|
KORTE en EENVOUDIGE
HANDLEIDING TOT HET LEEREN VAN 'T
CLAVECIMBEL
O F
OtGEL-SPEL,
. opgefteld ten dienfte van Leerlingen,
DOOR
JOACHIM HESS,
ORGANIST EN KLOKKENIST TE
G O U D A.
I
FTFDE DRUK.
Op meuw overgezien, vermeerderd en verbeterd.
Te GOUDA, by JOHANNES van der KLOS,
Stads-Drukker, 1792. |
||||
|
VOORBER.IGT.
Z
ie bier den Vyfden Druk van dit Werkje; waar
in ik alvoeder eenige verandering gemaakt beb9 alzo ik onder bet gebruik van de voorgaande uitgave nog fieeds bevond dat zommige zaaken nog niet duidelyk genoeg voor eerftbeginnenden opgefteld waren. Voor meergevorderden htb ik Vr nu ook iets bygevoegd,
natnelyk: eene uitbreiding van bet Aceompagnement te leggen tot onbecyfferde Basfen; iets dat in onze Taal nog niet te vinden is.
Hope bet een en ander getroffen te bebben tot genoegen
van de Liefbebbers deezer Edele Konft, |
|||||
|
KOR-
|
|||||
|
CO
|
|||||
|
KORTE en EENVOUDIGE
HANDLEIDING tot het Leeren van 't
CLAVECIMBEL
O F
ORGEL-SPEL
VAN DE BENAAMING DER
CLAVIER-TOETSEN. 1. T^\e Letters in de Mufijcq, by ons in gebruik, zyn deze:
U C, D, E, F, G, A, B.
2. Om nu eerft de Clavieren, of Clavier-toetfen te leeren, zo
lette men op de Stnalle Clavieren, die tuflchen de Breeden in liggen, en denke: die Breede Clavieren die voor de twee Smal- len (naar de linkerhand toe) liggen, heten, C; en die voor dc drie liggen, heten, F. 3. Heeft men nu de C, onthouden, zo vraage men by zich
zelven: welke Letter volgt aan C? Antw- D Dus moeten dan. 00k die Clavieren, die tuflchen de twee Smallen in liggen, D, heten. En zoo gaat men dan verder voort; by voorbeeld: aan D volgt E, allemaaft de F Aan deze F volgt G, A en B; waar op dan weder C volgt. Die nu een goed gehoor heeft, zal hooren, dat deze C met de ecrfte C overeenftemd, en dat geluid noemt men een OEtaav. 4. Het woord Ot'taav, wil zeggen, 8; en wel daarom, dewyl
de tweede C de Achttle Toon is van de eerfte C Zoo is het dan telkens een Oftaav, ais men 2 Clavieren van een en dezelvde Naam aanflaat, by voorbeeld: D en d, E en e, F en f enz. A 5 Voor
|
|||||
|
5. Vbt>r dezulken, die geen begrip hebben van de Hooge of
Laage Toonen, dient tot onderrichting, dat de Laagte begint van de Linkerhand af, en hoe verder naar de Regteihand opgegaan, hoehooger de Toonen klimmen. Dus «yn de grove-Toonen dcLaa- gen, ende fyne-Toonen de Hoogen. Bygevolg ligt de Bas in de laage- en de Discant in de hooge-Toonen, 6. De Bas begint dan met de eerfte of laagfte Toon, en ein-
digd met de 3 de of midJelfte C, en op deze C begint weder de Discant, en eindigd, zo verre als de Clavieren oploopen. 7. Welke Naa'.nen hebben de Smalie Clavieren? Antw : ze
worden genaamt Kruis, als men naar de Hoogte opgaat; maar gaat men naar de Laagte, dan worden ze genaamt Moh Dus, die Smalie Clavier, die aan de C, volgt, heet, C-Kruis; — aan D, D jf»His;. — aan F, F-Kruis; — aan G, G • Kruis; — aan A, A-Ktuis. Maar, naar beneden gaande, dan heet die Smalie Clavier, die aan de B volgt, B-Mol; —, die aan A volgt, A-Mol; enz.. 8 Maar, mogt men vraagen: hebben dan B , en E, geene Kruis*
fen? en C, en F, geene Mollen? Antw: Ja, B-Kruis is C, en E^ Kruis is F; C-Mol is B, en F-M0I is E. 9 Wanneer nu in 't vervolg zal gefproken worden,. van Halve-
Toonen te ryzen, of te daaltn; zo onth>ude men dit: dat als men het eene Clavier na het andere aanflaat, zonder e^n overteflaan, dan kOmen de Halve-Toonen voor *i gehoor. Ga ik nu, by voorb: Van E op F, zo 1 yze ik zo wel etn halve Toon, als dat ik van F op F-Kfuis enz. ga. Nu, zoo is 't tevens gefteld met het daalen van halve Toonen: Sis ik van C op B daal, dat is zo wel een halve Toon gedaalt, als of ik van B op B-Mol nederwaards ga. Dit mopt m?n wel in zyn geheugen premen, tot wegneeming van het Verkeerd begrip, lals of de Smalie Clavieren, alleen maar halve Toonen zyn.. De Orgelmaakers noemenze halve of Semi -Toonen^ dog dit is alleen met opzicht tot deszelfs uitterlyke gedaante. Dit nu zyn de Kaamen der Clavier-tpetzen. Nu gaan wy over tot
De
|
|||||
|
>
|
|||||
|
C3)
|
|||||
|
De benaaming der Nootm.
10. Neem nu bier toe de agteraangevoegde uirflaatide Plaat.
De tekens die voor aan de 5 Linien ftaan, noemt men Sleutels, waar door men gewaar word, op, of tuflchen welke Linie die Noot ftaat, welke men op net Inftrument moet aanflaan. Of fchoon *er 9 verfchillende foorten van Sleutels zyn, zo leere
men egter in den beginne alleen deDuitfche Viool-of G-Sleutel voor de Discant of Regterh«nd; en de ordinaire Bafs- of F - Sleutel voor de Bafs of Linkerhand; boven aan op de dezelve Plaat aangetoont. Leer eerft de Nooten die op de Linien ftaan aldus:
C F. op de vyfde linie. NB. vanonderenoptetellen,
De G-Sleutel I D. op de vierde. 1
ftaande op de < B. op de derde.
tweede linie. J G op de tweede, zynde de Sleutel •linie.
\^E. op de eetfte. r A op de vyfde linie.
De F- Sleutel j F. op de vierde, zynde de Slqatel-linie. ftaande op de < D. op de derde. vierde linie. IB. op de tweede. LG. op de eerfte.
11. De KruhTen of Mol»tekens vim zulke Nooten welke het ge-
heele Mufijcq-ftuk door, Kruis of Mol moeten zyn. worden voor- aan neffens de Sleutels geplaaft; en draagen de naam van Voortekens ; dog is 't dat 'er paflagies voorkomen waar in de getekende Kruiflen of Mol-tekens weg moeren, zo gefchied zulks door een teken *t welk men b - quarrfie noemt, dienende altoos voor een herftellings - teken. 13. Wanneer een Noot rteds door een Kruis is verhoogt, en nog-
maals een halve toon moet ryzen, zo word «ulks door een enkel kruisje (x) aangetoond. Jn V.zelve geval de Mol-toonen door twee b b. A a Van
|
|||||
|
--"--------------***——~~
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
CO
Van de waardye of lenyte der Nooten.
13. Wyl de Nooten van verfchillende duurzaamheid moeten zyn,
om een Melodye te formeeren, zo wordenze in byzondere gedaan- tens ondeifcheiden; namelyk aldus: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ass
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JVotrtetz.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&
|
*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Trri«dlrf«M«rTrTT'TT7rii rrn
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tmi
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hier ziet men dat een Heek Noot, geheel open, wordt verbeeld
gelyk een O, zonder iecs *er aan. Een Halve, insgelylts open, doch met een ftaart,
Een Quart of vierendeel, geheel toe. Een
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<5)
Een dgtflei met een haak aan de ftaart: of zo *er meer als e*e"n
by elkander moeten ftaan, bind menze met eetit flteep asn malkander. Een Seftiende, twee haaken, of tweemaal gebonden. Een Twee en dertigfte, drie haakeri, cf driemaal gebonden. Een Her en zestigfte, vieimaal gebonden. Het is een der voornaamfte zaalcen, dar men een duidelyk begrip
hebbe van de waardye der Noo^en; derhrlve lette men in de nevensgaande Plaat, nog op dii volger.de, namelyk: Dat 'er in een Heele Noot gaan 2 halve,
4 quart en,
8 agtften, 16 feftienden , 64 vier en feftigften. In een Halve gaan 2 quarten.
4 agtften, 8 feftienden, 16 twee en dertigften, 32 vier en feftigften. In een Quart gaan 2 agtften,
4 feftienden,
8 twee en dertigften, 16 vier en feftigften. In een Agtfte gaan 2 feftienden.
4 twee en dertigften,
8 vier en feftigften. In een Seftiende gaan a twee en dertigften,
4 vier en feftigften. In eenTwee en dertigfte a vier en feftigften.
A $ Wan-
|
||||
|
CO
|
|||||||
|
■Wanneer *er by een Noot ten 'ftip ftaat, dan Is ze de helft langer,
namelyk: :!j,,ii^ ,-j.r , Een Heele heeft alsdati 3 halven.
Een Halve - - - 3 quarten* Een Quart «. - - 3 agtflen. Een Agcfte - - - 3 feftienden. Een Seftiende - - 3 twee en derftigften. Een Twee en dertigfte 3 vier en feftiglten. 14. Wanneer *er drie, of zes Nooten by elkander zyn gevoegt,
zo gaan dezelve in gelyken 'yd als anders twee, of vier, van de- zelde waarde; en worden Triolen en Sextels genoemd; by voorb; {"3 halve, moet in dezelve tyd gaan van een heele.
I 3quarten ----- een halve. Een Triol van ^ 3 agtften ----- een quart. j 3 feftiende ----- een agrfte. (^tweeendertigfte --«■-- een i6de. |
|||||||
|
,, Pauferingen.
15. Wanneer de Bafs of Discant een bepaalden tyd moet zwygen
•of Pauferen , zo gebraikt men daar toe de op de uitflaande Plaat aangeweezene Pauferings - tekens. Brengtze aldus in "tgeheugen: Een vierkant blokje dat onder can de linie bangt, een heal.
Een vierkant blokje dat boven op de linie legt , een half, Een verkeerde 7 > een quart. Een ordinaire 7, een agtfte enz. Een ftip by een Paufering, geld even zo veel als een ftip by
*en Noot. 16. Waar Hit teken ''**?<> ftaat, daar Paufeert men naar goed-
•vinden Tekent
|
|||||||
|
<7)
Tekens om te Repeteeren.
17. De eerfte of meeft gebruikelykfte zyn.d»e,j welke dcormiddel
van dubbelde regt opftaande ftreepen met twee cjf meer ftipjes zynge- tekend. Die kant daar de ftippenlnaar toe ftaan »is de Fepetering. Detweede foort heeft meeft de gedaante pelyk'een S men vind'er
gewoonlyk bet woord Del. Segno by, 't welk'zegU volgt dh reken; namelyk: beginr vsn daar af weder te fpeelen daar dit teken geplaatftis: en waar Pints ftaat, daar is dan ffeetetnde., • «sv ~> r^--.-.-..-' 'Jiv'.i Zommige Autheurs gebruikeh voor hefwobrd 'Finis, een halfrond
boogje, omtrent als het voorgemelde'Pauferlnjjs-tekeri. ir ! Het woord Da Capa zegt: van het boqfd des .ftuks, weder tabe-
ginnen, en eindigd op gelyke-wy^fd-S' by j)tL$egpo\9getaeild. , . Eindelyk kan men onder het Repeteerai ook rekeoen het Woord
Bist hetwelk zegt -tweemaaU is .., .'■<•■•■>m •- ?• [3 >o ! : 1 .■■■■■■-■ * • '•' ■■:' ' '■ " h'\ r ;;; „ 1 , ■ cj' j ■.. .„•■•,' ■ ■ |
||||||
|
Van de Maaten,
18. De Cyffers welke men aan 't bfgin van elk Mufijcq-ftuk ont»
moet, wyzen aan, in hoe veeldeelen de Maat beftaat; een C,, in plaats van gemelde Cyffers, beduid Cap^lmaat, of een maat van 4 quartern .
NB. De regt opftaande ftreepen maaken de verdeeling der maaten;
van zo vetl nu de maat is, even zo veel vindt men 'er tuflcben iedere ftreep geplaatft,, 19. Wanneer men meer als eene maat moet Paufeeren, 20 word
zulks door langwerpige blokjes- aangetoond, en bier onder zyn be- greepen allerlei foort van maaten. Paw
|
||||||
|
■■'»'
|
|||||||||
|
( 8 )
Van de Cieraaden C Agrementen.)
20. De twee voornaamfte welke meed boven de Nooten worden
getekend, zyn de Tretnblement en Mordant- Tot het Trembleeren leent men een toon naar boven; in tegendeel een Mordant, naar onde- ren; de eerfte word door een /. en de laarfte door een m, met een ftreepje 'er door, aangeduid. De overige Agrementen worden of door kltine Nooten, of door verfchillende foort van tekens, naar
dat de hchryftrant van elk Compontft uitleverd, getekend; de reft kan door een goed onderwys aangetoond, en een goede MuOcale fmaak naar vereisch 'er by bedagt worden. a 1. Een of meer Nooten van gelyke hoogte, door middel van
boogjes aan elkander gehegt, houd men ( voornamelyk op een Orgel) vaft, in plaats van aanteflaan. Doch Nooten van verfchillende hoogte, met boogjes getekend, moetenzeer fleepende, en gebonden,
in tegendeel met ftipjes of punften , zeer Ipits aangetoetfl; worden. |
|||||||||
|
t j. ■ 1 1 i;
|
|||||||||
|
.-. !"•;■'
|
|||||||||
|
EER-
|
|||||||||
|
^*i_____
|
|||||||||
|
(9)
EERSTE GRONDBEGINSELEN
VOOR DE GENERALE-BAS. 22. De gemeene benaaming der Int erv alien y
zo ah dezelve op de Clavier-toetzen moeten, en
dtkwils met anders kunnen genomen warden. I, Prime
kleine 2, Secunda Minor ook Nona Minor. groote 2, Secunda Major ----- Tertia Diminuta en Nona Major.
kleine 3, Tertia Minor ----- Secunda Superflua.
groote 3, Tertia Major ----- Quarto Diminuta.
4, Quarra ----- Tenia Superflua.
groote 4, Quarta Major f —— Quinta Minor.
5, Quinta ----- Sexta Diminuta.
kleine 6, Sexta Minor <----- Quinta Superflua.
groote 6, Sexta Major »---- Septima Diminuta.
kleine 7, Septima Minor ----- Sexta Superflua.
groote 7, Septima Major.
8, Oftaav.j
NB. Door Diminuta, kan men verftaan de kleindere of kleinfte,: en door Superflua, overvloedige of grootfte. Door htervallen ver- ftaat men de tusfchenwydte van den eenen Toon tot den anderen. 23. De lntervallen worden afgedeeld in Confonanten en Disfonanten;
door Confonant verftaat men vieiluidend, Dlsfonant kwalykluidend; het eerfte zonder het laatfte maakt de Mufijcq walgelyk, gelyk de Spyze zonder Zout, gelyk ten Schildery zonder fchaduwe, 24. Men houd gewoonlyk voor de volmaakfte Confonanten de
Odtaav, Quint en groote Tertz. De min-volmaakfte, kleine Tertz, Quart, kleine en groote Zes; de overige alle, namelyk de groote Quart en kleine Quint, kleine en groote 2, kleine en groote 7, en kleine en groote 9, zyn Disfonanten; de 9 is op zig zelve wel met de a gelyk in naam, maar riiet in werking. B Fan
l By iommigt Quarta Superflua, Quinta falfa cenoemt.
|
|||||
|
w.^X___1ju
|
|||||
|
(10)
|
|||||||||
|
Fan de Hoofd-toonen met deszelfs na-
tuurlyke voortekens. 25. Voortekens zyn, de Kruis, b, of b-quarrees; welke naaft
de Sleutels zyn gepiaarfl. 26. Om te leeren welke voortekens tot ieder Hoofd-roon uic de-
natuur worden vereifcht, zo leere men door het volgende behulp- middel de tweederlei grondtoonen kennen; Klanhladder over Tertia Major.
1 2 3^4 5 6 7^8.
NB. Die Cyffers, welke elk op zig zelve flaan, zyn intervallea
van beele toonen, maar die met de boogjes zyn halve toonen. Klank ladder over Tertia Minor.
Opgang I 2^3 456 7^8, Neergang g 7 6^5 4 3.^2 I. NB. De Neergang komt alleen in 't plaatfen der voortekens in,
aanmerking, wyl dit de natuur der Tonus Minor vereifcht. Hier nit zal men zien dat, by Quinten te ryzen een Jfruis, en,
by Quinien te daalen een b vermeerderd, als by voorbeeld: |
|||||||||
|
GROOTE
Vtrmeerdering van Kruiffen.
c.
G. f-Kruis.
D. f- en c-Kruis.
A. £■ c- en g-Kruis.
E. f- c- g- en d-Kruis.
B. f- c- g- d- en a-Kruis* &c.
|
TERTIEN.
Vermurdering van Mol-tekem.
C F. b-Mol.
B-mol. b-Mol en e-Mol.
E-mol. b- e- en a-Mol. A-mol. b* e« a- en d-Mol. &c, KLEI-
|
||||||||
|
oo
|
||||||||||||
|
KLEINE TERTIEN.
Fermeerdering van Kruijfen. VtrmeerderingvanMol-tekens,
|
||||||||||||
|
A. A.
E. f-Kruis. D. b-Mol.
B. f- en c-Kruis. G. b- en e-Mol.
F-kruis. f- c- en g-Kruis. C. b- e- en a-Mol, C-kruis. f- c- g- en d-Kruis. F. b- e- a- en d-Mol.&c. G-kruis. f- c- g- d- en a-Kruis. &c. ' > ':•
Van het Accompagnement*
17. Door het Accompagnement verftaat men die Toonen, welke
tegen de Bas-nooten aangeflagen worden, en meeft drie in getal zyh, 28. Zeer noodaakelyk is 't, om eerft de Hoofd-accoorden te leeren
kennen ; deeze beftaan uit de groote of kleine Tertz, de Quint, en de OBaav; en deeze moet men zo leeren veranderen, dat dan de 3, dan de 5, en dan weder de 8 boven liggen. 29. In een welbecyfferde Bafs neemt men tot die Nooten, welke
of geen CyfFer hebben, of met 3, 5 of 8 getekend zyn, altoos nun Hoofd-accoord Voorts betekend Een Kruis boven de noot de groote 3.
Een b - - • - kleine 3,
Een b - quarrfie groote of kleiae 3. na dat het in 't voorgaande,
('t zy kruis of mol} is geweeft. Een ftreepje door de cyffer is Major, (groote.)
Een kruis aan de cyffer is 00k Major. ( groote. )
Een b aan de cyffer is Minor (kleine.)
Eenb-quarrfie aan de cyffer is groote of kleine.
Is de cyffer reeds Major, en boven dien nog getekeud met een kruis
of ftreepje, dan is ze Superflua of grootfte. Is een cyffer reeds Minor, en boven dien nog getekend met eenb,
dan is ze Diminuta of kleinfte. 30. Zulke Nooten welke andere greepen dan hun eigen accoord
moeten hebben, worden door de navolgende Cyffers onderfcheiden, en dan neemt men: B a .Tot
|
||||||||||||
|
f 4 en 6.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de 1 6 > de $
|
5 en 8.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tot
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- 3 en 8, ook wel dubbeld 3.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\7\ I 3 en 5-
L9J L3 en 5.
Ontmoet men een 1 o of 11, zo kan men zig de 3, en 4 voorftelletr.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rgroote 4 ^
_. , , J valfche 5 +
Tot de < 3 I > de <; I groote 6
|
_2 en 6.
3 en 6.
3 en 4.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I groote 2 J
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
_groote 4 en 5.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
31. Wanneer twee Cyffers boven elkander ftaan, zo heeft men rer
«aar een derde toe te neetnen, als: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f5 of 9
3 5 3 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7 *
4 7
8
4 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
6
6 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4
1 4
3 f
S
3
|
1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,*■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
8
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tot de J J > de < §
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tot de ^ f }. de ^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4
6
3 6
6
4 7
t 3 J |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3
5 S 4 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
8
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3
8 15
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NB. Ofde cyffers boven ofonderde Nooten ftaan, zulks is ^t zelfde.
3 a, Staan-
t Zommige Aiueurs tekenen ie valfche j, met een ftreep 'ej dvars door.
.* Of 4 Of groote 7. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j-------.—_,-------^.- ■ > «r.„-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
C is )
|
|||||
|
3a. Staan *er drie Cyffers boven elkander, zo heeft men daa»
7
anders niets by tebedenken, dan dat men by de 4 nog kan neemen 2
de 5, mits dat de 7 Major zy. NB. Men maake onderfcheid of de Cyffers boven elkander, of naaft elkander ftaan. 33. Of fchoon § 20 is gezegd, op die Nooten hun eigen ao
coord te neemen welke met zyn getekend, zo heeft dit egrer in zommige gevallen zyn uitzondering; zomtyds laaten zig langzaame ftukken accompagneeren op ieder agtftedeel; in tegendeel, die van een middelmatige fnelheid uit vier of 3 Quart maat, elk vierdendeel. In Prefto's Allabreve's &c. op elke halve Noot; (byvoorbeeld
inmaaten van 6 of 3 agtfters) om het eerfte en derde agtftedeel, oftel- kens om de eerfte van de 3 agtfte deelen naar maate de fchielyk- heid zulks toelaat. 34. Voorts lette men op de beweeging der handen; deeze is
driederlei; Ten eeiften: deOngelyke beweeging (MctusCon'rarius.) Tentwetden: ah de eene band flil float terwyl de andere op of neir gaat ( Motus Obliquu-.) Ten derden: de Gelyke beweeging ( Motus Rectus.) In 't Accompagneeren moet men zorgvuldig agtgeeven op de Motus Comrarius, en vermyden de Motus Rt&us, om de verbodene gangen van twee agter elkander volgendc Quinten en Odtaven zo veel 't mogelyk is te vermyden. Wat de Motus Obliquus betreft, die is niet willekeurig, 35. Wanneer egter in zommige gt vallen » de Motus Redus nier
wel te vermyden is; als by voorbeeld'■•■ eenige agter elkander volgende Zesfen: zo laate men om den anderen de 8 daarby weg, en neemt *er de 3 alleen by; doch de 6 moet dan de bovenfte ftem zyn; anders neemt men 00k wel de 3 dubbeldi Komen 'er wyders eenige Tertzen agter-een, zo is 't beffc dat men die alleen laat hooren Deeze netheid is vooral aan te pryzen onder het uitvoeren van Solo's. Trio's enz. Edog onder volftemmig Mufijcq verdubbeld men het Accompagnement zo veel mogelyk is, al was 't des noads met beide handen, laatende de Violoncell. &c, alleen B 3, Yooc
|
|||||
|
oo
|
|||||
|
Voorde Bafs-ftem zorgen, en deeze onvermydelyke gebrekea Ce^°S
zo weinig als mogelyk) die tyd voor goed pasfeeren; dan, opeen Orgel moet in dit gevral meer omzigtigheid gebruikt worden. Ziet men eindelyk eenige O&aven by een, zo neemt men met de Regter- hand de eigene Nooten van de Bafs; als zynde zulke gangen, daar alle partyen zig als eenftemmig vereenigen; men vind het ook wel met het woord Unifon uitgedrukt. 36. Het woord Tajlo Sole, zegt: de Bafs alleett; dus het Accom-
pagnement zwygt tot 'er weder Cyffers verfchynen. 37. Wanneer boven eenige agter-elkander volgende Nooten een
ftreep is geplaatft, zulks duid aan, dat het laatft getekende Accompa- gnementmoetblyvenop alle die Nooten welken onder gemelde ftreep gevonden worden. 38. Men gaa zonder noodzakelykheid met het Accompagnement
niet hooger als het twee geftreept e of f. 39. Verder dient tot onderrigting; dat veelmaals in wel-becyfFerde
Basfen zulke tekens zyn weggelaaten, welke uit de natuur van zelve moeten volgen; de voornaamfte zyn dezen : 1. Een toevallige groote Tertz, moet met de zuivere Quint
gepaart gaan.
a. By het fluiten let op den Introdufteur, zynde de Septima Major van dien toon daar men in zal eindigen, of de groote 3 by het
accoord dat men tegen den Dominant aanflaat.
3* Wanneer men een Tertz ryft of zes toonen daalt, zo behoude men dezelfde greep, mits dat men dan het hoofii - accoord
tegen de eerfte Noot moet hebben gehad.
4. Wanneer 'er drie of meer Nooten agter een volgen welken
gelyk in naam zyn met de greep die men in de Regterhand heeft, dan behoude men tot alle die Nooten dezelfde greep. 5. Wanneer 'er een overloop van den eenen toon in den anderen
komt, daar toe behoude men de greep van de eerfte Noot. 6. Tot Nooten van e^nen naam, blyft ook maar 66ne Cyffer,
zo lang 'er geen andere Cyffers komen. 7. De Kruisfen of b. &c. welken tusfchen beiden voorkomen,
duuren op het minft ieder maat uit> indienze door geen b- quarrfies weder afgetekend worden. Om |
|||||
|
C*s)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Om deeze en diergelyke uitlaatinge zelf te kunnen verbeteren, zal
veel helpen wanneer men de hier navolgende voorbeelden tot gebruik by onbecyfferde Basfen zig eigen maakc" Voorafzal ik bier laaten volgen Eenige behulpmiddelen om zommige Cyjfers
op een gemakkelyke wyze te vinden. 40. Wanneer 66n van deeze volgende Cyffers boven een Noot
ftaar, zo verbeelde men zig eerft het Hoofd - accoord van dezelve Noot, en ! ., , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
pi
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4
6 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zo veranderd de j
|
i\ f
8 \> in fie J
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ftaat *er een
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I 7
9 6 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
9
6
S J |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t8j
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De 2 of * weflce het zelfde is, neemt een Aecpord hooger.
9 7
De 7 of 4 is een Accoord laager. 4 a
Om een 6 fchielyk te vinden, zo zie een Tertz te rug, Een groote 7 is de naaftgeleegenfte toon naar onderen. Die dit volgende duidelyker voorkomt tydiene 'er zig van.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
g
a accoord van ^ t>
c d |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de van
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
oo
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e
f g
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*ie6van
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t accoord van ^ d
|
de7van{ f } is't accoord van 4 a
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
Ifj
|
IS
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e
f g |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lb j
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I d !
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
9 e|
de 7 van< f j is't accoord van
5 g
a
b
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I d
is't accoord van i e if
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\°
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ook aldus:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2
4
6
4 <5
De < 7
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2
4
6 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
► is 't accoord van de < 3
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
9
7 f |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5
7
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
9
7 4 ^ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dit zyn dan de voornaamfte zaaken welke men in den beginne by
hetleeren van een becyfferde Bas dient in agt te neemen. Voor zulke Basfen, welken maar ten halven ja zonwyle in 't ge-
heel niet zyn becyfferd, kan dit volgende eenigzins behulpzaam zyn, «ot voorkoming van grove fouten, rooR
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VOORBEELDEN of HULPMIDDELEN
BY ONBECYFFERDE BASSEN. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VOOR TERTIA MAJOR; OPGANG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEERGANG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VOOR TERTIA MINOR; OPGANG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEERGANG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•Voor yverige Leerlingen, diend nog hetvolgende, waar uit te zienis,
op hoe veelerlei wyzen deze Klank-ladders geaccompagneerd kunnen worden. NB. Ikheb hier, zo alsin 't volgende, de Cyffers zoo onder elkander geplaatft als ze moeten aangeflagen worden, '
C ...........VOOR
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VOOR TERTIA MAJOR; OPGANG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEERGANG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VOOR TERTIA MINOR; OPGJNG.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEERGJNG.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hier uit zal een Leerling zien , dat 8 verrchillende Cyffers in den Op-
gang van Tenia Major genomen kunnen worden, en 6 in de Neergang. En in Tertia Minor, 6 in de Opgang, en 5 in de Nefirgang. C 2 Nu
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(20)
Nu volgt nog een korte aanwyzing om
Qjiartop, Quint neery te Accompagneeren. |
||||||||
|
;.
|
||||||||
|
\ 5
41. Neem tot de Primo de 3 en dan verder tot de op-
8
3 7
gaande Quarten de g en de negrgaande Quinten de 5 of tot
5 3
3 7
de opgaande Quarten de 7 en tot de nefirgaande Quinten de 5
*—S S
Eindelyk nog een voorbeeld om de
Quart e-Cirkel te Accompagneeren. 43* Tot de Prime* de 5 tot de Secunde de, % q
W- S 8r- 5
totdegrooteTertz de 3; - en dan tot de Quart de g
6 5
Die luflr heeft, om zig in deze opgegeevene Voorbeelden fterk te
oeSenen, zal gewis een goeden grond tot het Prseludeeren leggen. 43. Nu wil ik den Leerling nog sanraaden te letten op deze Drie
Intervallen , waar uit een Hoofd-accoord genoomen word, namelyk: op de Prima of Odaav, op de Terlz, en op de Quint. De Primo of OBaav, zynde de Hoofcl-toon, moet zyn eigen Accoord hebben. De Tertia, zynde de Reprefentant van den Hoofd-toon, word met de 6, zynde het Accoord van zyn Principaal, geaccompagneerd; En de Quint, als den Toon, doorwelkemen in den Bafs de fluking maakt. moet altoos met de gr. 3 geaccompagneerd worden, om dat deze poote 3 > den inleidci van den Iloofd-toon is. 44. On*
|
||||||||
|
)
|
||||||
|
44. Onmogelyk is *t, in onbecyfferde Baflen een vafte bepaaling te
maaken welk Accompagnement tor ieder noot behoord,; wyl degangen der Melodyen in *C oheindige v'erfchillende vpU dtt alleen is te re- commandeeren: 1. Een gefeberpt en aJtoos 'opMietid'geboot, en datt zo men verneemd dat *er deze,, of geene gangen pnyerwagt vocrkomen waar mede bet Accompagnement niet overeenftemd,; zo hate men lievsr voor dien tyd, het Accompagnement weg. a, Vooral eer men beginc, zien, uit welk een toon het ftuk gaat, en over welke Tertz; dus welke voorteekem; ale mede: wat voor tocvalUge Kruh, £, of bquarret'i 'er in voorkomen; '. dustot?welke bytoonen den Hoofd coon over gaaty hebbende het oog byzonder op de tuflchen inkomende Cadenfen enz. zulks zal veel ftrckketi tot voOrftoiming van imsras\ingen. De Hoofdzomme van die alles is: zig vooraf flerk te oeffenen in
welbecyfFerde Baflen ; tie ft men ondertuflbhen zulke or.becyfferde Baflen, waar de principaal party in partituur is gezet, zoo is deze ■zwaarigheid weg, houdende danmaar het oog op gemelde party.. ' 45. Eindelyk Ieere men 00k nu en dan'zfg'gewennefl aan de ver*
fchillende foorten van Sleutels, zynde 9 in getal; als 3 F, 4 C, en 2 G • Sleutels, agter op de uitflaande Plaat in nooten te vinden. Agtende tot dus verre genoeg te hebben gezegt tot een hand-
leiding voor eerft-beginnende , befluite ik die gedeelte met deze vermaaning: i. Wanneer men dan zo ver gevordett is, dat men iets kan Accompagneeren, nooit naar zyn eigeh fbeelen alleen te luifteren, maar te gelyk 00k naar de mede fpeelende partyen; op dat men zo wel in maat, als ftefkte en zwakte van *t geluid met dezelve overeenftemme, a. Geen Harmonie lot een Melodie te maa- ken ; dat is . geen krulligt loopen, Harpegio'i, Tremblementen of diergelyke ontydige fraaiheid voor den dag brengen, want het Ac* compagnement alleen Harmonic zynde, is als eenkieed of deraad der Melodie. Al fpeelde dan, by voorbeeld, een der ohervaarenfte leerlingen een Melodie, het welk geaccompagneert wierd door een der grootfte meefters, zo zoude de Iaatfte naar de eerfte zig moetea fchikken. C ) HAND-
|
||||||
|
J
|
||||||
|
HAftDLEIDItfG f6T het FORMEEREN
vak BASSEtf, vpo* t»SALMENf LIEDEREN,
or GREGORIAANSCHE CHORAALZANG. 46. De Hoofd-accoorden van ieder toon geleerd hebbende, xo legd
tot «en groadOag dit volgeode; TERTIA MAJOR; OPGJNG.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEBRGANG.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ook kan men de Ns&gang^oc^ Ternett^, en telkens ten Septima na
te flaan, Accomgagtiere'n,! lot a«i de Seciinde als Cadensmaakende noot; welke njet, dan de Juint'Vafi den fluitnbot gcdoogt; by voor- beejd: ' I ' "' ■' ('' ' ,/ 'r .' ;:. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1, ,8 ;; 71 7
J Tertz. Sept.' I Tertz. Sept.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tertz. Sept.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&c
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
47'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
♦ Tieeze Tetti raoet met de 6 vendd worden.
1 Deeie Se« moet met de 6 verieM worden. • Dixie Scat tM<t met de } en 4 veixcld worden.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«Ki___te
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
< *3 )
TERTIA MINOR; OPGJNG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
47-
I
Octaav.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEERGANG.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,f:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gebruikt dit volgende nog tot eenige nadere dnderrigtwg,
48. De Melodie- Candenzen, worden gemaakt, door niiddei van
de groote 2, of groote 7, en moeten altoos in de Bafi met deh Dominant en Introduifteur geaccompagiieerd worden. 491 Zo lang men ziet, dat de Rymregel met zyn eigen a of 7 ein*
digt, danblyft, en Quit men nog in den Hoofd-toort^ maar eindigt de regei door middel van een heele toon te daalen of een halve te ryzen in eenen anderen dan den Hoofd-toon, dan noemt men *t* uit zyn Ihofd-toon in eenen anderen toon over te gaan; dus merkt, dat halve toonen daalendc en heele ryzende, geen regelmaatige Cadetizen zyn; maar zommige noemen, *c in zulke gevallen, in een toon blyven bangen. .,.-. ;. ■.,••» , , ., , . , , ■ •.-,.■> 50. Men moet altyd voor uit zien, met welke toon de Rymregel
eindigd; want tot die toon, daar men in zal overgaan, dient men 3, 4, of meer nooten vodraf (nadatderegellangofkonis) met deBafi zig te prepareeren; en hem aanmerken als waarehy voor die tyd de Hoofd-
1 Otett S«t meet met ctn 6 wield wpirfea*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Cu)
|
|||||
|
Hoofd-toon. B7 Tooibeeld;:' wanneer ik fpeele uit G-Major, en
moej oni Jaag in D. eiqdigen, zo moet ik, 1 eer ik eindige, F - kruis niec meet als de /de, maa* als deQjde; E, niet meer als de 6de, maar ahdeade; en eindelyk;,; D^ niet als de 5de, maar als de 1, of fluitnoot aanmerken. .'•■ Ga ik weder in de volgende regel tot den Hoofd- of een* anderen Bytoon Over, zo blyve ik nog Een, Twee of meer nooten, als zulks mogelyk is, in myn* onder de hand hebben- de toon. 51. Men zal al^de Hoofd-toon Major is, meefl: in den Dominant
overgaan; want deze<«is deszelfs naafte in de verwandfbhap. Die jhier aan volgen, zyn gewoonlyk de Sext, Secunde, Quart enz. 52, Is de Hoofd-toon Minor, dan zal men veeltyds eerft overgaan in de
fTerrz: zynde deeze de toon waar tiit geene gebocren is, en hebbende jdierhalven 00k ee'aerlei voortekens; voorts in de Quint, Quart enz. j 5j. Als men eejn Melodie zal beginnen, zo zie men vooraf welke
Sleutel 'er geteekend ftaat; loopen de nooten daar in ce hoog of te laag, zo verbeelde- mejuzig eene andere Sleutel, enwel zulk een, waar van de Hoogfle of Ldagfte noot der Melodie ordentelyk door eene Menfchenftem gevoJgtkan viorden. Al wat dan onder £6ngeftreept C gaat, (s te laag; .en boven twee geftreept E, of F, is te hoog; namelyk in Jjerken-,. wegens net fterke, fchreeuwendatde meeftendoeq. 'i €$• Wyl in veele zangwyzen oude en onregelmaatige gangen zyn,
jen.zejden de yereifthte tekens by overgangen of fluitingen worden gevonden, zo zal men bevinden * wanneer het gehoor te gelyk me: de gronden raadpleegt dat hier een kruis, daar een b, elders een b- quarr«£ ontbreekt* \ iv.> w.'s '<...- . ,.^-%W^,. ***■'$$* Op veelerhande: wys Tcrin men'de Baflen leggeh', doch men
fflaak'ze zb men wil; zo is die egter ;een algetheeo verbod: Geen'twee agter elkander volgende Quinten of OSlaven te maaken. Ziet men onverhdeds dat 'er twee Quinten zullen volgen, zo is dit te verhelpen
in dezer voegen: houd>de eefft gevatte Quint tot de helft<van de vol- gende noot vaft £ het welk men Binding noemd ) dan heeft de tweede Quint vryheid om tekomeft, doch Oftarverf zyn teederder* Ook
|
|||||
|
,,.„.*,.. , *MM." II !■ ,.^*p.!..,,.,,,,,,...,.£,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(25>
5*5. Ook zyn *er Bedtkte Quinten en Otlaven, welke fnsgfefyks
vermyd moeten worden, en zeer bedrieglyk zyn. Want (om een voorbeeld op te geeven) tegen D. 't O&aav d, en tegen G. (om« laag) c; is eea bedekte Quint tegen A. enz. 57. Men lette op de Motus Contrarius, men vermyde het fpringen ,
en bevlyrige zig de Gebondeubeid. Die dan in 't oog boudeode, kunnen zommige ganger! nog dus veranderd worden: Het daalen van een groote Tertz of Quint.
58. Daalt men een zuivere Quint of groote Tertz, zo maak de
eerlle Noot tot een Sext, dc tweede tot «en CkXaav; zynde deeze Sext den Introdudeur van de daalende Quint. — • - -•'■■'-> , .....
Onregelmaatigen gang over de overtollige 4.
59. (Ikbedoelhier, wanneerzulkeenganginrtrWail/a/V eindigt)
Aldus vind ik de Baft *er gevoeglykft by: " ■ •',< ' • ':"' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Primes.
60. Kunnen tot een 3, 5, 6f, of 8 gemaakt wo.den, naif
«kt het zig bed voegt met de volgende of voorgaande Noot* Van twee Secundes op de Ptimo.
61, Maakt de eerfte tot een 6. §
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
: I
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
. DrU Secundes op de Primo,. , .
6a. De middelfte daar van tot een 6. Van twee Reprefentanten op de Secunde.
63. De tweede tot eeq jr.* ^ ... . ,,$,. ^ ,iQi '^jfo t Dene 6 met etn 6 reizeld.
$ At is willekeutig of dctze 6 met een e of 6 word rerzeld.
* 9ceu 7 klinJu wy btid, 4\u elk vcxkieie deicWc oiet of tl.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-----------------------------------------Ml ^fe'' I
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- .'IfW*!.. ■■«.. » ■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Van drie Reprefentanten dp de Secunde.
' (J4.;-De tweede tot een 5, de derde tot een 7/* #»* -/ww Quartern op de Tertz,
65. De eerfte tQt ,een 6 met de 6 verzeld, de tweede tot eea
valfche 5 met de $; of tot een 7. ,,VQorts hat de Quart zig gaarne tot een Septima gebruiken. Vani-Me'"Quarten of de Reprefentant ofOSaav.
<J<S< De eerfte een 8, de weede een 3, de derde een 7; of by
herhaaling van een' zelfden gang: de eerfte een 8, de tweede een 6 met de 6, de derde een valfche quint met de 6. > o > ' .
, v; ,r ,;,fytt„4e Opart pfi de fccunde.
67. De Quart tot een/O&aav. . ." i
j ■■■ Twee Quintenx
68. De tweede tot een 5, zo de eerfte een Odaav is geweeftv
00k wel een j. ' _
Van drie Qulnteh op den Reprefentant.
vr^pi'EFe eerfte tot een 8', de tweede iot een 6, de derde tot
een £ Van twee Sexten op de Quint.
70. De eerfte tot een 3, ge,, tjjEgedg,.. to| een 7, of 00k tot
een i. 71. Eindelyk Va*n men ztniumge Nboteri, welke men in de Melodye
moet overfpringen, naar gdedvlttdeh' met limine eigene Baden kort aantoetien. En djt agt ik genoeg bier van, dewy! door verdere voor- beetden, de onregeIrna,tige gangen t^ willen ophelderen, met alleen Terwdrd voor eerftbeginnende zoude voorkomen, maar 00k in deezea 1 .... -Toor-
|
||||||||
|
e#3>
|
||||||
|
▼oornamelyk, elk Meefter een byzondere leeroyze Tieeff; terwyPik
het verder voor bet mondeling onderwys overlaate; elk leerling onder- tuflchen aanraadende, defegelmatige'Melodyen eerft grondig ce! leeren kennen, op dat men dodfr die middel het onregelmatige weetergoed te maaken. (Bediend men zig vooraf ♦art' welgemaakte vdorgefchreeve&e Basfen, deondervindingheeft my dben leeren ■, datzulksrotgrootnuten gemak in deezen voor een leerling verftrekt.) Wydei's dat men in de Melodye, geen eene Noot aanflaat, ofweete welk een Interval men heeft; vociral houde men zyn geda'gteri geftadig geveftigt op die Inter- vallen welke een byzonder vermogen hebben;"■' alsJ daa* zyn: De 06tava, als Booftl- of eiridlgirigsitoon!,' - f; >'>'■>>■■ '■ -;> '"— 'l De Secunda Major j. als MdOdye-cadetts-maafcend^tdbft'.'■"'•"" De Tertia, als Reprefentant van den Hoofd-toorf. De Quint, als Dominant, doof welke men een Bas-cadens formeerr. De Sept'ma Major, als tweede Melodye-caderts-maakende-toon, en Introdutteur of Inleider tot den Hooftl-toon, is onder de Intervallen van' een groot vermogen; Hy is de geopendg deur van ieder periode. Laatftelyk word di't ernftig aahbSyblen, dat niep, in ^t maaken van
Basfen, zig daar vooral op toelege, oihze fcirigende te doen voorko- men; dus ( om het nog eens te herhaalen ) als men zlet dat de Melodye om laag loopt, de Bafs als dan naar boven, in tegendeel gaat geene naar boven, deeze dan naar beneden; eii dat men t'elkens, zoveel 't mogelyk is, de naaftgelegenfte toonen vatte; her, welk de harmoni* eufte Basfen dOrit voorkomen. Wyfd£ Bafs dsln geVvoonlyk verbeefd het kleed van de" Melodye, die op zig zelfs at te haakt zoude klinken, zo is't ligt te begrypen dat men de Melodye geen geringe luifter by- zet, indien men dezelve met een welgemaakte harmonieufe Baft fierlyk weet te bekleeden. 72, Tot Mi verre hebbe ik dan eenigtf aanleidirig gegeeven, langs
welke men ndar de regelenderkurift dePfalmen&c. kan leefeh fpeeJen ; waar by ik n^ets te voegen zoude hebben; ten ware my de ervaaren- held geleerd'had, dat deminfte leerlingen der Pfalmeh en Liedeferi, Oogmerk hebben om tot de gfdnden der kunft in te dritigen, en des- wegens meeflf al door de moejelykheid der gedrukte Pfalm -.boeken worden afgefchfikt;' derhalyeri heb ik' reeds vbo't'veele jaalren de Melo^yen'aldtislaattenafkcnryven: h eiuaraitn m (T ..■..-.!; .-,-.,.•: , ,.:1 ,:". $ ■ -J ■..' ■ . r- I, iWhs sfefl1
c. _..... •■: :. . ;'.-, . ■ : - . 5
.. tf . . .......-u. ,..,-..•. 'a* ...♦ #*J ■. -.' -;*■> «» ■ ^ .'0
|
||||||
|
t
|
||||||
|
C*&>
|
||||||||
|
r. De Melodyen op de Duitfcbt HooUfleutel, en wel alle mer Hetlr
nooten. *
a Eileen rymregel door regt ooftaande ftreepen afdeelen* < 3. De Bafs door klekie Letteren in plaats van Woo ten aanduiden.
4. EIke Letter wyft een Accoord aan.
5. Kapitaale Letteren beduiden het Accoord met de groote Tertz.
6 Een b onder de Letter, kleine Tertz. 7. Een bquarrefe order de Letter, kleine of groote Tertz.
g. Een kruis naaft de Letter, lsKruis; een m, betcekend Mol;
een b-quarree" herfteld.
p. Om de Accoorden te leeren, en hoe de groote of kleine Tertzen te vinden zyn, daar toe diend de aanwyzing op pag. n en 9.
10. Zo onder een Letter een 6 gevonden wordt, zo beteekend
bet: dat men de 5 weg laat, en 'er de 6 voor in plaatsneemt.
Vind men een dan rteemt men deden4, in plaats vande5
en 3.. EenStreepje, of b ofb-quarrefiaandeCyffer,ziepag.li.
11, De Accoorden flaa men aan, in 't midden der Bafs-roonen.
Gaat de Melodye naar boven, dan moet de Bafs naar be-
neden, en zo weder het tegendeel werken; dus altoos de Status comrarius, of ongeh/ke beweeging in acht neemen. Ook doe men geene groote Sprongen met de Accoorden, maar
vatte telkens de naafigelegenfte toonen: Binding, genoemd.
la. Wat betangt het maaken van Agrementen, daar mede diend men
in den beginne zorgvuldig te werk te gaan, en zig alieen te
vergerioegen met een goede Tremblement, Mordant en Drieflag ;.
fpeelende liever de Melodyen eenvoudig en net, dan terftond
by elken Noot een fieraad te voegent daar vlugge vingeren, eft
. een grondige kennis toe word vereifcht. Vooral yermyde
men om by elken noot het zeifde Agrement te gebruiken;
zynde die zeer verdrietig om aan te .hooren.
13, Voorts, heeftiemand onderwylen luft, om onder het leeren uit
zulk een Boek, al fpeelende tuflchen beide de gronden van
de Kerkzang zig eigen te maaken, die kan naar zyn vatbaarheid
zig bedienen van het geene ik pag. 22 en vervolgens, zo duide-
lyk als my immers mogelyk wag, hebbe tragten ne&r te fteUen.
No
* Hcdc en Halve Nooten in het Kettcgezang dcr Protefhmen ttwillen zingen, gaat nergens
Soed, maar veeleer verwatd. Dit leett de oadervinding in zulKcXcikcn tiwUI dcOlganifl
c gemctau dwiiigca wit om iwcle tn iuirc uooten tc ziagca. |
||||||||
|
__ .._.________ . - - -
|
||||||||
|
__... -«~~
|
||||||||
|
\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nu volgt ndg eene eenvoudige aanwyzing der voornaamfte Ac-
coorden, en wel eerfl; die, welke beftaan uit GROOTE TERTZEN:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c
d
e-mol
e |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e g.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ld
! e-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f-kru's a.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e-mol g 17-0101.
e g-kruis b, f t c. f-kruis a-kruis c-kruis.
g b d. c kruis e.
J)-mol d f. b d-kruis f-kruis. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Het Accoord van <
|
f
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
18
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f-kruis
g
a b-mol
Lb
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
KLEINE TERTZEN:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c e-mol g.
d fa.
e g b.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c
d
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e
f f-kruis g
a |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Het Accoord van
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
► is <
|
f a-mol c.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
frkruis a c kruis.
g b-mol d.
j a c e.
Lb d f-kruis.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Men kan naar believen het Oftaav, of de o,fte, ook'er by nee-
men; by voorbeeld: c e g- c &c. Dit komt dikwils te pas, om de Binding le vinden, als by vooib: hec accoord van C aldus c e g c. -en als daar op F volgt, dan houd men de bovenfte c vaft, en neemt dan f en a 'er by, enz, Heeft men nu in de Bafs, de Accoorden geleerd, en wil men
de Melodye ook met voile accoorden aanvullen, zo neeme men dezelfde nooten die men in de Bafs onder de band heeft, mita dat de Zang-noot altoos boven ligge. D 3 IN.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(3o)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
INHOUD van dit WERKJE,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Letters der Toonen '« . •
Het woord OEtaav • ■ » «• ■.
Wat hooge of laage toonen' zyn - -
De woorden Kruis tsa^Mff) -
Wat halve toonen zyn - . - .
De twee Sleutels - -
De Kruis- en Mol-teekens | >-
De waardye der Nootfcn - ! - _ -
Stippen by de Nooten- .* : -
Triolen en Sextels •> •
Paufeeringen - j.
Repeteerings-teekens - «
Maaten • - -
Agrementen r-. - -...,.-
Boogjes — v ' -■<* ■ ■* *
Intervallen, hunne benaamingen ,
Confonanten en Disibnanten -
Voorteekens -
Klankladders - - - -
Wat men door Accompagnement verftaat
Hoofd-accoorden - - -
Kruis, b, en b-quarrels &c by de Cyffers
Tafels van de Cyffers *
De drieerlei beweging -
Tafto Solo •*
Streepen boven de Bas-nooten -
Grenzen der hoogte in 't Accompagnement •*
Uirlaating van Cyffers -
Hulpraiddelen tot vindingderCyfferi voor onbecyfferdeBaflen 40
JNodig onderrigt by het Accompagneeren
Handleiding tot het Formeeren van Batten
De Melodie - Cadenzen — • •
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
C 3* 5
|
||||||||||||
|
OnregeTmaatfge Cadenzen' . h * :-''§,'49
Vooruiuigt. hier toe nodig , -?• ;; ( ;>(,;. v.-n I: I, COT
Naafie toonen die in verwandfcljap ftaan .-. - 51 Tonus Minor,' gebooren ui't Tonus Major. - 52
Tranfpofitie der toonen - - fc "53 C$ude oiregelmatige gangen • " * 54
Verbod van twee agter elkander volgende Quinten of Odtaven 55
]iedekte Quinten en Oclaven - - - 56 Ongelyke beweeging en gebondenheid - 57
Wattothetdaalenvaneengr. Tertz, of Quint genomen word 58
Onregelmaafigen gang over de groore 4 ' . 59 "Welke Baffen tot de Primo*s genomen worden - 60
van twee Secundes op de Piimo - 61 — — drie Secundes op de Ptinjo - 62
— — twee Reprefentanten op de Secunde 63
— — drie Reprefentanten op de Secunde 64
— — twee Quarten op de Tertz - 65
— — drie Quarten op de Reprefentant of Oft. 66
— — de Quart op de Secunde - 67
— — twee Quinten - - - 68
— — drie Quinten op de Reprefentant 69
— twee Sexten op de Quint - 70 |
||||||||||||
|
Eenige nodige erinneringen by het leggen van Baflen;
opJetting derlntervallen, voornamentlyk: deOftava, Boofd- of Eindings-toon; Secunda Major, en Septtma Major, Me/odye ■ cadens- makende - toonen ; Quint, of Dominant, Baft - cadans - makende - toonen ; Tenia, de Reprefenteerende Toon &c. '-' ?t Onderrigting om op een gemakkelyke manier de Me-, * '
Jodyen, te leeren - « r -fa. |
||||||||||||
|
.- h ,tr:- )
|
||||||||||||
|
v '% ■■■■
|
Eindelykr
|
|||||||||||
|
>i<.:,'J
|
||||||||||||
|
oo
|
|||||
|
EINDELYK VOLGEN HIER NOG EENIGE
KONSTWOORDEN in oc MUSIJCQ, derzelver zin en meening is aldus:
A Battuta, Op dt Maat. Accent, fVil in dt Mufijcq zeggen: de voorgaande Noot met ten byzondere nadruk xoeder aanflaan.
Accoord, Overeenfitmmitig. Adagio, Langzaam en fierlyk* Ad Libitum, Naar goedvinden. Affettuofo , Aandoenlyk of Hartsttgtlyk. Air, Een klein Zang-ftuk. Alia Breve, Lange Noot en, verkort op de belft. Allegro, Prolyk. Allegretto, Vrolyk, dog Huppelende. Allemande, Bene gebroken, ernftige, wel uitgebreide Melodye,
vielke bet betid van een welvergenoegd gemoed draagt. Dit foort van ftukken is afkomfiig vanje Duitjcbtrs. Altera Volta, Nog eens, Amorofo, Liefhfend. Andante, In een gematigde trant. Andantino, Andante by verkhlning,
Angloife, EngelfcbeContredans; duzeifsMelodye verbeeldeigenzinnigbeid. l'Arco, De Sttykfiok. Aria, Z.ang-ftuk. Ariette, Zang-ftukje. Ariofo, Can labile, Zangerig, welvloeijende.
Asfai, Feel, byvoorb: Allegro Asfei; veel, of beel vrobjk &c. A Tempo di, In de Maat of trant van. Ballet, Dam-ftuk. Balletto, Dans-fiukje. Bounce, de Gavotta.
Brillant, Levendig. Cadence, Slutting, de fag. ap en 23. Ook gebruikt men dit vioord, wanneer een Konfienaar, tuffcben beide ofaan V einde
van een fiuk, de vtybeid beeft nog eenige vrifegedagttn
voor den dag te mogen brengen.
Canon, Kringzang, zynde een fiuk van twee party en, waar in de ttne party de andere in V fpeelen vervolgU
Can-
|
|||||
|
-Cantata, Zang-ftuft.
Capricio, zh Fantafie.
Choraateang, De Meiodyen der PfalmenofLiedeten; dezehwneninonte
• Nederlandfcbe Kerkin volftrekt op^eenheele en halveNio» - \ ■'■ ten gezongenworden, 'iVaa+om ? Wegens de onkunde der
meeften in de Mufijcq. Onverdraiglyk derbalven is bet
Zingen en Speelen om aan te Boor en hi zutke Kerken , alwaar de Qtganift de zingende geme'ehte Bier toe dwingen mil. Ciacona of Chaconne, Dans-ftuk, M een'mdtigetr trant.
Coll'arco, Met de Stryk-fiok. l •
Concerto groflb, Een fterk, of met voile partyen Vervaardigt Concert,
Con Sordini, Met de Sordyn.
Contra-punft, De partyen die met de Melodye overeen ftemmen.
Corrente, of Courante , Dit foort van ftukken verbeeld bet bartt-
togtelyke dat men' in een- zoete hoop gewaat word. I Crefcendo il Forto, Jan-was in fterkte van geluid.
Dolce, Zoet, aangenaam.
Doux, Zagt. '
Duet, Duo, Twee partyen.
Entree, tie Intrada.
Fantafie, Eene uit eige gedagten voor de vuifl ongebonde Speeltrant,
Figural-zang, In tegenoverftelling van Choraal-zang.
Folia •/ Folie d' Efpagne, Word in een gemdtigdenirqnige/peitfc.
-« ■''■■ ,, 'i^Haate uitweiditig befiaat allien'in een khine-Qukrt^ Forto, Sterk. Fetttfftt&ODfF.F.Zeerfter'k.1-
Fuga, Vlugt. HetTbemavandezeftukken, dateerftenkelvoudigbeg}ntt
word vervolgens door alterlei konftige vefVangingeh in an dere we/geregeldeToonenzodan!g^nveffeb)eidepartyen'uilge^verktt datde eene party den anderen als ^t&v/iigt, en maliander geenen rust gantten, tot dat zy Undelyktfcb 'tzamenlieflyk vereenigenie bet ftukfluhen. ■ zodtirHg &n Tbema voor de vuiftuit tewtrken, word in een kundSg Orgdn'tfiveriifibt, Ga*otta, JttiehenHe.
Giga o/Gique, Vlugtigy driftig. r1 \ »
■Grave/- titatlgi}-***i: «i"-v\ y .:' .ft t».« ;pi«i wl c m^tayuQ
Harpegiato, dccoorden,gefroktndangepgikJptyXtytenHarpgefchied.
■~l E Hor.
|
|||||
|
C
|
|||||
|
£m$
|
|||||
|
Hornepipe, Een Schots Dans-ftuk, word vlug gefpeeld, en gaat
(jvolgensbetbekendefpreekwootd^) op zyn Scbots. „Inftrumeittapl, b,v. Inftrumentaahmafijeq.integenllelling van. Focakmufijcf,
, Jntetludium, Tusfcben-fpel. Is volfirekt nodig tusfebenreder Rymregel van
.» ,; ,. bet Cboraal- of' Kerkgezang. Docb dezelve moeten niet te
lang zyn, dienende a lie en, om dezingende Gemeente opte
leiden tot den toon dereerfte noot van de volgendeRym-regel;
en moeten ingerlgt "warden in overeenkomfi met de Eerbied
. ._.„ die men fcbuld\g is te geeven aan Dien, tot welkers Eere
wen dit gezang zingt; dat is: dezelve met geene krallige
Sprongen of Loopen tevermengen. Eindelyk, met bet
zelfde geluid als onder bet zingen gebruikt word, op
dat men niet in twyffel beboeft te ftaan, of 'er tusfcben
elke Regelooi een Kermis-or geltje mede fpeelt.
Intrada, Intree of Entree, Foorportaalvanietsdat volftrekt volgen meet.
Dit foort word gemenelyk deftig uitgevoerd. Lacrimofo, Weenende. Languento, Klaagende.
Largo, Traag.
Legato, GebVndtn.
Leggiadro, Snel.
Lento, Langzaam.
Loure, zie Giga.
Maeftofo, Verbeven. -.„ «,,,., ...
Majeur, . Major, Word gemeenetyk de groote Tertz door aangeduid,
Marfch, Moet trnftig en ftaug gefpeeld worden,
Menuet, Een gemaPigde vrolykbeid.
Mez. F. of Mezzo Forte, Een weinig fterk.
Minor, Mineur, De Heine Tertz.
Moderate, Gematigd. , ■ tV ■
Molto, zie Asfai, b.v. Allegro Molto, Heel vrcfyk,
Mottet, Net opzingen van Bybelfcbe fpreuken.
Non Tanto, Non Troppo, Niet te veeL
Obligato, Daar dit woord gevonden word, loom aan , dat die party
de boofd-party is. .., . t Ouverture, Een opening; moet deftig gefpeeld warden, en drukt een
.., v, , ftart van Edelmoidigbeid uit. ■■'_'■■> ••, i/h/j, , |
|||||
|
<&5
Partitur, Me partyen pnier elkqnder gefcbreven.
Pasfepi£, Een vrolyk Dant-ftuk.
Pastorella Moet zeer eenveudig en• gematigd gefpeeld worden, ah ver~
beeldende bet eenvoudige HerderS'leven.
Piano, Zagt. Pianisfimo, of p. p. Zeer zagt. Pizzicato, Meeft zjtt betrekking op de Fioolf en zegt: met de Fingers
de fnaren doen aanfpreeken.
Pocopiu, Een vieinig meer. Polonoife, Poolfcbe dans, word gematigd gefpeeh. Pollludium, Nafpel. Onnodig agter bet CboraaUgezang. Praeludiurn , Voorfpek Volfirekt nodig voor bet Cboraal-gezang. Prefto, Scbielyk. Preftisfimo, Zeer fcbielyk. Pronto, Vaardig.
Puntato, zie Staccato. Recitatif, Een fpreekende Zingtrqnt. Replica, Repetitie, Herbaling, Refolutie, Een evergang van een Ditfonant tot ten Confonant,
Rigadon, Meet fcbertzend gefpeeld viorden. Rinforlato e/Rinf, zie Crefcendo. Rondeau, Zynde eenftuk, waar van bet eerflegedeehe telkens berbaald word; en word in een gematigden trant gefpeeld.
Sarabanda, In de trant ah een Andante. Deszelfs Melodye moet zwee- men naar Eerzugt.
Scherzo, Scbertzende. Sciolto, De getuiden van etkander affcbeiden: bet tegendeelvan Tenute.
Segue, Het volgende. Sempre, Altyd of geftadig. Senza, Zander, b.v. Senza Cembalo, Zander Clavier.
Serenate, jivond-Mufijcq. Soave, Lieflyk. Solo, Alhenig. Softenuto, zie Tenute. Spirituofo, Geeftig. Spizzicato, zie Pizzicato. ; -..
Staccato, De Toonen fpits aannetfen.
Subito, Scbielyk. b.v, Vojti Siibitp, Ketr fcbielyk m. E a Ta-
|
|||||
|
■->r
|
|||||
|
Tacet, Zwyge. t!
Tempo, Een aameyzing Boe fcbielyk etnjfak gefpeeld mat iptrden;
b<v. Tempo di Menuetto, zegts to alt eenMtnuet
gefpeeld vord fife. ,
Tendre, Teedtr.
Tenere, Tenute, Uitbottden, fleepende de Toonen uitbouden.
Tbema , Eene bepaalde Melodie, naar welke vervoigertt bet gantfebe Mufijcq-fiuk ingerigt of uitgeveerd word.
Tranfpofitie , Eetie Melodije overbrengen van den eene in den andere Toon. Tiio, //, often Sonaat pan 3 partyen, of, ten Menuet, die, na dot Vr ten tweede opgevolgdis, <weder berbaald moet vtorden;
zynde dus zovetlah 3 Menuetten, waar van de tsiddeljie
de naam volt Trio gegeeven word.
Troppo, T% veei. b. v. Allegro ma non Troppo, Vrolyk tnaar met te veeh
Tutti, T'zamen; in tegenoverfieUing van Solo. Variatio, ofy Variatione, f^erandering, of aanpulling van een reekt vloeibaare Toonen die tot de Mekdye gevoegdworden,
ecbter zoy dot de Meiodye Vr alt00s uit geboord worde.
Vaudeville, Een Strtatdeun. Veloce, Snei. .Vivace, Levendig* t Vocal, Zahg. b. v. Vocal-Mufijcq, 22ang-Mufijcq.
Volti, Keer m. |
||||||
|
Die is dan de Zin en meening dezer KOnftwoorden, voor to verre
zy cot de Mufijcq hunne betrskking hebben, maar geene juifte Vertaaling. Die geene welke eene volledige verklaaring begeert, van de Konftwoorden, die in de Mufijcq voorkomen, als mede derzelver kracht en gebruik, recommandeere ik aan bet zeer fraaije Werk van den Taal- en Mufijcq-kundigenHeere J:Ve»schubrc Reynvaan J: U: D: het welk by deelen uitgegeeven word teMiddelburg, by W:A:Keel, en te Amfterdatn, byJ:deJongh, a'i « 2
|
||||||
|
roor de si-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<^i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\Acmde <£ie>uen-. ^60 <tls z.e ag
|
■peer eiKaar <vetae?v'. <-,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
#*-£#—
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
y
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-fr\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"i^;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^^ZH^T^^o^^ de,^dLS\ of yBinAeO^an^ ; me* de £h. ^f/eictel Vtrar aa>v op de- 4'4 o£b/Ll& . ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\ Op , de cjjuiievv. 'TusJcAcny.de jCinierv. SSo ak xe after el
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-(ftp-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3E
|
^=^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
33t
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Itzot
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'■^M^e*-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iCruisfen/. ^if^)lle)v.3-aiuir
|
•mm.
a
|
>a66JCr:'7)cS^€al: 3- Z/7 3- ^2* _*^- ^-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O • I CI
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
22:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
LEUTELS •
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x*;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
xx
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<^c>a<z^e'~i2&xZfi . <5l
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^2
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J!. W
Orde/iazf^o-Q&tz^ .-35
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c7p ^ 4^ /^>,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Q
|
|
PS
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
#=F£
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gfe
|
:
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"ts
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
««-<i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-«#■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gȣft
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
±
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J_rt
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
>^.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ng^E#
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■*£*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^«
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
C. of> de 3& ^e^.if=ppi=E5
* Si
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iL .<
|
ep
|
etecsrinAj
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m=$^^^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0<z?c£.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
C. op dc£eiy% Cut ^.g-. B
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ef
|
H^^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
?3?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
G-.fy de Of1? ^We.^9
0-rarde- Q'/h: t-flettfelSpriEz.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Site
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JlC
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
30t
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
G. op de.- £erdte> anzei^^S.
|
/
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cJrLft
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||