-ocr page 1-

		/■
		■-■/*
		• vtV„

-ocr page 2-

	ffvrc* i2^i	3
		l. fo. 127

-ocr page 3-

		i
		ê

-ocr page 4- -ocr page 5-

		\'r% OPMERKINGEN DER f Waterschaps- en andere belanghebbende besturen EN TAN \' een aantal grondbezitters OMTRENT HET ONTWERP-REGLEMENT OP HET BEHEER DER RIVIERPOLDERS IN DE Provincie Gelderland*
		(Herziening 1876- 18T8).

-ocr page 6-

BEMERKINGEN.

ALGEMEENE

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Onderscheidene dorpspolderbesturen vragen overbrenging van wat des dijkstoels is op het gecombineerd collegie. De dijkstoel wil zich in deze, kiesheidshalve, geene partij stellen en acht het beneden zich te antwoorden op de uitdrukkingen die de poldermeesters van Randwijk zich hebben veroorloofd. Hij merkt echter op dat, indien aan bedoeld verlangen werd voldaan , gebroken zou worden met den historischen werk- kring des dijkstoels. Het is de vraag: »zullen voortaan behouden blijvende door den Koning benoemde dijkstoelen, belast met het fei- teljjk bestuur der polderdistricten onder medewerking, voor zooveel het geldeljjk beheer betreft, van door geërfden uit hun midden gekozen hoofdgeërfden, of wel: zal het feitelijk bestuur der dijkstoelen overgebragt worden bij geërfden of bij de door hen gekozen hoofdgeërfden ?" Ook op de tegenwoordige samenstelling der dijkbesturen hebben de hoofdgeërfden en indirect de geërfden grooten invloed , zonder dat de leden der dijkstoelen afhankelijk worden van de willekeur van deze. Wil men dat hand- haven, dan dient ook al wat tot het feitelijk bestuur be-j hoort, gebragt of gekten te worden onderde competentie van, den dijkstoel en het financieel beheer bij de gecombineerde collegiën. Enkele polders verlangen openbaarheid van de vergade- ringen. Daargelaten of het nuttig zou zijn, kan hiervan alleen sprake zijn bij de vergaderingen van het gecombi- neerd collegie, en dat slechts v.oor geërfden of kiezers van hoofdgeërfden. Het gemeentebestuur meent dat aan poldermeesters in onderscheidene opzigten eene te groote en te onbeperkt* magt is toegekend.

Dijkstoel van Overbetnwe.

De ontwerpers van het voorgestelde Reglement hebben blijkbaar den bestaanden toestand vooralsnog willen be- houden. De voorstanders van zoodanige wijziging verlangen aan- vankelijk zoodanige uitbreiding van het aantal hoofdgeërf- den in de gecombineerde collegiën , gepaard met üitbrei- ding van werkkring , dat deze leden ten allen tijde eene meerderheid kunnen uitmaken tegenover de leden van len dykstoel. Is het echter wel juist gezien dat de ge- combineerde collegie niet één geheel vormen, maar bestaan uit twee deelen . nl. dijkstoel-leden en HH. hoofdgeërfden en dut de eersten uit den aard der zaak de belangen m in- Ier goed behartigen en dat die veiliger aan HH. hoofd- geërfden toevertrouwd zijn ? Zoo ja, waarom dan de dijk- toelen niet opgeheven en het geheel bestuur onbeperkt, gesteld in handen van geërfden ? Wegens het boven aange- roerde is de dijkstoel dan ook in deze tegen de meeste Ier hieronder volgende, door dori>spolderbesturen uit zijn listrict voorgestelde, wijzigingen en slechts in enkele ge- vallen daar vóór. Dit zijn namelijk de eenigen die aanspraak kunnen maken jp kennisneming van de zaken, die in deze vergaderingen worden behandeld.

Gemeentebestuur van Deventer

-ocr page 7-

*

I

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

Indeeling van heti Het reglement in drie afdeelingen te splitsen, zoodat er reglement.                   | afzonderlijke verzamelingen Ui verkrijgen zijn van de bepa- lingen voor districten, voor dorpspolders en voor polders.

»Verwijzingen in een reglement zijn niets dan onduidelijk heden. De eenvoudige burger op het platte land bhjft nu aog onbekend met zijne verpligtigen.""

Dorpspolder Haaften. Tuil.

Het meerendeel der wyzigingen heeft betrekking op de grootere districten en zij kunnen voor een aanmerkelijk ge- deelte niet worden toegepast op den in bijzonderen toestand verkeerenden inundatie-polder van de Oog, zoodat de dijk- stoel geene wijzigingen wenscht voor te dragen. Voor het polderdistrict / \'eluwe een afzonderlijk reglement te ontwerpen, waarin meer rekening wordt gehouden met de eigenaardigheden en bijzondere ligging van dat district. dan bij het Ontwerp is gedaan. Het Ontwerp verkrijgbaar te stellen in drie afzonderlijke deelen als: 1". voor de Districten, 2°. voor de Dorpspol ders en 3". voor de Buitenpolders. Waar in het Ontwerp sprake is van uitsluiting, de graden van bloedverwantschap en zwagerschap minstens tot den 3den graad uit te strekken.

Algemeene strekking

Polderdistrict Circul van de Ooij

Gansche gedeelten van het Ontwerp kunnen daar niet worden toegepast en vele artt. moeten in de uitvoering naar plaatselijke omstandigheden worden gewijzigd. Dit zou door herhaling van sommige algemeene bepa- lingen zeer goed te doen zijn.

Algemeene beschou- wing.

Veluwe.

Algemeene opmerking.

Voor een goed en onbevangen behandelen van zaken en voeren van beheer is het van het grootste belang dat b. v. ooms en neven geen zitting hebben in hetzelfde bestuur. Voor een goed en onbevangen behandelen van zaken is het van het grootste belang dat het te voeren beheer niet door ooms en neven b. v. kunne geschieden. De dijkstoel kan dit niet ondersteunen. De leden van den dijkstoel zn\'n meestal eenstemmig en beslissen dus veelal in alle verschillen tusschen hoofd- geërfden of in gecombineerde vergaderingen. De dijkstoel is meestal eenstemmig en overstemt anders steeds de hoofdgeërfden. Zij zijn toch de vertegenwoordigers van geërfden en dus van de belanghebbenden. De zaken behoeven niet eens in gecombineerde vergaderingen gebragt te worden. De dijkstoelen bezitten eigenlijk de beslissende magt, zonder dat de zaken in de gecombineerde vergaderingen behoeven gebragt te worden. De vergaderingen of de geërfden-dag zgn alzoo nimmer tevoegd die commissiën zelve te benoemen.

Dorpspolder KIst.

Waar in het Ontwerp sprake is van uitsluiting, de graden van bloedverwantschap en zwagerschap minstens tot den 3^0 graad uit te strekken.

Valbnrg.

Het getal hoofdgeërfden moet minstens het dubbele zijn van dat der leden van den dijkstoel.

Eist. Valburg. Eist. Valburg. Eist.

Het getal hoofdgeërfden moet ten minste het dubbel bedragen van dat der leden van den dgkstoel. De hoofdgeërfden worden veel te veel van de zaken uit- gesloten, daar de djjkstoel eigenlijk de beslissende magt bezit.

De hoofdgeërfden, vertegenwoordigers der belangheb benden, worden te veel van de behandeling der zaken uit- gesloten. Het is niet wenschelijk dat de Voorzitters (nl. Dijkgraven of president-poldermeesters) te allen tjjde commissiëu kunnen benoemen.

-ocr page 8-

Betrekkelijke epalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Het is niet wenschelijk ten allen lij la aan de dijkgraven n de president-poldermeesters de onbepaalde magt te geven 0Ja leden van commissien te benoemen. Even als voor de gegoedheid kon daarbij echter bevoegd- beid tot ontheffing van die verpligting worden ingevoerd De dijkstool acht dit te regt opgemerkt. Even als b. v. van de gegoedheid.

In zeer vele gevallen is het grootelyks nuttig zoo de vergadering of de geërfden-dag zelve de leden van com- missien benoemt. Verpligte inwoning in het district voor dijkgraven, heemraden, secretarissen en ontvangers voor te schrijven.

Algemeen* opmerking.

Valburg. Eist. Valburg. Eist. Valburg. Eist. Valburg. Eist. Eist.

Verpligte inwoning in het district voor te schrijven voor Dijkgraven, Heemraden, Secretarissen en Ontvangera en des noods bevoegdheid tot ontheffing daarvan te verleenen Art. 26 Regl. niet geheel te laten vervallen. Indien bedoelde personen b. v. wèl gekozen worden wat dan ? Art. 26 Regl. niet geheel te laten vervallen. De bevoegdheid te geven om, door het bedanken voor de voordragt, voordragten te doen vervallen.

De toelichting in de Memorie hieromtrent is namelyk niet van toepassing op eenmaal gekozenen. De toelichting der Memorie geldt al. niet voor gekozenen Ter voorkoming dat geërfden van het stemregt worden uitgesloten door bloedverwanten van hen op de voordragt te plaatsen. Anders zal, zooals reeds is geschied, gelegenheid be- staan om geërfden willekeurig het stemregt te benemen De angenomen verhoudingen zijn geheel in strijd met de Memorie, daar juist de invloed der minder geërfden zeer is toegenomen. Art. 82 moet tot allerlei onjuistheden leiden, daar het onwetendste bureau het ligtst gemagtigden toelaat.

De bevoegdheid te verleenen om voordragten te doen vervallen, door voor de voordragt te bedanken. Door de verhoudingen van art. 77 wordt het beoogde: meer invloed van hen die het meeste belang hebben, niet be- reikt, doch juist het tegendeel. De kiezerslijst moet grondslag blijven wat de kiezer» be- treft, en niet de beslissing van het stembureau. Wat moet worden gedaan als een toegelaten gemag- tigde wist dat zijne volmagt vervallen was? De kiezerslijst moet grondslag blijven wat de kiezers be- treft. Hoe moet gehandeld worden als een gemagtigde, die wist dat zijne volmagt vervallen is, onwetend is toegelaten? Kiezers of gemagtigden geheel vrij te laten in het kie- zen der plaats waar zij willen stemmen. Uit te maken waar een gemagtigde van meer kiezers die zelf geen kiezer is en buiten het district woont, bet stemregt moet uitoefenen. Aan kiezers of gemagtigden moet vrjjheid gelaten worden te stemmen waar zij willen. Het is bovendien geheel on- zeker waar gemagtigden, zelf geene kiezers zijnde en buiten het district wonende, als gemagtigden van meer dan eeu kiezer het stemregt moeten uitoefenen.

Art. 82 moet tot allerlei onjuistheden leiden als de be- mssing aan de stembureau\'s wordt overgelaten. net onwetendste stembureau is het vrjjgevigste met de oelating. In het geval van art. 98 al. 3 moeten de kiezers an Iers meerdere stembureau\'s voorbjj reizen.

Valburg.

Eist.

Anders moeten zij b. v. in \'t geval van art. 98 neerdere stembureau\'s voorbijgaan om te stemmen.

Valburg.

al. 3

-ocr page 9-

I

3

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betroÈken Besturen.

OPMERKINGEN.

In tal van artt. is het niet duidelijk of bedoeld wordt tkohier" of >a/schrift van het kohier"

Volgens art. 240 nl. blijven de oorspronkelijke kohieren in het districts-archief en krijgen Poldermeesters slechts afschriften. In art. 240 van het Ontwerp staat dat de oorspronke- lijke kohieren in het archief van het district blijven en dat aan Poldermeesters afschriften worden gegeven. In groote polders zooals b. v. Eist is het onmogelijk, wegens den korten termijn van art. 100. In groote polders zeer kostbaar en bij art. 100 onmogelijk. Den secretaris kon, ingeval van staking, stem worden gegeven of door den Dijkgraaf een geërfde worden benoemd die dan kan beslissen. In den polder Valburg is het »eene overtollige weelde."

Algemeene opmerking.

Dorpspolder Eist.

Daar er bjjna overal van >kohier" wordt gesproken, worden vele artt. onduidelijk of in de toepassing >ondui delijk of onbillijk". Het rondzenden van stembriefjes is onnoodig en zeer! kostbaar en soms onmogelijk. Het rondzenden van stembriefjes is niet noodig. Voor kleine dorpspolders 2 Poldermeesters te behouden Drie Poldermeesters in alle polders is te bezwarend Het is onbillijk de cieringen niet te onderwerpen aan de goedkeuring van de belanghebbenden, nl. de hoofd-ge- ërfden of den geërfden-dag. Verplichte goedkeuring van alle cieringen voor de pol- ders belemmert de uitvoering van noodige werken. De cieringen te onderwerpen aan de goedkeuring van de hoofd-geërfden of den geërfden-dag en de vooraf ver- pligte goedkeuring van alle cieringen voor de polders moet leiden tot belemmering van uitvoering van soms noodige werken. Den staat C in twee staten te splitsen.

Valburg. Eist. Valburg. Eist. Valburg. Eist.

B. v. wanneer bjj spoedig verval van water het grave^ van waterleidingen noodig is. De hoofd-geërfden vertegenwoordigen de belanghebbenden, dat zijn de geërfden. B. v. het graven van waterleidingen bg spoedig verval van water.

Valburg.

Het model is praktisch onbruikbaar en niet in overeen\' stemmingjmet het Reglement. Deze staat is niet in overeenstemming met het Ontwerp.

Eist. „           Valburg. Buitenpolder de Geeren.

Staat C is praktisch onbruikbaar en dient in tweeën ge- splitst te worden. Het bestuur van den polder de Geeren ziet, voor z polder, geene noodzakelijkheid in verandering van het tegenwoordige reglement, maar ook geene bezwaren in de veranderingen bij het Ontwerp voorgesteld, zoodat het daarmede genoegen neemt indien de meerderheid vóór ver- andering is.

-ocr page 10-

1

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

De voorlaatste alinea van dit art. behoort te vervallen

Art. 1.

Dorpspolder Hurwenen. „          Rossum. „          Driel. „          Hedel.

Het bijzonder reglement op het beheer der stoomgemalen en daarmede in verband staande werken in den Hommeier- waard boven den Meidijk, d. d. 24 Julij 1866, n°. 55, druiscbt zoozeer aan tegen beginsel en strekking van het Ontwerp, dat behoud van de voorlaatste alinea niet wen schelijk is »ten ware het eerstgenoemde werd gewijzigd en in overeenstemming werd gebragt met het aangenomen beoinsel van meergenoemd Ontwerp." Volgens den Dijkstoel van Bon meierwaard boven den Meidijk, die dit bezwaar niet kan deelen, is de qualiflcatie aan het reglement op de stoomgemalen gegeven zeer onjuist en is het be zwaar geheel ongegrond, daar men dat reglement, later zoo noodig, nog altijd kon wijzigen.

Volgens art. 2 der Overgangsbepalingen is het reglement zoolang het bestaat nooit voor Mariënwaard verbindend ge- weest. De toestand zou kunnen blijven voortduren zoolang die polder in één hand blijft, zonder dat de invoering van een bijzonder reglement noodzakelijk schijnt. Doch nu bepaalt alinea 2 van art. 1 van het Ontwerp evenzeer voor buitenpoldera ah voor onderdeelen van een dUtrict, dat zij slechts wat betreft »het afzonderlek bestuur en het geldelijk beheer" niet onderworpen zijn aan de bepalingen van dat reglement, niet tegenstaande er een groot verschil is tusschen dorpspolders en andere onderdeelen van een district en tusschen polders die geen deel van een district zijn. Dit werd te regt in het oog gehouden in de artt. 2 en 3 der Overgangsbepalingen van het tegenwoordige reglement, zoodat het wenschelijk is die voorschriften in hun geheel over te nemen in art. 1 alinea 2 van het Ontwerp. Indien het éénheerig bezit van Mariënwaard eindigt, moeten er poldermeesters, een secretaris en een ontvanger zijn; geërden-dagen worden gehouden; jaarlijks eene be- grooting worden gemaakt en goedgekeurd, en eindelijk reke- ning en verantwoording worden gedaan. Dat alles zou, in het hiernevens in de toelichting vermelde geval, toch slechts die- nen om het belang van den eenigen hoofdeigenaar te behar- tigen, want de vrij hoog te leggen spoorweg heeft bij de behartiging der waterstaatsbelangen van den polder zoo goed als geen belang. Een menigte der bepalingen van de beide eerste titels (van deze afdeeling) van het Ontwerp zijn met bovenbe- doelden toestand niet overeen te brengen en zouden tot groote moeijelijkheden aanleiding geven. Men zoude in de zaak kunnen voorzien door te bepalen • dat > wanneer tengevolge van onteigening aan geërfden • in de polderlasten aangeslagen gronden, mogten worden ontnomen, de onteigende het onder goedkeuring der overig6 geërfden in zjjne keuze zal hebben om tegen jaarhjkscbe

Art. 1.

Buitenpolder Mariënwaard.

Behoudens het oppertoezigt des Konings en het toezigt van de Provinciale Staten, krachtens art. 190 en 192 (begin van alinea 1) der Grondwet, kan de behartiging der polderbelangen, zoolang die aan één eigenaar blijft behooren, veilig aan dezen toevertrouwd blijven.

Vermits bij de behoorlijke behartiging der polderbelan gen in de dorpspolders ook nog andere polderbelangen zijn betrokken , hetgeen niet het geval is bij op zich zelf staande pokiers, daar voor de laatste geene verhouding tot eenig district valt te regelen — Door onteigening voor den spoorweg Dordrecht—Kederen dreigt het éénheerig bezit van den polder spoedig een einde te zullen nemen, daar de Staat daar 10 of 11 liektaren land zal onteigenen en daarvoor in de polderlasten kan worden aangeslagen, zoodat er clan in Mariënwaard geërfden-dagen zullen moeten gehouden worden , waarop de Stuat, volgens al. 1 van art. 395, drie stemmen zal kun l\'ien uitbrengen, althans indien hij niet bij overeenkomst afstand doet van alle rejrt van inmenjrinc üe spoorwegdijk zal intusschen niet zóó hoog komen te liggen dat hij, op grond van art 461 letter b, niet in de "\'genlijke polderlasten zal worden betrokken. Lte (\'onimissie heeft blijkbaar een dergelijk geval niet "orzien Het ongerijmde van de inmenging van den \' wuit na de onteigening en het onuitvoerbare van vele ,)eI>idiiigen blijkt o. a. uit alinea 1 van art. 378 in ver- band "i«it art 382, art. 395 , en art. 412 en volgende, ^ok in andere minder sterk sprekende, gevallen zou de \'luvejijriug jn jje^ beheer, door hem die tengevolge van nteigening eenige regten van geërfde heeft verkregen en

-ocr page 11-

5

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

de beperking in- of het verlies van zijne regten voor den onteigenden tot onbillijkheden an moeijelijkheden leiden Zoodanige bepaling — die niet in strijd zou zijn met art. 60 der Onteigeningswet, omdat daarbij alleen sprake is van lasten en niet van de regten die uit die lasten voortspruiten — zal ten gevolge hebben, dat de onteige- uende geene aanspraken kan maken op de uitoefening van regten, met het oog waarop de onteigening stellig niet is uitgesproken en op het bezit waarvan hij meestal weinig prijs zal stellen. Blijkens bladz. 56 der Memorie van Toelichting is het in het bestaande art. 393 voorkomende woord: wegen in het Ontwerp vervangen door .openbare wegen" om ook spoorwegen in de lasten te kunnen aanslaan en zulks klaarblijkelijk in het belang en tot ontheffing van geërfden daar anders dezelfde lasten over een verminderd aantal belastbare gronden zouden moeten worden omgeslagen. Voor den eigenaar van Mariënwaard ^die reeds in de nabijheid het station Geldsrmahen heeft) weegt het ver krijgen van een nieuw station (Beesd) in de verste verte niet op tegen het ongerief en het nadeel, die er een ge- volg van moeten zijn, indien de Staat 10 of 11 hektaren in de poklerlatten aangeslagen grond in zjjn polder zal bezitten en zoo dientengevolge het polderreglement in zijn geheel, zelfs ook ten opzigte van het afzonderlijk bestuur en het geldelijk beheer, in Mariënwaard wordt ingevoerd. Volgens de Memorie van Toelichting is Mariënwaard groot 789 hektaren en, daar de Staat 10 a 11 hektaren zal onteigenen, blijft de voornaamste grondeigenaar dan nog 778 hektaren behouden. In verhouding van het grond\' bezit zal het belang van alle andere geërfden (in casu alleen de Staat) alzoo nog niet \'/71 bedragen van dat van den

retributie aan den onteigenende van de dijk- en polderlasten waarvoor de hein onteigende grond is aangeslagen, diens regten van geërfde te blijven behouden, of wel dat in zoodanig geval de geërtden-dag ot\', bij éénheerige polder.* de eigenaar, het regt zal hebben om, tegen jaarlijksehe retributie dier lasten aan den onteigenende, diens rechten als geërfde uit te oefenen. Mogten de Staten oordeelen dat zoodanige bepaling niet in het reglement kan worden opgenomen, dan kan de onbillijkheid bij bedoelde onteigening ook worden voorkomen door wijziging van de artt. 461 letter d en 238 letteiv/. in dier voege dat ook spoorwegen zijn vrijgesteld van het betalen der lasten. Spoorwegen mogen al geene openbare wegen zijn, zij worden toch in het openbaar belang aange- legd, terwijl tegenover het zeer geringe nadeel van bijna onmerkbaar verhoogde bisten, alsdan de voordeelen eener betere communicatie ten gevolge van den spoorweg komt te staan.

Bnitenpolder Mariënwaard.

Art. 1.

Ook ware in de zaak te voorzien door in art. 1 alinea 2, achter de woorden: »uitgebragt kunnen worden", of wel aan het slot van het ter gedeeltelijke vervanging daarvan op te nemen art. 2 van de Overgangsbepalingen van het tegenwoordige reglement, te laten volgen: sof de grond- eigendom van alle andere geërfden te zamen minder dan het één vijftigste (of zelfs één zeventigste) deel bedraagt van die van den hoofdeigenaar."

voornaamste eigenaar en toch zal deze laatste, volgens art. 395 alinea 3 , niet meer dan \'/., kunnen uitbrengen van al de stemmen die de aanwezige geërfden kunnen uit- brengen. Gewoonlijk zal er bovendien niemand buiten hem op den geërfden-dag verschijnen, en wie moet dan de overige % der stemmen uitbrengen?! Volgens art. 351 Kegl. moest het getal poldermeesters in staat B worden aangewezen en de daarvoor bestemde kolom zou stellig voor Mariënwaard oningevuld zijn gelaten, °ok al ware destijds met dien polder geschied, wat nu «oor de onteigening zal geschieden. Volgens art. 378 *"• 1 daarentegen zullen er ook in Mariënwaard 3 polder meesters moeten zijn en die zullen niet te vinden wezen zoo Z1J de vereischten, bij art. 382 gesteld, moeten bezitten.

Art. 2 der thans geldende Overgangsbepalingen bevat! wel is waar eene soortgelijke bepaling als die van art. 1 al. 2 van het Ontwerp, doch bij het vaststellen dier bepaling heeft men zeker ook niet het oog gehad op ecu toestand als, in Mariënwaard zal ontstaan door de ont- eigening ten behoeve van den spoorweg, en in elk geval maakt het thans geldende reglement nog meer onderschei»\' tusschen den toestand van de verschillende polders. Alinea 2 van art. 1 van het Ontwerp ware echter (even-, zeer als de bepalingen van de- artt. 2 en 3 der Overgang*- bepalingen van het tegenwoordig reglement) veel meer.

-ocr page 12-

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Zeer gaarne had men den spoorweg buiten Mariënwaard (rehouden, doch de wetgevende magt heeft de onteigening van een gedeelte van dien polder noonig geacht en men is dus wel verpligt zijn eigendom aan het algemeen belang ten offer te brengen, doch het zou eene schromelijke on- itxrtvaardigheid zijn indien de eigenaar van dien polder bovendien nog in alle moeijelijkheden en lasten zou worden ivebragt, die moeten voortvloeijen uit het Ontwerp, zoo dit ongewijzigd wordt aangenomen.

overeen te brengen met de billijkheid en het goed begrepen waterstaatsbelang, wanneer daarbij gelet werd op de ver- houding tusschen het grondbezit van den hoofdeigenaar en dat van alle andere eigenaren te zamen, en wanneer de invoering van het reglement in zijn geheel niet slechts afhankelijk werd gemaakt van He vraag of er in een wa- terschap, behalve die van den hoofdeigenaar, nog 2 stemmen op een geërfdendag kunnen worden uitgebragt. Eindelijk zou het gewenschte doel voor Mariëiiwaard nog kunnen verkregen worden,\' indien men achter de ontworpen al. 2 van art. 1 eene afzonderlijke alinea liet volgen, lui- dende: «Eveneens zal het reglement buiten toepassing blijven wanneer de voormelde twee stemmen ten gevolge van onteigening mogten zijn verkregen." Aan het slot van dit art. bij te voegen: »alles met inachtneming van bestaande overeenkomsten en stellige gebruiken." Aan het slot te laten volgen: >Alles met inachtneming van bestaande overeenkomsten of stellige gebruiken." Het verbod van alinea 2 van dit artikel voor de leden van het Gecombineerd Collegie te doen vervallen.

Vele onderhoudspligten, waterverdeelingen enz. in Veluwe berusten op oude herkomsten en stellige gebruiken.

Polderdistrict Veluwe.

Op grond dat vele polderzaken en belangen nog krach- tens dergelijke overeenkomsten enz. bestuurd worden. Dewijl het daarop betrekkelijk geërfden-besluit, volgens art. 206 , aan de goedkeuring van Gedeputeerde Staten ■moet onderworpen worden schijnt hiertegen geen bezwaar. Dezelfde reden die de tusschenkomst van Gedeputeerde ■Staten wenschelijk maakt bij briefwisseling van den Dijk- stoel met eenig Departement schijnt ook hier te bestaan voor de tusschenkomst van den Dijkgraaf of den Dijkstoel. Spoed en gemeen overleg worden hierdoor zeker bevorderd. Ook art. 140 maakt deze bepaling wenschelijk en nood zakelijk. Met het oog op art. 140 is dergelijk voorschrift be- puald noodzakelijk.

Geldersche Maatschappij van Landbouw. Polderdistrict Nederbetuwc.

Veluwe.

In het slot in te voegen: komst van den Dijkgraaf."

»dorpspolders door tusschen-

4.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

Het beginsel dat tot dit voorschrift aanleiding gaf is ook ten volle toepasselijk op de correspondentie der (dorps) polderbesturen met Gedeputeerde Staten, door lusschenkomit^ der districtsbeduren. In het slot in te voegen: »voor zoo ver zij niet reeds aan hunne goedkeuring onderworpen zijn."

De besluiten zooals die bedoeld in art. 181 e. a. kunnen \'net werken vóór en aleer de goedkeuring van Gedepu teerde Staten is verkregen en behoeven dus niet geschorst °f vernietigd te worden.

f).

»          n        »

13.

In alinea 3 »tijdig beroep" te vervangen door een be- paalden termijn, b. v. »30 dagen."

Dorpspolder Nijbroek.

-ocr page 13-

7

NAMEN der betrokken Besturen. Betoekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Polderdistrict Vel uwe. 6. In alinea 1 aan het slot, achter het woord: «kunnen\' in te voegen: >voor zoover zij niet aan hunne goedkeuring onderworpen zijn." In alinea 3 de woorden: »ééne maand" te vervangen door: «dertig dagen." Dorpspolder Eist. 9. »Moeten Gedeputeerde Staten ook staken en gelasten zoo goedkeuring noodig is van Dijkstoel (art. 344)." „ Ijzendoom. 9. Hierin tevens op te nemen dat Gedeputeerde Staten noodzakelijke werken, waarvan Besturen verzuimen cierin- gen op te maken, kunnen gelasten. Polderdistrict Veluwe. 9. In regel 2 , achter »cieringen", te voegen: »waar die zijn voorgeschreven". Aan het slot van dit art. nog te lezen: >Voor werken beneden de ƒ 500 is het maken eener ciering niet verplig- tend, ter beoordeeling van den Dijkstoel." Geldersche Maatschappij van Landbouw. 9. In alinea, achter «goedgekeurde cieringen" te lezen: «waar die vereischt zijn". Dorpspolder Beuimel. 10. Niet voorzien wanneer de tijd van hooger beroep ingaat. „ Lent. 10. Het is niet duidelijk wanneer de termijn van hooger beroep aanvangt, Eist. 10. «Wanneer begint de termijn te loopen? van dagteeke- ning van besluit?" Polderdistrict Veluwe. 10. Aan het slot van alinea bij te voegen: «schorsing uit- gezonderd." Dorpspolder Nijbroek. 10. De uitdrukking «één maand" te verbeteren in »30 dagen." Polderdistrict Overbetuwe. 11. Vermeerdering van het ledental van den Lijkstoet ware beter geweest dan van de Hoofd-geërfden in de groote dis- tricten.

Wanneer een besluit, om uitvoerbaar te zijn, aan de troedkeuring van (Gedeputeerde Staten moet worden onder- worpen, kan er van schorsing of vernietiging geen sprake zijn. Ter wille der regelmatigheid en met het oog op de on lelijkheid der maanden, dient dit overal in hel Ontwerp reranderd te worden.

Vooral in Veluwe is de onvoorwaardelijke verpligting tot het maken van cieringen met de gevolgen daarvan on- uitvoerbaar. De voorgestelde bepaling schijnt veel te algemeen, daar ele werken als b v. het uitdiepen van weteringen niet anders dan uit de hand kunnen worden besteed. Ten einde duidelijk te laten uitkomen dat niet voor alle werken cieringen noodig zijn. Deze opmerking is volgens den dijkstoel juist. Heeft de belanghebbende b. v. nog één maand tijd laarvoor, indien hij 14 dagen na het nemen van een be- zwarend besluit kennis geert daarin niet te berusten, of ordt bedoeld binnen één muand na de dagleekening van lift besluit of de beslissing? Als soms 14 dagen verloopen voor de mededeeling van iet besluit van Gedeputeerde Staten is geschied, is de türinijn al zeer kort, vooral omdat soms nog vergadering daarvoor noodig is.

Hooger beroep op een besluit tot schorsing schijnt,

luet het oog op de tijdsbepaling, moeijelijk uitvoerbaar

en

minder gewenscht.

iJezelfde opmerking geldt ook voor andere artt. waarin lez« uitdrukking voorkomt, zooals art. 34 e. a. w zaken die de Dijkstoelen behandelen dulden in den letfel geen uitstel tot eene volgende vergadering (bij staking v,la stemmen.) üii werkzaamheden der Dijkstoelen zijn bovendien in de a te Jaren z^r toegenomen, zoodat bij het bezetten der i) posten b. v. in den regel twee plaatsvervangende of nood-

-ocr page 14-

liet rekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

eemraden moeten aangewezen worden. De locale opne ingen, die voor den Dijkstoel uit de artt. 343 en 363 het Ontwerp volgen, vermeerderen die werkzaamhe- en bovendien Tegenwigt tegenover den Dijkstoel behoort het gecom- ineerd collegie niet te hebben, want beide besturen moeten » zamen werken en het is de vraag of hoofd-geërfden wel et vertrouwen verdienen boven leden van den Dijkstoel Bij de gemeentebesturen is de verhouding geheel anders,

Het getal hoofdgeërfden te vermeerderen daar de dijkstool nu */g van het collegie uitmaakt. Het getal heemraden met één te vermeerderen of no« beter te verminderen.

Dorpspolder KIst.

11.

Hierdoor zal evenzeer het staken der stemmen in eene

Polderdistrict Rommclerwaard boven den Meidijk.

11.

V\'t

)ltallige vergadering, zoowel van het gecombineerd collegie

,ls van den dijkstoel (die veel meer gehouden worden), ijn te voorkomen.

Reeds vroeger is de wensch geuit dat er, met het oog

Voor Meluwe niet het getal hoofd-geërfden met één te vermeerderen mnar het getal heemraden, en dat alzoo op 6 te brengen.

Polderdistrict Velinve.

11.

\\

de omvangrijke schouwen over de watergangen, een eemraad meer worde benoemd. Thans, nu de beslissende

iteni van den dijkgraaf is vervallen, zal het doel — nl. het nneven maken van het getal leden bij de vergaderingen — >eter bereikt worden wanneer het getal leden van den dijk- \\toel oneven wordt gemaakt, daar deze verreweg het meeste ergadert. Hierdoor wordt niet slechts het zelfde doel bereikt, maar evens staking van stemmen voorkomen in eene voltallige ///tooek-vergadering, welke veel meer wordt gehouden dan vergadering van het gecombineerd collegie.

Het getal heemraden liever met één te vermeerderen of nog beter te vermivtleren, indien wijziging van het aantal leden ter voorkoming van det staken van stemmen in eene vol- tallige vergadering van het gecombineerd collegie noodig is De woorden »het gecombineerd collegie" te vervangen door: »de vereenigde vergadering." /?es-jaarlijksche aftreding is niet wonschelijk, drie-jmrlij] sche aftreding van het halve bestuur niet doelmatig.

(Jeldersche Maatschappij van Landbouw.

II.

Polderdistrict Veluwe.

13.

Om met de administratie bekend te worden dient men eenen geruimen tijd zitting te hebben. Zoo te eeniger tijd en plaats wijziging van het bestuur aoodig is, dan is het verkieslijker dat dit geleidelijk dan )lotseling geschieden. Evenals zulks bij de reglementen van 1838 en 1846 was °orgeschreven. Het gecombineerd collegie nl. is direct \'L\'langhebbende. De dijkstoel kan zich hiermede niet vereenigen »>cb. geeft de voorkeur aan de bepalingen van het >ntwerp, in hoofdzaak verernkomende met de hans geldende.

Overbetuwe.

14.

De aanbeveling van 3 personen tot benoeming van een dijkgraaf\' en van heemraden te vervangen door eene voor- drafft van 3 personen door het gecombineerd collegie oj1 te maken.

Dorpspolder Hunvcnen. „            h\'ossum. „           Driel. „            Hedel.

14.

Aan dit art. toe te voegen: «Gedeputeerde Staten zulk>1! toezien dat de aanbeveling van drie personen voor heem\' raad wordt opgemaakt beurtelings van ingezetenen uit die

Dreumel.

14.

-ocr page 15-

		9
		NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp OPMERKINGEN. gemeenten, waar gevaarlijke punten zjjn, om zoodoende een bekend persoon te krijgen." Dorpspolder Bergharen. 14. De heemraden op voordragt in plaats van op aanbeveling van 3 personen te doen benoemen. Polderdistrict Rijk vanNijmej en. 14. In alinea 2 het woord aanbeveling te veranderen in voordragt. Dorpspolder Overasselt. „ Nederasselt. 14. De benoeming van Dijkgraaf en Heemraden schijnt beter uit eene voordragt, dan op aanbeveling te geschieden. v Winssen. 14. In alinea 2 »op aanbeveling" te vervangen door: »op voordragt." Polderdistrict de Lijmers. 14. 2de alinea. »De heemraden worden voor hetzelfde tijd- vak benoemd door den Koning uit eene voordragt van drie personen." Polderdistrict Amhemsche en Velpsche broek. 14. Alinea 2 in dier voege te wyzigen dat de benoeming van heemraden niet door den Koning maar door het ge- combineerd collegie worde gedaan. Polderdistrict Vel uwe 14. Alinea 1 te laten vervallen en alinea 2 te lezen: »Dijk- graaf en heemraden worden voor een tijdvak van zes jaren benoemd door enz." Dorpspolder Gameren. 15. Dit art. bepaalt, in verband met art. 4 der Overgangs- bepalingen, dat Heemraden en Hoofdgeërfden, bij de in- werking treding van het herziene reglement, geacht worden herkozen te zijn en dat alleen de tijd van aftreding op nieuw door het lot wordt geregeld, zoodat de eersten de laatsten kunnen zijn en omgekeerd. Billijkheidshalve schijnt het wenschelijk dat de laatsbenoemde of gekozene ook zonder loting het laatst met de nieuw gekozene aan de beurt van aftreding kwamen. Eist. 16. Schijnt niet noodig voor dijkgraven. „ Bemniel. 17. Wanneer is de gegoedheid vervallen? „ Heteren. 17. »In verband met het vereischte grondbezit in staat A aangewezen, is hun inziens met het oog op de vrijgevig- heid der kiezers (zie art. 77) te hoog behouden."
		Evenals zulks ten aanzien van den Secretaris is bepaald
		In het gecombineerd collegie stemden de dijkgraaf en twee heemraden hier tegen. Het gecombineerd Collegie kam zich met deze opmerkinglniet vereenigen. Hierin wordt meer waarborg voor eene goede keuze gezien. Het gecombineerd c.illegie is het best in staat te beoor- deelen wie tot lid in zijn dagelijksch bestuur geschikt is »Niemand beter dan het gecombineerd collegie is in staat te beoordeelen, welke personen de meeste geschiktheid hebben voor hunne belangen op te komen " Volgens de Gemeentewet worden de Wethouders even eens door den Raad gekozen.
		De bestaande bepalingen nopens tijd en wijze van be noeming schijnen verkieselijk, doch wanneer men breken wil met de tegenwoordige wijze van benoeming, dan wordt Ie voorkeur gegeven aan eene benoeming van den dijkgraaf loor den Koning, op voordragt van het gecombineerd collegie, De dijkstoel acht deze opmerking niet onj\' ist en het voorgestelde wenschelijk.
		Evenmin als bij Burgemeesters. B. v. als iemand door sterfgeval zjjner vrouw met zjjne kinderen gemeenschappelijk eigenaar wordt en dus een minder hektarental krijgt? De dijkstoel acht deze opmerking juist.

-ocr page 16-

10

10

NAMEN der Betrekkelijke artikelen van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Dorpspolder Eist. 17. Waaruit blijkt gegoedheid ? Is het kohier dat berust bij den dijkstoel hier grondslag (art. 85) en bewijs het uittreksel (art. 89 laatste alinea) dan kunnen personen, die groote bezittingen erfden of kochten, voor eenigen tjjd uitge- sloten zijn. Polderdistrict Veluwe. 18. Alinea 1 te lezen als volgt: »Op voordragt van hetge- combineerd collegie kan de Koning aan de heemraden ontheffing van de vereischte gegoedheid verleenen. Dorpspolder Huissen. 19. »de bloedverwantschap zag men gaarne uitgestrekt tot den derden graad." „ Bemmel. 19. Eene uitbreiding tot den 3den graad is wenschelijk. „ Lent. 19. Den verboden graad tot den derden uit te breiden. „ Oosterhout. 19. Den 3d<n graad in dit art. te veranderen in: den 4<1*n graad. „ Slijk Ewijk. Eist. 19. Beter ware het 3^ en 4d" graad. Waarom hier 2d* graad en in art. 45, 3de graad? „ Ressea en Doornik. 19. In dit art. te lezen: »Bloedverwantschap of zwagerschap in den lnm, 2de" of 3de" graad enz." Dijkstoel van Overbctnwe. 19 e. a. De dijkstoel ondersteunt het verzoek niet om uit* strekking van de nitsluiting \'wegens bloedverwant- schap minstens tot den 3d\'° graad. Dorpspoldor Heteren. 20. Uit alinea 1 te laten wegvallen: >tenzij hij de keuze niet aanneme" en uit alinea 2: »tenzij een der gekozene bedanke." Eist. 21. In alinea a is het zeker de bedoeling te lezen: polder- meesier in het district." Polderdistrict Nederbetuwe. 21. Bij letter e te bepalen dat Gedeputeerde Staten, in bij- zondere gevallen op voordragt van het Gecombineerd Collegie., kunnen toestaan om de betrekking van dorpspolder-secre-; taris te vereenigen met het lidmaatschap van het Gecom- bineerd Collegie. Dorpspolder ÏJzeudoorn. 21. De uitsluiting van dorpspolder-secretarissen van het lid\' | maatschap van het Gecombineerd Collegie te laten ver-j vallen, of althans ontheffing daarvan open te stellen voorj kUine polders.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

(Art. 241 en 242.)

Bij de geringe vereischte gegoedheid schijnt het niet wenschelijk den dijkgraaf daarvan ontheffing te verleenen

Ten einde te naauwe familie-betrekking, b. v. van oom en neef, te voorkomen.

Ooms en neven is toch niet wenschelijk.

Wegens gebrek aan geschikt personeel voor de zamenstelling van gecombineerd collegie en dorps- polderbesturen. Hierdoor kan nl. een der partgen in zijne keuze bena- deeld worden.

Anders is de Memorie, die de vroegere bepaling te be perkt verklaart, niet juist. Poldermeesters in een ander district behoeven ook niet uitgesloten te zyn. Het verbod kan somtijds bezwarend zijn, daar in een dorpspolder dikwijls weinig geschikte personen voor Secre- taris te vinden zjjn.

De secretaris van den dorpspolder IJzendoorn is tevens Ueemraad van Nederbetuwe, zonder dat de vereeniging l\'lier beide betrekkingen tot moeijelijkheden aanleiding geeft. Voor kleine polders is het soms bezwarend een geschikten secretaris te vinden.

-ocr page 17-

11

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Dorpspolder Huissen. 22. »De woonplaats verpligtend te stellen in het district echter met de bepaling dat door Gedeputeerde Staten daar- van ontheffing kan worden verleend." „ Oosterbout. Slijk Ewijk. 22. Voor te schrijven dat de Dijkgraven en Heemraden iu het district woonachtig moeten zijn. „ Hcteren. 22. »Ware het niet verkieselijker hunne vaste woonplaats, onvoorwaardelijk in het district?" Eist. 22. Wat is onmiddellijke nabijheid? „ Ressen en Doornik. 22. Wat is onder «onmiddellijke nabijheid" te verstaan. „ Hurwenen. „ Hossnm. „ Driel. „ Hedcl. 22. i 58. 1 Hieraan toe te voegen: > tenzij die niet dooreene hoofd- rivier van het district is gescheiden." „ Dreumel. 22. J 58. j Uit het eerste artikel en uit alinea 1 van het laatste te laten wegvallen: „of in de onmiddellijke nabijheid." Polderdistrict de Lijmers. 22. Althans de Heemraden moeten binnen het district wonen. „ Wageningcn en Bennekom. 22. Dit art. te lezen: » Dijkgraven en Heemraden moeten hunne vaste woonplaats hebben in het District." »Van deze bepaling kan worden afgeweken, na verhoor van het Gecombineerd Collegie." Dorpspolder Eist. 23. »Wel reiskosten daarenboven; daaronder ligt vacatiën in te brengen." Polderdistrict Veluwe. 23. De drie laatste regels van dit art. te lezen: »worden op voordragt van het Gecombineerd Collegie door Gede-; puteerde Staten vastgesteld onder goedkeuring des Konings." Gelderschc Maatschappij van Landbouw. 23. Het slot van dit art. te lezen: «worden enz.....door Gedeputeerde Staten onder goedkeuring des Konings vast- gesteld." Dorpspolder Eist. 24. «Hetzelve" te vervangen door «daarvan" »of van het Polderdistrict." Polderdistrict Wageningen en Dennekom 24. i Uit de laatste regel van alinea 1 van den zuiverings- eed te laten wegvallen de woorden: «beloven of" en alzoo het slot dier alinea te lezen : »noch geven zal." i

het district met bepaling als

Beter verpligt wonen van art. 18.

Ter voorkoming dat b. v. bij ijsgang of stormweer de Jaar bedoelde personen verhinderd zouden zijn te komen ter plaatse waar hun ambt hen roept. De Dijkstoel acht voorziening in dit zelden voor- komend geval niet noodzakelijk en ook niet te omschrijven, want b. v. door eene in de nabijheid liggende spoorwegbrug kan eene hoofdrivier vol strekt geen bezwaar opleveren in het waarnemen der betrekking.

Vooral zoo vaste som wordt goedgekeurd zooals in Overbetuwe. De voorgestelde regeling schijnt zeer omslagtig en om verschillende redenen niet wenscheljjk. Nevenstaande wijze °m in de zaak te voorzien wordt ongelijk veel beter geacht,

-ocr page 18-

I

12

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING

Aanmerkingen.

Dit art. te lezen : »Bij afwezigheid, verhindering of ont stentenis van den Djjkgraaf wordt hij vervangen door een der Heemraden, daartoe vooraf, op voordragt van den Dijkgraaf, door den Commissaris des Konings aangewezen en verder zoo noodig in volgorde van dienstjaren."

26.

Polderdistrict de Lijmers.

Het aantal dienstjaren beslist geenszins over de meerdere\' of mindere geschiktheid tot het vervangen. Het zou ook kunnen gebeuren dat de naar het aantal dienstjaren aan «•ewezen Heemraad vèr van den secretaris woonde , hetgeen u spoedeischende gevallen vertraging en nadeel kon ver-j oorzaken. Nu het Gecombineerd Collegie volgens art. 14 de voor-J dragt doet. Schadeloostelling van ƒ3 is in de tegenwoordige tijds-j omstandigheden veel te gering. De Dijkstool meent dat de hier bedoelde moeije- lijkheid niet bestaat, daar de jaarlijksche lijst van standplaatsen het antwoord geeft. Het zal dus altijd wel het laatste zjjn.

Ook de voordragt van het getal aan het Gecombineerd Collegie over te laten. aan te vuUen met: »en daarenboven ƒ3 uit de districtskas".

27.

Dorpspolder KIst

28. (3« lid.) 28.

Polderdistrict Overbetuwe.

Waarom niet de oudste in leeftijd of in dienstjaren, in alinea 2, of althans aanwijzing door den dijkstol ? Volgens alinea 4 zal het moeijehjk zijn te bepalen wan neer een deel van het tractement en wanneer schadeloos stelling wordt genoten. De belooning van f 3 daags voor den plaatsvervangende heemraad bij betrekking van het dijkleger is te gering.

Dorpspolder Eist.

28.

Maurik.

Het bedrag van f 3 heeft hjj bijua voor eigen onderhoud noodig. Het kan aanleiding geven dat de heemraad in tijd van gevaar, afwezigheid of verhindering zoekt. De dijkstoel acht wijziging der hier aangevallen bepalingen, die ook in het bestaande reglement voorkomen, niet wenschelijk.

In alinea 2 de aanwijzing door den dijksteel of door den oudsten in dienstjaren te bepalen, in de plaats van door den igkffraaf.

28.

w Hnrwenen » llossuin. » Driel. >> Hedel.

Alinea 3 van dit art. te doen vervallen.

28.

Polderdistrict de Lijmers.

» Alinea 4 voorziet genoegzaam en al. 3 zou den heem- uad, die als dijkgraaf optrtedt, een deel van zijn tractement loen verliezen, zonder hem schadevergoeding te geven voor lle hoogere betrekking, die hij tijdelijk verpligt wordt vaar te nemen." »In de Lijmers genieten de plaatsvervangers thans reeds f *r> per 24 uren, hetgeen vooral niet te veel schijnt, daar Jij gewoonlijk slechts in tijden van gevaar optreden en een eder alsdan meer genegen is eigen goed te bewaken, dan ïch voor het publiek belang op te offeren." Deze alinea\'s bevatten namelijk harde bepalingen.

De alinea\'s 3 en 4 te vervangen door: »Wanneer een plaatsvervangend heemraad — bij het betrekken van het dijkleger — eenen heemraad vervangt, zal zijne aanspraak op schadeloosstelling gelijk staan aan die — welke aan noodheemraden of posthouders wordt toegekend; — en als deze uit de districtskas worden betaald." >Alleen bg vacature geniet hij het volle tractement, gedurende de waarneming."

28.

Wageningen en Bennekom.

Zie de laatste alinea van art. 73.

-ocr page 19-

13

TOELICHTING. Aanmerkingen. Vruchteloos zoekt men naar de reden waarom eerst na RO dagen een plaatsvervangend heemraad kan optreden. \' Men zal nl op de vervanging van den dijkgraaf ver- lacbt moeten wezen. Het schijnt niet billjjk de vergoeding door den heemraad ie doen betalen wanneer deze door wei-bewezen ziekte is rerhinderd. Daar er in het laatste geval geenerlei redenen bestaan >m niet dadelijk tot de voorloopige vervulling der plaats t»ver te gaan.

Het slot van het l"e lid te lezen: » .... of ontsten- tenis van een heemraad terstond als heemraad op." Aan alinea 2 toe te voegen: »of die hem vervangt." Alinea 3 aan te vullen met: »bij wei-bewezen ziekte wordt de vergoeding uit de districtskas betaald."

Polderdistrict Veluwe.

De 1"" alinea aldus te lezen: >Behalve enz....... treden zij by afwezigheid of verhindering van een heem- raad gedurende meer dan één maand, of wanneer een hunner gedurende langer dan dien tijd de werkzaamheden van den dijkgraaf waarneemt en bij ontstentenis terstond als heemraad op." Aan het slot toe te voegen: »en eindelijk door verande- ring van woonplaats." Schijnen eenigszins hard in verband met de laatste alinea van art. 17. Het ware wenschelijk hier alinea 2 van art. 19 in toepassing te brengen.

Geldersche Maatschappij vim Landbouw.

28.

In den geest van art. 22.

Polderdistrict Wageningen en Bennekoin. Dorpspolder Heteren.

32.

Wanneer aan een zittinghebbende als gegoedheid is oegekend het grondbezit zijner vrouw en deze komt te (verlijden, moet hij onmiddellijk ontslag vragen en ophouden :ijne betrekking te bekleeden, niet tegenstaande het zeer ;oed zijn kan, dat hij door dat overlijden juist meer dan Ie vereischte gegoedheid verkrijgt. De dijkstoel acht deze opmerking te regt gemaakt

33. 34.

Nu art. 26 Regl. vervallen is blijven zij toch in de daar genoemde gevallen. Is de gegoedheid vervallen zoo er soms zeer tijdelijk een onverdeelden boedel bestaat en moet de titularis dan aan- stonds zijn ontslag vragen? »In verband te lezen met art. 17." . de woorden »mededeeling aan" te veranderen in: »onder goedkeuring van". De goedkeuring van Gedeputeerde Staten op het regie- ment te vorderen.

Eist.

33.

B. v. wanneer de vrouw sterft van een der personen, Volgens den dijkstoel is deze opmerking te regt gemaakt.

33. 34.

Bemmel. H nissen. Eist.

34. 36. 36. 37. 37. 37.

De dijkstoel acht dit geheel ten onregte opgemerkt

Wat indien Gedeputeerde Staten oordeelen dat het regl. ongeoorloofde bepalingen bevat? De dijkstoel acht de opmerking geheel verkeerd. Het regl. van Overüetuwe b. v. bepaalt: »op onbestemde Mdstippen over te laten aan den dijkgraaf of die hem Vervangt, in verband met art. 43 van het (polder)regl " De werkzaamheden of te nemen besluiten behooren niet lan belanghebbenden onttrokken te worden. Moeijelijkheden voor openbare vergaderingen kunnen voor pn districtsbestuur evenmin als voor andere besturen Waan.

Wat beteekend het woord: tijden?

In dit art. te lezen: »De vergaderingen worden gehouden | j in het openbaar, op enz " . De werkzaamheden van het districtsbestuur meer in het openbaar voor geërfden te doen plaats hebben.

Ressen en Doornik,

Ochten.

-ocr page 20-

14

14

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Polderdistrict Boininelerwaard boven den Meidijk. Polderdistrict Veluwc.

Ter voorkoming dat de minderheid een besluit doordrijve, door eene vergadering te vragen op een tjjdstip dat enkele leden der meerderheid deze onmogelijk kunnen bijwonen. Met het oog op kleine collegies slechts aan de helft het ïegt te geven om vergaderingen te provoceren, daar andera ligt op een ongelegen tijdstip eene vergadering wordt verlangd, om een besluit van de minderheid door te drijven Bovendien moet het regt slechts dienen voor het geval dat de Dijkgraaf bij Dijkstoelsvergaderingen of de Dijkstoel bij die van het Gecombineerd Collegie nalatig zijn. Het moet nooit kunnen voorkomen, dat de minderheid een besluit kan doordrijven door eene vergadering te vra- geu op een tijdstip dat enkele leden deze onmogelijk kun non bijwonen. De boden des Dijkstoels hebben reeds nu veelal eene commissie als onbezoldigd rijksveldwachter en konden die in \'t vervolg allen vragen, terwijl de voorzitter bij onge- regeldheden de bijstand van het plaatselijk bestuur kan inroepen. Nu spoedeischeude gevallen zijn uitgezonderd. »Te meer zoo voldoende is de bepaling zooals vermeld bij art 37".

Het »één derde" te vervangen door het bestaande »d? meerderheid".

37.

.\'57.

»Eén derde" te vervangen door: »de helft." De vergaderingen wijders in het openbaar te doen hou den, ten einde veel misverstand en ■ mjuiste denkbeelden bij geërfden te voorkomen. Ue in de Memorie van Toelichting daartegen aange- voerde redenen zijn nl. weinig voldoende.

Oeldersche Maatschappij van Landbouw.

Het »een derde" te vervangen door het oude : »de nieer- derheid". De bezwaren aangevoerd tegen het toegankelijk stellen der vergaderingen voor geërfden schijnen niet van dienj aard dat deze nuttige bepaling daarvoor achterwege moet blyven.

37.

Dorpspolder Eist.

38.

De termijn is te kort vooral voor leden die ver af wonen of andere betrekkingen bekleeden.

39.

Zalt-Boromel.

De bezwaren in de Memorie van Toelichting tegen open- baarheid opgegeven, kunnen in de verte niet opwegen tegen die, welke verbonden zijn aan besloten vergaderingen. Hoe kan b. v. een kiezer beoordeelen of zijn gecommit- teerde hoofdgeërfde bij periodieke aftreding behoort herko- zen te worden wanneer hij onmogelijk kan nagaan hoe deze van zijn mandaat heeft gebruik gemaakt? De Dijkstoel van Bommelerwaard boven den Mei dijk meent dat dit verzoek ondersteuning verdient. Beter en billijker.

Daar het de zuiver stoffelijke belangen der kiezers geldt het art. te wijzigen in dier voege dat de kiezers, door openbaarheid der vergaderingen van het Gecombineerd Col-I legie, beter kunnen oordeelen over dengenen, wien zij het mandaat van vertegenwoordiger toevertrouwen.

43

De benoeming der bedoelde Commissie over te laten aan het Collegie dat ze noodig acht. Waarom geschiedt de benoeming niet door het Gecom bineerd Collegie ? Aan het slot toe te voegen: »ten ware de vergadering mogt goedvinden de benoeming zelve te doen "

Polderdistrict Overbetuwe.

43.

Dorpspolder Beinmel.

43.

Er kunnen zich gevallen voordoen, b. v. wanneer de Dijkgraaf persoonlijk belang bij de zaak heeft, dat het raadzaam is dat de Dijkstoel of het Gecombineerd Collegie zelve de Commissie benoeme.

Lent.

Voor de onpartijdigheid is het wenscheljjk dat de Col- legiën zelve de Commissiën benoemen. De benoeming van alle Commissiën niet onvoorwaarde- lyk aan den Dijkgraaf over te laten. Bij de Provinciale Sta- ten is dat ook niet bepaald overgelaten aan den Voorzitter.

Heteren.

43. 143. 43.

"ooral niet omdat men soms van gevoelen is, dat die "inmissiën uit leden van den Dijkstoel moeten bestaan.

Eist.

-ocr page 21-

15

15

Betrekkelijke - NAMEN artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Dorpspolder Hessen en Doornik. 43. Aan het slot bij te voegen : «tenzij het Gecombineerd Collegie anders mogt besluiten." „ Hurwenen. ,43. De benoeming der hier bedoelde Commissie behoorde „ Kossum. (142. desverlangd door de vergadering te geschieden. „ Driel. Hedel. - „ Angeren. 45. In plaats van den derden graad hier den tweeden graad te bepalen. „ Lent. 45. Aan deze bepaling toe te voegen: »ten ware ingeval van voordragt voor die voordragt wordt bedankt." „ Eist. ,45. Volgens de Memorie is het stemmen over voordragen (56. ook uitgesloten , doch daarmede kunnen hoofdgeërfden ge- makkelijk buiten stemming worden gehouden (Zie onder de opmerkingen). « >j 40. Is een hoofdgeërfde die nog niet beeëdigd is al lid, zoo- dat hij wordt medegeteld voor de helft? >> >y 50. In het regl. op te nemen wat blijkens de Memorie in alinea 4 met onverkiesbaar bedoeld wordt. „ Haaften. 50. In alinea 4 de onverkiesbaarheid van een persoon beter te omschrijven of te laten vervallen. Waarvoor dient het onderzoek der geloofsbrieven? Eist. 52. Is de bepaling van art. 89 hier weer toepasselijk? „ Beminel. 54. Er is niet voorzien wanneer de tijd van hooger beroep ingaat. Eist. 54. De termijn is te kort. Ook één lid van het gecombineerd collegie dat bij Ge- deputeerde Staten in beroep is gekomen moet in hooger beroep bg den Koning worden toegelaten. Hoe wordt kennis gegeven van de uitspraak van Gedepu- teerde Staten? Polderdistrict Nederbeluwe. t 54. a.   De termijn in het 3de lid op 14 dagen gesteld, en b.    die in het laatste lid op één maand bepaald, die- nen beide verlengd te worden. c.  Te bepalen dat de verkozene den Dykstoel moet be- rigten of hjj bezwaren heeft ingediend of in beroep is fc gekomen. Dorpspolder Uaaften. <56. De onverenigbaarheid van de betrekkingen van Secre- Tnil. (165. taris en Ontvanger is zeer gewenscht. Polderdistrict Velmve. 56. - . „ Alinea 3 te laten vervallen en alinea 4 te lezen: >Z<»c wel de secretaris als de ontvanger worden uit enz."

Aanmerkingen.

De Dijkstoel acht eene wijziging als hier wordt ver langd van geen nut.

Anders is het, met het oog op het doel dat de Memorie van Toelichting opgeeft voor de verandering van het woord zaken in: onderwerpen, hard dat iemand zich van de stemming moet onthouden, waarop hij of een zijner naastbestaanden voorkomt, niet tegenstaande dat die niet wenscht in aanmerking te komen bij eene benoeming. Nu zou men iemand, juist om hem uit te sluiten, op de voordragt kunnen plaatsen.

(In de Memorie staat: alinea 2). Niet het stembureau, maar het collegie dat de geloofs- brieven naziet, moet beslissen wie al of niet verkiesbaar I is. Zie o. a. de artt. lil en 160. (Zie de aanteekening op art. 17.) Volgens den dijkstool te regt opgemerkt. In verband met art. 53 heeft hij slechts 11 dagen. Het is niet rationeel alleen het gecombineerd collegie |\'« zijn oe/ieel bevoegd te verklaren in hooger beroep bij |den Koning te komen. Be dijkstoel acht de opmerking geheel ten onregte. o. Wordt de uitspraak in lid 2 bedoeld niet tijdig ver- zonden dan zou de tijd om het gecombineerd collegie bijeen te roepen te kort schieten. b. Daar de verkiezing eerst na 3 Zondagen kan plaats hebben en de termjjn, in alinea 2 bepaald, moet verstreken \'■öh alvorens tot de bepaling der verkiezing kan worden

overo-

\'gaan.

Zulk wordt in het belang van elk bestuur geacht.

benoeming van fteide ambtenaren door het gecombineerd ^Hegie, op voordragt van den dijkstoel, schijnt zeer gewenscht. *aarom voor den Secretaris een andere wijze van benoeming?

-ocr page 22-

16

16

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

De benoeming van den Secretaris op dezelfde wijze te doen plaats hebben als die van den ontvanger.

Gelderschc Maatschappij van, Landbouw.

Indien daai-tegen nl. geene bezwaren gelegen zjjn in het koninklijk besluit van 29 Maart 1822 (Stbl. n°. 7) en de ijzigingen van dien. Dit zal van minder bezwaar zijn dan voor den Secretaris.

Ook voor den ontvanger ontheffing toe te staan. Wat beteekent »waar de zetel van het district is?" De drie laatste alinea\'s geheel te doen vervallen en slechts alinea 1 te behouden.

Dorpspolder Eist.

57.

Polderdistrict Veluwe.

ȟe mogelijkheid der ontheffing in dit artikel bedoeld tal men zeer gaarne zien vervallen. Deze bemerking geldt ichter niet het beginsel van alinea 2 van art. 56, dat gaarne gehuldigd wordt.."

Wat beteekent «onmiddellijke nabijheid"? Waarom hier niet dezelfde bepalingen als voor den dorpspolder-ontvanger voorkomen in art. 166? Is weglating van art. 26 Kegl in zijn geheel wel goed ? In het l8te lid te laten wegvallen: of in de onmiddel- lijke nabyheid. Alinea 1 te wijzigen even als bg art. 22 is aangegeven.

58.

Dorpspolder Eist.

Wat de Memorie daaromtrent zegt, geldt hier toch niet.

Drcumel.

Folderdistrict Wageningen en Bennekom. ,.           Veluwe.

58.

Het 2Je lid van dit art. evenzoo te wijzigen als verlangd wordt bij art. 23. Deze beide artt. te wijzigen in Verband met den wensen uitgedrukt bij art. 56 en in verband daarmede te regelen. i »Waarom is dit art. niet hetzelfde als ten opzigte van den Secretaris van den Dorps- en den Buitenpolder?" In alinea 4 bjj te voegen dat de vergaderingen van den dijkstoel in het openbaar moeten gehouden worden. Het schrijfloon per bladzgde van 10 op 25 centen te brengen. Het schrijfloon van 10 centen per bladzijde schijnt t< gering en kan aanleiding geven tot plagerijen door ve<i afschriften te vergen. Het slot te lezen: »en door Gedeputeerde Staten goed\' gekeurd." De goedkeuring voor te schrijven.

58.

59 en GO.

G2.

Doip^polder Bemmel.

G2.

„          Oosterhout. Slijk-Ewijk. PoMerdistrict Nederbetuwe.

62 en 171,

10 centen per bladzijde schrift schijnt, te laag.

G2 en 171.

Dorpspolder Maurik.

63.

Huissen.

Ce dijkstoel acht dit verzoek geheel onjuist.

63.

Eist.

Om zoo noodig aanmerkingen te kunnen maken. Volgens den dijkstoel geheel ten onregte. De dijkstoel acht dit te regt opgemerkt.

64.

» Schorsing niet vermeld."

Bemmel.

-ocr page 23-

17

17

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Dorpspolder Eist » »> 64. 66. Moet hier niet bij: »ingeval van schorsing"? Is de bepaling van alinea 5 niet te streng? » » 69. Bij te voegen de uitzondering »zoo de secretaris tevens ontvanger is." „ Maurik. , 69. 1 175. AUe betalingen op bevelschriften te doen plaats hebben. Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk. 70. Den termijn van 3 maanden te verlengen tot 4 maanden, Geldersche Maatschappij van Landbonw. 70. De termijn van drie maanden is te kort en moet op vier maanden gebragt worden. Dorpspolder Drenmel. 71. Aan het slot toe te voegen: »Aan Gedeputeerde Staten, en het Gecombineerd Collegie mededeeling gedaan." „ Lent. 72. Moet niet tevens in de laatste alinea bepaald worden, dat de Dijkgraaf de brandkast met de schuldbrieven enz. bedoeld in de laatste al. van art. 66 moet bewaren? Te regelen wie gedurende dien tijd bevoegd is tot het doen van noodzakelijke betalingen of ontvangsten. Eist. 72. Hoe wordt gedurende dien tijd in de dienst voorzien? »Moet de Dijkgraaf de brandkast met de stukken ook medenemen en bewaren?" Waarom is hier »beambte" gebezigd ? „ Ressen en Doornik. 72. Bij overlijden of ontslag van den ontvanger tijdelijk in de dienst te voorzien. „ Hurwenen. „ Kossum. „ Driel. „ Hedel. 72. Bij te voegen aan het slot: »terwijl een der sleutels bedoeld bij art. 66 zoolang zal berusten bij één der Heem- raden." Eist. 73. De noodheemraden door het Gecombineerd Collegie te laten benoemen. Mag een hoofdgeërfde noodheemraad zijn? Polderdistrict de Lijmers. 73. Is het wel wenschelijk ook de posthouders te beëedigeB? Voor de noodheemraden is dit wenschelijk, vooral in ver- band met art. 335. Het schijnt gevaarlijk hen de 1»" voegdheid tot verbaliseren te geven. i

Zie art. 72. Het district dat, zooals Overbetnwe, een eigen gebouw ïeeft, zal die stukken liever daar hebben, dan bij den ont- ranger die elders woont.

Deze uitzondering wordt in art. 62 vermeld.

Het Polderbestuur blijft dan op de hoogte van alle be- talingen, zonder inzage te nemen van de boeken des ont- vangers. Bij Prov. blad n". 80 van 1861 is de sluiting van de dienst, (vroeger op 1 Aug, bepaald) gesteld op 15 Sep- teniber, zoodat de termijn van 3 maanden te kort is. Met het oog op de sluiting van de dienst, bij Prov blad n". 80 van 1861 gesteld op 15 September, in plaats van de vroegere bepaling op 1 Augustus.

Namelijk voor den tijd dat niet in de dienst is, voorzien

Vooral als art. 64 niet voorziet bij schorsing. Hoofdstuk IV art. 21\'zegt: «ambtenaar." Ter bevordering van den geregelden gang van zaken.

De Dijkstool zou zich wel kannen vereenigen met eene bepaling in dien geest.

Derhalve mede door de hoofdgeërfden. De Dijkstoel acht deze opmerking verkeerd. Deze vraag is vroeger wel gedaan.

Posthouders zijn slechts adsistenten van den Heemraad en treden niet zelfstandig op. Hunne bevoegdheid is ook nergens in het Ontwerp geregeld en zij staan veelal op eeu laag peil van ontwikkeling.

-ocr page 24-

18

18

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Polderdistrict Üverbeluwe.

De beëediging der lijdelijke ambtenaren in art. 73 be doeld schijnt minder noodig, daarentegen wel van die in art. 74 vermeld. « Alleen de Commissie met het opmaken der kiezerlyst belast (art. 87) moet bevoegd zijn tot wijziging of aanvul- ling, en niet de verschillende stembureau\'» op eenvoudig vertoon eener volmagt. De Commissie moet op nieuw zit- ting houden zoo spoedig mogelijk na de 8 dagen, bedoeld in art. 84, al. 2, alwaar de Dijkgraaf moet ter tafel bren- gen niet alleen de kennisgeving maar ook de aan hem overgelegde volmagl zelve, want dan kan de (\'ommissie in de kiezerslijst de noodige aanteekeningen maken van de over- legging en daarvan kennis geven aan het stembureau.

73 en 74.

De bevoegdheid tot het uitoefenen van het kiesregt door anderen behoort — hoe moegelijk eene billijke toe- passing daarvan ook zij — in den ruimst mogelijken zin te worden gegeven, opdat ten allen tijde voor de grootst mogelijke hoeveelheid grond kiesregt worde uitgeoefend.\' Het ótgiusel van art. 84 is dus zeer goed, doch de toepassing niet juist. Het personeel der stembureau\'s is niet altijd deskundig m te beoordeelen of de volmagten voldoen aan de bepa lingen van het Burgerlijk Wetboek, te minder nu het getal kiezers staat vermeerderd te worden en de Polderbe sturen zelve hunne plaatsvervangers zullen aanwgzen. Een onderzoek der volmagten kan noodig zjjn en dat i\'aat niet staande de verkiezing. Onderzoekt de Commissie alle volmagten en kennisgevingen, dan kunnen gevolmag tigden ook veilig zitting hebben in het stembureau. In verband daarmede schijnt art. 162 Regl. beter dan art. 99 van het Ontwerp. De in art. 77 (Ontwerp) voorgestelde wijziging van het bestaande art. 149 voldoet niet aan de eisch van de bil- lijkheid, daar deze medebrengt, dat men, indien men eens het kiesregt verbindt aan het grondbezit en aan de meerderheid van stemmen het regt toekent om te beslissen, de feitelijke meerderheid niet weder kunstmatig tot eene minderheid terug mag brengen (door bepalingen als in art. 77 Ontwerp) en evenmin het stemregt aan den eenen mag gunnen omdat hij wat meer —, aan den anderen ont- liouden op grond dat hij wat minder bezit. Naar volstrekte billijkheid mag men dus geen grondei- genaar, hoe groot of klein ook, in zijn stemregt verkorten en behooren de stemmen gelijkelijk naar het bezit tewor den verdeeld. Nevenstaande redactie van art. 77 schijnt hieraan te voldoen binnen de perken der mogelijkheid.

Titel II van het kiesregt. 77 en volgg.

te lezen: >Kiezers in een district zijn: a alle personen, maatschappen en zedelijke ligchamen, die 10 of meer Hectaren land, waarvoor districtslasten betaald worden, in eigendom, erfpacht of vruchtgebruik binnen het district bezitten. Deze kiezers brengen voor elk zoodanig tiental Hectaren één stem uit; fj alle personen, maatschappen en zedelijke ligchamen die minder dan 10, doch minstens 1 Hectare land, waar- voor districtslasten betaald worden, in eigendom, erfpacht of vruchtgebruik binnen het district bezitten, mits zich vereenigende met elkander, tot dat zij gezamenlijk een bezit van minstens 10 Hectaren vertegenwoordigen. Voor elk zoodanig tiental Hectaren wordt één stem uitgebragt. Voor deze personen , maatschappen en zedelijke ligcha men wordt het kiesregt uitgeoefend zooals voor gemeen- scha2>pelijke onverdeelde bezittingen is bepaald, met dien verstande echter, dat van hunne vereeniging voor den 15den Maart worde kennis gegeven aan den Dijkgraaf en van de vereeniging blijke uit de kiezerslijst. Verandering in de zamenstelling van zoodanige vereeniging wordt niet toegelaten zoolang de kiezerslijst van kracht is waarop die voorkomt. Het bezit der boven eenig tiental overschietende Hecta- ren komt niet in berekening. In geen geval kan door één persoon voor ieder en na- mens anderen te zamen meer dan één derde van het aantal

77.

-ocr page 25-

19

19

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. steramen, dat op de kiezerslijst is vermeld , worden uitge. bragt." Wijders de verhouding boven de 20 Hectaren met 10 te doen opklimmen en voor elke 10 Hectaren één stem meer, tot een maximum van 25 stemmen. Dorpspolder Eist. 77. Groote grondbezitters worden, in strijd met de bedoeling bljjkens de Memorie, nog meer beperkt in hun invloed bij de stemming »(anders is dat gedaan in art. 144)". Het schijnt beter te behouden »voUe>i eigendom", daar men anders niet weet wie kiezer is, de vruchtgebruiker b. v. of de bloote eigenaar. „ Zetten. 77. «Bezwaar in te dienen tegen de verhouding zoo als die in art. 77 is daargesteld met betrekking tot het stemrecht." „ Lakemond. „ Randwijk. 77. De regten van den grooten grondeigenaar zijn in dit art. te veel uit het oog verloren , terwijl de thans bestaande bepalingen van het kiesregt gebleken zijn voldoende het evenwigt tusschen de groote en kleine grondeigenaars te bewaren, zoodat zij de voorkeur verdienen boven de voor- gestelde. „ Ressen en Doornik. 77. De verhouding der uit te brengen stemmen tusschen groote en kleine grondbezitters is niet genoegzaam evenredig. „ Heteren. 77 en 144. De kleine geërfden worden hier te veel bevoordeeld te- genover de meer groote grondeigenaren. Dijkstoel van Overbetuwe. 77. De dijkstoel acht de bezwaren over de voorgestelde wijziging van stemregt juist en de becijfering van den dorpspolder Elst volkomen waar. Polderdistrict Rijk van Nijmegen. 77. Het bestaande voorschrift te behouden. Vier leden van het gecombineerd collegie wenschten evenwel ook nog verandering in het bestaande artikel. Dorpspolder Beuningen. 77. In dit art. wenscht men de reeks getallen die voorkomt in art. 140 van het bestaande reglement te behouden. Polderdistrict de Lijmers. 77. Het schijnt onbillijk dat een grondeigenaar van meer dan 200 hektaren geene meerdere bevoegdheid tot het uitbrengen van stemmen heeft. Dorpspolder Haaften. 17, 77 en 144. In deze artt. de uitdrukking »vollen eigendom" te be- houden. Polderdistrict Tielerwaard. 77. Het woord > eigendom" behoeft meer omschrijving. „ Nederbetuwe. 78 en 146. De «maatschappen en zedeljjke ligcharoen" uit de artt. 80 en 148 naar deze artt. over te brengen.

Bij de uitbreiding van het kiesregt in dier mate, dat Zelfs aan bezitters van 2 Hectaren stemregt wordt toege kend schijnt dus de in het Ontwerp voorgestelde verhou- ding niet billijk. Volgens het tegenwoordige reglement hebben b. v 40 eigenaars, elk met 5 hektaren dus 200 hektaren, ieder 1 stem = 40 stemmen en 1 eigenaar met 200 hektaren 10 stemmen zoodat het verschil 30 stemmen bedraagt. Volgens het ontwerp hebben: 100 eigenaars, elk met 2 hektaren dus 200 hektaren, ieder 1 stem = 100 stemmen en 1 eigenaar met 200 hekt- aren 14 stemmen, zoodat het verschil 86 stemmen bedraagt.

>De magt in banden van den minderen kan de speelbal worden van dezen en genen intrigant, wiens lust het is oui den meerderen te dwarsboomen." De uitbreiding van 10 tot .15 stemmen voor hem die meer dan 200 hektaren bezit is geen waarborg maar dient slechts om de overmagt van den minderen te temperen.

Het omgekeerde is verkregen van hetgeen men zich, blijkens de Memorie van Toelichting, had voorgesteld

Anders zullen de kleine grondeigenaars de groote te veel overstemmen. Daar ook dit aan groote grondeigenaren te weinig stem men bezorgt.

In verband met alinea 3 van dit artikel.

Eigendom omvat zoowel vuile als bloote eigendom en toch wenscb.t men den blooten eigendom te weren. Anders toch zouden eigenaar en vruchtgebruiker van hetzelfde land kunnen stemmen. Het zal namelijk wel de bedoeling zjjn dat bestuurders, l\'Ten als gezamenlijke eigenaars, opgeven wie hunner het ^mregt zal uitoefenen.

-ocr page 26-

20

20

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Dorpspolder Maurik.

80, 148. 80. 80. 81. 80. 80.

«Moeten de landen van de vrouw of minderjarigen ge- voegd worden bij die van den man of vader?

Polderdistrict Tielerwaard.

Mannen en vaders ook te doen kennis geven. Voor pleegbevolenen" een beter woord te kiezen. De 2de alinea van art. 144 van het Reglement te behouden. i Dit art. en de daarmede in verband staande te verdui- delijken door uit te drukken of onder meerderjarige zoom ook aangehuwden zijn begrepen. Alinea 2 te lezen als volgt: >Zij zyn verpligt jaarlijks vóór den 15den Maart van hun verlangen daartoe aan don dijkgraaf schriftelijk kennis te geven, met opgave van den naam van den persoon die het kiesregt zal uitoefenen."

De algemeene bekendheid is anders het eenige bewjji roor hunne bevoegdheid. Het heeft eenigszins den schijn of alleen weduwen zich [unnen laten vertegenwoordigen en vrouwen niet. De dijkstoel meent dat deze verduidelijking, desnoods in ie Memorie, zeer gewenscht is, alhoewel in zijn district jok de aangehuwde zoons er steeds onder begrepen zijn. Ter bevordering van de regelmatigheid bij de verkiezingen e bepaling zoo algemeen mogehjk te maken en vooral de tiezerslijsten zoo duidelijk in te rigten , dat misvattingen dechts zelden kunnen voorkomen en dat, na de vaststelling ran de kiezerslijst, geene veranderingen of formaliteiten willig zijn. Het is wenschelijk dat de namen en voornamen van de mannen, vaders, voogden enz. die zullen stemmen bekend sijn, terwijl het bij bestuurders, voogden, curatoren enz, Dok noodig is te weten wie hunner het stemregt zal uit- Defenen. Uit de tegenwoordige redactie bbjkt dat niet altyd.

Dorpspolder Haaften.

Gameren.

Polderdistrict Veluwe.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

Alinea 2 te lezen: »Zij die van deze bevoegdheid wen- schen gebruik te maken zijn verpligt jaarlijks voor den 15don Maart daarvan aan den dijkgraaf schriftelijk kennis te geven, met opgave van de namen en voornamen van hen die zullen optreden." Hier te plaatsen dat de schriftelijke volmagt van kracht blijft tot zij ingetrokken wordt. Kunnen voogd , curator enz. ook nog 3 volmagten heb- ben of slechts 2? Door »o/ op andere wijze vervallen" worden zeker bedoeld de gevallen vermeld in art. 1850 B. W.? »De chaos van verwarringen was te voorkomen door, daar art. 85 de kohieren als grondslagen vaststelt en de lijst van kracht blijft tot 15 Mei (art. 90) de Ljjst als basis te houden, ook op grond van art. 89 laatste alinea welke veranderingen er ook plaats hadden, behoudens de nieuwe bepaling van art. 84, de gemagtigde is kiezer(s) en blijft dat totdat hij die hem dat kiesregt gaf, dat regt herroept of opzegt."

80.

82.

Dorpspolder Oosterhout. \\ Slijk Ewijk-i Eist.

82.

Tal an vragen doen zich omtrent de nieuwe bepaling roor: Wie beoordeelt of de volmagt vervallen is? Het tembureau is vaak onkundig van het overlijden, het rawelijk der vrouw enz., en laat het onkundig iemand als ;emagtigde toe, die wist dat zijne volmagt vervallen was, s dan de verkiezing nietig als de uitgebragte stemmen fan invloed zjjn? Of: het stembureau weigert een gemagtigde toe te laten 3P grond an een gerucht van overlijden dat later blijkt] falsch te zijn. Moet het stembureau weigeren dat A stemt zoo het lVeet dat diens vrouw overleden is ? »Door huweljjk der vrouw vervalt de volmagt, mag zij Ju daarna, door man geadsisteerd, nieuwe volmagt geven rolgens art. 84?" Het is zeker de bedoeling der kiesbevoegdgeid, gegeven nJ de artt. 78, 80 en 81, te beschouwen buiten de hoe "aigheid van gemagtigde, evenzeer als dat de volmagt van eie onverdeelde bezitting voor die van één persoon moet "elden.

In de 3de alinea, achter het woord: >zich" bij te voe- gen : »of voor de personen welke hij ki-achtens art. 80 ver- tegen woordigt."

Polderdistrict Nederbetuwe.

82.

-ocr page 27-

21

21

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN dei- betrokken Besturen.

TOELICHTINGEN.

Aan merk in gen.

OPMERKINGEN.

Aan dit art. de laatste alinea van art. 80 toe te voegen. »Wordt gewenscht «doorloopend."                                                                                                            ■ • ■ ~ cht. Soortgelijke bepaling als in de laatste alinea van art. 80 bij dit art. te voegen

83. 83. 83. 83. 83.

Dorpspolder Lcnt. „          Bemmel. Eist.

Met bijvoeging van liet 3de Hd van art. 80." Na de vaststelling der kiezerslijsten moeten geenerle: formaliteiten meer door de kiezers worden in acht geno- men, maar alle noodige gegevens voor de verkiezing voor handen zijn. Achter het art. behoort te dien einde U worden gevoegd: »Vóór dien dag moet ook de afgegeven volmagt worden overgelegd," en daarna de 2<lc alinea van art. 101. Aan liet slot toe te voegen: »Die opgave wordt geacht doorloopend te zijn en van kracht te blijven tot zij i- herroepen, opgezegd of vervallen, indien het tegendeel daaruit niet blijkt."

„           Rossen en Doornik. Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk.

Dit zal het werk der verkiezingen zeer vereenvoudigen n de beoordeeling der volmagten zal dan geschieden door Ie Commissie belast met het opmaken der kiezerslijsten, ie ze behoorlijk kan overwegen. Staande de verkiezing (in daaraan niet de noodige aandacht worden gewijd, ooral niet door Poldermeesters.

De Dijkstoel acht deze bijvoeging v/enschelijk.

83.

Dorpspolder Hurwenen. „           Kossnm. Driol. „           Bedel. Polderdistrict Velnwe.

Wegens het bij art. 80 medegedeelde beginsel.

«onder overlegging van de

Aan het slot bij te voegen: vereischte volmagt."

83.

Dergelijke regeling zou het verkiezingswerk zeer vereen- oudigen en geeft ook het voordeel, dat de beoordeeling er volmagten zal geschieden door de Commissie belast net het opmaken der kiezerslijsten, die ze dan behoorlijk ui overwegen, terwijl daaraan staande de verkiezing, \'ooral door Poldermeesters, niet de noodige aandacht kan forden gewjjd.

Na de vaststelling der kiezerslijsten behoorden er door de kiezers geenerlei formaliteiten meer in acht genomen behoeven te worden , maar dan dienden alle gegevens voor de verkiezingen voorhanden te zijn. Te dien einde zou achter aan dit art. moeten volgen: »Vóór dien dag moe- ten ook de afgegeven volmagten worden overgelegd", en wijders zou daarachter gebragt moeten worden de 2de zin- snede van art. 101.

83.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

Ook dit art. zou dan moeten vervallen, hetgeen echter. ■ ü°or dit art. toch wordt het werk der Commissie, be- ook met behoud van het voorgedragen stelsel, zeer wen-floeld in art. 87, voor een deel krachteloos gemaakt en schelijk schijnt, daar het \'art. aanleiding zal geven tot»an den Dijkgraaf datgene opgedragen wat bij de zamen. een handel in volmagten en tot tal van knoeijerijen.j faling van de lijst door de Commissie wordt gedaan Kan een gemagtigde aan de verkiezing deel nemen in-1 Volgens art. 18S0 van het Burgerlijk Wetboek eindigt dien de lastgever is overleden of in een der andere boven- l,lstgeving o. a. door den dood, de curatele, den staat genoemde gevallen is gekomen , doch daarvan in \'t geheel ■an faillissement of van kennelijk onvermogen , zoowel niet of eerst na verloop van de acht dagen na de een* Jan Jen lastgever als van den lasthebber afkondiging der verkiezing, kennis is gegeven aan den Dijkgraaf V Moet een gemagtigde worden toegelaten die even vó«r de verkiezing onder curatele is gesteld of in staat va» faillissement of van kennelijk onvermogen is geraakt, ü"11\' der dat daarvan de noodige kennisgeving is gedaan?

Kt.

»            »            M

84.

Dorpspolder Leut.

-ocr page 28-

22

22

NAMEN der Betrekkelijke artikelen OPMERKINGEN. betrokken Besturen. van bet Ontwerp. Dorpspolder Eist. 84. Kunnen de erfgenamen bij overlijden volmagt geven? Polderdistrict Bommclerwaard 84. Dit art. te doen vervallen en zooals in art. 78 is om. beneden den Meidijk. schreven slechts ééns per jaar, vóór 15 Maart, gelegen. heid te geven om schriftelijke kennisgevingen voor aan te stellen gevolmagtigden te doen. Polderdistrict Bomraelenvaard 84. Dit art. te doen vervallen, daar het aanleiding za boven den Meidijk. geven tot een »handel in volmagten" en tot tal van knoeijerijen. Polderdistrict Veluwe. 84. . Denzelfden datum in dit art te behouden en dus ver- pligtend te stellen de opgave der wijzigingen en veran- deringen vóór het vaststellen der kiezerslijsten, wanneer men wenscht ze van kracht te doen zijn bij de verkieziii- gen van het loopende jaar. Dorpspolder Eist. 85 en 86. Moet hier de modelstaat C niet gevolgd worden daar hier is voorgeschreven de vermelding zooals elk op 1 Januarij op de kohieren staat? „ Wageningen en 85 en 239. Het kadaster als grondslag voor het opmaken van kie- Bennekom. - zerslijsten en kohieren aan te nemen. „ Lent. 86. Het brengen van al de geërfden op de lijsten is ever nutteloos als omslagtig, want van vele geërfden weet men per se dat zij toch niet kiesbevoegd zijn. Het is onnoodige moeite zoowel voor poldermeesters, met de opmaking be- last, als voor de Commissie aan wie de zamenstelling dei algemeene lijst is opgedragen. Dit art. alzoo te wijzigen als volgt: »Jaarlijks vóór den Jsteu Maart zenden poldermeesters aan den dijkgraaf lijsten, bevattende in alphabetische orde de namen, voornamen en woonplaatsen van de geërfden die op den 1ste Januani daar te voren voor twee of meer hektaren in hunne pol" ders op de kohieren geboekt staan, alsmede van die, of- schoon alsdan minder dan twee hektaren bezittende, ook nog in een of meer andere polders van het district ge\' erf zijn." Polderdistrict Nederbetuwe. 86. De hier bedoelde lijsten opgaven te doen bevatten voor vrouwen, minderjarigen en verpleegden van de na- men hunner mannen, vaders, voogden en bewindvoerders

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

Wenschelijk ten einde bevoegden niet buiten hunne schuld van het stemregt nit te sluiten. Niet alleen meerdere werkzaamheden voor het bestuur maar ook intrigeren bij herstemmingen en omkooping van kiezers door partijen zullen het gevolg van het art zijn, Het is trouwens voldoende, indien hij die belang in het beheer van het district stelt daarvan éénmaal per jaar kan doen blijken. Het werk der Commissie, bedoeld in art. 87, wordt door dit art. voor een deel krachteloos gemaakt en aan den Dijkgraaf opgedragen wat bij de zamenstelling van de lijst door de Commissie wordt gedaan. In verband met het opgemerkte bij de artt. 80 en 83 Zie ook de opmerking bij art. 101.

Volgens modelstaat C , in art. 241 vermeld, worden de eigendomsveranderingen vermeld van 1 Mij tot uit0. Junij

Deze grondslag is de zuiverste en kan onregelmatighe- den verhoeden. Dit verdient te meer aanbeveling door de aanstaande herziening van het kadaster, terwijl de kosten geen beduidend bezwaar opleveren wanneer bij het kadaster jaarlijks leggers en plans worden bijgewerkt. In vele polders werden tot heden dan ook slechts die geërfden op de lijsten gebragt die meer dan 5 hektaren in den polder bezaten en van die welke aldaar wel minder dan 5 hektaren bezaten, doch ook nog elders geërfd waren. Poldermeesters weten zeer goed of iemand ook elders geërfd is en mogt dit van iemand niet bekend zijn, zoo- dat hij niet op de lijst wordt gebragt, dan heeft de be- langhebbende gelegenheid bij de ter visie legging der al- gemeene lijst dit abuis te doen herstellen. De Commissie belast met de zamenstelling der algemeene jhjst, kan oordeelen of het gezamenlijk bezit voldoende is V(wr de kiesbevoegdheid en heeft zelfs gelegenheid om die \'!)st niet meer naauwkeurigheid op te maken.

Zeer tot gemak van den Dykstoel.

-ocr page 29-

23

23

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

Polderdistrict Vela we.

86.

In plaats van »lst«n Maart" te lezen »l»tcn Februarij". Het slot te lezen: »op de kohieren der polders geboekt staat." In het slot de uitdrukking >op de kohieren" te verdui- delijken door bijvoeging van: »des polders". Aan het slot bij te voegen: «Lijsten die na dien datum inkomen blijven buiteu aanmerking". Op de kiezerslijst de overgelegde volmagten te vermelden of nog beter op de kiezerslijst, behalve eene kolom bevat- tende de namen der personen, die in plaats der grondel genaren het kiesregt zullen uitoefenen, eene kolom te be stemmen ter aanhaling van het artikel krachtens hetwelk de plaatsvervanger optreedt. Aan het slot te laten volgen: svoor zooverre deze a dan bekend zijn."

Het gecombineerd collegie deelt het hieromtrent in de Memorie van Toelichting medegedeelde niet. »Omdat poldermeesters dit dikwijls verwarren met leg- gers van het kadaster."

Dorpspolder Nijbroek.

86.

Geldersche Maatschappij van Landbouw. Polderdistrict Overbetuwe.

86.

Ten einde nalatigheid in de tijdige toezending te voor- komen. Onmisbaar.

87.

Dorpspolder Lent.

87. 87. 87. 87. 88. 88. 88.

Bij het opmaken der algemeene lijst kent men niet al- tijd alle gemagtigden; die kunnen nog later worden op- egeven (zie art. 84).

Eist.

Aan het slot bij te voegen: »voorzoover alsdan bekend." Bij te voegen »poldersgewijze".

Polderdistrict Tielerwaard.

Anders wordt voor polderbesturen of liever voor het stembureau de behandeling zeer lastig. Ten einde eenig middel te hebben om de dorpspolder besturen tot werkzaamheid aan te sporen en de tijdige naleving van het Regl. te verzekeren. Daar het ieder jaar hetzelfde is. Anders zal veel nutteloos schrijfwerk moeten veriïgt worden, want het vrij kostbare drukken der lijsten zal wel uitzondering blijven. De vroegere uittreksels te behouden, wegens de grootei kosten verbonden aan het maken van afdrukken of af- schriften. Door verandering van den datum der ter visie legging nebben de geërfden meer tijd voor hunne reclames. Anders moet er veel nutteloos schrijfwerk worden ver- rigt, dewijl het drukken der lijsten wel tot de uitzonde- ringen zal blijven behooren en bovendien vrij kostbaar is Ter wille der billijkheid. Volgens den Dijkstoel juist.

Veluwe.

Aan het slot bh\' te voegen: > Lijsten die niet tijdig zijn ingekomen kunnen worden ter zijde gelegd."

Dorpspolder Eist. Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk.

Is die afkondiging wel noodig? Te bepalen dat ook uittreksels vermeldende de kiesge- regtigden, die landen in den betrokken polder hebbeu liggen, aan de poldermeesters kunnen worden gezonden. Alinea 1 te lezen: »Van deze algemeene lijst, door den dijkgraaf en de leden der commissie geteekend, worden aan poldermeesters uittreksels gezonden en van den 15dcn Maart tot den lsten April ter inzage van een ieder gelegd."

Polderdistrict Veluwe.

Te bepalen dat ook uittreksels, vermeldende de kiesge- regtigden die landen in den betrokken hebben liggen, aan de poldermeesters kunnen worden gezonden. Het regt om bezwaren in te dienen ook uit te strekken tot de in de 2dc alinea\'s van de artt. 80 en 81 vermelden en tot hen die volgens art. 83 optreden.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

88.

89.

Dorpspolder Hetercn.

-ocr page 30-

24

24

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen,

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

89. 89. 90.

Dorpspol der Eist. Polderdistrict Velnwe. Dorpspolder Lont.

Welke kohieren, van den polder of van het district? In plaats van »3\'kn Mei" te lezen »15a" April", alsmede I »15den Mei" te veranderen in: »lsten Mei".

De waarde van de juiste naleving van de verschillende wordt door de wijziging der datums meer verzekerd Art. 91 heeft zonder die wijziging geene waarde.

90.

Indien in de hier bedoelde lijst ambtshalve wijzigingen gebragt zijn, dient zij weder ter visie gelegd te worden, want niet alleen de belanghebbende maar ieder kiezer be- hoort daarvan kennis te dragen, ten einde in de gelegen- heid te zijn tegen de wijziging bezwaren in te brengen. Ambtshalve wijziging kan hard zijn en daarmede wordt|J niet nageleetd de laatste al. der Toelichting op art. 78.

A heeft de zaak b. v. nagegaan en, z i. te regt, bemerkt |at B niet voorkomt op de kiezerslijst, doch nu brengt de dijk iel B later ambtshalve op de lijst. Wordt dit nu niet er kennis van A gebragt, dan is hem de gelegenheid be- j\'imi-n om het onjuiste daarvan aan te toonen. Daar nu niet meer in beroep te komen is. Andere personen dan de belangstellenden weten of höo-

90.

Eist.

en daar niets van. De zaak wordt feitelijk onmogelijk , als er veel recla- i.\'-s zijn. Met het oog op de uitspraak van Gedeputeerde Staten, edoeld in art. 91, die zooals de zaak nu is geregeld, liramer vóór den dag, bepaald voor de periodieke aftre- ling, zal kunnen zijn geschied. Volgens art. 95 is de dag der verkiezing op den l»\'en onderdag in Junij , een kiezer kan dus van zijn kies- igt verstoken worden. De kiezerslijst van Overbetuwe voor 1878 b. v. beslaat 0 bladzijden druks en wordt door vermeerdering der kie- ■ers welligt dubbel zoo groot en veel duurder. Wordt er v. 1 exemplaar aangevraagd nadat de oplage uitgeput dan zoude een kostbare herdruk noodig zijn. Anders kan de secretaris wel altijd afschriften laten ïaken. In groote districten zal een goed deel van Vrijdag na e verkiezing verstreken zijn eer dat de uitslag der stem\' ung geconstateerd is en dan kan bij eventuele herstem\' mg de zoo noodige publiciteit aan den uitslag niet meer Bgeven worden op den volgenden Zondag.

90. 2° lid.

Polderdistrict Nederbetuwe.

De termijn van 3 dagen is te kort.

90.

Gelder sche Maatschappij van Landbouw.

De termijn van 15 Mei is te laat, en behoorde éénl maand vroeger te zijn bepaald, en in verband j[daarmede| ook de termijnen bedoeld in de artt. 78, 80, 83, 86. 88 en 89 evenredig vroeger te worden gesteld. De tijdsbepaling voor de beslissing door Gedeputeerde Staten te nemen acht men te lang.

91.

Polderdistrict Boininelerwaard beneden den Heidijk. Polderdistrict Oyerbetnwe.

94.

Achter dit art. te voegen: »inits dit vragende vóór 1 April van elk jaar."

Dorpspolder Eist.

94

Achter »afdrukken" te voegen : »zoolang afdrukken voor- handen zijn." De verkiezing te doen plaats hebben op Dinqtdag in plaats van op Donderdag, even als bij alle andere verkie- zingen in den lande.

Polderdistrict Overbetuwe.

95.

Wanneer zal de verkiezing plaats hebben als 1 Junij op Hemelvaartsdag valt? In plaats van den eersten Donderdag was beter: in de eerste week der maand Junij. Is er wel op gelet dat de eerste Donderdag in Juni) op Hemelvaartsdag kan vallen?

Dorpspolder Hnissen.

95. 95. 95.

Angeren.

Keeds in 1880 zal dit b. v. plaats hebben.

Dorps pol der He teren.

-ocr page 31-

85

2 5

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

«Het zou kunnen gebeuren dat op 1 of 2 Junij Hemel- vaartsdag was." Moet het verkiezingswerk toch plaats vinden indien de eerste Donderdag in Junij toevallig Hemelvaartsdag is ? Dit art. te wijzigen door niet op genoemden Donderdag verkiezingen te houden, daar deze op Hemelvaartsdag kan vallen. Hoe zoo die Donderdag op Hemelvaartsdag valt? Er dient op te worden gelet dat Hemelvaartsdag of dr R. K. Sacramentsdag op dien Donderdag kunnen vallen. Met het oog op de ter zijde aangehaalde artikelen wordt in overweging gegeven om bij een n\'iema artikel aan het Gecombineerd Collegie bevoegdheid te geven om, desnoods onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten, te regelen wat te verstaan is onder afkondiging en aanplakking.

95. 95. 95. 95. 95.

Dorpspolder lU\'iiiiilt\'l. „           Leut. „           Oosterhont. „           Slijk Kwijk. KIst. „           Ressen en Doornik. | Polderdistrict Overbetuwe.

Volgens den dijkstool is dit teregt opgemerkt.

Bekendmaking door afkondigen en aanplakken, in de hier nevens aangehaalde artikelen des Zontlagê voorgeschreven, is in Overbetuwe ondoelmatig en in enkele gevallen onuit- oerbaar, daar op eenige dorpen het afkondigen op dien ag is afgeschaft.

97 307, 314J 344 348* 3G5, 97.

»Wordt wenschelijk geacht om te voren het locaal der j stemming door afkondiging bekend te maken." Beteekent »de plaats" der verkiezing , in de laatste alinea, I "9 Let tegenwoordige reglement scheen men het eerste de af deeling of polder of wel liet lokaal? Ook de aan wij zing W^ bedoelen en werd alleen de af deeling of polder in de

Dorpspolder Bemin el.

97.

Lent.

Publicatie aangegeven.

van het lokaal is noodzakelijk.

97.

Te bepalen dat ook de plaat*, waar inlevering van billet ten moet geschieden, moet worden bekend gemaakt.

Eist.

Wijl an het aflezen aan de kerken tegenwoordig bijna jeen nota meer genomen wordt.

Te bepalen dat de annonces tevens twee malen zullen worden geplaatst in eene der in het district het meest ge- lezen couranten. Dit art. te lezen als volgt: De Dijkgraaf roept, op de wijze door het Gecombineerd Collegie vast te stellen, de kiezers tot de verkiezing op." «Daarbij vermeldt hij dag en plaats der verkiezing en het getal keuzen dat te doen is." Bij deze beide artt. te voegen: »en door advertenties W de meest gelezene couranten in het district." Achter alinea 2 te laten volgen: «Indien het Gecoffl- bineerd Collegie meerdere bekendmaking wenschelijk acht geschiedt dit op door dat Collegie te bepalen wijze."

97.

Polderdistrict Wageningen en Bennekom

De wijze van publicatie aan het beleid van hetGecom- bineerd Collegie over te laten. Dit geldt voor alle afkondigingen in het Ontwerp be- \'°eld. Klokspraken verliezen langzamerhand voor publice- \'ug hunne waarde.

97.

Veluwe.

97 en 152.

Dorpspolder Nijbroek.

°pdat, waar noodig, ook bekendmaking in de dagbla- en knnne worden voorgeschreven.

97.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

-ocr page 32-

26"

26

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

De 3e en 4e alinea te vervangen door: iDe kiezer welke buiten het district woont, geeft in de week volgende op de eerste afkondiging der verkiezing schriftelijk aan den Dijkgraaf kennis van den dorpspolder of de afdeeling waarin hij verlangt zijn stem uit te brengen, van welke kennisgeving de Dijkgraaf zoo spoedig mogelijk mededeeling doet aan het betrokken stembureau." Wordt hier onder kiezer ook verstaan gemagtigde of moet de gemagtigde, die in een anderen polder of andere afdeeling van het district woont als de lastgever, stemmen ter woonplaatse van den lastgever? In alinea 2 wordt gezegd *waar zij wonen." Is hiermede bedoeld de woonplaats vermeld op de kiezerslijst of de nieuwe woonplaats werwaarts een kiezer is vertrokken, na het opmaken der kiezerslijst doch nog voor de verkiezing? De laatste alinea te laten luiden evenals die, van art. 80. Bij te voegen dat de kiezers hunne stem kunnen uit- brengen waar zij verkiezen, mits voldoende aan de 4\' alinea.

Polderdistrict Overbetuwe.

98.

Dorpspolder Leut.

98.

Voor gemak van den kiezer buiten het district, die >. v. beneden woont, doch zijn land boven in het district ïeeft liggen en dus vele stembureau\'s zou moeten passeren, om te gaan stemmen. Volgens den Dijkstool is dit juist. Iemand die alleen te Gent b. v. geërfde is of geen kiezer is en buiten het district woont zal dus, indien hij

Beteren.

Niet duidelijk en niet voor het gemak der kiezers De drie eerste alinea\'s te behouden. Alinea 4 te wgzi- gen als volgt: »Indieu een kiezer buiten het district woont en zijne bezittingen in meer dorpspolders of afdeelingen gelegen zijn, geeft hij" enz. Nieuwe alinea: »Kiezers die in een anderen polder of afdeeling hunne stemmen wen- schen uit te brengen zijn verpligt in de week" enz. liet verdere eveneens gelijk alinea 4. Alinea 6 te vervangen door eene bepaling als van arti- kel 80 alinea 3. Dit artikel houdt niet in waar de gemagligden moet stemmen. Waarom de kennisgevingen hier niet geacht doorloo- pend te zijn, zooals bij de artt. 80, 81, 148 en 149? De kennisgeving in dit art. bedoeld doorloopend te doen zijn. Het begin van dit art. te lezen: >De kiezers of hunfl^ gemagtigden brengen enz." In alinea 4 de woorden: »in de week volgende op <le eerste afkondiging der verkiezing" te veranderen in: »vóo\' het vaststellen der kiezerslijst " Aan het slot van alinea 4 de woorden: »zoo spoedig mogelijk" te vervangen door: »bjj de kiezerslijst."

98.

Eist,

optreedt als gemagtigde van 3 geërfden die resp in Heieren, Zetten en KIst geërfde zijn, naar alle vier stembureau\'s moeten reizen! Worden de gemagtigden als kiezers beschouwd? Zoo ja dan bestaat alle grond voor de bewering bij art. 82 aan het slot vermeld; zoo neen waar moet deze dan stemmen, vooral zoo hij gemagtigde is van meer? De Dijkstool acht deze opmerking juist

i

Polderdistrict Nederbetuwe.

98.

Dorpspolder Avezaath (Kapel en Kerk) Polderdistrict Buren.

98.

Evenals bij de artt. 80, 81, 148 en 149 is voor- geschreven.

98.

98.

Veluwe.

Naar aanleiding van het vroeger opgemerkte ten op- -"gte van de waarde der kiezerslijsten wordt voorgesteld «in alinea 4 vermelde kennisgeving verpligtend te stellen ro°r het vaststellen der kiezerslijsten.

-ocr page 33-

27

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Alinea 4 te doen luiden: »Is enz: ... . dan geeft hij vóór den 15deu Maart" (of in verband met de opmerking bij art. 90 »vóór den 15de"> Februarij") «schriftelijk aan den Dijkgraaf kennis van den dorpspolder of de afdeeling waarin hjj verlangt zijne stem uit te brengen." Voorts duidebjkheidshalve in dit art. te spreken van »kiezers of die hen vervangen." Art. 162 Kegl. verdient verre de voorkeur boven dit artikel. Wil men art. 99 als regel stellen, dan dient de afwijking althans mogelijk gelaten te worden.

In verband met de opmerking bij art. 83 gemaakt

98.

Gelderseh\'e Maatschappij van Landbouw.

Als meer waarborgen gevende voor geschikte personen in het stembureau. Indien de beoordeeling der volmagten aan het stem- bnreau wordt overgelaten kan één Polderbestuur, door al- of niet-toelating van personen wier volmagt aan twijfel onderhevig is, telkens eene verkiezing ongedaan maken. Dit is bij art. 162 van het bestaande reglement uitge maakt, doch bij het ontwerp niet, hoe wel dat met het oog op art. 103 noodig is. De vermelding hiervan is noodig met het oog op art. 103

99.

Polderdistrict Overbetnwe.

Wie is voorzitter van het stembureau indien de voor- zittende Poldermeester, overeenkomstig alinea 2 van dit art., is vervangen ? Wie is voorzitter ? Wie bekleedt het voorzitterschap indien de president Poldermeester afwezig is? Is de voorzittende Poldermeester tevens voorzitter van het stembureau? Daarin op te nemen: »Het stembureau bestaat uit een Poldermeester als voorzitter en twee geërfden, die door den voorzittenden Poldermeester worden aangewezen." Ver der alinea 2 te doen vervallen. Aan het slot van dit art. bij te voegen: »en waar slechts twee Poldermeesters zijn ook het derde lid van het stembureau." Aan het slot van alinea 2 te laten volgen: »en waar slechts twee Poldermeesters zijn, ook het derde lid van het stembureau." Te bepalen dat de stembriefjes alleen zullen gezonden worden aan de kiezers die in het district wonen en dat zij, die daar buiten wonen, ze kunnen laten halen aan liet bureau waar zij stemmen. Wie moet de kosten betalen van het rond brengen der stembriefjes ? Achter het aantal stembriefjes te voegen: »benevens de lijsten en processen-verbaal van inlevering der stembriefjes.

99. 99. 99. 99. 99.

Dorpspolder Lent. Eist. „          Bessen en Doornik Polderdistrict Nederbetuwe Dotpspolder Dreumel.

99.

Wenschelijk met het oog op de bjj art. 127 verlangde wijziging van het getal Poldermeesters.

Polderdistrict Veluwe.

99.

Met het oog op de opmerking bij art. 127 gemaakt.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

100.

Polderdistrict Overbetuwe.

100, § 1.

Dorpspolder Huisseu.

Volgens den dijkstoel is deze opmerking te regt Igemaakt

-ocr page 34-

28

28

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Achter het woord «stembriefjes" in den tweeden regei te voegen »en ljjsten bedoeld bij art. 104." Poldermeesters hebben slechts 7 min 5 = 2 dagen tijd voor het rondbrengen der stembriefjes. In groote polders is da; in dien korten tijd ondoenlijk en in ieder geval lastig Indien de kiezer of gemagtigde buiten den dorpspolder of de afdeeling woont waar hij stemmen zal, kunnen de stembriefjes voor zoo iemand ter post worden gedaar. en dient dit franco te geschieden ? Hoe moeten Poldermeesters stembriefjes bezorgen aan kiezers buiten den polder of het district woonachtig en wie betaalt de kosten dier rondbrenging ? De tjjd van 2 dagen voor de verzending der stembriefjes door den Dijkgraaf aan Poldermeesters en door deze aan de kiezers is zeer kort, terwijl het rondzenden slecht* dient te geschieden »voor zoover de kiezers in den dorps polder of de afdeeling woonachtig zijn."

Dorpspolder Lent.

100.

100.

Hemmen.

Het is moeijelijk aan buiten \'s lands wonende kiezers of tm hen, die geen vertegenwoordiger hebben en wier ver lijfplaats onbekend is, stembriefjes te zenden. De laatste alinea brengt overigens mede, dat de Dijk raaf aan eiken dorpspolder een dubbeltal stembriefjes aoet zenden.

Heteren.

100.

Hoe worden de briefjes door Poldermeesters verzonden en hoe b. v. aan hen die in Oost-Indië zijn ? Het slot van alinea 1 te lezen : Deze stellen die briefjes minstens 5 dagen vóór den verkiezingsdag, voor de kieze of die hen enz. vertegenwoordigen en ten getale gelijk aan het aantal stemmen, dat zij geregtigd zijn uit te bren gen , ter beschikking bjj den secretaris van den dorpspol der of afdeeling." Art. 163 bestaande liegl. te behouden. Door wien worden de stembriefjes aan de buiten het district wonende kiezers gezonden, en hoe te handelen als de woonplaats onbekend of buitenslands is? Het 1\'te lid van dit art. geeft een groot ongerief en veroorzaakt onnoodige uitgaven, èn voor de dorpspolders èn voor de kiezers. Dit lid behoort derhalve te vervallen, even uls het 4* en weder vervangen te worden door art. 163 (Regl.), dn niet de minste moeite geeft, geregeld werkt en in allen deele voldoet. De tyd van 2 dagen voor de verzending der stembriefje* is te kort. Het schijnt beter te bepalen dat zij 2 of dagen vóór den dag der verkiezing moeten worden bezorg

100.

Elat.

Voor de kiezers vermeld in alinea 2 zouden de briefjes an verkrijgbaar moeten zjjn bij den Dijkgraaf.

Het meerendeel der geërfden verlangt dit.

100. 100. 100.

„          Ressen en Doornik Polderdistrict Nederbetuwe. Dorpspolder Echteld.

Hierdoor zal oponthoud voorkomen worden bij de be zorging en de dag der verkiezing beter in herinnering HJven, en eindelijk zal het verloren gaan der briefjes \'inder plaats hebben.

Mauiïk.

100.

-ocr page 35-

29

29

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. ........... Polderdistrict Tielerwaard. 100. Het woordje >tyd" te vervangen door: »datum". Dorpspolder Opijnen. 100. Te bepalen dat kiezers die niet in den polder wonen iemand in den polder moeten aanwijzen bij wien de stem. billetten kunnen bezorgd worden. Polderdistrict Bommelerwaard 100. De bestaande bepaling van het reglement verdient de hoven den Meidijk. voorkeur, doch dan aangevuld met het nieuwe voorschrift omtrent de stempeling der biljetten. Dorpspolder Wijchen. 100. De rondzending der stembriefjes zal veel moeite en kosten veroorzaken , zoodat het doelmatiger schijnt ze door het stembureau te laten afgeven. Polderdistrict Veluwe. 100. De beide eerste alinea\'s te doen vervallen en alinea 4

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

De tijd is voorgeschreven bjj Art. 96. Het art. is alleen uitvoerbaar als de kiezers in den pol- Ier wonen.

»Kiesknoeijerjjen worden toch minder gemakkelijk wan neer, zooals nu in den regel geschiedt, de invulling plaats heeft op het stembureau". Van de 220 stemgeregtigden in dien polder komen gewoonljjk toch niet meer dan 25 op.

Behalve het bezwaar van kostbaarheid is dit art. moeije- lijk uitvoerbaar zoodat wijziging noodig schijnt.

te lezen: »de stembriefjes zjjn tijdens de verkiezing bjj het stembureau voorhanden" Het .schijnt wenschelijk de zaak te laten zooals zij thans is,

100.

Er zijn nl. tot nog toe geene ongelegenheden ondervon den. Het toezenden van stembiljetten aan elk geërfde geeft veel omslag en kosten. Kiesknoeijerijen worden toch minder gemakkelijk wan- neer, gelijk nu in den regel geschied, de invulling der biljetten plaats vindt op het stembureau.

Dorpspolder Twello.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

100.

De bepaling van het bestaande reglement (art. 163 verdient de voorkeur boven dit art., echter met behoud van het nieuwe voorschrift omtrent de stempeling der bil jetten. Op te helderen welke kiezerslijst wordt bedoeld in alinea 2. (Zie verder aanmerking op art. 107).

De naleving is mogelijk by verkiezingen als bedoeld bjj art. 96 alinea 2 doch moet bij die, vermeld in alinea 1 van dat artikel, verwarring geven. De kiezerslijst waarop het stembureau de aanteekening gemaakt heeft komt niet by den Dijkstoel.

Polderdistrict Overbetuwe.

101.

Dorpspolder Lent.

Het stembureau maakt aanteekening op de kiezerslijst van de overgelegd wordende volmagten en geeft die daarna terug, maar hoe komt dit nu ter kennis van den Dijk- stoel, om een volgend jaar op de kiezerslijst te kunnen vermelden dat de volmagt reeds is overgelegd? Om substitutie uit te sluiten dient men dit nadrukkelijk te bepalen, anders is het geoorloofd.

101.

Dat substitutie niet geoorloofd zou zijn omdat deswege geene bepalingen zjjn opgenomen, zooals in de Memorie van Toelichting wordt gezegd, komt bedenkelijk voor. >0pdut niet de latere lijsten daarvan biijken dragen." Nu moet b. v. de algemeen gemagtigde te Amsterdam v&n iemand in Oost-Indië in persoon komen. Volgens de Memorie is substitutie niet geoorloofd daar er geene bepalingen omtrent gemaakt worden, volgens art. 1840 B. W. is het dan juist wel geoorloofd.

Eist.

101.

Moet van die aanteekening geen kennis worden gege ven aan den dijkgraaf\'V Waarom geen substitutie toegelaten?

-ocr page 36-

30

30

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. ............ Polderdistrict Boiumelerwaard boven den Meidijk. 101. In verband met de opmerking op art. 83 dit art. te lezen: »Om als gemagtigde te worden toegelaten, moei men meerderjarig zijn, en voor den 15 Maart (15 Fts bruarij) eene volgens de wet op zegel geschreven en ge- registreerde volmagt hebben overgelegd". Polderdistrict Veluwe. 101. Alinea 1 van dit art. te doen luiden: »Om als gemagtigde te worden toegelaten moet men meerderjarig zijn en vóór 15 Februarij eene volgens de wet op zegel geschrevene en geregistreerde volmagt over- leggen, wat uit de kiezerslijst blijkt." Geldersche Maatschappij van Landbouw. 101. Dit art te doen luiden : »Om als gemagtigde te worden toegelaten moet men meerderjarig zijn en vóór den 15llra Maart (15den Februarij) eene volgens de wet op zegel ge- schreven volmagt hebben overgelegd." Polderdistrict Overbetnwe. 102. Dat artikel is verwerpelijk. Dorpspolder Eist 102. Mag een lid van het stembureau ook niet optreden volgens de artt. 78 , 80 en 81? Er is veel waars in \'t geen omtrent de uitsluiting is vermeld in de Memorie, maar in de praktijk is het moeijelijk. „ Ressen en Doornik. 102. Geheel te doen vervallen. Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk. 102. Dit art. kan vervallen bij overneming der veranderin- gen, in de artt. 83 en 101 verlangd. Polderdistrict Veluwe. 102. Dit art. te laten vervallen, in verband met de opmer- kingen gemaakt op de artt. 83 en 101. Geldersche Maatschappij van Landbouw. 102. In verband met het opgemerkte b^j de artt. 83 en 101 dit art. te doen vervallen. Dorpspolder Leut. 103. i Waarom moeten de stembriefjes worden toegevouwen \'i „ Dreumel. 103 Daarin op te nemen , achter het woord bw,: »voorzien; van twee sloten , waarvan de eene sleutel (door) den voor- otter en de andere door den oudsten stemopnemer van het bureau van stemopneming bewaard wordt."

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

Zooals het ontworpen art. luidt is het niet duidelijk. )e voorgestelde wijziging is echter daarop gegrond dat de erlangde wijzigingen in vorige artt. (84 e. a.) worden ge- ragt, ten einde het daarmede in verband te brengen.

In verband met het opgemerkte bij art. 83.

Daar op die wjjze groot bezwaar ontstaat om geschikt reraoneel te vinden voor de stembureau\'s.

»Daar de leden van een stembureau in het geval van iit. 99, -,1\'" alinea, niet gemakkelijk te vinden zijn."

Het geeft nl. ligt aanleiding tot moeijelijkheden, daar |emand dikwijls onverwachts als lid van het stembureau noet optreden, in welk geval de hem eventueel verstrekte Mmagten hunne waarde zouden verliezen. De keuze voor pschikt personeel is niet altijd even ruim.

Deze formaliteit, die ook by het tegenwoordige regle- nent is bepaald, wordt zelden nagekomen. Het zoude aoeijebjk zijn iemand te noodzaken om de briefjes toe te °uwen, en om het niet-toevouwen iemand niet tot de erkiezing toe te laten, zoude nog dwazer zyn.

-ocr page 37-

31

31

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

Een model-procesverbaal van inlevering van stembriefjes J De lijsten van stemopneming zjjn minder geschikt tot voor te schryven, waarin de eventueel, bij het inleveren Mpneming van bedoelde bezwaren der stembriefjes, in te dienen bezwaren kunnen opgenomen worden.

Polderdistrict Overbetuwe.

104.

Het woord > afzonderlijk", in den vjjfden regel, te plaatsen | vóór het woord »vermelding" , in den derden regel. Wie geeft de lijsten in de laatste alinea bedoeld?

Het afzondelgk inleveren is niet noodig, wel is afzonder

Dorpspolder Lent.

104.

ijke

vermelding noodig.

Zie aanteekening op art. ÏOO.

Het woord » afzonderlijk" moet staan tusschen de woorden | >met" en » vermelding." Hierbjj te voegen: »en voor de kiezers ter inzage." Te bepalen dat de volmagten die overgelegd worden I Indien deze bepaling wordt overgenomen, dient art. 101, moeten medegezonden worden naar het bureau van opening. Hlaatste lid , veranderd te worden. Hierbij te voegen : tegen een bewijs van inbewaring- geving. «Wordt wenschelijk geacht dat de lijsten ook gesloten verzonden worden." j Behoeven de lijsten niet gesloten te zijn? Het recu vóór de inlevering der bus enz. af te geven.

Eist.

104. 105. 107. 107. 107. 107. 107.

Polderdistrict Overbetuwe. üorpspolder Angeren. „          Bemmel. „          Leut. Eist.

>in een behoorlijk verzegeld papier!" Liever lid van het Gecombineerd Collegie in plaats van lid van den Dijkstoel. »In bewaring" zal moeten zjjn: >in ontvangst."

Anders kan dit bezwarend zijn zoo leden van den Dijk Btoel elders wonen. Hij die ontvangt moet zeker bewijs geven? Volgens den Dijkstoel juist. Dan zal het art. stellig goed uitgevoerd worden.

De overbrenging en in ontvangstneming der bussen ook door een gemagtigde toe te laten. Bij te voegen: » dadelijk na het sluiten der bus."

107. 107. 107.

„          Maarik. Polderdistrict Tielerwaard. Dorpspolder Hurwenen. „          Rossnm. „          Driel. „          Hedel. „          Dreumel. Polderdistrict Veluwe.

Anders is er geen tijd bepaald. De Dijkstoel deelt dit bezwaar niet; in hoofd zaak is de kieswet gevolgd en slechts eenige aoodelooze omslag vermeden.

Tot meerderen waarborg de controle over bus enz. over eenkomstig de Kieswet in te rigten.

>Te veranderen: Naar artikel 103." In regel 3, achter ^stemopneming", bij te voegen: »o1 een vertrouwd persoon".

107. 107.

In de praktijk is deze bijvoeging zeer gewenscht. De \'eden van het bureau van stemopneming verklaren zich "oorgaans niet bereid tot het overbrengen der bussen en meQ kan dat wel toevertrouwen aan polderboden of be- ^igde beambten.

-ocr page 38-

32

32

NAMEN dei- betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Dorpsdolder Eist. 108. 9 uur te veranderen in »10 uur". » » 109. Alle briefjes eerst tellen en dooreenmengen en niet voor iedere bus afzonderlijk. „ Maurik. 109. De briefjes alleen door den oudsten stemopnemer te laten nazien en de stemopteekening te laten geschieden door den jongsten stemopnemer en den secretaris of een ander daartoe aan te wijzen lid van het bestuur. „ Avezaath. (Kapel- en Kerk-) 110. Indien in dit art., even als in de artt. 50 en 160, van onwaarde genoemd worden de briefjes die een niet-verkies- baar persoon aanduiden, kan art. UI vervallen. „ Lent. 111 Hoe weet de Commissie of het bureau van stemopne- ming dat iemand verkiesbaar is? „ Heteren. 111. Dit art. te laten vervallen in verband met de 2Jc alinea van art. 110. Eist. 111. Het is gevaarlijk aan het stembureau de beslissing over te laten of iemand al dan niet verkiesbaar is. Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk. lil. Dit art. te doen vervallen als geheel onuitvoerbaar. Polderdistrict Veluwe. 111. Niet uitvoerbaar, daar men bij de opening onmogelijk kan weten of iemand al dan niet verkiesbaar is. Geldersche Maatschappij van Landbouw. 111. Dit art. geheel te doen vervallen als onuitvoerbaar. Dorpspolder Lent. 114. * De bepaling op te nemen, dat ook bij de stembureau\'s bezwaren kunnen worden ingebragt. „ Heteren. 114. • Het is redelijk de kiezers te vergunnen hunne bezwaren reeds in te dienen bij het stembureau, bedoeld bij art. 99. Eist. t 114. Te bepalen dat ook bij het stembureau in de dorpspol- ders bezwaren kunnen worden ingebragt, die dan worden opgenomen in het verbaal en overgenomen in het in al. * bedoelde verbaal. „ Bemmel. 115. »Men vindt het wenschehjk om het proces-verbaal van den uitslag ook op de gebruikelijke plaats aan te plakken.\'

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Voor het gemak der kiezers, om de groote afstanden. Uit wordt niet altijd gedaan en is toch verkieselijk voor e geheime stemming.

iemand kan 23 jaar zijn zonder dat de Commissie dit eet; daags voor de verkiezing grondbezit hebben ver regen, enz. De Commissie of het bureau van stemopneming kan, erstond na de opening der stembriefjes, wel eens de ge evens missen om te oordeelen over de al of niet ver- iesbaarheid.

Van iemand die enkele dagen vóór de verkiezing het eieischt getal hektaren verkrijgt kan zulks niet bekend /.ij n Zulks kan eerst blijken bij het onderzoek der geloofs-

neven.

Het zeer goed mogelijk dat iemand, niet in het bezit an het vereischte getal hektaren, deze enkele dagen vóór e verkiezing verkrijgt, zonder dat dit bekendis of kan zijn. Men behoeft dan doorgaans geen\' reis daarvoor te maken.

volgens art. 116 kan een afgewezen kiezer niet eens e beslissing van het gecombineerd collegie vragen, om- lt hij door de afwij zing geen deel heeft genomen aan f verkiezing. ■Nu dwingt men kiezers die bezwaren ontmoeten by de t»iubureau\'s, om nog eens te komen, bg de opening. Ee dijkstoel meent dat de opmerking te regt ia eniaakt.

-ocr page 39-

33

33

Betrekkebjke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Dorpspolder Eist

115.

Te bepalen dat bij hei-stemming ook het verbaal der eerste stemming wordt nedergelegd. Te bepalen dat ieder kiezer bezwaar kan inbrengen.

Indien iemand ten onregte door het stembureau niet ,ot het veikiezingswerk wordt toegelaten , heeft zoo iemand,

Lent.

110.

r"

lgens dit art., geen regt bezwaren in te brengen.

Deze kan dan geene beslissing vragen bij het gecombineerde ollegie. Volgens den dijkstool te regt opgemerkt.

Eist.

HG.

Deze bepaling bevat eene hardheid voor hem die ge- weigerd wordt on> te stemmen. Even als bij art. 20 is bepaald, bij te voegen: »tenzij hij de keuze niet aanneme", achter de tweede alinea en »tenzij een der gekozenen bedanke*\', achter de derde alinea. Dezelfde opmerking als bij het vorig artikel is gemaakt geldt ook hier. Het schijnt wenschelijk hier de bepaling, vermeld in art. 20, op te nemen. De redactie van alinea 2 te verbeteren.

117.

Lent.

118.

118.

Eist,

120.

De bedoeling »van het art." is thans onmogelijk uit |le 2Je alinea te lezen. Het blijkt thans niet of deze lijst enkel tot voorlichting lier kiezers dient, of wel dat, even als in art. 50, hunne keus tot die Igst beperkt is. Er is veel werk met al de dorpspolders.

Polderdistrict Tielerwaard.

120.

»Ter verduidelijking aan alinea 2 toe te voegen: »uit deze lij*t wordt de keuze gedaan."

de Lijmers.

Dorpspolder Eist.

Dezen termijn te verlengen nu in art. 97 de oproeping vervroegd is. Te bepalen dat ook de secretaris lid is van het bestuur.

121 en 124.

Hij wordt in de meeste gevallen geraadpleegd en het kerk in verscheidene polders veeltijds aan hem overgelaten; Ie reden waarom bjj art. 127 vermeerdering van het getal ►oldermeesters is voorgesteld zou vervallen en de financiële ■st der polders zoude niet bezwaard worden. Door een derden poldermeester zal dikwijls slechts vertra- !0g van zaken en geldelijk nadeel worden veroorzaakt. Umdat er onder de buitenpolders ook dorpspolders voor- fomen (b. v. Heesd, llhenoy en Acquoy). Dit definieert al deze polders juist. la kleine polders is het onmogehjk 3 poldermeesters te linden. Bij gebrek aan personeel is er thans b. v. slechts *jn iu de dorpspolders Homoet en de Honderd morgen van fa>tnerde,i.

Lent.

125.

Polderdistrict Bommclerwaard beneden den Meidijk. Buitenpolder Rhenoij.

125.

Twee Poldermeesters schijnen voldoende.

Den naam dorjapolders te vervangen door di»trieU-poldeit\\ daar dan de naam óuitenpolder de beteekenis verkrijgt W niet tot een district te behooren. Alinea 1 aan te vullen met: »Op voordragt van be\' gecombineerd collegie kan dit getal in kleine polders d<»\'r Gedeputeerde Staten verminderd worden."

Titel III der Tweede Afdeeling. Art. 125 e. a. 127.

Polderdistrict Overl>etnwe.

Voor polders beneden 700 HA. het getal poldermeester* te stellen op 2, en alsdan den secretaris stem in het dh bestuur te geven.

Dorpspolder Hnissen.

127.

-ocr page 40-

34

34

Betrekkelijke artikelen Tan het Ontwerp.

NAMEN dei- betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

>Het getal Poldermeesters te regelen naar de grootte\' des polders."

127. 127. 127.

Dorpspolder Angeren.

Twee poldermeesters zijn polder Getti.

geheel voldoende voor dea

Gent.

Het getal Poldermeesters niet te vermeerderen. Wordt aan de opmerking op art. 125 voldaan, dan vervalt de reden daartoe van zelf; zoo niet, dan zou het bezwaar van staken van stemmen wel op eene andere wijze uit den weg te ruimen zijn, b. v. door te bepalen, dat een aan te wijzen geërfde bij dusdanig geval tot het besluit zoude kunnen medewerken. Voor dorpspolders die minder dan 700 hectaren groot zjjn ontheffing te verleenen van het aantal van 3 Polder- meesters. Drie Poldermeesters zijn overbodig daar de geërfden bij verschil beslissen. De derde Poldermeester is voor kleine dorpspolders een bezwaar en geen voordeel.

Lent.

Vooral in kleine polders, b. v. beneden de 700 Hecta- ren, wordt vermeerdering van het aantal poldermeesters ont- raden om den financiëlen last die daardoor geboren wordt eu omdat poldermeesters in zoodanige polders bijna niets te doen hebben.

127.

Oosterhout. Slijk-Ewijk.

» »

127.

Zetten.

De werkzaamheden voor dien derden ontbreken.

127.

Heninien.

De redenen, waarop de vermeerdering van het aanta! Poldermeesters tot 3 voor at/e polders is gegrond, zijn in de Memorie niet voldoende opgegeven om zoodanigen ko»t- baren maatregel te billijken, zoodat vooral in \'t belang vat kleine dorpspolders protest moet worden aangeteekenc tegen de wijziging. Het getal Poldermeesters door den geërfdendag onde goedkeuring van Gedeputeerde Staten te laten bepalen

Had de Commissie tot maatstaf aangenomen dat polders beneden 600 hektaren omvang 2, van 600 tot 1000 hek taren groot 3 en de grootere dorpspolders 4 poldermee- sters moesten hebben, dan zoude men gezwegen hebben.

127.

Lakemoud. Randwijk.

In vele dorpspolders kunnen 2 poldermeesters het werk met gemak afdoen. Ter voorkoming van het staken der stemmen zou een geërfde, als tusschenpersoon, kunnen aan gewezen worden of de secretaris medelid van het dage lijksch bestuur kunnen zjjn. Een derde poldermeester is daar onnoodig en zou de aanslag in de polderlasten aanmerkelijk doen stijgen. Drie poldermeesters is voor kleine polders somtijds be- warend. Of zooals in de algemeene bemerkingen is vermeld.

127.

Beteren.

Twee Poldermeesters schijnen in kleine dorpspolders vn doende. Voor polders beneden 600 of 700 hektaren slechts poldermeesters te behouden en, ter beslissing bij versch door den dijkgraaf tijdelijk een geërfde te laten toevoegt

127.

Drie].

127.

KIst.

Een derde poldermeester is voor kleine dorpspolders *• bezwarend. Om staking van stemmen te voorkomen »* leene men aan den secretaris stemregt. In de vermeerdering van het aantal poldermeester* 3 bestaat groot bezwaar.

127.

Ressen en Doornik.

In den polder Homoet, die slechts 217 hektaren groot ls. was tot heden slechts één poldermeester.

127.

Horneet.

-ocr page 41-

35

NAMEN der betrokken Besturen.

Geen enkel polderbestnur juicht de vermeerdering van het aantal poldermeesters toe. Het middel om, bij vermindering tot op 2 poldermeesters, den Secre- taris stem te verleenen is echter geheel verkeerd, daar aan dezen het radicaal (nl. grondbezit) ontbreekt en hij, als ambtenaar aan poldermeesters ondergeschikt nimmer als scheidsregter tusschen en boven hen kan optreden en toch ondergeschikt blijven aan hen. Men zou het staken der stemmen kunnen voorko men door DRIE poldermeesters te behouden, en één der drie met de functiën van secretaris te belasten.

127.

Dykstoel van Overbetuwe.

De secretaris treedt bovendien niet periodiek af en zou reeds daardoor alleen invloed verkrijgen boven het polderbestuur, waaronder hij staat.

Het valt echter te betwijfelen of dan het periodiek aftreden van den poldermeester-secretaris bevorderlijk zou zijn aan een goed beheer. Tal van artikelen zou- den dan bovendien wijziging behoeven. Het werk voor poldermeesters is zoo gering, dat men Ihest met 2 kan volstaan. In den dorpspolder IJ zendoor» lis geen enkel persoon meer verkiesbaar geworden door het [brengen van de v ereischte gegoedheid van 2 op 3 hectaren

Vermeerdering van het getal poldermeesters tot 3 is wegens het beperkt personeel en de verhooging der be- stuurskosten, voor kleine polders zeer bezwarend. Mogelijk kan op andere wijze worden voorzien in het geval dat de stemmen staken, •>. v. door toepassing van de artt. 140 of 138. Bovendien voorziet het Ontwerp toch niet in het geval dat een der poldermeesters afwezig is, door voor het ne men van een besluit, bij stjtkiug der stemmen, eene vol tallige of eene nieuwe vergadering voor te schrijven. is de bepaling niet noodig dat poldermeesters zich moe- ten onthouden van het stemmen over zaken die hen ot hunne verwanten aangaan? Drie poldermeesters worden in den dorpspolder Hemden niet noodig en de vermeerdering bezwarend geacht. Twee poldermeesters zijn voldoende. Men kan echter bepalen dat de Dijkgraaf of de dijkstool jaarlijks een ge- ërfde zal aanwijzen die, des noods bij verschil, tusschen de beide poldermeesters zal beslissen. Het getal poldermeesters voor kleine polders op 2 te behouden.

127.

Dorpspolder Ijzendoorn.

Heusden.

127.

Voor den polder Opijnen, groot 245 hektaren, is het ge- tul yan 3 poldermeesters onnoodig en financieel bezwarend In kleine polders kan men nu reeds bezwaarlijk ge- schikte personen vinden die niet zijn uitgesloten. Brie geschikte poldermeesters zjjn moeijebjk te vinden, men zal dus geene drietallen van benoembaren kunnen opmaken. Ook uit een financieel oogpunt zal het moeije- hjkheden geven. Tegen drie poldermeesters bestaan dezelfde bezwaren als \'\'Ü het polderbestuur van Heesselt.

127.

Opijnen.

127.

Heesselt.

Voor kleine polders slechts één poldermeester en een plaatsvervanger in te voeren, waardoor eveneens staking der stemmen wordt voorkomen. Voor kleine polders één poldermeester met een plaate- vervanger voor te schrijven. Het getal van 3 poldermeesters weder terug te brengen op 2 en desnoods door den dijkgraaf of dykstoel, ter I»" slissing van een voorkomend verschil, iu den zin van art* 138 een geërfde te doen aanwijzen, die beslist.

127.

Varik.

Op dezelfde gronden als door den polder Varik zijn gevoerd.

Zennewijnen.

127.

aan-

financieel bezwarend voor den polder Eet, die slechts 4<» Heet. groot is, en overigens dezelfde bezwaren als "r Varik en Zennewijnen zijn aangevoerd.

127.

Est.

-ocr page 42-

36

36

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

Voor polders niet grcoter dan H\'adenoïjev schynen twee poldermeesters bepaald voldoende te zijn. Twee poldermeesters in eiken polder is voldoende. Twee poldermeesters kunnen het we rk gemakkelijk doen.

127.

Dorpspolder Wadenoijen.

127.

Een 3de poldermeester zal veeltijds tot oneenigheid aan- [leiding geven. Een S\'1\' poldermeester geeft in kleine dorpspolders nog al financieel bezwaar. Met twee poldermeesters gaat het thans zeer geschikt u den dorpspolder Brakel. De districts- en polderlasten sijn aldaar thans reeds tot f 20 per hektare gestegen. De dijkstoel van Bommelerwaard beneden den Meidijk vereenigt zich met bovenstaande bezwaren dei\' dorpspol- ierbesturen uit zijn district tegen art. 127, behoudens de beslissing van geërfden bij staking van stemmen. daar hieruit groote vertraging in belangrijke en spoedeischen- de gevallen kan ontstaan. Reeds thans is het moeijelijk twee geschikte personen n kleine polders te vinden. Drie poldermeesters is daar evens een bezwaar voor de kas.

Eenige geërfden uit den dorps\' polder Deil. Dorpspolder Knspijk.

127.

Twee poldermeesters zijn, althans voor den dorpspolder Brakel, voldoende. Voor het geval dat de stemmen der beide poldermeesters mogten staken over zaken (en?) het opmaken van voordragten, kan men de beslissing aange- ërfden overlaten. In vermeerdering der poldermeesters tot 3 is een finan- ciele druk voor den polder gelegen. In kleine polders slechts twee poldermeesters te behou- den en daar, op voordragt van den geërfdendag, door den dijkstoel jaarlijks één of meer plaatsvervangers te doen benoemen, om bij staking des noods te worden opgeroepen. Eene gelijke bepaling op te nemen als voorkomt in art. 93, 2* (3\'1\') lid van het bestaande reglement, ter voor- koming van onderling verschil tusschen poldermeesters over den rang of de beurt, waarin zij het voorzitterschap zullen bekleeden, en ten gevolge waarvan zij kunnen ont- zet worden.

127.

Brakel.

127

Polderdistrict Uommelerwaard boven den Meidijk.

Hierdoor worden tevens de moeijelijküeden voorko- nen bij dergelijke gelegenheden aan eene nieuwe be oeming verbonden. De dijkstoel oordeelt dat deze bemerking eigenaar lig bij art. 128 te huis behoort, doch vereenigt er zich liet mede. In den regel zal wel een der poldermees ers geschikter zijn en als voorzitter verkozen worden. Mogt men tot het bepalen van het aantal polder .eesters op 2 terugkeeren, dan zou , in geval van ver- chil, de aanwijzing aan den dijkstoel kannen opge- ragen worden. Ce dijkstoel kan zich hiermede in zoover vereenigen at hij het wenschelijk acht de thans geldende rege- \\H te behouden. Daar in dergelijke kleine polders de geërfden toch in en regel over zaken van eenig belang worden gehoord. De dijkstoel kan zich hiermede geheel vereenigen "anneer tusschen poldermeesters geschillen mogten oorkomen kunnen die op deze wijze worden beëindigd. De dijkstoel vereenigt zich hiermede ten volle.

127.

Dorpspolder Hurwenen. Ro^sum. Driel. Hedel.

Het polderbestuur van Rottum wenscht voor polders be- neden 700 hektaren groot, uit een financieel oogpunt slechts 2 poldermeesters. Voor polders van 200 tot 400 hektaren den derden pol- dermeester te laten vervallen.

127.

Aalst.

Benoeming van drie poldermeesters wordt voor hunne polders, die zeer klein zijn, niet noodig en de uitgaven vermeerderend beschouwd. Men zou den dijkgraaf kunnen magtigen een geërfde te benoemen, die geschillen in«l\'\' zal beslissen of uitmaken. Vermeerdering van het getal poldermeesters is voor kleine polders zeer bezwarend en onnoodig.

127.

Zuilichem.

«et bestaande getal van 2 is ten allen tijde volkomen ^doende gebleken. °e dijkstoel vereenigt zich met het hier opge Herkte.

127.

>> Bruchera. >» Kerkwijk. » Delwijnen.

-ocr page 43-

37

37

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Dorpspolder üateilburg. 127. Het is minder noodig dat er drie poldermeesters worden aangesteld.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Wegens de geringe grootte van den dorpspolder Batenburg.

Het getal van twee poldermeesters is ruim voldoende.

127.

Appeltern. Altforst. Maasbommel. Alphen. Leeuwen.

Moeijelijkheden of staking van stemmen is in den dorps- older Appeltern nog nooit voorgekomen. In kleine polders is het getal van twee poldermeesters oldoende.

Aan het eerste lid toe te voegen: »in die evenwel, wier grootte beneden de 1000 hectaren blijft, slechts twee." Het polderbestuur wenseht aan de bepaling, om in eiken dorpspolder drie poldermeesters te plaatsen, »geen gevolg te geven." Drie poldermeesters zijn niet noodig. De benoeming van 2 poldermeesters voor 4 jaren en de aftreding van 1 van hen om de 2 jaren was regelmatig. Het aantal poldermeesters op 2 te behouden, op den voet als in het bestaande regl, daar dan de poldermeesters gezamenlijk werken en zoo zij niet harmoniëren een van hen spoedig ontslag vraagt of als zijn zittingstijd om i- niet wordt herkozen.

127.

127.

127.

Voor kleine polders, zooals Alphen, niet noodig en finan- ieël bezwarend.

127.

Behalve het financiële nadeel wordt de taak voor 2 iet te zwaar geacht. Al moge het staken der stemmen oor 3 worden voorkomen, zoo zal zeer in het nadeel er dorpspolders gewerkt worden en de verwarring grooter ijn, terwijl er altijd twee dezelfde poldermeesters op eene ijde zullen stemmen en de derde niet medegerekend wordt, n werkelijkheid zal één in plaats van drie poldermeesters sturen. De polderkas wordt in kleine polders door de vermeer- ering nog al bezwaard , ongerekend nog de moeijehjkheid, m daar personeel te vinden dat genegen en geschikt is

Vermeerdering van het aantal poldermeesters tot 3 1 voor uitgestrekte polders, b. v. van 1000 of meer hekta- ren grootte , nuttig en soms noodig zijn, doch in kleinere polders kunnen 2 even goed toezigt en beheer voeren. Tegen vermeerdering van \'t getal poldermeesters bestaat voor kleine polders overwegend bezwaar. De bezoldiging van de bestuursleden — \'t geen alleszins redelijk en billijk is — zou dan ook met minder bezwaar kunnen verbeterd worden. Het aantal poldermeesters op 2 te bepalen.

127.

Pniflijk.

127 en 378.

Uruten.

Uit een financieel oogpunt niet raadzaam voor kleine olders als b. v. Druten, van slechts 227 hektaren. Boven- ien zullen 2 poldermeesters den geregelden gang van ken beter bevorderen en meer eendrachtig zgn.

127.

Afferden.

Wegens de te groote uitgaven en het bezwaar om geschikt ersoneel te vinden, aan vermeerdering verbonden. In een kleinen polder als Deest zijn twee poldermeesters oldoende. Door de jaarwedden van een derden zouden de polder ^ten onnoodig verhoogd worden. Jwce^poldermeesterK unnen de werkzaamheden uitstekend verrigten, vooral in ezen polder , die bimienwaarts ligt en met geene dijk rib- 0f waterwerken belast is.

Het woord drie in »twee" te veranderen.

127.

Deest.

Het is raadzamer en verkiesselyker slechts twee poWer\' meesters te nemen, voor eiken dorpspolder, in ieder ge** voor dien van Horssen.

127.

Horssen

-ocr page 44-

38

38

NAMEN Betrekkelijke artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Dorpspolder Bergharen 127. De voordeden , verbonden aan het stellen van het getal poldermeesters op 3 , wegen niet op tegen het bezwaar der meerdere kosten die daarvan een noodwendig gevolg zijn. i> Hernen. 127. Twee poldermeesters zjin voldoende om de werkzaamheden " Leur. na te gaan. Polderd istrict Kijk van Nijmegen. 127. Drie poldermeesters te veranderen in twee, en in ver- band hiermede in al. 3 van art. 161 achter »opgemaakt door poldermeesters" te voegen: »en door drie geërfden door den geërfdendag daartoe gekozen." Dorpspolder Beamen. 127. »Theoretisch maakt een bestuur van drie personen beter een collegie uit." >j Overasselt 127. De bepaling van drie poldermeesters zal voor kleine >> Nederasselt. dorpspolders zeer bezwaarlijk zijn. tt Niftrik. 127. Drie poldermeesters worden onnoodig geacht. M Winssen. 127. De bepaling dat in eiken dorpspolder drie poldermee- jj Ewijk. sters moeten zijn is bezwarend , vooral voor polders be- neden 1500 hektaren groot. Ter voorkoming van het staken der stemmen zou men kunnen bepalen dat He voordragt voor ontvanger "staande den geërfdendag door de beide poldermeesters met toevoe- ging van een geërfde, zal worden opgemaakt. 130. Het eerste lid van dit art. zou dan dienen te behelzen, dat in dorpspolders beneden 1500 hektaren om de 3 jaren op den l-te" Julij een der poldermeesters zal aftreden. >j Benningen. 127. De bepaling dat in alle dorpspolders drie poldermeesters zullen zijn is verkeerd, en althans voor die beneden 1500, hektaren te kostbaar. Ter voorkoming van het staken der stemmen zou men kunnen bepalen dat jaarlijks, b. v. bij het vaststellen der begrooting, een geërfde zal worden aangewezen, die gedu- rende dat dienstjaar, bij voorkomende geschillen tusschen poldermeesters, de beslissende stem heeft. j> Weurt. 127. De bepaling dat er drie poldermeesters zullen zijn i> voor polders beneden eene grootte van 1200 te bezwarend | te achten. " Beeg en Neêrbosch. 127. In de dorpspolders die minder dan 1500 hektaren groot zijn is het aantal poldermeesters op drie gesteld te bezwfr\' rend en acht men twee poldermeesters voldoende. 1 il

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

Moeijelijkheden als waarop de Memorie van Toelichting oelt komen zelden voor.

Uithoofde van den geringen omvang van den polder ernen 487 hektaren, en van den polder Leur. Zoowel om het kostbare als om de moeite om er drie krijgen.

In den polder Heumen heeft zich echter nog nooit de ehoefte aan een 3<ten poldermeester doen gevoelen. Tenzij twee dorpspolders vereenigd worden.

Daar één het werk in den polder Niftrik gemakkelijk af kan." In polders beneden 1500 hektaren groot worden bijna ooit vergaderingen gehouden en bepaalt het zich tot eè\'rfdendagen, zoodat daar de in de Memorie van Toe chting vermelde reden der vermeerdering (voorkoming an het staken der stemmen) niet te pas komt. Staking ou dan ook alleen kunnen voorkomen bij het opmaken ener voordragt voor ontvanger. Tengevolge der bjj art. 187 gemaakte bedenking.

*n den dorpspolder   Heet en Neêrbosch is »nooit over ei van belang iets   te zeggen geweest door hun be- \'u«i- uitgeoefend." n de 25 jaren dat  de voorzitter als zoodanig de ver

-ocr page 45-

30

39

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Lderingen heeft bijgewoond zjjn er nooit vergaderingen [ehouden zonder dat er geërfden tegenwoordig waren, [ie de stukken van belang mede hebben nagezien en »ge- lontrasteerd." Aangezien er bjj de vergaderingen steeds geërfden te> lenwoordig zg\'n.

Dorpspolder Weslervoort.

127.

Twee poldermeesters schijnen voldoende, althans voor dien kleinen polder. Mogt er volgens art. 154 geen ge- erfde opkomen, dan ware het beter den voorzittende pol- dermeester eene beslissende stem te doen uitbrengen. In alinea 1, »drie" te veranderen in: »twee". Om eene beslissing te verkrijgen , ingeval van verschil tusschen de beide poldermeesters, ware het optreden der geërfden bedoeld in art. 138 welligt mogelijk.

Uitbreiding werd door geen der leden voorgestaan, men kou meer geneigd zijn het getal van 2 op 1 te brengen Bie dan door twee geërfden kon worden bijgestaan. Bij het tegenwoordig getal poldermeesters kan zelfs geen Voldoend tractement worden verkregen. Zoo het tractement verlaagd wordt zal men moegelijk geschikte personen vinden. Om nl. bij ongesteldheid van een der poldermeesters ds plaatsvervanger op te treden en bij verschil tusschen Ie beide poldermeesters te beslissen. In het bezwaar dat de stemmen bjj 2 ligt kunnen sta- ken, kan wel worden voorzien door een geërfde aan te wijzen, die alsdan beslist. Wegens ligging en uitgestrektheid van dien polder zjjn ;wee poldermeesters meer dan voldoende. Reeds nu is het moeijelijk in kleine polders geschikte )ersonen te vinden en dat zou nog bezwaarlijker worden bovendien is het bezwarend voor de polderkas.

Polderdistrict Veluwe.

127.

Drie poldermeesters wordt in een polder als Vaassen een bezwaar en wat kostbaar. Zou men in zulke kleine polders geen geërfde als in art. 138 bedoeld kunnen benoemen?

Dorpspolder Vaassen.

127.

Twello.

Drie poldermeesters schijnt weinig nut te geven. Het schijnt dan nog beter de belooning van 2 iets te verhoogen. Twee poldermeesters te behouden, althans voor den pol- der Nybroek.                                                               , Overal drie poldermeesters te hebben is niet wenschehjk; de oude regeling diende dan ook behouden te worden. Jaarlijks konden daar, waar men twee poldermeesters behield, op voordragt van den geërfdendag, één of twee plaatsvervangers door den dijkstoel worden benoemd, waarvan één in de vergadering kan geroepen worden, indien men omtrent eene aanhangige zaak tot geene he slissing kan komen. Beter >Gecombineerd coll." in plaats van sDijkstoel".

127.

Nijbroek.

127.

Geldersche Maatschappij vaiij Landbouw.

Hier is meer dan bestuur. Volgens den dijkstoel geheel ten onregte opgemerkt. Ook met de gronden, welke in de Memorie van Toe- luchting voor de voorgedragen wijziging worden opgegeven |Komt dusdanige maatregel wel wat bar voor. Iets dat niet onmogelijk is. ™en blijft zoodoende meer vrjj in zijne handelingen, let(* dat in polderzaken van meer huishoudelijken aard en °or de geregelde administratie slechts gunstig kan wer- en- Ba\' verschil beslisse dan het hooger gezag.

Dorpspolder Eist. „           Lent. Eist. „           Prnten.

128.

Te bepalen dat, ingeval van verschil omtrent de keuze het lot zal beslissen, of wel dat de beslissing aan den Dijkgraaf of den Geërfdendag blijft. Hoe zoo iedere poldermeester op zich zelven stemt? De bestaande bepalingen omtrent de regeling van h;t voorzitterschap z^jn doelmatiger en verkieseljjker.

129.

129. 129 en 379.

-ocr page 46-

40

40

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. » OPMERKINGEN. Dorpspolder Mommel. 130. Mededeeling aan het Gecombineerd Collegie wordt wen. schelijk geacht." „ Lent. 130. Wanrom wordt in de laatste alinea het gecombineen collegie uitgesloten? Eist. 130. Liever »Gecombineerd collegie" in plaats van »dijkstoel" Polderdistrict Rijk vau Nijmegen. 130. In dit art. voor: »om de twee jaren" te lezen: »om & drie jaren". Dorpspolder Weurt. 130. Indien er eene splitsing, als bij art 127 bedoeld , ge maakt wordt voor polders boven en beneden 1200 hekta ren groot, dan dient dit art. te worden gewjjzigd in diei voege dat om de 3 jaren, in polders beneden 1200 hek- taren, op 1 Julrj één der poldermeesters, volgens een te maken rooster, aftreedt. Polderdistrict Overbctuwe. 181. \' Even als in art 128 te bepalen dat de voordragt wortlt ingezonden met de beschouwingen van den Dijkstool. Dorpspolder Lent. 131. Even als in art 128 bij de gewone vacaturen is be- paald, dient ook hier, bij voordragten ter vervulling vaa buitengewoon openstaande plaatsen, de Dijkstoel zijne be- schouwingen omtrent de voordragt mede te deelen aan Gedeputeerde Staten. Eist. 131. Waarom hier benoeming zonder de beschouwingen in art. U8 vermeld? „ Manrik. 132. Ook de meerderjarige zoon eener weduwe en iemand, die een aandeel in een onverdeelden eigendom van eenigf bunders bezit, tot poldermeester benoembaar te stellen. ,. Alphen. 133. Op te helderen of een poldermeester, aan wien ont- heffing is verleend en die 1 hectare grond bezit, 2 stem- men of maar 1 stem zal kunnen uitbrengen. „ Drcamel. 133. In dit art. de woorden: »in bijzondere gevallen te ver- vangen door: «steeds". Polderdisti-ict Over bet uwe. 134. Behoorde in dit artikel niet te worden opgenomen * eerste alinea van art. 163? Dorpspolder Lent. 134. Den verboden graad tot den derden uit te breiden. „ KIst. 134. i I Liever »3de graad", des noods met ontheffing als in art. 163 vermeld. 1

TOELICHTING.

Aanmerkingen,

Dit mag toch ook wel weten hoe de zaken staan! De dijkstoel beschouwd dit geheel ten onregte op emerkt.

In kleine polders is wegens familiebetrekkingen soms «reinig keus.

Ten einde te naauwe familiebetrekking te voorkomen. Evenals bjj art. 19. Zoodat oom en neef niet mag.

-ocr page 47-

41

41

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

Hierin te lezen: »in den l,ten , 2**" of 3\'lc" graad enz.\' Alinea 2 in dier voege te wijzigen dat hij, die de zwu. gerschap doet ontstaan, moet aftreden. Onder letter a hg te voegen: »lid van het gecombineerd collegie." De uitsluiting van secretarissen en ontvangers van bui- tenpolders beperkt het aantal geschikte personen voor pol- dermeester. »Waarom is hier het Gecombineerd collegie uitgesloten-1\' Het zou niet overbodig zijn indien ook in deze het ge- combineerd collegie werd gehoord. »Reglement zwijgt van hetgeen memorie zegt omtrent gelijk deel; is het niet beter dat te bepalen?" Waarom niet »Gecomb. coll." in plaats van »dijkstoel"?

Dorpspolder Ressen en Doornik. Eenige geërfden uit den dorps- polder Deil. Polderdistrict Nederbetuwe.

134. 134. 135. 135. 136. 136. 136.

Met het oog op artikel 2L

Dorpspolder Uzendoorn. „          Bemmel „           Lent. Eist.

Zulks is niet verkieselijk.

De dijkstoel is van oordeel dat deze laatste opmer ing te regt is gemaakt. (ieërfden dragen de kosten van het bestuur, waarbij eene algemeene belangen betrokken zijn. Volgens den dijkstoel is deze opmerking juist. De uitdrukking in de Memorie van Toelichting op Üt art., alinea 2, klinkt voor den geërfdendag niet leer aangenaam. De dijkstoel keurt de voorgedragen regeling zeer loed en acht bepaling der jaarwedde door den geërf- iondag alléén, niet goed. In deze verandering wordt eene grondige verbetering ■au de bestaande orde van zaken gezien.

136 en 166.

De bepaling, althans de voordragt, voor de bezoldiging van poldermeesters en van secretaris en ontvanger behoort eigenaardig bij den geè\'rfdendag. De geërfdendag moet, als van nabij bekend met de werkzaamheden verbonden aan de betrekking van polder- meester, geacht worden de bezoldiging te zullen regelen en voordragen, zqo als in \'t belang van den polder nuttig en noodig is. Het bedrag der bezoldiging alzoo door den geërfdendag te doen bepalen. Het hier gehuldigde beginsel, om de dorpspolderbesturen niet tot het Gecombineerd Collegie maar tot den dijkstoel in betrekking te stellen , diende ook op alle overige toezig* en bemoeiingen te worden toegepast. Dit art. maakt inbreuk op het regt van den geërfden- dag om zelf over zijne belangen te beslissen. In ieder geval moet het gecombineerd collegie in plaats van den ttijp «loei gehoord worden. De redactie in dier voege te wijzigen dat, bij afwezig- heid enz. van een of meer poldermeesters, een of »*\' geërfden tot tijdelijke plaatsvervulling kunnen worden W* gewezen. Te lezen »... van een of meer poldermeesters.... een of meer geërfden enz."

Hemmen.

136.

» Il 11 1 »IMt Rossum. " Driel. >) Hedel.

Polderdistrict Velnwe.

136.

Dorpspolder Twello.

136

Slechts door één geërfde verlangd.

138.

Lent.

iJ\'t komt gewenscht voor, ofschoon, volgens de Memorie n toelichting, het tegenwoordige art. voldoende voorziet het geval dat alle poldermeesters ontbreken.

138.

Eist.

-ocr page 48-

12

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Dit art. aan te vullen raet: »Bij weigering of ver gaande nalatigheid van het dorpspolderbestnur kan <]e dijkstoel in den dorpspolder op hare kosten besturend en handelend optreden." De redactie in dier voege te wijzigen, dat de bij art. 127 verlangde plaatsvervanger ook in de hier bedoelde gevallen optreedt. Daarbij zou tevens de opmerking gelden, bij art. 28 gemaakt. »Hier zal moeten staan »Gedeputeerde Staten, den dijk- stoel of het gecombineerd collegie." Aan het slot der l8tc alinea te doen vervallen: »en het gecombineerd collegie", ten einde het toezigt op de pol- derbesturen geheel aan den dijkstoel over te laten. In verband hiermede zouden de woorden »het gecombineerd collegie" moeten worden vervangen door »den dijkstoel" in de artt. 151, 161, 172, 176, 207, 208, 212. 215, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225. 229, 230, 231 en 232, en zou de 4<k alinea van art. 345 moeten vervallen. Uit alinea 1 te laten vervallen : »en het gecombineerd collegie." Aan het slot van alinea 1 te doen vervallen : »en het gecombineerd collegie." In verband met het voorgaande zouden de woorden »het gecombineerd collegie" moeten vervangen wordei door: »den dijkstoel" in de artt. 151, 161, 172 , 176 207, 208, 212, 215, 218, 219, 220, 221, 222 223, 224, 225, 229, 230, 231 en 232. Wijders zou dan ook alinea 4 van art. 345 moeten vervallen.

138.

Polderdistrict Veluwe.

In verband met de opmerking bij art. 127 gemaakt,

138.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

»Zie bepalingen omtrent geldelijk beheer, Titel V."

Dorpspolder Eist. Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk.

140.

Het gecombineerd collegie vergadert slechts zelden, ivaardoor de afdoening van zaken zeer wordt vertraagd. Bovendien zou het toezigt nooit zoo afdoende zijn als van ien dijkstoel, die uit den aard der zaak veel meer op de hoogte der verschillende polderbelangen is.

140.

Op den bij art. 136 opgegeven grond.

140.

Polderdistrict Veluwe.

Het schijnt niet wenschelijk ook een deel van het toe- zigt over de polderbestureu aan het gecombineerd collegie op te dragen. Dat collegie toch , vergadert in den regel lechts zelden waardoor de afdoening der zaken zeer wordt ertraagd. Bovendien zal het toezigt nooit zoo afdoende «ju als dat an den dijkstoel, daar deze veel meer op de loogte is der verschillende polderbelangen.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

140.

("\'1 ijk bij art. 43 is opgemerkt, kan het soms raadzaam :P dat de dijkstoel of het gecombineerd collegie de benoe- ming zelve kan doen.

Hieraan toe te voegen: »ten ware de vergadering mogt goedvinden de benoeming zelve te doen."

142.

Dorpspolder Lent.

> Wat geërfdendag betreft wordt in art. 156 nog een-\' gezegd." >De benoemingen van alle Commissiën door Voorzie is niet wenschelijk." Aan het slot te lezen: »tenzij de geërfdendag ander* mogt besluiten."

142.

Eist.

Zie aanteekening op art. 42.

142.

Resscn en Doornik.

-ocr page 49-

43

43

Betrekkelijke NAMEN artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Dorpspolder Lent. 144. De laatste alinea te lezen: »In geen geval kan door een persoon voor zich en namens anderen te zamen meer wor- den uitgebragt dan de helft van al de stemmen die door de overige aanwezige geërfden uitgebragt kunnen worden.\' „ Angeren. 144. Verkieselijker is het, in plaats van één derde, één vierde te nemen. Eist. 144. Hier is het stelsel uit de Memorie, by art. 77 vermeld, wel in praktijk gebragt. Een derde van al de stemmen. 21 Dus \'/, = 7 stemmen, de geërfde van 15 stemmen . overstemt dus nog de anderen!" „ IJzendoorn. 144. Bij het stemregt de eigendommen, die één persoon als eigenaar en vruchtgebruiker vertegenwoordigt, bij een te voegen. Polderdistrict Bommelerwaard 144. De in dit art. opgenoemde hektarentalen te wijzigeu boven den Meidijk. als volgt: 1, 3, 6, 12, 20, 30, 45, 60, 80,100. 120, 140, 170, 200 en meer dan 200. Polderdistrict Overbetuwe. 145. De 2de alinea van art. 112 Regl. hier weder op te nemen. Dorpspolder Gent. 145. Bij dit art. het 2de gedeelte van het bestaande art. 112 (Begl.) te voegen. „ Aalst. 145. De personen die %, */4 , */s bunder land of soms nog meer roeden land bezitten niet geheel het regt te ontne- men, om hun verlangen schriftelijk aan den geërfdendag kenbaar te maken. „ IJzendoorn. 14G—150. Evenals in het bestaande reglement voor te schrijven dat de kennisgevingen sehriftelijk moeten geschieden. Voor te schrijven dat bestuurders van maatschappenen zedelijke ligchamen stemmen bg één uit hun midden gekozen persoon. Te bepalen dat, bij het geven van volmagt, kennisgeving moet blijven plaats hebben.

| let is blijkbaar de bedoeling dat één persoon de ge gele vergadering niet zal beheerschen , doch dit kan bij ,. tegenwoordige redactie toch geschieden. Gesteld b. v, heeft 19, B heeft 3 , C heeft 3 en D heeft 2 stemmen. zijn alzoo 27 stemmen in het geheel. Indien A daar an nu \'/., mag uitbrengen heeft hij er 9 en de drie aderen te zamen slechts 8.

De bepaling van art. 77 is daarom te minder wenschelijk

Anders staat de eene persoon bg hetzelfde belang vèr ven een ander die even veel hectaren bezit.

De sprongen schijnen anders te gróót.

üp grond van billijkheid. De billijkheid brengt dit mede.

Ten einde onregelmatigheden te voorkomen.

Dit is regelmatiger en geeft voor de eigenaars geen be- *aar, want de volmagt moet wegens de registratie toch n paar dagen te voren worden afgegeven, bovendien wordt dan voorkomen dat iemand tegen den II des eigenaars optreedt.

-ocr page 50-

44

44

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Polderdistrict Vel uwe. Geldersche Maatschappij van Landbouw. Dorpsdolder Eist „          Gameren.

Bij het kiesregt in de dorpspolders dezelfde wijzigingen als bij de districten aan te brengen. Zie de aanteekening bij art. 80.

148.

Xii> het daaromtrent bij art. 80 opgemerkte.

148.

Zie op de artt. 81, 82 en 84. Hierin schijnt bevoorregting van den een boven den ander gelegen, want moeders weduwen zijnde moeten, om zich te laten vertegenwoordigen . daags te voren kennis geven, terwijl dit onnoodig geacht wordt voor al wie zich bij volmagt doet vertegenwoordigen. De bepaling te behouden dat van gegeven volmagten kennisgeving moet geschieden.

149 en 150. 149 en 150.

De dijketoel vermeent eveneens dat de tijd van over egging in beide gevallen gelijk behoorde te zijn.

Polderdistrict Nederbetuwc.

Dit is ordelijker en daartegen kunnen de lastgevers ook ;een bezwaar hebben , dewijl zij daarin slechte gelijk staan t gezamenlijke eigenaars, voogden, weduwen enz.

150.

Te bepalen dat ook de gemagtigden daags te vorei Indien nl. art. 148 wordt gewijzigd, hunne volmagt moeten overleggen. Wanneer het wenschelijk is te bepalen, dat minsten daags vóór een te houden geërfdendag de kennisgeving? bedoeld bij de artt. 146, 148 en 149 moeten worden gedaan, is het evenzeer wenschehjk dat dit ingeval vm volmagt geschiede.

Veluwe.

150.

Gelderscbe Maatschappij van Landbouw.

150.

De vaststelling van reglementen van orde niet verplig- tend te stellen doch dit aan de geërfden-dagen over to laten. Men kon er echter bijvoegen dat, zoo er eei reglement van orde bestaat, dit aan het Gecombineen Collegie en aan Gedeputeerde Staten moet worden mede gedeeld.

Dorpspolder Lent.

151.

Even als zulks bij art. 116 van het tegenwoordige regie- ent is voorgeschreven, want reglementen van orde zijn likwijls reglementen van wanorde.

>Zie art. 36

151.

Eist.

De dijkstoel acht dit geheel ten onregte opge- nerkt. "p den bij art. 136 aangegeven grond.

Uit dit art. te doen vervallen de woorden: »aan he gecombineerd collegie en" In dit art. op te nemen dat de onderwerpen >zoov# mogelijk" op de bekendmaking worden vermeld.

151.

Polderdistrict Veluwe.

152.

Even als bepaald is bij art. 117 van het bestaande H\'lement. Volgens den dijkstoel te regt opgemerkt.

Dorpspolder Gent.

Alinea 2 aan te vullen met: snaar beoordeeling Tal poldermeesters", of nog beter te omschrijven welke gevall\'\'1 als spoedeischend moeten worden aangemerkt.

152.

llaaften.

-ocr page 51-

45

45

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN\' der betrokken Besturen.

Dorpspolder Bruchem.

In deze artt. te lezen: »na te voren tweemaal gedane afkondiging op de gebruikelijke plaats en wijze , en waar. van de eerste minstens 10 en de laatste minstens 3 dagen te voren zal moeten plaats hebben " De afkondiging twee Zondagen te voren te vervangen door: «na tien dagen te voren te zijn afgekondigd" ot >na twee afkondigingen ncht dagen op elkander volgende." De afkondiging niet uitdrukkelijk op Zondag te stellen, doch te vervangen door: «minstens 14 dagen te voren en in spoedeischende gevallen minstens 8 dagen te voren." »Acht dagen is wel wat vroeg ook\'voor de afjkondiging! Tusschen de woorden: >geërfde" en ïopkomt" in het l»te lid in te lasschen: »behalve poldermeesters." De woorden ^herhaald worden" aan het slot van alinea 1 te veranderen in: »alzo o slechts één Zondag behoeven plaats te hebben." De bepaling, dat de geërfden verpligt zijn de te behan delen onderwerpen op te geven, schijnt noodig. Alinea 1 kan vervallen. Hoe wordt bjj afwezigheid alleen van den voorzittende poldermeester het voorzitterschap geregeld ? »Is bepaald bij art. 142." Moet hier niet bij dat zoo voorzittend poldermeester absent is een ander poldermeester voorzitter is? Waarom hier dijkgraaf en in art. 138 (?) ■tdyhtoeV\' Aan het slot van dit art. te lezen: «hetwelk ook zal kunnen plaats hebben wanneer poldermeesters dit verzoeken,

152, 344, 346.

De dijkstoel acht het afkondigen op Zondag letcr dan op eenigen anderen dag der week , zoo ang het afkondigen op Zondag bepaaldelijk blijft (oorgeschreven in onderscheidene Rijkswetten

„           Kerkwijk. „           Delwij nen. Eist. „          Echteld. „          Haaften. „           IJzendoorn. „           Leut. „          Heteren. Eist.

152, 344, 346. 152, 344, 346. 153. 153. 153. 154. 156. 156. 156.

»Ten einde in deze alle gewetensbezwaar te voorkomen wen te nemen."

Ter voorkoming van verkeerde opvatting.

Dergelijke bepaling is reeds opgenomen in art. 142.

Zie art. 26 omtrent de dijkgraaf. Volgens den dijkstoel te rogt, met wijziging in rt. 158 van «dijkstoel" in: .dijkgraaf

Polderdistrict Veluwe.

156.

Het is wenschelijk dat, bij moegelijke en ingrijpende ge- allen of bij groot verschil van gevoelen, aan een der den van den dijkstoel mag verzocht worden het voor- itterschap op zich te nemen. Op geërfden-dagen, waar zeer ingrijpende voorstellen wden gedaan, is het dikwijls wenschelijk dat iemand lin meer personeel gezag dan een poldermeester voorzitte

Achter alinea 3 bij te voegen: «hetwelk ook zal kun- nen plaats hebben wanneer poldermeesters het verzoeken.

öeldersche Maatschappij van Landbouw.

156.

Hetgeen bij art. 45 omtrent de onthouding van stew- men is gezegd geldt ook hier. Geërfden, daaronder natuurlijk gemagtigden, volgens o* Memorie. Is dat dan anders voor kiezers?

Dorpspolder Leut.

157.

Eist.

157.

\'Hardheid ! Zie art. 161 alinea 3 en gezegde bij art. 45."

-ocr page 52-

46

46

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Met het oog op mogelijk verschil van zienswijze over . uitvoering ven dit artikel.

Te bepalen in hoever dit art. strekt bij stemming over. en opmaking van voordragten, en wijders de bevoegdheid van gemagtigden aan te wijzen, b. v. of met de volma^ van belanghebbenden in deze niet gestemd mag wordet of dat een belanghebbende de stemmen die hij bjj volmagt vertegenwoordigt niet mag uitbrengen. De uitsluiting van verwante geërfden te beperken tot bij herstemming tusschen twee personen.

Dorpspolder IJzcndooril.

ir,7.

Indien het nl. de bedoeling van het art. is, om de uit- sluiting te handhaven ook bjj vrije stemmingen , b. v. de «noeming van een polderontvanger. In het laatste geval zouden, bij het benoemen van een lderontvanger uit eene door het polderbestuur opgemaakte voordragt, uit de bepaling moeijelijkhedon en onbillijke uitsluitingen voortvloeijen. De uitdrukking is niet overeenkomstig de bedoeling. Bij de redactie heeft men te veel het oog gehad op art. 48 van het bestaande reglement. Daar is evenwel sprake an leden die nimmer meer dan 1 stem kunnen uitbrengen, doch bij geërfden is dit andei\'s. Art. 122 Regl. heeft dezelfde onjuistheid, doch daar springt het door de verwijzing minder in het oog. Stemmende geërfden konden wel eens hoofdelijk genomen worden. Volgens den dijkstoel is dit juist.

157.

Opijnen.

Op te helderen of bedoeld wordt bij herstemming tu schen twee personen, dan wel bij vrije stemming.

KIst.

157.

De uitdrukking »stemmende geërfden" te verandert in: »uitgebragte stemmen", daar meu rekening moet hom niet. met de personen maar met ilè stemmen.

Leut.

158.

In plaats van »der stemmende geërfden" te lezen: >uit gebragte stemmen."

158. 158. 159. 159.

„           Heteren. Eist. Polderdistrict Tielerwaard. Dorpspolder Haaften.

»Stemmende geërfden" moet zijn: »uitgebragte stemmen I Te bepalen of ieder der aanwezige personen één stol uitbrengt of zooveel als in verhouding staat tot zyne bui dertalen. Het schijnt goed bij dit art. te doen uitkomen, dat m het stemmen over zaken elk stemmend geërfde zooveel stenil men kan uitbrengen als waartoe hij krachtens art. M gevestigd is. Ware het niet goed in alinea 11 de bepaling van artl 20 op te nemen? Voor gevallen , bedoeld in de laatste alinea (beslissinj door ouderdom of lot), schijnt de bestaande wijze van » slissen [enkel door het lot) verkieselijker. Te bepalen dat de briefjes gestempeld worden door v polderbestuur. In plaats van »Dijkstoel" te lezen: »het Gecoinbine?11 Collegie."

Het laatste komt in vele gevallen wenschelijk voor.

Hierdoor wordt een bestaande twyfel opgeheven.

Dorpspolder Eist.

ICO.

Ouderdom is niet altijd bekend en kan oorzaak zijn dat een geërfdendag onbevoegd was de voordragt, die behan- (\'eld moest worden, af te werken. Ter voorkoming van onaangenaamheden en misbruiken, •T- door twee briefjes in een gevouwen in de bus te steken.

Uzendoora.

160.

Wijchen.

160.

Bommel.

161 en 170.

-ocr page 53-

47

•17

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

De dijkstoel acht deze opmerking geheel ten onregte gemaakt.

Dorpspolder Oosterhout. i Slijk Ewijk.i

De 3de alinea te wijzigen als volgt: »De ontvanger wordt door geërfden benoemd, die daarvan kennis geven aan Gedeputeerde Staten en aan het gecombineerd collegie." Evenals in alinea 3, in plaats van »dijkstoel", »gecombi- neerd collegie" te stellen.

161. 161. 161. 161. 163. 163. 163. 163. 163.

Waarom onderscheid? Volgens den dijkstoel is het artikel consequent van redactie en de voorgestelde wijziging inconsequent. Poldermeesters konden mogelijk drie geheel ongeschikte personen op de voordragt stellen.

KIst. „           Hessen en Doornik. Polderdistrict Veluwe. „           Overbetuwe. Dorpspolder Leilt. Eist. „           Ressen en Doornik „           IJzendoorn.

Te lezen: »De ontvanger wordt benoemd dóór den ge- ërtdendag." Uit het slot te laten vervallen: »en het gecombineerd collegie." Wat is de zittingstijd van een\' Secretaris of Ontvanger? Den verboden graad tot den derden uit te breiden, ten einde te naauwe familiebetrekking te voorkomen. »Liever en beter 3de graad, Oom en Neef; zoo nu Pol- dermeester vroeger moet aftreden, is dan deze niet be- noembaar?" In dit art. te lezen: »in den l8tenj 2d\'n of 3den graad enz." Houdt niet duidelijk in of bloedverwantschap en zwager- schap mag bestaan tusschen den Secretaiïs en den Ont- vanger. Alinea 4 is niet billijk, daar een Secretaris of Ontvanger, huwende met de zuster eens poldermeesters, niet zou behoeven af te treden als aan geen zittingstijd onderworpen. De poldermeester zou in dat geval echter wel zijn uitgesloten, nl. voor herbenoeming. Ook van den verboden graad van zwageischap ontheffing toe te laten, even als van dien van bloedverwantschap.

Op den bij art. 136 opgegeven grond.

B. v. van Ooms en Neven.

Thans kunnen vader en zoon of twee broeders wèl, doch b. v. schoonvader en schoonzoon of twee zwagers niet te gelijk poldermeester en secretaris of ontvanger zijn. In kleine polders zjjn zeer weinig geschikte personen te vinden, buiten de families der poldermeesters, en wyders wegens de geringe bezoldiging. Bij het bestaande reglement kunnen Secretaris en ontvan- ger hunne betrekkingen mede in een anderen dorpspolder of polder bekleeden en kan een dorpspolder-secretaris ook lid Z1jn van het gecombineerd collegie.

Maurik.

1G3.

Overasselt. Nedcrasselt-

163.

Alinea 2 ook toepasselijk te verklaren op den ontvanger

Polderdistrict Nederbetnwe.

Door de uitbreiding dezer bepalingen worden te veel personen uitgesloten. Doordien geene ontheffing van letter e van art. 21 is aangenomen, voorziet de ontheffing van letter d van art. 164 niet in het geval, dat men het lidmaatschap van het gecombineerd collegie verlangt te vereenigen met de l»e- ■trekking van dorpspolder-secretaris.

104.

-ocr page 54-

48

48

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Ook met het oog op mogelijke ontheffing is de uitbrci- ding der uitsluitingen van letter d niet gewenscht, daar er geen bezwaar tegen bestaat, dat dezelfde persoon als secretaris en ontvanger in een dorpspolder en in een buitenpolder fungeert. Op te helderen wat onder ambtenaar is te verstaan.

164.

Dorpspolder I.l zen doorn.

Om de redenen reeds bij art. 21 vermeld. Dorpspolders en buitenpolders zijn corporaties die niets met elkander gemeen hebben. Mogelijke verhindering tot liijwouing der werkzaamheden kan, bjj de vereeniging, niet ais bezwaiir gelden want een onderwijzer, die bijna den (jeheelen dag gebonden is, is niet uitgesloten en bekleedt de Intrekking zelfs in vele polders.

Bij te voegen dat de secretaris geen burgemeester maj; zijn van de gemeente waartoe de polder behoort. Ook de betrekking van burgemeester onvereenigbaar te verklaren met die van secretaris en ontvanger. Te wijzigen in dier voegen dat de ontvanger een vast salaris zal ontvangen. Ook voor den dorpspolder-ontvanger de bezoldiging vast te stellen en niet percentsgewijze te regelen. Waarom hier verpligte percentsgewjjze belooning en in art. 58 niet? De bezoldiging van den ontvanger op eene vaste som te stellen. Eene vaste bezoldiging voor de dorpspolder-ontvangers in te voeren. Eene vaste bezoldiging voor den ontvanger zal opdrjjving van den omslag, uit verlangen naar hooger perceptieloou. voorkomen. De woorden: »na verhoor" te veranderen in: >op voordragt." De bezoldiging van den Secretaris van den dorpspolder Niftrik met ƒ 25 te verhoogen en te stellen op ƒ50.

Polderdistrict Tielerwaard.

IG4. 1C4. 160. 106. 1G6. 166. 166. 166. 166. 166. 16ü. 166.

Eenige geërfden van den dorps- polder Deil.

In kleine polders zullen poldermeesters anders geheel ujuler den invloed van den Burgemeester staan.

Oosterhout. * Slijk Ewijk.j Heteren.

ti

Even als in art. 58 voor den Districts-ontvanger.

Eist.

Ressen en Doornik

Polderdistrict Nederbetawe.

Dit schijnt verkieselijk, te meer daar aan alle andere betrekkingen eene vaste bezoldiging verbonden is. Vooral in de gevallen dat de ontvanger tevens Secre- taris is, hangt de opmaking der begrooting grootendeels van hem af. Ten einde in deze »het regt van geërfden zoo min mogelijk te bemoeijen." Het tractement van den secretaris van den dorpspolder WijcAen, die ongeveer evenveel werk heeft te doen, be- \'li-aagt ƒ 75. Deze wijziging is consequent in verband met vorige opmerkingen.

Dorpspolder IJzendoorn.

Haaften.

Niftrik.

» Gedeputeerde Staten" te veranderen in : »den dijksteel\' Zou hier ook niet de belooning voor buitengewone ontvangsten moeten worden geregeld? >Wat krijgt hg van buitengewone ontvangsten?" > Buitengewone ontvangsten zijn die, welke voortvloeijfo uit de 3d\' alinea van art. 366 , wegens aanleg van nieuw grindwegen in rente en aflossing van kapitalen ten gevolg dezer werken. Hiervoor ontvangt hij eene belooning door de geërfden, onder goedkeuring van den dijkstoel, va"1 te stellen."

Polderdistrict Veluwe.

Dorpspolder Nijbroek.

-ocr page 55-

19

49

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

Even als in art. 136.

Te lezen: »na verhoor van den dijkstoel en den geêrf- den-dag." Het is niet regt duidelijk hoe iemand die zijn ontslag verkregen haeft te dwingen is zijne betrekking te blijven waarnemen. Althans de ontvanger zou moeijelijk kunnen blijven fungeren. Alinea 2, ook in geval van art. 70 (m. z. 170)V Het is niet vermeld dat de Secretaris en de ontvanger ook kunnen worden geschorst. >En gecombineerde collegie" zie op art. 140." De bepaling der laatste alinea is dikwijls feitelijk onmo- gelijk en zal zelden worden nagekomen.

Geldersche Maatschappij van Landbouw. Dorpspolder Lent.

166.

169.

Daar , bij ontslag, door poldermeesters de boeken worden esloten en de kas wordt overgenomen en bewaard (art. 178.)

Eist. Lent. Eist, Gent.

169. 170. 170. 171.

Toch schijnt zulks, althans wat den ontvanger aangaat, Let het oog op art. 178, in de bedoeling te leggen.

Als er op eene vergadering meer dan enkele punten worden behandeld, heeft de secretaris al ligt eenige uren noiidiif om de beraadglainniren te resumeren. Volgens den dijkstoel te regt. De Memorie zegt dit doch het zal in de Wet moeten staan, evenals in art. 177!

»Aan den dijkstoel" bij te voegen: tof aan eene Commissie uit diens midden." Aan het woord «toestemming" in het l8te lid de be- teekenis te geven van »gezien."

171. 171. 172. 173. 175. 175. 176. 176. 177. 177.

Eist. Echteld. Polderdistrict Veluwe. Dorpspolder Eist. „          Lent. Eist. Polderdistrict Veluwe. Geldersche Maatschappij van Landbouw. Dorpspolder Dreumel. Polderdistrict Velnwe.

Hoe moet anders de secretaris handelen indien polder- meesters hunne toestemming tot het geven van authentieke afschriften enz. weigeren ? Op den bij art. 136 aangegeven grond.

Alinea 3 van dit art. te wijzigen. Alinea 2. »En blijft toch waarnemend tot opvolger ia benoemd? art. 169." i Aan dit art. aan het slot toe te voegen: >Of ingeval van art. 165 door twee poldermeesters." »Ingeval van vereeniging van betrekking met secretaris, als dan art. 165 toepasselijk; moet bepaling van 65 niet worden opgenomen ? Het 2dc lid van dit art. te wijzigen. Zie de aanteekeniug bij art. 70. Aan het 2de lid toe te voegen achter het woord: »opge- maakt" de woorden : »en aan den dijkstoel en den geërt- dendag mededeeling gedaan " . Het 2lle lid van dit art. te lezen: «Hiervan wordt tel- kens procesverbaal opgemaakt (en) aan den geërfdendaj,\' en aan den dijkstoel medegedeeld."

0]> den bij art. 136 aangegeven grond.

Deze verpligting schijnt voor eene goede controle zeer Ooodig. Volgens de voorgestelde bepalingen zal die kas uI»«eming wel zeer zelden plaats hebben. Het toezigt f\'er geërfden in het algemeen laat veel te wenschen over

-ocr page 56-

50

50

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen Tan het Ontwerp. OPMERKINGEN. Dórpspolder N ij broek. 177. In alinea 2 mede op te nemen: »en aan den djjkstoel." „ Huissen. 178. »Bij dit art. zag men gaarne bepaald wie in zoodanig geval met de betaling werd belast." „ Lent. 178. Wie is bevoegd noodzakelijke betalingen te doen gedu- rende den tijd dat de boeken en de kas in bewaring zijn bjj poldermeesters ? Eist. 178. Wie moet dan betalen ? „ Ressen en Doornik. 178. Bij overlijden of ontslag Tan den ontvanger tijdelijk in de dienst te laten voorzien. „ Baren en Erichem. 178. Hierbij behoort te worden bepaald, dat de boeken en de kas door den voorzittende poldermeester worden bewaard totdat in de dienst is voorzien. Eist. 179. »Zoo de ontTanger Taste dagen of dag in de week heeft. dan nog te Toren gedurig afkondigen?" Polderdistrict Velnwe. 179. Aan het slot by te Toegen: »en in zjjne instructie ver- meld." Dorpspolder Nijbroek. 179. Hieraan toe te voegen: »en in zjjne instructie medege- deeld." Eist. 180. »Beambte"; in art. 64 »ambtenaar." Polderdistrict üverbetnwe. 181 en 201. Wat is te verstaan onder »daden die buiten het gewoon beheer Tallen"? Polderdistrict Bommelerwaard boven den Heidijk. 181. Ook de niet in dit art. Termelde besluiten, die in de termen Tan het art. Tallen, met name op te noemen. Dorpspolder Haaften. 181 en 206. De laatste alinea dezer beide artt. beTat eene geTaarlijke bepaling. Wat is gewoon beheer? Polderdistrict Vel uwe. 181. De laatste zinsnede : »en in het algemeen enz." te laten Tervallen, en, zoo er nog meer zaken zjjn waarop de goedkeuring Tan Gedeputeerde Staten noodig is, die als- dan met name te vermelden. Gelder sche Haatscbappij van Landbouw. 181. De besluiten die, behalve de reeds genoemde, in &e termen van dit art. vallen , met name op te noemen. Dorpspolder Eist. 182. »Beter: opmaken en bijhouden." Moet dan ieder jaar de staat weder in zjjn geheel wor- den medegedeeld?

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

iHier is strijd met art. 169 !" Ter bevordering Tan den geregelden gang van zaken

De dijkstool van Buren deelt dit bezwaar echter niet, daar hij het beter acht dat de poldermeesters gezamenlijk dan één van hen de verantwoordelijkheid dragen. >Hier is geheel ander geval dan in art. 65 , hier veelal plaatselijk ambtenaar!"

Waarom verschil Tan uitdrukking? De uitdrukking is te onbestemd. De laatste alinea is nl. te onbepaald en te rekbaar en zal aanleiding tot twijfel geTen. Zij kan voortdurend aanleiding geven tot moeijelijkheden tusschen het Gecombineerd Collegie en Gedeputeerde Staten. Er kan ligt verschil van gevoelen bestaan omtrent het- geen tot gewoon of tot buitengewoon beheer kan gerekend worden.

De bepaling der laatste alinea is te onbepaald en te rekbaar en kan aanleiding geven tot twijfel en onzekerheid Zooals ook besluit van 24 Maart 1857 Prov. blad n". 34 P»g. 4.

-ocr page 57-

51

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN dei- betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Dorpspolder Eist. Polderdistrict VeluWC Dorpspolder Haaften.

Wie beoordeelt wat >minder aangelegenheid" is? Den aanhef te lezen: »De dijkstoelen zijn bevoegd, om" enz. In alinea 2 te laten vervallen: »tot een of ander." In deze artt. te laten vervallen: w/ overzigl."

18(3. 186. 188 en 215.

De bepaling wat bijzondere gevallen zijn is steeds zeer uioeijelijk. Er wordt uitsluitend eene administrative rekening ge- wenscht. Art. 196 draagt aan het gecombineerd collegie op, de middelen aan te wijzen tot dekking der kosten van ge- tierde werken bij dijkbreuken. Art. 303 bepaalt, andermaal van doorbraken sprekende alsmede van verzinkingen, wegspoelingen enz., welke ook tot de rubriek van art 196 schijnen te behooren, dat de ciering niet raming van kosten aan het gecombineerd col- legie wordt medegedeeld, terwijl hier toch ook sprake is van zaken van huishoudelijken aard, als het verleggen, verzwaren en verhoogen van dijken en kwelkaden, zoodat ook voor de daarop betrekking hebbende cieringen aan het gecombineerd collegie de bevoegdheid is ontzegd om daarop aanmerking te maken. Art. 188 schrijft voor dat het bedrag der omslagen en liet bestrijden der kosten door het gecombineerd collegie moet worden vastgesteld en art. 197 stelt vast dat, bij weigering van het gecombineerd collegie, de bevoegdheid in handen van Gedeputeerde Staten berust, om de mid- delen aan te wijzen. »Waar hij de artt. 196 en 303 alle verstand in de hoofden van den dijkstoel is geconcentreerd, wordt dat van het ge- coinbineerd collegie met het vaststellen der omslagen op nul gesteld." Gelijk alle polders zich gewend hebben aan het voor- schrift van Provinciaal Blad n°. 34 van 1857.

Lakemond. Randwijk.

Deze artt. geven tot verwarring aanleiding, als betrek- king hebbende op dezelfde soort van zaken van huishoud lijken aard, die alzoo geheel bij het gecombineerd collegie behooren, even als de Gemeentewet aan den Raad de bevoegdheid toekent voorwaarden, plannen enz. vast te stellen of voor te behouden. Het zou rationeler zijn dat alle plannen, voorwaarden en cieringen — vooral nu het onderhoud der dijken op het District overgaat en de instandhouding, met het verhoogen t verzwaren en verleggen. alles van huishoudelijk belang wordt en ten koste van het District zal worden uitgevoerd — niet alleen werden medegedeeld (want mededeeling beduidt niets) maar dat de ciering te gelijk met de begrooting al of niet werd vastgesteld. Bij art 188 valt tevens op te merken, dat de begrooting\' van ontvangsten en uitgaven zal worden ingerigt volgc: voorschrift van Gedeputeerde Staten, terwijl voor (dorps) polders bij art. 215 is voorgeschreven volgens voorschrift van het gecombineerd collegie. Hieruit kan verwarring ontstaan en het is wenschelijker dat Gedeputeerde Staten ook voor de dorpspolders het voorschrift gaven. »Voorts wordt aan de geërfden de bevoegdheid toegekend bij Art. 215 den omslag te regelen."

188 196

;

19 en 30

Volgens deze artt. moeten afschriften der rekening en begrooting ter visie gelegd worden. Dit is onnoodig daar de begrooting in triplo en de reke-, ning in dubio worden opgemaakt, zoodat één daarvan kan ter visie gelegd worden. >Te gelijkertijd" te veranderen in: «daarna", opdat de afkondiging van de ter visie legging des Zondags, na den gehouden geërfdendag, kan plaats hebben.

189] 2001 2161 en 217

„           Avezaath. (Kapel en Kerk-)

Maurik.

1891 2001 216 en 217 189 200 216 en 217

Voor te schrijven dat één der exemplaren van de in triplo opgemaakte begrooting en in duplo opgemaakte rekening ter visie wordt gelegd.

Hierdoor wordt het onnoodig maken van een afschrift Vl,orkomen.

Polderdistrict Buren.

-ocr page 58-

r,2

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

Wegens de kosten en den te verren afstand van de plaats »w«ar den Dijkstoel ter inzage ligt." Omdat de vergaderingen van den dijkstoel niet publiek zijn.

189 en 201.

Deze beide artt. geven geen genoegzamen waarborg en publiciteit. In alinea 1 van art 189 ware in te voegen: »in eiken dorpspolder, waarvan door poldermeesters af kondiging ge- schiedt." Te bepalen dat in dit geval ook magtiging kan worden verleend, om op posten, waartegen geen bezwaar bestaat, de uitgaven ten rolk te doen.

Dorpspolder N ij broek.

Door de bestaande regeling is het gebeurd, dat onder- nomen werken, waartegen geen bezwaar bestond, achter- wege moesten blijven en de renten van aangegane schulden, gedurende geruimen tijd na den vervaldag niet konden worden uitbetaald. Het is gebeurd dat door de bestaande regeling werken, waartegen geen bezwaar bestond, achterwege moesten blijven en renten van aangegane schulden, geruimen tijd na den vervaldag, niet konden worden uitbetaald.

Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk.

19!}.

Te bepalen dat in dit geval ook ma»ti<ring kan verleend worden, om op posten, waartegen geen bezwaar bestaat, de uitgaven ten volle te doen.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

19a.

Beide artikelen schijnen overbodig. Wanneer moet de mededeeling geschieden indien dit niet mogelijk is vóór 1 Junij? »Moeten hier niet bij de woorden verzinkingen en at- spoelingen (art. 303) cieringen goed te keuren door Ge- combineerd Collegie?" Uit alinea 2 te doen vervallen: »zoo mede elk ander tot wijziging der begrooting, onder gelijke goedkeuring,\'\' daar deze woorden aanleiding tot de schromelijkste we\'c ontduiking kunnen geven. Wijziging der redactie van art. 223, alinea 2, is daarbij niet noodig, daar de <. erfden — dus de belanghebbenden — zelf in het daar bedoeld geval besluiten en niet het Gecombineerd Collegie, zooals in alinea 2 van art. 196.

194 en 221.

Polderdistrict Overbetuwe.

De dijkstoel acht dit geheel ten onregte opge- merkt.

190

Dorpspolder Eist.

Niets zou eenvoudiger zijn dan om alle posten, waartegen men verzet van de zijde der geërfden vreesde, van de ge wone jaarlijksche begrooting weg te laten en daarna de uitgaven, zonder eenig medeweten van belanghebbenden, vast te stellen. De dijkstoel acht het bezwaar een „klankrijke volzin," die alleen dan eenige beteekenis zon heb- ben , wanneer het Gecombineerd Collegie en Gede. puteerde Staten gemeenschappelijke vijanden van de geërfden waren. De aanvulling der gemeente- begrooting heeft evenzoo plaats als hier wordt voorgesteld, zonder dat iets van „schromelijke wetsontduiking" is gebleken.

19C (en 223).

„          Hurwenen. „          Kossnui.

Driel.

ïledel.

190 en 223.

Het komt gewenscht voor, om het in alinea 2 dezer artt. bedoelde besluit tot wijziging, even als met de be- grooting zelve geschiedt, te doen ter visie leggen. In de plaats der 5 eerste regels te stellen: »Voor werken, na het opmaken der begrootingnoodza- kelijk bevonden, worden enz." Wil men dit artikel dan behoort er minstens beroep te zijn op den Koning.

Zoowel voor de duidelijkheid als voor de beknoptheid

190.

Polderdistrict Velnwe.

197.

Overbetuwe.

-ocr page 59-

53

:,3

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aan het slot bij te voegen: >behoudens hooger beroep op den Koning binnen 30 dagen." Achter dit art. de volgende alinea op te nemen: »Op dit besluit is van toepassing het bepaalde bij art. 10." Voor eene juiste beoordeeling zou het niet ondienstig zijn ook de bescheiden ter visie te leggen. Zoo bescheiden niet ter visie liggen heelt het voorschrift weinig nut; vooral bescheiden van ontvangsten en die welke geen kwitantiën zijn.

Polderdistrict Veluwe.

Dit is billijkheidshalve gewenscht

197.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

197.

Dorpspolder Lent.

200.

Vooral om de inrigting van enkele rekeningen. Volgens den dijkstoel is de ter visie legging van de bijlagen enz. niet veilig, daar geërfden een »te groot publiek" is om hen die stukken in handen te geven Die stukken worden volgens art. 199 aan het gecom bineerd collegie overgelegd.

Eist.

200.

In verband met vorige opmerkingen, in alinea 1 achter het woord: «uitgaven" te plaatsen : «voorloopig", en het woord «goedkeuring" te vervangen door: «vaststel- ling." Verder het woord «December" te veranderen in: Januarij." Het slot van alinea 1 te lezen als volgt: » .... het bedrag der ontvangsten en uitgaven voorloopig vast, en zendt de rekening met .alle bescheiden en inge- komen bezwaren ter definitieve vaststelling aan Gedeputeerd!\' Staten. In verband met de opmerking, bij art. 70 gemaakt, het woord December te vervangen door: Januarij. Het stelsel dat bij het tegenwoordige reglement is ge- volgd verdient verre de voorkeur boven het thans in deze artt. voorgestelde, zooals o. m. kan blijken uit de Aan teekeningen op de Gemeentewet van Mr. G. van Oosterwijk ■, blz. 1112 en volgende.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

203.

In verband met de opmerking op art. 70. Men geeft verre de voorkeur aan de vroegere regeling, om de rekening door het gecombineerd collegie voorloopig, door Gedeputeerde Staten definitief te laten vaststellen Wijzigingen ten gevolge van aanmerkingen zijn daardoor oneindig gemakkelijker. Het gevolgde stelsel, dat het Gecombineerd Collegie de rekening vaststelt en Gedeputeerde Staten die goedkeuren, is een groote stap achterwaarts, daar Gecombineerd Col legie daardoor partij en regter in dezelfde zaak wordt en de dijkstoel geheel aan hem wordt «overgeleverd". Wanneer het Gecombineerd Collegie, ook zonder rede lijken grond, een uitgaaf schrapt kunnen Gedeputeerde Staten thans niets doen dan hunne goedkeuring weigeren, •\'ü daarvan ondervinden niet het Gecombineerd Collegie doch slechts de dijkstoel en de ontvanger de nadeelige gevolgen, daar die geene ontlasting voor hun gehouden Helieer bekomen. Ook de Koning kan verder geene ver- andering brengen, daar hij alleen kan verklaren dat de rekening is goedgekeurd, of wel dat Gedeputeerde Staten te regt hunne goedkeuring hebben geweigerd. Hierdoor wordt het Gecombineerd Collegie partij en \'egter en de dijkstoel geheel aan diens goedvinden over- geleverd. Schrapt het Gecombineerd Collegie, zonder redelijken óri\'ond, eeno uitgaaf, dan kunnen Gedeputeerde Staten daaraan \'Ut\'ts doen dan hunne goedkeuring onthouden, en daarvan ondervinden uitsluitend de dijkstoel en de ontvanger de

Polderdistrict Veluwe.

203.

Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk.

203 tot 205.

203 tot 205.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

Het hier gevolgde stelsel, dat het Gecombineerd Collegie de rekening vaststelt en Gedeputeerde Staten die goedkeu- ren , is een groote stap achterwaarts , vergeleken bij het tegenwoordige reglement. De gronden vóór en tegen het bestaande stelsel en het thans voorgedragene vindt men o. a. ontwikkeld bij Mr. G. van Oosterwijk, de Gemeentewet, op pag. 1112 en

-ocr page 60-

54

NAMEN dei- betrokken Besturen. Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. volgg.. Na lezing daarvan kan over het te kiezen stelsel wel geen twijfel meer bestaan. Geldersche Maatschappij van Landbouw. 204. Het woord «goedgekeurd" te vervangen door: vast- gesteld." Polderdistrict Veluwe. 204 en 205. In deze beide artt. resp. de woorden «goedgekeurd" en «goedkeuring" te veranderen in: «vastgesteld" en «vast- stelling." Dorpspolder Eist. 205. Hierbij te voegen: »hoofdgeè\'rfden." Geldersche Maatschappij van Landbouw. 205. In pluats van «goedkeuring" te lezen: «vaststelling." Dorpspolder Hemmen. 20ö. Wat wordt in de laatste alinea verstaan onder daden die buiten het gewoon beheer vallen? Polderdistrict Veluwe. 200. Het slot: «en in het algemeen enz." te laten vervallen. Dorpspolder Heteren. 20(J en 208. Beide artt. zijn niet in overeenstemming betreffende ! goedkeuring van onderhandsche verhuring. „ KIst. 20G en 208. In alinea 3 van het eerste art. staat: Gedeputeerde Staten en in alinea 2 van het laatste: Gecombineerd Colkgie. Polderdistrict Nederbetuwe. 20G en 208. De laatste alinea van art 208 strookt niet met de bepaling van art. 206 alinea 3. Dorpspolder Lent. 208. De bepaling van alinea 2 is reeds geregeld bij alinea 3 van art. 206. „ Ijzen doorn. 208. De laatste alinea strookt niet met art. 206, waarbij de zaak aan de goedkeuring van Gedeputeerde Staten ia onderworpen. Polderdistrict Veluwe. 207, 208 en 212. Deze artikelen te wijzigen. Dorpspolder Eist. 211. Wie beoordeelt wat «minder aangelegenheid" is? Polderdistrict Veluwe. 211. Het begin van dit art. te lezen: «Poldermeesters ziju bevoegd, om enz." Dorpspolder Nij broek. 211. In alinea 1, achter de woorden: »van minder aange- legenheid" te lezen: «de som van /\'30 niet te boven gaande."

nadeelige gevolgen, daar die alsdan geene ontlasting be komen van hun gehouden beheer. Ook de Koning kan daarin verder geene verandering brengen, daar Deze alleen kan verklaren dat de rekening is goedgekeurd, of wel dat Gedeputeerde Staten te regt hunne goedkeuring hebben geweigerd.

In verband met de opmerking bij art. 203

In verband met art. 203 alinea 2.

Op den reeds by art. 181 opgegeven grond. Het eerste art. noemt Gedeputeerde Staten en art. 208 het gecombineerd collegie. De dijkstoel acht dit te regt opgemerkt. De dijkstoel is van gevoelen dat dit te regt is opgemerkt.

Op grond van de bij art. 136 gemaakte opmerking.

De bepaling wat bijzondere gevallen zijn is steeds zeer moegelijk.

-ocr page 61-

55

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Geldersche Maatschappij van Landbouw. 211. Zie de aanteekening bij art. 186. Dorpspolder Eist. 212. Hier Gecombineerd collegie, waarom dan elders dijistoell Twello. 187.? (m. z. 214.) De rekeningen der dorpspolder met Januari} in plaats van met Jidij te laten afsluiten. „ Overasselt. i „ Nederasselt. 1 215. De administrative rekening kon zeker zoo goed gemist worden als bij de gemeente-begrooting. „ IJzendooni. 216 en 217. Wijziging te brengen in het gelijktijdig ter visie leggen van begrooting en rekening, met den geërfden-dag waarin dezelve wordt aangeboden. Polderdistrict Veluwe. 215, 218, 219, 220, 221 , 222, 223, 224 en 225. Al deze artt. te wijzigen in verband met de opmerking gemaakt bij art. 136. Dorpspolder KIst. 217. »Art. 218 Reglement is niet opgenomen! vervalt alzon het daar vermelde?" Geldersche Maatschappij van Landbouw. 220. Zie de aanteekening bij art. 193. Dorpspolder Hemmen. 221. Wanneer zal het gecombineerd collegie zijn besluit ann den geërfdendag mededeelen indien dit niet geschiedt vói\'r 1 Junij ? „ IJzen doorn. 223. »Deze bepaling zal toch niet het vermoeden doen ont- staan, dat andere noodig gewordene werken of werken, die door geërfden bepaald worden na aanvang van een dienstjaar, zouden moeten blijven wachten tot de volgende bejnrootine in derzelver kosten voorziet ?" Polderdistrict Ovcrbetuwe. 224 Wil men dit artikel, dan dient er ten minste beroep op Gedeputeerde Staten te zijn. Dorpspolder Hemmen. 224. »Is dit art. noodig, dan behoort van het besluit van het gecombineei\'d collegie beroep te zijn op hoeren Gedepu- teerde Staten." Slijk-Kwijk. 224. Dit art. te doen vervallen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Omdat in het voorjaar zooveel mogelijk de werkzaam- bieden van het geheele jaar worden aanbesteed. Afsluiting met 1 Julij kan ook daarom niet goed , om llat de schouwen niet altijd op dezelfde tijden of datums :imneii plaats hebben daar dit van den waterstand afhangt Volgens het polderbestuur van Nederatsett als geen nutj [loonde. Ingeval geen geërfde opkomt zou opnieuw een geërfden- lag moeten belegd worden , althans voor de begrooting, laar geërfden het bedrag van den omslag daarvan moeten bepalen.

°e dijksteel meent dat dit geheel ten onregte ver- anêd wordt.

-ocr page 62-

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN dei- betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Aanmerkinge

Het regt van voorziening bij Gedeputeerde Staten schijnt bij dit art. gewenscht. Het ware wenschelijk binnen één maand beroep op Ge- deputeerde Staten toe te laten. Bij af- en overschrijvingen dient ook gevoegd: l>etaliii<r uit de onvoorziene uitgaven. Dit art. aan te vullen met de bepaling, dat betalingen uit de onvoorziene uitgaven niet zonder verkregen nmgti ging mogen geschieden. Duidelijk voor te schrijven door wien af- en overschrij ving kan gedaan worden indien bij de begrooting zelve magtiging is verleend. Zie de aanteekening bij art. 199.

Polderdistrict VeluWC

Evenals vroeger bij den Koning.

224.

Geldersche Maatschappij van Landbouw. Polderdistrict Nederbetuwe.

224.

Dorpspolder Uzendoorn.

225.

Evenals steeds beschouwd is uit het bestaande reglement voort te vloeijen.

Namelijk door Poldermeesters of door den geërfdendag.

Alphen.

225.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

226.

Voor eene juiste beoordeeling zou het niet ondienstig zijn ook de bescheiden ter visie te leggen. Zonder bescheiden beteekent niet veel!

Dorpspolder Lent.

227.

Eist.

227.

Zie aanteekening op art. 200. Volgens den dijkstool geheel onjuist.

Deze artt. te wijzigen in verband met de opmerking gemaakt bij art. 136. Dezelfde wijzigingen die in de artt. 203—205 worden verlangd, dienen ook in deze artt. drie te worden aangebragt Zie de opmerkingen bij de artt. 203—205.

Polderdistrict Vel uwe.

229, 230, 231 en 232. 230, 231, 232.

Op de gronden bij de artt. 203—205 opgegeven.

Geldersche Maatschappij van Landbouw. Dorpspolder Driel.

230 tot 232.

Het laatste lid in dier voege te wijzigen, dat de polder- meesters en de ontvanger zich niet behoeven te onthouden van medestemmen, zoo er op een geërfdendag soms maar één geërfde tegenwoordig is. Bij te voegen: «voorziening of beroep bij den Koning." Ten opzigte van de eigenlijke en oneigenlijke polder- lasten , in deze artt. omschreven , merkt het districtsbestuur op, dat er in het district geene vrijdommen zijn geweest van hooge gronden en van die, welke geacht konden wor- den geen voordeel van waterkeeringen te hebben. De circumscriptie in staat A is dan ook als volgt »De landen in de gemeente Hummelo en Keppel (uitslui- tend Drempt) en Steenderen, voor zoo verre zij vroege\' tot het onderhoud der dijken hebben bijgedragen."

Zulks in verband met het laatste lid van art. 144 en art. 153. De dijkstool acht dit geheel ten onregte verlangd.

230.

In verband met art. 10 der Algemeene Bepalingen.

„          Heteren. Polderdistrict Dremptsche, 01 denhaafsche, llooglurensche en üldburgsche dijken.

232.

234 en volgg

Voor die aanslag kan geacht worden een verkregen regt ! bestaan. De eigenaren van weilanden, die deze desj winters liever geïnundeerd zien, zouden ook «aanspraak °P oneigenhjke lasten kunnen maken."

-ocr page 63-

57

57

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Wat is te verstaan onder: oneigenlijke polderlosten , in verband met art. 190 en 217 en de model-rekening en begrooting (Prov. blad n°. 34 van 1857)? Worden in de artt. 236 en 250 dezelfde ontvangsten en uitgaven als in de artt. 190 en 217 bedoeld, dan moet gemeld model gewijzigd worden , en anders het ken- merkend verschil worden opgegeven tusschen de ontvangsten en uitgaven bedoeld in de beide eerste en in de beide laatste artt. vermeld. De allossing en rentebetaling in deze betreft zeker alleen de kapitalen voor de wegen opgenomen? Hierbij te bepalen dat er eene herziening zal plaats hebben voor dorpen die niet in de districtslasten dragen. Niet alleen bij het oprigten van stoom werktuigen, maar ook bij reeds bestaande moet de gelegenheid worden open- gesteld, waar zulks behoort, tot evenredige verdeeling van lasten, daar men alleen op die wijze bestaande onbillijk- heden kan »opruimen", evenals men b. v. in het Ontwerp van plan schijnt, wat betreft in meerdere of mindere mate het leveren van grond en het afkoopen van waterwerken.

236 en 250.

Polderdistrict Overbetuwe.

236 en 250.

Nederbetuwe.

337.

Zeer aanbevelenswaardig en noodig. B. v. Hatert en Malden. Het gecombineerd collegie vereenigt zich hiermede De dijkstoel meent, dat de redactie van het art. het hiernevens bedoelde geval wel niet uitsluit, doch dat het hoogst gevaarlijk is zoodanige «terugwerkende kracht" in het art. te zoeken. Inwilliging van het verzoek zou een bron van eindelooze moeijelijkheden scheppen voor alle polders die door windmolens of stoomwerk tuigen in de waterlossing voorzien, daar overal ver schillen bestaan in de hoogte-ligging der landen, hoe- wel de lasten hectare-hectares gelijk worden omgeslagen Het ware daarom wenschelijk den aanhef van alinea 3 te lezen: Bij den aanleg van waterkeeringen en van werken die tot waterloozing dienen, kan in zeer bijzondere gevallen" enz.

Overasselt. Nederasselt.

237 en 251.

Dorpspolder Hurwenen. „            Rossum. Driel. Bedel.

Voor onbelastbaar bij te voegen de waterleidingen. Uit letter a te laten wegvallen de woorden: »niet ge- durende twintig jaren"

Polderdistrict Nederbetuwe, Vel uwe.

238 en 252. 238 en 252.

De vrijdom gedurende 20 juren schijnt veel te lang V ergelijking nu.t vrijdom van grondbelasting kan niet op- Igaan, omdat door vergraving of afwatering woeste gronden direct door goed polderbestuur gebaat worden en door hunne ontginning en vergraving nieuwe werken noodzakelijk maken. Het schijnt dus billijk dat zij direct in de kosten deelen, omdat hunne toeneming in waarde daarvan afhangt." Het Beekberger woud, de Wormselte mate enz. bewijzen de gegrondheid dier bewering.

„           Wageningen en liennekom. (ieldersclie Maatschappij van Landbouw.

Onder de vrijdommen ook nog op te nemen, onder letter s, »de landerijen en eigendommen van het polder-district. De termijn van vrijdom bij ontginning schijnt veel te lang.

238.

238.

Vergelijking met vrijdom van grondbelasting kan niet opgaan, omdat zulke gronden door vergraving en afwate- r,ng direct door goed polderbeheer gebaat worden en Ul|,uwe werken noodzakelijk maken.

Alinea 2 te vervangen door: »Die kohieren worden ver- nieuwd zoo dikwijls als het gecombineerd collegie noodig acht."

23!).

Polderdistrict Kijk van Nijmegen

-ocr page 64-

58

58

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

De in het 3de lid voorgeschreven herziening der kohieren om de 10 jaren is een omslagtig en kostbaar werk, het- geen te voorkomen ware door de kohieren even als bij het kadaster te laten doorloopen. In alinea 1 in te voegen: »in duplo". Alinea 2 te lezen: »Na die goedkeuring blijft er een in het ar- chief van het district berusten en wordt het andere exemplaar, met bewijs van goedkeuring, aan den dorpspolder terug gezonden." Hebben de aanteekeningen op de hier vermelde afschriften van de kohieren ook invloed op het verschijnen ten geërf- dendage ?

Het bij het kadaster aangenomen model zou ook voor ,]e kohieren kunnen worden aangenomen. Wanneer de kohieren jaarlijks geregeld worden bijge- houden schijnt deze vereenvoudiging voordeelig. Ter vermijding van misverstand en tot bevordering van regelmaat.

239.

Dorpspolder Winssen

240.

Polderdistrict Veluwe.

Dit wordt tot heden in sommige polders in bevestigenden zin opgevat, doch met het oog op art. 144 (waarin van kohieren en niet van afschi i/ten wordt gesproken) zou men zeggen van neen. Gesteld op 1 Augustus ontvangt de ontvanger de goed gekeurde en invorderbaar-verklaarde rol terug en , volgens art. 179, is de tijd tot invordering der polderlasten bepaald op 1 September. A. is volgens de belastingrol aangeslagen voor f 12,00 - - f 0,21 zegelkosten, waarvan hem eene kennisgeving wordt uitgereikt. Op 28 Augustus geeft hjj echter, overeenkomstig art. 242, aan poldermeesters kennis, dat hij een deel van of al zijne eigendommen, waarover de omslag is geschied, aan B. en C. heeft overgedragen. Volgens het laatste lid van art. 242 is hij niet meer ge- houden tot betaling der lasten en met 1 September bbjjft hij ook in gebreke deze te voldoen! Poldermeesters zijn dadelijk verpligt geweest den overgang aan te teekenen. Tegen wien moet dus nu volgens art. 246 en volgg. gehandeld worden? Ten wiens koste moet verder de ge- zegelde kennisgeving gebragt worden, die reeds aan A. is >uitgebragt", indien door de splitsing dier eigendommen het zegelregt kwam te vervallen?

241.

Dorpspolder Lent.

Dit art. kan tot moeijelijkheden aanleiding geven, b. v. met het oog op art. 254. Voor rlen vasten gang van zaken zou het beter zijn eens in het jaar op het kohier aanteekening te doen.

241.

Hetereu.

Zie vermelde bij art. 86. De inzending van staat C. te behouden in Mei. De inzending van staat C. wordt in art. 241 bepaal\' vóór 1 Maart en in 280 in Mei. De maand Mei schijnt verkieselijker. Den tijd in beide artikelen gelijk te stellen. In het slot van de l8te alinea het woord: »afschrift te vervangen door »exemplaar."

241. 241. 241 en 280. 241 en 289. 241.

Eist. Polderdistrict Nederbetuwe Dorpspolder IJzemloorn. Polderdistrict Tielerwaard. Veluwe.

Dewijl de rol der belastingschuldigen eerst in Junij ofj Julij kan opgemaakt worden. Omdat in Mei meer eigendoms-veranderingen door pol. dermeesters zijn overgeboekt en de polderlasten niet vóór Julij worden omgeslagen.

Gemakkelijker en eenvoudiger.

-ocr page 65-

		- 59 TOELICHTING. | Aanmerkingen. De artt. 241 en 242 bevallen niet aan geërfden. Hoe roei boeten zouden hiervan niet het gevolg zijn! Neven- staande redactie zou duidelijkheid en billijkheid bevorderen en in \'t belang van poldermeesters en geërfden zijn. In verband met deze wijziging moeten echter de ver- plichtingen in de artt. 242 en 281 vervallen. »Daannede dus ook de boeten. Ieder wordt al genoeg gestraft als de laatste alinea van art. 242 en art. 281 \'van kracht blijven. Ter verduidelijking. Hoe te handelen wanneer de eigenaar niet te vinden is ? Volgens art. 241 doen poldermeesters toch maar eens 1 in het jaar opgave aan den dijkstoel van de eigendoms- 1 veranderingen. • 1 De Memorie zegt: Erfgenamen zijn geen verkrijgers. Hoe moet het dan met de geërfdegoederen ? Tegen wie de ver- volging, zoo geen overgang wordt opgegeven na o verlij den ? (Art. 4 Burg. regtsv.) Opdat het land niet reeds op den nieuwen eigenaar overgebragt zij , wanneer de dijkvakken nog op naam van den vorigen blijven staan. Dit schijnt gemakkelijker en eenvoudiger. Het voorschrift dat zoowel de oude als de nieuwe eige- naar aangifte moeten doen om de overschrijving te ver- krijgen , staat eene geregelde overboeking in den. weg en is zeer omslagtig. • j Dit zou eene geregelde overboeking zeer bevorderen en 1 hoogst wenschehjk zijn voor eene goede administratie. 4 In Veluwe heeft zich het geval voorgedaan, datdegren- zpn feitelijk zijn veranderd door het graven van het kanaal Vf*n Apeldoorn op Dieren. •
		59
		Betrekkelijke NAMEN artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Dorpspolder Nijbioek. 241. Alinea 1 van dit art. te wijzigen als volgt: »Poldermeesters zijn verpligt zelf hunne kohieren op te maken en te vernieuwen naar authentieke afschriften der leggers van \'t kadaster en naar overlegging van wettig opgemaakte acten. Zij doen dit in de maanden Februarij en September van ieder jaar. Zij brengen de veranderin- gen na 14 dagen ter inzage gelegen te hebben en na goedkeuring van den dijkstoel op den staat onder letter C van dit reglement bedoeld. Zij doen daarvan enz.:" In alinea 2 aan het slot bij te voegen: »des polders." Polderdistrict Overbetuwe. 242. Voor te schrijven dat de eigendom tot betaling der lasten kan worden aangesproken. Dorpspolder Lent. 242. Hoe kent de districts-ontvanger dadelijk eenen nieuwen verkrijger van land, hetgeen toch noodig is, daar zoodra de aangifte van overgang bij poldermeesters heeft plaats gehad, de nieuwe verkrijger aansprakelijk is voor de - lasten? Eist. 242. Dus èn vervreemder èn verkrijger. Waarom beiden? . / »Ware het niet goed om ambtenaar die overgang op- maakt vrijheid te geven tot de kennisgeving, ofte zette::: »Elk die landen vervreemdt is , hetzij in persoon, hetzij door een derden enz." Alinea 2 «kohier" of «afschrift van kohier" ? „ Uzendooru. 242 en 281. Gelijkheid in den termijn van aangifte ware wenschelijk In de leggers eene kolom aan te geven tot vermelding van het dijkvak waarmede de gronden besmet zijn. Polderdistrict Tielerwaard. 242 en 281. Den tijd in beide artt. gelijk te stellen. „ Wageningen en 242. Is de termijn van 1 maand wel voldoende ? üennekora. Dorpspolder Opijnen. 242 en 253. De aangifte van den nieuwen eigenaar, met vertoon van zijn bewijs van eigendom, komt voldoende voor en bevor derlijk voor geregelde overschrijving. De boete tegen verzuim bedreigd is te laag. Est. 242 en 253. De kennisgeving door den verkrijger en den eigenaar op het kohier bekend is omslagtig en die van den nieu- wen eigenaar — bij twijfel door eigendomsbewijzen te constateren — schijnt voldoende. De boete tegen verzuim bepaald is veel te gering. Polderdistrict Veluwe. 243. In de 3d~ regel in te voegen: »of door andere omstfin- digheden de grenzen van het district veranderen."

-ocr page 66-

GO

GO

Betrekkelijke NAMEN artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Polderdistrict Overbetuwe. 244 en 254 Gecombineerd (.ollegie schijnt ten onregte veranderd te zijn in »Dijk»toel" en Geërfdendag in »Poldermeester»\'\'. Dorpspolder Eist. 244. >Beter dat bbjft Gecombineerd Collegie." Polderdistrict Veluwe. 245. Vóór de laatste alinea op te nemen: »Wanneer eige- naar, gebruiker of zaakgelastigde niet is bekend of buiten het district woont, is bezorging bij het hoofd van het plaatselijk bestuur voldoende." Geldersche Maatschappij vau 245. Achter alinea l te lezen : »Op deze kennisgeving is toe- Landbouw. passelijk hetgeen bij art. 9 der wet van 9 October 1841 • (Staatsblad n°. 42) ten aanzien der waarschuwingen is be- paald." Dorpspolder N ij broek. 246. Hierbij te voegen: »Ieder polderbestuur is vecpligt zich de noodige wetten en verordeningen den waterstaat be- treffende aan te schaffen en zoo noodig in de vergadering te brengen. Het Provinciaal Blad, waterstaatszaken inhou- dende, zal aan elk polderbestuur worden toegezonden." Eist. 247. Kosten 10 en 50 cents zijn veel te laag nu geene reis- kosten mogen berekend worden. „ Balgoij en Keent. 249. In dit art. de volgende wijziging of bijvoeging, ineen2d\' alinea, aan te brengen: » Lauden, welke door dammen of dijken bjj eenen polder zijn ingesloten, en dus hunne waterlossing uitsluitend bewerkstelligen door de water- leidingen en de sluis van den polder, bjj welken zij zijn ingesloten, worden ook, ten bate van dien polder, in de: polderlasten aangeslagen; al behooren die landerijen ove- rigens ook tot eene andere gemeente, en dien ten gevolge tot eenen anderen polder." „ Alphen. 250. Duidelijker te omschrijven wat onder de oneigenlijke polderlasten moet verstaan worden. „ Overasselt. 251. Ook in den dorpspolder Overasselt is eene herziening hoog noodig. Eist. 254. Beter >geërfdendag" zoo als nu. Zoo deze verschuldigd zyn , dat spreekt van zelf. i

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

Het geldt hier namelijk eene financiële zaak, het be- talen van belastingen. Hier toch is meer dan bestuur! Zie de wet van 9 October 1841 (Staatsblad n\\ 42).

Opdat een aanslagbiljet steeds kunne worden afgegeven

Om poldermeesters in staat te stellen steeds op de hoogte van zaken te blijven ware dit zeer wenscheljjk. Vergelijk e ;irit. 293 , 329 enz.

De afstanden zijn soms zeer ver en het gevolg is nu dat tractementen gegeven worden aan deurwaarders. Volgens den dijkstoel te regt opgemerkt. De landen die in de baten deelen moeten ook in de \'uitten dragen. Ten opzigte van den polder Balgoij en Keent is dit echter niet het geval, daar ongeveer 100 hektaren land, door de Woordsche dammen ingesloten, hun water uitsluitend loozen door den wetering en de sluis van dien polder en niettemin de polder- en sluislasten van dat land geheven worden door de polders Wijchen en Niftrik. Reeds bij missive van 3 Julij 1878 heeft het polder- bestuur zich hierover tot Gedeputeerde Staten gewend, terwijl het thans nader waagt op deze onregelmatigheid te «ijzen, om eindelijk ondersteuning en handhaving te erlangen. Dit zou vele geschillen daarover »opheffen."

Wel \'/, der oppervlakte die aangeslagen behoorde te Zlju is niet aangeslagen.

»Waarom die woorden dan ook in art. 244?" Volgens den dijkstoel te regt.

-ocr page 67-

Gl

61

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

\'Dorpspolder Opijnen. „          N ij broek. .,         Dreumel.

Het is bepaald noodig, dut worde voorgeschreven waar de kennisgeving voor den belastingschuldige buiten den polder moet bezorgd worden. »De termijnen van betaling moeten op het belastingbiljet vermeld worden," Hieronder op te nemen: »De dijken die door de polder- besturen onderhouden worden, zullen binnen eenen be- paalden tijd door de dijkstoelen worden overgenomen, tegen een billijke vergoeding." en wijders »dat uit de districtskassen voor gewoon onderhoud der dijken de ge- leverde gronden worden betaald voor de helft, en voor buitengewoon onderhoud alle aarde." Aan de dorpspolderbesturon de verpligting op\'te leggen om behoorlijke leggers op te maken en bij te houden, volgens bepaalde voorschriften, van alle waterkeeringen . waterleidingen en wegen tot den polder behoorende. Het Ontwerp schijnt te streng voor Veluwe, door dat de bepalingen voor alle kaden van groote of kleine watereu gelijk zijn. Dit hoofdstuk te verdeden in drie paragraphen, als : § 1. Algemeene f/epalinqen. artt. 256 tot en met 278. § 2. Van de dijkpligt. artt. 279 tot en met 289. § 3. Van aardhalïng en aardpligtigheid. artt. 290 t t en met 302. Behooren onder kwelkwaden niet tevens begrepen te worden omkadingen bedoeld in art. 261 alinea 2? Onder dijken mede te verstaan de verlaagde en ver- smalde »Overlaten\', gelegen langs de Linge. Aan het slot van dit art. bij te voegen: »Eene kade langs eenen watergang kan tevens binnenkade zijn."

254.

254.

Waterstaat. 256 en volgg.

Waterstaat. 256 en volgg.

Polderdistrict Veluwe.

Dit schijnt voor eene goede administratie en ter juiste ileving van het reglement noodig.

Waterstaat.

Dorpspolder Twello.

Deze bemerking is slechts door één geërfde verlangd.

Titel VII Hoofdstuk I.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

256

Polderdistrict Overbetuwe. Dorpspolder Enspijk. Polderdistrict Veluwe.

256.

Bij vonnis van het Kantongeregt te Geldermahen van 4 december 1878 zijn deze overlaten als kaden beschouwd. Bij de zoo naauwkeurige omschrijving der soorten van kaden schijnt die bijvoeging noodig. In Veluwe zijn, langs grootere en kleinere watergangen, kaden gelegen die tevens Mokken (watergebieden) afscheiden, zoodat door die kade wen geen water op den watergang mag afgeleid worden, »Als de grondslag van het aangrenzende land hoog is, ls de kade soms niet zigtbaar, en nu ontstaat voor den regter de vraag of er wel eene kade is en of de bepalingen Van het Reglement toepassehjk zijn."

256.

257. 257.

Dorpspolder Angeren. Beteren.

»Tegen schadeloosstelling voor het gemis van dien meter." Is het verbod om binnen 1 meter uit den teen dei\' "waterkeeringen te spitten of te ploegen niet ingrijpend in <>e bestaande regten ?

-ocr page 68-

62

62

NAMEN der betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Dorpspolder Haaften. 257. Indien de laatste alinea uitsluitend slaat op tsjjitieti en ploegen", behoeft de redactie verbetering. „ Herwij nen. 257. De bepaling op te nemen, dat het polderbestuur is ge- raagtigd toestemming te geven tot het graven of steken van zoden aan de binnenkaden en tot het vergraven binnen den afstand van 4 of 8 meters van de binnenkaden. Polderdistrict Veluwe. 257. Aan het slot bij te voegen: »De dijkstoel is echter be- voegd voor sommige waterleidingen hiervan ontheffing te geven." Dorpspolder Nijbroek. 257. »In eiken dorpspolder wordt eenen behoorlijken legger volgens voorschrift van Heeren Gedeputeerde Staten opge- maakt van alle waterkeeringen, waterleidingen en wegen tot den dorpspolder behoorende, hiervan geschiedt na goed- keuring van den geërfden-dag, mededeeling aan het Ge- combineerd Collegie." Polderdistrict Üverbetuwe. 258 en 262. \' In art 258 uit te zonderen het geval geregeld in art. 262, Dorpspolder Heteren. 258. Alinea 3 te doen vervallen. „ Herwijnen. 258. In dit art. in te voegen dat het graven van fundamenten voor gebouwen buiten den teen des dijks geoorloofd is. met zulke bepalingen als noodig geoordeeld worden voor het spoedig digten dier vergravingen. De bepaling te laten vervallen, dat men binnen 1 meter| uit den teen der waterkeeringen niet mag spitten of ploegen. Polderdistrict de Lijmers. 258. Men kan nimmer op deze wijze afstand bepalen; boven- dien is 8 meter veel te gering. Bij verschil kan de regter beslissen. Dorpspolder Bemmel. 259. »Wie regelt de schadevergoeding?" Eist. 259. Wie bepaalt de schadevergoeding? „ Wijchen. 259. Vooral wat de laatste zinsnede aangaat schijnt dit duister, n.1. de woorden: »ten koste van enz." Eist. 260. Deze verpligting kan zeer kostbaar worden en voor wie» is de gedigte kolk?

TOELICHTING.

Aanmerkingen,

Thans slaat de laatste alinea op alles wat volgt op het komma-punt. Onder waterkeeringen zijn ook begrepen waterkeerende wegen die tot afscheiding van blokken dienen. Daar nu de polder Herwijnen door dergelijke wegen in blokken ver- leeld is , mag men daar in de wegen geene gaten meer graven of zoden uitsteken om er brugboomen in te leggen of tillen in te stellen en zal men onmogelijk van af die wegen vee kunnen scharen in de veel lager gelegen landerijen. In Feluwe is het wenschelijk de vergunning van de laatste alinea van den dijkstoel afhankelijk te maken.

>Dit zou een zeer goed art. zijn, indien het maar met zorg geschiedt, anders beteekent de staat bedoeld in art. 207 ook niets. Zie ook art. 343.

Geene gebouwen, veel minder kelders kunnen gemaakt worden zonder uitgravingen. Zonder deze uitzondering zou men dus in strijd handelen met art. 258.

Bij het bestaande reglement is het graven binnen 16 meters uit den teen des dijks en dus ook het bouwen aan \'Ie buitenzijde in den dijk verboden, want als men den Minister of den Dijkstoel vegunning tot bouwen vroeg werd geantwoord dat die niet noodig was, doch toestemming tot graven gaf men niet en kon men niet geven. Deze bepaling is zeer drukkend terwijl het schadelijke van ploegen en spitten langs den teen niet wordt ingezien, In de Lijmers bedraagt die afstand gemiddeld meer dan liet dubbel.

Art. 244 is facultatief!

-ocr page 69-

G3

63

NAMEN dei- betrokken Besturen. Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp. OPMERKINGEN. Dorpspolder Beteren. 260. Dit art. te doen vervallen en in de plaats te stellen artikel 244 van het bestaande Reglement. Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk. 260. Het bestaande art. verdient de voorkeur boven deze, om als regel te worden aangenomen, te bezwarende bepaling. Dorpspolder Afferden. 260. Dit art. zal tot zeer groote bezwaren en uitgaven voeren. „ Deest. 260. Het voorschrift tot gedeeltelijk dempen van waaijen en wielen schijnt overbodig. Polderdistrict Rijk van Nijmegen. 260. Aan dit art. toe te voegen: >de berm moet zoo hoog zijn als de kade die er om ligt." „ de Lijmers. 260. Het slot van alinea 1 is uit een financieel oogpunt be- zwarend en schijnt ook niet doeltreffend. Men zou Gede- puteerde Staten bevoegdheid kunnen geven voorziening te gelasten. „ Velnwe. 260. Art. 244 van het bestaande reglement ongewijzigd te behouden. Geldersche Maatschappij van Landbouw. 260. • De voorgedragen bepaling is als regel te bezwaren den het oude art. verdient de voorkeur. Polderdistrict Overbetuwe. 261. De dijkstoel acht het wenschelijk in dit art. het verbod tot hoogstens een afstand van b. v. 100 meters van den dijk te beperken. Dorpspolder Huissen. 261. > Hiertegen maakt men bezwaar, te meer daar men daar- tegen in geen hooger beroep kan komen." „ Bemmel. 261. De afstand van den teen van den dijk aan te geven en overigens vrij te laten. Verder »het Gecombineerd Col- legie" te lezen in plaats van: den dijkstoel". „ Oosterhout. „ Slijk Ewijk. ) 261. Dit art. geheel te doen vervallen. * Eist, 261. Op verren afstand van de dijken zal hiertegen geen be- zwaar bestaan. Grondbaggeren zal nu niet meer kunnen en dan nog de boete ƒ 50 ! Hier wordt eigendomsregt enorm beperkt. De dijkstoel zal de concurrentie, b. v. van steenovens , kunnen tegengaan. „ Ressen en Doornik. 261. Een afstand van b. v. 200 meter van den dijk te bepa- len waar binnen het niet mag geschieden, indien men zulk eene ontblooting nabij den dijk niet wenscheljjk acht.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Volgens den dijkstoel is dit te regt opgemerkt.

Is de dijkstoel ongeneigd, om een dergelijk werk dat hjepaald noodzakelijk schijnt te maken, dan geeft art. 7 der wet van 12 Julij 1855 het middel van voorziening aan.

De ondervinding leert dat dikwerf diepe uitgravingen lin den buitenteen des dijks gevolgd door het instampen ] van goede kleiaarde meer afdoende en minder kostbaar zijn,

Het nieuwe voorschrift schijnt zeer bezwaarlijk. De dijkstoelen szullen wel de eerste zijn om schadelijke kolken te voorzien." Te meer daar art. 7 der wet van 12 Julij 1855 voor ziet in het geval, dat de dijkstoel ongeneigd mogt zijn een bepaald noodzakelijk werk te maken. Het nieuwe voorschrift legt onnoodig een servituut op tle binnenwaarts, dikwijls op groote afstanden van de dijken, gelegen gronden.

Volgens art. 376 ; toestemming kan niet gegeven wor \'tai; de overtreder verbeurt altijd de boete. De nieuwe bepaling kan tot groote ongelegenheid aan \'™iing geven, terwijl de eigenaar in het vrije bezit van Z1JU eigendom wordt belemmerd.

-ocr page 70-

64

64

Betrekkelijke artikelen Tan het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

Bij te voegen dat, indien door de overtreders niet vol- daan wordt, alsdan ten bunnen koste de uitvoering door Gedeputeerde Staten gelast wordt. Op dit art. wordt > vooral de aandacht van den dijkstoel van het polderdistrict Maas en Waal verzocht."

VVenschelijk ingevolge art. 7 der wet van 12 Julij 1855 Staatsblad n". 102).

Polderdistrict NederbetuWC

261.

Dorpspolder Afferdeu.

Om het toenemend getal steen- en pannenfabrieken en lieutengevolge het uitgraven van gronden in den binnen- wlder. Op een afstand van ongeveer 2000 meter van den dijk sngen namelijk de zeer uitgestrekte veengronden aan van Ie Gelienclie vallei, in welke jaarlijks wordt verveend. De beoordeeling der schadelijkheid moet aan den dijk- ptoel worden overgelaten. De bepaling is in t\'elnwe on tvoerbaar. lu Ureróetuwe worden de dijkshellingen beschouwd als eigen nn van het district en wordt het genot daarvan, slechts ) grond van oude gebruiken, alleen bij vergunning gela- ten of gegeven aan aangrenzende eigenaren. Aldaar kan dus geen sprake zjjn van een recht van rruchtgeliruiky Dit schijnt noodzakelijk, daar een platte vloer bij den minsten aandrang van water opbreekt en weinig of geen waarborg geeft. Nabij de dijken zijn vele huizen en gewoonlijk op de loogste gedeelten van het terrein gebouwd.

261.

Dit voorschrift kan voor het district Wageningen en Bennekom moeijelijkheden doen ontstaan. Men dient den afstand te bepalen binnen welken de verveening verboden is. Het slot van alinea 1 : »tot zoodanige enz." te veran- deren in: »tenzij met vergunning van den dijkstoel."

261.

Polderdistrict Wageningen en Bennekom.

261.

Velnwe.

262 al. 4, 269 al. 1.

Beide bepalingen komen voor Overbetuwe niet te pas daar er in dat district geen sprake van kan zijn om de gebruikers der dijkshellingen te vragen om de in deze arti- kelen bedoelde toestemming.

Overbetuwe.

262.

de Lijmers.

Aan alinea 7 toe te voegen \\ »en van omgekeerde ge- welven voorzien."

263.

Dorpepolder Doornenburg.

Het is de vraag of een huis, nabij een dijk op Let hoogste gedeelte van het terrein gebouwd, op de Icweldam is gebouwd of dat deze tegen het hooge erf aansluit. Er dient alzoo bijgevoegd te worden dat, indien de dijkstoel oordeelt .dat zoodanig gebouw niet mag herbouwd worden. de eigenaar zal worden schadeloos gesteld uit de districtskas. »Bij den dijkstoel, beter bij het Gecombineerd Collegie!" Dit art. jaarlijks door den dijkstoel te doen publiceren

263. 263. 264. 264 en 266. 264 en 265.

Eist.

Dit is toch zeker geen daad van bestuur? Ter voorkoming van boeten en om er beter de hand in te kunnen houden. Velen kennen het niet. Bedoelde kleine waterkeeringen loopen veelal over par- tkulieren grond; door het verbod tot afsluiting wordt alzoo He gebruik door beweiding onmogelijk. Thans kan er geen straf toegepast worden als het kanten, plaatsen of werpen niet gezien is.

Kij broek.

Polderdistrict Overbetuwe.

Wat betreft de kaden, binnenkaden en kwelkaden kun het openstellen voor de schouw gelast worden, doch de at- sluiting te verbieden is eene onmogelijkheid. Ook straf te bedreigen tegen het zich zonder vergunning ter plaatse bevinden van de in deze beide artt. bedoelde voorwerpen. In deze beide artt. op te nemen, dat de dijkstoel be- voegd is om ontheffing te verleenen van de bepaling^11 dezer artikelen voor sommige waterkeeringen.

Tielerwaard.

Veluwe.

Ook hier schijnt deze bevoegdheid van den dijkstoel zeer "oodig, althans voor Veluwe, waar vele zeer kleine water- gangen gevonden worden, die door uitgestrekte eikenhak Wschen heenloopen.

-ocr page 71-

Cu,

65

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

Het wegruimen van booraen door afzaging boven den den grond toe te laten. Er wordt zeker bedoeld tijdelijke vergunning? doch dat dan ook te vermelden. Den dijkstoel de magt toe te kennen, om vergunning te geven en om ook de door den heemraad gegeven vergun- ning in te trekken. Alinea i. »Waar de kaden binnendijks zijn en de afwegen buitendijks of omgekeerd; dan ook ter hoogte van de kaden ophoogen?" In het geval, bedoeld in het 3de lid, te bepalen, dat de afweg door het district zal worden hersteld en dat daarna het onderhoud ten biste van belanghebbenden blijft

265.

Dorpspolder Herwijnen.

Hierin schijnt niets schadelijks voor de dijken gelegen.

260.

Eist.

De dijkstoel acht deze en de opmerking op art 263 geheel ten onregte gemaakt.

269.

270. (269?)

Echteld.

Bij het verzwaren van dijken worden de bestaande afwe ,\'en niet zelden geheel of gedeeltelijk ingedijkt. De neven» staande regeling zou zeer billijk zijn en geschiedt in meerdere districten. Met dit voorschrift zullen alle kaden en binnenkaden in de dorpspolders gevaar loopen te verdwijnen.

De verandering die dit art. ondergaat is zeer gevaarlijk. Het is beter de verhooging of verlaging zonder vergun- ning van den Dijkstoel te verbieden. Het vergunnen om kaden en binnenkaden te verhoogon of te verlagen aan poldermeesters over te laten, schijnt gevaarlijk voor het behoud dier waterkeeringen. Het is wenschelijk zulks weder van den dijkstoel afhankelijk te maken. In dit art. te voorzien in het behoud waarbij twee polders belang hebben. Ei- bestaat strijd tusschen de voorschriften dezer beide artt., hetgeen te voorkomen is door aan het slot van art 270 te lezen; »behoudens de bepaling der 2de alinea van art. 315." Dijken ook niet ? (art. 256). Dit art te lezen als volgt: »Geene nieuwe waterkeerin- gen mogen binnen de districten gemaakt worden, dan niet toestemming van den dijkstoel, de betrokken dorpspolder- besturen en de belanghebbende eigenaren gehoord."

270.

Polderdistrict Nederbetuwe.

270.

Dorpspolder Uzendoorn.

Zooals b. v. de Broekdyk tusschen de dorpspolders Uzendoorn en Echleld.

270 en 315.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

271. 272.

Dorpspolder Eist. Polderdistrict Yeluwe.

Is juist nuttig. Het is, bij de vaak moeijelijk te verkrijgen overeen- stemming tusschen verschillende dorpspolder-besturen en «igenaren, in het algemeen belang zeer wenschelijk den dijkstoel als »boven alles staande" de magt te geven om, na verhoor de betrokken besturen en belanghebbenden zelfstandig te beslissen. De redactie wordt niet duidelijk geacht.

Dit art. te lezen: »Geene nieuwe waterkeeringen enz..... dan met toestemming van den dijkstoel en na verhoor van de betrokken besturen en der daarbij belanghebbende eigenaren."

272.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

-ocr page 72-

GO

(JU

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Dorpspolder Döornenburg.

273.

De 3de alinea van art 252 Begl. schijnt ten onregte niet te zijn overgenomen, daar het regt van beweiden of gebruiken der dijken nog niet is uitgemaakt en van ouds erkend regt tot beweiding moet erkend blijven en de be slissing niet aan den dijkstoel mag overgelaten worden.

Vroeger, toen de dijken nog dammen waren, werden I niet begrind en als andere weilanden beweid. Bij de natste verhooging en verzwaring te Döornenburg heeft er geene onteigening plaats gehad van den ondergrond, door Je verzwaring en verlegging van den dijk in te nemen, maar de dijkstoel heeft toen toestemming gegeven om den dijk als van ouds te blijven beweiden.

273.

Bij te voegen: »behoudens ieders regten, aangegaan bij contracten." Door de bepaling om varkens van de binnenzijde des dijks te weren, kan die binnenzijde in \'t geheel niet meer worden beweid dan door dubbele afscheiding, waardoor de perceelen dijkshelling bij de erven die aan den dijk aan- sluiten meestal te klein zijn om met rundvee beweid te worden. Beweiding met varkens is altijd schadelijk voor de dijken en moet alzoo niet uitsluitend verboden worden voor nieuw gemaakte en herstelde dijken. De ondervinding leert, dat dijken die beweid worden minder aan afslag onderhevig zijn dan die niet beweid worden.

Heteren.

De aangelanden aan den dijk worden door dit verbod van een groot genot verstoken.

273.

Ochten.

Haafteu.

273.

Overasselt. Nederasselt.

273.

»

Liever Gecombineerd Collegie.

Eist.

274.

Hier is toch meer dan bestuur en bovendien strijd met art. 181. Deze toch moeten daarvan jaarlijks grondlasten betalen,

Ochten.

Dit art. grijpt te veel in in het regt van de eigenaars van den dijk. »of dijkgraaf". Toestemming en intrekking ook door dijkstoel. Wie beslist over het tegenbewijs? Hier de bepaling toepasselijk te verklaren van art. 15 der wet van 1841 (Staatsblad n°. 42). In dit art., bij dijkcedullen, staten van taxatie te ver- melden, ten einde aan die staten de kracht der cedullen toe te kennen.

274.

Eist.

278.

Volgens den dijkstoel onjuist. Zie aanteekening op art 266.

279.

Polderdistrict Nederbetuwe.

279.

De staten van taxatie, in art. 288 vermeld, vervangen Ie dijkcedullen eigenlijk geheel voor die polders waar het gewoon onderhoud is afgekocht. Volgens art. 289 worden die staten beschouwd als de dijkcedullen geheel te vervangen, Ook met het oog op den voorgestelden uitkoop van de jaarlijksche uitkeering is het gewenscht die staten boven \'Ie dijkcedullen te stellen, dewijl daaruit de afkoopsom moet blijken.

-ocr page 73-

C7

Betrekkelijke ! NAMEN artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Polderdistrict Overbetuwe. 280. De beslissing over de herziening der dijkcedullen behoort eigenaardig en van ouds bij den Dijkstoel; waarom dit aan het Gecombineerd Collegie opgedragen? Wat is het onderscheid tusschen deze herziening en de jaarhjksche door Poldermeesters? Dorpspolder Eist. 280. Alinea 4. Liever door dijkstoel te kiezen. Polderdistrict Nederbetuwe. 280. De herziening der cedullen en staten van taxatie in Mei en overbrenging der veranderingen op staat C komen niet overeen met inzending vóór 1 Maart, voorgeschreven bij art. 241. „ Ovcrbetuwe. 281. Waarom hier een termijn van 3 maanden behouden, terwijl in art 242 slechts één maand is gesteld? Dorpspolder Eist- 281. Brie maanden na Overschrijving kan dus negen maanden zijn. Waarom den termijn niet ingekort, evenals in art. 242. »De verkrijger of". Opijnen. 281. De op art. 242 gemaakte opmerking geldt ook voor dit art., omtrent den overgang van dijken, waarvoor stren- gere bepalingen noodzakelijk zijn, als de afkoop van hot onderhoud in natura heeft plaats gehad. „ Lent. 282. Wie bevordert de splitsing of verdeeling indien sommige belanghebbenden daartoe niet willen medewerken? Onder het tegenwoordige reglement heeft het zich dik- wijls voorgedaan dat, in het hiernevens gestelde geval. tot nadeel en ongerief der goedgezinden, een dijkvak on- gesplitst bleef. Hierin dient te worden voorzien. Eist. 282. Uitbreiding van art. 283 is wenschelijk, daar men anders b. v. van 20 hektaren land, besmet met 10 meter dijk, geene 50 are vrij van dijk kan verkoopen. „ Hessen en Doornik. 282. Te bepalen dat de dijkstoel ontheffing van die verplig- ting kan verleenen. Polderdistrict Nederbetuwe. 285. Op meerdere plaatsen in Nederbetuwe zijn uiterwaarden met dijk besmet, \'tgeen de 2d« alinea van dit art. in be-: ginsel schijnt uit te sluiten. Dorpspolder Haaften. 285. Wat beteekenen de woorden: >Buiten de gevallen in het vorig\' artikel voorzien"?

Strijd met staat C; l Julij tot ultimo Junn\'. Volgens den dijkstoel geheel ten onregte.

6 maanden voor

Volgens de wet van 1832 heeft men I de overschrijving. Zie aanteekening op art. 242.

Stel dat een stuk land, met eenige meters dijk besmet, verkocht wordt in perceelen. Sommige koopers verlangen splitsing van het dijkvak, zoodat ieder zijn aandeel zal kennen, doch andere koopers willen zich daarvoor geene moeite

geen\' aanvraag tot spitsing bij den dijk-

geven en zelfs

stoel doen.

Stel 20 hektaren land met 10 meters dijk besmet, dan kan thans de dijkpligt niet op de eene helft van het land ge bragt worden. Volgens den dijkstoel onjuist.

De omschrijving der onderhoudslast in dit art. bedoeld s<hijnt zeer duister. Het is n.1 denkbaar dat een dijk, die bij verlegging korter wordt, meerdere onderhoudskosten verslindt dan de vroegere en wie betaalt dan dat meerdere ?

-ocr page 74-

08

08

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

»Art. 287 en 288 zijn in tegenspraak met art. 286." Deze bepaling is zeer billijk, doch het ware wenschelijk dat al lange jaren de vereischte verhoogingen en verzwa- ringen van dijken door de districten waren bekostigd, daar het onbillijk is dat zij eerst bezaaid, toen begrind, daarna met gewasschen grind »beheerd" en eindelijk grooten deels tot publieke wegen gebruikt zijn, alles ten koste van de ongelukkige dijkpligtigeu en ten behoeve van alle lan- den en inwoners, terwijl de dijkpligtigeu bovendien nnj; \'/. der kosten van verhooging en verzwaring hebben moe- ten betalen. Waar de dijkpligtigen % voor verzwaringen hebben betaald, is het billijk dat hen die kosten met de renten worden terugbetaald, want het is niet billijk dat zij, wier dijken genoegzaam verzwaard zijn en die reeds hun \'/, hebben betaald , daarenboven nog moeten bydragen in het \'/4 van hen wier dijken nog verhoogd en verzwaard moeten worden en die nu daarvan ontheven worden. Alle onderhoud? Het maken, beslaan en onderhouden der dijken vooi\\ rekening van het district te nemen. Het polderbestuur van den dorpspolder West-er voort juichi de wijziging die art. 293 van het bestaande reglement heeft ondergaan ten zeerste toe. Volgens dit art. is het gewoon onderhoud aan de dijk- pligtigen verbleven, terwijl volgens art. 286, alle onder houd door de districten geschiedt. In verband met art. 293 van het bestaande regl. is het onbillijk, dat vele geërfden die reeds vroeger \'/4 in de kosten van dijksverhooging hebben bijgedragen — nu ande- ren van dien last zullen worden vrijgesteld — nogmaals in den algemeenen omslag zullen worden omgeslagen, als dijksverhooging weder noodig is. Achter dit art. b^j te voegen: »of staat van taxatie." De uitkeering in geld ter vervanging van dijksonderhouil tegen een minder bedrag dan tegen den penning XX af- koopbaar te stellen.

286. 280.

Dorpspolder Angeren. „           Doornenburg.

Het is billijk, dat voor het daarstellen en onderhouden van bandijken in evenredigheid worde bijgedragen door de perceelen, huizen en landen die door de dijken beschut worden; evenzoo voor waterlossingen en wegen, terwij ook de rivieren of bevaarbare kanalen , zoo ver noodig, door de gebruikers worden daargesteld en onderhouden. Het is mogelijk en waarschijnlijk, dat alle landen binnen een polder gelegen evenredig met het onderhoud van eenen dijk langen tijd zijn belast geweest en dat b. v. van eene boerderij, die geheel met eenige roeden dijk belast was, einige stukken vrij van dijk verkocht zijn, terwijl de rest daarmede bezwaard is gebleven. Toen waren de dijken echter slechts dammetjes, die niet \'/, van het tegenwoordig onderhoud kostten en grootendeels slechts kleiwegen. Ook thans zijn er nog kleidijken die als weilanden worden ge- bruikt. In art. 287 wordt het gewoon onderhoud uitgesloten! De dijkstoel is van oordeel dat door de bepalingen der artt. 286 en 303 reeds aan dit verlangen is voldaan »Met het oog op de grove onjuistheden die er vooral in het dijkcedul van" dien »polder berusten en de noodige gegevens ontbreken om dit secuur in orde te maken." Gewoon onderhoud zal toch wel onder alle onderhoud begrepen zijn?

286. 280 (?) 280. 287. 287.

Eist, Delwijnen. Westervoort. Lent, Slijk-Ewijk.

287. 287.

Polderdistrict Nederbetuwc. Dorpspolder Maurik.

Op grond der beschouwing vermeld bij art. 279. In de laatste 40 jaren is, door aanmerkelijke verzwaring \'er dijken, de onderhoudslast zeer verhoogd en de vervan ging van dat onderhoud, door uitkeering in geld, is gere- geld naar de kosten in de laatste jaren. Dergelijke wijziging zou zeker door alle districtsbesturen «orden toegejuicht.

287.

Zoo mogelijk, verpligte afkoop in te voeren en dan de afkoopsom over een zeker aantal jaren te verdeden

Polderdistrict Buren.

-ocr page 75-

69

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

In \'t belang van een goed onderhoud en ter betere ver- lediging der dijken verdient dit ten sterkste aanbeveling

Dit art. te lezen: >Alle onderhoud van dijken, waar daarin nog door dijk- pligtigen wordt voorzien, moet binnen twee jaren na de invoering van dit Reglement aan de districtskas worden afgekocht. Ieder district is na dien tijd aansprakelijk voor het on- derhoud zijner omringende dijken. De afkoop geschiedt tegen betaling van den penning XX." Het onderhoud der dijken op de polders te doen over gaan, onder de bepaling van uitkeering en afkoopbaar-stel- ling aan de polderkas, daar dit nog minder kostbaar zal zijn dan wanneer het door het district geschiedt, aan gezien het polderbestuur beter dan het dijkbestuur be- kend is met den toestand van den dijk en beoordeelen kan wanneer en waar voorzieningen behooren aangebragt te worden. De afkoop tegen penning XX schijnt te laag.

Polderdistrict Bommelerwaard beneden den Meidijk.

287.

Sedert 1856 geschiedt het onderhoud in den polder Iledel door het polderbestuur en voor veel minder dan toan de dijkpligtigen het moesten doen. De dijkstool acht het hier geopperde denkbeeld om- trent de wijze van dijksonderhoud zoo weinig aan te bevelen, dat het geene wederlegging behoeft.

287.

Dorpspolder Hedcl.

> Wanneer er verzakkingen plaats hebben , behoeven zjj er niets meer aan te doen." Daar de dorpspolderbesturen meer een dagelijksch toe zigt op die werken hebben.

287.

Eenige geërfden uit den dorps polder Deil. Dorpspolder Alphen.

Waar de dorpspolder alleen dijkpligtige is, vindt men volstrekt geen reden om het gewoon onderhoud der dijken te vervangen door uitkeering in geld. Waarom zijn in het eerste artikel 3 en in het tweede 4, desnoods 5 , deskundigen noodig om de zaak tot eene be- slissing te brengen ? Zijn in het eerste geval de regten van den dijkgeslaagde wel zoo deugdelijk verzekerd als de geërfde slechts één persoon en het dijkbestuur twee personen aanwijst, en waarom heeft men bjj het waarderen van gronden eenen anderen regel gesteld? De kosten van begrinding enz. van een dijk als weg bij de overneming niet ten laste der dijkpligtigen te brengen. In letter C te bepalen, dat van de 3 deskundigen 1 door het Gecombineerd Collegie, 1 door den betrokken polder of geërfden en 1 door de dijkpligtigen zullen be- noemd worden.

287.

Lakcmond. Randwijk.

288 en 301.

Dit zou zeer onbillijk zijn daar die kosten oorspronkelijk niet op dijkpligtigen gerust hebben. Daar een heemraad de leiding heeft, is het feitelyk drie tegen één en dan nog met ter zijde stelling der dijkplig- tigen die het regtstreeks aangaat. Het is bilhjk dat, bij eene verpligte overgave en overneming, aan partijen ge- lijke krachten worden toegekend. De dijkstoel vestigt onder alle ingekomen rapporten meer bijzonder de aandacht op dat van Heteren Daarin vindt men toch menige goede opmerking. O. a. hetgeen naar aanleiding van art. 288 omtrent de begrinding der dijken wordt gezegd, alsmede om trent de waardeering van den dijkpligt.

Heteren.

288.

Moet geërfden in letter c niet zijn: geèrfdendag ?

Eist.

288.

-ocr page 76-

70

70

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

De termijn van 15 jaren , in dit art. bedoeld, niet aan te nemen voor de berekening der uitgaven voor het dijks- onderhoud gedaan, doch ten aanzien der verbeterde vak-I ken eene nieuwe waardering te doen geschieden. Wijziging der bepaling, voorkomende sub letter a , is noodig in dien zin dat de onderhoudskosten vóór de bazalt- bekleeding geenszins in aanmerking komen.

Dit is billijk daar door de verbetering der dijken in de laatste jaren, b v. door bazaltbekleedingen, het onderhoud zeer is verminderd. In de beide laatste jaren zijn de gedeelten dijk, die het ineest aan afslag bloot stonden, geheel met bazalt bekleed en is dientengevolge het onderhoud afgenomen. De dijkstool acht de opmerking omtrent dit punt, dat ook zijn aandacht heeft getrokken , juist. Ten einde meer tot eene gelijkmatige schatting te ge- raken.

288.

Dorpspolder Hedel.

Bij eventuele vervanging van het gewoon onderhoud in natura, de berekening te doen plaats hebben over de laatste 15 jaren, na aftrek van het hoogste en het laagste jaar. Het schijnt beter in letter b de kosten voor afslag te berekenen naar hetgeen dezelve gemiddeld in het vervolg jaarlijks zullen kosten.

288.

Alpben.

288.

Leeuwen.

Volgt men de berekening van letter 6, dan zullen de dijkpligtigen die hunnen dijk bet best tegen afslag beveiligd hebben en aan wier dijk alzoo in het vervolg geene noe menswaardige kosten te maken zullen zijn , juist daardoor, zooveel te meer aan afkoopsom moeten betalen.

»Tusschen de haakjes ook te voegen: het onder-profiel houden der kruinen." Alinea 6 te laten vervallen. Alinea / te lezen: >bij splitsing van landen wordt de gewaardeerde som, naar de grootte en waarde der deelen, evenredig omgeslagen."

Polderdistrict Rijk van Nijmegen.

288.

288.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

De hier aangegeven wijze van schatting zal dikwijls niet gevolgd kunnen worden, ook dan niet wanneer de kosten van onderhoud over de laatste 15 jaren bekend zijn. Wanneer de eigenaren binnen de laatste 15 jaren hunne dijkvakken met natuurlijken steen bekleed hebben, zijnde kosten van onderhoud der buitenglooijing voor het ver volg nagenoeg tot niets gereduceerd en toch zoude, juist dientengevolge, eene zeer hooge onderhoudssom moeten worden vastgesteld. Althans bij de verlangde verandering van art. 287.

Alinea 1 van dit art. is voldoende.

289.

Polderdistrict Bommelerwaard beneden den Meidijk. Geldersche Maatschappij vai Landbouw.

Uit alinea 2 te laten vervallen het woord: »jaarlijks" en in verband daarmede in alinea 3, tusschen de woorden >der" en »veranderingen", te plaatsen sjaarlijksche." Dit art. geeft aan de dijkbesturen het regt om grond te halen van landen die nimmer tot aardlevering verpligt waren. In deze artt. op te nemen dat er, als de grond in het verpligte perceel van aardhaling geheel verdwenen is en de verpligte onderhoudslast alzoo ophoudt, onteigend zal worden.

Daar ook eene geheele herziening na verloop van tijd wenschelijk kan zijn.

289.

290.

Hierdoor wordt een nieuw regt geboren dat inbreuk maakt op het vrije eigendomsregt.

Dorpspolder Ochten.

290 en 295.

Haatten.

-ocr page 77-

71

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN dei- betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

Polderdistrict Dremptsche, 01- denhaafsche, Hooglureusche en Oldburgsche dijken.

De kostelooze aardlevering , zoowel voor gewoon onder- houd als bij doorbraken, is in het district steeds zonder bezwaar door de betrokken eigenaren geschied: daarin schijnt trouwens geene onbillijkheid gelegen.

Aardlevering. (290.)

De eigenaars wisten toch, tijdens jden aankoop of de verkrijging, dat die last bestond en zien daartegen niet erg op, zooals hieruit blijkt, dat diezelfde landerijen, niet. tegenstaande het bezwaar, sedert de laatste 25 jaren tot 200% in waarde zgn gestegen.

De bepaling schijnt niet billijk om de aarde te halen buiteud\'yks, van landen van zulke eigenaren die binnendijks geene bezittingen hebben. In hoofdzaak de lezing van art. 304 van het tegeu- woordige reglement te behouden, of wel te verwijzen naar art. 290 van het Ontwerp, omdat die in hoofdzaak over eenkomen met de artt. 63 en 133 van het reglement van 1846. Zooals vroeger door den Dijkstoel is voorgesteld , in dit art. eenvoudig op te nemen : »Zoodra er door een\' eigenaar meer geleverd is dan 5 M3." Bovendien wat is »per strekkende meter waterkeering" V Moet elk gat dat in den dijk geslagen is worden gemeten of de gezamelijke lengte van de gaten in eenig gedeelte dijks, of de lengte van het dijkvak waarin de afslag zich bevindt, of de lengte dijks tegen over het grondbezit van één eigenaar? De bepaling wanneer voor de benoodigde grond ver- goeding zal worden gegeven is niet in alle opzigten even redig en billijk.

Polderdistrict Brnmmensche bandijk.

290.

Gelderscue Maatschappij van Landbonw.

291.

Met het oog op art. 68 der Onteigeningswet, zooals het is gewijzigd bij de wet van 1 Junij 1861 (Staatsblad u°. 54). Dit laatste reglement was n.1. geldende tijdens de invoe- ring der Onteigeningswet. De bepaling waar een decistère \'/,„ M\\ per strekkende meter is gebruikt zal, bij een onregelmatigen afslag, hoogst nioeijelijk zoo niet onmogelijk worden, en het artikel alzoo tot alle mogelijke moeijelijkheden aanleiding geven. Van de wijze van meting zal veel afhangen.

293.

Polderdistrict Overbctuwe.

Dorpspolder Lent.

293.

Gesteld in een dijk hoog 6 meter komt eene gleuf of scheur, van onder naar boven, van 0,5 M. breedte en 0,20 M. diepte, zoodat tot digting daarvan noodig is 0,6 M3. aarde. Daar die hoeveelheid noodig is op minder dan 1 strekkende meter waterkeering wordt de aarde vergoed. Ontstaat eene gelijke scheur echter niet van boven naar beneden, maar in dezelfde strekking als de dijk, dan wordt voor de benoo iligde aarde geene vergoeding gegeven, al zou de gleuf ook tienmaal langer zijn en daardoor voor de digting tienmaal meer aarde noodig zijn, en zulks enkel omdat per strekkende meter waterkeering slechts 0,1 M\'. noodig is. De opmerking uit de Memorie, dat hieruit onnoodige en omslagtige berekeningen zouden voortvloeijen, wordt niet toegegeven. Onnoodig zijn ze zeker niet en de omslagtig- 1\'eid is niet zoo groot, want bij de thans voorgestelde \'regeling moet immers ook vooraf onderzocht worden of er meer dan \'/,„ M3. per strekkende meter noodig of gebruikt 18 en, zoo zulks het geval is, dan moet de hoeveelheid met \'/,0 M\\ verminderd en van de rest de vergoeding be- rekend worden.

De kostelooze grondlevering dient, ook voor kleine hoe veelheden, geheel te vervallen.

Oosterhout. Slijk Ewijk

293.

Het l^tc lid zoodanig te wijzigen dat de aardhaling tot gewoon onderhoud van waterkeeringen en dijken worde betaald.

.!

»

-ocr page 78-

72

72

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Al naar mate de dijkstoel of wel het dorpspolder bestuur het beheer er over voert. De dijkstoel is van oordeel dat dit geheel ten onregte is opgemerkt.

Het ware billijker, dat alle waterkeeringen onderhouden werden door de besturen onder wier beheer zij staan en ten koste van het district of deu dorpspolder, »en dat tevens alle gebruikte aarde betaald werd wanneer dezelve op een perceel meer bedraagt dan één decistère." »Groot verschil is het of de benoodigde grond in de lengte of diepte noodig is."

Dorpspolder Ueteren.

293.

»Vooral bezwaar voor diegene die vele strekkende meters hebben, kan dan wel meer zijn dan eene niet noemens- waardige hoeveelheid! Zie Memorie." Bij de tegenwoordige waarde der uiterwaarden is 25 centen te gering. Bij de minste afslag is er meer dan \'/,„ stère noodig en of zulks het geval is geweest, zal tot lastige quaesties aanleiding geven. Nu wordt het district, d. i. het algemeen, bezwaard met een\' last die sedert overoude tijden op anderen rust en aan wie ze dus, zonder eenige aanleiding, wordt kwijt gescholden. Het aangenomen cijfer schijnt velen te laag.

293.

Eist.

De vergoeding op 45 centen per Cubieke meter te stellen.

293.

Ochten.

Het overoude gebruik, dat perceelen buitendijks gelegen verpligt zijn kosteloos de aarde tot gewoon onderhoud dei- dijken te leveren, schijnt beter dan de nieuwe bepaling, dat vergoeding wordt gegeven zoodra per strekkende meter meer dan \'/,„ stère grond noodig is.

293.

Herwijnen.

Het cijfer voor schadevergoeding door deskundigen te doen bepalen, evenals thans. Dit art. te lezen: »Voor de aardhaling tot gewoon onderhoud van dijken en waterkeeringen wordt geen ontgeltenis gegeven."

293.

Haaften.

Door het ontworpen art. zullen eigenaars van buiten- gronden, zonder reden, grootelijks bevoordeeld worden, daar de aarde voor gewoon onderhoud sedert onheugelijke jaren gratis door hen is geleverd en de waarde der buitengronden brekend is naar dien last.

293.

Polderdistrict Bommelerwaard beneden den Meidijk.

De bepaling der l9te alinea is onuitvoerbaar en die om trent de kostelooze aardlevering, zooals die hier luidt, aller onbillijkst. De hier voorgestelde regeling der ontgeltenis voor aard levering tot gewoon onderhoud van waterkeeringen strookt niet met regt en billijkheid.

293.

Het is niets anders dan eene ongemotiveerde overbren ging van lasten, rustende op buitendijks gelegen landen, op binnendijksche gronden. Door de aangebragte wijziging vermeerderen de landen uitendijks, die altijd met aardlevering belast zijn geweest, n waarde, terwijl de landen binnen het district, waarover Je kosten van ontgeltenis moeten worden omgeslagen, eene rei-mindering van waarde ondergaan. De dijkstoel vereenigt zich hiermede ten volle.

„             Bommelerwaard boven den Meidijk. Dorpspolder Aalst.

293.

»Wegens de verandering van aarde te halen." Hieraan wenscht het polderbestuur »geen gevolg te geven" De betaling voor de aardhaling tot gewoon onderhoud wordt niet billijk geacht.

293.

Maasbommel.

De landen zijn altijd met den last besmet geweest en, laarmede bezwaard, van den eenen op den anderen over- ,\'egaan.

293.

Alphen.

-ocr page 79-

73

73

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

Die landerijen waren nu eenmaal met dien last bezwaard en de waarde daarvan, bij verkoop of anderen overgangf daarnaar berekend, zoodat derzelver waarde aanmerkelijk minder is dan die van andere gronden.

Dorpspolder Puiflijk.

293.

Dit art. verschaft aan eigenaars van landerijen, belast met het leveren van grond voor de in het art. genoemde werken, een dubbel voordeel. Ten einde de billijkheid niet uit het oog te verliezen dient deze bepaling dus eenigszins gewijzigd te worden. De bepaling van het slot van alinea 1 is niet met de billijkheid over een te brengen, want men doet daarmede >den buiten eigenaren een geschenk ten nadeele van de binnen eigenaren." Het schijnt noodig de zonder ontgeltenis te leveren hoe- veelheid aarde op minstens V, M\\ per strekkende meter te bepalen, daar één decistère, bij dijkglooijingen van 25 tot 30 Meter ter nauwernood voldoende zal zijn om stappei) van beesten en »uitvulling van dijkskruin" aan te vullen. Ook voor aangrenzende eigenaren heeft dit geen bezwaar. In alinea 2 is het bepalen van een maximum op 25 cents per M3. zeer goed, doch het dient overigens aan de beoordeeling van den dijkstool overgelaten te worden, met beroep op Gedeputeerde Staten.

Men moet namelijk aannemen, dat de van ouds tot aard levering verpligte gronden verkregen zijn met den last bezwaard, om voor gewoon onderhoud, zonder vergoeding, aardspecie te leveren. Wel is waar heeft die last, door de verhooging en ver- zvraring der dijken, eene geheel andere beteekenis gekregen dan toen hy op bedoelde buitengronden werd gevestigd, doch dat brengt slechts mede, dat men moet trachten, over- eeukomstig de billijkheid en zooveel mogelijk overeenkom- stig den toestand vóór de algemeene verzwaring der dijken, den eenen eigenaar te ontheffen zonder het district te zeer te benadeelen door telken jare terugkomende levering. In de Lijmers, b. v. onder Babberich, zou zich het geval zeer goed kunnen voordoen, dat men grond in beslag zou moeten nemen, die per hektaren slechts ± f 600 waard is, en die men, volgens het tegenwoordig voorschrift, toch met ƒ2500 per hektare zou moeten betalen, om er b. v. 1 M*. af te nemen of te verlagen. Wordt de eerste berekening bedoeld dan is de hoeveel heid gronds, zonder ontgeltenis te leveren, onbeduidend in kan die vermeerderd worden.

Polderdistrict de Lijmers.

293.

Dit art. dient verduidelijkt te worden, door nl. op te helderen of berekend moet worden over de strekkende meter dijk, voor zoo verre er afslag aan is, of over de geJieele lengte dijk liggende tegenover het land van één eigenaar. De hier gegeven voorschriften zijn zeer weinig beteeke- nend en hoogst moeijelijk uitvoerbaar, zoodat het beter schijnt, indien men de bepalingen van het bestaande regie- ment omtrent de kostelooze aardhaling niet wil behouden, die geheel af te schaffen. Voorts kan het niet-geven van ontgeltenis niet voor waterkeeringen in \'t algemeen, maar alleen voor djjken en kwelkaden worden voorgeschreven. De vraag of ook de aarde voor gewoon onderhoud van kaden en binnenkaden zonder ontgeltenis moet worden ge- leverd, hangt af van wat daaromtrent van ouds naar ge- woonte bestond. Het woord »noodkeeringen" te laten vervallen. In alinea 4 geen beroep toegelaten!

Wageningen en Bennekom.

293.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

293.

Omdat die bepaling bij de invoering der Onteigeningswet alleen voor de laatste soort (soorten) van waterkeeringen bestond.

Polderdistrict Eijk van Nijmegen. Dorpspolder Eist.

294. 295.

»Om het even is de deur openzetten zoo men niet goed- vindt geen aanzegging te doen, dus voor willekeur."

-ocr page 80-

74

74

Betrekkelijke NAMEN artikelen dei- van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Dorpspolder M;nirik. 295. Te doen vervallen de woorden: »rloor aanzegging". Bij het wonen elders en ver at\' den bruiker kennis te geven. Polderdistrict Veluwe. 295. Aan het slot toe te voegen: »In geval van verschil be- slist de dijkstoel, behoudens hooger beroep." Geldersche Maatschappij van 295. Aan het slot van dit art. toe te voegen: Landbouw. »Ingeval van verschil beslist de dijkstoel, behoudens hooger beroep op Gedeputeerde Staten." Polderdistrict Veluwe. 296. Het einde van dit art. aan te vullen met »met nieuwe waterkeeringen worden aanzienlijke verbreedingen van de bestaande gelijk gesteld." Dorpspolder Eist. 299 Beter ware voor *effeu getal" te lezen: toneffen getal." „ Doornenburg. 296, 299, 301 en 302. Doordien in deze artt. vele onteigeningen in handen van poldermeesters gesteld zijn, moet de dorpspolder de kosten betalen. Eist. 301. Beter tarief door gecombineerd collegie of geërfdendag vast te stellen. Geldersche Maatschappij van 301. In verband met de laatste alinea van art. 299, het Landbouw. woord •divien" in alinea 1 te laten vervallen. Polderdistrict Veluwe. 302. Dit art. aan te vullen met de volgende slotalinea: »Met het maken van het werk kan intusschen worden voortgegaan, overeenkomstig art. 2 van de Wet van 9 October 1841 (Staatsblad n". 42)." Geldersche Maatschappij van 302. Dit art. te lezen als volgt: »Alle geschillen welke over Landbouw. door Gedeputeerde Staten beslist." »Ingeval op de te leveren aarde de bepalingen van de artikelen 65 tot en met 67 der wet van den 288ten Augustus 1851 (Staatsblad n". 125) toepasselijk zijn, ot het betreft de vergoeding, bedoeld bij art. 296 van dit reglement, wordt, indien belanghebbenden in deze beslis- sing niet berusten , gehandeld volgens de hierboven aan- gehaalde wet." Als alinea 3 op te nemen: »In spoedvereischende ge- vallen kan, hangende deze geschillen, met de ondernomen werken worden voortgegaan."

Letterlijk opgevat geeft het aanzeggen moeijelijkheid, b. v. aan den eigenaar of den gemagtigde die ver af woont. Even als in het 3ie lid van art. 299 is omschreven. Dit schijnt voor den geregelden gang van zaken bijzonder wenschelijk.

»Mogt bij gewone herstellingen de belanghebbende kun- r.en bewijzen, dat er meer grond ingenomen is dan de waterkeering vroeger besloeg, dan zal hij, na de herstelling welke hij niet mag verhinderen, schadevergoeding kunnen vorderen, op de wijze hierna te bepalen." Nu zal dikwijls de bepaling in art. 301 voorkomen, vooral omdat de kosten voor district of polder zijn. Volgens het bestaande regl. daarentegen — b. v. het laatste lid van art. 300 — moeten alle onteigeningen door den dijkstoel uitgevoerd en uit de districtskas be taald worden. »Ontgeltenis altyd voor district of polder is niet billijk."

Dit schijnt zeer gewenscht om noodige verbeteringen niet op te houden.

In de geschillen welke ontstaan over die levering van aarde, waarop het gewijzigde artikel 68 der Onteigenings wet van toepassing is, schijnt de beslissing van Gedepu- tecrde Staten verbindend te kunnen zijn. Op de aardlevering voor kaden en binnenkaden zullen vermoedelijk dikwijls de artt. 65—67 dier wet van toe passing zijn.

Ter voorkoming van vertraging. Met het oog op art. 2, 3° der wet van 9 October 1841 (Staatsblad n°. 42) schijnt daartegen geen wettig bezwaa) te bestaan.

-ocr page 81-

75

75

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

Dorpspolder Lent.

Bij het opmaken der cieringen, bedoeld in alinea 3, zoude medewerking van het gecombineerd collegie wenschelijk zijn. Alinea 3 »medegedeeld dient goedkeuring."

303.

Eene bloote mededeeling schijnt weinig nut te geven.

Eist.

303.

„Nu beteekent het niets en beneemt men de magt van jrecombineerd collegie bij begrootingen!" Volgens den dijkstoel geheel ten onregte. De dijkgraaf en twee heemraden stemden hiertegen.

Polderdistrict Rijk van Nijmegen

303.

In alinea 3 , achter het woord medegedeeld , te voegen : »en door dat collegie goedgekeurd." In het 3de lid bij te voegen »en goedgekeurd." Deze goedkeuring is evenzeer en in nog hoogere mate noodig dan bij art. 345 is voorgeschreven voor cieringen en werken aan de geërfden. Dezelfde beginselen toe te passen, welke in de Gemeentewet en in de Provinciale wet, resp. aan den Raad en aan de Staten, de beslissing geeft niet slechts over de kosten maar ook over de werken zelve, welke resp. Burgemeester en Wethouders en Gedeputeerde Staten voorstellen. Zie hierbij het opgemerkte bij art. 9. Is post niet beter?

Dorpspolder Winssen.

303.

Volgens de toelichting hebben geërfden te beslissen over de kosten van zoodanige nieuwe werken, terwijl zooveel te meer aan het gecombineerd collegie de beslissing behoort over de aanzienlijke kosten van dikwerf belangrijke werken.

Polderdistrict Vel UWC Dorpspolder Eist. „          Ressen en Doornik Polderdistrict Nederbetuwe-

303. 305. 306. 306.

Regl. spreekt o. a. in art. 278 e. volgg. van »heem raad van den post."

«Dezelfde opmerking als bij art. 344." Is het beginsel van drie schouwen wel noodig nu de Dijkstoel zelf alle werken moet laten verrigten? Het waarschuwen der betrokken personen door de voor geschreven afkondigingen schijnt mede onnoodig.

De schouwen dienen enkel tot opneming der noodzake lijke werken in het voorjaar en tot het nagaan of over tredingen (boomen planten enz.) hebben plaats gehad. Op elk oogenblik toch, kan door bestuursleden en daar- toe bevoegden tegen hen geverbaliseerd worden , terwijl de dijkstoel bij bepaalde termijnen, wat aangaat het blooten der ilijkshellingen, opsnoeijen der heggen enz., schouwen kan voorschrijven.

Dorpspolder An geren. ,,          Lent.

307. 307.

»Bij den bestemden dag ook het uur te bepalen." Het is gebleken wel last maar weinig nut te geven, dat één der poldermeesters op den bestemden dag steeds bij het begin of de aanschouw van elk dorp (lees: polder) moet tegenwoordig zijn. In ieder geval dient in de laatste alinea >op den bestemden dag" veranderd te worden in: »op het bestemde uur." Het derde lid van dit art. schijnt overbodig nu, volgens art. 288, de dijk op het district overgaat. Alinea 3 , kunnen poldermeesters niet te huis I il ij ven V

Hij kan soms uren lang in regen en wind staan wach- ten op de aankomst van de schouw, terwijl de bevelen «n aanmerkingen later toch schriftelijk worden medege gedeeld en de uitvoering der gebreken wordt gelast.

Lakemond. Randwijk. Eist.

307.

Poldermeesters behoeven niet langer als aanklagers tegen dijkgeslaagden ten aanzien der cieringen op te treden. Hun bijzijn heeft niets geen nut en is vaak lastig en onaangenaam." Volgens den dijkstoel geheel ten onregte opgemerkt.

307.

-ocr page 82-

76

76

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

Dorpspolder Eesscn en Doornik

Het 3de lid van dit art. te doen vervallen.

Volgens den dijkstoel is dit geheel ten onregte opge Imerkt. Hetgeen is mede te deelen is te voren bekend, en kan derhalve schriftelijk worden kenbaar gemaakt.

307.

Het laatste lid is onnoodig. De aanwezigheid van den poldermeester bij de aanschouw van den polder maakt, dat het schouwvoerend collegie geene bevelen, die uit de schouw voortvloeijen, heeft mede te deelen.

Maiuïk.

307.

Goedkeuring van Gedeputeerde Staten.

Eist.

308. 315. 315. 319. 319. 319.

Om consequent te blijven met art. 344; doch zal vaak te lang duren.

Alinea 2 kan zeer onbillijk zijn. Hierbij te voegen: „Wanneer door verlegging van een kweldam het eigendom van iemand in waarde vermindert, dient zulks door het district vergoed te worden." Zijn alle grondpompen onder toezigt van den dijkstoel? Het regt van den dijkstoel, om sluizen, duikers enz te doen openen en digten, schijnt te moeten behooren aan het bestuur dat er het beheer over heeft. Met het oog op het bepaalde bij art. 363, waarbij de zorg voor de goede instandhouding der watergangen en kunstwerken tot waterontlusting is opgedragen aan polder- meesters onder toezigt van den dijkstoel, is al. 2 van art. 319 te ingrijpend , daar de dijkstoel nu bevoegd is om sluizen te doen openen en sluiten in de dorpspolders, terwijl de zorg en het beheer daarover bij poldermeesters is. De afkoop van krib- en waterwerken is primitief door partijen, naar wederzijds genoegen, vastgesteld en behoort dus geene verandering te ondergaan.

Eessen en Doornik Eist. Hanrik.

De dijkstoel meent dat dit te regt wordt verlangd.

Art. 325 bestaand Reglement is beperkter. Dat bestuur is toch het beste op de hoogte wanneer het openen of digten voor zijn polder noodig is.

Hurwenen. , Driel.

De dijkstoel acht deze bepaling in de Bom me Ier waard boven den Meidijk, waar de zorg voor de waterlossing grootendesls aan den dijkstoel is op gedragen, van groot belang en zeer gewenscht.

321.

Polderdistrict Bommelerwaard beneden den Meidijk.

Al is de uitkeering hooger geweest dan de uitgaaf door het district, zoo had het tegenovergestelde even goed kun- nen geschieden. De dijkstoel ziet dan ook in het art., op den bij art. 293 opgegeven grond, niets dan willekeurige be- vóór- en benadeeling.

De bepaling van alinea 2 behoort te vervallen, daar zij eenvoudig een geschenk inhoudt aan de eigenaren der met de uitkeering belaste landen, uit de algemeene kas, zonder dat daarvoor eenige geldende reden kan worden aangevoerd. De bepaling is bovendien bezwaarlijk uitvoerbaar en geeft jaarlijks aanleiding tot zeer lastige berekeningen en geschillen, zoodat in ieder geval eene herziening om de 10 of 15 jaren zou moeten worden voorgeschreven. Het verkiesehjkste schijnt de bestaande bepaling te be- houden en die lasten in eens afkoopbaar te stellen, even- als ten aanzien van het dijksonderhoud is voorgesteld, desnoods tot een minderen penning dan den XX»ten, ter bevordering van een spoedigen afloop.

321.

Polderdistrict nommelerwaard boven deu Meidijk.

Nagenoeg alle hier bedoelde landen zijn na de vaststel ling der afkoopsommen reeds overgegaan in andere handen, tegen berekening eener waarde na aftrek der uitkeeringen De tegenwoordige eigenaren dragen deze lasten dus fei- telijk niet meer. Doch ook, aangenomen dat de afkoop- sommen nog gedragen werden door hen die in der tijd f «laarmede zijn belast, dan nog is de hier gevolgde wijze Jjvan reductie veel te willekeurig om te worden goedge-

keurd, want steeds wordt dezelfde vermindering van last toegestaan, onverschillig of een vak meer kost dan het bedrag waarvoor het onderhoud is afgekocht, of dat daar *an niets wox#dt besteed.

-ocr page 83-

77

77

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

De overeenkomst met de onderhoudpligtigen, volgens liet reglement van 1837 en 1846, in de Tielerwaard aan- ifegaan kan toch slechts op »deze" wjjze worden gewjj

Deze bepaling is, volgens gevoelen van den dijkstool van \'fielerwaard, zeer onbillijk.

Polderdistrict Tielerwaard.

321.

Na de vaststelling der jaarlijksche bijdragen voor krib- en waterwerken heeft het district de werken op geheel andere wijze gemaakt dan vroeger de dijkgeslaagden. Ze werden nl. flink en kostbaar uitgevoerd zoodat zij later veel minder kosten vorderden, terwijl door latere rivier-ver- beteringen veroorzaakt is, dat sommige aangeslagen dijken niets meer aan krib- en waterwerken kosten. Bovendien hebben de tegenwoordige eigenaars van onroerende goederen ln\'last met dijkvakken in de zinkpakking aangeslagen, bij den aankoop der goederen die jaarlijksche uitkeering ge- kapitaliseerd en in rekening gebragt, zoodat de goederen bij scheiding er zooveel minder om werden geschat.

Het polderbestuur van Hef «fijnen acht het niet billijk, om\' aan enkele particulieren eene geldsom te schenken en die te brengen op het district of\' het algemeen, te meer daar bepaald is, dat de dijkpligtige nooit meer zal behoeven te betalen dan het thans bepaalde maximum. De Commissie voor de herziening toont door deze bepa- ling voor te stellen te veel medelijden te hebben met de dijk- geslaagden en de lasten te veel op het algemeen te willen

Dorpspolder Herwij nen.

321.

brengen.

De voorgestelde wijziging schijnt nuttig, doch daartegen- over staat, dat nu een onderhoudpligtige, wiens werken niet: of zeer weinig aan het district kosten, moet deelen in de kosten, veroorzaakt door andere hem vreemde werkeu. De pak waterwerken, waarmede de polder Heestelt is bo- zwaard, om de 10 jaren b. v. te laten herzien en te bepalen dat de uitkeeringen zóó worden geregeld, dat ieder onderhoud - pligtige alleen datgene aan het district moet vergoeden, wat zijne werken gekost hebben, zonder dat daarop van invloed zij wat anderen werken hebben gekost. De in alinea 2 ingevoerde wijziging in de verpligting tot het betalen van jaarlijksche uitkeeringen in geld, ter vervanging van het onderhoud in natura van kribben en andere pakwerken, schijnt voor den polder J\'arii eene aan- merkelijke verbetering, doch men behoort zóó ver te gaan. dat ieder onderhoudpligtige slechts die kosten aan het district vergoede, welke zijne werken veroorzaakt hebben. (Volgens eene afzonderlijke aanteekening bij het adres, betaalt de polder Varik jaarlijks aan het district voor on-1 derhoud van pakwerken ƒ017,155 en van dijken ƒ 39,49», doch geniet hij / 3873,30 aan inkomsten van eigendommen, voornamelijk afkomstig van landen besmet met dijk en waterwerken , die vóór en in het begin der eeuw aan den polder zijn vervallen. De polder wil nu ontheven worden\' van het onderhoud der pakwerken, doch de inkomsten dei- eigendommen behouden.) In alinea 2 eene herziening der pak waterwerken, om een lOtal jaren, voor te schrijven met bepaling, dat ieder on- derhoudpligtige slechts die kosten aan het district vergoeden zal die zijne werken veroorzaakt hebben.

Heesselt.

321.

Welke ook de regtsverhouding zij tusschen de onder houdpligtigen en de districten, ten gevolge van den ge- dwongen afkoop der waterwerken, zoo was ieder oorspron- kelyk zeker slechts verpligt tot onderhoud in natura van zijne werken. Het is dus onbillijk hem, wiens werken niets of bijna niets kosten, te laten dragen in de kosten welke werken van anderen veroorzaken. Hierin bestaat geen bezwaar voor de districten, want geen enkel werk kost meer dan de gewaardeerde som en ook \'d ware dit met een enkel het geval, dan ligt in de groote sommen, door het district ten gevolge van den gedwongen afkoop gewonnen, voldoende vergoeding. Administratief kan er geen bezwaar zijn, daar het districtsbestuur gemak- kelijk kan nagaan wat elk werk telken jare gekost heeft.

Yarik.

321.

De polder Zennewijnen is intusschen niet bezwaard met zoodanige uitkeeringen.

Zennewijnen.

321.

-ocr page 84-

78

78

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Dorpspolder Hunvenen. Driel.

Dit art. in dien zin te wijzigen dat, even als bij nrt. 287, de »opraiming van last van de schouders van par- ticulieren op het district worde overgebragt door te bepalen; dat gemelde geldelijke uitkeering wegens meergenoemd onderhoud afkoopbaar worde gesteld tegen een lagereu penning dan den twintigsten". De nieuwe bepaling toch schijnt hoogst onlnllijk en on doelmatig.

Onbillijk, omdat niet de primitieve eigenaren maar zij, die later den eigendom tegen mindere waarde hebben ver- kregen , zonder eenige aanspraak zullen worden bevoordeeld, en wijders omdat zij die onbelaste landen hebben verkregen en in evenredigheid van de mindere opbrengst der afkoop- sommen, deswege in de lasten zullen moeten bijdragen. » Ondoelmatig, omdat niet slechts zij wier vroegere werken voortaan minder van onderhoud zouden kosten, maar even- zeer zij, wier vroegere werken steeds evenveel of zelfs meer /ouden kosten, daardoor gelijkelijk zouden worden gebaat, begunstigd." De dijkstoel kan zich hiermede zeer goed ver- eenigen. Reeds bij de regeling van de vaststelling eener jaarlijk sehe afkoopsom zijn de landen, met dien last besmet, dadelijk veel meer in waarde gestegen dan de daarmede niet be- smette landerijen, daar het district den avontuurlijken last overnam en die landen of eigenaren gedekt waren door eene vastgestelde som, al moest het district ook het dub- bele ten koste leggen. De later door het district verkregen voordeelen zijn niet toevallig, maar te danken aan de rectificatie of normalise- ring der rivieren van wege het Rijk, waardoor de voor- ziening der krib- en waterwerken niet meer zoo noodzakelijk gemaakt is. Deze van Rijkswege (door Rijkswerken) ver kregen voordeelen geheel ten bate van enkele geërfden,— waaronder groote grondbezitters — te doen strekken, zou dus zeer onbillijk zijn, daar de voorziene en onvoorziene lasten overgenomen of gebragt zijn op de gezamenlijke ge- ërfden in het district, die derhalve billijkerwijs de alzoo verkregen voordeelen moeten genieten. De dijkstoel kan zich hiermede ten volle ver eenigen. Het onderhoud der krib- en pakwerken is voor den eenen polder meer voor den anderen minder, zoo- dat er werken zijn die geen onderhoud meer ver eischen en dus als \'t ware slapen. Dit nu is te Hedel het geval, door het verleggen van de Maas in 1870 en de digting van de oude rivier ten behoeve van den Staats spoorweg, zonder dat er ooit sprake van herleven kan zijn. pe grondslag van de uitkeering is aldaar dus geheel te niet gegaan, en niettemin vloeit jaarlijks /\'Il45.26 wegens afkoop in de districtskas, zonder dat het district één cent voor onderhoud behoeft uit te geven. Bovendien bedragen de vóór 1870 betaalde uitkeeringen duizende guldens meer dan de destijds besteede uitgaven. Hoe men ook het beginsel der hoogste regtscollegiën, dat bij de vervanging der pakwerken de last van een specialen is overgaan in een aandeel in den. algemeenen last wil verdedigen, men vergete

321.

Wordt dit art. onveranderd aangenomen, dan zullen de besmette landerijen andermaal merkelijk in waarde stijgen en dat ten voordeele van enkele bijzondere personen. De voorgestelde regeling is alzoo in strijd met alle regt en billijkheid.

Dorpspolder Aalst. „          Zuilichem boven den Meidijk.

321.

Dorpspolder Hedel.

Ten einde de billijkheid zoo volledig mogelijk toe te passen, te bepalen dat de jaarljjksche uitkeering van elk persoon of elke corporatie geëvenredigd zij naar de voor zijne pakwerken besteede uitgaven, en niet naar die van al de werken gezamenlijk; m. a. w. dat daar waar geen onder houd is ook geene uitkeering geschiede. Voor den polder Hedel zou dan ook zeer toepasselijk zijn het voorstel in de Memorie op pag. 16 ontwikkeld, ten aanzien van het slapen der verpligting indien er geen onderhoud is noodig geweest en het vervallen derzelve wanneer zij gedurende 30 jaren achtereen heeft geslapen omdat de daartegen aangevoerde bezwaren van het hei- leven der onkosten aldaar alle gegrondheid missen.

321.

-ocr page 85-

79

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

daarbij niet, dat de afkoop der waterwerken niet was eene trijwittig tot stand gekomen overeenkomst tusschen polder en district, doch een gedwongen daad voortvloeiende uit. het toenmalige reglement, zoodat aan de zijde van den polder geene keus was en alleen voor het district reeds zoovele jaren alk voordeel is. De onbillijkheid wordt nog te grooter doordien ieder geërfde, boven de uitkeering, jaarlijks zyn aandeel bunderbunders-gelijk in de districts lasten moet betalen, voor zoover de heffing daarvan nood- zakelijk is tengevolge van meerdere uitgaven aan de wa telwerken dan door de uitkeeringen kunnen bestreden worden. De exceptionele toestand, waarin de polder ten aanzien zijner krib- en waterwerken verkeert, is zóó onbillijk dat bijzondere bepalingen alleszins gewettigd zijn ten einde dit te doen ophouden. De dijkstoel kan zich niet met het hier ontwik kelde beginsel vereenigen en is van oordeel dat er, sedert den afkoop, geenerlei verband meer be- staat tusschen de nitkeeringen en de afgekochte pakwerken, doch oordeelt niettemin, dat er nog meer is te zeggen voor de denkbeelden door het polderbestnur ontwikkeld dan voor het stelsel van het Ontwerp. Vóór 1837 , dus vóór de invoering van het polderre glement, heeft de polder zijne voorgronden met kribben, jbleesslagen, pakwerken enz. tegen inscharing beveiligd en is hij van schoordijken bewaard. In 1837 behoefden er alzoo geene pak- of andere waterwerken getaxeerd noch door uitkeeringen in geld vervangen te worden. Toen nu na 1838 al spoedig bleek dat de getaxeerde uitkeeringssom zelfs voor de jaarlijksche herstellingen niet toereikende was, heeft het districtsbestuur gedurende 10 jaren getracht met de ontvangbare afkoopsommen slechts de hoog noodige herstellingen tot stand te brengen, doch ten slotte bleek dit onmogelijk zonder de vele waterwerken eens krachtig te herstellen en te vernieuwen. Te dien einde zijn dan ook in de jaren 1849, 1850 en 1858 leeningen gesloten tot de resp. bedragen van 21, 3 en 1 \'1 mille, en eerst na die buitengewone uitgaven van f 36000 kunnen de hei-stellingen der waterwerken met de afkoop penningen bestreden worden, terwijl het district vooral aan de Maaszijde nog met nieuwe werken is belast. De polder Ammerzoden, die met zijne belangrijke krib- en waterwerken is belast gebleven, heeft derhalve boven- dien moeten bijdragen in de herstellingskosten der overige iifgekochte waterwerken in het district, en nu hij welligt eenmaal eenige vergoeding zou kunnen erlangen voor de gedurende ruim 30 jaren voor anderen gedane bijdragen, zou de polder andermaal moeten deelen in de nadeelen

Dorpspolder Ainmerzoden Well.

In alinea 2 van dit art. is getracht eene vermeende onbillijkheid in de beide reglementen van 1837 en 1846 op te heffen, n. 1. van de vervanging der vroegere verpligting tot onderhoud van kribben en pakwerken door eene altijd- durende uitkeering in geld aan het district. Ten aanzien van den polder Ammerzoden en die van Kerk-Driel, althans gedeeltelijk, zou de voorgestelde regeling eene dubbele onbil-! lijkheid bestendingen, zoodat het polderbestuur daartegen reclameert.

321.

en

-ocr page 86-

80

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aan merkingen.

TOELICHTING.

,iie noodwendig moeten volgen uit de voorgestelde alinea ■j ran art. 321. De dijkstoel kan zich met deze beschouwingen zeer goed vereenigen en meent dat het stak alle overweging verdient, tegenover de bewering nit de Memorie van Toelichting omtrent de voordeelen door de districtsbestnren van deze uitkeeringen genoten. De gronden van het polderbestuur komen woordelijk overeen met die door de besturen der dorpspolders Aalst en Zuilichem boven den Meidijk aangevoerd. De dijkstoel vereenigt zich in hoofdzaak met het aangevoerde. Sedert 1838 heeft de polder jaarlijks ruim /*600 aan- af koop betaald, hetgeen zeer bezwarend is. De dijkstoel kan zich, blijkens het boven op dit art. reeds medegedeelde, niet vereenigen met het hier als wenschelijk geopperde. Daar zij, zonder geldige reden , eenvoudig een geschenk uit de algemeene kas doet aan de eigenaren der met uit keering belaste landen. De tegenwoordige eigenaren dra gen deze lasten feitelijk niet meer, want zij hebben nage- aoeg allen de hierbedoelde landen verkregen voor de waarde iia aftrek der uitkeeringen. Al werden de afkoopsommen nog gedragen door hen lie in der tijd daarmede belast zijn geworden, dan is nog Ie hier gevolgde wijze van reductie zóó willekeurig, dat zg ;eene aanbeveling verdient, want onverschillig of een vak meer kost dan het bedrag waarvoor het onderhoud is af- jekocht of wel dat dit daaraan niet wordt besteed, zal voor beide dezelfde vermindering van last worden toege- staan.

De krib- en waterwerken afkoopbaar te stellen tegen penning XVI, waarmede, om zoo te spreken »de kerk zoo wat in het midden zou zijn."

Dorpspolder Gameren.

321.

De afkoopsom voor waterwerken voor rekening van het district te doen komen.

Delwij nen.

321.

De bepaling, opgenomen in alinea 2, behoort te ver- vallen. De bepaling, zoo als zij nu is voorgesteld, is zeer be zwaarlijk uit te voeren en geeft jaarlijks aanleiding tot zeer lastige berekeningen en geschillen, zoodat in ieder geval herziening om de 10 of 15 jaren zou moeten wor- den voorgeschreven. Het verkieselijkst is de oude bepaling te behouden en die lasten in eens afkoopbaar te stellen , evenals ten aan- zien van het dijksonderhoud is voorgesteld, desnoods, ter bevordering van een spoedigen afloop , tot een minderen penning dan den XX8ten.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

321.

Achter dit art. bij te voegen : »Wanneer een heemraad, plaatsvervangend heemraad of noodheemraad zich, op uit- noodiging van een ambtgenoot of van den dijkgraaf, naar een meer bedreigd punt begeeft, waar zijne tegenwoordig- heid meer noodig is, heelt hij gelijke bevoegdheid." Indien een heemraad op een bedreigd punt den bijstand van een ambtgenoot inroept of de dijkgraaf dien ambtge- noot daartoe uitnoodigt. dan aan dezen heemraad op dien post dezelfde bevoegdheid te geven als op zijn eigen ge- deelte dijk. Waaruit volgt en is het wenschelijk dat de heemraad loonwachten in dienst kan stellen ?

323.

Polderdistrict Veluwe.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

Het gebeurt dat, terwijl in het eene deel van het dis- \'riet geenerlei gevaar is, dit in een ander deel dubbel aan- K\'ezig is.

323.

Zooals de Memorie zegt.

324.

Dorpspolder Eist.

-ocr page 87-

81

81

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Brievengaarders en brievenboden wel vrij te stellen , gods- dienstleeraren en onderwijzers daarentegen niet.

Dorpspolder Maurik.

325.

De werkzaamheden der eersten mogen geen uitstel lijden, die der laatsten wèl; bovendien kunnen deze gebruik ma \'ken van het regt om plaatsvervangers te stellen. Zooals b. v. regterlijke ambtenaren en notarissen.

Onder de hier bedoelde vrijstellingen ook nog op te nemen onder letter h : » Ambtenaren belast met de zorg over een openbaar archief." Liever de verpligting tot het betrekken der dijkwachten door den dijkstoel te laten~regelen.

Polderdistrict Wageningen en Bennekom.

325.

32G.

Veluwe.

»Bestaande gebruiken zijn dikwijls moeijelijk te comba teren, wanneer zooals in de Veluwe het betrekken der dijkwachten niet dikwijls voorkomt. Beslissing van Gedeputeerde Staten vordert veel tijd.

Aan het slot van alinea 1 bij te voegen: »Of krachtens verordening door het Gecombineerd Col- legie, onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten, vast te stellen daartoe zijn verpligt." Poldermeesters dienden de indeeling in rotten te doen, evenwel niet vóór dat het dijkleger betrokken wordt.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

326.

Deze zijn beter dan den heemraad bekend met de op de lijst voorkomende personen. Geschiedt de indeeling vooraf, dan zal de igeheele primitive indeeling" ligtelijk niets beteekenen , door latere beschikkingen , veroorzaakt door het uitvallen van rotgezellen door sterfgeval, verhuizing enz, Omdat deze beter op de hoogte zijn en de manschappen van het dorp beter kennen. Volgens den dijkstoel te regt. In alinea 3. De dijkstoel is van gevoelen dat deze opmerking te regt is gemaakt. De dijkstoel acht deze opmerking te regt gemaakt.

Dorpspolder Lent.

327.

Het 3de lid in dier voege te wijzigen dat de poldermee- sters de rotten verdeelen.

Oosterhout. Slijk Ewijk.

327.

»

»Opdragt aan poldermeesters of althans bevoegdheid tot die opdragt is toch wenschelijk!"

Eist.

327.

In alinea 3 de woorden »de heemraad van den post\' te vervangen door: »het polderbestuur." Aan het slot van dit art. bij te voegen: »Hij is ook bevoegd naar omstandigheden andere geschikte personen buiten de rotgezellen tijdelijk in dienst te nemen, ook dan wanneer het dijkleger niet betrokken is heeft hij gelijke bevoegdheid." Hoe kunnen poldermeesters tijdig de rotmeesters aan- wjjzen? De oude bepaling schijnt te verkiezen.

Eessen en Doornik

327.

Polderdistrict Veluwe.

327.

Deze bijvoeging is vooral in Veluwe gewenscht omdat de eigenaardige toestand daar dikwijls het betrekken van het dijkleger minder doelmoetig doet zijn en toch eenige voorziening noodzakelijk is.

327 en 332.

Dorpspolder Heteren.

Het blijkt nl. niet dat poldermeesters een afschrift ont- vmigen van de lijst vermeldende de door den heemraad gekozene rotmeesters. Het volgens de Memorie van Toelichting beoogde doel zal met de bestaande bepaling beter bereikt worden. Zij het ook ten koste van het district of den dorpspolder \\ »an te schaffen, daar bestuursleden of ambtenaren dikwijls ongenegen zijn gebleken zulks te doen.

328.

„              Bommelerwaard boven den Meidijk. Polderdistrict Veluwe.

329.

Naar aanleiding van dit art. wordt den wensch geuit hier of elders in liet Ontwerp te bepalen, dat polderambtenaren in het bezit moeten zijn van alle noodige reglementen en verordeningen.

-ocr page 88-

82

82

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Dorpspolder Eist.

331. 332. 332.

> Art. 327 Rotmeesters plaatsvervangers niet in persoon ?" Aan het hoofd vnn den post of aan poldermeesters alle oproepingen op te dragen. De oproeping der rotmeesters en rotgezellen in alinea 2 door een beeëdigd polderbode te laten doen.

Bij verzuim is het te laat, dat wordt soms eerst ont- dekt door dat niemand opkomt. In alinea 2 is niet bepaald wie de rotmeesters moet oproepen. Het voorschrift is onpractisch en onbillijk, daar de rot- tjezel, die niet opkomt, niet te vervolgen is en aan den rotmeester meer werk wordt opgedragen dan aan de rotgezellen. Anders kan, bij weigering of nalatigheid om ter wacht te verschijnen, niet worden geconstateerd dat werkelijk de oproeping is geschied. De jaarwedde der poldermeesters wordt naar hunne gewone werkzaamheden geregeld. Het is dus niet billijk poldermeesters van aan de rivier gelegen polders gratis deze buitengewone diensten te laten verrigten, waarvan die der meer binnenwaarts gelegen polders verschoond bljjven.

»            »

Opijnen.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

De oproeping der rotmeesters en rotgezellen door een beeëdigd polderbeambte te doen geschieden.

332.

Dorpspolder Maurik.

Aan poldermeesters ook eene belooning toe te leggen wanneer hunne diensten bij het betrekken van het dijkleger gevorderd worden.

333—335.

Dreumel.

334.

In het laatste lid, na het woord > vastgesteld", in te voegen : »na het polderbestuur daarover te hebben gehoord." De bepaling, voorkomende in de slotalinea, niet toepasse lijk te verklaren op de heemraden , daar hieruit moeijelijk- heden en schilde voor het district zouden kunnen ontstaan, omdat de heemraad in casu wel staat onder de bevelen van den dijkgraaf, zoolang deze tegenwoordig is, doch niet gehouden schijnt de door dezen gegeven bevelen, na diens vertrek, na te komen en ook geacht kan worden de rege- ling der werkzaamheden en wat er behoort te geschieden beter te kunnen beoordeelen dan hij, die zich slechts oogen- blikkelijk ter plaatse bevindt.

U j; os s ui n » Driel. >> Redel.

Met het oog op de verantwoordelijkheid der leden van den dijkstoel als dagelijks bestuur. De\' dijkstoel acht de nieuwe bepaling eene groot e verbetering, daar het noodig is dat er eenheid van gezag besta zoodra het dijkleger betrokken is. Het aangevoerde argument kan onder het tegenwoor dige reglement gelden, omtrent de verhouding van den nood- of plaatsvervangende heemraad tot den dijkgraaf en den heemraad van den post, doch daartegen zijn nooit bezwaren voorgekomen. Handelt de heemraad zonder overwegende redenen zoo als door de polder best uren wordt bedoeld , dan zou art. 32 op hem van toepassing zijn.

335.

Bij te voegen : »tegen billijke vergoeding." Het hier aangenomen beginsel is (in enkele gevallen) in strjjd met den bestaanden toestand.

Ressen en Doornik. Doornenbnrg. Ijzendoorn.

339 en 340. 343 en 344. 343.

B. v. de Krakadehche straat onder Doornenèurg, die met brug en duiker door de gemeenten Bemrnel en Gent onder houden wordt.

De uitbreiding van het beheer en toezigt van polder meesters over alle wegen in hunnen polder, zal het gemeente- bestuur verpligten tot uitvoering der door poldermeesters voorgeschreven werken, aan wegen die voor gemeente rekening onderhouden worden.

-ocr page 89-

83

8:1

NAMEN Betrekkelijke artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. 0 n t w e r p. Dorpspold er Wijchen. 343. »Dewijl in Wijehen de afscheiding van polders op ver- schillende plaatsen bestaat door hooge gronden en wanneer sommige eigenaren hunne gronden believen uit te lagen en alzoo het water van den eenen polder in den ander laten vloeijen of hierin voorzien kan worden; zal weldra in dezen polder plaats hebben." >> Nij broek. 343. Dit art. en de volgende tot en met art. 350 geven aan poldermeesters, onder goedkeuring van den dijkstoel, eene groote magt. » Angeren. 344. »De sieringen ook door de geërfden goed te keuren." >> Doornenbarg. 344, 365 en 355. Volgens deze artt. voeren poldermeesters tijdig in het voorjaar eene schouw over de werken aan hun beheer onderworpen »(: ook over de wegen:)" en moeten deont- eigeningen door poldermeesters gedaan en de schadevergoe- ding door de dorpspolder» betaald worden. » Gent. 344. Het slot van het art. te lezen: »Zij maken bijeenigszim belangrijke werken daarvan cieringen op enz." >> Bemmel. 344. De ciering mede door geërfden te doen goedkeuren. >> Lent. 344. Bestendiging van den bestaanden toestand is alleszins wenschelijk en de verpligting voor poldermeesters, om de cieringen op te maken, schijnt niets anders dan eene be- lemmering in het goede maar meer vrije beheer tot heden gevolgd. " t> 344. De bepaling, dat de cieringen (dus zoowel voor gewone als voor buitengewone werken) ter goedkeuring moeten • worden gezonden aan den dijkstoel, dient te vervallen. >> Oosterhout. 344. Dit art., in verband met de beide volgende, zóó te wijzigen, >> Slijk-Ewijk. | dat aan poldermeesters worde voorgeschreven jaarlijks de ciering op te maken en aan de goedkeuring van den ge-i ërfdendag te onderwerpen, en hiervan aan den dijkstoel kennis te geven. >> Lakemond. ) 233 (?) en 344. Het eerste dezer artt. geeft aan poldermeesters last, ciering » Randwijk. j en raming der kosten aan geërfden aan te bieden, terwijl het laatste art. eveneens het opmaken van cieringen voor- schrijft, doch slechts de goedkeuring van den dijkstoel aanwijst. »Is dit niet onregtvaardig ?"

Aanmerkingen.

Het gecombineerd collegie maakt Gedeputeerde Sta ten hierop bijzonder opmerkzaam, als zijnde de zaak van bijzonder gewigt voor den dorpspolder Wijchen.

Deze artt. brengen veel van den geërfdendag op den lijkstoel over.

De artt. 297 en 318 van het bestaande regl. spreken laarentegen van onteigening door den dijkstoel en vergoe ling uit de dis/riclskas, ten opzigte van verbetering van gebrekkige waterlossing.

Anders zal het voorschrift veel tijd en moeite kosten en, bij den geringen omvang van sommige dezer werk zaamheden, zal het een groot bezwaar zijn steeds aan het voorschrift te voldoen. De dijkstoel acht dit te regt opgemerkt.

Hoe toch kunnen poldermeesters voorzien welke gewo- ne en buitengewone werken er in het volgende dienst- jaar noodig zullen zijn? Vele dingen zullen vergeten en niet op de cieringen gebragt worden en daardoor later niet meer kunnen worden uitgevoerd. In art. 345 is namelijk sprake dat eenige cieringen de {,\'oedkeuiïng van den dijkstoel , anderen die van het Ge Cümbineerd collegie vereischen en eindelijk wordt aan het slot voor sommige cieringen de goedkeuring van den ge ërfdendag verlangd. De dijkstoel acht deze opmerking geheel ten oaregte gemaakt.

-ocr page 90-

84

84

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Dorpspolder Driel.

Vooral bij waterkeeringen en waterwerken openbaren de ^•breken zich in den regel op eens en vereischteu dan eene iliulelijke herstelling. Zie aanteekening op art. 308.

344.

Het laatste lid liever te laten vervallen, omdat de ge- trouwe naleving van de goedgekeurde ciering voor gewoon onderhoud zeer moeijelijk ia. Goedkeuring van cieringen door dijkstoel dat kan en zal vaak te lang duren. Art. 270 Regl. te behouden, of wel de goedkeuring van den dijkstoel weg te laten. De afkondiging der eerste voorjaarsschouw is onnoodig.

Eist.\'

344.

Ressen en Doornik

344.

Maurik.

N\'iemand heeft daarbij eenig belang en de ciering behoeft nik niet in overleg met anderen te worden opgemaakt.

344.

Dreumel.

344.

In alinea 1, op het woord »wegen" te laten volgen: »die uitsluitend hierbij behooren, en". Aan dit art. toe te voegen: »Zoowel zij die de schouw voeren als zij die op last der besturen werkzaamheden aan watergangen of waterkeeringen venïgten, hebben aan beidt zijden van den watergang het regt van vrijen toegang." De cieringen worden in dit art. onderscheiden in gewone en buitengewone en voor de laatste wordt de goedkeuring van het gecomb. coll. voorgeschreven, doch slechts voor- zooveel het hardmaken van wegen betreft is dit deel di ciering aan de goedkeuring van den geërfdendag onder- worpen. »Waarom niet evenzeer de eerste? kunnen polder- meesters geen domme streken doen?" »0ok hier vindt men door de nieuwe bepaling een grove onbillijkheid aan geërfden gepleegd — en denzelfden onzin."

Polderdistrict YeluWC

344.

Dit verlangen vindt zijn grond in de bezwaren die de genoemde personen, bij het venïgten hunner werkzaam- lieden , ondervinden en die in een\' dorpspolder van Veluwe aanleiding hebben gegeven tot eene procedure. >,I3i) art. 215 wordt de omslag der kosten in handen [gesteld van geërfden: bij Art. 343, 344 en 345 de uit- sluitende magt in handen van poldermeesters." Dit geeft aan poldermeesters eene verkeerde heerschappij over Geërf- den, daar er gemeenschappelijk overleg moet bestaan en geërfden kennis moeten dragen van alle cieringen, plannen lenz. en deze overwegen en vaststellen vóórdat zij door om- islag de kosten dekken. Het polderbestuur verlangt slechts uit te voeren dat waartoe zij door geërfden gemagtigd zijn, evenals b. v. Bui-gemeester en Wethouders van \'tgeen de Raad heeft besloten. Vooral om de controle die bestaat.

Dorpspolder Lakemond. „           Randwijk.

Dorpspolder Eist. „          Kessen en Doornik, ,,           Manrik.

345. 345. 345.

Cieringen voor wegen is toch niet noodig. Het 4de lid te laten vervallen. Het omslagtige opmaken van cieringen voor de in alinea 2 genoemde werken en de goedkeuring daarvan te doen vervallen. In alinea 2 achter zwegen" bij te voegen: »en voei De strenge toepassing van het art. zou dan welligt aan leiding geven, dat de onderhoudslast werd afgekocht (inge volge art. 29 van het wegen-reglement, prov. blad n°. 103 van 1857). Hierbij wordt verwezen naar hetgeen vroeger over cie- ringen is opgemerkt bij art. 9. Alinea 4 te wijzigen in verband met opmerking op art. 136 gemaakt.

Dit gewoon onderhoud kan wel aan de dorpspolderbe- sturen worden overgelaten. Deze bepaling is wenschelijk, daar in den dorpspolder Maurik vele voetpaden zijn die door particulieren onder- houden moeten worden, \'tgeen veel te wenschen overlaat

Polderdistrict Veluwe.

345.

-ocr page 91-

85

85

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

Dorpspolder Ressen en Doornik. M                  I\'t\'llt.

Het 2de lid te doen vervallen. Welke cieringen kunnen, ook zonder hoogere goedkeu ring, door poldermeesters worden ten uitvoer gelegd. Zijn dat die, bedoeld in art. 344, of kunnen poldermeesters, na de buitengewone schouwen in dit art. omschreven, ook buitengewone cieringen opmaken en dadelijk daarna ten uitvoer leggen? De bepaling, waarbij de dijkstoel de bevoegdheid krijgt om, des noods ten koste van den dorpspolder, waterlei- dingen te bezorgen, is onbillijk en letterlijk opgevat onuitvoerbaar, omdat poldermeesters slechts volgens het regl. mogen te werk gaan en de dijkstoel het werk van poldermeesters volgens het reglement zal beoordeelen.

346. 348.

Dorpspolder Dooruenbnrg.

350.

In de tijd hebben heeren Gedeputeerde Staten dan ook liet nader aangedrongen op het verlangen, dat de dorps okler Doornenburg voldoende waterlossing zou verschaffen, >oals Gedeputeerde Staten, in overeenstemming met het \'voelen van den dijkstoel, hadden verzocht. Bij het Ont verp nu, zijn de bestaande voorschriften zóó gewijzigd , Int de polder voortaan alle waterleidingen moet daarstellen en onderhouden. De algemeene toelichting op dit hoofdstuk , in de Me- ïiiorie voorkomende, is voor Overbeluioe niet juist, want liij de districts-watergaiigen de Linge en de Verloren Zeeg zijn de dorpspolders onderhoudpligtig, doch is de Dijkstoel liet schouwroerend bestuur. Opdat er niet twee cieringen voor hetzelfde werk worden opgemaakt en het beheer tot geene onaangenaamheden lanleiding geve.

351 en volgende.

Indien dit Hoofdstuk (van de uitwatering) tevens toepas- selijk is op de districten, dan is art. 366, laatste lid, daarmede in strijd, want dan zou de Dijkstoel onderwor- pen zijn.

Polderdistrict Overbetnwe.

351 en 359.

Eenige bepalingen op te nemen voor het geval dat een sluis of brug in een anderen polder is gelegen of door meer polders gezamenlijk onderhouden wordt. Het onderhouden, herstellen of vernieuwen van sluizen bruggen en duikers, onder beheer der polders, behoort ze ker in de ciering der waterleidingen opgenomen te worden Dit hoofdstuk in dien zin te wyzigen, dat alle watergan- gen uit de polderkas onderhouden worden, hetgeen veel heilzamer is dan onderhoud door geërfden. In het ontwerp op te nemen: >dat de zich in de Oude Wetering van het Rijk van Nijmegen en Maas en IFaalhe vindende schutlakens of dergelijken, onmiddellijk nadat de Maas de deuren der in den dijk liggende sluis sluit, zullen moeten worden gesloten, en dat het openen daarvan bij gedeelten zal moeten geschieden."

Dorpspolder Uzendoorn.

Avezaath. (Kapel- en Kerk-)

351 en volgende. Hoofdstuk IV. Uitwatering. 351 en volgende.

Deze toestand bestaat en werkt gunstig in den dorps- polder Kerk- en Kapel-Avezaath.

Altforst.

Dit zoude een groot voordeel voor de lager liggende polders aanbrengen en weinig schade voor de hooger gelegene, Door het bij gedeelten openen der schutlakens zou worden voorkomen, dat het water over de wallen stroomt en, door bet nog eenige dagen openblijven der schutlakens, nadat Ie sluis gesloten is, zullen misschien de hooger gelegene polders 1 centimeter water verliezen maar de lagere welligt ^ a 4 centimeter ontvangen. Dat de wallen veel water \'oorlaten, blijkt daaruit dat de wetering, zoodra de schut- takens gesloten zijn, in de eerste 24 uren meer dan 1 \'ecimeter valt. De lager gelegene polders, die de water- It\'iding toch mede onderhouden, moeten dit kwelwater "itvangen en krijgen eerst de beurt, nadat de bovenpolders V;m het water ontlast zijn, wanneer ten minste — zooals "mar al te dikwijls geschiedt — de Maas niet gaat wassen eu de sluis hare deuren sluit.

-ocr page 92-

•

86

8G

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

Deze bijvoeging zal duidelijkheidshalve wel noodig zjjn tenzij men alle watergangen zonder onderscheid aan de schouw wilde onderwerpen, doch dat schijnt, zonder eenige schadevergoeding, wel wat onbillijk. Op gelijke wijze als voor de wegen in deze provincie bestaan. Daardoor zullen vele geschillen voorkomen wor den en zal een goed onderhoud dier watergangen zeer wor den bevorderd.

Polderdistrict Veluwe.

Den aanhef\' van dit art. te lezen: »Alle thans schouw- bare watergangen enz."

351.

Leggers der watergangen voor te schrijven, niet aan- duiding der breedte, zooveel mogelijk der diepte en der onderhoudpligtigen. Op die leggers zouden moeten worden gebragt alle wa- tergangen die in het belang des polders aan de schouw behooren onderworpen te zijn. In den tweeden regel, achter het woord: »watergang, in te voegen: >of waterkeering." Is het niet wenschelijk dat leggers worden opgemaakt? Achter >watergang" te lezen: »of waterkeerendedammen." Hierbij te voegen: »tot zekerheid dat de breedte en zooveel mogelijk de diepte enz. der watergangen behouden blijven, zonder dat daarover verschil met aangrenzende landeigenaars kan ontstaan, is noodig dat wordt voorgi- schreven: dat er in eiken polder leggers der watergangen moeten gemaakt worden."

Geldersclie Maatschappij van Landbouw.

351.

Dorpspolder Lent.

352. 352. 352. 352.

Volgens den dijkstoel te regt verlangd.

Eist. „           Resseu en Doornik

Opijnen.

Evenals die van de wegen en voetpaden in elke ge- meente bestaan.

Zie hierbij het bij art. 256 opgemerkte, omtrent het wenschelijke van leggers, door de polderbesturen, onder goedkeuring van den dijkstoel, te zamen te stellen. Het is noodig op te nemen dat het Gecombineerd Col- legie of de geërfdendag, bij te weinig water, besluiten kunnen uit voorbijstroomende watergangen water ten hun- nen nutte af te leiden, door heulen of duikers aan te leggen. Deze bepaling kan aanleiding geven tot verwikkelingen, zoo het beheer over watergangen, die verschillende dorpspol- ders doorloopen, bij een hooger gelegen bestuur berust. De redactie is bovendien in strijd met de artt. 676 en volgg. van het Burg. Wetboek, doch kan verbeterd worden door » watergangen" te veranderen in »waterkee ringen".

352.

Polderdistrict Veluwe.

^Zijdelings afleiden" van water is geheel iets anders dan het »bevordei\'en van overloopen" (art. 316 Regl.). Het eerste kan bij droogte zeer nuttig en noodig zijn; liet laatste dikwijls doorbraken en overloopen veroorzaken. Een hooger gelegen polder voert b. v. toevallig op eens zooveel water af, dat de waterkeeringen in lager gelegene elders overstroomen of doorbreken en nu zou dat be- ituur met het beheer belast — ook al is de groote toe- oer van water door diens nalatigheid veroorzaakt — eene actie kunnen instellen tegen de onderhoudpligtigen der lager gelegene waterkeeringen. De waterkeeringen liggen niet overal vast langs de watergangen, maar somtyds eerst op een volgend perceel, zoodat er geen grond is, om b. v. te verbieden een water- kolk om het vee te drenken aan den watergang te behou- den, hetgeen toch volgens het art. niet geoorloofd is. Volgens den dijkstoel te regt opgemerkt.

353.

„           Lakemond. „           Randwijk.

Hetere n.

353.

»Zijdelingscke afleidingen is niet juist; overloopen in art. 31G Regl. is niet voorzien; Bepaling van keeringen ontbreekt."

Eist.

353.

-ocr page 93-

87

87

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

Wanneer die aarde slechts eenmaal wordt opgeruimd, ij het ook na drie maanden of langer, dan wordt nog mi het artikel voldaan.

Dorpspolder Lent.

356.

Mag de uitgegraven aarde wel op de kantenjvorden ge- legd en alleen maar daar niet blijven liggen ?

356 en 357.

Waar moet men met die aarde blijven, als de aangren zende eigenaar niet gedoogt dat die op zijn land wordt geworpen of daarover vervoerd ? Waarheen moet de grond worden weggevoerd, als de aangrenzende grondeigenaar weigert dien op zijn land toe te laten of het aangrenzende land geen eigendom van het district of den polder is ? In deze artt. duidelijk te constateren, dat de besturen het regt hebben om alles wat uit de watergangen komt op de kanten neder te leggen en dat de aangelanden ver- pligt zijn om, wanneer de besturen zulks eischen, die aarde enz. weg te voeren. Algemeen is wel wat streng! Het woord «weteringen" te veranderen in: »watergan- gen" of wel in deze 2d* alinea tevens op te nemen, d;tt geene heggen enz. aan de kanten der weteringen, tocktêloo- ten, of aanscholten mogen staan, noch takken daarover mogen hangen. Dit art. zóó te wijzigen , dat die boomen en struiken kunnen onteigend worden of wel de laatste alinea weg te laten, zoo de bevoegde besturen toch geen magt hebben om uit te voeren. Zoodanige verscherping in dit art. aan te brengen, dat de betrokken polderbesturen het regt hebben om hinder- hjke boomen en struiken te doen opruimen.

Zal men zonder schadeloosstelling zand en grond over eus anders eigendom laten vervoeren en eene plaats tot

M          Lakemond. „           Randwijk.

356 en 357.

rging moeten afstaan ?

Polderdistrict Veluwe

356 en 357.

>Art. 321 zegt Waterkeeringen." In den polder Buren en Erichem zijn tal van waterafvoe- rade slooten, die ten koste des polders worden gegraven f geveegd en als »tochslooten" bekend zijn, welke niet nder de bepaling zouden kunnen begrepen worden en aaronder toch behooren te vallen. In 1878 zijn door het polderbestuur van Asch, volgens iet corresponderende art. 321 van het Reglement, boo- aen en struiken ingeschouwd, die gedeeltelijk slechts 3 a I jaren geleden gepoot waren en zeer hinderlijk zjjn voor Ie afwatering der polders Asch en Achter den haag. De egter achtte art. 321 liegl. echter niet van toepassing n de >groote hindernissen" zijn blijven staan. Volgens den dijkstoel van Buren is de beweerde overtreder van art. 321 al. 4 van het Regl. niet ge- traft: a omdat deze alinea niet straft het «hebben" maar \'et „pooten" (van boomen) en b omdat de boomen tonden op een door geenerlei kunstwerk opgehoogd errein dus niet op eene waterkeering. De dijkstoel icht deze uitspraak geenszins juist, maar meent tevens, lat geen procesverbaal ter vervolging door den regter iad moeten opgemaakt zijn, maar dat de wet van 3 October 1841 (Stbl. n°. 42) had behooren toegepast te worden, en wijders dat de bezwaren der dorpspol 4ers Asch en Achter den haag ongegrond zijn en tat zij niet gelet hebben op den aanhef van art. 376 \'an het Ontwerp. Indien het Ontwerp n.1, tot wet wordt verheven en ook ." het district Veluwe toepasselijk wordt verklaard.

Dorpspolder Eist. „           Buren en Erichem

358. 358.

358.

Asch.

358.

Achter den Haag.

De kennisgeving aan (ïedeputeerde Staten van het poten van boomen te doen vervallen en de vergunning in het district Veluwe geheel van den dijkstoel te doen afhangen.

358.

Polderdistrict Veluwe.

-ocr page 94-

88

Betrekkelijke artikelen van het O n t_w e r p.

NAMEN dei- betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

Dorpspolder* Vaassen.

358.

Het verbod om langs de waterleidingen boomen te p^ten niet als algemeen verbod te behouden. Dit art. in zoover te wijzigen dat voor » weteringen" worde gelezen: «watergangen". Is b. v. de Verloren Zeeg een wetering? Zoo neen, dan behoort in alinea 2 van dit art. te staan »weteringen of watergangen" en in alinea 3: «bestaande bruggen, duikers en dergelijken." Om het in alinea 3 behandelde onderwerp goed te re- gelen ware het noodig voor te schrijven, dat de betrokken besturen binnen een jaar na de invoering van dit reglement moeten bepalen hoe wijd op elke waterleiding die bruggen moeten zijn, en dat voor waterleidingen, die meer dan eenen dorpspolder doorloopen , die afwatering naar beneden steeds grooter worde bepaald. Wordt hier met polderkas bedoeld de kas van den dorps- polder, ook ten opzigte van waterleidingen die door ot\' van wege den dijkstoel worden geschouwd? Dit art. staat opstuwing van water bij droogte tor, doch als nu een bovengelegen pohlerbestuur weigert toe- stemming te geven, kun dan de Dijkstool, op grond van art. 363, toch het verlof geven? Wie zijn de betrokken besturen?

liet kan in sommige polders noodig worden geacht Joch in Vaassen is het zeer tegen het belang der eigenaren Zulks wordt door één lid verlangd.

358.

Twello.

Polderdistrict Overbetuwe.

359

Dorpspolder Vaassen.

359.

Zoo als het artikel (alinea 3 n.1.?) nu is, stelt het de itelegenheid open voor willekeurige handelingen.

Lakemund. •Randwijk.

:$00.

De polderbesturen van Lakemond en van Randwijk ge- looven het niet.

300.

Eist.

»Lager gelegen landen die onder Bestuur zijn van een ander bestuur dan de hooger liggende landen." Ter voorkoming van onduidelijkheid. De beslissing over \'Ie opstuwing van water dient toch aan den dijkstoel te verblijven, omdat bijna altijd de belangen van verschillende \'lorpspolders hiermede gemoeid zijn.

De woorden: »de betrokken besturen" te vervangen door »den dijkstoel."

3(30.

Polderdistrict Velnwe.

De woorden: »de betrokken besturen" te vervangen door »den dijkstoel". Bij te voegen dat geknotte boomen minstens om de 4 jaren moeten geknot worden. \\ »Gaarne zag men bepaald dat van de watergangen be hoorlijke leggers werden opgemaakt." Ook dit art. draagt den dorpspolder eenen last op, nl. hei onderhoud van nieuwe watergangen, zoodat poldermeesters verpligt zijn voor alle landen nieuwe watergangen, nn onteigening, aan te leggen en volgens de nieuwe bepalingen te onderhouden Indien »de ontwerpers van het nieuwe met de localiteiten overal genoegzaam bekend waren, dan hadden zij zoodanig ontwerp niet gemaakt." De uitvoering

Geldersche Maatschappij van Landbouw. Dórpspolder Enspijk.

300.

3G1.

3G2.

II nissen.

De dijkstoel acht dit te regt opgemerkt.

362.

Doornenbnrg.

Tot nog toe is in den dorpspolder Doornenbnrg alleen de oofdwetering aan de schouw onderworpen. Strenge uit voering der bepaling zou den polder minstens ƒ 30 per Hektare — voor onderhoud en vegen jaarhjks f 50 per lektare kosten. De polder heeft nooit veel last van water !,\'ehad, daar dit schijnt weg te zakken zoodra de Rjjn en \'e Waal, die in de nabijheid loopen, vallen.

-ocr page 95-

89

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

van nieuwe watergangen nl., moet aan de Aykdoden worden overgelaten die, voor zooveel noodig en ten koste van het district, in de afwatering moeten voorzien. Uit de districtskas toch, waarin alle grondbelastingen vloeijen, moeten ook de noodige waterlossingen gemaakt worden. Had de dijksteel in der tjjd gezorgd, dat elk stuk landde noodige waterlossing had, waarop het aanspraak heeft, door onteigening ten laste van het district en schouw voeren, dan zou de tegenstand tegen het Ontwerp thans niet zoo groot zijn, doch dat bestuur heeft slechts naar goeddunken en niet overal naar de voorschriften van het bestaande Regl. geschouwd en onteigend, maar het stond onder geene controle en was zijn eigen regter. Zoo zijn b. v. de artt. 319 , 320 en 321 (356,357 en 358 van het Ontwerp) niet nageleefd.

Stijgt het water bij hooge rivierstanden, dan zorgen de boeren wel dat zij hunne greppels losmaken, doch dat zijnl ijeene watergangen aan schouw onderworpen. Eertijds, toen het onderhoudder wegen eerst door Buurt-j meesters en later door het gemeente bestuur werd bezorgd,! zijn in den polder verschillende bruggen en duikers ge- maakt, doch het »geseur" over de hand-en spandiensten, w nardoor de wegen gemaakt en bezand werden, verwekte veel ontevredenheid, zoodat de geërfden zich in 1842 met het onderhoud der wegen belast hebben. »0f zulks tijdelijk if voor goed is?" De klagten bij den dijksteel ingekomen over de water lossing in den zoogenaamden kruispoel waren niet juist ge- steld, daar de door eenige klagers verlangde rigting voor den waterafvoer nooit eene waterleiding geweest is, omdat liet water dan »omhoog den polder opwaarts" zou moeten loopen. De dijkstool acht dit verlangen juist.

Dorpspolder Bemmel.

De verpligting op te leggen om een legger te houden, waarop de watergangen van den polder voorkomen. Aan de polderbesturen de verpligting op te leggen om leggers der watergangen op te maken, ter visie te leggen en vast te stellen. Legger der watergangen, met vermelding der onderhoud- pligtigen, verpligtend te stellen. »Bij het in orde zijn der watergangen heeft elk geërfde belang, het is dan ook niet meer dan billijk, dat ook elk geërfde in het onderhoud daarvan bijdraagt." Een maatregel als hier beoogd wordt in het leven te roepen. Te bepalen dat de watergangen voortaan ten koste der polders zullen worden onderhouden.

362.

Leut.

362.

Dit schijnt dienstig met het oog op dit artikel.

Eist.

362.

Zooals b. v van wegen is bepaald bij het wegenreglement, Volgens den dijkstool wordt dit te regt verlangd. Het onderhoud der watergangen ondervindt tal van be- zwaren, uit onwil en lust tot tegenwerking. Herhaaldelijk acht de regter verbalen wegens kwaad schouwen, niet «strafbaar", zoodat de meest geschikten dikwijls de betrek kiag van poldermeester niet ambieeren. Tal van onaangenaamheden zullen hierdoor worden voorkomen en voor de goede instandhouding kan dan beter gezorgd worden. De dijkstoel van Buren acht deze wijziging en die van art. 358 alinea 2 zeer wenschelijk. Hierdoor zou de controle gemakkelijker zyn en het be- stuur beter kunnen uitgeoefend worden.

Polderdistrict Buren.

362.

Dorpspolder Buren en Erichem

362.

Polderdistrict Tielerwaard.

Het zou zeer wenschelijk zijn zoo er leggers waren, even als van de wegen in de gemeenten. Bij dit art. te voegen: »Ter verzekering dat de breedte en ook zooveel mogelijk de diepte der watergangen be- houden blijft, zonder dat daarover verschil met aanoren- zende landeigenaars kan ontstaan, is boven alles noodig dat worde voorgeschreven: dat er in eiken polder leggers: der watergangen moeten gemaakt worden , evenals die van de wegen en voetpaden bestaan in iedere gemeente dezer provincie."

362.

Dorpspolder Eist.

362.

-ocr page 96-

90

00

Betrekkelijke NAMEN artikelen der van het OPMERKINGEN. betrokken Besturen. Ontwerp. Polderdistrict Veluwe. 362. Dit art. aan te vullen als volgt: »De geërfden(-dag ?) kan ook besluiten, met voorbijgang van de onderhoudpligtigen, in het onderhoud te voorzien ten koste van den dorpspolder. Is het dorpspolderbostuiir alsdan nalatig, dan kan de dijkstoel ten haren (?) kosten daarin voorzien." Dorpspolder Eist. 363. Kan dijkstoel gelasten! Waarom niet bij verschil gecom- bineerd collegie te laten handelen; in allen gevalle dat te hooren ? „ IJzondoorn. 363. Voor watergangen, waarbij meer polders belang hebben doch het beheer steeds bij één bestuur berust heeft, dezen toestand te handhaven, door bepaling dat het beheer blijft bij het bestuur, dat van ouds het beheer heeft of het meeste draagt in de kosten van onderhoud. „ Opijnen. 363. Alinea 2 te lezen als volgt: ^Gemeenschappelijke water- gangen van twee of meer polders worden beheerd door eene jaarlijks te benoemen commissie uit de betrokken polderbesturen, bij verschildoor den dijkstoel te benoemen." Est. 363. Alinea 2 te lezen: »Gemeenschappelijke watergangen van twee of meer polders worden beheei\'d, in alles wat daartoe behoort, door eene jaarlijks te benoemen commissie uit de betrokken polderbesturen, bij verschil door den dijkstoel te benoemen. „ Oosterhout. > Slijk Ewijk. J 364. Eenen behoorlijken legger van de watergangen, die tot den polder behooren, te doen opmaken en te doen onderhouden. Polderdistrict OverbetUWC 366. Waarom wordt hier voor buitengewone cieringen de goedkeuring vereischt van den geërfdendag en voor die zelfde in art. 345"niet? Dorpspolder Eist. 366. Zie aanteekening op art. 344. Polderdistrict Vclliwe. 365 en 366. »Bij het voortdurend gemis aan eene algemeene wet op den Waterstaat en onder de hiernevens vermelde omstan- digheden, schijnt het nuttig in het nieuwe Reglement eeni- ge meer algemeene beginselen uitdrukkelijk te vermelden, welke in het tegenwoordige reglement slechts worden voorondersteld." B. v. over den vrijen toegang der be- sturen enz. •

Aanmerkingen.

Deze toevoeging is wenschelijk, omdat het steeds zeer luoeijelijk is de onderhoudpligtigen, bij nalatigheid , mei den toodigeu s/joed de vereischte werken te doen uitvoeren en de watergangen meestal door dorpspolderbesturen moeten wor- Jen schoongemaakt en onderhouden. Vruchteloos is door den dijkstoel van Veluwe procesver- baal opgemaakt. De dijkstoel acht deze opmerking geheel ten onregte ge-naakt.

Ter voorkoming dat andere besturen, krachtens alinea 2, beweren mede in het beheer betrokken te moeten worden.

De dijkstoel acht deze opmerking te regt gemaakt.

Bij een nog aanhangig proces van een particulier tegen poldermeesters van Twello wordt het regt van deze, om op Je langs de schouwbare waterleidingen liggende gronden te komen of anderen derwaarts te zenden , ten einde dt waterleidingen en oevers in orde te houden, binnen zóó Qaauwe grenzen beperkt, dat de uitoefening dier bevoegd heid bijna onmogelijk wordt. Al huldigt de regtbank te Zutphen deze leer in het algemeen niet, toch bestaat er vrees dat zij het beginsel zal aannemen, dat het. gewone bezitregt van 1 jaar aangelanden het regt geeft, zich zon der voorafgaande schadevergoeding te verzetten tegen alle herstellingen van kaden, die vóór dat jaar eenigszins ver vallen waren.

-ocr page 97-

91

01

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen,

Gecombineerd collegie wordt over het algemeen veel te reinig gekend, iets dat toch wenschelijk is. De dijkstoel acht deze opmerking geheel onjuist. Daar art. 171 alinea 3 en art. 177 niet verplichten tot ütgene wat gecombineerde polders betreft, schijnt het nenschelijk, dat tot opheffing der uit de beide hiernevens vermelde gevallen voortvloeijende bezwaren, aan eene nieuwe afdeeling over : oiGOMBIXBKRDl dorpspolders in het Ontwerp eene "bescheidene plaats worde geschonken.

Dorpspolder Eist.

308.

Wenschelijk oin eerst het gecombineerd collegie te hooreu.

Gellicum.

308.

Is dit art. van toepassing in het volgende geval? De dorpspolderbesturen A en B hebben jaarlijks, behalve het opmaken hunner begrooting, nog eene gemeenschapp lijke op te maken, betrekking hebbende op verschillende kunstwerken onder gemeenschappelijk beheer. Bij de aanbieding dier begrooting besluit de meerderheid der geërfden één der posten van uitgaaf aanzienlijk te verhoogen, ten einde in eene dringende behoefte te voor- zien. Met het eerstvolgende dienstjaar gaat echter het beheer der gemeenschappelijke belangen, volgens gebruik, voor 2 jaren van het bestuur A over op het bestuur B hetwelk geene uitvoering geeft aan den verhoogden post van uitgaaf, waaraan het gecombineerd collegie inmiddels zijne goedkeuring heeft gehecht, en niettegenstaande dat verschillende geërfden uit den polder A op uitvoering aan dringen. De artikelen die op de sleden toepasselijk zijn bepaaldelijk op te noemen, daar alinea 3 van dit art. thans nietdui delijk schijnt, omdat men uit die alinea zou kunnen op- maken dat, met uitzondering van de opgenoemde artt., wU toepasselijk zijn op de steden alle overige bepalingen der Hoofdstukken I en II van Titel VII.

Indien dit zoo is, valt het moegelijk na te gaan hoe . m. de artt. 259, 260, 279, 280, 286, 290 en in verband hiermede de artt. 293 — 298, alsmede de artt 315 en 321, l8te alinea opgevat moeten worden. Voor een deel toch, zijn die in strijd met alinea 1 van het tegenwoordige art. en voor een ander gedeelte (wat betreft de aardhaling) kunnen zij bezwaarlijk toepasselijk worden geacht, omdat het polderreglement van 1846 niet voor de steden geldende was. Opdat dit bestuur zijne bezwaren daartegen in tn"ds bjj \'ïedep. Staten kunne inbrengen.

Geldersclie Maatschappij van Landbouw.

370.

De hier bedoelde cieringen, zoodra zij door den dijkstoel zijn vastgesteld, aan het Instuur der betrokken gemeente te doen zenden. Dezer af deeling te lezen: der tweede <tj\'deeling. Betrokking moet zijn: betrokken. Aan dit art. toe te voegen: >binnen den tijd door het betrokken bestuur bepaald."

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

373.

Dat is duidelijker.

Dorpspolder Eist. Polderdistrict VelllWC Dorpspolder Nijbroek.

Deze bijvoeging is dringend noodig, daar de ondervin- diug leert dat de herstellingen zich anders onbepaald laten wachten.

375.

Aan dit art. toe te voegen: »binnen den tjjd door het bestuur bepaald." »Nu bij het Ontwerp de bevoegdheid bij art. 112 van het thans geldende reglement komt te vervallen, komt het den geërfden goed voor dat zg die ééne hektare bezitten, dadelijk ook ééne stem hebben en behouden."

375.

Verdere uitbreiding van het stemregt boven 10 stemmen achten zij niet wenscheljjk, noch noodig.

-ocr page 98-

92

92

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Gcluer.H-he Maatschappij van Landbouw.

375.

Hierbij de bepaling op te nemen, dat de opruiming enz. binnen een door het betrokken bestuur te bepalen tijd moet geschieden. Boete art. 261 enz. »Voor boete geen minimum, wel voor gevangenisstraf dat is niet juist op meerdere plaatsen ulzoo." Overtreding van alinea 3 van art. 358 strafbaar te stellen. Aan alle besturen het opmaken voor te schrijven van leggers, volgen door Gedep. Staten te geven model, van\' alle waterkeerende werken, waterleidingen en waterlossingen onder hun beheer staande. De volgende nieuwe bepaling op te nemen: «Onverwijld na het in werking treden van dit regie- ment zullen door de polderbesturen leggers in duplo wor- den opgemaakt, een voor den dijkstoel en een voor den polder , van alle kaden , binnenkaden , weteringen, water- afvoerende slooten en gruppels in den polder, voor zoover die direct onder het beheer van het polderbestuur zijn of onder toezigt van hetzelve staan, vooral daarin ook te bepalen de hoogten der kaden en de diepten der water gangen. Deze leggers behoeven de goedkeuring van den dijkstoel, dienen tot grondslag ter beoordeeling van alle wederregtelijke handelingen in het vervolg te plegen en zullen kunnen worden aangelegd, op de wijze als is voor geschreven omtrent het Reglement op de wegen , voetpa den enz., in de provincie Gelderland, provinciaal blad n\\ 103 van 1857, l»t« afdeeling." Eene bepaalde plaats aan te wijzen ter bewaring der districtsarchieven, onder verpligting voor de besturen, om een naauwkeurigen inventaris , vooral der oude stukken, op te maken en aan Gedeputeerde Staten mede te deelen. Te voorzien in het geval dat de beide voorzittende pol- deiuneesters van twee polders, die een gemeenschappelijk stoomgemaal hebben , tegenstrijdige orders aan den machi- nist geven, b. v. om al of niet uit te malen. »Daar de bepalingen dezer afdeeling in hoofdzaak eene herhaling zijn van die der vorige afdeeling, zijn de aan merkingen welke op deze laatste gemaakt zijn , op de ge> lijkluidende van eerstgeuielde toepasselijk.\'-

Dorpspolder Eist.

37G

Polderdistrict Buren.

37G.

Nedcrbetuwe.

Nieuw voorschrift.

Het Ontwerp spreekt wel van ciering voor de kaden, binnenkaden, weteringen eu waterafvoerende slooten, doch ceenszins van een legger, \'t geen toch niet hetzelfde is, daar de ciering jaarlijks wederkeert en de legger voortdu- rend is. Zonder legger is men voor het opmaken der cie- ring niet zeker, althans wat betreft de mindere watergan- i;en, welke daaronder vallen. De vele onaangenaamheden tusschen geërfden en polderbe- sturen over deze zaak zullen nu zeker niet verminderen Wat is b. v. in art. 358 eene wetering, in onderscheiding van andere watergangen?

Dorpspolder Zoden.

Nieuwe bejmling.

Polderdistrict Nederbetuwe.

Nieuw loofschrift.

Geen der artt. van het Ontwerp schijnt hierin te voor- zien , en zal er eene gewenschte verandering komen wan- neer er eenmaal drie poldermeesters handelen?

Dorpspolder ("iellicum.

Nieuwe bepaling.

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

Berde Af deeling.

-ocr page 99-

93

93

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

««/te/polder schijnt die polder, die niet binnen de be ringing van dijken is gelegen en die ter verdediging, tegen het water alleen van kaden is voorzien. In dien1 zin zou b. v. het district Marsch, Lede en Owdewaard een huitenpolder zijn. Indien er slechts twee poldermeesters zijn, kan daaren- boven hunne bezoldiging met minder bezwaar verbeterd «orden, hetgeen alleszins redelijk en billijk schijnt.

De naam vviTEXpolders is niet zeer gelukkig gekozen, daar het iets andera beteekent dan: zelfstandige polden (gelijk in de Memorie wordt erkend op bladz. 86, regel 24 van onderen). Ter voorkoming van verwarring derhalve de waterschappen van staat B zelfstandige polders te noemen. Drie poldermeesters voor kleine polders als deze beide, resp. van slechts 175 en 200 hektaren, zijn èn uit een financieel oogpunt èn van wege de moeijelijkheid om ge schikt personeel te vinden niet aan te bevelen. Boven dien zijn twee meer dan voldoende om den geregelden gang van zaken te bevorderen en zullen er dan minder ge- schillen ontstaan dan wanneer er drie personen zijn. Drie poldermeesters is voor kleine polders bezwarend, terwijl het doel der vermeerdering van het aantal polder- meesters ook kan worden bereikt indien de geërfdendag daarvoor een geërfde aanwijst. Het voorschrift dat in eiken buitenpolder drie polder meesters moeten zijn heeft groote bezwaren. Twee poldermeesters zijn meer dan voldoende en het salaris van drie poldermeesters zou de kas noodeloos druk- ken, en bovendien is het vereischte geschikte personeel voor drie poldermeesters niet te vinden.

Buitenpoldei Mariënwaard.

Derde Af deeling.

Afferdensche en Deestsche uiter- waardenpolder. Drutensche uiterwaardenpolder.

378. (127.)

378.

Buitenpolder van Randwijk en Doteren.

Blijkende dat doel uit de Memorie van Toelichting.

378.

Benedenste polder onder Wage. ningen. De Pannerdensche waard.

In den Benedenste polder onder Wageningen zijn er zeer weinige personen voor die betrekking te vinden. De Pannerdensche waard is slechts ruim 237 hektaren ifroot, waarvan meer dan 200 hektaren toebehooren aan ,\'roote grondtezitters buiten den polder, die de betrekking rau poldermeester nooit zullen of kunnen aannemen, ter- wijl onder de eigenaars van de overige hektaren geen 3 geschikte personen te vinden zijn. In dergelijke polders wonen naauwelyks of soms in het .,\'elieel niet 3 personen, die geschikt zijn en de vereischten •lezitten voor poldermeester. Om reden die kleine polder er moeijelijk drie poldermee- >ters op na zou kunnen houden. Men blijft dan meer vrij in zijne handelingen, hetgeen in polderzaken van huishoudelijken aard en voor de ad !ninistratie niet dan gunstig kan werken , terwijl in geval van verschil, dat zich echter zeldzaam zal voordoen, het liooger gezag beslist. In verband met de opmerking bij art. 378 gemaakt.

378.

378, 127.

Voor kleinere polders, b. v. van minder dan 250 hek taren, het aantal poldermeesters op twee te laten.

\'s Gravenweerd.

378.

Het polderbestuur van Bahr & Lathum wenscht van drie poldermeesters verschoond te blijven. De bepalingen van het bestaande reglement, omtrent de regeling van het voorzitterschap, verdienen verre de voor keur boven de voorgestelde. Men zou zulks wel aan den geërfdendag kunnen overlaten.

Buitenpolder van Bahr en Lathum. Afferdensche en Deestsche uiter- waardenpolder. Drutensche uiterwaardenpolder.

379. (129.)

De aftreding te bepalen om de drie jaren.

Buitenpolder van Randwijk en Heteren. Crohsche-waardpolder.

380.

In alinea 5 de woorden »in eigendom" enz. te verande- ren in: >in voUen eigendom" enz. De woorden >ook dan wanneer hg minder danéénhek- tare bezit" te laten vervallen, tenzij men daaruit moet lezen dat de poldermeester stelling eenig grondbezit hebben moet.

382.

Anders heeft zoowel de bloote eigenaar als de vrucht gebruiker het regt om benoemd te worden.

383.

Buitenpolder van Raadwijk en Heteren.

-ocr page 100-

94

94

Betrekkelijke artikelen vim het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Met het oog op art. 414 wenschelijk.

Ook hier te vermelden dat bloedverwantschap of zwa- gerschap met secretaris of ontvanger uitgesloten is. Dit art. aan te vullen met: »Gedeputeerde Staten heb- ben de bevoegdheid op verzoek der Geërfden op de onver- eenigbaarheid sub.... eene uitzondering te maken." Tevens te bepalen, dat de betrekking van poldermeester onvereenigbaar is met het lidmaatschap van een gecombi- neerd collegie en met het zijn van ambtenaar of bediende van eenig polderdistrict. Het woord »gehoord" te vervangen door: »op voor- dragt van." Het bezit van 200 en van meer dan 200 hektaren geeft geen verschil van stemregt, zoodat het verkieselijk is hierin wijziging te brengen. Wijders hier de bepaling op te nemen van alinea 2 van art. 382, opdat de eigendommen bij één persoon in vruchtgebruik bezeten wordende, bij uitoefening van stem- regt, bijeengevoegd worden.

Willemspolder.

384.

Ten gevolge der onvereenigbaarheid wordt de keuze zeer beperkt en gaan dikwijls de meest geschikte elementen te loor. Een polderdistrict en een buitenpolder kunnen namelijk strydige belangen hebben en de tegenwoordigheid van een ambtenaar of bediende kan op twee plaatsen gelijktijdig noodig zijn. Het is meer overeenstemmende met de regten van ge- erfden dat deze de bevoegdheid tot voordragen hebben. Het zal toch wel nooit gebeuren dat een geërfde juist j()0 hektaren Wit, zonder eenige aren of centiaren er bij » Dewijl anders het bezit van 180 en 200 hektaren een verschil van twee stemmen zal opleven." »Zoo zou iemand voor zich, zijne vrouw en zijne minderja ii-re kinderen 3 maal 3 hektaren bezittende, C stemmen heb- tien, terwijl een ander eigen van 9 hektaren slechts 3 stemmen heeft, hoewel toch beider belang hetzelfde is." Anders hebben de bloote eigenaar en de vruchtgebruiker beide het regt om benoemd te worden. Daar maatschappen en zedelijke ligchamen als ge- meenschappelijke bezittingen zijn aan te merken.

(\'robsche-waardpolder.

385.

De Pannerdensche waard

385.

Crobsche-waardpolder. Willemspolder.

380.

395.

Crobscbe-waard polder. Willemspolder.

In deze beide artt. de uitdrukking »in eigendom enz " te veranderen in: »in vollen eigendom enz." In de 2Je alinea te vermelden , dat bestuurders van maat- schappen en zedelijke ligchauien van hunne bevoegdheid kunnen gebruik maken bij één, uit hun midden aangewezen,1 persoon. Het is gevaarlijk voor polderbestuur en geërfden beide het bestaande vereischte van kennisgeving van verstrekte volmagt te laten vervallen.

395 en 39G.

399.

Hierdoor wordt nl. de gelegenheid opengesteld, om van een valsch stuk gebruik te maken of, tegen den zin van geërfden, voort te gaan met voor hen op geërfdendagen te verschijnen.

401.

In de laatste alinea in te voegen: »naar beoordeeling van poldermeesters" of wel, zoo hiertegen bezwaar bestaat, in eene slotalinea te omschrijven wat als spoedeischende gevallen moet worden aangemerkt. In deze artt. op te nemen dat geërfdendagen, aan beste- dingen enz. mede kunnen belegd of aangekondigd worden door rondbrengen van biljetten.

€robsclic-A\\aardpolder.

403.

Benedenste polder onder WagC- ningen. Bovenste polder onder Wage- ningen. C\'robsebe-waardpolder.

403 en voW.

Bij aanplakking en afkondiging zou de erin deze polders f^eene voldoende bekendheid bij geërfden en belanghebbenden bestaan.

De woorden »herhaald worden", aan het slot van alinea 1, te veranderen in: »slechts één Zondag te voren behoeven te geschieden."

404.

Deze wijziging is wenschelijker daar art. 404 geheel p zich zelf staat.

-ocr page 101-

95

95

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Met het oog op het bepaalde bij art. 403 noodig.

Aan dit art. toe te voegen, dat geërfden de onderwerpen opgeven die zij wenschen dat behandeld wordfin. Aan te geven in hoever de bepaling van dit art. moet worden toegepast.

Willemspolder.

401

Ter voorkoming van moeijelijkheden, ten opzigte van iteinmen over personen die op voordragten voorkomen, en het opmaken van voordragten zelve. Zoodra een on- of niet-verkiesbaar persoon door geërfden gekozen wordt, kunnen deze, na afloop der verkiezing, zelf uitmaken, dat zoodanig verkozen persoon niet benoembaar is en overgaan tot eene nieuwe verkiezing. De van on- marie verklaring geeft dikwijls een\' loop aan de verkiezin- iren, die zeer ongewenscht kan zijn, daar de van onwaarde verklaarde stemmen van de anderen worden afgetrokken en er alzoo menigmaal eene zeer kleine volstrekte meer- derheid zal ontstaan en iemand slechts met enkele stemmen meer zal verkozen zijn. Bovendien is het niet wenschelijk Int staande de afroeping der uitgebragte stemmen over de al- of niet-verkiesbaarheid moet worden beslist, daar ïieruit verwarring kan ontstaan en het stembureau »ter voorkoming van wettigheid der stemming" genoodzaakt zal zijn bij eiken candidaat het gevoelen van geërfden te vragen. Dikwijls is de ouderdom van afwezigen niet genoeg be kend om daarover in de vergadering te kunnen beslissen en zou het, vooral bij eene tusschenstemming, tot grooten last en noodzakelijke verdaging der vergadering aanleiding kunnen geven.

408.

Alinea 5 dezer artt. verklaart o.m. de stembriefjes ra,, onwaarde, die een onverkies/jnar persoon vermelden of niet zijn ingevuld. Art. 410 (er wordt zeker art. 110 bedoeld) verklaart zoodanig stembriefje niet van onwaarde, doch art. 111 verklaart dat zoodanigen naam voor niet geschreven moet worden gehouden. Art. 160 (en 411) verklaren zoodanig briefje wel van onwaarde. Wordt voorgesteld: zoodanig stembriefje niet van on- waarde te verklaren en art. 111 te laten vervallen.

Crohschc-waanlpoldcr

411 en 100.

Willemspolder.

In de laatste alinea enkel beslissing door het lot te bc palen.

411.

Kunnen secretaris en ontvanger elkander in den eersten of tweeden graad van bloedverwantschap en zwagerschap bestaan ? »De 4de alinea komt ongepast voor, dewijl deze betrek- kingen aan geen zittingstijd onderworpen zijn." De uitsluitingen, onder letter d, niet uit te strekken tot secretarissen en ontvangers van andere polders, zelfs met het oog op mogelijke ontheffing, en te dien einde voor •teen polderbestuur" te lezen »//,vt polderbestuur".

414.

Deze corporaties toch, hebben niets met elkander gemeen 1 ook uit hoofde van verhindering tot bijwoning van ver- faderingen enz. bestaat er geen bezwaar, als men in aan- aerking neemt dat de betrekking van onderwijzer niet

415.

uitgesloten is.

Benedenste polder onder Wage- ningen. Bovenste polder onder WagC- ningen.

Hierbij op te nemen, dat aan (fedep. Staten de bevoegd- heid wordt gegeven, om te vergunnen, dat het secretaris- schap en het ontvangerschap van een buitenpolder ver- eenigd kunnen worden met die betrekkingen in een anderen buitenpolder.

-ocr page 102-

9G

o»;

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

Crobsche-waardpolder.

416.

Alinea 1. De betrekkingen van secretaris en ontvanger onvereenujbaar te verklaren.

Door de vereeniging dier betrekkingen kan n.1. eene minder goede verhouding ontstaan tu.ssehen poldermeesters en den dignitaris. Het geldelijk beheer wordt dan geheel afgescheiden van het uitvoerend gezag, waartoe de secre huis, als eerste hulp, behoort. Het is meer overeenkomstig de regten van geërfden dat zij de bevoegdheid hebben voor te dragen. VVenschelijk ter voorkoming van het opdrijven van den lüislag, ter wille van meerder perceptieloon. Ter voorkoming der verkeerde opvatting, dat renten en vaste bezoldigingen niet op bevelschriften zouden mogen betaald worden.

417.

De woorden »na verhoor" te vervangen door: »op voordragt." Eene vaste bezoldiging voor den ontvanger in te voeren

Willemspolder.

417.

426.

Tusschen de woorden »kwitantien" en »worden" in te voegen het woord: »mogen" of »kunnen".

428.

Hieraan toe te voegen dat Gedep. Staten hunnent wege de kas kunnen laten opnemen. Het slot: >en in het algemeen enz." geheel te laten we<;- vallen of althans te omschrijven wat »daden van gewoon beheer zijn". Uit den 3den regel te laten vervallen: »of overzigt".

Crobsche-waardpolder

432.

Dit lean voortdurend tot moeijelijkheden aanleiding geven

439.

Tot nu gaf de toepassing goede resultaten en door een eenvoudig overzigt zal dat niet verbeterd worden. Art. 439 verleent aan geërfden de bevoegdheid, om het bedrag der omslagen bij het opmaken der begrooting te bepalen. Art. 447 schijnt aan geërfden de bevoegdheid te ont- houden de aangeboden ciering af te keuren, zóó zelfs dat, wanneer zjj weigeren gelden daarvoor toe te staan, zulks \'loor Ged. Staten geschiedt. Art. 521 geeft te kennen, dat de cieringen niet worden "nderworpen aan de goedkeuring der geërfden, dan voor zoover dit betreft het hardmaken van wegen. Dewijl, ingeval op den bij art. 439 bepaalden geërfden dag geen geërfde opkomt, de begrooting niet terstond ter isie gelegd k;in worden , daar het bedrag van den omslag door geërfden moet worden bepaald. Daar dit artikel alleen ziet op herstel van eenige be- staande werkan.

Buitenpolder van Randwijk en He teren.

439, 447 en 521.

Deze drie artt. schijnen een toestand daar te stellen, die beneden de waardigheid der geërfden is, immers daar zij alles te betalen hebben mag men hen de magt ook niet ontnemen, om zelve te regelen waartoe zij hun geld besteden willen. Bovendien is het voor poldermeesters niet te be- geeren met zulk eene onbegrensde magt bekleed te zijn.

Willemspolder.

440.

De woorden »te gelijker tijd" te vervangen door: ster- stond daarna".

447.

In de daarstelling van nieuwe of in de verbetering van andere bestaande dan de genoemde werken is, na de vast- stelling der begrooting, gedurende de loopende dienst niet voorzien. Gelden bij de onthouding van medestemmen ook de stemmen die poldermeesters en ontvanger Lij volmagt ver tegenwoordigen ?

454.

-ocr page 103-

07

97

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

Willemspolder.

461.

Verkieselijk is het de waterleidingen als onbelastbaar oji te nemen. Zoo mogelijk, het opmaken der kohieren, voor rekening des polders, door ambtenaren van het kadaster te laten geschieden. De bij dit art. aan poldermeesters opgedragen opmaking en verandering der kohieren, door de ambtenaren van het kadaster te laten doen . daar het van poldermeesters, bij hunne geringe jaarwedde, moeijelijk is te vorderen dat zij herhaaldelijk de kadastrale stukken van meer dan eene gemeente gaan raadplegen. Het opmaken en vernieuwen der kohieren, zoo mogelijk, voor rekening des polders, door beambten van het kadaster te laten geschieden.

Poldermeesters zijn weinig met het kadaster ltekend en ,\\onen in dien polder 2 uren verwijderd, zoowel van de gemeente Secretarie van loont als van die van Brummea. Poldermeesters zijn veelal eenvoudige landbouwers, die volstrekt onbekend zijn met het kadaster, terwijl de be iKiling van het eerste gedeelte van art. 465 nooit wordt nagekomen en poldermeesters de daartegen vastgestelde \'loete nooit toepassen, omdat zij dagelijks met de overtre leis vriendschappelijk verkeeren. Poldermeesters zijn minder bekend met het kadaster en zouden te dien einde de ruim één uur ver verwijderde secretariën van Voorst en van herenter moeten gaan be zoeken. Voor buitenpolders met het oog op de onderdijking van grond, bij verzwaring van districtsdijken.

De Voorsterklei.

403.

Voorsterbeekpolder.

463.

De Nijenbeker en Wilpsche klei.

403.

Willemspolder.

Hierbij op te nemen, dat opmeting van perceelen , die ten gevolge van verzwaringen van districtsdijken verande- ring ondergaan, eveneens moet plaats hebben. Aan regel 2 van alinea 1 toe te voegen : >en hoog ge- legen uiterwaarden die voortdurend tot waterkeering heb- ben gediend." en dan in alinea 3 de hooge uiterwaarden in alle opzigten te brengen onder de kaden, door alle vopr kaden geldende bepalingen ook toepassehjk te verklaren op hooge uiterwaarden, dienende tot waterkeering.

466.

Aan verschillende buitenpolders vindt men hooge uiter waarden die, zonder van kaden te zijn voorzien, voortdu- rend tot waterkeering hebben gediend. Zonder de bijvoeging zou, bij de voortdurende aangroeijing der steenbakkerijen, elk eigenaar van dergelijke hooge uiterwaarden de bevoegd heid hebben, deze in moeras te herscheppen en de water keering geheel aan den polder ontnemen. Wenschelijk , daar op die wijze is uitgemaakt, dat alles Wnnen 1 meter uit den teen der waterkeeringen verbo len is.

Crobsche-waardpolder.

471.

Dit art. te lezen : «Niemand mag afgespoelde aarde van de waterkeeringen weghalen, noch binnen 1 meter uit den teen dier waterkeeringen, aan of op dezelve vergra- vingen doen, gaten of kuilen maken , plaggen of zoden maaijen of steken, spitten of ploegen." De laatste alinea te laten vervallen.

472.

Als den eigendom te veel beperkend, voor zóó weinig nut.

Buitenpolder van Randwijk en Heteren. Willemspolder.

472.

Schijnt het noodig met het oog op de steenfabrieken.

473.

Alinea 3 ook op kaden toe te passen. De afstand in de laatste alinea bepaald op 6 en 12 meter, voor kaden te behouden op 8 en 16 meter. De bepaling van de ls\'e alinea is op zich zelve hoogst nuttig, doch, wegens den bijzonderen toestand waarin de polder Millingen daaromtrent verkeert, is het wenschelijk het art. zoodanig te wjjzigen, dat de verpligting van het Rijk ook tot aanberming duidelijk blijke.

In den polder Millingen behoort namelijk, volgens overeen komst met het Gouvernement, het onderhoud van den dijk •les polders aan het Rijk, waaronder ook de bennen be- Hooren , gelijk het tot hiertoe ook is beschouwd en opge- volgd.

Millingen.

-ocr page 104-

98

98

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

Buitenpolder van Randwijk en Heteren.

Deze bepaling kan een drukkenden last voor geërfden doen ontstaan, zonder genoegzaam geregtvaardigd te zijn , daar er wel geene l>ewijzen zullen zijn bij te brengen, dat de dijken bij kolken meer blootstaan aan liet gevaar van doorbreken dan elders.

<17.r,.

floevelen toch , die in de nabijheid van kolken en vaayen wonen, zien daarin geen meerder gevaar! Deze bepaling zou alzoo kunnen leiden tot bevoordee- iiu<<- van de tegenwoordige bezitters dier watervlakten ,!oordien zij, ongezocht en misschien nog wel tegen ver- geding voor onteigening, water in land verkeerd krijgen Deze toevoeging wordt in \'t belang geacht van den Be/i. mehc/te, Geulsehe eit Ooiji-ijksche poMer.

Bij dit art. op te nemen, dat bedoelde vergravingen mogen plaats hebben, doch niet binnen den afstand va» 12 meters, gemeten uit de teen van den dam, zonder dat daartegen bezwaren kunnen worden ingebragt. Dit art. in dier voege te wijzigen, dat in gevallen, zooals er vele kunnen voorkomen, waarin de uitgravingen vol strekt geen nadeel voor den polder kunnen veroorzaken gelegenheid worde gegeven om, met vergunning van het polderbestuur of van Gedeputeerde Staten , van het verbod af te wijken.

De Femmelsolie, Gentsche en Oijrijksclie polder-

470

Gemeentebestuur van Deventer.

Ofschoon het reglement nog niet toepasselijk is op den polder de Nijenbeker e>i Wilptcke i-lui, zoo zal vermoedelijk later toch wel een voorstel van die strekking aan Gede- jiuteerde Staten van Overijssel worden gedaan, en in dat ••eval zou het Gemeentebt stuur bezwaren tegen het Ont- werp moeten inbrengen, zoo het, wat nevensstaand art betreft, niet gewijzigd wordt. Deze beide voorschriften beperken den eigendom te veel n zijn, voor zooveel het herbouwen betreft, in regten relligt niet te handhaven. De bepalingen van art. 467 van het tegenwoordige regie- ment zijn in dat reglement ook op kaden van toepassing verklaard, terwijl in het Ontwerp de bepalingen voor kaden geldende zeer zijn verminderd, hetgeen niet gunstig op iiet behoud dier waterkeeringen zal werken, te meer dewijl door het toenemen van het aantal steenfabrieken het bouwen op de kaden meer voorkomt dan vroeger. Zonder die invullingen kan het heimelijk eu willekeurig \'ouwen van woningen op die veldwegen, welke volgens ;»rt. 471 geene iinnenkaden zijn, voortaan toch nog plaats hebben , zonder dat art. 562 er toepasselijk op is. De kosten van opruiming van die gebouwen op bedoelde wegen zouden \'lan ook nog steeds voor den polder blijven en, bij herha- \'ing, ligtelijk zeer groot worden. Alle bepotingen behooren onmogelijk te worden gemaakt,

■170.

Buitenpolder van Randwijk en Hctcien.

Uit dit art. te, laten wegvallen: »of op de bestaande funderingen herbouwen" alsmede : »op twee ellen van den voet des dijks." De bepalingen uit het bestaande reglement (art. 4671 voor kaden te behouden en wijders voor te schrijven, dat het Departement van Algemeen Bestuur de voorwaaiden waarop vergunning tot bouwen gegeven wordt, aan he polderbestuur mededeelt, opdat dit tegen overtreding kunne waken.

477.

Willemspolder.

478.

Buitenpolder Rhenoij.

Achter het woord »binnenkaden" te laten volgen: »en andere veldwegen, tot scheiding van blokken dienende". en wijders achter »waterkeering" de woorden: »of des polders."

478.

Buitenpolder van Randwijk en Retoren. De Pannerdensche waard.

Te laten vervallen: vergund."

479.

►tenzij het door poldermeesters worde

In alinea 4 aan het polderbestuur magtiging te verleenon. om het voorschrift der opsnoeijing van de heggen te bepalen. Daar waar de beweiding der glooijingen van de wa- terkeeiïngen is toegestaan, te veroorloven dat ten allen tyde rasters, tuinen enz. langs deze worden geplaatst. De woorden: »of binnen den afstand in art. 472 be- paald" te laten wegvallen.

Vele landerijen zijn aan de kaden of zomerkeermgen gelegen en worden door heggen afgescheiden. Voor het in stand houden der waterkeeringen is de be- jweiding nuttig.

479.

Buitenpolder van Randwijk en Heteren

Deze bepaling is niet van genoegzaam nut.

480.

-ocr page 105-

00

09

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp

NAMEN dei- betrokken Bestnren.

Willemspolder.

481 en 482.

Deze bepalingen zjjn ook voor kaden zeer gewenscht. Het 2de lid te lezen als volgt: >Het beweiden mag in geen geval plaats hebben met varkens; op nieuw gemaakt" of\' herstelde nog niet behoorlijk bevestigde dijken evenmin met ander vee." Alinea 2 aan te vullen als voljft: »Vaartuigen in wa- tergangen te leggen , zonder behoorlijke vergunning van poldermeesters." Ware hot niet rationeler, nu met het oude — verouderde — stelsel is gebroken, de aarde voor den afplas geheel en viel gedeeltelijk te betalen en niet tegen gereglementeerden prijs, maar tegen de xaarde?

Deze waterkeeringen staan nl eenigermate met dijken gelijk, zoo zij niet van meer belang zijn. Omdat men de beweiding door varkens ten allen tijde schadelijk acht.

Crobsche-waardpolder.

487.

492.

Zeer gewenscht, daar het bij herhaling gebleken is, dat laardoor opstopping van water plaats heeft en den gere- ifelden afloop wordt belemmerd. Het is moeijelijk aan te nemen, dat de verpligting tot ■vering van aarde voor de bedijking noodig, kan rusten ip andere buitendijks gelogen gronden dan die welke laartoe bij overeenkomst zijn verbonden. Buitendijksche jonden toch, hebben geen genot van den dijk en waar geen genot is, kan niet dan bij overeenkomst verpligting bestaan.

Buitenpolder Millingen.

r>06 en 507.

Buitenpolder van Randwijk en Heteren.

507.

Elke hoeveelheid vergraven grond te doen betalen; zóó zelfs dat dit nooit minder dan tot een bedrag van één stère geschiede. Het betalen van grond komt bezwarend en onbillijk ! voor, daar dit zeer bezwarend voor het meerendeel der geërfden zal zijn en andere eigenaren buiten noodzaak zal ontlasten. De aanvulling schijnt dus noodig, dat waar kostelooze levering gewettigd is, dezelve behouden blijft.

507 en 508.

Willemspolder.

De kade van den Willemspolder is, sedert zij in 1818 is gelegd, steeds op dezelfde hoogte gebleven, terwijl ook voor alle buitengewone werken — bij herhaling voorge komen — de aarde steeds kosteloos is geleverd. Volgens kundige regtsgeleerden geldt in dien polder de verpligting tot kostelooze levering van grond voor alle wer- teu aan de kade, daar de wet van 1 Junij 1801, art. 68 der Onteigeningswet aanvullende, de bestaande gewoonte tot wet heeft gemaakt. , Eenmaal aannemende dat het onbillijk is , dat enkele grondeigenaren den grond om niet aan den gansenen pol- Ier leveren, is het ook billijk te achten aan de personen, üe den grond leveren , de waarde en niet een zeker gedeelte van die waarde te vergoeden, \'tgeen meestal met eene taxatie van 25 cent waar zou zijn.

De alinea\'s 2, 3 en 4 te laten wegvallen en te vei\'van- gen door: »Het meei\'dei^e wordt uit de polderkas vergoed.\' Dit art. in verband met het voorgaande, aan te vangen met: »Indien over de vergoeding, bedoeld bij de artikelen 507, 508," enz.

Crobsclie-waai dpolder.

507 en 512.

»Met bijvoeging dat deze schadeloosstelling komt ten laste van den overtreder, voor het geval in ai-t 476 bedoeld \' Evenals voor polders als den Witlemêpolder de voorschriften van de dijkcedullen en dijkwachten geheel buiten aannier- king blijven, zoo is het ook gewenscht de bepalingen van dit art. voor die polders uit te sluiten, ter voorkoming van onaangenaamheden met Gedep. Staten of geërfde». Blijkens de bepaling van art. 524, dat in spoedeischewle gevallen zonder goedgekeurde cieringen mag gewerkt wor-

Willemspolder.

511.

520.

Het geheele onderhoud der kade geschiedt in den Wil- "\'■mspolder van wege den polder en aldaar is het schouwen il het voorjaar, na voorafgaande bekendmakingen, dikwijls •ndoenlijk. In den regel is de kade hersteld in den tijd \'ie met de bekendmakingen zou verloopen, terwijl het \'«stuur haast nooit de goedkeuring der cieringen kan af- ^iichten, wegens de dringende behoefte aan herstelling,

-ocr page 106-

100

100

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

loch onmiddellijk als het water genoegzaam gevallen is tot de aanbesteding van het werk moet overgaan, ten einde het op nieuw inloopen van den polder te voorkomen. In een buitenpolder kunnen zich nl. zoovele omstandigheden ran waterstanden voordoen, die de uitvoering van gecierde werken beletten. Zoolang de uitvoering geen plaats heeft, worden bovendien de daarvoor toegestane gelden niet nit- ifejïeven. In verschillende buitenpolders, o. a. in den Lrolxche- xaardpolder zal de dijkwacht van weinig of geen nut zijn de geërfden zelve niet verpligt kunnen worden hunne diensten te leveren, aangezien aldaar geen enkel geërfde woont, doch allen op landen buiten de waterkeering wonen Uit een landhuishoudkundig oogpunt is dit wenschelijk, ten behoeve der landerijen, bij droogte of wanneer ook.

den, zijn de bepalingen over de schouwen en cieringen in het Ontwerp dan ook over het geheel te beperkend voor uiterwaardenpolders. De laatste alinea te laten vervallen.

Buitenpolder van Randwijk en Heteren.

i22.

Crobsche-waardpolder.

531.

In de 1*1* alinea, tusschen de woorden «ingezetenen" en »van". in te voegen: »en geërfden", en wijders om de vrijstelling sub g te doen vervallen.

Buitenpolder van Randwijk en Heteren.

Aan de polderbesturen de bevoegdheid te geven, om door duikers of andere werken, welke de geërfdendag besluii te zijnen koste aan te leggen, gebruik te maken van hei voorbij stroomend water, ook zonder verlof van de polder- meesters met het bestuur over den watergang belast. Bij niet-overeenstemming omtrent de voorwaarden voor opstuwing van water, tusschen de betrokken besturen, aan Ged. Staten de bevoegdheid te geven om die voorwaarden te regelen. Hierbij te bepalen, dat het beheer over gemeenschappe lijke waterlossingen blijft bij het bestuur, dat van ouds daarover het beheer had of het grootste deel in de kosten; betaalt.

De Willemspolder b. v. beheert de Leigraaf (van den Waalbandijk tot de Linge loopende) hoewel de polder llzetidoorn \'/, in de kosten draagt, wegens het water dat uit dien polder mede wordt afgevoerd , zonder dat polder- meesters van LTzendoorn ooit iets met het beheer hadden uit te staan.

Willemspolder.

Dit art. aan te vullen in dier voege, dat, bij niet nako- ming dezer bepalingen, de uitvoering kan gelast worden door Gedeputeerde Staten, ten koste des overtreders. I De woorden: »binnen dien termijn" te veranderen in: »zoolang de vervanging niet is bewerkstelligd". De bepaling omtrent de aftreding zoodanig te regelen, dat deze geschiede in dezelfde volgorde als die thans be- staat. De verpligte uitvoering binnen 5 jaren van de artt. 260, 268 en 475 maakt inbreuk op de regten van den grondeigenaar, ook al kunnen Gedeputeerde Staten in som- mige gevallen vrijstelling verleenen , want het komt alleen aan de gecombineerde collegies of geërfdendagen toe, te

J62.

flelder.-che Maatschappij van Landbouw. Polderdistrict Bomuielerwaard boven den Meidijk.

Overga ngsbepalingen. 2. Overgangsbepalingen. 4.

Daar er kolken zijn die reeds sedert eeuwen bestaan, is de waarheid van het betoog der Commissie niet gebleken, b. v. niet ten aanzien der kolken in 1740 en 1820 bij Ëldea aan den djjk ontstaan. Men zal wel tot het digten van een deel der kolk moeten overgaan, omdat aauber

Dorpspolder Lakêmond. „           Randwijk.

Oeergangsiepa lingen.

-ocr page 107-

101

101

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

men bezwaren in heeft, n.1. dat, hoe zwaarder men den plast eens dijks maakt, des te meer kans er ontstaat voor verzinken, zooals b. v. blijkt uit den spoorwegdijk bjj Uden. In verband met de opmerking bij art. 260 gemaakt.

bepalen of zij de kosten voor de hier bedoelde werken kunnen en willen di-agen. Welke haast is er bovendien met de uitvoering van deze nieuwe bepalingen?

Geldersche Maatschappij van Landbouw.

De woorden: >de voorschriften der artikelen 260. 268 en 475" te vervangen door: »het voorschrift van artikel 268". Binnen één jaar na de invoering van het reglement is vernieuwing der kohieren voorgeschreven, \'tgeen spijtig en kostbaar zal zijn. De 2de alinea te laten vervallen.

Overgangsbepalingen. 5.

Dorpspolder IJzendoorn.

Volgens het bestaande reglement n.1., is juist in 1878 het kohier vernieuwd.

Overgangsbepalingen. 6.

Polderdistrict Bommelerwaard boven den Meidijk. Geldersche Maatschappij van Landbouw.

Omdat zij aanleiding geeft tot noodelooze werkzaamhe- len, nu de herziening juist heeft plaats gehad.

Overgangsbepalingen. 6. Overgangsbepalingen. 6.

De laatste alinea van dit art. te laten vervallen, daar de kohieren in 1878 juist zijn hemen. »Vermeerdering van Hoofdgeërfden." De redenen, in de Memorie van Toelichting bij het Ont-! werp (bladz. 19) opgegeven voor het niet opnemen vtuv de Korenwaard onder de circumscriptie van het polderdis- tri et Buren, zijn niet juist. De omslag voor het onderhoud der Korenkade geschiedt jaarlijks,, en niet om de 4 of 5 jaren, door den dijkstoel van Buren volgens contract met het domeinbestuur, tegen uitkeering van ƒ100. Bovendien betalen de ingezetenen niet alleen districtslasten, maar worden zij ook aangesla- gen in de oneigenlijke lasten, omgeslagen in den polder Beusiehem en Zoelmotul, en namen zij steeds zoowel aan de geërfden-dagen van dien polder als aan de verkiezingen van hoofdgeërfden deel. Verder wordt de watergang in] den waard door het dorpspolderbestuur van genoemden, polder geschouwd. Het verdient overweging in zóóver terug te komen op het besluit van Gedeputeerde Staten van 22 Sept. 1857, n°. 47, (Provinciaal blad n". 81 van 1857) — strekkende tot uitvoering van een Statenbesluit, houdende inlijving van 126 hektaren land — dat de toen op staat A gebragte lan- den niet langer vrij zullen zijn van het betalen van pol-: derlasten. Men zou mogen vragen of men xloor deze, vrijstelling een oud onregt door een nieuw onregt heelt willen goed maken."

Ter voorkoming van nutteloos werk.

Dorpspolder Bemmel.

Staat A.

Polderdistrict Buren.

Staat A.

Bij de onzekerheid of vergravingen in de Korenkade wel strafbaar zouden zijn volgens art. 437 van het wetboek van strafregt, verzoekt het gecombineerd collegie, dat zijn liesluit van 17 November 1877 nogmaals in overweging worde genomen.

Polderdistrict de Lijmers.

Staat A. Bladz. 134, noot.

Door het verhoogen van den \'Lijmersche overlaat tot !»andijkshoogte zijn bedoelde gronden van veel betere conditie en van de hoogste waarde geworden, daar zij niet meer, gelijk vroeger, zijn blootgesteld aan overstrooming, teDiens wanneer de overlaat werkte. Vroeger ruste op die gron- (len de verpligting tot kostelooze aardlevering voor den Ih/jberich-KampJiuijzensche dijk. doch zij zijn, door het ver vallen van dien dijk en het daarstellen van den overlaat, van dien drukkenden last ontheven en door de indijking, \'uet de kostbare gebouwen die er op staan, zeer in waarde toegenomen.

-ocr page 108-

102

102

Betrekkelijke artikelen van het Ontwerp.

NAMEN dei- betrokken Besturen.

OPMERKINGEN.

Arnhemsche en Velpscbe broek.

Staat A.

De gegoedlieid, vereischt voor liet lidmaatschap van het gecombineerd collegie , voor dit district, reeds op 5 hek- taren gebragt, te verminderen tot op 4 hektaren. Onder de omschrijving van den polder ook de gronden onder de gemeente Brtmmea op te nemen. Deze buitenpolder komt niet voor op staat B, bij het Ontwerp gevoegd. Het schijnt onverklaarbaar hoe men er toe is gekomen dezen staat onveranderd te behouden. Men dient voor de veranderingen op het kohier der bunder- of hektarentalen en voor die op de dijkcedul afzonderlijke staten te maken, ingerigt overeenkomstig dat kohier en die dijkcedul.

Door dergelijke verandering is het te voorzien, dat het i/tcombineerd collegie de gunstige bepaling van art. 18 niet zal behoeven in te roepen. De polder ligt niet enkel onder de gemeente Voorst maar bevat ook gronden onder Brammen.

De Voorsterklei.

Staat B.

De Mjenbeker en Wilpsche klei

Staat B.

Dorpspolder Lent.

Staat C.

In de praktijk is staat C nl. gebleken totaal onbruik- baar te zijn. Zelfs bij het groote formaat is de ruimte

laarop veel te klein, om de veranderingen behoorlijk te .«melden, zoodat alles steeds door elkander moet geward v orden. Zooals hiernevens is aangegeven is reeds eenige jaren ioor het dorpspolderbestuur van Lent gedaan. De dijkstoel van Overbetuwe is van oordeel, dat over \'t algemeen het door het polderbestuur ran Lent opgemerkte de aandacht verdient, doch moet de nevensstaande bemerking omtrent staat C tegenspreken , daar het doel van dien staat schijnt te worden misverstaan. Staat C toch, is nóch het model voor de kohieren pf liggers der Hektaren\' talen bedoeld in art. 239, nóch dat voor de dijk- ednllen bedoeld in art. 280. Staat C is enkel een staat van verandering, zoo als ook het op schrift luidt, en als zoodanig niet ondoelmatig. De moeijelijkheid zit echter in de aanteekening der veranderingen op het kohier en op de dijkcedul, voorgeschreven bij de artt. 241 en 280. Voor die aanteekening is, althans de dijkcedul, niet wel ingericht en dit bragt mede dat de dijkcedul- ien hier en daar reeds geheel moesten vernieuwd worden.

Op den hiernevens aangegeven grond acht de dijkstoel het wenschelijk eene soortgelijke bepa- ling, als in alinea 2 van art. 239 voor de kohieren is gemaakt, op te nemen in art. 280, waarbij dan de vernieuwing dient uit te gaan van den dijkstoel. De vernieuwde dijkcedullen, opgemaakt door pol- dermeesters, onder voorzitting van een heemraad en met bijstand van een of twee der geschiktste dijkpligtigen in eiken dorpspolder door den heem- raad te kiezen, moeten dan ge ruim en tijd voor de dijkpligtigen ter visie liggen en er moet g.legen- heid bestaan van beroep op den dijkstoel, waarna aan de nieuwe dijkcedullen dezelfde kracht kan toegekend worden als aan de oude.

Achter de woorden «schriftelijk of mondeling gehoord" te voegen: »ter keuze van den hoofdgeërfde." In het Ontwerp eene bepaling op te nemen waarbij openbaarheid der vergaderingen wordt voorgeschreven.

Dorpspolder Nijbroek.

34. Nieuwe bepaling.

Bemmel.

-ocr page 109-

103

103

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen,

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Gemeentebestuur van Tiel. (Namens den Raad.)

Titel VIII der Tweede Af deeling. Artt. 369—373.

Burgemeester en Wethouders van Tiel wenschen, na- mens den Raad hunner gemeente, bezwaren in te breu- gen tegen Titel VIII der Tweede Aideeling van het Ont- werp en zijn cierinX artikelen, en wel I ten aanzien der strekking, II der gevolgen, III der noodzakelijkheid en IV der wettiglieid dier artikelen. De stad Tiel wordt door opneming in staat A, onder de deelen van het district Tielerwaard, onderworpen aan de bepalingen van het reglement, door dien art. 1 hot Reglement toepasselijk verklaart op de polderdistricten, zoo als die voorkomen op slaat A. In art. 369 van het Ontwerp staat achter > steden binnen de districten": »en hare omgevingen", zoodat de omgevingen niet tot de steden, behooren, want er staat niet: > Steden\' en hare omgevingen binnen de districten." In staat A worden dan ook alleen de steden vermeld , waaruit volgt dat die omge- vingen niet tot de districten kunnen behooren, hetgeen mede volgt uit de Memorie van Toelichting, die zegt dat onder steden worden verstaan die aaneengebouwde gedeelten van gemeenten die vroeger stadsregten bezaten, waardoor de omgevingen van zelf zyn uitgesloten en b. v. bij Tiel onder astad" alleen kan verstaan worden wat binnen de voormalige grachten en wallen is gelegen, want dat alleen is aaneen- gebouwd. In art. 369 wordt echter ook van de omgevingen gezeg< dat zij geene polderlasten dragen, voorzoover zij die van w/Si met gedragen hebben. Vroeger heeft de TieUche polder alleen\' zijne eigene lasten betaald maar geene districts- ofambts-l lasten en evenzoo Zandwijk, waarvan het Binnenboomsclie vroeger in \'t geheel geene en thans nog geene dorpspol- derlasten. Voor Tiel is het alzoo bezwaarlijk te zeggen wat, in den zin van het Ontwerp, door omgevingen moet verstaan worden en moet men wel aannemen, dat men alleen te maken heeft met de eigenlijke stad, namelijk met hetgeen binnen de grachten is gelegen. Waarom in de Memorie van Toelichting de uitdrukking: ^voormalige stad" gebruikt is, blijkt niet, want staat A spreekt eenvoudig van »stad" en wat voormalig is bestaat niet meer, terwijl de stad Tiel wel degelijk nog bestaat, als deel van de gemeente Tiel.

Ad I1"» Strekking.

Er wordt niet gezegd of Tiel een dorpspolder of een mder onderdeel van het district zal zijn, doch de wijziging van het woord landen in onderdeelen (in het hoofd van kolom 2 van den staat A) doet vermoeden dat men de deden heeft willen begrijpen onder de uitdrukking: tonderdeelen" der districten.

Het niet aaneengebouwde gedeelte der gemeente Tiel wordt loor de Doode Linge in twee deelen gesplitst, waarvan het leel aan den linkeroever den dorpspolder Tiel uitmaakt en -edert 1852 reeds behoort tot de Tielerwaard, terwijl het •edeelte aan den regter oever behoort tot den Nederbetuwsche polder Zandwijk, die daarenboven den Overbrugsche polder \'ïuvat. Een en ander behoorde tot aan de invoering van iet polder-reglement tot de jurisdictie der stad Tiel, be- loeld in art. 109 van het reglement voor de stedelijke esturen, dd. 8 Januarij 1824, n°. 89. Het deel aan den linkeroever der Doode Linge werd estunrd door gecommitteerde geërfden en een lid van het «stuur der stad, terwijl het gedeelte aan den regteroever iet Scliependom Zandwijk uitmaakte, met eigen burgemeesters a schepengerigt. Van dat deel werd hetgeen, tusschen iet eerste sluisje en de voormalige Dampoort, in de stad •ig het Binneuboomsche genoemd en meer bepaald tot de stad \'jerekend.

Die waterkeeringen toch, maken een deel uit van de 1 igendomnielijke werken der gemeente waartoe de stad "hoort en moeten, volgens de Gemeentewet, door het gemeentebestuur verdedigd, bewaakt en onderhouden wor- \'\'"n, terwijl de kosten daarvan op de gemeente-begrooting i rekening worden gebragt.

Het is niet duidelijk waartoe de bepaling van art. 370, dat de steden voortaan onderhoudpligtig zijn voor har« waterkeeringen, dienen moet.

-ocr page 110-

104

104

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Het is moeijelijk te zeggen van welke andere bepalingen Je toepasselijkheid uit art. 370 en de overige van dezen titel voortvloeit. Men zou nl. zeggen, «lat uit de bepaling Ier dijkpligtigheid de toepasselijkheid der daartoe betrek kelijke artt voortvloeit, doch in de aangehaalde alinea 3 ran art. 370 worden juist de voornaamste der daartoe betrekkelijke artt. weder op zijde gezet. Zoo zou men zeggen , dat uit de bepaling van den on eihoudspligt voortvloeit de toepasselijkheid van art. 286, Jat alle onderhoud en alle vereischte verhoogingen en verzwaringen der dijken geschieden door de Districten", loch dit wordt bij art. 372 opgedragen aan het bestuur lier gemeente waartoe de stad behoort. Zoo zou men meenen, dat uit de bepaling van art. 370» dat de verdediging en bewaking der waterkeeringen aan Ie steden is opgedragen" de toepasselijkheid voortvloeit an de bepalingen omtrent het dijtleger, maar art. 371 epaalt, dat dit in den regel zal afhangen van het goed- Tinden van het Gecombineerd Collegie.

Volgens alinea 3 van art. 370, zijn de bepalingen van het Ontwerp betrekkelijk het onderhoud niet op de steden toepasselijk, terwijl in artikel 1 van het Ontwerp reed is gezegd, dat het geheele reglement niet op de steden toepasselijk is dan voor zoover voortvloeit, o. a. uit dit art. 370. Uit de hiernevens gestelde voorbeelden blijkt voldoende dat het volkomen onduidelijk en onzeker is welke artt, van het Ontwerp, behalve die van Titel VIII, op de steden toepasselijk zullen zijn.

De hoofdstrekking van het wrtal bepalingen is duide- luk deze : 1". Het beheer en bestuur over de\'waterkeerende wer- ken der steden en de beschikking over de kosten van on- derhoud dier werken, aan het gemeentebestuur te ontnc- men en die over te brengen bij het bestuur der districten 2°. De ingezetenen der steden te noodzaken, om per- soonlijke diensten te praesteren ten behoeve van het dis trict, tot bewaking en verdediging van zoodanige dijk- lengten van het district als de dijkgraaf goedvindt mot de waterkeeringen der steden tot één post onder één heem raad te vereenigen. Het dijkbestuur heeft niets te maken met de eischen van het gemeente- en stadsbestuur, noch met de belangen of verlangens der ingezetenen en de behoeften en financiën der gemeente. Het is uitsluitend verantwoordelijk voor de waterkeeringen der stad, en overleg met het gemeentebe- stuur is niet voorgeschreven. Het gemeentebestuur moet de bevelen of cieringen van den dijkstoel afwachten en, om zeker te zijn dat deze be hoorlijk worden opgevolgd, de uitvoering overlaten aan den dijkstoel en de rekening, door dezen opgemaakt, betalen Poging tot overleg of tot gemeenschappelijk handelen zoude, als niet voorgeschreven, slechts tot botsingen leiden De dijkstoel beschikt onbeperkt over de kas der gemeente, want hij bepaalt uitsluitend wat de gemeente zal betalen voor de werken die hij laat uitvoeren. Hij beslist eigen* magtig en uitsluitend welke gewone en buitengewone wer

Ad Ham Gevolgen.

De Dijkstoel behoeft slechts te verklaren dat hij zulks ïjodzakelijk acht, om b. v. te bevelen dat de walmuur van fötf aan de rivierzijde worde vernieuwd of een dijk daar- gen gelegd, al wordt de kade daardoor onbruikbaar; dat

-ocr page 111-

105

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

de dijk vóór de Waterpoort worde verzwaard, waardoor het overige gedeelte der kade te niet gaat; dat de wal aan de binnenzijde worde verzwaard en verhoogd en dr; daaraan gebouwde woningen worden opgeruimd en ontei- gend; dat een bazaltmuur aan den oever worde gebouwd, ter voorkoming van ontgronding en ter versterking van den teen der waterkeeringen enz. enz. De dijkstoel van Tielerwaard heeft 44000 meter bpndijk i behalve den Lingedijk) te verzorgen, bewaken en verdedi- gen, en heeft dus in tijd van nood de handen vol, zoodat hij — nu hij en niet meer het gemeentebestuur aansprake- lijk is voor den rigtigen toestand der Tithchc waterkeerin- gen — de meest afdoende en ingrijpende werken zal bevelen , vooral nu hij niemand en niets heeft te ontzien en vrije- lijk over eens anders beurs kan beschikken. Hierin is eene enomiteit gelegen die tot tweestrijd kan voeren, want, volgens art. 192 der Gemeentewet, kunnen Ie ingezetenen der steden geroepen worden hunne eigene stedelijke waterkeeringen, waarbij zij in de eerste plaatu het grootste belang hebben, te verdedigen, zoodat de soortgelijke zwaardere last, dien dit reglement hen wil opleggen uitsluitend in het belang van anderen, hen in tweestrijd kan brengen met hunne natuurlijke wettige verpligting. De Memorie van Toelichting houdt zich niet op met de gevolgen die uit deze bepalingen — ook al waren ze uit- v terbaar — voor de steden kunnen voortvloeien. Zij erkent, dat die bepalingen uitsluitend in het belang der districten moeten strekken, en noemt als eenig equivalent de vrij- stelling van polderlasten , die het billijk schijnt aan de steden toe te staan. Zoo ver gaat de verblinding! Er ontbreekt slechts aan «lat de steden, voor de inlijving in het haar vreemde district, moesten betalen en bijdragen storten in de kas, en dat terwijl de oppervlakten van steden — \'^staande uitsluitend uit de oppervlakten van straten en wegen en den ondergrond van huizen — ten allen tijde zijn vrij geweest en ook bij dit Ontwerp uitdrukkelijk «orden vrijgesteld van polderlasten !

ken noodig zijn en of zij al dan niet behoorlijk z^jn uitgevoerd, en laat ze anders naar goedvinden uitvoeren. Hij heeft geenerlei gemeentebelang te ontzien, maar kan en zal, om zijne verantwoordelijkheid te dekken, de meest ingrij- pende maatregelen en werken kunnen bevelen, al worden handel en scheepvaart en de andere belangen der ingeze- tenen daardoor ook nog zoo zeer benadeeld en de gemeente- financiën daardoor ook nog zoo zeer te gronde gerigt en de ingezetenen daardoor ook met nog zoo hooge lasten bezwaard. De dijkstoel kan naar willekeur den termijn bepalen binnen welken dat alles moet gereed zijn en beslissen dat het gemeentebestuur niet behoorlijk voldoet en nalatig is; alsdan zelf* die werken in de gemeente komen maken; hei bedrag der kosten bepalen; dadelijk betaling eischen enz. Uit het 2d" «redeelte der hoofdstrekkinjf van Titel VIII — namelijk het opleggen van persoonlijke diensten aan de ingezetenen der stad ten behoeve van het district — volgt dat de heemraad van den post, volgens art. 324, ieder oogenblik alle mannelijke Tielenaren van 18 60 jaren1 oud, nacht en dag, op en aan den dijk kan laten werken. zoover van Tiel af als de dijkstoel de grens van den post slechts heeft gesteld, alles onder bedreiging van boete en gevang*1-. nisstraf bij het minste verzuim of de geringste nalatigheid.t Verdere opsomming der gevolgen acht men onnoodig,; daar ieder deskundig en verstandig man de bepalingen, bij het minste nadenken, eenvoudig onuitvoerbaar zal verkla- ren, zoodat men zwijgt van den voortdurenden tegenstand en verbittering, de aanhoudende geschillen, verwarringen botsingen, die eene poging om zoodanige bepalingen in praktijk te brengen zou na zich slepen.

Om eene stedelijke gemeente op die wijze aan een pol- derdistrict op te offeren, dienden wel zeer overwegend»\' redenen en volstrekte noodzakelijkheid te bestaan, doch daarvan is in \'t geheel geen spraak. Men zou moeten be- wijzen, dat het gemeentebestuur zóó slecht voor de stad* waterkeeringen zorgt, dat die zorg in hel belang der gemeen!e zelve aan dat bestuur moet ontnomen worden, alsmede dut de dijkstoel beter voor die waterkeeringen kan en zal zorgen dan het gemeentebestuur, zoodat dit door niemand beter kan worden vervangen dan door den dijkstoel, en eindelijk

Ad Hl»» Noodzakelij kheid.

Niets van dit alles wordt beweerd en van bewijs is na- tuurljjk geen spraak. Het eenige motief voor dezen revo-

-ocr page 112-

100

106

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken berturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

dat de districten volstrekte Ixdioefte hebben aan beheo der stedelijke waterkeeringen en aan hulp der stedelijk manschappen. Men neemt dan ook als axioma\'s aan: 1". Dat de dijkstool (die van Tielerwaard heeft reed 44.000 meter dijk te bewaken) veel beter tegen doorbraak van de stadswaterkeeringen kan en zal waken dan hei gemeentebestuur en de ingezetenen.

lutionairen maatregel wordt op pag. 10 der Memorie van Toelichting gevonden in het belang der dijksverdediging en dit gegrond op de nevensstaande onbewezen stellingen. Niettegenstaande die ingezetenen er tegen aan wonen en het allergrootste belang hebben bij het behoud van de letrekkelijk weinig uitgestrekte waterkeering, waarvan de doorbraak niet hunne landerijen met eenige waarde-ver mindering, maar hunne woningen met onmiddellijke ver- nietiging bedreigt. Aangezien die zorg zoo slecht is dat er groot gevaar is datde iiemeentebesturen de waterkeeringen laten doorbreken.

2". Dat de gemeentebesturen zóó slecht zorgen voor dit waterkeeringen dat er overwegend belang bestaat om hen dien zorg te ontnemen. 3". De dijkstoelen zullen zoo uitstekend voor de stedelijke waterkeeringen zorgen dat er geen gevaar van doorbraak is. 4°. Als op die wijze maar tegen het gevaar van door- braak in de stedelijke waterkeeringen is gezorgd, dan is alle gevaar voor overstrooiuing van het district door de slechte zorg van anderen geweken.

Met andere woorden : een dijksteel alleen en geen stede- ijk bestuur is in staat doorbraken te voorkomen, zelfs niet ,;iii eenige weinige ellen waterkeering. Als de dijk in Neder- Muwe of Overbetuwe doorbreekt wordt Tielerwaard overstroomd en in het laatste geval zelfs Nederbetuwe en Tielerwaard beide, doch daartegen behoeft Tielerwaard niet gewaarborgd te wor den, want dat is nooit gebeurd en kan niet gebeuren, omdat liet dijkstoelen zijn die daartegen waken.

Men behoeft zulke stellingen slechts te noemen en de ondervinding te raadplegen, om de onwaarde van hetg". heele »egoïste en inconsequente motief" aan de kaak te stellen. Gesteld echter, dat er eenigen grond bestond om zulk een blaam op de stedelijke besturen te werpen en zulk eene onverschilligheid bij de ingezetenen te vooronderstellen . dan volgt daaruit nog volstrekt niet dat het geneesmiddel bij de dijkstoelen , ingevolge de voorgestelde bepalingen , zou; te vinden zijn, en dat daarom het gemeentebestuur en de gemeentekas aan de willekeur van een dijksteel moet prijs gegeven worden. Er bestaat integendeel geen enkele grond, zelfs niet in het belang der districten, om aan de steden het beheeri harer eigen waterkeeringen te ontnemen en haar in dit opzigt onder curatele te stellon en dat wel van den dijk- stoel. Het motief, dat de Memorie van Toelichting opgeeft voor het pressen der Tielenaren tot verdediging der Tieler- waardsche dijken , is van geen beter gehalte: Uitsluitend in het belang der districten moeten de in- gezetenen der naburige steden de hulp verleenen, die de districten te kort niogten komen, zoodat alles moet bukken voor het mogelijk belang van het district. Niet genoeg dat men de geërfden en manschappen inl de nabijheid der steden van een gedeelte hunner verplig-

In dat geval zou toch altijd een hooger gezag, b.v. de Waterstaat of Gedeputeerde Staten moeten tusschen beide komen, maar niet, in strijd met alle regelen van admini- stratieve hiërarchie, een geheel ongelijksoortig en vreemd bestuur, dat in vele opzigten berieden den rang van een dodelijk bestuur staat en uitsluitend in zijn eigen belang mm. hebben te handelen. Te vergeefsch zoekt men bovendien bij de stedelijke be <turen die grove misslagen en verzuimen welke de onder vinding leert dat door de dijkstoelen, met de noodlottigsto ,\'evolgen, kunnen gepleegd worden.

Het is wel de eerste idigt van de dijkstoelen, om t< /•orgen dat de noodige materialen voorhanden zijn en van \'1«\' geërfden — de leden der poldervereeniging— om de dijken \'ie hunne landen tegen het water beschermen te verdedigen , :\'aar er konden eens materialen en handen te kort komen "» dan moeten de naburige stedelingen, die er niets mede t(\' maken hebben, maar bijspringen!

-ocr page 113-

107

107

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken besturen.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

TOELICHTING.

ting tot dijksverdediging wil ontheffen en die overbrengen op de naburige stedelingen, waardoor men eerstgemeldeu een voorregt wil schenken boven de geërfden en man schappen, die »het voorregt missen" digt bij eene stad te wonen, wil men ook nog de inwoners eener stad als b. v. Gorkuin (Gorinchem) vrijlaten, niettegenstaande de Tielerwaardsche dijk bij die stad eindigt en de inwoners dier stad er belanj bij hebben dat gemelde dijk niet doorbreekt, teiwijl dj Tielenaren daarbij niet het minst belang hebben. De in woners van Tiel bebben misschien nog eenig belang bn het behoud van den dijk van Nedrr/ieliiwe, doch aan dei dijksteel van dat district wordt juist het regt onthoudei om Tielsche manschappen en materialen te requieren. Het zoogenaamde opnemen van de steden in een polder- district bestaat slechts in de bepaling, dat zekere dijkstoe over de stadswaterkeeringen zal heerschen en de ingezetenen der stad zal kunnen te hulp roepen in \'t behing van zijn district. Het is moeijelijk aan te nemen , dat de besturen der districten, in wier uitsluitend belang die »kolossale nieuwig- heden" heeten voorgesteld te worden, gediend zouden wezen met zulk eene vermeerdering van werkzaamheden en moeije- lijkheden en zulk eene buitengewone toevoeging van ver antwoordelijkheid. Al waren de voorgestelde maatregelen noodzakelijk, uit voerbaar en onschadelijk, dan noch kunnen zij niet toegelaten worden, daar zij ten eenenmale onwettig schijnen, aangezien de wet de bevoegdheid daartoe niet alleen niet verleent aan de Provincialen Staten, maar hun die ontzegt. Zonder beschouwingen over den zin en de bcteekenis van art. 192 der Grondwet en art. 138 der Provinciale wel en zelfs aannemende, dat de Staten bevoegd zijn de grenzen der waterschappen te veranderen, uit te zetten en in t* krimpen, meent het gemeentebestuur van Tiel te moetei ontkennen, dat die bepalingen en bevoegdheden in deze han toepassing kunnen vinden. Bij de bevoegdheid der Staten staat op den voorgrond het eigenaardig kenmerk van waterschap of poldervereeni ging, om landen tegen het water te beschermen, docb daarbij komen huizen of woningen, noch hun ondergrond in aanmerking, want van dien ondergrond worden geene polderlasten betaald en de eigendom daarvan geeft geen stemregt, terwijl geërfden — ingelanden — niet zijn ei- geaaren van gebouwen maar alleen van landen. De steden kunnen geen voorwerp van waterstaats-wetge- ving zijn, daar zij geen waterschap zijn of tot een gedeelte daarvan kunnen gemaakt worden, zoodat in het Ontwerp

Men zegge niet dat Gorinchem buiten het gebied ligt van Jen Gelderschen provincialen wetgever, want de wet van 1855 heeft voorzien in het geval, dat een waterstaatsbelang lat twee provinciën gemeenschappelijk aangaat, moet ge- regeld worden.

Vroeger is wel eens, met regt, geklaagd dat de belangen van het platte land aan dat der steden werd opgeofferd, toch nu zou men het belang der steden gaan opofferen aan de poldervereenigingen, zonder eenig equivalent en zonder noodzakelijkheid , want het polderreglement — ook lit Ontwerp — geeft aan de dijkstoelen overvloedige ge l\'genheid, om zich te voorzien van de noodige manschappen uit de belanghebbende bevolking van het district en om /dch tijdig de noodige materialen aan te schaffen, terwijl Ie Onteigeningswet voorziet in buitengewone gevallen an watersnood. De Memorie van Toelichting vermeldt wel, dat de Staten alleszins bevoegd zijn om dit punt te regelen en dat de Commissie voor de herziening de opneming in de nabij ge- 1\'gen polderdistricten van overwegend belang beschouwt maar voor dat gevoelen wordt geen enkele grond aange voerd. Die bepalingen toch, hebben uitsluitend betrekking op waterschappen, dat zijn vereenigingen van landen met het loei, om die door gemeenschappelijke maatregelen tegen het fater te beschermen en de verdedigen. Met dat doel mogen de Staten landen aan het eene waterschap ontnemen \'H bij het andere voegen, of zelfs landen, die tot geen waterschap behooren, aan een bestaand waterschap toe voegen of tot een nieuw waterschap inrigten, maar altjjd moeten het zijn landen, die tegen het water beschermd moeten worden. De eeuwenoude geschiedenis van het Nederlandsche pol- lei wezen bewaart overal dit wezen en karakter en heeft illeen tot onderwerp de verdediging van landen tegen het water. »De Staten (sic) in Nederland zijn nooit waterschappen "f poldervereenigingen geweest, het waren civitates op zich "\'lve, met eigen rechten; vereenigingen van bewoners en van woningen, meestal hooger gelegen dan het land, die

Ad IV»» Wettigheid.

-ocr page 114-

108

108

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken besturen.

OPMERKINGEN.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

de historische en feitelijke grondslag geheel wordt miskend Wel schijnt dit eenigszins gevoeld te zijn, daar in art. 369 gesproken wordt van de oppen-lukten van steden, maar die bestaan als zoodanig niet en zijn dus eene bloote fictie, daar die oppervlakten eenvoudig de grond zijn, waarop huizen, straten, wegen en voetpaden liggen, d. i. alle ge- bouwde eigendommen , die onder geene polderwetgeving vallen, Door te spreken van voormalige steden kan men haar fei telijk en tegenwoordig bestaan niet wegredeneren. Van opneming of inlijving in de districten is trouwens geen spraak, want de steden worden bij het Ontwerp nief tot dorpspolders gemaakt en, wat alles afdoet, bij art. wordt het geheele Reglement niet toepasselijk verklaard de steden, met uitzondering van deze vier artt. en wat daaruit voortvloeit. De geheele inlijving bestaat dus slechts in: 1 °. Het verwisselen van het beheer over de waterkeerende werken. 2°. Het roepen van de ingezetenen uit de stad totver- dediging van een hun vreemd belang. Daartoe zijn de Staten echter onbevoegd, want die bepalingen vallen niet alleen buiten art. 192 der Grondwet en art. 138 der Provinciale wet — en dit zou reeds voldoende zijn — maar zij strijden ook bepaaldelijk met art. 141 der Pro- vinciale wet, dat de Staten verbiedt bepalingen te maket omtrent onderwerpen van algemeen livjhbelang. Die bepalingen toch, druischen lijnregt in tegen de Gemeentewet en strekken om haar in het belangrijkste opzigt op zijd te stellen en de geheele »oeconomie der gemeente-huis- houding" te veranderen. Deze antecedenten hadden eene waarschuwing moeten zijn voor de Commissie, om niet in de groote dwalingen te vervallen die ten grondslag liggen aan Titel VTH, en dat te meer, omdat zij op pag. 19 der Memorie toont be- kend te zijn met de ware beginselen, door te weigeren de Korenwaard in het district Buren op te nemen. Daardoor heeft de Commissie bewezen met de ware be ginselen omtrent deze materie bekend te zijn en het is| dus onverklaarbaar hoe zij zoozeer ontrouw is kunnen worden aan zichzelve en aan haar eisen beginselen. Tot slotte protesteert het Gemeentebestuur, namens den Raad van Tiel, dan ook ten ernstigste tegen de invoering der bedoelde bepalingen en meent het de overtuiging te mogen uitspreken, dat de wijsheid der Provinciale Staten hen bewaren zal voor de bekrachtiging van het werk harer Commissie in dit opzigt.

lich door wallen en vestingwerken tegen den vijand be schermden en door het stadswezen zich juist aan de Pol- lervereenigingen, aan het platte land, onttrokken. Was de jtad aan eene rivier gelegen en maakte die omstandigheid «■erken noodzakelijk om de stad ook daartegen te boscher- :iiin, dan zorgden het stedelijk bestuur en de ingezetenen laar even goed voor als voor alle andere belangen der stad."

Alleen de Rijkswetgever zou daarin verandering kunnen I\'rengen, maar zou zeker nimmer zulke bepalingen in het even roepen waardoor het beginsel van de zelfstandigheid Ier gemeente met voeten getreden wordt; waardoor een »iiuperium in iinperio gevestigd en eene grenzenlooze en onoplosbare verwarring gesticht wordt." De Gemeentewet draagt namelijk aan het gemeentebestuur de zorg, het onderhoud en de instandhouding op van alle .vineentewerken en eigendommen, alsmede het beheer en Ie beschikking over hare financiën. »Naïef is dan ook de verwondering van de Memorie van Toelichting daarover, dat men vroeger aan zulke dingen niet gedacht heeft en dat men zulke denkbeelden dadelijk beeft laten varen enz." Bij de opneming van de Korenwaard geldt het ten minste nog gronden die eene poldervereeniging vormen en toch stelt de Commissie daarbij te regt als voorwaarde van opneming, dat zij kunnen beschouwd worden als zonder bestuur te zijn en dat dit slechts zou kunnen geschieden >p verzoek van belanghebbenden , zoodat de Staten daartoe nim mer het initiatief zouden kunnen nemen. Dat is nog in \'eel grootere en meer bijzondere mate toepasselijk op steden.

-ocr page 115-

109

109

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

TOELICHTING.

Aanmerkingen.

OPMERKINGEN.

Aangezien het o. a. ook voor de gemeente Buren niet aanbevelenswaardig is te noemen, dat de in dien titel be- doelde steden onder de districten worden opgenomen.

Titel VIII der Tweede Afdeeling.

Het Gemeentebestuur kun zich zeer goed met het Ont- werp vereenigen , met uitzondering van hetgeen is omschre- ven in Titel VIII (der Twkkue Apukkmns). * Fan de slede.,, \'tinnen de districten", waaromtrent het in overweging geeft, bij het oude te blijven en dus de nieuwe bepalingen te doen vervallen. De Raad vereenigt zich geheel met het prae-advies vaji Burgemeester en Wethouders van Zalt-Bommel, strekkende om met de meest mogelijke bescheidenheid, doch met al den ernst die deze, voor de gemeente in strekking enge- volgen hoogst gewigtige zaak, vordert, aan Gedeputeerde Staten te kennen te geven, dat de Raad zich refereert aan zijn bezwaarschrift van 20 October 1870, n°. 14, en dat hij, wat de hoofdzaak aangaat en voor zoo ver het op die! gemeente toepasselijk kan worden geacht, zich vereenigt met de beschouwingen en bezwaren door den Raad dei- gemeente Tiel ingebragt tegen Titel VIII der Tweede aj- deeling van het Ontwerp-polderreglenient. De Raad acht zich derhalve in het belang der gemeente verpligt te blij- ven volharden bij zijn protest tegen de invoering der thans voorgestelde bepalingen, zooals die voorkomen in geinelden Titel VIII van het Ontwerp. Het Gemeentebestuur heeft niet zonder verwondering ontwaard , dat de stad Zevenaar mede onder het polderdis- trict de Lijmers is opgenomen, hoewel zij nooit een deel van dien polder heeft uitgemaakt of op eenigerlei wijze tot denzelven in betrekking heeft gestaan. Tengevolge dier opneming toch , zullen diensten worden gevorderd en in polderlasten (schattingen) moeten worden bijgedragen, hetgeen geheel in strijd is met vroegere toe- standen. Bovendien is de stad Zevenaar niet belast met eenig dijkvak of eenige waterkeering waardoor zij omringd wordt, daar zij op een afstand van ten minste 15 minu- ten gaans van de districtswaterkeering verwijderd is. Ook te dien aanzien zijn er alzoo geene redenen om Zevenaar bfl de Lijmers te voegen. Het Gemeentebestuur van Hattem zou de opneming dier stad in de circumscriptie van het polderdistrict liattew ftoogst onbillijk vinden, daar de platte grond der stad eene gelijke hoogte heeft als de IJsseldijken. Wijders acht het de bepaling, dat het dijkbestuur gereg- tigd zal zijn cieringen te maken en schouw te voeren over de stadswaterkeeringen enz. en zelfs bevoegd zal zij" die werken ten koste der gemeente te doen herstellen, *»| strijd met de Gemeentewet.

Gemeentebestuur van Buren.

Dit besluit wordt aan Gedeputeerde Staten gezonden. om te strekken tot protest tegen de opneming der gemeente Zalt-Bommel in «Ie circumscriptie van het polderdistrict 15ommelerwaard boven den Meidijk.

Gemeenteraad VRn Zalt-BoHimel

Uemeentebestuur van Zevenaar

De opneming heeft vroeger gewis niet plaats gehad, omdat Zevenaar reeds in 1487 door Hertog Jan van Cleve met stedelijke regten werd begiftigd, onder bepaling dat de bewoners bevrijd zouden zyn van alle diensten en sc/iat- tingen, uitgezonderd die de Vorst zelf mogt noodig hebben,

Gemeentebestuur van Hattem.

Volgens de Gemeentewet is het beheer van bedoelde werken uitsluitend opgedragen aan Burgemeester en W et- houders, die alleen aan den Raad verantwoording Bchul dig zijn.

-ocr page 116-

110

110

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

NAMEN der betrokken Besturen.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

De dijkstoel van llattem bestaat, uitgenomen den dijk taf, steeds uit »een paar eigengereide boeren, die van mets als van wat boerderij verstand hebben."

De aan bet Dijkbestuur te geven niagt zou mede tot zeer groote onaangenaamheden aanleiding geven, want Burgemeester en Wethouders zouden als \'t ware geplaatst worden onder curatele van den Dijkstoel. Men zou dan ook onder eeu waterschapsbestuur moeten staan, zonder op de benoeming der leden van dat Instuur den minsten invloed te kunnen uitoefenen. Dit art. grijpt dan ook geheel in de autonomie der Ge- meeutebesturen, hen bij de Grondwet gewaarborgd, in. Het is verder niet regtraardig, dat het dijkbestuur de be- voegdheid zal erlangen om in de stad manschappen en materialen te requireren, om die personen uitsluitend werkzaam te doen zijn in het belang van den polder en zelfs nog wel in eene andere gemeente.

Art. 372.

Deze bevoegdheid grijpt in de vrijheid der stedelingen ï, die met het dijkdistrict niets te maken hebben en, gevolge de plaatselijke verordening, ingeval van water nood, tot het doen van persoonlijke diensten door de gemeentelijke autoriteit kunnen worden opgeroepen »en ovendien stellig gaarne behulpzaam zullen zijn als er het minste gevaar aan de dijken of andere waterkeering en «erken mogt ontstaan." Ingevolge het besluit van Gedeputeerde Staten van ü ptember 1870, n°. 26, aan den dijkstoel van llattem degedeeld en door dezen aan Gedeputeerde Staten toe- :ezonden.

Het Gemeentebestuur neemt tevens de vrijheid nog te verwijzen naar zijne bezwaren tegen hetzelfde onderwerp, bij besluit van 4 October 1870, kenbaar gemaakt en ver- trouwt dat al het aangevoerde er toe zal leiden, om af te zien van het plan om de stad llattem op te nemen in de circumscriptie van het Polderdistrict van dien naam.

-ocr page 117-

PROVINCIALE STATEN.

ADRESSEN AAN DE

111

111

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp.

AANDUIDING der Adressanten.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

H. van Loghem en 5 andere grondeigenaren onder Terwolde, (gemeente Voorst.)

In den dorpspolder Terwolde is dit aldus opgevat en r.nden de landerijen van rekestranten voor beide soorten an polderlasten in eene lagere klasse aangeslagen.

Adressanten geven te kennen aan oedei\'üteerde staten met verzoek om hunne bezwaren over te brengen aan d« (kommissie die het nieuwe reglement heeft ontworpen en indien deze niet tot de verlangde wijziging kan besluiten bij de Proviuciale Staten — dat uit de artt. 221, 222 eg 224 van het tegenwoordige rivier-polderreglement moet worden opgemaakt, dat de evenredige verdeeling zoowe geldt voor de oneigenlijke als voor de eigeidijke polderlasten. terwijl uit art. 237 van het Ontwerp schijnt te volgen dat, in afwijking hiervan, evenredige verdeeling van polder- lasten in \'t vervolg niet meer van toepassing zal zijn oj> oneigenlijke polderlasten. De heffing der oneigetdijke polderlasten is, strikt genomen, eene belasting, die niet te pas komt in de tegenwoordige

staatshuishouding en kan misschien alleen geregtvaardig

worden door dat zij op oude gewoonten rust. Hieruit volg echter, dat men zich dan ook in alle opzigten aan die oud( gewoonten moet houden en geene landen meer mag be zwaren, dan zij dat vroeger geweest zijn. Adressanten stellen alzoo voor art. 237 te lezen als volgt: »De polderlasten worden hektare-kektaresgelijk omgeslagen over alle landen binnen het district gelegen Evenredige verdeeling dezer lasten, gegrond op de ligginjj dier landen, blijft bestaan waar die te voren op wettige wijze is ingevoerd. In zeer bijzondere gevallen kan, ook waar die tot nog toe niet plaats had, tot evenredige ver deeling der eigenlijke polderlasten door het gecombineerd collegie , onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten, wor- den besloten." Ook art. 251 van het concept-reglement zoude eene der gelijke wijziging moeten ondergaan.

Art 237.

Op die wijze wordt er niets veranderd en zal, indien in (immige districten de evenredige verdeeling der polder- isten zich niet tot de oneigenlijke polderlasten mogt uit- trekken, ook deze gewoonte blijven bestaan, want dan die evenredige verdeeling, ten aanzien der oneigenlijk polderlasten, niet wettig ingevoerd.

251.

N. van Weelde weduwe van J. van Deutekom te Varik.

321.

Adressante en hare kinderen zgn namelijk eigenaren van "en huis bij den dijkte Varik, Sectie B, n°. 127, hetwelk Wlast is met het dijkvak n". 86 en eene jaarljjksche uit- seering van ƒ53.065, wegens afkoop van een eertijds tfgen dat tijdvak gelegen pakwerk. Doordien de Staat der Nederlanden in 1876 tegen dat lijkvak eene stoep en los- en ladingsplaats heeft doen eggen, is dat pakwerk geheel verdwenen en is het onmo \'t* lijk dat het ooit weder kan ontstaan, weshalve het niet meer dan billijk is, dat zij niet meer behoeven te betalen foor dat niet langer bestaande onderhoud.

Voor zich en als voogdesse harer minderjarige kinderen brengt adressante bezwaren in tegen art. 321 van het Ontwerp, daar het, hoewel verbetering brengende in den tegenwoordigen toestand, toch nog medebrengt dat zij, al is het in mindere mate, zullen moeten betalen vooi een niet meer mogelijk onderhoud, omdat men hen wi doen dragen in de onderhoudskosten van pakwerken, waar- mede hun eigendom nooit besmet is geweest. Zij verzoekt derhalve regeling dezer aangelegenheid *\'P die wijze, dat zij en hare kinderen voortaan niet nu\'« behoeven te betalen eene vergoeding voor onderhoudskosten die niet meer worden gemaakt.

-ocr page 118-

112

112

Betrekkeljjke bepalingen van het Ontwerp.

AANDUIDING der Adressanten.

Art. 321.

Adressanten, die belast zijn niet het onderhoud van eei gedeelte der dijkvakken tussehen n". 80\' tot en met nn. 9.\' te I\'arik, nabij den kerktoren, en bezwaard met de jaar- lijksche uitkeering van pakwerk, rigten hetzelfde verzoeli tot de Staten als hierboven vermeld is van N. ra» W&>Lh te i\'arik, op grond dat bedoelde pakwerken geheel ziji verdwenen en onmogelijk weder ontstaan kunnen, tet gevolge van den in 1876 door den Staat tegen hunna dijkvakken aangelegden afweg met los- en ladingplaats,

B. van Deutekom en 6 an dere inwoners van den dorp» polder Yarik.

Een 40tal geërfden uit den dorpspolder Yarik. 16 geërfden uit den dorps-1 polder Heessett.

Adressanten, allen belast met jaarlijksche uitkeeringen wegens afgekochte waterwerken, erkennen dankbaar , dat door art. 321 van het Ontwerp-rivierpolder-reglement, om wijziging te brengen in de tegenwoordige verpligting tot het betalen van zoodanige uitkeeringen, de op hen druk kende onregtmatig zware last zal verligt worden. Zij meenen echter dat de billijkheid vordert, dat er eene her- ziening der pakwerken worde voorgeschreven, die b. v. om een lOtal jaren wordt hervat, en dat de hoegroothei van de door eiken pligtige uit te keeren vergoeding moet afhangen alleen en uitsluitend van de kosten, die zijn pakwerk veroorzaakt, zonder dat daarop invloed uitoefent wat voor andere pakwerken wordt uitgegeven. Daar dit ook zonder bezwaar voor uitvoering vatbaar schijnt, verzoeken adressanten wijziging van het Ontwerp in dien zin.

» 321.

106 grondeigenaren in de pro vincie Gelderland.

Adressanten zijn allen eigenaren van buitendijks geleyuu pereeeleu, die of reeds voor steenfabrieken worden gebezigd en daartoe voor een hoogen prijs werden aangekocht, ol om de geschiktheid die zij hebben voor steenfabrieken hooge verkoopwaarde bezitten, zóó hoog dat de eigenaar van het land dien van geen ander bedingen kan, doch welke een steenfabrikant wèl kan geven voor lauden in dt nabijheid zijner uitgetichelde perceelen gelegen , daar anders de door hem gestichte gebouwen alle waarde verliezen. Ten deze gaan de belangen van de steenbakkers derhalve hand aan hand met die van de grondeigenaars. Door het bepaalde bij art. 476 van het Ontwerp, loopt dat voordeel gevaar verloren te gaan en adressanten meenen te mogen vragen of de noodzakelijkheid van die bepaling ook roor de Buitenpolders is gebleken. Uit de Memorie van Toelichting (bladz. 87) zou men eerder het tegendeel af- leiden en zij beroepen zich derhalve op de Memorie zelve. Art. 476 toch is, wat den inhoud van het verbod be- treft, woordelijk gelijkluidend met art. 261 en daaromtrent vermeldt de Memorie, dat het moet dienen om uitgravingeu ten behoeve van steenovens te beletten en vooral daarom noodzakelijk wordt genoemd »nu er voorbeelden zfln, dat men ook binnendijks steenovens verlangt aan te leggen.\'

> 476.

Daar staat toch uitdrukkelijk, dat het opnemen in de Ikrde Af deeling van voorschriften uit de Tweede alleen dan iferegtvaardigd wordt wanneer »dezelfde overwegingen, He bij de beoordeeling van het polderwezen in de Districten golden, ook bij de behandeling der Buitenpolders \'n aanmerking kwamen."

-ocr page 119-

113

113

Betrekkelijke bepalingen van het Ontwerp

AANDUIDING der Adressanten.

Aanmerkingen.

TOELICHTING.

OPMERKINGEN.

Meerdere redenen, om het doen van uitgravingen b\'m neudijks te beperken, zijn trouwens aan te voeren die niet gelden kunnen voor gronden buitendijks, welke in den regel\' jaarlijks een of meer malen door het rivierwater over- stroomd worden, /.oodat onderscheiding tusschen binnen en buitengronden ook hier hoogst wenschelijk zou zijn. Men bedenke bovendien , dat voor het oprigten eener steenfabriek buitendijks niet alleen de bij de wet van 2 Junij 1875 (Stbl. n". 95) gevorderde vergunning van het Ge- meentebestuur, maar ook het verlof van den Minister vau W aterstuat, Handel en Nijverheid noodig is en dat die vergunningen wel niet zonder naauwkeurig onderzoek zullen verleend worden. Men zegge niet, dat niet alte uitgravingen verboden zijn, maar alleen belangrijke waardoor de zandwellen levend wor- den, want over den zin dier woorden zal al ligt verschil van meening zijn en, ook zonder dat de steenfabrikant dit wilde of bedoelde, zullen bij het uittichelen van gron- den de zandwellen mogeljjk bloot komen, en dan is deze verpligt, volgens goedvinden van poldermeesters de wellen te hunnen, genoegen te digten ol te om- kaden. Dit nu, wekt vooral de bezorgdheid van adres- santen en maakt het verbod oneindig bezwarender vour Buitenpolders dan voor polderdistricten. Ook tegen menige andere bepaling van het Ontwerp geldt hetzelfde bezwaar, dat aan poldermeesters (in buiten- polders) dezelfde magt wordt gegeven als aan de dijkstoelen, hetgeen te meer bedenkelijk is, omdat uit art. 544 schijnt, te volgen, dat alleen dan hooger beroep op Gedep. Staten is, als het Reglement het regt daartoe uitdrukkelijk toekent. Zoo geeft art. 527 aan poldermeesters de bevoegdheid om alle duikers, sluizen enz. naar goedvinden te doen openen en sluiten. Adressanten veroorloven zich ten slotte de opmerking, dat de zoo wenschelijke algeraeene toedreding tot het regie ment door noodeloos bezwarende bepalingen zeer wordt tegen gewerkt. Mogten in het algemeen belang enkele belemmeringen in de buitenpolders onvermijdelijk zijn, dan eischt toch de billijkheid en hetzelfde algemeen belang, dat deze be lerameringen niet noodeloos worden uitgebreid en dat er] meer waarborgen gegeven worden tegen willekeur en een zijdigheid dan het Ontwerp thans aanbiedt. Op bovenstaande gronden verzoeken adressanten eerbiedig de nieuwe bepaling van art. 476 van het Ontwerp niet aan te nemen en de andere bepalingen althans zoo te wijzigen, dat er steeds hooger beroep zjj op Gedeputeerde Staten.

In zijn eigen belang zal de steenfabrikant den grond niet zoo diep uitgraven , dat die alle waarde als weiland ,-erliest en zal hij den ter zijde gelegden zoogenaamden ■uof bezigen, om den vergraven grond weder produktief te maken, maar bij het uitgraven kunnen de wellen bloot komen. Voor de districten nl. is de beslissing opgedragen aan de dijkstoelen, dat zijn besturen die, door hunne samen- telling, waarborg geven tegen onnoodige belemmering van den fabrikant, een waarborg die in vele buitenpolders, 200 niet geheel ontbreekt, dan toch in veel mindere mate aanwezig is.

Art. 544.

Adressanten vreezen dat uit die uitgebreide magt van poldermeesters allerlij moeijelijkheden zullen rijzen , die voor en eene bron van kwelling zullen zijn en hoogst on gunstig op de waarde hunner bezittingen zullen werken Thans reeds verlangen zeer vele eigenaren van buiteu- ^ïonden in de provincie buiten een regelmatig polderver- wnd en buiten de bepalingen van het polderreglement t< Wijven en deze begeerte zal, door noodeloos bezwarende be- palingen, zeer versterkt worden.

> 527.

-ocr page 120-

114

114

TOELICHTING. Aanmerkingen.

Betrekkelijke bepalingen tan het Ontwerp.

AANDUIDING der Adressanten.

OPMERKINGEN.

Ongeveer 380 eigenaren en beheerders van gronden in de Maas-afdeeling van het polder- district Bommelerwaard boven den Meidijk.

Adressanten deelen volkomen de beschouwingen der Coni- missie tot herziening van het h\'ivierpolder-regleinent, voor- komende op bladz. 5 van de Memorie van Toelichting bij het Ontwerp, en zijn vooral met haar eenstemmig omtrent de noodzakelijkheid aan betere voorziening betreffende de afwatering, — aan betere regeling van het beheer der waterlossingen. Dat de Bommelerwaard boven den Meidijk daaraan in \'t bij- zonder behoefte heeft, blijkt o. a. daaruit, dat de Pro- vinciale Staten, ten opzigte der waterlossing, bij besluit van 16 Julij 18(34, n ". o\', (Provinciaal Blad n". 129 van 1866) dat district verdeeld hebben in twee afdeelingen, nl de M/ata/deeliru/ en de Waalafdeetiug, waarover het beheer wordt uitgeoefend door het bestuur van het Polderdistrict. Deze regeling is echter niet in het Mang van de be- trokken polders, daar het districtsbestuur bestaat uit leden in beide afdeelingen woonachtig, zoodat steeds een deel er van niet betrokken is bij- en ook niet of weinig be- kend met de belangen , waarover zij moeten beslissen. Dit heeft nu en dan tot moeijelijkheden aanleiding ge- geven en tot besluiten en handelingen, die door de groote meerderheid in de betrokken afdeeling werden afgekeurd. Bovendien is die regeling niet in overeenstemming met de beginselen van het bestaande en evenmin van het thans ontworpen liegleinent. Blijkens de artt. 355 en 363 van het Ontwerp en de toelichting op eerstgemeld art. toch. behoort de zorg voor de goede in stand houding der water- gangen en kunstwerken tot waterlossing regtstreeks tot de huishouding der betrokken polders en is de inmenging van den dijkstoel slechts aangenomen, wanneer de dorpspolder- besturen nalatig blijken in het tot stand brengen van eene noodzakelijke betere waterlossiug. Al mogen nu ook, krachtens de voorlaatste alinea van art. 1 van het Ontwerp, de bepalingen omtrent de uit- watering niet van toepassing zijn op de Bommelerwaard boven den Meidijk, zoo zou in dat district het beheer over de waterleidingen toch dienen uitgeoefend te worden over- eenkomstig de beginselen van het Ontwerp, anders zou genoemd district welligt het eenige in de provincie zijn, waar de zorg niet aan de regtstreeks belanghebbenden — de betrokken besturen — is opgedragen en toevertrouwd. Op deze gronden verzoeken adressanten: 1° uit het Ontwerp te doen vervallen de voorlaatste alinea van art. 1, als geldende volgens de Memorie van Toe-: lichting toch voornamelijk de Bommelerwaard boven dem Meidijk, of wel om in gemelde alinea op te nemen dat meergenoemd district daaronder evenwel niet is begrepen. | 2". Het reglement op het beheer der stoomgemalen en daarmede in verband staande werken in dat district, vast-j gesteld bij besluit der Staten van 16 Julij 1864. n°. 6,j te doen vervallen of te wijzigen overeenkomstig den geest. en de strekking van het nieuw-ontworpen polderreglement. |

Art. 355 en 363.