|
OUdgerrnaanse Talen
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
ii i
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Dl SPAHPOT,
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
TELTJES FOR \'T FOLTS
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
TIttK\'ll
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
f A.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
A D
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
aRUJvr
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
BOEKEN PAPIERHANDEL
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
N
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
St. Anna I\'ahoc.iiik,
|. Ruiken |zn.
1875.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
1
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
BIBLIOTHEEK UNIVERSITEIT UTRECHT
|
||||||||||||
|
A06000028705865B
|
||||||||||||
|
2870 586 5
|
||||||||||||
|
?C- ~2?- /-é
SPARPO
|
||||||||||||||||
|
TELTJES FOR \'T FÖLTS
|
||||||||||||||||
|
TRÖCH
|
||||||||||||||||
|
K. A D A M A,
|
||||||||||||||||
|
BIBLIOTHEEK DER
HJKSUSIVERSITEIT ÏUTtECHT |
||||||||||||||||
|
Ou<!germaar
aan cl
|
||||||||||||||||
|
ie Utrecht
|
||||||||||||||||
|
St. Anna Parochie,
J. KUIKEN Jzn.
1875.
|
||||||||||||||||
|
Oan de Lêser.
|
|||||||
|
Elts, dy dit boekje in \'e hénnen kriget, in der op stean
siucht: „De Sparpof\' o/ Try\'è «Teltjes for \'t Fölts" scil wol linke: Hwet betsjut dat ? — hwet matte dy ? — hwerta kinne dy broekt ivurde ? Dat scil \'k jimme sisse frieunen. In de tiid dy \'k sa twiskenbeiden oer ha, Mn \'k wol reis oan
\'e gong, om dit in dat byinoareto skrieuèn for gearkomsten In winterjünen in sa hwet hinne. Om as dit ivurk oan diss\' tiid ta jit altid lein hawt krekt as jild in \'e sparpot, in egentlik gjin rente died, derom tocht my moast dit de wrald mar reis in. No is \'t dcrom net allenne, né, my tinkt hjea binne net üneardich om jit sa reis broekt to wurden as ik hjir böppe sei, of to tsjinjen op \'n ivinterjun in \'e hüws, as wy meiinoar om \'e kagchel sitte. Dat is net üneardich, in kin sin nut ha. — Sa keam\'k
op \'t tinkbield om dy oer to skrieuèn in printje to litten. Net, om \'r sökke dingen just brek binne, mar as \'r hwet
goeds in sit, my tinkt, dat mei ivol oan \'e man. Dög mar lik as de By: Süch de hüning \'r nwt, in Ut \'t oar blieuwe for \'t jinge \'t is. Dat dit boekje goed to wrald tsjen — in sin nut ha mei,
dat is de hertewinsk f en Bitgum, Siramermoane, 1875.
De Skrieuwer.
|
|||||||
|
A
I n hal cl.
|
||||||
|
1. HkitkniÏWD IN FRYëRSLISÏ.
2. ïo Ier of to Let.
3. Der sit de Knoop.
4. ïa.ieft in r.1idsels.
|
||||||
|
Heitenüwd in Fryërslist.
|
|||||
|
As min de wrald nimt sa hjea liket, den is allens al
moai aerdich fn \'e heak ; den glimt \'et allegjerrc as sïde of blinkt as goud. Neane is folie jerraoed to sjen, — neane stïket fölle kwaed efter, — de iene hawt allens for d\' oare oer, — niinmen wol in oarsïne\'sha, — elts is vvarber in docht \'et om in stikje brea, in is dermei to- freden, — hwer in oar docht stn best, net allenne for him sels, mar wol foral om sin mei minsken, — in den heart min hwer fen \'n helpende ban dy immen uwt mei- lyën nei Amearika trünet mei\'n hündert gonne of hwet fen \'n stikmennich woldweande lju in \'e busse, om sa de jerm-falds-kas for him op \'t slot to drayen, in hwer \'n man, — ek ien mei \'n hert in \'t liif, — skrept him om trint dead by nacht in by dei, om dogs mar for \'t alge mien belang to weitsen, — in sa mennich skrandere kop brekt sïn nachtrêst in forbarnt olie, om mear liocht ander \'e minsken to bringen, der tagelïk op \'u oar plak hwer kreund in weind wurdt oer \'t jiuge de minsken wol to koart sjitte in hjar dwaen in litten, hwerom \'er jamk truchwiete buwsdoeken makke wurde om sa\'n broer of sister op \'t goede pead to halden, of, as \'t oas net kin, truch goed dwaen to twingen ; \'t is raar: „broer jow my de han." O man, hwet is \'t den allegjerre fiks en ruwn ! |
|||||
|
6
|
|||||
|
Wolno, sa is de vvrald ommei s ek ! \'k Wit wol, by
uws alde masters wieren \'r jit hoeken in einen oan, mar dat is uws letter al oas ïn \'t ear knowte ! Ja, dat \'s ek wier, mar der ha wy \'t no egcntlïk net
mei to dwean. As min \'t wird „wrald" neamt, den kin min der In \'e
earste pleats onder forstean \'t „Hiclal," dat wol sisse : de ünbiedige romte hwerin miljoenen fen sinnen in planeten hjar roundraaye, in hwertruch de kommeten of stuwtstjër- ren fleane, quartom : dy ünbegriplike skepping hwerfen uws jirdhol mar \'n ünnoasel lits stipke is, — dy ïdele romt\' hwerhy uws forstau soeset in stil stjit, — hwerin uws tinken ophaldt likmeallinne om \'t ein \'r feu hwei is! In \'e oarde pleats nimme wy \'t wird „wrald" inear in
nower beteikenisse, to sissen: den miene wy dermei al- linne uws jirdbol hwerop wy weinje, mar op gjinienfen twaén ha wy uo \'t each. \'t Gjit mei \'n hiele bulte wurden ek al krekt as mei\'n
hopen minsken, min kin se net altid oannimiue for hwet hjae lïkje, mar tsjinje neiër besjfin to wurden in den komt min \'r easrt goed efter! Sa gjit et bjir mei \'t wird wrald ek. — Sa as wy \'t
hjir brüke, ha wy de greate meatskippye — of Houwer de minsken In \'t algemien der mei op \'t each. — Dat hjit den urdrachtlik. — Sa sprekt min wol fen de graete wrald, — oer süne tinkbielden, — fen tsjistere dingen in liocht Ünder \'e minsken, fen \'n heege treppen in kas- stielen in \'e loft, — oer foar- in eftcruwtgong, — fen op sïn eare — of op sin stik stean , of fen \'t soer oan dit of dat to habben, — of immen op hannen to dragen of de soalen |
|||||
|
7
|
|||||
|
uwt \'e skoén to tsjinjeu ; — ek wol: feu eltsoar ouvv to
hingjen — fen oan in oar\' keppcljen, — of dy ofdysin foêtstappen to printsjen, — of \'n skoartel \'r foar to striken, — of tuin praet \'r fin om immen in koal to stoven, — in \'e tsjillen to rïdeu, — of ïn \'t fanvetter to gitten, — in sa raear. Den wurdt : \'et seil to beech litsen , of \'et gjit fen \'t
boppest\' boardsje of min praet fen binders dy forkeard tor \'e weiu slein binne, fen strüpen in snyën, — of mej \'t efterst ïn böterfet fallen, — fen dy et ticbst by \'t fioer sit, dat dy him et measte warmt, — of de piip uwtrookt,— oer koalfbrkeapjen , — beplasterjen, — for master op- siean, — ünder \'e pantoffel sitte, — de broek oaubabben, — as stokdweil to tsjinjen, — in fügel ïn \'ekovv, — gjin potsje to brekken, — de foet by de kale to balden, — dwesse kneppels to smïten, — in \'t swit to sitten, — fen bloêdsügers in jird-woarmen, — ouwdwealde skiep in hoeders fen \'e kudde, — oan swakkens fen \'t flesk, — et rinnen op \'n breede of smelle wei, — et liocbt ïn \'e siele in balsem for \'t hert, in sa mar foart. Min kin \'t net laenwe hwet \'er net al brokt wurdt, hwet
net letterlïk forstien wurde mat. Wy sjugge \'t: Wy hoege\'r net for ïn \'e East of in
Kanaan te wêsen om de bieldspreak to learen ; der bin\' wy sa rik al ïn dat \'n biele bulte bin\' \'r hast mei laus hwet wier of net wier is! No, \'t is ek om \'r ïn hwei to wurden !
Min mat hast wol \'n kop ha as \'n dominy of \'n brein
as \'n abbekeat om \'tallegjerre goed uwtinoarre to balden. Dat sei Likle Krolcs ek, do hy \'n brief fen sin feam
krïge: „De dïvel mei \'t begripe, mar ikke net!" |
|||||
|
8
|
|||||||
|
Ik neamde der Likle ia sin feam is \'t net wier. Kom-
oan, ik ha jimme in \'e droom holpen in derorn matte vvy der hwet niear fen witte oas net ? \'t Tsjinnet den wol, dat jimme foarouw witte, dat wy
\'t mei twa formilje\'s kryë to dwaen : to sissen mei dy fen Risper in de formilje Lang hout. |
|||||||
|
Ltkle Risper wier in ienigst bern. Hy wier de soan
fen Krolis Risper, in man, dy al jirren efterien to Grien- terp sïn dommecïlie han hie, sa dat in hopen miendeu dat \'er in Grienterpster wier. Dat wier oas \'tgefal net, né, hy wier ien fen Tsjalbird. Sin soan, Likle sküteboer, om, sa woar hy In \'e wande-
ling al folie neamd, wier to Appelsgae to wrali tein, krekt op \'n tiid dat sin heitinbjarre der mei de sküte leien om turf to hel jen. As \'r der oer praette, dat er gjin Grienterpster wier,
den liet Likle \'r al folie op falie: \'k hie wrichtich wol \'n Drint wêse kind, as uws sküte do mar op \'e Ridsert lein hie. \'t Like wol, dat hy \'er \'n eare in stelde, dat \'r dogs
jit in Fries wier. No, derïn stjit \'er lang netallinne Hjir, üuder uwsen,
bin\' ek genóch, dy wol greach witte wolle dat hjae Friesen binne! Dat is oan d\' iene kaont hwet lits, raar oan d\' oare
ek al hwer net. Né, de namme ien Fries klinkt fier, in kin truch alle
tiden hinne mei eare neamd wurde, as wy dy boeken mar |
|||||||
|
9
|
|||||
|
reis truch bledsje hwer hjar aerd In beskrieun wurdt; as
wy mar reis neisjugge ho fol moed en kreft hjae altïd wieren in trucb alle wederwarichheden binne hjar alde namnie jit ta uws tiid ta wisten to biwarjen. Lits is \'t, der op to pogchen as \'n gek mei\'n heech
geblies om op sa\'n menear leech op oaren del to sjen, dy uws boekje net beweinje. Né, as elts betinkt hwet in minske in wierheid \'t eabelst\'
makket, den is dat, bo immen ek hjitte mei: de earbar- heid fen séden in \'n snieblanke ïnboast, hwerfen allens ouwhinget! Mar kornoan wy blieuwe sa net by uws stik. — \'t Is
no al forskate jirren lin, oer \'tjinge wy no prate wolle. Wy matte uws forpleatse in \'t jier 1826. In dat selde jier
stoarren de minsken as hounen in katten , in wier Likle sin heit \'r ek ien fen dy truch dy sikte oanteast woar, in in de fleur fen sin libben disse ierde forlitte moast. Hy leit to Grienterp op \'t tsjerkhöf.
De man wier wid\'ner do by stoar, by huwsmanne mei \'n
feam, sadwaende blieuw Lïkle as jonge fen 12 jier allenne oer. No wier dy jonge al hwet oanklowd scoe min sisse, mar dat wier sa slim net minsken, as \'t wol lïke. In glüd ny skip lei for \'e waol, der gjin sint feu op
skead wier; hjae wennen in hjar eigen hiiws mei\'n skoan lape tuwn \'er by, in oas wier \'r net folie brek as \'t libben. \'t Farren siet er sa in mei dy lju, der hieën se net
ouwsjftn, as wieren hjae jit helte riker; dat dieën hjae uwt kleare leafhabbery. In broer fen Lilde sin heit , sin omke fen sels, ek in
man dy sin dingen skoan dwaen koe, woar fald oer e jonge, stoep op \'et skip fen sin broer in brocht de |
|||||
|
10
jonge er fjirder albiel in \'t fak op, as hie \'t sin egen
liwest. Dat dorre oan Lïkle sïn 20ste jier ta, otnke juch et
op, in liet et spil fjirder oan de jong feint oer. Jit tryë jier, den wier Lïkle sïn egen beas, in hy wier
\'t ek skoan fortrowd. Lïkle miende altid dat er omke sïn neistc vinger oan
e tomme wier, mar ho as \'t no stoe, dat hwist er net. In \'e léste tiid hie hy wol reis mirkcn, dat Tsjalle om,
sa hjitte de man, net tsjin hini wier lïk as oas. \'t Woar sa hwet lioartrich wnrk. Den die Lïkle dit
net goed in den dat net; — den wier hy to lang ünder- weis mei\'n fracht — den die \'r hwer net genöch oan \'t skip, — den sloaide \'r to folie, in sa hwet hinne. Quart- om: oan oinke to hjearren, woar Lïkle ho langer ho minder. De Grienterpsters hieën \'t oas altïd jit wol mei hhn op.
Hy gong der for in fikse feint dy op sin plak wier. As Lïkle al hwet ïnbrocht of net dat wier allïke folie.
As hy al sei dat „hinne \'n hwerom fracht" fftl fart, as dat hy \'t bctter as mennichien for dy of dy priis jaen koe, omdat hy by de feanbaes mei de poug reê stoe, — der holp net oan : Tsjalle-oin woe gelïk ha ! |
||||||
|
Sa gong dat al d\' iene wike nwt in d\' oare ïn mei
hoarten in skurren, — mei tsieren in kettermiutsjen, — mei egewjerjen in harrewarjen, — mar dit wier \'r mar fen: Lïkle in Tsjalle-om hieën net folie wille mear ïn \'t libben. |
||||||
|
11
|
|||||
|
\'t Kaeni by tïden sa fier: der foelen twiskenbeiden al
reis hirde wirden ; \'t gong mei dy twa op \'n drïgen in uwtmeitsen, dat ... sa koe \'t net langer I As \'t Ltkle forfeelde den sei\'r ek mar quart in biïndich
livvei: Omke, omke, hald jow stil man ! Wy kinne om- mers fen \'u oar ouw ! Dat mocbst\' wol wolle, andere omke den . . . fen \'u
oar ouw! . . . dat scil dy soer opbrekke, dat scil dy oas for \'e doar komme! As \'t dow mfn broers soan net wierste, deu hie \'k al lang
de brui i\'en dy jown, — den hie \'k net heal sa lang mei dy oanpield, (indogense rekel, mar stker, \'t is niy to nei,— \'t bloed krftpt mei my ek al hwer der \'t net gaen kin siuchste ! . . mar oas . . . havvar! in den biet er op \'e tosken feu mallens. Ltkle wier net \'n f (11 e jonge ; hy wier hwet goedlik
uwtfallen , mar \'t gong jamk sa steil ta, dat mennich ien al klappen nwt dield hie. Lïkle bie ien lok : hy hie fen lits ouw in ttge opfier-
ding hawn, in den tinkt immen net sa gow oan klappen. Hy wist for-earst to goed dat fen wanne nwtdielen net
folie goeds komt, in oan d\' oare kunt hald\'r ek jitaltïd in \'t each, dat et omke wier hwer hy tsjin oer stoe, sa \'n alder man^ tocht\' him, koe er net mei ünforstan to mjitte komme, as hie \'r ek tuvvsend kear gelik ! t Kin al nuver : Ltkle sin heit wier sa\'n eabel man
as \'r ien komme koe. Dy wier sa riucht uwt as in peal in hie ueane fölle
gehispel oer in mei; dy wier stil in bedaerd , libbe for him sels tofreden in wurksam \'r hinne, in liet in oar in sin weasen. Mei nimmen makke \'r spil. |
|||||
|
12
|
|||||
|
Hy ginde elts sine\'s in koe \'n oar sïne\'s ek skoan jaen !
Tsjalle in hy wieren brurren, mar hjae lïken eltsoarïn hopen dingen as nacht in dei. Ja, hwet scil men der folie fen sisse : In minske is in nuver ding:
Hy kin him sels net tïge ;
In dy him krekt beskrieuwe wol, Mat hjir of der wol ltge ;
Om, \'t is mar sa jït altid hwest: De moaiste bröggen lisse
By elts for \'t finster, lits of graet Dat kin min net oas sisse.
Dcrom is elts just net forkeard In al sin dvvaen in litten
Allike min as \'t wiere soms Oan wiisd wurdt, sunder fitten!
In immen dy steksiugrich is, Dat scil my elts tastimme,
Dy siucht hwet uwt \'e ruchte oan, In kim min \'t nea kwead nimme,
As den de bal reis misslein wirdt: Mar skilich sjende eagen
Dy truch \'t forgraetglês pluwsje in dwaen, Dat bin\' de greatste pleagen:
Dat binne jamk gus, dy de tiid Formoêsje mei gerïfel
Oer allerhande nêstery, In bernachtich genifel.
Dat binne gus dy harntsjepik Jit in \'e wrald ha wolle ;
|
|||||
|
13
|
|||||
|
Dy, jovvt de tiid him derfor oan,
Hjar egeu bftsse fölle.
Dy falie graech op \'t kjessen del, In slaen in oar in \'t wégen;
Mar och, de tiid dy leart \'et al, Hjae brekke hjar egen glêsen !
Om, dit stjit, tinkt my, al moai test: Elts hawt sin donk\'re sïde ;
En derom skïmert \'et jin grif, In lit min gow hwet gltde,
Hwet oas \'t besjen wol wirdich wier, In struyt min jamk wol blommen,
Hwer sied tor stikels sjidde is, Om \'er mar o uw to kommen !
Sadwaende sjit er unkruwd op, Mar mat jamk grienwei stjerre ;
Et blomket wol, mar jowt gjin sied, Dat allens kin fordjerrc ;
Om, as \'et tiid ten rispen is, Den briedt de sinme beide :
Hwet goed is wurdt wol rlp en skoan, Mar \'t oar wurdt toav as heide! —
In \'t liocht lit allens him besjen, As stofkes ïn \'e sinne,
Der mat mar deiliocht wêse, seil Min \'t finste der fen kinne.
Sa is \'t ck mei in minskc, siuch, Al hwet by deiliocht dien is,
Der glurkje minskc in Irigcls om, As \'t rinchte paed mar gien is !
\'Et fïnste flesk is \'t minske hert; |
|||||
|
14
|
|||||||
|
De holle is syn tsjinder;
Iu is \'et nedich for de wrald, Den is de tonge bjinder.
Dy skrobbet allens skjin in glêd, Mar hwet \'er efter stiket
Is, dat de wrald bedragen wurdt, Mei hwet \'t ten buwten liket !
|
|||||||
|
Sa gong \'et hjir ek. \'t Is uws, tinkt my, al hwet in
riedsel, dat Tsjalle-om sa wunder tsjin Lïkle wêse koe, der de man oas sa folie fen \'e jonge halde! Dat lei hiin net allinne op \'e tonge, mar soks hie \'r ek
tn al sin dwaen genoch sjen litten. — Hy wier fald oer \'e jonge, hie him nei sïu heitc-dead jit fiks to skoalle gaen litten, om seiër, hwet kin \'k de jonge better meijean as dat hy hwet leart! Ek wist min net hetter as allens woar tige truch \'m
beoarbere, mei \'tjild in sa, in buwten dat, der paste de tasjendc fald, Ynte Langhout, ek wol op! Dy freege him om \'t hirdsje, \'k Houw hast wol fen alle
moanen, rekkenskip ouw. Dat wier Tsjalle-om den wol reis hwet tsjin \'t krop,
mar hy sei\'r ek net fen, om de man hie \'rriucht ta, in buwten dat, vvoe hy \'r ek neat tsjin mlisse, om, den koe Ynte wol tinke dat \'r de kat tn \'t donker knipe woe, in dat wier hiel sin aerd net, né, hy spile hjirtn ek mei d\' icpene kaert! Krolis, Lïkle sin heit, wier by Ynte\'s alttd wakker
thuws, in sadwaende wier \'t ek komd, dat Ynte Langhout do Krolis sïn wiif forstoar, tasjende fald wurden wier. |
|||||||
|
15
|
|||||
|
Lïkle wier den as jonge, — as graete jonge, in jong-
feint, by Yntes\'s hoates en toates. Hy roun der ouw in oan sa folie as \'r woe, in hie \'t
\'er ek as smoarige beane. Yntc in \'t vviif wieren altid ftnbidige freunlik, in nei \'f sissen fen \'e man, den halde \'r sa folie fen Likle, as wier hy sin egen soan hwest ! Dow habst al \'n .lok, jonge, boppe tuwsenen, sei Ynte
Langhout den sa wol reis tsjin Likle, — dow habst al \'n lok boppe tuwsenen, sids ik dy, datst dow in din omke in my in paer habste, dy for dy soargje, krekt sa goed as libbe dïn heit jitte. \'t Is al \'n lok sis ik, boppe tuwsenen, oui, wolst\' wol
liouwe dat \'r for \'n hopen sa\'n heite hert net kloppet as jins heit dead is, as Tsjalle-om in mïue\'s ? Tsjalle-oni sis ik, ... . der hwit ik oas ek neat fen .
ik gaen mar by my sels lans, in den bin \'k \'er fen oer- tsjoege, dat ik for dy weits as wierst\' min egen flesk in bloed! Ik hoopje dat de Heare my kreften jovvt om \'t sa ta\'n
lökkig ein to bringen , om siker jonge , Houw my. Dy meyë wy net forby sjen, in der\' haw ik \'t ek oan to tankjen, dat \'k iu romte sprekke mei as \'t din bilang jilt . . . in den lei \'r de han op \'t boarst. Likle wier jit jong in ünbedrieun , in andere den sa
hwet ja, né in amen, om ho gjit dat mei sokke mannen : hjae tinke faek om hiel hwet oas in sa gongen in hiele bulte praetsjes fen Ynte him \'t iene ear in, in \'t oare hwer uwt. Loekwol, Likle wier lang net in koalie, om \'t effen net!
Hy wier for sin jirren wol gear} de sliouens pleage \'m net folie. |
|||||
|
16
|
|||||
|
Hy praette \'r Tsjalle-om wol reis feu to foaren dat \'er
oas wol graech by Ynte \'n hjar\' wêse mocht, mar ien ding dogs, der mocht er net riucht oer seiër. Ynte Langliout in \'t wiif habbe my jamk Invet al to
tolle gefïmel, den hjir oer in den der oer, in rounom wirdt uws Leaven Hear mar by aonhelle; dat jowt altïd gjin pas tinkt my, — dat bin \'k net wind! Ei no jonge, andere Tsjalle-om den, dat is net sa slim,
hjae miene \'t oas goed, belter as \'k net hwit; Ynte \'n hjarre bin\' sa hwet hawtich; min mat de lju ïn \'ewrald nimme sa hjae binne, min jonge, lear dat fen my; soks scilst wol reis by underfïning kryë, as \'t mar alder wurdste ! Dat scil sa wol wêse, andere Ltkle, mar, ik sis: \'t is
al hwet slim as min net ienderis laitse mei. Omke glimke reis.
Ne, siker sa, Tsjalle-om !
Jisterjoun jitte bardde \'t, dat Hoatske sa eftermy lans
roun om \'n koaltsje In \'e test to kryën. Ik tochte neane om, in dïkere lu \'tfioer. Gjit my dat dealesc t\'anke net hinne in smït my in heal glês-fool kald wetter In \'e nekke ! ? Wol man, ik fleach omtrint fen kjeltme uwt min fel in
do wier \'t laitse fen sels, sa ha jo \'t net! Ik pakte Hoats by de lurven, in kltele hjar dat hjae
kraide, krekt sa lang dat hjae sei fen manlju\'s genade, in do halde \'k op. Jow kin \'t net liouwe ho swart as Ynte in \'t wiif do
seagen, in Hoats in ikke krlge \'n tlge roffel, no ! ! . . . Ynte \'n Gels kaemen \'r mar hircl mei del! Hjeadrigdeu uws mei \'t loste oardiel, flat wol ris for de doar stean koe sftnder dat wy \'t wistcu ! . . . . Uws Leaven Hear koe uws sa laitsende hwei wol dead del falie litte; — Hy |
|||||
|
17
woe uwt \'t noch tn net ha, seï Gels dat \'u minske lake,
mar hie folie Houwer dat \'r de wrald skriemende truch gong. Hoats wier in wïld in ikke \'n gik tocht hjar, in sa mar foart. Haerink, der hong sa hwet uwt! . . . No, sei Tsjalle-om , ik tink, jhnme scille \'t er wol nei
makke ha; dat jong folts is den ek sa brae-dronken tn ienen! Dy fitten, mast1 tinke, der ha wy-lju gjin nocht maer oan. Sokke as ikke in Ynte-boer in \'t wiif, jonge, binne al
hwet in \'t saöt bebtten, \'r is uws ek hwet maer oer \'e holle waid, as sökke as Hoats in dy ! \'k Tink, \'t scil mei Hoats in dy jit wol reis hwet vvurde !..
Ja, Tsjalle-om is net sa dom ! in sa gong de man \'r den hwet oer hinne, om, hwet scoe hy \'r ek al folie 1\'en sisse. Tsjin jong-folts mat min hwet om jin hinne sjen, hwet
min seit, in dat hwist Tsjalle-om ck wol. As min de litse vinger jowt, den nimme se jamk de
hiele han !___ Dit leste blieuw Tsjalle om ek al net fremd, as wier
\'t no jast net mei jong folts ! Tsjalle Risper wier goed. Hy wier, orn sa to sissen ,
in man uwt ien stik, mar hjearde in seach truch \'n tiid net folie kwaed. Dy \'t mei him net bcrinne koe, wier wol in ttge forkearden, der koe min mar fêst op oan. Sa kearu \'t ek — in is \'et to begrïpen dat Tsjalle in
Ynte jit altiid al ridlik goed skiks wieren in blieuwen, altaest, \'et keam nae net ta rusje, né, dat like net! Ynte Langhout wier oas altid sa hwet foarbarich fen
eard. Nuvere setten koe er ha; hy stiek de noas greach reis tn dingen der hy oas naet mei hie to meitsen , in behikkele in hopen dingen, hwet oas ttge best ta gong. 2.
|
||||
|
18
|
|||||
|
In wander man, — in wttnder man is dy Ynte oas al,
tinkt my, sei Tsjalle-om reis tsjin sïn hnwshaldster op n kaer dat Yntc-boer by sïne\'s liwest hie to jounpïseljen. Ha jovv \'t fen jow libben sa wol sjfiu ? ... . \'t Keam sa oer Ltkle to preat: dat er alder in graeter woar, — oer sin fortsjinst in klaen in sa, in hwet mien jow dat de man se? ? Ja, Tsjalle, dat kin \'k slim riede, no\'? seï \'t minske.
Uat\'s ek wier, andere Tsjalle om; no, jow hwitteekkrekt sa goed as ikke, dat \'k uws Ltkle naene net 1\'ölle tn tsjin kear as \'r hjir\' of der sin oan hawt, as \'t mar net al to uwtwiks is, in uws uwt \'e miet rint. No, lbar \'n wtke of flour keam hjir ommers Sipke fen
Drils mei \'t pak, in preatte my in lape lekken oan. Ik tocht \'r aerst in pakje lor my sels fen meitse to
litten by Jantje skroar is \'t oas sa net, mar do hawt Lïkle sa lang- oantruwne, dat \'t in plaets for him makke is. — En hwet mien jow dat de man no sei! ? „Ik kin wol sjen, tinkt my, Tsjalle, dat de heechmoed
hun oer han tanimt; hwer seach \'k Lïkle forltne snein for oan, mien jow ? .. .. Miende \'k net dat Dominy\'s Jasper \'r oan keam , in
daeles, — der \'k sa\'n wird om sis, — \'et wier Ltkle. Wol man, ik seach my omtrint de eagen nwt \'e holle!
Dat stoep as \'n Ingelske hoanne in draide op \'e hakken !... \'k Mat jow sisse ik besouwde my, in tocht Tn my sels : Och, och hwet gjit dit de greate wrald ek al op! Hwet is \'n minske al \'n idel ding, as \'r him oan \'e
boase oerjowt!.. .. In der sit Tsjalle eftei\' ? Tsjalle , dy \'k oas altïd jit
|
|||||
|
19
|
|||||
|
oansjun ha tor immcn dy.....wol man \'t moed woar my
fooi!"
„Hui, hui! set \'k, scï Tsjalle-om, sêft hwet Ynte, soft
hwet, dit gjit\'r reis hird lans scoe \'k sisse. Jovv rinne sa fier ! \'t Is wrichtich as de wrald \'r oan hiuget!" „Ja man, set Ynte , as \'t der mar mei ophalde !....
Mar mtn goede ginst, ik kin my net begrtpe man, dat jow dy jonge sa tn stn heechmoed sttpje kinne in buwten dat.... my tinkt Ltkle mei wö\'1 fen lok sprekke as hy \'t sa halde kin ! In ny halogie is \'r ek komd ; \'t nimt alle- gjerre stne\'s!" in sa teutele \'r mar foart. De feam beg\'ong al fen sieden bloed in \'n gleune kop
to preaten, mar Tsjalle wier hwet langer fen beried. Him tocht\', min moast \'t forstfm foar halde sa lang as
\'t koe, mar do Ynte fen Ltkle stn heite sulveren doas oan- helle, hwer dy wier, — in as dy jit for Ltkle bewarre woar, do fleach Tsjalle \'t bloed op. „Hwet dtvel sei\'r, tink jow, dat ik dy jonge stnes for-
slampampje, — of tn \'e lommert set, — of de boel for- kaepje — in In \'e bfisse stek? Sa ha \'k \'t net sjftn! Né man, ik bin stnes net nedicb ! Derfor bin \'k forearst stn omke net, in jit folie minder stn fald! Hwet tink\' jow wol! ? Do Tsjalle-om sa \'t bloed op fleach , woe Ynte \'t al
wakker delbêdsje. Hy preatte\'r fen dat \'er \'t sa net miende, — dat Tsjalle
him goed ietsje moast, — dat \'er niramen fen kwaed bi-\' tinke, — mar ltkrae allinne uwt niiwd for \'e jonge soks \'reis opekkere, — dat \'r dogs as tasjende fald \'et beste ek mei siikje woe, — dat hy to Snits stn eed dien hie, in deroan ek liouwst foldwaen woe, — in sa mar foart. |
|||||
|
20
|
|||||
|
„II wet preat jow feu \'n eed! seiTsjalle; as\'t net goed
beoarbere vvurdt, — as ik de jonge sïne\'s opfret, sprek rny dèn sa oan, mar no net! \'t Gong der, quartom, dy jftns sa boars\'lich al ta, dat
hjea ïn \'e earste wike of \'n tryë eltsoar \'t hüws net benei keamen. Lïkle hald\' him, as \'r soks hwet wier, \'r altïd biïwten;
dy bemoeide him net mei dy spillen in büwten dat, wier hy do ek net iens by honk. Sa goAV as Lïkle nei dy set hwer by Ynte\'s keam,
koe\'r wöl fornimme dat \'r hwet gaende hwest hie. Hy wist \'et truch Tsjalle om al, mar ek oan Ynte Lang-
hout in \'t wiif koe\'r sjen, dat \'et spil net riucht in \'e heak wier. Net dat dy lju noatsk in stroef tsjin him wieren, né,
lang net! Hjea wieren ïnplaets hwet frieunliker ta ! Hy wier mar
just fen \'e stjinnen, do freege Ynte al nei Tsjalle-om, in do \'er in \'e huws keam, juch Gelske, Ynte sin wiif, him gow in sit, in sei sa glfirkjendc hwei: ho is \'t jonge, hie omke \'r ek gjin sin oan om \'reis by uws to sjen ? Hy is dogs goed ïn oarder, hoopje ik ? No, Gelske, andere Lïkle, dat hawt \'er tsjinwirdich wol
oan. Tsjalle om is uwtintruch sa hwet poartrich ; hy goar- ret egentlïk mar sa hwet om! Ei, fy jonge, hwetst\' der seiste, fooi \'t minske ïn, . . .
fy, ik hoopje dogs wrïchtich net dat Tsjalle-om alhiel siik wurdt, as sïn ein \'er mar net in lisse mei! goeman dat \'r is, . . . fy, de Haere is machtich, dat is sa, mar . . . fy, uws wei gjit al wakker ïmgelïk, ... ja, dat is sa! Mei keam de buwsdoek for "t liocht in fage se bjar wakker
om \'e troanje. |
|||||
|
21
|
|||||
|
„Gjit Llklegow hwer fo artjonge, of bliouwst jit hwet ?
ja,... né,... net dat \'k dy foart truwnje wol, né,... fy,... mar \'k woe sisse : wv habbe fen dy lekkere trieuwen- tsfske\'s, my tocht\' der\' moast onike al ien feu habbe, der scil \'er moog\'ltk wol smeak tn ha, den mast\' dow strak mar ien mei nimme hjer! \'t Dorre net lang as mêm roop truch \'e doar nei efteren :
Hoats, Hoats! kom hjir reis fanke, kry reis ef kes ien fen dy trieuwentsïskes uvvt \'e kelder, dow hwist\' wol hwer- earne as se steane oas *? op \'t langboed hjer! hoppe de mölkenfetten, sjuch der mar reis ! \'t Fanke keam \'er mei twa oan. Sjuch mêm, is dy
goed ? liit my reis sjen hju, set mêm,.... né, dy net, d\' oarc, dy hald ik \'r for is lekkerder, dy mat Tsjalle-om mar ha, tinkt my. Op \'n tafelboed woar \'r ïn \'n blowdrikte dook beknowte.
Likle betanke de boeriune in gong \'er op ouw, otu, sa hie Gelske \'t liouwst sei hjea, den koe Tsjalle om \'t mar gow in stik fen kryë. Moarn is \'t sneiu, den koe Lïkle tocht hjea wol reis hwer sjen, in sisse Iio \'t mei omke wier, in as \'t him hwet smakke hie in sa hwet hinne. No, Likle smookte earst reis oan, in stoep de doar fiwt.
Hy gong \'et böwthuws luns, in der stoe Hoatske op \'m to wachtsjen, sa \'t like. Haerink, fanke! Ho stjitst\' dow hjir sa aerdich lïkuie
allinne ? Skeelt er hwet oan ? My tinkt, dow bist\' hwet bleek !
De jongfeam stoe earst hwet forbüke, mar op \'t frieur.-
lik andlit fen Likle skepte hjea moed, loêk \'m oan \'e skoat fen \'ejas, in gong mei \'m efterhuws böwten doar. Lit uws hjir ef\'kes staen se? hjea, oas fornimmc se \'t
|
|||||
|
22
|
|||||
|
tn \'e hiiws jit ek. As \'tdow hjir biste, stjit \'er hast al
tïd ien om \'e harne op \'e luwster, is \'t heit net, den docht mem \'et wol. Mar hwet ik dy sisse woe.... Ltkle,.... ik mat sa,
ik kin net oas ! Ik wnrd twongen, mar .... och haerink ! ik forgaen hjir langer as stof in \'e sinne!" — in hjea snikte hïwdop. No, andere Ltkle, sis \'t mar hju, sis \'t mar t\'anke ! dow
witst1 ommers wol dat ik for dy allens dog! Hwet skeelt \'er oan ? Och Ltkle, dow kinst\' net lieuwe ho\'n kruws as ik
hjir langer ha! Ik mat fen dy ouw sjen, in dat kin ik net! Heit dy
driicht my as \'k mei dy oanhald, om my \'t hftws tbr alttd to forbieden in dy de bonken to kueppeljen, as \'t dow dy mei my bemoeiste ! Ik kin \'r uwt gaen to tsjinjen seit er, in \'k kry gjin reade cint mei! no, sa is \'t. Ei kom hju , dat scil wol hwet tafalle wol \'k liouwe \\
Jimme heit rint wol reis hwet hird, mar den is jimme mêin \'r ommers ek jitte ! In dat hjea sa foei op my binne, dat kin \'k my hast
net begripe. Hjea binne altfd allïke frieunlik tsjin my; ei hju, dat
scil wöl hwet tafalle ! No, andere Hoats, uws mêm! rekkenje der mar net al to
folie foar, mar,.... ik wol \'r ek mar net mear fen sisse : \'t bin\' mtn alden, mar, o Ltkle, dow witst \'et net hael! Hegrtpst\' wol hwerom as mêm dy no sa gow foart-
truwnet\'? Dat is net om Tsjalle-om, né, mir om hiel hwet oas! — Dow wist wol, dat mtn neef fen Klaiterp, — |
|||||
|
23
|
|||||
|
Sibe Lanhhout, — dy kinst oinmers wol, \'et altid op my
forsjfm hawt, in der bin ik net fen thuws! No dy komt hjir joun hwcr, mast\' tinke, in no wolle
heit in bjarre my twinge, dat ik mei \'m oanhald. Sa\'n rïke skevel, sisse heit in m<1m, mast noait ouwslean,
der kinst\' mei de wrald truch komme, den bist\'altïd birgen. Kïk is er, dat is wier.
Hy hawt in slömpe jild, mar hwet is \'t oas ek ! ? H.y
is sa dom as\'n efterein fen \'n baerch, en hwet rint er sliouw! krekt as \'r in wiet\' dweil in \'e broek hawt. Hy stjit ek net iens riucht op s?n schonken. Hjea neame \'m ommers ek altïd fen brïke Sibe.
O, dy ! sei Lïkle, brike Sibe ! No kom \'k er jest goed
efter! Och hearink! Ja, \'k wit wol, hy kin \'t net helpe dat
er sa is, mar der habst\' wol geltk oan ! Och hearink , no, mar.... how hwet hjer, dat haldt jerder op, \'t jild makket allens net goed, né né! Hoatskepreatte \'r fen, dat hjea dy jouns uwt noch ïn
net by Sibe opsitte woe, mar allinne oan Ltkle in om nim- men oas tochte. \'k Bin sa eang fen dy fint as fiocr, sei hjea. Mar dow bist\' net eang fen my wol ? sei Ltkle, in
mei sluch \'r hjar de hïln om \'e hals, in hjea him, in patten elstsoar reis tïge. Sa uwt \'e vin woar \'r jit mear ouwpreat, maer hjea
dieën eltsoar ek net mear oan tiid, om Hoats sei: hark, hwet is dat? Mom röpt al Houw \'k. Hjea jugen eltsoar de hun, in no sette Likle hastich de lïtse finnehwer uwt. Hwet seach omke heech.
Kom, hawt Ynte dy ek al de bouns j ftn ? Mast et ek
al mei omtjilde, dat wy net richt iens binne ? |
|||||
|
24
|
|||||
|
Sêft hwet omke rop Ltkle, net to hird as \'t jow biliêft!
Sa is \'t lang net hjer. Siuch hjir raar reis, dat \'s oas hwet. Ik ha tn pleats \'u jefte meikrtge! \'k Praatte\'r fen dat
omke hwet poartrich wier, in sa hwet omgoarre, in do wier rgjin helpen oan : ik moast Tsjalle om \'n trieuwen- tstske bringe, der scoe omke wol snieak in ha tocht\' Gelske, en sa se? Ynte ek. 1 laer, haer nog ta, hwet bin\' Ynte \'n Gelske no hwer
grien net ? \'k Wit net, hwet \'k hjir fen tinke mat! k Hald\'roas
naet fen , dat \'n minske sa gow hin\' \'n hwer is! Scoe "t wol goed W("\'Sc ! ? Der wit \'k naet feu, sei Ltkle, mar oan Gelske to sjen,
den hie hjea \'t \'r wakker mei to dwacn dat Tsjalleom sa nwt \'e liken wier; derom net, Ynte-boer freege "r ek nei, do \'k mar just fen \'e stjinnen wier. Hjea woeën Tsjalleom der ek reis hawn ha, sei Ynte.
Hy tocht dat omke mei my oerwaid wier. No, \'t kin ek sa wêse, sei Tsjalle. Min mat oas ek net
sa kwaed oer \'n oar tiuke, dat mei net, dat wit \'k oas ek wol, mar, ho is men den! ? Tsjalle-om neam \'t goed op.
Hy tocht\' alle herten by sin egen, in woe gjin kwaed
sage, der gjin kwaed ïn siet. Erchtinkenheid bringt jin ek jamk op \'n forkeard pead,
tocht\' Tsjalleom, in \'t kin ek sa wêse, dat de man \'rspït genoch fen hawt, in \'t op sa\'n menear hwer hwet goed meitse wol. Hoatskc woe oas ha, dat "r hwet efter sknle, andere
Ltkle. |
|||||
|
25
|
|||||||
|
Brike Slbe scoe korame in no moast ik foart sei hjea*
Ei hwct skeelt dj hju, jong fammepreat! Is \'t al sa,
sei Tsjallc-om, binn1 jimme al hwer by \'noar\'hwest? \'k Hied \'r mar blieuu as \'k dy hwest hie; mar né, dow woest\' no ck nei my ta, no ? No, \'t is bost jonge.
As \'t er no moarn of sa reis bwer komste, den mast
Ynte \'n bjarre gonidei sisse in hjar frieunlik betankje bjer! Sis den mar, as bjea \'r nei freegje, dat \'k bast wol reis
kom me scil. |
|||||||
|
Sneintcjoun kaem. Ltkle droste \'r op ouw, mar net sa
to jounptseljen lik as oas wol, né, hy stoep om healwei- acbten de doar nwt mei de kaai tn \'e busse, moai forklaid in kaem \'n tweintich minuten letter by Ynte\'s oan \'e doar. De doar siet op \'tkjetting, Hoatske kaem foar in liet de
feint in. — Ynte \'n Gelske seagen al bwct heecb dat Ltkle der sa oan kaem, mar lieten hjar oas ek neat sktne. Allens gong frieunlik in wol ta ; \'r woar nei Tsjalle-om
freege, — as \'t trieuwen-tstke bim goed foldie, — as \'r ek \'n bttsje better woar, — in as omke ek reistocbte oer to kommen, in sa hwet binne. \'t Andert, dat Ltkle bjirop jflch, stoe de ljn wakker
oan, quartom, Ynte kaem alhiel op sin praetstultsje. „Dow kinst\' no den dtnes dermci ek kryë, Lïkle oas?
Ja man, sa kin min sjen dat min alder wordt! No jit feint, mei quarten trowd man in heit, in den
\'n alde hakkcnkruk, ha, ba, ha! ja, sa gjit \'et! Jonge, Ynte wier sa quartswtlich op stn menear.
|
|||||||
|
26
|
|||||
|
No Ltkle tocht\' dat gong sa hird; dat scoe jit all\'gjer
wol "n dei iu \'n moaruskoft oanhalde! Ei ja jonge sei Ynte, ik sis \'t ek sa mar, der hjeart \'n
grapke by! Hear liear! hwet is heit tsjinwirdich op \'e tried, sa foei
Hoatske tn, \'k wol lionwe dat heit taai is. Ho no sa, i\'anke ? \'n minske is alttd net geltk. — No
1\'anke, sei Gelskc, der seiste sa hwet! Heit is joun al hwet omtrafifle; dow seist \'et, in tocht \'er sa oer. Ltkle kaem \'r ruwn for uwt, dat \'er der wol reis oer
mochte, J\'olle Houwer as altïd sa uwtstritsen to wêsen, krekt as min tn \'e tsjerke siet. Ja, witste hwet, sei Ynte: ik set dat sa, datst\' no dtne\'s
dermei krui kinste, mar....... gikheid is ueat, allegik
heid op \'n stokje, in sels forop, seit *et sprekwird, ik woe\'r
egcntltk hwet oas by sissc: Tsjalle-om hawt dtn jild iu sa tn \'t gebrfik, fen sels tbr
de nédige rinte, in dat is best, ttge best; och minsken, de Hcare mei mv biwarje, as \'k der kwaed mei tn "t sin ha om derop to fallen^ né, derfor is Tsjalle my \'n to goeden man, fy né, mar derom kin \'t oas ek wol goed wuse! Better as \'k net wit ha \'k \'t alttd goed mei dy miend
en sa biu \'k jitte. Ik hoopje dat de Heare \'t jit reis jean mei dat \'k ek oan dy dwaen kin, "tjinge \'k oan mtn egen bern as heit dwaen scoe. No, Ynte-boer, sei Ltkle, hwet ha jow den foar ?
Suft hwet jonge, andere de man, net ald to hird, dow
bist\' sa hastich. Wttst dow hwet, ik ha der sa reis tn mtn egen op nei tocht, iu \'k ha \'r ek mei Gelske oer praet, is \'t oas sa net hju. Gelske knikte. Ik ha \'r sa reis tn mtn egen op nei tocht: \'t begjiut
|
|||||
|
27
|
|||||
|
mei Hoats in dy al hwet sib wirk to wurden, in nei \'t
mêm my forduwtst hawt, den hawt Hoatske al hwet tsjin trowen uwtlitten. No, \'t lïket al \'n bïtsje fremd, dat is sa, om, Hoatske
scil \'r tsjin dy wol reis hwet fen uwtlitten ha, dat ik \'r danich op tsjin wier, no? Ja, sei Lïkle, der hawt hjea my wol reis mear fen sein,
as my swiet smakke. No, sa foei Ynte ïn, hald dy mar stil, \'t scil dy allegjerre
wol klear wurde, hwerom as dat sa wier. Sjuch, dow kinst\' my wol, ik bin by tiden hwet hastich
in as \'k den for \'n kear reis los litten vvurd, wol man, den wurdt\' \'et bloed my wol reis supe in \'t brein porselein. Ik skriem \'r in my sels wol reis om, in mei fage \'r
ïn \'e eagen om. \'t Wier heitenuwd berntjes, heitenuwd, in oas\'neat, hwer-
om as \'k sa driftich wurde koe. Jimme bin\' jong in ünbedrieun, in den sa \'r mar In
rinne.....sjuch, der betocht ik my den wol reis oer! Mennichien rint \'er mar dom in unbesuse ïn, in dei-
komt jamk sa folie fortriet in jermoed fen. Ik woe \'tjit altïd opkaere sjuchste, mar no .... kom,
et mat \'r mar uwt, al hwet goed is, kin wol deiliocht fordrage ! Ik hie tocht, dow habst\' \'n tuwsend gune of \'n seis
by Tsjalle-om stean is \'t net wier ? No, ik hie tocht om dy foar to stellen, dat jild sels to bröken dat is to sissen: truch tadwaen fen my. \'k Mat sisse, \'k begrïp jow jit net, sei Lïkle.
Komoan, sei Ynte, den scil ik \'t dy duwdlik meitse.
Dow easkest dïn jild fen jimme omke op as de tiid der |
|||||
|
2*
|
|||||
|
is. Hwct dermei uwtriuchte wurde scil, dat kin liim neat
skele. Dat is no net om \'t gjin liocbt fordrage kin, of dat
ik hwet op Tsjalleom tsjin ha, né, ïy, sa wiis bist\' dow ek wol. \'t Is om dïn bilang, om dtnes allinne, in oas neane om ! Mar ik sis dat sa, omdat jimme Tsjalleom den wol reis
meav miend hawt, dat ik him hwet foei bin, mar dat sjuclit er trucb alle tiden hinne ek wöl oas! Lfk as ik sis: Dow easkest dine\'s fen \'m op, in as
Tsjalle om freget liwetst\' der mei oan scilste, wol no, sis ienfaldicb dat \'r mear riute for komme kin. Neam mar \'n notaris, as \'t mat I Dow witste, ik dog
\'et folie tn skiep in ky, in no bie\'k sa tocht: Uowsetste dtn jild by my Ander dat spii, in jowste my 200 giiwne foruwt for *nïn drükttnc, den bist\' fen my alhiel ouw ! Ik sis \'t dy, dat kin \'r reis sly winne. Fen sels, op \'n
oar jier jowst\' my sa fülle hwer, in dat kin den wrïchtich ek wol for dy uwt, om, \'tsit \'er grif op mast tinke, dat mei quarten din kap\'teal dubel sa fölle is. Lïk as ik sis: sa as \'t \'er no ta stjit, den wurdstdow
ien fen uwe bern, soks ha \'k al oan dy forstien, in hwa is jin den neiër: heit of omke ? Dat is ek sa, seï Ltkle, mar......
Sêft hwet, \'k scil dy jit mear sisse, set Ynte.
Ik bin \'er neat op tsjin, dat Hoats in dow man \'n wiif
wurde, neat, mar der stjit ek tsjinoer, dat begrïpst\' ek wol, as \'t mei jimme sa fier net kaem, den wier \'r ek wol \'n oaren klear, in ek ien mei modder oan \'e kluwt, no!..... Net dat Hoatske der no sa sliucht om is, né, dy hawt
|
|||||
|
29
|
|||||
|
\'et altïd op dy forsjfin havvn, in fen sels jittc, mar \'n
minske kin foroarje, in jild is \'n wünder ding! Sa teutele Ynte mar oan in mar hwei; hy praettc dat
\'r switte, in twiskenbeiden liet mêm \'r ek reis in wirdsje by in falie, dat, Ltkle in Hoats gong d\' iene kleur op in d\' oare ouvv, sa sieten dy twa \'r mei ïn. Loekwol, Ynte kaem jit net folie fjirder, om, Ltkle liet
neane folie oer uwt, mar hald\' \'m sa hwet efteruwt. Hy slftch \'et net ouw, mar sei \'r gjin ja op. Dat fol-
die Ynte-boer al neat. Alteast hy woe Ltkle oan \'e praet ba. Loekwol, hy liet him soks net sktne. Hwet Ltkle in Hoats dy nachts deroer ouwpraetten,
kin \'k net sisse, mar dit wit \'k wol, dat hjea \'r jit net oan ta wieren. \'t Halde jit al hwet oan lor as Tsjalle om bwer sa hwet
op \'e kluwten kaem. Ynte hie al reis driichcl sei \'r om nei \'m ta, mar dat wier uwtintroch ek hwer forkomd. — Op \'n moaye dei stoep Tsjalle-om op Ynte\'s ta; hy woe reis kuyerje tocht him. \'t Wier den swiid ho as Ynte in Gelske beide tn \'e
baen wieren, hjea wieren alhiel uwt \'e skroeveu. No, \'t wier mar sa: Tsjalle-om scoe der no net 1\'orgees
komme, sa hie Ynte \'t al begrepen ! Hy begong al fen (jirren hjir \'n der oer to praeten:
oer traweu in huws-sitten warden, — oer jermoed fen \'n hopen om oan \'e kost te kommen, — oer jild in goede saken ineitsen in sa mar foart, quartoni, \'t kaem op\'t lest op Ltkle del. Hy praette \'r sa hwet op om, dat sa \'n ien as Ltkle
\'r jit lang net minst oan ta wier, — dat de jonge \'m fiks in allens redde koe, dat er wol fornwt sjen koe — |
|||||
|
30
|
|||||
|
as Lilde woe, — dat sin kans fen slagjen graet wier, — iu
dat \'r ek wol oan \'ejongfeint fornomineu hiedat hy omtrint wol beret wier om mei him (Yute) ien spil to driuwen , in sa inacr. Ja, Tsjalle-om! Lïkle wol \'r hwet maer uwt helje as
\'r oan diss\' tiid ta uwt helle is, in my tinkt, de feint hawt geltk! Hy stiet no mei quarten op sin egen skon- ken, in hwerom den net! ? Tsjalle om wier gjin man fen praeten, om, hy hie nae
net folie wirden hjir\' in der for, mar tocht\' sa folie maer! Hy liet, et jinge Ynte \'m ibargounse, reis tige in \'e
holle omgean, in kaem sa op \'t tinkbield, dat Likle mei Ynte al ien line begong to luken. Der fen dinne kaem \'t den ek, dat \'et in hoart twisken Tsjalle-om in Likle al hwet toar wirk begong to wnrden. Hie de man no hwet maer "hjir in der fen uwtlitteu, wol, den hie \'r men- nich hirde wirden sparjc kind, iu Likle \'n hy wieren iens bliuwn. Mar, sa gjit et, min kin by tiden to folie mar ek to min preate! Loekwol, bjustere lang durre dit net, om, do Likle \'r
Tsjalle-om reis goed op oanstoe, hwet \'er dogs oan skeelde, kaem de inoart uwt! Ynte wier reis tige forbarich hwest, in wier al to folie
mei sin wit op \'e tippel. Hoares jonge, sei Tsjalle om, Hoats iu dow miene \'t
eltsoar goed, dat wit \'k, mar \'k wit ek, dat Ynte \'r bjuster tsjin in lisse scoc as \'r seach, dat er dïn jild dermei net in beslacu krïge. Den forgriemde \'r t lok feu sin egen bcrn, ja, sa is Yute! Mar, komoan, der is \'n sprekwird; „ Dy net sterk is,
mat slim wêse." In fryërslist komt dy no to pas.
|
|||||
|
31
|
|||||
|
Dow witste, dat \'et in ouwgrtsliken hoarten ia skoarren
jean scoe, as Ynte ienkear for goed wiste, datst dow net woeste sa \'t hy woe, in, hwet sa \'n tsjinkëaring iu tn om- rieding fen trowen twisken alders in bern net dwaen kin,.... no, ik sis \'t dy, der kin \'k jit stikken i\'en oanhelje. Dow baldst\' dy mar goed tsjiu \'m ; lit him mar maest
praette, in anderje sa folie as \'t kin, mar sis "m naet ta, om, jins wird brekke, dat mei uet! Der is dy gjin rftch for \'e müwle wuchsen, dow kinst\'
goed praete, derom, dóg dtn best in hald \'m op toch sa lang as \'t kin. Dy ried kaem Ltkle goed foar, in hy sptle \'t ek wol
eardich klaer, altaest in \'e earste opslach. Mar Ynte wier \'n alde raot.
Dy fornaem finried op sin menacr, in hie mar fust be-
sletten, om oan \'e trowery fen Ltkle \'n Hoats \'n ein to meitsen. — Hy skrieuw \'n brief ke mei Hoats bjar namme \'r under; den scoe Ltkle mieue\' dat dy fen bjar kaem, tocht him, in sa koe de hiele fryërs-boêl moai tn terwtn reitse. Jonge frieunen, wolle jimme ek witte hwet \'er tn stoe ?
\'k Ha \'t ouwskriftwn op \'n kaer dat \'k by Ltkle Rispers wier iu hy \'t my sjen liet do wy sa meiinoarre jit reis de alde ky uwt \'e slaet hellen. Hy bie \'t jit uwt \'n aerdichheid bewarre.
\'t Wier mar quart, mar dit stoe \'r tn :
Grienterp, de 20ste fen Sprokkclnioaue
Anno: 1829. Oan Ltkle Rispcr. Ja, bjir stjit net böppe fen min laeve Ltkle, is \'t oas
net! ? Né. dy bist\' ek lang net maer! |
|||||
|
:VJ
|
|||||
|
Ik kin dy net maer as Meun, in oas wol \'k dy net
inear kinne! \'k Ha min nocht fen din falskens, om, de divel spïlet
er mei! Mien mar net dat ik \'t mei dy op hawn ha, né, der is
wol \'n oaren dy \'k in hert tadraech. Dow sjuchtst\' mogelik mal op, dat \'k dy dit brief ke
skriuw, mar liouw mar dat \'et hjir mei uwt is. Kom mar net hwer; of ha \'k sein fen ja, no sis ik né, in dat stjit as \'n ïseren pael hjer! Ik sis dy gjin goêndei, om, dat bist\' net wurdich, der-
oin min namrae : Hoatske Langhout.
Do Lïkle dit lêsen hie, forstomme \'r earst in \'m sels,
in set: De drommel mei \'t bigripe, mar ikke net! Hy gong* op slach nci Ynte\'s ta, om reis to sjen ho
as dit wier, Hoats wier krekt op \'t stalt, do Lïkle \'r oan kaem, in
\'t muwtele fauke lake \'m jit allike blier ta as altïd. Hjea hjearde fremd op, do Ltkle seï hwet \'r oan wier.
Hjea set: \'k doar \'r op swarre, dat \'k nae söks in \'t sin hilwn ha, lit staen fen \'n pin op \'t pompier lo setten! Ltkle liet hjar \'t brief ke sjen , in \'t bern woar *r stker
fen urstioer. Stker sömp, min laevc, beste jonge, dat is mtn wurk
net, mar ik sjucli \'et wol oan\'t skrieuwen\'t is\'t wurk fen iminen dy.....o Ltkle, ik kin net mear sisso ... \'t is
my te nei! o, heit, heit, heit! in hjea snikke \'t uwt.
Ik ietsje \'t wol ianke, sei Lïkle, hwet \'r efter sit. Hald
dy mar stil Hoats, dow bist\' jit min selde — mtn alder- bt*ste, — dow witste wol, in hy patte hjar dat \'et klapte. |
|||||
|
33
|
|||||
|
Lïklc bliouw \'r net gelïk Ander; no, liwa seoe ck gc-
lïk bliouwe ? Hv gong inei \'n kruwse holle in \'e hüws, in der woaren
Ynte \'n hy sa fiurslaeli dciles, dat \'et eiu wier \'r ten hwei. „De Haere wit \'et hó as ik et mei jiinme Ibar hie", dat
lei Ynte Langhont mar tbar oan op \'e tonge , mar Lïkle jüch \'m to balden dat de Haere bjir net hy to pas kaem, omdat Dy to snieblank-heilig is fen eagen om soks to sjen ! \'t Juch \'n opskoar ïn \'e huwshalding.
Alle dagen liong \'et hüws hast ïn towen, in hwet \'et neié\'r
oan \'e trowdei kaem, ho bolstiurriger Ynte in \'twiiftsjin Hoatskc woaren. Op \'n sneinto-moarn jittc krieten se Hoatskc hwer nwt
lor allens bvvet mar sliucbt in gemien vvicr ; derop nacmen Ynte in \'t wiii de IJïbcl ander \'e earem, en gongen nei tsjerke! Mar \'et kin al nuver.
Ynte, mei al sïn geskrip in geskoar, — de man dy \'m
sa oanstelde, hy woar bommels tïge siik, in min toebt\' mei \'n dei of fiour, dat de man stjearre scoc. Ek Ynte tocht\' er sels sa oer.
Naet died de man as roppen : Tsjalle.... Lïklc ! .
lloats !.. . o, min boarst! — \'t Sit \'m in \'e holle wol \'k liouwe, set Gelske, dy jaget him sa! Mar der wier jit hwet, dat Ynte jage : stn gewisse ! .
Hy jfich to forstean dat de Kispers konime moastcn.
Dit hardde. O, minsken! hwet knïpte \'r Tsjalle om in Ltkle ïn \'e
Mn! Hy snikke tn \'m sels, den wieren sïn eagen ticht in
den slucb er se hwer hefticb op. ,3.
|
|||||
|
34
|
|||||
|
Tsjalle-om krige \'m sêft by de han in set: \'t Gjit no
mei jovv lor \'t lest, wol \'k liouwe, Ynte! Mei \'n holle stimme röp er : Ja, .. ikke ... Tsjalle...
Ltkle... Iloats ! — Ik ha jow i\'en kwaed betocht; \'k woe Ltkle plooitse, mar . .. ocli, Tsjalle ! forjow et my... ik kin net niear ! Ynte, set Tsjalle-om, hjir is nitn han, wy scille cltsoar
net hird 1\'alle, mar der is Ion Dv jow forjean mat, 1\'reegje Him uwt groun len jow hert, den slacht Hy jow net ouw ! Gelske in Hoats snikten, in ek Tsjalle \'a Ltkle stoe in
trien ïu \'t each. Ynte stiek jit reis de han nei lij ar uwt, mar......och heden, stu holle sonk omleech, in.. . de
man wier net mear!
Fiour wike letter kaem de trowdei. Elts kin begrtpe
dat \'r net Mie onita gong, né, de oinslach wier lïts In lïige gaer riucht kaem er, in der gong allens mei ouw. Lik as alttd, sa gong \'et hjir ek: Nei de trowdeï
kaemen raaer dagen , mar ik kin \'er dit i\'en sisse, dat Lïkle in Hoatske in lókkich libben leien. — Twa lacve berntjes fen de jonge lju bin\' opgroeid in earc in deugd. \'t Mocht Tsjalle om net barre om se graet to sjen, in
Gelske ek net, om, do de aldste ïn \'t tsiende jier wier, kaemen beide hwei to reisgjen. Fïftsien jier letter liet Ltkle de f\'arrcrye oan sin jonge
oer, in no libje Ltkle in Hoats as earb\'re niiusken len twisken de sextich in santich jier er hinne, truch elts forjerre tn \'t hiele Gae. Hjea libje len \'e rinten.
Dy nei hjar ta wol, mat to Grienterp elter \'e toer wóse,
\'t earste streekje oan \'e nuchter han, in \'t tredde höws len Dominy\'s ouw. |
|||||
|
35
|
|||||
|
Heden hwet is \'t libben iicurich,
As min \'t rinchtc j)ead mar gjit;
Allens is alltke geurich : \'t Is as \'t fooi ten blommen stjit!
Jonge dagen, manne-jirren, Gaene as in droom forby;
In as koinme \'r grïse hjirren , Nimmcn is den \'t libben fy !
Mar is \'tskreabjen, wrotten, skrippen Mei in dievestreek \'er truch,
Dat is: \'t libben to forknippen In forgriemd to habben; siuch,
Dèn is \'t lyën hwet \'er oan is Oeral kryt min ïn \'e wïn,
In elts dy dernei sa stoarn is Seach de takomst donker ïn!
Mar, dy rhiclit in earbar libbe In ïn allens die nei \'t vvird
üy wier mei gjin lést besibbe In gjin stjerren foei him bird.
Minsken, lricunen in t\'rienndiniien Ha wy bjir hwet laerd den is \'t
Truch de lju mei t wït feu binnen : „Heitenuwd in fryërs-list.\'\'
|
|||||
|
\'Et plaech wakker in \'c moadc te» wégen, dat imnien ,
d,y lor \'t folts opstüp in sprekke scoc, al finbtdige lang oan 1t wild hwcst bic, for \'t egentlik op stik i\'eu saken oan kacm ; dat sa iiuincn al, Inva hwit ho lang, oan \'e praet hwest, — in \'n bultc wirden wikselc, — in dogs jit naet sein liie. Dèu kaem \'t \'er sa hwet op del, Uk as Keizer Napo-
lcon III \'t by sin libben al folie hie: „Dy set hwet, in hy seï ek naet.\' Dat is moai!... dat is jast \'n kinst, scill\' jinime wol
sisse: In bultc praetc, in den jit naet sein to habben, — dat die clts him net net ! Né frieunen, dat is ck wier, der\' habbe jinime geltk
oan, mar, as dy menaer no wol de riuchte is, .. -... dat stiet reis to besjen ! \'t Spant \'er wol reis om , is \'t oas net wier, soks scill\'
jinime ck wol by underfining ha, om allens sa hwet op sïn pas, — op \'e riuchte tiid — in by \'t riuchte ein to pakken, mar de miet is kostlik, der meië jinime in ikke — wv allegjerre In uws dwaen in litten wol hwet om tinke ! Hie Napje der ek hwet macr om tocht, den hie \'r sa
Rille net om \'e tuwn lact in by einsluwtcn him sels net tn stn egen ttsebosk bcwiïlle, hwertroch er stroffele in .... foei! Sa stroffeljc \'r in bulte troch in al to graette oanriu.
\'t Gjit hjar krekt as de pols-springer; hjca nimme in graette tsjinne dy hjea net op kinne, nimme deroni in |
||||
|
37
|
|||||
|
oanrin fen hwer bin\' lijea , sa, dat hjea l\'oar *t ljeppen
etter \'e asem binne, sette ouw, „to icr of to let,"\' draaye ür \'e wjuk in falie tn \'t wettcr. Omdat \'et wettcr tsjinwirdich net allinne kald, — mar
ck wiet is, pruste wy der tsjin oan, in tinke: „to ierof to let" dat docht jin ür \'o wjuk draaycn, derom : \'t is uwt mei uws oanrin, mar lit uws besjen, Invet \'et ïn \'et deistige libben inhaldt : „To Ier of To Let.\'" To Ier of To Let.
Siiich, minsken: To ier of To let," sa\'n wird docht
jin op him scis al tinken oan hwet, dat net is sa as \'t lijeart. \'t Docht jin tiukcn oan al \'t jinge hwet net nacht in \'e hack is ei\' wier: To ie: of To let," soks is hwet, dat hjeart by uws net tb uws ! Ik hoopje ek., dat niinmen fen uws de grise ur \'e growe
gongen is, do ik dit opskruft naemde; dat nimmen-----
mar hwet habbe wy der ek folie fir to praettcn : elts wit
dat by him sels wol, in, is \'et jit net nedich hwest, \'et kin uws allegjerre derom ïn \'e takomst dogs wol fen tsjinst wêse! Is \'t net makk\'lïker in ek net moayer om tröch in oar
tn \'e spegel to sjen in derfen to laeren, as tröch skaed in skande wiis to worden ? Wis in wrïchtich , is \'t net wier, derom scille wy reis
sjen, as dat: „To ier of To let," ek in spegel uws for aegen drait, ïn Okke 1\'luwser fen Snippelhüsen. Okke Pluwser 1 ? tinkt my hjear ik der ien sissen ,
Okke Pluwser! dy kin ik net der hab ik nae fen hjeard dat \'k wit \'• Dat \'s in wund\'re namme ! |
|||||
|
38
|
|||||
|
Hoare\'s frieuneu ! just omdat jiminc hini net kiunc, in
misschien nae fcn liim bjeard habbe, derom scil ik jimme dat reis uwt lisse in fen him fortelle. Snippelbüsen wit\' jimme allegjerre krekt sa goed as ik
hweracrne as \'t leit in ho as \'t er der uwtsiueht, derom, dat \'k der no folie fen sis, komt \'er minder op oan. Mar fen Okke Pluwser, fornim ik al, wit elts hjir min-
der ouw. — No, Okke hjit er , dat is sïn wiere namme, mar Pluwser is egcntlik in kwaede bynanune dy min liim al netjucli fen sïn jonges-tiden ouw. \'k Scil jimme sisse ho dat kaem.
Okke wier in jonge fcn tsjeppe boargerlju, dyhjardin-
gen al moai goed stelle kocën. Sin heit hie bakkers-baes hwest, mar dat bedrieuw op-
jun, omdat er de skjipkes op \'et druge hie, sa min den wol seit, in ek al mei, troch dat er in dei alder woar. Okke wier sa\'n opslupen jonge feu \'n jier oftrettsjien
in hie Tn \'e bakkery nae folie uwt "e hwei set. Sin heit wier, ltk as ik niis sei, \'et jongst al ouw, in
derby wier de man by tïden sa krcbïntich, om hy hie fry hwet lést fen jicht. Sadwaende let dy soms dagen oan ien op bed in stoe
Okke finder opsicht fen \'u bakkers-feint, dy fen sels gjin heite-hert ïn \'m om driich! Op sa\'n inenaer run Okke \'r maestal by troch, die net
tnaer as er sin oan hie, iu kwoartte de tiid om \'t hirdsje mei. dit in dat op to snoskjen ; dat wier den in ursketten stikje daai hwer in to Itts boltsje ien bakt woar of stikken kwoarste-koekc hwer hy den mar "t macste sin oan hie. Okke stn mêm woar widdow, mar nimmen hie hjirby
maer ibrlen as de graette jonge, dy jit sa hwet naet laerd hie. |
|||||
|
39
\'tGjit faek sa ïn \'e wrald, dat min wol hast sisse scoe :
krekt as \'er gjin Heegev Bestioer ur alle dingen inacr is, in noait maer is in niinske \'er ta in staet om sa to linken, as just dèn hwcnnaer de goede foar de tsjoede skïnt bweiuoinmen to vvurden ! Sa wier \'t lij ir ek. Elts set, do baes stoar : Ocb, hwet
wier dy man jit nedicli hwet by- in In sin spil blicim to babben om dy jonge !.... in den look min de skalders op in sei suchtsjende-bwei : Nó, n.é, min kin \'er net by ! \'t Wier krekt as min sisse woe : \'t Is oas : „To icr!"
By neïër ïnsjen, to minsten dy \'et sjen woe, moast min
sisse : „To let!" Okkc wier sa \'n moai wiid in rom libben hwind, in
no bjea gjin bakken maer bieën, kaêm er al rid\'lik gow ur \'e bflrren dat er, sa bv 0111 boadskip nwtstiurd woar, alttd runotn fen gnibbe in pluwse. Aerst wier soks finder \'e jonges, mar do soks maer
siïin woar in albiel in \'t aeg run, krïge \'r al skielik tbr goed de namme fen Okke Pluwser, in badt dy oan dis\' tiid ta ek altïd balden. Okke woar alder in graeter, mar net folie wtser. —
Wol hie er oan sin ölfde jier ta nei skwoalle gien , mar no wier hy al ftftsjien, in bic in al dy tiid, fiour jier lang, net jamk in bodk in \'e bannen nomd, lit staen fen \'n pin, om reis to skrieuwen. Lükwol, lêsen in skrieuwen handige hitn beide ek mar tïgo min ; by wier ck al, as \'er maer binne, „to ier" by master hwei komd. in in hiele bulte dingen wier Okke oas altïd mar tige
foarlik hwest: tïge niulrïp ; oan\'e skwoalle doar ta smoke of \'n graet prunike efter \'e kjissen; by de feinten op \'e harne staen to wiis praten in \'n steil wird to dwaen, in |
||||
|
40
sa mar foart; qnartom : In \'n ho])en dingen wier Okke
mar fjirs „to ier" oan \'e slach ! As \'r sa ?n \'e bus reis ur praet woar, hwet Okke warde
scoe, den woar min fen him trochgaens net fülle wiser, om dèn hie er dit, — in dèn hwer dat in \'e holle. Uèn hie \'r sin oan tinunerjeu, den oan \'t weinmeitsen,
den hwer oan \'t kflpjen, in op \'n oare tiid woe er hwer \'t sineyen laere. Ek bardde \'t wol reis dat er sin oan boer warden hie op sïn inenaer , mar s?n omke, dy der sa om \'t hirdsje wol kaem, in der ek wol mei him ur dwaende wier, se? reis op \'n kaer: „ Wol ik mom reis sisse hwer Okke sin oan hadt in kart hoppe allens ? ... Hy mat mar rintenier wurde, dat scil de baes wol wêse ! Mogelïk wol, omke, se? mêm in liet in sneht. (Okke
glfirke reis bisich onder \'e pet hwei in lake tn \'m sels.) Mar, mei tinken, mem ! se? omke fjirder, l\'anke, wol j v
wol lionwe dat Okke mar al „to ier" wit, dat mem jild hadt ? .. • Der steunt dy jonge op ! Dat sttpet him ta in libben fen naet dvvacn ! \'Et durre den ek net botte lang of omke kr?ge feu
Okke s?n mêm tawiid om de jonge mar reis goed oan te setten.
De bakkers-fin wier hy sa acng fen as fioer; no, dat
wier naet. Omke se?: De jonge hoeft ek net to laeren hwer hy
profoars gjin sin ?n- in gjin oanlis for hawt, né, my tinkt dat is forkaerd. Hwet de heit wier, hoeft de soan derom alt?d net to
wêsen, der siucht min letter wol reis \'et forkaerde fen. Okke kaem den bv in timmerbaes ?n \'t Gae as laerjonge,
Baes Doede, sa hjitte dy man, scoe de jonge t?geoan-
|
||||
|
41
|
|||||
|
sctte, in, lïk as \'k letter fornaem, hawt de mau ek goed
sïn best dien, in \'et mei Okkc op alle bogen probjerre. Mar hwet wier \'t getal ? Okke koe him mar net for-
bielde dat er de mindere wêse moast; hy miende net, dat er in laerjonge wier mar sette \'t al gow tsjin baes in \'e kunt. Baes Doede wier taf\'allich in man dy, sa min den wol
seit, Invet al to quart oanbun wier, dat.is to sissen: by foêl hwet liastich in wier cgentlïk in man dy er net for In \'e widsc lein wier, om sokke jonges mei gedild in riucht foretiln to stiüren. As Okke den reis mei sïn stïve kop trochstriek, den
woar baes mal, in koe de man sa breinroer warde, dat er by gel\'iks ia stik bout of hwet mar et neistc by him leT nacm, in dermei om \'m hinne racge. Sa krïge Okke op \'n kaer reis in tïge wanne tsjin sin
boppeein oan, dat er dr\'t ein truwsele, gong nei bus, f fin by mêm lvte, in kaem net hwer by baes Doede ïn \'e tim- merwinkel to lfmue. Okke wier \'t baes wêsen hwind, in makke, mei tadwaen
ten mêm, mar al „to ier" in ein oan sta laertiid! Letter kaem er by \'n oare baes to Moezegae op \'e
slïpstien: \'k Mat sisse, dat \'k der net safolle feu hjeard ha,
om \'k Houw, dat et hjir ïu allens hwet better gong. Viif jier letter.
Okke Pluwser wier no in feint l\'cn lïk genoch 20 jier.
\'t Stoe no sa: Okke scoe baes warde to Snippelbusen.
In mem, inar foral ?n stn egen aeg wier er troch \'t lak • \'t Wier den ek op lést sa : Mei in goede masters feint
koe min \'t ek al fier bringe tocht him : sa tocht mom ek, n derom: dat gong oan ! |
|||||
|
42
|
|||||||
|
Stn oinke hie \'t hjar oas al wakker onwrct, mar, der
holp net oan, \'t plan woar tröchset, dy woar tn dit stik feu saken net hjeard. In fiks boargcrhns woar kolt, mei \'n tige lape grftn \'er
bv ; der woar in baes timmerwinkel op set, om \'t spil scoe in \'tgraet tröchset wurde. No, wy scille reis sjen lio as \'t gong.
|
|||||||
|
In \'u amery liie baes Okke, om , sa woar hy 110 den
nacnid, in fmbtdigen droktine. Hy flaech him op sin nienacr liast bael ftr \'e kop in
hwist, to minsten sa set er, bast net Iiwer hy aerst of lést wêse nioast. Der woarcn feinten oanbelle, d\' iene byd\'oare. Okke
arbeidde al mei seis feinten, in jit hie er net genóch! In nye opropping woar tn \'e kraute printe, forskate
kaenieu opsetten, in mei gowëns liie baes Okke in keppel feinten tn \'t wurk feu hwa wit ho graet! In \'t aerst wier \'t allegjerre halje terwalje; jonge, jonge
hy hie sa \'n wtn tn \'e swtpe! As min him gaen saech, wier \'t krekt as er saón man
de jermen ouwslacn scoe, in iukeldeu, dy net folie f.irder saegen as de noas lang is, begongen \'er al fen to praeten dat, baes Okke scoe de oare timmerlju tn \'t Gae allegjerre wol tn \'e bek nimme. LuêkwoL disse makken \'er hjar net malle ungemak\'lik
ör, om, lijea wisten by linderftning, hwet \'et tnhalde „baes" ta wésen ; in tochten by hjar sels: Lit him mar wrotte ; \'t scil \'m wol gaen krekt as de maitsen tn\'t spek : |
|||||||
|
43
|
|||||
|
Okke is- in lijit wol baes, mar by is „to ier" baes
Scoe min der op ouw kiöne, as min lju fen ien bidrieuw
sa ur eltsoar praeten bjcart ? No frieuncn, my tinkt, net altïd, om \'tgjit gow reis
sa: \'t bit de iene hoen de kiel uwt as d" oare in bonke hawt, in den wurdt er reis bwet sein , oas net ? Den biu\' wy wol reis bwet „to ier" Tn \'e baen mei uws oar- diel dr in oar ! No, de tiid scoe \'tbjir ek al bwer laere,
Okke bie in bulte ditten in datten to dwaeu , i\'orskate
karweien bjir en der to berÜrjen, hwent ocb, bo gjit dat, nyë biesems fe.ve skjin ! Sadwaende bieën de oare beide baesen in \'t Gae \'r ïn
\'e aerste opslacb al bwet skaed leu, mar, dat gjit sa. Baes lioede toebt: De lju matte aerst mar reis sjeu
bwet wurk er makket, de nciklap komt ien sels. No, \'t wier sa: llie Okke net to folie ïn \'t wurk, by
bie to minsten net to min. Okke wier jit jong in unbedrieun. Ltk as wol maer
fen stn jirren, bie er by tiden ek al genöch wïlde bjirren in \'e nekke. Okke Gelde bim , i\'oral no by baes wier, hwet al to ienltk, in soebt derom lol Ie dy plakken op, hvver de jonge lammen net allinnc binne to fïnen, mar hjar ek wol graech reis Ien \'e moaiste stde sjen litte. Uat gong fen d1 iene merke nei d\' oare, mei \'n stik
buntgud op \'e stde, sa bird as \'t koe. De masters-feint moast mar oarders jaen in runom op
tasjen. In dy tiid bie Okke oas ek op \'n ny boere-bfis skrieun.
Hy wier de leegste skrieuwer, in \'t wurk woar \'m tasein for /"l2*000 gftlie- |
|||||
|
44
|
|||||
|
Okkc wier sels boêkhalder, in teikene op sin incnaer
allens wakker eptich op, mar bo folie fftgels as \'r (a \'t net flaenc liet, dat wist er sels net! \'t Koe ek wol net oas. Stn skrieuwen gong sa by bae
in by gés, dat by einsluwten koe hy \'r kop noch stut oan fine. Stn boask mei de faem, der hy mei to merke tein wier,
rekke livvcr uwt, dat, do de simmer sa hwet to \'n ein wier, stoc baes Okke ek bwer op skjin pompier! De minsken seiën dat Okke no de holle maelde , om,
suilt dy tiid wier hy bast nae by honk in socht sïn traest mei \'n stikmennieh frieunen by hospes Gouke in\'e„Wite Swan."" No, dèn wit men wol ho \'tgjit!
\'t Kaem mei Okke soins ek al rare brik forinoar, hwent
1\'aek is \'t bard dat er uei de faem scoe in by einsluwten tn \'e herbergc to lAnne kaem. Aerst wier hy „to ier" nei sïn sin, en den vvoar et hwer
„to let." Mar no matte jimme witte, dat wier de koal net! Okke
bie dy faem al lang uwt \'e holle set, och haerink, der tocht er net iens maer om! De measte minsken tochten er den ek oas ur, om, dy
Okke riucht koe in him fen jongs ouw al kind hie, wist wol better! Okke hie altid al in wundere bruver hwest; hy hie
altïd al in \'t losse helter run, de wrald oansiun lor in spilhüws in \'t libben lor in grap! \'k Wol net sisse,dat in jong minske gjin wille habbe mei,
dat in feint of faem in sïn- of hjar jonge jirren net reis in grap habbe kin! \'k Wol \'r net mei to kinnen jaen, dat |
|||||
|
45
|
|||||
|
et jongfblts nae reis in fit uwtriuchtsje mei, in him halde
mat as alde knuwselders, dy altid in \'e potkas sittc to stinnen in to grïnen, né, fier fen dat! Nocht in wille hjeart by \'t jongfblts thuws, mar rünom
is in miet fen, in der in ek. Derby is \'t den ek sa mar: bern mat bern blieuwe in net ïn graette 1 j u\'s skoim staen! Dat stjit net, dat mei net, den bin lijea „to ier" fn \'e baen !
Sa wier \'t mei Okke. — Jonge ja, by wier jit mar 16
jier kin \'kjimme sisse, in koe \'m mei \'n mik wol skaere, do flaech er al fen d\' ienc faem nei d\' oare, sa üird as \'tkoe. Mar den hawt er de noas ek wol reis staet! — Sa
kin \'k jimme sisse, is \'t reis bard dat er op in sneintoj fin nei Pieter Theunis Witske stoep, in faem fen \'n goed 20 jier, mar dat kaem raer uwt! — Ho dwest er \'t ek weagje ! Ja dat scoe min sisse, mar de moud komt faek fen
wfind\'rc plakken ! De jiins acht ure siet er al by Pieter Theunis om \'e
kagchel mei \'n sigaar in \'e holle. Hy siet midden in \'e feinten, in die in tige steil wird.
Mar dy hieën \'m govv in \'e lampc. In lange piip woar him jun, de dop, et tebaks-fetsje in\'e kofje, allens krige\'r tagelik, mar dat gong wol rid\'lik. Okke wier alhiel net fen jister.
Einlings woar \'t béd-tiid.
\'t Folts gong drein, in Witske makke et koije-gud skjin.
No die Okke de driste skoan oan, in sei: „No Witske,
ik kaem om dy, scocst dat wol tinke? Dat kin fest wol wurde net ? ... . Hearink, ho scoe \'k dat tinke kinne! Dow komst\' om
ray ? ... dow ! ? Ho komst\' er by ! ? Skeelt et dy in \'e plasse ? |
|||||
|
46
|
|||||
|
Bist net jAnich teint? Wurdt er net tisichü* \'t Is
al let, \'t wurdt bedtiid for dy! Dat \'s no neat allegjerre sei Okke, dow wolst\' in grap
habbe, dat hjear ik wol, mar ik iïeegje dy Wits, as \'k ek by dy blieuwe kin jün ? As \'t net raakkest\' datst foart komste, andere Wits, den
bring \'k dy jit in \'e ruften !.... Sa \'n flarde !... Hwet
skeelt dy ! dow bist ommers jit netiens dr Ach eftcr \'e earen!
Okke liet bini net maklik ouwstcgerje. Hy bekke in
kaekele mar wakker tsjin, dat der kaem gjin ein len.
\'tSkinde wol dat et Pieter ïheunis, Witske hjar heit,
1\'orfcelde om, dy kaem uwt \'e keamer settcn, naem Okke
effen hy sin lurven, sette \'m de doar uwt in striek dy
op \'e skoattel.
Uwt wier \'t!
Ho Okke do hwer thuws komd is, wit ik net, mar dit
wit \'k wol, dat et in deales opskur troch \'t Gae jftch Ander \'t jongfolts, in \'r in sankje op makke is. Wol jiinujc \'t reis hjearre? Ik habetoiu \'e aerdichheid
reis ouwskrieun do \'k in dy tiid by uws pake \'n hjarre to Snippclhuwsen uwt fen bus hwest bin. \'t Wier sa: Ho is \'t no, bo is \'t no ? \'t Kael wurdt dacd\'lik mar in kou! ? Bin de tiden sa\' 1\'oroare Dat in pik, just uwt\'e dop, As in hoarne set sin krop ? — Ne, dat is oas vet gelik, Mar et kin derom wol brik; Tink den mat oan Okke Pluwser: Dy gong al nei Pieters Wits, As wier hy ek jong en lits! |
|||||
|
17
|
|||||||
|
Lcavc set, Lcavc seï,
\'t Gjit er langer mal oan hvvei! Witske wol naet fen bim witte: Fammen, jimme ha gelïk, Stifir sük gnöb mar op \'e dik ! Etter \'e aren jit net drüch, Twisken seis in saönen slfich : Rring se Houwer in \'e ruften ! Hald mar ien dy 1\'rvë kin, Feinten bin\' er naet to min ! |
|||||||
|
Sa gjit et Meunen, mei güs dy sa ioarlik biunc. lljea
jowe hjar in \'e kjeld, in ringen priket et hjar ta de ban nen uwt. Okke bie no in huwshalding.
Hy huws manne mei \'n moai jirrich faem, mar dy bie
by bim gow hjar nocht. Hjea makke „to ier" inaaye, ltkm\' allinnc omdat bjea
altid allinne sitte moast in by bim gjin aerdiebbeid oan hjar huwshalding hie. Forskate fammen ba sa foar in nei by him winne, om,
hy jiïch d\' iene om d\' oare, in sadwaende kaem et ck, dat er folie gfts in tsjinst hie, dy hjar egen spul forrinue lïtten bieën, in no op \'n oar sïne\'s passé scoeën. Mêm hie mar \'n hopen spil mei de jonge, om, dèn
wier dit er to dwacn in den dat. \'t Kaem al skielik sa fier binne, dat \'tald sloof gjin wille maer ïn\'t libben bic. Okke lei hjar to nei oan \'t bert, om unlbrskillich ur
him to wêscu : „hy wier lik as by wier, mar hy wier dogs hjar jonge in bjea sin mêm. |
|||||||
|
48
*
O, \'t alderhert hingct sa ür de bern, dat witte hjea net
liael. Der wurdt jest mar in bitsje fen siün as se alder in hwet wiser wurde, rnar allinne field} as heit in mêm pake in beppe binne of wêse koeën ! \'t Gerop i\'en de Iju wier Okke sin mêm danich in \'e
wei, om, dat wier mar naet minder as: Okke sin spil stoe fordraid, — Okke scoe wol baes ouw wurde, — de kaeplju scoeën him wol oanpakke, — sin bock stoe for- kaerd, liy liet wol fiii\' tuwsen gftne op \'t nye boere huws sitte, — hy koe gjin hout in stien maer to boarg krye, — de feinten dieën hast uaet, mar püiiinken mar hwet om, — de masters-feint run mei him wei, — de opsichter by \'t nye wurk wier him foêl in die him alle skaed oan, — de baesen in \'t Gae sochten him to underwrotten, in sa mar foart. Ouwgrislik, et gong er sa troch.
Der wurdt in bulte praet, in allens kin min lang net
liouwe hwet er sein wurdt, mar as immen sa op jan in alleman\'s tonge komt, den is er maest ek al hwet ten oan ! Okke sïn mem sniiet den ek in bulte praetsjes oan V
kant, dy den ek net folie maer wieren as praetsjes, mar allens koe hjea net fen hjar smïte, uninogelik ! Hjea bied to folie uiulerlming, in koe oan in hopen din-
gen wol tahwet neïgaen, dat et mei Okke alicgjerre net riucht in \'e hack wier, om hy run hjar et huws hast fen \'t steed om jild, den hjir for in den der for. — Hjea wier sa fier hinne: hjea woe \'t no hast wol lionwc dat Okke „to ier" baes wurden wier, altaest, hjea hie \'er nuwd mei. As min Okke oas saech, den scoe min sisse, dat er
naet wier to dwaen ; hy wier fleurich in wol, in hie, sa |
||||
|
49
|
|||||||
|
\'t like naet brek. Mar, is "tnet wier, min siucht in tninskc
ten buten in wit net liwet der fen binnen omgjit! Hy hawt derïn wol hwet fen \'n fiürberg, dy fen binnen
faek romm\'lig, — ten buten moai mei griente bewAchsen is, in by tulen sin gallc uwtspuit. |
|||||||
|
Tryë simniers wieren om, in jit wier Okke baes. \'t
Wurk wier net better warden, mar dogs, bjea bieën hwet pielen. Ocb, dat gjit sa; \'t is d\' iene kaer reis hwet slopper
as d\' oare tiid, in buten dat, et wier ek winterdei, de wier no oas ek net folie to fbrstrtken. \'t Uwtwmk koe net oan dien warde; gild klaermeitse
in \'e winkel, dat wier allens. Mar, hwet wol \'t getal, "t Wier in \'e Maert, et scil my
nae forjitte: Op in goede moan kaein baes Okke net tn \'e winkel, lik as min wind wier. Min tocht, hy scoe wol hwet poartrich wêse, lïk as er
ïn \'e leste dagen wol maer wier, in dat er derom hwet lissen bliouwe woe. Mar hwet bardt: Hommels komt de faem tn \'e winkel flaenen , in seit,
alhiel foralterjerre, dat hjea baes roppe scoe, — dat hy hjar net andere, — dat hjea do reis op" bêd ktpe — in dat leech fan hie. Naene koe hjea him fine !
Der woaren alderhande gedachten makke, mar ien fen
\'e feinten tocht: Baes scoe wol ta de efterdoar nwtgien, in nei sin mém ta wêse. Der sjen, mar né, der wier hy ek net! No kaein er opgkoar ! 4.
|
|||||||
|
50
|
|||||
|
Sikje, \'t hiele hiiws trüch, oiu huws in haer, röppe,
mar gjiu andert! De wethalder Reinders juch de ried, om mar by de
sljetten lAns to fiskjen. Det tn, dy uwt woar \'er fiske, mar gjin Okke. — Seis dagen wieren om , in jit wier baes net to Kinne. Niminen koe biin bigrtpe, bo dit wier.
By keppels stoe min by \'n oarre, in praette ur \'t getal.
Ja, seï Tjitte uwt "e ttpelstceg, min mei \'er folie ur praette of in bïtsje, in \'r feu tinke hwet men wol, ef is nog mar unbegrlpelik tbr uws allegjerrc ; hwa wit of wy \'t wol iens wïs wurde, ho "t egentltk is ! Eltas is ek al hwei warden, in nae hwer fun, der lost
ïuin (\'en, in buten dat, de Hacrc gjit mei uws faek in wund\'re wei! Niminen set er hwet op, mar min glimlake reis, om,
min wist uwt Invet hoêkc \'t kaem. Der kaem Taeke Jans oau Haenen meï "n hiele alterasie,
in set: Wol \'k jimme no reis hwet ny\'s forhelje *? \'ris feu \'e nioarn in brief komd oan Uominy uwt Ant-
werpen alhiel, fen baes Okke.... ia der stoe tn ... dat Uominy ... koe "t om stu part wol ouwroppe . -. . fen \'e preekstoel, dat baes Okke ... al op \'e oceaan drieuw... op reis net Amerika... in net fen plan wier... om liwerom to kommen ! — Dy er hwet op tsjin hie, koe de kop mar klouwe, sa stoe "er. Kits harke mal op.
2so, Tjitte, set ien uwt \'t selskip, dat \'s al \'n wund\'re
wei ja, mar as "t sa kin in mat, den wit \'k "er net fen ! Uit ny\'s flaech et Gae tröch as diggelfiur, in hiele Snip-
pelhuwsen stoe bast op ien cin ; elts hie de rafde \'r fooi fen ! |
|||||
|
51
|
|||||
|
Forskate wieren \'er ia \'t Gae, in lijir in derre, dy by de
bult fen Okke ha moasten, mar no ek by de bult by \'m ïnskeaten. De hiele boel, hwet er wier, woar oan jild makke, in
elts, dy hwet ha moast, koe in scoe him mei ftftsien op \'e hunderd mar tofreden stelle. Derfen kaem swart op wit, in uwt wier de grap.
Okke wier „to ier" — in de skildeaskers wieren net
op hjar iepenst hwest, in derom in ienen „to let" in \'e baen! Mar et minste fen al lens wier, sin mêm, dat sloof, bjea
forgong as stof in \'e siune. Tsien jier letter.
De timraery fen Baes Okke wier fen sels oêrgien in
frerade hunnen. \'t Hüws woar no bewinne tröch in kaepman in nöt, dy
dan tagelïk ek wol die in wöl in flacchs. De tiramerwinkel wier wakker foroare, in tsjinne derfor
ta pakhüws. In \'e aerste opslach wier Okke op allemans tonge ; \'t
wier omtrint et begjin in \'t ein fen \'e dei; min gong er hast mei lissen in mei opstaen, quartom: et wier Okke hwct de klok slüch ! Mar, lik as mei alle dingen, de tiid forsliet dit ek al
hwer. Allinne dy lju , hwer Okke \'t mei hawn hie to dwaen,
in de formilje \'r fen in \'e b&sse meinaem, siet dit et langst\' saer in \'e mage. \'t Iene jier forftn efter \'t oare; allinne tröch dy brief
wist min, dat Okke nei Amerika stiïtsen wier, mar oas hjearde min tael noch teiken maer fen him. |
|||||
|
52
|
|||||
|
Allens wier as forgetten; allens gong hwer sin alde
gong, in ïiimmen tocht 0111 Okke inaer, of\'t moast reis wêse dat et ur sokke dingen to praet kaeni, hwer Okke jit reis by ophelle woar ! Allinne \'t ald minske, Okke sïn mem, koe him net for-
j itte. Hwet hawt hjea krïten om hjar jonge, om hjar bern !
Hwet liet hjea by deï in by nacht in trjinnen falie om
Okke! Hjea röp hiin by de namme, mar Okke hjearde \'t net!
Tiden oan ien koe hjea in hjar sels sitte to mimerjen, in tocht allens nei, ho \'t hwest hic, ho \'t wêse koe in ho as "t no wier! Nachten oan ien, koe hjea net sliepe. Feu wur\'gens
looi \'t minske in \'e moarntïd wol reis in \'eslóin, marsluch hommels ek hwer de aegen iepen tróch rare droomen. Altid stue Okke foar hjar; altïd pakte hjea mei him om !
Lik as \'k uiis sei: üe tiid dogt allens hwet forjitten,
mar jii, — in no wier \'tal jirren lïn, — jit hardde \'t net jamk, dat hjea lor ien of twa ilre in \'e nacht, in wink ïn \'e aegen krïge! Min koe \'t hjar oansjen.
Oas plotsk in raed feu wangen, in sa glausich omtrint
as \'n jongfaem, wier hjea no bleek in ïnfallen fen troauje. De kreften gongen efteruwt.
Al \'n jier of \'n tryë oanien hie dokter der de rin, mar
\'t holp naet. üe swirrichheid ur hjar jonge hie, in hal de de boppe-
toan. Min woe habbc dat hjea in tarring wier. \'t Like \'r ek
wakker op. |
|||||
|
53
|
|||||
|
Tsien jier wier forrftn , sftnt Okke \'r op ouw taeg, in
ek in \'e maittd fen dit tsiende jier wier et libben fen Okke stn mêui forrun! Jit op hjar stj^r-bed röp hjea liïd op : Okke,... Okke !..
min jonge !.. . ik ... forjow et dy ! ... Okke !.. . in — hjea stoar ! \'t Wier nei in uioayc dei, de jfms twisken tsien in 61f
ure. \'t Fjild wier wit fen\'e douw. As n snieblanke flnurs liald1 et allens ditsen, as wier\'t in tekken, hwer mider elts lei to rest. Allinne de heegste punten koe min sjen. Bjemtnen
skimeren, de dakken fen "e liuwsen kïpen \'r just büppe , in de toer blonk tu \'t laeve bleeksilveren liocht fen \'e moane böppe alles uwt I \'t Stjin uitje, dat in \'e kloksgatten sit, lit stn ientoanich getoet hjearre, dat fier ftr \'t Gae-in tu \'e rftnte klinkt. Ienlik, mar mei harstigc stappen komt der ien de sAn-
wet op. Hy komt Snippelhüwsen neiër.
Hy blieuwt reis staen, in siuelit om \'m hinne, niargjit
ek hwer fjirder. De Heegeburren komt er del.
Riucht uwt, riuclit oan, op et huws ta, hwer notntrye
wtke net ien winnet, hwer gjin liocht barni, hwer doarren in finsters sletten binne. Hy kloppet reis oan, mar nimmen docht iepen. — 11\\
mompelt tu \'in sels. Hy baldt oau, mar \'t helpt net; de doar is ticht in
blieuwt ticht. |
|||||
|
54
|
|||||
|
Hy nimt de swai nei de „Wïte Swiïn." Der barnt et
liocht; de hospes is jit op. De man, dy wol in reisiger like to wêsen, met hwet in
fremd uwterlik, freget in krukje bier. Nimmen kin him. 1t Is as de raule him tabfin sit; de wirden woeën \'er
net uwt, hy koe gjiu praeten betinke. De hospes makke al reis in praetsje, mar hy andere
mei quarte wirden. Mar no freget er oan de man, as de widdow fen Hindrik
Okke\'s der jit op \'e ein feu \'e Heegeburren winnet ? Né, man, né frieun, is \'t andert, dy hawt no krekttryë
wiken op \'t tsjerkhóf lein ; kin jy dy ? ... O God, ja!... dat is mïn mêm! „To let!" „toLet!"
Ik ben forlên! Hy loêk him sels in \'e hjirren, in stampfoete, as wier
hy net goed tige. Do de aerste bui hwet ür wier, makke de man him
bekind. Hy wier Okke, dy for \'n jier of tsien te Snippelhuwsen
timmerbaes hwest hie, in kaem uwt lbrlegenheid hwerom ! Hy flaech hastich de doar uwt, op \'t tsjerkhöf ta, stoe
hy \'tgrêf, as wier hy oan \'e grun spikere, skriemdegraette trjinnen, mar, \'t holp net: hjar mule wier no sletten, — hjar aer hjearde \'m net! Mêm leï der! \'Et wier.....„to let!"
De hospes bedde him dy nachts, in d\' oare moarns
stoep Okke er ier in betiid hwer op ouw, om hy hie no uaene rest noch doêr. Nei \'t sissen fen him sols, scoe er tsjinst nimme op \'n
skip, om sa hwer ïn Amerika to kommen, in \'t liket ek wöl dat soks him slagge is, om, in goed frieun hjirweï, |
|||||
|
55
|
||||||
|
skrieuwt ur him oan stn tbrmilje, dat hy Okke sifiu in
spritsen hawt, mar net ïn beste orastandiglieden. Sa min seit, rint er der et fjild tröch in by de hiHvsen
lans om jeftcn to freegjen. Okke bie fen allens to min laerd
Alde hunnen \'t bïljen to laeren, dat gjit net best; dy tiid wier for him al lang forby , derora, et wier no „to let!" In minske dy neïtinkt,
In goede ried doebt,
Dy bawt lij ir op ierde
Wol wille in nöcbt;
Mar dy hjir ten bern ouw
Fen striden net wit,
Dy hobbelt de wrald tröch, In bringt him ïn \'t swit For al hwct naet opsmït! Hwent is \'t oas sa net ? Dèn komt min tor altïd „To Ier of To Let !" |
||||||
|
-~—,>.*>*lti-x-
|
||||||
|
As min dat sa \'reis neigjit, in er om tinkt, hwet fölle
minsken wakker hiem hawwe, den hjearre Wy sa ringen imtnen in \'t preat bwei, jit al jarnk \'tselde neamen. Sa \'n wird of wirdmeunich past den ek rounom twiskeD
tn in by, of Houwer, \'t wurdt sa hwet rounom by to pas makke, \'t badt den skik of gjiu skik, — dat leit foaroan op \'e tonge in glïdt \'er ouw for men \'t wit. Sa set Masler Üoede fen Spikerhüwsen al folie ïn \'t preat
bwei: „De drommel zal je hale!" in Dominy Klopslok uwt dat Gae: „Ja, om zoo te zeggen, bijvoorbeeld ik zal \'t je zegge!" Ilindrik Iriéneager fen Klaibürren seit al folie: „Der \'k sa \'n wird om sis!\'\' Doarwearder Snap- hoame : „Zoo zuiver als mijn gewisse." Taels boljager : „Sa wier as \'k swyë kin." Gaele Harntjes de Wetbalder : „ïo sissen, nei mm dom forstfin," in uwsomkefeu JJlom- megae wier \'r altïd wakker mei besibbe dat er seï: „Der sit de knoop!" Sa bin \'r jit gouw reis minsken, dy, by al \'tjingebjea
sisse of forbelje, in fest sprekwird ba. Sprekwirdeu bint \'t, mar net altid wurde bjea brukt sa
as \'t wol riucht pas jowt, in ek hawwe alle sprekwirden net alltke folie om \'e bakken ! Ja, der bin \'r gus, dy net iens sa moai binne, in tn \'e
müle fen "n fortsoeulik minske net passé, dy mear fen \'n rouwe uwtrop of tiök bawvve, as de nainine fen sprekwird tbrtsjinje ! Sokke haw \'k hjir no net iens neamd, om, min bjeart
|
||||
|
57
soks mar al to faek In de (let laóns, in derom woe \'kse
no mar net opekkerje. Mar, hwet ik sisse wol: fen al dy sprekwirden hadt \'r
ïny ien al folie ?n \'e holle omspïle, dat (\'en uvvs Sjoukc-om fen Blommegae. Net aliinne, omdat dat wird sa rik oan tinkbielden is,
mar ek foaral wier "t de oanlieding hwerom- in de tiid hwerhi hv \'t sei, my genaog om \'r hwet oer to praten. Sa wolle \\w \'t den no reis hawwe oer \'t sprekwird fen
Sjouke om : „Der sit de knoop!\'.\'
Elts fen jimmen wit wol, tink ik, liwerearnc Blommegae
leit, om, dat lcit hjir sa tier net ouw, war nws Sjoukc-om kin1 jiniine net, ried ik, om, hv hadt der jit net sa botte lang winne. Hy is forline jier fen Tangerbürren kommen , in hadt
kim to Blommegae delset. Sjonke-oin is \'n man fen hy de sechstig jier, in hadt, lik as \'t al folie mei lionwe fen dy jirren gjit, gans ünderfoun, to minsten as men sa hwet in de wrald hin\' \'n hwer slingert. As tuin altid weinjeu blieuwt der min to wrald tein
is, in uiiu heite hirds-hoeke hast besmite kin, is der sa fölle kaóns net op. Sjouke om mei graech reis immen by him hawwe, in sa
keam \'t den ek, dat ik \'n hoart by sïne\'s hwest ha uwt fen hus. Ho is \'t no, sei \'k, met Sjouke-om hjir to Blommegae
no lionwer weinje as to Tangerbfirren ? |
||||
|
58
Ja heite, seïër, ik bin bjir fry hwet better to plak liouw
"k, as derre, to minsten, et fait my net sa üneartlich oan. \'t Lïket my docbs altid jit hwet fremd ta, andere ik,
dat Sjoukeom \'r ta ocrgieu is, om der bwei to gaen!— In egen spil, egen hfts in lun, in den sa gerillik alle- gjerrc, — \'k wit net, — as ik \'r wol sa gouw ta oergien hie! — Ja jonge, dat seiste wol, seï Sjouke-oni , in mei keam \'r op \'e texst om my dat klaer to meitseu. Oan min trettsjiende jier ta, sa begong \'r, baw \'k in
Griuserlaii forkeard, om , min alde liouwe bin\' \'r binne tein, doe \'k in litse streuper wier. Hjea bienen der\' hwet egendoinmen, in sa slagge \'t
dat wy der keamen. Lukwol, in min trettsjiende jier keam nvvs heit to stjer-
ren, in mêm, dy mei my, op \'t spil der wy winnen, dochs net i\'ölle opjeië koe, forkoft dat, in sette hjar del to Tan- gerbürren, der hjea ek 1\'en dinne wier. Uws heit hie jerder trouwd hwest in hie fiour foarbern.
Ik bin ien uwt sin oarde houwlik. No uws heit forstoar, dienen dy fiour foarbern hwet hjea
koeën, om \'t measte to kryën. Elts tor oar hie swarch dat \'r by de krapper\' eiu rekke, dat hjea strüpteu uws mêm \'t fel bast oer \'e nekke ! De foarbern hienen, nei de daed feu hjar mêm , uws
heit sin aerst wiif, doe hjea trouwden in miindich woaren, hjar moêrs-kaptcal krïge, mar no uws heit stoar, wier \'t f\'efirs kapteal ek to heljen, in skrepten hjea deneilenom- trint 1\'en \'e tjennen om der efter to kommen. Ien fen allen koe op \'e bcgraffenis del de mule net iens
ticht balde, foar \'t lik to hol\' brocht wier. „Stil vrienden ! sei Dominy, stil!
|
||||
|
Laat ons eerst het ecne doen, en later het andere niet
nalaten ! Wij zijn er allen ten volle van overtuigd dat wij \'t
heden niet stoffelijke dingen hebben te doen en tevens geroepen worde om aan iets edelers en hoogers te denken, dus, vóór alles is het dus onze dure roeping, zich daaraan te wijden, en tevens is het onzen pligt, zich naar regels en wetten te schikken, — zich daarnaar te gedragen! Domeny koe \'r hast net by koinme, in hie mar tïge
droktme om oan \'t wird to blieuweu, sa keffe in kaekele min hjelsister; dy raóp al i\'ülle lfider as hjar man dy den oes \'t wird dwaen scoe. Mar dochs, by einsluwten keam \'r stilte, in die üorainy
van Kluwten in goed wird. Ik wier mar \'n jonge fen stiit\' trettsjien jier, mar siker,
\'t gong iny mul genöch. \'t Wier krekt as \'k doe by my sels al fielde : Dit jout
gjin pas! Dit hjeart sa net!
\'t Goede sjogste , set uws Sjouke-om , "t goede blieuwt
by \'n minske noait by "n efter; as is \'t mar in bern, in sa gong \'t my doe : Hy makket ïn alle dingsigheden in alle ameryen finderskie twisken goed in tsjoed, siuchste, „ Der sit de knoop!" Doe allens den ommaeld in elts hwer sa hwet goed to
stfil in to bank wier, stoe minhear oere.in in seï mar quart in bundich hwei, dat nimmen him om \'t ierdskc ftngemaklik hfifde to meitsen, mar dat \'t him goed t\'oar keam, om sa lang to wachtsjen mei dy dingen, dy wy joed foaral as bysaken hawwe oan tu sjen, in dat lionwer letter to bepraten, as \'t tiid is. |
||||
|
60
|
|||||
|
Nimmen se? hwet, mar nwt de soere gesiehten in \'n stik
of acht flikkerjende aegen makke minhear al op, dat de Notaris et net mei de noehlikste to dwaen krïgc. Der woar \'n bïtsje preat; nimmen set hwet as Domiuy
of ien ten \'e Meunen moast \'t sa hwet oan "e gong balde, om, \'tjild „der sit de knoop!" dat spile uws foarbern in \'e holle om, fölle maer as \'t forlies ien lijar heit ! De frieunen skaten, winsken uws urm \'t beste nei oni-
standigheden in lieten uws metinoare efter. Seis wtke letter kamen wy hwcr byinoarre. Doe keamen
de boeken iepen\'! Minhear Mant, de Notaris, sette de boel sa goed uwt
\'n oarre as V koe, in partte elts sïne\'s ta. De iene saech al op \'e oare, krekt as hjea sisse woeën:
Krve wy net mear ! ? Mar de slimste bui wier jit bi\'n efter !
Minhear Munt lies foar, dat Minne Sjoulie\'s, om sa bjitte
uws heit, et bv s?n libben sa makke hie, dat ik as nei- komiiieling in bernepart fcn hjarre\'s böppe dien bawvve scoe, in den foart mei partte lTk as d\' oaren. Dat hienen hjea to tankjen mast\' tinke set Sjouke-om,
omdat hjea nei hjar mcinmc daed uws heit sa trfktrakken, in iiim \'t libben soer makke\'u, deroni rekke\'n se no hwet bv de krapper\' ein ! "t Wier laen tbr fintank. „Der sit de knoop f \'t Gong rear oj> \'n tsieren in kettermintsjen in harre-
war jen, mar dit wier \'r mar fen : mei alle blten in klouweu krtgen hjea net maer , in bv einsluwten strusden in stik of acht lilke hollen de doar uwt, in krieten uws ïnêra uwt, as wier hjea gjin turf heech! Noait scoeën hjea uws bus hwer binei komme, in hjea
|
|||||
|
61
|
|||||
|
drïgdeu uws mêtn omtrint mei moart in braón !
Sa forkellc Sjoukc om tny \'t ien in \'t oar inear, lio \'t \'r
in Taugabürren om ta gong, hjar weinjen in foartgaen der\' in sa mar foart, dat ik tocbte by my sels doe \'k hwer tbus wier : Dy noait tofreden is mei \'tjinge
Oeralde jowt, dy hadt in krus!
In kin hy him tn bochten wringe, Der helpt net oan : hjir is \'t net plus !
De „Laefde" fliucht mei aernewjukken Fen uwt \'et hert, hwer skraapsucht sit,
In t\'ülle goed wit uwt to pjókken By him, dy "t kwaed bot iiere lit.
Den springt de „earbied" faek op krukken, In „Cintank" rint de breede wei;
Den docht elts mar sin rearc nukken : As \'t kin, der 1\'reget min net nei!
In hwcruwt is dat to forklearjen \'? Is \'t net de „wraldsin," dy de hoop
Hadt, om uws all\'gjer to regjerjen ? — \'k Sis \'tSjoukeom neï: „Der sit de knoop!"
Sjouke otn is, lik as ik al jerder sein haw, in man ten
by de sechstich jier, derom, hy begjint al jitrig to wurden, mar \'t is gjin alde graónser, dy alttd op \'t sclde omeamelt in jeusclt, né Meunen, hy wit sahwct rounom oer to praten in kin ek sahwet rounom mei oer pratc, om, hy is ïn \'e earste plaets, in man ten folie uuderfming, in derby hadt \'r in skoan forstaón , dat ui stn jonge jirren tïgc op \'e slïpstien hwest is. |
|||||
|
(52
|
|||||
|
Boppe allens, is \'r ek mei sïn tiid foruwt gien; ja
rainsken, jimme kinne "in net, mar jimme scoeèn \'r nïget oan hawwe , as jinunc \'m reis praten bjearden , mar dat net allinne, ek tn sïn dwaen is \'t in krasse kearel. — U\\ sin bouwene is \'r klaer, dat sis \'k jimme; hy pakt de groun oan ! Hy brokt sin ark in ek hïnsteflesk, to sis- sen : in dy tiid is \'t sïn bisten oan to sjen dat hja bril kt wiirde, mar derom krye se wol hwet! Der bwet ouw komt, mat ek hwet ïn, seit Sjouke-om den, in sa is by net allinne mei de bisten mar ek mei de niinsken in mei sïn laón! De dong in modderkarren wurde by him wöl brokt dat sis \'k jimme, in by komt ek net mei de for- kearde sek op \'t laön, lang net hjer! „Der sit de knoop," seit Sjonke-om den, in wy sisse\'t
him nei frieiinen : „Der sit de knoop," hwerom feak de ienc sa föllc by d\' oare foruwt gjit! „ Der sit de knoop," hwcrtröch folie hAnnen wurk fïne in \'n goed deibier for- tsjinje kinne! „Der sit de knoop," hwertroch de smid in weinmakker hjar ridskip brftke matte. „Der sit de knoop," hwerom de Sjouke-om\'s de göllcn
fooi krye in oaren net! „Der sit de knoop," hwertroch in ald man ïn de for-
uwtgaende tiid so menuich jonge boast yet laere kin! „Der sit de knoop," hwertroch foroardiel oan \'e kaónt skopt wurdt tröch liouwe op hjar jirren ïn plaets fen stiif- koppich al hwet ald is oan to hingjen ! „Der sit de knoop hwertroch in minske net staen blieuwt der hy stjit, allinne omdat by lacrd hadt foruwt to gacn ! in einlings frieunen in frieundinnen , „der sit de knoop," hwertroch in jirrich minske gjin fmnut in forfelend ding op ierde wurdt for him sels in for oaren! |
|||||
|
63
|
|||||
|
No scoeën jimiuc wol reis tinke kinne frieuen in frieun •
dinuen, of altaest gus uwt jimme, dat ik lij ir in Sjouke om irninen op \'t eag ha, dy , ja wol gjin tortelend man hjitte kin, mar dochs Tn \'e groun in wrotter in wratner is; — dat wy \'t hjir mei imir.en ha to dwaeu, dy oanfitere wurdt lTkm\' allinne tröch sucht nei winst, in dertröch sin spil behertigt hwerta hy tn oar bruke mat; — dat \'r by him oas net fölle to fiuen is, as flaenen in jeiën nei \'t jinge de pongen looi makket, né minsken , sa is et net! Wol is hy tTge tuk op sin spil, mar der is ek tiid;
in oar wurdt by him net sloopt; elts liadt et by slno\'s goed, as et mar gus binnc dy lbruwt wölle. As de jowërs de beste binne, den matte wy by him
net wêse, om, jeften kommc der net jamk t\'oar. Oeralde, hjir hoppe uws, jowt uws ck, seit Sjouke-om,
mar wy matte \'r om arbeidsje ! Siuch minsken „der sit de knoop," hwerom as Sjouke-
om docht, lik as hy docht! \'t Mat uws net benyü as ï minsken by de fieet Tn sin
Gae fown woaren, dy mei in ntdich eag op \'m del seagen, wol, dat gjit ommers jit sa by de dei lans 1 — De Sjouke• ora\'s frieunen, wurde fölle bepreat , in alle lek en brek wurdt oan hjar lbun ! — Sokke Houwe wurde op \'e wrald inar \'t maest oer \'e bikkel helle , in hwer sit him dat dochs Tn ? Oas uaene as dèr Tn : Der binne jit altïd op "e wrald mar to fölle minsken , dy net ducht begrïpe of begrTpc wolic, hoe de Graette Opfierder et mei uws inieut, in, omdat hjea Him in Sïn dwaen net ietsje, wurdt sTn dwaen in litten ek ouwkard, dat wol et maeste mei dat feu Oeralde oenen komt: Siuch minsken, „der sit de knoop!" |
|||||
|
lil
|
|||||
|
„Der sit de knoop!" Ja, „der sit de knoop\'\'ek, hwer-
om hy goeman uwt Taugerbflrren teeg! De nidichheid in ouwginst liie by sin hjelbrürren in
sisters albiel do oerhfm, in dat woar jit namste slimmer, doe bjea seagen, dat et Sjouke om foruwt gong tn \'e wrald! Ek oaren wiereu \'r rieuw, dv him de loet dwers setteu,
likni\' allinne tröch ouwginst. Dèn woaren by nacht sin bikken (\'en \'e dammen smïten,
dèn woar \'r in pead makke oer ien feu sin greiden dat net by bus lei; dèn woaren "r in rest fen sin einen daed kueppele, dèn sin koalstrie ïn \'e braön stitsen, in sa mar foart. Ja, wier dat slimste jit, den bruide \'t noghinue om, lor sökke dingen wier jit rinebt to finen, bwerom \'r ek al reis \'n paer ïn \'e bak rekke\'n. Mar der wieren oaren ïn \'t Gae, dy \'r better op bcslïpe
wieren, om him ïn\'e wielen to riden of to dwersboromeljen. Sa hardde et reis op \'n kear, dat \'r forkaeping wier
fen \'n paer stikken hïu , bwer ten \'t iene stik deun oan Sjoukc-oui\'s hiem lei, in him dcrom wakker paste, (\'t Oare stik lei fjirder uwt \'e reek.) No wier \'t ien sels, dat elts wol tinke scoe, dat Sjouke*
oin der wol efter woc , in \'t net gouw farrc litte *coe deroni moast men hwet fjirder sjen as de noas lang wier. Sa toebte Knillis Beinders ek, in gong \'n paar dagen
jerdcr nei Sjouke-om\'s ta, om "t mei him oer to lissen op hwet menear \'t wol et beste wêsc scoe. No, hjea praetten den wiis in wol onw, dat Knillis
Rcinders scoe de man ma»\' wrse fen alleus, in den dat stik, as hv \'t kngc, oan Sjouke om oerdwaen. Sjouke-om scoe al op "e forkaeping kommc, mar et al
|
|||||
|
65
|
|||||
|
ridlik gow slupe litte, sa set Knillis, besparrest don \'n
lnilte, Invet se dy oas ta de bus uwt jeië. 8a sein, sa dien, mar hwet wier \'t, doe allens ommaeld
wier liet Knilles Reinders sin naiuine trocli de Notaris for beide stikken opskrienwe , in Sjoukeom koe \'r op sjen ! Uc man wier lukwol wiis genaög, om \'r gjin graet spik-
takel oer to meitsen, mar set daed bedeard tsjin Knilles Reinders : „Ik haw dy kinnen laerd lieite , as ien, der ik net macr mei omgaen mat; siuchste: ..der sit de knoop," et egen ik drieuwt, lik.as bv folie minsken, ek by dy fier boppe eare in deugd, in hwa dat „ik" alttd op et eag hadt, is \'n vos geltk dy mei siuk-slinimeus al \'t jingc hiru goed tinkt binadert, mar er naet omjowt boe as by \'r oan komt." Op sa \'n menear bardde \'t gow reis, dat men Sjouke-
oni et libben tn Tangerburren soer makke, in woar et oantal frieunen bo langer ho lïtser. Mar, scille jinime wol tinke : Sa wieren se docbs alle-
gjerre net ? Né frieunen, der wieren ek oaren. \'t Wier tn Tangerburren ek al ltk as oeral: der wieren goeden in tsjoeden, mar buten dat is \'t iene Gae der folie slim- mer fen as \'t eare, in koe men f\'en Tangerburren bast sisse : Hjea bin\' allegjerre feu ien lape skoard ! \'t Gae stoe \'r ek for bekind, dat de. minsken \'r ttge los in raftl wiereu, om, de herberge woar der fölle maer besoebt as de tsjerke. Ik wol no jast net sisse, dat mei tsjerkgaen allens goed
is to meitsen, né tier fen dat; om, sa komt my bjir by tn \'t sin fen Melle in Griet, dy gnene alle sneinen twa kaer nei tsjerke, in docbs bin \'t in paer reare stikken busried, dy mei eltsoar , — noch mei immen oas oer \'e 5.
|
|||||
|
.
|
|||||
|
ti6
wei kinne. By hjar is \'t sa : Seis dagen in \'e wike divel-dei,
in ien sa fröm as appelsrnöts, to sissen : for \'t eag fen oaren. Mar dit blieuwt \'r fen oer, in elts kin der op oan, dat et mei supers in herbergrinders al folie lij ir op nwt drait: „\'t Hert wurdt kald, de holle hjit in de pöng plat!" Siuch, scil \'t goed gaen, deu mat, net op inkelde ttden
in dagen de mille in ploai is \'t oas net, mar by de dei lans jins libben roun in rincht wêse. Derom : Waes fröm in t\'roed,
Opriucbt in goed ;
Net sounder noed,
Mar dochs fooi moed!
L)er Heeger HAn
In t fremdc LAn
Op se of stnlu
Jin haldt in stAn! —
Üe wraldsin is
\\Vröl f\'êst in wis,
Et wit hjir mis
Fen hwet ik sis :
Der dy as laèst
Op imnien raèst;
(Elts wit dat baèst)
\'t Kint ienkaer faèst!
Smit derom lnvei,
In doch net mei
Fên hjfld de dei,
Uwer kwaed in lei:
Den libje wy
Fen onuraèst fry,
8a rom in bly,
|
|||||
|
67
|
|||||
|
As hwer op n\\ !
Om, \'t is mar sa : Leit hy of lijea Er hiin op ta, Sa kin min "t ha ! Mar dv sin hert On wtldsang set; In oas ek net, Dèn is "t to let! Om, "k sis den mar Kounuwt, hawar : \'t Is id\'Ie hoop, „Der sit de knoop!" Is \'t wier, lik as uws rinike seï:
Smit derom hvvei, In doch net mei Feu hjud de dei, Hwer kwaed in lei; et is ek krekt sa wier, dat men tröch et neilittcn i\'en hwet goed is in aebel, net op et riuchte pead is! Sa wist min tn Tangerburren wol dit in dat op et touw
to setten, mar alttd gong et hwer uwt as in eintsje kes.
Den hadt \'r net folie goeds Tn sitten, of et hadt faèst
net folie om \'e hakken han, scille jimme wol tinke Mennen.
Ja minsken, sa tochten de Tangerbusters ek, mar freegje
reis: hwer hienne hjea dat hwei ?
Komoau, ik scil \'t jimme sisse,
In dy tiid doe invs Sjouke-om om \'r winne keamcn
inkelden meiinoare oerien om in ding op to riuchtsjen ta ouwkaering i\'en braön. |
|||||
|
lis
|
|||||
|
Minhear Splint sette et op \'t touw, in liet tröch Wybren
Fetmerker, dy al l\'ölle sokko akkefitsjes liie, rounsisse, 0111 op sneuntojoun om 7 ocre In Meinte\'s ïu "eherberg*: byinoarre to kommen. Graet seis oere siet minhear Splint mei Sjouke-om in
\'n stiktwa oaren al by Meinte\'s böppe, in wachtte de tiid uiiw dat \'r maer keainen. Dat woar hjelve saönen, mar ïiimmen wier \'r jitte. Dat
woar 11 ketier t\'oar saönen, mar jit dage nimnieu op! — Minhear woar al ouugeuiaklik ïu \'t lïf, seach reis op sin haloge, in seï: Dat is voor \'n duivel bij zeven, en nog is \'r geen sterveling te zien! \'t Is warempel om puur gek worden te doen! Is mij
dat ook blijven !*?... liederje minhear, sei Sjouke-om, bederju , riu net to
liird ! \'t Binue boeren dy wy hjir ouwwachtsje! Ujea sitte niest jit oan \'e potstrowpauue , de mage is
jit net iboi ! An de postrowpanne, grommele minhear ïn \'m sels, an
de potstrowpauue! \'k Denk "t wel!... \'t Verstand zal eerst weer weg eten wurde, dat heb \'k wel in \'e mot! Wfl "t minhear dat sei, in sa ïn him sels grommele,
keauu \'r geskommel ouuder bv de treppen, in, jawol, tn
n amery wier de keamer hacl looi in settc minhear in
ti\'oaiijc as bied \'r in luk uvvt ile Heagsche lotterv krvge.
Doe elts sa Invet goed to stoel in to bank wier, in \'n
romer klaere for him staen hie, gong Minhear Splint ocr- ein, in spriek op disse nieuear \'t tults oan : Vrienden en medeburgers ! Geachte vergadering !
Eenige van de notabele ingezetenen van Tangerburen
|
|||||
|
-69
|
|||||
|
en mijn persoon, hebben zamen eenc commissie gevormd
en zijn onderling overeengekomen en hebben besloten aan de geachte vergadering ecu zaak van groot gcwigt in overweging te geven, tengevolge waarvan men over punten te beraadslagen zal hebben , die in een daartoe door ons opgemaakt Reglement zijn vervat, om alzoo langs dezen weg tot een gewenscht resultaat te komen in het belang van allen die hier tegenwoordig zijn. Minhear wier jit net iens goed uwtpreat, of \'r stoejin-
sen op \'e oare ein feu "e tafel al in moai tsjukke breed- skouderige tint oercin, in foei minhear ïn \'t wird. — Mar hoarre\'s, sis, houreis Invet dat gjit sa net! llwet wöl minhear! Jovv bawne\'t wirdhjirjoun lïkrne-
allinne Houw \'k ; Invet is \'r oan \'t handsje, sis\'t mar gow sounder folie omhalen : is \'t de moeite wirdich, oas gaen \'k hwer 1\'oart ] Ja, grommelen in stikinennich oaren : „Oas gaen wy
ek foart !\'\' Minhear wier troch dy lompe uwtfal al Invet uwt \'t
Ijild slein, in set: „Wij zijn hier, teneinde te overwegen, om bij voorkomende hooibrocijiugen en onweders brand te voorkomen , vooreerst door het plaatsen van afleiders op de schuren , en ten tweede door het aanschaffen van een brandspuit ons te vrijwaren, teneinde, voor zoo ver mogelijk brandschade te voorkomen of zelfs het uitbreken van brand geheel te beletten. Door het plaatsen dezer afleiders vooreerst....... minhear woe mear sisse, mar
no foei Wiasen Sjoerds in \'t wird in set: Mar hou, dit
gjit fêst net goed! Scil dat ding et haébroeyen ek kaere ? Der havv \'k jit noait f\'en hjcard! \'t Hjit den al dat de tönger der op ouw skampt,.... mar haébroeyen !.. , |
|||||
|
70
|
|||||
|
„Heb \'k dat gczcid!? No, dan heb \'k my versproken,
set minhear, in bimniele dat hwet op. \'t Was ons te doen, zie je, sa gong minhear fjirder,
om in "t belang van ieder in \'t bijzonder en ook in \'t alf/emeen afleiders te doen plaatsen op de schuren , ten- einde zoo respeetivelijk eene zaak hier tot stand te bren- gen ten algemeenen nutte. Uit dat oogpunt... minhear scoe mear sisse, mar no
set Pieler Gourrils, in boer op sin egen plaets : In \'t wolnimmen minhear, hoare\'s: uwt dat „oogpunt\'"
sis jow, mar uwt dat oogpunt sis ik, mat elts, tinkt mv, mar witte hwet \'r wol. Ik wol mv to minsten net forbtne, in \'k scil\'t nimmen
bilove, dat \'k sa\'n ding op mïn bus ha wol; der bin \'k forearst sels beas fen, in ta \'n oar stne\'s wol \'k net jean! „Maar vrindje, se? minhear, men mag toch wel ten al-
gemeenen nutte iets tot stand brenge, al is \'t dan ook, dat daartoe eene geldelijke opoffering wordt.vereischt." Dat is allegjerre goed in wol, andere Pieter Goarrïts,
mar sa as de foarke hjtr tn \'e stalle sit, den bin \'k \'r net fen thfts ! Ik scil gjin turf tn \'t faen bringe bjer, tink derom !
As jow op jow plaetsen in for jow hftsen sökke dingen ha wolle, my goed, mar ik betelje der net ta! Minhear Splint hie der \'n stikmennich plaetsen tn \'t
6ae, mat jimme tinke, in wier tn alle dingen alttd sa hwet fen eard: „As hy \'t mei \'n oar stue\'s redde koe, brukte\'r stn egen duiten net." „ Der siet de knoop!"
Om quart to gaen : Dit joch der dy jouns ingehaspel
in gekaekel fen wonder, mar minhear keam net ta stn wtt. |
|||||
|
71
|
|||||
|
Der keam hird tsjinvvar fcn alle kanten, mar inkelden
halden hjar earst stil, om hjea moasten mei goueus ek bwer ïnhiering meitse, in hwet minhear den better mntse op hie, hwet er better wier to braken! Minhear stoe al oereiu mei \'n graet stik pompier ïn \'e
Mn, in woe mar perfoars ha, dat elts der sin namme under sette scoe. Mei praten in hvver praten woaren de hollen hjit, om
de hospes hie mar ttge drök rinnen in draven, om \'e ro- mers fooi te halden. — \'t Wier sa fier hinne: Skiedam hie al hwet mei to sissen, in hoe as \'t dèn gjit, wit min wol. Elts raöp ringen alltke lud, in minhear sin boereu krïgen
ek hier om \'e tösken ! Hjea begongen \'r ek for to staen, dat sis \'kjimme, in jfigeu naet maer om minhear ! Lit my reis prate, balte Oene Theunis boppe al lens
uwt, lit my reis prate! Sa \'n ding... w... w ... wit jimme hwet, sa\'n ding ...
e... e ... \'et is mar \'n ding, in oas naet! — No barstte \'t hiele selskip uwt fen laitsen, elts lake dat \'r sködde, in minhear, hoe lilk as h.y ek wier, draidc him om , in lake ïn him sels. Einlings keam \'r hwet stilte in hjirfen makke minhear
brftkrae, om den dochs reis goed to witten to kommen, hoe as men oer et ding tochte. Minhear slftch meï de hammer op \'e tafel, oerein, in sei,
Vrienden, hoor reis: Laat alle dingen met orde geschie- den. Ik wenschte toch wel eens grondig te hooren hoe of men over mijn voorstel denkt, die er iets tegen heeft, of bezwaren heeft in het midden te brengen , mag daar- oratrent vrij zijn gevoelen te kennen geve, dat zal \'k nie- mand kwalijk neme ! |
|||||
|
72
|
|||||
|
Nimmen se? Invet. — \'t Lïke wol dat elts hwet forbnkc
wier. — Mar jawol, op \'e oare ein fen c tafel stoe Juijen Hansè\'s oereiu mei de pet ?n \'e liaii. Hy seï: Minhear, in alle frieunen dy hjir byinoare
binne ! \'t Lelt net Th inTn eard, dat \'k de herberge l\'tflle besTkjc,
der blTouw "k oan diss\' tïd ta lor biwarre, in buten dat , h wet der to kaep is, kin "k thus wöl krye, inar no \'k oansissing krige, uwt nainine fen Minhear, dat \'r disse joun in bilangrtkc seak wier to besprekken , foun \'k my ek rüppen, om lyir liinne to gaen. Lükwol, "tkonit niy foar, dat et broose stof hjir al hwer
steunt op egen kreft; — dat \'er in plfm makke is sounder opsjen uei Heeger Bistioer; — dat et in stekken is neT de löft, as woeën wv nietige woarnien sisse : „AVv scill" \'t hjir oundcr wol redde!" \'t Komt my foar...... Hy
woe jit maer sisse, mar minhear woar sa kügels, dat \'r seT:
Ja, en \'t komt mij voor, dat \'r maar \'n einde an de zaak mot weze! Met klagen en opzien komen wij niet verder !... Wat
denke de andere heeren er van ? Ek sa, ek sa ! klonk et de keainer tröch, in elts neam sïn romer leeg iu marset) lij er, by de treppen del! In \'e underkeamer sakke\'n se byinoare Iu stik of acht
blieuen sitten, in doe de earste but hwet oer wier seï ien fen allen: „Ik bin "r fen oartsjiige minhear, dat jow \'t t?ge best
foar hawwe, in \'k Houw, dat ik elts sin inieniug uwtsprek fen dy hjir sitte, as \'k sis, dat et jin op sókke tïden mar to folie oan wirden mangelt! Wy hawwe den sa gjin kreft fen sprekken, lïk as minhear, mar ik bin \'r al fen |
|||||
|
7::
|
|||||
|
hegjin onw oan i\'oar hwest; altaest, finderwei lijir hinne,
tocht ik «a by my sels, et plan i\'en minhear tïge to slïpjen ; mar lik as ik sis : Min doar den net rincht!" Minhear fielde wol, uwt Invet koker dat dit keain, in
snoarre ntdich hwei om him hinne, tröch to sissen : „Wanneer\'t een goeije saak geldt, moet men altoos durven,
dan komt durven jüst te pas, en \'n goeije Fries doet \'t ook ! Is "t niet \'n allerbelangrijkste zaak en niet "u heerlijk ontwerp, om in ons dorp een brandspuit te hebben en nog bovendien de voornaamste gebouwen te voorzien van afleiders ? . .. . Moest men niet zamenwerken om zoo wel het een als
het ander tot stand te krvgen ? . . . Wat meer is, klonk zoo iets niet door het veld , en zou het niet tengevolge hebben, dat men allerwege ze?: Ja, te Tangerbnren daar wil men iets en daar kan men wat! \'? Nimmen set hwct, om, elts siet mei in mul looi tösken,
nimmen koe folie stsse in hjea dwesten noch minder. Sjouke om trfdde de bof-1 hwet del in sa woar \'r in bi-
sluwt makke om op \'n oare tiid reis hwer byinoarre to kommen, mar nei hwet better beried. Ily hie \'t minhear Splint oas al wakker uwt de holle
praet om dy töngerleider der net by to hawwen, mar der wier gjin helpen oan, in \'k wol wol liouwc dat dy set de hiele boid bidoar. Nirat min to i\'ölle hae op \'e foarke, den t\'alt \'r hwet
ouw in sa gong et hjir ek ; mar dat wier \'t net allinue! Ne, de iendracht in iensgesintheid ontbriek \'r ek alhiel inal, in derby woe minhear Splint et ienc tröch \'et oare goedkaep meitse, in sa wear et iene mei \'t oar bidoan! Om mar to sissen sa \'t is, den wier \'et de finhandig-
|
|||||
|
74
|
|||||||
|
heid in habsucht fen minhear oan d\' iene kant, iu et
foroardiel iu oanforstan oan d\' oare kant, hwertröch allens ïn \'twetter foei. „Der sit de knoop!" Och ja, sa gjit et wol maer ïn \'e vvrald, dat is sa, mar
ïn Tangerburren wier \'t der al hwet slim fen ! Soks stoe uws Sjouke-om altïd wakker tsjin de boarst!
Hy wier in man mat\' jimme tinke, dy oas ïn e wrald foruwt woe in ek graech seag dat \'r in \'tGae, hwer hy winue, hwet bestoe of ta stan keair., hwer foruwtgong ïn wier to sjen. Mar hwet is \'t gefal ? \'t Is jamk al sa ïn \'e wrald
hwest, in \'t is jit mar al to wier, dat goede bidoelingen ïn \'e win sleïn, — in "tjinge hwer nut ïn sit, forsköpt in fortrape wnrdt. |
|||||||
|
Dat de neiste hunnen jin wol reis et tuist bïte , söks
woar Minhear dy juns wol gewear, om, doe\'t sa fier wiei^ dat de hollen hwet ligt begongeu to wurden, woareu \'r sïdstikken snein dat de omstikken \'r nei flaegen. Mar no mat ik ek sisse, dat er güs ünder dy boeren
keamen, dy ïn \'toanstaende jier de skun for minhear al op \'e hakken hieën, doe hjea forneamen dat hjea mar op• skikke koeën. Minhear Splint hald\' him earst wol unforsetlik, mar
einlings seï \'r: Mannen, hoor reis: „Wij zullen \'t deze maal maar weer
wat schikke, want \'k wil geen kwaad met kwaad ver gelde, maar leer van mij — en onthoud dit: Geef eere wien eere toekomt, zonder te vleijen om iemands aanzien |
|||||||
|
75
|
|||||
|
of geld, door te denkeu: Die man moet ik voor oogen
honë om mijn voordeel of om tot mijn doel te geraken , neen, geei\' ieder het zijne en mij het mijne, want *n goed woord vindt altijd \'n goeije plaats! — Ik wil \'r alleen dit mee te kennen geve, dat lompheid
en onbeschaamde driestheid geen plaats moeten vinde , en vrijmoedigheid nimmer in vrijpostigheid mag ontaarde ! Mei disse les göngen hjea hwer hinne, in as hjea \'t
ibr goed oanneamen wit ik net, mar dit wit \'k wol , dat \'r letter forskate wieren, dy de mille net hwer sa wïd opskoarden. Hie nws Sjonke-om \'t ek mar sa redde kinnen, den hie
\'r hwet maer wille tn Tangerburren hftn ; mar der siet naet op, hoe as hy goeman ek mei sin hjelbriïrren in sis- ters libje woe, in hwet hy se?, \'t wier allegjerre büter oan \'e galge hjear. Dat wier den ek et jinge mei, hwerom hy nei Blom-
megae taeg. By \'t ouwskie nimmen swarge sïn burman, Fedde Jans,
mar tige fen \'m ouw, om dy hie in krfts ïu \'e luis, dat him by tiden swier f\'ul to dragen, mar trö\'ch Sjouke om ligter makke woar. Dy wist \'n hopen ungemakken del to bêdsjen. in as \'t
pas juch, goede ried to jean. — Mar Sjouke-om hie \'r oas gjin nocht oan, om in \'n oaremans spil om to rieden, né, hy seit alttd, lik as ek wier is, elts hadt tröchgaens al oan sin egen maer as genöch, mar „der siet de knoop" : twisken Fêdde in Sits wier laefde byspil hwest, in hoe as \'t dèn gjit kin elts wol riede. Derom hie de man mei sïn bflrlju net fölle wille, mar
\'n hopen lést. |
|||||
|
76
|
|||||
|
Fêdde Jans, mat jimme tinke lïieunen , hie ek al, lik
as \'r inkcldc maer binne, him blin sjun op \'tjild. Hy wier oas net sa \'n slim man, goed fen oppassen
in dwaen, mar in dy tiid, doe liy om \'n wïf soclite, him ek al genaög op \'e rüntsjes forgappe. \'t Wier sa mar : Giïs mei breed elter \'e earen moasten
\'t wêse, oas wieren se net goed, in sa keam \'t den ek, dat et mei Fêdde in Sïtske fen Harmeu Andle\'s ta \'n trouwen keam. Mar o tv, liwet hadt dy blüd him jamk beklage, om,
no hie \'r wöl jiid, mar for gjin liaele cint wille in \'e wrald ! — Sits is sa: Ketje in kaekelje tsjin de bern, altid ketter - mintsje, in as de man in "e hfis is, tsjiu him oangitte. Den is \'t in gejeusel in gesanger in \'n getsjinn sunder
ciii, krekt sa lang as Fêdde de holle alhiel oranje wurdt. ,,Ue wetten stelle," der is \'t hjar om to dwaen, in as hjea hjar sin net kryc kin, den is "t aerme lyën oan \'e gong. Kin hjar hoarne gjin kening kraaye, den gjit appel- sniotske op bod in wurdt op hjar menaer alhiel siik, om : Fèdde, hjar man, is Invet göl in hwet goed, lu hawt mei \'t wïf ke hwet hiel folie nüwd : Och, den wurdt Sïtskmoêi sa swak in sa taer, In wurk docht hjea al Tn tïden net maer : Hjea leit der hjea lcit, in hjea sit der hjea sit, Hjea hinget in wjirret, as ien dy swier lit, Hjar plperich ludsje kin nimmen forstean In knipt hast et hAs tröch tuplaets fen tröch gean. Och jow my hwet wetter min bop\'ein docht saer, Min krus is hast stikken, dat draccht my pas maer; Min küten dy stekke, — fen kramp krimp ik hwei ! Hwet sit mei der Fêdde ? — toe, siuch er reis nei; |
|||||
|
77
|
|||||
|
JÜn \'k der net hwet tsjok *? — Hoe is \'t mei dat wang ?
Ja siker, et wurdt my by tiden to bang!
Ik mat mar livver lisse, min ginst hwet bin \'k rear,
Hwet rust my min holle, as wier der unwear !
Sürdai mat ik hawwe; — kom meits et gow klaer,
Min nekke dy docht sa ouwgrislike saer!
Et stekt my tröch allens, ik wurd oas jit flouw !
Toe Fêdde, meits foart doehs, toe Fêdde, toe gouw!
Dow litst my mar lisse, dow jowst \'er naet om
Of stoar no jAn jit, den woar \'t for dy rom
Is \'t oas sa net sokses ? — Mar \'k sis \'t dy foarouvv,
Den spookje ik by nacht, jit, sa bist\' \'er net ouw !
Üow woest\' wol in oaren, dat wit ik sa klear,
Min jild is dy goed oas ? — mar my wolst" net mear!
Dow glurkest\' forgees net sa frieunlik tsjin Trin,
Hjea komt mar by jüntid ta d\' efterdoar in !
O, koe ik hjar hawwe, ik klouwde hjar bliu!
Mar \'k wit wol, — dou slachtste min preat in \'e win
In haldst din bistek mar, om my jowst de skop,
Ik hingjc my siker ten swirrichheid op!
„Och wïi\'ke, seit Fêdde den, waès net sa rear;
Der is mei dy, fanke, gjin grevel gefear;
Hoe jowst\' dochs sa\'n spil uwt, ik wit net hwet "k mat!
Kin ik et den helpe, as \'t dy rönom sniert ? —
Ik iiaen in ik jei my kast hael uwt \'e lik,
In rin my by dokter in d\' aptheker hast brik !
In gaen ik nei stêd ta, den wolst" ommers ha
Dat \'k ïwich hwet meinim, — in \'k trieuw \'t dy hwer ta ?
Mar \'t goeddwaen, ik siuch et, et jowt my maev naet,
As smiet \'k et jild ei\'ter uws kus in \'e faert.
Ik knoop et touw op lijer, der kinst\' dou op oan.
|
|||||
|
Tb
|
|||||
|
\'k Ilaw \'t al to lang tfirre, dou bisr" al bidoan!
Oèn süker mei wetter, hwent oasoru is \'t net,
Dèn wurdt dj in aai in \'e kofjë beret;
Dèn hwer hwct bon-bon tbr dtn slimerïch boagt,
Of huning to slikjen, tbr haesens of hoast!
Dèn krvst hwer bwet biiter, ïn plaets l\'en Invet iet,
Of wurdt \'er Invet iel stoofd, of fisk for dy bret!
Oan piperemintsjes hawst ek nae gjin brek,
Om allens wurdt helle for dtn swiete bek !
Swiet\' niólke kinst\' drinke, in plaets fen bwet thee,
In wolst\' dat net mear ba, den stiet for dy reê
In romerke win wol, hvvet wolst\' den ek maerV
Om, nimnieu in "t Gae hawt \'tas don, dat is klaer f\'
llaw ik dat to tankjeu oan dy kaele hans ?
Och och, laeve trettsjien den wier \'k \'er mei luns.
Moast ik et fen dy ha, — et graèt woar min plak!
11 wet preatst dou l\'en dingen, — kry ik min gerak ?
Allinne kin \'k sitte, in silch \'e op taen,
In kry ik Invet oas reis, den siuchst dou al skaen ;
Mar jamk bist\' nci Meiute\'s, tiuk dou der oj» nei,
Hoe komst den hwer thus, — komst\' net dronken der
hwei ?
Oou keartspilest ïwich, din bus bist dou skouw, IU bonk kinst\' dy balde, as \'n basso oan \'t touw ilic ik net bwet jild hAn, den wierst\' ommers naet, Mar uo bist in banjer, in no haldst dy gract! O, kngels kin \'k warde, min blad fliucht oereiu, \'k Hald naet maer bi\'n efter dat\'s twich forschi: Ik scil oer \'e burren fortelle fen dy, Fen wit in ten swart in fen ald in fen nv ! |
|||||
|
79
|
||||||
|
Och wii\'ke, sei Fèdde, hwet bist dow hwer maól,
Dow briugst\' uvvs hushalding alhiel hwer üral:
Om, sa lang scilst\' preate, dat \'t my rint uwt \'t rür,
Mar rekkenje dèrop, in meits my net par!
Hwent den sleau ik allens hjir quart nog in klicn
Om, as \'t brein my tróch rint, den jow \'k om gjin ien!
Mar \'k scil my bederje, in hald my mar stil
Op hoop, dat "t fen sels wol hwer betterje scil. —
Sa suoarret den d\' iene de oare mar ouw,
In kryë s\' op eltsoar mar tïge \'et grouw ;
Mar dit is de seak, in dat is *t beloop;
Iljea trouwden om \'t jild, in, — „der sit de knoop !"
|
||||||
|
Sa keam Sjouke-om \'r den wol reis in, in run hjar wol
hommels oer \'t mat, as by reis nei Fêdde\'s tascoe tojuu- piseljen ; mar den wier \'t tröchgeans gouw hwet besliuchte, om hy koe dat altid sa moai eardich in oarder preate. Lükwol, sökke dingen bin\' lêsticb.
Hie de man no oas hwet maer wille hïln, wol, den hie
hy \'r net nei omsjun; den hie \'r him der hwei halden. Hy keam \'r no ek al net sa feak, mar dochs twisken-
beiden wol, om, in minske wol dochs wol hwet ha, is \'t oas sa net ? Elts siket stn oanhald in elts sin fortier, in sa gong
\'et Sjonke om ek. Hie de man in wiif han , den hie by der sïn oanhald
maer oen han, mar né, dat wier \'t getal net. Sjouke-om is jit ald leint, in hushaldt mei \'n moai jirrich feam, dy ek al ibrskatc jirren by him winne hawt. |
||||||
|
80
|
|||||
|
Hy hie gjin froulju\'s ilesk oan liim .sa \'t lïkc, in \'r net
folie slach fen mat jiminc tinke, om inei sok buutgud om te gaen : ,, Der sit de knoop !\'" Üer wier oas in gaerkomste ïn \'t Gae, in selskip, dat
et „Winternocht feu Tangerburren" hjitte. — Dat selskip wier opriuchte tröch Sjoake om in \'n stikmennich oareu, in sa "n ding wier oas tbr liim in hiele Iaèfhabbery. Dat „winternocht l\'en Tangerburren" wier den ek sin
eagappel, om ïn "e earste opslaeli gong dat tfge eardicb. Forskate keamen \'r om \'e ijirtsjien dagen opsetteu in hjearden nei \'tjinge der foarful. Dèn wier Dominy in dèn master Klopstok reis oan \'t
wird, dèn Sjouke-oni oi\' minheer Splint, in sa inkelden inaer, mar \'t wier al gouw sa: Heit in mêm blieuwen tbfts in stioerden lijar bern \'r hinuc, in ek oareu blieuwen \'r alhiel bwei. De nysgjirrichheid wier foldien : „Dersit de knoop !" Sadwaende woar eltse kaer <le keainer net iens bacl-
fooi, in dy \'r al keamen wieren to groet tbr \'n skudel-doêk in to lits for \'n dweil! Hoppe alleus rnóast min den jit oansjen, dat \'r in rest
bv de graette pomp omhonkelden, in der de tiid to \'n ein brachten mei alderhande ouwwaide preaisjes, in de leugen- bank op \'e lange brêgge woar ek tïgc besoelit. Dèr die Martén lleins, ien dy bv tïden reis \'n deimen-
nieh under wetter wier, den \'t wird; der woar lïclul in lake dat \'et reasde ; — dèr woaren unskiklike preatsjes riïndield, hwerfen \'n ibrtsoenlik ininske in ouwgris hawt; in bwet inaer is. dèr woar Hokt, dat jin grtse oer \'e grauwe göug! Marten lleins wier sa hwet et pukje, dy koe \'t den sa
inoai sisse I |
|||||
|
Ni
|
|||||
|
Der hjearde elts hast nci: Jong in ald, graet in lïts,
in — hwet koe \'r ten \'t „winternocht\'" ouvvrinue litte! Sangerige brypotten, droge sipelsekken, sliouwe kinsens
in mear sókke nammen joch \'r oan \'e lionvve dy der sa hwet \'et wird hieën. Oer sükke dingen bisouwde Sjouke-om hini den sa, dat
hy teak mei \'n trien tn \'t eag \'et oanseag, hoe bynei \'t hiele Gae de unearbarheid in wtldsang karde in tbr leat\' neam, hoppe unskildich formeits in snieblankc deugd! Sa neani et „winternocht ten Tangerbürren" in ein,
om , „der sit de knoop\' wraldsin in dom tbaroardiel liie de urhan in spile der de beas ! Sjouke-oui kaerdc den ek Tangerbürren de rêch ta, in
winnet no to Blommegac., hoewól meï sïn lek in brek, dochs in "n mear foruwtgaende Gemeinte. — Kunom in oeral is goed in tsjoed meïinoare in strïd;
oeral dyt et ünkrüd, in dricht hjir in der de goede plantjes böppe de holle to groeven in to urmasterjen, mar de tiid bringt mei, dat et liocht ten beskaving clts rnaer beskmt! O eabele tiid, hoe tankber kloppet jins hert lor dy,
hwertn „underriucht" de wioerder is op et graete fjild ten kinnis in beskaving! Dérin sjögge wy nws wit, — uws takomst, — derin
sjögge wy uws lök ! „Undcrriuchf" in „Opfierding!" eehtpaer, trouwd tbr
\'t alter ,t\'en witnis , care in deugd, mei dat de hïïnwiser wóse op jins liwei! Dèrtn is forawtgong, dèrtröch ürwinning ! Ja sisse wy
mei Sjouke om ten Hlöimnegae: ..Der sit de knoop!\'" |
|||||
|
Tajeft.
|
|||||
|
1. Hwa is de foarsjönger ten "e kikkerts\'?
2. Hwet is moara, in Invet scil jister wêse ?
3. Hwet Romein is \'t maest bekind ?
4. Hwa binne to wrald tein in nae stoan ?
5. Hwet is net riucht, in dogs gjin kwead ?
6. Hwa sit oan \'e earen ta Tn \'e skikl ?
7. Hwer smakket de wtn \'et b\'st ?
8. Nini er hwet ouw, in \'t wurdt graeter; dög \'er hwet
b_v in \'t wurdt lïtser; hwet is dat ? 9. Oer hwet hwet wurdt folie spritsen, der dogs nim-
men \'er op rint ? 10. Hwer is de himmel nea blonw ?
11. Hwer gjit min Tn, as min tsien jier ald wurdt?
12. Hwet hier hawt de moaiste feam in uws Lun ?
13. Hwet kjessen barne langer, litsene of gettene ?
14. Hoe fier kin min ïn elts bösk oprinne ?
15. In hókker flesse kin min neat jitte ?
16. Hökker ljue bin\' \'t maeste gastfiy ?
17. Hoe Mie mesken matte \'r oan \'n ouwbreide hoas ?
18. Hwa laert net in kin dogs alle talen sprekke ?
19. Hwet fhiderskie is \'r twisken 2x2 insoerkoal?
20. As \'t \'er is, is \'t net plus, is \'t \'er net, den is \'t
ek net goed. Hwet is dat ? |
|||||
|
83
|
|||||||||
|
21. Hvvet boek kin net neiprinte warde ?
22. Hökker dierespil wier alhiel ïu \'e haek \'?
23. Hwennaer lïket in boer wakker op "n gAns?
24. Hwet wol elts jongfeam graech Jn hjar Wd ha ?
25. Hwerom reint \'et nae twa dagen efterien ?
|
|||||||||
|
A ii t w i r d e ii.
|
|||||||||
|
1. D.v \'tearst begjint.
2. De deï fen joed.
3. Pontius Filatus; om elts kiisten-niinske kin hint
fêst wol. 4. Alle minsken d\\ jit libje.
5. As min de riucbter want oan \'e löïter b&n docht.
t>. Iinmen, d.v "n hoed op \'e holle hawt dy net betellc is. 7. Op \'e tönge.
8. In gat.
9. Oer \'e molk-wei, böppe tn \'e löi\'t.
10. In \'e tsjerke; de himmel fen \'e preekstoel.
11. In jins ölfde jier.
12. Hjar egen hier.
13. Gjin ien fen twaën ; om bjea barue to\'neiu.
14. Oan \'e midden ta; om fjirder rint min \'r hwer
ta\'n uwt. 15. In \'n föle flesse.
16. Karme ljue; om d,v krvë net jamk gasten.
|
|||||||||
|
•
|
|||||||||
|
84
*
17. Net icn rnear: hwent as de hoas onwbreide is, sitte
alle mesken \'r oan. 18. De wjdrklank.
19. \'t Earste is uwtmakkc in \'t oare is /«makke.
20. De honger.
21. \'t Bock fen de Natür.
22. Dat ten Noach.
23. As in abbekeat him ploket.
24. Plöni.
25. Om \'t er altfd in nacht twiskenbeiden is.
|
|||||||
|
•
|
|||||||