Vai.entine visconti, meer hekend onder den naam van
VALENTINE van milaan, was de dochter van den Hertog
jean galas visconti en isabella van Frankrijk. In het
huwelijk getreden met lodewijk van orleans, broeder van
den waanzinnigen Koning kai�F.l VI, was zij geplaatst in eene
wereld van zedeloosheid en misdaad ; omringd door haat en
tweedracht, leefde zij in een tijd van ellende en jammer,
zooals Frankrijk nimmer gekend had, en in dien nacht
van algemeen verderf schitterde zij als een ster van eerbied-
waardige deugd en reinen godsdienstz�i. Haar leven was rijk
aan liefde, maar arm aan geluk. Henri martin getuigt van
haar in zijne Hisloire de Fraitce: »Notre histoire offre peu
de destin�es aussi tristes et aussi touchantes que celles de
cette femme au cceur violent mais g�n�reux, si injustement
fl�tr� par 1\'opinion, si constante et si malheureuse dans ses
affections." Redroefd om het verval van het koningschap,
bedrogen-door een misdadig gemaal, die in schandelijke be-
trekking stond tot hare schoonzuster, de koningin, isabelle
van Reieren, behield zij overvloedig geduld om den krank-
zinnigen karel te leiden en op te beuren, en onuitputtelijke
liefde om den losbandigen lodewijk door zachtheid en toe-
gevendheid tot zich te roepen. Zij zag echter hare vurigste
wenschen onvervuld, des konings krankheid van geest bleek
ongeneeslijk; haar echtgenoot werd te midden van zijne uit-
spattingen door gehuurd staal van zijn doodsvijand JEAN
sans peur, den Hertog van nouRGONDi�, omgebracht. Ver-
pletterd door dien slag, vroeg valentine recht voor den
hoon haar en geheel het koninklijk huis aangedaan; de Ko-
ning, in oogenblikken van helderheid, zwoer wraak ; maar
de invloed van den heerschzuchtigen leenman wist de wa-
penen der vergelding van zich af te keeren. Hij wist va-



		RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT il I il ,ihi in i Mm 1! \|\|. I\'n j\'

		A06000017825625B

		1782 5625

		URl\'K VAX 11. NOOTHOVEN VAN GOOI), TE LEIDEN



		8 SERMOEN VAN PATER BROM.

		Nu, ik ben ook wel tevreden � Trof me ook wat Dat ik wel graag anders had; Vlotte \'t werk niet naar mijn zin, Gaf de handel slecht gewin, Liep het vet soms van den ketel � \'k Dacht: de Koning op zijn zetel, Blijft als wij Niet altoos van kommer vrij. Nam de ziekte van ons vee Ook mijn schoonste rundjes mee � \'k Leerde vroeg: wat komt van boven, Moeten wij met eerbied loven, Hou je moed, \'t Zuurste brokje wordt je zoet.

		Jongens, zegt, hoe smaakt de brij?. Hoort naar mij: \'t Zijn geen taarten of pastei, Die ons altoos \'t lekkerst smaken. Weet je wat van alle zaken, \'t Soberst kostje goed kan maken? \'t Dient gezeid, Jongens \'t is tevredenheid.

		SERMOEN TAN PATER BROM. Ora et labora! is de spreuk, die tot tekst me zal zijn, Lieve hoorders! Maar wat praat ik? Je verstaat geen Latijn; Want bij Sint japik, met je hersens is \'t aaklig geschapen; Ziet me die kwezels eens aan zitten gapen! Ja, \'t is waar wat ik dikwijls aan jelui heb gezegd: Je bent zuo stom als een eend, zoo de baas als de knecht; \'k Wil dan zeggen dat je wat meer een goed woord moest gaan spreken, En de knuisten terdege uit de mouwen moest steken, Want jelui armzalige zielen zijn er bitter aan toe, En je luiwammes, zoo waar, is het werken mooi moe!



		451 HANSJE VAN KLEEF.

		Reeds ijlt de bruid naar voren; Hij ziet het: zij bereikt de bron; Zoo gaat, wat hij niet gissen kon, De kans voor hem verloren. iWie immer," riep John quicu, «Niet ik «Zal zulk een schand beleven! o\'k Zal toonen dat ik loopen kan: »De heerschappij voegt aan den man ; »Geen vrouw zij die gegeven!" Hij liep dan ook, zoodra Hem \'t »ja" Vereend had met zijn gade; Ze spoedden beiden zich om \'t zeerst � En John was aan de bron het eerst, En � \'t bruidje kwam te spade. Daar knikt hij wel te moe Haar toe; Geen trots haalt bij den zijne ; Maar waar wordt zij daar op betrapt? Het bruidje had vooruit getapt Van \'t water van Sint Keyne.

		HANSJE VAN KLEEF 1). De ransel gepakt en de veldflesch op zij, Voelt Harmen tot d\'aftocht zich wekken; Al stemde de reislust zijn makkers zoo blij, Toch zag men hem noode vertrekken; Want hoe ook zijn streven naar kennis hem dreef, Toch loefde hij liever bij Hansje van kleef. Maar \'t handwerk vereischte zijn tocht door het land Zoo vloden er jaren en dagen, Getrouw aan de liefde, der vriendschap gestand,

		1) Joiu.NWA Sebes te Ck\'cr liij een wutervloed in 1813.



		DE BURCHTVROUW VAN OUD-HAARLEM.
		59


		\'k Weet het ook niet. Dof staan de blikken, \'t Leven verstomt, Weg gaan de kramen � Wee wat nog komt! 1845.

		DE BURCHTVROUW VAN OUD-HAARLEM. Wie \'t onvolprezen feit Verbreidt Van Weinbergs kloeke vrouwen, Hem raad ik aan, Om eens naar Haarlems vest te gaan, (Licht zal de reis hem niet berouwen) En daar \'t kroniekboek op te slaan. Schonk Bii.DERDWK een toon Aan \'t schoon Van deugd en vrouwenwaarde, Wist hij dan niet Dat wat eens tierde op vreemd gebied, Een voorbeeld vond in Hollands gaarde, Wel waardig voor zijn geestig lied? De zaak verlokt me en \'k zal \'t Geval Zoo goed ik kan verhalen; Hoewel \'k erken, Dat wie met burgers losse pen, Het feit met kracht en kleur kan malen, Ik daar, helaas geen man voor ben. Oud-Haarlem, met zijn schans, Doch thans Vergruizeld en verstoven, Was \'t riddergoed Van zeker heer uit aadlijk bloed Dion \'k, als men \'t praatje mag gelooven, Als niet zeer pluis u schetsen moet.



		82
		KEUR BAART ANGST.


		Eerstling van de dagen. Bode van het jaar, Dat je wat oprechter, Dat je wijzer waar\'! 1846

		KEUR BAART ANGST. Kloek en kras van bouw en krachten, Vrij van kwaal sn ongemak, Kniesoor evenmin als loshoofd, En een mooien duit op zak; In den regel gansch niet karig, Schoon ik op de kleintjes pas; Met mij zelf nog al tevreden Als ik sta voor \'t spiegelglas. In dien roes der zellbetrachting, Vraagt mijne eigenliefde mij: Ben ik dan bij al die gaven Geen begeerlijke partij ? Toch is (en \'t valt niet te ontkennen � Bij mijn voordeel is \'t wel raar!) \'t Frissche van mijn jeugd verzwonden In mijn stijve dertig jaar. \'k Zit alleen bij dag en avond, \'k Vind geen toespraak aan mijn disch, En \'k begin reeds goed te merken Wat een oude vrijer is; Koud en kleurloos werd mijn leven, Bleef ik langer in die soes; In mijn stille woning heersenen De oude meid en de oude poes. \'kHeb mijn oog al laten weiden Over \'t »heil" van onze stad, En ik weet het op mijn duimpje, ^?t Schoon, dat ze in haar vest bevat. Honderd oogjes, honderd bekjes �





		EEN WOORDJE BIJ DE VOLKSUITGAVE.

		Dat ik nog eens, en wel in 1874, een herdruk van mijne gedichten onder de oogen zou krijgen, had ik mij waarlijk niet meer voorgesteld. Het doet mij genoegen dat dit nu eene zoogenaamde Volksuilquve mag zijn, want onder het volk hooren mijne stukjes te huis. Ik ook een zoon van het volk, gelijk berangeu zich noemde, heb ook even als hij, meerendeels voor het volk geschreven en ik geloof ook dat mijn uitspanningsarbeid onder de nederige burgerklasse onzer maatschappij het best ontvangen en verwerkt is. � Zoo iemand verbaasd is over den goeden ontvangst mijner gedichten, waarvan velen tal van herdrukken mochten be- leven, ik misschien zelf wel het allermeest. � Ik verzeker dit vooral nu, op mijn tegenwoordigen leeftijd, en na eene zeer afwisselende, somtijds zeer droevige, levenservaring. Veel is er in mijn gemoed verkleurd en veranderd en voor- zeker verschilt tegenwoordig mijne levensopvatting veel met die van voor twintig en meer jaren, en wanneer ik mijne vooral vro�lijke versjes nog eens overzie, hetgeen met deze nieuwe uitgave het geval is geweest, dan vraag ik mij zelve vaak af: was ik het die zoo gejoold en gedarteld heeft ? Heb ik eenmaal dien kool opgeschept? Maar � ofschoon ik thans een heel anderen vorm aan mijne gedachten en aandoenin- gen zou geven, en misschien tegen den zin van den tegen- woordigen eigenaar en uitgever, het een en ander ter zijde



		VI EEN WOORDJE BIJ DE VOLKSUITGAVE. zou schuiven, wat mij zelf thans minder smaakt, moet ik toch bekennen : ik schaam mij den inhoud van mijne ver- zen niet. Ik heb nimmer personen op het oog gehad tot doel van spot of krenking. Ik heb nooit eenige onreine ge- dachte onder den vorm van luim of kortswijl willen open- baren. Moest ik een zelfkritiek over mijn werk schrijven, ik zou misschien, zoo goed als iemand, de zwakke punten er van kunnen aantoonen, maar die correctie zou vorm of versificatie, vinding of conceptie gelden, doch ik zou geen mea culpa roepen over den grondtoon der gedachten. � In zoo verre mag ik mijne oude kinderen, thans weder in een nieuw pak gestoken, met al de opgeruimdheid die mij is over- gebleven, een goeden ontvangst bij oude en nieuwe vrienden toewenschen. � Ik wensch het ook voor den ijverigen uit- gever, wien ik dank zeg voor zijn mij streelend woord bij de aankondiging van deze uitgave. � Was dat woord wel wat vleiend voor mij, ongevallig was het mij niet� dit be- tuig ik; want ook daarin drukte hij uit een oordeel waarop ik prijs stel, het oordeel over de bron, over den oorsprong van mijn letterkundigen arbeid. Ik heb op zijn verlangen deze uitgave met nog enkele verstrooide stukjes aangevuld. � En hiermede bied ik den goedgunstigen lezer mijn heilwensch en mijne groete.

		W. J. VAN ZEGGELEN.



		INHOUD. Blad!. De kist................. 1 \'s Landnians avondmaal............ 6 Sermoen van pater Brom............ S Tweede sermoen van pater Brom.......... 11 De Ithaka van Jan Trochee........... li Llna................. 19 Kinderlijke eenvoudigbeid............ 40 Prins Dee-Boo-Hee.............. 41 Een bezoek liij Jun Steen............ 20 Mooi-Macbteld............... 39 Vrijage................. 33 De wedren b\|\| Zandvoort............ 34 De bron van Sint Keyne............ iO Hansje van Kleef.............. i� De zeven zasters.............. 44 De palmpaasch van oude Geertje.......... 50 Het Huis ter Noot nabij \'s-Gravenbage........ 52 Kermisviering............... 37 De burcbtvrouw van Oud-llaarlein......... �\'J Galante brief van den keizer van China........ 04 Soldatenstand............... 00 Joris en zijn snuifdoos.............08 Vreemdenbezoek.............. 70 Aan Duifje in de Taveerne............ 71 Kinderzin en kindermin............ 71 Beet hebben............... 7i Van dik hout zaagt men planken.......... 73



		VIII INHOUD.

		Hl i! Een andere Philemon en Raucis......... 75 Drie zusters............... 77 Eene week op Weltevrec............ 78 Nieuwjaarsdag ... .......... 80 Keur baart angst. . . .......... 82 De Zigeuners............... 81 �lzemoei\'s theeuurtje............. 88 Het nieuwe stuivertje............ 89 Brammetje\'s uilgaansdag............ 91 Zestien jaar............... 92 Kees op reis................ 91 Mieke u\'� den waterput............ 95 Zure druiven............... 97 Negatieve wcnsclien............. 99 Grietjes verzuchting............. 101 Betrachting van l.ouw den timmerman........ 103 Oost-lnjescho doofheid............ 100 Do nieuwe heer.............. 107 Lofzang op Californie............. 113 »Om den wille van het smeer lekt de kat de kandeleer" . .116 Arme Klaas............... 118 Aan Dou\'s meisjen in de nis........... 119 In de bruidsdagen. ............. 120 Klaaglied van Jan Chagrijn........... 122 I.�sje\'s overdenking............. 121 Jan die lacht en Jan die schreit.......... 12S Verzuchting van een man uit do hoogte........ 127 Bloode Piet............... 129 De hyena................ 133 Wie is z�?............... 113 Jaap en zijn grootje............. HO Wat een oude jongeheer al worden kan........ 158 Ken oudo vrijer, zooals er velen zijn......... H9 Kinderkcus en ouderzin............ 181 Do wraak................ 152 BU van Hove\'s binnenhuizen........... 150 Tnlnmaiu Aafje.............. 157 Huisplagen............... 159 Bij de waarzegster............. 102 Elegie van een afgedragen zwarten rok........ 103 Sint Nikolaas........ .... .105



		INHOUD. IX

		Bladz. Sint Silvester............... 166 De oudste zoon.............. 188 Achttien jaar............... 178 Van Streek............... 180 Een Imkers nachtwake in de kraamkamer....... 183 Brief van een oom aan zijn neef.......... 186 Neen en ja!............... 191 Kruis en kracht.............. 193 Een afgeluisterd gesprek tusschen twee gehuwde zusters . . .194 De eclipsenkijker.............. 197 Klein-rentenieren . . . . . . -....... 198 Nabetrachting van eene uitgekookte keukenmeid...... SOI S�men................. 200 Hopen, vreezen en genieten........... 207 De liefste last.............. 210 De Weduwe............... 211 Paulus................ 213 De gouvernante .............. 214 Nachtjool................ 215 Oom Jan in het lommer............ 217 Rika\'s spoortocht van Haarlem naar Amsterdam..... 218 Zilveren Bruiloftsgroet............ 223 De stovenzetster-plaatsbcwaarster......... 224 Moeders Jawoord.............. 227 Door \'t kreupelbosch............. 228 De Hulsvrienden.............. 229 Rembrandt............... 231 Grootvader............... 232 Kinderleering............... 234 JaloezU................ 233 Neef Kees en neef Koos............ 236 Een gesprek van Jan van Katwijk en Geertc uit Apeldoorn, hg het kamp b� Zeist.............. 239 Ontmoeting van Jan van Katwijk en Geerle\'s vader, in Apeldoorn. 241 Hoe Geerto van Apeldoorn door haar vader de les gelezen werd, toen zij met Jan van katwijk zou gaan trouwen..... 244 Bij de nieuwtjes van den dag.......... 246 Een malle nuk met langon nasleep......... 249 Mooi Mientje van het Molenpad.......... 231 Ideaal en werkelijkheid............ 257 Schyn en wezen zijn er twee.......... 260



		INHOUD.
		N

		Bladz, De brievenbesteller............. 264 Een luisterend oor............. 268 Geldersch................ 270 Mietje op typografisch terrein.......... 271 Uit den manulactuurwinkel........... 273 Stadsnieuws............... 276 De scheveningschc viscbvrouw.......... 278 Zomer-zondagavond............. 281 De prikkels van bet leven........... 282 Wee den woir in slecht gerucht.......... 283 Het kaartspel in de kroeg........... 284 Sybilla\'s orakel.............. 285 Aan II. Tollens Cz.............. 286 Zomergenot en Almanakken-koorts......... 290 De koopman in speelgoed............ 291 Anno 1700 en zoo veel............ 293 \'t Achtermuurtje.............. 296 De droom van Klaret............ 297 De vos en de bok............. 298 Mode................. 300 Oom en neef............... 301 De crisis onzer dagen.......\'..... 303 Usvreugd................ 305 G�\'sje de hruggewachtster........... 306 Een ru\'toertje............... 307 Barbiersmgmering............. 309 Voorwoordje by de Vlaamsche a- en u-stryd in Belgi� .... 311 De Vlaamsche a- en u-stryd in Belgi�........ 312 Zie toe................ 314 Aan Bronbeek.............. 315 Nieuw "Wilhelmuslied............ 316 Yoorwoordjc b(j de Costerliedjes.......... 317 Costcrliedjes............... 318 1. Costers voorzang............ 318 2. Aanstalten.............. 320 3. Orgel-concert............. 322 4. De typographlsche tentoonstelling....... 323 5. Watermuziek............. 325 6. Aankomst der typografen.......... 327 7 Huldegroel en stortbad in den Hout....... 328 8. Optocht.............. 330



		INHOUD.
		XI


		BUdi. 9. \'t Ontbullingsuur............ 331 10. Costersgroet aan den boekhandel........ 333 lt. Fcestdiner en typografenhonger........ 335 12. Het bloemenfeest............ 337 13. Zomerzorg.............. 338 14. Vuurwerk.............. 340 15. Coslers nazang............ 342 Zeven kniedichljes............. 343 1. Vriendschap............. 343 2. Vreugde.............. 343 3. Smart............... 344 4. Geduld............... 344 5. Schoonheid............. 344 0. Vertrouwen............. 345 7. Zaligheid.............. 345 Voorwoordje bjj Valentine van Milaan........ 34fi Valentine van Milaan............. 347 Tonen van huis en hart............ 355 Aan Maria.............. 355 Ons vierspan.............. 357 Vijf rozenpotten............. 359 Theodoor............... 361 Aan Constance............. 364 Pieter Spa naar Londen............ 365 Pieter Spa naar Amsterdam........... 401 Indrukken op de boot en brieven naar huis....... 430 De valkenvangst.............. 443 Eene avondpartij.............. 489 De harddraverU op de Maas........... 515 Koen Verklat en zijn gezelschap.......... 520 Legenden van Ingoldsby............ 570 De ridder en de dame........... 570 Een kabaal in de opera ........... 582 De kleine schamele knaap.......... 587 De smokkelaarssprong........... 593 De ekster van Rheims........... 600 Voorwoord bg Amstels Leonora.......... 604 Amstels Leonora.............. 605 Navolgingen en vertalingen uit het Hoogduitsch . . � . . . 613 De tijdgeest.............. «13 De laster en de straf............ «19



		XII INHOUD.

		Bladi. Het spook.............. 62(1 Huida\'s papegaai............. 621 Zoo is de wereld............. 625 Het zieke boerinnetje........... 627 Zwarigheden van iemand die geen afschaffer is..... 028 IVoachs testament............ 059 Apentroost.............. GDI Liedjes van Beranger............ 031 De verbrijzelde viool............ 031 MQn goede grootmama........... 833 Vijftig jaar.............. C3� De dochter van \'t volk........... 635 Herinneringen der jeugd........... 036

		G=



		DE KIST.

		\'t Geval, dat ik u, lezers! mee ga deelen, Is een dramatisch feit in ��n bedrijf; Heb ik het ongeluk soms iemand te vervelen, \'t Is beter dan met een, dan soms met vier of vijf. Gerektheid, droogheid zijn b�tises � Wie kent zich gaarne schuldig aan die fout? \'k Wil dus compact zijn, met verandring van coulises Zij zoo mijn stuk in ��n bedrijf volbouwd. Mijn hoofdpersoon zal ik u vlug beschrijven: Hij heet bart bik � een man in bonis, als men zeit, Maar die dan ook zijn saamvergaarde schijven Als nommer ��n beschouwt van \'s werelds ijdelheid. Als dorpeling is hij beroepen en capabel Voor ieder eerebaantje in polder, kerk en raad; Men weet dat soms een plattelands-notabel, Meer titels voert dan menig diplomaat. Zijn levensboom mag reeds in vollen wasdom prijken; Het lentedons week voor het zomerblad: Vier kruisjes en een schrap of wat Mocht reeds de tijd hem in den kerfstok ijken; En toch, \'t genot van lach en lonk en lied Heeft hij bewaard voor later dagen. Zag hij het huwelijksjuk door jonge schouders dragen, Vaak zei hij: wien het lust � mij niet; Hij dacht toch: waar ik wil, daar heb ik slechts te spreken: Bevalligheid en schoon, � \'k heb ze ook � maar achter slot; \'k Bezit een preparaat: verstand voor iedren zot, En jeugd voor hem, wiens kruin begint te bleeken. Maar \'k zou mijn held misteeknen, neen, D� liefde scheen ook hem eens eindlijk op te frisschen. Hoe \'t zij, ik wijs u thans naar mijn tafreeltje heen, Eei wil ik kleuren, en daarna het doek vernissen. 1



		2 DE KIST.

		Ter zaak dus: bart, de nijvre dorpeling, Die telken marktdag stadwaarts ging, Om onder tal van vreemden en van vrinden, Daar koopers voor zijn waar te vinden, Had eens een goeden dag, gelijk hij meermaal placht; Veel gading deed zijn koopwaar rijzen, En tegen \'t zoet genot van ruim betaalde prijzen, Was alles aan den man gebracht. Leeg is zijn goedren-kist, maar vol zijn \'s koopmans zakken, En dart, wien \'t niet geviel lang in de stad te plakken, Bindt vlug zijn Langstaart aan; De winterdag noopt hem om vroeg naar huis te gaan, En bovendien het weer slaat om, � vrij hevig Begint het buiig West te brommen, \'t loeit en fluit, En jaagt een dracht van sneeuw en hagel voor zich uit. Bart zit op de open kar, \'t is waar, hij \'s kras en stevig, Maar heeft als iedereen ook wel gevoel. De hagelslag doet zeer, de wind is scherp en koel, Geen opperkleed bedekt zijn beenen, En \'t kille water dringt door schoen en broekspijp henen. Een aardige inval vliegt hem eensklaps door het hoofd, Wel vreemd en wat gewaagd, maar toch, naar \'s mans gedachten, Niet gansch onwaardig voor zijn moed en krachten, En best uitvoerlijk, als de goede bart gelooft. Men weet: behalve \'s mans persoon, had nog de wagen Een groote leege kist te dragen; »Wat nood," zegt onze vrind, «Wanneer \'k mijn corpus in die kist eens neer ging leggen. Het deksel bijna dicht, de keerzij naar den wind, Dan bleef ik droog!" Kortom, hij liet het niet bij \'t zeggen. De Langstaart was dood mak, hart had hem nog wel kort, Maar toon, zijn naaste buur, van wien hij \'t beest mocht koopen, Deed hem dien weg naar stad licht duizend keeren loopen � En elk weet wat gewoonte al niet bij dieren wordt, Te meer wanneer ze, als hier, op voer en stalrust hopen. Cienoeg, zag ook de viervoet heg noch steg � Het beest wist blindelings, ja, op den reuk den weg. \'t Is duister, maar als \'kzei: op \'t paard is wel te bouwen. Het pad is recht en breed en goed En. kwam men onverhoopt een rijtuig te gemoet, Welnu, bart is er, om een oog in \'t zeil te hou�n.



		� oct 3780



		4 DE KIST.

		«Help, hemel!" roept de man, »wat zal er nu gebeuren? Op vastenavond dood te gaan! Tk stik, ik smoor!" Geen nood: het sleutelgat, een tweetal breede scheuren, Ze lieten voor de lucht een weinig speiens door, En Langstaart? vraagt ge: wel, hij wist gelijk wij zeilen, Den weg, en buitendien hij rook alreeds den stal; \'t Ging wel wat hortend en wat stootend tusschenbeiden, Maar echter zonder eenig ongeval. Bart lag nochtans van angst te zweeten: Begrijp, hij hing nu heel van Bruintjes nukken af, Licht werd, zijn onvoorzichtigheid ter straf, De man in greb, of sloot, of put gesmeten! Maar \'t ging zoo ver niet; wel is hij reeds bont en blauw, Vergeefs heeft hij geduwd, geschopt, gewrongen, De kist blijft als een muur en houdt hem in het nauw, Helaas, wat baat hem hier de kracht van ijzren longen ! Daar merkt hij, dat het beest zijn schreden wat verzacht. Licht dat den armen man nu eindlijk redding wacht! Hij hoort de stem der vroolijkheid zich uiten, Nog meer: zijn oor verneemt het scherpe ve�lgekras, En uit dit al mocht hij besluiten, Dat hij op \'t erf van toon, zijn naasten buurman, was. Zoo was \'t ook; Langstaart had den stal nog goed onthouden, Waar hij, van jongs af aan, zijn hooi en haver at. Vandaar dat hij den nieuwen om den ouden Geheel vergat. Hoe zal \'t nu gaan? denkt bart, want roepen helpt noch razen Daar binnen gaat het vroolijk toe; Daar dreunen vloer en bint, daar rinkelen de glazen, Daar wordt men zang en dans niet moe, (hooren, Geen mensen verneemt zijn stem; slechts \'t paard schijnt die te Het doet opnieuw een stap, twee, drie naar voren, Maar eensklaps krijgt de kist een onverhoedschen stoot, En kantelt over zij, de kar af naar beneden! De deurpost van den stal had Langstaart niet gemeden ] En dit was de oorzaak van den tuimel; in dien nood Kneust de arme man opnieuw zijn hoofd en schenen, En \'t paard stapt ongedeerd door de open staldeur henen; Het beestje zet zich aan de ruif, maar stoort Zich aan zijn meester niet, die, kermend, lamenteerend. En rustloos woelend, rustloos keerend,



		DE KIST. 5

		Zich schier te berste schreeuwt, maar niemand die hem hoort! Men went ten laatste aan ongelukken, W�l hem, die zich kan schikken in zijn lot, Maar bart ging \'t moeilijk af; zijn zoet gedroomd genot Zoo tergend zich te zien ontrukken, Zoo dicht te zijn nabij zijn hemel, bij zijn aagt, Wier stem, wier lach hij kon vernemen � Voorzeker \'t is een held, die zulk een lot verdraagt! En toch, hij moest het wel, want de onmacht deed hem zwichten: Door wanhoop werd zijn weemoed eindlijk stom; Zoo kropen eenige uren om; Nog komt geen enkle straal zijn zwarten nacht verlichten; Doch ja, daar wordt de klink gebeurd, Hij luistert toe, de buitendeur gaat open, Daar klinkt een stem, ja nu mag hij op redding hopen! Maar hoe? \'t Is aagje\'s stem, gelijk hij dra bespeurt; O, dat hij thans in vrijheid ware! Doch stil, eene andre stem klinkt bij de hare, Ze fluistren saam, nu zoo, dan zus .... Ach, zegt het mij, dat zooveel smart te veel is ! Daar klapt op eens een malsche kus, En de andre stem, o spijt, was die van langen krelis! Ze komen nader.... Hoe kan \'t mooglijk zijn? Daar zet het paar zich op de kist ter neder; Die twee er op zijn beurtlings dartel, teeder, Die een er in weent van verdriet en pijn. vKom aagje," spreekt de minnaar zoetjes, »Kom, geef me nou je hand en hart, \'k Heb ook mijn hooiberg en mijn koetjes, Wat heb jij aan dien ouwen bart? \'t Is jou portuur niet, aardig bekje; \'kZou beter prijken als je man, Die saaie zemel, meid.... wat trek je Den neus omhoog! Wat zeg je er van ? Geef mij jou ja, wat kan \'t je deren ? Mijn lust, mijn ziel, aagt! als je \'t wist!! Bart ligt nou thuis al in de veeren!" � «Dat lieg je," roept een stem, «hier lig ik in de kist! Maar \'k wil, ik moet er uit, maak open! Hat wordt me zoo benauwd om \'t hart!"



		ti \'SLANDMANS AVONDMAAL.

		En aauje zet het op een loopen, En krelis vraagt: »ben jfj het bart ? Is dat nou vastenavond hou�n! Mijn hemel, man, wat heb je in \'t hoofd \'.\' Nooit had ik jou zoo zot geloofd !" � »Doe open, schelm ! of \'t zal je rouwen!" � xZacht, zacht, maar waarom laat je u levend kisten, vrind ?" � »lk stik, � ik smoor, � de markt,� het paard, � de kist, � de Zoo\'n vastenavond is nog nooit mij overkomen! (wind! Die kus, vervloekt! Ik heb \'t vernomen!" � \'>0 luistervink! Maar dart, zijn wij geen aardig paar?" � «Loop naar den.....\'k wil naar huis; � ik geef den brui van haar!" � «Daar wou \'kje hebben, vrind! maar stil, ik zal je redden, Je zult mooi rood zien, man, daar wil \'k wat om verwedden." En krelis gaat en komt terug met heel het tal Van blijde vastenavondsvrinden, Wier dol geschater bij het hooren van \'t geval, Gelijk men licht beseft, niet meer is in te binden. De kist gaat open, bart is vrij, Men helpt hem op, maar wat doet hij ? Zegt, waarde lezers, kunt ge \'t raden\'? Zou hij den schijn van lafheid op zich laden? Voorzeker niet: hij grijpt een ijzren bout En zwaait dien hoog en stout, En loopt op de oorzaak toe van al zijn ongelukken En beukt de kist in duizend stukken; En, na \'t volbrengen van die daad van kracht en moed, IJlt hij naar huis en uit noch dank, noch afscheidsgroet. En als hij sinds dien stond, dat hij is afgedropen, Soms aagt aan krelis\' arm ziet loopen, Dan roept hij � en vergeeflijk is \'t � »Dat deed me die verd.... kist!"

		\'S LANDMANS AVONDMAAL. Jongens ! schuift wat naderbij! \'t Geuren van de rijstebrij Heb ik in den neus gekregen,



		DE KIST. 3

		Hij zit dus veilig neer, maar wensehl zich toch reeds thuis. En weet ge daarvan graag de reden ? Het was niet om \'t gevaar en de engte van zijn kluis, Maar om de pret der feestlijkheden, Die hem te wachten stond bij naasten buurman toon; \'t Was vastenavond! en de boeren zijn gewoon, Al zijn ze jong of oud van jaren, Dien dag niet ongevierd voorbij te laten varen. Bart, die den draf van \'t paard nog schier te langzaam vond, Zat bij zich zelven reeds te hunkren naar den stond, Dat hij met buurmans-AAGT, hein van de feestelingen Het naast aan \'t hart � een meid van zessen klaar, Met roode, ronde wang, en blond en krullend haar, Eens dapper voor de veel zou springen; Hij had zich juist eens schrap gezet, Om t\' avond onder \'t vieren van de pret Den kogel door de kerk te jagen En haar het jawoord af te vragen! \'t Werd tijd; ook wist hij dat aan aagt Door langen krelis mee een oogje werd gewaagd, En eer die vlasbaard hem de loef eens af mocht steken, Wou hij er bij zijn; \'t was hem al te zeer gebleken, Dat wie zich lang bedenkt zich soms te laat beklaagt, En \'t zelfs een lafaard is, die nooit een blauwtje waagt; Maar buiten dat, hij kreeg al zoetjes aan zijn jaren, Hij had een eigen huis, een stal vol geldig vee, Een porseleinkast, sjees en arreslee � Gewis \'t was hem vergund zich aan een vrouw te paren, En aagt was stapelzot, wanneer ze h�m niet nam. En zich niet voornam, om het even Of krelis of een ander kwam, Dien, kort en goed, den zak te geven. Zoo zat de goede hart te mijmren in zijn kist, En kwam dus ongemerkt al verder dan hij wist; Een groot kwartier � dan kon hij thuis zijn en zijn kleeren Verwisslen voor zijn zondagspak; Daar komt op eens de wind en geeft de kist een smak En werpt het deksel dicht; geen wenden helpt of keeren; Bart zit er in, \'t geval is drommels zot, Want wat hij doet of niet, het deksel blijft op slot.



		\'SLANDMANS AVONDMAAL. En de koekoek wijst al negen! Kom zit aan, Evert, tijs en christiaan ! \'t Uur van \'t avondmaal is daar ; Ben je met je dagwerk klaar, Legt het dan gerust uit handen; Keesje zit te watertanden; Doet als hij: Jongens, houdt je borden bij ! \'t Is een kostje dat me streelt; Moeder, heb je rondgedeeld ? Kindren, staat je portie voor je \'! Dan een ernstig woordje, hoor je? Want je weet, \'t Past niet dat men dit vergeet. En nu moedig aan den slag! \'t Was vandaag een drukke dag, En je mocht je dapper weren � Daarom wil ik je ook trakteeren: Christiaan, Geef den suikerpot eens aan. \'k Zeg toch dat het lekker smaakt, Guurtje heeft het klaargemaakt.... Velen, die de brij verzouten, Maar zij hield zich uit die fouten. Blazen, Tus! Jongen, word toch eenmaal wijs; Maar je wrijft zoo op je maag, Of je meent ik wacht niet graag � Die niet hooren wil moet voelen, Laat je \'t niet naar eisch bekoelen, Eer je \'t weet, Heeft dan soms je tong het beet. Als ik de oogen om mij sla En \'k zie u zoo lustig, ja, Dan heb ik tot danken reden,



		SERMOEN VAN PATER BROM. 9

		Je zit liever in \'t Vinkje bij pieter pokdalig, Jou vadsig gebroedsel! »het werken is zalig!" Zeide eens een gefifte, verstandige Jood, \'k Weet nou zijn naam niet, al sloeg je me dood, Maar dal weet ik wel, dat geen van jou allen zoo leep is, En de kerel al jaren en dagen om zeep is, � Maar je zoekt je zaligheid in den drank en in \'t spel! Zegt, jelui op het achterste bankje, versta je me wel? Ja, \'k zie het wel ploerten, hoe je ginds zit te gapen, Je zit in mijn heilig sermoen weer te slapen! Heeroom, denk je, is wat kippig, hij zal hier ons niet zien, Neen, apen, tot zelfs in de kroeg kan ik jelui wel bespien. � Of dacht je niet, dat ik\', het wist, dat je bij dagen en nachten Aan het spel je verslaaft? Want des avonds na achten, In plaats dat je dan aan je pap zou gaan zitten, als ordentlijke lui, Zit je met de troef in de kneukels en geeft van je zaken den brui! Op den tijd dat fatsoenlijke menschen naar kooi gaan, Ziet men gewoonlijk jelui eerst terdeeg aan de pooi gaan; »Kom kom!" zegt je, »een glaasje dat hoort bij het spel, \'t Is goed voor de kramp, en Heeroom pakt \'em ook wel ?" Zwijgt, zondaars! ��n glaasje, wie zou \'t je beletten? Maar t is of jelui je ziel op jenever wilt zetten, Zoo neem je ze meestal, en nooit heb je genoeg; \'t Is immers nooit leeg bij piet pok in de kroeg? (ten!" »Maar Paterlje," zeg je, »we mogen ons toch wel eens even verluch- Ei, maar je zegt niet, dat je ze thuis naar de centen laat zuchten ? � »We jassen of kienen, dat onschuldige spel!" Wat zeg je daar, onschuldig? dat lieg je, versta je me wel? Was \'t nog om een cent, \'k zou zeggen: ga je gang maar, Dat was een kleinigheid en ja, die was gangbaar, Maar een dubbeltje in den pot, waar duivel moet dat heen? En bleef het bij een dubbeltje, \'k zweeg nog, maar neen! Zelfs om een kwartje! zegt, waar van daan moet je \'t halen? \'t Was beter dat je dacht hier je plaats te betalen. En dan, denkt eens na, wat verzuim je niet thans? Dat vloekbare spel, Temere Litigans! \'t Is de pest voor je ziel, \'t is \'t verderfin je zaken; Want terwijl jelui je kien en je troef zit te maken, Rederft soms je boter en je room die wordt zuur; � Daarvan alleen wordt de zoetemelksche kaas thans zoo duur Door het spel krijg je dus aan je zaken een hekel,



		10 SERMOEN VAN PATER BROM.

		En je werkt zoo je zelf heelemaal in de pekel, En zoo waar als ik voor je sta, je wordt spoedig de bloed, En je gaat eenmaal naar lichaam en ziel nog bankroet. Verlaat dus het kienbord en de kaart, dit vermaan ik; \'k Weet wel, je zegt: »\'t Is weer \'t oude gezanik, Pater is vandaag niet te best op zijn dreef, Laat den ouden maar babblen, zijn mutsje staat scheef!\'\' Hoe, denkt je dat? jou onchristlijke draken, Is het dan mijn plicht niet om jelui ziel te bewaken? Daar had je Sint ue.maki.us, een man van verstand, Wat had die aan \'t spel en jenever het land! Kn stond in mijn plaats hier eens even Sint truien, Die zou \'t, bij me stool, je wel anders beduien; «Maar Patertje," denk je, »is een ziel, is een bloed!" Ja, \'kweet het wel, \'k ben te gek met jelui, armzalig gebroed, Maar \'k zal op die snorrepijperijen wat beter gaan letten : Jaap den koster zal \'k aan de herberg op d\' uitkijk eens zetten Doch wee hem, die koster eens proeven laat, hoor! Want ja, \'t is een goede, geduldige sloor, Maar soms is hij ook al van \'t hondje gebeten; Door hem kom ik meer van het fijne te weten; En daarom past op! of ik vervolg je te zwaard en te vuur, En je krijgt bij me zolen het lapje niet duur! En jelui, die zoo dikwijls me aan \'t hoofd lamenteeren, Dat ik toch aan je mannen de kroeg zou verleeren, � Al heb ik aan jelui nog het woord niet gewijd, Te weerga, denkt maar niet dat je allemaal engelen zijt! Want ging ik jelui eens op de keper beschouwen, Och, heilige jehoen! och, wat zou \'t je berouwen! Dan toonde ik je snapsters en snoepsters met de vleet; Die \'t elfuurtje bij buurvrouw gaan pakken, zoo \'t heet; En degeen die maar leven om opschik te koopen � Met natten vinger kon ik ze, als ik wilde, beloopen; .« Jelui bent ook al lieverdjes, je hebt al te veel praats! Past wat beter op den pot, en blijft met je mans goede maats, \'t Is waar, het zijn brokjes de meesten, maar och, jelui weet er Ook al slordig mee om te gaan, en dat maakt de lorren niet beter! Helpt \'s avonds wat gauwer dat schreeuwlijke vee van den vloer, Dat wilde gespuis maakt tot laat een leven van joost en zijn moer, Zelfs in mijn pastorij hoor ik ze bierken en razen,



		TWEEDE SERMOEN VAN PATER BROM. 11 Wel, slaat ze op \'er tabberd, die kleine katazen ! Je maakt met zoo\'n warboel de mannen maar uit bun humeur, Ze zoeken hun heil in de kroeg;�jelui zelf jaagt ze buiten de deur; Ook de grootere jongens en meiden zijn je zorgen bevolen: Die rekels! Ze hebben uit het kippenkop mijn eiers gestolen. Daarom, ouders, let op! de kippen, je weet dat\'s mijn liefhebberij» Maar \'k praat tegen dooven, jelui bent niet beter dan zij\' Je maakt immers zelf zulke duivelsche sprongen; Naar \'t liedje van de ouden toch piepen de jongen. We beleven een tijdje! Waar moet het nog heen! Al preek ik als brugman, je verstaat geen verstandige reen! Ach, de wereld, ze loopt op het eind van haar dagen! Ja, zit nou maar niet of je van \'t weer bent geslagen, Nou wordt je bang, is \'t niet waar? Maar wat is het geval? Ooeje woorden, ze helpen bij jelui niemendal, Je dwingt me er wel toe; ik moet z�� wel beginnen; Want met jelui is er moeielijk garen te spinnen. \'k Zei \'t je al zoo dikwijls en ik zeg het je^ook thans: Je leeft er maar henen als vroolijke krans! Wat was me dat eertijds een vrome gemeente! En wat is zij heden? dan, wee je gebeente! Nu \'k houd dan voor ditmaal mijn preek voor volbracht. A propos, \'t is November,� \'k wensch jelui een gezegende slacht?

		TWEEDE SERMOEN VAN PATER BROM. Zeer aandachtige hoorders, mijn geliefde pupillen! \'k Voel me verplicht je nog eens even te drillen. Want ik ben over jelui om den dood niet voldaan, Ja, je zondigt er allen weer dapper op aan; Hou jelui je soms knap, och, lang mag het niet duren, Of je vervalt weer van zelf in die satansche kuren; Want de verleiding is groot en jenever smaakt zoet, Niet dat ik ze proef, Heer bewaar me, maar ik weet het toch goed. Ja, ziet elkaar maar aan, steekt het hoofd maar bij den ander; \'t Staatje leelijk dat fluistren; \'k weet, nou zegje weer tot malkander: «Paters pruik staat op ��n oor, \'t is oremus vandaag!" Met wat meer eerbied, versta je, \'k heb geen stuk in mijn kraag, Zoo als sommige van jelui, ik wil \'t niet verbloemen,



		12 TWEEDE SERMOEN VAN PATER BROM. Maar jelui kent ze zelf wel, \'k hoef hun naam niet te noemen: Je kunt ze wel herkennen aan hun purperen neus; (leus. Nou zetten ze een vroom en effen gezicht, maar dat \'s alleen voor de Och, ik ken die schoeljes Ie wel, ze denken: wat staat hij te temen : »Zoo ras de ouwe gedaan heeft, zullen we een taaien gaan nemen »En verdrinken de zorg en de vrees en de smart, «Heeroom meent het zoo kwaad niet, al schreeuwt hij wat hard!" Zoo zoo, meen je dat? maar begrijp je dan ook niet. schavuiten. Dat ik v��r alles verplicht ben, het kwaad hier te stuiten 1 Niet dat ik bullebak speel, \'kben daarvoor te goed, Maar liefhebberij voor mijn vak en jelui zondig gemoed, Die zetten me er toe aan om met een sermoen aan je zielen te klampen En jelui weer opnieuw eens je plicht in te stampen. \'k Moet de grove schaar wel gebruiken! want, wie duiveker weet Wat van jelui nog zou komen als Pater het niet deed. Ja, \'k zie wel dat velen den lust komt bekruipen Om een, twee, drie, handig de deur uit te sluipen, Maar \'k heb je in het neusje, en ik waarschuw je er voor Dat ik allen die \'em poetsen, wel vinden zal, hoor! Blijf dan maar liever thuis, maar maak hier nooit een champje En bovendien schuif je en draai je en stamp je Dat de vrome gemeente me half niet verstaat, Ja, \'k maak me daarom soms beestachtig kwaad! Je bent hier niet in de kroeg, in dien likkebroers-kweekpoel! En \'k sta bovendien niet voor gek op den preekstoel! Daarom zeg ik het allen, voor eens en voor goed, \'k Ben \'t zwaard zonder gratie voor hem die het doet. En om mij te ontloopen, zal zoo maklijk niet lukken Maar, wat ik jelui op het hart heb te drukken Is dit: wijl op heden \'t vastenavondsfeest daagt, En je niet als mijn schapen, neen, als mijn zwijnen daarbij je gedraagt, (Ik zeg het zoo wel aan de mannen als vrouwen) Dat jelui ditmaal je roer recht moet hou�n; Want het gaat tegenwoordig er geducht overheen! Met een kleine verheuging ben jelui niet tevreen, Dat moet me naar stee, dan ben jelui uit mijn oogen, Dan is \'t hek van den dam, maar je hebt je bedrogen Als je dat denkt, geloof me: je kunt mijn blik niet ontgaan, \'k Heb daar ook mijn spionnen, hoor! heb je \'t verstaan? Patertje goedbloed, zegt jelui, is maklijk te paaien; Ja, maar ik laat me geen wassen neuzen meer draaien;



		TWEEDE SERMOEN VAN PATER BROM. 13

		\'k Weet het best wat in stee al voor gekheid geschiedt: \'t Is tieren en razen, je leven zoo niet; Kroeg uit en kroeg in, met een portie soldaten, Als malle-ANNE te loopen, langs grachten en straten, En \'t is of de drommel je hersens regeert, Dan ben jelui nog op het zotst gemaskeerd; Heb je ooit van je leven!.... maar, kwezels en gekken, Je behoeft je gezicht met geen mom te bedekken! Hoor, ik geef je mijn woord! je bent leelijk genoeg. Ja, leelijker dan \'t leelijkste mom dat je droeg, Men zal je zonder dat wel voor kinkels herkennen ; Nou, als het dan uit is met loopen en rennen En je in de herberg je geld hebt verpooid, En de kastelein je ten laatste uit de deur heeft gegooid, Dan vechten en vloeken en schoppen en bijten. En elkaar onbekookt door de glazen te smijten, Tot men eindelijk terechtkomt in een poel of een kot Of de Schout je logies geeft in een hoek achter slot. Zeg, weet ik het niet? en was \'t alles: ziedaar, ik zou zwijgen, \'k Zou denken: ga je gooi maar, \'k zal je nader wel krijgen; Maar neen semprement, daar geschiedt nog wat anders, zeg kan je \'t Ik krijg de koorts op mijn leden, denk ik er slechts aan! (niet ra4n ? tk hield het graag voor me, maar ik kan \'t niet bedwingen; � Het woord moet er uit!.... \'k meen het dansen en springen. O, laat toch, geliefden, dat duivelsche spel; \'t Hoort thuis bij de heidens, versta je dat wel\'? Want al sla jelui somtijds de heerlijkste flikker, \'t, Is maar allemaal fut en je danst naar den nikker; Want die lacht in zijn vuist en die zit op zijn loer, Zoo dikwijls jelui je begeeft van den vloer, En je zult nog eens zeggen, als hij je pakt bij je kladden: Och, dat wij Patertjes raad niet in den wind geslagen haddi\'ii! Maar het helpt niet, al schreeuw ik mijn keel uit het lid, En je denkt mogelijk dat ik jelui uit fijnheid bevit, Neen, bij mijn kaproen niet, want ik mag wel een grapje, Maar om jelui te betoomen, het is me ook een hapje! Als men nog vastenavond hield, zoo als men \'t vroeger hier deed: Men bleef thuis en men maakte een flesch wijn of wat heel. Men speelde dan een kaartje en men bakte soms een zuster. En men vroeg mij er ook bij � \'t was dan voor je ziel wat geruster \'t Was dan nog passabel, ja ziedaar, dan kan het nog gaan!



		U DE ITHAKA VAN JAN TROCHEE. Maar ja wel, jelui denkt: praat jij maar wat aan; We zullen zoo \'t ons lust onze grutten wel kloppen; Nou, \'t is goed hoor, jelui die het oor voor mijn bede blijft stoppen, Eens zal \'t je berouwen: \'t berouw volgt liet kwaad, Maar, och, Sinte JUDOKUS, \'t komt meestal zoo laat! Eens zal ik wel moeten hooren: ocli Heerejeetje. Och, lieve beste Patertje, help ons een beetje! Ja, dan, als jelui lichaam en ziel hebt verbrast, Is het, \'k ben er zeker van, lijden en last, Maar als ik dan ook zei: neen, schoeljes, schavuiten, Houdt nou ook vastenavond, nou laat ik je reis fluiten! Dan zou je benauwd zitten kijken, en waarlijk met recht, Daarom overweegt eens terdeeg wat ik thans heb gezegd: Maar \'t schijnt me waratje, dat jelui je zit te vervelen! Nou, als je mijn oratie zoo weinig kan schelen; Dan roep ik op mijn beurt, loop jelui naar de maan! En \'k zeg basta, rij maar op, want mijn preek is gedaan!

		DE ITHAKA VAN JAN TROCHEE. Het vers was af van jan trochee, Maar \'t kostte ook zorg en krachten, »Twee duizend regels, \'t zegt zoo iets!" Dus roept hij uit, »\'k gaf niet voor niets Mijn slapelooze nachten!"\' Zag ik mijn werken soms verguisd � Ik liet den vitlust brommen, En \'k wreek mij thans door dit gedicht, Want komt het eenmaal in het licht, Hoe de afgunst zal verstommen! Verstommen, ja, dat zullen zij, De wreavle recensenten; De drom Pygmaeen knielt weldra Voor mijn verheven Illiaka En ik krijg roem en .... centen!



		DE ITHAKA VAN JAN TROCHEE. Wat zeg ik ? Wat proza�sch woord ? Foei, centen voor een dichter! Hem maakt �n roem �n eer slechts rijk; Wie streven moog naar \'t nietig slijk � Po�ten zijn verlichter! Twee duizend regels! \'k Heb geen tijd Om \'t stuk in \'t net te schrijven; Wijl \'k voor deez\' avond, te Overdam In \'t Nut, een spreekbeurt op mij nam, En \'t is reeds kwart voor vijven. Half zes vertrek ik met de schuit, Dan ben \'k er ruim half zeven; \'k Loop onderweg mijn stuk eens door, Ik reken op een goed gehoor. Nu � \'k zal eurces beleven. \'t Is waar, \'t bestaat uit buitenlui! � Het gros van \'t auditorie, Maar onze boeren zijn niet gek, Als \'konder hen �r/al verwek, Te grooter mijn victorie! Kom aan, mijn schat, mijn levensvreugd, Mijn andre ziel, mijn roza! Breng nu mijn overhemd en das. Mijn rok en broek en overjas.... \'t Is zonde � wat al proza! »Och manlief,\'\' roept de goede ziel, »Kom eerst wat tot je-zelven ; Je blokt me waarlijk al te straf, \'t Is dag en nacht; je zult je graf Met al dat dichten delven. Wat wordt je mager! als een hout! Ja, \'t komt van \'t verzen-sjouwen; \'kHeb niets aan u, het zegt toch wat! En dan zoo dikwerf uit de stad!.... \'k Beklaag de dichtersvrouwen."



		16 DE ITHAKA VAN JAN TKOCH�E. »Stil, prozamensch! Je wondt mijn ziel Met alledaagsche klanken; Weet: als uw ga de lier besnaart, Dan zweeft hij boven \'t vlak der aard, Doorgloeid van dichtvuurspranken! Vaarwel, ik voel mijn roeping: \'k moet Den Helikon bestijgen! \'t Is tijd, \'t is meer dan tijd, zoo \'k meen Ik spoed mij naar de trekschuit heen, Ik kan haar juist nog krijgen." Hij haalt de schuit, de roef is leeg, Doch neen, � terdeeg gekeken � Daar zit, bij \'t kaarslicht, in een hoek, Een man te blaadren in een boek. Hij geeft noch taal noch teeken. »Die gluiperd daar," zoo denkt trochee, Schijnt me een onvriendlijk wezen; Maar \'kheb niets met den man van doen, Zwijgt hij, ik kan dan met fatsoen Mijn Ithaka herlezen. Nu, zoo gedacht was � wordt gedaan, De reednaar gaat studeeren; Maar weldra doet \'s mans ijver hem, Met luider en al luider stem, Zijn verzen reciteeren. »Wat\'s dat voor kost?" denkt de overman, «Die heer schijnt letterkundig; \'t Is goed en wel, maar in een schuit, Wie balkt daar ooit zijn verzen uit? Hij\'s schrikkelijk uitbundig! «Mijnheer," dus spreekt hij na een wijl, »Ge schijnt me zeer po�tisch, Doet ge ook iets aan die schoone kunst? Een groote gaaf � apollo\'s gunst! Ge declameert aesthetisch!"



		DE ITHAKA VAN JAN TROCHEE. »\'k Mag ook," gaat de onbekende voort, «Dolgraag gedichten lezen, Bij voorbeeld die van H en T; Maar 4 propot, die jan trochee, Die moet een ezel wezen!" «Verraad, verraad!" roept de ander uit, »De nijd vervolgt mijn schreden; Je bent vast ook een van de bent, «Je houdt je, alsof\' je mij niet kent, Maar ... \'k heb genoeg geleden!" �Hier is een vers, \'t heet Ilhaka, Dat zal u spoedig leeren, Wie \'t is, dien gij genegerd hebt: Een, die met vrije wieken klept En stijgt naar hooger sferen! «Maar \'k acht u, noch uw lasg komplot! Hei, schipper, roep den jager; Vervloekte vent, leg aan je schuit! Ik wil, ik moet er daadlijk uit, \'k Ontvlied dien eerbelager! «Die jan trochee, waar gij van spraakt, Hij, \'t doel van tal verraders! Die jan trochee staat hier, ben ik! Ha, \'k zie hoe gij verstijft van schrik . .. Dat zullen al mijn smaders! »\'k Ga heen, \'k vergat mij anders nog, Je hoort van mij eens later?" «Verkeerd !" roept luid de schippersmaat, «Verkeerd, Mijnheer!" � Maar \'t is te laat, Daar ploft trochee in \'t water. Hij stapte rechts, de wal lag links, Het duister deed hem falen; «Help," roept hij, »ik verga, \'k verzink!" Het stuurvolk is kordaat en flink En helpt hem zonder dralen.



		18 DE ITHAKA VAN JAN TROCHEE. Daar kruipt hij bibbrend op den kant, Beteuterd en verlegen : Aan \'t lijf geen enklen drogen draad; Zijn zwarte pak \'t is disperaat!. . . Dat viel dan bitter tegen ! Op eens gilt hij: i»mijn It/iaka, O noodlot, is verdwenen! Mijn vreugd, mijn hoop, mijn roem, mijn al! Ach, schipper! licht eens langs den wal, Och, help me, vaar niet henen!" De schipper een dienstvaardig man, Spalkt wijd zijn kijkers open, Tuurt over \'t water, pst en fluit, Maar roept ten laatst meelijdend uit: »Het beest is vast verzopen!" «Het is geen beest, het is een vers!" Herneemt de droeve zanger, »Een vers," is \'t antwoord; «anders niet? Jaag dan maar spoedig voorwaarts piet! \'k Moet voort en toef niet langer." Daar staat hij in de duisternis, Met weemoed in het harte; Zijn Ithuka verzwolg de vliet, Een ander handschrift heeft hij niet ... O namelooze smalte! Hij tijgt naar huis, doornat en koud, Beroofd van al zijn glorie! Groot is de ontsteltnis van \'t gezin, En te Overdam \'t gemor niet min Van \'t wachtend auditorie. Wel schokte \'t \'s mans gezondheid niet, Doch \'t leed was niet te dragen; Want Ilhaka kwam nooit weerom, En dit zal tot zijn ouderdom Aan \'t zangrig hart hem knagen.



		LINA.

		Of \'t vers weer op het droge kwam � Wie heeft het ooit vernomen\'? Maar is dit zoo, och, hoor mijn be�, Breng, lezer, \'t stuk aan jan trochee, Zoo \'t u ter hand mocht komen. 4842.

		LINA. Zeg lina, waarom toch zoo somber en stil? Of broeit er in \'t hoofdjen een grap of een gril? Maar \'t oog is bedauwd en de boezem niet rustig: Gij, anders zoo lustig! Nooit kendet gij zorgen � gij kent slechts uw wil..., Zeg lina, waarom nu zoo somber en stil? Wat nevel zweeft u voor het jeugdig gemoed ? Wat kluister weerhoudt u den hupplenden voet? Ge ontweekt nooit de jeugd in heur dartele spelen, En mocht gij ze deelen, Ze waren u zuiver en zalig en zoet.... Zeg lina, wat nevel omzweeft uw gemoed? Is \'t niet of de roos aan den ruiker ontbreekt, Wanneer gij u schuchter en eenzaam versteekt? Waartoe dan den kring van uw speelnoots verlaten ? Wat kan het u baten Dat de ernst van het hart op uw schoonheid zich wreekt ?... Is \'t niet of de roos aan den ruiker ontbreekt? O! is \'t mij gegund in uwe oogen te zien ? Uw trekken verklaren mij \'t raadsel misschien; Maar \'k zie het gelaat door een blosje bedekken: Ge wilt u onttrekken? Foei! dat ge der vriendschap zoo blo� wilt ontvlien!... Ach, \'t zij mij gegund in uwe oogen te zien! Doch hoor ik daar ginds niet wat. ruischen door \'t groen ? \'k Zie herwaarts den wakkeren iiugo zich spo�n;



		20 KINDERLIJKE EENVOUDIGHEID.

		Maar \'k zie in uw trekken ook de onrust bedaren: Thans kan ik verklaren Wat werking somtijds een verschijning kan doen Zeg, MNA, vertroost u dat ruischen door \'t groen? Mooi meisje, waarom niet meer somber en stil ? \'k Geloof, het was meer dan een grap of een gril; Maar \'t oog staat vol vuur, is het hart nog niet rustig? Ja, \'k zie u weer lustig! Verban nu de zorgen; thans hebt gij uw wil; Maar, lina, wees nooit meer zoo somber en stil! 1842.

		KINDERLIJKE EENVOUDIGHEID. «Lieve Ma," sprak kleine gus, »\'k Zie met droefheid naar mijn sijs, Wat het arme diertje scheelt ? \'k Weet het niet; \'k heb me al verbeeld Dat het sterven zal, want o! Anders zong en sprong hij zoo, � Nu doet hij geen bekjen open; \'k Wil er toch geen kwaad van hopen! Zie maar eens hoe bol hij\'zit, Ma-lief, wat beteekent dit? \'k Heb zijn drinken of zijn eten Nog geen enklen dag vergeten, \'t Hapert daaraan zeker niet." «Jongen, matig uw verdriet," Was het antwoord van mama, »\'t Vogeltje is wat treurig, ja, Maar dat zal wel beetren � \'t ruit: Zie, zijn veertjes vallen uit, Daarom is hij van zijn zang af, Veeg den traan maar van je wang af!" � Nu, de kleine spring-in-\'t-veld, Was hierbij gerustgesteld; Maar een korte wijl daarna Sprak de snapper weer: «Mama,



		PRINS DEE-BOO-HEE. 21

		Pa narn laatst naar \'t Nut mij mee, \'t Was op Woensdag, weet Uw�? \'k Ging dien avond laat naar bed. Jongens, Ma, ik had zoo\'n pret, Toen ik in de groene sjees, Tusschen Pa en ouden kees, Hier van daan naar Binnenbrug! Henen reed en weer terug! Pa zei, \'k heb me goed gedragen, Heusch! u kunt het hem gaan vragen; \'k Zat ook als een muis zoo stil; Maar, wat ik u zeggen wil: Toen, na dumin� van plas, Ook Papa een versje las, En hij daarmee had gedaan, Klom die dikke heer verbaan, Met zijn bril, op \'t groen stellaadje, \'t Lijkt krek op een preekstoel, maatje; En die dankte Pa toen, dat Hij weer wat gelezen had, Maar hij zei ook, dat sinds lang Hij van Pa geen enklen zang Had vernomen, en dit deed Dien mijnheer zoo schriklijk leed, En ook al die andere mensehen, Die, zoo sprak hij, hartlijk wetisehen, Dat Papaatje toch voortaan, Weer eens op zijn zang zou gaan, Want dat hij, tot hun verdriet, Weinig van zich hooren liet. Ma! als pa nu veeren droeg, En, wanneer men mij dan vroeg, Wat zijn zwijgen toch beduidt, Zou ik zeggen:.... Paatje ruit." 1840.

		PRINS DEE-BOO-HEE. Prins DEE-iiOO-HEE, een telg van koninklijken bloede En erfgenaam van \'s vaders troon, � Althans als de oude Heer, hij houde \'t mij ten goede,



		22 PRINS DEE-BOO-HEE.

		Eer uit gaat stappen dan zijn zoon � Prins dee-boo-hee, � maar \'k mocht wel vragen: Geniet ge de eer met hem of met zijne edele magen Bekend te zijn\'? Zoo neen, \'k Stel dan uw weetlust graag tevre�n. \'k Verzoek u zeer beleefd, volgt me eens naar Afrika, (Te weten met het brein; � ontstelt niet, lieve vrouwen ! Mijnheer uw ega kun gerust zijn kamer hou�n), Daar woont Prins dee-boo-hee, ad idem zijn papa; Maar Afrika is groot, ik kan \'t niet tegenspreken; Och rolt de kaart eens uit, daar ginder bij dat teeken, Ziet gij dien inham daar? De golf is \'t van Guinee; Zoek �assoe nu eens op�daar woont Prins dee-boo-hee, Daar zwaait zijn oude Heer den koninklijken standerd, Of, als \'t geen standerd is, dan wat het wezen moog; Genoeg: hij zit ten troon en zit er warm en droog, Wijl \'t weer daar niet als hier elk oogenblik verandert. Gij vergt wellicht geen schets van houding, stal en blik? Ik zag hen nooit � de twee doorluchtigheden, Hun kleur is, \'k weet dit vast, om zeer valable reden, Bij Senior als roet, bij Junior als pik. Dat \'s alles wat ik kwam te weten Van hun persoon; \'t Is jammer, want ik volg zoo graag den modetoon Om alles haarfijn uit te meten, Prins dee-boo-hee dan zocht een bruid: De Koning had den wensch geuit, Dat in het derde lid zijn stamboom uit mocht botten : Men heeft zoo menschen die verzotten Op d\' eerenaam van grootpapa, Dat\'s hier en dat\'s in Afrika, En bij Zijn Majesteit bijzonder; De Kroonprins kende \'t zwak, en � was het wonder? � Hij nam zijn reisstaf in de hand; Men houdt daar niet van koffers en valiezen, En dat is zeer gernaklijk in dat land: Wie eens van honk wil gaan, pakt, een twee drie, zijn biezen, Zijn garderobe knoopt hij luchtig in een doek, Hij weet van reispas noch douanen-onderzoek. Zoo ging dan onze jonge vorst Eens op een kijkje door zijns vaders landen,



		PRINS DEE BOO-HEE. 23

		Wat zwarte dame hem het hart kon doen ontbranden, Op wie hij d\' aanval wagen dorst. Maar ik vergis me, hier komt d\'aanval niet te pas, \'k Dacht dat ik in Europa was. In Tassoe hoeft de maagd haar keuze nimmer te uiten, Wijl \'t vaderhart die zorg aan haar te ontnemen pleegt: Weet de oude heer alleen hoe zwaar de vrijer weegt, Het staat aan hem dan om den koop te sluiten. Zoo als gezegd: de vorstlijke galant Trok onvermoeid door \'s vaders staten En vond ten laatst, na loven, bieden, praten, Het rechte kolfje naar zijn hand; \'t Was TIOE-OFFA, in het Hollandsen: lichte maan, Een vreemde naam, wat zegt ge, lieve dames? Enfin, ze stond Prins dee-boo-hee wel aan, Maar heur papa was hoog in zijn reclames; Hij dacht misschien: \'t is hier een vorstenzoon :� Men ziet daar ook al naar zijn klanten � Hij bleef zich kregel tegenkanten Bij ieder bod op \'t eens gevorderd loon, Vooreerst : tien flesschen rum, geen vingerhoedje minder, Acht maten stofgoud bovendien; Wat zegt dat voor een vorst! � dus oppert gij misschien; Maar Tassoe\'s schatkist had al mee van schaarschte hinder; Dat schijnt een kwaal te zijn, die overerflijk is ! Nu meent ge: \'t bleef bij die twee eischen ? Mis � Men vroeg nog meer en wel een massa tijgertanden. En Tassoe\'s Kroonprins zag den schat var.\'t rijk eens na, Maar, wat hij zocht met zijn papa, De helft van d\' eisch was niet voorhanden. Niet ieder land is in \'t bezit Van ijverige Staatsministers, Wier wil, als \'t hoog bestuur om gouden regen bidt, De beurs zelfs oopnen kan van vrekken en verkwisters. De vader van de lichte maan, Die stokstijf op zijn stuk bleef staan, Liet hem den tijd wel om den schat bijeen te garen, Maar op krediet Gaf hij de juffer niet: Men mocht gerust de proef der overreding sparen.



		24 PRINS DEE-BOO-HEE: Hardvochte wreedaard als hij was! Z�� handel met het hart te drijven! Ja, \'k zeg het ook, Mejuffer! \'t geeft geen pas, Maar \'t gaat daar eenmaal zoo en \'t zal vooreerst zoo blijven. Maar wat ik u nog zeggen wil � Daar was geen jacht bij \'t werk, dit wisten de partijen, De lichte maan was puur en pril : Slechts zes jaar oud, ze mocht dus nog vooreerst wat vrijen, Maar licht hebt gij gehoord, \'k laat de ondervinding daar, Dat warme min zich noode aan koud geduld laat paren; De zwarte prins wou slechts zijn schatje binneng&rrn ; Helaas, de koopsom faalde maar! De rum of \'t stofgoud zou wel schikken; Heel zijn familie, met zijn vader aan het hoofd. Had hem, hoe hartelijk, haar milde hulp heloofd, Eu ieder langde bij tot garing van de prikken; Men keerde opnieuw de schatkist om. En krabbelde zijn vingers krom ; Maar ach! die tanden! kijk, dat was een leedverzwaring! De tijgervoorraad was niet rijk, \'t Was even als bij ons verleden jaar de haring, Ze namen juist dien tijd naar andre kust de wijk. Men liep de landen af en kruiste door de wouden ; \'t Was van dat oogenblik ��n onvermoeide tocht, Doch wal wij nauw gelooven zouden, Helaas men vond niet wat men zocht; Het hielp niet of men trok en weertrok door den staat, De Koning en de Prins, men was ten einde raad, Daar kreeg zijn Majesteit een nobele gedachte: Die algemeene zucht om eens op reis te gaan, Die in Europa ook de vorsten tegenlachte, Sloeg over tot den Afrikaan. Licht dat zijn zoon op verdie tochten, Zou vinden, wat zij thans met zoo veel ijver zochleir. \'t Geval wou, dat een Fransche brik, Langs \'t zonnig strand der Tassoeanen, Zich door den oceaan een nieuwen weg kwam banen, In dit voor dee-boo-hee gewichtig oogenblik ; Dat wijzigde zoo wat de plannen Dier twee doorluchte mannen;



		PRINS DEE-BOO-HEE. 25

		De koning kreeg een stout idee: Dat schip daar, dacht hij in zijn vaderlijke zorgen, Het neem\', al zou ik \'t geld bij vriend of buur gaan horgen, Mijn zoon naar \'t land der blanken mee. De Franschen zijn een schikkelijke natie, En delicaat en vol fatsoen ; Zij ,willen in het vak van navigatie Soms welj wat voor een schuifje doen; Men dong den prijs op\'t nauwst en eischte plaats voor twee, Beloofde stofgoud, want daar had men geen getel van : Duur was de vracht niet voor een prins als dee-boo-hee, Maar, als ik zei, daar zijn de Franschen wel van. Men houdt in Tassoe nog geen zaken aan de sleur, Dat kenmerk mist men daar van hoogere beschaving, De prins kwam � vijand van gezeur � Dien dag nog scheep, � dit dient mijn argument ter staving, � Met i-ta-tow, zijn gouverneur. En de afloop vraagt gij mij nieuwsgierig? Wat atloop! \'k weet ei¹ geen; het valt wel niet pleizierig, Maar \'k blijf der waarheid liefst getrouw; \'t Zegt luttel om tot slot hier iets pikants te vinden, Maar licht verloor ik mijn krediet dan hij de vrinden, Spelde ik hun ietwat op de mouw. Maar is de Prins in Frankrijk aangekomen ? Wel wis en drie, \'t stond laatst in \'t Handelsblad; Ik heb dit niet verteld, omdat ik dacht: licht hadt Gij \'t ook gelezen of van anderen vernomen. De zwarte prins is daar, zoo \'k meen gezond en wel, Ik hoor niets van vertrek of vaderlijk rappel; Hij zal er braaf aan \'t zoeken wezen Naar tijgertanden, maar, helaas, bet is te vreezen Met weinig goed gevolg, \'k Vernam van goeder hand, Men heeft, zoo als bij ons, wel ezels daar te land, Maar tijgers zijn er gansch niet abondant. Wel woelde daar een vijftig jaar geleden, Een veel besproken tijgerras, Doch of dier tandenbraak toen zelfs gemaklijk was, Betwijfel ik niet zonder reden: Maar sinds de groote jacht van later tijd, Is \'t Fransche volk zijn meeste tijgers kwijt.



		2� EEN BEZOEK BIJ JAN STEEN. En bracht het toeval u wellicht zoo\'n tand in handen, \'k Beroep mij, lezer! dan op uw goedwilligheid; Bedenk wat bochtig pad den jongling is gespreid, Eer \'t hem vergund is aan der liefdekust te landen ; Och, maak zoo\'n tand cadeau aan d\' armen dee-boo-hee En geef dien als ge wilt per diligence mee; Ik kan bij voorraad u zijn warmen dank beloven : Gij bracht hem nader tot zijn wensch, Licht kon de tegenspoed zijn laatst geduld hem rooven � Een zwarte prins is ook een mensch ! 1844.

		EEN BEZOEK BIJ JAN STEEN. liet bier was in huis en de kan hing er buiten, En gaf ook de nering min daalders dan duiten, Toch was het er lustig en ruim van krediet, Maar schildren en brouwen � het voegde zich niet! Want, dacht vader havik, «zijn mes houdt twee kanten, Zit jan voor zijn ezel, zijn griet dient de klanten." Al vlogen zijn moppen naar Delfts brouwerij, Toch zaten de zaken er duchtig op zij; Want, lokte soms \'t bordje de vrienden naar binnen, Dan kwam er den schilder een waas voor de zinnen, Dan droogde jan steen het gedoopte penseel, En \'t glas eischte plaats voor palet en paneel, Maar, mocht hij \'t bij d\' ouden soms bitter verbruien, Wie zou het den vroolijken schenker misduien Als hij voor de bent op geen druppeltje, zag, En \'t krijtje soms zoek was voor \'t vriendengelag. Ja, schoon ook voor \'t schildren het brouwen niet deugde, Het een gaf genot en het ander schonk vreugde; De kunst eischt een rond en gulhartig gemoed, Steen paste voor \'t doek, maar voor \'t leitje niet goed. Zoo kwam eens jan liefkensz den schilder bezoeken; Ook rijk in talenten, maar pover in koeken, Was deze, als de meester, een wakker gezel; Jans werk deed hem goed en jans bier was hem wel. sBijlo!" riep hij uit, »\'k wil het kalf met je deelen, Je zit, bij mijn ziel, je weer suf te penseelen.