-ocr page 1-
mryf o/o<yo\'S
\'�&*&$�■
*.-sv
���■*
LEAN M
I
EI
OF
De skatkiste rgei Geheimenissen.
Oarspronkelik Blyspil mei sang Tn ien bedriuw,
TROCH
WATSE WATSES,
do\'t er yet feint wie.
A.IC* :\'
-\' J
Hearrenfean ,
J. H E P K E M A.
1879.
-&�$&■
.
-ocr page 2-
-ocr page 3-
4
/�>,H,^�t
1
KAR IEIWIRREN
OF
De skatkiste njei Geheimenissei).
Oarspronkelik Blyspil mei sang in ien bedriuw,
TROCH
WATSE WATSES,
do\'t er yet feint wie.
Hearrenfean ,
J. HEPKEMA.
1879.
-ocr page 4-
PERSOANEN.
Onno Tjerk van Watehen , ald-s�kaptein, rintenier.
Jan , sin trouwe feint.
Simen Simensma, in \'e wand\'ling neamd �Ozoofein"
sin Omkesidzer.
Bokke Grouwergea, in \'e wand\'ling neamd �Bolle-
bein" sin Omkesidzer.
Baron Habeniks van Nullendrein, sin skinfri�nd.
R�erd Teakes, arbeider , sin boarman.
Esculapius, sin Dokter.
It toaniel is in deftige keamer en hat lik as al-
les hwet me er siocht in alderwetsk oansiean. \'t Ien
sawol as \'t oar seit �s d�dlik, dat er in ald s�man
wennet, dy \'t er th�ge waerm in sit.
-ocr page 5-
Ie TOANIEL.
Jan , Minne.
De aldbaes in bitsje fen \'e wise ... As min der
waerm in sit, den hat me oan treasters gjin brek,
to minsten net, as er ienkear hwet to heljen is. �Hebt
uwe naasten lief als u zelven", ja, \'t is wier
ek, d�rom licbt wol safolle treast en meilyen.
Mar hwa binne egentlik wol �s neisten? �Alle min-
sken bin\' �s broarren" en gjin jild, gjin eare en gjin
oansiean, ha d�r mei to meitsjen � n�, vrijheid,
gelijkheid en broederschap, dy gouden spreuk is
fen de 19e ieuw en wy witte allegearr e: Arbeid adelt!
Dat is vis op \'e skoalle as bern al �nprinte. Jawol,
moai en goed, in theorie sa \'t heart, mar as min
alder wirdt, in \'e praktiek in skriele treast foar de
wirkman tsjinoer de hindbesitter, foar de earme tsjin-
oer de rike, foar de lltsen tsjinoer de greaten.
Och, Onno Tjerk van Wateren, min beste hear en
master, jy witte gelokkich ek wol better en litte
jo gjin r�d foar eagen draeye fen geloksikers, dy
\'t hjir om jo hinne streakje en flaeye, en nei \'t ik
hoapje, wol bekaeid weikomme scille. Qiy loert trocli
it finster.)
Mar sioch:
-ocr page 6-
4
Hwet fromme preker komt d�r oan?
\'t Is Oze-booze-o-zoo-fein !
Dat praet saei, dat siocht taei, dat eamelt en
dat seamelt, dat kliemt en dat skriemt, dat paeit
en dat flaeit, al nei \'t it best �tkomt.....
Is \'t Salomo, de man fen. wisheid en forstand?
f O, nein, o, neiu, o, nein, o, nein! / Twa-
J
         ) \'t Is Oze-booze-o-zoo-fein!                \\ lcear.
(Sprekkende:) \'t Is in f�lle healbroar fen Isle-
grislegrim, bynaemd : de wolf in schapen-
vacht.
2e TOANIEL.
Jan en Simen.
Simen (tl�ge flanterich.)
Ho is \'t hjir Jan ?
Jan (froalik.)
Wel, ho scoe \'t hjir w�se, krekt lik as altiden:
Brakel en Smytegeld lidze yet r�stich en wol op \'e
sonder nest Yntsje Jans en oare profeten.
Simen.
Jonge, jonge, sok praet! De jeugd fen �s tid
hat oeral de gek mei. �IJdelheid der Ijdel-
heden, het is al IJdelheid! Ik frege ho \'t
mei Omke is ?
-ocr page 7-
5
Jan.
Mei Omke, dy leit to siongen op b�d, sa\'n skik
hat er yet in \'t libben. De man hat in fry gewisse
en dy dat hat mei wol froalik w�se, al leit er siik
op b�d.
Simen (skodhollet.)
Fy, fy! hwennear scil der foar dy yet ris in liocht
op gean?
Jan.
Sa daelk Simen, as \'t wol giet. Ik scil de lampe
mar opstekke. (Ily docht dit en seit �nderwflen:)
Jy binne ek bang foar de tsinsternisse net ? Nou
foar sokke liu as jimme, dy \'t safolle mei tsjoende-
rye en spoekerye to dwaen hawwe, is dat wol in
to skikken. \'t Spant er om r�stich to sliepen en
froalik to w�sen as min jimmer mei kweageasten
hat to kampen.
Simen.
Ik scil dy net tsjinfalle min beste jonge, ik wit
mar al to goed, dou wiste net better en mei de
jierren.....
Jan.
Scil \'t forstand wol komme woen\' jy sidze, mar
dat is mis man, ho alder ho gekker, sawol in \'t
-ocr page 8-
6
geloaf, as in de lieafde foar frouliu en foar jild.
Hwet sids jy, is dat nou nog jongespraet?
Simen (slxodho��et.)
Is Omke wakende?
Jak.
Dat kin jy siker den doch wol begripe Simen!
Ho scoe der oars it � S�mansliet" sionge of miene
jy dat dat giet mei d\'eagen ticlit, lik as �nder
jimme kudde as de m�le hwet wid iepen mat? N�
n�, hou hwet! alles giet hjir in behoarlikheid.
Simen.
Ik mat dy sidze jonkje, dat din spotternye
net betamelik mear is. Der leit in djippe �f-
grund foar dy. Komste net ringen ta inkear, den
freas ik, datste red\'leas forlern biste. Fy, fy, sa\'n
boaze wrald!
Jan.
Ei, de wrald is goed Simen, mar de minsken
dy doge net sids; d�r binne mar fiersten to folie
�nder, dy \'t giet as bedoarne ayen, hia driuwe mei
droege plassen, en dat allinne troch har f�le kon-
sjensje.
Simen.
Ik scil mar swye Jan. Oer \'t geloaf scille w}r
-ocr page 9-
7
t forearst doch net lik praete. Ik woe wol efkes
by Omke siean en de ald man in lits presintsje
bringe. Leit er yet in \'e sliepkeamer?
Jan.
D�r leit er Simen, dat kin jy hearre, hwentliy
siongt ommers sei \'k; mar meitsje liim nou asje-
blieaf\'t mar net fen \'e wise, of jy moasten jerne
hawwe wolle, dat er for goed fen \'e streek rekke.
(\'Simen giet skodholjende �f.)
Jan , allinne.
Dat is my ien, sa \'t se er hielkomselden rinne.
Min kin mar lik foar hwet tsjin him sidze, d�r is
gjin ionkje ut to kryen. Ik scoe him nearne better
by forgelikje kenne, as by in greate swiete appel!
\'t Is alles swiet hwet er oan de man sit, mar
leauw likwol, dat er der �nder de skil fry hwet
rottich �tsiocht. 0, ik ken him sa troch en de
wertroch. Tink mar net, dat er sa goed en sa gek
is as er wol liket! Nou docht er sa mei ien in
l�d gebed foar Omke, dat in foech heal�re d�rret,
as er sin sin kriget en ho stif as er de eagen den
ek taknipe mei, Omke sin brandkiste, dy komt
him net ut it visier, n�, dy jowt him egentlik
de kreft om \'t sa lang f�l to halden.
De man hjit den ek wedergeboren, nei \'t er
bankrot slein hat en sind dy tid libbet er fleurich
-ocr page 10-
8
en wol, lik as me dat hioeddeis mear siocht, fen dy
nywoskene liu, as se bygeliks 10 of 20°/o �tbe-
telle ha, en sa buten skot reitsje, om as greate
banjers mei in oarmans fearren to pronkjen.
(Jan harket, om \'t er immen de gong lans kommen
heart en loert efkes troch de doar.)
Kom oan, dat treft, d�r komt siker wol aerdich
selskip foar jo oan Simen!
Hwa as dy tsiokke setter w�se mei?
\'t Is okke-bokke-bolle-bein!
Dat siocht rou, dat praet skou, dat wraggelt en
dat sjaggelt, dat bromt en dat gromt, dat rochelt
en dat kochelt, al nei \'t de klok wist . . .
Is \'t Anak ek? De man fen sterkte en lichemskreft ?
(O nein, o nein, o nein, o neinll Twa-
Stongende.jjiIs
okke_bokke_bolle_bein>
            j icear.
\'t Is in kalfbroar fen Domme-lomme-grommel-
prom, f�lbloed Skiedammer, byneamd: het wan-
delend jenevervat!
3e TOANIEL.
Jan en Bokke. (In dikke setter mei
\'n slok op.)
Jan.
So Bokke, ha we jo d�r ek ris!
Bokke.
Ja jonge! mar \'t spant er donders om hjir . .
-ocr page 11-
9
Jan.
Dat wol \'k leauwe, as me sa swier laden is . . .
Bokke.
Ho miensfc dat?
Jan (froalik.)
Wel, lio scoe \'k dat miene. In leecli skip sciet
maklik foar�t en hirder as ien dat de folie l�st in
hat. Ik ha froeger fearn fen Skiedam op Maes-
tricht, mat je witte.
Bokke.
O, just, ja, mar ik miende, ik woe sidze, it
spant er donders om hjir mei �droege eagen11 to
kommen.
Jan.
Dat wol \'k daelk leauwe, oars scoene jy to
minsten in �tsondering meitsje op \'e gewoane gong
fen saken. (fen siden:) Hy slacht deisk mear as in
flesfol nei binnen.
Bokke.
Dou woste ek alles leauwe ford ... en mar
gjin reden forstean ; fen Omke komt min gjin wird
to hearren en d�rom bin ik hjir komt.
Jan.
Omke! dy leit to siongen op h�d . . . . n�, hou
-ocr page 12-
10
hwet, n� doch net . . . . hy scil nou de swiete
rest wol ha, hwent Simen is grif al in toarntsje
oan \'t bidden en jy witte as dy liu d�r mei goed
to set binne, den wol \'t wol sliepe.
Bokke (nysgierch.)
Is Simen hjir ek al wer?
D�r is f�st yet neat skreauwn wol ?
Jan (unnoasel.)
Skreauwn? Ho ha \'k it nou? Jy fregen my sa pas
ho mienst dat, mar nou mei ik jo ek wol freechje,
ho mienje dat?
Bokke (gewichtich.)
Of notaris hjir ek west is?
Jan (allike dom.)
Notaris, notaris, hwet leit Omke oan notaris ge-
legen; dy hat neat mei him to meitsjen, hy kin
�t sin egen fearren wol fleane en hjir is al oanrin
genoach.
Bokke.
Ja, ja, mar jonge nou fetsje ik earsten datste
net riucht op \'e hichte biste fen de saken.
Jan,
Thige skoan Bokke! de saek stiet sa, as jou en
-ocr page 13-
11
jou kammeraeten Simen Ozoofein en monsjeu Ha-
beniks van Nullendrein it skikke koenen dat Omke
foar goed �f\'reisge, den leauw \'k net, dat er lang
tid fen berie krige.
Bokke.
O , Jan! ho doarste dy wirden �tsprekke. Ik ha
siker hert foar de ald man. En wise min dieden
dat net �t? Nim ik net alt�d thige hwet mei as
ik hjir kom ? Sa ha \'k hjir al wer in fiks stik ljirre
�n \'e doek, hwent ik sids d�r mat mar hwet in om
wer op \'e proppen to kommen.
Jan.
Is \'t meiskien fen jou aldhinser? D�r ha jy om-
mers de rikstikken �tsnein, foar \'t er de dobbe in-
gien is.
Bokke.
Dy diveker n�, Jan ! dat scoe to fier gean, n�, dy
kinne de Amsterdammers by wolw�sen troch de kiel
skouwe. � N�, dit is fen de beste kjelleljirre, dy
kostet my it pilnd wol alve sturen.
Jan.
Ik nim dy dingen sa nau net, hwent as wier \'t
bygeliks ljirre fen in stikelbaerch, ik leauw dat de
measten d�r net folie fen priuwe scoeden, as hia it
net wisten.
-ocr page 14-
12
BOKKE.
Dat haste goed, mar om fen \'t jen in \'t oar to
praeten, ik wit clou haste it tliige by de ald baes
stean, don kinste mei him l�se en skriuwe, jonge,
scoeste net ris in goed wird foar my dwaen wolle,
as \'t safier ris komt . . .
Jan.
Ja Bokke, jou ha bynei de selde tekst fen fine
Simen l�stdeisk; dy eamelt ek jimmer, as \'t safier
ris komt Jan en den ... en den ... en den . ..
den hat er hwet swiete appels om omke hwet op
to kwikken. My tocht jou moasten earst sels mar
ris mei jou ljirre op \'e ald baes los en sioch ris
as jy gjin bit krye kinne.
Bokke.
\'t Liket my biustere freamd ta mat ik sidze,
datste d�n egen belangen net better begripste. Dou
witste doch, ik bin rund fen aerd en wol gjin
tsjinsten sonder beljeanning. N� jonkje, dou witste
net ho goed as ik it mei dy foar ha.
Jan.
Allegearre goed en wol Bokke, mar min aerd
is sa dat ik oeral en altid fry praet ha wol, ik
kin slim swye en ha in bulte nocht oan \'e gekheid,
nou mat ik in fry gewisse halde, trou en earlik bliuwe
-ocr page 15-
13
en riucht troch s� gean. Sioch jy, den kin dat,
mar oars .... Wy sprekke elkoarren wol neyer,
gean jy earst mar \'ris nei de ald man ta en harkje
""ris hwet dy seit. (Bokke giet.)
Jan.
Binnen Bokke, ik freas jy scille wol to let op
\'t rik komme. En buten dat, fine Simen scoe jy
doch yet fiersten to t�k �i\' w�se. Stumpers, as jimme
binne. Jimme tinke immen maklik in r�d foar
eagen draeye to kinnen, mar by \'t einslnten steane
jimme licht sels in \'e tsiokke mist. Sa giet it mear:
in oar in \'t �nleecli fiere wolle en sels er in reitsje.
Hwa falsk spil spilet, komt meastal bekaeid wei.
Hwa op forkearde paden giet, hat de divel ta fri�nd,
en dy bringt sin folkjen krekt hwer \'t w�se mat.
D�rom hald ik altid nog saiblle fen \'e divel, al ho
freaslik as er �s �fskildere wirdt fen sin neibestean-
den sa as Simen. Qiy harket efkes as foaren.) As me
oer de dfYel praet, dan lit er trochstrings net op
him wachtsje, lik as sumlike greate liu mei bulten
jild en bitsjes forstan, n�, mar d�rfor is er den ek
earm mar gau en snoad. � Sa wie \'t hjir ek.
Hwent ik praette oer sin neibesteanden en sioch.
Hwet deftich hearskip kaem d�roan?
\'t Wie Ulle-sulle-nullen-drein!
Hwet kein en hwet fein, dat swaeit en dat draeit,
dat siocht en dat pocht, dat stapt en dat snapt,
sa faek as er mar minsken siocht.
-ocr page 16-
14
Is \'t Rotskild ek de jildkening fen \'e wrald ?
�.         , ] O, nein, o, nein, o, nein, o, nein! "^ Tiva-
t ng n J \'t Is Ulle-sulle-nullen-drein.             J kear.
In f�lle neef fen Okle-pokle-pierlaplume, earm as
Job, byneamd de �vergulden bedelaar!"
4e TOANIEL.
Jan en Baron Habeniks.
Habeniks.
Is er ook belet Jan ?
Jan.
Belet ? Belet ? ho divel nou ? Hy mat doch earst
dea w�se of woen\' je him foar�f mar beliede.
Habeniks.
Och, jongen! wat maal jij met je vervloekte ape-
taal. Je kwaakt als \'n kikker, die niet weet, waar
\'i nachtkwartier zal zoeke.
Jan.
Och, min lieave minhear, jy mochten siker wol
winskje dat jy in kikkert wieren, dan koen\' jy to
minsten it winterhealjier foarby fen iten en dat scoe
in hiele �twinder w�se.
Habeniks.
An wijsprate mankeert het je niet, maar a pro-
-ocr page 17-
15
pos! hoe gaat het met mijnheer de kapitein, wat
beter hoop ik?
Jan.
N� alhiel net, \'t giet hioed swietwei efter�t.
Habeniks.
Zoo, zoo, je doet me waarlijk schrikke!
Jan.
Dat is siker gjin wonder minhear!
Habeniks.
Is zijn toestand zoo zorgvol ?
Jan.
Och, ja. � Tink ris ta minhear: earst fine
Simen to bidden, do grone Bokke to swarren en
nou jo to bearen. \'t Kin al net folie slimmer tinkt
my. Dat sit oer de aldbaes gear mei\'enoar, lik as
de skierkerts by \'t winter oer in dea skiep. \'k Leauw
net dat jy dat fetsje, ik bedoelde (hg siongt en mak-
het de beweging fen jildtellen.)
\'t Is om zie dit, \'t is om zie dat.......
sa sionge se in \'t Hollandsk, ha \'k wol ris heart,
as se in sike omke treaste, dy \'t thige hwet neilitte
scil.....
-ocr page 18-
16
Habeniks.
Zou je dan waarachtig denke, dat ik als man
van adellijke afkomst, met zulke onedele bedoelinge
\'n oprecht vriend op z\'n sterfbed zou kunne nadere?
Jan.
Adelik bloed is yet net eal, minhear!
Habeniks.
Ik zou durve zweere.......
Jan.
Dat it allegearre innige dielnimming is dy \'t jo
driuwt, o, ja, dat doare Simen enBokke ek sa taek
as jy dat wolle, mar mei al dat swarren fen lieafde
en belangstelling in omkes lot, kin \'t nog best ris
barre, dat jimme elkoar strakjes yet ris by \'t hier
krye, ek �t lieafde foar . . . . jy fetsje my wol.
\'t Liket freamd, mar wier is \'t, d�r scoe \'k min kop
op jaen wolle. Hwet ha jimme hjir al den dei to
meitsjen?
Habeniks.
Mag \'n dienstbare, die van z\'n heer en meester
zooveel weldade geniet, op zulk \'n toon spreke tege
diens trouwste vriende. Ik ben met het lot van m\'n
vriend zeer bewoge en zal het steeds met dade blijve
-ocr page 19-
17
toone, (hy Ut in pear oranjeappels sieari) dat mijn
gevoelvolle woorde geen ijdele klanke zijn.
Jan (w�lst Habeniks hinne giet nei binnen.)
As me it net better wiste, den scoe me sok praet
hast leauwe matte. Och, och, dy earmoede In \'t
lekken, dy beskriuwt hwet, hia is tsienkear erger
as dy in \'t pilo.
Habeniks (al bij de doar draeit
him om.)
Heb je het nog tege mij misschien?
Jan.
Ja ek al. Ik forhelle dy liu hjir: do \'k sa \'n
litse boi wie, do ha \'k ris in jonge mosk hawn dy
stearre woe, mar do ha \'k him it bekjen sa f�l
proppe, dat er gjin siken mear krye koe. Nou is
de ald man wol gjin jonge mosk, sa wis is elk
wol, mar nimmen is ek sa dom of hy fettet min
sidzen wol.
Habeniks.
Ik zou je anraaie, wat meer bescheidenheid aan
den dag te legge! Je praatjes hebben al bitter
weinig te beduije.....Ik zal er volstrekt geen
notitie meer van neme.....(Hy giet.)
2
-ocr page 20-
18
Jan , aMnne.
Och, dy �ngelokkige stumper, dy earme baron
Habeniks van Nullendrein, hwet is \'t hird om swye
to matten, as me sa jerne �tfarre scoe: hwenttink
er om, dat ik him in \'e macht ha! As er koe,
scoe er my ringen lits man meitsje en woe \'k him
to b�k stean, sadat er komme koe, hwer \'t er sa
jerne w�se wol, den scoe er my mei de himmel
betelje wolle. Yetris, earme Nullendrein, oer alle
hinzers biste hinnetilt, tsjin alle bergen ha se dy
opkroade, fen alle mearken biste th�s komt, en
fen al din sibben biste forstjitten. Hwerom? Om-
datste din hiele libben troch dy sels forjitten en
mar bouwt haste op din hege namme en kom�f.
Hwer scoeste oars ek op romje kinne? Ik sids as
de liu fen sa\'n kom�f gjin goed plak krye In e
maetskippy, den is \'t cgen skild!!!
Dat fliucht om Omke ta en oan,
Elts sprekt fen lieafde en helpbetoan,
Elts skriemt en kliemt om Omkes wea,
En winsket: Och, wie Omke dea!
\'t Is om zie dit,
\'t Is om zie dat,
\'t Is om, je weet wel waarom en om wat!
\'k Seag l�st in rike dame gean,
In niislik spoek in moaye klean;
En doch yet hearkes efteroan,
Elts spriek fen lieafde en bea har oan!
Refrein as foaren.
-ocr page 21-
19
In Ezel komt in \'t lieech besti�r,
Kryt pleats oan \'t hiele greate roer
Om \'t skip fen steat sin koers to jaen ,
iHoe kwam een ezel daar te staan"?
\'t Was door zie dit, enz.
In frek al fry hwet gris en ald,
Dy stoe allinne in \'e wrald;
Sin tsjinstfaem yet gjin tweintich jior,
Dy swarde him iwge trou sa wier.
\'t ^Vas om zie dit, enz.
Non ha se hjir hioed en jister den doch f�st wol
oer de tweintich porsjes iten brocht foar de ald
man. \'t Is oars al freamcl net, ho siker as de liu
binne en ho better as hia it betelje kinne, ho mear
iten as er to heap t�ge wirdt. Hwent earme Ruerd
sin wif Sioukje bygeliks hjir nest, dat sloaf hat
non al sind jier en dei omsukkele en \'t is er alle-
gearre earmoed en elende hwet er �thinget, mar
folie fen dy meilyige treasters dy \'t hjir it hi�s
folt�gje, komt men d�r to hearren of to siean.
5e TOANIEL.
Dr. Esculapius, (in g�tich manneke,
hiel los lrfaeid.)
Jan.
Blid, dat jy komme dokter. Dy thrye mannen
fen jister l�ke al wer om it langste ein. Jy moas-
-ocr page 22-
20
ten se mar bast \'ris foar goed �fbalje. \'t Hat nou
langernoacli d�rre. Hia mochten it oars ek ris
in \'e rekken krye; dat se in \'e f�ke rinne.
Dokter.
\'t Lacht mij toe, dat moet ik zegge, maar is \'t
mogelijk, dat ik geheel buite spel blijf?
Jan.
Ik stean foar alles en de Aid baes, dat wit ik,
dy scil jo net to licht falie, \'t Is alhiel sin egen
�tstel. As studinten ha jimme f�st safolle fiten wol
nttocht, dat jo ek �s de wei wol w�se kinne, om
thrye skarl�nen in \'t net rinne to litten.
Dokter.
O ja, Jan, dat is niemendal, om ze er in te late
loope; we zijn al een heel eindje op Aveg; als ik
zoo meteen zeg, dat de toestand van den pati�nt
zorgvol begint te worde , dan gaat het lieve leventje
los. Als \'t maar niet te ver loopt!
Jan.
To fier, to fier dokter, \'t kin nea to fier! Dy
snaken matte lean nei wirken ha. Hia scoene de
ald man wol lorsku�rre wolle, om mei de fearren
wit hwer to fleanen. Dy fine Simen preket mar
fen barmhartigheid en genade en den skriemt
-ocr page 23-
21
er mar, dat Omke sa dwaes w�se kin om sokke
idele minsken as dy Bokke en dy Habeniks by
him to dildsjen; ho sin neilittenskip it kwea fen \'e
wrald yet ris foartsterkje scil as sokke gewone
minsken as hia der de fingers efter krye. Siker
dokter it is net om ut to stean.
Dokter.
Als het alleen Ozoofein was, die saaie zemel-
preker met zijn nitgestreke gezicht, dan zou ik er
zelfs recht schik in hebbe, om hem eens voor al-
tijd af te exerceere. . .
Jan.
Dy mesjeu Habeniks is neat better Dokter! Koart-
lln ha\'k foar min egen eagen sioen, dat er oan
d\'aldbaes sin briindkiste siet to pluesjen, fen sels om
rtt � innige dielnimming" mei de beste aep er op
�f to gean. Hy swart by adel, titels en wapens
en lit it oeral hearre, ho \'t s i n foaralders mei \'t
swird in \'e hand fochten ha foar fryheid en gods-
tsjinst, d�rfoar matte wy har tankber w�se , seit
er, en om dat net to forjitten, ha hia as afstamme-
lingen fen dy fiere mannen dy kr�ssen en wapens
as �nderskieding krige. Den wit er de aldbaes mei
kleuren tit to lidzen ho disse troch sin neilittenskip
oan him allinne to formeitsjen in romrik foargeslacht
wer op \'e throane helpe kin.
-ocr page 24-
22
Dokter.
Dat is toch waarachtig nog niet zoo gek gedacht;
adel zonder geld beteekent niets, zoo wijs zijn de
schooljongens ook al in onze tijd. Maar Bokke
die schijnt dan toch iets beter te zijn.
Jan.
Och, minhear, hwet scil \'k sidze; Bokke is Bokke,
al hofolle forst�n as er ek mient to hawwen, hy is
sa wekker net as sin genamt.
Dokter.
Zijn genamt, genamt, wie is dat?
Jan.
Dat is de hoanne dokter, dyneame wy in Frisland
ek Bokke. De man sin wisheid sit in Skiedam.
Foar de rest lit ik him bliuwe for \'t jinge er is:
Dit wit ik wol, dat it alle thrye l�stige s�skippen
hinne en as jy de aldman in recept foarskriuwe
koene, dat dy thrye mannen foar goed �f balie, it
scoe him mear helpe as jou hiele apteek.
Dokter.
Heb maar geduld vrindje. Ik heb mijn ontwerp
verder dan je wel denkt.....
-ocr page 25-
23
Jan.
Dat mei \'k hearre dokter, mar jonge as \'t koe,
den moasten je ek hwet dwaen f\'oar dy earme stak-
kert hjir nest, dy lik as minhear wit oan alle
iggen en einen to koart sciet. Oanstunds komt er
hjir, hwent wit minhear, ik jou him yet wol ris
sa\'n dit of in dat. � (D. en J. "tn \'t hinnegean.)
Dokter.
Wees maar gerust Jan , ik zal maar eens binne
kijke. Het lieve klaverblad schijnt maar volstrekt
geen haast te make.
Jan.
De iene stiet de oare net en elk foar oar is bi-
nauwd, dat er hy koarter ein komme scil.
(Dokter en Jan (jeune binnen. Ruerd
komt �n sin wirkpakje troch de bilten-
doar in \'e h�s mei in deaman of tak-
kebosk op \'e rech en in kantskeppe hy
Mm.)
6e TOANIEL.
Ruerd (allinne.)
Dat is doch wer tsien sturen fbrtsjinne hioed.
Hwet bin ik al lokkich as ik sioch nei min geli-
kens, dy \'t de hiele winter bynei gjin wirk hawn
-ocr page 26-
24
hawwe. De liuwe binne my den ek nog al tadien,
hia witte wol dat ik in swiere hushalding ha en
dat min wif jimmeroan sukkelt. Wy komme sa
doch fen d\'iene dei ta d\'oare en as skielk de sim-
iner wer oankomt, hoapje ik, dat alles wer hwet
rommer omkomme mei.....
7e TOANIEL.
Jan en Ruerd.
Jan (Ruerd in \'e reden fallende.)
Jou tinke er yet al goed oer Ruerd. �Tevre-
denheid maakt gelukkig", ja, dat hat master
my ek wol leard, mar as ik jou lot hie , den leauw \'k
al, dat ik my sels fen \'t winter \'ris to gast noad\'ge
hie op ien fen Joukeboer sin drintsjes, dy \'t hjir
efter jou hiem rinne.
Ruerd.
Den hie ik ek ringen to gast west onder de blau-
pannen by Groue Durk to Liowerd. Eerlijk duurt
het langst, dat hat master my ek leard en d�r
hoapje ik my ek by to halden.
Jan.
Ja, dat scil ek wol best w�se, mar Obbe slach-
ter seit, dat er om rik to w ir den efter mat.
-ocr page 27-
25
R�ERD.
Dy Obbe wit it altid mal to betinken. Sajust
stoe er by de br�gge to roppen oer �s besti�r.
Binne my dat ek riedsliu, sei er, litse Krist is in
jabroer, greate Geale past wol op , dat hy en sin
familje net to heecli oanslein wirde; Wopke Print,
dy sit in \'e rie om \'t er in wein ridt lik as de bor-
gemaster; Jhr. van Waveren, fen sels, dat is in
man mei in moaye namme en sa mar foart.
Jan.
Den hat er f�st ek wer r�sje mei \'t wif hawn.
R�ERD.
Ja stellich, en do beg�tn er tsjin my, hwent don
witste ik kry in krnmke �nderhald, dy rike boeren
fen \'e streek brnke dy to\'n ein , sei er, en wy kinne
dy �nderhalde, \'t roait nearne en nearne net nei.
Is my dat ek in h�shfilding! Mines siocht er net
moai �t, dat wit elts, mar d�r is dochyet �riucht-
feardigheid" hwent ha \'k in stik in as\'k thns kom,
den wist Trin my \'t gat fen \'e doar. Ik hie siker
hast sorch, dat ekstenr him oppakke scoe. \'t Rnn
my to fier, hear!
Jan.
Ik mei sokke lin dikerske graech ris hearre
en dy Obbe doch, dy wit it brik mar ek teffens
-ocr page 28-
26
t\'aek skerp en wier to sidzen. Folie fen jimme liuwe,
dy leauwe nou suver alles Invet Domeny en sin ge-
likens sidze en dat is altid moai, mar wol jy wol
leauwe Ituerd, dat dy bel�sene mannen de spikers
ek wol ris mei de koppen in \'t hout weislaen wollc.
Uses sei okkersneins yette, ja jou wieren ek in:
Wij reizen allen als broeders naar ��n
en hetzelfde vaderland enhofo�e fen jou broars
koene jy do optclle. sa om ende by jo . . . .
Ruerd.
Och , d�r ha \'k sa krekt net oer neitoeht, Jan.
Jak.
N� just, mar Obbe wol en neitinke man, dat
is de boadskip. De theorie�n binne faek hiel moai,
mar tapast op it deiske libben den roait it faek
gjin bit. Dy boekeliu, dy alles sa hiel krekt witte
to sidzen, mar faek hiel min witte �t to fleren,
dy ha \'k wol ris fbrgelike by Oebele Setter, hwent
as dy de striette lans swabbere mei \'t lif fol Skie-
dam den r�p er by eltseswaei: Recht door zee!
sioch je wol, dat wie de theorie, mar hy koe se
net in \'e praktiek bringe. Dat is den doch ek wol
divelsk, sei er wol faek, as er net fjirder komme
koe, dat min sa \'n b�kjen fol jenever net riucht
troch s� thus krye kin. Sa giet it dy learde liu
soms ek mei har nye �tfiningen: op \'t pompier stiet
-ocr page 29-
27
alles goed op \'e foatten, doel en �tkonist binne der
thige moai en as \'t spiltsje rinne scil, den giet it
lik as mei Oebele, it wol net foar�t, likemin as de
rin-allinne fen Mar�m. d�r jy \'t f�st ek wol ris fen
heard hawwe.
Rufrd.
Wy ka to min leard Jan, sids ik wol i\'aek. Do
\'k jong wie ha \'k in jier of liwet op \'e earme-
skoalle west, en d�r giet it trochgeans net mei stoam,
ek al troch gebrek oan stienkoal en boppedien
moast ik ek al gan mei oan \'e lodde.
Jan.
D�r is in bulte �nriiicht in \'e wrald, Ruerd!
Moasten dy earme sielen fen wirkliuwe dy \'t mei
kloek w�sen troch \'e tid komme, mei opbringe foar
al dy kinstweyen in us gea, hwer \'t de greatheid
har in al har weelde foarby fleane kin; moasten
hia har s�rfortsjinne cinten, dy \'t se sa breane-
dich binne ek mei opbringe foar de rike mieltid
fen \'e borgemaster en foar de gledde knoapen fen
\'e fjildwachters f dy \'t er binne foaral ek om har in
bethwang to halden; moasten de wirkbycn, dy \'t de
hunieh In \'e koer bringe, gjin fry fleanen ha?
Hwerom it sinneliocht net fry in al jimme wentsjes
skine to liften, de riek troch de skoarstjin en jimme
sels troch de iene efterdoar (hwent foardoarren ha
-ocr page 30-
28
Jimme faek net) gjin fry i\'itwei to jean en sels it
salt en de sieppe to beleasten, o fy, sids ik faek
as ik den derby tink, bo \'t jimme op mannich doarp yet
wachtrinne matte to koste fen egen liocht en fi�r,
om to passen op \'e skatten fen oaren , of mei oan
\'e brandspuit steld wirde of erger yet allerearst it
fi�r insti�rd wirde as \'t heiteland in gefaer is, to-
wile jim\' �tsluten bliuwe fen alle rinchten hwer \'t
stimmen en kiesen jildt.
Ruerd.
Hwet scil ik sidze, hwent hwet je d�r for-
telle dat giet min forstan to boppe. \'t Scil wol
wier w�se, dat wy hwet eftersteane, mar och! wy
komme der ek al. It lok fen \'e wrald scil sa �n-
gelik net fordield w�se as \'t wol liket. Dy \'t mei
in bits je tof reden is, is gan gelokkich. En derby
Jan, as ik alles sa fin trochseach ha \'k wol \'ris
tocht, as mannich wis man, scoe \'k den yet wol
lokkich w�se kinne in min stand? D�r twifelje ik oan
en den mat ik sidze, bin \'k er wol ris blyd oer in.
my sels, dat ik mar dom bleauwn bin en net wit,
hwer \'t alle einen sa presies f�stsitte.
Jan.
Dos it giet jo den as de s�ken, dy \'t in �nge-
neaslike kwael �nder \'e lea hawwe, mar der sels
net fen �f witte en sadwaende yet in flaue hope op
behald oerhalde, dy \'t har it lyen dragelik makket.
-ocr page 31-
29
RUERD.
Op sa\'n wise, ja. Us master sei l�st ek sa, do
it to praet kacm, dat ik yet al in swiere sile
to l�ken hie, ja Ruerd, sei er, as jimme gjin ge-
.s�ndheid hawwe den stiet it slim, dat is mar wier,
mar lokkich dat dy mar selden �ntbrekt in jimme
stand; oer \'t generael binne jimme sterk en kreftich,
br�ke net heal safolle medicinen en wirde wolhelte
alder as de greaten fen disse ierde, dy midden in
\'t formeits eltse ure oan \'e forlieding bleat stean en
har libben mar al to faek to koart dogge, omdat
se al dy weelde net trochstean kinne. Alt�d in
\'t f�lop, siker it liket �noayer as \'t is.....
Jan.
Mar altid in \'e earmoed den?
Ruerd.
Dat siocht me selden of nea, as de need op it
heechst is, komt er �tkomst en faek wol folie ear-
der. Der binne mear greaten oan sieleleed stoarn,
as earmen fen honger omkomt, ha \'k wol ris sid-
zen heart en faek tink ik d�r wol om!
Jan.
Wy praete ris wer min goede man. (Hy giet %n-
twisken nel de kast en hellet d�r ten en oar �t foar
sin boarman.)
Sioch jo wol, hjir ha \'k hwet fen
d\' aldbaes sin presintsjes foar jou wifke, hy kin se
doch net �tswiet � dat is praktiek witje.. . Meitsje
-ocr page 32-
30
non mar gau, dat je lijir wei komme, hwent jy
witte d�r binnen, d�r spoeket it � en trimmen oars
as de (ildbaes wit, dat ik jimme sa non en den eat
fen sin oerfloed takomnie lit.. .
Ruerd.
Ik betankje jimme alle beide d�r foar thtge by
thige.
Jan.
Dat docht me ek oan goe-fri�nden, dy \'t jin jild
liene wolle tsjin 8 a 10 percint, inkel om jy ut
\'e need to helpen, mar by �s kin jy mei ienfaldich
.betankjen\'" al mear as folstean. (Ruerd �f.)
Jan, a�inne. (Hy harket oan \'e doarengiet
d�rnei toer mids op it toani�l.)
Jan.
D�r komt it treflike klaverbl�d siker krekt oan:
�eloof, Adel en Schiedam ho kin \'tmoayer?
Scoe \'t pleit nou beslist w�se, d\'alde testemintsje ?
Och, och, mocht it \'ris komme sa \'t ik it wol
winske. (Hy rt\'nt voer net de doar.) \'t Skieden fait
swier, scoe men wol sidze, sa lang d�rret it. Hwet
ha hia \'tdrok! scoe Bokke al ien to pakken ha?
.......Stil, nou efkes from w�se, (Hy kryt in
boek en giet sitten.) dat docht min wol net, as
Domeny oan \'e foardoar draeit ?
-ocr page 33-
31
8e TOANIEL.
Jan en it Klaverbl�d.
(Wilst dit l�ste oan \'t tcird is, makket Jan i n
ti�tsje op \'e eftergr�nd tajMslike gr�matsen of smit
er in geklik wirdke mei mank, allinne foar de
earen f en \'t publiek.)
Habkniks (fry hicet l�d, idlst er mei de beide
oaren troch de doar komt.)
.... ik blijf bewere, «lat de maatschappij te-
genover ons de grootste verplichtinge heeft. (Jan
makket dg forplicldigen d�dlik troch oanslaen en bi�-
gen.)
Het huidige geslacht is z\'n staatkundige
vrijheid en zelfstandigheid grootendeels verschuldigd
aan de dapperheid mijner voorvadere. (Jan, troch
uses it fi�ir in to sti�ren, ja wol!) Die hebbe
hun leve immer feil gehad voor \'t lieve Vaderland,
ja hun bloed zelfs geofferd op het altaar der vrij-
heid en het is dientengevolge, dat op onze borste
nog de eerekruise schittere, bewaard in onze ti-
tels en wapens, ter herinnering voor de nakome-
lingschap , opdat deze zich steeds dankbaar zou
betoone ook tegenover de zone van zulk \'n fier
en opofferend geslacht (Jan ictst op Ilabeniks: Knappe
�zonen"!!!) Voor geen schatte ter wereld, zou ik
m\'n adelijke afkomst ooit wille verloochene, hoe
groot de kracht van het goud ook moge zijn, de
echte adel buigt niet voor geld! (Jan : n� , mar
-ocr page 34-
32
dy kr�pt soms foar ginsten fen foarsten en fen mi-
nisters !) En hoe ondankbaar zijt gijliede dan niet
met my te verwijte, dat ik hier gunste zou kome
afbedele van \'n oud zeeman , dien ik om z\'n dap-
pere dade en rijke levenservaringe zoo hoog respec-
teer, met wien ik sympathiseer en als oprecht vriend
m\'n innige deelneming kom betuige in zijn lijde,
waaraan ik zelfs beboette heb. (Jan : ja , dat �be-
hoefte" is in wier wird, hwent hy is fen alle mear-
ken th�s komt: gewogen maar te licht bevonden!)
SlMEN.
Ik sids minhear, (Jan, minhear!) dat wy �s
nedrich betoane matte in foar- en tsjinspoed; wy
meye �s net forheffe noch op �s voorvaders,
noch op �s zelvers, wy binne van nature zwak
en geneigd ta \'t kweade. (Jan, dy Intwisken in
droevicli �tsiean hdwn hat:
hy bat bankrot slein!
begrepen ?); hwet wy binne, dat binne wy net troch
�s eigen zelvers (Jan: moaye treast foar sokke
liu!) De Heare hat �s voorvaders fry makke
en forlost fen freamde oerhearskers, omdat �de
waarheid" har sa dierbaar wie, mar dat for-
jitte de kinderen der wereld in har heech-
moed. Blin foar eigen gebreken, oanbiddehia
it gouden keal, het slijk der aarde (Jan: dy
\'t meastc slik hat is de beste man!) mar Petrus
sei: gouden zilver heb ik niet......
-ocr page 35-
33
Bokke, (kim in \'e reden fallende.)
Hwet is my dat foar \'n gedonder, lit Petrus mar
bliuwe, elts hat genoach oan sin egen; \'t jild kin
my ek gjin wealich skele, d�rom bin ik hjir ek
net komt. Ik hald fen in goed libben witje, en
dit gin ik in oar ek, d�rom ha\'k de aldbaes al oer
de acht snie\'s ayen en wit hof olie ljirre besorge,
allegearre foar niks. Ik sids altid d�r mat mar
hwet in, as jy mar sterk fen inhalden binne, kin
\'t wol hwet lye; foar de rest lit ik elts leauwe en
tinke en dwaen, hwet er wol .... (Habeniks
l�stert tntwisken Jan hicet in ,t ear en giet mei Mm
troch de riuchterside fen
V toaniel, Bokke siocht it
en seit tsjin
Simen) : Dy, divel Simen! dat stean \'k
neat. (Ut de holding fen Jan wie \'t d�dlik, dat
er dit just �tlokje woe.)
Simen, (loerende.)
Fy, Bokke, sokke fraeselike flokken . . . Hwet
tink jo den scoe er Jan omkaepje wolle ? (Bokke
giet op \'e luster.)
Bokke , (gewichtich.)
Ik hear neat. Hy is altid donderske (Simen skod-
hollet)
great mei d\'alde, dy snaek, hy is Jandorie
net ienris in \'e familje , dy Nullendrein!
Simen.
Och Bokke, wy matte dat oan \'t lot oerlitte, dat
-ocr page 36-
34
is ��uchtfeardich en doch al foar ds geboorte
bepaald. Wy kinne der neat oan �f- of tadwaen.
Ik bejammerje it allinne, dat immen as Jan, him
op sokke gefaerlike dwaalwegen bringe lit en
d�rom scil ik him sin swakheid daelk efkes l�nder
it each bringe. As jo nou mar hinne gingen Bokke,
hwent it is best. dat formaningen �nder fiouer
eagen pleats ha.
Bokke, (fen uiden: Den hij Jan op
side kr�pe.)
�I o kinne om my ek wol hinne gean, den scil ik
it him wol �ndruye: ik haw ek yet wol sidzenskreft:
tink er om, as ik oan \'t thongerjen kom, dat se
den wol krimp jaen wolle, dat swar ik jo!
SlMEN.
Ja, mar ik freas Bokke, dat jo in toorn
reitsje scille en derby, ik stel sa sear gjm belang
in de nei 1 atenschap; it greate doel feu min
stribjen in dit libben dat is: dwalende en afge-
dwaalde schapen tot de kudde terug te
voeren!
Bokke.
Allegearre goed en wol Simen, mar Jan dy bliuwt
mar wei, ik kin der oars fen wirde, sa giet my
sok ding troch de lea. Sa\'n kerel fen niks as dy
earme swael fen in baron mei sin poeha scoe mei
-ocr page 37-
35
de beste aep �fgean, liwent der iongert er op , it
is om kngels to wirden.........(hy dribbelt
hinne en irer en l&ndet bij de kast oan, lurer \'t er in
flesse Citkryt mei drank.)
Ik trilje trocli ieren en sinen,
der mat hwet �n of ik scoe er �nder beswike. (hy
set de flesse oan \'e hals, om \'t er gjin romer fine kin.)
Simen, (oandien, tsjin de ein fryl�d.)
O, freaslik, dat is it wirk 1\'en \'e Satan! Bokke,
Bokke, as ik jo bidde mei, set del! Dat helske
tocht, o, lieave frede en gjin ein, dat is de kan-
ker 1\'en ils maetskippy, dat bringt lest en �nr�st,
skeel en twadracht, dat bringt s�kte en soargen,
sonde en �ngeriuchtigheid. Bokke, Bokke, haldt
op .... ik mat min eagen afwende . . . (hy
draeit him om en slacht de handen gear)
f�l wea en
droevenisse ......
Bokke, (fait him tn \'e reden.)
Haldt doch op mei sa\'n gebear, \'t is krekt of\' jy
gek binne; \'t gappet mear as \'t bit, sa mei de
flesse oan \'e hals en hwet scoe sa\'n klokjen kleare,
d�r bliuw jy de kearel by as \'t er op oan komt, en
bin jo hwet ten \'e wise, den flikkert dat g�d jy
daelk wer op. Sa\'n heal fleske deisk scoe foar jo
ek probatum iw�se mei jo wige droevenissen . . .
(Hy set de flesse voer oan \'e hals en seit tsjin Simen,
uMst er efkes pansearret:) Woljoek? Net of graech?
-ocr page 38-
36
Simen . (ftiuclit op him ta.)
O, jaen my Bokke, haldt op! (Il;/ nimf de flesse.)
Nou mat ik wol fen dat helske forgif br�ke, allinne
�t lieafde foar min nciste , allinne om jo foar greater
�nk to bewarjen, it is doch freaselik, ;n sokke
droeve noodzakelikheden to kommen en it
kwea hildigje to matten. Net min wille geschiede,
o. n� . . . . (Hy drinkt de flesse leech.)
Bokke , (koart.)
Mines to minsten net, mar ik sioch mei dat en
al wol, dat jy er sa fy net fen binne as \'t wol
liket, om \'e divel net; dy \'t er sa\'n �fgrislik ge-
sicht fen lCike, bin\' der faek thige sly nei, as se de
kat mar in \'t tsiuster knipe kinne, (hy siocht nei de
ntdoar)
mar ik strik er op �f; dy Nnllendrein komt
net werom, ik scil him siean to finen, en ik swar
\'t jo Simen, (hy stekt de fust op) dat er sin man
fine scil oan my! Jy matte \'t mar mei Jan redde.
Pas op hear! (fen siden) mar i k scil him earst wol
to pakken nimme!
                                    Bokke of.
Simen , (skodholjende en hiel droevich
en forslein.)
Hwet scil de ein w�se fen sok in sondich minsk-
dom ? (Hy begjint to siongen.)
-ocr page 39-
37
(Wise: De wereld is in rep en roer.)
Forflean is \'t fromme froede aki ,
Lik as in stien sa sinkt de wrald;
Ho scil it miuskdom kearo?
Dat siongt en laket dei oun dei
En spot sels mei �s droef geklei;
Hwer blinwt de snvre leare?
Hwet jowt min mear om domeny ,
Om tsjerke , godstsjinst, prekery,
Om deugd en goede seden!
In kroegen wirdt it heil nou socht,
D�r alles mar ta\'n offer brocht,
O droef, forskriklik heden!
9e TOANIEL.
Jan en Simen.
Jan (In \'t opkommeti,)
Och , Simen, swy mei sa\'n geklei,
Sinkt skielk de wrald in \'t boase wei,
Den mat er kearels kommo,
Dy net troch suchtsjen, mar troch dwaen ,
It spil wer nye fearkreft jaen,
Kom Simen �t \'e slomme!
Simen.
Dat is dat, Jan, elts siongt op sin w�se, mar
d�rom
kinne wy yet wol efkes praete, hwer \'t ik al
-ocr page 40-
38
op wachte ha, hwent dou moaste witte, dat Dokter
my sa �ngemirken to forstean jown bat, dat de ta-
stand i\'en Omke bed enk el ik wirdt. Hy scoe him
to minsten oanriede om yet disse jiind sin beskikkingen
to meitsjen. Dou witste allike goed as ik ho \'t land
leit en dat de neilatenschap, dy stellich ten be-
teekenisse is, egentlik riuchtens tordield wirde
mat �nder de neibesteanden, mar nou scoe ik in min
str�d tsjin "t kwea, minnelike graecb wolle.....
Jan (dy \'t hiel �nforsMUich mei de hundev
ht \'e biise en de holle st�f fordel
Simen
oanheard hot.)
dat j o u it erfskip allinne krigen, ja , just, begrepen,
fjirder. . . .
SlMEN.
Ja, n�, dat is hjir gjin doel en ek al. Min in-
nerlike hertewinske scoe w�se, dat sokke Baaltsjinners
         as Habeniks en Bokke, �tsluten waerden fen de
neilatenschap, omdat hia �nwaerdich binne
der�n mei to dielen; en f\'oaral ta har egen best,
omdat hia troch it kaptael fen Omke yet fjirder
ofdwaele scoene fen it goede paed en weisinke 111
in s� fen �ngeriuchtichheid. O, Jan, as ik der
goed inkom, den wirdt it my wea om \'t herte, hwent
ik bin ek ienkear dwalende west en djip �ngelok-
kich � mar sind er alhiel �nforwacht in helder liocht
-ocr page 41-
39
in my ontstoken is, haw ik in kleur insioch krige
in folie dingen, dy \'t foar mannichien tsiuster
bliuwe. Alles en alles, scoe \'k foar dy dwaen wolle
Jan, aste disse dei mei my stride woeste foar \'t ge-
lok f en twa fen din meiminsken, en tsjin de sonde
ten disse wrald.
Jan.
Jou geane f\'oar�t Sinien, dat leauw ik, \'t skint dat
jou egenbelang hwet op \'e eftergr�nd rekket � ja ,
jou politiek is goed, dat sids ik alt�d!
Simen.
Dat fetsje ik net, dat fen dy politiek Jan!
Jan.
Nou dat kin ek neat skele, \'t scil jo d�dlik w�se,
dat we in ien skipke sitte, as ik j o sids, dat it
ek min doel en stribjen is om Bokke en de baron
foar greater kwea to bewarjen. Ik beloaf jyd �rfoar
scil ik dwaen hwet ik kin.
Simen (froaliker.)
Dat strielt my siker, ja, dat makket my it hert
forromme, dat wy elkoarren hwet better begjinne to
begripen, sa mat it ek �n \'t libben Jan, iendracht
makket macht.
-ocr page 42-
40
Jan.
Jy reitsje ek allnel end\'al �t d\' alde dreun Si-
men � in geastfonvant of broeder scoe sidze alhiel
ten \'e noat � mar ik mei \'t hearre sa, sikerwier,
hwent jy witte op gjin foatten en nemen nei, ho
freaslik as my de grise oer de groue rint as jou
mei jou eamelich geseamel goed oan \'t glibberjen
binne» \'t Is net �t to sprekken!
Simen.
D�r is \'n geast fen forgenoegen in my, ik
strid foar \'t goede en nou sioch ik d�r jinsen de
oerwinning, dy laket my ta en makket my blid.
O, sids dou it yet ris oan Omke liwa \'t ik bin,
hwer \'t ik foar libje en hwer \'t ik nei stribje, o
sids him dat yet ris �n sin l�ste libbensj�nd, �t
uamme fen my, sin bloedforwant, dy \'t sielsfolle
fen him haldt, mar jimmer trocli de wrald mei
smaed is bejegene, ja it scil dy ho langer ho d�d-
liker wirde, dat it de geast fen in froalik kriaten-
dom is, hwer \'t ik foar strid ....
Jak.
\'k Wit siker net, ho \'t ik it mei jo ha Simen!
As ik net better wiste scoe \'k swarre: jy ha in slok
op, sa b�tenwenstige froalik bin jy. (Simen siocht him
itngeloavich en hy Simen. stralc oan.)
Ja siker , stel-
lich , wraehtich Simen! wier, ikmien it. (Simen wol
-ocr page 43-
41
Invet sidze.) Nee � it is sa net dat wit ik mar al
to goed , jimme greatste fortsjinste leit jnst In jimme
strid tsjin Skiedam , mar dat er doch in \'e l�ste heal-
�re in bekearing, n� ik wol sidze in omkearing in
jou binnenste pleats liawn hat, d�r doarst ik min
kop wol op forwedsje. As jy nou de alde Simen ris
wer wirden wiene, \'t kin wonder, sidze jy altid . .
Simen.
\'t Mei rinne sa wonder as \'t rinne wol Jan, min
geloave dat scil ik behalde, dat liaw ik net fen
\'e minsken.
Jan.
Nou, dat kin wol ■, as jy de minsken der mar
net mei bebibelje. Mei dat in al kin ik jo foar
f�st meidiele, dat er j�nd om jo tocht wirde scil.
Siker , Omke wit wol, hwa \'t jy binne, mar dat
hat er ut beskiedenheid yet nea riucht blike litten.
Hwet sids jy nou !
Simen.
O, Jan , ik hie \'t sa nea tinke kinnen. (Hy begjint
d�rnei wer in \'e �lde dreun to kommen.)
O, greate
goedheid! Wy sondige minsken, wy binne blin . . .
Jan (him in \'e reden fatlende.)
Ho, lio, Simen , nou gjin alde ky ut \'e sleat
-ocr page 44-
42
helje. (Hij .set hun de hand fortrouwelik op \'t skon-
der.)
Ik scoe jy riede nou stil hinne to gean.
Geloaf mar oan de riuchtfeardiehheid.
Simen (b;/ de doar.)
Siker Jan. dat doch ik . . .
Jan.
Wel nou, den kinne jy er mar stellicli op rek-
kenje. dat jhnme allegearre lean nei wirken krye.
(Simen �f.)
10e TOANIEL.
Jan en Dokter.
Dokter (dij \'t hastich opkomt.)
Ik begon al haast ongeduldig te worde, mannetje,
hoewel ik almachtig veel schik had in jullie discours;
"k moet zegge, dat je den saaien zemelaar direct
al aardig hebt beet genome.
Jan.
Ik wist dokter, dat er Bokke mei holpen hie om
\'e drankflesse mei leech to meitsjen en d�r ha \'k
him op traktearre! (Hia binne nei de kast gieit,
hwer \'t Jan de lege flesse siean lit.)
Sioch jy wol,
\'k wol leauwe, dat er mear as heal f�l wie en nou
is er gjin drip mear in. O, dy snaken, hia nimrne
hwet los en f�st is, krekt as \'t hjir allegearre harres
-ocr page 45-
l:i
al is. \'t Let de kaptein wol net, mar \'t hat doch
skik of\' roai. dat sids ik.
Dokter.
Je moet het maar van de familie hebbe, zegt
m\'n vaak en daar is waarachtig veel van an. Nu.
\'t lieve leventje loopt nu gauw op \'n end. De ouwe
heer is met het ontwerp zeer kontent en wij hebbe
savne de schatkist reeds voor \'n deel gevuld. Mij
dacht, dat we die same maar direct ginge trans-
porteere, dan ga ik zoo meteen het driemanschap
in kennis stelle, dat de toestand van den pati�nt
van dien aard is; dat ze hier van avond tien ure
present moete zijn.
Jan (tJi�ge froalih.)
Akkoart, Dokter! .Min hert dat is sa licht, in
goeseplom kin \'t tille"\', scoe G�sbert Japix sidze.
as er �n min skoannen stie.
Hia geane hinne en Tcomme ringen siongende mei
de kiste teer op it toaniel.
Wise: Als iemand ven-e reizen doet.
Deez\' kist is vol geheimenis,
Gevuld met medicijnen:
Voor \'t klaverblad probatum wis,
Dat straks hier zal verschijnen,
Want dau klinkt het loon naar werken (3 maal)
zoo als \'t moet:
De pillen fraai verguld zijn bitter als roet!
-ocr page 46-
4-1
Hij die zich immer voor laat staan
Op zijn geloof en daden,
Of op zijn naam en afkomst roemt,
En nndren gaat versmaden,
En dan vleiend gunsten bedelt, (3 maal) ja die zal,
Heden ondervinden «hoogmoed voor den val!"
Dokter.
En nu de ouwe heer nog even hier heen geleid
en dan zijn we gereed voor de ontvangst van de
lieere Nullendrein en consorte.
Knart d�rnei komt minhear v. Wateren
mei de poaintem�tse op oan de hand
fen
Dokter op it toaniel, tc�lst Jan
de pakestoel draecht mei in soart
reist�kken of skoudermantel, dy \'t
er de alde hear omhinget, net \'t disse
hl \'e stoel pleats nomd hut. (x.
W.
kin ek in rhambercloak oan ka.)
De ald man is nedrich-deftich. \'t Mat
ut alles blike, dat it in man feu
oansiean en �nderfining is.
11e TOANIEL.
Dokter.
Zie zoo, ouwe heer! die reis hebben we er al
goed afgebracht; zit U zoo goed gemakkelijk?
v. Wateren.
O, ja, tankje minhear!
-ocr page 47-
45
Dokter (Wllsf er de lampe in bitsj�
leger draeit.)
Wille we de lamp maar al vast \'n beetje naar
benede doen: dat is voor veel dinge goed.
v. Wateren.
Dat wie wol thige skoan ek foar my, Dokter!
Jan.
Wol ik Ruerd non mar efkes beskie bringe?
Dokter.
Wel zeker, dan zal ik de andere klante even gaan
ophale en ze zoo\'n beetje voorbereide op de rijke
erfenis! \'k Zal ze maar voorhouwe, dat U \'t mo-
nientelijk verschrikkelijk in \'t hoofd hebt en soms
nitstelle doet, die bij wijle voor zinsverbijstering
doen vreeze. � Vindt U dat goed, m\'nheer v.
Watere ?
v. Wateren.
Gean jimme gong mar; \'t is jimme beide wol ta-
betrouwd hwet jim\' sidze en swye matte. Ik beloaf
jimme ek min best mei dwaen to scillen. As \'t kin
bliuw den foaral net to lang wei.
Jan (al by de doar.)
\'k Bin der mei in wip wer, kaptein! hwent it is
flak by de doar en Ruerd is by honk, dat wit ik.
-ocr page 48-
46
Dokter (�k \'m \'t hinnegean.)
Mijn klante wete ook dat er onweer an de lucht
is en zulle wel niet van huis zijn gegaan, zoo wijs
heh ik ze van daag al gemaakt. Tot straks.
(Jan en Dokter �f.)
v. Wateren (allinne.)
As ik jimme disse j�nd min hiele libbensskiednis
forhelje scoe, den kaem er gjin ein, jimme ha lik-
wol al safolle oer my praeten heart, dat ik gjin
f�eamdling mear bin. Elts wit al sahwet ho de foarke
hjir in \'e stalle sit: ik mei wol sidze brik en d�roin
scil it ek ta in brik ein komme matte. Ik bin wol
liwet fild, om yette freamde dingen mei �t to heljen,
dy \'t my alear thige haegen, mar ik koe der net
best alhiel f\'ry fen. In minske wirdt sa ald net of
de natuer fen sin jonkheid bliuwt him altid min of
mear by. � \'k Ha min libben lang in greate �fkear
hfiwn fen bekflaeyers en moaipraeters, fen earmher-
tige bidders en graetsprekkers, fen swetsers en je-
neverdrinkers. En doch ha se my In \'e l�ste tiden.
sind ik net al te goed wirden bin, it h�s swart r�n.
Do \'t se net om sidzen jaen woenen, ha \'k se
swietsjesoan komme litten, om se letter it Tilde mei
it nye to beteljen. J�nd scil de �frekkening w�se.
O, dy jildsucht, dy dweepsucht, dy dranksucht, dy
ear- en hearsksucht, hwa d�r tsjin stride mat, mei
nacht en dei wol warber w�se, hwent it bimie �n-
-ocr page 49-
17
«lengden, dy \'t allegearre gans in neisleep hawwe.
Hia binne de pest fen �s maetskippy. Boeren en
h�ndwirksliuwe, sedemasters en riuchtshearen, kenin-
gen en ministers, ja oeral en �n eltse stand giet
mannichien er oan mank. Hwer \'t se wirtel sciette ,
d�r roeye se ek faek it goede sied fen oaren �t en
bringe in bulte �nr�st en fortriet in de skiene wrald,
dy \'t er �ndied sa aerclich �tsiocht. Us strid disse
j�nd is in strid in "t lits en scil hoapje ik wier
meitsje hwet van Alphen seit:
Een vriend die mij mijn feilen toont,
Gestreng bestraft en nooit verschoont,
Heeft op mijn hart een groot vermogen;
Maar \'t laag gemoed dat altijd vleit,
Verdenk ik van baatzuchtigheid,
Ik kan zijn bijzijn niet gedoogen.
Die zelden prijst spreekt vriendentaal,
Die altijd vleit liegt menigmaal.
12e TOANIEL.
v. Watehen en Jan.
Ruerd �noast liem yet ef\'kes ibrstr�pe en den scoe
er daelk komme . . . ; ik ha bim mar net folie wlser
makke .... mar jonge, nou ha \'k jou drankjes en
sa yette forjitten.
                                       (Jan �f.)
v. Wateren.
Dy jonge, der ha \'k in bulte mei op. Dy is nou
suwer altid allike froalik en wit r�ndom set op;
-ocr page 50-
48
de liu sidze wol ris tsjin my: sa allinne in \'e wrald
lik as jo, dat scoe my min talikje, mar ik sids,
�ilt�d mei \'t each op Jan: wy binne togearre goede
minsken en ha mear frede en nocht in \'e lias, as
mannich man en wif, dy \'t elkoar tsjin \'t sin trouwd
hawwe of troch de alden oan \'e oar keppele binne,
lik as dat in \'e greate wrald faek pleats het.
I3e TOANIEL.
Jan (mei de drankjes, dg \'t er bg
v. Wateren op \'e tafel delset.)
D�r binne jou abrakadabra\'s, Kaptein! (Hg
hiddt in drankje f oar \'t liocht.)
Ek inbiilte kole-
k w i n t i a!
Hwet is der yet in tsiusternis
In �s forliochte t�tt;
O drankjes f�l geheimenis,
Op jimme ek past min liet.
In bult recepten leauw my wis,
Dy skriuwt me om zie dit! (hg telt as joaren.)
It is in greate riedery,
In bitsje is \'t dat me wit.
Al leit in Dokter sels heal dea
Gjin drankjes n�, a, bah!
Hy griselt feu sin hiele aptheek.
Dat g�d (hij hdldt in drankje omheech) \'t is al to
(Faek, la,la!
-ocr page 51-
40
van Wateren.
Pas mar op jonkje, dat dokter dat net komt
to hearren, den reitsje jimme makkers �f.
Jan.
Hy mei \'t hearre Kaptein; ik sprek in \'t alge-
mien en as \'t w�se moast, scoe \'kwol oars hwet
fortelle kinne.
van Wateren.
Dou haste wol in bulte l�sen en dien en in bulte
wisheid fen hearren en sidzen, mar d�rom meiste
sokke wittenskippelike liuwe as de Dokters sa mar
net oer \'e hikkel helje.
Jan.
Wy libje in in tid fen foar�tgong en oeral heart
me den ek de rop fen foar�t, foar�t, dat is sa,
mar witje Kaptein, ho \'t ik d�roer tink, hear me
den ris efkes oan:
Foar�t, foar�t! sa seit de wei,
Sa ropt me in tsjerke en steat;
Mar och! de borgerman dy sucht:
Hwet wird\' de l�sten great!
Foar�t, foar�t! ropt mannich pear,
Elts jier in 1\'tse er by;
Mar och! de litse mage ropt:
Sids pear! ho komt\' mei my!
4
-ocr page 52-
50
Foar�t! ropt jiffrou Modeliocht,
In weelde, pronk en pracht;
Mar och! do moaye beugeltas,
Seit: jiffrou, hjir is \'t nacht!
Foar�t mei stoam en tillegraef,
Wei \'t alde, alles ny !
Mar och! de man dy jefton bidt,
Sucht: \'t fliucht �s al\' foarby!
Foar�t, jow Bachus, Venus ear,
To drink en dons\' mar ta;
Mar och! de skrinkelman dy bliest:
» N e t f j i r d e r, h j i r o a n t a!
De dokters roppe ek mei �foar�t!"
Mar och! �s binnespil dat \'s wier;
Der wit min wenich mear yet fen,
As hioed foar honderd jier!
Jan (harket.)
D�r is siker al ien oan \'e doar as ik it wol ha.
(hy giet hinne.) Komoan , d�r is �s boarman al,
kom hjir mar Ruerd!
14e TOANIEL.
Jan , Ruerd en v. Wateren.
v. Wateren.
Gean d�r mar sitten Ruerd: ho giet it by jo
th�s?
-ocr page 53-
51
Ruerd (wilst er de pet of nimf
en sitten giet.)
Nou, dat skikt him hioed yet al Kaptein, ik scoe
sidze, wy geane hwet foar�t � mar fen sels it
giet sunich, dy moaye dagen witje, dy scille hoapje
wy hwet betterskip oanbringe, mar dy kinne yet
lang op har wachtsje litte. � Ho giet it mei jo
Kaptein , wint it hwet oan?
v. Wateren.
Och, ik ha gjin kleyen, mar it wirket my sa
in \'e holle, ik kin troch dy drokte sa dei oan dei
om n;y hinne mar net ta rest komme, d�rom ha\'k
plan d�r foar goed in ein oan to meitsjen. Wy
ha hjir sa\'n freaseliken oanrin fen in stik of\' tliryc
liu, dy \'t hwet mear fry miene to hawwen as riucht
hinne, en om \'t se net om sidzen jaen wolle en
alle beskiedenheid �t it each fbrliese, scille se j�nd
de fi�rproef \'ris trochstean; lik as jo neyer blike
scil moasten wy jo d�r by br�ke.
Jan (dy \'t efkes nei efteren tvie.J
Kaptein! d�r komt Dokter ek al mei sin Drie-
manschap oan.
v. Wateren.
Skik jou nou mar in bibsje efter�t Ruerd en
sioch er gjin niget oan, dat ik my earst hwet si-
ker hald, as ik �ndied bin.
-ocr page 54-
52
15e TOANIEL.
De foarigen, Dokter en it Klaverbled.
(It Klaverbled giet droevich op \'e Md,
baes ta, dy \'t er bleek �tsiocht.

Hia beurse de pati�nt Ut se tsjinsten:
�as er wol fi�r hat", freget ien, �as
H him �k oansiegt" seit in oar
, en
freget
Jan ; dy \'t op in distansje stiet
�as de doarren trol goed ta binne;\'\'
�laat mijn de pols eens voele" seit
Habeniks mei in thige geleard gesicht,
Tas er wol maklik sit" ivirdt erfrege,
towile in oar him de mantel hwet to
riuchte hinget
, ensfh.)
Dokter (tsjin de Kaptein.)
Daar zijn we al Kapitein, (tsjin it Klaverbled)
maar nu worde de vrinde verzocht, vooral niet te
veel drukte te make; Qiy wist nei de holle) daar
is de pati�nt zeer zwak. (Hy giet d�mei op in dis-
tansje stean nei \'t er Buerd opmirken hat mei de
wirden:
Zoo Ruerd ben jij daar ook ?)
v. Wateren (mei in swalc l�d en nou en
den hoasjend.)
Ik ha my �t \'e sliepkeamer � hjir hinne bringe
litten � om \'t ik jimme � yet graech ris siean
en sprekke woe � ik kin fiele dat min kreften
�fnimme.....
-ocr page 55-
58
Bokke (op sin wise oandien.)
Scoe \'t den nou de forkearde wei op matte Omke ?
SlMEN.
Dat is de. goede wei Bokke, dy hoapje wy alle-
gearrc to gean, lokkich den dy jinge, dy sidze kin
in sin libben liefdadig west to hawwen.
Habeniks.
Liefdadig, ja, dat is het juiste woord, ziet eens
waarde vriend, m\'n adellijk hart heeft nog \'n
kleine verkwikking voor U meegebracht (b. f.
in pear oranjeappels of in bus mei jonge grientc.)
Bokke.
Jonge ja, ik hie yet in pear ayen foar Omke
in \'e b�se stitsen, dat is hwet nys, sa fier komt
it hinne � wy ha to minsten mar ien hin mear
oan \'e leg � expres foar Omke!
Simen (set in fleske op V tafel.)
Ik hie hwette hunich meinomd, en my tochte
Omke , as jy der moarns en j�nds in aeileppeltsje t�l
fen namen, dat scoe jy wol thige noflik w�se,
om \'t jy nachts net to folie sliep kiye en sa droech
in \'e m�le binne, mei dat gedurich oan hoasjen:
fint Dokter dat ek net?
-ocr page 56-
54
Dokter.
Wel zeker! honig is \'n vriend van de borst,
dat heeft de groote Boerhave van Leide ons al ge-
leerd. En haat het niet, het schaadt ook niet!
v. Wateren.
Och, och, jimme oerlade my siker mei woldie-
den ; w�s sa goed Jan, en sids har hwerom as hia
hjir allegearre komt binne disse j�nd. \'t Is my
sa freamd in \'e holle ....
Dokter.
Dat is wel goed, Jan het woord maar te late
doen, want als ik u rade mag Kapitein, wil dan
vooral niet meer spreke dan volstrekt noodig is.
(It Klaverbl�d ivirdt froaliker oan \'e gesichten to
siean en hat ilt en troch al ris nel de kiste
loerd.)
Jan , {mei in great stik pompier in \'e hdnd,
dat er mei folie staesje �t \'e kiste krige hat.)
Omke dy hat it fen \'e middei thige in \'e holle
en nou hie dokter him oanr�d ien en oar f�st to
stellen op it pompier en hwet beskikkingen to nim-
men; hy is op jierren, it koe gau \'ris minder wirde,
min kin \'t net \'ris witte, en den wie \'t best dat
ien en oar foar \'enoar wie. (It thryetal hat intwis-
ken al mommele fen �testemint!")
Dit greate stik dat
-ocr page 57-
55
ik hjir ha, is troch in riuchtsgelearde skreauwn ,
d�r komme jimme allegearre in f\'oar en dat mat
den ek troch jimme allegearre �nderteekene wirde
foar \'twe fjirder geane. \'t Is zeer liefdadig! (Hia
komme op
Jan tasetten en gnuve er nysgierch in.)
Wacht mar, ik scil \'t jim\' wol efkes to f\'oaren l�se.
(Hy begjint mei kreft to l�sen.)
Wy ondergeteekenden, allen gedomicili-
eerd, ensafoart, ensafoart, allegearre prokereurstael
dy \'t in gewoan kristenminske doch net Ietsje kin.
d�rom scil ik sa fry w�se dy mar oer to slaen,
hwer it op oan komt is dit: (tsjin Dokter.) Jonge
Dokter, dat koene jo wol efkes l�se, jy binne
better op \'e hichte fen \'e boeketael as ik.
Dokter.
Met alle genoege, ik stel me van avond geheel
disponibel voor de vrinde.
Jan \'(hy tvist Dokter hwer \'t er begjinne mat.)
D�r sa\'nne, Dokter!
Dokter (dy H in bril opsette kin, as er dy
net op hat, mei in deftich �tsicht.)
Art. 7. Dat u-ij ons dientengevolge verbinden om
aan Ruerd Teakes arbeider wonende te.....,
ten behoeve van diens wettige huisvrouwe Sioukje Jans
met ingang van 1 Jan. 187 . jaarlijks eene som
-ocr page 58-
56
van f 300 uit te keeren als lijfrente, en wel op de
tijdpunten 1 Jan., 1 Mei en 1 Sept. van elk jaar
telkens
Vs van het bedrag te storten door de respec-
tieve donateurs of contractanten in volgorde der on-
derteekening.
Art. 8. Ingeval een der onderteekenaars van dit
contract, \'t zij door achteruitgang van zaken of ander-
zins in omstandigheden mocht geraken niet aan zijne
verplichtingen in art. 7 vermeld te kunnen voldoen,
en zulks op wettige en overtuigende wijze kan con-
stateeren, dan komen ook die verplichtingen of bezwa-
ren ten laste van een of wel beide donateuren of con-
tractanten, daartoe wel in staat zijnde.)
Dokter (ufflst er nei Ruerd siocht en
Jan it stik wer f en hhn oankriget.)
Dat is ?n verduiveld mooi stuk!
Jan (tsjin it klaverbl�d.)
D�r ha jimme nou it extract �t it stik, d�r is
wol aerdich hwet kalk en cemint om hinne metsele,
dos jim\' behoeve gjin sorch to hawwen; dat it net
echt is. (Hij forfolget hiel bedaerd.) As jimme nou
mar efkes de nammen d�r tinder setten den binne wy
safolle Ijirder. (Jan tsjin alle thrge.) Jimme hope; dat
Omke �n sin l�ste libbenstid yet ris liefdadig w�se
mochte lik as jimme tsjin oer him, is dos bef�stige.
(Tsjin Simen op in preektoan.) Ja Simen, it is al-
-ocr page 59-
57
tid sin streven west oaren ta liefdadigheid
op to wekken en oan te sporen!
(Bokke , Habeniks en Simen gnise allegearre
allike taei, nimmen wol lleafst earst shi
namme sette en er wirdt b. f. frege
: hwa
de Cddste is? e.s. f. hwernei
Dokter
infalt.)
Dokter.
Hebbe de heere de inhoud en strekking van het
stuk niet goed begrepe ?
Habeniks (wilst er hintte giet to teekenjen.)
O , ja, minhear Esculapius, \'t was hier de vraag.
wie de eer zou geniete van de eerste onderteeke-
ning.
Jan (tsjin Habeniks tcUst er sin namme
sette scil.)
Nou komt it op jou adelik hert oan!
Simen en Bokke op \'e side fen \'e forgriind tsjin
�lkoar, uilst II. teekent.
Simen (mei ien foar \'t pub�k.)
Dy earme siel fen in IS\'ullendrein hat er doch
neat by to forspiljen. Dat is maklik teekenjen.
Bokke.
Wol jy wol leauwe Simen, dat wy sin part ek
-ocr page 60-
58
yet op \'e kop krye. Hy wit hun altid mar moai
foar to dwaen!
Habeniks.
Daar staat m\'n naam! Ik vind het waarachtig
een zeer edel doel, Kapitein, en ik gevoel me ge-
dronge U hartelijk te komplimenteere met Uw ge-
lukkig idee, om \'n hulpbehoevend gezin zoo voor
altijd uit den nood te helpe. {Hy joivt de �ld man
de hand, dy Hsahwet knikk�bollet en giet d�rnei op
R�erd ta, dy \'t er gelolc winsket, hiverop disse st�l-
swyend betanket. D�rop giet er nest
Simen op \'e side
fen
\'e foargrund stean, wilst Bokke oan \'t skriuwen
gien is, huwt net riucht flotsje wol.)
Habeniks.
Ik geloof waarachtig Simensma, dat de dikke
alweer beschonke is, en dat onder zulke omstandig-
hede!
Simen.
As er sin namme mar sette kin � ik bin frea-
sende en bevende.
Bokke (mei de pinne in \'e hdnd.)
Ik kin er ford . . . min namme net op krye, sa
trilje ik.....\'t slrint in familjekwael to w�sen,
hwent �s pake hat er by sin libben ek sa\'n l�st
fen hawn.
-ocr page 61-
59
SlMEN.
Scoe \'t nou allinne foar my opkomnie?
Jan (tsjin Simen.)
Hwet kin me al in treurige noodzakelik-
heden komme!
Bokke (tdlst er fry hastich opfiiucht.)
\'t Wirdt gekheid, hear! \'t Skoddet my nou suwer
allegearre � ik kin de boel wol ibrkwattelje en
forbroddelje, mar den ha wy nog gjin namme . . . .
(D�rnei freget er op in toati fen immen dy \'t in
yelokkige fitting hat.)
Scoe \'t mei thrye kr�skes net
takinne? (giet teer sitten in de f�ste hope op in ta-
stimmend andert.)
Dokter.
Dat gaat niet op vrindje! het is \'n officieel stuk
en daar zou\'en de andere heere ook niet mee kon-
tent weze.
Simen (giet op Bokke ta en sti�rt
him de hand.)
Lit my jou helpe Bokke, de swakken to helpen,
dat hat alt�d min streven west in dit libben.
.Tan.
Krekt as �s Kaptein!
-ocr page 62-
60
Bokke (nei \'t\\de namme er sahuet opkomd
is, earst tsjin
Simen allinne en
d�rnei tsjin (Ie oaren.)
De omstandigheden witje, dy bringe yin ek fen
\'e wise; stel jy ris foar, dat Omke, dy \'t altid sa
goed foar �s wie, hjir skielk net mear w�se scil,
dan mat it gefoel wol boppe komme; it is to minsten
biesterbaerlik ho nei as my sok ding giet, ik bin
er alhiel fen oersti�r, hwent Omke koe nou suwer
mar �te en drinke hwer \'t er sin oan hie, mar d�r
wirdt net nei frege, as \'t safier is.....
Dokter.
Ja, Bollebein, U lijkt wel iemand te weze van
een erg zenuwachtig gestel, en op \'e zenuwe daar
komt het tegenswoordig op an.
Jan.
Alle dikkens is gjin deugd, Bokke! d�r kin jy
ek mar op oan. � (tsjin Simen, dy \'t �nderwilen
sitten gien is om to teekenjen.)
Lit it liocht, dat er in jo ontstoken is, nou
mar ris helder skiue, set mei in bly gemoed jou
namme en bring (Jiy uist op Ruerd) it afge-
dwaalde schaap ta de kudde!
Habeniks (tsjin Bokke op \'e foargrtind.)
Onze beproeving zal zeker heerlijk beloond worde!
-ocr page 63-
61
BOKKE.
Wel, wisse, de saken steane goed, (hg ivist nei
de kiste)
mar hwer moast it oars ek hinne!
Jan (dy \'t stik oan Ruerd jowt, nei dat
Simen ek teekene haf.)
Nou kinne jy dy goede minsken skielk it nyjier
mar ofwinne Ruerd, sioch mar dat jy hwet moaye
winsken klear krye , as se mar rime, den kin \'t wol
hwet lye!
Dokter (iiilst Jan nei de kiste giet en der
in tsjokke pong mei jild uthettet.)
Gaat dat hier zoo !!!
Jan (tsjin Ruerd mei de pong in \'e Mud.)
En hjir beste bi-ave boarman ha \'k yet in moaye
beljeanning foar jou trou en �ver om earlik troch
\'e tid to kommen, dy \'t jo safolle l�st en sorgen
brocht. D�r kinne jy nou mar daelk mei begjinne;
keapje er foar hwet jo en jou h�sgesin nedich
binne; sm�t it net wei, lik as mannichien dy \'t fen
neat ta eat komt, mar w�s er ek net to sunich by,
sa \'t me dat fen rike giergerts siocht, dy \'t in al
har oerfloed yette gebrek lye. \'t Is mar kald jild,
mar \'t komt �t in waerm hert. Wol dat jimmer
op pr\'s stelle. Mar al to faek wirde de fortsjinsten
fen de mindere man oer \'e holle sioen en trochgeande
-ocr page 64-
ij 2
allinne de dieden f en \'e generaels ek in \'t borgerlik
libben prise en beljeanne, ek al ha se neat mear
dien as har plicht, lik as jo ek.
Dokter.
Wel gefiliciteerd hoor, dat zijn buitenkansjes zoo
als ze op z\'n allermooist ��nmaal in \'n menscheleve
kunne voorkome.
Ruerd, (ut \'e skroeven earst tsjin de Kap-
tein. It thnjetal is heal forslein, en doch
t/et fol blide forwachting
.)
It wit siker net ho \'t ik it ha. Tilsendkear tank
beste liear! Och, och, hwet fint men hjir doch in
goede minsken. Ja, as de need op \'t heechst is ,
den komt er utkomst, hwent it is wier, dat wy Jn
\'e l�ste wiken wol \'ris gebrek lyt hawwe, mar wy
ha gedild hawn , �s best dien en jimmer �n stilte
hope op better; dy hope joech �s moed, mar nea,
nea, hie \'k tinke kinnen, yet ris rik to wirden. Sa-
folle jild! Hwct scille Sioukje en de bern d�r i\'reamd
tsjin opsiean! As hia siker mar leauwe wolle, dat
ik er earlik oankomd bin. En den alle jierren yette
300 g�ne f�st inkommen !! Ik beloaf, ik winskje ,
ik betankje.....
v. Wateren (Tsjin Iiuerd in it hinnegean.)
Swy d�r fen stil brave boarman, ik hald net fen
plichtplegingen en beloften. Min winsket altid mear
-ocr page 65-
68
as min jaen kin en sa is \'t mei beloaven ek mar
al to faek. Ik bin de man f en dwaen, ienfaldich
dwaen, en d�rmei wei (Euerd �f.) As neef Simen,
nou mar efkes hjir by my kaem en de beide oare erf-
genamen fJan f en siden erfgenamen!) in de binne-
keamer gingen, oanst�nds scil ik har wer roppe
litte ; by in fordieling lik as hjir, tsjinnet de iene
net presies alles fen de oare to ■witten.
Bokke (inlst er hinne giet mei Habeniks.)
Dat is wol th�ge best Onike, hwent oars koe
der ek yet ris kribbekeurigh eid l�t foartkomme.
Dokter.
Zeer juist, beste vrind, en zoo iets zou de ouwe
heer geheel van streek kunne brenge.
Habeniks.
Ik zou mij zelfs heel gaarne absenteere, al was
het enkel om m\'n vriend genoege te doen.
{Beide �f.)
v. Wateren.
D�r in dy kiste neef, der ha\'k sind lange jierren
skatten forborgen halden , dy \'t jimme �nbekend
wieren en dy \'tik, as ik hjir weireisgje mat, oan
nimmen oars tabetrouwe scoe, as oan jo. (Simen la-
ket hiel Uier uilst er op \'e kiste siocltt).
Dy mannen d�r (hy vist nei de oare keamer),
binne �nwaerdich sokke skatten to besitten.
-ocr page 66-
64
Mar hwet ik jo nou riede en bidde mei beste neef,
forhef jo net op it besit fen dy kostbaerlieden
hwer \'t de waerde in goud net fen to berekkenjen
is. Bliuw nedrich en beskieden ried ik jo en lids
se net foar de minsken to pronk. En och, as ik
den sa ris oan \'t tinken en neitinken kom oer jou
froegere libbensrin en jou jonkheid, hwa \'t jy do
wieren en hwa \'t jy nou binne, den d�ke d�r ut
dat forliden bielden op foar min geast.......
(hy hoastet en liket wol to dwiljen.)
Jan (wilst er net sin egen holle ivlst, mei
H each op
\'e Kaptein.)
Dat giet d�r net goed mannen! As wy de saek
mar forfolgen Dokter! {luj wist nei de kiste.)
Dokter.
Jij hebt de sleutels niet waar?
Simen (tsjin Jan en Dokter.)
Dat komt my wol raadzaam voor, den scil ik
towile de ald man wol hwet delb�dsje en treaste.
(tsjin Omke.)
Och, beste, Omke! jou goedheid dy kin gjin
palen, jimmer scil ik mei in tankber herte oan
jo tinke en bidde foar jou behald. Ik fielho for-
moeyend jo it sprekken falie mat om \'t jy it herte
-ocr page 67-
65
sa f�l is fen lieafde foar jou earrne meiminsken.
Lokkich dat jy In Jan in steun fine, d�r \'tjy op
boue en troue kinne, ja, dat is in bes kik-
king sids ik wol faek, hwent liwer fine jy in �s
boaze tid yet tsjinstboden, dy \'t binne sa \'t se hearre
to w�sen.
Jan (tsjin Dokter, dg \'t mei kim in \'e kiste
facet rund sioen hot, wtlst er kim in pak
�t \'e kiste oerjoivt.)
Och, Dokter, as \'t nou net to folie ferge is, den
scoe \'k minnelike graecb siean, dat jy nog efkes
hwet foarl�se woene, jy kin \'t moayer en better as
ik, dat wol \'k wol earlik bekenne.
Dokter (mei \'t pakket boeken tn \'e hand
lnver \'t in moaye band omkinne sit,
liwer hwet opskreawn stiet.)
Als \'t maar geen Friesch is � (fa/ digert tiet
\'t skrift)
neen, dat zal wel gaan. Luister maar.
(faj lest.)
Deze uitgezochte leerredenen van de meest zalvende
schrijvers der voorgaande eeuwen zijn expresselijk bij-
eenverzameld voor mijn zeer vroomen en liefdadigen
neef Simen Ozoofein, die de schatten daarin verbor-
gen verre stelt boven het nietige slijk der aarde dat
men goud geliefd te noemen.
Dokter (u�lst er it pakket toer oan Jan jowt.)
Een zeer eigenaardig en toepas\'lijk geschenk!
-ocr page 68-
6 o
Jan (dg it oan Sinten jont.)
Dat scil �n jou srnaek falie!
(D�rop krijt er greater pakket ut \'e kiste en jowt
ilat wer oan Dokter.)
Dokter (l�st.)
Deze werken van Brakel, van Smytegeld en van
Flavius Josephus, behoorende tot mijnen boedel en
met veel moeite en opoffering bijeenverzameld, zullen
i-en zeer waardigen lezer vinden, in mijn zeer eer-
biedwaardige neef
Simen Ozoofein, weshalve ze hem
worden vermaakt, onder erkentenis voor zijne groote
verdiensten als schriftgeleerde.
Dokter (as foaren.)
Dat kan zoo een prachtige verzameling worde!
Jan.
Dat \'s wat moais Simen, der fint immen treast
in foar al sin swakheden!
(Hg kryt hwer in pakket as foaren en Dokter lest.)
Deze geschriften van IJntsje Jans en andere groote
profeten
, overvloeiende van miraculeuze voorspellingen
en wonderverhalen zullen alleen door mijn zeer belezen
neef Simen Ozoofein naar verdienste geschat kunnen
worden en mede in staaf zijn zijn levensgeluk tot den
einde toe te rerhoogen.
-ocr page 69-
67
Dokter (n\'ilst er Jan it pakket
toer oerjowt.)
Zoo \'n compleete collectie is wel \'n zeldzaamheid!
Jan (wilst er Simen it litste pakket
oerjowt.)
As Omke jou forstjinsten ek beljeannet, t�send-
kear ha \'k him sein hwa \'tjy wieren en hwet edele
gr�nden as er in jo stiken.
v. Wateren.
Binne dat gjin waerdige geskinken Neef? Hie
\'k dy oan immen better tabetroue kinnen as oan
jo? Mar ik ha mear antieke stikken ek ut freamde
landen f\'oar jo meibrocht, sa as jo blike scil.
Simen (heal In him sels.)
It is iny in riedsel hwet min eagen oanskouwe;
ik ha gjin wirden om min gefoel ut to sprekken.
(Jan kryt nou in great pak ut \'e kiste,
Dokter dy helpt him om it los to meit-
sjen en it earste hwet d�rtit to forskhi
komt
, »s in freamde steek of hoed, den
in wite stropdas of doek en op \'t lest
in l�kkenske wrak fen tilderwetsk model.
(Fint min it better him hwet oars op
to tugen ek best
, as min mar sorget,
dat Simen in in soart �preker" foroare
-ocr page 70-
08
wirdt.) Under it �tpakken wei kintieJ&n
en
Dokter trol in wirdke praete en Si-
men kin healforslein de antieke stikken
In eagenskou nimtne.)
Jan (mei klim.)
D�r lidze nou, eale strider tsjin \'t kwea fen disse
wrald, in maimich oantinkens foar jo, �fkom-
stich fen in sindeling op Born�o, dy \'t in sin
iver troch de heidens �� dy \'t er hjir oars ek wol
fine kinnen hie � in holle litser makke is; Omke
�nient oan nimmen better as oan jo dy relekwie�n
tabetrouwe to kinnen, omdat er hopet, dat ek jo
in jou iver foart behald fen jou meiminsken ienkear
butenlands trekke meye (hiel bedaerd.) As jy se mar
efkes pass� woenen, Simen! (Sinten slacht de handen
ui elkoar.)
Omke (forhiige.)
O, ja, beste neef Simen, it hat altid min be-
gearte west jo mei jou btitenwenstige gaven ienkear
in jou f�lle hearlikheid oanskouwe to meyen.
(Dokter en Jan stekke nou Simen in
\'t pak fen \'e sindeling.)
Jak (eamstich mist Simen in bitsje
tsjinstribbet.)
It is Omke sin begearte Simen, ik scoe jo riede
gjin �ngenoegen op to Avekken.
-ocr page 71-
69
Dokter (efkes letter.)
Ik zou je ernstig aanrade, geen tegenweer te
doen , \'t is eenmaal het verlange van den ouwe heer.
Zoo zijn ouwe mensche, \'t positief weet je (}>y wist
nei de holle)
� maar eind goed, al goed.
Jan (as Simen klear is.)
Nou kinne dy heidens jo foart as jy d�r oan \'e
wal stappe Simen; jy kin den op slach mar be-
gjinne, hwent ik wol leauwe dat jy er in ienen
thus binne.
Dokter.
De kle�re make den man, dat is en blijft toch
maar eeuwig waar.
i
Simen (forslein.)
Ik scil gedildich drage, hwet my to dragen jown
wirdt, mar hwet ik disse j�nd tinke mat fen al dy
Ireamdichheden, en hwet de ein wirde scil, fen disse
beproevinge, ik stean machteloos!
v. Wateren.
Disse j�nd, beste neef! scil allicht yet in lokkige
takomst foar jy �ntslute!
-ocr page 72-
70
Hab�niks (dij troch Jan of Dokter helle is,
by de doar stean bliuiet en bins-
ter freamde eagen opslacht as er
Sim en siocht, dy H rislewaesje
makket om hinne to gean.)
Wel fameus, is dat Ozoofein ? Zou hij in groot
pontificaal \'n laatste troostwoord hebbe gesproke ?
fSimen scil hinne gean.) Blijf om mijnentwil, op-
offerende mensclienvriend, als uw oom de Kapitein
er mede kontent is. Ik heb niets tegen uwe pre-
sentie.
v. Wateren.
O ja, beste neef, bliuw den in �s midden en
gean d�r stean Qiy wist net de iene side f en de foar-
grilnd),
den kin minhear Hab�niks hjir by mykomme.
Dokter (tsjin Hab�niks en Simen.)
Ja ziet U, \'t was maar een maatregel van voor-
zorg enkel met het oog op Bollebein, die alles aan
de groote klok hangt.
v. Wateren.
O beste en adelike fri�nd baron Hab�niks van
Nullendrein, ik wit jou adelik bloed is to eal om
foar goud to b�gen, jy stelle de adel sels boppe it
libben, jy likje de ridders dy \'t in \'e kr�stochten
nei \'t heilige land, de swakke pelgrims, frouliu en
-ocr page 73-
71
bern beskermen tsjinoer rou geweld fen Turken
en Sarrecenen, jo op to offerjen in de strid foar
\'t heil fen jou meiminsken; of de heitegr�nd mei
\'t swird to fordedigjen tsjin freamde oerhearskers,
allinne om jins namme in \'e skiednis to foriwich-
jen en oan jou neigeslacht nye earekr�ssen toane to
kinnen, dat scoe jou fhtrichste winske, jou heechste
lok w�se.
Jan.
Ik ha\'t de aldbaes allegearre goed �tlein!
v. Wateren.
Ja, dat wit ik en d�rom, o , eale fri�nd ! scil Jan
min kiste ek foar jo ilntslute om jo ut namme fen
my , skatten ta to betrouwen, dy troch nimmen bet-
ter op pr�s steld wirde scille as just troch jo en
dy \'t in wierheid jou greatme ljeanje.
Jan (dy \'t de kiste �ntsl�t, er efkes in om
digert en er d�rnei in great pak
�thettet, dat
Dokter mei losknoapet
en hiver�t to forskln komt, in op-
sichtelik uniformpak
, dat gdns for-
toaning makket.)
It is de Kaptein sin hertewinske, jo ienkear siean
to meyen in al jou kreft en mayesteit; tsjoch d�rom
disse romroftige uniform oan, dy \'t er mei mear oare
-ocr page 74-
72
antikwiteiten ut de easterske landen meinomd hat
en dy \'t jo indied in keninklik oansiean jaen scille.
Habeniks (icllst er mei bihelp fen Dokter
it 2Htk oandocht.)
Inderdaad een vorstelijk tenue; heel gaarne doe
ik m\'n boezemvriend dat genoege, want ik stel,
dat "ook m\'n voorvadere zoo ongeveer gekleed zijn
geweest, wanneer ze als aanvoerders ten strijde trokke!
Dokter {f61 forwondering tsjin Habeniks,
dy \'t er wtst op it greate swird,
dat Jan ut \'e kiste helle hat en
him oerjaen scil.)
Daar komt nog anders wat kijke!
Jan.
En hjir ha jy nou yet it swird fen Alexander
de greate. dat de Kaptein ut Babylon meibrocht
hat; it wapen fen sa\'n fiere held past in de
adelike hand fen in man as jo. Foar \'t jy nei Atjin
�freisgje � hwer \'t ik sa\'n innige hope op ha en
hwer \'t sokke liu earst riucht to plak binne, � kinne
jo d�rmei fiuchtsje tsjin \'t kwea fen \'e wrald, � en
as jy dat mei helpe �t to roegjen, (hij nimt in \'t
praeten wei in doaske �t \'e kiste)
net allinne in wir-
den mar ek in dieden, hingje den disse thrye eare-
krussen op jou nommele boarst; � dy kr�ssen ha
-ocr page 75-
73
greater waerde en mear beteekenisse as dy fen \'e
tsiendeiske fjildtocht en folie oare linten, strikken,
titels en wapens! It earste is yet it krns fen de
heilige Laurentius: �nederigheid" � der ha jy
it wapen fen de riuchtfeardige Aristides fen Grie-
kenland � e e r 1 ij k h e i d" en hjir it earekr�s fen So-
erates ,wijsheid."
{Dy kr�ssen of wapens kinne wol fen boardpompier
makke en beskildere of beskreauwn wirde
, al nel
\'t min it best fint.)
v. Wateren.
0 adelike fri�nd van Habeniks, hald jimmer
dy kr�ssen in waerde, hia binne fier ien algemien;
stribje nei witnis en forstan , hliuw trou en earlik
tn al jou dwaen en boppe-al nedrich en ienfaldich,
al wirde jou in wierheid in man in rang en steat
sa great, as jy dat nou likje to w�sen . . .
Habeniks.
Ik hoop, m\'nheer en vriend van Watere, dat
Uwe grootsche verwachtinge omtrent mijn persoon
niet beschaamd zulle uitkome. Het zwaard in deze
vuist zal wondere verrichte, (hy stelt him in folie
postuer)
zoo ooit de eer van \'t vaderland in gevaar
mocht kome.
Dokter.
Wat zal vriend Bollebein vreemd opkijke!
-ocr page 76-
74
(\'Jan hat Bokke in�visken helle, dy
\'t by de doar riucht op en del
stean blhtui en by gjin m�lkheid
begripe kin, hwet
Simen en de
Baron foar kinsten �thelje.)
Bokke.
Hwet binne my dat foar kluchten! Simen de
Toovenaar nest Garibaldi, it is den biesterbaerlike
f\'reamd, om sa\'n wird to sidzen.....
v. Wateren.
Jy doare hjir wol komme, net Bokke \'i
Bokke (dy \'t op Omke tagiet.)
O ja, Omke! mar it skeat my by \'t inkommen
sa in \'e foatten. Ik bin yette sa oandien, witje . . .
Jan (nest Dokter op \'e foargr�nd feu
siden.)
Ik woe Bokke yet wol ris siean, dat er net oandien
wie!
Doktek (towile er wist op Simen, dy \'t
er oan
\'e oare side f en H toa-
niel yet al�d �nbewegelik hinne
stiet mei in biustere lange
throanje en de eagen stif om
liegen;
Habeniks stiet koart by
Mm.)
Daar heb je de schildwacht naast zijn hoogste
sup�rieur. Prachtige combinatie!
-ocr page 77-
75
Jan (as foaren.)
Simen dy hat wol hwet fen in zoutpilaar.
Mei al sin kwea, dat er op \'e lea hat, kin er d�r
best ris stean bliuwe.
Habeniks (tsjin Simen.,)
Nog altijd onder den indruk der omstandigheden
(\'Simen skodli�llet.) Met zoo\'n teergevoeligheid zou
het er in den krijgsmansstand slecht uitzien, vooral
als je moest commandeere. (Efkes letter, mar Simen
forroert him net.) Moed houwe Simensma; wij hebbe
het einde nog niet.
(Boppesteande petearen, allinne foar
\'t publiek, lcinne hwet earder of
letter pleats ha, al nei \'t min dat
best oardielt; de headpersoanen
Bokke en v. Wateren ha d�r neat
mei to meitsjen en geane har gong;
om efkes �d to winnen kin de
l�ste oan
Bokke ek in brief of sa
to l�sen jaen.J
v. Wateren.
Ek jo, o Bokke, trouwe siketreaster en mildiedige
woldwaender, ek jo wol ik net nei jou wirden, mar
nei jou dieden beljeanje; jou belangstelling in my
wie great, mar min belangstelling in jo dy scil yet
-ocr page 78-
76
greater w�se, � ik forsikje jo d�rom ef kes in min stoel
pleats nimme to wollen. (De ald man stiet op, Bokke
giet heal forslein in \'e pakestoel sitten, Habeniks en
Hels
Simen siocht mei belangstelling dg wikseling oan;
v.
Wateren hat sin mantel �f dien en dg Bokke om
\'e lea hinge; hg nimt ek sin poannemiitse en set dg
sin neef op \'e holle, sadat disse in deadsk �tsiean
krgt;
Jan hat underwile ien of meur greate flessen
ut \'e kiste nomd en foar
Bokke op \'e tafel delset,
hicer mei greate letters op to l�sen stiet
Schiedam, vergift, dood, verderf,
of oare tapaslike wirden.)
v. Wateren (mei kreft.)
My tinkt de troue oanbidder fen Skiedam, dy
\'t him dei oan dei d�roan to buten giet (hg wist
nei de flessen)
en sa it heechste libbenslok ek fen
sin neibesteanden forwoestet, dy past sok in deksel
op sin rfisige holle, hwer \'t er mei nei \'t tsiustere
gr�f dommelt, net oars neilittende as skande, ear-
moede en fortriet.
(Bokke alhiel beteutere, doart kik
of mik sidze;
Habeniks, dg V
get net rincht skinde to witten
hwa \'t er dea wie en dos get f�l
goede hope wie, siocht nou ek
a�like betommele as sin lotgenoaten
of kin ek in holding oannimme
lcrekt as er �tfarre scil.)
-ocr page 79-
77
(tsjin a�egeare.)
En ik, beste fri�nden en forwanten, ik wie sa
sik net as \'t wol skinde, ik ha jimme allegearre
ris op \'e proeve set, hwa \'t jimme wol wieren, net
allinne in wirden mar ek in dieden en ik ha dit
beslut f�ststeld, dat as jimme in jim\' fjirder libben
de lessen en formoanningen jimme disse j�nd in
underskiedene formen joun, goed in acht nimme en
trou opfolgje wolle , den scil jim\' as afgedwaalde
schapen wer ta de kudde rekkene wirde en ien-
kear as my de kreften �ntfalle, foar jimme libben
lang wol besorge wirde, hwent om nou ek mar alles
to sidzen hwet my op \'t herte leit, kin \'k jimme
sondcr greatspraek meidiele, dat min besittingen ek
in East�nje fen greater omfang binne as jimme
miene en dy allegearre scille ienkear greatendiels
jimme eindom wirde, krekt nei de miette fen jimme
deugden en fortsjinsten, towile ik boppedien it be-
swier fen \'e �300.�, dy \'t jimme jierliks oanmin
boarman Ruerd �tkeare matte, allicht foar min rek-
kening nimme scil. Geloaf jimmer oan in riucht-
feardigheid, stridt steas mei alle earlike wapens tsjin
\'t kwea fen disse wrald en boppenal tsjin \'t kwea,
dat Skiedam �s brouwt.
SlMEN.
Ja, Omke! it is wier dat min t e k o a r t k o m i n-
gen ek tsjin oer jo vele west binne, mar dat ik
-ocr page 80-
78
d�rom oan sa\'n greate smaed bleat stean moaste,
lik as hjir disse j�nd, dat hie \'k nea tinke kinnen.
v. Wateren,
Harkje ris, neef Simen, alles hwet hjir j�nd foar-
f\'allen is, dat bliuwt foar altid �nder �s, d�r kinne
jy f�st op oan; mocht it mar ta betterskip tsjinje
fen �s allegear, in dy sin dat �s waerde as minsk
er troch forhege wirdt.
Habeniks (wilst er v. Wateren de hdnd
joui.)
Ik wensch m\'n heilig voorneme om steeds naar
die verhooging te streve met m\'n handdruk te
bevestige.
Jan (fen siden.)
Nog altid op \'e forkearde poalshichte.
v. Wateren.
Arbeid adelt, minhear v. Habeniks, as jy
ienkear ta r�kdom en wolieart komme meye, forjit
den dy gouden spreuke net, lik as safolle greaten
fen �s tid, hwent den scil de wirkman �t it He-
men hutsje jo net allinne achtsje en eare, mar sels
foar jo in it fi�r gean as de need oan de man komt.
Bokke.
Ik bin as skildige straft Omke, dat fiel ik en scil
den foartoan ek min best dwaen my sels te oer-
winnen om sa fen slaef wer in fry man to wirden.
-ocr page 81-
79
v. Wateren.
Dat docht uiy goed neef Bokke, dy runde wirden
ten jo to hearren, hald moed in de swiere strid dy
\'t jo wachtet, in de oerwinning sels scil jy al in
greate beljeanning fine.
Simen (w��st er nel v. Wateren giet.)
Ik wol it skeel ek bylidze Omke en alles forjitte
en forjaen, min dieden scille den hoapje ik foart-
oan ek In oerienstimming w�se mei mtn wirden.
v. Wateren.
Den scille jy heechachte wirde, neef Simen! net
allinne troch my mar troch de hiele maetskippy,
dy sonder de geast fen \'t kristendom in kald �tsiean
ha moast, ja licht �nderst boppe keard wirde scoe
troch it materialisme fen disse ienw.
Dokter.
Zoo komt na regen Zonneschijn,
Na duisternis weer licht,
De waarheid overwint den schijn,
En droefheid zal weer vreugde zijn,
Doe ieder trouw z\'n plicht!
Jan (dy \'t in mannich briefkes ut
\'e b�se hrige hot en oan elts
fen \'t s�lship der ienfenjoivt.)
D�r ha jimme min slotwird, dat mat songen wirde,
-ocr page 82-
80
tal d�rom mar efkes mei in, de ein scil den har-
monie w�se.
Wise fen in hiel bekend skoallesankje.
Lit �s fri�uden allegear
Nou as fri�nden f�skje ,
Dwaen as troue sibben
Sa \'t beheart in \'t libben.
Kom sluto vvy de iendrachtsband
En drukke wy elkoar de hand ;
Den libje wy wer bly, bly, bly ,
Den libje wy wer bly.
As me elkoar de wierheid seit
Dat \'s faek hird to hearren,
Mar is \'t kwea wer buten
En de skeel wer sluten,
Den drukke wy elkoar de hand
En slute in f�ster friundeb&nd ;
Den libje wy wer bly, bly, bly,
Den libje wy wer bly.
(In \'t siongen wei ha se elkoar de hdndjown
en ien of wol beide f er slees leinne lierhelle
■irirde.)
It Gordin fait.
5Bi«fi|g\'» Wol min it slik in twa bidriuwen spllje , don kin foar
�jjJ*M(p de carste Atkoinste it gordin falie nei \'t s onsen fen Jan
en Dokter op si\'le 43 of mei in lltse wWging cfkes earder ot letter,
b. f. foart nei \'t
sid/cn fen Jan: . . scoe Gisbert Ja pij sidze
as er in min skoannen stic, en in dat gcfal sela in hiele
foroaring fen toaniel pleats hawwe kinnc, as min d�r belang in stelt.
Leeuwarden � Co�peratieve Handelsdrukkerij.