\\ D I S P U T A T ï O JURIDICA
D B
Sub Presidio
riri Ctarifsimiy \'
D. PAÜLIVOET, Juris inllluftri
Academia ü ltra)e<aini Profefforis ordinarii,
Publuè ventiUndAm exponit
NICOLAUS HOBOKEN, Ultrajeainus.
c/id dtm j I. /«»«, hora loc af ie filttis.
U L T R A J E C T I,
Ex Officina Johannis a Waefberge.
Anno cb h c lyi.
y
NOBILISS. AMPLISS. GRAVISSIMISQ.
VIRIS.
D.D. l\'LORENTIO. BORRE. AB. AMËRON-
GEN. ORDINIS. TEUTONIGI. EQÜITI. ET.
THIEL/E. iEDIUMQ. COLLEGIALTÜM. EIUS-
CE. ORDINIS. COMMENDATORI. ETC,
ET.
D.D. CASPARO. LIESEMAN.
PROSAPia. SU7E. LÜMINIB.
PIETATIS. EXEMPLARIB.
OMNIGENi^O^ ERUDITIONIS.
AMATORIB. FAUTORIB. CULTORIB.
HOCCE. EXERCIT. jURIDiC.
L. M. CL
D. D. P.
RESP
NICOLAUS. H O B O K E N.
ULTRAJECTINUS.
DISPÜTATIO JURIDJCA,
D JE
s E X T A
T H E S I S I.
Uperiori Difputatione nonnulla juri mtur^
adfcripfî, puta Matrimonium & libemum educa-
tionem. Sunt alia, de cjuibus inter Interprétés
eftconrentio. Et quidem inquiritur: Cui Ju-
ri fit adfcribenda fui defenfio, tL in)mi,& pràpulfa-
tto ? Rejpondeo licet non negaverim, earn poffe
juri Gentium adfcribi,in quantum apud omnes
Gentes peraequè cuftoditur : (\'S. z. mfi Jur.nat. Gem. & civil.) râ-
tione tamen originis refl:iùs eam adfcripferis juri natwali, quod
nobis eft cumbrutis commune. Et quia paffîm in Jure Ratio na-
turalis &ipfa lHatura permittere dicitur, ut quivis adverfiis omne
periculum fe meatur. Et quia omni animantium* generi per
Natur« inflinäum attributum videtujr, ut fe, vitam, corpus tue-
atur : quo nomine in brutis^us defendendiçonÇidcrêLVumJuni-
confulti./.4.î» prim.D. Ad I. AquiU. i.s.iy.D. de vi &\'Vi armat. mit.
JnflitJeJur.Nat.Gem.&civil.l.uî\'i^\'I>.Siquadrup.paup.feCi die. I.
5.§.i./.4^.§.4.D. Adleg.Aquil.Propert.i.Eleg. Cicer.proMilone
& uoffic. cujac \'),Obferv.cap.ïS.Düneü.i.comm. 7. Bullaus de tnbus
Gener.jur.Pr£cept.n.io,MJfenbach.difp.\':^.Pand.n.6. Diff. Bartol. ad I.
^.Tt.de Jufi.é\' jur^Connan.i.comm,6.n.^. Johann. Coraf. in comm. ad
d.i. 3 ? \'^\'\'y.Lyclam.Uembr. ^.Bclog.^i\'Pacius Antinom.cent. 1 .quafi,
j,Matth, Berlich.part. 4. concl.Pra^* 13. ». 2. Hœnon.difput. i,innit,§,
II.
Fl An
-ocr page 4-An idem de bonorum äefenfione dicendum ? Refp, Si folam rc"
rum defenfionem fpeftemus, rton idem dicendum effe putarem.
Si eam, quss cum defenfione corporis eftconjunâa, id equidem;
non negarém. Ratio prions eft, quod Jurifconftiltus in Li.D.Juff,
&jur. defenfionem cum propulfatione conjunftam adtutelam
cwpons permiffam ftatuac, ut reûè inferatur, propter folam rerum
defenfionem ad casdes perveniri non debere/,^2,§. i.D. Adl. A-
quil, Accedit, quod inter hominis vitam & bona eaduca nulla fit
proportion cum ilU femel amiffa refarciri nequeat : hac vero pof-
fint ; utw^^ etiam rebus pretiofiffimis fitpraeferenda./.zi.i«^«,
Cod.de Sacrof.Ecclef.L^.^, inprinc. P. de Jîdil. Ediä. Ratio pofierioris
eft, quód/wewïweöwmawoccidereliceat J quia incertum eft, an
veniat animo furandi,an occidendi ? Et diuynum non aliter,quam
fi telo le defen dat i ut cum bonorum defenfione femper aliqua vit/ß
tuitio debeat effe conjun^a. l.^.D.Adleg.AqaiU.^^.î.4.. D. eod. l,
2.3.4. Cod.L Cornel.de Sicar. lac hin. i .contr. 3 i. Bscer.de dueü. c. 9. sac-
chov-in not.ad Parat. mf. ad L AqmL Broncherß. 4. Antin. 81. Diff. Jul.
clar.$,Homicidim.n.Zf,Leßus Jefuita^lib, z, de juß,&jur, c.^. du-
bit.z.
III.
Sed cui juri adfcribenda Religio ? Refpondeo, illi juri \'SatUïdQsm
effe adfcribendam, quod Ratio diftat inter omnes Âoî«im:liceC
modum colendi Deum praefcribat (ACï^SCïtptura. Omnes enim
homines, modo fint ftnf mentis, faferi coguntuT,vemn eJfecolen-
dum ; cum, fi confcientiam examinent, dubitare non audeant de
Numinis exifiemiâ : & ipfa Ratio diàet id>quod fummum eft, ra-
tione fuae excellenti£e,omnem honorem mereri, Arg.l.z,I>Je ju"
ßitia. & jur. Paulus ad Roin. i.v,!^. Ut propterea Ariiioteles {i.Ta-
pie. cap. caftigaîione & pcenâ dignos judicaverit eos, qui, «-
trum Deus honorandusßt, dubitare audent ? Cicer.i.Tufcul.qu&fl.Boét,
Confol.Philof.lib.^.prof.ó.Lyclam.y, Mmbr.Eclog. ^i.Be fold, ad. l. z^
dejuflitiâ&jur. Bocer. Claff. 1. difput, z. n;i z, traä, de jur. Vniverß
VVurmfer.Nucl.jm.contr,lib.i.tit.Z\'Contr.z.n.S.^, Reverendus meus
mm in iraûat. de Atbeifm,Bgoin Theoîogiâ Natur,Reformat. Diff..
ex parte Cartefius, Sacmmi, aliique Athei à me diiJîo tra£l:. réfu-
tât!,
Cuijuriadfcribendus ^mcu-, qui debetur & Parentibusl
Rejponäeo, juri naturali.Arg, l.^.T>.Juß.&jur. Ratio enim naturalis
fuadet & P^j-i^jin quâ vicam primitùs accepimus,& fm\'h^ quo
fpiritum haufimus, poft Deum in orrinibus cffe parendum. Sua-
detidipfum ^.Dé\'w^ï praecêptum, quae juris eft naturalis ex-
prefîio. Suadentid efFeäus, quod originarii plecumque ex-
traneis in obeundis Patrice muneribus fint fideliores .DD.AdL
i.D.Admunicip. vid. l,haliebat,De,leg,^.l.quihahbat.v. dulcijfm^pa-
tri<e me<&, D.eod.l.moveof. Cod, ferv. export, &L fin, ubi. Bald, Cod.ß
ferv.export.veniat. Gloff,m LyeluthD jufi.&jur. & in L fallaciter Cod,
de Abolit,Georgias Viviencamm. adkt,introit.Philippi2.Hifp.B.eg.artiC9
^.inßn.Befold.claß. i Jifp.z.n, 12,
Verùm, quid dicendum in concurßi, an poùhsparmi)ânpatri£
occurrendum erit ? Reß>.Afävm.pofterias, licet ordo in d. I, 2. D.
Jußftia &jüY, à Jurisconfulto fit inverfus. Quo enim finis eft
ulterior, eo melior; ut «»imp/i, quale eft P^tfrite bonum, cedat
particularis finis, qualis eft Parentis confervatio.l.i.D. de ventr. in
Foß.mittend.d.l.qui babebat.D,deleg.^.l.-^i). D.Religiof, &fumpt.fun,
Docuerunt id exempla omnis aetatis, omniumque populorum ;
quae ne hucconferam, vel unum, licet feverum nimiCim, Dama-^
trim Spartans dabo 5 quç, cum accepilTet filium ignavo ergo Pa-
triameiié animo, domum reverfum occîdicjatqueejus fepulchro
hofce verlus infcripfit :
Hunc timidum mater Damatrion i^fa permit.
Nec dignum matre, nec Lacedmmonio.
Valer.MAximus, lib. 2. cap. f, Emhard.inTopicis, loco : ab ordine,
Georgian Vivien,comment. adUt. introit, PMlippi z, artic, 13. Utt.a. & ■
d. Keckerm. difp.praä.zz.Problem.z^^.Befold, adl. 2, D, de jufi,&jm,
6..VVurmfer.\'SucLjur,contr,lib, i .tit.z.q.i.
VI.
Cui denique juri ad fcribenda libertas ? ^efpondcQ, licet pleri-
que
-ocr page 6-que lihertatem ilU juri naturali adfcriptam velint, quod uobis eft
cum brutis animantibus commune ; argum, L 4. v. qua res à jure
Gentium : D.de Jußit. & ]ur.& §. 1. Infi, de Jur, Perfon, Dicendum
tamen , übertat em non effe aut ab inftinäu naturali, aut à ratione
difpofitivè. Eft enim quaedamnaturalis, quam in tantum
non introduxit Ratio, ut potius earn minuat. Vel potius legibus
congruenter dicatur, nec , nec fervitutem cfÏQ juris na-
indifferenter femet ad utrumqneoppofitum habe^ntis ; ut
uno communi nomine omnes appellarentur homines, nullo pofi-
to dilcrimine, liberine effent, an fervi ? Ut differentiae duaî Liber^
tatis, ejufque oppofitae fervitutisy juris Gentium fint dïfpofitive. Id-
que fatis colligitur fmeo judicio) ex init. Infiit* de libert. v. & cum
uno communi nomine, l,^.v.fedpofieaquam. D. dejuß.&jur. Zoef, D. de
jusl.&jur.n.i^i. Diff. Doneü.ucomment cap j.Befold. adl 4,. ». i.p.
de Jufi .&jur.Bocer,claß-i.difp.i.n,%,
Explicui, quid jus Naturale, & quae ei erant adferibenda. Ad
jus Gentium propero, quod à jure naturali diftinftum effe, (licet
quandoque à Jurifc.confundantur/.pe».I).y«/?. d^;Mr.) fuperiori
Difputatione oftehdi. Jus enim naturale eft,quod vel Natura, fid
^%tnflinäus) vel ipla \'Ratto^ quod eft hominum tuntnm, docuit. Et
eft jus quoddamQuodfiad ufum transferatur, mutat
nomen fuum, & à Gentibus^ à quibus recipitur, jus gentium ap-
pellabitur.§. i.lnfiit.de jur.nat.Gent.& Civil.üt jus naturale non fic
jus confiitütum. Jusgenfmmj)üs connitutum.d.S.i.licet non tantum.
Cum quoddam jus ab aliquo populo,feu natione,fit conftitutum,
quod civile appellatur.Ut, quod eft à Gentibus plerifq; & quidem
moratioribus conftitutum,etiam in quantum conprobatum, jus
gentiumàXcitux. Krgum.^.pen.infiit.Pro£m.S-T-\'Z junä.s. 11, Infi,
jur.Nat. Gent.Civil.c. jmgentium.iJifiinB- Non quod in unum ali-
quando convenerint Gentes : verùm q"od fucceffivè plerifq; ta-
cite id vifum eft placerejut totius orbis fuiffe decretum exiftime-
tur.D«j?.hic pleriq;, qui jus naturale hominum cum jure Gemiupri-
tn£VO confundunt. Merend.juriscontrov.lib. 2 c,5 infin.Befold.del.jur,
epclib.I\'Pand.n, 6,Bocer.claf 1 ■ difp.i.n.io.Traä jur. Vniverf.mrm.
f^r.
-ocr page 7-fer.Kücl.jur. contrM. i. ùt. i. contr. i. in fin, &i.in init. vide Gm, dc
jur, beü.&Pac. lib, i. Cap, i.». i o.
Jus hoe à )ure«4f«r4/i diftinaunijCommuniter divi-
^olct\'mPnm<!svum^Secmd&vum, !//«</appellant, quodJRrffio
(quae etiam in ftatu Integritam locum habuiflet^inter homines con-
ftituitj atquefirmuni ßcimmutabilepermanet. Hoc appellant,
quod Piatio quidéiri naturalis^ fed propter depravatamhominum
naturam inter gentes^ conftituit. Quaeritur, an reäel Refp. Jffirm,
Eftque haec di^linäio in jure fundata. Cum enim aliquod jus Gen-
tium dicatur aliquodmutabile: aliquod cum ipfo hu-
»/4»ogenere ortum fumpfiffe: aliquod poîteademùm,ufu exigen-
te &humanis neceffitatibus : aliquod elTe ex jure naturali : ali-
quod ei fuo modo adverfari : haecque omnia inférant aliquam
oppoßtionem 3 quae diftindionis eft fundamentum. Negarinon
f)oterit,quin duplex}usgentium fit admittendum.SivCjilludappel-
etuï Primavum ScfccimdavHrn, üv^^Prius Scpoßeriusfüvefuperius &
inferius, pamm refert. Verba enim non curamus, modö rem i-
pfam habeamus. Argum. §,i .2. 11. inH. ]m, Nati<a\', Gent. & ci-\'
Pinell.adl.z.Cod deRefcind.vendit.part. i. w. 11.
Voneü.i.comm-cap-7. Befold,delib.jur,exlib.J,Pand.n.6. Idemadl.i,
n.z$ D.de Jufl.& Jur. mrmfer, Nucl. jur Contr. hb. i.tit.z. contr.z.
Bocer claff.i difp z.n, i i.Bacchov ad inHit Com. de jur.nat Gent Civil.
Hemic, Ernfi.HelmSi.Cathol jur. cap 1 a n. i. Dift. Connan. comm.jur.
Civil lib. i .cap f, DifT. Coraf.é . Mifc. cap, fin- qui hôc utitur argu-
mento, quod Jurisconfultusml.i.D.de jufl.&jur. unius tantùm
juris^ew^awfaciat mentionem, quod tamen argumentum nul-
lius eft momenti. Coraßo confentit Bronchorfi, cent, i. Inant. aßert.
3.Lyclam.j.Membran.Eclog. ^hZoef.D.dejuflit.&jur.n.^^, Quiibi-
dem Covarruviam & Valafcum pro fe allegat.
Quaefîtum, quaenam juri Gentium pïmnvo fint adfcribenda ?
Befpondeo, eadem illa, quae haâenus j uri naturali fuerunt annu-
merata. Qualia funt Matrimonium, Liberorum educatio^defenßo fui i-
pfiuSi Religio, Amor patrie âtclwparmum, Utea omnia utrique ju-
ri
t\\(mturdi, fcilicet, Sc gentium) fint communia, quae femper firma
atqueimmutabiliapermanent. ArgumV§. ii,Jnfl\'tt dejur natWi
Gent & Civil, Infrequens enim in jure noti eft, ut unaeademque
res idiverfo jure cenfeatur; adeoque pro varia confideratione &
)uri naturali^gentiumprimAVo acceptaferatur. Argum. /.45r. 4.
D.Adl. Aquil. Cu]ac. 5. abferv.cap.i^.Befold.adl.i.^.zi.J).jufl. &
Jur.ad t.iS\' i .2.I>.eod.& / 3.5.i»in med.com?n.D.eod,VVurmfer. Nucl,
jur mtr.liù.i.tit.t,confr.z.n.ii*i2- Bocer.claff. s .difp. z,n. ij.vid,
qusenotavi in difp.i.Adl. z.cod.l.Cornel.de Sicar.ihef.^.
\\TTnim natura riirdus5Coecus, mutusßnmlj
■ ■ IL ; ■
j^n is^ qui Mœvium occUit.^ Tkium occidere
yokeritlege Cornelia teneatur ? p. AfE
IlL