alstoefenöemeeft göcgöcben naer öen naem ban CaOquen
bte ö,oen öaer öeerfcöten) foo öebbe öte tnt boo?-bp gaen aen-göcroert / oft petoers toé
tepafl^e guamtn t toc-komenöe,

Cot bcöupt ban ÖC generale befcöjöbtngöc ban öitguartter öaet aen temerckén/
bat öe ^upt-5ee öter ontrent alle gctpöen / naa- t\'feggcn ban Acofta, toel ttoee leguen j ^ ^
berre ö?oogö balt/enöe met fp?tngö-bloeöen nocö meer/ (öocö anöere fcö?öben öat
maer een öalf legue o?ötnari0 ö?ööcö balt j) foo öatöet een blacke culle ts. <0ö elöck ^^
öefe l^iobmctc ofte ^uöicntteklépn ts / foo 5ön öaer feer toepntcö öeöen ofte tooon-
plaetfen ban ^paegntaerocn ^ enöe öe m-göebo?ene ban öe lanöe 3ön al langö öoo?
öe ttrannpè ban öe ^pacnfcöe feer öeerlpck om-komen enöeberntelt: JSacr 5ön nu tn
als ö^p ^teöen bp öe ^paegmaeröcn betooont / Panama, Puerto Beio, enöe Na-
ta j tjan öc toelcke top berbolgöcns fullCn fpicccken/ enöe cerö ban Panama, afs toe^
fenöe öe öooft-öaöt.

be ^upöt-3ee/ op öe öoogöteban negen graben bp i^oo^öcn öen <^qutnocttael/ bcMcü
enöcopöelcngööebanttoeeentacöttcögraöènopöen^ertötacnban Toledo, naer
t Tcggöen ban Herrera, iBt ^taöt ts klepn ban begrpp / upt ooafaccke ban een Black ^ ^ "p t^^
toelckfe omringÖtaencene3ööe;enöcöoo?öeöampcnöteöaeruptröfen / enöeober Ped dé
bc^taötkomenitomboojfeefonsWonötgöeööuöen/cnöe tn öer öaet bebonöen: ^^
ts oock gualgck göeboutot / toant öe öraten fpn meeö göèöreckt <0oö enöe WtW
toaer öoo? öc ^onne op-kltmmenöe /men ober öe Öratcn ntet en kan gaen/öoo? öten
baer göeen fcöaöutoe én ts/enöe öeöttte treft foo göetoelökö/öat fp beel fieckten ber^
oo?faeckt: enöe ööc tocl men öfcktotls ban mepnmgöe tsgöétoeeö ccn anöer göelc=s
eöentöept te ktefen / enöe öefe te berlaten / foo en ts t\'felbe tot twcö toe ntet te toerck
göcöelt / öoo? öten öet ttmmercn öaer moepelöckenöe koöclöck balt;enöe öatöe
eeröeaen-leggöersban öeplaetfelangö öooöt 3önöc/öacröcöen-öaegösntet en tooo^
nen öan kooptteöen/ öte af enöe aen baren / cnöc öaér met langöer en blpbcn öan tot
öatfp öarenöanöclöebbcngöeöaen/cnöc röcköombergaöert Ontrent öe ^taöt
ïoopt een ricbterc toelck öacr oo?fp?önck öeeft upt öe bergöen / enöe öaer komen beef
klepne beeckcntn/aen öefe rtebtcr 3önbeellanöt-öuplen ofte öoutoeröengöclcgöt(öte

bien öe gronöt öaer toe feer hequaem iS. \'©aer 3Önbeelb?ucöten ban ^paegmeti/als
<I>?aegnic-^ppelen/ Citroenen/enöe anöere göeplantj enöe be b?ucötcn ban öc lanöe
balleaöaeroockfccrgoets als öaer jöntoel-rieckcnöePinnas, piacanos, Guayauas,
Caymitos, Aguacato^, cnöc öiergeii)ckê. ^taöt is altötstoclboo?fienbatt aibcr=ä
Öattöe Ipf-tocöt/ öoo? öe berberfcöinge öie öaer toert göefcacöt bepöe upt öé ^upt jee
enöebanöei|oo?öt-3eciöaerentoaagöeeni^o?ettoftefCartoe/maertoelMaiz; öet
meel too?t öaer öooz-gaensban Peru enöe oock upt^paegniengeb?acöt;öericbierett
göeben beel t^ifcö/ enöe öe ^ee öeeft oock feer goeöe bifcö / ööe tocl öiferent ban öe
Söeene öie bp ^paegttien ofte befe guartiercn balt j langöJS be Öranöt tot öicöt

onber be ö«ple« ban be ßabt/binbt men een foo^te ban teerkïepne Zee-Oee^cUens/
toelcke fp noemen Chucha,enbe binbt baer teer groote menicbtcimen gbeloofó batupt
oo^laecke ban befe flec)pken0/be ^tabt eertijbts aen bit quartier is gbtlegbt/booi
bienbe ^paegniaerbenbaerberfeeckertbielben ggeen Ijongb^r te lijbensoo langöe^
bele öecjcfeensBabben. «Ontrent bepalen ban befe Öabt/ istoepnicb oftgöeenbolcK
ban be ing6eboo?ne ban be Eanbe/ boo? bien al boo? fieckte/ (300 be ^paegniaef ben
teggöen) enbe anbers jijn om-komen, daer toerbt eenen grootenenbe fcerrpcken
öanbel göebleben in befe ftabt/ boo? bien baer banbe cufteban Peru enbe Chiii, enbe
eibers upt be ^upbt-see aen-komen be fcöepen enbe ïJarcken met <6oubt/ Silber/
enbe anberel^oopmanfcöappen$ enbe banbe j^oo?bt-^ee too?benbaer ^bjacöt
alber&anbe moopmanfcöappen ban Éuropa > bie upt ^paegnien met be Blote op
Terra Firma too?bengöeb^acl)ttcPuerto Bcio,enbeban baerte Hanbeofte langös be
riebiere Chagre naer befe aabt/ombanöier naer Peru enbe bele anbereplaetten aen be
^upbt-$eegóelegöen/af-götrcÖtepttetoo?ben. Inbeftabt 3öno?binarisfesöonbert
25urgöers ofte öaer ontrent/ (naer\'tfeggöm ban Herrera) ben meeftenbeel i^anbe«
laersoftel^oop^lieben: neffens betonincklpcke Audiëntie, refiberen öietmebebe
ontfangöersbanbesi^onincjc Collen enbe anbere in-komften; öaer ts een Catöe»
öjalei^ercke/toiens ^iflcöop ^uffragaen is ban ben ^rt3-biÖJPöopban Los Reycs,
ofte Lima : daerSÖn oock ö^p Clooöers ban ^^onnickeit/ Dominicanen,Francifca-
nen,enöe deiaMercede. de Öaben ban Öefe ftaötts reöelöck/öoetoel öe fcöepen
metöetleegl) toater op b^oogö blöben fitten/enbebaeromfoo blöben fp tn öe â>omeç
op \'tblack leggöen/ enöe in öe ll^inter loopen lp tn öe öaben Perico, toielck ttoee le-
gucn banbe Habt legöt. £@en fouöeeen bequamer göelegöentöept / göefonöer enöe
beter göeSelöe plaetfe können binöen tot öe contractatie tu0fcöen bepöe öe :^een/
fonöer berre te bertrecken ban befe plaetlê baer be ftabt nu legöt/öan be reöenen toaer«
omöatöetacöter blöft/ öebben top öier bo^enberöaelt. dit boo^gaenbe öebben top

Pertinente befchrijvinghc van de Stadc Panama, ende alle aenkomftcn ] door
luan Baptißa ÂntoneUi Ingenieur,gbef©nden âen den Coninck van Spacgnicn?
ghclijck\'tfclvc by M^\' Richard Hackluydt is gheftclc in dc Enghclfchc Yoya*
gicn.

PAnama (fegöt ÖP) iS be pitncipaéltte ^tabt ban Öat ^biebt; ts göelegetiatfitötm
legucnban Nombre de Dios, acn be^upbt-3ee/ op beöoogöte ban ttsg^ngra«
öen bp i^oo^öen öe ILinie. daer jön ö?p Clooöersban Ö^onnicken/enïje een Col*
legie ban 3efuiten/enöe öe i^onincklocke Audiëntie too^ötöier göeöouöe:n.de öaöt
is göelegötn bicöt bp be ^ee aen een janbt-b^e ; foo bat be eene jpöe tjian be (tabt

be öupfent roeöen te lanöt-toaert in Öreckt. i|eeft b?pöonöertenböfticöÖ"pltn/al

ban öoutgöetimmertï baer 50« ^^ öonbertintooonbers/enöe acöt öonö ert folöaten
met \'tboick ban öe öabt/enöe bier öonbert ^toarten ban Guinee, toaer onber eenige
b^p-lieben jön : baer is een anber ftebeken gfienaemt Santa Cruz la reai tian ^toar#
ten Simcrons, Öie meeö göebiupckt toonöen in V. M«® öienöe/ 3Ö« öonöett in göetal/
enöebitHebeken ofte blecke legöt een legue ban befe Otabt/(9 be kanbt ban een groote
riebiere/een leguc banöe^ee/ enbe recöt tegöen ober be öaben ban Pericos. ö^aet:
baer en is göeen rekeningöe ofte bertroutoen op befe ^toartente nemen/\'maer moe^
ten ons öaer boo^ficötelötHboo^toacöten/toant 5ön ons öooöt-bpanben. daer 5ön
b^pbpfonberetoegflenomaen befe ftaöt tekomen/ (bejöbenöe^ee) öoo,ïöe toelcke
be bpanbt öie kan befp^ingöen. de eerfte is langös öe b?uggöe / toelck igöelepbt ts
lOberöeriebier; aenbe eene 5öbe ban befelbe legöt een kreke/soobat belè jöbe banbe
öabt öeelfterck is/ boo? öien\'t al facöte enöe moöbertgöe gronbt tSj béter men tn
göeenber manieren op gaen en kan. €nbe recöt tegöen ober legöt be rtebtere/ toelck
tsalseen gracfjte/ enbeaen be anber 3öbe banbe riebierelegöt cen groot Eack ofte
i^an/toelck be gantfcöelïDinterenbeeen beel banbe ^omer bol toaters isf/joo bat

bit quavtiev faati be ^tabt met toepnigb ^olbaten gbenoegöfean feetoaeit toeèben^
Cmeeöegbebaa ban be ^tabt te oöeroailen/10 langbs be toegb toelck komt ban
Nombre de Dios, toant albcfc tocgbis öccbt/ cnbc gbeen ^^oücbagïci enbe ttoee
bupfentvoebenban be^tabtlegöt nocö een nebierken toelck fpnoemen Lavendes«
ra, baec be B^outoen gljetooonsön tlöntoaebt te toaOfcöen. ^itcieomken ioonr
mbe booifcöiebenkimke/ïnfulckeeboegöenalstck V. M^ öebbe bettoittigijt; enöe
öe viebiece gbepaffeert 3önöe / öebt göp een eecöte caöepe toegö^ ^^en anberen toegfj
öie naee öe ï>taöt loopt / is Icegijer naer be ^ee toe / bp een ßeenen biuggöe / jeg^
gljenbe in be toegö bie men öaer gaet naer be öaben ban Perico. 5^efe ttoee toegben
en konnen niet betoaeröt toerben / booi bien öet albaer efen gronöt is/ enbe toep^
ben > <ap be <Doa-3Ööeban bcfe ^tabt 3ön v. M" iüonincklöcke ö«pten göetim^
mert op een robtfe bie tit^t op öe ^ee legöt/ enbe bellen naer öe ^ee toe/ göelöck öet
ïanbt ^ü^oninckkjc^e Audiëntie toerbt ia befe öupfen göeöouöen; be <i5öeban^
göeniHeisöaer mebe^ enöc al v.M^fcöat toeröt öier oocHbetoaaöt ^Baertooo^
nen in öefe öupCen v. M- Cöieforier/ ben t^^efibent/ enöe bipKecöters/ enöe öes
i^onincksï^iocureur; alle befe tooonen in öefe öupfen/ met öerefte ban v.
naerSi toelck 3ön fes öwpfen/ beöalbenöat banöen|?ieftöentï alle tooon-bupfen/
enöe neSens enöe aen öen anberen göetimmert op be booifcljieben robtfej fp 3ön
alle ban öouöt enöe p!ancken gbemaeckt / göelöck öe anöere ö«pten ban öe ^tabt.
Cnbe altoaer be <5^ebangöeniffe enbe be groote i^al ftaet / bie plaetfe kan feer toe!
göetokt toerben / booi bien fp öaer 300 toel naer leggöen / als toefenöe gljeboutot
naer öe %n toe; enöe öat öaer feeckere klepne kkppen leggöen/ öie met leegö toater
boben komen/ enöe ö|oogö loopen; enöe fommigöe toerben oock met t\'öoogö toater
gbefien. mccöt ober öe booifcö^eben öupfen naer öet ^aoikn/ legöt een eplanbt
onatnt böf öonbert roeben ban be felbe / öebbenbe be göcöacnte göèlöck als een öal^
be £Öaen / enbe in öefer boegöen loopt öet al langös öenen tot bp öet bafte Hanöt:
oofi5\'3oo legöt ober öefe öupfèn öe öaben öaer alle öe fcöepen 3ön göetooon op anc^
ker te leggöen/ naer öat fp öaer laft öebben op-göeb^oocken: IBant als fp öaee la^
öingö nocö in öebben / 300 en konnen öier niet öan klepne barcken in-kommen/
enöe met öet leeglje toater 300 fitten aüe öe fcöepen op öet öioögöe^ enöe 300 is al öe
^acie bp be berticb roeben ban öefe öupfen; enbe recöt baer tegöen ober legöt be
^rabt. ï^oen be töbingöe guam in befe ^tabt ban öe Piraten, toelck gbekomen
toaren op befe cuften/300 göeboobt be t^iefibent enbe !^ecöters/bat baer een ^cöanfe
foube toO|bengöemaeckt/ ronotommetnencöeen/ albanöoubt/ tot befcöermingöe
ban befe ^tabt/ enöe tot bctoaring&e ban v. M^^feöat. ^ock 300 öeöen V. M«
<S%ieren Venta de Cruzes foitificcren/infgöelöcks öe Chagre enöe Quebrada^
enbe berfterckten t\'<i3uarnifoenbanBaUano5 toantöit 3ön al plaetfen öaer öe bpanöt
kan lanben/ enöe bp öcfen mibbel \'tHanöt gantfcö berooben. ^aer 5ön ö|p fanber^^
ïingöe piaetfen/ öaer öe ftaöt fonöer ftoaricöept bp öe ^ee-roobers kan berobert enbe
göep\'onberttoerbcn. mz eerfteaenbeBooiöt-Äe/ineenfekereplaetfetoelck legöt
bemöitn leguen banNorabre de Dios naer\'t<©often/45enacmt Ada.ban toaer eens
boo| öefen CEkere<0o|logöS-lieöen göekomen 3ön in öe ^upbt-»e. mt ttoeèöe
ptaetfeis Nombre de Dios, öoetoclöiteenftimme plaetfe is/enbe guabetoegöen/boJ
toaters/enbe eenööe^erigöen toegö: toant b|p beelen ban tiaer repft öet lanbt-bolck
öooi befe toaterigbe toegben / enbe booi een anberen öimmen toegö / toelck is ober
fekere robtfen enbe bergben/ öie fp moeten op-klimmen / öet göebergöte ban Capira
gbenaemt/ bp be b|p guarten ban een legue ööögb/ 30 bat top ntet toepnigö bolcks
be bpanöt bier konnen toeberftaen: öan öe intooonöers ban öefe guartieren feg^
gben öat öefe toegljen m be <g>omer toel göebiupckelöck m fonber ftpcf^ oft^ toater,
^e berbe aenkomfte is langös be rtebtere Chagre, toelckes monbt legöt acöftiêii
leguen ban be öabcn ban Nombre de Dios naer öet IBeften toe/ altoaer fp in be
^oo|öt-Zee loopt; öit is öe plaetfe toelck öe intooonöers ban Panama meeft biee^
fen/toantmenkanöeferiebiereop-komen tot Venta de Cruzes toe/ enöe300 booits
tttcken naeröefe^taöt/toelck^jn böf leguen toeegöjö> <0p öefe riebiere baren boo«

^ i öefe boeren öe tneefte lioopmaitfeöappen toelck ban ^paegnien toeröen
^lacöt om naer Peru berboerttetoeeöenj banVentade Cruzes toerben (pgbeboert

iiaecLimaret, toelck5önb|p leguen, aifecrgoebetoeijö/«^et\'itegöööi toiöe m
tooonDecö/enöejoo eemgb a^o?lagbö-mantoübeCbeckenomtekomenmbefe^ee/
Die kan Itcöteltjck Oefenebietre op-komen tot Venta de Cruzes toe / enbe ban baee
teeckennaeebefe ^tabt; enbe 300 bet^panbttoü/bpï^ön fpn i^maöênalööew^eckt
in öucken mebe bjengben / enöe bte baee aen een fetten enbe op-maecken / obeïöf ^i
baer gbeftööttoo^bt bat Francis Draeck eenö foubegbebaenbebben/ enbe kan ons
300 befp^tnsben bepbe te toater enbe te lanbe. Cnbe alfoo \'tttweftenbeel ban onö
bolck l^oop-lteben 3tjn/ en toillen fp niet becbten/ maer baer felfis enbe baer goeberen
berggen; gbelöckmen booibefenm anbereplaetfenban 3nbien toel gbetoaer t$ öbe^
tooiöen. ^erbalben300bet v. M^ goetbmbt bat beCebwpfcn sbefojttficeert toerbeny
aengbeften fp ftaen in een bequaem oo?bt/ enöe 300 baer een fubfte alarm mocbt ko=«
men/ konnenbe mtooonberöbaregoeberenbier tn blucbten/enöe300öeb?eefe booi
be bpanöt omgaen; oock 300 bsil öit een fekere plaetfe 3ön tot betoarmgbe ban öe
fcöatten öte ban Peru komen: toantalle öe^ee-rooberö enöe rebellen/ öie bter m
öefe quartieren gberooftbebben/ bebben altijötögbetracbt öefe paffagie te aoppen/
om ÖOOI öefen miööel te beletten öen banöel met ^paegnten / enöe bolck biet te leg^
gben om v. M^ r^biefoo? te onöerfcbeppen enöe te berbinöeren öatter gbeen naer
^paegnien en mochte gbeboert toeröen: öaerom 300 is bet boogb-noöicb öat v. m«
öefe pïaetfen fterck laet befetten, ^efe pïaetfen in öefer boegben gbefo^tificeert enöe
toel befet ^ijnöe/ 300 fal v. M^ \'t<©ouöt enöe Silber öat ban Peru komt/fekerlijck
tbupö gbeb^acbt können toeröen:enöe alle üoopmanfcbappen fonöer eenigb öangier
upt ^paegnien naer öefe plaetfe gbebjacbt toeröen. enöe inöien mogbelijck in öefe
quartieren eenigbe rebellen tegben v. M^- fouöen komen op te ftam/ (toelck <5oöt
berboeöe/) enöe ben teboegben bp öe 2^ee-rooberß/ 300 en beeft v. m^ niet te biec"
fen/ alöflecbö öefe plaetfeenöe Puerto Bdo toel fterck befetiö; toant in öefe baben
3ijn altijötö tbienofte ttoaelf barcken ban bijfticb oft fefticb baten\'tftuck/ öie in öefe
^taöt toe-bcboo?en. ^00 öat inöien eenigbeban öefeplaetfen fouöe mogbenber^
raft tooiöen/ v. M^ gbeen bequamer plaetfe en beeft om fpn folöaten te lanöen
a!ö öefe / toant fp en bebben öan maer acfjtfjten legucn te marcbeeren Ober tlanbt/
enöe können öan öateiijck tfcbeep berboert too?ben naer be plaetfen baer fp ban
nooöe fouöen^n. <0palle öe cufteban Peru en iö göeen öaben baer 300 beel fcbe^»
pen 3ön / alö in öefe; enöe te Lima öaer oock eenigöe fcöepen enöe barcken toe-be*
öooöen. ^e öaben öuö open b^benöe fonöer eenigöe befcöermingöe/ 300 kan tt^
nigö <2^o|logö-fi1lip öier licöt komen tot befe plaetfe öoo? öe «^aate ban Magelia,
nes, enöe biet aen komenrecbtin öie tööt/ toanneer öe barcken ban Peru biet
komen met v. M» eouöt enöe gilbet; toant öefe barcken biengöen fomtöötö
toel böf ofte feö millioenen; enöe öe bpanöt kan komen enöe nemen al öefe fcöat/
fonöer öat öP een man fouöe können berliefen/ toant ötet en iö niemanöt om toe^
öerftanöt te öoen; maer öefe plaetfe feer fterck göemaeckt 3Önöe / 300 kan öe fcöat
in 15Fa^t göebergöt toeröen. ^aer iö een trencöee göeiegötom V. M» öupfen toelck
al ban öouöt 3ön göemaeckt/ opöeoccafie boo?enberöaeltj enbe kan 300 blöben toe
bat v. m\' öet anöerö o?öineert j enöe v, m« bolek kan met öen bpanöt becbten/
leggbenbe acöter öe felbe trencbee; enbe öaer iö oock o?b?e göegöeben om een platte
foim te leggöen opöe effen gronöt/ enöe öan baer 300beel äjefcöutö opteleggöen/
alööetnooöigöenöebequaem fal gbebonöen toeröen. ^>o ijit öan v. m. göelieföe/
men konöe öier een ^cöanfe ofte ƒ o?t maecken aen öe 1Lanöt-3ööe / met trencbeen
ronötom/ enöe metfeien öet op met fteen/ toantöiet iöeen plaetfe alreeöebeerbt^/
enöe p?obifie ban alleö bat baer toe ban öoeniö; enöe 300 konöe öefe ^taöt feker^
löck betoaerbt 3ön: toant toat öe ^ee belangöt / öaer en iö göeen öangier met
allen/ boo? bien öet toater toaft/ enbe balt ttoeemael beö öaegbö / enöe toanneet;
bet toater cfteballen iö / 300 iö ö« al moööerigöe gronöt enöe roötfen / 300 öat öen
bpanöt in gbeenöerlep maniete« baer ober en kan blotten met een leegö toater/
om aenöe Ätaöttekomen; enöcöeftocktöem ban bet^lanbttot aen Deb?ug=:
^ göenaemt Paita. Ctoee leguen ban befé ^taöt legöt een anöer öaben göe^
naemt Pcricö, ï^eft-toaertö acn; bit is een feer befloten baben / «pt oo^faecke
ban ö?p epianöekenö bie baer te f^en komen / tn fo?meban een balbe ^^aeu;
^ leggöen tm tm ba« legue banbet bafte Itanbt / enbe beöuptcn 300 be gantfcöe

eïïöcöeccken.öï\'emet ^ouDc enöe ^ite wn Peru komen / fetmvt eevctm öefe
öen/ enöe 500 fp contcane tomDC öaööen / en können ïn öe öaöen pan Panama nitt
komen: enöe aijoo öefe öaöen gantfcfi gfieen befifiut en öeeft om öefe beteken öaer
legSÖenöe te befcfjevmen ^ 300 fouöe een €»o?ïogl>fcötp ösev kcfitelöck können
men / enöe aMe öe bereken nemen enöe berooöen; .tnant alle öefe beixken öie in öe
^upöt-3ee baren / en boeren öö^cn göefcöut/ nocb en bebben niet 500 beel als een
rapier om öaer feto öaer meöe te beteren. Ban öefe plaetfe tot Venta de Cruzes
en 3ön niet bol;ïen böf leguen ; 300 öat inöien eenigljipmalle öaer fouöe komen te
arriberen J fp fouöen fonoer ttoijfe! aï öet Cöiefooj mt in öefe bereken is / können
berooben/ öooi öien fp banöe öranöt niet en können ontfet tueïöen/ öoo? öienöet
een Cp!anöt is/ enöe toeblucöt ban a!le fcöepen enöe bereken. ^90 öet v. M^ göe^
ïieföe / öter konöe een f oitim göe^egöt töoiöen op\'t miööeïfte epïanöeken / etiöe
aöefcöut göeplant/ enöe öit konöe ^efcöieöen met luttel kott/ öoo? öien op tCp^
ïanöt göebonöen too\'öt alles baat öaer toe nooöicö is/ enöe 300 fouöe öe üaöt enöe
Öaben bepöe öeel toel berfekèrt 3ön. ^aer is nocö een anöer aenkomföe cm in öe

be^a de Cativa , enöe Öefe riebiere komt in een anöer göenaemt Caracoi.enöeis
böf leguen ban öefe ^taöt; öe Simerons ötbbtn eens een #ranfman öoo? öefen
toegö öertoaerts g9eb?acöt!

DC ttoeéöe ^tóöt ban öefe #?obittcie toas göenaemt Nombre de bios, enöe -
öoetodöefeibenugöeruincertis/enöebtrlegltöp PuertoBelo, joofalbetnoo-
öicö 5Ön öat top ban öe felbe öanöelen om öe öabenen/ egbe öe göelegöentöept baii\'t
lianöt öaer ontrent tt berftaen: te mm om öat öaer feer öiffeitnt toojöt ban göe^
fcö?eben i alle öe ^paenfcöe ^cf)?öbersfeer klagöenöe ober öe ongöefontöepöt ban
öefeplaetfe. €ïiöe Herrera fegöt infpn l?ifto?ie/öatöet bolck toelck öaer göefto?^ d.zij.c^"
ben is / ontelbaer is / öoo? öien öe ^taöt omriitgöt is ban fccr icégö enöè böcötlcij
Hanöt / enöe is alleen öus langöe blöbcit ftacnom be góetöcptban öeöabcn. Sir
Francis Draeck nam öcfe ^taöt in inöcn 3!are böftöien öonbert enöe bpf en me^
göcnticö/öcnfcbencnftointicöftènDecember. ^ebefcö?öberbanfpnbopagicfcgötJ
^e ^taöt toas groot / cnöc öaööe fï?ceöe ftraten / feer öoogöe öupfen/ al ban öout
göetimmert/ enöecenfcöo0neenöegrootei{terckc/!nfgöe®d^ banöowt ööemacckt.

^c ^taöt is göelegöen op een toaterigöe gronöt/ enöe feer beel regöcns onöertóo?a
pen / enöe obcrfuicks 300 ongöefont als ccmgöc plaetfe in gantfcö jnötcn i öaer
toaflen bed ^?aegnicn/ Plantanen, Caffavi too?tden/ enöc öiergödöckc b?ucöten;
öocööangereus om tc eeten/ öoo? öien fp ftoare fieckten bcroo?facckcn. l^obi^n H
^taölftonöteen geulen; enöeop öèn topban een anöer öergöfkcninöe boftcöagi^

toas een kïcpntoacöt-öupfltcn.J^aer\'taDioftcn banöe S^taöt binnen öebapcloopt

een berfcö ricbicriten banfeer ocfdlcnt toater / met eenigöe öwpfeit enöc ^oomgaer^
öen ofte toben öaer öp gödcgfjcn ^ ccn öalbe icgue rccöt #olï-toaeit te Hanöt-
toaeröt in toaS een ^o\'ip.ban Inöiancn/..toelck- öeCngödfcöe meöe m-namcn/\'
öocö naer öatöe |>pacnfeöe felfs- \'tbper öacr in liaö^en göeftdïcti/cnöc m öe ^qU

Be Cnööeïfcöett bctt^anben be gamCcfje ^tabt/ ntet aï be asercjcfeens enbe
gatten öte fp baee bonben.

-^m Ingenieur Baptifta Anconeli, ficb2öft ban befe ^tabt aen ben i^onmcfeb^
^paegntenmben jate 1587, albus:

Nombre de Dios ts gfteboubJt aen ten ^anb-bap btcfit bp öe Zee;bet ts een öeöekm
ban onn:ent berttcö famüten; baev öupfen 3ön göeboutot ban öout/enbe t\'meeae boltl?
bat ï^baee ötbt3ön bieemöe/komenöe öaet öen eenenöacö/«nbe öenanöeven toeöet:
toegö trecUenöe i t\'tfleeboïgöeboontte/enbeeentgöeplaetfen ban t\'ianbt jön geftabttö
obetr-öeckt ntet toater/upt reöenban bengöcbueetgeneegöen bte opt göebergöte balt.
Ctseenfeetifltmmeöaben/enbebaerenisgöeengoettoatecjenbe^iegötopenbooi
l^oo?belöckcenöe <©ofteiöcke totnöen/toefekgeöurteö opöefe cufte toaepen; beelban
begcootefcöepenbteaenbefeplaetfekomen/ b?eken toel öalf öaeclaft tufli^enbepöe
öe riffen/om öat öaer tnaer to^ntcö öiepte ts tn öeöabenfelfSi enöe naer öat een C^
3Ön öalf laft quöt is/foo gaet pt naer öe ttoeeöe rotfe / göeltjcK bp öe teeckenin^ete
ften ts/ maer klepnöer fcöepen komen met al öaer laft/ tot aen een anöer kltppe aen öe
Hteft-3öbe. 3n ötenöe toinöt komt i^oo\'öt oft i^oo^t-toeft te loopenmet een fts^m/
foo 3ön öe grootefcöepen öte al&an op öe reeöe leggöen/genootCaeckt fes anckers bsoi
uptteöebben/enöeöatomöatfpöekabelsntet en öouben göenoegö bieren/toegöen
be janöen enöe roötfen öte op bepöe öe plaetfen feggöen; lbo öat be feöqpen getoelöicö
arbepöen tn befe öaben / beo? öfen öaer een öolle Zee gaet / toanneer öet bupl toebet:
maeckt/ enöe ötcktoils bleken bekabels/enöebe roers toonben upt-göeltcöt/öoo? bien
baer foo toepnigö toaters ts/enbefooöollen ^ee. de ^tabt ts toel göettmmertenöe
toel göelegöen/öatöe öaben maer goet toaer/leggenbe aeabe <Doft\'5öbeop een robtfe/
baer men een fterck ƒ o^t fouöe können legden tot befeöermmge öan öe öaben; maer
aen-göefienöeteenflecöteöabents/enonötep toatersfooöouöe tck\'t nooöeloosöat v.
Mt eentgöe koften fouöe öoen om öefeplaetfeftercktemaecken/maer öat öaer alleen
eentrencöeetoeröe göemaeckt/ban aeröe ofte klep/toaer meöeöetn^tooonöersöun-^
felben mogöcn bertoeeren / tegöen ö?p oft bter febepen.

dc ^tabtbanPanama igi ac^Öfeniegucnöan|itcr/öetoegenbertoaertS30ntooiti
ber quaet/ nocötans too?t al t\'^ilber boo? öefe toegl geb?acöt naer Nom brc de Dios,

foo toel v.M«Cöiefoo?/alsöatban particulieren: fnfgöelgcks Demeeftenbeelban
, öel^oopmanfcöappenbtetjaerPcrutoeröengöeboert/toerbengöeb^acötnaeröene^

biere Chagre, toelck iS bp bfa^töten leguen ban befe ^tabt/enbe toeröenbefertebte^
re op-göebiacöttoteen öttbergge oftelooöge göen^mt Venca de Cruzes, böf i^gucn
ban Panama, enöefooöoo^tSte lanbe met fl©uplen.den öoogöetoegöbfebanNom-\'
brc de Dios naet Panama gaet/ kan licötelöcken ^betert toonben met befen te ftop?
pen/enöe een anöeren toeöer te feggöen opöe jöbeban eenen bergö» defe ^taöt fegöt
op negöen graöen enöe een öeröc,31n öien V. M^ göeliefto|ö?e te geben bat befe ^taöt
toeröe af-göebjoocken enöe op nieutos göettmmert tn Puerto Beio,foo moeft öaer een
meutoetoegögÖt«taeckttoo?öenöooi t\'QÖcbergöte ban Capita, öooi öten b\'anöer
toegöengantfcöbupljön/^nbekonnenmettoepmcöonkoften göeftopt enöeop-göe*
b?okentoo|öen/enöet\'Canael banbefe öabenkangöebolttoerben/metöetfincken
ban beoubefeöepenbfejaerlöckSö«ï^öÖtfletentoo|ben/enbeeenbeel fteenen baer tn
te toerpen: öan öier tS groot göebjeck ban fteenen/ om be fcöepen meöe te ballaften/fo
bat fp göenootfaeckt 3ön te loopen aen een eplanöt éenaemt ifla dc los Baftimcntos;
bit ts een feer nooötcö bmck tn befe lanben alsfek bp ejcpertentie öebbe b^onben.

defe befcö?öbmgöen ban be engöelfcöe enbe ^paenfeöe/loopen foo toat tegöen
ben anberen? bocö ttcöönt befen Baptifta Antoneii öe ^taötenöe öaben ban Nom^
bredcDios toat feelpcker Öeeft af-göemaelt / boo? bienöp bel^omncktoflöeraeöen
j, j be piaetfete berlaten/enbe een anber te kiefen; t\'toelck naerber-öanöt ts götf^iet/ais
c.J^errera göetupgöt /feöQÖtttbe: defe ^taöt (Nombre dc Dios) is öoo? t bebel ban
ben üionmckPhiiippusdc tweede, (öetoöltckbitfcfcöbe) metaöbös banöe Prcfi-
dentenöeHaöenban3nbiengöebcpopuïeert/enbeberlegötnaer Puerto Bcio, doo?
öe tnbuftrie enbe arbepöt ban ben Jngemeur Baptifta An toncii, bte öet felbe langöe

toam öicötöpöeöeanötfultgöpbmöen böf ofte fejßbäöemti / enöemtmiöbm
banöefelbeöabenttoaetf/tegoeöeenöefiipberegeonötoftefanöt /fonöee eemgöe
hancfeen ofte eoötfen: öaee5ön ttoaelf klepneriebierkens ofte fïeken öie tot öefe öaben
fieöooien/enöe al in een komen > foo öatöeblote tot allen tööen öaee ban beefcötoatee
kan berfien/foo toel als fpfelfs toillen. <Sock foois in öefe plaetsbeel öouts om
fiepen te timmeren/enöe fteen om fjallallin te nemen; oock foo en öeeftfpgöeenöan^
gier in\'t in-komen/als alleen toanneer öetoinöt IBeft is/ toelckfelöen gebeurt op öefe
kufte. ^e toinöen toelck meeft toaepen op öefe kufte jö» i^ooiöelöcke toinöen / enöe
3Öngöebaerlöcker enöe fcöaöelgcker alsöe <Softeïöcke toinöen. 25innen öefe öaben
fegöt een klepn krekebefcöut booi alle toinöen; öefe kreke is ontrent böf öonbert roes
ben langö/enöe foo beel bieet/ enöe öet in-komen is ontrent ö|p öonöert roeöen toööt/
enöe bier baöcmenöeeen öalf öiep / öan meer inne-toaert 5önfes baöem toaters/al
toafigöe enöe ftöckaigöe gronöt/ foo öat öefcöepen/af komenfe op öe gronöt te fitten/
ööeen fcöaöe en konnen lööen / enbe öet ebt enöe bloept öaer als ick v. m^ reebe öeö
göefcöieben. 5^aer ontrent is oock een fupbere cufte/foo bat een fcöip tot eenigöe tpöt
jjetmacöfetten bupten öe öaben. ^efe öaben is omcingbelt ban boftcöagie/enbeaen
t\'epnöeban öefe öaben is feker berbioncken lant /toelck licöt kan 0p-göeö|00cöt/enöe
een öäck öaer om göelegöttoo?öen/enöetoil öan feer bequaem 3ön om beeften te tocp:^
öen:toantbat isbe piincipaelftefaecketoelck een ^taöt ban öoenöeeft / enöe ban
toepöen is bp Nombre de Dios groot göeb|eck / foo bat baer gantfcb göeen t^ee kan
ööetoepbet toerben/enöe t\'bleefcb tooit öaer meeft göebiacöt ban Panama: oock foo is
naert\'^upöeneenfeergoebeplaetle/baerbe^tabtkonbegöebouttoeröen op fekere
eflfen gronbt/leggöenbe aen beboetbanfekerebergöenbie niet feeröoogö en3önj enbe
in befe pJaetfe loopen b|ie rïebierkens ban feer goet enöe berfW) toater/enbe baer is goet
3aep-lanbt om Maiz enbe anbere granen te toinnen. i^ier ontrent sön oock groote
fteenen om leem ban te maecken/ öoetoel top noc^ niet befocöt en öebben bie te maecs
ken. jSl^enöeeft öter alles toat noobicö is tot öet boutoenbaneen ^taöt/öaerutoe
^ajeftepts Blooten konnen rgöen fonöer eenigb göebaer; enöe t\'is een feer göefonöt
quartier/ enbebegronöt is al fteenicö öaer öe |>taöt fouöe göelegöt toO|öen: enöe op
batöetregöen-toater/toelckbaltban\'tgöebergöte/göeenfcöaöeenöoeaenbeftaöt/500
foube men een groote |^an maecken aen öe boet ban \'tgöebergöte/om ttoater te onu
fangöen/enöe booits naer Zee te lepöen. ^oöet v. M^ göelieföe/\'ttoaer goetbatbe
^tabt Nombre de Dios toierbt bcrlegöt in befe plaetfe: ten kan niet koftelöckballen
boo| öe intooonöers/öooi öien öe öupfen al ban bout 3ön g^maeckt/toeïck fp toeöet
konnen beroiberen/ als meöe öe ticöelen ban öaer öupfen. v. M^ foube göelieben
batbe ^taöt Nombre de Dios bcrlegötfouöetocrben aen befe öaben/ 300 foube boo?
eerft be öoogöe toegögöemaecktmoeten tooiben/enbebanbe ilerckeenöè \'tContracs
tatie öups in Nombre dc Dios af-göeb|oocken / enöe öiér ban nieutos göetimmert;
enöe öan bienöe v. M\' te göebieben/ öat alle öe fcbepen enbe Bloten öiee in Puerto
Belo öaer goeöerenfouöen komenloften/enöe öat öei^ooplieöenenöe jf acteursöienu
Öaer te Nombre de Dios ontöouöen/öif^op\'tn^^w^föuöenpack-öupfcnkomenttm«
meren/om öegoeöeren in te ontfangben: 300 fal öe plaetfe in ko|ten tööt ban bolck
Jbooifien toefen. Opbat be lelbe öaben enöe étabt te beter betoae« s^mt nooöigö
toefen/ öat aent in-komen ban öe öaben/ op öen top ban eenen bergö/ toelck i^ooiöt-
toaeröts leaöt / göemaeckt toerb? een klepn bierkant f oit / öaa men bia oft böf
öucken göcfcönts op kan leggöen / enöe fes man öaa op laten toaakenj öit befielt
Sön^e/en fal\'t nia nooösgö toefeneenige boibere befcbirt^»nö^ te maecken/öooi öien
\'tEanötbol klftïpen is/enöequaöe toegöen/enbebat beöaben ronötom met boomen
tetis.Infgöt^ic^ aen öe anbce 3Ööe een klepnen tooin te maecken op öe togfe ban

Van dcghelcghcnthcyc van P u e r t o B £ l o ^ uyc het Raport van Baptifta
Antoneli.

PUcrto Belo legjtbgf legucn ban Nombre Dios naéc t\'IBellcntöe: i0 tt

öèquame öaben/ toaec ïeee beeUcöepenJkonnen ïeggen /öeeft goeöe anckee-

ƒ a?t(altïanmeetöertmpo?tantïe toefmDoo? îsien\'tgôeïegôt fal töoiïsmaen öesööe
t)an m ftaöt, "Mm öe i^oa?öt-3Ööeeeii toepnicö bojöcc öan öcte plaetfe töeentecke
öaee goet anckeven iö in acfjttoaöem toatetöj loo öatljet jfo?t gelegöt jtjnöe in öe tmi^
noemöe plaetfe/niet alleen öe ftaöt fal fiefcfteimen/maee oock öe l^panöt befcöaöi^
gtjen; enöeöe cufte beöiijöen/beneffenö een punct Eanötö/toelck <0oö enöe îl^eft
ümtl enöe tepckt tot öet o^planöt Buenavemura. Cnöe göenomen t ƒ o?t toelck iö
göetimmect aen ö anöee 3ööe/guame te öeeballen/ ofte bp öe bpanöt in-göenomen te
toeeöert/300kanmen metöitttoeeöe öe ftaöt ebentoel göenoegö befcöeemen/ toant
met ttointicö fl^ufquetierötcleggöen op een betgö toelck obee tfoit legöt/ fal men
een gcooten öoop l^panöen göenoegö af-keeren. ^efe öaben legötop negöen gea^
öen enöe een öeeöe. è^tn konöe öe toegö toelck naee Capira ioopt/ ftoppen; göelöck
bock öeeefteeenöetoegöen öie ban Nombre de Dios naee Venta de Cruzes loopen/
toant öe ^toatten Simerons öebben mp betklaett öat öefen toegö niet feee moepe«
löckfal toefen; toant öoetoel öaee beel toateröiö inöel^mtee/300Ö|00götöetö0cö
in öe^omee op; enöe öaee\'t niet openö|oogöt/öaee konöe men een ftrate leggöen;
öaei\'iö fteen enöe öouötögöenoegö öaevtoeöienenöe; öefe toegö konöe göemaeckt
tooiöen met tgöeene v. M^ in Panama enöe Nombre de Dios ontfangöt boo? toi/
toelck laeelgckö ttoaelf oft beertöien bupfent Pezosbeb^aegöt/ enöe konöe tot maken
enöeonöeröouöenbanöefetoegöenftrecken.

T M\'t boo?gaenbe Capittel öebben top be göelegbentöept ban Puerto Bcio upt Jet
rapo?töan Baptifta Antoneii bemomen/enöetoat öP öaer ober öen Coninck ban
^paegmen toaö raöenöe; ^efenraeöt 10 bp öert i^oninck goetgöebonöen/enöe Ö00|
bebel ban öm|^?efiöentenöeraeötbananöien in\'t toerckgöelegöt. £^en öeeft öaer
een ftaöt beginnen te boutoen/ öie fp s^ Phijippe bebben göenaemt/ alö Herrera göe^
tupgöt/enöeöenJngenieuröeeftöaereenCaßeel öoenleggen/enöenocö een anöer
af-göeftekenaenö\'anöer3öbe ban öeöaben/ombefelbetegben alleinbafien beter te
berfekeren. i^aeröat Sir Francis Dracck, Nombre dcDios öaö in-göenomen enbe
göeöeftrueert/ guamöP met 3ön blotemeöein befe plaetfe/enöeftierf öaer ontrentban
fieckte.^e^cb?öberban3önbopagirgetupgöt/öatöetöebeöebabentoaööiefpnocB

öaööen gbebonöen langööt\'baftelanöt/bepbe boo? groote enöe klepne fcbepen ; öaer
legöt een klepn eplanöt een facker fcöeutbant\'<Doft0löcftepunt;tuCCcöen toelcke enöe
fbafte lant böf oft ftöbaöem toaterö iö;öocöt\'beftein-komen tnbe öaben iötuftföen

bepöe« öat Cplanöt enöe een anöer öat meer îî^eft-toaert legöt met een rif ban kltp=<
pen. ■à>p bonöen öaer boen maer acöt ofte töien öupfen / benefenö een groot öup0
baerfpbaftmeöeöoenöe toaren/ boo? öen 45ouberneurï baer toaö oockeenftcrck
fo?topöetoater-kanötbegoftteleggöenmet fpn flangueringöen /göemaecktban
grootebalckenenöefteenen/enöetuucöenbepöenmet aeröe gbebult; ^00 öat naer
alleapparentieöefcpiaetfcfeerbequaemenbeftaïkiö göemaeckt/ te meer naer öat

t\'bolckban Nombre dc Dios, nacr t\'berb?anöen ban öaer ^taöt bpöe Cngöelfc^ /
bertoaertöiö göeb?^öt. ^z i^oopmanfcöappen toeröen ban öefeplaetfcnaer Pana-
ma göeboert öoo? ttoee toegöen; öen emen bp lanöe000? een toegö öie beel bequamer
iö alö öie ban Nombre de Dios toaö/enöeiöacötöien legucn toeegöö: öen anöeren
ïangöööe»etotöeriebiereChagre ,toelck3önöertöienoftbeertöien icguen ïBeft-
toaert aen ; enbe ban beriebiere op tot Vcnta de Cruzes j enöe ban öaer boo?tö te la«^
öenaer Panama.

iïo^enöebïitti gfitflpioktit. tHanm ontrent Natatsfeerb^ucötbaer/toïóclt enöe feer
öengötnaem / too?öt beöoten ban achteren met t\'gebergöte ban Viraca ofte Vera^ua,
toelck aïtijbtjsöenaembttftgö^abt ban feer <6oubt-röck te toefen, \'Ctoaelficg\'\'aen
ban Nata naert <0oa-3upöt-ooftentoaobcj^?obWe ban Paris, toiens Cazique met
namen Cutatura, De ^pacgniaeröeneertöbtjsbeelfpels ficeft gfjcmacckt Nata legijt
naer t\'feggfjen ban Petrus Martyr een en berticb leguen ö^eft-toaert banbe M>taU
Panama.

DC p^incipaciae miebicr ban befe J^iobmcie is bie men noemt chagre, enbe oock
eertijbtfi bp öe ^paegniacröen Rio de los Lagarros . legbt opbe öoogbte banne^
göen graöelf enöe ttointicö minuten bp i^oo^öen öe Uinie/öeeft öaer upt-toatcringöe
m öe i^oo|öt-ae /acötöien leguen ban Nombre de Dios, cnöcöcrtöicn leguen ban
Pucrto Beio.Banöcmonötbanöc riebiere tot VentadeCruzes,3önacötöicniegucn;
altoaer öe goeöeren enöe koopmanfcöappen too?öenontlaöen/enöe boo^ts op i^up^
ïen geb?acöt naer Panama,toelc ban öaer berfcöepöcnis bpf legucn.J^cfc riebiere Dceft
bed toaters in öen öaintcr-tpött ^e bereken öie tot öefe riebiere beöoo;cn/ jön öooi«
gacnsbanfeftbitn baten/enöe konnen ö?p öonöert en ttointicö quintalen boeren:
maer in öe ^ omcr-tpot is öaer maer luttel toaters/foo öat öe bereken genoecö tt öoen
öebben om op te komen/enbejön göenootfaecktinbele plaetfen een öeel ban öaer goet
te ontlaöen / enöe too^öcn met kracöt ban bolck op-toaects göctogöcn j ^oo öat öcn
ingenieur Antoneli boo?fcö?eben öe i^oninck raeööe/ öat öaer een klepn Cafteelken
aen öemonötban öeferiebierefouöc göelcgöttoo?öen/omöe goeöeren komenöe ban
Pucrto Belo öacc in tc bccgötn/ enöe klepnöer bereken te timmeren/om in öe ^omer^
tpötöe goeöeren met op te boeren / latenöeöe groote bereken boo? öe ti^inter-töbt>
Cnöc öat öaer een toegö mocöte göemaeckt tooiben aen ö\'een jöbe ban öe riebiere/
langös öetoelckcmcn öe bereken konöeop-treckeniöe Celbenaerfpn leggöen konöe
licötelöckgöemaeckttoo?öen /öoo?öien\'talefenenöe öecötegronöt is / öanöe boo=s
men öieöaer aen bepöesööen toaflen/enöeöicktoils ober ötoersöangöenoberöcrie^
biere/enöe öe palfagie beröinöeren/ moeflen toecö göeöouöen too?öen, ^e monöt ban
befe riebiere is naer tfeggöcn ban Herrera een öeen too?pb?ceöt/ öacr is goeöe öiep^^
te/enöe eenigö befcöut boo? öe Brifas .^pen bangötfeer goeöebifcö op öcfe riebiere / en^
beopt\'Eanötöaeromöer is feer goeöeiacöt

^en öe ^upöt^ceöeeft men öe riebiere Chiepo, bp toelckes oo?fp?onck eertpöts
teel ^ouöts is göebonöen, 5^aer legöt nocö een anöer riebier bp <Soflen Panama,

biefp noemen Rio delas Baifas,öaer feer goetöoutbalt omberckenenbcfcöepenbante
timmcrenj toant boen Bafco N unncz de Balboa be^upbt-^ee eerft böööc ontöeckt/
möe booinamöe Uanöen öaer acnleggöcnöete befoecken/foo bercpöe öP t\'öout tot
fpn Brigan tins tc A cla Scn ÖC Boo?Öt-^ee / cnöc b?acöt öet ober lanöt tot aen R io de

las Baifas, (toefcnöcöct Hanöt öier tuff^en bepbenban ö\'ecnc ^ee tot Öe anöere
maer ttoee en ttointicö icguen b?eeöt/naer öet feggöen ban Herrera) maer alfoo t\'fel^ \'
be öout fecröaeftelöck banöeI3^a?men toierötgöegöetcn enöe bcrginck / öoo?öien

DC IXittim Darien ïegjjÉ tn\'t ttinetöc batt be Goifo bie be ^paegniavben noe«
mende Uraba,mbeiis öettcbept tuftfbenbe|^?abmcte ofte ^ubientie ban Pana-
be |^|obinne banCartagenajïs gdegfjen aenbe ï0eft-5rjbebanbefÉÜbe Gol-

tbdcke ï^iobmcie onö bp Herrera UïO|btfaefcb?eben tn boigbenbe mameee. de ööe-
tempemjeptbanbeï^iobmcie Darien tg toonbecbaev / toant be Meloenen/ Com^
commerô/enbe btecgelöcke b?tt£ötentoo?benbaeebolkomenröPttomtic|) bagennaee
bat öet saet in be aeebe i& göetooipen; enbe mtgeSöckS alle anbete ^0oej5|kupben,de
îiaîjngaeeben enbe boomen geben öaeeb^ucbten alfoo ftoebigö ató InHifpanioia.
Cianbt öabbe beel aengöename boom-b?utöten / göefonbt enbe aengöenaem om te
eten ^ ben boom Guarabanaiöiengöt een b?ucöte booit göelöcfe be Eimoenen ofte
tioenen/enbebp naee ban befelbefmaeck/feee aengöenaem omte eeten : baee tseen
anberen boom öte fp noemen Horios, toelck een b^ucöte geeft als Miraboianos ban
feer goeöefmaeckjmen öeeft baa* beel J^öw-ttöten/ enbe daepen> bocö bedaepenen
3Ön ntet goet omteeeten/öoo»jötenfpeentotlöefmaecköebben. Petrus Martyr boegöt
Öter bp öen boom Mameys genaemt/bteeenb^ucötboo|tö?engtals<^iaegnte-Sppe^
!en/toelckeöefmaeck ötbben ban be#eloenen:de gront biengöt oocban felfsboo^ît
feer goeöe Batatas, toelck too?telen3önöoo?öe befcöiöbingöe ban anöere göenoegö
bekent. Inöefe f^^obtncte too^ben beel Heeutoen göebonben/bocöklepnber als öte
ban I3arbaröen/enöe ntet fooööuötofte toieet; 3luppaerös göelöck öte ban Africa,
feer fei / öocö cn bclpjtngöen öe menfeöen ntet als toel öe Ctgren / enöe totlöe liatten
grooter als Cigven / enöe toelfoo fneSm t\'loopeni men beeft öaer garten als tn ^pae«
grnen / öocb klepnöer enöe met foo fnel in tloopen> oock l^oQèöen/tnfgöelöckS klcpn^s
ber enöe ban anber couleuridepnenfoo groot als eenmtööelbaer !S0upl/fonöeröoo\'s
tten / Conönen enöe tafen/ l^lepnöer als öteban â>paegnten; Bimmen enöe
katten ban foobeelöeröanöefoo^te öat öettebertoonberen tSi enöemeer toemöedte^
ren / öocö onbaalletoo^tons een bp Petrus Martyr enöe Herrera bcfcö^eben ; tseen
buüt foogroot als een <aire/&ebbenöe eenfnabelalseen <0ltpöant/öapi als een <Ds/
enbe klautoen aen öe boeten als een J^eert/ooien als em <@ltpöant / öocö ntet fo groot
enöeb^eeöt Jn een ban öeriebteren toelcke ballen m befe Goifo de vraba, toelck fp
noemen Rio Grande, ÖOOI öten fp toel ttoee leguen tööt ts / btnbt men mentcöte bati
Crocoöilcnj ettöe aenöe kant banöefertebtere/toelck oberloopenbe beel poelen enbe
moeraßcöen maeckt/bmbt men beel ƒ atfanten enöe l^autoen ban öeel anöer couleur
als öie ban CaStlten/enöe anöer göebogelte feer goet enöe aengenaem om t\'eetenanen
beeft öaer ooc f apegaepen ban btberfcöe couleuren tfcöoone %enöen enöe î^alcken/
inöeöiergöelöcke bogöelen meer.docö öaer ts een fcöabelöcrgebogöelte ban Bleer^
mupfen / öie öe menicöen tn be töeenen ban öe boeten / enöe btngöercn / enbe eibers
böte^/e^ï^eöarenbeet tsleerbenömgö /enöe!aetbeelbïoets/öe remeöteöaer tegöen
gÖ^bonöeii/ïSt\'bioetteaeïpenmet.^ee-toater/oftemetöeetafl:cöen:menöeeftöaerooc
feer beel ^langöen enöe Serpenten öte feer bengntgö 3ön / enöe ötergelöcke dieren
m.eer. 0m toeöer te keeren tot be rtebtere Darien felfs : Petrus Martyr göetupcöt bat
Öctmaercenfmalleenöeonöteperiebterets/fooöatöaerntet alsCan(Äs en konnm
op baten: maeröcrtebtereöter bo?maengöeroert / bte fpnoemen Rio Grande, ettöe
S\' luan, ïseenmacöttgöegïoote rtebtere/enbe naer tXeggöen ban Martyr toeleen ic-
g«eb^eeötenöefeerbiep/tsgóelegentnt\'btnnenftebanöe Goifo LTraba, enöetoattrt
d.i.1.? ^ (f. öaeriiptöooifebenmonöenals Herrera göetupcöt/negöen legucn banRio Danen
booÄebennaert «Soßen i enöe op beöoogöte ban ontrentfesgraöenf mttbpi0
nocö eeitauöerenöe klepnöer rtebtere öteöe ^paegntaeröentn öaer eerfte ontöecktm
wß «ï^^wtbcu Rio de las Redcs : enÖe eCUÖerÖe /ötefp noemöen de la Trepadcrajöefe
tiebtcreboet Andreas de Garabito Optubeniare 1514.totaen t\'öoogöeööebergötc/
enöe onöer t leiöe göebergöte bonöt öp een anöer rtebtere toelck fpn loop öaööe tot

des, öaa öe ^paesmaceöeneettötseentoocm-pïaetfefïaööen begonnen te ïeggto
Cesoft febenieguen ban Dancntn een biucötbaa enöe plaptantguartict / onttent een
Ï^iobmcte genaemt Ceracanà, baee öoen een Cazique eegeaöe/góenaemt Abray be,
enöe öe ïïDiilöen tooonöen öaa in fjupskens boben op öe boomen. Herrera maeckt
oockgbetoagb ban Rio de Corabari, toelck onaent Darïen fouöe leggben / m een be^
guame plaetCeenöe gefonöeïucbt/foo öat öefïeckenban öe 5>taöt Daricnöeetoaats
ttotktn ombaaboiigbe göefonötbepttebaatoeöarebekomen.

Van de Steden die eertijdts zijn ghevï^eeft in ende oiitrcnt de Provincie
darien.

TM t\'booigaenöe Capittel öebben top bp gbelegbentbept ban br t^tebiece Darien,
-4g[)e^loken ban öe^iobincieöte öefelbe naetnboaöe:boetoel op be felbe beöensi
baegbsbp öe ^paegniaaöen geen acbt mea en tooiöt gjenomen / enbe öaer nugeen
Cteöen oftetooon-plaafenban^paegniaaöen en too^öen bebonben/foo fullen top
cbentoelbievbecöalent\'gbeneficbeettötsontt^tbele#|obincicöeefttoe-gbeö|agen.
31n öe Snlepöingbe ban öit 23oeck bebbe tck aen-gbetoelat/boe öat öit göeöeelte ban

Terra Firme eatijtÖStoaSbaÖCelt in Caftiila dei Oro enÖeNova Andaluzia : Ban
betoelcke Caftiiia del Oroinficöbegceqpöeeenesööc banöefeeiebiaeDarien naa\'t
Heeften toefenöe Nova Andaiuzia^be anöer 5böe naa t bollen toe. ^e congueUe
enöe t\'<3oubanement ban Nova Andaluzia toierbt in ben lare 15 o s.ban Oen léonine
gfiegbebenaen Aionfo de Oieda. gs^efen Oieda met fpn fcbepen gbekomen 3ijnbe Hci.a.i ï.
aen t\'balle Eanbt ontrent baa nu Cartagena le^t / enbe een bappere itfealagöe göe«
leöenbebbenbe bpöe IBilöenban bat getoelle/naerbatöp öemmaöulpeban Nique.

ctmalbaatefoeckenöeriebtaeDanen,bteonbaöe3inötanenöennaembaööe ban
toonöer <5ouöt-ri}ckte toeten/ öocb en bonötbelelbe als öoen nia/öabalbenboube
ÖPtm ^taöt aen öefelbe Golfo bie bP noemöe s» Sebaftiaen. i^a ianbt baer om ber
10feab^ucbtbaer enbe abunöantbanbtb?es naer t\'legg[ben ban Herrera. ^ele plaetfe
l3anS\'\'Sebaftiantoiatfeerbaeôto0babanbe^paegniaabenbalaten/enee||nieutoe
tooon-pïaetfegfjelegbt aen bclBett-5i)beban beriebiae Danen, altoaer Erfdfo een
^tabtbouöein öen jare 15io.enöe gafCeöen naem ban Santa Maria ei Antigua dei
Darien, toelcke in k02ten tgöt feer toe-nam/ foo bat öaa een 23ilöom toiaöt op-gfje^
tecbtinben jareis^. ^an naa batbe ^>upöt-^ee ban befe plaetfe toas ontöecl^t
booi VafcoNunnez ijaiboa, enöe öébope ban groote fcjatten in enöe aenbe felbe
^upöt-^a tc ontöecken / bameaberbe / foo is befe ^abt boe? ben <5oubaneur

ke öatöe plaetfe öaa öe ^taöt el Antigua toas gbelegbt/feerongefont toieröt bebon« ^ ^^^
ben. ïBamgbelgckPetrusMartyrgbaupgbt/öe^taöttoasgbèiecÉtopeenlagfje
gronöt bp ben oeba ban beriebiere / ban alle kanten om-ringbtban fea boogfje ba« .
göen/toaa boo? be lucbt öaa far bitßgb enöe bo^tigb toaSi beneffens bien/foo baööe
belé plaetfe beel moaaffcben enöe ftaenbe poelen öie een leer ftin^enöe lucbt banbaer
gaben, ^aatoasnocbeenanöerongbelegbentbept/öatöefe^taöttoelöiplegueh
banöe^eela^/fooöatbetfeamoeplöcktoasallestoeteboaen. <8möefercbenen

enöe bequaem i30> als eenigtj i,anöt öaa om b^*^»^^" anba ^tabt totaöt in öefe cone
trepegelecbtbpôeCapitepn0banPedrariasd\'Avilaanôeî5|obinciebanPocorofa,bp
een riebiae bie fp noemöen s« Cruz, ban toiat kojts baer na obecrompelt en gantfcb
jïbeöeftrueert bp be 3lnöianen.<0ock foo boube be felbé <©oubaneur in ben jare 151?. ^^ j
«enfoiaeffe^enbeljabenban Acu ttointicb leguen ban P^rien(naat\'leggbenban \'\'\'
Petrus Martyr : ) îBeft-toaat aen/toeîck t\'jaa öaa na tot een ^taöt toiaöt gemaect:
Nb aat öe Ü^ooiöt-^ee met eenfea biepe baben; bocb toat gbebaalötk boo? be fcbe^^
l^om in enöeupt te komen öooi öe ftacke ftroom öie öaa loopt langjs öe cufte,
\'^\'lanöt öaa ontrent isbagjja^tigögbe®«^ ^^ ^^ Dajien, öocjj göeïonöa /enöe

Hér.defcr. ^^^ epïanötAöefckfp noemöen de Pmosjöocö ïseCe ^.taöttó aï otoeeiangtïmcöebev^
ïaten/foo öat öaec öfieen meeiöergfieöacttemfiiteanen i01 öan öat Bafco de Nunnez
Balboa,öenecrtoontöeckertoanMar dci zur, öaerontöooftiö. Cnöefintö öietööt
iööegamrcfie BDeS-3ööetoan öe Goifo Vraba, enöe öe cnKetot Nombre de Dioscoe
onbetooont ööebieben bpöe ^paeaniaeeöenï banöe<8oa-3ööefuUentopöKe naee
fpieken in öe befcbiöbmöbeban öe ^i^obincie ban Cartagena.

O^ öe i^oo?öt-3ÖbebanöeCe^lobtncieénöe^uöïentïebanPanama3ï)nöenaer«
boigöenöe babenen enöecapen/begmnenöe ban öe eiebieve Chagre, öaee top Ijiee
bo?enban gbeïpiokenbebben ; een legue ttaet\'t <8oÛen el Portete, enöe öe baben de

Lagoftas.ttoaelf leguen ban Nombre de Dios la^efttoaeitjS ; enÖe Puerto de Galiaias\'
negöen leguen ban Nombre de Dios H^efttoaClt i enöe Puerto de BonaventurafeiS
leguen ; enÖe Puerto BelobÖ? leguen , al bp îî^eften Nombre de Dios bOO?fcbre\'uen»

Cegen obee öefefjabenleggben öe Cplanöekenjö öiefp noemenias Miras,enöe ma de
Baftimentos,toelck 3ön ö?p CplanöekcnjS foo genaemt bp öen eecöen Ammirand,om
bat bp öaer eenigfie belöen met May z ge3aept bonöt öoen bP öte eerft ontöeckte- Ctoee
leguen bp <0Often Nombre dc Dios, legbt Öeriebtere Sardanilla, enöe bter leguen öte
ban Sardina • bOO|t0 Rio dc Maiz enöe de Culebras; enÖeacbt leguen bOOlÖer Rio
de Francifca,

(toelck Î0 öe rtebtetf öaer öen ingenieur Antoneii ban feieeckt int lefte
ban fpn aöbij0 ober betfo^tîteen ban öe ^taöt Panania:) aen t\'begin ban öè Goifo
ban Vraba. Büo?öer bctpimtbant\'<2^planöt Cattiva, toelck legbttegben ober bet ge^
bergbte aen t\'öaöe Hanöt geiegben/ toelckfp noemen de s^ Bias : boojtö bet eplanöt
Comagrc ieuöeöc Pinos, tegftenober t toelck eerti)öt0 aen rbafte Hanöt öe ^taöt
AciaöcctÉöÖ«leööen;entieintjinnerae banöe Goifo de Yraba öe baben ban Nikos,bn
öe monötbanöenebieve Darieri, toelckïcbept öe f^iobincieban Panama ban Öie bah
Cartagena ;enöeöaai0öe Cuiata de Vraba,altoaer Aionfo Oiedaeerti)öt0 gbelegbt
b^ööeöe ^taöts^ Sebaftian. m monöt ofte inkomüe ban öefe Goifo legbt op öe
boogbteban acöt graöen bpj^ooiöen öe Hinie/enöe ftreckt in öelengöte beertöien
leguen tWanöttoacrtin / enöe öeeft eerft öeb|eeötebanfe0iegucn, öaer naer böf/ enöe
epnöelöc bier legucn ; böfieguen banöemontoftebeginbanöefeGoifo naert^iips
ben toa0öe ^taöts^^ Maria el Antigua göelegöen/ öaertopöier bo?enban||ebben
gbelp^oken.

<i:ot naeröer kenniflCe ban öefe cufte/foofuHen topöïet upt Öe ^paenfcöe courfen
intïoegÖen/toat cour0men öouöïomban Cartagena teloopennaer Nombre de Dios.
iBillenöe naer Nombre de Dios bavenban Cartagena af/ten tööe öat öej^oo^öelijc^
ke toinöen toöCPen/ foo moetmen öem felfjsbiengljenboben Sai dc Medina, enöeftie^
renöanbo0|t0^efttotöattnen i^oo?ötenöe^upöeni0met Cabccadc Gattiva,
enöe öan ^upöt-toeft ten WtUm aen gaen / om te ballen op R io de Francifca, toeïc^^
ke0merck teeckenen3önfe\'erHanötnietfeeröoogö/enöe binnen0rïanöt0eenigöe
öoogöe bergöenliteckenöe <Doft enöe ïï^eft/enöe aen öeïï^eü-3ööeban Rio de Fran-

boben-tïeröaeïöecow0öouöenbe,komttefienö?poftebier Cplanöen leggenöeleegb
bpöe toater / enöe ftreckenöe <0oa enôeîî^eû / macömen beifekeft 3i)n öat öet 3ön
iflas de Cactiva ;enöeöanBdeftlangö0öe cufte loopen; enöe foo men öan komt mi

^enöe ^upöt-aefiebt göpbatt Panama tJ^efttoaert aen Golfo de Paritaofte
Paris , altoaer öè <^taÖt r^ata legöt; ^^ Chame t\'HanÖt ban Öe Cafique Chia-
pes,öieBafco Nunnez foo beöulpigötoa0infpnontöeckingen:25p <èoftenöe ^taöt

Panama öebtgöp beriebiere Coquira ofte Chepo, enÖebOO^ber Rio de las BaliasjbOO?^
öer^upöttoaévtaen Golfo San Miguel, enöe int binnenfte ban öefeG^lfo,Rio d©

Congos; möcfe Golfo gaèt een feer öoïtoatecïjooi Deinem\'öötéban %Iahbeken0/
ianben enbe khjppen öte öaecm leggfieni bniïïtt quaetftte toefen tnöentaenöen ban

ben onöeebonöensaenöe^upöt-jööe ban öele Golfo ïeöi)ti\'«ntaoftePuertodePin.

nas s toelck ban Panama 5o.leguen bcitcbepöcntjsnact tfcggbcnban Herrera,enöe
ttomticbieguen obcc-ötoccjS ban Vraba: t\'Eanöt ts bo! becgöen enöe kiepen; jee
wöbcntöaecöen meeaenttjöt ban t laec metgbctoelötßbe ßo^t-blaßben/toeiciK njet al^
ïecn op t\'Hanöt en ballen /maer oock acbtcnöctbïcn/jae ttomticljieguen m ^ee enöe
t\'lanöt tsfoötcbtmet boomen befct enbe ober-groept / öatmenöaer niet gaen en kans
öaer legbt een rtebter ontrent öte öc B9tlöe noemöen Biru, toelck (cljötit oo^faeck gfic^«
geben tebebbentot öen naem ban Peru. ^efeöaben legöt opöe öoogbte ban fes gra^
öen enöe bpftötcn mtnuten bp Boogöen öe ILtnte. ^aer aen bolgöt Puerto c^c-
mado, ötcöt bp Cabo de Corrientes,op bc öoogötc ban bpf graöcn: toO|öt oock an^
öersgöenaemt Pueblo Quemado; ts bpf en ttotnttcö leguen ban puerto de Pinnas,

t\'Hanötts bolgöcboomte tot öen oeber toe/toelckfp noemen Mangiares, enöefoo on^
öa\'öebtgö öen regöen cnöebltjccm als t\'booigaenöcj tnöe ceröeontöecktngöcbanPe-
ru öeeft öet bolck ban Pizarro bed gdeöen tn öttgitartter/ enöe öao: tsbedbolcksban
ongöemack enöe öongöer om-gekomen. Cot boo?öer opentngöe ban öe gödegöent^
bepöt ban öefe cullt aen öe ^upöt- ^ee füllen top upt Pedro de Cie^a öter tn t^ocgen
öe cours torick öc fcöepen ban Panama naer Peru barenöe göcmcpnlpck öouöcn. ^e
fcöepen (fcgötöP) barenöe ban Panama gaen eerft erkennen las iiias de las Perias, ges
ïe^cn op acöt graöen fcöaers i ban öaer loopen fpnaer punta de Cara chine, toelck
ban öefe Cplanöcn i^oo?öt toeft enöc ^upöt-ooft berfcöcpöen ts töten leguen, öefe
Cabo ts öoogö enöe bergöacötigö/ enöc Icfet opöe öoogöte ban feben graöen enöe
ttotnttcö mtnuten bp i^oo?öcn öe Ernte; ban ött punttot Puerto de Pinnas ftreckt öe
cufte ^>UpÖt toeft ten ^itpöenacöt legueuicnöe Puerto de Pinnas legöt opöeöoogö^
te ban fes graöenenöe bpftöien minutcni ts feer ööogölanöt enöebol bergömvban
baer toopt be cufte ^upbt ten WtÈm tot Cabo de Corrientes, toclckc Imal in Zee
loopt.

pittel tn t\'booi bp gaen öebben aen göeroert/ enöe fullen öaer nu nacfcöcr ban fpieken*
<^pöe i^oojöt-cufteleg^enöc Cptanöenban Cattiva,toelck5Önïeegöe Cpianöen/

met toitte fanDt-ftranöcn/enöeftaenbolgöcboontte/men moet öem toacötcnöcfelbe
ntet te naer te komen/ toant t\'mer tmple gront enöe met fteen-klippf bcfmetiöenöocck
öiefp noemen Cabeca de Cattivabertöoontöemmeteenfcöoircnöocckjenöe men
fietftracksöacrnaert\'öoogöegöebcrgöteopt\'baftelianöt. m CplanöenbanCo-
»nagre 3ön infgöclöcks leegö/cnöeleggöen göclijcks t\'toater/foo öat öet göebaerlöcken
IS öefeltie te naer te koiwm: t^an öefe Cplanöcn nacr t\'^upöt-<0often legöt öet
ïanöt de Pinos, toclck een öoogö enöe ronöt eplanötis/ niet berre ban t\'badle tianöt
göelegöen/foo öatmentfelbeban tbafteHanOtmet en kan onöerfcöepöcn/tensp
men ötcöt onöeröetoal loopt. 5^aer leggöen nocömeer klepne Cplanöekens iangös
befecufte/öocöaifooöiebanklcpnOertoeeröesön/gaénöieboojbp. _ , ^
^enöe ^upöt-3ööeban öefe ^lobincie/enöein öe ^upöt-^ec legöt öet eplanöt
toelck fp noemen Taboga p^f icg ucn ban Panama, \'ttoaelf ieg"^"boo?Der leggen öe
Cplanöen de las Perias; fcödek iraert feggöenbanHerrera jijtt ttoee groote eplan^
ben/met bele klepne Cplanöekcnsöaer om/toef totöet göetal öanbpf en ttointicö toe:
ban öettoee groote / too?öt öet eenegöenaemt dei Rio, enöe öét anöer Tararequi:
Jöerbengöenoetttt iflas de las Perias,tjoo? bien öaer eertijö^ïfeec bele enbe groote i^eer*
«n ontrent toierben göebirïöt\' ^aertoarenoockeertöötsopöefeCplanöenfcerbeel
gartenett Conönen/enbcanber»ilbt/tnfonoeï®eptopt\'grootfte€planöt. ^etn^
wonbersgöebiupcken Maizettbe Yueaboo? ö«^ ö|Wbt enbe b?anck/afef in anbere

beefen ban 3inblen: batgroot Cplmbt öeeftronberlmsöeöoebe fmptmlmbti0 ïm
obeebïoebigb ban aïberlianbe Ipocftt/enöe öaee goeöe bïfeb m be ^ee öaer mxi-t)txi
baee toaffim eenigöe toel-meckenöe boomenAnaee öooi m boo^tgöen eenigöe oo^öeeU
ben/öocötebecgeefs/öat öe Cpianöen öaeeöe ^pecev\'öen groepen met beree ban öaer
en moeöen toefen, de l^eerien bie öaer ontrent göebifeöt toieröen / 3ön toeï öe groots»
öe göetoeeft öie men in al öat göetoeft opt öeeft göebonöen > enöe öe ingöeboo^ene toa^
ren feer bernufticöint\'biöjcijm banöefelbe/boeren metöaer Canoen in � als t\'kalm
toas/ enöe bupcten naer be gronötfomtöts toel töien baöem öiep/öoo? öienöe g: oot^
fte <ï^efters int\'öiepfte toater too?öen göebonöen s 30« foo baft aen öe klippen enöe
aen malkanöeren göegroept / öat men öie met groot göetoelt öaer moet af rueken;
öe Snöianen en öaööen göeen toetenfcöap om öe l^eerlen te gaten /foo öat fpöer beele
ÖOOI öaer ontoetenöeptbeöo^ben. Herrera fcöiöft feer öiSerent ban be öoocöte ban
befe éplanöeni öan Pedro de Ciecafeg^t infpn Chronica dei Peru alÖUS: deCp^
lanöendc las Perias feggöen op acöt graöen fcöaers/ enöe 3önböf en ttointicö oft öer=i
ticö in t\'getal/ronöt om een toelcke öe grootËe is ban alfen/plegöenfeer betooont te toe^
fen ban ingöeboo?ne ö^ilöen/ öan t\'an öefelbeen is nu niemanöt obericöiöie nu i^ee^
ren3önbanöefe Cplanöen / öouöen öaer ^toarten/ enöe 3inöianen ban Nicaragua
enöe Cubagua,omVbee gaöe te flaen/enöe t lanöt toelck feei toucötbaer is/te be3acpcn.
de f^eerle-biftcöeröeisöaernugantfcööötöaen/fooöatgöeenofte feer toepnige öaer
toonöen göebonöen.

nr» <^téen beflupt ban öe be&ö^öbingöe ban öefe ^lobincfe ban Panama, foo is aen^
A merckens toeerbigö / öet erplopt ban feker Cngöelfman / toelck ons befeöieben
is bp Lopes Vaz |5o?tugees. Cén anber Cngöelfman (fegötöp) göenaemt lohn

öaööe op öefe cuöe / nameen öopagtetoooi om t\'felbe meöe te onöer-tomöen. ^pn
fcöiptoasbanonttentöonöertenttomticöbaten/etiöaö baeropfebenticömanjöuam
öaer meöe aen öe j^oo^öt-cuftebanbe^^obincieban Panama, enbeöaböe confercm
tiemetöe ^)toartenöiein befe quartieren tooonen/toefeke öemtoaerfeöouöen/öat öet
Silber enöe <5ouöt met ^o!öaten geconbopeert toieröt/foo öat öp booinam te öoen
rgljene niemant boo| öeiï^ Öab bobben beftaem lanbefpn bolck in een plaetfe öaer Ca^
pitepn Draeck te bo^en toa;^ göetoeeft/ b?ocötfpn fiöip opt\'bioogöe / enöe beöeckte öet
tnet tacken ban boomen / ettöe begroef fpn grof göefeöttt j nam alfe fpn bolck meöe/
ttocebeït-ftucrkens/enöciDoo|tsroers/btctualieenöeanöerebeöoeftentotfpnentocöt/
öe ^ toarten göelepöm öcm ttoaelf leguen te lanöttoaert in/ tot aen eett riebiere öie in
öe ^upöt-^ee loopt; öier koeten öp öout / enöe tfmmeröe een pinalfe öie bpf en beer^
ticö boet lanck toas bp öe kiel boer öaer meöe öe riebier af tot in Öe ^upöt-^ee/met
öem nemmöe fes ^toarten om öe toeciö te toijfen/ toelck öcm b|ocöten aen een ban öe
eplanben de las Perlas, toelckinöe^upöt-Zee leggöen recöt in öebaert ban Peru
naer Panama toe: naer bat öP Ö*»tt\' töien bagöen öaböe göetoaöpt/quam öaer een klep^
nebarfkeban Pem, bieöP nam/enbebonötbaerfefticöbupfent Pezos <6ouöts/ beeï

toönsenöeb?oot/ko|tsöaerttaerberoba\'beöpnocöeenanöerbarcke komenbe ban
Lima, öacr ÖP in bonöt öonöert öupfent Pezos in filbere baren^ toelc alles öP in fpn pU
naffeober nam/enöe naer öatöpgöetracötÖaböe eentgöe f^eerfen te bekomen ban öe
^toarten öieopt\'cplanöttooonöen/aelöenöp fP« courstoeöer naer öe riebiere öaer
öpafgöekomentoas/enöelietöettoeefcöeepkensöieöpgöenomenöaööeleöigötoccö
baren, de ^toarten bie op t eplanöt de Pcri as tooonen/ boeren ftracjc naer fpn
trcckmet öare Canoen.naer Panama toe/om öen <5ouberneur te boobtfcöappcn t ge^
«e baer pafleeröe. ö^aer op be <5ouberneurttoee bagen baer naer bier barcken fonöt
metöonöert^olöatenenöeeenigöe ^toartenomöie teroepen^öen Capitepnban
öit bolck göenaenu luan de Ortega boet^ eerft naer be epianöen de las Pcrias om te
berncinentoattoegööen engöelfinan öabbe genomen/ öaer naer göemoetenöeöe
ttoee barcken bpben engöelfman berooft/beyftonötöP bat öepinas öe riebiere toaS

opgebami.^m ^paegniaevbtamtiedcbieitkomenbe/hjasttittopltoelc^^^
loanöebip baec beviebmemetm 3ce Uomt/öp op baren fouöc/tot öat öp öenkïepnöen
arm af fagö Oiöben i^oenöer-beeren öie öe iJ^ngbeifcöe ööepïucfit öaööen; boer öer^
Öalben öefen klepnllen arm ban öe riebier op / enöe bonöt öen bieröen öagö öepinass
ban öe <engöelfcöe op t ö^oogö ïegQöen / aïïeen betoaert bp fes mannen/ öaer een ban
öooöt bleef/enöe böf namm öe bïucöt te ïanttoaertiniöPfnbonöt booits in öe pmaHe
niets öan bictuaïie j foo öat öp refolbeeröe met tacötenticö man te lanbttoaert in te trec^
feenom öe Cngljelfcöete foechenj eenöalf legueban öe riebiere komenbe/bonbt öp
een öutte ban tacken oöemaeckt/ baer be engöelfcöealbefcöatgöeboiööenöabbenj
toelck ben ^paegniaerbt toeber naer fpn barcken biocöt/ niet ban mepnin|öe 3Önbe
be engöelfcöe booiber te berbolgöen. ^©aer ben engelfcöen Capitepn ban be göe-
blucöte göetoaerfcöout 3önöe/quam fpoeöelpck te ruggöe met fpn bolck enöe toel ttoee
bonbert^>toarten / enbefettemetgrootefurieopbe^paegniaerbeni betoelcke öaer
bienenbe ban eenbofcbken bat baer lagö/ be engöeifröefoobe)egljenben/batfpbe
blucöt moeften nemen / acöter-latenbe elf booben enbe feben göebangöenen. Wt
befe gehangenen leerbenbe ^paegniaerben berebentoaerombefen <i^ngelfcöen Ca^
pitepnbaer foolangömet benbupbt bertoeftöabbe/tetoeten/batbpoberbe berbcp^
lingbban ben bi^tmet fpn bolck oneenigötoas göetoo?ben/foobatöp .^toarten
toas gaen foecken om t\'^über enbe <0oubt naer ftm fcöip te bzengöen; bekenben
mebe öoeenbetoaat\'felbefcöiplagö. Gebier barcken met befe onberrecötingöe toe^
Der gekeert 3önbe 0p ben <6ouberneur ban Panam a^fonbt befelbe ftracks naer Nom,
bre de Dios,betoelcke met beröaeftbierfcöepen fonben naer be Golfo ban Darien,
enbe öaelben baer t\'fcöip enbe t göefcöut. Cenigöen tööt baer naer fonbt ben Vi-
ce-Roy ban Peru öonöert en böfticö man om öe reftèrenöe Cngöelftöen op te lagen/
t5Öelöel^fp öen meeften öeel ber felber bonben beficö 3Önbe met Canoen te maecken/
öacr meöe fp inöei^ooiöt-^eeö een oftö\'anöer barcke mochten berraftcöen / enbe
öaer ban baer maecken; toierbenfoomeeftgöebangljen göebiacöt binnenPanama^
ènbe^baergöeboobt/eenigöeiongött^iSalleenupt-göenomen.

A <enöe^jobinciebanPanamapaeltnaerr<0oaenbeß>obinciecnöer<5ouber^
J\\ ncment ban Cartagena, toelck öè naemnaer fpn i^ooft-ftaötöeeft ber^vegöen.
mzït ncie legöt op öe cufte ban be i^oo|öt-^ee/öebben0einbelengbte4^oä en^

Öel3l^eftban Rio Gran de,ofte de la Madalena tOtaCn öe ricbiCre Darien inbC Golfo
d\'Vraba tacötenticö leguen, enbe oockfoo beel inbe bjeebteJ^ooibt enbe bupben/
ban be j^oo|bt-&e af tot aen be palen ban Neuvo Reyno de Cranada j öoetoel Ijet
meer leguenrepfcns is/ naer bat eenigöe feggöen. i^etis öoogö enöe bergbacbtigb
manbt / bolbeubelenenbeballepen/ altoaer feer groote enbeöoogöe boomen toaftenj
t ifter feer bocljticb booi öen göeftabigöen regöen j foo batbe 3aben ban ^paegnien
baer niet en toillen toaften/ nocbte be Cartoe röp tooiben. <Sp eenigöe bergben
ban bit <ï5oubernement ballen beelberbanbe i^arftenenöe tomatique<0i\'mmen/
enöe anöer liqueuren öie fp upt öe boomen toeten te trecken j groote abunbantie
ban ^laecken-bloeb/enbe ^alfamen banfeer eiccellentenreuck enbe fonberlingöe
kracöt. ^en öeeft baer abunbantie ban bifcö / frupten / enöe ban albcröanbe
eetbare l^aren j baa balt oock langöe !^epa / beel fcöerpa als öen <Poft-3inbi=j
fcöen/ enbe oock liefelgcka ban reuck enöe ban fmaeck ais öe göemepne a5|efilie-
i^eper: toepnic® <23ouöts tooibt baa göebonben / enbe alleen m eemgöe toepnigöe
plaetfen.ant\'lianötontöoubenöaabeel®grai/^langöen/fnöeanöerefelle/bai
flinöenöeenöefcöaöclöï^e^ieren. ^e Ingöebooine ban rjanbttoarenfeaftrööt^
baa/enbe gebiupckten bemjn aen baer pölen/foo batfp beel ^paegniaerbenöooöen/
Öocö3önobalangömeeft alban be^paegniaerben upt-göaoeptenbebernielt mit
<0oubernemmtbegröptonöee fiö& eaiigöei?articuliere ^lobincien^aisnamentlöck

t\\m t\'ö^cöentjan öeßabt Cartagena öe i^iobmnc ban Vraba, öaev\'top int\'booi-bp
öaen boo? befen ban Sebben gbe$?oken bp occalte ban Darien, baee\'t met confmeeet»
öefe i^iobrncïe/naee t feggbenban Pedro de Cie^a, i^feee b?ucbtbaee/ enbe obeebto
bigb ban ïöftocbt/öoo? öe memcbte ban wm toelck men op t \'lanöt/enöe bißcljen öie
men beeft in öeeiebieren / enöe op öe cufte. Ban öefe p^obincie komtmen aen t göe^
becgbte toelc fp noemen a bi bc, toelckisi een beeao!gb ofte Cordillera, alö öe ^paen
fcbe öie noemen/ban feeeboogbe beegben I fteeckenöe naee tieften / öe lengbte i0 on^
bekent/öan i0 opfommige plaetfen ttointicb legucn b^eeöt/ op fommige meer/enöe op
eenige mini beeft feeeguaöetoegben/enöebp naee onb?upckbaei\'boo|be}^eeröen;op t
bobenfte ban f gbebeegbte en tooont gantfcb geen bolck 5 maee in öe baliepen öie fee^
beelenöe gvoot3ön/tooonöeneectööt0beelboïc]c/feevïöck ban <l5out/toelckfp bonöen
in öe eiebiecen enöe beken öie ban t booge gebeecbte af toateven/enöebaec coae0B£)eft^
toaeet aen nemen.i^et regent öen meeften njt ban t jaer in öi|: gebergbte / enöe öe boo^
men ö?uppen continuelijck ban t\'toater öatter op gehalten iö/toelc berbinöert öat öaer
gbeen gras en toaft/foo öat öaer gbeen boeöer en i0boo? öe l^eeröen: öoo? öefegroote
bocbtiebeptenöegeöuerigenregenbaltbeteenleermoepli)ckerepfeboo?bitgebergbte/
enöe t\'fouöe baer niet te repfen sfln/ten toaer menbaer bontfekere boomen / öe 25oucf
ke-boomen niet ongelbck/toeickfeerfacbt enöe ö?oocÉ bout get<en/toelclic|)telbcb?am
toaeröoo?öerepfenöelieöen baer können ötoogben / toant t\'anöeröom öoc? öenat^

öe/öatröckenöe ftröötbaer toaö/ enöe öit bolck befloegb t meefte lanbt ban bier af tot
aen öe ^upöt^ee.^en öefelbe jijöeban t\'gbebergbte legbt be f^?obincie dei Guaca,
3o.ieguenbanbeÖaötAntiochia,öaertopbiernaerfullenbanlp?eken,^anomtoe5\'
ber te keeren naeröecufte/bpöej^.^otäincie ban Vraba bebtgbpöe ß?obinciebanZe-^
nu.bp naer ban be felbe gelegentbept enöe ^beftalte alö öie ban v r a bai öefe |^?obincie
toa0 eertööt0 al0 een gbemepne begraef-plae£0/ öaer bele natien / oock berre ban öaer
tooonenöe/öaer öooöen b?ocbten/enöcfeer magnifikeinc begroeben met alle baer gout
eil anöere kofteïgcbeöen/foo bat öc ^paegni^^rröcn in boo2-£i)öenfeer beel gout0 enöe
fcbatten upt befe begraeffeniCßn Rebben gljebaeit.l^aer Ri o Gr and e toe/bp <Doüen öe
öaöt Cartagena,öeeft menöe ballepe zamba? enöe boo^öer öe i^^obincieban Mopox.

Artagena be i^ooft-ftaötban öefe ^^»obtncie beeft baren naem ban beflabt Car-
v^ tagcna in ^paegnien/öoo? öien batt groote gelgcbept i0 tuftcöen öebabenen ban
bepöe öefe plaetfen: legöt aen öe 5^oo?öt-éee/2, icguen ban punta de la Canoa naer\'t
l^eften/opöe öoogöte bam o. graöen bp ip^oo öen be Hinie / enöe op öelengöte ban
76,grab.banben^eribiaenban Toledo naer tfeggenban Herrera: be toelcke feg^
öat öaer toel 5 oo^bupfgefinnen tooonen / en öaer onöer toel 2ooo.b?outoen:ben
baneur banöe l^?obincie tooont öaer/beneffifn0öe anöere <afticieröbanöen J^oninc/
öaeri0 een Catöeöjale i^ercke/ öocö ^uffcagaen ban öie ban Neuvo Reyno.^^aei;
3önCloofter0ban\'2Bominicanen enöe£^mne-b2oeöer0: legöt opeen blackeplepn/
toelck bp naer een eplanöt iö/öebbenöe aen öe 5ftoo?öt sööe öe ^ee met een blacke
enbeonöicpe cufte;enöe naer öe lanöt säöeijeeftfp eenarmban öe^ee /repckenöe
tot een moerafcö ofte Hack/toelckfp noemen Canapote, toelck ebt enbebloept gbelöck
be ^ee/enöe op öe felbe up?en: men gaet ban öe ftaöt naer t\'bafte Hant ober een b?ug^
sein maniere ban eencalföe/bpöe25o.paaimlanc: in öeCecafföesfln ttoee öoo?.tocöten
boojtoeicket\'toaterinenupt looptmetöegetijöenÄgrontöaer öeftabtop-gelegfit
tö/iöfanöt/en2,baöemen öiep grabenöe bintmen berfcö toaterjenöeöoetoel öe plaetfe
fomtöötö ongöefont iö/ öoo? öien öe lucöten upt öet moerafcö op-treckenöe/öooft-pö«
cauferen/fooen iöfpnocötanönergöenö na foo ongöefont alö Nombre de Dios, maer
macö naer öe geiegentöepötban öie quartieren toei boo? ^fiefonöt göerekent tooiöen.

ftaöt iö feertoelgebout/öeeft bgf öoo?gaenöe ftraten ban öe öaben/toelckeaen
t\'U^eft-epnöe legöt tot öet i^oo?öer guartier aen be 3ee/melckeöftranöt totbp öe hm

fmkomt: tlckeO^ateiiSibpberejfliSonöm paffen ïamk/ficbtobefe beguametooa»
ningbcn met (jaee plaetfen enDe l^oPen: Doo? De bjeeDte ban öe öaöt loopt een anöee
ÜrateöieDe öoo?-gaenöe öooj-fnijt/begmnenöeaenöenacmöan öe^ee/ enöeupt^
komenöeaenDetööDeZee/ enöetó öpnaee eens foo langf) als be anötie. Watt is
een groote iüewke/ Col-öupS öanöen fionmck/ i^aeöt-öwpiö tnöe anöere pubStjc^
gue eöificien. ^ebaöcnis een öan öe befte öan gantfcö IBeft3lnöien/öoetoel öe
grootefcöepentoat öerreban öe^taDt acnancker leggötn^ öttftöienöctm Uomcn
een eplanöt/ö^jclpcK Dat öan Eicombrera bp Carcagena in ^pacgmcn/Dofö groo^
ter / toelch ecrtööts göenaemt toieröt Cod ego,enöe nu noemt men öet Ca r ex, 10 t)jQtt
legu en iancfe / cuöc tocpuicö min als een öalöe b^ecDt/ pleegö betooont te 3ön bp in^
öiacnfeöebift\'cöcrs/öeeft göccn öcrfcö toater. ^oenSir Francis Draeck öcfe Öaöt m^
nam (als top öier nacr füllen beröalen) bonöt öp op DitCplanötcen grooten born-
put / upt öe toelckeöp fpn fcöepen ban toater berfacö. öefelbe göetupgöt öat Dit ep^
lanöt ïS een feer göcnocfölöckc plaetfe / toefenöe gantfeö beplant met alöerlepfoo^ten
ban feer goeöe enöe lieflöckebjucbten/ als <0|atngie-boomen enöeanöere / fccr
öentelöckengöcaclttottoanöel-toegöcn ban feer groote Icngööe/ foo öatöet gantfcö
Cplanötccncn toel-göcplantenboom-gaerötfcööntte toefen. C toater t toeick men
in ÖC ^taöt metöclben binöt is toat grof cnöc rauto j men fouöe Daer feer goeöerci^
göenbacken konnen öebben / toant öet regöent Daer mïiWt ^taöt en kan niet ober^
rompelt too^öen Dan langös De öaben / ofte langös öen arm ban öe \'Ztt iOltc langös
öc cufte ban öe groote ^ee; foo öat met ttoee fokten tc leggöen / cnDc tocl ban göc®
fcöut cnöc bolck te boo|fien/menöicgöenoegöfouDc konnen berfe^^eren. ^taDt
toas eerft göebout in Den iarcböftöicnöonDcrt ttoee en Derticö bp Pedro de Heredia
geboden ban Madridjtajclck met groote moepte enöc lifti^ept een goet Deel bant lanöt
beb?cbicööe/öoo? Dien öe intooonöers fccr ftoutcnöcöröDtbaer toaren / foo toel b?ou«
toen als manS; enöe men öeeft gefien Dat een b?ouban acötöien jaren toel acöt ^pae^
gniaeröcn öooöe met öaer pijlen / eermenfe konDe bermcefteren. Wt ^taöt is feer ops
göekomen enöe öe intooonöers röck göetoo?öen öoo? öe groote fcljip-baert öie öaer
tsop ^paegnien/enöe Doo? öien öe blote ban terra Firma öaer fomtpöts obcrtoin^
tert; öocpfonöerlingööooj De fcöat Die De groote riebier Madaiena afkomtuptNeu^
vo Rcyno dc Granada. jjnDcnjarci ^^s^toiccDtDcfe^taDt in-gcnomcnbpöc
gÖelfröeonDert belcpDtban Sir Francis Draeck, öoetoel ÖP öe felbe toeï boó?-ficn / cn^
öe op öaer öoeöe bonDt/toant toaren toel een maent te bo?en boo? fpn komftegetoaer=t
fcöout / foo öatfp alle öe aen-komften feer fterc met barricabcn/trencöeen enöe göcfcöut
enöc bolck öaööen boo?fien; niet te min beroberDc ÖP öe felbe met fea-mannelpcke cous
ragie/bcrb?anöeDaereenDcelban/enöeranfocneerDeöerefteboo?öönöerttnöetöien
öupfent ^ucatembonöcn een fterck Caftceltjen op öe inner öaben teggöen/öe toelcke
naeutotoas/cnDcmctpfere ketenen op gefcöutioockeen ®ÖöeofteJ^?io?p/ccnbicren^*
Deel ban een mple beneöen De ^taöt aen öe toater-3ööe ban öe öaben/tocfenöe met een
ftecne mup? om-ringöt^

Naerder befchrijvinghe van de Stade met hacr aen-komfteHjby den ïngeöieuf
Baptifta Antoneli.

ticulicrDcröeeftbtfeö2cbeninDeniarei587Joofal\'t Deppnetoeert 3ön t fcli^öier m te

boegen.Cartagena(ieg|)tjjp)^gjfj„ftaötenDep?incipaelßeplaetfebanDatmöomifp
legöt4o.ieguen ban Santa Martha, opöeöoogötcban io.graöcnfcöae^bp i^oo?öen

öe ïliniCiis gelegen op een lanöt.banckeoftebapegelöceen<!^pla"^/ö^«^
familieniDacr 5ön fcöoone geboutoen enbe De öupfen meeft ban fteen gettmmcrt: Daer
5ön 3 .Cloofters/toaer ban De 2.leggenbinnen DeftaDt/cnDcD\'anDer legötbupten/enDe
omnat felbe te gaen/moet men gaen ober een calfijc/enDct toater aen b^be3öben:öter
Ä fccr grootenöanbel upt ^aegnien enbe upt öet nieu l^pckban Granada, ban Pc-
bceplanöen/enöeallebecu6ebanTcrrcFirmejt\'iseenftergöefonöeplaetfe.

drfe ^tabtSecfteenfeet; goebe fjaben / enbe beguaem om bed fröepen ie Sevbev^teis

bebabenöeeftttoeem-komaen/ beeeneeenbaïf leguebanbe ^tabt baer nm aHe
fctjepen komen möefeljaben/iSbeertbien bonoert paffen toöbt/enöe bieptoater> b\'an^
ber bjojt genaemt la Boca chica,eenieguebanbeboo?-gaenDenaeröet mtütnlmi^
poo,pa(lm toöt/en öeeft in t mibben eenCanael 2oo,toeöen toöt enbe i ^xot
men öiep op fommige p\'aetfen/min oftemeenomin öeöabente komen moet men to
ttnöooiöitCanaeVt\'5lanötffölifktinenöeuptJntin-komentanöeöaten/naöat
9ÖP t\'Canaei öoo? 3Öt/moet göP Öet öouben naer m ftranöt toe/öif öt bP Öet eplanöt
Carex, enöefien öoebeelöaer meeris a!0öe boÓ2-fcö?eben ttoee öonöert roeöen/se
refte jön al rifen ban klippen / beöeckt op öen top met ttoee ofte ö?p boet t&mml
meer ofte min: ^00 bat öe fcöepen öie öier toillen in- komen / moeten goeöe lloots-
lieöenmcöe biengöen/ öie toel erbarensön; enöe öit en i$ nocö niet gljenoecö/ maer
öienent\'boot booi uptte fcöicken met öet Hooöt/omte öiepentoaa* öet meeöe to
ter ban öet Canäe! legöt om in te komen > daer 3ön ö?p plaetfen ontrent öefe
^taöt langös öe toelcke öe bpanbt kan attenteren te lanöe.d eene is öaer öe bpanöt
Hyfprcect ^ Quam tuödanöc / toelck is een ^anöt-bape/ aen öe eeiie3ijöeis öe ^ce/ enöe
van Sir acu öc auöcr 3ööe een groot Hack / toelck Öreckt naer öe öaben. de ^anöt-bape
ofte bancke is aen ö\'cen 3ööe böf öonöert treöcn b?eeöt/ al fanöigöe gronöt/fonöee
boomen; foo öat öe bpanöt aen-ballenöe ban befe plaetfe göenootfaeckt is tetó^
ken langös öefe ^anöt-bancke/ göantfcö bloot enöe onbcfcöutbefe böf öonöaöt
paffen / be toelcke repckcn tot aen be Crencöeen/ enöe aen ö\'anöer 3ööe okk norö
böf öonöert paffen tot aen öe ^taöt: öebooi-fcöieben ^anbt-bancke is öonöert en^
öeöerticö nebenb?eeöt öaeröe CrencöeegöelegötiS. Ilen öele3ööeisöe^taöttot
ttoecmaeitoebpöe bpanöt in-göenomen; öaerom öebbentopöier in öe gronötge^
öepteengrootemenicötebanpalen/toelcloopentotböfticötveöenin^ee/enöeöitöeb\'^
ben top göeöaen om öat öet een öangöereule enöe buple cuüe is.enöe beneöen in öen
boöem banöe ballepe öebben top een klepne ^cöanfe göelegöt / baer men b|p ofJe
bier Stucken op kan planten; enöe bebbert een biepe gracljt boen graben/ toelcke
aen bepöe 3Ööen op öc ^ee re^onöeat/ foo öat öe ^taöt ban öefe 3ööe genoecö bale^
kert is. de anöer aen-komße is leeqöer bp be booi-fepöe ^anöt-bancke / toelck
too^öt göenaemt la Cienaga, oftet\'£0oer dei Roreado j öitis een anöcrplae^fe aen
öe booi-fcöieben ^anöt-bape/öipöonöerötpaffenbieeötban ö\'een plaetfe tot aen
öe^ee-kant; enöe aen b\'anöer 3öbe legöt be Cienaga, toelck is een ftiick lanöts
bat t\'göeöeele jaer öoo? onöer toate^ieflöt ^00 öat öe bpanöt öie öe ^taöt ban öe^»
fe3öbe fouöetoillenbefp^ingöen/ moet komen trecken een groot ßuck toeegös ober
een ^anöt-bancke / baer öe ^ee legöt aen be eene 3Ööe / enöe een bofcöken aen
b\'anöer3ööe/ enöeober een ßuck lanötsöaertoater opftaet/öocö niet öeel beöeckt
i^jer öan öebben top een ^cöanle göemaeckt met öaer nooöigöe flancqueringöen/
enöeöebbenöaer een öiepe gracöt öoen graben feßicö boeten toööt / foo batbe Eee
komt tot aen bit beröionc^en Hanöt / enöe öebben alfoo öefe paffagie göeßopt/ öat
öe^taötgöelöckopeeneplanötlegöt daer 3ön ttoee öupfent enöe fes öonöert pal^
fentuffcöenöefcplaetfe enöeöe anöer Crencöee öaer SirFrancis Draeck laetßlanöe.
l^et in-komen ban öe öaben iS bp öe b?uggöe enöe calfge/ toelck gact ban öe ^taöt
tot S\' Francifcus; Öefe calfge is b?p öonöert paffen lancl^ / enöe ttoaelf b^eebt/ enöe
t\'toater aen bepbe 3ööen / foo öat öit öe ßerckße is ban alle ö|p öe plaetfen; öebbe f)itt
een bal-b|uggöe öoen maken / enöe op ben top een platte-fo?m om göefcöut op te ler
göen/ enöe aen bepöe jööen ban be bzugfjöén 3öti Crencöeen göemaeckt baer t\'bofcN
acöterkan fcöuplen. ^enrpuntban bit EanttgöenaemtYcacos, toelck isaen\'tm
komen ban öe öaben naer s« Anna toe/ öebben top een fo|t göemaeckt ban i^oiti^
toelck bier-kant is/enöe öipöonöeö boeten op elcke 3ijöe/ öaer men böftöienoii fef^
töienftuc^engöcfcötits kan planten / enbe öouben bijfticö man in <0arnifoen; acliter

pen öie in-komen/foo naer komen aen befe plaetfe/batmen baer fomtpbts toel een
öeenioube können in toerpen: enbe toanneer eenigö oo?logö-fcöip fouöe attenteren

Caßeel/met öefnupt naer ^eetoe/om foo öes bpants fcö^t» ban boien in tefcöieten/

Öekdöïöct foiÉbtembe^gömfcöiet: bebpanbtban oberampamcrtin komenbe/laï
Öbenootfaeckt mn op be ip te (moten/ of anbevjS bctballen op be klippen bie fp noemen
Umo, ofte anbeeeblinbe klippen bie bp t\'<0planbt Carex leggöen. <6nbe gbenomen
bat top boo? befe mibbd gö^en goet en konnen boen in befie plaetfe/ enbe bat be bpanbt
foube onbee-Öaen met langöe booten ofte pinaffen te komen booi be nautne monbt;
foo bient men biee feegatten göeveet te öebben/om be <ïE^alepennaev t felbe nautoe Ca^
nael te eoepen; booi bien be in-komHe foo göebaetlöckm iS/ en fal baee göeen ^cöip
bien toegö inbe baben konnen komen / oft topfullentinöegmtbtfcöieten. ^eian^
göenbe be befcöermingöe ban be öaben felfs / öier mogöen top een flerck O^öeel
boutoen met bier bol-toercken I aen t punt ban Ycacos, toelck legöt aen be 3öbe baer
be ^tabt is göebout/boói öien al be fcöepen bie naer bcfe öaben komen/ moctenbicöt
onber befe toal komen als booifept is; toant barenbe acn b\'anber 3ööe / loopen fp
groot peröckel/enbe berongöelucken fomtööts; oock footooiöen fp öooi öe toinöt
öaer toe göenootlaeckt: 2llcn ö\'anöer 3ööe toaer t\'Cplanöt Car es legöt/fouöe meti
een bierkanten tooin konnen boutoen / enbe bier oft bp ßuckenop leggöen / om te
beröinöeren öat baer göeen klepn fcöepen ofte barcken ijitt bp nacöt mochten in öup^\'
pen om fcöabe te boen/ofte öe blote öier leggöenöeteberb|anben:öan öp bepbe öefe
jjfoitengocöetoacötöouöenöe en kan öier göcen fcöip ofte barcke ongefien in komen.
Sfenbeengöemonöt/ boo|aen/aenbe3ööebant\'eplanbt Carcs, toaer be kille bicöt
onber be toal legöt/kan een anber Caöeeltjen göemaeckt too|öen/enöe bieroftböf
ftucken op-göelegöt/enöe fes oft acöt man om öe toacöt te öouöen. SI öit boo|-gaenöe
göeöaen 3önöe/falöele ^taöttoel geaerckt3ön.v.Mt tsaen öefe plaetfe ten öoogö^
öen göelegöen/toant t\'is öebooinacmöe bafticöept ban alle öit Hanbt.

TBöefe l^iobincie ban Cartagena 3tjn nocÖ eenige klepnöer fteöekens/ als nament<
-f^c öet ftebekenban s^ lago de Toiu, toelc legötttoaelf leguen ban Cartagena,naer
t\'^upbt toeftenten beele bp^ee/öoo|bienmen ober lanbt niet en kan repfen enöeten
beele öoo| moeraffcöen enbe ober t\'gebergöte: legöt fes leguen ban be ^m t\'is getont
Hanöt/öaertooiöen beel beeften göetoepöt/cnöebeeUanöt be3aept i öaer toaften oock
feer goebe biucötcn ban ^paegnien: Banbefe plaetle too|öt göebiacöt öen koftelgc^
ken 15alfem /biefpnomicn de Tolu, to«lck Monardes befCÖIÖft in fpn Hiftoria Sim-

piicium Medicamentorum in lo^Capitt^^acr too|ötnu(fegötöP)uptteker f^iobitts
cieban t bafteUant/gclegcntulTcö^nCartagenaenöeNombre de Dios ^bpöeSlnöia^^
nen genoemt Toiu,ober göebiacöt feker liqueur ban 25alfem / ban feer groote kracöt/
enöe öet uptnemenftemeöicament öat optupt öcfe Hanöen isober göebiacöti öe boo^
mm öaer öet ban komt/3ön öe leege l^ön-boomen göelöek / öaer tacken öcrtoaerts en
bertoaerts uptfliJiepöenöe met blaberen als öeCaroben/enöè altpts graenjöe befte 3ön
bie inbe ij oben tooiöen onöerbouöeniöe fcboiffen ban öefe boomen 3önbun/öietoo|^
ben gequetft ofte gefneöen/enöe placken onöer öe quetfureeenigöelepeltjensbanftoart
ïBasgemaectjinöe toelcke fekere betticöepttraent/biefp öaernaer in anöere bequame
pottekensbergaren enöebetoaren j bit moet göefcöieöen als öe 5>onne op t\'öeetfte
fcöönt/toant öe kouöe beröinöert öatter niet upt en bloept^ upt öe tocereb enöe knoo^»
pen banöeftrupckbloeptoockeenige bocöticöept/öanöie ö|upptopö\'aeröe/enöe gaet
berloien. ^efe bocöticöeptisrooötbanbertoe naert\'<èouöt treckenöe/niet öeel öick
nocö öeel bun/ feer klebenöe enöe^jaft- öouöenöe/ foet enöe aengöenaem ban

beetoaertjDi ten becïe hp be ^ee/enbebob^tiö beeïebteee Madaiena op/aen toeïcbeö oebee
fp leflbt / enbe ban be tneïeke fp fip naee baïf om-vmgbt iö/een ongbefonbe pïaetfe öooi
Dienfpleöbttuffcbenmoeeaffcbenjtóanöeeötöonbeetoelöbefeöben boo? ben banbel
bteopbegi\'ooteeïebieeetoo?btgbeb?eben; banbaeetot Antioquia, toelck faeboo?ttot
t\'^oubernementbanPopayan ,3t)nbonbe« enbettomttcb leguen naee t\'feggbenban
Pedro dc Cieça,

La Baranca dc Maiambo löeen Col-bupötotbe juviföKtle ban befe ï^?obincte be?
6oo?enbe / beettcb leguen ban be ^tabt / op ben oebeebanberiebieee Madaicna,enöe
ttointicb legucn ban S" Martha; fe0 legucn ban be ^ee / baec tooiben be koopman^
fcbappengeloftbiegeboect too?ben naee Ncuvo Reyno, enbe too?ben banbieeboo?tö
be ïtebiec met Canoen op-0beb|ocbt.

3ïn be^^?obmcieban Vrabatot beien «ôoubeenementebeboo^enbe/ toaö eeetöbtö
ecn ^taöt gbelegbt bp Don Pedro de Heredia, toelck bP nOCmbe San Sebaftian dc

buena vifta.toaö onteent een balf leguc ban be Xee gelegèen/op fekee klepne beubelt^
ïenö : t Hanbt baecontrent tö bol gbeboomte/infonbeebept |^alm-boomen/öe toelcke
boo?t b?cngb!enuptermatengrootePaimitos, foobateenman gbenoecb aen ttoee te
b?agöenbeeft/3öntoit/foet/enbebanfeee goetboetfel. t\'Eanbt töb?ucbtbaerenbe
ober-bloebtgbbanlgftocbt. befe ^tabttö nabeebanbt toebeeberlaten boo? be
ontbeckmgbebanPetuenbeanbererâckeî^|obtncten:PcdrodeCieçabefcb?ôftonô
be toegb btemen plagb te nemenban befe plaetfe naee Antioquia;nten ttecktcfegöt bp)
langbö be cufte bgf legucn tot een klepn rtebtet:ken toelckfp noemen Rio Verde, ban
toaet: tot aen be ^tabt Antioquia jijn acbt en beerttcb leguen : ban btt rtebterken tot
aen be boogbe bet:gben ban Abibe 3ön plepnen met feker beubelen i btcbte boffcbagte
enbebeelriebterkenöit\'Hanbttöonbetooontontt:entbetoegb/boo|btenbe î^tlben
baer geretireert bebben naer plaetfen banbetoegbaf-gelegben: men repftmeeölangbö
bertebteren/ boo?bten baer gbeen anbertoegbenensbn bantoegbenöe btcbtebofli^as
gte.^ <0mbaerfonöergbct3aevterepfen moet men toaer-netnen De maenöen ban la-
iiuar.Februar. Marc.enöe April, toantöaer naer regent betfeer/enöéöertebteren toaf«

fen enöeloopenfterck. ^efe plepnengbepafteert5bnöe/komt men aent\'googbe gbe^^
bergôte ban Abibe, öaer top bter bo?en ban bebben g6elp|0ken;enbe ober t\'gbebergö^
te komt men aen een fcgoone ballepe tnbe black Eanbt / toelck fp noemen dei Guaca^
öaer aen bolgfien beballçpen ban Nore baetöe^taöt Amioquiatngbelegbentöv

Ol^öer Mopox balt be tnacbtlgfje rtebtere Cauca (toelcbarenoo?^?onck ßeeft bo<
ben Popayan)tn öegroote rtebtere Madaiena, enöe meer neöertoaertönael: Car-
tagena toelegbteenbergbbtefpnoemenci Morro Hermofo; toelck befcbepenkomen^
beban punta del Aguia, enöe totllenöenaerbe ^taöt Cartagena maecken tn t\'gbe=^
ficbtetekrögben/fttcrenöeban öe boo?fcb?eben Cabo îBeft ten ^upöen/enöe öaer ko^
menöe tegbenöenabonöt/foofettenfpbet gbemepnlgckacbter Morro Hcrmofo.enöe
naer t\'eerfte quartier maken toeöer sepl/ftierenöe upt ^eft ten i^oo?öen oni te mäöen
ifoia de Arenas, toelcklegbt ttoee leguen t^eetoaertörecbt tegben ober Zamba : öe
merck-teeckenen banMorro Hermofo 3tjn t gbefi^ban een ftoart Hanbt met feer
boogb enöe ronöt. i^et punt öe Zamba beeft boo? een teecken be gbeltjckeniö ban een
<5ailepe öte gbetakelt lö : hm naer bolgbt op öefelbecufte el Buhio del Gato, toelck tö
ftoogb Hanöt met fekertottte umntt^etmmmf enöe meer naer t\'îî^eften legbt
putïtadeia Canoa, ttoce leguen batt öeftaöt Cartagena, naert\'vDoftentoe; iöleeÖJ
Hanötieggbenöe geltjckö be Zttlmhthm epnbet be cufte/öie <aoft enöe lïa\'eft fteect.
TOo?ber legbt punta dc los Ycacos acn\'t tn-komen ban be baben ban Cartagena, te==
göen ober t Cplanbt Ca rex öaer top bieetïo?en ban gbefp?okert bebben ; enöe p
dciar^o.aentbafteHanbt/neffenöbefmalleetn-komftebanbeöaben/enöegöeTO

Tolu leggen öe epianöen ban Baru, toeickesönfêö naer i feggen ban Herrera ; maer

öe Spaertfc6e tomlm feggöen hat maer ö|p oft bier eplanben en 3ön / leegö enbe boï
boomen/ enöe öaer en ts gbeen goeöe ötepte öan öicftt onöer bet ianöt j öo?öer aen het
begin banöe Golfo de Vraba, öe epianöekens öiefp noemen de San Bernardo, te^
göen ober öeriebiere ban Zenu, toelck 3i)n fes in\'t göetal naert feggöen öan Herrera,
enöc bolgöens öe obferbatien ban öe ^paenfcöc courfen i bol ban öoogöe bergen met
fcecker3anöt-bapennaer3ee toe / enöeöcbben goeöe öiepte ttoee ofte ö?p leguen aff/

öeriebiere ban Zenii, is groot enöe öiep/öaer öe]^?obincieöe naem ban öeeft/ Her.ai.L
ïeggöenöe öerticö leguen ban Darien naeröet «Soften. tB^ooits ifla Fuerce, een ^ "p
ïanötttoee leguen groot/öaerbcel30utsbalt/naertTcggöen ban öviedo:öe^paen:= 1,^8
fcöecourfenfeggö^öatiflaFuerteiseengrootenöeöoogöeplanöt/bolbergen;öeb=
bcnöcaenöe i^oät-3ööe ccn rif ban klippen ttoee leguen in Xtt ftrcckcnöc; men
macö anckeren aenöcöaeft-3Öbebanöetfelbe/tu{&öenöeboo?fcöiebcn klippen enöe
öet bafte lanöt in böftöienbaöcm toaters/enöe tsklcp gronöt.si^acr legöt mcöct\'ep^
ïanötTorcugatoclckisklcpncnöc onbetooont. ^eöabcnban Zcau legötbgf-cn-

ttoimicö leguen ban Cartagena,is een groote bape bieöaerin-komen öceftbant\'<00-
ften/isfcerfeker/enöeöaertoo?tbeel3outsgöemaeckt.

i^oe toel öe riebiere öie fp noemen Rio grande omöaer grootöcpt / enöe de Mada-
lena,omöatöacrmontaenöe ^oo?t-3ee op öien öacö ontöeckt toiert/öaeroo|fp»onc
ÖeeftbobenPopayan,enöcöeröalbenöacrbp onsb?eeöer öaer ban fal göeftï^oocken
too^öen/fulleneben-toelöier eentoepnicöban öefelbe acn roeren/ om öat öe 0?obin\'
cienban Cartagena cnöc Sta Martha, öacT top bcrboïgöcns ban fullen lp?eeckcn öe
meefte nutticöcpt öaer ban göenietcn. ^cfe riebiere komtfccr bieet cnöc macöticö in
^ee loopen/fes en ttomticö leguen tian öc ^taöt Cartagena naèr t\'^Soöcn toe/ op öe
öoogööe ban ttoaelf gt:aöen bp i^oo^öcn öe Itinie. Acofta fföjijft öat men öe ftroom 1 ^ _
l3anöercriebtertoeltöienieguenin^ee(^etoaertoo?t/ttoeeieguenb?eeöt: fooöat \'\' °
be fcöepen öaer boo? bp barenöe pericliteren in öienfp te naer comen j öoo? öe rabe^
ïingö banöeftroomen. ijeefteeneplanötinö^ermonöt; too?öt meer öan öonöert
enöe böfticö leguen op-göebaren. Ceplanötlegöfienöetnöcmonötbanöeriebie^
re/is bpf leguen lanck/ enöe een öalf legue b?eeöt; öe tojjötfte mant öie ttten geiticpm
ïöck op-baert/ legöt aen öc 3ööeban Santa Martha 5 toaeromooclt öeferiebiere bp öe
^paegniaeröen öicktoils Rio de Santa Marta toeröt göenaemt: 2111e öe ö^aercn öie
göeboert toeröen naer Neuvo Reyno, toeröen öefe riebier op göeb?acöt met göetoelt
ban roepen/ enöc trecken met öe BLön/cnöc men is beficö om öie öonöert enöe bpfticö

leguen optebarenoberöettoeémaenöen;enöet\'^ilberenöe^ouötkomtöeriebtere
afin ö?ptoeken. i^etöonöert/ bliremt/enöeregöentgetoelbicöopöefcriebicre/meea
banmiööer-nacöttotfmo?göens.3nöemaentbanoaoberenöefoboo?tstot April,
toaftöettoaterbanöefcriebierefecr/enöeöetop-toaterkomtöangöctoelöicöaf/öoo?
ïi^noberblóeöigöen regöen öie öan balt op \'t göebcrgöte/als Herrera göetupgöt»

De !^?obincte enöe f eouberncmcnt ban Santa Martha legöt berbolgöens op öe
cufte ban Terra Firma, öccfttn öclcngötc tuffcöcnöeupterfte palen ban teou^
bernementban Carragena aenöe #eft 3Öbe/ enöe öet eoubcrncment ban Rio de
la Hacha,aenöe<0oft-3ööefebenticö leguen, enöe oockfoobeeficgucn inöe b?eeötc.
Öetemp?e batt öefe^?obtncte ontrent öe ^ee-cufteisöeet: s\'lanöts Her d 4:

leguen ban öep?incipalr^taöt ban öit êouberncment/ enöe infonöeröept öejb?o^
bincieban Tairona, toelck is bcrgöacöticö enbe kouöt ïanöt: als öacr göeen brifes
ofte <aoftelöckeenöe ^oo?öclöcke tomöen en toaepen/ foo tft c^JceOtf öeet op öe cufte
enöebe lanöen öaer aenpalenöe:öfetrecrtient öacr feertnöemaenöenban September
énbe Odober, tnöeanbercmaenöcnbaitöaermaer luttelboaters/öoo?bien baer ban

epinm^ toaepen «aoSeïtjcke enöe i^oo?öt-<SoÜeïöcke toinöen/ öie tpoqij 5Ön enöe
öhefonöt; enöeaijsi öetregöent/ 500 toaepen öaee vendavaien ofte toinöen toan \'tïanöt.
Ban öe |>taöt S» Martha af tot öet fjegtjinfel öan öe fieegöen/ toelck 3i)n ö|p leguen
toeegöö/Öet black lanöt i \'tgöeöecgöteis feec fteenacöticö/onbiucötbaecboo? toep^
öen/fanöecbiucöten ofte fjoomen/enöeöaecballenbeelnebieitnban\'tgöebergöt^af;
enöe op öe blacke belöen bevö?oogöt öet gcas/enöe öet göefaepe toecöt becöojben toan«
neecöe brifestefeec toaepen/toaee öooimen öicktoils fcöaöe enöe göetoeckkomt te
lööen. mt iSzaegnie-boomen/ Hömen/ Uimoenen/ «Granaten enöe >upbcn/ toil«
ïen öaectameèck toel toalTen: ^enöèeftöaee Guayavas, Piantanos, enöe anöere
öiergöelöcke b?ucöten ban öellènöe; enöe ban Caftilien 3ön baer göebiacöt 18<atui
toe/Uaööfen/enöeanöere ijof enöe moes-krupöen toelck öaer tod toaften/als meöe
£®eloenen/ï^ortipoenenenöeComcomnieren. ^aer3Ôn beel l^tfenöeren ban Ca^
ftilien/ ^^upben/^aöiöfe" ^«öe Conönen ; men binöt öaer oock fCigren/Eeeutoen
enöe 25ßp|en. \'t3lanöti)0ib?ucötbaerban Maiz enöeBatataz too^telen. 3n Buncaca
leggöenöe inöe toegö ban öe^taöt Santa Martha naer laRamada toe/3ön <0oubt-
mönen: Cnöein Taironabinötmcngrootemenicötebankoftelöckegöefteenten:öie
öienfticó3Ön tegöen öiberfcöegebiekenins\'menfcöenlicöaem/ atótegljenöetbloeöen/
enöe\'tgrabeel: oock i^armoien/ lafpis enöeï^oipöpren/enöe anöere; enöe oock
eenigöe <5ouöt-mönen. <0ntrent een öalf legue öan öe ^taöt Santa Martha 3ön beel
0emaeckte3outpannen/öaeröe3nöianenfeergoet3outmaken/mettoelcke\'tgantfcöe
Eanöt öaer ontrent toeröt boo^ficn. ^e ingöebojene Snöianenban öefe contrepe 3ön
öiópooft/ enöe goet ban berftanöt/ öoetoel quaetban aeröt/enöe feer öoocömoeöigö:
tooiöen göegouberneertbp öaer Caziquen,ftrööen met bogöenenöe benönigöepö^
len/fp kleeöen öacr metmanfietö ban Cottoen/göefcöilöertmct öiberfcöe couleuren;
baer i& nocö beel bolckó/tnöe3ön met öe ^paegniaeröen nocö n^ceft in ooilogcj toaer
öooiöe ^paegniaeröengöem bolkomen meefters en öebben konnen toeröen banöe
ïQcke ^loöincie ban Tayrona, öoetoel öet menigöe öet leben öeeft göekoft. Inbe rie=s
bieren enöc in öe ^ee bp öefe ï^iobincie toeröt beel öifcö göebanghen ban leer goeöe
fmaeck. öit <0oubernement tooiöen begrepe^töe naerbolgöenöe minöer ßiobin^

ïegötfes oft feben leguen banöe ^>taöt ban Santa Martha, enöe is groot enöe rgck:
Herrera fegöt elÖCrS Öat ÖCfeballepe legöt acötöien leguen ban Santa Martha bOO|^
fcöieben/langöS!öecuftenaerRamada toe/enöelesleguen binnen ö\'lanöts: enöeöe
ballepe Mongay paelt öaer aen/öie meöe feer röckiiS. Buritaca legöt beertöienicgucn
banöe ^taöt Santa Martha naerla Ramadg tOC; Öe |^|Obincieban Bonda öip leguen
enöe een öalf ban öe felbe ^taöt; enöeöe ballepe Coto tuffcöen Pozigueica enöe
Santa Martha. Banöe ballepe Eupari Öie meöe tot öit <5oubernement belangbt/fiet
bp öe ^taöt de los Reyes, m Öit 25oeck/câp. io. 3n öe |^|obincie ban Chimila
feer fraep bioutoen-bolck/ enöe öe mans 5ön fterck enöe feer ftrpbtbaer. 3n befe J^io^
bincie neemt 3Ön begin öet feer öoogöe göebergöte/ toelck be ^paegniaerben noemen
ras Sierras Nevadas, om bat baer altöbts fhccuto Op legöt/ toelck booits loopt öoo?
beîeî^iobincien/ boo| Peru enbe Chili, enbe tot aenbe ^tratebanMageiiancs toe.
^itgöebergöte tooibt toel berticö leguen in ^eegöefien met fpn fneeuto op be top#
pen; aen be boet ban öit gbebergöte legöt beballepe ban Tairona boren beröaelt/toacr,
booiöet oock gbemepnlöck\'ftoogöe göebergöte ban Tairona toerbt göenaemt. 3ln
befe ^lobincieöebbenöe ^paegniaeröenböf 5>teöenofte tooonplaetfen/öe intooon^
öers ban öe lanöe 3ön nocö bele/enöemeeft nocö in ooilogöe met öe ^paegniaeröent

T\\ <ï^booinaemfte ^taöt/ enöe öaer öit <25ûubernement öen naem ban boert/ is
JL^ Santa Martha;legöt op öcöoogööeban töien graöen bp i^ooiöenöe Hinie/enbe
op öe lengöbeban bier en febenticö graöen ban ben flöcriöiaen ban Toledo, naer
\'tfcgg&enban Herrera: anöcreftcllenöieop töiengraöenenöeeen^alfj enöe Petrus
Martyr opöeöoogööebanelf graben. g&eboutot aen een feer gljefont quartier/

bpben oeber ban be Xtmt^t Seefteen (eer goebe enbeöt^bote&aben/toeïbefcfiuf/enbc
goebe ancker gronbt/ oock fonberlmgö fraepe gjelegbentfiept om öe fcbqpen ober te
galenenöete befoecken; tseenbalf legue b?eeöt. tegöen ober öe^taöt öeeft fp eenen
grooten bergö/ toelck öaer öient boo» befcöut; öeeft goeöe öteptefonöer klippen ofte
b^oogöten; öaerin-komcnis naer \'tï^eSen/metabunöantieban berfcö toater enöe
öouöt. daerpleegöeertööts beelbolckiö te tooonen/ öan I0 nu feer af-göenomen/
enöe bp naer berlatm/ öooi öien öe Bloten ban ^paegmen öaer niet, meer aen en ka^
men/göelöckfpp!egöen teöoen.

Ctoee leguen naeröet eoSen eer göpkomtm öefe öaben legöt een punct toelckfp
noemen Punta del Aguia, toelck öangereuö 10 omte öoubleren: bier en ttomttcö le-
guen ban öefe ^taöt naeröet <2^ollen legöt Saiamanca de laRamada, enöe beerticö
leguen naert\'^upöcn aenöcriebiere Madalena fegöt öe ^taÖtTeneriffe.dcn
berneur tooont tn öefe ^taöt neffens öe anöere tontncklö^^^ «S^ctersi: öeeft een
Catöeöiale i^ercke/ toiens ^ilïcöop ^u5ragaen is ban bie ban Neuvo Reyno de

dmSngenieuji: BaptiftaAntoneii feöJöfttttöen latre ijSy^banbe^tabt Satita
Martha, acnöcn i^oninckban ^paegitten alöus:

Santa Martha öepiincipaclHe ^taötbanöet 25ïfoomofte diocefeban becufte ban
Terra Fi rm c, fegf)t op töieu graöeu enöe een öalf / öe ftaöt is göelegöt op een fanöt-
bape bp öe ^ee / öeeft bp öe öerticö öwps-öouöers ofte familien / öe öupfen 3Ön göe^

oock met ticöelen: ^pen öebben met niemanöt öanöel/als met öe Jinöianen ban
t felbe quartier/ toelcke in öe ftaöt te koop biengöen aeröen potten/enöe anöere aeröe-
tocrcf^/ enöe öeeckens ban Cottoen i fp öanbelen oock op Cartagena. ^C\'is een lanöt
öat maer toepnicö ^tt öeeft/ öoo? öien öet feer bergöacöticö iS/ enöe toepnicö ^aeg^
niaeröen öaer tooonen. daer is een goeöeöaben/ omcingöeltmetfeer öoogöe bagen
ettbe groote klippen / bie totaenöeZee-kanötkomenjtoelcköoogö-lanötöeöaben
feerbefcöuöt/alsmeöe ttoee Cplanöekens/toelckö?p quart ban een legue af-feggötn
aen öe MmHdht foo öat öoe toel fp öe <0oftelöcke aainöenfubfect ^n / enöe öat
metftoim/öetoinöennocötansgöeenfcöaöeenboen/aenbielanbentoillen. ::öinnen
be öaben iseenplaets göenaemt la Caidera(batts/bei^eteli) öaerfp in boo|-tööen
göetooon toaren öe fcöepen ober te öaïen enbe te calfaten.

ÏIE)at öe öaben belangöt/öet en ts niet noobicö öie te fortificeren / ofte öaer fonöer^«
lingö acöt op te nemen/ öoo| öien öaer göeenen öanbel en balt op befe öaben ban eeni^
göe anbere plaetfen; als ntebe boo? bien baer toepnicö bolcks tooont / toeïck nocö öa^
göelöcksbertreckt/ombatfpalfebaegöbanbebpatibtberoofttoerben. £®aerfooöe
f^onincktoilöegöebieöenöatöeBlotegaenöenaerNova Hifpania, öaerkoursfou^

öenemenopöefeplaetft/enöeöiertoaterenöebatèrfcöingöeöalen/ (alfeöe#iïoten
feggöen öat öe Blote bati öier bequamelöckkan boo?t-baren / altitötsbooi be toinöt
feplenbe) enbe foo boo|ts baren recötnaer be Cabo s^ Anton, aen öet èpl^t\'t Cuba,
enbe booiber naer Nova Hifpania: fofoube bp befen mibbel be Blote niet beöoeben
tepaftcrenfoobcelperijckelen/ alsfp nu boet/toegöen be Huricanosenbe fto|ttt-toin^
ben öie öicktoils ö^er ober-ballen op t« cufte ban Hifpanioia ^ toaer boo| be fcöepen

komen/enöe bepbe öe Bloten fouöe t famen können baren; enöe öie naer Nova Hi-
fpania geöeftmeert/in öefe öaben aen-loopen/enöe öte naer Terra Firme öirectelöck
tn öeö^ïben ban Cartagena, oötlöt^fp "«boet. dit göefeöteöenöe moft öe öaben ge«
foitificeert toeröen möefer boegöen: <ap öen bercöaenöetin-komen banöe öaben/
mofteen klepn foitgöeiegöt toeröen/enöe eenicö göt%töt öaer op ööeplanöt; enöe

ftucken oplagljen. tBantbpöefemiööelen/konnennietalleenöe fcöepenöierfeker-»

^öckopöereeöe feggöen/maer fal oock een befcöermingöê 3Öti booiöe tn-tooonöers
banöeftaöt. <0mbeteröttalfesteberricöten/fooisöicötbpbeftabt/fteen/leem/3ant
enöeöoutgöenoecötebekomen.

defe i>taöt isfeer öicktoils fo bp öe fran^oifen ^is bp be Cngelfcöetn-gênomert
enöe berooft; alS namentlöck bp Sir Francis Draeck in ben jare 15p;:.in-genomen em

Van de andere Steden ende plaetfen in de Provincie van Santa Martka> by
\'ie Spaegniaerden bewoont.

T» EnerifFe ijg m mtiîx ^taöt ban bit <6oubewement sfielcgen aen ben oebfr ban
* begeootetiebieveMadaicna, beeeticb leguen ban be y^taöt Santa Martha naer
6et^upbe\'toeUen/öetoeöbbertoaevtiötoo?teenföeeli0ibpbe3ee/enbeeenföeel!öteIanbe
ÖÖenomen.

Tamalamcque ofte Villa de las Palmas, bijf enfebentlCÖ leguen ban be ttabî Santa
Martha naer t\'^iipben/ enttnmttrbieguenpan TenerifF« boo|(cb?eben/ttoee leguen

ben ^upben/ enöe fomtgtsfeer onlußigöe Vcndavaien j enöeboe toel bet ßeenacötjeö
lanöt tö enöe öooglj/ foo 5Ön Daer ntet te min groote plapnen / enöe goeöe gljelegÈem^
bept om beeften te toepben/ intonberfjept <0aen enöe i^oepen; op öe felbe plapnen
feer öicöte enDe beSotenboffcljagie/ infonberbeptontrent Deriebieve/toiens opper-toa^
teren op De blaekebelDen beef lacken enDe ßaenöc poelen beroojfaecken/ op toelcker
oebcrsDcin-gbcbo^cnetoooncn/cnDebarenDacropmetbacrCanoen/enbangenbcel
bifrbDaerrpbaèrmetonDerbouDcn; Daer 3önbeel ban De biftcbcn Die men Manari
nocmt/oock CaymansoftcCrocoöilcn. Clanötenijflinietbiucbtbaer/nocljtanstoaf«\'
fen öaer foctceitöefucrc e^acgnic appelen öie öaer gbcbiacfjt 3i)n ban ^paegnint;
enöe beel Guaya vas toelck etn toucbt iSban bie lanöcn.Cb0lck ban öe lanöe is klepn
ban beröanöt/ traegb/ fccr gbcnegen totllapen / al fp niet beficft en 3ön met banguctc^
ren enöe ö?onckenD?ittcken/toelck baer Dagtjelöcks toerck

Cuidad de los Reyes in DCballCpeban Vpari ,bijfticb leguen ban DC ^taöt Santa
Marthanaer t\'^upöt-ooften/enöe bevticbicguen pan Rio de la Hacha;|jonöertcnöe
tacbtenttcb leguen Dan Santa fe de Bogota 5 legfjt bp ccn gcootc cttöc macfjtigöc rie*
biere öiefp noemen Cuatapori: Clanöt bter ontrent enis itietfeer j)itficö/öoo>i)ienin
öaren ^OmertoClckt$inDc£0aenÖenban December,Ianuari«s, Februarius, Mar-
tins, enöe April, De Brifas oftc a^ogcltjckc toinöenbeel toaepen: maer in öe tointer alft
baer beel rcgöent/enöe Ö002 öe naerljcpt ban öe bergöen toclck konöt 3ön/i!6! men öaer
beel3ieckban Catöarrencnöcöeguartaine: Ban Booiöen naer öct&pöen is öet
bol gebergöte/ ool riebieren enöe beken: bocö t\'iöcr feet biucötbaer ban gras enöe göe®
taepe; De öeele #|obincic is boiIlöen/ Die tot gl)cen göcöooifacmöept bp De
gmaerDen en konnen göebiacöttoerDcn/ Doo? Dien fpßröötbaer 3ön/ enöe eenquact
bolck/göcncgentotallerlepbiticn/enöeöe ^taDtenöceftgöccn ittacbtgöenoecö om
öictcDtoingötn. ^aer 3ön beeltoilDe boomen öieb?ucötcnö?agöen/alsPlatanen,
Guayaven cnöc anöcrcjenDc öen grooten boom Xagua,toelck een b?ucöt boo?t-b?cngt
alseen^oone/en inf^nöa«toeeenanöcrb?ucötalsccnO, enöeöccftöefmaeck ban
tóa3önen; öe 25oonen öouöt men tot Dat fp öcel D?oogö 3Ö«/ enöegöcmaelen sönöe
backtmenöacrbiooöt af/toe!ckfèergóetboeDtfelcrtieeft.BanDeb?itcötenbanCaftii-
iaöcbtgöpbaer^?upben/BögÖenyeranaben/1l5men/ <0?aegnien/etc. alöerlep
£0ócs-krupDen/beel Maiz cnDc Cottoen ^ toelck öe 3nötanenban öoen öebbentot

öareklcéöiiitgöe. ^pötenmöaerbanDetoo?telbanScorzonera, alseenigöe ^langö

ofte l?iagöeöi0öaergöcbetenöeeft/eten öetoo?telrauto/enöe t krupöt leggöen fp opöe
beete / enDe göencfcnDacr ban; t felbeboen mebe De ^paegniaerDcn; enDe öe l30iiDcn
in öien fp öc ^langcbekomen konnen öieöaer gebeten öeeft/eten ban\'öcfelfeet öooö
enöe öe öeertrauto in/enöc öouDent boo? een foubercpnerenteDie.<l5öcb?upcken oock

tocrDenniet bearbept öoo? öet onbermogen ban be ^paegniaerDen Die baer tooonen.
^e 25a?göersfjouDettCeer beel bceften/als i^oepcn enbe ^cöapcn/toaer mcöcfp öacr
göenecren enöc onöeröouöen : öaer ballen feer gocDe ^eeröen i öacr fouöe oock teer
toel fupcker-rieöt toat&n/cnöe alles anöer^ j als öacr maer naer göctracöt toterbt.

Ocanna töclckcetßöbettaemtlöierbt Santa Ana,10eettöeöekenenö^
fcfte öaben/tot bit <5oubeenement&eöoo?entie/ paelt aenXamaiamequc, toa?öee en
bmöeöaeeflöeenöefcöeet ai

LaRamada, DetöelCfeeeeïtfltltÖ toieeÖt gfjenaemt Neuva Salamanca j töa0 göeïe^ï
göen beceticb leguen (naee \'tfesgfjen ban Herrera) ban be ^tabt Santa Martha naee
\'t<0oftm/enbe acbt leguenban Rio de la Hacha,aèn beboet ban be Sierras Nevadas,
m be ballepe ban Vpari j baee300 beel kopee 10/ alö lieeni fesöt Herrera.

Van deRievieren, Gaben, Havenen,ende Cuften van t\'Gouvernement van
SantaMartha.

Oi^ becuöeban bit <0oii^eenementle^ eeell ben\'ebteee Buhia, bicbt bp la Ra«
mada; baevnaer beviebieve Piras ^ enöe öie ban Palomino, tjotlck komtncöer«
Öo?tenbanbe sierras nevadas, ofte fneeuto-bcrgbcn j loopt feee fnet/ enöetoailöicks
toilögbctoelöigb öoo?öen grooten regbcn öie op \'tgbcbetgfite balt: beeft fpn naem
berkregben ban een ^paenfcb Capitepn/ be toelcke öie mepnenöe met fpn s^eeröt
ober te ftoemmen/öaer in berö?onck. i^oo?ts öe tiebiere Don de Diego, enöe öe An-
conesbanBuritaca; alömenuptöer Zee komenöe ^npöt enöei^ooiöt iö met öe
Ancon es, 30 fiet men een toit 3anöt-ärant Zupt-toea ban bemi op öe gebeele knöe en
tögbeenmeerbiergbeli)ck/enöeiöaenöell^eft-3i)öebanöefebabenoftereeöe: ^aer
aen bolgbt Cabo de Aguia, gbelegben op ttoaelf graben bp j^oo^öen öe Hinie / ofte
alö anöerefeggben/elf graöen enöe ttointicb minuten, 5^efe Cabojsfeerfubfectfubite
toinöen/ öoo^ öien bet feer boogb lanöt iö: binnen öe Cabo legijt een Cplanbt/ toelck
op \'töaeft-no6?öt-toeÜe öeel heefteen toitte klippe. ^tt lanöt ronötomöe Caboröft
al in gbeb?oken bergöen enöe öeubelen; een mijl binnen toaertö naer \'t Znpöt-toeüen
(toant öet lanöt lireckt öaer 300) ftaet een toacöt-ö«P0 ïïoben op een bergb ofte roötfe;
enöe toatmeerinnetoaertö een klepn eplanöeken; men magö seplentuflföentfelbe
enöe tbafte lanöt/oft oock bupten omj enöe öicöt öaer binnen iö öereebe enöe^taöt

banSanta Martha, ^en Öefe Cabo de Aguia pacItÖetgÖebcrgÖtebatt Bonda. Boojtö
bpïl^iftenöe ^taöt op öe felbe cufte bebt gbp be riebiere Gayra j ban be toelcke Pe-
trus Marty r göetupgöt/ Dat öet een groote riebiere iö/ öaer groote fi;öepen bermogöen
te anckerenjbalt ban een feer öoogöen fneeuto bergö. 5^aer ontrent tö nocö een rie^
biereban betertoater/toantnaer\'tfeggöenbanbetl)ilbe/ 300 eniö öet toater banöe
riebiere Gayra niet gbefont omteb^incken» 25innen ö\'lanötö iö Öe riebiere ^uatapo-
n, bp öe toelcke öe ^taöt los Reyes iö gbeboutot > iö een koeleriebiere/ komt banöe
fneeuto bergöen af-loi^en/ enöegöeö?oncken 3önöe/ beroo?faeckt Caibarren enöe
Öoel-ganck/toeickmengöeneeftmetfekerefpecieban Caneel/göepulberifeertenöein
toata\' göeöioncken/toaer öoo? öen Öoel-ganck toeröt göeffopt/ al toaert öat öe felbe
oock bloeöigö toare. noemen öien boom Ca rrapa, toelck in öie tafe iö te feggöen/
bitter; göelöck\'töoutbanömfelbenboomiö. ^eferiebiere Guataponloopt inberie^
biere Cefar,eenicgueban be boo?noembe^taöt/enöeöe riebiere Cefar loopt naer
\'t^upöen; öe JJdilöe ban öe Hanöe noemenfe Pompatao,toelck iö 300 beel tefegöben/
alö #?ince ban alle riebieren/ öoo? öien öaer beleriebieren in komen loopen; enöe in^
fi^nöeröept öie fp noemen Badiiio, toelck feer öiep iö/ enbe öeeft öaer oo?lp?onck upt
b?p geoote Hacken; \'ttoater ban öefe riebiere iö groen ban couleur / enöe öe ingöeboo?^
ïie noemen öie Socuigua, toelckiö te feggöen/ oberbloeöicö / öoo? öe menicöte ban
bifcö öie öaer göebangöen toeröt/met feker too?tel öaer in te toerpen/oaer öe bifcö ^t^
«ötk ö?oncken ban too?öt; öefe riebiere alö bo?en/ loopt meöe in öe riebiere Cefar,
juöenorö een anöer öiefp noemen deias Avumas; loopt boo?tööoo? black lanbt/tot
P^töpkomtinöe grooteriebiereMadaiena,loopenöe \'tfebenticö «aer \'ttJiieften;
^anötaen öeriebiereCerargöelegöcniöfeerb?uétbaer. Ctointtcö leguenban öe
^taöt los Reyes 3ön ö?p groote toater-putten / leggbenöeineen ö?p-öoeck tuftxöen
ïekere fteen klippen/ al-toaer öe Snöianen boo?-feker öouöen een groot Serpent ficö
«ontöouöen/toelckbeelmenfcöenöeeftberflonöen; enöeöoetoelöe ^paegniaeröen
tieibeöebbennaergöefpeurtenöegÖ^^\'ï®/6^öbepbaertoeUenigöeboet-ftappenban

göetóaagfictoo|öeii/enöe0ïootööeö?tf!0imt\'toater gWooit/maec r^erpent Mfs
enfjeööf« wet konnen te fien komen ; öe ïBïiöebouDen öit foo feeckevv enDe 30« öaer
ïoo nan bectoaert / Dat niemanDt Daee onteent en Devf tooonen. ï^aee stjn noeö an*

DeceputtenDaeeonn:ent/Daerfeeckeepeckoftetatmtoo|töbebonDen/toelekfokïeeft/
Dateenicögöeboöbelte/Sjoeóeootbetoockfp/Daeeaenballkl9ftöangben;De3
nenöeftetjcken tjaee ffinen enöe tofcö tupgö Daee meöe/om öe öilTföenöaee ïueöe
teöangjjen,

De ^taöt Rio de la Hacha, toieïöt eeeö bp öe ^paegiïlaeeöen genaemt noftra
Sennora de las Nieves,enDeDaevnaet deiosRemedios ,ieg{ïtaenöe 5ee; Detticö
leguen banöe ^taöt Santa Martha naee t\'<äoften/enöetfellicbieguen banöe ^taDt
Coro naee öet tieften jtuffcljen f<5oubeenement ban Vençueia enöe t\'<©oubeene^
mentban Santa Martha, ^upÖten i^OOlDenmet Cabo de la Vela. mt ßtatt to ge^
legöenopeenöenbeltjen/Dupfent paflàm ban De Ü^oo^Dt-see; öe öaben legöt gantfcö
open enöe onbefcöut booi Dei^ooiDelgcke tomDen. Ban Cabo deia vda tot Rio de
la Hacha 3ön acötöien leguen, üecötlanDt enDe leegö/fonDec öeenen oftetoatev; 3ön
palen ftceckenöembp be acöt leguen beeee; isfeee b|ucötbaeclanöt/öaet allebiucbten
ban ^paegnien feer toel groepen ; baer balt beel <6oubt!ö/enbe geöeenten ban biber^\'
(cöekracöten;enDe baer 3önfeergoeöe30uöt-pannenJnt lanöt 3ön beel Cigren enöe
:::5epien/ enöe in öe riebiere beel Crocoöilen. mt ^taöt beeft bp öe öonöert öupfen/en
toaseertöDtófeerröckDooiDegrootel^eerle-biacöeröeDieDaertoierDtgepleegöt. mt
23efcöiöberbanDe leüe bopagie ban Sir Francis Draeck, fcöiöft öaer ban alDus. Rio
de la Hacha een ^ïaDtttointicÖ leguen nacr t\'ÏBeaen ban Cabo de la Vela, niet
feer groot/ öanlegöt in een feer toiucötbaer enöe bermaeckelöck göetoefte. <Bm bolck
nament in te töien upien in öen na^t. ^aer legöt naer r<^often een möl oft öaer on«
trent een 3anöt ofte onöiepte/ öaerom foo moet men een öalf 1 egu e oft meer af-öouöen
eer göpttcötoberDe^taDt komt: topanckerDenöaerinttoee baöem toaters / maet:
öegrooterfcöepenlagöenboiöeraf / inböfenöe fesbaöemtoaters. ^aer leoöt een
berfcö riebierken ontrent een boocö-fcö^wf <DoU-toaertban öe ftaöti öaer ons ^#inaf9
fenqualöckinkonöenkomen/tocgöeneen3anöt-bancke öie recöt in öe monöt ban
Ijetriebierken legöt/maer öaer binnen is bet nabigabel booi breken ban ttointicb
oft öerticb baten/fes oft acöt leguen op-toaerts. ^es leguen naer t\'<2^oÛen legöt een
Biffcöers 5^oipken/toelckfp noemen la Ranchena, öaer De f^eerlen too|Den gebifcöt*
Böf leguen langös öe cufte naer \'t ïBeÖen/enöe bp be bier legu en binnen s \'lants legöt
een anber^oipken genaemt Tapia,met eenigöe Eant-öwprenöaerontrent/enDe nocö
een kgue bo|ber cenanDer ©oipken göenaemt Saiamca.^e <0ouberneur öaDDe booi
tÄfoen ban t^tcDeken belooft bieren ttointi® bupfent ï^ucaten/toelckbp piefem
teerbe te betalen niet î^eerlen/ tot foo boogöen piös/ öat öe Cngöelfcöen öiefoo niet en
toilDen aen nemen jDeröalbenfooberbianDenfpöet booifcöieben fteöeken enöeafte
booi-noemöeplaetfen/enöenamenöaer cours naer Santa Martha.

Üceerfte ontdeckinghc van Neuvo Reyno de GranAda, oîidéthet be-
leydt van den Licenciact Gonzalo Xiracnez de Qucfada,in den lare 1536^.

öati\'tbaaeEanöt batt America beïbolgfittot aen \'t<ï3oubeenentent
ban Veneçueia,fuüen nu boo? bebtnnen-lanbtï^e ^?obmcten ^^
men aenbe ^upbt-jee/omso ons booi-öefteJbeo|b|ete beebolßens
enbegtnnentnetbe^iobtncte btemenbebenbaeabsnoemt Neuvo
ReynodeGranada;baneeetopkomentotbe]pat:ttculierebeïcô?ôbtn«
ge ban \'tfetbe/5o fuïïen top in t keite btee beebaten öaev eeeûe ontbeer
lïtngfle/om bat\'tfetbe eentgö ïtcbt kan gbében tot beboigöenbe befcö?tjbtngbe. Inben
jate 1536.j)eeft ben Adciantado don Pedro Fernandes dc Lugo,fpnen Xteutmant ben
Htcenttaet Gonzalo Ximenez de Quefada, g^tfonbenom be Hanben opbe ïtebtete
Madaicnaïeggöenbe/teontbeckenïbetoeïcketóop-gettockenïangösbenoebévbanbe
lelbe nebiete/öebbenbe bte aenbe tecfitet^óanbt/metonuptlpiekeïöekemoept^^
btcótbeptban\'tgöeboomte/menicötebanmoeealïen/bekenenbepoelenibeneffenjöben
baggeltjekfcben aenftoot ban be Jnbtanen bte baee ontrent tooonben/een bt^eebt enbe
ßröbtbaee bolck: Cot bat 6p epnbelpck tö göekomen aen een plaetle göenaemt Tora,
toelck öpttotmbe pueblo de los bracos,öoo? bten baer btee armen ban berfcöepben
rtebteren te famen komen j enbe toas bele plaetfe naer öaer gtflftngöe toeï 1legucn
ban be Zee ofte monbt ban be groote rtebter. i^ter boegöbenöim bp öem/ \'tboïck bat
met be 25^tganttns bertebtere op toas gebaren; enbe boo? bten \'ttoater ban be rtebtere
eöetoelbïgö totes/enbe \'tlanbt ronbtom onberltep/refolbeerbe öp ö«ï te obertomteren,
ÏJptoasonbertulTcöengöetoaergöetooibenbattersout tn grepnen ban becufte af tot
toeï 70, icgu en be rïébtere optoaerts toerbt göeboert; enbe bat tot baer toe toeber anber
foubtbanfeerberre/tnb?oobenals^upcker-b?ooben/bertebieretoterbt af-geb^acöt
öpbe IBïlbe 5 toaer upt öP ntet bupten reben befloot bat baer toel-betooonbe Eanben
bten toegö uptleggöen moften. Ban öter göéraeckten fp ïangös een anbere rtebtere
tot aen \'tgöebergöte toelck göenaemttoerbt Opon, toeï i^guen naer öaer gtfltngö
b^ebt/met feer googe enbe tooefte bergöen; bit göebergöte gepaffeatöebbenbe/guam
ÖP aen bïack enbe toel betooonbt Hanbt/ altoaer tboo?fcö?eben 30ut tn bjooben/ upt
fekere 3oute ƒ otttepnen toterbt gemaect:enbe ban ötet guamen fp aen \'tltanbt ban een
groote Cazique, toelekes naem toasPogota -, be toelcke te bojen ban be komfte ban
een b?eemt bolck getoaerfcöout3önbe/flelbeöcm te toeer/bocö toterbt ïtcöteiöcmetfpn
bolck ïnbebïucötgöeflagöen.Creckenbeboo|tsboo| btberfcöe tooon-piaetfenbanbe
anbtanen/ bonben alientöalben beel <25oubts enbe €fmerauben: enbe tEanbt
ronbtom befoeckenbe/ quamen bp een natte ban 3nbtanen genaettu Panches, toeïck
boo? een klepn gebergöte ban \'tHanbt ban ben boo|f3. Bogota wgjepben/enbe met
fiemm continueleooilogöetoaren. Creckenbeboo?beraen/be sponebanbeCûne:^
rauben te foecken/guamen aeneen balïepe bte fp baer naer ben naem gaben ban la
trompetta; ban toaer nocö 15\'egnen 3ön totbe fl^önebanbe CCmerauben/toeIck
ïegöt boben op eenen öoogenenbe kalen bergö\'^ertoölefptn befe ballepe bertoefben/
quanten baer fellere îî3îloen ine öacr picfenteerben ben toegö te togfen om een anber

öïdotcttöècöclt feer göenaemt Tunia ,onber(tens te öberbaüert/ göeïöck fp öeöen;

enDe öe^paegttiaei\'öen berktegöen öaer eenengrootenbupt/enöebiaciten öen boo?«
fcöieben i uniagfiebanckelgcklip öaren «aberften.^ipöacö-repfen ban öaertooons
öen nocötijöee Cafiquen, Sagamo]a,möeDiucama;toaerban öeneenen UrackSbJ«^
te/enöeöenanöerennaertöepmcötoeöerflanötsretïreeröeötm in een fterekeplaetfes
l^regöenöïer meöe leer beel buptöi fo öat Cp teöer öötkeertspnöe naer tïant ban Tu^
nia, liebonöen öat fp ateöe öaööen bekomen öonöert enöe een en negentirö öupfent
ttoeeöonöat enöe bier en tnegöenticö Pezos %n <25ouöt; enöefeben en öerticö öupfent
ttoee öonöert acöt tn tacöticö Pezos Öecöter ^ouötJ enöeacötöienöupfentbant\'üecö==\'
fèetoeickfp noemen Faioniai enöe acötöienöonöert foo groote als klepne Cfmerau#
öen. nieten öaer bagagie met goeöetoacöt snöelebailepe / enöe keeröen toeöer naer
fiantban Bogota, enöe toel onöer-recöt 3önöe ban öe plaetfe öaeröpöcm ontöielt/
ober-bielen öemboo? öen op-ganck öer jonnen/ enöe öoe toel öP Ött ontbiucöte / foo
toiert öP nocötans öaer naer öooöt gebonöen op een bergö/geÖo?ben ban een toonöe
bieöpirttblucötenbaneen5>paegniaerötöaööegöekregöen.3nfpnplaetfefucceöeer«
öe een anöer met namen Sagipa, öe toelcke bieöè maeckte met öe ^paegniaeröen enöe
een berbonötom tefamen öe Panches te öeürpöen; göelpckfp öeöen/ enöe berb?anöen
ttoee ban öare tooon plaetfen: ^an öcfe b?eöe en öueröt niet langö / öoo? öien öe gie-
ngöe^paegniaeröen öefen Sagipa af-epfcöÜenöebêrbo?gienfcöatten ban Bogota,

öat ÖP ban pone üitïV fanoer petste oittöeckén. ^aer naer öebben fp onberöaen te be«
foeckenfeecker black lanöt/toelck men bant\'götbergöte konöefien/göenaemt Neyba,

öat in öat lanöt feer grooten röcköom toas tc öalen: öocö tcnige öagen öertoaerts ge«
trockcnöcbbcnöc öoo? een ll^oeööne/ keeröen fp toeöer nacr t\'lanöt ban Bogota; na^
men öaren toegö öoo? öe Panches,enöe bebjeöigöbe eenigöe ban öien met gemoe/cnöe
eenigöe met getoelt^Ximenez t lanöt nu ^enocgöontöcckt öouöenöe/gaftöcnnaem
ban Neuvo Reyno de Granada, tt00?Öten Öpban Granada toa0 gebOO?tiCÖ/en bOUÖe
öaer ccn Haötöieöp noemöe Santa Fé. Cpnöelöck gerefolbcertsönöe felfs naer ^pac«
gnien te keeren om öen i^onincrecompenfe tc cplfcöcn boo?fpne öienßen; enöe bebon«
bcnöcbbcnöcöatöegrooteriebiermaer 25. leg. ban öaer!icp/nam|p boo?öie af te
baren/fonöer toeöer te trecken ober öat moepclpck gebergte ban Opon. öetoöl öP ««
beficö toas om öefen toegö tü eenige fnecu-bergen öaer acn gelegen te onöer-ïocckcn/
toicttöcmgebootfcöaptöatöaeraenö\'anöersööebanöericbicre^paegniaeröentoa«
ïcn/toeicktoas Sebaftian de Bcialcazar,öte öertoaerts ban Popayan mctccn ÖeelbOlC]C
toas gefackt/om een toegö naer öe i^ao?t sec te foecken: en ko?ts baer naer toiert öacr
nocö anöer bolck ontöeckt/toelck quam ban öe <^oa/eii toas Ni coias Federman, met
fpnbolck/öiebanvene9ueiaaftotöaertoaren göekomen. ^lleöefc ö?pp?etcnöeers
öen op öit nieu göebonöen lant/öocö ^ön cpntlpck met öcn anöeren ober-komen öaer
göew^felatenbpöeni^onincköeciöercn/enöcsönfootfamcnmcttocpnicöb^^^^

Befchrijvinghe van de gheleghentheyt van defe Provincie van Neuvo Reyno de
Granada int\'gemeyn, ende de befondere Provinciën daer onder begrepen.

Her.d.6x TlT<^tns^toeröckban Granada,neemt fpn bcginfelbp ^upöcn öetgebergö^^
c.j. XX Opon,isöoogö enblacklanöt / bol bolcjc; toclck fpn toooningöenöecftin öcbal«
Iepen; is intronöe gantfcö omcingcit ban een natie ban ^nöianen öie fp noemen Pan-
ches,toelc 5ön menfcöen-eters/toelc öie ban Neuvo Reyno niet en 3ön.^et lant ban öe
i\'anches isöcct/cnöat ban Bogota is kout/ofte ten mintcn feer getempert; eit gelpcöie
Öaer Panches nocmcn/fo noemen öie ban Bogota en Tunia öaerfelben Moxas.^^it rpc
ts lang^ (ttaer t\'feggen ban eenige) 13 o* leguen,toepnicö ofte meer enöe b?ect 3 o.
eguen, oocfe 20. infommtgöe plaetfen enöe minöer. fet legöt op öeöoogöte ban bgf/
bter/enöeö?pgraöenbpi^oo?öcnöe3lintc/itaertTeggöenbanHerrera. Jsgöebcelt
in ttoee p?tncipaïef^?obincten/Bogotaenöetim!a,toelcköaer tjerfcöcpöcnfceren
öaööcnbanöiennacm/öoenöe ^päcgniaertsöacrcerftquamen. ^el^?obinctebatt
Tunia ijj iue«er ban <aouöt enöe efmcrauöcn/ als öieban Bogota, öoetoel befe oock

feecrjjcRtief/ \'Éböïck ban öefe H^ïnijmiöbaw qotnt^Wmtl enbe bet toöutöcn-
bolck beCneöenee ban aenticbt/entie ntet 50 bnipnalö manöeee quawieeen ban befe
nieuto gbebonöen Hanben: kleeöen tjaer met ftoarte/toitte/ enöe gbekouleuröe
mantelö om tlfif gbego^t/ banne bujll tot öe boeten/ enöe fommigöe oock toel banöe
fcöouöerenneöertoaertö^ öjagöen op \'tfjooft krantfen ban bloemen ban Cottoen göe^
maeckt/ ban Differente couIeuienienDe eenige principale ö»agen bonnettienö ban Cot^
toen/enöe fomrnige oock nettïenkouöe en göeeft Daer geen ongemack/jo öatmen
\'tUper fouöe ban öoen öebbcn/öan öouöt.een eenparige boet \'tgantfcöe iaer 000^/50 öat
iïaer gljeen fonöerlingb onöerfcöept en toerDt ge^jemt tullcöen Ginter enöe ^»omer;
be öagöenenöe nacöten 5ön öaer bp na eben lanck/öooi öten öefe Hanöen 30 na onöer
be Hinie leggöen. (C lanöt iö 300 uptecmaten gefönt/ öatmen niet licöt öiergöelöckea
fouöe können binöenöe öupfen 3ijn öoo^gaenö ban plancken göemaeckt/ enöe tnet
lanck ftroö göeöeckt. \'t©alck eet öaer Maiz,enöe oock CaiTa vi,alö meöe fekere
ïen Die fp noemen Yomas, enöe fekere Itapen öie fu noemen Cubias? öaer toeröt beef
Soutö göemaeckt/ toaer meöe De ingöeboo^tieöareii öanöel D?öben op beel quartieren/
infonöeröept op \'tgebergöte ban Opon, enöe na Rio grande toe. \'tBleefcö öat fp eeten/
lö toilöt/Daer fp gvoote ntmigötcnban öebben; enöe Fricos, toelck 3ön Conönen/ De
toelcke öte ban Santa Martha noemen Curies^ Daer iö toepnigO göebogöelte/ eenigöe
«^o^telDupben; Cpnötbogöclen tamelöcken beel/öie in öe Hacktn b^oeöen; in toelcke
Hacken/alö tneöe in öe riebieren beel bifcö toeröt göebangöen ban feer goeöefmaeck.
\'tBolckban öe Hanöe iöfeergöenegen tot fingen enöe öanfen/3ön feer leugenacötigö
ölö\'tmeeöebolck ban 3nöten; öebben tamelöck berßanöt om öiberfcöe öanDt-toerc:^
fcen enöe konöen te leeren. Ban De natie ban De Panches balt toepnigb tefeggben/
aengaenöe öaer maniere ban leben/öiefecr beeftelöckiö^l^oetoel Cmeette öeel ban öit

armelöcköien aengaenöe iö göeöelt; toant in een l^iobincie/neffenö öie ban Tunia
göelegöen/ toieröt bebonöen öat öe ïJDilöe öaer onöeröielöen met 05ieren/ öie fp öaet:
toe e,rp?eflèlöcken aenqueeckten,ï©aer toeröt öoojgaenö in öitrgck beel <!$outö gebon^
ben/ feer fön ban allopc; enöe öaer 3ön ooc Ö^ijnen ban Coper enöe ^tael. öeeft
baer öoo^gaenöfeer fcboone toepDenbooftbee; enöefcöoonesaep-lanöen öaer i^oo?n
tnDe Maiz, enDe anDere b?ucöten ban ^paegnien toaÖTen. 3^aer 3ön eenigöe anDere
particuliere S^^obincten öie onöer Neuvo Reyno beöoo?eny Die füllen top befcöjöberï
bp öe ^teöen öie öaer in göeboutot 3ön. ^efe |^?obincie ban Neuvo Reyno, glieiock
nu bpöe^uöientie toeröt göegouberneert; öeeft naer\'tfeggben ban Herrera, maer
beertöien legucn in öe lengöte Ooil enöe ïDeö/enöe in De bzeeDte i^oo^Dt enöè Ä^up^
öen tacötenticö legLïen: enöe öaer 5ön bp öe «^paegniaeröen geboutot De ^taöt Santa
Fé de Bogota, ÖC t^lcckeban S^- Miguel; DC ^tCDen Topayma, la Trinidad, Tunia,
Pamplona, Merida, Belez, Marquita, Ybague, la Vittoria de los remcdigs; S^ luan
dc los Llanos, enöe öe i^leckenban la Palma, enöe San ChriftovaL

BerchrijvingevandcHoofc-ftadt Santa Fe de BoCotA, ende van de Vlecke
S\' M.igvel, ende de Stadt Tocayma, ende dc gheleghentheyt van de
Landen daer ontrent.

Deboo?naemße ^taötban öitlilijck enöe ^oubernementiö genaemt s^^ Fé dc
Bogota, bselcke legöt op öeöoogöteban 4.graöenbp 5^oo?DenDe Hinie wu*
noctiael; enDe op öe lengöte ban ttoee en fcbenticö graöen enöe een öalf ban Den ^e^
riDiaen ban Toledo, na De rekeningöeban Herrera. 30 göeboutotbp Gon9aio Xi-
men es de Quefada, aen Deboetban \'tgöebcrgöte ban Bogota,300 göenaemt naer be
naem banöe Caziquc Die De ^paegniaeröen öaerbonDen ten tööe ban öe omöec^
kingöe: Öeeft meer öan feö öonöert tn-tooonöerö; öe J^onincklöcke ^löientie reljf^
beert alöaer/alö meöe öe «Öfficierö banöe ïionincklöcke imkomueni öaer iö oock

een fmelt-öupö/toelck öe ^paegtnaerDen noemen Ca/k dcfundicionj öeeft een Ca?
tbeö?ale enöe i^etropolitane fiercke/öe 25ilfi:öoppen b^ Cartagena,s«» Martlw enöe
Popayan,3gn |>uffragancn ban De relbc/Daer 3ön ttoee Clooöerö/eenban ^ominica^
nen/enDe een ban ^l^inneb^oeöeröiin öaer limiten tooonen meer öan 5 Qoojnöianen

toaa öè anöïanen m booi-ttjöeii öaet Sfgoöen pleglje« ^^ mm/mix tel <l5ouöts
mötanöercnrijcltöomopteoffatn.

öteööetupQöenött oaev gljetooont öcbben/öanöaec enbaltnugljem <Êiauötmm%

mè Biccke toelchrp notmen viiia de San Miguel isööelfö^ ttoaelf leguen banöe
;^)taöt Santa Fé de Bogota naci\' \'t l^oo|öen toe/10 öaee select omöen öanöel teö?|)^
ben met öe Panches, usantöooi öien Ijaevianöt feec beetiS/fo toas bet baee feeemoepe*
ÏÖcken naer öe5>taötban Santa Fétekomen/altoaertKouöeris.
5^e^taöttocaymaieöbtbbftöienicgucnöanöe ^taöt Santa Fe\'naerbetïl^eöeny
Her.d. 7.1 een toepmcb öeclmcrenöe nacT bet i^ooiben/is göeboutot aen öen oeber ban öe groo^
? c.4., te riebiere Pati, öie baren cours neemt in öe groote riebiere Madalena: öe gbelegbent*
beptban öefe ^taöt is öioogb enöe gbcfont/gbenietenöeeen luftigbe enöe klare lucbt/
öaer en balt s\'nacbts gbeen s er en o, tiffer öaegbs Ceer öeet/öan öe moigenllonöen koef
enöefris/enöe\'tfeltoe öuertfict fitele jaer öoo? op een eenparige boet. ^eingbeboome
ban öat getoeße/tocfcnöe banöe natie ban öe Panches,33511 bifpooö;/ en ban leöen toef
gbep»opo?tioneert/öan öatfpleegljebooibooföen bebben/ 3iin baibant enbefeer ban
bare na-bup|en gbeb^eeft / plegfjen menfcben-bleefcb te eeten / ban öe ^paegmaer^
ben öebben öaer \'tfelbe nu af-göetoenöt/ 3ön liberael ban conöitie/ enöe öeelen gaeme
meöe ban \'tgöene öat fp öebben/ toepnigö begbeerigö naa- <0ouöt; feer toiaeckgie^
rigö/fnetin\'tloopen/enöegöetoelöigöelagöers: batoenöaa tanöeti ftoart met öe
blaöaen ban fekeren boom te kaeutoen; gaen meett naeckt/ öe b^outoen öebben at*
leen een klepn boecjcken boo2 öaer fcöamelöept; biincken fterck ban fekeren ö?anck
öie fp ban Maiz maecken. <©ntrentöe^taöt3ön fekaefulpöiigöe fontepnen/enöe
öe klepeban öe gronöt ban \'ttoater toabt fêer blenfticb göeöouöen om öe fcöurftöept/
ïaferpe/ enöeöiagöelöcke fieckten te göenefen/metöie öaer op te ftrpcken/enöema
öet toata af te toaftcöen: 3n öe ballepen binöt men oock fekere fpiingöen ban
30uöttoatér/toelck boben op t krupöt baa \'toberblieöt/boo?t toengöt fekeren IJarft
als ^eck/öaer fp öaa Canoen meöe paken i öaer 3ön oock fekere öeete baöen tuf«
fcöen ttoee kouöe beken/öaer men bete qualenboo? kan göenefen. <Sp \'tgöebergöte
toelck fea öoogö enöe ftepl is/ legöt öet gantfcöeiaer öoo| öe fneeuto/fonöa tefmel^
ten; enöe öaer is een Voican öieöicktoilsupt-berft/enöe3ön aftcften berfpiepötacöt
enöe ftiaileguen bare: inöe limiten ban öefe ^taöt3önbeel£©önenban«^ouöt/
^ilba/CopaenÖCEOOÖt. (Herrera fegöt infpnDefcripcion deias Indas,öat öefe
plaetfe göcen <6ouöt en beeft.) ^^en öeeft öaer goeöe b?ucöten ban öe Hanöe/als oock
ban ^paegnien/te toeten/^iupben/ £pe!oenen/Bögöen/ <0?aegnien/ Cin^oenen/
Uimoenenenöe ^apen; öaer toaft beel ^upcker-rieöt/enöe toaötoock ^upcka
göemaeckt > öaa toaft i^oom op öeöoogbe enöe koele Hanöen/ eiiöe Maiz ttoeemaels
öes jaers. £©en öeeft öaa beel ^tieren/ iioepen/ paröen/ ^^uplen/ l^crckens enöe
<0cpten; öe ^cöapen en toillen öaer niet toel aeröen; öe Cigren/Hleeutocn enöe 2Öep^
ren öoen öacr grootef£|iaöe aen\'tbee. ^aertoaftbeelf^ock öouöt/toelck fpnoemen
Guaiacan. öeeft öaer beel öouöts/öat fea bcguaem is om öupfen meöe te timmer
ren/enöebal öat onöa ttoata nopt en bcrgaa; beel Ccöarboomen/ oock i^ote-
boomen/ öan öe bjucbten en öebben göeen pit in; öet krupöt öaer öen Annii öan
toaötgöemaeckt/toaft öaer ban felfs/öocö toeröt nictberooibert. ^en boomöiefp
noemen Zeyba,öallen Ipn blaberen alle ttoaelf upien/enöe groepen taftonöt toeöe^
romaen: menbinötöaergrootebarieteptbanalöctöanöegöebogöelte/enbeanöa
gbeöierte/öïfï^ telan$ö enöe nooöeloos tebaöalai.

Byfondere befchrijyinghe van de Provinciën die by de Volclceren bekroont eer-
den die fy noemen M v s o s ende C o l y m a s; de gheftalte van \'tLandt^
®nde manieren van \'t Vol\'ck.

A l^iobincien ban Bogota enöe Tunia,confineren meöe öe jdiobincim ban
^ A f ^^^^ genaemt toaöen Mu fos en Coiy mas j toelc lanöt öoo?gaenS beet en
bocötïcö^n oberbioeöigöban toataen isjö^ffts\'jaers a.^omers en 2.i3;)inters;ö\'een
^omec!ieeïtrpnfaegmömeaftenDecemb.en öuerttott\'lefteban Februar, en ö\'eerfte

tl^mtctbatt bm müm Martij tot mße ban Mzy, enbe ban beguit ben ttoeeben
^omee/ enbe bueet tot jjet epnbe ban September, enbesoo boosts ben ttoeeben IBms
tee: niet bat bet b een tijöt beel fjeetee oft konbee i0 / maer bat fjet m be ïBrntecis feer
recjöent / enöe beo Romers Teee bjoógb toeöee maecht: öocö eegpent gbemepniQck
bejönacötiö/énöefeïöenöoó^ öenöagb: öefctjaöeïöckllè toïnöen 5ön öe h uracanen,
toelcke toaepen ban \'ti^ooiöen naee t^upöen/ enöe ban t^upöen naa\'tBooiöen/
mtt ööetoelöigbe öonöec enöe bbeenu \'tEanöt t$ feet bccgbacljttcö/ met groote enöe
kïepne riebieren öoo^togöen/ enöe eenigbeftaenöe poelen; toel boojßen ban ïöftocbtj
öocj) toepmcö toepöen boo?\'tbee. \'tBolck ban öe HanöebermemgMnlbicöt feer/naer
batfpaf-göelaten öebben inen&öcn bleefcö te eeten; 3ön ban toepnigö beb^öt ban
wiööelbaer bernuft/ban goeöe öifpofitie/ enöe toel göep|opo?tioneert; plegöen naeckt
te loopen/nu öebben fp begoß te kleeöen: 5ön te göenegöen totöionckenfcöapy
to^eeöt/cnöefeerbegöeericö. ^p^ekenal een tale/öebbenaltöbt0fcer ßrflbtbaergöe^
toeeß/göeb|upckenöe öiberfcöe lißicöeöcn om öaer bpanöen tebaraflxöen: toaren feer
familiaermet öenboofen/ öan nemen nu öet Cöiißenengöeloof feer toel aen / enöe
naer öatfp öen doop öebben ontfangöen/en toeten nu ban öendupbelso niet meer
te fp^eecken. de principale boomen ban öefe J^^obincie 5ön fekere ^manöel-boomcn/
ronöt al0 öe i^ön-boomen I enöe öe Smanöel is 300 groot als een ^cöaeps-niere/
enöe öe keerne toel een bingöer lanck / 300 foet ban fmaeck als öe ^manöels ban
^paegnien. daer is nocö een anöerboom öie fp noemen Quaoque,b?engöenbe een
eetbare brucöte boo^t/ als een <5anfen ep. £©en öeeft baer oock feer toel-rieckenbe
Ccöar-boomen: öaer balt nocö een anber booin bie fp noemen Cariuri, ban feer baß
öoubt/fp?epöt fpn tacken toöbt enöe bieeöt upt. daerbaltoock Guaiacan ofte pock-
Öouöt/enöe Xagua öaafp ftoarötmeöebertoen/fpn fap is toit als toater. de BögÖe=^
boomen göeben feer foete Bögöen/enöe 300 groot als <Draegnie-^ppelen. binbt
baer oock eenboom öiefpnocmen Aguapa, toelck ban fulcken kracöt is/ batinbien
pemanbt baer onöer flacpt/fal fccr op-ftoellen j enbeinöienöet eennaeckte Jnöiaen
toaer/ öp fouöe berßen. f ebben öaer oock een boom/ toiens baft bient als ötnnep om
koorben ban te öraepen. <Sock eén boom göenaemt Hobo, öoogö enöe ronöt/ toiens
enöe Iprupten feer öienfticö 3Ön te^enalle göettoellen/ enöe toonöen aenöe
beenen; enöe öefprupten toeröen göegetenomaf-ganck te maken: enöe meer anöere
Öiergöelgcke brucöten enöe boomen ban ben Eanöe. de boomen enbe brucöten ban
^paegnien/alS<Draegnien/3Limoenen/Bögöenenöedrupben/öietoairenöaernu
oock feer toel j infgöelöcks ^upcker-rieöt. #aer p?incipael boeötfel is Maiz.erten/
enöe Yuca,oock Batatas, dc bier boctigöe gebierten ban befe l^robincie 3ön graeutoe
Berckens/ bie ben nabel op ben ruggöe öebbenj enbe anbere klepnöer/ban couleur
alsöe toiiöe Berckens j toepnigö ®grcnenöe 25epren: depnen enöe IJarten/göe^
ÏÖck öie ban <g>paegnien; Guatinaias, toelck 3ön als i^afen/ etc. ^©en öeeft öaer
beelberöanbegöebogöelte/ |^crö2öfen/4^uackels/Cortel-öupben/ enöe oock l^oen-
beren ban Caftilien: be f^eerbcn/ ^cöapen enbe <ï5epten/ toillen baer gualöcU aer?
öen/öoor feeckeren IBojm bie fp krögöen als fp eerft göetoorpen 3ön. 3n öefe |aiobin#
cien3ön 0aö"tnban <25oubttebinben/banbaeren is göeen bolckontrentgöeplant/
om bat öet leegöeenöe feer ongöefonöe plaetfen 3i)n; \'t^^ouöt öat öaer uptgöeöaelt
IS/ toas ban een en ttointicö quilaten > enöe men berftaet bat baer ooc ^ilber-mönen
fouben tebmben3ön. daer 3Ön oock 4^önen ban Coper enbe ICer/ enöe oockban
feeckereftoarteaerbeöaeröelnöianen öaer kleeöeren meöe bertoen. In \'tgantfcöe
SLanöt3ön beel jfontepnen ban 30uttoater/toaer ban eenige runnen ofte ftöben/enöc
anbereniet. ^es legucn ban öe ^taötTrinidad, iseen groote jfontepn toelck fp
noemen deTupa, öaer beel enbefeer goet 30utbalt: rfste noteren/öat allé öefe fon^
tepneu ban30ut toater toerben göebonben tufl\'cljen bieuckenban foi^toater. dele
l^robincienbanbe Mufos enöeCoiymas (toelck oock bp eenen naem göenaemt töer^
ben Canapeys)3ön bpf en ttointicö leguen lanck/ enöeöertöienleguen breeöt/enöe
leggen ban Bogota naer\'t i^ooröt-toeften; öaer 3ön ttoee tooon-plaetfenban ^paej»
gtoaerben/be ^tabtla Trinidad,enbebeBleckeia

Gheleghentheyt van dc Stade La Trinidad, ende La Palma» welcke
beyde zijn gheleghen in de Provinciën van Mvsos, ende Colymas.

Her.d. 8.1. T 00 J^^obmcie toan be Mufos enbe Colymas,toas eeeft een tooonplaetfetoan^pae«
^ -"-gmaeitjengbelegöt/toeIcK lp noemben Tude ia,bp be «ebieee Zarbi, öan om öatfe
300 naec aen tgöebeegbte ïagb/ e«be öe ^paegmaeröen bp be Hailöen 300 toieeöen
0bequelt/öatfp quaïöckbaeenooötö?uft konöen bekomen/30 toïeeöt beplaetfe toeöer
berlaten; enöe tbolck trock met Pedro de Orfua om el Dorado te gaen foecken.
naa* toieröt opöe Celbeplaetfe toeöer een ftaöt göeboutot enbe Trim dad genaemt; öan
om öe ongbelegbentljept ban öeplaetfe/toeöerom berlegbt aen \'tgöctoelle öaer fp nu
nocblrgfit/toelckeen beel goeöe göelegentöept is/öoetoel öe ^paegmaeröen m\'t eeröe
feer beel onrufts öebben göeöaöt met öe tBïlöen/öoo? öten fp 30 öicktoils rebelleeröem
^efeöaöt 3öuöe naer\'tfcggöen ban Herrera göelegöen 3ön op öeöoogöbeban feöen
graöen bp i^:!0?öenöeEinie/öan mepneöatöp öemöierinbergill/enöeöatöpbpf
graöen öeeft toillen feggöen/ toant naer öe öiftantie tuffcöen öefe plaetfe enöe Santa Fé
en kan niet toel meer als böf graöen toefen:fegötboo?öer/ öatmen op alleöetgebergö*
te/ bepöe öe toacöters ban \'t 5^oo?öen/enöeöet i^rupsaen öe ^upöt-poolkan fien;
enöe öat men in\'t epnöe ban Augufto enöe öalf Martio, göeen fcöaöutoe en öeeft op
öen miöagö. Ilegöt 24. leguen ban Santa Fé de Bogota naer \'t Boo?öt-toeften; fes
leguen ban tkouöe göebergöte ban Neuvo Reyno, toelck göebergöte men noemt Ei
Paramo, omfpngrooteöoogöte enöe kouöe/ enöe maeckt öet onöerfcöept tufCcöenöet
Öeete enöe \'tkouöe S-anöt ban öat quartier. Wit göebergöte legöt naer \'t <Doften ban
öe Öaöt Trinidad, enöe is \'tfelbe öat ban \'ti^ao?öt-ooÖen Örect naer \'tZupöt-toeöen/
enöenaer öegöemepne opinie/ 30 looptöet ban Santa Martha af/tot Chiii toe. Wttiu
biere Zarbi legöt een legue banöe Öaöt; öefe riebiere is groot / enöe öaer komen an«
öece klepnöer in ballen; enöeloopenöe nacr \'t i^ooiöen/pafCeert tuCTcöenttoceöoogöe
betgben öoo?/toelck ttoee toiensfcöönen te toefen/ fp noemen öie Furatena, toelck tS
30 beel als t^?outo enöe £^an te feggöen;toant Tena in öie Inöiancn öaer Ipiaecke is
ecn^^antcfcggöcn/cnöcFuraecnl^ioutoc. binnen bepalen ban öcfc Öaöt toeröen
€fmcrauöcn göebonöenin fekere ^mm; öaer oock Criöallcn in toeröen göebon«
öcn ^iamants göetoösgöeöoeckt/cnöe300öarötalsöeefmerauöenfelfs; eenigöe
aöcren ban Cfmcrauöcn toeröen öaer oock göebonöen tuffcöen Caicedonie, toclck
IS een toit !ö^armo?.

ïDt öen bergö Ytoco, toeïck legöt inöe aurifoicticbanöefe ^taöt/is grooten rpf«
öom ban efmerauöcn göcöaelt;cnöc een legue enöeanöeröalf legue ban öefen bergö
3Ön toeöer anöere ö©önenontöeckt;enöe özp leguen banYcoco op een anöeren bcrel/
öie fp noemen Abi pi: öan öefe a^iinen en toeröen niet göebolgöt om öat öaer göccn
toater onn:cnt iS> ^aer 3ön oock flöönen ban Beryiius,onöer öe toclckc eenige groote
öucken ban feer öoo?lucöticö Criöal toeröen göebonöen.
Her.dcfcr. Wt ttoeeöe plaetfe ban öefe ^^obincieban öc Mufos enöe Colymas,toaöt genaemt
la Palma, toclckcpgcntlgck is göelegöen in öc Colymas, böftöien leguen ban öe öaöt
Santa Fé naer\'ti^oo?öt-toeöen; t\'is öaer eer öeet als kouöt 5 toasgöeboutotin ben
jare 1572^

<Do8en toe/ öaec toojbt beel <5ouötö göebonöen / enöe öaee feee beet bee / enöe een
Ciooöee ban ^ommicanen.

Blecke S\' Chriftovailegötöeetöien leguenban Pamplonaboo?-fcö?eben/naee
t\'illoo?öentoe/bpöe l^iobmcïe öïe fp noemen Gr ita,öaet too|öt feer töepmcö «Ooutö
göebonöen; öan öaec feecgoeöe göelegöentöeptombeeöentetoepöenenöe boo^tö
teteelen.

^e ^taötMeridat0göelegenopöepalenbanöe|^^obmciebanVene^ueia,enbe
Neuvo Repo, bcccticöieg\'^ien ban Pamplona naec\'t i^oo?öt-<0ollen: t\'lanötöeeß
€iouöt-mönen/ enöe geeft obet-bloeöïgö göetoaö ban ^ooin.

^taöt Belez öetticö leguen ban Santa Fé de Bogota, nacvöct i^oo?öen / enöe
böftöten ban Tunia. öet bloemt enöetoeeilicötöappeeinöat guaettecj öaeetó oock
een Voican öiebeelöeen0upt-toevpt;enöeeen Cloolteeban^@mneb?oeöev%

m ^taöt Marequita, oock anöev0 göenaemt San Sebaftian del Oro, legötbcet^
ticö leguenban Santa Fé de Bogota, naecöct i^oo|öt-toeften/ bolgöenö öet feggöen
ban Herrera; lögöeboutopfekece blacke toepöen aen öeboét banrgöebeegöte; öet
iftec feer öeet, èen ^paegntaetötfcö2öftm öen lave 15po,«pt Santa Féj öat m Mare-
qu j ta beel ê>mm toieröt göebonöen/ enöe öat apparent toaööat öter feer röcke mö^
nen fouöen ontöeckt tooiöen. 5^efe ^taöt legöt toel ttoee öonöert leguen ban öeöaöi
Cartagena, enöe öct iffer uptcr-matcn öeet / öaer öet te Santa Fé, toelck maer öerticö
leguen, nact\' t fcggöcn ban öefen ^paegmaeröt/ ban Marequita legöt/tamelöck
kouötiö.

5^e^taöt Ybague legötop\'t uptcrtte bp naer banöe limiten ban Neuvo Reyho
enöe Popayan, öerticö legucn ban Santa Fé de Bogota naerfU^eUcn; öaer iöeen
Cfoolïer ban dominicanen.

m ^taöt la Vittoria de los remedios,bÖftiCÖjegucnban Santa Fé de Bogota nac^

^e ^taöt S\'- luan de los Llanos,bÖftiCÖ leguen ban öe ffaÖt Santa Fé naer\'t ^»Up^
ben/ öaer balt meöe beel <5ouöt0.

Alleöegoeöeren enöe koopmanfcöappenbie göeb?a^t tooröen naer alleöe öeöen

ban Neuvo Reyno de Granada, toOJÖen ÖegrOOte riebiere Madalena op-göeöoert
met Canoen / toelck öe Jnöianen altgötö öebben göeb?upckt / ban toojöen nu on^
göelöck grooter göemaeckt i 3ön feöicö boeten lanck enöe bier breeöt / ban een ftuck/
ööemepnlöck Ceöeren öout / enöe können boeren öonöert Botias en meer / öaer öe
fpaenfcöe toön in komt / enöe ttoaelf 3nöianen öie beroepen/ met fijobifie boo?
ttointicb öagöen / toelckfp beficb 50" om op te komen tot een feker binnen-lanötfcöé
Öaben / toelck fp noemen del Angoftura, niet berre ban öe ^taöt Marequita göeie=^
göen / böf en ttointicö leguen ban öe ^taöt Santa Fé de Bogota: (foo Herrèra fcÖIÖft/
öan naer ÖP in fpn Caerteaf teeckent/ enöeöe reöenbanöeöiöantie tuflfcöen Mare.
quita enöe SantaFé, fouöe öctberöer moeten toefen:) öefeplaetfe too?öt göenaemt dei
Angoftura, om Öat Öe groote riebier öaer een engöte öeeft / too?öenöe göelöck bekne=^
pen tuffcben eenen fïeplen bergb aen be eene söbe / enöe een klepnöer bergböken aen
b\'anber3ööe} tot bier toe kan men be riebier bequamelöck met Canoen op-barem

r^flö bolgöenöbeo|ö?e ban onfe befcöjöbmgöete komenaenbecuße ban Mar dei
v^Zur, füllen top nu öanbelenban be#iobincie enöe t <55oubernement ban Po-
payan, toelck naeS göelegöen iö naer t Wetten aen öe pjobincie ban Neuvo Reyno

de las indias,maei\'bonöett m ttomticö / toelck feec beel becfcbeelt) ban öe uptecfte pa^
ïen banöei^iobmcieban Quito, tot aenöeupteelïe palen ban t\'<6oubecnement ban
Cartagena, enöem öetï|eeöte ontrent öeöonöect leguen,banöe palen banNeuvo
Reyno de Granada totacnöc ^upÖt-^ee. Pedro de Cieca ÖIC Öc(e |^|Obmcie fclflÖ
beeft öooj^toanöelt/fegbt wfp« Ghromca del Peru; Dat öe l^iobmcieban Popaian
fangbi0 ttoee bonöert leguen, toepnicb nteer oftemin/enöe bertïcb ofte bemicbie-
guentoeeöt;bebbenöeaenöêeen3ööeöe ^upöt-^ee/enöefehere boogbe enöe toocHe
bergben i enöe aen ö\'anöer 3i)öeöe Cordiiiera nanöe Andes, pan bepbe toelcke gbe«
bergbtenfeerbeelriebierenaf-bloepen/öiefeerb?eebeballepenmaken.Ci0öenmce*
öenöeelroutolanöt/enöebetregbentbaerbeel/toaeröoo^öaer toepnicl^ Maiztoaft/
enöenocb minöer i^oo^n; öaer isoock toepnigb bee;banbe|^?obinciei0feerröckban
<6oubt-mönen. bien öit <5oubernement beel enöeöiberfcbe |^?obsncienonöcr
ficb begröpt/oan öe toelcke in t\'gemepn niet beel en kan gefcb?eben tooien/ Doo? öien
fp foo berfcbepben 3ön ban gbelegbentöepöt enöe gbcKalte I foo öebben top boo^beSE
gbebonben öe particuliere #|Obincien in\'t bpfonöer te bcfcöiöbenbpöe ^teöen enbe
tooon-plaetfcn öie bp öe ^paegniaeröen in öerelpectibe ^^^obincien 3ön gelegt / enöe
fullen öier booi eerft fpieken ban öe i^^obincie ban Popaian, oaer öit gantfcö<éoubers

Her.d.5.1. nem.entöennaembanöeeftberkregen.Sebafl:ian de Beiaicazar öie <6ouberneur toas

i\'io.c.ii. jjQji jje i^iotjincie ban Quito,in öen Jare 153 em ten öeele onöerfocöt öebbenbe be ge^
ïegöentöept banöeHanöenaenfpn f^iobincieban Quito gelegöennaer öe ^upöt-
^Eee toe / toas feer begeerigö om infgeiöcks te ontbecken enbe te befoecken öe Hanöen
öie aen fpn ^ :obincie paelöen naer t i^ooiöen toe/om alfoo öen toegb te openen naer
be i^oo|bt-^ee; temeerombattotfpn kennistoas gbekomen/ bat öaeröien toegb
upt ttoeegöebioeöers enöe Caziquen toarenmet namen Caiambaz enöe Popaian, öie
een groote #|Obincie ban goet llanöt enöeröck ban <15ouöt befaten. 3!s öien bois
göens op-göetrocken ban Quiio tiaer eenplaetfegöenaemt Otabaio, toelck nu is öet
beginfel öant <i5oubernement ban Popayan ^ öe Caziquen öan öe |^|Obincienban
los Paftos enöe Patias Öit göctoacr tooiöenöe/ruckten een öeel bolcks bp öen anöeren
enöeftelöenöaeröappertetoeer/ enöeöeöengrootetegöenöanötaenöe^paegniaer^
ben/met öaer öagöelpcto tebefpiingö^«»benefiens bat be ombequaemöepöt banöe
toegö ÖOOI feer öoogö göebercöte / enöe routo enöe tooeü lanöt; oock t\'göebieck enöe
fcöaersöept ban bibies / öooi öien öe l^ilöe öie allentöalben upt öe toegööaööen göe^
biacöt / öaer een grooteberöinöeringöe gaf. 5^italles niet tegöen-öaenöe is Beiaica-
zar met fpnbolckbooitsgöetogöen/ öoetoel feer langöfaem/ tot bat öP göekomen is
aenöe booinaemtte plaetfe ban öefe ^lobincie / öaeröe Cafique Popaian öem ont-
Öielöt #ierrefolbeeröeöpfpnbolckteruften,- alfboöpinöitguartierbonötbeclblac^
ke belöen / enöe öaer op beel fraepe bouto-bupfen ban öe 3|nöianen (toelck öe ^pae^
gniaeröen noemen Eftancias) tot aen een arm ban öe groote riebiere; toefenöebp öe
beertöienleguen, bolfcöoonebelöen/enöe toelbeplant metaengbename fiupt boo^
men ban bie Eanöen/ infonöeröept Aguacates, toelck een feer fmaeckelöckebiucöt
booit biengöen: belefcöoone riebierkens komen öooi öit fcöoone lanöt ban öe öoogöe
bergöen banöe Andes af-loopcn /banfeer göefonöt enöe daer toater/enöe in fommi^
göebanöefetoeröt feer fön <^ouötgöebonöen. Cnöeöoetoelfp in\'teeröeban öe WH"
öeuptöeom-leggöenöe3a.anöen/ toelcke alle £0enfcöen-eetcrs toaren/feer toieröen
göegueft / enöe in öaerboomemen göeftut /foo öebbenfpallenskens öaer felbenmcc=^
Öer gemaect ban befe enöe feer beel anöere |^|obincien öaer ontrentjcnöe öebben öacr
mettertöötgöeboutöe naer bolgöenöeffeöen enöe blecken:Popayan,Santa Féde An-
tioquia, S^ Iago de Cali, Caramanta, S^ Iago de Arma, Santana de Anzerma, Gwa-^
dalaiara deBuga,Timana,S\' Sebaftiande la Plata,Almaguer, S\'-Iuande Truxillo»
Madrigal oftC Chiapanchica, Agreda Ofte Malaga, S\'-IuandePafto,St-Sebaftiandc

los Paezesröan öc toclckc ccnigc toepnigöe öaer na toeöer 38n berlaten/öooi öien öaer
niet ^paegniaeröen genoecö toaren om öit toieeten ftrötbaer bolck te toeerlfaen enöe
in fubiectie te öouöen. 5^ele ^lobincie tooiöt nu göeregeert bp een Eieutenant <5on^
berneur / öooi öien eenigbe ban öe .^teöen refoiteren onöer öe ^uöientie ban Quito,
cnöeeenigöf onöer öe ^uöiemie ban Neuvo Reyno de Granada.

Ö^Iegen opöeljoogljtebaii 2.giaö.möeeen öaif Ijp Moo^m öe %mimop öefenoJjte
ban acöt en febmticf) enöe emöalfaraöen banöeni^eilötaenban Toledo, naerbe ""
reecHenmgöe ban Herrera: eentoel-gfjetemperbe enöegbefonöe contrepe/öoo| \'
bien bet toeöer öaer t gantfcöe ïaer ÖOOI 10 öjjeïöck in Mcyjonöer beranba^^^
bagöenenöe nacöten feernaer eben lanck/0002 öichöatöet (00 naer tó bpöe Hmie:
baer paiErert een riebiere öoor ban goet toater: alleen regöent öet Öitv\' toat meer als toef
op anöeri plaetfen/enöe öonöert enöe bloemt öaer feer beel i^et Maiz öat öaer om-öte
groept/istoel t beUe ban gamfcö Snöien. Cartoe toaft öaer ttoeemaelSiS jaerft men
Öeeft öaer feer goet blee&ö ban Oen / ^cöapen / <!5cpten enöe Berckeno / enöe beel
brucötenbanöelanöe/enöebanöieupt #>paegmenöaer göebiacöt 3Ön. demgöe^
booiene ban bit quartier 3ön berfcöepöen ban öie ban Per u, 30« beC^epöenöer enöe
göebrupcken beter reöen / leben oock beelcibtelöer. dcfc ^tabt iis göeboutopeen
öoögöt plaetfe black als een tafel/m öe befte enöe göefontfte gelegentöept ban gantfcö
Per u i öaer 5ön groote öupfen / öocö feer licöt op göemaeckt. l^eeft naer öet «Doften öe
Cordillera ban Öe Andes ,enöe naer tlBefteneen anöer öoogö göebergöte toelck
langösöe ^upöt-^ee öenenftreckti^aer t\'i^ooröentoe/enöe öetoegönaer öe ftaöt
C ali öeeft feer fcöoone bdoen enöe toepöen / öae^ menicöte ban boutoerpen leggöen;
baer öe ^paegniaeröcn öaer bceften öouöen ;öoetoelin anöere plaetfen ban öcfe
bmcfe£\'Maizttoeemaelss\'jaersto02ötgöe3aept/footoorötötermaereens/enöetoO|t
töp m Maio enöem lunio^enöeöe Cartoe too^ötgöefneöen in luiio enöe Augufto,geö
ïö^k m ^paegnien.dooj öefeblacke belöen loopen beelriebicrkens bie banbe Andes
^-Homen / ban feer klaer enöe foettoata% 3« befe ^tabt tooont ben Lieutenant
^oubemeur öie göebietöeeft ober befe gamfeöe fat^obincie; baer is een Catteb^ale
mercHCi enöe een l^foolieröan^onmcken öiefp noemen dc la Merced, de ^taöts
ïïmitcn ftrecken öaer toööt enöe b?eeöt upt / öacr feer groote doppen feggöen ; naer
t\'<Doften fegöt öe f^\'Obincie Guambia, öie bol bolcks ts 5 enöeeen anöereöie fp noe^
men Guan^aj enöe boosts Maluafa, Polindara, Palace, Tenibio, Cola9a, enÖean«

öere meer öie al toel betooont 3Ön. 3n öit quartier öaööen fp meeft öecöt <6ouöt ban
feftöien quilaten j enöe toepnicöfön.Saeröe Cordillera banbe Andes toe / 3ön befe
baüepcnöaer öe Coconucos toooncn/toaer öegrooteriebierMadalcnaöaa\' ooifp^onc

tc giuöiatien Cauca boo?! göetiaemt/cnöe onbec Mopoxinbê anbmviébimfeomt/
ïjiet öaev beömfeïjjeeft: toant öefe ttoèe vtëbteïenöieöaee naer ïn een komen / öebben
gaer oo?fp?onck ban öen anöeren bp öe beerttrö ieguen berfcöepöen; öe eene öeeft öa«
eénoojfpjonck boben Popaian, tn fekerbaUepen öte ban t\'öóogöe göebergöte ban öe
Andes af öitcken/faetooontbp feker natte ban 3nötanenöte fp noemen Coconucos,
bp een blecke ban t\'felbe bolck betooont/toelckfp noemen Cocara: ban ött göebergöte
banöe Coconucos ftet mcn öefe rtebteregelpc eert klepne beke öaren loop nemen öoo?
öe b?eeöe ballepe ban Caii, altoaer fpberrpckt too?öt mtt beelebeken enöertebterkenS
öteban bepöe öespöen ban t\'öoogöegöebergötekomenaf-loopen / foo öat fptoton^^
trent Caii komenöe / alreeöe foo groot ts göetoo?öen aljS öe rtebtere ban Guadaiqui-
vir boo? Sevilla m ^pacgnten; enöenaer öatfe nocö boo?öeri0 göeloopenenöe feer
beel anöere rtebteren tn-göelaten i komenöe bp Buricica, toelck öicöt tsbp öe ftaöt
Santa Féde Antioquia ,ï0fpnocö ongötlöckgroota\'/ enöelooptfoo boo?tiS boo? bp
Mopox(altoaerfp naer t\'feggöen ban Pedro de Cie^a epgöentlpcken öen naemban
Cau ca boert) tot öat öettoee rtebteren m eenkomen.pe anöere rtebter öeeft öaren oo?«
lp?onck boben öe öaöt ban Timana (öaer topöter naer ban fitllen fp^eken) aen ös.
<0oß-3ööe ban öe Cordiiiera ban öe Andes, foo öat öefe Cordiiiera göelpck tufTcöen
bepöen legöt ban öefe ttoeertebteren; öefe ttoeeöe loopt neffettö öe i»?obtncten ban
Neuvo Reyno de Granada ^ enöegöemoetöeCauca, al0bo?en/negöenieguen onöer
Mopox,naert feggöen ban Herrera. CuCCcöenbepbenöefettoeertebtmn/ eer fpbp
öen anöeren koitien/ieggöen feer groote Hanöen/cnöe öaer tooonöe eertööts feer beel
bolcks. <i3nöe naer öat öefe rtebtaen te famen jpngöekomen /foo maecken fp beel
eplanöen/toaer ban eentgöe oock betooontspn: enöe meit öeeft öaer beel Crocoöt^
ïen/enöe ban öte btflcöen ötefeManati noemen: Pedro de Cie^atoüfeggöenijatban
öeneerüen oo?lp?onck ban öefe rtebtere tot öaer fp meeloopt/ toel bter öonöeröt
leguen toeegösts»

Befchrijvinghe van de Stadt Anti o c hi a, ende de gheieghcntheden daèf
ontrent; de wegh van defe Stade naer A n z e r m a , ende vande Stadt C a-

TJ^tbefcö?Dbenbanöcfieöen ban öefe J^?obtncie ban Popayan,öebben top begoß
^ tnet öe p?inctpaleöooft-fiaöt ban öen felben nanje/om öat öe öiftantien ban öc anöe^
re ftcöen enöe blecken mecö opöefelbc toieröen gepaö:fullen nu boo?öcr beginnen ban
öc ^taöt Antioquia, toclck ÖC uptccftc is ban öe ^?obincic nacr t\'^oo?öcn/ enöe öe
litmten ban t\'<25oubcrncmentban Cartagena nacö göelegöen /foo öatöe <0oubcr^=
neurs ban bepöe öefe p?obincicit beel ßrpöts ober öcfe ^taöt met öen anöcren öeb^
ben göcöaöt / toclck cpnöclöckcn öoo? autöo?itept ban öen Köninck is ten epnöe göc^
b?acöt.

Pcd.dc 5[i)e^taÖtSantaFédeAntiochiaCgcltjckÖtCepgÖcntlÖCkbpHerreraenÖeanÖCre
too?öt göenaemt) is bpöe ^pacgniaeröengöcbout in een ban öe ballepen öie fpnoc^^
men Nore,tufljcöenttoccfoobeïmaeröecnöcröcke riebieren del Darien enöe ban San-
ta Martha OftC dc Madalena; cnöctuscöcnbcpöcöc Cordilleras ban bcrgcnötc ÖaCT

ïattgöiö öenen loopen. ^e göelegöcntöcpt ban öc ^taöt is fccr goet / toefenöe göeno=^
menopfraepeenöegroote plcpnen/ beneffens een klepn riebierken; öacrctiboben foo
foopen öaer ontrent nocö beel riebierkens enöe beken ban fccr goet toater/öetoelcke
öare oo?fp?onck öebben in t\'göebergöte toelck acn bepöe spöén legöt: in öcn mccßcn
öeel ban öcfcbcccickcns cnöc riebierkens binöt men feer beel <6ouöts/toclck fccr fön
tó / enöe 3ön betoaffen met alöeröanöe foo?tcn ban ƒ rupt-faoontcn. 5IE>efc ^taöt nacr
t feggijen ban Pedro de Cic^a, legöt op öeöoogöte ban feben graöen bp i^oo?öcnöt
Hinie/ttoaelf leguen ban öe grootericbiere Cau ca;cnöe tttcer öan öonöert leguen ban
öe <^taötPopaianttacri^tti|oo?öt-ooßen /foo Herrera göetupgjit. ^etoelckcfegöt
öat öc ingöcboome ban öe Eanöe öacr ontrent öccl goet bolck is / fraep ban licöacm
cnöc toit: öat öe göeßaltc ban öe Eucöt fulcks is/öat öet bolck s\'nacötr hupten öaer
öupfen onöer öen biautoen i^emel ßacpt/fonöcr eenigö Öinöcr tc Itjöcn ban öcn nacöt-

Banöe^taötAnciochiatJOOi-fcöiete loopen ttoee toeg&en/ben eenen naeebe
öäbt Anzcrma toé/ ett öén anöeitnna öeöaöt toan Garrago enöe Arma: top fuUen tjiee
cetö (pieken ban Oen toegö toeïck naee Anzerma ïoopt / om öe ööelegijennjeiJöt ban
rHanDt enöe l^iobmcten öten toegfj upt geïegljen/teberliaen: Oefen toegö toojöt onö

tip Pedro de Cie^aalÖllÖbefCÖiebèninfpn Chronica deiPeru.m\'t 14, Capri.^rgfs

fenOe ban Oe fèaöt Antiochia oe toegö na Anzcrma toe/komt men eeeü te (ten oenbav
tnaeeöen enoe cöeken bèegötsan Buriti ca, öaeeCuïcken memcöteban <5ouOt in booi^
ïeOentpOeniö «pt-göeöaelt. CuffcöénOe öaot Antiochia enOeöeftaöt Anzerma3ön
leöentÉö legucn, enöe 10 een feer moepeïöcken toegö / meeö obee ö^ogeenOekaiebei-s
öben. 30 meeS aï betooont bp SfnOianen / öie öaer öntten enöe toooningöen berre
banöen öoogöe toegö af öebben. ^00 öaeö men göefcöenöen löban öe öaöt Anrio-
chia, komtmenaeneenenk!epnenbergö/toe!ckgöenaemttoo?ötCorome,(Herre-

ranoemtöie Curumc)göe!egöenaen fekerekïepne baHepkenö/ oaer feerbeelbolckö
pïaeöttetooonen/öan naer öat öe ^paegniaeröenöaergöekomen 3önomt\'3lanöt
m te nemen /footóöetgöetal toonöerlöckbermmöert. mt do^p öeeft feer röcke mö^
nen ban <0ouöt/enöe öaer 5ö«beïe beken öaer t\'felbe upt-göeöae!t tooiöt. daer 3ön
Öeel toepnigö ƒ tnpt-boomen/ enöe öaertoaö oock toepnigb Maiz. Ban öaer komt
men aen een plaetfe göelegöen beneffenö eenen grooten enöe öoogöen bergb/öaer een
groote blecke ban beel öutten pleegö te leggöem öaer beel ^meurö placljten te tooo^
nen / öoo| öe menicöte ban \'^Jouöt öat öaer göebonöen toieröt. ^^en öouöt booi fe^«
feer öat öen meeöen röcköom ban <!5ouöt öie mentertijötö öeeft gbebonöen in öe be^
igraefnilTen ban Zenu ofte Cenu, al gekomen iö ban öit quartier.Ban öit do:p/toelc
tógöeïegöen aen öefen bergöBuricica, öeeft fpnen oo|fp|onck een klepn riebierken/en^
öe maeckt een feker blackte in manieren ban een ballepe; altoaer een blecke göe?egöt
118/om öemönm te beneficeren/ toelckfp noemen Santa Fé, enöebeöoo|ttotöe ^taoe
Antiochiajöe mönen öaer ontrent 3pn feer röckgöeballen/enöeöe grooteriebiere ban
Santa Martha joopt öaerontrcnt.dicötbp öe bóoi-fcö?eben bleekeiö een anöer do^p
göelegöen/toelckfp noemenXundabe, ban öefelbe natien ban ïBilOen/enOebange^
iijcke manieren alö öcbooigaenöe:befittenbeel ballepen öaer beel boickö tooont/en^
beöaerlöopteénCordiiiera ofte berbolgö ban bergöen miööen öoo? / toelcköetooo<
ningenbanmalkanöerenfcöept;aBat boo^oeriö eenanöer tooon-plaetfe göelegöen/
biefp noemen Caramanta, enöe OeCafiquc toaö in Die töOen göenaemt Cauroma.

^\'bolckbanöie $>|Obincietoaö toel ^eöelt bolck enöe örijotbaer/fpiakeneenan^
ber tale alö öe boo^-gaenöe. delie ballepe öeeft ronötom öaer feer öoogöe enöe tooéöe
bergöen / enöe öaer loopt een groote riebier öoo? öet miööen neffenö beel anöere be^
ken enöe ^fontepnen/ban öe toelcke öe intooonOerö beel soutö maken / een fake om te
bertoonöeremenöeinfonöeröept maken fp feer toit 30ut upteen klepn Hack toelc tn öe
felbeballepelegöt-Clanötiö feerb?ucötbaer boo? öet Maiz;enbe too?teïenöte öe fn^
bianen göetooon 3ön te planten: öan öebben feer toepnigö jf rupt-boomen.2llen ö \'an^
ber3ööe banrgöebergötenaeröet <0oöen toe/legöteenanöer f||obtncieOie fpnoe==
men Cartama, t bolckiö banOefelbe tale/ enöemanierenalö öie ban Caramanta;
3Ön feer röck ban <6ouöt/ enöe tooonöen in klepne öupökenöi enöegingöen meelt
naeckt/uptgöenomen öati^J öaer fcöamelöeöen beöeckten met een klepn flettjen. <Btt
topöefentoegöberbolgöen / füllen top öierin boegöen öebefcö?ö^m0&eban Cara-

Caramanta(0 göelegöen feÖicÖOft febentiCÖ leguen banbe ^taöt Popayan naer\'É
^oo?öt-ooöen toe/neffenö öegroote riebiere Cauca, beöoo?t onöer bet öiörict ban,
be^Huöientieban Neuvo Reyno de Cranada, enöetotöet <i5oubernementenöe25ifi
öomban Popayan; iö feer oberbloeöigö ban Maiz enöeanöergöe39epe/fonöei:Cars
^Ci öaer3tjn toepnigö ^cöapen oft anöer bee; öan beef Berckenöi menrepö ban

öierin böfoftfeöup?en naer Antiochia, langöö öeriebtere/ Ooo?öienfp foofnelaf-

Vervolgh Van den ^cgh van Antiochia naer Anzerma toe, ende befchrij-
vinghe van de Stade Santa Ana de AnzermA.

S<èo fiacaaïsmcngbepaffeevtts öe iaiobmdebatt Caramanta, öaeetopm t\'ööoif
gaenöe CapïtteJ öan tjebben gefpioken f foo komt men aen een feee boogb gebeegfr»
te/toelek toel feben legucn öueet /isfeee bicbt met boomen betoaïfen/ foo bat bet uptee#
maten moepibck toas te pafferen / enöe boen öe ^paegmaeröen öaer alöer-eerft öooi«
togben / öoibenöer bele ban bongljer / enbe toaren ben toegb gbenootfaeckt te openen
met grooten arbept.^itgbebergbtetoasbpbeSnbianen gljenaemt Cima j öaer obeif
3bnöe/komt men eerft aen een klepne blacke ballepe I öaer toepmgb bolcks tooonbe >
maer een toepntgb booiöer legbt een fcboone enöe groote ballepe / öe toelcke ten tööen
bat öe ^paegntaeröen öaer eerft guamen/bol bolcks toas / bie feer groote enbefcboo^
ne bupfen öaööen/enöe oberbloet banlöftocljt /öaer belöen ban Maiz, enöeöe tooite««
len öie fp öaer geb|upcken;öan öooi öen grooten oberlaft enöe tpiannöe ban öe ^pae«
gniaeröen minöeröen öit bolck feer öaeft /enöe öe refte ontlicpent / enöe berlieten öaeip
tooon-plaetfcn /enöegingöenöaertoooningen nemenin öetgöebergbte Cimaboo|s
noemt. Ctoee leguen enöe een öalf booiöer is nocö een klepnöer ballepe I toelcfe
ßrecktbanöeboetbant\'göebcrgöte af/optoelck göebergöte beftabt Anzerma ^e«
bout is«

5^e^tabt Anzerma toierbt Cerft göenaemt Santa Ana de los Cavalleros, iSgÖe^
bout tuftcben ttoee klepne riebieren/op een blacberöebenbelöt/berciert met feer fcöoon
göeboomtc/enöemenicötebanjfrupt-boomen/footoelbanbiebanCaftilienalsban
t\'lanbtfelfs; enöe anöere aeröt-b|uèten / öie öaer toonöerlöck toel toaften* mt ftaöt
Ubebtet göenoegöfaem alle t\'Eanbt baer om-öer / boo| bien fp op t\'boogöe legöt / foo
bat öaer öan göeene toegöen eenigö bolck naer öe ^taöt en kan komen / ofte kati
terftonöt bp öie banöe ftaöt belpiet tooiöen; ronötom öe^taötleggöenfeer beleen^
öe groote 5^oipen ban Inöianen. O^e plaetfe öaer öefe ^taöt göelegöt is/toierötbp
be ingöebooine ban tllanbtgbenaemtVmbra- ban alfoo Sebaftfan de Beiaica^ar,

öoenöpöitHanöteerftontöeckte/göecnColckenenöaööeöieöitboIckstaleberfton^
öen ^ enöe öP göetoaer toieröt öat öe Snöianen ban öit guartier f^3out noanöen
Anzer,ibo öfcftönöitHanötenöeöe l>taötöennaemgöegöebenbanAnzerma,be
toelckeöaer göebleben is.

i^ia leguen Öan öcfe ftaöt naer t\'iJDeften legöt een blecke öie niet leer groot en is/
öocö toel betooont bp Inbianen/öie feer grooteöupfen öebben enbe bieebt lanöt; baer
ïoopt een riebiere booi / enöe legöt maer een legue ban öe groote riebiere Cauca.^Befe
Snöiancnfpiekenöefelbe talebanöieban Caramanta, enöe toaren in boo|-tööenfeec
genegen tot^0enfcöen-blecfcö.ïJat fekeren bergö toelc boben bcfe bleckcïegöt/feupteit
beel klepne riebieren / upt öe toelcke beel o^ouöts tooiöt göeöaelt öoo| öe Snöianen/
enöe ooc ÖOOI öe^toartenöieöaerbpbe^paegniaeröen3ängeb|acöt.Baatboojöet:
ts gelegen öe J0|Obincie Copia jcnöe öoo| t miööen loopt een riebiere öaier beel <i5iSutS
in tooiöt göebonöen / öaer öe ^paegniaeröen eenigöe llanöt öupfen öebben göe^
bout: confineertmetbe^iobincieban Cartamabooienberöaelt/ öaev: öe groote rie^
bier öooi pafleert.^Hen öe anöere 3ööe legöt öe i^iobincie Pozo,met öe toelckelp groo#
tcnöanöelöiöbem

^aerr<0often ban öefe ftaöt Anzerma leggöen beel groote 5^0|peiti ban 3nöia^
nen / fraep bolck/ öienietfooöitfi^ entoarenop t ^^enfcöen-bleefcö ailsöeanöcre:
Öaööengrootemenicöteban <!5ouöt öoen öe ^paegniacröenöaer eerft quamen /
*^oemöen in öaer tale öen ^upbel Xixarama, enöeöe <^paegniaeröeriTamaraca.

J^3lanöt öaer öcfe Jnöianen tooonen/is meeft feer öoogöe bergöen met &^er toepnigö
bedelen ofte plepnen. ^

Defcr.de erafefl^tbat öeftabt Santa Ana de Anzerma is göelegöen böfticöl^\'g"enban

bs indias. öeitaöt Popaian naer öet üooiöt-ooften/opöenoeber ban öeriebiere Cauca jenöe
öatfp gbebooit onöer öe ^uöientie ban Neuvo Reyno de Granada, enöeo nötr öet
- <^5a«bernement enöe 25iföom ban Popayan. Cnöe toat öe göeftalte öes Hucötö aem

biljcemenjDat nm geen beè en ts/enbe oock geen Cartoe en tuaft i ban bat baer in b^
Imiitenbanbe(eftabtfeergoebemönenban^oubtÈöö?bengbebanben.

Banbefeftabtnaerbe^upbtXeetoe/fegtit Pedro de Ciefa^tooomnrecrbèeï fm
btanentn groote blecken enbe do^pen/enbe men gout gel baer boo^/ bat be grooterte«
biere Darien baer Jarenooojfeonck beeft

De weghvan de Scadt ANTiocriiA na de Stadc ArmA toes de gelegcntheyt vaii
de Provinciën cuffeheh bcyden ghclegcni cndc van dc Stadt Ar M a.

ban be tabt Antiochia te repfen naer beüabt Arma, foo neemt men eeröfpti
vy megbnaer begroote rtebtere Cauca ofte s»® Martha (göeïöcï^ ^^^ ^^ Cie^a
bte noemt)melck jijn ttoaelf leguen toeegbs: men paffeert be rtebtere met barcken/ bte
baerfeiöenontbiei^en:opbenoeberbanberiebiere tooonttoepmgj)bolcks/ enbesön
klepne da.\'pï^ens/Jtooi bién t\'bolc fpn tooonmgfi al berre ban ben tjoogen toegö bttit
af-gelegpt.i^aer eenige bagö-repfen komt men aen een doip toelck eertöts feer groot
toas: enoe mierbtgcnaemt Vucbio LianarOe tngeboome 3ön klepn ban Itcöaem/enbe
gingen meea naeckt/upt-^nomen bat öebioutoen een klepn kleetjen om be mibbelt
bioegöen; öaer pjindpalen öanbelis met 30utiö0etoel fp <0oubt-röckertebterken öebs
ben/enbe beel <0outs baer upt krögöen.een toepnigö ban be toe^ af legöt een anbee
doip toelck fpnocmett Mugia; baer feer beel soutsbaït Ban bttdo^pboo^ber aen
naer t\'<@aien ts gelegen be ballepe AbuTra,enbe om baer te komen/moet men ober be
Andes pafferen / toeïci^ öaer tn een öagfj enöe fonöer groote moepte kan göefcöïeöen«

31n öe ballepe ban Aburra 3ön beel blacke Eahben/enöets een b^ucötbaren gronbt/
enbe öaer loopen ötbeifcöe rtebterkens öoor: Cbolck öat öter eertöbts tooonöe öoen
öe ^paegniaeröen öaer quamen/öaööen fulckenfcö?ick ban öe S^paegmaeröen / öat
fpöaer felben oeelberötngen/bepöe mans enöe b^outoeniban öefeballepe kepeen öoo^
ge toegö naer t <aoften toe/öoo? öe toelckelp metberfcöepöe anöere natten öanöelöen.
iBatboo^öer ban Pueblo Lianoboojnoemt/komt men aeneen anöer plaetfe öïefp
noemen Cenufarajö een toel gettelöeplaetCe/enöe men mepnt öat öaer feer röcke graj^
bentebmöen 3ön,5^acötoatboo|öer legöt een anöer do^p / toelckïp noemen Pueblo
Blan co.om nacr Arma toe te trecken / laet men öe rtebter ban S" Martha aen öc recö*
ter-öanötleggöen>

öefe Eanöen enbe do?pen toaren eerft onöer öe ftaöt Cartago tot aen be groote
rtebtere toe/maer baer naer isöwt eenftabtgeboutibe toelcke eerft toas gelegt aen t\'be^
tjtnbanöei^iobincieban Arma,op eenen bergö j.ban öoo? btenöe 5>paegntaeröen
ban öe IBïlöe öter feer gequelt toteröen/enöe toepnicö boöems öabben om te be3aepen/
foo toieröt öe ftaöt berlegöt toepnicö meer als 2.ieg. ban öe groote rtebtere: enöe ts nu
gelegen 23 jegban be ftabt Cartago,en 12 Jcg.banbeftabt Anzerma, (enöenaert feg^
gen ban Herrera jojeg.banbe ftaöt Popayan,B,<D.tcn<S.)enöe i.ieg ban öegroo^
te rtebtere/op een blackte tuftcöen ttoee klepne rtebterkens gelegen /om-rmgljt ban een
i&alm-bofcö/öaer leer goeöe Paimitos upt g^elt too?öen, de göelegentöeptban befe
ftaöt too?t boo^ ongefont geöouben/öan öen boöem ts feer b|ucócbaer/fo bat öet Mai^
öaer ttoeemaels s\'taers too?t gefet/en feer grooten aen-toas öteft. daer 3ön leer röcke
<5ouöt-mönen/mfonöeröept aen öe groote riebtere toelcke maer 1 Jcg.banöaer loopt

de ^^obtncte ban Arma baer öeftaötnaetrts göenaemt/tsfeer groot enöe toel be^

te ronöe öupfen/öteboben ronöttoeloopen/en met ftrop geöect. defe ^?obtnctets toe!
I odeg.ianck/enöe 6.oft7.b?eeti mceftgebergöte/ bol ban alberöanöe JW-boomen

ban öeHanöe/infonöeröeptban een b?ucöte btefp noemen Pytahaya. defebjucötts

ban fulcken epgmfcöap /bat men maer een baer ban etenöe/ toater mmt als bloet<:
Ban öele bergenbloepeneentgertebteren/ en tnfonöei^ept een öte öe ^paegntaeröen
nt^en Rio de Arma, toelckc fojgelöckts te pafleren tnöetotnter-tijötiberefteen 3Ött
niSfoo groot.0ier btelbeel <©outs/enbe meeft ban negöentöimquüaten.^aer\'t ^^

I^e ^töÖt Saiit lago dc Arma (ftggt Herrera ) 6eeftteer beel
feabintïöftüb leguen dan öellabt Popaian naeet\'Booibt-ooften/toatmeer <^olieltjcs
lkeu/beöoa?t onöer öe ^uötentieöan Neuvo Reyno de Gfanada,enöeeotfiet <5ouöer«
nement enöe a^ifoom öan Popaian, fonöer Cartoe ofte anöer gram öan CafttltenA
tnaer oöeröloeöiöö öan t\'gram öan öe Eanöe.fee HDtlöen öaer om-öer 5ön upterma«
ten feer genegen tot fteti^enfctien -iileefcb te eeten/fo öat Herrera gempgtjt/öat fpnocft
toe! 8000 Jnöianen enöe öeel ^paegmaeröengöegetenöebbenfintsöatöettaöt aen
öienoo?ti!3gt)tltgöt^

^e groote ^^obmcieöan Arma öooi-gettocken jönöe/komt men flratjcaen een an*
öer/tttelekefp noemen Paucura,toelclie0öolck een anöer tale fp?acK als öïe öan Arma,
6eeft eenfeer öjuejtbaren bobem om Maiz enbe anber saet te saepen: baer en too^tfoo
beel <aauts ntet gebonöen als tn öe boo?gaenöe:öaer loopt een rtebtere öoo?/beneffims
belebesen.5©aer na Homt men boo?öer aen een anöere #?obtnne / öte fp noemen Po-
zo,tbolc toas ban öe felbe tale enöemanteren als öte ban Arm a. 5©efe #?obtneie ban
Pozo beeft aen ö\'eene 3tjöe öegroote rtebtere Cauca, enöe aen ö\'anöer sijöe öe l^^obtn«
cteban Carrapa, enöe Picara. Cetoeten / öe^^obtnttebati Picara ttoee leguen ban
baer; öieban Paucura, anöerjjalf legue, enöeöie ban Carrapa,b?p leguen. ï^ieban
Pozo 5ijn(eer rijchban <0ouöt / enöe öicfit bpbaer jijn feer groote mijnen ban
<5out/ aen ben oeber ban be Rio g rande,öe toelcke öaer pafleert.

Ban öe^èiobincie Pozo naer t\'<0oÖen toe / legbt öei^jobincie Picara, toelcke een
groote ^?obincie is/enöe toel betooont: t\'bolckl^^ccct betaleban Paucura;örectbaet?
upt totCekergebergtcbaerfcerfcöone riebieren ban boo?t-komen.^efef|^?obinctebatt
Picara Jccft ftct grootccnöeboogegebcrgbtcban öe Andes nat\'<0oüen:ober toelc gbc*
bergbtc öe)^iobincie Arbï fouöe leggben nacr t Ccgggcnban be Jnöianen^ toantöf
^paegniaeröen en öaööen öaer noc^ geen kennis af öoen Pedro de Cie^a fpn boeck
fcfceef,

Van dc Provincie vanCARRAPA »ende die van QuymbAia, tot de Stadt van
Cartago toe,ende van dc Stade Cartago.

cuS -^*^öwtolanöt/fonöernocötansbeelgebergötc/uptgenoment\'6oogegebergbteban
be Andes,toelcbaer bobenfjcen loopt:bacr5i)nccnige ballepkensettplepntiens /baer
beel riebierkens enöe bcccjckens boo? loopcn;bocb banfo klaer enDnakeipc boater niet
alsin be boo?gaenbc ^?obincien: t bolc tsgrof ban licöacm en lanc ban aenficöt; öcb*
ben beelgoutseertötsgcöaöt.l3an öepiobincicban Carrapa komt mf in öep?obtncie
ban Quimbaya,öaer öe ftaöt Cartago ingelcgf is/22 ieg.ban öcftaöt Arma.
bincieban Quimbaya ts io.ieg.b?eetenöei5.ieg.lanck / banöcgroote riebicreaf tot
acn t^öoogc gebergöte ban öe Andes; öe gantfcöc i^iobincic isbolEiet-boöcöcn ban
fccrbtckeenbeöoogcricöcn/öaeröcintooonöersöareöupfenbanmaccten. 5^Sicrra

Nevada,toelck ist\'öoogegcbcrgöte ban be AndcsJegöt ban be 5^o?pen ban befe
bincie y.ieg. <Dp t\'öooglte ban bit gebergöte ts ccn v oican,bacr beel roocks upt komt;
enbe ban bit gebergöte blieten beel riebieren i ban toelcke öcboo?naemöe sgnRiodc
Tacurumbi,enöe de la Cegue,öie ncbcns öe öaöt looptjcnöc meer anöcre/öaer al beei
^outs in toeröt gebonöen: onöer öefe riebierkens enöe jf ontepnen 5ön eenigöe ban
5outtoatcr/toelceenfaccktsomtebertoonöercn.5^aertoairen feerbeei ƒrupten/ foo
toelöteban^paegnicnbaer5öngeb|acöt/als bieban öe lanöe. ^cgöcöaïte banöe
ïu^tis tnöefe p?obtncie(eer gcfont/nocö teöeet/nocö tc kout/foöat öe^paegniaeröen
bic baer tooonen toepnigö fieck 5ön/cnbe lange lebcn. £0en bint in befe ^?obtncie beel
toilöe 25pen/ Öieöaer I^ontgö maken inöe öolte banöc groote Eieöenenöeboomcn.
5B(aer toaö oock feker b?ucöte toelck fp noemen Caymito, foo groot als een

iïualöckisaftetoaacöen:öaertoairenmeöeAguacateseïtGuayavas,eenigclofuerals

öouben 0aerbeieöieren;00cgr00tellceutoen/eneenanöcr bietboetigöbeeö|cn/WKk
fp noemen Chuca,toelc ijm fongen met öem b^aegöt in een föckj baerbeel i^arten

lntie€omjttcn/enblbéeïGuadaquinaies,toéIc5ön3t:ootlcaï0f
lö goetban fmaeck enöe geeft goet

de ffaOt Cartago tö gelegen op een ttlacte/ tuffcjen ttoee kïepne beken/ 7 Jeg. ban be
Seootenebteee s» Martha,bp een anbee klepnbee etebteeken / baee be ^paegntaecben
ban b|tncken:beftabtbeeft aen a«e jöbenfeeemoepelgcketoegf/boo? bjent tnbe torn*
ter baeefooööckengbtöibetvegentöaevöenmeeöentöbtbant\'jace 5 enrbitjce^^
fomtgtö/enbe t toeerbcbt baer beel ttjtö: i Jcgofte toepntcb meer banbe ftaöt loopt een
felepn rtebterken toelcfp noemen Confora, enbe baer bp tögelegen een klepn Har öaer
be mtooonöerö feer fcboon 50ut tnaken upt een joute ƒ ontepne öte öaer tö. de aaöt
Cartago (fegbt HerrOtö gelegen 2 j^ieg ban öe ftaöt Popaian na totöe

^uötentte ban Neuvó Reyno,ent\'<0oubemementenöe 25iföom ban Popayan, baer
en toaft geen Cartoe ofte anöer 3aet ban Caftiii en jtö een getempert lanöt/enöe gefontj
menbtntöaertoepmgb<25outö; öaerentooröenntetöan i^oepenenöeJ^eeröenaen«

öeteeït:öaertöeen€loofterban£^tnneb?oeöerö.<2^mbanDéfeftaötterepfennaCaii

ofte Popaian,foo trcct mcn eerft öoo? öe boo?f3. tet-bolfcben tbtaen een rtebtere öte fp
noemen de la veca,toelctn öetomter-tijt feer moepelijctö te pafferen/tö 4.icg.banöefe
ßaötjen öan komtmen naer i.leg.toeegö aen öegrootenebtere/etiöe alö menöte ober
gebaren tömetblottenofteCanoen/fo loopen bepöe öetoegenmeen/tetoeten öte ban
Cartago af komt/enöe öte ban Anzerma af komt. Cnöc ban be ftaöt Cartago tot öé
ßaöt Caii,3tjn toepnigb meer alö btjf en beerticb icgii<cn, enöeban öe ftaöt Anzerma

m een blacke ballepe aen öe boet ban t\'gebergfjtegelegenjbaer iö eenfeer beete lucbtJöen
<5ouberneur bout öaer fpn o?öinaire tooonpïaetfe/ ne^nö öe anöere «DStcierö ban öé
i^oninc^tnkomöeniöaertöeenfmeltbupö;en2.Cloofterö/eertban21luguÖ|jner#om
nicken/en t\'anöer banöie fp noemen de la Merccdc. Pcd.dc Cie^a befcbiijft öefe ftaöt
nocb pertinenter/enöefegbtöat öe ftaöt Caii iö gelegen i.ieg.ban öe groote riebier/nefi
fenö een klepnöer riebiere ban fonöerlingb toater/ toelck baer oo?^?onck beeft in t \'ge«
bergteöatboben öeftaöt legt.:2^n bepbeöe3ijöen ban beferiebieren leggen beel fcboo=
neboben/öaerbeelfcbooneb?ucötenenbekrupöenintoaaen.deftaötiögeboutopeen
effen plepn/eriöe ten toare öet öaer uptermatenfjeet toaer/fouöeeenban öebeguaemöe
plaetfen 3önbanöeel 3nbien.defeöabt toaö eerft bp Sebaftian de Bciaicacar gelegbt
in een anöer quartier onöer een natie ban Snbianen/ bie fp noemben Gorronesj 000?
öien öe ^paegniaeröen öie ^?obtncie eerft ontöeckenöe/ enöe öe taleban t bolck niet
berftaenöe / bemerckten öat öefe Snöianen öe bifcb noemöen Gorron^ t\'felbe bebben -
topbier bo?en oocgefienin Anzerma. <0m öe gelegentbept ban öefe f^?obinciennocb
beterte berftaen/foofullentopuptPcdro de cic^aöefakcbantoatboogeraénleggcm
Ban öe ftaöt Popaian af begint bem tuftcben bepöen öe Cordïiicras ban t\'öooge gbe^
bergbte een ballepe te öecbten/öe toelcke i a.ieg beeftin öe bjeeöte / op fommige plaet==
fen meer/enöe op fommige min^opfommige toeröt fp oockfoofmal/ enöe looptfoo toe
met öeriebtere biebaer öoo?-loopt/ bat menboo?be groote engbtebe booif3. riebiere
nocö met barcken/nocb met blotten / nocö anbere miööelen in öat quartier kan paffee
ren: toant beeft öaer foo fnellen loop/enöe maeckt foo beel totelen enöe b?aepingen/ öat
Öetaltegronöegaettoatöaeropkomt. defegantfcöeballèpebanöeftaötqahaf tot
aen öefeengöten toaöeertötöbolfcöoonedo?pen/enöebolbolc;::öanalleöefebolckes
tm 3ön in ko?ten töbtom-gekomen na öat öe ^paegniaeröen öaer in t\'lanöt 3ijn ne^
öer-geflagen. Cbolckbatbaer oberigöiöinbatguartier/towntopt\'gebergötenaer
t\'IBeften ban beftaöt/öaer top öier naer füllen banl^?eken. i^a t\'l^oo?öen ban öelê
ballepe legöt een anöer }^?obincie/öe toelcke confineert met öie ban Anzcrmaiöeinge^
i>öo?ne too?öen genaemt Chancos,3öti ban feer groote ftature/ fo öatfe klepne tteufen
5Wnentetoe(m/lanckbanaenficötenöeb2eetbanboo?-öooft. Jnt\'gebergötetoelck

baa öaeUban be Cordiiiera, bati t\'öooge gebagfite na t\'ll^eßett toe gelegen ban beOf
öaUepeienbetn bebalïepen bie befe bagenmaken/tooonbe bee! bolcjc toelc fp noemben
Gorrones,atóbo|en;betoelcketocpmgbgoutiöbabben/enbatbeelflecbtgoutïöïtboïck
tooonbe 2,3 4,cnbe meee leg.ban be ballepe enbe be etebter ; enbe quamen m be viebier
tn bcHacken op fekectöbenbiircben.^cfep|obmcietsnocbonbeeDeiunfbwtle banbe
fiabt Cali-ig feec öiucbtbaec ban Maiz enöe anöeve b|ucbten:men beeft öaee beel i^ar«
ten/Guadaquinaies,enöe anöecöailt/enöebeel gebogelte,3^e gtoote ballepe ban Cali,
boetoel fp feec bjucbtbaec tó/foo leggen nochtans öe belöen en plepnen tooell / enöe en
öïenen niet öan öetoUöe beeften/ öoo>öten öe Cbltftenenfoo toepnigb 3bn öieöaee
tooonen / öat baec niet mogbelbek en ts foo beel lanöts te bcöaen ofte te omberen,
pcdrode <amnaaöeftaöt Caü te komen/fbopaffeatmen een klepne iiebtae toelckefpnoe^
• men Rio Frio,öaafecc ötcbte boftcbagte bp legbt/enöe men komt een öeUmgjje af/ öte
toel ÖIP leg. öueit:ött ctebiecken loopt feec fnel/enöe ts kout/om öat bet ban t gebecgbte
af komt/loopt öooi een geöeelte ban öe ballepe ban Caü tot tn öe gcoote ctebteee/ enöe
beclieftöaec fpn naem.\'Hilsmcn ober btt viebteckents/foo komtmen op gvoote blacke
öelöen/öaecöe ^paegntaecöcnbaec 3lanöt-bupfienbebben/enöe ijaecbolc ötet\'toece
toaer nemenjcnöe tianöt ts bier feer toelbeplant ma alöerbanöe ƒ rupt-boomen.

i^aer t \'ïBeiienban öefe ftaöt naer t\'gebergljtetoe ^n beeï î^oipen Oaer öe 3nöia^
nen tooonen öie öe :i30igas ban Caii onöeröanicb 3Öti>is een ftecbt enöe goet-aaöigb
bolck. Bijf leg ban öe ftaöt Icgljt een klepne ballepe / toelck fp noemen Liic, öaa feer
beel Maiz groept / enöe oock Yuca; beel jfrupt-boomen; enöe öoo? t\'miööen loopt een
riebiere/langös betoelcke feer goeöe b|ucötcn toaften/ enöe onöer anöere een öiefea
fmakelöck enöe toel-ricckaiöe is/bic fpnoemen Gra«a diiias i©oo|öer naer öe ^upö-
I ^ee Icglit een anöer f^iobincie ban bolckeren öie fp noemen los Tim bas ; öit bolck

\' tooont in feker ballepen tuffefeen feer boogbe enöe tooefte bergben / eböebebben öaa

i baer jfrupt boomen enöe belöen öaer fp baer Maiz enöeanöer 3aeöt toinnen ;bebben

beel épaegniaetöenombals gbebiacbt in booHÖöen.
!; 23eöatoen öc |^|oöincicn öaer top tot bier toe ban bebben gefpjoken / foo beeft Öefe

^ Öaöt cah onöer oaer nocb öeel anöer 3(lnöianen/toelcke tooonen tuftcben feker boogft

j enöe toieet gebergbte/öat toel een ban öe tooefte plaetfen is ban öe toeerelt/tnfeka bal^

i Iepen enöe öellingben/ öaer fp öes niet tegenftaenöe oberbloebt bebben ban alöaban^

öelijfto^t: inrgebergfïceomfïoiïöcn Ijaa beeltoilbe enöebaüinöenöe ^^laen/alsbp
\' namen/Cpgren/öie beel Jnbianen enöe oock ^paegniaeröen berftinöen/als öte ban

[ booiöa ober feer tooefte bagben / bol ban ^alm-boomen enöe moaaÊben / legfit öe

baben öiefp noemen Bonaventura,3 ojeg ban öetraötCaii,banöe toeickelp gantfcbe«
; ïijck öepenöeevt. Herrera (lelt öe baben ban Bonaventura opöeboogöte\'ban ö|p gras

[ öen en eenbalf bp J^ooiöen öe Hmie.\'ï^aer tooonen eenigbe toepnigöe ƒ amilien om

öe koopmanfcöappen öie ban Nova Hiipania enöe anöer quartiaen öaer aen-ko^
men/om op gbeboat te tooiöen naa Popayan enöe elöers/teloft\'en enöe boo|ts te bt^
!; d.4.i.i.c.8. uçijçj^ jg ^^^ bocötigöe enbefeer ongöefonöe plaetfe. ^cfeöaben ban Bonaventura

de Bonr,Ventura, enöcfouöe ^f^tlt^^mm naat fcggöcnban Pedro de Cicça, op Ö0

boogööe ban öip graöen enöe ttoee öaöe bp il^oo|öen öe Htnie ; al öat quartia fegöt
1 tuftcben feer ftepie enöe tooefte bergöen enöe klippen/ enöe öaer loopen beel riebieren in

a^ee/öie alöaa ooifpionck nemen in öit göebergöte/ öaer t\'meeft altötsregöent; enöe

capzj. lijcktebinöenboo|öieuptöa�komen/\'ten3pöatfpiailotenöebbenöietoe!aba^=
«^en 5ön. Pedro de Cieça fegöt öat öen eenigöen miööel om öegoeöaen öie öier ontïa*
öenUïO|öen/teb|aigennaerCaii, 10 / öefelbe öe3«ötanen op öenöals teöoenöia^
ööcuituantöooiöeöaröicöeptbant\'göebergöteenisöetniettoelmogöelöfkldeaöen
üft£^uplgj^j5a^gßgjieÖ2upcken:öoetoelnocötansöaereentoegöiSlangöSöeriebie=:
re Dagua öaa men i^eeröen kan gebiupcken / öan toaöen foo af-gfieftaeft/öat fp bp
naer mabjceröt 3ön alsfp te Cah komen ; ^efe Snöianen öiagöen packen enöe far^
öeeienbant\'5^etoicötban DIP aroben enbe meaienöeoockeenmanofteenbiouop
een ftoeltïcn fittenöe/ober bagö ober öal/enöe ober öe riebieren ; enbe öat booi toepnicb
nutiö booiöaerfeiöen/öan^er meefters öe ^paegniaeröen trecken öen loi?nna öaa.

leguen,al öoo^ ïm ïjeguame toegljen/obet Wackebelöen/fonöer eemgebergen/ljoEtoci
tiaec toel eenigöe öenbeltienö enöe öoogöten sijn/öan en ^ijn niet moepelöck om te paf®
feeen.^fÖepöenöetianöe öaöt Cali,foo treckt men eeeftotieeTefeere toepöen enöe öe!«
öen/öaer eenige rieöierhens öoo^^oopen/^o^ öat men komt aen een toelc niet fea- groot
cni$/toelckfp noemen Xamundi,öaer altptiS een biuggeoöer legöt ban öe groote enöe
öicke rieben gemaec^tjcnöe öe i^eaöen lepöt men öoo? een toeööe.-len öen oo?(p|onc
banöitriebierken tooonöen eenige ünöianen / toelcker Cafique öietXamundi, ènöe
naer öem ötfabcnöe ^paegniaaöen bepöe/t\'bolcenöeöeriebiere/Xamundi genaemt,
dit boick ö^eef fpnen öanöel met öet bolck,ban öe |^|otiincie de los Ti mbas, öaer top

Öier bo^engöetoacö ban öebben gemaecktiöaööm bee! <t5ouöts/toelcköaer meeft ban
be ^paegniacröenis af-göenomcn/öiefpin Encomienda(als fpöat noemen)toaren
göegeben.Ban öcfe riebiere booitoaerts langös befelbe toegö na Popaian toe/enöe j,
legucn banbefe riebiere komt men acn öe grooteriebia ban Santa Martha j baer 3ön
öltöts blotten enöe Canoen gereet om öeriebierefonöer göebaer te pairaen/boo?önl=s
peoan öe Inöiancn öie öaer ontrent tooonen. defe riebiae tot aen öe öaöt Caii toe/
toas eeitötös toel betooont bp Inöianen / öe toelcke met öen Jöbt eriöe öeoojlogöen
metöe ^paegniaeröen gantfcö öernielt 3ön/öoetoel öet öaeï> oock beel öoo? gekomen
is/öat fp foo öaeft tot niet 3ön geixomen/öat fp foo genegat 3ön getoeeft om malkanöe®
ren te eeten. Ban öit bolck 3Ön nocö ttnige toepnige ober gebleben öie aen ö\'een enöe
b\'anöae3ööe banöe riebiere nocö tooonen / enöe toonöen göenaemt los Aguaicsï
öefe öienen/enöe 3ön fubject aen öe intooonöers ban öe ftaöt Caii men öe groote
riebiere ober is/toelck 14,legucn is gelegen ban öe ftaöt ban Popaian, foopafteat men
een moerafcö/toelck toepnicö ntea als een bierenöeel ban een legu e öuerti en öan öeeft
menboo^öer een feer beguametoegö/tot bat men komt aen een anberriebïae toelckfp
noemende las Oveias^bet isfeer gebaerlöcöefe riebiae te pafleren inbe ö^inta-tijbt/
boo? bienfp öan fea öiep is/enöefpn toeööe öeeft öicöt bp öe groote riebiere/in öe toelc^
ke öet fpn toater looft; öaer 3ön beel Snöianen enöe oock ^paegniaaöen berö?oncs

6 Jeg öuert/en is feer bcquaem om te geb?upckenjenöe aen t\'epnöe ban öcteibe paöeert
men nocö een anöer riebiere /öie fp noemen Piandamo. €>ntrentbcf? riebieröeeft eer^
tööts beel bolcks göetooont/toelckom öe reöenen boo|f3.meeft is om-gekomen / enöe
be ober-bïöffelcn 3Ön bertrocken in t göebergöte om öaer felben baer te beb?öben. ^en
öe <0oa-3ööe banbcferiebiere legöt be p»obincie Guambia, enöebee! ^o?pen^ daer
naa pafl:eertmen nocö eenanöariebiae öiefp noemen Plaça,aen fpn beginenbebep«
be 3ööen toel betooont : enöe nocö boo^öer paflêert men toeöa öe groote riebiere ban
Santa Martha,Ober een tocööc/öoo? öien\'t öaer niet obaeeh öalf babem öiep is. de
riebiae göepaffeert 3önöe/foo is öetgantfcöe lanöt tot öe ^taöt Popay an toe bol ban
fcöooneboutoeröenenbe lanöt ö«pfen bp öe ^paegniaaöengöebout/ öaerfp öaer
l^oojn-beiöenenöetoepöenöebbenboo? öebeeßen. Bele riebieren bie banöe Andes
af loopcn/paflfaenöoo^öefe belöen; enöemen öeeft in boo»t-öben öaa eenigö <^ouöt
Söebonöcn. Op öefebelöen enöe plepnen tooonöe ooc fea beelbolcks/bie alle fub|ect
ïEbaren öe Cafique van Popaian, öacr öcle J^^obiucie enbe ftaöt öenaem öeeft banbe«
6ouöen/öanöaa3ön fea toepnigöe ban ober göebleben j alfoo meeft boo^beto^eet«
Öept ban öe ^paegniaeröen/enöe öooï öaer epgöen quaöe maniaen ban malkanbe«
rentebaflinöen /3önom-gt)ekomen. dcfetoegöban CaiinaaPopayan too^bt feer

beel göefreguentecrt/öoo? bien naert feggen ban Herrera öaer gljeenbeguamer toegö

enisomban Venecucia,enbeallebecuftenbanbeiIloo|t-�/enbeban Novo Rey-
no felfs te komen naer Peru enöe Chili, öan öen öcCm.

De wcgii Van de Stadt Po payan naer de Stadt Pa sto, ende de byfondere ghe-
leghentheydt van de Landen ende Volckeren daer ontrent ghelegïien j ende
vande Stadt Pas tg felfs.

O^ ban be ^tabt Popayan te repfen naer Pafto, (toeïcfe jtjn becrti® ieguen
toeeööjsfaljs top naernocöfunenfegöjjen) paßeert men eerft boo? be Eanbenban
beConconucos, baer top fjitt bo?en ban bebben gfiefp^oken /öanbeïenbebanbeUt^
miten banbe 5>tabt Popayan. öefelbe gbepaötert 3önbe / Too komtmenboo?befeI*
be toeefi naer Pafto toe/ bp een 5©o?p/toelc tn booi-tijbenfeer gt^oot enbe toet betooont
toas/ enöe baer tooont nocb tameitjckbeeï boïcltS; öe baUepe ban Patia, öaer öegroo«
te rtebtere öoo?-toopt / too?öt bttr Heel fmal öe Inötanen ötbben meeft öaer tooon-
plaetfen aenöe Höeft-spbe opt öoogöe: ^e^paegntaeröen noemen ött 5©o?p Pue-
blo de la Sai; Öe tntooonöets toaren feer rpck/ enöe öebben beel fpn <6oubt göegöe^
ben aen öe ^paegntaeröen J öte fp ten öeele toaren göebaïlen. Il^at boo?öer als ött
/ begtnt öe iè»obmcte ban öe Snötanenöte fp noemen los Mafte bes; enöe öaer
bene&nsöe j^?obtncteban de Abades;enöeöe 5^o?pen ban Yfancai enöe Pangan,Za-
campus jenöeöe 0?bbtncteban öe bolckeren toelckfp noemen los Chorros; enöe Pi-
chiiimbuy. ftiTelaitöttoaert tn naer rll^eften toe tooont feerbeei bolcks/tot aenöe
^upöt-^ce toe i enöc men mepnt öat öaer fouöen rpcke mönen ban 0ouöt toeftn»
Wt ^o?pcn öteöaer ontrent göelegöen 3ön/ tooiöengöcnocmt AfguaUMaiiama,

Turca cnöc Cumba. öcfc 5^0|pen/cnöe öe Caziquen ban öefeplaetCm boeröen öen
naem ban Pa ft os, enöe öe ^taötban öat quartier öeeft öen felben naem bcrkregöen
enöebeöouöen.<aockfoo palen aenöefclbc^o?pcn enöe bolckeren anöere natten ban
3!nötanen/öetoelcke fpttoemen C^ülacingas i öte öare tooon-plaetfen öebben naciP
öet €>often /öenattten banöe p?tncipaelfte ^o?pen ban ött bolck3ön Mocondino
enöeBexendino, Buyzaco, GuaianzanguacnÖCMocoxonduque,Guaquanque2 Cnöe

Macaxamata. «s^nöc nocö mccr nacr t\'<ï^often legöt nocö een anöer i^?obtncte öte ta«
mclgc groot enöc feer b?ucötöaerts/toe!ckfp noemen Cibundoy.<0ock foo tsbaernocö
een anöer <ZPo?p/toelck göenoemt tooiötPaftoco ^ enöeeen anöer toclcklei^tneSGens
een Hack 7 öat op een ban öe öoogöftc bergöen öaer ontrent ts göelegöen /banïcet:
kouöttoater/fooöat öacr gant&ö göeen bifcö ofte göebogöcltetn tooiöt göcbonöeny
öoetoel t\'felbe Eack acöt leguen lanc is /enöe toel bier leguen b?eet; ooc fooen b?engöt
öetaeröt-röck öaer ontrent göccn Maiz boo?t/oftc eenige boomcn^ln f gantfcöc lanöt
ban öcfe Paftos toaft toepnigö Maiz r maer öacr too?öcnbcelbeeften göetoept enbe
acn-göetcclt / infonöeröept t^erckcnsbp groote ittenicöten. Wm toaft beel l^aber/
oock Papas cnöc Xiquimas, enöc fccr ßnaeckelöckc Granadiiias. 3!n t\'Hanöt ban öe
Quillacingas toaft beel Maiz, cnÖC anÖCrc b?UCÖten. Cuflfcöenöe ^taöt Popayan
enöe öeblcckeban Pafto, ts een riebiere göelegöen / toclck fp noemen Rio Caiicnte,
toelckin öc ïïaintcr-töbt feer moepelpck enöegljebaerlöck is om tc pa{feren.#eeftan^
bersöetbeftetoaterbatin gantfcö inbien too?öt göebonöen: ^is mcnöeleriebiere
ober is om naer Pafto toe te komen / foo göemoct men cenfcer öoogö gebergöte toclcis
toelb?p icg.öceft int op gaen.^oo? öefe Uanöen banöe Paftos loopt nocö een riebiere
be toelcke fp noem.en Angafmay o, toelckeriebiere öet uptcröc toas ban öet göebiet ban
be Yngasban Peru, nacr t\'i^ooiöen/ göelgcköc riebiere Mauie in t\'i^oninck rpck
ban Chiio, öetupteröe toasbanöacr göebietnaeröet ^upöen.^c riebiercöie fpnoe^^
men Rio Caiicnte, göcpalfeert 3önöe/ enöe t\'göebergöte boo? noemt/foo treckttncn
ober (ékere biackten/cnöc een klepn iïDoeftönc/öaer men int öoo?- trecken groote kou«
hf ijjöt 5 enöe men komt öan boo?öer aen een fccr öoogöcn bergö / op toelckes top ccn
voicantsöicöoo?gaenSbcelroocks upt-gccftimen laetöefcn Voican, gödöckmcn
Komt^ PopayannaerPafto,aenöerecöter-öanötle8göen.

St-Iuan de Pafto (fc^Ö^ Herrera ) i0 göclcgÖcn bpftitÖ leguen ^n ^
^taöt 1 opayan (Pedro de Gie9a fcgöt macr bccrttcö leguen,toclckmct ÖC toa^cpöt
bcterfcöomoberecntekomen)göclöcknaer öet ^upöt-toeften/ enöebptcöiegucn

batttje^ktö&iSt^rancifcodciQuito, bpnaeeiiaer\'t ^ooibMöÖèn/apbefióoitóte
ban ecngraebt bp Hoo^benbe Emie/mbebecïticbleguen banbe ^upbt-Äe / naee
"ifeööbcn ban Herrera. de^tabtiögbeboutmeenfeetfcbooneettbebeemaeckelöcke pedde
r ballepe; baec eeneïebiee öoo? loopt /ban (eee fmaecUelgcK enöe foet toatee / enöebeel

^ eeetötj0!beel3nbianen/öienaecöekomaebanöe^paegntaeröenbaerm\'tgbebee0^^
teöberettveeetbebben. löomvmgbtbanbooöblanöt/toaeebaneemgbesönbeegen/

j anöere blackten. de ^paegntaerben bebben beel Hanöt-bwpfen be gantfcbe ballepe

boo?/öaer^baerbeeßentbepöen>enöe öelanöen ontrentöertebteregbelegben lbo?::

I ben befaept met Cartoe enbe oock Maiz. <ap öe plepnen bangbtmenbeel toilbtio/ban

. \'C1anötbanöePaftosi0feerHouöt/enöetoelfookouötmöe^omeralömöèn
I tlömteri enöet\'felföetó meöefoo m öe ^taöt baer be ^paegniaerben tooonen. Her.

i reraftgbtbatbeteenfeergoetlanötiö/enöetoelgbetemperöelMcbt/enöeöatöaereem\'iä

öbe <6ouöt-hätten too?öen gbebonöen; enöe oockjupckeMngcmos 3gn gbeöïcöt*
de lanöen öie bp öupöen öefe ^taöt naer Q uito toe 3ön gbelegben / füllen top hm
naer berbalenm be befcbiöbtngbeban Peru.gin belimiten ban beft ^taöt/naer t feg^
gben ban Herrera, tooonen toel bier en ttointicb bupfent anbianen/öteöen ^paes
I flniaeröen ten öientte sijn gegeben/enöe tribupt betalen^ en toaren geen menfcöen-eterö

1 gbelbek alö baer gbebueren/öanmif maeckt enöebuplbolck^ enöe klepn ban begrijp

be ballÉ^ Neyua, (toelcke ballepeleeJt aen be <0oft\'3flöe ban öe groote Gordiiiera
banöe Andes öieöaerban Santa Martha afkomt enbeöitgantlcbe lant öoo?-loopt/) d.Ä.13.
tn eenfeer beet gbetoeft. de #?obtncie Timana toeröt anöerö boo? feer gbefonötgbe^ c.i«.
bonöen/men beeftöaer goet toater/enöe een luUigbe lanöoutoe om alöerbanöe %tt
te toepöen. #eöenö\'öaegöö iö öe meeöe neeringbebanöeingbeboo?enen enöe in-
tooonöerö bantlanöt öaer om-bee/alöerbanöe conCerben te maken j öoo? öien öaeiï
grooten oberbloeötban^onicb inbe boomen toeröt gbebonöen/enöeöe goeöe ftup^
tenöieöaertoaffen/infonöerbept feeckere keernen ^Èelijck £üö ^manöelen/ baer fp
3upcker-b?opkenö ban maecken; bie fp neffenö anbere confitueren te marckt o?a«
gben / naer öe £@ijnen ban Aimaguez enöe elöerö. ÄP bebben oock beel boben
baer beCocagroèpt/toelckbeefteen blabttoat klepnber alö be l^oofelaerö; bejn«
bianengbeben groot gbelbt boo? öit krupöt/enöekautoenbetftlbegbeHabicbinöe
monöt/enöefeggbenöatbetfelbebaerfeer beröerckt enöeberfraept / gbelijck top op
een anöer plaetfe b?eeöer bebben aen-gberoert. ß>p toeten oock eenfeer fgnenbiaeöt
tefpinnen ban betkrunöttoelckfjHtoemen Pita, toelck feer toeröt gfjeacbt. deßabt
lö fonöerlingb gbefonöt/enöenaerbet feggbenbanöe^paegniaeröenfoo leben öe
ïieöen öaer feer iangb.3nöere ^taöt tooont öeEieutenant <60uberneur/0iemebe tot

<0ntrent bete ^taöt legöt eenen bergb baer men ^epl-öeen binöt; foo Herrera
göetupgöt. , ^

^en öefe |a?obmcte palen öe Jnbianen öie fp noemen Yaiconcs, toelck een Örijbt<
\'bare enöeöoute natie iö 5 enöe onöer öaa\' legöt öe ballepe Aquirga: enöe öaer aen
bolgötöe#?obinciebanöePaczes. defebolckerensönal ban eenberlepmanteren
«nbeconöitienröebben eertöötögrootefcöaöegöeöaenöenbe^>paegniaeröenöteté
Timana toooneu; toant omööten\'ttoilletööe^taöt Ney va (öetoeïckemeöe eertötö
«töeballepeNeyva toaöeöcïfööt) toeöerbpöc ^paegntaerben beklaten i ïacftttoin-

ttcö leguen öan Timana öoo^noEmtttnöeinfööelück^ fo038ttïn3o|3)eto|erti®c|3öt

ban öcfe Paezcs, PixaosenbeManiposbCtlatenÖe ^tcbcn Sant Vincente, öie ifee*
Ip^t toas in öe ^lObtneieban öe Paczos, ftftieö leguen ban Sant luan de los LIanos,
op öejFeontieren ban öei^iobindeban Popayan: enöe viiiadeios Angcles,ne0lien
legiaen ban Ney va booj-noemt/ enöe ttoee en ttointicfjban Tocayma,

5^e^taÖt Guadalaiara de Buga, is ggeïegÖenbÖfÉïen leguen ban öe^taöt Po-
payan naee bet i^ooit-ootten/ (naee Jet feggöen ban Herrera) in öe ballepe göenaemt
Buga; toelck naee rleggöen ban Pedro de Cie^a, Jcgöt in t opperfteban ötCordiiiera
banöe Andes, toelck öef^iobincieöaecöe^taötPopayan legöt/fcöept ban öe bal^«
lepe Ney va: ^tk ^taöt öeöoo?t tot Öe Stuöientie ban Quito, enöe is bant <5oubev?

öecncment ban Popayan, böf en öerticö leguen öan öe l^ooft-ttaöt/ enöe öeeticft
leguen ban Santa Fe\' deBogota naec t\'^upöt-toeften; SnOcfé l^iobincie jönfeep
beel ^ilber-#önfn/ enöe öaee 3ön bier en ttointicö Repartiementos, (toelcksön
becöeelingö^en ban De in-göebooienen / Die Den ^paegniaeeöentenöienöe toeeöen
toe-göeöelt:) mt ftaöt legöt ö|p leguen ban een binnen-lantftöe öaben / toelck fp noe«
men Onda, aenöe groote eiebieceban Magdalena ;al-toaeröe bereken ontlaöen/öie
op-komen ban Cartagena enöe Santa Martha naer öit <5oubernement j (naer t\'fégs
l^entjan Herrera.) Isg^boutotopcenblack belöt neftens De riebiere bie fpnoe«
tnen Guaii is beel aertbeöingben onöer-tooipen / enöe in öe tointer iS Öft Weer beet
als kouöt: öein-göebooienebanDelanDe berminöeren Ceer / Dooi Dien anbere kn»
öianenbaerontrenttooonenbè/biefpnoemen deiRincon,biebetflinben;enbebou^
Denbaerpubtigueflacöt-öupfen/öaerfpt\'bleefcöbanöitbolckberkoopen/fonöeröat

^e ftaöt Airaaguer is göelegöen ttointi^ leguèn banöe J^ooft-ftaöt Popayan
naer öet Zupöt-ooften toe/op eenen blacken enöe toöeften bergö; öe göeftaltenis ban
be Hucöt is öeel koel enöe frsfcö > öe in- göeboiene kleeöèn öaer in Cottoene-ïöntoaet:
C lanbt baer om-öfï^iSb?ucötbacrbanCartoe/Maiz enbe anöere granen enöe sa^
ben venöeöaerismenicötebanBee; enöemenöeeft öaer leer rgcke <0ouöt-£0önen
göebonöen in Dat guartier/toaer öoo? Daer een grooten toe-loop is ban DeplaetCm
Daer ontrent 4

^e ftaöt Sant luan de Truxiiio,toelck bock in öeSlnbiaenfcöetaïe toert genoemf
Yfcance,is göelegcn berticö leguen ban De i^ooft-ftaDt Popayarinaer t\'^upt-ooften:
banöaerbooiDeregöeïegöftttöeptenbèbbenietsgöebonben.

^t ftaöt Madrigal, betoelcke inbe jnöiaenfcöe tale oock toerbt göenaemt cha.
p/nchipa, is Qfjeïegöen böf en berticö leguen ban De iJooft-ftaDt Po^^yan ^ bp naer
naer öet ^upöen;risto|eeDtenDefteenacöticö lanDt/foo Dat Daer göeén «^artoe en
tooitgö^faept/nocbgbeen Beegö^toepDet/ofteop-gbegueeckt;Danbet^^^^ toO|Dt

tmt tUîeemaeïS öesjaers fifietoonnen. dc mgfjeböoiemtjan bcnïattbc sött öaoiDe
ftaröïcöeptenöe tooeftöept ban tlanbt quaüjcktc bebtoiïn^m; mm öteft baet ontttnt
ban <5aubt göebonben.

de^tabt Agreda, tnelckoock anbevs bp be ^paegmaerben toerbt göenaemt
Malaga ,10 gelegenböf enbeertifö^cg"en banbe #aoft-öabt Popayan naer\'t ^upt-
toeÜentoejöïerjönoockeemgöe^^Dnenban <©aubt,

Van de Havenen, Reeden, Punten, Rievieren, ende Eyianden op dc cuftc van
dit Gouvernement gheleghen aen dc Zuydt zee.

01^ be cufte ban bit <0oubernement ban Popayan aen be^upbt-seegöelegen/
ban Cabo de Corrientes af / todck Icgöt Op De öoogötc ban böf graben bp
i^ooiben be Emic/öeeftmen eaft be nebieretoelci? fp noemen Rio de Sahnas, tuf^
fcöenbebooifcöiebcn Cabo de Corrientes,enÖeÖCtCp!anbt delas Palmas.

Ijet «Eplanöt de las Palmas too|bt foo göchacmt bantoegötn be mmki^tt ban
j^alm-boomen bie baer optoaften/ istoepmcömcer als anberöalbe legue groot? Ped d\'è"^\'
menöeeftbaer eemgljeriebterkens ban goet enbe berfcö toater/enbe pleegöbp anbia^ ciec.
^en betooont te 5ön; 10 göelegöen böf en ttomticö leguen ban CabodcCornentes,
op beöoogöte ban bter graöen enöe een berbe bp J^ooiöenöeHmiej öecute Üreckt
Öter Äupöt ten ïBeften tot aen öe Bahia de Bonaventura ; öclwlclïetoepnïcö meer
al0 ö|p leguen ban öaer 10 göelegen i ban befe bape enöe öe öaben ban Bonaventura
öebben top öïtr booten göcfpioken.

Ban öe bape de Bonaventura af/ ftrcckt be cuüe «Soft ten öupben tot aen öet Cp^
ïattöt Gorgona, toelcksöttböf tti ttoïuttcö leguen, dccuftets ö^r ölackenöe onöïcp/
enöe tot öe boet öranöt betoaften ban öèt göeboomte toelck fpnoctnen Mangies.
öa öe berfcöepöen rtebteren öte öter tn ^ee loopen /10 öegrootfte cnöelhelfte öte toelck
fpnoemen Rio dc Santiuan, metöetoeickeberrebmnen0\'laiiöt0refponöeertöeftaöt
PaftcjCnacr tXeggöenban Herrera) öen oeba banöe rtebtere 10 betooont bp een
bartfeö bolck öte öaa tooomngöen boben opöe boomen öebben / mm öten öe nebier
bïcktoïl0ober-looptenöerlanöt onöer toata ftelt; öan op feeckere tööen komen fp

bele al0 fp nooöicö öebben / enöe kltmmen öan toeöer op ïjaer boomen/ om öe toater-
bloet te mööen : öit bolck tsröckban <6ouöt / toelck öe nebieren af-b|engl|en ; enöe

Cegöen ober öemonötban öefe rtebtae Santiuan, legöt Öet Cplanöt Gorgona,
opöeöoocïötebanö^pgraöenbp i^oo^öenöeHinte, dït^i^planöttooiötbpbegee«
ne öie öaer öp }m göetoeeft/ bp öe i^elle bagöeleken ; toant öoo^ öe oicöte boftcöagten
enöe öooglje bergöen/i0öet öaa bol Mofqui ten,enöe men öeeft öaer een toonöalöcke
ongöetempertöept ban Eucöt/öoo? öien öet nimmameer af en laet ban regöenen / foo
öat men öe ^on öaer nimmermeer en siet.. g^en öeeft öaer bele Guadoquinaics,toelck
3Ön dieren grooter als i^aelen.\' daer toaft oock tén feeckere b^ucöt gelöck al0 öe Ca^
ftanien/öiefobequaemfouöe3ö«ommeöetepurgeren alsöe Rh uy bar beioock klepne
enöe fmakelöcke d^upf kens, ^^en bangöt baer beel bifcö tuf&öen bepben öe klippen/
öie öaer rontom leggöen j aiöe beel göebogöelte op öe boomen : ban öe bergen loopen
eenigöe bafcöe riebier|ens, dit Cplanöt is ö|p legu en groot ^ enöe is bamaeit boo?
bien bat Francifco Pizarro eer ÖP Peru ontötckte/ßem öiametöertöienbanfpn bolck
^nrupmentöbtontöitlbt. ^

Ban t epianbt Gorgona loopt öe cufte boosts aBeft\'3Mpbt4neft totöet <8p!anöt/
toelck fp noemen ifla del Galio^ 10 ai black enöe onöiep/ enöe öaa komen beeleriebie^

^tt Cpïanöt del Gallo is een legue im ronöe/enöe legöt op be öoogöte ban ttoee gra^
ben bp ^oo|öen be Hinie.

* mn btt Cpïantt dd Gallo » tot öatt ht kuße mn fiet ^upbt-toeßeii / tot
^eit Punta deMangiares, hjtïck ïefiöt Op ttoee ßraöen fcfiaevs / bp J^oo^litnüellw
nitt enöetuflcöeti J)etPoo?rcö?ePen Cplatibt enöe ött punt 5ön ongöttoaetlöck acfet
leguen toee0ö$/enöe tu0jcben bepöen fjetftnteneen öaben toelck tp noemen Puerto
de Cruz : öetjantfcöccuttctóblack/cnöc bmnenbecgöafötifö/titöeöaec komen oock
f ent\'ööt ttebtecen tn ^ee / öte betooont 3ön met be Celbe öacö ban bolck/ öötlöck als öe
rtebïecc Sant luan.

Cotöefe Punta de Mangiares toc/bctïbolööïbe cuöetodckttotöct^^oubernc*
ntem ban Popayan beöoojt : enöe i$ öet fcöepöt tuöcöen ött 43oubet:nement batt
Popayan enöe Quito, cnöcbanötccboo^tobcgmötftet lanöttoclck cpQöentlöck met
bennaemPeru toerbt öötn^Jemt / toelck top berbofeötnö tn öc^ «atöe i5occk fullen
Saenbefcöiijben.

Generale befchrijvinghe van t\'Koninckrijck van P Ë r. ü, zijn gheftalte
ghcnfchappen in t ghemeyn ^ cnde de verdeclirighe Van dien.

öc f^^oömcie öan Popayan, öe toelcke önö toeöec^göeb^acöt jjeeft
aen öe^upöt-^e/enöe opöe jfcontieren öan htt tjermaeeöe I^Of
\'nmckeöck öan Peru,öaer top nuöerboïgöenööan luïïenlpieeckem

ff0?ööm0öebanöeep0en(^appenbanöitquartier/öieli)ck top öe
felbe binöen bp Acofta in^n Naturale enöe Morale Hiftoric ban l ^up.icT
Weft-indien. dooi Peru (fegbt6P)cn berftaen top met Öat gToot
Öftebeelte beiö toerelbtö/toelck men noemt America, m t ööefjeel j naerbemael onber
fiÉtfelbeoockbegr^eniiS BrafiUjetrtjckbanChiieenbebanGranada, toelckeegeene
Peru eniö/maer alleenbat!®eöeelte toelcknaert\'zupöenöreckt/beoinnenöeban^
l^öckban Q^uito, toelck tö gbelegenonber be Linie iEquinodiaci, enöe flreckenöem
be lengbtetotbet möckban Chiic, toelck buptenöen Tropicus loopt/bét toelckmacb
toefen feö bonöert leguen m öe lengbte/ enöe tn öe b?eeötte tot t\'gene öe Andes beüa^y
toelck in\'t g&emepn macbtoefenbtjfttcbieguen, boetoel bet aen eentgbe gbetoeöeb/
alö namentlijek naer öe Chachapoy as toé / meer iö. dit gbeöeelte öeö toereltö toelck

epgbentlijckPerutoerötg6enoemt/iöbanfbnöerlingbeaenmerckinge/öoo|öienSiet
eenigbeb?eemöeepgöenfcbappenbeeft/enöe öiegbelijckeene^cceptiemaecken ban ben
gbemepnen regbel ber lanöen ban Sinbien. 0^ant boo? bet eerfte foo en toaept öaet:
maer eenen toinöt op öe gantfcbe kufte/ enöe öat niet öien toinöt/toelck men gemepn^
lijckbinötonöer öe Torrida Zona, maer 5ijn contrarie /te toeten/ öe öupöen enöe
^upöt-toeften toinöt. Cen ttoeeöen: öaer öefe toinötuptöer natueren/ öealöer-on^
ßupmicbfte/fioaermoeöicbfteenöeongbefonötfteiö/toerötöelelbealöaeriieflijck/gbe^
fontenöebermaeckelijckbebonöen; foo öatbem alleen macbtoe-gbefcb?eben toeröen
bat öe kufte betooont toert /öe toelcke anöerö öoo? öebitte enöeftoaermoeöicbept gua«
löckfouöetebetooonentoefen. Cenöeröemfboenregbent/nocbenöonöert/nocben
bagbelt/ofte fneeutot betnimmevmecr op öefe gantfcbe kufte/toelck een toonöerlijcke
faeckeiö. ^m bieröen i niet fea\'berre ban be felbe kufte regbent Jet/ enöe fneeutot M
cnöeöonöert betfcb?ickelijck. Cenbijföen: öat öaer öer ttoeeregbelenban gbeb^gö®
teneben-gbelijckloopen op ecn boogbte banöe Pooi,öe eene groote menicftte ban boos
men too?t göebonöen/ öatöetöaer Oen meeften tööt bant jaer regöent/enöe tootiöetp
beet iö: enöe öat öe ttoeebe ter contrarien gantfcb kael 3ön/ feer kouöt/ öebbenöe t laee
^eröeeltin^omercnöe!33inter/regöenenöefcöoon-toeöer» öat öit alleö beteip
*^ocöte gbebaöt too?öen/ ftaet te aen-mercken; öat p eru berbeelt tö göelock in ö?p lan*
«ööeenöefmalleriemen/toelcksönbSackelanOen/ bergöen gjöe Andes: öe plapnen

Jfteblackelanöen/sönöe^ee kufte: öe bergöen 5önaltem^öeubelen/met eenigbe

baiiepen^öe Andes5önfeergrobeenöeöicke bergöe«* de plapnen öebben ontrent
^bienicgucnm beb?eeötte/infommigöeplaetfenminöer/eniieinanbeee oock meer*

be öëfgplt (toelckfp nocittetllas Sicrrasj
öebben/ enöe be An d es mtk ttomttcl]/ m fommigbe plaetfen meet cnbe it n mtgc mtnj
ïoopenmbelensööe bupben entte l^oo^bcn/ enbe legöten mte b|ccbte<0oft enbe
Wzü, foobatöeteentoonöcïlöckeföke 10/batmfoctoepmcbbiftantteaï^
bijfticb leguen ebcn bccie ban be Hïnte / enbe eben berre ban be P00I gbetegben / tolc*
kengrootenberfcöepbettöeptip/batbet in b\'eenplaetfe bp naeraïtöbtö/ in be anbe«
nimmermeer/enbeinbeberbefonuöötsregbentenbefbmtöötisniet. iDpbe cnfieofte
t\'blackelanötenreQljentbetnimmetmeer/ljoetoetbaer fomtijbts een toepnicb nabtjJ
ba!t/toelckfp öaa noemen Garva, enöe in Caftilien too^t bet Moiüna genatmt/toelck
toel bp blagljen sn ecnigtie D|iippe!tien0 toaterö beranöert/ toelcke ballen; maa men
beeft in öa öaet öb^^s^ öaecken tegen ban öoen, ^e öaecken öie fp bebben sijn eenigb^
matten ma een toepnicb aeröe öaer op / enöe öat is gbenoecb^ 3n öe a ndes regfcent
bet bp naer Ijet gantftbe jaer öooi/öoe toelljet op fommige töben öaer klaeröer toeöer
maeckt als op anöere. 3n öe bergfjcn/öe toelcke gbeiijetuftVfjen bepöcn ieggijcn tan
öefettoeeupt-nemenöe/reöbentSjeiopöefelbetbbengöeltjckalsin ^paegmen/tetoc^
ten ban September af/tot Aprji;Op öen anöercntöbtbecft men öaer belber enöe fcboon
toeöa/ toelck gfie&biet als be ^onne öaer baft ban af is > enöe ta contrarie regöent
ba als öe ^onne öacr naeft bp is. C\'göcne men öe Andes, enöe \'tgöenemcn \'tgöe^
bergfiteofte Sierras tiocmt/38n ttoee Cordilleras, öatisregulen/ ban feer öoogöe ber^
göen/öe toelcke bpöeöiipfcnticguen berremogöén loopen / in t göeficöt ö\'een ban
ö anöcr/enöe bp naa opaneenparigöe Diftantie. 3nöet göebergöteontfiouöenöaer
onteibarcituööen ban Vicunnas, toelcke 3ön 500raöt enöe licötbeeröicb als JBilöe
<6epten. Infgöelöcks 300 ontöouöen öacr oock öe t^ieren/öiefp noemen Guanacos
enöe Pacos, toelck 3ön öe 5>fÖapen/ enöe ooc tefamen öe laft-|£>ceröen ban öit lanöt/
als top öiernaer fullen feggöen. Sn öe Andes ontöouöen öacr ^pai/ cnöefeer beef
aaöigöe^eerkattjens/ enöe groote menicöte ban l^apegaèpen. <©aer toaft meöe
öet krupöt ofte öen boom/ toelckfp noemen Coca, toelck3ooljoogö bp öe Jnöiancn
toerbt göeacöt/enöe öaa 30 beelgöeltstoO|ötinbatanöelt/i<il5öeene men tgeberglj^
te noemt/ beeft op öiberfcöe plaetfen öaer betbem opent/öaHepen/ öe toelcke Öe befte ge=:
iègöentöeptomtebetoootien göebenban gantfcb Peru, göelöck alSbeballepe Xauxa,
Öie ban Andaguaiias, enöcöiebanYucay. 3nöefeenöe öiergelöcke ballepen toaft öet
Maiz, öe Cartoe/enöe anöereb?ucöten/in ö eenmia/en in ö\'anöa min. B002 bp öe
^taöt ban Cufco (toelck in booitööcn toas ö^t ^of ban öe #caen ban öefe iioninc*
rö^to) fcöepöen bepöe öefe Cordilleras öaaberöa ban öen aböaen/ enöe laten in\'t
miööen een groote blackte/ toelck fp noemen öe |g>|obiiicieban Coiiao: öaer top op
fpn plaetfe bieeöer ban fullen fp?eken. 5^usbevit upt Acofta. Pedrode Cie^a m
fpn chroni ca del Peru öccft upt-göegöebcn in öen 3are 15 54^ fcölöft ban öe felbe göe^
legöentöeöen ban Peru in \'t görmepn. \'^at öet gfiebieöt ban öe ingas,i^oningöen ban
Peru>öembeaeupt-ftrecte;maaöatepgcntlöckPerutoerötgljenaemtalleöet llanöt
toefckgöc\'egfienis tuffcöenQuito, enöe viiia d-&ia Plata: todck in öe Icngöte öccft
feben öonöert leguen, enöe inöe bjeeöte öonöat leguen, ent e in fommigfce plaetfen
meer/enöe in fommigöe oock min. ^at ött llanöt beröcc\'t is in ö|p Cordilleras
ofte regöelen ban bergöen/enöe öoogöe plaetfen; ban toelckeöeteene 3ön öe öoogfie
bagöen ban öe Andes, bol banöicöte bo^öagten/ enöe \'tHanöt 300 oitgöefont/ öat
baer göeen bolck en kan tooonen/ofte opt göetooottt öeeft / ten 3P ober \'tfelbe gö^^
bagöte* J^et ttoeeöe 3ön öe bergöen ofte la Serrania, bjclck öefelföe lencööe ö^^^^
tna öe Andes booinoemt/enöe 3Ön uptermaten kouöt/cnöe öe toppen ban tgebagöt^
altöötsbolfnecuto leggbenbe/toelck öaa ntmmameer op-öouöt te ballen ^ toelcfee
alfoo toepnigö bequaem 3^ om te betooonen/ öoo? öe groote kouöe enöe mentgöt^
ban fueeutoj toaer ÖOOI öet llanöt göeenb?ucöten en kan boo|t-b|engöen/ als meöe
ÖOOI öe fcöape toinöen öie öaer öooigaens toaepen. ^e öeröe Cordillera noemt öP
öe 3anöt-Dupnen/ toelcke banTumbe^ af/ totTarapaca toe öucren: öaer men niet
Bnöersenfietöan3anöt/enöe göetoelbigöeöitte banöe ^onnebanecmt: fonöer öat
tt^en baa toafaöeeft/ ofte krupöt/ofteboomen/nocöte cenioö lebenöe göeöieite/alS
ööebogtjeue; 300 Öat om öefe reöenen öit groot ïüöck teelö^oeftönen öeeft. <enöe
t\'Uanöt toelck betooont too|öt/ 3ön öe openingöen/toelck be booifcöieben Andes öeb^
ben/öetoeickefeabiepeballepenmaecken/enöe tuftcben\'tgöebergöte 35« W0toote

plapttettcnöebïackÉcii t enbe \'tfneeuto bale al op belioogöten/ 300 bal be balicpcit
baabipban 50«/ enbe befcflut 3önbe boo? befcberpe tomben enbe koube; s^n [eet
b^u^tbaev/enbealles toat men öaci\'faept/toaft toonbeclöcken toèl; enbe öaeiisbee!
^eboomte/beeloöcboööelte/ enbe menigfite ban dieven, dooi bien befe Eanöert
30 b00|ba1ijck3ön/300 tooonen baeebeel inbianeUi öebben öaet bare loipen/enöe
JupCm ban fteen/ enöe met ftcoo öljéöcckt i leben öaer fecr gbefont enöe bermaecl^eigCi^
ken. de Andes enöe öe Sierra Nevada in öefcr boegö^« Ö^tr openenöc/enbe öiberfcöe
isïacke Belöen maeckenöe / 300 Ö^eft men öaer feer groote tooon-plactfen/ öaer beel
bolcks plagö te tooonen/enöe nocö tooonötjöoo^ öien upt öcfcballepcn beelriebté\'
renboojt-komen/ öe toelcke alle öacr lofingöe öebben in öe ^upöt-5ce. de grooce
Cordillera ban Öe Andes, i0 ban Öe ^upU-stt berfcöcpöcn op eenigöe plaetfen beev^
ticö leguen, Op ecnigöe fcfticö/cnöe op anöere meer ofte min^ enöeöoo^ öien \'tgöe-
bergöte 300 öoogö iS/enöe opfommigöeplaitfen 300 nacr bpöe Zee komt/ 300 bafo
ïen öe riebieren klepn/ öoo^ öien öaren loop 30a ko^t is. i^et ttoeeöe göebergöte toelck
fp noemen la Serrania, nccmt 3ön epnöe aen öe blacke Hanöen / toelck fp noemen
los Llanos, opcenigöe plaetfen maer ö^p leguen tianöe^ee/ enöe op eenigöe öl>
toeften oock acöt enöe töien leguen, meer oftemin. göeftalte ban öe Eucöt öp öcÈ

toatersmet öe ^ee. J^en öeeft öaeröe mcefteöitte als öe ^on öaer ober «jooftis
göepafteevt/ enöe tot aen öen Tropicus Capricomi göekomen/ toelck is op öen eif^
mn December, enöe ban öaer toeöer-keert naer öe Einie. I^an \'tgöebergöte/ öoetoel

trarie feggöen/ öat öet meer kouöt is aïs öeet, Cnöe bit is \'tgöene in t göemepn is te
feggöen ban öe göelegöetitöepc enöe göeftalte ban öit Hanöt ban Peru.

Van cchiglic Planten ende Vruchten, als mede Ghedierten die defe l^anden
van Peru doorgaens ghelijckeyghen zijn.

f\\ jpsboöinèmenen is niiJt öi^ in\'tïan^e tebefcöjöbenalle öe Biucöten enöé
^ ürupöen/ ofte oock <5öeöierten öie epgöcntlpck in Peru toeröen göebonben /
\'tlelbeisbpAcoftaenöe anöere/oberbloeöigö te binöen; alleen en konnen top niet
boo^bp gaeit ècnigöt fonöerlingöe biucötèn öieraen te roeren/ als me^be eenigöe bec=«
to öie ban fonbetlingö^ aènmerckingje enöe i^b^upck 3önin öefe Hanöen. ^fp
ïöckin öe Hanöert ban Nova Hifpania ött Cacao een fonöerlingö aötb^upckinöé
miöbiupck öeeft/30 fieeff öc Coca meöe in öefe Hanben ban Peru defe Coca toerbt
ons bp Acofia öcfcöieben/in manieren als bolgöt i

deCoca iseenklepngroenbïaöéktn/toelck toaft aen bootokens bie ontrent eett ^^^^^ ^»»
baöem lanck 3ön ? öcfe toalfen itt feer öeete enöe bocötigöe Hanöen/ enöe göeben öacr
blaöerenallebiermaenöen/toeickfp öaer noemen Trefmitas : toil int op-bjengöen
toel befo^göt enöe toaer-göenomen toefen/öoo^ öien\'t feer teer is/ enöe nocö meer naer
bat öet göépluckt is/ too^öt öet feer ojöentelijck in langöe enöéfmalle tnanöekens ofte
koiben/ enöe al300 opöc^cöapenban \'tHanbt ^^jelaöen/öie met öefè koopman^
fcöappe ober lanöt trecken in kuööen/met öupfent/ttoee ettöeöjp öupfent ban öele
manöen teftens. ilet o^öinatrifte is / bie te ban öe Ande^, upt öe balfepért

baer öet onberbiaegölöcköeetis/cnöeöenmeeften töbt bantlacrrrgenti enöe ttoaer^

nemen enöe benefieeren ban öefe Coca, keft öe Snöianen nitt toeptiicö moeptc/c^iöe
oock toel Ött leben/boo? bienfp ban\'tgöebergöte enöe kouöe climaten af-komtn/om
biete plucken enbe teöalen: ^00 bat baer beel göefejccks ettöe öiberfcöe ópinien $ön

i\'cn (toelckfp noemen Qhacaras) öaer öefe Coca toaft/ teberDelgfi^/enöe téhtóte

bom; öocö3öntotttöcötoeberblebm. de 3nöianèn öie öotibm baer boben ittatm
beel af/enöein öe tööenban öe ingas, i^oninaenban Pet«, en toas öet öen gemepnen
toan niet geoojloft öefe Coca te geb^upcken/fonöev confentban öétt Coninck ofte fpn
55ouberneur.\'Cgebjupcöaerbatiis/öie tn öempnötteöOuöenjteknaEutoen/eii \'tfap

öljceft/enöe iöbooi fjaer-Ketim ecn fonöeeïwööeUctonöe: tno?tbanbeIe öefcigöelte^
den tooo? fupeeftttie gbcöouöen / enbe ecnencfeele tinagmatie: maec om betoaerjepbt
tefeflQtjen/ en kan ick mp niet in beeïben bat bet een enckele imaginatie foube 3ijn/
maer laet mp eer buncken bat bet in ber baet be inbianen kracbt enbe fterckte gbeeft/
boo2 bien men in Oer öaet effecten öaer ban fpeurt / öie gbeen in-beeloingbe en können
toe-göefcb?cbenb3o?öen;alööaeri!0i/meteenbanöt-bolbanoitkrupötöubbele öacij-
repfen te öoen/fonöer bp toijlen petö anöerö te eten / enöe öiergbelöcke toereken meer.
defaufeöaerfpöiemeöenemen/iööelpöfe felfö gbelijck/toantnaeröat icköiegbc^
pioeftbebbe/foofmaeckt bet alö finacke; öe Snöianen öie ftooten ofte b?eecken bie met
afCcben ban gbeb?anOe enöe gbemalen beenöeren / ofte met kalck/alö anöerefeggben.
i^et fmaeckt öe 3nöianen feer toel/ enöefeggben öat bet baer öeugbt öoet/ enöe geben
baer geeme baer gbelt boo?/ enöe mangbelen öaer meöe gbelöck met göelt / al toat fp
toillen. de felbe Acofta berbaelt op öe felbe plaetfe/ öat öen öanöel ban befe Coca in
Potorialleen/iaerlöckömeeroaneenöalfmillioenPezo£beloopt;boo?bienbaer toel
tnegöentieö enöe bgf en tnegöenticö öupfent ko?ben toeröen berbefigöt/ (enöe göelöck
in Oen jare öupfentböf öonöert ö?p en tacötenticö) oock toel öonöert öupfent. ^o een
ko?f Coca, iöin Cufco toeeröt/ban ttoee en een öalf tot ö?pPezos toejenöein Pocofi
bier Pczos enöe feö tom incs, enöe oock bijf göeeöapeeröe Pczos contant göelt: enöe iö
bet göene öaer bp naer alle toilTelingöen oftekóopen met göebaen toeröen / öoo? öien
öet eenkoopmanfcöapiöOieHrac^cbanberbanöttoil.

defe Eanöen öebben oock meöe een fonöerlingöen l^oom/ öie fp noemen Moilc,
Cöoetoelöe felbe nu meöein Nova Hifpania iögöeplanöt/enöetoo?öt öaer öen boom
ban Peru göenaemt) öefeb?engöteenfoo?teband?upfkenöboo?t/öaer öe Snöia«
nen JBön banmaecken.

31n Peru too?öen oock eenigöe bier-boetigöe göebierten göebonöen / öie netgöenö
elöeröen too?öen göebonöen alö alleen in Chile, toelck öaer aenpaelty öan top ful^
len bier alleen fp?eecken ban öe^cöapen ban Peru, göelöck be ^paegniaeroen Oic
noemm/ban öe toelcke Acofta boo?-noemtfcb?öft/ inmanieren alsbolgöt: Peru en
beeft gbecit öincfetan meeröcï boo?-öee! ofte etjcHDom/ alöt\'bee ban Oen lanOe/toekk
öe onfe noemen ^cöapenban Inöien/enöeöe Jünöianenin öegöemepne tale mt^
men öie Liama; toant t\'iööetboo^berlöckße/enöeonkoflelöckßedier öaermenban
toeet te fp?eecken.

Banoitl^eekrögöenfpkoftenöekleebaen/göelöckin Europa banbe Schapen/
möe öaer beneffenöfoo öienen fp öaer öaer ban/om alle lallen te b?agöen:enbeiöniet
naoöicböie met Sfer te beflaen/ oftetefaöelen oftetoomen j beelminöer i^aber te göe^f
ben; öienen baer meeteö om niet/enöe beöelpen baer met öe krupöen öie fp in t \'belöt
binöen. defe ^cöapen 3ön ban ttoeeöerlep öacb / öeeenesön Pacos oftetoolligöe
^cöapen/ öe anöere 3ön kael enöe ban toepnicö toolle/öe toelcke beter 3ön om latten
te ö?agöen; 30" öeooter alö öe grootfte ^cöapen / enöe klepnöer alö ockelingöen/
(öiefein Chile göefienöebben/bergelöckenenbieingrootebpbe i^oo?tfcöe J^eerbe^
kenö) bebben eenlangöenöalö göelöck alö be tomelen; 3ön ban bifferentecouleu^
ren/eenigöe gantfcötoiöt/eenigöegantfcbftoart/ettelgcke graeuto/enöefommig^

Cbleefcö ban befe ^cöapen iö goet / öoe toel groff; bat ban öe Hämmeren iö ban
be befte enöe öelicaetfte fpöfen öiemen fouöe mogben eten: öocö too?öen toepnicö öie»?
t\'0egöeb3upckt/öoo?öient\'p?incipaelboo?beeliö/öeö^ollentegöeb?upcken omftof^
fen ban te maecken/enOe öefe beeften om öe laften te ö?agöen. de Snöianen berepöen
öe aaolle/enöe maecken öaer Uakenaf öaer fpöaer in kleeOeniCen foo?te toelcke grof
enöe göemepn iö/toelckfp noemen Cumbi. t^anöit Cumbi maeckenfp Cafel klee^
öen/ deeckenö/Capöten / enöe oock anöere Eaeckenö ban upt göelefen toereken
meer/ öie langöe mogöen öueren/ enöe öebben alfoo fcöoonen lupfter of öet öalf 3i)bc
toare j öet boo?naemfte iö / öat fp öefe toolle fo toeten te ïideben/met alle toereken oaer
op öiefp toillen / öatöet aen bepöe 3ööen ebenfcjoon iö/fonöer öatmen ben o?aet ofte
betepnbe öaerbanergöenökanfien.

de lioningben ban Peru onöeé-öieïoenaltötöfeergrootemeeöerö banö^eberö/
om öefe Cumbi te toereken/enöe öeboo?naemfte oie tooonöen te Capachica, bp bc
groote LagunabanTidcaca. ^pbertoenmetfeeckerekrupöenöefetoolle/enöegbe^

totebiberfcöecöuïeucètt/rtaaöenepfcöban\'ttoeitk. Meöe f nöiattértbteWlflöes
öeegötctooanenfotoelbioutoenaïsmans/öeböenöetöetenfcöapomrQeooöetöe^^
tebjeben/enöeoockt\'fflne/öeböenöaeetoeef göetautoentoembaeebup

«iets en tjoeben te koopen ban t \'öb^ne fp bes boegen bt baa* bnpfen ban noobebebben.
Ban\'tbleefcbbanbtt l^eetnakenfp geeoackt ofte gefouten bleefcb/toeïefe langb inacb
buecen/ enöe tooit oock beel becbiupckt. ^p gbebitipcHen gcoote kubben ban bcfe
^cbapen ombe latten teb|agben;enbeöicktoüstoelöipb^*nöeet / labupfcm ineen
ti\'Oupe/toelck^än/Coca, Maiz, Chimno, enöe <auïckfïlbeï öiagben/ enöe eentgbe
anbece koopmanfcbappen; ban toelcke toel öe booinacmife tS bet ^tlbec/ toelek fp tn
bavtenban Potofmaa Arica toe biagben/toelckèn febenttcb leguen, enbeplegen\'t
eevtpötsnaee Arequipa tebiengben /toelcksijnbonöectenöe bbfttcb legden. Cbeeft
mp btcktotls bectoonöect te fien öat öefe kuööen ban i>c6apen oba lanöt gingen mee
een enöe ttoee öupfent baaen ^ilbees/ enöe oock meer / toelcke meet öan ö|p bonöat
bupfent ^^itcaten bcD^agben/ fonöa anöer toacbt ofte befcbut/als allan met toepnicb
3nöianen/(om öefe ^cbapen alleen öen toegb te totjfen/cnöete laben enöe ontlaöen)
enöe ten boogbtteneen ^paegmaert; enöe bernacbten alletööts m\'t miööen ban ^tt
belötonöaöenblaeutoenllemel/fonöeranöa befcbuöt als booien: enöe in öien
ïangben toegb en met foo toepnicb toacbts/ en gbebiack nopt pets aen be lall ban foo
beel ^ilbers; fo beplicbift in Peru te repfen.?©e laö toelckelck ^cbaepbooi ben bant
öiaegbt/ isbier ofte oock toelfes ^itoben/enbeboo|öien öe toegblanckis/foo en gaen
fp maer ttoee/ofte b|p/ofte bier leguen ten boogbften. ^efe <^cbaep-biöbersbfbben
öaer gbetooonlöckeenbebekenöe ruft-plaetfen/ öaa toepöe enöe toater is te binöen:
öaer ontlaöen fp/ enöe flaen öaer tentjens op / maecken bier enöe koft göereeöt I enöe
en öebbent niet guaet/ öoetoel öet een far balangöfaeme maniere ban repfen is. lifter
maer eenöacö-repfe te öoen en is/ fo fullen öefe ^^apen toel acöt Arroben enöe mea
biagöen/enbeineen öacö/acöt oft töien leguen toagös af-leggöen/ göelöckbe arme
^olöatenbieboo|Perurepfen/göetooon3önteöoai. ^itiaa is biienöt ban kouöe
aiucöten/ enöe öaaomfo feöt öet toelbooitinöet gebagöte/ enöefterftban öeÖitte op
öe plainen: Öet göebeurt toel bat bit göeöierte gantfcö met ööïel ei^e öö bebakt is/en-
öe effi^n toeitft toel te bieöen enöegöefonöt,^e flecöt-öarigöe ofte kale ^cöapen/öeb:^
ben een feer loööerltick göeficöte / blöben fomtööts ftaen bp be toegb/ enbe raken öen
bals upt/enöeblöbenbelieöenfeafterck aen fien/ enöeblöben foo een goa toöl ftaen
köcken/fonöaöaa te roeren ofteeenicöteeckenbanbieeleoftegöenoegen tetöooneny
foo öat men moet lacöen ma öaer ftaticöept; öoetoel fp oock fomtöötsfoo öafticö ber^
baert toeröen/öat fpmetöaalaftloopentotopöe alöer-fteplfte klitten / fwöat öet
göebeurt/ÖOOI öien men öie nia kan bolgöen/ öat men öie met eenroa öooöt moa
fcbieten om t\'èilbatoelcktp öiagöen/nietteberliefen. «©e Pacos toeröen oockfom^
tööts foo grimmicö enöe moepeloos ober öe laften/ öatfp öaer ntet öe felbe taneöa-
leggöen / fonöer öat öaer miööel is om öefelbe toeöa op teöoen ftaen/maafouOen
öaer eer tn öupfent ftucken laten öoutoen / als öaer öefe moepelijcköepöt ober-komt.
Wm ban öet fpieeck-toooit is göekomen/ öatmen fegöt een pafoon göeempakeert
te toefen/als ÖP t^ïo bergramt is öat öp öem nia eninil laten göefeggöen / öoo| öien öe-
Pacos foo öoen /als öaer öefegrimmicöept ober-komt. ^eeenige remeöieöieöe
öianenöangöebiupckenisteruften/enöeöemnefifens öe Pacos neöatefaten/öiete
ftreelen enöe aoetelen/tot öatöaa grimmicöepötobergaet/enöebanfelfs toeöer op
ftaen. enöe öet göebeurt toel/ batfp baer ttoee ofte bip uren naer moaen toacöten / eet:
baergrimmicöeptober gaa. mdt ^cöapen krögöen feeckae guale / gbélöck alseen
fcöurftöept / toelck fp öaa noemen Carache, baa bit bee ban ftaft oe ouöe pleg^
befe ^röap^nbiemaöefe Carache befinet toaren/lebenöicö tebegraben j op battfet

beöieanöerenietaenenkleeföe/toantöetiseengöeb|aköatfeabo^-fet.^ootoam
neaöateat 3nöiaen / anoft ttoee ban öefe ^cöapenöeeft/foo laetlgi bembbO|ftaen
batöpemgrootenrpcköomöeeft. Cen banöefe^cöapenisöaatoeaöicöfesoffe^
ben göeeftaueaöePezos, enöe oockmeer j naer öegöelegenwt banöetijöenenöe
plaetfen. ^^aasönnocö anöae bieren/alsöe Vicunn^enöeTorugas ,öieöefelan^
ben gbelöck epgöen 5ön: öan alfoo öieban foo grooten göebiupck nieten sön / fullen

Vcrdcelinghe van\'t Landt van Perv invcrfcheydcnProvindcn, ende bc--
fchrijvinglie van Qu ito int ghemeyn: degheftalte van de Landen, ende
manieren van de in-gheborene van de Lande.

T\'C\'amfcöellatttit tjanPeru tocrbt ^egoubcrnemöpcen Vice-Roy, tiic öe Mo^
wiick öan ^paegnieti öettoaeets fenöt; tot toiens <5oubecttement meöe geöoojt
Jet J^ommkrtjck öan Chile, enöe naet\'tl3©eßenöe CpïanöenöanSaiomon; naee
t\'<8oaen öe Xanöen enöe ^^joömcten öan Rio de la Piata. ti^onmcktöcköan Pera
toeröt öeröeelt m ö?p öeelen bp öe ^paegmaeröen / bolgfiens öe ö?p i^omncklpekc
Audientien Öie Öaer tc %anöe 3ön op gberecftt/te toeten/öie öan Quito, öie ban Los
Reyes ofte Lima, enöe öie ban los Charcas, Öie men oock noemt de la Piata.
füllen öcfc ö?p göeöeelten op baer o?ö?e berbolg^cniö befclwöben I beginnenbe ban
Q^ito, toclck btt i^ooibelöckHegbcbceltcis ban Peru. ^uöientic ban Quito
begrijpt onöer fi^ Popayan,,los Quixos, la Canela, luan de Sahnas, Pacomoros

enöe Yguaifongo j ban Popayan ßcbbcn top rcebc göcfp^okcn : enöe banöe anöere
füllen top bier naer fpiekcn.

^e |d?obincieöie epgljentlöcköen naemban Quito toe komt/öceft naer
ban Herrera, in öe Icngötctacötcnticöieguen,ban öicöt onöer öe ILlnie eguinoctiacl/
tot aen öc limiten banöe Audiëntie ban Lima: Pedro de Cie^a gÖCClt ÖiC macr fCö
benticö leguen in öe Icngött / enöe bpf cn ttointicö oftc öerticö in öe b^eeöte ♦
gint naer \'tfeggöcn ban Herrera op öe ^ce-cuHeban Punta de Mangiarcsjbp^oo?«
\'öen öe Hirne/ enöe ßreckt tot Punta del Aguia, bp ^upöen öe Hinie/ enöe toatbp
i^oo?bcn öeöaben ban Paita. afinnen s Eanöts begintfe ban Cariufamanaer t
il^ooiöen toe gtjclegben/toeïcK bc&oojt tot tßt <5ouberncmcnt ban Popayan: nacr \'t
<aoöenßrecktfetot Baeza toe/ toclckijsm\'t <5oubernement ban los Quixos; naer\'t
a^dcöcn tot Puerto Vcio, cnöctoatlecgöcrtotiaMontanna, enöc tberö?onckenlanöt
aen öe Ziipbt jcc; nacr t ^tipöcn tot öe limiten ban öe ^uöientie ban Lima. Wt
gÖeftaUe ban öe Hucöt isin öefe J^^obincie/ öoo?gacns mcer kouöt als öcet / 300 öat^
men in öe D^inter toclfomtpöts öet bper ban öoen öecft;men öeeft öaer een klare cnöe
öclöere Httcöti öe ^onne röttenöeöaelt öaer fecrlufticö/ enöe is felöen met tl^olckcn
bctogöen/ öan als öet regöent/oftc öem Öelt tot regöenen: öaren tBinter begöint in
Odgber, enöe öuert tot in Martio, ènöcgöeöuerenöc öien tööt/ regöent öet beel/ öan
öet fneeutot öaer nimmermeer/als alleen op eenigöe bcfonöcre getoeflen ban öe groo:^
teCordillcraban tgöebergjjtc/iseen öeel göcfontquartier/cnöcöe Hieöcnlcbcn öaer
bed langöer als in ^paegnien, 3!n öcn gare 15 5 8 toas öacr een generale ßerfte bati
be èocckens/ tgantfcöe Hanöt öoo? i anöers 30 öerben öc ^paegniacröcn cnöe
öianen mecß ban finckingöen enöe catöarren/in\'t begin cnöe in\'t epnöe ban öc ^o^
mcr:öcalöcr-göcmcpnöcficckteöiemenöaeröeeft3önöei^ocken/öoo?ölcnöe^pae^
gniaeröcn nict en mpöen öaer te bermcngen met öcb?outoenban öe Hanöc/öe toelcke
Oaa* banöe göcbooitc al/ meöe bcönct3öni 300 öatfp öie ban öaer <©uöcrSfcöÖncn
teerb^n* öealöer-be^ccnöegöebwckclöckßc remeöieöacr tcgljen/ is öc Zarzapa-
raia; cnöc t\'öowbtc^aiacan. £^ett binöt in öefe |^?obinciefcer benpni^öe ilirup^
ben/met öeA»elckf;i|Eiii-göeb^ enöe in-göcictenc malkanöeren feer licötclpck

omöet leben b?cngöcn* ^nöe Cordiiiera ban \'tgöc^=
bti;tó<«^erÖct#f4^foegöelegöen/ <6ouöts>ipt-göegrabeii/ öaniiö

^götntéck onte \'t#?uberncment ban Popayan begrepen. 3nfgöelöcfes in öe
tWï^rtoclck fp nocnién de sanu barbara, plcccöt fccrbcél <6ouötsbccf^mclt te
toeriDaenj\'.t\'Wci^m\'^l ccn t#töeeft op-göeöouöen7 naeu öat öet bp öcn Ua^

toaer banTp feer goet bufpoeöer maecken. <apt\'öcetacgöcöeeltebanöclc^^bincic/
toaßcenfckercb?ucötc/toclckfpnoemenGuaba,ttoecpalmciiTänck/ific^^
= : fröoifc;

feöö^tje / mbebiiittmboltoiÉmer^/fntïeeemgöeöaröÉ keewen) is tmtoumht ber«
koeïenbe: fl^enfieeftbaa oock Giiayabos,t$5eïchecn b^ucbc boo^t-b^engen gjclfick
als ^ppden/oan öebben bcelkccctien / bemïoobt enbe b anber toibt / IS
(onöeb^ucöte/enbeönaeckelöcknnen binbt baer oock beel Piacanos. de t^ucöten
ban ^paegnïen/als #eifen/ <a^ae$nien/ Cib»en/ i^ögöen/ <0ranaten/ <auee-appe#

niaerberrottcn6aettenbeltc6t. de>30i)ngaerbenbjalïentneemg&e gfietoeaentoef/
enöe ïn anöeregualgck i men beeït öacr oock altööts gras/öocb lang^er m be toarmte
als inöe koelte.daer toeröt beel Cartoe/ <aerae enbe oock Maiz gbefaept. :^en beeft:

mtphm enöe öe gbeüalte öeS Hucljts öaer feer bequaem toe balt: de ^c^apenb^en«
öbenttoee-maelsHammeren boö|tmbeertl)ienmaenöent0öts> daer 3ön(oo beel
Coitel-öupbenenbeanöerebogöelen / öatfpfcöaöe öoen aen\'t gbefapeiöen boöem ts
foo öm&faemöatöe CartoetoeUöienboo? een gljeeft/enöe bet Maiz ttomttcljenöe
beerticö boo? een; öe Cartoe laet öaer tbel een laer enöe meer betoaren / bocö beft int

gnien/ enöe beelöeröanöe göebogöeltefoo ban t\'göene öaer ban outs is göetoeeft / als
t\'göene öaer bp öe ^aegniaeröcn is gebjacöt/ alsnamentlpcken i^innen enbe Cal#
koeten, ^cöapen banbe lanöesön öaer toepnicö/ boo^ öienöe Snbianen öietebeel
te laft leggöen, £9en öeeft öaer toepnicö riebier-bifcö / foo öat fp öaer öaer nteeft boo^
fienbanXee-bifcö/öieaètt ftcanöt göefouten too?öt

<Dp alle öe toegöen öieöoo? öefe ^^obincie loopen/öeeft men i^erbergöen toelck fp
noemen Tambos, alle böf ofte fes icguen tneegös/ bacr men ban alles binbt tot een
göefetten p»i)S/toelck een groot göemack is boo? ben repfenöen man.

de Jngöebo^ene ban öe lanöe leben berC^epben tn bpfonbere göebuerten/enbe en
berlatennietlicötbeplaetfenbanöaergöeboo|te/ten toarefp baer toe göenootfaeckt
too|öen/öooiött^w^tttractementbanöaerCafiquen,3önban fraepftature / enbe
kloeckban berftanbt/foo bat fp eenicö ambacöt toelck menöaer leert 1 licötelpckaen-
nemenj 3ön tamelöck fterck ban licöaem/enbe leben langö: bocö 3önfeer leugöenacö^
ticö/nieutos-giericö/feer beranberlöck/ enbe ongöeftabtcöban3tnnen / göenegöm tot
Djonckenfcbap/enöe konnen öaer qualgcktot 3eöicöépt enöegoeöe t^ólitiebe^cbeni
upt-göenomeneenigöeöupfenöen öie ontrent öe ^taöt Sanc Francifco del Quito
tooonen/ öie nu toat beter göemaniert 3ön:öaer o?binaire kleebingeis een öembt\'^rock
fonöer moutoen /onöer enöebobeneben toöbt/ foo bat fp met bearmen enöe beenen
naeckt gaen-.öjagöenlancköap^toelckfp met een fnoer op-binbm/ op bat öet öaet

ttiet inbe toegö en öangöe.£9oeten göenoecöfaem göebtoongöentoo^betiotnt\'Cöit>
öen göeloobe aen te nemen/foobatfpgöemepnlöckeneaftberfbeckengöeboopt te toe«:
fen/als fp op öaer fterben leggöen. ï^aer meefte neeringöe enbe öanteringe ts Cottoen

tekoopen/enöeteberepöm/öaer mantelSbante maecken: bel^^ollen te öabenen/te
fpinnm/lakenen enöe anöere ftoffen öaer ban te toeben; toelck fp alles ban öe ^pae^
gniaeröengöeleertöebbenj betalen öaertribupt aenbe ^paegniaerben bie fpjöeen^
commenbeert 3ön/ bolgöens fekeren tacr bp be i^oninc k felfs baer op göeftelt.^n tm
l^^obincieban Quito 3ön eenigöe particuliat^iobincien begrepen / ban be twlcke

top öier naer fullenfpieken/bpöe^teöenöieöaerinofte ontremgöelegöen3ön.d^
3Ön öenaer-bolgöenbe fteben enöe t^lecken/Sant Francifco del Quito,R-hiobamba,
Cuenca, Loxa, Zamora, lacn. Sant Miguel dc piura, Sant lago dc Guayaquil,Puerto
Vcio.l^anöe toelcke top berbolgöensfullenftïzeken/enbeopbatöe göelegötntöepbt
banbe lanöen te betermocöttoeröenberftaen/fofullentopbêginnenbait^öetoegöbte
banbe ^taöt Pafto, öaer top in t boo^gaenbe 23oeckban öebben gelp?oken/loopttot

SantFrancifco del Quito, Öe toelcke Öe JJOOft-ftaÖttS ban Öefe Audiëntie enbe ^^Otf
bincie.

DcwegiivandeStadt Pasto naer S^-Francisco pEi Quito toe,cndc^
4e ^clcghenclTcyt van dc Landen cufTchcn bcyden gheleghcn.

Pd Jc C Cöep&möe ban öc Pafto, om nast^ Qmto toe te komen/ komt men eerlt
ciec, ^ ween doip/göenaemt Funcs; enöeöip legucn boo?öei7aen ecn anöer/ genaemt
Kes; enöSnoï^ ö?piegucn boogöer komtmen aen tf^allepö Guaimatan 5 enöe nocö
legucn boogöer aen een doip/ göenaemt ipïaics. 3|n alle öefe do?pen ibaö toep^
mgö ctfte göeen Maiz; öoo? öien \'tEanöt Ceer kouötiis/ enöe \'tjaetban \'t Maiz teer:
maer öaer toaft menigöte ban Papas enöe anöer too?telen/ öieöe mgöeboiene jaepen.
I^anïpiaies komt men aen een klepne ta^obmcie/toelckefp noemen Guaca? enöe eer
men öaer komt/ 300 Ret men öenöoogöen toegö ban öe ingas; öie 300 bermaeröt tn
Öte Hattöen/alö öen toegö öie Hannibaimaedfeteober öe Aipcs - enöe öen öefen ht*
boo|t nocö meeröer göeaöbt te toeröen / om öat öaer 300 beel fcöoone f erbergöen
allentöalben aen öefen toegö toeröen göebonöen/enöe öat öefen toegö wet 300 groo*
ténmo^te oberöaröeenöetooeftebergöen tjs göetrocken/ jooöatöeteen toonöer iö
om fien.^en komtooc aen een riebiere öaer men öe oberblötfelen fiet ban een fterckte
öie öe Ingas eertöötö öaööen göemaeckt om öe Pafto s te beftrööen. <i^ber öefe liebiert
lëgöt\'een fteenenb|uggöe/ban natueren öaer 300 göelegöt / göelöck oft fp metöanben
toaer göemaeckt riö m öaröe klippe/ toelck onöer aen öe gronöt een ronöt gatjeeft/
bäeti "ttoatertnetgrootgöeöwiö öooMoopt/enöebobengaetmenbaer ober; toeröt
inbe Jnöiaenfcöe tale göenaemt Lumichaca, toeïck 300 beef te feggöen iö/alö ftee^
nen\'b?uggöe. anöemeeftenöeet ban öefe do?pen öaer top tot nocö toe ban göefpio^
feenöebben/öecftmeneen b?ucöte/toelck fp noemen Mortunnos,tö klepnöer alö een
!^?upme ban damaü/enöe ftoart; enöe tuftcben öe felbe 3ön anöere klepne diupf^
kenö/ öie öaer feer göelöckenjenöe 50 nten öaer toatbeel ban eet/30 too?öt men öaer
bioncken af / enöebctoo?faecken groote benautbept/ 300 öatmen een gamfcöen öagb
mgroot göebaeriö/enöegöelöckbanöem felben. I^an Guaca komt men te Tu^a,
toelckiö öetlaetöe do?p banöe Paftos: enöe toat boo^er aen een klepnen bergb
baer men een jfo?trefle fiet / eertöbtö bp öe i^oningöen ban Peru göetnaeckt: enöe
ban öaer boo?öer aen Rio de Mira, öaer öetfeeröeet iö/ enöe fonbalingöe biucöten
groepen j beel Caetoeenöe <5erft/ enöe oock Maiz toeröt göetoonnètj / öoo? öien bet
een feer b?ucötbaren bobem iö. Wm baer baelt men naer öe groote enöe koftelöcke
t^allepfenban Carangue j öocö eer men öaer bp komt / fiet men öet ajlack toelck öe
gnöianen noemen Yaguarcocha, toelck300 beel te feggöen iö alö blöeöt-^ee/öoo?
öieneenbanöe ^oningöen ban Peru, met namenGuaynacapa, öaei eertöötö toef
ttointicö öupfent menfcöen öie öp öaböe öoen öooöen / öeeft in öoen teerpen. dit
pallepö ban Garanguc, legöt op een klepne blackte/enöe iö al ban fteen göemaeckt/
bie boo? fonöerlingöe konöe op öen anöeren 3ön göepaü/fonöer kalck Wt xmmt i
enöe öoe toel öet nu feer göeruineert iö/ 300 kan men ebentoel nocö fien öat öet een
grootenöekoftelöckftucktoercköiögöetoeeft. Ban Carangue treckt men langöö öe
^ontncklöcketoegbbanöe Ingas tot Otabalotoe/toelck eenanöer i^aüepö ofte ito«?
nincklöck ^lot toaö/ enöe iö nocö een boo?nemmplaetfe; enöe öaer leggöen beel
fcöoone doapen en tooon-plaetfen ban 3nöianen öaer om-öer. I^aer \'tJIDeften legöt

\' enöe\'tgöebergöte ban Yumbo, enöe anöere tooon-plaetfen meer. detngöeboo?ene

komt men te Cochefqui, toelck iö een anöer fdallaiö ofte lionincklöck ^lot / enöe
^^ öaerte komen/ 300 pafleert meneen fneeuto-bergj; enöe tiffer 300 kouöt in öat
ÖÖetoefte/ öat öet öaer qualöckte toefen iö. Ban Cochcfqui treckt men naer Guai-
labamba, toelck bicr leguen iö ban öe ^taöt Quito; öaer\'t toat öeet iö/ ombat
bet^eegöHanötiö/enöebpnaerrecöt onöeröe Hirne göelegöen; öocöt\'iö ebcntoel
betooonöt / enöe men binöt öaer ban alleö oberbloeöicö / toat tot onöabouöt ban
s\'menfcöen leben nooöigö ^P be toegö 3Ön eenigöe riebieren öie öa^ b?uggöen
öebben/ enöe göeiegöentöeöen om beauamelgck öaer ober te komen. Ban Guai-

labamba àïjsi t3ü?e« / tot ht ^taöe Quito, m 3önrmtt bier îcgueni ittbi tulTcöen
bsphtn m tjfd HLànôt-ôuprett cnöe bout» fjupfen Die öc ^aegniäccöenöaccbeb^\'
ten omöet becle toepben/ tot bat men komt acn öetbelöt ban Anriaquito, öaee

lnÖenfai:ei545,Öen Vicc-^Koy ban Peru,Blafco Nunnez Vela,ban Gonçalo Pizarro
toicrötöö^agöenj enöcöanl^ömt men teröonöt acnöe ßaöt Qui^O\' ï\'seé topnufu!^

TAC i^ooft-ßaöt ban öcfc îàiobittcié too?öt bpöe^pacöniaecöcn ööenacmt s^ ^

^ Francifco del QuitosCnÖC ftmpeïpCkQuito:Öefcjbc toO?t bp Pedro de Cieçafccï
pacticnltcclöckcnbcfcö^cbcn/ göelöckaïs top ötec füllen ïn-bocgöen. Wt J>taDt iS
göclegöt op öe plaetfe ban fekece tooon-plaetfen oftc i^onincklptke f^allcpfcn/ öle öe
Ingas öiec ecvtöötö öaböenlatcn boutoen / öe todckc öe 3nötanenban ouöts nocm=s
ben Qïiito. Wt ^taötöeefttoepmgö0Öertcötö/öoo?öienfp0ele9ötisopecnklcpne
blackte/ ofteöellmgöetuircöen fekece öoogöe becgöen / aentoelckcfppaelt/ cnöeieg:^
Qöen banöe felbe ä>taöt tulfcljen öet i^oo?öen enöeöet aa^eßen: (Herrera fegöt öat Defcr.ac
ölt göcbecgötc öacc öefe ^taötaen göelegöenis/een Cordiiiera is/toelck öacr beginn i^hmd.
fdöeeftbn Puerto Vcio, acnöe ^upöt-éee/ enöe loopt tot bp Carragena, aenöe
Boo?öt-^cc.) göelegöen naec tXeggöcn ban Herrera op öe öoogötc ban een öal^
ben gcaeöt bp ^upöen öc lO-mtc/CPcdro de Cieça fegöt öatfp foonaec acn öcn ^qnU
noctiacl legöt /tiat maer feben leguen ban öaec paffeert) cnöe op öe lengöte ban ttoee
en tacötenttcögcaöen ban öcn ^^cviötaen ban Toledo, ^acc t\'ödeßen öeeft fpöe
^tCÖenPuerto Veio CnÖC Guayaquil, feßfCÖenÖC taCÖtCntiCÖ leguen ban Ö^eClJCC-
fcbepbenî naec t\'<g>upöcnöc ßeöen Loxa enbe s^ Miguel, öe cenc öonöertenöeöerticö/
enöe ö\'anöer tacötenticö leguen : ^aert\'<Soßcn legötöetgöebergöte ^ enöe naer ^t
i^oo?öenöe î^iobmcîcbanPopaian. Herrera dcc.5.l.io.c.io.fegötöatöecpgèntïöcs
ke Itmtten ban öefe öaöt ßrecken naer t\'i^oo?öen tot Carlüfama, todck fot öet
bemement ban Popaian beöooit; cnöe naer t\'^upöcn tot Tiquizambi naer öe ifron^
tîcrcnban Cuença^ naer\'t «DoßcntOtBaeza tnöe Quixös^nacr tWCÖcn tot Puerto
Veio, enöc nocö Icegljcr tot la Montanna bcröjonckcn lanöt ban öe ^upöt-^ee*
t\'Hanöt öaer om-ljec fcööntbar te toefen / öocö ism öer öaetb?ucötbaer /öoo? öien
öacralöcröanöcbectoclboo?t toil j cnöe alles toatboo?öeutot öes menfcöen onöcr=^
öout ban nooöe is : Cisfcer luöigö Hanöt/enöe gdöcktfcA ^pacgnien/ban tocgen
t gras cnöe öet facpfoeuitoant öaer ^omer begint in April enöe in Mar tio,enöe öuert
tot November: cnöct\'ilTcr ccc kouöt als Öeet : öe ^artoe toil öaer fccr tod toaffen. We
ingöeboo?ne ban öc Hanöcn öacr ontrent son bed seöigöcr enöe beter göcncgöcn/ äIs
eenigöe anöere natiën ban Peru^ jpn miöödbaer ban öaturc/cnöe arbcpötfacm : men
Öccft öaer oock beel öectc ballepen öacr bed ƒ rupt-boomen groepenj cnöe oockïï^ön=
gacröen j groote <S?acgnie enöe Himoen-boomenj mcn öeeft öaer oock een ^pc-

ceröc toelck fpnoemen Canela,bie fpbant\'gebergötcöalcn/toclcknaer\'t<0o0enlegöt
banöe^taöt f^ebben menieöte ban Cottoen/öaerfp Haken ban maken om meöe
te kleeöen/enöe betalen öaer tribupt in Cottoen:men bonbtöier oock beel banöe
^cöapcn ban öe Hanöe / öaer top öier bo?en ban öebben gödp?oken : oock bcd i^ar^
ten/Conönen/ï&crö?öfen/Co?td cnbemingö^upben/enbe anöerlacöt. ^enefs
fensöee Maiz,foo öeeft men öier nocö ttoee fonöerlingöe b?ucôten öienöicötotonöer-
öouötbans\'menfcöenleben: öeeerie noemen fp Papas, toclck3önals^crötacckers/

enöcnaeröatöetgöefoöcnis/fooiöfoonialsbanbinnenalsccngöefoöcn Caöanic;
toaöonöcr ö\'acröe/ cnöe fcöiet ccn loof upt/min oft mcer als toilöen ijeul öie onöer

i^o?en toaÖ.5^c anöere nocmenfpQiiiniba ofte Qiinua, toclcloof öceftalsöet Curcjc

i^oo?n / cnöe toaft een mans lengöte öoogö/ cnöe göeeft een öed klepn jaöeken / fom?
toi^jje toit/fommigöe rooöt.<©e Inöiancn maken öaer ö?anck af/enöe eten\'t oock in
^ot-fpöfen/ gelpck als top öet ttttn. in oe tijöt öat öe Ingas öeerlcöten ober Pe-
, foo toasbaer een ï^onincklpcke toegö göemaeckt /toelck ban befe öaötrcpcktctot

toe; toclck bón Quito af toef ttoaelf öcnbeit leguen ts. ^p toelcke toegballe b?p ofte
totee leguen fccc fcboonc enbe koftelijcke ^allcpfcn toaven öbföottt /enbe ctjc Wt^^»
d.f.M0. ^JJ^^ bOOlfien. ^US beere upt Pedro de Cie^a. ^pbe Cordiiiera ban t\'ebf^
bergöte /toelcklcöbt een icgue ban be Oabt naer bet Äßen toe/ legbt een Voican,
betoelcke beel roocksupt-geeft/ mbe groot gijelupbt ntaeckt/gbelbckalsoft bon^
berbe/ enbe pleegb oock beel affcbenuptte toojpcn tgbelötfebe felbe ban tn öcn jare
böftbtenbonbert enöefes enfcCtcb m Odober foo beel alTcbensupt-toterp/bat fiet
aen tHanbt enöe bee feer groote Ccbaöe öeöe / tot öat öen regben ijet toeöer ban
t\'lanöt af-ftïoelöe. ^e gronöt öaer öe ftaöt op legfit/tSfanötgb enöc ntet bocfitfgöi
öooit mtööen pafteert een bieuckc/ öacrbiuggljen ober gbelegfjt acn allen toe=
gben. ^e ftabt beeft bieeöe enöe recbte ftraten/ enöe bter grootc open bterkante plaet^
fen / booi öe groote liercke ettöe booi öe Clooftcrj^ban S\'- Domingo, enöf S\'- Fran-
cifco ; beneffens öe groote enöe Catbeöiale liercke / stjnöer nocb ttoee / öe eene gbe*
naemt San Sebaftian, enöe ö\'anöere San Bias: öaer tooonen toei bter oft böf öon^
berötifamiltenban ^paegntaeröen j eaiigöe ^oitugefen enöeb?eemöe. mt Jac^
teur / Cö?efo|ier / enöe anöer <0fftcters ban öes Könincks tn-komften öouben Daer
öaer oiöinatrerefiöentte ; enöe m töiftrtct ban öefe ^taöt tooonen toel bpfttcbDup^
fent 3nöianen öte onöer trtbupt fitten; enbe sönberöeplttntoel feben en tacötenttcfj
tooon ptaetfen. ^e ftaöt ts toel böojfien ban alöeröanöe toapenen enöe ammuntttè;
Daer tooiöt ter plaetfe felfs feer goet 25us-poeöcr göemaeckt. <Dntrent öeplaetfege^
naemt Mira, onöer öe Cafiqueban Otabaio göeöooienöe/3ön feker ^out-b|un^
nen/öacrgraeuto3outtoo|öt göemaeckt/ enöe bttterban Itoaeck/ öoetoel öetbpöe
anDtanen feer göeacöt tooiöt. een öalbe legue ban De ftaDt legöt een Eack toelck
eenbterenöeelban een legue groot ts/Daer öem beel <5anfen enöe anöer göebogöel^^
te ontöofuöt. mt anDere piobtften ban ^ön / <Slte / ^peceröen enöe afte anöere
koopmanfcbappen tooiöen naer Defe ^taöt göebiacöt banöe ^upöt^ee/eerft een
rtebtere op / enöc öaer naer tc Hlanöc met kauen, mt Anötanen öouöen oock Öare
marckten / öaer öe ^paegntaeröen öaer öoo?fien öan t\'göene fp göebieck Öebben/
en öebben onber öaer göeen göefette mate ofte göetotcöt / maer mangöelen b een tc^
göfn D\'anber bp t\'göeftcöte. mtn pitnctpalen öanöel ban t\'Uanöt boben öet göesaepe
enöe bee / beftaet meeft tn ^cöapen-kaes enbe ftoepen-kaes/ oock ban <0cptcn/
kleetkensban Cottoen / alöeröanöe la^akenen / l^oeöen / Cou-toerck booi fcöepen/
Cojöitanen/Cottocn / enöe beelBlas /öoetoel öet toepmgögöe^onnen tooiDt; beel
Bdoiic: tnen öeeft Daer oock eenigöe ^upcker-ingenios, enDe alDeröanDeinanu^
facturen.

De wegh van S*\'Francis co del Quito naer Rhiobamba toe, endedeghe-
ftalte ende gheleghentheyt van de Landen ende volckeren tufTchen beyden.

y^n öeftaöt s^ Francifco del Quito,tOtÖeltOnincklÖCke|^allepfen ban Thome-
bambajönDzpen bÖftlCÖ Icgucn; Herrera fegötbpf enbÖfttCÖ leguen/toClck top
bolgenom DatDereeckeningö beter upt-komt>enöe men necktöooibeel anöereplaet^
Cap 41. len öte top öter berbolgöens upt Pedro de Cie^a füllen aen-teeckenen. Ban Quito
treckenöe ÖOOI Den oiDtnaïre toegö/foo komt men eerft aen een plaetfe göenaemtPan-
saico;Deingöeboo|nebanörtgöetoeftberlcöftleneentoepmcöbanöaergöebuerert/in^
fonDeröept to tbmDen enDeblecötcn ban t\'öapi > bp toelcke öe JnDtanenbeel onöer-
Iföepöen tooiöen: öaööen öaer epgöentale/öoetoelfp oock fpiaken öe tale ban Cufco.
\'tuftcben bepben öefe plaetfe enöe öe ^taöt Quito leggöen aen D een enDe b\'anDer5Ö\'
öenocö eentgbe ï^oipen tn feker gbebergöte: aen be TOeft-söbe leggöen be ballepen

ban Vchiiio enöe Langazij toelck een feer gbetempertenbebiucötbaerguartter iS^ban
Öter begmt een toegb toelcklooptnaerfgÖebergötebanYumbojDaer toat guaöcr enDe
toiebeltgöerboick tooont/om DatfptneenöarDt gebergöte tooonen baer Titet toel en
IS aen te komen.^aer loopt nocö een anöeren toeab naer t\'<aoften toe/toelc gaet naer
De Quixos, Daer top bter naer banfullen fpieken. ^ip icguen booiDerals Pan^^ieo,

ïtöBt be öeiterööe enbef doipban Muiahaio, aiuiaec eertöts öoebeßevbevöBenenbe
boo^raeöt tpaö boo^ ben inga,eiibefpn keggf-boJck atö öp baee guam/ban m lö bo!c
baer feer bermmbert/enbe x0 maer een klepn do?p:aen be rechter banbt ban bit doijpi
, legbt een Vöican, bie eatiits beel Öeens enöe affcl^n placjt upt te fmrjten. Cen mp^

! nigbboo^öerïegfit öeblecke enöe t\'groote pallens toelck fpnaemen Tacunga, mitk

I alfoo treffelijck toas in boojtgben als bat ban Quito; t\'toelck noct) to^ te fien is / i^ut^

toelt\'öBebouto nu (eer is herballen; toant menfiet nocö perfect in öe muerenöe göten
baer öe gouöen beelöen ban (cö^ptn eertöts öebben geftaen: öaööen ^itt een Cempel
baer fpöe ^onne aen-baöen met öaer maegööen toelck fp noemöen Mamaconas, om
ben öienft te öoen. defe plaetfe toas uptermaten toel boojfien ban aïöeröanöe löf-
! tocöt/toantinö\'eenplaetfeöielbenfpmenicöteban Conönen/ in b\'anöer l^erckens/

\' in öe öeröe l^oenöeren/ enöe boosts Hunberen/^cöapen/enöe 3tammeren/enbe göe^

! bogöelte. deöupfen3ö« ban fteen göemaeckt/ enöe met ftroo göebeckt. \'Ct?olck

IS toat b^u^/ öoetoel öat öet b^outoen bolck feer minfaem is/enöe oock eenige fcfcoon.
1 SanTatuöga komtmen langösöen öoogöe toecö banöe ingas te Muiambato, öaer

! oock öerbergöen toaren / enöe boo^raeöt ban löftocöt enöe anöers / enöe t\'boick ban

> ift felbe n^nieren enöe conöitien als öie ban Tacunga. I^an Muiambato komtmen

; aeneen riebierebiefe noemen Ambato, öaer oock eenige öerbergen toaren als öe boo^c

gaenöe.d^p leguen booiöer leggen öe koftelgcke pallepfenban Mocha, öiefeer groot
toarenenöetoonöeromfien/öoetoclfpnugöelöck öe anöere götboutoenban öe in^

renenöe göeftalteals öe booi-gaenöe. Saer \'tö^eften leggöen eenigöe doppen baö
Snöianen toelckfpnoemenSïchos; enöe naer t<aoften öiefp noemen losPiilarosi
tooonen tn een b^ucötbaer lanöt/ foo öat fp altöts goeöen bOQi-raet öebben ban alöers
Öanöe noótöiuft; enöe öe ^paegniaeröen öouöen öier beel beeften/öooj öe goeöe toepas
ben bie men öaer öeeft :öebben öier öebefte BerckenS ban gantfcö t\'eru, enbe maken
ölfoo goeöe i^ammen als elöers. Ban Mocha komtmen te Rhiobamba, öaer alfoo
koftelöcken palleps toas als te Mocha ^ is gelegen in öe l^^obittcie ban öe Purvacs,
op feer fcöoone enöe aengename belöen / öie gantfcö ober een komen met ^pagnien
tn öe getempertöept ban öe lucöt/ krupöen/ bloemen/enöe anöers. de ftaöt ban Qui to
toaseertötsöiergöelegöt/eerfp öerlegöt toeröt ter plaetfe öaerfp nu is. defeplaetfets
göelegen in een goeöt quartier; enöe t\'boick is bieeötfacm / enöe gaen gekleeöt als öie
ban Quito: öiagöenfeer lanck öap?/fraepkens opgöeblegöt.

Herrera fegÖt Öat Rhiobamba legöt bpf en ttointicö leguen banÖe ^tabt S\'- Frdii^
cifco del Quito naer \'t^upöt-toeOen toe; enbe öat nu eén tooón-plaetfe is ban

j^aer\'^jSoften ban öefe plaetfeleggöeh beel do^enenöe tooon-plaetfenban fn^
bianenin \'tgebergöte/toelckeconfinerenmet öenoo?lp|onckban öe riebiere Maran-

ï^on\'ööelöckCie9aenbeHcrrerabienoemett:enöemetöetgöebergöteban Tingara-

gua, öaeroock beel doipenomïiggen. J^aer\'tl^eftenlegöt een anöer ^neeu-gpe^
bergötc/toelck fp noemen Vrcoia^o, öaer oock beel bolcks tooont / enbe ontrent öefen
bergö legöt een toecö öie naer Sant lago de Guayaquil loopt.

San Rhiobarnbakomtmen te Cayambi,toelck3ön anöere öerbergöennneen bïack
tnöe kouöt lanöt gelegen» cnöe ban bacr aen öe Tambos ofte pallepfen banTcocaxas,
betoeicke itggöen int miööen ban een tooeftöne/öaer öet niet toepnicö kouöt is. dgi
legucn boojöer leggöenöe öeerlpcke pallepfen ban Tiquicambi; öe toelcke aenöe recö^»
teröaitöt öebbeii Guayaquil, enbeaen öefliitcker öanöt Pomoiiata, enöe

Banöieröaeltmen naer öeöerbergeban Chanchan 5 inöeet lanöt/toelck öaaomge^
lijckalleanöaeöeetegöetoeften/bpötln-gêboienetoeröengenoetmyunps.Banöiê^

Van t\'koftelijck Pallcys van Th ome bamba | vande Ca nnaris, deghcftaké
van hacr Provincie, ende hare maniercn.

O Mtt be l^aïïepfen bie be ïioningöen ban Peru feetbele babben gbebontbö«*^
gantCcbe l^bck boo?/niet bup&n baee bp enbe onttent/in be toelcke in b\'een alber^s
fianbe toapenen boo?t l^cpöbf-bolck; inb\'anberekleebeeen; inbanbeee alberbanbe
booi eaebt banlöftocbt toierbe op-gbelegbc enbe betoaevt i toais toel eenban be uptne^
menße in rgckbom enöe magnilicentie bet ^allepöban Thomebamba, gbelegbeni«
öe p^obincie ban öe Cannans; ban t\'toelcke öe Snöianen toonöee toeten tebevfalen/
öocbnietfoo beel/ ofte men kan nocb toel fpeueen aen öe obevblijClelen enöetuinen
öat bet ongbelijck meecöee i& gbetoeeö aljs fp toel feggben: beeft am öe ö^elï-5i)öe öe
^^obincieban öe Guancabiicas j enöe naee t\'<0oßenrgbebei\'gbte/enöeöe bolckeren
bie öaer ftrecken naer öen Marannon toe. ditf^allepjaiö gbelegben aen eenplaetfe
baer ttoee riebieren te famen komen op een blacke campagne / bie toel ttoaelf leguen in
t ronöe iö Jö een kouöecontrepe/ öaer beel (acfitö balt ban ij arten / Conijnen I Ber^
ö?öfen/Co?tei-öupben/enöe anöer göetogbelte. daer toaö een Cempel ban öe ^on
feer aeröigö öan öeengebout.ban toelcke öeenen eenigbe feer groot toaren/enöeftoart
alö Coetö-öeen/enöe eenigbe gbelijck alö 3aft>iö.de |^o?talen banbedplaetfientoa^
ren fraep gbefcbiJbert/ enöe met koftelijck gbeöeente enöe Cfmerauöen ingbelegbt; tn^
öeöe mueren banbinnen in öen Cempel ban öe ^onne/ enöet\'i^onincklijc
ren al metftjn <5ouötbeöeckt/öaer öiberfcöe figuren intoaren gbefheöen:öe öaecken
toaren ban arop /foo toel gbeboegbt enöe ^elegbt/öat bet een langbe tijöt fonöer on^^
öbeluckbanbianöt konöe öueren: a5oben öefe foo toieröt öier een onuptlpiekelöc^^
ken fcöat betoaert. ^\'bolckban öefel^^obincie toelcke öe naem boeren ban Canna-
ris, iö fraep bolek ban licöaem enöe aenficöt/ ö?agöen lanck öap?/enöe t felbe infuleker
boegöen op-göeblecötmet een kroontien opt\'öooft/öatfp öaer bp ban öe om-legi^en^
be bolckeren können onöerfcöepöen tooiöen / foo toel mannen alö b^outoen: gaen ge^
kleeöt in IBölle enöe Cottocnj enöe ö?agöen göelöck Eeerfen banöeCabicia göe^
maeckt Cb^outo-bolckiöcenigöfinöfcöoon/ öan feeronkupfcöenöeöitfigöopoe
^paegniaeröen;öoen öenmeeften arbepöt/toantfpitten t\'lanöt/enöe saepen t\'graen/
enöe berfamelent toeöer; öaer öe meefte manö binnenö öupö fitten en Rinnen enöe
toeben/enöe anöer b?outoen-toercken beb^öben: felfö alö öaer eenige fpaenfcöe trou^
pen öoo?-trecken/berleenen fp öaer b^outoen enöe öocbterö om öe bagagie te b^agöen/
enöefp bhjbent\'öupö / toelck eenigöe öaer op fteken / öat öaer ongöelöck meerb^ou^
toen alö manö in t\'lanbt jön.dit bolcöeeft öet €ö?ißen <i5eloobe ban ober langö be^
ginnen aen te nemen / foo öat top ban öaer ouöe manieren ban ^f-goöerge niet en ful^
len^pieken. ditftonincklöck^^allepöbanThomebambaiögantCcöberballenenöe
geruincert / iö ban öe ^taöt s^- Francifco dci Quito bgf en böfticö leguen toeeg&ö/a!
lanaöö öe l^onincklöcke toegö banöe Ingas.

de^^obincieban öe Cannaris iö feer toeet/enbolbanriebieren/inöe toelcke groo^
ten röcköom too?öt göebonöen. Snöen jare 1544 toieröen öaer foogrooteenöeröcke
mönen ontöeckt / öat öe ajurgljeröenöe intooonöerö ban Quito, öaer toel acöt
öert öupfent Pczos <0ouötö upt öaelöen / enöe öe menicöte ban t\'<6ouöt toaö foo
groot/öatfp bp naer foo beel <6outö alö aeröe teffenö upt öaelöen? göelöck t\'felbe öan
op fekere toetenfcbap bp Pedro de Ciega too?öt beröaelt: Jn allen öeelen ban befe
!&?obincie öaer Cartoe too?öt gejaept / toilfp toonöer toel toaffen / alö meöe öe

fte itnöenaeröe gljeftaltebant lanöt enöeöe Hucöt/foofouöenöaeröe ÖDöngaeröcn

Ban Thomebamba enlcgötöfieen göeb?upckelöcken toegö naer be^ee-cufte toe/
^entoareöoo?öelimitenbanöe ^taötsan Migud, öaer topbier nacr ban füllen
ken.eer topben Jüonincklöckentoegöban Thomebamba boo^töberbolgben/fuHen
top eerft beröaien öe göelegöentöept ban Pirerto Vcio, enöe be Hanben öaer ontrent
naer öecufte banöe ^upöt-^ee toe göelegöen/omm\'etö ober te ftaen,

Bcfchrijvinghe van de wegh van de Provincie van Quit ó^ nsier de cufte van dé
Suydt-Zeej ende dc gheleghentheyc van de Landen daer ontrent ghclegeni

(^i^öet>aIe«banbeja?obinctetjan Quito,enöe met toöéccéba« Rhiobamba,
^ïegötöe^lobmcieChumbojöocöeeeööpöaeeaenfeomt/fooöeeftmennocöbeeJ

loipen öaee beel enöefeee bequaem bolck bjoont/toelch al onöeïfcJirpDen toecöen bp
feeckee teeckenen / öbelöck gantfcb Peru booi gbeb|upckelöckt0: m meeft ban befe
plaetlm 3ön nu al i^eecken baec ^I0ïfte toeeöt gbeöaen / enöe öe kmöeren ban öe Sn^
ötanenöe<!5ebeöekensgbeleect Ban öefei^iobmcieChumboaecktmen beeiiijien
leguen öooi ecnmoepeltjckcnenöefbjacen toegb/tot aeneennebieeöaec öein-geboo?«
ne alttjts blotten gbeeeet bebben om be vepfenbe Iteben langbs be eiebiece te boeten/
tot aen eenplaetlê öie fp noemen el paffo de Guaynacapa: baee top bieenaeenocli
fullen ban i\'oecen.

^e eerfte baben ban\'tianöt ban Perm\'sPaflTao, enbebanbaeü alsmeöébanRio ciecit.
de Sant lago, nameet <6oubernement ban Francifco Pizarro3ön begmfdi loant
\'tgene meer naer \'t i^oo^ben is gbelegben/bcf)oo|t onber Rio S» luan; be tn-gbcbo»c=«
nebanbei^iobmcie ban s^ lago de Puerto Veio, 3ön ban mibbelbareftamreenbe
befitten een feer b^ucbtbaer lanbt/ öooi öien öaer groote memcbte ban Maiz enöe luca
töaft / als oock Batatas, cnöc anöere tooitelen bequaem tot onberbowöt ban S\'men=«
fcben leben: oockbeeftmen öaer öeel goeöe Guayavas nan ttoee ofte öipfoo»ten/ Gua-
vas cnöc Aguacates, Tunas Öan ttoccfoo|ten; Caymitos, cnöeccn anöcrbiucötötcfp
noemen Cereziiias. £©£n öeeft Daer oock beel :^eloenen enöe anDcrb|ucöten ban
^paegmen: beel Berckens ban De lanDe Die De nabel op Den ruggöe öebben/enbe
Berckensban ^paegnien;enbebeelljartenban alfoofonberlmgöefmaeckals titen
m gantfcö Snöïen bmöt> BeelDeröanöe göebogelte /enöe onöer anöere een toelck fp
noemen Xuta,toelck tsban \'tmaeckfelban een groote <6anfe/öieöe SnDianeninöaet
öupfen op-öoeöen / enöe 3Ön leer tam enöe goet omt\'eten. enöeeen anöer toelck fp
nocmm Maca toat mmöer alseen i^aert/enöe öeeftfoo fcöoon couleur ban beeren Dat
öet toonDer is om fien j öeeft een beek toat grooter als een bmger / enbe ban ttoee cou^
leuren geel enberooöt, <0p tgöebergöte enDem öe öcllmgöen 3ön grootc enöe ötröte
boomen ban beelöerlep fooiten/ enöe bequaem om öupfien ban te boutoen/enöe tot an?
öergöebiupck. \'Cbolckban öe lanöe bangöt feer beel bifcö/enöe onöer anöer een
fooite öie fp noemen Bonitos, toelck ftecötebifcö is/ öoo| Dien fp De mo|tfe enDe anöere
qualen berooifaeckt alfmenfe ttt <Bp \'tmeefte öeel ban öefe cufte krögen öe lieöen feec^
kere rooöe toiatten foo groot als noten/ aen \'tbooiöooft/ aen öe neus/enöe anöere öec*
len Des licöaems; enDe men öouöt öet öaer boo| / öat öet komt ban feeckere bifcö te ee^
ten. <©p Defe cufte enDe in öe lanöen gelegen ontrent t\'uerto Veio enöe Guayaquü öebt
öÖP ttoeeöerlep öacö ban menfcöen; toantban Cabo de Pairao,enöe Rio de s» lago af/
totöet^O|pbanZaiangotoe/3önfootoelmansalsb|outoenintaenficötgepickeert/

enöegöefneöenban\'tupterfteban öe ooreaf totaen Dekinne: bercieren öaermetöi^
berfcöeclepnoöienban <©out/enöefeeckereklepne kraeltiensöiefpnoemen Chaquira
coiorada; toelckrooDt Chaquira een feer öoogö göeacöt Dingen is in alle Defe quartie^
ren. ^epiineipale loipen Daer Dit bolck tooonöt/ 3ön Paflaos, Xaramïxo, Pimpa-
guace, Peclaufemeque, enÖeÖe ballepe ban Xagua, Pechonfe,enÖe öie batt Montc

Chrifto, Apechigne, Silos, Canilloha, Manta, Zapil, Manavi, Xaraguaca, cnÖe an^

bere. l^aeröupCm3ön ban öouöt/fommige/groot fommige klepn enöe met ftroo ge^
öeckt. mtk bleckeban ivtanra, göeftjckoocköe anöere ^oipjen/ieggen ontrent öe tn*
öe ban öe ^upöt-^ee /enöeöe InDianen quamen in boo^tijöen bier aen-biDDen een
feer groote Cfmerauöe/ enöe öaer offeröanöen Daer boo? boen; enDe men öouDt boo|
feecker Dat De £©ötten banöe eihierauöen Daer ontrent te lanttoaert in leggen/gelöck
ban Acofta öaer ban gljetuPQÖt/ feggenöe: ^p Manta enöePuerto Veio tooiöen feer
beel Cfinerauöen gebonöen 5 Daer ts een plaetfe te lanöttoaert m / öiefp noemen de
ïas Efmeraidas, öooi ÖC kcnniffe öic mcn öccft öat öaer beel fouöen toefen/ öoe toelöat
\'ffclbe lanöt nocö niet göecono^ttC^f^ f"

\'Cötó Mt tt ïanöMïiam m tooonbt/tó toan een anber tale / bocfi ötbbfn be felbi
bool-raebtbanlöftocöt als biebanbe euftei men mepnt bat baer in be riebieren bie
mn \'tgöebergöte af-loopen eenigb ^oubt gbebonöen toerbt,

Wt Garaques mbebaer gbebwereniseen anber ßacb ban bolck/btefoo niet gefne^
benen59nin\'taenfïcöt/ö0etoelfpbanminöerberaanbt3ö«ölSöeboo?gae €eni^
gôeba!it5£Céî^olelîeîeii/ infonberljeptit biebp i^oo?öen CoUma tooonen/gingöen

. befchrijvinghe yan dé Stade Puerto Veio ; ende de Stadt S^ Iago pk
, Gvayaq^il. Ende Castro in de Provincie van Bvnigando>

Sefode T^^ ^tabt Puerto Veio is (naer \'tfeggöen ban Herrera) göeleiiöen opbeöoogöte
las lad. ban een graebt bp ^upben be Hinie / tacötenticö leguen ban S\' Francifco del
Quito naer \'tïJ^eÖen / öoetoel boo? göeen open enbebequame toegj)/ enbe bijfticö le-
guen ban s^ lago de Guayaquil,niet feer berre ban be E^upbt-seei ^oo^ bien bit lanbt
300 naer opber öe Hinie legöt/mepnen eenigöe öat öet öeel ongefont moet toefen/öocö
men öeeft bebonöen öat anöere plaetfen immers 300 naer onöer öe Hinie göelegöen;
öaeröm niet en laten göefont tc toefen; toelis toaer öatöe Snöianen ban öitguartice
niet langö cn leben/ enöe öic quale ban toiattcn onöeröebicö 3ön/ öaer top öicr bo?ett
ban öèbbcn^öcïp^oken/ öan tfclbe fcfnjnt ban anöere ooifäeckcn öer te komen, Lopes
Vazicgöt öat »öit ^teöcken toel ecrtööts een röcke cnöe groote plaetfe is göetoceß/
tnacrbatöctnu arsp cnöc Utpn is/ fintsöatöc efmcrauöcnöoo^öaer menigöte in
klcpnacötingöc^ngöekomcn, «l^ntrcnt öc&^taöt cn toeröt nacr\'tfeggöen ban
Herrera,geen Cactoc gctoonncn/öoo^ öicnöetöaerbpnaer acöt maenben banftiaei?
ï^cgöcnt/ beginnenbe ban Odober afj ban öacr IS groote ai^arcntie öatter röcke
<25ouöt-mi)nenfouöaitcbinöcntocfen/ *

Heriefcr: .^^^^^bt s^ lago de Guayaquil, öetoclckeoockanöcrsgöenacmttocrötlaGula-
t4 is göelegöen tcöicö leguen ban öc ^taöt s^- Francifco del Quito nacc 15)upöt-
Lopes t£icl!en>cnöcb|jft|iiep leguenbanöc g>upöt-^ce; acn ccn öiepe inöam banöe %ezf
Vax. bctórö leguen banöc öabcnban Paita naer öet Hoopen; enöe aen tbcgin banöe
möam ofte monöt ban öe riebiere legöt een tooon-plaetfe ban Jnöianen / toelck fp
normen Tumbez. \'^Hanöt öaer ontrent is toonöer biucötbacr enöe placpCantj enöe
öacr toeröt feer bccl #onigöö gebonöen in öe öolte ban öe boomen: tliaater ban öe
riebiere Guayaquil, öacr Dc ^taötnaer göenaemt is/toelck ban onöer öen Cguinoc«
tiael komt/tooiötjöoo? öcel göefont göeöouöen tegöen öe ^pacnfcöe |dockcn/ cnöe

fentctocröcn: öetCcööntöat öit toater öefe kracöt öeeft/tocgöenöe groote menieöte
ban Zarzapariila, öic Ontrent enöc aen öefe riebiere groepet, îÈant öaer too^öt groote
quantitept ban bcfc Zarzapariiia ban öicr nacr anöere quartieren berbocrt, a^en

is öe cerfte Jvtaöt öaer öet tegöcnt opöe gantfcöecußebanPeru, ban Atacama
af/tßcIcklcgötbpChile,

Wz riebiere (foo Herrera fegöt) tnisnict groot/göclpck bn nacr göceneöietn De
^upDt ^ccloopcn/bp gcitjckcnis banöeriebicren öieinDe^öo|öt-^ee upt-loopen/
öoo? öien öaren loop 300 ko?t balt i ban loopen feer fnel af/ enöe 3ön ftsbite op-toatc^^
renonöcrtoo^pcn/öoo^öien fp ban \'tgöebcrgöte af-komen : öefe riebiere öeeft ö^^^
oû|fp|onckin öe J^iobincieban Quito, upt öctöoogöe 0öebergötc/to£!cknaer\'t<i^f

d r 1.1®. «acr \'tfeagöen ban Herrera op een anber plaetfe toel anöcröall legue b?eeöt iS/ Da^
f^ in öe éupöt-^ec loopt.^c groote i^oninck ban Peru, Guaynacapa,öaööe een (au
föe öoen maecken ötoersöooi öcfe riebiere/öie nict bolcpnöt cn is/öan naeröe ober»
blijffclen öie men öaer nocö ban fict/ 300 wóet öet een trots toerck göetoeeft ^^ ^oc^^

m^\'t^l P^flo de Gu aynacapa: todck nacr ÖatfcfcggÖCn (fegöt Cieça) ttoaelf leguen

t0 bati \'t eplant Puna. Wt l^oopmanfcöappen öic upt öc ^ee komen/ toeröen een
ftufklliWÖ^ öefe riebiere op gftcbiaföt/om naer S^ Frandfco dci Quiro gf^boert u

W ban öefc ftaöt onöeröaen; cnöc beneSenö öefe/foo g6eï)oó?en tot öefe öaöt öe doj^
tïenöan Yaqual. Colonelie > Ghinduy, Ghongen, Dauleen Chonana, cnÖC anöece
mea\'jaüeöefebofchentnoonenmeertbiucötfeaeelanöt/enöetojel boo^ßen ban alöer» ^

banöenootö?uft. Sn öebmïtenban öefe ftaöt 3ön feer töööeblackebelöen/en oock

ntgbc^^cg&en enöe 25offcöen feer öicbt met boomen berften. Cbolck banöeianöe
10 al meeft om-gbekomen / enöe öe toepnïge öie öaer oberigb 3Ön / bcl»bcn meeft bes

Cf)|iften-geloofaen-genomen.Herrerafegj)t/öatöaèronn:mtöefeftaöteennatieban

3nöianen tooont öiefp noemen Chonosjangbis beriebiere Dauie; biemet blotten öe
i^oopmanfcbappenöe riebiere op-boeren naer c^ito enbeanbereplaetfên/enbeöai
fp anöerö niet bequaem én 50« om. telanöete arbepöen»

Cer top ban öit quartier fcbepöen) foo füllen top hittW boegben be ftaöt Caftro
bie inöen fare böftbien bonöert enöe acöt en fefticö / bpöen Capitepn Contcragöei
fegöt iö in öe ballepe vü\'»göelegöen in öe ^?obincieban Bunigando, Imdinono enöe
Guaiapa, toclckfp nócmcnöe i^iobinciebanöe Cfmerauöen»öpnamfpn toegö ber*
toaertö ban Guayaquü, enöe ontbecté be bo?bere |^?obincienban Paffao af/totberie»
biereban S\' luan, öaertopöier boo?enbanöebbengöefp?óken,

Vervoigh van de Koninckhjcke wegh van Tmömeb a mb a af, tot de Stadt Lox a
toejende gelegêtheyt varide landen daer ontrent;vande Stadt Loxa enCuEN^Ab

TlHeckenöe ban Thomebamba öoo|bè l^onincklöcketoegöbanöeingas,toelcß
naa- öe ^taöt Cufco toe loopt / foo repft men eerft öoo? öe gantfcöe #?obincie \'\'
ban öe Cannaris, totöatmen komt te Gannaribamba tH anöcre ^allepfen öie boo?i
toaertö upt^eggen aen ö een enöe ö\'anöer 3ööe fietmenbeeldo?penbanbefelbe
bincie/ enöeeen boogb göebergöte aen ö\'<0oft 3ööe göelegöen/ toelck bp <^oSen tïock
albetooontiö/enftreckt öem naer öe riebiere Marannonialö fp öienoemen. de
ijincie banöe Cannans göepalfeert3önöe/l6o komtmen aenbiebanöe Paltas; in öc
toelcke eeni^allepö toaöin booitööen toelcfp noemöen de Las Piedras;öoo?öienmett
baer feer groote en fcöoone fteenen fiet öie öe Ingas in öaer tijöt öaer öebben öoen bttm
gen;öoo?öienfpöcfei^»obimiegröotacötén/enöe toel toilöen berfekeren. deftaöe
Puerto veio öaer top boo|öefên Öebben ban ge^?oken/Iegötnaer \'t iB.ban öit i^al:^
!ep0;ennaer\'t<S.öe#:obinciebanöeBracomorosjtoaergrootelanöen en #?obim
cienleggen/enbeelriebieren 5Ön/toaer onöer eenige öeel grooten macöticö 3i)n: eniö
grooteöope / öatmen 20. oft 30. öagö-tepfen bo?öernaer\'t <0. b?ucbtbaerênöe röck
ïantfalkonnenontöecken. detoilöebanbieguartierenbp<@.öitgèbergöte/gaena!
naeckt/ en en 30« ban foo goeöen berftanöt niet alö öie ban Peru, en toaren oock nopt
bpöe Ingas onöerfub)ectiégeb?acöt. Banbef^^obincie banöe Cannaris tot öeöaöi
Loxa 3önfebentbien leguen, enöe feermoepelöcken toegö enöe eenigöe ^^oeiaflen.

^0 öaeft alö men fcöept ban öet pallepö de Piedras, fo begint öäer een gebergbte/
toelc toel nietfeer öoogöen iö/öocöfeer kouöt/toelc toepnicö m^er alö töien leg. öuert/
aen toelckéö epnöe eeti anöer ^allepö legöt toelc fp noemen Tambobianco, ban to^eu

betoninclöcketoegölóoptnaeröeriebiereCatamayo.\'Sfienöerecöter-öantbpöefelbè

riebiere iö öeftaöt Loxa gbeboutot. ^en ö\'een en ö\'anöer 3ööe ban öefe ftaöt 30« beel
groote do?peniöein-tooonöerö3Ö«banöefelbecónöitieenöe manieren alöö^oo?i

oeberöban öeriebieren 3öngöetemperöer alö \'tgöeÊergöte.\'Cgöeneöaerbetooontiö
ban öit göebcrgöte/ïö meöe goet lanöt /öoe toelmeer kouöt alö öeet> öanöetooeftö*
nen enöe befneeutoöe klippen 3ön eictreem kouöt. <anft:ent öe riebieren 3ön beel boo«
men;enöebe ^paegniaeröenöébben öaer fmtööaerkbmfte/beel ƒ rupt-boomen ban

^paegnien göeplanöt/öieöeel toel toe-nemen.3!Iri öe limiten ban öe ftaöt Löxa, too?*
ben beel Berckenö aen-gequéect/ alö meöe <6epten/ en anöer Bee. Ban Tamb oblaa-
<=0 komt men aen öe|^?obincienban Caiua en Ayavaca,toelcnaöet ^.öebbenöe An-
«ies,ennaöetï^^beftaötS.Miguei.baerinlégötCaxas, öaer eeti i^allepöen anöere

baer groote gebötttoen toaren/alö in öé#?obint4eCaiua;bo|öee leggen anöer pi^

binden bie ten beeïe onber Loxa beïjoo^en j ban eer top boo?ber banbefe üabt fpieken/
foo moeten top be ftabt Cuenca met boo^bp gaen/ bte naerber Quito iegöt. _
Her.defcr. , ^^ Cuen^a bttodckt ootkgenacmttoo^bt Bamba,t^ göelegöen eenen bijt^
dcUs Ind\' ticö %uen banbe ftabt Sant Francifco del Quito naer ÖCt ^npben;i0een Corregic-
ïnento(göelöckaïsbe^paegntaerbenbatnoemen;)baerts een Cloofter ban domt^^
ntcanen/eneenanberban£0mneb?oeöer0. anbejurtfbtcttebanbefe ftabt 3önröe^^
mönen ban gout/mbe eenige banfilberjals mebe ban quicfiïber/coper/pfer/en fulp&«t-
de ftabt Loxa,anbers göenaemtzar^a,is gelegen in De l^onincWgcke toegö bte na
Cufcotoelooptji6,ieg.banCucn9a nat\'^upöen>(Hcr,fegötelbers3ojeg.toelcbetcc

foube paften op be biftantie ban Qui t o,als be toegö öoo? een recöte linte foube too^Dcn

öenomen;ebentoelöebben om anberrebenenbienaerber Cuenca gelegötosojcg.ban
S\' Francifco del Quito: nat\'<^upbenconfineertfp metöe ftaöt s^ Miguei: enöe naer
t\'<i^oaen met öe ftaöt Zamora,toaer een beruolgö ban öooöt bergen legöt gantfcö on^
betooont i na t a^eften met öe toegö öie naer öeöaben ban Pai ra loopt, de ftaöt ts gc^
legen tuftcöen ttoee riebieren ban Ceer goet toater / in een fecr fcööoneenöe luftigöe bal^
ïepe/öie fpnoemen Cuxibamba, öaermengöeen Mofquitos en binöt/nocö tenigöan^
ber benönigö bter.3[s een feer gefonöe lucöt/tlanöt men: kouöt als öeet/ op öe öoogöte
ban fes graöen fcöaers bp^upben be Hinie Cquinoctiael: enbe öoetoel men öaeröa^
gen öeeft öat öe Hucöt betogen is ban ïiaoicken/fo klaert öet ebentoel liefet toeöer op:
Öet regent öaer o^öinaerlöc ban be maent Macrt tot in Augufto; enfneeutot öaer itinv^
inermeer: men binöt in öat gantfcö quartier feer profitabel öout / als Ceöien / Ifen/
®illigen/i^ote boomen/Cpcken / öaer fp öaer mn konnen öienen om öupfen enöe
folöeren ban te maken, daer 3ön feer beel ^p?ingöen enbe Jfontepnen ban feer goet
toater ontrent öe ftaöt.3|n öe i^mbincieban Caruma is een fontepn ban fo öecten toa^
ter / öat geen lebenöigö öingö t\'felfce kan berö?agen/öan is feer goet om in te baöen lic^
öenöieftoaerlöckgequetft3ön.isbanquaöenfmaeck/öoo^öien\'töoo> ^ulpöur-mt>
nen palïeert,^et maiz toaft öier foo oberbloeöeïöc/ öat öet toel öonöert iqoo? een geeftj
baer toaft oock Cartoe enöe <©erlie öie toel Ö?p jaren kan betoaert twoiöcn. daer is
feer öeel tjee/foo tod ban öat toan ^paegnïen/ toan öat ban öe HanöCi beel göcbo^
gelte: enöe in alle öe riebieren beel btfcö ban feer goeöe fmaec. \'21111e öe intooonöers ban
öefe ftaöt3ön toelbooifien ban toapenen enöe J^eeröemöoetoel fp anöers nictfcer löck
en 3ön.Cbolck ban öe Eanöe neemt feer toe/öoo| öien\'töaer foo gcfom is/enöeöeb^
ben t\'Cö^tften <(^eloof tamelöcken toel aen-götnomen. defe ftaöt öeeft öacr l^ercke/
enöe Cloofters bèn dominicanen enöe £©mneb^oebers.

Bcfchrijvinghevandc Stadt Zamora, ende Ia en, cndc deghelcghentheyt van
de Landen daer om-her ghcleghcnjcnde van Ch u qm maio.

pi^l^^taöt Zamora(naert\'fegaenban Herrera)is göelegen op öeöoogött ban feS
Ugraöen bp ^upöen öe Hinieequinoctiacli (öan fcöönt öem in öe öoogöte te abü^
feren/top öebben öie op böf oelegöt om öe öißantien tian öe plaetfen beter te binöen.)
s>o.icg.öanöeöaötS^ Francifco del Quuo,bpkantsnaer öet^upöt-ooftentoe / acn
öe <8oft 3ööe ban öe Cordüiera ban öe Andes; 20, icg. ban öe ftaöt Loxa, <0oft enöe
®ett:öeplaetfeöaeröefeftaöttSgebout/toierötbpöe3}nöianengöenaemtProauca-.

toelcktoasfoobeeltefeggöen/ als bolck öat in oo^logets ^ yo^eg. beifcöepöen ban öe
^up^it-ÄCiin een l^^obincie toelck toel 20 Jeg.groot is^degeftaltenis ban öe Hucöt
iSöeet enöe bocötiOÖ: be i^oo^öe toinöt toaept öaer öen meeöen tööt ban t jaer / enöe
en is niet onftupmigö ofte ongetempert;als öet öaer niet en regent / foo öeeft men öacr
eenfeer öelöere ÉucötJ ban regent öaer beelden toeet öaer niet te fpacl^en ban eenigö^

befmettelöckefiecl^ten/enöetegenöegemepnefiecktenenöequalengöebiupckenöein^

Ö^^oattCi tocicka een aen öen i^oninck öan ^paegnien Phïiippus öe 11. gepieCentem
ts getoeeftöat 18. ponöt tooegö : men en ttontfeitniet/ ofte öaee fouöen oock ^èonen
te öinöen 5on öan anöece £Bttalm/ öan men en öeeft öaer niet naer göetaeït/ fmtg öe
^out-mönen 3ön geöonöen. ^l^en öeeft öaer eenigöe 23oinen enöe ƒ ontepnen öan
3outtoJater/öaerfp feer goet 30ut öan maecken. S^t öetöooge gebergöte öitcten s.m

bieren/ öie <0oö enöe ÏBeft loopen/ enöe toeröen met Canoas beöaren j m fmakclgck
enöe goet toater/enöe gelöck\'t upt öe fïergen komt loopen öaer öe<0ouDt-mönen 3ön/
30 biengen fp oock grapnen vï5ouöt0 meöe af. 5^aer to^&n feer oöeröloeötg^ aiöera
Öanöe f rupÊ-boomen/30 tocï oe gene öie öaer bp öe^piegmaeröen 3Ö« Sebjaröt/ais
bie baer ban ouöts toaren: aïsmeöe alöeröanöe aeröt-b|ucötenenöekrupöen/ upt-
genomen Cartoe enöe <i5erfl;e/ öie öaer ntet toel en toülenbooit-komen. 3« tianöt
enöe op \'tgebergöte 3ön eenige to^eebe mmmf aio Cigren/cnöc ooc klepne leeutoen;

öocötoepmgö: men öeeftöaer öe^cöapen ban\'tlanöt/ofte Pacos ? alöeröanöe Bee
bp öe ^paegntaeröen in Inöien geb^a^t/ als ^tieren/i^oepen/ Berckensen ^ep^
ten: 3|n öe rtebteren toeröt abunbantie ban feer goebe bifcö göebangen: men öeeftöaer
25pen banöe lanöe/öte niet en Üeken/ enöe nocötans léer beel ijonigös göeben. ^e
ftaöt is öeel toel göebout/enöe öe Öupfen 3ön ban öout enöe fteen: öaer is een fraepe
Itoke/enöeeen Cloofter ban Dominicanen.^enCöieforier banöe tontnck öouöt
öaer 3ön 0|öinaire reftöentie; enöe öe toeröen met goeöe o|ö?e bearbept bp öe
^toarten. mt ingöeboiene ban öe lanöe3ön ban klepn bernuft enöe berftanöt/ enöe
santfcö niet göenegen tot arbepöeni enöe eer öe ^paegniaeröen öaer guamen/lecföen
fp meeft op öen roof; beftolen malkanöeren;enöe floegöenmalkanöerenöooöti öan
nu öebben fp begoft beter manieren aen te nemen/ enöeöaer te kleeöem

öeftaöt lacn fs (naer \'tfeggbenöan Herrera) 55. legucn ban Loxa göelegöen: d.84.;=ciu
3O.leguen ban Chachapoyasi m CCn f^iobincic toelCk gÔcnaÇmt tooiöt Chacaynga,

enöe is eent ban öe ï^iobincien öie onöer Chuquim ay o toeröen gerekent,ött is bergö-
acötigö enöe öoogö ianöt/enöe ban göetemperöe %ucöt>

^e i^iobincienbanChuquiraayo, öaer öe booigaenöeftaöt in gelegenis/toeröen
fo genaemt naer öepiincipa!e riebiere öie öaer öoo» loopt/toelck genaemtis Chuqui»
may O :bp^upöen en ïBeÖen ban öe felbe riebiere legöt een j^iobincie toelc fp noemen
Chenchipe : ÖC riebiere Chuqurmayo ts ecn groote en macfitige riebiere/toelckes toa=s
ter feer fnel af-^loopt/fo öat öet feer geöaerlöck is öe felöe ober te ftoemmen booi
gniaeröen en anöer natiën/ maer öe ^nöianen ban Chenchipe öie groote fioemmers
3Ön/ maken öaer toepnicö toercks af/ foo öat öe B^outoenfelfs met öaer ktnöeren bie
oberftoemmcn Jnöitgwartterbinötmenbeel Maiz,toelcköaertoaftenöeröp tooiöt
ban4. maenöen/ tot 4. maenben; beel Yuca enöe anöere tobitelen/ en oiöinairebiucö-
ten ban ünöien en Yaguas.öacrfp öaer fo ftoart met fcljilöeren/geïöck oft ftoartcn toa-
ren, ïl^t-göenomen beballepe öaer öeriebier öoo| loopt/Hojclck ontrent een öalf ^cguc
bieebt macö toefen/ en eenige belöen en in-toöcken öie öeriebiere maeckt ; 3Ön tmeefte

baec lanöt/cnöe tocl öoo^Rcn öan alöecfianöe Ipocfit j enöe nacc öen gcmcpnen cocpy

Bcfchrijvinghcvandcplayncn van Peru, tot dc Stadt San Migvel tocj Van de
valleyc van Tumbez ende andere: Van de Stadt San Mig vfiL,endehavenPaita.

W/ s ficböen öe&mnen-lanötfcSc î^^obinclen langöö tien toegö ban öe Ingas bec^
W bolgöt tot Loxa toc/ cnöe fouöen nu komen tot öcplapncnban Peru, öacc öe
öaöt San Miguel gclcgcntó; ÖOCÖ fullcn \'tgcöcci^tenocö cecö een tocpmgö becbolgcn:
tceckenöe öan boo^ts ban Loxa langöjs öe toegö ban öe Ingas,komt men aenöe ^^o^^
bincienban Gaiuaenöe Ayauacaj ban toelcke öc Andes enöe öe$»|Obmcien banöe
Bracomorosnaec\'t<0oÖcnlcggcn/enöeöeöaöt SanMigucinaet:\'tîî^c0en.5^aecaen
bolgöt öe la^obincie ban Caxas, öaec öe iäonmgenban Peru eectöbtiö groote l^allep«
Ten enöe ^cfcnalcn öaööen/ enöe beel bolcks onöccöielöen om öe tciöuptcn te mnen
ban öe om-Ieggcnöe bolckeren.î^an Caxas komtmen aenöe l^iobmcieban Guanca-
bamba, öaccnocögcootct gcboutocn enöe J^allepfen toaren/enöe een fecröercke ƒoi^
tccaè/öaecmcnnocöcemgöcobcilïlöftelcnbanfict; toant t\'tsanöccsgcrumecctgelöc
alleö\'anöccgcboutoen. ä>ommigöebanöc(eplaet(engeöoo^ennutotöeÖaöt Loxa,
en eenige tot s^ Miguel. <am nu tefpieken met goeöe o?ö?eban öe plapnen ban Per«,
3oCullentop beginnen met öe ballepe ban Tumbez, 000? öe toelcke een ricbiece loopt
banöefelbcnaem/.toclck öaec oo?lj??oncköecftinbc î^»obincieban be Paltas, enöe
ïooööacctoatecinbe^upöt-3ce.^e î^^obincie enöe ballepe ban Tumbez is getoeW
öigö öjoogö enöe bacce/ öooi öien öet öaec toepnigö cegent/enöe öat nocö Öicöt onöei^
\'tgöebecgöte / toant öicöt bp bc^ee-cuöcen cegöcnt ßct nimmecmecrv^efe ballepe
banTumbczpieegötoel betooont te toefen/enbe gecultibeect bolban bcguamc flotett
enöe toetccingcn ötc upt öc rtebieve öoo? t ïanöt sclepöt toiccöen; toaer öoo? fp \'tianöt
ober al toateröen cnöcbcel Maiz enöe anöere b?ucöten toonnen I cnöe öoo? Öien miö:«

öcl bed boo? raeötsbanalleröanöclöf-tocötberfo?gööen,Cbolc banöe lanöegincft
göcklceöt/enöe toas arbepöfamer enöe beter gcmaniertalst\'^jolck öat in tgebergöte
tooont löet Maiz too?t öacr ttoce-mads$ üaers röp.

B^anöe ballepe ban Tumbcz,komtmeninttoee öacö-cepfens aenöebaïlepe Solana,
toelck in boo? tpöcn feer betooonttoas/enöeöaertoarenfeer groote göeboutoen ; ben
ttoeeöen i^oninclgcken toegö ban öe ingas,loopt öoo? öefe ballepen tuöcötn geboom^
te /cn anöer befcöut tegöen öeöittc>t^an Solana komtmen aen öe ballepe ban Pocheos
(fo Cieça öic nocmt) ofte Poechos (fo Herrera öic ôçct/3 toclckc ballcpc is gclcgcn aen
öeriebiere Poechos ofte Pochoos, öoe tod eenigöe öie oock noemen Maycaviica ( ofte
foo Herrera öicnocmt Mayabiica)nacr ÖC nacm banöe Cafique öie öc ^paegniaer^
öen öacr bonöen, 3^cfe ballepe toas uptermaten tod betooont/ cnöe moet een
binciegöetoecö 3önban grooter toeeröc/aengöcfien mcn öaer fo treffelpcke geboutoen
Öccft/öiettu mceÖbcrballen3ön,Ctoceöagö-repfen banöe ballepe banPocheos ïegöt
öeballepe ban Piura, altoaer ttoee ofte ö?p riebieren tefamen komen/ toaer öoo? De
ballepcfoob?eeötis,

m ^taöt San Miguel (todckcöeccröcisban öe göene öie bpbe ^paegniaeröen
in\'t Itonincrpckban Peru 3gn göebout^ isgötlesenw befeboo?fcöiebenballepe ban
Piura ; toas cerö gödegöt op ccn plaetfe bie fp noemen Tangar aia, Dan öoo? Dien öet
een ongcfonöcplactfctoas/foisfunubcrlcgöt aen een anöer oo?öt/toelckHcrr. nocmt
Chila : tuffcöen ttoee blacke enöcfriacöc ballcpcn/bol fcöoone boomenjop ccn ö?oogcn
e«öe öaröen boöem / öaa\' mcn öet toater gualflck kan b?engöcn.
„ ^e plaetfe is mebe niet feer gefont/infonöcröept boo? Dc oogen^Doo? öien öet öacr fo
wiîpftin öe ^omer/enöc foo bocöticö iS in öe ïBinter, Wt SInöianenfeggöen/öatöet
öaer ccrtöts niet enregenöe/öannu ballen öacrfomtötsftoarc öagö-regenen.3^ebal=
icpc ts geiöcit öie ban Tumbez, en mcn öeeft öaer bcd ïBöngaeröen en ©ijge-^men
m anöere ƒ rupt bomen ban ^paegnicn, ^cfe öaöt s^ Miguei ts nacr rfcggen ban
Pïerrcra 120,leguen ban ÖC ÖaÖt Sant Francifco del Quito,naer t\'^upÖ-toCÖCn tOe,

ocgmt De ^omecm April, enöe Dum tot 6et epnöe Dan September, enöeöe lldmtee
in Odober, enöe öuect tot öet epnöe ban Martio: maer op öeplapnen öie aen öe cuöë
banöe ^upöt-^ee leggben/iö bet gantfcb contrarie/toant alö bet Corner iö in\'t ge^
bergbte/ 30 iö bet tointer op öe plapnen: toant ban Odober af/en regent |jet gantfc|>
niet opöe plapnen/en balt maer alleen toat öautoö/toelcit bet ftof niet en beneemt;
30 öat öe intooonöerö baer gantfcb moeten behelpen met toateren 5 enöe ben meeften^
beel3ön boo^tö 3anöenenöeö200gbe fteen-roötfen/op öe toelcke toepiiigbe boomen
toalïien öie luttel groente ö?agen/enöe gbeen b?ucbten; enöe beel öiltelen enöe öooinen.
^et gbéne fp ïïdmter noemen en iö anöerö niet öan öatfe öan feer öicke toolcken ber^
nemen/ öie gbetoelöigben regbenfcbönén tèö|epgen/enöe öaerentuffcben niet en gbe«
ben öan een klepn ftof-regbentien/ öat naeutolöckö bet ftof nat maeckt: iliet meer en
tegbent bet öefe feö maenöen/ boe toel öe ILucöt öicktoilö boo? eenigöe öagöen 30 met
toolckenbetogöeniö/öatmen göeen^onenkahfien. \'Cfcööut bat öet göebergöte
boo? öien\'t 300 öoogö iö/ enöe öe plapnen 300 leegö/ öe toolcken naer öem treckt/ enöe
niet toe en laten öat öaer toater balt op öe leegöten. 2n boegöen / öat alö bet meeli
regöent op tgöebcrgöte/ öet alöeröeetfte iö op öè plapnen; enöe alö öie klepne öof-
regöenenballen op öe plapnen/öat öan öet alöeröelöeröe toeöer iö in\'t göebergöte.

?^eingas, toningöenban Pem, öebben öoo? öefe plapnen een toegö boen maken/
toelck böftöien boeten ofte öaer ontrent b?eeöt iö/tufcöen ttoee mueren öie toel een
baöem öoogö 30«/ enöe öe toegö al bequaemlöck göelegöt j enöe aen bepöe 3Ööen beeï
göeböomte; enöe op öiberfcöe plaetfen toaren t^aHep&n enöe anöere göeboutoen ge^
maeckt/göelöck top öier bo?en beröaelt öebben/ langöö öen anöeren i^onincklgcken
toegö öie öoo?\'tgöebergöte loopt.

#Öf en ttointicö leguen ban öe ^taöt San Miguei, enöe in öaer Surifbictie/ legöt
be öaberi Paita; op öe öoogöteban böf gtaöen öp feupöen öe Hinie/ naer \'t feggöen
ban Herrera; Öe ^>cö?öberbanöe bopagie ban Candifch, fteit öie op bijf graöen
enöe bier minuten, fï^elck iö een groote öaben enöetoelbefcöut; öe ^cöetienöie ban
Guatemala naer Peru komcn/ 3pn göetooon in öefe öaben te ontlaöen. Thomas
Candifdi quam Öier op öe reeöe inöen Jare 15 87. epöe lanöe met fpn bolck in fpöt
ban öe ^paegniaeröen; bonöt öaer een klepn ^teöeken/ ban ontrent ttoee öonöert
bupfenmetfpnl^aeötöupöintmiööen5 enöeeen #o?treff\'etoéick öè ^paegntaeröen
laööenbegbft té maecken; \'tbolck banöe^taöt blucöte op een ber^ öie ontrent
een möle lagö ^^«öé g>taöt/öaér öe<l^ngelfcöén öaer af ö?eben/enöe omrent bsjf eti
ttointicöpónöen ^ilberö kregben: berbianöen öaer naerbe ^taöt tot öe gronöt/
enöe trocken öaer ban. daer naer in öen 3are 161iö öe felbe plaetfc toeöerom in-
göenomen bp öe onfe/onöer öet belepötbanöen<5enerael loris Spilbergen, naer öat
be tntooonöeren öaer upt göeblucbt toaren/ enöe öaer befte goeöéren toegö göeb?acöt
naer \'tgöebergöte;enöe iö bp öe onfe toeöer berb?anötv öaer token ttoee i^ercken enöe
ten Cloofter/enöe beelanöerefcöoonegöeboutoenenöe öupfen^

bie toat Öieper in\'tEanötlegöt/toelcköe ^paegniaeröen noemenios Quixosjtoelck

eerfttnöenlarei5J7^toierötontöeckt/naeröatöe^taöt Cuenca toaögöeboutot/
Öfjelöck top öieï bo?en öebben beröaelt.dcfe |^?obincieban los Q.uixos beöO0?t onöer dcc. ^. l
be^uöientiebanS^Francifbodei(^itOienöelegötbpaoftenbartöe^taötQ^^

beeft naer\'t:^upöén öet <^5ourbetnement ban Yguarfongo, oftegöeltjck \'tfeibe oock
bjeröt genaemt de luan de Sahnas^naer\'t ^oo?öenöe|0?obiiiciebanPopayan;enöe
naer \'t <Sofïen öe l^iobinrien ban Ei doradoöaer meefte öoogööe en komt niet mt
een graeöt bp öupöen öen Cguinoctiaél: beeft in öe lengööe toepnigö minöer alö
4o.iegucn, cnöcinö^ b?eeöte minöer alö so.ieguen. \'CgantfcöeEanot ban öcCe

göeen Caetoe/maeralleentoepmé Maiz : ö^en geeft Daer banöe baomen bie öe
^peceröeboo^t-bienöben/öieïpnoemen Caneia,om öatöet öbeftootensönöe/eentge
ööelöckentó öeeft ban t Caneeï : ^m binbt baee oock be o|öinaieeb?ucöten ban Pe-
^U) enöeinfonöeeöeptfo öeeft men öieefo goeöe Granadiiias aljsin geene anöeceplaet«
fen ban öat gantfcöe i:öck:daee toafl^m oock nu «S^aegnien enöe Uimoenen/enöe tU
becfcöe£öoef-kvupöenban^paegnien:ö0enbetgabeetbaeefeeebeeïenöegoeöeCot^

toen / öaet feee fön Eaken ban too^t göemaeckt: daee toeröt oock eenigö <^^ouöt göe*
bonöen. deï^^obincie too?ötgöeregeertbp een ^^ouberneur/öie öaer toeröt göeftelt

Snbefe ï^^obinciesönbier fteben biebp be ^paegniaerben toerben betooont«
de eerfte enöe booinaemfte ^taöt ban befe #^obincie de los Quixos too?t göenaemt
Baeza, toeIck Öaer toas göeboutot inöen jare 15 bp Gil Ramirez Davalos : 10 g^
ïegöen acötien leguen ban be ^taöt Sant Francifco dei Quito, bp naer naer t\'^upt-
ooaen;öen<5auberneurbanöefe|^>obincieöoubt öaerjöttbjoon-pïaetce.
de ^taöt Archidona, legöt ttoiuticö legucn bojber ban Baeza.
de ^taöt Avila ïegöt naer t\'iloojöen ban be ^tabt Archidona booi-noemt»
de bieröe ^taöt too?t göenaemt Sevilla del Oro j toeïckes göelegentöept enöe öt«
ftantiebanôeanôereplaetfenHerreranietaen enteeckent/nocö enfteït öie oock niet
fnsöne i^aerte ; maer fegöt in fpn defcripcion de las indias, öat öaer maer ö|p ßu^
öen ban ^paegniaerben en 3Ön in öefe bincie. ,

deöeele|^,iobinciebeöoo?ttotöet^iföomban Quito, enbe betn-göebo^enene*
men öet €öliften-göeïoobetoeï aen/öebben öaer epgöen tale/enbefp^eecken oockbe
göemepne tale ban Peru s toarenbe anbere 3lnbianenbanbefe Eanöenj^eïöckin
kïeeöingöe/manieren/enöe religie: C bolck is b|p toat berminbertboo^ fiecktenen*
be oock öoo? öen oo^logöe; toant in \'t eerfte öoen öe ^paegniaeröen öaer guamen / eti
konö en öaer niet toel tot rufte begöebm/ öan töoonöenöaer öapperöept / göelöck ans
bere boïckeren bie ober t göebergöte tooonen i enbe rebelleerben oock al te met/ban mi
öebben öaer tot ftilöept bcgöcben/ cnöe leöcn in b^eöc.

i^aer t\'<©oöen baàbefe ^^obincîe de los Quixos, ïegöt een anbee Ï^iobincie biefp
noemen la Caneia, om bat be boo?fcö?eben boomen baer bp fulcken menicjie toerbett
gebonben/ja ötele boftcöen/öie boo^ bele leguen bueren.defe ^^obincie öaö m boo»-
töben be naembanfeerröcktetoefeni ban Gonçaio Pizarro in fpnentocötnaer Eldo-
rado, baer boo» treckenbe/bonbtbefaeckeöeelanbers gelegöen / toantupt-genomen
befe boomen ban Canda, (toelck 3Ött als groote <^löf-boomen / enbe b?agöen fekere
öïoote knoppen met öaer blom/ toelck is be Canda, baer be in-göebo^ene öaren öan^
belmetbjeben:) bie men in anber quartieren banPeru niet en bint/öP en bonbt öiet
niets ban een arm bolck/ ban klepn bernuft i toelck tooonbe in klepne herballen öut^
tekens : gantfcö göeen kennis öebbenbeban ban öaer epgöen lanbt; bie booi beien Pi-
zarro feer to^eebelpcken toieröen geöanöelt enöe om-geb|acöt/om Dat fp öem öe toe^^
naer öe röcke lanöen öie öp focöt/ niet enkonöen toöfen : toierp öie boo| be l^onben/
enbegöebiupckte anbere to?eetöeben.

Vandc Provincie van de Bracomoros, cndcdc Steden daer in gheleghen;
ende van Ygvarsonge, ofte luAN de Salinas.

T<©t befelbe Audiëntie ban San Francifco del Quito,beöoojenbeï^^obincten
ban beBracomorcs ofte Pacomorcs^enbe Yguarfongo, Ofte be i^^obincie ban
luafl dc Salinas ; befe J^|Obincien öebben in be lengöte ftreckenbe naer t\'<©often/ toel
^nbertieguen, beginnenbeban begroote Cordiiiera ban be Andcs,ttointicö icgu^n
bp <©oftenban be ^taöt Zamora ; enöe öebben oock bp naer foo beel legucn in öe
bieebte^upöen ^nht i^oo^ben naer tXeggöenban H errera. 3sgoebtlanbt/£ibebe
göeftalte bes Hucöts enbe ban t\'aértrpck fulcks / bat fp feer bequaem is om Cartoe
enöe anöere jatöen te toinnen ; enöe oock om Bee te toepöen. Ö0en öeeft Daer le^rpci
ke #Ö«tn ban <©oubt/öaer feer groote gtainen 3ön upt-göetrocken: enöeöe ^pae^

SttiaerUeitfieööett gvoote nutticjiepöt upt Defe <23ouöt-^9ötien göeuooten. ^e ^pae^

mmtdit ^tabttooibtgöettaemt Valladolid, betoelcke naeet feggben ban Herrem
ra foube göelegben $m op be boogbte ban feben gvaben bp bupben öe 3a,inie/ enöe
ttointicb Icgucn öan öe ^taöt Loxa obee öe Cordiiiera ban be Andes: ittaec t fcbijnt
öat Herrera bcm öict in mott mif-gcijpcn/ öoo? öien öe ^taöt Loxa maec en ïegbt op
öeboogbtebanbijfgcaöenminöecticbminuten; enöe öe ^taötZamoraopresgva^

ben/ttointicö leguen ban Loxa naect<aofte\'n;foo öat ickm.pin-beelöe batöpinfteöe
ban Loxa, Zamorra öeeft toillen feggöen.

©ettoeeöe^taöttoo?t göenaemt Loyola, ofte oock in öeJlnöiaenfcöetafeCum^
binama, toeïckeïegötttointicö leguen ban Vaiiadoiid naee öet <0oOen.

mt öecöe ^taöttooit göenaemt Sant lago de las Montannas, toelck is göelegöen
bijfticö leguen ban Loyoia bpkants naee t\'<öoöen toe / enöe in öe limiten ban öefe
^taöt toeetmeec <ï5ouöts göebonöen als in eenigöe anöece plaetfen ban öitquaïtier/
enöe t\'^öouöt öat öiec göebonöen toeitisfeee öoogöban allop/ öoetoel nietfoo öoogö
als öat ban Carabaya in Peru, Ofte Öat ban Valdivia in öe ^lobincieban Chiie,toel6
<!5ouötplacötteöaïenö|penttointicöquilaten enöeeenöalf-

^ebieCÖeplaetfe entoO?tbp Herrera infpn Defcripdonde las Indias, nóCÖinfpn lib .
i^iftoiienietgöenoemt/öanAcoftainfpniliaturaleenöeögoialei^iftoiiebantJdeft.
anöien/fpieecktbanöe^önenbanCartama,int\'<6oubecnement ban Salinas, al-
teaeeöpftölöft göefien te öebben / feec gcoote Öeenen bie gantfcö met <0ouöttoaten

öooHvocken/enöeoockeenigöeöieöalf <250uöttoacettenöeöalf fteen; toant öetiS te
toeten (op bat topöitöiecint \'öoo? bp gaen upt Herrera aenteeckenen)batöet <^oubi
m Snbien toeet göebonöen op öipöeclep maniecen.

eecftefooite is in gcepnen/toelck jön öeele ftucrkens Gouöts fonöevèenigê bee^
mengingöe ban anöec#etael/foo öat öet niet nooöicö en is öat men öie öooi \\itt bpee
«pt>tceckt ofte beneficieect/ enöe öefe geepnen sön oiöinaévlöck ban öe gcoote ban öet
5aet ban een Calebaffe ofte l^ötnpoene / enöe fomtööts oock toel g cootee j ban öit
<0ouöt tooit öaee to^nicö göebonöen/in cegavö ban t\'anöec.

mt ttoeeöe fooiteisinfteen/ toelck is eèn aöeeban <0ouöt toelck inöeTelbe fteen
gcoept/enöe öefe fteenen tooiöen in\'t <5oubecnèmentban luan de Saiinas booinoemt/
feeegcootgöebortöen/alban <0ouötöoo|-togöen /enöe eenigöe öie öalf <0ouöt 5ön/
als boien i toelck upt putten enöe #önen tooiöen geöolben / enöe jön feec moepelgck
enöeöacötomtebeacbepöen. ^ .

5^eöecöefoo|tetóoitin ftof göebonöen/enöe öit is toel öefooite öie meeft göebon^
öen toect/enöe toect göebonöen in öenebiecen ófte plaetfen öiaecöe eiebieitn öebben
obecofteöooigöeloopen itoant öe ciebieeenbanSnöieninfonöecö^pt int iloninck^^
röckban Chiic, in öe fi|obincieban Quito, öaec top nnban öanöelen j in t\'nieutoe
röck ban Granada. öebbcn beel ban Öit <ï^ouöti enöe öoen öe inöien eecfttoiecöen
ontöeckt/bonötmenbele <6ouöt-njcke ciebieten in öe Cplanöen öiefp noemen öe
Barlovento. ö0enkan b|ecöeebiet banIcfcn bp Acofta infpn l|iifto|ieboo^-^noemt/
intbiecbel5oeckenbebieéöe Capittel.

Aentceckeninghe Van de gheleghentheyt ende ftreckinghen van de cufte Van de
Provincie van Quit o op deZuydt.zee,haer havenen,Rievieren end<^punten.

O^ be cufte ban öefe Audiëntie ban San Francifco del Quito, 3Önbenaeè-bOl5
göenbeöabenen/punten/enbeeiebieren* Ban Punta
int booi-gaenbeboeck Öebbengöelaten/tot Bahia de Sant lago, fteeckt öe cufte ^upt-
toeft/enDemaecktöaeceengcootenbocötoftein-toöck/al-toaeïAncondeSardinasi^
göelegöen/toelck isböftöien leguen becfcöepben banbebooifcöieben Punta de Man-
giares, toclck is Öet uptccftc ban Popayan: enöe biee loopt öe gtoote enbe fnel-loopen^^
beeiebieeeöiefpftoemen Rio de s^ lago m öe ^upöt-jee: öet#ebeurt bat in bemont
ban befe riebieee öe fcöepen acötee baft fullen sitten / enöe boo| tacötenticö baöem

tuepteöebbfiij enbe öat nien ban ttoee baöem toaters ütwïaïkomen intnegenti®
baöem j \'tgfiene komt öooi öegfjetoelöiöbt ßroom öie öe riebtere beeft / toeïck Rilcken
ïcbutrmgömaecktJ cnöe fjoetocl men öefe bancken bier beeft/ foo cn 35« öie ebentoel
nictgebaerlöck/nocö öefcöepen enïatenöaerom nictöcricbiere in enöe upt te foopm.
^ooiöer aen bebt göp öe Bahia de s^ Macheo,op toelcke binnens lams komt tepato
öe^taötSfFranciico del Quito^ Cnacr\'tfcggcnban Herrei-a) öefe bapeiegötop ccn
graeöt rupm bp i^ooiöen öe Ernte. \'(^Janöt öat aen öefe bape cnöc öacr ontrent
legfjenis/isfeerbocbticö/öooiöienbetöaer foo beel regöent.

Ban Bahia de S^ Matheo, !00pt men IBca-toaCCtS acn naeröe Cabo de S^ Fran-
cifco ; öc öjöantic is töten leguen: öefe Cape ïegöt aen een öoogö ïanöt/ enöe öaer bc^
nebcnsïeggöeneemgöebanckcn öieöaer rooötenöctoitbertöoonen/enöeisgöeïegett
opccngracötbp i^ooiöcnöc Hinie equinoctiaet l^an öier loopt öe cufte ^upöt-
toeö tot Cabo de Paflaos, toelclcgötrccötonöcröcllinie Cguinoctiael i tuftcijen bep^
öen öefe ttoee Caben/ loopen bicr groote riebieren in Zee / öie fp noemen los quixi-
mies; bpöe Cabo de Paifaos is ccn tamclöckeöabcn/Daeröefcöepcnbpnooötöaee
ban toater cnöe b|anöt-öo«bt konnen booifien/ toelck bp cenigöebe naem toeröt ge«
göeben ban El Portere, ^e Cabo cit is göccn feer leegö lanöt / cnöe toat binnen
\'slanötsbertöoontöem feecker göebergöte toelck fp noemen Quaque, enöeßrectöem
nacr öe |l>|oöincie bati Chimbo. öefeplaetfe enöc ontrent Quaqucöaelöe Pizarro
met fpn bolck een grooten bupt ban <0ouöt enöe Cfmerauöcn j alfoo öp in öe eerfté
ontöeckingöe ban Peru, öefe plaetfe onberfiens Oberbiel.

t^an Cabo de Paflaos, ftrcckt ÖC CUftC ^upöt tcn IBcftcn tOt Puerto Veio tOC: Öan
tuffcöen bepöen öebt göp een in-toöck/toelck Ip noemen Bahia deiosCaraques, öaer
öe fcöepen fonöerom-ficn opöe reeöe mogöen fetten/enöc isfccr bequaem om öefi^^
pen omöoogöte öalen enöe te berfoecken/enöecalefaten/altoarentnocöfoo groote
fcöepen j is öaer feer licöt in cnöc uptte kotnen / upt-göenomen öat öaer een kiepii
<iïplanöcken legöt ban klippen / öocö öaer cn is göeen anöer bangier öan öat men
fien kan.

13i)f leguen ban Puerto Veio, Op öefelbccoucs/is gö^cgcn öe Cabo S^- Laurcnto,

op öe öoogötc ban toat mcer als ccn graeöt bp ^upöen öe Hinie Cquinoctiael; enöe
b|p leguen boo|öer naer t^upöt-toeften legöt ï fla de la Plata, toclck is een klepn
ïanöcken/ enöe ontrent anöeröalf legue in t omgaen: öaer toas in booi-tpöen een
Cempel/toelck öc Inöiancn noemen Guacaj baer be Snbianen öaer offeröanöcn
enöefacrifacicnplacötentcöoen/ öooöcnöaer beel ^cöapen/ enöe oock jon^e kin^
öercn A toelckes bloeöt fp öen ^upbcl op-offeröen/enDc öe fteenen felöen öie fpöact
ÖiclöeniFrancifco Pizarro in ÖC cccftc ontöcckingöc ban Peru, bonöt öacr beel ^ifs
bers enöe <aouts/ cnöe anöere lutocelen oock beel mantels enöe öemöen ban
^©ollcenöc Cottoen feer fraep göccouleurt/ öie öe ^nöianen öaer öaööen göcofert;
toaer ban öit Cplanöt bp öe ^paegniacröen öe naem ban ifla de Plata (öat is ban
\'t^ilber/) öeeft beöouöen: is anöers nacr öe bebinöingöe ban öc onfe öic öaer toarett
in öen jare i een bar Cplanöt öacr niet anöers op ftaet als een öeel öoire toilöe
bomenj enöe legöt ^upöt-3upöt-toeft baiiöenboo|f3.öoeck/bpf oft fesmplen.

Ban öcfe Cabo s^ Lauren9o, bcrbolgöt bc cufte naer\'t ^upöen tcn mmn tot
een punt lanbts / toelck fp noemen Punta de Santa Helena; öan cer mcn komt aen \'t
booi-fcöiebenpuntban S\' Helena;fó03önöaertu8cöenbcpöcn ttoee öabencn/ban
toclckcöc cenc tooiöt göenaemt Caiio, enöeö\'anöer Zaiango,öaer goeöe reeöe is boo?
be fcöepen/cnöc mogöen öier berfcö toater cnöe bianöt-öonbt bekomen: ban öc Ca-
bo de S^\'Laurcn^otot Punta de S"Helena3ÖnbÖftÖten leguen, enöC öitpuntiS gC^

legöcn op öe öoogöte ban ttoee graöen rupm bp i>upöen öe Hinie: cnöe t felbe punt
maeckt ccn in-öam nacr t i^ooiöen toe/ al toaer oock een goeöe öaben is; enöe een
ooogö-fcöcutbanöaer aen tlanöt/een fontcpncofte bo|n-put öaer feecker bctumcn
y.c.i7\' upt-bióepctgöclöckals J^cck. Acofta fegöt öaer ban; opöet puntofteöen öoeck ban
Santa Helena, ftaet ccn blocpcttöc a^ccckc oftc ƒ ontcpn ban feecker bctumcn / toelck
in Peru toeröt göenaemt Copey; öe ^ee-lieöen göcbiupcken \'tfelbe omöaer ïï^anöt
enöc taeckeis meöe te teeren;toant t iS alfo öicnfticö enöe bequaem als öet i^cck. Mm
öe bebinöingöe ban öc onfe/ foo legöt ban öit punt t ^ee-toaert in ccn klepn <2^plan^
örken bol gcboomte/öacr goet anclm-gronöt is/ttocc en öcrticö baöem ftccck gronöt.

ttomtitil leguen, enöc De coueötö ^upöt ten öaeöen; en tuflcöen bepöen 10 een avoo^
tetnbam/ DaetDettebieeeban Guayaquil m komt. i^aee bebebmöin^ebanonCe
^>tïee-ïieben/foorouöe öe ÖeeckmgbetufiQcbenPunta s» Helena, enöe öetiebteee ban
Tumbcz 3ön/^upöt ten <0otten; ttoelek top m onfe Caerten bebben öebolflbt.Her-
rera ßelt be riebiere Tumbez Op bier graben/banaKbo\'tmetfoo berre en kan toefen

ban Puna,3oo bebben top öie op ö?p eneenbalfcfieb^acbt
i^aer \'t /^oo^t-ooHen ban beriebiere ban Tumbez,i0 gelegen bet €pïanöt Puna,op
beboogbte ban ttoee graöen enöe bijftiebminuten/ (naer öat Thomas Fuiier^eeft
aen-geteeckent op öe bopagie ban Thomas Candirch:)dit<ï5pIanötPunaijginaer t
feggöen ban Pedro de Cie9a meer öan töien leguen in\'tronöe( Hcrrerafegötelöerö
öattoelttointicöiegucngrootfouöetoe(en/toelekniettoaerfcöönIöckeni0/entoo?öt
anöerö bebonben:) dit <2^planöt toieröt inboo^tööenfeer groot^eacötbanbe ^in^
bianen/toant beneffenö öatöe intooonöerö groote banöelaerö toaren/ enöe in öaer
eplanöt oberbloet öaööen ban alleö/ battotonberöouötbanfmen&öenlebennoo^
bicbiö/(oo toieröenfpbpöarenabuerenbooi kloeck enöe ftröötbaer geöouben, i^eb?
beninboojtööen met Die ban Tumbez enöe anöere bare nabueren geooteoojlogöen
geboert/tot öatfp epnöelöek göebjacöt toieröen onöer öe ftabernpeban öe i^oningen
ban Peru. Cboick ban bit eplanöt iö ban miööelbaerftatuere/ toatftnartacöticö/
Qingöengöekleeötbepöemanöenöeb?outoeninCottoene löntoaet/enbebercieröen
baer met ketenen ban Chaquira enöe anöere Sutoeelen ban <0ouöt. ^©enbintin öit
eplanöt groote boflcöagien / enöe beel ƒ rupöt-boomen bie feer Delicate b?«cbten ge^
ben. daer toaft beel Maiz enöe luca, enöe anöere fmaeckelöcke too^telen 5 enöe men
beeft öaer beelöerlep foojtenban gcbogelte/beel |^apegaepen/enöe öiefp noemen Gua»
camayas 5 becl £^eer-katten/ Boften/ enöe anöer gbebierte. 3n öit Cplanöt toaft
feer toeelöericö öèt topöt toelck fp noemen Zarzapariiia, doo? Dien t öe Zarza feer
gelöckt alö \'teerft nptfp^upöt; ban toelcke Zarzapaniia top elöerö fjebben göefp^o^ f, .
ken, i^aer\'tfeggenban Herrera,foo eniö opbit Cplanbtgöeenberfcötoater/banin
een bornput öaerfp öaer öeö ^omerömeöebeöelpen/enbe öeö H^intei^ gÖeb?upc^
ken fp regen toater; gaen faepen enöe berfcb toater balen aen \'t bafte lanbt > dit <ép«
fanötbeeft een fupbere cufte/enöe een reeDe Daer goet ancker-gront iö ♦ iegötopfonv
migöe quartieren foo naer aen \'t bafte lanDt/Datter maer een engöeftrate tuftcöen bep^
öen en iö; öan öaer öe öaben oftereeöe legöt/iö ttoee leguen ban \'t bafte lanöt. de in-
göebo^ene bebben nu öet Cö?iften-göelöbetoef aen^enomen/ enöe De Cazique 10
een goet Cölißen enöe onöeröaen ban Den i^oninck ban ^paegnien / iö een fraep
See-man enbe grooten öanöelaer,

dïteplanötPünatoertbpbeengelfcöenoberrumpeït/onöeïöetbeleptbanTho- Engdfck^.
mas Candifch, inöeniare 1587;göetupgöenDaerbanöatbeteengoeöebabenöeeft:
bonöen öaer een ^cftipban 250 tonnen / toelck öaer lagö omobertebalen/ enöe te
booifïen/öaerDe plaetfe fea beguaemtoe iö; öe Caziquc metfpnöupfö?outoe/(toefen^
öe een fpaenfcöe b^outoe) enöe Den meeftenöeel ban \'tbolck toaren göeblucöt: fpn
bupö / toelck toaö een ftatelöck göebouto/ mctsön galleröen/ lagö öicöt bp öe toater^
kanöt; öaööe een groot pack-öupö bol banpotten met taeck/enöeboo|tö baften om
it^belöbante maecken: toant naer öat fp göetupgöen/foo toeröen öier DebefteenDe
meefteliabelö gemaeckt ban öe gantfcöe ^upöt-3ee,de^cö?öber ban be felbe bopa^
giegetupgötbooiöeri öatöet een feer lufticö Cplanötiö/b^ui^tbaerefi ban alleö toel
booifien/uptgenomen öatter göeen mönen ban <©ouöt oft Silber en 3Ön: öaer toa^
ren in \'t do?p ontrent öeö Cafiques l^allepö toel ttoee öonöert öupfen/ enöe n^ö toel
foo beel in een do?poftttoeeop \'tfelbe CplanDt/ toeïck naer3ö« feggöentötoelioo
groot alö öet CplanDt Wight ,^aer3önfeer goeöetoepDenop\'t epl^öt; beel peer.
öen/Offen enöe ^tieren/ enDefeerfcöoneenöebette ^cöapen/mmic^eb^tamme
<5mm f öie göetooon 3Ön göemelckt te tooröen: öaer iö menicöte ban dupben /
^alkoeten enöe Cnötbogöelen öie feer groot 3ön. , . ,.

<©ntrent öet öup^ ban öe Cafique toaö eenfraepe ifterck gbetimmert/ met eenigöe
klocikenö inöen too^n. de ^ngelfcöen berbianöen ^e DeftrueerDen alleö boo?
baerbertmk>enöe toerDen alboo?en op öaeronberfienö ^ öonöert ^paegniaeröen
enöebeel inöianen befp?pngöen/foo öattereenigöeöoot bleben/enbe ö?pgitbangen.

H^at titptx tnöe ^ee ïeggt notfi een hiepnöet Cpïanötiajelckfpnoemen Sanw
Clara, öaeï ntemant op enttjoont / öocö öaet: en to nocfj toatet nocö öout; öe tntooon^
öeciööan\'tCplanötPunapiegöenöettn öooitpöente göeb2«ptken omöaetöooöen
öaeeteöegcaöen.

de neöiereöanTumbeztstoel betooont/ enöe öaet; plèegö ten ifo?tceßetelegöen
banfeerfraeptöevck/öieöeingas,i^ontngent3an Peru öaeeöaööen öoen leggöen^

bejUtme. 13an öefe eteötetetot öe Gabo BiattcoOttcktöé cufte %upöt-3upöt-tj)eft/
enöe öeöïftanttetiSööftötenleguen 5 öefe Cabo ïegöt bpitaeeop öe öoogöte banötet:
geaöennaee \'tfeggöenbanHerrerajöan Pedro de Cie^a fteit öte op ö|p graöen en een
Öaïf öp^upöenöe Htntet tean Cabo Blanco firectöecuftenaer\'t^upöentot öet «Êp»®
lant dc Lobosjfnött <i^pïant jön^tbe jrontepnenöantekebetumen/geiöcals aen

\'t punt banS^ Helena,naer\'tfeggöen tianAcofta. Cuffcöen Cabo Blanco cnöe ifla
de Lobos, ïegöt een anöer punt tneïc fp noemen Punca dc Parina, enöeftreckt bp naet
rooberre tn ^eeaïs öetbooigaenbe.Banbitpuntkeertbecufteb3ebernaer\'tatpt^
toeftentotPayra toe/naer\'tfeggöen ban Herrera; enbe Pedrodc Cic9a: beWcke
Payca fteïlen op öe öoogöbe ban bgf graöen bp ^upöenöe Hütte: Thomas Fuilcr
boojnoemt/fteït Payca opböf ötaöenenöe bter minuten; enbefejöJtbatöetïambanbe
bierbe graebt af tot be böföe toe/ftrecHt ^upöt-ooft enöe Boo^öt-tueft > toeïck beter
aentenentenöoo?epgöenbebtnötngöe:öeCelbeFuiier fteit Cabo Blancoopbtergra^
ben/enöeöe <5pïanöen de Lobos opïêo graöen/enöeöeftrecktngöetuffcöen öen böf\'\'
öen jcnbe feften graebt / ^upöt-ooft ten «Doften/ enöe i^oo^öt-toeft ten Wtüm: öe
toeïcke toptn onfe i^aerte öebben göeboïgöt. Pedro dc cic^a fegöt bat be ^ee-cufte
ban Tumbcz af naer \'t öupben toe/toepntgöe of göeen öoo^e bergöen en öeeft/ ban
alleen eentgöe dupnen enbe Bobtfen/enöe öat öaer feer toepnige riebierkens in %tt
ïoopen. de öaben ban Pay ta ban be boo^epöe Cabo berfeöepben/ toepnicö meee
aïö acöt legucn: igecn fcöoone öaben/enbe be boo?naemfte aenkomfte ban gantC®
Peru: öe fcöepm öieöertoaerts toillen/ komenöeban lüa de Lobos,ïaopen<DoÖ
enbe HDeft tot aenbe öaben/bJelC3i)n bier leguen: (tuftcöen Payta enbe p\'^ dc Aguia

ßelt Herrera nocö ttoee öabencu/Si 11a enbe Tangora j taan baer berboïgötbecufte
naer\'t öupben tot punta dei Aguia; enöetuftcöen bepben ijseengrooteinöam/baer
goeöereeöeis/ befcöutboo? be toinben enbe goeöe göelegentöepöt omöe fcöepen te
repareren. dit punt ïegöt op öeöoogöbeban fes graben bp^upöenöe Hinie; bit
punt is öoogö ïanöt / gelöck oock öet binnen-ïanbt. fl^en 5iet ban baer ttoee Cpïan^
Dekens biemen noemt de Lobos Marinos j ïeggenöe^upDtenDe j^oo^tmetöetïeïbe
punt. öet eene Cplanöt ïegöt bier legucn ban r bafte lanbt/ enbe be fcöepen konnen
tuftcöen bepöen öoo? paft\'eren; fanDer ïegöt toat berber in ^ee / enDe töien legu en
ban \'t eerfte opöeöoogöte banfeben graöen fcöaasbp ^upöen De llinte;OpDefe Cps
ïanDen en binöt men niet öaniiobben enöe Pinguins,enöe anbergebogelte/geenboo^
tncit/gras ofte toater; \'t bafte ïanDt Daer tegen ober is leegö aen De toater-kanöt. dus
berre ftreckt ötm be cuöe ban be ï^^obincie enöe ^uDientie ban Qui to.

Grootecndcghclcgentheydtvandc Audiëntie van Lim a; dc vvegh vau SaN
MIg v e l naer dc Stadt van Trvxillo toe.

iSCttocebeAudientiebanPcru too^öt göenacmt Die ban Lima ofte Los Reyesj
i:^örecktöaer j^oo^Dtenöe ^upöen ban ontrentbeöoogötebanfesgraben bp
;^upben be Hinie/tot be feftöien oft febentöien graöen als booten; toelck spn inöf

ïangös öe cufte ttoee öonöert enöe ttointicö icguen öoe toeï eenigöe Ö^t
D?p Öouöeïtiegucn toeegös feggen te toefen: ban punta del Aguia af baer öe^uoten?

naert\'<aaactttocbe!tattbeiibaitBrariienôeRio delà Pkta.^en Vice-Roy ban Pe-
ontbouot beiinmeea^bier > enöe öaev 3ön in öefe ^uöientie enbe öe |â|Obincien öaee
onöee begrepen/ öe bolgbenöe ^teöen enöe blecken ban öe ^paegniaeröen; Cuidad
delosReyesOfteLima,Arnedo,SancaOftela Parilla,Truxillo,Miraflores,S\'-luan de
la Froncera,Sant lago de los VaIles,Lcon de Guanuco, Guamanga, Cuzco, S\'- Fran-
cilco de laVictoria,SantIuandel Oro, Arequipa, Sant Miguel de Ia Ribera, Valuer-
de, Cannette ofte Guarco,enöe Oconna. ÖC gbelegbentbept ban öe kanöen

enbe ^»obincien beter te berftaen/foo fuaen top be befcblbbingbe ban öefe ailuöientie
beginnen met bet berbolgb ban öe blacke HLanöen ofte plapnen/gelijcH ons öen toegb
banöe ^taötsan Migueinacr öe <^taötban Truxiiiotoe/öaertoefallepöen.

l^anöe ^caöt San Miguel tot öeballepeban Motupe 3i)n ttoee en ttointicb leguen-,
alfanöigöe enöefeermocpelöcketoegb/infonöerbept öaer öienu gbelegötis ^ tuftcben
bepöe öe öupnen 3ön eenigbe baliepkenS; enöe boetoel öaer eenigbe riebieren ban t ge^
bergöteaWoopm/fooen komen öie ebentoei niettot öaer toe /maer fincken beel ca\' in
t fanöt/ enöe öerötoönen / foo öatmen öaer gbeen nut ban en beeft. <0m öefen toegb
ban ttoeeen ttointicb leguenmetmceröergbemacktcgacn/ foo fcbept menban San
Miguel cegen öen abonöt / enöe repft öen gantfcben nacbt/om met t kriecken ban öcn

öagbe te 3önacn een plaetfe (Cieça fegbt unos Xaguey es) öaer öen repfenöen man te
öiincken nsnöt j enöe ban öaer booits geboelt itien öe bitte ban öe onne/ maer tuep^
nigb^ <^nöe öie konnen/ öiagben baer Calebaffen met toater / enöe oock ƒ eskens
met toon banbier boo^toaerto. i^omenöe aen öe ballepe ban Motupe, foo fiet men

af komt/öie tamelgci^ groot tó/foo en komt öefelöe niet tot aen öe ^ee/maer öerfmckt
m rfanöt ^^elijc öebooigaenöemiet te min foo groepen bier beeï boomen/0003 öebocb=»
ticöept öie fp onöer in öe gronöt binöcn:enöe t\'bolck öat in öe \'©ojpen in t\'leegböe ban
be ballepen tooont / onöerfiouöen öaer met öet toater toelck fp upt putten öalen/öie fp
öaer graben: öebben beel Cottoen boomen öaer fp öaer kleeöingöe ban maecken/ en^
öe öanöel met öiöben.

Bierieguen Öan Motupelegötöe fcöoone enöe friffcöe ballepe ban Xayanca, öe
toelcke bp öe öier leguen bieeöt i0; toaer eenfcöoone riebier öoo? loopt/ öaer öe ingöe=\'
fetene liaer toater upt lepöen / om te toateren öe 3aep-lanöen öaer\'t öan nooöeis.^efe
ballepe toas in öooHÖöenfeer betooont^enöe öe gvoote i^eeren öaööen öier öare f^al»
Icpfen enöe ^t&uercn Daer öaer mentmeefters opficöt op öaöDeti/gelöck in anöer Dee=s

Ban öefe ballepe komt men aen een anöer öie gljenaemt tooiöt Tuqueme,toelck
oovk groot enöe luftigö iS/enöebolban boftcöagie/enöe öe berballenöupfen enöe tooo^
ningöen öie men öaer nocö fiet/ geben göetupgöenis öat Defe ballepe eertööts feer ge^
fto leert öeeft, Cen klepn Dagö-repfe boo?öer legöt een anöer fcöoone ballepe öie fp noe^
men c 1 n co. mt Hcfer fal göelicücn eens boo? al te berftaen / öat tuffcöen bepöen öefe
ballepen ban ö\'een tot ö anöer niet en 3ön öan fanöt-Dupnen enöe feer ö?ooge klippen/
öacr men göeen lebenöigöe creaturen en fieti nocö boomen/ nocö krupöen/ Dan alleen
eenigöe bogöelen Die öaer ober bliegben. Dient oöer öefe plapnen niet te repfen
fonöer goeöe lepöts-lieöen / öie öaer öen toegö öooi öefe öupnen toeten te toöfen.

Ban öe ballepe Cinto komt men aen een anöer Die göenaemt toO|Dt Coiiique,öooj
De toelche een riebier loopt ban öe felbe name j enöc is foo Diep Dat Daer geen toeööe en
IS/ten 3P alö\'t ^omcr is op t gebergötc/enöe tointer op öe plapnen.3l0 meöeecn biee^
De ballepe enöe 00I gbeboomte; öan öaer is toepnigö bolcks oberigö/öooi öe oorlogen
DieDe^paegniaeröenonöeröenanöerenöebbengöeboert. ,^ ^

B an öe ballepe Coiiique treckt men naer öie ban Zana, ban göeloeke göeftalte als
bebooigacnöe: enöe booits komt men in öe ballepe ban Pafcamayo, betoelcke öe

teïck tp &ê5acpe«löfl(en.enbe be i^onmckïöcketoe!® ïoopt fttecfeoo? Ihm tei»
Uöen enbe anber öupfen tot bienö ban be felbe aen-ïe0öbe«Jn befe ballepe too^bt beU
Cottoenelijntoaetöbentaecktienbebe i^oepentoillenötertoeUleren/enbenocbbetei;
tre Berekent enbe <5epten/enbc anöer bee/enbe IS een toel ööetemperbe p^^^

UDtöeballepebanParcamayo feomtmen aen öieban chacania,öie pmniersfoii
groot enöebiucbtbaer ts /öebbenöe boben öien beel ^uptker-Eieöen öaer beel enöe
eoet <§upclier ban tooiöt ööemaetkt; enöe anöere b^ucöteti: öe dominicanen öebben
Öïerecn Cloóöer. ^ler leguen boóiöer legöt öe ballepe Chimo^öie groot cnöc topöt
i0/öaer öc ^taöt ban Truxillo ïs gelegöen: öc tomngöen ban Peru «aer öat fp mec^
öer toarcn göetooiöcn ban öefe ballepe / acöten öie fter beel / enöe öeöen öaer eenigö«
^allcpfm enöe 1luÖ-i|obcn boo? öaer boutoen j enbe öe i^onmcklijcke toegö ^oopt
öaer öooi/mct fpn muerenaenbepöesööem

lr ^r top boo?t baren m\'t befcöiöben ban öe gcïegbentöept ban öefebaïlepen/ foo Mt
Xlnooöïgö 3ön om met boo?"bp te öaen/ te lp?eccficn ban ccntgcfleöen öie öaer ïn leg«
ÖÖen.^ceerße öaöt langös öe cufte bcöoo?enöc tot öe \'2lluötentie ban Lima,too?öt ge^
naemt Mirafloi-es, ts göelegöen tn öeballepe Zana^bpf en t\'negöcmicö leguen ban öe
ftaöt de los Reyes ttacc t\'i^oo?öen i nict berreban öc^ec.
ckcacÊ ?^cftaöt Truxillo,ofteTrugiiio,tsgöelegöentnöcboo?rcö?cbenballepeChimo,ne*
\' ^ benscengrootcenöefcöoonertebierc/uptöetoclckcöe^paegniaeröcnötberfcöeOoo^
ten enöe toetcrmgöen lepöenomöacr i^obcncnöe ^^oomgaeröcn te toateren: enöe
biengöent\'toater malle öe öupfen banöe ^taöt: t\'lanöt öaér öefe ftaöt is göelcgöt/
too?öt booi fccr göefont geöouöcn; enöê is rónötom boo?ficn ban beel boutoerpcn ofte
ïanöt-öupfen/öaer öc ^paegmaeröcn öaer bccöen öouöcn/ cnöe t\'lanöt öe3acpen:en»
bcaUèntöalbcn 3i)nbecl tidönsaevöcn gtjcplant/ toccl <25ranaten enöe Bögöc-öoo^
men/<2^?aegntencnöe anöer b?ucöt-boomen ban ^paegnicnienöe beel ^artoc too?t
baer göetoönncn. ^oo öat öe intooonöers ban öcfe ^taöt grooten obcrbloet öebben
ban alöeröanöe Ipftoröt /enöe öoo? öiên öe Ztt macr een öalf legue ban öaer cn is/
<naer t\'feggen ban Ci e9a) foo en gcb?eccltt baer meöe geen goeöe bifcö.defc ßäöt ïs gc^

bout op ccn blacktc/toclck öe ballepe maeckt/ ontrent fekere bcrgöskcns ban feer öar^
öe enöe öioogöe rotfcn: ts toe! bebout / met b?ecöe öratcn enöe ccn groote marckt. <©e
3!nötanenbant\'göebergöte/komenaf upt öare |^|obïnncn/ om öe^pacgniaeröcn
bte ïn öefe öaöt tooonen/te öïenen,enöe boo?öen öc ftaöt ban fulcks als in öacr quartier
balt.3^efe ftaöt naer t feggljen ban Herre ra,ts göelegöen op öc öoogöte ban feben gra^
öcn enöc öerticö minuten bp^upöénöe itmiCi tacötenticö leguen ban öc ^taöt los
Reyes oftc Lima. t\' ^upckcr Öat ïn Öït quartier too?öt göemaeckt / too?öt meeö göc^
maccktïnbeballcpeChacama ofte chicama.göelöck Acofta t felbe göetupgljf, Wan
befe öaöt too?öcn fcöepen af-göelaöen met Cottoene lijntoaten / toelck bp De Jnöïa^
nen ban öit quartier too?öcn göemaeckt 31seenbanöebO0?naemÖe öeöen banPc-
ru, enöenaer eenigöe feggöen/foofouDcnDaertoèlböföonöcrtöupfen in öcfe ^taöt
toefim:öacr 3ön toelbier ClooÖcrs ban Sponnicken/^ominicanen/^inncb?ocöer0/

Riebiere/öetóffeêccn goeöe öabeii gbeeftf öe Icöepenbielatiö&ëbé éuSrtöüéh/ hn^
tntn öiee ojp öe eeeöe om baee beebeifcbmgb« te baïeri, oii vier van Noort Uq^t ïn fpn
bopagie op teapojt ban anöcee / öat ontrent öefe Öaöt eenigbe ^«bee-mijnen toaren
Öbebonöen 5 iö anöerö/naer öat Löpcs Vazöaerbangbetupgbt/maereenfelepnliea
beken ofte bleejckn, de biecke ban Amcdoiögbelegbeninöeballepeban Chancas,
tbieniegiien öan Lima ofteios Reyes,een balbe legue öan öe ^«pöt-^ee/ijsrijckban
® Önsaerben/enöe öaer iö een Cloótter ban dominicanen.

Van cJc vallcyendie voorderzijn glieleghcn van TnuxiLLoafj tot de Hooft-
Stadt Lima toc: cnde haer byfondere ghclcghenthcden.

"VZSInöe ^taötf ruxiiiotot öè i|ooft-üaöt Lima jgn tacbtenticb leguen
V au öoo? fanöt-öupnen enöe baUêpen: ÏÖt bè ballepe Ghimo baer öe Habt Tru=
xiiio in legöt / komt men in bie ban Guanape, töelck feben leguen ban Truxilioiö
naeröeftaöt Lima toe i bete ballepe toaö in boo?tööen alfoo bermaert onöètbeinges
boajne oan tHanöt/ban toegöen öen goeöen b?anck öie öaer toieröt göemaeckt
(toeicHfp noemm Chica)alö Madrigal oft San Martin i« Calülim / bantoegöenöe
öoeöe toön Die öaer gbeperft too?bt; enöe öaer tooonöe eertöötö beel boickö f öan 3ön
nu feer bermmoertd^fe ballepe beeft een öaben aen ^ee/öiefeer toonöerlöckiö/toant
bele Ccöepen oie langöö öe cuäe ban Panama naer Lima toe komen / bier öaer berber^
fcöingöe komen öalem

l^an Guanape itomtmen aen De ballepebän Sanra j bocb tuSTcben bepöen legbt
nocö een klepn ballepken / öaer göeen riebiere öoo? en loopt/ Dan öaer iö een feeckei^
put / öaer öerepfenöe lieöen upt D?incken / De toelcke fcöönt fun bo?fp3onck teöeb#
ben upt een feecker riebiere öie onöer öe aeröe boo?-loopt. de ballepe Santa toaö
in boo?tööen toel betooont I enbe iö een ban öe grootUe / langöße / enbe bieebtfte
ban alle öe boo?gaenöe. daer loopt een groote enöe fnelle riebiere öoo? / öe toelcke
ten tööe öatbet tï^interiöm\'t göAieegöte/grootop-toatergeeft /enöeöaer berb?inc^
kcnfomtööto lieDen in\'t pafferen ban befe riebiere. de intooonberösönfeer bermins
beröt/ enoe Daaöer eertöötö beel öupfenöen toaren /en too?Denöer nu göeen biet*
öonöert göetonöen/(fegöt Cic^a ban fönen tööt) enöe öoo? De felbe oo?faecke 3ön
be Hanöen tooeä blöben leggöen / enöe begroept met boomen enbe öeeßerö/Daer
eertöötö fcöoone ^aep-lanöen placöten te 3ön* i^et bolck ban be Hanöe gaet göes:
kieeöt / enöeöebben bare fpanfelöenöeanöere teeckenen/bpöe toelckefp onöerfcbep^
ben too?öen ban anDere Subianen. daertoaOim feer goeDe b?ucöten / foo toel ban
tiie ban De HanDe / alö Die Daer upt ^paegnien enDe elöerö 3Ön göeb?acöt: öaer too?Dt
beel bifcö op De cufte göebangöen; be fcöepen Die langfcö Decufie loopen/ sönaitöötö
göetooonberfcötoateruptDeferiebiaetebullen. dotööetoöUnöefeballepefooöicö^
teboffcöagien3ön/ foo öeeft menbaer lulckenmenicöteban Mofquitos, Dat öet een
feer moepelöck Dinckiö boo? De göene Die bier Doo? repfen.

Ctoee Dagö-eepfen ban Deballepe Santa, legöt be ballepe Guambacho, baer mebe
eenriebiereboo? loopt/ Daer De intooonDerö öaer toetm ban te Dienen alö in De boo?«
gaenöe ballepen.

^töeröaif Dagö-repfeban Guambacho fegöt bè ballepe Guarmey, öaer oockm
boo?igöe tööen feer beel boickö tooonöe > ban nu meften fp öaer beel i^erckenö/ enöe
JÖouöen öaer beemiopen enöe j^eeröen.

den <5meraelioris Spilbergen toaööieeinben fare feftöten öonöert en btjftöten/
naer öatbp beblote ban Lima gfjeflagöen öaööe ? göetupi^t öat öeöaben ban Gar-
mey iö göelegöen opöe öoogöteban thiengeaöeb bp ^upöen öeHmtej öat Guar,
mey iö een fcöoone enöe p!atfante piaeté / met een groote enDe toei goeiegbene öaben/

baermen met beel écöepen magö leggöen.- bonDenöaereenftaenöepoelbanberffö

toater / öaer fp öaer ban berfcö toater berlagöen. #et bolck toaö al göeblucöt / foo
batfp öeöupfenmöetfteöeken/meeftieeöigöbonöen/Daer lagö een göeb?0ken enöe
herballen Cafteeltjcn.

fcDoont te öebben /boo? bten men baer met en fiet ban bwöte enbe tooefte boUfÖagten.
een faecke tö baec tn befe ballepe toelck toeerbtgö ts om te ften/ te toeten/ecnftaep
enbetoel-göelegöbef o|t?elïe/ naevbetogfebtefpbaee bowben tnöaet; ttmmeraöten:
öabbe feecbequamei^amersenbe ^cbutren/enbe beniweven toaren aï eö^Wbert
metalberöanbebeeöen enbebogöelen/bantsnumeeftberballen/ enbe tn beleplaet^
fen onber-graben /ombefcöattente foecken / bte men mepnt neffensbe boobentnbe
^rabengöelegöttesöm , ,

Ctoee leguen ban be ballepe Parmonga loopt be rtébteve Guaman , toeïck tnbe
^paenfcöeCalefoobeeltefeggöents/alo Rio dei Halcon, rtebtere banbe IPaIckeni
enbe tooibt gemepnlpck genaemt la Barranca; befe ballepe t0 ban be felbe geftalte als
beboo^gaenbe/enbefoo toanneer alsöetbeelregenttn\'tgöebergöte / foo tsbefe rtebter

Eogelfchf

voyagie.

Olïïv.yan

Noordt.

d.j.U.

c.u.

bagö-repïeboo?ber legöt bebaliepe ban Gaura, ban be toelcke tnen komt m be ballepe
ban Lima : naer \'tfeggöen ban Cieça, bocö baer fcööntnocö een ballepe tuftcöen bep^
benteïeggöen/btefpnoemen chancay,baerbe ^tabt Arnedotnlegöt«

D<a ïjooft-ftabt ban bele ^ubtentte tooibtgenaemt Cuidad de los Rcyes, oftedc
Lima,naer ben naetn ban bebaliepe baer fp tn göelegen tssjtoelck toel eenbanbe
grootfteenbebieebtftebaïlepenïs/banallebegöenebtemenöeeftopbefepïapnenbatt
Peru ban Tumbcz af / legötopbeöoogöte ban ttoaelf grabenbp ^upbenbeUtnte
equmocttael/op belengötebanttoeeen tacötenttcö graben ban ben ^pertbtaenban
Toledo,naer tfeggöen ban Herrera. ^nbereftellen bte op beöoogöte ban elf graben
enbe bijfttcöminutensenöe anbere op beöoogöteban ttoaelf graben enbe berttcömtnu«
ten/göelöck nocöonlangösbp onfe i^eöerlantfeöe ^tter-ltebents bebonben getoeeft*
defe^^tabt ts ôîf bout op een black belbt i ttoee legucn ban be ^upbt-^ee/ ban bo^
ben be ^tabt naer\'t <Doften toe ban be felbe /komt een rtebtere af/ be toelcke tn be tpot
batöet-^omertstn\'t göebergöte/toepmgötoata\'Söetft/ ban als ött îî^tmer tsm\'t
booifcöieoen göebergöte / foo geeft fp feer beel toaters/enbe loopt tn be ^upbt-^ee/bp
îîDeften ban be^tabtdeftabttstnfuïcker boegöen göelegöt batbe éonnentmmer^
meer ooer Defe rtebtere be ftabt met öaer Kralen en treft : De rtebtere loopt btcötneffens
De ^tabt /foobat een fterck man ban \'tfl^arckt-belDt tot aen De rtebtere met een fteen
macöttgö ts te too^pen. Baeft Cufco is öet öe grootfte enöe fcöoonfte ^taöt ban
gantfcö Peruiöeeftbeel feöooneöupfen enöetrefielöckegöeboutoen/met öaer Coo^ns/
enDeeentoöDeöparckt/enöeb|eebeftraten;öoetoeleentgemepnen batöet beter tsèoo^»
göeötipfenteöebben/enöeengöeftraten/öooï öten De ^onneDeftratenDan mmöet;
befcööttt. doo^ öe meeften öeelbanbe öupfen loopen rtolenban goet toater / baer öe
tntooonbers ^m i^oben mebe toateren ; toant öebben öter beelfcöoone enbe ïufttgö«
^oben.dacr ts tegentoooïDtgö ôvooten öanöel cnöe erceïïïben röcköom tn Defe öaDt/
ÖOOI öten\'ti^ofljterts/enöe DeCanccllerijebanöen iiionmck ötertoo^ötgeöouDeu;
enDe Den meeften öanDel ban Terra Firme opöefeplaetfetoo?ötgöeö|ebenitoaerbooi
Öterbooigams grooten toe loopban bolckts / enbe beel tomckels enöe tenten
óp-göeflagöenban alöeröanDekoopmanfeöappen. daer tooonenfea\' rpckeltcDen/
ban toelcke eentgöe toel öonDerDt en böfttcö öupfenötducaten befitten :ôter m^^
benbtcktotls ^cötp^tt ^^^^ Panama af-göelaten /bte acötöonbcrDt bupfenbtdu^
caten toeerbtrö3Ön /enbe oock toel fomtöDts eenmtllioen ducaten. (fegöt Pedro àc
Cieça ban fönentöbt.) a^obenDe ftaDt naeröet <0oftentoe/ legöt eenen öoogö^»
bergb/öaereencrupstsop-götï^ecöt. Cnöe opöe belöen ronötom öe ftaDt 3ön beel
iJoeben/öaeraïDeröanöeï^eetoo?ötopgöeb?acöt;beeldupf-önplên;ÏÏ^ÖngaerDeni
enDe^oomgaerben/öaeralDérö^inbe biucötenban ^paegnten toaften / toelck öaer
oock feer goet enbe fma^>eïöck ballen : ^tn kan ban be biucötbaeröepbt bait öefe
HanDoutoe ntet gijenoegö feggöen. f n fomma / tnen öeeft Daer göeen gö«b|eck
ban petjö Dat tot onöevijouDt ban bes menfcöen leben nooöigöts j men öeeft baer

mccc / men öeeft baec boo^gaens een öeïbece enbe kïare Éucöt / fonbee bat be hüte
oftekouoe eemgöebefmaecnïffe geeft ^en Vice-Roy ban Peru ^onbt ötec fpn
bmaice eeftbentie / göelöck oock meöe be itonmcklöeï^e ^uöientie enöe anbeve ^BU
ficiecsbanbesi^onmcko m-komSenj enöeöeBïev-fcöace ban öeinquifitictoiöt
baec göeöouöen; öe toelcke öaev tó göebiacöt opöe feïbetööt öoen fp oock mNo-
va Hiipania toiecöt m göebocct. is oock een Bniberßtept op geveest/öaev öe
I^IÖe ifeonöen toojöen göeleevt/enöe bevfcöepöenCaïen ban öe Jnöianen/ tneicfe
meea tooiöt befcöickt öooi öe Siefuitcn. ^itt is meöe öe ^toel ban f^tt Sivts-a^jfs

ma, Nicaragua enöe Rio de la Plata refo|teven: öaev^tjn öip i^avocöien/enöebijf
Cloodevs banöe biev beDeïenöe<0|ö|en/ enöeeen CoUegiebanScfuiten/enöettoee
i^onne-Ctooöevs.

mt öaben ban öeïe ^taöt too|öt göenaemt Caiiao, iS een gvoote I vupmeenöc
feev goeöe öaben / ttoccieguenban öe|>taöt göelegöen: aen öetoelcke beef öupfen
3Ön göebout; enöe bet Coi-öups / enbe een i^evcke / enöeeen Cfooöev ban ^omini?

kvacöt öecfe om öe öitte tematigen, toant öe toön infleHcöen öaev ingeöangen/tooiöt
befelbe toönJtoonöev kouöt. Sir Francis Draeck guam in öefe öaben inöeniave böf*
töien öonöevt enöe negöen en febenticö / enöe bonöt öaev ttoaelf fcöepen aen ancket
leggöen j enöe in t eene een kift met beel ^ilbev enöe beel 3ööen / enöe linnen laken/
öaev ijp fpn bekomfte ban nam / enöe öieuto al öe Cabels ban öe fcöepen af / enöe
ïietfeöiijben/enöebevbolgööefpn vepfe naeePairatoe. ^ints öie tööt iffev een5fo|t
ofte ttoee göemaeckt bu öe ^paegniaevöen tot befcöermingöe ban beöaben. \'t3Lanbt
fteeckt öier met een punt upt / ban toelck punt een rif af ftreckt toel een legue in %ttf
naer een lanck enöefmal <6planöeken toe / toelck göenaemt tooiöt ifla de Caiko,
öreckenöe in öe lengbte 5^oo|öt-tJ3eft enöe ^upöt-<^oft; met nocö een klepnöei;
^Pianöei^en naer öet ^upöt-ooften. aen bepöe sööen ban öet boo|-fcöieben puni
beriieftöem \'tEanöt/enöe maeckt ttoeein-öammeninfoime ban een öalbe J®ane/
toaer ban öe eene ftreckt naer öet ^ooiöt-toeften banöe öaben ban Caiiao af/tot
aen feecker epianöekens ofte klippen / toelck fp noemen Iflas de los Pcfcadores:
enöe ö\'anöer naer öet ^upöt-^upöt-<0oftentot een anöeren upt-ftekenöen öoeck;
enöe aen öefen ftoeeöen inbocöt is öe baUepe ban Pachacama göelegöen / öaer top nii
fullen ban fpieken,

Van de valleye Pachacama,ende vervolghende valleyen langhsde Cuiicvan
de Zuydt-^ec,ende hacr gheftalte,en geleghentheyt tot Guar co tocj ende
van dc vlecke Cannette.

YSer leguen ban Cuidad de los Rcyes j ïangös Öe felbé cufte ban öe ^upöt-
^ee/icgöt öe leer bermaeröe ballepe ban Pachacama; öie feer biucötbaer enöe
bermakelöck is: enöe in öefe ballepe toas een ban öe koftelöckfte Cempelen ban
ftet gbantfcöe Eanöt ban Peru, öaer grooten rpckoom ban <©oubt enöe ^ilber
toas: fooöatHernando Pizarro öacr toel negöcn öonöert öupfent Caftilianenupt
jjaelöe/fonöer öet göenebpöe|>olöatengbenomen toieröt:enöe niet te minfooöoubt
men booi fcker/öat öe ^ Jefters enöe öe Inöianen eer Pizarro öaer konöe komen/toe!
foo beel <0ouDts enöe Silbers toecögö^&^acöt enöe berfteken öaööen/ als bier öon^
beröt manfouöen konnen öiagöen; öet toelcke nopt toeöerte booifcööttiSgeb|acöt/
ftoe feer öat men öaer oock naer göefocöt Ö^eft»^«öe öe fnöiancn met pönigöen
Qbeötoongöen om\'tfelbe te openbaren. BanöeballepePachacama komtmenaen
bieban chiica; öaer men een toonöerbare fake fiet / enoetoeerötöö om aen te merc^
l^en j toelck is / öat öet in öefe ballepe nimmermeereegöent/ nocö öaer en loopt
oock göeen l^iebiere ofte ^^ke öoo^ / cnöenocötans foo is öet meeften öeel ban öe
booi fepöeballepebesaeptmetMaiz enöe anöere tBoitelen/enöe baer 3ön oock beel
^riipt-boomen:enbeopöatöe3aöenenöcplantenöenooöigöebbcöticöeptm0cöten

bekomen / foömakenf)ieï be Snbianenbtepe enbe togbe kupïm / baee fp aïïe bmgeîî
m saepen enbe planten / enbe tbebeft <5obt be felbe Ijaee toaîbom te geben boo?
ben bautoe biebaee balt: bocbebentoel foo en foube btt Maiz met totfpnbolkomen
inafcrom komen ! ofte oock op-komen / ten toave fp bp öet 3aet een ofte ttoee öoofben
ban ^aibönenlepben/enbe bie t famen met aetbebeöeckten: toelcke ^atbgnenfp
ntet öaet netten tn De Zee bansötn.^ toatet toelck De IteDen ban De EanDe D?tncken/
Öalen fp upt feet Diepeputten. Wz i^ontngötn ban Per« öaDDen tn Defe ballepen oock
öaet i^oben enDeplaetfen/öaet alDetöanbebooi-vaeDt toasboo? öaerenDeöaet bolck/
als fpt\'lanDtDooHtocken.

leguen booiDeetsDeballepe Mala götleöötn / Doo? öe toelcke een fcöoone vte^
btete loopt/ bol Dtcöte bolïcöagte: Acofta beröaelt een Dmck Dat aenmecckenstoeet^^
btgö IS ban Defe ballepe : 3n Maia, ({^g^t öP) Deröïïen leguen ban De ^taöt de
los Reyes, (laet een Böööt^boom / öe toelcke aen fpn een 3ÖDe naer ött ^upDen
toe enDe naer Ijet götberöÈie / too?Dt/enDe fpn b?ucöten gö^cft toanneer btt
^omer ïsmt\'i^ebergöttj enDeD\'anöer 3ööe ban öen boom toeïck naer De plapnen
enDe Zee-kant toe ftaet/ geeftöaer blaDeren enDebiucöten ter contrarie als öet ^o^
mer ts opöe plapnen.

ÏBepntgö meer ais bpf legnen ban De ballepe Mala, ïegöt bte ban Guarco,öte
pmmers foo bekent toas onöer De Inötanen ? een groote enöe b?eeDe ballepe/enDe
bol göeboomtej mfonDetöepbttsDaergrootemeiucötebantoel-mckenDe enDe fma^
kelpcke Guayauas ^ euDe uocö meerDer Guavas. wt Cartoe ^nDeöetMaiz toalftn
öaertoel / gljclöck oock meeft alles toat fp 3aepenenöeplanten. Wt inga? ban Peru
öebben öïtr een feer treSelpcke enDe fcöoone fterckte göeboutot / op een bergösken
aen een ballepe göelegöen / op ober-groote bierkante fteenen met toel göeto?ocöte
t^oitalen/ enöe groote i^amers. I^an öet bobenfte ban öe boo?fcö?eben jfoitrefle
enöe iiontncklpck f^alleps/ öaelöe een trap ban fteen tot aenöe Zee toe / öat öe
<5olben öa?r tegöen flaen met groot göetoelt / foo öat öet te tertoonöeren ts /
bit eevftmael öeeft konnen ööemaccfet too^Den. ^it ï^alieps toas eertöötS met fraepe
^eöïlöerge berriert/ enDe Daer toierDt een groote fcöat banöe i^oningöenban Pe-
ru betoaert : enöe öatmeeft ts te bertoonöeren / Daer Dit foo grooten enöc ftoaren at^
bouto ts I enöe ban foo groote fteenen göemaeckt/ öat men öacr göccn kalei, ofte cc^
ment acn cn 3iet/ jac qualpck öe bocgöen/öaer öc fteenen 3ön t famen göelcgöt : öoetoel
öcfe jpoitreffe meeft berballen IS/foo tft ebentoel een öincKom met groote bcrtoonDc^^
ringöacntefien.

ân öefe ballepe tsnu een blecke bp öe ^pacgmacröen göebout / toeïck fp noe^
men Viiia de Cannete,ofte del Guarco,nacrötnnacmbanöcballcpcjtsgöelcgcn
böf en ttointïcö leguen banöe ^taöt de los Reyes, naer öet ^upöcntoe j enDcan^»

öeröalfiegue ban öc Zee: \'tilanöt Dacrom-öer göeeft öet befte b?ooDt ban gantfcö
Peru;foa öat ban Defe plaetfe t\'meeftcmeel tooiDt bcrboert nacr Terra Firme enDean=?

Jfopt/Luna Guana, toclcktS banDc göcftaltcals Dc boo?gacnDe: 5^cfeballcpeöeeft
yören naem (nacr \'tfeggöen ban Acofta)ban De Guana, toelck ts Demeft ban De ^ec^
bogöcien / foo öe 3nöianen Die noemen / De toelcke men / barenDe ötcöt langö^
öc cufte ban Peru , op fecckcrc klepne €pïanöckens met öoopen als klepne bcr^
genuet ïe|Qen/öicöc SInötanen ban t\'baftc Hanöt öacr öalen / om öacr Hanöt t^c^
öe te mcften; enöe too?öt een ban öe p?ofttabelfte mcften bebonöen Die men öeew ?
foo öat oock eenigöe öe biucötbacröepöt ban öie ballepen öcfe mcft 3ön toc-fcölö^
bcnöc» \' ^ ^

leguen batHunaguana itgübt Öe gvootceitbe fcöoone baüepe Chincha, foo
«etmae« öoo? gantfcö öat öoen Pizano eei-ft \'tHanöt ontöeckte/ öe inöianen
aUentöalöen öeel öan Chincha toiften te feggöen; foo öat Pizarro m fpn contract met
öen l^onïnck / öoo? %mim öan fpn <5outiernement nam Tempuiia ofte Rio de s^
lago, nae\'t 5^oo?öen/ enöe Chincha naer\'t ^upöen / öoetoel öP foo berrenocö niet
ööetoeeftentoaö. Jlöeenbanöe grootaeballepenöangantfcöPer«.enöebolfcöoon

ööeöoomte/enöealleröanöeb?wcÖtenbmT^ l.anöe enöe ban ^paegnien: öaer toaH
feer beel Cartoe; enöe oock ï^önöaerben öte öaer bp öe ^paegniaeröcn 3ön göe^
plant. \'tBolckban öefe ballepe ijS feerbermmöert öoo?öeoo?loaöenbanPem, fo^
bat öaer nu maer toepnigö öolckö en too?öt göebonöen.

I^anöe ballepe Chincha, repfenöe ober öe plapnen komt men aenöefriOfcöe bal^
fepe ban Yca, toelck alfoo groot enöe bolck-rgek toajs alö öe boo?gaenöe; öaer loopt
een fraepe riebier öoo? / (öefe too?öt bp Herrera göenaemt R.Pi^co j en 10 tullcöen Yca ^»1 ^
enöe Chincai öaer fcööntPiicabantekomen/öaer Fuiier mentie ban maeckt/öoetoel c.ij. \'
beöoogööe toat öifco?öeert:) öan ten tööe öat öet m t\'göebergöte niet en regöent / foo
beeft fp foo toepnigö toaterö / öat öe mtooonöeren ban öefe ballepe öaer göeb?eck bp
bebben:om toelckeö boo? te komen/öe mtooonöerö ban öefe ballepe eertötö een groote
toeteringe öaööen getrocken ban t gebergöte at/ öie nu berballen tö: öaer toaiien beel
fcöoone jfrupt-boomemöefe ballepe tooiöt bp Acofta feer gep?efen toegöenöeerqmfe
IBijngaeröen öïe in öe felbe nu too?öen bebonöen/öaer beel tognö ban too?t göepera.

3n öe ballepe ban Yca öebben öe ^paegniaeröen een blecke ofte öeöeken/ toelck fp
noemen Vaiuerde^böf enöerticö legucn banöe ftaöt de los Reyes, naer\'t feggenban
Herrera,enöe töten leguen ban ÖC Öaben ban Sangaiia; tilanötöaer ontrenttö feer
biucötbaer ban Cartoe/cnöe Maiz, tnöe anöere jfrupten; enöe öaer too?öt beel tognö
gfjeperft. Cuöcöen Sangaiia enöeöe ^taöt Cufco legöt öet Ö000Ö göebergötetoelck
fp noemen Sierra de Guaycaraj toelck naer \'tfeggben ban Herrera komt tot op bier ie. 1.4 c.t.
guen ban öe ballepe ban Lima. Wm öe ballepe ban Yca komt men aen öe fcöoone
ballepen enöeriebieren ban laNafca, toelck eertöötö oockfeer betooont toaren; öan
al ött arm bolckiö meeft öoo? öéoo?logenban öe ^paegniaeröen onöer öen anöeren
om-göekomen enöe tot metgöcb?acöt: 3n eenban öe boo?naeml!e ballepen ban la
NafcaCtoelck oock toieröt göenaemt Caxamaica) öaööen öe Ingas groote geboutoen/
enöe boo?-raeöt ban alleö. 3!n eenigöe ban öefe ballepen/ban toegöen öaer toeelöeri^
göe gronöt/3Ön beel ^upcker-l^icDen göeplant/öaer beel ^upckerö too?ötgemaect;

loopt öeiätonincklöcke toegö banöe ingas; enöe aenfommigöe fanöigöe plaetfen bint
men alö nocö teeckenen enöe aen-togfingöe om ban öe toegb niet te ötoalen. aeö öe^
fe ballepe te lanöttoaert in naer öeftaöt Cufco toe/tooonen öe Lucancs; enöe ban öaer
komtmen in öeJ^?obincieban Parinacocha; toaer aen bolgenboo?eenige öagen De-
/popiados en fneeu-belöen/tot öe j^iobinciebanöe Aymaracs:ban öe Aymaraes itomt
menteTotora,enöebanöaertnöe|^?obincie ban öe Cumbibiicas; enöébanöaer te
CachaaenöeriebierebanApurima,naeröatHerreragetupgöt» , <i.(?.i.4.c.4

Ban la Nafca komt men in öeballepeHacariienöe nocö öoo?öer aen öie bah Ocon-
na enöeCamana enöeQuiica,öaer grooteriebierenöoo?loopen;ettinalle öefe ballepen
tooonöe in boo?\'tööenbeelbolc]c/toelcke nu al 5ön om-gekomen boo? öe reöenen boo^
ren berbaelt: ^tjn anöerö feer b?ucötbare ballepen / enöe bequaem om Bee te toepöén.
:j[n öe ballepeban Camana iö een ftaöt ban ^paegniaeröen gelegen / toelc fp noemen

S. Migueldc la Hibera,i 13 Jeg.baUÖCftaÖt de los Reyes.nacr\'t ^>UpÖen;enDe22,ban
Arcquipa,naerf^oo?öenibeöoo?ttotöet^ifbombanCufco. Lopes Vazfegtöatöet
cenftaötiöUanontrem2oo,^upfen;enöeöatöaertoönbaU/©öööenenöemofijKen.

Ban (^iica boo?öa\'(toelck iööeöaben ban öe ftaöt Arequipa)legöt öe ballepe de
Chuii,enöe Tambopaiia,enöe öie ban Yiojenöe öaer aen öe röcké ballepen ban tara-
paca.iantrentöefeballepen langöö becufte/leggöen eenigöe Epianöekenö öaer bee!

S^ee-mobbenop3ön; enöeöe ingöeboo?ne baren öaer op Baifas, foofp öienoemen/

3nbe ballepen ban Tarapaca 3tjn groote enöe röckémijnen ban t^ilber/ feer toit
«ttöe giinfterenöe; \'tbolckban öe 32.anöe / toelck toepnigö iö / geneert ben met biftcöen.

me ^taöt Arequipa öftelcgöm batt öe ^taöC de los Reyes ofteLima,öonöevt e«
ttowtict) leguen, «aet t\'feggöen ban Pedro de Cieça, enöe Hertera m fpn
(fjoeUîeiôpm fpn Defcript-dc las Indias,aeltöonöett enöeöattcb legueno ts gebout
m öe ballepe ban Quiica,fcftscb oft febenttcb leguen banöe ^taöt Cufco »beectöten
leguenbanöe^upöt-^ee/ op eenfeeebegtiatneenbefrtflcbeplactfe/ foobatljctecn
ban öeluCtcbffe enöegbefonötfte plaetfen banPeru too?ötgbebouöen: tsgbelegöe»
op öe Joogbteban bjat meee alsfettbten gc^en naert Ceggben ban Herrerajöan naee
tTeggbenbanPedrodc Cieça opfebentbtetien eenbalf / öocb moet maec febentbien
toefen/ als top t^itt naec füllen tboonen.^aec toaff ontrent öefe ^taöt ercellente Cav^
toe / öaec fp feee goet cnöefmakelöek b^oobt ban bacfîcn ; enbe öaec tooiöt oock beel
toijns gbetoonnen : beeftfpnbaben aen f inkomen banöe tiebiece Chiia, toelck tot aen
öe ^taöt komt i foo öat öefe ^taöt altgöts toel booifien is ban alöecbanöe berber^
Icbinge enöe koopmanfcbappen ban ^paegnien-. enöe t meeße Silber ban öe Char-
cas piacbt biee te komen/om ban btec naee Panama af-gbefcbeeptte to0|ben/f00 Cie-
ça göetupgbt : be mijnen ban Potofi ^n ban öefe plaetfen berfcbepöen bonöect enbc
bijfticbieguen,als Acofta berbaelt/ öetoelcke fegbt booiöer öat bet Silber infpnen
töötnietmeerbertoaertstoierötgbetoacbt/maernaerArica<0ntrentöe ^taötlegbt
een Volcan, öacr fp toonöer ban hertellen. ï®efe ^taöt isfeer onöerbebigb be ^ert^
bebingben/gbelöckmeeftal bitquartierban3nbien/infonDerbepötontrent öe cuße
ban öe ^ee j enöe in öen jare 1582, biel öefe ^taöt bp naer ober-Joop boo| een fcb|ic=»
kelijeke ?ßerbt-bebingbe. «©nberbejurifbictie banbefe ^tabtggebooien beplepnen
enbeballepen ban Hacari af totTarapaca toej enbetelanbttoaert in/inbe^iobin^
tienbiefp noemenöe Condefuyo, sönbeel^oipenenöebleckenöieonberbefeftabt
bebooien /enöe öaer öe intooonöers ban öefe ^taöt baer Encomiendas öebbm / gbe=«
Jijekbe ^paegniaerbenbienoemen ; alsbaerjön los Hubinas, Chiquiguanita,Qui-
nuftaca,enöeios Coiiaguas, baer eertijts beel bolcks tooonbe/bie beel banbe^cba^
penban Perufjabben ; Dan bitbolckis boo| beooilogbenban be ^paeaniaerDen&ei;
bcrminöert: boetoel öat Herrera fe^t/öat baer toel bijfticb bupfcntjinbianenbietri*
bupt betalen/onber öefe ^taöt gbebooien.

^en öe toegb ban Arequipa naer Coiiao toe/leggen ttoee groote Eacken/upt fiet ee^
neban befe fegötmen batbe riebiere Apurima jaer ooi^ionckfoubefiebben.

Vervolgh vari de binnen-Iandtfche Provinciën ,Iangb^de Konincklijcke wegh,
overt\'gheberghtcvanGuANCABAMBAjvoortsvande Chachapoyas en-
deMoYOBAMBA.

" \' W äuöientie ban Lima,öooi öe ballepen aen öe culle ban öe §upöt-^ee gelegen,-
enöe fullen nu komen tot öe binnen-lanbtf^î^iobincien enbe tteben ban öe^pae^
gntaerben baer in göelegöen / beginnenbe ban Guancabamba, baer top öet in\'t booi^
gaenbeöebben göelaten. I^an Guancabamba tot Caxamaica,rekent men böfticö le-
guen toepnicö meeroftemin. 5^efe toegö enbebej^iobincten tuffcöen bepben göele^
gen/en tooiben bpCieça nietnaerber befcbieben/ban uptbeneerttentocötban Pizarro
ban S\' Miguel naer Caxamaica, konnen top ten beele be göelegöentöepbt af-meten :
Herrera fcgöt bat ban S\' Miguel tot Caxamaica 5ön ttoaelf groote bagb-repfen;enöe
batPizarro treckcnbe ban s^ Miguel ober be riebier/eerß quam int\'Eanöt ban öe
Curaca Pavor, toelcktoarenfriircöeballepen:öat Caxas ttoeeöagö-repfen ban öaer
is, enöe Guancabamba een öagö-repfeboo|öer/een grooter enöe fcöoonöer plaetfe als
c axas Î tuffcöen bepöen loopt een riebier baer beel biuggöen ober leggen ; enbe öe groo^»

tetoegf)öanöeingasiooptöaeröoo|.Pizarro!ietöefeplaetfenleggöen/enöetrockban
t\'Hanötöan Pavor ÖOOI een ïBoeÖöne tot een 5^o|p göenaemt Mocux;banöiet^f*^ö^^^
ÖP ttoee ba^eti boo|ballepen bie toel betooont toaren/öieHerrcra nieten noemt /en^
öe toeöer een öagö repfe 0001 ïBoellönene«ï>efanötgö lanöt / tot aen een groote rie^
biere/öteöPPaiTterbe/enbenaer öatönöipöagö-repfenöaööe göetrocken öooi toef
betooont lanöt/langös öe toegö bie «aêr Chinca loopt/foo floegö öP be flincker-öanöt

Het thicnde Boeck.
a{naerCaxâmalca,tnbetrockbertôaertSûberôefgcbri;g!îfe. TOickbfthïrim^ieiï/

foo fcöönt Dat Pizarro DeUïCöö Ö^^ft genotttmlangsDe p\'apnenban Peru, en Dat De
plaetfe Die Herrera öietnoeint Motux,toel mocöt Defelbejön Die bsp upt Cieça int
cap. öebben götnoemt Motupe,toant DeliaDt S^- Miguel lagö boe aen een anDee oo|Dï
enDe naetDec be ^ee. Aimagro infgöeïöcksikomcnDeban Caxamaicatoebecnaer
s^ Miguel,tvtckt mebeboo? De ballepe ban Xayanque,toelcmeDeop De piapnen ban
Peru legöt: foo Dat De göelegentöept ban La Serrania moet berHaen toonöen upt De hu
fcöjöbingöeban Yaen enbe Chuquimaio, tOelcKtuffcÖen De Serrania enöe öe Andes
m leggöen/enöe feomente leggen tulTcöen Guancabamba enöe Caxamaica.deEe ^jo^
bincie ban Caxamaica, is een feee gtoote enbeeöcKe l^^obincie/ enöe ban outs feee
Ööeacöt bp be intooonöeren ban Peru, enöefints öat öe ^paegniaecöen Peru öebben
ööecongueöeect/ is De felt^ nocömecïDeebecmaect/Doo? Dien Den inga Atabalipa öaei;
bp Pizarro is göebangöcu enbe omgljeb^acöt. de ^oningöen ban Peru öaööenöiev
een magniföc #alleps/ met een tempel enöe anöeve koöelöcl^e göeboutoen/nacv öan
toöfe jmetöaecbaDen enDeanDeeegöelegentöeDen: Dan Defe lîoaebjclîe g6ebouto«n

5Ön gantfcö becballen/ enbe Defe J^^obincie is be ftaöt ban Truxüiotoe-göeepgö^ï^ï-

de j^^obincie ban Caxamalca ts toonöee b^ucôtbaev/ toant De \'Cartoe toaft öacï foo
toel als in Sicilien ; enöe Da^too^Dt beel Beegöetoepöet; oocl^ foo öeeft men öaer
oberbloet ban Maiz etiDe anDece too?telen / enDe boojts alDecöaï^be bjucöten göelöck
in anDer göetoeften ban Dit lanDt. de intooonöeren 5ön ban goeöe aevt enöe b?eeöt^
raem/enöebcrnufticö/ tnaecfeenbanDetoollebanöaer^cöapen alföfvaepenCapi?
öeröen/ als in i^eberlanDt. daev 5ön oocktnDe limiten ban öefe f^iobincie i^ö«^«
banfeet^röcke £0etalen.deblecke Caxamaica, toelck tsöebooinaenifte ban öefe bai=s
lepe/is göelegöen aen De boet ban t\'göebergöte/öeeftünïrenteeniegue bïack lanbt/
baec ttoee riebierkens Doo^loopen/öaer b^uggöen ober legden ; enöe öaer lagö een
ftercke jfo^trefteDoenDe^paegniaerDen Daer eerft quamen j enöeeenfcöoonentem^
pel ban bedonne/ toelcketempels fp noemben Guacas.

Cer men komt aen bej^^obincie ban Caxamalca, legöt baer eenen anberen toegö Ciccic 73
bie mebe bp be ingas is berfojgöt/toelc loopt naerbe Chachapoyas,ban De toelcke top
eer top boo^t gaen/öier fullen fpjeken, 3n De î^iobincie ban be Chachapoyas,is bp öe
^paegniaerDeneenftaötgöeboutot/toelckfpnoemenS\' luan delà Frontcra? isge^
legen öonöert en ttointicö icguen banbeftabt dcLosReycs ofte Lima,naer \'t i^oo?öti^
ooften toe : toas eertgöts göelegöt aen een onbeguame plaetle/ genaemt Le van ro ; feer
routo enöe onefen gronöt/ foo öatmen Die met De fpaDe moft efenen : öan toierDt öaer
naer berlegöt in De ^^obincie banbeGuancas, om Dat öet een beter enöe göefonöer
quartier toas/ ( Doo? Dien Herrera elDerS tnfteDebanGuancas fegöt/Guanacos;enöe
jöe Guancas bpXauxa toooncn nacr gemepn oo^beel ban alle ^cö?öbers » foo mep^^
ne Datöierin fteDeban Guancas, Guanacosbeöoo^betetoefenO deöeele|0^obm^
Cieban öe Chachapoyas,bie banbe Guancas enbe Cafcaynga belangöt tot befe ftaöt;
tn eenigöe plaetfen 30« ïter röcke ^^önenban <5oubt i men öeeft Daer groote menicö^
te ban Bee / enbe Daer toojDen öeel föne toollen Haeckenen göemaeckt. ClanDt is
toonöer biucötbaer / baer toaft beel Cartoe/ <0erfte/enbe anöer faet ; enöe men öeeft
öaer lalöeröattöe drupten ban ^paegnien in obcrbloet. 25p <Doften ban befe ftaöt
loopt De groote Cordiiiera banbe Andes, enbe ober be felbe legöt De groote riebiere
Moyobamba,enDe anDere ban gelöcke groote; enDe Daer leggöen eenige doipen ban
bolck/ toeïck ban klepn bernuft is / enbe naer De göemepne opinie/is af-komftieö ban
öe Chancas. g[n be jurifDictie ban befe ftabt tooonen toel ttointicö bupfent Subia^
nen/ öie tribupt betalen aenbe ^paegniaerben. istoitterbolc/enbebanmeeitcrbcv^
ttuft enöe aeröigöept als\'tanDer bolck bananbienienDeinfonöeröepiftöooncbiou^
toen/ foo öatmen Die in boo?töbenbe Ingas,i^oningöen ban toe-boerDe. ^ti
befe ^taDtconfinerennaert <0oöenDe ^jobincieban Longue, Charrafmaij enöeöe

31n De #^obtncie ban be Chachapoyas, toaft eenfeecker foo^teban-llmanbelen/
baer Acoftaban fcö^öft ^bebolgenbemaniere: 31«eomparatieban^manDelen/
aïs oock ban eenigöe anDere bjucljten / foo mogöen alle De boomen bp be ^manöe^
lenban De Chachapoyas toclftopgljeu; noemenfe^manDelen cm batfe Die göeen an^
berennaementoetentegöeben; iSDeleckerfteenDegöefontfteb^ucötebanalleöie ick

DaeronöccaHeöeb?üft)tenbanantiiencnöe^paeömen/ öbemm is hu tjpöeöcle
in öoetijeptmacöbecgekccken too?tien/3i)n klepnöer als öie öan öe Andes, enöe groo«
ter ofte ten minöen gcooöev ais öie toan ^paegnien / teer tenöer enöe moitoe om te
eten/fappicö enöe ööeiöck ató öoteracötitjj/enöe lieöpcken foet/toaffen aen feer
enöe toel-getaekte boomen / enöe foo fraep gtjekroont/ öat btt een öingben omfien i0 j
öe bjucfite iis toel betoaert/ groepen in bnpfkeniö ofte öoppen/ een toepnicö grooter en
fcfierper aïo öe bwpfkeniö öaer öc Caöanicn in groepen; öe toelcke öioogb 3iïnöc/feer
ïicbtelijck toeröen gbeopent. 31nöe ^^lobincietoan Moyobambaieg^t meöe een öaöt
ban èpacgniacrDcn/ öe toclckc fp noemen s^ lago de los Valies, ofte oock Moyo-
dj.u.c. bambajismccröanbonöert leguen banöeöaöt Lima naer\'t ^oo|öt.ooöentoe/cnöe
bijf cn ttointicö leguen ban S\' luan de Ia Frontera boomocmt/in ccn Iccr rcgcnacöticö
guartier/ öocö menöeeft öaer oberbloeöigö Bee ♦ ^e |^?obincie ban Moy obamba is
ongöefont öoo? öe bcelöept ban öe riebieren enöc öoogöe bergöen / cnöe feer öicöte
boffcöagien.Cuöcöenöc|^?obincieban öe Chachapoyas enöeöei^?obincieMoyo-
bamba, legöt ccn anöer f^jobincie toelcke öe^paegniaeröcnöe naem gaben ban los
Motiiones, öaerbeclriebicrcnöooi-loopen/ enöe öe J^^obincie is nict tocl betooont i
fooöat öaer göeb?cckis ban ipftocöt.

Vervolgh Vande binnen-Iantfche Provinciën van Pe ru,langhs den hoogen wegh
vande Ing as, beginnende van de Provincie van C a x a M a l c a tot Gua nu-
coj ende van de ftadt Leon de Guanuco.

\\ 72Sn öe ^?obincieban Caxamaica, öaer top öetin\'t boo?gaenöe öebben gelaten/
V totöefcöooneballepebanxauxa, rekent men toepnicö meer oft min als tacöten^
ticöicguen, (Herrera fegöt febcnticö) al langös öe ütonincklöckc toegö ban öe In-
gas. j^iobincien tuffcöen bepöen göelegen 3ön öe nacrbolgcnöe« ntrent öe elf
leguen iao?öer nacr \'t ^upöcntoan Caxamaica, ïegöt een anöer groote f^iobincicöie
eertgtsfeer betooont toas/öetoeïckcfp noemen Guamachuco: C^ufööenbcpöenenöe

bpnaeröalf toccgös/lcgötccnanöcr ballepeöie fecrf^oonenöc luÖicöiS; öetoelcke/
alfoo öe öoogöe bcrgöenöetoinötbcfcöuttcn / feer öeetiSi enöe öacr ïoopt een fraepe
riebier öoo?/ op toelckes oeber beel ^artoe toaö/ ö^öngacröen enöe Böge boomen/
<D?acgnicn/1limoenen/ enöe beel anöer b?ucöten öie öaer upt ^pacgnien3öngöe=
b?acöt i öe Ingas öaööen Iiier boo?tijtS öare ^allepfcn cnöc ^cöueren/ enöe beel facp^
lanöen omöenooöigöe boo?raette berfo?göen« Wt i^?obincie ban Guamachuco
IS öic ban Caxamaica in allcs göelöck/ enöe öe Inöiancn ban göelijckc tale enöe göe«
öalte: öc i^oningen ban Peru öaööen öier infgelgcks öare l^allepfen; öat bolc ban öe
ïanöe is eenigen tgöt öertoacrtsfeer berminöcrt: öc göeöaïte ban öelucöt iS eer kouöt

als öect;cnfcer oberbloeöigö ban allesöattotonöeröoutbanfincnfcöenlebennooöicö
is^êcr öc^paegniacröcnöiecQuamen/fo toaren inöefei^?obinciebcelbanöe^cöa^
pen ban öelanöe/en op \'t gebergöte öacr om-öerbeeïGuanacos enVicunnas.Ban öcfe
|d?obinciebanGuamachuco,loopt een f^oninclijcke toegö naöeConchucos toc/toclc
in öe ^?obincic ban Bombon toeöer-kcert / cn öem bocgöt met öc boo?gacnöe toegö.

^e0?obinciebanöe Conchucosisbanöieban Guamachuco,ttoeeöagö-repfen
berfcöcpöen langös öcn öooge tocgö/en tuffcöen bepöé toaren #aïlepfen en fcöueren
tot beöoef ban öe ^oniric/ als öP öoo? öefe toegö ^^epföe naer öe i^?obincien öaer on^
trent gelegen Jnöc|^?obinciebanöe Conchucos, toaren öicrgelöckegcboutoen; crt
\'tbolc ban öe lanöe is ban miööclbaer öature; en öacr 3Ön altöts goeöe ü^önen ban
^ouöt en Silber gctoeeö: öit bolck is oockbeel bp öe ^pacgniaeröen om-geb?acöt\'
^ebcntöien leguen ban öe Conchucos icgöt een anöer J^?obincie toeïck fpnoc^
menPifcobamba, öaermcöceen Tambo toas boo? öctoninck ban Öeen gemacckt

wm ieguenöoo?öer Icgöt öc ^?obincieban Guaraz op een to?eeöt göebergöte/ foo
öatöetcenömgenomteficnis/öoeöatöetocgööiergelegötis;rbolckbanocïanöe

isfecr arbepötfacm / cnöe göenegöen om in öe ^©ö«en teboerckcn / öacrfpcertpöts

63eïti!i6u|itbàttô^taeîîiert aenbe ^anmgöenban Pem: menfietbaer eenjfoifeelïe
bie feee fraep m tbierkantban(leeni0abemaeckt/naer be Inpfebanbat Eanbt.

be f^iobmde ban Pincos, baereen riebiere bp loopt I enbebe
ïiîaianen ban Dit quartier iö fraep bolck/enbe aenfienlfick in baer manieren: enbe
toat boóiöer iööbeiegben bet acoot enbe koüelöck ^allepöbanGuanuco,toelcktoel
eenban beboo^naemileio glietoeeft naeft Caxamaica ; biei: iö nu een ^tabt banbe
^paegniaeröen#elegbt/öaertopnufullenbanfp?eeckent

de ftaöt Leon dc Guariucoiö gbclcgbcn bijfticbieguen ban bebeftaötban Lima, ^^^^^
ofte de los Reyes, naer bet i^oo?öen toe / een toepniofi meer <0olïelöck / neïEenö öe
i^onincklijcke toegb ban öe ingasi iö gbebout in een goeöe enöe gbefonöe gbelegbent«
bepöt / enöe öaer iö groote oberbloeöt ban alöerbanöe löftocbt / enöe beel Bee j
men beeft öaer oock mönen ban Silber ; enöe \'tbolck ban öe ï.anöe iö bernufticö j
baer too?ötbèelCartoegöetoonneny naer öat öe inöianen göeleert öebben ban öe
^paegniaeröen t\'Eanöt toel te boutoen/enöe beöinöenöaer betergöeöient banöe
Cartoe alö ban Maiz, öoo? öien öet Maiz foo goeöen boetfel niet en geeft / maer iö
grober enöe öitfigöee / enöemaeckt beel bloetö : öaer toaflèn oock beel ïBgngaeröen/
IPÓ3be-boomen / <0?aengie-boomen / enöe boo?tö alöerbanöe ƒ rupt-boomen ban
^paegnien enöeban be Hanöe i ^tieren/ l^oepen / 45tptml ï^eeröen too?öenöaer
met mmicöten aen-göeteelt : men beeft öaer beel göebogöelte ban f atröfen enöe an^
ïKv iBïlöt : öe natie ban Conchucos bo?en aen-göeroerty öe groote ß?obincie ban
Gaayaias, Tamara, enöe Bombon, enöe anöereplaetfen meer/belangöen tot öe limi^î ^^ u
tenbanöefeftaöt. 3n bele quartieren ban öefe #?obincien too?öen Silber mönen
ÖÖeöonöen i enöe naer t feggöen ban Herrera, foo fou&eii öaer toel ociticö öupfent
3nöianen in öaer öiftrict usoonen öie tribupt betalen. 3n\'t göebergöte binöt men ee*
tiigöe to?eeöe enöe berftinöenöe dieren / alö Heeutoen enöe groote 25ep?en / enöe an^
bcretoilöedïeren. Clanöttoelcknu onöer öefeftaöttoojötgöere^ent/belangööe
eerft tot öe ftaöt Lima. ban omeeöenen ban 5>taet/ iö öefeftaöt göeboiit gbetoeeft/niet
fonöer groot tegöen-fpieecken ban öeintooonöeröban Lima, göelöck a!ö Cieçabcr^ c^^j^
baelt. <0nöeröe ïuriföictieban öefe ftaöt too?ötmeöe göerekent öe |^?obincie ban
los Viticos, toelck öiepinöe Andes legbt/ foo öatöe inga Mango,naer öat öe^pae^
gniaeröenöacr meefterö göemaeckt öaööenban Peru,öem retireeröein öefe f^ïobins
cie/omficöbeteröooiöegelegöentöeptbanbeplaetfe/tegöen öe ^paegniaeröen te
berbergöen.

Vervoigh van dê binncn-landtfchc Provincievan die van Guanuco af, tot die
van GuAMANGAjdacr de Stade la Vittoria is ghelcghen.

I^Hleft be ^»obinciebaer öeftaöt Leon de Guanuco iöingöelegöén bolgbt öe ciéc

bincie Bombon, toelck feer fterck iö ban naturen/ enöe öe göelegöentöept ban öes
Ie pïaetfe / toaer öoo? öe ingöeboö?ne feer ftröötbaer toaren J n öit Xanöt iö een Hack
göelegöen /toelck toel töien leguen tn\'tronöe beeft; enöe\'tHanöt felfö lö blackenöc
kouöt ; enöc \'tgöebergöte legöt toat ban öet boo^fcö?eben Hack : öe do?pen ban öe
3lnöianen leggöen öaer ronötom ; bolck\'öaööeeertöötöbeel ^cöapen ban öe Han^
be/enöe öoetoelöe felbe öoo?öeoo?logöen feer 3önberminöert/foo bintmenöer nocö
tamelöck beel/ infonöeröepötbanöe toilöe foo?te/ öie öaer in\'t göebergöte ontöou^
ben: öoo? öien\'tHanöt fookouötiö/ foo toaft öier toepnigö Maiz ; öan laten öaer«
om niet te öebben anbere too?telen Die bequaemsön^totonöeröouöttoan \'ömenfcöen
leben. 3nöefeLaguna leggöen eenigöe Cplanöekenö enöe klippen > men öouDt booj

taten Deele barenoo?fp|onck öeeft; Doo? öien\'töoo? De ballepe ban Xauxaloopen-^
be / alreebe een groote riebiere maeckt / in DetoelckeDaer naer nocö komen loopen De
ïiebieren/Parcos,Biicas, Abancay,Apurïma, enDe Yucay i enöc loopenöenacr\'t
öen I komen öaer nocö nieer riebieren in / tot aen öe Paraguay toe / toelck een booine^

:2?p öcfe ï^iobmcten ïeggben nocb ànbere ; al$ namentïöcfe eenöie Herrera noemi
\' los Acaviiios, cnöe naec\'t <aoften ober/ofte m\'t gebergbte/öe #iobmc<e en rtebtere de
los Chupachos; langbiSöe tocIcke men «aoft-toaertkomttnöe #|obtttcte ban Mamaj
enöeöooiöeraenenbmötinenmctöanötcbteboflcbagtenenöetoüöermöjen*

Ban Tarama komt men langb^ be i^onmcklücke toegb te Xauxa, toelck een ban
bebooinaemöetoas ban gantfcb P^ru. ^ooibeballepebanXauxaiooptöertebtere
Xauxa, öteuptbe Laguna ban Bombon boo?t-komt/aïiS b^r boien ts berbaelt, ^dt
C1CC.C.4S. ballepe ts toel beertbten leguen lanck/enöebter oft böf legucnbiceöt ïBasmbooi^
töben fea- betooont / foo öat men booj feker öouöt / öat ten töben öat öe ^paegntaer^
ben öacr eerft quamen / öaer toel berttcb öupfent Snötanen toaren i enöc nu (fegöf
Cieça ban fpnen tööt) ttoöfele tck öatter qualöck töten öupfent tooiöen göebonöen.
Cboick toas beröeelt tn ö|p göeöeelten / öoetoel fp al t famen met een göemepnen
naem Guancas toteröen göenoemt(Herrera noemtfeoock Yaios.)i^et eerfte göeöeelte
toteröt göenaemt Xauxa, öaer ött gantfcö quartier öen naem ban öeeft ; i^tt ttoeeöe
MaricabiJcas cnöe Öet öcröe Laxapaianga: jjn alle öefeöceien toaren fcöoone idallep*
fen ban öen i^ontnck/ öocö\'tboo?naemfte enbe koftelflcfte in tbegm banött quartier/
m\'tgöeöeelte ban Xauxa. mt ballepe ban Xauxa ts om-ctngöelt ban \'tgbebergöte
öaer fneeuto op-ïegöt> Herrera fegöt öat öefe ballepe Xauxa tsgelegenfesënöettïcö

c Ban öebaïlepeXauxa tot öe ^taöt la Vitrcrla de Guamanga,3tjn ÖerttCÖ leguen,

^ enöe repfenöelangöiS öen öoogöentoegö/komt men aen feker öoogöten/ toelcke leg^
göen ixmn öe ballepe / öaer men feka- ouöe geboutoen ftet / bte gantfcö berballen sorti
enöe booits treckenöe komt men aen öet ban Aeo s,toelck nefens een moerafcft
ïegljtöatcolüfeöt boftcöenieöbtiöeSnötanenban Aces tooonen toat banöe toegö
iöf / ùp ftker öaröt cnöe tooeft göebergöte öat aen öe <^oft-5ööe legöt. Ban a cos Joopt
be toegljnatr öet i^allepsban Pico,enöe langbS een öoogöe ölacktekottu allencjckens
neöer-öalenöe naer öe riebiere / toelck öooj Xauxa ïoopt / öaer een bjuggöe Ober legötï
enöe öete paHagte tooiöt j^enaemt Angoyaco. aenöefe paftagte toaren eentgfjetooo^
ntngöen hmi öe ^ontngöen göebout/met een baöt/toeick öaer ban feker öeete ^pitn««
0Öen tooiöt göemaeckt.
ï^an ijter booits-tveckenöeober een anöer kïepnrtebterken/komt men aen öet
Picoy,öaer meöeecnb|uggöeïe0Öt/öooi öten\'trtebterkm tn öe Sinter-tot feet:
fneï loopt.

Ban Picoy kotnt men aen be i^allepfen ban Parcos, toeïck op een top ban een
bergb toaren göebout: enöe\'tboick tooonöe tuffcöen feer öaröe enöe öoogöe bergöen/
öte aen ö\'een sööe enöe aen ö\'anöer 3ööe leggöen ban ött i^omncklöck göebou. <8et;
göïïtefarcos komt/foolegötöaereen klepneïBoeftöne/öaereenplaetfkenfegötAnele
öe Snöïanen noemen Pu cara, (toelck foo beel ts te feggöen/als fterckeplaetle) öaer öe
tomngöeneertöötseenfojtöaööen/öaeröeom-leggöenöeboïckerenöaertrtbupt
quamen betalen.ïBoIck ötee ontrent tooont meeft al tnt^ebergöte/baer meeft öooi^
gaens beelfneeutos op legöt / öocöfp 3aepen enöe planten tnöeballepkens öte befcönt
3önboo? öe kouöe ; cnöe men öeeft öaer beel ^tlöer-mönen. Ban Parcos öaeltöe

een biuggöe legöt / op groote fteenen bogben göelegöt^ mt rtebtere ban Parcos ober
3Önöe/foo treckt tnen boojts naer öet f^alleps/toelck göenaemt too?bt Aflangaro: ban
toaer men langÖ!ö öe i^onmcklgcke toegö ^omt tot aen öe ^taöt ban Guamanga.

^e^taöt Guamanga,ofteSt luan delà virroria le^Ètopöeöoogötebanöertöïe«
graöenbp ^upöen öe imte/fefttcöieguenöanöe ^taöt de los Reyes ofte Lima,naer
bet â>iîpôt-ooften aenöe i^omncklöcke toegö banbe ingas,öte topnu een tööt fanck
baboifjiït öebben : ts göebout op ecn balcke plapn /onttent een Cordiiiera, ofteber^
boïgö ban klepne bergöen/leggö^öe ban beftaötnaer \'t<^upöentoe/enöeneSen0 öc
ftaöt loopteen beke ban feer goettoater/öaer öemtöoonöersbanö?tncken:öeö«Pff«
banöe ftaöt 3ön meeft ban fteen göebout/ enöe met b?tcken enöe tegöelen göeöeckt/
bebcfte ban ganttcb Perus men tentet öaer eengöefonöeHucfit/ öooi bien wböe

Mmtlmti öèabönbt-bautetntcnicöörttsftö^iïcïöck^^^ nfer ttöétï tèöeet
woel)te Kouöt/maeeeen goeöeenöepeefecteöetmengmgöeban bepöen: Honötomöe

Öaötenöem\'töeïötsönbpöe^paegmaaöenöeeï %anöt öupfen göeboutot/öaetCp

beel beeöen toepöen aen öe eiebievhensenöe m öe ballepen. de gtootfte eiebieee bie fp
Öiec öebben/tooibt göenaemt Vïnaque; ontrem be toelcKegöeften tooibcu öe ruinen

banfeker oube göeboutoen/öie naer\'t feggöen ban be inbianen/baer in ouben töben

fouöengöemaecitt5önbp eenanöer natie banbolcH; göelöck ban toel te göelooben
t0/boo> bienfp ban een gantfcö ^«ber maeckfel 3ön/als öe göeboutoenban be ingas,
fioningöen banPeru. -ifien öefe riebiere Vinaque, enöe anöere göetoeöen ontrent
befe ftaöt göelegöen/ too^öt alfoo goeöe Cattoe göetoonnen als in .^paegnien/öaer
fp feer goet enöe fmakeïöck biooöt ban backen, daer is in öe ^omer toat göeb^cck
ban <0ras boo? öe #eeröen/ te meer om öat in Inöien göeen i^op göetoonnen en
toojöt öat öe beeften toillen eeten. dc Cordiiiera batt öe Andes ïegöt naer \'tCeggöen
ban Her rera,acötöien leguen ban be ftaöt naer \'t «Doften, de Sngöebo^ene ban öefe
i^iobinciefpnbanmiböelbaer ftature/toat b?upn/ ban klepn bernuft/feer lup enöe
leugöenacötigö j öoetoel berftanbigö göenoegö om öaer epgöen booibeel te foecken.
<Snöer öelellaötjön toel öerticö bupfent Inöianen öie onöer tribuptfitten. Jnbe li^
miten ban befe ftaöt too|bt beel Coca bergabert i baer balt fcer goeöen #onigö/ enöe
men öeeft öaer depnen öie 300 goet 3ön als ^ialberen. de riebierkens bie ban öe An-
des komen af-loopen/ öebben goebe bifcö/ enöe infonöeröept een foojte ban i^reefteit;
öet regöent baer beel in öit gljetoefte. daer toaften beel göefonbe i^rupben; oock een
öeelbenönigö/toelck fn noemen Mio/tbee fterft baer ban als öet \'tfelbeeet. Ö0en binbt
öaer oock een feker dier/ toekkes pifte 300 peftilenttalen reuck öeeft/öatmen t toeleen
^ufquet fcöootberre rieckt/ enöeöaereensaengöeroert öeeft/en bergaetbe ftanck
nintmermeer. daer 3ön öiberfcöeiö^önen tn bit quartier ban <5out/ Silber/ «èuics
ïilmvl Coper/®fer/ Hoot/^ulpöer/enbe^eplfteen. daer 3öninbeftabt bjp f^aro^
cö^e UtmmI öiberfcije Cloofters ban ^^onnicken/ enbe beel eonfrarpen 30 toel ban
3\'iaianen als ban é>PWiaerben; enbe oock een ban |>toarten/ oockeenban be
fraepfte i^ofpttalen öiein öat Hanbt 3Ön.

Vervolgh van de binncn-Iandtfchc Provinciën langhs den "wcgh van dc Ingas>
van Gu AM A N g A af, tot Cu SCO toe.

y^nbe f^;obincte enbe ftabt ban Guamanga af/tot begroote öabt Cufco, rekent
men toepnigö «iter oftminals fcfticö ieguen; tn öefen toegö ItööÖtnöe piapnen
ban Chupas: eificgucnban Guamanga langös bei^onincklöcke toegö/leggöenöe
groote gbeboutoen ban Bi kas, öaer öe Jnöianen rekenen öe recöte ötlft te toefen
ban tgantfcöeröckbanöel^oningöenbatt Peru j boo? bien baer 300 beel toeegös is
ban (^ito tot Biicas, als ban Biicas tot Chile j enöe eenigöe ^paegniaeröen öte
befentoegööebbm^erepft/mepnenbat öet toepnigö fal berfcöillen. defe^allepfen
banBiicas toaren toel be koftelöcköeenbeboo?naetnüeban\'tgantfcöeSöck/öan3Ö»t
nu gantfcö berballen / 300 bat öaer niet bp naer als be herballen fteen-öoopen ban
tefiencn3ön. •

^ebeniegiien banBiicas legöt Vramarca,enbetttftcötttbepben loopf be toööerte^
biere öiefp noemen Bdcas, om öatfe naer bp befe pallepfen göelegöen iS t öaer tS een
bWÖÖf o^er göelegöt öie toel öonöertenöe fes en fefticö paften lanck is. ^tn öen
oo^fpjonck ban öefe rtebtere is be obincie ban be Soras göelegöen/ een toufötöare
enöe oberbloeöigöe pmntit} enöe betooont bp ftröbtbaer bolck; öefe enbe öc Luca.

ban ^über enöe <5auöt. de ingöeboo^neban öe i^^obtncte öaer Vramarca
in legöt; too?öen göenaemt Chancas; enöe öe ^^obtncie ^nda^yias, tift mibben
ban betoelcke oock groote öwpfenenbe fcöueren toaren tot beboet banbe Ingas ban
Peru. gscengrooteenöelangöe|^^obincieöaerbgltambeetS;baertoaftbeelCai=ï
toe/enbe in eenigöe ötete ballepen toaflenfcöoone jfrupten.\'Cbolck ts feerbermin^
bert öoogöe ao^logöen enöe tp^annie ban oe ^>paegmaerben/bie tboick öeeriöe^««

Ijcbbep ööequelt Andaguaylas ttatV\'ifeööSm batt Herrera.j\'jöttóntt® ^^^
ÖCfta&t Guamanga. • ^ / ;

ip^eglien leguen tmthtx ban Andaguaylas,icmt mtn atn bt liebwre tan Aban-
cay,m toelckembimßttcHe fteenen pilaven 5tin/öaer eenbineöfettö iefcev ööeleeöt

naeröetotjfe ban \'tHanöt; met berre ban öeriebiere toaren i^oninckiöcke
toen/göeïDcltaïiSm anöere quartieren boren berjjaelt leguen bp j^oo?öen öe
riebiere legöt Cochacaxaj enöe ttoee leguen ober öe riebiere naer Cuico toe/ legöt
Pueblo de Abancay, toelckiö 22, leguen ban Cufco, naer \'t feggÖtnban Herrera.

^fÖM^gucn ban Abancay loopt Öeriebiere Apurima,toelckeJö3el öe grootfte isban
alleöie topban Caxamaica af/öeböcnbefcöieben 5 öe i^onincklijcke toegöloopt öeel
toelgöeüecöt ober öe bergöen enöc öalen/500 öat öet grooten arbepöt enöe moepte
moet gfickoft öebben öic 300 te flccöten/ infonöeröept in t af öalen nacr öe riebier/ al-
toaer feer öaröt cnöe tojccöt gljebergötc is: in öe riebiere ftacn ttoee groobe fteenen
pilaren/om öc b?uggöc ober tc leggljcn*
Banöeriebiere Apurimakömtmcnaenöc^allapftnban Limatambo; öetoelcke

Herreraftcltbier leguen ban Apurimai cnöc trcckcnöc obcc tgötfaergöte ban Mcx-

conga, acn öeballepe ban Xaquixaguana, toelckiS inöe blacktc öie tuffcöen öe ber^«
göenin legöt/ cnisnictlangöoftc b?ccöt: ^ei^oningöcnban Peru öaööen in öefe
balicpc,gvootefcöoonc Huft-ööbcn öaer fp öaer quamen bermacckeniban öcfe ballepe
tot öc üaöt Cufco, 3önböf leguen • öcn ftonincklöckcn toegö loopt öacr öoo?. \'tWa^
ter ban een riebiere toclck öaer oo?^|onck öeeft ontrcntöefcballepe/ maeckt öier ccn
groot cnöc öiep moera^)/ toclck men feer qualpck fouöe konnen pafferen/ ten toare öe
Ingas fier een calfpe öaööe öoen maecken met ftercke mueren aen bepöe 3ööen; een
tocrcköatlangökanöuercn: alsmen ober öefecalfpcis/300 trecktmenboo?tsnaei:
cufcoóöcrfckereöeubelcn* 3inboo?tööcntoasöefe ballepeban Xaquixaguana feer
betooont/enöebol3aep-lanöen enöe ackeren Öie300göelcgöt enöe banöen anöcren
berfcöcpöen toaren/öat öet eengöcnucöt toas cm ften. ^acr too?ötnubcelCartoe
göef^cpt/öoo? öien fpöaer 300 toel toil toaffen; enöe öe ^paegmacröcn öic tc Cufco
tooonen/ onöcKöouöcn öaer toeel bee« Cec topboo^ts öaren tot öe bcfcö?Öbingöe ban
öc groote ftaöt Cufco, 300 moeten top öier nict boo? bp gaen öe £l30nen ban ^uic«
filbcrÖietcGuancavelica 3Ön.

ofttöicn leguen ban öeftabt Guamanga Öter borcnbefcöiebcn/bpkansnacr\'t
Sao|öt-toe4!en/3öngöelcgöen öc bevmacröe #öticnban Guancaveiica, öiemen

göemcpnlöck nocmt el Affiento de Dropofa, al-toaer öc toonöerïöcke ^^ijnen ban
<Suicfi!ber 3ön göelegöen* Wt i^oningljen ban Peru, enöc öc Jnöianen/ tn öebben
mboo?tööcngöccnacötgöenomenopöit!^etae?/ofteccnigöe kennis öacr ban göe^
Öaöt/ öan fp geb?upctenalleen öet Mmium oftcBérmilliocn/ om öacr litöcmcn meöe
te beïlrpckcn enöe bertoen; noemöen öit laermilliocn in öaer talcLimpi, cnöe öit
bertoenban öaer licöèmcn embixar,öebben öefelbe göetooonte alsnocö beöouöen/
enöc öoen\'tfelbe boo? ctnfracpicöept» Cot öefen epnöe (fegöt Acofta) 300 maeckten
fp in öecïöcbcrgötcn ban Guancaviica, toelck3önin Peru, nictberrc ban Guamanga,
b?eemöe\'onöer-grabingöen ban :00Dnen/ al toaer fp öit £^ctacl upt-trocken/ enöe 3ön
in fuickerboegöen göemaeckt/öat 300 men nocö öeöensöaegösinöe felbe öolen ofte
Socaboncs (alsöc |>paegniacröcntüc noemen) bp öe 3nbianen boo? öefen göc^
maeckt/komt te gaen/ men öaer in berötoacït cnöe nict en toeet öoe men öacr tocöei:
upt fat komen, ^ocö fp-licöcn en maeckten ban t o^uicfilber göccn toerck/ toelck ban
natucrcninöe felbe materie ofte mincraclban \'tBcrmillioen befloten is/ nocö fP en
toiften;iict öatter fulck ^^etael in öe toeerelöt toas> <^nöc niet alleen öe Snöiancn/
maemcköc ^paegniacröcnfelfsenöebben göeen acötgcnomen op öefen rijcöom/
^t in öcn lare 1566. cnöc 67. alföoen 3ön öefe #önenontöcckt op öe bolgenöe topfe:
^^er is in öanöen göekomen ban een berftanöigö man göenaemt Henrïquc Garces

Met thiënde Boeck.
^paegniaeröetinaer m göétrocten/oin tipt tetreckm tHbê tèbstmtmt

cnöc tta Nova Hifpania oftc Mexico te beUfeoecen/ alteacc \'t^iïbcr öo$| \'téuicfübet;
göebcnificiecft enöc bevepöt tna^öe j öoo? tnelcHen miööei; bele obeegrooten tócköom
hebben beegaöeet, enöe öe conn:epe öaec öefe jjnen 3tjn/too?öen teettonöt met bele
Ujooningbcn ban ^paeömaeeöenenöe3nöianen belet/gbtiöck ban baee bagelnckjes
nocb meeebp komen/om öe£0Dnenöie öaer bele 5ön enöèleeepiofDtelDck/ tebear^
bepöen. <^nöee allen/ 300 tó öeööijne öiefp noemen ban Amador Cabrera, oft oock
anöerö/dc los Sancos,eenfeerbccrlijc binck; \'ttoeickiö een robtteofteklippeban feer
ftaröen fteen/ sönöe gantfcbenöe alban «auicfilberöoo?-togben/ enöeiöbanfooöa»«
nigben grootte/ öatfe taètenticb ^paenfcbe Varas ofte lüoeöen in öe lérigbte bt*
flaenöe/enöe4oanöe toeeöte/sönöe öitbeelebierkanötonöergraben totinöeöiepte
ban febenticb eftados ofte manö lengbten/enöe öaer konnenmeer öan ö?p bonöert
mannen \'tfeffenö enöe gbelöck in toereken, defe ^l^ijnen toieröen ontöeckt öoo? een

renöe; öe toelcke öe felbe op fpnen naem öeöe regiöreren/ enöe boe toelbp óberfuickö
moeptebaööe met oen ƒ ifcael/ 300 toeröenöeb?ucöten enöe \'tgbeb?upckban be felbe/
bem toe-gbeöoegbt / om bat bp öen eerften ontöecker toaö 3 berkocbt öe felbe baer
naer boo? ttoee bonbert enöe bijfticb bupfent ducaten; ban bem latenöe öuncken öat
bpöebelftbekocljttoaö/öackbp bekoop toeöer in recbtcj toant men oo?beelöe öat
befe öèöne toel böf bonöert öupfem ducaten toeeröigö toaö/ ja toel een millioeni een
feiötfaemöinck öatter iconen fouöen göebonöen too?öen ban 300 ejccelöbenröcks
bom. 3nÖentÖöt öat Don Francifco de Toledo l^icel^Op toaö ban Pcru,30guam
baer een met namen Pedro Femandcs dc Vclafco, biete Mcxico baööe ^toeeft/
enöe öaer göefim öebbenöe/ boe öat men alöaer öoo? \'t<i^uicfilber / öet Silber upt-
trock/öeeft öem onöertoonöen \'tfelbe meöe te Potofi te öoen. de p?oebe öier ban göe«
n0mm39nöe/enöebeb0nöenöatöetfeertoelflaegöbe/300öeeftmeninöen|are 1571«
tePocofi,öet ^ilberboo?\'t<auicfilber begonnen upt te trecken/toelck baer banGuan-
caviica toeröt göebjacöt. enöe tö een banöeboo?naemlie miööelen göetoo?ben om
\'t^iiber te beneficieren: toant boo? bit <auicfilber iö baer een oberbloeöigbe menicbte
Ijan Silber upt-gbetrocken/felfö uptöe mineralen bie ber!oo?engöetoo?pen toaren/
toelck öe ^paegniaeröennoemen Dcfmonccs: toant öet Silber too?öt öoo? miööel
ban t <auicfilber gbefupbert/ al iöbetfeöoon magöer enöe ban leegb allon/ toelck
boo? \'tfinelten bp \'tbper nieten kan göeöaen to0?öen. den l^oninck ban ^paegnien
treckt ban \'t bearbepben ban öefe <auicfilber-mönm / fonber eenigöe onkotten ofte
abontuere té loopen/bpbe bier öonöert öupfent pczos dc minas, ban toepnigö min
alö beertöien Uealen \'tlluck/benefienö \'tgbenenocbbaer en boben komt ban \'tbeni^
ficaen ban öe g>ilber mönen banPotofi,^l^nocö eenen grootenfcbatgöe^^^
toeröen öet eene jaer öoo? t\'anöer/ upt öe ^önen ban Guaneaviica i^etrocken acöt
bupfent quintalen <amcfilberft/enbeoocktoelmcer.dit Äuicßlbertoo?ötte toater
5Öeb?acöt naer Arica,enöe 30 boo?tö te Hanöe naer Potofi.

25p öefe plaetfe ban Guaneaviica iö een jpontepn öie öeet toater upt-göeeft/ toelck Acoftaüb,
ööelöck öet upt bloepet/in fteen beranöert j ban öefe fteen too?öen bp naer alle öe bup^ j- «
6n baergbemaeckt/iömojto enöefacötomte bearbepben enöe öoutoen/ enöetoo?öt
feerlicbtelöckmetpier gbelijck alö öout beboutoen^ iö licöt enbe ebentoel gbebuengb.
<5enigb mcnfcö ofte bee ban bit toater komenöe te D?tncken I moet baer ban fterben/
boo? bien bet in \'t li^aem in fteen beranöert

Befchrijvinghe Vaiide groote Sfadt Cuseo^ cnde de gheicghcntlieyt van de
Landen dacr ontrent ghelcghen: cnde van San Francisco öe la
vittoriai ende s\'- Iuan öel Örö^ iadePrövineicvan Carabaya.

JL^ gas, iüoningbenban Peru, enöe nu noth öe #ooftrftaötban mbt Jägck/iö göe^
ïegöen opbeöoo^teban i3.gtaöenenbeeenbalf/ bp^upben be Hinie/ enöe op öe
ïengöte ban yS.graben ban öen #eribiaeri ban Toledo icgucn bän b^ßabt

eenfccröaröegronöt/enöebanaUejötien metöetööcn ometnööeït/ bp ttoee klepne
öcken/toaeebanbeeenebooi\'tmiööenpaOeeet/öoo? öien baeeaen bepöesöben ötje*
cie^.e.^i. boutottój beeft een ballepe naee t\'<Doöen toe / toelck banbe iê>taöt af begint I intoe^

3nöefeballepeboo?öienfpuptec-matenkouötij0i/en isgantfcbgeengbeboomte bat
biucöten gbeeft/ upt-genomen eenigbe Molles, toelck 3Ön b?ucbtenban öe lanöe. %tn
be i^oo|t-3i)beop een ban öeboogböeenöenaeftebecgben/ beeft befe ^tabt een ƒ
tceOfe/ toelck toegben fpn gcoote enöe Öecckte/ een tceffelijck gbebouto is gbetoeeß/enöe
ift nocb bebenföaecbs / boe toel een groot beel baer ban berballen enöe af-geb|Oken is.
i^aer t\'<0often enbe i^oo^ben ban öefe ftaöt / leggben öe |^|Obincien ban An dafuy o,
toelck3änöeöicbtefaoftcbagienenöeboogbebergben banbe Andes,enöe een groot
beel ban Chincafuy, öoo? toelck öe lanöen naer Quito toe toeröen berftaen:Bacr bet
éupöen toe öe f^iobincienban Coilao enöe Condefuyo; ban toelcke öieban Coiiao
ïeggben tuftcben bet «Doftenenöe bet ^upöen; enöe öie ban Condefuyo tuftcßenbet
^upöen enöe Ö^eften: l^eteene geöeelte ban öefe ^taöt toiert genaemt Hanancuzco,
enöe bet anöere Orencuico, öaer öen piincipaelftm aöel tooonöe / enöe öe ouötfte gfie^
fiacbten ban Peru. \'aenb\'anöer3i)belegbtbenbergbban Carmenga, op öetoelcke
eenröeftaetöanfekerklepnetoo^entjens/betoelckeöienöen omrekeningbtebouöen
ban öe kours öer jonnen/ öaer öe 3nöianen beel toercks ban maeckten. Sn \'t mit^
benban öe ^taöt toas een £0erct plaetfe ban goet maeckfel:ban öefe plaetfe gaen bier
i^oninclöcketoegbenupti bantoelckeöeeerfte too?t gbenaemt Chincafuyo, öoojöf
toelckemenrepftnaeröeblackelanben/enbetgantfcbegebergbte (la Serrania)totöe
ia>obincienban Quito enbe Pafto: langs ben ttoeeben/toelck fpnoemen Condefuyo,
repftmen naer bej^iobincien öie onber bele ftabt ett bie ban Arequipa beboo?en:langs
ben berben/ toelc genaemt too|t Andefuyo,trect men na be f^^obincien bie aen öe boet
ban t\'gbcbergbtebanbe Andes, enöe oock eenigbe öie ober öe Andes 3011 gbelegen.^e
bieröe enöe laetfte toelek genaemt too?t Coliafuyo,ftreckt tot öe t^^oöincienban Chi.
le toe. mt rieöiere bie öoo^ öefe ftaöt loopt/ beeft baer bruggen om ober te gaen: <^nbe
m geen gbebeelteban Peru en toierbteen plaetfe gebonben/ biefoo begjebaentebaböe

ban een recbte ftabt als bebefeöeeftgroote/bocöengöeftraten/enbebeöupfen ban enc^

6el fteen gemaeckt/enbe30 beguameltjckna be groote ban be fteenen tXamen geboegt/
bat fiet toonb^ om fien is. ^aer toaren in befe ftabt beel itoninclpcke geboutoen / en
een^a\' magnifneïïen enbe folemnelen Cempel ban be ^on/toelck fp noemben Curi-
chanche, Ujclck toel be röcfte ban<5out enbe Silber toas ban öe gantfcbe toereft. mt
^taöt felfs toas öerijckfteban gantfcb Peru,öoo? öien öaer ban langen tpben groote
fcbatten ban allen beelen ban t möek toaren geb?acbti enbe toas berboöen op lijf-ftraf
eenigb <5ouöt oft Silber baer upt te boeren, ij oe toel öe gbeftalte öes Hucbts in öcfe
öaöt kout is/is beelgefont: enöe is t\'beft ban alle fteben ban Peru, boo?-ficn banlgf-
tocbt eit anbere nootfakelgcbeöen/ enöe öe ^paegniaeröen bebben öier be meefte en-
eomiendas ober be3nbianen.l^eeftnu4.¥>arocöie-i^ercken/enbe bier Clooftersban
bebier <0|b?en/enbeeencollegieban3efuiten.3nbelanbenom Cufco gbelegen/3i)«
beelfcöoone ballepen/met biberfitept ban krupöen en bloemen/en beel frupt-boomen
fo ban be lanöe alsban ^paegnien.<0p beriebierebie booi beftabt loopt/ftaen eenige
toater-meulensj tot bienfte ban bein-tooonbers: enbe4. leguen öan be ftaöt/legbt öe
plaetfe baerbe fteen toert gebaelt baerfp mebetimmeren/cnöerontomöeftaöt toeröen
beel beeften gfietoepöet. In öe ^taöt Cufco beeftmen feeckereplaetfe baer een ƒ om
tepn fpiingbt/toelckers toater al bloepenbe/in upt nemenöe toit en goet ^out beran^
bert/toelck opfommigeplaetfen geenen klepnen rijcköom en fouöetoefen/öan en beeft
bier om öeoberbloebicbeptban t^out niet beel tebebieöeni 3n öefelbe ^taöt 30«
beel kelöers enöe gjetoelffeis onber be aeröe /baermen beel rpckboms in beeft
bonöen.

Sn öe iuriföictie ban befe ftabt legt be ballepe Toyma, enbe anbere meer/baer groote

tbJeeöoogbebergöen/neffensieenbellmgbe0fteb?euckebaeveenbeHeöoo?loi^t§oe-
toelbebaUepéTelfsfootoel0bttfmpectis/foo3önbebecöeneb^

Sn öefe ballepe öabben be i^onmgöen ban Peru een geoote enbe lleecke fo?teefle/ge^
legöen tuffcö^n tim op fekeve robtfen/fo bat toepmcö bolck bie konbe befcöermen/ tuf:=
fcöen betobfentoavm eemgbeöatbeklippen/bte beplaetfebpnaee ontombaeemaeck=
tenj enbe beneben toaeenbeel om-gangöen ban belelbe klippen / toelcke fcöenenmue^
ren te toefen/ b een öoogöer aio b \'anber/ tuOöcöen be toelcke feeckere Zaep-lanben toa^
ren/enbeop befe klippen göelöck al0 mueren/toaren eenigöt fi9"tren göeöoutoen ban
Heeutoen enbe anbere to^eebe dieren/met berfcöepben toapenen in be klaeutoen j em
be in be geboutoen aen b een 3öbe gelegenban\'t i^oninclöck ^alleps/bontmen <5oüt
fiemengöttutircöenfeker:25itumen/öaerbe3nbianenbeÖeenenmebetefamenbinben,
<ï^nDerDei^lobincienbanCondefuyo,toerbenbegr^enbebolckerenbiemennoemf
Chumbibiicas, be vbinas, enbe anbere biergöelöcke meer j ban be toelcke eenigöe feet
Rröbtbaer toaren/ gelöck oock in Pomatambo, öabben menicöteban t^ee/toelck baap
toel toe neemt: enbe in be riebieren toelcke palïSren boo^ bc Aymcraes,öeeft men beel
<0out0 gebonben. 3n Pomatambo enbe anbere plaetfen ban Peru, tooit feer fraepe
tapiSeröe göemaeckt/ boo? be f önöept ban be ïl^olle enbe be fcöoone l^ertoen bie baei?
tooiben göebonben. ■

de^tabt San Francifco de la Vittoria,fögÖelégÖtttinbebaHépe ban Vilcabam-
ba, in t quartierban Andefuyo) tuffcöen be Cordiiiera ban be Andes, bp na ttointicj
legücnbanbeCtabtCufco naer t\'<iioftentoe/öteft een ^oubemeurbiè baer too^tgöe^
fielt bpbeVicc-RoybanPcru, enbebeöoo^t tot öet Sifbom ban Cufco; ïegöt in eeti
routo quartier/enbe bacr öoogöe enbe tooeöe berden 3ön.

del^leckeban s^ luan dd Oro,ij8( gelegen tnbe p^obinneban Carabaya,tacöten«
ticö leguen ban be ^tabt Cufco naer\'t <Dott-3upbt-ooften/ enbe berticö ieguen naer\'t
<0oÖcnbanbe Laguna ban Coiiao; toert göenaemt dei Oro,boo^Deober-grootemes
nicöte banön <Öoubttoelck in öaer limiten too?t göebonben. dit <6oubtban Cara-
baya iö betmacrt ober fpn grootefönöept onber alle befooiten ban <5oubt bie in Peru
too?ben göebonben/göelöck tïelbe bp Acofta enbe anbere ^paenfcöe fcö^öbers toert
ööetupgöt. mp foubenöier nu bp boegöen be befcöiöbingöe ban Coiiao, ban alfoöet
meeöe beeï onber be Charcas beöoo?t/ fullen top öet tot baer upt-öeïlen.

Cer top fcöepben ban befe ^ubientie ban Limatoo fai t noobicö toefen bat top ö*ee
befcöJöbenbegelegentöeptbanbelanben naer\'t <©oaen toe ban Cufco göelegöen/al

tupgötibetoelcketulGiienOpotari,enbebeballepeban Cochabamba begrepen 35n/
in een lengte ban 70 jeguen Jl^oo^ben en ^Supben te rekenen.de eerfte toegö langösK
Opotari 10 göelegen opbe öoogöte ban bertöien graben bpZupbenbe^W
Andes ban Tono, beriebiere ban Opotari af/enbe 3 o.iegucn ban beftabt
banbeftabtCufGonaerbefeplaetfetekomen/fotrecktrttenboo?bebaïlepebePaqual>
toelckiö io Jcguen ban be felbe ftabt/enbe bftf ban t\'gebergötebanbe Andes, enbefoa

booitö tot een plaetfe in tgebergöte toelckfp noemen Tono,ban toaer mennocög. leg.
beeft tot Opotari boo|fcö?eben/al toaer eertöts een gtootdo^p lagö feer toeïbetooont:
ban ban baer boo?t itt een feer tooepelpcke repfe/ boo? be bicöte boffcöagien/öooge ber^
öen/ enbeöeple klippen bie men göemoet/ totbatmenepnbeltjcken komt ineen

Oro, toepmgö meel\'alsöerticlj leguen meci\' nm t^uphm/ bantse eeeCe öooi tc öe
in Opocarij Doo| ÖefenttoeeöeiiUïeóö óeböen öe ^paeßniaetöen gl)etrac6t eenîçôe
röcke Hanöen te ontöetken al öan öen jaee 15 3 8 ; mto toanneet eenen Pedro Anzur^z
öoo? Caravaya g^ettocken 3önöc met groote moepte tot m öei^^oömcte ban Zama,
öonötöooitoaertjS aen een tn?eeötgötbergötP enöe Ceer öicöte öol&öagie en
niflèj öoo? öetoelcke fp guamen m öe î^?obmcte öan Tacâna. enöe met groote moepte
enöe aröepöt tot aen öe rieöiere ban öe Omapaicas, toelck ö^er oo|fp?onck öteft in öe
P?obmctebanöe Moias,aenöe<Soft-3ööebanöe Andes;enöeloopttotmöe ^oo?t-
&e/naer öat göeöacöt too?öt : enöeboo?t0 treckenöe öoo? öe l^iobmeteban öebolc«
keren öie (p noemen Cheriabonas^palTeeröen öe rtebtere met blotten/tegen öen öanck
ban een mm bolck toelck aen öe ober-3ööe ban öe rtebtere tooont/ toelck fp noemen
Marquires, toclckc ö^cc öcn pasmct göctoclöt focöten te beletten. ^an ober öe
ricbtcre 3önöe^ enbonöen ntet öan totlöerntffen/300 öatfe te ruggöe kceröcnöe rte^
btcre op / om ^00 öoo?öc |^?obmcte banöe Moios enöe Cotabamba te komen tn
Chuquiabo ; cuöc guamcn nacc Öat öaer beel bolcks ban öongöer enöc óngöcmacR
ööetto?ben toas/cpitöcïöck möe î^iobmcteban Tacama, enöe 30 boo?tS te Ayavire,
m öe |^:obmcte ban Coîiao.
^^^nöeröen toegötó boo? Camâta,acötöien ofte ttot\'nttcb leguen mccr naer t^up:«

^^cötcröctocgöïs öoo? Cochabamba,toelcknaer\'tfeggöcnban Herrera ïegötop
be öoogöte ban febentöien graöen/ enöc ö?p eh ttotnttcö icguen meer naer \'t^upöen
als Camâcai ÖC ^pacgntacröcn noemen öelen bieröen toegö oock la encrada dc

Van dc Havenen, Gaben, Punten cndc Rievieren langhs de cufte van P e r y ^
in*t begrijp van de Audicntie van Lima, ende ftreckinghe van de cufte.

OP öccuïïe ban Peru tn\'tbcgröp banöe nuhimtit ban Los Reyes ofte Lima mn
öenaerbolgcnöe i^abenen/ Caben cnöe ï^icbtcren/ enöeöe acn-gelcgcn eplan^
ben/bcgmnenöe öan Punta del Aguia, öaer öefe^uötentte öacr fcöepöt banöe
bientïc ban Quito : <ï^erft öe Cplanöcn öte fp noemen de Lobos Marinos, op öe
öoogöte ban ontrent feben graöcn bp ^upöcp öc Hinte/ ö\'een bter 1 eguen ban öe cuöc
i.4-i.i.c,8 göelegöen/ cnöc ö\'anöer toat boo?öcr af tn ^ee. (Fuiier m fpn mcmo?taeïöelt öe ^ps
lanöen de Lobos op öeöoogöte ban 6,graöeno Centoepntgöboo?öernaer \'t ^upöt»
40ofen/lcgMet Cplanöt San roque, niet berre ban Pafcamayo.

Wz onfe Éïe öcfc quartieren öebben bebaren in öcn jare 1599* göetupgcn bat fp on*
trent bc öoogöte ban fes graöen enöe öerticö minuten bp öupöen öc Éinic/ een Cp*
ianöt bonöen baer Pcnguin« op toaren/enbe ontallpck anöer göebogöeltccnöe Xet-
Eobben ; bit Cplanötloopt ccn gatöoo?/öan bermoeöen öatmen öaer met göccn
^cöip mocöt öoo? feplen\' öaer en Üottöcn göeen boomen op/ofte eenige anbere groens
te j is binnen ^s^apus grof 3anöt/ enöc bupten licenigöe klippen ; acn be 5>upbt-
<©oa-3ööe leggöcnttoce klepne Cplanöekcns/ enöe aen öe i^oo?öt-ïBeÜ 5ÖÖC meöe/
men moet baer buptenoittfeplenj fpmepnbenacnbei^oo?öt-3ööc tc anckeren/öati
betoinötcnöellroomö?eeföaeröaer af>
^Bolgötopöecufteban \'tbafte Hanöt öeö aben/meicB ip noemen Maiabrigo,öoo?
ï>ienfpqualöckbefcöutistcgljcnöetoinöen/enöe öe fcöepen enkomen öaer niet in/
bp calmte, Ban öe Punta del Aguia tot öiec toe/Örcckt öecufte i^oo?öt-ïBcfl

Pedro dc Cieça fcgöt bat ÖC cuftc ban Punta del Aguia af-kccrtnacr\'t 2?UpÖt-
Znpöt i3aeaentotöeöabenbanCazma; (moet ^upöt-^upöt-<Soft toefen na öe
bebinöingöe ban öcengclfcöe cnöc öeonfe/öic öefe cufte öebben bebaren/ öetoelcke
top bolgöen tn onfe i^aerte) enöe öatmen ban \'t cerfte eplanöt de Lobos ïvïarinos,
ïoopt 5^00?0t\'-tïde(tenöe ^upÖt-<0Oft tot Malabrigo.
Cö«nlegucnbooiöeriegötel Arricife^toclck fpnoemcn öeTruxüio, toe&k meöe

mi qualijck be&Buttembeiöi etibetUtfeiegucn ban beft öabettteïanbrtöaeWin/ïeöBt
be étabi Truxiiio, opbe booghtebanfebengeabenenbeeenbaK/ oftetuieebeebe/bp
dupben be Hinie.

^eben legucn boo?bee iööbeïegben bebaben ban Guanape, op be boogbteban 8.
grab, en 20. minuten/naee tfeggenban Pedro de cie^a: ban moet bem in oe booäte
toat abufèeen/ ofte be biöantie moet geootee sön tuOcben Truxiiio, en bele plaetfe.

i^ocb boo?bee naee\'t^upben legbt be baben ban Santa,opbeboogbte ban negben
graben bp%upbenbe Hinie/baeebe fcbepen $bn gbetooon in teloopen/enbebaer
neffenö loopt een riebiere ban ïm fmakelijck toater: be cu8e iö öiet^ al fonber bergben/
janbt-öranbt/enbe eenigbe robtfen enbe klippen.

i^öf leguen ban Sanca, legbt be baben ban Ferroi, toelck een goebe baben iö/ bocö
baereniönocötoaternocöÖoutboo?be^cöepentebekomen.

^eöieguenboo?DeriögöelegöenbeöabenCazma,öaer eenriebiere iöbanberfcö cicja
toater/enbebaeriööouttebekomen boo?be^cöepen/legötop beöoogöte ban töien
0raben/foo Cic9afegöt/öanbeöoogöte en komtmetbebiftantieniet obereen.

BanCazma örecktbe eulle naer\'t%upben tot losFaraiiones, bie fp noemen be
Gaura; toat boo?ber legöt Guarmey, acötlegucn banbe öaben ban Cazma, aen be
monbtban een riebiere: de bopagie ban oiivier van Noort fegöt bat bier niet en
tooonen ban Inbianen/enbebatbaernietö te balen iö alööout-kolen. Fuiier mfpn
memoriael fegöt uptepgöenbebinbingbe/ tat^tt lanbt ban ben elf öen graebtenöe
böfticö minuten/ Örecktü^oo^bt ten Wtüml enbe ^upöt ten <©oaen: toelck top
bolgben.

Ctointicö leguen meer naer \'t^upben toe/iögöelegöen la Barranca. ^e bopagie
ban oiivier van Noorc fegöt Öat la Barranca ïegöt op Öe öoogöte ban elf graöeu/ C30
öat öe öiftantie 30 groot niet en fouöe toefen; top öebben öefe öoogöte gebolgöt:) enöc
bat öaer beel \'Cartoe balt.

^eö leguen booiber legötöe öaben ban Gaura, baer een fcöoone ^out panne iö:
oiivicr van Noort fegöt bat öcfe öabcn tö ttoce leguen ban öe Saiinas, euöeöat ÖeSa^
linas feggöen acjitbieniegucn ban Lima, in een ballepe öaer göeen toater bp en komt/
enöe öat öet 3outD^er toeröt göebonöen in feer groote enöe öaröe ttucken.

Bier leguen boojöerfeggöcn öe Faraiioncs booinoemt/ban toelckeöe upterlïeacöt
leguen in ^ee legöt ban \'tbafte lanöt af; enöe öefe Faraiiones Ifrecken^ban \'tpunt toelc
bet baöe lanöt öaer maect il^oo?öt-<È>oa enöe ^upöt-J^eft; ban öaer keert öe cuOe
naer \'t ^upöt\'<Doaentotöet <J^planötban Lima, aen\'t in-komenban öeöaben GaU
lao- toelck oock göenaemt too?ötifla dci Caiiao: tuffcöen bepöen öefe Faraiiones, enöe
t\'eplanötban Caiiao; öocöt\'^planötban Caiko naeröer/legöt een ö|oogöte toelck
Söenaemttoo^öt Saimerina, negöcn ofte töien leguen ban \'tüanöt leggöenöe. t\'eps
ïanöt ban Caiiao befcöut be baben ban Lima,enbe legöt op öe öo0gl)te ban 12.0raöen
enöe een öeröe bp ^u^en öe Hinie/naer\'tfeggöen ban Pedro de Cic^aj öan öe onfe
Öebben\'t op 12, graöen enöe een öalf bebonöen/ gelgck.h:^ öier boren öebben berbaelt,
Ctointicö leguen boo?öer nacröct ^upöen legöt ijetpunt ban Guarco, enöe öaer
bp een eplanöt de Lobos.

t^ÖftÖien leguen boo?öer/enöe 35^banLima, naer \'tfeggbenban Pedro de Cic^a,
ïegbt Puerto de Sangaiia, enöeöe couröiö öupöen ban Lima af/naer fpn feggöen.
dan na öe bebinöinge ban Fuiier in fpn memoriael/ iö öe llreckingbe ban 13 «geaöen
enöe 30. minuten tot öe 18. graöen i^oo?öt-toeß/ enöe ^upöt-<aoftj \'ttoelek öe onfe
inöeniare 1599.oock30 öebbenbebonben/enbeiöbponögöebolgöt eenfeer

beguame öaben C3oöatmen eertöötö ban mepningöeiö göetoeeft oeffaot Lima biet
te leggöen)opöeöoogööe ban i4.graöenfeöaeröbp^upöenöe1linje; öaerlegbtooc
een eplanöeken de Lobos bp: öecnfte ban öier boo?toaertö iö lee^/öoetoelöier enbe

baereenigöei^oötfen3ön/enöeboo?tö3anöt-ftranöen: ontrentoiteplanöt de Lobos

39n nocö 7« ofte 8. klepne epianöekenö ineenö?p-öoeck leggöenöe/öie eenigöe öoogö
enöe eenigöe leegb 3Ö«/ al onbetooont/ fonber toater ofte bout/ oi^te groente; alleen
boubm ö^er öaer &e-l3aolben ofte mobben; leggben toat meer alö bier leguen ban
\'tbafte lanöt. 5^ocb boo?öer op öe felbe courö legöt nocö een anöer eplanöt/ toelck
meöe de Lobos too?ötgenaemt/opöeöoogötebani4ö^aöenenöeeenöeröe/bp^uptf
benöeEinie.1^anöaer berbolgötöecufte^upöttenïl^efteni (be engelfcöe enöe öe

mit öeb&ettöeèïahba\'jÉi Befaönben/aïs! hmm ijsi am-seteetoto ettbe ttoaelf icguca
batt Dit epianbt ïegfit een Cape bte fp noemen la Nafca, op be öoogjjte ban 1
tnbe 45 mtnuten ; baer ts goet befcbut boo? be ^cjepett 5 maer ntet goet lanöen boo?
^loupen ofte 2èooten, <0pöefelbetouri0i legöt een anöer punt ofte Cabo, toelckfp
noemen de s^ Nicolas, op Öe öoogöte ban böftöten graben enbe een berbe.

Ban btt punt tot Puerto dc Hacari 3önttoaelf legucn^ tn bcfeöaben nemen befcöt^
pen btctualte enöe berberfcötngöe tn/toelck balt mbe balïepe ban befelbe naem/ öte
ontrent öe böf ieguen banöe ïjaben berfcöepöen tS; ïegöt opöe öoogöte ban feftöien
graben. 10anöitt^ï^omt men tot Rio de Oconna j enbe nocö boo?ber tot Rio de Ca-
manaienbesoo te Quilca; göelöck Pedro de Cieça ÖCfe CUftebetbOlgÖt. Herrera fteït
Punta de ciiincha Op be öoogöte batt böftöten graöen bp ^upöen öe Emte / enöe
baer bp Punta de la Nafca. Olivier van Noort tcgöt bat la Nafca legöt bp Puerto
S^- Nicolas, \'ttoeïck een goeöeöaben fouöe 3ön/ betooont bp ^paègntaerben / enbe
bat baer be befte t^mm ballen ban gantfcö i\'er u.

Boo?ber ïegöt öet punt ban s^ Laurenço^ m bebàïlepe ban Quiica, enbe benetos
bertebtere ban Arequipa. oh vier van Noort fegöt batbe öaben ban Arequipa tseen
feer naeutoktllekentn\'ttn-komen/tuftcöenöoo^ebergöen: enbe ïegöt naer \'tfeggen
ban Pedro de Cieça, Op fcbcntötcn en een öalf graöen bp ^upöen öe Emte: öan
\'tfcöönt maer febentbten te moeten 3ön; aÏ30 ht feïbe/ Chuii enbe Tambopaiia op feben^
töten en een öalf öelt/ bte nocötans ttoaelf legucn meer naer\'t%upben ïeggöen/ na
3Ön epgöen rekentngöe.

Banöter boojts barenbe ïangös be cufte/ftet men bter legucnban \'tbafteHanbt
feker <èpïanben/baer be Jnbtanenbentneeftentöbt ban\'tbafteEanbtkomen om te
btflcöen: enbe b?p legucn boo?ber legöt een anber €pïanbeken btcöt bp \'tbafte Hanöt/
öaer öe fcöepen onöer ten ancker komen i noemen öet Chuii, enöe ts ttoaelf ieguen
bp ^upöen Quiica: banöter tot bertebterebte fpnoemen Nombre deDios, ofte oock
toeï Tambopaiia,3t)n ttoee legucn; befe rtebtere too^t booi \'tfcöepötgöeöouöenban

3n öebefcöJöbtngöe banbebopagteban Thomas Candifch, enbememo|taeï bati
fpn ^cötpper Thom as Fuiieri too?bt op bcfc cufte göeftelt een bape op öe öoogöte ban
bertöten graben enbe berttcö mtnuten/ baer b^p kïepne doppen fouben leggöen/ Pa-
racca, Chinca enbe Pifca^ banJöe toeicke Herrera göeenmentte en maeckt.

Olivier van Noort fegöt/ bat Paracca enbe Pifca ^n ttoee öabens bp ben anberen/
op be öoogöte ban bertöten graben enbe ttomttcö mtnuten/enbe bat acötöten mölen te
ïanbttoaert tn/tca tsgöeïegöenj öaer öe meefte BE>ön balt ban gantftö Peru.

Cpnbclöck3oo tid bp onfe ^tter-ïteben tn ben tare 15.pp.tn öaer iournaeïaen-
göemerckt / bat öet Hanbt ban Peru, ban Arica af / tot op be öoogöte ban negöent
oft töten graben ödeftelöcker ftreckt / als öoo^gaens tn öe i^aaten toeröt göeftelt ;
namentlöck j^oo^öt-ïï^eft ten i^oo^öen naeft/enöe Zupöt-<aoft ten ^upöennaeftï
toeïck top ten naeften bp/ öebben göeboïgöt.

Befchrijvinghc Van de derde Audiëntie Van Peru, -^ekkfy noemen los
Chargas in\'tghemeyn; te weten,haer palen, ende anders.

XJt <êt berbe beeïban Peru, enbebe ^ubtentte bte baer tn bp be J>paegntaerben tjsî
•^op-^göerecöt/toó?btgöemepnlöckengöetiaemtde los Charcas,enbeoocktoeï de
la Piata,naerbeboo|naemfteftaöt ban befe ^lobincten: befe ïliubtentieban los Char-
cas fcöept fjaer ban be ^tuötentte ban Lima, op be cufte ban be ^upötÄee/ met öe nc^
btere Tambopaiiaofte Nombre de Üios, opöeöoogötcban febentöten graben enöe
berttcö mtnuten/bp ^upöen öeEtnte <J^utnocttaeirenöe binnen s\'Eanöts ntet öet
begtnoftei^oojöeïöckfteöeeïban Coliao-öeeftmbeïengöte ban beboojfcö^eben ït<

tt lehetten/ toel bp be biee bonbeet leguen toeegbs foube bmben. Cnbe m be b?eebte
>8oa enbe Wtfll foo lleeckt befe j^iobmcte ban be^upbt- ^ee af/tot aen be ^lobm^
cie ban Rio de Plaça. be geonbt enbe Eanboutoe ban befe ^ubientieban be
Charcas meet tïoubt ais i^ttt ^egiljpt onbee ficb bpfonbece pavticuïiece ^jo^^
bincien / ais namentlijckenbe l^iobincie ban Sanra Cruz de la Sierra ^ öe
bincien ban Tucuman, los lurias, enöc Dyaguras, enöc bccl anöecc meec / öaee top
Öiecnaecin\'tbpfonöeefuUenbanlpieken. isfoo bccl öe^uöicntieenöebaec
mitenbelansbtjbanom epaentlijckfefpieken/fooenis öef lObinciebanios charcas
nietlangbec alsbonöecten bpicb leguen ofteöaec ontcent/beginncnöebanbe upteiv
ftepalen banbe ^ubienticbanLima,ofteios Reyestot een toepnigb bo0?-bp beftabt
enöecötkemönenban Potofi. \'t1Lanötbanöefe|aiobincieenisnietfeccb?ucbtfaaer
ban i^oienofteanöecgbe5aep;öantoelobecbloeöïgbbanbee/infonöerbepbtin\'tgbe:=
beelteban CoHao, enöe om öegcoote Laguna Titicaca, öie öacc miööen in leflbt^ ^e
^omec enöe öe ïBintec is bietijp naee contcacie als in Europajmen beeft in befe
bincie obecgcoote menicbte ban l^cbapen bie feec föne toolle öiagben. €nbe boetoel
\'tHanöt/ats boien/meeftenôeel hout is/fo beeft men biev gelijcke toel berfcbepöen
ïepen öiebeet enöe feec b|ucbtbaee 3ijn ;enbe oock feev toilöe enöe tooefte gebevgbten/öe Acofta 1
toelckefoogbetoelöigbenfcbatenöecöcköombanmijnenin ficböebben/ batöaecop
öbeenplaetfentee toeecelt gcootec ofte oock foobanigbe opt gbebonben 3ön gbetoeeft.
filpenbeeftinöefeï^iobincieeenfooiteban klepnefonigb-^pen/öieonöevöeaecöe Acoftai.4
ftaec becgaöecingben bouöeni öen ijonigböie fp maken is fueeacbtigb banfmaeck/ ^ h.
enöe b|upn ban couleuc/enöe öe i^onigb eaten C öetoelcke men in öie Hanöen noemt
Lechiguanas)3t)n OOC grautoacbticböan bectoe/en bebben feec toepnigb bocbticöepts/
enbe beel eec be gbelijckenis ban foet fttoo alsban ijonigb-caten.^efe Piobincieban
los Char cas, tooiöt gbelflck Öe booigaenöe gegoubecneett bp öen Vice-Roy ban Peru,
beeftinfpnbegcijp ttoee i5jföommen/enöe ttoee bpfonöece <00ubevnementen/öocb
opöe beftellingöeban ben Vice-Roy boo|-noemt/toelck3önios Charcas enöe Tucu-
man , enöein öe ï^iobincieban los Charcas, öie epgfjentlöck foo tooiöt gbenaemt/
3ijnÖefe^teÖenban^paegniaeCÖen/ la Cuidad delà Plaça, neuftra Sennora de là
Paz, Oropesa,enöePocofii euöe éeni^blecken. <0m öcfebeguaïbeliïcken tebefcb#
ben/foo fullen top gbelijckin \'tbooigaenöe / öe toegb ban öe ingas bolgben / naer öat
ons bie bp Pedro dc Cieça bJO|öt öcrbolgbti enöeöe befcbiöbingbe ban öe ^teben
enöe particuliere î^iobincien op bareplaetfenin-boegben.

De wegh ende^gheleghentheyt van de Provincie gheleghen tuflchen beyden dc
Stadt Cusco ende de Stade DE LA pAZi VanCoLLAOj

V^n öe ftaöt Cufco tot öe ftabt de la Pai rekent men tacbtenttcb icguen toeegbS/
toepnigb meer oftemin/enöe een grooten öeef ban öeatanöenenöepiobincien
bie nu onöer la Paz bebooien / toaren eertgbts belangbenbe onöer öejuriföictie ban öe
^taöt Cufco. \'treckenöe ban Cufco langbs öen boogbe toegb ban Coilafuyo, repft
men eerft tot aen een plaetfe biefp noemen las Angofturas de Mphina,latenbe bet #al=^
ïeps banQuifpichance aen öe flincker-banöt.^efe toegb iiö al ban ffeen / enöe een ôar=«
öelCalfijeban CufcoafscnöeteMohinaöaer eengroot moerafcblegbt/»^ öefelbe ban
feer groote fteenen enöe cement gbemaeckt: biertoaren inbooitbben groote gbebou^
toen öie al berballen öaeröe ^paegniaeröenöoen fp eerft in Cufco quamen met
Pizarro, grooten rbcköom bonöen ban 5>ilberen èouöt/enöe koftelijcke kleeöen.
tïDat booiöer alSMohina,en bpöefes leguen ban Cufco,legbtöeouöebleckeban Vr-

BanVrcostot Quiquixana3ijnö|pieguen,altoieeötenöeboogbgbebergbteibooi
\'tmiööenkomt öeriebiere Yucay af / öaer een biuggbe ober legbt. <Dntt:entöefe plact<
fe tooonteen bolck toelck fp noemen Ca vinas, öie baer toooningben fjebben in\'t gbe^
bergbte/enbébaee bupfen meeft ban fteen gbemaeckt.

^cbapen ban öe Eanöe, Sn\'t gantftöe Hanöt bàn öefe Canchcs toaft beel Cattpe
enöe Maiz ; men beeft öaet beel l^atvpfen/ enöeöe gnöianenöouöenbeel ^oenöevtn/
enöebangben öaet beel bifcb inöe tiebieten.
^.8.1.9. ^anöe J^iobineieban öe Canches komtmen in öie banöe Ganas, toelck eenan*
bet natieban Snöianen iSifiaer ^0?pen3i)nHatuncana,Chiquana,Horiiro,Cacha,
enöeanöeve; in bet ^o?p Cacha, toajs eengtooti^onincklpckiaallepiei nntgant*
fcÓeHanötbanöefeCanasiftkouöt/öbelöckoockinöatban De Canchesj isanöetS
oberbloeöifll) ban Ipftocbt enöe beeftiael: bebben öe Andes naet\'t <Doften/enöe öe
^upöt-�naerta^eiten.Hérrerafcbjptnfpn ^iftone/öatmenfcbeptbanöeJ^o^
nincklpcke toegb/ om ban Quiquixana naet HatuncansT te trecken i enöe öat Ha-

men bgftbienieguen, enöetulïcben bepöen legoben nocf) eenigfie ^o?pen banöe*
fe Can as. Ayavire toas in boo?ti)öen(naer öat öeInöianen öaer ban ööetupöfien)een
plaetfe toeeröigb om fien / enöe ift nocö i infonöeröept om öe meniQÖte ban öe graben/
toelck meeröer 3ön als öeönpfe« j ontrent öe plaetfe loopt een riebiere: \'tbolck iS nu
mee t om-göekomen öoo? öe oo?logöen banöe ^paegniaeröen.

m Ayavire booîttoaertô beginnen be Collas, (toelc een ban begrootfte enbe beft
betooonöe quartieren is ban gantfcö Peru) enöe ftrecken öen upt tot Caracoiiotoe.
i^aer\'t <0ovtenöebbenfp bc Cordiiiera ban be Andcs,enbenacr\'t beften be Sierras
Nevadas.îî^clckcttocercgulcnofte Cordiiierasbanbergen/nietberrebanCufco,ôaei;
meerenöe meer openen/cnöe ban malkanöeren fcöepöen/ enöe tufftöen bepbtn öcfe
groote blacKte maecken / toelck men nocmt El Cçiiao. «Dntrent öit quartier tooo^^
nenöe bolckeren öie Merrera infpn iJifto?ie noemt Yanaguanas, enöe Chumbibii-
cas. asencsfens \'tHanöt toelck \'tbolck beftaet met öaer 5^o?pen enöe 3aep-ackercn /
foo 3ön öaer groote tooeftönen / toelck bol toilöe öieren 3ön. Cuöcöcn Ayavire enöe
öeplapnenban Peru, op öecufte banöe ^upöt^ee göelegöen /is een groote H^oe«
Ögnc/toelckfp noemen Parinacocha,ta>el ttiaee en öerticö leguen groot (naer \'tfeggett
ban Herreraj) kouöt Hanöt /öaer beel fneeutosbaltop\'t göebergöte/ cnbebe balen
5ön bolmoeraftcöen/ cnbefoo quaöc toegöcn/ öatöet fccrmocpelpckis om öoo? te ko^
men; men treckt öoo^^ öefetoocuöne/ enöeöoo? öe Lucanes naer la Nafca. Ban\'tbe^
gin ban öefe ÖEiocüpne tot öe mönen ban Guaiiaripa 3ijn feftöien leguen , cnöe batt
öaer tot Chuqu inga bicr leguen, toclck is een ban öe ftcrcküe plaetfen ban naturen/öie
mgantfcö Peru ^m toant öeeft een acn-komfte öaer maer een man tcfens kan gaen/
toelck toel ö?p i eguen öuert / cnöc öan i en l>oogö göebergöte aen be ccn 3öbe / enbe be
riebiere Abancay^aenbeanöcrcmctnocö eenigöe öoogöe bergöen. <Dmnutoeberte
keeren nacr be i^onincklöcke toegö.C gantfcöc Hanöt ban Coiiao is blac/ enbe boo?
bele öeelen loopen berfcöcpöen riebieren ban goet toatcr/cnöe tuffcöen bepöen fcöooiïe
en toööe tocpöcn/öaer feer beel gras is/öocö öat in öe^omer gelgc als in ^paegnien
bcrö?oogöt : ö^ccn îî^inter begint in oaober enöc öuert tot A pril. i^et is öter kou^
ber als in eenigö getoefte ban Per u, upt-genomenin \'tfnccuto-göebergöte j toelckbacr
ban komt / bat öet feer öoogö lanöt is/ bp naer göelpck als öc bergöen. öet toaept/
ts öet fccr moepelöck repfen in öit quartier; öan als öet ftil is / cnöe öat öe ^on feöönt/
tsöet een göenucöte öefföooneenöc toel betooonöebclöentc fien; öan öoo?öien\'tfoo
kouötlanötis/ foocntoüft öaer göeen Maiz ofte eenigö göeboomte. 5^aer3önbcd
5Soipcn;öcöwpfenbanfteengöemacckt/enöeöicötbpöen anöeren göeboegöt.
pjincipaclboctfclöat fpöebben/^n öe papas,öiefpinöe ^on ö?oogöen/enöeban tpt
tot tpt betoaren: enöe noemen öie als fp ö?oogöc 5Ön/Chunoi enöc öouöcn öiein groo«»
ter uieevöe. ïaccl^paegniaeröen3önr8ckgöetoo?öcnmetalleenöit Chunote koop
te boeven naer Potofi. I^ebbcnnocöeenanöerkoft/toelck fpnoemenOca: enöeeen
fc^erjaet/toeïckfpnocmcn Quinua,toelckbpnaertsalsöetrös:cnöctoo?öenboo?ts
ban anöer |5uaitterenbco?\'ficnban Maiz, enöe anöere öingöen j infonöeröcpötban
Iforitgö öte toonöer ercellcnt balt in öe Charcas. ^e intooonöers ban Coiiao ofte öt

Coiias4sboickbangoetba\'ftanöt/öienaerbeelöingöcngöeb?aegöt3Önöe/tameltjck

goctonDerrecöt können geben j ftaööcnoock eenigöe kennis al eeröe ^paegiitaer^
öen öacr quamen / öan öc loop öer jonnen cnöe öer ^^ane i enbe toiften öc laren

Hècthieride Boeck.
^ttbèmaatöétt teïèechèrtlrt; fieti\'acrnöcmbenfpMari, etiöcöè#am Alespaquexci

icgiicn ban A^avire j ïangöö öenfeïben Jloninefeïöcl^entiwöö /ïeggt Pucara,
(fcDöcktóteléggöenmt fnöiaenö/ ^tewkepïaetfe) Datueertijötö toeeïboicfestooons
btl öan nu k^m ï^een:enöe öaer en i$nu niet tefien öanöeebaUen mueren ban Qroa^
eeöupfen/enöeeeniQöeaeenenbeeïöenbanmenfcöen.

SanPucara totHatuncoiia 3ön 15 ,ieguen,enöe tuffcfjen öepöen leggen eenigedoi^
pn /alöNicafiojXuiiaca,enöe anöere; Hatuncoiiatoaöinööojtgöen öeboo?naem®
öe plaetfe ban gantfcö Coiiao: Hacun möe fnöiaenfcöe talete feggöen/€iroot
nu gantfcö berballen. ^

t^an Ayavire af (Öaer topbo?en ban öebbm gbefproken) loopt em,anöere toegj;
toelck^ noemen Omaruyp, toelckloopt langöö beeene 5ööe ban\'tHack / öaertöp
Gracicfullenbanfpjeketóe Cordiiiera ban öe Andes naelïjmen treckt öoo? öefetoegfi
naer öe dojpen ban womro, Affiiioenöe Affangaro, cnöeanöeremeer/öieallefeerrgc
Jönbanbee/enöeo^rbloeöigöbanlgftocöt. Jnbelimiten ban öit gbetoette in t ge«
ftergöte iö öe bermaeröe enöe obér-röcke riebiere ban Cara vay a gbelegben / baer foo
Ötooien menicöte ban talberfönfte<?5oubtiöupt-getrockeninboo?tööen: enöeno^
iiagöelöckötoo?öt öaer <0ouöt upt-göetrocken / bocö met berliéö ban beel boickö/
boo? öien öe contrepe ongöefonöt iö. Herrera fegöt öat aéri öe eene 3öbeban t\'Eack «J / M-®^
legöt Omafuyo,enöe aen ö\'anöereiöbeChicuito.

\'b>eeötlieiöbangantfcö3nöien/ neiehö\'ttoelckeöemeelletöoon-plaêtfen leggöen
ban öefe ïd?obincie ; enöe op öe geoote Cplanöen bie in \'tfelbe leggöen/öebben fp öaeiï
jaep-ackerö/enöebetöarenöaeröaer beftegoebt/tuelck fpinbedo?pen aen öetoeigfi ^
göelegöen /nieten öoiben bertroutoen. 3n öe ^ieö boffeöenban bit Hack öoutöem
beel g|>ebogöelte ban alöerlep roo?ten/etiöegroote <ï5anfen. ^itHack iö foo groot/
öat öet tacötenticö icgu cn öeeft in\'t om-gaen/enöe foo öiep öat men infommige plaetö
fen febentiCÖ enöe tacötênticö baöem binöti foo öat öet öier öoo?/alö öoo? öegolben
bie öem met öe toinötberöeffen/eeninöamban öe »efcöönt te toefen. #ottoelinöit
Hack beel riebieren ballenban tgöebergöte I fooiööet ebentoel een toonöer toaeröit
geoote toater ban komtj toant iö toe! fefticö legucn ban jöe ^upöt-^ee, bit^peer
too?ötgöenaemtTiticaca,enöe too?ötin\'t bpfonöerbefcöiebenbp Acofta, toelck top ^ ^ ^
ftierfuiienin-boegöen. ^ ^

3n öit Hack CfegötöP) ïoopen meer bantöten bolkomenriebierenupt/ beeft alleen
een öoo?-tocöt ofte loofingöe ban toater / öocö nietö te groot/ öoetoel öat men legöt/öat
fp feer öiep iö/ ober \'ttoelcke nietmogelöck en iö een b?ügge te maecken j nocö en too?bt
oock met göeen barcken ofte fcbupten(naer fp fegi^en) göepaöèert / öoo? öe göetoelöi^
ööeftroom;öantoo?ötgöepa8:eertöoo?een merckelöcke enöeaeröigöe konfte/enöe
tp^en Inöiaenfcöenbonbt/ober een b?uggöebanftroogemaeckt / gelegbeuöp\'t toas
ter/öe toelcke öoo?öe licöttcöept banöematerieniet te gronöe en gaet/ engeefteenlicö^
te enöe fekere paaïagie.5^éfe Laguna magö 3 svieguen lanck3öti/enöe op fpn b?eeötüe
15, leguen : beeft Cpianöen öie eertgtö betooont 3ön getoeeft/enöe bebout/öan legu
ööennutooeftïöaer toaft in \'tHack een leker foo?te ban^fen/toelck beanbmtten
noemen Totora, enbe göeb?upcken bie tot bupfent bingöen / to^f «oft boo|bè
Berckenö enbe ï^eeröen/ enöeboo?öemenfcöenfelföimaecken öaer öutten ban/enbe
bercken/b?anöenöie/ enöeöe Vros maken öaer baö al af bat fpban noobt öebbem
^efe Vros iö een gantfcö b?utael bolcpken/foo öat fp öaer feltö qualöCk boo2 menfcöert

ïïouöen:tooonöenop\'tHack/enöeöaööenöaergöelöcköeele^ö?penopboftcöeneni^

île blotten banbefe To tora göemaeckt enöe bp öen anöeren göeJ^iegöt i met öe toelcke
fp ban plaetö tot plaetfe ö?eben/enöefoo öaer toooningöen beratiöerben;Ctoater ban Acofta

booitinsvootei: menïcÊtc / toaerbattïje etneööenaemttDöibt Süches,toeiclïe bifleötn
gvoot enöe fmakcïtjck 30« I maer flcömatöck enbe on0j)eronïit cm te eten. m anbere
tooiben gbenaemt Bogas, bïe gb^^nber sbm boetoel klepnber enöe (eer graettct-^an
®ater-èanfen enbe<^enbt-öogöelenbeeftmenbetgantftbe 12.ack ober groote me^
mcbte. ödanneerbe Jnbianenrenigbé jfeefte ofteontbaeltoilïengékenaen öegbene
bie ÖOOI Chucuito ofte Omafuy o (toelck öe ttoee oeberen ban tHaeh jtjn) Jaer p&S^^
eie nemen/lbo bergaberen fp een groote memcbte ban blotten / öie fp noemen Baifas,
enöeüaen eenrinckin t rönbe/ enöe beflupten enöe berbolgben foo öe <5anfenenbe
Cenöt . bogljelen/tot bat fp öie met öer banbt gröpen/ enöe foo bele bangen al$ fp beb^
ben toillea^efe manière ban jacbtnoemen fpChaco.^a öat öe toater-iofinge eenige
5o.ieguenöerregeloopénbeeft/foo maeckt bet eenminöer Hack/toelck fpnoemen Pa-
ria,oft oock dc Auiagasiin\'t toelckc oock beel Cplanöekens leggen/ enöe men en toect
tJiet öat bet eenigbe lofitigbe be^ftj foo öat bele ban gbeboelen 3Ön / öat bet onöer öe aer*
öe booi-loopt/enöefpnnpt^toateringbe neemt in öe ^upöt-^ec; nemen booi een ar^
gument I öat öaer een feket arm ban een riebiere in ^ee loopt/öaer men öen ooi^ionc
niet ban en kenöt. i^nwettt bit Eack beeft men beel bee/ infonöeröept ban Berckens/
öie öaêfefonöerlingbtoeltieren/ÖOOI öebooifcöiebenTotoraöaer öit bee feer bet ban
tooiöt.

Voordcr befchrij vinghc van de Landen ende Volckeren gheleghen ïanghs den
hooghen wegh van Cus co af tot dc Stadt la Pa2. Van Ch i «ivito ende dc
StadtNuESTRASENNORA de la ï*a2 in CHUQUIABOi

\\r ^tt Hatuncoila baer top bet in t booigaenöe bebben gbeïaten/treckt men ïangö5
\' V öe felbe boogbe toegb öooi Paucarcoiia,«nbe anbere tooon-plaetOm ban be Col-
las tot Chucuito toe i toélckts eêtiban öe pimctpaellïe enöebolkomenftetooott^pïaet««
fen öie in öit groote !^gck tooiöén gbebonöen > enöe is bet booft ban alle be Jnbianeu

naemt Xuii, Chiiane, Acos, Pomata, Cepita^ \'tbolckfiecft beelbee /infonberbepbt
^cöapen/enöeobirbloebtbanlöftocöt/ göelijckmeninöie 4anöenbeeft:inöemec*\'
ften öeel ban öefe plaetfim m nu tiercken bp öe ^paegniaeröen gebout: enbe \'tbolck
3önbeel€b2illenengöeto0|ben/inf0nberbeptöeijeeren.

Herrera fegbt/öat Chicuito 10 gbelegben naer t ^oo|bt-ooßen(moet ^oo|bt-
toeHen toefen) öanbe ^taöt l a Pl ata meer öan bonöert icguen, aen öen oebe?
ban bet groote HackTiticaca, enöe öat bet een toooningbe is ban Snöianen onöer
eenen ^paenfcben Eieutenant <5ouberneur /ofte Corr egidor,gel9Ck fp öie noemen:

^eéns öet 5^0|p Cepita loopt öe Deflaguadero Ofte toatCT-Ioofingöe ban \'tgroo^
teÉackiöeingasöaööen tnbooi-tööenöteröaer <a®ciersöie Cribupt ontfincjjeti
ban \'tbolci^ toelc ober bebiugge paDfeeröen öie öier toas gelegöt/in boegen als top in\'t
boiige Capittelöebbenberöaelt.ïBatboo|öerbanöefe5©oipen is Guaqui gelegöen/
öaer öe J^oningöen ban Peru öaer J^alleps öaööen / öaer nu een i^ercke is göeöicöt/
öaeröejongöelieöen in\'t CöiiUen <i5elobe opöaer tööen tooiöen onöertoefen.

Tiaguanaco CU is göeen grooteblccke / öocö is bermaert toegöen öe groote göebou*
toen öieöaer3ön/toelckeen öinck om fien is: ontrentöe piincipaleöupfen legöt een
öeubel/toelck opöerckemuerenisgöemaecktJ enöe toat booiöer Öaen ttoeeCeenen
beelöen ban öet maeckfel ban menfcöen / foo fraep göeöouöen enöe göefatfoeneert/
batfp toel bp grootekonHenaersfcöönengöemaecktte toefen: 3ön foo groot / batbet
felepne i^eufen göeïöe^ten te toefenj enbe öebben langöe kleeberen/ban een gantfctf
anöer maeckfel als öe fnöianen göetooon 3Ön te biagöen / met öaa\' bercierfelen opt
öooft; omrent befe beelöen ßaet een anber feer ouöt göebouto/toelck menbp göe^
hieck ban onöerrecötingöe niet en kan toeten / bp toat bolck \'tfelbe foube mogöen ge^
maect30«iöaer enist.unietbanoberigbalS öémueren/öie toel fterc 3ön/enöe ban fa
groote Ö^^«5nop-i5t,eiei3äit/öatöet toonöetisomfemet meeranöereantiguiteptcn

èi\'e Blèr ttî öefe pîâétÉe tt fort 59» / foei öae fiet een öan öè bôôinàmîtte çnèi euöilll
ööeiïïcljtenis öangantfcö Peru.

^eöcn legu cn öan TiaguanacoJangfis Öe felöe böegö legöt Öet do^p ban Viacha
enöe men laet aen öeflmckêr-öartbUeggöen bedoipen göenaemt Cacayavire, Ca\'
quingora, Maliama,enöe anöete ölergöelöcketenöe öaeeontt:ent legöteen tJlapnlneleft

fpnoemen Guarina ,beemaertöoo^ een Uagö öleöe^paegmaeeöen öaet onöèvöen
önöevtn öebben göeflagöen.

€>m banöiee te trecken nae^ Cuidad dc la Pa2,foolaétmenbe üontnckïgcke toegö
ban öe ingas leggöen/ enöe gaet men naer een do?p/toelck fp noemen Laxa,een baS»^
repfe ban öe felbe ^taöt göelegöen.

de^taÖtNucflra Scnnorade la Paz, ofteoocfï anöerS göenaemt Pueblo novo, ^^^
enöe Chuquiabo,naer öenaem banbe J^^obmcie /tó göelegöen in\'tmibben ban Coi-
lao, öonöert ieguen ban be ^tabt Cufco,naer\'tfeggen ban Herrera, ban Cieça fielt
maer toepnigö meer oftemin als tacötenticlj i enbe tacötenticöiegucn ban be ^tabt
ia Plaça; Cieça fegöt rnegöenticö î ttoeeöonbertenöettointicöieguen banöe 5)taöt
de los Rcyes nacrt lêggen ban Hcrrcrajenbetacötenticöieguen ban Porofi, enbe 50»
ieg.banOropefa,inbeballepeban Cochebamba. deßabtlegöt tuöTcöen rgeber^te
in een klepne ballepe/ baer goet toater enbe beel öouts is te bekomeni be ballepe too jöt
QÖenaemtChuquiabo,gelöck oock öie gantfcöe^^obinciejbaersöneenigöe jaep-lan*
ben öaer Maiztoaft/enöeooc toepnigö jfrupt-boomen;öeboó?berebeöoefcenbanlö^
tocöt enöe anöas/tooiöen toegeboert upt be toarme ballepen enbe anbere ï^^obincien
baer ontrent, daer loopt een klepn riebierken bp be ètabt ban feer goet toater.

deï^^obincieban Cfauquiabo(fegöt Herrera) toelckiubelnbiaenfcöe ^?akefoo ^ j .
beel is te feggöen als erf nis ban <©out/öoo? fekere mönen öie öaer too|öen gebönbeni \' \' ®
tS kouöt Hanöt enöe ö^oogö/öet begintöaer te regöenen in December,ehöe öuert tot
in Martioj ban April tot in Augufto iftbaer feer kouöt enöebiolligö/ foo bat beboo»
menenöekrupöenberö?oogöt«iöemaenöenban September,Odober enbeNovcm-
ber 5önfeer göetempert/enöeöe boomen botten/ enbegebenfjaerloof / göelpcfï fp in
^paegnien boen in be ilente> baer en toaeptgöeen toinbtöiebeftoaérlöck is /enöe öe
IS^ucötis aitööts toel göetempert / upt-genomen inöe töbt batöet baer kouöe maeckt/
ban is men öaer göequeltmet Catöarren enöe pönmöejöbe. de^tabt isgöebout
in een öiepe ballepe /een öalf legucm\'tom-gaen/ black Eanbt fonberöeubélen /öocö
acn öeboet ban\'tgöebergöte om \'tbelcöut ban be toinben ; öeeft beel jfontepnen ban
goettoateriö^eftbeeltoepöen boo? be^cöapen banbe Eanöe/enöebeeban^pae^

0nien/toelcköaertoelloe-neemt:menöeeftöaerbeelïïaöngaerben/Bögöe»boomen^

<a >aegnien/3[limoenen/<aueen/î^eeren / appelen/ ï^erfen enbe anber b^ucöten meerj
oock beel^upcker-mieöt : öe toucöten beginnen te röpentn lanuario, enöeöe toön
tooiöt göeperöbanöalf April tot \'tepnbeban May. de intooonberssönbanklepti
bernuft / enbe klepn-öettigö/leerenlicöt/ enbe bergetent toeber alfoo licöt ; gaen nu
meell göekleebt/enbe öebben \'tCöjiften göeloof tamelpck toel aen-genomen. \'ttoaelf
legucn ban be ^tabtnaer öet l^ojben legöt be groote Cordiiiera ban be fneeu-ber^
$öen / toelckpafifeert öoo? t\'öeele î^ôck ban Peru, ban Cartagcna af/tot be Örate ban
Magellancs toc. daersönfeer goeöe <0tmt-mönen > enöe oock fout-pannen öaer\'«
gantfcöe lanöt öaer ontrent met göeöimt too^öt.

Bier enttointicöicgucn banbe 5>tabt la Paz,iseen tooon plaetfe ban 3nbianen
biegöenaemt too?bt Copavacana, aen beïöbe ban be ï^jobincie ban Chiquito^opeeii
puntban \'tHanbt/toelcköemftrecktin\'t^ack /baereen beelötban onfeliebeb?outoe
IS ineen i^ercjcken; toelc mirakelöoet/naer\'tftggenban be ^paegniaeröen. 3n be
ballepe ban Caracato, toelck is in befe ï^iobincie ban Chuquiabo, toaffen onber an«
trerebe befte ïBgnftocken ban bit gantf^equartier ban anbien.
3nben jare 1581^ (fegöt Acofta) göefcöieben tn bele ^lobincte een toonbet;binek: » j

<Coobenaersbermaerttoaren/fto?teober öoop/fbbat oaerbeelbolcjc onbérberfmoo?^
be/enbebe aerbe bie neöer-fto^te/liep göeftaöigö booits tori anberöalf legue toeegös/
Ööelöckals oft öet toater oftegöelmolten IBas toare göetoeeft jin fulcker boegöen/
batöeteenklepn£©ep?ken ofteEaekgantfcô«*e-ftoi^e/ejpbebe aerbe bleef bele gant«
icbe toegö langöö berftropt.

Vervoigh van de Kohihcklijcke wcgh tot dc Stadt la Pi a t aj dc ghcleghcnthe=.
den van dc fcive Stadt.

Ti^\'t baojgaenïie Capittelóebben top ben feoninefeïticken toegb een toepnij® laten
-^leggben/ om te komen tot be ^tabt la Paz, omnu toeöee be toegb te beebolgben tot
öe ^taöt la piata toe, fuiien top\'töeebatten aen öe plaetfe Viacha, öaee top bet gbela^
ten bebben.

l^an Siquifica komt men aen bet ban Caf acoiio, toelcksön elf icg. toeegbi^î
enöe öit^ojpban Caracoiloop fekeve geooteblackê béiöm onntnt öe gïoote#?o^
bincie ban Paria, öaee oock eenigbe geoote gbeboutoen toaren boo? öe Ingas,àonin^
gben ban Per u.^e ^o?pen ban Paria leggen meelt ontrent be totater-Ioofingbeban
bet Hack/enöe eenigbe een toepnigböaer ban berfcbepben/alö Copo nata,enbeanöere

meer. aBat boogöer alö Paria, leggben öe ^0?pen ban Pocoata, Macha, Garacara,

^taöt la Piata iö öeboomaemfte ban bele ï^iobincie î gbelegben dpbe boogb«
te ban negbentbien graöen bp dupben öe Hihte/naer \'tfeggben ban Herrera; öocb at?
fo Acofta enöe Herrera bcpbe eiberö getüpgen/öat la Piata enöe Potofi op een boogbte
leggen/foo mepne öat Herrera bem bier in öe boogbte aèufeerticnöe op öe lengte ban
ttoee en febemicbgraben ban ben ^eribiaen ban Toicdo,bonbert en böf en febenticb
legucn banbe^taöt Cufco,naer \'tâ>upôentoe. SöïSïelegöenin öegjobincieban
Chuquiiaca ,(toaeromöe ^taöt felföoocktoel Chuquifaca too?öt öbenaemt)toeïcke
lö eenb?ucötbare Hanöoutoe/enöefeer beguaem om Cartoe enöe <5eröe/ ö^öngaer*
ben enöe alöerbanöe b^ucöten tetoinnen: öaer iöeen göetentperöe Hucöt /nati^öat
Herrera «ptCieça gÖetupgÖt in fpn I^ift0|ie ; Öan in fpnDelcripcion de las Indias

fegöt ÖP gantfcö contrarie / öatöet eene^^treem kouöt Hanöt iö/ öaer\'teer beöoo?öe
toarm te toefen j toaer in öP öem felben beirgêet ^ toant a cofta öie beröaelt boo? een fa^
ht öieaenmerckenö toeeröigö iö 3 öat / öaer öefe ^taötmaer acölöien icgucn en legöt
ban Potofi, enöe op een öoogöte bpZupbenbe 4inie/ öaer foo grooten onöerfef^t
tö tuflcöcnöefettoeeplaetfen/öat Potofi gantfcö kouöt / onb?ucötbaer enbe ö?oogb iö»
enöe öe ^taöt la Piara öaa\' en tegöen toel gfjetempert / enöe eer naer \'tbeet treckenbe/
eenfeer göenoegölöck/enöeb?ucötbaer quartier, ^e i^onincklöcke \'Buöientieban los
Charcasöouötöaer o?öinaire refiöentie in öefeftaöt; enöe öaer iöeen Catöeö?alê
^ercke/ enöe eenigfje Cloofterö ban dominicanen / £liïinneb|oebn:ö enöe anöere*
^e pafên banöe iuriföictie ban befe^taöt Ürecken öaer berre upt ; ettöe öaer loopen
boo? öefe |0;obincie öiberfcöe riebieren ban feer goet toater: öe bolckerm bie banoutö
in öefe î^?obincie öebben gbetooont/ too?ben göenaemt Carchas enbe Carangues,en^
be toaren ftröbtbare lieöen. 3^ei^oningöen ban Peru öebben öier banoubentöben
beel boickö befigö göeöouben om be ^>ilber-mönenteonöer-graben/infünöeröepDf
npt ben bergö P^rco ofte Porco; npt toelcke mönen men gelooft öetmeeCe filber ge^
trocken iö ^etoeeö/ öatmen in öe fcöatten ban be ingas beeft gebonben/tentööe öoen
öe^>paegniaeröenöaereerttin\'t31anötquamm. ^eneffenööien sflubernocbanbeï\'
re mönen ontöeckt ontrent öefe ^taöt ; enöe men bouöt bat öit gantfcb quartier boï
mönen iö/enöeniet öanmineraelban filber/toaer ban bele ^tabtoock öen naem
öeeft beöouöen: toant öemönenban Porco toaren ban grooteapparentie ; enöe Her-
nando Pizarro öaööe een mijne boen openen enöeop-fupberen / öe toelcke inbienöP

biebeöoo?löcköaööeöoettberbülgen/öemïaerlöcköbaöfkönnmupt-b?engen(naer

beopmie banbelcn)2ooooo.^ucaten/betalenöe niet te min aen öèn l^oninck fpn be^

öoonöckc recöten.3nöeÉimiten ban befe fiabttooonennaer\'tfeggöenbanHcrrcra.

op öaet: Hanöt öupfen enö^boiitoeröen / toeïck fp baer te
ïanöe noemen Chacaras ; enöe toel fefticö bupfent 3nöianen öietribuptbctalen/iJer^
beeftmneamenttointicö Rcpartiemcntos,gbelöck öe^paegniaeröen öatnoemen.

teeï ^ftber mönen tw tmm^ ntetael t foo hat ht enbe mteóónbecsbail
bete;^tabtbanbeeöchfteenbetoel-baeenae3önbangantfcöPerii.
O^oben be 5iPo»penenbe plaetfen tn ö« begm banbtt Captttel beröaelt /foo ße^

booten nócö tot befe ^tabt be^O^pen ban Totora,Tapacari, Sipifipe, Cochabam=.
ba, los Carangues, Quillanca, Chayanta, Chaqui, enbé losChioas, enbe anbe-
te meer} betoelehe alle leer rpck 3ön; enbe eentgbt / als nainentlijek Cochabam«
ba,feer bjucötbaerenbe bequaem om Cartoe enbe Maiz te säepen/enbe alberöanbe
beetetoepDen.

Don Francifco de Toledo, tbelcfefp noemen Oropefa; tS göeleööé« ^^ beftabtia
Plata ttomttcö leguen; bé tntDOonbtrs geneeren öaer metCartoe enbé M^iz te jaepetii
enbemetbeeteboebem

göelpck Acofta göetupgöt; öoetoel Herrera tn rpnDcfcription de las Indias, ftelt Op
beöoogöte ban negöentöien graöen / acötöien leguen ban be ftaöt la Plata, enöe acfit
leguen ban Öe Laguna, Öie fp noemen dc Auiagas, ttaer\'t <0often/ aen öeboet ban t\'gea
bergöte ban Potofi, toelck ban öefe ^taötlegöt naer\'t i^oo|öt-ooften,^acr tooonen
bpöeböföonbertöupfgöefinncnban ^paegniaeröen/öie öacr toerck maecken ban
bemijnente öoen bearbcpöen/fonöeröekoop-lieöen öie gaen en komen om\'t^ilbe^
te bcröanöclcnicnöc tocl bp bc bpfticö bupfent Jnbianen bie öaer o^öinaris refo?tereni
öoctoelöet een jêtaötopficöfclfs is/ foo cn öeeftfe göeen Corrcgidor, als alleen öte
tjan öe ^taöt la Piacaoe <Bmtm& ban öe l^oninck tooonen öicr/cnöefpn fcöat-kiöe
toojötöicr betoaert toegöcn befe i^^obincic.

JJetbermaerbe göebergöte ban Potofi (fegöt Acofta) ts göelegöen op beöoogö\'^ 1.4.C.C
te bancen en ttointicö graöen enöe beerticö minuten / fooöatöetkomttclcggöentufï
fcöen öe Tropicos aen\'tupterfteban öe Torrida Zonajcnöeöcs niet tegöenftaenöe/foo!

ift boben maten koubt/jackoubcr als oubt Caftilien in ^pacgnien/ofte oock J^eber^
ïanöt/öaer\'t naer öeöoogöte öes pools beöoo?beöect/ ofte ten minften göetempertte
toefen, Cgöcneöetfelbefookouötmaeckt/isbatöetllanbtfooöoogö enbebcröe^

ben is/enöe t\'cencmael om-bangöen ban feer kouöe cnöconftupmigöetoinöcn/inron^
bcröept ban öie fp öaer noemen Tomahavi, öieberbolgöen enöe feer kouöt balt/ enöe
baer regncert in May,iun,iui, cnöc Auguft.5^en boöent öacr ontrent is ö?oogö/kouöt
énöefcer onlufttgö/gantfcö barre/foo öat öie göccn blucöten boo?t b?cngöt / nocö eeni«
göe grapnen/ nocö ktupötjfoo öat öP ban natueren onbctooonlpck is/ foo öoo? öe on^
ÖÖetcmpertöeptbanöc1lucöt/alsöconb?ucötbaeröept banbegronöt fl^aeröebe^
geerlöcköeptban t\'^ilber öeeft göemacckt/öatöefeplactfcbctcr betooont ts als eeni^
göe anber plaetfen ban Peru, enöe öoet öefelbe foo obabloepcn ban alöeröanöe noot«
b?uf t cnöe leckernöen/öat men niets cn fouöe konnen toenfcöen/of te men fait öaer bin:*
ben j cnöeöoetoelöctöaer allés ban bupten moet toe-göeboert too^ocn/foo ftaenöe
marckten altpbtsboi drupten / Confcrben / 25ancguet/ öpt-nemcnöe topnen /
ben / enöc anöer bcrcierfelcn/ foo fccr als in eenigöe plaetfen ter tocerclt. i^tt cou*
ïeur ban öefen bergö tteckt naer öet boncker-ros / enbe öeef^ een licfclpcke berfoo«
tongöe /göelpck als een efen ^^abiiiioen/ oftc ^upcker-b|ooöt:fteeckt upt boben alle
anöere bergöen bie baer ontrent leggöen Js moepclöckcn om op tekliitimcn/alöoe*
toel ttten bie te peerbe kan op-rööen / kontt boben punts göetops cnöe rónöt toe / acn
beboet is be felbe toel een legue tn\'t om gaen / cnöc ban öen top tot aen öc boet
feftöien öonöert enöc bier en ttointicö göemepne roeöm / öe toelcke göereöuceert nacï

öematctoan öe|>penfc6emöïcti/ruïïmem quart tjadec^
tott loan öefen fjergj) legöt een anöer felepn öergsfeen/toelc ban öegrootetooit-Homt/
ïjaer m öO0HÖöen eemgöe lofCe metalen toieröen göfbonöen/ölcöaer göelöck
fcntoieröen gebonöen/enöentettn bafte aöeren /toarenfeer eöck/öocö nietbeelinoem^
öenöïtbergösken Guayna Potofli, toelck is foo beel te feggöen/als öe jongöe Potoffi.
5(len öe boet ban öefen klepnen bergö beginnen be tooonmgöenban öe â>paegniaer^
öen enöe Snöianen/ biegljekomen 3Ön ombenröcktiombanPotoffite bearbepben
enöe upt te trecken,^cfe blecke magö bp be ttoee leguen in\'t ronöe öebben/ enöe öier iS
öe grootfte toe-loop ban bolck ban gantfcö Peru. ^e mönen ban öit göebergöteen
3ön niet bearbept gbetoeeft ten tööe ban öe ingas,i^oningöen ban Peru, eer öe ^pae^
gniaeröen öaer quamen/ öoetoel fpnietberreban öaer öemönen ban Por co öebben
boengraben/toelckmaer fes leguen öan Poroffi leggöen: ö\'oo^fakemoeft toefen/öat
fp öaer göeen kennis ban en öaööen : nocöte naer öat öe ^pacgniaeröen öaer göekO\'
men toaren/ enöecft men öaer göeen kennis ban göeöaöt/ boo? öat fpöaerbpöe
ttoaelf larenin Peru toaren gbetoeeft. ^efe mönen toieröen bp göebal göebonöen
booléen Snöiaen/enöe quam foo epnöeiöck tot kennis ban een â>paegniaert metna^
men Vülaroel; Öie neffens Guanca een Snöiaen / öe eerfte ttoee mönen booiöem beöe
regiftreren in öen jtare 1545 i« öe «^elegöentöept ban Por co ; toaer ban öe eerfte tooit
genaemt la Rica,enöeöe anöereVcta dc DiegoCcnceno.j^tetlattge öaernaer toeröt
öaer nocö een aöer ontöeckt / toelck fp noemen dd Eftanno, ban öet Cin / toelckfeer
ïflck is upt-göeballen / öoetoel feer moepelöck om te bearbepben/om öat öet metael foo
[ârôt toas als l^ier fteen î öaernaer in öe maenöt ban Auguftus öes felben |aers
böftöienöonöerten böf en beerticö toieröt göeregiftreert öe aöer öie fp noemen Men-
dicta ; öit 3ön bier öepiincipaelfte aöeren ofte beeten ban Poroffi. ï^an öe röcke aöer
(toelek öe eerfte is öie ontöeckt toas) too|öt göefepöt/öat öet metael öe lengöte ban een
4)ietfe in öeöoogöte ober-epnötftont/ in öe maniere baneenroöts-fteen/öanöen bo^
bem öes aeröt-röcks beröeben göelöck als eenen i^anen-l^.am / bebbenöe ö|p öonöert
Jjoeten in öe lengbte / enöe öertöien in öe bieeöte; enöe toiften feggöen / öat fp foo ont«
öeckt enöe ontbloot is göebleöen öan öen tööt öan öe ^unöt-bloeöt / öebbenbe alS
een öaröe partöe öe kracötban \'ttoater toeöerftaen : <anöe öet ^^ctael toas foo xmUf

öatöettoel öalf J>ilber toas/ enbeöeeftfooberbolgötinröcköomtotöeböfticöenöe

feïicö baöemenöïcp/ öaer\'t begon op te öouben. Jn öefcrboegöen toicrötPotoiTi
eerft ontöeckt / öebooifienicöept <5oöes göeoiöonneert öebbenbe/öat öefen grooten
röcköom foo langö berboigöen fouöe blöben/ enöe tot toel-ftanöt enöe göeluck ban
^paegnien eerft ontöeckt tooiöen ten tööen öat öe i^epfer Carolus öe böföe öet i^tp^
feröom enöe öe l^oninck röckenban ^paegnienenöe Jnöien befat. 5^contbcckin^
göe ban öemönenbanPotoffiöooigantftb Peru, rucötbaer göetoo|öen3önöe}foo
3Ön öaer terftonöt beel ^paegniaeröen naer toe göetrocken / enöe bp naer alle öe in^^
tooonöers ban öe ftaöt la Piata, toelck acötöien leguen ban Porofi is göelegöen/
om öaer mönen te berkrögöen i enöe öaer toas infgöelöcks een grooten toe-loopban
3[nöianenupt alle ï^iobincien / enöe infonöeröept öe Guairadorcs ban Porco, foo
öatöetinkoitentöötöe betooonfteplaetfe toierötban gantfcö Peru. röcköom
ban öe römfte ^ilber-mgnen / öaer men in booitööen öeeft toeten ban te fpieken/cn
isniette bergbelöcken bpöen röcköom ban öefe mönen ban Potofi ; toant naa-öat
blflcktbpöes Könincks 25oecken enöe ï^egifters ban t Contractatie-pupsoberöie
plaetfe / enöe naer öat ouöe göeloof-toeeröigöe lieöen baöalen / ten tööen öat öen
Hicenciaet Polo öaa goubaneaöe / (\'ttoelck al langöelarcn isgöetoaftnaa öeeer^
öeontöeckingöf)footoieröen öaa alle ,^ater-öagöenaen~göeb|acöï cm tequintc-
reh (batis /öet eecöt banbe J^oninck/ofte öe böföe penninck afte trecken) öonöere
tnöeböfticö /enöeoockttoeeöonöertöupfatt Pezos, foo öatöeböföepenninckbooi
be i^oninck;alle toeecke beliep berttcb oft beerticb bupfent Pezos, enbeallefaa an^
beröalf mtWioen ofte toepmgö tttinöer. 3n boegöen öat naer öefe reeckeningö alfe
ïiaegöuptöefemönentotaöengetrockenöattcööupfentPezos,enöe fes öupfentbooi
beni^ontnek. ^aaisnocö een anöa faecke öie bp göebiacöt kan tooiöenomöen
röf^öomban Potoffi te baÖaen?öatöeferekeningö alleen is gemaecktban öat
ba/toelck tebooifcöön tooiöt göebiacöt om göemercktenbegöequinteerttetooiben;

toefenbe mtkenneïöcke faecke ïn Pcru,bae ban ober ïangfie toben tn Mt ttijcfeen/
bet Vitoer toelck fp noemen Corrience, ofte ganckbaer / niet öbemarckt ofce glje-
quinteertcntoO|öt/ fooöatbeöbene biebe göelegöentbeptbanbefe mönen toelken^
nen / beOnpten / batinbie tööen Oenmeeaen öeel ban \'ti>ilber/ toelckuptbemönen
ban Potoii toieröt göetrocken/onööequinteert bleef/te toeten/ alöet filter öat on^
öer öe Inöianen enöe ^paegniaeröen ganckbaer toas / göelöck ick öebbe göefien
bet felbe alis nocö göeb^npckelöck te3ön in mönen tööt. ^oo öat men licöt göelooben
magö/ öat toeleen öeröeöeel / enöe mogöelöcktoel öe öelft ban Ijct filber niet te
böo?fcöön en too?öt göebiacbt ofte göcquinteert.

5^aerii0i nocö een anöer aenmerckingöe / öat PJinius beröaelt ban öe möne ban
Babeio, öat öefelbe toel böftöien Öonöertpaffen toieiöt bearbepöt / enöe öat fp alle
be Ipatie feer nöeguelt toieröen ban öet toater/ toelck een groot beletfel geeft, ^aer
bele mönen ban Pocofi / boetoel öer felber fommigöe toel ttoee öonöert baöemen
öiep komen te gaen / enöebben nopt toater bernomen / toelck öet grootfte göeluck
löban öefenbergöii^aöcmael öe mönen ban Porco,toelcke anöers ban oberrgckme^
tael3ön/ Ijeöenöaegöö tooröen naergöelaten te graben / öoo? öet ongöemack ban
\'ttoater/öaer aen-göekomen3önöei toant öe roötfen te öoutoen/enöe \'ttoaterupt te
balen/3önttoeeonberö?aegölöckelaften/ enöe öet eeneiögljenoegö/ iaetebeel. 3n
fomma/oe i^oninckban ^paegnien krggöt iaer boo? iaer een millioen ban öe qmn-
tos alleen ban\'t^ilber ban Potoü, bebalbennocb öe anöere rgcköommenbanöet
<0uick-filber / enöeanöere in-komftenban öeöi^oninckö Collen/ toelckmeöeeen
grooten röcköom iö. ^oo öat öe reeckeningöe göemaeckt 3Dnöe öoo? abaren lie^
öen ten tööen banöen Vice-Roy Don Francifco de Toledo, bebonöen öat tot öen
jare böftöien öonöert en bieren febenticö öaer te Potofi toaren göeguinteert feö en
rebenticö millioenen; enöefmtö öie tööt totin öen jare böftöien Ijonöert en böf entacö^
ticömclupö / too?ötbpöeö tonincksl^egifter0 bebonöen öat öaer nocö böf enöers
ticö millioenen göeguinteert3ön. Cnöe fintö öie tööt iö baer nocftmeèr rgcköomö
upt göetrocken / toant göelöcköefelbe Acofta beröaelt/in öen jare bijftöien öonöert en
feben en tacöticö quamenöer in bepöe be bloten ban Peru enbe Mexico elf millioenen/
toaer ban bp naa- öe Ijelf t öen i^oninck toe quam / enöe öe ttoee öeröën toaren toel upt
Peru göekomen. u^pfouöen öier npt Acofta bp boegöen öe maniere ban \'t^ilber te
bearbepöen/öan om niet teloopen bupten öelimiten banonöp?opooft / foo füllen top
öenEeferbeifmöentotAcoftafeifö. Acoftaiib

^ifoo öet mmerael ban \'t^ilber om öet «auicktilber te bettr naer öem te nemen/ c.ij. "
gljemalen moet too?öen] enöe in Porofi göemepnlück anöerö göeen toater en iö / öan
bat ban oen regen boo?t-komt/enöe öat boo?nementlijcken inöemaenöenban De--
cemb.ianuariusenöeFebruarius,fooöebbenfpöaerfeker1lackenofteftaenöepoelen
göemaeckt/öieontrentfebentöienöonöert roeöenin\'t omgaen3i}n 5 enöeb?pbaöém
öiepMcke 3iinöer feben met öaer berlaten enöe flupfen/öie fp openen alö toillen maó
ïen/enöe alö öefe Hacken toel bol gere^ent 3ijn /foo öuert öet malen feö oft feben maen^
benjn öe ballepe banTarapaya,toelck legöt ö?p oftbierieg. ban Potoii,3i)n nocö an^
öer toater-molenö/alfoo öaer een ribiereöoo?-lóopt.Sen \'tepnöe ban öefe ballepe öeeft
men een Hack / foo ronöt oft met een paffer göetrockentoaer j enöe öoetoel \'tHanöt
öaa\'t upt-komt/leer kouöt iö/foo iö öeö niet tegöenftaenöe \'ttoater ban öit Hack feer
öeetiplacöten öaer öicöt aenöe kanten te baben/toant komenöe toat meer naer\'t miö^

öen toeiö öeöitteonberöjaegölijck. in\'t miööen ban öit Hack maeckt öet toater een
op-ftijgöenöe meulen/enöefieöent toater / ban meer öan ttointicö boeten int begrtip/
altoaer öen oo?lp?onck enöe op-komfteban \'tfelbe Hackiöienbeöoetoelfpn op kom^

berminöeren/öoetoel men öaer een Canael öeeft upt-göetrocken/om feker toater-mo?
ïenötotöetftampenban\'t^ilber teöoengaen. ,

^eöieg«en banöe ftaötenöe mijnen ban PotofiopöentoeööïiaerDeöabenban
Arica toe/ iö gclcgcn öen bergb Porco met öe bermaeröe filber-mijnen/ 2, leguen ban
fiet klepne Hack/ toelckfp noemen des Aubgas ofte Paria, toelckiö een ouöe gelegent^
bept ban ^ilber-mtjnen öie bpöe i^oningenban Peru ban ouöen ttjöen3ijnonöer-
graben/enöeuptöefelbeöoutmenboo?fekergeöaelttetoefenöegrootemenigöteban

ßimt I öie bp be ^paegmaetbett onbev be f ttbtaiten enbe m be ft Satten ban be In-
gas,enoe tnfanbetljeptmbe ^Cemplenban Cufco,enbe eibers is gebonben; enbe nocö
bp De ^paegmaeröen is upt De felbe mgnenbeel Silbers getrocken/tot Dat Den groo^

tenröckbomban Potofi befe mpnen ban Porco,gelijckberDupttertf}eeft/enbe minöer

Befchrijvinghe van de Havenen,Reeden,Caben, ende Rievieren op de Zee-cufte
van LOS Charcas,endedeftreckinghevan de felveCufte

<0guinocti^l/aenöericbiercban Nombrede Dios,ofte Tambopaiia, 3i]nöenacr-bol^
genöebabcncn/ceeöen/puntenenöeriebicreni Certttbicn leguen naer t ^upDcnban
öcboo?f3,riebiere Tambo|)aiiaöeecktecnpuntin^cc/toeleen leguc bcvöcr als bet an^
öcre lahöt/toaer op ö?p klippehleggen^enöc ontrenteen legue bp Äupöcn \'tfelbe punt
beeft men ecngocDcbabcn/Dc toeickemennoemt Puerto de Yio,oftc hüo, netosccn

ricbierc/opöc tjoogöte ban iS.graöenenöc 3o.minutcni0ftc2o.minutcn/gbcli)ckals
Pedro de Cieça Dicftclt ; Öan bolgjcus fpu cpgbcn rccckcningö/kan macr 18.graöcn
E ngeifche ftalcn^^c cuftc ttreckt ban öier i^ooiDt-toeft ten beften enöe <éupö ooa tcn <aoftcn/
te toeten ban öe öoogöte ban acötöien graöcn tot öe öoogöte ban acötöien graöcn cn^
öc öerticö minuten bp <|>upöen öcUinie/ nacr\'tfeggöcn cnöcbclimöingöe banöc
CngöcIfcöe/göelöfH öan Pedro de Cieça boo|noemt/mcöcfcgöt/öat fpban Puerto
de Yio boo?ts ftreckt ^upöt-ooll ten <0oacn.

^eben leguen ban Puerto de Yio, mccc nacr \'t^upöcn Icoöt ccn bergö toclck tt
^paegniaeröcn noemen El Morrode los Diabolos; toelckisccnronöenöcubcl:enöe
böf leguen boojöer is een klepne riebiere ban goet toater; cnöc töien leguen boo?öcr
ban öcfc riebiere ^upöt-ooft ten ^Soften legöt ee" anöeven öoogöcn ber gfj / cnöcöacr
tegöen ober een eplanöt; enöe öacr bp legöt öe öaben baïï Arica op öc öoogöteban
negöentöien graöcnenDcttointicömiiiutcn/alsHerreraeii^f Pedro de Cicça öieftc!^
ïen i macr öc befcölööer ban öe yoyagie ban Sir Francis Draeck ftelt Arica op m
öoogöte ban acötöten graöcn cnöe öerticö minuten/gclöck oocliöoet öcn fclj^öbcr ban

N oor t ftelt Die op öc öoogöte ban acötöien graöen enöe beerticö minwen;foo öat nacr
öcfe lactftc bcbinöingöen öcfc öaben op öeöoogöte ban acötöien graöen cnöc ccn öalf/
ofte toepnigö minuten meer bcöoojt göeftelt te toojöen.

Wz onfe Die Daer göetoeeft 3ön in Den jare i göetupgöen öat Arica macr ccn tr ^
topck is/göeen öaben epgöentlpck/maer toel een reeöe/ Die befcöut ts boo? De ^oiî^
öelöcke/ <0oftelöckcenöc^oo?Delöcke toinDcn / maer nietboo?DcöacÜclöckctoin^
öen /Daerisfcöoon ancker gronDt/enöeis licöt te kennen ; alsgöp banbp ^upöcn
komt / foo openbaert öem eenen öoogen toitacötigöen öocck/öaer legöt een klepn ep^
ïanöcken ofte klippe öicöt bp : Dit is öc ä>upöt-öocck ban Arica, Daer om komenöe/
fietmen ftracks öet ^tcDeken ; men öeeft Daer niette fcöoutoen / Dan öatmen boben
toater^fiet/enöcöeeft&nblaek ftranDt/boo?tsöcbtgöp aenDe 5^oo?Dt-3ööceen black
punt bpt\'toater öenen/ enöeleegö black HanDt Dat ftrcckt ontrent i^oo?Dt toeft op/
foo berre alS men fien kan / boo?ts tc lanöttoaert in ban öit blacke lanöt komt öoociö
lanöt /enöe iS fccr kcnnclgck: fp toaren tnet De floep Dicöt onöer Arica, cnöe fagöen
öatöactgöefcöutlagöopö?p plaetfen/öcellccgö neffens ttoater/ tnet öet toelcke fp
feer bcrrekonöcn to0-repcken.^e plaetfe cnDcöabcnisyo jeguen ban Potofi,naer Dat

pen in Defe öaben/cnöebonöt öaer ö?p barcken Icggen/fotiöcr eenigö bolck öacr op/ öe
toclckc ÖP plonöeröe/enöc bonDt in een ban öefe barcken 57. tocggen ^ilbers/öic cIc 1%
omremöeao.ponöttoocgcnjnacrfpngöetupgöenis/foo en toarcn inöcftaöt macr
ttomticljöupfen ; Dan anDere feggöen öat öaer tocl öonöert öupfen 3i)n: gôclpck toef
tcgöeioobenis /fienöe Den grooten öä^nöel Die öaer balt; toant toojöt göeöouöen boo?

banbe beSebabenen banbe ^npbt-^ee/enbeaHet\'^iïberbatban ï^otorikômt/
wo^btöiee gefcbeept om naee be ^tabt Lima gtjeboeet tetoojben : enbe aUebeUooç^
manfctjappen toonöen tjîeeontîaben omobeeïanbtnaee Pocofi, enbebie gjetoeften
gÖeb?aCÖttetoOJÖen. Lopes Vazfcgfjt/batfmtSbetÖbtbat Sir FraneisDiaeck bïefc

ijsgbetneeft/bet Gilberte Hanbc naeeLima too?bt göeboert/ enbe niet meet gfiela^
ben tn öefe öaben/ ban öat ötet aUeen öe feoopmanfcöappen öte ban ^paegmen enöe
elöetip! komen / ötet toonöen ontlaöen: maet naet tck betßaen banbe göene bte nocö
ntet ïangöge!eöen/tn öefeplaetïen öebbenbetkeett/foo too^öt öet ^tlbet ötet ban Po-
cofi göeb?acöt / enöe göefcöeept / als bo^en j öe öaben nu göeftetckt enöe bootten sm^
be met göefcöut / aïsbo^en betöaeït.

Ban Arica loopt öecuHeCnaet\'tfeggenbanPedro de Cieça)^upbt-3upb-toeas>.
legucn, altoaet een ttêbtete tn ^ee loopt / bte fp noemen Pi2agua.de onfe öte ötet toa^^
een tn öen îate böftöten ösnöett negöen en t\'negöentïcö/üeUen op öe öoogöte ban ne=ï
Ööentöten gtaöen enöe ettelöcke mmuten / een tntoöck acötet eenen öoeck/göelöcfe een
öalbe citckel/fcetöoogöeenöeßeplegtonöt/fonöetboet-tttanöttenöeonttentöettotn\'^
ticö geaöen / een dojpken / toelck fp noemen Hi ckahick ; toaet al öoi Hanöt onttent
ïs/met toepnigö gtoente ; enöe foo boo^ts op be ttointicö gtaöen enöe öettöien minu^
ten / al feet öoogö l-anöt/üteckenöe ^oojöt-noo?öt-ooft enöe ^upöt-supöt-toeft/
enöe oock i^oo^öt (ten «Soûen / enöe ^upbt ten ïBeften i enbebaet bp een kael
enbebat fanbigö Cplanbt; baet niets op en toas. Oüvicr van Nodrt ßelt Pizagua
op ttointicö gtaben. Ban Pizagua tekent tnen tot öe öaben ban Tarapaca, op be fels
tecouts /böf en ttointicö legucn;onttent öefe öaben legöt een Cplanöt onttenteen lè-
gue gtoot/anöetöalfiegucban\'tbaftelïanbt/toelck eenbapemaeckt öaetöe öaben
ÎS göelegöen/ op öe öoogöte ban een en ttointicö graöen bp öupben öe Hinie.

Ban Tarapaca tot Punta de Tacama, 3gn bpf legucn Opbe fclbC ßteeck/cnbe
feßöien leguen boo^öer Puerto de los Moxiiiones,opöeöoogötebanttoee enttointicö

öraöen enöeömicö tninuteuï al befe cuûèisfeeröoogöXanöt. Cuöxöenbepöenöefe
ttoee plaetfen öeeft men öe riebiere Pica $ enöe öe riebiere de la Hoya ; öe toelcke Oli-
vier van Noort , noemt Rio dcLoa, enöe fleltfeopöe öoogöteban ttoee en ttointicö
45raöetï/2ïiöefegót öat öaer arm bolc^ïken tooont/Öie nieten öoen als bilTcöeni enöe

de onte öié öier toaren ben tare 1 jpp^ttellen öter ontrent op beöoogöte ban ttoee en
ttointicö gvaöen enöe bpf en beerticb tninuten benöoecban Agama ; enöe om öen öoec
een fcöoone bape. tbaße Btanöt ts öier öecöt enöe e£Ben.de lelbe ßellen böf mölen booi«
ber ^upöt tenö^eöen/enbe ^upb-jupb^toeö Morro Morrenojöaet legöt naer öaer

bebinbingöeeen eplanöt recötboo? eenintoöck/toelck eenfcöooneöabenmaeckt/bes
öoten enöe befcöut booi alle toinben/enöe is öiep in\'t in^komen/ban bp Zupöen bpf
en ttointicö baöem aoeöe gronöti öaer toel öonöert fcöiêpen mogöen leggöen j enöe is
goet om in teseplen öoo? öien öaer niet te möben en is / als \'tgöene men fiet j öan öaer
en is nocöberfcötoater/nocööouttebekomen. defeMorro Moreno toojötoockgöe^
«aemt Punta de los Faraiioncs : Candifch infpnbopagie/ enbeFuiicrtnfpn^emo^
ïiaelialsoock Olivier van Noort,ßellen bie op beöoogöte ban ö|p en ttointicö graöen
enöeöerticö minuten/enöefeggöenöat öeteengoeöe öaben iSiöaer legöt een eplanöt

booi/enöe tnen kan langös bepöe öe ^öenban \'teplanbt in komen : öaer tooont feer
armenöeöecötbolc^kenbiefeermiferabelöckleben/enbeetennietöanrautobifcö\'P^\'^
bemoetenöaerbannocötribuptbetalenaenöe ^paegniaeröen/booibetoelckefpfeee
lieb?eeß3ön,

i^eer naer\'t öupben/naer\'tfeggöen ban Herrera,legöt k Qtiebrada, enbei unta

Bianca, enöe Qucbrada Hondajenöeöetiebicte Santa Clara, toelckts betttcöieguca

deonfe/alSbo^en/ ßellen ttoee mölen ban Morro Morcno een öóeckjenöenaer t
^upö-3Upb-ooßen een klepn öabentjen baer b?p ofte bier fcöepen foubm konnen leg^^
5en5Öeeftgoeöeanckergronöt;mertlegötera^tereen eplanoéken/ toelck fpnoemen
ifla de Guana;öaer is 15^enöe 1baöemöiépte / enöe öaer legöt30ut ÖOogötn tlanöt
baer göeen toater banbe Zee bp en komt/öanistnoepelöckteöalenj öit 5outisrecöt
als bat fp tn î^olen öebbeni is barmanöt/ baer «^vas nocö Hoof entoaßs baer ts

l^ooitiöfoo ÖeUcn fp een Cplanöt de Lobos, enöe öaee öp SoogJ enöe RepUanöt/
fonöee öoet-ßranöt/ öaeefpgöeen gronöt en feonöen teierpen; toas al bar alsbet
Äiooigaenöeinoemen öter een öoeck ban Michel Diaz, enöe öip leguen boo?öer Cabo
de Lopez: enöe geöencken öat \'tHanöt boo?ts tot Chile toe/een b^recontrepe tS/ baer
loof nocö geas en toafti bo?/ kltpptgb ïanbt/ aen betoater-kanötöepl/ fonöer boet-
öranöt/ofte eenigbepalïagte om te gaen.

Bcfchrijvinghe van de binnen-landtfche Provincie,ende de Stadt Santa Ckuz
DE LA Sierra.

Oflp een epnöe temaken met öebeCcöiöbtngöeban Peru, foo füllen top öter nocb
bpboegöenbegöelegöentöepötbaneen bmtien-lanbtfcbeî^iobtncte/toelck aen
öefe Hanöen ban Peru tooiöt göereeckent te bebooien j toelck naer be ^tabt bte
öaer bp be ^paegntaerben ts göelegöt/n« oibmaerlpck tooiöt göenaemt Santa Crua

mtk ^taöt Santa Cruz de le Sierra i\'S göelegöen/ naer \'tléggenban Herrera,öon*
bert leguen ban öe i^iobtncte de los Charcas, nac\'t «Sollen toe/tn öe toegö toelck
men neemt banöe Charcas, naer öe ftaöt Aifumcion, tn öe î^iobtnctenbanRio dc la
Piataj tuffcöen toelcke men rekent/ naer öesfelfs feggöen/ö|p öonöert leguen toeegöS;
beeft een ^ouberneur op öem felben / öe toelcke öaer göeftelt tooiöt öoo| öen Vice.
Roy ban Peru, enöebeöoo|t mebe tot beDioccfe ban öe^iobincien dc los char-
cas, enöeöaertseen Cloofter ban ^^onntcken/ öte fpnoemen de ia Mercede. We
^taöt isgbelegben m een Hanboutoe/ betoelcke göebieck öeeft tjan toater/ öoetoel
bet öaerom met en laetbiwcbtbaer tc toefen öan i^oo?n / tBm enbe Maiz.^e ^taöt
iS göebout aen öe boet ban \'tgbebergöte / op een black belöt} cnöe ban baer bOO|tS be»
gmnen be bergöacöttge enbe öiooge plapnen > öe öupfen 3ön ten öeele göeöeckt met
blaberen ban öel^alm-boomen. i^eefteenbeke/toelckbooit-komtuptfekere robtfcn/
enöe loopt tn een %atU i toelck bter leguen ban öe ^taöt ts göelegöen / öaer beeï
btfcb upt op-komt naer öe ^taöttoe / toelck feer foete enöe fmakelöckebtfcöts.
^aer toaften beelbiucöten ban öie Hanöen/ göelöek öacr 3ön Piatanos, Cuayabas,

Pinnas enöC Granadillas,Anibabayas,Luiumas,Tucumay, tuelckeallefcer gOCÖC/foe«

te enöe fmakelöcke biucöten jön. ^aer toaften oock fekere f^alm-boomen bte biucö^
ten geben / ban öe toelcke oock feker meel tooiöt göetrocken / toeïck feer beel enöe goet
boetfel geeft i ban be biucöten ban Cafttllten öeeft men öaer ^zupben/ fl^eloenen en^
öe beel ï^ögöen; öan öe boomen en sön ntet öurabel/ enbe be <ï5ranaöen enöe <Sueeit

en toillen öaer ntettoeltoaftenmocb oock öet toom/öoetoelmengöelooft öat öet be^

terfouöetoaftenfntHanötbanöe Chiquitos,(toelckeengöeöeeltetsbanöefe^ios
bmcte) ÖOOI öien öaerblackebelöenjön ötetamelöcktoelban toater boo|ften3ön/ens
öe öat öet öaer kouöt enöe toarm toeöer maeckt / naer öe berfcöcpöen fapfoenen;
^et Maiz toaft öaer toonöerlöcken toel/enöe geeft göemepnlöcken öonöert boo| eem
Certöötsleeföen öe tngebooineban befe ^lobtncte tn öupfen ban aerbeenbe C^ck
gemaeckt/enbebergaöeröenöetregen-toater tnpoelen oftepannen / totöaren öianck/
enöe ftoiben oock toelfomtöts toegöen göebieck ban toater/enöe ftoegöenmalkanöe^
ren oock öooöt om\'ttoaters totlie.

^efe3nöi\'anentoieröenfeergöegueltenöeberbolgötban een anöer batie ban fn^
btanen / toeïck fp noemen Ghenguanaes, toelcke baer göebueren toarenj göelöck
oock banbe Titanes öe toelckeböf en öerticb leguen ban SantaCruz, tooonen tn een
gocöeenöebiucötbare Hanboutoe. 3tt btt Hanbt banöe Titanes bmöt men mö«^
baneoper/Hootenöeoock^>ïlber,

mt i^atten ban Sinötanen toelc mennoemt Chiquitos,tseen goet enöe ftröötbaer
bolck/ enöearbepbtlaem 5 fp bergaberen beel Maiz, 25oonttens/ enöe anöere btergbe^

ïoekebiu^ten/entiebeïfamelenoockbecl Cottoen, baecB^puhjengaen$6ek!cebt;
fp g&eb^upcken benönïgbe kcupöen om baev pgien baee mebe te beegiftigbeni bele
ban öefe Jnöianen/ geltjck oock meöe ban öe Cheriguanaes, jgn met goetbept öaee
toe gljeb^acbt/ öatfe ontrent öe ^taöt Santa Cruz baer bebben komen neber-öaem
boo? öien öe Chenguanaes Öle m t gbebergbte tooonen/300 gbenegben m tot bet
menfcöen-bleefcb te eeten/ öat fp beel ban ött bolck berümöen.

de mgöeboome banöe Hanöen ontrent Santa Cruz, en bebben niet alleen beeï
Cottoenö / maer bebben oock beel bertoen baer fp öe Cottoen meöe bertoen / ató
ftoart / geel/ rooöt/ enöc oock blaeuto i met feeckere too?telen/ enöe oock met öe bla^
beren ban een kleun boomken / toeïck fp toeten te fieöen enöe te berepöen / enöe
maecken öaer b?opekenö af om meöe te bertoen/ enöe \'tboo?fi®?eben boomken öuert
bele jaren. ^

Acofta (n fpn bieröe 25oeck ban fpn Hiftoric Naturad enöe Morael, m\'t öeröe
Capittel berbaelt/ öat fp m öefe i^?obmcie met göeb?epöt enöe göetoeben Cottoen
banöelen onöer öen anöeren/ gbeltjck men elöerö öoet met gbelöt.

3n t Hanöt ban öe Snölanen toelck men noemt Paicanos, öe toelcke toel ttoin^
ticb legucn tooonen ban öeftaöt Santa Cruz dc la Sierra, toaften fekere Calebaf»
fen öie feer fc&oon 30n om aen te fien/ enöe 300 groot/ öat fommigbe toel een baet jen
enöe meer natö können bouöenj fp gbeb?upcken öie boo? killen ofte kaffen om
Jaer gbetoaeöt enöe anöerö öaer in te betoaren. \'tHanöt iö feer beet / enöe oock
Teer kouöt; öe kouöe begint öaer in May o, enöe öuert tot bet begin ban Auguftus,
enöepleegb bp toglen enöe op fommigbe jaren 300 ejctreem kouöt te toefen/ öat öe
Cottoen boomkenö berb?iefen/ enöe men beeft gbefien öat öe boomen öie fp normen
Ambaibas,totöetoo?teltoeberb?oren; öefe fcbaöelööen fp meellen tijötbpöe ^up«
ben toinöt/ öie öaer toaept ban balf lunius, tot bet epnöe ban iuiius; öe meefte bitte
bebben fn ontrent i^erfmiö. t\'25egint öaer feer te regbenen ontrent s^ Francifcus
öagb J öacen p?incipalen 3aep-tööt iö ontrent Sllöerbepligben/ enöe ftaren <0egft in\'t
epnöe ban Maert. Jn öetijöt ban be regöenen/pleegb bet repfen alöaer ober Hanöt
belet te too?öen öoo? bet op-toateren banbe eiebiereui enöe öoo?öien öe toegb toelck
boo?een 25ofcb ban ßalm-boomen (toelck toel bier bagb-repfen öuert) gelegen iö/ lil

almoerafticb too?bt/enöeöiep; öit^alm-bofcbbeeftlpnbeginbijf enttointicbiegucn || j

eer men aen öe^^taöt Santa Cruz komtj enöe ter contrarie/300 en too?öt öit Hanöt i|l|j

niet beguamelijcken berepft in be maenöt ban lunius tot in Odober toe/ öoo? \'tgbe^
b?eckban toatcr/300 öatöaerbeleinöieti)ötrepfenöe/banöo?ft3öngbefto?ben;enöe
anöere om öit te ontgaen/ö?agöen \'ttoatermetbaer in Calabaften.

Ce Santa Cruz enöcinöeplactfcn öaerontrent/toaft beel ^upcker-riebtö/ toelck
fpöaer planten/enöe kan beel jaren öueren i maecken öaer goeöe ^p?opeban/enöe
oock uptermaten goet ^upcker. 3n een öellingbe niet berre banöe ^taöt/iö me^
nicbteban klepnIBilöt; beel i^oepen / öailöe Berckenö; menicbte ban f erö?i)fenif
l^aeutoen/ jf aifanten/ f^apegaepen/ enöe anöer gbebogbelte: öaer 3ön beel ^cbilöt- , |

paööen enöe öiergbelöcke dieren; oock eenigfje fcbaöelijcke / alö ^ep?en/ enöe beeï il

to?eeöe Cigren; oock ^langben/ enöe anöere benWgbe dieren, daer toaft oock | fi

feer fcboone enöe groote Cannafiftoia: Caroben in abunöantie j Guaiacan enöe
anöere meöicinale boomen.

^lle tbolck ban befe contt^epen 3ön neberigöenöe öom/ enbe gantfcb niet looö:
toaren eertöötö ^fgoöen-öienaerö/ öan fp öebbennu öet Cö?iften-göeloobe toel m
ginnen aen te nemen: fp?eken be Diaguiten tale/ öe toelcke göemepn onöer ö^e-
ïieöen iö/öoetoel fp nocö bier bpfonöere epgben talen onöer öaer-lieöen öebben: pp
kleeöen öaer te bo?en met öe beeren ban öe ^trupö-bogbelen/ öie fp öa^ beel öeb^
ben; banfintö öe ^paegniaeröen öaer göeleert öebben be Cottoen te öabenen/ 30a
0Öeb?upcken fp öie nu tot öaer kleeöingöen 5 enöe 3ön groote banöelaerö / öocö al bp

doo? öefe ^?obinnen lö eerft ontöeckt öe onöeröanöelingöe tullcöen te Hanöen
ban Peru, enöe öie ban Rio de la piata, in öen jare bijftöien bonbert enöe acöt en
beerticb/ öoo? een ^paegniaert met namen Nuflo dc Chaves j \'tbolck ban öie con^
trepen toerötbp öemgöenaemtTaguamacis. _

gïjrfÖtkalSÖaer jtjnÖeChinichicocis, los Moxos, Cheriguanacs, Tipioncis; ent?e

tie ^paegniaeetien ftebben eeetpts biet nocb gfiejabteen ^tabtbiefp noemben la
nova Rioia, enbe een Wecke /toeich fp noemben ia Barranca, be toeïckebp be t©ilbe
banbatguattiet/ enbenamentlpckbe Cheriguanaes, gantfcb öbtbeftïueett3ön/ten
tgbe bat Condc de Neyva,Vicc-Roy teas in Peru ; gbtïÖtk OOCfe Öe bOOlfcipebe«
Nuflo de Ghaves, bie t\'<5oubfcnemem ban bie |^?obincien in tecompenïe ban fpnen
bienft/in\'tbinöen ban befen toegfj/flabbe beliomenjban een Cheriguanaes feet betras
betlpcken is boot-gbeöagben gbttoeeft. Wt bojbeve gbelegbentfitpt ban bit gbetoefte/
faloock aengöeroetttoetbeninöebefcb^öbingöeban t <©oubevnement ban Riode
la Plata, affooöefeianöenmetbenanbevenconfineten/enöebe|^?obinciettban Santa
Cruz de la Sierra een booHocfitgljeben/aen begfiene bie upt be fd?obincien aen be
Paraguay cnbe Parana gfjelegötn/ toillen paet Pocofi ofteeenigtjt anbeve guattieten
ban los Charcas.

mcn/tockt fïcö (naer\'t feggöen ban Herrera) ban beupterfle fton^
I tieten ban\'t i^omnckröfk ban Peru, tot aen öe ^trate ban Magei-
^ianes,enöeöeeft möe lengöte ban ött j^oo^öen tot ött öupöen/
jöegmnenöe ban öeballepe ban Copiapo, mm legöt op öeöoogö^
»öc ban fe0 en ttomticö graöen bp ^«pöcn öe Hinic <^gumoctiaei;
fbpfÖonöert ^pacnfcöe mplcn/cnöetnöcb?ceötc<Ê>oOtcnöe ödeft/
ban öc ^upöt-scc af totöe i^oo?öt-3ee toe/ban bicröonöcrttot bpf öonöert göclöckc
mplen/ al meeft Hanöt öat nocö té fjcb^eöigöcn cnöc te conqueüeren 10/ too^öenöc
ölicnskens! fmallcr enöc fmaller nacr öcboo?fcö?ebcn ^tratc toe/ al toaer fjct macr
tncgöcnticö ofte öonöert leguen fj^ecötiiSt #aer öc J^?obinci| ban Chile ftnctelpck
cnöcepgöcntlpck göenomen/boo? 30 bele öacr tooon plaetfen bpöe ^paegniaeröen
3Ön göcicgöt/cn öccft maer in öc lengöte langö0 öecufte ban öe^upöt-3cebpöcöip
öonöert leguen, enöc möeb?ceöte ttointicö/cnöe oock tocl minöer/ban öefelbe cufte
tot acnöe Cordilleraban \'töoogöegöcfaergötc/toclckfpnoemen öc Anwies; toelck 3i}n
epnöe neemt aenöe boo?fcöiebcn5>trateban Mageiianes, cnöc loopt langös enöe
öoo? öefe ^?obincic ban Chüe, feer öoogö/enöc bp nacr altööts met bccl fnccutos
beöeckt.

Ijet Hanöt ban Chile is meeft black/immers fanöcr merckcidc öoogöte/npt-
gijenomen öaer \'tgöebcrgöte ban Peru af-komcnöc/toelck fp noemen ia Serrania,
öoo? paftecrt; toelck öier macr ttoee enöe ö?p leguen ban öe ^ec cufte cn loopt ^ enöc
op fommigöe plaetfen oock toel tot aen öe ^eetoc. Wt temperature ban öc Hucöt/
öoo? öien öit Hanöt göelegöen is bnptenben Tropicus Capricomi, is toat bcrfcöcps
ben/ naer öcbcrfcöepöcn öoogötcn ban öen Poius Antardicus; cnöc alfo öet göelegen
is bpnaer op öefelbe öoogöte banöcn^upöt-pool/ göclpck als ^pacgnicn göelc--
göcnisbanöeni^oo?öt pool/ 300öeeftöet fpn ^omerals öet ïï^interis in ^pac^
gnien/ enöe ter contraric3ön ïJ^intcr als öet <èomcr is in öcHanöen ban ^pac^^
gnien: In boegöen öat in öc boo?fcpöe |^?obincie ban Chile, öe toateren cnöc öcn
reaöen fccr oberbioeöelöckcn met öe kouöe aen komen / ten tööen öat öc ^on ban
öcfe quartieren begint af te togcken/ ttoelck göcfcöictban \'t eerfte ban April, tot upt^
gaenöe September - enöe öe toatmte cnöe ö?oogöten komen tocöcr / toanneer öc
^onncööertoeöerkomttegenaecken. ïl^t toclckc oo?faccke\'tfelbe Hanöt/30 tocl in
öeb?ucötcnbanöcHanöe/als meöe inöe bernuftenbanöein-gcbo?cne/ beelnacröcr
Ober een komt met öe conöitien ban öc Hanöen cnöe l^olckcrcn ban Europa, als tocl
eenigöe anöcrcHanöcn cnöc Bolckeren ban 3nöien öoen. U^efcnöc ccn Hanöt öat
ban ficö felben b?ucötbacr cnöe f rifcö is/cnöc öacr alle b?ucöten gclpck in ^pacgtiicn
toel booit komen; toelck lioo?n enöc mm geeft in obcrbloeöt/enöe ooc bed fcöoone
itaepöen enöe mt öceft. 36 een gijcfont cnöc toel göetempert Climact/ tuffcöen öcct
cnöe kouöt / öebbenöe natucrlpfl^e» ^omcr cnöc IBintcr. i^aer Hcntc begint in

is öe toaimte m c hi le gcootee als öe kouöe; ten Ummt ofte öonöevt öaev niet beels m
eenige ballepen baft op Ceeckeren tïjötso macbttgen öautoï/ öat öe felbe Ööft enöe bev^
öaöeittoj0|ötal0^upckev/enöetöO|ötfeeeööefont göeöouöen göelöckals öe Man-
na. mt bocötïeöepöt ban öü göenjeüe ïs Mtm öat öet geas \'tgantfröe jaee öooi
gvoen Wßl enöeöe boomen öïe m\'t göeberglte ftaen/ beöouöen öaev blaberen: öe
liaepöen/ öe 3act}t/ enöe öe Biftföeröe möe � enöe öe üiebieitn 3ön göemepn/
ÖOOI toe-latsnge ban öen ^onmck ban ^paegnien; enöe men gljeelï öaer öen repfen^
öen mmban ö een betooont quartier tot öet anöer/öe koft om niets, ^Mn\'t gantfcbe
lüöck ban Chile öinöt men een fooiteban tamme enöe oock toilöe ^cöapn/ban
maeckfel bp naer als öe Camelen/ upt-göenomen öatfe göeenbulöt en Ijebben op öen

Ööemepnlöck een Vara ofte ^^pacnfcöe elle lanck/ enöe öen öats ö|p bicrcnöeci ban
ööelöcke elle/ öen opperiten mupl gö^fi^leten/ öooi toelcke klo^c fp öaer Ccöupm upt-
fmïjten tegöen be göenc öaer fp op bergrammeni öaer blecfcö iS toaï öioogöer als öae
ban öe ^paenfcöe ^cöapeni öacr boeötfel is gras/enöe sönöooigacns toit ofte fmart
ban couleur/ cnöc oock eenigöe afcö- graeuto. ^e iidilöe ofte ^^erglj-feöapen 3tjnros-
acötigöbancouleiavbianöigöenöe glinfterenöe rooöt j facöte/langije enöeblinckcnöe
Héaüe/ enöe ban ongöeiöck meeröec toeeröe als öe ll^olle ban öe épaenfcöe
pen; toant be bacöt göelöttodeen^ucaet/enöe\'t^cöaep bier ofte böf ^ucaten/öaer
öe ^paenfcöe ^)cöapcn macr en gfjelöen ttoaelf Bealen/ enöe öe bacöteenl^eael
^aer tooiöen ban öel©olfe banöe felbe ^cöapen/Eaeckenen göemaeckt/ öie een
lupiJer öebben als öe Camelotten i men lepöt öefe ^cöapen bp öe ooien/ inöe toelcke
fpem gat öebben öaer men een kooiöeöoo|-fteect/ enöe öaer bp trcckenöe/lepöt men
öefelbe öaer men toilöt > anöers los 3Önöe/ 30 loopcnfe feer/ infonöeifiept öe ®aïlöe/öie
30 fnel ofte fnelöer loopen alseen l^eeröt
:25enetas öe Cartoc/ <5erfte/ enöe Maiz, toaft in bit möck mtïj tm anber graen;

toelck fpm baer tale noemen Teca. \'ti& ttt alöcïbjoegöfte öat bp be Snöiamn toO|ö£

gÖefaept/töanttpfatpenöatmFebruarioenÖC Martio, enöe toO|Öïin November ge^^
fneöen booi öe <dcrfie. \'titrupöt en is öe <5erfie niet feer ongöelijck/ toaft een öalbe
Vara oftc ^paeufeö^ tilt öoogö/bp naer als öe l^aber/ 3ön ivoren is göelijck öe mog^
göe/ öocö toat mmöer j fp fniöcn enöe bergaberen öet eer Ijct öioogöis/ enöe laten
bet in öe feöooben öioogöen bp öe ^onne; enöe naer öat fp öet göeöoifcöt öebben/ 30
biaöenfp öet in öeet 3antit/ enöe bieecken öet op een bicrkancen platten fteen/ met
een fteenen rolle banöe lengöte cnöe öicktc ban een mans arm; toaer meöe fp öet
iH k02ten tööt bieecken; enöe boeren öet meel met öaer als fp ergens repfen; enöe een
muööekenban öit meei is bequaem om een man tc boeöcn booi acöt öagöen 5 öet
öient öaer boo2 koft enöe öianck; toant fp öiincken öet met beel toaters bermengöti
enöemcttoepniöötoaters göetempert/etenfpöet felbe.

binöt öier nocö een anöer bpfonöere hiuüjtti toaft\'enöe aen B^ilbe boomen/
ban öe fes en öerticö graöen optoaats/toelck öooigaens bp öe intooonöcren tooiöt
eöegöeten/enöe noemen öie in öaer tale Vnniicnöe öe ^pacgniaeröen noemen öie
Murtüiaaöfooötacöttgöbancoulcur/enöegöelöck een klepne ï!^iupbe/ toat grooter
als ttn ïtoeie/)3an maeckfel enöe couleur bp naer als öe grapnen ban öe Granaten/
ban ïmmU tuftcöen tfoet enöe fucr/öe^|upöcn feernacr-komenöe/mtoerckingÖe
beet cïiöe öioogöenöcj öaer tooiöt Höön ban eöeperfly öie toel öe befte is naeft öieban
öe ^lupben; iS öe tongöe enöe magöe feer aengöenaem/berteert öe obertolligöe ö«^
meurcnban\'töooft; enöe batoecktöcnappetöt/fonöer eenigbe pöne aen\'töooft ofte
maabe teberooifaken; men magö öaa toel eens 300 beel toaters bp öoen als bpöe
W^n; isfeerklaer enöe fubtöl/enöe toerckt ban felfs fonöer öat men \'tbper öaer toe
beöoeft tebefiöien.^en maeckt öaer oock a3Ön af/toeick beter ban reuckenöefmaeck
is alsöenlBön-a3ön. il^ooinaemlte öat öefe f^zobincie ban Chüc 300 öermaert
maetktte ^ön/3önöe röcke <5ouöt-mönen/öaer 300 beel <6ouöts i& upt göeöaelt
^tBofck ban öe Hanöe is toit / öan öebben öe booi-ftooföen fea öapiigö / ttoelck
fröijnt booH te komén ban öe bocöticöepbt ban öet ianöt; öebben öaer feer beel
berbetert fints öe komfte ban öe #»paegniaaöen/ enbe ginggen eerft meeft naeckt;

ertbé lilt öabben fp beeï ^m baer fp \'tbleefcb ban eten / enbe be ^oïïe gfjebiupcken
fp tot baer kieebmgbe;3önïeer gbenegben tot tuplTcben/enbebetaïentoeï.\'®^

m beten öeelen qualöck betooonf öoo? öe contmuele oo?logöen ban bie ban Arauco,
enöe öaer gö^confeöereeröe tegöen öe ^paegmaeröen: tnant öaer en tó göeen geöeel«
te ban fnöien/öat ^paegnien meer boickö göekoli öeeft/ alö bit Chile, enöeöaerfp
nocö tot öeöen toe onfeeckeröer tooonen/ göelöck ö»er naer nocö particulieröer fal aen«
göeroert too?öen.

Van dc Woeftijne van at a ca ma , cnde dc weghen over landt van*t Koninck-
rijck van Perv nacr dc Provinciën van Chile toe.

D<0 IBoeSöne ban A tacama, fcöepöt öe ^uöienti\'e ban los Charcas,enbe öet ^o^
nincröck ban Peru , ban be ^?obincie ban Chüe i enöe men repft ban t boo?^
fcöJeben l^ontnckröck ban Peru, ee lanöe naer Chile toe / öooi ttoee berfcöepöen toe«:
göen; öe eene öoo? öe ö^oeööne Aracama, enöe öen anöeren öoo? t göebergöte. de
BDaeaö«eban Aracama lö t negöenticö ofte öonöert leguen tanck/öen Tropicus ban
Capricornuspaffeertöaermiööenoberiiöbpnaergantfcöbioogöenöefonöertoater/
enöe in öe tointer en kan men öaer niet repfen öoo? öe menicöte banfneeu/ toaer öoo?
öe repfenöe lieöen bergaen/ enöe berb?iefen; men binöt öaer oock gantfcö geen groene
te/ nocö ïoof/ nocö i^aöi alö alleenlöcken in bier ofte böf plaetfen/ öaer men toepnigö^
IJ^Jlöe ^cöapen binöt/toelcke fp öaer noemen Guanacos, öe toelcke niet feer toe en
nemen/toegöen öet göeb?cck ban toater enöe boeötfel.

naer recöt in\'t miööen ban öefe tiaocaöne iö göelegen öe beecke ofte riebiere öie
fp noemen dc la Sai, op öe öoogöte ban ö?p enttointicb graöen enöe böf en beerticb
minuten/ komt upt öet «Soften ban öe bergen af / enöe loopt na tIBeften in öe Zupt-
5ee/ öoo? eenfeer öiepe ballepe/ ttoee en ttointicö leguen ban öe Xaguy es, toelcksön fe^
kere a5a?n-putten ban berfcö toater/toantin öie ttoee en ttointicö legucn toeegöö /en
fjeeft men gbeen anöer berfcö toater alö öefe putten.

defe beke ofte riebiere/iö ban al fokfouten toater / öatöetinöe öanbenofte inee^
nicö baöt ftracjc in ^ouöt beranöert/enöe öe oeberöleggöen bol ban öet boo?fcö?ebett
%ouöt.

den ttoeeöen toegö ober bet göebergöte iö nocö ïangöer enöe göebaerlöcker; toant
men paHeert ober öe Cordiilera nevada, oftefneeuto-göebergöte/ met groot göebaer/
toegöen öekouöetoinöenenöemenicötebanfneeuto/toaeröoo?öe menfcöen göeöoot
too?ben/toanneerfp öefen toegö nemen buptenfpnrecötefapfoen / oo?fake banöe
fubti>!e toinöen/öie öe menfcöen tot in öet binnenöe ban öet licöaem penetreren.

daer toaept (fegöt Acofta) een klepn enöe flap toinöeken/toelck in fulcker boegen i^.cf
boo? ö?ingöt enöe öooj-fnööt / öat öaer öe lieöen öooöt ter aeröen ban ballen fonöer
bp na petö te geboelen. <6elöck öet felbe gebeurt iö in öe eerfte ontöeckingeban Chile,
bn öe èpaegniaeröen öoo? öefen toegb boo?-göenomen/ alö toanneer Oaer een groo^« |,

ten öoop menfcöen öooöt iö blöben leggöen / toelcker ïicöamen men langöe jaren öaer
näer öeeft binöen leggöen/ fonöer eenigöen^ quaöen reuck ofte beröerf ban ficö te göe^
ben. Berfcöepöen b?eemöe eicempelen 3önöaer ban te lefenbp Acofta, in öe plaetfe
bo?en aen göeroert/öie top om ko?töeptö toille bier boo? bp gaen. Don Diego Alma-
gro öie öefe ^?obincie ban Chile eerft befocöte enöe ontöeckte inöen jare ijs^^u^m

Chicasgöelegöen/enöe ban öaer naeröe #?obincie banöeXuxuyes,toefenöeeen
ßröötbare natiebanHnbianen enöe menfcöeneterö/banöetoelcke top öier naer noclj
rullenip?el^en; enöefoo boo?tö naer een anöer l^iobincietoelckfpnoemen Chaquana^
enöe ban öaer boo?tö öoo? een tooeft enöe moepelöck lanöt ban ^alpeterigöegront/
enöegamfcö onb?ucötbaer/tot aen\'t öbogöegöebergöte / toelck öP bol fneeuto bonöt
ïeggöen; göeen anöere upt-komftefienöe/ foo paOeeroe bP ött göebergöte mtt onupt?
feeeckelöckemoepte/enöegrootbmieöbanj^enfcöenenöe^^eeröen/enöequamfoo
epnöelöek in öe ballepe ban Copiapo, toelck iö bp öe ttoaelf legucn ban t öoogöße
banbitfneeugöe&ergöte. doo? öe groote ongöelegöentöeptban öefe ttoee toegöen te

ïanöc /foc ttpn mcw numeeate toater entielattgftööe ^upt-m^^tt Peru ttaèr Chile
toe i enöe öp totjien oock toel langös öe cuöe öoo? be B^oeßöne ban Acacama, öóè-
toel betten moepelgcken enbe quellöckentoe!® ifl bocö bp bem en na foo gebaerlöck
niet alsöen anöeren ober\'tgöebercfite,

de ^paegmaerbenremarquceren bat ban beöoogöte ban bjpen ttomttcö gtaben
bp öupben öe Htnte ofte öaer ontrent/tot aenbe ^trate ban Magdianes toe j meelï
toaepen öipöerlep totnöen/ te toeten öen aipöen-totnöt tnöe Hente enöe ^omer/eit
eentgöe anöere öagenöat öetkïaer toeöermaecktjöen Boo|öen-totnöt öes ö^mterS
enöe eentgöe töbenöat öet beel regöentiCnöe öe Heette totnöt als öen i^oo?öen totnöt
komt op teöouöen/toelcke fomttjöen groote öacö-regöenenberoo>faeckt/enbetscons
trarte totnöt op öe cttSe ban Chile.

de ^lobtncteban Chiie toojt göeregeert bpeen <i5ouberneur / öe toelcke Öaet on^
herben Vice-RoybanPeru,enöeöe^uöienttebanios Reycs,enöe too^bp öenboo?^
fcö^eben Vicc-RoygöeSelt: baer 3ön ttoee a5iföommenbp öe ^paegntaeröenop-
göerecöt/ enöe elf Öeöen ofte tooon plaetfen göelegöt / bte top berbolgöens fullen be^
fcöiöben.

ACnfietbegin enbe e^öeaen-komen ban Chiie naer Peru toe/tsgöéïegöen be
balije Copiapo, toelck foo beel ts te ïeggöen tn be Snbtaenfcöe tale / als acker
i.i.c.4. ban Curguopfen / boo^btenbaerm befelbe ballepe een bergö legöt/baerber fcerbele
In toeröen göebonöen/ öe toelcke feer goet 3ön / alöoe toel fp öoo^ öe groote mentcöte
toepntcö toeröen göea^t.

defe ballepets toel öealöer^b^ücötbatröe bah öet gantfcöelanbtbanchiic, boo|
bten baer Maiz-öalmen toaöen/ foóöoogö als Eattceui enbe öe grootfte apjen 3t)nbp
naer een öalbe elle/enbe öekltpnfte een tjiercnöeeUanck/fooöatfpgöemepnltïckett
toel öipöonötïi ÖOOI cm öbetóen. In gbeltjckér boegöen foo toaften öaeroock ftet:
oberbloeötcö alle anbere b?ucöten/foo toel öte ban Spaegnicn baer3ön götbjacöt/
als bie ban ben lanöe. ^aer löojpt eeti nebt^kenöooi öcfe ballepe/öe toelcke bart
öet öoogöe göebergöte komt af-loopen/cnbe loopt toelttointicö H^^cn öoo? bit lanöt/
enöe öo boo^t tn öe %upöt-3ee / tn een fraepe bape/ be toelcke ötent boo? een öaben/
baer öe fcöepen konnen anckeren $ enbe befe bape ebbe öaben ts göelegen op be öoogö^
öeban25. graöen bp ^upöenöen Cqutnocttaél/ näer öet leggöenban Herrera.

I^an befe ballepe enöe öaben ban Copiapo, rekent men naer bes felfs leggötn / bgf
én öerticö ieguen tot öe ballepe enöe öabèn ban Guafco, toelcke foube göelegöen 30«
op be öoogöte ban negöen en ttomttcö övaöen bp ^upöen öe Himei öeeft tnfgöelöcfeiS
een bape enöe ö^ben ofte reeöe/ baer een klepn riebierken upt-loopt tn be ^ee/\'ttoelck
ban öet €^often upt öe öoogöefneeuto-bergöen af komt/metöet toelcke öe tn-tooom
bersöaer3aep-lanöen toateren/foöat öefeballepeban Guafco, bp naer alfoo b^ucöt=®
baer ts aïs be booigaenbe balïepe ban Copiapo. 3n beCe ballepe enbe anöere/ binbt
men mentcöte ban |^erö|öfen enöell^ilbe ^cöapen banbe lanöe / enbelêecker afcfi-
öraeutoe eecköoo?ent}cnsöie feer ftöoone bellekens götben om meöe te boeperen.
Cen töbe öat öefe |^?obtncten ban Chile eerft toïerbén ontbeckt bp öe ^paegmaeri?
ben/onöet\'t belepöt ban Vaidivia j foo toas tn befe ballepe ban Cnafco een tooon-
plaetfe gelegöt ban ^paegniaeröen/ öe toelcke fp noemöen s^- lago dc Ja ncuva Eftrc-
madura, op eén plaetfe enöé göelegentöept öte bpöe m-toöonberen toieröt göenaemt
Mapocho, beertöten legu en bèifcöepben ban be ^upbt-3ee/öaer een beguame öaben
ïegöt/öoe toeï klepn j 3P boutoöen öaeroock een fo^trefte tot öaerlieben befcöerminge
tegöen öe mm ban öe Eanöé. dan öefe ftaöt enöe foitrefie toieröt öaer naer toeöer

leguen öan öcfe plaetfeloopt öeriebiere toelcke be Cöilefen noemen Cachapooi \'Ifen
befclbebaiiepepaelöenoocköeß^obittcieban öe boïckeren toelcke fp noemen Par,
macanes, banöe toelcke men komt aen De riebiere Maule, enöé aenbe doppen ban
Gueler ettbe Tata, enöefoo bÓ0|tS te Quilaeuta,

Olivier van Noort Heft öe {lafeeit Öatl Guafco Op öe ftooofttê bati a^t tn tiömttcft

övabett ettöe öeetieö mt«uten/enöe reflbt öat öet een öoebe m
cenioöè Umtn öie bupten aen ïeggöenj enöeöaeekomt eennebietken ban beefch
toatêe af-loopen/tnelck oock gö^nsaemt too?öt Guafco, öan ttoatec m baetgwaet te
Öaïen: öaee en ftaen göeen i^upM öan te lanöttoaertm; enöeöaee teiaften aïöeröanöe
b^ucöten/ööetoelöaee mepnïgö göeboomte 10 ontventöe cufte.

i^aeft öeballepe ban Guafco, bolgöt öe ballepe ciiiie, toelck toel een ban öeboo2=»
naemUcisban \'tgantftöe göetocftcj 300 bat öctfcöönt/öet0öntfföei0n^<5ön naem
baec ban öeeft beckcegöcni ö»ec toacenm boo? tööen öe^èouöt\'^cgcï^emöncn Diefp
noemöen dcQuiiiotaj upt öetoelcke Vaidivia m fpnen tpöt 300 grooten cpcköom
beeftgöetrockcni öpboutoöeöaereen jfojtreftetot befcöermmgöeban \'tbolck/toclck
möefl^önentoiocöte.

Lopes Yaz gctupgötbataénöcöabcn bän Copiapo Icgötcén klepn öaben/toelcke
ld betooont bp inöiancn öie ten ölenfte ftaen ban öe ^paegntaeröcn / cnöe öat
ben <25ouberncur ban öefcplaetfeöaer öeeft een ^upcka-ingcnio,öaer goet
too?öt göemaeckt.

D(B eerfte ^taöt ban Chile, oftéöe nacft-göelegöenfte acn Peru, too?bt bp bi
^pacgniaeröen göenaemt la Serena, toas göeboutot bp Vaidivia, <6ouberneue
ban C hile, m öcn ïare bgftöien öonöert cnöebicr cn bccrticö/ nict berre ban öc <^upöt-
3ce/möe ballepeb&n Coquimboj maer 000? öcfc^taöt oockbptoplcn Coquimbo
bp öe ^paegniaeröen toieröt göenaemt: is göelegöen naer \'tfeggöcn ban Herrera,op
be öoogöte ban öerticö graöcn bp ^upben be Hinic; ben langöftcn öagö iS öaer ban
beertöicnup?en/öenclföcnDecember; enöe öen langöftcn nacöt ben elfftenban lu-
nius: öoetoel öat Herrera in fpn Defcripcion de las Indias fegfjt öat ÖC ÖabCn ban
Coquimboiegöt op öe öoos^tc ban ttoee en öerticö graöen/toaer in öP öem abufeerti
toant be bopagie ban oiivier van Noort ftelt bie op berticögraben/enbebie ban Tho-
mas Candifchop ap. graöcn enöe 30* minutcn/300 öat fpn recöte öoogöte moet toe«
fen ontrent öe negöen en ttointicö cn een öalf/ oft öerticö graöcn bp èupöén be 3Linie.
Hegöt fcfticöleguenbanbe ^taöts» iagonaa\'t5^oo»öt noo?öt-ooftentoc/göelöcH
Herrera göetupgöt> ï^ecft ccn fccc beguame öaben/toefenöe een in-öam ofte groote
bape/ al toaer öe fcöepen ontlaöen too?öcnttoee leguen ban öcbooifcö?ebcn g>taöt:
öeeft een k!epne riebiere/ toaer meöe alle öe blacke Èanöcn göetoatert too?öcn/ 30 öat
baer alle foojten ban b?ucötcn enöe krupöen oberbloeöigö boo?t-komen i men öeeft
baer goeöebiffcöerijc/ boo?ts bleefcö/ b?oobtcnöe topn/enöc anöer nooötö?ufttot on*
beröouöt ban 0 menfcöen leben. Ccn regöentöaer nietbeel/öanttoceofteö?pmaclS
ÖC3 iaers; cnöe men öeeft öaer beel fcöoone 3aep-lanöen. 3n öe limiten ban öcfe
^taöttoojötbeel<^5ouötsbergaöert;enöefeben leguen banoe^taötis een bergSj
göeleeiöen/ öaer öc ^paegniacröcn o?öinaerlöck beel <5ouöts upt-öalen,

Lopes Vaz fegötinfpn bcfcö?öbingöebanöefcquartieren/öatinöefc^taötbania
Serena tocl ttocc öonöcct pupfen 3ön; enöe moet al een tamelijcke toel betooonöe
^taöt toefen/ öoo? öien in öc bopagie ban Sir Francis Draeck too?öt beröaelt/ öatöe
engelfcöe öaerianöcnöc om berfcö toater te öalen/ öe ^>paegniaeröcnaf-g"amcn
toel met ö?p öonöert |^eeröen/cnöe ttoee öonöert te boct/enöc öe€ngclfcöenberiaegf^
ben. ^et bcröaelbanöcn ^paenfcöen#itoot bp Olivier van Noort göetupgöt/öaÉ
be ^paegniaerben alle öe Inöiancn öier ontrent öebben upt-göerocpt/ 300 batfe nu
baer göeen bolck meer en öebben om öe^ouöt-mönen te bearbcpöcn/ öoetoel baee
nocö feer rpckc £0öncn 3Ön ban <0ouöt cnöe i^oper. ^^ „ ^ ^

öeftaöt s^ lago, toelckiS öep?incipaelfteftaöt ban \'tgantfcöcHanötban Chile,
IS ^elegöen op öc öoogöte ban bier en öerticö graöcn bp ^upöcn öe Hinie/ enöe op
be lengöte ban feben cn febcnticö graöen ban öen öpcriöiaen ban Toledo, nacr \'t
ïeggtjen ban Herrera: böftöienieguen ban Dc^upöt-3ee/enöe töien leguen banöe
ballepe Chileboo?-noemt. ^en <6oubcmeur ban \'tgantfcöe feoninckröcban Chüe,

öoubtö^oiiïtotóitt befe öaöt; enöe öaeeiiSeertCatfi^iafei^ercke/ enbe eenigbe
Cïoofteeö ban i^bnntcHen ban s^ Dominicus enbe s^ Francifcus ; enbe naee
bat Lopez Vaz gbetnpgbt m Tpn beftb^öbingbeban befegbetoeften/ 300 3tj|n w befe
^taöt toel acbt bonöect bupfen: legbt m een gbetoefte öaee geooten obeebloeöt iö
banCattoe/ V^mf enöe anöere lijftocbten; enbe men beeft baer ontrent feer töc^e
<0ouöt-mi)nen5 enöein b^er juriföictie tooonen toel tacbtenticb bupfenr^inbianen/
bièberbeelt 3ijn in repartiem entos, gbelijck öe ^paegniaerben öie noemen.

i^tberbael banöen ^paenfcben J^ilootbp Oüvicr vanNoorc gbetupgbt/öat
trentöefeßaötfeerbeel|^eeröen3i)n/30 öatter beleint toilöt loopen.

defe flaöt too?öt gbeöient ban öe baben Vaiparayfo, aen öe monöt ban öe rie=^
biere Topocaima, toelck boo?-bp öe ßaöt s^- lago loopt. defe baten ban Vaiparayfo
10 gbelegben op öe boogbte ban öip en öerticb graöen enöe beerticb minuten bp ^up^
benöe Cinie/naer\'tfeggben ban öe bopagien ban Sir Francis Dracck enöe Candifch.
3nöefebabentoo?öenOe goeöeren komenöe ban Lima, ontlaöen; enöe\'t<5out öat
bier ontrent balt/ toeöerom gbefebeept. Sir Francis Dracck komenöe in öefe baben/
berrafte öaer eenfcbip/in Ißt toelcke bp bonöt bijf enttointicb öupfent Pezos ban ^n
<0outbanVa]divia,enöebeell3^änban Chücj toaö meöe aenHanöt/ enöe bonöt
baer een Capelleken/ enöe negben ofte tbien bupfen/toelck 3ijn bolck gantfrö beroofd
benenöeberb?anöen. den «öeneraeUoris Spilbergen toaö meöein öefebaben/enöe
bonöt öaer een ^cbeepken leggben/ toelck öe ^paegniaeröen öe onfe gbetoaer toer*
benöe/ inb?anöt ftaken/ 30 öatöe onfe\'tfelbeniet en konöenbekomen i baer toaöbeel
boickö te boct enöe te peeröe aen lanöt / öie oock eenigbe toepnigbe bupfkenö bie on^
trent öranöt Öonöen/ in b?anötßaken; fonöer öatöe onfe bier pet anöerö konöen
upt-recbten.

De ^taöt bania Concepcion, iö gbelegbcnacn be ßranöt banöe Zmbt-m
met een beguame bape enbe baten j baer limiten beginnen ban öe riebiere uiu.
Je, enöe ßrecken tot öe riebiere Ytacen toe/ toelcke fp noemen öe Ytataya, enöe öe ^ee-
cuße loopt boo» 23 .legucn ^upöt-3upöt tocß/tot öe booifcbieben riebiereYraren,naer
d.8.1.6. \'tfeggbenbanHerrera,op öeboogbteban öiaben enöe 15. minuten bp öupöen
öeHlinie. l^anöe riebiere Yraren totöebabenöie fp noemen deia Herradura, 3ijn
b?p leguen, enöe öe cufte ßreckt ^upöt-3upöt-toefl/ enöe öefe baben legöt op 3 gra?
öen enöe een öalf/naer tfeggöen ban Herrera; is een toel-befcljutte baben/enöe ban t
fatfoen ban een i^oef pfer/ öaer fp öe naem ban öeeft berkregöen: ban öier tot öe bape
ban Pcnco3ön4\'leguen, enöe öe rufte loopt ^upöen/enöe öier legötöe boo?fcö?eben
ßaöt la Concepcion, op öeöoogöteban 36. graöen enöe 45.minuten bp ^upbenöe
iinie: (Herrera ßclt ÖieOpfebenen öerticö graöenin fpn Defcripcion de las Indias)
31n Öebape komen ttoee klepne riebierkenö ofte beken / toaer ban öet klepnfte gaet
miööen öooi öefe ftaöt/enöè|)ct anöer loopt naer t öupöen ban öe felbe/ toelc too?öt
göenaemt Rio de Liandalièn, naer öen naem ban öe ballepe / toelck göenaemt
too|öt Andaiien. Ban Öet en^c ftranötöaer öe ftaöt iögöelegöen/ftreckenficö feec^
kere beubelen/ bie öe öaben göenoegöfaem befcöevmen/ öe toelcke öaer opmingöe
öeeft naer öet J^oo?öen / enöe öe ftaöt legöt naer t öupöen in \'t binnenfte ban öe
boo^fcbieben bape. defe beubelen enöe boo?öer göeftalte ban tlanbt en iö niet feee
aengöenaem/ öoetoel öet baer nu 300 bol J^oben enöe frupöt-boomen iö/ öat bet
een luft iö om te fien. 3n öe ^ee toojöt feer beel goeöe bifcö göebanqben / enöe aen
ftranötiöeenS^öneban ftoartefteen/öetoelckebjanötalö kolen: ^efcöepen en
können niet toel feecker leggöen in öefe baepe/als öe toinöt toaept upt öen i|oo?Den/
foo batfe in fulcken göeballe gaen feggben acöter een eplanöeken/ toelck legöt aen
ßetin-komen banöe bape/ om öaer befcbut te toefen tegben öen Boo^öen toinöt,
Banöe upterfte monöt ban öefe bape tot öet enlanöt toelck fp noemen de Sanra Ma.
ria,3Ön naer tfeggöen ban Herrera öerticö leguen. Ban öefe ^taöt de la Con-
cepcion tot öe riebiere Biobio, reerfient men a, leguen, öe toelcke feer bieeöt iö enöe

HecelffîeBôecL ^
i»«p/fooöatmmtiaet0e0iitoröörcn öaft/enöetoaiötoockmetliebam l^anbefe

ïîetiierc Biobio totöcrietiieit Labapi3911 bpöten leguen, enöeöe cutte loopt nacr
^upöt-toeaen/ enöe in t miöOen i^ een groote m-fjam/ altoaer De #|ototone öan A-
rauco IS göelegöen.

5^efe ^taötdc la Concepcion, legöt7®. legucntjanöeöaötban S^- lago naer öet
Äipöentoe/ be<i5ouberneiirs öebben öaer öaer göetooonlöckerefiöentie/fims öat öe
Audiëntie i0 af-gefcbaft/ öe toelcke öaer göecontmueert öabbe banben jare 15 67, m
beniarei574.3n öeüaöt3ön eemgöe Clooftersbani^onmckenbanS\'- Dominicus
enöe S^- Francifcus 0|ö|e.

. 3n öe Etmlten ban öefe ftaöt 3Ön beel <5ouöt-mönen/öaer eertööts grooten rijck^
öom 10 upt-geöaelt/fo öat öet eertgöts een fea röcke plaetfe tó getoceft; öan Lopez Var
getupgöt m fpn befcöiöbmgöe ban öefe getoeflen/öat öet nn maa een arme ftaöt en is/
boo| öienfp toel biamaelsban öe Cöüefentóberraft enöe af-göeb|ant/enöe fouöe on«
aent öe 200, i^upfenöebbcn;enbeöüO|öien öefe ftaöt foo naa IS göelegcn beplapnen
ban Arauco, öaa öe ftröötbaerfte Snöianen tooonen ban ött gantfcöe lanöt / fb ts öe
ftaöt om-cingöeltmet een ftercke i^ml enöe öeeft öicöt bp een ftack jf o|t/öaer öooi-
gaens toel 5 ^paegtttaaöen m <5uarnifoen leggöen. t^ier leguen ban öefe ftaöC
feggöen öe£@önenöielif noemen öe Quiiacoya,öaer öen <5oubemeurValdivia nief
langöe boo| fpn öooöt/feee grooten röcöomupt-öaelöe. Olivier van Noort beröaelt
m fpn bopagtetn\'tjaer i<5oo,öat öaer toeÏ7oo,^paegntaeröen ban Lima toaren göe^
biacöt tn öefeftaötdcia Concepcion, toegöen öemeutoereboite banöe Cötlefen/öte
totbooiöe ftaöt Itepen/enöe ftreupten. ^en <î5enerael Spiiberghen toas meöe m öefe
Öaben/ tn öen jare 1615,0p fette öetacöta öet eplanöeken toelcklegöt aenöe monöt
ban öe bape/toelcke bpöe naem gbeeft ban Quinquina ; enöe omöat öe totnöt met
en ötenöe/enquam bp be ftaöt niet naeröer /öocö baftonötban öe göebangöens öat
öaa in befe ftaöt toel ttoee öonöaöt ^paenfcöe ^olbaten lagöen/ enöe oock beel
änötanen.

ijet eplanbt Santa Maria tsgÖ^en opbeöoogöteban 37. graben enöe âo.mt^
nuten bp ^upöen öe Hinte/naer\'t feggöen ban Herrera : î^ebopagiebatt Candifch
fielt öet felföe op öe felbe öoogöte i enöe Olivier van Noort böf minuten minöer : is ge^:
ïegöen recöt oöa öe »obincie ban Arauco, öaa\'t lanbt een grooten in öam maeckt/
met een öoogö ftranöt ban öe baren ban öe »e af-göegeten/foo öatöa fcöönt öat öit
Cplanbt in booitööen aen\'t bafte lanöt baft ts gbetoeeft / enöe allengfkens öaer ban
öbefepareat / legöt na toel ö|p leguen in ^ee. 3n öit eplanöt toaft beel Cartoe enöe
<5erfte/ enöe baer too|t toonberlgckenbeel bifcö göebangöen : enöe onber anbere een
als i^uttel-bifcb/toelck in\'t Hatön tooibtgöenaemt Sepia, upt toelckas oogöenfeec^
kae ö^iatten tooiben göetrocken/ toelcke blincken aisföne pmlml enbe tooiöenin
göelöcker boegöen bpbe Bioutoen göebiagöen; in bien fpgöelöckfeöeglants enöe
öooïlucbtïcöepötöebben/oockbeöaröicöepötöaööenbanöe \'^mlml fouöen meetî
gbeeftimart tooiben alsbe î^eerlen : 3n befcöelpenban fekere anöae i^ifffôen/toelck
fp noemen Choros, toojt meöe beel Aiyofar göebonöen/göMöck aisi^ennip 3aet enöe
feer toit/ öan öooi öien ftt öaer göeen toetenfcöap en öebben om öie te gaten/ fo en toO|t
öaagöeenboiöaacötop-göenomen.

Sir Thomas Candifch toasacn öit epïanöt/cnbe anckaöemctfpnfcöepenaen De
0E)eft-3ööein fesbaöemen toaters/fcöoone gronöti bonötöaafca fcöoone Cartoe/en
öal Potatos tooitelen: mt tn geboiene3ön feerfubject aen öe ä>paegniaeröen/ fo öat
fp niet een Bereken ofte l^rnne en öerben felfs eten /öoetoel öaer fo groote menicöte ts
op\'t eplanöt; mt <^paegniaeröen öebben bte na öare toöfeal €biiftenen gemaeckt/
300 batbaa een Capelle is/ meteen ^Itaa enöe fpn toe-beöoo|tej toaft oock
Maiz, enbe beelöaöanöe goeöefrupteUi 30 öat men öem öaa ban aloaöanöe berber^
fcöingöe göenoegö ^an booi fien/als men öaa meefta is.

^en <6enerael loris Spiiberghen toaS öter meöe in öen jare enöe nam\'t felbe
inmet göetoelöt/ beguamen baa toel 500, ^cöapen/ booits #oenberen/ enbe alöer^
banöeberberfcötnge; göetupgen öaer ban öat öet een göefo«tenöefeab|ucötbaer ep=*

T^ITcöen öe booifcöieben ^taöt de la Concepcion i ettöebellaöt Tmperial, öaètp
top öiee naer öan fullen fpieken/ ^ö« S&elegen öe öölck^röcke l^^oöinden öan a-
taucojTucapei enöe Puren,tsau öe todcke öe m-ööebo?ène feee Üvgötbaet 3ön/en öeb^
ben be ^paeöniaevöen öappee toeöéitaen/enöe öröben noctj öageltjrjc om bare b^p^^
Öepöti fuï!eneemöö^ömöbenöacrbanalöierbev!)alen/uptöei^!llo|ieban Herrera
enöe anöere. i

anöenjare 155i^tiaer öatöe <6ouberneur Vaidivia göeboutotfiaböeöe Ifaöt im-
periai, enöé nocb boiöeröie ban Vaidivia,toeöer-keerenöenaöe Haöt de uconcc-
pcion,bonötöoeötmöefeEanöenboo|noemt/celegöcn ö^p jfoircn/ontrcmsdeguen
eïcfsban öenanöeren/een m öcidiobmctebanTucapei, een anöer in öie ban Puren^
enöe öe öerbem öie ban Arauco,om öiel!oute3nöianenöiebp öe ihgas,J[^oningben
ban Peru, nopt en toaren fonöer geb^acbt/ onöer üabernöe te b^ensen enöeéouöen.
daer naer beel fcljoone <6out-mönen ontöectliebbenbe/opbe piapnen bie fpnoemen
de Ongoi, fo boutoöe bp baer nocli een ftaöt toelck fip öe naem gaf banios Confines,
bie öaer naer toeöer is op-gfiebioocken/ enöe aen een anöer oo|t berleöbf^

de in-g6ebo^ene ban öe lanöe fiaer beltoaert binöenöe met öefe b?ecmbe natie ban
^paegniacrben/cnöe öetjock niet konnenöe ö^agötn / öebben naer biberfcöe onöer^
ïinobt enöe fecrete bp-een-rottingljen/ te famen gerefolbeert in alle manieren öaer beft
moepeUjcke cjaSengugt te maken; bielenopfpn onberfienfte eerft opt ^o|tien toelck
ööelegöt toas in öe ^lobincie ban Puren, enöe öaer naer op öet ttoeeöe/toelck lagö in
Tucapeiiöe ^pae0niaeröenöiein Tucapellagöen/öaer te onfterckbinbenbeomeen
eroote menicöte banftröötbare Snöianen teeöente ftaen / berlietcn\'t felbe jfojt/enöe
boeöfjöen öaer bp öie ban puren, foo öat öc Cöilelen bet 5fo?t öan Tucapel gantfcö
berbjanben enöeberöeüruecröcn/ üoeöenöet fecours toelc öie ban Arauco toe fonöen/

fooöat öe ^pae^iaeröen göenootfaeckt toaren öaer öeel te retireren naer öet öeröe

Arauco toe/ cnöe ban öaer boo^ts tegöen öen raeötban öe göene öiein\'t f o|tban A-
rauco in <5uarnifoenlagöen/metö|penböfticö man naer\'t fo^t ban Tucapei toe/
enöe gekomen 3önöe tot aen eengetoefte toelckfp noemen Coton, fonöteen ban fpti
Capitcpnenbooj upt met töien folöaten/ om konötfcöap teöalen ban begödeg
öept banbe bpanöen; öan öefe toeröenbanöeHailöe berraft/enöe alle göeftagL,,.
de <0ouberneur Vaidivia en liet öaerom nietboojts te trecken/bocö toert mebeS be
Cöilefen foo öapper aen-göetrofen/öat öp baer al fpn bolck liet / upt-göenomenbeer«
töien/metöe toeickeöpöemopöeblucötebegaf/ enöegöeraeckte tot aen öe paftagie
banöeriebiereLcbo, altoaer öP metbe refte ban 3ön bolck ban beö^ilbe toerbt göe^
öooöt/ foo öat öaer niemanöt af en quam/ als een Cöilefe Jöngöen öie Cö^iften
toas göetoo?öen/öe toelcke be töbingöe ban befen ongöeluckigöen flacöb^ocöt/aen
tiie ban t ƒ o?t Arauco. (Ccnigöeberöalen/cnbe onber anöere Lopez Vaz, öat öe
»^5ouberneur Vaidivia lebmöicö in öanben biel ban be Cöilefen/enöeöatfpöem göe^
fmolten <!3oubtirtöemonöt goten/leggöenöe öat öP öem epnöelöckeneensban het
«aouötfouöeberfaöigöeno

de ^paegniaerben öieop t 5fo?t Arauco lagöen/ göeen anöer upt-komftesienbe/
berlietenöatfelbe/enbebertrockennaeröeftaötConcepcionj enöe öiebanöet fo^t
Puren, naer berlies ban een beel boleks / naer öe ^taöt impcriai. de iieiitenant
ban Vaidivia göcuacmt Francifco de Viiiagra,trocköaernaeropmet öonöertenöe
fefticö toel göetoapenöe mannen/ beröopenöe öe öooöt ban ben <0ouberneur te toie^
ken/ öan öe riebiere Bio bio göepafteert 3önbe/ enöegöekomen in\'t geficöte ban Arau-
co, aen een punt lanöts öaer öe Zupöt-3ee aen-ftaet / toelck fp noemen la Raquerta,
öÖtttioetenöp een groot Hegöer ban Cöilefen öie öem feer moeöicöaen-bielen; enöe
foo langö ftrööenöeberbolgöben/ tot öat fp öem fes en tnegöenticö man öabben af-
ööeöagöen; toaer b^o? öP maer bier en fcfticö man toeöer-b^ocöte tn öe ^taöt Con.

cépcion,möe ÖIC noc!)Ceetquaïöckcngeaeït:öoo? öcfe ttcbec-lagm
möe öe ö?eetcöan öe CJtlcfen/fo öecïicten öe ^pacöniaecöcn öeftaöt Concepcion,
cnöe öe m-tBoonöccö ceticcecDen öaec naec S\' lago $ enöe töccöcn meöe öeclatenöe
^taöt Rica, enöe de hs Confines, cnöc Tocötcn alleen öe ^taöt impcriai te beöo««
öen.

^eCc Inöiancn en ftcööcn niet als anöecc IBïlöen enöe Vatbaren / maec öQuöen
teer goeöeoiöieinalle öaec öoo^ncmen/toecpenƒo?tenl^aecfpupt cnöe in tcecfeeny
enöe fpcckcntoagötlegötntötpt öan öe ê>pacgniaccöeti^acc^teöen/i^upren/enöe
anöecc götlcgcntöeöcn op $m onöecfienae te beftiiingöcn/enöete öecbjanöeni öcbbcn
OOCK öötlttttöelBapenenDiefpccca ban öe^paegniaecöcn öcbbcn gljenömen enöe
becobect/te göebiupckcn als ö^tccpgöene. ^intsöietööttoöebbenöe^paegniaeC\'-
ben bp naec continucle oojlo^c göcöaöt met öe Cljilcfen / enöe bed bolcks beclo?en i
enöcoocktoelfomtöötsbeclbanöeCöilcrenbecflagöen/göelöck\'tfelbebpbe^paen^
ïcöti?iao?ien tcTien iS; toelck top alleen in\'tboo? bp gaen acn-cocren/om öat ons
boo?-nemen alleen is öe götlegöentöcpt ban\'t lanöt te beröalen.

Don Aionfo de Erzilla infpn Araucana , fcgötöat ÖC ^^Obincic toclck fp nOCtttCn
El Eftado de Arauco^macc ccn klcpnc Jl^obincic en is ban bcgröp/ontrcnöt ttointicli
mijlen lanckenöefebcn b?ceöt/ toepnicö meer ofte min. Wc Jnöianenban\'tgebergöte
toeröen göenaemt Pulches, toelck feer licöt enöeftröötbacr bolckiS/ bocö ban minöer
berllanöt/ als öie op öeplapnen tooonen. ^e iBapenen öie öe Araucanen göcb?upc^
feen/3ön langöe Pöcken/i^clbaeröcn/ bogöen enöe ^ölen: maecken öaer fclfs
pen-rockcn/cnöeoockiJelmenbanliohben-belleni^tfcöcrpbanöaer#öckentoasin
ijooHöbeni^oper/öannuöebbcnfp gfers göenoecöban öe ^pacgniaeröct} beko®
wen; toeten öaer flacö-o?b»e tt o?öincren göelpck öc Cö^iHencn / cnöc öefelbe aen te
Ijoercn cnöe te bclcpben/ met mannelöckc couragic enöc oapperöept; fo öat fp in boe^
gen alsbo^en/vaidiviaöieanöcrscenerbarenlferögöö-wantoas/toel öebben toeten
te flaen; enöc öoctoelöaer naeröe ^one ban öen Vice-Roy ban Peru,Don Gareia de
Mendoga, ÖC Cöilcfcn tocöcr toteficöoo^facmöept b?acöt/foo öueröen öet felbe eenen
koeten tööt/cnöe3önboo?tsmcelltotnocötoe in<0o?logöcgöebleben. ^ooöatöe
^pacgniaertöooiöe groote koflen/toegöcn öet onöer-öoüöcn ban öc ^olöatcn/lccï
toepnigöboo?öeelsupt Chiie treckt.

Wt bopage ban Candifch, feg^t öat öc |^|obinc^eban Arauco feer rpck is/enöe bol
ban <3ouÖt-mönen/ enöc öat öc ^paegniacröcnöe felbenopten öebben konnen ber«
meeöeren: cnöcuptfeker bcröaelban een ^pacnfcöen ^^üoot / bp oiivier van Noorc
öbeban^cn enbegöee^amincert/blöckt öat öe ^paegniaeröcn toel een ƒ oitjenöaö^
benaen\'tbeginban Arauco, öaer tacötenticö èolöaten op lagöen/öan öatfp toep^
nicö b?pöepts öaööen buptcnt jFo?t/ fo öat fp öe neus qualpck öojften upt-fieken / upt
b?eefe ban öe Cöilefen ban Tu capd, öie öaer kojt öielöen.5^en ^eneracl Spilbergen
beröaelt bp naer\'t fclbc/öanöatöp fegöt öat öaertoel soo.^paegniaeröcnint jfo?t
ban Arauco, oiöinacrlöck in O^uarnifoen leggöen.

5^c^?obincieban Arauco en öeeft göeen anöer öaben ofte reeöe als öcblootecuue/
baer men ööenoegömacö anckeren fonöer eenicö göebaer j öit göctocfle legöt op öe
öoogöte ban toat meeröaalsfes en öerticö graöen cnöeöerticö minuten bpZupöen
üelLinie.

T<Dt öe ballepeban Arauco göeöooitöef €pïanöttoelck fp nocmmJa Mocha,
toelck bp\'tfclbe bolck nocö toeröt betooont / öie göeblucötsön ban t baue lanöt /
boo? öe toieetöepöt ban öe ^paegniaeröen/enöe onöer öouöcn öaer öter m öare
öept. 3s göelegen op öeöoogöte ban acöten öerticögraöcnenttoaelfmmuten/naer\'t

feggöen banHerrera, öan naer\'tfeggöen ban öcbopagicbanSirFrancis Dracck, en

Fuiier in fpn fl0emo?iael/ op acöt en öerticö gtaöeit enöe öerticö minuten; cnöe naer t
feggen banöebopagie ban OUvier van Noort,op acöt cnöerticöitoelck allcs tocl kan

toereti/naeröegöelöelleti öaetöeSooöSte lö göenomett. Eegöt banöe «WeeeLcbo
fcjöi legucn naer\'tU^eli-3upöt toetten/enöebtjf legucn ban\'tbatte ianöt j (öegronöt
tuöxben bepöen iö meeft ttoaelf baöemen öiep/ enöeb«! blatki) enöe banöen boecfe
banöe ftaöt imperial böf ofte feö leguen naee \'tlldeften toe; aeötöien icgucn ban
fiet eplanöt Santa Maria j^oo?öt-noo?öt-ooft/enöe Zupöt~3upöt-toeft. ï)etiöeen
groot eplanöt/öebbenöe in\'t miööen een öoogö göebergöte met een fieep m\'t miö^
öen öooigaenöe/öaa^ een berfcö riebierken komtaf-loopen/ enöe ban öe boet ban
bit göebergöte tot aen öe ^ee-kanöt/ iö boo?tö black enöe een effen lanöt. i>et iö
eenenbiucötbaren b0öemtJ00?aUe foojtenban göefaepe/enöe feer bequaem tot toep^
öen boo? tBee. £Ben magö öaer onöer anckeren in een bape öie teplanötmaeckt
in feben oft acöt baöem toaterö/ enöe öe i^oo?öt oofte toinöt iö öaer öe quaetfte.

Sir Francis Dracck toaö aen öit eplanöt/enöekrcegö ban öe intooonöeren eerß
eenigöe berberfcöingöe bp mangöelingöe; öan öeö anöeren öaegöö ttoee man aen
ïanöt fenöenöe om toater te öaien/ floegöen öe ll^ilöe öefe ttoee öooöt/ nemenöe öie
boo? ^paegniaeröen/alö göeöacöt too?öt.

Thomas Candifch toaö öacr naer meöe aen\'tfelbe eplanöt/enöc bonöt öaer bp
naer göeïöcke bejegingöe/ toant fp en toilöen fpn bolck niet laten te tanöe komen.

de onfe öebbenöet öaer beter göebonöen/toant oiivier van Noort toaö öaer aen/
enöe öanöelöeb?eöelöcken metöe intooonöeren/ruplenöeböïen enöe meffen tegöeti
^cöapen enöe anöere bictualie j kregöen boo? eickeböle een ^cöaep/enöe boo? een
meö een ^oen/enöefomtöötö oock toel ttoee j enöeboojtöMaiz, Baratas, i^ompoe^
nen enöe ar.bere biucöten enöe berberfcöingöen öie op t eplanöt ballen, de in=
tooonöerö öaööen öaer een do?pban ontrentöeböfticö öupfen ban ftroogemaeckt;
enöe lanck-toerpigö ban maeckfel/ met een po?tael in \'t miööen; fp en toilöen niet toe-
laten öat öet bolc öaer fouöe in gaen ofte bp öaer b?outoen komen/öe toelcke altemaet
bnptenööupö quanien/cnöeop feecker göeroep öat öe manö maeckten/opöaer knien
Öingöen fitten inö?p ofte bier öoopen. defe Snöianen nemen al300 beel b?outoen
alö fp können boeöen/ enöe öie beel docöterö beeft/ öie too?öt röck oöeacöt; toant öie
be docöterö begöeert/ moetfe ban öe <Duöcrö feoopen too? <saen/^cöapcn/ofte petö
anöerö/ naev Dat fptionnen btvD?aoben5 gaen göekleeöt met rocken onöer enöebOi!
ben/ öe toelcke fp maecken ban öe Haolle ban öe groote ^cöapen/ öaer top öier boien
ban ö^fcben göefp?okcn: öe manö ïaten töap? langö öp töooft neöer öarigöen/maer
be b?outoen binöen enöe blecöten \'tfelbe op acöter in öen necke.

den eenerael spilbergen toaö meöe öier aen in öen iaré feftöien öonöert en
böftöien/enöe bequam met goe göemoepe alle berberfcöingöe ban\'tbolck: de be=»
rcö?öber ban fpn bopagie göetupgöt/öat öet eplanöt aen öe Boo?öt\'3ööe/leegö enöe
feerb?eeöt lanöt öeeft/enbe aen t^upöen beel roötfen/ tegfeen öe toelcke öe ^ee met
groot göeö?upö op loopt.

detoöle top nu in öe eplanöen 3ön göeraeckt/fal öet toel te pafte komen öier meöe
tefp?eecken ban öie fp öen naem göeben ban luan Femandes. defe 3ön ttoee in\'t
ööetal/enöe göelegöenop öe öoogöte ban ö?pen öerticö graöen enöe acöt enbeerticb
minutenbp öupöen öeHinie/naer öebebinöingöeban Le Maire^ bepbeöeel öoogh
ianöt/öocööettBeftelöckfteiö Öet klepnfte/een öo? enöebar eplanöt/niet öan kale
bergöenenöe klippen; öan Öet <0oftelöckfteiö öet grootfte/ oock feer bergigö/ ban
bolfcöoon göeboomte/ enbe b?ucötbaer in\'t aenfcöoutoen; öaer iö op\'t lanöt menicöte
ban :25ocken enöe Berckenö/enöe aen öe cufte in 2^ee onuptlp?eeckelöcke menicöte
banBiffö/300 öat öe ^paegniaeröen öaer fomtöötö komen biftiröen ban tbaße
ïanöt/ enöe in ko?ten tööt öaer 25ercken bol bangöen/ öie fp naer t Eanöt ban Peru
boeren, de reeöe legöt bp öen <Doßen boeck/ 300 öat men öaer bp Ooften moet aen
komen / anöerö 300 ö?öft men om öe iBeß licöt boo?-bp/ öoo? öe ßilten/ göelöck alö
bet Willem Schouten göcbcuröe: aen öe!Beft-3Ööeiö öicöt onöer\'teplanöt öerticö
enöe beerticö baöem toaterö/3anöt-gronöt/ toelck allengfkenö op-ö?oogöt tot D?p
babem toe/toel bequaemom te anckeren/neffenö een fcöoone enöegroene ballepe öie
tJOl groeneboomen ßaet/feer lieflöckenomaentefien.

Dé^tabtdeios Confinesi0 eetamacïfoogficnacttitDOû| öen <l!5oubemcucVii-
lagran, cnÖe DaeCnaCV OOO? Garda de Mendoça |)CC-naemt Villa neuva de los
Infantes ; gWegften binncns\'Ianöcs/enöeontcenï be acbtbien legacnban be Xtt/
op beboogbte ban feben en becticb gcaben enbe becticb mmutcn bp ^upben be %\\mi
tiaec tteggben ban Herrera, op be plapnen / bjclcke fp noemen de Ongpl, enöc be cie^
biere öie ban öe Sierras Nevadas,töeickoock 3ijn öe Andes, af-komt/looptneffensöcs
fe ^taöt I enöe no® een anber behe loopt öaer boo bp aen öe i^oo|öt-3öbe/ op öé
toelckeöetoater-molenS3Öng6elegbt: \'tHanötöaer ontrentii^feer b^ucbtbaer enöe
bequaem tot toepben boo? bet bee/als meöe tot 3aep lanöen 5 öe biucfiten tooiöen öaer
feer toel rijp/enöe ballen öaer feergoet; fooöatöaer goebe toijn tooiöt gbeperö / enbe
ï^ofijnen enöe ï^ögben geö|oogbt. ^e ^taöt is gelegben tuOcben bepben öe gefaergjs

ten/te toeten/acbt leguen ban öefneeuto-bergben/enöe ttoee leguen (Herrera fegbt

oock elöers bier)ban \'tgbebergbte öat naeft öe ^ee-cufte loopt / enöe bit be palen
ban öefe ^taöt<aoftenbeöaeft: baer palen ftrecken baer i^ooiöt enbé^upöenupt
acbtbien leguen, öe acbt i egu en tot aen öe riebiere / toelck fp noemen de la Laxa, öoo?
Dien bet toater op een plaetfe toel ttointicb babemen neber fto|t: be anöere tbien leguen
ftrecken naer t ^upöen langbs ben boogben toegb/toelck loopt naer öe ^taöt impe-
rial. binöt öaer groote menicbte ban Cipies boomen/öaer men toel-rieckenöt
jjout bàn ko|t/ enöe men mepnt öat öan öien boom oock komt bet Hack öacr men De
b|iebenmebe3eg6eït/göeli)ckDatban<0oft-3nöïen tooiöt göebiacöt. ^cfe ^tabt
is göelegöen ttointicö leguen ban be ftaöt dc la Conception, (Herrera fggöt elöcrs
feftbien leguen) naer t ^upbt-3upöt-ooftentoeiöen langöt^^« bagö iS öaer beertöien
nrenen eenöalf. Snöefe üabt3önttoeeClooftersban^ominicanen enbe £0mne?
bioeöers. ^e Inöianen Die als nocb ooilogben met De ^paegniaeröen/palen aen De
limiten ban Defe ftaöt ; öooi öe toelcke öe riebiere Biobio pafteert neffens anöere Die in
öefelbe komen i als meöe een anöere riebiere Die fp noemen Nivequeten. \'tï^erbaei
ban Den ^paenfcöen lailoot bp oiivier van Noorc noemt öefe ftaöt Ongoi,enDefe^t
Dat öaer toel ttoee bonöert ^paenfcbefolbaten in <5arniïoen leggöen ^ Dat Daer bee!
SnDiaenfclje kleekens too|Den göemaeckt 5 enDe gocDe mönen ban ^out too|Den göe^
bonDen / Docö niet göemineert Doo| Den ooilogöe met De ï^ïlöen.

mt ftaöt lm periai is göelcgöcn op De öoogöte ban acöt en öerticö graöen enöe beers=
ticö minuten öp Zupöen öe Einie(Herrera fegöt elDers op negöen en Derticö graöen)
naertï^eft-3upDt-toeftenban De booifcöieben ^taötde los Confines, ofte infan-
tes, öier leguen ban De ^ee / neffens een riebiere Diefp noemen Cauren , (Herrera
noemtfe oock Vten ) De toelcke ban tfnceuto-gebergöte komt af-loopcn/ toelck naer t
<©often gbelegben is / enbe ïoopt booi bp be aipDt-3öDe ban Defe ftaöt / enöeöaer
komt nocö ttn anöer riebierken neffensöe ïDea-3ööe ban Defe ftaöt / foo öatfe in\'t
miööen ban Defe riebieren komt teleggöen opeen punt/ toclck öoogö is / enöe moepe^
löc omop te komeUiaen öe <Soft-3ööe bàn De Cordiiiera ban t gebergöte öat langös
öecuaeöcnenloopt. ^cfeftaötis öetooft-ftaötban\'tttoeeöe::aïfbom/toelckisin\'t
i^oninck röck ban Chile ; öare palen ftrecken töien leguen naer t i^ooiDen/enDe
naer\'t^upDen tot een riebiere öiefp noemen Queuie, toelck legöt op öeöoogöte ban
negöen en öertigö graöen enöeeen öalf / naert feggöen ban Herrera ; foo öat öe hmi^
ten ban öefeftaDt3öni^ooiDt enöe Zupöen acötöien legucn, enöe^aoft cnöeïïdeft
ban De ^ee ftranöt af tot aenöe Sierra Nevada, ttointicö leguen. ?^aer is feer goeDe
gronDt booi i^oien / öan niet booi toönen / öooi Dien De ^lupben öaer niet en toillen
röpen/ öoetoelöe^ufcaDel^lupbenDaereenigöfinsröpe«^ ^aer 3Qngoe0etoep:^
ben booi De Hoepen / öan ebentoei en tooiöt Daer göeen i^aes göemaeckt / öooi öien
bet meick niet feer goet en iS» mt barcken konnen De riebier op komen tot aen De ftaDt/
ban en öeeftgöeen öaben/ Dooi Dien t een black ftranöt is metfanöt-bancken ban öip
baDemen tot een öalf baöem toe. Mm \'tfeggben ban Herrera, foo 3ön öaer toel tar

tenticötiupf^tSnbtatimmbatquavtier / entiealbpantimban bc^jpaeptaerbeit
^m ^paenfcfjen ^ilm bp o üvier van Noort gjjebansöen / mcpnöc öat ötfc Haöt
gantCcj) bp öe Uailöen Qljeöefttueevt toas I bm bim men öoen m een gantfcft jaer öaet
ööeenmeutosenöaööeöanöernomen/enöeteöo^enïeerïrenouttoas gftetoeett. 3«
ölt quartier öalt anöers beel <!5outs/als men t met ööemoepe ban öet^ilöen moffit
bergaöeren enöe onöer-m4neren.

i^effens öefe ftaöt loopt öeriebiere Cauten, bie toel bebaren too?öt tot aenbe ^ee/
banfpnöabenismetöoetnocbfekerboolfcöepen.

Van de Stadt welck fy noemen Vill a Ric a, ende de Stadt Vaidivia, ende dc
gheleghentheden daerontrent.

\\Tm be ftabt imperial, Öie top lU t boojgacnöe Capfttelßebben Wcö?eben / tot be
V öaötViiiaRica,reeckentmenfcftt)ieniegiicn,cnöeöetoegl)i\'ieflreclttöertoaeits
a.8.1.7. ^upöt-ooft ten <!E)often: öefe ftaöt is öbelegbenop öe ftoogbte ban negfien en öerticö
\'grabenbp %upöen öe Hinie/naer tfeggöen ban Herrera^ böf en ttointicö leguen ofte
öaer ontrent ban be^upbt-^ee / enöe ö^p leguen ban öe Sierra Nevada, ofte fneeu-
Ööebergöte naer tieften; Öaer legöteen groot Hack ontrent/toelck öeeft inöelengö^
te ente UDeft btpleguen,enöe m öe bjeebte ^upben enbe i^oo?öen ttoee leguen
enöe een öalf/toelck fpnoemen Maiiabauquen, enöe aen\'t ^eft-epnöe ban bit Hack
tsöefeftaötgöcbout/ nefens be toater-loßngöeban\'tlelbe Hack/toelckbaerboo?.bp
loopt/enöe is tamelöcken öiep/enöe too^öt göenaemt Rio de Toiton. defe ftaöt öeeft
een ƒ ontepne / toelck öaer oo^lp^onck öeeft aen öeboetban eenen Voican, toelck legöt
aen öe <i^oft-5upöt ooft3öbeban\'t boojfcöjeben Hackban Maiiabauquen,enöekomt
met fpn boet tot aen\'ifelt e Hack / öefe ƒ ontepne geeft ttoee fp^ingen/öie elck foo groot
Sönalseenmaninfpnmiööel/enöemakeneen bekeöieftracks bovenloop neemt in
\'tHack.dcfcftaöttsgöeleebenopecnmö^ufbtbaïcii boöem ban toitte aecöe /ban be
toelcke gocbeöaröt-ßeen enöe blicken too?öen gebacken^öeeft toepnigö blacke gront/
öe toelcke biucötbaer is / be refte 3ön meeft bergöen / öaer toepnigö b^ucöten ballen.

i^ier toaften fekere J^ön-boomen/öe toelckebpöe^paegniaeröentoo^öengöenaemt

Pinnones de Libanon ÖCtJOUt toO|ÖtÖaer gÖCb^acÖt ban be anöer 3ÖÖe ban öe Cordii-
iera ban be fneeuto bergöen: aenbe boet ban \'tlelbe göebergöte tooont een toilbt enbe
armbolck/toelck fp noemen Pulches, toelc Ijaer felben onbatouöen met öe jacöt/toelc
fpöoen met öaer bogöen en Pölen. :2tUeöerefteban\'tHanöt toelck men fiet bp «Soften
ban öeboo?fcö?eben Sierra Nevada, 3ön toöefte piapnen enöe ö?oogöefönöt-gronöen/
foo berre als men faeoogöm kan. de palen ban öcfe ftabt 3ön tuftcöen öaer enbe be
ftaöt Imperial, aeu öe paftagie ban öeriebiere Token,acöt leguen ban befe ftabtsenbe
tuffcöenöefeftaöt enöeöeftaöt Vaidiviainöe ballepe/öie fpnoemen Manquina,anöetf
re acöt I cguen; enöe nae\'t<0often tot aenöe Sierra Nevada ö^p leguen, öaer öeboo?^
Ccö^eben^ön-boomen groepen; bel^erckens boebenop öebmcötenban öefeboo«
men /enöe laöen öaer foo öelicaten ^peck bp / öatter niet liegt ^peck en kan ^ebon«
öen tooiben banfoo goeöen fmaeck enöe boetfel als ban befe naackens. IJet is anbers
tamelöckkouötHanöt/enöegöeb?eckigöban i^ioienenöe toön. den ^paenfcöen
l^ilootbp Olivier vanNoort göctupgöt/öat in öcfc ^taöt feerbeel Igntoaets too?öt
göemaeckt /enbe anbere Inbiaenlcöt kleekens/ öie öaer in \'t Hanöt toonöen beröan^
belt/enöeelöersberboert,
d.7-Uc.? ;©ebermaeröeftaöt Vaidivia legötbp naer in\'t miööen/tuftcöen öet beginfel ban
öe Hanöenban Chile enöe öe ^trate ban Magaiianes, in een |£>|obincie/toelc^ mt*
men Guadaianquen, ttoce leguen oft Öaer ontrcntbanöecufte banöe ^upöt-^ee/
enöeopöeöoogbtebanbeerticöö^abenfcöaersl^ ^upbenöe Hinie/ naer\'tfeggöen
ban Herrera, ÖC toclckc fcgljt öatöct berfcöiltuftcöen öen ^^criöiaen ban Sevilla in
^paegnien/enbe öen £0eriDiaen ban befe ftaöt Vaidivia fulcitsis/öatalsöet miö^
öagöisinScviiia,fooiate Vaidiviafesup^en enöe ttoeeöeröe ban een ure finc^göens/
foo öatter notöböfup^enenöeeen öeröe göebjeken/om miööagöte toefen te Valdiviaj
ben langöö^n öagö isöaer ban toat meer als beertöien up^en.

§>m Vaidivia^uit mtt m fdfó k^mmii f^i »ueue mmn/mtm nm mt\' i?
ttmgöe öeeft nacr Jet / öe (cfjepen komen öaec ïn/ enöeöattnöen giootlien ^-ï®»
avm öan öe neötece op tot öeftaöt öan Vaidivia^ttoee leguen; enöe öe ftaöt tó geöouÉ
aen öen klepnften armöanöe webieee/op een öïacke öoogöte/ontrent öe hof öaöemen
6oogöecal0gjjemepnej)oóóöteöan öe«eöiere;toelckïjseenütl!eenöè kïate riebiere/
enöe \'tgjetpe komt ban öer ^ee af op / tot aen een plapn met {jenbelen om^cingjelt/

toelck fp noemen Guadaianquen. ^cpaicnbanöcfe ftaöt ftreckenfjacr uptnacrjjcÉ
i^ooiöen/ ofte naeröe ftcöen impérial cnöeVülaRica,acjjt leguen tot Marcquina
boo?-noemt ; enöetöien leguen naer öet öupöen / foo öatfp ||oo?öen cnöe öupöen
begropen acötöien ieguen;naer\'t «Boften totöe Sierra Nevada toe/5önfeftöien leguen,
enöe met öettoee leguen naer öc ^ee toe/ ofte naer\'t ïBeftcn/öeeft fp infgöeïöcks
enöcïBcft acötöien leguen. 3n öit quartier 5ön uptcrmatcn rpcke 4E>ouöt-mönen/
foo öat een 3lnöiaenöacgöj0!konöeop-b?engöen bpf cn ttointicö cnöcoocköcrticöPe-
zos fpn <0out; toant öit <25outban Vaidivia too?öt boben aMe anöer in föntebéröe«
benjLfleIöcktopcIöersöebbcnaengöerocrt.^aeriisbeelefencnöeblackégronöt/öaer
Cartoe cnöc <0erfte tooiöt gcjaept/enöe geeft op\'t aïöerminfte ttointicö boo? ecn/cnöe
bccltöötstoelöcrticöenöebcerticöi öaer toaftenbeelöcröanöcgoeöcb|ucötcn iöanöe
^mpbcncn toillcnöaer niet toeï rppcm

^en^paenfcöenï^ilootbp Olivier van Noortberöaclt/öat öcfc ftaöh\'nbch jare
1599inNovcmberbpbc Cöilcfentoasobcrbalïen/enöcaUeöc^pacgniaeröcnöie
baer tooonöen/öooöt-göeflagöen i öan öat öc ^pacgniaeröen öaer toeöer toaren ge^
feomen/cnöc öacr tooonöen mctöacr ttoee öonöeröcn/onöcr öet göebiet ban ccn ^ou^
berneur. v

Van de Stadt osorno ende Chilue ofte Ca stro, ende degheleghentliedcö
van de Landen daer ontrentjende de Provincie van Chucuito.^

ftaöt Oforno (fegöt Herrera)is gcIcgcn fcfticö i<^guen cnbc mccr ban bc ftaöt ia.
xy Conccpcion, nacc\'t ^upöcn/ cnöe öe ^tratc ban Magallanes toe/ fcben icgueu
ban öc cufte ban öe ^upöt-^cc; in een kout getoefte/ cnöe toeïck geb?eckelöck ijs batt
alöeröanöe ïpftocöt : öan öaer too?öt feer becï ^aputs göebonöen/ enöc in öacr ïimiten
tooonen toeï ttoee öonöert öupïent Inöiancn öie onöer öc^paegniaeröensönber^
beplt tot öaren öienftc.

^en ^>paenfcöen ï^üoot bp Olivier van Noort göetupgöt/ öat Oforno een groo^
ter ftaöt is aïs Vaidivia, te ïanöt-toaertin göelegöen op öe öoogöte ban ttoee en bcer=^
ticö graöcn/enöe öatter bceïïfln-toatentoo?öen göcmaeckt/enöe tooïicn kïccöeicn.

ftaöt Caftro (fegöt Herrera) tocIck in ÖC Ïnöiacnfcöc Caïe tooiöt göenaemt
Chilue, is öcïactfte banöc ftcöen enöe tooon-plaetfen öie bpöe ^pacgniacröcn in
bitgöetocfte 3ön göeboutenöe betooont : is göelegöen op ècn banöc eplanöen/öie
baer 3önin\'t Hack/toelckfp noemen Ancud ofte Chüue, enöc öe Archipeiagoban
eplanöen legöt op öe öoogöte ban ö?p en beerticö graöcn bp ^upben be Einie / ttoee
enbeerticöiegucnbanöcbooifcöicbenftpöt Oforno,nacr\'t ^upöcn? infjaerlimiten
tooorten toel ttoaelf öupfent Inöiancn öiconöer öe ^paegniaeröen gcrepartcert^ön:
toefenöe een eplanöt toel böfticö leguen ïanck/cnöe ban ttoeetot negen leguen b?ect/
toelckeöc&emaccktmetnocbbccl anöere eplanöen/ alfoo tgamfcöcHanötöieiï
banöe^ec göeb|okentoo?öt totacn öc groote Cordiiiera banöe Andes toe;öetis
bergöacötigö enöcbcftotcn Hanöoutoe/b?ucötbacrban Maiz enöe Cartoc; cnöc bate
iön mönen ban <25outinftof tot bp öet ftranöt/ecnöincktoelckfeiöcn göefien is.

Wtn ^paenfcöen!^ilootbp Olivier van Noort ftelt befe plaetfe op bicr en bccrticB
graöcn bp ^upöenöe Hinie / cnöefegöt meöröatöet een groot eptoöt is /leggöen^
be in een inöambanbclceplanöcn/öat ronötom isbetooontbpbeppaegniaeröen/

öieöaer een ^ouberneur öebben: öat öaer beeWolle balt banöe ^cöapen/öaerfp
baerklccöcrcnbanmakcn/öcbeftcbanPeru.

^efeplaetfeis(göelöck\'tfclbel)pöe bopagicbanionsSpiiberghentoo?öfaCngöe^
îîoert)bp öc onfe ingöcnomcn göetoeeft onöer öet belept ban Theunis Xheunifs. alias

sparte Tiieiin,mti boïckö/öatttoietöt öefeïbeöactjtmétijjèöer quijt.dafi
öc i^iao|ieeni$mpmet tm tooUen bckmtjaUemfooöebbctck ^^^^
timgcbanbéfepïaetfe bpöen felben Theunis Theunifz.bevto?öeit:bpöe tbeicfeebl^ct
bat öefe plaetfe 10 gbelegben op öe boogbte ban43 .geaöen bp öupöen öe Emie / en«
öeöat bet Cplanöt öaee öe plaetfc op gbelegben lo/i n öelengbte legljt langö öe^upöts
^ee/ttcecltenöebp naee J^oo^öen enöe ^upöen. de plaetfe en legbtmet obeeeen
möl ofte ttoee ban t fteanöt / öan om öaev aen te feomen moet men een gvooten toegb
om 3eplen: toant aen\'t i^ooiöt-epnöeban\'t €planöt legbt een Canael / toelck <aoll
enlBeötennaeßen bpmOreckt/ enöe lö möe monöt bpbe ttoee mölen enöe eenbalf
liieeöt/enöelooptbwnenvonöttoe/ altoaec maeeeenengöenöooHocötentö/ enöe
bankomtmentoeöevmeentoööe^ee/öaeebeelklepne 4^p!anöcnmleggöen; öan
om naee Caftro toe te loopen/moet menöe <aoö toal ban \'tgrooteeplanötnaeftbp
öouöen/ftreckenöe bp-naer ^upöt ooft toel foo ^upöelöcken tn/toteen ünalpunt
^ ïanötö/toelck öemkeeit naer\'t «^upöt-toeften/enöe toepnigö boogöer Boo?öt-toeli
op met een bape tuffcben \'tHanötin/ tot booi öe ftaöt Caftro, toelck tö göelegöen mU
fcöen ttoee klepne beken ofte kreken/met een klepn ƒ o?tjen aen öe toater-kanöt. Cns
bebooitö öe öupfen öier enöe öaer berftropt/boo? foo bele top uptöe af-teeckeningöe
bebben konnenfien.

25eneffenööefefteöenban Chile, foo 3Önöer nocö ttoee öie meöe tot öet «^ouberne«
mentban Chile beöoo?en / öoetoel öe felbe göelegöen 3ön aen öe <0oft 3ööe/enöe obeu
öe Cordiilera ban öe Andes, ineen |^?obincie toelckfp noemen Chucuito, (Herrera
noemtöefe |^?obincieelöerö Cuyo) toefenöe een kouöt enöe onb?ucötbaer Hanöt: te
toeten öeftaöt Mendoca enöe s^ luan de la Froncera j Öte bcpöc Öaer gÖebOUt3Önbp

de ^taötMendo^a iögöelcgöcnbpnaerop öe felbeftreeckban öe^^aöts^Ia-
goboien befcö?eben / bp öe beerticb leguen ban öe felbe naer t <©often toe / 000? eenen
feer moepeltjcken toegö / toegben öe menicöte ban \'tfneeuto / toelck öaer legöt in öe An-
des ofte Cordiilera ban ÖC fneeu-bergöen öie men pafleren moet.

deanöeve ^taöt öb««atmt s^ luan de la Frontera ïegöt nocö toat bOO?öer naec

bei >^uuoen aiö öe ^taöt Mendo9a. de boo?öere göelegöentöept enöe öoogöte ban
öef^ ^km enöeb ick tot nocötoe niet göebonöen bp eenigöe fcribentenbanbefegöe^
toeftm/faoöattopöetöierbpfullenlatenberuften.

Befchrij vinghe van de Zee-cufte van Chile, Havenen, Reeden , Caben,Baycn,
endcRievieren, vande fes cn twintich graden af, tot de dry en dcrtich toc.

-p^e Cufteban Chile neemtöaer beginfelbanöe bapeenöe ballepeban Copiapo,
JL/öe toelcke legötop öe öoogöteban feö en ttointicö graöen bp ÄupöenöeEinie
Cguinoctiael: Pedro de Cic9a fegöt/öat een toepnigb meer naer tg>upöen alööeöa^
benban Copiapo, een feker punt in ^eefteeckt/enöe aen\'t epnöeban \'tfelbe een bape/
öaer ttoee klepne Farallones op-ftaen / enöe aen\'t epnöe ban öe bape een riebiere ban
feer goet toater / toelckeö naem iö Guafco:öit boo?frö?ebcn punt legöt naer fpn feggen/
op öe öoogöteban acöt en ttointicb graöen enöe böftöien mmuten bp dupben öe
nie/enöeöat öe cufte öaer ftreckt ^upöt toeft enöe ||oo?öt ooft.Herrera öiefteltban
beballepeban Copiapo totöe ballepeban Guafco böf en öerticö legucn, enöe fegbt/
batöe cufte ftreckt^upöt-3upöt-toeft enöe i^oo?öt-noo?öt~ool!/enöeöat Guafcofbu^
be leggen op öe öoogöfeban negen en ttointicö graöen bp öupöen öe Hinie. Oli vier
van Noort fteltöieopöeöoogöte ban acötenttointicö graöen enöeöerticöminuten^
fegöt öat öet een goeöe reeöe iö boo? feöepén / acöter eenige klippen öie bupten aen leg-
göeii I enöe öat öaer een riebierken loopt ban berfcö toater / göenaemt la Guafco, öocö
bat öaer gnaet toater öaleniöiöatöaer göeen öupfen en ftaen öan te lanöttoaert in/
baer oock alöeröanöe b?ucöten toaften / öat öet anöerö een Hanöt iö ban toepnigj
göeboomten.

t^an öaer loopt öecuftenaer\'t^upöen totöeöaben ban Coquimbo,toelckïegöt op
beöoogöte ban öerticö graöen naer \'tfeggenban Herrerai öan Pedro de Cie^afegöt/

öattjttnicgucnban\'Ébooitcöiebcnpumeenantiapimtm^éeÖmk^^
fcftut geeft booi öe fctjepen öïe öaee op öetëetie komen/öan öaee en is nocbtoatee/nocj
bout tef>ekomeni0nteentöitpunt(regbt()p)ïeg{)töe baben ban Coquimbo, te toeten/
feben legu en öaee banbeefcbepöen /enöe öefe baben fouöe leggbenopneig^n en ttom«
ticb graöenenöeeen batfbp ^upöenöe Einie. (opöe felbeboogbte tooiot Côquim-

enöe maet^^t een geoote bape öie öen naem boert ban Atongayo ^ böf icguen boóibA
legöt be vïebiere ban Limara, enöe negöen leguen booiöev op öe feïbe Öreeck een anbet
bape/oaer göeen berfcö toater en iste bekomen/toeïck göenaemt tooiöt Choapä; op
öe öoogöteban een en öerticö graöen bp %upöen öe Hinie /enöe nocb ieen en ttomftcb
leguen tjooiöer Op ÖC fclbc Örceck een goeöe baben / toelck göenaemt tob|bt Quintero,
op öe öoogöte ban ttoee en öerticö graöen. Herrera fegöt/öat bèn Gocjuim bo booiöet 4.7.17.0,3:
naert ^upöen legöt beöaben ban Cigua, in öeriebiere; enöeöatöe öaben Quintero
is gelegöen aen öe monöt ban öe riebiere Concagua.^^ebopagie ban Thomäs Cati-
diichftelt öcfeöaben opöe öoogöteban öip en öerticö graöen enöe böfticö minuten;
ofte foo Thomas Fuller geöenct infpn j3^emo|iael/ttointicö minutenjinöe bape ïegöt
een klepn eplanbeken öaer Penguins enöe anöerebogbeïen baer op ontöouöen.

^en<6cneraelioris Spilberghen toas met fpn blote in befe öaben ban Quintero,
enöe anckeröen öaer op ttointicö babemen toaters i göetupgöt baer ban öat bet is een
fcöoone enöe plapfante bape / bebbenbe eene toel-gbelegöene reebe / in be toelcke be
fcöepen in fulcken berfekertljept leggöen / bat gbeenigbe toinöen ter toeerelt öaer eenige
fcöaöe fouöen konnen aen öoen / enöe öaer en boben en fouöe men göeen beter göeïe?
göentöept konnen öebben om toater teöalen/iönöe \'tfelbe feer klaer enöefoet ban fma^
kCifp toierpen öaer een balbe ^^ane op/tot befcöermingeban \'tbolc bie \'ttoaterbulöen

bingben î öaer en boben toas baer goebe göelegöentöepbt om öout op te öoen / alfoo
öat öefe pïaetfemoet göeöouöen tooiöen onöer öe alöerbeguaemöe ombem te berber*

fcöen enbenoobigbepiobifie te öoen.3n\'tlanöt fagben fp ban berre beelbeeHen/toelck

fp öaer naer bebonöen toilöe peeröen tc toeCm/komenbe aïöaer öiincken upt een klepn
riebierken / toaer inöetberfcö toater liep uptöe öoogöte ban \'tgöebergbte. ^cfe ^eer^
öenen öaööen ons bolc foo öaell nietbemomen/ofte namen öebïucöt met groote fnel^
ücöept/fonöeropt toeöer te komen foo langöe fp öaer lagöen. mt ^paegniaeröen
bertboonöen öun toel banberre met eenigöe ï^eeröen/ öan en öo|ßen ons bolck niet
aentaften/öan öielöen öaerltilineenballepe/ aen öen öoeck ban een 25ofcöken öae
öaer legöt.

mt onfe öie öaer toaren in öen jare i ^00. met Oüvier van Noort, te toeten met bet
fcöip ban öen Vice-Admiraei,göetupgöenneffens öeöoogöte bai| öip en öerticö gra^
öen enöeeen en beerticö minuten / göebonöen te öebben tamelöck flecöt lanbt /fonbet
boomen / maer öat te Hanöt-toaert in leggöen öoogöe bergöen / enöe öat öaer bp
fcöönt een riebierken te toefen met eenöabenoftereeöe / enbe öat öet een grooten in-
toöck is i enöe öat öe culle öaer Öreckt ban punt tot punt i^oo|Öt ten <aoßen enöe
j^ooiöt-noo|öt-ooÜ/enöe öatter öiberfcöeinöammen komen/öe toelcke foo men toiï^
bein-5eplen/mentoel i^oo|öt-ooft ten «boften enöe |^oo|öt-oollfouöe moeten aen«
gaen;enöe öat öet booits een fcöoone enöe fupbere cufte is.

I^an (^uinrero tot Öe fjabcn ban Valparayfo,3ön feben leguen, naer feggöen ban
Herrera, Öan Pedro de Cieça fegöt töien/ op ÖC öoogöte ban ttoce en öerticö graöen
enöe ttoeeöeröcjöocö legöt opöe öoo^te banöip en öerticö graö.enöe beerticö minu«
ten naer öe bebinbinge ban Thomas Füllet,enbe becoursis naerfpn Jeggen Boo|bt-
ooft ten^ooiöen enöe ^upöt-toeft ten ^>upöen. Olivier van Noort ftcit öie maer op
b|p en öerticb graben/ toaer in bp fcbönt te miffen.Fuiier in fpn ^0emo|iael ftelt mebe
tuffcöen Quintero enbe Valparayfo,feöen leguen, gelÖC Herrera.<©en <©eneraelloris
Spiiberghen toas mcbe in befe öaben / enbe gempgbt bat baer goebe reebe is booi beel
fèepen/öan fp en bonöen öaer maer een/toelc be^paegniaeröen felfs in biant ftaken.

, Vervolgh Van de Chilefc Cufte van Valp ar a y s o af,töt op de hooghte vati ^as
meerals t^ec en veercich gradem

y banTopocalmainöe nebieitbanMäypaj naCCtfegflCnbanHerrera: Pedro dc
CïeçafegJtDatbanValparayfotot Topocalma5i)ntltCi\'en tt»mtlcf)Wgucn, cnÖfai,
leguen booiDcr een punt ïanöts / cnöe öacr bp öc cicbtcce Mauic. Ban öcfe ncbicce
ïviaule beginnen öc iimitcn ban öe ftaöt la Concepcïon; ban böacc tot öccïebtcce Yta-
ten 3ön oipenttointicfi leguen, op öcboogfjtc ban fcscnöcvticbgtaöcn cnöe bpftbicn
minuten naec \'tfeggfcenban Herrera; öan Pedro de Cieça en vcccHcnt banöecicbic^
re MauictotYtaien,maecbccitbienieguen,cnöebatibacc^upöttcnïBeftenöecic^
toicce Biobio i op öefioogbtcban acbt en mtié graöen tcbaerSj öan Herrera fegbt öat
ban öeriebiere Ytaten tot öe babcn dc la Her radura 3pn ö?p leguen, cnöc öat öecufte
loopt^upöt5upöt-toeft/enöebanöaertotöebabcnbanPenco, bicrlcguen; cnöe

öat öe cufte ftreckt öupöen ; alboaer öe ftaöt Concep cion legljt / cnöe ban öacr tot öe
riebiere Biobio ttoee leguen. Thomas Fuiier, alsmeöcöebopagic ban öcn «öencrael
Spiiberghcn Ocllcn ÖC bapCbart Concepeioh óp ÖC öoogbtc ban fciffen öerticb graöen
enöe beerticb minuten.^c felbe toaerfcbout/öat men in öefebape magb anckeren a^
ter een klepn <lplanöt in neggen baöem boaters > cnöe öat öe ^oo^öt-noo^öt tnefte
toinöt ÖC flimâe in öic bape*

Ban öe onfe öic öaer toarcn ih öen |are i ^oo, berftaen / bat àcn*t in-komcn ban be
feape is öerticb baöem toaters / cn binnen beel leegb Äanöt/ enöe öat bp^upbcn öen
ftoccklcgbt öe riebiereBmbio, enöeöat ncffensöen boeck legôtcen gr^otrif/ toclck
ötoers af inXet ftrcct/enöc bupten öat een klippe ontrent een balf mpleban lanöt/toele
lïlepn is /cnöc öoogb boben toater/bacr men boben om moet loopen; öat booiöer öefe
Öabep ban Conccpcion goct ÎS otw itt tt jepltn / enöe Datter nict te fcboutocn iS / Öan
bat men ftet bp öen ^mt^ een klepn eplanöeken öatmen acn fticr-boo?Ötlaetleg^
g{)cn/ïs ontrenteen mijlc lanck/cnöe geen öalf mijlc bieeöt/Örcckt meeft (Doft-noojôt-
ooft cnöc ïBcft-5upöt-toeft > acn öe M oo?öt-5öbc toat bupl ban klippcn/öocb boben
toacerris toel een mplttoijttuliftötn \'tCplanöeken enöc \'tbaftc1lanöt:men magfiacb*
tcr\'teplanötseplcnöatmcn gbeen ^ce entiet/ op öit^planötis toater gbcnoegb/
enöe gbcmackelpck om te balen î bonöen öaer beel <0erft enöe croonen / enöe ertcn/
oock beel Potaros, i^oenöercn enöemcnicbte ban klepne ^cbapen;lagbnaa baec
tiebinöingbe op öe Ijoogötc ban fes cn öerticö graöen enöe ttoee en böfticö minuten bp
^upbenbc Hinie,

^©cCelbebonbcnneffensbeöoogötcbanbierenberticögtaöenettöe acötcnöerticft
ininuten/ö?pöubbelt1lanöt;öetbinnenaeöctöoogöftc/metfnccuto bcöeckt/feeröeu*
lieligö/tnöccttclöckefpitfenjöctmiööeiaeoocköoogö/maernictfoobeelfneeutosöaei:
op/ bol boomen ; ö^f buptcnfte niet feer öoogö acn öe toater-kant / fonöer boomen oft
feer toepnigö / enöeflecöt Hanötin\'t aenfien.

Ban öebape ban öeftaöt Concepciontot aen\'t Cplanötban Santa Maria,rckent
Herrera 13. leguen nacr\'t ^upöt-tocftcn tcn ^upöcn: Cieça fcöiijft öat ban
be riebicrcBiobio, tot eengroot eplanöt böf icgbant bafte Hanöt «elegen/3ön 15.
lcguen,enöcöatöctepianötsnacmisLuchengo.ThomasFuiieritt$in£ï^emo?iael
fielt öet <^planbt Santa Maria op fcbcn en öerticö graöen cnöeböftöitn minuten/cnöe
Olivier van Noort göttupgöt \'tfeiöc mcöcopöc fclbc öoogötcgöebonöcnteöcbbcn.
^en<6eneraclioris Spüberghen bermaent öat aenöei|oo2öt-noo|öt ooft jööeban
bitepïanöteenriflcgöf/toclcköemtoelöipmö^cnlanckinaeftreckt;enöcoiivicr
van Noort, Öat Öit eplanöt ban la Mocha berfcöcpöen is acötöien leguen/enöeöe
tours l^ooïöt nooiöt-ooftenöe <^upöt-5upöt toeft. Thomas Fuiier infpn
tnojiaelfegötöat öe cours ban\'t eplanötla Mocha tot öet eplanöt Santa Mariais
j^ooiöt enöc öupöen/ enöe öe öiftantie bpf en ttointicö legu en.

Ban öeriebiere Biobio tot öie ban Labapi (fegöt Herrera) jijn bi)ï®en leguen ,öe
tufte loopt ^upöt-toeft/ cnöe in\'t miböen legöt Arauco in een groote inöam ; enöe öe

%imLabat)ifouöenaeïfpn(eggehïe0göen opbeïjoogbte üaiifebèn inöertkhara«
senenoeeenöalf/bmnenmomm-fiamban Arauco, aenbeö^eft jupbt-tnea-söbc
ban bet jfo|t batbe ^paegmaetben baec öouben. deZ^ee ßögötbe liebmtopmet
be bioet / enöe baee konnen beteken op-baten/ enöe öaet is beel bifcö te bekomen/enöÉ
oock 5out / toelck öem baet fet ban \'t3out toatet.

Ban \'tpunt ban Labapi tot öe tiebiete ban Lcbo 5ön fes legucn,enbe be cuöe öteckt
Äupöen naer\'tfeggöen ban Hcrrera:öeriebiere Lcbo fouöe gelegen39« op öé Jïoogö=s
teban acöt en öerticö graöen fcöaers/enöe op öefe riebiere toieröt öoo? Don Garcia dc
Mendo9aöeöaöt Canncte göelegöt/ Öie Öaet nacï ban totgljcn Öen oojlogömet öe
CöileCen/toeöer is berlaten.

l^an beriebiere Lcbo tot öet <6planbt la Mocha,3ün fes leguen, naer\'t feggöt» ban
Herrera, enöe legöt ban befe riebiere ïJaell-3upbt-toeöj op öe öoógljte ban acöt en bet«
ticö gtaöen möe een öalf/naer\'tfeggljen ban Thomas Fuiier in fpn fl0emo?iael.

i^aeöberiebiere Lcbo bolgöt be öaben / toelck fpnoemen dd Camero, ban toaer
men te lanöttoaert in trecktnaer öe öaöt dc los Gonfines.

daer aen bolgöt Cabo dc Cauten, ban toelcke Gabo tot aen be riebiere CaUten,
toelck öe öaben maeckt boo? be Öabt i m pc riai,rekent Herrera bier legu en, enbe fouöe
Ööelegöen 30« op öeöoogöteban 3 8,^\'ab.enbe4o.minuten bp öupben öe Hinte.

Ban öe riebiere Cauten tot beriebiere Toitcn rekent öp bp naer (es leguen,öetoelc^
ke fouöe leggöen op öe öoogöte bah negöen en berticö graben bp Supben be Hinie/
enöe öaer mogöen fcöepen in komen.

Ban öe riebiereToitcn tot öe riebierèban Queuic ^jn acöt ieguen, enbe is gelegen
op beöoogöte bannegöen en berticö graben enbe berticö minutèn/öeeft öaer openingö
ofte monötnaer\'ti^oojöen/enöEöaerkonnen barcken m komen/öoetoel fp klepn is.

Banbe riebiere Queuie tot bte ban Vaidivia jtjn negöen leguen, enöe öe cuße loopt
^upöennaer\'tfeggöen ban Herrera, enöe ts göelegöen op beöoogöte ban beerticfl
Qtaöenfcöaers/enöeban Queuie tot Vaidivia loopt be Cordiiiera ban\'tgöebergöte
nefens fóöranbt.

Ban beriebiere Vaidivia tot bte ban Chabin 5ijnb?p leguen, öaer mogöen groote
fiepen in komen/enbe ban baa\'tot Punta dc Galera 3ön ttoee legucn; enöe batt bit
punt totem riebtere bie fpnoemen Rio Bueno 3ön feben leeucn; in befe riebiere komen
toel böf riebieren te famen/ enbe een bie al ban Vaidivia at-komt.

Ban Rio Bueno tot Öet punt dc Viiiiva ^n töien legucn,opbe öoogötebanüeeneti
beerticö graben bp |S>upben be Hinie j enbe ban Viiii va tot öet punt ban s« Marcelo
3Önfeben leguen. Ban een toepnigöonber beriebiere Vaidiviaörecktbe Cordiiiera
ban \'tgebergöte bicöt langöS be ^ee / enbe be cuöe is biep/ enbe fupber ban b?oogö^
ten ofte klippen / fonöer öabenen / oft foo öaer eenigöe 3ön/3ön banklepnber impoi«
tantie.

Ban \'tpttnt S» Marcelo tOtbe Cabo ban Chanqui, 3Ön acÖt leguen, Op be ÖOOgÖt^
banö^p en beerticö grabenbp jê>upben be Hinie j onttent een öalbe legue aen be
i^oo^bt-3ööe ban befe Cape legöt een bebout Cplanötf enöe öacr aen nocö ö?p anöe«
ee/öie tooeö leggöen / al in\'t begröp ban een leguc ^ enbe befe Cabo is gelegöen aen
be een 3öbeban be Goifb,toelck fp noemen dc los Coronados 3 be anbere Cabo aen be
^upbt-3öbe /too?t göenaemt de la Vaiicna, ettbe befe ttoee Caben 3önbter ieguca
ban ben anbeten berfcöepben/naer \'tfeggöenban Herrera; enbe tuö&ötn bepben legöt
be booi-fcöjeben Goifo de los Coronados.

toat krom /enöemaeckteenin-öam/enöeöaertoo^ötinöat gjtetoeöebeel<©outsgp^
bonben; enbe ö»te epnbtcöt be cuöe ban Chile, boo| foo bele bie tot nocö toe bp ö|
^paegniaerben tj0i betooom.

Bcfchrijvinghc van de binnen-landcfche Provincie Tucuman cnde dc princi-
paelfte Scadc S\' Iago dei, Estero.

i^?otóiicieentie\'t<0oul3eenementtjan Tucuman fé Qatit&6 binnen \'istïanbtö
JL\'0beie0ben/9beli)c^bieuans»Cruz dciaSicrra; bacc toooneninbeCeJbefp^obin«
cieb?p natien ban3nDianen/Tucumans,iurics,eitDiaguitas,ban toeïctebooinaem*
Öebe^?obinciebennaemboevtbanTucuman. i^eemtbaerbeginaen\'tepnbebanbe
j^?obinciebecbolckettnbiemcnnoemtChicas,tDelci0eennatiebananbianenbiebe^
bao?entot oei^epreeïöcke ftabt Potofi,enbe tooonen in bibeïfcbc blecken/toelc genaemJ
toozoen Morera, Chocinoca,Sococha,enbe Cafabindo > Qb^tepftkotnenbe boo? befe
boöi-fcb?eben doppen ban be Chicas, teeefet men boo? be tooeööne bie bpftbim oft
ttomticbicgucnbuew/banfeeekoubtlanbt/toeïck ep0be«t!t)cfebe Cordiilera too?bt
gbmaemt J ban baelt men Ueackjs naee toaemee enbe gbctempert Hanbt / baee ben
toeöbboo?looptbienaeeTucumanlepbt/een totpnigb btt&l>epbenban be doppen
enbe tooon-plaetfen banbe H^jlbe/ombe (ekevbeptban be leplenbe lieben btenaee
enbebanbet <0oubernement ban Tucuman komen, dit «t^ontemementenbepioi-
binciebanTucuman,paeltaen been3öbemet tjtt <5oufceïnement banChiie,etiie
baeeboo? metbeZupbt-^ee/ enbeaenb\'anöer3öbemet be l^;otinfienbanRiode
la Piaca, enbefoo met be i^ob?bt-^ee 5 aen be beebe 3iïbe met be i^oninckrritken^n
Pcrujenbeinfonbevbeptnaert <0oüenmetOe^d|obincienbiefp noemen dei Rio Ber-
meio, toelck ccn macbtiöbevieuieceiis/ enbe loopt in beriebiere la Piata (toelckbeel
sroote enbe macbtigbe riebieren ontfangbet) beeft baer oo?fti;onck in be ballepe biefp
noemen luiuy, enbebe inbianen noemen bie in baer tale Xibixibé, enbe baneen an«
ber riebwre/toclcU loopt neffenö öc Cordiilera öiefp noemen de Efteco, enöenu toerbt
öefelbe gbenaemt öe Ciancas,öoo? öien öat luan de Ciancas öaer toiaöt öooöt Qbe^

flagben; enöeoock anöerö too^öt fp gbenaemt Rio Grande, ^aer öe ^lobincien ban

Chiic toe/iö feer beel toel-betooont lanötj möe oock beel öat nocb te ontöecken iö naer
öe ^trate ban Magallanes toe/öaer men groote kuntfcbap ban beefc in öe öaötban s^-
lago del Eftero, enöc too?öt bp Öe ^paegniacröen alöaer gbenaemt la Trapaianda,
enöeöie ban Chiie noemenfeia Sai. de 5^?obinciebanTucuman is een toel göetem»
pert lanöt/enöe tamelijcken b?ucbtbaer: öocb öaer en 3pn tot nocb toe (fegbt Herrera)
gbeen mönm ban filber ofte <5o«tontöeckt,daer 3i)n öibeifcöe fieöen bp öe ^pae^
gniaeröen gbebout / öie top bier berbolgenö fullen bcfcbJiJben,

de boo?naemüe ftaötban öefe l^iobincie too?öt gbenaemt Sant lago del Eftero,
toierbt eerftgöenaemt dei Varco,iö gelegen/ naer t feggben ban Herrera,op öe boogb«
tebanacbtenttointicbgrabenbp^upbmöeüinie/ljonöerten bijfcn tacbtenticb le-
gucn ban be i^epferlijcke ftabt Potoh naer bet aipöen / een toepnigb af-toflcken^
benaert <aoftenjenbe naer öatbeel t^ilotenfeggben(fegbt Herrera)banOebaben ban
ïicthier Bucnes Ayres op Riode la Piata bonbcrtentacbtcnticbicguen, enöe ccnigbefeggben
va6 brce- oock minöcr 1 enöe ban Rio de la Piata,op\'t naefte fcbaerö tacbtenticb leguen j ban öe
^upöt �op\'taiöernaefte bonöert en ttointicb legucn opöe cufte ban\'t^oninck-
• röck ban Chilc: de <5ouberneur ban öe ^iobincieöeeft fpn göetooonlöcke tooon-

alfbobierbeCatöeöiale i^erckeiöban\'t l5iföomban Tucuman. degöeftalte ban
be Hucöt in öefe ftaöt iö öeet/ öoetoel göefont /öe gronöt iö fanöigö enöe fultigb/toaer
boo?öier göeengoeöe öupien en können göemaeckt tooröen / boo? ööeb?eckban fïeen;
fp bebben een goeöe toeteringö/öaer fp beel l^oben enöelDön bergöen meöe toateren:
enbemen beeft öaer begonnen ö3ollen-ö?aperöe aen te ftellen / om öe a^olfete o?bes
ren/enöe men maeckt baer ftoarte enöe göecouleuröe Haeckenen / faepen / 23aepen
•nbc ƒ rifaöeui enöemen berept öaer oock Heöer/enöe maect öaer goeöe Co?öuanen;
ban Oaer en jön göeen Silber ofte <0out-mönen/alö bo?en.

Pc ingöeboo?ne banöe Hanöegam göekleeöt/enöeiöfeerfeöigöbolck/enöetooo^

dettoeebe riebiere too^öt göenaemt ei Saiado, boo? bien fpn toater bjack is aoo^
pen bepbe ban t\'IBeften naer \'t <0often boo^ beeï bïack ïanöt / enöe ontrent tijien ofte
ttoaelf leguen, ban ben anöeren; öaer is beeï bifcö / ö^oot enöe klepn in bepöe öefe
riebieren^oobatfp eenfeer oberbïoebigöenöe goet boetfeï geben boo? öe ingöefetene,
tuftcöen bepöen öefe riebieren too^ötoock beeï J^onigös göetoonnen enöeöDaS;
oock toaft öaer Cottoen enöe Caroben, öie goet boetfel geben/ettöe tgantfcöe jaet?
bueren^ men öeeft baer oock Coucheniiia enöe Annïi om öe IBoïlen meöe te ber^
toen: de bo^göers öebben feer beeï Bee/groot enöe klepn; öaeris feer goeöe jacjiÊ
ban i^arten/enöe anöer IBilöt: beeï göebogeïte als perö2öfen/itmgi>öupbenenöe
anöere öiergöeïöcke; oock eenige berSinöenöeöieren/als Cigrenenöe Heeutoett: en^
be epnöelpc foo sönöer goeöe 30ut-pannen,d0cö öe piincipaelfte koopmanfcöap öaer
be ^paegniaerben baer tooonenöe öaer meöegöeneeren/ is Haken enöe Cottoe^
ne HöntoaetAtielck fp öaer göebiupcken in fteöeban göemunt geit / enbe öe Vara ofte
^paenfcöeelletso^öinaerïöckgcta]ceertopeenöalbePezo,oftebier!^eaïen/enöeöefe
koopmanfcöap tooiöt bp groote menicöte berboert naer öe ftaöt Potofi.

ttoeebe ^tabtbtebp be ^paegntaerbentnbe|^|ObinctcbanTucuman toai9
, ^ göebout / too^bt göenaemt San Miguel dc Tucuman; is göeïegöen op öe öoogö=«
teban feben en ttointicö graöen (ofte als Herrep eibers fegöt in fpn l^ifto|ie/opöe
öoogöte ban fes en ttointicö graben enbe öerticö mtnuten )bp Xupoen be Hinie: acöt
enttointicö ieguen ban öe ^taöt S\' lago dd Eftcro,tn öe toegö toeïck öaer ïooptnaeu
öe ^uöientiebanios Charcas; is göelegöen aenöe boet ban een to^eebt enbe tooeft ge^
bergöte/op eenbequame göelegöentöept/ enbe öeeft een toeteringö baerbe l^obenV
IBön-bergöen/ enbe ^aep-lanben tnet göetoatert tooiben; neffens öe eene 3ööe loopt
baer een riebiere toeïckkomtban la Qucbrada de Caichaqui. enöe öaer ontrent 39«
nocö meer anöere riebtéren öie ban ttoee tot fes ieguen banbefe ftabt loopen; be toelc^
ke ban t göeberaöte af komen / enöe maken epnbelöck be riebier öie öoo? S\' lago del
Eftero loopt. \'tllanötontreitt öefe ^taötisoberbloebigöban \'Cartoe / Maiz enbe
<6erfte; baertoozöttoöngöeperft; fp öebben öaer menicöte ban alberöanbeBee/en^
be fcöoone tacöt. daertooiötbeeï Cottoenbergabert enöe Bias göetoonnen/öaee
fpgoetHöntoaetbanmaecken: <6öeniet toelbegöefonbtfte Hucöt boben alle anöe^
re plaetfen ban bit <i5oubernement/ enöe öeeft oock beter öout tot öetimmeragien;
enöe i^tt fcöönt öat öaer eenigöe kottötfcöap fouöe toefen ban <5oubt-tnönen.

deberöe ^taöt öie öaer bpöe ^paegniaeröenis göebout / too|öt bpöaerïteben
göenaemt Nueftra Sennora de Taiavcra, enbe in Öe tale bant lanöt too?ot fpepgent^
löck göenaemt Eftcco,ts göelegöt aen öen oeber ban Rio Saiado, böf en beerticö
legucn ban Sant lago del Eftcro naer Ött l^oo^ben toe / enbe beerticö ieguen ban öe
^taöt Potofi (toaet in ötm Herrera öonöeröt leguen moet mif-atöpen/ öetoöl bat
Santiago del Eftcro,öonöertenöebpfen tacötenticöicguei^^\'b^«/^fori,göelöek
nis infpn Dcfcripcion de las Indias göeöjttckt ftaet.) de ^taöt öttft cen ban öe
ölberbeftetoeteringöen banbat gantfcöe <©oubernemettt/baerfeer beel Hanbts nte*
be öbetoatert too^öt: enöe öaer too?öt feer beel Cottoen berfamelt / ban öet toelc^
üe fp beel Höntoaets maeckenj fp fiebben öaer boo|ts beeï tontgö/ IBas/ enbe

Öiberfcöe bertoen om be IBoïïen ntebe tebertocn ; feer goebe jacöt enbe biöxöeröei ban
ïjaeren3ön göfenmöneni enbe beleüabtlegötop öeöoogöte ban fes enttoinncögra^
öen bp bupben be Hime/naer\'tfeggben ban Herrera.

^ebieröeöabtbpbe ^>paegniaeröenbetooont/too|btgöenacint Cordoua,ts göe^
ïegöen op öe öoogöte ban ttoee en öerticö graöen enöe öerticö minuten bp bupben öe
Emie ; baer is eentoel-^jjetemperbe Hucötïöeeftöaerl®mterenbe ^omer i baer5ön
feer gcoote blacfee beïben enbe goebètnepben/baer aïberöanbe Bee toonöerïöc t erme^
nicöfulöïgöt: aenöe een3ÖbelooptDaéreenriebicrboo? bp Daer goeöe bifcöm tooiöt
göebangöen : enöe anöeröalf möle ban Daer ïegöt een göebergöte met beel bctooonöe
balïepen/Daer eenigöe ^libcr mönen 3ön : Daer toaft beel Cartoe / Maiz, enDe anDer
grapnen j toO|Dt oock toön göetoonnen ; enDe Daer iS goeDe (acöt /enDe eenigöe bequa^
me30ut-pannen.^efe ftabt is in eenfeer beguaem göetoeft göebout / toant beeft naee
\'t<Soften De ftaDt Santa Fé, toelck totöet eouberncment ban De Paraguay beöooit/
enbe is böfticö leguen ban Corduaöerfcöepben.enbe naert beften öeeft fp öeftaöt s«-
luan de la Frontera in ÖC ßlObinCie ban Cuy O, enbeban\'t 45oubernement ban Chi-
le, Die oock böfticö leguen ban Defelegöt.^cfe ftaDt is een aen-komfte booi bele quar^
tieren/infonDeröept om naer Rio de la Piata te repfen/enDe ban Daer booitsnaer Ca#
ftilien / boo|bienDiteenko|ter enDefekerDer toegö is /enbe onkoftelöcker/booigöe^
fonDer lanDt / enDe Dat beter booifien is ban löftocbt als toel anbere göetoeften ban
gnbien. %i5m onberrecbt ban een l^eberlanber Die booi eenigöe jaren in Defe guar^
tieren beeft göetoeeft/Dat Defe ftaDt bpbeöip öonöert intooonDersöeeft/Dieöaermedi
göeneerenmet HanDt-boutoeröe enDe Cottoene löntoaten te toeben /Dooi öe abun^
öantieban Cottoenöieöaerbalt/ #abillioenenban ïBolle te maken/enöe beelDer-
Öanöe fnupfteröe/toelck al naer Potoii tooit gefonöenjfoo Dat Dit toel De beft-betooon^
öeftabtiSbanbetgantfcb<0oubernement ban Tucuman. Snbit <5oubernement
(fegötHerrera in fpn Defcripcion deias Indias) toarcntcn tÖDcnDatDon Garcia
de Mendoça ÖCm ÖierOntÖielt (toefenbe fpn Baber be Marquis ban Cannette, Vice-
Roy öan Peru )nocb booi be ^paegniaerben göebout een ftaöt/ toeïck fp noemben
Ncava Londres j enöc cen anöer ftaöt in Caichaqui, toelck fp noemöen neuva Cor-
dura, in öei^ioöincicban De lurias enöc Diaguitas, öetoelcke naer toepnigö jaeeit

toeöer berlaten toierDen. CbolckbanDe Hanbegaet göekleebtin^olle/enbetoel
berepbt Äeber: fp queecken beel ï^ees aen I om beöDoHetoille / Daer fp öaermeDe
geneeren ; De loipen leggöen bicöt bp ben anöeren / ban 3ön klepn / om bat in elck
5!^0|pbp-naer maereen göeftacöt en tooont/ leggöen in\'t ronbe/ enDe3ön metDooi«»
nen-boomen om-ringöt Dooi be ooilogben biefp metben anberen boeren; is arb^bt^
faem bolck / enbe bat öem foo niet öioncken en Diinckt als toel anDere bolckeren ban
anDieniDaer3öninDe#|obincietoelfebenmacbtigöeeiebieren/enDemeeröantacfrï
tenticöbekenbangoet toater,

Van noch eenighe andere Steden, ende gheleghentheden van defe Provincie van
Tucuman.

ii.c ?. öegöeïegöentöeptban öefe ï^iobincieno® toat naeröer teberftaen/foofüllen

vy top öier booits in-boegen \'tgeneHerrcraöaer ban fegöt in fpn acötfteDecade ban
fpn Hiftoria de las Indias Occidcnt.altoaer ÖP alöus fcölöft;

5^aer3ön feer toepnigb ^paegniaeröenin öit <0oubernement ban Tucuman, en^
beinöien öaer\'tbolck toare \'ttoeicköaer toel ban nooDefouDe toefen/ men fouöe bed
3lnöianen konnen bebieDigöen/ bie nu in ooilogöe 3ön / toaer öoo| Dit een ban öe
röckfte l^iobincien fouöe toefen i enDe inöien öe 3nöianen biegöeconqueftert fouöen
too|öen/mocötenboo|D|poftbierlöben göeencommenöeert tooiöen/ alsöe^pac^
gniaerDenDatnoemen/öatiS/totöienfte enDeinflabernpeban be ^paegniaeröen ge^
geben/öaer fouöe beel bolcte Peru berlaten / enbe in bit <l5oubernement komen tooo^
nen om fpn grootebiucbtbaeröept; enbemenfoubenocöttoeeftebenkonnenboutoen
enbemetboickbooifien: ^enin öe ballepebanSaita, toelckeen banöe grootfteen^
öe befte ballepen is ban gantfcö Inöien 5 ban een toeï-göetemperöe Eucöt/ enöeop

öe öoogiïtóbanböfetttbïmÉicö ót^aöcnöp dupben beEmle / fiebbcnbefeer ïiequa^
me Eanöoutoe/enöegoeïte toepDeit boo? \'tBee/fcboone nebieeen enbe beel beken
cnbetoeteemabenboo?\'ôbe5âepe i befeftabtfoubem\'tmibben leggben banbeïngbe«
boo?ene/ bie baer eenfamentlöek fouben konnen baer refo?t nemen met bie ban be bal«
lepe ban Caichaqui, enbe\'tbolck ban be ballepen ban luiuy, enbe Omaguaca,en^
be alle be anbere bie baer tooonentot aen ben paö ober be riebier Efteco ; enbe be

do?pen ban Carabindo,Sococha, Cochinca, Morcta, enbcbeSubtanenbiefpnoe«
men Apatamas,enbe met bet leggen ban befe ftabt tnaer bet ïlanöt tuöcben Pei u enbe
Tucuman foo berfckert/bat een man alleen foubekonnen repfen banPeru naer Tu-
cuman, Rio dc la pia ta,enbe tot aen be Boo?t-^ee.defe ballepe legbt ontrent Ijonbat
leguenban Villa Imperia! dc Pötofi, enÖe fefticb leguen ban S^ Bernardo dcla Frön-
tcra, mbe ballepeban Tarya gbelegben / enbe bijfticbiegucn ban öe ftaöt Nueftra
s cnnora dc Talavcra.

Bernardo dc la Froncera, nOCb en gbcbcnckt öCÖ felfö mctin fpn Dcicripcion delas
Indiasjnocbtams! fcböntöefepïaetfemeöetebeboo?entot bet <5oubernement ban Tu-
cumati,oftemeltOtDe^UÖientïedelos Charcas,

dettoeeöe tooon-plaetfe (fegbt Herrera) feggben fp fouöe konnen gbelegbt too?^
ben aen een oo?töaer boo? öefengelegbt toaö Neuva Londresjnöe toegb ban \'t<aous
bemement ban Tucuman, naer \'t<^oubernement ban Ghile, toelck toeöer tö opge^
ïi?oken gbetoeeft/öoo? öten öaerfoo toepnti®bolckôtoaô> öefe toaö gbelegben tn öe
ballepe ban Quinmibii, tn een b?ucbtbaren bobem boo? Cartoe / Maiz, enöe an«
bere grapnen / tn eentoel-gbetemperöeEucbt / öaer fidöngaeröen toteffen/enöe al^
berbanöegbeboomte î öe ingbeboojeneabn banbe natie banöe Diaguitas, een bolck
toelck gbekleeöt gaet / enöe beel t^eeö beeft ban öe Hanöe/ enöe beel mgnen ban
^tlber enöe <ï5ouöti enöebp öefe tniööel fouöeöefe |^?obtncteenöe \'t<i5oubernement
ban Tucuman toelgöenoe^betooont3ön/enöeöetóegöenbevfekert/bepi&enaerPe^
ruenÖeChilc.

i^aer öat tck onöerrecbt ben ban een ban onfe i^eöerlanöaö/foo tö al boo?er^
ni^e iareneen tooon plaetfe ban ^paegntaerbengbelegbttnöe boo?-fcb?ebenbal;:
lepeban Saica , öe toelcke fp öennaembebben gbegbeben ban Cuidad dc Lerma;
enöe nocbeen anöer tnöeballepe ban iuiuy,öte fp noemen Cuidad del Salvador jfoo ^
bat genoegbfaem bol trockm 10 \'tgene bter bp Herrera bp maniere ban een boo?aacb
too?öt boo?-gbegeben.\'

Herrera fegljt boo?ber Op be felbe plaetfe bo?en aen-gberoert. -^en be anöere
öe ban bet g|cbergbte ban be ballepe Tarya, enöe öc ballepe ban Omaguaza, op
öeplapnen öie öaerneöer-öalen naeröe rtebtere Paraguay, neffenö be rtebtere öie
fp noemen Rio Bermeio, foube nocb toel een tooon-plaetfeban ^>paegniaerbenöieï=
nen te leggben / öe toelckefbuöe gbenieten bepöe blacke Hanöen enöe gbebergbte ; iö
eenb?ucbtbaer Hanöoutoe enbe toel-gbetemperöe %nûst ; öaer tooont beel boickö
öat gbekleet gaet / enöe öaer iö beel ï^eeö j enöe komt te leggben in bet miööen tuftcben
öe #?obincienban Peru enöeöie ban Rio de la Piata ; enöe öefeftaöt fouöe komen
te leggöen in öet miööen tuftcöen San Bernardo, in öe ballepe ban Tarya enöe Nue-
ftra Sennora de Taiavera, fefticö legucn ban peöerban öefcberfcöepöen / enöeinfge^
ïöckö fefticö leguen ban be ^taöt Aflumtion bp öenParaguaygöelegöen;enöe böf-
ticö leguen banöe ballepeban Saita, enöeöe ingöebüo?ne banöe Hanöe/foo ban
ölfen3Ööenom-ringöt3önöe banöiberfcbe^teöen enöe tooon pïaetfen ban^pae^
gniaeröen / en fouöen niet konnen laten öet Cö?iften <@eloobe aen te nemen/enöe met
göeruftöept onöer öe felbe te berkeeren: defe plaetfe fouöe meöe leggöen öonöert ie.
guen ban Potofi. 3|n fomma/men fouöe konnen repfen te toater öeriebiere Bermeio
af/ enöe boo?tö langöö öe Paraguay, enöe öeriebtere dcla Piata, totin ^paegnien
toe ; toelck een feeckcren enöe ko?ten toegö fouöe ballen} öoo? feer göcfonöene öabe=
nen/enbe ban alöeröanöe löftocbt toelboo?fien : defe ^taöt fouöe met öe minfte
koft konnen göeboutot too?ben banöe 3ööeban öet <(5oubernement ban be Para-
guay enöe Rio de la Piata, ÖOO? öien öaerbctcr boo?.raeötiöban bolck / peeröen
enöe toapenen / enöe om öat öet een blacke gronöt iö ; enöe oock om öatöaer öaer^»
ïieöen meer aen göelegöeniö alö bie ban Tucuman , een öaben te openen boo? öie

ment ban Tucuman, 0fte\'t<250Ubei:nenient ban Santa Cruz dcla Sierra, boo? \'ttoeics
jkemenanöecs gbstooontsbe onbevijanbeïingfiemet öeti^onmeHtgcfe ban Peru tg
lonberfiouben.

^o?be onbeeeecljt ban ben i^ebetïanbet bo?en betö^tW I bat baet ooek al ttn
tooon-plaetfeban ^paegnïaetben götlegbt ts boo? eemgöe laten aen be riebtete
Bermeio, ïse toelckcbe felbe naem boett/ enbe bat men banbaet ebentoel^ntnegö
neemt naer Sant lago del Eftero, tnelek fouben tacötenticö leguen töccgöö
meeft boo?ïia>ilbermfl:en t ban befe plaetfe en feöönt ««t göelcgöt te toefenm fulcW
boegljen als rierreraötecbo?en bO0?-geeft j be boo?bccegöelegöcntöcpt ban befe
tomciccnDcplactfen/ fal nocönaccöecblöchen upt be befcö?öbmgöeban Rio de la Pia-
ta, bacv öcn llefec göebebe fpn cecoucs toc te nemen.

Befchrijvinghe vande Provinciën vande Strate Vaii MagalianES in\'t ghe-
meyn, ende haer limiten.

De î^?obmcten ban öe Strate ban Magallanes (fegöt Herrera) bîccôcn göc^
nacmralc öe Eanöcn toelcke öaec leggöenboo?-bp öc ctebtece Rio de la Piata,
aen öc J^^o^öt-Zcc tot aen öc^tcatc; enöc m öc^upöt-Zee ban öet uptccftc ban
Chile totöe boo?fcö?cbcn ^tcate/ toelck ^nbp bc ttoee öonbect leguen banbe ttoee
oft ö?p cn beerticö graöen tot öe ttoee cn böfttcö enöe mcer graöen bp ^upben be
nie i toclckc Eanöen / öoetoel mcn öaer berfcöcpöen repfen langös bepöe öe ^cen
boo?-bp öeeft göebarcn m\'t göeftcötc ban be cufte/ cnbe oock centgö bolck öaer op göe®
Cien tot in öe gerate bàn Magallanes felfs / foo cn öeeft mcn ötc tot nocö toe ntctbe«
b?eotcöt / oftc eenigöe tooon-plactfenbaev m göclegöt / wptgöcnomenbie bp Diego
Flores in öc ^trate felfs toas göclegöt/öacr top öier nacr ban fullcn lp?ckcn.

<amt0tb0iit0mcn kcnniftctc komen banöit guarticr/boo? foobele öetnu bekent
îS/fuilen topgycnootfaecktjön öier bp teb?cngöen öcbebinbingenban ö?p berfcöep^
Den natien / öic öcie Eanöen enöe öe ßtxmt Ijcbbcn bebaren enbe onberfocöt / öooi
bien fp al öiberfcöe namen öebben göegeben acn öe plaetfen öaer fp öebben aen-ge«
toeeft Î toant öoetoel öet fcöönt top ons fouöen konnen bergenoegöcn met öe aen-teecs
keningöen ban onfe Bcöcrlanöers v öoo? öien fp tocl öe laetfte 3ön öie öe Strate
öebbcnbefocöt / enöe op\'t neerfticljftc bcfcö?eben/ foo fal nocötans öeberfcöepöenöept
öacr göeb?upckbinöen bp öc göenc öicöier naer öcfe guartiercn naeröer fouöen toifs
ïcnonöcrfoccken. • ^

^pfullcnons oogöcmerck nemen opö?p öingöen »cerft op\'t Eanöt cnöe öecufte
öieöaer Icgöttuftcöen Chile enöeöe â>trate: ten ttoeeöen opöe â>trate ban Magalla-
nes felfs metöetgljcneöaer aen-klccft/alsnament!öcköenieuto göebonöeneS>tcas
tc ban Ie Maire ; cnöc tcu öccöcn op öet Hanötcnöe öecufteban öe boo?-t^?eben

mat öet cerfte bclangöt ïbcgöelegöentöcptban öe Uanöen enöe cufte ban Chile
boo?öcrnaeröet ^upöen / k binöe öefelbe puntuelpcken befcö?ebenbp bc
gniaeröcn alleen / boo? foo bele mp nocö bekent is/ alfoo fp tot meer repfen göctracöt
öebben langö®« öe felbe Strate uptöe Äipöt-^ee nacr öeBoo?öt-^cctckomen;
öacr öcengljelfcöe enöc öc onfe tocl langöö öe Strate in öe Zupöt-^ee 3ôn g^*
komen / maer niet fonöerlingfi gfjetracöt om öoo? öc felbe toeöer te ruggfte te ko^»
mcn. ^ecccfteban öe ^paegniaeröenöiegöctracötöeeftuptöe^upöt-Äccnace
öe i^oo?öt^ee te komen öoo? öe Strate ban Magaiiänes.is gljetoecft Capitepn
Ladnllero , öOO?ïaft cnöC bcbcl ban ÖCU <ï50uberneur ban Chile , Don Garcia de
Mendoça;öetoelcke toel ban öe Zupöt-^ce öoojöe Strate ban Magallanes is
göekomen tot aen öe 5^oo?öt-3Öbe/ maeren öeeftöe felbe niet öerben upt-barcn/om
öe fto?mcn öie ijcmöacigijcmocten /alfooöetnu öaerbegonöe tc tointeren: fooöat
öpban baer toeöerom kccröe nacr Chile toe. ^aer naer foo öeeft öcn Vice-Roy

tïattPciru, i>on fencifcode Toledo, (upt OCCafl\'e baf SiriFi^ancis btaeckböO? bl
étrate toas öbel^omen m be ©upbt-see/ enbe beel fcbabe babbe gbf baen m ben jare
1579. ttoee fcbepen upt gb^fonben/onbecbet betombt ban Pedro de Sarmiento, be
toelcke met fpn fcbip naee beel fuckelmgb/ in een Archipeiago ban Cplanben/ (toaee
()p becmoebe be openingb ban be ^tcatete toefen/bocb te beegb^efso be ^tvate is
öb^affee«/ enbe jooin ^paegnien gbekomen; bet ttoeebe fcbip booi gcoote lïoim
ban\'tanbec berfteken ^mtf is booibe toinbt enbe tempeeft gbebieben gbetoeeft tot
op be graben; enbe boetoel be toinbt continuelijcli op oe toal toaepbe/50 en bebben
fp bocb op \'t lanbt ntet gbebieben gbetoeeft; toaer upt men ban toel bebben konnen af-
nemen I bat bet lanbt booi-bp be Strate baer al anbers moft ftrecken/als tnen toeï
liatnoebe; enbe baer naer toel bebonben is gbetoeeft bp ons bolck/in be ontbeckinge
ban bennieutoenbooiganck/bie men noemt be ^tratebanie Maire. mt ftoim cef^
ferenbe / ts \'tfelbe fcbip toeber keerenbe naer \'t i^ooiben/ toel een openingbe naer be
Strate komen te erkennen/bocben 3ön befelbe nietin gbebarenbooi beontoillicbept
banbetbolck/maersbnteruggbegbekeertnaerChileenbePem. «èbelficfebanbefe
bopagie bieeber befcfceben toerbt booj Acoftam infpn berbe boeck enbeelffte Capita
tel/enbebp Leonardo de Argenfoia, tn boegöen als biec in\'t koitebolgbt

Kort verhael van de voyagie van Pedro Sarmeuto, van de Zuydt-Zee door dc
Strate van Magallanes naer Spaegnien, uyt Conquista de las
MoLyccAs, vani, eomrdo de K^irgenfola.

N^erbat Sir Francis Draeck Öe ^trate ban Magallanes toas boo|-göekomen/
beeft ben Vice-Roy ban Peru, Don Francifco dc Toledo, ttoeC fcficpcn bOCn gC^

Caiiao de Lima gbefcbepbcn ben 11. Odober bes jaers 1579^ guamen bes nacbts ten
ancker onber een «i^planöt/ttoeeieguen ban Caiiao,op beboogbteban ttoaelf graben
enbeeen balt mtn eerften November liepen fp in\'t gbeficbtebooi-bp feecker Cplan«
ben bie be ^paegniaerben noemert Derventuradas,op be boogbte ban bijf en ttointicb
erabenenbeeenberbe/bp^upbenbelLtnte:toelckeinbenjarei574,banbenpioot
luan Fernandes, barcnbc nacr Chili, bp gbebal toaren ontöeckt; enöe tooiöen nu gbe^
naemt San Fdix enbe San Ambor. <Dp ö\'eerfte onbekenöe plaetfe öaer bP baer naer
aen-quam/babbebp be boogfjte ban negöen en beerticbgraben enbeeenbalf: bonbt
baer gbeen bolck/ban toel eenigbe teeckenen ban bolck batter göetoeeft toas/als boet-
Gappen/pölen/riemen/enöe m ttjens: klaberöenmet groote moepte op bergben öie
toel ttoee legu en toaren op te klimmen; enöe ban öen top ontöecten fp öiberfcöe groote
canalen/ inöammen/ riebieren enöe öa^enem enbe alle \'tianöt öat fp konöen fien/
fcbeen al gbebioken lanbt/ 500 öat fp öet een Ar ch i peiago ooiöeelöen te toefen/enöe be^
reeckenben toel böf en tacötenticö Cplanöen/ 30 groot als klepn; enöe fagöen bat öet
canael feer bieeöt enöe lanc/ open enöefcöoon toaS; 30 öat fp öaer berfeeckeröen öatter
booi öefe plaetfe een upt-komfte toas in öe ^ee bp öe Strate; namen öe boogbte op
böfticö graöen bp bupben öe %Mt. i^oemöen öe öaben Nueftra Sennora dei Ro-
fario,enöe \'tCplanötia Santifsima Trinidad; enöenam poftcftic ban Öit Hanöt Öen
22. November öes boo^fcöieben jaerS; boer ban öaer met öeftoepe om öe canalen te
onöerfoecken/boigöenöe öe Golfo öie naeft öe cufte lagö/ en öiepten öe öabenen/öe
toelcke ön bpfonbere namen gaf; namacötopbe^^oomcn/f^rupben/ <5öcbogöeltei
cnbeboiiöt aen feker ftranöt/ boet ftappen ban menf:ben: guam bp een riebierken
ban foet toater/\'t3anbtrooöt acöttgö/300öat öP \'tfe föenoemDe Bermeio,eitöeöeöa^
ben öaer öet in-komt/ Puerto ßcrmeio: fagöen memgötebanBifcö/ enöe in\'t ^ee-
kroos ontallöcke <ae8ers/ enöe in eenigöe ban öien toelck op öe klippen boben toater
toaren blöben leggöen/grooteenbe klepne ^cerlen/fommigbe göeel/enöefommigöe
blanck. i^cerbe ban öter toeöer naer öe fcöepen/öebbenbe in\'t gaen enbe komen göe^
baren meer öan febenticö leguen, enöe befocbt beel fcöoone öocö onbetooonöe €plan^
ben/enöe ban een öoogöte ontöeckt \'tpitncipael canael öat in ^ee gaet ^ enöe anöere

Mt enbe bsbeifcje Cana!en enbe onteïbaee felepne Cpïanöen, Ban Puerto Bermeio
isevtïoïabben Jjaee coucjöenquamenmeen tn bam / toeïck fp noemben de San Francif-
co, en aen ö anber 3öbe ban befentn-bam eenbetöb / toeïck fp noemben Punta de la
genre, öoö? btcn fp bacv boïck bonben bie t ïtcbaem coot öbefcbtïbeit babben met feec^
kere aerbe: kregben een ban btt bolck bte (p met getoeït mebe namen/ enbe boo^tö ba^
renbenaer b|p Cplanbekengbietn een b?p boeck lagbeti / fp?ongb befeJJ^ilbeober-
boo|t/enbe ontftnom baer: quamen aen mentcfjte ban Cplanöen al onbetooont/ upt-
genomen een toelck fp noemben La Roca par tida, baer fp boet-ftappen ban menfcben
bonben:ban baer guamenfpmetllo?mboo|feereenlöckeplaetfen/meenm-bam toelc

fp noemöen Nueftra Sennora dcGuadaiupe: banöacr gbckomcn Bbnöeaeneenan«
öer punt/öaer fp mepnöen meer bolck te binöen/bonöenfti öaer alleeneen leegb b«t)en
ban daken gbemaeckt; m\'tronöe/enöe geöeckt met fcbo^fen ban boomen enöe Uobbt

<auamenbanbier toeber naer\'tgroote ^ebip / enbe foobooitö tn een baben toeïck
bP noemöe Puerto dc la Mifcricordia: bertoacbtcn bter/ en tn een anber baben toeïck
bpnoemöe Nueftra Sennora dcla Candclaria, Ö?plegucn bOOlöer/betfcbipÖatöaet

ontb?ack/toeïck aï toeber-gbekeert toajö naer Lima. t^an bter quamen fp aen een Cp«
lanöt toelck fp noemöen ifla dc Santay nes? öaerfp böf öötïöen bonöen öie öaer fo beei
tt beraaen gaben/aïö öat baerttoeefcöepen göelegöen öaböen naer t ^upt-ooüen toe/
baer göebaert bolck op toaö/ enöe ban öefelbegöeftaïteenöe kleeöingi) alö öe ^pae^
gniaeröen ^ öit toaööe eerlie konötfcöap öiefp kregöen banöe Cngöélfcöefc^em
l^erbolgööen ban öier öaer courö naer\'t ^upöt-ooffcen een legue, enöe foo booitö tot
een<6planöttoelck öe ÏDilöen noemöen Puchachaiiguaj enöeeen anber toelck fp
noemöen Cayrayxaxyigua; enöc toeröcn\'t Canael getoaer/toeick begint ban be mont
göenaemt Xauitcgua, enöebiocötfe in een rupme ^eebol ban ontaïlöcke Cplanben ;
boerenïangööeentoeïcköeö^ilöen noemöen Tinquichifgua, enöe Sarmiento j gaft
be naem ban ifla dc la Cruz: quamen aen bet öeröe Cplanöt/toelek t grootde iöicnöc
banöaer in een fcöoone öaben j ban toaer fagfjen een fcöoone ^taöt/göebontot op

Berbo^öeröefpnrepfe tot opöe bier en böfticö graöen aen een punttoeïcköp noem*

be San ifidoro: ban ÖC ö?p en böfticö graöen enöe ttoee öeröe/liep öp langöö öe cufte/
toelck acötieguen boogöer black too|bt/enöe eenbo^t-ftranötmaeckt ban toit sanöt»
dan te boien ontöeckte öp eenfeer öoogöe Voican bol fneeutoö leggöenöe* dit Ca«
naelb »acöt öem tot öet punt ban Santa Ana,opö|pert böfticögraöen enöe een öalf«
nam öaer po8eftie/enöe lepöe aen öeboet ban een krupö een b?ief/ in öe toelcke öp alle
natien toaerfcöouöe/öat alle öefe Hanöen enöe ^een öen itoninck ban ^paegnien
toe beöoo?öen/enöe öe reöen toaerom/ toefenöe fpn recöt göefonöeert op öe 2^ulïe ban
öen Paus Alexander de Sefte. Boo?tö foo nocmöe Sarmiento Öe riebier bie nebenö
\'tpunt in bekomt Rio dc s.iuan j enbe öe ^trateban Magallanes, öie tuftcben öefe
Cplanöenöoo? komt/gaf öp öe naem ban la Madre de Dios. Boer boo?tö öe ^tra«
te öoo?/enöeöe meeöe en!;ö)te noemöe ön nueftra Sennorade Garcia, op öe öoogöte

bk ö?penböfticö gv\'^öen en een öalf* -^en een anöer punt toat boo?öer fagöen top
toeöer\'t bolck öat öaer om-öee tooont/enöe toeröen ban öefelbe beftreöen/öan floegen
öieinöeblucöt* Sarmiento ginck\'tlanötbeficötigöcn/enöe gaftöe naem ban nueftra
Sennora del vaiie; enöcontöecktebpöeoogöe tuftcöen ttoee af-gaenöe göebergbten/
feer fcöoone plapnen/ enöe menicöte ban do?pen /feer öoogöegöeboutoen enöe töoo?«
nen/ enöe naer öem öocöte/ koftelöcke Cempelen / enöe ban fulcken e^ceftibe aen-fien«

ïÖc^ept/öatöpfP"oogöenqualöckfelfögöeloofgaf/enöeoo?öeelöeöeteereen^tab(
möe Hucöt te toefen:(göelöck anöere toel licötfullcngöeloobenöie maer een toepnicfi

banöegöelegöentöeptbanöatquartteröebbengöeöoo?t*) <amko|ttemaken/öppaf^

feeröeöe^trateöieöpban Gabo de la Virgm Maria tot Cabo del Efpidtu SantOj^OO
öpöienoemt/öonöertenöetöieniegucnïanck maeckt* doo?öe^trate3önöe/fteïöe
ÖP fpn courö langöö öe cufte ban Braiii, toaö aen\'t €planöt a fccnfion, enöe maeckte
öaernaerfpnbefteck/fooöatalö6ptttepnöefefticbicgucn «Doft enöe ÏBeft ban Per^
nambuc te toefen/fooberbiel ÖP op Sierra Liona.&c*

Tü^be booi-gaenbeCaptttcïmdfmbcttoaeïf/ öebben top becußc bati Chile boo?- asiyc.
Agaens becboigöt totbe Capeban San Fdiz. SanbefeCape/naeröetfeögöenban
Herrera, totöetpuntban S\' Cyprian 3önbeettöten leguen, enbe be cufte teeht ^up^
ben i ban btt punttotöetpunt ban Santa Clara 3ÖnbÏCC leguen ; ban Santa Clara tot
Cabo de las iflas (öatïiS\'töooftbanbcCplanbcn) 3ön tbtcnieguen ; banbcfe Cabo
tot aen öét eplanbt ban noftraSennoradei Socorro, jgn acötöttn leguen j cuïc be

cufteftrcckt%upbt-5upbt-toeft;bttepïanbtIegötbpnaccööeöe0Ötaen\'tbatlctotït

ban bit Cplantbannoftra Scnnora,fe0iegucn naec\'t «Boften/ isgöeiegöen bcöai crt
banSan Domingo,enbebanbcfcöabcntot aenbe Cabo ban Diego Gallego,3önne^
ööentöien leguen,is göelegen opöe öoogöte ban fes en beecticö gcaöen: ban öefe Cabo
tot öe öaben ban Sant Stevan,5ön ttoaelf leguen,enöe öecuftcloopt ^upöen.enöe ban
baec tot öe Cabo ban Sant Andres, 3önfes leguen, op ÖC öoogötc ban fcben en beerticö ""
öraöen/bantoaeröecuftcre^t^upöcnloopt:banSantAndrestotöeCaboban o- d.g.i.7.c.
chavario,3ÖnacÖt leguen ban OchavariotOtÖCballcpe ban Nucftra Sennora,3Ön
töicnieguen, cnOcisccn bapeöie tuftcöenttoee öeubelcn ofte bergöen inlegöt/ opöe
öoogöteban acöt en beerticö graöcnfcöacrs. l^anöefebalïepcban Neuftra Sennora,
totöe öabenen ban Heman Gallego, 3önacötöicn leguen ; öecufte öie ftreckt naer öet
öupöen een quart naer \'t ^upöt-tocftcn; en 3ön göelegöen op negöen cn beerticö gra*
öcn fcöaers: ban öcfe öabenen ban Gaiicgo, totöe Abra de San Guilien, 3ön böftöien

leguen, op ÖC öoogötc ban negöen en beerticö graöen enöe ttoee öaöe ban een graeöt;

ban öe Abra van San Guilien, tOtÖC Punta delgada , 3ÖnteS leguen, Cn 10 gÖelClQ^en
opöe öoogöte ban böfticö gvaöcn ; enöe öaer acnis göelegöen öe öaben dcios Reyes,
op öe öoogötc ban bpfticö graöen enöe ccn öeröe.

^es ieguen boo^öcc acn / is göelegöen öe öaben de los Innocentes, enöe öaer acn
Öet punt ban s^ Auguftijn enöe Cabo dela Róia, cnÖC öieban Santa Catalina, Opöe
booste ban ccn en böfticö graöen enöe ttoee öeröe ; enöe ftrackS öaer aen öe öaben

tjan Sant Amaro, cnÖCÖC Abfa van San VidorianostoclckiSgÖdegÖCn Op ÖC ÖOOgÖte

ban ttoee en böfticö graöenenöe eenöalf fcöaers/enöe legöt tulïcöcneplanöcn öie fccr
öoogö 3ön/toelck 3Ön öoogöe bergöén/ enöe een öeel met fneeuto beöeckt ; enöe aen öet
^upöer-puntbanöefeAbraofteopeningöe 3önb?pklepne eplanöen/ leggöcnöein
eenö|p-öocck/toclck3i)nmerck-tecckenenbanöe ^tratéban Magallanes, ofte öaer
openinâîe in öe ^upöt 3ee>

Herrera ftcIt öefcgöelcgöcntöcöcn toat öifferent ban\'tboo?-gaenöe in fpn öipen- UcMcù
ttointicöfte Capittelban fpn Generale befcö?öbingöcban be îî^eft-3|nbien: m cufte
(fegötöP) ban Chile af tot be^tratcban Magallanes, toelckeban Vaidivia afloopt
bp öe öonöertleguen 0^eft jupöt tocft/öeeftöe Cabo ban Sant Andres, opöeöoogö^
te banfeben en beerticö graöen/ ban toaer öe cufte öaer tocnöt nacr öet öupöen / recöt
naer öe â>tratc/ booi-bp öc Cabo ban San Roman,op öe öoogöte ban acöt cn beerticö
graöenïcnöcöaerneffensöeteplanötban SantaCatahna, ncffens öegroote bape
öiefp noemm del Aicarchofada, enöeöaerbinnenöebapebannoftraSennora,enöe
öet eplanöt ban Santa Barbara, cnÖC bOO?Öer öcöabcns ban Heman Gallego, Op
acöt en beerticö graöenenöe ttoee öeröc; cnöe öebape banios Reyes, aäßWti leguen
banbeboo?-fcö?cbcnöabcnsbanHernanGallego,enöe öebape ban San luan, op
böfticö graöenen een öeröe:öc Cabo banSanFrancifco op öeöoogöte ban een en böf^
ticö graöen/ban toaer eenigöe Canalen te lanöt toaert inftrecken ; enöe öet eplanöt
la Campana, elf leguen ban San Francifco, mcöemctecnigöe^^tiölcntelanöt-toaert
m / öie niet bebaren en 3ön ; (Acofta fegöt bat bit eplanöt de la Campana, foo göc^^ i ^ „
naemtomöatöctöefoimeöecftban een kloeke/groot is/ enöe öat öet legöt boo?öe
monötbanöc â>trateO enöc öebape ban s^ Lazaro, opöeöoogöteban ttoee cnbpf^
ticö gtaöen/mct fes Canalen acn fpn 3ijöcn/ öie fccr lanck enöe b?eebt in-loopcn/naer
b\'eenenöeö\'anöerguarticr/öieoockn«t cn3önbebaren/ enbe een Archipeiago ban

bP fcsöt / bat ÖP aen beje monbt ban be Strate naer be ^iipbt-3öbe toe / maer en
bonbtbier Cplanbekenoen een m\'t mibben/ ban be göebaente a!s een ^upcker-
bmw en batfe ten minttenfes icguen berfcöepben 3ön ban be monbt ban be ^trate/
enïie batbe Archipeiago aen een 3öbe ïegöt/enbe öoubt bcoifeUer bat Ijtt \'tgöene
anbere noetnen \'tbaSe Hanbt aen be 5>upbt-3öbe ban be ^trate/enöe bat baer göeen
baft ïanbt aen bie3öbe en \'tööelc nu m ber baebt 30 is bebonben bp be onfe/fioetoel
be^paegmaeroen öet niet en öebben toillen göeiooben/ maer öebben\'t göeöouben
boo?een upt göeben ban be engöelfcöe j fp-lieben öet baer boo? öoubenbe bat öet
aen bepbe3öben ban bestrate baft lanbtboajö/als Acofta beröaelt inbe plaetfeöinr
bo^en aengöeroert: bocö bit fal öier naer klaerber b?öcken/ bat be ^pacn&öeöaer
Öier in öebben fabuleert. <6öelöck top öia- teo>en öebben aen- göetoefen be barietept
bie baer i& in\'t beröaelban Herrera feifg/ belangöenbe be namen enbe Éoogöten ban
plaetfen ban bit göetoefte ban Chile af/tot aenbe ^trateban Magaiianes ; 3obebins
ben top nocö anbere namen bp een ^aertjen toelck in Spaegnicn is upt-0egeben/
toegöen feeckerontbeckinge bp be^paegniaerben booi gljenomeninbeniareidig.
öaertopöietnaer op fpnplaetfenocöfuUenbanftiieecken; in\'ttoelcketop bepben
op be öoogöte ban toat meer als tpf en beerticö graben/enbe aen \'t epnbeban los Co-
ronados, een riebiere biefp noemen Riode los Barbu dos, enbe opbefesenfceerticft
graben enbe een öalf fcöaers Rio Sin Fondo ; enbe tuftcöen be feben enbe acftt en beer«
ticö graben eenigöe in-topcken met be aen-teeckeningö Aqui (c perdio Diego Gaiie-
gos, bat is/ Diego Gallegos, is Öier göebleben j enöe op be öoogöte ban negöen en
beerticö graben enöe een öalf Cabo Corca 5 enöe ban öaer boo^ts een groote in topck
bol eplanben/toelck fpbe naem göeben ban Ancon SinSaiida.

Dc gheleghentheyt van dc Strate van Magali. anes felfs, naer dc befchrij-
vinghc van dc Spacgniacrdcn.

à.i.1 "T^ efebermaeite ^trate isterft göebonbengöebieeftban een^oitugeefcöenï^ib*

14. xJ öer/met namen Fetnando Magaiianes ; Öe toelcke öe felbe tot eeutoigöer göe^
bacßteniö oock fpn naem öeeft göegöeben. defen ban met fpn fcöepen ober-tointert
öebbenbe inöe bape ban San lulian; op öeöoogöteban negöen ntbeaticö graben en
feben en beerticö minuten / is ban baer \'tfepl göegaen ben bier en ttointicöüen bes
maenbts Augufti, m öen tare böftöien öonöert enöe ttointicö/ öaer aen lanötlatenöe
toteenftraffeeenm luan de Cartagcna, enöe een franfcöenltlerck ofte<ï5öeeftelöck
pafoon: enöe boabanbaernaerberiebierebanSanta Cruz,al\'toaeröpbertoefbeöe
maenöen ban September enöe oaober, bangöenbe groote guantitept ban bifcö.
ï3»0ér ban baer in\'t epnbe ban Odober langösöe cufte naer\'tZupöen/ öoetoelmet
$t(ootemoepte/öoo^Öttguaettoeöer/enöe quam tot aenöe Cabo de las Virgines, öe
to^ke ÖP 300noemöe om öat öP bie ontöeckte op S» Vrfuia bagö. #et feöeen öem
eaft tm groote i^reecke te toefeti/ 30 öat öP öoet bonbt bie te öoen befoeclîen boo? ttoee
feöepen; toaa ban öet eene toeöa-keerenöe/niet beel befcöeets in b?acöt; maa öet
ttoeeöefeagrooteapparentie/öatöieeeen öoo^ganckfouöemogentoefen. Cenmöle
ban öe ^trate toaren fp aen lanöt/ enöe bonben baa een öutte/baer meer als ttoee
Öonöertbegrabingötnintoarenbanfnbianen/öooibienfpinbe ^omergöetooon
3ön te komen aen be cufte/ enöe öaer öaer öooöen te begraben ; en s\'Ödinters öouben
fp öaa te lanöttoaatin: bonben oock een groote ïï^albifeöbooöt/enöe beel gebeente
ban befelbe; 300 öat toel toaste oo?öeelen/ öatöet een quartier toas toelck beel fto?^
menis onöertooipen. den acötenttointicöftenOdobcrbonbenfpöaerbp^eften
be Cabo Sant Severin, fes leguen Opbe öoogötc ban ttoee en bpfticö graben enöeböf««
en böfticö minuten : om bat fp bp nacöt beel bpaen fagöen/ noemöen fp öit Eanöt
Terra del Fuego. pafteeröen boo?t boo? be Strate böfticö leguen, öebbenbe aen
bepöe 3ööen feer fcöoon Hanöt/ enöe toas naa öaa feggöen in fommigöe plaetfen
een <6oteling-feöoot bjeeöt; enbe op fommigöe plaetfen feöoone bapem de bpfticfl

enöcöcfet met toornen ban toeelöedcpfoaiten. berfa^enfjaee ban toatee enöe fiouöt/
toetekm\'tbianöenfeee toelvoock. Saeeöatfpttointifööagljfn möe engbte öaööen
gebaeen/ qnamenfp öen fes en ttomticötïen November öaec öooi tot m öetoööe ^ecj
enöeöelöenöaeccoucs naee\'t^ooiöen/omöekoiiöete ontgaen.

®aev\'naeemiewmöenjacei52^öettoeeöerepfebO0hgenomenbpöenComman®dn4s
Öeue Gar^ia de Loayfa, toelcke aenöe Cabo de las Virgmes quam/eiiöeöe^ttatem-
boee öentellm April, öenacötften paaêccöenfp öeeecllcengljte met kouöt toeDec, enöe
öaeenaeeöettoeeöe/öaecfp goeöeöatenenbonöen; enöe mfonöecöept em toelck l^i
noemöen San lorge, öaevfpgtoen Caneel bonöen/toelckfp aeten/ öoetoel öet S^ilöt
IS; aen öe ^upöt jööebonöenfp eenigöe öabenen / öaec öefcöepcnfonöectoutofekee
mogöen leggöen: öen ttoee en ttomticötten kregden fp ttoee Canoas met ^ilöcn m^
teent öet Icöip/toelckfcöenen te öiepgöen ? feec gcoot ban licöaem / foo öat eenigöe öie
noemöen Gigances, öat is l^eufen/anöece Patagones.

msn bieeenttointicööen May, toaten ineen anöèc öaben öiefp noemöen Puerto
Frio, obeemiotsöe gcoote kouöe / öaec oock eenicö bo!ck ban tmt

?^enböf enttoïnticöften paffeecöenfp öe Strate/ en quamen in öe %upt
öetcelaesbanöegöeeneöietoeöec-quameninSpaegnien/ onöcreeöe göeöaen. 500
fouöe öe ^teatelangötoeCenöonpect enöe töien leguen, banöe Cabo de las virgines
aenöe^oo|t-3ööe/totöeGaboDeffeadoinöe^upöt-3eejenöeöatfp bonöen öip
m-öammen/in öe toelcke men öe bieeöte öeeft ban feben i egu en öan ö\'een lanöt tot öet
anöecAnepnicö min ofte meec: enöe in öe engöten een öalbe iegue,oft öaer ontrenti en^
öe öat öe eeröe engöte een legue, öe ttoeeöe ttoee legu en langö i®/ enöe öe öeröe flrecfe t
tuflfcöen öe fïergen aen bepöe 3ööen banöe culïe/tot öat göP be ^trateupt-komt/enöe
bat öie foo öoogö toaren öat fp aen öe lucöt fcöenen te rept ken $ toaer öoot öet Daer feer
fel ^ouöt toas/ enöe öet fneeuto fcöeen blauto te toefen ban ouöcröom. Cgöcboomte
batöaertoall/3Ön <ïèpcken/enDe ö^ilDt-Caneel Daer isgoettoater/enDe^eel bifcö? in
bet pjincipaeltie Canael bonDen fp groote Diepte,

<©eDeröebopagienaerDe ^tratetoierDt boo? göenomen in öcn Jare 1534^0? si-
mon de Aicazüva,öe toelcke fcöepöcnDe ban De Gomera Den acötHen oaober, enDe
facö göeen lanöt tot öat ÖP quam aen öeriebiere dc Galiegos, böfen ttointicö legu en
ban De Strate/als alleen Cabo de Abrcoio: altoaa öp atribeerDe Denfebentöienöen
lanuar. 1535. öielent in öe Strate al acn öe recöter-öanöt / om öat öet lanöt aen öe
Qincka* 3Ööealberö|oncken lanDt is/ en quamen tot aenöe ttoee Cplanöen öaer fp
baer ban göebogöelte boo| fagöen^ öan öoo? bebtoanck ban fpn bolck / kecrbeöp toe^
öer naer De öaben de Leones, enDe quamen Daer Deerlöcken om.

bierDe repfe toierDtbooi-götnomeninDen iare is^pAn Augun:o,bpb|p fcöepen a
bieupt-Qöereebt toaren bp ben i^ilïcöop ban Piafencia, cnbe quamen ben ttointicb^
ftenian. 1540. aen bestrate/ altoaerbes ^ömiraels fcöip berginck/ öocö t\'bolck
toiert göebcrgöt j öet anöerfcöip quam Daeröoo|/enöe arribeerDete Arequipa; öet Der^
be naer öat öet ba-tointert öaDöe in een öabenbinnen De^trate(öie fp noet^en d^ias
Zorras, om öatfp Dacr beell^oKên bonDen:) keerDentoeDer naer öwpö. \'Cgantfcöe
lanDt ontrent Puerto de las Zorras, is black fonDcrgöeboomtc/ enDe feer toinöicö en
kouDt; Den ^omer en buert maer bier maenDen/ cnDeinMayo begintbefoiceban
Den 0^inter/enbeöetfneeut baer tot öet epnbe ban December, mit 3önbaft öe bopa^
gienbpbc ^paegniaeröen göeöaen öoo? öefe Strate/ boo|öen tööt Dat Sir Francis
Draeck öetfelfDemcDe attenteeröe/alstopöiernaerfullenöooien, .

Cot een beaupt fullen top bier bp boegben be befcöiöbingöe ban be ^t^te/geitjcK
Acofta bie öeeft göeftelt in fpn berbe l5oeck/ aen bet bertöienbe Capittel. mt ^eate
(fegbt ÖP) iö göelegöen op öeöoogöte ban ttoee enböfticö graöen ftöaers aen t

beopöaerfmalftetoepnicöminalseenicgueb|eeDt/altoaerfppjetenDerenbatbel^o^
ninckeenftercktefouDeDoenïeggenöebben/omöepaffagietebefcöermen/is op eeni^

Ööe plaetfen foo Diep Dat men Daer niet kan gronöen/ enöe op anöer oozöen öeeft men
öronDt/3önDeopfommigöeplaetfenmaeracötöienenoeböftöienbaöemDiep. Ban
be öonöert möïe» öie fp in öe lengöte öeef t/kan men klaerlpc^^en onöerfcöepöen öat be
öerticb öaer banbe Zupber-3ee beftaenbeis/ makenöemet fpn <l5olben teeckenen tof

ConDcit: cben-l»el foo öeeft men öft onbee-fcöeptbat be bettieö leguen ban\'t %upben/
loopen tulfcöenupt-nemenbeöooaöefteen-kbppen/toelckeeoppeeae toppen metfneew
feebeckt 3ön;fcöönenbe boo? be geoote öoogöte aen malfeanbeeen baß te komen/ toaer-^
om be ^teate aenöe aööe.ban öe ^upöt-see/ foo qualöeken te kennen iöv 3« befe 3 o.
leguen upt-nemenöe öiepte/fonöee öatmen öaer anckeren kan mtet tegöen-fiaenöe
macö men befcöepm öaer toel op t lanöt baten öoo? öe beqtiaemöeptöer beberen öte
baertjö. 3n ö\'anöer Cebenttcö leguen öte öe j^oo?t-3eetn-loopt/btnöt men gronöt/
jjebbenöe aen bepöe 3ööen groote blacke bllben/enbe flaep-laeckeno/j^elöck men bte
noemt.

daer komen tn be ^tratebeelén groote rtebt\'eren ban excellent toater upt-ïoopen7
fnöe men öeeft öaer feer toonöerlgcke geboomten / 3önöe ettelgcke öer felber ban upt-
ööelefenenöe toeHteckenöenöoute/ öeeft grootebelöentelanöt-toaertm/ enöentfö«
öentnöe^trateleggfjenberfcöepöenCplanöen. danötanen öte den öe3i3öe ban\'t
öupöen tooonen/3ön toepnicö/klepn ban ftature enöe guaet/3önöeöte ban öe Äoo^t-
3ööe groot enöe kloeck ban perfoonen*

Her defcr iL3\'<2B>etoelbe<^trate(fegötHerrera) gepafleerttögetoeeft boo? tebelbanDon Fran-
■ Xlcifco de Toledo, Vice-Roy ban Peru,banöetÄupöen naer öet i^oo?öen/bpPe-
droSarmiento,enAntonioPauioCorfo, enbatmentoeetbatfp legötbanbettoeeen
böftscö totöeö?p en böfttcögraöen/öaer fpmeeö naer \'t öupöen ßreckt/enöe öat men
baer lengöte enöeb?eeöte oocktennaeßen bp toeet/ foo en öeeft men ntet berbolgöt öe
felbe te bebaren ban öe ^upt-3ee naer öe ^oo?t-3ee toe/ nocb te oock öe anöere natten
bte fc öoo? 3ön gebaren / ban t ifeoo?öen naer \'t öupöen / en 3Ön öie niet toeöer te rug<
göeöoo? gbekomen /foo beel men nocö beeft können beröaen. Don Richardo Aqm.
nes, baer top bo?ennocb öebben ban göefp?oken/ toelck langöcn tgöt in be ^trate ge^
ftoarmt öeeft/ göetupgöt öat alle t lanöt öat aen öe ^upt-3ööe ban öefe ^trate legöt/
göeen baß laltöt en iö/maer beel Cplanöen/toelcke repcken tot öe öoogööe ban öe fest
en böfticö graben toe: öet toelck öp konöe toeten / öoo? öien öp liep tot op fulcken
ijume^üo ^ogöteöoo? tmiööen ban öefe ojplanöen/enöe fienöe öat öp niet öan ^ttmtmW
raloZ\'"\' kmöetoeöer/omfpncoursöoo?öe^trötetebólgöen; fegöt oock öatöet felbe noo«
sirRtcha/d bicö fo moct tocfcu öoo? öe öiförentie banöe Zeen / toelcke öe berfcöepöen öoo?-gan^
\'Mavvkins göen tuffcöen öe <aplanöenberoo?faecken / toelcke €planöen betooont too?öen ban
vvei bolck öe toelcke öaer komen ban öe i^oo?t-3ööe ban öe ^trate/ om öaerte bifleöen/en

mach keerentoeöer0pfpntöötnaeröanöer3ööeicnöeöatöi>\'tfelföegißebpbeelteeckenen/
fchrijvcn bocö infonöeröept omöatöpöaergöeenbaüetooonirigöengöebonöenenöaööe/öan
DonRi- ÄÜeeneenigöeöuttjeniö öiefp öaer teloop op-toerpen, (#oe anöere öit göebonöen öeb«
" ben/fullentopftiernaerfeggöen/upttoelckfalblöcken/öatöitaen-göeben banAqui-
ties toaracötigöiöO

dep?incipaelflep!aetfenbanbefe ^trate aen öet in komen ban öe %upöt.3ee/
3Önöe Cabo Defleado, opöe öoogöte ban ö?pen böfticb graöen i enöe öet Canael
ban to dos Santos ttoee en ttointicö legten ban öe mont/ feer b?eet enöe langö/en öaei:
boo? bp öeöaben öiefp noemen öeTraycion; enöe öaer naer een anöer groot en langb
Canael/toelcklooptnaert 5i^oo?öt-toeßen/enöeia Campana deRoidan,toielcii0i een
grooteklippe in\'t miööen ban öet beginfel ban een anber Canael ^et punt banPof-
reffionbicr leguen bau Cabo de las Virgines, aen öct tn>komenbanöe ^trateaenöé
i^oo?t-3ee/op öe öoogöte ban ttoee enböfticö graöen enöe een öalf*

doen Pedro Sarmiento, (alöbo?enberöaeltis) öe ^trate ban\'t .^upöen naerbet
Boo?öen toaßbooi-qöekomen/ enöe öat meeß om te onöer-foecken oft öefe baertge^
mtitt toaßomö^t Silber enöe <0ouöt naer ^paegniente b?engöen/ alö ober Pana-
maenöe Nombrede Diosjoonamcnfpmeeßacötopöe ttoeeengöten/ toelcke men
beeft ban be5^QOit-3ööein-komenöe/enöe Sarmiento oo?öeelöeöat öe eene engöte
foonaeutotoaö/öatmenfemetgöefcöuötfottöekonnen betoaren/enöe perfuaöeeröé

tmt op \'t epnöe Ponöt men öat öet een feer öangereufe öaeröt 10 ; enöe öat öé öioeöt
banlïepöe öeteen / toeïck opeen pïaetfe te famen l^omen; ö^er toeöer msrerenmet
fuïcken furie/ (\'ttoater m fommigöe pïaetfen öallenöe meer öan fedîcfj öaöemen/}
öat/ aï toaert öat öe fcöepen met öan met UM0 oöeïaöen toaren/ om te öouöen/ en
niettoeöeroöer üierteö^ööen/fouöengöenoegöteöoen ïjeöïjen.

^ïsmenöe Cabo de las virgines göepatoti0/enöe komt aen öet ïeegöe ï^nöt m
töien ofte ttoaelf öaöemö/5003öegöprecöt oöer la Purification, enöe eenöalf leguc
binnens\'32.anöt0 toaö een ftaötgöeïegöt/ göenaemt Nombre de kfus, <0ûft enöe
Wtü met öe booifepöe Cape recöt ober een kïif/ toelck komt öan öe öooifepöe Cape/
enöe ïoopt binnen öe ^trate,

Voorder befchrijvinghe van dc Strate van M a g a 11 a n ès, gheîijck die by de
Engelfcheis ondervonden.

T öen jare 1577, is Öé baert bOó^öe Strate ban Magallanes booï-göehomen bp voyag
J-Sir Francis Draeck; toeIck upt Öe Öaben ban Pleymouth fcÖepöen öen 13» De-
cemb. enöeguamenöen bpföen April 1578,0pöe cuftebanBrafii op öe öoogöte ban
ö?pen öerti?iji graöen bpéupöenöe Einie. ^en 22, hm. quamen fp in öe öaben S\'-
Julian. ^ïöepöen ban öacr öen 17, ban Auguft. enöe öcn 20, öito quamen fp mn öe
^tratc. ^cn 21. boeren fpöaer in/enöe bonöen öatfe öaööe öiberfcöe keeren/ cnöe
ööciöck als op-fcöuttingöcn/ göelöck als öfter göeen öoo|-ganck en toaer göetoeeft/
toaer öoo? fp öickmaels tcgöen-toinöt öaööen ; enöe als öet eene fcöip ccn öoeck te
booen toas göekomm/50 toieröt öet anöer toel te ruggïje göeö^cbcn/ enöe göeötoon^
göen tcn ancker tc komen öaer öet koft.^en 24, Auguft, quamenfp aen een eplanöt
tn öe ^aate öaer fp tod ö?p öupfent bogöels öooöen ; enöe öen fcftèn September gua^^
jttcn fp in öe ^upöt-3ec neffen0 öc Cape. ^en febenücn toiciöen fp öoo| een groote
ßo?m ban öc monöt ban öc M>tmt göeö?eben toeS ttoee öonöert mplcn in öc lengöte/
en een graeöt ^upbelijcker als öeöoogöte banöe ^tratc; in toclckc öoogötcfp öen
echps ban öc ö^ane öaööen öen 1September ten fes upien öes nacöts. Ban öe
bapc/toelckfp noemöen The baye of feveringhof friends (Öat is/ÖC bctllropingöe

ban biienöen/) toaren fp te ruggöe göeöieben op feben cn böfticö graöcn cn een öeröe
bp öupöen banöe ^trate/öaerfpaen ancker quamen tuffcöen <6planöen/öebbenöe
goet berfcö toater cnöc berfcöcpöen krupöen ban fottôerlingôekracôten. #iet berre
ban öacr quamen fp in een anöere bape/ öaer fp bolck bonöen bepöe mans cnöe
toen/fittenöcin öare Canoas öcd naeckt/cnbe barenöe ban öet cenc epianöttot öet
anöer om öaren koft tc foecken ; fp öanöeïöen met öit bolck/ enöc bcrkregöen ban öaer
fulcke öingöen alsfp Öaööen. Ban öaer keerenöe naeröet 5^oo?öcntoe/ bonöen fp
öen öeröcn Odober öjp eplanöcn/in toelcker cenfpfuïcken menieöte ban bogöelcn
bonöen/öat öet qualpck gödooflöckis. ^en acötftcn berloojen fpuptgöeficötcccn
ban öc fcöepen öacr M\' Wmter op toas/ toiens bopagie top öicr naer fullcn acn-\\
roeren. BE)cöcr göekomen spnöc op öc öoogötc ban öe Strate ban Magallanes, bon«
öenfp öatöe cufte ftrec^ttc ^oo^öt ooft ten <0o!len/ conaaric als boo? öcfcn in öe
i^aerten toas gfiefteït göetoeeft/ \'t5n ontoillens öooj ms-berftant enöc ontoctcntöept/
ofte toillens öoo? heö?öf banöe èpacgniaecöen/om te bcö?iegöen: öus bcd banöe
bacrtban SirFrancis Draeck bciangöcnbc be Strate ban Magallanes. ^an eer top
Öier ban fcöepöen / fullcn top öier meöe ftdien öe fonöerlingöe obferbatien ban M^
lohn Winter, toe?ck ccn ban öe felbe blote toas. ^en 1^^y ^^^en fp met öaer
fcöepen opöe öoogfjte ban 47^ gcaöen/ toelck Eanöt öcn <]5cnerad Di acck noemöe
Cape de Mope- ^acc mtt in Port S\' iuiiaen alsborcnbccöaclt/ öaccfpeemgöc îî^il^^
ben bonöen/ öocö bp bcvre 30 gcooten bolck niet cnacrjfeggöen ban öe engdfcöcn)

atö öe ^paegnfaevöen toèl ßeböen «pt-ößcgetett. ^e Cape aen öen ntonbt ban bl
^teategfieleggen noemöen fp Cape de viaorie, enöebebonöen öie te leggSen opöe
öoogöteöantlneeenööfticb ötaöenen een öalf bp^upöenöe Eime.

anöe ^teate felfs en bonöen fp ôbeen cnmnt/als fommtge imagineren/toelcR lou^
be bolgöen öet primum mobile, ban <Doöen naee\'t îBeften maee een o^ömaiie bloeöt
en ebbe/\'ttoater baerboo.\'-gaenstoaffenöeböfbaöemen. ^ebloebtröüuptöenO-
cean, göelegöen naer öet «Soften/ enöerepcl^t foo berre in öe ^trate / öat öP götwoet
bebloeöttoeickkomtuptbeZ^upöt-3ee/bpnaerin\'t miööen ban be ^trate/öaeröe
Ätrate öaer om-Uromt als een el boogö ßreckenbe ban öaer ^eß-nooiöt toeß/narr
be ^upöt-jee toe/ öaer öet «aoHerlöck göeöeelte ban öefen el^boogö ban öe i^oo^öer-
monbtbanbe ^trateaf/ tot aen befe kromte öreckt ^^upbt-toeö ten maen enöe
^upöt-toeö / tot öe öoogöte ban öip en böfticö graöen en een öalf. berticö mölen
binnen öe ^trate bebonöen fp te leggöen ö?p Epianöen / toaer ban fp t \'een noemöen

Elizabeth, Öet anÖCr S\'- Bartholome, enöC\'t ÖCrÖC S\'- Georges, ^cn Septem ber paf^^
feeröeniji bpöe Cape Deil\'eado,inöe ^upöt 3ee/enöe liepen i^oo^t-toeöbpbeftbem
ticö mölen j enöe fp fagöen öaer öen <6clips aen öe ölpane öen böftöitnöen öito ten fes
«ren öes nacöts/toelck in engödanöt toert göefien öen feööienöen/boo? een nre naer
miööer-nacöt/toelckisontrentfesnrenöiferencie (naer öaer feggöen) acco^öerenöe
opeenbiaöepartban be ïBerelöt/berfcöepöen ban ben^eribiaenban Cngöelant
naer öetïBeaen. ^en laetöen ban September, (alfoofp be toinöt banben 15. Sep-
tember boo^ffö^eben tegöen kregöen/ met eictnaojbinaris bnpl toeber ban regöen/öa^
ööel/fneeu/ enöe öicke miö / enöe öuerenöe bp öe b^p toeken/ foo bat fp göeen 3epl kon^
öen öoeren/enöe toaren geö?eben tot op öe feben en böfticö graöen bp ^upöen öe %i*
nie > ) fp öelöen öaer cours toeöer <0oö naer öetoal toe /enöekregöen\'t lanöt in t göe^
ficöteöenfebenöen oaober, berballenbe in eenfeer bangereufe bape/bol ban klippen/
enöetoieröenöaerbanbecompagniebanDraeckberfteken. 5Penbacöbaeraenqua-
men fu toeöer inöe ^trateban Magaiianes ,ïtoaerlöck öaer göerebbert öebbenbe upt
beklijppen/enbe anckerben öaer in een open bape /boo? ttoee öagöen; ban öaer qua^
mcn fp op cen anöer rceöe/ öaer Tp ö?p toeken tocrtocïöen/ enöe noemöenfe Öe Öaben of
Health, öoo^ öien\'tbolck baer toeber göefonbt toieröen.

§>p gaben öerepfeober/enöe keeröen öoen ban öier toeöerom naeröups öen elf«»
ben November, bpbe C.ipe Vidorie, be ^trateban Magaiianes toeberom upt-
loopenöe.

Voorder befchri j vinghe van de Strate van MACALLANEsbyde Enghclfchc, vol-
ghens dc voyagie van Thomas Candifch.

r^ öen jare toiaöt öe ttoeeöe repfe naer öe ^tratebooi-göencwnen bp M»-
Thomas Candifch, öe toelcke metö^p fcöepen fcöepöe banPiimmouth öenai.iuii/i
enöe öen lö.September fcöepöen fpbanöe epianöen ban Cabo Verde, enbe ben i.
November Itepenfp tUÖfCÖCntbaftelanbtban Brafil,enÖe öet Cplant San Sebaftiaen.

î©en ay .ban December quamcn fp op be öoogöte ban 48. graben bp öupben be
Hinie/ enöe liepen in een öaben öie fp noemöen Port Defire. ^cöepöen toeöerom ban
baer öen a^^Decemb. enöe boeren aen een Cplanbt ö?p mölen öaer af göelegen naer
öet^upöen.

^m öeröen îanuar. 15 87, quamen fp aen een groote toitte Cape göelegöen op öe
öoogöte ban ttoee en böfticö graben enöe böf en beerticö minuten,
^en feften öes leiben maents boaen fp be ^trate ban Magaiianes in.
^enfebenöen/toefenbetuflcöenöemonötbanöe^)trateenöe teaftenaeuto / kre«=

ööen fpanenâ>paegniaert gebangen/bie öaer toasmetnocözg.anöere/alleenoba-
Oöebieben ban4oo,toelck öaer gelaten toaren ö^p (aren te boien / enbe tot fo naer ban
jjongöer göeftoiben; ( öefen |>paegniaertfalgöetoeeft3ön ban be ^tabt Nombre de
Icfiis, baer top in 2o.Cap,ban öebben göelp^oken.) enöeöen lelbenbacöpaffeerbenfp
Jet eerfte naeuto/toelck is ban be mont ban be ^ate naer öaa rekeningö ^ mölen/

«ibrtokt^efttcn Booi&eiiibanöercenöJte tot fiet Pinguins <ipïani&t/ 3ött«aer
IiaerreRemnflb i o.mölen/niDe legöt ï^ett-3upöt toeft toat3upöelöc!tei73èp!öen ban
baet %up0t-3upöt^toef£ na oeftaöt öte öe üonineK ban Spaegnien Piiiüps öe ttoee^
öe öaee öaööe öoen leggöen. îîl^elcke ftaöt öaööe btet: ƒ o^ten/ en op elck foit öaööe
göelegöen een ftuck göefcöut0/toelck ööcn toacen öegvaben/enöe fp gvoebcn öie nseöev
upt î 55c <g>taöt toaö göelegöt aen öe&eguaemften öO?ötbanDe ^tcate om toateeen
bouöttebekomenKöeèpaenfcljé ötcecttebän couvfen fegöt öat punta de Santa Anna
legöt opöe öoogöte ban ö?p en böfticö graöén en eenöalf/eït öat naec\'t l^ooit-toeften
öaee at/ineenöoecktoasgöelegötia Cuidad de Don Philippe,enöe öatmenmoetten
ancker komen ^ao»öt-toaert öaer ban} als öet i^aftéd göepafteeit 391/ enöe eeti
grooten fjoom öte öaer ftaet tot een licteeckcnó ^efe^paegniaeröcntoarenöier ge^
Êiacöt (als boien oock is aén-göeroert) om öe Strate te bebiööen cnöe te beletten öat
baer gtjeèii anöer natiën öoog en fouöen mogöen pafteret^; öan öet fföönt öat ^6ôö^
fulcjc ntet en öeeft göelieft/ toant göcöuerenöe öen tööt toeïck fp öäer toaren/ en konöett
fp öaer göeen göetoas öebben/ foo öat öe bictualie öaer manckerenöe/ fp allengfkens
ban öongöer ftieröen / enöe öe ober göeblebene öen ftanck nief langöer konnenbe bcr^
öiagöen/rcfoïöeêröen\'t göene öaer obericö toas te begraben/enöe met öaer roers enöe
ioe-beöooiteoberiattötnaer Rib de la Plata cemarcöeren. Candifch noemöe öeie
plaetfe Port Famine, isgöelégöcnóp graöcn/ (naer öatmen berftaen kan upt een Engeirch«
^paenfcöen b|ief gfjefcöiebenupt potoii tnöen jare foo fcöQttt bat öefe ^pae^
ömaeröen oock ten öeele göèftó|bên3ön ban èèn^èckte öie öoen ter tööt gantfcö 3n«
bien öooi regneeröe/ göelöf^ öe i^tnöêr pöcrkens.Cnöe öat öen <i5enerael Don Die-,
go de Aboies 0|ö|eöaö bsn öen i^onmck om inöe ^trateöip fokten teleggöen.)

14. lanuar.fcöepöenfpban Porto Familie, ênöêboeren ^upöt-3upöt-ttïélï
tot Cape Frov vard, toelck is Öet ^upöerlöckfte göeöèdte ban öe gantfcöe <^trate/en
gÖ^i^Ó^n op öe öoogöte ban54, graöen. ban öaêr Itèpén fp Ödeft ten j^oo|öen tot een
lïapeaenöeZupöï 3ööebanöe^tratetoelckfp nocmöénöe Moflei.baye.

;Scn 21. öito liepen fp ^ooit toeft ten toeften töten mijlen/tot éch fraèpi 3anö-6ape
aenöe Boo|öt-3ööeban öe â>trateöiefp noemöen Eiifabeths baye. Ctoeetmjlen
booiöer ts een riebier banberfcötoater / öaer fp met öen i3oot op-boeren ontrent ö|p
mölen/ en öeeftfeer goeöe en luftigöe gronöt öaer aen leggöenöe/ leegö lanöt en beiöicö
als öaer göeen en is inöe gantfcbe Strate/toelck boo|ts kltppicö enöe bergöacöticö
j)00gö-lanöt is. <ap öeferiebiere tooonben beel ïï^ïlöen / fl^enfcöen eters / inöe op
rauto-bleefcö boeöenöe/ enöe anöere buple öingöen : toeïck oock eènigôé ban öe^pae^
gniaeröen öaööen bernielt/toant öe Cngöelfcöe bonöen onöer öaer ftucken ban
fen enöe î^apîcren, î^an öaer 3eplöen fp naer ö^t Canael bati Sant icrpnymus, bet
toelckisttoeemöïenberöer/banöier liepenfeöipoftbiermöleit böoiöér tï^eft toaert
tot ecn Capetoelckts aenöeBooit-3ööe:enöebanöefe Cape tot öe monöi ban öë
^tract aen öe^upöt 3ee is öe cours Boo|t toeft ten Ï3l^el!énenöe Moo|t-toèft ; tuf«
fcöen öefe Cape enöeöe monöt lagenfe bp naer een maent in een öaben öooi contrarié
toinöt/enöe e)ctrao|öinaire ftoitn/ öaer onöeröouöenöe met Sl^ofefen énöcfteclïen/ ge^
bo^öelte/enöefulcksalsfp aen lanöt konöen bekomen, ^aerisbp naer bieralfe möl
ofte ttoee mölen/ een öaben aen bepöe 3ööen batt öe ftrate. Cnöe ban öe Eiebiere S^
lerome tot öe ^Eupöcr monöt 3tjn bp giftingb bier en öerticö mölen. ^0 bat öe gattt^
Icöe lengöbe ban be ftrate is ontrent tnegöenttcö mölen.

Hc^noe oeie monoi oan oe umw am ut ^upmi-jmj i^yyi wp w itiuï yupgo^^ / w
als bie aen öe i^oo|t-3ee/toelck iS ontrent ttoee en böfticö graben enöe ttoee öeröen bp
^upbenöernmte. s

5^en34 Februar.guamenfutnöe ^upöt-3eej aeit öet upt-komen aenöe Jwpöt«
^öe is een fcöoone öoogöe Cape met een leegö pnnt öaeraen/enöeaenöe J^ooiöt-

3Ööe3Ön bier öfbgf Cplanöen/öiefesmölenbanöetbaftelanötleggöen/ ^^bt beel

U^at be lengöte ban bestrate is belatigbenbé/Thomas Fuller eenbanöe ^cöt\'p^
pers ban Candifch!^lote/jfieïtin3önMemoriaeiDelengbtebanöonöm enöe btjf

mölen; toelck beter met anbere accoibeert. ^eCngöelfcöe öebben öacr itaer nocö
op berfcbepben repfen öe felbe bopagie 0001 oeié ftmte bóoi göenomen/ öocb met

aectjt tucceiö / gjeiöcb öan hûn Catidifch m^ be ttoie» ttß teïtoaWÖ öötebi/
acötcelè^ ÖÖfWeben»

Bcrchrijvinghcvandc Strate vati Magallanes, ghclijck die bydc Ncdcî^
landersis bevonden in den larc 1598,

Detjaett op bele S>txm 10 bp onfe i^ebrt:lanbcci0i boo^-gbenotnenfn ben jare
I j 8. eeeft bp böf fcbepen/ onbee ben ^bmieaeJ laques Mahu, enbe Bfce-^b^
mieaeKenbebaeenaee ^bmivael bp fleebenban benboo?öaenben) Simon de Cor-
des 5 toelcke upt öet ^occccfcöe gat 3ön öötWitpben ben zjjumj bcs bOo?ftb?ebett
faec0; enbe naecbtbecfcöctegötnfpoeben bie öaec onbcc-toegötn3Ön$ötmoebt/ ben
feßen Aprü 1götkomen aen be monbt ban be ^tcate ; cnbe guamen öaec naee
aen ccn klepn eplanöt/toelck legöt beectöten mölcn binnen bestrate / enöe isö«
lîlepnaebanöc ttoee Pinguins eplanöen. ^en 13. liepen fy aenöei^oo|öt-^öe in
een luöigöe bape/öie öe engelfcöcn genaemt öaööen öe Mofl\'ei-baye, feggenbe een eti
ttointicö mölen binnen bc^tcatcj aenbe Weö-3tjöei0 een fcöoonciebiccebanbetfcfl
toater/enöe öaerbp menicötcban £0ofrelen enbe b?anbt öouöt/infonbcröepbtop
ecneplanbckcn miböen inöe bape. ^en ly^ôîni^n fp tocberom \'tjepl meteen

ben/ feplenöe tuflcöen öet öoogöe lanöt : öoo? toelck fcöcen oft öaec göeen öoo?*ganclk
fouöetebinöen göctoecHöebben/mibts be öoogöteban be bergöenbiefoo boo?mal«
kanöercnliepen/enöesönbobenmeeftmctfnceutobebcckt Ban baer loopenöe met
een <i^oaen toinöt ontrent cenmqle ^oo?öt-nóo?öt toeft aen/ toieröen öoo? contra«
rie toinöt göenootfaeckt te fetten in eenbapcaen öe i^oo?öt 3ööe/göelegöen op beer«
töicnbaöcmgoeöeklcp-gronöt. 5^cfebapeleggöenöeopöeöoogötebanbierenbófc
ticö graöcn/i0 göenaemt de groene baye, ftreckt öacr meteen kromte om ÖCn^oo?*
bcn/öeeftm\'t miööenö?p eplanöehénjs/toaer öan tjet felepnftc <©oftelöcklegöt, i^ier

al fcöoon toit 3anötis/ toaer op öet paflelöck öoogö blocpt/göcricrt met groene boo^
men/öen Hauricren nict ongöelöck/öocö ongöelöck öoogöer/altöötsgroen/öe baftcn

öacr meöemcnicötc ban £@oftelen/ toaer ban öe fommige toel een fpan langö toarcn/
alfo öatöe ö?pgöekoockt 3önöe/toeleen pont tooegöen j fommigöe epnötbogöels
enöe eanfen: ten ko?tften göefept/ \'ti0 toe! öebeöe bape biein öe gantfcöc ^trate ban
Magallanes göclcgöcn i toant men öe ^eöcele bape boo? op 12. i j. 20,3 o,enöe4
babem anckeren magö. ier lagöen fp mibts ben toinbt gantfcö nict öienen en toilöe
totöen23. Augufti, fonöer nocötans opt öe feplen banöe reeöe te nemcn/öagöelöcks
öopenöecnöebcrlangöenöcmet öeneaften bequamen toinbt \'t3cplte gaen; bocftalfo
Bet tBintertoieröt/cnöeöe toinöt gantfcö niet toilöe öienen/ öebben fp öaa ongbc«

ïooftpckc armoeöegöelcöen/enöe ober öeöonöertmanbacrberloo?cn/toöntfp öen ee«

gingöen. ^etoglefp öacr lagöen/boeren fp met öe ftoepe nacr een eplanöt om öen

^upöcn/recöttegenober de groene baye leggöenöe/om^ee ï^obbcntcfoeckeni al-
toaer komenöe/ fp feben Canoas met ïBilöen bonöen; öie fo beel men konöe mercken/
toel 10. oft boet langö toaren/ öeleöen naer aöbenant öebbenöe^ ros-acötigö
ban couleur / enöc öet öooft lanck göeöap?t; toelck öefe ftoepe fienbe / met grootcé
öaeft naer tianöt liepen Î toaer ban fp foo göctoelöigö met fteenen toierpèn/ öatöe
ftoepe \'tianöt nict en öo?fte göenaeckcn ; öet toclckc öefe ö^ilöen merckenöe /3nn
Qöelöcker-öanöt in öaer Canoas göeballen/ enöenaer öe ftoepe toe göekomen/ öan

toeöer aen lanöt göcloopcnj af-toaerfpmet göetoelöt eenigöe boomen/ bie ban bctre

borö ons öoick fcöepben öacr ban. Wit bolck toas al naeckt/ upt-göenomen öat öeti
eenen een ouöt mobben-bef om öen öals Öaööe ; öaer göetocpi toarcn flitfen ban

toîïtÔûut/înefpupÉ öo; ftatiöt tofeï enbe eecbtC^öten/be tjcci|öej[junttoaö i^ar
poenö gbemofc gemaeckt / met fenutnen ban ^ee-robbcn aen be lange flufe ghebon-
ben: ßp ober-bielen eenigbe öagben baec naee eenigb bolck/enöe böoDenbee ö?p/enDe
guetilenoeettoee/biegeneftnmiecben met groote moepte/öoo? bien öe i^arpoenen fo
biep in \'t igf ftaecken ; toaren aen öen eenen öoo? bier packen kïeeöercn tot m oe bo|tt
gbegaen, de onfe noemöen öefc groene bape/ öe Cordes baye, den 23« Aug.
fti ban baer tfepl gbegaen met een Boo?bt-oolîen toinöt / i^ooiöt ten îî^eften aen/
bocbmeeftmet Ûilte/aifo öatfp öaegbö öaer aen in öemo?gben-ftonöt/ öefeplen aen
bemaft bangenöe/toeöer fetten moeaen/enöeanckeröenop28,baöem aenöe ^upöt=:
3Ööe; öocb öeö abontö bebbenfpbeanckerö toeöer gbelicbt/enöe met öebooi-eöbela«
ten ö?öben tot öen tbien up?en öeö nacbtö/ öat fp in een groote bape / aen\'t öupöen
leggbenöe/guamenj aitoaer fp aen öe <Doft-3ijbe ban öe bape anckeröen op ao.baöem
Iklep-gronöt / enöe aen öe a^eft 3ööe acbter een kïepn eplanöeken/ op 124,3 o, en
4o«baöem: i^ieriftbeelbeguamerbooiöefcbepenteleggben/toantmeneenentoo?p
ban \'t lanbt b?engbenöe; ban bier met alle toinöen tfepl kan gaen/toelck men ban be
Ooft 3ijöe niet öoen en kan. i^oemöen öefe bape öe Ridders baye, 000? öien fp bier
een ^ocietept ofte ï5?oeöerfcbap ban öm ontbonöen Heeuto / met ï^iööerïijcke Ce«
remonien aen ftelöen* den 28. gingben fp ban bier toeöer \'t3epl met een ^upbt ten
<Doften toinöt ö^eft-noo?öt-toeft aen/ ontrent een groote balf möle langbö be ^oo?t-
5ööe/ een <5otelingö-fcöootban \'tlanöt. öiee lepöt een ö?oogöte öaer men licöt een
fcöip op berliefen fouöe/ miötö öaer ober een baöem toaterö niet en iö j alfoo öat öet
icöip\'cGheloove öierbpnacrop komcnöc/in grootgöcbaertoaö/öo^ kregöen öet
baer boben op beerticfj baöem klippige gronöt anckerenöe; enöe aifo öe fcöepen öeel
gualöcklagöen foo öen i^oo?öt toeften toinöt öaöt beftaen te toaepen/kregöen fp öe
anckerö toeöer op/loopenöe miötö öen tegöen toinöt om öen^upöen/in een klepn
bapeken/ em groote öaf möïe ban be Ridders baye göelegöen/ öaer fp op ttointicö
baöem anckeröen. f^ier bonöen fp bevfcö toater/ enbe aen öe <Düft-3ööe lagöen bier
Cplanöekenö/öaeropficö naer bermoeben öeö ^omerö beel Zee-robben ontöou«
ben. dm 2. Seprember 3ön fp ban baer toeber\'tfepl gbegaen met een <0oft-3upöt-
ooften-toinöt/i^oo^öt-toefttenïBeftenaen: <!^nöe öen ^ met een |^oo?öt ooften
toinöt enöe meeröer koelte/ enöe 3ön in öe boo?-nacöt öe ^trate ban Magallanes ten
epnöe göefeplt/komenöe met feer mop toeöer in öe ^upöt 3ee. docö ttoee ban öe
fcöepen öoo? fto?mban öe anöereberfteken 3önöe/berbielen eerftop t lanöt bp i^oo?:^
ben öe ^trate/ enöe öaer naer toeöer in öe Strate ; altoaer bet eene toeöer öoo? quam/
alö in \'t langöe te fien iö bp öet Journael baer ban in d?uck upt göegöeben/ baer top
benbegbeerigljen Hefer toe toöfen/om öier niet ttlangöete toefen, a^p toelck Sour^
nael oock göeboegbt iö eenfeer pertinmte af-teeckeningöe ban be Strate/ boo? lan
Ourgerfz. berboo?öert/ öie toel öe ejcactfte löban alle be gbene bie tot nocb toe 31!«
boo?t-gbekomen >foöatonfenatie öe bolkomen kenniö ban befe ^trate öoo?öi in«
buftrie ban befen man bekomen öeeft/enbeanberenmeöegöeöeelt.

bet felbe iaer isp8.3ön anbere biet; ^cftepen Onber ben «©enéraeï Olivier ^an ^^^ ^

Noordt ban motteröam naer öe (elbe jètrate \'t3epl gbegaeni^iiepoenoe upt tjet nomi.
<5oereelcbegat öen 13. September: enöe naer beel luckelingl^ quamen fp^ 20,

Septemb. 1599. tn Porto Defirc; enöefcöepöentoeöerombattoaeröen ap.Oiaober,

cnöeöen4 Novemb. quamen fp inbe^trate/enöeboojßo?«^"?^®""^^^^
3nnöe/quamenöen 22.aenöeeerfteengbteï enöeben2^acn\'t kiepnuei inguins ep*
lanöt/oaer fp eenigbe öDilben bonben/ ban öetoelckelp bèimobt icöoten/ enbekrc^
göen Oaer emigöe jongöetö göebangöen. t^erftonöen m ööeleööentöept ban bas^\'-
Ueben lanöt/toelck toa^ in öe bolgöenbemantev^«

mt aljeaac&t banbalck is genaemt Enoo,betoaonenbe een Eanbt tnelek fp noem^
öen Coffi; maet öit eplanöt is gfjenaemt Taickc. Ijet anöete toelefe ij^tt gtootdeis/
göenaemt Caftemme,al-Uïaer öeel Pinguïns opjimlöaee fp Ijaee meeft meöe genee«
ren. l^anöe bellen maken fp jjaev mantels/öiefp omtlöfötbben/enbe 3ijn boo^ts
naeckt/ tooonenöe in öolen in öe aeröe göemaeckt.

i^aeronsöuncken (fegötben^cö^öberbanbe bopagie) toarenfpbanöet bafte
lanöt op öit eplanöt göekomen; toant top fagöen nocö beel bolcks op öetpunt ban
tlanöt/ öatter göeen öalbe möle af legöt/öalenöe Pinguins ban öit eplanöt booi öaer
eeten. <0ock3ön öaer nocö aitöer göeöierten öiefp noemen Caflbni, top bermoeöen
bat öet ijarten ofte l^öeen 3ön. ^it bolck öouöt öem al met göeöacöten bp ben anbe=s
ren/öies top bermoeöen öat öaer beele3ön/ öouöenöe elck fpn tooon-piaetfe apart:
toant fp öaööen kennis ban nocö bier geftacöten; Kemenetes bctooonenbe een plaetfe

göenaemt Karray: Kennekastoooticnöe in een plaetfe göenaemt Karamay : Karaike
tooonenöe in een plaetfe göenaemt Morinc. mt is al bolck ban ftature göelpck öie
ban Enoo, öie top bekotnen öaööen; ban öe groote als een man ban ons lanöt/ öan
3Önfeer bieeöt enöe öoogö ban boifte/fcöilöeren öaer in\'t aenficöt en boo?-öooft/met
eenigöe bertoen. ^emans öaööen öaer fcöatnelöept boo^meteen b?aet|en toe göe^
bonben/ enöe öebioutoen öaööen een lap ban Pinguins bellen boo? beöaere. ijet öap?
bat öe mans aen\'t boo^-öoolt ober öangöt/is beb^outoen af-göefneben. ^p gaen al
naeckt/alleenlöckenöebbenbe een Pinguins oft anber Bogöels bel om öet löf/bat lp
noemen Oripoggrc, enöeöe Pinguïns, Compogre; toelck 300 toel aen malkanöeren
toaren göenaept/göelöck als of öet een ^^eltier göeöaen öaööe. Bocö is öaer een göe*
flacöttelanöttoaeröt in/göenaemt Tirïm enen,öe toelcke eenHanöt betooonen/göe:«
naemt Coïn. ^it3i)n groote menfcöen als !^eulên/3önbe töien oft elf boetenlanck/
cnöe komen tegöen öefe anöere göeftacöten oo^logöen/ bertoöten öaer batfe ^trups-
eeters 3ön/ öaer öooi fcöönt öatfp beter fpöfe moeten öebben als b\'anbere / öan top
bermoeöen .öat öet tnenfcöen-eeters moeten toefen, èen ttoeeöen lanuanus i5oo,

leggöenöein eett bape biefp noemben Mauritius baye, 3i)nfpöe felbe met ttoee ^loe«
pen in-göebaven/om te befien öoe bare befelbe fouöe ftvecken/fconöen\'t al^upöt-
<Doftop loopen met öiberfcöe Canalen enöe groote ^©epien ban betfcö toater/öaer
fp «ptamaten bee! f s bonöen / toelck naer öaer öuncken öaer altööts legöt / toant
men met een lijn ban 10. baöem niet en konöe #onöeny öet toas nu miööen in be
Corner; en 3ön met öe floepen öaer booits öooi-göekomen/tottoeöer inöe ^trate/
uptgaenöetegöetts Cape Gaiantï, enöeöe epianöen öie öaer göelegöen 3ön; 30öat
fp te recöt bamoeöen öat öit al göebioken lanöt moet toefen. 14. öito guamenfp
aen een Cape öie aen öe Boo|öt-3ööe legöt/ göenaemt Capo Boiuto, ban öaer ftrecltó
öem öe ^traterecöt ïBeft-noo^öt-toeft/enöe men fiet göeliick oftmen in^eefagö/öet
gat upt/ maer is nocö toel ttointicömitlen langö; öe toijöte ban be ^trate is öier on^
trent ttoee mijlen. Baer beelfuckelingöguamen fp epnötlöcken öen leften Feb. tn öe
^upöt-3ee/neffensöe CapeDeffeado. -^Cenöe i^ooiöt-3iïöe ontbalt öem\'tUanbt
feer om öe i^ooibt/300 batter göeen kennelijcke Cape is/ maer baer leggöen bier ofte
bijf eplanben/bier oftbijf mijlen ban \'ttanot/öe toelcke leggöen acöt mijlen i^ooibt-
nooibt-toeft ban öe Cape Defi\'eado, enöe öe ^trate is fjm toel feben mijlen toijbt.
5^iemeaöer particularitept ban öefe bopagie begöeert te toeten/ kan öet 3ournael
baer banupt-göegöeben lefen.

Sn öen jare 1514,10 öen <6enerael Spilberghen upt Texel göefcöepöenben 8, Aug.
enbe öen 2. Martij 161$, aenöe ^trate göekomen met groot perijckel/toant bicktoils
b\'tnkomftebanbe ^trateöem belet toierbtboo|beleftoimen/guaettoeöer/enöe cön?
trarie toinöen/öocö 30" ben 3. April ö\'eerfte engötegöepafteat/enöeöen 16. tn öe Cor-
des bayegöekomen/öaetfpöaabantoater/öout/enöeanöasbafagöeni enbe3ijn
foo met groote moepte in öe^upöt-3ee göekomen öen feften May 161 j.booifèieben/
toelck toel een ban be fpoeöicöfte tcpfm is göetoeeft bie opt boó| be <^trate 3tjn booi-
Oöenonten j foo bat öet bele baec aen göelegöen is/ bat meti op öet recöte^^fapfon öaee
komt/toeickbp beien toabt göeacöttetoefen tn lanuario enbe Februario, alfoo öèt

p ér toptJoo|t-barm totöe brfcfl^öbmgöeban \'tHanöt aenöe MooM-m^ ban öe
^trate Magallanes töt Rio4e la Plata toe /fooberepfcïjt öe 0|ö|e /ö*tr telp?eecken
ban öe meuUie ^ttate öe toelcke lof-toccrötrfjlöck götbonöcn enöe ontöeckt is bp on^
ïei^atie. Uap bebben öicrboiengbcrien/ foo in be relatien ban öe ^paegniacröen/
als ban beengclfcbe/enöcöconfe} öat bet gemepn ßcboelcnis öctoeea/öattjct la^anöt
aen öe ^upö\'3tiöe ban öe ^trate macr gebroken lanöt enöe eplanöen en 3ön / enöe
bat baer een rupme »e achter loopt, mt is klacrlgc bebonöen bp öe bopagie aen-gc«

i^ooin;öetoclckeeen fcöip enöeeen facöt tot öien epnöe öcbbcn upt göcmaecktj toclck
ban\'^c)cel3ön\'t3eplgötgaen ben i4Jun.i5i5. toefenöe opper &öippcrbanöelettoeé
(cötpen Willem Cornelifz.Schouten, cnÖCOppCr-kOOpmanlacob le Maireiorfcban
ifaa c le Maire booinocmtU^at öacc tocöcrbaren is op öc gantfcöc repfe/fullcn topöicr
niet aen-roeren / alfooöaer 3ournacl göeö?uckt is öan fullen beginnen öaer toeöer«
baren te beröalen ban Porto Defire af / altoaer fp benfebcnöen Decemb. arribeeröen/
enöe berloienöaeröaer jacöt bpongöeluckbanöen b?anöt ^en 13 Januarius 1616,
^eplöenfp tocöcr upt Porto Pefire,cnÖe fagen öen i S.Seboldts Eylanden,op öe öoogö«
tebancenen böfticö graöen. 20. bebonöen öacr opö?p cn böfticö graöen / en«
be giftenöaerttointicö molen ban lanöt bp ^upbcnbc ^aatcban Magallanes mn
23. bito boeren fp met een i^ooibelpckcn toinöt in biccck toater ^upöcn tcn ö^cftcn
aen:enöe ontrent ö?p uren nacr öe mïööagö fagen fp Sanöt in t ^Beften enöe ^upöt-
toeftcn / enöe openbaeröeöcm oock ko?ts öaernaer int ^upöen j fp öaööen \'sabonts
een i^oo?öelöcke toinöt / enöc gingöen <aoft-3upöt ooft aen om boben \'tlanbt te blö\'»
ben. 5^cn24.\'smo3göens b?ocgötoierbenfpöetKLanbtacnfticr-boo|ötgöetoacr/cn
ïagö niet meer als een groote mpl ban öaer ;öaööcn gront op 40 .baöem/cn eenB^efte^
iDvkc toinöts öet Hanöt ftreckte öier <0oft tenZupöcn/ met feer öoogö göebcrgö«
tc / öat al toit met fneeuto beöeckt lagö. ^cplöcn albp öat lanöt langös/cnöe ontrent
öe miööagö quamen öat tcn epnöe / cnöc fagöen een anöer lanöt öaer bp <@often/öat
oockfeer öoogö cnöe öackeligö aen tefien toas. Wtk Hanöen lagöen nacr öacr öunc«
kenonaent acötmplcnban öen anöcren; cnöe öaer fcöeen tuftcöen bepöen öoo? een
gocöepafliagie tc toefen/enöe fp bermoeöen öet tc bafter / om öat fp mackten öat öacr
een öaröe ftroom om öc ^upöt tuffcöen bepöen in liep; öaööen öoen öe öoogöte ban
bier cn böfticö graöen enöe les cn beerticö minuten: naer öc miööagö kregöen fp een
i^oo?ötlöcke toint / enöe liepen naer öe opcningöe toe i maer öet toieröt tci^n abonöt
ftil /cnöe fp ö?eben öien nacöt met öaröe ftroom enöe toepnigö toints öenen,^agen
baer ontelbaremenicöte ban Pinguïns, oock Uaalbiffcöen bp öupfenben/ fpobatfp
öie qualöck konben mpöen. Wtn bpf en ttointicöften toarcn fe öicöt bp öet <aoftc<
Ipckftc %anöt/öat toasfeer öoogö enöe öackeligö/cnöe ftrect opöe i^oo?t-3ööe <0oft«
3upöt-oof!:öeen/foo berre fp fien konöen; gaben öet öcn nacm ban Staten EyUndts
maer öet Hanöt öacr bp öJ)cften noemben fp Mauritius de Naiiauw^. ^pbcrmocben
bat menaenbepbe3öbengoebereeöen cnöe fanöt-bapenfouöe binöen/ toant \'ttoas
aen bepöe 3ööen met fcöoone fanöt-ftranöcn/cnöeinopeop-gaenöefanöt-gronöen,
Bifcö/ Pinguins cnöe Äc bobben 3Ön baer göenocgö te bekomen; oock göcbogöelte
enbe toater j ban boomen cn konöen lp niet fien. i^^ööen een i^oo?öelöcke toinöt in\'t
gat;gingen^upöt-3upöt-toeftaen» öaööen\'smiöö^gös öeö<fl?öltcban5 i^raöen

öetgatban\'tlBeftelöckeepnbtban\'tHanbtMaaritiiisafftreckenïBcö-3wpbt-toeft/en
^upöt-toeft öeen/fogberrefp beoogöenkonöenal öoogöe«beöaekdigöl-anöt.^es
abonts öe toinöt ^upbttoeftloopenöe /liepen fp ^èupöttoacrtobermctöolleöönin«
itóen upt öcn ^upöt-toeften/cn feer blauto toateci toaer upt fp oo?öeelöen/ öat fp groot
enöe öieptoatertelocftoaertöaööen: fagöen uptecmatcngrooteae-fl^eeutocn/cnöe
grooter als5>toancniöic boo? öe ongctooonte ban menfcöen teficn/op\'t fcöip quamen

enïBetcnfjaatïmiïböïrk&oot-flaeti. j^eni^Mto&abDcnfpbejiöogötebattföbettÉiï
mïtrn ßvaDm / enöeöabDen cen öo^m upt Den Heetten enöe 5>upöt-toeften/ enDe «e«
tent ^upöttoae« obecftaen / tagfien in\'t i^oo|t-toeften nocj) boogjj lanDt / enDe toen^
DcnfnacfKS ^ooit-toetttoaeit oöec. mm zy^Ditto jjaDöenfpöe fjoogbteöan {t0 en
ööfticli graDen een en ööfttcö minutcn/kouDt toeDer enDe #agel-bupen/De toint Wt^
enöeaaea 3upDt toeftiUepeneerft 3upDttoaert/Daer naeri^oo|ttoaertniet(cbober-3eps
len,^en28.Dittoöaböen fp bolle DtjnmgbenuptDenlIDeften -»bepenmeteenBooit-
ooftentoint H^eli enbe iBeöten ZupDenaen/ en baööen\'SmïDDaegbö öe boogbte
banfes en bptcb graöen enöe acbt en beerticb mmuten* ^en 2$>.bmo met öen öagjj
baöbcnfp ecn 3upDt-ooaenmint / gingben 3upDt toeft aen. ^aer öe b|oegb-koft fagen
tp booi upt ttoee eplanöen B^eft 3upDt-toeft ban baer / Daer fp ontrent De miDDagft
bpguamen/enDeliepenDiebpi^ooiDenom/toarenöoiregrautoeklippen/metni^
eenigbe klepne kkppen Die Daer om lagben/op De Ijoogbte ban (eben en böfticb graöen:
noemDenfe De eplanbenban Bameveidt 5 3epSDen alfl^eft-noo|t-toeftaen/enDe faa
gben tegben Den abonöt tocDer lanöt in\'t Boo|Dt toeften enDe ü^oo|Dt-noo|t-toeften
banbaer/öattoasbetlanötbp^upöenöe ^nate ban Magallanes, enDeftreckt al
^upD ttoaert benen / al boogb gbf bcrgbte met (heeuto bebeckt/epnbenDe met een fcber^
penöorck/öicfe noemben dc Cape van Hoorn,op Deboogbtebanfeben en bjjfticb gra^
Den acbt en beerticb minuten.ltregben \'sabontö een BooiDelijcken toinDt / enbaDDen
bolle Dtjningben upt Deii Beeften /DeDen baer kouroal IBefteltjckaen / en bebonben
öat baer ftercke ftroom om öe ïl^eft ginck. ^en 3 o bitto ban gbelgcken/enbe babben
\'smiöDaegöSöe Ijoogbteban fcben en bijfticb graöen bier en öerticbminuten.^l^en 31.
baDDen fp De tornt upt öe i^ooiöelijeker banöt/cnDegingben toeft aen / baDDen 0\'miö=-
baegbs De googbte ban acbt en biif cicb graben; naer De miDbagb liep De toint l£>eft/
enDeiïdeft-3upDt-toefti toaren De Ca pc van Hoorn öoen gbepafteert/ enbe en konöen
öbeen lanöt meer fien/ maer babben bolle bijningen upt ben Wtüm /enbe feer blauto
toater; toelc Ijaerberfekerbenu tetoefeninbe ^upDt-^ee. Boeren fooDiberfcbe cour^
ftn fonDer meer lanötjs te fien/ ei^öe quamen op De boogbte ban negben en bijfticb gra^
ben/ tot Datfp öen i z.Febr.jjaer beöonöen öe ftrate <aoft ban ficb te bebben, Ijebben
öefe nieutoe gbebonben boo?-baert in öe ^upöt-� naer fiaer €>pper-Jioopman
göenaemt De\'ftrate ban le Maire.

mt i^oninck ban spaegnien naeröerfianöt ban öefe nieutoe ftrate gbebooit
Öebbenbe / öeeft in ben jare 1^18. ttoee Carbeelen af boen beerbigöen om befe ftrate
naerber te onberfoecken; Defe 3ön Den ^y^ban Septem ber\'t3epl gbegaen ban Lisbona,
onber\'tbelept ban Bartolome Garcia de Nodal, mbe naer Dat Dooi De felbe ftrate
toaren getoeeft totin De ^upDt~ae/3Önfe toeDer gekeert te S^ Lucar Denp. lui.idip.
mm iseen Caerte banupt-gekomen/gemaeckt öooi Den Cofmographus ban De i^os
nincban^paegnien/PedroTexerraEaibernasiinDetoelckeDe3upDelöckecapebanDe

i^ooiDelöcl^emontbanDe ftrateban MagaiianesVöoit genaemtc.dei Spiritu San-
to ; enDeopDeftreeck naer Denieutoe ftrate toe/ Punta de Arenas,op De boogbte batt
imtt:ent De bier en böfticö geaöen/neffens een öooi-tocöt Die in De ouDe^tratebanMa-
gallanes upt-kOmt/todCfp nOCmcn Entrada de S\' Sebaftiacn,enDe een toepni^bOO|5
öer Gabo de Pennas, enDcnocö toat booiDer naer öet <Soa-3upDt-ooöen Cabo de
S»- Ines.^etJdeftelijcke Cabo ban De nieutoe ^n^atenoemen fp Cabo s^- Vincente,
enbeDe<0OftelÖckeCabo deSetabence, cnDeDe attDere CaboS^-Bartholome,bepbe
aen Staren Eylandt Qöele^en. 25p^>upbenDeCaboS» Vincentcaen\'tlanDttoelck

COnfinéertmetDe^ttateban Magallanes,ftellenfueerft Puerto del bucnfucceflb^nt*
benocbbooiber Monte Gordo, enöe öaer bp een Cplanbt / toelck fp noemen ifla dc
S.Gon9aio,enbe booits böf klepn Cplanbekens s» ilefonfo^enbetoat booiber ban
\'t3upbelöckftepuntbanöit HanDt iflc de Diego Ramires. S^efommierebefcöiöbinge
ban DefebopagiebebtigöP aeöter bebopagieban le Maire, göelöek be felbe is bp bebe=^
fcbiöbingöebanHerreca,in55ttptfcbcnbeanberCalen «pt-gegebesi/enbegebiucke

Verhael van de voyagie van 2)%öF/i>wicnde*£bouwcn vândc Stcdett in dc Strà^
cc van Magallanes.

üartöepïïnetoeertjönöteemteöoegenöentocótöan ^aegntaeröettönöet\'tbe^
lept ban Diego Flores, uptöeöefcteöömgfieban Lopes Vazj öefe toieröt banöen i^o^
ninckban ^paegmen gbefonöen om möe ^nateeemgbé Coionias tepïantenonöer
ftet eoubernementban Pedro Sarmiento i op toienjSi berbael / enöe om bat Oaer op
lïientoö&bepenin Cngbelanöt towröentoe-gernH/fonötöe ^omncban^paegnien
Diego Flores de Vaides met 23 .fcbepen/ ertOe 3 5 oo,man/ enöe eén meutoen <®ouber^
neur naer Chiü met joo^ouöe folöaten/öie meuïbck upt i^eöerïanöt toaren gekomen.
Çefelcbepen baööen leer guaetgeïuck/toant eer fp konöen gberakénbanb^ cufte ban

toeber teruggbeboo? Cadiz, ebentoel boeren fp toeber öooibebel öeo Hioninckömet
feftbten fcbepen^ bp öe toelcke Pedro Sarmiento toieröt gbefonöen om <©oubêmeur
te toefen in oe ftratè banMagaiianes;ënbe nammet bem alle fooiten ban toerck-lieben/

be aenbe cufte ban Braüi, rnRio de lenero. Ban baer boo?tö 3ep!enöe/kregbenfp
op öe boogbte ban ttoee enbeerticb gt;abenfulcken fto?m / bat fp toel ttoee en ttomticb
bagben gbeötoongben toaren aen en af te Jonben / enbe bcrlo^en ecn ban baer befte
fcbepen / metb?pbonöert man enöe ttoïnttebö?outoen öie möe ftrate fouöen gaen
tooonen / en een groot öeel banöe ammunitie öïe oertoaërtsi gbeöeftineert toaö : foo
batfp gbeötoongben toaren toebertekeeren naer \'teplanöt S« Catalina, daer boo?^
benfp ban ttoee groote engelfcbe fcbepen (öefe toaren banöe blote ban M^ Fenton)
enöe bermoebenbe gbelöck be toaeröept toaö / bat fp naer be §>mtt ban Magallanes
toïiöenifookooö Diego Flores töïtnfcöepen ommeöeöertoaertö te loopen;enöefcnöt
b?p te ruggöe met öet onbequaemftebolck enöe öeb?outoennaer Rio de lencro ; enöe
ttoee af.göebaren fcöepen «et öp öaer. de ö?p bielen m banöen ban öe engelfcöe/ öie
baereenbanmöegronötfcöoten/ enöeöaööen öereft foo meöe konnen öoen /öaö®
öenfp göetoilt, Diego Flores barenöenaer öe ^tratein\'tmiööenbanFeb.quam eerft
aen Rio de la Plata, enöe fonöt öaer ban bem ben <6ouberneur ban Chiic met b?p
fcbepen op naer Buenos Ayres,omfooboo^tö ober lanötnaer Chile tetrecken. öDaer
ban öe ttoee bleben/menfcöen en goet gefalbeert 3önbe/enbe \'töeröe keeröe naer S^pae^
gnien. Diego Flores bocT boo^tönacr be Strate ; öan alfoo öP öaer aen-quam in\'t
epnöe ban Martio, toelcköaeriö\'tepnöe banöefomer/toaö \'tlanöt bolban fneeuto/
enöe öaer quam foo onbertoacötenßo?m/öat öp Sarmiento en fpn bolck nieten koft
aenlanötfetten/maertoaögenootfaecktboo?öe ttoeeöe repfe naer Brafii enöe Rio de
lenero tocöcrte keeitnialtoaer öpnieuö öoojöeban öe engelfcöe /bpöettoee fcöepen
bie öe felbeengelfcöen alö bo?en/babben laten baren.<8p toelc nieutoöbP öaer lietfpn
1K.ieutenant Diego de Ribera enöe Sarmiento, op Öatfp mocbtcn tnaeftejaer keeren
naer bestrate, enöe bP Diego Flores met bier ban Ipn fcöepen/ enöe bier öie öe
i^onmck nocö öaööe göefonöen tot fpn fecourö / gmgööeengeifcöenfoeckenj toelck
ÖP niet bmöenöe/ boer naer Paraiva, öaer bp böf ƒranfcöe fcöepen bonöt/öaer öP öer
ti?pbanberb?anöe; enöe namöer ttoee/ alö meöe tfojt öatöe ƒ rancopfen öaööen
gÖemaeckt;enöekeeröefootoeöernaer ^paegnieniCertoglen öaöt Ribera enöe Sar.
miento foo goet göeluck/ öatfp\'tnaeftefaermöe â>trate ban Magallanes quamen/
enöe fetten öaer bier öonöert man enöerticöb?outoenaenlanöt/metoenooöigöep?o^
bifîe boo? acöt maenOen/möeeenfcöip; berlo?en öaer oock een ftöip/enöcRibera boet
met ö\'anöer ö?p terugge.Sarmientö bouOeeen ftaöt ontrent oen montban öe §>mtt
aen öei^oo?t-3Ööe/leggenöeöaerbbnbertenböfttcbman:(bit toaööe ftaötNombre
de lefus.) enöe gmgöban oaer ober lanöt/enöe fonötöet f^öip bofticö mö!en binnen
be Strate tot öet albernauße ban be felbe / oaer een goeöe baben iö / enbe boube öaei;
een anöer ßaöt / toelck bP noemöe Cuidad dei Rey Phiiippcj möe fouöe baer oock een

/ e«tï5 öfittcöut öSjepïant om bt paflastrbott tt ^mtttt bm
ijmbeven/rnaec tt ötecuto enbe be tomteï toaven foo onlijbeïöck/bat tp \\jtt nwt en km^
öeb|en06entotfpnpeïfecrie: toaev\'bo0?nemenbe25,25ootiö-Uebenmfpn(cötïï/toe
fpn coui\'S naee be eeeft-göelegbbe piaetfe/enbe bïeef baer eentgbe ba^en/enbe maet fete
be müne als oCt bP ban fpn anckev gbelpoeit toaS (goetnel eentgbe feggben bat W be

Cabel bebe af kevben)en quam foo te niööJe m Rio de leneroj enbé baev geenfetowv\'S
bmbenbe/boo?tsnattPecnambuc; baetgp piobtfie Hteegb\' enbejbeiloo? baee naee
\'tfelbeftbïp tuffcljen be Cape Sant Auguftin enbe be Baya: JnbeBaya butetbtbemeen
nïeutoébaïckcööekocbtenbebeitiienban J^iobtfieboo? fpn Colomen; ban metbefe
bavcke komenbe op be boogbte ban bier en beevticb graben/ toas bP boo? groote Öo^m
göenootfaeckt De 0?obïfiemeea ober faoo?bt tefetten I enbe guam toeber m Rio de le-
öero, enöe toierötbaer naerban be Cngljèlfcbe göenomen / tocCenbe m groote onge«
nabebanben i^onmck öooifpn öccötaen-geben/aïlbo Ribera be|ionmckmfo?meer«
be/öat ter plaetfen baer Sarmiento göefegöt öabbe be ^trateöeel cngö tetoefen/ befel^
be toel een fpaenfcöemöl bieeöt toas / enöe bat aï \'tgöefcöut ban öe toerelt niet beOant
toas een eenigö fcöip te keeren / toelck boo? toinbt enbe Krocm éen guam. upt-
komfteban öit miferabel bo!cl^ in öe ^trate ban Magaiianes göèplantet / öebben top
Öier bozen beröaelt upt öet relaes ban öe bopagie ban Can dirch^alfo öe Celbe öaer nocö
eenigöe toepnigöe ban bonöt öte Itoart ban öongöer toaren/ öe refte al bergaen jönbe
ban göebieck otte oock banöeÏBDilöcn öootgöefmeten: anöere M>mtt bp be onfe
nu göebonöen 3önöe / en is niet apparent öat öefe beeï meer fal bebaren toonben / boo|
bienfp foo foigelpck enöe onbeguaem is /foo bat top bebefcöiöbingeöier fullen ftaken.

VOlghens de verdeylinghemtyoor-gaende "Boecke ghemaeek$ ^ fio hadden y^j
daer noch te Jpreken yan deghele^entheydt yan de Landen die daer legghen^
yan de Strafe \'-van Magallanes af^ tot aen de rieyiere Rio dc la Plata, alfoo de
ßhe ghemeynlijckjinder Magallanica yyorden gherekent, ende oockjaertoe behoo-
ren , doch ons heeft heqmmerghedocht, de befihrijy \'mge yan deßhe Landen te hech-
ten aendebefihr^vmghe \'Zfan Rio de la Plata, om datß éenighe Imht können ge^
yentende de ordre yan de Navigatten njan onfe Landen naer die quartieren daer door
te beterfal können yer flaen yy orden,

Befchrijvinghe vande Landen ende Zee-cufte gheleghen tufTcheri de Strate vah
Ma GALLANEs cndc Rio DE I.A PlATA,volglicns dc obfctvaticnvandc
Spaegniaerden.

^trate Pan Magallanes enöe Rio de la Plata, töelck een groote
ßreeclt (0 / te toeten / Pan De feo en tierticl) graöen en een öalf/tot öe
ä 5 2. graöen enöe eenöalf öp öupöen öe Ernte / 3ön tot nocö toe
toepntgö öekent/al0 alleen langös öecufle 5 enöe öe bekcnöeplaet«
fim too^öen meöe öerfcöepöen namen göegeöen ban öe berfcöepöen
i^atten öie öe felbe cuße öebben bebaren enöe befocöt / foo bat top
bolgöenöe öe boo jgaenöe o?öie öïe top tn t boo?gaenöe ^aeck öebben geöouöen/eerö
fullen öaer ban fp?etcken naer öe aen-teeckenmgen ban öe ^paegniaeröen/ enöe öaer
«aer bolgöens öe bebmbmgötn ban be Cngöelfcöe / enöe epnöelöcf^en \'tgöene öe onlê
baer ban öebben onberbonben. ,

mat be onberbmömgöc ban öe ^paegmaeröen belangöt/ befelbe bmöen top toat
berfcötpbtntlöckenbooi-göeßelt; Herreram fpn Defcripcion delas IndiasßeltÖeCfl^
bem\'tgros enöeHo?tbooi/ alsbolgöt:

3n be öjßantie banbter öonöert ieguen(fegöt öp)ttranöts/toeïck öaer tS tultcöen öe
monöt banöe ^trateenöe Rio de ia Plata. toelckö\'een 000? ö\'anöer tereechenen/
öreckt Boo?öt-ooll cnöe^upöt toeßj beeft men RiodcSMicfonfo, ttoaelf leguen

ban Cabo dc las Virgines; bOO>tS Rio Gallego. enÖe Bahia de S^- la^. beatöï\'en le-

gucnbanöeriebiere Santa Cruz op öe bpfticb graöen bp^upbenöe Hinte/ enöe aen
bemonöt een eplanöt/toelckfp noemen ddos Leonesj enöc Puerto luhan opöe
^^teban negöen en beerticö geaöen/enöe öeriebiere ban luan Serrano. naec öet
öupöen ban öc eplanöen de los Patos, öe öoogöte ban ü^en en beaticö graöen^

Riodc Cahanor Op öeöoogöte ban bijf enbeertwöövatse«; Cabo de s» Domingo eer
nten komt aen Cabo de tres Puntas enÖe Tierra de los Humos, op Öe Ö^OgÖte tan
acöten öerticö graöen; öet punt S\' Elena enöe ban Santa Poionia, op öefeben en ber^
ticö graöen eer men komt aen Cabo Blanco, toelck io aen öe ^upöt-3ööe ban\'t in-ko^
menbanRiodelaPlata.

Cen anöer befcöiöbinge/enöetoattoöt-luftigöer binöen top inöe ^paenfcöécour^
(en bp öe Cngöelfcljeupt-göegeben: öeCe noemen öe Cabo aenöe ^upöt-sööebanöe
monöt ban Rio de la Plata, Cabo de S\' Antonio,cnÖefeggcn Öat ban öe Cape S\'- An-
tonio tot öe Cabo de Arenas Gordas, 3Ön 48 Jeguen^cnöc Öe CuKetecktÖacr
ooft enöe^upt toeft/enöe bp<Doa en bp 33^eft,enöe in be eerüe 18, k g.fiebt göp öerie^
biere genaemt Rio de Sanca Anna, toelcöeeft in\'t in-komen feker onöicpten enöe fan?
ben/ foo öat nten afmoet öouöen enöe in öe beerticö baöem toaters b!öbcn om feker te

gaen. BanÖeCabo de Arenas Gordas tOtÖC Cabo de S\'-Andres 3Öncen en ömiCÖ
leguen; cnöc ßreckcn i^oo|öt-ooß ten <^oßen/cnöe ^upöt-toeü ten Heeßenfcanöen
anöeren / als gljP vecöt in\'t miööen 3öt tuUxöen bepöe öefe plaetfenjöaer 3ön bee! bapen
enöe riebieren tuOfcöen bepöcn/maer al bolfanöigöe platen.

Ban öe Cabo Sant Andres tOt ÖC bape Öie fp ttocmcn Anegada 3Ön Öcrticölcgucn

<0oll-noo|öt-ooaenöeiBeft-3upöt toeft; cpöeljoogöte ban beerticö graöcn/cermiu
als meer. Ban Anegada tot Punta de Tierra Llana 3Ön bÖf en ttointiCÖ leguca
i^oo|öt-noo?öt-ooft enöe ^upöt-3upöt-toeö;öit puntlegljtop öe cen en beerticö gra^
öen enöe een öalf. Ban öit punt tot Bahia Sin Fondo 3ön böf en öerticö leguen
noo|öt-oollcnöelBell-3upöt toeft.enöeöcfe Bahia legöt opttoce en beerticö graöen
eneenöalf/ecr minalsmeer.

Ban Bahia Sin Fondo tot Cabo Redondo enÖePucrto delos Leones, 3Ön37.!c-
guen ^oo|öt-noo?öt-ooftenöe^upöt-3upöt toeft/toepnigö naert i^ooiöcn enöe
^upöen. Ban Rio de la Plata af tot öier toe en is niet een goeöe öaben booi groote
fcöepen: öecufte ban öefe plaetfe tot Puerto de Leones isfupber/ enöe men magö öet
Hanöttoel göènaken; is leegb tianöt met toitte klifs. Puerto de Leones legijt op
bier en öeerticö graöen; öie öertoaerts loopt moet boo? öem fien / atöter öat Ijp op öe
öoogöte vian toat meev ale i^^p m toteïtKb^vaöimkomt I toant öacr Icggöen fccr kicps
ne ruöfen öicötbp \'tILanbt/enbe bp i^ooiöen öefebabcn.

Ban öcfeöaben tot Cabo de Matas 3ön öerticö leguen J^ooiöt cnöe Xuphmjtm
öalbe ftreeck naer öet <Doften ofte iBcften; enöe tuftcöen bepöen is een groote enöe
langöe bape/enöe naert i^ooiöt-toeften acötöien leguen banCabo Redondo een
riebier / ftrecbnöeOoft enöe iteeft / toelck fp noemen Rio de Camarones j göp fuit
be riebiere kennen aen öe menicöte ban öe toitte ftipplen öie göP in ijtt toater fiet/
toelck 3önklepne ^lec^kens. mt cufte legöt ban öcfe riebiere tot Cabo Redondo
j^oo|öt-toeft ten Sooiöen enöe ^upöt ooft ten ^upöen / enöeöcfe Cabo irgöt op
böf beerticö graöen enöe een öaft rupm.

Ban Cabo Redondo tot Cabo Blanco enöe Barrancas Biancas 3Ön ttoee en ÖeitiCÖ
leguen, Op ÖC öoogötc ban feben en beerticö gvaöcn / enöe öe cufte ftreckt J^ooiöt
ten<0often enöe ^upöt ten IBeaen.Ban öefe cabe naeröei^oo|t-3ööe ftrect öe cufte
il^ooiöt-toeft ontrent öipleguen, albol ftepie toitte klifsicnöeöelaetßeisöegroot^
ße bepbe in öoogöte enbe lengöte / enbe fcöönt een 3epl ban een fcötp te toefen: öefe
felifS 3Ön in göetal/ enöe öefe Cape öeeft in t aenOen tm feecker ronöt llanöt /
toelck ban berre fcöönt een Cplanöt te toefen / enöe öeeft öiclit bp eenigöe punten ban
roötfen: enöe ttoee iüabels lengöteban \'tHanöt is böf en ttointirö baöem toaters;
bobenöefe kfiföiiö \'tl\'anöteeenenöeblack/enöeöeefttergljebocmtenvöaeristiec!
bolcks in\'t llanöt / Daer menöembooificötelötï^ booi moet toacöten: ^cn öe^upöt-
3ÖDe ban Defe CapeiSeen goeDe öaben enöereeöe/ cnöe een bape in öet miööen. (öe
bopagieban Magallanes fteltöier ontrent een fraepe bape / engöin öet in4tomeii/ en^
I öetoötbinnen/ öieöp om \'tongöemack öaer göeleöcn bpftojm/ noemöe Bahia de

losTrabaios.)Ban bcfcCabotOt Puerto de San Julian 3Ön fcbeu Cn ÖCrtiCÖ leguen,
opbe öoogöte ban negöen en beerticö gi^aben,^e cufte legljt J^ooiDt ten <0o!len enöe
^upöt ten iBeften: öefe öaben öeeft in t in komen fekere öooglje bergöen toelck fcöö^
nenban berre tooinste toefen. -^^enöe ^upbt-3ööebanöetin komen is öet Canael
biepftein\'tmlööen/engöp moet naeröee öei^oo^t-3ööe komen als öe^upöt-3ööe.

ttèktwaèîÂèBôàeB,
Hnöe fiabm 59« fttJeeCpïanben/gôp moet öicöt öaer onöer anekeren.<ëuïfc6m Ca-.

bo Blanco cnöcöefeöabenle0göenör epïanöenban Afcenfion, toelck 3ijnacöt.(Ma..
gailanes oöertöinteröe inöeöaöen banSan luiian -, enöe öeöe e^cecutie oöereemgjjc
gemupttneeröe : enöe beöont öie op öe öoogöte öan negöen en beerticö graöen en feben
en beerticö minuteno Ban oefe öaben tot Morro dc S\' Ynes, op bgfticö graöenrupm/
3Ön böf en öerticölegucnjöeculïe ßreckt j^ooiöt-ooöenöe^upöt-toeftHö leegö enöe
effengronöt/enöeöeeftaHeeneenbergö. Banöefen bergb ban Sant Yncs tot Rio dc
Cruz fpn acöt legucn, i^0ö?öt-ooß enöe ^upöt-toeß; aen öe jfto0?öt-3Öbeban öe
Iiiebiere iß feer boogb lanöt / en op öen top iß eöfen/ttoee legucn breeöt/ l^oo?öten
^upöt/enöe in töalenaen bepöesööen beeft bet göelöck3aöel0,(Magallanes bonöt
befe riebiere te leggöen opöe öoogöte ban toat ineerató negöen enbeérïicö graöen î
blieben öaer ttoee maenöen (kregöen öaer bolck ban \'tianöt aen boo?bt/öaerban be
felepnße langber toaö ató be langbße man ban ^paegnien / öaööen mantelö ban pel^
teröe/öaer toapenen toaren bogöen enöepölen metpuntenban fcöerpe ßeenenO Ban
befe ï^iebiere tot Rio de Gaiegös 3ön böf en ttointicö legucn ^oo^t-ooß enöe ^upöt-
toeß/opöeöoogötebanttoee en böfticö graöen enöeeenfeße öeeï #ééït feker öoogg
ïanöt/ en töoogößeiöetolanöt/en aent Äooiöt-ooßeniööaereen pgckeopmet
(eker toitte klifen/enöe op öen top en neöertoaertö iß ftoart; aen öe bbet ban\'töoogb
lanöt naer\'t <Doßcn beeft öet feker treöen aïö een leere/e fina öe^ee öeeft bet een fcberp
punt/toelck legöt in öefe Cape bp naer een öalf möle.Baer öet ^upöenban öefe Cape
Iö een klepne bape/ toelck iöbet in-komen ban öefe riebiere de Gaiegos, bloept enöe
ebbet ttoaelf baöem^Ban öefe riebier totbe Strate ßreckt becnße ^oo?öt-noo?öt-
toeßenöe 5>upöt-3upöt-ooß/acötleguentot Gab© de las Vkgines,toelckiöbemonö$
tjan bestrate,

Befchrij vingîie van\'c voorfehreven Landt>ghelijck\'£feive by de Enghclfche is tc«
vonden.

Sir Francis Draeck bteöe eerße tögftetoeeß banfpniPtatie / be toelcke befequa«-
tieren öeeft bebaren enöebefocöt/ öeefttoelop öefecuße aen göetoeeß/öocötoep^
nigöe plaetfen beficljticöt/ enöe meeß göelaten bp öaer ouöe namen 1 ban Rio de la
Pia ta fcöepöenöe/ quam öP in een Baye öie reöelöcken goet toaö / in öe toelcke toaren
beel enöe piofitabel €planöen/ toaerbanbet eene foo beeimobben öaböe/ batmen
baer beel fcöepen öaöt können mét laöen / enöe öe reße toaren obergoten ban göe^
bogöelte ban öiberfcöe fôo?ten/ enöeöaeren göeb^ack oock göeen berfcö toater; i^a«
göen öaer eenigö bolck met öet toelckefp oock öanöelöen ; toaren fraep enöe ßerck
ban licöaem/ rap te boet / enöe ftöenen feer acttf te toefen.<0öelöck0Öck \'tbolck toelcfe
ip bonöen in een öaben toat boo^öerj öie baööen öet aengöfficöt göefcöilöert met öis
berfcöe bertoen / en babben alleen een bel met öet öap? öaet aen om öe mibbelt Ban
baer quamen fp aen Port Sant iuiian,enöefooboo?töinöe ftrate.

Thomas Candifchöoetiöéöe fclbebopagie eenigöen tööt öaêi\'naer/quamaen öè
tußeban öit göetoeß op öeöoogöteban feben ènbeerticögraöenenöeeen berbe;enbé
liep foo langbö öecußetotöe acöt en beerticb graben > enöe liepen boen in eenöabérï
toelck fp noemöen Port Defirc, in öe toelcke een Cplaiiöt ofte ttoee toaö/ öaer me^
nicbteban mobben op toaö / enbe bogöelén op een anöer <6planöt

defe ï^obben 3ön toonber groot enöe monflreuö ban göéöaente / enöe toat öet
boo2ße öeel ban öaer licöaem belangljt / en konnen niet béter gbeleken toojben ban
bp ieeutoen î Ö^er ijooft/ j^eck/ enöeboo?ße beel bati bet licbaem bebben langb
bap? î öaer pooten 3Ön alö binnen / enöe niet on^eltjck een menfcöen banöt / ^
bjoepen alle maenöen / enöe boeöen öare jongöen met #eick /öalénöe tiiette mirt
al baer boetfel upt öe ^ee : öe ïongöen lön feer goet om te eeten / göeö^aben oft göe^
foöen 3Önöe/ foobat menöetbleefcö qualöck bati fcöapen bleefcö fouöe önöafcö^
ben. ^aer 3ön oock biel Pi nguins oie ijt fjoleri lében/enöe öaelèri öaer boetfel in\'t toa^
ter. defe öaben iö feer bequaem oiii fcöeen oin boogb te b?engöén enbe fcboon te
maken / toant \'tbloept enöe ebt öaerte. ^plagljen öie^ îBilôenbàn feer groote

ßätut5c/öan tooftfiôufcu/batmenre wctenl^nöeööcnaken* Sfnïithjate ijSp.hiaiGiitt
tiefe öaum een anöet\' Cngellrj) i^cötp /toeïck toonötöaer ttoee kïepne ft^jingfien toan
tjeïfcö toater op\'t j^oo?Dt-toeft öeel öan \'tianöt «©p öe J)oogöte öan actit en öeetttcö

fipöe6aöenöanPiimmouth.<^pöeöooööteöanneg6enen öeett^^^ ö^^aöen enöeeen
Öalf een Klepn plat Cplanöt ontrent anöeröalf mtjlöan öe ftranöt, ^aer 3ön nocö

Thomas Füller ÖtC mct Candifch toaS infpn CCrftC tOpagiC / gCtUpgt öat Porto De-
rireöoomoemt/lcgötop47,graöcn enöe jo.mînutcn/oftoock öp484eaöcn. enöc öat
öaer aen öe |^oo|öt 3Ööc een rtf legöt tian kltppen ontrent cm legue ijan öet ßranöt i
enöe aen öcBoo?t-3Öötöaööe momöanöcöaten ttoee kltppcnöiemetöaftbloetom
öer yin/ foo öat men öc ^)upöt-toal öeft öient te kicfcn/ toaer geen geöaer cn is j cnöe
mcn fal niet minöer als fcs öaöcm bmöen met lécgö toater / Icggöenöc met öe öaöcn
40,enöe €nö^mcn fal öeöaöen kennen öp een klepn eplanöt öat legljt
banöcöaöen4,icg.aismeöe öpcenööügöeroötfe/ toelc legöt aen öe ^upöt^öcban
öeöabcn/ cnöc is een toacöt-tooingelöck. ijetbloeptöaer^upöen enöc Äoö^öen/
enöe met öeft)|ingö toaft öet toater öacr ö?p baöem enöe een öalf : ban Porto Defirb
totSeaies bay3ön ttoaclf legucn ^;g),l^,enöeb?pieguen mccc nacr\'t ^pöert is
öeel leegö lanöt ; enöefeben leguen baP Seales bay, op öe öoogöte ban acöt en beerticj
graöcn cnöe beerticö minuten / ßct lanöt ftreickenöe ^.B^icn fult göP een klippe
fien t öf leguen ban ftranötrcnöeopöe öoogöte öan49,graöcn enöe ccn öalf fu^öp ccn
platepfanötficn/ ontrent anöeröalf legue ban\'t Hanöt/toclck öaer ftreckt^, m
ten ^xnöebari öter tot op öeöoogöte ban bpfticö graöen ftrcct öet Hanöt ^.ten m.
en is öoogö lanöt.San öe 5o,graö,tot 5 o^raö^cnöe 4o,minut, ftrect öet lanöt ß.W*
ten ^upöen; enöe ban öacr totöe 5 2*graöcnèni7,minutcn ^upötten Bretten cnöe
j^oo^Dt ten <Doften : cnöe op öefeöoo^te legöt eenöaben / toelck te kennen is bp een
ïanckrif/toelcklcgötaenöe^upöt-3ööe banöeöabcni ban öcfeöabcntot Çap loy
op ttote tn böfticö öraöet. cnöe beertwlj mmutcn 35« ttoaelf reguen, enÖè tlanöt ftrcct
^upöt>3upöt ooCt enöc i^oo^öt-noo?öt toeft*

De befchrijvinghe van\'tfelveLandt bySuydenRio de Ia Plata, haerdebcr
vindinghe yan onfe Nederlanders.

Bfe Bcöerlanbcrsinöaereerftebopagiecn ötbbcn in öit getoefte nict bpfonöers
Vy gfjeob\' Tbeert/allcenöat Schaidt de Weert in\'t toeöer kccrenuptöc ^trate /ö?p
eplanöcl^ ns getoaer is getoo^öen/öie in öe Caertebooz öefen nict bekent en 3ön ge*
toecft/enöv jcröalbcn Sebalds eplanöen 3öngöenacmt/iagöcn banöatrfoofp uptöe
Än:atcquamen^upöt-ooßten3upöen/nacrgiaingöeontrcntfcßicömölenban\'tba*
ßcHanöt/op öeöoogöte ban böfticö graöen cnöe beerticö minutcnjfagcn öaer mcnicö^
teban Pinguins op/öan bp göebicck ban een boot oftc fcöupte en konöen fp öacr nict
acn lanöt göeraken. Ol« vier van Noort infbn repfebebonöt tuftcöen öeöoogöteban
böf en beerticö gvaöcn/cnöeöe öoogöteban feben en beerticö graöcn / öatöct Hanöt
öaer in liep met een grooten inöam ßreckenöe <0oft-3MPbt-ooft enöc l^eft noo^öt-
tocftj\'tis een fccr leegö effen lanöt/toitacötigö cm aen te fien als engöclanöt/ öaer cn
Öactftrupck nocö boom/ iscen fupbere cufte cm bp öeen tc3cplen / niêt berfcöcpbcn
fiocckencnöcin-öammcn. <i^uamen öaer naer in Porto Defire; öan bonöen öaa*
göccn bolck / maer tocl graben öaer fn öaer öooöen in leggöen/ toelck ftonöen op
öoogöe öeubclen ban klippen / altoaerfp bcclfteenén op öet graf leggen/ öie alroot
göebertoet 3ijn/ôebbcnbe ö^^er graben met eenigö cietact bcftekcn / als pplen / bce^
ren / enöc anöere toecmöicöeöcn. ^p fagöen öaér fommigöe toilöe buffels cnöe
ïrjarten / met teel ^trups bogöelen i toelcker epeccn fp toel tot ncgöentöie" toe
inccncnnea bonöen. Ö0ea\'innetoacrts 3eplenöe bonöen fp een eplanöt toelck fp
noemtrcn Könincks Eylandt, cnöc fcttcn öet öacr acöter / 3önöe een goeöe klep-
gronöt j enöe öaer engaet göeen ofte toepnigö fttoom i ^pöebben ö^er fcöepen

ïtaafcöoongöcitiaeckt ertöe ö&eroert. t^occcnmet ttoee flo^ti eêit ganifcögöetöe
öptoaerts /foo öatfp ten ïeötn op öioogßöletjen fitten / toemamen öaee göeen mitW
ban toel graben als bo^en / enbe op een öer felber ttoee groote Gaben ïfers / toelck
Äpaenfcö Ufer fcöeen te 3ön. fagöen baer naer aen öe j^oo^öt^sööe bolck / boeren
baer naer toe/ enöe öetoöl fp öaer komènöe göeen bolck en bonöen/trocken fp te lanöt#
toaert in/ miööeler-töottoieröenöe floepen ban öe Hdiföen befp^ongöen/ enöe ö?p
ban t bolck öoot göeflagöen / enöe een göequetfl. ©e liailöen toaren ontrent öerticö
fterck / feer groot ban göeftalte / öebbenöe lanck öapi / enöe taengöeficöt göefcöilbert/
tanept ban öupöt/öebbenbe klepne bogöen met pölen öaer harpoenen ban fteen feer
fubtöl aen göemaeckt 3ön / toaer meöe fp feer fel fcöieten. \'Cgat is feer goet om in en
uptteseplen/enontrenteenöalfmölbieeöt/öanbooiaen bp-naer in\'t miööen ban t
toaer-toater leggen ttoee blinöe klippen/öiemen met öoegö toater nietfien en kan.\'2Eeii

be ^upöt 5ööe leggöen ooc eenige öjoogöten öie ^upöt-ooft in ^ee ftrecken^Wiiiem
Corneiifz. Schoucen quam meöe in Porco Defire, toeIck ÖP ftcIt op feben en beerticö
0rabenenöebeèrticöminuten:<0mtemööenöeklippenöaer oHvierbanfcölöft / öie
ÖOOI öet öoogö toater onöer toaren / foo öielöen fu öet bp ^upöen / enöe alfoo fp öaer
eenigöe klippen fagöen/boeren öaer bp^upöenboben/ enöe bp ^upöenöetrecö«
te gat/ ineen berkeerbeinöamineenfack/ altoaer fp öet fetten met öoogö toaterop
böf-t\'öalf baöem: öan met leegötoater en beöieïöen fp maer beertöten boet toaters/
too öat öet ^cöip öe eenöiacöt met öet acöter fcöip baft op öe gronöt fat / enöe toas
klippigöe gronöt / öaööen tot öaer göeluck öe toinöt IBeftelöck / anöers öabben
groot peröckelgöeloopeni bonben baer op be klippen beel Cperen/ enbe bingöen^
fcöoone #oftelen enöe bifcö/onöer anöere ^pieringöen ban feftöien bupmen lanck/
baer oberfp öet be Spieringh baye noemben. i^uamen baer naer bp \'tKonincks Ey-
landt, bieick bp-naer öeel met Speren bebeckt mas. l^onöen m\'t eerfte göeen berfcö
toater binben / öoetoel fp öier en öaer kuplen groeben beertöien boeten biep. %m be
^apöt-3ööefagöenfpeenigöebeeftenalsljarten/met feer langöeöalfen/ ban toa«
ren feer fcöouto. Bonöen eenigöe graben / enbebaer in göebeenten ban menfeljen
toel töim oft elf boeten langö. ^aer naer bonöenfe aen öe Boo|öt-3öbe een goet ftuc te
Hanöetoaert in eenigiöe kuplen baer berfcö toater in ftonbt/ ban toas toit enbe öeel
btck/ baer fp öagöélöcks toata öaelöen. ^p bonben baer oockbe ^ee-Heeutoei*
Öierbo?en befcöieben. fomma/ öefeöebben een pafecteaf-teeckeningöe ban befe
öaben göemaeckt /enöe in öiuckberbeabicöt. mt tßalle\'tgöene top tot nocö toeöeb^
ben konnen binben ban öe göelegöentöept ban bit Hanbt tuftcöen be ^trate ban Ma-»

Generale befchrijviriglie van de gbeleghenthedeti van de Provinciën die ohdei^
Rio de la Plata wordenghcrekent,

De fSiobincien ban Rio de la Plata öebben öaren naem batt be betmaerbé
miebiere/öaer topinonfebefcölöbingöe nu 3öntoe-^göekomen: en öebben göeeti
tjafte enbe feeckere limiten / als alleen bp öe cuftê ban öe l^ooiöt^ee: naer öet
^upöenbeginnenöe banbe Biebiere de la Plata felfs/op beöoogöte ban fes en ber^^

ticö öraöen bp öupben be Hinie / enöe epnöigöenöe naer\'t ^ooiöen aen öet ïanöt
banBrafil, onttent öaer öen Tropicus Capricorni paftêert/ enöe boo|t loo too|beit
lil aen be <aoa-3Ööe bp be Hinie baer be Hanben öe i^roone ban Gaftüien ènöe
Leon toe-göeepgötnt / ban öe Hanöen ban be feroone ban Portugaei mebe ber^
fcötpöentooiben/banßrafiigöeiöckaf-göefnebenj ais ffi^^ naatnöebefcöiöbtngöe
ban öe cufte enöe öe binnen-Hdtiben bieeber fal blijtl^tn: i^aer ött ïi^eften foo
örecken fp ficöupttot aen be i^iobincie batt Tucuman, enbe op anbere quartierett
tot aen Peru toe / enöe öe Hanöen öie nocö ten öeele niet befocöt en 3ön/ göelöck oock
^upöen enbe i^ooiöen binnen s\'lanöts^ öaer toijot enöe bieeöt upt-ftreckett fonber

bomornen fónniffe batt ban ttm, OTebefe ^lobmim 58« feet biucBfbaee tan
Her.defcr. f^atUie / IBijn/ ^upckee/enöealöeeijanbesaijen enbetowcbtenbanCalltlteitibeb^
benörootetoepbenbooiaïbeebanbebee/biefeeebevmemcbfuïbtcbt3ö«/enbetnfon^^
öepbtbejj^eetben; (Lopes Vaz beebaelt batbe ^paegmaeeben beelatenbe be plaetfe
banBucnos Ayres öaee beten baet^^eeten enbe i^engfften/ be toelcke/te toeten bet^

ticö^öeecenenbeCebeniJen^aen/mbetöbt banbeelttcbiaren foobeimemcjjbuf^
bicbben/bat bet ïanbt ttointicb möïenintconbe/ban be feïbe gantïcb toaö becbnït.)
jg ^aec3i}nbipfooitenbanïBiUofte i^men/ been foo gvoot als kicpne toepen met
c.n\'.\' feec gvoote boomen/toeicke baec bouben in be moecaffen enbe ciebt-lantien:anbeve toat
gcootec als gcoote Rocken / bie Jao: op be belben ontöouben/ be becbe als Cab^iten
ban een balf jaèc/öiein \'tgbebecgbte baecbouben: baec isoock menicbte ban 5^cpnen/
beel toilbe Becckens met ben nabel op ben ruggbe / bie ban goebe fmaeck sijn/ en men
gbceftfeoock be fiecken te eeten: bcBecckens ban spaegnien sijnbee oockfea ber^
mcnicbbulbicbt/en ballenbec feec gcoot: men beeft öaec £0eec-katten met gcoote aeevs
ten/enöe gbebaect/öan öe gtoote ban een menfcb/foo bat betfcftiec fcbiinen menfcben te
toefenv fcb?eeutoen feec afömenfe toil fcbieten; trecken be pijlen totbetli|f enbetoer^
pen bie nacr öe gbene öiefe gbefcboten bebben; bebben banben met bijf bingeren; öaep
3ijn nocb anöere toat klepnöer öiegbeen baerbenbebben.£0enbintbacr oock Bolïèn
als öie ban Caöilien / enöe anöer öieren foo groot als Cab^iten ban ttoee maenben/
biefooklepnenmupltien bebben batip niet meer als een miere konnen in baelen/en
öoengbeen quaet, beeftöaeroock Cigren/Heeutoen/enöeanöerefooitenban
to|eeöeDiercn.Banbenijnige öieren beeftmenöaer ^langen öie bierbaöemenlan^
3ijn/öe toelcke menbeelefjarten metbooinenenalintlijf binöt/en öoen anöers gbeen
quaet j enöe öiberfcbe fooiten ban #aegb-öifftn: 3n öe riebiere enöe in öe lacken
binötmen Lagarten, ban öe lengbte ban acbt oft negjen boeten/ en öoen geen quaet/
gbebiaöenenöe gbegeten/ 3i|n beten fmaeckelifck. £0cn binöt öaer l^ameieons/
foo groot ale miööelbaere Lagarten, aen be 3i(ben biagben fp fes oft feben longben/ en
Her.dcfc. bcbbcn öen beek altijtopentetoinbttoaerts/enboengeenfcbaöe. ^oetoelmenbeele
laven öan bat f^eboelen is gbetoeeft/ öat öaev ebecn mtmen en toaren ban <0ouöt oft
^ilöev/ foo beeftmen nufeev goeöe monöers öaer ban ontöeckt / alS mebe ban liopei;

enöe ^fer/enöe een mönebanfeer perfecteamatiöen.2ineöej^|0bincien3önban een

^oubernement met i^oninckliicken tijtel gfjefuboibineert aen öe Vice-Roy ban Peru
ölsaenleggöenöe; meteen 25iföom/öaer öe tooonplaetfcnbanöe^paegniaeröen
onöer refoiteren/en groote menicbte ban ingeboienen ban grootelicbamenentoelge^ï

^ienaerbeferiebierebooiöjoebelijck begbeerttebaren /enmagbniet ban becuße
ban spaegnien fcbepöen naer öen bfiftbienben ban Auguftus, om baer te mo^
öben toefen tegben bet epnbeban November,toanneer \'t^omer is in öatHanöt/enöe
ïieBrifasregneren/ toelck3ijn5^oo|ötenöe ^ooiöt-ooftetoinöeni toantfoo flater
ban^paegnien baren / foo3ijn fp feecker öe riebiere niet te konnen bekomen booi
Martio boo|ttoaerts / als toanneer öe Vcndauaien toaepen / toelck 3ön ^upöen
enöe ^upöt-oofte toinöen / toelck groote alteratie cauferen in öefe ^ee / foo öat men
in fulcken gbebal gbenootfaeckt ts te gaen bertointeren aen get Cplanöt Santa Ca.
talina oft elöers.

BefchrijVinghe van de Rieviere l a P l a t a in het gros j met fiaer eerfte oitt-
deckinghe.

\' i-^mepnlgcken Parana ^ 3is naeft öe rtebtere ban öe Amazones toel öe grootfte öan
be toeereit; beeft baer monöt aen öe i^oo|öt-^ee / naer\'t ^upöen toe gbelegben/
tuftcfjen öeboogbte ban bijf en berticö enöe fes en öerticb graöen bp Zupben be %mtl
Eageifche (anDcrc feggöenfesenöerticb graöen en eenöalf) tuffcöen öe GabobanSanta Ma-
^ ^ ria, toefck legßtnaer bet Mmmi enöeöe Cabo Blanco, toelck ban anöere oock

ttötäetttttoöibl CabodéSattt Antönio, uacvf)tt^Upllttt balt Ö\'Äit Cabojfötbè

anbcrt 30« bmicb ^pamfcbe mölen; en leggen ban malkanbeeen Mmht nooibt-
ooa / enöc ^upöt-3upöt toeft 5 enöe binnentoaertö i& fp töïen leguen breeöt / met
beel eplanöen m öet miööen/enöe beel groote riebieren öie öaer inkomen ban öet
boften enöe öet beften tot öe öaben dc los Reyes toe/ toelck iö een grootl-ack
toeïck fp noemen dcios Xarays toepnigöminalöö^pöonöert leguen banöe monöt
banöefe riebiere? in toeïck Hack beel riebieren komen ban \'tgöebergöte ban öe An-
des,en moeten öeriebieren3ön öie öaer oo^fp^dnck öebbett in öe |^?obincie ban öe
Charcas enöe Cufco, toeïckcloopcnnaeröct i^oc^^öenj aen öe^oo?öt-3ijöebön
bit Hack komt een anöer riebiere / toelck öeeft oo^faecke göegeben om te öencken f
batfp göemepnfcöap öeeftmetöeriebieréban Sanciuan dciais AmaEones; enöéana
bere feggenöat fpboojt-komtuptöetUackban El Doradojto^ïck böftöien bagö-cep«
fen fouöe toefen ban öatdeios Xataycsiöoetoel batter 3ön ban öat göeboelen öat öaer
göeen Dorado eniö»

^eferiebiere öie nu göenaemt too^bt öóo|-gaénöRiodcia Piata, toaöeerftont»
becktinöen iare böftöien öonöert tnöeböftöien bp luan Dias de Soiis, ban toelckfp
oock öen naem kreegb Rio de Soüs: öpboér öe felbe op tot aen een eplanöt / opöe
boogbteban bier en öerticö graöen enöe ttoee öeröe. fagöen öaer beel öuttenban
3nöianen aen tlanöt j \'tbolck baer lieöen aen lanöt lockenöe / öan alfoo luan Dias
de Soiis öemonbetficötelöckonöeröaerbegaf / toieröt ban öefelbe met een öeelbolc)^
booöt-göeftagöen/enöe ban öeïBilöengöegeten. j ,

^aer naer in öen jare böftöien Öonöert enöe feö tn ttointicö toieröt Sebaftiaeti
Gabor engöelö-man enöeopperfte^iloteban öet Contractatie-öupö ban Seviiia
ÖÖefonöen om öoogöe ftrate ban Magallanes tt looptn naer öe èplanöenban öe
^peceröeni öan öoo? göebieck ban bictualie / enöeontoillicöept ban fpn bolck/liep
jjninöeferiebiere/enöe boer öefelbe op ontrent öerticöieguen, tetaeneen eplanöe
toelck ÖP noemöe Sant Gabriel, ontrent een legue groot / enöe een öalf icgue ban\'t
baäe Aanöt naer Brafil toe / anckeröê öaêr tnét öe gioote iècöe^en; ^öé met öe
ajooten feben leguen boo?öer barenöe/ ontöeckte öP een riebiere / toelck öp noemöe
San Salvador, öcbbenöe ecn feer öiepe enöe beguame öaben boo| fcöepen/ enöe -
naer öe felbe3ööe ban Brafil toe göelegöen / öaer öP fpn armaöe bergööc / enöe ontla«
öe öe fcöepen / öoo? öien öaer göeen öiepte en toaö op öe riebiere boo? groote fcöe^
pen. IB ierp öacr een ƒ o^neflfe op / enöe lepöe öaer eenigö öolck op f enöe nam bóo|
met öe 5>loepen enöe een Carbeel öe riebiere boo?öer te onöerfoecken.

j^aer öerticö leguen toeegöö bonöt öp een anöer riebiere öe toelcke too?bt jöê^
naemt Zarcaranna, enöebolckbangoetbernuft/enöemaeckte öaer eenanöer
toelcköpttoemöeSanci Spiritus, enöe oock anberööef f o?t ban Gaboto; ban öaer
boeröpbooitööeriebiere Parana op/ öaer öP beel eplanöenenbe riebieren inont«
öeekte/ enöe bolgöenöe öet meefte Canael/ naer öat öpbpöettoee öonöert ieg«en op
toaö göebaren /quam aen een anber Eiebiere öie fp noemen l^araguay ^ liet öe groo^
te riebiere öoen aen öe recbter-banöt leggben / öem inbeelöenöè öat öe felbe te feer öe^
clineeröenaer \'tquartier ban Brafil toe; ö\'anöer riebiere Dan ontt;ent bier en öerticb
leguen i^-göebaren 3önöe/bonötöpboitköatÖem metöe Eanötboutoeröe toift
tebebelpen/ toelck öptbtnocbtoeniet gbefien en öaböe.^efe öeöen öem groote tegen^:
toeer/ foo öat ÖP beel Jlnöianen öoot öoegö/enöe fp ftoegöen öem oock bi)f en ttointicö
^paegniaeröen af.

Jn ömjare 1527. quam ben #o?tugeeO:cben l^iloot Diego Garcia op öefe rièbicre y
aenöe CaboSanraMaia,enöebuptenöefelbeiöeeneplattöeken/toeickfpnoemen
de los Pargos, öacr goebe biCfcberöe iö » binnen be Cabo legöt bet 4e las

Palmas, iö ecngocöe Öaben / enöe toel göelegöen boo? be göenê oie naer öe Strafe
ban Magallanes toiHcu / öoetoel öat öaer aen be Cape / nocb oock aen öe cufte gein
göeenbolckenbertoont: öaneen toepnigömeerinnetoaertö/iöeennatie ban bolck
toelck men noemt los Cbaurmaes, oiebpöebiffcöeröe enoeoeiacbt leben: fp boeren
ban öaer naer öe eplanöen dc hs Piedras, öe toelcke leggöen fefticö leguen bin^
nen öe Cabe. -Benbefe eplanben de las Piedras maeckten fpcena5?igantinóp/öe
toelcke fp in ftucken öaööen meöe göcbiacöt / toaer meöe öat fp öe riebiere op boeren/
enöe bonöen merck-teeckéneii ban otfciftenen / enoe bbo?tö bavenöe j^oa?öt enbe

^Qopt^oü tm bijf ett ttointicö icgucn, bonben ttotc é^eptn ban Gabot«.
"I^an baet nam Dkgo Garcia fpn toCQÖ be Parana Op / toelcH Ötecfet ^00?Dt-toefittn
^oo^btn/enötontt:ent tacötcnticöieguen öötbattnötbbtnbe / bonben fp ten fittckte
bpGaboto götbont/ enbeaötnaemtSantiSpiritus. ï^anötpiiööt^^pbagöa^ber^

^ol0öbeöP fpn tepfe/enbe boet in biee en ttointicö bagötn baet Gaboto beef maenben
Öaöt met befigö ööttoeeö/ enöe quamen aen öe Paraguay ; enöe booits aen ött jFo?t
Santana, Öaet ÖP Gaboto bonöt I enöe quamen rfamen te tuggöttot öaet öe fcöepen
toaven bïpben leggötn. öien fp eenigö ^ilbee ban öe Snöianen öaööen beko^
men / toeick \'teecSe toas öat upt 3nöien in <épaegnien toietöt gfjebjacöt I beckteegö
öefetiebieitöen naem ban Rio de la Piata, öatiiö ban \'t^ilber. J^aet öe toeöee-kom^
öeban Gaboto bleef be ontöeckingöt ban öefe tiebiere acötet tot in öen jare 1535«
öoen boet öeïtoaevtiö met elf fcöepen enöe acötöonöett man/ Don Pedro de Mendo-
ça; enöequamaen \'teplanötSanGabriei,enöebouöeeentooon plaetle aenöe3upöt-

^ÖebanÖeïiebieve/toelCkÖPÏ^OemöeNoftra Sennora de Buenos Ayre£;enÖebeclOO|
öaet beel bolcHö bp göeb^eck ban bictualie, öeröalben fonöt öpl"»" dc Ayoias om
bictualie te gaen foecken /toelcke Ijp bonöt bp een Hack/ öaer öp eenigö bolck liet / ens
öekeei\'öenaetBucnos Ayres jcnöebolgööen öaanaei toeöev öaet ontöeckingötn te
ïanöt-toaeit in / öocö met gtoote moepte / enöe toepnigö boo?öeel Ayoia ttock te
ïanöt-toaetfini Mendoça keeiöenaet^paegnien/enöeöojfonöev-toegöeti*
om öat ons boomemen alleen is öe göelegöentöept ban öe Hanöen te befcö?Öben/ en
fullen top öegöefcöieöenilTen niet boo?öev betbolgöen. ^an alleen öiet bp boegöen
öatmöen |ateböftöien öonöert en beerticööettoaetts boer Aivar Nunnez Cabeça
de Vaca enöeöat fintsöefel^^obincieneeraban öegöe $ön begoüteontöecken /tnöe
metbolcktebeüaen.

fp beel keeren öeeft / loopt in öe ^ee naer öet <aolten I in boegöen bat öe èupöe
toinötis ober lanöt ban Buenos Ayrcs,enöe öeJ^oo?ötn toinöt op öe3ööe ban Braüi-
öoetoel naer öet om-keeren naer t i^oojöen loopt / af-komenöe met een fnelle aroom
ofte eurrenti öeeft inöe monöt meer ais öertitö^egucn ban öe Cabo de Santa Maria,
toelckiS aenöesööeban Brafii, op öeöoogöte ban bier en öerticö graöen en een öalf/
enöe öe Cabo aen öe $ööe ban Buenos Ayres legljt op öe öoogöte ban feben en öer^
ticögvaöeHi enöeijoetoel öe graöen ban öet J^coiöen naeröet ^upöen 3ön feben?
töien mölen en een öalf / enöe öat bp bie reecketüngö be öiftantie grooter fouöe toefen/
en is niet tneer toaters in öe monöt als bpf en öerticö leguen, 0001 öien bepöeöe pun«
ten ber in ^ee upt-fteecken ^ bepöe öe cuften ban öe riebiere 3ön öangereus / öoo^ öien
öe eene feer leegö iö ofteblack/enöeö\'anöertooiöt feer gecommanöeeitban öen èups
öen toinöt / enöe bepöe 3ön göeinfefteert bp öe bpanöen/te toeten/ öe ^nöianen/toelc«
ke belliceus 3Ön s öe meefte fcöepen 3Ön göebleben op öe 3i)öe ban ßraßi. foo ban
^paegniaeröenals Cngöeifcöen/enöe\'tbolck al öooöt-göeöagöen ban öe ^ilöen.

5^eCabo naer\'t ^oo^öen is göenaemt Santa Maria, nietberre ban öeCplanöeh
de GaftiJlosjö\'anöer Cabo toojöt göenaemt Cabo Blanco,Éoelck recöter in ^ee loopt/
enöe onöieper is/foo öat men meeftbaert aenöe anöer 3ÖÖe,toöe CaboSantaMa.
ria 3önttoee eplanöen Die men noemt de Lol?os 5 enöe toatberöerinttoee eplanDe^^
f^ens öiemen noemt de lasFl eres,enöe öerticö leguen ban öaeröe Puerto SanGabrieJ,
toelck 3ön feben fracpceplanöenöacr öe fcöepen gelaötnban^paegnicn abo^öercn;
tnöctegöcn ober naer t ^upöen legöt be ftaöt Buenos Ayres. ^e riebier is öier negen
leguenoft mepnigömeer bïceöt 5 cnöc tot öicr toe Diep göenoegö/ uptgöenomcnöat
öaccttocc oftö?p onöiepten3ön: met namen een bp öet Cplanöt M^idonado ; enöe
een anöer bp bet eplanötban Uun Ortiz: macr ban öefe eplanöen boo?öcris öe
riebiere (eer öangereus ban onöiepten; öcfe eplanöen ban S\' Gabriel leggöen ban

öe Boo|öt-3ijbe anöécöaïf legue, enöe eenigöe minöa ^ enbe meell aebt ieguen ban
Buenos Ayres,5o öatmenfe ban baev fien kan bes abonts als be Hucijt klaeefte is*
Ctoaelf leguen booiöee isöet eplanöt ban Martin Garda, is bol göeboomte an«=
baöalf möle langö enöe een öalbe bieeöt j öaer iS goet ^aep-lanöt î \'tbolek ban Don
Pedro de Mendoça öaööe t^itt een tooon plaetfe / enöe öaer naer \'tboick ban loan

<Cot Öier toe quamM\' Eduard Fenton engöclfman/ in \'t faa 1582,enbe Buenos
Ay res bjas ttoee jaren te boien toeöer göepopuleert/öaer öP öroote fcöaöe öaö konnen
boen/inöien ÖP öaer göekomen öaööe*

(Nota. ^egantfcöeblooötban Fentonen quam op be riebiae niet/maer alfeert
lohn Draeck metfpn fcöip toclck ÖP öaer berloo|/enöe leeföe toel böftöien maenöen

Bia leguen beröcr 30« öe eplanben ban s^ Lazaro eenöalf möleban \'tbafte lanbti
\'\'eenöalfmölebanöaerlegötöebermaaberiebiere Vrayg.toelckeen öalf mölebieeöt
IS inöe monöt ; öaer komt een anöer riebiae in/öie Gaboto noemöe Sant Salvador;
ttoee leguen booiöer legöt öe riebiere Hum ofte Rio negro, öooï öien fp ftoart toater
öeeft/ komenöe upt moeraffen/ loopt foetjens enöe is öiep/öteft beel bifcö : ban öier
begintbegrooteriebiere/öebbenöetoelelf armen/öieelck grootetoöbe öebben; enöe
bol epianöen öie fommigöe toel ttoaelf enöe meer legu en groot 3ön/bol fraepe krup^
ben enöe bïoemen/enöe alleen betooont bp öe natie ban be Guaranys. Ban befe ep^
lanöen keert öeriebiere tot öaer booigaenöe groote/toefenbe aen bepöe jöbentoelbe^
tooontban bolck. Ban öiet öonbat en ttointicö ieguen be riebiere op-toaats/3ön
anöere epianöen toel betooont/ infonberöept bp öe Cheran dyes i enöe in öe ttointicö
leguen 10 gbelegöen öe ftaöt Santa Fe\'. «Cacötentïcö legu cn tjooiöer komt öe riebiere
Paraguay m öe i^arana, toelcke ban Öaer fpn cours toenöt naer öet <0oScn ; enöeöe
Paraguay ftreckt naa öet 5^oo|öen / ontfangöenöe öe riebieren öie ban \'tgöebergöte
ban Peru af komen, ^en öe Parana boojba legöt Santa Ana, een î^^obinrie toel bu ;f

tooonötbpöe GLiaranys,is goet enöe black lanbt/enöe ten beele oock baöioncken. \'

Penna pobre legöt boo2öer op/ toclck iS een öoogöe roötfe > enöe toat booiöa 3ön öe
meulen-toateren öaer meenigöe Canoen berfopenjön; enbe toepnigö booiber isöaer
be riebiere met groot göeöiups en göetoelöt balt ban öoogöe klippen ; enbe öaer on«
trent legljt öe ftaöt Guayra : enöe beerticö ieguen booiöalegötnocö een anöer blecke.

iHeerenöe tot öe Paragu ay ,aen öe ftincker 3ööe öeeft men öe bamaeröe riebiae Vpi ti,
bie feer foetelöck öooi een plapn komt blietenj baer naeft bolgöt Pa rannamid, toelck
naerbe Parana toe loopt/ maecl^enbe een ttiangelar eplanöt bp öe ttoaelf leguen
groot. Ypiti is een Hack toelck fp noemen de los Mahomas, öoo| öien öe felbe
natie op öe boiberen tooont/toelck komt in Rio Vermeio,altoaer f^eerlen ballen, ^t
riebiae maeckt een engöt^ ter göp komt aen öe ftaöt AfTumcion, enöe öier komt öe
riebierePiieomayo inöe Paraguay, komenöe bànbe Charcas af/ enöe bier ié|;uen
onöer öe ftaöt in öe Paraguay blietenbe/ enbe toO|öt öier göenaemt Araquayg Bia
leguen bOO|Öer legÖt öe ftaöt Aflumcion : öus bare upt Martin del Barco.

ßrcckt<Doö mWzlJt. l^anOaer tót lostresMogotcs^ijn öipiéguen,enöebattöaa
totöetCpïanöt s-Graviei3ânacôtoftmgÔ«nieguen,alumKenôe<aoaenôeî3aea/
mtsönöijf Wepn epianöen; om öïeete anckaen moet gfjp toat naee \'töafte ianöt
blööeneenmufquet-ri®ootaf/eenöatoempeeeööpaenöeep^^^

(niitmi^vupsopïïanötÖenCaen/toaerïjabtniiSibooKowmtöSttoto^^ t^mtzk
Cplanöen tot öembtere ban s» Iuan,iang6j0!öeftlöecuße3än ö|p leguen, tó toel tt
IxennenöpeengöebioKenßeuöel toelck toitisi. \'Cm-komenöan öefe riebiere ijsto
bangereus ] öooi öien\'t onöiepis/enbe niétöanbooi kleene fcbepen /bet Canael legbi
aen öe ïBeft^sübe onber bet lanöt.

Ban öcfe t^iebier tot bet Cplanöt ban Martin Gar<-ia, 5r)nb|p Icgucn,\'tis een
lanöt alleen; en gbP moet langbs be Booit^cuOe loopen/en als gbp nefens \'tCplane
^tfultgbpbipbaöemtoatersbebben/aen öeÖ^eÖ-3ijöe beeft bet een klepnekreeck
öaer gbp mocbtröben. mit be riebiere begbecrt te kruplTen naer be riebiere ban Buc,
nos Ayres toc/ moct stjncours ban be Cplanbenban San Gravid fetten ^upöt-toeH
enöeisfeabienieguen ,"ober-komenbe aen öe^upöt-aööe ban öeriebiere/moct bp
eenCanaelfoeckêrtbónö?pbaöemtoaters/enöeöanloopén langbsöecufie tot öat
gbp komt aen een gbeb?oken ^lif / enöe een punt gbelijck baß lanöt/toeick legbt ban\'f
Canaelö?p oft bier mplen/enöe als gbp öit feliff fiet/ foo blijft öaer een mijleat mz
riebiereban Buenos Ayres legbtfcer berbolenjöoo|öien fpnict gefiencn toojöt/is on«
öiep bp bet leegbe toater/ïoó bat mén bie bp \'tboogbe toata* moet aen boen.

Ban t Cplanötban Martin Gar§ia, tot öe klepne Cplanöekens ban S» Lazan^,
(toelckeerö|oocbten3ijn)3ijnttoeeieguen;menmoetal langbS öe ^oo|t-cuße bou«
öen met klepne barcken en goebe booi-ficbt

Bant boo|ffb?eben Cplanbt tot öemonöen ban öeriebiere Parana 3tjn 8. leguen.
^aer gbP bcboeft toel eera te anckeren in een bape/enbe bertoacjiten\'t boogbe toater»
CnöéinöicngbpbaltinöemonötbanöeriébieretoelcktoerötgbenaemtVruay, foo
moet gbp öie aen öe recbter-banötlatenleggenenbebooit^baren naer\'t ü^eOen/cnöe
be eerüe monötin-baren/ljoe toelfp nauto fcbijnt i ofte eenicb ban öe monöen/toant fp
komen al toeöer in öé groote riebiere Parana.

^ie banbet CplanbtMartin Gar^ia begbecrt tetoefen aenbe riebiere dc Palmas,
toelck öe befte monbt is ban allen/ moet löeft aen-loopen/enöe komenöe aen ö\'anöec
tufte/ enöe öe felbe langbs seplénöe ^oo|t-noo|t toeft/£al bP öefe mont ban öe riebitre
ontmoeten; tnöc mott in taten ttt^t nefteng los luncaies, toelck leggen aen Öe ^upt.
jijöe / binnen is goeöe öiepte. aUeöijf öemönöen 3tjn bolban onöiepten naer\'t boften
totl öe fpacie ban ttoee mijlen: foo öatmen booiftcgticl) (noet baren*

jnöien gljpbp gfiebal gljepaftcert toaert öe Cape Santa Maria, cnöe göekomen t€*
gljen ober aen Cabo Blanco, neemt acljt bat bet is effen en black lanöt/ foo öatmen bet
quaitje^ een mijl öaer af 3önöe kan fien/ ten toaer met beel klaer toeöer i cnöe öefe cufte
legbt foo al leegb tot bp Buenos Ayrcs,enöeban öaer legbtfe toat boogb tot aentin-ko*
menbanRiodc Palmas. -Sli öie cufte langbs isguaet bolck/ öie eten öe gbene öiefp
konnen i\'.rijg|jen/enöe öaer sijn oock beel \'Cigren. Ban t Cplanötban Martin Car.
9ia, tot San Salvador 3ijn ncgbcnoft tbicnleguen, is ccn Cplanöt gbelegben ttoeemg<
ïen binnen öe eerfte monöt/öaer Sebaftian Gabota poftefttenamboo?DeCtooneban
CrviijiienenöeLeon,enöeöitlanötis toel betooont bpeen bolck gbenaemt Cariosj
banmenmoetöaer Jemban toacljten/ toant fp 5Ö« öooöt-bpanöen ban öe^pae^
gniaeröen, öe^upötlgckftemonötban Parana gbenaemt Rio de Palmas, ts 16, le-
guen langb/ en beeft beel keeren/ en beel l^atm boomen baer aen gr oepenbe i enbc bet
epnbeban öe 16 jeguen komtfpin Parana, -^löe anöer armen 5ijninf gbelijck Je-
guen langb/ upt gSjenomen een kleun en engen arm/toeick is gf)cnacmt Rio de los Bc-
guaes; toelck is 40 Jeguen langb^Bau bier moet gbpin-baren bp öc mont ban Rio dc
Palmas, nacr Santo Spiritu, 35« 50 jeguen j enöe moct öooi-CEaenslangbs öeftran*
öen baren, ^isgöpöefe riebiere op baert aen öe flincl^er banöt/toelck isaen öe IBcft-
3ijöe/fo bebt gbp beel €planben/Eacken enöe klepnrieöierkens/en beel Jnöianen bic
nbpanbensöm Ban Santo Spiritu toteen bolcktoelckgenaemt tooiöt losTcnbuis,
3ön 15. leguen, 10 öenengften arm op: ban öe Tenbu is tot öe Quiioaca s,toelck iS
«n anöer natie/3tjn 20. legu en 5 enöe alle öefe riebiere langbs isbeel bolcks. Banöe
Quiioacas tot eenplaetfe baer öe ^paegniaerbennueen ^taötbebben gbebout/3Ön
15«\'cgwen. Banbefe^taöttoteenbolckgenaemtMequaretas,3bn2ojeguen,biet
3Ört beei ö^oogbten öie 3 o,ieguen öueren/misalberö|oncken lanöt/öaer 3ijnbeel Cpa
lanöen en bokkeren/bpanöen ban öe ^paegniaeröemöoo? öefe 3 o.iegucn komt men
totöe Mepencs icnöe ban öieröebtgöpCwpt-genomcnnocbacbt leguen berö^oncken

itoîîbt) al balïe mftt mt be etebteve Paraguay toe; cnbebân bè Mepen ès tôt U rttonbt
ban Paraguay 5gn betticb leguen. \'Cïö eennebieebieniftHan Qbemifttoojben/boe«
löel fji beet armen beeft/ Cplanben enbe bangieren ; beeft een ö^arek ttoee leg uen be^
neben be monöt aen öe <aaö-3Öbe/ te toeten, een boogb ïanöt öaer feben punten 3bn/
bie top noemen öefeben currenten (naer ick berftaen ban öie in öit ïanöt bekent 3ön/
foo öebben öe<§paegniaeröen aen öefe plaetfe ^en <Staötgöeïegötöiefp noemen los
Sietc Corricntes) enöe recöt boben Öefe eurrentèniöeenCpïanöt/ getöckgöpöerie®
bier op baert/enöe recöt ober öit punt iö öe monöt ban öe riebier Paraguay j ban öefe
mont iö öe riebiere Parana beröeelt/toeïcï^ iö een groote riebiere / enöe loopt totöe ftaöt
Piquiri, toeïck 3ön öonöert enöe febenticö iegucn,enöe loopt al öefe togl öupöen enöe
l^oo^öen/ en in öe toegö 30« ^eel onöiepten ; en beel bolcKö/ toelck een guaöe race iö I
boetoel beröeelt. Ban öeplaetfeöaer öefettoee riebieren beröeelt 3ön/öatiö tefeggeni
ban öe monötban Paraguay 3ön fefticö leguen tot öe ètaöt Afiiim tion^öit iö een goe«
beriebiereenöebeteropte3eplenöanalleDerefte. Ban öefe ^taöt tot losXaraycs
5Dnttoeeöonöertiegucn,feertoelbetooontban bolck öieöe ^pacgniaeröenbienen/
enöeonöeröaen3Dn.

Bcfchrijvinghc vande Rieviere la Plata, ghelijck die by de Nederlanders
is onderlochc.

Deferiebiereofte altöbtö öetbegin baer af/ toert onö meöe befcöieben bp be bopa^

gte ban Laurens Bicker, melckeertgötöi^eö^uckt töjbeginneiiDeban öet Cplam
beken öe Caftiiks, toelc legöt bupten öe riebiere op öeöoogöteban bier en öerticö gra«
ben enöeeen öalf bp öupöen öe Hinie ;iö in öet aenfien ontrent ttoee mölen lanck/
efifen lanöt fonöer göebocmte j aen öe J^oo?t-3ööe beeft öet eenen öeubel/enöe öe ftrant
f^ijntrooöttetoefeni oocköeeftöetaenöe ^oo?öt-3ööeeenklippe/ öetoelckefcööféï
een berballen Caiteel te toefen / enöe aenöe ^npöt\'-3iïöe 3ön nocö ttoee anöere klip«
pen/enöe bp öet beften legöt öetbafte lanbt/ober bet Cplanbt öenen te fien. #et ha*
He lanöt legöt ttoeemiilen banöet Cplanöt/ficb ftreckenöe ^upöt-toeft ten ÏBeften/
tnfgÖeli)ckfonöer boomen.

lila deLobos legötboo?aeninRio de Plata, opöe öoogöte ban btîf en berti^gra«
ben/ m iö anöerö niet öan een gbebuerigöe fteen-gronöt/öaer niet anöerö op te binben
lö alö Zee-tooloen betftvecktficö <0oftenbeïBeftop3ön langöft ontrent een öalÉ
mijle/ enöeöet <aoü-epnöeiööetöoogöfte alfmen nptöer 3ee komt/ ban\'tfelbe «Soft-
epnöe loopt oock een riffban fteen af / ontrent een i^oerö-fcöeut in ^ee / öie mengöe^
noecömacü fien rabelen aliftftilinocö legöt öaer eengrootcElipaenöe ^upöt-3ijöe/

6etfelbeeplanötlegötontcentöeröe-öalfmi)lebanöetbaftelanbt/öaermentoelfon:s
berb?eefe tuftcöen bepöen öooHoopenmacö /öebbenöe öe öiepteban beertöienenöc
biiftöienbaöemtoaterö fteeck-gronöt.

îl^îteplanöt legötneïfenö öe Cabcban Santa Maria, toelckiö een blackenfteent^
öben boeck toel om bekennen /obermiötö bat ftcb öet bafte lanöt ban öe Caftiiias af/
totöe Caep toe ^upöt-toeft tenïBeftenenöe^oo?t ooft tm <0often ftreckt /3Önbß
al een parigö laegö lanötfonöer boomen/öan öe Caep boo? bp 3ijnbebolgôter ö^öö
ianöt/öet toelc ficö banbe Capeinne-toaertöaen/ontrentbijf mijlen <0ouenöe ^eft
fh:eckt. i^et Cpïanöt Maidonado j^ooiöt toeft ontrent ö?p mijlen ban de Lobos,

rte/ ÖOCÖ beft aen öeï^eft-3iïöe : baer iö berfcö toater/enöe een goeöe reeöe/b?pboo|
alle ïBinöen/upt-göenomen öen ^upöt-toeften toinöt/in een klaerjanöt-ftranötdö
een laegö eplanöt met een leegöe ïBilöerniö/ öet foet toater legöt tuftcöen öe klippen/
ïontom bupten öet eplanöt; neflfenö öet eplanöeken ftrecktöem\'t baite ïant meteen
ïonöen bocöt/ een \'©otelingö-fcöeut berfcöepben ban t eplanöeken.

^en\'t bafte lanöt j^oo?öt-nooiöt-toeft ban\'t eplanöt iö een biaeck ban berfcb
fcoater ontrent eenbierenöeelbaneenmöllan(^/enöeeenüeen-too?pbanftrant. Ban

Maidonado af bijf mijlen innc-toaertö/ftrecktficööct lanbt i^oft en îî^eft/cnöeöan

iOmttit ttefmîcô möïcn fnn^toamisban öe Cacp Santa Maria fccoi-fcS^rh /feûfti
öet epîanôt Flores,ontrent Ö^pmgicn öan Ijettafte ïanöt/ sfinöe onttettteen kkm
möittïenlangö / ftet öoet &em in ttoee fieutoeïen op / enöe öaer en toaö niets cp Ijet
epiandt.

Banöaersepïtwennaee Monte Seredo,toeïek is eenenfioogen öer6jj.<Dnttent öe
53 mijicn binnen öe riebiere/Iesöt een ö^oogbte bp be anbee-baïf môîe ban t ïanöt/een
mólelantk/enöe een €5otelinc^rfbent b?eeöt /men marb toeï tufirben öe öiooofite enöe
Öetbaüelanötöoo? bai\'en,53^aev is al geboomte aen öe^upöt-3ööe/totöat oftp hmt

bp Buenos Ayres, toeleUegenenöefletötlanötisaloftglieftÖötfttoave/menmoetiiet

niet naeröer komen alseenanöer-öalf mrjïe/tot öat öeöupfen öupöen ban n ^n/öan
macbmenreebtopöeöuptenaen-ïoopen/enöefetteneen <5eute!incks-rfheut ötoerö
toan öebupfen/ opöe ö?p baöemen öiepte/ öaer is toeecke gronöt. ^e riebiere is öaer
acbtmijlenb?eeöt/enöeaenöe ^oo^öt-toal ontrent ttoee mijlen af/legbtöetcplant

Befchrijvinglic van diverfche Natien van Wilden, die ofitrent defe Rievierc
wooaen.

Aen öe 5iibe ban Buenos Ayres, toelcfe tS aen öe ^Upt-3Ôbe Mn kio de la Piata,
pepten! peen natie ban 3nöianen toelck ficbnoemcn Q^irandies,is een bolcfe
toclck tooom in buttencnöc plaetfen/ öie fp ban tpöt tot tööc bcranöeren als öe Aiara-«
bes, is to^eeöt boick cnöe ^0:nfcbcn-eters /licfttenöebeUiquèus / öetoelcke öe ^pac^
gniaeröcn inbooa-tiiöcn gualpck öebben göctractecrt/enöc een öeel bolcks af-göc^

op toaerts aen een Hack/ öebt göP feker j^atic ban inötanen öieöaer
metbilïcöengeneereni banöej^atienöiemennocmt Timbuesaioc Carcares, öaee
&e ^paefcniacröen öoetontbaeltoonöcn m De tiiöen ban Pedro dc Mendoça ; cnÖe

öe riebiere toelck men noemt Paraguay, öebt gÖP öe i^atic ban öe Amcguaes,
toclck inf-göeïöct^^ï Icbmtaffbe Biffcöerijcn : cnöe bo^öcr öc Carioes, öie men m an=»
öerecontrcpen öan ^nöicn noemt Caribes, toelckiS ccn bolck toclcköem-lclbenons
öer-öouötmet ï^ceteboeöen/enöcöctlanöttc boutocn.
enöc nocöboiöcr tooonen öe Jnöiancn öie men noemt Payaguaes, toclck |i>n bp

#an baer bo?öer te ïanöt-toaerttn/ is een i^atie ban inöiancn ötc ficö noemen
Chanes, enöe öiemen noemt chcmeneosenöcCarearaes, bp öetoelcke beel ^i^ouöts
enöc ,â)ilbcrs toeröt gijctonöcn : luan de Ayoias toeöcr kccrenöe ban öe Chanes,
toieröt banöe tÏ^ifDen ( öie b^ienöen toarcn ban öen Payagoaes) met alle 3ijn bolck
boot-göeflagöen^^efc jftatien toieröcnban öc #)paegniaeröen ontöcckt in öen tocöt
ban Ayoia, onöer öet göebiet ofte <5oubcrncmcnt ban Pedro de Mendoça.

3n öen jare 1541. toeröt <ï$oubcrncur ban öit guartier Aivar Nunnez Cabeçadc
Vaca,öe toelcke niet konnettöe komen om\'t contraricfepfoen op öc riebiere dc laPiata,
naniàîntoegôobec lanöt/ beginnenbe aen öeriebiere icabucu, ttointicö leguen ban
het eplanöt Santa Catalina. î^an toacc ÖP trock ober öoogöe bergöen/cnöe tuöcöen
bicöteboft:Öe«/öCto?gömctbijtenopcnenöenegöentöienöagöcnlangöï cnöe quam
als öoen acn öetbcröe betooont lanöt/toelckfp noemen del Campo : al toaer fp bom
benöetgöebietbanöe Armiririjcnöecenöacö-tcpfeboiöer öel|eerfcöapptje ban Ci.

îanies,fp3aepenenôebcrgarén Maizttoeemaelss\'jaers/enöealtijötscazabijöebbcn
l^ocnöcrcnenöe hänfen/crt öoubên beel papcgapen inöacr öupfen icten menfcöcn-
bleefcö/enöe3önllciïötbaerento?aéc 0ierigö. Aivar Nunnez noemöcnöcfcf^lpbmcie
Vera, quamtiacc naer aen öeriebiere Yguazu, énöes\'anöeröaccös paffecröcnfp

feiten December guamenfpacttöcricbicice Taquati, op toclckers kantlegöt
een ï^lecke genaemt Abangobi j öaer naet guamen fp aen een anöer mm genaemt

ïocanguÉir, tjöeïckfpbebötiöcnte leggöen 0p beöoogöteban bièe m tbjmficö graben
tn een öalf bp öupben be Hmie; al bat lanöt to ïm biucötbaer enöe frto/ met groote
blacbe belöen/ rtebteren enöe göeboomte. ï^aer aen bolgljt een fcooeötjne t^an beraöen/
moeralTen/ rteöt-belben/ enöe ötcöte bolTcöagten. Wzmt göepaOeert 3önb£/ Somt
mentoeöertn\'tlanöt banöe Guaranies, öaer Maiz enöe anöer granen / Batatas cnöe

btergöeiöcHeb^ucötenttieröen göebonöen. Crockensoalbooitnaeröetlï^cKcn/tot
batfp quamen aen een fnelle rtebtere op öe öoogöte ban bt}f en ttomttcö gvaöen/gbe^
ttaemt Piquen. öit lanöt ban bc Guaranies ts feer biucötbaer en aengöenaem/
enöe bequaem om ^upcHer- ingeni os te maecken; enbe öaer ts groote apparentte ban
ig>ilber mönen/ öan \'tbolcktsfeer toüöt enöe eeten menfcben-bleefclj. ^.^er naer
acötöien öagöen langöer göerepö öebbenöe/ quamen toeöer aen öeriebiere ignazu,
be toelcke loopt «Soft enöe VêtW enöe komt in öe riebiere Paran a, aen öe toelcke fp
baer naer quamen op öe öoogöte ban bier en ttointicö grabeUi ^^^be ban öier 3ijn nc^
ÖÖen öagö-repfen tot öe ftaöt Afl\'umcion.

^en öe riebiere Paraguay inoonöe cen natie göenaemt Agazes, öie\'groot ban ^ ^ j ^
ïtcöaemjijn/en fterekj baren op öen roof langös öe riebier^ fonöer te saepen ofte te c.14.
maepen. Martin del Barco fegöt in fpn Argentina Öat bcfc Agazes 300 3i)nbernieltbp
be^paegniaeröen/öatterbpnaergöeenban3iinober-göeblebcn;een anber natieis
Öaer ontrentöie fpnoemen Guaycurues, ts groot bolck/ftrijötbaer/enbe vap te been.

lelbe riebiere Paraguay op / leggöen bë Cacoues, bie öet lattöt boutoen enöe d.7.17:
i^oenöerenboo\'t teelen j tn bat lanöt3ön tttottftresban <6ouötenöe^imer. t^ooi^
ber öeriebiere op/ bolgötöet lanöt banöe Guxarapos, toelcke leggöen aen een rietJiere "
toelck loopt naer \'t<Soiteni op öe öoogöte ban i^.graöen enöe eett öeröe/ en komt 300
ïn öen Paraguay: \'tBolck ban Öit lanöt/ als \'ttoater ban öe riebiere leegö is/ komt aen
ben oeberbanbe Paraguay, om öê öiffcöeröe tegöenieten; enöe als \'ttoaterbegint te
toaften/toelck is in lanuano, treckenfetelanöttoaett in/ ÖO03 öien öet toater toel fes
taöemöoogö toaft bupten 3önoebers/en berfp?eptötm oter\'tblacke lanöt meer als
ioo,mtjien/enöeöatalleiaertóanneeröeS>onnebanöen Tropicus Capncomi af-^
fcöept om naer öen Tropicus Cäncri te keeren. \'^aer naer kotttt iiten aen een 4ack
baer öeriebiere Paraguay öaer in berlieft/enöe öaer komen anöer riebierenupt tfelbe
Hack/ enöe bp namen Ygnatu, op toelcke riebiere be Xacoaes,Xaque{les enöe Cha«
nclTes toooneu: enöe booitsöoo^ eentgö öecö?oncl^en lanöt komt men aenöe
bincie ban öe Xaray es, toelck czn toel göeftelt bolck ts/ 3aepcn Maiz enöe anöeie öm^

eöen/öoo^booren öaer lippen/öe mans3aepenenöebearbepöen\'tlanöt/enöeöeb?cu^
toentnaepen enöebevfamelent; 3öngrootefpinöers ban Cottoen. ^aeraen bolgöt
eenfeer öicöte toilöernis/ tot öat men komt aeneen plaetfe gljenaemt Tapuaguazü,
baer öe toooningett toeöer beginnen; enöe \'tbolcköaer ontrent toeröen genaemt Tara^
pccocies, öaer beel bictualie/i^intten enbe <6anfen toeröen gebonöcn; enöe nocö boi==
ber 3ön öe Payzunocs, toelc is een anöer natie ban Snöianen/ norö toepnigö beleent.

een anöere toegö opban AfiTumcionaf/tooont een natie ban Snöianrn/öiefpnoe^ ^ g |
men Mayas,en ts op öe toegö ttaer Peru toe. S0en komt in öe ^lobincien ban öit bolc c.17.
0002 een plaetfe öie fp noemen puerto de San Fernando: öefe iviayas göep iftieert 3Ön^ ^
be/ komt men öooi öiberfcöe lanöen enöe natien/al-toaer groote apparentte isban
^ilber-mönen; tot öe Ji^iobincie ban öe Tamacoas; enöe300 toorts komtmen tot öe
^lobtncien dc los Charcas. ^eccrfteöie öefen toegö boo? is göetrocken/iS göetoeeft,
Nufle de Chaves,ter tööt Öat ÖC Hiccutiaet de la Gafca irt Peru pieÖöectöe*

Berchrijvinghevan dc Steden in defe Provincie gheleghen, ende eerft vande
Stadt Buenos Ayres.

De eerfte plaetfeban befe laiobt\'ncte in\'t aen-komen/iSbe ^taöt Noftra Sennora
dc Buenos Ayres, eerft gÖeboUtÖpDon Pedro deMendo^a mÖen jare 153 J.bp
eenriebierken/aenöeaipöt-3ööebanöegrooteriebtere/tègenoberöetep!anötban\'
S\' Gabriel, in ÖC ^a^obincic ban öe mmrn öie fp noemen Morocotes. tHanöt is
boo^ öenbanötöttlblack/upt-götnomen eenigöe totpnigöéöeubeltjens/enöe öe Cor-

s«iägo deiEftero, 84, mölenboben Cordua QSeïcgenjcnbê ban baet\'tiaèrèerifiabi
genaemt noftra Sennora de Talavera,50.möïén ban baee J en 25,mö!enboo|bee!egbe
gen plaetfe bjefp noemf lasiuntas ,om bat baee beeOtftepben toegen m een komen^toant
meneepäooe ban St- lago de l Eftero bo®? een anbeeen toegb/ toeïe legbt 25. möl^ tmt
Qff göenaemt S\' Miguei, ban toaee men beel töbtjs bp ^otnec-bacb ben toegb neemt
naetias luntas booinoemt/boo? bien men bes ÏBrntees bien toegb gualgchfeangöe^
blupcken/ toegen bet op-toateven ban beeiebfeeen^ Ban las luntas neemt men fpn
toegö naer Saica,een anber ßabt/ofte oocH naer een anber ter 3öben af gelegen/genaemt
luyu ofte Cuidad de S\'-Salvador,i4,mölen af/toelcisbeupteröeöabtbanTucumam,
enbe is ban las luntas ontrent 3o.mplen/enbe ban Potofi ioo,mölemenbeistenoterf
batonöer toégén beel riebierensönbp op toateringö / feer gebaerlpck om te paffeeren:

tjan luyu naer Potofi neemtmen fpn toegö booi beballepe ban Amoaguacos, tuf^
ïcben\'tgebergöteboo|/enbebanSaitatiooieènanberéntoegbgÖ^naemtiaQuebradaj
bocb befettoeetoegben berfamelen toeber 3 o^ mölen onbér Potofi. Martin dei Barco
^leeckt infpn Argentina ban nocö een anöer plaetfe/öie öP noemt San Salvador,göele«
genaen öe riebiere met een goeöe öaben.enöe nocö ban een anöer plaetfe/ gelegen bp
öemontbanberiebiereParana,öetoelckebpnöemtSahtäAna,inbe|^|obinciebanbe

G uaranis, öct toclck is goct cnöe blac lanöt/enöe loopt op beleplaetfen onöer als berie«
biere komt tetoaffen. Ban beftabt AiTumcion bé riebiere op-toaerts/is gelegen Puer-

4.71.C.14. to de la Candeiaria,opbeöoogöteban 21.graben min eenöeröenöeel/öaer eertöbts
luan de Ayola mct 8ö,manbcrraöclöc banöe IBilbi toiert boot-geßagen,^ocbbooi^
öer öe riebiere bp/ booi bp een lack baer beel riebieren in enbe uptloopen/ is gbelegben
Puerto de los Reyes^ban toclckc plactfe mcn trect naer be}^|obincien ban be Xarayes.

Herr. de. cuftcban öcfe i^iobincien ban \'t lanöt bah Brafii af tot aen Rio de la Plata,

fcnp v^ jgt, ecniöbe Hekcnöe öaöenen/ ö« reöelijcfeen eoct 3önj öe öaben ban S^ Vincent
tepnoöer Buenabrigo,öacr öeHmieöanöetfeöeptfeltul&öenöe i^roneban Caftilien

40, ieguen ban s^ \\^incent fegötbe öabcnenenbe \'t Cplanbt Cananea; be cufte ftreckt
Ëügeifche j^oo|t-ooft ten <0often enbe ^upbt-toeft ten ïBeften. Linfchoten fegöt bat c anavea
y (foo jp ijtt noemt) is een Cplanbt ttoelck een goeöe baben beeft/ en gbeïegen is op be
boogljte ban 2 5. graöen en een öalf / öeeft banbe ig)upöt-3öbe ttoee robtfige Cplanöc^^
html toaer bant\'een toat lancktoerpicbront is; recöt tegen ober \'t boo|f3. Cplanöt is
ge!eaen öe riebiere göenaemt Rio dc Canavea,al toaer men met klepne fcöepen mac^
in-loopen. Wat booiöer öebt göp beriebier de la BarcajBan öe riebier Canavea totöe

riebierenöeöatsenenbanS\' Francifco3önï5.mölen/enöeöecufteftrecktSooiöt-ooft
enöe <t)upbt-toeft, ^aer is een klepn Cplanöeken toelcköeeftgelöck ttoce bapen / en
een goeöe i^ee/ en legöt opöe öoogöte ban 26. graöen enöeeen guart/enöenaer öetba^

Her-tó. fte lanöt toe/isöetöoogöenöackelicölanöt.Ban San Francifco tot Boca dc Ovcmi-

vSiie \'^^"3Ön26.iegucn,enbe öecufte legbt i^ooitenêfupbt^^Cfsaentemerckenbatberies

Enun\' biet San Francifcoöeefteengrootein-komfte/en ö|p klepne Cplanöekens/ enöe te
fchoten. ^ee-toaertöeeftfp een goéöereeöCi enbe \'tbafte lanöt is öoogb enöe öackelicö. Ban

Boca de Overnirontotiiha de Arvoredo ,en3ön gecn fonöcrlinge mcrcken omop te
letten/ öan öat öefe Boca een groote bape is/en öiep in \'t lanöt ftrect/ en een goeöe reeöe
Ijeeft/ien beel «ïêplanöekens/ en ïs gelegen op öe öoogöte ban 2 8, graöen naer t Booi^
• ben ban öit Cplanöt j onöer öet pum ^ ecn goeöe ree/ enöe öaer is geen anöer öier on^
trent/ cnöefii is onöer ötf <!^Pianöt Ban öier fïctmcnöet Cplanöt s«\'» Cataiina,isjrïc
tseen groot Cplanöt ontrentof p. leguen lanc/enlegöti^ooiten ^upötjaenöe
J^oft-3Ööeenöeeftöet göeenreeöe/ maer een klepn Cplanöekenöataenöet ^upöeti
ieüöt/enöceen anöa\'aenöe Cplanötban Arbuia genacmt/öet toelck

öem bertoontalseengrootebapc öietuftcöen t Cplanöt s«» Catahna en t bafte lanöt
legöt/ totöeickebapegöpnieugöt anckeren j aen öe^upöt~3ööeöeeftöeteenonöicp
ban klippen/ öte berboigen leggen öicöt bp, öe punt ban \'t Cplanöt. <Dp öit Cplanöt
is beclgcboomte/öeeft beel berfcö toatcr/bifcö enöe jacöt^^e öoogöte öaer öit Cplanö
.opiegöten tooibtnieteenparicöban öiberfcöe göeftelt; Herrera ftelt öet op meer als

spgtabén^ Liôrchotenèpî8.tnetn|îâîfi eiibeöe beCcöiöbthgfie hm bîtetimDer

lanöe op 28,graöen. ^icfjt bp hit eplanöt tö öc tjalsen öiefp noemen Port odePacos,
toeïck-leööt opöe boogbteban 3p.gvaÖén. 20. leguen ban s^^ Catalina afó Herrera Vofiie
betupöiöt/ möe i o, of 11. leguen ban Porto ,de Patos, alö De comien feggen/ iö gelegen Her. tcL

Portode Don Rodrigo , enÔeÔeCUSèllmkt i^OO|Öt en ^UpÖt.San Porto de Don E^g^li^l^c

Rodrigo tot Laguna 3gn en Öit iöeen goéöe baben boo? aUe tomöen/upt-göeè ^^^^
nomen öe i^oo?öt-ooüen minöt > ^efe too^öt ooth gbenaemtBiaca, men moet ijer
niet in komen öan met boogb bsatev/ om eenige öjoogötf Ibiï öie in öe monöt leggen/
enöebetb30?ötbekenötbpeen eplanöt / toelck legöt een möle afin genaemt iiia
de Reparo, Öaer men ontrent anckeren moet / om \'t Canael tefoecken ; Herrera ftelt
leguen ban Porto de Don Rodrigo , Öe Öaben ban Porto Cerrado, toelck ÖefclfÖe

moet toefen. Ban öeft plaetfe af / tot aen öe riebiere la PUta, en iö niet een öaben om
\'meteengroot fcbip infeloopen.enöeRioGrandeöeeft beeï öioogötenaenöemonöt/
fooöatöaer niet öan fmalle barcken in konnen komen, öeferiebierefcöeptöéfaokke^
ren göenaemt Carios ban öie Guanaes : enöe ban öier af ift al leegö en black lanöt/ tol
Rio de la Piata toe/toelc3ön 8o,ieguen,eîî mcnmoet al ttoee of öip mölen ban öe cufte
feplen^otöatgöpkomtbpfeeckereplanöeh/toelcleggeni2»ieguenbanRiodeiaPia-
ta i enöe öefe eplanöen toefenöe ö?p / toeröen bekent bp ttoee punten/ göelöck alö öe
oo?en ban een ^onön/ ( men macö anckeren tuftcöen öe felbe ^nöe \'t bafte lanöto Ban
öefe éplanöen totöe Cape s^- Maria ftreckt öecnfte ^oöiöt-ooftenöeZupbt-totft.
^nöereftellenbanLaguna4o, engelfcöe mölen tot Rio de Martin houfa; enöeban Voyag
baer tot Rio de San Pedro 52, mÖlCn: enbattÖacrtOf CaboS^® Maria42,göeïöcke Caudïfch.
mölen. Herrera fteltban S\'a Catalina tOt Porto Cerrado 5. leguen,tOt Rio Poblado

i5,enöebanöaernocöi 5« tot Bahiahonda; enöe öe riebiere Tiraqueu,op öe öoogöte
hm 3 graöen enöe een öalf; enöe Cabo de Santa Maria op 3 j.graöcn^

Befchrijvinghevande felve Cufte ghelijck die by Dïrck Mytm h uyr-ghegheveU
in fynTobrcfe vande 2ee-vaert,

bonöen in \'t ko?te öier in te boegöen t göene öcööalben iö upt-gegeben bp Dïr ck

ftelt ÖP I O. mölen/öaer ttoee epianöekenö leggen/Öie öaer bertööonen alö ttoee

nönö oo?en : een ban öcfe eplanöen tooiöt oockgötemt i. des Caftiiii os, en ijS naer
fpnfeggen göelegöen op öeöoogöte ban 34. graöen enöe 4o.minuïen. Bàn i. de Ca-
ftiiiios 3ön 25.mölentot mar Manfe^enöe öeftreckingöeiö i^öo?öt-ooft enöe ^upöt^
toeft:ban mar Manfe tOt Rio Grande,toClCkOOC anöèrö toO|Öt ÖCnaemt Porto de S^\'
Pedro,3önmeöe25.mölen/enöeöeftreckingei^oo?ötöüaten#oo|öenenöe^iïpöt-
toeft ten ^upöen i tifter ober al blac enöe éften gronöt/ öe cufte bol öupnen etiöe bergö
bp ber^. ^efeRio Grande een fcljooneriebiere/öetin-komen aenbe ^eeiöttaeu/
maer binnen komenöe iö öeel toöt/en loopt i^oo?öï noo^öt-toeft op tot öet lant ban
öe Pacostoe; alömenöaerin-komt/iöacnbagbooitgoeöereeöe. ^e cufte iö bupten
oberaifcöoon/fooöatmenbïetoelfonöer foigge macö aen öoen. ^anH-mölenbp
^upöen öefe riebiere/ begint een blackte öie toel 2o4nölcn in ae ftreckt/enöi bpöet
lanöt langöö öe cufte iö ober öe 15. mölén bjeeöt; bsgint met öe 3 3 - graöen/enöe öuert
totöe 34aen öet lanöt: enöe in ^ee tot be 3 5.öet laiibt ban öe cufteïö leegö öup^ïant/
foo öat men komt op s. enue p.baöem fonöer lanbt tefien ; ö?p mölen ban öè toal ift

10. baöem öiep/enöe r2,ofti3. mölen ban\'tlanöt/25. baöem: mar Manfe boo?fcöie^
ben legöt aenöe Zupöt-3ööebanöe boo?f3. blackte. Ban Porco de S^ Pcdro ofte Rio
Grandct0tTaramanandahu,3gtiio,mÔlen;enÔeban0aert0tArarangua,Ôa£rlboi-

pctinhy legöt/H^mölcn/cnöebanöaer tot Rio dc Lagua p,mölen: öefe riebiere tooiöt

oockgöenaemt Porto de Biaça, ts alleen boo? klepne fcöeen; öie öaer in toil toefen/
moet toacötm naer öet töc; een ^upöt-toeft en iï^oo?öt-o^e^aen maect öaer öoogö
toater; öaerlegöteen eplanöeken boo? öeriebiere aenöe Zupöt-3ööe/göenaemt Re-
paro, baer men \'t onöer moet fctten ineenbape^to^ntbooiöergöeèn goeöeancker-

öronbteniSj ï€pïanbtïeö6t op 2p,graöcti mbt^o: mitiutm.ÖanRi cieLagua t^i
Rio vpaba 5gn fes möïen/ toelck macr fes boeten biep is in \'t in-komen/ ban binnenifi
cenfracperiebiere.Banbaertot Rio des Patos 3ijn7, mplen/^upbenenbeiioo^ben
ïangös becufte: beferiebiereïegötï^ecbtopen mettjet ^>upbt epnbe ban 1. de S" Ca-
tharina. ig^cn moetbemtoact}tcn boo?be Silben bie op befe cufte tooonen / toant 3p
5Ön nocö öeel ïJ^ilbt / enbe bie met be |^|tugefen eens 3ön / moetmen nocö naeutoec
toacöten. <aockenöientmenbefeplaetfenietaettteboen/oan bp noobt ban Maerc
tot Auguft, boo? bien\'t albaer ÏBinter is in bie iptl en öeel ongeftabicö toeber maeckt
ban toint/koube enbe regöen. \'tCplanbt s^® citharina is acöt mölen lanck^upben
enbei^oo?ben/buptenopbe«0oft~3öbeenisgöeenreebe/ als alleen onber een klepn
eplanbeken göelegen aen\'t ^upt-epnbeban s^^ Gatharina, toelc bpöe ^paegniaer«
betltoo^t göenaemt Üha de Arvoredo. Ban S" Gacharina tOt ÖCt éplanöt Gale 3Ön
ö|p 1 eguen, acu Öe ^upöt-3ööe ban öen öoeck Mah divi, aen\'t bafte lanöt isgöelegen
ben bocöt banTojuqua, men feplt bertoaerts langöe be Boo?t-3Öbe ban s- Cathari-
iia>iatenöe Gale enöe Man divi ^00|öenaf-leggöén; öefen bocöt legöt bol eplanben/
fooöatmenoberalreéöekanmaken. ^enöoecklegötopi»8.graöenij.minuten.

Ban Mandivi tot öe riebiere Tajahug, 3önböf leg. Boöjt nooit-toeft enöe^upöt^
3upöt-ooft:enöetuffcöenbepöenis een grooten bócöt/öie fpnoemen Enfeada de Ga-
roupas: öe R. de Tajahug legöt Op ÖC iS.graöeu. ^en Tajahug bolgötÖeriebiere ta-

puca, öienocö toepnicö befocöt is:öe cufte tuftcöenbepbenisrecöt enbefcöoon/en ftelt
geen öiüantie. Ban Tapuca tot R. S^- ï^rancifco 3ön ttoaelf leguen j^oo^tten IBeken
tnöe ^upöt ten <Doften: öe riebiere S\' Francifco öeeftttoee in-komften /enöeis bp öe
� 2, legucn toöt/enöe öaer leggen ö?p epianöen recöt bob? inöe monöt/enöemen
3epltbp^upöenenöebpj^oo?benbefelbeinberiebiere; öet Canael bp öupben be
eplanben too^öt göenaemt Aracari, enöe öet i^oo^öeipckfteBopicanga 3 öefe riebtere
en too^öt niet beel bebaren of te göeacöt.

SanR. Sant Francifco tOt Lagua de Paifnägua 3Önttoaelf mÖltn/Cpöe ÖOOgÖte
ban 2 5«graöen enöe i o,minuten/is göelegen in t göebergöteöan Pamapiacaba, enöe
10 ööf ötoote mölen toijöt langösöe cutie/enöe öeeft ö?p bpfonöerein-komften;Öe3up-.
belijicfetóe too?taöcnacmt ibopupecuba,tiö tejs baöem öiep in t in-komcn/cnöe een möle

öinneniseengoeöereeöe;ttoeegrootemölenbO|öernaer\'tj^oo|öenisött»nööel.öiep/

toeick fp noemen Bay iagaiuy, enöe öteft bpf baöem toaters in\'t in komen: enöenocij
ttoee klepne mölen boo^öer öet i^ooiöelöckfte öiep toelck göenaemt too^öt Suparabu,
men öeeft öaer fes baöem toatersenöe macö öaer alientöalben feiten.

Ban Lagua dc Parnagua tot Ararapira3ön böfmgïtn/is ecn riebiere bie men macft
m nomenopbier baöem toaters. öit lanöt is beel berberfcöingöe ban :^rupten/
l^oenöers; enöe toater: enöe öe ïBtlöen3ön öooöt-bpanben ban be S^o^tugefen / 30b
bat men öem moet toacljtèn baer boo? upt te göeben/ maer eer töoonen bpanöen te3ön
ban öc ^paegniaeröenenöe |^o|tugefen/om alles ban öaer te krögöen toat men ban
boenöteft. ^eferiebierelegötaenbe^upbt-3öbeban\'teplanöt Cananca,enöeöe
cuftetuffcöen Para^uaenöeöeferiebiereftrectmeeft^upöenenöe l^ooaöen een toep«
nigö<3oa enöe IBeftelöcker: öet eplanöt Cananeaiegötin eenbocöt7 enöe aen ^n
i^oo?t-3ööefepltmeninnaeröeriebiereicacuatiara,toêlckiSöep|incipaelftereeöeban
Cananea, öaer is böf babem toaters in öet in komen,
i^an itacuatiaraftrecktbe cufte i^ooit ooft ten ooften enbe^upöt toeft ten toeften

töien möltn tot öe riebiere Vguaa,öaer men op böf baöem in-loopt/enöe öaer loopteen
bliet öupben op in t lanöt.

l^an vguaa tot Capiüarij 3ijntöien mijlen J^ooiöt-Oöftten <0oftenenbe ^upöt-
toeft ten toeften/toelckeenriebiereis ttoee klepnemillen ban S^ Vincente, recöt C^oll
enöe iBeft in-ftreckenbe/ enöe öeeft boo? in öe mont een öoipel bah ö?p baöem öiepte^

Generale befchffj vinghc van\'t Landt van B r a s 11;, fj^n eerfte ontdeckihghêa
ende andere ghelegentheden.

aen\'tbafteïanöt ban America gfjeteööen/
öcn ööenatmt aïïc öc Hanöen toclck gelegen mtt aen öe €>öft-5nöe

battöefcöepöt-Hinicoete^pcvtöiacntuftcöcn öe i^cooneöan Caé
fttltcn enöeöe i^omt öan ^o^tugael/öp öc göetvacken öan
öe neggen en ttomticgljte gcaöe lengöte öan öcn i^atötacn öan
Toledo,tot öennegöenenöerttcöftcn gcaeötöanöenfelben ^txu
Dtaen/toelck3i)n ttoee öonöect^pacnfcöemijlen (Soft enöeï^cftj
enöe btec öonöect enöe ööfttcö mölen|^oo|t enöe ^upöen / öan öc öoogöteban ttoee
gcaöentip ^oo^öen öe Htnte/ tot öe öoogöte ban bijlen ttointürögcaöen bp ^upöen
De Hinie / te toeten: ban Cabo de Humos tot öet eplanöt ban Buenabrigo ,fo öat ban
öe eccfte tooon-plactfc ban Dc iao^tugcftn tot öc lefte/5ön ö?p öonöert enöe böfticö mtï^
len. ^ei^oitugcfcöe lefuiten inöaerberöalen/ftrcckenöepaIcnbanBrarii toatboi«

ber upt/te toctcn:ban öeriebiere Maranhon opöe öoogöte ban ttoee graöen bpèupi

tnfiJöacrmif-gröpen/alfookennclöcKiftöatöetfcöepötbpöe^austuftcöenöe^to^^

©itlanöt toas eerft (naertfcggöcn ban Herrcra)ontöeckt ÖOOI ïaftbanöeCatöo^
ïöckel^oningöcnbp Vincent lannez Pinçon, enbc bacmacr bn Diego de Lepe ; in\'t

ïaerbupfcntböfÓonöcrt:enöefeS maenöcnöaer naerqnamaën bitlanbtbp götbal
Pera Luerez Cabrai i^o^tugccs ; bc toclcke metten ^rmaöc barcnöcnaa\' <0oft-3ns
bien /om öe cufteban Guinea te mööcn / öem Cwrötcp in^eebegaf / öat^ öitlanöt
ontöeckteenöenoemöe ött Santa Cruz, om batöP\'t felbe op bim bacö ontbcckte. .

i^oetoelbitlanbt göelegöen iS opbe felbeïriftantie banöe Hinie als Peru,niet te^
göcnftaenöe foo is Brafii enöeöe !^eöeele cuffeban öien een npt-nementöeettonöt/
jjoctoel öet aen öe i^oo^-see grenft^ fet ts baei; öet aantfcöe jaer öoo? f^r ötet / enöe h«. dc^r
tcgöettöcötteö : befloten ban göeboomte enbe toolcken/cnbe bcröalbenleer ongöefont/
bolbónbenptticö göebierte.

bede blackis/ enbc ten bccie öeubela^icö /ban betteenbe torttbare gronbt / kö^kc
boo? be bocöticöept fpn blucöten booit bicngte fn groote abütmmU ; enbe infonöer^
lïept iftfeer oberbloeöicö ban ^upcker^ricöt/toèlck öe f^i^

^acrtoaffcnfceckereplantcnbiefpnoemcn Copaibas, betoeïcke^efneöen5ijnöc/
ten ligueur ban öacr göeben in maniere als a3alfem / ban feer foeten reuck ; toelck fea*
öipootekracötöctft/ fçiotoelin anöere göebiupckcn als in-fonberöcpttot göcncfcnban

tooitbttt enöeöe Kcteeckemn toeefi te nemen: ^ptn belJintöat öelieeßen tan öetfngs
nigöe 3^ieren göeöekensönöe/ öooimftmctöan öenature/ remeöie foecken met öaet
te miööen aen öeïê planten, ?^aee3önanöecefeee öoogöe öoomenöieftjZabucaies
noemen/toelcke feeckere feer öaröe kelcken öiagöen / naer öer aeröen neöertoaerts
Öangöenöe/möetoelcke 3önfekere i^ootenals Cattamen/öanfeer goeöe fmaeck/öe
toelcke röP59nöeöan felfs öaer upt öallen/tot gtoote nut öanbe mtooonöiren.

J^^aertoiaftoöckeen anöer ö|ucöte alsfdeeren/toelckfp noemen Caiouz, ötefeer
fappfcö 3Ön enöe goet om te eeten/300öatfe möe meefte öttte feer öienfticö3Öni in\'t
onöerfte öan öe #eere tó een fekere a3oone upt-ftekenöe / met een fecr bitteren baft/
enöe öe keerne is foet/göebiaöen 3önöe; öe ^eere berkoelt/maer öe 25oonebertoermt.
5^efeö|ucöteban Caiouz toeröt feer particulierlöcken befcöieben ban Linfchoten in
3ön ttoee en böfticbfte Capittel

5^ocö boben aUeb?ucötene?;celleeïtbe ^e^neöiefp noemen Atjinaz; toelck is een
leegbe plante/ upt toiens tacken neöer-öangöenfeeckere J^ön-^nöotenfeer facbt; öe
toelcke in ftucken göefneöen/ niet alleen ban goeöen reuck enöe fmaeck 3Ön berfcö göe«
Qbeten j maer oock met ^upcker göeconföt/ feer langö betoaert tooiben. ^é biucb^»
ten ban Spaegnien baer gbebiacöt 3önbe/als£®eloénen/J^ompoenen/ Cranaben/
Bögöen enbe IBöttgaeröln/enöe <auee-appelen toaften öaer feer toel; beneffens
anöere ƒrupt boomen öiete langb toaren te beröaien. ?^aer is beelberbanbe göcs
bogöelte ban upt-nemenbe couleur ban beeberen. ginfonberbept een groote fooite
ban ¥>apegaepen bie fp noemen Aiourons, öebbenbe \'tbooft ban roobt/ gbeel/ enbe
biolet couleur/\'tupterfte ban beblercken fcöoon cramefign/ be fteert geel/ enöe öe refte
ban \'tlpf geoen/ leeren uptermaten feer toet fpieken, ^eer beel Bifcb ban biber&öe
fooiten: Beelbieembe bieren / betoelcke al intlangbebefcöieben tooiöen ban lean
Leri, ban Linfchoten enöe anöeren: enöe tooiöen bier ban ons booi-bp göegaen/
ÖOOI öien top öaer öier naer fullen göetoagb ban maecken.inöe befeöiöbingöe ban
Maragnan} toant al300 Öet ^eöierte meeft göemepn is öit gantfcöeguartier/300 M
öe befcöiöbingöe bp naer in\'t miööen komen ? oock 300 fullen top öaer bolgöen öe
onöevöinDin^e ban öe ^fïancopfen öie toel De leftc öaer 3ön gbetoeeft«

^^enboomoaer öcbooinaemfte traftïque meöe toO|ötgöeö|eben/ is baer M Bra-
fiiic-öout ban komt/ toelck met groote menigöte ban öaer in Europa tooiöt ober-
Hcricfcr. götö^acöt. ^tt p|incipaelfte boeötfel ban öit lanöt is Ca2abi,toelck banöe Yuca
tooiöt cÈemaeckt* (öoe toel öaer oock Maiz toaft/als Leri göetupgötj toelck öefe
bianen noemen Auati, ^en felben Leri berbaelt öat öe :ffrancopfen öoen fp baer
toooningöe öaööen in Rio deienero,Cartoeen^]^oggöe öaööen göefaept/ toelck
toel loof enöe oocköelmen boo|t-b|acbt/ban apien fonber i^oien j maer öat öe Cers
ße infgbelöcks göefaepet/röpe biu^tenöeeftbooit-göebiacötO ^aer 3ön feer fcöoo®
ne ifontepnen ban klaer enöe göefonbt toater. ^epiincipaelßetoaerenbie banbit
lanbt komen/3ijnnefes betBraiihe-bout/ ^upckerenöe Cottoen. ^aeris groote
apparentiebanfl9Önen/3oo ban <5ouöt als ^ilber/öan en toeröen bpöe^oitu®
gefen niet bearbept/boo| bienfp be macbt baer toe niet en öebben. #et Brafihc-öout
foubefeerqualijckte bekomen 3iin ten toare beiBüben öaer baer toe lieten öbeb|upc==
ken . toant al3oo öet feer öaebt enbe ftoaer öout is / enbe baer göeen göelegbentöept
en is ban l^eerben om aen bl flranbt te biengben/ 300 moet öet felbe al oi^menfcfen
fcöouberen aen-göebiacöt toerben/ toaer booi beiBilben omfpiegöeltjens /bijlen
enbe meflên/enbe anbere kramerije te bekomen/ \'tfelbe bout niet aUeen beften enöe
ronöt böutoen f maer oock op öaer febouberen eenigöe mplen toeegöS \'tfelbe aen öe
fcöepen toe bóeren. ^

5^aer tooibt oock Ambar göebonben/toelck be ^eeupt-fmpt bp tempeeft/ten tgbe
banbefpiingb-bloeben: toaer öooi beel perfoonen feerberröckt3i(ïi. 5^e,^omer is

ban September tOt Februario; enöèöe IBintcr ban Martio af tOt Augufto j Öe Öa^

ööenenöe nacöten 3ön bp naer altpöts gbelijck/ alleen een upie berfcbillenbej in oe
IBimer toaept be toinbtmeeft 2«pöt enbe Eupbt-^ooft/ enöeinbe^omer J^ooibt-
ooft enbe <i^oß-n$02bt-00ß.

Voordere befchrilvingiie van t Landt in\'tGehcrael, ghelyels die by Herireta in fyii
Hiftoric is in.ghevoeghc.

Y-eekPp kommtöt öeiJavtïmïtereöefcöiöWnöSé ban Defe #|0binaen/(00fuïïen to^
Jtlbtev nocb tn-boegben een geneeaïebefcbjijbingbe bie toptónbenbp Herrera mfpn
i$mo:Je. ^e i^ojmgefenbanbefe manben bebben beïe boutoenjen / bie fpbenefis
cieeenDoo? flaben banbetlanbt/toeïckó?binaetótoegbioopen/\'tteeïckembienmen ^
Konbebeletten/foofouDenftJfeeeeöcfetooiben« \'t^upcHct/ Cottoen/enbe 3?eö|ie-
bout / sön öe toacen öaee fp baee meeK ban p?of iteven. ^ct bee öat fp bebben 3ön ^f^
fcn enöe topen banöe toelcke öaee gvoote menicbte té j ^c6apen3önöaeetoepm#
gbe/ enöeöe <i^eptentieeen öaee beter/enöe keggben ttoeeenöe ö?pjongbent\'elckee
tepfc; öe peeröen toïïïen öaer toet boo^tö: M>P bebben oock beel Berckenöenöe ijoen«
beren/ enöe met Defe p^ofötenonöerbouöenöe |^o|tugefert baer önöer malkanöeren/
enöe leben m oberbloet.^l^e ÏBmter en ^omer tö aïö boien berbaelt #et 10 öaer al^
tbötö toarm; öe tomöt komt m toepntgb boo? be mïööagb / fóó köel / öat öe men^
fcöenöaeröoo?bergmckttoó?öen / enöe öuert tot opöe mo?gben-öonöt / alööanbe--
gmtfpteöülen/uptoo^fakeban öe Dampen öie upt öer aeröen ojf^tcken/ enöemet
betröfenbanöe ^onnetéöe Eucbt met ïl^olckenbeöeckt/ enöe meeftenöeelregem
beet öeö fmo?g|)én0/enöe öe aeröe too^ötmet Damp beöeckt öoo? öe mentcbte banöé
boomen / Die öe bocbticbept naer baer trecken; enöe ban t Hanöt toaept een foet toim
beken tot öat öe toarmte ban öe i>onne tfelbe confumeert/ enöe öe Hucbt klaer enöc
fupber bPt tot ö\'mïööacbö/toanneer öegbetooonlöcketombtaen-komt^elanbt-
tomöt tö periculeuö / enöe möten fp beel öagben ikm I foo fterft fjet bolck ^ ban be
ouöe bebtnöenbaer öaer toel bp, \'tHanöt töfooflauto/ öat öte öaer eerft komen/ftaer
gantfcb berballen bmöen; maer öaer toe gijetoennenöe / herbalen baer bo?tgbe kracfj^
ten/ gbelöck oft fu öaer gljeboien toaren. <5eben aenbe fiecken Bercken-bleefcb/en^
be oock bifcö: tiöeen plapfierigöHanbtmetfeer boogbgöeboomte/ toelck altöötö
groen blöft öoo? öen oberbloet ban regben / enöe infonöerbepDt om Dat Daer ggeen
kouöeen iö öiefe kan befcöaöigöen. \'töEïaterDat baer göeö?oncken too?öt/ iö fcec
fmakelöck. . , \'

Sn fomma\'tiööaer fea* göetempert/foo öat men baer nocöej^ceffibeöittenocö kou=i
be en gljeboelt. i^et b?oot too?öt göemaecktban Den too?tel ban Mandioca gebroken/
enöe öet faptoelupt-gcperft/toelck benönigöiö/too?öt gekoockt enöe göegeten /enöe
boo? goet boetfel göeöouöcni Daer 3ön nocö anDer too?telen Daer fp b?oot banmaec^

ken/ enöebaertoelmeöebinDen: bebbenbeel i^oepen-melck/möö/25oonen/erten/
25atataö/ enbe anDer b?ucöten Die men met Der öanDt leeft: enDe beel bifcö op öe gant««
fcöe cufte. Rebben öiberfcöe lacöt ban mm ban beelöeröanDe foo?ten / Die De ingöe^
boo?ne bangen met ftricken enDe pglen/ alö Daer 3ön i^arten enöe toilöe Berckenö
ban beel foo?ten. 5^epnenfoogrootalötoepenenöebangöelöckefmaeck/ metöic^
ike öubDen en fterck: ^t Conönen öebben klepne enDe ronDe ooikenö: Pacas een göe^
bierte grooter alö #afen/Die fmakelöc bleefcö öebben: Daer 3ön klepne ^^eerkattjenö
öiemen eet/ foogrootalö Conönen/ enöe \'tbleefcö tooit feer fmakelöckgbeöouöen;
^aer üjn oock Ar madiiios, Die fpgaerne eeten; enDe groote abunDantiebanbergö-

töbolbangrooteenöekiepnei^ieren/öiegrootefcöaöeDoenaenDetDönöa^bm^^^
<D?aegnie-boomen: ^t befte b?ucötenban\'tlanbt3ön alö i^öu-ogjelm/ toelcktoafs j;;\'
fen aen een klepne plante/;en öeeft fteeckerö alö De CarDoenen. ^e Caxus 3ön foo
groot alö l^eeren / toaften aen boomen / De fcteffeiöbitter enbmontgö /Öepit göe^
b?aöen iö foeter alö De ^Hmanöelen. ^e Pacovas 3ört oe Comcommeten göelöck/
toaften aen boomen/enöe too?öenröp naer öat fp3ön af-göepluckt: enöe ftvackö öaer
iiaer toó?öen öe boomen af-gfieöoutoen / öoo? Dien fp maer eenö b?ucöt en geben/enbê i

tcöieten toéDer upt De ftronck; Deft b?ucöt öeeft De feilen alö be Bggöen: iö toarm/en
toojDtgöebiaöen göegebenaen De fiecken/enDe iöonDeröoubt bboibe i$>laben. ^e

biuctjt öiefe noemen Arazazes, is öïjelöefeöe S^ilpeïen / en öoet ßJeenftSaöe / Soetod
mm Die öeeï eet. ^aer too?Dt oock öeel l^epec öan t EanDt öfiebonöen / enöc bcclöecs
öanöe ö?ucötenin De boffcöen/bp Dctoelckemcn beöonDcn öcelt öatöcmcnftöcnfiöei:
langen tijöt konnen op onöecöouöeniöocö öc öoo^noemöe 3ijn öe gene toelcke Del^o^«
tugefen öeli öeööen bcöonöen^ öaec toaften oock öeel ö^ucöten öan l^o^tugacl; De
5^^upöen too?Dcn Dipmacl s jaecs cöp / enDe De tipgen groepen toelj Htmoenen enDe
<0?aegnien sönöec inaönnöantie/ als meöe Meloenen/ ComcommccenenöeDieCf
göclöcke,

Gheleghentheyt van dc-volckeren ende ingheboorne van \'tLandt van Brasil
in\'t ghemeyn.

Hcnd.4x emenijgteöan\'töolckbanBrafii,tstoonöctgcoot/(feg6tHerrera) fooöatnic^

J^manDttelanDt-toaevtinenkanrcpfcn/ronöcctooon-plactfentebinöetiöanin»
Dianen Dicin Dc toapenen 3ijn/ alfoo öitöolck in gcooteonecnicjept met Den anöccen
ïeöen/toclcköe oo?Caecke is Dat De ^oimgcfcn\'tlanDtmogenöouDen/öet toelck öaec
anDecs onmogöclöck fouöe3ön. ^oenDc |^o?tugefm Dacc cevö öegonDcn tc ncftclcn/
öonDen^ feet groote tegcnllant/ öocö öer jaegöDcnöct bolck allcnfkcnsban öecuöc j
De fp^accke toasecnparicöDc gantfcöc cufte langös^* \'tBolck ginck naeckt / bepöe De
mansalSDctooutoen/fonDcrecnicöDcclbanöctlicöacmtcbcbcckcn: fp lebeninöut^
ten/ elck göcbucrte öcef ter eenigöe/ acöt ofte negöcn/bol ban bolck; met öaer netten en
Hamacas,toclck3önöaerbeDDenDaa\'fpinflapen. S>P cnöebben göccn toninck/
nocö juftitie/allcen een Oberftc in elcke göcbucrtcAnclck fp göcÖ002fantcn b?p-toillcns
enöeniet uptbeötoanck/ enDeöcfelbcftcrbcnöe komtöe ^ooninöe plaetfe/ cnöe göc^
b^upcken öie nict Dan om öaer tenftrgDc te boeren/ enöc tcraöen öoe fp becöten wllcn

ÖPcnftraftfeniet/nocöengöebicDtöacrnictteaöcnöaertoil ^efe öccft D?poftebïer
togben/ toaer ban öe eevfte meeft oeeftimcevt toert: enöe biööen göeen ömck acn / nocö
en göelooben nict Dat Daer een anDer leben is naeröet Defe / maer Dat öet al fterft met
Öctlicöacm/toaerDöoifpfecr bccftelöfkenlcbcn/enDefonöcreenigöcrcöcn/fbnöcr
ÖÖetal/mate/oftegöctoicötc.

Wit bolck is feer bcftigueus /cnöc 3ön continuelijcken met öen anöeren in <Do|lo^
göe:nimmermceröebbcn fpbjeöe/enDc\'tisöaer onmogclpckDat fp b?icntfcöapöous
ben met Den anDeren* ^p becöten met bogöen enöe pplcn / cnöc fpn feer göenegöen
totftrööen; öetiscenöingöenbicemtomficn/öacrö^poft bicr öupfentmanban öe
een enöe öe anöer 300C/ naeckt malkanöeren met pplcn fcöietcnöe/ cnöc öat met groot
Ööekrgfcö i enöc göcöuerenöe öefen ftrööt met groote raöDicöcpDt ban ö\'eene 3i)De
tot D\'anöer Ipiingöcn om niet giöeraeckt te toonöcn; fp 311" ftc^^ onbcrtfaecfjt cnDe
b^cefcn toepnigö De DooDt/enDc laten öaer altötboo?-ftacn Dat öebicto^ieboo? öaer
fs: €iaenöe ten <0o|logöe cn nemen göeen <5öebangens / macr flaen al öooDt enDe
ectcnfc; enöcDieobcr-blDbcn/nemcn bic mctöacr nacröaerplactfen. boen De^e«
bangöen ccn groote baft om Den Ö^Iä/ op Dat öP niet toegö cn loope^ geben ötm een
Hamacaomintcflapen/ enDe ccnjongötöocötcr banöe fcöoonftc om bp te leggöen/
bicöcm betoaert cnöe\'tcctcngccft/cnöcnacrbiifmacnöcnalsfpbemöacötcntoillen/

i\'Sbeffö|ebcn.3nöicn öcb^outoe öicöcm betoaert öeeft / ban öcm groot gaet / fooöou*
ben fpöetbooieen ban be gcootftc to?accken ober öacr bpanöt/öctnieuto-göeboicn
kinötmcöc teeten: ÖOCÖ öetgöebeurt öat öefeb^outoen foo götafficctioneerttoo^Den

enöc totbieefcöelijcke luacngöencpgÖt/ettöeboo|ts totallegöcb?eken. öoetoel batöe
mans cnöe bjoutoen inöacr bp- cen-komften eenigöe fcöaemte bertoonen.^? eeten al
menfcöen bleefcö ban öaerbpanöcn; enöé toat fp oock eeten/nooöigöcn alle öe om?
ftanöers öacr toc/tocickisälöacrficföcn öiefp töooncn. Nemans öebbcnöeonöerftc

licöttïoïgaten/möeöaev\'ftecmiensin/töaet: öoo?fpfeei\' deöfelgck sönomaerttg fien;
ttecUenöenöaectupt/enöeenlijöengeen öap? aen gantfcö öaerlicöaem/aïs alleen op t
öooft. Mt Uioutoenöeöben gvootepiacöt inöaec öapi / enöe öiagöenöet feer lanck:
eenigöe inöianen öie fcöilöeren öet gantfcöe Hicöaentj enöe öie eenigöe ö^omicöe^
öenöeööen öeö^eöen / ö^agöen öaer feecKere teeelienen af opt Ipf gÖtf^Öiiöert. ^e
bertoeis öet fap öan feecker krupöt / toelch ftoart too^öt / enöe en öergaet niet öan
naeröennegöenaenöagö.^eö|oqtoen5önöaer mansgöetrou/ enöe konnen göeen
oöerflpeUööen; enöe eenigöe ö^outoen öeloöen kupfcö te ïcben / enöe fouöen lieber
Gerben alsöe beloften te biehen. ^it bolck leeft fonöer fo^göe/anöers als om te e^
tin enöeteöjincken/ enöe bolck te booöen/foo öatfp bet enöe glaötjön/ öocö tooi^
ben ban een klepn onluö beraagöen enöe ter neöer göefa?acöt: be b^outoen als fp
gebaert öebben / toalïen baer enöe gaen öaer öenen / enöe öemans gaen te beööeleg^
QÖen/ enöe toeröen befocöt als oftöet öe i^raem-b|outo toaer. enbergarcngljeen
goeöt als anöere menfcöen j öoetoel öat fp begeerigö 3ön naer eenigöe goeöeren
ban^paegnien/ als öemben enöe ifertoerck/ toelckfp grootacöten: inmangöe^
lingö ban toelekes fp geben ^laben/ biefp op öen roof gaen öalên ban öaer bpan^s
ben: öan öe Sefuiten öebben öit af göebiacöt / als meöeöee]ccttrfién öie öe ^oitu^
öefen getooon toaren op öit bolckte boen/göeen ^laben toe-latenöe/öan öie bp recöf^
becröigöeooiloogöe berobert toonöen. ^usberre Herrera. particulierebefeöJö\'
bingöe ban be boïckeren fullen top te pas biengöen bp öe plaetfen öie bp öe ^o|tuge«
fen tooiöen betooont.

^e Sefuiten göetupgen in öaer beröalen in b|uck berbeeröicöt/ bat öet bolck toefck
ontrentbecuae placöt te tooonen/ bp be |^o|tugeftn mee» is om-gebiacöt/ enöe öereH
berjaegöt binnen\'slanöts.

Van dé Capitania Van Sant Vincent , cndc de Steden der Spaëghiaerdeii
dacrinlegghendc. \'

De continueleoo|ïogöenöieöe#o|ÉUgeÉmöèbbengöebóet:tmetbe ingöèböoiné
ban\'tHanöt/enöebbcn öaer niet toe-göelateb eenigöe tooon plaetfen te maec^i
feen/ ban opöe cufte. befelbe beftaenin negöen <6oubemementen; toelck bt^op
tugefen Capitanias noemen, i^oetoel Herrera fegöt negöen <5oubernementen/foo n^uu^-
tn telt ÖP öer maer acöt / niet alleen in fpn generale befcöiöbinge ban 3!nöien j maer \' \'
oockin fpn dcczd^-l^-c, n. göelöck oock boet PopilUniere in fpn ^oeck dc trois

mp füllen beginnenbanbenaefit-göelegöene aen Rio dek Plata, enbe foobooits
öaen j toelcke is be Capitania ban Sant vinccnte, göelegöen op öe öoogöte ban
bier en ttointicö graöen bp öupben öe %in\\t: in öefe Capitania 3ön ö|p fteöen ofte
tooon plaetfen bp be i^oitugefen betooont/ toaer ban öe piincipaelfte too|ötgöe==

naemt Santos i toelck naer\'tfeggöen ban Lopes Va2: öeeft bpbe bier öonbert öMplén/Lopc;Va?,

een ban onfenatie bie niet langö ööeleben baer isööebjeeft/ götWöötbat be

^taöt Santos IS göelegöen beerticö ieguen bp^upöenRio delenero, öipottebièr

mölen ban be ae; öan öat öaer i>cöepenban ttoee öonbert laften bequameltjc^
ken boo? konnen komen / enöe öaer bolle labingöe in-nemén / enöe öatöet een ftaöt

O^ettoeebeis San Vmcent, toelck een fraep ^tebeken tS/ naeröet regten batt
ben boo?-fcö?eben i^eöer lanöer/foo legöt htt ö?p ofte bier mölen meer naer öet ^up^
ben / enöe is onbeguaem boo? gvoote ^èepen / enöe niet foo groot ófte toel be^
tooont ais Santos.

^cöt oft negöen mplen booiber naer öet ^upöen leggöen ttoèe blecken / tanfe
enöeCavanc, bepöeoberbloeöigö ban löftocöt/enöeisöet itpterfte bat bp
tmtm is betooont: èttöé öe öeröe ts göenaemt Hitauhacin, btjf legucn booiöer

naer m ^upörn. Ctoaeïf mölen booiber m\'t lanöt tó een ^oijp gfnaemt San Pauïö,
bp oe lefiuren gljebont / enöe göepopuleevt meeft ban öe mgöebooine ofte Meftizosi
^ebooinoemöe ü^eöeilanöergöetupgöt/Oat öe blecke s^ Pauiots ban febenticöoft
tacötenticö öupfen / enöe öatmen öaec öenen repft öoo? een guaöen enöe möépelöc^i^
toeoö/bül becgöen enöe boftcöagïcn î ö?p mglen ban öaer leggen rgcke <6out mönen/
m een göebergöte ftreckenöe <0oftenöe ö^eft ontrent öerticö mölen.

Cor befcöermingöe ban öefe öaben ban s^ Vincent,is öaer een Cafteel göebout
naer\'t l^ooiöcn / op een Cplanöt leggöenöe aen\'t bafte 3lanöt / göenaemt Britioga.
ma Cafteel legöt op cm fanöt-bape öaer goeöe reeöe is^ J^aer öat öe Cngöelfcöe in
öefe öaben in öcn iare 1582,een ^paenftöfcöip Öaböen in öcn gronöt gefcöoten/ enöe
ttoee anöere beriacgöt / foo is öaer nocö een anöer f o|t göemaeckt om \'tm^komen te
Lop.vaz. beletten/als Lopes Vaz göetupgöt. ^es niet tegöenftaenöe foo is Candifchm fpnle^
fte bopagie in öcn iare niet alleen öier in göekomen/ maeröeeft oockSancosin^=
göcnomen/ enöe Sant Vincent berb?anöt.Boo|öe monöt banöe riebiere enöe ^abén
öan Sant Vincent, icgötöct Cplanöt San Sebaftian, \'ttocIck tamclticl^ grootis /enöe
naer\'t ^upöcn een anöer Cplanöt/toeickfeeröoogö is/göenaemt ifla de AJcatrarzas,
öaer men af moct blöben / 000? öien öet öangereufe onöiepten öeeft; enöe om te loopen
in Sant Vincent,moetmcnöit CplanöttelBefttoaertlatenleggöen.

tuftcöen\'teplanötbanS.Sebaftian en\'ttsaftelanöt/is een fecr goeöe reebe/befcöut
booi alle toinöcnAnant men bcßotcn in\'t lanötïegt.öaer 3ön beelfcöoone fant-bapcn/
altoaer beel bifcö is/maer toepnigö anöer berberfcöinge/toant öetCplantis bol toilöt
geboomte/ öat men niet magö intoaert gaen; toater is baer genoegö te bekomen/enöe
aen öe Äe kant toaft toat l^etercelie. Ö0cn kan öaer toeöer upt seplen bp «boften/
enöeoocl? bp BE) Jften j altoaer öet ftrect ^upöt-5upöt-toeftupt/enöeöet Cplanöt ban
Aicatiafres icgöt ; acn ÖC <Doft-3ööe legöt oock een Cplanöeken / enöe öaer is Ott
Cnlanbt göelegöen op öe öoogöte banbier en ttointicö graöen. me bopagie öan
Candifcii fegöt öat öit Cplanöt isgöelegfjen ttointicö Cngöcifföe mölen ban Sane

<èplanöen/öet eene göenaemt Viaorio,enöeöet anöériiha des Bufios: \'tCplanöt
Vidorio legöt Oipklepne mölenbanPorto des Cafteiianos ^upbt ten beften/enöe
Ilha.des Buiios een möle ^iipbt-toeftten^upben ban Portodes Caftcllanos 5 aen
bepöe befe Cplanöen kan men reeöe maken 7 enöe öaer is öout enöe toater op.
möïen enöe een öalf ban öe boo|fcö?cben Porto t^eft ten %upöen/ leggöen öe Ajca-
traffes, cpöc <0oft-3öOebol küppcn enöe roötfen toel eenmöl in ^ee/ ontrent bier
mölen bant baftelanöt: i^ooiöt-toeft ban öefe Aicatraires, ttoee mölen enöe een öalf
legöt öet Cplanöt Monte de Frigo , een oroote möle bant bafte Uanöt/ enöe aenöe

i^oo|öt-toeft-3ööe ban öit Cplanöt loopt men in naer s.Vm ccn te tuftcöen s. Ama-
ro enöcMontede Frigo öooi; öcfem.onöt toojötbpöc|5>o|tugcfengöcnacmtBar-
ra Britioga, enbeö|pmölenbanöaeraen\'tbaüe Hanötlcgöteenen öoeck/ öaer een
Cplanöeken aenlegöt/toelckfp noemen MueJia.
Èngeirche <^en Cngöclfcö man göctcout iu Santos met namen lohn Withal fcöiöft in ben
veyagie. jacc 157^. aeufpubiicrtbcn tc HouOcn alöus:

Ick heb defe daghen fprekendc mét de Capitcyn,van hem verftaen, dat daerfe-
kérmijnen van Silvercnde Goudt/ontdeckt zijn, ende dat fy daghchjcks werck-
liedcn verwachten om de felve mijnen te openen, ^acr Oe CngöcïfcöeÖiC öaer

toaren met öaer fcöip in öen iare i58o.berklaeröen öat öe J^oimgefen ban öeni^o=»
ninck berboöen toaS öt mönen te betoercken.

\'Cbölck ban öe HanOe /öie biienöt 3önban öe ï3o|tugefen/ noemen ficb Tuppini-
kinfi, öaer tooontngöe iSin\'t göebagöte ; enöenaer öat Stadius öeröaelt/foo ftrecken
öaer palen toeltacpénticö ntölen binnen\'slanöts/en beerticölangöSöecufte; öefe
ftebbenbaer bpanben am al!efïanten;naer t^upöenöe Spatie ban öe Carioes, enoe

naer_ti^ooiöenöeTupin linbas , toeickeleftebee! fcöaöe öebben göeöaen aen oepois
tugefen : öeCeboo|f3.Tuppimkinß öebben oockcontinueleooiloge metöetbolck/toelck
ftiecktnaerPerutoe.

mtk Jèfmten göetupgen in öaer beröaïen öat ontrent s^ Vincent tooonteennatié
ban JnOiancn öie fp noemen Miramumins, een toilöt enöe barbarifcb bolck / öat

eïckeDeî^o?tugefm cet:ötocl fcöaöe Jeböen göeöatn i öan nu öoogöe fefuitÊnöcs
feeew5önöe/ W toatömemetöaate ööriöeïcn/ cnöe laten öaecöp toölcn
tugefen 0ÖCÖweken j öcsmettegöcnöaenöe footóöèfc plaetfe fcécöctiïöncn/naèc\'t

to^ccöclöck metöe mgöeöoo^cnc öanöelen itoant öoetPelöe Sefuftèn nacc öet feggm
foaöïccals elöecö fccc foecken tcöecömöeccn / öat men öé mgöeöoo?ne M göeen aa«

öatfp öe kleeötngöe öan öc 3efuïteri mïf-ö?upcken om öït acm enöè öécöttoolckonöciï

bec cceöitjs! bp öe ö^ilöèn öc!^omeni
Sanc Vincent IcgÖt naCC\'tCcggÖCnbattïarricus ÖCCCttCÖ leguehbatt Rio Üe Îcncrbî

be lefmten bic öttc tooonen / boen öiöecïcöé töcöten té lanöttoaect m / enöéboo^na^
mentîpcknaec öe carioes öic bp bètacötcnticö legueh öan öaec nacCt ^Upöcn tooo«
nen/iangös oe cufte tot bp öe monöt öanRio dc la Plata toëicnöe een fra^ enöebe^
Quaem bolck/ mccc aio eenigö anöec öat tti bit gttóefté tooént ; toit/ cttöè kleeöen öaec
met bellen ban bceften: tooonen om be Laguna öte fp noemen de Patos, toaec öoo? öït
bolck oock felfs toel fomtptô Patos toonöcn göenaemt : öe ^oitugefcn öcbbcn cenïgen
Öanöel met öït bolck öoo: fabeuc ban öe 3cfuïten / öan öooi öacc loofe öanöclïngöcn
als bo^cn /en toïllen öe ^ïlöen öaec nïet toel ïn öaec Hanöt laten komen^

D<(B naeft-göelcgöenc Capitaiiia aên Sant Vincent t^ Rio deIanero,fÖO bp tó
^pacgmaecöen göenaemt/ omöatïn öïe macnötöntöeckt toas bpiuan Dias dc
SoUs, \\n öcn jace 1515 be toclckc öefelbeftelt naecfpnmckcnïngöèopöcöüogötcban
ttoee cn tmïntïcö gcaöcn cnöc een öecöc. #aet öe Jf canfeöe toelcke öefe plaetfe cecpS
Öebben betooont/noemöcn öïe Ganabara. We j^cahcopfen boeceii naec öefe plaetfe ïh tixcvit:
öcn lace 15 5 j^onöec öet goubccnement ban Vüiegagnoii, met ttocë tocl-göcmorttéèc?
befcöcpen/cn quamen öaec ïn öcmaent banNovcmbcrj Viiicgagoon toaçcktcop\'t "
ïn komen/ toclck ontcent een öalf mple b^cet ïs / en ban bepöe 5Ööcti fièflôtcn met ttoee

öoogöebergöen/een #o?tccftebanöout/opcencoötfetoelckeöonöect boeten lanck ïs/
enöcfcftïtöb^eeöt/ öaer öP een öcel ban fpn göcfcöut plante / omöcïn-komftetcbcrs
fekeren.<ï^erïcoïereïSbanbïnnenfeerbjecöt/enöe öaer ïn beel fraepe Cplanöekcns/
met boomen befet bïe altpbts groen 3ön 5 op toelcker een / toefenöe een Canon-fcöeut
ban\'t ƒ o^tïen booifj. öP fpn ^olck enöe öe reftè ban fpn göcfcöut lanöe / öoo? b?eei
icban Dcïiaaöcnnïetöcrbcnöe aen\'t bafte Hanöt fptitóoon-plaetfe leggöen.^ït
ianöe^en toas fes öonöat paffen langö en öonöert paffen b?cebt /Icggbcnöcberfcöcp^
ben ban\'t bafte Hanöt aen ö\'een enöc ö\'anöer 30ÖC/ cengcutelïncks-fcöéut ; öacr en
txias göeen berfcö toatcr/foo öat fp öaer tooeften béöelpen met een cïfterne öïe fp maec^
ten. Wt ttoeeöe blote toelck ober-bocröc öïe ban öe mclïgïe /op\'t begecren ban vüia-
gagnon, onöcc Ött bcicptban le Sieur du Pont,fcöepöe banï^^attcröckïnöcmacnöf
jDanNovembcrïnöetïacr ï55<5.ïn toelcker göefelfcöap toas leanLeri, öïe öcfc ttoce^
bfïJopagïé öeeft bcfcöïcben / göclöéi^ thevet öc eerfte. Wé blète ïsnaërbeel fuc^
kelïngöïn Rio dc lenero göekomen ïn Martio 15 57. cnöe öet bolck göelartöt aent

befe rïebïcre op öeöoogöte ban ö?p en ttoïntïcö graöcn bp^upöen öe Hmté/enöe toö^t
tipÖacrlïeöenbefcö?e^cnïnmanïcrenalsbölgöt. Wt ïn-toöckban bc^eeïs bfêrett

ttomtïfö bupfent paffen bïceöt/ enïn fommigöe plaetfen b?ecDcr / totöatöpopbecr^

töïen oft feftöien öupfent paffen komt. «enöéööetoeiöe bctgöenbïè bacrom feggcni
met feer öoogö en #1/ alstoelbïeom\'t Hack ban Geneve itggöen/macö nocötanS
t>ïet quaïpcï^ bp \'tfelbeHack tooiöen bergöeleken. Wt monöt banöefe ïntoijck ïs fccr

naer ^«pîiert, Ctöadf miflett boo^bec m\'t ïanbt tó een g&taertit San Paub,
bp öe lerinten gbebout j enöe gbepopuleevt meeft ban öe mgbeboo?ne ofte Meftizos.
^eboa^noemöe Ü^eöei1anöeeg|etupgbt/öat öe blecke s^ Pauloigi ban febenticboft
tacbtenticb bupfen / enöe öat men öaee benen repft öoo? een guaöcn enöe moepelöckert
toegjAîûlbecgben enöe boftcbagieniö^pmölenban öaetieggeniijcke ^out mrjnen/
in een gbebergbte ftreckenöe <0oft enöe ö^eft ontrent öerticb möien.

Cot befcljermingbe ban öefe baben ban S\' Vincent,iö öaer een Cafteel gbebout
naer\'t j^oo^öen/opeen Cpïanötïeggbenöe aen\'t bafteHanöt / gbenaemt Britioga^
^ît Caftee! legöt op een fanöt-bape öaer goeöe reeöe iö> l^aer öat öe Cngöeftcöe in
öefe öaben in öen iare 1582;een ^paenftöfcöip Öaööen in öen gronöt gefcöoten/cnöe
ttuee anöere beriaegöt / foo iö öaer nocö een anöer ƒ o|t göemaeckt om tin^komen te
Lop.vaz. befetten/alö Lopes Vaz göetupgöt. <^eö niet tegöenftaenöe foo iö Candifch in fpn fe^
Engeifche ßebopagteinöcnjaccIs^i^mctaUeenöicriu göekomen/ maeröeeft oockSancosin^
göenomen/enöeSanrVincentberb?anöt.Boo?öemonötbanöeriebiereenöebaben
bansanc Vnicent, ïegötöct eplanöt San Sebaftian, \'tbjeîck tamcïöck groot iö /enöe
naer\'t öupöen eenanöer Cplanöt/toelck feer öoogö iö/göenaemt Ifta de Aicatrarzas,
öaer men afmoetbhjben / öoo?öien öet öangereufe onöiepten öeeft; enöe omte loopen
in Sant Vincent,moetmenöit épïanöttrö^etoaertlatenïeggöen.
ÖHy. van . Cuöcöen tCpIanötbanS.Sebaftian en \'tbaße lanöt/iö een feer goeöe reeöe/befcöut
^boo? aUe bjinöen/toant men beßoten in\'t ïanötlegt:öaer 3ön bcelfcöoone fant-bapen/
altoaer becl bifcö iö/maer toepnigö anöer berberfcöinge/toant öet eplant iö bol toilöt
geboomte/ öat men niet magö intoaert gaen; toater iö öaer genoegö te bekomen/enöe
aenöe^ee kanttoafttoatl^etercelie. ^cn kan öaer toeöer upt 3eplen bp <ï^often/
enöe oock bp îî^^ften ; altoaer öet ftrect ^npöt-5upöt-toeft upt/enöe öet eplanöt ban
Aicariafl\'es iegöt ; acn ÖC <0oß-3ööe legöt oock een eplanöeken / enöe öaer iö ött
eplanöt göelegöen op öe öoogöte ban bier en ttointicö graöen. ^e bopagie ban
Candifch fegöt öat öit eplanöt iögöelegöen ttointicö engöeifcöe mölni ban Sanc

eplanöen / öet eene göenaemt Viäono, enöe öet anöer iiha des Bufios\'teplanöt
Vidorio legöt öipklepne mölen ban Porto des Cafteiianos ^iipöt ten îDeften/ enöe
Iiha des Bufios eenmöle ^iipöt-toeft ten öupöen ban Porto des Caftciianos • aen
bepöebefe eplanöen kan men reeöe maken / enöe öaer iö öout enöe toater op.
mö^en enöe ecn öalf ban öe boo?fcö?eben Porto, tî^eft ten öupöen/ leggöen öe Aica-
traffes. Dpöc <0oß-3ööebol klippen enöe roötfentoeleenmöl in ^ee/ ontrent bier
mölen bant baftelanöï: i^oo?öt-toeft ban öefe Aicatraires, ttoee mölen enöe een öalf
legöt Set eplanöt Monte de Frigo , een oroote möle ban\'t bafte Xanöt/ enöe aenöe
j^oo|öt-toeft-3ööe banöiteplanmiooptmeninnaers.vmcentc tuftcfien s. Ama-
ro enöcMontede Frigo boo?; öefem.onöt too^ut bpöe |do?tugefen göenaemt Bar-
ra Britioga, enöebipmölcnban Öaer aen\'tbaüe Hanötlegöt eenen öoeck/ öaer een
eplanöeken aenlcgöt/toelckfp noemen Mueiia.
Èngéirche , eenengöelfcö-mangöctront in Santos met namm lohn Withai fcöiöft inöen
vQvagie. jare i578.aenfpnb|ietïöente1lonöenalöuö:

Ick heb defe daghefi fprekende mét dc Capiteyn,van hem verftaen, dat daerfe-
kccmijncn van Silver ende Goudt.ontdeckt zijn, ende dat fy daghclijcks wcrck-
liedcn verwachten om de felvc mijnen te openen. £^aer Öe engöclfcöeÖie öaer

toaren met öaerfcöipiuöen iare i58o.berklaeröen öat öe f^o^tugefen ban öenl^o=»
ninck berboöen toaö mönen tebetoercken. ^ ^ _

kinfi, öaer toooningöe iöiu\'t ööebergöte; enöenaer öat Stadiusberöaelt/foo ftrecken
baer palen toel ta#enticö ntölen binnen \'ölanötö / en beerticö langöö be cufte; öefe
bebbenbaerbpanöénamal!ekanten;naert^upöenöej^miebanöe Cariocs,enDe
naer\'t Boo?öen öe Xu pin imbas, toelckelefte beel fcöaöe öebben göeöaen aen öe
tugcfen: öe(ê boo?f3.Tuppimkinii öebben oock continueleooiloge metöetbolck/toelck
ftitcktnaecPerutoe.

^jfe Jéfuiten göetupgen in öaer beröalen öat ontrent s^ Vincent tooont eennatiê
ban Snöianen öie Cp noemen Miramumins, een toilöt enöe barbarifcb bolck / öat

5lckeîïeî^o;tugefen eeïütoel ftfiaöe jjeböen göcbacn ; öannuboóibe ^etenbe
keert5Dnbe/ ifttnat betermetbaer te öanbelen/ enbe laten gaerbp tnplen bpbel^oi^
tugefen gbebiupcken j bes ntet teg^enHaeiibe foo ts befe plaetfe feer berb^ten /naer\'t

hj^eeoelgck metöetngbebooienefiahöelen ; toant Soetoe! be Sefuüm naer öet feggéh
foo öter aïs eibers feer foecken te baöittbèren / bat mén bë ihgöeboo?nè M göeen m
ben en make / foo 3öiï be î^oitugefett qualgck baer bah te bntöouben / oöck foo berre/

Sanc Vincent iegÖt naer \'tfeggöen bah larricus belrticö ieguch ban Rio de icncrbj
be 31efuiten bie öier tooonen / boen biberfcöè tbcöten te lanbttoaërt in / enbébooina«
mentïöcknaer be Canoes bie bp betacötenticö legueü bah baer naer\'t ^itpben tooo«
nen/iangöö öecufte tot bpbe monbt banRio de la Plata toefenbe is een fraep enbebe^
guaem bolck/ meer als eenigö anber bat ih bit gétóefté tooént ; toit/ ehbé kleeben öaer
met bellen ban beeftenï tooonen om be Laguna bte fp noemen de Patos, toaer boo? bit
bolck oockfelfs toel fomtgts Patos toonben göenaemt : be ^oitugefen öebben eenigen
Öanbel met bit bolck booi fabeur ban be Jefuiten / ban boo? öaer loole öanbelingöett
als bo^en /en toillen be ^ilbenöaer niet toel in öaer Hanbt laten komen«

De naeft-göelegöene Capitania aen Sant Vincent tS Rio delanero^fbabp be
^paegntaerben göenaemt/ ombattn bie maenbt ontbeckt toas bp luan Dias de
Soiis, mben jare 151 j.be toelcke befelbeftelt naer fpureeckmingljeoj^ beöoogöteban
ttoee en ttointicö graben enbe een berbe. be ^ranfcöe toelcke befe plaetfe eerft
Öebben betooont/noemben bie Ganabara. ji^rahcopfen bóereti tiaer befe plaetÈ in
ben tare 15 5 j.onber (jet goubcrnement ban Viiiegagnoii, ntet ttoee toel-göemorttéèr?
befcöcpen/en quamenbaerin bemaent banNovembcr^ viiicgagoon htalckteop t
m komen/ toelck onntnt een öalf möle b?eet is / en ban bepbe 5Öbeh bèfloten met ttoee
öoogöe bergöen / een ƒ oitrefte ban öout/ op een robtfe toelcke öonbert boeten lanck is/
enDe fefticö toeebt/ baer öpeeh beel ban fpngöefcöutplante /ombein-komftetebers
fekeren,<ï^e riebiereisbanbittnenfeer b?eébt/enbe baer in beel fraepe €planbekens I
met boomen befet bie altöbts groen 3ön i op toelcker een f toefenbe een Canon-fcöeut
ban t #o?tien booifj, öpfph bolck enbe bereftè ban fpn göefcöut lanbe / boo?toeei
le ban öe ïiaiiben niet berbenbe aen\'t bafte Uanbt fphtóoon-plaetfe leggöen.^it epi
ianbe^en toaofes öonbat paffen langö en öonbertpaffen b?eebt /leggöenbeberfcöep^
ben ban t bafte Eanbt aen b een enbe b\'anber 3öbe / een geutelincks-fcötut - baer en
toas göeen berfcö toater/foo bat fp öaer htbeften béöelpen met een ciftane bie fp maec«^
ten. ^e ttoeebeblote toelck ober-boerbe bie ban be îEeltgie / op t be^eeren bah viiia-
gagnon, ottberÖtt bclcptban le Sicut du Pont,fcöepbe bant^iancrgckinbemaènbt
banNovembcrtnöettaer ï556.tn todcker göefelfcöap toas icanLcti, bte bele ttoee«
bé bopagie öeeft befcöieben / göelöck thevet be eerfte. wé blète tsnaa beel fucs
kelingötn Rio dc lenero göekomen inMattio i557.enbe öet bolck gö^l^hbi aent

een ban ben Ammiraei ban t^iancktöcH / Fort de Coliingi. m jprancopfen ftellett
befe riebiere op beöoogöte ban b?p en ttointicö graben bp^upben be Etme/enbe toö|t
tipöacrlieöenbefcöiet^eninmanierenalsbölgöt. ^e tn-toöckban be^eeis blèren
ttoihtifö bupfent paffen toeebt / en in fommigöe plaetfen bieeoer / tot batöp opbeer^
töien oft feïffiien bupfent paffen komt, enöeöoetoelbe betgöenbtebaerom ftggeii
itietéeröoogöen^ön/ alstoelbieomt Eackban Gencve lèggöen/macö nocötahS
ttiet quaïöcl^ bp \'tfelbeHack toojben bergöeleken. ^t monbt banbefe intopel^ isf fee^

feensbaanmoet/ öaer befcöcpcnmtianöier 3ön /omöaeeopaen ßiielien te öooteiii
öaeetiaeemoetmenöaeen öooi een ftrate/ öbeenö^ öonöert pallen b?eeöt/ttocicfe
ÖtnetiS af öaeït öan een fpitfigtjen lïeröö aïs eeni^pramiöe/öfe niet alleen feer grootis/
maer oock öanöcrre fcftijnt fjp fxonft göemaeckt te feDefen,5^e ƒ ranfcöe noemöen ötm
omfpnronötöeptenöegöelöckenisöaneen grootetoom ic Poe dcBeurc, öatis25o»
ter-pot. Centoepnigööooiöerintoaerts is een roötfe/effen /enöe onttent öonöert en
ttointicö paffen groot j öefenoemöenic Ratier, toelck vüiagagnon cerft mepnöete
fo?tificeren / öan toieröt öan öe golöen öaer af göeöieöen.Ctoee öupfent neöen too^
öer legöt öet Cplanöt öatöe jfrancopfen betooonöen/ enöe toas öoo| öaer komfte
tooeft; öeeft in öe lengöte öupfent treöen/enis öp öet fefte öeel foo bieeötniet alsöet
langö iiS / ronötom befet met klippen göelgcks öet toater leggöenöe / foo öat öefcöe»»
pen bp een Cotelingö-&Öeut baer af moeten blööen/uptgenomen aen een plaetfe öaer
öe baben is / foo öat öite upt is te berftaen /öat öefe plaetfe licöt te befcöermen is tegen
üe bpanöt; ban bepbe öe3ööen beröeft ficö een öeubeltjen / öaer Viiiagagnon fpn öut»
te op göeftelt öaööe; enöe op öe roötfe öie miööen in\'t Cplanöt / bp öe fefticb boeten
boogb legöt/öeti^aebt-bup^ j öe refterenbe öupfen lagöen op t blacke belt / toefenbe al
klepneöuttekens/ upt genomen \'tEaeöt bups booi-noemt/enöe eenigöefoitificatien.
^Öien öupfent treöen booiöer legöt eenfeer biucötbaer Cplanbt / toelck bp öe ttoaelf
bupCmttteöen inöet ronöeis/ enöeöeröalbenbpöe francopfeniflcgrande toiaöt
göenaemt: ^it toas betooont bp be léilben bie Tououpinambauity tooiben göe*
naemt / bie in berbonöt ftonöen met öe ƒ rancopfen. j^ocö foo 3ön öaer öiberlcöf an^
öere onbetooonöe Cplanöekens/öaerfeereiccellente <0efters tooiöen göebonöen/baö
3Önöe aen groote fteenen / foo öatmenfe qualöck öaer ban kan rucken / öie gbekoockt
3Önbe feer fmakelöck 3ön/cnbe eenigbe klepne peerltjens in bebben.^efe riebiere is boi
banbeelöeröanöebifi®/öieöeboo|fcöiebenLeribefcöiöft Snt upterfteban btfein-
togck 3ön ttoee riebieren / toelck aen bepbe 3öben ban öe ïl^ilöen betooont 3ön. t^eer*
ticb oft fefticb bupfentpaftenbooiöer langösöe cufte naer Rio de laPiaca toe/is een an«
ber groote intoöck öie öe ƒ rancopfen Vafar um noemen/ öaer öc if ranfcöc te met aen«
iiepen.^it is öe ftanöt gbetoeeft ban Rio de lener o, ten tgöen öat öe ƒ rancopfenöaer
tooonöen /öanöooiöereöolte öan viHagagnon, enöe anöere inciöenten / foo öebben

öet be franfcöefeöanöelöckberloien/enöe is bpbe foitugefen berobert onöer öecon^

buittebanManuei de Sa,CouterneurbanbeöeelecuftebanBrafii. Jsnuöe ttoeeöe
Capitania ban öe J^o:tugcfcn/ban Rio de la Plata af-rekenenöe, ofte öe acötfte beginn
nenöebanbobeni mt ^taötisgöeöeeten San Sebaftian,enöe öeeft naer t feggöen
ban Herrera ttoce öonöcrt 25urgöers/enöe een Collegie booi öe ^>ocietept 3!efuiten:
Lopes Vaz fcgötöat Öaer ontrent ö|pöonöerötöupfen3ön/ enöe öat öaer 3ön ttoee
^upcker-Ingeniös; öocööcn öanöcl ftaet meeft op25iafilie-öout enöe Cottoenjöaer
is abunöantieban bictualie.^e ^tabtis göebout aenbe ^upöt--3ööebanöe engöte
(öaer top in öe befcbiöbingöe ban be ƒ rancopfcn öier toien ban öebben göcft>|oken)
enöe tegöen ober aen öe Booiöt-3ööe legöt öet Cafteel / enöe binnen is fcet een rupme
^ee/ baer eenigöt^bierenin loopen; göelöck tefienisbp öe figuren öeer ban upt-
gbegeben. öeöoogöte ban öefe p?aetfe tooiötbp Oü vier van Noort gbefteit op ö|p en
ttointicö graöenen böftöien mmuten. ^e ingöebooine ban öit llanöt ontrent Rio
de lenero tooiöen genaemt Tououpinambau ty,enöe öacr manieren cnöe öoen tooiöt
m\'t langö befcbiebenbpiean Leri, bie baer onöer eenigben tööt gljeronberfecrtöeeft;
en komt meeft ober een met tgöene top öiecboien in\'t generae! öebben aen gfjeroert
banbemanierenenbe gbeftaitebanbefe natiën.

5^e3efuiten göWt5Ö«"ittöaerberöalen /öat öaer in öaer CoHegfe toelck fp biet
bebben/ toel böfticö ptïfoonen3ön/enbebatöiertoelttoeeoft b|p fterckten 3öngöe«
maeckt booiöaerlieöertoe-boen/metöulpebanbe ingöebooinebanbe 1lanbe/fon>
ber bat befelbe ben i^oninck ban Spaegnien pet öebben göekoft.

larricus göctupgöt bat Rio d e lenero tacötcnticö legu cn naer\'t bupben legöt ban
be Bahia de todos los Santos, enbe öatöe Scfuitcn öaer een Collegie öebben baer fp
Theoiogicumlefen/enbebe jeugöt öeEatgnfcöe tale leeren. 5^cfe plaetfe tooiötibp
öe jFtancopfeninbenjare i58i.foo larricus öeröaelt/met een blote aen-gbetaft^ öocb
te bergeefs/ boetoel öaer naer fpn feggöen toepnigö bolcks in ftaöt toas.

öljen ofte fjcutjclcn/öan op bcpocöe epnöen Icöötöctgöcbeco&teöeeracpi op-gaenöe/
öocb bc Ijccïe ftaöt icgbt ftccöt l^ns^® 6et toatec/roo langb öat men öte qualpc m een balï
iip?e kan ten epnöe gaen / öan öe b^ccöte tó maec tbïen oft ttoaeif öupfen. à n öen ja^
tefcftöïtn öonöcct cn acötöien en toaren öe ftraten nocö ntet óöttalföct/ en öaöt oock
QÖcen toaUcn nocö pookten : alöaer ftercktebeftaetmbter Cafteelen/ toaer öan öet
plincipaelfte iisgöelegöenopöc ^oa-5i}öem monötban öe rtcöiereop öen oeber ban
eenen öoogöen roötftcen / öaer nocö loof nocö 0tasi op en toaft : öet ttoeeöe Cafteel
ïcQöt toat meer mnetoaertop een^^lanöt öat aen öcB^eft-kant ban öe rtebtere legöt/
foo öicöt acn t lanöt öat men öaer met göeen fcöip0-boot öooi en kan baren, öit Cp^
lanötisaen öet ^upöt-ooft-epnöe öeel öoogö / meteenber^ öic öegöcöacnteöeeft
ban een 5>upcker-boimi acn öc Boo|öt-toeft\'3ööe m öet leegöer öaer fict ttoeeöe Ca^
Keel ftaet : töeröe legöt op\'t ^upöt ooft epnöe ban öe ^taöt op een klippe aen öen
öoeck in\'t toater : \'tbieröe legöt aen öe üloo|öt toeft-spöe op een bergö. Wt piincipale
macöt bie bc |^02tugefw öaer öebben sön öc 25»afilianen felfs/ öie öe |^o?tugclm foo
SÖeboo|laem5ön/öat fp boo? öaer öoo? een bper fouöcnioopcn.

naeft\'göelcüöcne Capitaniaisbieban SpirituSanto,todcktsöcfcbenfteban Hct.d.4.t
JJ boben acn rceckcncnDc. Ss göelegöen op öc öoogötc ban ttointicö graöcn bp « c.i»,
^upöenöe Hinie/ üpfticö leguenban Seguro, enöc fefticö leguen ban R»odeiene-
rojöacrenismöcreen Ingen io ban ^upckcr/(fegöt Herrera)öan öaer balt beel Cot«
toens enöc l^iafilie-öout ^ öaer tooonen ontrcpt öc ttoee öonöert öups göeRmien > m^
be öaer is een ö«Pö ban Jefuiten ; cnöc aen\'t in^komen ban öe riebiere aen öerccötèïï
öanöt legöt een Caftccltjen / öocö ban klepn göetoelt.

Lopes Yaz berÖaclt öat öcfc Capitania bcftactupt ttóCC ÖCÖCn /CUÖC öat fp te famen p ^
ontrent öeö?p öonöert öupfen Rebben. Wtk Capitaniaigi îieb?ucôtbaerfteenôc beft ^
boojfienban bictualie ban gantfrö ßraßi » öoo? öc abunbantie ban bifcö/ enöe öeöi«
berfiteptban jacöt öie öaerbalt tocgen öe goeöe gclegcntöcpt ban öeriebiere enöe bof«
f^agieöaeronïrettt. J^ttn-göcboo^ncban \'tHanötöier ontrent too?öeit göenaemt
Margayas,enöe 50« "" böntgöenootcn ban be 1^o?tugelim;öe göeftalte enbemaniaen
ban bit bolck too?ötbp ieanLeribefcö?ebenin fpn bpfbc Capittel/öan alfoo\'tfelbe
acco?öcertmctöe befcölötiingöe in\'t göemepn öicr bo?en sfteftelt/foo enfuUento|iöier
nict op ftaen.

bie fp noemen Parayba opöeöoogöteban eenen ttointicö gr^cnCöc CourCmftellcn

öie op een en ttointicö graöen enöe beerticö minuten) toelck is een fcöoone enöe groote
nebtere / enödccrbifcb-rpck.

\'tBokk toelck ontrent öic riebiere tooont too?öen infgöcïijcks Paraibes göenaemt; unich^^
tooonen in öutten als back obcncn.

Bcrchrij.vinghc van dc Cufte van Brafil acÖtCr ÖC Ï^OpagiC ban Candifch gÖC^
bocgöt/ km öat öet Boojöt ooft punt ban Spirito Santo öeeft een rijc ban roöt«
fen i ban ben punt ontrent ttoee mölen te lanöttoaerts in / fiet men eenen öoogöcn
ronöcn bergö/öctoclckeallccnopöem felbenftact/enöc too?ötgöenf «itömbergö
ban #eeöer Aive, enöemen kanban ö«r ccn groote toegö t" ^eefien^^ ^at Spi.
ritus sandus ecn grooic ï^ape is / cnöe beel klepne «ï^lanöekcns m öet miööen
beeft / oft inöe monöt öaer ban / enöc öat öeriebiere legöt ^oo?Dt-ooft enöe g>upöt-
toeft* u t>. 1

larricus fêgöt/ Öat Santi Spiritus ï0 gfjelcgöcn fcbenticö leguen bàn Rio de îenero«

^nöe öe Sefuiten göetupgöen in öacr basalen öat öcfc plaetfe feer toe- neemt in öan<
öelenöe bolck / öoo^öicn öc <0ûuberneur öe l^ilöen beter öanöelt/als toel op anöere
P^öctfen/enöeöcr3eftïitenöwtpegóeb?upcktomöe ©^ilöcnf^nteiockent^^entreckt

tjanfji^Kaecccn^oipban Snöiancn toelck fpnoemen dos ReyesMagos, baerbe
31 efuiten nacr öacr feggö^n beel ö^ïlben geboopt / enbe tot öet Cö?ïflen- <5eïoobe öeb^
ben göebjacöt 5 ban ombertoaerts te baren / rcpft men boo? \'tHanbt ban fekere ÖDit
ben/ bte fp noemen Tapuyas, enbe öaer göebueren be Apiapetangas, bie nocö Ö^el
toilbt5ön/ènbe bpanben banbe j^oitugeftn/foo hattet gebaerlpc tsboo? öaer Utanbt
te trecken.

Befchrijvinghevan dc Capitania Porto Seguro, endede woon-plaetfender
Spacgniacrdcn daer acn gheleghen.

pv e fefte Capitania ts göenaemt Porto Seguro, Öebbenbe bie naem beöouben ban
JL^\'öe eerfte ontbeckmgöebp Peraivcrez Cabrai, bie baer eerft aen gaam/ enbebe^
guameenbe feeckere öaben bonbt: enbenoembeöet gantfcöe HanbtTcrra dc Santa
Cruz, al0bo?en beröaelt. 30göelegöen berttcö ieguen ban los ifleos naer\'t^up^
ben / enbe böfttcö ieguen ban Spiritu Santo naert i^oo^ben/ op beöoogöte ban (ef^
töten graöen enbe een öalf bp öupben be Htnte/ öeeft ö?p tooon plaetfen ban i^o?^
tugeÉttti toaer banbe eene ts göenaemt Santo Amaro; öe anöere Santa Cruz,eitöeöe
öeröe Puerto Seguro; öeeft eentgöe ttoeeöonöertenöettotnticö ifamtlten/enöeböf
Ingeniös ban ^upckcr (naer \'tfeggöen ban Herrera) enbe eenöups ban 3lefutten.
^e ^taöt Porto Seguro legöt op öentopbaneenbergö/toelcktseentottterobtfe;
enöe aenbeiSoo|bt-3öbe ban öefe roötfets feer öoogö %anötim^^

^eft met be boo^fcöieben roötfe/foo moet men i^oo^öt-toaerts upt ften/en men Ipeurt
fèker klippen leggöenöe ttoee mölenaf tn Xtt/öaeröeZeeopbieeckt j enöe^upöt*
toaert öaer ban goet anckeren recöt ober öe ^taöt / enöe öaer ts goet leggöen in
bertöien baöem bjaterg: / in\'t gWcöt tjan öe ^taöt.

De Befchrijvinghe van de cufte van Brefil gier bO^eU berÖaClti fCgÖt Öat be Öaben

Segnro öeeft grootcïoobekïiffcn/Öie aenbe boct banöet^o^pftaen / enbe bat bie

tm/eitöe öanrecötmet befelbeftuerentotöatmen komt binnenöetpunt banberobt^
tim/ enbe ban moet öpftuereït ^upbt-toaertsboo^ bienbeBoo^bt söbe banberte^^
tJiere onbiepis.

Ban öeriebiere ofte öaben bah Porto scgurotot SantaCruz5ön b?p ^paenlcöe
möïen / enöeöet io eehbequameplaetö om klepne fcöepen te bergbenjbanmen moet
ÖenvtoacötehiKioi\'tperöckelbaimenfiet.

Lopes Vaz fegöt öatöcfeCapitaniaban Puerto Seguro beftaet tipt btet klepne ^te^
bekéns/ tocrlcke miatoniet obcifcöeöip öonöert önpfen en öebbenj enbebat be in^

^be-beöoo^enöe m i^ertogö bäh Avfero, enöe öat öicöt bp befe öaben bi^nenbe
pnbi^tenbie Abrolhos toonöen göenaemt/toelckebpf en ttomttcömölen in ^eeftrec^
keh.^tgöen bbèr befe onöiepfimbftèi^latett legöt^^^
trent berticö mölen / altoaer een bolck tooont göenaemt Ouctacatcs, foo toieebt/ bat
^ nöcöb^e met bmanö^n/nötö toet öäe^ na bueren en onberjoitben^ en 30«
htemahötS b?iénbt;öaer ^eftälteehöetttanieren tooiben bieeber bp lean Ur^ befcö^e^
ben. ïarricus fcÖ^tjft^\'^ P «ewó S«g43ro t0 jöpelegöen böft^ ieguen ban öe Bahia dc

ll^itbeh toelck ftnlöemen Ayiiïures^iöe Gaymures, foo grooten Röabeötiti&en ge^
baeh aen bete plaetfe/ bat Öét i^teb^kehban s Amaro ganHcft berlateniS/ enbe beft
gantWieCapitartiafoote\'balleh^ttert^ Puerto Segurogualtjckttointifö tntooons

bcfchrijvinghe Van de Capitania van tos Isleös , crïde dc ghcleglicnüicdêü
vandien.

De böföe Capitania tOO|Öt gö^liaémt los Meosj\'S gÖl^leöÖ«« ÖÉtteÖ ban Hcr.a.4
Potto de Segurc rtaéiJ\'t i^öoiöen/enöe mfgöeïöek öeeticö legucn ban öe Bahia de s tu.
todos los Santos naect ^>upöen/ op öe öoogöte banbeeetölengeaöen enöe ttoee Öetöè
lip ^upöenöe Hmïe/naee \'tfeggöen ban Herrera,öteöïeiin baneectban larricus, als
topm\'tbooMaenöe\'atap,öebbenaen-geroeit,i^eeft2oo,öiipfgefmnenmeteenm^^^
loopenöe nefens öe ^taötj öaec 3ön acöt ^upchcc-ingemos, enöe öe Sefuiten öeö^
ben öaec een öups. Lopes Vaz fegötöatöitmaeveenklepn^teöehenenis/enöemet iop.v^^
obecöebonöectenöeböfttcö b«pfenenöeeft/enöe maecöip ^upchec-ingcnios, enöe
bat öe in tooonöecs öaec meelt geneeren met IBLanöt-boutoen / enöe bicmalie te boecen
in klepne barcken nacr Fcmambuc, enöe öat öeplaetfetoe-beöooit Lucas Giraido.

^eben leguen ban öefe plaetfe te lanbttoaert in is een �k ban foet toater / toefen^ ^
be ÖIP leguen langö enöe bjeeöt infgöelöcks / en is meet öan böWen baöemm öiep r
baer komt een riebiere upt-blieten/ öocö öooi foo engljen mohöt/öat öaer guaiöck een
barcke öooi magö/ enöe öat men öaer öoo? sönöe qualöck kan onöerfcöepöen toaer fp
ÖOOI göekomen is j enöe als öet toaept foo beröeft öem öet toater foogöetoelöigöals
möe ^ee j öeeft beel bifcö / infonöeröept ban öie men Manati noemt/ öie foo groot
5Ön / öat fommigöebeerticö Arroben toegöen/enöejön feer tmakelöck: öaa-3ön oock
Crocoöilen in enöe i^apen / enöe anöere bifcö.Én öefe Capitania tooiöt oock göebon--
öeneen boom / baer feer ercellenten 23alfemöan göenocken tooibt ban feer foeten
reuck/enöe groote kracöt>faööenöeemi^efneöentnöenboom /fooöiftilleertöit li«
queur allenfkensöaerupt 3!n,öefe Capitania is een generatieban 3!nöianen öiefeer
toïtsön/enöefoogroot/öatfpEeufenf^Öitente toefen/enöeöebbenöaer lenCale
öie men niet cn berftaet / 5ön boo| tocpnigöiaren öaer göekomen / ban öaet bpanöen
berbolgöt 5önöe; en öebben göeen öupfeit/ maerlebenop\'t blacke belöt alS beeften>
Jjebben grooce bogben enöe pölen/ enöe öebben groote fcbaöe göeöaen onöer öe in^
0eboo|nébanbetUanöt/enöeoockcemgbei^o|tugefenöooöt-göeflagöen5eetenmen«
Éöen bleefcö enöe3ön feer to|eeöt;möe becöten niet in nroupen/nocö en geben öaer niet
bloot / öan als fp pemanöt alleen fien/enöe onberfiens / enöe öaerom en kan men öie
niet betrappen ban met groote moepte enbe peröckel,

^e ^upcker Ingeniös leggen aenbeboet ban een öoogö Hanötbp naeHin\'t mibs Uid^
öen ban öe bape / leggöenöe öaell-supöt-toeft ban u als göP \'t^ooiöen komt
aenöebape öaeröefeplaetfeinlegöt.

larricus göetupgöt mcöc öat liieosis göelegöen öerticö legueh batiöi Bahia naer
het ^upöen;enöe öat niet bmt batt öaer te lanöttoaert öe Aymnres öo|Cn beröaelt
tooonen/toelck toel öe toieetfte natie is öie in gantfcö B^efii tooiöt göébonöen/ foo öat
menfegöt öat fp oock öaer epgöen kinöeren fouöen eeten / enöeis \'tfelbe bolck öacr
Herrera öier bO|en ban fpieect / öoetoel öp öie nieten noemtjöe 3 ef«iten feggen in öaer
beröalen/öatöitboickeertöts plagöte tooonen langösöe ^ce-cuftebanRio de Sanc
Francifco af tot Cabo Frio tOC; öan Öatfp ban Öaer Sönbcrjacgöt bp be Tupinambas
enbe Tupinachins, enöe gbebtoongben öaer öièpcr in\'t lanbt te begeben/ban toaer f|i
nu grooten oberlaft boen aen be ïDïlöe öie bet met öe i^oitugcfen öouben/enöe aen öe
l^oitugcfenfeifs/rooöatfp beélbanöaer ingeniös öebbenmoeten berlaten /booibiert
befe ö^ilöen op fpn onbevtienfleöe ^laben ban öaerquamen toecb balen; enöenaer
batiarricus bccbaclt /fooieöe öcfe Capitania felbe grootc laftom gantfcöberlatente
tooiöen/tentoareöaergebiacöt toaren öe reliquienban s.ioris,öooi toelckes tegen«
toooiöicöeptöe 13o|tugcfcnnubeterkants öebben tegöénöe l^ilöen/biebe tnacbt
hanöen ^iaeck-4ïeecker niet en konnen toeöer ftaen.

Befchrijvinghe van de Bahia de todos los SANTos,weIckis de voarnae^-
ftc wel van dit gantfche quartier^

De bltcöc Capitania ((bo ÖaCCnegÖe«30«/alÖ HerrerafcQÖt)OfteÖeïÖe/ö{ïe!ÖcK
Herrera Dieteït m fpn Decade biee / maeckenöe een fp^onck tuffetjen befe /enbe
los iflcos ï (top füllen pOQben bit etreue biee naee te eecbtem) öbenaem^
t;odos los Santos ^ tögbelesbenbanios ifleos bevticb leguen naev bet Boo?ben / enbe
pnbevtleguenban Pernambuco naeebet^upben/opbefjooQbtebanbewbiengea^
ben 5 enbebiev bout bem ööemepnlöck be eoubemeur ban be gantfcöe cuüe ban Bra-
fil; boo? irtenaljö Lopes vaz enbe anbeve betupööen/ befe plaetfe be i^onmck toe-be«^
boo?t; befe piaetle té oock onbev alle be plaetfen ban Brafii albevmeèll betooont; beeft
b?p tooon plaetfen ofte ^teben i be eene aen\'t m-komen ban be bape ofte bp bet Ca-
nael / bïefp noemen Vüia Vcia, enbe toajS be eevUe gbebout tn befe Capitania; be an^
beve San Salvador gbebout bp ThomedcSoufa j bebCVbe/btCV leguen te lanbt-toaevt
tn/göenaemt Paripcm toelcke b?p toel bupfent oft elf öonbevt öupo-göeftnnen füllen
toefen.^eeft acötöten ^upckev-ingcnios j öoetoel \'tbolck öem meeft geneevt met Cot^«
toen: tn be ^tabt 3ön bgf i^evcken/ enbe een Collegte ban aicfuitenXopcs Vaz fegöt
bat öaev toelbeevticö ^upckev-ingenios 39n/enöebeel Cottoenjs/öo® gantfcbgbmt
25?afilte-öout.5^aevtétn öefe Capitania een m toöck ofte bape/toelc men beevtöienoft
böftöten legucn intoaevtö kan baven/cnöeöeeftbeelfeev luftige eplanbekenö/bteoni
tallöckbeelCottoenj8iupt-geben;tétn beel öeelen bevöeplt/enöe beeft beelavmenen«
betn-toöcken/öaevöeintooonöev0 öaev ban btenen/ om met bavckenötev enöe öaev
tebaven, Lopes Vaz fegöt öatötevm öefetn-toöck op fommigöe javen beel Ambrc-
gris too?öt göebonöen enöe bevgaöevt. \'tloumadban öe vcpfe ban Laurcns Bicker
op Rio de la Piata befcöiöft öegöele^entöcptban öe Bahia alöud:

Bahiaban Todos los Santos 10 göeiegöcn op öevtöten gvaöen bp ^upbtnbe
Hinte / enöeté ontvent öevöeöalf möïe toööt/ enöe in\'t miööen ban bebape tö öet
ban ttoaelf tota^töien baöem toeöi^/öe toelcke i^oo?öt-noo?öt ooft innetoaevtö
enöe ^upöt-3upöt-toeftupttoaevtöftveckt/enöeeen ï3aeft-3upöt-toefteö^aen maect
boo? öe ^taöt bolle^ee/ toelcke ^tabtaenöe i^oo?öt-3ööeban be bapeop\'töoo^
göe göelegöeniö/ ontvent een möle ban ben öoeck / baev bet Cafteel Sant Anthonio
göenaemt/ tö göebout; ban öen felben boeck loopt een banck ban feö babemö een mij^
le ^upöt ooftin^e/ alööetöavöt toaept foovabbelt öettoötevopöe felbe bancke
toat/öan men moet öaevom niet fcö?omen/toant \'tiö öaev öiep göenoegö\' ^ie öebape
op toilfóecken ban Martic^ot oaober, bie loopeop öevtöiengvaöen / enöefoecke
bet Eanöt alfooaen / foofal öp vecöt op öet gat bevballen / öet Eanöt ftveckt fit®
bp^upömöe Bahia, ^upötenöeji^oo?öt/enöeiöeenbuple cuöe: ban foo pemant
öe Bahia aen-foeckentoil ban Odober tot Maert toe / biefoeckeöet Hanbt aen op
ttoaelf gvaöen enöe een öalf om öeö ftvoomö toille / toant ban oaober tot Mar.
tio gaetöe ^tvoom om öe ^upöt / enöe foo men binnen bie tööt bp ^upöen
bevbiel / foo fouöe tnen qualgck öe Bahia konnen kvögben ;öet Hanöt ftvecktöem
bp i^ao?öen öe Bahia ^upöt-tl^eft enöe i^oo?öt-<aoft, #et iö een fcöoone cu^
üe om öe Bahia aen te foecken / enöe oock feev kennelöck; ban bevve bevtöoont bet
öem alö oft öaev een öeeltoebbenopöen a^lepcklagöen/ foo toitift; enöe feömaem
öen loopt öc ftvoom om öe ^upbt/enöe feö maenöen om öe i^oo?öt / alö öe ^on
meöeöoet

ï©e Icfuiten göetupgöcninöaevbevöalen öat fpinöetCollegie/ toelckfp öebben
möefe^taöt enöcineenigöe anöet^eöupfen öaevontvent/toel tacötenticö pevfoonen
ßevck3t)n / enöe öat aen öaev meeft öangöt öe confevbatie ban befe plaetfe / göeiöjJ^
öaev ban larricus een evempel beröaelt in ben jave böftöien öonbevt acöt en tacö-
tenticö / öat be engöelfcöe öaa- guamen / enöe tvacöten te lanöen / enöe öoo? öe
gvoote bltïtenöe aen lepöinge ban öe Sefuiten bevöinöevt toievöen/foo öat öe engel?
fcöe onbervicötev faecken moeften bevtvecken. ^e felbe bevöalen meöe öat töien oft

ttöatK icguéh ban be Bähia naer t ^upbm een plaetCeïegfit genaemt Cachodraeen
töcke i^ojtugeejs toe-bejoojenbe / toefenbe ƒ rentiere met be Aymures, mbt bat booj
fpn toe-boen enbeöuïpebanbe 3e(u«en beel ban be #ilbe totliilte enbe Jjet
öen <5eloobetoaren gfiebiacljt/ foo bat ben <6oubernéur g^eraben bonöt eértöeef
banbit bolcHte bjengfjen op öet <^planbtTapira,om naerber bp beröanbt te toe^
fen enöe minöer guaeöt te konnen öoen 1 öan öat \'tfelbe niet toel öteft toillen göeluc^
ken boo? oe ongöelbntöeptban öe plaetfe / toaer boo^\'tmeeöe boltk Ö0?f enbe ber-
öinck. ^it Cplanbt toelck anöere noemen Tapcrico j is cen tamelöck gtoot
ianöt/ enöe öeeft een bjucötbare gronöt/ öaertoaft beel ^Cabac / enöe öaer is beet
25eeftiaels / enöe een ^upcker-molen / öocö too|öt ban elöers ban ^upcker-l^iebt
boo^fien j baer too^bt beel Craens göemaeckt banöe ïi^albilicöenöieöaeraen-ko^
men/ foo öat fpöe gantfcöe cuöe ban Bcafilbaermebeboo^fien ilegöt bpnaer l^^elï

Bcfchrij vinghc vandc Capitania vail PERïfANBUcdp éndc dcghclcghcnthcdcn
daer ontrent.

berbe Capitania (óftettoeebe /als Herrera fcgöt/bocö tegöen fpn epgöenreec«
heningöe)is öie ban Pcmanbuco, als be ^o^tugefen enbe ï^ilben öie noemen/
ofte Fernanbuc, als öe ƒ|anfcöe enöe top göemepnlgckleggöen; is itóelegöen bpf
leguen ban Tamaraca naer\'t ^Upöen/enöeöonöert IcgucnöanÖeBaliia dc todos
los Santos naeröet i^oo?öcn / op öeöoo^tc ban acötgraöén bp^upöenöe Hiniei
anöeCeCapitaniajönttoee^tcöenoftc tooon plaetfen ban l^ojtugefen^ be piinci^ um
pale toojöt göenaemt oiinda, enöe öe anöere Garaiu, toelck bier legucn ban öen an^
beren 3ön göelegöen: in bepöe 3Ötibpöebupfentöupf-göefinnen/enbeb?penttoin«:
ticö ^upcker-ingenios,toelckopfommigöeiarenöebbenunt-göelebert böfticöbup«
fent Arroben ^upcker /batr balt btel^jafilie-öout enbe Cottoen :öe öaben is göe«
legöen een möle ban öe ^taöti öienen öaerban beßranbt enbe een klepnriebierken.

Lopes Vaz fegöt öatöitöe grootfte ^taöt is banallebe cuöe /enbe öat fp
b»p öupfent öupfen öeeft / enöefebenticö ^upcker-ingcnios j maer bat öaer groot ge=®
b»eckisban bictualie/ alfoofp bie al moeten krögöen oft ban|&o?tugaeloftebanan«
öer plaetfen opbe cuöe. <8atbe öaben een beöotenöabenis/enöe alleen bequaem
boo: klepne barcken. ^e ^upcker molens leggöen öier en öaer / fommigte ttoee
mölen/fommigöe bier ban be ^tabt berfcötpben ;te Popitango, enbeaen Rio dc

^efe plaetfe toas bp be engöelfcöe in-göenomen onber ött belepbt ban M. ia- ^«gcïfcU
mes Lancafter in ben iarebpftöien öonberten böf en megöenticö/upttoiensbopagie
öefenaer bolgöenbe poincten öefe plaetle am-gaenöe/tebcmercken5Öh.

eerft / öat Lancafter maer en öaööe in fpnblote een fcöip ban i4o«tonnen/eenban
i 70* tonnen / enöe een ban fefticöj enbe ttoee öonöert cnöe bpf en febenticömans enbe
JongöerSï toelcköp onber-toegöen berftetckte met b?p ofte bier anber feötpen bieöp
nam^ïl^aer bp nocö quam een Capitepn Vcnncr met bier lbo fcöepen als jacöten.

•^en ttoeeöen / öat öaer een ƒ o?t legöt opöe monöt ban be öaben/ op\'ttoelcR
olfboeniagöenfeben^etalenftucken/toelckfo?tbe€ngel(cöeeerßin-namen/recöt
batropaen-bailenbe/ enbe öaer <3allepeenbe25ootsaltegöenöetftranbttnGuckett
ïoopenöe/ om öat tboick göeen upt-komfte fienbe/ te couragieuler fouben aen-baöen/
Ijoetoelbaertoelfes öonbert man göekomen toasban be ^tabt om bit Cafteelte
befenberen bieöetalopemioopenftelöen/öoenfpöe engöeifröetbo refoli^t fagöen
aen komen.

Cen öeröen/öat öepjincipale ftaöt legt op een öoógöte/enbe batter leeger mxt toa^
tereenboo^ftabtlegötbanontrentöonbertöuplen/oaeralleöepack-öupfenbango
beren 3Ött/enbe öaer öoen ter tgöt alöegoeöeren toaren ban een Carakèöiéöaerber^
ongöeliickt toas; toelcke J^eer-ftabt be engöelf^Ö« met be eerfte aen-koinftein kre«
Ööen fonber lïacö oft ftoot. ^

<Cen bietben/öat beöooöbtv ^tabtisban befeïeeöfitöbeïegbenbpbe biet Cngeï^
fcfie mijkn/opeen betóÖ^

^Cen bijfben / bat in be klepne ^tabtgött« betfcfi toatet en iS / maee bat men Jet
obet be tiebiet aen\'tbafie Hanbt moet gaen balen.

Cen laetften / Dat be <!^ngbeïfcbe bïtt toaten een en bevtif 6 bagben / enbe ban baee
guamenmetbpbïtn gbclaben fcbepen/te toeten/ö?pi^oUanDt% Die fp Daet bon«
ben enDe bebiacbten i biet ƒ ranfcbefcbepen/enbe actjt <!^ngdCrtje.

i^aet Dat De engbeïfcbe Defe pïaetfen foo bebben bevobect/ is befeïbenotb meet^
gjetteeckt / enöe noeb een CaSeeïtjen gbelegöt op fjet Rceif, foo bat men nu om in bes
ïe öaben te kom.en / tuïfcötn tWt Cafteeltjens moet Dooi-loopen / bjelek al toat göe.^
baetlpck is/te meet om Dat ött in-komen felfó toegötn De fteenen enöe klippen fo|cö«
ïpckis/ enöealtoatnautomoetgötpaft tooiöen ; göelgck Dan \'tfelbe te fien is bpbe
Directienbancouïfen/ enöebp öe Ruytcrin fpn Toonfe dcrZee.vaerc. ^e^cöe*
pen ontlaöen aen\'t ^oiptoelcklegöt aen\'t bafte Hanöt/ enöe tooiötmeöegöemepm
Ipckenöet Rccif göenaemt i öe goeöeren too?öen Daer göelaDen in barcken ofte licö«
ters/öie binnen\'sHanöts ött riebierken op baren tot boo? ben bergö baer be^tabt
legötituftcöen öitriebierken enöeöe ^ee en is maer een fmalle Dupne ontrent een mple
langö ban\'tboo^fcöieben tot De ^taDt. Ctoee mölen om De ^upDt is een
klepn riebierkenboo| barcken/ göenaemt Popitango, altoaer beel ^upcker-meu-
lens ftaen.

Cuffcöen befe Capitania enbe be Bahia 3önttoeemacötigöe riebieren . bie ban Sant
Franciico leggöenDe op De öoogöteban töien graDen enöe een öalf / toelck met fuic<
ken göetoelt in Zee loopt / öat men fegöt öatfp öacr toater beöout bp öc ttointicö mg*
ïenin^ce. ». ^

tuftcöen bepöen öcfé ttoee riebieren is ÖÖ^Ï^ÖÖ^n Sergippo del Rey, toelck is ecn
klepn ^tcDcken binnen\'slanbts göelegöen/cnbc öeeft een klepnriebiere Dicin ^ee
ïoopt / baer met öet lp?ingö Dcrtöien enbe beertöien boet toatersis. öefeplaetfe is
ban Rio Sant Francifco feöen mplcn langöSbe cufte ^>upDt 3upDt-toeft /cnDeban
Rio Real elf gcootc mglcu. «^ot Sergippo del Rey is bccl bcc ban ^ticccn enDe
Stoepen öic in\'t toilöe loopmin öeboftcöen ; enDe Daer fouDen oock eenige mgncn ban
<i5out cnDc ^ilber toefen.

De cerfte Capitania enöe ouDtfteban Brafil isgöelcgöcntneen eplanbtgcnacmt
Tamaraca, baft ïcggijenDc aen\'t bafte HanDt toefenöe ö?p leguen latttk/ enDe
ttoée leguen biccbt ; bcgrgpt m fpn furisbictic bp be bgf cn öerticö ieguen langös öe
cuftc; öecfteenigöf .i>"Pc^er-ingenios, enöe öaerbaltbeell5?afilie-öoutenöe Cot#
toen/enöe Daer plegöen toelöonöert f amilicnte tooonen- Baer öat Popiiiinierc
beröaelt tn fpn DerDe 25oeck de trois mondes, foo öebben öe jfranfcöe öefeplaetfceerll
befttcn / enDe is öaer ban De #o|tugefen af-ö^»«bigö gcmaeckt. fegöt öat öeteen groo^
te /enöenocö een klepnDcr öaben öeeft /öic bepbefeer bequaemsgn boo?be fcöepen.
^itsgnbcacöt Capitanien cnDc ö^rc ^tcDcn Die bp Herrera too^Dcn bcröaclt/foo

infpn generale öcftriptie / als in fpn i^iftoiie i öaer öP nocötans in fpn 5^efcriptie
fegöt/öatter negöen 3gn. , .

gn öcbopagicnbanDeengöeïfcöen bpMr.Hackiuytiïpt-göegeben/betonDeeeï
nen göcintercipiecröen b?ief/göefcö?eben bp Fdiciano Cieça de Carvaiasho c^ouber«
neur ban Parai va, öe Sooiötlgckfte ^lobincie ban BrafiiiDe toelcke De negöcnDe Ca-

pïhhiats/öócBtwöiÖt^ Herrera mttçS^mîlti pm öarfe «ïct Ceer öubf eh ts/maeé
onlatigjis op-gtjekomen j naer öat öe (elöe öe f ranfcljen öp öe ^oitugcfen is af-öan^
ötc[) göemaeckt. ^efen #auöerneur fcöiöft aen öen i^onmck m t jaer 1oe nacr«
öölgöenöepomcten,

Cerïl/ öat ÖP \'töetieï ban öe ilonmcköaööe óntfangöen ten epnöéöp fauöeöelpen
congueöeren Rio grande, enöe öe ƒ raneopftnban öaer berïagöen. ®eïck öcfe Rio
grande3p/cnö|ucktöpnïetnpt/öanupt eemge cïrcumftantien öie öpöaer naer ber^
öaelt/enö^uptöetbéröaeïbanöe 3cfuiten3ooberftacn/ öat öefe Rio grande ip göelc^^
legöen öerticö leguen nan Pemambuc naer \'ti^ooiöen/enöe öat öaer eénf oitrede
lïp öe l^oitugefen is göelegöt om öe ƒ rancopfcn öaer upt te öouöen/enöe \'töalen ban
Brafiiie-öout tt bcIcttcn ; bjaut nacc öaer feggöen; 300 öebben öe jfrancopfen bter be^
gonnen te neUelen fints öat fp upt Rio de lenero maren berjaegöt/enöebebben bmtit^
fcbap enbe alltantie gbemaeckt met be IBüöen ban öat quartier/30 öat fpöaeriaer^
löcksbeel Brafiiic-boutquamen labenj tot inben jare 15B 5. als toanneer öe ^mtn^
gefen öerbjaerts 3ön göetrocken onöer öet belepöt ban Martin Ley tam, enöe met öaer
eöenomen öebben t^ee ban öeSefuiten/enöe bebbén eèn aenfienlöcke bictöne obeé
bie ban Parai va bekomen; enöe ttoee jaren öaa\' naer öen<0berSen banöe Ö^ilöen
bekomen/enöe neffens nocb öerticö anöere naer Pemambuc göebiacöt enöeöaer ge^
öoot/30 öat fp mcetter ban öe plaetfe 3ön göebleben.

«CenttoeeöenfcöiöftöP öat öe ƒ rancopfen met eenigöe <ï&o|ïogö\'tcÖtpèn CÖP fegöt
toel öertöien oftbeertbien)öet CaiteelCabo dcioöaöömbelegöert/enöe toel met 350.
man befeongen/enöe öatfp metgroot berlies baer toaren af-göeüagen ban öie ban
\'tCaHeel/ öoetoel öaer maer ttointicö ï^oitugefen in t felbe Cafteel en maren/enöeböf
Öucken göefcöuts- mit macö men 300 toat met öifcretie göelooben.

mat Cafteel Capo deio fcgijnt öan öit Coubernement ban Paraiva te toefen/toant
befen Fehciano Cieça fegötOacr naer/batöpöaer een nieutoen ^ouberneur öaööe
i^ûelt.

^en öeröen/ öat be öertöien f ranfcöe ^»^epen öaer öaööen gljeittireert naer Rio
grande, altoaer nocö feben ban öaer fcöepen lagöen ; enöe öat öe ö^ilOen ban Pcti-
guar enöeanöer Cariben öaer met öe franfcöe baööen göeboecöt ; toaer ober öP
toaö upt-Qöetrocken/ enöe öe laDilöen öaööe göeftagen/ enöe öaer loipen berbianöt^
ï^efe natiën ban Peciguar ujoonen op öen boeck ban Brafil, öaer öe cufte om öet
i^ooiöenöaer tocnöt naer öet ïï^eöen; larricus fegtjt öatfe göebüpien 3ön ban öie
Uan Paraiva, enbc in böftöien oftfeftöien loipen tooonen/enöe \'tgöetal ban böftöien
oftfeftöien öupfent 3ielen maecken.

(^en bïcröen/ öat öe f ranfeöe onöet öet belepöt ban een Dourmigas, een ^ilber-
mönc öaööen ontöeckt in een plaetfe göenaemt Copaoba: toelcke !^öne feer röck be^
bonöen toas/enöe öat öP öaer felfs eens toas göetoeeft/enöe öat öet maer fes öagb-

^en böf öen/öat Paraiva maer ttointicö ^paenfeöe mölen iS ban Pemambuc,enöe
batöef ranfcöebanmepningöe toarentoeOerte komen/enbebaer öaermetgöetoelöt
neöer te ftaen/om öes ^ilberstoille öat öaer gbebonben toeröt; enöeöatöe jran^

Cenfeften/ öatter ttoee fcöepen banöe ƒ ranfcöe ontrent Petiguar toaren ber^
gaen/ enöe \'tbolck öat göefalbeert toas/öaööe öem met öe ïïdilöen ban Pcnguar geal^
lieert; enöe öat öP öie booi öe ttoeebe repfe öaööe toefen befoecken/ enöe beel oaer ban
göeöagöep/enöccenigöegöebangöeni öie al\'tfelbe bekenöen/banöe ^ilber-mönen
cnöe ƒ ranfeöe ^cöepenöie in Rio grande fouöe leggöen. mt toclck alles göenoegft
te berftaen iS/Oat öe riebiae öaer öp ban ft>ieeckt/ niet feer berre ban Parai va moet leg^
eöen -, anöers öaööe men konnen ttoö®elenofte öpban öeMarannon lp»ack: öan ick
bebinöe in öe #02tugefcöe ^mtt öatter tuftcöen Paraiva enöe ben Marannon toel ö|p
riebiaen göeteeckent ftaen met öen naem ban Rio grande -, ban göelobbe befte öat
öefen Feiiciano fpieecktbanöe eafte öie öem naeft göelegöen iS/enöe met toelcke öie
ban Petiguar confinatn; toaa epgöentlöck\'tCaftcelCabodei^ lê^/ en (s upt öes
<5ouberticurs fcöiöben niet toel te berftaen/ oock en bmöe bet inöe #o|tugeefebe
ütaerte niet/ öie ick göefien öebbe. baa naer bebbe bekommen een acn-teecl^e^

«ing^banbe cufte ban i^ooiöt ofte toilöt-Brafii,göel0ck öie bpöe onfe bebaren is/

Dirck Ruyters regljtmfpnToortfe der Zee-vaert, batÖeViebieteParaivä
göen bier legucn li^oo^t-toaert ban Cabo Blanco, enbe bat een groote totjbe riebier
Daerbe^o^tugefennu fterck boutoen/bupfen enbe ^upcker-molems/enbebèt ^upc*
kerbat oaer balttéalfoo goet aljs bat banPcmambuc,enbe toert öertoaertjs metberc^
ken gbebracbt

BefchrijvingheVatidöCufte van\'t LandtvanBnAsiL, van S\'-Vincent af,toc
SpiRitv Santo toe.

T 2leton0nukomentotbebefcbibbmgöebanbe^ufte/beginnenbebanS\' Vincent
-L\' toelck legbt op be boogbte ban 24. graöen: (toaer in top füllen bolgben öe befcbiö«
bingbe ban öe cufte ban Brafil, enbe teeckenen met öe letter B. ^e courfen öie fp Ru t-
tiers noemen/ bp öe Cngbelfcbe bopagien boo| M^ Hackiuy dt upt-gbegbeben/met be
ïetterE. enöeLinfchotcnbefcö^öbmgöebancourfen;metöeletterL;enöeepnöelöcfe
Herrera mfpn Defcripcion de las Indias, enöe elÖa%
B L Vincent tot aen bet eplanöt s^ Sebaftian,bebt gbp ttoaelf fpaenfcöe mfis

• \' len;enöe öe ftreckingbe legbt <@oft-noo?t-ooft enöe ^eft-3upt toeft; enöe öiteplanöt
tö een groot eplant/enöe alö gbP upt öeZee komt bertoont bet bem gelgck em Caep/
L. enöe ^upt toeft ban bet eplanöt legbt een klepneplanöeken Akatrazzes genaemt;
toelck lö een lancktoerpicb eplanöt/enöe beeft öicbt bp bem b?p klippen leggben/beb»
benöe aenöe ^upt-jijöeeen eplanöeken/\'ttoelckeenfeer goetken-teeckeniö bpmift
ofte nebeK Ban\'t eplanöt S\'- Sebaftiaen tot Ifla dos Porcos5tjnbier Icgucn i bit ep*
lanötbeefteenreergoeöebaben/maeriöteöiepin\'tlanötgbelegen. enöe ban bter tot
Ifta grande jgnbeertbienlcgucn, beeft Ceer goeöebabenö/foo toel ban öe soöeban bet
^upöt-tocftcn alö ban öe <©oft-5tiöe/enöc be^tfeer goctbevfcb toater/ met een groote
biffcberije; iö boogblanbt met beelgbeboomte/enöe iö telant-toaert infeer Joogb enöe
rcfierp punticlj; foo menöaerbegeertin te loopen/ enöeeftmennergfien]^booste biee^»
fen/öan fulcköalfmen fiet.

B £ Anöere ftellen ban S^- Sebaftian tot Angra ofte Angradcris icguas, enöe bat bet
ïanöt legbt enöe X. W. 5©efeplaetfe tooit genaemt Angra dos Reyes.

L. Linfchoten ftelt bp S\' Vincent Ifta da Muda, toclck iöccnklcpn eplanöeken/enöe

men moetbet aen öe <0oft jijöe laten leggben om teloopen in s^ Vincent.
L ©an ifla grande tot Rio dcienero3i)nttoaelf leguen, enötöecouröiö ^oftnoojt-

ooft enöe 1J^eft-3upöt-toeft.
B.E. L. Riodeienerolegötopö?penttointicbgraöen/enöeban vincent tot Riodele-
nero 3ön4i.leguen, enöeitien beeft in alle befetoegb gbeen onöiepten ofteö^oogbten/
maergoeöeöabenöboö^alletoinöen, ^ebo^öere gbelegentbept ban Rio dcicnero
bebben top op fpn plaetfe befcb^eben.
B L l^an Riode lencro tot Cabo Friojijn 18. legucn, toclck lögfjelegöenopbeb^pet».
ttointi^ötaöen/möeöecufteöieftreekt<aoftenöeïïdeft. iPtfe Cape alö gbp upter
^ee komt/ fo bertoont fp baer alö een ^teen-rotfe met beel toitte ftrepen öaer in/ enöe
p op\'töoogöfteöaerbanberbeftfpbaeralögeb?oken/bettoelckeengoetmerckiö.öï5en
, • macb fonöer fo^cfle rfjöen aen öe l^ft-jijöe öaer af/ toant \'tiö al fupbere gronöt.
Cabobeefteeneplanötrecöttegbenober/toelcköenöoeckaf-fcf)epöt/altoaermenöeÉ

toel macb fetten aen öe ll^eft-$ööe/öeö noot toelenöe.
B. l^an Cabo Friototöe25apeban San Salvador 3ijn negben ^>paenfcöemölenj
E L. ofterooanöerefeggöenttoaelfmölen/toeickiöeengroote25ape9enöeaenöe ^upöt-
B ban öe felbe löape 58« baer beel eplanöeujenöe bet lanöt lept i^oo|t enöe

mt eplanöt iö gbelegen ttoee möïenbart ben oeber/ ertbebeeftttoee eplanöe^nö
bicbt aen leggben/enöeöaeriöeengoeöe reeöe tuf&ben bet bafte lanöt enöefietep^
lanöt/ eenen goeöen fcbootbanbet epianöt/enöeöaereniö gbeenperöckelö^ toat

Ban\'t eplanöt s^lago totöeCaepbanS\'Thomcöebt göpacöt<^paenfcöemö^ B.
ïen/ enöe öet Hanöt legöt i^oo^öt ooft enöe ^upöt-toeft/enöe is göelegöeti op öe
öoogöte öan ttoee en ttointicö gtaöen bp %upöen öe Hinie. ï^an öefe Caep tot Pa-
raivaöebtgöP ^paenfcöettiölcn/cnöeöetHanötürecfet Boo|öt-ooft enöe ^upöt-
toeft / enöe legöt op öe öoogöte ban een en ttointicö gtaöen enöe beecticö minuten. ^ 41 s.
Herrera ßeltCeop eenenttoïnticö/enöe elöevs op ttointicö/toelck mis-flagöen m , r
^el^o^tugefcöetoectefteltötecRxodeS^ Gatharina. jicr.deia,

Ban Parayba tOt Manage fjcbt gÖP bgf léguas, enÖe ÖCt EaUÖt ftltckt J^OO^bt-OOft B.

enbe ^upbt-toeft/enöe legöt op öe öoogöte ban een en ttomtïcö graben.
Ban Manage tot itapemerim öcbt göP bgf léguas, enöe \'tUanöt fttfckt atö boien.
Ban Itapemerim tot Gieretebe öebt göp bier ofte böf léguas, \'tHattöt ftreckt als
boieui enöe tpunt ban Gieretebe öeeft een rpe ban öeen-roötlen anöeröalf möle m
^ee/enbeöe punt IS leegö lanöt/enöe legöt opöe ttointicö graöen enöe45.mmuten.

Ban \'tpunt Gieretebe tot Guarrapare jjebt göp feben möïen/ enbe be t^lbe ftreckin^
göe. 5^e|^o^tugefennoemen öet Sierra de Guariparim ; toelckaenbe i^o;öt-3ööe
öeeftnocö een bergö/toelck göenaemt too^öt Sierra de Pero Cam. ^aer öe^upbt-
jöbe ftaet nocö een bergö alleen öie göenaemt too?öt Guapel. XBH Guaranare tjeeft E. L.
een Cplanöt öat öaer aen legöt / öet toelcke ts ronöt/ enöe too^öt lüa Salva^o göe^
naemt/ leggöenöe anöeröalf möle ban ben oeber/enbe ßet lanbt ts oneften enbe bol
bergöen/enöe legöt op ttointicö ótaöen en een öalf/enöe booiber naer öetBoo?ben
öebt göPb^p €planöen öie ö^p léguas ban \'tbafte lanbt leggöett/ enöe tuftcöen öet
bafte lanöt enöeöe epianöen eenöalf möle ban ben oeber legöt eengoebe reebe.

Ban Guaraparc tot Spiritu Santo öebt g^ acöt léguas, enbe Öet lanbt ftrtckt alS
bojenjenbe spiritu Santo öeeft een rge ban roötfen öie aen öet j^ooiöt-ooft punt legöt/ E- L-
toelckbpbeï^o|tugefentoo^ötgöenaemtPuntadeTuberon. 5^ebapeban Spiritus B.E

San^usiegöt op be öoogöte ban ttointicö graben: opbe Zupöt-söbeöeeft be bape
ttoee oft b?pftoartebergöen/ enbein\'t miööen ban be bape moetmen ïBefttoaerts p
inlêplem

Yoorder befchrijvinghe van de cuftc van Spiritv Santo af, tot Bahia. de
Todos toe.

V^n \'t iSoo?öt-ooft punt banbeBahia Spiritu Santo,ontrent ttoee léguas te lanbts
/toaerbt tn/fult göp eenen ronben öoogöen bergöfien/öie alleenop^ötnt felben b.
öaet enbefeer oneffen is/ öie göenaemt toeröt la Sierra de meftre Alvaro, enöe ftreckt E. l.
ïangösöen oeber ban öe^ee-kanötöeeneuitoelck een merck-teeckenisboo^öe göene
bie naer Spiritus Santuskomenbanöet ^oo^ben af. Ban Spiritu santo tot be rie^ b.
biere dos Rcyes Magos öebt göP fes léguas, enbe \'tUanbt ftrect i^ooibt enbe ^upbt/
enöe öefe riebiere maeckt binnen in t Eanbt b?p bergöen göelöck ronbe eplanben/
enöe leggöen op negöentöien graben enöe beerticö minuten. ^

Ban bele riebiere totRio Doke öebt göp feben oft acöt léguas, enbe \'tlanbtftreckt
j^oo^bt-ooft enbe ^upbt-toeft/enöe öttis öeel plaöt lanöt/anöeröalf leguas banben
oeber/enbe binnen in\'t lanbtis eenen öoogöen bergö/enbebete riebiere tsgötltgötn
op ip.grabenenöezo.minuten. ,

Ban Rio Doicc tot Crcatere (aubcre noemen öet Criquare ) öebt göP feben le- e x
g«as. enbe\'tlanöt ftreckt öem i^oo?öen enöe Zupöen/ enöeöefê Criquarc bertöoont b.
öem aenbe ^upbt-3öbe met bier openingöen/een legucban malkanberen / ban öe
toelcke ttoee öoogöl^nöt bertöoonen/enbebeanöere ttoceleegölanöt/ enöe3Ön mal==
kanöeren 3.00 feer göelpt^/batmen öaermaer een riebierekan ban mercken/tot bat^
menfe leer naer komt/enöe leggöen op 18. graöen en 45^ minuten.

Ban Criquare tot Maranepe öebt göp ^ien mplen/enöeöet lanbt legöt i^oo?öt
ten^often enöe^upöt ten H^eften/enöe öeeft inöemonöt banbenebtere een toitte
ftloof/enöe töoontals een ftuck löntoaets/enöetsgötlegen op 18.öraö.en 15.minuten.

enöe aen öefeit Parawepc icßöt eentjoogö punt ïanötö met öeel boomen öaefe
op/enöe ein batbet alonöiepte naetöe %tt toe/fo kont eèp öan öemontöcs (jabenö
öe onöiepten öan Abroihos fien/ôieteerpeiicuîeus sijn/ enöe bemm îEee övecken.

î^an Parawepc totöetîebieté Carvcis(öïe öe ^itugefe i^aertenoemt Rio das Ca-
ravcias) ^thtQ^P b?p legüas, enöe ftet Canâel fal u felfs tfjooneit Joe göp boo»t moet
5eplen/enöe gbp mocbtbipelötkentoatnaöe leegljtete ^ee-toaevts léopen/om öat öe
monöt öan öefe rteöietbtel onöiep ts/enöebtelsanöt-platen beeft.

Ban Rio das Caraveias tot bet epnöe uan\'t tooöe ülif (teelek öe ^oitugefe ftaeite
noemt BarrcirasVermciiiias) bebt gbpööfofttfes legu as, enöe m Öefe toegö en ötbt
öÖP göten peeptkel/öan toacöt u ban \'t b?eken öan öe Seci

moet öem toaeöten öat men niet boben anöee ö^ïlf niöl banöen öeber en fcöepöt/toant
al Dien toegö langös legöttt een punt bàn lanöen / foo öat toen foo ö^^^tß alfinen öet
puntbanöeeoötfenboo^-bpiS/tecöt i^oon-ooft bp öet 3anöt öeen moet ßueten/ tot
batmen komt een ßeen too^p öaec ban / enöe öan ftiert men boojts «0oß-toaert/enöe
öet punt Gorebabo is göelegöen op febentöien gvaöeneneenöalf/bp ^upbenbe
Einie.

î^anbitpunt totPortö Seguro, öebtgöp acötöten léguas, enbeöet lantlegöt i^oo^t
enbe ^upöt / en men moet öem toaeöten alfmenfoo öoogö komt als ^oito Scgurt>,
toant öe vaötfen öie te ^ee-toaetts leggöen 59n feer peciculeus^

ISen öe ^upöt-jpöe ban öefe öaben bevtoont öem eenen öoogöen fanck-toetpigöen
Mgö/öiefp noemen Monte Pafquai, ban toelck men ^oojöen aen nioet loopen tot
Datöen beigö ^upt-toeß ban u blpft/ enöe öan macömen naec öet lanöt toe öouöcn/
borö altööts met goet op ficöt. ^eciebicc ban Porto Seguto legöt op feßöien gcaöen
enöe öccticö minuten.

Ban Porto Seguro tot Santa Cruz ötbt göpÖ|p léguas,cnbeisccnbcguameplaetfe
om ïtfcpne fcöepen te btcgöen ; maec mcn moet öem toaeöten ban öet pergckcl öatmen

Ban Santa Crusi tôt öc cicbicce Rio grande tjebt göp negöen ofte töien mpïen /cnbe
mcn moct öem toaeöten albcfe toegö langöö ben oebccop b^p leguen naccnict te göe*
naeckcn/ toant öaecleggöenbeel onöicptcnin öc toegö(toclcköcï^o>tugefen noemen

OS Baixos de Sant Antonio ) cnÖCÖttlanÖtßCCCkt i^002t nOO^t-OOßcnÖC ^upt-3upt^

toeß/ cnöe obec öeitacmbanöefecicbiece fultgÖP ö^p bccgenficnbolbicötcbollcöagie/
toelck öaec göelijck eplanöen bcctöoonen/is göelegöen op bgftöien gcaöen enöe öev<
ticö minuten.

Ban Rio grande tot los lacos^öcht göP acöticn leguen, enöc öet lanöt legöt ^oop
öen cnöc ^upöen / enöe;in al öefe toegö en öebt göP göeen onbiepten / maec b?ie ofte
biet léguas öaec ban : 3ön göelegen opbeectöien gcaöcn cnöe bpf en bcevticö minuten.

Banlos lileos tot aen öc cicbicce Rio des Conras ^ebt göpacöt ofte negöen léguas,
enbe öet lanbt legöt i^oo?öcn enöe ^upöcn. 5!^efc cicbicce öeeft beel cotfen in öe moni
leggöen/enöete ^ee toaect legöt een klepn Cplanöeken als een totfe/enöe öie moct
menfeecnaec bp komen foo mcn befe cicbicce in toil/ toant aen b\'anöec^ööe isöet ai
onöiep.

\' Ban Rio des Contas tOt Camamu , {IcggÖCnÖC naCtÖCt feggöen ban Herrera op

bectöiengcabencneenöalf)öebtgöpfesieguäs,öitcamamui0ölacklanöt/öeefteert
toööe monöt/cnöe ban\'t punt ban öe i^oo^t-cuöt fult göp ccn €plant fien öet toelcfe
cayepegöcnacmttocct: toacötuöatgöpöaec niet te nacc am en komt / toant mcn
beel onöiepteit öaec ontrent öeeft ; maer ontleent toat aen öc ^upöt-3ööe / öaer loopt
een Canaclöatböfoffe^i baöem toaters öeeft/enöc ban öaertot Guepena jebt göj»

Ban Guepefia tOtTcniere ( toClck Öe |^0:tUgeefcÖe ^aerte nocmt Tinhare ) öebt
gÖPbicc léguas, enöe Tinhatc toontacn öe ^upöt-jööe een öoogöcn bergö/öen toclc«
ken5^oo>t-toeöban«leggöenöe/falöentberöeffenals ecn <5allep met 5ön acötcrßc
öcel op-toa^ts/ cnöc foogöp binnen toilt gacn/fo bo^cöt topelijck toat ban öe
jtjöc; ertöefult bgf ofte fcs baöem toaters ö^bben/enöe legöt op öe öoogötc ban Dcrtöien
graöen i bcfenöoogöen bcrgfti^ De Morro de Sant Pablo. (Herrera ftelt inöit gitartiee

Riocttbe Porto Trenado, öaccöc ^cöepcnanckcccncnöconrtabcnöicmöcrcquac?
tieren komen.)

BanOeftn bergö ban Sant Pablo tot be Bahia de todos los Santos, Ijeftt gj^ tUïaeïf

mölen/enbebeOreckingbe j^ooit ooö enbe ^upbt-bjeft / enbe foo göp ttnt3anbt
fiet/f03ötgöpaenbe i^oo|t-3ÖbebanbeBahiaaenbepunt banTapeane (anbeitfcg^
gben batbit eenCplanbt 10/enbe noementTapaon) öet tocïcke toute ftucken binnen
J0i\'lantstoont;aï0 of baer toebbente bioogen lagöen/cnbe beBahia ïegöt op ttoaeif gca^
ben enbe oerticömmuten. :2tnbere feggöen bat beriebier Tinharc een grootriebierc 10/
enbe goet om m te loopen bes noobicö 3Önbe /enbe bat baer ban fes tot feben babemen
bieptets>

V^lnbe Bahia totbe Eiebiere Rio Reyaiöebtgöpfcsenttointïcöieguas, enbeöet
lanbt ftreckt i^oo|t-ooft enbe ^upbt toeft.Herrcra fegöt als boien aen-gcroert:
tfätbeferiebierelegötopbeöoogötebanelf graben enbettoeeberbe; be )^oitugefcöe
ÄaerteftritöiertuffcöenbepbenTatuapara. ^eonfeftellen Rio Real bp bebinbingbe
op be öoogöte ban elf graben enbeeenbalf.

(als Op berecöt,booi-gacnöe plaetfe is aengöeroert) bat fp legöt op öe öoogöte ban
^ien graöen enöe een öalf. me f^o^mgefcöe l^taerte ftelt öier tuffcöen bepben/eerft Rip
de Canafiftoias;enbebaer naer be Enfcadaoftein-toöckban Vaza Barriz,toelck anbe^
re ftellen opbe öoogöte ban elf graben/ en toaerfcboutoen bat men öem baer ban moet
toacöten/enbebaernietinloopen/maer eer ban be toal af öbuben: beonfe ftellen bp
bebinbingbe Vaza baris op elf graben enbeböftbitn minuten / enbenaer öet upt-toer^-
pen ban be ciifte fo foube be felbe bepbe aen be i^ooit enbe ^upt 3öbe ban Vaza ba ris
feer befmet^ met klippen; enöe booi Rio S\' Francifco fteeckt eenboeck leegö lanbt
booi iipt > enbe be riebiere gbeeft öerftö-mater.

éan öe Rio S^ Francifco tOt Öet punt Gurra, ßebt gÖP bpftÖten Ieguas,enÖe ftetïant
ftreckt^oo|t-noo|t-oofi enöe ^upöt-3upöt-toeft/lcöfitop i^ien graöen enöe ttointicb
minuten: cacöte eenicöabwps te moeten toefen/ lettenbe op öet geneöier booi gaet/

I^an btt punt Guna tot be klippen ban Camare Guba, öebt göpfesicguasj bit 3Ö«
grooteöoo^e klippen/enbeöaer is een goeöereeöebooi alle H^eftelijcke toinöen.

enöeban ödle klippentot Rio das Piedras ofte öe riebier ban öe |>teenen/öebt gbp
böf leguas, enöeöet lanöt ftreckt i^oo|t-noo|t-ooft enöe ^upt 3upt-toeft.
BanbeferiebieretotbeCaboS^ Auguftin,öebtgöpttoaelf leguas, enbe öet lanbt

ßrecktalsboien; enbe öefe CapealsgöP upt öe^ekomt/bertöoont een bergb bie
een ^aöelrtiflötfet te toefen/enöeftaetaöeenleggenöe naefter öanöt <Doft ten ^oo|s
ben enöe taaeftten bupben banöe Caep binnen\'slanöts/ enbe komenbe langö0 be
fufte/ie^töeCaepnpt-toaerts/enbe bertboontfiaerals oft öaer klepne boftcöenop
berbeplt lagöen.

^nöerefeggöen bat befen öoeck ié aen be XttMt^t; een ftepl af-gbebickt lanbt/
maeckenbeinbebertöooningböetfatfoenban eenH^albifcö-mupl/ öebbenbe boben
opeenenronöenbergömetgöeboomtenom-ringbt. ^ , ^^^

f^öftnölen ban befe Cabonaerftet ^upben/fult göP ße« öet eplanötbanSanc
Aicxio, öet toelck een klepn leegö eplanbeken is/opbeö\'^^\'SÖte ban acöt graben en:^

enbe öe Cape Sant Auguftin is gelegen op öe öoogöte ban acöt graben enöeöer^
ticb minuten; (anöerefeggben op acöt graben enöe ttoee möetenbe Herrera fteltfe op

^e#0|tug^c&ei^aerteftdttuflföcn Rio de San Francifco enbeCabo de San
Rio alagado,enöe baer naer Rio tic San

î^att tie Cape S^-Auguftin tot Pemambuke tOt} ygt\\ âcfit léguas, eîM P Hâttfct
ßreckt i^oo^öt tetî «Dollen enöe J^upöt ten WtÏÏml enöe öet merck ban Pemam biwik
tó bet Zeebeken felfs/ bet tneSck op eenen öoogöen bergö bp be Water kant Öaet/ enöe
töoont aïö be Cape klW en îô göelegöen ep öe öoogöte ban acöt graöen.

Bnöete feggöen öat banöe Cabo booi&öjeben/totöe öaötoiinda toe/3ön tbaaelf
mölen ^oo^öen aen/ enöe öat oiinda legöt op acöt graöen enöeeen öeröe/enöe Per-
nambucü op acljt.

Ban Pernambuco tot ïjtt Cplanbt TamaracaöcbtgöP bïcr oft bgf mölcn/enöfàt«
öe ^upöt söbeban \'tpunctban öe riebiere öeeft öet rooöe klippen/ enöe 300 göP in öe
riebiere müt gaen/ b^engöt « felfö ^ooiöt-ooö enöe Z^upöt-toeö met öefe rooöe kïtp«
pen/enöe öan 300 booitö in öebape öaer göp negöen ofttljienboet materö fult öebben;
Anöere öeïlen naeö Pernambuco, Pan Amoreiio ttoeeklepne möleni^oo|öt-noo?öt-
toeö/ enöe ban Pan Amoreiio tot Maria Farinha ö?p möïcïi ïangöö öct lanöt: öe cuöe
iö bol riSm enöe klippen.

Ban Tamaraca tOt Parai va 3Ön bÖftÖiCn léguas, enÖC ÖCt lanÖt ÖTCCkt Ji^OO|Öt tCtt

<0oöen enöe ^upöt ten ïBeöen/ enöe iö göelegöen op feö graöen enöe 45« minuten.
Cuffcöen Tamaraca enöe Paraiba öellcnanöerePcdraFuri^de, toclckiö ccu rif ftrecs
kenöe ö?p mölen langöö öe cuöe ontreet em möle bant\'tbaöe lanöt tot Cabo Blanco
toe/ op d. graöen en 45. minuten/ öaer een reêöe iö göenaemt Porro dc Franefcs, öaer
men bp öupöen cabo Blanco moet in komen tuffcben öe Cape enöe öet boojfcö^e«
ben rif i bier mgïen i^oo^ttoaertöban Capo Blanco, iö Paraiba.

Ban Parayva tot 1 oppoam öcbt göP éicn léguas, énöe ÖCt lanöt Oreckt Boo?öt-
noojöt ooö/enöe ^upöt-3upöt-toeö. ^it Toppoam en binöe irkniet in öe i^iefililföe
i^aerte bp öe f^oitugefen göemaeckt/ nocöte öie ban öe Cngelfcöe bopagien/nocö an^
bere öie ick nocö Öeb göefien; maer in öe 0o?tugefcöe i^aerte öaet naeö Parayva, baya
da rreicaon, Öe bape ban\'t berraet ; enöeöeöreckingjjeiö ij^oo?bt-noo?bt-toeö/enDe
^upöt-3upöt-ooÖ^ toeïck contrarie iö aïö öe befcölöbingöe ban be cuöe bier bo?en

ci.x.i.i.c.7. fcg^t, Herrera infpn ^iöo?ie ÖcIt opöe öoogötebanfeögvaöenöecMöe ban S« Ro,
que, bJtlck öc ^oitugcfebe itaertc öelt op bier enöe ttoce öeröe.

BanToppoam mm ö^onwcken i^crberi^öebt göp feben miïïen/enbeöetlanbt
fireckt i^ao|öt-toiÖ enöe ^upöt-ooö/enöe iß göeleggen op bfif gvaöen enöe öéfticfi
minuten.

öefeplaetfe en btnöe ick oock in göeen l^aerten/maer naer bebape ban Traiciaon
bolgöt Porto dos Huiios, enöeöat op öe öoogöte bó?en göeöelt.

l|ïer epnöicöt öe befcb^öbingöe ban öe cuöe ban Brafti, in öet booigaenöe Cap;
ttoaelf göenaemt; alö meöe\'tCngelö/Rutticr enöe Linkhotcns befcölöbingöebanöf^
courfen; 30 öat top inïbolgöenöe toepnigö öuïp öebbm alö ban öe bioote Äaerten.

öe befcö^ö^er ban öe bopagie ban Lan cafter noemt onö een öaben beerticö legu en
i^ooit\'toaertöban Pemambuc, öie öp öeet Peranieuw, enöefegöt öat öet een goeöe
öaben iö/ öaer toater/ berberfcöingöe/enöe anöer bictualie göenoegö te bekomen iö:
enöefeö 1 egucn boo|öcr een anöer öaben göenaemt Potaiou : öcfe en 3ön bepöe met
befen naem in öe ï^o|tugefcöe ofte anöere iäaerten niet bekent, öe francbopfentoa^j
ren göetooon öier te banöelen/ enöe öaelöen öiet* laerlöckö Ö?p oft bier fcöepen met
ï5;cfilie-öout/toelck öe ïBilöen öaer ban berre opbe fcöouöeren toe öioegöen: ^®aer
be felbe bcfcölötiingöe feciöt; öat öe |E»o?äigefm öe pïaetfe öaer naer öebben in-göeno/
men enöe befet/enöe öe ifrancöopfen öen öanöel belet.

H«r. dc fc. Herrera in fpn bcfcÖIÖbindê ban Snöien Öelt Rio de Sant Domingo enöe de las
Virtudês nacr Öeti^OO^Öt-OOÖen ban Pernambuco enöe Tamaraca.

Bcfchrijvinghc Van de cufte «yc dcToortfc der Zee-vaert, hyT>mk Rnyters
uyt-ghcghcvcn.

tot meeröer openmgöenocóinboegóenöegöelröóenèept öefelbe cuöe/tóelöck

öeCeïbe bp Dirck Ruytcrs ijöupt-öötgöeben/öacfi m\'tko^te/öeömncnbe batt Pernam-
buc, enbe foo boo^tö bavenbe naee t öupben.

^ebengcootemtjïen ban i\'cmambuc legfit C.dc Auguftin,boröbieemijlen bp
i^oo^benbe felbeiseenenöt^obenfjoeck/bol ggeboomte/ bie niet leeebeue in Zee af

en fteeclst /bie fp noemen Cabo de Pero Cabango; enöe een klepne mijie bp ^upöen
befen fjoeek loopt een kïepnaebieeken gljenaemt Rio de Eftremo,öaeeniet öan barc^
ken konnen in-komen,<©^p mölen boojöee bp ^iipöen C. S. a uguftin legöt öen öoec
Mcrcaliipe, een fcgo^re enöefteple punt/ toelck göeen fpns göelöck ö^cf^ oP bele cutte;
\'tlanöttuJïcöen bepöen iö llecöt enöe bol boomen:een klepn möleboojöer legöt Öetrie^
bieckenPoioqua,\'altoaeeopöeni^oo>öt-punt een itetcjcken ftaet göenaemt Noftra
Sennora de Nazareth. BiCC mölcnenöe eenöalf ^.tcn H^.ban c. S. Auguftin legöt

Öet eplanöt S. Aiexe,niet feet\' gcootjacn öe Ü^oo^öt-sööe is een veeöe boo? groote fcöe^
pen,^ipmölenboo^öer ^Mn uajangöoöe cnftelegöt R.Hermofo.jUjclck ftreckt
Äoo?öen op in t lanöt/maer is onbeguaem booi fcöepen ofte jacöten. groote mö-
lenboo^öer^..^\'ö^.leg|)t Huna eenbocöt öaer een riebier inlegljt/buplenöeruöfigö
inöen monöt/foo öatfe onbequaem is booi fcöepen enöe jacöten. klepne mölen
ban Huna ^,iB.ten ^.toel lbo ^upöelgck langös öe cufte legljt Porto Caiuo, en is
oock macr boo^ klepne fcöepen/\'tin-komen is böf enöefes baöem öiep/men leglK öaer
beftoten acöter itebenenöe klippen öie als men öaer binnen is \'tZeetoaert ban u ieg:>
göen.2.egöt op negen graöen enöe ttointicö minuten bp ^upöen öe Hinie.Ban Por-
to Caivo tot Camaragibi, 3önfcs mölcn langös öe cuöe.^.Ud. toel foo IBeftelöck is
meöe een klepnriebierkenboo^ jacöten.Ban Camaragibi tot R.Sant Antonio 3önö?p
klepne mötenlangösbe cufte ^,B^.iseen klepn riebierken boo? jacöten j isbebooi^
gaenbe leer göelöck/öan tooiötonbafcöetïöen bp ö?p bergöen öicöt bp öen anöeren/
toaer ban öe miööelfte öe leegööe is/cnöc groente öie een mijl in ^ee af-ö?öft«Ban R.
Sant AntoniototöetRccifdeS.Francifco, 3ön bier en ttointicömölcn/ \'tfelbe ftreckt

meeralsttoeemölen<8oaban\'t1lanötin^ee. Cnöe bier mijlen enöe een öalf ban
bit l^if/ in öen bocöt legöt R. dc Sant Francifco, een groote riebiere / öe ftroomen bal*
ïen altgts in öen bocöt ötoars op öe toal: too|öt bekent bp öaer troubel toater / toelck
men toel ttoee mölenin^eeberneemt. Ban öefe riebier tot Sergippo dei Rcy5önfe«
ben mölen langös öe cufte ^.<^,iB.toelck iS een klepn ^teöeken in tHanöt göe?
legen/met een klepne neöier öïe m loopt.Ban Sergippo tot Rio Real3i)n elf groof
te mölen i is een groote riebier baer nocö göeen anberen öanöel en too?t göeöieben als
biftcöttöt\' ban men fegöt / öat öaer Silber mönen 5ön.^P ^oo?öen legöt nocö een
nebieröiefpnoemcnRioPretto.BanRio Reaitot Cabo Coieur,3önacötmölen^.

lB.toelfoo ^upöelöcklangös öecufte: enöe banöaertot Rio Vcrrtidho ftreckt öe
cufte è.ïB.enöeg>.^.ten èupöen.Ban R Vcrmdho tot Pcfaria3ön negljenmö*
ïen langös öecufte: toelcke göekenttoo^öt bpöaeröoogöebergöenöie buerentotop
eenmöleban ben öoeck ban Sant Antonio,öen ^oft-öoeckbanbe Bahia de todos
los Santos: ban öcfcnöocck ftrecken eenigöe buplen af ten <D. enöe ten
IB.onttent een möl in ^ee/enöe leggen onöer toater. « ^ ä

<0pöe ^oo?t-punt ban öe Bahia legöt öet eplanöt Tapoan^öe 0o\\x enöe ^upöt-
ooft3öbebönöit epianötisberöeblack / bupl enöe fteenigö/ fooöat men öet niet te
naermoct komen in\'t boo?bp-3eplen.eif mölen bp ^upöenöe Bahia langösbecufte
le^t beriebiere Tinhari, aen een öoogöen bergö öaer öe ^ee tegöen aen fpoelt / öie fp
noemen Morro dc San Paulo. <@p Öe ^upöt-3ööe ban bien bergölegöt ben öoeck
Suagaripc baerecnBif bauaf-ftvtct ilooit-ooft ten «Soften anberöalfmijHn ^ee/en
\'tUanbtmaeckt öaer een bocöt / toelck be 25?afilianen notmenCarapcrim suaguan«
pe. Bier klepne mijlen boo^öer iS een öoeck öie Ruytcrs noemt öe Hope. Rio das
Contasts cen klepnriebierken/baer niet isintekomen toegöen Deklippen.\'2lcötmiji
ïen S>^ten IB.langösbecuftelegöt Rio das iihas,öet lanbt tuftcöen bepben is
fjoógöontrentbijf oftfcsmijien toeegö^/öan ontbalt öem\'tlanötmet een bocöt/baer
toeöer öoogö lanöt iS / enöe öaer ftaen toitte öupfen / toelck 3ijn be ^upcker-meulens
ban Lucas Giraides.Ban öefeöupfen tot öet dasiihas3tjnttoee mijlen naer öe
^upbt;beeplanbenbertöoonenöaer als ttoee Caröinaels-öoeben: befe iihas leg^
göen opbe öoogöte ban beertöien grabenenbefeben enbeerticöminuteniött^teöe^
feen legöt baer binnen.

^tt%%iî Sant Antonio ïegöt op öereüötenömben enbe ßtecitt B,<0.entie öd4n
^tt ontrent ttoee möïen} men ban bp i^oo^oen baer ïangb;® ïoopen op 13 • babemen
ttaer bereeöebanoutPorto Seguro,öïeöe#o?tu0ereitftoemen Santa Cruz,enöei0b?p
mpltn ban nieuto Porto Seguro om be i^ooibt a5p i^ooiben Porto Seguro, opbe
öoogöte ban böftöien graben enbe een öaß/ oft baer onzent öf eft men een riebier bie fp
noemen Rio Grande, bie men moet fcöoutoen/toant \'tiffer boï kUppen/ enbe baer legöt
een banche ban Seen bter mijlen ban\'t Hanbt baer beel bifcö is op te bangen/be WiU
ben noemen bie Poraguoma.

öupöen Porto Seguro op beöoogöteban fellöten|5taben mbe een öaïf ïegöt
Monte Paiquai,baer bp^upöen / Ontrentnegöcn Oft töienmplen bp Booaben be
Abreoiiios legöt oocN een b^oogöte I baer menyem oocH ban moet toaeöten. öe
Abreoihos is eenb|00göteöieötoaröban\'t1lanbta{0recfetböf en ttointicö oft fes en
ttointicö mölen nacr ^ee toe/en is ober be ttointicö mölcn b^eebt / \'tmibben ban be
b|oogöte legöt opacötöitn graben enbe beerticö minuten.

^>esklepnemölcnban \'tbaael,anbt loopen tuflcöen be Abreolhosboo? b?pCa^
nalen baec men met fcöepen boo? kan sepleni altoaer bter eplanbckens leggöen/

btep loopt beneffens be ttoee <0oßeli}chße Cplanbekens iih^ Seca enbe Monte das
Pedras, op bc U^ea-5öbe ; ött ttoccbc ïangös be <0oft-3öbe ban be tBeßelpcke
fanbekens icnbe öet berbe ïangösbe ïBett-spbebanbe felbe îBeacIpckûe Cplan«
bekens/mflcöen be klippen ban \'tbafieHanbtcnbe bceplanbekensboo^öeman^erf
ombeguamelöckenöicc booite^eplen / binbtmen bp DirckRuyters boomoemt.

<^pde öoogötebannegöentöien graben enbe berticö minuten bertöoont ötmeen
ïeegöe cuftc in öet i^oo^bt-ooftcn/ batis \'tEanbt ban Sobrîqueriquerem, enbe een
toepnigö bp ^upbcn baer ban legöt Rio dos Moncos,enbe Rio Terfi bp ben anbe«
een/ enbe ban baer booits naert ^upben bertöoontöcmeen öoogö l^anbt/ baer is
een riebier bie fp noemen Rio Dofe j nocö boo^ber ïangös be cufte legöt Cabo dos
Reyes, enbc aen be Boo?bt-$öbc een grooten bocöt / met een <^planöt oaer in / baei;
men toci magö onber tutten. . ,

Ban befe Cabo tot tje htp <aplanbekens bïe <aoQ enbe ^ell ïeggÖCnmctPcro
Caom,5ijn ttoeemrjlcn^upbt-3upbt-ooft.öenöocckPero Caom is eenen bogöen
bergö / enbe ött Eanbt baer bp Booaben af leggötnbe / is een klippicö enbe tOfcm
öÖetKCöÖte/koelek beï^oitugelen noemen Guaripari. <ambe Boo^bt-jöbeban Pc-
ro Caom loopt ccnbocöt bacc een<ï^planbt ïegötin be monbt ban Rio dosRcyes,
göenaemt Ilha dcRepofe, baermen macö fetten tuftcöenöet<0pIanbtenbeöet bafte
Uanbt.

BanSpiritu Santo tot Bahia Hermofe^pn bijfcn bCCtiCÖ Ieguen,tSecnlcerfcbOO«
ne bapc/baer eenblietenbt toater upt öet l^nbt komt loopen ; bp^upbenbebape
5Ön ]^0|tugeCen / ban bp i^oo^ben no^ S^ilben / een öeel onbecfaecöt bolck enbe
bpanben ban betao»tugefen. BanöiertotöeteplanbtSanta Anna jpn bip kïçpne
mölen ^,enbe bit Cplanbt is berfcö toater/bcel 25|afilie-öout / gömi bolcks
banbeiao?tuge(enkomenbaeralbenbagö alsfp eenigöeb^eembefcöepen baer ber«
nemen y om op\'tbolck te loeren.

\'Ctoee mölen ban\'t Cplanbt Santa Anna in Oen bocöt iS be Bahia dc Sant Sal va.
dor acn be ïBeft-39öe ban Cabo Frio j enbe baer is een ^out-panne bie men on be

be beecticö mmuten/ismiöbelbaeröoogölänbt/cnbeftrect i^.mtenmften innaei:
een bocöt. ^enbeCapelegötcen<6planbtbatöoogöerisalsbe Cape/öaertuffcöen
bepbengoebe reebe ï^an CaboFrio mj^.ïB»eenmölelangös be Cufteöaenböf
oftfesfcöerpeklipptnbicötaenbeboetbanbeftranbt/biebe ^oitugefenCafadc Pe*
dra noemen.

i^\'^enbeban Cabodelaneiro ontbait öem\'tlanbt ^.<0.enbe i^.na.a^tmt)iett
totbemonbtban Rio delaneirot«». öe cufteisaltTamenöoogöUanbt/bierenbtif
bubbel/ upt-göefteecken aen Cabo Frio, baerbeXout-pan is. ^enbeCabodc la.
neiro Ic^enbjp klcpnc <apïanbekens bicötbpeenineenbip-^iongö.

ftem op ató m f^op tas tuffcfieit bepben/op be eutte sön beeïCptatibekeniö ettbe meeß
algbeb|oockenianbt:baeei0bembeTojoqua,tuffcberittoeeCpïanöen/b|p mtjleti
ban R. de laneïro; enbe biee mölen meee naee be öDeU/een anbee reebe btefp noemen

l^an Morembay tot iiha grande jgn ttbee leguas Ji^eft tenl^ooiben; bmnen\'t felbe
<2^lant leeöt Angra dos Reyes op een öeplen oeber; booi be monbt leggen ttoee
ïanbekenö/öaer leggen oocbbe Cplanbekems Coris,Ypora,tnbe iiha de lorge grego.

mt cufleJBell-toaerts ban Hha grande naer be bocöt vbatu ba, tsal öoogö lanbtjin
btenbocbtle^tliha desPorcos, een quart ban een mglban\'t lanbt i toaer onber goe^
be reebe tobooi alle tomben.

l^an baer looptmen naer t Cplanbt Sant Sebaftian baer top öter boien ban öeb^
ben göefpioken: enöefullen öier be befcbiöbingöe ban be cufte ftaecken.

Bcfchrijvinghe van diverfche naden van Brasil die binnen\'s lants woonen,nacr
het verhael van ecn Enghelf-man.

P er top fcbepben ban Brafii, fuUcn top öter bp boegöen be göelegentbept ban biber^
XJfcbe natten ban ïï^ilben/baer enbe baer ontrent tooonenbe / göelöchbefelbebp een
engöelf-man bte beel jaren onberbefelbebeeftberkeert/enbemeeftallebtecontrepen
öeeftbooigöeftoermt/sönaen-göeteeckent. .

mt Petivarescn3önfobarbartóntetal!0ibeanbere/baerïtcöamen5önmetföntoerc p-S\'®
göeptcbeert j öebben gateti tn be Itppen/enbe baer een fteentjen m als oock anbere
fUtanen:bebbengeenreltgte/b0uDenbcelto|0utoen/maerbeb|0utoen3önaeneenman
gebonben; bebioutoenbiagen al Depiobifte aio bemannten krögegaen /boeren beel
Tobac met öaer/ en öebben gemepnlöck een blabt öaer banbooi m be monbt. <So|lo<s
ööen tegben be ßoitugefen enbe alle anbere: eeten menfc^n-bleéfcö/ enbe öouben bat
Jet felbe öaer robuft enbe fterck maeckt.

5l^eMaraquites tooonenmftcöen Pemambuc enbc be Bahia, anbcre 3nbianennoei
menfe Tapoyes, öatts a^ilöe menfcöen tefeggen/toelcke naem alle anöer natten upt-
genomen öefe enöe öe Vaanaffej, öie öefe feer göelöck 3ön/b«oi een fmaet acöten. mt
man03Ön ban goeöe ftatuere/en öe bioutoen pioper en fraep/ enöeöecöten met l^en
alsöemanö. öebben geenfeker tooon plaetfen/nocöreltgie/nocb biwmfcöap met
eentgenatten;bantoarenboentnbiebemet be|^o|tugefen: öebbenoockfgatentnbe
lójpen/ban en fiiöben öaer Itcöaem ntet; 3ön fnel/enbe komen nimmermeer op\'t b^

^eTopimanbazcs tooonen ban Rio de San Francifco tOt beBahia de todosIosSan-
tos toe/iftntn fpiake enbe anöers öe Petivarcs gbelijck/ban beb|Outoen 3ön ban beter

mt Waymoores (beellicö Gaymures,öaer top b0|en ban öebben gbefpioken) tooo^^
nen ban Bahia tot iflcostoe/grootelieöenbanftature/enbefneïalseen#eert/böf ofte
fes ban öaer berben een ^upcker-öupsaen-ballenöacr 100. man in is: blagen lanck
öapi/öebfim geen bafte tooon plaetfe/en biagen niet toaerfp komen/ betroutoenbeop
baer raöbicöept: eeten geememenfcöen-bleefcö/3Öti altöts beftoben enbebéftöekt/ om
öatfpopbegronötieggöen. ^ . „ ^ ,,

mt Tomony menos toooncu ontrcut spmto banto;öebben bafte tooon-plaetfen/met
groote fteenen öaer om gekt/tamelöc Öoocö7en ban binnen toallen ban klep ofte fteem
enbe öaerö«pftn öebben ronbe gaten om booi te fcöieten;bebecken\'tlicöaem met bebe=
ren/ fcöilberen öaer ftoart enöe root. mt i^oitugefen namenber toel i^ooo. gebangen/
enbe ftoe^^n töienbe öeelöaetrban öooöt/enbe bereft beröeeiöenfp; enbe beftrueetben

mt Waytaquazestooonenaenöe^.en|^.3ÖbebanCaboFrio;3i)ngrooterbatt
ftaturealSöeWaymores;öaerb|outoenbecötenmeöemetbogen5leggenopöegronöt

gen konnert. ^e anaiTes öouöen öaer in Ifla grande,3t)n ko|t/met groote bupcken/
bïooöt/niet abepickeert/ enbe bauteren öaee ban göeenmenfcöen-bleefcö te eten; be

^i)« öcöelgtk mtt groote ïöben/ rooöt gbeWIbert met Vru cu, toeïck m ttn
yautoe toaft alö een 23oone; 3tjn faepöe mannen enöe ö^outoen öe krwpn gÊcftljö^en
aïö ^^unmcken/ öe refte ban t hm ïangfi.

öc Topinaques bcöben öacr tooomngfjen ontrent s» Vincent, jïjnban goeöe fta«
tnere enöecompiejcie/öe b?outoen gbefcöüöert met ötoerfcöecouleuren/eeten menfcöen-
bJceftö/ bïöoen nietö aen; aftecn aïö fp een man Öacbten/ 300 bertpen fp baer met een
b^ucbte gbenaemt lanipano, en met beeöerö op t bboft/ groote fteenen in öe lippen/ ra«»
teïö in baer banöen/ öanfen ö?p öagben aen öen anöeren / öiintkenöe eenbuplnat/
öaer bpfeggbenöeöat Tabac baer ßerck maeckt ^^nöer baer iö beel <®óuötö in beef
bergben ontrent öe ^ee»

öe Pories toooncn bonbert mijlen binnen ölanötö/ 35« ^o?t alö öe WaynafTes,
leben op ^ijn-noten/ enöe klepn Cocos alö Appelen/ met fcbellen alö tBal-nooten/
maer baröerj noemen öie Eynres ftrijben met niemant/eeten gbeen mcnfcben-bleefcö
300 fp anöer eeten bebbm; öapen in netten ban baftenj bebben gbeen bupfen/ alö ttoee
oft ö?p tacken ban boomen te famen gbebonöen/enöe beöeckt met i^alm-blaöeren:
boo? een meö ofte kam füllen fp bijf oft feö ftoopen 25alfem-olpe gbeben.

5^eMolopaqucs toooucn bp öeriebiere Paiadiva, 3bn 300 groot alö öuptfirbeny
fraep ban complejiie/ gbebaert/ cibil/ öecken baer fcbamelbepöt: baer tooon-plaet«
fen 3ijn betoalt met aeröe enöe groote balcken: öaer iö abunöantie ban <5ouöt/toelck
fp niet en achten nocb en geb?upcken/ öan om aen baer netten tejangen; öitö beriet
biere Paradi va, tacbtcuticb mijlen boo?öer alö Paraey va i bergaöeren gbeen ban \'tgfie^
ne öen regben ban tgjjebergbte af-toaft/ toelck iö ban ftoarte aerbe fonber boomen,
öe tooutoen 3ön fcboon enöe friö alö Cngelfcbeb^outoen/ moöefti men en fietfe
niet laccgen/ enöe 3ijn ban goet bernuft; fp binöen bet bap? om baer miööelt met
baft/enöe öecken baer naecktbept öaer meöe; baerbap?iö ban öiberfcbe couieuren;
enöe öie gbeen langb bap? en bebben/öecken baer met toilöe boeperingb: eeten mem
fcben-bleefcb; onöerbouöen öeö miööaegbö enöe ö\'abontöteeetenj (toelck feer felbt^
faem iö in öit gbetoefte) bebben öbeen religie 30 beel beCen engelöman konöe merc<
ken; 3iin feer punticb enöe klaer.
;©ßMotayas jijnfelepnetibjupnbolcK/koitcn baerbap? in\'tronöeom\'töooft/ OO

öe Lopos ofte Bihcros^alö ÖC 0o?tugefen öie noemen/flouben ßaer in\'t gfiebergöte
de Pinos; öebben göeen öupfen/öan tacken ban boomen te famen gbeb?acöt^ öao:
3Ött feer röcke i^iincnban <6ouöt enöe <(5i)efteenten; göeen öeel ban America tö
boller öaer ban / öan iö berre binnenö lanbtö/enöe bol boickö/30 bat nocö^pae:»
gniaertönocö l^ojtugefenöaer Öueren mogöeniiö klepn enb?upnbolck/oe b?outoen
onbefcöaemt alö beeften.

^^eWayanawafons tooonen ihkïcpne Wecken bp be kant ban een riebier/3im be
fimpelöe ban alle anöere; 3i)n anöetö groot enöe lanck/toel göemaeckt. öen ^^utöeuc
met ttoaelf J0o?tugefm onöerftonötban öier fpn toegb te nemen ober ianöt naer ht
^upöt 3ee 5 quamen aen beel göebergöten öaer fp eouöt bonöen enöe beel koftelöcke
<6öefteenten: repfoen ttoee maenben öob? bit lanöt/tot öat fp guamen aen een groo«
ten bergö ban Criftal/toelck een grooten too?n gelijck toaö/öie fp om öe fteplöept toille
niet konöen pafteeren/ fagöen öien töien öagöen eer fp öaer aen quamen > paCTeeröen
baer ttointicö öagöen boo?-bp/eer fp eenigöe öoo?-komfte konöen binöen/en quamen
tenleften aen eenriebiereöieöaer onöer liepi maeckten p?obifieban toater enöe toilöt/
enöe trocken 30 öoo? öe bauite/ öaer t toater groot göeö?upö maeckte/ enöe geraeck*
ttn in ttoee oft ö?p öagöen öaer 000?. öe nacüe iBilöen öie fp refcontreeröen toaö
een göeflacöt ban Tamoyes, toelck iö 30 fraepen bolck alö eenigö in Europa, met bee^
ren op öet öooft; öeb?outoen lanck en p?oper/bun in öe miööel/fcöoon/met fraepe
öanöen enöe aenficöten/öebo?wgbepickeert/en acöten göeen ^out ofte eefteentem
ÖP bleef öier acötljien maenöen/ öooöen enöe aten al fpn compagnonö/ maer fcaeröcn
Bem omöat öP fepöeeen franfrtiante toefen/metöe toelckefp eertijötö öanöelingö
baööen göeöaöt.

Öe Tocomans toooncn tuffcöen Rio de la Piata ettbe s« Vincent, iö klcpn bolck/ctt
tooonen in Cabernen. öe Caryoghs gaben boo? ö?p glaefkenö oft fpie^itienö/ en
een kam/öetoecröebanbier oft böf bupfent kroonenin <0oubt enbe^^öeöeenten; be

bioutoen 39« fcfiooti/ tt mans btctoen öaev feïfö Ctcavt. ^c Taymoes, tttlitttn
liaec togonmgö/tnbe m öe öevtïcó öupfent liettk; focljten nieutoe tooon-pïaetfen j qua^
wen mtïanötöan öe Amazons,öïe öe Snömnennoemen Mandiocuyfyams, maer en
ïio?ttenöaeemettea6enftri)öen/nameneen plaetfe öanöe Caryosni / enöe atenöec
öjpbonöect af/öerefteölucfjtenaeeöeneöieieia Plata, enöe teckregljenbufpe öanöe
|ào?tugefen / öse tjlen öupfent öan öefe Tamyoes öoot-0oegen I enöe öe vefte tooi fla^
öen öier enöeöaer öeröeeiöen; enöefoguam öen ^utöeur toeöer onöer öe ^o^tugefen.
Cen ^o;tugefcöe Coninck öie pertinentelöck al öit lanöt öefcö^eöen öttfi I toiens
öefcöiöbingöe in engötl^nöt is göetoeeö onöer M\'^ Richard Hackiuy dt, öelöt nocö
meer anöerenatien/als Ararape, Apigapigtanga Vintan; enöe banöeTapuiasreeckent
ÖP toelfes enfebenticöfoo^ten/ öie alöifferent ban tale foube toefen.

T 0t eeröe Capittel ban befe befcöjöbingöe ban Brafd,öebben top aen-göetoefen öoe
batbel^o^tugefen öelimitenban Brafiiupt-ftreckentotben Marannon toej ttoelcH
Herrera opfommigöeplaetfenfcöönt^eboï0öen;banelbersfootrecktöp befcöepöt-
ïtnie tuffcöen öe ttoee Croonen ban Caftilien enöe Portugael, öoo? Cabo de Hamos ;
göelöck oock Linfchoten upt Öe fcöjiften ban be ^paegniaerbenCeiiöt öat banben
Marannon tot Terra dc Humos ofte Fumos,boo? toelck be repartitie linie palïeert/$Ön
öonbertmölenjenbebanöaer tot Angia de Sant Lucar (tueicke öP nocötans in fpn
i^aerte niet upt en ö?uckt) anöere öonöertmölen/enöé ban baer tot Cabo Sant Au-
guftin febenticö mölen.

onfe noemen öet quartier toelck bolgöt aen Paraiba naer\'t îî^elïen toe/i^oo?bt-
Brafii,göclöck top öitt natr-bolgöensöare bebinbingöeeentoeels ban befe cuftefullen
befcö^öben: ^anom\'tberbolgöbanöefelanöenbetertebegröpen/footoaer ött toel
noobicö be cuCte te berbolgöen gelöck top öier bojen tot Paraiba toe/ enbeeen toepnigö
bomber öebben berbolgöt i maer top binöen foo grootenberfcöepöenöept bannaemen
mbe feaertcn/enbesoo toepnigö aen-toöfingöe tnbebefcö?öbingöenöietoptotnocft
öebben konnen fien/ öat top göeen beter ejcpebient en 5ien öan göelöck in een Cafelöe
naeckte namen öier boo? te flellen/ bolgöens be l^aerten ban bteröerlep natiën/ te toe^
ten : be ^paegniaerben gelöck öe felbe 3ön upt-göegeben in Defcrip cionis Ptoiomai-
cK augmento. ï^o?tugefcöe 5 Cugöeifcöe bp M^- Hackiuy dt upt-göegöeben i enbe be
i^eöerlanbtfcöe bp Linfchoten.

têt hier toeßreckt de cuße Noort^vveß ende Zuydt-oofi, ende komt tot ef twee
ffrden by Zuydcn de Unie Bquim&iael

Terra de S^- Vitc.
Rio grande
Cofta de lefte
R.de Corona
Cofta Branca
R.dolfleo
P" de Corriente?
R.deluandeLix»

JPôrtug.

Tiupfen

R. grande
R. da Cruz

Portodes Fumos
• . •

Rio grande
G. de lefte
R. dc Corona
Golfo dos Rey es
R. de Fachc

C. dc Corrientes
R.de luan dc Lix » R. Legnudo

^ptiefe^afdfeatt men fien op fioetoepmgö plaetfen befe öaeetenacco?ïreeen/top
fiaööen noefj Peel anbete konnen bp b?eng6cn/ban spn alnptb\'eenoft b\'anbeebanbe
beft t^t-gbeb^uekt/enbe ooekbetmenggt*

Èenighcgcneralè aenmercfcinghcn op Provincfcn van den Mar agnon, cndc
de rechte gheleghentheyt der fel ver.

ranhaon, gijeli|ckbei^o|tugefenbienoemenj 3003ön oock be é>paenfcbefcj?öte|{
enöc anöecc öie baec bolgben/ fccc loo m\'t gjeöen ban öefen naem ban Marannon.aen
mbïcren öiegantfcö becce ban ben anöecen bccfcftepöen 3önj toant gbeben ben nacm
ban Marannon mct alleen aen be ciebiece S\' luan de las Amazones oftC Orellana,

maec oock acn öcn Orenoquci gbeljjck\'tfelbe (opöattop beel anöecc ejccmpelenboo^
bp gaen) klaecltjckcn te fien bp Acofta in fpn ttocebe 25oeck enbe leffe Capittel;
al-toaec^fcgj^ bat be gcootc ciebiec bie bP baec befc&#t/ban eenigöe Rio des Ama-
zonas, ban anöecc Marannon, cnöc ban ettelpcke Orellana toecöt göenaemt; enöe
öatfe bp naec recöt tegöen ober \'t<6planöt Trinidad tnZceïoopt,5^iemaer een toeps
nigö kennis en öeeft banöe göelci^entöept ban öit iftetoeöe/ kan öcfe miS-flacö licöt
mercken/öe toelcke alleen baer upt fcöönt te fp^upten/öat öc ^paenfcöe Scribenten
ben naem ban Marannon aen 300 beel enöe öiberfcöe riebieren öebben göégöeben^
enbe ben felbe 300 generaïöcken göebiupckcn / öat Herrera felfs fpiekenöe ban be
5^lobincieban Quitofalfeggöcn/fuick oftefulckei^iobinciellrcckt naer benMaran.
non toe/ öaer nocötans fulckcn groote fpatieban lanöt/enöe300 groote rictieren öaer
tnffcöcn bepöen 5ön. <0m ban eens befe confufie ban namen toc^ te nemen/ 30 fulfen
top öefe ö|p berfcöepöen riebieren onöerfcöepöen toegöeii öaren ooifeonck/loop/ cnöe
monöt. tBatöe Marannon bclangöt/bieonsooifacckc öeeft ^egöeben om öier ban
tcfpieken/ enöe öacr top tegöentooo|öigö bebefcömbit^eban öebben booi ttjxt^
men / öoetoel top öier naec fullen öooöen ban be jf rancöopEen bat öet epgöentlpck
göeen riebiec en is öie 300 ^nacmt too|öt/maer toeï ecn eplanöt; 300 iö nocötans
öat öe riebieren öic onzent öit eplanöt upt-toateren/ enöe infonöeröept be mtööelße

toelckfp noemett Taboucourou, ofte öe ïï^eöelöcköe öte fp noemen Miary,öen naem
ban Marannon tocl kan mcöe öbeöeplt too?öen;enöe m fulcken Qöeöalle foo èeeft öen
Marannon 3t)noo|^lonck beerenaec\'t^upöen onöer öen Tf^picus Capricomibooi
foo bele bekent is/enöe loopt acfjter Brafil Jenen / enöe komt tot tn öe groote bape te^^
gen ober bet Cplanöt Maragnan, cnöe öaer öoo? tn öe ^ce i foo öefe epgentltjck moe^
ten gbebouöen tooiöen boo? öeMaranhaon öaer öe l^oitugcfen enöe ^paegntaeröen
gemepnlöckbetfcbepötleggbenmffcben öe i^roonenban Caftilien cnöe Portugai.^e
oreiianaofte Rio des Amazonas is ccn goct öeclmölen banöcfe bcrfcbepöcn nacCt
iï^eften toe; öefe beeft baer pitnctpalen oo|lp|onck (boetoel fp ontaiipcke armen öaer
beneffen0beeft)uptbet gbebergbteban Peru ntetberrebanöe |a^|Obmcten ban Quito,
toant Pizarro bcgon fpn tocbt ban Quito, toelcken tocbt occafte beeft gbegcben tot öe
eerfte bmötngbe ban öefe rtebtere / gbelnck top bter naer bieeöer fullen herbalen ? enöe
öefe rtebtere loopt meeft <Soft enöe iJ^eft/enöe komt tnöe i^oo|öt-Zee met een feer
toööe monöt / enöe 0001 beel armen/tuftcbenbeel eplanoen,op öeboogbte ban ttoee
enöe ö|p graöen bp ^ooiben öe Eime.
^enOrenoquc Öte ecrtötjS oock gcnacint toicröt Nyapariibeeftfpn oo|lp|oncköp

boften\'tgbebergbte ban Popyan, ofte toel Neuvo Reyno de Granada, enbcloopt
in^eetegben oberöe Trinidad,enöe langbs öen boeck ban Paria, ^ooöatbet een
groote mtS-ftacb tSban Herrera, tefcbiöben bat ben Marannon fpn oo|fp|ontk beeft
onber Popayan , cnbebetbtftrtCtbanNeuvo Reyno de Granada,gtJelÖCkbefelbebem

beterbebenckenbeopbefelbeplaetfcbeterbefeberfcbepbenrtebterenonberfcöeptjboes
toel&pftem öaer tn mtfgrtjpt /öat fip öe Oreiiana fpn begtnfel geeft ontrent Cufco,
btrectelöektegbenfpnepgbenberbaelbanben tocbt ban Pizarro enöe Oreiiana; enöe
\'tgbenebpmbefonöereanöere plaetfen fcblbft/namentïtjck öatöe rtebteren öte baer
ooiftïionck bebben boben enöe beneöen öe öallepe Xauxa baren loop nemen tn öe Pa-
raguay, enöe öooi Rio de la Plata bacr upt-toatertnge bebben m be Boo|bt-&e.<©m
öan beléconfufte ban namen eens toegb te nemen / enbembe felbe met toeber te ber^s
ballen/ foo fullen top öebefcöiöbmgöen ban Marannon aen bte banBrafu fjecfjten/
als een gbebeefte ban be felbe #|obmcte / enbe be felbe nemen booi bet upterfte enbe
UDeftelflckfte gbebeelteban öecufte ban Brafil, g^elpck öan öefeMaragnonöooi een
fcbept tuftcben Caftilien enöe Portugal altgöts is gbebouöen gbetoeeft / bolgbensöe
repartttiemftcben öefe ttoee i^oninckröcken bp öen #aus gbemaeckt.

mptn binöen gbeen fonöerlingbe befcbiöbingbe ban be 5t anöen gelegöen tuftcben
be CapitaniabanParayba enöe\'tCplanöt Maragnan, als alleen ban een öeel banöe
cufte /enbe eenigöe toepnigöe plaetfen binnen\'slanbts bpbe jfrancopfen befcöieben/
enöeberbatinöe i^iftdiiebie een Capuchin te i^arijs baerban öeeft upt-göegebenin
öeniarei^i4*nptbetoelcketopöieefulleninboegöen\'tgeneÖienttotonsbooinemen;
cnöe öaer naer fullen top bier oock bp boegöen eenigöe göelegöentöeöen ban öecufte/
5^löckbiebp imfe i^eöerlanöerS3Önaen-göetep^^

T^^^tbttguartierbanBrafii beöooienbe Cpïanbenbieeenigenoemendc Fcman-
i doLorohna, OftCdc Norohna, CnÖe ÖC ƒ ranCOpfen noemen oie Fernand dc Ia

Rogne; befe söngöeie^enop öeöoogöte banbip graben enöe bgf en beertitömtnus
ten bp ^w^öen öe Hinie ; enöc öet compas barieertbaeracöt graöen enöe een öalf
bolöötnö öebebtnömgöe ban be jFrancopfen in be booinoemöe l^tftoiie. mu Cp^
lanöt cfegbt Claude d\'Abbeviiic Capuchin) öeeft bpf oft fes mglcn in\'tronbe/enbe
ts een fcöoon enöe feer bermakelgck Cplanöt / fterck ban naturen/ toonöerlöcken
biucötbaer enöe bequem om eenigöeröanöebiucöten op te bienöfttn. £0en binöt
öaer feer goet berfcö toater; fraepe Meloenen / Gyromons, Patates, groene Crten/
25oonen /enöe anöere biucöten; groote quantiteptban Maiz enöe Cottoen oock
fenenöe toilöe Cepten/ 0oenöeren grooter als bier te Eanöe / enöe booits een pntaï«
löckemenicöteban göebogöelte/ toelcköite te ^anöe onbekentis/ goet om te eten/

enöe ittt licfit om batigöen/fcoant !aten öaee m öaee tieften met öe öanöt gtgpen.
löcke menjcftte öan bogöelén toais öaee op een anöee Cplanöt toelck öP noemt iflc
de Feu, nietbeiteban t Cpïanöt de u Rogne, toelck foo geoot toaven alö <©an(en
enöe Capeonen en anöeee toat klepnöer/enöe gehjc onfe öupben; öe meeftenöeel öan
ött göebogöelte faöt fpn Cpeven b?oepenöe m\'t krupöt enöe op öe gvonöt/ban toaecfp
met en toeken /al ftietmen öte fcöoon met öe boet/om öaet ntet op\'t löf te neöen.
öer öit göebogöelte iöeen foojte toelck fp noemen Fourcades,ban toegöenöegeöaentt
ban öaer ftèerten / öe toelcke öaer oiöinariö berre ban Hanöt öouöen (öp fegöt ttoee
enöeö?p öonöert mölen) enöe trecken öaer op öe jacöt om öebliegöenöe biftcöente
bangöen.

<0nöer anöere boomen öieöaertoaften iftereenfeer fcöoon enöe aengöenaemom
te aenfcöoutoen / met öeel fcöoon groene blaöeren / enöe öe laurieren gantfcö tiaer
komenöe; öan inöien men öefe blaöeren aen göeroert öebbenöe / fpn banöt komtte
ßrgcken ober öe oogöen /foo bertoecken fp een groote pönein öe oogöen/enöe beletten
*tgeficöte boo? ö?p oft bier up?en.öaer tegöen binöt men öaer een anöeren boom toelc^
keö blaöeren fulcken kracöt öebben / öat men öe oogöen öaer meöe ftröekenöe/ öe felbe
pöne toeöer bergaet / enöe \'tgöeficöte göeöolpm too?öt.

öe ƒ rancopfen bonöen op öit eplanöt maer eenen f^o^mgeeis/ met febentöien oft
aeötöien 3nöianen / foo manö alö b?outoen enöekinöeren / öie öaer inballingöfcöap
toaren göefonöen ban öie ban Femambuc; öe toelckefp öaer öoopten/ enöeopöaer
berfoeckmeöeboerben naer\'teplanöt Maragnan. ^p fcöepöen ban öaer öen a^»
fien luiij,enöe öen tMm kregöen fp \'tbafte Hanöt ban Brafil in\'t göeficöte / enbetegen
be miööagö bonöen fp öaer een öalbe möle ban Moucouru.

öefeplaetfe too?ötbpöeonfe göenaemt Muckeroe, enöegöelegötopöeöoogöte
ban ö|p graöen enöe ttoee en böfticö mtnuten; altoaer goeöe berberfcöingöe iö te be^
kotnenban Patattes, ijoenöeren / fapfanten / etc. enöeberfcbtoater/öan iö toat ber-
re te öalenj men binöt öaer geeliöout / enöe oock fomtötö Ambergris te rupien.

Befchrijvinghe van\'t Eylandt Maragnan, ghelijck de felvc by dc Fmn^oykn is
uyc-ghegeven.

A-x fion des Peres Capuchins cn riflcde Maragnan )enmaecken göecn bermaen ban
bit eplanöt Maragnan;öan fpjckcn allccnban een riebiere öie fp noemen Maragnon,
be toelcke in öat göantfcöe quartier niet en too?öt göebonöen i ten 5p öat fp öen
togck ofte öe bape ban Maragnan , nemen boo? öe riebiere öaer fp ban fp?eecken/
ofte eenigöe ban öe riebiere bte in öe felbe bape ispt-toatercn 5 bet toelck nocötanö
toepnigö befcöeetö öeeft/ boo? bien elcke riebiere öaer epgöen naem öeeft f göelöck top
bicrnaerfullen feggöen. :25enefienö öatöe Snölanenbanöat göetoefte göeen riebiere
en erkennen bah öefen name/maer toel öet eplanöt toelck fp noemen \'t^ooteep^
ianötban Maragnan, tot een onöerfcöept ban anöere klepne eplanöen öie öaeron^
trent too?öen göebonöen. öefe in toöck öeeft meer öan bèfenttointi^ mölen b?eeöte
in öe monöt ban öe eene Cape tot öe anöere / enöe oock foo beel mölen in\'t om-gaen
binnen \'ölanötö i göelegöen bp naer in\'t miööen tuö^en Cap de la Tortue, enöe öe
monötban öe grooteriebiere des Amazones, tuffcben toelcke ttoee plaetfen ontrent
ttoee bonöertenttointicö icgucn öiftantieiölan^öecufteban öeéee.

^en\'t in komen ban Dcfe groote bape naer \'t <@often toe / enöe bp een Cape öie fp
noemen Cap des Arhres Secs legöt een klepn eplanöt/toclcköc ƒ rancopfcnecrftöcn
naem öebben gegebeit ban lflettc,enöe too?öt nn bp öefelbe göenaemt riflette Sainóbc
Anne: be 3nöianen noement Vpaonmiri. ^ctoaelf mölen banöit <i^lanöeken bin*
nen be bape/legöt een groot eplanöt toelck men noemt Maragnan, toelck toel bpf en
beerticömöleniöin\'tom-gaen:opöeöoogötebanttoeegrabenenöeöerticbminuten
bp ^upöenöe Hinie equinoctiael.

girt\'tbinncnfteban öebapejönö^p fcöoone riebieren/öe toelcke inöefebapeloopen
recöt tegöen ober öit groot eplanöt / toelck gantfcö om-ringöt iö ban be ^ee/öie aen

fe\'ccit5Ööe böf oft fes mgïett / enbc aen b\'anöec 3ötie ttnee ófte öip / enbe öp b\'anöccé

ÖÖtnaemtMouniii, toelckonttcnteenöaSfquactbanecn möïtoööttóm öemonöt/
Jjebbenöeöaec oo^fpjonck beecticö oft bpfticö mölen ban öaec. ^t ttoeeöe/ toelck m\'t
miööen legöt/too|t genaemt Taböucourou, ontcent eenöalbemölcbieeötm öe mont/
enöctoelbiecofteböfösnöectmölenbeccc af-komenöe. <©e öecöc öicnaectbeften
ïegöt / tooiöt göenaemt Miary, enöe 10 toel böf oftfes mölenbiceötm öe monöt/ enöe
Öeeft öaec beginfclonbec öen Tropicus Gaprieomij ban toaec tocl eenigöe öefe ciebic^
te5önaf-göckomefi totöicc toe.

3!^aec IS no^ een anöeccicbiece göenaemt Maraco ü , öic öaei: bcclielï in öie bah Pi-
Tiarc; cnÖCÖICban Pinarc balt itt öicban Miary écnigC febcnticö oft tacötenticö Icguen
banöemontbanöc boo|f5.riebiercMiary. Cünocööoogec isnocö een anöeccicbicc
genaemt o uaieoup öic upt öe boftcöcn komt loopen tn öe ciebtece Miary: löaec boos
bele cicbiece Miary fccc gcoot balt/enöe toonöeclpc fnel loopt tn öe monts gclpck óoc öte
ban Taboucoiiroujöctoclckecngöism öcmont/tocgenttoeecoötfcn öte öaec leggen/
enöe öaec beel cngöec maecken als fptoelbtnnctoacctsts/fooöatöebloet öpehöe af
liomt met gcoot getoclt/toclck öit eplanöt becßecckt bencffens öe bancken cnöe blac^
ten öic\'t acn alle 5öben öceft/cnöe infonöccöept aen\'t tn komen ban öcn tmbo^/ foo
bat öet öacc niet fonöecgöebaec enis in te komen boo^ öe göene öie \'tCanael niet toei
enkennen. mt eplanötis göetöcköefleutclbanöitEanöt/toantlangö^becufté
isöet beftoaeclöckteabO|öecea#anbp <@oftcnCap dc la Tortue tot Cap des Arbres
Secs 3ön al bancken enöe blackten / öie biec / böf / fes / feben / jae töien mölcn in Xtt
ßcecken; foo öat men\'tbaötc Hanöt niet en kan göenakcn. 3nfgöeiöcks ift meöe gc^
fielt tuffcöen bepöe öe Capen ban öefe bape; üen ö\'anöet 3Ööe ban Cap de Tapouy>

be cufte / öat öet onmogöelpck is öaec aen te komen aen\'t bafté Eanöt / öoo] öien fp
gaptfcöbecbult3ön banfeeckece boomen toelck fp noemen Apparituriers, toelckes
tacken beel upt-toaffcls geben bie toeöec tcc aecöe komenöe/ too^telen /enöe foo booit^
fetten; toaec öoo? fp too öicöt in een göeblecöt enöe göctoaftèn 3ön / öat men fouöe feg^
9öen öat öet maec ccn boom cn toare / enöe maken öat öet bp na onmogelpck is öan:
boo^ te komen; beneffens bien ift^er foo beel ö|ift fanbt/ öacr men bp toglen foo öiep it|
(cöiet/ öat men öaer nict toeöer upt en kan göeraeckèn.

^aer en 3pn maer ctoee aen-komftcn om acn öit groot eplanöttc kómen i een tuf^

fcöén Cap des Arbres Secs, cnÖC\'teplanöckcn Sancc Anne , öe toClckC ÖOCtoCl fp

göenoegö bekentis bp öe göene öie öaer eenigöe repfen öebben göe^eeft/foo 3ön eben^
tocïceragöebefcöieumteenfcöipbacrintebi^ngöen i oockfoo cnkanmennietberöcc
met öc fcöepen komen öan aen\'t boo|lcöieben epïanöcken/ enöe om acn \'tgrootte
barenmoetmenklcpnebarckcngöcbiupcken. ^ anöer in-komftc is aen ö\'anöer 35«
öe/öacr öealöergrootftefcöepen kennen öoo? iit-komen tot booiöet f 0|t ban \'tgroote
epïanöt/öanbefetoegötiö eerft oiilangös göebonöen/enöe is toat ftoacr te binöen.

maer bier Hogien/göemaeckt ban groote boomen oftc tackcn ban boomen / öieban
boben tot beneöen göeöcckt 3ön met blaberen banjÉaim-boomen / toelckfp;tocmen
Pindo, ban toclckc boomen öaer beel toaftcn op\'t eplanöt / foo öat öe boffcöcn öaer
Santfcöboï ban3ön; öcfe blaöatngeben een goet befcöut te^nöcn xt0n: öefe Ho^
gien 3önfcs cn ttointicö oft öerticö boeten toöt/enöe ttoee/ö|p bier enbgf öonöert paf«
fen ïangönaer\'tgöetalbanöeintooonöers/enöe in\'t bierkant göelcgöt als een Cloo^
ßec/ looöattcccenfraepeplaetfe in\'t miööen blpft j öefe ^02pen3ön ö\'een grooter als
ö\'anöer/enöe fulcke 5önöer feben cn ttointicö in öit gantfcöc eplanöt.

eerfte ^m göelegöen aen\'t begin ban\'t eplanöt / foo men öaer aen kómt ban
het eplanöekcn Santc Ann e, tooiöt göenaemt Timbohu: öet ttoeeöe tooiöt genaemt
itapary, tocïckis tc fcggöctt öct pacck oftc biftcöeröe/ öooi öien in öit^oip ttoee oft
b|p goeöebiftcöcri|tn3ito; Ört öeröc tooiöt göenaemt Carnaupiop: öet bicröe/Euayne:
öet bi)fÖe/Ita-Endave :Öetfefte/ Arofouy-lcuvc: ÖCt fcbcnÖC/Pindorunc:öCt acötftc/
Oua-timbooup :öct ncgöenöccnöcgroofftcban allen lumparan :|^töienöe/Toroie.
peep: öet elfftC/lanöuärem : fjCt ttoaclfftC/ OuarapiranrÖCt ÖértÖienÖC/Coyeup: {jCt

tötcnöt toojtitööeitacmt MaracanaPifip iBetfeSöimbe/ Taperouffou: öetrebeiutïtó
tt I Torooupe:getacÖtjjientie/ Aketeuve: l)CtmgÖeWj)ienöe/Carana.uve: (jetttotlfe
ticpc/ievirce,hjekk De ƒ camopfen noemen Yuercc: ïjet een en tbsmtttfifte/Eucacon:
bet ttoee en ttomticöfte /bet kïepne leviree: bet b?pen ttomtufjUe/Oury-OuafTueupé:
betbierenttomtic6fte/Mayone:jetbï}fenttomtttpe/Pac^
tïcfifie / Euapar: bet (eben en ttomticööe/Meraouty Euve. be boo?naemfte

^o^penban be ïBübe^m toeicket eentööé ttoee oft b?p/enbetn anbere bijf oft feo bon«
bert perfoonen meer oft mm tooonen/foobatmbttCpIanbt toel tbten oft ttoaeifbnp^
rent3ielen3t|n/naer\'tfeggenbanbe Jfcancopfen.

^Cnfoube(feg6tbefeIbei^tßo|ie)göeenfc6oonber enbe fteïberer toeber konnen
ivx o^binaerïiïck beeft in bit gfjetoeße j toant men en öeeft nim«

mermeer eemgbe groote koube ofteb^oogbte ^ ggeene mïüen ofte fcbabeltieke bampen^
göeen tempeesten ofte e^pcefttbe toinben ^ göeen fneeuto ofte öagöel; enbe toei felben ee^
nigöen bonber/enbe bat ten tpbe bat öet baer regöient; öet toeerlicöt baer toel fomtptis!
*bes abonbts enbe besmo^göens met eenöelbere Eucöt.

^onne keerenbe ban ben Tropicus Capricomi naer ben Tropicus Cancri toe;
üiert göemepnlöck in alle befegöetoelten ben regöen boo? öaer upt/ ongöebaerlöck fes
toeecken eer fp bbben \'töooft komt/toelck boo? ttoee maenben/ofte ttoee maenben enbe
een öalf bueren naer bat be ^on ober töooft göepaOfeert is/ naer be göelegöentöepbt
banelckgöetoeli:enbenaer befen regöel foo begint öet te regöenen in bit Cplanbt
Maragnan ontrent Febr uarius,enbe buert tot Öet epnbe ban May ofteöalf lun: enbe ter
contrarie/alsbe ^onnetoeberbertrecktnaer öen Tropicus Capricomi, foobertoeckt
ïp öe toinöen öiefp noemen Brifcs, öe toelcke rgCen met öe ^onne oftemetöeöitte ons
trent ten feben oft aebt up^enöed mo?gbens i cnöeboe öe ^onne öoogöer komtop öe
miööagö/ öoe öefe toinöen öaer meer beröeffen, enöe öoe be ^on naeröee koint aen
öaer Zenich,öoeöat befe toinöeniïerckertoaepen/enbeöoeöatöe^onne berber ber^
treckt ban öaer Zenith,öoefpflautoertooiben; enbe als be ^g^onne onber gaet / foo
öouöen^ gantfcö op; boo? befe miööel too?öt öe groote öitte ban bit Ciimaet feer ge^
tookenitoantinbiteplanbt/enbebeaen-göelegöen Hanben en toaept göeen anbe^^
ren toinbt als öen <aoaen toinöt / toelck toel öè göefonötQe toinöt is ban alIen.^oo^
öien bit eplanöt foo naer onöer öe Einie legöt / foo öeeft men öier meeft eenparigö
toeöcK^nöer grooteberanberingö:foo bat öet een öeel fraep enbe göetoenft quartier is
boo? öegöefonötöept ban\'smenlcöen Etcöaem.

iaoo?tsfoo is öit eplanötMaragnan toonöerlöckenb?ucötbaer; enbeöoetoeï \'tleï*
\' be gantfcö ban öe^ee om ringöt too?bt/foo öeeft menbaer niet tegöen-Öaenbe feer
fcöoone jfontepnen ban foet enbe klaer toater / feer gefont om te b?incken.^e gronöt
IS feerb?aegötfaem/öoetoelfpnimmermeergöemeftofte göeb?aeckttoo?öt; naer bat
men öet Maiz öeeft ge3aept (toelck fp öaer noemen a vattyy )feo bergabert men öet tw^
bertenlangöftenmb?nmaenbenmeteen toonberlpckenaen-toas; enbe bat kanöaer
ö?p ofte bier maels\'siaers göefcöieben.

5Ben U^o?telManiot öaerfp öaer bjoobtbanmaken/toaftbaerfeergrof/enbekan
baer alle b?p ofte bier maenöen/enöe oock eer gepluckt too?öen: Öe fl^eloenen too?öett
röpfesoftacöttoeecken naer öat fp göefet 3ön/enöe3ön goet al\'tjaeröoo?;inl^elöcks

^e toaerenöiementegentooo?öigö kantreckenupt biteplanbt/enbe \'tlanbtbaer.
ontrent/is 25?afilie-öout;geelöout enbe aenberbiergöelöcke:€ottoen/Roucou,toelck
IS een roobe bertoe bie baer oberbloebigö too?bt göebonöen; ^Is mebe een foo?te
ban bertoe bie roobtis / enbeeen fpecie ban Hack. men binbt baer oock foo goeöen
Baltcm als Öie ban Arabien: baer toaft oock leer goeöen Tobac,enöe#eper/enöeöier*

men tonDtoockoitimanisiop öecuïle Ambregris^ öaeeöaïteenftieciebaniafpis, öaet:
Ipöegeoene ïleentienöbanmaeckenötefptn daee lippen ö^agen^oock eoötfenöan root
enöe toit Cciïlal / toeïck öaröee 3ön aïö öe diamanten öie fp noemen d\'Aien con, em
öeanöet:eme»ö?eemöicj)eöen.

öaeeengöeb^eecken ööeen mateciaïen om te öoutoen,\' toant beneffenö \'tfcboone
bout öat öaettoatt/foo binöt men öaee feaepeaeenenomtebefigbenicnbe bequame
aof omöeïleentebacken /enöe kaïckenöecementtemaecken.

31n öit Cpïanöt en 30« 0*^oote belöen j oock en 3ön öaet öbeen öcöote ofte
boogbe bergben/maer kïepnebeubeïen/ aen toelckerö boet men fcboone fontepnen ,
binöt /enöe kïepne riebierkenö öie öit Cpïanöt öoo?-loopen enöe feer aengcnaem en^
be plapfant maeckensenöe eenigbe ban befe riebierkenö 3bn foo groot/bat men öie met
Canoenkanfiebarenban\'t eenöo^ptotbet anöer. ©oo^töiö\'tHanötboï fcboone
boffcben öie meettenöeel befet 3ön met ßalm-boomenenöe anöere / alö top öier naer
fuïïenberöaïenj toaer boo^öiee feer goeöeiacötbaït/bepbe ban bierboetigöe öieren ens
beban bogöelen.

Oi^öer öe ifcupt boomen öie in öit Cpïanöt groepen / iö toef be boomaemße be
Accayou , toelck gbemepnlgcken grooter enöe grober toaft alö be ^ppel oft me^fy dk
l&eer-boomen ban Europa; fpn blaöeren 3ön öie ban öe i^ote-boomen göelöck 5 ben caious.

bloeftem klepn/rooötacötigöenöetoel-rieckenöe/foo öat men öen reuck ban berre ge« fr^
toaertoo^bt öetoucöttooibtgöenaemtAcayou,enöetoo?ötbanbeelberlepfoo|ten
gbebonöen > be eerfte öe l^eerenniet ongöelöck / enöeöeelgeel banbupten alö fp toel

röp iö/banbinnentoit enöe bolfapö/toelckfeer foet enöe öelicaetiö/enoeb^aegöt een

^ote öie ban \'tfelbe fatfoen tö alö een ^cöaepö i^iere / meteen öarbe fcbelle oberto^i
göen/ enöe bet ofte oïpeacbtigöbanbtnnen/fooöatfeontfteken3Önöelicötb2anti enöe
jiepitiö alfoo goet alöeen ^manöei.
öe ttoeeöefoo^teiö toat rooöer ban couleur/enöe\'tfap toat fueröer.
öe beröe3önöeel klepn enöe beguaem om ^3ön ban temaecken.
Öebieröefooiteiöbeelgroot/toelckfpnoemen Acaiou Ouaflbu ,enbeiö fetraen^
ööenaem om t\'eeten: öefe beginnen röp te tooiben in Mart enbe April, enbe bueren
tot öet epnöe ban lun; öeanöer in Auguii, enöe öueren tot öet epnöe ban December
enbe lanuar. öe Snöianen perften öaer een ö?anck upt / toelck fp noemen Accaiou
caoum,tötoitenöefeerleckeromö?incken;menperßupteenb?ucöttoelfoobeelnatö

öaet; tö groote menicöte ban befe boomen in bit quartier / toant toaften licöt ban
be keerne/ enöe biagben biucöten ttoee jaren naer öatfp gö^ant 3ön, Wp bebben in
\'tbooigaenbe boeckgöetoacögbemaeckt ban Cayoux.

Bannanas, toclck iö eenen ioogben boom / met groote blaberen bte toeleen ba^
bem lanck 3ön/ enöe ttoee boeten bieeöt: öe b^ucbte iö toel een balben boetïanck/
bocönietfbogrootalöeenComcommeribeCcöelletödantfcö geel/ enöe\'tbleelcb

Mangaa iö een b|ucöte göeïgck een Apricock,bocb grooter enbe fonber fteen/foet en?
befeeraengbenaembanfinaeck/enbefmeltinbemonöt

laracahatö een boom öie feer bieeöt ban krooneiö/öebbenöeöpnaerblaöerm alö
bel^ögöe-boomen/enöegeeleblommekenö/öeb?ucötegöei9cktoe|^eeren met een

Ouaicrouatöeen grooten möeöoog^n boom /öebbenöe blaöeren alö be Cpeken-
boomen / bocögrooter $ öen bloeflêm bleeck-geel ^öe biMcöt eenboet fangj / enöe alö
be grootfte ^0eloenen;ban binnen enbe bupten geelj met klepmenöe ftoarte keemen
ten binnen j foo toel-rieckenöe / öat men öen reuck ban berre göetoaet: too?bt.

öemi/ öocöttoectttaïörootec/bittenWoelTem/conöebiucötöfje^^ gcootöc np^
pclcrii gcoen 3önDc/ tó fp öecï bitmiht anöiancn kaeutoen bit om \'tfap öaec upt te tccc^
j^en / toelck fcöoon enöe klaee is/enöie nocötans foo men fpn^enficöt ofte öanöen öace
meöe öeftcöckt f foo fullen öie m mmöec alö biec up?en alfoo ftoact tooien /
ató oft ööP öle met mekt beöceken öaöticnöe gaet oock niet af met toaHcöen / öan naee
acöt oft töten öagöen. mt U^ilöen göebiupckent om öaet; licöamen meöe te Icöi^öe«
i\'cn: atóöeö?ucötvöptó/footooiötfpöan bmnen enöe öan bupten geel/ enöetófeer
aengöenaem om reetcn/enbe fmelt in öe monöt.

Agouticrc va i0 ttti gcootcii boom/öecft blaöcccn ató öen <^iaegnie boom/enöefeee
b?ceöt/ cooötacötigöenbloelïctn/öeöiucötettoeebupöenöick/meteengcoenacötige
fcöelle/enöeöan binnen öblgcainen ató een <0ranaet appel/ foet enbe aengöenaem
ban fmaeck.

Araticou t0 bart Mabècen enbebloeßembe boojgaenbefeeegöelöeï^/ ban beb?ucöte
balt toat groota\' /enöe is goct ban fmaeck / enöe toel-cieckenöe.

Caoupts een 2lppel-boom feec göelöckbanblaöecen/öanöatfpne toat b|ecöa\'5ön/
ben bloeffem geel met rooöt gbemengbt j be b?ucbt ató een <D^aengie/foo ban fatfoen
ató ban fmaeck/ met keernen.

Euuauirap een grooten enöe öoogen boom^ebbenbe klepne blaöerkens enöe rooöt:»
acötigebloemkens / enöeeen klepne blucöte toat grooter ató ^tekelbefpen/enöeban
\'tfelbe maeckfel.

GoyaueofteMorgoyatseenfoo?tebanöeeÖers/toelck bem om öeboomen totnöt;
Öebbenbe blaberen ban göebaente ató be i^toct:kens / een fcöoone bloeme / foo groot
ató öe palm ban een Ijanöt / öebbenbebeel fpttfe filaöerkens ató een 5>terre/baneen
purpiaacöttgö couleur: öe bincöt foo groot ató eèn Cp/öocö ronöer / bol graintiens/
enbe bupten geel met groen ^emengbt; goet om te eeten ató fp gbekoockt is/ enbe
leer bequaem om te conföten.

Ban ^alm-boomen binbt men inbit quartier bpf foo^tenj bc eerße genaemt Oua-
couiy,öcieic^ts öen recöten i^alm-boom öaeröe Pin do öan komt/öaer öeH^ilöen
l^are logien meöcöecken j b?engöt langfje enöe grobe ^otenboo|t/göelÖefi ató
fen Cptttn/nm eenöaröefcöoiOfe/baeebier oftböfpittentnsöti/ foolan^ alseen
klepne bingöer/feer goet om te eeten/enbebeSnbianenmaecken baer foete enbe goebe
olpeban. 25mnenöeftam banöenboombinbtmeneentoitmergö/foogrootalsbe
bieje / naer öe p»opo|tie ban öen boom / toelck be ïOilöcn noemen Ouacoury-rovans
toelckfeer goet is om te eeten gbekoockt cnöc rauto.

Mcuruty-vue isccnanöcrfooitban |3alm-öóomen/ öetoucötisfoogrootatóeett
Cp/rooötacöticöban fcöoilfc tnet ftoart götfpiiekelt/ binnen rooöt met cen pit öie
foet enöe bequaem is göegcten.

Ynaia is ÖC öeröe foo?te / ban blaöeren enöe ßrupck öe booiigöe göeïpck / ban
biengöt fpn toucöt boo?ts in toefen / baer toel ttoee oft ö?p bonöert ban befe toucöten
aen 3ön /foo groot ató <0!öben/foo bat een man gbenoegö aen een öeeft te biai^en.

Carana-vue ÖC bieröefooitc beeftblabcrenalsöc toacpcrs öic ÖC Sonckbioutocn
ööebiupeken / öe blucöt is göelöckeen ^jupme ban ^amaö.

Toucon-vue i& Öan blaöcrcn öe ttoee eeröe foojten göelöck / öan bol ßeeckelen/
ö&elöckoocköe ßrupck /fooöatmen öie moet toacöten; \'töeröt ban\'ftoutis ftoart
enbefeer öaröt / öe öaiiöenmaecken öaer öaer bogöen enöeftoaeröen af; öe toucbten
toa05mmeöeinfo|me bantojffenenöe too?öen(^naemtToucons, ronöt cnöe geel
banbuptenatófpiTOÖn/öepttbanbinnenisfeertoitenbefoetbanfmaeck/enbegoet
omte eeten.

Pacoury cctt grootcn enbe öoogben boom / met blaberen als ben 2lppel-boom /en^
be toittenbloeffem/enöecenb?ucbtettoee bupöengroot/met cenfcbelle een öalf bupm
öick / öie gbekoockt ofte göeconföt Ceer goet is om te eeten: enbe ttoee ofte b|p goeöe
kcentenöaerin.

Vuaouaflouran èmgrooten Boom/Öttft Waberen als een l^eer-boom/ enbe toitte
öloeuetn / ö^biui^foo groot atóban Pacoury,ntet een geele fcöelle /foet ban finaeck/

tticteentteengtjelöcköei^Éröên/meteenpittoat grootevató ons 3tmanoeieni enöc

Wamembec, batt Qïootte / bïaöcrcn / tnbe bïoeme / enbe oock bm^t ben appel-
boom gelöck/ geeïban couleur enöe feer ejccellent j öepït entoo^öt nietgegetentocgöen
fpn groote bitteröept.

Copouih Ouafibuisöe i^eer boom ban blaberen enbebloeCTcm feer göeïgck/ban
be b?ucöt balt toat langöer enöe geelöer / met ö?p feer öaröe fteenen.

Copouih-aioup, ban grootte als een f^^upm-boom / enöe blaberen a!S een Cafta^®
nie boom/toitte bloem met geel gemengöt/öe b?ucöt als een klepn geel ^ppeltjen/met
een klepn fteen öaer binnen / öie goet is om te eeten.

Acaia is feer groot / ban blaberen öe #eer boom niet ongöelöck/ met rooötacötigbe
öloemkens / öeb?ucöt als een klepn ^ppeltjen/öocö langöer enöe fuer ban fmaeck.

Yacaranda Öe l^^upm boom fccr göclöck / ban bat be blaötren b^eeöer 3ön; tottten

bloe£tem/enöe öeb?ucöt ttoeebupften groot/goet om te eeten als fpgöel^oocktis:öe
® ilöen maken öaer Mampoy af/ toelck is een foo|te ban pottagie öie feer goet boo| öe
i^agöeisenöe boebtfaem.

Onbou is be Mangaa ban blaberen göelöck / b^aegöt een b?ucöt als een |^erfe/ban
bupten enbe binnen leer geel alsfpröp is: men moet bie ban röpte laten ballen / an^
bers en is fp niet bequaem öan om berjups ban te maecke^. •

Vua-Caue is foo groot alsccn^ppel boom/öeblaöerenals een «l^^aengnie boom/
bebloeftèm geélacötigö/öebiucötlangöalseen ep/ öeel geel/goet om eeten.

Avcnonbouich Acaiou fsbctt ^ppel-boom feer göeïöck/ban fpti biucöten 3ijn göe^
l^ck|^?upmen/ bocöfoeter/enöegeelmeteen klepn fteentien.

Yachicha Öen ^^upm boom feer göelöck/ met geele bloemkens / enöeb^ucöten als
g»?upmen/gantfcö geel / met een toitte enöe foete pit.

Ouagiroutoelckesb?ucötmebeisalseengrooteia?upm/enberooöt / toaft meeö
langös öe ^ee-cuftein\'tfanöt/enöe en toaftnietöoogö.

Amyióu beeft blaöeren als een ^eer-boom / öocö toat langöer/ toitte bloeS\'em/be
^?ucÖt als groote SUppeis / gbeiöck Comcommers göebult/ ts ban ftnaeck als öe
Iperfen.

Mourouré is be #|upm-boom eem\'göftnts göelöck; öeeft geele bloemkens/enöeöe
t)|ucötenals J^erften/metlangöeftelen/enöeeenklepnefteen/geelenöefoet.

Vua.vyiou öeeftlangöe blaöeren /blautoe bloemkens /enbe eenb^ucöt göelöckeen
€>?aegnie-^ppel/öanfoeterbanfmaeck.

Vua Pir up is een fleeckenben boom/öeeft blabeten als be i^ote-boomen/ ben bloef^
fcm banb?p couleuren /geel/blaeutoenberoobt/ öeb?ucötronbtalseen ^ppel/enbe
Öoet om te eeten; enbe komt niet boo?t ban ten töbe bat öet regöent.

Onmery öeeft een b?ucöt als een groote ^eere: Arafa alseen klepnen^ppel/een
banbebeftetoucöten alsfprppis.

Pckey is foo grof bat ttoee oft D?p mans öie qualöck konnen om-batten/fpnbla^
beren göelöcken ben |^?upm boom / beb^ucöt is ttoee bupften groot/öeeft eenöae^=
Deenbebickefcöelle/ enbe baer binnen öip oft bier toucöten feer geel /ban\'tmaeckfei
tïaneen Biere/toel-rieckenöt /enöegoetom eten/ öanöeeft bantonnen een fteen bte
fcerfteeckenbeis/fooöatmtnöemmoettoacötenin\'teeten. ^ . .

©aer 3Ön nocö anöere meer öie top om niet te langö te maecken / füllen boo^bp-
gaeni ^tbefeöierbp be jfrancöopfen beröaelt/ belandt/acöte icköatöe namen
tïeranbert 3Ön f boo? bien fp m öe ƒ ranfcöe Cale nietfoo toel en konnen upt ^

biucktto0?öen/bpgötb?eckbanöc w.öieöele Natiën familiale fcöont tetoefen.

Befchri;\'vinghc van ecnighefonderUnghe Kruyden ende aerdt-vruchten die op dit
Eylandt groeyen ; ende van\'tghevoghelte.

öe keupöen enöeaecöt-öiucjiteii öïereer öeïe inöit Cpïanöt enöe Eanöen
V-/ öaec ontcent tnoiöen gtjcöonöcn/io boeï öe öooinae\'mfte öe Ananas, öe toeïcke öp
anöccen gócnoegbis befcfjieöen. ^\'e Karouata ts öe Ananas gScnocgïjraemgbeltïck/
öeeft fiiaöccen öïe toel een elle langö 5Ön enöe ttaoce öupmen f)|eeöt/feec ötck enöe öölte«
Itgö acn fiepöc 5ööen i m\'tmiööenöan öe plante / ontcent tboce öoeten öan öe gconöt/
3Ön öïcc oft ööf öoufön öiucöten/öeen tcgötn ö\'anöec I ten örngec lancfe/

Ijan\'tfatroenöan een öipkantigöe Pyramide, öan ömnenenöe bupten geel/enöeCeei;
öclicactomtcctcn.

Yarammacarou 10 ccn fccc b?eemöe cnöc mouttcculie plante / öicKec als öeöicïe/enöe
töien oft ttoaelf öoeten öoogö / Ötbfïcnöe ttoee ofte ö?p tackcn bp naec ban öe felbe
bickteenöegcoottc; ts fqoteec öatmenöec tnel ttoee ofteö|p teffcns meteen ftnaecbt
foube af-öoutöcnj b^nbuptengcocnenbe ban binnen tott/cn öceft göeen blaöecen/
banöoo^nen foo langöalsetn bmgöec; öe bloemis CacmoG^n^cooöt met blaeutii
göemengöt /bacccen toucöt upt komt bic foo gcoot tsals ecn bupft/bupten gantfcb
tooöt/binnen tolt/bol klepne koiceltjensöiemenmeöeeet/ enöe is fccc foet enöe aen«
göcnaem/ öebbcnbcbpnaecbefmaeckban be^ecbt-befpenbanonsilanbt«

Gyromon ts ccn plante bte \'tblabt cnbebe b!<iem öeeft göelöckbe Citcuïïenïbe
biucöt IS toat plat in t conbe /en gcoot;befcöelle is feec tenbec enbe öeltcaet/enöe ts een
goeöe kolt alsfp göekoocktsön.

Taker oftcKaker tsbpnaccalsbe boo^gacnbe pïante/ban bat bebjucöt langhes
iscnbegcootcc/enbebefcöelleöarbec.

Vua een tsccn foojtcban ^éelocncngcootecaïseen öooft/gantfcögcoenbanïmps
tcn cnöe malfif ban binnen I toit banfpöfemetftoacte co?teltïensbecmcngöi^bol ban
fccc foet cnöc aenQöcnacm fap / foo tiatmcnfe cacuto eet göelgck aïS ÖC Uppelen:
obecmtööcngöefneöenfmeltgantfcötoegö/enbecanöecttntoatec enöeaïsmen öae(
een gat upt-ööolt/ footoo|öt \'tfelbe acacjc mettoatec becbult/ toelck foo toet isaïis
^upckcc/enöe bccbcrfcötfeer.

Commanda OuaiTou jpn fcccgcooteïJóoncn/öanpïat/menbtnbtecbaecbeeïe/en«
bebanaïlecöanbe couleuven»

Commanda Miry^gn öacc eectcnbtc acötöicn cnbc ttotnttcö m een batttoe toaf«
fcn/jönlangöenöe mctconöt/en betecbanfmaeckalsbeonfe.

^z Patates nocmcu fp bacc Yctcuch, öïc göenocgö bekent jijn / enbe toaffèn baeï
feec obccbïoebtgöbanbeelbecöanöe couleuren.
Cara jpn mcöc toojtcls / öan 3ön baftec als öe Patates, enöe niet foo goet.

Taya Ouafroutsconöt/toïtcnöegöelöck een gcootciaapc/göekoockt3önbeiS fee«
goetcnbcïmacckelóck/

Mandouy ts CC« klQjn tooîtcï/tocïck tnbe gconbttooibt gebonben/langöenbe bwR
als een öupm/ enöe klepne ^oten öaec men b|p oftebïec pïttens tn btnbt bie goctstm
omteècten.

öecenöceft als eent^ögöe boom; ïsecn btcke tob?tcl ; be inbianen maecken tm

mccï af / toclckö^^ï^ö^nt bOO?b|OObt: Macachec Maniochéte, cnbC Manioch-ca-

vc ,3önaltoo2telenöie toepnigö becfcöilïcn/enbeal tot\'tfelbe göeb2upkttoo?ben:ges
ïpck oock Ufènpopouytan, toclck coobt ÎS cnbc ban \'tfelbe göebiupck.

i^effiens bc kcupöen enöe too?teien boo?-fcö?eben ts aen-mecckens toeecbtgö Öe
gcootc memcbte enöe becfcöepö^nö^bt ban \'tgöebogöeltey toelck tn ött Cpïanöt en^
öeöeHanöen öaecontcenttoo^ötgöebonöen; bantoelcke top eemgöeöïecko^teïpck
fullcnaencoeccn. eecftfooöeeftmenötecbeelgöebogöeltetoelckopöencoofïeeft/ons
öecöctoeïekc upt munt een foo?te toelck fp noemen Ouyra-Ouaflbu, fs ttocemaeïs
gcootec als ecn menöt/ fcöoon ban bcecen / enöe foo macöticö öat fpeen ^cöaep
toecö nemen cnöe becfcöeuccn/ enöe öe menfcöen tcc aecöen bdlen / enöe öe !^acten en«
öe l^möenacn taöen s enöe nocö een foo^te öte met mmöcc en tsban grootte enöe

kvacfitm/iößlcfe fpnoemen Ouyrata Ouyran^ enöeeenöeröebiefpnöemeh Ouyra naemde
Ouaiiou Pouy tan; enbe anöeïe meer / bie fommtgbe foo groot jön aio ^renben enbe
emigbe mat klepnber) alban fónberlingö fatfoen enbe feljoon couleur ban beeren. ourT""

l^an l^iqpegaepen ïlïer een tóonbérlgcke berfcljepbenbept in grootte enbe fcfjoon^^
beptbanplupmen; toaer ban eenigbe beel groot 3ön enbe anbere klepn/ enbealfeer
beguaemomteleerenlp?eecken/foo bat bet te bertoonöeren is.\'^ftlle öefe 3Ön meeö goet
om te eeten; boo^to foo bebbenfpöaer een Bogbel öiefp noemen Moyton, foo groot
als een ^aeuto / met een böogljen top op \'töooft / enöe öet göantfcöe Igf met ftoarte
enöe touteplupmen beöeckt / feer fcöoon om te fien enöe bock beguaem om te eeten 5
bän öele 3önöer oock eenigöefoo^ten. -^nöcre öie öe jfapfanten gelöck 3Ön öie fp noe^
men lacouenöeiacou OubouyhenbeAracouan,al met beeren ban fonöerlingöe cous
leuren. \'ISnöere öie öe göelöekenis öebben ban J5erö?öfen öanongöelöck grooter als
beonfe/ alsöaersön Nanbou, enöe Nanbou Ouaflbu, foo groot als een Capoen/
met blaeutoeplupmenenöe Cperen/ Nanbou-im, Macoucaova.

Toucan is ban öe groote ban een liingö bupbe/öan öeeft een btthbit toel acöt
dH töien öupmen langö iS I enöe toel ö?p bingöeten b»eeöt> ö?aegöt booi öe4jo|ßeeen
krop /öie toel ö?p ofte bier bingöeren bjétöt is ban een fcöoon ^jaegme couleur/ met
fcöoon Carmefön-rooöt om-ringöt i öè relïe ban öe bo?ft fcöoon toit/ enöe op öen rug^
ge fcöoon rooöt/ öe blercken enöe aeertöeel(toart/foo öatfe feer fcöoon om fien is/enöe
toan öe belle om teeeten: ban befe iOfer nocö een anöer foo?te öie fp noemen óuaychoj
toatbèrfcöepöenban couleur ban beek/toelckrooöt enöe geel is.
Ourouisbanbegroottebaneeni^lö^/ met een kam op\'töooft als be lianen/

be plupmen róobt / uijart enbe toit; enbe een anöer ban öe felbe naem öe <0uackelen
feer göelöck/öan toel ttoeemael foo groot. 5^aer sön oock eenigöe ban be grootte ban
be öupben ban fonöerlingöe beeren/als öeTata Ouyra Oüaflbu,enöe Ta ta Ouyra
Miry,enöe Aroumara etiöe öiergöelöcke. ^en binbtöaer oock eenigöe öie gantfcö
klepnsönenöeniètbeelgrooter als öeßcpels/toeick fpnoemen lapyyenöe Ouenon-
bouyh,Diefonöeriingö3Önbanbeerenenöebeck.6enigei^acöt-bógelen/enbeonber
anöere And heura,toelc 30« Blecr mupfen/ öan grooter als be onfe/öie groot gelupbt
maken / enörsnacöts öe iieöen komen böten enbe \'thloeöt upt-fupgöen / foo öat men
Öetgualijck fean öelpen, "Bm IJ^ater-bogelsöeeft men öacr oocbeelöeröanöci Ouara,
TamatianenOuacara-on Öïe ai öegcDaente Öebben ban H^inöt-bogels/Öie Öe jfran^
copfen noemen Corlieu, öan öatfe ban berfcöepben enbe fcöoonöer beeren 3ön ? befe
binbtmen met menicöten ontrentöen oeber banöeZee/enöe beel anöerfooitenmeer.

Mm oock eenige bogels Die meell langös ber aerbe loopen/gclöck baer is toelc
fp noemen Yandou een foo:jte ban ^trups-bogöels grooter als een man / bie öoetoel
^ niet en bliegen/niettemin foo Inel in\'t loopen 3ön/öatmenfe niet en kan onöeröalen.
Saiian foo groot alS eenCalcoenfcöen ^aen/met langen bec enbe beenen alseen <Dpe^
baer/öie niet oberttoaelfoft böftöien paffen kan bliegöen/maer loopt foo fnel batbe
fonöen Die niet konnen bolgöen. ^en öeefter Calcoen&öe i^nen enöe i^innen öie
fpnoemen Araigpanjenöemenicöte ban gemepneijoenöersöeonfe niet ongelöck/öie
fp noemen Ouira Sapoukay. ^e <6anfcn noemenfe Upéc,enbe 3ön fcöoonöer ett beter
banbleefcöalSbeonfe.^eCenöennoemenfePotiry,3öngrooteralSöeonfe/eitfcöoon^
berbanbeeren.5^el^ingl>bupbennoemenfc Picaffou, enbebe gemepnePicaffoutin.

Befchrijvinghevan de vifTchen die in dc Zee ende Rievieren ^rordeft gheVonden
by\'tEylandt Ma r a g n an cn dc dact ontrent.

DC Xtt enöe foete toateren 3önfcerbifcö-ïöcktn bit guartier/ban toelcke bil)^^

topeenigöeöietfuUenberöalen. £penbinbtbaer fcergroote :See;«mberenbie
men elöers in 3«bien Manati noemt/enöe öefe ^iiöen noemen öie öter Ouaraouä.
Pyraon is toelfesboetenlangö/enbegrober als een ton/öeeftöeeH^artefcöobben en-
be foofitootalS een öanöt jtsfeer goet om te eeten. .

Pirapem ofts Camouroupouy tim göelpcke grootte enöe maecklel/öan fpn
rcbobben39n nergöens naerfoo groot. Ouyry ö?p oftbter boeten langö/met een
i»aeeöt hooft; mi ttoee itim^ binnen op öen tuggöe bte toel een öalbe boet laitgö

belïÊêcfeijöra?g6cïöcU/tö antia\'öcenba« beWe»Bttt
S^m bmöt öan öefeSöe fooitem öcrtebterm öiemtt ^©ufcuiö etccken.
Oury- louue 10 öebooigaenöe geïijck öan öatfc fteei geel tö.
Ouacara tööen^lft fcagbcïb^k /Öan töfoogcaeticö mtt/foo Öatfe betettö.
Ouatoucoupa töeenfc|ieïp-btffb/ttDeeboeten ïanck/geelop tbooft/enöe goetcetem
ÖeParaty enöe Piia Couaue3t)n 0j|e!i)ck öteöe fvancopfm noemen Muiets.
m Cambouty Ouaffoutö èenötfcbonti\'entbterboetenïöngb/enöe \'tfiooftaljSfen
l^eitken/ met een geete Reert enöe bol Cct|ob&env

Yauebouyre tö een plat-btfcl) / \'tfatfomban een Eocjj/öan beeïgrootet/tö tnel tbjec
baöemen lang) enöe bieeöt / ettöe tdi! een boet ötek / met een öeevt bsel anöeïfialf bas
öemlanglj/ineteenfcösrpepmnetntmtöbenmeeialö eenbmafjeelanck; öe toonöe
öaec met aeglieöen/ tö foo ööebaerhjcK öat men ötck&ötïö g&enootfaeckt tö öe gfjetborts
öepaïtöeaftefetten.

Narinnary t0 een p!at-btfcö alö Öe böó|gaèhöe/feö boeten langb enöe b?eebt/meteen
Geert toel een baöem lanck/met een fcöerpeptnne een groote boet lattck / enöe alfoo fo|s

O uara (ö cen plat-btfcb ttoee boeten langb enöe een b?eeöt / argenttn ban couleur
metgeelebi\'nnen. - \'

Acara Ouaflbu iö ecnanöcr plat btfcbö|p boeten langb/eböe b?eetnaer aöbenant/
ftoart enöe bol fcbellen j Acara Peuetö toat klepnöer enöe göelöck öe boöigaenöe;
enöe Acara Poy tan gelöck ÖC booigacuöc Öan met rooöe enöe toitte ftrepen/ enöe Aca.
raPourourou metgceleftrcpen/anöeröftoartacötigö Jcnöe Acaraiou een boet langö/
bolfcöellen / enöe een groen öooft/ boben geel enöe onöer toit

Araraaffa ecnplat-bifcö göélöck een Congöe / ttoee boeten langö/ enöe b?eeöt naer
aöbenant / bingöeren öick/öen bupck toit enöe öen ruggöeftoart/goet eeten.

Araouaouaiötoel acöt boeten lanck/met een öaröe öupöt enöe een ftoaertaen öen
kop toelttoeeofteö?p boeten lanc/öaer öp ö\'anöere bifcö meöe öooöet. Cnöe Panapan
göelöck öe booigaenöe\' met een ftoaeröt ttoee boeten lanck.

Pacamo fonbcïftbcïlcn/Qïtï0iDan couïeuï/ttoce boeten !anck/met een feer groot ÖOOft
naer p|opo|tie ban\'tltcöaem/too?ötonöa\'öe roötfen göebotiöen.

Caramou ro u göclöck J^alinck auöcröalf baöem langö/too|öt meöe onöer öe roötf
feit göebonöen;fpn beetiöfa|göelöck/iö anöerö goet eeten.

Tmmocou Ouaflou göelöck een f^alinck/öan toit enöe toel ttoeebaöem lanck/en*
be ösck naer aöbenant / met een beek alö öe ^noeck een boet lanck.

Panyanaiou göclöck ÖC booigacnöc / Öan öat fpn bobenfte ban fpn öooft langber iö
alö \'tonöetfte.

<Dnöeröeriebier-bifcötöaen-merckenö toeeröigö öe Pourake, toelck toel bierboe^
ten langöi^/SÖebigarreert ban couleurmetbïaeuto/rooöt/groen enöe toit/enöe ont=
fteltöem ban göeen ftagöen mét emrappieröooiöienljet öem ttieten quetft; öan foo
öp bemin tüaen berroert / fooberoo?faecktöpöegöene öie öemftaeit fulcken pönein
öen arm / öat men öaer ban ter aeröen balt.

Cau rimata iö ÖC Carpcr fccr göelöck / öan langöer enöe bjeeber / enöe eenban be
beftebilïcöenöiemèn fouöe konnen eeten.

Yaconda tö toelö?p boctcn langö /bol fcftelpen /enöe met geeïe / rooöe enöe tottte
ftrepen. Pyr^in een boet lanck enöe een öalf b?eeöt/fonöer fcöeipen/geel enöeroot ban
bertoe/met feer fcöerpe tanöen öie alö eenfcöaer fnööen 5 göelöck oock Opean.

Tarchurc iö göelÖck öeParaty, öanöat ÖP gractigöcr iö / en öeeft oock fcöerpe tan^
ben; göelöck oock öeierou, ban öatfp een blaeuto enöe ronöer öooft öeeft/enöe een
rooöe fteert

Taraoata tö maerecn ö^^bc boetlanck/bol fcöelpen. geel ban bifcö/enöeban goeöe
ftnaeck.

Sarapo iö ÖC Eamp?epen nietot^belöck/ öan iö toat bieeöer en langger ban fnupt

^tHbinöt öaer bock öiberfcöe Crabben enöeCreeften/noemen öie Oucgnonioin,
bieljeel blaeuto 3ijn met langöe fcöeeren: anöere noemen fp Ouj[ra,met rupgöebeenen
entrevooöt / men binötfe aenöetoo^tel ban öe Apparitures.

OucaOuai^ukreeften öie m.en binöt opöe klippen onöer ö\'<aeÖerö.
AouaraOu® ecnbu^e/ öie feer begeaigb

naertAmbergris, \\xit\\th fp m öacr öoïcn biagöcn mcc gfèoce Quckchi
Oiiraroup 3tjn i^cccftcn ÖIC mcii met cn toinöt öan in öccicöicccn,

öccft öaec oock öeel grooter ate öc onfe/cnöc fmaecHelöcker :fp noc^
men Die Kery;üjaaen öacr oock acn öe tacken öan öe boomen / öie acnttranöt ftaen /
mcIckfp noemen Apparkures: öe Daaden noemen fp Xerourou, 3ön grooter aïs öe

(^m tööe öat öet öaer öeel regöent/foo komen öaer beel öaenöe poelen ban regöen^
bjatec/ oaer feeckere bifcökens in grocpert/ontrent cen boet langö /öiefeer goet 3ön om
te eeicn / enöe mogöen bp öe ïï^ilöen op-gbebangljen tegöen öat öcfe poelen berö^oo^
göen/ meIck göefcöiet alle jaer als \'tregöenen op öouöt; enöe öefe bifcökens groepen
cickereps ais ttoater komt /toeöer ban felfs aen.

Bcrchrijvinghc vande vier-voetighe Dieren die op\'t Eylandt Maragnan ende
\'cvafte Landt worden ghevonden.

TT et göetal ban be bier boctigöe Bieren is toonöer groot / top fullen alleen eenigöe Lery be-^\'
-tXöan oebieemïteöier aen-roerentl^arten enöe i^mnm sm öaer gelöck als öe onfcj Schrijft
fpnoemen öie SouaflouAper: meniajte banïl^ilöe adepten: eenfooiteban IBüöe
IDwtaens/toelckfpnoemenTaiaffou,klepnöer alsöe öier lanötfcöe/meteengatop dedvaa
öen rugglje/als een tocöt-gat öaer goeöen reuck upt komt/5ön öaer bp menicöteniöaer

^zn öinöt öaer menicöte ban Mfcr-öerckens öiefe noemen Goendou, met langöe
fcöitï^ten/enöe groot oan löt/bp naer als ecn toilöt toön.

Tamandova is ccn 5^^erfoo groot als een J^ceröt / met een öooft als een Bereken/
ooien als een l^onöt/meteenfnabelfeerfpits enbe toelecnboetlanck/iangeenöcfmal^
le tongöe / \'töapi als een i^eeröt/boeten als een <0S; leeft op £^ieren öie\'t toeet te ban-
gben met fpn tongöe te öeecken in öe öolen ban öe iS^ierem en tooiöt bp öe Inöianen
met gaern göegeten.

Tapiyre -ete 3ön göelöck IBilöe floepen / öan öebben langöer ooien/ko|ter beenen
enöe iieert / en fcijaper tanöcn / enöe göcen öooinen: men öinöt öacr Bezar m.

Tatou öeeft töooftenöeboeten göelöck een biggefken / öe ooien göelöckeen 3|afe-
tomt/öe fteert langö/al getoapent met groote fcöelpen ban toit enöe ftoart cou!eur:ban
öefe3önöer öibeifajc foo^ten / als Tatou Ouaflbu, toeickfoo grootis als een ^cöaep/
cnïïe Tntouete gÖCiÖt^^^^ Bofcö\'-Jjtem Tatou Apar,Tatou OuainchunenÖe Tatou
Miri, toelck al toatbcrfcöiHc« in groote enöe inöaröicöept banfcöellen.
Gouaty isgciïjïonfet^ofen/öanöattetfoogrootcnenöcöicötenftaertniet en beeft.
Pac toat grooter als öe booigaenöe/ïs gantfcöronötmet een koit en öiclien kop/
klepne ooien/ öe fteert maer cen bingöer lanck; ko|t öapi/ftoart cn toit geteeckent.

Agou ty gljciöck een 25iggcfken / öan \'töooft treckt meer nacr ccn liiitöt/kO|te fteert/
cnöefeeröicijtijapibanrosaclticötcouleur.

fooiten/ als Ponnare öic ccn fteert öebben een öalbe böet langö / ^wöe Amoco en Sauia

\' <anöer öe toieeöe bieren munt öe lanouare upt / toelck een fooite ban iiouen is
foo groot als een engöetfcöen ^ogö/Jtiet een fcöoon bel enöe fraep geteeckent: J>ouai-
fbvaran ccn foo|te ban Huparös ban öe felbe groote enöe fraep göeteeckent/ enöe Mar-
gaia, toelck is een fooite ban öaiiiöe üatten / öie eenfeer fcöoon oei öebben.

Un au IS een monftreus m mi öeeft cen ronbt öooft bp naer gelöck ecn menfcö / grof
cnöegrösöapi: bierbeenm öaer\'t öem toepnigö met beöelpt/öipklautoen aen elcke
öoct eenbingöerlarick / öicöt bpeen/öaer\'t meöe klabert :anöerskrupptöetcberöe
aeröe/enöeeetoock aeröcjalsöetopeenboomisgljeklabertenkomtöaermetafboói

batbet al \'tloof èeeft af-gö^öeten:isfootraegöi«fP« kruppenenöe klaberen/öat men

bet öaerom öe naem ban lupicöept öeeft göegeben.
^©enfteefterbeeifooitenban^penenbe^eerkatten/grootenklepn/banbcrffljepöfn

cauteuv\'cn/caöecenigljete acïöigö^ noemen öic OuarivejCay Ouaffou j Cayonöjg
Ctöart 5Un/enöccen!angöen boitten öaect jjcböcn. Cay.miry cnöe Sapaiou,öiefeec m^
Öiöö 5i)nTamaryj|eel klepn enöe aeCöigÖ:Mankina; louparaj enöc Sagovyöan eert

i)aec i^onöcnöie fp noemen lanovarc jijn Qfjelijck on0 J^afe-toinöcn / öan toat
liicpnöec / cnöe 3ijn feec bequaem tot öe jacbt
<0nöccöekcuppenöe öiecenöcbtöbP baec Boy-ete, toelck toeï ttoee baöem ïangö
I fonöec beencn / met een fcaep götftöiiöccöc b«pbt> öttft maec biec tanöen / öan tocl
fcbecp/met ttoeepijltiens aen öctonQbt/ öaec\'t göctoelöigij meöe ßeeckt / gbtïpcï^ oock
met öe ümt; mmU ecnfoigljel^cke enöe bpnaec öooöelöcke toonöe: aen\'t epnöe ban
öe üeect |5ceft bet ccn biaef ken toclck öijclupöt maeckt sfjchjck als oft bol Ccten toas/
fooöatmen öaecöooigfjetoacrfj-fimittoo^ötomöcmtetoacljtcn.
Soo|ts 39n öaec nocp eenigfjc anöecc ^langljen cnöe ^ccpenten / öie fp noemen

louboy,Tara-g\'oLiyboy cnöcTarchuboy, tnclck ÖC ^nöiancn fomtptS tocl eeten;gbe\'»
ïijckfp oock öoen öc f^aööen/ toelck fp noemen Courourou, enöe ballen öaec becï
gcoot.

:SPenf)ccft6icc oock bic foo?tc ban l^lopenöiefpin Hifpaniola noemen Nigua,enöe
bier nomienöeïl^ilöcn öie Ton; öefe öocnöemcnlcbcn gcootc guellingcaen/als men
öie niet bp tijöts Ijcm quijt cn maeckt; öe ll^ilöen gtjcbjupcken öaec öe oipe ban öcn
§^alm boom tcgfjcn/ cnöcRoucou cnöe Ouroucou bectoc.

Befchrijvinglic van \'tvolck van de Lande,haer af-komfte, gheftalte ende manieren
ende andere qualiteyten.

De Snöiancnban öe Maragnan becöaïen öat öaec ontcent öen Tropicus Capri^
corni een fcacp Hanöt Icgöt/toelck fpnocmen Cayeté, toelckiS tc feggöen gcoot
^oieft / öoo? öten Dacc een gcootc boCCcbasie is ban feec öoogöe cnöe gcootc boomcn/
öacc fp eectöötsöebbcngöctooont} cnöe boccöen öennaem ban Toupinambas, öoo|
öienfp ban öclicöötbaecacbolckercn toatcn ban öatöecl göetoeft /toclcken nacm fp
tot mtf) toe bcöouöcn.\'^e ^o^tugelcn öaec mceftcc göemaeckt öebbenöe ban öc Cayc-
té, öeöen öaec bcfteom öit bolck meöe onöec flabecnöe tc b^cngöen / banbefcToupi.
nambas \'tCelberEictkonncnöcbecöjagben / ceticeecöen öaec boo^eecftin öeboöcöcni
öan öaecfelben öaec meöe becbolgötbtnöenöcbp öaec bpanöen /3Ön foobccccboo^t^
göctcocken tot öat fp göekomen 3ön tot aen öe ^ee / altoaec eenigöe ö^ec öebben
ncöec göcflagöen langösöen oebccban öc ^eci toelck omöiec ooifaecköacc noe^
men Paranan Eugouare,öat isbctooonöècs banöc^ce;anöeceöebbcnöaectooonin^
göe göenomen op öen grooten bergö ibouyapap, öie öaer ttoemen ibouyapapEugo-
vare? anöCCC in\'t groote Cplanöt Maragnan,toelck Maragnan Eugo vare toOJÖCn gÖe=^
nacmt: anöere langös öeriebiere Taboucourou, toclck öaer noemen Taboucourou
Eugovare-gelöcöie langöö beriebiere Miary toooncn/Miary Eugovare, cnöcfoboo^ts
eenige te Para naer t <DoOcn toe / cnöete Para naer t\'^eften toe / enöe te Cayete aett
öen oeber ban öc ^ec; beöouöenöe niette min al t\'famen öc nacm ban Toupinamba.
eenigöe ban öe <a«ötfte göeöencken nocö / batfe naer öaec komfte in öit Êanöt een
groote fccfte aen-recöten/ toelck fp noemen Caoven, altoaer öe boo?naemfte berga^
bert 3önöe /cnöc nuö?onckengöetoo^öcn3önöc /een bjoutoe öceft een ban öecompa*
gnie komeniiaen /toaec öoo? fulcken göebecöt onöer öaer is ontftacn / öat fp gantfcö
onöer öen anöeren beröccit 3ön/enbe groote bpanöen göctoo^öcn/ foo öatfp malkan^
beren öacr nacr c^enacmt öebben Tobaiares, toelck is foo bed te feggöen/ als göP 3öé
mön bpanöt enöc ick öe utocjcnöe 3i)nfoo op malkanöeren berbittect/ öat fp malkan»\'
bcïcn eeten enöe becflinöcn.

^efe Toupinambas 3öntiooigacnSban miööclbare ftature / öoetoel men ber oock
binöt öie öcd langöenöe)0joom3Ön*3Önmeeft Camuz ban i^cüfe/toelck komt bp

öc 1^|oc-b?outoen öic öat foo maken in öe gcboo|te:gaen recöt op öaec ïcöcn/enöe
!êcr fterck /fooöatfp feer ftoare laßen konnen ö^agöen :38n toepnigö fieckten onöer^
tooipen / boo? öien ^ matigö 30« m öaer eeten / enöe gljenicten ecn göefonöc Hucöt/

fejsöatfpaö^ï^^ï^ïöckcnouöt tdo^benfontiecbae fpgill^ftèkacïfaöcij&êtlt enöeöe
broutoen kmöeven öaer tot öaer tacötenticftiaren enöe ober: öe ktnöeren tooröen toit
Söebo^en/öan ÖOOI tjet ftröcken met o!pe enöe Roucouinaiöen fp b^upn; enöeöan
een <aiöf-öerfcDigö couleur; 5ön anöerö ban ïeöen toe! Qöemaeckt / enöe fraep ban
aenficöt; öebben een göebïoonte ban \'töapi allentöaiben upt te trecken / upt-göeno^
mm op \'töooft: bjeïck glaöt lö / enöe niet göekrult/ aiö öat ban öe #oo?en; öe manö
l^o^ten öaer öap? boo? / enöe latent tamelöck lanck aen öe ooien enöe acöter; öe b|ou=»
toen öiagöen lanck öapi tot öaer miööelt / enöe söncurieuö in\'tfelbe te kemmen/en^
.öeteüröckenmetRoucou, toelck fp toeöer toatïen met Ouapacan toater/ toelck een
tooitel lö öie een fcöupm ban öem geeft göelöck öe ^eepe. Rebben een biecmöe ma^^
toere banöeonöeraelippeöoo|teboien enöe eengatinte maecken/öaerfp een groen
Iteentjen oft petö anöerö in öiagöen: eenigöe maecken oock gaten in öaer neuö / enöe
öiagöen öaerlieentjenö ofte öoutjenö in. öe bioutoen en öooi-bo|en öe lippe niet /
maer toel öe ooien / enöe öiagöen öaer rollekenö ban öout aen / öaer fp toonöer mop
meöe5ön:ö0 Toupinambas gaengantfcö naeckt/fonöereenigöefcöaemte te öebben:
fcöilöerenöad\' licöaem met biberfcöe couieuren enöe figuren j enöe öebeenen maec^
kenfc ftoart met \'tfap ban lunipap.

eenige manö graberen Ijaer öupöt met pet fcöerpö/enöe toetm baer toat in te örijc^
ken/ foo öat öet grabeet fel nimmermeer en bergaet/ enöe iö onöer öaer een teecken ban
gvooic couragie.

^ J^pöaer ƒ eeffenbercierenfp öaer met plupm-toerck ban öiberfcöe couieuren / toelc
fp feer aeröigö toeten bp öenanöeren te biengöen i maecken öaa- bonetten af öiefp
noemen Acangoap, cae Acan Aflbyavci enöekroont|enö öiefp noemen Akangetar;
enöe kragöen öie fp noemen Aiouacara :enöe öeel mantelö öie fp noemen Aflbyaue:
enöe kouUebanöen öiefe noemen Tabacoura. maecken öie oock ban Cottoene gaern/
enöe öangöenöer feecker i^oten aen/ tiaer fp ßeentjenö ofte pet anöerö in öoen toelck
gljelupötgeeft/ enöenoemenöefe banben Aovay, maecken oock arm-ringfjen ban
plupmen öie fp noemen Mapouyh Couay Chovare, enöe groote plupmagien op\'t
öooft / toelck fp noemen Yandou ave.

öêgöetrouöemanö/enöeinfonöeröeptöeouöelieöenöeckmoock öaer ^cöamel-
bept met een lapken rooöt oft blauto 3B,aken / toelck fp om öaermiööelt binöen\'met
een Cottoenen öiaet / noemen öat Caraiovc.

öit tolcköouötöem foo naeröe ^eealöfp pmmerö können / ombebif&öeröeö
toille / enöeberanöeren alle böf oftfeö jaren banplaetfe/beöouöenöe ebentoel öe naem
ban öaer öoip>öe manö.mogöen toel beel bioutoen öebben/ öan öe bioutoen moeten
baer öouöen bp eenen mäni ten 3p öatleban een fcöepöen/toelckfp omlicöte oo|fa==
ken öicktoilö öoen.

^Pöebbenöaerbeööenban Cottoen/toelckfpnoemenYni^enöetooiöentuöföen
ttoce aaeckengöeöangöen/ fooöattermaereeninkanleggöen. <0nöeröouöengroo^
te bzienötfcöap onöer öen anöeren/enöe tracteren öaer «haften toel op öare toöfe^öan
3Ön tegöen öare bpanöen toonöerlöcken toieeöt enöe\'toiaeck-gierigö i enöe boeren
öooigaenöoo|logöemet öaer göebueren/ alleen om öaer te toieecken ober ö\'eenoft
b\'anöo: leet öat öaer oft öaer boo|-ouöeröiö göeöaen öaer booinaemae toapenen 3Ö»
bogöen öiefp noemen Oiiyrapar;enöeöepölenOouue, enöeoock Tacouart; öooöen
tnöeeeten öaer göebangöen /naer öatfp öie göemeööebben.

^aer oiöinaireboetfel toelck fp göeb|upcken in fteöeban b|00öt/iö feecker meel/
toelck fp maeckenbanöctooitclöban Manioch, Macachet, enöeManioch ete, enöe

noemen\'tfelbe Ouy;ban\'tfap maecken fpeenpotagie/ toelck fp noemen Manipoyj
enöe ban\'t gronöt fop feeckere koecken öie fp noemen Caflave: maecken ban öe felbe
tooitelen nocö een anöer meel / toelck fp noemen Cayman :boo|tö eetenfealöeröans\'
öe biffcöen/ bogöelen / enöe bierboetigöe öieren / meeft göerooft op öaer Boucans, enöe
önncken toater. aer booiöeremanierèn enöe öoen kan men lefen bp Lery, enbe in^
fonöeröepöt in öeipiftoiie banöe Capuchins, öaer top \'tbooigaenöeuptöebbengöc^
trocken/op öat top öet öier niet te langö en maecken.

De glielcghertdieyt van Taïöüytapere ende Comma , -welck zijn aen
\'cvafte Landt gheleghen.

TApouytapere iseen anbetetooon p!aettebanbeboo?&&?ebenTopinambas, aen
\'tbaße Hantst/bp öet Cptanöt Maragnan göeïeoöennaer \'t^eöen toe/ 300 bat
men \'tfelbe quartier fien kan ban\'t#o?tS\' Louis, tuelekbe ƒ raneöopfénötüben göe-
legöt op\'teplanbtMaragnan,iöefenbeniet oberbjp oft bier mijlen ban \'tCplanbt
beifcöepöen ÖO0? öe^e öie tuffcöen bepöen legöt. ^et en is toel göeen Cpianöt/
bocö ebentoel als be ^ee öeel öoogö loopt/ 300 is öet meöe gantfcö met toater om-
ringt i maer als \'ttoater af is göeloopen/ 300 en iffer göeen toater öan aen öebcoj^
fcö^eben 5Öbe/ enöe boo?ts iß baß lanöt ofte 5anöt/toelcit men öioogös boet kan ober
gaen. ^en öoeck ban öit lanöt maeckt öe ^cßerlöcke Cape ban öè Baye ban Mara-
gnan, tocIck öcröalbcn bp ÖC ƒrancöopfcn toeröt gljenaemt Cap de Tapouytapcrc,
enöe berbolgöt metfpn cuße tot in\'t binnenße tianöe:25ape ban Maragrian. ^it lanbt
en is toel 300 ßerck niet aïs \'tCplanöt/ maer is lußigöer enöe oberbloebigöcr. ^aer
3Ön in öat göetoeße böftöien oft ttointicö ^o?pen / ban toelcke top öe boo^naemße
Öier fallen noemetï.

bermaerße enöe eerße blecke too?öt göenaemt Tapouytapere naer be naem
ban öe gantfcöe ^^lobincie/ enöe is 300 beel te feggöen aïs öe ouöe tooon plaetfe ban

be Tapouys. ^Bettoeeöe toerötgöenaemtSery-ieu: öeöeröe/icneupa-eupé: öe bieröe/
Meureutieupé: ÖCbÖföC/ Caagouire: ÖC Icße / Pindotuve: ÖefCbCnÖe/ Aroueupe:
öeacöße/ Tapouy-tinlnguc: öe ncgöcnöc / Eugaretê quitave: ÖetÖicnÖC/Oirobou-
tin eugouavc. Cnöc in alle öefe ^o?pen tooont meer bolcks als toel in öe ^o?pen

ïJDatboolöcrban Tapouytapcrc naer \'tH^eßen toe is een riebiere göelegöen öie fp
noemen Comma; "tUanöt öaer ontrent fecr fcöoon cnöe aengöenaem/enöe ongöe«
löck biucötbaer enbe oberbloebigöer als \'tgroote «eplanöt ban Maragnan; enöe iS
oock beter betooont ban öe felbe natie ban Snöiancn öie te Tapouytapere, enöe op
\'t<S5p!anöt Maragnan toooncu; cnöe öccft oock böCtpien oft feßöien ^o?pen/ ban
toelcke öenaerbolgöt«beöeboo?naemße5ön. ^ct piincipaelße öaer öe
bincie naer too?öt göenaemt is Comma, toelck 500 ticelis te feggöen als plaetle cm te
biffcöen: öet ttoeeöe too?öt göenaemt lanovacovarc : öet öcröeTauapiap : öet bieröe/
Couy-Ieup : fjet bpfÖC/ Arouypé: ÖCt fcßc/ Tacuouaio : ÖCtfcbcnöc/ Pacouripanam;
öetacöße/ Aouayeuvc: ÖCt ncgÖCttÖC/Maccan : ÖCt tÖtCnÖC / Courcmaeta j toelck iS

30 beel te feggöen als öe riebiere ban be Courcmans, toelck is öe naem ban \'t inkomen
ban öeriebiere ban Comma: öet elföe Yapicuve. %iit öefe ï^ojpen 3ön teel beterbe-
too«nt als öie ban \'t eplanöt Maragnan; enöe alle öefe i^olckeren ban öcfe ö|p
bincien Maragnan, Tapouytepere enöe Comma, 3ön b^icuöen cnbc bonötgöenotcn
tegöen alle anöere natiën öie öaer bpanöen 3ön.

Ban Comma tot Cayete toc (tocIck Icgöt öicöt bp ÖC groote riebiere Para, ontrent
öetacötenticö mölen ofte meer ban t Cplanöt Maragnan) leggöen nocö beel 5^01«
pen ban befe Snöianen Topinambas,öie op \'tbaße lanöt tooonen langös öecußeban
öeÄe. 3nbe ja^obincie ban Cayete tooonen meöe öe Topinambas, enöe öebben
öaertoel 2o.oft25.5^o?pen öiebolbolcks 5öti.

Kort verhael van \'tghene eenighe jaren gheduerende by de Francoyfcn is voor-
ghenomcn in dit quartierj ende van den Bcrgh Ibouya pap.

"p er top ban öier fcöepben fullen top in\'t ko?t beröalen \'tgöene bp be ƒ rancöopfen
^ iSboo?-göenomenin bit quartier/ göelöck \'tfelbe toojöt befcöJebcn bp öen Ca^
pucöm Claude d\'Abbcviiic. SnDen aare 1öaböe een franfman m« namen

ban Brafii,öacr toe genoot 5Önöe ban een ban öe ïl^ilöe ban \'tlant genaemt o uyrapi-
ve, öïe öaec in\'t ianöt bccl bcrmocfit; öan öooi onccniïöeptbanfpn botck/enöebcc?
\\xt0 ban fpn p^incipaclüe ïcöip gÖcösCcoucageert spnöe/ keecöe öp ibcöec naec l^ianck^
cijck/cnöc toas göenootfaeckt ceni^ ban fpn bolck öacc aen lanöt te laten/tnöc onöcc
anöcceeenïongBCöelman Monfieurde Vaux, öetoelcke öent met anöcce onöer öe
^ilöenfoo ö^ocgö I öatfp groote göcncgöentöepöt kregöen tot öe JFrancöopfen/ enöc
berfocötenöateenperfoon ban gualitept upt ï^ianckröckntocöt göefonöen tooiöen
om öaec tegöen öaer bpanöen tc öercöermen/p?efenterenöe ober Mtjc öet Cö?ißen göe^
loobe aen te nemen. Monfîeur de Vaux in l^|anckröck toeöer gekeertsünöc/beröaelt
öe öe gantfcöcgöeïcgöentöept aen öen i^oninck Hendrick de Groote, öc toelcke om
leeckec ban alles onöer-recöt te tooiöen/ s-^ de la Ravardieremetöcfen de Vaux fonöt
nricr t^^planöt Maragnan, met belofte op fpnekoüen öe facckebooitenemen/ingöe^

balie bcgöelcgöentöeptfulcks toieröt bebonöen als öic bp öe boü^fcö?ebcnduVaux

La Ravardiere nam ÖC ccpfc acn/ cnöc naer öat öp feSmacnöcn öaööe bertocft op\'t
eplanöt Maragnan cnöc öc lanöcn öae: ontcent/enöe alles neerSicö onöer-focöt/keer=^
öe toeöerom naer B^anckröck om fpn ^^aieUcpt ban allcs tc onöer recötcn.^an alfo
öe i^oninck öaer cn tuffcöen bermooit toas/ foo bleef öit toerck Heecken tot in öcn iacre
i5i I. Ravardierc namcccftin Compagnie Monfieur de Raftiiy, enöcöacc nacr mc^
öeOenBaron van Sanlij enöeberfocöten ban öci^oninginne ^oeöer eenigöe Gapu-
ciiinen om öic tt göcbiupckcn tot öet bekeeren ban öe ïl^ilöcn ; göelöck öaer öan bier
toieröen bp öen ^^obinciacl ban Parijs toe gepelt/ öaer öeCm Claude d\'Abbcviiie een
bantoas.

^p^ertrockenban Cancaie een öaben ban 25|ctaignien öen 19. Mam <$12, met
ö|p fcöepen i öan öoo? e]ctcao?öinaire ontoeöcc toarcn göcnootfaecktin engöclanöt
aen ce loopen ; fcöepöen toeöer ban Pleymouth öen ö?p cn ttointicöüen Àprii ; paffeert»
öen tufcöen Fortaventura enöe groot Canarien öcnfebcnöcn May ; cnöc öcn clfScn
quamen fpaen Rio del Oro onöer öcn Tropicus van Cancer, enöclicpcnfoobooits
ïangös öe cuftc ban Africa tot onöec öcHiniC ; öen febentöienöcniunius toaren fp op
öe Doogöte ban bier graöcn bp öupöen öe llinie:enöc öcn ö|p cn ttointicöften fagöen
fpöe eplanöenbanFernanddeLorohna,enöcfcttcnöctöaec; :SIcben öacr tot öcn
acötftcn lulij i öcn clfflenbegonncnfpöetbaftelanötbanBrafiitefien / cnöequamen^
opöcmtööacö ontrent öenin-bocöt ban Moucouru, enöe loopenöe langös öe cufte /
fagljenöenttoaclföenfmojgöens een öoogöcn fteplen bergö / enöe loopenöe langös
ïeegö lanöt gaamen fpaen Cap dcla Tortue, toclck ban öefen bergö betftfitpöcn is
böftöien möten/op öeöoogöte banttoee graöenenöe ttointicö mmuten bp öupöen
öe Hinie:\'tCampaSbarieertöaectöiengraöenenöeccnöeröe. Eagöen öaertot öcn
biec en ttointicöften lulij, enöe quamen öen fes en ttointicöften aen |et eplanöt ban
Santa Anna, enöcfoo boo^ts acu Ött epïauöt Maragnan, altoaccfpomanöcrcbin^
göen boo? bp te gaen/een ƒ 0|t maeckten aen een feer bequame plaetfe/ op een öoogöen
bagö cnöc bp be p^incipaclftc öaben ban öit eplanöt/ cnöc neSTens ttoee öiepe riebie:^
ren öie onöer öefen bergö in öe ^ee loopen : enöe bonöen miööel om ttoee en ttointicö
ftuckcn göefcöut^ baer op tc bicngöen tot öe befcöermingö ban öe plaetfe: noemöen öit

m Capucöins öeöenöaer öeboir om öe ï^ilöen tebekeeren / enöe öoopten öaer
eenigöe •> cnöe Claude d\'Abbevi lie keerenöe toeöer nacr l^ianckrpcknamöer eemgöe
meöeöietcParijsreerfolcmnelöckcntoieröengöcöoopt: t}t facckenban öcfe Colonie
gingö?« eenigöentöötöceltoel/naer öatfcöönt; öan öaernacrfooïpnöc ï^oitugefen
^eeftec göetooiöen ban öit quartier/ ƒ 0|t enöe al j öe circumflantien cn m mp niet
bt^tntl foo öatmen öet öier bp fal laten blpben tot naeröer befcöeet ; iS altgöts feecker
öat öeplaetfe bpöefrancöopfen is berlatcn/enöebpöe#o?tugcfenin-göcnomen/öie
öaer öaa- meöe mceftcc öebben göemaeckt ban öat gantfröe quartier.

^e ƒ rancöoplcn öaööen oociï eenigöe Jaren te bo?enöaer göeboegöt bp öe IBilöcn
bie op öen bergö ïbouyapap toarcn/ öan m ncffens öc ïBïlöcn infgöclöcks ban öacc
bertaegöt bp öe l^ojtugefen : öefen bergö ïbouyapap göelegöen ontrent bc riebiere Ca-
moufi foo öe ƒ rancöopfenöie noemcn/öet is een feer öoogöen bergö toel bier ixpm

gaettiS in\'t tq^ï-liïïmmen; öan fioben öfeftft een gtoote bïacktê öie feer ftfioon entrt
plapfantis/toelWerenttomtitj) mijlen langö enöe ttomtifö b?eeöt/toaeröoo|fp öen
grooten öèrgö tnoiöt göenaemt ^aer 3ön öeel fcöoone ^ontepnenenöet^teuieren
ban berlcö inater/bolban alöeröanöe Bifcö öiee tcEanöe onbekent: öaer 5ön feei:
groote Belöen/beel :2^oltcöagien/ enbe een feer gbefonbe llucöt/30 öat öelen ^ttq^
feer betooont toas/ enöeöaer toaren toel ttoee öonöert Jnöiaenfcöe ^öitien.
trent öefen :S5ergö legöt nocö een klepnöer Öie fp noemen Gotioüa, öaer fes oft fcöen
momn ban anöianen toaren.

I^V yoorgaende IBoeckjqjn met onfil^efihrijyingheghekdmen tot hetuyterfle
ejnde van Brafil, ende de Reviere ofte \'tEylandt Maragnan daer in begrepen,
ende hebben nute uervolghen een grooteßreeck^ Landts, uvelck^njveynigh op de
cu>Hei ende by naergantfih niet binnen s\'Landts bekent ende ontdeckt is: Soo dat
\'Wy ons befchrijvinghemeeBfoüen nemen op de cuße alvvaerßchoock^heen kleyne
fivaricheyt en verthoont, door de groote verfcheydenheyt van namen diefio in\'t
gemeen als int particulier aen defi Landen \'Zf vor den ghegheven by diverfihe natiën
die de ßlve hebben ontdeckt ofte beßehty ^velcke verfcheydenheyt ruvyKpo veel
onsmoghelijcken isßUenßen over een te brengen yy at den alghemeyneniyiem van
ditghewesie belanght ^ vindeby Herrera dat hy \'tgantßhe ghedeelte van \'tvaBe
Landt van hm^ncsißende naer t D^orden, van\'t Eylandt Margarita af ende
noch voorder by Weßen \\ßlve Eylandt,tot aen de rieviere Marannon [dte \'tfiheydt
maeckt tujfchen de Landen de Kroone van Portugal by den Vaus toe-gheeyghent^
ende de Landen van de Caftilianen) begrijpt onder den naem van Nova Andalu-
zi^ ofte [tóouvernement ^uan Scrpa j »zrvelck, hy ßght in de Jndiaenfche tale te
njveßn Guaianabegrijpende in de lenghte dry hondert leguen: Jn \'vvelckje^
firt (ßght hy) 7;ijn begrepen de Volckeren die men noemt Omagues ende Omigas,
met de Provincie El Dorado binnen s%andts, tAndere noemen een groot deel van
ditgheweBede Wilde Ox^ccy andere Guiana ende Wiana, ende fio ruoorts:
hetß met den alghemeynen naem fio het ^vviL Om dtt ^evveUe met goede ordre te
heßhr^ven^ fio füllen <^vy *tßlve verdeelen in dry deelen, ende onder het eerße deel
hegrijpen de groote %eviere das Amazonas, met de Revieren ende Trovincien by
Ooßen de ßlve %ieviere ^eleghen \'s onder het tweede de yerßheyden ^eviereft
tuffchen Rio das Amazonas ende den Oronoquc ^eleghen-y ende in \'t derde den.
Oronoquc/^.

Ghcleghen theyt vandeCuftevandeMAR anno n afcot acn dc groote rieviere
des Amazonas.

tjerftaen enöe öe cufte öetee aen een te b^engen/fo füllen top contearte
*tgbene top in öe booigaenöe boechen öebben gtjeöaen/ bieebegin«
nen met bet beebolgb banöe cufte ban tjet Cplanöt Maragnan afy
totöe groote nebieee.

3n bet booigaenöe boeck bebben top göett^acbt te toeeren be com=
fufie ban namen öte topbp be ^paegntaeröm bebtnöen/tnfonöer4
bept m öen name ban Ma rannon öte top nu naer onö geboelen 39rt

mbteplaetfebebben gbegeben: Herrera mfpn Defcripcion de las Indias erkent öefelfi
be faulte tn anöere / boetoel bP öte felfö öicktotlö begaet tnfpn Hiftoric; enöe fielt tut
feben öe rtebtere Marannon enöe Rio Sant luan de las Amazonas tacbtcnttcb Oft bon^
öert leguen. Linfchoten ftelt mcöeftonöert mtjlentuftcben befe bepöe rtebteren. öan
be onfeöteeentglieiaren gbeleöen öte cufte bebben bebaren/gbetupgen enbe baer be«
fiecken enöerekemngen toöfenuptöatöelBeft\'öoeckban Maragnan banöenf^oö-
boeck ban öe rtebtere des Amazonas nergbenö naer foo berre ban öen anöeren konnen
berfcbepöen3bn/enöe apparenteltjck niet ober öe bijfticb mglen» 1^oo|töfoo bariereti
bel^aertengbetoelöicbinöenamenbanöepiaetfen tuftcben bepöen öefettoeeriebte«
cen; toelcker eenigbe top biet füllen in-boegöen / te toeten: upt be ^>paenfcbe toertc

bietopbittöen in Defcripcionis Ptolemaicas augmcnto 5 ertöe Öie top bebben in Oe
teerte bp Linfchoten, enöe öie top binöen inbe <^ngbelfcbe J^aerte bp U\'- Hac^

P.dePtaccl
R. dc Sant Marcal
R. dc Sant Paulo
C. dcBaixos
R. Douulho
R.dellheo
B. deSahtIuàii

l^ier fien top bat be engöélfcbe i^aerte ntet een naem en beeft bie be anbere ttoeeftebs
l)en:3ckbebbeeenupt-toerpingbebanöecuftegbefientitlïcben befe ttoee riebieren; in
be toelcke bipriebierennietberreban ben anöeren berfcbepöen / toaren upt-gbetoo|s
pen/te toeten: P.io de Sant Paulo, enbe Rio dcflaman, enöe RioDouulho; bantoelc«
jkeRiodeSantt\'auio^eft-3upöt-toeftinftreckt/metbeel3anöeninöe monöt Öe
îao|tugefcôeî^af-kaertenaellentuflcôenôefettoceriebterenOebolgenôe plaetfen ban
Marannahaon af :

Tapitafera öit Oact Op Tapouytapcre, fo be ƒ rancbopfcn 6et nocmcn ; enbe be onft
nocmen\'t Tippattepcra. enbe bouöen bet een <0plant te toefen ; bebben^\'
öerooöacötigfieboecken.

Cornue öitiöCorama göelgcköe jfrancöopfimenbebeonfefietnoemen/toelck
top in\'t booigaenöe boeckbebben befcbieben.

c. Bianco : ^atc matckt öt étigSttófit Catrte nteöt göttoagft af/ mtit be óni
göetupgöt« öat onöeröefenöoeckgaetieggöenisöooi ecn ^cöip

ï|oe öatmtn naevöec öe gtoote ciéöiéte komt/öoe liat men mtetöee janöèn enöe
öjoogöten binöt/ 50 öat öet öaec toeï ban nooöe i0 feec booificôtelpcken te bacen. ^an
betoijie top göeen pacticuïiece ïjefcö^öbingöc ban öcte pïaetfen öe&ïïcn bekomen/3001
fuïïen top öet öiec bp laten becuSen/ enöè boo?t0 bacen tot öe cicbiece feïfs.

e gcootc cnöc macötige cicbiece öie öe ^pacgniaecöen gemeénïöcïï noemen Rio

JU de S\' luan de las Amazonas, toO^Öt bp anöCCCn OOCk gCnacmt Tobo,enÖe Topoi
Tapera; cnöcbanöc ^pacgniaccöcn oock örciiana, öoetoelfp öefennaemooc gebcti
aen öen Oronoque, confonöeccnöc öefen naem in gélpckec boegen als öien ban Ma-
rannon, göelöck bp Acofta enöe Herrera te ficn i0 in becfcöcpöen plaetfen.^en rtaem
ban Orellana öeeftfpn 00|fp|0nckbanÖen eecaenontöeckec Francifco de Orellana:

10 öet nooöigö öat top öc cepfc ban Orellana öiec in boegöen/ göclpck öns öe felbe
Herreratoo?ötbefcö|cbcnin\'t 8. a^oeck ban fpn fcacDecade m\'t Capittel/ cnöc 3a
becbolgens: ^e oo^faeck ban fpn bopagie öient in \'t boo?;-bp-gacn aen- getoctckt.
öat Beiaicazar mecllcc toa0 göctoo^öcn ban Quito,cnöc U böo?bece i^^bincien focöt
teontöeckcn/30 kceegööP eenen 3!nöiaen gebangcn öie bieemt toasinöat guactiec/eii
baklaecöe te toefen göekomen ban een Eanöt toeïck öP noemöe Cundirumarca, öaec
grooten rpcköom toa0 te binöen/ 30 öat öe ïieöcn gantfcö getoapent gingen met gouöe
platen 5 toclck öc oo^fakc gaf öat \'tfelbe Hanöt bp öe ^paegniaeröen toeröt göenaemt
£1 Doradojöit i0 gctoccU tnöcni\'at^e ï 53 j.Gonzaio Pizarro öaecnaccinöcn face 1540;
öet <5oubernemcnt ban Quito ban fpn 25?oeöer bcrkrcgenöcbbenöc/i0 begeerigö gc^
toeeü ött Dorado tt gacn foecken J fpn Hieutenant toas Francifco de Orellana. ^pt
trocken met ö^er bolc in öe Quixos,enöe quamen obec öet fneeuto gebccgötc in öebal^
ïepe ban Zumaque, 30. leguen ban öe ^taöt Quito; bonöen öe Canela, cnöe keeröen
toeöec na Zumaque, enöe Ampua^ enöc quamen ober een riebier aen een blecke Varco,
öaer fp een ::5ercke timmeröen/ enöe Orellana toert met öe felbe cnöe eenigöe Canoen
öe riebiere af gefonöen om piobianöe te foecken/öaer t^eger groot gcb?ec ban öaööe.
^u0 göefcöepöen 3önöe ban Pizarro, boer öpmet öe ÄrckC eenige öagöen öc riebiere
af/2 o. enöc 2 5 ,ieguen öaegös/ öooi ftercke ftroom enöe menieöte ban riebieren öie ban
\'t^upöcn inöefe riebiere komen loopen/fonöcc in\'t cerfte eenigö bolck te binöen; öan
öen acöften lanuar.i 541 .bonöen fp een blecke ban 3nöianen/toelckfpbermcefteröen/
enöe bonöen öacr piobianöe: \'tbolck öaööe öier <©out cnöe anöere lutoeclcn.

Orellana niet kouncnöc oft niet toillcnöc toeöer-keeren naer \'tHeger ban Pizarro,
toelck ÖP in grooten nooöt ö^öbe gelatcn/Cgclöc öan \'tfelbe met groot berlies ban boïc
toeöer-keeröc naer Quito) maeckte öter nocö een ^erckc/enöe nam boo? öeriebiere
boo|t0 af te baren.iaertrockbanö»er opVrouwen-Lichtmis.enöcnacr zo.ieg.bonöen
een anöer riebiecöic ban öececötcr-öanöt af quam/cnöe met fulcken getoelöt biel inöe
öefe/ öat fp öacr groot gebaec upt-ftonöcn. i^an öaer boecenfp toeï 2oo.ieguen af/fon^
öer eenige tooon-plaetfen te binöen; öaer naer bonöen fp berfcöepöen; tooon plaetfen
enöcbolc öie öaer 5>cÖüötpaööen/taapegaepen/!èecöiöfe«/ enöe beel t^ifcöbereeröcn:

quamen aen een^oip toiens Cafique toas göenaemt Aparia, öieöaer toaerfcöouöe
öoo|öe Amazonas,öiefp inöacr toegö öaööen te binöen/(toelcfpin öacr talenoemöcn
Comapuyara) bccfagöcnö^cc öacc ban bictualie/ enöc maccktenöaer ^mke Wtt^
op. fcöepöen ban öaer öen 24» Aprii,enöcboeren 80. leguen af fonöer eenigöetcgen-

ftanöt te binöen; öoen quamen fp toeöer acn toocft cn onbetooont ïanöt/en öc riebiere

öen 0m tt culten ofte teöïffeöen. ^en 12. May ijuamen fp aen öe ßioömeie ban Ma.
chiparo öaec öeelöolcks Ujoont/enöe confmeett meteenanbèe #eee gfienaemt Aoma.
gua: toeèöen öaer naee Up öe inötanen m fjaer Canoen befticb beftreöen/enöe langö
te töater toeeöolgjjt/ fonöer ruöe te Jeö&en ttnee nacöten enöe ttoee öagöen j tot öatfi^
guamen aen een ölecke toelck fp met getoelt in-namen/enöe öonöen öaer öeel öictualii
göenoegö: öan öefe plaetfe Hepen öeel öoogöe enöe geöaenöe toegöen te lanöttoaert m;
enöefp maeckten reeckeningö öan Aparia af tot öier toe gebaren teöebbèn 34o,icgueri.

^cöepöen toeöerom ban öier öen ^onöagö naer Afcenfions öagè / enöe ttoeè ic.
guen booiöer bonöenfp öatter een macötigöeevlebtere quam in-loopen/öe toelckein öé
monöt öaööe ö?p Cplanöen/toaeromfp öe felbe noemöen Rio de la Trinidad, \'tianöt
fcöeen fcöoon enöe biucötfïaer te toefen/ enöe öaet^quamen öooigaens 30 beel Canoen
tot öaer af/ öat fp göenootfaeckt toarexl met öaer cöercke \'tmiööen ban öe riebiere té
öouöen. me0 anöeren öaegöiS bonöenfp een klepn ^0|p/ toelckfp in^namen/ enöé
bonöen öaer beelp,0bianöe enöe een Huß^ips/öaer fp bed potten ehöe krupcken/
cnöe anöer aeröe toerck bonöen/ toel göcmaeckt/bcrglaeff enöe göefcöüöert met leben«
öe couieuren; enöe öe 3nöianen getupgööen öat öes béd te lanöttoaert in toas tebin«
öen/ göelöck meöe oeei 45ouöts en Silbers/ ban toelckes fp oock eenige öier bonöen^
m aer liepen ban öefe plaetfe ttoee gefiaenöe toegen te lanöttoaert in^ öan otn öat öet
ianöt ailentöalben 300 bol bolcks toas/ bonöen fp göeraöen booits te baren; cnöc
ontrent öe öonöert leguen booits göebarenöebbenöé al langöS \'tmiööen banöe rie«
biere/ quamenfp aen \'tianötban een anöer #eere göenaemt Paguana, öaer fp biienöe«
löck ontöaelt toicröen/enöe bonöen öaer ban öie ^cöapen ban Peru, cnöe \'tlanötfeer
luöigö en oberbloeöigö ban löftocöt enöe beelöerlep biucöten. Boeren booits langöS
cen anöer groote blecke/ en bonöen allentöalben beel bolcks> enöe ten eptiöe gekomen
3önöe ban\'tianöt ban Paguana, quamenfeaen \'tianöt ban een aiiöerf^eer/toelckes
nacmfp niet en konöen leeren/öaerßbpanötlöck toieröen bejegöent/enöe berkregöen
pioöianöe met göetoelöt.
Bt\'rnamen öo|öcv acn öe (linckcr &anöt cen riebiere/ toelckes toater 30 ftoart toaiö

als inckt/enöe liqp met fulcken göetoelöt in ö anöer riebiere/öatfe toel ttointicö iegu en
cen ftoaric ftreeck maeckte in ö\'anöer riebiere/ fonöer öaer bertoe te berliefeni nocm^
öen öie Rio Negro: fagöen bele loipen/öoetod niet groot/enöe namen een in met
göetoclöt/ öaer fp beel Bifcö bonöen i enöe boeren 30 al t co|ts öooi beel loipen enöe
l^.obincien/ öaer ban nooöigöe piobifie booi-fienöCi öe riebiere toas öier 300 bieeöt/
bat a!0 fp öe eene 3ööe öidöen/ öe anöere niet en konöen göefien.

«aiüamen aeneen blecke öaer fp een 3nöiaen göebangöen kregöen/öie baer j^öc
batfe nu toaren in t göebiebt ban öe Amazones, enöe boeren booits langljs bele
pen tot öen febcnöen lunij, lanöen öoen/enöe namen een ^ojpin fonöer tegenftanöt/
öooi bien fp baer niet en bonöen als bioutoen/ öan öe mans quamen öes abonöts/ en
(Jj cïingöen toeöerom \'tfcbeep/enöe boeren al booits neftens toel betooont lanöt/tot aen
ceri groote blecke baer fp feben öoofbenop ftaerken fagöen ftaen / toaer ober fp befe
f^iobincie noemöen de las picotas; ban öefe plaetfe liepen gecalfpöe toegben metboo«
men aen bepöe 3i)öen beplant/ te lanöttoaert in; lanöen öaer naer aen een anöer öier^
ÖÖ^®cï^t/enöebeifagöenöaer ban bib|es met göetodöt/bonöen öaerMaiz, ^cöilöt«
paööen/ <5anfen en #apegaepen; bertoeföen öaer naer aen een Cplanöt/öaer fp^een
3nöiaenfcöeb|0utoe kregöcn ban goet berftanöt/öic öaa* beröadöe Öatter te lanöt«
toaert in beel bolcks toas ais öe^paegniaeröen/ enöe ttoee toitte bioutoen bp een
ijeer öie öe felbe ban beneöm be riebiere öaböe göebiacöt/ 300 öat fp öaer inbeelben

bat öet Diego de Ordas OftC Aionfo dc Herrera fpn ÖOlck mOCÖt tocfcn. (ban bCn

tocbt ban befettoee fullen top öier naer fpieken.) Boeren al booits boo|-bp beel
^ojpen/fonöer öaer aen te gaen / tot öatfe naer eenigöe öagöen quamen aen een
^eche/ ban toaer öe Jnöiaenfcö^ b|Outw booifcöieben fepöe öe toegb te 3ön om bp öc
Cöliftencn te komen; öan fpen onöerfocötenöetniet/maer boeren al booits tot een
blecke ban inöiancn/ öacr fp fonöer tegöentoea- lanöenAenöe bonöen öaer Maiz
cnöe i?aberaisöiebanf>pacgnien/öaeröe^ilöcnö|anckban maeckten ais bierj
bee! CottoeneUöntoatcn/enöeeen i^ercjcken öaer öaer toapenen in öongöen/ enöe
ttoee £09ters göelöck öie ban be 25iftcJ|0ppen/banberfcbepben couleuren gjetoeben.

^m22,ïunij ontbècktenfpbe!e^o?pen acnöeflincker-öatibt/ bón kombèttbae^
mee bp komen toegöen öen öeecken fteoom ban be nebïere j enöe in \'t öubbeïeien ban
een punt lanöts/ontöeckten fp feec bele enöe groote tooonïngöen/ baer \'tboick al op
fpnDoeöe toas tegöen öaer komae/enöe öaer berömöeröen te lanöen. i^icr fagöen fp
eenigöe t^^outoen öie öe mans met groote moeöicöept aen-lepöeni toaren groot bah
Ii^aem/enöe tolt/ met feer lanck öapi; öefe noemöen öe^paegmaeröen Amazonas^
op een öecöt fonöament naer öat Herrera felfs ooiöeelt / öoo| öten tniet toeemt nocj
nieuto en is in öie quartieren ban Weft-indien, bat be bjoutoen feer kloeckelgck
becöten als öemans.

©onöen al booits beel ^o^pen enöe tooon-plaetfen aen be ^upbt-3öbeban be rie^
biere/ enöe groote tegöenüanöt in öet bolck/ 30 öat öet feer göebaerlijck booi Jaer toas
te lanöen. i^amen öier fonöerlingöe acöt op öe göeftalte ban \'tlanöt/öet toelcke fcöeett
feer göetempert enöe b?ucötbaer te toefen/noemben\'tfelbe Provincie de San luan, om
öatfe op fpnen bagö baer eerfl aen quamen 5 be bergljen toarén betoaffen met Speken
ban beelöerlep fooiten/enöe \'tlanöt öoogö/met beel blacke tooeftebelöen/enöe fcöoone
lacöt/ enöe öueröe toel 15 o, leguen, al toel betooont langös öen oeber ban be riebiere*
l^ielen boo^ts al \'tmiööen ban be riebiere/tot aen beel eplanben/öie öoogö/b^ucöt«
baer enöe luSigö toaren/ enöe bolbolcks/ bie öaer met öaer fcöuutjens (bie fp noemen
Piraguas; guamcu bebecötemöet grootlle eplanbttoas toelböÈfÖ ^eg^en lanck naer
ijaer giOïngö» i^uften öaer baer naèr in een ^ofcö/altoaer een 3«biaen bie tp göeban^
göen öaööen/aen Oreiiana beel toonöers beröaelöe ban be Amazonas, öoe öat öefe
bioutoen feer macötigö enöe röck toaren ban <êoubt enöe ^ilber/öat fp bier Ccmpe^
len öaööen banöe ^onne/ al met «6ouöe\'plancken belegöt/ öupfim ban ßeen/ enöe
jbemueröe fteöen/ enöe meer ongöelooflöcke öingöen öie Or diana öan beien llnöiaen
berftonöt/ öoo^ öulpe ban een Vocabuiaertoelct^öP göemaeckt öaööe.

I^an öier booits barenöe/bonöen fpaenöeflincker-öanöt banöeriebiete nocö af
tooon plaetfen/opöoogöenbe fcöoon lanbt/baerfpniet aen en öingöen/ öefeüreeck
öucröetoclioojeguen, enöe öenboo^noemöenSnöiaen fepöe tßlbe te toefen ban een
^eere öïeöpnoemDeCaripunajöiebecl^ilbersöaböe^bèbonbenöier bat beinöianen
fcöoten met benönige pöleUi enöe begonnen öe bloebt ban öe Zee getoaer te too^öen^
^it Hanöt toas toel betooont onöer een #eere göenaemt Chipayo. toierben öier
boo^gaens banöe ö^ilöen öefticö beareöcn/ 300 öatter ttoee öooöt bieben, öienöe
öat öit Hanöt aen öe recöcer 3ööe ban be riebiere 30 bol bolckstoas/ 30 toenben fp öet
na öe üincl^er 3ööe/ baer fp göeen bolck aen be kant ban\' t toater en bernamen/öoetoel
öaer bed tooon plaetfen binnen s\'lanöts fcöeenen te toefen: Ban öier boojts bonöen
fp tlanöt leeger/ enöe beel eplanöen/30 öat fp öet ba Wanöt niet meer en konöen ge^
naecken aen göeenen kanten tot aen Zee toe j öoetoel f^aer öaer giffingö toel 200«
ieguen boercn öoo? öefe Cplanöen: enöe öe bloeöt ban be Zee quam al befe toegö
cn nocö öooflöerop met grootgöetoelbt.

i^aer öatfp öaer Ärcken öaööen boojfien ten beften batfe konben / fcöepben fp
ban öe monöt ban öe riebiere tufficöen ttoee Epianöen öoo^/öie ontrent bier leg. ban
öen anberen lagöen ben Auguft. 1541- enöe boeren al in\'t geficöte ban \'tlanbt/enöè
quamen öen negöenöen öagö inöe Goifo van Paria, enöe naer feben öagöen öooj las
Bocas del Drago,enöequamen30epnöelöcaen\'t eplanöt Cubaquaöenii.Septcmb.
naer öatfe öe riebiere toel i Soo.mölen na öaer reeckeningöe toaren af-göekomen.

De tweede voyagie van Orel/aita,cndc Vorder gheleghentheyt van defe Rieviere.
Tj Rancifco de Oreiiana Öefe grootc riebiere ontöccktöebbeuöe in boegcu öiet boren

X beröaelt/ iS naer ^paegnien gekomen om aen ben i^epfer teberöalen alles \'tgene
öem opöefmtocöttoas toeöef baren; enöeöebooiöereontöeckingöe ban öeriebiere
enöe \'t<i5oubernement ban öeaen-gelegen lanöen teberfoecken; gelöck öp ban\'tfelbe
op fekere conöitien enöeboo^toaeröenöeeftberkregöen. enöe bier fcöepen enöe toick
ööereet göemaeckt: i^p bertrock ban s^-Lucar oen elfften May 1594. enö^toas aen\'t
«eplanöt TencrifFc, Öaer ÖP b?p maenöen bertoeföe/enöe aen Cabo Verde ttoee^ öem
öierbentoelacötentnegenticö perïbonen af/enöe moeft öP acötev laten om öatfe

onbcg«aemlöaiTnbeiTpfetcöocn:3n\'tober-ßeecken um Brafil ßatibm fp\'tbjebet
feer contraile/foo öatfp alban öo|ft öaöDen moeten bevfmacbtenten toare Deflaßb-
iregbenen baer te baet öaööen gbekomen; een ban fpn fcöepen met febenticö perfbonen
enöe elf f^eeröen bleef onöertoegöen/foo öat men öaer nopt meer ban göeöoo?t öeeftj
be ttoee reöerenöe fcöepen guamen te lanöe ontrent Los Baxos de s^ Roque, enöeöou^
benöe langöö öecuße/paffeeröenm\'tgöeficötebanöeMaraniion,enöeontrentöonöert
möten boo^oer op öeöoogöte ban een öalbegraeöt (göelöek Herrera fcöiöft)enöe
ttoaelf leguen ban Hanöt bonöen berfcö toater m öe ^ee/toelck Oreiiana fepöeöene^
bter te toefen öïe öP focöte: öeöen öe riebiere aen / enöe op ttoee Cplanöen öie toel be«
tooont toaren kregöen fp bictualie bp mangöelingö: boerenboo^tö met bepöe öefcöes
pen öe riebiere op toel 10oaeg enöeontrent fekereöutten ban öe IBilöen öaer toepnicö
boo»-raeöt toaö ban löftocöt / fetten fp öet om een iacöt op te maken/ enöe öaer floiben
bem 57>perfoonen af: öetenöier eenban öe fcöepen cm t^fev-toerck te göeb?upcken
tot öe jacöti öe toelcke in ö|p maenöen bolmaeckt öebbenöe/fcoeren 2 0 Jegöooger/ens
öeberloien oaer tanöer fcöip/fb öatfe öaer een barcke timmeröen ban tto^ac / baer 3 o,
perfoonen ttoee maenöen enöe een öalf met befigö toaren. ^Snöertuffcöen boer Orei-
lana met öejacötcm Öen principalen avm ban öe riebier te foecken/eii öefelbenietöeb^
benöe göebonöen in 30. öagöen/ quam toeöer enöefocgtnacr öen boo?r3.atm boo^öe
ttoeeöe repfe/ öereße ban fpn bolck göebieöenöe öem te böigen naer Punta de s^ Juan,
öe barcke bolmaeckt 3önöe/boeren fpöe riebiere op tot öet Cplanöt Marribuique,
enöebooitötotöet Cplanöt Caritan,enöe sojeg. öooger bonöen fp ö|p piincipalear^
men ban öe nebiere/öie öaer naer in eenquamen/fooöat öeriebiere öaer 12,ieg.bïeeöt
toaö; öan binöenöe öaer te ftoack ban bolck/enöe gebieckigö ban alleö/ keeröen fp öe
riebiereaf/enöe ontrent 40 Jeg.binnen öeriebiere göemoetenfp een öoogö lanöt/toelck
fp bau lanöt ooiöeelöen te toefen; öe Jnöianen noemöent Comao, öaer fp alöeröan^
öelöftocöt bequamen boo? koopmanfcöappenu oo,^paegniaeröen floegenöater öaer
neöer (foo Herrera fcölöft) om Öat tlanöt fcöoon enöe b?ucötbaer toaö: öe refte boeren
booitö öeriebiere af tot öatfe quamen in öe Margarita,öaer fp öe öupf-b|outoeban O.
rciianabonben/öie baer berbaelöe boe öat baer man möe riebiere göeftO|ben toaö ban
Reckte enöerouto öatöp öenvtt|)ttn avmban öe riebier niet en öaööe können binöen.
öitiö öe upt komfte göetoeeft ban bepöe öetocötenban Orciiana,uptöet beröaelban
toelcke feer toepnicö befcöeetö iö te rapen / maer fouöen eenen eer öoen ttoöfelen oft o-
rcllanaoocköeriebicre öiemennunoemt das Amazonas fouöeaf-göekomen3ön/ ten
toare öennaemban Amazonas öefe riebiere geftaöigö toare göebleben /öaer öien ban
OréiianaöooigaenöaenöfOronoquctoo|tmeöegeöeplt/öaer nocötanö öeferiebieren
al b|p berre ban öen anöeren leggöen/alö top öier na füllen öooien. 3ck cn bebinöe bp
gern l^iüoiien öie ick tot nocö toe öebbe géfien/ öat pemant ban öe ^paegniaeröen öe
ontöeckingöeban öefe riebierenaöeröanötöeeftberbolgöt met fcöepen öeriebiere ban
onöer op-barenöcjalleenfcöiöft Lopes Vaz öat \'tfelbe iö onöerftaen bp een i^oitugecö/
öocö met ftecöt fucccö / fonöer öe riebiere berre op göetoeeft/ofte pet bpfonöerö ontöeckt
te öebben.

Ontdeckinghe van de Rieviere Tobo ofte de las Amazonas byonfcNeder-
landers, ende eerft de gheleghenthcyt van dc Ooft-zijde.

»-r et nocö toe bebbm top berbaelt tgöene booi- genomen iö bp öe ,§paegniaeröen
in\'tontöeckenenöeonöerfoecl%enbanöefegrooteriebieredeias Amazonas iuilen

nubooitbarentotöetgÖenebanöefelbeiöonöerbonöenbponfej^eöerlanöerö/öieaf

boo? bele jaren öebben begonnen öefe riebiere te bebaren; upt toelcker beröaien top be^
binöen öefonöerlingegeftalte en gelegentbept ban öeooft-3ööebanöefe groote riebie^
tt} öie feer gebaerlöck iö om aen te öoen/toegen öeblacten enöe fanöen öiefp öaer öeb==
ben beiegent;toant komenöeban\'t <0oftenna öe groote riebiere toe langöö öetoalöe^
nen loopen/ bonöen öe cufte ban ontrent 18 .mölen bp «Soften öen <Soft-öoeck ban öc
groote riebiere/meeft ftreckenöe JJ^ien i^^enöe öeöe öem op met öiberfcöe öoeckcn en=:
öe inbocöten/enöe meeft eenparigö öeel leegö Hanöt/enöe ober al barningen tegen get
lant aen;tot öatfe quamen ontrent Mft 7. mölen bp <©.öen boo|f3.öoec/altoaerfe öaer

tonbtom fttfet bontitn mettabtlüigötn tnöc fatiïitn oftt pïattti i ban toéïcfett tenigfi^
met leegb toatetmeteenrpimgb gantCcb ö^oogb leggbtn/enbeeemgbeleggbenaltnbts
b^oogb üjefenbe toit fanbt / enbe biniWti be felbe fanbt-platen tuffcben öe felbe enöe
\'tbalïe lanöt een one0^engt\'onöt/öocb al ftaepe fanöt / enöe goeöe ancïtet-gvonöti
bet bafte lanöt ïs altemael toïlöetms/öol boomen / enöe al gbebioken lamtf öaee
betfcötpöenilebieiliens enöe kteecken upt-komen; öe jongfte boomkens ftaen biee
opJbeel plaetfen in t fout toatev enöe op öe go?fen en toaften/ enöe is obet al een bette
Iklep-gvonöt: öitisöttgbtöoomteöaetmpintbooigaenöe öe ƒtancbopfen bebben
booienban(pjeken/ttJeickeöienoemenAppari£uners. <0möen <@oft-6oetk banöe
mbieeebonöenöe onfe met baec Jacbt ccn cicbiece öie fp noemöen Riode Reygcrs,
om öatfeöaecbcel mepgecs fagben ; \'tianöt ftceckt bemban öen öoeck ontcent biec
mplen ^upöt-3upDt-töcft cnöc i^oo|öt-noo|öt-ooft/enöetooiöt bp öc ïï^ilöen göe«
nacmt Marapa: (cnöc öacc lagöen fommigöe cuötfen ofte klippen öie met leegö toa^
tcc boben 3ön/ melck öc oMe noemöen öe s warte Verckcns^cnöc tuffcöen bepöen öoo|
fcplcnöc/öaööcn fes baöcin tbatccs/fanöt gcont:) cnöe öan booits Zupöt ten beften
en ^iO|öt ten boften/tot öe boo|fcö?eben Rio de Reygers toc/öe toclckc meeft €>oll
enöc ö^cftjftceckt te lanöttoaett in/ cnöc öeeft bpf bccfcöepöcn in-topcken öie ö\'een
meec/o apöec min in\'t lanöt in ftcecken/enöc ten leftenöeclöjooèö tooiöen,\'tianöt is
meeft ban öefelbe göeftalte als öet booigaenöe öiec booien aen-göecoeit/ beel boo^
tncn/ ÖOCÖ toilöt cnöeban göeenöec toeecöen; bonöen öaec eenigöe Canoen met öH^il^
öen/ toaec ban fommigöe nict en öaööen als bogöen enöe pölen/cnöe öamacken ban
Cottoene gacen; enöc fommigöceen toepnigö Tabac, enöc ban öie gcoene fteenen öie
fp in öaec lippen 3i)n göetooon te öiagöem l^öf mplen ban öc monöt ban öcfc cicbiece
a^cft cnöe il^eft ten öupöen becfcöepöen/lcgöt ccn Cplanöt toclck aen\'t Ooft-epnöe
een gcoot cif oftc banck öeeft/ toel een bieccnöecl möls in ^ee ftccckcnöc/ enöe öe toaï
ftceckt ban öiec ^upöt-3upöt-toeft enöe ontrent bpf mplcn? öc ebben

ïoopenötecbcclöerckcc af als öcbloeöcnop-loopen. <0pöefelbccours enöcftrceck
tooiöt men een riebier ofte kille göetoaer acöter een öoeck lanöts; etiöe toat booiöer
leggöen berfcöcpöen €planöcn bol göeboomte/bocö ban göeenöcr toeecöen; enöe is
al bol blackten enöe öioogöten aen öie 3ööe banöecicbier/300 öatmen öaer feer booi^
ficötelöcken moet baren, ^c booiöere befcölöbingöe ban öe <aoft-3ööe ban öefe rie^
bicrc/cnöeöe Hanöen göelegöen tuftröen öen Marannon enöe öcfe riebiere/ fullen top
moeten ftaecken tot naeröer onöerricöti toant öoetoel top tocl eenigöe upt-toerpfels
ban öe cufte/ enöe oock eenigöe obferbatien ban öe göclegöentöeöcn ban öit quartier
öebben göefien/ 300 cn 3ön be felbe no^ fulcks niet öat top öacr op ecn bafte enöc per^
tinente befc^Öbingöe fouben konnen in-fteftenj bcröopenbe öat bp öe onfe metter tpöt
öegbelegöentöept naeröer enöe beter fal tooiöen onöerfocöt cnöe bekent gjjemacckt.
^acc cn tuffcöen 300 kan be göeftalteniftc ban bit quartier ten beelen becftaen tooi^
ben upt öet (®ene top 300 öter als in\'t booigaenbe a^oeck upt be aentopfingöen ban
öe ƒ rancöopfen öebben bp göcbiacöt«

A Hlc öe göene öie tot nocö toebatt öeferiebiereöebben göcCcöieben/göeben öe felbe
Xx een grööte toöötte in öe monöt/eenigöe bpfticö/eenigöe fefticö enöe meer mölen:
öoetoel eenigöe ban öe onfe öie öefelbe ban öe göeöacöten <0oft-bocck nacr öen Wtït
ofte üloojöt-öoeck öebben göekrupft/mepnen bat be toöötte bp beere 300 groot niet
en is/ öe felbe nemenöe op een recöte Hinie; ban al300 bepöe öe öoecken beel berfcöil^
len ban öoogöte/300 konnen bepöe öefe opinien toel göelöck öebben in öaer reeckc«
ningöe» <D0ck300 fcölöbcnöe^paenfcöe enöeanöere ^cöiöbers toonöer banöe
macötigöe ftroom ban öeferiebiere/ toaer dooi te paue komt öatmen \'tberfcö toater
beel mölen in öe ^ee göetoaer tooiöt: toelck apparentclpck naer öen tijöt ban
bet laec mcer ofte min i^i ^^nt ban öes^aenöt ban Martio tot in September,

Wilde Cufte, ofte Gmkn£
CoogfjetoenOefenebtntn^öèDeibicötoatecuat/ö^^^^^ affoattfoabed m^t

in Dat öö^toeilc op\'t öftebecöbte. u^- Harcourc m fpn ontDtc^mgjje ban Guaiana,
tjcrfjaeu uoebatöp opD?n negfienben May bïtl op\'tcumnt ban Dc mbim des Ama-
zonas, cnoc öat DefelbefulcHm göctoeïöigbcn ötoom ban bcifcftto?^^
öecticö leguen öan lanöt 3önöc ban t toatci\' ö|onckcn/enöc bebonöen betßlbefo bcefcö
enöe goet als ban een fontepm of te poel: babben baec beeettcb babem btepte/al fanbt^
geonöt vcnöe öes anöeven öaegbs baööen fp beeanöetmgb ban loatet/ \'tmeltk faott m^
öe Diabbieb toevt/ enöebaööen öoen \'smtDDaegbs öeetbten/ enöe naee öe miööaeb tne^
bee febentbten babem toatees: enöe öen elf öen fagben fp lanöt m\'t IBelJen ban baec/
cnöefettenopbpf baöem fnatecs; baec lacbt \'ttoelck op ttoce en een balf baöem toat
naecöec\'tianöt baö gbeset/ bleefmet bet leegb toatecbjoogb t«be Mep met bet
toïaffenbe toatee gbeen klepnpecpckcl.

ïBeft-boeck ban öefe ïtebtecetoelcké legöt op öe öoogöte ban ttoee gvaöcn bp
i^oo?öenöe Hmte/boepntcö mmuten meec ofte min; tuoiöt bp eentgöegöenaemt c.

Race, bp anöecc Cabo dc Nord, bp bC OUfC ÖC Noort-Cacp, cnÖCOOCkÖC JBcft-ÖOecfe

banöe Amazonas: öan öcfcnöoecköcecktöem een gcoote blackte af eentgbe mölen
möe&e.

Banöe i^öo?t-caep öectebtere op / tot aeneen ctebtete öte tn öefe gvoote loopt / enöe
göenaemt tüO|t Are vvary,3ön negen leguen naee öat bp öe onfe tsonDeebonöen/enöe
öecoucs^upöt-3upöt toeft,

M-^ Harcourröooinoemt/legötbatöefetBeftelöckften arm ban öegroote ctebtete
genaemt ts Arrapoco; cnöe öat Arrawary cen fraep rtebtere is/loopenöe öoo?feer goet
cnDelufttcö lanöt.

Ban öe rtebtere Arra wary tot öet eerfte ofte i^ooiöelöckfte Cplanöt tn öc grootc
rtebtere/ bp eentgbe göenaemt Kaïuarie, rekent men ttoee tnölen ^upbt-3upbt-ooft s
cnöeban Kaïuane tot Sapeno oftc SapenouboertbientnölcmBooits fo legden boo2-
gaens öe rtebtere op berfcbepben plaetfen fo groote als klepneCplanöen/ö| toelcke ber^
fcbepöen namen tooiöen göegöeben/bp berfcbepben l^aerten Dte top öacr öan öebben
göefien/fouöcr öat top öerecöte ötftantten öaer öan tot nocö toe öebben konnen ber:<
ftaen :foo öat top alleen öc feibet)ievtommtcvii)c&cn tuiten aenteeckenen/ tOt bat bcboi^
öereomöecktngöen ofte fcöitftenban öegöene öteMe vtebtere onlancks hthhm gefre^^
guentecrt/ ons naeröer openingöe göeben.

^epertincntfte f^aerteofte onttoerpingöeban öefe riebiereöietop als nocö öebben
konnenfien; ftelt Sapenouboomocmt op öeboogbte ban bpfticbminuten / toepnicb
minofte meer bp i^ooibenbe ïinie/enbe recöt tegöen ober naer öet «Doften toe een bt*
tooont «i^planöt gbenaemt Coarien? cnbe aen öe felbe ^eft-3öbe ban be riebiere / een
toepnigbboben Sapenou, een klepn riebierken ofte in let baer bp i^ooibengöelcgöen
ts Arro was, enöe bp Äipöeii Paricores, ttocc plactfkcns öaer öe iBilöen öaér onts
öouöen; enöe tegöen ober naer t <Soft-3upöt-ooften a rro wais ,ofte göelöck anöere bet
noetnen\'t Cplanöt Arrowen. Booitsaenöe felbe IBeft^ööe bp naer onöer öcEi^
nie/ een riebierken met een b|p-öoeckicö Cplanöeken in öe monöt / aen öe toelcke ge^
legöeniseen5^oipkenMataremgöenaemt/enDeöieperint lanöt Roakerycnöc A-
narcaprock, cnöctcgöcuobct uacrt ^upöt-ooftcn öet Cpfanöt Sapanapoock; enöe
Mariana, recöt otiöcr öe Hipie Cguinocttael; cnöe bp bupben be Hinie bp naer een
Öaïbegraebtbetcplanötenöe^oip Corropokery, toelck anöere tioemcnCorpcca-
ri; öie öaer ober aenöe Booit-toeft-3ööeban öe riebiere teeckenen Tockes Küie.

Booiöer öeriebiere op/ enbebp naer opöeljoocötebanccngraeötbp bupben be
%\\ml komtmen aen een anöeren armban öe riebiere öie i^oo|t-ooft toaert ofte öaer
ontrent af-loopt / altoaer berfcbepöen tooon-plaetfen leggöen aenöe <Soft-3ööe / Die öe
booifcöicben f^aerte noemt Aropoya, Corpoppy, Capitan; enöe een anöere i^aerte
noemt öie Wayecorpap, Mannecibi, Corpappi. ^aCC nacr Op ÖCfclbC <Doft-3ÖÖe

ban öe rtebtere enöe toepnigö öoogöte als Aropoy a öeeft öe booinoetnöe ftaerte Ma-
torion, enöe bp naer opbe boogöte ban een graebt enöe böfticöminuten Huaman,
cett tooon-piaetfe ban gnöianen; enöe op öe öooctöte ban ttoce graöen enöe ttointicö
minuten bp bupben öeHinie/ Corropkery cen feoip ban 31nöianen ban öe natie
V Vomian. 2lnöere bebben aen be i^oo|t\'toeft-3ööeban öertcbierebet ^oip Coege.
mynneofteCoyminne:enbebo|ber ÖC ricbicre op beel klepne Cplanöekens/ enöe

ïic vietiwie nietöoogjjec opm kan baren/ enöe ober fuïcjc toeUep^efumeven is/ mt tót
be p^mctpateriebiae met en móet toefen.

eeniöUeban onfe natte öebben eenigöe jaren gbetracötbe principale viebieit upt tt
binöen/enöemepnenoocköe felbegöebonöen te öebben/ toant naeröat tek bp göe^
ïooftoeeröigöe Iieöen ben onöer^ricöt/ foo öebben fp een Canael göebonben toelck feer
berre öreckt naer öet Zupöt-toeöen oftebie ftrecck / öouöenöe een groote bieeöte enbe
biepte fonöer eeniglje beröinöeringö ban öojtingöen ofte ballen i göelöck \'tsönöertgt
toei fal blöcken/ oft \'tfelbefoo fal berbolgöen ofte niet/ foo toillen topijct öiev boo| öees
tpötbp laten blöben.

<anfe i^eöerlanöerfii öebben eemgöe (aren öertoaerto öefe groote riebiere beginnen
te frequenteren/ enöe öie ban l^liOingen öebben op befelbe ttoee f 02tiens enöe tooon-
plaetfen göelegöt > ban toelck öet eene göenaemt Naffau, is göelegöen op Coyminnc,
toelck göelöck een Cplanötis / acötöien oft ttointicö mölenlangö/maer fmal/enöé
ööelöck met een kreecke ban t bafte lanöt af-göefcöepöen j enöe toert göereeckent bp öe
tacötenticömöïenöeriebier optetoefen.

#et anöer göenaemt Oragnicn, legöt feben mpïen neöer-toaatö. IBat öe göeftalte
bes Eucötsbelangöt/öefelbe toojbtgoet^öeöouben/enbe benbobemban t lanöt ber^
fcöepöen naer öe göelegöentöept ban b^ plaetfen > baer is oberbloeöt ban aïöeröanöe
toftocöt/ öie öe ö^Uöen in fulcken oberbloebt ons bolck toe boeren enbe boo? fnupfte^
röen berkoopen/ öatfe öicktoils maer te beel en öebben: be Hdilben 3ÖX toeeft goet
bolck/ enbe ban be natie ban be Yay os aen be ÖDeft-sööe ban öe riebiere/ öbetoel baer
nocö anöere natiën tooonen te lanöttoaert in. ^aer ballen beel nutbare öouten/ bi^^
berfcöe l^ertoen/ <i5ommen/ Cottoen/ \'^aback; men öeeft öaer ^upcker-riebti enbe
Pica toelck alfoo goet ofte beter is als i^enmp/ om netten/ toutoen/ enöe kabels ban te
maecken: beel boom enöe aaöt-biucöten öie tot fonöerlingöe göeb?upcken konnen
öienen; berfcöepöen^^ineralenenöe <i5ötßeertten/enöebeelöeröanöeïï^aerenöaer
men öanöel fouöe meöe konnen ö^öben; toelck top allessoo toat\'ko?t ober-loopcn/
öoo^ bien top öier naer in\'t göcmepn toat b^eeber baer ban füllen fpieken.

Vervolgh vandc Rievieren cndc Landen van Rio de las Amazonas, toc
.denhocck van de Baye van Wiapoco.

nu booiber te befcömbenbe 2.anben enbe göelegöentöeben bp tï^eften berie^«
tiiceè de las Amazonas göelcgöen/ fullen top begimtcn met een €planbt toelck
ïegötboo|beriebiereboo?noemt/enöe too?öt bp öeonfe göenaemt öet Conijncn cp^
ïanöt/is göelegöen op öeöoogöteban a.grabenenbe45.minuten bp i^ooiöen öe Ui«
nie/enöe ftreckt in öe lengöte Zupöen enöe Jf^oo^öen. berticö mölen bp öE)eften bit
<^planötlegöt Crabbepoere, jooöe oufe Öetnocmen/Ofte göelöck anöere\'tfelbe öee«
ten Carripapoori, 3pn berfcöepöen «Epianöen/ op öe öoogöte ban ttoee graben enbe
acöt en ttointicö minuten; be eerfte töien mplenttreclten recöt i^oo|ben enbe Zup^
öen/ enöe öe anöere ttointicö mölen ^oo^öt noo^öt-toeft enöe Zupöt-supöt- ooft/toel
3ooi3Deöelöck enbejoo <aoftelöck. t^anöier boo?ts ïBeft-toaert aen tot ben öoeck
toe ban öe bape enöe riebiere ban Wiapoco; jpn biberfcöe riebieren/ betoelcke alle na
öe obferbatie ban be onfe tge-riebieren 3Ö«/ bie met öet leegö toater göenoegöfaem
b^oogö ïoopen. M» Harcourc ftelt in befe biftantie Arrapoco (een tack banöe Ama-
zonas) Arravvary, Mieary,Conavvini,enÖe Caflipurogh, Laurens Keymis noemt ötfe
riebieren Arrovvaryjvvaripoco, Maipari, Coanavvini , Cafpurogh: enbefegÖt bat
Arrovvari ecn fcöoon riebiere is / leggötnbe op be öoogöte ban een graebt enbe4o.
minuten i öebbenöe op öe barre met leegö toater ten minften öip babem toaters/enbe
binnen acöt enbe töien babem toaters / al b?ack; öP«« bonbt baer göeen bolck on^
trentbeZee-cuftetooonen: Anbere göebenbefe riebieren nocö toat anbere namen/
ban flaen meeft op be boo?gaenbe.

<Dnfe i^eberlanbers Öellen öier öeviebiere Arikary op beöoogöte ban ttoee graben
^be feben en ttointicö minuten bp i^ooiöen öe Hinie / enbe göetupgöen bat \'tgat

banöefeibevneWeireÖvefktm\'t «pt-3cplen ^upbt ooÖten<0oßen etibe ^upöt-öot/
enöc öatter een öanck legbt öoogöe viebtereöte aen bagb-boo|öt moet blöben leggben
in\'t upt-3eplen /enöe öat öet lanöt aen Öier-booit Üreckt ^upöt-3upöt-ooö.1^iet mij-
len enöeeen baK naer\'t il^.i^.H^eßenlegötöeriebiere CaHewinne ofte Caflewini.
op öeöoogöteban ttoee graöen enöe bieren öerticö minutenj \'tgat banöe felberie<s
biere loopt enöe ten Sooiöen in tuffcöen ttoee bancfeen beur /al toaer op\'t
onöiepaefebm boet toaterö iöiöe riebier in-Homenöe ßreckt öetHanöt aen Gier booit
^upöen/enöe aen\'tbagö booiöt i^ooiöt noo^öt-ooH. öen bocöt ban öe riebie«
re Caffipurogh ïi)ea-noo|öt-toelikomtmen bp eenen öoogöen öoeck banöe bape ofs
te riebiere ban Wiapoco, öefen öoeck ftreckt Haeft-noo^öt-toeft ttoee mölen/enöe öaet
iöbier enöe böf baöem toaterö / toeecke g^roubt,

Mr.HarkourtinfpnDircoverie of Guiana, bcfcöiöftöe göclcgöentöepbtban befe
contrepe alöuö: öen ïJ^eftelöcken avm ofte tack ban öeriebier ban öe Amazonas,
toelck in öe ^eebalt / iö göenaemt Arrapoco > öaer beel enöe berfcöepöen ijeerfcöap^
PÖenbaninöianen 3ön göelegöen. Wm Arrapoco i^oo^öt-toaertö iö öeriebiere
Arravrary, toelckiöccnfcöoonc riebiere/cuöc ontöeckt een feer bevmakelöckHanöt^
Ban Arrawary tot Öeriebiere Caffiopurogh ftreckt öem upt öej^;obinciebanArri-
cary,toelck onöcr ficö begröpt be ir^eevfcöappöen ban Arra wary,Maicary enöe Coof-
hebery,öaer Anakyury öetöooftbaniö/ccn Yaio bangöcbooitc/cnöegöeblucötban
be Hanöen göelegöen ontrent öen Or^noquc, upt b^eefe ban öe ^paegniaeröen / öe
toelcke öP öooöt-bpanöt iö« i^p öaööe öemneöer-göeöagöen inöe f^iobincie ban
Arricary, enöe toOOUt UU tC Morooga in Öe i^eerfcÖappÖC ban Maicary. 13an öefe

plaetfe naer\'tJ^oo^öt-toeftenlooptöeriebiereConawinünZee/öaeröeïjeetfcöaps»
pöen ban Cooshebery aen paelt/ban öe toelcke\'töooft iö eenen Leonard Ragapo,öoc6
onöer öen boojfcöieben Anakyary: öefen Leonard iö göeöoopt enöe öeeft booi öe^»
fen in Cngöelanöt göetoeeft met s^ Waither Rakgh, foo öat öp öem enöe onfe natie
nocö een feer goet öert iö toe-öiagöenöe/ enöe kan oock een toepnigö öe engelfcöe
talelpieecken. <5eöuerenöeöe töötöatickte Wiapocobertoeföe / dooi öe konötfcöap
bie ïcft baööe ban Dem enöe funHanöt/enöe banfeecker gbefteente öatter toO|öt gebon=ï
ben/toelck men beïmoeöe^éiamantcn te töeCen; fonöt ic^mön coufgn Capitepn Fif.

her omöitteonöerfoecken/enöeeenigöetanöcfefteenenteöaleniöelen Leonardont«

baelöemöncoufön öeel toel/ enöe gaf öem lepötö-lieöen cm öem te biengöen totöe
plaetfe öaer öefe fteenen tooiöengebonöen/toefenöe bp öeso^mölen 3upöto6ert binnen
\'öEanötö.t^an öefe plaetfe booitoaertö ber töoont öem eenen öpogenbergö/ genaemt
Co\\rob, op toelckeö top (naer \'tfeggen ban öe ^üöen) een groote poeltö / öaer feer
belicatebifcöintoo|ötgöebonöen.öelLanöóutoetoaöfoofcöoonenDe bermakelöck
alö men fouöe konnen fien; öan öe fteenen göeen öiamant/maer toel Topafen, toelc^
ketoel göefneöen enöegöefet 3önöe/foofraepen lupfter (fegötöP) öebben alö eenigöe
Öiamanten j enöe geben goeöe öope/öat men öier naer öaer nocö beter göefteente fou^
be mogben binöen 5 toantöaer in <0oft-3nöien öcfe Topafen tooiöcn göebonöen/
baer binbt men oock be meefte öiamanten.

Mr.Harcourt beröaeltboo|öer öatöpöe l^iobincieban Cooshebery öaööe bebon^!
ben te toefen een feer göefonöt enöe fcöoon Eanöt/ meeft eben gronöt /enöebetfcöep?
ben met fcöoone belöen / biucötbare toepöen /enöe fraepe boftcöcn j beneffenö eenigöe
beubelen enöe öalen öie een feer luftigö piolpect gaben.

Ban öe riebiere Caffipurogh i^ooiöt toeft-toaert tot öe riebiere tan Arracou^,
inbeboo|öertelanöttoaertinnaer\'t iï^eften enöe ^upöt-toeften/ tot aen öeriebiere
Arwy (toelck in Wiapoco homt boben öeballen)ftrecken öaer uptöe J^iobincienban
Arracoory enöc Motovvnia; toelck al mcöc 3ön öan Öe felbe göeftalte enöe bermake^
Igcköeptalö\'tEanötban Coos-hebcry.^et Hanöt ban Arracoory iötoelbetooont/
enbeöarenopperftenCapitepniögbenaemtipcro. Cnöe öoetoeltuftcöen öefeArra.
coories enöc ÖC Wiapocorics göccn groote enöe innerlöcke biientfcöap en iö/foo öou=«
benfp nocötanö in upterlöckgöelactbieöe met öen anöeren. Morowniaiö meöe tol
bOlcjc/enbe is een biienöelöcke natie ban IBilöen.3n öie i^iobtncie legöt een feer öooa
göenbergöban tfatfoen ban een Pyramide, ofte ï>upcker-b|oot/ban öe toelcke men
berre enbe toööt tHanöt öaer om öe*: kanober-fien. ^p Zupöen öe i^iobincie ban
Morovvnia, opöepalen banbe riebiere Arwy iööe J^iobincieNorrack göelegöen/

tnöe Wiapoco j tnelcfe\'aï meöe ttatn onö\'ee \'tgSeöieötöan Anakyury,öe geootöe
ofte Cafique Öan aUe öe Yaos öit op öefe cufte toooncntu®c6en öe gcootc ctcötecc des

BcrchrijvinghevandeBaye endeïlicvierc van "W\'iap o co , ende andere daer oli^
trenc gheleghen.

Tilt booigaenöe Capittelöcöben toptiecöaelt fioeöat öcnöoe^k öanöe öapc öan
Xwiapoco öan öe cieöicce Caflipurogh af ftceckt ï©cö-noo|öt>tocft j öefen fioeck
tooiöt öp eenigöe göenaemt Cabo de Nort;öp anöecc Cabo deConde in öe Caccte
ban Sir Wakher Rhalegh; Laurens Keymis nocmöC öC fCÏbC Cabe Cecil^cnÖCÖC OW
fe noemen öie göcmepnlpcftcn Cape d Oragne. ^e bape naec \'feggöen ban Keymis
ßcecktöaccöccticö mplennacctliaeftcn. afinnen öc bapeban W^ïapoco aenöe Ooft-
jööetooptinZee öe cicbiece Arracouwicnöe in Arracouwöalt binnen \'sHanötiööe
cicbiece Wats, foo Harcourt gctupgöt; Öan in eene Caccte binöe ick öattcc ttoeean*
öece ciebiecen binnen sHanötsi in Arracouw komen/Rio Arrocavüe enöcYcori-
pi. ^e cicbieceban Wiapoco felfscaïs Thomas Masham göctupgöt öie öaec toas in
öenïace 1geïegöen bpnaec óp öe öoogöte ban bicr gcaöcn bp i^ooiöcn
nie 5 öan anöere fteftcn öie op öe öoogöte ban ö|p gcaöen cnöc ccn öalf / foo öat öet feg^
göen ban Masham moet becftaen tooiöen ban öen öoeck ofte begin ban be bape j öe
toelcke booiöer göetupgöt / öatfe in öe monöt öeeft ttoee baöem toaters / enöe onöie^
per is binnen öe barre/alfoo baer nietbobenfcs cnbefeben boet toaters en is/enöe ooc
minöec in bele plaetfen; is itt be monöt bp een mple b|ect/öan binnen nict ober een öalf
mölc/enöctotöe groote bal oftc ftoitingö ban toatersön feftöien mölen. #cn öeeft
baer öeel <0planöekens in öe riebiere / göclijck meeft in alle.öefe riebieren. ^e ^ilöen
bic opöe ciebiecen tooonen 5ön ban natie ban öe Yayos ofte Capayos, öoetoel eenige
feggöen öatfp 3ön banöe natieban öe Ar waccasj is goet bolck / toclck öe bieemöc öie
öaer komen toel ontöaeltj3eöigönaeröetoi)febanöcö^ilöen/gaennaeckt/öan fcöönt
toelklceöeren fouöen öiageninöienfpöieöaööemöebben een fonöerlingc bonöt om öe
biOcöen tc bangöen/ met feker feer ftcrck-ricckcnöcöout/göenaemt Ayauw,in\'t toater
te toerpen/öacr öcbiflcöcnfoobanbeftoömen/öat fpmet öe öanötgöcbat tooiöen.
ï^aer b|oot is Caffavi,öaer fp ooc öaren öianc ban maken / met öc felbe te kautoen gc^*
ïöck öe ï^iïöen ban Br afii .iJaoiöen öaer feer gcguelt ban een ongöeöierte j^eiöck een
3^lop(toelck fp Niguas noemcn)öat tuflcöen öcnagelen cnöc \'tblecfcö in-kruppt/cnöe
grootepöne enöe becöecfbcroo|faeckt.^e göelegöcntöcpt ontrentöeferiebiere ontrent
öe ^ce tooiöt booi ongöefonöt geöouöcnj öoetoel M- Harcourt contrarie göetupgöt/
öieöaer in öen iare i5o8. bolck in\'t Hanöt liet onöec \'tgöcbieöt ban fpn b|oeöer / öie
baer neöer-floegöen in een 5^oip bp öe JJDilöen göenaemt Caripo, op een klippigöen
bergö öaec niet toel aen te komen en is/upt ooifakc ban öe öicljte boftcöagic enöe ftcple
tilippen/ als alleen bp fommigöe toegöcn öie nacuto enöe ftepl 3ön / foo öat öet op-ko:=
men licöt kan belet tooiöen. I^an öerticö öie öaer bleben ö|p iaren langö/ftoibcnöcr
fes / enöeöat meeft bp ongöcbal. ?^eonfc öie nocö boo| öie tööt op öefe riebiere öebben
geljanbelt/ göetupgcn meöe öat öefeplaetfe cer gefonöt is als ongöefont? öooi öien öat
öe fiecken ban elöers komenöe öieröaefttocöcrgöenefen. 5^cfc riebier öeeft öiberfcöe H«cour&
af-ballen ofteftoitingöenbantoater/ö\'eenöoogöec als ö\'anöer/toclckmcnftoaalöck
kan op-komen / enöe niet als met groote moepte in öe maent ban Auguft u s: een toep=:
nigö boben öe eerfte bal komt öe ciebiat a rwy in Wapoco foopn/cnöe eenige öagö«
repfen boben be ballen tooont een feker natie ban Cari bes, toclckc foo groote ooicn fou==

f atCocn ats m mait öie op fpn öieïen fit/ boubenbe be knpen open / bè ellebbgfien baer
op-ïuftenbe / enbe be banben op boubenbe / met be palmen booitoaevts/ fienbe om
Dooab/enbemet open monbetogt ejapenbe. ^en be ^ooibt-tneft-sijbe ban beetebte^
re "^lapoco^op\'tupterftepuntban tHanbtïeöbt een bergb biefpnoemen Gomcribo,
toelete gronöt feer ejPceUent tó om te planten Tobacco, Maiz, Cottoen-boomen/ An-
noto-boomen/ ïBöngaeröen enöe eemgbe anöere pïantagse. ^en öe felbe5ijöeisme-
be een klepne kreecke / toelck gbenaemt tooiöt Wainary, iireckenöe ontrent een öagb-
repfete lanöttoaertmnaerbetlBeÖen ^ eeriigbebebben\'tbooi een riebjer gbebonben/
öan alfoo bet gecn ƒ ontepn ofte fpimgb en beeft/ljebben baer bier in berabufeertü^aer
bet i^ooiöen enöe i^ooiöt toeüen ban öeCekreccke legbt een rije ban feer boogb gbe^
bergljte/äreckenöe naer öcilebiere Apur waca tocCöéer top ßracksfüllen ban feeken)
toelckes gronöt is goct enöe biucbtbaer om Tabac öaer in tc planten / enöe öaer toaö
öe belie ban öït gantfcbe guartter oock foo groepen öaer öe alöerbeüe ^upcker-rieöen
öie men öaer te lanöe binöt; enöe alle tianöt tuöxben öe ttoee riebieren "Wiapoco enöe
Apuiwacatajoiötgbebouöenöe ^lobincieban öe Wiapocorics, begrijpenöe onöer
ficboe i^eerlijcköeDen ban Wiapoco enöeWainary. ^ctin-komen ban Wainaiyts
klippïgbenöeonöiep/göelijck Laurens Kcymisgbetupgbt.

Voordere acn-mcrckinghen op de Rieviere "Wiapogo , uyt dc ondervinghen
van onfe Nederlanders.

»y 0t booiöer kcmulTe ban befe riebiere fal ick biec in-boegben \'tgbene ick berftaen
^ bebbe ban een ban onfenatie öie öaa\' booi beel jaren bafcbepben repfen beeft gbe^
toeelt: De felbe getupgbtjöat men in\'t in-komen ban öe riebiere bint beertbien enöe öijf^»
tbien boet toaters/enöe Dat men om inte loopen bagb booits 3bDe naeft ntoetbouDen
tot Dat öbp Dc Xupö-ïieöiere open fiet / Dan loopt men vccöt op\'t booge lanDt aen/enöe
fiet öe buttcn toan öc 3inDiané«/ aiss mcöc öc ^cft-cictiieve Open / Dacr m.en mct gbccn

^cljip in en magö/ maer toelmct a^ootenofre Canoen/cn loopt oock niet berbe te
lanöttoaert in: aen ftier booiöt leggöen ö|p ^^oipen öaer Arwacas tooonen/öic baer
geneeren met Caiïavi temaken/ Cottoenenöebeitoe tebergaöeren/ goet flagbban
bolck/ öouöen becU^oenöeren / foo Dat Daer goeDe hjftocöt is te bekomen: ommet
fcöip ten ancker te komen / moetmenöe fanöt bape ban töoogöe lanöt booi-bploos
pen/ enöe fetten om öen öoeck op ö|p baöem enöe ccn öaft, enöctncn kan oock met öet
fcöip opöetftöck loopen fonöer foigöe 5 Defe riebier loopt naer öet groote baltoe/öecft
aen ftier booiDt cen ^oip ineen kreecke/Daer öanöel balt/enöe men öeeft aen De
felbe 3ööe nocb ttoee riebieren eer men aen \'trecötebal kcmt; in Defe riebieren 3önnocö
feben loipen > inbe eerfte bier/enbe in De anDere Dip/ Daer al bolck tooont > enbebp
öet bal aen ftier-boo|Dt leggöen nocö D|p5^0|pen/ inöet op baren i enbe aenbagö-
booiDt-3öDe ban öctbal oberöenbergb 3önböf plactfenöaer SnDiancn tooonen.

Banöet baltocDcromkeerenDe naer benebentoe / öeeft men aen ftier-boo|Dt-3ötf
öe nocö ttoee riebieren Die in\'t HanDt ftrecken / Daer fpin öe eeröe bi)f plaetfen/cnöe in
öe ttoeeöe Dip plaetfen bonöen öaer SnDianen tooonDen.

^Ile befe plaetfen enöe göelegöentöeöen bonöen fp in öe IBeft-riebierc/foo fpöte
noemen. Boo|tS göetupgf}enrpban öe ^upöt riebier / Dat De felbe onöicp is in öe
monöt / foo öat men öaer met gfjeen ^cöip in en magö / ban toel met een facbt bat
b|p boet enöe een öaft öiep gaet> öan binnen is fp bieper/foo öat fp öaer bp giftmge toel
acöten berticb mölen op toaren/enbe al Diep toater bonöen; ontrent ttoaelf mölen
beEeriebierop aen ftier-boo|bts 3öDe/ öaböe een ^uptfcö-man göetooont/ öetoelc^
keepnDclöckbanDe HailDcn toasöooöt-göeftagöenom \'tquaeöt leben öatöponöcr
öe ïBtiDen boerDe: fp bonDen öaer nocö een groot bat tnet bertoe öet toelcke öe
boo|-ftöjeben ^uptfcö-man öaööe bergaöert; nocö feftöien mplen booiöer aen öe
felbe 3ööe is nocö een kreecke / öaer fp meöe ö|a plaetfen bonöen ban 3!nDianen/
enDe kvegöenöaer bed bertoe: eenige tmltn booiöer en bonöenfp göeen öupfen meer:
aen bagö-booit söbeban befelbe riebiere bonöenfe ontrent feftöien mölen ban^ee een

is/öan kóoiöt Daer naerfmalle»: ; öaer 3önttoee \'l^o^pen /öan öe intooonöers5ön Ca-
iribcs ofte j^enfcj)en-eeters t böf mö!en naeröa- öe Zee is noctj een anöer rieöier me«
fraep leegij Eanöt/toepnigö kreupeï-öofclj/öeel Labanen aïs men öte noemt;öefe ftrec®
ken al 5«pöen enöe 5upöt-3up0t ooft enöe toelfoo oollelöc/foo öatfe öp alle apparentte
naer öe Amazones ftreckti bmnenöe fèlöerteöter aen lja0b-boo|öt-3Ööefoo göp öte
In-komt/ts een anöer naeuto rteöterkenöaer ooeköolck tooont/toelck fpöerlpiaken/
enöe toeröen bp öe felöe toel ontöaelt,^i ött öolcktsfeer &eö|eettö0O| öe Cariben öte te
lanöttoaert ïn tooonen / om öatfe öicktoils op öaer ohöerftenlle öanöefetoetoo|öen
beft>|ongöen enöe toegö-götboert; ^t öit beröael is licöt af te nemen öat öé riebiere
ban Wiapoco berfcöepöen armen öeeft öie ö\'een beïber als be anberin\'t lanöt in-loo«
peni enbe bat öet bolck öat öier tooont toel meöe te öanöelen tS boo? fulcks als fp baer
öebben ^ met neeraigö onöertoecken foube öiet toel toat meer te binöen toefen.

N\' 2ier\'t ^oo?öt toetten ban be bape enbertebiere ban Wiàpoco komt booi eerö tn Ap«ttfr
Zee geloopen be riebiere Apur waka.als Harcourt bie noemt/ enbe meeö onfe ki.
CaertensOft Caperwarka, alS Laurens KcymisbieÖeetjtoelcknaer\'tfeggenban Har-
courc een fraeperiebtèr is/enöe toel betooonti öan öen boo^fcöiebln Keymis fegöt öat
ÖP öefe riebiere toel beerticö <ï^ngöelfcöe mölen op boer / cnöc gantfcö ^eèh bolck en
bernatnitoelctoeintetteberutonöetenen ts/toantnietalleen aenöelè riebiere tnaer ooe
anöere getoeften ban öit quartier bintinen ö \'een töt bolc en ö\'anöer tpt toeöer niet/öooi
bien\'tbolc öicmaels beranöertban plaetfe:)enbebatöP baer aenbe boetban een bergö
fcio beel Siefilie-öout belbe als öP in fpn boot konbe laben.lEjonben baer tneöe ban öe
boomen toelckesfcöo^fe fcöönt toilöt Caneel te toetien / öie beel in öe Strate ban Ma.
gaiiancs toaöTen. j^aer öe af teeckeningöenöieick göefien öebbeban befe riebier/foo
moetfe al tamelijek toöbt 3ön /enöe öeeft eenigöe <^planöekens binnen in ; enöeöaer
komen eenige klepnöer rieoieren in ban bp <©oÖen enöe ^upöen^öen upterften öoeck
ban \'tHanöt legöt op öe öoogöte ban bier graben enbe ttoee oft b?p en ttointicö minu^
ten/enöe ftreckt ^upöt-|upöt-ooft in een ftuck toeegös/enöe keert öan naer \'t ^upöt-
toeftenom.

Boo^ttoaert ban befe riebiere ontrent fes molen in Zee legöt een Cplanbt toelck oacay«è.
eenigöe Oncaiaric, anbere Hocayari noemen j altoaer ött boojgaens feer bupl enbe
regöenacötigö toebermaeckt/upt-göenomeninSoiftitiohyernaii, enbe ontrent bie
tööt / naer öat bp eenigöe is bebonben.

i^aeftaen öe riebiere Apurwaka legöt beri^ierie Cauwo ofte Cou wa, altoaer be caurra,
ijoo^fcö^eben Keymis tti ben lare 15 p5.bolck bonbt ban öe natie ban be iaos,öe toelcke
toepnigö tgbts te bo^en öertoaerts göeblucöt toaren booi öetpiannpe banbe ^pm
Qniaerben ban Moruga,een ban be naefte riebieren ban Orcnoque, enbe öabben öaer
epgöen U^ötten beften göegeben booi be Arwaccas, toelck een bagabunöe natie tSï
meeftbólgöenöebe^^paegniaeröen. \'©e laos(fooöpberöaelt)toaren eertöbts #eeren
ban al öit göetoeße / enöe om ban anbere natiën onberfcöepben te toonben / foo teecke^
nen fp öaer aenficöt enöe licöaem met öiberfcöe figuren/toaer toe lp befigöen be tanben
ban een klepn 5^ier alseen mat/baer fpfcöiabbenmebemaken/gelöckoft met een fpel
ÖÖtbaentoaer/öienimmermeeruptengaen. Naer\'t feggöen ban Harcourt fooisOit
bolck al toeber ban öier bertrocken/enöe öitt en tooont göeen bolck meer -,beriebiere
en is nietfejr groot j ö^^»^ monöt legöt ontrent op bier graöen enöe ttointicö minuten/
enöe ftreckt met een kromte meeft ^upöt ten îî^eften in. ïBilöen piefenteeröen
aen Keymis eenfoojtcban öout/toelckfpnoemöen vrapo,enöeöe<^ngöe4fcöefeggen
bat öet ^.ïafiite öoutis /enöe öatter beel banbaergöeb?acöttoo?btnaer öe Trinidad,
ommetbeifrancopfenteberöanbelen.

cm fcbootieHaiiDoutoe enöe ban gtootebope: httïttm toööe monöt geïijrik een bape/
op öe boogbte banbiee geaöenenöe beeiticb mmuten bp l^oojöen öe ^p ^t^
Uen öan öefebape (nace \'tfeggben ban Keyniis}beeftmenfeer goeöereeöenonöeebïeps
ne epianöekenö / ban toelcke bet gvoote gbenaemt Go watcri ,10 betooont bp Shc.
baios j enöe benefönö öen obeebloet ban gbebogbeke/btfcb/b?ucbten/toiiöe Beeckenö/
enöeanöeeït^üöt öie men öaee kan bekomen/ foo geeft bet öaee öenebiece Caiana
inE^ee balt (toant öit eplanöt legbt tuffcben bepöen öe monöenban Wia enöe Caia-
va, naee fpn feggben)een goeöe baben op biee enöe bgf baöf m öiepte boo? fcbepen ban
beefcbepöen grootte, <0p alleöe cuöe en tö met een fpnögbelgek/ foo öat Keymisbet
benaem gaf ban Porc Hou^ard. öe reeöe onöer öe Triangei-eplanöen / toelck öe
ua^eaeltjcköeleggfjenbanalien/opöe boogbteban böf graben/ öaer oock beelbtfcb/
gbebogbelte / ll^ïiöt/enöei^anas 3ön tebekomcn/iö meöegoet/öocb bp öeboojgaens
öe met te bergbelöcken / öaer öe fcbepen met alle toeöer enöe tomöt / al toarenöer oock
nocb foo bele /fekérltjek mogben leggljtn.i^aer tck kan begrijpen upt bet fcbiijben ban
Keymis,foo ftrcckt ÖP öebapc /foo bp öie noentt /fooberre upt/öat öe riebieren Apur.
^aka, Cau^ O, Wiamht Caiana Öaer in begrepen jijn; toantftp fegbt öat öe bape
aenbepöejööenbepaeltiömetboogbHanöt/ enöeöat men <©ofl-toaertbanöefelbe
göeenmcer en fiet/ nocb oock ïï^eft-toaert ban een bergb bie bP noemt Hobbergh^en^
begeeft booi een toaèrfcboutoingbe,öat toaer öe bergen op-öouöen / bet 2?|efilte-boue
oock op bouöt / enöetebergcefö boojöer gbefocbt too?öt;öanöatmen allentbalben
binöt Cottoen/ l^eper/ ^pöe enöe 25alfem/enöe tnenicbte ban toojtelen ban t krupöt
Wiapaßa, toclck ÖC fmacck hebben ban a3ember /enöe 3ön ban fonöerlingbekracbt /
enöe naer fpn feggben goet booi öe loop/ enöe booft-pijne.

i^et eplanöt toelck legbt tuffcfien Wia enöe Caiana,to0|ötbpM^ Harcourtgbe^
naemt Matroory,iö fecröoogö Hanöt / enöe bp be fettbien mölen groot; enöe öe göe^
ïegöcntöcpöt ban öit éplanöt iö fonöerlingb beguaem tot befcöermingöeban öe öa^^
benban Caiana, gebenöe ban natueren ttoee feer beguame göelegöentöeöen om göC\'»
fcöut op te planten / öat men öie niet beter bn konft en fouöe konnen maken,

eengtjeteecfeenbe Caerteöieick öebbe gbefien/ noemt öit groot eplanöt Mayc.
ri,enöe ftelt öaev intoooi aen\'t m-ltomenban öebape öie na öe riebiere WiatOC-lOOpt

een öoogö göetïcrgöte opöe cufte met namen Moriori^ enöe bpnaer in\'t miööen ban\'t
eplanöt oberötoarö een anöer göebergöte met namen Maror wi,enöe een öoip ban
3!nöianen booiop\'tftranöt: öe epianöekenö öie bp «Doften \'tfelbe groot eplanöt
sn ^eeleggöen/tooiöen bp öe felbigöenaemt öet «Ooftelöckftc/Sanna^onij enöe öet
ïDeöelöckfte/ Epenerari;enöeöe ttoee i^oo?öt!öckfte/ Eponeregemera: anöercgebctt
bie nocö anöerenamen/göelöckeenpeöer natieöaerfpncurieuföeptingöebiupckt.

graöen enöe acöt enbeerticö tninuten / göelöck bp öe onfe iö onöerbonöen 5 öe toelcke
getupgben öat bier mölen bp <aoften öefelbe riebiere een klippe ïegbt ontrent ö?p ofte
bier mölen ban \'tbafte Hanöt / öte öe ^ilöen noemen Hocaiari, enöe öe onfenoemen
bie Conftapei, toelcke nocö eenklepnber klippe öeeftontrcnt\'een öalf möle ban öaer ge^
ïegöen naer\'t Zupöen j men magö öacr toel tuftcöen bepben öoo? loopen / toant öet
ïööaer negöen enöe töien baöem öiep 5 enöe toeleen möl bp ^ooiöen öe groote klip^
pe legöt een öioogöte öaer\'tfcer op bamt alö \'ttoater bol gaet, \'Cuftcöen öe Conftap ei
toï\'^2^lepnekltpkenöoo?-komenöe/moet nocö al i^ooiöt-toeftten Mooßen befte^»
bent toojben om bobenöet IS^eftelöckffe ban öe böf eplanöen te loopen /öooi öien öe
ftroom feer öatöt om öe ^eft loopt,
Banbe böf eplanöen neftmö \'tHanöt ban Caiana göelegöen/ 3ön öe ttoee <Dofte^

Ötïöcfeat öeMeptilïe / ött îîPtaeïôckÛe oock îiîetl^^^
ôegrootîïe. ^trc<i^pïanDtnPaii \'t<Doftenboo|-bp komenöe/tîtîs met btrct ban De
tieötete Caiana^ enDe om öe tieöiece in te ïoopen/moet men öe üacö öouöen öan öe toal
op biet enöeböïbaöem öïeptejofte ban ött ïl^eïïelöckae<J^pïariöeken moet men ^eö
aen- gaen / enöe altemet toat |>upöelöcket tot öat men öe ttebiete openßet^/ öe toeïeke
ais öart onttent ^upöt-jupDt-toeU ban « Ca! toefen / enöe öaet naet toe voepenöe/
moet men öe <0oa-toa! öouöen. ^eriebtete ts m\'t m-komtn topt/enöemeeil ö|p en^
öe een öalf baöem öiep. <0ntrent een möl ban \'tHanöt legöt een klipken een toepnigö
öoben toatet; als men tfelbe aen ftiei- booiöt laet leggöeft/en göemoet men göeen ftoa^
ïicfieptmeeï;.* <0aaenöe Heette ö^aen maeckt öitt öoogö toatec; enöe bupten\'tgat
loopt öe ötoom göeöuetigö om öe îl^elî.^it is öe göelegöentötpt ban öe tiebiete göe««
ipcK öie öp De onfe is bebonöen,

M Hatrco urc fegöt / Dat aen öier-boo|t-3öbe gelijc als men öe tiebiete in komt een
Cplantlegt ban leegölanöt/bpöe©ailöengenaemt Muccumbro,gelegentuQ£öenöf
tïeoiere Caiana enöe Meccoria öaet aen bolgöenöe ^ enöeis ontrent öe feöfjienmölen
intïonöe. öit <eplanöt5ön ttoee bergöen; öeeene göenaemt Muccumbro, öaet
öet Cplanöt öen naem ban öeeft / enöe Den anDeren Ciiiicedemo 1 ban öefe bergöen
Kan öet meeßen öeel ban Dit eplanöt ober fien too^Den / toelck öeeft feer beel fcöoone
bciöen enöe toepöen met eenigöe boomen / enöe is bol îî^ilDts.

^e intooonöers ban öe JBiobincicban Caiana (fegöt öP) 5Ön Charibes, öaér boo|î
naemite<0Derße toas göenaemt Arrawicary, toelck tooonöe tcCiiUcedemo boo|-
noemt j bonöen öem öouto cnöe trouto tot onfe natie; foo öat öp öaer bier oft bpf ban
fpn bolck liet om öe biientfcöap met öefe Ö^ilöen te onöeröouöen / enöe öaec tale te ice^
ren / cnöc fien öe bieöe tuffcöen öacr enöe öe laos enöe Ar^accas teonDeröouDen4
^upöt-tocfftoacrt ban öefe ^ »obincien boben in\'t öooge Hanöt 3ön nocö beel anber
natiën cnöcbolckccen/öic nocöniet toel bekent en 3ön;oock en 3ön öe inlanötfcöeï^ios
bincicnnietfootoel betooont cnDcbolck-röck/alfoo\'tmcefte bolcköem neöer üact bp
cnöe langös De riebicren/om met öaer Canoen ban plaets tot plaetfe te bacen.Cn öeb«
öcn geen uafte oft göefette fo^me ban regieringe onDcc öaer/akennen alleen een ober-
öoott Dic fp geöooifamen foo ber en langö als öet öaer luö; cnöe foo öcbbcn fp in elcke
ßiobincie cnöc l^cerfcöappöe een Cafique Die alles gouberne&t/en bp nain elckeblec^
keofte i fp öraffen gcmcpnlpckboobt flagers enöe obec^ccïöers metterDooöt/
Dooïfeker lieöen bp öaer geffclt totöet ftraffen ban öefe fonDcn, ^p nemen öaertopfs/
enöe 3ijn öaer toonöerlöck laloers obec / enöe bertoacöten groote kupföept ban öaer t
toant foo fp Die in eenigö obcrfpel bebinöen / öoen öaer öracks öeöerffenen upt-flaen.
me öan eenigöe qualitept 3Ön onöec öaer/ öebben al ttoee ofte ö|p topben / ofte meer,-
enöè öoefp mcer topben Konnen onDcröouDcn /öoefp meeröer göeacöt tooiöen. #acr
toöijen (infonöeröept öe ouOtae)öiencn De mans göelöeköaer kneefjts / toant backen
enöe berepöen \'tbiooöt / enöe maken ben bianck/bienen öaer obec maeltiibt enbe öoen
booits alle öups-Dienllen.

^eCharibes, nacc \'tfcggöcn ban Harcourt, 3i)nÖe ouDtße intooonDcrs ban öit
gÖCtoCfte ; öe Yaos,Sappaios,Arwaccas,Paragotos,3Ön OftCbanDC Trinidad,oftCban
öen Oreiioque öcctoaccts göcblucöt boo? De i>pacgniaerDen,foo Dat tuffcöen De Cha-
ri bes Öie op ÖC cuftc toooncn / cnöe öefe anöece natien maer een göebepnfDe pepsj enDe
tuffcöen De Chanbes Die opt öoogöe HanDt tooonen / continude oo?loogöeiSj toant
komen op fpn onberfiens af/ enDe boeren een Deel ban\'tbolck tocgö/enDe flaen een Deel
öoot/öerb ?anöen en öeflcueren öaer ö«P^^tt/enöe Doen öaer alle oberlaöDiefp können?
Dan fints Dat onfe natien öaer öebben begonnen te komt^n / foo öebben fp toat toape^
nen bekomen / toaec meöe fn öacc nu toat beter tegen be B^ilöe chanbes konnen ber^
toeeren ; cnDc fouöen toel toenfcöen Dat De Cölißenen öaer guamen tooonen om öaer
betec te befcöermen tegöen öaer bpanöen.

^Ifoo top nu bpkants in\'t miböen3ön ban öeteerlleguartiecban onsberöceïingc/
foofuüentop öegöelegljentöept ban Dit gantfcö göetocöte öw in-boegen/göelöck öie

Yaii de gheftalte des Luchts eiide weder, éiide voorder gheleghentheden van heè
Volck vande Lande.

Harcourc. I^C fapfoenen bant jaer op öefe cuße enbe inbit CbmaeitsÖnötberfcb/toanttnöe
U <0oftet1öcke beelen ban Guaiana,naee öe Amazones toe/begwtbet bioogbineber/
toelck top baec ^omec noenAi m Augufto^ cnöe öe gbetoelöigbe toinöen enöe ccgbcs
nen/ toelck top baec IBmtec ceeckenen/begmnen m Februario. ;^aev in öe IBefteiijcs
fee öeelen riaec öen örenoque toé/begint bet öioogb tocöêc in Odoberehöcöc regen
cnIBmterinApril, ^aeriotoepnigbónöérfcbept ban bittectiöe kouöe/ legijbenöe
befe Hanöen foo naer öen Cquuioctiacl/enöe öe öagbénenbé nacbten ineeöt eben lanc
5Önbe; öocbberfcbillen befe fapfoenen fomtööts een maènöt j éiiöe oock foo regöent fjet
ö een jaer tneer als ö anöer/CboIck en öeeft öacr göeeti beröcclingö ofte reeckeningö
ban tööen ofte getallcnj reeckenen alleen bp öe ^0ancn/ als een/ttoee/ö?p/etc.^anen/
cnöe göelöcktoös öagöen j tellen maer tot töien/enöe öan toeöer töien enöe een/etc.
cnöe om beter öaer mépningöé upt te backen/ Öefen baer bingöeren op; enöe als fp
ttointicö toillen feggöen/ foo biengöen fp öaer öanbenbp öaer boeten, -lllsfpbeloo^
ben pets binnen een feeckeren tööt ofte foo beel öagöm teöoen / foo fullen fp een bons
beltjen ban göelöck göetal ban ßocjckens leberen / enöe oock beöouöen/ enöe om öaer
beaemöcn tööt teöoiïöen / alle öaegö een ßoc]cken toecö nemen / tot öat fp öie al toecb
genomen öebben/als toanneer fp toeten öat öen tööt öie fp belooft bebben om is/enöe
toillen öan baer belofte öouben. i^ebbcngöeenEeligie foo beel men nocö öeeft kon^
nenmcrcken/ als alleen batfp eenigö refpectöiagöen aen ^onneenbe#ane/meps=
«enbe öatfp leben i maer en aen biböeii öie niet / ofte en offeren öie göeenigöbingbi
ten toaer fp eenigöe fuperßitie göebiupckten in öaer bioncken feeHen: toant op fteröen
ban baer Cafique, Capitepns ofte anöére groote biienöen /öouöen fp een folemnele
feeaechjcïenöt fcebeaepzoöifie banöaer Öevckßen öiantk/biefp noemen Parranow)
tJOOi ö|p ött bier öagtjcn/ oftfoo lansö alfitljatcnöjancköuert/Den tÖÖt om biengöen^

öe met öanfen / fmgöen enöe öiinckèn hoben maten; in toelcke bitiefp alle anöere na^
tien te boben gaen/ öouöenöe öie boo| öe biaefße guant öie eerö öioncken is; enöe öe^
toölfp foo öiincken/ üaeneenigebiou perfoonenban öenaeüebiienöenban öen ober^
leöen göetoelöigö en öuplen enöe krötcn. <0ftfp öier eenige fuperöitie in gebiupcken
is nocö onbekent:öan öit is feker öat öaer|^|ieöers enöe^aer-feggerscöie fp noemen
Peeaios)op fommïgc tööen cortferencie bebben met öen 5!^upbel/toclcfp noemen Wau
tipa,enöe tooiöen bp ijembeö|ogöen: niette min foo baten enöc bieefenfp öem fcer/en^
öe feggen öat öp quaet is/enöe niet fonöer groote reöcn; toant tooiöen ban öem öictoils
bfaeuto enöe ftoart gefmetcn.^p gelooben öat öe goeöe 3nöiancn na öaer öooöt op^
toaerts baren/enöe toöfen nacr öen #emcl/toelc fp noemen Caupo^ cnöe öat öe quaöe
neöertoaerts baren/toöfenöe na öe aeröe / toelc fpnoemen Soy. Alseen ban öacr Cafi.
quen oft piincipalcn fterft/foö ÖP eenige flaef ofte anöer gebangen ßecft/foo fulienfpöie
nteöe öooöen/foo niet/een banfpn anöer knccöten / op öat öP in ö\'anöer toeereit göe^
Öient mocöt 3ön,^e qualitept ban öe Hanöen ban öit quartier is öiberfcö;aen öe ^ee-
I kant is Ö^f Hanöt leegö / enöe öeö^tie fouöe öaer feer beöement 5Ön / ten toare öie
göetcmpert toieröe bpöeberfcöe enöe feoefe Brifen, ofte <0oßerlöcke toinöen/öieopöè
meefte bitte ban öen öagö feer ll crck öaer op toaepen: in bee! plaetfen is bit leegbe
Hanötfcer ongöefont / enöe toepnkfi betooont / upt ooifake ban öet ober-bloepen ban
be toateren; maer boo|öe mttüm öeelöeeft öet feer fcöooneriebieren/ een biucötba*
re gronöt enöe beelbolcks / en&eis een göefonöe toooningöe.

öet göebergöte iS öoogÖ Hanöt öaer öe Huröt kouötis / enöe in fommigöe
plaetfen biucfetbaer / enöe in fommigöe plaetfen oock niet: maer öooigaensisöet
bol JS^ineralen/ enöe mönen ban öiberfcöe £^ctalen/enöe geeft öer fellien foo beel ais
cenigepfaetfen ban ofte öaeft-Jttöien/bepöe banöe befte enöefterööefooite öer
felben; enöe op t meefte ban \'tgebergöte toieröt gebonöen cen feer gefonöe toooningöe.

^aer i^ oock nocö cm miööel-fooite ban Hanöt7 toelck is ban een miööelbare
öoogöte/tttï\'^^ feer gbetempert / göefonbt/b|uc!jtbaer/enöe alöermeeft betooontj

fcöagïmcnDegöenoecöelöcke plepnen/ tot piofgt/ plaptierenïie recreatie/enbe en is
oocli niet onberfien ban #meralem

\' Caïïa vi, bacr fp baer b?oot ban maecken in manieren als bolgöt: fp b^eecken be
tooitel op een ßeen enbe inimgöen öet fap baer upt / toelck rauto 3önbe/benöri is/maer
gefoöenjönbe met <6umee-#eper/öaer fp ben oberbloet banöebben/geeft eenercellen^
te enöe göefonöefauccj öanö?oogenfpöegéb|okentoo?tel/enöebackenfeop een öeen/
als men öe f aöer-koecken öoet; öit b^oot is ercellent / feer göelöck/ bocö beel beter ató
3^aber-koecken/enöe een bingöer öick. ^aer is een foo?te ban groote Cartoe göe^
naemt Maiz, enöe bp fommigöe <©umee-tooin/toelcke graeneenfonöerlmgepios

tjooieen/enöeöicktoilsmeerj geeftfeergoeöebloeme enöemeel totb^ooötj enöegoet
^outtot ^m ofte ^ele/enöe öient tot öiberfcöe nootöjuften boo? \'smenfcöen ónöer^
öouöt. l^an \'tbooi-Ccöieben Cafl\'avi-biooöt enöe öefe fnöiaenfcöe f®artoe/maken fp
ö^anck öie fp noemen Paflia w: kan niet langö betoaert tooiöeti / maer moet in bier ofe
böf öagcn berbeficöt too|öen:fp maecken oock een anöeren öianck ban Ckffavi ,hielcfi
fp noemen Parranow, goet enöe öerck/feer gelöck öet befte ö^aerts-bierin <0ngeïant/
enöeöat kan i o.öagen goet geböiiöen too|öen;fp öebben öaer öitentefoo|ten af / ees
nigöc fterck/anöerefmal/eenigöeöick/eenigöe öun/maer al goet/toefenöe toel berept/
als fp oiöinaris toaren onöer öe Yaos enöe Ar waccas,öe toelcke öenetfte 3ön ban alle
befe natiën.

5^aerisgrooteabunbantiebantonigöin\'t1lanbt/enbeö0tb3elötttoilbtis(too^
benöe göebonöen in öe boomen enbe kuplen onbet be aerbe) is foo goet aïs eenigö ter
toeereit ^ öaer een goeöen ö^anckbangöemaeckt feantoo?öen / Öie mén noemt :^eeöe.
^enijonigö en Was is eenp^ofitabele koopmantcbappe. <i5t^tm tÉ)>öngaeröen eit
binötmenöacr/maeralfooöegronötb^ucötbaerenbetis/enöe\'tclimaet toarm/fou^
ben öaer toeltoaflen inöien fp öaer göeplant toaren/ enöe geben goebe Recken enöe
Canarie toönen/toelckboo? bitguartierfeergöeront3ön.

a^eel anöere nooötlöcköeöen boortonöeröouötban bes menfcöen ïeben too^beit
Öiergebonöen/namentlöcklJDiiötbanalle foo?ten/toilöe l^erckens in groot göetaï/
toelcker ttoee foo^ten $m / b een klepn/ bp öe tBilöen göenaemt Pockiero, öie öe na^
bel op öen rugö öebben: ö\'anöere genaemt Panigo, en3ön fcöoon cnöe groot als eeni^
ÖÖe 3Dn in Cngelanöt. ^aer is menicöte ban #afen enöe Conönen / öan öiSerent
ban öe onfe: öaer 3ön Cigren / Euppaeröen / <Sncen / ^rmaöillen / Maipurics, bie
ban fmaeck 3ön als €>Sèn-bleefcö/ en toillen 30ut öouöen j Baremoes toelck fmakeri
als ^cöapen; enöe anöere klepne beeften ban be felbefmaec / ban couleur als öe «Pai^
nen; ^penenöe^©eer-kattenbanöiberfcöefooiten/groot enöe klepn; banbefe bee^«
ften 3önöer ontaïlöcï^/t«be toonöen bp e^cperientie al goet göebonöen om te eeten.Cm

t^angöebogöelteöeeftmenöaer toilbe €pnöen / Caeïingen/toilöe <6anfen/l^
Uöeciöban öiberfcöe couleuren / Craenen / <ï^pebaers/ jfapfanten/ ^atrpfen /
tjen / Hööers enöe £^eerlen/aE>eöer bogöeliö/ Sneppen/ ^apegaepen ban öiffiftente
roo^ten/enöe beel anöa- foo^ten ban groote enbe klepne Bogels ban ejcguife couleiiren i

l^an bifcö is öaer groote barietept 5 eerft ban Zee-biftö 3ön baer/^teen-b^alem/
£^culenaer/ Congötn/^cöarren/ Eocöen / ^toeert-bifcö/ ^tttir/ een bifcö^isf
M>a\\ml öangöelpcköierooötisban bifij/foo is öefe geel; <25arnaet/Zée.Creeften/
en <0efters/toelck aen öe tacken ban öe boomen öangen.^aer isooc een rare bifcö/ise^
naemt Gafibor wa, bie in elcke ooge ttoee geficötenöeeft/en ftoemntènbe öout öet ö\'een
i»ben/ö\'anöcvonber\'ttoateriberibbenenbenrugö3Ön^ "

öÖdjcWï®^\'^^^^^«^ ronöt enbe ö\'anöer black met een rngfj-been baeein j iis toat
grooter alö een ^piermgb / maer berre beter ban (maeck: enöebeel anöere feer goeöe
blieben, Ban berfcbe bifcb tö öaer beel I öocb meeft onbekent /maer al (eer goet enöe
belicaet:^ooöatmenonbertöaertmaöbfeö0ben öat öit Hanöt magb bergbeleken
tooiöen met eenigb ^^nöt ban öe JS^eerelöt boo? barietept ban e]ccellentebiftb^ öaer
lö oock een &e-bilcb toelck o?öinariö komt in öe berfcbe toateren/ infonöerbept in be
!0^inter enöe bocbtigb fapfoen / toelck boogb gbeacbt too?öt / en iö balf bleefcb / toant
fpnbloetiötoarmikomtopbeonöiepetoaterö enöeberöionckengronöen / enöeboet
op «ïEVraö enöe ^iet i öe 3nöianen noemen bet Coiumcro, enöe öe ^paenfcbeMana»
ti, enöe top noement een Zee-kóe;fmaecktalö <SSen bleefcb/neemt 3out/enöe kanöie^
nen boo? piobifie in öe Icbepen /alö bp ejcperientie iöbebonöen: ban öefe bifcb ^^^ een
ejrcellente Olpe gbemaeckt too?öen tot beel gbeb^upcken: bet fmeer iö goet om bifcb oft
bleefcb meöe tefrijten: öe b«pöt toil goet ^uftelömaken; enöe toefenöe in öe ^onge=
bjooglK / enöeban \'tnaöt betoaert/ iö goet booi fcbilöen tegben be pijlen ban öe Sn*
bianen :bp nat toeöer iö baer groote abunöantie ban öele biftcben in alle toateren.

btberfcbe foo?ten / i^oten ban bieemöe fatfoenen. Öe ejccellentbeptban be Pina iö
gtoot / toant meiifouöé gbeen beter b?ucbt konnen binöen; iöbanfinaeckalö
Sefpen met tobn enöe ^upckergbemengbt öe Piatana fmaeckt aio een ouöe |^ups
pingb öe Potatoiö tel bekent. Öe^0ifpelen3ön feer groot. öe|^|upmenen3ön.
ïiiettepiiïfen /öoo? öien beel gbegeten beloop cauferen/toelck inbefeHanbenbange*
reuö iö^öe i^oten 3ijn goetmet mate gbegetem

Van de Koopraanfchappen die in het Landt worden ghevonden ,oftgheinaeckt
können \\rorden.

D4B p?mc»paelftecommoöiteptban hit Hanöt 3Önöe ^upcker-rieöen/bantoelc?
keinöefe quartieipen gvoote menigte tiS; öc gtonötiö Öaertoe foO bCQUacmalö

$\'n eenigb anöer öeeïöeötoeereltöj toaften öaer in koltentpt feee groot ïbp planten

enöe op boutoen ban beguame plaetfcn om t^upcker öaer upt te trecken (toelck
m\'t begin beel fouöe koften) konöe men öaer grooten röcköom unt trecken; alö men
fien kan bp \'tgöene bp öe #o|tugefen in Brafil enöe elöerö too?öt \'göeöaen.

öe Cottoen iö een generale koopmanfcöap/ fcer nut boo? öe koop lieöen/enöe
boo? ons Hanöt /om ƒ uftepnen / 25ombafpnen enöe anöerö öaer ban te maken; en^
be tot anöer göeb?upcken/alö Hamaccas ban te maken / toelck 3ön öer Snbianen beö^
ben / feer nooöigö in öefe quartieren j enöe fön Cottoene löntoaten.

öaer iö oock eenfoo?teban IJennip ofteBlaö/ bangrootgöeb?upck / bp naer foo
fön alö^>öbe/ göelöck\'tgöebjupckt kantoo?öen; enöe iö feer ejccellent om Ifintoaet
ban te maken.

j0©en öeeft öaer fonöerlingöe bertoen j ban toelcker een tö göenaemt Annote^ een
rooöé ^efpe / toelck toel göep?epareert 3önöe bp öe Inöianen} bertoet een perfect en*
baft <3?aegmccou!eur aen öe ^^ööCibeeft in i^ollanötboo? ttoaelf ^bellingbenftar«
linckö berkoft göetoeeft; enöeiö nocö op goeöe p?öö. öaeriö eenanöer 25efpeöte
Waeuto bertoet. öaer tö oock feker <6ummeban een boom/ toelck aen Haecken
een perfect enöe baft geel couleur bertoet.öaer3ön blaöeren ban boomen/toelcke toel
bi^ept3önbe/eenÖoogörooöt couleur geben. öaeriö oock bout bat purper bertoet/
enöe iöban goebe enbe een anber bat geel bertoet, öaer iö nocb een anber öout
toelckeö fap J^nrper bertoet alö bet öeet iö/enöe Carmofpn alö bet kout iö; enöe meer
anöer öingöen 3ön baer (ongöettogfeit) öie nocö niet bekent ett 3ön / toelck bp neer^
ftigbe onöerfoeckingjje bp töben enbe toglen füllen upt göebonben too?ben.
^e toel-rieckenbe <5ummen/bangrooter toeeröen enöe kracbt in lölg^ebecine enbc

CÖieutgte3ÖnonteIbaer;gee1^mber / Gumma Lemnia, Collimanofte Carriman
Bar4tta,ettöeanberemeer. Coiiimaniöen^^ummeftoartenöebrockeligb/feetgöe^
ïÖckin\'taettften\'tgbemepnl^eck/eentoepnigbbaerbanopkolengelegöt/f^löeplaetfe
berbullenmetfeer foetenenbe aengöenamen reuck» Mr,Waitfaer Cary,eenman öie

gotf btiaatiöt öttft tn oaiöetl ban ö^tötcgnsfafetn; fegDt
beoba\'öentoochttöeeoftöipmaelsöaegfjjS / btt toonbevïijclï öbtneeft öcftoaetbept
ban tbooft tnbe ten ejcceUente temeöie is boo? feoube/bocötigbt tnöe tbumatijcke fei^
fenen: 310 oock een goeöe temeöie boo^öe gbecaecktfiept/ öaet öeftnaecöept ban fiet
booft beeiri)ötseenbooi-boöebani0. \'Cis meöeban £bnöeriing6ektae|itteg(ïenöe
pijne öie öe bioulnen acöttt in öe Henöenen bebben / infonbettjtpöt öe gbene öie kin^
^eten öebben öbcbabtj gbtfmoltensijnöeopeenklepnbpetken/ tooiötmet een mes
ÖÖefmeett op een KuckïeöetS/enöe baat m opöe plaetfe göeappüceett; öetconfoiteeet
oocitfeeröe Änutnen. Cnöemenöouötbetoockboojeen goeöecemeöietegöenbet
jf lececöri: enöe om boonöen te gbenefen.

Barat ta is een feet Ijttlfaem 25alfem) beete alle anöece obectccEenöe. toelck oock
fecc toonöccbaeclöck becfcfie toonöen gficnceß/enöc op kolen göecoockt is ban een feec
aengöenamen ceuck.^aec nocb anöece toel-cieckenöc<0ummen öicfeec bequaem
3Ön tot pacfumcn; infonöccöept een toclck ccn feec aengöenamen veuck geeft als ban
eel-£10agelepne.Ccccllcntc 5^|oogen 5ön öaec boo? öciS^eöecönen s afsSpicanar-
di, CaiTia Fiftula, ^CnC-blabCCCn; CnÖCÖC aCCÖCgCCft oock Bolum Armenumcnöe
Terram Lcmniam. ^^^acc 3ön nocö anöcc <S|oogen in onfe quactiecen onbekcnt/ enöe
ban fonöcclinge kcacöt:ban toelckec een is ccn klepn gcoen ^ppeltien / toelc öelBiU
öen noemen öet^laep Sippeltjen; toelcfoo biolcnt is in fpn toecckinge/ öat ccn klepne
beet öaec af öen öooöt-flaep becooifaeckt; enöe öe minßen ö?op ban \'tfap öaec af puc«
geect feec ecceffibelpck enöe öangcccufelöck. ^ocö alfoo öe #eöecöns öeflaep-becs
tocckcnöequalitept/ öacc\'tmceßepecöckciinis/toetente cem.eöiecen} fouöe öit ^p^
peltjcn ban gebjupck konnen toefen in öe ^eöccöne,5^aec is ecn 3efpe öie öe 3lnöia=^
nen noemen Keilctte, öie feec nut is tegöen öen bloct-ganck. \'Cfap ban öc blaöecett
göenaemt Uppee, gbeneeftöe toonöcn ban öc bcngnöe pplcn. \'Cfap ban öet Waöt
göenaemt icari,is goet tegöen öe ppn in\'t öoofticnöe öiecgöelöcke ö^oog^n enöe Sim^
piidamccc/altelangö omte becöalen.

^en boom baccfp fjaccbifcömcöe bangcnis ban fonöcclinge confiöecaticitoaöge^ï
mepnlöck ontccntöacctoooningöcnsalsfp toillen gaen biöcöennemenfpeenigetacp
^ensöaecban/enöcbaccnöeinöekt:ee£ken/toclckmetöoogötoatecmeeftbol3önbatt
goeöe bifcö / ncmenöcftec)ckcns/cecft göcmo^fclt op een ßecn/cnöe toiijben öie tuffcöen
beöanbenin\'ttoatec opbibecfcöe plaetfen/toelcköoct öebifcbbobenkomcn mct beti
bupck om öoogö / foo öatfp öec foo bele konnen bangöen als fp toillen.

5^aec is ntcöe een cooöt göefti?ickelt öout I toelck öie ban öe Hanöe noemen Pira
Timincre, (in jj^cöcclanöt ötct mcn öet Hettec-öout) toelck is toeecötgö öecticö oft
beecticöponötöeclinciJöetonne oftclaffjenöeisfeecejpcellenttot alöecöanöe^cöi^^^^
toccckccs toecck.

5©aecbal!cnmeöcbeelko8elöcke enöepiofitabelcfleenen/ alsiafpis, Porphyr,&c.
Cpnöelöckfooisöiecnocöcenpiofitabele koop-manfcöap/te toeten Tobacco, toelck;
nu in meeff alle Hanöen fecec begeect too^öt; upt toelckes plantingö in kosten tööt
feccgcootepioföten konnen gefamelt toonöcn. ^e appacentie ban feec cpcke mpnen ts
baec/öan en 3ön no^ niet toel onöec focöt bp be gene öie tot nocö toe öaec getpccff 39««

T rCcbolgöenöe öeculic banöe cicbicce Caiana naecöct ö^effcn/öeeft mcne^ttbe
V riebiece Mcceooria,ofte fo anöcc öie noemen Macuria.3^aecna öe ciemece Cour-
v7o,foHarcourtöicnoemt/oftefooanöecDienoemenCawroora,toelcköeefteennaetitf
toe öocö öiepe monöt/ enöeban binneneen feec goeöe öaben / toelck feec bienftigö
magö toefen in tpöcn cn toölen.^aec aen böigen öe ciebiecen Manmanury,Sinamma-

ra,Oora{rawini,Coonannonia,foHarcourt Die noemtiOftCfoKcymisÖie noemt/Cu-
nanamma,Vracco,Mawan,Mawarparo.i^aeftiSgelegen Öccicbicc Amonna,toclcH

naec tfeggöcn ban Kcymisöeeft een togöt enöe Diep Canael/en loopt foofnel bat geen

l^ierae« boïgötbe riebiere Marrawini, toeïck (naer \'trappo^Éban Tho. Masham)
ijsfutDemanbc toel bier möïen bttmi enöe meer mnetoaertiö een möï/ enöe boojtss
itieeß eenöalf möI^ bolban Cplanöen enöe öiberfcöe klepnöer riebieren öie öaer in
loopen/enöe is tïp öe beerticö oft böfticö mölen lanck/ban öe mont tot öe ballen/enöe
ürecktmceftenöeel ^upöt-3upöt-toeftop/beranöerenöeö|pÖrekenbpnaeröeelrecöt.
^pn Canael öeeft öip/bier enöe bijf baöem toaters/enöe ttoee mölen tïinnen öe mont
komt öe riebiere Cufle>?rinne öaer in / op toelcke riebiere öe Ar waccas tooonen in een
^0|p göenaemt Marras; ontrent acöt mglen booiöer öe riebiere op iseen anöer
ban Charibes, gÖCnacmt Q^iparia; enöe nocö booiöer öet 5^0|p Macirna: enöe nocö
böf mölen beröer A^odwaier enöe Mapeributto.M\'- Harcourc fcgötban öcfc riebier/
öat öet een fcöoone riebier is/öan onöicp op öe barre/ toelcke ttoee ofte ö|p mölen af in
^ee legöt / öebbenbe maer ttoee baöem toaters; ban binnen is öet Canaels 4.enbe 5.
babem biep.l3öf mölen binnen be riebier leggöen feker Cplanben bie genaemt too|:i
ben Curc^ïf apory ,nietbetooont/öooi öienfp metöetober-loopen ban be toaterenon^
öer-loopen/als beel anöere meerstoepnigb booiöer is ccn^oipMoyemcn aen öe flinc^
ker-3ööe; öe Capitepn öeet Maperitaka,banöe natie banöeParagotos. ^ip mölen
beröer op is öet 5^0|p Cocwynay,aen öerecöter-öanöt; öe piincipaelöe ban öe Cari.
bes is göenaemt Minapa. ^aer öat men öe riebier ontrent ttointicö mölen op is/foo
binöt men öie göelöek op göeöopt met roötfen öaer\'t toater ober-balt met groot göe-
toelt; ÖOCÖ is nocö eenigöfints te pafferen / öan öaer naer göekomen 3önöe boo|-bp
öen eerften bergö Sapparow göenaemt/ enöe in\'t gefïcöt öebbenbe \'töoogö göebergöte
Mata were Moupanana, bp nacr bcccticb mölen öe riebicrc op / foo balt öeriebiere foo
onöicp/ enöe öe ftoitinge ban \'ttoater ober öe klippen foo beöement/öat men öaer niet
booiöer op en magö.<Snfe i^eöerlanöas noemen öefe riebiere Mar wy n, enöe fteUen
öie op öe öoogöte ban böf graöen enöe fes en beerticö minuten bp Booiben be Hinie.
<8ntrent öefe riebier bonöt Harcourr een feker klepn boomken oft öeefter/ toelc fcöönt
geboden te öebben/toantfoo baeft men een ban be blaberen aen-taft l foo fcbiinckt öat
in een/en bangöt neöertoaerts oft öoot toaer: enöe inöien göP een ban öe blaöeren met
eenfcbaetken af-fitöt/ foo fullen alle ö\'anöe»; toc-lrb?intken / als öo|en / enbe een Öalf
upie öaer naer tullen fp ^acv taoeoev op- ooen/ enöe ftaen alS bOien.

Bier mölenïBefttoaert ban befe riebiece legljt een ^o|p ban^ilben Paragotos m
öe laos,göenaemt Wia wia.

mt naeft-göelegöene riebiere is Se wrano jtoelcke bp be onfe tooiöt göenaemt Saer-
naen ;enöe gbctupgöcn bat befelbe ^upbt ooft tod foo ^upbelgckin ftreckt / enbe
öatter böftöien/feftöienenöe febentöien boet toaters is met leegö toater. Cnöe öaer
naer Cuppanamo,öebbenöefeer onfeker öiepte/fomtfiötsöip baöem enöe ftrackstoe^
öer negöen boet: toaer aen bolgöt öe riebier Coririni, todck feer göelöck is in bieeötc
aen Maraw^mneenöe banöe monöt totöe eerfte ballen ontrentböfticömölen/alboï
Cplanöekens; enöe öaer ballen ö|p anöere riebierkens im Mano, Tapuere,enöe Ta-
buebbi, OfteTapuelJibi;enÖeÖeeftfeS\'2^0|penban3nÖianen / Warawalle, Mawa-
namo, Maapuere, Macharibi,Yohoron enÖe Vaperon. Ban todCkeMacharibi legöt
Op öe klepne riebiere Tapuere göenaemt / als boien.

<0p öefe riebiere Corctini öebben ons i^eöerlanöers göeöanbelt enbeoockbolck
göeöouöen beel jaren göeleöen/öe#og.£0og.i^eeren Staten Cenerael öaööen öaer
Kcj^mis. <0ctrop ban berieent. Mm Coretini bolgöt Wnicwari; enöe öaer naerBerbice,
Wapari, Maicawini, Maha^^aica, Lcridrare: ^an bolgöt öe riebiere Deflekcbe,
todcknacr \'tfeggöen ban Keymis, is een grooteriebiere/enöe bol Cplanöen/ftrecken^
öe ^upöelöc in\'t Eanöt:öP beröaelt op\'t rappoit ban öe 3nöianen/ öat men in ttoin^
ticö öagöen ban öe monöt ban öefe riebiere baert totöet öooft oft begin öesfdbes j en^
öe öat ban öaer een öagö-f tpfens gödegöen is ö^tö^oot Hack; todck öe laos noemen
Ropono winiicnöe Öe Ghariben, ParitnejUjeickfoo grootis als ccn Xtt; enöe tooiöt
öÖtftïfpiceert öat öeftaöt Manoa op öekantbanöit Hack is göelegöen. 5Se Cngel-
fcöenoemöenöcferiebiere Devoritia,tereerenbanöen Crabe banEffex. mtjbpae^
gniaeröen baööen öier eenigö bolck in öen jare 1591,naer öetberöalen ban Thomas
Masham, Öan fcööncn toeöer tot niet göekomen te 3ön. mt onfe öie öefe riebiere eeni^
göe jaren Ö^*^^aertsöebben befocbt, göetupgöen / öat öe Effekebe(gbelt)eJï fp öie
noemen) tm piate beeft in t in-komen öaer maer negöen boettoatersopems/ öatt

{»tinett tstdel btjf o^e fes babem btepte/ tot tUm aft ttoaelf mt)!eit be viebtete op ban
baee baert men boo^ts met Piraguas (3ön fcSupten ban be ïl^rtbe) tatl beecftien ba^
ööen be nebieve op; men ^tdt baer bibetfcöe ballen; baee balt letter-öoubt / enbe be
bertoe Die fp noemen Oreiiana, enbe menicöte ban Caflavi. Jsigöelegöen op be
öoogöte ban feben graben/ enbe baer legöt een groot leegö CplmOt in be monbt batt
De riebiere; enbe\'tlanöt öreckter i^ooiöt toeÖ.

i^aer bele riebiere Deffckebe bolgöen be riebieren ban Caopici, Pa wrooma, enbe
Moruga, öacr De êpaegniaeröenban beMargaritaenbe Caraccas öeH^ilöenberö^e^
ben in öenjare 159^.met ö«lpe ban be Arwaccas; enbebooits be riebieren Waini,Ba.
rinia, Amacur, Aratoori, tocIck al armen 5ön banbe groote riebiere Oreaoque, baer
top nu berbolgöens ban fullen fpieken.

Befchrijvinghe van defc Rieviere in\'t ghemeyn> volghcns\'tghene dc Spacgniacr*
den daer van hebben uyt-gheghevcn,

W 5ön nu göekomen tot öe groote riebtere bie nu meeö bekent tsbp ben naem
Vv tian Orcnoquc; öoetocl top in\'t boo^gaenbe öebben aen-getoefen bat öe ^pae^
gntaeröen öe felbe öen naem öebben göegöeben ban Orciiana enbe ban Marannon,
«pt mis-beröanöt enöe confufie ban öiberfcöe riebieren onber eenen naem/ toelck top
öebben toegö göenomen. l^an befe riebiere öebben öe^paenfcöeenöe CngöeWcöe
toonöer göefcöjeöen/ öooi öien men ban öat göcboelenis/öatöooiöeferiebiere een
toe-ganck is tot öet <©ouöt-röeke Hanöt ban Guiana, enbebe ^tabt Manoa, ofte
bat bermaerbe Dorado,toelck beel ^paegniaerben50 beel ^ekoft öeeft/enbe ttoelcke
fp 000^30 beelberfcöepben toegöen öebben göefocöt i bocöinfonberöepbt langös befe
riebiere. <amnubanbeferiebieremetgoebeoiöietefpieken/300 fullentop eerltötte
tn \'t ko^te in-boegöen öe eerße ontöeckingöe ban öit quartier/ enbe be bpfonbere tocö«
ten bie opberfcbcpbcnoccaficnbpbe^paegniacrben 3ön boo? göenomen^ l^aeröat
Den Ammirand Coiumbus Öe Weil indifchc cplanöen tn ttoee berfcöepben rcpfeti
öabbe ontbeckt/ 30 öeeft öp in fpn öeröe bopagie in ben lare 145? 8. fpn cours toat meei:
^upbelpcH aen-göeöelt tot op be öoogöte ban bpf graben bp ^ooiben be Hinie/ al-
toaer ÖP tm onlpöelöcke öitte ontmoette in be maenbt ban luüus; enbe ban baer Wt^
aengaenbe tot ben legen ban be booifcöieben maenbt / enbe göeen lanbt binbenbe/
Iepbeöp\'t^oo?bt-noo?btooaober/enöetoerötlanötfienbein\'tZupöt-ooßen/toelck
toas een Cplanöt öat öP noemöe Trinidad, enöefiaer bp Zupöen om-loopenöe naee
\'tHdeßen/kregöen tbaöe lanötin tgöeficöte/toelck fp een anöer <!^planötf»o?Deelöen
te toefen/ enöe noemöent Ifla Santa, enöe töoogöe lanöt ban Paria noembe öP ^^^ de
gracia. ^e ^epcntoarcn öier in groot göebaer toegöen befubiteberöeffingöe bau
\'ttoater enberäbelingö banbe ßroom: baer \'ttoater toelck upt beriebiere Yuyapari
met groot göetoelbt af-komt/ öe bloebt ban be ^ee g^moebt; toaerom öP befe plaetfe
noembe Boca deiDrago j enöe is göelegöen tuffcöen tCplanöt Trinidad, enöe Den
fioeckban Paria, bcferiebiere rfegöt Herrera) toelck loopt inbe Goifo de la Yallcna, ^ J J ^
komt ban meer als bier öonbert leguen af; enbe boo? bien baer 30 grooten toater met 10« \'\'
fulcken göetoelöt af komt / infonberöepbt in be maenben ban luiius enöe Auguftus
(toelck baer is öen tööt ban beelregötnö/ öötlöckals in ^paegnien .Odober enbe
November) enbe be Goifo baer fp in komt beüoten ts/ tuflcöen toaße lanbt enbe
\'teplanbt Trinidad, 300 göeeftöet een göttoelbigöcnflrpbt toanneer be toateren ban
be riebiere enbe öe ^ee te famen komen. Wm upt top fien öat Coiumbus be eerße
ts göetoeeft öie öit Hanötöeeft befeplt/öoetoel Amcricus vefpucius be eere öeeft bat
öit quartier naer fpnen naem America to02bteï^enaemt. ^elebefeplbebit lanbt in
benjare iw.in\'tgöefeifcöapban Alonfo de Oicda,^benaerfpnfeggöenontöeckte
öp \'tHanöt ban bp be ttoee öonöert legucn bp <©often Paria,enöe tot Cabo de u Veia
toe« 5©aer naer in öen lare 15oo.nam öe felbe ontbeckingöe boo? Vincente lanncs

i^inzon. öiefpn cours 300 berreZupben nam bat öpöeHiniepaffceebe/be eerße ban

aüe CaWatirn/enöeontöccte em Cabo tue öp tioembe Cabo Confolacion; enbe ban
baee langöö öe cuüe loopenöe naer \'t ïBelien beerticö ieguen, bonöen foet toater be^
mölen in ^ee/toelck quam (fegöt Herrera) uptöe riebiere Marannon, toelck öerticö
leguen in öe monöt bieeöt iö/ enöe öeeft beel lulligöe eplanöen in öe monöt/betooont
bp bolck öat öaer licöaem fcöilöert/enöe goet iö om mebe te öanöelen: boer ban öaer
naer Paria, enöe bonöt in öe toegö een anöermacötigöe riebiere/öoetoel niet 30 groot
alö öe booigaenöe/öie ÖP noemöe Rio Duke, om öatfe beel mölen in ^ee foet toater
upt-gaf: men öeeft öaer gljsooiOeclt (fegöt Herrera; öat öet een arm toaö ban öe rie-
biere Yuyapari, toClCk Öe Golfo ßulce maCCkt tUffCÖCn \'tHanöt ban Paria enöe Trini-
dad. mt öit beröael fien top bat öen recöten naem ban öeferiebiere öaer top nu ban
Öanöelen/ eertöötö iö göetoeeft Yuyapari ofte Viapari: göelöck öan öe tocbten öie öaer
op göeöaen 3ön bp öe ^paegniaeröen/ \'tfelbe nocö naeröer füllen aen-togfen. -lifoo
in öe bolgöenöe jaren bp öe ^paegniaerben toieröen ontöeckt öe i^eerle-bilfcöeröcn
ban \'t eplanöt Cubagua enöe Margarira, enöe bo|öere cufte ban \'t bafte lanöt/300en
iö naer öefe riebiere enöe \'tlanöt öaer aen göelegöen niet boiöer göetaelt/ booi in öm
lare 153öoenöeeft Diego de Ordas ban öen iÄepfer berkregben öe conquefte ban öe
Hanöen ban Cabo de la Veia. af/ttoee öonöert leguen langöö öe cufte naer öet <0oüen
toe/ enöe300 berre booitoaertö alö öP fouöe konnen ontöecken/fonöer te roeren \'tgetie
beöooiöe aen öe üiroone ban Portugal, met öen ® tel ban <i5ouberneur enöe anöere
booiöeelen göetooonlöckente gunnm in göeïöcke ontöeckingöen. ijpnammet öem
opfpn fcöepen bier öonöert ^)olöaten met nooöigöe ammunitie enöe anöere göe^=
reetfcöap; enöequam eerft aen öe Marannon, öaer öpfpn ontöeckingöe mepnöe te be^
ginnen/ öooi öien fp eenigöe öagen te boien öaer öaööen berraft bier Snöianen in een
Canoa,bp ÖC toelcke fp bonöen ttoee efmerauöen/toaerbanöe eene300 groot toaö
alö een öanöt; öe toelcke göetupgööen öat öe riebiere op-toaertö een klippe toaö ban
befe göefteenten; enöe beerticö legucn binnen öefelbe riebiere een bergb biebolöoogöe
boomen ftonöt öaer JBieroock aen groepöe; öocö be blackten enöe calmten^\'enöe
ftercken ftroom ban öe riebiere/ en lieten Ordas niet toe öefe plaetfe te gbenaecken; bp
balooj öaev eentoan fpn fcöepen met cen öeel boickö i enöe toenöe fpn courö langöö
öe cuöe naev Paria toe j enöe tionot öaev een :ifo?tveffe öie Antonio Sedenno,

berneur ban \'t eplanöt Trinidad, öaer öaööe göelegöt in \'t Hanöt ban be Cafiquc
Yuripari, enöc met bolekbooificnonöer\'tgöcbieöt ban luan Gonzalez: öe toelcke öp
bermeefteröe/ booa-göebenöe öat Sedcnno tegöen öe o|öie ban öen föepfer bupten öe
iimiten ban fpn <5oubernement öefe ƒ oitrefte öaööe göeboutot/ enbe öeintooonöerö
tegen öet erpieö berboöt banöenboo|fcöieben l^epfer enbe Jioninckban ^paegnien
totüaben toegö göeboert: enöenaer öatöpöe ƒoitrefte öaööe befet onber \'tgöebieöt
ban MartinlannezTafur, berbo|öeröebP fpne ontöeckingbe opöe riebiere Viapari,
met groot göebieck ban bibieö/enöe ongöemack toegöen öe Mofquitos enöe Bleer-
mupfeui totöat öpquambpöetoooningljenbanöeCafique Viapari, öaer öe riebiere
ben naem ban boeröe 5 al-toaer öp toel ontöaelt toieröt / enöe ober-tointeröe tegöen
fjet berfoeck banöen meeftenöeel banfpn bolck / öie lieber göefien öaööen öat öp te
lanöttoaert in öaööe göetrocketi/enöe öaer een tooon plaetfe göelegöt. öaer naer
4 J.1.I.C.ÏI berbolgbenöe fpn bopagie öeriebiere op/ berlooi fpnpiincipaelfte ^cöip/ toelck ftiet
op\'tö|oogöe/3ooöatöpgöenootfaeckttoaötelanöenmet ttoee öonöert man te boet
enöe beerticö peeröen; trock 30 boo|tö langöö öen oeber ban öe riebiere/fonöer in beel
öagöen eenigö bolck te bmöen/alö alleen eenigöebiftcöerö/feer arm enöe toilöt bolck/
toelck Charibes toarcu; enöoiftnietöieperintHanöt necken/om öat öP300ftoack
ban bolck toaö: böftïcö öagöen bo|öa\' op-göetrocken öebbenöe fonöer eenigö bolck
te binöen/met groot göebieck ban bictualie/ göemoeten öP een anöer riebiere öie in
Viapari üep: öcn ainöiaenfcöen lepötfman ban öe natie ban be Arwaccas, raeböe
öem öe piincipale riebiere te laten leggen enöe öe öefe op te trecken/öem berfeeckerenöe
bat öp öaer röck enöe göekleeöt bolck fouöe binöen/öan öP en toilöe öefen raeöt niet
aen nemen; öan berbolgööefpn boiigöecourö tot cen groote bal inöe booifcljieïjcn
tiebicre/baer \'ttoater met groot göetoelöt ober öe klippen af-fto|te/30 bat öet onmo^
göelijeKtoa0met öe fcöepen boiöer op te baren 5 enöe keeröe toeöer öe riebiere af/
naer öatöP bie hp giftingöe toel ttoee öonöert leguen toaö op-göebaren/enöe quam
in koiten t^bt toeöer bp öe plaetfe baer öP öe refte ban fpn bolck baööe göelaten:

trtöè ketrtiê tjan batt naet be Golfo van Ganaco, ban mepningbe sgnbe ftem baeene^
bet te öaen/ban boo| conn:ane toebet enbe toinbt toietben te Cubagua aen-g^b|eben/
ai-toaee \'tbolck Dicgo dc Ordas af-biel/ 300 3at bp naec Hifpaniola tcock/enbe booits

naec ^pacgnicn/cnDcblcefonbcc-tocgbtiï oftcöoif in^paegnien/naecoat eenige
ïêggbtnt mt is ben cecaen tocöt göetoeeft op beCe cicbiecci ban be toelcke Sir waither
Raiegh öcm beel beuCelingöen öeeft laten tops maecken bp be ^paegniaecben/ öaec
gantfcö t^ecn blöck ban tooiöt göebonöen in toaecacötigöe i^iftoiicn^

N\' be boobt ban Diego dc Ordas,toiecbt öet <6oubernemcnt ban Paria göegöe^ ^^^ ^^ï
ben bp öen i^epfec aen Geronymo de Ortai, tn öen jate 15 3 be toelcke göeacct« ^^
beect 3önöe aen \'tbooifcöieben ƒ o|t/ maeckte fpn Lieutenant Aionfo de Herrera, öie
baec fmts öet bcctceck ban Ordas öaööe göegoubecneect öoo| commiftte ban oe Au-
dientic ban Hifpaniola^ enöcfonötöcm metttoeeöonöectmanin böf aacötenom öe
riebiece Viapari te onöerfoeckcn. Herrera boer öc riebiere op tot een plaetfe öie reeöe
bekent toas/göenaemt Garoa,enöe bertoeföcöaer om\'tbolck te becberfcöcmöP fonöt
eenigö bolck te lanöttoacrtin/öetoelcke in beef öagöen göccn bolck en bonöen/300
batfe groot göeb?cck Icöen/enöe keeröen toeöec naec öe fcöepen; enöe boeren met öe
felbe op tot aen öeriebiere Caranäca. l^ierentuftcöcn boec Ortai felfs naer Cubagua
om fpn bolck te öalen toelck öaer bcrleplt toas/ öan öoo? berfcöcpöen inciöentcn en
Heeröe èp niet toeöer naer Paria, öan nam fpn ontöeckingöe elöers boo?/als top öicr
nacc fullen bccöalcn. Herrera göekomen 3önöe aen öe booifcöieben riebiere/enöe göe^
fien öebbenöe öattccacnöe rccötecöanöt bccl Wlöcn tooonöen/lanöe een öeel ban
fpntooick/cnöc öaööe een öaröen ftrpöt metöe 3nöianen/öocöbcrjocgööie epnöelgc/
enöenamöer beel göebangöen; 300 öatfpnboïcköterpjobianöekreciijomöenöon«
göer tebecöiöben/cnöeberberfcötenöaerin öefeplaetfe bijftöien öagöen; öaer naer
bcrbolgööen fp öacr toegö langöS öe cicbiece Caxaväna, öoo? ö^0e®nen/30 bat öet
bolck feec berftoackte; göemoeten een öcel ^tlöenin öacr Piraguas^fcnefenöe Caribes,
bie ban öen roof guamen/ öe toelcke fp meeft becftocgöen/ öocö met bcrlies ban eentge

ban\'tbellebolckj cnöe toeröen bpöegöebangöensgctoaccfcöoutot/öat Guaianaacö* ^
ter af lagi/ enöeöe f^iobincie Meta boien upt/öaer alle\'tbolck feer rpck toas enöe
göcklceöt ginck. i^amen eenigöcbanöegöebangöens meöebooi Icpöts-lieöen tot is-h-^^^

AntoniodcHcrrcrabocgötöiecin bp foimebanbigrcftie: Bele göelooben tot op
Öeöcn/öat öe riebiere öie öoo? öe l^iobincie ban Meta paffeert/ öe felbe is öie öaer oo^s

fpionck öeeft in Neuvo Reyno dc Granada, enöcöacr toCCÖt gÖCnacmt Turmeqüc,

öaer mcpningöe öaer op boutoenbe/bat banbe riebieren öie öaer ooifpionck öebben
in Neu vo Reyno, eenige öaer loop nemen naer \'tU^eftcn/enöe eenigöe nacr \'t i^often:
bocö öcfe opinie en tooiöt niet aen göenomen boo; fckeci fintsöe ^ene öie öefe guar^
tieren beclöebben bctoanDclt/fcggöcn öatöet is öen Orinoco,tulgöen öetoelcke cnöe
öen Marannon, 3oobeelenöe 300 grootei^iobincien leggöcn/tocïckejön öegöéncöie
men noemt El Dorado, mm om öier met een toooiöt tuffcöen te fpieken/ öefe reöen
en ftoot öet göcboclcn ban öe booifcö?eben niet om/ toant een enöe felbe riebiere kan
bpöiberfcöé Bolckeren toel öiberfcöe namen tooiöen göegöeben/cnöenaer alle gfie^
!ijckenis/30 komt öen Orenoque boo?\'tmeefte beel batt Neuvo Reyno af. ï!

cnöc quamen epnöelöck aen öe toater-fto|tingöe / bati toelcke OrdasHöcöer^kecrbe i
öan Herrera mct ccnfonöcrlingöc couragic/ ontlaöe fpn fcöttjrtén/etiöe kmgö öie
öacr ober; öefe bal gfjepaffeert 3önöe/bonöen fp blacke belöenftiöcö Ä
quamen naer ccniglje öagöen acn öe monöt ban öc blicöt öie bóoi Meta komt/altoaee
fpöaecfcönpten becbergööcn/enbe tcocken te lanöttoaect in tnet ^óotc moepte ooo?
moeraffcöen enöe poelen/ tot öat fp quamen acn öe toooningöen enöe 3acp ackeren
banöeXaguas, toelck 3Ö« ntenfcöen-ectcrs/ enöcten feer ftröbtbaec bolcKï öaböen

m öacöcnftïööc mtt öft bolck/ bocö flocQficiïbw cpnbclöckcn opbcbïucöt/ cnbcttam
fiacc moip m/ cnöc bonöen öaec eeten. ßaffeecöen öaec naee een ciebiece/enOe namen
ceïianöec5^0|p m öaec fp beel bictuahebonöeny enöe onöer anöere eemsöe öomme
bonöen öie öc ö^ilöen noemen Mayos cnöe Auries, 300 fmacckclgck ban bleefcb als
be toilöe €5epten: me ^paegniaeröcn maeckten b»er baer ïl^mter- legber/ ban toier^
ben op baer onberfienae bp be liaUben bcfpiongbenenbe beel sbequetli/ enbc booi®
nacmïöc^ Herrerafclfs/bie naa-eemgbe bagenban öequetfueren lio^f al ralenöe: Al-
varo dc Ordas qu^m tn fpn plactfc/ ÖIC mct bet obcr-gbcblebcn bolck toeöer-keeröe
naer öe fcbupten/ enöe boojts toeöer naer Par ia, altoaer fp öe ƒ oitreffe op-gbeb|oken
bonöen/öoo? öien Orcai öan boo^nemen toas beranöert/ enöe trocken 30 een anöeren
toegb. ^ït toas öe upt-komöe ban öen ttoeeöen tocbt op öc rtebtere Viapari bp Orcai,
be toelcke compagnie baöbegöcmaecktmet Sedenno,cnöe toeber berlaten naer batbp
ban booinemen toas beranbert/enöe topöer limiten ban fpn <0oubernement ban öen
i^epfer berkregben. mit tS \'tgbene öaer tS gepaCfcert m öe ontöecktngbe ban öertebtcs
tt Viapari,tot öcn jarc 15 3 ^acr naer 3önöer nocb biberfcbe tocbten booi-gbenomen
ïipberfcbepben ^paegniaeröen langbs öefertebiere/ombe Guaiana cnöe El Dorado
tefoecken/toelckerfuccestop metparttculierlijckenbtnöenbefcbiebcnjals alleen een

toepmgb ban Pedro Hemandez de Serpa, m ÖC bcfcblijbingc ban Sir Walter Ralegh:
befen Pedro Hernandcz de SerpaJanÖC acn Gumana,cnbetCOCk tt lanÖCmctÖ^pbon^
bert ^olöaten enöe beel inötanen enöe ^ toarten/öocb toeröt met alle fpn bolck bers
flagben/30 öatter maer acbtbien af en quamen bp eennatteban H^ilben bte fp noemen
Wikir i, eer Jp konbe komen tot aen be rtebtere Örenoque. Acofta mfgbelpcks tn fpn
öeröe 2^oec m\'t 18, Capittel naer öe ^uptfcbe eöitte/enöe 20. naer öe ^paenrcbe/ber#
baelt ons ttoee anöere tocbten. <anöer alle öe rtebteren (fegbt bP) niet alleen ban
3nbien/maer ooc ban be gantfcbe toeereit/ beeft öe rtebtere Marannon ofte de las Ama-
zonas (öemis-nemtngbeban öefe namen boo? öen Örenoque bebben top boienaen-
getoefen) öe eerfte plaetfe: öefe ts op berfcbepöen repfen bp öe ^paegntaeröen bebaren/
foeckenöe Hanöen te ontöecken/ öe toelcke naer öen gcmepnen roep feer rtjck fouöen
toefen/infonöerbept ötefp noemenEl Dorado enöcEl Paytici.^enAdcianrado luan de
Salinas, tieöe een metrckeltjcken tocßt op Defe vieOicvx Otc tot toepnigb Cffcct quatn: ßCCft

cen paftagic btefp noemen ei pong^o,toelc toel een ban öe gebaerlöckfte moet 3tjn ban
be gantfcöe toeerelt/öooi öien öeriebtecentftcöen ttoee feer öoogöe af göebtckte fteen-
rotfen benepen 3önöe/een bal maeckt ban ongelooftöckc ötepte/ altoaer öet toater 0001
öegroote bal300öanige ö?aep-molens enöe mael-ftroomen maeckt/ öat öetonmoge^
löck fcöönt öaertekonnenaf-komen fonöer te gronöe te gaen enöe te beröitncken:
öocö öes alles niet tegöenftaenöe/ ts öe bermetenöept ban öe menfcöen öoo? öe begeer^
ïöcköept ban öet bermaeröe Dorado 300 groot göetoeeft/ öatfe öebben berben öter pafs
leeren: lieten öun ban boben af neöer ballen/ 3önöe öoo? öe furie ban öe rtebtere göc^
b?eben/enöe öaer baft öouöenöe aen öaer Canoen cnöe a^ercken ötefp bpöaeröaös

öen/enbe öoetoel be felbe m\'t af-ballen om-ftoegöen/enbe metöetbolck te gronbegtn^\'

ööen/quamen toeöer boben/enöe epnöelöcken met Itft enöe kracöt öaer 000^:30 öat Jjet
göeöeele öep?/feertoepmge upt-göenomen öte öaer berö?oncken/bcöouben öooiquam,-
cnöe öat meeft te bertoonöeren ts/ göebiupckten fulcken Itft öat fp al baer puiber enbe
mumttc onbefcbaöicöt beöielben. 3in\'t toeöer-keeren (toantnaer groote moepte enöe
eöebaer moeften öaer toeöerom boo?) klaberöen fp ober eèn batt öe öoogöe ftecnroöt*
fen/öaér beöeïpenöe mct öaer l^oignaerben bte fp tn be klippen baö ftaeckcn. Cen am
öeren tocöt (fegöt ÖP bo?öer) ifter op öe felbe riebiere göeöaen bp Pe dro de Orfüa,cnbc
naer fpn öooöt enöe muptinatte ban \'t bolck bp anöere tot aen öe Booiöt ^ce. ^cfcn
töcöt göefcöiebe in öen jare 15 ^o, naer \'tfeggben ban luan de Cafteiianos,ban Peru af;
30 öatepgb^ntlöck tot öefe riebiere niet en biföooat/maer eer tot öc riebiere de las Ama.
zonas. Sir Walter Ralegh bct^aclt eenigbé particularitepten ban öefen tocöt in fpn
befcbiöbingöe ban Guaiana, öie men öaer kan lefen: als meöe Lopes Vaz, öie öaer
cen langb beröaelban maeckt / Ö\'ïf öat eenen Lopes de Agira öefen Pedro de Orfua
öeöebermooiöen/enöe nocö beel anöere^leetöebenbeöieef 3000p öeriebiere de las
Amazonas,ai^jlljïljp^\'tepl^inÖtMariaritaÖaer öp fclfs om Quamt

Vervolgh van de ontdeckinghe van dit gheweftc hy Bon Gon%ak Ximenes de^^^
fada; cndc Amonio de Berreo.

^ i^eïöckPedro de OrfuabeïgckcllanbéttbanEi Dorado gtwkfoeckeh ban (^i.
^ to at/gftelpck Pizarro in boo^ttjben öabbe göebaen/30 öeeft mCgeïgcks Don Gon^
zalo Ximenes de Quefada \'tfelbe begonnen «ptJNeuvo Reyno de Granada,langÖÖ bé

iiebieee Papamene, 300 Sir Walter Ralegh beröaelt/bocö met berlöoien moepte enbé
koa. #p beßeebefpn ^ocöter aen Antonio de Berreo, bie bentocöj berbölgöbe/enbe
biel epnöelöckenm öanben ban Sir Walter Raleigh,bie öem gebangen nam op t Cp^
lanbt Trinidad, enbé becftonbt be o?b?e enbe nptkomfte ban fpn ontöeckingöe/ gelöck
ÖP baec eenigöe particulacitepten ban becöaelt/ öie top öier (uilen in-boegöen. Berreo
(fegötöp) fOCÖtbeinkOmïlebanGuaialia upt Novo Reyno dc GranadaJangÖJÖberiei
biere Caflanar, öe toelcke loopt in een anöer groote riebiere ï^öenaémt Pato^ enöé Paco
loopt in Meta, enÖcMeta in Barraquan, toelcke oock gö^nacinttoo^öt örenoque.
riebiere Caffanar öeeft öaer oo|fp?onc inNcuvd Reyno upt öet gebergötc;bp be ^tabt

Tunia, upt toelcke Ärgöen be riebiere Pato mebe bliebt (in\'tboo^gaenöeöebbentopB.cj

göetoacö göemaeckt ban be riebiere Pati in be befcöiöbingöe ban Novo Reyno de
Granada) eitöe ballen bepöe in öe groote riebiere Meta (Herrera fegöt öat Pati loopt
möe Madalena) toelck ö^cr oo^fp^oncköeeft bp Pamplona in \'tfelbeüöck ban Gra-
nada. 5!^efeal$meöeGuaiare, toelcke bliebt upt öet göebergöte bp Timana, ïoopen
al tn Barraquan, euöe tti 3ön maa\'öooft-fp^iugöcn ban befelbe; toaittbooiber ko^
nienöe/berltefen fpöaer naem/göelöck oock Barraquan nebertoaerts toeröt berhaemt/
cnöe Orcnoque göcnacmt Berreo guam metfpn bolck beriebiere Caifanar af/ tot
in Meta, enöe 300 boosts in öe riebiere Barraquan, repfenöe met fpn bolck langös ben
oeber/enöefomtijbts met Äcken enöe Canoen langös öe riebieren: öan göekom.en
3önöe in öe groote riebiere / berloo? öP ««tn ban fpn bolck enöe i^eeröen/ öoo| öictt
beriebiere 300 onöiep is in beleplaetfen/ enöe30ofnelloopt oberfcöeipe klippen/ènöe
beel «epianöen beeft; cnöe boetoel öat öP een gantfcö jaer befen toegö toas af göeko^
men/ enöe beel bolcks berloo^en in t gbebccbt met be aj^ilben/ infonöeröept öte ban
Amapaia, en kouöe ÖP niet feeckers öoo?en ban Guiana, tot öat öp quam óp öe upter^
ße ƒ rontieren ban Amapaia, acöt öagö-repfen banbe riebiere Caroii.

baer fes maenöen/enöe berloo? öaer fefticö banfpn befte ^olbaten/enöe meeft al öe
jaeerüen öie öem nocö toaren ober-göebleben: ban maeckte baer naèr b?eöe met öit
bolcl5/ enöe berkreegö ban öaer tljien a^eelben ban fgn <6ouöt/ 300 konfticö geto^ocbt
naer \'tfeggöenban Berreo enbeanberebanfpnbolck/alsmenöiéöierteÉanöe fouöe
konnen maecken; öie bp öem göefonben toierben aen öen l^oninck ban ^paegnien:
^tboick baer öp befei5eelöen ban kreegö/toonöen Ancbas gbenaemt; öe riebiere Orc-
noque is boo? OeCe ^^obincie ttoaelf engeïfcöe mölen bieeöt/enöeis ontrent Öe feben
oft acöt öonöert mölen ban öaer fp tn öe ^ee komt.

befe è^obincie ban Amapaia tsaen öen oeber ban öe riebiere leegö t«be moeraOïcö
ïanöt/ enöe \'ttoater öat öoo? öe becnigöe enöe moööerigöe gronöt met bele öeecjckenjg
komt upt-blieten/ is roobt/ enöe öaer groepen beel bemjnigöe ongljeöierten in/ 300 öat
öet feer göebaerlöck enbefcöaöelöckiSbaer af te ö^incken/ alsBarreo met groot ber*
lies ban bolck toel göetoaer toieröt. i^an öier fcöepöenöe/ 300 focöt öP langös U
^upöt cuöe ban öe riebiere een inganck naer Guiana, ban en konöe öaer göeen
binben toegöen öet öoogöe enbe fteple götbergöte bat öem oaer langös öenen ßreckt;
ÖP göemoette oock beel groote riebieren öie bepöe ban \'t ^upöen enöe i^oo^öen in
öen Orcnoque quamcu blieten/ban öp en öaböe öe namen ban öe felbe niet göeleert
ofte ontöouben/als alleen banbe riebiereCaroii,öoo? öienöpr^^ "tggöenban Sir
Waker Ralegh 300 ontocteuöe toas/ öat ÖP \'t<ï^often ban t »eften quafgck konöe
onöerfcöepben. Berreo begon te befpererenban \'tfuccesbanfpnbopagte/totöat öP
Qwam aen be 102obincie ban £meria naer \'t <Doöen toe enbe naetber öe baer

jjpöatiött^eï^^oïckbonbt/entjetjeel Iöftoc&tö.öaet\' obciPöe toaö een met namen Ca.
ripana,£en man fip naee öonöew jaee ouöt/öïe eeetöötö m De Trinidad enöe Margarita
enöe elöecö toaö göebueeö/ enöe tjeelonöeeöanöelingö met öeCö?iÖenen öaööe gïjes
Ijaöt; 300 öat öp öan öaee öaööe Qöeleeet öoe öP fpn ianöt öeü in ruße fouöe öouöen/
enöe öaööe ö?eöe met öe Caribes 3ön göebueren. Bcrreo euße öem öier feö tneken/enöe
onöeefocöt öen recöten toegö naer Guiana; toer öeriebiere af naer Trinidad, enöe
300 booitö naer Margarita, öaer öp böfticö folöaten aen-nam/ enöequam met öe
felbe toeöer aen öe Trinidad, öaer öP öem neöer fettc; enöe fonöt ban öaer 3ön ^er«
geant Major met eenigö bolcti toeöer naer Carapana^ Die öaertoeeö naer een anöer
Ikoninck gjenaemt Morequito, öie öaer beft konöe onöer-recöten ban Depa^gie
naer Guiana, al300 öP w^^er böf öagö-repfen en tooonöe ban Macurcguaras, De eerfte
^taöt ban Guiana, öan öefe Morequito öaööe ö|p oft bier (aren te boien met beeï
<0ouötö göetoeeft te Cumana enöe aen öe Margarita, enöe een ^paegniaert met na^
men vides3o beeltoöö-göemaeektban Guiana, öat öefe Vides <8ctrop berfocöt ban
ben i^oninckban ^paegnien om öie Hanöen te gaen ontöecken i enöe iö te pieftime*
ren öat öP in fpn pietenfie booi-göekomen 3önöe ban Bcrreo, öoo? Defen Morequito
\'tbolck ban Bcrreo öecft göclocöt te beletten; toant Morequito gaf be ^paegniaerben/
bp öe toelcke oock een fi^onninck toaö/göelepöt öoo? fpn lanöt; 30 öat fp in elf öagen/
naer \'tfeggen bati Bcrreo,te Manoa quamen/enöe öaer beel <5ouötö berkregben (boes
toel fegöt Raiegh, öe ^ilöen feggöen öat fp noptfooberre en toaren) öan in t toeöer^
keeren op öe ƒ rontieren ban Aromaia, toieröen fp alle met öe ^^onninck öooöt-gefla<
gben bp öie ban Morequito, een alleen upt-göenomen/öie öet ontblucöte/ enbe öe tö«
ïbngöe aen Bcrreo biacöte: öe toelcke 300 beel boickö fonöt alö öP mocöte om öit te
toieken; 300öat Morequito fulckötoelbieefenbc/bloobtoberbenorcnoquc, öoo|öe
J^iobincienban Saima enbe wikin naer Cumana toe/mepnenbe öaer bebiööt te 3ön
bp öen <0ouberneur Vides. ^an Bcrreo fonbt öap: om öem in öe naem ban be Ua*
ninck; enöe v/des otn allefufpitie te ontgaen/ ett om öatter een i^onninck toaö öooöt
öbebleben/ en öo|fte öem niet toepgöeren/ öoetoel J^orequito öip auintaien <i5ouötö
piefcntcevöe tt gbeben boo? fpn löf / 300 öat bP ftrackö toieröt ober-gbelebert in öanöen
toanBerreos <^tïmttn/taX>t Oatelfic^ gf)etiootit. \'tl^olck ban Bcrreo bCtOOfÖCn 3Ön

gantfcöe Hanöt/enöe namenipn <Som göenaemt Topia wari göebangöen; öie öem
felben Daer naer ranfoeneeröe boo? 100, platen €^ouötö/ enöe eenigö <0öefteente
toelck öe ^paegniaeröennoemen piedras Hyadas,enöe toierötöaernaer <Döerfteban
Aromaio. Berrco maecktcöcm fclfö fcer ftinckenöe bp alle \'tbolck bie aen öen Oreno-
que tooonm/ ÖOOI fpn groote toieetöept tegöen öefen Morequito enDe DanDeregfje^
pleegöt/ 300 öat öP fpn bolck niet beröer en Do|fte fepnben Dan tot Carapana, D002
toienö öt^pe öP be fecreten ban \'t Hanötfocöt te ontöecken.i^p kreegb ooc inlpn macöt
een i^ebe ban Morequito, öie öP öeöe öoopen enöe noemen Don luan, enöe focöttr
Cellen in öe j^iobincie ban Morequito. <^nöer anöere öanöelen Die De ^paegniaers
ben öaer öiöben iö eene/met Canoen te baren naer De riebteren ban Barema, Pa wro-

be felbe met groot pioföt toeöer te berkoopen in öe Margarita. Berrco fonöt oock beel
<ï5ouöts na épaegnien/om ^olDaten tebergaDeren; enDe naer Neuvo Reyno cnDe
anöer quartieren tot Den felben epnöe: Dan toerDt bp Sir Waker Raiegh berraö in\'t

Cpfanöt Trinidad,enöe göebangöen göenomen/altoaeröp \'ttooigaenöeuptöembers
öonöt/enöe öe toegö leetDe omfpn booinemen op Guiana te berboiDerensDaer top bier
naer füllen ban fpieken, Baöeröanöt 300 öebben De ^paegniaerben een tooonpïaetfe
göelegöt op Den Orenoque, fp öebbm göenaemt S\'- Thpmas, bp be riebiere Ca-

roii, Daer top bpgöelegöentöeptnocbfüllen banfpieken/enbeöier eerft m-boegen Den

N\'\'2lecöatSirWaiterRaieghtnmanierenboo|fcöieben/banfpngbebangert Anto-
nio de Berrco fjabbe beÄacnbenftanDtban De Hanöen ontrent ben Orenoque

öficïcgöeti/ 30 nam fip boo? fpn tocöt nacc Guiana te hexrnptvm: ^p fonbt fpn Bic^
Süömicael Capitepn George GifFord, met een 3iacbt enbe een Reecke naee be monbt
ban be ciebiece Capuri, ujeick öP a! boien öabbe boen btcpen enbe baecken/ enbe be«
bonöen öattec met leegö toatcc 5 > enöe mct öoogö toatec onttent p, boet toatecs toaS;
öan öeöen öiecbeclooien mocpte/toant konöen qualöck 30 becce<aoÖ-toaerts komen/
enöe \'tmatec ontbiel öaec eec fp konöen öe fanöen te boben komen, i^iec ban becßeken
3Önöe/ fonbt öP een met namen Koningh in een 25oot/ om een anöecen acm ban öe tit^
biece te befoecken/genaemt Amana, gelegen in \'t bmnenfêe ban öe bape ban Guanipa,
öan bonöt öe felbe onöicp als öe booigaenöeiöocö eenen lan Do vrgias öie Sir Wakher
Ralegh nacc fonöt/ bonöt 4« anöec armen öan öe riebiere öic elck feer toööt toaren/öan
öe bape om öertoaerts te komen/niet ober öe 6,öoet öiepj 30 öat fp genootfaeckt toaren
met oen boöem ban een ouöe ^J^aleaSe en anöere klepne i^ootcn öe repfe te booiöeren,
ötoaelöen een tööt langö tufïcöen öe eplanben enöe berf^epöen armen ban rie^
bieren/öie öaer ö eenitio anöer loopen/ tot öen22,May; öoen göemoettenöaer ecn
Canoamctö^ilöcn op ccn riebiere/öiefp öe naem göeben ban Red Croffe (öat is
\'t Roode Krays) enöc bccfpiakcn öe ï©ïlöe öie aen llanöt toaren 5 enöe kregöen öaet?
im ouöenSnöiaen göebangöen/öie öaer toel te pafte quam om upt öen ötoae! toegö
tuffcöenfulcken menicöte ban Cplanöen te öelpen; toant öaer piimi een Inötaen/
tnet namen Fernando,mas öier gantfcö onbebieben/tBolc (fegöt SïrWaiter-R aiegh)
toelck tooont op befe gebroken Cplanben enöe berö^oncken Jlanöen/ tooiöen in t ge^
mepn göenaemt Ti vi ti vas/ enöe 3ön ban ttoee foo|ten> öe eene genaemt Cia wani,enöe
öe anöere Warraweere. groote riebiere Orcnoquc ofte Barraguan öeeft 9. armen
öieaenöei^oo|öt-3ööeban fpnpiincipael Canael upt-loopen/enöe aen öe^upöt-
5Ööe öeeft fp nocö 7*30 öatfe öoo? 16,öcrfcöepöen armen in ^ee loopt tuffcöen Cpäan^^
Oen/ ban toelcke eenige 30 groot 3ön als Wigr, enöe eenigöe klepnöer. i^an öen eerften
arm naer\'t|^oo|öentotöenleften naer \'t%upöen/3ön ten minften 100, leguen, 300
öat öe tnonöt ban öe riebiere bp be 3 Qo^ engelfcöe mölen toööt is/toelck berre toööet:
is als öe Araazones.5^e Cplauöcn aen öe recöter-öanöt gelegen/tooiöen genaetnt Pal-
lamos, enöe aen öe ftincker Horotomaka, en öe riebiere öie binnen s\'lanötsban Ama-
na tot Capuri ftreckt/Macuri. ^eTiritiras is ecnfracp enöe manneJöck bolck/öebfeen
öemannelöckfte tale öie tnen fouöe konnen öooien. éomersbeliben fp öaertooonini
gen op öe gronöt/enöes U^mters opöeboomeui toant tuffcöen May enöe September
toaft öe tJiebiere Örenoque mei 3 o.öoeten ö00göi30 öat öeCplanöen/upt-genomen ee^
nigeöooge plaetfen/toel 2o,boet öan onöet; toater leggen; fp leben %öe toppen ban öe
Palmitos CUÖC anöere b?ucöten/enöebp öejacöt/fonöer eenige moepte te toillen nemm
met faepen ofte planten. Sir Walther Ralegh ban öefe plaetfe ban öé Cia wanas booit-
bareuöe/ quam naer 4. öagöen in eengroote riebiere/ genaemt öegroote Am ana,toeick
toat recöter liep als öeboo?gaenöe/enöe boer öe felbe 30 berre op tot boben öe 5.graben
bp i^ooiöen öe %mtl öat fpn bolck bp naer gantfcö mat toas toefen öe öitte/ enöe
öen arbepöt ban op-roepen tegöen ftroom/ enöe fpn bictualie bp naer ten epnöe/ 30 trat
ÖP fouöe göenootfaeckt 3ön göetoeeft toeöer te keeren/ ten toaer öen Inöiaenfcöen

naer bonöen/ te fien toas. togöen öiec een anöer j^iloot ban öe natte ban öe Ar:^acv
cas, öie göeöoopt toas enöe Martin göenaemt; öie öaer in böftöi^" öagbtwiïia^^
öen Örenoque felfs/enöein \'tgöeficöte ban \'töoogöe göebergöte ban Gm^na.
anckeröen aen een plaetfe öaer 3 . riebierente famen komen/enöe lanben op TOftöoon
fanöt-bancke/ öacr menicöte ban Tortugas tt bani®«" toaren: ^aer quambp^öaer
öenljeere ban öat göetoefte/göenaemt Toparimaca/enöe biacfit bait^M^^
berberfcöingöe/ enöe göelepöe öaer aen fpn - toelck toasMelegbeii öp èmklepn
bergöf ken met fraepe l^oben enöe fcöoon llanöt öaer om: \'t^o?ptoö|öt i^enaemt

anöer piloot öie op öefe riebiere öeel toel erbaren toas> öaööen goet beönfp ^^^

öetiebtcce ßrecktban öiec boosts mttü i^oß mU ^eS; ^m
batfp ÖC webievtop-Cepïöm/ öi^bbmbe aenöe öinckee-ftanöt een Cp!aïiöt/ tceïck fp
noemen AfTapana, toefenöe ontrent 25. mplen ïaiiijb / enöe fes öieeöt i öé pimdpaïe
viebiere ïoopt aènö\'anöer 3pöeöan\'t Cplanöt: nocböoojöer k%lß öet €p!anöt i wa-
na, toe!cl% IS ttoèemaels 300 groot ais Wighr, enöe tuKcöen \'tfelöe enöe \'töaöe Eanöt
ban Guiana Joopteén anöer arm ban öeriebiere/toelcfp noemen Arrawopana, 30 öat
öeriébieremetöe Cplanöentoelso.mölen bieeötis. beften öet eplanöt Afla-
pana aen öerecöter-öanöt/opentöem een riebiere öie ban \'t Jiloo|öen komt/genaemt
£uropa;boo»-bp Öefe riebiere anckeröen fp bp een eplanöt genaemtOcay^ita,6,m!i5
ïen lanck/enöe 2.b?eeötj en öes anöeren öaegös bpeen anöer eplanöt genaemt Putay-
ma. Ober \'ttoeickeaén\'tbaöe Hanöt een öoogöen bergö legöt/genaemt Oecope: boe«

ten al ö^eötoaert op/ enöe aen öe recöter- öanöt bonöen fp tianöt feer efen eit fcöoon;
ben Inöiaenfcöen #iloot berklaeröe öaer öat öet toaren öe plapnen ban Sayma^enöe
öat öien effen gront repckte tot Cumana enöe Caracas, 12o,ieguen naer \'ti^oojöen/en
öat öaer bieröerlepnatien tooonöen; eerft Die ban Sayma; öe naefte Afla^ayj öe DerDe
enöe grootfte Wiiciri, öaer Serpa beröaggeh toaS; öe biaöe Aroras, 300 ftoart als

£^oo?en/ Dan met glaDt öap?; een öefperaet bolck öie feer benönige pplen gebiupeken.
3!PenDerDen Dagö anckerDen fp aen De Oincker-öanDt ban öe riebiere tuffcöen ttoee ber^
göen/Aroami enöe Aio: s\'anDerDaegösfepIDenfpbooi-bpeen groot epIanDt in öet
miDöenban öeriebiere göenaemt Manoripanoj enöeguamen Den böföen öagö aen
be^iobincieban Aromaia,enDe anckerDen aen\'tö^eft-epnDe ban een epIanDt 10.
inölen lanck CnDe 5.b|ceDt/genaemt Murrccoümaj cnDcS\'anöeröaegöSinDeöaben
banMorequiro,enDcfonDcnomDen<ï^om banMorequito; De toclckc bp öaer quam
ijan 14. mölen bérrc (öoetoel ön een man toas ban öonbert cn töien jaren) enDe bjacö\'^
ten öaec bccberfcöin^e ban :ffrupten/ i^innen/ cnDe anDer göcbogöelte/cnDeWcÖJ
^efe bcröaelDc öaér De göeïcgöentöept ban Guiana ? te toeten/ Dat Dit gantfcö getoefte
tot Emcria toc/boo? Guiana toccDt göcrccckcntj Dan Dat fp Öaer fcibcn noemöen Ore-
noque Poni, tot acp \'tgöebcrgöte toe toelck men ban berre öaec fiet/ enöc göenaemt
toecöt Wacarinia: Dat obcc \'tfclbc gcbecgötc een anöer plapn toas/toelck fp noemben
öe ballepeban Amatiocapana,öaev ttteöe Guianiacas tooonen^ öan Öat bOO|Öer op
boo? eenigöe jären göekomen toas een b?cemt bolck göenaemt Oreiones cnöe Epu.
temei, öic ÖC ouöc intooonöccs itiécft bcrjacgljt enöc bernielt öaööen/ upt-göenomen

beAwarawaqueri.enÖeCaffipagotos; cnDe Dat öcEpuremci öacC CCn gcodtc ^taöt
öaööengeboutotmetftatelpckcöupfen/toelckfp noemen Macureguaray. Sir Raiegh
boer öeriebierebooiöcr ép/enöe anckecöcDen eerften nacöt acn een eplanöt 5.0ft 6,
mölen langö/göenaemt Caiama; enöe quam Dén naeften bagö aen öc monöt ban öe
riebiere Caroii ,öan konöen öe felbe in göeenöec manieren op roepen; öeröalben fonöt
ÖP eenige ban Dc^lnöianennaer öicban Canuria, berfoeckenöc öat fp bpöem toiïöen
komen; Des anöétcnöaegöS quam Daer eett Cafique af metnamen Wanuretona,enDe
bccl bofckS met öcto/Die alDeröanöe Ipft jcöt enöe berbérfcöingöc meöe b?acöteni ^efe
Cafique cnöe \'tbolcköacrontrcnttoarcnniet alIccn bpanöt banöe ^pacgniacröen/
tnaêcöockban De Epuremeij öp beröaclDcaen SirWaither Raiegh öat öe riebiere Ca-
roii op/bp een groot Eack/altoaer öeferiebiere Caroli öacr oo?fp|onckupt öeeft/ ö|p
tnacötigöeBoIckcrenböoonDen/göenaemt Caffiapagotos, Eparagotos,enDe Arawa-
gotos, ölè al bpanöen toaren banDe ^paegniaerDcn. #et Hack toierDt göenaemt
CafTipa; Sir Walthér Raiegh fonDt ccnigö boick tc HanDc om öit göetocfte te onöcr^
foecken/ enöe beröaelt toonöer banöe apparentie ban öe rgcke mineralen, ^en öe
ilincker-Öanöt ban öeriebiere Caroli tooonen öe iwarawakeri boo^-nocmt. ^at
0öö?öér isnocö ecn fcöoone riebiej^ggijei^agmt Aroi,toelck meöe uptöetboo?fcö?ebcn
.^Lackkomt.i^aeft Aroi (fegötöp) 3ijn ttoee riebieren Atoicacnöc Caora; bp toelcke
ïaetfte een natie tooont/ toiens öooföen toepnigö boben öacr fcöouöeren upt-ftekcn/
öiefp noemen E^jf^aipanoma; 30Ö öatmcn fcgötöatöacr oogöen ftaen in öefcöouDc^
ren/enöe De monöt in öaer bo?ft.5^ebieröe riebiere ban Caroii naer \'tlBeften/too?öt
ÖÖ^Cafnero, toelck acn befe 3Öbcban Amapaia in öcn Orenoque komt blictcn/
enöf fe3oogroot al^s eenlgöeriebim ban Europa.

Voordér verhael van döii tocht van Sir VFâkher Ralegh^ ende de ghelegheftthc^
denvanderiéViere Orenóq^e.

itoec teontem gtaotc tiatietoan Canibais, toelcker p^mcipaelße toon plaetle tooi^e
ÖÖenaetht Aeamacari,öaer een bagelöckfcfie

tooo? ö?p oft toter bölen tönck/öte öaer oöekocfjt too?öen bp öe Arwaccas,enbe 6p fiaefc
toeröoeit mtoeel öeelenöan Weft-indicnbp ö^eßen Limo (söe riebiere Pao, enöe
tJoo?öer Caturi, Öaer aen Voari enöe Gapuri, Uielck komt upt öegroote riWere Meta,
bie Berreo af^QUam ban Netivo Reyno de G^ahada. ^p |3öeßen Capüri leßfit

bincieban Amapaio, öaer Berreo obertomtcrbe/enöe 50 beel bolcks berloo? bp bebe^
nönigöe toaters ban öe Ancbas.iz^oben Amapaia naer Neuvo Reyno toevalt m Meta
be riebieren Pato enöe Caflanar. ^p »toöeCeriebieren naer be piobincien banbè
Ashaguas eUÖe Catetibs tOe/3ijnÖe riebieren Bcta,Dawncy êilöe Ubarro, ènöe bp öe
^rontierenbanPerLiie5gt]ienbep?obiltctenbanTom€bambaenbeCaxamaica. (ban
befe öebben töp götfpioken in be befcö?öbinööèban Peru,upt toelck tothbp bergelgc^i
feingöe licöt fal konnen af-meten öoe bit beßaen kan.) ßxtt berre ban C^ito m öe
j^oo?öt-3ööe ban Peru, öeeft men be riebieren Guiacar ehöe Goavar : en aen ö\'anöee
3Öbe ban\'tgebergöte be riebiere Papamene, toeleloopt in öe Mai^annon ofteAmazonas,
boo? öe 0?obincie ban öe Mutyiones, toaer Pedro de Orfua öie bp öen berraöer Agiri

toieröt om-göebiäcöt/lpnÄrcken maeckteöoenöp naer Guiona rocöt/bpbe toegö

Cuffcöen Da wney enöe Beta ïegöt een bermaerbt <!^planbt in ben Orcnoque,baee
ÖÖtn^itmt Barraquan (toant bobèh Meta en is bctî naem ban Orenoquc niet bekent>
toelck too?bt Athulc göenaemt; öier boben en konnen göeen ^cfeepenban eenigö laft
paffeeren/toegöen beßoitingöen enbeßerckeh ßrooin bap\'ttoater.

Öoogöer tetooiöeii/jorefolbeeröe Sir Walter Ralegh toeöefc teruggöe te keeren^ cnöe
fcöepöenöe ban be monöt öan öe riebiere Caroü, quam ttim felben bagö toeber te Mo-
tequito, öacr toeöer conferentie öaööe met Topia wari, öie ötm beröaelbe öatMacu-
rcguaray Öe ecrÖc ^taöt ban öe Épuremei, macr bier &agö reufen en bas ban fprt
bleekt ÖP gaf fpn ^one aen Raieghoin mebe te bóeren / enbèRakgh liet öaer oock

öem quamaf beCafiqüc banWarapana, göettaentt Putima, öie öaer aen een :^ergö
fi?acöt in fpn llanöt göelegöen/öaer ban <©ouötfcööb£h te toefen: IjP lepbé
ijaér laiigös be riebiere Mana,ïatenöe aen öè te^öttr-öanötleggöeneen ^o?p/genaemi
Tuteritona, ban be f^?obincie ban Tarracoaj (toat bo?ber ïegöt öé ballepe Amanoca-
pana, enbè een bo?p ban be felbe naem/ toelcke fcöoone ballep öaer toel 00, mölen
npt-llrect <8oa enöe Ö^ell.) baè naer krupöen fp een anöer riebiere/göenaemt Oia-
na, enbe rullen öaer bpeen Hack in\'tmiööenban be riebiere/ enbe focöten naer ött
ttoeeöe/om 3oobo0?tstê treckennaer öen^^ergö i^onuri,öaer öefe £@önefouöe ^^^
(eu; öan al3oRaiegh nietböii?ber konbe gaen/300 fonöt öP Capitepn Keymis öer^;
toaerts/met o?ö?eöeballepeboó? te trecken tot een riebiere göenaemt Cumaca, öaet
ÖP Ijem foube in toacöten: l^oeren boo?ts be riebiere af langös be ^?ebincie Parino,
tot Ariacoa toe/öaer Öen Orenoque öein beröeeït in 3.fcöoone riebieren; toaerbalt
be eene göenaemt cararoopanaiepöet naer be)^|Obincie ban Emcria, baer Carapa-
naboen Cafique ban toas/enbe naer be<i^oö-Éeei toelcke Raiegh felfs af boer orti
Keymis te göcmoeten. Jn befe i^iebiere leggöen oock beel Cplanöen/ eenigöe
(es / eenigöe töien / enöe ttointicö mölén lanck > fp boeren een anber riebière in bie
meöe in Orenoqu e balt/götnaemt Winicapora, baer een Criftal- bergö foube leggen/
Söenaemt Wacadna, öaer fp niet bp en quamen»- öan beröaenöe öat Carrapaiia
�re ban Emcria, göeblucöt toas ? keerben fp met groote moepte toeöer ban öe rie^
biere V Varicapana (toelck legöt aen \'t begin ban Emcria,enbe lieten bp «Softên leggen

^^tiebieren/toelcke aï upt \'tgebergöte banEineria af komen/te toeten/ Waracayari,

Coirama,Akanin enbe ïparoma: entie meer mtieïtoafïtÖ3Ö« «Of!j U itaétböïötjenöl
armen ban be riebtere Orenoque, bie al in be #oo|bt-� baUen: eerft Araturj; oaet;
aen Amacurai ban Barimai booitö Wana^ ten bÖfben/ Morooca 5 ten feften/ paroma;
enbeepnbelgefï Wymi.; naer \'tbooftban be riebiere Carerupana, enbe namen Keymis
toeber in op öe riebiere Cumaca, enöe quamen toeöer langbiS^ \'tCplanbt AfTapana, in
be baben ban Toparimaca: enbe ban Daer boöltö öe riebiere Caputi af/toelekeo monbt
toel 30 berre bp «Soften ban baer groote fcbepen lagb ^ïsf Grevdingen ban Doeversj
toelcke biftantie fp pafteeröenmet öaee<ï5alep enöe ^ooeen/ enbe quamen 30 toeber bp
baer fcöepen,

De tweede voyagie van de Enghelfcheiinaet Gui a n a, onder ?tbeleydc vaü
Lmnns Keymis, in den larc 1596. Ende de derde, befchreven by Thomas Mas-
ham: £ndc de fefte by Str VVdther Raiegh felfs, in den lare 1616, ende 17.

Q Ir Walter Raiegh \'tbupiß gbekomw 3Önöe; fonöt in\'t jaer i toeöer öertoaertö
»3 Laurens Keymis, De toeicke fpn COUrö ban De CplanDen ban Cabo Verde toat
^upDeïöcker aen-ftelDe/ 30 Dat ÖP quam aen DemonDt ban De riebiere Arro wari, enDe
Itep30 boo?tö langöö öe cufte/enDe befocötöe riebieren biebaer leggen tuftcöen DeAma^
2onas enDe Den Orenoquej ÖP fcöcpöe Dcn 26, lanuar. ban Portiandt, enDe arribccrben
ben 6. April aenbe monbt ban beriebiere Orenoque,DiebpnoemtRaicana. ^egbt
bat bet Canael banbefe riebiere beeft enöe yVbaöem Diepte/ 9. oft 10, möïen\'t ^ee-
toaertöj De barre legöt berber upt; enöe en beeft niet ober ttoee babem toaterö met \'tlee^
gbe toater; nocb en toaft niet boben böf boet/ ten toare met be fpiingö. ^p feplbe in s.
bagben De riebiere op tot De baben ban Topiawari toe/fonDeeDatter eenige SnDianen
bankennifteaen baer boo^bt quamen. -Slenbefe plaetfe babben be^paegniaerDen
een Rancheria (3ofpöet noemcn) ban 20. oft so^öupfen; öet klippigö CplanDt toelck
legöt in\'t miDöen ban öe riebiere/ tegöen ober öe monDt ban öe riebiere Caroii. tö öaer
toebliicbt alö fp petö b?eefcn banbe ïï^ilbe. t^erftonöen De gantfcöe göeftalte banöet?
^paegntaerDenïatcfem intiitqttavtiev/ttiiteen^^ilDe/natnentlÖCk Dat De ßbene Die

met Raiegh \'tbooigaenbe im öaööen aen-göelpannen tegöen De ^paegniaerDcn/ al
göeblucöt toaren booi be ^p^egniaerben/ Dooi Dien Raiegh göeen bolck en öaDöe ge=s
fonöen op Den beloofDen töDtj 30^t öe ^paegniaeröen öier nu ftcrck toaren getooi^
ben. 3n\'t op-feplen boeren fp booi-bp De öaben banTopanm acko,toelck op een j^aetfe
teeronbiepiö/\'tDiepleggöenDeDicöt onDer De toal; Dan in\'t toeDerkecren öielen fp De

^upDt-3öDe ban De piincipaleriebier/toelck bieeöt enöe öiep iö.Bonöenin beel plaetö

fen 2o.baöem toaterö/enDe op\'t onDiepfte 2. baDem enDe een öalf/enDe Dat maer in een

oft ttoeeplaetfen.<auam booitö toeber naer bupö fonber petöuptterecöten/DanDatöp

be recöte in-komfte ban Defe groote riebiereontbeckte/enDe toaö maer 5. maenben upt.

Sir Walther Raiegh fonDt nocö ccn i^inaftê in\'t epnDe ban \'t felbe jaer/ toaer op
tjoer een M\' Thomas Masham, Die De bopagie beeft Jjefcöiebenj Dan fp DeDen öet lanDt
aen bp Cap Cecil, op De öoogöte ban D|p graöen enöe een öalf/ enDe boeren in ber^
CcöepDen riebieren/alö Wiapoco enDe anDere/öier boieri bp onö befcbieben; bocö en
qnamen niet booiber om be ö^eft alö be riebiere Corretini, enbe keerben ban baer
toeber naer CngelanDt.

f ck en bebtnbe niet Dat bp be Cngelfcbe pet fonberö op öefe riebiere iö booi göeno^
men/toant naer Dat De i^oninginne Elizabeth i^oogö-loflöcker göcDacöte toaöober-
leöen/enöe öen J^onitickiacobus tot De l^roone göekomen/300 toerDt Sir Walter Ra-
iegh ban berracDt befcöulöicöt / enöe berooibeelt ter booöt j öocb öoo? fonöerlingöe
göenaöebanDeni^onincktneeneeutoigöegöebanckenifteinDenCourban Londen
beftoten. öannaer Dat öPöaerbemöieh laren oft Daer ontrent öaDDe göefeten/ iö
f)embipbeptberguntomeenbopagieteboennaerGuiana.j3^atupt-komfteDefebopa^
giebeeft göeöabt/konnentopalDerbeftberftaenuptRaiegs a5|ief aen Sir Ralph win-
^ood biebemmeeftbebulpigbfcöaöö&etoeeft intberkrögbenbanfpuebipbept^befe
Iöbp öem göefcöiebenupt bet Cplanbt S» Chriftoforo Den 21. May naer Den ftgi
tjan Cngeianöt/ enöe lupDt sAß bolgö^^ be felbe Guiiieimo Baudartio in fpn
^ifto^te »«-öbeboegöt;

ï^ceve / cn ^thht u nocft gö^cn tckenfcfiap g&caöcbcn lian óntc repfe naer
Indien; ick cnfjeöbeoock cfeöercgöeenöafgöe&aöcomtefcöjijben/öanban\'tgroat^^
Öe enOe Icöerpae ongljeltick Dat een mcnfcöe fouöe konnen oöer-komen. l^ant öaer
men gfjemoonltjck binnen Den ttjöt öan öpöten oft ttointicb öagöen fenlangööen
befigö tuffcöen Cabo 7erdc enöe America i 30O öebbcn top öe toinöen ai>vO tegöen
g^aöt/oock 30 getoeïöige Öoimen enöe öo|t-regens/öat top 6,öo!!e toeken 3ött onDer-
toegöen göetoeeö. f ter opis göeboJgöt groote öitte ènöe göebieck ban berfcö toater/
berliesban ^nckerscnöe l^abeis bp öet Cplanöt Brava enöe Cabo Verde, öaer toj?
mepnöen a«e te bergaen. €>ns ober-bieïen grootefieckten enöe öcrften ban een groat,
göetal ban ons beöe enöe bequaemSe mannen bepöe te Uanöe enöe ter ^ee. ^en i
Novemb. kregben top öe cuöe ban Guiana in\'t gcficöte/enöe anckeröen 5.graöen ban
öeriebiere Caiiana, enöe bertoeföen öaer tot öen 4,Dccembris. H^pbiacöten öaer
onfe krancken acn lanöt/ enöe fetten onfe bargpen enöe floepen op öie top upt Cng^
lanöt meöe göebiacöt öaDöen/ namen berfcö toater in/ 3önDe bp-geöaen enöe göeljpö^
öoo? öe Cafique Henry Caiiiana, ban mi}n ouöe kenniffe/ met groot betogsban eerc
enöe licföe. 3|ck felbe ben fes toeken lanck in öe öanöen öes öooöts getoeelt fonöer mp
te konnen berroeren; men moeÖe mp in een öoél öiagöen jckgaf ó|öie öat Capitepn
Keymis luct >. ^cöepcn fouöc öarcn naer öèn Orenoque,enöe öet bolck gelepöen nacr
öe ^ijne. 3n öe 5. fcöepen toaren 5. Compagnien elck ban 50. mannen onöer öé|
belepöt ban Capitepn Parker,Capitepn Noorrh (^joeöerban Müord Montaigle,cn
Miiord Noorch) bcpöc klocckc CöeMicöen/ettöe banfeer groote patientie in\'tberb^a^
gbenbanongemack/ öongerenöeöittc.#ön ^one öaööe öe öeröe CompagnicjCa^
pitepn Thornap uptKentöcbicröCi Capftcpn Chudky öooifpnUieutenantöeböföes
mön Sergeant Maj or Cap«tepn Piggot öo|f op öe ellenöige repfe j enöe mön Hïeutc^
nam Sir mrran s^ Leger lepöt 30 ficckbattcr göeen öoope ban leben en is: enöe öen
laö gegeben aenmön i^ebe GeorgeRaieigh(öie met grooten lof in J^eöerlanöt langö
gcöient öeeft) en toas niet 30 toel geöooifaemt als ö \'entrepjinfe berepfcöte/ obermiöts
mön af-toefen cnöe öet af-toefen ban Sir Warran, -^10 (p oefe riebiere op gingben/30
begoööen ^paegmaertöe<Do|loge/fcöietenöe eerö naer ons met grof göefcöut enöe
met mufqueaen/300 öat öe onfe göenootfaeckt toaren op öaer te fcöieten/enöekoits
öaer naer öeiiaegïjöcn öe onfe öe èpaegniaerts upt öe öaöt: 3ïn öen aenloop toieröt
mön ^one beröagöen/ öïe meertracöte naer eerc öan fpnbeöouöenis/ met toiens
öooöt (omöe toaeröepöt te feggöen) alle öet refpect Dat ick inöe toeereit öaööe/met
mp ten epnöe döenomen öeeft.

Gander bjÉöien fcöepen bIebenteTrinidad,göeenbeguameröabenbinöenöebp ^cyoe
Guiana. ttoecöc ^röip toicröt göecomtoanöeert bp mijnen l^ice-»mitael Ca-
pjtepn I oiin Pemingcon, öan totcn ick met öetoaeröepöt moet bekennen/ öat öP een feo.
ban De bequaemöe mannen ter ^ee is öie Cngöelanöt öeeft: öet öeröe öooi Sir War-
ran s» Leger, ccn trcffielöck cnöe upt-nemenöe kloeck Cöelman: öet bieröe 0001 sir
loiin Fearne: f|et ööföc ö00| Capïtcpn Chu dley. iö^ct öcfc ööf ^cöcpen öertoacötc
icköagöelöcksöe ^paenfcöe^rmaöe. 3|nöien öefelbe op onsööeöallenöaööe (onfe
macljt beröeelt 3önöe/ö\'een öelftinöen Orenoque, öonöert enöe böfticö mölen ban
ons) top en fouöen niet alleen in öucken berfcöeurt 3»jn göetoccö / maer oock Öie
toelcke op öe riebiere toaren/ fp en öaööen göeenen ^ee-öagö fionnen «pt-öouöen/
300 öat top göerefolbeert toaren nebens öaer te Öerben enöe te berbianöen / inöien
öe ^paenfcöe ^rmaöe toare op ons aen-göekomen. :Ö^aer \'tfcöijnt öat fp ons ber^=
tocföen in öe Margarira, öacr fp toiöen öat top onfe paffagie moeöen nemen naer in-
dien. ijet belieföefpne £©ajeftept onS ter Zee toepnigö te acöten/enöe mp bp eeöe
tc Doen belooben/ enöe onöer mijn öanöt neöer öellen öet HanDt enöe öeEiebiere öic
tck in moeö/ ^tt göetal ban mijn bolck/De grootte ban mijn ^cöepen/enDe toat göc^
fcöut öat elck ^cöip öoeröe. \'tödelck al300 öet öen ^paenfcöen ^mbaffaoeuji toeröt
bekent göemaeckt / 300 öeeft öp fpn blieben naer Madrid göefcöickt eer tck upt öen
Thaems toas/ mant fpnen eeröen a^^icf toas göeDateènt öen beertöienb^n Martij
1617. ober gbefonöen bp een 25ercke b\'Sllbbis/toelcken � bieejn^eöoten iSi
ö\'anöere betoare ick/niet toetenöe oft öefen mocbt geintercipieert tooiöen, ^en ttoee^
öen I5|ief Des l^onincks toaS göefcbieben Dcn 17> ^ay, göefonDcn met cen Carbeel
aen Diego de Palameque, ^Oubcmcur ban Guiana, ElDoradocnbC Trinidad.

^eitöeröe« hm Wcfiopban Puerto Rico, enbe gfielebert aen Palamcque ben
15,iüi. inbe Trinidadj baet\'toaven oock Commiffawïen gefonben om ftioebeiïjefe
^aioaten teïicfiten/enbe i o,aucken gbefcbutiß ban Puerto Rico te fepnben naet Guia-
na, &:c. j^u/ i^eete/ öelnöïe btt alleen ben gijeenen feenneltjch tó bie m be indien gfje^
Ijanbeit fiebben fmts onfesi^omncks tegietmgbe m Cngelanbt/ bat be ^paegmaet^
ben lebenbieb gbebtlt bebben alle bte atme menfcgen bie fp gbtkteggen bebben/ maee
&oop-lteben 3tjn0eib)at boobt oft tormenten öebben top te bei toacöten/mbten fp ons
licpgben i tnelckee göetal/tpbt ban feomfte enöe plaetfe toaet öenen top gaen/alreeöts
ben èpaegntaett bekent 3ön. \'Cen laetften/ om te beamtoooiöen öat top öe i^sine
niet bearbepöt en öebben: öoetoel ick toel toeet öat ick niemanöt (fpne M^ upt-ge=
fonöett) en beöoebemeetfatisfactie te geben ban mp felben/ mön foon betloo?en öeb^
benbe/enbe mönen ^taet op öefe entvep?ife; 30 is öit fekev/ öat öe ^paegniaert meet
foigöe öioegö om öen toegö gaenöe tot öe £©öne te betoaien/ öan boo? öe ^taöt felbej
toelck fp naet lupöt ban öes i^onincks commiOte licöt konöen öoen/ öen toegö 3Önöe
afpera&fragofa.^itisoocktoaevöatKcymisöe tiebiete öeel leegö bonöt/enöe niet
toel aen öen oeber en konöe geraecken/ maer moeö toel een möle ban öaer blöben/ban
toegöen bele bancken bie öP öaer bonöt; altoaer als öP een plaetfe göebonöen öaööe
omte lanöen/30 quam öaer een bolee mufquetten upt öe boffcöagie/ bie ttoee ban onfe
roepers booi-fcöoot/en quetöenöer nocö feüè/enöe fcöotenCapireyn Tiiomap tn\'t öooft/
ban toelcke toonöe öP nocö queelt. Boo?öer 30 toilöe Keymis fpn epgen öooft bolgen/
feggöenöe öat öet te bergöeefs toas öe £0öne te betracöten/om öat öe Cngelfcöe öie in
be ètaöt s^ Tiiorae bleben/tegöen \'tgöetoelbtbatöe ^paegniaeröen öacö enöe nacöt
aen-toenöen met göeöuericö fto?men/ niet en fouöen konnen upt-öouöeni öat men
tot öe ^ijne öoo? öicöte ^offcöen moeUe gaen/öaer feer qualpck toas öoo? te göeraec«
ken j enöe öat men öe i^öne ontöeckt öebbenbe / göeen bolck bp öer öanöt en öaööe
om öaer in te toereken/ 30 liet öP öet öaer om al öeel berblpben. ^m tjtt is feker öat
be ^paegniaert ttoee <ï5ouöt itiönen öeeft bp öe^taötban s^ Thomc, ö\'eene 3önöe

möebefittingöeban Pedro Rodrigo deparamaj fe\'anöereban Herviano Frontino;
öe öeröc iö ban ^üMtx in öe befittrngbe öan Frandfco Fashardo. i^aer ontb?eecken
^toarten om öaer in te arbepöen/ toant öe inöianen en konnen öatr toe niet göe^
btoongöen too?öen/uptkracötban een ïBetöesJiepfers Caroli y. enöe öen ^pae^
gniaertentoilnocöenkanöienarbepötniet berö?agöen; Praggadocia öen ^paen^
fcöen ^mbaffaöeur magö feggöen toat öP toil. 3ck toil öet betosjfen öoo^ öe öanöt
banöen Propriador, öoo?\'tCoÖupm-boeck/ enöe öoo? s\'i^onincks Quinto (tnaer
ban ick een ingot ofte ttoee göekregöen öebbe.) Sek toil öet öoen blgcken bp eenigöe
|^?inceofte ^taet/öoegöemackelöckbat befe£Bönen/ enöe nocö bpf ofte fes meer
jkonnen berkregöen too?öen/ meeft in öie plaetfen öie nocö nopt en 3ijn befocöt bp eent^
göe bpanöt/tot öe toelcke oock nopt paffagie is göebonöen göetoeeft/nocö öoo? en=

göelfcöe/ i\'ranfcöe ofte \'St^uptfcöe. ^^aerals Keymis toeöer-keeröe ban öe Oreno-
que, enöe ick fpnen raeöt enöe boo?nemen imp?obeeröe/ enöe öem fcpöeöat ön mp ge«
ruineert enöe ontöaen/ enöe mpn eere bp öen l^oninck göetoonöetöaööe/fonöer öope
ban öefelbe toeöer te konnen krpgöen/30 öeeft ÖP öem felben rgaenöein fpn Cabona)
^eöooöt. lek fepöe öem/ öetople mpn ^one toas öooöt göebleben/ 30 en b?aegööe
tck öaer niet naer öfter nocö öonöert göebleben öaööen/ mits öat öe £pijne toare ont^
öeckt göetoeeft / enöe ick al300 mpn creöit öaööe tttogöen beöouöen; toant ick ber=
jklareboo? öen #eere/öaööe Capiteyn mitmy (öien ick meer aenfacö ban allebe
Capitepnsban mpn Blote) ban mp niet toegö göeloopen totöe Granada, met öem
nocö nemenöe\'t^cötp ban Capiteyn Waiiahton, ick fouöe mpn licöacm met mijns
^oons licöacm te S^ Thome göelaten öcbbcn / öat öc ilioninck tocl fouöe bebonöen
öebben bat ick göeen pbcle faccke en öaööe boo? göeflagöen. 3ck cn toeet nict toat
^n mp nu fal too?öen; ick en öeb mpn paröoen in Cngöelanöt niet; mgncn aimcn
g>taetts berteert/enöe en toeet met oft eenigöe J^?incc mp fal toillen b?ooöt göeben.
fck biööe u mpn f^ecre/ öouöt een goet göcboclcn ban mp/ ^t mijnöei: göeöacöticö
bp öcn <i5rabe ban Arundci enöe Pembrock, enöe öebt öocö mcöelööen mct mön
arme #nps-b?outoe/ aen öe toelcke tck niet en öerf fcö?ijbcn/ om niet tcbernieu:;
tocnöc b?oeffenia:e ban öaer ^oons öooöt. Jck biööe u/toilt Miiord Careweöit
meöe öeelen j toant bet is een berb?okenöfWe/ftoack licöacm cnöc tceöcrc oogöen/

m quèUmgöétJeeïönêbéntefcöiöbert. icüScbbebeelbmgpn göeböttöenéhöêonr
Deckt Oïe öan importantie 3ön / belangjjenöe Den ttanDt eiiDe ontterckte ban inbien;
toaer ban ick u mijn ijeere/ inbien ick in\'t leben blijbe/ öier naer b^eebér berfeelfal
Doen/etc. ^it io De upt-komtte göetoeeft ban befen laeften tocöt ban sir Waither Ra.
legh, betoelcke in engelanbttoeber^göekeertjönbe/göebangöen/ beroo^beelt} enbe
gljebooDetiS.

Gheleghentheyt van de Rieviere Örenoque > naer de beviiidinghe ^an Neder-
landers.

TM be boo^gaenbe Capittelen öebben top fomttiierlpcken beröaelt \'tgöene bp be
Aengöelfcöe meeft onDcr öet belept ban Sir Walther Raiegh is boo^göenomcn op be
riebiere Orenoque 5 Docö beneffens Dat foo iflier eenigöe iaren öertoaerts grobtenöan=^
Del göeö^eben in Tobac, enbe anbers op Defe riebiere / foo bp be Cngöelfcöe in\'t pars
ticulier enbe koopmans topfe / als bp onfe j^eberlanbers / foo öatter jaren 5ön göe^
toeeft Dat öaer acöt/negöen enöe meer fcöepen op eeneti töbt upt öe bereemgööeBes
öerlanDen op Defe riebiere 3öngöetoeeft; mpis een iournael Daer ban teröanDtgöe^
komen! toelck tot naerDer openingöe ban be gelegentöept Defer riebiere Ijier fommier^
löck fal in boegöen. Boo|-bp gaenDeDe o^Dinaire courfen naer De üfplanDen enDe
boo|tS;fp fagen öet Eanöt enöe liepen öaer naer toe met een ï0eft-3upöt-toefte gangö/
enöe toas leegö 2.anDt; onttent ^upD-oofter ^on fagöen een riebier met ttoee fteple
ÖoecKcn; enöe als men Wt^ ten i^oo?öen aen legöt/ enDe De riebier ^upöt-toeft ban
u is/foo fult göp een ftucHbeneöen öeriebiere fien een ronöt bofkenU^.^^.banu
ïeggöen /enöe is boo^ts al leegö llanöt / op öe öoogöte ban böf graben enöe negöen en
öerticö minuten: enöe is booits al ftecöt lanDt / enbe baer legöt een riebier met cen Cp^^
lanöt in De monöt/op De öoogöte ban böf enbe böfticö minuten/Den bobenften
öoeck is öoogö enDe ftepl / enDe een toepnigö boo|-bp be riebiere ftaen öoogöacötige
boomen/ enbe een toepnigö leegöer een ronDt öeubeltjen: loopenDe lanaöö De toal
i^oo« toeft enDe Boo^t toeft ten Heeften öeeft menb?p enbe een öalf babem toaters/
enöe fomtööts enckelDe boomen aen öranDt / enDe berfcöepben riebieren 5 tot aen be
riebiere Eüequebe,ontrent öe toelcke men rooöt toater gemoet enöeeen öaröe gronöt;
Daer Iccifjt m groot leegö Cplanöt in öemonöt/ enDe \'tÉanöt ftreckt öaer aa.op
öe Ijoogijteban feben graöen; l^an Effequebe tot ontrent töien mölen beneöen Derie^
biere ftrect öet llanöt i^oo?öen/enöe men fiet Dan een bofcö boomen Die öaer bertöobs
nen göelöck oft Boeren öupfen toaren ;l^oo|tsöouDenöelangöS De toal opöapenöe
een öalf baöem toaters/liet men toeöer een riebier / enöe toepnigö booiöer een bofken/
enöe toat beneöen een grooter bofcö/ enöe öe cours al i^oo?öt-toefti opDe öoogöte ban
toat meer als acöt graben enDe böftöien minutenleggöenb;jpklepne Cplanbekens
öicöt onöer öetoal. HlangöS De toal enDe om Den öoeck in Den bocbt ftaen Dipöeube^
len göelöck oft b?p i^op-bergen toaren/enbe een ftuck leegöer ftaen nocö D|p öeubelen/
enöemen fiet öaer een rtebter öaer een «i^planDeken legöt oft een fcöants toare/ öe toal
isöecöt %anöt enöe öe ftreckingöe M W^ enöe M^M^W. enöe öaer legöt een blackte
baer maer ttoee enöe ttoee baDem min een boet toaters op is/enbe\'tfto?ter göetoelDigö
ecn groot ftuck ban De toal/DitDuert totaenDen öoeck ban De riebiere Orenoque melc
öoogö iS; als men bie op be 3Öbe krösöt tnöe be €planbenboo? upt/moetmen be toal
öouöen om bat Daer Dieper toater is / enDe De ^planDen \'t^eetoaert ban u laten
leggöen I toam als men De CplanDen aen bagö-boo^bt krpgöt /foo öeeft men groote
b^oogöte / Deröalben moet men bp töDtS bagö-boo^bts toal kiefen; men öeeft öaer eerft
2,öan34.5.6.7^^^baöem: men gaet al^.ïl^.ten maen/ tot öatmen De epianöen
öeeft göelöck oft een eplanöt toare / Dan gaet men ^ enöe men kan\'t bp^

abonöt fetten onöer een fteplen öoeck öie aen bagö-boo?bt legöt. ^e monöt ban öe ries
Uiere Orcnoque leoöt op Dc öoogöte ban acöt graDen enDe böfticö minuten.S^en gaet
boo|ts al enbe W in langös De bagö-boo|Dts toal / totm men een ronDt
CplanDcken fiet/Dan moetmen ftieu-boo^öts toal kiefen/ enöe \'teplanöeken aen
bagö boo^ laten leggöen met een enöe men laet boo|öer een klepit

rentit Cpïanöeke« bol ftoogfie boomenaen öïer-öooiöt ïègggctt/entie aen bagö-booit
Ij^jt oan ïeegö berb^oncken Hanbt/métïeegbe bootoen/enbetó al gbebioken Hanbti
Diep toater öïfötaene €pïanöt5 toat booiber feomenbe/sön ttoee gaten aenbagb-
booibt; ban ttoeebe 10 naeuto baer men pleegb boa? te loopen; toat booiber w nocb een
gat aen Öier-boo|bt/maer men moet al ïl^eft mgaen/ too komt men tegben een Cp«
lanöt aen/ öaer ûrect aen bepöe 3ijöen een gat/men moetbet Öierrboo?t0 gat m m.M*
men bp öit Cplanöt komt/beeft men anöerbaïf baöem toateroi öaer naer gbe^
moet men een eplanöeken aenftler-booiöto toal/enöe tegöen ober komt een gat upt/
enöe men looptban öter ^.ö^.aenicnöe^.öa.tenï^.men fiet nocö em gataen
öagö booiöt/enöe komt baernaer aen een ronöt eplanöeken met ttoee blacke pun^
ten aen bepöe epnöen/toelck men aen aier-boo|öt moet laten leggen enöe öicöt langöö
loopen/iö öaer öiep göenoegö öan öeeft men een toööt gat/toeick men aen bagö boo|t
laet/en moet recöti^.îl^.eûS.^.tenîîa4n-gaenîbpôitgrootegatfiet göp nocö een
gat/öat neertoaertö af ftreckt; alö men \'tgroote gat tooi bp iö /foo fiet men t open/en^-
be eenen öicken toitten boom öie öen baQ af iö/öie laet men acn bagö boo|t ftaen/enöe
gaet allangöööe toal ïï).^.ï3^4n/enöe öan fiet men ftrackö nocöeen toööt gataen
öier-boo|öt / maer men moet al öe bagö-boo|ötö toal öouöen ; toat booiöer fal men
nocö een gat aen bagb-boo|Dtfien/ \'ttoelek men moet laten leggöen enöe recöt öooi-
0aen:booitößet men nocö ö|p oft bier gaten aen ßier-boo|t/öan gaet al recöt booi/l3^,
enöe îî^.ten i^,enöeö^.ten^,naer öat öe racken loopen/enöe men begint ban\'töooge
Eanöt te Oen een groot ftuc toeegöö te lanöttoaert in aen bagb-booit ; aen ftier-boo|tö
3ööeöeeftmenboo|tönoföbiberfcöegatentoelckeplanöen5Önï men gaetallï^.j^.
ïl^.aen/engöemoeteen eplanöt aen bagö-booiöt / alö meöeeen groot gatöat men
laet leggöen / enöe terftonötfiet men aen ftier-booiöt een langö fmal eplanöeken/en
toat booiöer een engö oaetjen öicöt am öe toal aen bagb-booit/enbe men moet al recöt
npt loopen te.öan fiet men een groot gat aen ftier-booiöt / toelck men aen

bie sööemoet laten ; toat booiöer aen öefelbe 3ööe öebtgöp een fteplte göelöck oft een
ööck toaer/öaer men hittt magö bp langbö loopen/enöe ten epnöe bebt gbp een fanöt-

bape^booitö öebt göp een gat aen ftier-booit / enöe öat gepaffeert sijttöe/een black ep--
ïanöt aen bagt) boo^t/ boHcccgbacboomtc/etiDc nocb een gat aen bagÖ b00|t/
en komt öan tegöen een klepn eplanöeken aen/ toelck men aen bagö~boo|öt laet leg«
göen/enöe terftonöt fiet men\'tgat öoo| toelckmen naeröe Tnnidadioopt/genaemt
Mapure,men laet öet aenftier booiöt leggöen; toat booiöer fiet mennocö een gat aen
bagö booiöt/toelckmen laet leggöen /enöe gaet al recöt öooi i öaer naer fiet men aen
bagö-booiötbieroftböföoogöe bergöen/ iö nocö feö oftfeben mölen ban SancTho-
tne, enöe pafteert nocö een gat aen ftier-boo|öt / enöe komt aen een eplanöeken ban
toaer men te Sant Thomc komt»

•TTet eplanöt la Trinidad iö Öet grootfte ban öceplanöen öie öe ^paegniaerben
-tXgöemepnlöckm noemen de Sotavento, regarö nemenöe op öe courfen ban öare
bloten barenöe naer Terra Firma, ofte Nova Hifpania, enöe ban öiefp noemen öe Ca-
ribes ofte Canibalen:3ïögöelegöenopöeöoogötebanacötgraöenbp i^ooiöen öeHi?
nie eguinoctiael aen öe Boca dd Drago,enöe maeckt met öetbafte Hanöt ban Nova
Andalufiaofte Giiianaecn Golfo\'ttoelek fpnocmcn Paria, naer\'tfeggenban Herrera,
tib.j.c.j. pieóeminöeöoogöteöiecbergift:maerouiedo fegötbatöe^upöt-3ööebanöitep^
ïanbt ïegöt opöe öoogöte ban negben graben/ enöe öe i^ooiöt 3ööe op töien graöenj
\'ttoelckbetermetöerecöteöoogötebanöitlianötobereenkomt:öoetoelSirWairher
Raieghïeg^j jjgj punta del Gallo ofte Curiapangöï

^latlöt Dominica ^upÖCtl CnÖC |^00|ÖCn> tCCïtlCfl 1 egueh ban\'t cplanbt Marga-
ncacnöc Cubagua. i^ccftm bg Iengbte<0oltcnöeiïd,ööfticbiegucattacc\'tfc00bcn
ban Hcrrcra (ÖC tDcIcHc oocH fcöbt bjjf cn öccticb legucn öftcmccc.) cnöcbp bc bCïtICb
leguen in ÖC b|ccbtc / aïs Herrera g(jetupgöt\' niacc Ouiedo fcfeijft bat bctmaccböf cn
itomticbic^gueniancis/cnöcacötbïcnoftettointicbbicccrtoclcbcclbccft^^
bctcc mct öe recbte grootte ban öit Cplanöt ober een» t eeft öe foime bp naer öan een
ölP öoecki toelck öe ooifake is öat öe Icbiöbers foo berfcbepöentlöck fpieecken ban öe
boogöte cnöe grootte ban öit Cplanöt ©an öe guaïiteptcn enöe gbeftaitenio ban öit
Cplanöt fcbiöft Herrera alDus: ^en meet öat öit Cplanöt gbeen goet Hanöt en 10/
öoetoel öaer beelbolcks m tooont: öct <0aaelöckfte öeelbeeft een punt aen öe
3tiöe I toelckfp noemen Punta de la Galera, enöe naer\'t jfeoojöen öaer af een Cplanöt
met klepne Cplanöekensomcmgelt / toelck men noemt Tabago; enöeop öecut e naer
t^upöen een Cabo toelckfp noemen Pur^ta Redonda^aen öe <0ol!-kantj enöe Punta
de Anguiiia acn ÖC U^eH-kant in öe Golfo ban Paria, melck öacr legbt tulfcben bet
Cplanötenöe \'tbaöe Hanöt/enöe mogbenecnigbe acbt leguen öiftantie toefen/ öoo?
öien bet baöe Hanöt een balben circkel maeckt gelöck als een krooncj enöe öcfe öifean^
tic isteberöaenals göpban bp <aoaenm komt; naer\'t iiaeäenis öetfeer engö
öiep; enöe öaer leggöen ttoee Cplanöekens aen\'t epnöe naer\'t fiE^eaen; enöe naer\'t
j^óoiöen leggöen öe Cplanöen ban Sant vincenrcnöe Granada.

ma Cplanötisniett£minabunöantbanbictualie;met groote belben/riebieren/
boOcben enöe goeöe babeneuitoas eertöDts beröeelt in ttoee|^|Obmcien/be eene norms
öenip öe Camucaraos, toelcker i^eertoas eenen gbenaemt Baucumarj enbe be anöere
los Chacomares, toiens <l^öerice toas Marüin.

Sir Waicher Ralegh öic öacrtoas in öcniarc 15P5.fcöiöft öaer ban \'tnaer bolgen*
öe. i^et Cplanöt Trinidad öeeft öefiguere baneen ^cöaep-öeröersfO|cke/enis fmal/
öe i^oo|öt-^De is feer bergöacötigö 5 öe gronöt is feer goet / enöe toilboozt biengöen
^upcker-riet/<0ember/enöeeenigöanbergoetbat 3nöienbooit-biengöt. ^aeris
ooeröloet ban WiM toilöe Berckens j frupten / biffcöen enöe bogbelen j booi bioobt
beeft öet gljenoegö Maiz enöe Caflavi,en aïfulcke tooitelen enöekrupöen als in indiea
göemepn 3ön; enöeöaer 3ön eenigöe beeöen bie eibers in 3nbienniet en tooiöen ge««
bonöen; öe ^paegniaeröen bekenben öatfpin fommtge banöe riebiaen baööen ge^
bonöen grainen öan Cout / maer öoo? öienfp\'töooft öaööen naer Guiana (toelck öet
magafmiSban alle röcke metalen) foo en toas öet öaer niet öepönetoeeröt göetoeeft
booiöer öaer naer te foecken. \'tbolck ban öe Hanöe noemt öet Cplanöt Cairi j cnöe
öaer in 3ön öiferente natieniontrent Parico sön göenaemt laiojöie bp p u nta de Carao
3Önbanöe Aruacas,enÖetuflCÖttt Carao enÖcCuriapan b30|Öett göenaemt Salvaios;
tuftcöen Carao enöc Punta de Galera3ön öc Nepoios; enöc öic ontr cntöct ^paenfcö
öeöe^en noemen öaer Carinepagotes. mt ^paegniaeröen öaer fteöeken legöt bp een
riebierken göenaemt Carone,enöe tooiöt göenaemt S^ loieph^ toelck Sir Waicher Ra^
leghfurpieneeröcenöeberbianöc/ nemenöeöe Couberneur Antonio de Berrco göe:^
bangöen. In öit Cplanöt is oock eenpoinct toelck öe ingöebooine noemen Piche,
enöeöe ^paegniaeröen Tierra dcBrca, toaer fulcken abunöantie legöt ban êteen-
éeck/ bat men baer ontallöcke fcöepen meöe fouöe konnen laöen / enöe is feer goet om
öe fcbepen meöetepecken / öooi öien öetban öe ^onne niet en fmelt/ enbe is öeröal«
ben piofitabel booi öe fcöepen öie in öefe öeete Hanöen baren.

Sir Roberc Dudley toClC toCpnigÖ bOO| Sir \\f^althcr Ralegh toaS Op Öcfe cuftc/fcgöt; Eögcifcht

bp öet punt ban Curiapan legöt een bape toelck is bol ban Akatrazzcs ofte ^tïiU

caens/foo batfpöie noemben Peiicans Bay.<0ntrentö|p mölen <i^ofttoaertsban öefe

plaetfe bonöenfp em mönebanMarcazites, toelck glinftert als <25out/öoetoeröetban

göf en toeeröe en iS / oe intooonöers te bergeefs fuftinerenöe öat öet is Caiuori, foo fp

ööeöertoet;öaer Commanöeurs bercieren öaer met plupmen.25|ocöten aen öe fcöepen

tp mangijelöentcgbenbölen/meften/angels/bellekens enbe glafenknoopen.Ban öae?

komt men neöertoaerts tot een plaetsgöenaemt Paracoa, öaer een beguame plaetfe is

om toater in te nemen enöeöefcöepen te calfatcn. fet Cplanöt iS meeft befet met een

onfe ^eïrerïanöeijsntetnameirac du Veme, jieeftbït Cpïanöt in öertfas
te iéo^.alDU!9ibefcj)ietjen. 5^eTrinidadt gfjeïesöcn opbe öoogljte ban fttengcaben
enbe eenbaïf/isöoogb enöe becgljacjjtigb/enöe nietban al te goeöen tetttpeïatuve/öoo|
öten\'t meelimetöamp beöecktts; öe ^paegniaectsöebben \'tfelbe geinco?poeeei\'t/jjoe<

ben>b« €planöt tjs tamelpcken biucbtfeaee/ öenteeöe Jjantevmgbe is in Tobac, öte
öaec beel toaö,

Engeifchc fiaatbelangbtbeteplanötTabago,LaürcnsK:cymis göetupgöt öat öet een öbee-

Topgic. bloeötgöCplanöttieibanalles/enfeeegoeöegtonöt: öattegöentDOoiötgöntttlJoas
betooont (m\'t jaec i5P«0öoo?öequaöenae-götbueitnban ött Cplanbt Dominica.
J^etlBea-epnbe ban ött Cpianöt Tabagö iseenftepfen öbeekals ött i^oo?öenteti
^o^enbanuiÄ-^öö^öt-nooit-oofc nieeöe obfetbatiêbanonle^tfev-beben.

WT •KjjfinH in onfe heßhrijyin^^e ghek^meti tot het reBerènde deel yant Zuy^
der ghedeelte yan America, njan \'tuy elcke het Oosielijckße ghedeelte paelt
aen de rievtere Orenoque, ende de Golfo die daer ^-uyordtghemaeck^ tujfchén het
Uylandt Trinidad, ende de njerßheyden Eylanden endeghebroken Landen die daer
legghen uoor de mondt yan den Orenoque j ende ßeecktmet eenpmt uyt teaheti
oyer den ^ordt-yyeßelijckßen hoeckjvan Trinidad yoor-noemt j yyelck^beydc
daer een enghte maec^n , uyelck,fy noemen el Bpca del Drägo,- dit ghedeelte
heeft in uoor-tijdengheyosrtden naemyanl>^0V2iAn^2\\{xzh^ ghelijck^^yyinn
yoor-gaende ^oeckhebben aen-gheroert ^ yyelc^eenen ghemeynen mem ügheyyeeß^
dan begrijpt onderßch ^veelparticuliere Proioimen ^ n^vaer Cumana yyelde
yoornaemfte ü, ende daer legghen eenighé yermaerde By landen yoor^als de Marga-
rita , Cubag ua, ende andere: dit quartier ü eerti^dtsßer yermaert gheypeeßdoor
de rijcke Teerle-yißherije die hier langhs henen ßreckte; ende yyordt »och heden^
daeghs ßer beyaren door de y er maer de Zont-pannen die daer legghen den Punta d^
Araya. Het yFeßelijckße gedeelte is begrepen onderhet Gouyernemsnt yan Vene-»
^ucla: fio dat yyy dit reßerende quartier in tyyee deelen fuüen yerdeelen .ende \'teer^
ße beßhrijyen onder den naem ^an Neuva Andaluzia, ende het andere onder dett
naem ^an Venezuela. Hoeyyel dit ghedeelte ^voorfoo yele jaren ontdeckt endebe^
focht ü yan yerßheyden natien,foo yinden yyy nochtans \'tßlye yyelop \'tßordighße by
de Sfaegniaerden beßhreyen, ende andere hebben daer oock, \'^ytynigh yan aen den
dagh ghegheyen: füllen ons befte doen ómßo ueelby te brenghen als ons moghelijc!^
ü^tot rverclaringhe ym de gheleghet^thêyt ym ditgheyyeße.

illanöt /foofalc nooötgö toefen fetecboo? te %eken tian De
^Den Dte ötee boo? tbafte EanDt 3ön ööeleaben / om beeftöepDen om=^
ftanDicbeDenbeteete konnen berftaen / Diejem aen\'tbafte HanDt
fbeeltot Defe HanDenrapo^teren > toelcker boojnaemfte la Marga-
rita. ^itCpknDt toieröt eerft ontöeckt bp Den eerften Ammirand
^Don chriftophor Colon m öen jare i498.komenöe upt Golfo Dul-

ce,foo bp Die noemöe/öooi la Boca del Erago, bonöt bp fe0 en ttointicb leguen naert
j^oo|öen een Cplanöt toelck bp noemöe del Afimcion,enöeeen anöer la Concccion,
enöeöip anöere CplanDeken^ios Tcftigos.enöe een anöer öaer aen gbelegben ei Ro-
mero , enöe anöere klepnöer las Guardas, enDe guam foo aen\'t CplanDt toelck bP
noemöe la Margarita,enöe een anöer öaer neffensleggenöe el Martincte: bet Cplanöt
d.ij.5.c.ïi. j^^rgarita (fegöt Herrera) i0 böftbicn legucn langb enDcfesbjeet/ iö feer groen enöe
ïuftigb/ enöe toaö bol boickö; legbt feö oft feben legucn ban \'tbafte Hanöt / tuftcben
bet toelcke eenklepne Golfo iö gbelegben / enDein bet miöDen ttoee CplanDekenö
naer \'t <Doft-3upDt-ooften / bepbe bp bm anberen leggbenDc/ Jet eerfte iö gbenaemt
Cubagua, Dacr foobccl Heerlen 3öngbebifcbt/enDebet anDer Coche ^Defenamen 39n
Defe Cplanöen gbcbleben gbelöck Den eerften Ammirand Die öaDDe göegeben.Herrera
lêgöt infpn Defcripcion de las Indias,Dat ÖCt CplanDt Margarita JögClegÖen ttointicb
legucn ban De Trinidad,naer\'t ïïDeften/ enöe öonöertenöefebenticb leguen i3an\'t Cps
Ec^eifchc iQtiöt Hifpaniola, Cp öcöoogötc ban elf graöen bp i^oojoenDe 32-tme. i^ceft möe

voyagie. cnUe WtG^ tetttjim legucn enöe een balf / $me OOCk fOO bCCl in ÖC blCeDtCi

L.15.C.14. fooöat öctin\'tom-gaenöeeftbpDeböfenDerticö leguen naer bat Ouiedo göetupgljt,
öaeriö groot göefceck ban berfcö toater/foo öat men \'tfelbe aentbafte I.anöt te Cu-
mana moet gaen öalcn.30 ebentoel biucötbaer ban boomen/enbeöeeft goeöe toepöen
boo2 öet bee / enDe iö bequaem om Maiz te 3aepen/enöe anöere b?ucöten ban 3nDicn.

^aer 3ön naer \'tfeggen ban Herrera ttoee tooon plaetfen ban g>paegniaeröen/ een
bicöthpöe�/öe toelcke ftaet aen öe ^o^trefte/ a!toaer öen <aoübevneuröfmont=\'
bouöt ;öe anöere ttoee leguen binnen\'öHanötö/toelck fp noemen elvaüe de Santa
Luzia; öeefteen goeöeöaben aen De i^oo?öt-3öDe. ^en öe «Soft 3öDe öeeft öet eenige
klippen enöe Cplanöekenö Die men noemt los Tcftigos. Be onfe gijetupaöen öat bit

enbe B^eft öoeck/enDe tuftcöen bepDen meeft leegö boire enöe biackigö 3S.anDt / enöe
bberfuickö onb|ucötbaer/lbo öat öet öem gualöck ban b?ooöt enöe ö^anck kan boe^
Dm / öan moeten meeft öaer bjooöt enDe toater ban t bafte XanDt öalen; ronDtcm
\'tCplanDtiö menicöte ban goeöe pifcö te banoöen/toelck öet meefte boetfel iö öatfp
öaer öebben; öaer bjoobt iö ban Maiz,toelck fp tot koecken backen; ban öet Cplanöt
i\'ö röck toegöen öe^eevle-biffcöeröe Die Daer eertöötö iö aöetoeeft. Be ^paegniaer^
benöebben aen ben <2^oft^oeckeen Cafteelgöebout/öocöbanklepnemacöt/naeröat
Wonfefeggen/altoaer De fpaenfcöe fcöepen öaerreeöe nemen; öaer principale tooon^
plaetfe legt te lant-toaertm naer\'t toeft-epnöe toe, Daer iö 00c een klepn^oip toelc öe
^paeciniaeröen noemen Makanauw.^jt CplanDtfjceftfnn bpfonDere <i3ouberneur
bie Daer göefte^ttooiDtbp öen ^oninckban ^paegnien. ^pöebben in öit Cplanöt
beel baretten/toaer meöe fp alle öagöen barenopöe|3eerie banckenom te biffcöen/
toaer toefp qöeb|upcken ^toarten / öie öaer göebiacöt toojDenban Cabo Verde.
Gumea enDe Angoia,toelckefp lieDeniiOopen/enöe toojöen alfoo ban öe ^paegniaers
ben öet bupcken göeleert/enöe Dat mét groot göetoelt ban fmöten/enöe anöere toimen^
ten ban eemgbc öeetefubftantie bianöenöe op \'t löf te laten ö|uppen/oock met gloepen^
befferöfoptnaeektelöfte ö|ucken/alö fp ontoilligö 3j3n/obermiötö öet een ftoaer

bmt^ om bomi&t bt J^fetïe bancken imbm op öteCcfiebieptett/atóoöbnf/fefi/ Z
ben enoe acöt baoem onber toater / bae^: De aaben na moeten bupthm/en^^^^
ban dc grom met getocït öalen: enbe tocDer boben feomenbe / doo? be bSh^t ban
lansö onber \'ttoater göetoeea te3ön/ fpimgötöaer btchtoils tbloebt tenSeX te
tnonbe upt/krögöen ban gemepniöck ban öaer meeöerjö eenpöpe Tobac ofteeenSon^
m toöns/om öacr baer mebe toeDer te aercken enDe te berfriflcöen.l^an be abebS
l^eerlen krögöt Den aomnckban Spaegnien fpn Quinto upt be grootöe enbe S
f^cerlen. ^oo Dat De Marganta niet bpfonbers en ts fonber Defe peerle btOcberöen
me 3nDtanen ban Dit eplanbt öebben De ^paegntaerDen top-toUUgö op tCplanbt
latenHomcn/enDe öaer fcöatten ban laeerlcn ontDeckt I Dtefp nieten acötcDen/öebben
baer oock De maniere ban Dte te biffcöen göeleert; toaer ober fp bp Den Üoninck 3ön

berklaert booi b|pelieDen/enDefpneBafaUcn;enDeöebben öaer aïtötsfintsbiienben

göeöouben met De ^paegniaerDen / foo Dar aUe Die öaer nocb oberigö 3Ö«/fecr gcftiae^
gnioiifeert3ön.

l^omenDe bant Cplanbt Granada, enbe naer \'tbaöe tianbt toe-ïoopenbe meteen
J^eaten ^upbengangö/foo loopt men bp ^upöenöe CpïanDekens oftc klippen
om ;öet3Önöoogckhppen/enDeöe^upDtlöcöe!eggen toattoöDerbanöe Marganta,
öïs Die toel bpoiDcfcntn berfcljepDenban onfeBeöer-lanDtfcöepaf-kaerten 3öngöei

legötgetoeea/gelöck \'tfelbenocö laeöbp onfe öier-iieben is bebonDen.<ansbolck bon*
ben een rif ofte banck ban fes/ feben / acöt / negöen/ töien enDe ttoaelf baDem toaters/

een groote mgl langö / enDe magö ontrent foo totjDt ban \'tbaöe llanöt leggöen als öe
Margarita; öacr naerenöaöDcn fp toeDer göeen gronbt.

^ismenöeteeröe CplanDeken intgljeficötekrögöt/foo togcktmennaet DeMar-
garita toe/cnDcncffcns öat CplanDekenfcbiet ban Marganta een leegen öoec Eanbts^
fp liepen tuffcöen bepben be Cplanbekens Doo|; be Cplanbekens 3ön toel groot göeï^
noegö/maernietfceröoogö / foo öat öet een onbekent man niet raebtfaem is baer bp

tiacötnaer toete loopemDirck Ruyccrs infpnToortfc fegötbatbeTcftigos leggen 12,
mölen ^.iia.ban\'t Cplanbt Granada enbebatöet 7^Cplanbekens ^önitoaer banbe
2 .miööeiae De qtootüe 5Ö« / öorö batfé alle 7. icogöen tn t bearötJ öatt mülen/ on öe

bpöe Bocadei Drago am öaOt Hanbt getteeniwftöjp mölen
hp na« ojjöeöoogöte ban io.^a&.naer tft^ ban Herrera, matt «SS,

toatev / enöcöegïöttbttó ^alpeteracßtigö/met eemgfie töepmgc öoometttjati Guaia.
can, ofte l^ock-ftoiit; Enöe een öoo^nen ïjofcö f fonöee gvas ofte kvupöt / enöe fonöee
Oöetoosöelte/upt-göenomen Zee-öogöelS/ßantfcö öïacfe; öaee en toonöen oocfe 00«^«
toiee-öoedgöegöeöiertengöetionöen/öaneentoepmööConöneniöe^aöenöieöa
tooonöen ten tgöen öat öe ^paegntaeiöen öaec eeeö quamen / öaööen \'tUeöaem feee
ööefcöilöert /enöe onöee-ö»eïen öaer met öe f^eerïe- <0efters / öaelöen öaer öer&ö toa^^
ter aen töaae llanöt öan Cumana,toelck feöen leguen öaer öan öerlcßepöeniis/enöe
mangöelöen \'ttoater\'ttoelck öaer öan öaer göebiacöt toieröt tegöen ^^eerlen / öaelöen
Öaer öout öan öe Margarita, toïelck een möl ban öaer legöt/enöe ölt Cplanöeken om-
rlngöt ban t O^often naer öet MMmtx \'t^upöen (bter mölen af naer \'tfeggen ban
Ouiedo)öeeCt öet Punta de Araya; enöt acu öe J^oo^öt-söbc öccft ÖCt ccu goeöc öaben.

l^erckens bie öaer ban Cafti iia tooien göeb?acöt/beranöcröcn ßracfes/öoo? öien
öe klautoen öaer toei een öalben^alm om-toieKen.^aer is een jfontepn aent
IgckUcpunt ban toel-rieckentliqueur enöemeöecinael/naer\'tfeggöen ban Ouiedo,
toelck op t ^ee toater b!ottet.^e 10eerle-<©eßers bielen öaer ontrent tn groote quam
titept/mtoeickeöe Heerlen toojöen göebonöen; öebben in\'teerßemaer eenco^reltjen
foo to?i a;s meick/ melck toet öer töbt grooter enöe öaröer toojöt. ^aer 3ön jaten ge«
toee^! bat öe Qumcc iianten i^oninckban ^paegnien alleenbeloopenöeéftböftöiert
buntem ï^ucaten/toefeiiöe een toonöer öinc/öat infoo klepnen begröp foo ober-groos
ternenicöte ban ^rnm toieröt göebonöeni öoetoel te noteren öaet öat toel bier öom
öertmölen toeegbs ban Goifo de Paria af tot Cabo de la Vela toe/0eerlen in boo^tö«
ben toieröen geüonöen/foo öat öe ^paegniaeröen befe gantfcöe Öreeck noemöen Co-

^m bcfs c;röotege!egentöept ban öe J^eerle biüfcöeröe öaööen öe ^paegniaeröen
in^boi-tööen in bit Cpianöteen tooon plaetfe ofte ^>teöeken toelckfp noemöen No-
^ va Cadiz, ^nöcn jarei52i.öoenöeödiiöen ban\'tbaöe llanöt öet Clooöer ban be
^innebiotöers öeüruceröcn/fo berlieten öe 5>paegniaeröcn öoo? b^ecfe boo? öe tBil\'
benbit Cplanbt/enöeblucöten na Hiipaniola toe/öoetoel fp toeï 3 oo.ßerc toaren.5^an
öe ^uöiemtctoan S\' Domingo fonbttoeöerböf fcöepen öertoaerts onöer\'tbelept ban

ten öaer nieutoeöeenen öupfen; öocö be peerle-biffcöeröe een epnbe ncmenöe/is öe
plaetfe berballen enöe \'tboick bertrockenj foo öat öet nu gantfcöberlatcnis/fonöer öat
baer eenigö tegarö meer op öit Cplanöt tooiöt göenomen.

fn ben (are ï s^p.toiert een anöere feer röcke #eerle-biGxöeröe gebonben aen\'t Cp«
ïanotCoche,biermölenban \'tbooi-fcöieben Cplanöt banCubagua j öaer toieröen
in toepmgönieer als een maenbt böftöien öonöert marcken J^eerlen göebifeöt. <0nle
^cö^wersgetuïjgöcnöatyetiseen leegö èplanöt; öan öooi öien öe l^eerle-biflcöes
röeöaer oockalöerloopepis / foo en too^ötöaer göeen acötingöemcer op göenomen/
öan öatöet inöe toegö legöt banbe göenebienaertpuntloopenomjoutteöalen,

Van Punt a be Araya däer de vermaerde Zout-pannen zijn, ende de ghcle-
gentheyt van \'tLandt daerontrent.

T\'©aÖe1lanbt/toeïcktopöierböo?öebbentebefcöiöben /necmtfpnbeginfelaen
Cabo de Salinas, toclck legöt opbc Boca del Drago,tegöenoberöet13ieö-epnbe
ban\'t epianbt Trinidad ,enbe üreckttot aenöe Punta de Araya,öaer öe bermaerbe
50ut-pannenleggöen ibebiöantie tuffcöen bepbe befe plaetfen is naer \'tfcöiöben ban
Linfchoten yo.mölen/enöetulErötn bepben leggen be Caribcs,enbe Cabo de tres pun-
tas; enöe alleöefegrooteOreecnl-anötsen is niet feer bekent ofte befocöt/nocö en bin^
ben öaer ntet bpfonöers ban aen göetepckent bp öe ^paenfcöe ^cö?öbers/bie top tot
nocö toe öebben konnenfien. Cabo dc tres Puntas too?bt göeöouben te leggöen
Öalf toegö tW®PÖen \'tCplanbt la Trinidad enöe\'teplanöt Margarita,
Punta dc Araya fcoelck onfc ^cöippcrS öötmepnlöcken abuftbelöck noemen Punta

öupöen niet ben ö^efteipcfeften boeck ban\'t Cptant Margaritarötet bebermaer^.
be 30ut-pamien / baer foo beel 50uts conttnueïöcken töo?bt geöaeït, toati^
punt IS een Hack nïet berre ban öen oeber ban öe ^ee / gantfcö 30ut enöc aStö bol
30uts onöer\'ttoater i enöe oock boben ttoater /toanneeröct wet ents möeitreohen
tBöt ofte B3mter ban öat göetoefte.Cenigöe öebben gemepnt bat öe tomöen öet^ee-
toater öaermö^pben om öat öet foo naer acn Äe göelegöems/öocö öet komt öoo»
öien öaer toellen 3ön / enöe gaten öaer öet Zee-toater öoo? komt; öet ts feer goet 3out/
enöe öier too?öen beelfcöepcn öaer meöe göelaöen. ^efe plaetfe ts onfe i^eöerlanöers
öeel toel bekent /enöeöebben öaer grooten öanöel metöet 30ut te öalen göeö?eben: een
ban onfe i^eöer-lanöers/ met namen ifaac du Veme, ijeeft öe felbe alöus befcöieben:
Punta de Araya iscenöocckaen\'tbafte Hanöt leggöenöe/ ontrent^upöen ban öen
ö^eft-öoeck ban Margaritajontrent bpf mplen ban öen öoeck af ftreckt een rif in Xetl
tnöebpïï^eften öen öoeck iseenmbocöt altoaer öe3out panne ts/ enöe öefen boröt
IS öe reeöe öaer öe fcöepen leggöen om öaer laömgöe tn te nemen: Ce lanöttoaert
in ban öe ^ee-ftranöt ontrent ö?p öonöert fcöjeöen / is een göetoelötgöe 30ut panne,-
öaer\'t30ut met göetoelt too?öt op göeb?oken/enöe met p?amen naer öen oeber göt^
b?acöt /enöe ban öaer bóo?ts met krup-toagöens op \'t ftranöt / enöe boo?ts met boo«
ten enöefcöupten t fcöeep göeb?acöt.

<antrent öefe 30ut panne ts öet altemael bergtgö/enöe feer öo? enöe b?acktgö lanöt/
foo öat öaer geenberbevfcömge ofte berfcö toater en ts te bekomen / maer men moet öet
berfcö toater elöers gaen ö^len ontrent ö?p mplen ban öaer m öen bocöt ban Comena,
altoaer een bcifrö riebierken is/ komenöe ban \'tgebergöte toelck fp noemen Êor doncs,
enöe öe bcrberfcöinge ban fcupten enöe anöers moet men kcpgen ban\'t oft fte^
beken Comena. <apDtt Hanöt 0ntrentöe30ut panne tsbcel ö^tlöts/als IJarten en
ijmöen/#afencnöc Conpnen met meer anöer toeemötgöeöierte/ enöe oock fcöaöe«
ipckcn als ^langöcn enöc Cigrcn: öter ontrent ts oock beel bilcö te bangöoi met öe
^eegöen/toelck öc befte bernieutoingöe is öte men in öit quartier btnöt. ij et Hanöt is
ontrent öet ftranöt meeft ober-groept met feer fteeckenöe i^eefters/foo öatöet bp naer
onmogel0cts\'tfelbetegcb|upckcn/ten3pterplaetfenbaer\'tlelbeaf*geöoutoenenbcupts

ööcrocpt ïs. is bp öet rif acn \'tfelbe punt nocö een klepnöer panne / öan men en
binöt öacr altpötsfoo gljccn 30ut in / ööciöcl^ in öc gcootc / enöe oock maer tucuniafl
iaöingöe als öet öaec al is / cnöe feer quaet t fcöeep te krögöen / foo öat öacr göeen reeci
l^eningöc op en is te maken.

<Dnfc l^eöerlanötfcöe fcöepen öebben öefe baert om 30ut te öalen bele jaren göc^
b?upckt/mecft onbcröinöcrt ofte met klepn om-fien tot in öen jare 160 5 ,öoen öeeft öen

i^oninckban ^pacgnienöertoaerts göefonöen acötöientodgöemonteeröefcöepen/

foo <0alleonsals anöere/ öetoelckcbaec3ön göekomen in November j enöe quamen
onfê fcöepen foo onberfiens op öen öals /alfoo \'tbolck beficö toas met 30ut te öalen om
öacr fcöepen telaöen/ leggöenöc öc fcöepen ongöereööcrt/ een öeel ban öet bolck aen
Hanöt / een öcel mct öe booten op öc baert; foo öat fp al t\'famen bielen in öanöen ban
be jbpaegniaeröen/ öc toclckc ons bolck feer qualpck öebben göetracteert/ eenigöe op-
ööeö^ngöen / anbcceboo?öabcn toecö göeboect naer Cartagena,enbebaer op öe ^öa^
Iepen göcfet i toaer ban öaec naer eenigöe toepnigöe nocö 3ön ont-komcn.

öaernaer isöe felbe baert bpbe onfe toeöer öer-bat naer\'tmaecken ban ben Cre^
besmctbentoninckban5>paegnien/öocömetmceröcromficötalstebo?en. ^^ae^;
alfoo inöen jare 1522.boo?-leöen een groot göetal ^cöepenupt öe fl^iööel-lanötfcöe
^ee öertoaerts boeren om meteen 30ut-laöingöe naer\'tbaöcdanöt te keeren (enöe
oockanöere upt Boo?öt-J^ollanötten felben epnöeöertoaerts toaren göcbaren)öacr
komenöe öcn febencnttointicöftenNovember,bonöenfpöatöeni^onincban^paes
gnien öaec eenftecck Cafteel öaööeöoen leggöen met <0uarnifoenenöaer op/ om be
onfe öet 30ut\'öalente beletten: be onfe öeöen een aen bal op\'tfelbe Caftecl/öanöoo?
öeontoillicöeptban \'tmeefte öeel ban\'tl5oots-bolck / enöe klepne o?ö?e enöeUieten-
&Öapbiconöeröaertoas/mctöecöteupt-komfte/toant eenigbe banöekloeckfteblc^^
ben aen Hanöt öooöt / enöe öe cefte moeften t fcöeep keeren. ^00 öatajle öt(e ^cöe^\'
pen fonöer laöingöe moeften \'töups keeren.
m Cafteei is foo göelcgöt / öat fiet öen toe-ganck totöe ^anne commanbeett/

Cootjat&ctmetrtioöseïijcktébatöetboïck\'tsout kanaen-öaïenf^^
ban\'t Cattceïbeffftatócbttetooibcn > Dc ^patgmaetjCicn bebben bet De naem öbese^
ben ban S\' laf o; De berbaien toegbenbe gbebaenteban treibe Cafteel / \'tgbetal ban De
öucKenDieöaeeop leggben/enbc \'tbolck bat Daee m legbt/3ön(oo toatbeefcbepDen/foo
Datb3pbetboo?becbeïbaelbaeebanfullen«pt-ftelïentotmeecbeefckerbept. \'C(cbö«t
bat De i^ontnckban ^paegnten btt Cafteel biet beeft boen leggen ombegeocn^opeer^
belii)eft-3nDtfcbeCompagmetebeebmbecen/DetoelckeontventDtent9b^
ggetoenfte boo^t-ganck beeft gbenomen.

Befchrijvinghe van de Provincie van Cumana, ende de gheleghenthedcn van het
Landt ende Volckeren.

DC I^Iobmcie ban Cumana tógbeïegben aen\'t bafte Hanbt ban America, tegen
ober öet Cplanbt Margarita, febenicgucn Daer ban berfcbepben i Daer komt een
grootenebierem ^ee loopen/ tn be toelcke menicbte io ban bat gbebierte/ toelck De
3nDiaitenCaimancs,enDe De ^paegniaerDenLagartosnoemen/enDe3ön De recöte
Crocodilen göelöck Die ban ben Nikis in Africa. 25oben Cumana ftreckt een Golfo
tnnetoaertö (toelck bp be ^>paegniaerDen toojDt göenaemt Golfo dc Cariaco, enDe
oock ban Cumana)maeckenDe een groote inöam ban be %tt toel beertbien icgucn te
ïanbttoaert in; De toelcke in booHöben placöt t^onbtom betooont te toefen bp ontallöc
bolck / toelcke naeckt liepen / alleen Deckten De mams perfoonen öare fcbamelöeben
met Den öal$ ban be CautooerDen ofte Calabaften / ofte oock met eenigöe fcöelpen/
EieDenenDegouDe kokerkenö/ ofte bonben bie binnentoaertis met een Cotöïenen
blecötfnoer.ö^anneer fpnaerbenooilogöeop togöen/foo DeDen fp mantelö om / enDe
bercievDen öaer met alDeröanDeftöoonebeDerenban bogöelen Die CpDaee bebben: op
öaer fecßt fmccïöcn ip met teecUtvt Ceer klebcnöe 45omtm/ enDe bcplupmDen ÖaOP

be trocken Dat ban Den baerbt gantfcö upt j fiouDen booi een fonDerlingöe fraepicöept
ftoartetanDenteöebben/toelckfpmakenenbeonberöoubenmetfeecker krupt tekau^
toen/enbe en öebbenbaer nopt göeen Pöne ofteftanckbanin bemonDt.^e|ongeboc^
terö gaen gantfcbnaeckt / enbe öouDen bet boo| een fcöoonöepbt De b?aepen enDe Dpen
bet enbe Dick te fjebb^n/enbeDaerombinDenfp De beenenfeerftöf onber De knien;a^s
ten Den maecöDom feer toepnigö: De göeöouDetooutoen D?agen bioecjckenö oftebooi^
fcboten/enbe leben Dan booitö kupfcö/Dooi bien öet inbe macöt banbe mans iöbet
ober-^el te ftraffen. ^eijeeren nemen foobeel bioutoen alöfö toillen / enbe geben be
fcöoonfte ober aenbaergaften bie öaer komen befoecken/ombp te flapen:be bioutoen
loopen/fpnngen/ftoemmen/fcöieten met ben böge foo toel alö be manö> en klagen niet
feer in t baren/binben DekinDcren\'tboofttuftcöen ttoee kuffentjenö ban Cottoen om
rmallekakentemaken/toelcfpboo|eenfcöoonöeptöouDen.etenalDeröanDelebenbe
bieren / totbe apinnen toe; öoetoel fp anDerö goet bioobt / bleefcö enbe bifcö öebben;
enbe oock goeöen Dianck maecken. ^^en fegöt Datöettoaterban be riebiere Cumana
Dupfteröept beroo?f aeckt aen De oogöen boo| be gbene bie t beel D|incken/enDe Daerom
fiet Dit bolck feer qualgcks öoetoel eer te göeloooben iö öat öit göebieck öaer komt ban
\'tguaöe boetfel batfp nutten. öebioutoen bearbepben De gronDt/jaepen \'tMaiz, Axi,
be Calabaften enbe anbere biucbteui ateninbooi-tgben öaer bpanDen Die fp in De
krögöbongöen/enDe oock öaer öaben Die fpkocöten/Diefp meften inDienfptemagöet;
toaren. !Ö0en öeeft Daer eenigöe boomen be toelcke göequetftsönbe feker fap upt-ge^
^en göelöck alömelck/ bet toelck öarbt tooiDtenDe beranbert in een toitte <5omme
ban feer göeben reuck: 5^aer 30« anDere boomen baer een bocbticöeptupt bloept alö
melck/toelck goet iö om te eeten.een anber göeboomte ifter toienö biucbs
teöe sp^-befpe niet ongbelijckeniö/enöeöaer too|öteen ^piope ban gemaeckt bie
feer öienfttgöiö tegöen De öeeföeptj met öet öout alööet Dioogöiö/flaet men bpergöe^

6oüt fcBöm ïe torfcn / »s fraép om kalTm enbe fcfijijnen bän tt htaéckén I bati \'tfcoobt
bat men öaer m bergbt / too^bt bitter; tot ^cöeep0-p!aneken is bet toonöer aoeöt >
mc^ eenigfje boomen biefeker ïöm ban öaer geben / ttoeïck fp göebmuciter! om tio\'

öaeropteöecöten. fetaerötröckbiengötbanfelfö Cannafiftoia boo^^t/enöcrcoCi
moofsnenöeanöeretoelenöeaerck-rieckenöebïoemen enöe krupöen/öat hm »wb
öetöooftoffenfeert ^^^tm^

25enefens Heeutoen/ Cigren/toilbe t^ercfeèns bie öier belé toonöen göebonben i
foo öeeft men in öit göetoeöe eenigöe b^eembe ^^ieren/als namentlöck een öet toelck r»
noemen in öaer tale Capa,grooter alseen efel/öap|igö/ ftoart enDefecr to^eeöt /öo^
toel öet toecö loopt boo? öe menfcöen/öan öe i^onöen fal\'t bertoac^tcn enöe öie betto!«
göen enöe öooöen/ al toarenöer oock ttoee ofte ö?p bp öen anöeren. ^aer is nocö een
anöer toelckfp noemen Aranata,foo groot alseen i^afetoinöt/öeeft een baert als
een a$ock/enöe öupltfeer berbaerlpck; ban en eet göeen bleefcö / klimt op öe boomen^
bit geöierte gaet meeft met troupen. ^tn bangöt öaer een fekere foo?te ban toilbe
litaffm t itfif\'ltick als^nen / toeickeä j

öemoeöersö^agöénöieinöaer armen ban öen eenen boom op öen anöeren t öaeris

nocöeenanöerto|eet5^ier/toelcköe3nöianenfeerb?eefen/enöeö?agöenöaeromöes

nacöts bianöenöe ösuten in öe öanöt als fp bupten \'söups gaen / toant öaegös tn
too?ötöet niet göefien ; öetöupïtgöelöckalseen jongökinöt/ om\'tboick upt te locken/
enöepemanötboo?t-komenöeomte fientoie baer öuplt/foouerflinbt öet bien; enis

iaoo?ts foo öeeft men öier alöeröanbefraepe göebogöelte/aïs l^apegaepen enöe am

bere.^e lï^leèr mupfen spn öaer öeel groot enöe böten öapper/enöe fupgen beel bloets

tipt/foo men öem baer boo?nietenöoebtö0enöeeft öaer öiberlcöefoo?tett ban Mofqui»

tos oftemuggen/öan öeklepnfte3önöeflimfteenöe öiïiberlöcfte : öjpöerlep foo^tenban
i^onigö-^pen; Apinnen beel grooter als in befe Hanben/ enöe ban öiberlcöe couleur

nicöte ban goebe biftö ^ foobat öet Eanöt tamelöcken toel ban Ipftocöt boo^nis^
Benzo öeröacit öat Öe ä>paegniaeröen al in fpnentgt/toelck toas in\'t jaer 1541. tbolc

ban bit quartier foo ga wrcb becnwlt b^Oben/ öat öaec maer toeptitobe arme Cafiq □ cn
toaren ober göebleben / öie öe ^pacgntaeröen öaööengöelpaertom infiarenbicniîÉ
aisaabentegöebjupcken.

Kort verhael van\'tgïicnc by dc Spacgniacrdcn in dit quartier vaïi Cu m an a iii

Ti^ benfare 1513.berfocöteneenige ^eligieufenbanbe <a?b|eban SantDominicus,
J-om alleen öe ïï^ilöen ban Terra Firma te mogöen gaen bekeeren jöet toelcke öaer
toefenöebergunt/toieröen öaer ttoee lö^onnicken aen tbafte l^anbt aen gefet ontrent
Cumana^ al toaerfp bpöe Jlnöianen toel toieröen ontöaelt j öan eenigöen tpöt öaa*
naer quam öaer een ^paenfcöfcöipom ï^eerlen ban beinbianen te öanbelen/enöe
öe ^paegniaeröen toaren feer berblpbt öefe i® onnicken öiet\' te binben : bocö alfoo öe
®ilöenop\'ttooo?ötenöebertroutoenbanbe(e £^onnickenmet öe ^paegniaeröen
fonöer acöteröencken conberfeerben/ foo öebben öe ^paegniaeröenöen#eere ban
bie plaetfe op öaer fcöip göenoobicöt/ biemet goet-binben banöe :ö^onnicken t\'fcöee»

bit bolck fcöeep öebbenbe / trocken öaer anckers op / enöe boeren met öefe Bdilöeti
boo?; toaer ober \'tboick ban be Eanbe be 50onnicken toilben öooöt-flaen / öe toelcke
öaer beïooföen öaer ijeere enöe öe anöer binnen bier maenöen toeöer te leberen ban
alfoo\'tfelbe niet en bolgöbe/boo? bienöeEecöters ban ben i^oninck op t <!5uianöt
Hifpanioia öe ïBilöcn niet CU toilöentoeöer geben / foo toierben öefe arme ^onnit^
ken ten leften ban be ïBilöen öooöt göeflagöen.

eenanöerenotabeleto?eeötöepbttoierötöpbe^paegtiiaeröehg!ieölee00t inbcït

fare isi^.opö^t <^Pïanöt Trinidad : lanöen baer onöer öeckfel ban b?ientlcöap/

Cttöebevfof&ienbetotlbenbätfpi eettSupiöbooi öaet fouben timmatti; Welckgfiei
baen 3önbe / eiepen fp beel bolcbs ban be Slanbe te faraen/ ööelöek oft fp bie toat toon^
babben toillen töoonen/ ban m\'t öups göekomen 3önbe toel tot biec gonbiit toe/
öotenfp tboIckmetöetoeltin\'töups/enöenamenbectoeUtoeeöonbettenböfentacö^
ticö göebanööeti/enbe booben enbequctttenbec bele^

met tegenflaenbe sön toebec m ben jace böftöién öonbect enbe acötöien btber^
fcöe^onntckenban Sant Dominicus cnöe Sant Francifcus o|ö|e inöitfclbe quactiec
ööelanöt / öetoelcke elckó^ öbn felfs öaec Clooüevs boutoben / oto öe Gliben m öe
Cöiiöen l^eliöieteonöectoiifen^ <^efe Clooöevs toaren göeleaöt aen öetbaöe Hanöt/
m öe i^iobmciebanöe Chiribichi.j.ieguen iJ^eö-teaects ban t Cplanöt Cubagua;

bet Clooßerban öé dominicanen toas genaemt SantaFe.^aermöcniareböftöitn
öonöeröt enöe ttointicö quam öaer een fcöip ^pacgniaeröen onöer öet göebiebt ban
Aionfo dc Oieda, \'ttocIck ÖC Snöiancn ban öat guarticr feer a!tcresröe: öe ^pae^
gniaeröen boeren metöaerfcöip bier legucn booiöer naer Maracapana, booi-göeben^
öe /öat fp öaer toaren göekomen om Mais: te mangöelen ban öe Tagarez,toelck toas
cenboIcköatöipmölenin\'tHanötop\'tgöebergötetooonöe; öan öe Tangarez af-ko?
menöe met böfticö Cargas Maiz, (öatisfoobeélalsböfticömanö?agöen kan)öie
men öaer belooft Jabbe aen ben oeber te betalen / foo öebbcn öe ^paegniaeröen feS
cn öerticö baer ban baft göeöouben / enbe eenigöe göeguetö; ^e Caiiqüc banbat
guartier/ metnamen Gil Gonzalez, öier öoo| feer ontroert 3öttöe/ enöe öet öaer boo?
öouöenöe öat öe ^^onnicken öier meöe fcöulöigö aen toaren / refolbeeröe met öe
Cafique ban Ijet göctocKc öacc öct €looßerlagö / göenaemt Maraguey, öatöP met
be fpne Oieda fouöe bermecfteren / enöe öat Maraguey öe ^^onnicken fouöe om-
biengöen/ toaer op Oieda onbeöacöteïöcken aen Hanöt komenöe met fes banöe
fpne ttiïerötöooöt-göeflagöen; enöeöe ^onnicken oockko^ts öaer naer enöe öaer:
Clootïerberbianöt.

defetööingöegöel^omen 3önöeter oo^enbanöe ï^onincMöcke ^uöientie teSan
Domino enöe öen Ammirand,refolbeéröcnfp ecn toieeöe rebenge öaer ober tenemen/
cnöe\'tHanöt ontrent Cumana te öepopuleren / enöe \'tiïolcköoojüaben oöevteb|cn^
göen naer san Domingo; maerKtni tot Dien rpnöe D?p fcöepen beeröigö / enöe fon«
öen öaermeöeöipöonöertman onöer\'tbeleptban Gon^aio de Ocampo.

Ätoölöitöusin Sniïienpaftceröe/ toas öen LicenciaetBartholomx deias Ca-
fas , ^jolgöens fpn contract met öen iüoninckban Spaegnien göemaeckt / göearri^
beert aen\'t Cplanöt Sant luan de Porto Rico, met eenigöe öups-göefinncn ban ar^

bepöts ïieöen/om öie aen\'t balïe Hanöt te planten onöer öet befcöut ban öe Clooßers
enöe ^^onnicken bo^en beröaelt; enöe öit ongljeluckbcröaenöe/ öeöe fpnupterüc
beöe om öen tocötban Ocampo te beröinöeren / öocö te bergeefs.

Gon^alo de Ocampo mctttocc ^cöcpcn göckomcn 3önöe in öe öaben ban Mara^
capana, lockte ÖC ü^ïlöen aen boo|öt/cnöe om öaer beter tebeöiiegöen gaf upt öat öp
nieutoelöcksupt <f>paegnien guam/enöeniet ban öe Cpl^nöen/omöaer foo allebieèi
fe toeaö te nemen: enöe \'tmeeöe öeel ban \'tbolck berbergöenöe onöer \'tberöeck ban öet
^cöip / kreegö een öeel ban öe ïiailöen ober / enöe öe Cafique öie öem nocö niet
bertroutoenöein (pnCanoe öielöt/toieröt bpeen ^paegniacrtberraö enöeom-göe^
biacöt/enöe öet bolck toelck op öet ^cöip toas ober-göekomen toieröt aenöe ree^
öe op aö^öangöen; enöenambooits öaer do?p in enöe öeöruceröe öet/ enöe lep^
be eentoooningöt ban^paegniaeröen een öalbe möle öeriebiereop/ toeicköpTo-
ledo noemöe. ^

den Hicenciaet de las Cafas en berfupmöen öaer en tuÖcöen niet / maer fekere tm^
pagniegöemaeckt öebbenbe met ben Ammirand enöe öe <0®ic!ers ban öen itoninck
opt Cplanöt Hifpaniola, berbo?öeröenfpn repfe naer Terra Firma, enöe bonöt
baet Gon^aio dc Ocampo, infpn nicuto-göebouöe öaöt Toledo: öan \'tbolck niet toel
te bieöen 3önöemet öe commilfie bieöen Licenciaet de las Cafas meöe biacöte/berlie^
tenötwmöe öeöaöt Toledo toieröt toeöa- cp-gj|cb|okcn: den Licenciacc de las
Cafas met etnigöc toepnigöe ban fpn b?tenöen / cnöe eenigöe öie öP in öienö öaööe/
fette öem «ebtr bp öet C!ooaer ban öe jftancifcanen / toelck lagö öicöt op öen oeber
banöe ^eebpöc riebiere Cumana; cnöe begon in öe monöt ban öe Celbe riebia een
jfo|tjente boutoen/ öan alfooöeintooonöerenbanöet Cplanöt Cubagua \'tfelbefea

uan om jLiccnciacc dc las Calas m ttöee ^c^tpen (öïe ÖP öcm öaöïic göetotm om m
loalïicsnooötsiöemPantc öiéncn/cnöc öcm fciöcnmctöctöoïck öaccm tc raïbcccn)
Conöt Jangösiöccuüc om tc öanöcïcni öcïïiïlöcn öefe occafie taiaer-nemenöe/obee-
liielen Francifco de Soto, cnöcgaöcn öctti ccn toonöe öaecöp öaecnaccban Koif/floe«
ÖÖcn ten öcel öan \'töolck öooöt/ enöe öcacucecöen öet CiooKec enöc öc tooon-pïaetfe
öan öc ^paegniaecöen ; 300 öat öaec maec negöentöien perfoonen en ontguamen/ öe
toelcke öaer (elöenfalöceröen met een Canoe aen Punta dc Aray- ^en Licenciaet de
las Cafas Öit öcmcmenöc/ enöe fienöe öat öet öem alles qualöck gèlucktc toat öP öoo?-
nam tot öefföermingöeöanöe Snöiancn/begaf öem in ccn Clooftcr banöe o?ö|eban
S\' Dominicus,cnöetoicrötöaernacrnocö^iacöopban Chiapa- enöeisöefelbe öie
alle öe to?eeötöeöen ban öe ^paegniacröen in\'t öooöen enöe inis öanöelen banöe
arme 3nöianen aenöcn öagö öeeft göeb?acöt in fpn ^oeck toelck in öanöen is ban
alle öe tocerelt.

ariana, cnöc nam öaer fpn refiöentie/ enöe fonöt fpn bolck bp troupen tc lanöttoaert in
om öe 3nöianen tc bangen enöc te öooöcn/enöe öcöc een notable öraffe ober bc mif^
bocnOers:boutoöeeen fterckteaen öemonöt banöc cicbiece Cumana, om öe toater
ringö booi öieban Cubagua tebcrfckcrcn: <^ints toelcke tgötöaeraltgötseentoooi^
plaetfe ban ^pacgniacröcn is göebleben.

Voorder verhael van \'tghenc by Orul ende Sedenno is voor-ghcnomcn in dit
quartier.

\'t boo^gacnöc 25oeck öebben top beröaeït öen tocötban Hierony mo de Ortai op a yij, e
öe riebiece Viapan, tot öat öefelbe boo^namfpn ontöeckingöe aen ccn anöer oo\'t \'
te beginnen; \'ttoelcke al300 göefcöietisacnöitquartiecöaertop nu baft m.cöe befiäi

Hicronymo de Ortal nam tot fpn Hicutcnant Auguftin Dclgado, cnöcfonöt öem
met fjet bolck öe riebiere Neven op/ ttoee mölen ban Maracapana, enöe belaöe öcm
öaereen öecckte te boutoen/ \'ttoelck öP blötelpck bebe: Ortai öacr cn tuflfcöcn meöe
öaa-bp göekomen 3ijnöe met nocö öonöert man/ openbaeröenficö ttoee grcoteftoa^
cicöeöcn; öc eene/ öat öie ban Cubagua tegöens Ortai piotefteeröen / als göetreöen
3Önöe in een anöers ofte öare junföictic: öe ttoeeöe enöe boo^naemfte/ öat öe
ten banöen booigacnöcn tocöt feer naeckt enöe blooöt toaren/ cnöe göeen miööel en
fagöen om öaer te boozfirn / om öat öcn i^epfer Icöerpelöck berhoöcn öaööe öatmen
be Inöiancn niet tot flabenen fouöe maecken j cnöe öat tren <5oubcrneur bah ficj
felfs gantfcö göeen miööclen en öaööe om öe nootfacckelöcköeöen ban \'tbolck te öulpe
te komen: om öefe lactae ftoaricöcpt te obec-komen/öeeft Ortai op \'tbatocck ban fpn
bolck/öaer toe-göc^aten alle öic tot öaben te maecken öic öc Jnöianen felfs onöer fiacc
ÖOOI öaben öielöen j toaec öoo? beel onöepls onöer öe 3nöianenis geto?ocöt/öe ^oU
öaten onöer öit pjctcct öe arme inöiancn mis-öanöclenöe naer öaren appetijt
Dclgado upt cenjaöe öic öp boo? upt göefonöenö^böc om\'tEanöt te bcfpieben/bcr-^

Gaen öebbenöe öat öaer feer beel bolcks tooonöe te lanöttoaert in/en bonöt niet öoet
ïangöettöbt te beciiefen/maéc trock op mct böfticö mannenofteöacrontrent/bonöt
m\'t ceröc feer öicöte a^olïcöagien cnöc groote beröinöerniflfcn/ öoetoel oock eenigöe
tooon-plaetfen j ÖP P^öeeröe öooi Guacharuco enöe Panpamotu, ttoee i^^obincien öie

ijolßrpt&agebolck tomj be toelcke om bat fp ooilog&e fiabbenmetfeaetbaßu^
mV öie öooiöev aen tooonöen/ öéfe ^paegniaeröen biienöelijcken ont!)aeIöen/3oa
öatfpboo|t0 trocken met goeöe ïepötö-lieöen/enöeguamenin een bolck rö^k toï\'Jf
enöe toel boo^fien ban 1 öftoctjt; bier toieröt baer $0 toat tegfjenftanöiis g||göaen/ öocö
fp betloegben öe Énöianen licötelijckj enöe trocken 300 boojtis tot aen ö? riebiere
Unare, enöc paüecröcn öie naer eenigb gbebecbt met öe inöianen / öie baer öe paö
mepnöen te beletten/ enöe bonöen öaer een met feer beelbictualie/30 öai fp baet
öaer berberfcbten/ enöè epnöeltjck bieöe maeckten met öe 3lböianen öaer om-ijer^
mepnt öat Ortai feer toel foüöe gbeöaen bebben bier een ^taöt teboutoen/öan
\'tbooft öingb bem naer Meta; enöe Deigado nae? öat bP eenigbe gbefcbenckcii ban öe
Cafiqu en baööe ontfangbcn/ kïeröe toeöer naer be plaetfe öaer öP öen <0oiiberneuv
gbelaten baööt

3n \'t booigaenöe 25oeck bébben top mebe aen-g6êroert boe öat Antonio Sedcnno
meöep^etenoeeröe op öefe ontöeckingben/ enöe öat Ortai compagnie met Sedenno
maeckte/enöe toeöer berbiack: Sedenno ban boetoel ban Ortai berlaten 3ijnöe/b00^
renoe \'tgoet fucceö ban Ortal, enöeöe mate öieöaerliep banöen röcköom ban öefe
atanöen/ bertoeckte öie ban s^ luan de Porto Rico tot fpn öulpe/ enöe fonötfpn bolck
ttoee leguen binnen \'t<6oubernement ban Venezuela, niet berre ban Maracapana;

<l3oubernement. öefe ongöeregöeltöcpt enöe oneenicöept tuffcöen Ortal ettöe
Sedenno, quam tc paffc öat fp malkanöeren focöten een booiöeel af te fien/ enöe nn
b een/nu öanöero bolck orittoapenöen enöe öebalifeeröen/tot groote beröinöeringöe
ban öaer bcpöer boomemen. 5^aer en tuffcöen berbolgööe Orrai fpn repfe tot öat öP
quam in\'t Hanöt ban een Cafique Diego, (öie eertöötg! göeöoopt toaö/ enöe 300 gö^
naemt bpöe ö^onnicken öaer top boien ban öebben gbeftïioken) enbe focöt booitö
naer öe ^^obinciebanMeta,treckenöe öooifraep enöetoelbetooonötlanöt/toelck bP
gantfcö beröo \'f enöeruineeröe/ óm te beröinöeren öat Sedenno bem niet en fouöe
bolgöen: öpruäen fpn bolck in een plaetfe göenaemt Guaniba, ban toelcke tbolck al
bevloopen toaö/öocö bonöen öaer oberbloeöt ban löftocöt/öeel Maiz,cntie goeöe jacöt^

Augufljin Delgado toie¥t>t bi«* öe ^nïiianen in Öc OOgbe gÖerCÖOten/30 ÖSt ÖP öaCC

ko|tö öaer naer ban ftoif: enöe Ortai toieröt öooi muptenatie ban fpn bolck berlaten/
toelck ötmmcelï boegööe bp Nicolaes Federman, öie ban Caro toaö op göetrocken
om \'tHanöt te ontöecken; 30 öat öp met töien folöaten alleen te ruggöe quam naep
fpn ƒ 02t/toelck ÖP Öaööe göenaemt S\' Miguel de Neveri, öan bernemenöe öat Se-
ri enno Ïïerck op ÖC cuftc toaö/ en öo|fte öP öet öier niet öouöen/ maer bloot naer Cuba- ^
gua, enöe ban öaer booitö naer s^ Domingo.

A Ntonio de Sedenno bem ontlalïbinöenöebanHieronymo de Ortal,. euöe gge«
bangben gbenomen öebbenöe öenLicenciact Fdas, öie ban toegöen öe ^ubien^
tie ban S^Pomingo gbefonöen toaö/ om Sedcnno teberbieöen öatöp nieten fouöe

treöen in een anöerö <S5onbernementj berbbiöeröe fpnen tocöt met böf Öonöert man
300 teboet a!ö te l^eeröe/enöe nam eerft fpnen toegö langöö öe cufte tot Pa tigutaro toe/
enöe ban öaer te lanöttoaert in met feer grooteöifoiöie/fonöer eenige ^ifcipline onöer
fpn i^röèös bolc te öóuöeni 30 öat öie ban öe Hanöe/öe groote infolentie ban öe ^ol^
baten niet konnenöe beröiagöen/ op berfcöepöen Oogöen eenigöe ban öe ^paegniaer^
ben öooöt ftoegöen; enöe toieröen toeöer bp groote menicötenbanöe^paegniaertö
booöt gt|É0agöcn enöe göebanckelöe^ toegö göeboert naer Cubagua, enöe booi ^la^
ben alöaer berkocöt. 5^ooi öit göeöoen 300 berleckeröen öe Cigren (öie öaer feer bele
toareny00 op öet menfcöen-bleefcö/ bat öe lebenöe oock öicktoilö groot peröckel lie^
peuifp bcbontren öealöerbefteremeöie baev tegöen te toefen/öeönacötöbeelbianöen*
beöouten ontrem ficbtebouben,

. 3n m fatïcbóftfiïett Öönbmfttim m öecticfi/trock Sedetinö mité fût he là^obm^ î.

tia \'tHaiiöt ban Gotoguaney, bonbt tfeïbt m be toapenen/enbe aerrSüm^^
jfoitien ban bont öbemaeckt/ enbe bol Mtm om tfeïbe te befcbermen" df
ömaeebenbeftoimben \'tfUbefoit/bantoeeben bpbeîîDilben tot ttoee ec^nSPff
gieOagfjen/enbebele öbeguetit rnmtnmm pmn/ 300 bat fp öaec mttauZJL
gfers tbentin moeöen ïatenupt-bianben; banbe aailben bamecckenbe baïïb S
ban öaec boïck beclooien/enbe epnbeïöcb foiiben ballen mbeöanbenbanöe ÄS
gmaecben/ becHeten be plaetfe bp nacbt/ enbe faïbeeeben öaec met tooutocn enbe Wm
becen op\'tgbebecgbte een legue ban baetv toeïck feee bicbt met boomen toas betoaf\'
fen. ^aee bat be ^paegmaecben ôaec m befe plaetfe eenîgbe bagben babben gbecuö/
tcochen fp booitö op be boogöte ban ttoee graben bp i^oojben be Hime/ober tooeöe
beloenenbebeelnebïecen/boetoelmetobecbloebtbanBenefoen/30 bat öet bolck be^

gonbe te muptmeren > bocb Sedcnno öcafte eenigbe ban be pimcipaïe/enbe öilbe 300
bereöe. Quamen epnbelöck in be|a?obincie Catapararo, gbelegben in\'t göebergöte/
baer fp 30 beel Maiz bonben/ enbe eenigöe monöerkens ban <5oubt/ 300 bat fp bacu
obertointerben,ban Scdennotnaö eerö göeöoiben/enbe in fpn plaetfe gbekooTen tot
<aberûe luan Fcmandcz : maeckten reeckeningöe bat fp tot bier toe bonbm en bnh
ttcö leguen gbctrockcn toaren. Cen toepnigö booiber göerepö 3önbe boo2 beel moe^
raöcben cnbe riebieren/bonöen toeöer eendoip enöe bictualie ; biet Öo?f baren ^t^
tierael luan Femandez : öocöcn lictcn öacrom niet öaer repfe te berbolgben boo2 toööc

cnöctooe0ebelöeniöeï^ïlootenbaerlepöenöeop\'tcompa0/bonöen \'tianöt feer leeofi

cnöe toepnigö bolcko/ öe toelcke tooonöen in klepne öuttekeno/ cnöe bertrocken in öe
lï^inter-töbt op \'töooge/ alö toanneer befe Eanben gantfcb onbcr-loopen: de
gniaerben bonöen ö\'een ftoaricbept op ö\'anöer/toant ató fp öooi öe moeralïen toaren/
300 quamen fp toeöer aen öo^re fanöigöe Hanöen ; tot öatfp ten laetöen öit fuckelen
moeöe 3Önöe/ cnöe oneenigö göetoo^öen 3önöe onöer öen anöeren/ toeöer-kceröcn
metberfcöepben troepen enöe öooi öiberfcöe toegöen/ enöeeen öeel naer VeneçucU
toe/ enöe een öeel naer Maracapana, enöe 300 booitjö naer Cubagua j enöe 300 nam

mp öebben afeecöe ötöetfcöc tocbten befcbieben/ cnbc öaer tn nittö ûbefien ban
fonöcrltngöe conftöeratte; maer upt menöanmet reöcn fouöemonhen oSoeclenöAt
m Öit Hanöt niet te binöen cn iö öe moepte toeerötgb j maer öie toel let op^ mante
ban öoen öer ^paegniaeröen op öare tocöten/fal öem öaer aen niet öooten/ toant fp
toaren göetooon\'t<25ouötenöe\'t^ilber 3oogöereet tebinöen/öatfp öet maer banöe
Snöianen en beöoeföen te nemen ; cnöe toaer fp öet 300 göereet niet en bonöen/ baet:
cn fochten fp niet feer/ ató bp meeöin öare tocbten te fien ijef^

BcfchrijvingHe van\'t Gouvernement ende de Provincie van VenEzuél a in\'c
ghemeyn, ende de verdeelinghe van dien.

^ C 1^1-obtncte cnöe\'t<5oubernement ban Venezuela op be ^ee-cuöe ban Terra
Jl/ Firma gbelcgben/confinccrt naer öet <0oÖen öet <6oubernement ban Nova An-
daluzia , toelck oock anöeró göenaemt toeröt Serpa cnbe Guiana ; enöe naer bet
ïj^eöcn met öet Coubernement ban Rio de la Hacha cnöe Sanra Martha ^ tufl^öen
toelcke bepöe <5oubernementen öonöert enöe öerticö ieguen tooiöen göereeckent /

cnbe tacötenticö leguen te lanbttoaert in tot Neuvo Reyno de Granada. Herrera
ffkïöftelöeróinfpn Hiftoria de las Indias Occidentales, Öat Öit <6oubernement bol^
flbenö 0« eontract ban öen mepfer met öe i^oogööuptfcben/ fpn begintfel öeeft naer
\'t<©oÖen ban Maracapana af/cnöc cpnöicöt aen Cabo de la Vela, cnöc bcefttn öe
fengöte langöiö öecuöebanöêi^oo|öt-^ee/ttoee öonöert leguen,

^ït Hanbt I\'S feet; biucötöacr tiiöe obcctoïoeöiöö ^^^
ttocf maeïs öes taei\'S saept enöe öevgaöeit; enöe is toonöeilïjcken luel öoo|fien öan
l^ee öana(öeelepf00?ten/30 grof als Wepn. WtMt J^^oöincie tooiöt feer teei^^eel
tiaer anöeiegiiartieren öeröoect/ oock :25ifciipt/ l^aes enöe ^peck/ enöe oockgvoote
menieöte öan Cottoene aijnfcoaeöt; enöein öefjaten öan Guayra, in öe f^ioöincie
Dan öe Caracas tejo^öenöeeiJJupöen gjjeïaöen/enöe Sarzaparüia. jg^en öeeft in öit
Hanöt feer goeöe jacöt öan aïöeröanöe H^iiötj enöe öe riebiere Unarc is oock féer
Bifcö-röck: 300 öat öe Snöianen öan öit göetoeße eertpöts feer ftoare ^o?ïogöen
onöer öen anöeren öebben göeöoert toegöen öe öiffcöergen. In öefe ^^^obincien too^^^
ben beel monflters ban <^ouöt göebonöen/ban ttoee en ttointicö guiiaten enöe een
öalf op toaerts.

d.4.i.4.c.8 5^efe groote j^iöbincie toas bp contract tecongueßeren göegöebenaenbevdfcrs
ban Auxpurgh, m öen jare böftöien öonöert enöe acljt en ttointicö; öe toelcke öaer fon-
d sj t. c. öen öaer göefub^tueeröe <0ouberneurs. i^et Hanöt öaer om-öet toas bol iiailöen/
ten tijöen öat öe IJoogö-öuptfcöen öit <0oubernement eerll aenbeeröen / öan öoo?
öien fp öet in\'t eeröe niet feer en focöten te populeeren/ maer alleen een roof ban öaer
te öalen/ 300 is öit Hanötfeer ban fpn intooonöers ontblooöt; toaer toe öe ^pae=
gniaeröen/infonöeröepöt öie ban Cubagua, niettoepnigöen öebbengöeöolpen.
a.i.u4.c.i 5^efe l^^obincie öeeft öen naem bekomen ban Venezuela (öat is/ kiep Venetien)
ÖOOI öien in öe alöereerfte ontöeckingöebn Aionfo de Oieda in ben jare beertöien
öonöert negöen entnegöenticö/ fp baer bonöen een tooon plaetfe ban 3nöianen/öe
toelcker öupfen in \'t toater göeboutot toaren op palen/ enöe men ginck ober öouten
b^uggöen ban öet eene öups tot öet anöer/ enöe aen\'tbaöe lanöt.

Cap.8. Herrera fegöt in fpn Defcripcion de las Indias, Öat Öe ^OOgÖ^buptCcÖett

öoen fp öit <6oubernement eerft aen-beeröen in öen jare böftöien öonöert enöe acöt
en ttointicö/ boo? namen een ^taöt te boutoen aen öet in-komen ban \'t Hack Mara-
cay bo, baer öet felbe in Xtt loopt/ op ccn öcubcl/ toelck fp noemöen Venezuela, cnöe
bat öe l^^obincic öen naem öacr ban öeeft beöouöen/ öoetoel öe felbe ^taöt niet en
is göebleben.

i^et €Sou\\jetmment ban öefe l^^obinric toan Venezuela tS fecc grOOt / cnÖC bC«

gröptonöccficö beel groote p^mmim/ 300 0pöe cufte banöe Boo|öt-3ce alsbin=
ncns\'Hanöts/bctoclcketop toclöier berbolgöens fouöen befcö?öben/als Curiana,

öacr gantfcö göeen pertinentbefcöcetban en binben/ 300 fullen top be felbe acn-roe^
ccn bp öe ftcöen öie öaer in göelegöen 3ön/ onöer öe toelcke öie rcfo^teren / \'ttoelck
meer licöts fal konnen göeben acn öcn aenöacötigöen Hefer.

^aer beöoo^en in bit <0oubernement tocl mccc als öonöert öupfent Snöianen te
toefen öie onöec tribupt fitten (öaer onöer niet cn tooiöen begrepen alle öic onöer öe
acötöien jaren ofte boben öebpfticö jaren ouöt 3ön/ toelcke bepöe bp cmelfe berkla^
ringöe ban öen opperften macöt ban indien, cjcempt 3ön ban tribupt gantfcö Weft-
Indien boo?) Öan ÖOO? öicn öet göetal öagöelpcks af-ncemt ofte bermeeröert / 300
en kan men göccn feecker göetal feggöen.

^aer too?öen in öit <6oubernement göebonöen acöt ftcöen ofte tooon plaetfen
ban ^pacgniaeröen/ öie top öier naer particulicrlpck fullcn befcöiöben i ban fullen
Öicr boren fommicrlpck aen-roeren eenigöe tocöten bie boo? b|t guartier / 300 bp be
l)oogö buptfcöe eouöccncurs/als anbere sm aen-gbelegöt/ tot naerber openingö
ban öe göeïcgöentöept ban öefe Hanöen.

Van dc eerfte ontdeckinghe van \'tLändt van Venezuela, bydc Moobk-
duytfchen; ende \'tghêenc eenighc jaren gheduerende dacr is voor ehe-
vallen.

A bit <0oubernementop tékere conbitien baööe gbesbebenaen öeveifcrsban Aux-
purgh, öooionöecbanöelmgbe ntet Ambrofius Alfinger, Hieronymus Saylter, enöe
lorisEuiger m booifcbieben Veiièrsnaem/ met tegbenüaenöe öat luan de Ampues
booi JaS ban öetoninckiöcke^uöientte ban s^ Domingo, öe ontöeckingbe ban öit
Hanöt baööe begonnen tn öen 3ave 15 27. enöe gbelanöt te Coro ofte Coriano, enöe
bitenötfcbap gbemaecktmet öe Cafique Manauré, öie öe macbttcbüe töao ban öat
gantfcb gbelnefte. Ambrofius Alfingcrmet fpn Eieutenant Barcholomeus Saylter
biacbten öaee tn öen 3ace rpp^btec bonöert man/enöe meer öan tacfjtenncb^eer^
ben/ enöe öeöen Den boo|fcb?eben luan de Ampues rupmen/ öe toelcke boo? bem be^
btelÖtDeDip aenïeggbenöe Cplanöen/ Curaçao, Bonayre, enjöe Aruba ofte Oruba.
Alfinger focbt cerft tt bcbieDigbcn öe ^ilöen Dte ontrent bet Éack Maracaybo tooonm
ben; toelck öe ^paegmaeröen noemDen de nueftra Sennora, enDe focbt meeft naer
<0ouDt-mönen/enDe DcDe eenigbe tocbten te lanöttoaert m/ tot groote bertooèftmgöe
ban öe intooonDeren/ enDe gbeen klepne fcbaDe ban fpn epgben bolck. ijp nam fpnen
toegb langbö Cupiare, enöequam tot in öe ballepeban Eupar, onaengöefien öe felbe
ban een anDer <0oubernement toas/ te toieten/ ban Santa Martha.

Alfinger DeDe bo|Der fpn tocbt in Den 3are tiam fpn toegp naer \'tEanöt ban
öe Pocabuyes, Die bcel <5ouDtö berbanöelDen; quam tot De natie ban öe Aicohoia- \\
dos, Die infgbelbcköbeel <0ouDtö baDDen; toaö goet lanDt enDe bequaem bolck/ 300
batftp Daer toel baööe bebooien een tooon-plaetfe te leggöen/toant fouöe öaer öoo|
een rechen inganck göeöabt öebben naer Novo Reyno de Granada. i^p quam tot
Rio grande feifö/enbe300t0tTamaiemeque, enöeberDeftrueerDe\'tgant&öelanöt tot,
aen Denebiere Lebrixa, tian toaer bp trock op \'tgöebergöte / enöe bonöt öaer kouöt
lanöt/ enöe beel boickö/ Daer bp gualijcl^ ban ontbaelt tmeitst enöe feifó göequetft/
300 Dat ÖP toeDer-keerDe naer Coro, enDe ftierf Daer ban öe quetfure in öen lare 153 2.
Bz Vclfers fonDcn in fpn plaetfe lan Aieman, Die göeen tocöten te lanDe en Deöe/ enöe
quam oock öaeft te obetlööen. 3ln ^n plaetfe fucceöeeröe lorgc de E/pira, met fpn a
iLieutenant Nicolaes Federman,inöen iarei535^De toelcke ban Coro op-trock inöe
mamöt ban May,met öip öonöert boet- knecöten enöe öonöert i^eeröen/naer \'t^up^
ben toe/ bolgöenö De Directie ban öe göeneöie met Aifinger toaren göetoeeft/ enDe gaf

fpn Hieutenant laft öem te bolgöen/naer Dat ÖP een tooon plaetfe fouDe göelegöt öeb^

ben aen Cabo de la Vela. Efpira nam boo| fpn Lieutenant meöe eenen Francifco
de Veiarco,Detoelckeöem\'tbolckmepnDetemuptineren/naerDatfp bp öettoeeöon^
bert leguen toaren göetrocken/ öan Efpira toieröt öet göetoaer/ Die Defe Veiafco Daer
üet fonDer anöere ftrafte. Federman bolgöenö öe commiftie ban öen <0oubcrneur/
boer naer Cabo4e la vda om öaer een ^taötte boutoen / bocö liet \'tfelbe blöben/
DOOI Dien öpbebonDt Dat Öet black lanDt toaö/fonDer bergöen/D|00gö enbebar/fon^
Der eenigbe riebiere Die in ^e loopt/ 30 Dat De ingbebooine göeen Maiz en öaDDen/
maer öaer alleen ontöielDen met De l^ifcö/enDe\'tïiailDt öatfp bingöen; enbe feecker a
3aeDtban toilDtkrupDt/toelckfp göebiupckten inöeDebanbiooDt. Federman trock
ban öier ober \'tHack ban Maracaybo, enöe quam in Deballepe ban Tucuyo, toelck
een legue lanck iö/ Boojöt moe ^upöt/enöe een öalf legue bieeDt/ ronDtom beftoten
met bergöen/enöe öeeft fpn naem ban een riebiere biebaer öooi pafteert.

CenfelbentöDe toerbt meDe bp öem ontbeckt Bariquizemeto, neffenö een riebiere
300 göenaemt/om Datfe \'tcouleur öeeft ban affc^n/manneer \'ttoater troubcl iö. Fe-
derman ober-tointert öebbenbe tnTucuyo,fcöepDe ban Daer in December, enDe liet
baer bod? <ï5ouberneur in fpn plaetfe Francifco Vanegas, enDe trock ober \'tgebergöte/
totöatöpepnöelöckenquamin\'ti^oninckröckbanNova Granada. <0öeDuerenöe

befen tocbt toevbt Fedcrman m be plaetfe ban Efpira «©oubancue gfjemaecfó/ enbe
c.7 toebee toeciaten om be geoote kïacfitm bte tesbens öem quamen / enbe Efpira m fpn
m jtg^e aaet ger-aelt: öe toeïcke/ naec öat bp b?p lacen fjaööe upt gfictoeeü op öen
tocl)t/toeöer-keaöete Coro tn öen jave 153 8. öpfcö?eef aen öen ^onmck batöP&P
öe böf licnöet\'t ieguen te lanöttoaect tntoaogöetoeeK/totaen tïanöt ban een natte
ban 3lnötanenötefp noetnen Choqucs, enöe öoetoeï öP «»et ober öé böf en ttomttcö
legucn en toao ban be plaetfe bte öP focöte/ öat öp ntet te mtn göenootfaeckt toas
d.7.i.io.c. toeefltoeöev te keecen om öetn felben ban alles op \'tnteutosteboo^ften:

fonöee pets bpfonöees meee upt te recöten> 2luötentie ban S\' Domingo ßelöe
ö\'een enöe ö\'anöec om Venezuela te goubecneeren tot öat öe Veifers pemanötfouöen
ßellen/ban toelcke eemgöe Horben/eemgöe beiltepen om öaec quaet <6oubcinement;
epnöelöc tn öen jave 1545^Celöen fp öaet totvöouberneur öen iliccnciaet luan de Gar*
naial, ötc Öet Öaet immcrs foo (lecöt maeckte/ trock op ban Coro enbe nam. meelfaï
Öet bcOtael meöe ban bte ban öe ^taöt: Crock oba öe pïepnen/latenöe \'tgöebergöte
acn öe eene 3tjöe leggöeui quam foo epnöelöck te Tucuyo,toelck aï bergtgö ts/ en toaS
boen bolbolcks ban een natte ban Snötanen/toelckefp noemen Cuibas, feer baCföep»=
ben ban talen/ enöe meeöenöeel menfcöen eters ♦ t^an öter tot öet nteutoe röck ban
Granada, 3ön naer \'t feggöen ban Herrera öonbat enöe böfttcö legucn, öe öonöat
black enöe biucötbaer lanbt / bol Bifcö-röcke rtebteren/ en öe böfttcö ieguen ban feer
öoogö göebergöte. i^p tnaeckte öetfoo qualöck bat baer ecn Eecöter totaöt gcfonöen
om öem ban fpn ötenll op te fcöp^ten / enöe rekenfcöap te öoen göeben ban fpn öoen»
ban öen msrijter bonöt öem foo macöttcö öooi öe groote Itcentte ötjMöp \'t bolck öaööe
götöötben / öat öp ötm niet en öoiUe aentalten; Camaiai öaer eb tuffcöen continue^
renöe in 3önongeöoo:faemöept/nam Felipe de Vten öie <5ouberneur toas göeftelt
bp Piobifie/ met fpn Hieutenant Barthoiomeus Vcifcr göebangöen / enbe öeöe öaer
bepöe öet öooft af-Oaen. 5^aernaer inöen jare 154^. arribeeröe te Coro eenanöer
Eecöter/ öen Eicenciact luanPcrez de Toiofa, öe toelcke öP metfebenticö ^olöatl öie
ÖP öaer bonbt/ trock tegöen Camaiai om öem te öraffen obafpnmifoaöen. Bam fpn

toegöober\'tgöebergöte/om te beletten batCarnaial nia enblucötenaaNcuvo Reyno

de Granada, paffcettieöe pïapwnöiefpnocmcn Los Llanos de Carora,Öe toelcke Öeb«

ben feaöien ieguen m öe lengöte/ enöe fes tn öe bieeöte; enöe naer b|p öacö-vepfen
bo|öer/göemaeteeenigö bolck ban Carnaial,bieöP met göemacktot göeöooifaemöept
biacöte/enbe berßonötban bit bolck batCamaiai ban Tucuio toas op-getrocken/ en
öemöitlt te Quibore, böf legucnbanTucuyobooinoemt: foo batöPöaefticöbooit
naer trock/ en berratte Camaiai ma fpn bolck / enbe nam öem göebanckelpck mebe
Tucuio, enöe ßrafte öem naa fpn groote miföaöen.

31n öen jare 15 5o.rebelleerben be ^toaaen/bieingrooten göetalein bit45ouberne^
ment toaren göebiacöt / öan toieröen bp be ^paegniaaben oberballen/enöe alle öat
mannelöcktoas/om oöebiacöt.

^aernaerinöen 3are i532^ßötfcöiebe in bit <5oubernemem \'tgöene top fullen
beröalen in be beftölöbingöe ban be ^taöt Segovia.

Berdirijvinghc van de Stadt Coro, ende de gheleghentheyt daer chtrciiti
nostra Sennora de Caruelledaj S\'- Iago de Leonj Nova
Valencia cndc Nova Xerez.

________ enbe tooiöt göemepnlöe^ ööenaemt Venezuela. itegöt op öe öoogöte ban elf

graben bp Booiben be Einie; ineen toelgöetempertquartia/öoetoel baergöebieck
isbantoata/banEiebierenenbe ifontepnen; is göeboutot op een plapn/\'tlanbt tsi
anbtrsbergöacötigö/baeris goebe enbe göefonbe %ucöt/300 batmen göeen #e0es
tons ban boenen öeeft/ oft anöere ^^eöicinalen als öetapöen ban\'tlanöt/öaer
bepbe öc ^paegniaeröen enöe ingöebooinen öaa meöe purgeeren: 5^acr is öet
felftieöötboj^elte enbegöebierte toelckiism anbere quartieren banSnbten; enbebe

HeeuhJc» 5911300 öloobt bat «n Jnöiaen met een bout öie öooöet öeCiöVtn sgn
reet to^eeöt/ enöe meet beeöi;nöenöe a!0 etöers. ^e ^taöt öeeft ttoee öabenen/een aen
öe i^oo|öt-3ööe enöeö\'anöer naer ött ÜDeßen j ö\'eerße een möie öan öe i>taöt/
enöetööe möam öanöe Cabo San Roman, enöe öe Zee tö ßtUeenöe onbien öan
ttoee tot ö?p baöem öi\'ep; ö anöer aen öe i^oo|öt-3ööe tó een öoUe ^ee en tJiepT

l^eertöien leguen ban öaer 3önöe<ï5planöenban Curaçao, Oruba enöe Bonay-
re. ^e öabenen IS met goet; ÖOO? Öienfp toepnigö befcöuttmgööttft/enöeöe ^taöt a si t«
legöt ttoee leguen enöe een öatf banöe öaben; een legue ban öaer iseen goeöe 3out-i9.
pannej ttoaelf leguen banöe ^taöt maeckt öe^e een öoeck Eanöts/ toelck bp
naer een <!^planöt fouöe konnen göenaemt too?öen/too|öt göenaemt Paragoana,
enöeöe ^cöippers noement Cabo de San Roman; is böf en ttomticö leguen groot/
ts black Hanöt/ bol toilöts/ öan öaer en is göten riebiere. 5©e Snöianen ^pnfeee
tam enöe öomeßicg; in\'t miööen legöt eenbergö/toeickmen fiet in Äe. ^aer is
een <douberneur in Coro, enöe öe Catötöiale l^ercke is ban ött ^rt3- M&om ban
S\'-Domingo. 5^e^taöt toas in öen jare böftöicnöonöertböfentnegöenticö in-göe«
nomen bp öe Cngötlfcöt/enöe berbianöt.

<l^ntrentCoroinöetoegönacröetgöcbergött leggöen öeplapnen öie fpnoemen ds i^ c.
Los Llanos dc Carora, toelckefeßöicn leguen lanck 3ön/ euöe fes bieeöt; enöe 3ön
feer abunöant ban bib^es / 300 öatmen öcm öaer kan berfien ban Maiz enöe toilöt-
b?aeöt. I0an Coro repß men naer Bariquizimito, ober ött göebergöte Xizaharas,
naeß-göel^göen bp Coro, enöe 3ön alle tooefte belöen / met eenigöe bergöen/ op be
toelcke tooonen öe natie ban öe Axaguas, öie menfcöen eeten; enöe men kan met

ttoeeöe plaetfe ban öit ^oubernement is Noftra Sennora deCarvaUeda tn öe Her.defcr.
^^?obinciebanöeCaracas, ontrent öe ^ee-cuße/tacötenticö leguen naer\'t€>oßen
ban Coro 5 öeeft een herballen enöe quaöe öaben. öe Zee-cuße öebben öe ^pae^ Eng voy
gniaeröen een fo|t opöe toegö naer s^ Iagotoe.\'t3stoonöer öoogö lanöt/30 öoogöe

m öeröe plaetfe ban öit <5oubernement is öe ^>taöt Sant Tago de Leon, in öe Her aefcr.
felbe lajobincie ban Caracas, feben leguen binnen s Hanbts/ enbeb?p leguen ban
Carvaiicda naer()et ^upöen/enöefitbenticö leguen öan Coro,öen ^Öouberneiir ban
öe p^obincie refiöeertinöefetööcmecftalöier. 5^c^taötlegfitfebenticöie^^^
Tucuyo. 5^efe ^taöt toas bp öe engöelfcöe in-göenomen in öen jare böftöien En- voV
öonöert bpf tn tnegöenticöj be toelcke eerft beroberöen öet jfo^t/ leggöenöe op öe ® "\'
cufte öaer top terftont ban öebben göefp?okcn ; cnbe bebonöen öatter ttoee toegöen
toaren om ban ftranöt naer öc ^taöt binnen s Eanöts te marcöeren/ ccn o^öinaire
toegö toelck fecrlicötiSteftoppenenöe tebcfcöermen/boo^öien in\'t miööenbanöe
toegö ecn öoogöen bergö legöt/ cnöc öe paftagic en is öaer maer bpf cn ttointicö oft
berticöboetenb?ecöt/enöe aen bepöe 3Ööcn3önfteple bergöen/ enbc be boftiDagien
3ooöicötöatöaerniet cn iS öoo| te komen. anöcren toegö toeröt bp öc3|nöia==
nen göebjupckt/enbeisoockfeermoepclöck om te gaen/toant tis ober fccr öoogöe
bergöen öie feec ftcpl 3önomoptcklimmcn. ^ie göcpaftecrt39nöe komt mcn in ccn
efen black belöt/ öaec öe ^taötgöelegöen is.

^c bieröe ^taöt is Nova Valencia, fefticö leguen ban Coro, cnöc bpf en ttointicö Hcr.dcair,
leguen ban Sant lago dc Leon,cnÖC fcbcn leguen banÖC ÖabCtt banBurburata.

5^cböföe plactfcisöe ^taötNova Xcrcz,böftöien leguen bp naer ^upöttoaerts H« defcr

ban Valencia bOO^fcÖlCbCn / en ttointicö leguen ban Neuva Segoviaj en fefticö leguen
nacr öet Zupöt ooften ban Coro is een nieutoe ^taöt/enöe onlangöJ0f göeboutot.

d.$.i.8.c.j, T i^Öen im 1<8oubevncuv luan de Vüiegas upt bt J^iabmrfetjati
-^Tucuio,enöeomDecktemönenban <5ouöt neSenöeen CordiJiera ofte öetöoïgö
tan 6|jebeeeöte/kneïck fpnoemen de San Pedro,öp öe neöteve Buria, öie men meöe
noemt de San Pedro, om öat fp op fpn öacö totevöt ontöeckt; öcfe mönen feetoogen
öem te populcren aen öe vteöiece / öoe toel öe ^taöt ntet iangö en öleef aen öcfe plaei;«
Ié / ÖOOI öten fp ongöefont toao; en toiecöt öeclesöt aen öe vieötetc Bariquicemeto, en^
öe toecöt göenaemt Nova Segovia. defecteöiece tnoiöt foo göenaemt/ öooiötenalö
fp göecoect tis / foo öeeft \'tlnatec öet couleur öan affcöen: öet cltnia cnöe öe göeöalte
ban öefe contcepe to göelöck öe ceöe ban öefe i^iobtncten: \'Ciftcc sinter / aio öet
tn ^paegnten ^omec to / en tec contcatie ^omec aio öet tn Spaegnien ö^mtec t05
öe blacke lanöen 3ön öeet /enöe öan öe göebecgöten toaepen koele toinöen öie öe lie«
öen betquicken > öoo? öien öefe plaetfe legöt tuflcöen ttoee göebecgöten / in maniere
ban een ballepe / altoaer öiberfcöe generatien ban inötanen tooonen/ met berfcöep^
bentöept ban talen j öaer iiö toepnigö piobianöe ban grainen/ ofte toojtelen / cnöe
\'tbolck onöaöouöt öem met feecker öelen göelöek öe Caröoencn ban ^mt^mnl
öte fïfnoemen Cocuy, toaer fp feecker fuböantte upt öalen al0 ^prope; fp öebben
toepnigö Maiz, en eenigöe Calabaffen; öaer iiö oberuloeöigöe jacöt ban i^arten enöe
Cottönen: in\'t anöer öerbolgö ban bergöen aen be ^upbt-3ööe / balt beel Maiz en
Yuca, ÖOOI öien\'tianöt öaer bocötigöerio/enöeinöe riebieren Hacarigua enöe Bo-
rauté,en in anöer beken bangöenfe beel bifcö / met een tooitel öie fp noemen Bar-
bafco, toelck fp göeöooten in öe riebiere toerpen / en maeckt öe biffcöen foo öom öat
menfe met öe öanöen gröpt: inöe ^omer foo öebben fp öaer lacöt / öooi öten \'t grajs
enöe krupöt öioogö göetoo|öen 3önöe lleeckent aen bianöt / enöe \'ttoiiöt retireert
bem /altojacic fpfeöantctjwten mctöacf pölctij \'ttïJüDtöatfp bangen/3ön^artcn/crt
mtt^tm ban \'t lanöt/ 25acnen / otte Mepnen / Conpnen/ ^fangen/ Bobas, (toelck
3ön feeckere groote ^fangöen) (^igren en ^rmaöiilen / enöe op öie toöfe maken
fp öaer Piobifie boo| öe ö^tnter» 3!n öe boomen öie aen öe riebieren leggöen /10 groos\'
te menicöteban ^pen / öie beel §onicö0 geben: alle öefe riebieren enöe benen loopen
toel öonbert icgucn ban befe plaetfe / met meer anbere bie fpiupten upt öe Zupöt-3ös
öe ban \'t göebergöte / tot in be riebiere Viapari ofte Hurrapari, toelck upt be jSiobin^
eten ban Peru öloepet, Sn \'t gbebergöte aen be flincker-banbt / toelck io in be^f^io^
binciebanöe Chicas,tno|ötCouöt gbegraben/ enbe inbien be tn-tooonöers ban
befe ^taöt miööel öaööen / fouöen feer beel #ouöto konnen berfamelen. ^aer
toaö beelbolcks banöein gbebooine/ maer be pocj:kens en anbere ötfo|ö2en beb-
ben bie bermtnöert. \'Cis bolck ban klepn berlianbt en klepn couragie/göenegöen
tot beél göcbieken/ infonöerbept tot biincken / en bioncken 3önöe/bermooiöen fp
malkanberen} leben fonöerfoigbe/ eeten op \'tgbene fp bebben been öagö/en ö\'an^
öer öagö göebieck öebbenbe / foo gaen fp toilbe tooitelen foecken öaerfp baer meöe
onberöouben tot öat öet Maiz röp too|öt/ toelck in fommigöe plaetfen in beerticö
öagöen/enöe tnfommigöe in ö|p maenöen rgp tooiöt* een öalbe legue öan öe
J>taöt Segovia paf&crt een beke/ öiefp noemen Rio ciaro, om öat fu altöts klaer
is / enbe een toepnigö banfpn ooifpionck foo finckt \'t toater in öe aeröe; inöe Wm
ter göeeftöet toepnigö toaters / en in öe ^omer beel / als öet minö beöooiöe te göe:=
ben 5 foo öat fp in öe ^omer beel lanöts öaer meöe berberfcöen en begieten / enöe
öoo| öte miööel beel Maiz enanöer biucbten berfamelen, <©aer is groote barietcpt
ban ^bogöelte / als <auackelen en mingb-bupben: be l^eeröen/ i^oom-beeßen/
^cööpen/ Cepten enl^erckenSbermenicöbulbigöen feer; foo öat öet Wtt öe tnee<
Cen Öanöel is ban öefe ^tabt; toelck fp te koop biengöen naer Nov

Granada jnöiancn Öebben göeleert Cattoenen löntoaet toeben/ toelck ban fon^
öcrlingöP^öföt is.

ban feööt 20, ieguen ban Xerez naeröet ^itpben/ tn to. leguen
Tucuyo, en tacötentifö leguen ban Coro naer \'t ^upbt ooßen, #en venft ban Seso-
via naer Tucuyo boo| eene ballepe/ toelck is ttoaelf ieguen lanck»

Befchrijvinghe van de Stadt Tucuyo, Truxillo, Laguna, endedeghe,
leghenthedcn daer ontrent.

DCfebenße plaetfe ban befe l^iobmcie/ïsbe ^taöt TueuyoJegöBenbemcenba!^ a.ucx
lepe ban befdbe naem: befe ballepe ßreckt öupben en i^ooiben/ ecn Ijatf icgue
ïanck en bieeöt/ronbtom omcmgöeltban bergljen; enbe beeft fpn naemban een ne^
bierebie öaer öooi-loopt: W eenfeer göefonöt lanöt/enöe aen\'t m komen Uan bele
bergljen/oberbloeöïgb ban pi0bmnöc/300 toelboo? öe ^paegmaeröcn ais boo? öe
m-gbebooine/ met groote toerfcßepöentljeptban drupten, ^e <^taöt legöt 50, leguen
banöe^ee/ fcbcnti\'cö ieguen banS\'- lago de Leon, elf leguen banm\'eu Segovia naer
\'tèupöt-toeßcn; beeitöien leguen ban Portlllo de Carora, böf en ttomttcö ^m Tru-
xillo, enöe böf en tadjtcnttcö ieguen ban Coro, ^aer3ön eentgöe ^upcker-ingenios,
enöe öaer tooiöt Cotl;0engöcfame!t/3oöatöem-göebooineöaer öebben beginnen te
kleebetii ööcrtoaß O0ckl^oicnenöeanöer3aet ban .^paegnten/enöemoes-krupöen.
ïï^acr 3önbeel Ctprcn enöe Uceiitoen; beel totlöts/als i^arten met menugtc/ 30 öat
fommtglie ban öe intooonöers ban öefe ^taöt/ op öe jacöt gaenöe met pceröen enöe
J^onöen/m ttoce maenöen tööts fomtöötstoel bpf öonöert öooöen ^ enöe in fotnmi==
göe tooiöen Bczar iteenen göebonöen. binöt öaer j^önen ban bocö
en tooiöen niet göebeneficeert öooi göebieck ban bolck; öe èpaeaniaeröen boeöen
beel iaee ban €)Ofcn/ i^oepen/ ^cöapen/enöe fecr goeöe J^eeröen, ^e Inöianen ban a 71 lo

öitquartter/3önbanöenatieöiemennoemtCuibas,öocööibeifföbantaleonberben
anöeren: fpßrööenmet bogöen en pölcn/ Macanas en ßeenen/\'tisßröbtbaer boick/en
tmeeße öeel eet menfcötn blecfcö. €cn öeel is bebieöicöt/ en göeben boo| tribupt
Maiz, ÖOOI öien fp niet anöers en ötbben^ Tucuyo legöt op be kant ban öe riebiere
ban öen fcltocn nattti/ ban toaer tot Öet nteutoe ban Granada 3i)n öonöert en

Befchrijvinghe van\'tgrootc Lack Maracaybo ; cndcvan Maracapana
op de uy terfte hmitcn van dit Gouvernement naer \'t Ooftcn.

Het Uackbajt Maracaybo, toelckbc ^>paegniaeröen noemen de noftra Sennora, Her. defc.
looptbeerticö ieguen te lanöttoaert in/ (Herrera fegöt elöers öatfetnaer bgf en ^.4.1.7^»«
ttointicö ieg^c" tt lanbttoaert in loopt) ban be^eeaf j enbe is meer ban töien leguen
h^ttUI enöeis in t om gaen tacötenticö leguen, (öoetoel eenigöe feggöen minöer)
öe monbt is een öalf legue bieebt/ bloepet enöe ebbet/ enbe is ontoeber fubiect
göelöck oe Ztt / boo? bienfp öaer in komt/ enOe 000? öementcöteban öeriebieren

hit öaer m baï!e«/ i0 %tt toater ö|tncke!öck hot toel toat öiack / ettöe öaer m öe
biffcöen öie fp noemen Manati. fn tupterße ban\'t ïack komt een riebiere toelck af
komt ban fjet nieutoe rijck ban Granada, öoo? toelcke / alö öeur öet lack feifö/öe
i^oopmanfcöappen öertoaertö too?öen göeboert. eeniglje ban öe in göeöorene
tooonenöe ontrent öit lack / öebben öaer öupfen op boomen / llaenöe in öet toater en
opöe kant; toaer banöef^iobincie öenaem ban Venezuela fcöönt göekregöen t$
d.417 c ^ öebben. <0ntrent öit lack en in öefe contrepe tooonen öe bolckeren öie fp noemen
Pocabucys, bie httl <6auötö beröanöeiöen / göelöek oock öe Aicohoiados een an^
öer natïe öaer ontrent / öie meöe beel <©ouötö öaööen; tooonen in een feer goet lanöt
en öaer toaö abunöantie ban bibieö / en \'tbolck feer bjeeöfaem: Cuffcöen öet göe^
bergöte enöeöet lack legöt öe #20bincie ban Xuruara op een black belöt; in\'t göe^
bergijte toelck feer öoogö iö / tooonen öe Coromoehi, een ftröötbaer bolck. Cnöe
bp öe Cuiata ban ött lack / öe natie ban öe Bobures; öan öoo? öe menicöte ban öe
moeraffen iö öet lanöt ongcfonöt enöe feer gljequelt ban öe Mofquitos. Ban Xurua-
ra tot Coro toe 3ön tacötenticö leguen, ntet toepnigö boickö / enöeöat ttocö niet ht^
bieöicöt/armbofck.

Maracapana Op bct uptcrftc bau öcfe |^?obincie naer öet <Doften iö een feeckere ha^
ben/ öe befte ban alle öefe cufte / öe Jnöianen tooonöen öaer ontrentop ttoee/ feö
enöe töien mölen ban öaer / öte men noemt Chiugotos, en iö een tale / tooonen op
\'t göebergöte/en iö ftröötbaer bo^ck /enöe öouöen gualöckbieöe met öe ^paegniaer*
öen/enöe 3ön menfcöen-eeterö.^ie ban \'t Cplanöt Cubagua öaööen bier eertötö een
tooonpïaetfe öaer meeft i^rögöf-boltk tooonöe / toelck onöer öecl^Iel ban öet
lanöt te bcfcöfrmen / öaer tocöten öeöen in t lanöt/ enöe leel öaben maeckten > toaer
ÖOOI/ alö meöe öobi öe ij oog j-öuptfcöen öit lanöt feer ban bolck iö ontblooöt. Benzo
fegöt / bat öet een klepn fteoeken toaö ban beerticö öupfen oft öaer onn-ent. I^an
Maracapana tot Bariquifimiro 3ön öonöcrt mglcn obcr black lanöt / öaer goeöe iacöt
iö enöe biffcöerp/ öan alleö iö göeöepopuleert / en öaer 3ön beel Cigren.

D<B i^abenen/ Caben / en J^unten ban öe tufte ban öit <©oubernement/enöe be
eplanöen öaer aen leggöenöe 3ön / beginnenöe bp IDeften ban Maracapana:
La Vrchiia een Cplanöt te^en ober öe riebiere Oynare , toelcke riebiere feer bifcö-
röckiö/beneffenö een anöer toelck men noemt Roca de los ifleosi enöe öaer aen öe
Cabo de la Codera, bp <Doften öefc Cape ftrcckt ÖCt lanöt «©oft enöe ll^eft /enöe bp
il^eften öe Cape <Doa-nooiöt-ooft enöe 0ae3-3upöt-toeft / enöe toefenöe ^upöten^
öe i^oo|t met öe Cape/fïetmen öiep in tlanöt öoogö geöackeltgebergötci toelc «Soft
enöe Sdeft ftreckt. enöe öe öaben göenaemt Puerto Fiechado, enöe öie ban Sardi-
nas, en tegöen ober öet eplanöt de Avcs. l^ooiöer öe öaben tian Burburata, toelck
d.8 i i.c. iö een toonöerlijcke baben / enöe öaer iö een tooonpïaetfe ban ^paegniaeröen: leg^
I ^ ^ naer \'tfeggöenban Herrera böfticö leguen ban Maracapana, en oock böfticö legucn
^^ ban Coro; öaer iö een 30ut panne / öaer öe Jnöianen tooonenöe langöö öie cufte/
meöe tooiöen booifïen. enöe feö leguen t\'lanöt toaert in öebt göp öet lack ban To-
carigua, toelck iö foct toater /10 ttoaelf legucn in öet om gaen en fieö leguen bieebt/

met eenigöe epianöekenö öaer bolck op tooonöt 5 fp öanöelen met eouötenöe3ön
bieöicö/ ÖOCÖ böftöien legucn bupten bet lack iöeenanöer j^atie öie fp noemen los
Caracas, öiefecr öcfticö benöngöebiupcken. ^e ^paegniaeröen öebben een ƒ o|t
opbe cufte toelck fp noemen Caracos. Boo|-toaertö ban Burburata JBeft toaertö
legöt,Golfo trifte, enöe naer öet i^ooiben ban öefe Goifo, Bonayrcj een eplanöt

d.4.i.^.c.i naer\'tfeggen ban Herrera töien leguen langö enöe acöt bieeöt. enöetooo|öerP«nta
Eng. voy. Scca,en tcgfjen ober Curaçao ecn anöer eplanöt 15f.ieguen in\'tronöe; legbts. ieg«en
ban\'tbafteiant: aen öe 3^oo|t-toeft-3öbe macö men anckeren öarötbpöeftrant infeer

öscp \'mm I fottöcr eemóö pcrgcM 3« ï^k epïanöt i0 ^tmtt abuttbatiftc ban
öeticp ©ec/300 öat tp öïe meett öooöen om öe öwpöen enöe backten te beekoouen en^
öe een toepnigö booiöer legöt Curacaute, enöe tegöen ober öe Cabo s^. Roman naer
\'t^upöen\'teplanöt Aruba, toelck is een klepnöer Cplanöt.

^efe Ö?p eplanöen Curaçao, Bonayrc, Aruba, 3ön ïïetooont ban Inôiamn öie d 41 Ä.C Î
Cö?tilrnen 5ön göetooiöen/ en 3ön ban goet beröanöt/ öebben feer beel Bee/ais ^tie
ren/<aa[en/ troepen/ ^cöapen/ en ï^eeröen j öaer 3ön nocö beel klepn <ï^planöekenö
ontrent öaer met tooiöt op göefcöaft.

^t Cabo San Roman ßeeckt upt ttomtÏCÖ leguen m ^ttl 10 ttoaelf leguen ban
Coro,öe3nöïanennoemenfeParaguana, fcöïltluttelbaneen Cplanöt tetoefeniöeeft
m öen omloop bpf en ttomticö leguen en meer / black lanöt / met een bergö bp naer
m öet mtööen / toelck ban berre m Xtt göefien toeröt. Eegöt aen \'tbegm ban öc
Golfo ban Venezuela, öCt mkomcn cn\'t Canael banöe Laguna Maracaybo î enöe
aen \'t mkomenban öe felbe öe riebiere Micarc ; enöe nacr öet ïBcÖcn Monges,
eplanöckcns bp öen anöeren leegö I upt-göenomen ecn toelck een bergö öeeft
in \'tmiööcn / eenigöe toitte fanö bapekeno enöe beel göeboomte / 3ön göcSegöcn bp
öe Cabo ban Coquibocoaj aen toclckc plaetfe alleep ban gantfcö Snoicn göebon^
öen tooiöt göetoicöt cn toucötfe boo? <DOuöt. ^efen öoeck legöt ö^p cn ttointicö mij^
len ban Cabo de la Vela, i0 leegö en öeeckt met een blackte af/ in öetianöt legöt een
öoogö göeöackeltgöebcrcötetoeïck öc^gaegniaeröen noemen Sierras dc Azieyte:
öit çunt legöt op ttoaelf graöen naer öet feggöen ban öe ^paenfcöc Courfen. ^aer
naer bolgöt Baia honda, cnöe el Porte te toclck i0 leegö lanöt bp öer ^tt : enöccpn^

öelöck Cabo dela Vela,toelckï0rooötin\'taenficn/nictfeccöoogö/lcgötopocöoogös\'

te ban toat meer als ttoaelf graöen / en acötöien icguen ban Rio de la Hacha, fon^
öer öat öaec eenigöe öeen in alle öit guartiec toeröt göebonöen / oft anöer toater als
ban öcn regöen.

m ijoogö öuptfcöen öaööen booi-göenomcn in öen jare böftöien öonöert enöe r « ^
fc0 en öerticö aen öefe Cabo een ^taöt te boutoen / ban binöenöe öat öet black lanöt
toas fonöer göebergöte / öjoogö en onb^ucötbaer / fonber eenigöe riebiere bic in be
^ee loopt / cnöc öat öe in-göcboo^nc göeen Maiz en aten I ban alleen ban öe jacht
, enöe bißcSeröe Iceföcti / cn too? b^oot g^eb^upf^tcn \'tjact öan ttechtt toilöt kruuöt/
toelck^ fcöoon maken met groote moepte; foo lietenfp\'tfelbc blöbentïaonöen öacr
oock tocpnigö^ofar ofte klepn faeerltjens. \'Cfclbe toas tocöcr boo^göeflagöen ^ 7 i i
inöen jarei 541 ^om öe biflfcöeröe ban öe l^eerlen banöe roobers te befcöcrmen / bocö
en toieröt niet goet göebonöen om öe felbe reöenen als booten ; enöe mepnöen göe^
noeclnt3Öncenigögöeifö«t te planten op öet punt / öoo? toelck öe bpanöt fccr kan
bcfcöaöicöt too2öen/om öatöetlanötgöelöcksöe^eelegöt.

5^cbefcbiötïer ban Sir Francis Draeck IcöebopagiefcQfitmebej öat öefe Cape ts Eng.voy:
kael lanöt fonöer boomen ofte Ünipckcn / en balt upt acöt oft töien mplcn ^upöt-
<aoöenöe |^oo|öt-toeÖ;eneen€^otelingöfcöootban \'tpuntis een klepn Cplajnöe^
ken aöelpek Mc wefton bp Pleymouth macc toat grooter : <änöer be Cabo ts een
gocöê reeöe / fraep 3anöigöe gronöt / beertöien ttoaelf enöe töien baöem toaters öicöt
bp öe ^tranöt.5^e ^paenfcöe Courfen feggöen öat öefe rotfe een legue legöt ban öe
Cape/enöeöatmcn toeltuf&öenbepöcnmacööeur loopen.

O^le fcöepen öie in öen 3are 1523. aen Punta de Araya öebben göetoeeÖ/aÏ3üo
fp öacr bonöen een ƒ o?treffemet ^paegniacröcnbefet/ toeïck öaer öet 3ouötöa^
Ienbclctteöen/göenootfaeckt3önöefonöer laöingeban öaerte fcöepöen/ 3ön eenigöe
toepnigöe ban öc felbe fcöepen ban öaer öaeH-toacrt op göefeplt naer \'tCplanöt
Bonayrc, cnöconöcc ^nöcrcn een ^cöipper ban encöupfen/toiens Stierman Simon
Simonfz.öegö^iföÖentöeptpertinemiöcköeeftacn-göetceckent/bietbpüoetgcbonöen

öebbenpr m te boegöen. ^epïenbe ban punta de Araya met een Boo^bt-tiaefffn
toel 300 i^oojbelgcken ganQö/300 fult göP to t Qöeficöt loopen öet CplanbtTortuga,
maer ï©eÖelöcliecbeaebenöe lal ube aroom bp öupben öetCplanbt boeren, ^it
eplanbttóban\'tboo|fcöiebenpuntböftöïenmölen/eöeÖrecl?t mfpn lengöte Wtü
ten i^ooibenenbe <8oft tenZupben bip oft bier mölen; öetlBeft-epnbeisi ontrent
ttoee mplen b?eeöt/öet Eanbt ftaet bol boomen/ toaer onber i& eenigö !^ock-öouöt;
baer 3ön beel 23ocken: aen be Zupbt-3öbe ontrent öet <0oft epnbe lO een ^Eout-pan-
ne^ baer lagöen nocö beien/ ober betoelcke beonfeeertöbts 30ut öebben göekroben;
baer en ts aen be Zupöt-3öbe göeen ancker-gronbt / ban om be ^upbt-toeö öoeck ïs
tottte 3anöt-gronbt/ban 3.tot 15.oft i é.babem/ maer op ttomttcö enbe meer ts fcj^ip
Coiael-gronbt; öoe naerber öet lanöt öoe beter be gronöt ts.

BanTortuga feplenöe i^ooiöt toea ten i^ooiöen (met göemepne i^ollanötfcöe
Compaöfen) feööten mölen/ göemoet men öet <^planöt Vrchiia ofte Orchiiia, tanck
ontrent ö?p oft bier mölen/ leegöacötigö Eanbt/30 bat öet met berre göefien en tooibt
Ban baer la^eaten ilooibenbgf mölen öebt göp Rocca, langö b|p mölen / leeg^
enöeönal/göeen öalf möle bieeöt/aen öeZupöt-3ööe fcöoon fonöer ancker-gronöt/
maer aen öe i^oo|öt-3ööe bol öioogöe platen/enöe tuflfcöen bepben ban plaet totp\'aiet
bol onbtepe blackten; öet bermoeöen is öat aenöe |^oo|öt 3ööetoel ancker-gronöt
mocöt toefen, ^es mölen booiöer ïiaeft nooiöt-toea legöt Wa de Aves, aen öe
i^oo|öt-3ööeloopteen rif af toel bip mölen tn»e/öaer men öe bamm^

QÖen ban Oet/300 men bp i^ooiben baerbooi bp loopt/ areckt öem <Doö enöe H^eö
fcöaers öip mplen langö/ een öalf mgle bieeöt / leegö enbe boomtgö» ^^an \'t ööeft-
epnöe ban bit €planöt een möle recöt in\'t tBeilen/ legöt een <l^planöeken ban on^
trent i mölen lanck/ met een rift baer ban af tlrecl^enbe toel een möl m Zee. Ban Ifla
de Aves mi^ tl^.febenmölcn/lcgötöet <i^planbtBonayie,öem ftreckenbe
IS fes oft feben mölen in\'t ronöe/ftaet bol boomenjbe fcöepen Iteten öaer anckerbal^
len aen be <Soft-noo|öt-ooa-3ööe onöer öetoal op öattcö babem/ göeen fteen-toerp
ban \'tlanbt/enöeöiebengronöt af/toaer ober fp be toal aen labeeröen/enöema^öeti
be fcöepen aen öe boomen baft: ê>P belben öter feker roobt bouöt/ öat ötenftt^ ts
om meöe tctoevtocn/ toclck Cj» biacf^ten. 3!n üen felben 3!are3ön bcTtoaerfö

eötfonöen bip fcöepen bp öe <5eoctropeeröe iJ^eft 3nöifcöe Compagnie/toiais
toeöer-baren top tot anbere göelegentöept fullen upt-ftellen/enöe öiermeöeeen epni»
maecken met öe tegöentoooiöigöe befcöiöbingöe ban Weft indien, alfoo toppa;
meöe nuöe ronöe öebben göeöaen ban öet Zupber göebeelte ban America, eiiöe
toeber göekomen 3ön tot Rio de la Hacha, baer top öetin\'tbooigaenbe öaböe«
0Öelaten,

S\'AbadbabenbanCaiiforn. 197.
Abancay Btebimtn Peru. 33^.
Abaque CpIanOtbpHifpaniola. 13.

Acapuico baben ban Nova Hifpania. 150
Acaxu cla Jabcn ban Smfimte. 237.
Accadicofte Cadie l\'nNova Francia. 58.
Accomack^atlCnm Virginia. 7g.
Accominticusbaben in Nciuw-Enghc-
landc. 77.

Achalaqui in t)t P|0bincieban Florid, u©
AchecambeyCpIantbanbeLucaios.26.
Achufï tiibcl^iobindebanFiorid. izo.
Ada bp Darien aen Terra Firma. z6u
Acuera tn bC p^OtJmCte Florid. 118.
Adhothuys btfcfl ban Nova Franc. 53.

Aguada Ijaben ban Porco Rico. 3.
Aguada fegura bape ban Cdiforn,iii\'^z^.
Aguaiuico rtebter tn N. Hifp. 166.
Aguapa benönigen boom inbe Mrfos.iu

i^lhißn^no\'Vä,^IhiotJiin CnUfornia. 2iz.
St. Alexio CplanbtbpBrafil. ■ j.\'
K^lez>ay ^pimbthpTerreneuß ^^^
Algoumequins bOlch ban Nova Francia.
AlibamopïaetfeinFlorida.
AligacoplaetfeinHifpaniola. 23.

GOet\'gunßighe Leßry^yyhehhentot U\'Vren dienße in deßTafelby eenghehucht
de rvoornaemfieVroyincien ^ Landen, Steden , Flecken, \'Rteyteren, JF^aveneu
ende ^eden-y indien ^vyyfe die hier hadden by ghebracht, fia [oude defi Tafelte oyer-
groot ghey allen hebben. Deplaetfin die beginnen met een S\'- ofte S^^- hebben -rjyyge^
bracht op de naeßeCapitale letteren.daer V.U.mt naer-foecken, ghelteye op njerdacht
te rvyefen.Als mede dat deSpaenfihe de ^ ende Vi een yoor d\'ander ghébrnycken^foo
datmen m bey de die letteren njy el dient tefoecken,

A AltoveloCpïanïlÉÖp Hifpaniola. ïj.

Alkermes bcfpctl III VirginU, 7 6.

Almagner^taÖt lit Popaian 29^.

Aimeria m Nova Hifpan. i^i.
Amaguaio CplâtlÔt batt ï3e Lucaios.
36manödenbattöeChachapoias. 35^

Amana Cplanbt ban ÖeLucaios. 2<ï.

lEtebteïbpbcnOronoqtie. 481

de Buritaca tip S" Martha,
de S*- Andres California,
Sin Salida in Chile,
Ancud lack ban Chile. juy,

Antequera ftaOtban Guaxaca. 165.
Antigua Cplanbt banbe Canibales. 28.
Antiochia Öabt tn Popaian.
Antonio de Berreo COCßt naeï el Dora-
do. 379,

21 g;

475-

501

14.

319.

XJS\'

JZif,

ArncdobleckemPeru.
Aroughcun beefteban Virginia.
Arricife de Truxillo in Peru.
Arrowari nebl\'erem Guaiana.
ArtibonicofietHatibonico
Aruba eplanöt bp Venezuela.
Aflapana eplanöt tn Öen O ron o qu e. 4 8 2.
Afllimcion ftaöt Op R.dc la Plata. 408.
Atacamatooeftljne aen Chile. 359.
Atalpaha plaetfe in Florida. 12,0.

les. 28.

Barraquan liebiee Oronoquc, 483.
Baru eplanöen inöe Goifo ci\'Vraba.270.

Bayamo p^obmctc m Cuba. 18.

ftaötin tfeibe eplanbt 19.
Sape ban 5^aftoutoen/i^iel^j^eöev1.8ç.

of ^ebeeingb of ƒ eienötö. 385.
Bcata eplanöekenbp Hifpaniola. 13.1^.

Beaufort en nova Francia. 66,

Bclcn Ciebiee in Veragua. 247.

Belcz ftabt in ncuvo Reyno. 285.

BelNJÎeiXiNôvaFrancia. 49.

BcrmudcsbefcblÖbinöbe. 3i-32\'&:c.
S\'-Bernardo dc la Frontcra in Tucuman.
377-

Beta eiebieeban Guaiana.
Bilcas eiebieee en ï^alïepötnPeru.
Bilcaconga gbebergbte in Peru.
Bilcamaio riebier in Peru.
Bimini eplanbt ban beLucaios.
Biobio riebier ban Chile.
Blanc Sabion in Terreneuf.

mom eplanbt Bieu-Beöerlanöt,85-

Bogota Piobincteban neuvo Reyno. 278,

47Î-

292«
508.
ZJZ.

3r8.
Brail

2$al(em ban Tolu.
Bamba p|Obîncteban Popaian.
Ba mby aias fekece bO^bClÔ»
\')5mt^hmTerreneuf
Baoruco p|Obmcte in Hifpaniola.
Baracoa ftaötin Cuba.
Baratta ^^alfemi\'n Guaiana.
Barbada êplanöt banöe Canibales. 28,
St.BarbaramgnenmN. Vizcaia. 190
Barbudos eplanöt ban be Canibaies.28,

A pamatuck XitWt m Virginia.
Apurima WWcitttlPeru.

ApurwacartetlïCrm Guaiana.
s^Ararapira ^Jiebwre.
. Arauco fa|obmrie baH Chile.
\' Arazazes b|UCbte ban Brafil.
Arbi J^iobmcie ban Popaian.
ArbuiaCpïanbt.
ArchidonaftabC m Peru.
Arcquipa ^abcn ban Peru.
ArcZibo ttebtev in Porto rico.

^tabt in \'tfelbe eplanbt.
Arica öabhnbe baben in Peru.

iio,
2,42,
148,
2,91»
2,
41-
41-

41,

41-

42,

4Z.

49\'
6u
430.

18,
4J.

19.

475\'

T> Acoaplaetfe in Hifpaniola.
-DBaeza ftaötm öe Q^ixos.

Bahia de todos los Santos.

Bahia de Santa Cruz in Florida,
del EfpirituSantOjFIorid.
de Carlos in Florida,
dc Tampa in Florida,
dc Meruelotn Florida,
de Fonfcca in Guatemala,
de Santiago in Peru,
de Sant Mattheo in Peru,
de los Caraques in Peru.

Boca del Drago bp Paria.
BombonPiobindeban Peru.
Bonaventura baben ban Popaian.
Bonayre eplanöt bp Venezuela.
Bonda balïepebp S^^ Martha,
dc los Caffoncs in Nova Hifp. 16z. Borriqucn eplanöt ban St. luan.
de Santa Cruzj\'n Californ. 192. Bracomoros p|Obincie in Peru.

Buenos ayrcs Qabtm R. de Ia Plata.407.
Burburata fjabetl batt Venezuela. 508.
Buritacatn bcp|Obmne S" Martha. 272.
Buritica gOUbt-ÏÖCkenbfCgfittt Popaian.
287.

67.
07.

Ï17
128.

40.

41.

42.
42.
42.
44,
48.
48,

48.49.

48.

49.
59.

59\'

59-

59.

60.
6u

61.
66.

440-
540

42,

2©7

15\'

13-
14.

15-

22.
32,.
zz.
41.

177.

178.
140,
194.
208.
208.

J)e Raz e en Ttrreneuf,
d\'Efiere Terreneuf.
S*\' Francois Terreneuf.
de S" Marie Terreneuf
de Raye Terreneuf
de Anguille Terreneuf
S\'- Laurens cap breton,
du pré en Ii ova franc,
S*- Louis.
Montmorancî*
Ttennot en Nov.Franc,
de Rabaß,
deHongnedê,
a Vaigle,
de la He ve.
Nègre,
de Sable.
Forchu.

de la Tortue Noorthrafd.
des arbres Secs Noortbrajii
degrat Terreneuf
Cabo del Enganno HifpSLtiioh.
în California,
del Cabron.ibid.
Tiburon.ibid.
S» Nicolas ibid.
Francesibid.
de Cruz m Cuba.

Anton ibid,
de Corrientes ibid,
de Bonavifta Terra nova,
delgadottt Yucatan,
de Cotochcibid.
de la Florida.
Roxo in California,
de la Cruz m California.
dcGaleraibid.

de Corrientes in Nov.Gai.211.22,1.
de S\'- Lucar Californ. 2.11.zzz.
de gracias a Dios Ferag. 246^.

Z75.
276.
320.
320.
320*
322.
248.

373-
373.

373-

373.

381.
381.
381.
381,
383.
383.

39^.

39^.
39^.

397.

403.

428.

429.
451.
4^2.

494-
505.
508.
508.
437.
223.

58.
482.

4^8.

24.

2-3-
414-

3^7-
Z9U
291.
327.
Calb

dc Aguaia bp S» Martha.
dc la Vela in Terr Firma.
de S\'- Francifco in Peru,
dc PaflaosmPeru.
de S\'- Laurenzo m Peru.
Blanco m Peru,
dc Cauten In Veragua.
in Chile.

de lo m |loo|bt-25iartI.
Cacaob?uctït bail Nova Hifp.
CadicpjObmctebanNov.Fratic.
Caiama eplanbtm Oronoquc.
Caiana tittiitï tn Guaiana,
Caimanes Cplatlben>
Caio Romano.

dc Nicolas,
de Cruz.
Caiouz b?ucj)te banBrafil.
Cairabonriebimm Puerto Rico.
Caichaqui baHepîn Tucuman,
Cali ûabtm Popaian.
California plObmCte.
CaiiaoöabmbanLirna.

ChontafesbóIckÖp Nicaragua;
Chovacoet titt^itt t« Nov. Franc.
S\' ChriftovaIC|JfànÔtbanDeCanib. 29 Cordua ßaÖtm Tucum

bïeckemNeuvo Reyno.
Chucuito piobmcteöp Chile,
chuli baflepeui Peru.
Chulula bp Mexico gö^ïegen,
Chumbo piobmciebait Qu ico-
Chunno kolt ban Peru.
Chuquiabo p^Obmciem Peru.
Chuquimaio nebia\'enöep^obmcie
Chuquifaca in ÖC Charcas.

Colima p>0bincic ban Nov. Galic. 177
Collao p^obinc-ban Peru.
Colliman <ÖUrtimCitt öuaiana^
Collique baUCpCin Peru.
Colymas bofck in neuvo Reyno
Comaiagua inÖC Honduras.
Comagre (J^pïattÖCnin Vraba.
Comma bp ÖC Maraguan*
Compoftclla in Xaiifco.
Con chos boïckcccn in neu vo Mexico. 215

Copaibas plante ban Brafil.

Copaobo Cijcke^pijncn Brafil. 427
Copal ofte anime in N.Hi fpan.

copalitaöabcnin nova Hifpan. 1^7

Copallcnp^ObinC-inPeru. - ^ly

copiäpobaftcpbanchik. ^^o

Eftrcmaduraneuva oft Taguzcalpa. «
St- Eftafio eplanöt ban ÖeCanibales.^?
Ethechemins bolck in NovFrane-
EupariballcpbanS« Martha.

283 Coritini CîCbîCC in Guaian.
370 Coroi^OOft-ftaÖtban Venezuela.
Cofta rica piObinfiC.
Cocui ftaöt in Hifpaniola.
Cotoche in Yucatan.
CozainÖC Florida.
Cozumel CpIanÖtbpYucatan.
CroAtom in Virginia.
348 S« Cruz de la Sicrr.p?Ob.CnftaÖtPeru.354
dc Mopox Öp Cartagena. 2.70
Cuba befeö^öbinööt 17- i^.&c.

Cubagua CplanÖt.
Cubias capcn inN.Rcynd.
Cuença ftaöt in Peru.
Cuertlavaca in Nova Hifp.
Culatadc Vraba.
Culuacan p|0bittcic Nov.Galic.
Cumana p^ObinCiC.
Cumbi lakcn ban Peru.
Cunames bolck in nova GaÎJc.
Curacao CplanÖt Öp Venezuela.
Curatco eplanöt ban öc Lncaios.
Curiapan puntbanÖC Trinidad.
Cufco Ijooft-ftaöt in Peru.
CuxibambabalinPeru.
Cuyo Piobincic bp Chile.

493

Z79

314
164
262

3ÖZ
21%
508

485»

337
314

370

D Arien p^obincîe ChÖC cicbicce. xèó
Da-ulccicbiccinperu. 3x5

DawneyCiCbiCCinGuaiana. 483

Dcffeada eplanöt banbe CaniWl. 29
Deffequebe CiCbiCC in Guaiana, 474
^\'•Domingo i^ooft-ftaöt ban Hifp. 8
Dominica CplanÖt ban öé Canii3ales.29
Duoron eplanötban Nova Franc. 45
Durango inöe ballepe Guadiana. 189

X-Catepcctoinbt-becabitt Chiapa.ai7.
jteii3abetö)S bapeinbe g)tcate. f/
€li3abetÖ!5eplant!0!bp l^ieu-^cöèciss

Emeriapiobincieópben Oronoque 47^

Endche !^ijnenban ^iibcc- 1
HS eftglifcbJ^acboucT--?^^^«^«/: .

7,61. EparagotosbOlckecen ban Guaiana. 402-
^HiAtiïitbanÖC Lucaios. ^7 EpuremeiintoOonbeC!0ibanGuaiana.4S^

ELaftaötinöeZacatccas.

50
j8i

4M
341

429
48
48
23t
242
ibid.
z6z
26 z

57 i
495

242
466
297
Ï35
4^8
240

de Honduras;
de Guanaios.
San Miguelbp Panama,
de Paris Öp Panama,
dc los Coranados Chile.
deCariacobp Paria.
dcNiquefa.

Guanaios Cplanöen.
Guancavelica «SmcMÖeV-Ö^Önen, 3 3<5-

^teeclitenoanöe^paegmaeeöen. GuanapcbaïlepemPeru. 325

öabentnPeru. 341

FormofagaöenbanT^ry^;??»/ 41 Guancasboïchecen Öan Peru. 331

S*- Francifco del QuitoftaÖtl\'n Peru.3 07 Guanihani Cplanötban Öe Lucayos. 27

H Aeari ballepe tn Per u.
attfeafe öaben ban rerrenerf.
Hatibonico n\'ebt\'eetn Hifpaniol. 12.14

dcBaftimentos: ^.êz

de Perlas bpPanam^ 2^3

Fucr te inbe Golfe ban Vraba. 271
de las Palmas,
del Gallo,
de la plata Peru.
deS^MariaChil.
dclosPargos.
delas Palmas.
deS^Lazaro.

de Lobos,Ia Plata,
S^- Graviel.
Martin Gatcia.
S"Catahna.
deCaftillos.

S\'-Sebaftian Brafü.
dosPorcos.
Grande.
Jjle deSdleN.Frane^
de Cap Breton»
S" Marthe.
S\'- Germain,
de la Raquelle,
de Lièvres*
Fercee,
d\'AJJumtivn.
aux Coudres.
d\'Orléans.
Rangées.
Verte.

AUX Cormorans,
aux Tangnez.,
Longue.

S*\'Croix N.Franc,
de Monts deferts*
Haute,
de Bacchus,
Ifleos Capitania ban BrafiJ.
Itabucu nebiecbp la Plata.

Manegua êplanöt ban be Lucajos. 27
Maniot ll3Q|tel ban Maragnan. 442
Manoripano Cplanbtin Oronoque. 482

334
373

J05
172

244

333
SI
522

485 Maragnan generale befcfeöbmgbet

33«?
505

319
2

3»

507
507
441

438

440

44?
485
198

Cplanbt en \'göeen riebier.
particuliere beff b^öbïngbe.

Maraquites bolck ban Brafil.
Marcos dcNiza fpn tOCbt
Marequita in Neuvo Reyno.
Marcs riebier in Cuba.
Margarita Cplanbt ban be l^eerlcn. 49 ^

Maricabilca ballep m Peru. 334

Marigalante «^planÖt ban ÖC Caniba,

S\'- Maria del pucrto in Hifpaniol.
el antigua del Darien.
dc los Lagos, Guadalajar.
Mariquina ^allep in Chilc.
Marrawini riebicr ban Guaiana.
S\' Martha Cplanötbanöe Lucaios. 27
l^^obincie ban Terra Firm. 271

^ooft-ftaöt ban bie J^^obineie,

272

£0artenbingerô Cplanöt. S5

S^ Martin Cpïanöt banöeCanibal. 30
^^bnenin Zacatecas. 189

Martyres Cplanöen bp Cuba. 27,138
Mafaya l^^obinCt\'C ban Nicaragua. 244
Mafl\'achufets boîck nieuto Cngelanbt.
76

Maflatlan in Nova Galic.

LAbap: t^ebierm Chile.

Laguna Maracaibo.
Öaöt m Venezuela,
de Mexico.

de PernaguatnR. la Platt.
LAudoniere Öopagie mtt Florida,
Laurens Keymis bopaj^ie waeV Gmian
484.

Laxapalanga, itt Peru.
Lcbo riebier m Chile.
Lebrixa riebieT m Venezuela.
Leon ftaöt itt Mechoacan.
dc Nicaragua,
de Guanuco m Peru.
Lefquerninh^hiXim N.Franc,
Lima auöientte m Peru.

ftaötm Peru.
Limo riebiere m öen Oronoque.
Limpi Vermillion.
Llanos de Carora Venezuel.
Loiola ftaöt in Peru.
Loquillo gbebergbte in Puerto Rico.

^o|telinôep|ûbindeChiapa. 225
Melilla öaöt m lamaica.
Menane <iBp\\mUN.Franc.
Mcncgo <S^p\\mHN.Franc.
Mendoça Ôatîttîp Chile.
Mepencs ÖOÏC^la Plata.
McquaretasÎJOlCÏî la Piata.
MeridadaÖttn Yucatan.

Caötalöaet
Mezitlanp»00inne N.Hifpan.
Miary lieôîere öan Maragnan.
Michatoya licfeteve Guatemala.
Miges Ô0!d^în N.Hifp.
S»- A4iguel föaöt in Mechoacan.
tn Guatemala»
in neuvo Reyno.
ûaôtmPeru.

147

J46

441
232
165
172

280

329

37T
26

308
418
324

33^

309

300

358

280

139

de Tucuman.
Mimbres onöicpten.
Mio öenönïgfïïïi\'wpöt in Peru.
Mira50Uöt-b,n!nnentn Peru.

MiftecapiotJinfte nov.Hifpan.
Mocha eplanöt bp Chile.

in öEpioöinde ban Quito,
Mohina bp Öe fêaÖt Cufco.
Moias Piobincie in Peru.
Mo !1 e boom ban Peru.
Molopaques ÖOlcf^ ban Brafil.
Mona CplanötbpPuerto Rico.
Monacans sn Virginia.
Monahigan CplailÖt
MonanU Cplanöt
Montagnets bolc^ ban Franc.
Monte Chrifto ÖaÖtHifpaniol.

becgb in\'tfelbe Cplanöt

Monte Pafqual Brafil.
Monte de Trigo tn Brafil.
Montfèrrate CplanÖt Canibal.
Monte Seredo op Rio de la Plata.
Mopox bp Cartagena.
Morantapuntin lamaica.

Î77
250

277

29S
H
30

7J.SO181

&C.83.

Nicara..

NapulcaÖO!pinNova Hifpania.
NafcabaüeptnPeru.
i^affautö f ojtopöe (Amazonas,

Nata ftaöt bp Panam;
Natifcotec Cplanbt N.Franc.
Navaza Cplanöt bp Hifpaniol.
Na vidad baben ban Mechoacan. -,,
Nawaas natie in i^iento-i^ebeeïanöt»

79 NequenktupbtPan^«^-
58 Neveri ttéÖiee bp Cumana ■
10 Neuvo Reyno de Granada.
- \' Nexapa ballep in nova Hifpan.

Neyva in Popaian.
S\'- Nicolas cabo in Hifpaniol.
Nieves Cplanötban be Canibales
^ieuinCngelanöt

Morembsya Cplanöi Brafil. 454
Morequitojjaöen in Guaiana. 480

Morhicans natie Öan i^ieu-^eöeeMnOt-

Morocotes ÖOÏCl% Op Rio Ia Plata.

Morownia

|^:Otoincie in Guaiana.

Morro Hermofo Öp Cartagena.

Moreno in Peru.

deSanPaulo in Brafil.

delos Diabolosin Peru.

de S\'^ Ynes.

Mortimnos Ö^Uf^te Öan Peru.
1» \' —

406

4^4
2.70

430.433

397

joS

3^tebiccmHirpaniol.
Nicoya mÖep|0tJmCïe Nicaragua.
Ninganis gg^m bp Cap Breton.
Nizao rialjtec m Hifpaniol.

Nombre de Dios Terr.firm.
itîebîetin Peru.
SIerke möe Zacatecas.
Nombre de lefus ^taöt lUÖe Magallan.

Norembegattt iVbz\'^
Noiîra Sennora de la Paz m Peru, 3 47
de Carvallcdaltî Venezuel.
de la Vittoria in Tabafco. 179

Üchataguins bOick \\n2iov.Frafic.
Ochile tnöe Florid.
Ocoa Öaben m Hifpaniol.
O conn a Öallep tn Peru.
Olancho tnöe Honduras.
OlindaftaÖtbanBrafil.
Omapaicas rsebier.
Omafuyo göeÖeeltebaU Collao.
O m c t e p e c rtebtere.
Oncaiare CplanÖtÖp Guaian.
Onda öinnenlanötfcöeöaben.
Ongel plapnetiban Chile.
Ontiveros OftC Cuidad real,la Plata. 409

Aflicntobp Guancaveliöß.
Ofàchile tu öe Florid.
OtabalotnPeru.
Oforno ßaöt tn Chile.
Otzumba jfonttpnemN.Hifp.
Ouctecates bolck Pan Brafil.
Ouygoudy Vtebt\'et m N. Franc.
Ozama viebier Hifpaniol,

4^^

3^7

87
415

303

295
355

317

282

315

- 93

283
432
166
250

251.M2

P Acas gjeötetteban Brafil.
A Pachacamaballepeîn Peru.
Pachami bolckbau ^teu-J^eöetl

Pacouas b|UCÖte ban Bralil.
Pacos ^cliapen ban Peru.
Paczes ÖOlck ban Popaian.
Paicanos bOlckmPeru.

Palma ta neuvo Rcyno.
Paltas tn öe piobmcteban Quito.
Pamaunke ttebtet Virgin.
Pamplona ßaÖt m neuvo Reyno.
Pan Amorello t\'n Brafil.

308
151
483
307

47?
34^
489
129

427

428
402

\'403

334

335
324

474

329
499

3^5

172

323

-----------r/J ......................311

^paegmaeröen tocötenopöefelbe. Paifaguatesboickban Nov Mexico. zi5

470 Pafto i^iobmcieenöe^taöttn Popaian.

ï^itbieren öaer m ballenöe. 4^3 294

gStlcaentöept bp j^eerlanöerjBE be^ Patagoncs bp öe ^trateMagaii. 3^?

bonöen. 487 Patarabuyes bolck nov.Mexic.

Oriftanßabtrniamaica. Patoriebi\'erin Guaian. 47?

PAtavro

Papas too?telen.
Papemene rtebtei:»
Paracca Öaben ban Peru.
Paracoa aen be Trinidad.
Paracoufli <Sberße ban Florid.
Paraiva Capitan. Brafil.

Eiebiere ban Brafil.
Parana Rio de la Plata.
Parapnamiri riebiere la Plata.
Parcospallep^l\'nPcru.

BiebiereinPcru.
Parilla öaöt in Peru.
Parime llack lU Guaiam.
Parinacocha tn Peru.
Paripamotu p^ObtnCie.
Parmonga balïepm Peru.
Pafcuaro ßaötm Mechoacan.
Pafcamaioballepin Peru.
Paffaos cabo tn Peru.

Pcnnobrcot in ^ieu-enseîanbt 63.75 Puerto dc Pinos puerto rico

Pequatoos natte. j-i.r,, ____

Paranieu Öaben tn Brafil.
Pericos Öabenban Panama.
Pcrnambuc Capitania Brafil.
Perota plactfC în nov. Hifp.
Peru bc(cöiöbtn0be tn\'tgôcmcpn.

becöeeltneöeban\'taianbt

Fefmarck ÖabCtt tn Terreneuf
Petatlan Vîcbtecbân Cinaloa.
petiguar natî\'e m Brafil.
Petivares bolchban Brafil.
Pccockenockin i^icu-i^ebeflanbt
Piandamo tl\'ebtec in Popaian.
Piaftia nebiet:in N.Galicia.
Picara p^ObtnC. ban Popajan

U
432
252
425
,j6I
299
304
42
187
427

435
84

m
186
290

57
333
390

24
407

5Z9
332

4^3
3i<î
353

PilJotois töacC-fcggÖCt\'ètnN. Franc.
Pincos piobincieban Pem.
Pinguins CpfanbCn.Magall.
Pinos Cplanbtbp Cuba.
Piqueri victoietebp la Plata.
Pifca nebieeem Peru.
Pifcobamba pjObinC. Peru.

Piuraball^ebanPeru.
PizaguariebieeinPeru.

Plata ftabt ban be Charcas.
Popaian p»0binc.283.^tabt

Pola epianbt.

Pongo in Guaian,
Popitango bp Fernambuc.
Porco

Tort Francois in Hiipanioh
mx i^nglols Cap.Breton.
S\'- HelaineN. Franc.
delaHe\'ve,
duRofpgnoU
ÛU M out on,
ducapNegre.
Royal.

S*\'Marguerite,
aux Mines.
Fortune.

i^ien i^ebertanbt

Famin MagalUn,
Dcfire,

Porto ScguroftabtinBrafil.
Calvo öaben inBrafU.

de la Plata Öabt in Hifpaniol.
Hermofo Hifpaniol.
de Mofquitos.
Real Hifpaniol.
de Nicoya.
dc Veles.
de PinnaSi
François Hifpaniol.
dc Matancas Cuba,
del Principe tn Cuba,
de Cavallos tn Hondur.
Belo ftabt tn Tcrr.firma.
Veioftabtin Peru.

dc Veles bp Nicaragua.
348 Pulches bolck ban Chile.
285 Puna eplanbtbp Peru.
27 Punta del Cannaueral,
478 de Arrazifcs.
426 dc Negrillo lamaic.

59 de la Trinidad Californ.
59 dcYbucras.
59 deGuerra
59 dcBorica.
61 dc Carachinc ftp Panama.

4
10

245
ibid.
2^3
14

23.24
20
241
257
31a

241

342,

35^

355
395r.
407

410

411

41t
24Ç

321
139

114
24
139
139
139

i€r

^97
24$

248

270
Z^O

320
32a
32Ä

de Chinca.
de.la Nafca.
dcTacania.
de Jo3 Farallones.
de S\'- Marcelo.\'
S\'- Cyprian CMagdUn.
de S\'- Lazaro Nicaragua,
de Guerra Veragua.
de Borica.

de Zamba bp Cartagena,
del Aguia bp S" Martha,
de Tierra Llana.
del Gallo ofte Curiapan.
de Galera acit Trinidad,
de Sal mas in Paria.
Punta de Araya ^OUt-patlttetl.

Puren Piobmcie ban Chile,
i^pebapem Mitn J^eberlanbt.
Pyriagua fcbuptjcn ban 3inöianen.

QUaque gbebergbte ban Peru.
Quebecq plaetfe in N. Franc.
Quelenes bO!cl in Chiapa.
Qucrctaroin N.Hifp.
Qucuicriebierin Chile.
Quibey krupbtin Pucrto rico.
QuibirapiatomctemN.Galic.
Quibiri CplanÖt Veragua.
<!^uickfilbei\' mönen in Peru.
Quiiacoya <0OUt-mÖnenban Chile. 3^3
Quilca ballepe in Peru. 329

(^inibequ J nebia\' I\'n Nova Francia. 64
Qui randies bO!ck OP la Plata.
Quiriquina Cplanbtbp Chile.
Quires bOick ban N.Mexic.
Quita Suenno bp Hondur.
Quitlavaca bp Mexico.
Quito pjobmcic ban Peru.

be i^ooft-ftabt S^ Francifco.
Quiximies t\'lebieCen in Peru.
Quixos piobmcie ban Quito.

ibid.
270

2.75
396

488

489

493

494
4^4

176
289

De Port Royal.Florid.
Rio dc la Hacha p|obmci\'e cnbe ftabt27k
Rio dc la Plata p^obl\'ncie. 599

460

419
46^1

«7

22
22
2a
114
Ï2S
139

139
139
140
159
150

j6z
i6z
l6z
16z
i6z
160
2,60
228
248
26^0
261

de Cautc Cuba.
Tanne ibid,
delà Cruz Florid,
Girande in Florid.
Ays Florid,
dc Mofquitos.
dc laMatanca Florid,
dc Pefcadôrcs.
dclPapagayo.
delasBalfas N.Hifp.
de las Paimas N. Hiipan.
de Alvarado.
de Banderas.
dcAlmcria.
de Zcmpoala.
dc S^-Pedro &S»-Pablo,
dc los Gazones.
Grande I\'n Darien.
de las Redes,
de Aiutla.
de la Trinidad.
delaTrcpadcra,
deS«Cruz.
de Francîfca bp nombfc de Dios.

342, Rcdonda Cpïanbtban tt Canib.

342 Rcnouzc baben ban

353 Reyes Mago s biecU m Brafil.

ibid. Rhiobambain Quito.

373 î^tbbevsi bape m \\jMagdkn.

381 Mibmh&hopa^itmetFiorU

245 î^iebieve ban Siccanamos.

248 î^iebieee S" Marguerite N.Franc,

14
42.Z
309
389
132

51
50

50
6t
61
6z
6z
127
127
127
127
127

127

ibid. Santa ^taöt in Peru.
285.271 Santa Martha ^^ObillCie^
319 öeftaöt alöaer.

297 Santa Cruz la Real bp Panama.
342 Santa Cruz Cplanbt Canibal.
342 Santa Fé öaöt in Veragua.
^68 Santi Spiritus ftaöt in Cuba.
3 73 Santiftevan del puerto in Panuco.
Santiago de los Valles, Panuc.
Santosftaöt in Brafil.

eplanöt banöe Canibal.
Saomoto eplanöt ban Öe Lucaios,
Saona eplanöt Öp Hifpaniol.
Sapanapoock op R. das Amazon.
Sapenou op R- das Amazon.
Sarrope in Florid,
^ealeö bape bp R. la Plata.
S*- Sebaftian in Chiametla.
de la Plata in Popajan.
eplanbtbp Brafu.
^ebalö0 eplanöen Magallanica.
Scbo ^O^pin Yucatan.
Seekanauck Ofte Simch ^cjjelp-bifcJ.
Segochet in Ftrgima.
Segovia ftaÖt in Nicaragua,

Serena Öaötitt Chile.
Sergippo del Rey tn BrafiJ.
Serrana eplanÖtbp lamaica.
Serraniiia eplanbeken,

Sierras de Cobre in Cuba.
Siete Corrientes ftaöt Ia Plata.
Silkgras Virgin.
Skallapa ftaöt in N. Hifp.

Soconufco ^lobincic^
Solana ballep in Peru.
Sommer eplanbt^^^^«\'«^^^-
Sombrero êplanbt Canibal,
Soras bolck Pcni.
Sorico eplanbt.

de las Baifas.
de Congos.
de Madalena.
de S^ lago m Peru,
de Zedros.
de Oconna.
de Camana.
de Token Chile.
deQueule.
de Chabin.
Bermeio Tucuman.
de Palmas la Plaça.
delosBeguaes
S\'- Francifco la Plata.
Grande la Plata,
de Martin Soufa.
de San Pedro.
Tajahug.
dolcc in Brafil.
das Caraveias.
grande Brafil.
des Contas,
dos Mon COS.
Tcrfi.
Dole.

de Gallegos.
S\'- Francifco m Brafil.
Real m Brafil.
Rocca partida.
Roncador ftp lamaica.
Roques CpIanWeîljSbp Hifpaniola. 14
RoucoubtVtoe Maragnan. 44z

èy
324

271

272
252

30
24s
20

15t

417
3î

IJ
4<j2

462.
131

397

185

43X
391
177
107

77
MS

158
86
361
42ör

59
25

31S

474

373

377
404

404

410

411
411

411

412

429

430
430
430

434
434
ibid.

3 97
426.431

41^.431

166
25,242

SAaznebiCt\'ïnCuba.
Saba CplanW banöe Canibales
Sacatlan ^taÖt bail Chiapa.
SagadahcrVifmeVN. Frmc.
SAguenay nebset\' N. Franc.
Saima ^^obiïine.
Sal dc Medina bp Cartagena.
Salado tiebicr m Tucuman.
Salamanca ßaötlll Yucatan.
Sallicoques l^iTfb.
Saka in la Plata.
Salvaleon SaÖt in Hifpaniol.
Samana Cplanötban öe Lucaios.

Golfo in Hiipaniol.
SandiainPeru.
SanpllatnPeru.

30
227

52\'
480
2^2
375

J77
" 128

410

9
27

340

341

Tajahugnebi\'crc.
Tairona 0bCbCCj0j)tC bp S\' Martha.
Talavera ftabt fn Tucuman.
Talpuiaguia ^jjncn Nov.Hilp.
TamalamequemS\'» Martha.
Tamaraca in Brafil.
Tambos ban Peru.
Tambopalla balïcpcm Peru.
nebicrtnPeru.

Virpnia.
Tamos bolc^ ban N. Mexico.
Tamoyes bOlck ban Brafil.
Tancuylabo (n N. Hifp.
Tampice ftabt m Panuco.

TapiraoftcTaperica CplanbtinÖe Ba-
hia de todos los Santos. 42,5
Tnfmjtapere bp CMaragnan. 45 2

TAbago Cplanöt bp bè TiitiMad.
489.

Tabafco I^IOb. Nova Hifp. 178

Tabernaculo bOOm m Puerto Rico. 2
Taboga Cplanbt bp Panama.
Tacana^lObmCtetnPeru. 340

Tacunga m bc J^^obmcie ban Qiiito.309

49S

355

412
271
37J

^74
42^

305

329

342
79

220

45Ö
152

Tapucatiebtcve,
TapuyasbOlCfe»

Taquari ttebtCC^

Taquatzinbeefticn.
Tacapaia ballcpcbp Potofi.
Tarapaca balÏcp in Peru.
Tararequi Cplanbt bp Panama.
Tarama |^|ObtnCte ban Peru.
Taria ballepe Tucuman.
Tarracoa ß|ObtttCtetn Guaian.
Tafcaluza in Florida.
TatabejD^ObtnCîe.
Taximaroa tn N. Hifpan.
Tecajaebt banChile.
Tccoantepec |^|ObtnCte N.Hifp.

baben*

S^- Thomas de Caftiilain Hondur.
^tabt Op ben Orenoque.
CplanbtbpCaliforn.
T hornbaye acn Terreneyf,
Tiaguanaco blCCliem Peru.
Tiburon CaboinHifpaniol.
Tierra de Brea aen Trinidad.
Tiguas öolcb in N. Mexic.
Tiguez in Nova Galic.
Timana ftabtin Popaian.
Timbues natl\'eop Ia Plara.
Tinharetn Brafil.
Titanes tJOlcfe m be Charcas.
Titicaca laclk m Collao.

Token CtebteC tn Chile.
Toluca ball in N. Hifpan.
Tolu i^iobt\'ncte bp Cartagena.
406 Tomahavi tombt ban be Charcas.

Tomonymenos bOlcli tn Brafil.
351 Tonala tn N. Hifpan;
553 3 Z9 Tono gbebecöbte tn Peru.
2^3 Topia 03ObtnC. N. Vizcaia.
333 Toppahanoc etebtCCe Virgin.
377 Tortuga Cplanbt bp Hifpaniol.
483 bp Florida.

122 bp öe Margarita.
x66 Totonaques tn Nov. Hifpan.
171 Totonteac Nov. Gahc,
358 Totora tn \'t lac^ Titicaca.
16$ Touoiipinambautybolcft Brafil.
Toyma ballepe bp Cufco.

Tecuanapa gbelegbentbept N-Hifp. \\6J rragabigzanda Cape Nieu Engl.
Tempulla ofte R. de lago, Peru. 329 TrapalandanaCV Magallanic. toe*

TenbuysbolC^R. la Plata. 404 ......

TenerifFc ftabt S" Martha. 274

Tepeaca l^^obtncte N. Hifpan. 158
Tcpeaquilla hf^jg^ f^p Mexico. 148

TirrefieufCplmbt 38,&:c.

149
453

308
310
241
486
192

34^

489
217
20^
295
400"
430

354
345

^tabt «î Ncuvo Reyno.
Trinité bapeilî 1 crreneu£
Xriumpho de la Cruz, Hondun
Truxillo ^taöt m Hondur.
«ftaötm Popajan.
ftaötm Peru.
Hl Venezuela. •
Tucapel l^iabmc, Chile.
TucamanfàlûÔÎOat
Tucuyan ^^ObmCSt.
Tucuio I^JObta\'e Venezuela.
Tuculala <i3ûUôMî10nen N.Hifp.
Tula t\'îl Florida.
Tumbez balïepin Peru.
Tuna boom in Nov. Hi^.
Tunia Olîindein N. Reyno.

De^taöt.
Tupinam bas tlOlcft featt Brafil.
Tuqueme ballep in Peru.
TufpaîtïN. Hifpaii. ^
Turepeque^lObinC.N. Hilpan.

z8z

242

241
296
324

507

3<î4

374

202

145

124

I 42
Z78

282
4^3

323
\\6z
145

bçomenm Cuba.
Xaguyes bornputten.
Xâianca baÙep m Peru.
Xalifco l^iobtnne N. Galic.
Xaquixaguana baUcp Peru.
Xaragua I^^ObtnCÎein Hifpaniol.
Xaraics Uoiclî la Plaça.
Xauxa batoe Peru.
Xerez de la Frontera Guatemal.

nova în Venezuela.
Xicalango tn Tabafco.
Xicalapa riebia\' Guatemal.
Xilotepequc m Nov. Hilp.
Xuala m Florid.
Xucutlan baben Calif.
Xuta boabel ban Peru.
Xucicalpa in Hondur.
Xuxuyes ftrgbtbaïe natie.

Yalconcsnatiein Popajan.
Yaqui tlCbiee m Hifpaniol.
Yaquimi debtee N. Galic.
Yaquimo |^|Obinc. Hifpaniol

baben m Hifpanioia.
Yarcpanebiee Nicarag.
Yarre ïiebîee în Hondur.
Ybague in Neuvo Reyno.
Yca ballep tn Peru.
Ycayagua f^|0btnc. Hifpaniol.
Yguarlbngo f^jobtnc. Peru.
Ylbob mbe Honduras.
Yio öaben m Peru.

Ynagua Cplanbt banbe Lucaios.
Ypiti viebtee ia Plata.
rroquets natte tn N. Franc.
Ytapua Hac^.
rtaten ctebtev tn chïiz^.
Ytoco bereb tn Neuvo Reyno.
Yucay ballep tn Peru.
Yucatan |^|0bincte.
Yuma eplanbtbanbe Lucaios.
Yumbo göebergöte ban Quito.
Yumeto «éplanbtbanbe Lucaios.
Yuna Vtebtet tn Hifpanioia.
Yungas ban Peru.
Yzalcos fè^ObtnC. Guatemai.
Yztapalapa bp Mexico.
Yztapa Öaben ban Guatemal.

28
40^

55.57

409
282

339

177
28
106
28

309
235
149

477
17

359

3^3
185

33^

7
407

334
237
505
180
228

I4S
121

192-

241
359

4
9

23
295

ïo

187
6

245
242