|
^.
|
|||||
|
DIS9ERTATI0 CHEMICA IKAUCÜRAIIS
DE
B A L A E N A,
QÜAM
FAVEIVTE §V9II«0 BflJWiafE,
EX AUCTORITAÏE BECTORIS MAGXIFICI
CORIVELII ADRIAIVl BERGSIA,
SIATIl. >1AG. PUIL. NAT. ET MED, DOCT. PROF. ORD.
A>1PMSSIMI(,)LE SENATUS ACADEMICI COiVSENSl',
AC
NOniLlSSlMAE FACÜLTATIS MATHESEOS ET PIIILOSOPHIAE
NATURALIS DECREIO ,
PRO GRADIJ DOCTORATUS,
SUMM1S<.)1"E IN MATIIESI ET PIIILOSOPHIA NATCRAI.I
H0>0R1BI S AC PRIVILEGIIS , IN ACADEMIA RIIENO-TRAJECTrNA,
RITE AC LECITIME CONSEQUENDIS,
ERUDITOKUM EXAMINI SUBMITTIT
PETRUS JOAN^ES TAN KERCKHOFF
Rotcrodamensl^i,
AD DIEM A'X V NÖVEMHRIS , MDCCCXLIII , HORA l T .
. ---------asa®©e<Bi---------
R O T E K O 1) A M I,
EI Tri'OGaA?iiio MENSING & VAN WESTREEKEN.
MDCCCXLIII. |
|||||
|
l
|
||||||
|
y I 11 o
|
||||||
|
CLARISSIMO
|
||||||
|
G. J. MULDER.
|
||||||
|
f'
|
||||||
|
)
|
||||||
|
Tibi, Vir clarissime! hoc opusculum
sacrum esse volo. Tii mild inde a prima ju- ventute in natura perscrutanda dux fuisti, tu consiliis mihi prnfuisti. Qmim ego tibi pro egregiis tuis in me meritis debitam gratiam refcrrc non possim., accipias, quaeso, hocce investigationis chemicae tentamen benevolenter, iit grati mei animi testifnonium,. Qiiae huic disquisitioni insunt bona , tuae multiim recordatae insiilutionis sant Jructus, quae imperfecta, dis- ccssui a te t na que consuetudine sunt attribuenda. P. J. I AN KERCKHOFF.
|
|||||
|
\
|
|||||
|
--.--■. -^ -_ .■■ .v^^'-j
|
|||||
|
Indo a longo tempore complures animales substan-
liae , veluti capilli, cornua , ungues , pennae , laminae balaunae etc. considerantur tanqiiam materies inter quas arcta cohaerentia, imo vero chemica aequalitas obtinet; pleraeque autem harum substantiarum sub ge- nerali nomine cornearum comprehendi solent. Hujus rei causa solummodo in eo posita fuit, quia. ut ita dicam , neque iliarum substantiarum essentia, neque iilarum relatio ad alia corpora, intelligrebatur ab'iis, qui indefinitas chemicas proprietates ponentes, quas illis sub- stantiis adscribebant, iilarum compositionem et decom- positlonis producta non recte cognoscere potuerunt. i
|
||||
|
Hiscc autem temporibus investigatio harum materio-
rum alio sensu a nonnullis chemicis suscepla est, ita ut seientia hac in parte magna incrementa cepcrit. Doet. ScHERER ornnes fere has substantias elementari ana- üjsi subjecit, ejusque experimenta docuerunt, revera che- micam differentiam inter illa corpora adesse; deinceps Doet. VAS Laer copiosam et egregiam disquisitionem non solum de capillis , sed etiam de eorum decompo- sitionis productis dedit, qui, vestigia Cl. Mclderi pre- mens , detectas organicas substantias cum generali sub- stantia alilrice regni animalis conjungere conatus est. Quae quum ila sint, ulile existimavi fore si disqui-
sitionem de aliqua supra dictarum substantiarum eodem sensu instituerem. Hunc in fmem productum elegi ad genus animnlium in aqua vivenlium pertincns , produc- tum, quod propriis circumstantiis formatur et quamdiu animali viventi inest. in alio fluido quam aëre de- git. Multa, bene conscius mihi sum, huic labori desunt; sed si ab altera parte aliquid observatori impu- tandum est, ab altera tarnen parte animadvertendum est, labores hujus generis esse difïïciles, et tempus mihi defuissc qüominus in disquisilione mea ulterius pergerem |
||||
|
3-
et picniora exporimenta instituere posscm. Veniam
igitur rogo pro iis, quae huic operi desunt. Pergam in argument! pertractatione, et ea, quae mihi satis mo- menti visa simt, deinceps tradere conabor. Nihil fere dlcam de lis, quae investigatores ante me de
balacna [balein) notarunt; omnia quae reperire po- tui, sunt pauca lila, quae John et Faüre protule- nint quaeque apud Berzehum (i) quoque inveniuntur. Ea, quae Uil posuerunt, mea experimenta partim con- firmant, partim vero ab ils magnopere dissentiunt. De propria organica materie balaenae nihil aliud apud ülos invenitur, quara Ulam in chemica relatione to- tam eum cornu convenire et fere totam ex illa cornea materie constare. Ad disquisitionem meam nullam aliam balaenam ad-
hibere potui quam eam e mari Australi tranquillo (Zuidzee) a Balaena Australi (H. Antarctica) oriundam. I.amlnae balaenae longitudinem fere duorum raetrorum habentes, erant integrae et soluramodo tenuissimo albo strato salis tectae, quod evidenter e siccata aqua marina orlginem ducebat. |
|||||
|
(Ij l-<lirburh IX |i. 749.
|
|||||
|
Priusquam disquisitiones meas chemico consilio susce-
ptas tradere incipiam, haud incongruum erit, nonnulla praemittere eorum quae, microscopii ope, observavi; cui observationi balaenam subjeci, praesertim ut compa- rarem ea, quae invenirem, cum iis, quae hac in parte de aliis substantiis ejusdem generis nota sunt; non tarnen data opera similitudines vel dissimilitudines quaesivi; simpliciter ea notavi, quae duplicis microscopii Uaspailii auxilio observare potui. |
||||
|
Li/mind balaenae ope Imninu artifieialis a speculo reflecli
i't amplificationis 233, perpendiculariter ad
maximam dimensionem fpeclata.
Si filum vel capiilum balaenae ea conditione sub mi-
rroscopio ponimus, tune videre nobis licet id fere to- tum perspicuitate carere; si autem margines in focum ponuntur, nihil prorsns ibi formae dentatae inveniri po- lesl; solummodo fragmenta aliquot, quae ordine prorsus iiregulari illi fllo vel capillo adhaerent, reperiuntur; si vero objectum paullisper removeatur, ita ut margo super- nus in focum veniat, tune videmus in medio lineam ob- scuram fusci coloris, quae indicat capiilum balaenae non prorsus perspicuitate carere. Quodsi autem capiUos ho- ininis capitis sumimus, ii, iisdem scilicet conditioni- bus udhibitis, multo magis translucidi sunt. Apud eos claram lineam in medio videmus; ad latera eliam translucidi sunt; lineae squamigerac transversae se os- tendunt, quae usque ad margines se extendunt iisque speciem dentatarn praebent. Causa vero, cur balaena minus translucida sit, non solum ejus majori crassiludini nttribuenda est, nam tcnuiores capilli nmlto fiicilius lumen |
||||
|
(>
recipiunl quam crassiores, sed etiam tenuissimi, qui
crassitudinem vulgarls capilli paullo superant, semper tarnen minus translucidi sunt quam illi. Hafi observationes nuliam mutationem subeunt, etiamsi
lumen diffusum . aut ampliflcatio 300 aut 600 adhibeatur. Lumine artifïciali in superftciem disci transversalis cadentc
et eadem amplifïcatione. Discus balaenae quam tenuissimus et ad longitu- dinem filorum perpendiculariter sectus, ostendit inde- finitam structurani, quae in medio plurimos tubos for- niam cyiindri habentes eflicit, qui vero intus parvam vel prope nullam membranaceam substantiam habent; clare autem perspici potest, hos tubos arcta juxta positioue illarum fibrarum formari, eosque nulla alia nisi flbra- rum materie, compositos esse. Capilli vulgares contra ostendunt, uti Doet. van Laeh in disquisitione sua (i) copiose exposuit, formam ellipticam bene terminalam homogeneae structurac, in cujus medio intcrduui uie- dulla propriac texturae reperitur. |
|||||
|
(1) Scheikuudigi' Ondcriock. !• Dl.
|
|||||
|
Lumine artifieiali in superficiem capiUorum eadente et
eadem amplificcUione. llic qiioque magna diflerentia cernitur, Capillus enim
balaenae, si in focum ponatur, in omnibus partibus ejus rotundao superflciei vascularem valde irregularem structuram ostendit, et ad margines, parallelas longi- tudini fliorum, ne minimas quidem claras lineas luminis fracli conspiciendas praebet. Contrarium plane cernitur in vulgaribus capillis: horuin enim latus exterius ali- quam squaraigeram spcciem profert. Lumine artifieiali a speculo reflecto in directionem ma-xinme
lortgitudinis eadente et eadem amplificatione. In textu corapacto foramina plurimorum tuborum con-
spiciuntur, quorum unumquodque formatur uno aut pluribus annulis concentricis. Hi annuli solummodo obscuriore colore ideoque inagis compacta structura a ceteris partibus distinguuntur, in.quam cito, non vero repente ad omnia latera transeunt. Hi annuli optime comparari possunt cum annulis annuis dicotijledonuni; inlerdum unus tantum talis annulus conspicitur, interduni oliam duo, tres et plures; saepe intimus raulto magis ab |
||||
|
8
altero distat quam omnes reliqui a se invicem, qiio casn
plerumque spatinm vacuüm oxplet; fleri quoque solet, annulum intimum ita parvum esse , ut quasi ad latum punctum confluat, quo casu loramen non adesse gponte intelligitur. — Foramina et tubi, de quibus loquor, semper in intima laminae balaenae parle adsunt, quae jam nudo oculo capiliaceam texluram conspiciendani praebet; non vero foramina et tubi in lateribus ambobus adsunt, quae potius tanqiiam textura parallelaruni meni- branarum considerari debent, quae internum illum ca- pillorum (ïisciculum complectitur; quamvis autein tran- situs tegumenti illius externi ad internum corpus non re- pente quidem fiat, tam procul tarnen abest. transitum il- lum tardum esse, ut facilius tegumcntum a reliquis ca- pillis avelli, quaui unaquaeque harnm partium sinj^uiuiim disjnngi possit. Siruclura laminae balaenae.
a. In pai'te arctiure. Capilli reraissi libereqiie pendentes in parte exlrema, plerumqae tenuioies sunt, quam iili, qui in allcro latere jam a parte superiore adsunt, veruntasncn liic |
||||
|
9
quoqiic (lifleioiitia (iiametii salis nia^na («'inilur ; in-
vcniunlur eniin o,086 mm. el 0,211 mm.; ceterum paruiii inter se dilTcrunt : nam omnes Tere rotundi sunt et fcro non pellucidi. Si lamina balaenae in discos tenuissimos tiansverse secalm', hique disci sub microscopio ponanlur, tune mirari debemus, quam cilo concreti capilli ampliludine augeantur et cavos lubos forment, quorum diarnelrum internum interdum 0,193 mm. et o,257 mm. est. Res est notatu digna. Lacc foramina in una eademque sectione tantopere dif- ferre , ut reperiantur mullo minora, saepe in oxi- gua distunlla. Plcirumque minima foramina lere planc circularem formam liabenl, maxima vero inagis ovalem forinam accipiunt. Si ca pars scctionis in forum ponitur, qua capilli qui-
dem secum coliaerent, sed tainen jam aliquatenus a se in- vicem remoli sunl. tune causa apparet, cur capilli aut üla partis interioris laminae balaenae nunquam plane rotundi sint, sed semper fragmentis et fibris circumdali; revera videmus, unumquemque tubum apertum , in sec- tione , se ab altero disjunxisse et irrcguralem polijgonuin in sectione efücere; annuli concenlrici, quibus tubus |
||||
|
10
fonnalur, hic impressi sunt, illic vero mag-is express!,
et ila transitum efflciuut ab interna rotunda forma ad externam angularem. Quodsi sectio a latere capillaceo magis ad latus dor-
sale facta sit, foramina (nam capilli eo easu non am- plius observari possunt, solummodo annuli, quibus formantur, observantur) augentur; ora interna, quae in minorlbus satis acute terminata erat, magis vas- cularis evadit et tandem in iis, quae fere 0,125 mm diametrum habent, membranam forraae irregularis praebet, quae valde convenit cum exsiccata textura cellulari e regno plantarum. Ad ambos margines la- Icrales textura transit in formam magis homogene- am , sine annulis aut foraminibus ; textura magis pellucida est et evidenter minus firma. — In parte inferiore hoc tegumentum externum valde tenue est; augelur vero semper crassitudine, si sectiones surnan- tur , quae magis extremitati crassiori vel origini adjacent.
Pulcherrime observantur perforati disci singulorum capil-
lorum vel foramina cohaerentiiim , si sectio magna cum cura perpendiculariter ad direcdonem rapillorum lial; |
||||
|
11
quae si non lieret, apeiti canales saepe desiderarentur ,
praeserlim in tenuioribus, quia eorum situs obliquus sub microscopio illa forainina clauderet : haec vero cura «!0 magis adhibenda est, quia aliter media pars inagis clarum translucidum colorem baberet et ita false tan- quatn meduUae genus consideraretur ; etiam seclio tum ovalis foret. b. Ad dimidium longitudinis,
Si sumimus, ad dimidium longitudinis laminae et
perpendiculariter ad eam longitudinem , discum ita tenuem, ut ope luminis a speculo reflecti satis clarus appareat, tune videmus in medio saepe memorata fora- mina, textura irregulariter a se invieem secreta; annuli longe majorem partem sectioais implent, quae ad ambos margincs laterales et ad marginem dorsalem textura ho- mogenea circumclusa est, in qua ne minima quidem tensio ad annulorum formationem detegitur , quum ad marginem capillaceum interni illi annuli se ostendunt et tandem in laxos capillos transeunt. Sed rem pauUo ac- curatius contemplemur. Ad latus rapillacruni in spatio exiguo magna ad-
|
||||
|
12
rnodnm copia parvorum foraminum reperilur. Textura ,
quae illa foramina forrnat, ad aliquam distantiam fo- raminis aequalem salis ot inagnam quidem densitateni retinet, pedetentim tarnen minus densa fleri videtur, donec tandem ad peripheriam , ubi texluram «nnulorum propinquorum attin^it, satis acutam secietionem horuni designat; peripheria autem illa non quidem taoquam cir- ('ulus considerari debet, sed etiam nullos angulos acu- los habel; considerari potius debet tauquam circulus, cujus peripberiae nonnullae fibrae tanquam fragmenta adbaerent, quae spatium inter diversos annulos supplent. Hoc inprimis clare perspici potest, si discus magna cum cura ita secatur, ut adhuc aliquot sectiones (ere laxorum capillorum appareant; bene tune observari po- test , quomodo illi rotundi disci a se invicem disjungan- lur; initio adhuc aliquot longae fibrae illis adbaerent; tune rotundi aut elliptici conspiciuntur; nunquam tarnen eonim peripheria plane laevis evadit, etiamsi capilli prorsus laxi et simplices sumantur. — Huic margini capillaceo nunquam uUum tegumenlum externum in- venitur; hoc enim plerumque, antequam ad sese se- juiigentes capillos perveniat. ab ük disjunxit eos- |
||||
|
13
que solummodo adhuc in directione tiansversa ad
aliquam dii^tantiain tegit; hoc coriutn inenabranaceum externum, quod aeque ut laminae micae semper in par- tes tenuissimas dividi potest, totura ibi evanescit, ubi capilli singuli apparent. Si ab ho(: margine capillaceo varias partes seclionis
nsque ad opposilum latus dorsale sub .microscopio pona- mus, (unc mox reperieraus numerum siipra dictorum foraminum pedelentim dimimiL; initio exigua adhuc ma- nenl, dum peripheria externa annuli major fit; deinde loramina ipsa magnitudine augentur; textura annularis foraminum minus clare terminalur et densitas texturae, qnae nunc ad oram internam maxima est, jam inde deminuitur usque ad circuilum externum; nunc ad fo- ramina, semper incresccnlia, annuli concentrici conspi- ciuntur, qui, ut totidem zonae, intimum cingunt; si aulem semper eadem directione pergamus, mox videmus, oram internam annulorum clariorem et ita minus firmae texturae fleii et tandem foramina , semper magnitudine crescentia, texturam quasi demovere et interdum adeo sese invicem attingere aut confluere. Quo tempore hoc in intiiiia parie accidit, codem augentur strata ex- |
||||
|
14
(erna parallela et ita etiam tota latitudo; jam magis
magisque arcte cohaerent; tandem eapillacea textura in- terna , cujiis crassitudo deminiita est, in unum punctum roncurrit; ibi adhuc parva quaedam compressa et minora foramina inveniuntur quam ea, quae antea apparuissent; interea internus ille capillorum fasciculus omnis evanuit; stratum vero externum tantopere crassitudine crevit, ut nunc totam crassitudinem laminae, quae eo loco saltem adhuc dimidium maximae est, sola formet. Inde ab hoc tempore nihil aliud quam tcxtus ille externus ob- servari potest, quod nunc quoque sensim pauUatimque crassitudine deminuitur et ad latus dorsale sub forma tereti evanescit. c. Ad par tem latiorem vel superior em.
Ea quae in sectione, ad dimidium longitudinis sumta-, observavi, obtinent etiam, paucis exceptis, in una- quaque alia sectione; notare mihi sufficiet differentiam inter partem superiorem et inferiorem. In sectione ad partem angustiorem sumta, praesertim densitas texturae, quae foramina circumcludit, conspici potest; in sectio- nibus aequalis crassitudinis ex alia parte sumtis. translu- |
||||
|
15
ciditas ita diminuitur, ut non amplius perspici possint, quo
casu quam tenuissimi disci adhiberi debent. Haec major densitas texturae etiam magis constans est, non soluni in unoquoque annulo singulatim, sed universe in tubis in variis partibus sectionis. Separalio etiam tuborum magis acuta est et tandem membranaceum tegumentum externum fere solummodo ad marginem dorsalem vi- detur, ibique praeterea eum marginem obtusum profert, qui totum latus dorsalc notat. Ad originem diversa plane inveniuntur ab iis, quae ad
partem angustiorem observantur : foramina majora sunt, textura quidem magis tenuis est, sed tarnen magis ho- mogenea; foramina ita augentur, ut nudo oculo plane ('onspici possint; nonnuUa adeo 0,6 mm. diametrum liabcnt. O'io magis foramina amplitudine angeantur, eo magis textura dirupta impleta sunt; lioc autem textu membranaceo in omni forma irregulari foramina partim implentur. Textura externa membranacea acquirit ad latus dorsale ingentcm crassitudinem; capüli interni distantia 3 cenlim. a dorso remoti sunt et non am- plius exeunt in punctum, quod fieri solet in sectionibus magis remotis, sed formant fasciculum teretom , pone |
||||
|
16
queni usqiic ;id dorsum , loraiiiina quidrni aliquut . non
iimpliiis vero capilli observantur. Crassiludo lionini .stratorum cxteinonim non soliiin ad marjfincm doisa- lem invenitur; super totara latitudideni laminae major est, ita ut fapilli inteini tantum ferc lertiam partem tolius dimensionis contineant. Sed non solum (Tassiliuio cingentis strali membranacei ad originem laminae tanlo- pere augetur; tcxtura etiani ibi multo magis firma est quam iillo alio loco. Hujus vero textuiae externae co- haerenlia , licet ad superflciem ita membranaceae, ut in tenuia slrala dlvidi possit, tam magna tarnen est, ut ejus structura, flrmitatis rationa habita, fere cum cornea conveniat; hoc vero stratum externum corneum plerum- que in objectis , e balaena confectis, observatur. |
|||||||||
|
■i!!t;,,!iji
|
|||||||||
|
|,,^ii:!r>! 'iï! '!(•
|
|||||||||
|
Lumine artificiali a ^peculo refleclo cadeiite inea;tremita{(0
eapillorum et amplificatiane 233. ■ ' Exlremitates eapillorum libere pendentium hisce condi-
tionibus nihil singulare ostcndimt: modo paullo acuta conspiciunlur, modo quasi truncata apparent, modo vero remissas fibras habent, quae minus magisve extenduntur; |
|||||||||
|
17
univcrsp ooriim forma parum differt ab ca, quam rcpe-
rimu» in capiUis obtuso cultro sectis. Apparet igitur puncta illa diversa esse a punctis minoribus primitivis rapilJorum: h.'iec enim intertrimento evanueriml. |
||||||
|
fAiminr arli/iciali in superficiem tegumeiUi memhranacei
cadente et eadem amplificatione. Structura tegumenti externi membranacei et struc- lura mcmbranarum, quae, solulis capillis internis, ab liis disjunguntur , nulla alia re, ctiamsi quara (liligentissime observes, inter se differre reperiuntur, nisi densitate. Membranae illae substantiam conspi- ciendani praebent, in qua nulla definita structura do- minatur, nisi quam tenuissimae observentur. Si vero nobis obtingit membranam valde tenuem secernere, tune videre nobis licet, jam ampliflcatione 233 adhibita, parvas has fibras, quae, ampliücatione raajore adhibita, melius adbuc conspici sponte intelligitur. Difficile ta- rnen semper est magnam copiam harum flbrarum in eimdem focum dirigere : optimum autem est margines membranae rnptae examinarc; eo scilicet casu fibrae 3
|
||||||
|
18
facilo reperiuntur, quae tune directione quodamniodo
parellela videntur. In examinandis illis membranis, quae proxime ad in-
timos capillos jacent, iraprimis cavere debemus, ne decipiamur striis longitudini parallelis, quas mem- brana eo loco profert; hae enim nihil aliud sunt nisi impressiones capillorum internorum in quorum pro- pinquitate membranae sitae sunt, neque ullo modo con- siderari debent tanquam structura his propria; sequi- tur hoc primum e diametro linearum illarum parallela- rura, quae nudo adeo oculo in membranis conspici pos- sunt, deinde ex eo, quod eadem membranacea substantia, distantia aliqua remotiore a capiliis, nullas amplius tales lineas conspiciendas praebeat. Constat structuram multarum pellucidaium et translii-
cidarum snbstantiarum, praesertim earuni, quae formam teretcm habent, optime observari posse in medio, cujus refractio parum differt ab ea, quae illis propria sit; con- stat etiam nonnullorum fluidorum, quae chemicam actio- nem in materies exercent, ea aptissima esse, quae larde vira suam exserant, ad expositionem structurae satispuram efficicndam. Balaenam igitur sub microscopio in non- |
||||
|
19
nnlla lliüda immersi; ea quae observare mihi licuit,
tradiu'c pei'fiani. In nlto terehinthini, lumim artifkiali a speculo reflfclo
et amplipcalione 233.
Immersio in oleiim lerebinthini multo majorem clarila- lem et pcrspiciiitatein praebet, tam membranis quam capillis; ncque diiïeit utrum sectionem parallelam lon- giludini .sumamiis, an vero perpendicularcm. Sepa- ralio tubonini capillorum a se invicem nee non a textu cxterno multo melius conspicitur; caeterum nulla diffe- rcntia. In acido acelico, ui siipra.
Plane eadem observantur. In potassa caustica.
a, Perpendiculariter ad capillorum longiiudinem. Jam, modico calore adhibito, capilli dissolvunlur et ad materiem membranaceam transeunt; maxima actionis intensitas in parte cxterna conspicitur, ubi membranae quae dissolvuntur, jam cito adeo translucidae fiunt, ut non amplius observari possint; in parte magis medio annuli, qui capillos foemat, adjacente, materies plane membranacea |
||||
|
20
et valde translucida fit; in spatio interno denique, quod
nunc tanquam canalis obscuri coloris bene conspici po- test, in flbrls nnnc sejunclis ctiam aelio potassae observatur. Hic canalis quam plurimas bullas aëris con- linet, quae tanquam circuli obscuri, album punctum in medio habentes, videntur. Difficile autem est actio- nem potassae ita dirig-ere, ut hocco modo structnra granosa fibrarum plane conspiciatur. Si membrana ex- terna hocce modo traclatur, fibrae plane conspici pos- sunt; mox tarnen evancscunt et pari modo quacrtani bullae ga/is observanlur. i ;> |
||||||
|
b. Seelione futnta Iransofrsali.
Puleherrirae nunc sectiones fibrarum tanquam puncta apparent quae annulos cohaerentes concentricos formant et ita majore aut mlnore numero capillum efficiunt. Videntur mibi puncta tali modo observata nihil al- iud esse quam sectiones fibrarum, e quibus capillum constare probabiliter existimare possunaus. Haec opinio, ut mihi videtur, eo magis accipienda est, quoniam in membranis tenuibus etiani tales vel prórsus aoquales |
||||||
|
21
ovalae fibiae cxstanl, quae ibi directione paiallela ob-
servantur. f/l acido sulfurieo concenfrato lumine arlificiali a speculo
refieclo et amplificatione 233. Si massae internae sectio tenuis aut membrana evierna
acido sulfurieo tinguitur, tune actio lenta observa- tur; partcs externae laxiores fiunt, sese extendunt et magis translucidae evadunt. Si calor modieus adhibetur, aclio augetur et mox undique aliquot Dbrae dissolu- lae conspiciuntur. Structura harum fibrarum non sem- per cadem est : diversa cnim est si capillus integer vel membrana plana vel etiam sectio unius aut alterius ob- servatur; nam in eanim sectione forma valde irregularis est: sunt quasi fragmenta, quae procul dubio hanc ob causam oriuntur, quia in sectione maximus numerus fibrarum aut sectus aut saltem disjunctus est. Si nuUa talis diruptio adfuerit, hoc est, si capillum
integium sumamus ot eum perpendiculariter ad longi- ludinem observemus, tune flbrae dissolutae dividun- lur in innumeras tenuiores. Hae autem fibrae om- nes candem fonnam habent,. qua fere folium Irunca- |
||||
|
22
tum ovatum referunt; similes etiani sunt aliqiiatenui>
squamis quae alas nonnuUorum papilionum tegunt. Ag- noscitur quidem aequalis illa forma flbrarum non semper primo intuitu, sed, si fluidum ope calefaclionis paullis- per moveatur, tune videmus eas volitare et inverti semperque positionem observamus , quae formam illam indicat; observamus etiam eas compressas esse, quamvis si calefacere perg-amus , striae quae initio apparuerant, sensim pauUatimque evanescunt, quo casu illarum am- plitudo augetur. Regularis forma quae hic observatur et absentia uUius alius producti, quam haec parva cer- puscula , DuUum dubium relinquunt, «juin revera fibrae elementares hic observentur. Meraorabile est videre, quomodo coi-pus ita soli-
dum, ut balaena, et imprimis pjus partes annulares hac actione acidi sulfurici in innumeras illas planas fibras transeant; haec actio celeriter locum habet in superflcie externa tubi, lentius tarnen fit in partibus internis; ita ut tandem margo internus, qiiem plerumque e textura densiore constare jam supra observavimus, diutius etiam quam rellquae partes aclioni resistat. Con- tinuata adio acidi sola valet ad tubum , lenuissimis parie- |
||||
|
23
libus insignem et tantopere resistentem, in tales fibras dis-
jungendum in quales reliqua materies jam longe soluta est. In cxaminatione quarumdam partium, quae aethere sulfurico , et nonnuUarum, quae acido acetico tractatae erant, nihil raemoratu dignum observavi; conspiciebantur lanquam illae, quae illi actioni non subjcctae erant. |
||||||
|
E praecedentibus haec concludere mibi liceat i«. laminam
balaenae constare e textura, proprie composita e parvis , ellipticis corapressis fibris , quarum cohaerentia membra- naceam malcriem profert, quae in diversis locis diverse locata est; in latere exlerno ncmpe ad strata parallela, in parlo interna ad tubos, quorum spatia interjacentia eadem sinuata membranacea materie impleta sunt — et 2». obser- vationem cum microscopio institutam nullam ansam prae- bere, cur existimaremus diversam chemicam compositi- oneni aut adeo phijsicas proprielates in diversis partibus laminae balaenae adesse. . |
||||||
|
24
|
|||||
|
Tractaiio per aetherem et alcoholem.
Ut rite balaena aethere et alcohole extrahatur, neccs-
se est illain in partes tenuissimas divisam esse: ctenim stnictura conipacta difBciiliine permittit diversis fluidis penetrare in partem interiorem, et, postquam saturata sunt, se removcre ut novae quantitati liquidi locum praebere possint. In omnibus igitur operationibus quae inslitui, usus suin radula metaliica bene mundata et valde dura, ad dividendam balaenam in pulvereni, qui se satis apte accommodat ad actionem substantia- lum solventium. Ut autem oerlus fierem me semper eandem materiem diversis operationibus subjicere, id egi ut laminasraundarcm cultro gecante; tali modo etiam totuni stratum externum sustuji, quod teclum est immundilüs et salinis substantiis, ortis ex aqua marina vel e modo, qiio mercaturae in navibus tractatae sint; deinde balaenam tali modo nuüatam magna aquae copia lavi, et denique eaui siccavi et radula divisi. , ,,,,,, . Antequam bae matorios alÜs operationibus subjicoreaüir,
semper (jxtractio earum inslitui opq aquae vel frigidac |
|||||
|
2.')
vel usqiie ai! r.cr. ealefactüe. llacc lavalio obtinuil in ap-
paralu dislocalionis el continuata est donec giitta fltiidi evaporatione plane evancsceret. I.amina balaenae ita mundata a substantiis alienis,
Miperflciei immunditüs, et salibus in aqua sohibilibus, quae non partes materiei organicae sunt, tractata est aethere, ut tali modo substantiac pingues exlraheientur, quae universe invcniuntnr in natura organica et quas proeul dubio adesse putavimus in organo ceti, qui tanla copia substantiac oleosao insignis est. • Extractie ope aetheris fervidi instituta est adhuc per
qualuor vices, quaque vicc cum quantitate aetheris, volumen niajus quam ipsae substantiac tumeractae capientc. So- iutio actherea adiiuc calida fdtrata est. l>iquores duarum primarum ebullitionum refrigeratione
Iransluciditate carere incipiunt, liquores trium ultiraarum lotac clarac manent; continent tarnen adhuc parvam quantitatem substantiarum pinguinm ; gutla iiitiini liquoris per evaporationem in lamina vilrea maculam re- liquit ila tenucm ut extractio ope alcoholis pcrfici posset. Quinque solutiones aelhereac mixtac cvaporationi in
balneo aquae sulijiciebantur donor lluiduni paullulum |
||||
|
2C
opaciim fieii incipiebat; per leriigerationem secretac sunt
substantiae leviter crijstaUinac, formam rosac imitantes (materies A). Fluido defiiso et uWerius evaporato, re- frigeratio de novo produxit crijstalla, formam acuum habentia, e centro communi exeuntia (materies B). Postquam evaporatie tertia vice repetita fuerit, refrige-
ralio artificialis nonnullarum graduum infra 0° adhihenda erat, ut novum praecipitatum appareret (materies C). Fluïdum supermanens evaporatione et frigore artifi-
ciali nihil amplius profert quam materiem oleosam fere Jiquidam et solummodo mixtam nonnullis floccis roate- riei solidae (materies D.). Haec autem materies deinde adjuncta est materiei E extracti alcoholici. Balaena ope aetheris tractata, deinde tractabatur al-
cohole 0,85 d. Actio haec instituebatur temperatura ebullitionis et per octo vices repetebatur; liquor ul- timae ebullitionis per evaporationem nullam amplius relinquebat maculam. Fiuida adhuc calida flltrata sunt, et quamvis prima quantitas refrigeratione opaca evaserat, postquam mixta essent proferebant solutionem claram. Tamdiu quam adhuc clara manebant evaporata sunt in rclorta vitreu in balnco aquac. Nihilo minus iinpossi- |
||||
|
27
blUi erat per coneentrationem obtineie inaleries soli-
das per refrigerationem secretas; banc ob causam usus sum auxilio evaporationis ad siccitatein usque, quae reli- quit exiguam quantitatem materiei coloris flavi obscuri et consistentiae sijruposae. Haec materies tractata est aetbere calido, qui dissolvebat partes aliquot coloris fla- vi obscuri (materies E.), relinquens aliam materieni in- solutam. (materies F.) ; ■ Xideamus nunc quaenam sit natura substantiarum
ab aetbere et alcohole solutarum. Materies A est substantia solida, alba, paullulum
splendens, forma Icviter crijstallina quamdiu in li- quorc aethereo concentrato adsit, sed tan» laxa et paruni cobaerens, ut, si in charta bibula exsiccetur, structura crijstallina non amplius conspici possit; liquescit pauUo supra 6i» et solidescit paullo infra; admodum solubilis in aetbere tempeiatura adeo communi, magis solubilis etiam quam in alcohole temperatura altiore; per com- bustionem llammam piccam proferens neque residuum relinquens. Solutio aelhcrea cbartam heliotropio tinctam non mani-
feste alücit ; addilione aquae claritalem amittit, noqup |
||||
|
28
iilliiin praccipitatum dat per solutiones alcoholo-aethereas
chloreti platini, chloreti hijdrargijri, chloreti ferri, aceta- tis plumbi et nucum gallarum. ' Acidum sulfuriciini concentratum matericm A rubro
snbfulvo colore afflcit. Haec igitur materies A Stearinum est. (i).
Materies B, orta ex evaporatione ulteriore solutionis
aelhericae, prorsus easdem reactiones profert, quas modo in materie A descripsimus. Stearinum igitur oliam est. Idem patitur materies C , quae adhuc ad 62° liquescit.
Solutiones igitur aethereae evaporatione et refrigera-
tlone nihil protulenmt , quam solam materiem so- lidam nuUo odore aiïectam, dum solulio aetherea pri- vata materiebus solidis exhalat odorem gravem olei piscis.'■'"'"■ ■■•'*^«' '■•'"'<■• -Mi;*'.>i- ■'■"'-■ ■■■''■ Materies ü aetheris et E akoholis simul sumtae
solvuntur facile in aethere , qui, ope cvaporalionis, calefactione adraodum modica adhibita, relinquit ole- um obscuri coloris, crassnm scd liquidum tcmpora- |
||||||
|
(I) Berz. Luhrb. IX. 608. lirlils, Orjaii. Clieni. 347. Fr.
Simon , llledic. Chem. I. 255. ,, |
||||||
|
21)
tura coinrr.uni, tinde, refri;reralione ailificiali adhibila,
substantia solida dcsponi polest, cujr.s taincn quaii- litas ita parva Aiit, ut cjus proprietates ptane dcliniri ne- (lueant. Si additur acidum sulfiiricum concenlratum, hoc olc-
mn obscuriorem adiiuc et fere nignim colorem acci- j)il; possidet niagno gradu odoreni olei piscis et conj- burilur veheinonter flamma picea, neqiie residuum relin- quit. In solutioneni aqua in>>tillata praecipitatuni pro- diicil; et liaiid diu post innuinerae gultulac fc colligunl ad supeiliciem fliiidi. • , ii Solutio ejiis aetheiea charlam heliotropio tinctam non
alTicit et nullum praecipitatimi affert in solutionibus alcoholo-aethericis cbloreti ferri, cbloreti bijdrargijri, cbloreti platini, acetalis cupri, acetatis plumbi et nucum gailarum. = «, f • . ,:, Materies 1> et E compositae ita sunt oleino, niixto sub-
stantia pin^ui volatili et vestigiis stearini aut margarini verosimilitor taaien stearini, quoniam solutiones aethereae niilluin niargarinum continiierant (i). |
|||||
|
(i; lieblj , Orj. Chcm. 365. —Fr. Simon. Med. Cliom. I. 265.
|
|||||
|
30
Si inaleries F , soliibilis alcohoie, insolubilis aelliere,
traclatur aqua fcrvida, exigna tantum quantitas dissol- vitur, quamvis aqua facile materiem suspcnsara tcneat, ila ut difflcile sit filtratione Üuidum perfecte clarum reddere. Ilaec solutio aquosa liniplda praecipitata etHcit in chlo-
reto hijdrargijri, sub-acetate plumbi et chloreto stan- ni; nihil autem profert in acetate plumbi, sulfate fei- ri, cijancto ferrosj-kalico et tinctura gallarum. Fluï- dum turbidum ortuni actiono aquae in materiem F et quod per liltrum transiit, clarum fit additione alcoholis 0,83 densitatis. Materies F modice calefacta in lamina platini, non
liquescit, vehementius tarnen calefacta, intumescit, af- fert odorem materierum nitrogenarum, non tarnen odo- rem substantiarum pinguium; comburitur cum flamma et relinquit carbonem, qui difflcile in cinerem redigi potest. Cineres Hammam caeruleam alcoholis admodum fla- vam reddunt; in aqua soluti, efficiunt praecipitatum copiosum in nitrate argenti, praecipitatum admodum exiguum in chloreto bariji et in chloreto platini alcohoie dissoluto; nuUa vero reactio obtinet in oxalate aiumoniac et sulfbijdrate ammonii. |
||||
|
Si materies V nitrale argenti huinectatur cl oum kali
caustico coquitur, nuUa reductio argenti metallici con- spicitur; unde sequitur acidum lacticum non adesse, quod in substantiis animalibus tam frequens adest. Ad inquirendam naturam substantiarum pinguium vo-
latilium , quae ope aetheris et alcoholis extractae erant, omne id quod supererat materierum A, B, C, D et E simul tractatum fuit temperatura ebullitionis per kali causlicum; oriebatur massa saponacca plane solubüis in aqua, quae, si acidum tartaricum addatur, acida pin- guia praebet, consistentiam sijrupi habentia temperatura communi. Examinandum adlmc erat num Laec materies contineret
quantitatem acidorum volatiiium , satis copiosam ad ea se- paranda; hanc ob causam distillata ope aquae, fluidum , propter parliculas pingucs mechanice a vaporibus subla- tas, leviter lurbatum in rcccptaculum protiilit; hoc flui- dum rursns destillatum et nunc totum darum, possidet odo- rem graven» olei piscis paullisper modificatum; chartam lieliotropio tinctam admodum rubro colore inflcit; acidum phosphoricum concentratum profert separationem guttula- rum oleosarum. Acidum aqua barijtae saturatum et in |
||||
|
32
vacuo ciiai acido siiliurico ml pvaporalionem cxpositiim ,
exigiios acus crijs'aliinos ostendit, qui, evapoVationc in \afiio continuala, opaci evadunt; hi acus ita positi, iit aciduin sulfuricum dllutum atlin^ant et leniter calefacti, alTeiunt odoreni maniCesluiu butijii rancidi; calefarli tandem in lanüna platini, eundeni odorom praebent, mixtum cum odore aromatico peculiari, (i) deinde sensiin paiillatiniqiie nigrescunt et tandem rcpente ignescunt et ardcnt veluti pulvis nitratus, relinquentes residuum car- bonatis barijtae; odor aromaticus convenit et cum odore aetheris sulfurici et cum iUo corii adipc illili. Aqua dissolvit haec parva crijstalla sine residuo; solulio
opc ebuliitionis odorem profert butijri rancidi, absorJ)et acidum carbonicum et carbonatem barijtae producit. Ex iis, quae bucusquc memoravimus , concludere pos-
sumus, snbstantias opc aetheris et alcoholis in balacna repertas, has essc : Stearinum,
Oleinum.
Phoceninum vel Delphininuni.
|
|||||
|
(I) Ben-I. Lehib. IX 624.
|
|||||
|
33
Matericm evtractivam aqua solubilem ^ ' "'" •'
Materiem extractivatn alcohole solubilem. • H'-'
Chloraretutn natiwum. ' r •' ' a- i,,
'' •'^"i" Sulphatis kalici-vèsti^al>'''i' -r:jm>U:f 'vvh-■!,
In investigationibiis sequentibuS necesse erat cognoscere
qiiantitatem totam eariim substantiarum.' ' •
gr.
Sumsi Igilur '. v'v'V'-.' V".";". . '. . . 3,4ö90 maleriei praeparatae , ut supra dictuin est; post
extractionem completam frimó per aethcrem ca-
lidum deinde per alcoholem fervidum, manserunt 3,3256
|
|||||||
|
':ii( !ül,!; >ri.. > "fii >i^-> > V. ; nü • 0,1334
secundiim quod lOO partes balaenae lotae continent
3,85 partes solubiles in aethere et alcobole, qui eventus satis bene convenit cum illo a Berzelio citato, quemque a JonNO et Faubeo observatum esse dicit. (i) * ' : Traetatio per aquam destillatam.
Si per longum tempus balaena divisa in aqua des- tillata coquatur , haec frtlore levlter flavo inflcitur, et, |
|||||||
|
(1) Bprzel. Lehrb. IX. 749.
|
|||||||
|
34
volumine valde deminuto, colorem obscunim accipit. Per
totum ebullitionis tempus continuatae per loö horas, duni subinde aqua evaporata substituta est, acer odor prodiit olei piscis ; fluïdum paullo turbidum , propter particulas minores , filtratum fuit et evaporatum usque ad consisten- tiam sijruposam; odorem tune profert, qui convenit fere cum illo gelatinae; relictum sibiraet ipsi per tres menses in vase aperto et ita expositum evaporationi spon- taneae , non putrescit, sed sensim exsiccatur, relinquens adhuc materiem humidam coloris subnigri, quae , in ad- modum parva quantitate aquae fervidae dissolula, per re- frigerationem non concrescit; solutio diluta ejusdem nia- teriei incipit jam post aliquot hebdomades turbida fieri et profert tune odorem solitum materierum animalium putrescentium. Solutio recens neutra est; profert cum
acetate plumbi praecip. album voluminosum. acido acetico exiguum praecip. album solubile in
majore eopia.
alumine exiguum praecip. album fulvum , so- lubile in majore copia.
infusione nucum praecip. album fulvum. gallarum. |
||||
|
35
(iilorido hijdrico praecip. album , insolubile in majorc
copia.
chlorureto bijdrar- praecip.^album. gijrico.
<;hlornreto l'errico praeeip. fulvuni. kali caustico exiguuai praecip. llocciduni. bichroniate kalico, \
poslea chlorido bij- \ exiguum praecip. coioris vitelli.
(irico j nullum v(>n) praecipitatuni offert cuni alcohole et cijanu-
reto ferroso-kalico. Materies siccata calefacta super laniiaam plalini, pro-
fert statim odorem sacchari inflaramati, deinde odorem materierum nitrogenarum, dum carbo voluminosus re- maneat, qui ditncile in cinerem rcdigi potest. Quamvis complures reactionum praecedentiura satis bene
conveniant cum iis, quas gelatina offert, tarnen quoniam in materie, soluta per actionem aquae fervidae, nuUa concrescendi facultas adsit, neque haec materies per alco- holem praecipitetur, ideo non confundi debet cum ge- latina. |
||||
|
30
|
|||||||
|
Af tio tarnen aquae calidae in balaenani admodum parva
gr.
est; nam 20,9390 balaenae partis interioiis Jaminae, cxtracta per aquam frigidam et exsiccata ad ioo° pro-
tiilerunt, post ebullitionem 2j lioratum cum niagna
copia aquae, 0,3915 materierum siccatarum ad loo'-
quas aqna fiUrata in solutione tcnuerat; quod ronvenit
cum 1,S8%- Proposui iniin uUerius eliam investigare
et exaniinare compositionem niateriei , de qua hic
agiiur.
|
|||||||
|
Deleiminatio rinerum.
fere oiiines materies or^'anicae continent quantilates viirias substantiarum inorganicarum, quüe per com- bustioncm repertuntur; haee corpora inorganica exis- tunt etiam in balaena; sed difficile est corum quan- titatem accurate determin<ire; hoc inprimis altribuen- dum esse videlur ■ texlul denso et eompresso, e quo balaena formata est, quae, etiamsi divisa sit, per- mittit actionem tantum iraperfectam dissolventis, cujus ope omne id toUere conamur, quod non ita arcte cum substantia organica conjunctum sit, ut modo quam sim- plicissimo dissolvi possit. Iluic causae altribuendae parvao |
|||||||
|
dilTeiciitiae, quüs obseivavi in exquiicndis quantitatibus
cineruiu; differcntiae, quae nuUo modo attribui debent erroribns experimenti, quoniam eadeni materies semper ('on»raentes eventus dedit. Ad probandum , hanc opinioneni justam esse , expc-
rinienta mea in medium proferam. Primam opera- tioneiii institui in balaenam praeparatam, ut supm (lictuin est, sumtam ad partem arctiorem laminae, ciijsis structura multo minus densa est, quam ea ad [lartem latioiem. Materies pulverea, exsiccata ad 100°, in caibonera redacta est in vasculo platini, cujus pondus antea determinatuni erat, et carbo totus in cinereni redactns super lainpadem Berzelii, alcohole ardentem. ;i,3078 protuleriint ü,0325 cincrum.
3,2275 » 0,0325 »
5,0155 » 0,0185 n
quod, computatuni ad 100 partes, dat
1 . . . . 0,98
3 .... 1,-
3 . . . . 0,96
qiii evenlus sufficiunt ad probandum numerum 0,98 exac turn <'sse. |
||||
|
38
Partes durissimae parlis latioris laiuinae subjectae Cue-
runt tractationi prorsus eidem; recepi gr. gr.
pro 3,4798 0,0108 cinerum.
)) 7,2161 0,0850 ))
quod computatum ad loo partes, dat
1.....1,170/0
2.....1,17"/»
Tandem necessarium erat, accurate detcrminare quan-
titatem cinerum balaenae extractae per aquam frigidani, aetherem et alcoholem, quia hacc materies erat quae debebat inservire analijsi elementari.
gr.
0,9183 exsiccata ad loo^ protulenmt 0,0082 cmerum.
1,5330 » » » 0,0130 »
sive in lOü partibus,
l.....0,87
2.....0,85
Quoniam autem haec materies eadem sit atque ea , quae
ante tractationeni cum aethere et alcohole, 0,98»/o, l<>/i>
et 0,96»/o cinerum dedit, concludere nc4)is licet, alcoholem
in quo jam salia inorganica observavimus, (pag 33) sus-
tulisse bas materies non pertinenles ad compositionem
balaenae. Huic aclioni dissolvcnti aelheris et akoholis
|
||||
|
39
|
|||||
|
in materies pingucs, cjuas textuin continet, attribu-
enda est endosmosis facilior, quae pcrmisisset alcoholi (üssoivere exlrema vestigia salium depositorum, quae nqua non attingerc potuit. Omnes cineres repcrti sunt albi, ncque manifeste ad
fulvum colorem se convertunt: satis graves sunt et nullo modo cuin acidis etfervescunt. Si aqua tractantur, concedunt iili partem solubilem, relinquentes majorem partem insolubilem et minus albam quam antca; chloridum hijdricum adiiibitum ad id, quod remanet, niagnam partem dissolvit, intactam tantum relinquens pulverem compositam e particulis nigris et albis; per actionem aquae regalis calidao primae dissolvuntur; parva qaanlitas materiei albae remanet. Invcnimus aquam, quae inserviit ad cineres extralien-
(!os et postoa fiitratam , neutram esse et has reactiones j)roferre : cum nitrate argenti, praecipilatum album, insolu-
bile in acido nitrico et so-
lubile in ammonia, cum chlorurclo bariji, praecipilatum album, insolubile in clilorido hijdiico.
|
|||||
|
40
cuin oxalate ammoniae , piaecipitatura album,
cura chlorureto platini in alcobolc nihil.
Gutta solutionis super filum platini, post evaporationem,
flammam caeruleam alcoholis flavo colore inficit. - Calce araota, carbonas kalicus, qui tcmperatura solita nul- lum praecipitatum profert, producit quoddam per ebul- litionem. Solutio in chlorido bljdrico nullam reactionem profert
rum sulfido hijdrico, sed cum sulfhijdrate ammonii nigrum praecipitatum profert, quod, in acido nitrico solutum , sla- tim affert praecipitatum caeruleum cum cijanureto ferroso- kalico. Post evaporationem lentam, diligenter institutam solutio in chlorido hijdrico deponit nonnulla crijstalla alba , quae solubilia sunt in magna quantitale aquae; haec solutio chartam heliotropio tinctam non admodum rubro colore inficit, profert cum nitrate barijtae praecipitatum album , quod solvi potest ope nonnullarum guUarum acidi nitrici, et deinde rursus apparet additione ammoniae ; profert ctiam praecipilatura cum oxalate ammoniae. Solutio hijdro-chlorica mixta cum cxigua quanlitate acidi sulfu- rici et deinde cum alcohole, profert praecipitatum album; |
||||
|
41
(lurn liquor lillralus, por aramoniam praocipilatiim profert
exiguum phospliatis ferii. Materies nigra, dissoluta in aqua regali , quae reliquit
particulas aliquas acidi silicici , praebct praecipitatum ni^rrum abundans cuni sulfhijdrate ammoniae, praecipi- tatum album cum nitrate barijtae; et, sulfate barijlae per flltrum remoto , novum praecipitatum album floccidum per additionem ammoniae. Cineres mixti cum magna copia acidi sulfurici concen-
Irati in tube, in quem immergitur fragmentum chartae, solutione amijii imbutae, ne minimam quidem colorati- onem chartae producunt. Exstant igitur in cineribus ; cMorurctum natrii.
chlorurctum magnesii.
sulphas calcis.
phosphas calcis.
oxidum ferri.
persuiruretum ferri.
phosphuretum ferri-
aciduai silicicum.
Ad analijsin quantilativam cinerum nsus sum ea |
||||
|
42
balaena, quae dederat MT»/»: quia liauc etiam balaena
serius inservire debebat ad determinandam quantitatem sulfuris et phosphori. 0,0818 horum cinerum siecatorum ad loo^ extracta fiie- runt ope aquae distillatae, quae reliquit
gr.
insolubiiia........ 0,0721 igitur solubilia erant in aqua o,0091.
Solutio reddita leviter acida per acidum nitricum et
praecipitata per nitratem barijtae profert in liltro (cutii
Sr.
filtro aequipondii) siccalo ad loo°, 0,oi3l sulfatis ba- rijtae, quod convcnit eum 0,0078 sulfatis calcis.
I.iquori filtrato additus est nitra.s arg;enti, qui proferc-
bat praecipitatum ita lamen exig^uum, ut sine erroie pondere determinari nequeat. Materies insolubilis in aqua, tractata per chloridum
hijdricum, solvitur partim; liquori, qui per fdtrum transiit, addita est ammonia, quae proferebat praecipi- tatum floccidum fere album; coUecti in filtro (cum filtro gr.
aequipondii) pondus est o,o 131 , compositum e phos- phate calcis et vestigiis oxidi fcrri; sulfhijdras am-
monii aegre pracscntiam ferri indicat.
Partes in aqua et acido insolubücs ruin aqua regali
|
||||
|
43
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
coquebanliir; partes nigrac evanescebant; leiuanebant
tantum nonnuUa grana alba; post flltrationem solulionis dilutae et lolionem praecipitati , invenimus in flllro (cuin flltro aequipondii)
gr.
acidi siluici . . . ,.....0,0131. Sülutio continet, aequo ac in unalijsi quaiitativa, mag-
nam copiam ferri, aciduni phosphoricum et vestigia aci- di .suü'urici. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
in lOO partibus
cinerum. 9,53 1,95
a2,T0
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
in 100 partibus
balaenae.
0,11
o,oa
o,Ga |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Invenimus igitur
sullatis calcis
chlorureti natrii et niagnesii
phosphatis calcis oxidi l'erri phosphureti l'erri j |
|||||||||||||||||||||||||||
|
gr.
0.0078 |
|||||||||||||||||||||||||||
|
0,001c
0,0431
vestigia
0,010Ü
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
19,80
16,02 |
0,2;$
|
||||||||||||||||||||||||||
|
persuilureti ferri. j
acidi silicici 0,0131
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
0,19
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
1,17
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
0,0818
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
100,—
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Invcstigationcs de sutfvrc cl phospkoro.
Cognoscinuis facilitalem , qua complures substantiae |
|||||||||||||||||||||||||||
|
't't
organicae, quae continent sullür in coinbinatione clieiiii-
ca , evolveie sinant boe suH'ur in slatu sulfidi hijdrici r per putrefactionem, per temperaluram majorcm, vel etiam per ebullilionern cum diversis liquidis. Si igitur necessa- rium esset investigare praesentiani hnjus rorporis et deter- minare ejus quantifatem in balaena, evitandum erat ne suinamus partem illius , quae per alcoholem tractata erat; illa potius uti debemus, quae simpliciter subjecta erat lotioni abundant! cum aqua frigida. Hoc igitur feci, sequens agendi rationem solitam , qua materies organicae per acidum nitricum decomponuntnr, tit simul sul- fur osijdetur. Actio hujus acidi in balaena admodum vehemens est, si concontratum sumatur acidum; addiüi igitur exiguas quantitates simulalque actio languescere inciperet, et totum calefeci posfquam eflervescentia ces- saverat; materies organica evanuit et liquidum, paiil- lulum adhuc turbidura, colorem accepit subllavum, ma- gis magisque clarum, prout ebullitio per longius tem- pus locum bahuerit; tamen oxijdatio sulfuris per solum acidum nitricum universe tam lente procedit , ut fere necessarium ficrel oam accclerare per addltioncm aquae regalis; hae additioncs acidi nitrici et chloridi hijdrici |
||||
|
45
iteiatae sunt, usque ad tandem per oinillitioncm, con-
Mnuatam per 36 horas, liquidum j-lane dariim evase- rit. Observare licet tune magnas guttas fulvas ma- teriei oleosae, nucluantes ad superflciem; hac gut- tae possunt sustinere cbullilionem plurium dierum cum acido nitrioo, neque totae evanescunl; ad tcm- peraturam communem solidae sunt; manifestum est eas formatas osse productis oxijdationis materierum pinguium, quas balaena continet, nam e sulfure non compositac sunt. Inlerduui aecidit, liquidum, reduc- tum ad exiguum volumen, per refiigerationem depo- nere acus crijstallinos, quae omnes characteres acidi osalici ostendunt. Si liquidum acidum diluatur deinde cum satis magna
copia aquae, ut fdtrari possit, observamus in filtro liane materiem pinguem solidam cum parva quantitate subslantiae albae; alcohol dissolvit primam multo faeilius calidus quam fiigidus; per rcfrigerationem deponit gullas quae multo serius concrescunt et quae densita- em possidnnt majorem quam densitatem alcoholis. Altera materies est pulvis valde durus, qui neque
solvitnr per acida , neque per aquam , necjuc per alco- |
||||
|
lioleni , qui non i^'neni capit, cliamsi l)pno exsiccatus
sit, et igitur nihil aliud est quain acidum silicicuni. le- pertum supra in cineribus balaenae. IJquori claro addita est abundans copia nitratis barijtae
et tempeialura liquoris augebatur, ut sulfas barij- tae facilius deponalur, qui colligebatur super filtrum (cum flllro aequipondii); deinceps hoc praecipitatum diii- genter lavabatur et siccabatur ad ioo°. Liquidura flltratum , per additlonem acidi sulfurici pri-
vatuni est a sale barijtico , deinde de novo filtrabatur et miscebatur cum dissolutione clara l'erri in acido nitrico. Praecipitatum, quod copia ammoniae in boe liquide
profert , colligebatur in filtro, lavabatur, siccabatur et in vasculo platini usque ad temperaturam rubri coloris adducebatur (i). Frustra tarnen hoc cxperimenlum institueremus, nisi
cognitae nobis sint quantitates exactae oxidi, cui ferrum quo ulinmr, locum praebet, cinerum chartae bibulae, sulfatum, quos cincres balaenae continent et materierum, quae in cineribus exstant et quae ex earum solutione. |
|||||
|
(1) Ross, Chiiti. analijt. 3)8 (cdil. dp Biux).
|
|||||
|
liijdrochlorica praecipilanlur per ainnioniara. Quantitale
sulphatiim cinerum cognita ex iis quae pag. 43 dedimus, restat adhuc delerminare alias illas quantitates incognitas Filtra. adhibita in bac analijsi, omnia idem pondus babebant; unum corum dederat o,038S cinerum. Usus sum ferro non quidera cbeniice puro, attamen ru-
gr.
bigine destituto ; sumsi 1,5693; dissolvi ea in acido nitrico puro, deineeps dilui solutionem per aquam destilla-
tam , ültravi liquidum et lavi fillrum quamdiu aquae
lixivae adbuc reaotionein ferri profcrebant; soiutioni
magnam ropiam amnioniae aiididi , et praecipitatum in
vasfulo platini exussi.
gr.
Inveui............2,2381 linde subtrahendi cineres lillri. . . o,ü3S8
|
||||||
|
2,1996
100 pavles feni igilur protulenint praecipitatum rubrum , cujus pandus est 110,12.
!-!■■
l,2r7i) .'^ubstanliae siecstae ad loo^, dederunt cineres,
fjui , Iruclali per rhloridum liijdricuni, partim disso-
luli sunt; in solulione filtrata , ammonia proluüt prae- cipitatum fere album, qnod colleclum super flltnim, |
||||||
|
48
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gr.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
post ooinbiislionem tledit.........0,0110
unde siibstrahendi cinercs fillri.......0,0020
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
, , 0,0090
quod redit ad o,70°/o balaenae.
Quatuor analijses inslitutae ad dcterminandam prae-
sentiam et quantitalcai sulfuris ac phospliori, dederunt |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
pro 100 partibiis.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sulfas barijtae . , . .
unde substrahendus sulfas
barijtae, qui debctur sul- fatibus cinerum . . . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
26,51
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
26,41
|
26,75
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,19
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-.19
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
—,19
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
26,32
3.63 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
26,22 26,.')6
.3,62 I 3,60 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Isrilur sulfur
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
49
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ferrum adhibituin . . .
pondus praecipitati reperti deductis cineribus filtri deduc ta parte cinerum prae-
cipitata per ammoniam oxijdum ferrlcum computa-
tum . ,......
acidum phosphoricum . .
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
in 100 partibus.
acidum phosphoricum . .0,19 0,08 -0,08 o,l4 Hae quantitates acidi phosphorici minores sunt quam
termini errorum experimenti; eo magis autem negligi po.ssunt si ratio habetur phosphori quantitatis; possumus inde concludere nuUum phosphorum exstare in partibus orga- nicis balaenae. Quo certior autem essem praesentiam materlerum pinguium nuUum errorem attulisse, in- stitui quintum experimentum ad determlnandum sulfur, sumta balaena antea extracta per aetherem sulfuricum; 4
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
50
Balaena siccata ad 122°......, . . . 2,676(»
id. deductis cinertbas........ 2,649s
sulfas barrjtae siccatns ad 100° ...... 0,7200
pro 100 paitibus
sulfas barijtae ............. 27,17
substrabendus suHas barijtae, queni dederunt
sulfates cineium............ —.19
26,98
sulfur igitiir in 100 paitibus.........3,72 |
||||||||
|
Hoc experimentum conflrmat id quod supra dixi,
guttas oleosas, quae apparuerant in quatuor primis expe- rimentis per tractationem cuin acido nitrico , et quarum nullum vestigium apparuit in hocce experimento , nihil aliud esse nisi materies pingues, quas balaena cOntinet, et nullo modo sulfur liquefactum. ..^n-,:,,, |
||||||||
|
•jii; . Analysis elemenlarü balaenae.. i j., ,,.!,,!
Priusqüam incipiam examinare actioüem divérsörum corporum chemicorum in balaenam, necessarium esse duxi primum ejtis compositionem iüTCStigare. Hanc ob |
||||||||
|
5i
rausam usus s\ini balaena qiiae privata fuerat salibüs
solubilibiis per aquam frigidam, et substantlis pinguibus
per aethcreiti et alcoholen). Invenimus pag. 38 hanc
uiateriem dedisse 0,86''/o cineruni.
gr. gr.
I. 0,5467 materici siccataé ad 100°, continentis 0,0047
gr. gr. cinerum, dederunt; 1,0165 C Oj et 0,3350 H^O. — (Gom-
bustio instituta fuit cuni oxijdo cupri, et chlorate kalii
in parte posteriore tubi.)
gr. gr-
il. 0,4898 siccata ad 125", continentia o,0042 cinerum,
gr. gr.
dederunt 0,9072 C 0^ et 0,2981 HjO, (oxijdum cupri et
chloras kalii).
gr. gr.
lil. 0,.'J548 siccata ad 118°, continentia 0,0031 cinerum,
gr. gr. dederunt o,6602 C 0^ et 0,2146 H^O (oxijdum cupri;
post combuslioneni adaptatus est acumini fracto tubi,
aliiis tubns repletus clilorureto calcii ad siccandum gaz
«xijgenium quod transmisimus comprimentes vesicam
illo repletam).
gi'. gr.
IV. 0,6315 siccata ad 124", continentia 0,oo54 cinerum,
gr- gr.
dcderunt 1,1675 C O2 et 0,3790 H^O (oxijdum cupri et
chloras kalii).
V. 0,4805 Siccata ad 123°, continentia 0,0041 cinerum,
gr. gr.
dederunt 0,8880 C 0^ et 0,2905 H„0. (Oxijdum cupri et
chloras kalii).
|
||||
|
52
gr. gr.
VI. 0,3673 siccata ad 120°, continentia 0,0032 cinerum;
Ante experimentum habebamus in tubo diviso
m.m.
72,— cent. cub. — ad 1G° 5] et 734,50 et 17° et post
120,5 B » — » 17° » 742,20 » 17 ° 5.
gr. gr. VII. 0,4166 siccata ad 120°, continentia 0,0036 cinerum;
m.m.
ante — 66 cent. cub. ad 19° 5 et 743,60 et 20°
post — 123,5 » » » 19° 5 ö 745,80 » 19° 5.
gr. gr.
VIII. 0,4350 siccata ad 120°, continentia 0,0037 cinerum ;
m.m.
ante — 106 cent. cub. — ad 17° 5 et 7642 et 16°
post — 163,25 » B — B 17° 5 » 761,0 » 16» Haec experimenta ducunt ad formulam quae accurate repraesentat elementa gelatinae et proteini conjuncta cum sulfure. Ponam hie ad coraparandum calculum cum experimentis; serius redeam ad formulam illam , quae mihi videtur praeferenda esse, si rationcm habemus omnium characterum chemicorum, qni substantiae pro- prii sunt. |
||||
|
SECVNDUM E X P E R I M E N T A.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Secvndum
calculum. 51,91
6,56 15,88
21,78
3,87 100,—
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
II. 1 III.
51,66 51,91 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IV. j
51,56 6,73 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I.
51,86
6,87
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
106
|
8102,10
1023,32 2478,56 3400,00 603,50 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
51,51
6.78 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
161
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
6,63
|
6,78
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
28
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
34
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3,72
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
54
Traclatio per acidum sulfuiicum.
Acidum suU'uricum concentratum infusiim in balae- nam, eam mutat in inui'ilaginein obsciiri rubri coloris, cujus major pars in aqua solvitur, profercns liquidum turbidum album. Acidum sulfuricum dilutum tempera- tura communi nullam profert aclionem, etiamsi contaclus continuatus sit per plures hebdomades. Si una pars acidi concentrati cum 4i partibus aquae coquatur rum balaena, actio primis diebus non admodum vehemens est; nam , quamdiu aqua evaporata restituitur, ad proportionem acidi et aquae conservandam, balaena, etsi magma praebeat coloris nigri, non plane structuram suam amittit; si vero aquae quantitatem paullisper per evapo- rationem diminui sinamus, structura balaenae, 15 diebus digestionis elapsis, tota evanuit. Magma ex bac aclione ortum pro majore parle aqua solvitur, quum inte- rea remaneat materies nigra insolubilis, quae colligitur et super filtnim lavatur. Haec substantia possidens nonnullos characteres ulmini et humini, non tarnen tota ex iis constat; continet ctiam materies nitroge- natas. Liquidum, quod transiit per filtrum, colorem Uabet valde obscurum et deponit per evaporationem |
||||
|
55
tfiligenter institutam ot satis longe contlnuatam, exi-
guas acus crijstallinas, formam rosae habentes. Siccatae ope chartae bibulae, hae acus sunt albae, difflcilllrr.e solvuntur in magna copia aquae, et resistunt calori ru- bro; Uainniani alcoliolis non flavo colore inficiunt; ea rum solutio cuni nilrate barijtae profert praecipita- tum album , insolubile in acido nitrico , et praecipitatum album cum oxalate ammoniae; formatae igitur sunt e sulfate calcico, qui partim jam in cineribus balaenae exstat, partim autem formatur per actionem acidi sulfu- rici in phospbatem calcicum, cujus bi cineres multo majorem copiam continent. - > ; ,; Liquidum , quod e solutione sulfurica, cum carbonate
calcis saturata , prodit, post ültratlonem et lavationem , possidet odorem acrem meilis; concentrabatur et miscebatur cum alcohole ad praecipitanda uUima vestigia sulfatis calcis; interea materies organica optime in alcohole sol- vitur: nam sulfas calcis aduslus manet albus neque ves- tigia carbonis prodeunt; non igitur insolubiles manse- runt materies organicae non volatiles. Quod ad liquorem alcoholicum attinet, materies haec nullo alio statu obtineri potest „ quam co sijrupi valde tohaerentis; post plures |
||||
|
56
enim dies, per quas super balneum aquae exposita fuit,
non omni ex parte siccata erat. Hujus materiei viscosae aether sol vit adraodum parvam quantitatem et relinquit post evaporationem sijrupum subnigrum, quod possidet adhuc odorem meilis; alcohol et aqua eam solvunt, proferentes solutiones fulvum colorem habentes. In so- lutione alcoholica chloruretum ferri, nitras argenti, chloruretum calcii, chloruretum barijti, acetas plura- bi , sub-acetas plumbi, acetas cupri et tinctura gallarum proferunt praecipitata; chloridum hijdricum et acidum nitricum eam minime mutant. Solutio aquosa chartam heliotropio tinctam rubro colore inücit et format praecipitata cum acetate et sub-acetate plumbi, chlorurcto stanni et chlorureto hijdrargijri ; ammoniac et cijanureti ferroso-kalici nulla actio conspicitur. ^a ,•<•.. Per tempus actionis acidi sulfurici in balaenam
observavimus eundem odorem olei piscis, quem profert ebuUitio cum aqua, !•>!!; >i' < , !? ' ; ' • Probabiie est materiem solubilem , de qua egimus,
formatam esse non ex una tantum substantia, nam prae- ler sulfatera ammoniae, qui oriri debet ex actione acidi in corpus nilrogcnalum , formantur procul dubio sub- |
||||
|
stantiac humicac , quae produci solent actione acidoruin
vehementiorum in substantias organicas , nee non sae- charum gelalinae et leucinum. |
||||||
|
Tractatio per acidum niiricum.
Temperatura adeo sollla, aetio aeidi nitrici in balaenam
initio satis vehemens fit, nee non magna quantitas oxijdi nitrici evolvitur; materies lota evanescit, dum liquidum flavum colorem accipit, et tandem post ebuUitionem continuatam magna quantitas acidi oxalici prodit; usus caloris modici actionem valde auget, quum con- tra acidum dilutum, sine productione gazis visibilis, materiem simpliciter flavo colore inficit. Ad examinandum corpus hac actione productum, illum
praeparavi hocce modo: balaena extracta per aquam frigidam lenïter calefacta est (30"—40») cum acido ni- Irico densitatis 1,30 ; actio conlinuata est donec balaena formaverat solutionem turbidam; hoc liquidum deinde raiscebatur cum magna copia aquae distillatae; formaba- tur statim praecipitatum floccidum flavi coloris, quod per liltriun a liquore flavo separabatur et lavabatur mag- |
||||||
|
na copia aquae distillatae ; liaec eolorem Uavum relinere
pergit, du.m praecipitatiini primis quinque lotionibus colorem magis magisque intensum profert, sequenlibus autem miUam mulationem coloris siibit; loliones lepe- tuntur per triginta vices; aqua colorem pauUisper Ua- vum retioet, quamvis ejus actio acida jam multo prius evanuerit. Substanlia super filtrum remanens deinde saepiug tractata est per alcoholem frigidum, quod pariter flavum colorem accepit; tandem siecata fuit. Materies tali modo reperta omnes (■haracteres habet quos
Cl. Mulder proprios esse dicit aoido xantlio-proteico (l). Solvitur acido nitrico forroans solulionem , e qua per aquam praecipltatur materies al ba, quae flava redditur per lotiones iteratas; ammonia, kali causticum et aqua barijtae eam solvunt, proferentes liquidum rubrum luteum obscurum : acidum nitricum eam albo colore rur- sus praecipitat ex his solutionibus. Acidum sulfuricum format cum ea solutionem , in qua per aquam praecipi- tatum album oritur, quod per lotiones üavum evadit. Analijsis hujus materi^ (1^(1^1,: cs ,• • * (l) Bulletin (1. »e. en Keetl. 1838. 162i ■ <n;i;- ,t. .-. i
|
||||
|
59
gr. gr.
0,8819 siccata ad ioo° reliquerunt o,0024 cineruni L. e.o,'il''U-
gr- . gr
I. 0,4948 Siccata ad 115°, continentia o,O013 cmerum, de-
gr. gr.
derunt 0,914l C 0^ et 0,2912 H2O.
gr. gr.
II. 0,6268 siccata ad 118^, continentia 0,0017 cmerum,
gr. gr.
protulerunt 1,1688 C O^ et 0,3612 HjO.
Prima analijsis facta est cum oxijdo cupri modo solito;
secunda cum chromate plumbi. Hi eventus tam bene conveniunt cum formula quae a
Cl. Mulder pro acido xantho-proteico constituta est, ut inutiie judicaverim analijsin ad nitrogenium determi- nandum instituere : invenimus enim : v |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tractalio per chloridum h^dricum.
Chloridum hydricum dilutum per 4 partes aquae nullam actionein ullius momenti in balaenam exercet post aliqua! |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
60
hebdomades; acidum concentratum coloiem accipit cine-
reum fulvum, quando totum privatum est contactu aëris, sed matericm non dissolvere videtur; liquor deinde expositus aëri colorem accipit cinereum violaceum. Chloridum hijdricum , aëris actioni expositum, multo majorem vim exercet; nam, aliquot hebdomadibus elapsis temperatura communi, balaena evanuit, eundem co- lorem solutioni tribuens. Hae reactiones, simul substantiis proteicis propriae,
tales sunt, ut concludere possimus corpora producta eti- am eadem esse, et praeter chloruretum ammonii, reperimus etiam humates ammoniae et combinationes intermedias substantiae organicae cum chlorido hijdrico adesse. |
|||||||
|
TraclaÜo per acidum aceticum.
Si balaenam valde divisam cum acido acelico concen- trato in balneo aquae digerimus, nuUa mutatie visi- bilis observatur per primas 21 horas; sed si diges- tionem diutius coatinuamus, videmus balaenam ma- gis magisque intumescere et transire ad statum gela- tinosum et pellucidum, plane uti fibrinum aeque per |
|||||||
|
J^
|
|||||||
|
61
«cidum aceticum tumefactum; continuala actione ob-
servamus niassara corpuscula nigra deponere , unumqiiod- que tectum parte substantiae pellucidae; haec puncta vi- dentur difïicilius afflci quam reliqua materies; atta- men digestione valde protracta eorum volumen continuo deminuitur. Ilaec parva puncta densa coloris obscuri nu- do oculo conspeeta, mox cognoscuntur esse tubi capillacei, e quibus balaena magna ex parte constat; observatio microscopii ope instituta, hoc judicium confirmat; vi- demus enim partem duriorem et magis compactam liorum tuborum, quam in balaena nulli acidi actioni subjecta tam facile observare licet. Haec opinio etiam conürmatur ex eo, quod partes quam maxime com- pactae laminarum multo difiicilius acido afficiantur quam partes magis laxae et membranaceae. . Si utimur magna quantitate acidi et deinde flltramus,
dimidia vel circiter tertia pars liquoris transit, quum interca super fillrum remaneat mucilago abundans. Liqiior clarus, qui transit, colorem fere babet vini
Rhenani et, si filtratur calidus, per refrigerationem nonnihil turbidus fit. Post plura tentamina inyeni, mo- dum optimum oblin<'ndi solutionem in acido acetico hunc |
||||
|
02
esse: balaena, in parles lennissimas divi^a, extracta art-
lea peraquain fiigidam, aetherem et akoholem, tractalur tnagna quanlltate acidi acetici temperatura circiter 100°; deinde mucilago tota calida super linum ponitur, et liquor turbidus quam cilissime flltratur; obtinemus tune liquidum non plane quidem pellucidum attamen cla- rum , et similem solutioni aceticae fibrini. Sumsi etiam balaenam quae non privata erat materiebus pinguibus, sed turn materiem, quae e solutione acetica prodi- erat, alcohole fervido tractavl. ütile omnino est balaenam, quoad id fleri potest,
privatam esse salibus natricis, quae partim in superflcie inquinata , partim in texto ipso inveniuntur; accidit mihi, utenti lamina rudi, animadvertere, solutionem aceticam postquam deposuerat per evaporationem magnam quan- titatem floccorum coloratorum, crijstalla proferre, quae, soluta in alcohole frigido et novae evaporationi subjecta, plane aiba apparerent et formam prismaticam haberent. Calefacta in lamina platini haec crijstalla nigra iie-
bant, decomponebantur et tandem relinquebant ma- teriem albam , quae flammam alcobolis admodum flavo colore inficiebat; calefacta cum alcohole et acido sulfurico |
|||||
|
J'
|
|||||
|
B3
ro neen tra to, emittebant odorem ménirestiim aetheris
acetici; erailt igitur crijstalla acetatis sodae. . Solutio acetica clara et t-oncentrata deponit floccos
leviter coloratos, et relinquit, perfecta evaporatione, massam fulvam, quae , siccata ad loO", in pulve- rem redigi potest et denuo per acidum aceticum solvi- tur; solutio prima format praeeipitata alba cum acido sulfurico, acido nitrico, chlorido hijdrico, kali caus- tico et ammonia. " '• ^s. . ; i'f • Elegi ammoniam ad praecipitandam materiem orgSnl-
cam solntam ; simulac acidum fere saturatum est. nOn- nullae jruttae ammoniae proferunt jam praecipitatum, antequam liquor acidus esse desierit ; hoc praecipi- tatum album augettir usque ad saturationem perfectam et statu floccido facile doponitiir; lavatur saepius aqua destillata, deinde siccatur in balneo aquae; restat tune materies leviter splendens subfulvi coloris quae tritu in pulverem coloris cinerei redigitur; Calefacta su- per laminam platini, haec materies intumescit, emittit fumum et odorem sf^itum materierum nitrogenarum, ardet cum flamma et relinquit carbonem amplum et friabilem. qui dififlcile in cinerem redigi potest. |
||||
|
64
Solvitur facile acido acelico , liali causlico et am-
monia , difflcillime et nonnisi paiillum aqiia et alco- liole, qui tarnen, calore adhibito quantitatem majo- rcm dissolvunt. Insolubilis est in aelhere, solubilis in acido sulfnrico et chlorido hijdrico valde dilutis, et flavum colorem accipit per acidum nitricnm. Solutio hujus materiei in acido non accurate neutra
reddi potest sine productione praecipitati albi; mixta cura minore quantitate ammoniae ita, ut clara rema- neat, locum praebet hisce reactionibus : ' : i < |
||||||||||||||
|
kali causticum
|
praecipitatum album solu-
■ 1.'1; bile in majore copia.
H ' - praecipitatum album solu-
■ 'i bile in majore copia, sed
i '1 '^' minus quam in kali caus- -is.^ribiifetlto'^ürbidum. ""•'■' '"'■'
ifj!? 5' 'praecipitatutti aibtini. " ■ |
|||||||||||||
|
ammonia
|
||||||||||||||
|
aqua . ; = ;
alcohol
acidum sulfuricum
|
||||||||||||||
|
chloridum hijdricum ; "praecipitatum album,
acetas plumbi ■•"'•'' praecipitatum album,
sub-acetas plumbi-J/v. •-:'-«'praecipitatum album.
|
||||||||||||||
|
QiAiitM--■'■■'•-■'■-
|
||||||||||||||
|
65
cijanurelum lerroso-kalicum praecipitatum flavnm volü-
minosum.
' ■ ■ ■ f '
sulfas ferricus ijiiiüiiM praecipitatum lülvum ru^
, , -i, . brum.
bichromas potassae praecipitatum coloris vi-
.teUi.,
chloridum hijdrargijri praecipitatum album, tinctura gallarum . , praecipitatum fulvum volu-
, ,, ,.;.;: minosumi
Addenda mihi sunt quaedam quae e proprietatibus
allatis explicantur. , , Si solutio acetica praecipitatur per magnam ammo-
niae copiam, liquor flllratus et clarus, denuo praecipita- tum profert, simulac ammonia per calorem expulsa est. Si materies ita praecipitata per ammoniam ut aqua
lixiva neque acida, neque alcalina sit, tractetur per altoholcm fervidum, et liquor statim filtretur , alcohol, qui clarus transit, dat post refrigerationem praecipitatum album floccidum, quod non e substantia pingui constat; separatum enim per flltrum, non dissolvitur aethere, calefactum comburitur veluti substantia nitrogenata et profert denique omnes reactiones, quas modo descripsi> 9
|
||||
|
66
Si addimus chloridiim hijdricum soliitioni aceticae, ori-
tur praecipitatum simile illi quod ammonia in eodem liquido format; si hoc praecipitatum lavare conemur, totum in aqua solvitur, e qua solutione per magnam co- piam chlorldi hijdrici denuo praecipitalur et rursus per magnam quantitatem aquac evanescit. Inde sequitur chloridum hijdricum non esse idoneum ad iudicandam praesentiam hujus materiei in solutione valde diluta. Probanda igitur est ejus praesentia in aqua destillata quacum coquitur, per evaporationem ad siccitatem, et e proprietatibus residui. Ex iis quae dixi suspicari licet hanc materlem eandem
esse atque eam, quam Doet. Scheber invenit in produclis actionis kali caustici in capillos, (i) quam Doet. v.^N Laer primus dixit bioxijdum proteini esse, (2) et quam Cl. Mulder et Doet. vo\ Bauiuhauer rcpererunt in crusta inflammatoria sanguinis et in productis cbul- litionis diu continuatae fibrini et albuminis (3). . ■ Haec opinio nihilominus niti debet analljsi elemenlari:
|
||||||
|
(1) Annalen der Pharmacin. 1840.00101».'' I^ï'*' :>V
(2) ScheikunrHg? Onderioekingen ent. 1 Deel bl. 168,
(3) Scheik. Onderi. I Deel bl. 550 ens.
|
||||||
|
67
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
necessarium igilur erat illi submittere materiem repertam.
gr. gr. 0,7790 hujus materiei, siccata ad 120° rehquerunt 0,0090
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cinerum , quod facit 1,13 %•
gr. gr.
I. 0,4736, siccata ad 120°, continentia o,0053 cmerum,
gr. gr.
dederunt o,9092 CO^ eto,3038 HiO.
gr. gr.
II. 0,4016, siccata ad 120°, continentia 0,0045 cinerum,
gr. gr.
dederunt o,7674 COj et o,2348 H^O.
gr. gr.
III. 0,2366, siccata ad 120°, continentia 0,0026 cinerum,
gr.
dederunt 0,4546 CO . gr. gr.
IV. 0,:J616, siccata ad 120°, continentia o,004l cinerum ,
gr.
dederunt 0,2250 11^0. gr. gr.
V. 0,5001, siccata ad 120°, continentia 0,0056 cinerum,
m.m.
ante experimentura 70,5 centim. cub. ad 20" et 733,35 et 19°5.
post B 131,5 » » » 18° 5 «738,60 » 19° Ex hisce reperimus
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
68
Experimentis meis addidi ea quae Doet. va>' Laer
feperiit, quae plane conveniunt cum iis Doet. Scherer ; quo probatur nullum dubium esse posse corpora haec revera eadem esse. Tractatio per kali camticum.
Expectaveram nonnullos effectus memoratu dignos ac-
tionis kali caustici in balaenam; praecipue ex investiga- tionibus Doctt. Scherer et van Laer de capillis quibus- cum balaenam convenire censercm. Aliter tarnen res sese babuit. Quum kali caustico initio usus sim, antea- quam alia corpora adhibuissem, rationem reddam modi quem in experimentis secutus sum , et effectuum, quos tune non exspectaveram, qui vero serius, postquam ana- lijsin elementarem balaenae et corporis quod solvitur acido acetico, institueram, interpretati sunt et plane conveniunt cum aliis, quos invenimus. Haud supervacaneum erit hoc loco monere, inde a
tempore quo Cl. Mulder demonstravlt flbrinum, albu- men etc. praebere proteinum per vim kali caustici temperatura moderata, nonnullos chemicos in inves- tigationibus de corporibus nitrogenatis origlnis animalis. |
||||
|
G9
kali causlico materies tractasse , et revera leperiisse, plu-
lima corpora vel e proteino solo, vel saltem pro maxi- ma parte constare; pariter Doet. Schebkk cornu, epider- midem, ungulas et lanam et Doet. van Laer capillos observarunt substanlias esse, quae per kali causticum tractatae, solvuntur, et e solutione per acidum aceticum aut chloridum bijdricum acida facta, praecipitari protei- num, dum materies, majorem oxijgenii quantitatem habens. in solutione remaneret et nonnisi magna copia acidi, praecipitari. üsus sum primum ad temperaturam 30°—40° solutione
continente unam partem kali caustici et 36 partes aquae. Solutio colorem accepit fulvum obscurum, neque tarnen quantitas balaenae valde deminuitur. Filtrata et mixta cum chlorido hijdrico it aut pauUum acida sit, vix turbida üt, emittit odorem acrem sulfldi hijdrici et so- lummodo magna copia cMoridi hijdrici praecipitatum non valde abundans profert, leviter coloratum, et insolubile in majore quantitate acidi. Acidum aceticum item pro- fert praecipitatum sed solubile in majore copia hujus reagentis. Liquor neuter redditus praebet praecipitata cum acido sulfurico, cijanureto ferroso-kalico , chlorido |
||||
|
70
Iiijdargijri, sulfale feriico et linctura gallarum, ét prae-
cipitatum admodum exiguum cum alcoholc. Hae reactiones conveniunt quidem omni ex parte cum
iis substantianim proteicarum, sed absentia praecipitati abundantis per acidum aceticum et chloridum hijdricum additum usque ad reactionem leniter acidam, me in eam opinionem adduxerunt, ut crederem kali causti- cum, in quo tarnen per plures dies balaena fuerat, non satis concentratum fulsse. Secundum experimentum fac- tum est igitur cum duplici quantitate kali caustici et temperaturd auctd ad 50°.— Chloridum hijdricum ad- ditum usque ad reactionem acidam nullo modo prae- cipitatum in llquore produxit; additum majore copia , formavit praecipitatum album cinereum voluminosum , cujus major pas solvebatur per aquam lixivam in flltro. Reactiones modo citatae adhuc eaedem erant. Quum postea in solutionem, quae contlneret unam par-
tem kali caustici cum lo tantum partibus aquae, balae- nam ponerem ad temperaturam 50° ad 60°, actio quidem multo magis manifesta et celeris erat, attamen conjuncta erat cum evolutione magis copiosa ammoniae, quae in praecedenlibus operationibus nonnisi cxigua fuerat; li- |
||||
|
71
([uidum colorcin inagis obscurum babens, facilius per
flltrum transibat. Universe difficultas filtrationis mag- nopcre huic operationi obstabat; nam quamvis balaena intumesceret et gelatinae speciem proferret, solulionis copia, quae per filtrum transibat, semper exigua erat.— In hac solutione, aeque ac in praecedentibus, nonnisi magna copia chloridi hijdrici praecipitatum oritur, quod autem solvitur per aquam lixivam. Usus sum praeterea soda caustica, loco kali causticl,
effcctus tarnen iidem manserunt. ; ' Quoniam vero praecipitatum solvitur in aqua lixiva ,
non potui hocce modo colligere quantitatem corporis organici sufQcientem ut analijsis institui posset; solum- modo igitur restabat ut ejus proprietates in solutione indagarem. Manifestum igitur erat kali causticum, vim suam in balaenam exercens, non quidem proleinum dis- solvere sed lamen corpus proteicum, quod coavenit cum bioxij-proteino Doet. va> Laer. Ad inquircnduni num haec conclusio conürmaretur
per actionem chlorii talem, qualem Uoct. van Laer descripsit, transmisi chlorium per solutionem alka- linam, antea feie plane chlorido Iiijdrico neutram |
||||
|
72
rcdditam. Liquor mox clarus esse desinit et brevi post
dedit praecipitatum abundans admodum album, dum spumae exigua quantitas in superficiem appareret; quando chlorium nihil amplius proferebat, praecipitatum transmittebatur in flltrum et lavabalur, donec aqua Uxiva chartam heliotropio tinctam' non amplius rubro colore inficiebat neque illa colore destituebatur; etiamsi quam saepissime lotio institueretur, tarnen aqua lixi- va semper per nitratem argenti turbida fit. Scimus Cl. Mulder idem invenisse in chlorite proteini. Haec materies leniter siccata praebet massam leviter trans- lucidam et quasi liquefactam, quae facile redigitur in pulverem coloris albi cinerei, et siccari deinde potest sine decompositione ad 115". Possidet plane easdem proprietates quas Doet. van Laeb pro chlo- rite , in solutione alkalina capillorum orta, obser- vavit (i) et quas hoc loco in memoriam revocare super- vacaneum est. Analijses hujus substantiae dederunt;
gr. gr. gr.
I. 0,3346, siccata ad 115', dederunt 0,5654 C 0^ et 0,1744
PjO (chromate plumbi adMbito). ivi
|
|||||
|
(\) Sicfceikund. Onderzoek, 1 Deel bl. 172.
|
|||||
|
73
gr. gr.
II. 0,5222, siccata ad 115°, dederunt 0,8832 C O» et
gr. 0,2686 H^O (chromate plumbl).
gr. gr.
III. 0,4613, siccata ad ioo°, dederunt 0,3338 HjO. (chro-
mate plumbi). gr.
IV. 0,4601 siccata ad U5°, (oxydo cupri , oxvdo
plumbi et cupro metallico)
m.ni.
ante experimentum 66,75 cent. cub. ad 22° et 739,90 et 22°,
post » 113,75 » » » 18° » 734,50 »18°5.
gr-
V. 0,4610 Siccata ad iio°, dederunt
0,1132 chloi'ureti argenti.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Substantiam repertam a Doet. van Laer in produc-
tis decompositionis capillorum et eam a me in iis ba- laenae easdem esse, post memorata satis mihi probatum videtur. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
74
Actio diu contiuuata solulionis kali caustici ebulli-
entis proferret sine dubio leucinum , protidum et erijthro- protiüum. Tractalio per chlorium.
Inter corpora, quorum actio in substantias organicas valde memorabilis est, chlorium primarium locum ob- tinet; usus ejus in investigationibus harum substantia- rum nunc tam communis est ut non rairum videri possit, praesertim si in memoriam revocemus ea quae Cl. Mulder collegit, actioncm chlorii in subtantias pro- teicas instituens, nos balaenam etiam per chlorium tractasse. Balaena praeparala et extracta per aquam> aetherem et alcoholem, ut in omnibus experimen- tis praecedentibus, divisa fuit in aqua cujus terapera- tura erat 30" vel -lO» et per eain transmisimus gaz chlorium; actione per dimidium horae instituta , ma- teries jam fulva evadit in parte ^ex^e^iore; actio per horam adhuc continuatur , deinde balaena aufertur, la- vatur aquil deslillatd in filtn* .et leniter siccatur, donec teri potest adhuc humida in mortarlo; co- haerentiam magna ex parte amisit et formavit per trac- |
||||
|
75
tationem conlinualam in mortario pulpam satis cohae-
rentem. Secutus sum hanc agendi rationem, postquam inveneram, actionem cblorii, si divisio mechanica per ladulam solummodo obtineat, tam lentam procedere, ut per plures dies continuari debeat. Balaena, magis adhuc per pistillum divisa, denuo
Iractata est per chlorium, et hae duae operationes alternatim reiteratae sunt donec obtinueramus pulpam valde homogencam coloris flavi; haec super filtrum posita et lavata ope aquae destillatae, non desinit aquae chlorium concedere ita ut per nitratem argenti exiguum praecipitatum oriatur. In lavando igitur cessandum est, quando charta heliotropio tincta non amplius rubra fit. Siccata lente materies quae super filtrum man- serat, exhalat semper odorem acidi chlorosi, sed semel siccata speciem non mutat neque se agglutinat, qnod in illa combinatione chlorii obtinet, quae in solutionc kali caustici formatur. • • Materies quam ita obtinemus est pulvis granosus flavi
coloris; calefacta super laminam platini intumescit, li- quescit, emittit odorem convenientem cum odore cro- ceo, et relinqüit carboncm, qui difQcile in cinerem |
||||
|
76
redigitur; solvitur neque alcohole neque aethere et non-
nisi pauUum aqua; facile decomponitur per acidum nitncum; cum maxima parte reagentium idem patitur quod cliloris proteini a Cl. Mulder saus exploratus. (l) Haec materies siccata primnm temperatura communi, deinde ad 75°, tandem inter loo» et 102°, subjecta ana- lijsi, hos eventus dedit:
gr. gr. gr.
I. 0,6680 dederunt 1,0785 CO^ et 0,333 HjO (oxijdo cu-
pri, oxijdo plumbi et chlorate kalii).
gr-
il. 0,4745 dederunt m.m.
ante experimentum 118,50 cent. cub. ad lö'S et 741,3 et 14°
post » 169,75 o B » 15° » 745,3 » 13»5.
gr.
in. 0,6020, tractata cum nitrate argenti et cocta cum gr.
acido nitrico dederunt ü,2390 chlonireti argenti siccati ad 100°.
Haec experimenta ad hunc calculum ducunt:
|
|||||||
|
(1) BuHetin, 1839, 397.
|
|||||||
|
Vi=Slti>,tii| -, Mt...<.l!'ï,!(t
|
|||||||
|
<.'- •<!. i,ir,
|
|||||||
|
77
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
C.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
80
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
124
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•20
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•37
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Cl.,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Haec igitur materies considerari potest tanquam com-
binatio acidi chlorosi cum bi-oxij-proteino. 2 (C40 Hsa Nio 0i4)+3 Cl.a O5.
Haec opinio confirmatur , si pro temperatura 102» ad-
hibeatur temperatura 115° et tune analijsis subtantiae
instituatur: eo enim casu reperimus haec •.
gr. gr.
I. 0,6350, siccata ad 115°, dederunt, 1,1048 C Oa et
gr. 0,3448 H2O (ciiromate plumbi).
gr. gr.
II. 0,7164, siccata ad 115», dederunt, 1,2466 COa et
gr.
0,3924 HiO (chromate plumbi).
gr. gr
III. 0,5298 , siccata^ad 115°, dederunt, 0,9274 C Oa et
gr.
0,2968 HjO (chromate plumbi). gr. gr.
IV. 0,9300, siccata ad 115°, dederunt, 0,2005 chloreti
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
argenti
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^r-^^.-TTTtfr-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
78
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Secundum experimenta.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IV.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
N
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Cl
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5,32
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hace formula ducit ad
4 (C40 Hea N,o 0x4) + 3 Cl^ O3
prima igitur combinatio amittit dimidium acidi chlorosi per temperaturam auctam. Relatio numeri atomorum substantiae organicae et acidi
chlorosi satis simplex est, ideoque formulae quas supra expressimus, considerari possuat ut revera compositio- nem horum corporum indicantes; Cl. Mulder jam plurimas combinatioucs gelatinae cum acido chloroso notavit; invenit: . i : i I gelatinae + 1 CI.2O3 — (i)
3 gelatinae + 2 Cl.jOj — (2) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(1) Bulletin. 1839 p. 158.
(2) Ibid.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
79
1 gelatinae + i CL^Üj — (i)
5 gelatinae + a CL^o, — (2) Si cblorites bioxij-proteini tractentur per ammoniam
liquidam, solvvintur emittentes buUas gazis, quae ni- hil aliud sunt quam nitrogenium, et proferunt soluli- onem subnigram, quae evaporata ad siccitatem, re- siduum rclinquit, e quo ope alcoholis diluti chloruretum ammonii extrahi polest; remanet tune materies orga- nica , cujus quantitatem non ita magnam obtinere potui ut ejus compositionem determinarem; hanc autem serius tractare miüi proposui. Probabile est combinationem essc proteicam magis oxijgenatam. ■> >i;. ■ ,• ■ . Aqua , in qua balaena exposita fuit chlorio , relinquit
per evaporationem chloruretum ammonii cnm materie subnigra, quae convenit fere cum substantiis humi- cis; solvitur in aqua, est insolubilis in alcohole et combinationem format cum potassae et sodae solutio- nibus , e quibus praecipitatur per acida. ■ |
||||||
|
(1) llml p. 155. ■ ' '
(2) Si-Unik. Ondeizoi'k. U üeel 1.1. 521.
|
||||||
|
80
|
|||||
|
Conclusio.
Investigationes praecedentes, quas procul absuni ut
putem eas argumentum, quod mihi proposui, exhausisse, videntur mihi nonnulla continere ad characteres chemi- cos balaenae definiendos. Vidimus per analijsin elementarem balaenae, ejus com-
positionem repraesentari posse per atomum proteini, ato- mum gelatinae, et deinde per certam quandam quantita- tem sulfuris; invenimus in praecedentibus causas sufil- cientes quae nos impediunt quominus hanc videndi rationem probaremus, sed contra quae nobis persuadent, formulam rudem conservantes, admittere expressionem , quae praesentiam bi-oxy-proteini supponit; expressio illa haec est ; 2 (C40 Höï Nto 0,4) + 3 S + 2 (C,3 H20 N4 O3)
hoc est combinatio bi-oxy-proteini et sulfuris cum corpore continente eiementa gelatinae. subtractis duobus atomis oxijgenii. Causae , quibus adductus sum ad hanc formulam ad-
mittendam tanquam expressionem verosimillimam compo- sitionis balaenae, nituntur actionibus acidi acetici, chlo- |
|||||
|
81
rü, kali caustici et aquae. Videmus enim per actionem
primi horum corporum materiem solvi, quam probavt- mus esse bi-oxy-proteinum, dum, si proteinum in balae- na adcsset, hanc substantiam , admodum eolubilem in hoc reagente , reperire debuissemus. Scimus combinationem proteini cum acido chloroso
exsistere et hanc combinationem formari, etiamsi protei- num exstet in substantia org^anica conjuncta cum alio corporc : quod etiam Doet. van Laer probavitpro capillis; hi vero, quamvis continentes corpus C, 3 H^o Ng Oj praetcr proteinum, interea tantum chloritem proteini proferunt si actio chlorii diu continuatur, dum alia materies separatur et probabiliter decomponitur. Actio autem chlorii in balaenam non chloritem proteini sed chloritem bi-oxij-proteini nobis praebuit. (ut vidimus pag. 77 et seq.) ' - * ' ' ' ' «■* ' >' • '' Eodem modo, si revera proteinum in balaena exis-
teret, tractatio per kali causticum id procul dubio in- dicassct; et tarnen solutio bi-oxy-proteinum tantum continebat; quod confirmatum fuit per analijsin chlo- ritis, quam chlorium producit in solutione alcalina. Si, ab altera partc , gelatina in balaena exisleret, satis
|
||||
|
82
probabile est hanc materiem non tantopere per proteinum
impeditam fuisse, quominus se in aqua solveret ebul- litione diu continuata; attamen non invenire potui- mus quantitates manifestas materiei solubilis; praeterea haec materies non gelatina erat. Argumentum magis adhuc validum, quo probatur
hanc substantiam non exsistere, cernitur in chloritibus, quae tune continere debuissent chloritem gelatinae; absentla vero hujus chloritis statim efficitur ex numeris experimenti, cum quibus ejus compositio nuUo modo convenit. Ex his igitur omnibus non dubito concludere, turn
bi-oxy-proteinum in balaena exstare, tum gelatinam non adesse; quocirca formulam, supra propositam, proponere mihi liceat. Eventus investigationum reputantes, ducimur ad no-
tandam absentiam phosphori combinati cum materie organica; hac quoque absentla balaena a capillis vul- garibus differt. Reperimus deinde nonnullas substan- tias pingues, quum contra aliae materies saepe in regno organico exsistentes, veluti acidum lacticum, lactas ammoniae etc. in balaena prorsus deficiant. |
||||
|
83
Denique nonnulla corpora inorganica aqua insolubilia,
in compositione balaenae reperiuntur. Finem huic dissertationi imponens, non possum quin
consilium meum declarem, nonnulla, quae nunc leviter tantum attigerim, ulterius investigandi; nam et corpora, quae ex actione ammoniae in chloritem bi-oxy-proteini oriuntur, et materies quae supermanet, si bi-oxy-pro- teinum acido acetico extrahatur, et producta actionis acidr sulfurici: haec omnia, inquam, digna sunt ut peculiaris investigationis argumentum flant. |
|||||
|
u :'ii(! 'n/i lil
|
|||||
|
-^TBfft
|
||||||||
|
■ f.'1"*I(J1M'■»»■«
|
||||||||
|
THESES.
|
||||||||
|
I.
Afflnitatis chemicae vera mensura adhuc rcquiritur,
quum nondum probatum sit ■ calorem, actionibus chc- raicis fivolutiim, affinitati proportionalem esse. II.
Theoria tijporum, quam proposuit Cl. DüBasius , nuUo
modo, quoad characteres chemicos spectat, vera csse potest; quod ad formam crijstailinam attinet, lex illa jam dudum a chemicis admittebatur. III.
Experimenta huc usque instituta confirmare videntnr
sententiam Cl. Liebigh, substantias adiposas non solum in organa animalium transire a plantis, sed etiam in eorpore animali ab aliis substanWs formari. |
||||||||
|
2
IV
Quum contactus non nist condilio possibilitatis acti- onis chemicae et nullo modo hujus causa, 1. e. vis na- turalis ipsa esse potest, valde errant illi, qui, in ad- mittenda vi catalijtica Cl. Bebzelii , explicationem effec- tuum quomndam si tam esse censent; vis illa catalijtica nihil aliud est quam nomen electum ad ordinanda facta multifaria quae sola afflnitate chemlca adhuc expllcari nequeunt. .. ,. . i ■•■ y: ■■ .- V. • ' • ■■ -
Major pars actionum chemicarum quae , vulgo vi ca-
talijticae adscriptae, in regno inorganico obtinent, deduci posse videtur a condensatione fluidorum quam corpora solida in superficiem afferunt. .- VI.
Theoria acidorum polijbasicorum , a Cl. Liebigio pro-
posita confirmarl adhuc requirit. VII. „ , .__
Probabilis videtur suppositio omnia corpora solida in-
superficiem stratum variabile fluidorum elasticorum con- densare. |
||||
|
3
VIII,
Sijstcma Identilalis undulationum chemicarum, luminis
et caloris ila cum experimenlis congruit et simplicitate sese commendat, ut non dubitarem illud plane possc ad- mitti. , IX
Omne photometrum solo vlsionis actu, non calofac- tionis aut actionis chemicae effcctu niti debet. X.
Phosphorescentia corporum e theoria luminis diffusi quam Cl. MELLONiusproposuit, simplici modo deduci potest. XI.
Origincm electricitatis atmosphericae ab evaporatione et condensatione vaporis repetendam esse apparet. XU.
Probabile videlur, materies quasdara organicas, sub conditionibus specialibus externis et simplici cheniica actione, formationem plantarum ad Infimas species per- tinentium posse provocare. XHI.
Foliorum et radicum plantarum functiones partim ad endosmosin roferri debent. |
||||
|
|
|||||
|
4
XIV.
Cl. LiEBiGio assentire debemus, quum statuit calorem
aniraalem e sola cbemica actione prodire. XV.
Diversa apud diversa animalia vidcndi facultas, itemque
varia apud homines colorum pereeptio, etsi e varia structura oculorum et retinae prodeant, non nisi per suppositionem sijnchronismi vibrationum retinae cum illis aetheris rite explicari possunt. XVI.
Ratione habita fossilium , saxum arenosum Lucilibur-
gense (gres de Luxemhourg) potius ad formallonem liassinam quam ad keuperianam referendum est. XVII. Nulla adhuc tUeoria existit quae originem eruptionum
vulcanorum ex omni partc veroslmililer explicat. |
|||||