-ocr page 1-

/)

INVENTARIS

VAN HfcT

ttOR

OTMJ»a«fi<li21£

DE3

GEMEENTE SITTARD

r;G0H

MARTIN ffANSEN

AK\'HlViRIS EN GttlFF.EIÏ «IJ HEI\' KA.NTOXOKKF/\'MT AI.IUAK

1243 — 1609

\' : "*\' *\'.

--/U.-

S i t i» r b SNET.PBBSDBUK J. t. M. JANSEN

J.                     •

-ocr page 2-

VX)KV\\ GlOt/\'é?

Kast 173 Pl.D N°.34

L E G A. A T VAN WIJLEN Prof. Mr. C. PIJNACKER HORDIJK.

1

"6"ó"

.

i

I

_

-ocr page 3-

•

s \'.

.

-ocr page 4-

\'<

\'

I

) •

\'

/

*

-ocr page 5-

		IIsTVIElsrT.A.IR/IS VAN HET é Jtrrfczrf &r *§tim&i JliöarS
		t|

-ocr page 6- -ocr page 7-

INVENTARIS TAN HET

DEf^

DOOR

MAHTÏN IANSIN

ARCHIVARIS KN GRIFFIKK BIJ HET KANTONGERECHT ALDAAR

I 1243 — 1609

j$ i i i a * ïr SNE1PEBSDRÜK J. I. M. JANSEN

pS]P,

-ocr page 8- -ocr page 9-

		VOORWOORD.
		Toen voor eenige jaren het vertrouwen onzer medebur- gers ons een zetel in de plaatselijke vertegenwoordiging onzer moederstad inruimde, maakte het oud archief, dat tot dusverre in bekrompen lokalen opeengehoopt lag, onze belangstelling gaande en meenden wij het als een deel van ons mandaat te moeten beschouwen, onze jeugdige krachten ook aan de verbetering van het archiefwezen en daardoor aan de verbreiding der kennis onzer voorvaderlijke geschie- denis dienstbaar te maken. En als iveinig tijds daarna het archief naar het pas voltooide raadhuis werd overgebracht, namen ivij de taak op ons, om in de rangschikking der oude stukken eenige regelmaat en orde te brengen, en om datgene, wat ons voor de gewestelijke en plaatselijke ge- schiedenis waarde scheen te hebben, op te teekenen, opdat dit tot leiddraad bij de raadpleging van het archief zou kun~ nen strekkmi. Alras echter bleek ons, dut eeneblooteopsom- ming der aanwezige bescheiden weinig nut zou hebben en dat slechts door een beredeneerden inventaris het doel kon be- reikt worden, dat wij voor dogen luidden, namelijk het

-ocr page 10-

		aanwijzen van bouwstoffen voor de geschiedenis van Sittard; en toen ons, als bewijs van belangstelling voor de ten be- hoeve van het archief verrichte werkzaamheden, door den gemeenteraad de titel van archivaris werd toegekend, was liet voor ons plicht geworden aan den herhaalden aan- drang onzer vrienden gevolg te geven door de uitgave van den door ons samengestelden inventaris, waarvan bij deze het eerste gedeelte het licht ziet. De stukken , die wij beschreven hebben, zijn meestal on- uitgegeven. Een vijf en twintigtal werd door den provinci- alen archivaris van Limburg M\'. Franquinet opgenomen in zijn Overzicht der gemeente archieven en enkele andere treft men verspreid in bekende oorkondenboéken aan; de overige waren tot dusverre onopengesneden bladen der gc- schiedenis van Sittard. Wij vangen onze verzameling aan met het voor deze plaats verreweg belangrijkste stuk, waarbij de eerste stedelijke rechten aan Sittard worden toege- kend en eindigen met een schepenbrief van 27 Juni 1609, de laatste oorkonde opgemaakt vóór de in bezitneming van Sittard door de paltsgravin Anna van Beieren en den keurvorst Johan Sigismund, markgraaf van Brandenburg. Wij sluiten opzettelijk het eerste gedeelte van onzen arbeid hier af, wijl door den erfopvolgingsstrijd, die na den dood van hertog Johan Willem over het bezit van Gtdïk, Berg, Kleef en Mark ontvlamde, een natuurlijke grens is afge. hakend van de geschiedenis dier landen vóór en na hunne feitelijke verdeeling tusschen Palts-Nieuwburg en Bran- denburg. Naast verschillende belangrijke gedenkstukken der mid- deleeuwsche geschiedenis , zal men een groot aantal sche- penbrieven ontleed vinden, die, hoewel schijnbaar onbedui-

-ocr page 11-

		dend, ons als bijdragen tot de kennis van vroegere plaatselijke toestanden niet van gewicht ontbloot toeschenen. Men zal echter ook menige gaping in de tijdsopvolging der bescheiden ontwaren en vele vooral oorspronkelijke stukken missen, die ongetwijfeld in het archief aanwezig moeten zijn geweest. Of zij in een tijd, toen men de waarde van de historische documenten, door onze voorvaderen met ang- stige zorg in <ade schepenkist» bewaard, niet wist te schat- ten, zoek geraakt en door onkunde verloren zijn, ofwel dat zij in vandaalsche lianden zijn gekomen, kunnen wij niet beslissen. Slechts enkele verdwaalde stukken hébben wij kunnen opsporen en in liet archief terugbrengen. Bij het onderzoek , dat wij instelden naar den toestand , waarin het archief zich op het einde der vorige eeuw moet bevonden hebben, bleek ons, dat vooral een aantal voogd- gedingen , akten en vonnissen van het gerecht en hoofdge- recht van fiittard aan onze verzameling ontbraken, welke wij later in het staatsarchief van Dusseldorf terugvonden, werwaarts zij in 1794, bij de nadering der Fransehen in veiligheid gebracht waren en na in 1806 naar de recht" bank van eersten aanleg te Aken te zijn gevoerd, in 1874 weer naar Dusseldorf terugkeerden. Daar ontdekten ivij tevens, buiten een aantal voor de geschiedenis van Sittard belangrijke charters, niet minder dan 38 oorkonden uit de jaren 1323 tot 1626 en 26 registers en rekeningen van 1489 tot 1801 van het kapittel der Sint-Pieters- kerk alhier; 30 akten en stukken van het Dominicanen- klooster uit 1626 tot 1795 en eenige registers van het klooster der Dominicanessen, genaamd Sint-Agnetenberg, uit de zeventiende en achttiende eeuw, welke laatste beschei- den aanvankelijk een deel uitgemaakt hebben van het

-ocr page 12-

		archief van het lloerdepartement en later van het provin- ciaal archief te Keulen, van waar zij in 4832 bij het staatsarchief van Dusseldorf werden ingelijfd. Onze pogin- gen, langs diplomatieken weg in het werk gesteld, om die stukken, welke eigenaardig in het archief van Sittard te huis behooren, terug te erlangen, werden niet met den gewenschten uitslag bekroond. De Pruisische regeering meende, onder betuiging van Imar levendig leedwezen , in den afstand der gevraagde archieven niet te kunnen toe- stemmen, vooral omdat teeeniger tijd de thans tot Pruisen behoorende dorpen Tuddern, Susterseel, Welir en Hillens- berg, welke vóór de Fransche overheersching onder het ambt Sittard ressorteerden , en andere in dat rijk gelegene plaatsen , waar het kapittel goederen bezat, belang bij het be- houd der bedoelde stukken zouden kunnen hebben. Wij waren daardoor buiten staat een inventaris ervan op te maken. De waarde echter, die deze bescheiden, en vooral het archief van het kapittel der Sint-Pieterskerk, ook voor de plaatselijke ge- schiedenis van Sittard hebben , leidt er toe, om, wanneer wij van de Pridsische regeering de noodige vergunning ter inzage van de bedoelde stukken kunnen erlangen, bij de uitgave van het tweede gedeelte van onzen inventaris, dat tot aan de Fransclie overlteei\'sching zal reiken, een over- zicht der te Dusseldorf aanwezige en op Sittard betrekking hebbende stukken te voegen. Mochten wij door de bewerking dezer uitgave eenige be- langstelling voor de geschiedenis onzer moederstad hebben opgewekt! Sittard , Augustus 1878.
		MARTIN JANSEN

-ocr page 13-

		1243 April. — Datnm anno iucarnationis dominicc M° CC0 XL1II mcnio Aprili. Waleram , lieer van Monyoye, en zijne moeder Elisabeth (1) rnaken bekend, dat zij uit zuivere genegenheid en vrijen wil besloten liebbcn hunne Villam Siltert, tot meerdere goedgezindheid van het daar met hen wonende volk , met de volgende onveranderlijke vrijheden voor altijd te begiftigen , namelijk : de ingezetenen der stad worden vrij verklaard van de betaling van alle soort van belastingen, die hen vroeger drukten. Zij zullen geene weekJiensten behoeven te verrichten , tenzij voor hun eigen, of hetgemeene best, en ontheven zijn van de verplichting tot het leveren van wapenen , voertuigenen trekbeesten, alsook van de betaling vm\\ tolrechten. Wanneer een zoon uit het vorstelijk huis ridder mocht geslagen wor- den , zullen zij tot zijne krijgsuitiusting niets meer, dan zij willen , behoeven bij te dragen. Bij het huwelijk van een der dochters uit het vorstelijk huis zullen zij tot geene diensten noch onkosten gehouden zijn. Bij het loskoopen van een allodiaal of ander gced of bij den aankoop van ecnig goed van een des Hoeren leenmannen , zullen zij den Heer geene bijdragen behoeven te verstrekken. Indien de Heer over de Alpen mocht trekken, do zee oversteken, een krijgstocht of ecne langdurige pelgrimsreis ondernemen , zullen de inge- zetenen van Sittard niet verplicht zijn daartoe geldelijke offers
		(1) Elisabeth van Bar, dochter vau Theobald en van Ermesiude van Luxemburg,

-ocr page 14-

		— 5 —
		te brengen. In tijd van oorlog echter zullen zij hem op hunne kosten gewapend moeten volgen. Geen inwonend vreemdeling zal een ingezeten burger tot een tweegevecht mogen uitda- gen , tenzij hij gedurende jaar en dag in de stad als burger hebbe gewoond. Geen vreemdeling, die uit vrees voor veete en op hoop van zelfbehoud naar Sittard vlucht, zal aldaar mogen verblijven, tenzij hij zich met gegronde redenen tegen die veete en nopens de oorzaak zijner vlucht kunne recht- vaardigen. Een te Sittard rijk geworden vreemdeling zal vrij en ongehinderd uit de stad kunnen vertrekken , na haar de verschuldigde rechten betaald te hebben. De onbebouwd lig— gende terreinen en open plaatsen zullen door de ingezeten burgers vrijelijk gebruikt mogen worden. Van de varkens, in \'s Heeren bosch gehoed, zal geen weigeld geheven worden. Geen burger kan gedwongen worden een gevangene in zijn huis op te nemen. Hij , die een stuk land gekocht en ge- durende jaar en dag ongestoord bezeten heeft, zal in het be- zit daarvan door den Heer gehandhaafd worden, tot dat hij het, len gevolge van een rechterlijk gewijsde of in der minne afstaat. Deze vrijheden werden door Waleram onder eede bezwo- ren en daaraan toegevoegd de rechten , die hij zich te Sit- tard voorbehield , te weten: de nalatenschap van een kinderloos overleden burger valt in handen van den Heer. Wanneer de burgerij weigeren mocht de gracht, den dijk of den aarden- wal , die de stad omringen, op de tweede of derde aanma- ning van wege den ambtman, in behoorlijken staat te onder- houden , wordt zij bestraft met eene boete van zestig Luiksche schellingen (solidi). Mochten echter een of twee burgers weigeren daaraan mede te werken, dan verbeuren deze vijf schellingen. Wanneer de burgerij, na twee of driemalen daartoe te zijn opgevorderd, nalatig mocht blijven de straten en wegen te herstellen, wordt zij bestraft met vijf Luiksche schellingen; een enkele evenwel, die zich aan dat werk mocht onttrekken , wordt met twintig penningen (denarii) beboet.

-ocr page 15-

		— 6 —
		Wanneer er op \'s Heeren kosten op de markt eene hal zou gebouwd worden , zal de Heer van iederen winkel eene jaarlijkschc rente trekken, zonder dat hij evenwel daardoor • de stadsvrijhedcn te kort zal doen. Elk huis in de stad zal jaarlijks op Sint-Remigiusdag twaalf Luiksche penningen, en op den feestdag van den heiligen Stefaan twee kapoenen aan den Heer geven , onverminderd des Heeren oude cijnsen en de opbrengsten der rechtbank. Getuigen waren: Fredericus van Sleiden, Bertranus de....., Arnoldus van Steine, Wernerus van Wizeioilre, Alardus van Hafkendal, Udo spijsdrager van Rode, Philip- pus van Oos, Theodoricns Krumstdb............, Ar- noldus van Orsbec ,......van Wie , en meerdere anderen. Afschrift op papier dil. 5 April 1696, met het oorspronkelijke vergeleken door den Notaris Jos. Ilerin. Kochs. (1) In omslag A N° S. N° 2. 1269 Februari 23. — Anno D»> millesimo ducenteiimo LX nono in vigelia Mathie apoitoli. Jutta de Berghe, in der tijd vrouwe van Montjoie, verklaart uit vrijen wil haar allodiaal goed te Haisittert ge- schonken te hebben aan de kerk van O. L, Vrouw te Aken. Getuigen waren Herman de Distemich , Godefridus, ge-
		(1) Van dit stuk viudt men in \'t gemeentearchief een tweede afschrift, opgemaakt door den stadsschrijvcr J. A. Bcckers in 1712 in het schepeure- gistcr C, en een derde ongeleekcnd afschrift iu omslag A N° 3. Eeue vierde copie is voorhanden in de Redinghocensche Vrkundemammlung van de hof- en staatsbibliotheek te Munchen. Volgens deze waren getuigen: Fredericus van Sleiden, Goswiuus van Borne, Arnoldus van Steine, Wernerns van Wizewilre, Alardus van Hafkendal, Udo spijsdrager van Rode, Philippus van Vos, Theodoricus Krumuoil, Nicholaus Krumitoit, Arnoldus van Orsbee, Gozi.inis van Wie, en meerdere anderen. Men zie over een en ander ons opstel: „De oudste vrijbrief van Siltard". in de l\'ullicutions de la Soeiété historiqne et archêologique dans Ie duché de Limbourg, XIII bl. 110 alwaar tevens de tekst van deze corkonde is opgenomen.

-ocr page 16-

		— 7 —
		naamd Dobbelstein, Wilhelmus de Jabek ridder, Arnoldus, Conrardjs , Otto schout, Gerardus genaamd Scotten, Niko- laus schepen te Sittert, Matheus , Rugherus, Anselmus, Theodo- ricus schepenen en anderen , zoowel geestelijken als Ieeken. (i) Afschrift op papier. In omslag A N° 1». N° 3. 1276 November 18, — Actum et datum anno domii.i M» CC° septua- gesimo sexto feria quarta in octavis beati Martini. Jutta , voormalige vrouw van Montjoie, verklaart, dat zij, met raad harer getrouwen en met toestemming van den pastoor en de burgerij van Sittard, vergunning gegeven heeft tot wederoprichting van een begijnenhof in die stad , hetwelk zij ontheft van de betaling van belastingen , en voor welk convent zij de volgende statuten vaststelt: geene begijn mag in het hof opgenomen worden uit. genegenheid of om familiebetrekkingen met eene andere begijn , maar alleen tot Gods eer, met raad en volle toestemming van de meesterse en de andere begijnen. Wanneer eene begijn onverhoopt het hof mocht verlaten en den leekenstaat aannemen, zal zij noch geheel noch ten deele iets van het door haar inge- brachte terugontvangen, noch zij of hare erven aanspraak hebben op hetgeen zij tot den opbouw of het onderhoud van het hof bijgedragen heeft. Zoo eene begijn op haar uiterste mocht liggen , zal zij hare tot het hof behoorende woning niet aan eene andere begijn mogen vermaken, tenzij met toestemming van de meesterse en het convent. (2) Origineel op perkament.—Zegel van Jutta en van de stad verloren. In doos A N° 1.
		(1) De tekst van het stuk vindt men hij C. Qurx, Geschichte der S/ad/ Aachen, II hl. 137. (i) Dit charter werd door ons uitgegeven in de Puil. etc. du Limb. XIV hl, 360, als bijlage van ons opstel: »Het begijnenhof te SUlard.\'

-ocr page 17-

		— 8 —
		N° 4. 1294 Juni 24. — Anno Domini M° CC* nonagcsimo quarto in feito na- tiuitatis sancti johannis baptiate. Walcram, hoer van Montjoie en Valkenburg, bevestigt, met toestemming zijner vrouw Philippa (1), zijner zonen Dirk en Iieinold en zijner verdere erfgenamen , uit erkentelijkheid voor aan hem met lijf en goed bewezene diensten , de in- gezetenen van Sittard in het vrije bezit van een weiland (pascua), genaamd de Iteyde, tusschen Nieuwstadt (nouum rrppidum) en Sittard, van twee broeken , het eene tussohen Monsterglene en Sittard, het andere tusschen Were (2) en Sittard en van een bosch , geheeten tomele met een weg , ge- naamd breydhage; belovende hij tevens hen inliet rustig bezit daarvan te handhaven en te beletten , dat vreemden van het gras of het hout, op gemelde gemeente wassende, genieten. Getuigen waren Florentius van Scyivia , Arnoldus van Steyne, Chiïstianus van Limborg, Johannes van Hafsdal en Godefridus genaamd Dobbelsteyn . ridders. Origineel up perkament.—Zegel van Waleram verloren, dat va» zijne vrouw in stukken. liet daarvan nog aanwezig gedee te, in geel was, ver- toont eene vrouwengestalte. (3) In doos A N° 2.
		(1)    Philippa was de zuster van graaf Iieinold I van Gelrc, die, blijkens oorkonde van 26 April 1276, aan haar, als huwelijksgift, de stad Suitcrcn in vruchtgebruik afgestaan had. (Zie Slokt, OorkonJenboek der graafschap- pen Gelre en Zutphen I N° 975.) (2)     De thans aan de gemeenten Wehr, Tuddern en Broeksittard too- behoorende broeken waren iu deze gifto begrepen en zijn later, ten gevolge er beslechting van langdurige twisten , door deze dorpen bij dading ver- kregen. (3)     Hoewel het stuk rermeldt; dat de getuigen het uieclebezcgcldhcb- ben, hebben daaraan blijkens de iu het perkament gesneden openingen slechts twee zegels gehangen.

-ocr page 18-

		— 9 —
		N° 5. 1299 Juni 10. — Datum a natiuitate Domini inillcsiuio duccntesimo nonagesimo nono II11 idus juuii. Hugo, bisschop van Luik , maakt bekend, dat hij, naar aanleiding van het hem daartoe door Waleram , heer van Montjoie en Valkenburg, gedane verzoek, den 11 Januari 1297, Hendrik van Keverenberg, deken en Hendrik van Houtheurne , zanger der kerk van O. L. V. te Maastricht , afgevaardigd heeft, om een onderzoek in te stellen, of de kerk van Sittard geschikt is , om tot collegiaal verheven te worden en voor hoeveel kanunniken de daaraan verbondene inkomsten , alsmede die der bij de collegiaal in te lijven ker- ken van Sustersele en Monsterglene, waarvan het patronaat aan den heer van Valkenburg behoort, toereikende zijn, waaromtrent zij hem den 27 derzelfde maand verslag heb- ben uitgebracht, hierop neerkomende; dat de ligging der kerk van Sittard zeer geschikt is voor het oprichten van twaalf en meer kanunnikale huizen, een klooster, een om- gang en een kerkhof, dat de kerk van Munstergeleen in het groote tiend een inkomen heeft van zeven en dertig modios utriusque bladi (rogge en haver) Maastrichter maat, als- mede acht mud graan, als pacht van twaalf bunder ak- kerland, en in het kleine tiend minstens tien Luiksche mark, zoodat na aftrek der dertig mud, die bij de collegiale kerk ingelijfd kunnen worden, de rector van Munstergeleen nog voor zijne portie zou behouden twee en twintig Luiksche mark; dat de kerk van Susterscel in het groote tiend ook een inkomen heeft van dertig mud graan en in het kleine tiend nagenoeg tien mark, waarvan bij de collegiaal gevoegd kunnen worden twintig mud, zoodat de rector der kerk aldaar nog eene portie van drie en twintig mark zou kunnen overhouden, dat de dertig mud van Munstergeleen en de twintig mud van Susterseel, gevoegd bij de inkomsten

-ocr page 19-

		— 10 —
		der kerk van Sittard, een totaal geven van honderd en drie mud en vijftien vat rogge, drie en vijftig mud haver en negen en veertig Luiksche mark \'sjaars, ruim vol- doende voor twaalf kanunniken, namelijk acht priesters, twee diakenen en twee subdiakenen. Voorts verklaart de bisschop , dat dezelfde gezanten , op zijn uitdrukkelijken last, de statuten voor de collegiale en conventueele kerk hebben ontworpen en hem ter goedkeu- ring aangeboden, welke door hem behoudens eene kleine wijziging worden bekrachtigd en in hoofdzaak bevatten: 1. De kerk van Sittard wordt verheven tot collegiaal en conventueel. 2. Zij zal hebben twaalf kanunniken waaronder een deken, een cantor, een scholaster en een custos , die gekozen worden door het kapittel, doch wier prebende ver- geven wordt door den heer van Valkenburg. 3. De kanun- niken zijn aan een eed van trouw en aan verplichte inwoning in het gebouw der kanunniken onderworpen. 4. De kanun- niken en de aan het koor verbondene geestelijken, alsmede hunne huisgenooten, worden aan den wereldschen rechter onttrokken en onder de rechtsmacht van deken en kapittel gebracht. 5. Ue collegiale kerk zal een omgang hebben, loopende van de eene naar de andere deur, en in het mid- den der daardoor ingeslotene ruimte zal eene zuil, voorzien van een kruis geplaatst worden , als kenmerk der collegiale kerk. 6. In dien omgang zal eene plaats gemaakt worden voor de vergaderingen der kanunniken en eene plaats voor opsluiting van gevangenen. 7. De rector der kerk van Sit- lard zal de inkomsten genieten van het gasthuis en andere gewone emolumenten en daarenboven tien mark; die van Munstergeleen den pacht der bovenbedoelde twaalf bunder land en het kleine tiend en die van Sustersi el tien mud graan en het kleine tiend; deze rectors worden op voor- dracht van deken en kapittel door den aartsdiaken benoemd. Gerard van Nassau, aartsdiaken van Kempenland, en Wa-

-ocr page 20-

		— 11 —
		leram van Valkenburg en Monljoie bekrachtigden deze statu- ten den 14 Juni 1299, en Godcscalcus, deken van het concilie van Susteren, hechtte daaraan, den 25 April 1307, zijne goedkeuring , voor zoover betreft de kerk van Munstergeloen , die tot de quartce capella; van zijn dekenaat behoorde. Afsckrift op papier. Ia omslag B N° 1». N° 6. 1299 Juni 14. — Datum in Octavis lVnttcustcs. Waleram , lieer van Montjoic en Valkenburg, schenkt privilegiën aan de collegiale kerk te Sittard. (1) Kltract op papier. In omslag B J\\° lc. 1310 Juni 1. — Datum Anno Djiuini M° CCC° Dicimo feria secunda proxima post Asccnsionem Domini. Reinold , heer van Montjoie en Valkenburg , bevestigt alle vrijheden door wijlen zijn vader Waleram en anderen , zijne voorgangers , bij hunne vrijbrieven aan de stad Sittert ge- schonken ; hij belooft verder die vrijheden , zoowel ten opzichte van de stad als van hare poorters, ongeschonden te handhaven. Afschrift op papier. In omslag A i\\° 8. N» 8. 1318 September 14. — Datum et actum Bruxelle ipso die exaltationü Sanrte (\'rnsis, anno Djmiiii M.CCC.XVIN. Jan , hertog van Lotharingen , Biabant en Limburg maakt bekend , daar hij, wegens beleedigingen en feitelijkheden ,
		(1) Deze rechten werd. n den £0 December K0-\' door Dirk, heer *aa Valkenburg eu Monljoie, bevestigd. {Itedimjh. Vrk. te Munchen.)

-ocr page 21-

		— 12 —
		hem en de zijnen aangedaan door Rcinold van Valkenburg , gewapenderhand liet land des heen n van Valkenburg is bin- nengerukt, en de stad Sittard , na ze belegerd te hebben, heeft ingenomen (1) , dat liij de stad met hare or.dcrhooiïg* heden ten eeuwigen dage inlijft bij het hertogdom Limburg, en ze daarvan op geenerlei wijze zal laten afscheiden. (2) Afschrift op papier. In omslag B N° 9. N° 9. 132 i Mei 4. — Datum et Aelum feria secundn post bcatoruin Phllippi et Jacubi Anostoloruin, anno Dn\' Mill0 CCC° viecsimo priino. Voor schepenen van Sittard bekent He.nkinus, genaamd Jutte, met toestemming van zijne vrouw en zijne erfgenamen, aan de mombers van het gasthuis te Sittard schuldig te zijn eene erfiente van zes Brabanlscho schellingen (solidos) en daarvoor , met bewilliging van den leenheer (3) , tot onder- pand te stellen een hem toebehoorend huis met tuin en erf, gelegen ter plaatse vulgariter genaamd vantbrucge, bij de woning van Garsilius den verwei\' (tincturh). Bedoelde rente vervalt en moet telken jare gekweten worden in den voor- avond van de geboorte van Christus. Oriirinecl op perkament.—Zegel iler schepenen van Sittard gedeeltelijk gebroken, zijnde in een driehoekig schild, een kruikruis met het omsehrift: f S. SCABINORUM VILI.E DE SlTTHERT. in doos A N° 8.
		(1)    Sittard werd iugenomen den 10 Augustus 1318. Men zie daarover o. n. De Ki.krk, Brabantsche Veesten V $ 15. (2)     Uit stuk is uitgegeven bij Ernst, Ilisloire du Limbourg VI bl. 50. (3)     D\'! gebouwde eigendommen in de stad waren belast met cencgrond- rente tt n behoeve van deu heer (daarom ook genoemd groi.dcijnsheer), die den grond iu leen had gegeven aan de eigenaar» van den opstal , welke laatsten niet bevoegd waren hun leengoed zonder tocsteininiig van den leenheer te veronderpanden. (.Verg. G. D. Pranquinet, Inventaris der oorkonden en bc- icheiden van het kapittel van O. L. Vrouwekerk te Maastricht I bl. 73.)

-ocr page 22-

		— 13 —
		N° ÏO. 1323 Maart 15. — Datsin anno Dni M° CCCmo vicesimo tertio quinta- (leciina die mensis Martij. Voor rechter en schepenen van Zyttert schenken Johannes , genaamd van Ganghelt, poorter van Sittard, en diens huisvrouw Beatrix aan den tijdelijken rector der kapel van O. L. V. te Ih\'uicsyttert (1) eene jaarlijksche rente van zes Brabantsche schellingen , onder verplichting voor genoemden rector, om in de kapel van Broeksittard de jaardiensten met vigiliën voor de schenkers te verrichten ; voorts geven zij eene rente van gelijk bedrag aan het gasthuis te Sittard en stellen tot onderpand een huis met schuur, gelegen te Sittard aan de markt nabij de brug. Origineel op perkament.—ScJiepenzcgel beschadigd. In doos A N° 4. N° 11. 1327 April 24. — Datum Bruxelle sub sigillo nostro die veneris post diem pasche anno douiini Milleslmo CCC° vicesimo septimo. Jan , hertog van Lotharingen , Brabant en Limburg be- veelt aan zijne tollenaars aan gene zijde der Maas en aan al zijne onderdanen , de burgers van zijne stad Zitlert met hunne goederen, zaken en koopwaren, door zijn geheel land rustig te laten gaan en terugkeeren , en geen anderen tol van hen te eischen , dan dien , welken de ingezetenen zijner goede steden van Brabant gewoon zijn te betalen. (2) In een vidimus op perkamcut van deken eu kapittel der Sint.-Pieterskerk te Sittard van 24 April 1487.—Zegel afgevallen. In. doos A N 5. (1)     De kapel van Broeksittard behoorde tot de quartte capella van het deke- naat Sustercn en ressorteerde onder de collegiale kerk van Sittard. (2)     Het origineel van deze oorkonde is aanwezig in het provinciaal archief te Maastricht, den tekst daarvan vindt men bij Kunst . Hist. Ju Lirnb. bl. 32.

-ocr page 23-

		— 14 —
		N° 12. 1330 Haart 11. — Datum anno a natiuitatc doiniui Millesirao trccen- tesimo tricesimo feri.a quarta ante Gcrtrudis virginis. Jan van Valkenburg, heer van Herle, keurt goed een verkoop door Amold, zoon van wijlen Willem van Meerssen, aan deken en kapittel van Sittard gedaan van eene jaan eute van vier Brabantsche schellingen, een malder haver en vier kapoenen, gevestigd op twaalf bunder land bij Merkelbeek gelegen , waaraan het recht van begeving der pastorij van Merkelbeek is verbonden. Hij beleent diensvolgens den scholaster van de collegiale kerk van Sittard, Jan zoon van Egidius Rttfus , met die rente. Getuigen waren Godfried , genaamd Quact Papen , Jan , genaamd van Aken, Dirk, genaamd Bucschort en meerdere anderen. Afschrift op papier. In omslag Ü K° 4. N° 13. 1330 December 13. — Datum louanii in die S. Lucie Virgii.ie. Jan , hertog van Lotharingen, Brabant en Limburg beves- tigt alle vrijheden , brieven en andere voorrechten aan deken en kapittel der kerk van Sittard geschonken door do voor- malige heeren van Valkenburg en den bisschop van Luik, on belooft, zoo voor zich als zijne opvolgers , die vrijheden on- geschonden te bewaren. Afschrift op papier. In omslag B N° le. N° 14. 1334 October 23. — Riiegheuen te Lembourgh op sinte Scuerijns dach, int jaer uns heren Dusentech driehondert dertech ende viere. Jan , hertog van Lotharingen , Brabant "en Limburg doet kond, dat Dirk, heer van Montjoie en Valkenburg, van hem

-ocr page 24-

		— 15 —
		de volgende goederen in leen heeft ontvangen , te weten: de burchten van Montjoie en Batgenbach met onderhoorigheden , den hof te Rudesheim, het huis te Berg, den tol te Heis- ter en te Gulpen, dat wanne was ende hyes dat gheleyde van Gressenich, den hof van Boslar , de stad Ziltart, den hof te Eijsden, het vierde gedeelte van Heerlen met den gherichte ende met vieflyen mannen, de helft van Mechelen bij Gulpen en den tol van Linne. Voor welke goederen , die Jeenroerig zijn van het hertogdom Limburg, door Dirk be- hoorlijk manschap is gedaan. Voorts verklaart hij Dirk alsnog beleend te hebben met de volgende gouderen, behoorende tot de leengoederen van het hertogdom Brabant, als: vijftig pond goed geld aan den tol te Maastricht en den burcht te Bauterslieini met onder- hooiigheden, zonder het goed van Mechelen en Zauthoven , waarvoor hem door Dirk insgelijks de verschuldigde hulde is gedaan, {i) Afschrift op papier. In omslag BK0 10. N° 15. 1335 October 20. — Datum anno a natiuitate Douiiui 51° (\'CO Trice- simo quinto vicesima die mensis Oetobris. Voor schepenen van Sittard verklaart Gertrudis , genaamd Truda, weduwe van wijlen Petrus, genaamd Slijcken, bur- ger van Zyttert, dat wijlen haar man, goed van hoofd maar krank van lichaam, met hare toestemming bij testament aan het gasthuis te Sittard (2) tot heil zijner ziel, die van
		(1)     Deze oorkonde is uitgegeven bij Laco.m:it.ET, Urlundenbvch fiir die Geschichle des Niederrheins 111 N° 284. (2)     Het gasthuis was gelegen op de Oude Markt ter plaatse, waar la- tcr (1653} het Dominicanen-klooster werd gebouwd, en thans het cdlcpie der Jczuieteu gevestigd is. (Verg. Jos. Hussel, Krowjk der stad en rour- malige heerlijkheid Sittard, bl. 46j.

-ocr page 25-

		— 16 —
		Truda en hun beider ouders gegeven en gelegateerd heeft eene jaarrente van één mark Brabantsch, welke rentu moet besteed worden tot het aankoopen van vleesch (perna) , tel- ken jai e op den Zondag, waarop gezongen wordt Eslo mihi, aan de huis- en andere armen uit te deelen door de beheer- ders van genoemd gasthuis, die bedoelden mark zullen hef- fen van de volgende vier huizen, namelijk drie schellingen van het huis of de plaats van Petrus zelven, gelegen bij het groote huis van Johannes genaamd Bonen , drie schellingen van de woning of de plaats van Gobbelinus Molenaar en zijne vrouw Sophia, drie schellingen van het huis of de plaats van wijlen Adam geheetcn Cremer, gelegen bij dat van wijlen Theodoor genaamd Hillart, en de andere drie schellingen van de kamer of het gedeelte huis, bewoond door Hendrik genaamd van de Brug (deponte), schoenmaker, in de straat bij het kerkhof van Sittard. Origineel op pcikament.—Zegel verloren. In doos A N° 6. K° 16. 1336 Juli 3. — Datum anno a naliuitate D>>> M CCC XXX sexto tertia die mensis Julij. Adolf, bisschop van Luik , lijft in bij , en vereenigt de kerk van Merkelbeek met de collegiaal van St.-Pieter te Sittard, en zulks wijl door de oorlogen en belegeringen zoowel van Sittard als van Valkenburg, alsmede door de verwoesting van het gehcele land van Valkenburg en de daarop gevolgde mislukking van den oogst en de armoede der bevolking, de inkomsten van hel kapittel te Sittard zoo- danig zijn verminderd, en de schaarschte der levensmiddelen zoo groot is, dat de kanunniken nauwelijks kunnen bestaan. Ter voorziening in dien nood staat hij alle vruchten en inkomsten der kerk van Merkelbeek aan het kapittel van

-ocr page 26-

		— 17 —
		Sittard af, onder verplichting telken jare aan den vicaris dier kerk eene portio congrua te geven van vijftien modios , half rogge en half haver. (1) 1338 September 7. Incorporatie in dezelfde bewoordingen door Reinaldus de filiis Ursi, aartsdiaken van Kempenland. 1346 Mei 28. De bisschop Engelbert en het kapittel der kathedrale kerk te Luik bevestigen, en keuren goed de inlijving der kerk van Merkelbeek bij de collegiaal van Sittard, gedaan door bisschop Adolf e» den aaitsdiaken Reinaldus. Gecollationeerde afschriften op papier, den 10 Augustus 1347 opgemaakt door Herman van Stochem notaris, in bijzijn van Johanncs van Ophoven, Johannes genaamd den kok, en Wilhelmus genaamd van der Scripen, kapel- luaus der kerk van Sittard; met afbeelding van des notaris ambtszegel in inkt. In doos A N° 7. N° V7. 1342 Juni 17. — Datum anno a nat. Dm M° CCC» XL° secundo feria secunda ante festum beati Johannis baptistc. Voor schepenen van Siltart geeft Conrardus de koopman (mercator) aan Herman van Honssort in erfpacht de helft van een huis, gelegen nabij de markt, naast dat van Egbert den koopman, voor eene jaarlijksche rente van tien Brabant- sche schellingen loopenden koers , betaalbaar met Sint-Andries; voor welke rente Herman gemelde helft van het huis tot onderpand stelt. Deze onderzetting geschiedt met toestem- ming van den grondcijnsheer. Origineel op perkament.—Schcpenzcgel vrij gaaf. In dooi A N° 8.
		(1) Eene bepaling der grenzen tusschen de tienden vsn Merkelbeek en Oirsbcek vindt men bij Fran^uinet, Oorkonden pan SI. Gerlach bl, 202 N° 182.

-ocr page 27-

		— 18 — N° 18. 1344 Februari 1. — Datum anno du mini millesimo CCC° quadragesimo quarto circa purificationein beate Marie virginis. Voor schepenen van Sittard bekent Johannes, zoon magis- tri da Ghelene, aan Catharina, weduwe van Gerard Leo en bare erfgenamen, schuldig te zijn een erfcijns van an- derhalven florijn (jlorenum), telken jare vervallende op het feest van Christus "geboorte of binnen de octaaf vóór de bekeering van den heiligen Paulus apostel ; tot zekerheid van welke rente hij tot onderpand stelt zijn huis, gelegen in de Putstraat (platea putea), nabij het huis van Hendrik, den barbier. Bijaldien de voldoening op den bepaalden tijd niet heeft plaats gehad, zal Catharina of hare erfgenamen zich op den zevenden dag vóór den feestdag van Paulus, bekeer ing in het bezit van het onderpand kunnen stellen. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos. A N° 9. N° 19. 1S46 December 4. — Datum anno a natiuitatc Domini M° CCC° qua- dragesimo sexto ipso die beate barbare virginis. Voor schepenen van Sittard bekent Johannes genaamd Tuter (1), wettig schuldig te zijn aan het gasthuis van Sit- tard eene rente van 8 schellingen, jaarlijks betaalbaar op Sint-Remigius, of uiterlijk op Alleiheiligendag, welke rente Woltcrus van Tuddcr, schepen van Sittard, tot heil zijner ziel aan genoemd gasthuis gelaten heeft. Tot zekerheid van de betaling dier rente stelt Johannes Tuter tot onderpand eene
		(1) Tuier s toreawacUter. Tot den afbrand van kerk en toren op 11 Juni 1857 vond men in de spits van den toren te Sittard een kamertjt, gebeeten „het tutershusken."
		0

-ocr page 28-

		— 49 — weide, vroeger behoord hebbende aan zekeren Niesbats. Deze onderzetting geschiedt met toestemming van den hoer , die den grondcijns dier weide heft. Origineel op perkament.—Schepenzcgel een weinig gcschomlen. lu doos A N° 10. N° SO. 1348 September SO. — Ocscreuen Int Juer ons hcre.» Duscnt drie- honderd acht ende veertien op Siiitc Remyi auendt. Voor schepenen van Zitlert bekent Jolian Ovendorscher aan het gasthuis aldaar schuldig te zijn eei:e jaarrente van drie scillinglie Sittarder koers, vervallende op Sint-Remeys- dach, tot zekerheid waarvan hij , met toestemming van den leenheer , tot onderpand stelt een huis en ein hofstad , die Prutneys ivaes, waaraan het gasthuis bij wanbetaling des daags na den vervaldag de handen kan slaan. Origineel op perkament.—Schepcnzegel gebruken. In doos A N° 11. N° 21. 1319 December 21. — Gcscreucn Int Jaer ons heren dusent drie hon- dert neghen ende veertien op sinte tliomacs Dach. Voor schepenen van Zitlert erkent Hcyn , deken der seil- tuinder, aan het gasthuis aldaar schuldig te zijn eenen erf- cijns van vier schellingen , eenen ouden groot en eenen ouden heller, telken jare vervallende op den Korsdach. Tot onderpand wordt door hem gesteld een huis met tuin en onderhoorigheden , gelegen op den Steenweg. Origineel op perkament.—Van het schepenzcgel zijn slechts brokstukken aanwezig. Ia daas A N° 12.

-ocr page 29-

		20 —
		N» 22. 1980 Mei 18. — Aetum anno millesimo CCCentcslmo (1) quinqnagesimo feria scxta post festum Ueati Seruatij. Jan van Valckenborch, heer van Born en Sittanl, beves- tigd en keurt goed de vrijheden door zijn vader Waleram , zaliger gedachtenis, en andere zijne voorzaten aan de stad Sittard geschonken, belovende hij, ten opzichte der stad en hare poorters, die vrijheden ongeschonden te handhaven. Afsehrift op papier, den 13 April 1696 met liet oorspronkelijke gecolla- tioneerd door Jos. IIerin. Kochs, notaris. In omslag A N° 3. N° 23. 1350 Jnni 15. — Gesereuen Int Jaer ons heren dnsent drichondert ende vyftieh op sinte vyts daeh. Voor schepenen van Sittard bekent Egbrecht de jonge schuldig te zijn aan het gasthuis te Sittard eene jaarrente van twaalf oude grooten, waarvan op Allerzielendag eene groot moet betaald worden aan den tijdelijken priester, die het gasthuis bedient. Tot zekerheid dier rente wordt door hem ten onderpand gesteld een gedeelte van zijnen hof,
		(1) In het stuk staat CCentetimo, hetgeen klaarblijkelijk eene schrijffout js, daar Jan van Valkenburg in de veertiende eeuw leefde. Hoewel hij, volgens bovenstaande akte, pas in 1350 de privilegiën der stad bevestigde, zien wij hem reeds lang te voren als heer van Sittard optreden. Immers, volgens eene oorkonde, opgeteekeud bij Nuiiol\'F, Gedenkuiaardigheden uil de Geschiedenis van Gelder- land I N°340, was hij reeds den 9 November 1338 heer van Sittard; bij Lacomw.f.t, Vrkundenbvch III N° 372 treffen wij hem als zoodanig aan in een charter van 13 Februari 1342 en bij Nijiiofk, I N° 397 voert hij in eene akte van 7 September 1342 het priedikaat van heer van Sittard. Het juiste tijdstip, waarop hij de heerlijkheid Sittard van zijn neef Dirk van Montjoie en Valkenburg heeft verkregen, hebben wij niet kunnen opspo;eu; zeker is het, dat het valt tussehen 23 October 1334 en 9 November 1338. 2

-ocr page 30-

		— 21 —
		groot eene sil, gelegen aan de beek daer men gheyt tot Millen. Origineel op perkament.—Scbepenzegel om den rand versleten. In doos A N« 13. N° 34. 1861 Februari 24. — Gescreuen Int Jaer ons Heren dusent drie hondertEine en vijftien op sinte inathys daghe des Apostoels. Voor schepenen van Sittard bekent Johan Kleine aan het gasthuis van Sittard schuldig te zijn eene rente van een stilt, goed van goud en zwaar van gewicht, telken jare betaalbaar tusschen Allerheiligen en Sint-Andriesdag. Tot zekerheid daarvan veronderpandt hij een tuin van eene sil te Ophoven bij Goedkens hof gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel een weinig geschonden. In doos A N° 14. N° 25. 1351 Juni 15. — Gescreuen Int Jaer ons heren dusent driehondert eyn ende vyftich op des heilighen sacraments auonde. Voor schepenen van Sittard verklaart Gerard Coman, de vleeschhouwer, schuldig te zijn aan Welter Vranken zoon en Herman Hermanszoon eene rente van eene mare \'s jaars, waarvoor hij tot onderpand stelt zijn woonhuis, gelegen on- der der louen (1) bi Goderts huus paresijs an dieenezide, ende lisen Drys an die ander side, mit willen des leynheren, met macht op de schuldeischers om, bij wanbetaling op Allerheiligendag, hunne handen aan dat erf te kunnen slaan en daarmede te doen als met hun eigen goed, behoudens het recht van den leenheer. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos A N° 15.
		(1) louen 53 loven, luif of luifel 53 afdak.

-ocr page 31-

		* — 22 — N° 36. 1351 November 3. — Anno Dnj Millesimo CCC° qninqungcsimo primo anf Sanct Hubertstag. Burgemeester en schepenen van Sittard beschrijven de grenzen van de Stock en Byfangk der heerlijkheid Sittard naar de Noord • en Oostzijde. (1) Afschrift op papier. In omslag B N° 8. :n° 3-7. 1358 Januari 25. — Gcgheuen Int Jaer ons lieren Diisjut driehoadei t drie ende vijftien op sinte pauwelsdach couuersio. Voor schepenen van Sittard bekent Tilman Nantenszoon aan de huisarmen van Sittard schuldig te zijn eene erfrente van een mander rogge, en stelt tot onderpand een half bunder land, in den Banelt gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel geschonden. In doos A N° 16. N° 38. 1356 Juni 1. — Gcgheuen Int Jaer ons Heren dusent drichondert ses end vijftich op ons Heren opuaerts auonden. Schepenen van Sittard getuigen, dat Johan Riken , zoon van den vleeschhouwer, ten hunnen overstaan bekend heeft aan Johan den Sayer van Elsloo schuldig te zijn eene jaar- rente van zestien scillingen, payments van Sittert daer men mede coept en vercoept, en tot onderpand daarvoor gesteltl heeft een huis te Sittard gelegen, naast zijn eigendom en dat van Johan. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos A N° 17. (1) Men zie hierover ons opstel „De grenzen der heerlijkheid Siltard" in de Puil. etc. du Limbourg XIV bl. 366.

-ocr page 32-

		— 23 — N° 39. 135S November 12. — Geschiet Int Jahr ons Heren MCOC (drey?) ses (1) en vijftig des Saterdags na sente Mertens dag. Waleram van Valkenburg, heer van Herpen en Asperen bevestigt de privilegiën van Sittard. Extract op papier. In omslag B N° 2». N» 30. 1366 December 23. — Datum anno A natinitate Domini mill° trccentesi- mo quinquagesimo sexto mensis decembris die vicesima tertia. Deken en kapittel der Sint-Pieterskerk van Sittard ver- klaren na het overlijden van Aleidis, dochter van den bak- ker, ten eeuwigen dage, aan het gasthuis van Sittard schuldig te zijn eenen jaarlij kschen erfpacht van een vat raapzaad, op het feest van Sint-Andries te leveren. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos A N» 18.
		(1) Hoewel het stuk 1353 aangeeft doen ons de geschiedkundige omstan- digheden liet jaar 1356 kennen als dat, hetwelk op het origincele charter gevon- den moet worden. Immers volgens Bitkens, Trophées du Brabant II 6 hl. 318, en volgens een grafsteen, die vóór den brand van 1677 in de Sint-Pieterskerk te Sittard aanwezig was (Auo. Dunckel, Sütarder Stadia and Kreises Kalender auf das Jahr 1823 hl. 38), zou Jan van Valkenburg, vader van Waleram , gestorven rijn den 3 Maart 1356, hetgeen zeer aannemelijk is, daar hij in eene akte van 17 Juli 1355 nog als heer van Bom en Sittard voorkomt, terwijl Waleram in die- zelfde akte alleen heer van Herpen en Asperen wordt genoemd. Eerst den 4 April 1356, treffen wij Waleram aan als here van Bnrne, van Herpen inde van Aspen en in eene oorkonde van 3 September 1356 als Ileirre. van Borne und van Zillert, (Verg. Eenst, Hist. du Limb. VI bl. 67 en 68.) Het is dus duidelijk, dat Waleram Bom, en ge volgel ijk ook Sittard, eerst kan verkregen hebben tusschen den 17 Juli 1355 en den 4 April 1856, in welk tijdsbestek de voormelde sterfdag vaa Jan van Valkenburg valt.

-ocr page 33-

		— 24 —, N» 31. 1357 Januari 20. — Glicghcucnlnt Jaer ons Heren dusent Driehondertseuen ende vyftich des vridaghes nae sinte Anthonius Dacb. Voor schepenen van Sittard verklaart Johan Byesken aan liet gasthuis te Sittard schuldig te zijn eene rente van een cleynen gulden, vervallende op de vier Pincst heilige dagen , tot zekerheid waarvan hij veronderpandt een tuin, gelegen bi der Eypen, die steytt deter men gheyt ten banelt wart naeste der steghen, en cene camer die gheleghen is achter Steynmants hints. Origineel op perkament.— Zegel verloren. In doo» A N° 19. N° 32. 1360 Juli 25. — Gheghcuen Int Jaer ons Heren dusent drichondert end sestich des saterstages voer sinte Margriten Dach. Voor schepenen van Sittard bekennen Wijnant Cyltenszoon, en Nael zijn vrouw aan het gasthuis van Sittard schuldig te zijn een jaarlijkschen erfpacht van drie vat Rubezaets, waar- voor tot onderpand gesteld worden drie sillen land, gelegen op den corten wech, nabij land van Dirk van Gcleen en Johan Peterszoon van Heerlen. Origineel op perkament.—Schepenzegel gaaf. In doos A N° 20. N° 33. 1862 October 1. — Ghegbeuen jnt jaer ons heren dusent driehondert end twe end sesticb op sinte Remeys Dach. Voor schepenen van Sittard verklaart Nael Maes, dochter van Hendrik, met toestemming harer kinderen, die mondich syn, aan het gasthuis van Sittard schuldig te wezen eene jaarlijksche op Sint-Remeysdag vervallende rente van dertien

-ocr page 34-

		— 25
		oude grootcn, mouten des conincs van vrancriken. Tot on- derpand stelt zij, met bewilliging van tien leenheer, het door haar bewoonde huis met hofstede, gelegen naast Maes, zoon van Hendrik. Origineel op pcrl ainc.it.—Zegel verloren. In doos A N" 21. N° 34. 1367   Augustus 24. — Ghegheuen Int Jaer ons lieren dusent driehnndert seuen ende sestich op sinte bartholomeus (lachen. Voor schepenen van Sittard verklaart Lambrecht Pronc aan Kerstiaen, zoon van Heer Hubrecht in de Gracht, en aan diens broeder en zuster gegeven te hebben, een hofstat, dat was eyn stuck bands , gelegen te Munstergeleen bij den Put, naast Dirk en Nael van der Brugghen , onder voor- waarde , dat zij hem jaarlijks op Sint-Remeysdag zullen betalen eenc rente van een kleinen gulden, goed van goud en zwaar van gewicht, tot zekerheid waarvan het vervreemde perceel verbonden blijft. Origineel op perkament.—Schepenzcgel gebroken. Iu doos A N° 22. N° 35. 1368  Juni 18. — Ghegheuen jnt Jocr ons heren dusent drichondert acht ende sestich des sondages nac der oetaucn van desh?yli- ghen Sacraments dnehen. Voor rechter en schepenen van Sittard verscheen Goedken Iloenszoon , die, met toestemming van Seghewite zijne huis— vrouw, ten behoeve van Tilman Soppen verlhegen heeft op cencn brief, dien hij sprekende had op liel goed van Hennckcn Plueclimekcrs, dat Wilneer Huens guet was, in de Pulstraat gelegen, en houdende eene rente van vier gulden \'s jaais. Origineel op perkament.—Schepenzcgel half gebroken. In doos A N" 23.

-ocr page 35-

		— 26 —
		N° 36. 1378 Kei 20. — GegeucnInt Jair ons her dnsent driehondert achten senentig in den maende von Meij twintich daghen. Reinold van Valkenburg , heer van Bom en Sittard , vergunt en bewilligt, zooals zijn vader alsmede zijn broeder Walrauen in der tijd toegestaan hebben , aan de gemeente, burge- meester, schepenen en de gemeine gemijnden van Sittard, dat zij in overleg met den schout of ambtman alle belastin- gen mogen vermeerderen ten voordeele van de stad en van hare vesteninghen en die assijnsen en schattingen of bede mogen opvoeren als hun zulks urber en profetclic toe- schijnt; dat zij zullen mogen versetten, nytgcuen otvercopen en alemalic daar cm stedigen tot eivighen daghen, de ge- meijntden totter statt van Sittardt behoorende, die zijne voorvaders hun gegeven hebben, en wel ten mynsten schade en ten yneisten vromen in urber van de stad en de vesting- werken. Voorts belooft hij , dat hij, noch iemand van zijnent- wege, ooit daaraan op eenige wijze de hand zal slaan, zul- lende de gemelde accijnsen, schattingen of beden en de ge- meentegronden ten eeuwigen dage ten voordeele van de stad en de vesting blijven, sonder einigherhande arglist daarin te keren. Afschrift op papier, den 5 April 1696 gecollationeerd met het origineel door den notaris Jos. Herm. Kochs. In omslag A N° 3. N° 37. 1378 October 21. — Ghegeuen Int Jair uns heren dey men schreit! dusent drjhundert Eycht in seyventzijch iipdcr KUfdiisont Meyd daych. Goesse , deme spricht der Penre, en Drude echtelieden verkoopen aan de huisarmen van Sittard en aan de huisarmen van opgheleine eene rente van twee mulder rogge Maastrich-

-ocr page 36-

		— 27 —
		ter maat, voor cene niet genoemde doch hun wel betaalde («mme van gelde; van welke rente zij zich verplichten, telken jare op Sint-Andriesdag, de eene helft ten behoeve der huisarmen van Sittard en de andere helft ten behoeve der huisarmen van Geleen binnen Sittard te leveren. Tot onderpand wordt gesteld een bunder goed artlantz, gelegen in do groene straat bij land van den voogd van Roermond (1) en van Dirk Heynen zoon, waaraan bij gebreke van behoorlijke levering der rente de mombers der voormelde armen de han- den kunnen slaan; en welk land nog belast is met twee vat haver te Valkenburg. In oorkonde daarvan heeft Goesse de schepenen van Opgeleen met namen Wilheim Knoiff\', Johan Sefferin Gobel indeme Bainnel, Gise van Nyderbeck, Gerart van Nijderbeck, Alart der Smyt en Lambrecht der Cremer, vei zocht hun schepenzegel daaraan te hangen, die op hunne beurt Gerlach von Antwilre, pastoor te Opgeleen verzocht hebben in hunne plaats met zijn eigen zegel den brief te bekrachtigen , het- geen deze heeft gedaan. Origineel op perkament.—Zegel verloren. Volgens eene aanteekening, op den rug van het stuk geplaatst, werd op den 10 Juni IfiOiJ door Nijs Stellens en Johan Godarts te Lutteradc het aan de armen van Sittard verschuldigd malder rogge afgelost met honderd twintig gulden Brabantsen. In doos A N° 24. ]sr° 3e. 1879 Jïni 11. — Gegcnen in den Jare ons heren dusent drijhondert Negen ende tsDuentieh Mense Junij die undeeima. Schepenen van Sittard getuigen, dat het hun kondich is, dat Lambrecht Deddeman van Stocheim met den rechter en schepenen van Sittard gericht geioeldicht end geleit is in het
		(1) In 137S was nadert van Vlodrop rrfvoogd van Roermond. Zie J. U. Sivrk. Inventaris van het oud archief van Roermond I hl. 194.

-ocr page 37-

		— 28 —
		huis van Herman, geheeten Barteren, te Ophoven gelegen, en zij aldaar geconstateerd hebben, dat Herman aan Lam- brecht schuldig is, ingevolge een schepenbrief van des goens~ tctges vur sint Servoes Dach 1361, eene rente van anderhalf schild , aflosbaar met vijftien oude schilden en gevestigd op huis, hof en onderhoorigheden te Ophoven gelegen; welke schuld- vordering alsnu door Lambrccht verkocht is in ivitliken comescap aan Goetken, genaamd Blueniken van Stokheim, die op zijne beurt bekent schuldig te zijn aan het gasthuis te Sittard twee vat raapzaad. Origineel op perkament.—Schcpenzcgel en weinig geschonden. In doos A N» 25. N° 39. Omstreeks 1880. — Zonder dagteekening. (1) Memorie, in te dienen aan eenen geestelijken rechter, waarbij Leonardus Benten en Bartholomeus van Millen , mees- ters provisoren en mombers van de fabriek en het gelucht der parochiale kerk van Zittart, klagen over vrouwe van Leute, hare kinderen, en Stephanus, genaamd van Brembt, als bezitters van het groote tiend der parochie aldaar, te heffen bij en buiten de Lembergher poort, en wel uit hoofde deze laatsten, die vroeger steeds bijgedragen hebben tot het on- derhoud van de groote klok, het schip en de ornamenten der kerk (2), zich nu weigerachtig toonen, om mede te
		(1)    Dit stuk is door ons uitgegeven in de Puil. etc. du Limb. XIV bl. 317; wij hebben het onder het jaar 1380 gebracht, omdat ons uit beschei- den van Interen tijd gebleken is, dat vóór 1390 het geding, waarop de me- inoric betrekking heeft, voor de rechtbank van den ofiiciaal in het bisdom Luik aanhangig is gemaakt. (2)     Deze lasten rustten op den heffer van het groote tiend volgens de stati.ten van „het gulden concilie" van Susteren van 5 September 1307. Zie Slatuta aurei concitü Susteremh en Bikterim, Lenkwürdiglceiten enz. I bl. 603 e. v.

-ocr page 38-

		— 29 —
		werken tot herstel ran de groote gebreken, aan de kerk bevonden, en die van dien aard waren, dat de parochianen, om niet van de godsdienstoefening verstoken te blijven, heb- ben moeten besluiten geheel nieuwe fundeeringen en nieuwe muren aan een gedeelte der kerk te maken. De eischers vra- gen , dat de rechter terugbetaling gelaste van de gedane uitga- ven en gemaakte kosten en den beklaagden bevele in het vervolg hunne verplichtingen, voortspruitende uit het bezit van het groote tiend na te komen. Minuut op papier. In omslag C N° 1. N° 40. 1385 Januari 25, — Gcgeucn in dat Joer ons heyrenM CCCcndc vjffende tachtentich ipso die conuersionis beati pauli apostoli. Wynrich van Wildroede verklaart, dat hij zich met Heynrich vanden Berghe, knape van wapenen , vergeleken en ghe- moetsoent heeft omtrent het goed van Dierich vanden Berghe en dat, hetwelk hij met Ermgarde zijne wettige vrouw ten huwelijk kreeg, en omtrent alle andere zaken, waarover tusschen hem, zijne vrouw en Heynrich voornoemd, geschil bestond; daarbij is overeengekomen, dat Heynrich vanden Berghe zal behouden negendehalf bunder land onder de bank Sittard gelegen, waarvan zesdehalf bunder aan Bruyckiittarder hage, een bunder aan de Soymers hage en twee bunder in twee perceelen op genssi Haetziüert en voorts zestien mal- der rogge, Sittarder maat, door hem verkregen uit de na- latenschap zijner zuster Margaretha vanden Berghe, welke rogge door Wynrich aan Heynrich of iemand van zijnjntwege telken jare op Sint-Andriesdag zal moeten geleverd worden. Daarentegen doet Heynrich afstand van de rechten, die hij zou kunnen doen gelden krachtens het testament van Dierich vanden Berghe.

-ocr page 39-

		— 30 —
		Tegenwoordig waren Arnout van Hauert proyst te Millen , Johan Hune van Anstenroede , de oude, en diens broeder Reynart Hune van Merkelbeich, Gherat van Hauert en Johan Hune van Anstenrode, de jonge, knapen van wapenen. Origineel op perkament.—Zegels van Wildroede met drie dwarsbalken, van Hoen den oude en van Gerard van Ha ver t, beide met een slangei.kopkruis geschonden, van Arcold van Havert verloren. Reynart en Johan Hoen de jonge hebben het stuk niet medebezegeld. In doos A N» 26. N" 41. 1385 April 6. — Gegeuen int ioir onss Heren Duscnt Drijhondcrt achtentich ind vive inden mont Aprille sess Dsgcn. Reinold van Valkenburg, heer van Boni en SittarJ, be- vestigt alle vrijheden, aan de stad geschonken door zijnen oudvader Waleram en zijne andere voorvaderen, en zooals die door zijnen vader Jan van Valkenburg bekrachtigd zijn, belovende hij de door voormelde Heeren verleende privilegiën onucrbruchlich te behouden en voorts geenen poorter of on- derzaat der voormelde stad boven den anderen te zullen (jefryen van ejngen bedrage off deynst. Afschrift op papier. In omslag A N° 3. N» 43, 1393 Januari 0. — Gegeuen in den jaren unss heren Dusent driehondert dryo iud negentich des donresdrges ncist na Andage drutt:en- den dage geheiten Epiphania domini. Reinold van Valkenburg, heer van Born en Sittard, ver- klaart, dat, aangezien Adolf van Kleef hem zijne dochter Lysbeth tot eynre elicher witlicher gesellgnnen ind bndege- noten gegeven heeft en haar waü verplagete ind verwisset

-ocr page 40-

		— 31 —
		heeft zeven duizend goede Hollandsche gulden (1) , hij voor deze huwelijksaanbreng de opbrengst van den molen en het gemaal binnen de stad Sittard mit allen oeren bedwanghe ten haren behoeve verbrieft. Bijaldien zijne genoemde echt- genoote mocht overlijden zonder kinderen uit hun huwelijk na te laten, dan zullen gemelde zeven duizend gulden terug- vallen aan Adolf of zijne erven , waarvoor deze tot onder- pand en borg zullen houden den burcht en de stad Ravenstein met het geheelo land van Herpen en Uden, totdat de meer- bedoelde som geheel zal zijn afgekweten, ten welken einde de ambtmannen en zij , die het huis en de stad Ravenstein beheeren of aldaar alsdan bevel zullen voeren, beloven en zweren moeten hun het slot en de stad Ravenstein over te geven , zooals boven gemeld is. Eindelijk belooft Reinold zijne vrouw te tuchtigen ind toe bewedemen aan den burcht en de stad Ravenstein en het geheele land van Herpen en Uden met onderhoorigheden. (2) Afschrift op papier. In omslag B N° 11. N° 43. 1894 Februari 2. — Datum up unser vrouwen dagh purificatie. Reinold van Valkenburg, heer van Bom en Sittard, be- kent van graaf Adolf van Kleef ontvangen te hebben de som van 1000 gulden, op korting der 7000 gulden, die zijne vrouw Elisabeth hem ten huwelijk aanbracht. (3) Extract op papier. In omslag B N° 8b. (1)     Blijkens oorkonde van 17 Januari 1393, in het staatsarchief van Dtu- scldorf voorhanden, deed Elisabeth van Kleef, met bewilliging van haren echtgenoot, voor de haar gegeven 7000 gulden, af\'tnnd van hare rechten op de erfenis hanvs vaders. (2)    Dit stuk, waarvan het origineel berust in het staatsavehief te Dussel- dorf, is uil gegeven bij Lacomblet, Vrkundenbttch 111 n° 977. (3)     Dit charter vindt men in originali in het staatsarchief te Dusseldorf.

-ocr page 41-

		— 82 —
		N° 44. 1394 Februari 24.—Gegenen in den jaliren na der gcburd unss. heren dusent dryehundert vyer end negentien op santé Mathias dagh des hcilgen apostelen. Reinold van Valkenburg, heer van Born en Sittard, her- nieuwt de zekerheidsstelling voor de medegifte zijner vrouw Lysbeth, dochter van graaf Adolf van Kleef, bestaande in 7000 Hollandscbe gulden, gevestigd op de opbrengst van den molen te Sittard. Het origineel droeg de zegels van Reinold, Elisabeth, de stad Sittard en Goiswyn van Moemen, ambtman te Rauen- steyne en Herpen. (1) Extract op papier. In omslag B N° 8b. N° 45. 1396 Februari 25. — Gcgheucn int Joer ons heren dnsent drijhondert sesen- negentich inden moend februarius des vijf en twingesten daeehz. Sijmon, jongh greue van Salinen, heer van Born en Sittard, bevestigt alle vrijheden der stad, zooals zij haar ver- leend zijn door zijn overoudvader Walrafen andere voorzaten, en door zijn oudvader Jan van Valkenburg, zijne ooms Walrauen en Reynalt van Valkenburg bij hunne opene brieven zijn bekrachtigd geworden. Voorts belooft hij die vrijheden en rechten onverlet en onverbrekelijk te handhaven, geijnen porter of ondertete der vurs. slatt toebehorende boetten den anderen gevrien en soelen van eijnigen bedrage of deijenst, noch burgemeester en schepenen, noch de stedelingen op eenige wijze te verlaten. Origineel op perkament.—Zegel in geel was gebroken. In doos A N° 27.
		(1) Ucze oorkonde is voorhanden in het staatsarchief te Dnsscldorf.

-ocr page 42-

		— 33 —
		N° 46. 1396 Februari 25. — Gegheuen int Joeroi s heren dusent drijhondert sesen negentien ia den moendc februarius des vijfentwin- gesten daechz. Simon, jonggraaf van Salm, heer van Bom en Sittard, vergunt aan burgemeester, schepenen en gemeine gemeinten van Sittard, evenals zijn oud vader Jan, zijne ooms Walramen en Iieynall , zaliger gedachtenis, hun bij gezegelde brieven vergund hadden, dat zij, in overleg met den schout of ambtman van Sittard, de assisen mogen vermeerderen in urber van de stad en de vestingwerken, alsmede dat zij ze mogen verminderen; dat zij de gemeinten aan de stad toe- behoorende, en haar door zijne voorvaderen geschonken, mo- gen vereelten, uytgheuen of vercopen , belovende hij, ook voor zijne erven, daaraan nooit de handen te slaan noch te doen slaan, daar voormelde accijnsen , belastingen of beden, ten eeuwige dage ten bate van de stad en de vesting zullen blijven. Origineel op perkament.— Zegel van Simon in geel was aan den rand gc- schonden, zijnde ten gevieidecld schild, 1 en 4 twee rechtop staande zal- men, 2 en 3 een klimmende tweestaartige leeuw, het schild gedekt door een helm, waarop twee op het hoofd staande afgewende zalmen .Omschrift......... COMITIS SALME DN] DE lioii-N ET SlT..... In doos A N» 28. N° 47. 1396 Maart 12. — Gegenen in den iahren unsers heren düysent dry hondert ende sesen negcnt;ch, des Sonaendages up halffuasteu qua cantatur in Ecclesia Letare Jhcrusalem. Simon, jonggraaf van Salm, heer van Bom en Sittard , bekent aan zijn neef Jan van Loon , heer te Heinsberg en Leeuwenberg, schuldig te zijn eene hoofdsom van vijftien honderd Hollandsche gulden, waarvoor hij zich verplicht aan

-ocr page 43-

		- 34 —
		dezen telken jare tot aan de aflossing te betalen honderd vijftig dergelijke guldens door hem te beuren aan renten en schattingen in de stad Susteren. Hij beveelt zijnen rentmees- ter, burgemeester en schepenen van Susteren gemelde hon- derd vijftig gulden jaarlijks uit zijne erfrenten of gelden, die hij te Susteren te trekken heeft, te voldoen , en bepaalt, dat, bij wanbetaling dezer som, zijn genoemde neef of diens er- ven of rechtverkrijgenden de goederen , lieden en onderdanen van Susteren kunnen ansprechen, kommeren, arrestieren of halden, mit gerichte of sonder gerichte , voor die som welke hem of hun mocht verschuldigd zijn. Getuigen en medebezegelaars waren: Adam van Berge, heer van Limbricht en Jan van Schinveld ridder. Afschrift op papier. In omslag B N° 5». N° 48, 139Ï Januari 27. — Gegeten int Jaer ons heren MCCC XCVH in den Mounde Januari) des seuen en twintigsten tags. Jan , jonggraaf van Salm, heer van Born en Siltard, be- vestigt al de vrijheden aan de stad Sittard door zijn oueralt- vadcT Walrauen verleend, en zooals die zijn bestedigt door zijnen alden vader Jan van Valkenburg en zijne ooms Waleram en Reinold van Valkenburg, alsmede door zijnen broeder Simon, jonggraaf van Salm, belovende hij de be- doelde vrijheden van stad en ingezetenen in allen deelé te eerbiedigen en na te komen, hunne vonnissen en oordcelen te handhaven en den eenen poorter niet boven den anderen te ontheffen, hetzij van belastingen hetzij van diensten. Afschrift op papier, den 5 April 1696 gecollationeerd met het oorspron- kelijke door den notaris Jos, Herm. Kochs. In omslag A N°3.

-ocr page 44-

		— 35 —
		N° 40. 1397 September 8. — Gegeuen in den jairen ones heren dusent dreyehondert seuea iud negentich op anser vrouwen dagh natiuitas. Jan, jonggraaf van Salm, belooft zijne tante Elisabeth van Kleef in het ongestoord genot der opbrengst van den molen te Sittard te handhaven, haar door wijlen haren echtgenoot Reinold van Valkenburg verzekerd. (1) Extract op papier. In omslag B N° 8C. No 50. 1899 Januari 11. — Gegheuen int Joer ons heren MCCC negentich ende negen in den moend Januarius des elfden Daechz. Voor schepenen van Sittard belijdt Peter, geheeten Pijl, poorter aldaar, aan de armen van het gasthuis schuldig te zyn een jaarlijkschen erfpacht van twee summeren rogge , Sittarder maat, vervallende met Kersmis, en stelt tot on- derpand twee sillen bouwland in de Baandert gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel zwaar beschadigd. In doos A N° 29. N° 51. 1399 October 11. — Gegheuen int Joer ons Heren Dusent dryhondert negen Indnegentich des elfden Daechz in de moend October. Rechter, burgemeester, schepenen en gezworenen der stad Sittard veiklaren dat zij , aengesien gerechte noetsaken der stad en om de verplichtingen, die deze heeft noe Deme die van altz begeuen is, na te komen, aan Hein Crekelman, hun medepoorter, afgestaan hebben twee beemden, elke groot een half bunder, de eene gelegen naast den voogd (1) Het origineel berust in hel staatsarchief te Dnsseldorf.

-ocr page 45-

		— 36 —
		en Arent en Syelbrecht van Valkenburg, genaamd vuyrpyl, en de andere gelegen naast Dieder en zijne gezellen en Mens van Milieu en zijne gezellen, onder voorwaarde dat Hein ten eeuwigen dage aan den tijdelijken burgemeester, telken jare op Sint-Remeysdag, zal betalen voor het eene perceel eene rente van een en drie vierde Overlandsche Rijnsche gulden en een en drie vierde oude grooten, en voor het andere eene rente van een en drie vierde gulden en vijf en drie vierde grooten. Origineel op perkament.—Groot zegel der stad zeer gehavend; het stelt voor een rond gewelf met twee gedekte zijtorentjes waarop een kruis; onder het gewelf een gescheiden kruikruis en boven den boog een uitkomende hci- lige — St-Peter — met langen tabbaard, het hoofd door eert lichtkrant omge- ven, en houdende in de rechterhand een grooten sleutel en in de linkerhand een gesloten boek. Randschrift: ,f. S. Opidi. de Sittert. In doos A N» 30. N° 53. 1400 Maart 21. — Geschreuen en gegcuen in den Jaer onss heren dusent vierhundert des ein en twentigsten dages in dec Mout van den Meert. Jan, jonggraaf van Salm, heer van Bom en Sittard, ver- klaart om groter gunsten, lyeffden en innicheit, die de heeren van Valkenburg , Montjoie en Bom voor het Goetshuya en de kanunniken van Sittard gehad hebben en hij zelf hun ook toedraagt, dat hij de privilegiën, brieven en vrijhe- den die de kanunniken van zijne voorvaderen en van andere heeren, \'tzij geestelijken , \'tzij wereldlijken, ontvangen hebben, bevestigt en goedkeurt, weshalve hij zijne ambtmannen, schepenen en onderzaten uitdrukkelijk beveelt die voorrechten te eerbiedigen en niets daartegen te doen noch te laten doen. Getuigen waren Adam van Berge , ridder, heer te Lim- bricht, Godart Schweertschcyt, den man heyst van der Borgh 3

-ocr page 46-

		— 37 —
		•n Reynart Bruyck van Guttekoven, wapenknaap, die het origineel medebezegelden. Afschrift op papier. In omslag B N° lb. N" 53. 1400 December 8, — Gegeuen in den jaeren onss heren Duscnt vyer- hondert, des gocdcsdaigs op.nnscr licuer vrouwen dach conccptio. Jan, jonggraaf van Salm , heer van Bom en Sittard, ver- klaart overeengekomen te zijn met den hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutfen betrekkelijk de overdracht der steden, burchten, landen en heerlijkheden Born , Sittard en Susteren met onderhoorigheden, onder voorbehoud van nadere bespreking met zijn \\ader, den graaf van Salm, waarvan hij den hertog tusschen Dertyenmissen neeste comende het re- sultaat zal mededeelen , zullende van diens al of niet goed- keuring afhankelijk zijn of die coep vortganck zal hebben ; in het toestemmend geval zal hij op den dag van Paulus- bekeering daaraanvolgende met zijn vader bij den hertog van Gelder en Gulik komen, om van den gedanen verkoop zoo- danige bezegelde brieven op te stellen en zulke punten van overeenkomst te regelen , als met inachtneming van de na te melden voorwaarden blijken zullen noodig te wezen. Eerstens. Jan verkoopt aan den hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutfen ten behoeve van hem en zijne erfgenamen erfe- lijk en ten eeuwigen dage de steden, landen, burchten en heerlijkheden Born, Sittard en Susteren met al wat daartoe behoort voor eene som van 70,000 Rijnsche gulden die door den kooper betaald zullen worden te weten, 10,000 gulden op den dag van Sint-Peterstoel; 5000 gulden op Sint-Jan Baptistdag en 10,000 gulden op Sint-Remeysdag na de dag- teekening van den brief. Tweedens. De kooper zal aan Dirk,

-ocr page 47-

		— 38 —
		heer van Haren , de hem door den verkooper verschulde som , in do termijnen en op de wijze als bij de schuldbrieven is bepaald, aflossen , zoodat, na den dag van Sint-Petersstoel, Jan van Salm van die schuld ontheven zal zijn. Derdens, De hertog verplicht zich te betalen en te kwijten de manieenen en lijfrenten, die uit de opbrengsten van voorschreven heer- lijkheden voldaan moeten worden, welke geschat zijn aan 7000 Rijnscho gulden. Datgene wat dan nog aan den be- dongen koopprijs van 70,000 gulden zal te kort schieten, zal door den hertog betaald worden op Sente Petersmesse 1402, volgens de daaromtrent bij het opstellen van het koopcon- tract te maken bepalingen. Vierdens. De renten of goederen van de landen en heerlijkheden van Born en Sittard , welke verpand mochten zijn, zullen door den hertog losgekocht kun- nen worden, waartoe de daarop betrekking hebbende brieven en alle anderen, die in des verkoopers bezit zijn of daarin nog mochten komen en op het verkochte goed slaan, aan hem overhandigd zullen worden. Vijfdens. De hertog zal het ge- heele huisraad , hetwelk op den huize Born aanwezig is, voor zich kunnen behouden met uitzondering van eyne bonte coffertore end eyne camer van ons oemen wapenen, die de verkooper naar zich terugneemt. Zesdens. Zoo de bedongen verkoop de goedkeuring wegdraagt van den vader van Salm, zullen alle renten en inkomsten, die in de landen van Born, Siltard en Susteren vóór Sint-Petersdag verschijnen voor Jan van Salm blijven, al hetgeen daarna vervalt komt aan den hertog van Gelder en Guhk, die van dien dag af ook den cost op den huize Born voor zijne rekening zal nemen end die bestellen mit Dierich heren van Haren op sijne cost, zooals dit met dezen overeengekomen is. Zevendens. Van dezen verkoop zal Jan van Salm aan den hertog van Gelder en Gulik zoodanige goed gezegelde brieven geven, als ter verzekering zijner rechten noodig zijn , en afstand doen van de huldigingen en eeden, die de steden, burgemeesters, sche-

-ocr page 48-

		— 39 —
		penen of andere mannen of onderdanen der voormelde !an- den en heerlijkheden hem gedaan hebben, zullende hij hen naar den hertog verwijzen, om hem als hun rechten erf heer te huldigen. Achtstens. De verkooper zal voor den hertog binnen jaar en dag alle rechtmatige aanspraken op de ver- kochte landen regelen , met uitzondering echter van die welke Abertyn, de lombardier van Roermond, van wege Jan van Rodingen , (1) beweert te hebben, weswege de hertog de betaling der koopsom niet mag vertragen noch terughouden. Negendens. Ten einde den hertog te vrijwaren tegen de aanspraak, die de zuster van Jan, namelijk vrouwe van der Lecke, te eeniger tijd op de voorschreven landen zou kunnen maken , zoo zal de verkooper aan den hertog de brieven van afstand overhandigen door haar gegeven, opdat hij daar- van vidimus kunne laten maken ter zijne verantwoording; mochte hij zich daarmede echter niet genoegzaam gedekt achten, dan zal door vrouwe van der Lecke een nieuwe af- standsbrief gegeven worden. Tiendens. Opdat de nakoming der gestelde voorwaarden verzekerd zij en de levering der verkochte landen en heerlijkheden na de betaling behoorlijk geschiede, zal de koopakte in dubbel opgemaakt worden, waarvan aan elk der partijen er een in bewaring gegeven wordt. Elfdens. Wanneer de vader van Salm zijne goedkeuring aan deze gemaakte overeenkomst niet mocht schenken, verplicht zich Jan van Salm de voorschreven landen en heerlijkheden voor zich te behouden, aan niemand anders te verkoopen en met geene meerdere lasten te bezwaren, dan daarop gevestigd zijn en, mocht de nood hem later daartoe dwingen, ze, in
		(1) Deze Jan van Rodingen, eigenlijk genaamd Jan van Montefya, was lombardier en koopman te Roermond, hij stichte een altaar in de kerk van den H. Geest te dier stede. Aan TJbertyn (Abertyn?) de Montefya werd den 23 Juni 1386 door hertog Willem van Gelder en Gulik vergunning verleend zich te Roermond als Lombardisch koopman te vestigen. Verg, Sivré, Inven- tarit I bl. 191 en 191 en III bl. 232 en 253.

-ocr page 49-

		— 40 —
		voege als voormeld, voor 70,000 gulden aan den hertog van Gelder en Gulik over te dragen. Twaalfdens. Zoo de defi- nitieve koop op den dag van Sint-Paulusbekeerlng tot stand komt, zal Jan van Salm met Dirk van Haren en met al zijne vrienden, ambtmannen en onderzaten afrekenen en het bewijs van zijne schuld aan den hertog overgeven, ten einde het bedrag daarvan aan den koopprijs van 70,000 gulden gekort worde, met uitzondering echter van hetgeen de lombar- dier van Roermond beweert te vorderen te hebben. Getuigen en medebezegelaars waren Reyner Bruke van Goetynchoven en Thewis van Haren, rentmeester in het land van Born. (1) Afschift op papier. In omslag B N° 12. N» 54. 1401 Januari 86. — Gelen zu Bom up Donnerstag up sent Pauwelstag conuersio in dem jahr as man zn Born schryff duysent vierhondert ind ein iahr. Dirk van Petersheim, heer van Haren , en Dirk van Pe- tersheim, zoon van Haren, getuigen, dat Jan,jonggraafvan Salm, heer te Born en te Sittard, deze landen aan den her- tog van Gelder en Gulik veikocht heeft voor eene som van 70,000 Rijnsche gulden, betaalbaar in de steden en op de dagen als de daarvan opgemaakte brieven inhouden, welke landen door den hertog in bezit genomen kunnen worden, zoohaast het daarop nog te betalen gedeelte van den koop- prijs afgekweten zal wezen. Zoo de hertog van Gelder en Gulik den graaf van Salm niet ten behoorlijken tijde den verschulden koopprijs geheel mocht betalen, dan zal Dirk en zijn zoon , Born, Sittard en Susteren innehaldcn, ten behoeve van Jan van Salm, als borgtocht voor datgene wat deze hun,
		(1) Dit stuk is uitgegeven bij Lacomblet, Urhtndenbuch III N° 1081.

-ocr page 50-

		_ 41 —
		volgens de daarvan opgemaakte brieven, schuldig is, en zul- len zij die landen niet teruggeven, voordat zij geheel betaald zijn en de schuldbrieven overgegeven en ven.ietigd hebben. De oorkonde is mcdebezegeld door Reinardt Drucke van Guttenhhoeuen en Thewis van Haren. Afschrift op papier. In ouislng B K» fi. N° 55. 1401 Februari 24. — Gcgeueii Jn den Jaere mifs lieren Dusent Vycrliuu- dert ind Eyn des Donrestaigs up sent Malhias Dach des heiligen Apostolen. Willem, hertog van Gclrc en Gulik en graaf van Zutfcn,beves- tigt zijne lieve getrouwe onderdanen , 1 urgemcester, schepenen en andere genicene burgers der stad Sittard , in alzulke vrij- heden als zij van vorige Hceren van Iiorn en Sittard ver- kregen hebben , te weten : eerstens dat burgemeester, sche- jienen en ingezetenen zullen behouden en gebruiken, op den- zelfden voet als zij zulks tot hieraan hadden, hunne gemeynde namelijk de weide, gehceten de heyde, geleden tusschen Nuwcrstat en Sittard, twee gemeene broeken, het eenc tus- schen Munstergleene en het andere tusschen Weere en Sit- taid en het boschje, genaamd Thoemele met eenen weg genaamd breydehage; ten tweede, dat zij met raad van den schoultis of amplmann te Sittard de accijnsen kunnen ver- hoogen of vermeerderen ten behoeve van de stad en hare verdedigingswerken; tan derde, dat zij met toestemming van \'s hertogen ambtman die belastingen ook kunnen verminde- ren, wanneer hun zu\'ks noodig toeschijnt; ten vierde, dat zij met raad van den ambtman de voormelde eigendommen kunnen verselzen, vysgeucn off verkouffen; ten vijfde, dat de hertog, zijne erven (f nakomelingen of iemand van zynentwege, nooit de handen zal slaan noch doen slaan aan de accijn»en, schattingen of beden noch aan de voormelde

-ocr page 51-

		— 42 — gemeynte, die ten eeuwigen dage in urber van de stad en hare vestingwerken zullen blijven; ten zesde, dat de hertog van de gemeene burgers of van de ingezetenen der stad, niet den een boven den andere zal vryen noch den een wel, den andere niet ontheffen van diensten hem of aan de stad te bewijzen; ten zevende, dat de stad zal heb- ben en behouden, zooals zij zulks van \'s hertogen voorzaten verkregen heeft, het verkoophuis, geheeten dat gewanthuys, gelegen te Sittard op de markt met de renten en andere zaken, daartoe behoorende, in het bezit waarvan hij haar zal handhaven; ten achtste, dat burgemeester, schepenenen gemeene burgers zullen hebben, en behouden, zooals zij zulks van oudsher gehad hebben ten behoeve der stad en hare vestingwerken , de visschcrij van de nieuwe gracht buiten Sittard gelegen; ten negende, dat de hertog aan burge- meester, schepenen en gemeene burgers der stad vondenisse ind urdeil sal doen geselden. Tegenwoordig waren Udo, genaamd Boese, rentmeester van Gelder, en Elbertus van Eyle hofmeester (magister coquinus), wapendrager. Origineel op perkament.—Zegel des Hertogen in rood was gaaf, heb- bende, in een getweedceld door twee schilddragers gehouden schild, rechts den Gulikschen, links den Gcldcrschen leeuw met het randschrift: S. Wilh. de. Jlxiao, dei. oka. duis. Gelke. et. Jul. et. Coitis. Sutphie. Io Doos A N» 31. N° 56. 1401 Februari 25. — Gegeuen in den iahren unsers heren duysent 11I1C ind eyn des negstcn freitags na sent Matthias dage des heiligen apostels. Dirk van Petersheim, heer te Haren, verklaart dat tus- schen Willem, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutfen, eenerzijds en Jan,jonggraaf van Salm, ten andere zijde , betrekkelijk den verkoop van den burcht, de steden, landen en heerlijkheden Born, Sittard en Susteren, is overeengeko-

-ocr page 52-

		— 43 —
		men, dat hij die landen zal beheeren en bewaren, totdat hertog Willem of zijne erven aan den jonggraaf van Salm óf zijne erfgenamen betaald zal hebben 38,700 Rijnsche gulden , die de hertog hem op den koopprijs der voormelde landen is schuldig gebleven. Diensvolgens verbindt zich Dirk, om deze landen aan den hertog over te geven, zoohaast deze de nog verschulde som betaald en hem daarvan eene gezegelde kwijting van Jan van Salm vertoond zal hebben, zullende de hertog alsdan met die landen kunnen doen en handelen als met eigen land en goed, behoudens echter de schulden, die ten behoeve van Dirk, die landen bezwaren. Het stuk was ook bezegeld door Dirk van Haren, zoon van Dirk, die zich mede tot nakoming der door zijn vader aangegane verbindtenis verplichtte. Asclirift op papier. In oirolag B N» 5«. N° 57. 1401 Juli 1. — Gegeuen in den jaren unsers Hem duysent vier hon- ilert end e in, up andach Johans Baptist Natiuitatii. Odilia van Salm, Vrouwe van der Lecke, bekrachtigt voor haar en hare erven de voorwaarden en de brieven, waarbij haar broeder Jan, jonggraaf van Salra, aan Willem, hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen, do sloten, steden en landen van Bom, Sittard en Susteren met hunne onderhoorigheden verkocht heeft, belovende zij de daaromtrent gesloten overeenkomst na te komen en te eerbiedigen, zoover haar of hare erven dat antreffen mach, jnd dar weder mnnmermehe zu syn, mit ivoirden, mit werdten, noch mit gheinre honne sachen die men erdencken mochte off er\' dacht syn. In oorkonde daarvan en vestenisse bezegelde Odilia\'s vader Jan , graaf van Salm, naast haar deze akte en keurde tevens

-ocr page 53-

		_ 44 —
		de overeenkomst goed, aangegaan door zijn zoon Jan, jong- graaf van Salm, betrekkelijk de sloten, steden, landen en heerlijkheden Bom, Sittard en Susteren met onderhoorig- heden. (1) Afschrift op papier. In omslag B N° 8». N° 58. 1401  Juli SI. — Gegeuen ja den jare onss heeren dussent vier hoadert eynjnde vijftich dei lesten dages in Jnlio. Voor schepenen van Sittard bekent Jacop Hoerig (?) schul- dig te zijn aan Joliannes Inghendesuither en zijne erven een eifpacht van twee malder rogge, Sittardsche maat, binnen Sit- tard op Sint-Andriesdag te leveren, tot zekerheid waarvan hij verbindt........., gelegen op den Broicsittarter weg, naast landerijen van het gasthuis. Origineel op perkament zeer versleten.—Zegel der schepenen gaaf in het schild. In doos A N» 32. N° 59. 1402  Februari 22. — Gegeuen in den iahren unsers heren duysent vier- hondert ind zwei des gndestag up sent Peterstag des hylligen Apostel ad Cathedram zn latein gênant. Jan, jonggraaf van Salm, bekent dat hem binnen de stad Trier behoorlijk betaald zijn de 13,700 Rijnsche gulden, die hem de hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutfen, nog verschuldigd was als laatsten termijn van de 38,700 gulden, voor restant van den koopprijs van Bom, Sittard en onderhoorigheden, waarvoor hij hem volle kwijting geeft. Hij verklaart ten gevolge dier betaling Dirk van Petersheim,
		(1) Dit stuk is uitgegeven bij Kunotr, Gedenkwaariigheden III N° 242.

-ocr page 54-

		— 45 —
		heer te Haren , te ontslaan van den eed, om voor hem de landen en steden van Born, Sittard en Susteren in bewaring te houden en van alle beloften, die deze hem te dier zake, volgens de daarvan opgemaakte brieven, gedaan heeft. Hij be- veelt zijn neef van Haren die landen en steden onmiddelijk op vertoon van dezen brief over te geven aan den hertog van Gelder en Gulik en hem als den rechten erf heer des lands te huldigen. Voorts verklaart Jan vader, graaf van Salm, al het vo- renstaande goed te keuren en te bekrachtigen, in oorkonde waarvan hij het stuk medebezegeld heeft. Afschrift op papier. In omslag 13 N" 7. N° ÖO. 1408 September 9. — Gcgeucn Ju den Jahre unss heren M° CCCO 11° , den erstcu Sontags na uus frawentag Natinitatis. (1) Reinold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutfen, bevestigt, met goedvinden zijner vrienden , ten behoeve der i ngezetcnen , burgemeester, schepenen en raad van Sittard , alle brieven, charters, privilegiën , vrijheden, rechten en goede gewoonten, die deze van wijlen zijn broeder Willem , hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen , en van andere hoeren van Born ontvangen hebben. Extract op papier. In omslag B N« 3.
		(1) liet jaar is hier genomen volgens de paoschtclling en moet, naar onze tijdrekening, gelezen worden 1403, want Willem van Gelder en Gulik overleed pas den 16 November 1402. In het bisdom Luik werd doorgitaus bij 1\'aaschjaren gerekend , namelijk met het jaar, aanvangende met Pascheu. Eerst in 1333 werd te Luik, in navolging der ki .ken van Rome en Keulen besloten het nieuwe jaar met kei smis te beginnen. (Chapkauvillk, Ges/a pont. Lcod. 11 bl. 274.) Hoewel zulks tegen hit einde der veertiende eeuw in deze streken algemecne regel werd, ontmoeten wij toeh daarop van tijd tot tijd uitzonderingen, zoonis wij er cene hier aantreffen. Daar, waar

-ocr page 55-

		— 46 —
		N» 61. 1403  April 20. — Gegcuen in den Jacr onsei» heren M° CCCO 111° up sint Agucten dog der luiligcn Juuficren. ReinoM, hertog van Gulik en Gelder, bevestigt de vrijhe- den van het kapittel der collegiale kerk te Sittard. Extract op papier. Iu omslag B N° l1". N" 63. 1404  December 8. — Gegcuen Jndcn Jaer ons heren Duscnt >icrhoudert ind vier des viij l)aiges Decembris. Voor scliepenen van Sittard bekent Catharina Abelen, die wij/f was von Doidcmoido , met toestemming harer kin- deren Goswijn en Tilman, aan het gasthuis te Sittard schul- dig to zijn een erfpacht van drie vat rogge, tot zekerheid waarvan zij veronderpandt eer. bunder akkerland te Ilillcns- berg gelegen. Origiueel op perkament.—Schepenzcgel gaaf. In doos A S» 32Ijis N° 63. 1408 Juni 20. — Gegcuen in den Jouren ous lltrca duseut vier hondeit en acht XX dage in Junio. Dirk van Petersheim, heer van Haren , Johan Schelart von Obbcndorp, drossaard te Montfort, ïidder, (1) Rabalt von Bcmbt, ridder en Peter von Corlembach verklaren, dat het
		zulks geeue ziustoiing te weeg bracht, hebben «ij de dagtcekeningen gege- vcn , zooub zij in de stukkeu voorkwamen, ongeacht de middclccuwsche ofwel do bedendcagEche jaartelling daarbij ten grondslag lag. (1) J ohaii Schelard van Obbcndorp was ook ambtman te lioru en Sittard. Zie N° 71.

-ocr page 56-

		— 47 —
		hun bekend is, dat de stad Sittard hare kerk heeftafgebro- ken en wederopgebouwd, waartoe Steven van Brembt en Lisbet van Vlodrop, huisvrouw van Willem van Vlodrop, die de tienden tusschen Sittard en Limbricht bezaten, als- toen veertig kronen te vollens des buwes, gegeven hebben en zulks purlich ome Goodts iville, wijl de stad hun eene bijdrage had gevraagd. Afschrift op papier, gecollationeerd met het origineel door den notarif Jocs Grossmeijer te Aken omstreeks litt jaar 1684. (1) In loket 8 N* 1. N° 64. 1410  Fabrnari 24. — In den Jahren uns Heren 1410 des Montags up St. Mattheis dags des b. Apostels. Reinold van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen bevestigt de stedelijke vrijheden van Sittard. Extract op papier. In omslag B N° 3b. N° 65. 1411  Vaart 25. — Datum anno D»i Dusent vierhondert en Eelff XXV Dache Inden meert. Voor schepenen van Sittard verklaart Arnout Domen aan het gasthuis aldaar te verschulden een erfpacht van drie malder rogge, tot zekerheid waarvan hij stelt anderhalf bunder akkerland, gelegen tusschen de Doyre Kule en Bolster Linde en drie sillen akkerland over den molenweg. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos A N° 33.
		(1) Dit stuk is uitgegeven in de PM. etc. du LM. XIV bl. 420, alt bijlage onzer verhandeling over nde klokken der Sint-Pieter»kerk\' te Sittard.

-ocr page 57-

		— 48 —
		N° 66, 1412 November 5. — Gegeuen jaden jaeren onss heren dusent vierhuudtrt ende twelve des Satersdaige nae alre heiligen dach. Willem, zoon van Arkel, heer van Bom en Sittard, (1) bevestigt alle brieven van rechten, vrijheden en privilegiën , die de stad Sittard ontvangen heeft van vorige heeren van Bom en Sittard en van hertogen van Gelder en Gulik, als- mede van Reinold, hertog van Gelder en Gulik , en belooft ze vaste, stede ende onuerbroecklick te Iwlden. Getuigen waren Amt van Schonouwen, ridder, Wilhem van Kriekenbeke , Johan van Apeltem, heer Robberts zoon, en Otto van Schonouwen, knapen van wapenen. Origineel op perkament.—Vijf uithangende zegels allen zwaar beschadigd, van Arkel voert op een (geheel afgesleten) schild, een gekroonden.......P met een klimmenden eenstaartigen leeuw ter rechter- en een klimmenden gevleugeldcn draak ter linkerzijde als schilddragers; van het omschrift ia nog leesbaar: Sioillu.......... Arke.. ; beide van Schoonhoven hebben in hun wapen twee beurtelings gekanteelde dwarsbalken; van Kriekenbeeh, eenc lelie met een vogel (?) op den helm, die het schuin liggende schild dekt ; van Apeltem, twee schuin kruislings geplaatste ladders. In doos A N° 34. N» &7t 1416 Februari 27. — Gegeuen in den Jaeren unsersHeere MaCCCC° XV* den seuen en twintigsten tag mensis februarii. Willem, zoon van Arkel, heer van Bom en Sittard, be- vestigt de privilegiën der collegiale kerk van Sittard. Extract op papier. In omslag B N° lb.
		(1) Bij oorkonde van 1 November 1412 verpandde Reinold van Gelder en Gulik, Bom en Sittard voor 50,000goudgulden aan Willem van Arkel j denzelfden dag deden burgemeester, schout, schepenen en ingezetenen van Sittard en Born dezen den eed van trouw en des andeiea daags keurde

-ocr page 58-

		— 49 —
		N» 68. 1418 Januari 28. — Gegcncn in den jahr ons hccrcn Dnysetit vicrhondert en susteen XXVIIIJ dage in .l.umario. Arnold van Meervveiden, ridder, bekent aan deken en kapittel der Sint-Pieterskerk te Sittard gegeven te hebben zeven bunder land, gelegen in de heerlijkheid Limbricht, dat syn leengoet ofte laatgoet mit derhoff\'weide, zooalsheer Claes, zoon van Limbricht, die van hem heeft gepacht, onder beding, dat deken en kapittel jaarlijks en ten eeuwigen dage eerberlichen ende loefflichen begaen ende celebreren sullen vigilien en zielmissen met kaarsen en gulden banken en verdere plechtigheden , zooals zulks bij het doen van diensten voor de landsheeren en ridderschap in voormelde kerk gc- bruikelijk is, en dat zij telkens aan zes schoelmken, die da- gelijks ter koor plegen te gaan, ieder zullen geven twee schoone brooden, ter waarde van minstens twee penningen. Die kerkelijke diensten moeten in het bijzonder gehouden worden voor het heerschap van Meerweiden, van Stein on van Limbricht en met name voor den schenker Arnold , lijne vrouw Catherina en voor Adam van Berge zijn zwager, welke laatste, in zijne hoedanigheid van heer van Limbricht, ver- klaart , dat Arnold voornoemd zich ten zijnen overstaan en in bijwezen van de leenmannen Wijnand van der Molen en Dirk Limborch alle dés voors. erffs onterft ende ontguet heeft en in den persoon van Clemens Bruyck, kanunnik te Sittard, deken en kapittel voorzegd daarin geerft en geguedt heeft, behoudens het recht van den leenheer. Het origineele stuk was bezegeld door Arnold van Meer-
		Maria van Ilarcourt, hertogin van Gulik en Gelder, de bedoelde verpanding goed. Ten behoeve van deze laatste waren Born en Sittard, bij huwelijks- contract van 5 Mei 1405 , tot zekerheid van haren uitzet verbonden. (Stoatsar- chief te Dusscldorf. Verg. Lacombi.et, UrkitndenbuchWl hl. 958 en N° 36.)

-ocr page 59-

		— 50 —
		weiden , Adam van Berge en Goswyn Spede van Rittersbeck , welke laatste op verzoek van de leenmannen Wynand van der Moeien en Dirk Limborch medezegelde wijl deze geen eigen zegel en hebben. (1) Afschrift op papier. In omslag B N° 13. N° 69. 1417 Mei 4. — Datum Anno Dni mille"10 qnadringcntcsimo decesimo septiino quarta die maij. Voor schepenen van Sittard bekent Heine Pelser aan het gasthuis van Sittard schuldig te zijn een erfpacht van drio vat rogge, tot zekerheid waarvan hij ten onderpand gesteld heeft vierdehalf sil land achter Shoemers hagp. gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel gaaf. In doos A N° 85. N° *70. 1417 December 9. — Oegeucn Jnden Jaeren onss heren dusent vierhon- dert ende seuenthen des ncisten dages na onscr licuer vrouwen dage conceptionis. Reinold , hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen (2) , bevestigt ten behoeve der ingezetenen van Sittard alsulke brieue , carten, prinilegiën, vrijheden, rechten ende gade alde gewoenten , die hun geschonken zijn door zijn broeder Willem ,
		(1)    Dit stuk is nitgegeven bij J. Russel, Kronijk enz. van Sittard, bl. 194. Een door den notaris H. Kórvers geauthenticeerd afschrift daarvan rust in het provinciaal archief te Maastricht. (2)    Nadat Willem van Arckel op den 1 December 1417 in het gevecht binnen Gorkum het leven had verloren, keerde Sittard in handen van den pandgever Reinold terug.

-ocr page 60-

		— 51 — hertog van Gulik en Gelder, en door andere heeren \'A. Bom, en belooft ze vast, stede ende onuerbreklich the hal- den , onder voorbehoud echter der rechten, renten en heer- lijklieid, die hij te Sittard heeft. Getuigen waren: Johannes genaamd Schelart de Obbe>idorp, Godefridus de Pomerio (van den Bongart), aartskamerhecr van \'t hertogdom Gulik, Andreas van Lyessingen, heer te Tzeuell, Goyswinus Brent van Vernich en Engelbert van Oirsbéke, ridders. Origineel op perkament.—Zegel des hertogen, in rood was, zeer beschadigd. Het verbeeldt twee met de hoofdeinden tegen elkander liggende schildjes waarin, rechts de Geldersche klimmende leeuw, gedekt door een helm met pluim, links de Guliksche klimmende leeuw, bedekt met een helm, waarep de leeuw tusschen een krans van pauwveeren herhnald. Tussehen de schildjes en de helmen loofwerk. Van het omschrift is niets meer leesbaar. In doos A No 96. N» 71. 1411 Augustus 20. — Gegeuen in den Jaer ons heren dusent vierhon- dert en aehtene des satersdaich nae onser lieuer vrouwe Dach Assumptio. Schepenen van Sittard maken bekend, dat voor hen ver- schenen is eyn ersam doegentlich man, met name Gerard Rykart, priester, die verklaarde te schenken aan de huisar- men van Sittard, een stuk land geheeten die Hiemelsleyde, groot omtrent negen sillen, onder voorwaarden , dat de mom- beren en meesters dier armen jaarlijks aan den kapellaan der Sint-Pieterskerk van Sittard zullen leveren een half mud rogge, en dat zij van hetgeen daarna nog van de op- brengst van het geschonken land zal overblijven, zullen doen bakken schoen broer, die zij op Goeden Donderdag des mor- gens, ten acht of negen ure, aan het gasthuis den huisar- men zullen uitdeelen. Origineel op perkament.—Schepenzegel gaaf. Ia does A N\' 37.

-ocr page 61-

		— 52 —
		1419 Augustus 17. — Die gegeuen wart in den iahrcn unsera heren ilnysi\'iit vierhondcrt en negcnthicn, des 0on- nerstag nu ïuiscr lcuen frnuwen dach AssumptioiiU. Reinold , hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen, verklaart aan Dirk van Petershcim, heer te Haren, schuldig te zijn eene hoofdsom van 2966 goede, zware, Overlandsche, Itijnschc gulden, goed van goud en zwaar van gewicht, die hij zijn voorvader schuldig was gebleven, toen deze hem het land van Born, hetwelk hij van hem inluidde, overgaf; van welke hij zich verbindt telken jare aan Dirk of zijne erven te betalen, derdehalf honderd Rijnsche gulden, van af Sint-Jansbaptistdag eerstkomende uit de opbrengsten van het land van Born en Sittard, waartoe hij aan Jan Schellart van Obbendorp, ridder, raad , hofmeester en drossaard te Montfort, ambtman en rentmeester van Sittard, en aan alle ambtmanncn en rentmeesters die na hem mochten komen, last geeft, dat bedrag telken jare aan den heer van Haren uit te keeren, vóórdat hij daaruit eenige andere betaling doe, dan die aan des hertogen neef van Montjoie, wijl de brieven van dezen de oudste zijn. De hertog bedingt, dat hij de schuldig gebleven som binnen drie jaren , en , wan- neer hem zulks dan ongelegen mocht komen, ook later kan aflossen , hetzij binnen Keulen, hetzij binnen Aken. Dirk ziet zijnerzijds af van alle aanspraken en vorderingen, die hij of zijne voorvaderen ten laste des hertogen gehad hebben of nog mochten hebben. (1) Afschrift op papier. In omslag B N°#4i).
		(1) Dit charter it uitgegtwn in den Coiex diplomaticvs tteerlandieut 2» serie III bl. 287. 4

-ocr page 62-

		53 —
		N° V3. 1420. (1) Opgave van de landen, steden en banken, die sich heijm heijsschen mogen en met Sittard een verbond hebben aange- gegaan de non citando van ingezetenen buiten hun rechts- gebied, te weten: Aken, \'s Hertogenrade, Limburg, Daalhem, Wilhelmstein, Ter Heijden, Heinsberg , Wassenberg , Mil- len, Bom , Sittard , Limbricht, Stein, Elsloo , Vucht, Eijs , Strucht, Oud-Valkenburg, Hocnsbroek, Meerssen, Beek , Heer- len, Klimmen, Geleen, Haren, Itteren, Brunssum, Oirsbeek. In schepenregistcr A bl. 18 N°. 32. N° 74. 1420 April 1. — Datum anno Domini millesimo quadringentesimo XX° prima die mensis Aprilis. Adolf, hertog van Berg, en zijne erven ter eenre en Jan van Loon, heer van Heinsberg en Leeuwenberg, en zijne erven ter andere zijde verklaren met elkander een verdrag te hebben aangegaan betrekkelijk die lande, Lilde, Schlosse ind Stede alsmede omtrent die gereide have, welke Reinold, hertog van Gulik, en zijne huisvrouw van yrs Wedoms ivege zullen nalaten, waarbij bepaald wordt, dat Adolf het slot en de stad Randerath en Jan het slot en het land van Bom en Sittard zullen verkrijgen. (2) Afschrift op papier. In omslag B N° 4C.
		(1)    Het stuk zelf draagt geene dagteekening. Wij hebbes het onder dit jaartal gebracht, wijl het verbond, waarvan hier sprake, in 1420 te Aken werd gesloten. Men raadplege daaromtrent Ehnst, Ilist. du Limb. V bl. 204 »n Puil. etc. du Limb. XII bl. 492. (2)    Dit stuk berust in originali in het staatsarchief te Dusseldorf en is uitgegeven bij Lacomblët, Urhundenbuch IV N° 125, en bij Kuemhr Academische Beitröge II Urkunden bl. 71.

-ocr page 63-

		— 54 —
		N° 75. 1421 Juni 4. — Sinn loco et anno. (1) Reinold , hertog van Gulik en Gelder en graaf van Ztttfen, en Maria, hertogin en gravin dier landen, verklaren aan hunnen neef Frederik, graaf van Meurs en Sarwerden, schuldig te zijn 10,000 zware Overlandsche Rijnsche gulden van de vier keurvorsten van den Rijn, hun door dezen ten behoeve van \'s lands noitsaeken geleend, tot zekerheid waar- van zij hem verpand hebben hunne burchten, steden , landen en lieden van Born, Sittard en Susteren met hunne gerichten, mannen , burgmannen , dienst mannen , renten , gelden, verfalle , opkomlingen , kirckgifften , gifften von preuenden ende andere geistlichen end iveltlichen leenen ind vort alle en jegliche yre thobehoeren, in naetcn ind droegen, zooals zij ze verkregen en bezeten hebben, om deze te genieten, te gebruiken, te beuren en te ontvangen, gelijk zij en hunne ambtmannen tot dusverre gerechtigd waren te doen, en wel op korting der bovengemelde 10,000 gulden, zulks tot aan de aflossing daarvan, onder de volgende bepalingen. De in pand gestelde sloten , landen en lieden zullen niet kun- nen gelost worden, dan binnen drie jaren, te rekenen van af Maria-Lichtmis, wanneer het voornemen daartoe aan den graaf van Meurs twaalf weken te voren kenbaar moet ge- maakt zijn, om den loskoop te doen plaats hebben, hetzij te Meurs, hetzij te Keulen, naar keuze van den pandhouder. De terugvordering der voorgeschoten som zal insgelijks, na verloop van den gestelden termijn, kunnen plaats hebben, zoo de opkondiging daartoe een half jaar te voren geschied zij. Zoohaast de door den graaf van Meurs ter leen verstrekte
		(l) Het origineel van dit stuk berust in het staatsarchief teDusseldorf en heeft aldaar de de dagteeken\'ng, waaronder wij het hier hebben geplaatst.

-ocr page 64-

		— 55 —
		som afgekweten zal zijn , zal hij de burchten , steden , Ian- deti en lieden van Bom, Sittard en Susteren weder in de macht der pandgevers stellen en zullen alsdan de op deze verpanding betrekking hebbende brieven dood en krachteloos zijn en blijven. Zoolang de graaf van Meurs de meergemelde burchten, steden, landen en lieden in pand zal hebben, zul- len de hertog en de hertogin hem die helpen beschermen en zijn pandrecht handhaven, en, wanneer hem zulks mocht ontnomen worden, zullen zij met hunne gansche macht en op hunne kosten en gevaar hem wederom in het bezit daar- van stellen en houden, totdat de loskoop geschied zij. De pandhouder zal, zoolang deze verpanding duurt, telken jare, op de daarvoor gestelde tijdstippen, moeten betalen, aan het gasthuis van Sittard 4 gulden, aan der pandgevers nicht Elisabeth van Kleef, hertogin van Beieren 2G2 gulden , aan hunnen neef Jan van Montjoie 500 gulden, aan Werner van Paland , ridder en Simon van Mergelen ieder 25 gul- den , aan Dirk van Petersheim, heer te Haren, 200 gulden en aan het Gaetzhaus van Richestein eene ton haring, doch met bevoegdheid om die schulden af te lossen op den voet, als de geldheflers zulks mochten doen , waarvoor dez3 hem bij de teruggave der opgenomen 10,000 gulden schadeloos zullen stellen. De in de verpande landen bestaande man-, schepen- en landrechten, evenals de privilegiën, vrijheden en goede gewoonten moeten door den graaf van Meurs nageko- men en geëerbiedigd worden. Eindelijk bevelen de schulde- naars hunne burgermannen en onderzaten van het slot en \'t land van Born, alsmede de burgemeesters, schepenen en burgers hunner steden Sittard en Susteren, den pandhecr hulde en eed te doen, zooals zij hun in der tijd gedaan hebben, belovende zij tevens op hun vorstelijk eerewoord al de gemaakte bepalingen getrouw en vlijtig na te komen. Afschrift op papier. In omslag B K° 4a,

-ocr page 65-

		— 58 —
		N° T6. 1421 Juli 12. — Datum tmuo douiinj Millesimo quadringentesinio vicesimo primo nicnsis Julij die dnodccima. Frederik , graaf van Meurs en Sarwerden , maakt bekend , dat, daar Reinold, hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen, hem het kasteel en \'t geheele land van Born en de steden Sittard en Susteren verpand heeft, hij alle brieve , carthen, 2^\'ivilegiën , vrijheiden , reichten ind gude alde gewoenden , welke burgemeester , schepenen , raad en andere gemeene burgers der stad Sittard, die nu syn ind da bynnen ivoynen ind hinamails syn ind dar bynnen woynen sullen, van hertog Reinold en vorige heeren van Born verkregen hebben, bevestigt en onverbrekelijk zal houden. Origineel op perkament.—Onduidelijk zegel van den graaf geschonden; zijude een gevierendeeld schild, beladen met 1, eene faas, 2, een dubbelen adelaar (?) 3,.......(?) 4, twee balken; het op de rechterflank liggend schild, op denlinker- bovenhoek gcdakt door een helm, waarop een uitkomende gehalsbande hond. Links en rechts van het schild loofwerk. Randschrift, voor zoover leesbaar: ÏRÏ...ICH GREUE .. Mo........WERDEN In doos A N° 38. N° T7. 1421 November 29. — Gegeuen in den jacr ons Heren dusent vier hon- dert jnd eynentwintich jn vigilia beati Andrei apostoli. Deken en kapittel der Sint-Pieterskerk te Sittard verkla- ï uu, dat op den vooravond van Sint Filips en Sint-Jakobsdag 1420 voor hen verschenen zijn Jan Pauwels en Peter Uuenderser , schepenen te Sittard en Jan van Haren, namens voogd, burgemeester, schepenen en burgerij dier stad, die tot vermeerdering der dienst van God en zijne heilige moeder, hun hebben verzocht eene broederschap van O. L. Vrouw in voormelde kerk op te richten, dat is tewete, dat eiken Za- terdag eene mis zou gedaan worden ter eere van O. L. Vrouw in

-ocr page 66-

		—. 57 —
		het koor, met gelucht en versierselen der broederschap, waarvoor de celebrant zal trekken drie schellingen Sittarder peymentz, totdat de verbeterde geldmiddelen der broederschap eene ruimere betaling zullen toelaten. Opdat die mis stoetlich ind eirlich zou gedaan worden , zal de schoolmeester met drie of vier scholieren op het koor komen, om die mis te helpen zingen, waarvoor de schoolmeester zal trekken een schelling en ieder leerling een wittebrood tan twee Sittardsche penningen, in afwachting der verbetering van den finantieelen toestand der broederschap, wanneer hun ook meer als redelich is, toegelegd zal worden. Zij verzochten verder, dat op elke der sees hocgtide voor O. L. Vrouw eene solemneele mis zou gedaan en tweemaal \'s jaars in het koor van O. L. Vrouw eene mis met vigilie en commemoratie zou gehouden worden, te weten op O. L. Vrouw-Geboorte en Boodschap, hetwelk men de leden der broederschap binnen de stad zal doen aanzeggen, opdat zij ter misse komen, en zich dat goede werk deelachtig zouden maken. Elke kanunnik of kapellaan, die in voormelde kerk mis leest, op de dagen, dat men O. L. Vrouw broederschap hagelt zal evenveel trekken als hij, die de mis van onze O. L. Vrouw zingt, wanneer namelijk de broederschap zooveel in kas heeft, dat zij zulks kan bestrijden. Mochte er geld over zijn, dan zal dit, met toestemming van deken en kapittel, en van de beheerders dezer broederschap belegd moeten worden. Wanneer een broeder of eene zuster der broederschap mocht overlijden, zal men zulks aan alle leden der broederschap laten aan- zeggen, opdat zij ter begenkenisse komen en voor zijne of hare ziel bidden en offeren, zooals dit op alle begrafenissen gebruikelijk is. Telken jare zullen twee broedermeesters de een door het kapittel de andere door de broeders gekozen worden, die de gelden der broederschap zullen inbeuren en vóór hunne aftreding rekening moeten doen. Deken en kapittel keuren dit voorstel goed, en voogd,

-ocr page 67-

		— 58 —
		burgemeester en schepenen beloven de voormelde punten getrouw en onverbrekelijk te zullen nakomen. Origineel op perkament.—Groot zegel van het kapittel geschonden en groot zegel der str.d gaaf, beide in groen was. Het zegel van het kapittel stelt in ecne gothische nis voor, Sint-Peter ten voeten uit in langen vlottenden tabbaard, het hoofd met een lichtkrans omgeven, in de rechterhand een sleutel en in de linkerhand een boek dragende. Aan weerszijden buiten de nis vindt men een schildjen met den dubbelstaartigen klimmenden Valken* burgseb.cn leeuw, en ter rechterzijde de zon, ter linkerzijde de maan. Van het omschrift is nog zichtbaar .... lesik Sa.nlt ........... tebt. In doos A N° 39. 1423 Juli 20. — Gegeuen zo Colne in deniahren untera heren duysent vierhondert ind eire vent. twentig, up sent Margtrethen dach der heiligen Jungfrawen. Adolf, hertog van Gulik, Gelder en Berg, graaf van Zutfen en Ravensberg, en Jan van Loon, heer van Gulik, Gelder, Zutfen, Heinsberg en Leeuwenberg, verklaren, aan Frederik , graaf van Meurs en Sarwerden, schuldig te zijn 114,000 goede, Overlandsche, Rijnsche gulden der keurvor- sten van den Rijn, voorheen gedeeltelijk in pandleen ver- strekt aan wijlen hunnen oom, hertog Reinold van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen, en aan de hertogin Maria, op het slot Bom, met de steden Sittard en Susteren en hunne onderhoorigheden, luidens den daarvan opgemaakten pandbrief, gedeeltelijk echter ook aan hen persoonlijk voor- geschoten en ten bate van hunne landen besteed. Tot waar- borg van de behoorlijke terugbetaling van dat gedeelte der voormelde som , hetwelk aan hen is ter leen gegeven, ver- panden ook zij het slot Born met de steden Sittard en Sus- teren, waarvan de pandhouder de opbrengsten voor de ge- heele verschuldigde som zal kunnen genieten, zooals zulks in aangehaalden pandbrief is vermeld. Wanneer zij de hoofdsom zouden willen aflossen, zal zulks volgens den eersten schuld-

-ocr page 68-

		— 59 —
		brief te Keulen of te Meurs moeten plaats hebben met 114,000 gulden, ind of dies brieff locherich off nasz tuurde of aen siegelen off an schrifften gequadt en nyt ivolsegelt vuurde, dat en sol yn nit vitieren noch ergeren in einicher wys. De schuldenaars verplichten zich eindelijk tot stipte nakoming van de bij deze en bij de eerste akte van verpanding ge- maakte voorwaarden, waartoe zich mede onder eede verbin- den Roprecht van Gulik , van Berg en Ravensberg, zoon van hertog Adolf, en Jan van Loon, oudste zoon van Heinsberg, en diens broeder Willem van Loon, graaf te Blankenheim, beiden zoons van Jan van Loon. Buiten deze waren getuigen en rnedebezegelaars van het stuk Evert, heer te Limburg en Hardenberg, en Bemt van We ver t. (1) Afschrift op papier. In omslag B N° 5b. N° *79. 1426. — Gcgcueu in den Jaer ons Heren Duscut Tierhuudert ind ses- cnUvyntich. Voor schepenen van Sittard verklaart Lysbet, huisvrouw van den schepen Hendrik Andries, in eigen naam en voor hare kinderen Drijcsken, Lijse en Truycken , van de gast- huismeesters Peter Ouendorscher en Lconard Benten in eif- pacht genomen te hebben ecu bunder land op den Kollenherg te Sittard gelegen, verplichtende zij zich daarvoor telken jure op Sint-Andriesdag aan liet gasthuis te leveren acht vat rogge. Origineel op perkament.— Zegel verloren. In doos A N° 40.
		(1) Deze oorkonde is in origineel voorhanden in het staatsarchief te Dusseldoif. Verg. ïv0 75 hiervoor.

-ocr page 69-

		-* 60
		N° 80. 1426 December 21. — Gegeucn inden Jacr ons hcreu M HU\' en XXVI den ein en twintiehsten dage in de innend van December. Voor rechter en schepenen van Born bekent Jonkheer Johan van Palant, lieer te Werden, in erfpacht uitgegeven te hebben aan Dirk Krysscher van Buchten en zijne crfge- namen, zes bunder min tien roeden akkerland, gelegen ommc- trent Buchten in de bank van Born, te weten eene vrecht en achttien roeden tusschen land van Heinrich persoen (1) van Born en Dirk Kryscher, een bunder en dertien roeden naast.... Beyssen Akker en eigendommen van het gasthuis van Susteren, een bunder min a«ht en twintig roeden, naast Daem van Papenhoven en bij land van St.-Catharina-altaar te Buchten, een bunder min vijftien roeden naast land van Let stift van Susteren en van Sint-Servaas te Maastricht, een bunder min vier en dertig roeden, bij land van Johan Vos van Houthem, en van Sint-Servaaskerk te Maastricht, een bunder min zestien roeden naast Dirk Kryschcr en Nees Pauwels van Houthem , een bunder min negentien roeden, naast land van Henne van Biecht (?) en den voogd van Roermond (2), drie vrechten min tien roeden naast Spek hout van Houthem en Cucnken Moleners, eene vrecht min zestien roeden naast Jan Wylre en......van Houthem, eene vrecht zeventien roeden op de Lenck en een bunder min dertig roeden bij land van Johan Vos voornoemd, en zulks voor eene jaarlijksche rente van zes malder rogge te leveren op Sint-Andriesdag te Stevcnswcert ofwel op eene mijl afstand van Tricht of Born, ter plaatse door Johan van Palant aan te wijzen. Tot onderpand
		(1)    persoen s persoon, pastoor. Men zie omtrent de betcekenis van dit woord Jos. Habeis , Bisdom van Roermond I bl. 298. (2)     In Ü26 was voogd van Roermond Willem van Vlodrop. (Zie Wolters, L\'acouerie de Ituremonde bl. 21.

-ocr page 70-

		— 61 —
		worden door Dirk Kryscher, behalve de in erfpacht ontvan- gen goederen , gesteld vier vrechten land gelegen aan Dilgaart bij den weg leidende naar Rustren, en naast land van Johan van Palant, welke perceelen, ten bate der juffrouwen van het stift van Susteren, belast zijn met een jaarlijkschen erfcijns van vier stuivers; en daarbij noq vier vrechten land, gelegen in Dijpdael naast Thijs van.... en Nelen Reynkens van Ophoven , welk land men héldr.tvati Sinte Rijcharts Capellevan Steine. Bij niet nakoming der op den erfpachter rustende verplichting zal de uitgever die goederen tot zich kunnen nemen. Origineel op perkament, tamelijk beschadigd.—Zegel verloren. In doos A N° 41. N° 81. 1127 Mei 4. — Gegeuen in den Jacr ons heren Dusent vierhondert ind Sieuenindtwintich Des vierden Dags inden Meye. Voor schepenen van Sittard verklaart de poorter Gerard Ettelen schuldig te zijn aan Mathijs Schoemans, kanunnik der Sint-Pieterskerk van Sittard, en zijn natuurlijken zoon Jolmn, een erfpacht van twee malder rogge , tot zekerheid waarvan hij tot onderpand gesteld heeft zeven sillen akker- land , gelegen bij de Hiemellsleyc en een tuin buiten de Put- poort, tusschen de nieuwe gracht en den Geleenerweg. Origineel op perkament.—Schcpcnzegel gebroken. In doos A N° 42. N» 83. 1428 Juni 24. — Gegeuen inden Jaer ons Heren dusent vierhundert ind achtentwyntieli op sinte Johansdach baptista. Burgemeester, schepenen en gezworenen van Sittard ma- ken bekend, dat zij wegens geleend geld aan het gasthuis dier stad schuldig zijn de som van vier honderd Overlandsche

-ocr page 71-

		— 62 —
		Rijnschc gulden, door de gasthuismeesters uit de goederen en renten van het gasthuis aan de stad gegeven , ingevolge bevel van den graaf van Meurs en Sarwerden, ter betaling aan Elisabeth van Kleef en Mark, vrouwe van het land van Bom, voor drie achterstallige termijnen der rente van den molen van Sittard, haar competcerende uit den tijd van wijlen hertog Reinold van Gulik en Gelder en den jongen Willem van Arkel (1). Tot onderpand dier hoofdsom stellen zij een beemd door de stad eertijds aangekocht van zekeren van der Haagen. Origineel op perkament.—Zegel der stad gebroken. In doos A N° 43. N° 83. 1433  Juli 12. — Gegchucn inden Jaer out Heren dusenl viir houdert ind dryeendcirtich XIJ Dage indem Heumaeut. Voor schepenen van Sittard bekent Arnt de Bakker, natuur- lijke zoon van wijlen Peter van Echt, pastoor tot Hemart, aan Willem Meijken schuldig te zijn ecnen jaarcijns van cenen goeden Arnolds gulden, te betalen op Sint-Jan-Bap- tistdag en stelt tot zekerheid zijn huis , gelegen in de Lymborg- stroeten, naast het huis van Hein Volequin, den kramer, en dat van Peter van Heijden. Origineel op perkament.—Schcpenzegcl een weinig aan den rand be- schadigd. In doos A N° 44. N\' 84. 1434  Haart 1. — Int Jor ons hero dnsent vierhondert XXXIIII des maendacchz vur halffvastcn. Heiman van Kicnelenberch schenkt als huwclijksgift aan
		(1) Zie daarover N" 42, 48, 44 en 49 hiervoor.

-ocr page 72-

		— 63 —
		Mettel, zijne wettige dochter, die zich in het huwelijk be- geven zal met Everart van Lieke, natuurlijken zoon van Everart van Lieke en vrouwe Ermgarde van Steyfl\'art, ver- schillende renten gevestigd o. a. op de hoeven te Sacflelen en Sweykhuizen. Getuigen bij dezen giftbrief waren Hubrecht van Spaubekc pastoor te Winantzroede en Claes Vruechop. Origineel op perkament.—3 zegels beschadigd, dat van Vruechop verloren. Van Kicvelenberg voert een achtkoppig slangenkruis, Ermgarde van Steyffart, in een getwcedceld schild, links een slangcukopkruis rechts een klim* menden leeuw, van Spaubeet een effen kruis. Op den rug Btaat: Euerarts tonele yn syne rechte vur mijn heer van heer Johan van Hynsberch bisscop to Lutgen anno CCCCLIIIJ. Iu doos A N° 45. N° 85. 1434 Maart 10. — In den Jair onss Hercu duseut vyerhondert inde vierindertich des goensdaghs nac hnlftasten. Scheiding en deeling tusschen Dierck in het Yzenbruch, Dries van Weer en Wilhelm van Tudder , tot stand gekomen door toedoen van 1« de buui lieden van Weer, namelijk den ouden Kylle, den jongen Kylle, Hein Wagge, diens broeder Goedart, Jacob Scramme, Gliys Meycken en Lipprant, in bijzijn van Heinrich van Welkenhuysen, Heinricli Jeger, Pauwels Peter van Cortenbach en Johannes van IJaercn, en 2° de buurlicden van Ilillensberg, met namen Johan Thys, Herman Opdimaer, Johan Mengelleer, Peter Holtsneyder, Henne Wuest en Duijrtijd, waaruit blijkt dat Dierck bekomt de hoeve van Wehr, die geschat is met het akkerland, de beemden, weilanden en hofgereedschappén tegen 11 vat rogge van Sittard en aan hem zal blijven met alle in- en itylgeldoi, cormeden, capuinen ende cynsei) , benevens anderhalf bunder land tot die hoeve behoorende en belast mei 15 vat rogge ten behoeve der kerk van Wehr, alsmede

-ocr page 73-

		_ 64 — een huis te Sittard en eenige mudden rogge in \'t Roetken en te Merkelbeek; en voorts dat aan Dries en Wilhelm worden toebedeeld de hoeve van Hillensberg, waartoe be- hooren 37 bunder lands, elk van 5 vat rogge Sittardsche maat, en daarenboven een bunder land onder Bruynschuym gelegen. Met welke scheiding partijen geslicht ende gesomt zijn. Origineel op papier. In omslag C N° 3. N° £6. 1435 October 29. — Gegeuen Jnden Jaer onss lieven Dusent vierhondert vijffinddertich nueghen Indtwyntich Dage in Octobri. Voor schepenen van Sittard bekent de poorter Hensken Hamers aan den schepen Tilman Benten, schuldig te zijn een erfpacht van drie makler rogge, en stelt tot onderpand zijn huis te Sittard aan de Putpoort, een bunder land aan de Waterslei en een half bunder land te Munstergeleen gelegen. Origineel op perkament.—Schepcnzegel een weinig geschonden. In doos A N° 46. 1436 Januari 31. — Gegeuen Jnden Jaer onss Heren Dusent vierhondert ind Sessindderttich des lesten Daighs in Januari». Voor schepenen van Sittard verklaart hun medeschepen Leonard Benten van Bynghenroede, dat hij aan Peter Kern» pener van Ophoven in erfpacht gegeven heeft een bunder land op den Triechter Weegh gelegen, en wel tegen eene jaarlyksche rente van vier vat roibsaet, en eenen cijns van eenen luytslaigh , die de erfpachter telken jare op Sint-An- driesdag moet voldoen in handen der mombers van de huis- armen te Sittard, die gehouden zijn van gemeld zaad jaarlijks,

-ocr page 74-

		— 65 —
		ter goeder tijt, olie te doen slaan, welken zij op den eersten dag in de vasten aan de armen zullen uitdeden, daer des noit sijn sall. Origineel op perkament.—Schepcnzegel gebroken. In doos A N° 47. N° 88. 1487 Oetober 8. — Gescreuen In ons» stal van Brue9sel opten IIJe» dach «n Octob. XIIIJ» XXXVIJ Jaren. Van wege den hertog van Bourgondië , van Brabant enz. wordt aan Lodewijk den Iiycken, rentmeester van Leuven, en aan \'s hertogen tolpachter de last gegeven, om een on- derzoek in te stellen naar de al of niet gegrondheid van het beweren van burgemeester en ingezetenen van Sittard, dat zij , krachtens eenen gezegelden brief van wijlen hertog Jan van Brabant, tolvrijheid zouden hebben in het land van Brabant, zooals sy van ouden tyden hebben gepossesssert, en waarvan zij de bevestiging hebben verzocht, (i) Afschrift op papier. In omslag C N° 5. N° 80. 1437 Oetober 18. — Geerenen te Loenen XVIIJdage in Oetober XIIIJ1- XXXVIJ jaren. Lodewyek de Rycke, rentmeester van Leuven, en Willem van Haren, tolner, berichten aan den raad van Bourgondië, Brabant enz., dat zij zich nauwgezet hebben gekweten van den last, hun bij missive van den hertog verstrekt, en be- vonden hebben zoowel door eigen onderzoek als door
		(1) Zie N° 11 hiervoor. Het aldaar vermelde vidimns van 24 April 1437 heeft waarschijnlijk in de hier bedoelde zaak gediend.

-ocr page 75-

		— 66 —
		verhoor van den tólner in de kamer van Leuven, die van ouds dair in trecht heeft, en welke verklaarde niet te weten noch van vorige tolgaarders te hebben hooren zeggen, dat de ingezetenen van Sittard de door hen beweerde tol vrijheid in Brabant bezaten; dat overigens die vaa Sittard geene principale brieue maar altoos vidimi den tolgaarders of hunne beambten hebben getoond, waarmede deze zich niet hebben kunnen vergenoegen, en dus terecht den tol van hen hebben gevorderd. Afschrift op papier. In oniilag C N» 5. N° 90. 1439  Augustus 2. — Gegeuen in Den Jocr onss heren Dusent vierhon- dcrt NegenlndDartich Des tweden Dage in Augnsto. Voor schepenen van Sittard bekent Willem Gobbels, schul- dig te zijn aan de huisarmcn aldaar, eene jaarlijksche rente van twee malder rogge, tot zekerheid waarvan hij verbindt een half bunder land achter pntymkens stege en een half bunder op den Collenberg an der sant kuylen. Origineel op perkament.—Schcpenzegel gaaf. In doos A N« 48. N° 91. 1440  April 3. — Gegeuen in den Joer ons hm dusent vier homiert Ind veirtich des derden dages inden Aprillc. Peter van Corttenbach, Diederich Sweirtscheide, Riczart van den Biessen en Diederich Heijenhouen (1) doen , als
		(1) In het neerologium van het stift St-Gerlach worden herdacht op 31 Augustus een Petrus van Cortenbaoh, op 24 Augustus een Theodoricus Heijenhovcn en op 23 Augustus een Theodoricus Swertschcidt. (Jos. Habets, Hout/tem St-Gerlach en het adettjk vrouwensüft aldaar bl. 188.) Volgens dezen geschicdrorscher zou de familie Swertscheidt of Swert>

-ocr page 76-

		— 67 —
		$aeghsluijde ind mynlike man, uitspraak in een, tusschen Euerart van Lyeck , natuurlijken zoon van Euerart van Lgeck en wettigen man en moinbar van Mechtild, dochter van Herman van Kieuelsbcrgh ter eenre, en Claes Vruegop den alden en zijne adelen ind natuerlike kinderen ter andere zijde , bestaand geschil, waarbij bepaald wordt, dat Everart van de hoeve te Langhenbrueck, onder de dingbank Gangelt, zal hebben vijf par korns mate van Gangelt, en de natuurlijke kinderen van Claes Vruegop en hunne erven vier par korns. Ten einde deze vier par korns aan de kinderen van Claes Vruegop te verzekeren, hebben Everart voornoemd en Willem Stassen, soen van Geleen, wettige man en momber van Ermgarde, ook dochter van Herman van Kievelsberg , afstand gedaan van de rechten, die zij op die vier par korns hadden. Origineel op perkament.—Drie zegels gaaf, dat van Cortenbach gesfhon- den. Van Cortenbach voert drie rechter schuinbalken, Sicertscheid vier dwarsbalken , van den Blessen drie linker scliuinbalken in een op de rechtcr- zijdc liggend schild, gedekt door een helm met vcdcrbosch en IVjenhouen drie koeken, (2. 1.) waartussehen eene zespnntigc ster. In doos A N° 49. N\' 93. 1443 Februari 26. — Gegeucn Inden Jan- onss heren Dusent vierhondert dryindveertich deis iesindtwintich9ten daigs in Februario. Voor schepenen van Sittard verklaart Thijs Reeken aan den schepen Joannes Cluwen schuldig te zijn een erfpacht
		steen dezelfde zijn als die van Swartsenberg, welke in nauwe betrekking tot het klooster St-Gerlach gestaan heeft. In aangehaald necrologium komen voor, op 16 Juli Conrardus de Benzenrade en zijne echtgenoote Barlara Schwertscheiden, den 12 Augustus Albertina de Sioerlsenburg, abtdis te Herekenrade, den 17 Augustus Maria van StoarUenburg, klooster* zuster te St-Gerlach, den 17 September Catharina Scaertaoheit, echtgenoote van Joannes Hegem.

-ocr page 77-

		— 68 —
		van twee malder rogge, en stelt tot onderpand een half bunder land in het Geleenderveld anden hoilenteren sluytken , naast de kerk van Munstergeleen en het klooster van Gods- dal, een half bunder op den eeckerweege, naast Gobbel Hamers en de kinderen van Bijlijen Mons, een half bunder bij den Kakenbosch, naast het klooster van Godsdal en Johan Buss en eene sil in hetzelfde veld gelegen, naast Gobbel Hamers en den zoon van Peter Hermans. Origineel op perkament.—Zegel verloren. Op den rug staat: Die* hrief is vor den Gasthuis halff ende den husermen halff. In doos A N° 50. N« 93. 1443 September 16. — Sestien dagen in Scptembri X1IIJ drey en veer- ticli Jaer. Roelof Roelofs, tolpachter des hertogen van Bourgondië en Brabant, doet te weten aan alle tollenaars, ressorteerende onder de tolkamer van Leuven, dat hij zich door bijgebrachte goede brieven overtuigd heeft en te bynnen is, dat do in- woners der over de Maas gelegene stad Sittard, in het land van Brabant tolvrij zijn en gerekend moeten worden gelijk te staan met poorters en ingezetenen der goede steden van \'t land van Brabant, waarmede ook de heeren der Brabantsche raadkamer ten volle tevreden zijn en instemmen, naar luid van brieven door hen aan Roelofs\' voorgangers geschreven. Hij maant de tolgaarders aan, zich dienovereenkomstig te gedragen, en dus de inwoners van Sittard te laten vaeren ende keren met hunne goederen, zonder tol van hen te hef- fen, wanneer zij den eed doen, dat zij van Sittard komen en de koopwaren, die zij vrien willen, hun toebehooren, of dat zij daarvan gezegelde brieven der stad Sittard kunnen bij- brengen. Hij gelast hen eindelijk, wanneer zij reeds geld van 5

-ocr page 78-

		— 69 —
		hen mochten gebeurd of panden ontvangen hebben, deze aan hen terug te geven, opdat hunne rechten onverkort ge- laten worden. Afschift op papier. In omslag C N" 5. N° 94. 1445 Augustus 11. — Gegeuen inden jacr ons lieren Dusent vierhundert ind vyenvyrtich op sinte peters dach ad vin- cula. Franck van Lexys verklaart, dat hij, voor eene zekere hem betaalde som gelds, verkocht heeft aan burgemeester en schepenen van Sittard, ten behoeve van het gasthuis aldaar, eenen erfpacht van twee en dertig vat rogge, dien hij heeft op den hof buiten de Putpoort, tusschen de Kollenberger en Haagsittarder wegen gelegen. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos B N° 51. N° 95. 1447 Februari 14. — Gegeuen Inden Jacr ons heren Dusent vier ho«- dert iud Seuen en viertich op sinte Valentijns Dage. Schepenen der Deynckbanck van Susterseloe verklaren, dat hun medeschepen Lambrecht Duuels voor hen bekend heeft aan Peter vander bysen schuldig te zijn, een erfpacht van twee en een half malder rogge, tot zekerheid waarvan hij tot onderpand gesteld heeft tien morgen land te Susterseel gelegen. Daar de schepenen van Susterseel geen schepenzegel heb- ben, zoo hebben zij die van Sittard verzocht het hunne aan dezen brief te hangen. Origineel op perkament.—Zegel der schepenen van Sittard vrij gaaf. In doos B N° 52.

-ocr page 79-

		— 70 —
		N° 96, 1449 Augustus 31. — fïcgcuen in den Jair mis heren dusent vier liou- dert int nuijn ind viertzig dca nechts Sontagi n» scut Johansdage dccollafionis. Vincentius, graaf van Meurs en Sar werden , bevestigt, daar Reinold, hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutfen (1), hem het slot en het geheele land van Born met de steden Sittard en Susteren verpant en verbrieft heeft, alsulchen brieue, car- then, privilegiën, vrijheiden, reichte ind gude alde ge- woenden , als aan de stad Sittard door hertog Reinold en andere heeren van Bom en hunne voorzaten verleend zijn, en belooft dat hij die vast, stede en onuerbruchlich zal na- komen , onder voorbehoud echter der rechte, rhenteti ind herrlieheit, die hij te Sittard heeft, en dat burgemeester, schepenen en burgers van Sittard hem gehoorzaam zijn en ten zijnen opzichte handelen, zooals zij zich jegens den ge- noemden hertog van Gulik en Gelder en de voormalige hee- ren van Born en Sittard gedragen hebben. Afschrift op napier, den 5 April 1696 gecollationeerd met hetoorspron- kc\'ijke door den notaris Jos. Herin. Koehs. In omslag A N° 3. N° 97. 1450 Kei 24. — Gegcucn inden Ja er ons here Dusent vierhondert ind vyfftich des XXI1IJS,I!,> Daigs inden Mey. Voor schepenen van Sittard verklaren gasthuismeesters en mombers van het gasthuis van Sittard, met raad van burge- meester en schepenen, aan heer Paul Prouynen van Echt, kanunnik der Sint-Pieterskerk van Sittard, uitgegeven te
		(1) Ongetwijfeld wordt hier hedoeld, dat Reinold Born, Sittard en Susteren aan Vincentius\' vader Fredirik had verpand, want Reinold was reeds den 25 Juni 1423 overleden.

-ocr page 80-

		— 71 —
		hebben een huis, gelegen in de Gasthuys straten, naast de behuizing van Dries am den Tuyn en die van Johan vanden heyïgen Borne, en zulks voor een jaarlijkschen erfcijns van zevendehalf merck, tot zekerheid waarvan dat huis verbon- den blijft. Origineel op perkament. — Scbepenzegel geschonden. In doos B N° 53. N» 08. 1454 Mei IS. — Gegeuen in den Jaer ons heren dussent vierhondairt vierinde vyfflich dess Twelffden Dages in maio. Schepenen van Sittard verklaren, dat Korstken Houtsnider en Severen Pauweltz van Weer bekend hebben aan Aret Doemen, poorter van Sittard , schuldig te zijn eenen erfpacht van drie vat rogge. Tot zekerheid hebben zij gesteld en ver- bonden een bouwland, groot vijf sillen luttel meer of meen , tusschen Scluyn en llatsittairt (1) gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel aan den rand geschonden. In doos B N° 54. N° 99. 1466 Januari 22. — Gegeuen Int Joer nae der gebuert ons heren Du men screyffDusent vier hondert IndesesindevyfFtich op des guedenSyntc VincentiusDuch des heyligen mertelers. Voor schepenen der dingbank van Borne verklaart Reyner Smeyts van Ophoeven, dat hij aan Herman Peters Schatszooii in erfpacht gegeven heeft zijn huis en tuin, met een Kemp- ken , zooals een en ander gelegen is te Gottekoeuen, nabij de kerk naast de steeg, die uit het dorp komt en naar de
		(1) Men vond vroeger langs den Hillensbergerweg achter Hoagsittard, op de huidige Pruisische grens, een huis genaamd bij ScMoen. Thans is de weg, die van daar naar Broeksittard leidt, nng geheeten de Schloender gatt.

-ocr page 81-

		— 72 —
		kerk leidt, en wel voor een jaarlijkschen erfpacht van negen vat rogge Sittardsche maat. Origineel op perkament. — Schepenzegel van Bom gaaf. De schepenen van lioni voerden met het omschrift f Sioillum f Scabinobum f oe f Bobnb, een wapen, verbeeldende een toren, aan de rechter zijde beklommen door den tweestaartigen Gulikschen en nnti den linker kant door den eenataartigen Geldcrschcn leeuw. Kritzbaedt (in zijne Chronie von Gangelt H. S.) be- schrijlt liet aldus: Twee bruine leeuwen tegen een hoogen toren klauterende en dien omtrekkende in een veld van goud. In doos B N» 55. N° ÏOO. 1456 April S. — Gegeuen In den Jaer unss heren Dussentvierhondairt sesinde vyfftich, des Dardden Dags in Aprili. Voor schepenen van Sittard bekent Thyss Konynck aan do huisarmen aldaar schuldig te zijn een erfpacht van een half vat raapzaad, tot zekerheid waarvan hij vcronderpandt zijn woonhuis met tuin milten ganse gesleten^ te Hillensberg gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel beschadigd. In doos B N« 56. N° ÏOI. 1456 November 20. — Gegeuen in den Jaer onss heren Dusent vicrhou- dairt sesinde vyfftich des ses inde twintichsten Dags in Novembrj. Voor schepenen van Sittard bekennen Thonis Houtsnider en Deltken van Abshoeven schuldig te zijn aan Rutken Byspennynck een erfpacht van een rnalder rogge, en stellen tot onderpand eene sil en een morgen land aan den Schel- berch en een morgen beemd op den Geleenderweg gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel een weinig aan den rand be- ichadigd. In doos B N° 57.

-ocr page 82-

		— 73 —
		Na lOS. 1458 Mei 11. — Oogenen in den Jaer unsi heren dnsent. vierhondairt acht Indevyfftich des clfTden Dags in Maio. Voor schepenen van Sittard verklaart Gerairt Plogmeker te verschuldeu aan het gasthuis aldaar eenen erfpacht van drie vat boonen, waarvoor hij veronderpandt een boomgaard, groot eene sil op het Broeksittarder paadje, naast het kapittel van Sittard gelegen. Origineel op perkament.—Schcpenzcgel geschonden. Tn doos B N° 58. N° 103, 1458 Augustus 22. — Gegeucn In den Jar unss heren Dnsent vicrhon- dairt Acht Inde vyiftich des twe Inde twiutichstcn Dags in Augusto. Voor schepenen van Sittard verklaart Aleth Speden aan Gerairt Bunden schuldig te zijn een erfpacht van anderhalf mulder rogge, tot waarborg waarvan zij veronderpandt dat halfschet van een perceel bouwland , groot tien sillen by bushuyser lynden gelegen. Origineel op perkament zeer heschadigd.—z"egel verloren. In doos B N° 59. N» 104. 1459. — Anno LIX» bij Wilhem van Tnddcr den Bnrgemcister. Door voogd, burgemeester, schepenen en gezworenen is verordend, dat men dit jaar bier zal brouwen voor negen denarii; elk bier zal aan de stad een accijns geven van een over- landschen Rijnschen gulden, en ten hoogste houden achttien tonnen; mochte echter een brouwer meer dan achttien tonnen maken, dat sal stain op syn broechen. De wijn zal een accijns geven van vier Overlandsche gulden per voeder, buiten en behalve een gulden stapelgeld, hetgeen

-ocr page 83-

		- 74 —
		betaald móet worden, wanneer de stad hare lijfpensioenen voldoen moet. (1) De (vee ?) accijns blijft, als van oudsher, op hetzelfde bedrag vastgesteld; die van Bom , Millcn en Lymborch zijn daar- van ontheven. Hij die een Rysich paard koopt, hetgeen vorst en land kan dienen, zal, wanneer hij in het land van Corn woont, van dit paard geene belasting betalen. Alle andere accijnsen zullen blijven, gelijk zij voorheen ge- staan hebben. Men zal geen anderen wijn inslaan, noch vertap- pen, als van ouds gebruikelijk is en geen bier verkoopen, dat niet in de stad gebrouwd is ; van elke aam zal een accijns geheven worden van zeven stuiver. Origineel op papier. In omslag C N° 2. N° 105. 1459 April 34. — Gegeuen inden Jnr ons Heren Duscnt vierhondert noegen ind vyfftïeh in den Aprille opSinteMurcus auont- Voor schepenen van Sittard bekent Johan Keenskens aan Jenne Reynmans schuldig te zijn een erfpacht van een mal- der rogge, waarvoor hij tot onderpand stelt een perceel land, groot een half bunder , gelegen inden Paepen Wynkell. Origineel op perkament.—Sehcpcnzegcl gaaf. In doos B N° 60. N° .106. 1461 Februari 23. — Gegeuen in der Jair Zahl Kin dusent vier hun- dert ein undt sestig in profesto Apostoli Matthei. Rechter, burgemeester, schepenen en gezworenen van Sittard verklaren, dat zij gezamenlijk, om der stadtkenliche
		(1) In de middeleeuwen werd in deze streken veel wijn getrokken. Men kau daarover, in de Puil. etc. du Limb. III bl. 330, cene zeer belangrijke verhandeling vinden, van den heer Jos. IUbets, getiteld: Oier den KÏjnbouw in Neder- landtch en Belgisch Limburg.

-ocr page 84-

		— 75 —
		notturfs undt gemeinen ürberswillen, verkocht hebben eene jaarlijksche rente van vijf Overlandsche Rijnsche goudgulden , munt der keurvorsten van den Rijn, aan zekeren Ausen en zulks voor honderd zes en twintig goudgulden. Tot zeker- heid dier rente verbinden zij al de gemeenteeigendommen. Afschrift op papier, met het oorspronkelijke vergeleken door den notaris A. Bruggen. In omslag 1 N° 1. N" 107. 1462 Februari 14. — In den Jaren ons heren Duscnt vierhondert nnd twe und sestich up sint valentyns dage des hcy- ligen mertelers. Stasse van liegen, als stadhouder van Johan graaf van Nassau, Vianden en Diest, heer te Breda, momber van zijnen zoon Engelbrecht van Nassau, heer te Millen , betuigt, dat voor hem en voor Gelis van den Horick en Jan van Koelgrouen, als leenmannen der heerlijkheid Millen, ver- klaard is door Jan Thoems en lisebet Stassen zijne huis- vrouw, dat zij van Eucrel van Licck en diens echtgenoote Mettelen in erfpacht genomen hebben den halven hof te Keuélberch (1), groot omtrent twee en dertig en een half bunder akkerland, waarvan Jan Thoems de wederhelft bezit, zooals die halve hoeve huden diss Dags gelegen is In netten end in drugen; en zulks tegen betaling eener jaarlijksche rente van ne- gen malder rogge en negen malder Euen , Gangelter maat (2). Origineel op perkament.—Drie  zegels verloren. Dat van van den Ilorick versleten. Men onderscheidt nog  een St-Andrieskruis in een schild, bela- den met 12 kleine effen kruizen.  (3) In doos B N« 61.
		(1)     De hoeve Kevelberg of Kivclbcrg is gelegen tusschen Gangelt en Sacüelen. (2)     Wij vermoeden, dat deze rente aan de armen van Sittard gekomen is. Op den rug van het stuk is door cene hand van latere dagteekening geschreven : Der hof zu Kevelberg neun mlr. roggen undneun mlr. Enen (ra haver) zummmen neun par. De armen hadden tot vóór cenigo jartn nog verschillende r«uten nabij Kivelberg. (3)     Op den rand van den grafsteen van Eva van Boetberg, in de Sint-

-ocr page 85-

		— 76 —
		n° ïoa 1462 Haart 18. — Gegeuen In dem Jaer ons beren Duaot vierhondert twee Ind sestzich in profeste B\'* Ger tradis Virginis. Voor schepenen van Sittard bekent Johan Ruyters, in der tijd voogd te Sittard, schuldig te zijn aan Hendrik Criekel- man, schepen aldaar, een jaarlijkkschen erfpacht van een mal- der rogge, waarvoor hij tot onderpand stelt zijn huis mit den grimde, gelegen aan de markt te Sittard , naast hem Ruyters en Peter Cloett. Origineel op perkament.—Schepenzrgel aan den rand een weinig geschonden. In doos B N° 62. No 109. 1465 Augustus 10. — Gegeuen Int Jair unsses Heren Dusent vierhon- dert Ind vuuffentzcstich uff sent laurcneius Dagh. Kathryna van Heyden, Johan Gloisse van Nyswilre en Ailheit Happartz, moder, eydom ind dochter verklaren aan hunnen broeder, zwager en oom Godert van Heyden ge- schonken te hebben een huis gelegen te Sittard in der Pid- zestraissen so eyner syten langs der Plackestraissen en van de andere zijde Theus Rutten en Reiner Hamer. Medebezegelaar was Johan van den Veltzo, zwager van Catharina. Origineel op perkament.—Twee zegels geschonden, het derde van van den Vellze in stukken. Catharina van Heyden voert een slangenkopkruii, Johan üeloes van Nt/tteilre een uitgetand kruis. In doos B N» 63. Pieterskerk te Sittard, vindt men het wapen van Horick aldus: een gouden St-Andrirskruis omzet met twaalf kleine kruizen in een veld van azuur, in in de krocht der kerk te Suiteren ziet men den grafsteen eenor stifldamc van den Horick, waarop een getwecdeeld wapen, rechts eens kroon boven twee adelaars (?), links een St-Andrieskruis, met drie efl\'cn kruisjes tusschen elk der armen. Omschrift t Hir ligt begraven Joffrou ...dch van den Horrich sterf int jaer ons Here M. CCCC. LXXXJJJ den

-ocr page 86-

		— 77 —
		N» ÏIO. 1466 April 10. — Gegcucn In don Jare Onts Heren Dusent vierhondert seiindesestich Dccima Die Aprilis. Voor schepenen van Sittard verklaart Gerei Leydebruech aan Paulus Criekelman schuldig te zijn een erfpacht van een maldcr rogge, tot zekerheid waarvan hij veronderpandt zijn huis met tuin te Hillensberg gelegen. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos B N* 64. N° 111. 1466 Mei 1. — Gegeuen indem Jar ons heren Dusent vyerhondcrt Sessindcsestich prima die May. Voor schepenen van Sittard bekent Johan Oflbrman schul- dig te zijn aan Dries van Weer een erfpacht van elfdehalf vat rogge, telken jare op Sint-Andriesdag binnen Sittard op oenen door Dries aan te wijzen zolder te leveren. Tot onder- pand stelt hij eene hoeffreyde te Hillensberg, naast Koen Kyllen en Herman Thysszoon, eer.e hoeffreyde op dcnSittar- derweg, ook naast Koen Kyllen, en een sil land aldaar gelegen. Origineel op perkament,— Zegel verloren. In doos B N° 66. N° 11S. 1466 Mei 14. — Gegeuen und geschieht ind Jahrr uns herrn Tuismt vier hondert end sechs end sestig up den vierzehenkn tag in den Mey. Voor Herman van Bronckhorst en van Batenburg, heer
		yilim dach i„ jen September. Bil God roer die Seele. Deze was wellicht eene dochter van voornoemden Uetii van den Horick.

-ocr page 87-

		— 78 —
		te Steijne (i), als stadhouder van Vincentius van Meurs en Sarwerden in \'t land van Bom, en in tegenwoordigheid van Winand van Brijle, Gerard van Gourtenbach, Paulus Krickel- man en Reinardt Krickelman, als leenmannen in \'t land en de heerlijkheid Bom, verklaren Jugfraw Catharina van Bremdt, echtgenoote van Daemen von Harve genaamd von Puffendorpe, als bezitster en Peter van Wilre, als mann van Vincentius van Meurs van de tienden binnen het kerspel Sittard in de heerlijkheid Bom, om groote schade voor te komen en met goedvinden van vrienden en magen, ver- kocht te hebben aan de eerwaarde heeren deken en kapittel onzer Lieve Vrouwekerk te Aken alzulke groote en kleine tienden, die jonkvrouw Catharina heeft en bezit in het kerspel Sittard en daaromtrent in de heerlijkheid en \'t land van Bom , zooals die haar angestoruen, erfallen und erschienen ist ouermitts Toide van haren broeder Hen- drik van Bremdt en waarvan Peter van Wilre ten opïichto van graaf Vincentius het manschap heeft namens Jonkvrouw Catharina, en die hij voor haar in leen heeft ontvangen. De verkoop is geschied voor eene som van 2850 gude schwere oberlandische Reinsche gulden, munt der keurvorsten van den Rijn, goed van gehalte en zwaar van gewicht, welke Catharina bekent te hebben ontvangen. Diensvolgens draagt Peter van Wilre zijn manschap met de rechten, die hij na- mens Catharina op gemelde tienden heeft, over in handen van den stadhouder Herman ten behoeve van jonkvrouw Catharina, welke daarop door dezen daarmede wordt be- leend ; vervolgens geeft Catharina die manschap in handen van Herman terug, ten bate van deken en kapittel te Aken, met alle rechten , die zij op de tienden heeft of verkrijgen
		(1) Herman kocht in 1464 de heerlijkheid Stein van Johanna van Loon, echtgenoote van Jau graaf van Nassau-Saarbrucken, en overleed den 13 februari 1520. Zijn grafsteen ligt in de kerk te Stein.

-ocr page 88-

		— 79 —
		zal, doende zij daarvan tevens afstand namens hare dochter Adelheid, kloosterjonkvrouw te Borscheidt en haren zoon Dries; eindelijk beleent Herman, namens Vincentius, graaf van Meurs, ten overstaan van genoemde leenmannen , deken en kapittel voorzegd en hunne nazaten met voormelde tienden en wel in den persoon van Gerhardt van Grondfeldt, zan- ger en kanunnik der Lieve Vrouwe kerk te Aken (1), van wien hij ten behoeve van Vincentius hulde en eed ontvangt. (2) Afschrift op papier, gcauthenticoerd door den notaris W. Kirbrich. In loket 13 N° 2. N° 113. 1468  Jnni 23. — Gegcuen int iar uns heren Dusent vyerhondert Acht Indcscstich In profesto beati Johannis Baptistc. Voor schepenen van Sittard verklaart Heyne Douflen schul- dig te zijn aan het gasthuis van Sittard een erfpacht van vier vat rogge, tot zekerheid waarvan hij tot onderpand stelt een morgen land in de Baandert gelegen. Origineel op perkament.—Schepcnzcgcl gebroken. In doos B N» 66. N° 114. 1469  Januari 26. — Gegeucn int iaer ons heren Dusent vyerhondert noegenindesestich op Donrcstaich post Sebastiauo. Voor schepenen van Sittard verklaart Janne Ilontswort aan Peter van Wilrade schuldig te zijn een erfpacht van
		(1)     Men leze over Gerard van Gronsfeld C. Quix, ScMotsund ehenutlige Herrtchaft Bimburg bl. 77, en onze aanteekcniugui ia de Puil, etc. du Limb. XIV bl. 394. (2) Wij hebben dit stuk uitgegeven iu de PM. etc. du Limb. XIV bl. 421. Be- trekkulijk de tienden vau Sittard zie men onze verhandeling daarover t. a. p. bl. 3»1 e. v.

-ocr page 89-

		— 80 —
		drie vat rogge en tot zekerheid der richtige levering daar- van te veronderpanden zijn huis, tuin en grond te Leien- broek gelegen. Origineel op perkament—Zegel verloren. In doos B N° 67. N° 115. 1471 Februari 2. — Gegeuen jn den jair onsa heren dussent vierhon- dert jnd Eyn jnd sieffentich des tweden daehz jnder Spnrkiellen. Burgemeester, schepenen , gezworen raad en burgerij van Sittard bekennen aan de huisarmen der stad schuldig te zijn een erfpacht van een mud tarwe, herkomstig van Oetten Hartmans, welke rente zij zich verplichten te leveren telken jare, veertien dagen na Anmmciatio in de vasten, om op O. L. Vrouwavond gebakken te worden, waarvan het brood des anderen daags aan de huisarmen moet uitgedeeld wor- den, ten einde deze bidden voor de zielen van Otto en zijne vrienden. De stad zal dien erfpacht kunnen aflossen met hon- derd Rijnsche gulden en twintig slechte stuiver. Origineel op perkament.—Groot zegel der stad gaaf. In doos B N° 68. N» 116. 1471 Februari 15. — Gegheuen Int Jair onss heren Duvscnt vierhondert ind Eynentzieuentzich des DonreDaighs nae sente Valcntyns Daich des heilighcn martelccrs. Voor schepenen van Sittard bekent Johan Lenssen van Broeksittard, poorter te Sittard, aan Dries Bruggen, poorter aldaar, schuldig te zijn eene erfrente van zes malder rogge, guetz paichtskorns matten ind paicht der stat van Sittart, vervallende jaarlijks op Sint-Andries. Tot zekerheid daarvan stelt hij tot onderpand anderhalf bunder boomgaard achter

-ocr page 90-

		— 81 —
		Broeksittard langs het Broek, naast de eigendommen van Arnt Wynrochs en Vaess Lenssen, Johan\'u broeder gelegen; zeven sillen land tusschen het kerkhof te Broeksittard en genoemden Arnold Wynrochs, benevens een huis met tuin te Sittard op dene peerdemaeH, naast Pauwels Krekelmans en Peter Otten. Origineel op perkament.—Schepenzegel vrij gaaf. Op den rug van het stuk leest m:n ex legato Andrece Bruggen. (1) In doos B N° 69. N° 1V7. 1471 Me» 6. — In aula abatili anno a natiuitate Domini millcsimo quadringentesimo septuagesimo prima Indictione quarta die vero lune sexta mensis maij. Door den notaris Arnold Sweelden de Sancto Tntdone wordt het volgende geconstateerd: Bij pauselijke breve op den 4 Maart 1468, gericht aan Rutger Bloemendal, abt der abdij van Sint-Jakob te I.uik werd de inlijving bevolen van de pastorij (vicaria perpetua) te Sittart bij het kapittel aldaar, volgens de voorschriften van het kerkelijk recht. De leden van het kapittel hadden zich namelijk met dat doel tot paus Paulus II gewend, voorgevende , dat er tusschen hen en den vicarius pepetuus geschil en ergernis (discensiones et scandala) waren ontstaan, betrekkelijk het genot van de in- komsten der pastorij en het recht van collatie der kerkelijke benificiën. Dit geschil zou door de inlijving der pastorij bij het kapittel geslecht kunnen worden. — De opbrengst der pastorij beliep nagenoeg vier mark fijn zilver. — De paus willigt dit verzoek in en bepaalt, dat na den dood van Johannes Cleijnen, den tegenwoordigen vicaris, de deken en het kapittel den vicarius pepetuus zullen aanstellen en af-
		(1) Deze rente is aan de armen gelegateerd. Zie N° 133 hierna.

-ocr page 91-

		— 82 — zetten ad notum capituli, zonder dat zij echter bevoegd zijn de goederen der pastorij te vervreemden. Naar aanleiding van den hem bij bedoelde breve verstrek» ten last, houdt de abt van Sint-Jacob eene informatie de commodo en incommodo en roept de ontevredenen op naar Maastricht. Daar verschijnt voor hem de pastoor Johannes Cleijnen, die verklaart, dat hij zich niet wil verzetten tegen de apostolische breve, maar daarin zooveel van hem afhangt zal berusten en ze opvolgen, behoudens echter, dat door de inlijving en vereeniging voor hem niets worde geprejudicieerd. Diensvolgens bepaalt Rutger van Bloemendal, als pause- lijke commissaris, dat hij de vicaria perpetua van Sittard inlijft bij het kapittel aldaar onder de volgende bepalingen. Deken en kapittel zullen den pastoor aanstellen en naar wei- gevallen afzetten. Deze zal zich moeten vergenoegen met eene congrua portio , bestaande in 150 griffoenen, elke griffoen gerekend tegen 5 mark, behalve de inkomsten aan de pas- torij speciaal vermaakt. Hij blijft in het bezit van het pas- toreele huis met diens lusten én lasten. De evengemelde som van 150 griffoenen zal betaald worden uit de pastoreele brooden (1), de offers der kerk , de rechten van doopen , trouwen , begraven en der zesweken diensten, uit de biecht- penningen en andere inkomsten. Minuut op perkament.—Zegel ia iukt van den notaris Sweelden te St.-Truiden. Op den rug is onder dngteekening van 7 Januari 1521 door den notaril Dionisius de Campo eene akte gesteld, opgemaakt in tegenwoordigheid van Jo- hannes Nuth, Hubert Trepels en Herman Tcsschenmaker, geestelijken in het bisdom Luik en van Lambert Fetri, kanunnik te Maeseyck, houdende dat de dekeu Gijsbcrt de Beer, na het overlijden van Johannes Cleijnen, den laatsten vicarius jierpeluus, de pastorij in naam van deken en kapittel heeft in bezit genomen. In doos B N» 71.
		(1) Men zie over deze brooden: Jos. Habets, Geschiedenis van het Ma- dom Roermond, I bl. 227 en 304. In 1610 werd te Sittard nog eene belas-

-ocr page 92-

		— 83 —
		N9 118. 1471  Juli 9. — Gegeuen int jair una heren Dnsent vierhundert eynindt- aeuentich dess Dynsdachs na nnss lieuen vrouwen Dach visitatie Voor schepenen van Sittard verklaart hun medeschepen Gelis Pyïl aan Trinken, dochter van Jan Specket, te verschulden eene erfrente van een malder rogge, waarvoor hij tot onderpand stelt een half bunder akkerland achter boischerlynde naast den sche- pen Dirk Beer, waaraan de rentehefster, bij niet levering op den behoorlijken tijd, de handen kan slaan. Deze ver- panding heeft plaats, behoudens de rechten van den leenheer. Origineel op perkament.—Zegel gebroken. In doos B N° 70. N\' 119. 1472  Mei 6. — Op den sesden dach van Mcyc Int Jaer on9 Heren dusent vierhonderd twee en seuentich. Anthonis Meijs, tolpachter in Brabant, schrijft de tolgaar- ders, behoorende tot de tolkamer van Louuen, die buiten de stad de tollen bedienen aan, om, daar de inwoners van Sittard hunne tolvrijheid in \'t land van Brabant voldoende hebben bewezen, deze ongehinderd en zonder tolgeld van hen te heffen te laten gaan en komen, zoodra zij ofwel het bewijs geleverd , ofwel den eed gedaan hebben , dat zij van Sittard herkomstig zijn, en de goederen, die zij vrij willen invoeren hun toebehooren. (1) Afschrift op papier. Ih omslag C N° 5.
		ting in geld over de parochianen omgeslagen, ter vervanging van deze kerk- brooden. In het archief is voorhanden een register van 3 November 1619, houdende aanteekeningen der ontvangsten van Bvrgenchaft und Kirchhroden. (1) Verg. N°\' 11, 88, 89 en 93 hiervoor.

-ocr page 93-

		— 84 —
		N° ISO. 1472 Juli 10. — Gegcuen ïndem jaer onss heren dnssent vierhondert twe indsieuentich teendach indem heumoiit. Voor schepenen van Sittard bekent Tylman Ettelen, schut - dig te zijn aan het binnen Sittard gelegen gasthuis, eene erfrente van drie vat rogge en vijf merek, waarvoor hij tot onderpand gesteld heeft een morgen land, gelegen in de Baenelt en een hoef ken op den Baenclsweg. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos B N° 72. N\' 131. 1472 December 28. — Ocgcucn int Jair onss heren dusent veirhondert tweindtseuentich op slerkeynder Dnch. Schepenen van Sittard verklaren , dat Pauwels Crekelman, gastmeister, ten hunnen overstaan, aan Ileynen Tsclis van Op- hoven in erfpacht gegeven heeft eene sil akkerland, gelegen achter Somershage op den ecker ivege, voor drie vat rogge \'s jaars guetz pachts koms; blijvende dat land tot zekerheid der richtige levering van den erfpacht verbonden. Origineel op perkament.—Schepenzegel vrij gaaf. Iu doos B N° 73. N° 1SS. 1477 Juni 16. — Geschiet Ind joer unss heren dusent vierhondert seuen- indsieuentich op mondach post viti. Voor Aert van Tudder, schepen der stad Sittard, Dries van Hyllensberg, Tilman Ettelen, Joepken Dries, Tysken Deckens, als lycops ind dengh luyde, is tusschen Pauwels Berben ter eenre, en Trynen Joesten, huisvrouw van Joost van Weert ter ander zijde, eene overeenkomst getroffen, waarbij is bepaald 4° dat Trijn hoer leff dach lanck, en 6

-ocr page 94-

		— 85 —
		niet langer, zal kunnen wonen in het op de oude markt ge- legen huisje, 2° dat Pauwels aan Trijn nog op den koopprijs van dat huisje schuldig blijft zeventien gulden en een oort, de gulden aan twintig stuiver gerekend, welke som Trijn gegeven heeft voor de helft aan het gasthuis en voor de wederhelft aan de huisarmen van Sittard , 3» dat Pauwels na Trijnes dood in plaats der betaling van evenbedoelde som aan het gasthuis en de armen esnen erfpacht zal leveren van drie vat rogge, afkoopbaar met zeventien gulden en een oort. Origineel op papier. In omslag C N° 4. N° 133. 1479 Februari 2. — Inden Jair onss hm dusent vierhont negen indt- seuentich desa t we Jen dages in februario. Johannes van Vynkenroid, Henrick Nouden, Seuerinus Stoxkens, Johan Thys , Peter van der Heyden , Sill Reynkens en Jan van Loeken, schepenen in der tyt lot Ouerweert, ge- tuigen , dat Johan Hoeier is een wettige aell broeder van Joost Hoeier te Sittard overleden, en dat hij als eenige erf- genaam alleen gerechtigd is tot de nalatenschap van Joost Hoeier; voorts verklaren zij, dat Kathreijen, huisvrouw van genoemden Joost Hoeier, een broeder had genaamd Dirck Opgheenbeeck en eene zuster geheeten Hille Opgheenbeeck , welke hebben nagelaten te weten, Dirck drie en Hille twee kin- deren , die gezamenlijk tot de nalatenschap van Catharina zijn gerechtigd , en Jacoppen Opgheenbeeck een hunner medeerf- genamen machtigen, om de tot die successie behoorende goe- deren te deelen of te verkoopen. Origineel op perkament.—Schepenzegel Tan Weert gebroken. Het ver- beeldt een kasteel met drie gedekte torens, in den voorgevel prijkende met eene Gotbische nis, waarin de drie horens der hceren van Hom. Van het omschrift is niets leesbaar dan ...ui.\\......Ou...... In doos B N° 74.

-ocr page 95-

		— 86 —
		N° 124. 1480 Januari 16. — Regenen int Jaer ons heren Dnscnt vier hondert ind Tachtentich op sinte Anthonius aeuent Des heiligen Abts. Burgemeester, schepenen , raad, gemeene burgers en in- gezetene poorters der stad Sittard verklaren, dat zij, omge- meynen orber ind profyts wille der stad, aan Hendrik Krenen van Echt, in der tijd pastoor te Loen, in liet land van Gulik gelegen, verkocht hebben eene jaarlijksche rente van twaalf goede bescheiden Overlandsche Rijnsche keurvorstelijke gul- den , welke zij zich verbinden telken jare aan den renteheffer op Sint-Antoniusavond te Roermond, in onser lieuer vrouwen monster op onser lieuer vrouwen altaer te betalen. Wan- neer die rente onverhoopt op den vervaldag niet mocht be- taald worden zullen de schuldeischer, zijne erfgenamen of rechtverkrijgenden bevoegd zijn den burgemeester, \'tzij bij monde, \'tzij bij brief door een bode dagelijks te laten aanmanen, zoolang hun dit goeddunkt en de betaling niet gevolgd is, en in hoen selffs huis of waar zij verkiezen ten koste der stad te vertecren , of om godswil te geven twee alde groet tor- noes skonyncks moenten , zonder daaromtrent eenige reke- ning te doen; daarenboven kunnen zij alle goederen en lic- den van Sittard bij wanbetaling laten richten ind peynden, onverschillig waar zij zich mochten bevinden. De rente zal ten allen tijde afgelost kunnen worden met tweehonderd gul- den ind mit den tsyns, en een gulden voor kosten van den brief. Ten slotte wordt bepaald , dat offt saick iveer, dat dese brie/f nat ivurde off gater krege off dat siegel breke off mit eynigerleye ongevall gecancelliert tuurde, de schuldbrief evenzeer zijne kracht zal blijven behouden. Origineel op perkament.—Groot «egel der stad in stukken. In doos BK0 75, en gelijktijdig af:c\' rlfi in schepenregist\'r AU, 28 N° 57.

-ocr page 96-

		87 —
		N» 135. 1480 September 18. — Datum Inden Jar uss9 heren Dusent vyrhondert Inde Tachtentich Op Mondagh na Synt lam- brechtz Dagh Des heugen niertelers. Clais van Zyss , stadhouder in het land van Millen voor den hertog van Gulik en Berg, graaf te Ravensberg, heer te Heinsberg en te Millen, en Dirk Heyenhoue, stadhouder insgelijks in het land van Millen voor den graaf van Nassau, heer te Breda en te Millen, (4) verklaren dat voor hen en (1) Het gemeenschappelijk bezit van het land van Millen door den hertog van Gulik-Berg en den graaf vau Nassau vindt in het volgende opheldering. Millen, Gangelt en Vucht (Waldfeucht), vormende het zoogenaamde land van Millen, waren een leen van het hertogdom Brabant. Den 26 Maart 1378 werden zij door ïrederik van Mcurs aan Wenceslaus en Johanna van Brabant verkocht, en den 13 November 1420 door hertog Jan IV van Brabant in leen gegeven aan Johan II van Loon, Heinsberg en Leeuwenberg. Deze was twee- maal gehuwd en wel, eerst met Margaretha van Gennep en later met Anna van Solms. Uit het eerste huwelijk bad hij vier kinderen, namelijk a. Johan III van Loon, heer vau Heinsberg en Leeuwenberg, b. Filippa, gehuwd met Willem van Wied, heer te Isenburg, c. Willem I van Loon, heer van Gulik en graaf van Blaukenheim, en d. Jobannes, proost te Aken en te Maastricht, later (1419—1455) bisschop van Luik. Uit het tweede huwelij^ dat in 1423 werd voltrokken, sproten twee dochters, namelijk Maria van Loon, die trouwde met Johan van Nassau, Dietz en Vianden, heer te Breda, en Jakoba van Loon, kloosterzuster te Mechelen, later abtdis te Thorn. Wij zullen voorbijgaan cene eerste deeling, die van de Heinsbergsche lan- den iu 1411 gemaakt werd door Johan II (dus vóór zijn tweede huwelijk) tusschen zijne drie zonen Johan, Willem en Johannes, bij gelegenheid van het huwelijk van zijn zoon Willem met Elisabeth van Blankenhcim. Daarbij be- kwam wel de oudste zoon Johan III met het land van Heinsberg ook Mil- len, Gangelt en Vucht, doch die deeling werd gewijzigd door eene tweede van 18 Februari 1424, gemaakt door Johan II tusschen zijne zoons Johan Hl en Willem, waarbij bedongen werd, dat zijn derde zoon Johannes, bisschop van Luik, zou hebbeu en houden het hem reeds in 1423 verbriefde vrucht- gebruik van Millen, Gangelt en Vucht, mit onderscheid dat he diese slosse gebruichen sall also lange als Me bisschoff zu Zuylgen is in der maisten as ime dat verbriefft is, und queme he an ein ander gestichte so sollen, dieselue slosse an legde wisse soene vurs. (Johan III en Willem) ind yre erven val- len, ind sy soelen die sementlich besiizen.

-ocr page 97-

		— 88 —
		twee leenmannen dier heerlijkheid, met namen Daem Spey vanden Byessen en Daem Sweyrtschyd verschenen is Everart van Lieck die, met bewilliging van Mettel zijne huisvrouw, bepaalde, dat hun beider kinderen de door hem en zijne echtgenoote na te laten goederen zouden scheiden, zooals zus- ters en broeders zulks verplicht zijn te doen , inet inachtne- ming, dat aan broeder Herman en zijne geestelijke zusters te
		.luliaii II had echter aan zijne uit het tweede huwelijk gesproten dochters als kindsdeel toegelegd 12000 gulden aan Maria, en 10000 gulden aan Jakoba. Toen nu op den 18 October 1458 Johanncs van Heinsberg, na den 22 November 1455 afstaud gedaan te hebben van den bisschoppclijken stoel, stierf, waren even- g»melde sommen nog niet uitbetaald. Zoowel namens hare zuster (voor de 10000 gulden) als in eigen naam, lieten Maria van Loon en haar echtge- noot Johan van Nassau, Diets van Vianden, met welken zij reeds in 1440 gehuwd was, zich den 21 October 1458 door het Brabantsch leenhof met Millen, Gangelt en Vucht beleenen, welke beleening het volgend jaar, den 12 Maart 1459, op Maria alleen en haren echtgenoot overging, ten gevolge van aankoop der rechten van hare zuster Jakoba. Daartegen echter verzetten zich \\* Gerard van Loon, graaf van Blankenheim, zoon van Willem, Maria\'s en Jakoba\'s halve broeder en, na Gerard\'s dood in 1460, diens zoon Wil- lcm II van Loon, heer te Gulik en graaf van Blankenheim, 2° Johan, graaf van Nassau-Saarbrucken, die in 1450 Johanna van Loon, eenige dochter van Johan III (ook Maria\'s en Jakoba\'s halven broeder) en van Johanna van Dicst, en dus erfgename van Ileinsberg en Leeuwenberg (vaderlijke lan- den) en van Dicst en Sichem (moederlijke landen), gehuwd had. Het geschil over Millen, Gangelt en Vucht werd aan de uitspraak van hertog Filip van Bourgoudië als scheidsrechter onderworpen, die den 29 Mei 1462 besliste, dat Willem II van Gulik en Johan van Nassau-Saarbrucken die heerlijkheden zouden hebben, als rechtverkrijgenden der broeders van den bisschop (ingevolge de deeling van 1424), doch dat graaf Johan van Nassau, Dietz en Vianden het vruchtgebruik er van zon genieten, totdat de nog verschuldigde 10000 gulden betaald en andere voorwaarden vervuld zouden zijn. Hierin ligt derhalve de verklaring, waarom den 14 Februari 1462 , (in het hiervoor medegedeelde charter N° 107) Stasse van Hegen, als stadhouder te Millen van Johan, graaf van Nassau, Dietz en Vianden, heer te Breda voorkomt, in hoedanigheid van momber van zijnen zoon Engelbrecht van Nassau, die, als representant zijner moeder, de rechthebbende op Millen was. De uitspraak van Filips van Bourgondië gaf echter aanleiding tot oneenig- heden , doordien geen der partijen volkomen erin berustte, waarvan het ge-

-ocr page 98-

		— 89 —
		Keulen alleen goederen in vruchtgebruik mogen toebedeeld worden, die na hun afsterven aan de wereldlijke broeders en zusters zullen terugvallen, waarvoor deze ten hunnen opzichte tot uitkeering cener som van veertig postulaats gulden of dertig boddregers voor eiken gulden zullen gehouden zijn; welke som door hen uit hun kindsdeel moet betaald worden, bin- nen de vijf jaren na den dood van Everart en zijne vrouw, aan de kloosters, waarin de kinderen , welke den geeste- lijken staat aanvaard hebben, geprofest zullen zijn. Origineel op perkament.—Zegels van Swertscheid en Ileyciilioven vrij gaaf, de beide anderen in het schild gebroken, In doos B N° 7(5.
		volg was, dat in 1472 de heerlijkheden Millen, Gangelt en Vncht voor de eene helft in bezit werden genomen door Engelbrccht van Nassau en voor de wederhelft door Willem, hertog van Gullk en 15erg, deze als momber zijner vrouw Elisabcth van Nassau, dochter der bovengenoemde Johan graaf van Nas?au-Saarbrurken en .Tohanna von Loon. De aanleiding van dat ge- inecnschappelijk bezit of de overeenkomst, waarop het steunde is ons echter niet bekend. Zijn de 10000 gulden , waarvan boven sprake, nooit uitbetaald en heeft daarom Engclbrecht zij» recht op Milieu, Gangelt en Vucht behouden? Heeft liet kinderloos overlijden van Willem 11 van Loon in 14G8 invloed gehad op de verdecling tusseben Engclbrecht van Nassau-Dietz en Johan van Nassau-Saarbrucken, vader van de in 1472 met Willem, hertog van Gulik en Berg, gehuwde Elifabetli? Dit zijn punten, die ons voorhauds duister blijven. In allen gevalle, Elisabeth van Nassau stierf den 9 Maart 1479 zonder kiuderen; haar echtgenoot Willem van Gulik en Berg had dus niets meer te zeggen op de heerlijkheden, welke vervielen op Elisabcth\'s zuster Johanna van Nassau, gehuwd met Johan I, paltsgraaf te I.iuimern. Dezo echter verkocht oumiddelijk de helft der heerlijkheden Millen, Gangelt en Vncht, alsmede de landen van Diest en Sichem aan hertog Willem, die dus in 1480 met Engclbrecht heer was van \'t land van Millen. Daarvan- da\'in dat wij in het boven medegedeelde stuk voor ieder dezer Hccren een ftadliouder te Millen aantreffen. Den 27 Augustus 1499 milde Engelbrccht zijn deel in de heerlijkheden Millen, Gangelt en Vucht tegen Diest, Sichem en Seclhem met hertog Willem, zoodat deze die lande» geheel in zijn bezit kreeg en met Gulik vcrecnigdc, waarvan zij tot aan den ondergang van dat rijk, op \'t eind der \\orige eeuw , een deel bleven uitmaken.

-ocr page 99-

		— 90 —
		N° 126. 1480 September 30. — Gegeuen in riem jacr onss heren Dusent vierhon- riert ind Tr.chfeutich dess lesten Dachz In Sep> tembrij. Schepenen van Sittard attesteeren, dat hun medeschepen Heinrick Dries verkocht heeft aan Meet Beer vierdehalf malder rogge , jaarlijkschen erfpacht, tot zekerheid waarvan hij verbonden heeft eene weide, gelegen in den baenelt, naast Styn in den Herbrich en Gort Pater noster. (1) Origineel op perkament.—Schepenzegel gebroken. Tn doos B N» 77. N° IS1?. 1480 December 3. — Gegeuen indem Jaer onss heren dusent vier hon- dert Tachtentich op der gued helger Jonffrauwe Sinte barben oeuent. Voor schepenen van Sittard verklaart Eueret van Lieck, met toestemming zijner huisvrouw Mettel, dat hun beider kinderen, \'t zij geestelijken \'t zij wereldlijken, gelijk broe- ders en zusters van recht geboert, na hun beider dood schei- den en deelen zullen hunne onder de bank van Sittard gele- gene erven op de volgende wijze. Daar Eueret en Mettel geestelijke kinderen hebben, te weten broeder Herman van den preterorden en zijne twee te Keulen wonende zusters, en ook indien er meer hunner kinderen den geestelijken staat mochten aannemen , zullen deze allen te zamen de voormelde goederen naar behooren met hunne wereldlijke zusters deelen , en daarvan hun leven lang, doch ook niet langer, het vruchtgebruik hebben. Na den dood der geeste- lijke kinderen zullen de goederen verkregen worden door de wereldlijke zusters of hare rechte erven. De voornoemde
		(1) Deze erfpacht is aan de huisarmen geschonken. Zie N° 138 hierna.

-ocr page 100-

		— 91 —
		geestelijke kinderen zullen die goederen niet mogen verpan- den noch verkoopen ; zij zullen van het eene kind op het andere versterven, tot op het laatste kind of diens rechte er- ven , \'tzij geestelijken \'tzij wereldlijken. Aangezien echter de voormelde geestelijke kinderen niet langer mogen erven dan hun leven lang, zullen de wereldlijke kinderen aan de k!oos- ters , waarin de geestelijke kinderen hunne professie gedaan hebben, geven vertich postulasts gulden of dertich boddre- gers fur eynen yder gulden, binnen de vijf jaren na het overlijden van Euert en Mettel voornoemd, zullende die be- taling ook moeten geschieden, wanneer broeder Herman of de andere geestelijke kinderen mochten overlijden. (1) Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos B N» 78. N» 128. 1481 November 25. — Gcgcuen Intiem Jncr ons heren dussent vierhon - dert Eyn ind tachtentieh up sinte Kali» rijnen oeuent der heilgcr Jonffer. Voor schepenen van Sittard verklaart Jan Lenssen aan Andries Bruggen , schuldig te zijn een erfpacht van een mal- der rogge en een jaarcijns van een bescheiden Rijnschcn gulden vanderbester voerde; tot zekerheid waarvan hij ver- or.derpandt zijn huis, schuur en plaats op den Perlz Merckt, naast Paul Crekelmans en Johan van IJeyden gelegen, een half bunder weide, achter Broeksittard langs het Broek naast den schepen Arnt Wynrochs en Vaas Lenssen en zeven sil- len akkerland, tusschen het kerkhof en Arnt voornoemd ge- legen. (2) Origineel op perkament.—Schepenzcgel aan den rand bc sehadigd. Op den mg van het stuk leest men: ex legato Andrete Bruggen. In doos 15 K« 70.
		(1)     Verg. N° 125 hiervoor. (2)     üe?e rente is later aan de huisarmen gekomen. (Zie N° 134 hierna.)

-ocr page 101-

		— 92 —
		N* 129. 1482 April 22. — Cegenen Indem Jaer miss heren dusent vierhondert twe Iml tachtentich twe ind twjntich Dach inden Apryll. Voor schepenen van Sittard bekent Trutten Ptugers van Born schuldig te zijn aan liet gasthuis, gelegen binnen de stad Sittard , eene jaarlijksche op Sint-Remeisdag vervallende rente van eene grijpe, paymentz der stat van Sittart, en stelt tot onderpand haar huis, tuin en grond, zooals zulks gelegen is Inder beghienen stroeten, naast het huis van Schotbruck en dat van Johan Goessen, waaraan bij wanbe- taling op den vervaldag alle verhaal kan genomen worden. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos B N« 80. N° 130. 1482 September 11. — Anno LXXXIJ op gousdach nae onss vrouwen dach natiuitatis. Overeenkomst tusschen schepenen van Sittard en Jakob van Buell houdende, dat de stad de hem verschulde som zal aflossen als volgt: vijf bescheiden gulden tusschen toeko- menden Sint-Remeysdag en Korsmissen en vijf dito metPink- ster; in Maart daaropvolgende de helft van de som, die men Jakob alsdan nog schuldig blijft, terwijl de laatste termijn zal betaald worden met dat bedrag, hetwelk is uytgelacht tusschen Jakob en Heyn Dries. Dit accoord is geschiet ind gedenckt met Jakob en zijne vrouw te Tricht door Henrich van Vyll, Arnt van "W\'ilroede en Johan Speede, en in schrift gebracht door Gort Cluwen, Arnt van Wilroede en Dries Gelyns, des maandags vóór Sint- Lambertsdag. Minuut in scbepciiregister A bl. 1 N». 1.

-ocr page 102-

		- 93 —
		N» 131. 1482 October 1. — Op Sint Hemels Doch Anno IXXXI.T*. Schepenen en gezworenen van Sittard maken verorde- ningen op de heffing der stedelijke accijnsen: van een voe- der wijn zal men geven vijf bescheiden Rijnsche gulden; van een dijck bier, (eerst) twee bescheiden Rijnsche gulden, (later zeven grijpen) en van een duijne bier twee postulaats gulden, waarvan er drie, twee bescheiden Rijnsche gulden moeten doen. Minuten in schepenregister A bl. 52 N°" 69, 70 en 71. N» 132. 1482 November 14. — Anno LXXXIJ des XlIIJ,en Dachz van novcmbry. Bepalingen omtrent de wachten , die door de burgerij be- trokken moeten worden. (1) Minuut in scbepenregister A bl. 1 N° 2. N» 133. 1482 December 28. — Gegcuen Inden Jaer ons heren dusent vieihon- dert tweindtachtentich des acht ind twyntichten Dacbz Jn Decembri. Voor schepenen van Sittard bekent Wilken der Leuwe, zoon van Hendrik van Ophoven, schuldig te zijn aan Heyn Douven zeven vat rogge in erfpacht, jaarlijks op den dertigsten
		(1) X;ulit in het geveeht bij Wez, op den 30 Augustus 1482, da Luikscho bisschop Lodewijk van Bourbon het leven had gelaten, maakte zich Willem van der Marck d\'Arenberg, bekend onder den naam van het Evcrzwijn der Ardennen, meester van Luik en zwaaide de oorlog6toorti over dezegewes- ten. Het is waarschijnlijk naar aanleiding daarvan, dat de Sittardsche magistraat buitengewone maatregelen ter bewaking van de stad verordende.

-ocr page 103-

		— 94 —
		November te leveren op een door den schuldeischer binnen de stad Sittard aan te wijzen zolder. Tot zekerheid stelt hij zijn huis met tuin en aanhoorigheden te Ophoven gelegen. Orlgioeel op perkament.—Zegel der schepenbank gaaf. In doos B N° 81. N° 134. 1483 Hei 25. — Gegluuen in dem Joeren onss heer Du men schreyfF Dusent vierhondert ind Dryindtachtentich op des heylgen Siute Urbnens Dach in Den Mocnt Mej\'. Burgemeester en gezworen schepenen der stad Sittard maken bekend, dat voor den rechter en hen verschenen is Andries Bruggen, hun medepoorter, die puyrlic om die myn Gods ind in rechter elmossen voor zijne ziel, die zijner ouders en weldoeners, verklaard heeft aan de huisarmen te Sittard alle iaer eirfflick ewelick ind immermeer te schen- ken eenen erfpacht van zeven malder rogge en eenen be- scheiden Rijnschen gulden, aan hem, blijkens twee schepen- brievcn, den eene haldende zes malder rogge en den andere een malder rogge en een bescheiden Rijnschen gulden, ver- schuld door Johan Lenssen , (1) zulks onder de volgende be- palingen: i. De huisarmenmeesters zullen elk jaar voor de Zondagen in de vasten een en dertig witte mikken laten bakken, de vijftien van een vat tarwe, en op iederen mik drie heerinck ind twe koels moerken off eynen schillinck, payementz der stat Sittart; welke almoes eiken Zondag in de vasten uitgedeeld moet worden in de kerk voor het Heilig Sacrament als onse here Got gehaeuen is van dei\' hoegemissen of als die mis uit is, wanneer de vicaris of iemand, door hem daartoe gelast, zal komen met den wijwaterskwast en lezen over de aalmoezen een \'miserere met eenen deprofundis en drie
		(1) Zie N°« 116 en 128 hiervoor.

-ocr page 104-

		— 95 —
		collecten; 2. De vicaris zal daarvoor een dier almoezen krij- gen en de andere dertig zal men aan de meest behoeftigen binnen het kerspel Sittard geven. 3. Mocht de vicaris, of de priester die hem vervangt, de voormelde gebeden over de aalmoezen niet uitspreken, dan zullen de huisarmenmeesters de aalmoes, die de vicaris zou krijgen, geven aan een an- deren armen mensch, totdat de vicaris ze zóó leest, als voorzegd is. Zoo er nog iets aan de rente na deze bedee- lingen mocht overschieten, dan zullen de huisarmenmeesters dit voor hun loon hebben. Deze brief is in dubbel opgemaakt, waarvan de eene in de schepenkist wordt gelegd, ten behoeve der huisarmen, en de andere overgegeven wordt aan Andiies Bruggen of zijne er- ven , opdat deze toezien, dat de bedeeling overeenkomstig de gemaakte bepalingen plaats hebbe. Origineel op perkament.—Groot zegel der stad vrij gaaf. In doos B N» 83. N° 135. 1488 Juni 17. — Gegeuea Inden Jaer ons heren duscnt vier hondert dry jnd tachteutich des Seuentetnden Dach Indein mydzomerinont. Schepenen van Sittard verklaren , dat, ten hunnen over- staan, Goedart Buyck bekend heeft aan het gasthuis van Sit- tard schuldig te zijn eene jaarlijksche erfrente van noegen merckt, paymentz der stal van Sittart, die hij zich ver- plicht te betalen op Sint-Jan-Baptistdag en waarvoor hij tot onderpand stelt een half huis gelegen in de Beghinen stroe- ten tusschen zijn eigendom en een huis van het gasthuis, alsmede een huis, dat willich Johan Doen plach tu zu ge- hoeren , in de Begijnenstraat gelegen, nnast de eigendom- dommen van het altaar van Sint-Maria Magdalena en goe- deren van het gasthuis. Origineel op perkament—Zegel verloren. In doos 13 X° 18.

-ocr page 105-

		.\'•Üfr
		— 96 — N» 136. 1483 November 30. — Gcgcuen Ia deme Jair ona heren dussent vier- hondert dry Inde Tachtentich op dess guedea SintAndries Dach des Helgea Apostels. Burgemeester, schepenen, gezworenen, burgei\'s en inwo- ners van Sittard bekennen schuldig te zijn aan het gasthuis aldaar, eenen erfcijns van zes Rijnsche gulden en vijf stuiver eu aan de huisarmen eene rente van drie Rijnsche gulden en vijftien stuiver, twintig slechte stuiver of zes en veertig boddregers, payments van Sittard. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos B N° 84. N° 137. 1484 September 13. — Gegeuen Indcm Jaer onss heren Dnscnt vierhon- dert vier Ind Tachtentich dess deerteendendachz In Septcmbri. Voor schepenen van Sittard belijdt Jannes van Heyden schuldig te zijn aan Meel Beer eenen erfpacht van vior- dehalf malder rogge, waarvoor hij veronderpandt zijn huis en erf, gelegen op den Peerlzmerckt, naast meester Hen- rickz en de gemeene straat, en eenen tuin op den Broeksit- tarderweg, naast Katryn van Heyden en Renier Crekelman den jonge. Bij gebreke van behoorlijke levering op Sint- Andriesdag zal de schuldeischeres hare handen aan het on- derpand kunnen slaan en daarmede doen als met haar eigen goed sonder ymants wedersaegen, beheltenisse den leenheer ind mallich syns gueden rechtz. Origineel op perkament.—Schepenzegel gaaf. Op den rug staat aangeteekend, dat. deze erfpacht en een ander vin drie en een halven malder dienen, om op eiken Vrijdag in de vasten aan de huisarmen uit te deelen dertig tnrweniikken en bij iedere mik twee herinch. (Zie N° 138 hierna.) In doos B N° 85.

-ocr page 106-

		— 97 —
		N° 138. 1485 Januari 25. — G«geuca Int Jaere ons heren Dnscnt vierhondcrt vyff Indtachtentich op des guden Sinte Panwcls Duich conuersionis. Burgemeester, schepenen en gezworenen van Sittard be- tuigen, dat voor den rechter en voor hen verschenen is Mechtild van der Heyden, huisvrouw van Dirk Beer, die , met raad en toestemming harer drie meerderjarige zoons Dirk, Godert en Gijsbert (1), voor het heil der zielen ha- rer ouders en weldoeners, als vrijwillige gift geschonken heeft aan de huisarmen van Sittard een jaarlijkschen erf- pacht van zeven malder rogge, aan haar verschuld door den schepen Heyn Dries en Johan van Heyden; met bepaling, dat telken jare aan dertig personen eene uitdeeling zal plaats hebben van een tarwemik, twee goede Heringe en een schelling in geld. (2) Origineel op perkament.—Schepenzegel gaaf. In doos 13 N° 86. N» 139. 1485 December 20. — Anno LXXXY op synt thomas ocuent apl. Opgave der verteringen, ten laste der stad gedaan, bij gelegenheid, dat hertog Maximilaan van Oostenrijk te Itoer- mond is afgehaald en naar Aken gebracht met twee wagens, vier man en zes paarden. (3) Nota in schepenregister A bl. 2 N° 5.
		(1)    Volgens de door Keitsraedt (Chronic von Gangelt) opgemaakte lijst der dekens van het kapittel van Sittard werd Gijsbert Beer in 1507 als zoodanig benoemd. (2)    Zie N« 126 en 137. (8) Verg. onze mcdedceling in Publ. etc. du Limb. XIII bl. 550.

-ocr page 107-

		- 98 -
		N» 140. 1486 Juni 33. — Geschiet in den Jocr ons heien dusent vier hondert lees inttachtentich des drijintwyntichten dachs in Junio neemlich op syut Johans baptist oeuent. Rechter, burgemeester, schepenen, gezworenen en verder de geheele gemijnde der stad Sittard bekennen, ten bate der stad ind om mee schaden so verkneden, opgenomen te heb- ben van Johan Schonestayn, kapellaan der kerk van Heins- berg, een kapitaal van honderd Overlandsche Rijnsche gulden, en hem diensvolgens te verschulden eene jaarrente van vijf Overlandsche Rijnsche gulden, twintig stuiver of vieren twintig mytpennynken, betaalbaar te Heinsberg op Sint-Jan-Baptist zo myd soemer of binnen de naast volgende veertien dagen. Minuut in schepenregister A bl. 4 N° 14. N\' 141. 1486 September 29. — Op Synt Mychels Dach LXXXVI. Voogd , schepenen en gezworenen stellen het bedrag vast van den accijns, op het brouwen van bier te hellen. (1) Minuut in schepenregister A bl. 52 K° 72. K« 14S. 1486 September 30. — Geschiet iudem jaer XIIIJ» ind LXXXVJ op sint Kerneis oeuent. Johan Eraen, Dirk Beer en Geret Schuttens als vayt en schepenen van Sittard verklaren, dat Dirk van Lieck de oude ten hunnen overstaan bekend heeft, dat hij ten behoeve van Dirk Pollart, meijer ter tzijt to Thoeren, voor eene zekere som gelds verpand heeft een schepenbrief, waarvan zijn
		(1) Men brouwde in dien tijd, dik bier en dun bier. Het kwart dik bier kostte een halven stuiver en het dun bier een tiende rlemsch.

-ocr page 108-

		— 99 — zwager Thijs van Eyll de houder is, en waarvoor Dirk van Lieck, Pollart schadeloos zal stellen. Van Lieck bekende voorts aan rente achterstallig te zijn vijftig Rijnsche gulden, elke van twintig stuiver, Eexer paynientz, die hij in twee ter- mijnen zal betalen namelijk de helft met Sint-Marton, de wederhelft met Sint-Jan-Baptistdag eerstkomende. Eindelijk heeft Dirk van Lieck nog verklaard en ten Heigen behalden en gesworen, dat hij met Allerheiligen-misse eerstkomende zijn hof te Mussenbroék, gelegen in het kerspel Heerlen, in naten ind in drogen setten sall jn handen syns swegers Thijs van Eyll, tot zekerheid van de bovenbedoelde schuld en de nakoming van de door Dirk van Lieck aan Pollart ge- dane belofte, alsmede voor alle schade en kosten, die geleden of gemaakt mochten worden. Zou het gebeuren, dat Dirk van Lieck zijne verplichtingen niet mocht naleven , dan zal hij , zooals hij bij de heiligen heeft gezworen, zich te Sittard inhalden, en zich van daar niet verwijderen , dan met be- williging van Pollart of zijne erven. Minuut in 8chepcnregister A bl. 116 N° 123. N» 143. 1487 Mei 3. — In den Jaren onss Heren Dusent veyrhondcrt LXXXVIJ op desa Heylghen Cruyss Dagh. Ten overstaan van burgemeester, schepenen en raad van Sittard wordt door de jonggezellen-schutters gehoorzaamheid beloofd aan Heer en stad en vastgesteld, dat een ieder, die tot de schutterij der jonggezellen behoort, moet voorzien zijn van een boog, een halven krefft, een kraag en een hoed. Wanneer zij gehoorzaamheid mogten weigeren, zullen de Heer en de stad hen kunnen ontsetten to honen wyllen. Zij zullen jaarlijks van de stad, as men van als gewonych is, hebben zes kwart wijn. Minuut in ichcpenregiater A bl. 5 N° 15.

-ocr page 109-

		— 100 — N°144. 1487 Juni 29. — Anno XIV" LXXXVII Die Pehï et Panü apostolorum. Tijdens Johan SpeJc de betrekking van burgemeester bc- kleedde en die heufftfait hadde met en tussclien Diederyx- gea des Papen en zijn gezel, werd voor de twee heufftfai\' den gegeven aan den drost twee vierdel wijn, aan den voogd twee vierdel, aan eiken schepen een kwart, en aan den schrijver en de twee boden te zamen een kwart wijn. In sehepenregister A bl. 5 N° 16. N\' 145. 1487 Juli 2. — Anno Dnj XIV» LXXXVIJ Die Visitationis marie Virginis. Heufflvait tusschen den burgemeester van Sittard Johan Spele, en Diederixgyn des Papen van Sustcrsele en Henne Leenker.s, waarbij door het hoofdgerecht, betrekkelijk het heffen van accijnsen te Susterseel, nadat zulks door den jonkheer (Vinccntius van Meurs) was toegestaan (1), is beslist, dat de stad Sittard liet recht heeft de accijnsen aldaar te innen, wijl de jonkheer voornoemd gebot end verbot te Susterseel beeft, zoodat de ingezetenen van Susterseel gehouden zija tot betaling der accijnsen aan Sittard, op den tijd, dat zulks evenals in de stad door den bode wordt aangekondigd. Bij die gelegenheid eischte de voogd , dat do schepenen van Susterseel in boeten zouden veroordeeld worden , omdat zij geen gevolg hadden gegeven aan het berouff, hun door yer houfft (de schepenbank van Sittard) gedaan, waarop zij zich verdedigden met het beweren , dat zij vonnis in voor- meld geschil hadden geveld, waaraan zij bleven vasthouden, weshalve zij van oordeel waren , niet gehouden te zijn de
		(l) Verg. N» 146 hierna.
		7

-ocr page 110-

		— 104 —
		vordering van de Sittardsche schepenen op te volgen. Er werd verstaan, dat, aangezien zij volgens schrijf ten hadden gehandeld, hun door hun ouerhaujft, de schepenbank van Aken, verstrekt, zij niet boetschuldigd waren. (1) Ï3 schepenregister A bl. 5 N° 17. N» 146. 1488 Juni 29. — Gegeuen in den Jaire mis Heren Dusent vierhondert aicht ind aichtzich aft\' Sondag na Sant Johans dag Baptiste. Vincentius, graaf te Meurs en te Sarwerden, bekent, toe- gelaten te hebben en toe te laten, gelijk zijne voorvaderen, de heeren van Born en Sittard, dat burgemeester, schepe- nen, raad en burgers van Sittard gebruiken en genieten de gemeynten der stad, genaamd het Broek, gelegen tus- schen Sittard en Weer, nog een broek geheeten Oiierbroek, gelegen tnsschen Sittard en Monsterglen, den Tomel en eenen weg, genaamd Breyerhaige, alsmede de Overhovener- heide, gelegen tusschen Sittard en de Nnwenstat, voorts dat zij tot dertig bunders van voormelde broeken en ge- meynten in erfpacht zullen mogen verkoopen. Hij ver- gunt verder aan genoemden burgemeester, voortaan ac- cijnsen te heffen en te beuren van de dorpelingen tot Sit- tard behoorende, zoo en op den voet als deze van de Sittardenaars zelve geheven worden , namelijk van Tnddern, Susterseel, Wehr, Brucksittart, Hillensberg, Munstergeleen en andere plaatsen , onder de dingbank van Sittard gelegen. Origineel op perkament.—Zegel Tan Vincentius, in groen was beschadigd, bestaands in een gevierendeeld schild, 1 en 4 een dwarsbalk , 2 en 3 een dubbelen adelaar. Van het omschrift onderscheidt men nog Vincentius qk.......... In doos B N° 87.
		(1) De schepenbank van Susterseel behoorde tot den gerechttdtcang van Sittard en ressorteerde onder het hoofdgeretht aldaar. Susterseel appelleerde op ds schepenbank te Aken. (Men zie daarover onze verhandeling „liet tegen tooordig tonton Sittard, in zijne ontwikkeling geschettt" bl. 6.)

-ocr page 111-

		— 102 —
		]S\'° 141?. 1488  September 29. — Gemacckt in.1 geordinyert op synt micbels Oach des Fleyligen eagcll auuu ÏIV\' LXXXVIIJ. Voogd, schepenen en gezworenen van Sittard stellen eene verordening vast op het heffen van den accijns op het bier. Minuut in schepenregister A bl. 53 X" 73. N« 148. 1489   Haart 20. — Gegcuen iudcm Jair uuss Heren duysent vicrliondert nocgen ind tachtentijgh des twiutijohsten dnighs in dem Mart. Burgemeester, schepenen en gezworen raad van Sittard bekennen verkocht, en erfelijk ten eeuwigen dage uitgegeven te hebben aan Wynroch von Wyroed een bunder weide, gelegen op het gemeene broek buyten Lewenborgher porlten , grenzende met eene zijde langs de beek aan Arnt van Wyl- roed, vader van genoemden Wynroch, en met de andere zijde tegen de landwering aan Jencke Doyen. Den koopprijs (niet genoemd) verklaren zij ten behoeve der stad te hebben aan- gewend. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos B N» 88. N» 149. 1489 Haart 20. — Gegcucn iudcm jairen uass heeren Dusent vijr hun- dort noegenindetachtentich decss twijntichsten Daichz in Dem meert. Burgemeester, schepenen en gezworen raad van Sittard ver- klaren verkocht, en erfelijk uitgegeven te hebben aan Arnt van Wyldroe en zijne huisvrouw Trude Bottelens zevendehalf zijll en twee en dertig roeden weiland, gelegen op het gemeene broek

-ocr page 112-

		— 103 —
		aan de eene zijde naast den graijffv&n Reijner Tollener en met een hoofd uitschietende op het bioek tegen de beek , aan de andere zijde naast Wynroch van Wyldroe, zoon van Arnt voorzegd, en met het ander hoofd uitschietende op de land- wering. De verkoop is geschied voor eene niet genoemde som gelds, die de verkoopers gekeert inde gelacht hubben in orber inde profijt der stat. Minuut iu schepenregistcr A bl. 24 K° 51. N° 150. Omstreeks 1490. Johannes van Eijnichusen verklaart, dat Arnt Dobelsteyn van Doinrade, ambtman te Born, hot geschil heeft beslecht, dat hij met het gerecht van Sittard gehad heeft betrekkelijk het schepenambt aldaar, zoodat hij nu, noch in de toekomst een bediende of schrijver van de schepenbank zal aanstellen, dan met bewilliging van den landsheer, graaf van Meurs, en het gerecht van Sittard. Afschrift in Schepenregistcr A bl. 3 N° 8. N" 151. 1480 Haart 25. — Gcgeuen in den iabr ons Herrn Dusent vierhundert iuil noegententich op oaser lieucu Vrowen daieh eonceptio. Voor schepenen van Sittard verklaart de poirt Peter Schijnueldt schuldig te zijn aan den schepen Gys Leeiten eenen op Sint-Andriesdag vervallenden jaai lijkschen cijns van anderhalven Rijnschen gulden , goed van goud , montze der Kuerfursten by rijns, tot zekerheid waarvan hij rei-bonden heeft zijn huis met onder hoor igh eden, gelegen aan de markt tus- schen Johan Gielcn, den schepen Voss en Hendrick Smijet. Afschrift op papier, gecollationeerd niet het oorspronkelijke door Hcnr. Körvers, secretaris van het kapittel. In omslag 1 N° 2.

-ocr page 113-

		— 104 —
		N° 153. 1490 Mei 12. — Gcgebcn im Jair onss herrn Duysent vyerhondert noogoatych des twelften Dachs inden Meije. Burgemeester, schepenen, gemeeue burgers en ingezetene poorters der stad Sittard verklaren , schuldig te zijn aan Hen- drick Suydewint en zijne echtgenoote, wonende te Roer- mond, eene lijfrente, gevestigd op het lijf van den langstle- vcirle, van vijftien Rijnsche gulden, betaalbaar telken jare op den elfden Mei, al zou ook eenig ongeluk aan de stad over- komen , hetzij miswas, krijg, hagelslag of wat dan ook. Afschrift in schepcnregister A bl. 6 N° 18. N° 153. 1490 Hei 12. Heyn van Eick en Jan Hencken zijn zoon, geboren uit zijn huwelijk met Kathrina Koninx, koopen, ten laste der stad Sittard, eene rente van tien Rijnsche gulden, Akener koers, vervallende jaarlijks don zesden Mei. In schepcnregister A bl. 7 N° 19. N» 154. 1490 Mei 12. Rolant van Hogckyrcken en zijn zoon "Willem koopen van de stad eene op Sint-Servaasdag vervallende rente van twintig gulden. In schenenregistcr A bl. 7 N° 20. N° 155. 1490 Mei 12. Ilaess van Wylre en Gertruydt, dochter van Haess van Mandervelt, koopen van de stad eene jaarrente van vijftien goudgulden , Akener koers, vervallende op Sint-Vyts dag. In schepenregister A bl. 7 N° 21.

-ocr page 114-

		— 105 —
		N" 156, 1490 Mei 23. — Geschcyt Anno Dnyscnt veyrhondcrl und negentyeh Des anderen Dach op na sinte Urbanus Dnch. Burgemeester, schepenen en gezworenen verordenen de oprichting van eene waegh te Sittard, met het daarbij be- hoqrende gewicht. In «chepenregister A bl. 113 N» 113. N° loT. 1493 Januari 16. — Up Gudestag Sent Autonya Aucnt de; lilligeu Abtz ind confessora anno Doiuiui — ia deme mynstcn gctzale dry und nunt/.ich. Vinccntius , graaf te Meurs en Sarwerden, oud geworden zijnde en willende, dat zijne landen in gut regiment gestall ind vurbas gehalden worden, maakt aan zijn ambtman te Hom, Drees van Belle , aan voogd , seholtis, rentmeester, tollenaars, burgemeester , schepenen , raad , gemeene burgers eningezetc- nen der sloten , steden en landen van Born, Sittard en Sus- tcren bekend, dat hij zijne sloten, landen en onderzaten afgestaan heeft (1) aan Willem , graaf te Wied, heer van Isenberg , die gehuwd is met de dochter (2) van zijnen oudsten zoon Frederik , jonggraaf van Meurs en Sarwerden , onder voorwaarde echter, dat hij de privilegiën en vrijheden zijner erflanden zal bekrachtigen, hetgeen graaf Willem beloofd en mit stjnen npgerichten vingeren voor God en de Heiligen bezworen heeft. Diensvolgens beveelt hij zijne genoemde on- derdancn dezen als hunnen heer te erkennen en hem ge- trouw te zijn. Origineel op papier, eig iihandig g\'tcekend.—Opgeplakt zegel virlorn. In omslag A N° 3.
		(1)     Men zie omtrent drivn aMand Lacommlet IV N" 458. (2)     Margaretlia.

-ocr page 115-

		— 406 —
		N» 158. 1493 Januari 29. — Gcgeucn jaden jaren vns hwen dusent veirhoudert jud drij jnd neghentich des ncghcnjndtwintichsten dachs jn Januari». Wylhem, graaf van Weyde, heer te Yssenbergh , ver- klaart , dat zijn vader en zwager Vincentius, graaf van Meurs en Sarwerden , hem het slot en het land van Bom en de steden Sittard en Susteren heeft afgestaan , en hij alle rechten, vrijheden en privilegiën erkent en bevestigt door de eerbare burgemeester, schepenen , raad en burgers van Sit- tard van hunne voormalige heeren verkregen, en die hij be- looft vaste, stede bid unverbrughlich zo halden. Origineel op perkament.—Zegel, in groen was, in het schild geheel ge- broken. Van het randschrift is nog leesbaar ...m Wilbm........ Wetde en...... In doos B N° 89. N\' 159. 1498 Februari 16. — Gegcnen Int Jaire uns» licuen Heren Duysent veyrhond«rt Dryindnegentich Des seesteenden Dachs In februario. Voor schepenen van Sittard bekent This Visscher aan Rut Reyspennich schuldig te zijn een erfpacht van een maldcr rogge, tot zekerheid waarvan hij veronderpandt een half bunder land op den Bornerweg gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel versleten. In doos B X» 90. N° 160. 1494 April 19. — .,.. Dusent veyerhondert veyrindnegentich des negen- teenden Dachs Aprijlis. Voor schepenen van Sittard bekent Joick Beelen aan Meester Gerard van Wegberck, kanunnik te Sittard, schuldig te zijn een jaarlijkschen erfpacht van acht vat rogge, telken jare leverbaar op Sint-Andries. Tot onderpand stelt hij een tuin ,

-ocr page 116-

		— 107 —
		groot een morgen te Ophoven gelegen, en anderhalf\' sil akker- land aldaar. Origineel op perkament, zwaar le9chadigd. — Schepenzegel vrij gaaf. In doos B N» 91. N° 161. 1495 Februari 12. — Gegeucn zu Syttart jnden jairen es men schreyfl na der gebuert vnss heren Duyscnt vierhondert jnd vunff jnd Nuyntzich ufF Donercsdach sent Seuerins Anent des hilligen Bischoffs. Williem, hertog van Gulik en Berg, graaf van Ravcns* berg, lieer te Heinsbcrg en te Leeuwenberg , verklaart, dat nadat hij van zijn neef Willem , graaf te Wied en te Moersse, heer te Isenberg, het slot, de steden en het land van Dom, Sittard en Susteren verkregen heeft, (1) hem binnen Sittard de ambtslieden en beuder, alsmede burgemeester, schepe- nen , raad , burgers , ingezetenen en onderdanen van Born , Sittard en Susteren houw en trouw gezworen hebben , en hij diensvolgcns belooft hun goede , getrouwe heer te zijn en hen bij hunne lantrechten, sclie/fenvrdel , yuden alden ye- woenheyden jnd herhommen, ouch by ihren g*tbuerligeti vrijheiden , privilegiën jnd verschreiuongen te laten en vaste, unverbrochen, furstlich ind ufrichilich te houden, en hen te beschermen , gelijk de onderdanen zijner andere landen. Origineel op perkament.—Zegel des hertogen, in geel was, vrij gaaf, zijnde een gekwnrteleerd, ann weerszijden door een klimmcnden eenstanrtigen leeuw gehouden, schild, beladen 1 en 4 inet een eenstaartigeu en 2 en 3 met een tweestaartigen kliiumenden leeuw, in \'t midden een hartschildje, met drie horen elkander staande kepers. Elk der twee hoeken van het schild gedekt door een helm, waarop rechts tusschen eene vlucht een uitkomende hond, links cene kroon waarop een vcderbosch. Randschrift in eene guir- lande zeer onduidelijk. In doos B N° 92.
		(1) Bij aUc van 21 Juni 1494 (staatsarchief te Cnweldori) gaf Willem van Wied, Boni, Sittard en Susteren aan hertog Willem in pand\'cen voor 24,000 gulden. (Verg. Lacohbi.it IV hl. 573.)

-ocr page 117-

		— 408 —
		N» 162. 1490 Januari 25. — Gegeuen Inden Jacr nnss Henen heren Pinnen screiff Duscntvierhondert scesindnegentich opten vjffindtwjnliihsten dnch Inden loemaent. Ten overstaan van rechter en schepenen van Sittard, ver- klaart Jolian Noillman van den burgemeester aldaar aange- nomen te hebben, den steenweg door de stad te maken, van het eenc vuirken (1) tot het andere , namelijk vandan doir die twee iveiche van J.ymborch end Eynichusen toe gain begynnen (2) tot daar, waar de twee wegen van Broeksit- tard aanvangen , en wel der oeuerste ind der haitzitterder- weich (3), welken steenweg hij zich verbindt goed en deugdelijk te onderhouden , en zulks onder voorwaarde, dat hij daarop een tol zal kunnen heffen. Tot zekerheid der na- leving dezer overeenkomst, verbindt Noillman de volgende hem toebehoorende goederen onder Sittard gelegen: een half bunder land achter Ophoven, genaamd der lange acker, naast Peter Helgers en Jan Goeswijns den jonge , en Jan Elmken, eene sil bouwland, gelegen opten Eichlaen, reinende Thomas Baerts en Naille Baerts, twee tuinen buiten de lymborgcher porten opten alden beick, tusschen de hoeffe van Jan Schepers en Nelken Kreukels en een perceel ak- kerland , gelegen in ghecnen cloit un der Swynweiden , tus- Bchen Johanncs Rijckaerts en Laumcn Gocsen. Mochten Johan Noillman of zijne erfgenamen in gebreke blijven , den sleynwech te maken of hem naar behooren te onderhouden,
		(1)     Vuirken 3 vurken, vorkje, vork, hier de plaats, waar twee wegen iii den vorm van eene vork te zamen komen. (2)    De Einighauserweg nam vroeger de straat in, leidende van af den Limbrichterweg naar het station en liep midden door de plaats, waar thans dit gebouw is opgeicht. (3)    De bovenste Broeksittarderweg is gelegen buiten de Putpoort, waar hij met den Wehrerweg (vroeger ook Haagsittardcrwcg geheeten) een vuirken vormt.

-ocr page 118-

		— 109 —
		Jan heeft de tijdelijke burgemeester de bevoegdheid de veronder- pande goederen ten behoeve der stad aan te tasten, behou- dens echter liet recht van den leenheer en van ieder ander. Origineel op perkament.—Schcpcnzegcl gaaf. In doos J! N° 93. N» 163. 1496  Mei 8. — A° XCVJ op sinte wynenrig daech. Voogd en schepenen stellen het bedrag vast der kosten van de voogdgedingen buiten de stad te houden. In schepenregister A bl. 8 N° 24. N« 164. 1497   Januari S. — Gegeuen und also gedoen In den Joer unss lyucn herren Duysent ryrhondert ind Seuenindnoghentich des derden ilaclis in Januario. Scholtis, burgemeester , schepenen, raad en de gemeente van Sittard verklaren voor eene som , die zij in bewyssliche orber der stad gelacht en gekeert hebben, verkocht te heb- ben aan den te Maastricht wonenden poorter Jakob van Buele •ene jaarrente van acht en twintig bescheiden Overlandschc keurvorstelijke Rijnsche goudgulden, vervallende op des heyl- ghen bisschaps ind confessors Dach synle Remeyss, nemlich op den eersten October. In ichepenregister A bl. 9 N° 25. ,, N» 165. 1497 Juni 26. — Geghcuen in den iaeren ons Heeren XIIIJ0 seeuen . ende noegentich des Saeterdaecbg nae Sente iohans Baptiste Dach toe midzomer. Deken Johan van Reyde en kanunniken van den H. Geest te Roermond staan toe aan burgemeester, schepenen, raad en gemeente Sittard, om de renten van twaalf gouden Rijn-

-ocr page 119-

		— 110 —
		sche gulden, die Johan van Nymeghen, in der tijd deken van genoemde kerk, van de stad Sittard gekocht heeft, af te lossen binnen de zes jaren, mits opkondiging van een half jaar te voren. Origineel op perkament zeer beschadigd.—Zegel verloren. In doos B N° 94. N» 166. 1499 Juni 26. — Datum anno Domini Millcsiino quadringentesiino nonagesimo nono mensis Junü die viecsima scita. Vidimus door deken en kapittel der Sint-Pieterskerk te Sittard, van den vrijbrief der tolrechten in het land van Brabant aan de ingezetenen van Sittard geschonken door Jan van Brabant. (Zie N° 11.) Origineel op perkament.—Klein zegel van het kapittel, in groen nas, half gebroken. Het stelt voor Sint-Peter, ten halven lijve, het hoofd met een lichtkrans omgeven, in de rechterhand een boek houdende, dat hij op de borst drukt, en in de vooruitstekende linkerhand een sleutel. Omschrift: t S. Eclesie Sci Petbi de Sittert. In doos B N° 95. N« 167\\ 1499 Juli 27. — Gegcuen zu llaimborh jnden jaren rnss Heren Dnysent vierhondert ind nuyn jnd Nuyntzich nfl\' sent pantha- leonis Dach. Willem , hertog van Gulik en Berg, graaf van Ravens- berg, verklaart aan burgemeester, schepenen en raad van Syttart schuldig te zijn twee honderd enkele bescheiden goudgulden, die zij hem ter leen verstrekt hebben tegen eenen interest van twaalf dergelijke gulden, en welke hij be- looft hun terug te geven op Sint-Pantaleonsdag As men schreyuen wirdt Duysent vunffhondert jaren. Origineel op perkament.—Zegel des hertogen, in geel nas, aan den rand geschonden. In doos B N« 96.

-ocr page 120-

		— 1U —
		N° 168. 1499 Augustus 10. — Datum int Jaer nnsliern, dusent vierliondert Nuynindnuyntzich op synt laurencius Dach des heugen mertelccrs. Rechter, burgemeester, schepenen , gezworen raad en de gansche gemeente Sittard bekennen schuldig te zijn aan Johan von Lyeck en Aelhoyden, zijne wettige huisvrouw, Tzweel/f bescheiden enkele Overlandsche Rijnsche gulden van de vier keurvorsten, jaarlijksche erfrente, zulks voor eene bescheiden som , die zij ten behoeve der stad oidgezalt ind gelieuert hebben , en welke door de schuldenaars voor noit~ saichen der stad gékert is. Voormelde rente moet telken jarc te Maastricht, Roermond of Heinsberg, naar goedvinden der rentehefFers , betaald worden ledig vrij kommerloiss ind unbeswert op Sint-Petersdag. Minuut in schepenregister A bl. 12 N° 26. N° 169. Omstreeks 1500. De magistraat verklaart, dat de stad jaarlijks aan Heyn van Eyck, burgemeester te Aken, en zijne huisvrouw Katerijn, op Sint-Remeysdag eene lijfrente te betalen heeft van tier» goudgulden Akener koers, en aan Renier Crekelman den jonge en zijne echtgenoote eene erfrente van twaalf gulden Sittar- der peyen. In schepenregister A bl. 114 N° 118. N° 170. Omstreeks 1500. Reglement op den ijk der maten en gewichten. Ja schepenregister A bl. 110 N" 102.

-ocr page 121-

		— 112 —
		N» 1-71. Omstreeks 1500. Hechter, burgemeester, schepenen, raad en ingezetenen van Sittard bekennen van Arnt van Wylroed schepen aldaar en diens huisvrouw Gertruid Botlelers opgenomen te hebben, een kapitaal van zes honderd Itijnsche gulden, waarvan zij zich verplichten aan hem eenen erf\'cijns te betalen van zes en dertig gulden, telken jare binnen de veertien dagen na kersmis. .Minuut in schepenregister A bl. 7 N° 22. N» 1*73. 1500 April 21. — Gegeuen In Den Joer uns heeren Duseut v\\ ttliomlert Des eynentwintichden Daehz in Den Aprijll. Voor schepenen van Sittard verklaart Thijs Koenen aan Janes Cuijlman schuldig te zijn, een erfpacht van vier vat rogge, tot zekerheid waarvan hij veronderpandt zijn huis en hof in Dy Weffverstroet by der moellen gelegen, naast Trijn Ruysschen en Tilman van Eupen. Origineel op perkament.—Schepenzegel een weinig geschonden. In doos C N° 96\'"». N\' 173. 1502 April 3. — Gegeuen In Den Joer unss lieren Duseut, vyffhondert ind twe dess Derden Daehz in Den Aprijll. Voor schepenen van Sittard verklaart Jeenken Duijen aan Reyner Laumen schuldig te zijn een erfpacht van twee mal- der rogge, waarvoor hij veronderpandt anderhalf bunder ak- kerland op Dy goweter, hetwelk de scbuldeischer, bij ge- breke van behoorlijke levering op Sint-Andriesdag, zal kun- nen naasten, behoudens des leenheeren recht. Origineel op perkament.—Schepenzegel gebroken, In doos C N° 97.

-ocr page 122-

		— 113 —
		N° 1*74. 1(02 Juni f. — Gegeuen lat Jaer unss lieuen herrn Dusent vylThondert iml twee des* seeiden Dachs Juiiij gencnt broemoent. Burgemeester, schepenen, raad en burgerij van Sittard verklaren ten profijte der stad verkocht te hebben aan de eerbare Neijsghen, huisvrouw van Roelant van Hokijrken en hun beider zoon Cornelis, in de goede stad Aken wonende, of den houder van den schuldbrief eene lijfrente van twintig Rijnsche gulden, gerekend tegen seess merek, Exer peyen, die zij zich verplichten te betalen, tot aan den dood van den langstlevende van beide genoemde renteheflers of aan den houder van den schuldbrief binnen de stad Aken, telken jare op Sint-Servaasdag. Mochte de stad onverhoopt in de betaling der lijfrente ten bepaalden tijde te kort schieten, dan zullen de schuldeischers niet alleen gerechtigd zijn den burgemeester mit monde off mit bryeffe aan te manen, maar ook waar zij zulks verkiezen ten koste der stad dagelijks te verteeren en to schaden re- kenen , eenen ort gulden, Akener koers, onverminderd hun recht op de goederen en ingezetenen der stad. Minuut in schepenregister A bl. 13 N° 27. N» V7o. 1502 Juni 80. — Gegeuen jat Jocr unss leuen Heren Duscn vj flliomlert Ind twe op den leesten Dach Junij gênant broeuioent. Stynghen van Hokyrchen, kloosterjuffer te Ellen bij Duren, in het land van Gulik, en Katherijnke van Hokyrchen hare zuster , wettige kinderen van Rolant van Hokyrchen te Aken, geboren uit zijn eerste huwelijk met Wilne Bedien, koopen met toestemming huns vaders van de stad Sittard, op het lijf van de langstlevende harer, eener lijfrente van een en twin- tig Akener gulden , of zes mark eexer peyments voor eiken gul- den, vervallende telken jare op Sint-Jan-Baptistdag to myd somer. In scbepcnrtgisttr A bl. 14 N" 28,

-ocr page 123-

		— 114 —
		N« V7B. 1602 November 10. — Datum In den Jocr uns lcucn heren Duset vijff hondert Ind twee des teenden Tnchz No- vembris. Rechter, schepenen, gezworen raad en met hen de gan- sche gemeente der stad Sittard bekennen , in het belang der stad en tot voorkoming van meerdere schade , verkocht te hebben aan hun medeschepen Arnt van Wylroede en zijne huisvrouw Geertruijt Bottelers en hun beider rechte erven, eene jaarlijksche rente van twaalf goudgulden, goed van goud en zwaar van gewicht, eiken gulden gerekend tegen twee Hornsche gulden, te betalen binnen Sittard of drie mijlen wegs umblanx vuns. stat Sittard, ter plaatse door genoemde Eluden te bepalen op Sinto mertens Dach des heylgchen busschopz, off umbefangen bynnen des ncesten vyrteen dagen daarna, en aflosbaar met twee honderd goudgulden of vier honderd Hornsche gulden. In schcpenregistcr A bl. 14 N° 30. N° YT7. 1503 Februari 27. — Gegcuen Int Jocr unss lieuen heren Duscnt v.vff- hondert Inde Dry peuultima Die februarij. Voor rechter en schepenen van Sittard bekent Curst Nystelen, schuldig te zijn aan het gasthuis te Sittard eene jaarrente van een bescheiden Overlandschen Rijnschen goud- gulden, betaalbaar met twee Hornsche gulden telken jare op Sint-Mathijsdag. Tot zekerheid stelt hij ten onderpand ; zijn huis met tuin en plaats, in de Lymborger stroeten, ge- legen naast Arnt Douen en Goert Goessen. Origineel op perkament.—Schepenzegel gaaf. In doos C N° 98.

-ocr page 124-

		— H5 —
		N° 178. 1603 Maart 12. — Anno D«i XV« endc Dry des XII\'" Dachz in den Meert. Door Dyrck Swertscheid voogd, en Arnt van Wylroe, Gerret Scttltens en Dyrck Beer schepenen wordt aan Theus Deheus een schepenbrief uitgereikt, van hetgeen door Geret in synen alingen stoelt mit syne huysorouwen Geert van Gruijtroe sittende aan hem , hunnen zoon , gemaeckl is. In sekepenregister A bl. 1 N° 3. N" 1*79. 1503   October 4. — Gcgeuen jnden ioir ons lieffs heren Jhesu Cliristi Duinen serjeft* Dusent vyff hondert ende dry op Sinte franciscus Dack. Voor rechter en schepenen van Sittard bezweren Willem Molener en zijne huisvrouw Peet Vaalkartz met opgereckden vingeren ind vytbedivange van het gerecht van Sint-Pieter boven Maastricht, dat zij de helft van het huis en hoejfryen niet schuur, gelegen aan de Molenbeek en bewoond door Heyn Douven, verkocht hadden aan Steven Doenhoetz. Welke beéediging door hen geschiedt op verzoek van Goetten, zoon van Steven Doenhoetz. Origineel op perkament.—Sehcpenzegel gebroken. Iu doos C N° 69. N° 180. 1504  Januari 17. — Anno M \\c UU op synt anths dach. Opgave der brieven in de schepenkist aanwezig, betrekking hebbende op de privilegiën en stadsaangelegenheden van Sittard. Minuut in sckcpeiuegister A bl 8 N° 23,

-ocr page 125-

		— m —
		N° 181. 1504 Februari 22. — Gegeucn inden Joir unsi lirven Dusint vyflhondert inde vicrc up Synt Peters Dach Cathedra. Burgemeester, schepenen en gemeene burgers van Sit— tard verklaren verkocht te hebben aan de gebroeders Arnold Wymmers en Peter Wymmers te Aken, eenc lijfrente van tien Eexer gulden of zes mark voor eiken gulden, gevestigd op hun beider lijf, en bij oveiljden van een hunner, op dat van den langstlevende, en telken jare op den dag van Sint- Petersstoel betaalbaar binnen de stad Aken. Minuut in schepenregister A bl. 20 N° 54. N° 183. 1504 Februari 24. — Gegeucn inlen Joir Duset vyffhondert ind vier op synt mathys Dach des hclgen apostclls. Burgemeester, schepenen , raad en burgerij van Sittard verkoopen aan de gebroeders Arnold Wymmers en Willem Wymmers te Aken cene lijfrente van tien Akencr gulden , gerekend tegen zes mark, Akener peymentz, jaarlijks op Sint- Mathijsdag binnen Aken te betalen. Minuut in schcpenregisler A bl. 10 N° 31 eu bl. 20 N° 55. N° 183. 1604 Octobcr 9. — Op synt DionijsD.ieh De3 hclgen busscops Anno D"i XYc HIJ. Voor Dirk Beer, als voogd en schepen, en Jan Solen , als schepen, heeft Peter Meyartz aan zijn zoon Willem gegeven een bunder land, herkomstig van Scrammen te \\vc- ten: twee en een halve sil Loven de Vosöenkuil naast des Heercn land en Ilcyn Gertz, en anderhalf sil naast Ilejn 8

-ocr page 126-

		— 117 —
		Gortz en Nesken Meyntz, voorts eene sil, die aan Erkens van Hattsittert toebehoord heeft, naast Jan Tack en den schen- kcr; anderhalve sil aan ghene steyn, naast den fleer van Ocken, Gort Proulz en Koen Tack , en eindelijk een half bunder naast Jan in Dy Laick en Jonker Jan van Cortembach. In schepcnrcgister A bl 114 N° 119. N° 184. 1505 Februari 12. — Oegeuen inden Joir ons Heren dusent vvfF hondert ende Tvff der twelffden Duichs inden Spuikvlle. Voor schepenen van Sittard, bekennen Geerken Groeten en Oliyl Dorren van Munstergeleen, schuldig te zijn aan Heyllen Rymans, eene jaarlijksche rente van dardenhalven goudgul- den van de vier keurvorsten van den Rijn, tot zekerheid waarvan zij tot onderpand stellen eenen hof, gelegen te Munstergeleen naast de beek, groot drie en een halve sil, en een half bunder land aldaar , naast eigendom van het ka- pittel van Sittard en van Wynke van Leydenbroeck , alsmede drie sillen akkerland achter de Meyshage. Origineel op perkament.—Zegel verloren. Op den rug staat: lehoert lotden luuice tol den Kyrcktoren. In doos C N» 100. N° 185. 1505 April 4. — Op sijnt Ambrosiuidach des IIIJden dags in den pryll anno Dnl XVc V. Gort Buyck , Korst Gelen, Peter Boiden, Johanncs Ruys- kens en Severen Kremer bezweren voor het gerecht onder cede mijt op gerichden vengcv, dat zij een brief hebben ge- zien , houdende drie honderd enkele gulden door Joepken, zoon van meester Hendrik , vermaakt aan de gebroeders Jan en Heynken Sythans op al zijne goederen gereyt ind ongereyt. In schcpcuregistcr A bl. 114 N° 120,

-ocr page 127-

		U8 —
		N° 186. 1506 Februari 14. — Rcgciien zo Haymbach ia den Jarc nnss Heren Dityscut vunll knndert ind Sccss op Sent Vuleu— tyns dach. Wilhem , hertog te Gulik en Berg, graaf te Ravensberg, doet te weten aan zijne onderdanen en ingezetenen van het land en do steden Borne, Syttari, Sustern en onderhoorig- heden , dat hij Willem , heer van Rennenberg , tot zijnen ambtman aldaar aangesteld heeft, die hem hulde gedaan en trouw gezworen heeft, bevelende hij zijne genoemde onder • danen den heer van Rennenberg gehoorzaam te zijn en diens bevelen op te volgen. Origineel op papier.—Opgeplakt klein zegel van den hertog onduidelijk. Men onderscheidt een klein schildjcn beladen niet... ? waarvan elk der bo- vcuhoekeu gedekt door een helm bezet, rechts met een uitkouiendcu ge- halsbanden hondskop tusschen cenc vlucht, en links gekroond en van een vederbosch voorzien. Van het randschrift in eene guirlande, loopende om de helft van het zegel ziet uien ....helmi ducis........ In omslag O K* 17. 1507. — Anno D»i Dusent vyff hondert Ind seuen. Bepaling van hetgeen voogd en schepenen aan wijn en reisgeld zullen genieten , wanneer iemand hen legert zo hanen buten lantz. In schepenregister A bl. 112 N° 109, N° 188. 1507 April 26. — Anno D<ü XVC inde VIJop moendach noe synt Joris dach. Voogd en schepenen constatceren bij schepenakte, dat Reyner Beltens en diens huisvrouw Gertiuijt Reijspijnich bij testament aan de armen hebben vermaakt cc.ie erfrente van tien malder rogge. Minuut in schepenregister A bl. 3 N» 10.

-ocr page 128-

		— 119 —
		N° 189. 1607 April 26. — Anno Dn> XV\' inile VIJ op moendach noc synt Joris dach. Op de klacht van den burgemeester Jan Loet, dat de molenaar geen goed gemaal levert, en niet handelt volgens de oude gewoonten, wordt het moelter vaidt overmits voogd, burgemeester, schepenen en de gansche gemeente onderzocht en door de schepenen nagemeten, waaruit blijkt, dat het moltcrvat niet meer dan het zestiende deel inhoudt van een roggevat, gelijkstaande aan hetgeen den molenaar en alle molenaars altoos toe gewessen is voor hun maalloon. (1) Minuut in schepenregister A bl. 3, N° 9. N° 190. 1507 Mei 8. — Anno Dm XYe ende XVIJ Diss Derden Daehz in den Mcij. Voor Jan Reymans en Iieyn Douven schepenen verklaart Geret Goltstcyn, gehuwd met Jenne Kriekclmans, aan Theus Deheus gegeven te hebben de dertien Trichter vat rogge , die hem jaarlijks geleverd moeten worden en gevestigd zijn op een huis van Hein Schroeten, herkomstig van Iieyn Kiiekelmans en gelegen in de Putstraat naast Gert Tilmans en Geret voornoemd. Minuut in schepenregister A b). 53 N« 7*. N" 191. 1607 Mei 7. — Anno Dni XV\' VIJ des VIJ4" dachz in den m»ij. Schepenen \\an Siltard en Jan Haes verklaren op ver-
		(1) liet is te Sittard en op vele andere plaatsen in Limburg nog een ge- bruik, dat de molenaar, in plaats van maalloon, 1/1C ia natura voor zich neemt van de vruchten, die men in zijnen molen laat malen. Men noemt zulks de moilter.

-ocr page 129-

		— 120 —
		zoek van Gort Beer, dat het hun bekend is, dat Tihnan Bruggen zijnen zoon Zybrecht en zijn broeder Drys Bruggen gemachtigd heeft, oin met Gerard Schutgens te ondeihando- len betrekkelijk een erfpacht onder de bank van Sittard ge- legen , allosbaar met zestien en een hal ven goudgulden het mulder. Minuut in sclnpenregister A bl. 30 N» 59. N° 193. 1507 December 3. — Gegcuen Indem Jair unss Heren domen schrejff dusent vyff Ind seucnu uft\' scut Barbcroy Auent der heilligen Juufferoy. Voor schepenen der stad Sgttart verklaren Goedert en Jan Ilaes schuldig te zijn aan de eerwaarde geestelij- ken , prior co broeders van het convent tzo den Pretgeren en de priorin en zusters van het Convent tzo sint Geirtruyd, beide binnen Coelne gelegen, 1° 170 postelaets gulden, lui- dens cenen daarvan opgemaakteu bezegelden brief, en 2° 64 Reinolds gulden voor achterstallige lijfrente, oorspronkelijk ver- schuldigd aan Euerhart van leyck dem rjot benuede, vader van broeder Herman van leyck , van Eyrmgarde en Agnes, deze beide zusters in gezegd klooster. Nog verklaren zij aan gemelde kloosters te verschulden zes en tachtig Horn- sche gulden, wegens restanten, lijfrente on den Huysch~ buijsch ende huyssraede en vorderingen, die aan Euerhart tzo gehoerich plach tzo sijn. (1) Origineel op perkament.—Zegel verloren, In doos C N° 101.
		(1) Verg. N°" 125 en 127 hiervoor on N° 2C2 hierin». God art en Jan Haes waren de cenigu wcreldscUe erfgenamen van JSverhart en Mcchtild van Kivelsberg.

-ocr page 130-

		K° 193.
		1507 December 21. — Anno D»i XYC ind VIJ op sint Thomas Dach. Voor Dirk Boer, namens den voogd, en Johan Loer sche- pencn , getuigen Hein Schroeder , Dryss Bruggen en Hein van Merkelbacli, as heylichs liujde, dat wijlen Hein Dreiss zijne dochter Elssgen aan den langen Theiss heeft uitgehuwelijkt onder voorwaarde, dat zoo de ongehuwde broeder van Jan- gen Theiss met name Dirk Nagels zonder kroost zou ster- ven , do kinderen van Theiss en Elssgen zullen deden met Beiltgen , dochter van Hein Dreiss. Origineel op papier. In omslag C N° 6 en minuut in schepenregifter A bl. 35 X° 03. N» 194, 1507 December 23. — Geschiedt op Donncrstach neisten sent Tlioemas Daegc Anno Cli\' V Iud VIJ. Voor Dirk Beer en Johan Reymans schepenen bekent Hein Schroeder, dat Erntken Gootken , schoonzoon van Driess van Miilen, hem afgelost heeft een erfpacht van vijf malder rogge, dien Schroeder had ten laste var. Maes van den Dreisch, welke ceno rente van gelijk bedrag to dien einde aan Erntken had verkocht. Origineel op papier. In omslag C N° B. N° J95. 1508. — M. XV« inde acht. Rolant van Hckyrkeif koopt ten behoeve van zijno beide zonen, Baitholomeus en Rolant, van de stad eene rei te van zes goudgulden hyspenisii, en voor zijne twee dochters, die in het klooster bij Duren op de Ellen wonen , niet na- men Stijn en Trijn eene rente van een niet genoemd bedrag. Minuut in srhepenregister A bl 14 N° 29.

-ocr page 131-

		— 122 —
		N° 196. 1508  December 20 — Ia dem Jar miss leucn Hecrcii domen schraiift dusent V« en acht des XX Dachs Declms. Voor vrienden en magen sluiten Dirk van Wylroed, ter eenre, en Klaas van Abshoff zijn zwager, ter andere zijde, een uccoord betreffende eene rente van 31 1?2 malder rogge, ge- vestigd op de hoeve Watersleij , blijkens twee brieven door Dirk\'s broeder Wynroch aangekocht en groot de eene zes- tien malder drie vat, de andere vijftien malder rogge. Minuut iu schepenregistcr A bl. 33 K" 63. 1509  Juni 23. — Gcgcucn Int Jocr uns« hecren Dusent vijff hondert ind IX up svnt Jans baptist oefleut to mid somcr. Burgemeester, schepenen, raad, gezworene burgers en ingezetene poorters der stad Sittard bekerrien scliuldig te zijn aan Leonard Severijns van Sittard , predikheer te Keulen, en aan zijne zuster Ytgen, in het convent van O. L. Vrouw van Nazareth te Keulen, eene lijfrente, gevest\\gd updess leis- ten hjff van hoen beijden, van dertien bescheiden , enkele , Over- landsclie, Rijusche, keurvorstelijke gulden, telken jare te betalen binnen Keulen op Sints-Jan-Baptistdag. Minuut in schepenregister A bl.7 N° 22. N° 198. 1509 Juni 23. — Up den seelft\'ueu Datum inde taijl lach. Kathrijn en hare zuster Ytte, kloosteijuffers in het convent van O, L. Vrouw van Nazareth te Keulen, vr.n den regel van Sint-Augustinus op st/nt Eereonsstroet, koopen van de stad Sittaid eene lijfrente van twaalf Overlandscbe Rijnsche keur- vorstelijke goudgulden gucden gemontten yelde. In schepenregister A bl. 25 N° 53,

-ocr page 132-

		— 123 — N\' 199. 1509 Octobsr 21. — Auno D»i Duscnl vyff liondeit inde nijegen op den XI Dusent meeghden Doch. De raad van Sitiard bepaalt, in bijwezen en met toestem- ming van der. voogd Jonkheer Keris van Radenbruech, dat ieder burgemeester in zijn burgemeestersjaar (1) voor de stad zal doen vervaardigen twee hakebussenen daarbij verschaffen zal voor elke, honderd pond salpeter. Minuut in sehopcuregister A bl 2 J\\\'° (i. N° 300. 1509 November 29. — Gegeuen in dun Jure uns lieren du men selircilt Dusent vuulflondcrd inl nyegeu up Soiidaeli vou syut Cotheriiieii Doieli. Voor schepenen van Sittard bekent Paul Speede aan de broederschap van Sint-Catharina in do Sint-Pieterskerk te Sittard schuldig te zijn een erfpacht van twee vat tarwe, dien hij zich verplicht telken jarc op Sint-Catharinadag te le- veren , en waarvoor hij vcronderpandt een bouwland , groot een morgen, gelegen in den Bannelt. Origineel op perkament.—Scliepe\'.izcgel gaai\'. In doos C K° 102». K° 201. 1511 Juli 7. — Anno Dui XVC inde XJ up luocudng uoe vnss lieucn vrowcnDacli visitatiouia. Van de scliepenbank van Sittard verlangt Hendrik van Testerloe, schoonzoon van wijlen Scroeder cene eierenisse ,
		(1) De burgemeesters traden niet liet jaar af. Zij waren tevens l,chcer- ders der geldmiddelen van de stad, en met de ontvangst vau ulle gelden belast.

-ocr page 133-

		— 124 —
		ten opzichte van het volgende geval: het huis van Heyn Sr\'croeder werd in vruchtgebruik genoten door Hoelle, als momber van jonkheer Jolianncs van Korlenbach en is nu door Hendrik geloijst; hetzelve is vergenckelich en behoeft t\'tt\'i Dceckens tymmerens inde noijt; Hendrik vraagt hoe hij zich te houden heeft, wanneer hij zulks ten zijnen koste laat herstellen. De schepenen hebben daarop geclecrt inde gewyessen, dat de de kosten van den noet ba, dien Hendrik daaraan mocht laten maken, door hem moeten onthouden, en met de erven of rechtverkrijgenden na den dood der tuchtersse berekend worden. Miuuut in schepeuregister A bl. 113 N° 114. N° 302. 1511 September 27. — Ccgeucn zu Syttart ju den jacren as men schreytf na der geburt unss lieren dnyacut vunfThondcrl ind EiliF off den ncisten Satersdag na scut Mattbeus dage des heiligs apostels iud Euau- gelistcn. Johan, oudste zoon van Kleef, hertog van Gulik en Berg, graaf van Mark, Kavensberg en Catzenellenboegen enz. be- kent, dat de ambtliedeu en bevelhebbers alsmede burge* meester, schepenen, raad , ingezetenen en onderdanen res- pcctievelijk van het slot, de steden en het land van Boni, Sittard en Susteren hem en zijne gemalin Maria hulde en eed gedaan, en voor God en de Heiligen gezworen hebben , hun beider gehoorzame en getrouwe onderdanen te zijn , en belooft dientengevolge hun goede getrouwe heer te zijn en hunne laudrechten , schepenvonnissen , vrijheden , privile- giën en verscltryuonge te eerbiedigen. Origineel op perkament.—Groot zegel in geel was vrij gaaf, hebbende in het midden een schild met eenklimmendcu leeuw uist gespleten staart, omgeven door vijf kleine schilden, als 1. doorboord en beladen met acht peerwijs geplaatste ubepters (karbonkel); 2. ceu driemaal geruite

-ocr page 134-

		— 125 —
		dwarsbalk; 3. drie boven elkander geplaatste kepers; 4. gctwccdceld en beladen, rechts met twee boven elkander geplaatste luipaarden en links met een klimmenden censtnart\'geu leeuw; 5. een klimmende twecstaartige leeuw. Het middenscliild gedekt door cen helm, waarop ecu gchaUbande wassende houd tusschen eenc vlucht; het rechtersdiildjc (1), gedekt door een helm, uitloopeude in een gekroouden buftelskop met rechtopstaande ho- rens en het linkerschildje (5) , bezet met een gekroo.iden helm met vederbosch. In dooi C N° 1021\'. N° 203. 1511 November 11. — Anno Dn\' XVC inde eelll\' des eelffden Dachz novcnibris. Verordening, door voogd, burgemeester en schepenen van Sittard gemaakt, op het bakken van brood en het brou- wen van bier. In schepenregistcr A hl. 113 K* 115. N- 304. 1513 Kei 31. — Gegebcu in dem Jahre doe men schroifi dusend vunfl\' honderd und dertien lip den lesten dagh van deu Mey. Voor schepenei van Tuddcr, bekent Erken Schoutz van ïudder aan Dries Bruggen en zijne rechte erven schuldig te zijn, een erfmalder rogge, maat en pacht der stad Sittard, betaalbaar op den laatsten dag Mei, tot onderpand van welke rente hij verbindt vijfdehalf sil land, gelegen tusschen Tudder en Millen aan den weg, die beide plaatsen vereenigt, tusschen Jcuneske Cloes en Lyse Severens. Origineel op perkament.—Zegel afgevallen. In doos C N° 103. N\'SOS. 1513 Juni 4. — Anno D»i XVC XIIJ des rijrden Dachz in Jnnio. Ten overstaan van liet schepeogerecht te Sittard bekent Ghijl Bourner, dat Nyss Cremers zijn liuis, opt ort van de

-ocr page 135-

		— d26 —
		markt tegen den put gelegen in syne handen luidde inde ijem mit Kyrchen gerucht verbleuen ivas; waarop Nyss dat huis wederom aan Ghijl overdraagt, die verklaart in te staan voor alle lasten en schade, welke Nyss ter zake van dat huis mocht hebben, hetzij met Laurens Claper schepen te Maastricht, hetzij met een ander. Ghijl en Nyss komen ver- der overeen, dat, daar ten behoeve van het kapittel e. nc rente van een goudgulden \'s jaars op het huis is gevestigd, en Nyss een morgen land in den Banelt bezit, het onder- pand vrij gemaakt zal woiden en eene verscJirijffinck der rente op zijn erfgoed geschieden zal. Miuuut ia schepeuregister A bl. 2 N° 7. N° 206. 1513 September 14. — Anno Dni XV<- ende X1IJ des XlIIJ^en D„t.j,z Septcinbris. Voor Dirk Beer en Jan Loer, schepenen van Sittard, ver- klaart Meiken, natuutlijkc dochter van Peter Engelen, dat zij afstand doet van de rechten, die zij, luidens daarvan opge- maal.ten schepenbrief, heeft op c.e goederen van Peter, inge- volge eene haar door dezen afgegeven schuldbekentenis. In schepen register A bl. 19 N° 33. N° 30?\\ Omstreeks 1514. Schepenen yan Sittard verklaren, dat Drijs Bruggen van wege meester Drijs van Heynsberch een vonnis verkregen heeft op de goederen van Dirk van Wildroed, ter zake eener erfrente van een malder rogge , die deze hem schuldig is , blijkens schepenbrief, spreehende op de goederen der zusters van den uiden Wulhem Heijnen, en dat de schuldenaar gehouden is, die rente op vertoon van den schuldbrief te betalen In schepenregister A bl. 19 N° 34.

-ocr page 136-

		— 127 —
		N° S08. 1515 Fetraari 9. — Anno Dm\' Duscnt vijHliondcrt inde vj vlhcen up fry- dr.c!i vur syiit valeutyns Dach des hcijlgcu bijsscliopjs. Gclis Curstcn, zoon van wijlen Geus, doet voor de schepcn- bank een noervedinge, hierin bestaande dat hij belooft, inde zu Dem heylgen behalden, daar hij te Born gevangen gezeten heeft, nooit meer tegen den genadigen Heer of zijne vorstelijke landen iets te ondernemen noch doijn to doijn op cenige wijze. Als burgen voor hem stellen zich Herman Specketz, Itykart Groetten, Jeunes van den Berge en Jan van Schijn velt alsmede Lenart Lcnssen, die zich onder eede verplichten, om wanneer Gclis nogmaals handelt, zooals hij gedaan heeft, hem te leveren op den burcht te Bom, \'tzij schuldig, \'tzij onschuldig, gelijk h<j daar toen der tijd gcvan- gen gezeten heeft. Iu schcpcuregistcr A bl. 112 N" 110. N» 209. 1515 Maart 28. — Anno D"i X\\ < inde XV" des XXVIIJ0» Dachz iu don weert Voor Keris van Rodenbioek voogd, en Jan Soellen en Kenier Douveu, schepenen verklaart CorneJis van Barlo, dat zijne vrouw en haar zoon , die het leen te Wehr ontvangen heb- ben, hetwelk wijlen zijn vader Schram gehad had , nog een sche- penbiief moe\'.en laten opmaken voor tien mcleener van Weer, die den Hof van Hitsen in erfpacht genomen heeft. Iu sclicpoarcgislcr A b!. UI N° 101. N° SlO. 1515 November 26. — Anno D»> XV11 XV op Moendach vur synt Katryue Daeb. Voor Dirk Beer en Gerard Schuttens schepenen bekent

-ocr page 137-

		— 428 —
		Theus Deheus aan Geret Goltsteyn schuldig te zijn eenc erf- rente van een malder rogge, ten allen tijde aflosbaar met dertig Ilornsche gulden. In sein penrogislcr A bl. 1 N° 4. N° 211. 1516 April 26. — Des anderen dngs noe syutc marens Dach evangelist anno Dni XVC XVI. Voor het gerecht te Sittard, samengesteld uit den voogd Beer, Arnt van Tudder, Heyn Dries den jonge en Jan Solen verplicht zich Heyll Reymans aan Lcenart, kellener van O. L. Vrouwe kerk te Aken te betalen op den naastkomenden Sint-Andriesdag tien Rijnsche gulden en even zooveel in de daaropvolgende maand Mei, alsmede negen Rijnsche gulden veertien stuiver op Sint-Andries daarna , en wel tegen den koers van een enkelen gulden , gerekend te- gen twee gulden vijf stuivers. In schepeiiregister A bl. 115 N° 121. N\' 212. 1516 October 1. — In den Jorcn ons lveaen heer als men schrijfTt dusent vunff hondert ind secstyen op synt Rcmeisdach des heiligeu Bisscops. Rechter, Burgemeester, schepenen en de geheele gc- mcente Sittard, bekennen aan Agnes Beckers , weduwe van Andries, apotheker te Maastricht en hare kinderen Doem- ken, Dryesskcn en Truytgen, schuldig te zijn cene jaarrente van tien bescheiden, Overlandsche, Rijnsche goudgulden. Origineel in duplo op perkament (doorgeknipt).—Scliepenzegel gaaf. Op den rug staat aangetcekend, dat den 21 April 1618 de voormelde schuld door Conrard van Huckelhovcn, namens burgemeester, schepenen in raad is afgelost met 78 dubbele Spr.anscLe pistolcttcn, cenen gulden en 18 stuiver. In doos C N«» 101 en 105 en minuut in schepenregister X bl, 27 N° 56,

-ocr page 138-

		— 129 —
		N0 313. 1517 Maart 29. — Gescliyet oeuerinitz Drijs Trypeincker imle mich ltcijn Djwen Anno D"i XV= inde XVIJ des XXIX" Dackz in dein meert. Jan van Romen, Leenss Hoedmekers en Stijn Powels beloven , ten overstaan van het gerecht, Oellet Wijnrix scha- deloos te houden, voor het geld, dat wijlen haar huishecr Paul Gelis besut heulde ten behoeve van zijn natuurlijk kind, welk geld door Jan van Romen van Oellet is opgetrokken en waarvoor gene zich verplicht, dat kind op te voeden en een ambacht te laten leeren. In lehepen register A bl. 111 N° 105. N\' 214. 1517 April 23. — Anno D\'"\' XV« inde XVIJ vp «ynt Joris Dach. Gort Perboum van Einighausen doet een noerverdinck, om nooit meer iets te ondernemen tegen de onderzaten des ge- nadigen Ileeren, hetzij met woorden, hetzij met werken noch met raad noch met de daad eenige gewelticlien saijchen te doen. Hij belooft voorts jegens den pastoor van A\\isten- roed, met name Jan Lantmctter, geene gewelddaad meer te plegen. In «chepenregister A bl. 112 K° lil". N» 315. 1517 Mei 23. — Anno Dm XV" inde XVIJ den XXIIJ»" DaL-hs in dein ineij Jan Reymans schepen heeft voor het gerecht gehiijcht, gclyt ende gekant, dat in der tijd ten overstaan van hein en wijlen Jan Solen , Hendrik Pynnewart aan zijnen eijdom Willem Wyukens van Eyuk verkocht heeft een stuk land,

-ocr page 139-

		— i30 —
		groot ongeveer drie en een halve sil, gelegen langs den Vossenweg naast Willem , den rentmeester van het voogden- land. Verscheen mede Hendrik Pynnewart voornoemd , ver- • klarende, dat hij werkelijk dat land heeft uitgegeven, terwijl Stefaan Hendrik\'s zoon van zijne rechten daarop afstand deed, onder belofte jaar en dag na doode zijns vaders hetzelve ten behoeve van Willem in stijle inde weden to halden. In schcpcnrcgister A bl. 111 N° IOC N° 31Ö. 1517 Juni 26. — Gcgeucn in den .Toren ons liefl\'s heren du men schrciff Dusent vnnft\' hondert iml Seucntyen dc9 anderen dags noc synt rouwcis Daich Tomidsomer. Rechter en schepenen van Sittard maken bekend, dat voor hen verschenen is Leenss Wagge, die verklaard heeft schuldig te zijn aan Lenart Stas, als gasthuismeester, een erfmalder rogge, waarvoor hij verbonden heeft derdehalf sil akkerland , gelegen te Were op de steynweclts wijden. Origineel op perkament.—Selicpenzegcl beschadigd. In doos C N« 10G. N° 2V7. 1618 Juni 3. — Oegeuen in den Joeren unss licff\'s Heren du men schrcift" dusent vunfFhondcrt ind aclittccn des tweden Dags in den moent Junio, Voor schepenen der dingbank van Susterseel bekent Johan Wagge schuldig te zijn aan Oellet Otten eene jaarlijksche rente van vijf erfmalder rogge, tot zekerheid waarvan hij veronderpandt zijn huis met tuin te Sustenele aan de kerk gelegen. Tot getuigenis der waarheid hebben schepenen van Susterseel die van Sittard, hun welllichen heufft, verzocht hun schepenzegel aan de oorkonde te hangen. Origineel op perkament.—Sclupeuzegel van Sittard versleten. In doos C N» 107.

-ocr page 140-

		- 431
		N° 318. 1518 October 8. — Anno Dni \\\\c ;njc XVIIJ Des VIIJ*" Dachz Octobris. Voor Jan Reymans, Gort Cleuei en Reyn Dowen verkla- ren de kinderen van Jan Smijtz van Broeksittard, met na- men Goes en Trijnken en hun zwager Lcnart, dat hunne kinderen in vaders inde mooiers stat zullen staan en voor gelijke dcclen alle de door hen na te laten goederen zullen deelen. In tchepenregistcr A bl. 114 N° 117. N° 219. 1518 December 14. — Anno Dni XV« ende XVIIJ Des XlIIJdo» Dachz Deccmbris. Ten overstaan van het gerecht verklaren Theus Dehcus kerkmeester, Herman Dehcus en Stas Peijlssen de hersterf- fenis van wijlen Paul Gelis gescheiden te hebben, waarbij zij den erfbrief van een kleinen Florentius gulden, gevestigd op het huis van Blaes Dolieus en Gryet Fabcrs, gelegen op de Oudemarkt, hebben toegedeeld aan de kerk, welke rente door den kerkmeester, met raad en in bijzijn van voogd en schepenen, verkocht is inbehocff der buwe der Kijrchen. In sthepenregister A bl. 51 N° CC 2S°S20. 1518 December 24. — Anno Dni XVC ende X\\ IIJ in profesto natiui— tatis Dm\'. Voor Dyrk Schuttens en Gort CIcven schepenen, verklaart meester Daem Lathoenen, vei kocht te hebben aan Henken Deheus eene rente van anderhalf vat rogge. In schepenregister A bl. 3 K° 11.

-ocr page 141-

		— 132 —                   " -~ ; N° 221. 1519 Januari 27. — A° D»i XV* ind XIX op frydach noe synt PaneU Dach conuersionis. Voor Jan Reymans en Reynev Dowen , bekent Drys Rys- pennink de jonge, van den pater van O. L. Vrouwe klooster binnen de stad Maeseyck, ontvangen te hebben de som van honderd Hornsche gulden, ass van der proposicyen van goederen te Limbricht gelegen. In «chcpenrogistcr A bl. 111 N° 107. N° 222. 1519 Juni 4. — Anno Dnj XV<= XIX Dc»s IIIJ"»" Dachz in Junio. Welter Peelsen en zijn zoon bekennen uit handen van het gerecht ontvangen te hebben het geld, dat wijlen Geret Preutz, die een eydom was van Welter, op de schepenbank had gelaclit, en door hem ontvangen was als koopprijs van een erfmalder rogge , hetwelk Herman Preutz aan Dirk van Lymborch had vei kocht. In ichepenrcgister A bl. 51 N° 67. N° 223. 1619 Augustus 18. — Anno Dni XV« inde XIX dcss XVIIJ\'" Dacht in den oestmoent. Oeuermitz Keris van Rodenbroek voogd, Jan Reymans en Reyner Dowen, verklaart meester Jan den Schroei; zijnen zoon uijt synen broede gedoen te hebben, en hem jaarlijks een half vat rogge te geven , hetwelk gevestigd wordt op zijnen moestuin buiten de Putpoort. In ichepenregister A bl. 112 N« 108. 9

-ocr page 142-

		133 —
		N° 224. 1519 Augustus 24. — Grscheyet inde gededenckt Anno Dni XV inde XIX des XXIIIJ Dackz in den oustmoent. Keris van Rodcnbroek , voogd der stad Sittard, Jan Rey- mans, Jan Haess en Nolman beslechten een geschil, tusschen Heyn van Tudder en zijn zwager Peter Haen bestaande, in dezer voege: Peter vergoedt aan Heyn de roggerente van een mud , die deze ten behoeve van Maes Seylweijnder ver- onderpand heeft; daar Peter echter buiten staat is zulks te doen , zoo is de dochter zijner huisvrouw met name Jeenken borg voor hem gebleven; Heyn krijgt daarenboven de bleek- plaats, die zijne zuster Geet heeft liggen buiten de Leioen- borge port en wel gedurende het leven van deze, benevens de vordering te Gangelt, die Peter en zijne huisvrouw aan Thonis van Heysselsberch hebben. Minuut in schepenregister A lil. 3 N° 12. N« 225. 1520 Mei 16. — Anno a Natiuitate dui millesimo qningentesimo viee- simo Indictione Octava mensis vero Maij die Deciina Scxta. Ludovicus Koen , man van Margaretha, weduwe in eerste huwelijk van Johannes van der Leijck , den oude, stelt een bedrag van 3G goudguldon , eiken gulden gerekend aan twee Hornsche gulden, in handen van het gerecht te Sittard, als het bedrag der waarde van het vruchtgebruik, dat door zijne echtgenoote genoten wordt en, na haar overlijden, aan de naaste erfgenamen van haren eersten man moet over- gaan. Akte op perkament, opgemaakt door den notaris Laurentius Anthonini De Lymborch, met notarieel zegel in inkt. In doos C N° 108.

-ocr page 143-

		— 134 —
		N° 336. 1520 Mei 17. — Anno Dni XV* XX dei XVIJ«« Dacliz in den Mey. Voor Jan Reymans en Reyn Douven, schepenen van Sit- tard, verscheen Drys Bruggen, die, op verzoek van Powels Romp, verklaarde, dat deze zich een vonnis had laten geven, wegens wanbetaling van den pacht en de mikken met ha- ring, die jaarlijks in de vasten aan de armen worden uitge- deeld , naar luid van twee schepenbrieven, ten laste van Jan Lenssen , wiens huis en land met den gemelden pacht zijn be- last, en welke onderpanden door Drys zijn aangekocht du Jan Leess noch in synen aijllingen stoll sayt mit syne huysvrouwen Trynen van Haissittart, hetgeen door Tryn werd bevestigd , die te kennen gaf, dat Drys dij vurs. un- derpande noe hoem sloech mit allen manirren van Rechten, en ze meer dan jaar en dag rustig en ongestoord gebruikt en bezeten heeft. Daarna verscheen Lconard Lenssen en be- taalde aan Drys den geheelen achterstalligen pacht met on- kosten , waarop deze de bedoelde onderpanden weder ge- rechtelijk in handen van Leonard teruggaf. Denzelfden dag ontving Paul Romp die goederen ten behoeve der kinderen door Leonard Lenssen en diens huisvrouw Neesken to samen geworffen in hoenen eynlingen stoell. (i) Minuut in schepenregister A bl. 19 N° 35. N» 33*7. 1520 Juli 1. — Gegeuen int jocr miss Heer Dusend vyffhondert inde tweyntich op des cyrstcn Dacb. dess moentz gênant Julius. Burgemeester , schepenen, raad, gemeenc burgers en in- gezetene poorters van Sittard verklaren verkocht te hebben
		(1) Verg. N<» 116, 128en 134 hiervoor.

-ocr page 144-

		— 135
		aan den eerbaren heer Goedert Brabend van Eswiler, ge- naamd Blyehhout, kanunnik en koster der Sint-Pieterskerk te Sittard, eene jaarlijksche op den dag van Sint-Petersstoel vervallende rente van vijfdenhalven Overlandsclien , Rijnschen goudgulden, ten eeuwigen dage aflosbaar met honderd der- gelijke gulden. Minuut in sehepenregister A bl. 29 N° 58. N« 228. 1520 September 18. — Anno Dni Dusent vyff hondcrt inde twintich des* XVIIJd« Dachz in September. Voor Keris van Rodenbroek voogd , Jan Reymans en Reyner Dowen schepenen, verkoopt Rykart Kaltz van Tuddern aan Theus Becker , genaamd Gruijters , twee erf brieven , elke houdende drie malder rogge. Denzelfden dag draagt Herman in Dij laijck aan Theus een brief over van eenen erfpacht van negen vat rogge \'s jaars. In schepenregister A bl. 113 N° 112. N° 229. 1520 December 1. — Indem Jair unss berrn dusent voinff hundert und tzentzicb off Satursdach neistnae synt Katrruen dacb der heiliger Joncffrouwe. Voor Warner van Pallant, leenheer der leengoederen van de heeilijkheid en \'t land van Wassenberg, en in tegen- woordigheid Tan Peter Thewis en Thys van Haimboch, verklaart Lennart Aben voor zich, voor Druyigen, zijne echtgenoote, en hun beider erven, dat hij aan IIeyn- njch Wyten en Bynen, diens huisvrouw, en hunne erven af- staat zeven morgen land, in de Oe bij den alden Wasser gelegen , reinende met een hoofd en eene zijde des Hoefjfs erven van den Mylaken , met de andere zijde de erfgenamen van Heijn Frey3chen, en met het andere hoofd de erven

-ocr page 145-

		— 136 —
		Jacop Schroder; en diensvolgens heeft hij mit hande halme ind monde dairop vertege. Origineel op perkament.—Drie uithangende zegels, waarvan dat van Pal- lant geschonden. Van Pallant voert gefaast van drie stukken; Tkewii een palmboom en van Haimtoeh een band bezet met drie koeken. In doos C N° 109. N0S3O. 1521 Februari 1. — Anno Dni XVC inde XXI op synt Achtten Dach. Voor Gort Cleven en Reyner Douvcn schepenen, verkla- ren Dirk Beer hun medeschepen, Heijn van Merkelbach en Klaes Loet, dat bij deeling tusschen Theis Deheus en diens zvager Leonard van Millen, het huis, gelegen achter het ge- wanthuis, in tweeën is gesplitst, en dat het gedeelte naast Leijns Iteijspijnninck, met een vierde deel rechts, verkregen is door Theus, met den last eener jaarlijksche rente van een kleinen gulden , terwijl Lenert bekomen heeft het ge- deelte naast Paul Gelis, waarvan hij insgelijks eene jaar- rente van een kleinen gulden en buitendien een vat raapzaad zal geven. Minuut in schepenregister A bl. 3 N° 13. N» 331. 1591 November 8. — Anno D»i XVC inde XX.T des achtden Dachz Novembris. Meiken Bruggen en hare twee meerde i jarige kinderen Drysken en Zilleken verklaren, ten behoeve van den schepen Dirk Bruggen en Lenert Stassen en van hun vader Willem Eefferartz versat te hebben een perceel land, hetwelk Willem hun had afgekocht, belovende gemelde Diik en Lenert de twee minderjarige kinderen van Meiken , daaruit by koene mondigen Dagen , schadeloos te stellen. Minuut ia schepenregister A bl. 51 N° 68.

-ocr page 146-

		— 137 —
		N« 232. 1522  Januari 21. — A° D"> XV» xxu op DcesJarh var syn powels DacL conversionis. Jan Voss van Hastenroed en Maess van Seuenich beloven, niets meer tegen den landsheer of zijne onderzaten te doen noch te ondernemen, hetzij met raad , met woorden , met werken of hoe ook, waartoe zij ten overstaan der schcpen- bank van Sittard een noerveedinck doen. In scLepcnregistcr A 11 112 N° lil1\'. N° 233. 1523  Kaart 30. — Anno D»> XVC xxu ptnultinia marcij. Joecke, dochter van Werner, belooft Jan Bythers het rustig bezit te verzekeren van ecne sil land, die zij hem in der tijd verkocht heeft, en hem ass sayckwalt inde burge schadeloos te honden voor allen hinder , die hij of zijne er- ven mochten ondervinden. In schepcnrcgistcr A LI. 113 N° 116. K» 234. 1522 Juni 24. — Dit is geselint jn jarc XV° ind xxu jn den ;omer omtrent synt Juhannes mess. Voor Johan Reymans en Iicnicr Douven, schepenen , be- kenncn Neys Cremer en Heyn Pentwart, dat zij het onder- pand van een mud rogge, thans in bezit van Dries Schot- tens, vroeger reeds hadden (jdocst, zooals in den rentebrief vermeld en in de kerk uitgeroepen is in het leven van Jerine , vrouw van Heyn Pentwart, toen ook het veronderpande per- ceel is vervreemd. Origineel op papier. In omslag C N" 6.

-ocr page 147-

		— 138 —
		N° 235. 1523 Juli 19. — Anno D"i XV« ind xxw op Soettcrsduch noc Diuisio Apostolorum. Voor Keris van Rodenbroek voogd, Ronier Douven en Gort Cleven schepenen, betuigen , op verzoek van Thys Voedts, Jan Cleynen , vicarius of pastoor te Sittard, Gort Buijx en Hendrik Mctzmeker, dat liet hun bekend is, dat Hendrik Kriekelman zaliger aan zijnen natuurlijken zoon Reijnken gegeven en vermaakt heeft oenen erfpacht van zes Sittarder malder rogge. Minuut in schepenregister A bl. 35 N° Ot. N° 236. 1523  October 4. — Anno J)nj XV« xxhj op synt franssiscus Dach. I Op verzoek van den schepen Gort Cleven wordt door Drys Bruggen den oude , Dirk Bruggen , Lenart Stassen en Reyner van den Hoyffen voor de schepenbank verklaard, dat van de erfrente van een mud rogge, die op Gorts huis in de Putstraat gevestigd is, de helft is afgelost en daarvan dus jaarlijks nog slechts verschuldigd zijn twee malder rogge. In schepenregistei A bl. 109 N° 100. N» 237. 1524  Februari 1. — Anno XVe ind xxiiij op onss lyuen vrouwen liccht avont. Voor Keris van Rodenbroek voogd, Gort Cleven en Dries Schuttens schepenen, doen de kinderen van Mette van Tud- der, afstand van de gerechtigheid, die zij hebben op het buis van Heyn van Tudder, waarin de vader van Heyn,

-ocr page 148-

		— 139 —
		met name Art van Tudder, schepen van Sittard, gestorven is en welk huis door Klaas Ruysschen van Heyn van Tudder is aangekocht. In schepenregister A bl. 20 N° 38. N\' 238. 1524 Juni 17. — Anno D»\' XVC xxiiij op frydach post vili. Thomas Kuylmans verklaart, dat hij Lenart Visscher voor den erfpacht van drie vat rogge, dien hij hem heeft ver- kocht, schadeloos zal houden en gloefft ass eyn sayckwald inde burge. In schepenregister A b!. 109 N° 101. N° 23Q. 1524 October 14. — Anno Dni XV« xxiiij dess 2UIU*™ Dachz Octobris. Op verzoek van Hendrik Beer, getuigt Johan Gelijns, dat hij voor tijden te Keulen is geweest, om namens Gort Beer te dedincken met wijlen Tilman Bruggen, betrekkelijk de betaling van een erfpacht van vijftig makler rogge, waar- van Tilman geen gedeelte wilde ontvangen, maar alleen den geheelcn pacht, berekend tegen zeventien gulden het malder. Minuut in schepenregister A bl. 30 N° 60. Ne 240. 1524 November 10. — Anno XVC itd xxiu des thcndciidacchs in Novembri. Peter Uaen en zijne vrouw Greet van Tudder verklaren ten behoeve van Dirck Bruggen, afstand te doen van hun recht op een half bunder land , gelegen omtrent Vosscrlind, dat Jan Haes, schoonzoon van Grcct, aan Dirk ver- kocht heeft en van welk land Peter en Greet den koopprijs

-ocr page 149-

		— 140 —
		ontvangen hebben, dar mijt dat sy aeff gemoetsuint heb- ben hun neef Theys Holtbeckcrs, die ook op dat perceel cenig recht beweerde te hebben. In tchepenregister A M. 109 N° 102. N° 241. 1525 Februari 25. Anno M V\' ind xxv des anderen Dachs na sent Matheis Dach. Hcncken Gogordt verkoopt aan Klaas Maissen vijf en twintig roeden tuin aan de Groote Steeg (1) gelegen. In schepenregister A 1)1. 20 N° 41. N° 242. 1625 April 30. — Gegenen Int Jair Unss Heren M Vc ind xx" up Sondach Mysericordia D»\'. Voor voogd en schepenen te Sittard, bezweert Hendrik Beer, dat hem zijn zwager Loidivich Cowijn eene jaarrente geschonken heeft , herkomstig van Johan Doynroidt. Origineel op papier. — Opgeplakt zegel afgevallen. In omslag C N° 7. N° 243. 1525 Kei 1. — Anno XVC ind xxv desa renten Daichs Merjs. Ten overstaan van het gerecht, samengesteld uit Keris van Rodenbroek voogd, Dries Schuttens en Nijss Seuerens, schepenen , doen de kinderen van Jakob Dries, met namen Gobbel, zijn zwager CristofFer en Heylken hunne zuster,
		(1) De Groote Steeg leidde van den Steenweg naar Gclccn. Zij werd gedeeltelijk ingenomen door den rijksweg van Maastricht naar Nijmegen en gedeeltelijk door den Staat en aan de aangrenzende eigenaars verkocht.

-ocr page 150-

		— 141 —
		afstand van de hersterffenijs, hun ten deel gevallen van wege Heijn Dries hunnen oom, zulks ton behoeve van meester Hendrik Dries den dokter en mediciner, ook hunnen oom. De kinderen van Jan Dries geven insgelijks de erfenis van Hendrik Dries over aan meester Hendrik. In schepenregister A bl. 19 N° 37. N» 244. 1526 Januari 7. — Annno XXVI des ander Dachs na derteyn Dach. Schenking van een perceel beemd , gelegen te Wehr naast de kerk aldaar, den jonkheer van Doenraedt en anderen, door Gerard Beyr ten behoeve van een niet genoemden persoon. Aanteekening in schepenregister A bl. 54 N° 76. N° 245. 1526 Mei 9. — Anno XVC ind XXVJ den noegenden daich in den moent meij. Voor de schepenen Dirk Bruggen, Gort Cleven en Reiner Beltens , verklaart ïilman Ëttelen aan zijn broeder Joharmes verkocht te hebben de helft eener weide , herkomstig van Gerard Beer ; terwijl Johannes bekent aan zijn broeder Jakob Ettelen, schuldig te zijn derdehalf honderd Brabantsche gulden. Minuut in schepenregister A bl. 53 N° 75. N° 246. 1526 Augustus 11. — Anno XVC lud XX M des anderen daigs noe Sinte I.aurcns Daich. Voor Keris van Rodenbroek voogd, Dries Schuttens en Nijss Severen, bekent de Pater van Eyck, genaamd Jan

-ocr page 151-

		— 442 —
		Ploemijs, dat de dochter van Gort Beer nyet cteff gemeert noch gekomponeert is ten overstaan van hem als pater. Verscheen mede Jan Haes verklarende, dat Gysbrecht Beer , deken te Sittard, met hem te Maeseyck h gewenst, waar de deken de dochter van Gort Beer in liet groot klooster ver- dettckt heelt voor honderd goudgulden, waarmede alle paters en maters tevreden waren ; nog verklaarde Joliannes Gelijns, dat de pater van Eyck, de materse procuratcrse en verder het gehcele convent alsmede Gort Beer aan hem als schcids- ïnan ter beslissing hebben opgedragen het geschil, tusschen hen aangaande de dochter van Gort Beer bestaande, tvije sij ingedoen sohl sijn ind so ivess hoer noch geboeren sold, waarbij hij heeft beslist, dat Gorts dochter nog zou ontvan- gen tachtig Hornsche gulden, die echter op haar verlangen gebracht zijn op honderd, welke honderd gulden aan het convent zijn betaald in een schepenbrief op de pachthoeve van Hillensberg, waarop het convent nog drie honderd Uornsche gulden daarbuiten gevestigd heeft, zoodat het bij even- tueele aflossing moet ontvangen vier honderd dergelijke gulden. In schepenregister A bl. 19 N° 36. iN» 247. 1586 September 17. — Amo D. XV\' ind XXVI des XVIJ dach in September. Ten overstaan der schepenbank van Sittard, verklaart Heyn Collen aan Johan Buyss in bewaring te geven twee schepen- brieven, de eene van zes malder rogge, ten laste van Her- man Prouyst, en den andere van twaalf malder rogge, sprekende to Munstergellen; met dien verstande echter dat Jleijn den erfpacht zelf zal optrekken en Johan hem de brieven moet teruggeven, wanneer hij ze voor het gerecht noodig heeft. In schepenregister A bl 20 N° 43,

-ocr page 152-

		443 —
		N° 348. 1626 October 81. — Anno XVC i nel xxvi omtrent Allerhevlgemis. In tegenwoordigheid van den voogd Keris van Rodenbroek, beslechten Renier Beltens, Johannes Gelijns, Johannes Haes en Jan Noelman den stoet, die tusschen Jan Welters en Heilken Visschers heeft bestaan , aengoende den reijn tus- schen den hof van Heilken en Jan, en stellen de grenzen tusschen beide erven vast. In schrpenrpgistcr A bl. 20 N° 40. N° 249. 1626 November 28. — Anno XV\' xxvi op (ent Clcmens «lach. Op verzoek van Johan Meys van Maastricht is het ge- recht van Sittard , samengesteld uk Keris van Rocenbroek , als voogd, Gort Cleuen en Reyner Douffen, als gerichten en in bijwezen van Johan Haes, als gezworen hoede , en Theus Deheus , op de schepenbank gaan zitten en hectt Johan Meijs beloofd de kinderen van Dirk Beer na doodc te geven de goederen van zijne huisvrouw Jenneken , dochter van Oester- ling , en aan Dirk Beer drie bunder akkerland en een bun- der weide. In schepenregister A bl. 20 N° 29. N»S50. 1626 December 16. — Anno D»i XV\' ind xxvj des saetmtach vor sant Thomas. Peter Loers de oude draagt aan zijn eydom Johan van Cleyff over, een huis, gelegen in dat Gromssen struyth, naast Thomas Weyflers, waarvan do koopprijs door Johan is betaald. In schepenregister A bl. 14 N° 81.

-ocr page 153-

		— 144 —
		N» 351. 1526  December 19. — Anno Dm XVC ind xxvi des gnede&tachs vor sent Thomas. Clais van Abslweuen en Dreyss Geleyns gaan eene ruiling aan van weilanden op het Stadbroek en te Munstergeleen gelegen, waarvan die door Klaas geruild , eertijds door zijne dochter Eytken, eyr sy bestaidt was, overgedragen waren aan haar oom Geryt van Abshoeuen, die ze weder aan zijn broeder Klaas heeft teruggegeven. Ia schepenregister A bl. 55 N° 83. N" 252. 1527  Februari 14. — Anno D°> xxvu up sent fallenteyns Dach. Voor de schepenbank van Sittard verklaart Theis Naegels op eene erf\'rente van twee malder rogge, gevestigd op vier en een half sil land , gelegen op de tien bunder, ten behoeve van Joick de Wever, afgelost te hebben een malder, hetgeen hij ten overstaan der schepenen verlangt geconstateerd te zien, ten einde zijn recht bewaard blijve, ook wanneer de schuldbrief verloren mocht gaan. In schepen register A bl. 54 N° 77. N° 253. 1527 Juni 25. — Anno Dni XVC ind xxru des anderen Dach na Sent Julianus Dach mydsomer. Johan Krekels van dem Weyer en Gele Dalmans van Ja- beek stellen zich tot borgen en bevestigen onder eede den inhoud van een brief, dien Hendrik Beyr op Jabeek heeft, zulks voor en in plaats van twee andere borgen, die gestor- ven waren. In schepenregister A bl. 55 N° 84.

-ocr page 154-

		— 145 —
		N° 254. 1527 Juli 6. — Anno D<" XYC xxvu des frydachs na Maria visitatie. Henken Kruyske» verkoopt aan Clais Mais een tuin van vijf en veertig roeden, gelegen in de Kleine Steeg. (1) In schcpenregister A bl. 56 N° 87. N° 255. 1527 Juli 20. — Anno Dn> XV» in il XXVU up sant Margareten Pach. Johan Spye, schol tis te Born, en Dreys Schuytkens tref- fen, ten overstaan van de schepenbank te Sittard , een ac- coórd, betrekkelijk eene erfrente van tien goudgulden, welke door den scholtis aan Dreyss afgelost kan worden met twee honderd dergelijke gulden. Lycop ind breyff geit zijn door Dreys betaald. In schcpenregister A bl. 55 N° 82. N°256. 1527 September 2. — Anno XVC xxvu des saiterstachs na sent Jellcs Dach. Ten behoeve van Mewes Scheyden van Weyr, als koo- per van den Monaishaiff buiten de Putpoort, ter eene zijde naast de cleyn Stege, (2) en ter andere naast de gcmeene
		(1)    Be Kleine Steeg leidde van den Steenweg naar het gehucht de Linde en verviel bij den aanleg van den rijksweg van Maastricht naar Nijmegen. (2)    Waar de Kleine Steeg, waarvan hier gesproken wordt, gelegen, was, weten wij niet; wij kennen wel eene Kleine Steeg, loopcnde van den Steenweg naax Overhoven en Linde, (zie vorige noot). Wellicht hebben wij hier te doen met het voetpad buiten de Putpoort, dat van eene zijde langs de grachten naar de Stadbroek» of Leeuwenbergerpoort, en van den anderen kant naar de Liinbrichterpoort liep. Op den staat der wegen en voetpaden door voogd en schepenen van Sittard in April 156G opgemaakt (zie N° 304 hierna) komt de Kleine Steeg buiten de Patpoort niet voor.

-ocr page 155-

		— 446 —
		straat gelegen, stelt zich Herman Colmans borg, dat zijne zusters Jennesken en Toony Colmans hem niet in het bezit van dien hof zullen storen , zullende hij anders qwyt syn myt XX hornsgulden. In schepenregister A bl. 54 M* 78. N° 25*7. 1527 September 14. — Anno MV« nul XXVIJ np Sint Cornelis Dacch. Reinken Reymans, zoon van Jan, on Joeck Ruysshen, zijn zwager, verkoopen aan meester Hendrik Dries, dokter, hun half derdedeel van der Hellen, waarin zij hem hebben geërfft ende geguet. Daar de kinderen van Jakob Reijmans buitens- lands zijn, zal hij van het hun toebehoorend derde deel niets geven, vóórdat men weet of ze in leven of dood zijn. Denzelfden dag dragen Renken Suutzen en Corst Pluechmekers, als mannen en momboiren hunner echtgenooten , kinderen van Heyn Reymans, aan dokter Dries over hun half derdedeel van der Hellen. Origineel in schepenregister A bl. 21 N«" 46 en 47. N" 258. 1527 September 21. — Anno MV ind XXVIJ up sint Matheus Dacli. Voor de schepenbank van Sittard , samengesteld uit Keris van Rodenbroeck voogd, Dries Schuttens, Nyss Severens, Renier Beltens en Theis Voedts , protesteert dokter Hendrik Dries tegen de bouwvalligheid van het gebouw van Dye Halle, hetwelk noodzakelijker wijze opgebouwd moet wor- den , evenals zijns vaders huis op dye perttz mart gelegen, hetwelk afgebrand is. Dat protest heeft ten doel, om Dries te vrijwaren voor de door hem tot herstelling daarvan te doene uitgaven, welke hij op de medebelanghebbenden wil verhalen. Origineel in schepenregister A bl, 22 N° 48,

-ocr page 156-

		— 147 —
		N\'° 259. 1527 November. — Anno Dni XV« indXXVIJ In dem Mondt Nouember. Johan Buyss schenkt aan de huisarmen te Sittard eene erfrente van zes malder rogge , luidens een schepenbrief ge- vestigd op goederen van Herman Prouytz. In schepenregistcr A bl. 54 N° 80. N" S60. 1627 Hovomber 7. — Anno XVC ende sieuen und zwenzig auf aanct Wilborts tag, des siebenden tags von dem Monat Nonembri. Ten overstaan van Johan Spee, stadhouder , meester Mewis , Gort Pauwels en Lambert Koupenbender, wordt Thibaut van Eynatten , kanunnik van O. L. Vrouwe kerk te Aken , na- mens het kapittel aldaar, voor de leenzaal van Bom met het vierde deel van het tiend tusschen Sittard en Limbricht beleend , hetwelk af komstig was van Jan van Bremdt, heb- bende hij reeds vroeger de manschap der helft van dat tiend voor gemeld kapittel ontvangen. (1) Extract op napier. In omslag G N« 19. N° 361. 1627 November 29. — Anno Dni XV\' ind XXYTJ up sent Andrees awent. Erkentenis door Herman van den Berge van eene erfrente van drie vat rogge, ten behoeve van Dreys Bruggen, ge- vestigd op het Kemkem te Hayssittart. In schepenregistcr A bl. 54 N° 79.
		(1) Dit stuk is door ons uitgegeven, als bijlage onzer verhandeling over hit groote tiend te Sittard, in de Puil. etc. du Umi. XIV bl. 424.

-ocr page 157-

		— 148 —
		N° 263. 1528 Januari — Anno Dni XV* ind XXVIIJ In dcm locninn.lt. De voogd en liet geheele gerecht te Sittard getuigen, na dem brande, dat het hun bekend is, dat Dries Schuytkens een dronyp heeft neven het huis van Faes Cremers, waar naast nog een klein huis ligt van Dries. In schcpenregister A bl 55 N° 85\' N° 263. 1528 Januari 25. — Anno a Natiuitate eiuidem Doniini millesimo quin- gentesimo vieesimo octavo Januari) die vicesiniaqninta. De notaris Johannes Hoe veler verklaart dat, in tegen woor- digheid van getuigen, voor hem verschenen is Godefridus Haes van Sittard ter eenre en Johannes Haes van Sittard ter andere zijde , beiden inwoners van Maastricht, die erkennen overeengekomen te zijn als volgt: Johannes geeft aan zijn broeder Godefridus ontheffing van alle schulden, vorderingen en rechtsacticn , die tusschen beiden tot op den huidigen dag bestaan hebben, en bepaaldelijk van zeven en twintig Horn- sche gulden, die Godefridus aan hem verschuldigd was. Jo- hanncs verbindt zich geene actie in te stellen , ter zake van gereede en onroerende goederen, hun beiden opgekomen uit de nalatenschappen van wijlen de echtelieden Everard van Lyeck en Mechtild van Kievehberch, belovende hij te- vens den gedanen verkoop goed te keuren. Getuigen waren: Servatius in den Haegen, Johannes in den Haegen en Jakobus Scaefl\'dries. De akte was opgemaakt in de woning van Servaas van Mopertingen, gewoonlijk genaamd in den Hoeck, binnen ge- zegde stad Maastricht in de straat geheeten dy Cortte Straet. Origineel op perkament.—Met zegclteeken van den notaria in inkt. In doos C No 110. 10

-ocr page 158-

		— 149 —
		N° 264. 1528 Kei 15. — Anno XV" ind XXV1IJ des vridaeehs noc sint Sernaci Dafcli. Tliewis Dekens verklaart voor de schepenbank te Sittaid , dat hij is tegenwoordig geweest, toen Theus aan den pater van Eyck, voor Beer twee honderd goudgulden betaald heeft, welk geld door den pater aan Thewis Dekens is ter hand gesteld, die het ten behoeve van Hendrik Beer belegd heeft bij Jan van Stroebach. In schepenregister A bl. 53 N° 8C. N° 265. 1528 Augustus 17. — Anno Dn\'XVc iud XXVIIJ dem XVIJ dach in augosto. Tusschen Simon van Aycken en Thomas Colmans, brengen schepenen van Sittard eene dading tot stand, omtrent een be- staand geschil over een erfpacht van twee malder rogge , gevestigd op het huis van Thomas, gelegen naast het gast- huis en Simon , in dezer voege , dat Simon den schuldbrief aan Feyen, huisvrouw van Thomas, zal overgeven, tegen be- taling van drie goudgulden. In schepenregister A bl. 21 N° 45. N° 266. 1528 Augustus 20. — Anno XVC iud XXVIIJ dess twintichsten Daig» inden oestmoent. Dirk Bratz verklaart aan jonkheer Johan Dobbelstcijn ver- kocht te hebben een erfpacht van vijf malder rogge op den molen van Ophoven , onder beding , dat bijaldien Johan Meijs daarvan derdehalf malder zou wenschen te houden, Dirk aan jonkheer Jan eene aanwijzing zal geven voor derdehalf mal- der op de goederen van Thijs Visschers. In schepenregister A bl. 20, 21 eu 53 N° 42.

-ocr page 159-

		— 150 —
		n° se?. 1528 October 31. — Anno X XV<= XXVIIJ up aller heylgen aewont. Voor schepenen van Sittard bekent Peter Alkens aan Diik Bruggen verkocht te hebben twee erfvat rogge , sprekaide op een brief, dien Thomas Dechons van hem in handen heeft betrekking hebbende op drie malder rogge. Ia schepenregister A bl. 21 N° 44. N°268. 1528  December 29. — Anno I)ni XV« XXVIIJ des Dynstachi na Kerstinyssen. Peter Pelmkens staat aan Houb de Becker toe zijn huis te bouywen up sijn peyll, en dat de dronyp zal vallen op Pe- ters erf. In schepenregister A bl. 56 N° 88. T\\°269. 1529   Januari 6. — Anno Doi XV« XXIX up Derteyndach. Gerken Rennckens verkoopt aan Ernen Staissen een huis te Maastricht gelegen, en verklaart in te staan voor zijn broeder Stais, die buitenslands is. In scbepenregisler A bl. 56 N° 90. N« 370. 1529 Januari 15. — Aano I)»i X\\"c XXIX den XV dacbs Janwariu*. Peter Bolten verkoopt aan Peter Maiss in de Steeg een erfpacht van een vat i ogge, gevestigd op het huis van Maiss en eene dergelijke erfiente, op vijf en twintig roeden land, in de Breedehaag gelegen. In schepenregister A bl. 56 N° 89.

-ocr page 160-

		— 151 —
		N° 371. 1529  April 9. — A nno D XVC ind XXIX up Donresdnecb noc Speer ind Kroenen Dacch. Jolian Splinters zoon , en zijne zusters Berbken en Trijn verklaren ten behoeve van dokter Hendrik Dries afstand te doen van d« goederen, die hun aengeslorft\'en zijn van Heijn Dries en hunnen vader Johan Splinters. Minuut in schepenrcgistcr A bl. 22 N° 49. 1530  Kaart 7. Lijst van de opbrengsten der tienden ten behoeve der pas • toors van Gangelt, Vucht, Millen , Havert, Breberen en Brounsraed en van de kapittels van Heinsberg en Wasscn- berg in gemelde parochiën. Afschrift op papier, In loket 13. N° 2?3. 1530 Juli 14. — Anno Dni XV XXX des XIIIJ Dnchs Julyes. Gysbrecht Swertscheidt geeft aan Herman Specken voor vier jaren een brief ter leen van veertig Hornsclie gulden, waarvoor Herman veronderpandt zijn huis aan de markt en zijne weide op den Millenerweg. In schepenregister A bl. 56 K° 91, N°3\'74. 1630 Juli 18. — Gegeueu zuu Duysseldorff den XVIIJ*» dacb July anno d. XXX. Johan, hertog te Cleve, Gulik en Berg, graaf te Mark en

-ocr page 161-

		— 152 — ftavensbcrg, beveelt aan Willem, heer te Rennenberg en Suyllen (1), zijnen drosten te Bom, te waken tegen de vele misbruiken , ontstaande door de onkunde en de baat- zucht van predikanten, waardoor den volke , onder den dek- mantel van het Evangelie en het woord Gods , onchristelijke leeringen en nieuwigheden worden verkondigd. Hij wil , dat de drost vlijtig toezie , dat in het ambt geene unchristliclie lere aider ungeburlighe nuwerongh worde verspreid en daar- door wederwaardigheden, ergernis en oneenigheid ontstaan , dat de predikanten het Evangelie en het woord Gods duide- lijk voordragen tot het heil der zielen, de betering des le- vens en de handhaving van den vrede en de goede orde, en vooral, dat zijne onderdanen niet door verkoop der heilige Sacramenten en andere ongeoorloofde handelingen bedrogen worden. De hertog dringt bij den ambtman aan, zijne onderdanen te waarschuwen , zich niet tot oproer en nieuwigheden te la- ten besvcgen, en in herbergen, wijn- en bierhuizen zich van woordenwisselingen en redetwist daarover te onthouden, zullen- de zij , die tegen dit bevel mochten handelen, gestraft worden. Afsclir.ft op papier. In omslag C N° 21. N° 275. 1531 Maart 8. — Anno Dni XV« XXXI des aeht diichs murtz. Beyll Sclwuymlepels verkoopt aan haren zwager Renier Crekelman eene erfrente van drie vat rogge. In schepenregister A N° 97.
		(1) Dat Willem van Rennenberg ambtman te Bom zou geweest zijn van 1520—1523, zooals Kbitzrakdt (Bericht tmd Erfolg uier Milten und liurn. Vitg. Cülln 1651.) zegt, is onjuist. Immers hij bekleedde dat ambt reeds in 1506. Men zie N° 186 hiervoor.

-ocr page 162-

		— 153 — n° 27G. 1531 Maart 8. — Anno Dni XVC xxxj des viu daclii mertz. Gerard Schais verkoopt aan zijn zwager Reiiier Crekclman zijn aandeel in eene erfrcnte van vijfdehalf vat rogge, ten Itste van Willem Moenen. Ia schcpenregister A bl. 57 N° 96. N°3V7. H3t Maart 12. — Anno Dni XV« xxxj des xu mertz. Schulderkenning van een erfpacht van een malder rogge , door Jillis Seyffers ten behoeve van Heyl Vissers en hare kinderen. In tchepenregister A bl. 57 K* 95. N° 2*78. 1531 Algustuf 12. — Anno D»i XV» xxxj des xu «laclis Augustus. Erken Cremers verkoopt aan Dirk Bruggen het derde deel ecner erfrente van zeven vat rogge, ten Jaste van Peter Alkens te Overhoven. In schcpenregister A bl. 57 N° 94. N° 279. 1132 October 13. — Anno Dni XVC xxxu des xiu daclis Oclubcr. C\'air Haiss en haar zoon Jaisper bekennen, dat Thoon van Jabeck afgelost heeft de erfrente van drie vat rogge , die Johain Haiss had op diens huis in de Pouytstrailten gelegen, waarvan de schuldbrief echter zoek is geraakt, die , wanneer hij vor den dnch qtveme, krachteloos zal blijven. In Jehcpeuregister A bl. 57 N° 93.

-ocr page 163-

		— 154 —
		N° 280. 1533 November 15. — Anno D"» XVC xxxij des xv dachs November. Lyencken Huymans schenkt aan haren natuurlijken zoon Willem dertig goudgulden. In schepenregister A bl. 57 N* 92. N° 281. 1533 Mei 8. — Anno XVC ind xxxiu des VIM dachs indum Mcy. Dirk Hamekers van Hillensberg en zijne vrouw Treyn, geven aan hunne dochter Treyn eene sil land te IJil!ens- berg gelegen , en aan hunne kinderen Erken, Leysken en Troincken gezamenlijk eene weide te Hillensberg , groot een half bunder. In sehcpcnrcgistcr A bl. 58 N» 98 en 99. K8 282. 1*34 Juni. — Op dinsdach in Juny geaoeint hoyinaent anno XVe XXXIIIJ. Die beschrievinge der Graetheytt en vaststelling van het reglement op dat bosch , voorgelezen aan de Ü8 man, zijnde uit elk der daarop recht hebbende kerspelen een. (1) Afschrift op papier. In omslag A N° 31.
		(1) Het sluk is in de Tubl. etc. du Limb., X\'l bl. 393, uitgegeven door d\'-n bear Jos. 1 Iabkts , aan wicn liet archief van Sittard dit exemplaar te danken heeft. Wij hebben het, ofschoon het van veel vroeger moet dagteekenen, on- dcr het jaar 1534 geï&ventarisecrd, omdat het voor ons liggende afschrift dat jaartal aanwijst, waarop het naar hit origineel — gevonden int ampt tan Bom — is opgemaakt.

-ocr page 164-

		— 155 —
		N° 283. 1540 December 6. — Inden .Toir ons Heren Jliesu christi Duinen screff Dusent vijfF hondert ind vyertich des sesiden Daigt Des moentz Decembris. Johan Mirbach deken (1), Hendrik van Daijllen voogd, en schepenen van Sittard verklaren aan Thomas Exters gast- huismeester verkocht te hebben een perceel land, groot drie sillen en vijf en veertig roeden, gelegen op den Kollenbcrg, voor eene niet genoemde som , die hij voor het gasthuis en de armen In koenen noetsaken betaald heeft, en voor zestig Hornsche gulden of negen vat rogge, waarvan een schuld- brief opgemaakt zal worden. Origineel op papier.—Zegel verloren. In doos C N« 111. N° 284. 1512 October 14. — Oesehieth den XIIIJ Octobcr A« V« XLIJ. Claes van Harff, ambtman te Born, Alexaiider van Drym- born, Johan van Melscheid, Hendrik van Dalen voogd , en Dirk Swertscheidt rentmeester te Born , verklaren , dat zij burgemeester , schepenen en raad van Sittard de versiegelo>i- gen zullen te goed doen, die de stad voor den hertog van Gulik heeft aangegaan , hun alle schade herstellen, die zij deswege zouden hebben , en binnen veertien dagen die vcr- siegelonge af stellenn, en hunne bezwaren bijleggen. Origineel op perkament.—Eigenhandig getcekend. Opgeplakte zegels van van HarfF, van Dryuiborc, en van Dalen zeer ondni» delijk, dat van Melscheid verloren. Swertscheidt heeft het stuk niet me- degezegeld. Van Harff voert doorsn den met ceu barensteel in het schild-
		(I) Mirbuch komt niet vcor in de lijst der dek<na van het kiipitlel van Sittard, gegeven door Kwtzkaf.dt in zijne C/irntiic ron (iangelt ra door Avoi.stin DUNCKIL in den „Sitlarder Slat/Is tuut A\'reites Kalender au/ i/as Jahr 1823," bl. 42. Men zie daaromtrent oiiïc aautcekeuiiig iu de Puil. etc. t/u Umi. XIV bl. 307.

-ocr page 165-

		— i56 —
		hoofd, op den helm een tournooihoed, bezet met een vlucht, waar tusschen ern kogel; raa Drymborn een band, bezet met drie rozen; va» Dalen (vermoedelijk) driemaal gepaald. In omslag A N« 21. N° 285. 1344 Kei 13. — Gcgcuen indt Jair unss Heercn Duysseut vijffhundert ind vur ind vertich op Sint Seruaisdach Episcopi et confessoris. Burgemeester, schepenen, raad , gezworenen en gemeene burgers der stad Sittard bekennen schuldig te zijn aan Peter Heben van Melik bij Roermond , cene rente van vijf beschei- den gulden, die Karel, hertog van Gelder, heeft laten slaan, of de waarde daarvan , te betalen op St-Filips en St .Iacobs- dag, unbeuangen , niettegenstaande brand, miswas , hagel- slag of andere ongelukken. Minuut in schepenregister A bl. 81 N° 61. N° 286. 1644 Kei 13. — Indt Jair unss Heer XY« XLIIIJ op St. Scruaes Daich Episcopi et Confessoris. Burgemeester , schepenen , raad , gemeene burgers , inge- zetenen en poorters der stad Sittard bekennen aan den prior Wilhelm van Millen en den procurator Joachim van Tonger- loe, ten behoeve van het convent of godshuis der Karthui- zers, genaamd Bethleem , te Roermond , schuldig te zijn eene jaarlijksche rente van tien bescheiden Overlandsche Rijnsche goudgulden, waarvoor dit klooster aan de stad geleend heeft eene som van twee honderd vijftig bescheiden gouden Geldersche rijders, door wijlen hertog Karel geslagen, en vier gouden leeuwen, gemunt door hertog Filips van Bourgondië. Origineel op perkament, doorgeknipt.—Zegel verloren. In doos C K° 112», en afschrift in schepenregister A bl. 82 N« 62.

-ocr page 166-

		157 —
		1544 December 6. — Anno XV"- mul XLTTIJ Jen sesden Daiebe Deccmbrii. Voor de schepenbank (e Sitlard erkent zekere Claessen verkocht te hebben aan Willem Hamers van Limbricht vier- dehalf sil land, die wjtghüt een crfmalder rogge, tot zeker- heid der behoorlijke levering waarvan, hij ten behoeve van Willem veronderpandt eene sil land te Overhoven gelegen. Iu scbepcnregister A bl. 22 N° 50. N° 288. 1546 November 20. — Gegeucn zu Dusseldorff jn den jairen rniera licrn duvsent vnnft\' honderd vnd vuufF und viertzig am zwcnzigsten dag des Monatz No- vcnibris. Willem, hertog van Gulik, Cleef en Berg, graaf vaa Mark en Ravensberg, heer te Ravenstein, doet kond , dat hij op verzoek van burgemeester, schorenen, raad, burgers en inwoners van Sittard, de week markt, dio men aldaar des Donderdags pleegt te houden, toelaat en vernieuwt en daar- voor de volgende verordening vaststelt. Daar het den hertog gebleken is , dat eene groote hoe- veelheid granen uit de ambten Bom en Millen in den vreemde ter markt gebracht en verkocht wordt, ten profijte van bui- tenlanders en tot nadeel der landskinderen, vnd inen die nahrung enlzogen werden soll, zoo zal te Sittard op eiken Donderdag eene vrije korenmarkt met stapel voor allerlei vruchten gehouden worden voor de inwoners der genoemde ambten, die voortaan hunne granen, welke zij ter markt brengen of verkoopen willen, nergens anders dan te Sittard, als zijnde daartoe de geschiktste plaats. van de hand mogen zeilen. Zij kunnen daar van des morgens tien tot des mid- dags twaalf ure handelen, met wie zij goedvinden en ver-

-ocr page 167-

		— 458 — koopcn aan wie zij verkiezen, hetzij ingezetenen hetzij vreemdelingen. — Zoohaast\' der mittag erschenen is en de klok twaalf geslagen heeft, mag een ieder zijno vruchten, welke hij niet verkoopen kan, buitenlands, of waar hem zulks het best gelegen komt, vervoeren en zich daarvan ont- doen, ofwel ze opslaan en bergen. Dit neerc.t echter niet weg, dat iedereen zijne vruchten in zijn huis of op zijn erf, waar hij ze heeft liggen aan den eersten den besten lief- hebber kan vezkoopen , zooals ook tot dusverre gebruikelijk was. — De hertog kent volle vrijheid aan gemelde stapel-, koren- en wcekmarkt toe, namelijk tusschen negen ure des ochtends, wanneer de rnarktklok wordt geluid, tot twee «re des namiddags, niettegenstaande de graanmarkt niet langer dan van tien tot twaalf uur mag duren. — Zoo de een den andeie op de vrije markt mocht slaan of niet ge- weld de hand naar hein uitstrekken, dan zal hij die hand verbeurd hebben; maar zoo iemand zich tot den rechter wendde en daarover verrfeweldicht wierde, zullen hij of zij, die zulks deden, lijf en leven verbeurd hebben. Niemand zal den ganschen marktdag een ander noch diens goed mo- gen aanhouden om schuld of borgtocht, uit koop of verkoop buiten de stad voortgesproten. — Ee.i ieder zal zijne waren , vruchten en koopmanschap den geheelen marktdag vrij en onbezwaard van accijnsen, tolgeld en dergelijke heffingen kunnen in- en uitvoeien , van de hand doen, verkoopen, op- slaan of op eenige andere wijze afzetten, naar goedvinden en volgens de gelegenheid, die zich mocht voordoen. Wan- neer op de vrije markt goederen verkocht worden , welke later blijken zouden aan een ander, dan den verkooper toe te hehooren , en deze deswege vervolgd en aangesproken wierde , zal die waar den eigenaar volgen, doch den kooper zijn be- stede koopprijs teruggegeven worden, behoudens verhaal der galedcne schade op den verkooper. — Op de markt mag geene andere, dan oprechte, geijkte, gebrande en ge-

-ocr page 168-

		— 159 —
		keurde maat, el of gewicht gebruikt worden en ook gcene andere dan uffrechtich ungefeUcht goed en waren gebracht noch verkocht worden. — Vóórdat de markt gevrijd is, mag geen voorkoop van waar plaats hebben , op straffe van ver- beurte van de goederen en den betaalden koopprijs, die voor de helft aan de marktmeesters en voor de wederhelft aan de armen uitgekeerd zullen worden. Wat iemand voor eigen gebruik of voor zijn gezin koopt en het niet weder verkoopt, wordt niet als voorkoop betracht. Ten einde de onderdanen en allen, zoo in- als uitlanders, die de markt mochten bezoeken, desto ivilligcr vnnd vn- be&weert syen, zoo verordent de hertog , dat goede politie worde gehouden, de wegen en straten hersteld, en zu guder rustung gehalden, een ieder door de beambten en overheids- personen op gemellen marktdag gehandhaafd en verdedigd en hem, bij het verkoopen zijner vruchten of andere waren , alle bijstand en hulp verstrekt worden. Origineel op perkament.—Groot zegel van den hertog in geel was gaaf, hebbende tusschen een dubbelen rand een doorsneden schild, boven gedeeld in drieën, rechts een klimmenden gesplitstaarten leeuw, links ecu klim- inendeu dubbelstaartigen leeuw, in \'t mijden een karbonkel; beneden gc- decld in tweeën, rechts een geruite faas van drie trekken, waaronder de letter W, links drie boven elkander staande kepers. Ouischrift, in den buitenrand: S. Wilhelmi: Dras Jvux: Cmyeksis. kt Bkrgknsis C\'omitis. JIarchi e., in den binnenrand: kt Ravensbvrgi. Doxini.in Ravenstein etcet. In dooi C N» 1121\'. N»289. 1545 November 30. Burgemeester, schepenen , raad, burgers en inwoners van Sittard beloven in allen deele de verordening, betrekkelijk de markt te Sittard door den hertog vastgesteld, na te komen. Origineel op papier, met afschrift van de inarktverordeniiijf. lu omslag B N° 14.

-ocr page 169-

		— 160 —
		N° 2ÖO. 1546 April 28. — Vif den aelit und zwcntzichsten dach do Monatz Aprilis ini Jur vnseri liefen heren vunffzehm hon- dert vnd sees und fertzich. Alexander van Drymborn , als scheidsman tusschen de stad Sittard en de buurlieden van Tuddern , beslecht het geschil, tusschen hen gerezen nopens eene veedrift, waarop Sittard beweert het uitsluitend recht te hebben , terwijl die van Tud- dern, welke als mytburger van Siltart sicli geacht, insge- lijks op de geheele veedrift, zijnde het gemeentebroek , hun recht van gebruik volhouden. De scheidsman bepaalt, dat die van Tuddern zullen kerenn imnd wenden met hun vee op de Steynlaeck. (1) Mochten er beesten van Tuddern , door toedoen der inwoners van dit dorp, over de Steynlaeck ko- men, dan zullen die van Sittard ze mogen penden en daar- mede handelen, als van oudsher gebruikelijk is. Geschiedt zulks echter des nachts of ten ontijde, buiten weten en wil- len van die van Tuddern , dan moeten die van Sittard sich fruntlich vnd noberlich myt den van Tudder halden vund gheine unkostten vff sy dryffenn. Die van Tuddern zullen hunne beesten, zooals voorzegd , kunnen hoeden , totdat zij bewezen hebben, dat zij, buiten menschen geheugen , die ganse gemeijnden gelyck myt den van Sittart frydlich vnnd vn- becroent gebruicht hauenn, en dat zij zich daarin niet hei- melijk , listig of met geweld ingedrongen hebben, of dat hun zulks niet uit gunst of vriendschap is toegestaan. Mocht door hen het bewijs daarvan geleverd worden, dan zal de onderhavige scheidsrechterlijke uitspraak unbundich zijn. Origineel op perkament.—Zegel van Drimborn versleten. In dooi C N» 113».
		(1) De Steynlaeck of de zoogenaamde Zouttromp is eene sloot, die thans de broeken der gemeenten Sittard eu Tuddern scheidt.

-ocr page 170-

		— d6d —
		N« 291. 1547 September 19. — Geschreucn den XIX» J:iï Septcmbris anno D—XLVII. Alexander van Dryniborn bericht ,1*11 den hertog, dat hij burgemeester, schepenen en raad der stad Sittard en de andere schepenen van het ambt Born, in kennis gesteld heeft met des hei togen voornemen, betrekkelijk de ver- schryvong van het ambt Born, in het vertrouwen dat zij zich daarin zouden schikken; waarop deze zich van ganscher harte en goedwillig bereid verklaard hebben daaraan te vol- doen , tvess guede f rome treuwe underdanen zu doin schul- dich , met de bede echter , dat zij niet boven hun vcrmo- gen mochten bezwaard worden. De onderhandelingen hebben tot de uitkomst geleid , dat zij bewilligd hebben , het ambt Born in zes jaren met vier duizend drie honderd (1) goud- gulden te bevrijden en daarvoor jaarlijks erlegen machen zeven honderd drie en dertig en een halven goudgulden; daarbij vertrouwen zij, dat de hertog de groote door hen geledene schade zal indachtig zijn (2) en deze hunne inwil- ling goedgunstig zal aannemen. Verder geeft hij den hertog te kennen , dat die van Sit- tard op betaling der kosten van herstelling der bruggen (3)
		(1)     Ia het stuk staat IH.T*HJc, dit zal echter wel moeten wezen 4400 , want zes termijnen van 733 1/2 geven dat bedrag. De hier bedoelde over- eenkomst kwam weinige weken later tot stand. (Zie N° 292 hierna.) (2)     In den Gclderschen successieoorlog (1338—1543) werden de meeste plaatsen van het ambt Bern door de troepen van keizer Karcl in aseh gelegd en geplunderd. Het is daarop, dat gewezen wordt. (3)     Hier worden waarschijnlijk bedoeld de bruggen, die over de grach- ten naar de stad leidden. Deze waren in 1543 , tijdens het gevecht bij Sit— tard reeds vernield, want het geschut, dat daarbij door de hertogelijko troepen buit gemaakt werd, kon, ut mant/el der briigyen, niet binnen de slad gevoerd worden. (Verg. Lacoxblet, Archie /Sr die Geschichte de» Wederrheins IV bl. 171.)

-ocr page 171-

		— 162 —
		hebben aangedrongen en hij met hen daarover dikwerf een onderhoud heeft gehad , waarvan hij den hertog, bij diens komst te Wassenberg, den uitslag zal mededeelen. Minuut op papitT.—Eigenhandig gctcekenil. In omslag C N° 7. N° 292. 1547 October 25. — Gegeuen zu Dusscldorf ju den jiron vnsers lierenn duyseut vunf houdert vndviertzicli vf den vnufvnnd- zwenzigsteu dach des Liiututz Oetobris. Willem, hertog van Gulik, Clcef en Berg, graaf van Mark en Ravensberg, heer te Ravenstein, verklaart, dat, aangezien het ambt Bom met vele vsgeldenn vnnd ver- schryuongenn belaut is, door zijn hofmeester en ambtman Alexander van Dryriborn en andere vcrowlaiteii met burgc- meesters, schepenen en raden van de steden Sittard en Susteren en de overige onderdanen van het ambt Bom eene overeenkomst is getroffen, tot af kwijting van die schulden en wel in de volgende zeven jaren , aanvang genomen heb- bende met Sint-Egidiusdag 1517, waartoe het ambt zal betalen eene som van vijf duizend goudgulden, onder de volgende voorwaarden : 1° de hertog zal gedurende gemelde zeven jaren hen ontheffen van alle uswendiyen diensten , die door de landstenden uitgeschreven zijn of zullen worden, hetzij met wagens, paarden, spaden of anderszins; mat dien verstande echter, dat de diensten ten behoeve der vesting en het onderhoud der stad Sittard gedaan, verricht zullen worden, zooals tot dusverre het geval was ; 2° gedurende al dien tijd zullen de diensten en foeren, die zij tot nolturft vnnd gesynnen des hertogen verplicht zijn te verrichten, niet van hen kunnen gevorderd worden; 3° de toegestane accijnsen zullen hun geheel ten goede komen; 4° zij zullen geene andere landstuyr of bedegeld voor den hertog hebben

-ocr page 172-

		— 163 — op te brengen, dan die ook van de goederen der ridderschap en geestelijken in het ambt geheven worden, onder voor- behoud echter van de heffingen ten behoeve van het heilig Roomsche Rijk, waarin den hertog niets toekomt; 5° in het ambt zullen eenige bepaalde personen verordent wor- den, om de belastingen op te trekken, welke gedurende zeven jaren, tot niets anders mogen gewant worden , dan tot afkwijting der schuld. De hertog bekrachtigt de gesloten overeenkomst en keurt de gestelde voorwaarden goed. Origineel op perkament, gecontrasigucerd Sicatsenberg — Groot uithangend zagel des hertogen in geel wa9, een weinig aan den rand geschonden. In doos C N° 113>>. N\' 293. 1548   Augustus 10. — Auff St. Laurencij Tug Anno XLVIIJ. Bepaling der grenzen of Stok und Beifangk der heer- lijkheid Sittard , door den voogd Swertscheidt en schepenen aldaar begangen und verneuert. (1) Minuut en twee afschriften op papier, allen zeer beschadigd. In omslag C N° 7. N° 294. 1549  e. t. Processtukken, betreffende den weidegang op de zooge- naamde Pesch te Wehr, tusschen Bawmeister und Nachpa- ren von Wehr eenerzijds en de ingezetenen van Susterseel anderzijds. Origineel op papier. In omslag A N° 86.
		(1) Men zie hierover ons opstel: „De grenzen der heerlijkheid Sittard* in Puil. etc. du Umi. XIV bl. 366. (Verg. N° 26 hwrïoor.)

-ocr page 173-

		— 164 — N° 295. 1551 November 3. — Gegeuen Inden Jaer unes heren Duinen schreifT Duyssent vyff hundert Erude und vyfftich upden derden dacch de.ss moentz Nouembris. Voor schepenen van Sittard verklaart Jan van Haren schul- dig te zijn aan de armen van Sittard , eene jaarlijksche erf- rente van een malder rogge, tot zekerheid waarvan hij ten onderpand stelt zijn huis, met den daarvoor gelegen grond tip den Aldenmaert. Deze erfpacht kan afgelost worden met vijftig Hornsche gulden loopenden koers, gerekend tegen 12 stuiver , of de dukaat ad 45 stuiver, den /oac/umsdaalder aan 32 stuiver , of ander te Sittard gangbaar geld. Origineel op perkament.—Schepenzegel gaaf. In dooi C N» 115. N° S96. 1553 April 16. — Datum anno a Natiuitate Domini Milleiimo quingcn- tesimo quiuquagesimo tertio mensis Aprilis die decima sexta. Johannes de Bruxken , deken en begever der quartae ca- pellae van het dekenaat Susteren (1), admitteert zeke- ren Hieronimus N. van Randcroidt, priester , dien de her- tog van Gulik , als leekenpatroon der kapel aldaar, heeft voorgesteld , ter bediening der kapel van de H. Maagd Maria en het II. Kruis te dier plaatse , tot de uitoefening en het genot der rechten en diensten dier kapel en beveelt, dat hij in het bezit worde gesteld van de kapel, boeken , mis- salen en ornamenten. Origineel op perkament.—Geteekend Joh. de Bruxken. In doos C N» 116.
		(1) Johuunei de Bruxken was rector van St-Nikolaas altaar te Sittard tn landdeken te Susteren. Hij overleed den 2 December 1558. 11

-ocr page 174-

		— 165 —
		N° 29>7. 1553 Juni 18. — Gegeuen Inden Jaer unss heren Dumen schrieff Duys— sent vuffhundert drie nnd vyffitich np den achttheen- den Dach des monatz Juny. Voor schepenen van Sittard verklaart Jan Smeets van Leienbroek aan Thomas Exters, als armenmeester , ten be- hoeve der armen, schuldig te zijn een erfpacht van een mal- der rogge , tot zekerheid waarvan hij verbindt twee percee- len bouwland te Leienbroek gelegen, groot een morgen en anderhalf sil. Origineel op perkament—Sclxtpenzegei gaaf. In doos C N° 117. N» 398. Omstreeks 1557. Memorie ten bewijze , dat de heeren van Lecrodt zoowel als bet kapittel van O. L. Vrouw kerk te Aken (1), gehouden zijn, in plaats der groote banklok , die in 1542 door \'s lands vijanden van hier is weggevoerd, bij te dragen in de kosten eener nieuwe klok, nach aduenant Ihres deren von Lerodt anparths so in Ihre Ed. von dem Zehendten baussen der Lymburger pfortzen haben. Het betoog is hierop gegrond, dat volgens de statuten van het concilie te Susteren in het bisdom Luik — waaron- der ook Sittard ressorteerde — voor recht is erkend, dat in alle kerken van het diocees de ban- of groote klok door de heffers van het groote tiend van elke parochie besteld , gegeven en onderhouden worde; dat klaarblijkelijk uit het
		(1) Het kapittel te Aken was eigenaar voor nagenoeg 5/8 en van Lee- rodt voor 7?S van het groote tiend te Sittard. Zie over de Sittardsche tienden en de tiendklok ons opstel in Puil, etc. dit Limt. XIV bl. 39 e. v.

-ocr page 175-

		— 166 —
		opschrift, dat zich op de weggevoerde klok bevond, afgeleid moest worden, dat zij was de klok van het groote tiend, welk opschrift luidde als volgt: de decima gtlandi datur hoc vas Spe resonandi Arnoldo ficta de Graff Catharina quoque dicta. Anno Dsi MCCCXCIJ mensis Septembris. Minuut op papier.—liet stuk is vergezeld van minuten en afschriften van een aantal bescheiden, hoofdzakelijk uit de jaren 1541 tot 1573 op het groote tiend cu de tiendklok betrekking hebbende, en als processtukken «vergelegd in het geding , tusschen de regecring van Sittard en het kapittel van O. L. Vrouw te Aken, gevoerd. In omslag A N° 24. N° 299. 1561 October 14. — Gegenen nach Christi unfers Herrn geburt funf- zehen hundert und ein und zeehszigstemi Jahrenn iuu vierzehentenn tage des monats octobris. Voor Johan Heister voogd (i) en schepenen van Sittard bekent Vincentius Cronen vai Hillensberg, verkocht te hebben aan Hein Richarts, kerkmeester te Hillensberg, ten behoeve der kerkfabriek aldaar, eene jaarrente van een halven hornsch gulden, eiken gulden tegen twintig albus loopend geld gere- kend, voor eene hoofdsom van tien dergelijke gulden , en stelt tot onderpand een stuk akkerland van ongeveer een halven morgen te Hillensberg. Origineel op perkament.—Zegel van Heister gaaf, van de schepenen een weinig geschonden. Helster voert ia een ovaal schild een rerhtstaanden eiken- tak, van vier door bladeren van elkander gescheiden eikels voorzien. Om- schrift : S. Johan Heister van Dalen. In doos C N» 118.
		(1) Johan Huister volgde Dirk Swertscheidt to Sittard als voogd op en bekleedde die betrekking tot 1584, toen hij ze aan zijn zoon Bruno (Braun) afstond. (Kbitzbaedt, Chronk von Gangelt, HS.)

-ocr page 176-

		n		- 167 —
		N»300. 1562 Februari S. — Gegeuen inden Jaere ons heeren duinen schreeff dnytent vjffliondert ende tweensestich des vyffden daichz februarij. Voor schepenen van Sittard bekent Vincentius Croenen van Hillensberg schuldig te zijn aan den armenmeester Korst Ploichmecker, ten behoeve der armen van Sittard , eene op Synte Andries Dach dess heugen apostels vervallende rente van een half malder rogge, gevestigd op huis en tuin te Hillensberg , nabij het kerkenland gelegen. Origineel op perkament.—Schepenzegel geschonden. In doos C N° 119. N» 301. 1562 Juni 6. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard, be- kent Gertruid Behr, dat Johannes Aldermutter als armen- meester haar heeft kwijt gescholden eene hoofdsom van vijf en twintig Joachims Daler , en zij daarvoor ten behoeve der armen eene jaarlijksche rente vestigt van zeven vat rogge, tot zekerheid waarvan Dirk Holtbecker namens haar veron- derpandt zijn woonhuis met tuin, achter het gewanthauss, naast Theis Inder Schatz en de kinderen van Claas van van Abtshoven gelegen, en uitschietende op den moestuin van Thomas Exters en op de straat. Origineel op perkament.—Zegel van voogd gaaf, van schepenen verloren. In doos C N» 120. N° 30S. 1562 November 25, Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard be- kent Maes von den Berg, verkocht te hebben aan Anselmus

-ocr page 177-

		— 168 —
		Schutgens, een erfpacht van een malder rogge, waarvoor hem betaald zijn twintig goudgulden , en stelt tot onderpand zijn huis en tuin, groot eene halve sil en tien roeden te Overhoven gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen gebroken. In doos C N° 121. N\' 303. 1564 Juli 6. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard be- kent Driess Schmiets van Leienbroek schuldig te zijn aan Arndt Vogü, als gasthuismeester te Sittard, ten behoeve van het gasthuis aldaar, eene rente van een erfmalder rogge, waarvoor hem betaald zijn twintig goudgulden. Tot onderpand stelt hij een perceel bouwland, groot anderhalf sil en zeven roeden te Leienbroek aan de Langerer Widenn gelegen. Origineel op perkament.—Zegel van schepenen gaaf, van voogd verloren. In doos C N° 122. N03O4. 1564 Juli 15 — Gebcu zu Cleve in den Jaren unsers herren Tusent fünfhondert vier und sechzig alim funfzehnden tag des Monats Julij. Willem , hertog van Gulik enz. , bepaalt, dat bij gemis aan zolders, in het ambt Bom, tot berging der granen, het Gewandthaus te Sittard op zijne kosten en notthurft herbouwd en tevens tot Schudlhaus en voor andere behoef- ten ingericht zal worden. Desniettegenstaande zal de stad haar recht behouden en haar derhalve op de benedenverdie- ping eene ruime plaats afgestaan worden voor het gerecht, den raadzaal en het burgerhuis, waarop een uurwerk met klok gesteld, en gehangen kan worden en naar welke klok

-ocr page 178-

		— 1G9 —
		een gang zal leiden , die van de plaats, waar de vruchten geborgen worden, door een onderslag gescheiden zal wor- den. Daarvoor moet de stad in eens in handen van den rentmeester te Born Reinhaidt von Merckelbach betalen vier- honderd rijksdaalder of de waarde daarvan. Bijaldien echter de hertog, zijne erfgenamen of opvolgers te eeniger tijd naar Sittard mochten komen , dan behooren hun alle vertrekken van het gewandthuis ingeruimd te wor- den , met uitzondering der kamer, waar de stedelijke regee- ring hare brieven, zegels, gerechtsboeken en dergelijken bewaart. (1) Afschrift op papier.—(Get.) J. Wasscnberg. Bij dit stuk zijn gevoegd een zevental bescheiden, betrekking hebbende op de onderhandelingen door Johan Hcister voogd te Sittard en Godart Schuminarts, rentmeester te Milieu en Boni (en later door Kciuliart vou Merckelbach rentmeester te Born) ecntr.ijds en burgemeester, schepenen cu raad te Sittard anderzijds over de verbouwing van het raad- of gc- wandthuis gevoerd, loopende over de jaren 1558 tot 1564. In omslag 1 N° 33. Na 30o. 1365 April 23. Voor Johan Ileistcr voogd en schepenen van het gerecht te Sittard bekent Reinken Geilen te Leienbrock aan Johan Vogts, kanunnik en thesaurier der collegiale kerk te Sittard , verkocht te hebben eenen erfpacht van een malder rogge jaarlijks te leveren op Sint-Andriesdag , en wel voor cenc hoofdsom van twintig goudgulden. Tot onderpand stelt bij een stuk akkerland te Munstergeleen in gen onsserling gelegen , groot eene sil, en een perceel bouwland te Leien- broek op den Striech, groot een morgen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd eu schepenen gebroken. In doos C N° 123.
		(1) Verg. ons opstel „Hef oud StadliHU can SUlarct" in „Jaarboekje vuor het Kanton Sittard" 1878 hl. 89 c. v.

-ocr page 179-

		— 170 —
		n° 30e. 1666 April. Staat, opgemaakt door den magistraat, betreffende de lig— ging, breedte enz, van de wegen en voetpaden in het kerspel Sittard. Origineel op papier. In omslag B N° 11, N° 307. 1567  OcUber 18. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard ver- klaart Gortgen Vaesgens aan Johan Plugmecher als gasthuis- meester , ten behoeve van het gasthuis, verkocht te hebben eenen op Sint-Lucasdag vervallenden erfpacht van een mal- der rogge , voor een koopprijs van twintig goudgulden, en stelt tot onderpand twee perccelen bouwland, het eene on- geveer een morgen, en het andere groot anderhalf sil, te Leienbroek in den Breemakker gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen gebroken. Ia doos C N» 124. N° 308. 1568  Augustus 29. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard, be- kent Peter Hamers van Abshoven,dat hij aan Arndt vanTud- der ten behoeve zijns zoons Johan, voor ecne som van twintig goudgulden , verkocht heeft een jaarl jkschen erf- pacht van een malder rogge, vervallende op Smt-Gelisdag. Tot onderpand stelt hij ecnen boomgaard , gi oot een half bunder te Abshoven, nabij de groene straat gelegen, waaraan de schuldeischer, bij gebreke van behoorlijke vol-

-ocr page 180-

		— 171 —
		doening der rente , zijne handen zal kunnen slaan , onder voor- behoud echter der rechten van den leenheer en van alle anderen. Verscheen mede Johan Houben te Abshoven , die verklaarde de voormelde twintig goudgulden van Peter Hamers ontvangen en tot zijn nutz gekert und gewant te hebben en zich te verplichten, dezen schadeloos te houden voor alle ge- volgen , welke de tegenwoordige onderzetting zou kunnen hebben. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenbank gaaf. In doos C JC° 125. N° 309. 1569 December 18. Johan Heister voogd en schepenen van Sittard verklaren , dat Johan Maessen van Munstergeleen ten hunnen overstaan bekend heeft aan Johan Vogts, thesaurier en kanunnik der collegiale kerk van Sint-Pieter te Sittard , schuldig te zijn eene rente van een malder rogge, jaarlijks op Sint-Andriesdag te leveren, waarvoor hij van genoemden Vogts heeft ontvangen een kapitaal van twintig goudgulden. Tot onderpand werden door den schuldenaar gesteld : een perceel bouwland , groot nagenoeg een halven morgen under der Warden te Munster- geleen , een perceel bouwland, groot ongeveer een halve sil aan den Akenerweg aldaar en een perceel bouwland van een halve sil achter de Meisshagen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen gaaf. In doos C N» 126». N° 310. 1570. Lcgerboek of staat der onroerende goederen, behoorendc aan O. L. Vrouwe kok te Broeksittard. In loket 13.

-ocr page 181-

		— 172 —
		N° 311. 1570  Juli 28. Voor Johan Heister voogd en schepenen van het gerecht te Sittard bekent Joachim von den Berg, verkocht te hebben aan Leonard Fischers een erfpacht van een malder rogge, voor eenen koopprijs van twintig goudgulden , eiken gulden tegen zestig albus loopend geld gerekend. Tot zekerheid der getrouwe levering van dien erfpacht, veronderpandt hij een half bunder land en een tuin van drie en zeventig roeden , in de Baandert gelegen. Origineel op perkament.—Zegel van voogd gaaf, vau schepenen gebroken. In doos C N° 126°. N° 313. 1570—1588. Processen-verbaal van voogdgedingen, met verschillende daarop betrekking hebbende stukken. In loket 2. N° 313. 1571   Kaart 15. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard, ver- klaart Herman Hoekers van Johan Schclkens opgenomen te hebben eene hoofdsom van zestig Hornsche gulden, eiken gulden gerekend op twintig albus loopend geld, en zich te verplichten daarvoor telken jare een erfpacht te leveren van een malder rogge ten behoeve van genoemden geldschieter, diens dienstmeid Bil en hun beider kinderen. Tot zekerheid van dien erfpacht wordt tot onderpand gesteld eene weide , groot een half bunder te Leienbrosk , tusschen de beek en het voetpad gelegen. Origineel op perkament.—Zegel» van voogd en schepenen vrij gaaf. In doos C N° 127.

-ocr page 182-

		— 173 —
		N" 31<±. 1571 Augustus 19. Johan Heister voogd en schepenen van de stad en het gerecht Sittard getuigen, dat voor hen verschenen is Peter Heiligers, anders genaamd Cremers , met verklaring dat hij voor eene hoofdsom van tien goudgulden verkocht heeft aan Leonard Fischers eene jaarlijksche den negentienden Augustus vervallende rente van drie vat rogge , tot zekerheid waarvan hij tot onderpand gesteld heeft een perceel bouwland, groot ongeveer drie sillen im Banelt gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen gebroken. In doos C N° 128. N° 315. 1571 November 13. Voor Johan Heistcr voogd en schepenen van Sittard , be- 1 jdt Herman Kleinen, schuldig te zijn aan Peter Otten, als gasthuismeester, ten behoeve van het gasthuis aldaar, eene jaarlyksche rente van acht vat rogge, waarvoor hij van ge- i oemden Otten ontvangen heeft een kapitaal van twee en certig goudgulden. Tot zekerheid stelt hij een half bunder weiland, op het Stadbroek gelegen. Origineel op perkament.—Zegel van voogd gebroken, van schepenen gaaf. In doos C N" 129. N° 316. 1571 November 27. Voor Johan Heister voogd en schepenen van het gerecht te Sittard verklaart Joachim von den Berg, verkocht te heb- ben aan Johan Lohers eene op den twintigsten Februari vervallende jaarlijksche erfrente van drie vat rogge, voor eene

-ocr page 183-

		— 174 —
		hoofdsom van tien goudgulden, ieder gerekend aan zestig albus loopenden koers; tot zekerheid waarvan hij veronder- pandt een perceel bouwland , groot ongeveer een half bunder im Banelt gelegen, palende met eene zijde Theis Beumers met de andere zijde Johan von den Berg, een hoofd het gemeene voetpad achter Overhoven, ander hoofd Johan Lemkens. Origineel op perkament.—Zegel van Heister gebroken en van de schepen- bank verloren. In doos C N\'° 130. N° 3V7. 1571  e. v. Stukken, betrekking hebbende op den molen en het ge- maal te Sittard. Originetlcn en nfichriftcn op papier.—Hierbij bevinden zich verschillende vcrklaringc i van vreemde schepenbanken , zooals van Geilcnkirchen, met opgeplakt zegel der schepenen aldaar, voerende een klimmenden gcsplitstaar- tcu leeuw omgewend; van Linnich voerende doorsneden, boven (?) , en in den schildvoct geschakeerd. Van de zeer onduidelijke omschriftcn is niets meer leesbaar. In loket 17. N° 318. 1572  Februari 2. Voor scholtis en schepenen der heerlijkheid Limbricht ver- klaart Theisgen Coenen , voor een kapitaal van zestig Horn- sche gulden , aan Mewis Pfeiffers , verkocht te hebben eene erfrente van een malder rogge, vervallende den vijfden Februari van elk jaar, tot zekerheid waarvan hij veronder- pandt zijn huis te Einighausen, groot ongeveer een morgen, palende Martin Schieinemechers en Meiten Probst. Origineel op perkament.—Zegel verloren. In doos C N« 181.

-ocr page 184-

		— 175 —
		N° 319. 1572  Mei 9. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard ver- klaart Maes von den Berg te Overhoven, verkocht te hebben aan Leonard Fischers eenen erfpacht van twee mulder rogge, betaalbaar in geld met drie Daler , vervallende telken jare op Sanct-Antonien, en zulks voor eene hoofdsom van vijftig Daler, ieder op twee en vijftig albus loopend geld gerekend. Tot zekerheid stelt hij een perceel akkerland , groot twee en een halve sil, naast Gelis an gen Lyndt achter Overhoven gelegen. (4) Origineel op perkament.—Zegel van voogd gaaf, van schepenen gebroken. Op den rug van het stuk is aangateekend Sanet Aniony Spind von Arnt fiicker und Metgen Cleuwent fundirt Anno 1607. In doos C N° 132. N° 3SO. 1573  Februari t. — Anno dusent vyffhondcrt dry ind seuentzich dey achten daech hardtmaent. Wyncken Vederwysch, stadhouder van den hof te Doen- rade voor jonkheer Steven van Lieck (2), en Geyll Proisten en Meys Brekers, laten van denzelfden hof, verklaren, dat Mees Vaessen van Doenrade, sytzende in synen eelichen
		(1)     Volgens eene bij dezen schuldbrief gevoegde akte op papier dd. 20 Fe- bruart 1607, hebben de echtelieden Arndt Fischers en Metgen Cleuwens de bovengemelde rente aan het gasthuis te Sittard vermaakt, onder beding dat daarvoor jaarlijks in de kerk brood uitgedeeld zou worden. (2)     In de genealogie der familie van Brembt vinden wij twee Slefaan tan llremdt bijgenaamd Lieck, de eene te Doenrade, gehuwd met Agnes van Zwcmbruggen, de andere met Sophia Clutz te Brunsheim. De eente zal hier bedoeld worden. (Verg. Fabne, Die Dynasten, Treiher- ren und jetzigen Graf en von Bocholtz I i hl. 207.)

-ocr page 185-

		— 176 —
		stoéll met Metgen, voor hen bekend heeft verkocht te heb- ben aan de kerk te Hillensberg, eene op Sint-Andiïesdag vervallende rente van een halven Filipsgulden, voor negen dergelijke gulden, aan hem betaald door den kerkmeester Geil Hensgens van Hillensberg. Tot onderpand stelt hij ecne weide, groot omtrent tachtig roeden, gelegen te Doenrade naast de straat naar Sittard en Clais Hubben. Daar stadhouder en laten geen eigen zegel hebben , zoo hebben zij nar alder geivoenheyt jonkheer Steven verzocht zijn zegel aan de akte te hangen, waaraan door dezen is voldaan. Origineel op perkament.—Zegel gedeeltelijk gebroken. Fan Lieck voert Tier dwarsbalken en op den helm eene vlucht, waartusschen de balken herhaald. (1) In doos C N° 133. N» 331. 157» Maart 16. Voor Jan Heister voogd en schepenen van Sittard beken- nen Daem Noellen en Heinrich Mersmans aan Paul Suppen- radt, verkocht te hebben eene jaarrente van acht vat rogge en anderhalven daler, ieder gerekend tegen twee en vijftig albus loopend geld , en wel voor eene hoofdsom van twee eu vijftig daalders. Tot onderpand stellen zij een huis met tuin, groot ongeveer een morgen, gelegen in der Stegen aan den Steenweg loussen der Lymlntrger portzen, en een perceel bouwland, groot eene sil aan de Overhovenerheide. Origineel op perkament,—Beide tegels een weinig geschonden. In doos D N° 194.
		(1) Volgens Fahne, QetthicMe der Kölnhcften, Jülkhtchen und Ber- gheften Gescnfechter I bl. 50, zou de familie van Breinbt, genaamd Lieck, vijf dwarsbalken voeren; volgens de teekening, die hij echter van hun wapen geeft, hebben zij evenals in oni zegel slechts vier faasseu.

-ocr page 186-

		— 177 —
		N° 323. 1573  Juni 1. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard ver- klaart Dirk de smid te Munstergeleen, verkocht te hebben aan den jongen Arnold van Tudder een erfpacht van een mulder rogge , voor eene hoofdsom van twintig goudgulden , tot zekerheid waarvan hij veronderpandt een bouwland , groot nagenoeg drie sillen bei Wasserschleiden in der Oistling gelegen. Origineel op perkament.—Zegel van schepenen gaaf, van voogd verloren. Iu doos D N° 135. N° 333. 1574  Haart 27. — Gegeben ju den iaren nach Chriati vnsers lieben herren gebuert tausendt funff hundert vier vnd siebenzig, am sieben vod zwenzigsten tago des mo- nats Martij. Beslechting van een geschil tusschen deken en karittel der St.-Pieterskerk, ter eenre, en burgemeester , schepenen en raad der stad Sittard, ter andere zijde, omtrent de benoeming van een rector of schoolmeester en een ondermeester der Latjjnsche school aldaar, tot stand gekomen door ber ïiddeling van Johan Heister, voogd van Sittard , Peter Tesschen nacher , landdeken van \'t concilie van Susteren , pastoor te Millen (1), en Arnt Kreitfisch , pastoor te Sittard. Onder anderen worden de volgende bepalingen gemaakt. Beide partijen, tusschen welke vroeger oneenigheid bestond over het recht van benoe- ming, zullen in het vervolg met gemeen overleg ecnen bekwamen
		(1) Deze was geboren te Sittard en noemde zich bij vertaling van zijn naam Perarius. Hij was mede openbaar notaris , ea maakte als zoodanig op den 7 Februari 1579 de nieuwe statuten der abdij Susteren op.

-ocr page 187-

		— 178 —
		rector aanstellen , die 1° zich verplichten en verbinden moet de schoolkinderen en klercken in den katholieken godsdienst te onderwijzen , einen erbaren vnd frommen leben vnd wandell vor zu stehen, en geene verderfelijke boeken voor te lezen noch door de scholieren te laten gebruiken; 2° met zijne leerlingen in \'t koor zal gaan namelijk , des heligen Abendts ter vespers, en op heilige dagen ter hoogmisse en ter vespers en met de processiën trekken, zooals zulks van ouds gebruikelijk is; 3° des Zaterdags morgens de kinderen de septimcDialia en kleine gebeden zal laten herhalen en op- zeggen , en \'s namiddags aan eenige leerlingen, die daartoe aanleg hebben den zang leeren, bij welke oefeningen een scholaster, van wege deken en kapittel het noodige toezicht zal hebben, ten einde de christelijke tucht bij de jeugd naar behooren worde onderhouden; 4° op zijne kosten een hypo- didasculus of onderschoolmeester met toestemming van beide partijen zal houden. De rector zal voor onderhoud en loon eeuwig en erfelijk van wege deken 3n kapittel het genot hebben van een klooster • huis met onderhoorigheid op het kerkhof, naast de school gele • gen, aan welk huis burgemeester en raad, zonder bezwaar van deken en kapittel, eenen nieuwen steenen gevel en da noodige stookplaatsen zullen laten maken, en hetzelve in goe- den staat onderhouden. Hij zal voorts genieten eene jaarlijk- sche rente van drie en een half malder rogge en twee rij- der gulden, tot dusverre behoord hebbende tot het altaar van het gasthuis, alsmede alle renten en inkomsten van Sint- Eligiusaltaar, met dien verstande echter dal, wanneer de rector of zijn substituut een priester mocht zijn, hij ook de gewone onera van beide altaren zal dragen, en dan ook ge- lijk de andere kapellaans de gewone \\iraesentz genieten zal; ware evenwel geen van beiden priester, dan zal de bewoner van het huis op het kerkhof, behoorende tot het altaar van Sint-Eligius, voor den dienst van dat altaar jaarlijks geven

-ocr page 188-

		— 179 —
		zes Hornsche gulden. De landerijen van dat altaar zullen, in bijzijn van den regeerenden burgemeester en den rector, ten behoeve van dezen in billijkheid verpacht, worden. Daarenbo* ven zal de rector trekken het schoolgeld der kinderen, waar- van het bedrag door beide partijen bepaald zal worden. Mocht de een of andere minvermogende in de betaling nala- tig zijn, dan zal de burgemeester zur zeit darahn sein und verhel ff en. De rector en zijn substituut, dien onder goedkeuring van beide partijen eene billijke belooning toegelegd zal worden, zijn gehouden de schoolkinderen en hlercken, namelijk die Knechten oder manskinderen als ouch die Metgen (welke van de jongens gescheiden moeten zitten) latijn en duitsch, naar gelang der personen , te leeren. Burgemeester, schepenen en raad zullen geenen anderen schoolmeester mogen aanstellen, noch zich in de stad laten vestigen. Mocht evenwel des lehrens und schulregiments halber gebrek aan onderwijzend personeel ontstaan, dan zul- len beide partijen zich daarover beraden, en daarin zoo spoe- dig mogelijk voorzien. Eindelijk wordt bepaald , dat zoo bovenbedoeld huis mocht afbranden — \'tgeen God verhoede — het dan ten koste van beide partijen weder opgebouwd zal worden. Origineel op perkament.—Zegels van Heister, van liet kapittel en geheim zegel der stad gaaf. Dit laatste verbeeldt een slangenkopkruis met het om- schrift: SiLs SecretüM: bvrüent.m : oriDi; D : Sittart. In doos D N° 136, N°3S4. 1574 Hel 10. Voor Johan Heister voogd en schepenen van Sittard be» kent Johan Houtmechers te Munstergeleen , verkocht te heb- ben aan Johan Schelkens en zijne kinderen een erfpacht van

-ocr page 189-

		— 180 —
		een malder rogge voor eene hoofdsom van zestig Hornsche gulden loopenden koers, eiken gulden aan twintig albus gerekend. Tot onderpand stelt hij een perceel bouwland, groot epnc halve sil, achter der Meisshagen en een perceel van gelijke grootte , im Wunenberg gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen gaaf. In doos D N° 137. N° 335. 1574 Juni 27. Voor Johan Hcister voogd, en schepenen van Sittard be- kent Herman Klockeners, verkocht te bebben aan Anselmus Schutgens, ten behoeve van het gasthuis te Sittard, eene rog- gerentc van twee malder voor een kapitaal van vijftig Ph. Daler, belovende hij die rente aan den huidigen gasthuis» meester Erken In gen Schatz in het naastvolgende jaar, der weniger zal vijf on zeventig, en verder telken jare op Sint- Petcr- en Paulusdag te leveren. Tot zekerheid stelt hij een beemd, groot een half bunder, te Munstergeleen in die drei Kant gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en, sehepecen gaaf, In doos D N° 138. N° 32Ö. 1574 December 17. Verhoor van getuigen, op het plein voor het raadhuis te Keulen, gehouden door Melchior von Miilhem, burgemeester aldaar, in zake Hendrik Wienberchs te Keulen en Goddart Exters te Sittard, wegens geleverden wijn. Afschrift op papier.—Opgeplakt zegel van Miilhem onduidelijk; in het schild ziet men een golvenden band en op den helm een bufieltkop. Het stuk is geteekend door Ilermanus Fel/mant, Notariti» el Scriba iuratw. In omslag A N° 25, n

-ocr page 190-

		— iSi —
		N° 337. 1575 Augustus 15. — Datum sub secrcta nostro sigillo «i arie Dussel- dorpiense Anno uiillesimo quingcntesimo septua- gcsiino quinto die XV mens» Angusti. Willem, hertog van Gulik, Kleef en Berg, graaf van Mark en Ravensberg, heer van Ravenstein , hecht zijne goed- keuring aan het behoud van oude gebruiken en gewoonten , die bij het collegiaal kapittel van Sittard naast de algemcene statuten der collegiale kerken bestaan , en betrekking hebben op het officie van den deken en den custos, alsmede op de jonge kanunniken, op het zoogenaamde gratiejaar van een overleden kanunnik , en op de kapitulaire gebouwen. Hierbij is gevoegd een afschrift van de algemeene statu- ten , voor de collegiale kerken in de tot het gebied des her- togen behoorende landen , ontworpen door Gaspar Groperus, dokter in de rechten en apostolisch nuntius in Neder-Duitsch- land , en door den hertog goedgekeurd en bekrachtigd. Afschrift op papier. In loket 13. • N° 328. 1575 October 20. — Gegeben nach Cliristi unsers Herren geburt funf- zehen hunderd mul in fiiiif umi siebenzigstcn jahren aai zwenzigsten tag des monats Octobris. Voor Johan Heister voogd, en schepenen van het ge- recht te Sittard bekennen Hein Schmiets en Thoniss Jenss te Hitteszb&\'g, verkocht te hebben aan Johan Lenssen , als kerkmeester aldaar, ten behoeve der kerkfabriek van Hillesz- berg, eene jaarrente van twee en een halven Keulschen gul- gen, eiken gulden gerekend tegen 24 albus loopend geld. Origineel op perkament.—Zegels van de schepenbank en van 1 Teister vrij gaaf. In doos D K° 139.

-ocr page 191-

		— 182 —
		N° 329. 1S75 November 88. Voor Johan Heister voogd , en schepenen van Sittard be- kcnt Maes von den Berg aan Paul Suggewandt, verkocht te hebben eene jaarrente van een malder rogge, voor een kapi- taal van vijf en twintig bescheiden rijksdaalder. Mocht hij echter die rente niet geheel in natura kunnen voldoen, dan kan hij des verkiezende leveren drie vat rogge en in geld be- talen eeneu kleinen Daler, den daalder aan twee en vijftig albus loopend geld gerekend. Tot zekerheid veronderpandt hij een stuk land in het Hoogveld gelegen,* groot drie sillen. Origineel op perkament.—Scliepcnzegel gaaf, dat van den voogd verloren. In doos D N° HO. M° 330. 1676  Juni 12. Rut Hoedtmechcrs te Munstergeleen verklaart aan Willem Lenssen , als kerkmeester te Sittard , ten behoeve der kerk aldaar , verkocht te hebben voor eene hoofdsom van vier en twintig kleine daalder, eiken tegen twee en vijftig albus loo- penden koers gerekend, eene rente van een malder rogge, vervallende telken jare op Sint-Vytsdag, tot onderpand waar- van hij stelt eene sil bouwland achter Meishagen, ander- halve sil in de Leemkuil, en eene halve sil aldaar. Minuut op papier. In loket 13. N« 33J. 1677   Januari 13. Voor Johan Heister voogd , en schepenen te Sittard bekent Nelis Sohens te Jabeek aan Reiner Prutwels, als armenmees-

-ocr page 192-

		— 183 —
		ter te Sittard, ten behoeve der armen aldaar, verkocht te hebben eene jaarlijksche erfrente van twee malder guts drügen Korns kaufmans guls Sittarder massen, en wel voor eenen koopprijs van zes en een halven bescheiden rijksdaalder. Tot zekerheid daarvan verbindt hij een stuk akkerland van twee en een halve sil, tusschen Hillensberg en üingelrade gelegen aan den weg, die van Bingelrath naar Hillensberg leidt. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schcponen ongeschonden. In doos D N" 141. «                           N° 332. 1573 December 27. Voor Johan Heister voogd, en schepenen van Sittard ver- klaart Paul Severins van Tuddern aan Theis In gen Schatz, als gasthuismeester te Sittard, ten behoeve van het gasthuis aldaar, schuldig te zijn eene jaarlijksche rente van een inal- J der rogge, waarvoor hem betaald is eene hoofdsom van vijf en twintig daalder, berekend aan twee en vijftig albus loo- pend geld. Tot onderpand stelt hij een perceel bouwland, groot ongeveer een half bunder te Tuddern aan den Haver- derweg, en een dito van gelijke maat aan het Bingelrader pad gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd gaaf, van schepenen verloren. Is doos D N° 142. N° 333. 1579 October 4. Voor Johan Heister voogd, en schepenen van Sittard be- kent Coenen zoon van Hillensberg van de schepenen Leonard Fischers en Johan Beltgen, provisoren der armen en waar- nemende gasthuis» en armenmeesters, ontvangen te hebben eene hoofdsom van honderd drie daalder, en daarvoor aan

-ocr page 193-

		— 484 —
		het gasthuis en de armen te Sittard te verschulden eene jaarrente van vier malder rogge, zijnde de daarvoor bestede hoofdsom herkomstig van den onlangs overledenen burge- meester Johan Krischer, in zijn leven waard im Eiserman (1), en van Johan Exters. Tot zekerheid van gemelde rente stelt Coenen tot onderpand drie perceelen bouwland bei Schloun, bei Ilillensberg an das Kirchen Petgen en auf Karmans Lelie gelegen. Origineel op perkament.—Zegel van voogd gaaf, van schepenen verloren. In doos B N° 143. N° 334. 1580 Augustus 9. — Gcben zu Dusburg, am 9 Augusti. Willem , hertog van Gulik enz., gelast zijnen ambt man te Born en Millen , Werner van Hatzfeldt te "Weisweiler en zij- nen voogd te Sittard Johan Heister, om Renerus Weilich , die hem door deken en kapittel van Sittard daartoe is voor- gedragen , aan te stellen tot rector der scholen te Sittard en hem in die betrekking te handhaven, zoolang hij denkatho* liekcn godsdienst niet verlaat. Afschrift op papier. Ia loket 13. N° 335. 1580 December (2). Willem, hertog van Gulik, Kleef en Berg, graaf van Mark
		(1)     Het huis vroeger genaamd de Eiserman vormt den rechterhoek van de Limbrichterstroat en de Markt. (Zie onze verhandeling over „Hel oud ttadhvis van Sittard\'\' in „Jaarboekje voor bet kanton Sittard," 187S M. 92.) (2)     Het stuk heeft het jaartal 1530. Bit is ccMcr ontegenzeggelijk eene fout van den afschrijver, want in 1530 was ambtman te Born Willem van Rennenberg (zie N° 274 ) en voogd te Sittard Keris van Rodeabroek,

-ocr page 194-

		- 185
		en Ravensberg , lieer van Ravenstein, gelast zijnen ambtman te Millen en Bom Werner van Hatzfcldt te Weiswcilcr, en zijn voogd te Sittard Jolian Heister , de stad Sittard, op grond \\an oude privilegiën, de bevoegdheid te laten, in de dorpen Hillensberg, Munstergeleen en Broeksittard den bier- accijns te heffen. Afschrift in schepenregister F tl. 19. N\' 33B. 1582 Juli 12. — Gcben zu Cleue am 12,n Monathsthag Julij 13S2 Jnhr. Willem , hertog van Gulik enz., geeft aan den rentmeester te Bom Dirk Jehw en den secretaris van de Guliksche reken- kamer Sibei t Redinghovcn vergunning, om nabij Sittard eenen schors* en slijpmolen te bouwen, ter plaatse waar zulks het minst hinderlijk en nadeelig is, waarvoor door dezecenejaarlijk- sche recognitie van vijf goudgulden moet gegeven worden. (1) Afschrift op papier, opgemaakt door den notaris Larubcrtus Convciits, met een aantal op de oprichting van dien molen betrekking hebbende stukken. In omslag 1$ N° 10». N" 337. 1582 October 15. — Geben anf unserm Srhloss tu Hamboch ani 15 October a. o. 1582. Willem, hertog van Gulik, beveelt den voogd te Sittard Johan Heister, om aan burgemeester, schepenen en raad van Sittard aan te zeggen, den bouw van den molen op het
		Wij vermoeden, dat in plaats van 1530, 1580 gele/en moet worden,omdat Werner van Hatzfeldt van 1309—1584 als ambtman, en Johan Heislcr van 1555—1584 als voogd fungeerden. Verg. N* 146 hiervoor. (1) De hier b< dneldc molen beslaat thans noj: en is de water- <n stoomgraanmolen op het Stadbroek.

-ocr page 195-

		— 186 —
		Stadbroek niet te verhinderen, daar de concessionarissen, Sibert Redinghoven en Dirk Jehw, zich verbonden hebben alle schade te vergoeden, die door overstrooming of anderszins als gevolg van het leggen van dat gebouw, den aangrenzenden eigenaars der beek toegebracht zou kunnen worden en voorts, dat al mochte de molen op het eigendom der gemeente ge- plaatst worden , de hertog bevoegd is zulks toe te staan, omdat hem von aller gemcinden der dritte fuss zustehet. Afschrift op papier. In omslag B K° 10\'>, N° 338. 1583 November 13. Voor Johan Heister vocgd, en schepenen van Sittard ver- klaart Johan der Kluysener, dat hij gekocht heeft van Johan Fenrichs een huis met tuin , nagenoeg groot zestig roeden te Ophoven gelegen , en tot zijnen last te nemen ecne roggerente /; van drie vat, ten behoeve van de erven van Lens Penrichs vader van Johan voornoemd (in leven pachter te Watersleide)., daarop gevestigd. Origineel op perkament. — Zegel der schepenen geschonden, dat van den voogd gebroken. In doos D N» 144. N° 339. 1587 Februari 1. — Gebcn ani ersten dag Februarij ïiach Christi unsers Erlosers und Seligmachers gebint lm funffzehn- hundert Siebcn und achtzichstenn Jahr. Voor Melchior Gartzweiler scholtis, en schepenen van Born bekent Leonard Werens aan Thonis van Lar, verkocht te heb- ben een jaarlijksohen erfcijns van vijf daalder en een ortstlia- ler , iader gerekend aan twee en vijftig albus loopenden koers, voor eene hoofdsom van zestig daalder, aan hem in rijksdaal-

-ocr page 196-

		— 187 -
		ders , zilveren en gouden Filipsdaalders betaald. Tot onder- pand stelt hij een half bunder bouwland , in het Urmondcr- veld naast kerkcnland van Berg en Martin Radermechers gelegen, en cene halve sil land aldaar, palende Johan Len- harts en Thies Happerts. Origineel op perkament.—Zegels van schollis en schepenen verloren. In doos D N 142. N» 340. 1888 Februari 5. Braun Heister voogd , en schepenen te Sittard verklaren , dat Dries Roggen voor hen bekend heeft, aan Johan Gleins, als armenmeester, ten behoeve der huisarmen te Sittard, verkocht te hebben eene erfrente van derdehalf malder rogge , voor een kapitaal van honderd Brabantsche gulden, gere- kend aan twintig stuiver en eiken stuiver aan twintig heller, en tot zekerheid daaivan verbonden te hebben een stuk ak- kerlancl, houdende ongeveer ecne sil, in het Wchrerveld an gen Schuitgen gelegen , en daarenboven , met toestemming en bewilliging van zijn zwager Johan Mengels, een tweede perceel van nagenoeg dezelfde grootte, nabij Uaagsittard met een hoofd an Dammerscheidts lant stossent. Origineel op perkament.—Zegel van schepenen gaaf, van voogd verloren. In doos D N» 146. N° 341.
		Stukken betreflende een geschil, bestaande tusschen ingeze* tenen van Dicteren en den burgemeester te Susteren , behati- deld voor het gerecht te Sytlart. Origineel op papier. In omslag B N° 36.

-ocr page 197-

		— 188 —
		N° 343. JE92 Haart 9. Voor Braun Heister voogd , en schepenen van Sittard ver- klaait Krijn Kessels verkocht te hebben aan Vaas Kremcrs als armenmeester, ten behoeve der huisarmen van het kerspel Sittard, eenen jaarlijkschen erfpacht van twee mulder ropge, voor ecne hoofdsom van vijftig Daler, ieder aan dertig stuiver en ieder stuiver aan twintig heller loopend geld ge- rekend. Daarvoor verbindt hij twee perceelen bouwland, het cene groot ongeveer een half bunder te Lcienbroek op den Striech , en het andere groot ongeveer eene sil in gen Oisl- ling aldaar. Origineel op perkament.—Zegel vau voogd verloren, en van schepenen gesebonden. In doos D N° 147. N° 343. 1594 Hei 4. Schepenen van het gerecht en de heerlijkheid Limburgh verklaren op het getuigenis van Wincken Derichs van Putli, als leenman en drie anderen, dat Hein Göbbels ten laste van Jan Maesscn een stuk akkerland, groot ongeveer een half bunder, door wijlen den stadhouder Lambertz Conventz en diens leenmannen heeft genachtet und so weit verfolgt das? erss mit manieren Rechtens sein gemacht en het later heeft overgedaan aan Herman van den Biesen, zoodat hij, daarbij ruimschoots ermede is betaald, geene aanspraak heeft op de goederen der weduwe van Jan, Milken Schmietz. Origineel op papier.—Opgeplakt zegel der schepenen van LimbricM gaaf iu liet schild. Zij voeren drie boven elkander staande kepers. Eeu dubbele rand omgeeft het schild, in den binnenrand is alleen leesbaar: .... biko- ki:m in...... In omslag A N° 81.

-ocr page 198-

		— 189 — N°344-. 1595 Februari 17. Voor Braun Heister voogd , en schepenen van Sittard ver- klaart Godart Thonissen, verkocht te hebben aan Gerhart von Har f ten behoeve van diens zuster Nelen von Harfals vrucht- gebruikster en van Mathijs von Cleef, uit het huwelijk van Nelen met haar eersten ehelichen Hauswirdt Willem von Cleef geboren, als eigenaar, eene jaarrente van zes gulden, voor eene hoofdsom van honderd gulden, stellende hij tot zekerheid daarvan ten onderpand zijn huis met tuin , eene oppervlakte beslaande van nagenoeg twee of drie en een halve sil te Overhoven gelegen, tusschen de straat en de landwering. Origineel op perkament.—Zegels Tan voogil en s:hcpcnen gaaf. Ileittcr voert een eikenboom in een schild, gedekt door een helm, waarop de ei- kenboom breed getakt herhaald. In doos D N» 148. N"345. 159S Mei 19. Stukken betreffende het geschil , tusschen do bewoners van Sittard en die van Tuddern, bestaande omtrent den weide- gang op het Tudderderbroek. Originetlen op papier. In omslag A N° 36. N° 346. 1695 Augustus 8. Johan Wilhelm, hertog van Gulik enz., bekrachtigt en keurt £,oed eene dading , op den 8 Juni 1595 tusschen bur- gemeester en raad van Sittard cenerzijds en Winand von

-ocr page 199-

		— 190 —
		Leerodt, vorstelijk Gulikschen raad, kamerheer en ambtman te Randerath, Meclitell von Mascherell, weduwe van Leerodt en liarcn zoon Johannes von Leerodt te Leerodt, ter andere zijde , aangegaan, waai bij partijen, na voorop gesteld te hebben, dat de stad Sittard , bewerende, dat wijlen de oude Johannes von Leerodt, als eigenaar van een gedeelte van het groote tiend moest bijdragen in de kosten der aanschaffing eener nieuwe tiendklok, die in 1542 door de Bourgondiërs was weggevoerd, dezen voor het gerecht te Sittard hadden doen oproepen, alwaar zij in het gelijk werden gesteld, dat dit vonnis in hooger beroep werd bevestigd, en vervolgens beide rechterlijke uitspraken op den 27 October 1557 door het keizerlijk Cammmergeincht, wegens gebrek in den vorm, werden vernietigd ; zij verklaren te rade te zijn geworden, om verdere kosten voor te komen , het tussclien hen bestaande geschil in der minne te regalen in dezer voege, dat de erf- genamen von Leerodt in eens aan de stad betalen honderd rijksdaalders, en deze daarentegen afziet van al hare vorde- ringen, mit fernerer Judiciall und Extrajudiciall auspren- gung angemaster Glocken halber. (1) Origineel op papier.—Opgeplakt hertogelijk geheim zegel gaaf, beneden- gedeelte onduidelijk, bovcngedeelte drie helmen, 1. gekroond met een \\vas- senden gehalsbanden hondskop tufschen ecne vlucht, 2. een gekroonden buffelskop en 8. eene kroon met vederbosch. Ornsehrift: S. Joan. Gwil- i.iki.mis Jui. Cliv. et Mont. Co. Ma..... Raves.... In omslag A N» 24. 1S95 November 13. Voor Braun Heister voogd, en schepenen van Sittard be- kent Peter Passen , verkocht te hebben aan Godart Scharf ,
		(1) Den tekst van dit stuk vindt men in de tuil. etc. du Limi. XIV hl. 424, als bewijsstuk onzer verhandeling over „De klokken der Sint- 1\'ieterskerk te Sittard.*

-ocr page 200-

		— 191 —
		als gasthuismeester te Sittard , ten behoeve van het gasthuis aldaar, eene jaarrente van zes gulden Brabantsch , eiken gulden aan twintig stuiver en eiken stuiver op twintig heller Sittarder Wehrung gerekend, en zulks voor eene hoofdsom van honderd dergelijke gulden. Tot onderpand stelt hij een perceel bouw- land van ongeveer twee sillen, tusschen Wehr en Broeksittard gelegen, en een dito, groot nagenoeg eene sil, op de IIais- sittarder dellen. Origineel op perkament.—Zegel van voogd gaaf, van schepenen gebroken. In doos D K° U9. N° 348. 1596 September 19. — Geben zu Dusseldorff jn den jaren vnsers hernn tausendt fünfhnndert sechs vud neuntzig aui ncunzebentteu Ing Monats Septembris. Johan Wilhelm, hertog van Gulik, Kleef en Berg, graaf van Mark en Ravensberg , heer te Ravenstein , maakt bekend , dat hij, aangezien burgemeester, schepenen , raad, burgers, ingezetenen en onderdanen van de steden , het slot en het ambt Born , Sittard en Susteren onderdanigst om confirmatie hun- ner privilegiën verzocht hebben, bevestigt de vrijheden, pri- vilegicj, verschreibungen, rechter: en goede oude gewoon- ten, hun door zijne voorvaderen geschonken, verleend en bekrachtigd , en belooft hen bij hunne landrechten en schepen* oordeel te laten, zonder arglist. Origineel op perkament.—Zegel aan dei beuedenrand tamelijk zwaar beschadigd, zijnde een doorsneden schild, boven gedeeld in drieën, rechts een klimmende leeuw met gespleten •eti.nrt, links een klimmende dub- belstaartige leeuw, in het midden een karbonkel, en. beneden gedeeld in tweeen, rechts een driemaal geschakeerden dwarsbalk, links drie boven elkander geplaatste kepers. Boven het schild in \'t midden een helui, bezet met ten gekroonde buffelskop; op den rechterhoek een helm met een uit— komenden gehalsbanden hond tusschen eene vlucht, en op den linkerhoek een gekroonden helm met vederbosch. Van het omschrift ziet men nog S. Joiianms Gwilielmi Ducis Juli..... rns Marchi.ï et Bavcnsbvbsi , Dni in Ravenst..... Jn doos D N« 150».

-ocr page 201-

		— 492 —
		N° 349. 1601  Juni 1. Voor Adam Quirinai ius voogd (1), en schepenen van Sit- tard bekent Godart zoon van Maas Rademacher te Suster* seel, aan Gerhart den Smit, als armenmeester te Sittard, eene jaarrente van zes gulden Brabantsen en een orth of vierde gulden, verkocht te hebben voor negentien bescheiden Spaansche pistoletten, vier bescheiden Fransche kroonen, twee bescheiden Filipsgulden, twee bescheiden Hollandsche daalders en 4 Raden schillingen. Tot waarborg veronderpandt hij een perceel bouwland, groot circa drie sillen te Suster- seel aan da Hastelrader voor gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen ongeschonden ; eerstgenoemde voert een zoogenaamd schepen merk, zijnde een naar de rech - terzijde gehaakt kruis, waarvan de bovenarm gebroken is en uitloopt in een Latijnsch kruis. In doos D N« 150b. N" 3oO. 1602  Juni 11. Voor Adam Qmrinarius voogd, en schepenen van Sittard bekent Dirk Hermans aan Johan Schutgens, als gasthuismees- ter , ten behoeve van het gasthuis te Sittard , verkocht te hebben eene rente van zes Brabantschc gulden vijf stuiver voor honderd dergelijke gulden, en stelt tot zekerheid een perceel bouwland , groot eene sil en zeventig roeden in het Roullant en eene sil im hohen Feit aan den weg, die van Overhoven naar Lyrnburg leidt. Origineel op perkament.—Beide zegels zeer gebroken, In doos D N° 151».
		(1) Hij volgde Bruno ITeister, die in 1600 stierf op, legde zijne be- t rekking neer in 1631 en overleed te Sittard den 23 Juli 1634.

-ocr page 202-

		— 193 —
		N° 351. 1603  Februari 17. Voor Adam Quirinarius, voogd en schepenen te Sittard bekent Geel In gen Schatz aan Hendrik van Eilfen burge~ meester, ten behoeve der school te Sittard, verkocht te heb- ben eene jaarlijksche rente van zes Brabantsche gulden en een Orth of vierde van dergeüjken gulden, voor een kapitaal van honderd Brabantsche gulden , die de stad had gebeurd van Peter Becks, waard in het Mulleneisen te Sittard , alü koop- prijs van een perceel broek , geheeten die Ziegehveide. Tot onderpand wordt gesteld een perceel bouwland, groot drie sillen en achttien roeden bij den Maasweg gelegen. Origineel op perkament.—Zegel van Quirinarius geschonden, van de schc- penbank gaaf. In doos D N» 151\'». N«35^. 1604  Hei 24. Adam Quirinarius voogd, en schepenen van Sittard ver- klaren, dat voor hen verschenen is Gon Sohens, te kennen gevende dat Johan Schloun den 22 November 4575 aan Anselmus Schutgens en Christiaan Piuchmecliers, provisoren van het gasthuis en de huisarmen van het kerspel Sittard, voor vijftig goudgulden verkocht heeft eene jaarlijksche rente van derdehalf malder rogge ; welke rente hij tot zijn last heeft ge- nomen waarvoor, ten behoeve van Gerard Dechants als gast- huismeester van Herman Panhaus als armenmeester , veron- derpandt een perceel bouwland van een bunder en negen roeden , tusschen Schloun und Hülesberg gelegen, en waaraan bij gebreke van behoorlijke voldoening , alle verhaal kan genomen worden , behoudens het recht van den gnedigen landfürst en alle anderen. Origineel op perkament,—Zegels van voogd eu schepenen gaaf. In doos D N° 1521\'.

-ocr page 203-

		— 494 —
		N° 353. 1606  November 20. Voor Adam Quirinurius voogd, en schepenen van Sittard bekent Martin Radermechers van Munstergeleen , voor eene som van twintig daalder aan Heiman Panhaus , ten behoeve der armen, verkocht te hebben eene jaarrente van zes en veertig stuiver, waarvoor hij veronderpandt een huis met tuin, in hohen und niedeien lengden und breilhen te Mun- stergeleen aan de Landwehr gelegen. Origineel op perkament.—Zegel van voogd geschonden, va:i schepenen verloren. In doos D X" 153. N" 354. 1606—1627. Reglementen op de wegen en waterlossingen in het ker- spel Sittard. In loket 17. N« 355. 1607   September 29. Voor Adam Quirinarius voogd, en schepenen van Sittard verkoopt Diederik Weijhers aan Reiner Doufen, als gast- huismeester te Sittard, ten behoeve van het gasthuis aldaar, eene rente van zes gulden vijf stuiver \'s jaars , voor eene hoofdsom van honderd gulden; veronderpandende hij tot waarborg daarvan zijn huis, tuin en weide te Susterseel gelegen, beslaande eene oppervlakte van een bunder. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen gaaf. In doos D N° 154.

-ocr page 204-

		— 195 —
		N° 356. 1607 October 6. Voor Adam Quirinarius voogd, en scliepcnen van Sittard verklaart Johan Busch, portier der Limburgerpoort te Sit- tard , aan Johannes Nagel als armenmeester, ten behoeve dei- armen aldaar, schuldig te zijn een jaarcijns van drie J!m- bantsche gulden en derdenhalven stuiver, waarvoor hem door den gewezen armenmeester Melchior In der Sittert ovcrge- teld is een kapitaal van vijftig gulden. Tot zekerheid stelt hij ten onderpand eene weide, groot eene sil aan het voetpad gelegen, dat van de Bonnis brug langs de oude beek naar Milieu loopt. Origineel op perkament.—Zegel van voogd gebroktn, dat van schepenen versleten. In doos D N" 155. N° 357. 1607 December 10. Voor Adam Quirinarius voogd, en schepenen van Sitlard verklaart Frans Sehutgens , gerechtsbode te Sittard , verkocht te hebben aan den gasthuismeester Itenier Douffen , ten be- hoeve van het gasthuis aldaar , eene rente van vier BrabanU sche gulden, voor eene hoefdsom van vier en zestig dusda- nige gulden. Tot onderpand stelt hij een moestuin, groot dertig roeden buiten de Putpoort, palende de tuinen van Johan Birgden en van Severin Enderwisch en uitschietende met een hoofd op den stads vijver, en met het andere hoofd op het Peetgen, so nahe der Schülzen Dyck, aderden Stat weiher gehet, gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen ongeschon- den. In doos D K» 156.

-ocr page 205-

		— 196 —
		N° 358. 1608 Januari 26. Voor Adam Quirinarius voogd, en schepenen van Sittard verschijnt Godart Wintraeken, te kennen gevende, dat hij aan "Johannes Nagels, als armenmeester te Sittard, ten behoeve der armen aldaar, verkocht heeft eene rente van zes gulden en vijf stuiver Brabantsch voor een kapitaal van honderd dusdanige gulden, stellende hij tot zekerheid een perceel bouwland, groot omtrent drie sillen aan de Overhovencr- heide gelegen. Origineel op perkament,—Zegels van vuugd eii schepenen aan den rand beschadigd, In doos D N° 157. N«359. 1608 Februari 14. Voor Adam Quirinarius voogd, en schepenen van de stad en het gerecht te Sittard bekent Lenhart Cleven , verkocht te hebben aan Johannes Nagels, als armenmeester te Sittard, ten behoeve der armen aldaar , eene jaarlijksche rente van zes Brabantsche gulden en vijf stuiver voor eene hoofdsom van honderd dergelijke gulden. Tot zekerheid van die rente stelt hij ten onderpand zijn huis met tuin , groot ongeveer eene sil, te Wehr op de Karstrass gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenbank gaaf, In doos D N° 158. N°3öO. 1608 Februari 23. Voor Adam Quirinarius voogd , en schepenen van Sittard bekent Johan Quix aan Johannes Nagels, als armenmeester 13

-ocr page 206-

		— 197 —
		ten behoeve der armen te Sittard , verkocht te hebben eene jaarrente van drie gulden en twee en een halven stuiver Brabantsch, voor eene hoofdsom van vijftig Brabantsche gul- den , en stelt tot zekerheid een perceel bouwland, groot nago- noeg anderhalve sil, te Wehr in het Schluner veld an gen Stein gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen vrij ga»f. In doos D N° 159. N° 361. 1608  April 1. Voor Frans Rickell en Hendrik Von Verth, schepenen td Wesel, geven Itgen von den Berg, weduwe van Stoffel von Limborgh, en haar zoon Peter von Limborgh volmacht aan hunnen neef Johannes Eemen , om te verkoopen hun aandeel in een te Sittard in de Limborger straat gelegen huis, door hen verkregen uit de nalatenschap van Herman von den Bergli. Origineel op papier.—Twee opgeplakte zegels verloren. In omslag C N° 27. N° 362. 1609  April 3. Voor Adam Quirinarius voogd, en schepenen der stad eh het gerecht te Sittard, verkoopt Pieter Passen aan Godhard Cloits, als armenmeester te Sittard, ten behoeve der armen aldaar, eene jaarhjksche rente van zeven Brabantsche gulden en twaalf en een halven stuiver, gerekend eiken gulden op twintig stuiver en eiken stuiver op twintig heller loopend geld, en wel voor eene hoofdsom van honderd twee en twin- tig dergelijke gulden; tot zekerheid daarvan veronderpandt hij eene weide, groot ongeveer drie en een halve sil te Wehr gelegen. Origineel op perkament,—Zegels vau Quirinarius en van de schepenen gaai\'. In doo» D N» 160.

-ocr page 207-

		— 198 —
		N° 363. 1609 Juni 27. Voor Adam Quirinarius voogd, en schepenen van Sittard bekent Jakob Wolters aan Gerhart Exters, als gasthuismees- ter , ten behoeve van het gasthuis te Sittard, verkocht te hebben eene jaarrente van zes en een orththalev, eiken daal- der aan dertig stuiver en eiken stuiver aan twintig heller gerekend , en wel voor een kapitaal van honderd daalder. Tot zekerheid stelt hij zijn huis met onderhoorigheden, op de Oude Markt te Sittard, naast Mathias Vogts en Willem Kilmans gelegen. Origineel op perkament.—Zegels van voogd en schepenen gaaf. In doos D N° 161.

-ocr page 208- -ocr page 209-

		M&m&MEwm\'Wi aus^ssraa.
		•oo3Bft«^*x
		Beer Dirk.....97, 115, 116, 121, 126, 127, 136 Beer Gijsbert .                 .82, 97 Beer Gort          . 97, 139, 141, 142 Beer Hendrik . 139, 140, 144, 149 Begijnenhof .... 7 Begijnenstraat . . .92, 95 Belastingen . 26, 33, 41, 73, 74, 93, 98,100,101, 102,125,185 Belle, Dries van . . . 105 Bensenrade, Conrardus de . .67 Berg.....15, 53, 58, 87, 89, 107, 110, 118, 124, 151, 157, 162, 181, 184, 191 Berg, Adolf van         . . .53 Berge, Adam van . 34, 36, 49, 50 Berge, Herman van den . . 147 Berge, Jennes van den . . 127 Berghe, Dirk van den . . 29 Berghe, Hendrik van den . . 29 Berghe, Margaretha van den . 29 Biecht . . . . .60 Bier en brouwerijen . . . 73, 74, 93, 98, 125, 185 Biessen, Daeiu Spey van den . 88 Biessen, Herman van den . .188 Biessen, Peter van den . . 69 Biessen, Riczart van den . . 66 Bingelrade         . . .64, 183 BirgeleL, Sin on van .        . .55 Bisschoppen van Luik . . 9, 16, 17, 63, 87, 88, 93 Blankcnheim . . 59, 87, 88 Blankcnheim, Willem van          . 59 Boetberg, Eva van . . .75 Boese Udo .... 42 Bongart, Godefridus van den . 51 Borgh, Godart van der . . 36 Bom , . . . . 6, 20, 23, 26, S0, 31, 82, 33, 34, 36, 37, 38, 40, 42, 43, 44, 45, 48, 49, 52, 53, 54, 55, 58, 70, 71, 72,74, 78, 105, 106, 107, 118, 124, 127, 145, 147, 152, 154,165, 157, 161, 162, 168, 169, 184, 185, 186,191 Boslar , .... 15
		Aartsdiakenen van Kempenland . 10 17, 72, 122, 144 Abshoven.....170 Abshoren (AbshofT), Belken van 72 Abshoven, Gerard van . . 144 Abshoven, Klaas van         . 122, 144 Abt van St.-Jacob te Luik . 82 Abtdij te Godsdal .                . 68 » te Susteren . . . 177 Abtdis te Thorn .                .87 Accijnzen . . 26, 33, 41, 73, 74,93, 98, 100,101, 102,125,185 Adolf van Berg         . . .53 Adolf van Gulik, Gelder en Berg 58 Aken 14, 52, 53, 78, 87, 97,101,104, 111, 113, 116, 128, 147, 149, 165 Ambtman te Bom . . .46, 52, 103, 105, 118, 15Ï, 184, 185 Ambtman te Herpen          . . 32 „ te .Milieu . . 184, 185 „ te Randeratb. . . 190 » te Ravenstein , . 32 Amstenrade . . .30, 129 Antwilre, Gerlach van . . 27 Apcltern, Johan van . . .48 Ardennen.....93 Arenberg.....93 Arkel, Willem van . . 48, 62 Armen van Geleen . . 26, 27 „ van Sittard 10, 12, 13, 15,18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 35, 47, 50, 51, 59, 61, 62, 64,66,69, 70, 72, 73, 75, 70, 80, 81, 85, 90, 91, 94, 95, 96, 97, 114, 118,130, 134, 147, 155. 164,165,167,168, 170, 180, 182,183,187, 188,191, 192, 193, 194, 195, 196,197,198 Asperen.....23
		Banklok . . 165, 166 Bar, Elisaboth van . . 4 Bar, Theobald van 4 Barlo, Cornelis van . . 127 Batenburg . 77 Bautersheim . . . 15 Beek . . . 53

-ocr page 210-

		— 201 —
		Bourbon, Lodewijk van . . 93 Bourgondië, Filipsvan . . 88 Brabant, Jnnvanll, 13, 14, C5, 110 Brabant, Johanna vau         . . 87 Brabaut, AVenccslaus van . , 87 Brabautsch leenhof . . .88 Brnbcnd, Goedert van Eswiler . 135 Brand te Sittard         .          146, 148 Brcberen ....         151 Breda         . . .87, 88, 89 Brembt (Brempt), Adelheid van 79 Brciubt, üatharina van . . 78 Jirembt, Dries van . . .79 Brembt, Hendrik vna         . . 78 Brembt, Jan van . . . 147 Brembt, Rabalt van . . .46 Brembt, Stef.ian van .        . 28, 47 Brembt (gd. Lieek), Steven van 175,176 Brcnt van Vcrnich, Goswinus . 51 Broedcrschappeu         . 56, 67, 123 Broeken . . .                      8, 41, 101, 102, 160, 189, 191 Broeksittard            . 8, 13, 71, 73, 80, 81, 101, 108, 171,185,191 Bronckhorst, Herman van          . 77 Broodbakkerijen          . . . 125 Brooden (pastoreele)          . . 82 Bronnsrade . . . .151 Brunssum . . .53, 64, 175 Brnxkcn, Johannes de . . 164 Bruvck van Guitekoven, Reiuard 37, 40, 41 Brijle, Winand van . . .78 Buchten.....60 Buckschort Dirk . . .14 Buele, Jacub van . . . 109 Burgemeesters van Aken . 104, lil „            van Keulen         . 180 „          van Sittard 100,119,193 Burgerbuis         .... 168 Bnrtschcidt . . . .79 Butgeubacb . . . . 15
		Dalen, Hendrik van . . .1)6 Dekens van O. L. V. te Maastricht 9 „ van Roermond . 109, 110 „ van Sittard 82,97,142,155 „ van Susteren . 15, 164, 177 Diest         ... 75, 88, 89 Dicteren.....187 Dietz         . . . . 87, 88 Dingbank te Bom . . .71 „ te Limbricht . . 188 „ te Gangelt          . . 67 „ te Sustcrsecl . . 69 „ te Tuddern         . .125 Dirk van Valkenburg . .11 Dirk van Valkenburg jr. . 14, 15 Dobbclsteiu Arnold . . .103 Dobbdstciu Goltfridus . .6,8 Doblclstein Jan         ... 149 Doenrude . 103, 140, 141, 175, 176 Dokters . .        . 141, 146, 151 Diossnard te Munt fort . . 52 Drvmbor i, Alexander van         . 155, 156, 160, 161, 162 Duitsclic en Lntijnsebe school 177, 178, 179, 193 Duren . . . .113, 121 Echt          . . . . 86, 70 Echt, Peter van                               62 Eick, Hein van          . . 104, 111 , Einighansen . 103, 108, 129, 174 Eijnicliusen, Joliauucs van          . 103 Ellen         .... 113, 121 Elsloo .... 22, 53 Engclbcrl. bisschop van Luik . 17 Eswiler (Brabcnd), GocJcrt vau 135 Even.....75 Eyll, Elbertus van . . .42 Eyll, Tbya van          ... 99 Kynatten, Thibaut van        . . 147 Hijs ...... 53 Eysden.....15 Frederik van Meurs          . . 54, 56, 58, 87, 105 Ganpelt 67, 87, 88, 89, 97, 133, 151 Ga.slhuis te Sittard . . 10, 12, 13, 15, IS, 19, 20, 21, 23, 24, 35, 46, 47, 51, 55, 59, 61, 62, fi», \',0, 73, ;9. 84, 85, 92, 95, l\'6, 114, 130, 155, 168, 170, 173, 180, 183,191, 192,193, 194,198,199 Gasthuis te Richslein         . . 55
		Collatierecht . . . 9, 81 Collegiale kerk te Sittard . . 9, 10, 13, 10, 181 Concilie van Susteren . . 28 Couvcntueele k rk te Sittard . 10 Corteinbach, Jan van          . 117, 121 Corteinbneh, Pauwels Peter van 6 i Cortembacli, Peter van 46, 66, 67 Crekclman zie Krickclman Dualhcin.....53

-ocr page 211-

— 202 —

Haren, Willem van Harff, Gerard van ll.\'ii-ll\', Klaas van Harff, Nelen van Harve, Dacm van

Gaathuis te Susteven         . . 60 Gasthuisstraat . . . .71 Geilenkirchen .... 174 Gelceu 18, 24, 26, 27, 53, 67, 140 Gelre, Karel van . . .156 Gelre, 1\'hilippa van ... 8 Gelre, Reinold van ... 8 Gelder-Gnlik, Willem van 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44,45, 50 Gemceuteeigcndomnien . . 8, 26, 33, 41, 101, 160 Gewanthuis 42, 136, 167, 168, 109 Gilden.....19 Gloisse van Nyswilre, Johan . 76 Godeschalcus, deken van Sustereu 11 Godsdal.....68 Gorkuin .        . . . .50 Giaatheide         .... 154 Gracht, Hubrecht in de . . 25 Grafstcenen . . 23, 76, 78 Grenzen van Sittaid . . 22, 163 Gressenich         . . . .15 Groinssenstraat .... 143 Grondcijns .               . . .12 Gronsveld, Gerard van . . 79 Gulik-Berg, Maria van . .124 Gulik-Berg, Robrecht van         . 59 Gulik-Berg, Willem van 107,110,118 Gulik-KIcef-Berg, Willem vau 167, 159, 162, 168, IS], 184, 185 Gulik-Klecf-Berg, Johan Willem vim 189, 191 Gulik-Gelder-Berg, Adolf van 58, 59 Gulik-Gelder, Maria van . 54, 58 Gulik-Gelder, Reinold vau         . 45, 48, 50, 52, 53, 54, 56, 58, 62, 70 Gulik-Gelder, Willem van . 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 50 Gu\'pen .        .        .        .        .15 Gu.tekoven . . . .71 Guttekoveu (Bruvck), Reinard van 37, 40, 41 IlaagBittard .... 6, 71, 108, 117, 134, 147, 187, 197

. 65 . 189 . 155 . 189 78

Haitenroed, Jan Voss van . .137 Hatzfeldt, Werner van . 184, 185 Havert.....151 Havert, Arnout van          . . 30 Havert, Gerard van . . .30 Heeren vau Breda . . 75, 87 i, van Haren . . .87, 40, 42, 43, 45, 46, 53, 55 i van Heerlen          . . 14 „ van Heinsbcrg 33, 53, 58, 87 „ vau Herpen en A speren 23 „ van Isenburg         . . 87 „ van Leeuwenberg 33, 53, 87 „ vau Limbricht 8, 34, 36, 49 „        van Loon . . .87 „ van Millcn . . 75, 87 „ van Sittard           . . 4, 5, 8, 9, 10. 11, 12, 13, 14, 15, 20, 23, 26, 30,31 32,33, 34, 35, 36, 37, .18, 40, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 50, 52, 53, 54, 56, 58, 62, 70, 87, iOI, 103, 105,106, 107, 110, 118, J24,151,157, 159, 162, 168, 181, 184, 185, 189,191 Heeren van Wied . . .87, Heerlen         . J4, 15, 24, 53, 99 Hegem, Johanncs vuu . . 67 Hegcm, Stasso van            . 75, 88 Heiasberg 33, 53, 58, 69, 63, 98,151 Hciusberg, Dreis v; n         . . 126 Heinsberg, Jan van 59, 63, 87, 88 Heister . . . . .15 Heister Bruno 187, 188,189,190,192 Heister Johaunes . 166, 167, 168, 109, 170 171, 172, 173, 175,176, 177, 179, 180, .81, 182,183,186 Herpen . . . 23, 31, 32 Hertogenrade (Rode) , . 6, 58 Heyden ..... 53 Heyden, Catharina van . . 76 Hcydeu, Godart van . . .76 Heyden, Jan van . . 76, 91 Heyden, Mechtild van . . 97 Heyden, Peter van , . .62 Heycnhoven, Dirk van . 66, 87 Heysselsbcrg, Thoi is van         . 133 Hiücnsberg . . . .64, 71, 72, 77, 81, 101, 142, 154, 166, 167, 176, 181, 183, 185,193

Hafkcudal, Alardus van . . 6 Hafsdal, Johaunes van . 8 Haimboch, Thys vau . 135 Harcourt, Maria van . 49 Hardenberg, Evert van . 59 Haren, Dirk van . 37, 38, 40, 42, 43, 45, 46, 52, 55 Haren, Jan van . 56 Haren, Thewis vau . 40, 41

-ocr page 212-

		— 203 —
		Ilillcnsberg, Dries van . . 84 Hocn8broeck . . . .58 Hofstat.....25 Hokyrcken, Catharina van IJ3, 121 Hokyrcken, Cornclis van . .113 Hokyrcken, Roland van 104, 113, 121 Hokyrcken, Stiua van . 113, 121 Holtiim.....60 Hom.....85 Homheurnc, Hendrik van          . 9 Huckclhoven, Conrard van         . 128 Hngo, bisschop van Luik          . 9 Husen ..... 127 Huyn van Ainstcnrade, Jan . 30 Huyn vau Merkelbeek, Rcinard 30 IJk......111 Isenbcrg . . 87, 105, 106, 107 Ittercii.....53 Jaartelling         . . .             (."> .Tabeek .... 144, 153 Jan van Brabant . . .11, 13, 14, 65, 110 Jan van Heinsbcrg bisschop van | Luik ... 63, 87, 8S Jan van Salm . . . .34, ?5, 36, 37, 38, 40, 42, 43, 41 Jan van Valkenburg         . . 20, 23, 30, 32, 33 Johan Willem van Gulik, Kleef en Berg         . . . 189,191 Johan van Kleef . . 124, 151 Kanunniken te Aken         . . 79 „          te Maescyck . . 82 „          te Roermond . . 109 „          te Sittard . . 36, 49, 61, 70, 106, 135, 171 Kapel te Stein . . . .61 Kapcllaans te Heinsberg . . 98 „        te Sittard        . .17 Kapittel te Aken 78, 79, 147, 165 »         te Heinsbcrg . . 151 „         te Sittard           . 9, 10, 11, 14, 16, 17, 23, 46, 49, 56, 73, 81, 97, 110, 177, 181, 184 Kapittel te Wassenberg . .151 Kerk te Aken (O. L. V.) . . 78, 79, 128, 147 „ te Bioeksittard . 13, 171 „ te Hilleiisbcrg 166, 176, 181 „ te Maastricht (O. L. V.)          9 „ te Maastrieht (S\'.-Scrvaa*) 60
	Kerk te Merkelbeek . 4, 16, 17 „ te Mnnstcrgeleon 9, 10, 68 ,, te Randerath . . . 164 „ te Roermond (H. Geest) . 39 „ te Roermond (Munster)         86 „ te Sittard          . . 9, 10, 11, 18, 28, 29, 46, 51, 56, 70, 76, 81, 82, 131, 178, 181, 182 Kerk te Sustcrcn . . .76 „ te Snstersecl .        . 9, 10 „ te Wehr . . . .63 Kcikbroodeu .        .        . 82, 83 Kerktoren                            ,           117 Keulen ..... 52, 54, 59, 120, 122, 139, 180 Kcverenbcrg, Hendrik van          . 9 Kivelsberg (Kivclenberg) . . 75 Kivelsbcrg, Herman van 62, 63, 67 Kivelsberg, Mcchtild van          . 63, 67, 120, 148 Klimmen . .        .        . .53 Klokken . 28, 47, 165, 166, 168 Klokkcngictcr .... 166 Klokkenopsehrifc . . .166 Kloosters te Godsdal         . . 68 „ te Burtscheid . . 79 „ te Kiulcn          . 120, 122 „ te Hichstciu . . 55 „ te Maescyck . 132, 142 „        te BDermond . . 156 Koelgravcn, Jan van          . . 75 Kollenberg         . . . .66 Kriekenbcek, Willem van          . 48 Krumvoit Kikolaus ... 6 Krumvoit Thcodoricus . . 6 Laick, Jan in dy . . .117 Layck Herman, in dy . .135 Latijnsche school . . . 177, 178, 179, 184, 193 Lecke, Odilia van der . 39, 43 Leengoed te Wehr . . .127 Leenheer .                 ... 12 Leenhof iu Brabant . . .88 Lcerodt van . . . .165 Leerodt, Jehannes van . . 190 Lecrodt, Winand van . .189 Leeuwenberg . 33, 53. 58, 87, 88 Leeuwenberger poort 102, 133, 145 Lenth van         . . . .28 Leuven ... 65, 68, 83 Licck (Leyck), Jan van der . 183 Lieck Agnes \\nu . . ,120 Lieck, Dirk van .                 .93

-ocr page 213-

		— 204 —
		Meurs, Vincentius van .            70, 78, 100, 101, 105, 106 Meurs, Margaretha van . . 105 Milieu.....30 53, 74, 75, 87, 88, 89, 125, 151, 157, 177, 184, 185,195 Milieu, Bartholomeus van . 21 Millen, Dieder van . . . 86 .Milieu, Dries van . .        . 121 Millen, Leonard van         . . 136 Milieu, Wilhelm van . . 156 Moenco, Goswijn van . . 32 Moilter.....119 Molen . 31, 35, 119, 174, 185 Molcu te Ophoven . . . 149 Molen, Winand van der . . 49 Montefcya, Jan van         . . 39 Montfoit . . .               46, 52 Montjoie          . . .         4, 6, 7, 8, 9, 11, 14, 15, 36, 52, 55 Montjoie, Jan van . . 52, 55 Montjoie, Jutta van , .         G, 7 Montjoie, Waleram van . . 4, 5 Mopertingen, Servaas van . , 148 Mülhem, Melchior van . . 180 Munstergeleen . . .         . 8, 9, 10, 6*. 68 101, 117, 142, 144, 169, 171, 179, l!>0, 185, 194 Mussenbroek . . . .99 Nassau, Engelbrecht van . 75, 89 Nassau, Gerard van          . . 10 Nassau, Johan van . 75, 87, 88 ftassau, Johanna van . . 89 Nassau-Saarbrucken, Jan van 78, 88 Nieuwstadt         . . 8, 41, 101 Notarissen           17, 84, 70, 79, 81, 82, 103, 133, 148, 177, 180, 185 Nyderbeck, Gerard van . . 27 Nyderbeck, Gise vau         . , 27 Nymegen, Johan van , , 110 Nyswilre, Johan Gloisse van . 76 Obbendorp, Johan Schellard van 46, 51, 52 Oirsbeek.....17 Oirsbeke, Eugelbert van . . 51 Oos, Philippus van ... 6 Oostenrijk, Maximiliaan van . 97 Opghleine         . . . .26 Ophoven 17, 28, 64, 71, 107, 108 Ophoven, Johannes van . . 17 Orsbcc, Arnoldns van . . 6 Ond-Valkenburg ... 53
		Lieck, Ermgarde van . . 120 Lieck, Evcrliard van        . , 63, 75, 88, 90, 91, 120, 148 Lieck, Herman van         88,. 91, 121 L;eck, Juban van . . ,111 Lieck, Steven van .          . 175. 176 Limborch Dirk          . . 49, 50 Liniborg, Christianus van          . 8 Limbricht         . . 8, 86, 47, 49, 53, 74, 108, 13?, 1*7, 174, 188 Limbricht, C\'laes van . . 49 Liinbriihter (Limburger) poort 145, 165, 176, 195 Limburg, Evert van          . . 59 Limburg, Jaa van . 11, 13, 14 Liiomern, Johan van . . 89 Lombardiers .        ,        . 39, 40 Loon, Eilippa van . . .87 I.non. Gerard van . , .88 l.iMiii. Jakoba van .        . 87, 8$ Loon, .Tan van 33, 53, 58, 59, 87, 88 Loon, Johanna van . . 78, 89 Lood, Maria van . , 87, 88 Looi., Willem van . . 59, 87 Luik.....9, 14, 16, 17, 45, 63, 81, 87, 93 Luik, bisschoppen van . . 9, 16, 17, 63, 87, 88, 93 Lttiksche tijdrekening . . 45 Lutterado          , . . .27 Luxemburg, Ermsinde van . 4 Lyessiugen, Andrics van . . 51 Lvmborch, Laurentiua Antoniusde 133 Maalloon.....119 Maastricht         . 9, 15, 60, 82, 87, 109, 126, 128, 110, 115. IK, 150 Maeseyek (Eyck) 82,132,111,142,149 Mandorvcld, Gcrtruid van          . 101 Marck, Willem van der . . 93 Markt               . . . . 6, 76, 126, 151, 157, 158, 159 Marktklok.....158 Mechclen . . . . 15, 87 Meerssen . . . , 11, 53 Meerweiden, Arnold van . . 49 Meerweide», Catharina van . 49 Mdik.....156 Melscheid, Johan van . . 155 Merkelbeek . 14, 16, 17, 80, 64 Merkelbeek, Heyn van . . 136 Meurs . . .64, 56, 58, 59, 62, 70, 78, 87, 100,101, 105,106 Meurs, Erederik van 54,66,58, 87,108

-ocr page 214-

		— 205 —
		Paaschtelling Pachthoeve Hillensbcrg „ JlllSCII 64, 4a 142 127 „ Kivclsberg » Langenbroek n Musseubroek 75 67 99 „ Stiefelen . 6 3 ff Swevckhuizeu , 63 Wehr . , 68 Pallant, Johan van . 55, GO Pallant, Werner vau 55, 135 Paltsgraaf te Limmern 89 Papeuhoven, Dacni van , 60 Pastorccle brooden . , 82 Pastoors te Sittard . 81, 138," 177 » te Ai listen rade , 129 „ te Born ( 00 i, te Gcleen 27 „ te llemart . 62 „ te Loen . , 86 „ te Milieu 177 „ te Rauderath 164 „ te Wijuantsrade . Pastorij 63 81 Paus Paulus 11. 81 Perlsuicrkt . . 9! , 96.\' 146 Pictersheim, Dirk van 37, 38, 40, 42, 43, 44, 16, 52, 55 Pollart Dirk . 98 , 5)9 Pouicrio, Goi.\'efridus de , 51 Poorten . 28, 6 1, 64 6\'J, 102, 108, 132, 133, H3,145 165 Prcdikhteren te Keulen 120, 122 Privilegiën der kerk . 36, 46 , 48 » der stad . 4, 8, 11, 13, 14, 15, 26, 30, 32, 34, 36, 41, 45, 47, 48, 56, 70, 101, 106, 107, 115, 124. 157, 191 Processen . .165, 180 187, 189 Proost te Aken 87 „ te Milieu 30 Provvueu van Echt . 70 Puth .... 138 Putstraat . . 18, 76, 119\', 138
		Reinold van Gulik en Gelder 45, 43, 50, 52, 53, 54, 56, 58, 62, 70 Reinold van Valkenburg (Montjoie) 8, 11, 12 Reinold, van Valkenburg . . 26 30, 31, 32, 33, 34, 35 Rennenberg, Willem van          . 118, 152, 184 Rentmeesters te Bom . 169, 185 „            te Leuven . . 65 „           te Millen . . 169 Renten van Susteren         . . 31 Reyde, Johan van . . .109 Richstein           .        . . .55 Rittcrsbeck, Goswyn Spede van 50 Rode, Udo van         ... 6 Rodeubrock, Keris van . 123, 127, 132, 133, 138, 140, 141, 143, 146 Bodingen, Jan van . . 39, 40 Roermond 39,40, 86, 97,10 i, 109, 156 Roermond, Albertyn van . . 89 Roosteren (Rustreu)          . . 61 Rudesheim         . . . .15 Rycke, L-odevijck de . .65 Saarbruckcn . . 78\', 88, 89 Saefelen.....63 Salm, Jan jonggranf van          . 34, 35, 36, 37, 38, 40, 42, 48, 44 Salm, Jan graaf van 37, 43, 45 Salm, Odilia van . . 39, 43 Salm, Simon van . 32, 33, 34 Schellart van Obbendorp, Jan . 46, 51, 52 Schepenbank van Aken . . 101 „            van Boni 60, 71, 72 „            van Limbricbt . 188 „           van Susterseel . 69, 100, 130 „            van Tuddern         . 125 Schepenen van Geleen . .27 „         van Maastricht         . 126 „         van Sittard 18, 66, 59, 64. 67, 76, 112, 115, 116, 121, 126, 127, 128, 129, 131, 134, 136. 137, 139, 140, 141, 143, 146 Schepenen van Weert < . 85 „         vau Wesel . . 197 Schijnvelt, Jan van . . . 127 Schinvcld, Jan vau . . .34 Scliloen.....71 Scholtis te Bom . 145, 147, 186 School         177, 178, 179, 184, 193 Schoolmeesters . . 57, 177, 181
		Quaet Papen Godfried . .14 Quirinarius Adam . . . 192 193, 191, 195, 196, 197, 198 Raadhuis.....16S Uanderath. . . 53, 164, 190 Ravenstciu . . .81, 32 Rectors der school . .177, 184

-ocr page 215-

		— 206 —
		Ter Hcyden . . . .53 Thewis Peter . . . .135 Thorn . . . . 87, 98 Tiend van Merkelbeek . . 17 „ van Munstergelcn . 9, 10 „ van Oirsbeek .                .17 „ van Sittard . . 28,29, 47, 78,79, 147,151, 165,166 „ van Susterseel . 9, 10 Tieadklok          . . . 165, 166 Tijdrekening . . . .45 Tol . . 4, 13, 65, 68, 83, 110 Tolkamcr te Leuven         65, 6«, 83 Tolpachters in Brabant 65, 68, 83 Tongelroe, Joachim van . .156 Toren.....117 Torenwachter . . . .18 Trier.....44 Tudder, Aruold van 84, 139, 177 Tud.ler, lleyn van . . .138 Tudder, Mettc van . . 133, 138 Tudder, Willem van          . . 63 Tudder, Wolterus van . . 18 Tnddei derbroek . 8, 160, 189 Tuddern . . . 8, 18, 63, 84, 101, 125, 133, 135, 160,183,189 uden.....31 Udo genaamd Boese . . .42 Urmood.....187 Ursi (de filiis) Iteinaldus , . 17 Valkenburg 8, 9, 10, 11. 12, 14, 16, 20, 26. 27, 30, 31, 32, 34, 35,36 Valkenburg, (Montjoie) Dirk van 8 n Valkenburg, Dirk van jr. 1 l, 15 Valkenburg, Jan van 20, 23, 30, 32,33 Valkenburg, lleinold van .        . 26, 30, 31, 32 33, 34, 35 Valkenburg, (Montjoie) lleinold van 8, 11, 12 Valkenburg, Waleratn van         . 23, 32, ?3, 34 Valkenburg, (Montjoie) Waleram van 8, 9, 10, 11 Vantbrucge . . . .12 Vedtrwysch Wyuke . . . 175 Veeaccijns          . . . .74 Veltze, Johan van den . . 76 Verbond de non ci\'ando . . 53 Verkoophuis . . . .42 Vernielt, Goswiuus Brcnt van 51 Vesting . . . 5, 26, 41, 42
		Schotlouwen, Arnt van . . 48 Srhononwcn, Otto van . . 48 Schndthaus .... 168 Srliuttcrij . . . . .99 Scripen, Wilhelmus van der . 17 Scyniia. Florentitts van . . 8 SeveDich, Mucs van          . . 137 Sichem . . . . 88,8 i Simon van Sa\'m . 32, 33, 34 Sint-Oerlach . . . .66 Siut-Truyen .         . . 81, 82 Sleideu, lYcdcricus van . .11 Spaubcck, Hubrecht van . . 63 Snede Jan.....100 Snede van Kittersbcck, Goswyu 60 Stadhouders te Boru 115, 147, 152 „          te Docnrade . .175 „          te Limbricht . . 183 te Millen . . .87 Stadhuis ....           168 Statuten van het kapittel 10, 181 Steen         . . . 140, 145, 150 Steenweg .        .        . 108, 140, 145 Stein         . . 6, 8, 49, 53, 61 Steine, Aruoldus van . .          6, 8 Stevensweert (Werden) . . 60 SteyfFart, Kruigarde van . . 63 Stift van Sint-Gerlaeh . . 66 Stift van Susteren . . 60, 61 Stochem, Herman van . .17 Stockheini . . .              17, 27 Straten en Pleinen . . .5, 12, 13, 15, 16,18, 19,25, 62,71, 76,92, 95, 96, 112, 115, 119, 126, 131, 143, 145, 146, 164,197, 198 Strucht . . . . .53 Susteren . .         11, 13, 31, 37, 38, 42, 43, 54, 56, 58, 60, 61, 76, 10>, 106, 107, 118, 124, 162, 164, 165. 177, 187, 1\'1 Susterseel          .        .        . 9, 10, 100, 101, 130, 163, 192, 194 Sttyllen.....152 Swartscuberg . . . .67 Swartseuberg, Alberlina van . 67 Swartscuberg, Maria van . . 67 Swertscheiden Barbara . . 67 Swei (scheidt Adam . . .88 Swertscheidt Cathariiia .        . 67 Swcrtscheidt Dirk 66, «7, 115, 155 Swertscheidt Godart . . .36 Swertscbeidt Gysbrccht . . 151 Sm ertst\' en         .... 66 Sweyckhuiten . . . .63

-ocr page 216-

		— 207 —
		Wcgberck Gerard van . . 106 Wegen           .          . 108, 170, 195 Wchr 41, 63, 70, 77, 101, 127,130, 140, 145, 163,187,191,197,198 Weijer           ...           144 Weisweiler .         ... 6 Welkenhuyzen, Hendrik van . 63 Wevort, Bernt van . .         .59 Wez               .          ... 93 Wezel            .         .                 . 198 Wie, Goszuiuus van           . . 6 Wied, Willem vau 105, 106, 107 Wijk ....               6 Wijnaccijns . .         .73, 74 Wijnantsrade . .                     63 Wildrade, Peter van            . . 79 Wildroed, Arnt van             . . 92 102, 103, 112,114 Wildroed, Dirk van . 122, 126 Wildroed, Wijnrich van 29, 102,103 Willem van Arkel . . 48, 62 Willem van Gulik en Berg . 107, 110,118 Willem van Gulik en Gelder 37, 38, 39, 10, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 60 Willem van Gulik, Kleef en Berg 157, 159, 162, 168, 181, 184, 185 Willem van Wied . 105,106,107 AVilre, Peter van .            .            78 Wizewilre, Werncrus van            . 6 Wylre, Haes van . . . 104 Yzcnbruch, Dierck in bet . . 63 Zanthoven         . .         . , 15 Zwembruggen, Agnes van          . 175 Zyss, Clais van           .             . 87
		Viandcn ...         75, 87, 88 V.m-entius vanMcurs         . . 70, 71. 100, 101, 105. 106 Vinckenroid, Joliannes van . 85 Vlodrop, Gadert vaa         . . 27 Vlodrop. Liesbet van . . 46 Vlodrop, Willem van . 47, 60 A\'oogdcn van Roermond . 27, 60 Voogden van Sittard         . . 76, 115, 123, 127, 132, 133, 138, 140, 141, 143, 146, 155 166, 192 Voogdgedingen . . . . 109 Vos, Philippus van . . .11 Vos vnn Houthem, Johan        . 60 Vrijheden der kerk . 36, 46, 48 Vryheden der stad . . 9, 12, 16, 18, 19, 20, 26, 30, 34, 36, 41, 45, 46, 47, 48, 50, 56, 70, 101, 106, 107, 115, 124, 157,191 Vucht . . 53, 87, 88, 89, 151 Vuyrpyl Seyelbrecht          . . 36 Vyll Hendrik van , . .92 Waag . • . . .105 Wachten.....93 Waldfeucht (Vucht) 53, 87, 88, 89,151 Waleruui van Montjoie . . 4, 5 Waleram van Montjoie en Valken- burg            .            . 8, 9, 10, 11 Waleram vau Valkenburg . 23, 32, 33, 34 Wasseuberg . 53, 185, 151, 162 Waterlossingen .... 195 Watcrsleide . . 64, 122, 177 Weekmarkt . . . .157 Weer, Dries van .         . 63, 77 Weer, Paul van .         .            70 Weert . . 84, 85

-ocr page 217-

208 —

ifIHI

S « S & 8

VAN

PLAATSEN

Bom (schepenen) • 72 Sittard (stad) . . . 36 Geilenkirchen „ , 174 (sohepenen) . . 17 Limbricht „ . 188 (geheim) . 179 Lannich » . 174 Weert (schepenen) . . 85

KERKEN . 58 | Sittard (kapittel)

. 110

Sittard (collegiaal)

VORSTELIJKE PERSONEN

Joban Willem 190, 191 . 124

Gulik Kleef en Berg, van Kleef, Johan van

Arkel, Willem van . . Gelre en Gulik, Willem van Gelre en Gulik, Keinold van Gulik en Berg, Willem van

48 42 51 . 107, 118 Willem 159

Meurs, Frederik van Meurs, Yincentius van Valkenburg, Fhilippa van Wied, Willem van .

56 101 S 100

ii Kleef

Gulik van

Berg,

Adelijke personen en schepenbare mannen

Horiek • . Uuyn van Amstenrade Kievelenberg Lieck , Mtilhem , Quirinarius Spaubeek . Steiffart . Swertscheidt Wildroede •

73 30 63 170 180 192 03 63 67 30

67 67 156 156 70 155 30 189 106 76 67

Biesseu . . Cortembach . Dalen . . Drymborn          . Geloes van Nyswilre Harff Havert Heister (Bruno) Heister (Johan) Heyden . . Hcyenhoveu .

-ocr page 218-

		VERBETERINGEN.
		Bladz C regel 9 staat Bertranus lees Bertramus » 7 29 » De tekst » Den tekst » 22 4 » grenzen van de » grenzen of de » 33 19 » gevierdeeld » gevierendeeld y> 46 22 » Bembt » Brembt » 46 27 » 71 » 72 » 50 » 10 » twee balken » één balk » 69 y> 6 » 1445 » 1425 » 69 » 7 » vyenvyrtich » vyf\'entwyntich » 81 » 31 » 133 » 134 » 90 » 1 » 1480 » 1484 » 90 » 2 » vierhondert ind » vierhondert vier ind » 97 » 20 » Maximilaan » Maximiliaan » 117 » 28 » abdij » abtdij » 122 » 24 » Eereonstroet » Gereonsstroet » 124 » 32 » geruite » geschakeerde » 140 » 26 » Staat en aan » Staat aan » 154 » 16 » een » twee » 159 » 22 » geruite » geschakeerde