-ocr page 1-
mm ioq^2
BKiejz.i&z.
-ocr page 2-
-ocr page 3-
mifXi
VOLLEDIG OFFICIEEL PROGRAMMA
DER
FEESTVIERING
OP
1 APRIL 1872
TE
ELLE,
f*i
.I<i*M*Jla} ajocAJ au) eA<ooiAcom^TiMi^A«J.
BBIELLE, UTRECHT,
J. J. HOFSTEDE. — KEMINK EN ZOON.
1872.
Gedeponeerd.
C>q!
-ocr page 4-
I
Snelpersdruk van kemink en zoon, te Utrecht.
-ocr page 5-
F E E ST P r\\Q G r\\A N[1\\A.
Ten 7 ure \'s morgens opening der feestviering, aange-
kondigd door 5 kanonschoten en het luiden der klokken.
Van 7^2 t°^ 8!/2 uren bespeling van \'t carillon. Uit-
deeling aan de armen.
Van 9 tot 10ll.2 uren Godsdienstoefeningen in de ver-
schillende bedehuizen.
Ten 101/3 ure aanvang der volksspelen.
„ „ „ ontvangst van de HH. der Utrechtsche
commissie voor het Asyl en van gedelegeerden der onder-
scheidene subcommissiën door gedelegeerden uit de Hoofd-
commissie in \'t kleine feestlokaal op de Lijnbaan. Aan-
bieding van eerewijn.
Ten 11 ure begeven zich de gedelegeerden naar het
feestterrein met muziek van de veld-artillerie. Opening
van \'t kleine feestlokaal voor \'t publiek.
Ten I0lj2 ure opening der feesttribunes op het Maar-
landsplein met muziek van de veldartillerie.
Eene commissie uit de Hoofdcommissie ontvangt de
hooge ambtenaren, de leden van eer, de HH. commissa-
rissen van orde, de HH. muziek-directeuren en de Hee-
ren die een bijzonder aandeel hebben aan de plechtigheid
der steenlegging.
Afwisseling van muziekstukken voor te dragen door het
muziekcorps van \'t regiment veldartillerie.
De leden der afdeeling Brielle van het Metalen Kruis
en de gedelegeerden van elders nemen de hun aan te
wijzen plaats op \'t feestterrein in.
-ocr page 6-
■i
Ten HV2 ure aankomst van Z. M. in de haven, aan-
gekondigd door een Koninklijk Salut uit het geschut.
Gedelegeerden der Hoofdcommissie en der Utrechtsche
commissie begeven zich aan boord van Z. M. jacht om
Hoogstdenzelven te complimenteeren.
Bij het aan wal stappen wordt Z. M. ontvangen door
Burgemeester en Wethouders. (Fanfare van het korps
Jagers).
Z. M. en verdere leden van \'t Koninklijk Huis begeven
zich met Hoogstdeszelfs gevolg in de gereedstaande rijtuigen
naar het feestterrein.
Aankomst aldaar, aangekondigd door een Fanfare uit
het orchest veldartillerie. Ontvangst van Z. M. door de
voltallige Hoofdcommissie en de Utrechtsche commissie.
Onmiddellijk nadat Z. M. heeft plaats genomen, feest-
cantate.
De feestredenaar Prof. M. de Vries beklimt het spreek-
gestoelte en vangt zijne rede aan zoodra de feestcantate
is gezongen.
Eerste gedeelte der feestrede.
Tweede feestcantate.
Inmiddels voorbereiding tot de steenlegging.
De geheele Hoofdcommissie en de Utrechtsche com-
missie begeven zich naar de Koninklijke tribune.
De aanwezige ministers en verdere hooge ambtenaren
alsmede de leden van eer doen desgelijks.
De Voorzitter der Hoofdcommissie noodigt Z. M. uit
gevolg te willen geven aan Hoogstdeszelfs toezegging om
in persoon den eersten steen te leggen voor het op te
richten nationale gedenkteeken, monument en asyl.
De stoet begeeft zich naar de plaats voor de steenleg-
ging bestemd in deze volgorde:
Z. M. de Koning.
-ocr page 7-
5
De leden van Hoogstdeszelfs Huis.
De HH. Ministers en verdere hooge ambtenaren.
De Voorzitters der Hoofdcommissie en der Utrechtsche
commissie.
De leden van eer, de overige leden der Hoofdcommissie
en der Utrechtsche commissie.
Z. M. de Koning en de leden van Hoogstdeszelfs Huis,
de Ministers en verdere hooge ambtenaren plaatsen zich
ter rechterzijde, de leden der Hoofdcommissie en der
Utrechtsche commissie benevens de leden van eer ter
linkerzijde van de fundeering.
De Voorzitter der Hoofdcommissie draagt met goed-
keuring van Z. M., den Secretaris de voorlezing van het
proces-verbaal op.
De Secretaris leest het proces-verbaal voor, legt het op
den daarvoor bestemden lessenaar en biedt Z. M. de pen aan.
De penningmeester den inktkoker.
Z. M. onderteekent het proces-verbaal.
Een looden bus, waarin bereids een exemplaar van alle
gangbare Nederlandsche munten gelegd is, wordt den
Voorzitter aangeboden door.....
De Voorzitter ontvangt uit handen van Z. M. den Koning
het opgerolde perkament, sluit de bus en geeft haar
aan.....terug, waarop zij onmiddellijk dicht gesol-
deerd en weder aan den Voorzitter overhandigd wordt.
Aanbieding der bus aan Z. M. door den Voorzitter.
Z. M. plaatst de bus eigenhandig in den daartoe uit-
gehouwen steen.
Eene jonge dame biedt Z. M. het zilveren truweel aan
en het presentoir met eenig cement. Zij plaatst zich ter
linkerzijde van Z. M.
De aannemer van het fundeeringswerk laat op een wenk
van den architect den hardsteenen deksteen zakken.
-ocr page 8-
6
De Voorzitter overhandigt daarna Z. M. den hamer.
Z. M. bevestigt den deksteen.
De handeling is volbracht.
MUZIEK.
Z. M. en de leden van Hoogstdeszelfs Huis keeren naar
de tribune in dezelfde volgorde terug.
De overige Heeren geleiden Z. M. derwaarts.
Op een gegeven teeken doet de artillerie een salut van
50 schoten.
Fanfaren van alle zijden.
De orchesten spelen het Volksfied. Inmiddels heeft de
feestredenaar weder het gestoelte beklommen; nadat allen
hunne zitplaatsen op nieuw hebben ingenomen volgt het
tweede gedeelte der feestrede.
Derde feestcantate.
VOLKSKOOR.
De Feestredenaar wordt Z. M. voorgesteld door den
Voorzitter der Hoofdcommissie.
De Voorzitter bedankt den Koning en de leden van
Hoogstdeszelfs Huis bij het einde der plechtigheid voor
het deel dat HD. daaraan hebben willen nemen en ver-
klaart de plechtigheid gesloten.
Salut van 21 kanonschoten verkondigt den afloop.
Onmiddellijk na afloop der plechtigheid begint de alle-
gorische optocht en wordt het groote feestlokaal geopend.
In dit feestlokaal even als in \'t kleine Matinee musicale.
Van \'ó—6 uren is er gelegenheid ter bezichtiging van
het model van het op te richten monument en van eene
mede in \'t Weeshuis tentoongestelde verzameling van 81
fraaie en zeldzame afbeeldingen, betrekking hebbende op
-ocr page 9-
7
onzen grooten vrijheidskrijg, door den Heer A. Ver Huell
gedurende een 20tal jaren met zorg bijeengebracht en
aan de gemeente Brielle ten geschenke gegeven.
Ten 3 ure Déjeuné dinatoire ten Raadhuize.
Gedurende het Déjeuné dinatoire Muziek.
Ten 7ljs ure \'s avonds algemeene illuminatie.
Soiree musicale in beide feestlokalen.
Ten 10 ure vuurwerk.
Gedurende de plechtigheid op \'t feestterrein muziek van
de jagers op de Markt.
VOOR
DEN OPTOCHT.
Een detachement Kavallerie.
Muziekkorps van het regiment Veldartillerie te Arn-
hem, onder directie van den Heer Grundt.
Banier van Brielle, vervaardigd en ten geschenke
gegeven aan de Hoofd-Commissie voor de Feestviering
door eenige dames uit Brielle, gedragen door den Heer
Ls. Bademaker (te paard).
Banier van Vier Polders, genaamd Brielsch Nieuwland,
ter opluistering aangeboden door het bestuur dier Ge-
meente, gedragen door den Heer Dirk van Eyk, Comz.
(te paard).
-ocr page 10-
8
Zilveren- en Metalenkruisridders, van de afdeeling
Bvielle, en gedelegeerden van andere afdeelingen met
hunne banieren.
Schutterij van Brielle.
Muziekkorps van het regiment Jagers te \'s Graven-
hage, onder directie van den Heer Larondelle.
Commissie voor den optocht.
Wapenkoning van Nederland, voorgesteld door den
Heer Lt. Rademaker (te paard).
Twee Commissarissen van orde, de Heeren P. van
der Poel en B. Scheygrond.
De zegewagen Nederland, getrokken door vier zwarte
paarden en voorafgegaan door een los paard. De paar-
den worden geleid door vijf pages.
Deze wagen is een hulde aan het huis van Oranje.
Vóór op den wagen is gezeten de Nederlandsche maagd,
leunende op de grondwet van 1848, houdende in de
rechterhand den Koninklijken Schepter en in de lin-
kerhand de zijden teugels der paarden. Op het ver-
heven gedeelte der wagen bevindt zich een bekleede
Kredens, waarop geplaatst zijn de bustes van Z. M.
den Koning en H. M. de Koningin der Nederlanden,
gekroond door de Geniën der Vrede.
Banier van Zeevaart gedragen door den Heer J. van Rij.
Twee Commissarissen van Orde, de Heeren P. Welte-
vreden en J. Borstlap.
Vlaggen van Zeevarende Mogendheden, gedragen door
varensgezellen.
Twee Commissarissen van Orde, de Heeren C. van
Eijk Sr. en W. Schoon.
Bode van de Reddingboot, A. Ladage.
De zegewagen Zeevaart, getrokken door vier witte
-ocr page 11-
9
paarden, voorgesteld door de reddingboot Rotterdamsch
Welvaren N°. 1, ter opluistering aangeboden door den
Heer H. L. M. van Kruyne, Directeur der Z. H. Red-
dingmaatschappij te Brielle, in welke boot zich bevindt
de daartoe behoorende bemanning, zijnde A. Borst-
lap Lz. en A. Schaap, stuurlieden. H. Ritmeester, H.
de Valois, J. Fasol, J. Borstlap en C. Borstlap, roeiers.
Banier van Koophandel, gedragen door den Heer
A. van der Reijden.
Twee Commissarissen van Orde, de Heeren P. van
den Blink en J. D. van Rij.
De Nederlandsche vlag, gedragen door den Heer W.
Schaaij.
Eenige Kooplieden.
Banier van Nijverheid, gedragen door den Heer M.
L. Veenenbos.
De Oranjevlag, gedragen door den Heer J. van der
Reijden.
Twee Commissarissen van Orde, de Heeren J. Moer-
man en H. Biesevelt.
Eenige Ambachtslieden.
Het muziekkorps Harmonie van Brielle, onder directie
van den Heer Tibbe.
Banier van Landbouw en Veeteelt, gedragen door
den Heer J. Weijerse, (te paard).
Eerewacbt van Landbouwers te paard, eerste gedeelte
onder aanvoering van de Heeren L. Rademaker en
Petrus van der Poel.
Twee Commissarissen van orde, de Heeren A. de Jong
en A. Emmerzaal.
De zegewagen voorstellende de bronnen van welvaart
van Nederland, als: Koophandel, Nijverheid, Landbouw,
-ocr page 12-
10
Kunsten en Wetenschappen enz., getrokken door vier
bruine paarden.
Op den wagen bevinden zich Ceres, Flora en Pomona
de geniën van Kunsten en Wetenschappen, Koophandel
en Nijverheid, vergezeld van hare eigenaardige attri-
buten.
Eerewacht van Landbouwers te paard, tweede ge-
deelte onder aanvoering van de Heeren C. Weijerse
en D. van der Sluys.
VOLGORDE VAN DEN TREIN:
De optocht gaat van het Scharloo langs de Kade
door het Slop bij den Heer van Houtura, Zuideinde,
Voorstraat, zuidzijde Maarland, over de Lagebrug,
langs de noordzijde van het Maarland tot de Waterpoort
en van daar terug tot de Langestraat. Voorts door de
Langestraat, Koopmanstraat, Vischstraat, Slagveld over
de Roodebrug, zuidzijde Maarland, Voorstraat, Zuid-
einde tot het Varkenslop en langs de Kade naar het
Scharloo terug.
-ocr page 13-
programma
TAN HET
TT
N°. 1. Aiiuorice door Vuurpijlea en Bouquets iu de Nationale en
Oranje-kleuren.
» 2. Het Brielsche Wapen met de zinspreuk LIBEKTATIS
PRIMITIiE (Eersteling der Vrijheid) door Bengaalsch vuur
verlicht, omgeven door Fonteinen en Luchtbalspelen in de rader •
landsche kleuren.
" 3. Kunstpvojeetillen, Kr.albombets en Tourpulons.
. » 4. Draaiende Guirlande het terrein verlichtende in purperkleur,
omkransd door groen brillant paarlvuur en chineescli vuur.
« 5. Centraalzon door sterrenkrans en gloria omgeven, eindigende
in zware kanonuade.
• 6. Bouquets van verschillende soorten van Vuurpijlen, Knalbommen,
Kunstprojectilleu en Gouden regens.
» 7. Driedubbele Ohineesche Fontein, paarlen in de Nationale en
Oranjekleuren uitwerpende, afgewisseld door gouden en zilveren
regens, plotseling overgaande in prachtige Cascade.
« 8. Kunstprojectilleu en Tourpulons.
» 9. Guiliochis — vier door elkander kronkelende Slangen met veel-
kleurige vuurkransen omgeven.
- 10. Telegraphe pyrique met afwisseling.
» 11. Caprice artificiel waarop i:ene kroon, gekleurde paarlen aan alle
zijde uitwerpende, verrijkt met luchtbalspelen.
» 12. Draaiende Guirandole het terrein verlichtende, omkransd van
groen paarlvuur door palmboomeu omgeven.
SLOTDECORATIE.
Bestaande uit zes kolommen, waarvan de basementen met het op-
schrift ORANJE georneerd zijn. De jaartal-en 1572 en 1872, alsmede
1 April worden door gekleurde vuurlansen voortgebragtj wijders versierd
met zonucn en vazen waaruit Nationale Bouquctten opstijgen. Met
Bouquet van 1200 Luehtzwermers en een honderdtal
Vuurpijlen zal het geheel besloten worden.
Het programma der volksspelen is:
N°. 1 Mastklimmen. N°. 2 Boegspiïetloopen. N°. 3 Zak-
loopen. N°. 4 Schijfspuiten. N°. 5 Pap eten. N°. 6 Mimiek.
N°. 7 Dubbele wedloop.
Afgewisseld door acrobatische toeren, plastische voor-
stellingen enz. door den Heer Haet.
-ocr page 14-
WILHELMUS-LIED.1)
Wilhelmus van Nassauwen
Was onzer vad\'ren Lied,
Hun toevlucht, hun vertrouwen
Toen alles hen verliet,
Toen \'t wreed geweld van Spanje
De moordbijl had gewet,
Was \'t Willem van Oranje
Die Neêrland heeft gered.
Wilhelmus van Nassauwen
Is nog het Neêrlandsch Lied.
Op hem rust ons vertrouwen
En hij begeeft ons niet.
Het saam vereend Europe
Verplet de dwinglandij,
Oranje, Neêrlands hope,
Maakt Neêrland weder vrij.
Ja, Willem van Nassauwen,
Zij steeds het Neêrlandsch Lied,
O God van ons vertrouwen
Begeef, verlaat hem niet!
Op Hem rust ons vertrouwen,
Neen God begeeft hem niet,
Wilhelmus van Nassauwen
Is aller braven lied.
1) Dit en de volgende liederen zijn de feestcantaten, die op \'t feest-
terrein worden gezongen.
-ocr page 15-
HOLLANDS GLORIE.
\'t Hart klopt ons met hooger slagen,
Holland, bij uw dierbren naam;
Naam, langs zee en zand gedragen,
Glorievol en zonder blaam;
Wie zijn land met fierheid noem\' —
Hooger, Holland, stijgt uw roem!
Ja, de daden blijven spreken,
Door der vad\'ren moed gewrocht;
Nimmer zal de roem verbleeken.
Met hun goed en bloed gekocht;
Wat onsterflijk blijven zal, —
Hollands glorie bovenal.
Zegen — God! — oud Hollands grond,
Door der vad\'ren bloed geheiligd,
\'t Land, in menig bangen stond,
Door Uw trouw en macht beveiligd!
Schenk het zoons, der vad\'ren waard;
Rijk in deugden, kloek van aard.
Stort hun immer in de borst
Liefde tot hun land en Vorst,
Spaar der vad\'ren erf en pand,
Schenk het zegen bloei en vrede;
Houd oud Hollands roem in stand,
Hoor, verhoor die bede,
God voor \'t Vaderland.
-ocr page 16-
14
Hollands zonen, toont u waard
\'t Bloed van d\'ouden heldenaard,
Vloeiende in uw adrcn.
Weest, gelijk uw vad\'ren,
Fier en moedig,
Vroom en goedig,
Koel van zinnen, warm van bloed,
Trouw en vroed.
En dreigt, — wat God verhoed\'! —
De krijg met feilen gloed,
Dan, \'t oog op God, Oranje aan \'t hoofd,
Oud Hollands glorie niet gedoofd!
Doet, houw en trouw
In nood en dood,
Dan der vad\'ren leus gestand:
Goed en bloed voor \'t Vaderland!
-ocr page 17-
ii
YLAGGELIED.
O schitterende kleuren van Nederlands vlag,
Wat wappert gij fier langs den vloed!
Hoe klopt ons het harte van vreugde en ontzag,
Wanneer het uwe hanen begroet!
Ontplooi ze, waai uit nu van stengen en stag.
Gij blijft ons het teeken, o heilige vlag!
Van trouw en van vroomheid en moed.
Of is niet dat blaauw in zijn vleklooze pracht,
De trouw onzer vad\'ren gewijd?
Of tuigt niet dat rood van hun mann\'lijke kracht
En moed in zoo menigen strijd?
Of wijst niet die blankheid, zoo rein en zoo zacht,
Op vroomheid, die zegen van Gode verwacht,
Den zegen die eenig gedijd?
Waai uit dan, o vlag, en verkond onze beê,
Om trouw en om vroomheid en moed
De wereld ontzie u op golven en reê
Maar daaldet gij ooit op den vloed, —
Wij heffen uw wit uit de schuimende zee,
En voeren naar \'t blaauw van den hemel u meê,
Al kleurt zich uw rood met ons bloed,
Gij blijft ons het teeken, o heilige vlag!
Van trouw en van vroomheid en moed!
1) Dit Ylaggelied, met een ander lied van Dr. Heije, beide met
muziek voor zang en piano, verachijnt afzonderlijk bij den uitgever
G. L. Funke, te Amsterdam, die beide liederen te zamen, bij getallen
van minstena 25 exemplaren, verkrijgbaar heeft gesteld voor 5 cents.
-ocr page 18-
Bij de Uitgevers dezes zal mede verschijnen:
BRIELLE\'S HERINNERINGSDAG
OP
NEÊRLANDS DERDE JUBILEE.
EEN GKJ)EXKS( HKII\'T
DOOB
W. J. f$ O F D IJ K.
Dit Werk is reeds vereerd met de iuteekening van
Z. K. Hoogheid PRINS FBEDERIK DER NEDERLANDEN.
Bij J. J. HOFSTEDE te Brielle, zal den 6. April worden
uitgegeven:
Een FEESTNUMMER van het Weekblad van
Voorne en Putten, gedrukt op öranjepapier en
bevattende eene beschrijving der feesten op
1 April te Brielle.
Dit nom.rn.er zal afzonderlijk verkrijgbaar zijn.
voor 35 Cents.