-ocr page 1-


	I Vak 20
	1 "

-ocr page 2-



		\\t\\yyn \\<,\\63>-

		*�\\*

-ocr page 3-



		\' � �� ,




		V

-ocr page 4-







		��...

-ocr page 5-



		rrrz2tZ2Z3T..Z-



		Jl E T NIEUWE TESTAMENT.

		<
		7 ~>

-ocr page 6-

-ocr page 7-



		Vak 20

		NIEUWE TESTAMENT

		IL DE BOKKEN DES NIEUWEN VERBONDS

		VAN UNZKN UKHR

		JEZUS CHRISTUS.

		�P LAST VAN UE �tatfii-�fneraal itx totxttnigbt XXtbtrlan�rtn, / I � \'."(i.i\' >:i UKT i:im.i ., VAN UK KATIUNALR HOOOK LIlltiniK.N TB IIOKURKCliT IK DK JAKKM MUrXVil! K� MUCX1X *UIT UK OOItSIKl)NKKI.IJKK (UHtKK BCB K) TAAI.**

		lil\'i\'liLlihVI-.N UUUR HBT *tliederlandacli iijbelgeiiootttclia\|». 187».**

-ocr page 8-



		wttiiKiixr TI UDKiiiiKcai , bij BI IL¹**! I �% rOMf.

-ocr page 9-



		HET NIEUWE TESTAMENT. H K � H E 1 L I O KVA N G E I. I K *«AAK [DK HKsriiRiJVIXb VAJ** M A T T IT E � S.

		I omtrent de Babyloniacbc overvoering. 18. En na de Babylonische overvoering gewoii Jerho I nia* Satathiel, ea SalatUM i 13.gewon Zorobabel; en 2oro- i .\'�) -. grwnn Abiu�, eu Abi- ud gewon F.ljakim , en KIJH- 14. kiii gewon A/.or; eu Azi.r gewou Sadok, en Sadok ge- won Ai\'liim, eu Aohim g<>- l.i.won Klimt ; en .Mlud gewon Eleaiar, en �lraxar gewon Mn-tban.en Hattbangewon Iti.Jakob; en J;ikob tfewoii Jo- zef, den man van Maria, uit welke geboren is Juns �<- Zegd Christus. 17. Al de geslachten dan van Abraham tot Davld zijn veer-* tien ges lachten, en van Da- «idtotde Babyloniioheover* voering zijn veertien gelach- teu , en vjin d Babyuibisebc ovrrtforriug toi Chr.stui! «{/« veertieu geslachten. 15, De geboorte van Jeiur. Christus wan nu aldus. Wam als Maria zijni- u^oeder mrt Jozef ondertrouwd m, eer zij tezaiuen^ekumen «aren werd tij zwanger bevonden 19. uit den Heiligen Geeat. Jo- zef nu , haar man, alzoo hij legtvaardig w«a en haar niet wilde openbaar te schande
		HOOFDSTUK I. Mn hoek de» geslacht» vao JlBUl Chrikti�, dm zoon vmi [i;iM-l, dt-r. zoun Abrahams. t. Abraham gewon Isaak , en [punk gewon I �\' � :b, er J«. kob y, ft won, Judn ev. zi-.tw (.broeder* ; en Jadt gewon Fa- res cd Zara bij Thamhr; rn F .tres gewon fc>roui, en rs- t.r.iin gewin Arara ; en Aram gewon Aminadab , en Ami. nadab gewon l\\fthason, en Xahataon gewon bal mos : \',fii Salinen gewon Bi ttl bij Racnab, en" Bnoz gewon Ubed bij Kuth , en Obeu e- t. won Je«e; en Jam» gewon Davld dra Tnjning. �11 �.\'vi.i de koning ge- won Salomo, bij degene «Jit ", Uria\'s ttMWWMMfftmttat; en Salomo gewon Koboaiu , en Hnhoani gewon Abia, ea A . Ma gewon Aa; en A«a ge- won Joaafnl , en .[oraf.\'it ge- won Joram, «ii Jor.im ge- > won Oiirt*; en �r�aa gewon Joatham, en Joatham gewon Achaz, en Ach.iz gewon Kze- .t.kiaii ea Fzekian gewon Ma- naste, eu Alanatsse gewon Aiuon, eu Amon gewon Jo- l.aias; en Josias gewou Je- choniai eu zijne broedera.

-ocr page 10-



		HATTHE�S 2.

		van hen, waar de Christus .zoude [rehoren worden. Kn zij reiden tot hem : Te Heth- lch«ra, in Jud�a pelepen;* want ali�� i- gesebreven .rioor den profeet: Kn rij B e t h 1 ehe m , gij land van .1 n .in , zijt geens* zins de minste onder de vorsten van J n d « ; «antuit u zai de l,e id - man voortkomen die mijn volk Isra�l wei- den zal. Toen heeft Tferodendewij. zen heimelijk geroepen, en vernam nnarftig van eenden tijd warneer de ster ver- schenen was; en hen naar Bethlehem zendend»", telde: K.-ist i.. . :. en onderzoekt naaratig naar dat kindeken . en als «ij het zult ; -v �_;t,,:. n hebben , boodschapt het mij, opdat ik ��k kou.e " dat* zelve aanbtdd. En zii den koning geboord hebbende , zijn henengereisd; cnzie.de »ier die z>j in \'toosten ge- zieti hadden . \'u.: hun voor, totdat zij kvruoi en stond hoven <le plaats* waar het kindeken «na. Ais zij nu de s\'er sagen, verheugden zij zich met seer gruote vreug- dr; en iu het huis gekomen
		maken, vhi van wille Laar JU. heimelijk te verlaten. \'�> �> altor» bg dese dingen in den rin had, zie. de engel des Herren verscheen hem in tien droom, zf«Kende: Jo-I f�, �ef, gu zoon Daride, wees niet bevreesd Maria uwe vrouw tol u te cernen; want hetgeen in liaa ontvangen is, dat it> uit <)en Heiligen �1.Geest; en zij zal ren toon baren, f i hij zult zijnen \'.\'..uu heetrn .Ikzus; waul hij zal lijn volk zalitc maken 7- --. van hunne zonden. 1\'Jn dit uilen is itesciiiud, opdut v-r. vnld zoude worden \'t geen van den Heer gesproken \'* 3. door den profeet, mengen SS.de : /ie, de m aa < d zal k wan g e r word en e u een ut»n bare», en gij «uit zijneu uaam hectfn K ni m a n u 11; \'t welk is, o%erg>-zet zijnde: God met S. 24 ons. .loze! dan opgewekt \\ zijnde van de» slaap, deed gelijk de enKPl \'cb ]\'.>�.. o hu» bevolen had, en heelt zijne vrouw tot zich k^ki11) ,\'i.iufn, en bekende liaar niet, tuldat tij dezen haren eerst* \' III. geboren zoon gebaard bad, en heette lijnen ua«�i Jk-


		H00Ff»STUK . 1. Toen nu Jezus geboren was te Bethlenem , gelegen* ia Ju* d�a , iu de daeen v«n den koning He.....i � . zie, reniye wijzen van liet oosten zijn te .1 eruz Ii \'ni au igi .i.i_t.i\'- . 12. �J, zeggende: Waar is de se- boren Evnnfn* der Joden ? want wij hebben gezien zij- .ir ster iu \'t oosten , en zijn gekomen om hem te aan- .{. bidden. De koning llerodes nu dit gehoord hebbende, 13. werd ontroerd, en geheel 4. Jeruzalem met hem ; � u bij- ��uvrncaderd hebbende al de overpnesters en schriftge- ! eerden des volks, vraagle		zijnde, vondes. zij hei kin- ileken met Maria /.ijne iuor- dut, en nedervulleiide heb- ben zij hetzelve aangebeden: eu hunne schallen opeiige daau hebbend\';, bragten zij hem gescuenkeu, oud en wierook en mirre. I\'n door Goddelijke openbaring W« maauil stjnde in den droom, dai zij niet zouden wcder- kteren tot Herodes, vertrok - ken zij door een anderen weg weder naar hun land. Toen zij nu vertrokken -v.:.\\:. /.ie, de enxel des Hit H"i verschijnt Jozet\' in den droom, zeggende: Sta op, en neem lot u het kin- deken eu zijne moeder, eo

-ocr page 11-



		MATTHEtfS 8.

		vlied in Egypte, en weea a\\- daar totdat ik het U «eggen ihI; "/ii Ilerodea zal lift kindeken zoeken, cun \'t el- 1 1. ve te dooden. Hij dan opire- f\'h.\'ii lijnde, nam liet kin- deken en zijne moeder lot aieli in den nacht, en ver 15.trok naar Kitypte, en wu aldiiartot den dood van He- rolea; opdat vervuld zonde » orden \'i geen van den Heer geaproken is donr den pro* feet , zeggende! UitKgyp- Teheh ikmijnen Zoon geroepen. l-. Aio Ilerndea mj dat hij van de wijzen bedrogen »a«, toen wrrd hij zeer toornig, en eenigen* afzrzonrten heb- bende, heeft htj omgebraict al de kinderen die binnen Bethlehem en in al deazelfa landpalen mm, van twee jaren nud en daaronder, naat\' den tijd dien hij van de wij- leu naarstigooaenoeht had 17.Toen ia vervuld geworden \'t «�een gesproken ia door den profeet Jeremia, zeggende. Is. Ken at Pm in in Kama gehoord, g e k 1 a g, ge. feen en veel gekerm Kachel beweende ha. re kindrren en wilde niet ver toost «rest omdat ze niet zijn. 19. \'I\'oen Ilerodea nu geator. ven was, zie, iie t-ngel de* Boeren teraohljnt Jozef in �-\'lt.den droom, in Egypte, zeg- xende: Sta op, neem bet kindeken en zijne moeder tot ii, en trek in \'t land Is rael«; want zij zijn geator- ven die de ziel dea fcinde. 91.kent zochten. Hij dan ouge- ataan zijnde, heeft tot zich genomen het kindeken en zijne moeder, en ia gekomen 2S.in\'tland hraela. Maar ala hij hoorde dat Archria�s in Jud�a koning waa, in de plaat! van zijnen vader lle- rodea, vreesde hij daarhenen te gaan; maar door Godde-		Hjke openbaring vermaand in den aroom, ia hij vertrok, ken in dedeelen van Galil�a. 23. En daar gekomen ziiude, nam hij zi\'ne woonplaats in de at ad genaamd Nazaretb; op lat vervuld zoude worden wat door de profeten gezegd ia, dat bij Nazarenerznl ge- heeren worden, HOOFDSTUK 9. 1. En in die dagen kwam Jo- hannea de Dooper, predi* kende in de woestijn van 2. Jud�a, en zeggende: Be. keert u, want het koning- rijk der hemelen is nabij ge- 5, komen. Wam deze is\'t van denwelke gesproken is donr Jeaaja den profeet, zegden- de: D e a t e m 4 e i ro e p e n- den inde woestijn: Be. reidt den weg dea il e e. ren,maakt zijne paden 4.regt. En deze Johannes bad zijne kleeding vtm ke* melahanr, en een lederen gordel om zijne ieude: en zijn voedsel was apriukha. S.nen en wilde honig. Toen ia tot hem uitgegaan Jent. zalem en geheel Jud�a en \'c geheele land rondom den 6, Jordaan: en zij werden van hem x"doopt in den Jordaan , belijdende hunne zonden. 7, Dij dan ziende velen van de farizeei» ensaddtice�ratot cijnen doop komen, aprek tot hen i 01} adderengebroed- aela, wie beeft u aangewezen te vlieden van den toek«- S. menden toorn? Brengt dan vruchten voort der hekeeriug \'J.wanrdig; en meent uiet bij uzeive te zeggen: Wij heb- ben Abraham tot een vader; want ik zeg u , dat God zelfa uit deze nteenen Abrsbam [O. kinderen kan verwekken, Eu ook is alreede de bijl aan den wortel der hoornen ge- legd: alle boom dan die geen goede vrucht voortbrengt, wordt uitgehouwen en in \'t

-ocr page 12-



		EftS 4. dat door den mond Gods uitgaat. ft. Toen nam hem de duivel mede naar de beiliire stad, en stelde hem op de tinne f>.des tempels, en zeide tot hem; Indien gij Gods Zoon zijt, werp uselven neder- waar\'� ; want er is geschre- ven, dat hij zijne enge* len van u bevelenzal, e .; dat zij u op de ban. denzullen nemen, op. datgij niette e e n 1 g e r tijd» wen voet aaneen 7.steen aanstoot. Jezus zeide tot hem : Er is weder* om geschreven: Gij zult den Heer uwen God niet verzoeken. 8. Wederom nam hem de dui- vel mede «p een zeer hoogen berg, en toonde hem al de koningrijken der wereld en 9. hunne heerlijkheid, en zeide tot hem : A\\ deze dingen zal ik u geven, indien gij neder- valleiidemij zult aanbidden. 10.Toen zeide Jezus tot hem: Ga weg tatan ; want er staat geschreven � Den Heer u- wen God zult gij aan- bidden en hem alleen 11.dienen. Toen liet de dui- vel van hem af; en zie, de engelen zijn toegekomen en dienden hem. 12. Als nu Jezus gehoord had dat Johannes overgeleverd was, itt hij wedergekeerd 13.naar Galil�a. i-.n Nazareth verlaten hebbende, is hij ko- men wonen te Kapema�m, frlegtn aan de zee, in de andpaleu van Zebulon en K. Naftali; opdat vervuld zoude worden \'t geen gesproken is door Jesaja den proleet, zeg- 15.gende: Het land Zebu* lonen het land Nafta* li,K«.. denweg der zee over den Jordaan, Ga- 16. li leader volkeren, het volkdat induiaternii z h t heeft een groot
		MATTH

		11.vuur geworpen. Ik doop u wel met water tot bekee- ring; maar die na mij komt ia sterker «\'nu ik, wiens pchoeuen ik niet waardig l»en hem nntedragen : die zal u met den Heiligen Geest en l\'\\ met -nur iimiM-�i; wiens wan in zijne hand is, en hij zal zijnen dorechvloer d��rxui* veren, en zijne tarwe in zijne ichuur tezamenbrengen, en zal het kaf met onuitbluo- t-chelijk vuur verbranden. 13. Toen kwam Jezus van Ga- lil�a naar den Jordaan tot Johannes, om van heiu x«- 14. doopt te worden. Doe» Jo hannes weigerde bem zeer, zeggende: Mij is noodt*? van u gedoopt te worden, en 1».komt gij tot mij? Maar Je- zus antwoordende zeide tot hem: Laat uu af; want al- dus betaamt ons alle gcrcg- tigheid te vervullen. Toen liet hij vau hem af. 16. Kn Jezus gedoopt zijnde, is terstond opgeklommen uit het water; en zfe, de hein«>- len werden hem geopend, en hij zag den Geest Gods ne- derdaleii gelijk een duif, en IJ.op hem komen. En zie, een �ihii uit de hemelen, zeg- geu>ie: Deze ia inijo Zoon, mijn Geliefde, iu �enwelke ik mijn welbennen heb. HOOFDSTUK 4. I. Toen werd Jezus van den Geest weggeleid in de woes- t ij n, om verzocht te wor- S.denvan den duivel. En als hij veeitiy dagen en veertig nacbten gevaat had, hon- il.gerde hem ten laatste. En de verzoeker tot hem ge> komen zijnde, zeide: In dien gij Gods Zoon rijt, zeg dat deze steenen brooden I. worden. Doch hij antwoor ueude zeide: Er is gea< hre- ven: De mensen zal bij brood alleen niet le- ven.maarb ij allewoord

-ocr page 13-



		�RFS .i. 5 berg, en als hij nedergezeten «««, kwamen zijne mscipe- 2.1en tot hem. En zijnen mond geopend hebbende leerde hij ben.zeggende; 3. Zalig zijn de armen van geefct, want hunner ia tiet koningrijk der hemelen. 4. Zalig hui die treuren, want zij tullen vertroost worden. \'>. Zalig zijn de zachtmosrli- gen,want zij zullen hr taant* rijk beerven. o. Zalig «v" ��^ft hongeren en dorsten naar de geregtig beid, want zij zullen verza- digd worden. 7. Zalie zijn de barmharti. gen , want hun zat harinhat- tigheid geschieden. 8. Zalig zijn de refnen van hart, want zij zullen God Kien. 9. Zalig zijn de vreedzame», want zij zullen Gods kiude< ren genaamd worden. 10. Zalig zijn die vervolgd worden om der geregtighetd wil, want hunner is het ko- ll.ningrijk der hemelen. Zalig zijt gij als u ile mevurhen sma- den en vervolgen, en liegeu- de alle kwaad tegen u spre- 12.ken om mijnentwil. Ver- iiiij.il eu verhemtt u, want uw loon is ftroot in de beme- leu; waut alz�� hebben t ij vervolgd de profeten die voor u geweest zijn. 13. Gij zijt net zont der narde: indien nu het zout »ruake- loos wordt, waarmede zal het gezouten worden? Het deugt nergens meer toe, dan om buitengeworpen en van de meuacHen vertreden te tl. worden. Gij zijt het licht der wereld: eeu stad bovenop een berg liggende kan niet 15.verborgen zijn; noch men eteekt een kaars aan eu zet die onder een korenmaat, maar op eeu kandelaar, eu zij achijnt allen die in het Ui. hnii zijn. Laat uw licht al-
		MATTn licht resten; en dege- n e 11 il i e >. >� �- a in li e t l ;i n il en de h e h a <i u w dea iliiiiiU, denzelven is een tic li t npKe^aan, 17.Van toen aan heeft Jezus begonnen te prediken , en te zeggen: Bekeert u , want hei koningrijk der bemeten i* nabij gekomen. IS. Rn Jezus wandelende aan de zee van GalilC-a, zag twee hroede.\'B, namelijk Simon ge. zegd Petrus, en Andr�aa zij- nen broeder, het uet in de zee werpende, (want zij wa- 19.ren visacheTB) ; en hij yeide iot hen: Volgt mij na, en ik zal u visschers der menuetten 20.maken. Zij dan terstond de netten verlatende, zijn hem 21. nagevolgd. En hij vandaar voortgegaan zijnde, tav twee andere broeders, namelijk Ja- uobua den :»\'".\' vnn ZtbedeiW, en Johannea zijnen broedur, in het xchip met hunnen va- der Zcbed�s hunne netten vermakende, en heeft hen ge- 22. roepen. Zij dan teretond ver- latende liet xchiu en hunnen vader, zijn hem narevolgd. 23. En Jezua omging geheel Galil�a, leerende in hunne Bynagogen, eu predikende het evangelie des koning rijka, en genezende H�e ziekte en nlle kwaal onder 24.het volk. En zijn gerucht ging vandaar uit in geheel Syri�¹; en zij bragten tnt hem allen die kwalijk gesteld wh- ren, met verscheiden ziekten en pijnen bevangen zijnde, eu van den duivel bezeten, en maanzieken, en gernnk- ten; en hij genas dezelve. 25. En vele scharen volgden hem na, van Gulil�a, en wow Decapolis, en van Jeruza- iein, en van Jud�a, en tan over den Jordaan. HOOFDSTUK 5. I. En Jezua de acharen ilen* de, is geklommen op een

-ocr page 14-

-ocr page 15-



		MATTT�EftS fi.

		stad des grooten Koning; Kfi. uoch bij uw hoofd tuit gi] iwmv, omdat gij niet e"co hinr kunt wit of zwart ma- 37. ken. Maar laat ziju uw woord ja, ja; neen, neen: wat ba- van deze la, dat is uit den booze. 38 Gij hebt gehoord dt ge- zegd is : >)��:\'. o ui 00 g e � 39.tand o 111 1 1 n d Mnar iL zet; u , dat gij den buize niet wederstaal; maar zoowir u op de regterwr.ngalaat ,keer lu. h< \'n ook de andere toe; en zoo iemand met u rigten wil, en uwen rok nemen, laat 11 hem ook den mantel; en zouwie u zal dwingen ��n mijl te gaan., tra met hein 4\'. twee mijlen.* Geef dengeen diete/svan u bidt, en keer u niet at\' van dengeen die van u leeuen wil. 4:1. Gij hebt ge�onrd dat er ge- zejr.d is: Gij zult uwen naaste liefheb ben en uwen vijand zult gij haten. 41.Maar Ik zeg u, hebt uwv vijanden lief, zegent ze die u vervloeken, doet wi-l den. genen die u haten , en bidt voor degenen die n gewald 46. doen ec die 11 vervolgen; op- dat :\'<;� wongt kiudeien zijn uwa Vaders die m de heme- len in; want hij doet zijne zon opgaan over boozen e 11 voeden, en regent over rc«t - vaardigen en onreitUaardi- 4n.gen. Want indien gij lief* hebt wie u liefhebben , wat loon hebt gij ? i>r,en ook de 47-iolleiiaarsiiief hetzelfde \'t En indien (jij uwe broedera ai- leeu groet, wat doet gij bo- ven anderen ? Doen nok met 4K.de tollenaars alzoo \'t Weest dan gijliedcn volmaakt, ge- lijk uw Vader die in de he- nielen is volmaakt is. HOOVD8TUK «. I. Hebt acht dat gij uwe aal- moes niet doet v��r de inen- Bchen , om van hen gezien
		te worden: anders heht gij (reen loon bij uwen Vader 2. \'iie in de hemelen is. Wan- neer gij dan aalmoes doel , zoo laat voor u niet trom- petten, gelijk de geveinsden in de synagogen en op de triilen doen, opdat ze van de men»rlien gei\'erd mogen worden 1 voorwaar zeg ik u , zij hebhen hun loon weg. :{. Maar als gij atlmoes doet, zoo laat uwe l�\'krw.J niet weten wat uwe regter doet, 4. opdat i;we aalmoes in \'t ver- b-rgen zij : en uw Vader die in \'t verborirett ziet, die znl \'t u tu \'1 openbaar ver- gelden. h. En wanneer gij bidt, xoo zult gij niet zijn gelijk de geveinsden; want die plegen gaarne iii de synagogen en op de hoeken der straten staande te bidden, opdat xij van de mentenen mogen ge- llen worden : voorwaar ik zeg u, dat zij hun loon we? 6.hebben. Maar gij wanneer gij bidt, ga in uwe binnen- kttmer, eii"uwe deur gesloten hebbende, bid uwen Vader die in \'t verborgen is: en uw Vader, die in \'t verborgen ziet, »al \'t ti in \'t openbaar vergelden. 7. En alh gij bidt, zoo k* bruikt geen ijdel verhaal van woorden gelijk de heidetien; want zij mennen dat zij door hunne veelheid van woor den zullen verhoord worden. H. Wordt dan hun niet gelijk ; want uw Vader weet wat gij van noode hebt eer gij hem bidt. U, Gij dan bidt aldus: Onze Valer die in de hemelen zijt, uw uaain worde geheiligd; 10.uw koningrijk knme; uw Wil geschiede irelijk in den heuici tilz�u ook op de aarde; 11. geef ons hedeu nmt dage- l\'J.lijksch brood; en vergeef otf onze schulden, gelijk ook wij vergeven nnxen chulde

-ocr page 16-



		!EftS 7. fi\'TiPii aanhangen en dm an- d>«ren verachten, Gij kunt nipt God dienen en den Mammon. \'2h. jjaarom zeg ik u, zijt niet bezorgd voor uw leven, wat t.i eten en wat gij ilrin- bf-n zult, noch voor uw liar- chaain, waarmede rij u biet. den zult : is het leven niet meer dan het voedsel, en het ligchnaiu dan de kleediug? 26. Aanziet de vogelen des he- mels, dat zij niet zaaijen, noch maaijen, noch verza- melen in de schuren, en uw heraelscbe Vader voedt noy- tana dezelve i gaat gij dezelve :\'7.niet zeer* veel teboven ? Wie toch van u ban met bezorgd te zijn ��n el tot zijne lengte 2S.ioedoen? Kn wat zijt gij bezorgd voor de kleeding? Aanmerkt de leli�n des velds, hoe sij wassen . zij arbeiden 29.niet en spinnen niet, en ik zet; u , dat ook Salomo in al zijne heerlijkheid niet is bc bietd geweest gelijk een van 3(1.deze. Indirii nu God het grH» des veldt, dat heden is, en morgen in den oven gewor- pen wordt, alz�� bekleedt, zal hij u niet veelmeer kier- den, gij kleh>[elnovigeii ? 31. Daarom zijt niet bezorgd, zeggende : Wat zullen wij eten, of wat zullen wij drir,- ken, of waarmede zullen wij :i-.:. <mi- kleeden? Want al deze dingen zoeken de heidenen; want uw fceinelscbe Vader weet dat gij al dexe dingen Xf.behoeft. Maar zoekt eerst het koningrijk Gods en zij- ne geregtigheid, en al deze dingen zullen u toegeworpen 3-1. worden. Zijt dan niet bezorgd tegen den morgen; want de morgen zal voor het zijne zorgen: elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad. HOOFDSTUK 7.
		« MATTf 13.naren; en leid ons niet in veizoeking, maar verlos ons van den booxe; want uw is het koningrijk en de kracht en de beerlijkheid, in eeu- wighcid. Amen. 11. Want in.iien gij den men- chen hunne misdaden ver- geeft , zoo zal u» heinelsche 15. Vader ook u vergeven; maar indieu gij den inenseben hun- ne misdaden niet vergeelt, zoo zal ook uw Vader uwe i.�. <;.\'i.. -ii riet vergfvrn. Ifi. En wanneer gij vast, toont geen droevig jjezigt gelijk de geveinsden; want zij mtsma- ken bunne i-.angezigten, op- d»t z\'j vi,ii de menschen mo- gen gezien worden p!» zij vasten : voorwaar ik zeg u dat zij hun loon weg hebben. 1". Maar gij als gij vast, zalf uw hoofd en wasch uw aan- 18. gezigt, opdat het van de mentenen niet gezien worde alsg\\iv>.;t, maar van uwen Vader die in \'t verborgen is: en uw Vader, die in \'t ver- borgen ziet, zal \'t u in \'t openbaar vergelden. li>. Vergadert u geen schatten op de aarde, waar ze de mot en de roest vertierfr, en waar de dieven doorgraven en ste- 20. len . maar vergadert u schar, ten in dt-n hemel, waar ze noch mot noch roest ver- derft , en w aar de dieven «iet doorgraven noch stelen. 21. Want waar uw schat in, daar zal ook uw hart zijn. ii.* J)e kaars des ligebaams \'in betoog : indien dan uw oog eenvoudig ie, zoo zal uw geheele Hgchaam verlicht ?:i. wezen ; maar indien uw oog boos is, zoo zal geheel uw Hgchaam duister zijn. lu- dien dan het licht dat in u is, duisternis is, hoexroot tal de duisternis telve zijn. 24. Niemand kan twee heeren dienen; want �f hij tal deu i-ciii*ii hateu en den anderen liefhebhen, of hij zal deu

		1. Oordeelt niet, opdat gij 2. niet geoordeeld wordt. Want

-ocr page 17-



		MATTHE�8 ;.

		14. want de poort is eng en de wejc is ti»auw die lot het le- veu leidt, en weinigen zijn er die deug) ven vinden. lf>. Maar wacht u van de val- sche profeten, dewelke iu srhaapskleederen tot u ko- men, maar van binnen zijn ll�.ze grijpende wolvei Aan hunne vruchten zult gij ze kennen. Leest men ook een druif van doorren, of vijgen 17-vau distelen Alz�� iedere goede boom brengt voort goede vrachten, eneenkwa- de boom brengt voort kwade lS.vruchtPii. Ken <oede boom k mi geen kwade vruchten voort brensen, noch een kwade boom goede vruchten 19.voortbrengen, ledere boom die traen goede vrucht voort- breugt, wordt uitgehouwen �D.en iu \'t vuur geworpen. Zoo zult gij dan dezelve aan hunne vruchten kennen. 21. ."Niet een iegelijk die loi (U\') zegt llrere, lieere, zal ingaan in \'t koningrijk der hemelen, maar die daardoet den wil mijns Vaders die in 2"2. de hemelen is. Velen zullen t-« difn dage tot mij zeifgen : Heer e, lleftre, hebben wij niet in uwen naam gcprofi. teerd, en in uen naam dui velen uitgeworpen, en in uwen naam vele krachten 23. ged«eii ? Kn dan zal \'k bun openlijk aanzeggen : Ik heb Il nooit gekend: gaat weg van mi;, gi; die de ongereg- tnt"eid werkt. 24. Keu iegelijk dan die deze mijne woorden hoci; en de- xeivedoet, dien zal ik ver- gelijken hij een voonigtig man, die zijn bui» on een 36. steen rota gebouwd heeft; en er ia slagregen nedergeval- len, en d" waterntroonen zijn gekoineu, eu de winden hebben gewaaid , en zijn te- gen dat huis aangevallen : en het is niet gevallen, want het waa op de steenrots ge
		mei welk oordeel tri; oor deelt, zult gij «teoordeeld worde» ; en met welke maat gij meet, ,;til ii wedergeuie- ii.ten worden Knwat ziet gij den snlinter die in het oog iiw« broeders ia, maar dei» balk die in uw oost is merk* 4. gij niet ? Of boe zult gii tot uwen broeder zeegen : Laat toe dat ik den splinter ui\' uw oojr uitdoe; en zie, er .�. is een bulk is uw oog. Gij geveinsde, werp eer�t den balk uit uw ook» en du n zult Kij bezien om den splinter nft uwt broeders nog uitte doen. <>. Geert bet heilige den hou< den niet, no"li werpt uwt pnarieii voor de «wijnen; op- �lat zij niet te eeniger tijd dezelve met hnm o. voeten vertreden, en tick omkee rende u verscheuren. 7. i�idt, en u zal gegeven worden; Zoekt, f\'li (rij zult vinden; klopt. enu zal open- S.ireilaa.i worden. Want ern Iegelijk die bidt, die ( raugl ; en wie zoekt, die vindt; en wie klopt, dien zal \'t.opengedaan worden. Ol wat mennen is er ouder u, zoo zijn zoon hem zoude bidden om brood , die hem een steen Q.aal geven, en zoo hU hem om eev visch zonde bi�deu, die hem een slang zal ge l.venT lud^;e» de.n gij die boos zijl weet uwen kindeen goe. de gaven te ge^f�^�, ho»veei- temeer zal uw Vader de ii. de hemelen is goede gaven* xeven u.. im die ze van hem bidden. .\'. Alle dhtyer. dan die gij wilt dat u de menecben sou den dom, doet gij hun ook slzoo; want dat is de wet en de profeten. 5. Gaat in door de enne poort; want wijd i« «ie poort en breed is de wei die tot bet verder!\' leidt, en velen rijn er die door denzelve ingaan;

-ocr page 18-



		Ui MA�Ti 26. vroed. tin fe" i"KeIijk dip deze mijnt! woorden Loon en dezelve met doet, die zal t. ij een dwazen man vergeleken wnrdeii, die zijn huis op het -7.zand gebouwd heeft; en de slagregen is ncdfrgevallen, en de waterttrooinen zijn ge- komen, en de winden heb- ben gewaaid, en zijn tegen dat huis aangeslagen; en h"t is gevallen, ,eu zijn val was «root. �js. En het is geschied als Je- zus deze woorden ge�indigd had, dat* de scharen zich ontzette-den over zijne leer; J\'J. want hij leerde hen als magr- hebbende, en niet r.\\& de schriftgeleerden. HOOFDSTUK w. I. Toen bij mivan de» berg h.Ui\'i;\' i\' \'�� .- wh\', lijn h-m .\'.vele «eharen gevolgd. En zie, een mrlaatEche kwam en aanbad hem, zei^r<ende : Heer, indien «ij wilt, k>J :i. kmit mij reinigen, tin Jezua de hnnd uitstrekkende beert liem BRn geraakt, zeirirende i Ik wil, word gereinigd. En terstond weid hij van zijne l. melaaUebheidrereinigd. En Jezus zeide tot hem : Zie dat gij dit niemand Bert; maar ga betten, toon uzelven den �ncatiT, sn ol�er de gave die lozes geboden heelt, hun tot een getuigenis. .\'». Ale nu Jezus te Kaper, na�in inpt ict-.an was, kwam tot hem een hoofdman over fi. honderd, biddhtide hem, en zeggende: lieer, mijn knecht ligt tehuis geriakt, en lijdt 7. zware pijnen. E» Jeauszeide tot hem i Ik zul komen en H. hein genezen. Kn de boofd. man over Honderd antwoor- dende\'zeide: Heer, ik ben niet waardig dat gij onder mijn. dak zoudt inkoinm, maar spreek alleenlijk een woord, en mijn knecht zal S. jjenezen worde». Want ik		IE�S M.

		ben ��k een mensen under de i)!ii_: ril., anderen, beb- bendeondermij krijg»kuech- ten, en ik zeg tot dezen. Ga, en hii gaat; en tot den anderen ; kom, en hij komt j en tot mijnen diensi knecht i Koe dat, en hij d:et het. 10. Jezus nu dit hoorende, heelt zich verwonderd, en zeide tot iir . . die hem volgden : Voorwaar iec ik u, ik heb zelfs in Iara»l zoogroot een 11.geloof niet gevonden. Doch ik zeg u , dat velen zullen k.-men va» oosten en wes- ten, en zuilen met Abra- iiam eu I sa:k en Jakob aan- x�ften in het koningrijk der 12. hemelen ; en iU kinderen \'les koningrijk* zulten aftjrewor- pen worden in de buitenste duisternis: aldaar zal wee- ninjr zijn en koersing der 1H.landen. Kn Jerus zeide tol den hoofdman over honderd : Ga henen, ca u geschiede gelijk gij geloofd hebt. tin zijn knecht is gezond gewor* den te dierzelfuer ure, 14, Kn Jezus gekomen zijnde in liet huis van Petrna, zag zijne vrouw»moeder te bed liggen, hebbende de koorts. 13. tin hij rankte hare hard aan , en de koorts verliet har; on zij ttond on en diende hen. 16. Kn eis het laat geworden vin, r_:i h!i, ,] zij velen( van den duivel bez.rten , tot hem rebrajet, en hij wierp de booze* geesten uif niet hei woord, en hij genas uilen die kwalijk gesteld waren; 17.opdat vervuld zoude worden wat gesproken was door Je- saja den profeet, zeggende: 11 ij heeft onze kran k- heden uj> tick genomen en ome ziekten gedra- gen. L8, Eu Jezus vele scharen rondom sten ziende, beval aan de andere zijde overte»"a- lK.reu. Kn er kwam een zeker schriftgeleerde tot hem, en

-ocr page 19-




	MAT�HK	11 dat v ij in die kudde zwijnen 32, varen. En hij zeide »ot hen : Gaat henen. En zij uitgaan* de voeren henen in de kudde zwijnen : en zie, de gehsele kudde zwijnen stortte van d" iteil te af in de zee, en zij 33.stierven in\'t water. En die ze weidden zijn gevlugt; en ala zij in de vad gekomen waren , boodschapten zij al dtte dingen , en wat den be- 34. z< tenen getchifd wan Kn zie , de geheele ut ad ging uit, JezuM tegemoet; en als zij hem za^en , baden zij dat hij uit hunne land palm \'vilde vertrekken. HOOFDSTUK tt. I. En in bet schip gegaan zijnde , voer hij over en kwam i\'. z jue i«d Eu zie, zij bragtcn tot iiem een geraak\' 2,te, op een bed liggende. En Jezn» hun geloof ziende, Eeidetotden geraakte: Zoon , wees weigem.ied, uwe ion- 3.uen zijn u vt-r^even. En zie , s\'jiumiiren der ch rilt gel eer - den keiden in zichzelve: 4.lleae lastert ffa&. Eu J-zus ziende hunne ge<ac�ten , zeide: Waarom overdenkt ij kwaad in uwe nart»nr �>. Want wat ie ligter, te zeg- geni De zonden zijn uverge ven«of te leggen: Sta op en (>. wandel ? Doch opdat gij iid,-i weten, dat de Zoon des meuschen magt heeft op de aarde de zonden te vet ge - v.\'ii (toen telde hij tot oen geraakte) i Si a op , neem uw bed op, en ga henen naar 7.uw buis. En hij i.pgestaan zijnde, ging henen naerzijn 8. huia De ncbaren nu dat* ziende, lubben zich verwon* derd , en God verheerlijkt , diezoodanigeiuaKtdeii ineu- schen gegeven had. ». Kn Jezus vandaar voort* gaande, zag een menach iu bet tolhuis zitten, genaamd Macthe�i, en zeide tot hem:

		zeide tot hem: Meester, ik zal u volgen waar gij ook . benengaat Kit .U\'-,,-\' ;.- idi tot ii: in ; De vossen bebbeo holeo , en (te vogelen de* he- meli nesten ; maar de Zoon den menschen beeft niet naar bij het hoofd nede.-- legge. . Kn een aitder uit zijne di- clpelenieldetot bem: lieer, Uil mij toe dat ik eer\'t be- nenttit en mijnen vad^pr be . grave. Doch Jezus zeide tor hem: Volg mij, en laat \'Ie dunden hunne dooden be- fraven. . Kn als bij in \'t schip ge- gaan was, . \'i hein zijne .dtfcipeleu gevulgd. Kn zie, er ontstond een groote on ttuimigne-d Indeiee, alzoo dat het schip van de golven bedekt werd; doch hij \'liep , Ru zijne disciiielbii bij hrm* komende, hebben hem op- gewekt, zeggende: Heer, .behoed ona, wij verbaan. Kn hij zeide tot hen: Mat Bijt «ij vreesachtig, «ij kleipge- loovigenT^To�ii stond hij op en bestrafte de winden en de zee, en er werd xrooie stilte .Kn de menseben verwonder den /;: ;i, ie x\'T.i\'r lloeda- mg een is deze, dat ook df winden en de zee hem «e ho<>rzaam zijn ! En al« hij aan de overzijde wai gekomen in het land dei Uergescnen, zijn hem twee . van uen duivel bezeten, ont- inoet, komende uit de irra- ven, die zeer wreed waren, alzoo dat niemand do>>r dien weg kon voorbijgaan. En sie, zij rit pen, zeggende: Jezus, gij >......i,i. ik , wat nebben wij n et u tedutni Zijt gij hier gekomen om on< ie pijnden *6�r den tijd? Kn verre van hen was eei kudde van vele zwijnen wei dende , en deduivelen bader hem , ze/gende : indien gi.i VUB uitwerpt, laat ons uu

-ocr page 20-



		MA\'l�llE�� l».
		12


		[y.leven. Kn Jezus opgestaan zijnde , volgde hein, eu zijne 10. discipelen. (tin zie, een vrouw die twaalf jaren liet blocdvloeijen gehad had, ko- uiende tot hein van achte- ren, raakte den zoom zijns U.kleedr aan ; want zij zeide in itehzelve; Itidien ik alleen, lijk Zijn kleed aanraak, zon 1$. /.al ik gezond worden. Kn Setun zich omkeerende eu haar iten-le, zeide; Wee» welgemoed dochter; uw ge- loof heeft u behouden. Kn de vrouw werd geiend van Kt. die ure af.) Kn als Jezus iu het bti !- des overn\'cn kwam , en zag de pijpers en de woe- (4.lende schare, �eide hij lot heut Vertrekt ; want her dochterkeji is t:iet dood . ma.m slaapt. Kn zij bclach A.ten hein. Als uu de schare uitgedreven was, ging bij in, et» c>^!-:> bare band; en !ij het dochterken s\'ond op. Kn dit gerucht ging uil door dat gfhrele land. l\'i.* Kn al* Jelui vandaar voort- ging , siju bem twee hhtideu gevolgd, roep\'-\'pde en ze<- jrende: O ij Zoon Davit¹, \'J6.ontferm n onzer. En als hij in huis gekomen was, kua- men de blinden tot bem , en Je/.u zeide tot hen : Gelooft gij dat ik dat doen kan? \'/.:, zeiden tot hem: Ja Heer. 29, Toen raskte bij hunneoogeti aan, zeggende: U geschiede H).naar uw geloof, En hunne oogen .\'..ju geopend gewor den. En Jezu* heelt hun zeer strengelijk verboden, zeggende; Ziet dat het nie- il.mand wete. Maar zij uilge. l>ann zijnde, hebben hem ruchtbaar gemaakt door �ai geheele land. ii. Al* deze nu uilgtugen ,zie , zoo bragten zij tot hein een meiiBch die -ii.ui en vttn den VA duivel bezeten wa*. En alt de duivel uitgeworpen was , sprak de stomme. Eu de
		Volg mij. En liij opstaaude ld. volgde hem, I\'. ii bet ge- sehiedde »!� iii.i in \'t hui* van Maft heus aantal, /\'��, vele tollenaars eu zondhar* kwamen en zaten mede aan met Jezus en zijne dif«cipe- li.len. En de farizet\'rs dut diende, zeiden tol zijne dis- rtjiPlen: Waarom eet uw Meester met de tollenaren IJ.en Tondare.n \'t Maar .lezun zulks boorendc , > e idc tol ben: Wie getond lijn beb> ben den medicijn meester uiet vnu noode, maar wie ia. ziek zijn. l><.eh gaat benen eti leert wat bet Kij: Ik wil bami liart i g hcid, r i: m i . I t; f I\'S ra II "Ie; wBUl ikbeuiiirt gekomen om te roepen regtvaar<ligen, maar zundaar» tot bekeen ug. 14. Toen kwamen de dlaclpe< len van Jobaunca tot hem , zengende: Waarom vasten wij en de r&rise�n veel, en uwe discipelen takten niet � l.i. Kn .Ie sus zeid** tot lin: Kunnen ook de bruiloft skiu- deren treoreu iool&nx de bruidegom bij hen ie? Maar de dagen zullen komen wan- neer de brui leg i-i van beu zal weggeuomen ziju, en In, dan aulleu zij vasten. Uok zet niemand een Up on,\'c vold laken op eenoud kleed; Want (i.\'>-.. I i . -ia.i:.\' \'i in- lap scheurt at\'van het kleed, en er wordt een eri(er scheur. 17. hu men doei Reen nieuwen wiju in oude Ie Uren* zakken; ander» bermen de letteren zakken, en de wijn wordt uitgestort, n it leden* ,w,n;- ken Verdorren l n.aar men doet nieuwen wijn in nieuwe letteren zakken, en beide te< zarueii worden behoudeu. 18 Als hij deze dingen tol hen sprak,zie,een overste kwam i-n aanbad hein, zeggende: Uijn dochter is nu terstond gestorven , doeb toni en leg uwe liami op baar, eu zij k.al

-ocr page 21-




MATTHK		i;i r. raels. Kn benengaande pre- dikt , zeggende: Het koning. rijk der hemelen is nabij re- vkmin\'n. Geneest de kmu- ken, reinigt demelaaiechen, wekt de douden op, werpt de duivelen uit Gij hebt het omziet ontvangen , geeft het oinniet. . Verkrijgt u noch goud noch zilver noch koperj/e/d l.in uwe gordel»; noch male tot den weg, noch twee rok ken, noch schoenen, noch staf; want de arbeider is zijn voedsel waardig. 1. Kn in wat stad of vlek gij >ult inkomen, onderzoekt wie dnarin waardig in; en blijft aldaar totdat gij daar l-uitgaat. Kn als gij in bei huis gaat, zon groet hetzelve. (.Kn indien dat huis waardig is, zoo kome uw vredf over hetzelve; maar indien het niet waardig is, zoo keere i.ww vrede weder tot u. Kn zoo iemand u niet zei ont- vangen.noch uwe woorden hooren, uitgaande uit «int huis of uit die atad schudt het stof uwer voeten af. >. Voorwaar zeg ik u, het tal deii lande van Sodom en Gom.jrra verdragelijker /ijk in den dag des oordeels dan die stad. >. Zie. ik zend u als schapen in \'t midden der wolven ; lijt dan voorzigtig gelijk de slac _ gen, en opregt gelijk de <iui- r.ven, Maar wacht u voor de menschen; want zij zullen u overleveren in de raadrtter- gadcringen, en In hunne synagogen zullen zij u gee- }. selen; en gij zult ook voor stadhouders en koningen ge- leid worden om mijnentwil, hun en den heidenen tot ge- l.tttigenis. Doch wanneer zij u overleveren, zoo zult gij niet bezorgd zij», hoe of wat K� spreken zult; want het zal u in die ure gegeven wor- den, wat gij spreken zult; 2

	scharen verwonderden tich, zeggende : Kr ie nooit des c* .1; lijk* ui IsrHfl gezien. Maar de farizeCrs zeiden: Hij werpt de duivelen uit door den overste der duivelen. i.i. Kn Jezus omging ui Je Meden en vlekken , leerende in hunne nynacogen . en pre riikende l>et evangelie des koningrijk, en genezende alle riekte en alle kwaal on Mi, der het volk. Kn hij de fcha* re» liende, werd innerlijk met ontferming bewonen over lieo . omdat ze vermoeid en verstrooid waren, gelijk schapen die geen herder heb- S7. be». Toen zeide hij tot zijne discipelen: De oogst is «el groot, maar de arbeider» �vzijo weinige; bidt dan den Heer des oogMCB, dat hij arbeider* in zijnen oogBt uit- «toote. HOOFDSTUK IO, I. En zijne twaalf discipelen tot cicti geroepen hebbende, heeft bij hun mast gegeven over de onreine geesten, om dezelve uiitewerpen, en om alle ziekte en alle kwaal te -. genezen. De namen nu der twaalf apostelen zijn deze: de eerste, Siinou gezegd l\'e* trus,en Andr�an ijn broe- der, Jaeobus de zonn* van Ziebede�B, en .lohanues zijn :i.broeder; Pilinpm en Hr- tholomeus , ThomuB en Mat- ilie�Biie tollenaar, Jaeobus deroon van Alfedi en Ueb- be�s toegenaaind Thaddei�»; 4. SiniOD Ka�ianites, en Judas lsknriot, die hem ook verra- den heeft. i. Deze twaalf beeft Jezus uitgezonden, en hun bevel gegeven, zeggende: Gij zult niet henen gaan op den weg der beidenen, en gij zult niet iugaan in eenige* stad f>. der Samaritanen; maar gaat veelmeer benen tot de verlo- ren schapen van het bui» ls-

-ocr page 22-



		E�S 11. belijden zal voor de men- bcben, dien zal ik ook belij- den voor mijnen Vader die 33.1b de hemelen ia; maar zoo- wie mij verloochend zal heb- ben voorde meimrhen, dien zal ik ook verloochenen voor mijnen Vader die in de be- nielen is. 84. Meent niet dat ik gekomen ben oin vrede te brengen op de aarde; ik beu niet geko- mea om vrede te brengen, .\'i�.maar het zwaard. Want ik ben gekomen om den inenten twee�raittig te ma- ken tegen zijnen vader, en de dochter tegen bare moe- der, en de schoondochter tegen bare schoonmoeder; .\'JG.en zij zullen des tnenschen vijanden uvrden, die zijne huisgenooteu xijn. .\'ij. Wie vader ol\' moeder lief- heeft boven mij, is mijna niet waardig; en wie zoou of dochter liefheeft boven mij, is mijns niet waardig; :S,en wie zijn kruis niet ot> \'�\'"* neemt en mij nnvolgt, is .\'19.miins niet waardig. Wie zijne ziel vindt, zal dezelve ver- liezen; eu wie zijne ziel zal verloren hebben om mijnent- wil, zal dezelve wndcti. W. Wie u ontvangt, ontvangt mij; en wie mij ontvangt, ontvangt hem die mij gezon- 41. den heeft. Wie een profeet ontvangt in den naam eeua profeten , zal het loon eens profeten ontvangen ; en wie pen regtvanrdige ontvangt in den naam eens regtvaar- digen, zal het loon eens regt- «.vaardigen ontvangen. E: soowie ��n van deze kleinen te drinken geelt alleen een beker koud water, in dm nham eens discipel*, voor- waar zeg ik u, hij zal zijn loon geenszins verliezen. HOOFDSTUK II. 1. En het ie geschied toen Jezus ffeein/igd had zijnen
		11 MATTH iO.want jtif Jijt her niet die tpreeht, maar \'t ia de 0\':est uws Vaders die in n spreekt. 31. En de eVne broeder tul den anderen broeder overleveren tut den dooj, en de vader liet kind; en de kinderen zullen opstaan tegen de ou- uf-rs, en zullen ze dooden. 2--Kn gij zult van allen gehaat worden om mijnen naunt; luiiar n ie volstandig zal blijven tot den einde, die zal zalig worden. 28. Wanneer zij u dan in deze etad vervolgen, vliedt in de andere; want voorwaar zeg ik u, gij ^/,\|L\' "«"\' reis \'\'"\'"\' de ateden Israels niet -.;t <m- � 1 i ii i i hebben, of de Zoon de* menschen zal gekomen zijn. 24. De discipel ia niet boven den meester, noch de dien si- knecht boven zijnen heer. 26.H«t<v den discipel ��< nneg <lat hij worde Keiijk ziiu meester, en de dienstknecht urelijk iijn heer. Indien zij den heer des huizes He�lze- bul hebben ee heet en, hoe- veeltemeer zijne huisgenoo- 21\'..ten. Vreest dan hen niet; want er is niets bedekt \'t welk niet zal ontdekt wor- den, en verborgen \'t welk niet zal geweten worden. -7- \'t Ifeen ik u ztg iu de duis ternis, zegt het in \'t licht i en \'i .; �� � gij boort in bet uur, predikt dat op de da- �H ken. Kn vreest niet voor �lekenen die het ligchaam dooden , en de ziel niet kun- neii dooden; maar vreest veelmeer hein die beide ziel en ligchaam kan verder- -�\'il. vi: i;..... bel. Worden niet twee musch�ena om enn penningsken verkocht? Kn niet ��n van deze zal op de aarde vallen ronder uwen 30. Vader. Kn ook nw« baren des hoofd» zijn alle geteld. 31. Vreest dan niet; gij gaat vele muschkeua te boven. 81. Ken iegelijk dan die mij

-ocr page 23-



		MATTHK�S 11.

		twaalf discipelen bevelen te Keven , dat hij vandaar voort � Jjjjlt .om teleeren en te pre ^�diken in hunne steden. En Johannes in de gevangenis gehoord hebbende de werken ^van Christus, zond twee < zijne discipelen, en zelde tot hem : Zijt gif degeen ili komen zoude, of verwachte ⁴>ij een ander? En Jezua antwoordde en zeide tot hen : fiaat henen en boodschapt . Johannes weder hetgeen gij �\'\'.hoort en ziet: de blinden worden ziende en de kreupe- len wandelen, de melaat. Bohen worden gereinigd en de dooven hooren, de doo- oen worden opgewekt en den armen wordt het evanirelie <\\ verkondigd; en zalig is bij die aan mij niet zal ge�rgerd _ worden. \'. Al» nu deze henengtngen , heeft Jezus tot de scharen beginne» te zeggen van Jo- hannes : Wat zijt gij uitge- gaan in de woestijn te aan- schouwen \'t Henriet dat van deu wind ginds en weder be. . w;ogen wordt ? Maar wat zijt gij uitgegaan te zien? Ken munsch met zachts kleede- ren bekleed? Zie, die zachte kleedtren* dragen ziin in der ^M. koningen huizen. Maar wat sfjt gij uitgegaan te zien? Ken profeet? Ja ik zeg u, ook veel meer dan een »ro- 1\'U\'eet. Want deze is \'t van \'tenwetke geschreven staat ; Zie, ik zend mijnen e n- gelvooruwaantrezi^t, dieuweiiwegbereiden il.zal voor u henen. Voor- waarzeg ik u, onder de:\'e- neu die van vrouwen gebo. ren zijn is niemand opge- staan meerder dan Jouan- nes de Uooper; doch wie de minste is in het koningrijk der hemelen, is meerder
		rijk der hemelen geweld aan- gedaan, en de geweldiger» nemen hetzelve met geweld. 13. Want al de profeten en de wet hebben tot Johatmes 14. toe geprofeteerd. Kn zoo gij het wilt aaiiiiemen, hii is lo.Klia die komen zoude. Wie «oren beeft om te hooren, die hoore. 16. Doch waarbij zal ik dit ge- slacht vergelijken ? Het >s gelijk de kinderkens die op de markten zitten en hun- l/.nen gezellen toeroepen, en zeggen : Wij hebben u op de fluit gespeeld en gi. hebt niet gedanst, wij hebben u klaagliederen gezongen en IN. gij hebt niet geweend. Want Johannes in gekomen noch etende noch drinkende, en zij zeggen: Hij heeft den 19. duivel. De Zoon des meu- schen is gekomen etende en drinkende, en �ij zeggen: Ziedaar een mensen die een vraat en wijnzuiper i.i, ecu vriend van tollenaren en 7011- daren. Doch de wijsheid is geregtvaardigd geworden ^ van hare kinderen. 20. Toen begon hij de ete- dca, in dewelkesijoe krucli- ten meest grschied waren, te verwijten, omdat ze zich 21. niet bekeerd hadden : Wee u Choratln , wee u Betbia�da ! Want zoo in Tyrus en Sidon de krachten waren geschied die in u geschied zijn, zij souden zica eertijds in zak en aten bekeerd hebben. 22. Doch, ik zegu, het zal Ty- rus en Sidon verdragelijkrr �ijn in den dag de» oordeels 23. dan ulieden. En gij Kaper- naam, Hat tot den hemel toe zijt verhoogd, gij zult tot de hel toe nedergestooten \\vor- � :<:« ; want zoo in Sodotu die krachten waren geschied die in u geschied zijn, het zoude tot op den huldigen dag ge.

	�2.

	van Johannes den Dooper J-M. bleven zijn. Doch ik zeg u, tot du toe wordt het koning^ I dat het den lande van Sodom

-ocr page 24-

K�8 13.

MATTH

verdragelijkersal zijn In den
dag den oordeels dan u.

-;>. In dien lijd antwoordde Je-
zus en zeide: IL dank u Va.
der. Heer des hemelt en der
aarde, dat gij deze dingen
voor de wijzen en verstaudi-
gen verborgen hebt, en hebt
dezelve den kinderkens ge-

-t»,openbaard; ja Vader, want
alz�� in geweest bet wclbe-

:,. hagen voor u. Alle dingen
zijn mij overgegeven *an
mijnen Vader; en niemand
"[�ui den Zoon dan de Va-
der, noch iemand kent den
Vader iIhu de Zoon , en wien
bet de Zoon wil openbaren.

28. Komt herwaarts tor mij, al-
Len die vermoeid en belast
zijt, en Ik zal u rust neven.

:H. Neemt mijn juk o]> u, eu
leert van mij dut .:. zacht-
moedig ben en nederig van
ii.ir; ; en gij Kult ru*i vinden

ttll.voor uwe »ieleu. Want mijn
juk is zacht en mijn la i is

der dan de tempel, hier ia.

7. Doch zoo gij geweten nadt
wat hei zij : Ik wil b*rni-
hartigheid,eniiietof-
feraude, gij zoudtdeon-
acliuldigeu niet veroordeeld

H. hebben. Want de Zoou des

iih\'hm ben is een Heer ouk

van den sabbat.

9. V.n vandaar voortgaande

kwam hij iu hunue»yna*oge.

10. En zie, er was een mensen
die een dorre hand had; eu
zij vraagden hem, zeggen.
de; Is \'t ook geoorloofd op
de fiabbatdagen te genezen \'
(o|»dat zij hem mogten be-

ll..-cliuidi_Ken.) Ku hij zeide
tot heu ; Wat mensen zal er
ouder u ziju, die ��n schaHp
heelt, eu zoo datzeWe op een
Habbatdag iu eeu grach: valt,
die hetzelve niet zal aangrij-

l-.jien en uitheffen \'t Hoeveel
praat nu een men se h een
schaap teboven ! Zoo is \'t
dau op de sabbatdagen ge-

13. uorloofd weltedoen. Toen
zeide hij tot dien mensen:
Strek uwc hand uit, en hij
stickie ze uit, en zij werd
herst eld gezond gelijk de an-
dere.

14. Kn de i\'arize�rs uitgegaan
zijnde , hielden tezamen raad
tegen hem, hoe zij hem doo-

15. den mogteu. Maar Jezus dat
wetende, vertrok vandaar,
en vele scharen volgden
hem; eu hij genaB ze allen ,

Ui. en gebood hun t-cherpelijk
dat zij hem niet openbaar

17.maken zouden; opdat ver-
vuld zoude worden \'t geen
gesproken is door Jesaja

IS. deu profeet, zeggende ; Z i e ,
mijukiiechtwelkenik
verkurenheb.iuijii be-
ui i 11 d e i n w e 1 k e n m ij 11 e
ziel een weloe hagen
heeft; ik zal ui ij 11 e it
Geest op hem leggen,
enhij zal het oordeel
den heidenen v e r k o n.

l\'t.digeu. Hij zal niet
twiiten noch roepen,

UOOVDSTUK I*.

1. In dieu tijd ging Jezus o]>
een eabbaidag dour bet ge-
zaaide, en zijne discipelen
hadden honger, en begonnen
uren te plukken en te «sien.

�J. En de i\'arizecrs dat ziende,
zeiden tot hem; Zie, uwe
discipelen doen wat niet tre*
oorloold is ie doen op den

it.xubbat. Maar hij zeide tut
hen: Hebt gij niet gelezen
wat Havid gedaan heelt,
toen hem hongerde en iiun

l. die met kernwaren/ hoe hij
gegaan is in het huis (-Jod*,
eu de tuonbroodeu gegeteu
heeft, die \'t hem niet geoor»
loofd was te eten , noch ook
hun die met hem waren,
maar deu priesteren alleen \'t

�. Of hebt gij niet gelezen in
de wet, dat de priesters deu
sabbat ontheiligen in den
tempel op de sabbatdageu,
en imiftuiiti onschuldig zijs?

B. En ik zejr. u, dat een, meer-

-ocr page 25-



		EUS 13. 17 geven wordeu, maar de las- tering tegen den Geest zal den meuschen niet vergeven \'M.worden. En zoowie ttnip woord gfFproken zal hebben tegen den Zoon des men- schen, het zal hem verge- ven worden : maar zoowie te- gen den Heiligen Geen zal gesproken hebben, het zal bem niet vergeven worden , noch in die eeuw noch In i\'.i.�e.* toekomende. Of maakt den boom goed en zijne vrucht goed, �f maakt den boon kwaad en zijn* vracht kwaad; want uit de vrucht wordt de boom (r-kernt. :n.(«ij addercngebroedsels, hoe kunt gij goe Ie dingen sore ken daar gij boos zijl ? Want uit den overvloed dea harte» il».spreekt de mond. [>e goede menseh brengt goede dingen voort uit den goeden »char des harten, en de booze meusch brengt booze dinxen voorruit den bonzen schat. II. Maar ik zeg n, dat van elk ijdel woord \'t welk de men- -cbea zullen gesproken heb ben, zij van \'t zelve zullen rekenschap geve:> mi den dag ;t;.des oordeels. Want uit uwe woorden zult gij geregtvaftr- ditjd worden, en uit uwe woorden zult gij veroordeeld worden S8. Toen antwoordden sommi - gen der schriftgeleerden en farue�r», zeggende: Mees. ter, wij wilden van u wl een ::\'.».teeken zien. Maar hij ant woordje en zeide tot hem �let boos ei\' overspelig ge- slacht verzoekt een teeken, en hun zal geen teeken geg»- ven worden dan het te-ken Ui.van Jona den profeet. Want gelijk Jona drie dagen en drie nachten was in den buik van den walviich, alz�� zai de Zoon de* nien»cuen drie dagen eu drie uachten we- j zeo in het hart der aarde. 41. De maiinen van Niuev� sul.
		�� er /.ui niemand «ty- \'it\' stem op de straten �ii.hooren. Het <cknn4:- te riet zal hij niet ver- breken, en de rooke n< devlaswiekzal h ij niet uitbliisachen, totdat hijhetoordec zal u i t- brengen tot overwin. Jl.ni n <- En in t ij n e n naam zullen de h eide- ne ii nopen. --. Toen werd tot bem ge- bragt een van den duivel be- zetpn, dit blind en stom hmh : en hij Kenau hem. alzoo dat de blindt en stomme beide 2 (.sprak el) zag. En al descna- ren outzetteden zich, en zeiden : Ia niet deze de Zoon 24. Pavids? Maar de hiittRri dit gehoord hebbende, zei- den : Deze werpt de duivelen niet uit. dan door BeHze- bul den overste der duive. -"i. len. Doch Jezus kennende hunne gedachten, zeide lot hen: Ieder koningrijk dat tegen zichzelf verdeeld is, wordt verwoest; en iedere H\'ad of huio dat tegen »lcb- zelfverde-ld is, zal nirt be 26.staan; en indien de satan den satan uitwerpt, zoo is hij tegen zichzelven ver- drell: hoe zal dan zijn rijk 27.bestaan? F.n indien ik door Beelzebul de duivelen uil- werp, dosr wien werpen ze dan uwe zonen uit? Itaarom zullen die uwe regters zijn. :XMaar indien ik donr den Geest Gods de duivelen uit. werp . zoo is dan het koning. ~:>.* rijk Gods tot u gekomen. Ui hoe kan iemand in \'t hui» eens terken inkomen en zijue vjiten ontrooven, temij bij eerst den sterke gebon den bebbe? en alsdan zal hij lift, sijn imis beroof et). Wie m�t mij niet Is. die is reven mij: eu wie met mij niet verga il. derf , die verstrooit. 1-aarom zeg ik n. alle zonde en las- tering zal den �uenacheu ver-

-ocr page 26-



		IE�S 13.

		len opstaan in het oordeel met dit geslacht, en zuUen \'t zelve veroordeelen ; want zij hebben zich bekeerd op de prediking van Jona � en zie, meer dan Jona is hier. 42. De koningin van \'t zuiden zal opntan in het oordeel met dit geslacht, en \'t zelve veroordeel en ; want zij is ge- komen van de einden der aarde om f> hooren de wijs- heid Salomo\'" � en zie, meer dan Salomo is bier. 4:1. lic wanneer de onreine gee<t van den mensch uitga jraan is, ^oo gaat hij door dorre plaatsten, zoekende 44.rast, en vindt ze niet. Dan zegt htj � Ik zal wederkee- ren in mijn huis vanwaar ik uitgegaan ben; en komende vindt hij het iedi, met be- zetnen gevepgd en versierd. 4.1. Dan gaat bij henen en neemt met zicli zeven andere gees- ten, booter dan hij zelf, en in gegaan zijnde wonen ze al- daar; en het laatste van dien mensch wordt erger dan bet eerste. Alz�o zal het ook met dit boos geslacht zijn. -iti. En a\'. hij nog tot de scba. ren sprak, zie, zijne moe- der en broeders stonden bui- ten, zoekend¹ hem te spre- 4;.ken. En iemand zeide tot hem: Zie, uwe moeder en uwe broeders staan daarbaU* ten,zoekendeu te spreken. 48.Maar hij antwoordende zei. de tot danjreeti die hem dat zeide: Wie is mijne mosder en wie zijn mijne broeder*? 4(1. tin zijne hand uitstrekkende over zijne discipelen, zeide hij: Zie. mijne moeder fti �O. mijne broeders. Want zoo wie den wil mijns Vaders doet die in de hemelen is, �lic ia mijn broeder en zuster t> 11 moeder. HOOFDSTUK 13. 1, Kn te dien dage .�^�us uit 1 het huit> gegaan zijnde, zat \|		2.bijdezee; en tot hem ver- gaderden vele scharen, zoo- dat. hij In een schip ging en nederzat; en al de schare trtond op den oever. 3. Kn hij sprak tot hen vele dingen door gelijkenissen , zeggende: Zie, een zaaijer I. ging uit om te zaaijen. En als hij zaaide, viel een deel van het tand bij den we j; en de vu reien kwamen en aten \'i.daizelve op. En een ander dtei viel op "teenachtige plantten , waar het ni< 1 veel aarde bad ; en bet ging ter- stond op, omdat het jreen (i.diepte vun aarde had; maar als de zon opgegaan was, zoo is \'t verbrand geworden . en omdat het geen wortel 7. had iB het verdord. En een ander deel viel in de doornen , en de doornen wiessen op en x. verstikten hetzelve. Eu een ander deel viel in de goede aarde, eu gat\' vrucht, het ��n honderd-, het ander zen tlg-, en het ander dertig. Q.voud. Wie ooren heeft om te hooren , die hoore. 11). Kn de discipelen tot bem komende, zeiden tot hem: Waarom spreekt gij tot hen 11.door gelijkenissen? En hij antwoordende zeide tot hen : Omdat bet 11 gegeven is, de verhorgenheden van het ko- ningrijk der bemeten te we- ten, maar dien is \'t ni\'t 12. gegeven. Want wie heeft, dien zal gegeven worden, eu hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heelt, van dien zal genossen worden 1,1.ook wat hij heeft. Daarom spreek ik tot hen door gel ij kenissen , omdat zij ziende nietzieu, en hoorende niet hooren noch ook verstaan. 14. En in hen wordt de profetie van Jeiaja vervuld, die zegt: M et het gehoor zu lt gij hooren en geenszins verstaan, en ziende zult gij zieu en geens-

-ocr page 27-



		E�S ia. ia 2-t. Een andere gelijkenis heeft hij hun voorgesteld, zeggen. de: Het koningrijk der he- nielen i* gelijk een menscb, die goed zaad zaaide in «ij- 25.nen akker; en als demen- achen sliepen, kwam zijn vijand en zaaide onkruid luidden in de tarwe, en Kin* 26. weg. Toen het nu tot kruid opgecho\'en «\'at en vrurht voort bragt, t »en openbaarde 27. zich ook h^t onkruid, En de diensi knechten van den in r des huizes gingen en zeiden tot hem: Heer, hebt gij niet goed zna\'i in uwen akker t:e zaatd? Vanwaar heeft bij :,s.dan du onkruid? En hij ?ei d" tot. ben: Keu vijandig mensch heeftdat tedaan. En dedie.nF\'kiitclitenzei\'ieii tot hem: Wilt gij dan dat wij henengsaa en dit\'.elve ver- 29 gaderen? Maar bij z»ide : Ne^n. opdat gij bet onkruid vergaderende, ook mogelijk met hetzelve de tarwe niet lil. uittrekt. I.aat ze beideteza- inen o[>wiB<eiitot den oogf t , «n inden tijd des oogst es zal ik tot de raaaijers «eggen : Vergadert eerst het onkruid en bindt het in hossen, om \'t zelve te verbrander ; maai breegt de tarwe tezamen in mijne schuur. ;ti. Een an iere gelijkenls heeft hij hun voorgesteld ,«erger* de: Het koningrijk der he- melen is gelijk het mostaard* za.d, \'t welk een mensen heefi genomen en in zijnen 32.akker gezaaid; hetwelk wel het minste ia onder al de zk den, maar wanneer betoy- gewassen ie, dan is \'t het liierate van demoesknii.ieii, en het wordt een boom, al- «oo dat de vogelen de« he- uiels komen en nestelen In zijne lukken. :.3. Een anders gelijkenis sprak hij tot hen, leggende :* Het koningrijk der hemelen is gelijk een zuurdeesem ,
		MATTt l�.zins bemerken. Want li i\' t li h r t il e ;. e a v o 1 k a i s dik geworden, en «Ij hebben met de ooren i. w n a r 1 ij k gehoord,en hunne oogen hebben /ij toegedaan; opdat «ij niet t e e e n i g e r tijd met de oogen zouden zien, en met de o oren hooren, en niet het hart verstaan.en zich b e) e _;> y � 11, i\' i i i k hen ge lti.tieze. Doch uwe pogen zij:¹zalig unidat zij «ien , en uwe ooren omdat zij hooren. 17. Want voorwaar ik z^g u , dat vele profeten en reg;vaardi- (ten hebban begeerd te zien de dingen die gij ziet, en hebben te niet gezien, en te hooren de dingen dit; gij hoort, en hebben ze nitt gehoord IS. Gij dan, hoort de ge)ijte- lil.nis van den zaaijer. Als ie- mand het woord de» koning\' rijks hoort en niet verstaat, zoo komt de bonze en rukt weg \'r Keen in zijn harr ge- zaaid wai: deze in degeen dit: bij den wei; bezaaid is. 2i>. Maar die in steenachtige /iluafsen bezaaid la, deze ia deinen die het woord hoort, en dat terstond met vreugde 21.ontvangt; doch hij h^efi geen wortel in ticnzelven, maar is voor een tijd ; en als verdrukking of vervolging komt om des woords wil, «oo Woidt hij terstond ge- 22.ergerd. En die m de door- nen bezaaid is, de ie i» de.- geeu ilie het woord hoort, en <ie zorgvuldigheid deaer we* reld en de verleiding des rijkdouia verstikt het w oord, en hft wordt onvruchtbaar 23. Die nu in de goede narde be. znaid is, deze ia degeen die het woord hoort en verst aat, die ook vrucht dr iagt eu voort brengt, de ��n honderd\', deanderzestig\', en deauder dertigvewd.

-ocr page 28-



		UATTHE�S

		�reiken rn vrouw aam ei verborg in drie maten meel. totdat het geheel gezuurd was. 34. Al deze dingen heeft Je- ius tot de scharen gespro- ken door gelijkenissen, en tonder gelijkenis sprak hij it�.tot hen niet; opdat vervuld zoude worden wat icetpro. ken ia door den profeet, zeggende: I k z a 1 mijnen mond opendoen door gelijkenissen, ik zal voortbrengen dingen die verborgen waren van de grondleggi og der wereld. \'Mi. Toen nu Jezus de scharen r.ui zich gelaten had, ging bi.1 naarhuts. En zijne disci- pelen kwamen tot hem . zeg srende: Verklaar ons de ge- Hjkenis van het onkruid des :<7. akker. Ka hij aii(woorden- de zeide tot hen: Die het goede 7.aad zaait, is de Zoon »8.Sm menscben t en de akker is de wereld; en het goede zand z�n de kinderen des kn- ningnj\'ks; en het onkruid zijn de kinderen des hoozen :«.en de vijand die betz< Ive ge zaaid beeft , is de duivel; ei de oogst is de voleinding der wereld; en de maai jen zijn 4ll.deengelen. «elijkerwijsdan het onkruid vergaderd en met vuur verbrand wordt, alz�� zal bet ook* zijn iu de 41.voleinding dezer wereld: dt Zoon des mentenen zal zij ne engelen uitzenden, en zij zullen uit zijn koningrijk vergaderen al de ergernie- sen, en degenen die de nn. 42. geregtigbeid doen, en zul- len dezelve in den vurigen oven werpen i daar zal wee- ning zijn en knersing der 4.1. tanden. Iian zuilen de regt vaardigen blinken gelijk de zon in \'t koningrijk huns Vader». Wie ooren beert om te liooreu , die hou re. 41. Wederom is het koningrijk
		der hemelen gelijk een schnt in den akker verborgen, wel- ken een mensen gevonden hebbende, verborg dien, en van blijdschap over denzelve gaat hij henen en verkoopt alwat bij heeft, en koopt dien akker. 45. Wederom is het koning- rijk der hemelen gelijk een koopman die «nhuone paar- 4fi.len zoekt; dewelke hebbende ��neparel van groote waarde gevonden, ging henen en verkocht alwat bij had, en kocht dezelve. 47. Wederom is het koningrijk der hemelen gelijk een net geworpen in de zee, en dat allerlei soorten van ri�srken 4S.tezatnenbrengt; hetwelk tlf riuwhtr�, wanneer bet vol ge- worden is, aanden oevernp- trekken, en neder zittend e Ie- zen zij bet goede uit iu humt? vaten , maar het kwade wer- 4\'J.nen zij weg. Alz�� zal het in de voleinding der eeuwen wezen.: de engelen zullen uitgaan en de boozen uit hei midden derreivaardigen al\'- iO.scheiden, en zullen dezelve in den vurigen oven werpen i daar zal zijn weeniug en knersing der tanden. il. Dn Jezus zeide tot hei:: Hebt gij dit aller» verstaan ? Zij zeiden tot he.u i Ja lieer. >-. tin bij zeide tot hen : l>a«r- om een iegelijk schriffge- leerdein het koningrijk der hemelen onderwezen , is ge lijk een heer des huizes, die uit zijnen srhut nieuwe en oude dingen voort brengt. 13. Kn bet i geschied ah Je- zus deze gelijkenissen «Sin* digd had, vertrok bij van 4.daar. Kn gekomen zijnde In zijn vaikrland, Leerde hij «e in huuue synagoge, zooJat tij zleb ontzei leden en iel- den : Vanwaar komt dezen die wijsheid en die krach iji.ten ? Ii der.e niet de tcou des timmermans? En is zijne

-ocr page 29-



		K�S 14,
		MVTTH
		21



		moeder niet genaamd Ma- ria, en rijne broeders Jaco. bus en Joses en Sinion en .»fi.Judas? Kn zijne zusters, zijn ze niet allen bij ons? Vanwaar kamt ilan dezen dit .\'»7.alles? En zij werden aan hem ge�rgerd. Maar Jezus zcide tot hen; Een proleet is niet ongei-erd dan in zl;n vaderland en in zijn huis. UI. En hij heeft aldaar niet vele krachten gedaan vanwege hun ongeloof. HOOFDSTUK 14. 1. Te dierzelfder tijd boorde Ilerodes de viervorst liet ge -.rucbt van .1 �>:��>, en zeide tot �ijae knechten: Date is Johanneade Dooper; hij is Opgewekt van dedooden, en daarom werken die krach- ten in hem. :i. Want Jlerodes had Johau- nes gevangen genomen ,eu hem gebonden en in den kerker gezet, om den will� van lleroiliatt de huisvrouw van Kilippus lijnen br«e- I.dar; want Jnhannes zeide tot hem : Het isu nietgeoor- ,\'i.loofd haar te hebben. En willende hemdooden vreesde bij het volk, omdat zij hem hielden voor eet. profeet. R.Maar als de das vnn He rodea eeboorte cehoaden werd, danste de doehter van llerodiaa in bet midden run >ti-�,tu zij behaagde lle�O- 7.des: waarom hij hnar mei eede beloofde te geven wat S. zij ook eischeu zoude. En zij tevoren Otidarrigt zijnde van hare moeder, telde J Geef mij hier in een nchotel het hoofd rau Joliaunes den .\'. \|i,m,;if. Kn de kotii�g werd bedroefd ; doch om de eeden en negenen die mei hi-m aauzateu, gebood hij dat het haat soude Kegave.ii wor- 0.den, en zoud henen en out boofdde Jobanues in deu 1.kerker. Eu zijn boofd werd
		gebragt in een schotel, en ana bet dochterken gegeven j en zij droes het tot hare moe - 12.der. Entijnediscipelen kwa- men, en namen het iigchaam weg, en begroeven hetzelve, en (ringen en boodschapten het �Jezus. 13. En nte Jezus dit boorde, vertrok bij vandaar te scheep naar een woeste plaats al leen; en de scharen dot hoo rende, zijn hem te voet ge- 14.volgduit da stedon. K:i Je- zus uitgaande ing een roo- te schare, oh werd innerlijk met ontferming over ben bewogen, en genas hunne kranken. la. En ali« het nu avond werd kwamen zijne discipelen tot hem, zeggende: Deze plaat» is woet, en de tijd i» nu voorbijgegaan: laat descha- ren viiu u. Opdat zij benen- gaan in de vlekken en zieh- 16.ielven soijs koopen. Mar Jezus zeiile tot ben: \'t Ls bun niet van noode heuen- tegaan: geeft «if h».n teeteu. 17. Do«h tij zeiden tot hem: Wij hebben hier niet rianvjji\' brood\'ii en twee viarchen. IA.En hij zeine; Brengt mij 19,dezelve hier. Kn hij beval de scharen nedrrtezitten op het gras, en nam de vijf broodeti en iV twee viRtichen, en opwaarts ziende naar den benul zegende hij dezelve; en als bij ze gebroken bad, gaf hij de brooiien aan de discipelen . en de discipelen in.aan de scharm. En zij aten allen eu werden verzadigd; en zij namen �p het over- scliot der brokken, twaalf Cl. volle korven. Die nu gege- ten hadden waren omtrent vijfdnttend mannen, zonder de vrouwen tn kinderen. �22.* En terstond dwong Jetua zijne discipelen in het schip te gaa\'i, en v-lor heui af\'ev*. ren naar dt> au.1 ere tijde, terwijl bij de scharen v�u

-ocr page 30-



		22 MATTHK�S 15. 2». zich zoude laten. En al» bij _l,_lll,_r,_lttTri , m nu de scharen van Bieb gel». ^I1��* "^S1 ^UK ^l4< ten bad. klom hij oi> dt-n 1 Toen kwamen tot Jezus berg alleen, om te bidden. ernipc schriftjreleerden en En ais het nu Avond was ge* farizeer* \'\'ie van .lerutalem v-nrden, Z\'io was bij dnar 2,waren, ze<ende: Waarom 24. alleen. En bet schip mi overtreden uwe dlsclpelen de nu midden in de zee, zijnde intetting der ouden? Want in nood van de baren; want zij wns«chen kunne banden 2it.dewindtuImn tegen. Maai¹ niet, wanneer zij brood zul- tnr vierde nachtwaak kwam ;t.len eten. Maar hij aatwoor. Jezus af tot hen, wandelende dende zeide tot hen: Waar- �.:>\'.. op de Zff.* Kn de diseipelen om overtreedt ook Rij hei ziende hem op de itt wande- »ehod God* door uwe inzer- len , werden untruerd, zen- 4.tiug> Want Gcd heelt rebo- arende: Ilr-t ia een spooksel; den, zeggende: E er uwen en zij fehreeuwdeTi vaii\'rec» vader eu uwe moeder; HJ.Blaar terstond sprak Jezus eu, Wie vader o t\' moe- hen «an, zeev^nde: Kijt dprvloekt, die zal den goedsmoeds, ik !»en \'t. vreest 6.dood sterven. Maar Kif SN.niet. Kn Petrus antwoordde zeirt : Zoowie Tot vader oi\' hemeneefde: Heer. indien moeder zal leggen: Het in gif het ziit. zon irebied mij een gave, foownt u van mij tol ute komen op het water. xoude kunnen len nutt<* ko- �\'.i. Kn bij aeide; Kom. Kn l«- men, en zijnen vader of tijne tr<is klom neder van het moed\'-r geenszinstal «eren. schip, en wf-nrfeide op het ,f,,rf₍> voldoet.* Bn gij hebt att�� wntr om tor Jesus ie Kr»- tiods gebod krachteloos ge- :>ii.men. Maar ziende den ter- maakt door uwe inzetiing. ken wind , werd iiij bevreesd, 7. (Jij geveinsden, wel heeft ei» al* ttij bfgon ncderle- Jeuaja van ii geprofeteerd, linken riep hij, wggende; s.zeggende: Dit volk ge- 31.Heer, behoud mij. Kn Je- naaki in ij Biel hunnen run terstond de hand nttste* mondeneert ra ij met de kende, greep bem aan, en lippen,maar hunliart xflde tot hem: Gij kleinge* houdt zich verre van looviRS, waarom bebl gij g?- 9.ra ij ; doch tevergeefs 31. waak el d ? En al* zii in \'t eerenzij m ii, leerende schip gek lommen waren, 1 eeri n gen die gel o den XI.stilde de wind. Die nu in\'t van menseben etjn. schip waren kwamen en san> Hl. Kn aln bij de icbare tol badenheni.iegnende: Waar- zich geroepen had, zeide bij lijk gij zijl Gods Koon. lot ben : Iloort en verstaat : 31. Kn overgevaren lijnde 11,\'t geen ten moii-le ingaat kwamen zij in het land Uen- ontrelnlgt den inenten niet, .fi, nesaretli. Kn al* de mannen maar \'l geen ten monde uit- vnu die plaats hem werden gaat, ditt ontrelnlgt den kennend\'\', tonden zij in dat 12.mensen. Torn kwamen zijn** geheeleomliggende land,en discipelen tor hem, en zei- braden tot hem allen die den tui hemi Weet gij wel, .\'Ui.kwalijk g �ateld waren, en dat de fariie�n deze rede baden hem dat zije.lieeiiil-ii hoorende ge�rgerd zijn ge- 7(ioin zijtm kleed.* zouden l.H.wee»! ? Maar bij aulwonr- mogen aanraken: en zoove- dende zeide: Alle plant die len als hem aanraakten wer- mijn hem Pluche Vader niet den getond. geplant heeli, zal uilge-

-ocr page 31-




E	E�S l�.	-2A

	U.rneid worden. Laat xe va. rt\'ii, zij zijn blinde leiaslie- den der Minden; indien nu de blinde den blinde leidt, too zullen zij beiden in de 15.gracht vallen. En Petrus antwoordendezeide tot hem: Verklaar ons deze icelijke- I6,nll. Maar Jexua zeide: Zi.it ook gijliedeu alsnog onwe- IJ.tend ? Verstaat gij nog uiet, dnt alwat ten wonde in?a;it in den huik komt, en in de heimelijkheid wordt uitge 18.worpenT Maar die dingen die ten monde uitgaan ko men voort uit Let hart, en dezelve ontreinigeu den 19. raensch. Want uit het hart komen voort bonze bed»n- kin (en, doodslagen, over- spiden , hoererijen , dlev�- rijrn .valsche getuigenissen, 90. lasteringen ! dezedi>riten zijn \'r die den meuten ontretni- gen, maar het eten met on* gewas»eiien banden ontrol* nigt ilen mensen niet. 21. Kn Jezus vandaar gaande, vrrtrok naar de deden van �Ji.TvTUn en Sidon. Knzie.eei\' Kanaueeeche vrouw uit ti\\- landpalen komende, riep tot hem, zeggende i Heer. pij Koon Davids, ontferm u mij- ner; miju doehter in deerlijk 33.van den duivel be/eten Doch hij antwoordde haarniet een woord. Kn zijne discipelen tot hein komende, baden hem, zeggende: Laat ze van u, wart Jtij roept on» na. M.M aar hij antwoordende zei- de: Ik ben niet g<-zondeu dan tot de verloren schapen �J\'i.var. bet liui* («raels. Kn zij kwam en aanbad hein , teg* Sri.gende ; Heef, help mij Doch hij antwoordde enseldB; Het is niet betamelijk het brood der Kinderen te nem«-n en iteit bondekens ivinrtrwer* 37.pen. Kn tij toldet Ja Heer, doch de bondekens eten ook van de brokskens dieerval. len vau de Ufo] hunner hee-
	28. ren. Toen antwoordde Jezus en zeide tot haar: O vrouw, Kroot Is uw geloof: u (re- schicde «"lijk «ij wilt. Kn hare dochter werd w/nnA van diezelfde ure. "29. Kn Jezus vandaar vertrek- kende, kwam aan de zee van Galil�a, eu klom op den .\'(O.berg en zat daar neder. Kn vele scharen zijn tot hein «e. komen, hebbende bij xich k reu pel en, blinden, stom � men, lammen, en vele t?nde- ren, en wierpen ze voor de voeten van Je/.iiS; en hij ge- Sl.nas dezelv?: alxoo dat de scbAi-en xicb verwonderden, ziende de stommen apre- kende, de lammen gezond, de kreupelen wandelende, en de blinden tiende; en xij verheerlijkten den God Isra�l. 32. En Jesu» zijne discipelen tot zich vertonen hebbende, zeide: Ik word innerlijk m»t ontferming bewogen over de schare, omdat zij nu drie dagen bij mij g-bleven zijn , en nier bebbea val zij eten zouden; en ik wil ze niet nurbteren van mij laten, opdat zij on den we niet be- �\'t:t. zwijken. Kn zijne ducipc len zelden tot bem: Vanwaar tullen wij zonale brooden in de wooatijaftrAoateit, dat wij zulk een groote schars zou- 34.don verzadigen � Kn Jezus zeide tot ben: Hoeveel broo- den hebt gij? Zij zeiden: Zeven, en weinige visch - 3&,keDB, Kn hij t*bood de scharen nedertezitten op de 38. aarde. Bn bij nam de zeven broodenon de visirbeo, en als hij gedankt bad brak bij xe. en . il ie aan zijne dlsci- pelen.en de discipelen p-i 37>ron e aan de schart!. En zij ateu allen en werden verzn diird, en zij namen op h»\'t overschot der brokken, ze- .\'18.ven volle manden. Kn die gegeten baddeu wareu vier-

-ocr page 32-



		MATTHE�S 16.

		niet, dat ik u van geen btaa\\ gesproken heb, als ik xeide dat gij u wachten zoudt van den zuurdeeaein der fariie�r* I2.en sadduee�rs? Toen ver- stonden zij dat hij niet ge- zegd had, dat zij zich wach- ten zouden van den zuurdee- sem des bronds, maar van de leer der farize�rs en sad- duee�rs. 13. Als nu Jezus gekomen was in de deeleo van Cesar�a F�- llppl, vraagde hij ziine dis- cipelen, zeggende : Wie seg- gen de mentenen dat Ik, de Koon des menBcien , ben ? 14.En zij zeiden: Sommigen: Johannes de Dooper; en an- dcren: Elia; en anderen: Jereinia of een van de profe- l\'».ten- Hij zeide tot hen: Maar ,, gif, wie zegt gij dat ik ben? l».En Simon Petrus antwoor- dende zeide: C�ij ziit de Christus, de Zoon des leven- 17-dcn Oods. En Jezus ant- woorlende zeide tot hem: Zalig zijt gij, Simon Bar- Jona; want vleescb en bloed heeft u dat niet geopen � baard, maar mijn Vader die IH.in de hemelen is. En ik zeg u ook, dat gij zijt Petrus, en op deze peira zal ik mijn ge- meentf bouwen, en de poor- ten der hel «uilen dezelve LU. niet overweldigen. Kn Ik zal u geven de sleutelen van liet koningrijk der hemelen; en zoowat g� zult binden op de aarde, zal in de hemelen ge- bonden zijn: en zoowat gij onthintlen zult op de aarde, znl in de hemelen ontbon- 20. den zijn. Toen verhood hij zijne discipelen, dat zij nie- mand zeggen zouden dat hij was Jezus de Christus. 21, Van toen aan begon Jezus zijnen discipelen te vertno- nen, dat hij moest henen- gaan naar Jeruzalem, en veel lijden van de ouderlin- gen en overpriesteren en schriftgeleerden, en gedood
		duizend mannen , «onder de :ty. vrouwen en kinderen. En de scharen van zich gelaten hebbende, ging hij in het schip , eii kwam in de land- palen van Magdala. HOOFDSTUK lO. 1. En de farlze�rs en saddu- ce�rs tot hem gekomen zijn- de, en hem verzoekende, be- geerden van hem dat hij hun een teeken uit den hemel �2. zoude toouen. Maar hij ant woordde en zeide tot hen Als het avond geworden ia, zegt gij: Schoon weder If.want de hemel i« rood; ei des morgens: Heden on we d«r, want de hemel is droe vig rood. Gij geveinsden. het aanschijn des hemelt weet gij wel te onderschei- den, «mi kunt h;ij de teeketien der tijden niet onderscheiden ? 4. Het hoos en overspelig ge- slacht verjoekt een telken ; en hun zrI geen teeken ge- geven worden dan het tee- ken van Jona den profeet. En hen verlatende ging hij weg. ft. Kn als zijne discipelen op de andere zijde gekomen wa- ren, hadden zij vergeteu fi. brooden mnfrteaemen. En Jezus zeide tot hen; Ziet toe, en wacht u van den zuurdeesem der farize^\|lrs en 7. saddiicerrs. Kn zij overlei- den bij zicbzelve. zeggende: \'/ tx omdat wij geen brood*u s. medegenomen* bebben. En Jecuirfir wetende, zeide tot hen; Wat overlegt gij hij uzelve, gij kleingeloovigen, dat gij geen brooden mede- "i. genomen hebt ? Verstaat gij nog niet, en gedenkt gij niet aan de vijf brooden der vijf luizend mannen, en hoe- veel korven gij opnaamt ? Ki.noch aan de zeven brooden der vierduizend tnamen, en hoeveel manden gij op- U.uaamt \'t Hoe verstaat fij

-ocr page 33-



		BUS 17. 3S leide tot Jezus: Heer,\'t m goed dat wij nier zijn; zoo itj wilt, laat mis hier drie tabernakelen maken, voor u een, en voor Mozes een , en �.een voor Elia, Terwijl hij nog sprak , zie, een lichten- de wolk hcftt hen over»cha- duwd. en zie, epn stem uii de wolk, /.eggende i l»eze in mijn geliefde Zoon, in den- welke ik mijn welbehagen 6. lie b s boort hem. En de dis- cipelen Hf hoorende, vielen op hun aHiigezigi en werden 7. zeer bevrtesd. En Jezu»< bij hen komende, raakteze; ac , en ztide . Maat op en vreest S.niet. En hunne oogen op- he^ende, zagen zij niemand dan Jezus alleen, il. Ku als zij wii\'. den berg al\'* kwamen, gebood hun Jezus, zeggende: Zegt niemand dit gezigt, totdat de Zoon des mentenen zal opgestaan zijn 10.uit dedooden. bn zijne dis- cipelen vraagden hem , zeg- geude: Wat zeggen dan de schriftgeleerden, dat Elia U.eerfat moet komen ? Pueh Jezus nurwoordende /.eide toi hen; Elia zal wel eerst komen, en alles wederopri<- 12.ten; maar ik zeg u dat fSlia nu gekomen is, cu zij heb. ben hem met gekend, doch zij hebben aan hem gedaan ulam zij hebben gewild: al- zoti zal ook de Zoon des men- 13.seheu van beu lijden. Toen verstonden de discipelen dat hij hun van Johaunes den Dooper gesproken had. 1-1. En als zij bij de schare gekomen waren, kwam tot hem een meuren,, vallende voor hem op de knie�n, en 15.zeggende: lieer, ontferm u over mijn zoon, want hij is maanziek, en is in zwaar lij- den; want menigmaal valt hij in \'t vuur en menigmaal 16.in \'t water; en ik heb hem tot uwe discipelen gebragt, en zij hebben hem niet kun-
		worden, en ten derden dage �"�opgewekt worden. En Petrus hein tot ilch genomen heb- bende , begon henite bestraf\' I\'eo, zeggende : Ueer, te eet u genadig: dit zal u geen �� �..:.\'.in geschieden. Maar bij /.u-u mn keerend e, zeiae toi Petrus: Ga weg achter Mij, satan, gij zijt mij een aau- M\'.im ; v ,u!. gij verzint ii iet de dingen die tiods zijn, maar die der niencnen zijn. 24. Toen xeide Jezus tot sijne discipelen: Zoo iemand acn- ter mij wil komen , die ver- loocnene zichzeiven , en ue- �ue zijn krui» op en volge ia.* mij. Want zoowie zijn leven zal willen behouden, die zal \'t zelve verliezen; maar zoo- wie �ijn leven verliezen zal om mijnentwil , die zal \'t 36. zelve vinden. Want wat baat \'t een uienseh, zoo bij ie ge- beele wereld gewint, en lijdt schade aan zijne ziel? Ut\' wal zal een inenten geven tot lossing van �i;ne ziel\' -7. Want de Zoon des mcoachen zal konieu in de heerlijkheid zijns Vaders, mei z;jne eit- gelen, en alsdan zal hij een iegelijk vergelden naar zijn Cs. doen. Voorwaar zeg ik. u, er zijn sommigen van wie bier staan , welke den dood niet smaken zullen, totdat zij den Zoon des meldenen zullen hebben zien komen in zijn koningrijk. HOOFDSTUK l�. 1. En na zes dagen nam Je- zus met zich Petrus, en Ja- cobus, en Jou tin nes zijnen broeder, rn bragt ze op een \'-. hoogen berg alleen, l.n hij werd voor hen veranderd van gedaante; en zijn anugezigt blonk gelijk de zon, en zijne k leederen werden wit gelijk ll.het licht. En zie, van heu werden gezien HoMfl en �.r.a, met hem tezaiuensprekende. i. K jj Petrus antwoordende

-ocr page 34-



		KffS 1*.
		2(1 MATTH\' 17. nen genezen. En Jezus ant- wooidtndezeide: o.....1 loo. vig en verkeerd geslacht, hoela»; z<tl ik no^ met ulie- ilt\'11 zijn, hoelang zul ik U nog vi rIra* e ; ? Krengt bem l�. mij hier. En Jezus b< t.trai\'11 htm, en .ie duivel ging van nem uit, en het kind werd . �\'. _ ;u- . ,i vaa di. ure al\'. Toen kwameu ue discipelen toi Jezus alleen, en zeiden; Waarom bebben wtf hem 20. niet kunnen uitwerpen \'.\' Eu Jexn* zeide�ot het : Om uw» OLgelnota wil; want voor. \' aar sec ik u, 100 pij een geloof iiH..T als een djob- taaniraad , gij soudt tol de* ken bprx ze* 1 en : (ia henen vrtnoier derwaarts, en bij tal henengaan; en niet» zat u 31.onmogelijk tijn. Maat dit geslacht vaart niet uit dan door bidden eu vnsten. -~. En «Ia zij in Galil�a ver- keerden, telde Jezus tot tien: De \'li mi 11 di» meDsehen �al overjffleterd wor�eu in de 23.banaen m-r tnecseueu, en zij zullen ii\' �. :i!ii\'"i-i!, en irn derden dage /al hij op gewekt worden. (Sn lij ver- den zeer bedroefd. 24. En als zij te Kapernatlm ingekomen waren. gingen toi PeiruidiededldrAChmen ontviugi .1. en geiden: Uw Meester, betaalt �ij de di- -\'-.drachmcu nift ? Il\'j aeide. Ja. En toen bij iu hum ge komeu wan, voorkwam hem Jezua, neigende; Wat du ui; u, girnoo ? de koningen dei aarde, van wie nemen zij lol* \'.ii of schatting , van hunne zonen ol\' van de vreemden \'t 36, Petrus zeiue tot hem : Van de vreemden. J-\'zus zeide tot hem: Zoo lijn dan de zoneu -7.vrij. Maar opdat wij hou geea aanstoot geven, na. be< uen naar de zee, werp den angel uit, en neem den eer- aten viach dte opkomt; ei: zijnen mond geopend heb\'

		bende zult ui) een stater vin- den: neem dien en (reet hem aan hen, voor mi] en u. HOOFDSTUK IN. 1. Te dierzelider urekwamen de discipelen tot Je^us, zeg* geide: wie Ia toch de meeste in \'t kormitf�ijk der hem e. 3.les? K11 Jeiu» een kindeken tot zich ;� m , t.-.i hebbende, «telde dat in \'t midden van 3.hen, en zeide : Voorwaar zeg ik u, indien gij u niet ver- amicrt eu wordt gelijk de kinderkeua, /oo zult gij in het koningrijk der hemelen 1. geenszins ingaan. Zoowie dan zichzelvcn z.-l vernede. reu gelijk dit kindeken, deze m de meeste in \'t koningrijk �. der hemelen; en zoowie zuo- danir-reen kindeken ontvangt in mijnen naam, die ont- 6.vangt rotf. Maar zoowie ��n van deze kleinen �ie in mij Ktloovcii ergert, bet ware hem putter dat een iiioleil- «teen aan zijnen hals xehHU- Een, en dat hij vt-rsonken ware in oe diepte der tee. 7. Wee dei* wereld vari i!eerger- mvten; want het is uonUza- kelijk dat .ie ergernissen ko- meii, doch wee dien uieuscli door welken de ergeruis S. komt. Indien diin uwe band 01\' uw. vost u ergert, houw se at\' eu werp ze van u: bet u> u beter int het leven iu- te«;aati kreupel of verminkt zijnde, dan twee handen of twee voeten hebbende in \'t eeuwige vuur geworpen te 9 worden. Kn indien uw oog u ergert, trek bet uit eu werp net vitn u 1 het is u beter maar ��n oog hebbende tot het leven integaan , dan twee oogeu hebbende in \'t helsche vuur geworpen te worden. 10. Ziet toe dat gij niet ��n van deze kleinen veracht; want ik zeg ulielen, dat hunne engelen in de heme- leu altijd zien bet aangezigt

-ocr page 35-



		kCs is.
		MATTH

		en zeide: Heer, boemenig- nmal zal mijn broeder tegen mij Kondigen en ik hem ver* 22.geven? Tot zevenmaal ? Je- zua zeide tot hein: Ik zeg u niet tot zevenmaal, maar tni -.-\'.\'c-. i m «al kevenaus/. 23. Paaroin wordt het kouing- rijk der hemelen vergeleken bij een zeki-r koning, die rekening met nfjne iiienst- 24. knechten houden wilde. Als hij nu begon te rekenen, werd tot hem <c» br&iirt een die hem schuldig was tien- 25.duizend talenten. fcnuls bij niet had om ;e hf talen . be- vni zij\'i beer d< 1 men hem zoude verknopen, en sijiie vrouw en kinderen, en al wat hij had, en dat de schuld 26.toude betaald worden. l>e dienst knecht dan nedf.rval- lende aiitbai hein, zeneen- de: liter, weef lankmoedig over mij, en ik zal u alles 27. betalen. En de herr van de- zeu dienstknecht met barm- bartisbeiu innerlijk bewogen zijnde, beeft hem ontslagen en de schuld hem kwljtge* 28.««holden. Maar die ai«usi- kuecht uitgaande, heelt ge- vonden eea zijner luade- �ieiibtknefhten uie hem hon- derd penningeu schuldig was, en htm aanvattend grerp hij hem hij de keel, zeggende: Betaal mij wat 2\'J.gij sciiuldtg zijt. Zij» niede- diei\'stkuecht dan, uederva<- lendc aan zijne voeten, bad hein, zeggende : Weel lank- moedig over mij, en ik zal u 30. alles betalen. Doch hij wilde niet, maar ging benen en wierp hein in de gevangenis, totdat hij de schuld zoude SI.betaald hebben. Als nu ztjne raedeiienatkneehteu zagen \'t geen geschied Aas, zijn zij zeer bedroefd geworden, en komende verklaarden zij hunnen heer al wat er ge- 13. schied was. Toen heeft hein zijn heer tot zich geroepen ,
		mijns Vadert die in de he- 11. melen ia. Want de Zoon des menschen is gekomen om zallgtemaken wat verloren 12. was. Wat dunkt u? Indien eeutg inent>cli honderdacbn- pen had, en ��n uit dezelve afgedwaald Mare, zal hij niet de neg m MiH,\'f�i\',- Isten, ea op de bergen hf nemcnande IJ. het afgedwaalde zuvien ? tu iil�Ie11 het geschiedt dat hij hetzelve vindt, voorwaar ;k zeg u , dat hij zich meer ver- blijdt over hetzelve, dan over de negeueumicen\'tg die Diet 14. afgedwaald zijn eeweeat. A.1- z�� is de wil niet uw» Va- ders die in de hemelen is, dat ��n van de<te kMneu verloren Ra. !.�. Maar indien uw broeder tegen u gezondigd L< eft , ,� a heuen en bestraf hem tut sehen u en hem alleen: in- dien hij u uo\'-rt, zoo hebt jjij uwen broeder gewonnen ; 16. maar indien hij u riet hourt, zoo neem nog ��n ot\' twee met u, opdat in den mond van twee ot di ie grtuigeti alle IJ.woord be«ta. En indien bij denzelven geen gehoor geeft, zoo zeg bet dergemeeute; ec indien hij ook der gemeente KCen gehoor geeft, zpo zij hij u als de. heiden en de tol- IK.lena&r. Voorwaa.\' re» ik 11, al* at si) "f de aarde bmden zult, zal in den hemel ge* bonden wezen; en aiwat gij op de aarde ontbinden zult , zal in den hemel ontbonden wezen. 1\'J. Wederom zee \'k u, indien er twee van u tewmenatani. nten op de aarde, overeenige zaak die zij zouden mogen beKeeren, dat die hun zal geschieden van mijnen Vu der die in de hemelen is; 20, want waar twee of drie ver � Kaderd sijn in mijnen naam , daar hen ik in \'t midden van ben. SI. Toen kwam Petrus, tot hein

-ocr page 36-



		EVS 19. ten uwe vrouwen te verla* ten; maar vau den beginne )s 9.t p.h�o niet geweest. Maar ik zeg u, dat zoowie zijn vrouw verlaat anders dan om hoererij, en een andere trouwt, ribt doet overspel j en wie de verlatene trouwt doet 10.wik overspel. Zijne diriue- len zeiden tot hem; Indien de zaak des menseben met de vrouw alzo� staat, zoo is \'t niet oorbaar te trouwen. 11. Doch hij zeide tot hen: Al- len vatrpn dit woord niet, maar wien bet gegeveu is. 12. Want er zijn gesnedenen die uit moeder* lijf alzA� gebo- ren zijn, en er zijn gemiede- npn die van de luenscuen gesneden zijn, en er zijn ge- enedenen die zichzclve ge- sneden hebben om bet ko- ningrijk der hemelen: wie dit vatten kan , vatte hel. 18. Toen werden kinderkens tot hem gebragt, opdat bij de handen hun zoude opleg- gen, en bidden; en de dir- Cipelen bestrafte» dezelve. U.Maar Jezus zeide: I.aat af van de kimlerkeus, en ver- hindert hen niet tot mij te komen; want derzulken is hel koningrijk der bentelen. Ig.En als hij hun de handen opgelegd luid, vertrok hij va u daar. l�. Kn zie, er kwam een tot hem, en zeide tot hem: Goe- de meister, wat zal ik goeds doen, opdat ik het eeuwige :;.\'."\'�\'! hebbe\'r En bij zeide tot bem: Wet noemt gij mij goed ? Niemand is goed dan ��n, namelijk God. Doch wilt gij in het leven ingaan , IS. onderhoud de geboden. Hij zeide tot hein: Welke? En Jezus zeide: Deze: Rij zult niet doodeu; gij zult geen overspel doen; g ij zult niet stelen; g ij zult geen valsche ge- �y.tuigeni* geven; eer uwen vader en uwe
		en zeide tot bem : Gij booze dienst knecht, al dieechuld heb ik u kwijtgesrholden, dewijl gij mij gebeden hebt: \'M. behoorde! xij ook niet u over uwen medeilietiMknecht te ontfermen, gHijk ik ook mij :i4. over ii ontfermd bcb? Kn zijn heer vertoornd zijnde, leverde heil) den pijniger* over, totdat hij zoude be- taald hebben alwat hij hem ;t�. schuldig \'\'\' Alx�� zh! ook mijn hemelscbe Vader u «ioen, indien gij niet van harte verjeeeft een iegelijk zijnen broeder zijne mis- daden. HOOFDSTUK 19. 1. Kn het geschiedde toen Jezus deze «oorden gePin- digd had. dat hij tertrok van GalUca, en kwam �ver den Jorda»n, \|n de landpalen _\'. van Jud�a. i�n vele scnaren volgden hem, eu hij /ecu* ze aldaar. !i. Kn de fari/-e�rs kwamen tut bem, verzoekende hem, en zegende tot hem : Is het een uiemeh geoorloofd zijne vrouw te verloten om allerlei 1.oorzaak? Doch hijantwoor- dende zeide tot beu: Hebt gij niet geleien, die van den beginne tli-n Menara gemaakt beeft, dat hij ze gemaakt >.heeft man e:i vrouw, en ge- cegd heeft: Daarom zal een memcfa vader en moeder verlaten, en t a 1 i fj n e vrouw a a n- hangen, en die twee mllsntot ��n v 1 e e s c h fi.zijn: atiEOO dal zij niet meer twee zijn, maar ��n vleescb. \'t Geen dan God tezamen* gevoegd heeft, scheide de 7-mensch niet. Zij zeiden tot M\'in ; Waarom heeft dun Mo- zes geboden, een acheidbrief te geven en haar te verla. «.ten? Hij zeide tot hen: Mo- zes heet\'t vanwege de hardig* beid nwerbarten u toegela*

-ocr page 37-



		MATTHK�8 30. 29

		iiiii\'.ici\', en gij /.tilt u-I we» 11 h.i 1 �� 11 r\' i ii e I. h e u : 20.All uselven. De iongi \'.n,_\' u ide "ot hem: Al deze dingen hel» ik onderhouden va» mijne jonkheid af: wal Cl. ontbreekt in ij nog ? Jezus /t\'i.li\' In\' ll"H: : ZOO gij W�t volmaakt lijn, gn benen. verkoop wat gij hebl en geel\' liet den armen, en gij zult reu «chat hebben in deu he- niel; en kom herwaarts, volg J.\'.uiij. Als nu de jongeling dit woord hoorde, ging hij be druH\'d weg; Want hij had vele goederen. T.i.* Kn Jezus zeide tot zijne discipelen: Voorwaar ik neg u, dit een rijke bezwaarlijk ni het koningrijk der hei.u\'- il.len zal ingaan. Kn weder- diii zeg Ik u , bet is ligter dat een keuiel ga door liet oog va» een naald, dan dat een rijke inga in het koningrijk 25.God«, Zijne discipelen nn iht hoerende, werden zeer verslagen, «eggende: Wie \'Jil.kan dan zalig worden? Kn Jezus hra aanziende, zeide tot hen: Bij de meiischen ii dat onmogelijk, maar bii liod zijn alle dingen moge- �J" lijk. Toen antwoordde l\'e- trus en zeide tot hem i Zie, wif hebhen allee verlaten en zijn u gevolgd: wat zal on» �21- dan geworden \'t Kn Jezut zeide tot hen : Voorwaar ik zeg u , dat \',\'ij die mij gevolgd zijt , in de wedergeboorte, wanneer de Zoon de» roen- ichen zal gezeten zijn op den troon zijner heerlijk. heid, dat gij ook zult zitten op i waalt\' troonen, oordee- Itnde de twaalf geslachten �.\'�i. Isra�l. Kn zoowie zal verin- ten hebben hui/en, of broe- ders of /um..... of vader of moeder, of vrouw ofktnde ren, of akker, om mijns uaamswil, die* xal honderd. voud out vangen , en het eeu- in wige leven beerven. Maar]		vele eersten zullen de laat- sten zijn, en re/e laaf sten de eersten. HOOFDSTUK SO. 1. Want bet koningrijk der hemelen is gelijk een heer des huizes, die met den mor- ^enitond uitging om arbci- ders te huren in zijnen wijn 2. gaard. Kn als hij mei de ar- beiders ��n* geworden was voor een penning \'t» daags, zond hij ze henen in zijnen if. wijngaard. Kn uitgegaan zijnde omtrent de derde ure, zag hij anderen ledig staan* I. de op de markt; en bij zeide tot dezelve: Gaat gij rt�k henen in den wijngfiurd, eu zoowat rest is zal ih u ge- "\'.ven. Kn zij gingen. Weder om uitgegAan zijudeointrerti de ze^de en negende ure, f>. deed hij desgelijks. Kn uit - gegaan zijnde omtrent de elfde ure, voud hij anderen ledig »aandc, en zeide toi ben: \\\\ at staat gij hier den 7-geheelen dag ledig? Zij zei- d"ii tot hem: Ondiit ons niemand gebuurd heeft. Mij zeide tot hen: Gaat ook gij benen in ilen Wijngaard, en zoo wal re gt is zult gij o»t- ..vangen. Als bel nu avond geworden was. zeide de heer des wijn gaard s tot zijnen rentmeester: Roep de arbei- der» , en geef bun het loon , beginnende van de laatste» 9. tot de eeraten. Kn alt xij kwamen die ter elfder ur« gekuurd uttirtn* , ontvingen zij II).ieder ee» penning. Kti de eeraien komende meenden dat zij meer ontvangen z;m- den; en zij zelve ontvingen 11.��k elk een penning. 1\'lu dien ontvangen hebbende murmureerden zij legeu den 12,heer des huizes, /.eggende: Deze laatsten hebben naar ��o nnr gearbeid, en gij hebt ze �ns gelijk gemaakt, die den last des daags en de hitte .i

-ocr page 38-



		MATTHE�S 21.

		en tot mijne linkerhand Maat hij m\\f niet te geven, maar kei sul gegeven toordta wien het bereid i« van mijeen Va- \'24.der. Kn al* de iwm tien dal hoorden. namen zij bet zeer kwalijk van de twee 25. broeders. Kn als hen Jezus tot zieli geroepen had, zeide hij: Gij weef dat d<\' ovtr«ten der volkeren heerschap; ij voeren over hen, en de groo- trmgebruiken mant over hen. M, Doch aU�� zal \'t onder u niet zijn ; maar zoowie onder u zal wille"n groot wordrn, 27. rf\'V zij uw dienaar; en zoowie onder u zal willen de eerste zijn,r/t>/.ii uw dienst knerbt: K, gelijk de Zoon des niensrben niet is gekomen om gediend te worden, mnar om te die nen en zijne ziel te geven f<>\'* een rantsoen voor velen. 29. Kn ala zij van .Terirhn uit. gingen, ie hem een groot e iO. srliare gevolgd. En zie, twee blinde» zittende aan den weg, als zij boorden dat Je- zus voorbijging, riepen, zeg- gende: Heer, gij Zoon Da- �.vida, ontferm u onzer. 1 n de schare bestrafte hen, op- dat zij zwijgen zouden ; nianr zij Hepen temeer, zeggende: Ontferm u onzer. Heer, «ij i-. Zoon Davit!. Kn Jezus �l�l-* staande riep ze en zeide: Wat wilt gij dat ik u doe ? Kt. Zij zeiden tot hem: Heer, dat onze oogen geopend wor- l-t. den. Kn Jezus innerlijk b»- wogeu zijnde met barmbar- tigheid, raakte hunneoogen aan; en terstond werden hun- ne oogen ziende, en «ij volg- den hem. HOOFDSTUK «I. 1. Knals zij nu Jeruzalem gp- naakten, en gekomen waren te tte\'hfag� aan den (>lijl- berg, toen zond Jezus twee diseipeleu, zeggende tot 2. hen : f�aat benen in het vlek dat tegen u ovei\' ligt, eu gij
		i:; gedragen hebben. Doch hij antwoordende zeide tot een van ben: Vriend, ik doe u geenonregt: rijt rij nier mei mij ��o� geworden voor een l [.penning:¹ Neem het uwe en �in honen : ik wil dras» laat. <«te ook geven gelijk als o. li.Ofil \'t mij "iet geu->rlo if.i ie doen me\' Itt-t mijne war ik wil? O Tis uw fioe boos omdat Mi ik ifoeilb\'ii? Alz�o zullen de laatsteo de e-r?t.n rijn, en <le eerateu de laauteu; want velen Rijn geroepen, :naar weinigen uitverkoren. \'�7. En Jezus opgaande nanr Jeruzalem, nam tot zieh de twaalf discipelen alleen op <len s p� , pii zeide lot hen IV Zie, wi) gaan op naar Jeru zalem , en de Zton dea men- «cheii zal den nverpriesterfii en ishi iftgelcerden nverge \|e»eH worden, en zij guller hem ter dood veroo\'deelen ; 11. en zij zullen hem dn heide. nen overleveren , om hem te bespotten en te geeselen en te kruisigen ; en tenderden dage zul hij vederopat-iau. -.ii. Toen kwam de moeder der zonen van Zebedefta tol hem met hare ionen, kern* aan- biddende, en begeereude wat M van hem. Kn hij zeide tot haar: Wat wilt gij ? Zij zeide tot hem: Zeg dat deze mijne \'wee zonen ritten wogen de �V-n tot uwe regter. en iie ander tot uwe Itakertaiuf in 22. uw koningrijk. Maar \'e\'.us antwoordde en zei *e : Gijlie. ilen weet niet wat gij he. «eelt; knnt (tij den drir.kbe. ker drinken dien ik drinken /.al, en met den doop ge. doopt worden waarmede ik gedoopt word ? Zij zeiden \'i.lot hein: Wij kunnen. Ba hij reide lol hen: Mijten drinkbeker zult gij wel ririn- ken, en mei den doop waar- mede ik _-� -.i..-�,pf word zult gij gedoopt Marden; maar het zitten lot mijne reuter\'

-ocr page 39-



		Cs si, :u kreupelen tot hem in deu tempel, en hij genas dezelve. IA,Ata nu de overpriesters en schriftgeleerden fatten de wonderheden die bij deed. en de kinderen roepende In den tempel, en zevgende Hosanna den »on Havius \' � amen zij dat zeer kwalijk . 16,en leioen tot hem: Hoon gij wel wat deze zegden ? Ku Jezus zeide tot ben : Ja: hebt gij nooit gelezen : Uit den uiondderjoitge kindr ren en d er z u i g e I � riteen hebt gij h tof toebe- 17-reid? Kn hen verlatende ging hij vandaar uit de stad naar Het ham e, en over- nachttc aldaar. 1(. Kn de» mortteus vroeg nla hij a � derk>-erde naar de stad, 1\'\'. Liitii.-.i r.ic hem tri liende een vijgfbonm aan den weg . ging hij naar bent toe, en vond niets aan demelre dan j. 11"\' i\' bladeren, en zeide tut hem: Uit u worde «een vrucht inter in eeuwigheid. Ku de vijgebocm verdorde 20.terstond. Kn de discipelen ttot* ziende verwonde rdett xich , zeggende: Hoe is de vijgebOOm tflfl terstond ver 31,dord? Doch Jezus antwoor- deiide ceidc tol hen: Voo"* waarzeg ik u , Indien gij ge- loof ha-dt en niet twtjicldei, gij zoinii niet alleen daru \'t geen den vijgehoom i* g- triied, mm i Indien gij ouk tot «il /en berg /-i..i i : U on: opgeheven en in de zee ge- worpen , liet xoude gesehie 33.den; en alwat gij zult be- geeren in \'t gebed, gelno- vende, ruit gij ontvangen. 23, Kn als hij in den tempel gekomen Mas, hv.\'amen tot hun, terwijl hij leerde, de overpriesters en decuderkiu- gen des volks, zeggende : Hoor vi at mHgt doel gij detr dingen , eti wie heek il deze 24. niagt gegeven ? Kn Jetun iiiiim i.i.r.\'f i,tii- zeide tot lien :
		MATTH zult u..- ki,.i e«n ezelin ge., bondeu �. Lii.in:, en een veu len m« baar: ontbindt ie\\ :t.en brengt se tot mij. hnin-\| dien u iemand iets zefct, zooi zult gij leggen ilat de Heer deze van eoode heef\', en bijj 4-7.nl ze terstond genden. Dit alles tui is gerrbied opdat] vervuld wordt* \'i neen gespro-t kf ii it« door den profeet, zeg» f». gende-Z egt d er dochter *s i o u �: \'t, \\ f* , u w Kot ing** komt tot u, larhtiniif-j iJ i K r ii i\' e ,: e l i n op e e n j e 7. v 1 i n ph een veulen, ; \'ti ii de een j o il g e e n e r j u h dragende ere Hm. 6. Kn de discipelen henenge- Kaan zijnde, en gedaan heb- bende gelijk Jezus buil be- 7-volen bad, b \'uj! i n de � zi lin ; en bet veulen, en leiden hunne kier leren op deselve , s.emettedenkern daarop. Kn de meeste schare spreidden hunne kleedercn op den weg, en anderen hieuwen tukken van de hoornen en nprciitden \'.\'. ie op den e«. Ku de seha- reu die voorgingen en die volgden riepril, zeggende: llotann den Zoon llavid! Gezegend in hij die komt in den naam den (lieren ! Ho- nanua in de boogfte keutelen \'* in. Kn -ii^j hij t<> Jrrnxelem m- ,:v .i mi , werd tle iteheele tl mi beroerd , zeggende : Wie is II.deie? Kn de scharen zeiden - Deze is Jezus, de profeet van Nnznrcth in Galil�a. 12. Kn Jezus ging in den tem* pel Gods, en ilret f uit allen ilie verkochten en kochten in den tempel, en keerde ile tafels der wisi-elaHis om , en dez�stoclen der genen die de i-. du ivcii verkochten; en hij zeide tot hen : Kr is geicbrr* ven : M iju b u i � za l eei. li u is des gebeda ge-1 n a a iu d worden; inaar mi hebt d> I tol een moorde- naarskuil gemaakt. H. Kn er kw timen blinden ei:

-ocr page 40-



		MATTHE�8 21.

		een toren, en verhuurde dien den landlieden, en reisde :i-f.buiten«/(Tit(fs. Toen nu de tijd der vruchten genaakte, zomi liij zijne dienstknecb- leu tot de landlieden om zijne vruchten te ontvangen. 31.Kn de landlieden nemende zijne dienstknechten, heh- ben den ��n geslagen, en den ander gedood, eu den 36.derde gesti-enigd. Wederom zond hij andere dienstknech- ten, meer m getal dan de eerste : en rij deden hun de- �i7.gelijkB. Kn ten laatste 7.oud hij lot hen zijnen zoon. zeg gende: Zij zullen mijnen �R.lOon ontzien. Maardelaud lieden den zoon ziende, zei- den onder elkander: Deze is de erfgenaam: komt, laat ons hem dooden en ziji.e erfenis aan mi behouden. \'.V�. En hem nemende wierpen zij hem uit buiten deu wijn gaard, en doodden hem. 40. Wanneer dan de heer den wijngaards komen zal, wat zal hij dien landlieden doen \'" 41. Zij zeiden tot hem: Hij zal de kwaden een kwaden dood aandoen, eu zal den wijn- gaard anderen landlieden verhuren , die hem de vrach* ten op hare tijden zullen geven. 42. Jezus zeidc tot hen : Hebt gij nooit gelezen in deSchrii\'- ten ; De steen dien de b o u w 1 i e d e n v e r w o r pe n b ebben, dezcisgewor- den tot een hoofd des hoeks; van den lieer isdit geschied, en het is wonderlijk in onze lll.oogen? Daarom zeg ik ulieden , dat het koningrijk Gods van u zal weggenomeH worden, en aan een volk gegeven dat zijne vruchten I (.voortbrengt. En wie op de- zen steen valt, die zal ver- uletterd worden ; eu op wieu hij valt, dieu zal bij ver morzelen.
		Ik zal u ook >-r>n woord vra- g n, \'t welk indien arij mij zult zeggen, zoo zal ik u ook /»��\' gen door wat magl :\';>. ik ilc/.\' dingen doe : de doop van .lohannea, vanwaar was iti ,* 11 it den hemel of uit de menselien \'� Kn zij overlci. den bij ziehzclve en zeiden: Indleu wij zeggen : Uit den hemel, zoo zal hij ons zeg- gen : Waarom hebt gij hem .ti.da» niet geloord ? En indien wij zeggen: t\'ft de men- schen, zoo vrrezen wij de schare; want zij honden al- le» .lobannes voor een pro- 27-f*t, En zij Jezus antwoor. dende zeiden i Wij weten \'t niet. Kn hij zeidetotben: Zoo reg ik u fink niet door wal niftgt ik dit doe. :S. Maar vul dunkt u? Een i\'i\'Mi\'r\'u had twee ionen, en gnande tot den eerste zeidc bij: Zoon, gahenen, werk beden in mijnen wijngaard. 29, Doch hij antwoordde en ici- de : Ik wil niet; en daariiA berouw hebbende ging bij HO. henen. En gaande tot den tweede zeide hij desgelijks, en deze antwoordde enzeide: Ik ga heer; en hij ging niet. ;il. Wie van deze twee heeft den wil dee vaders gedaan? Zij xciJfu tot hem: De eerste, .leztis zeide iot hen: Voor- « aar ik zeg u , dat de tolle i\'sars en de hoeren u voor- gaan in \'t koningrijk Gods. 32, Want .lohaimes is tot n ge- komen in den weg der gr- regtigheid, en gij hebt hem niet geloofd; maar de tol- lenaars en boeren hebhen hem geloofd; doch gij tutk� ziende, hebt daarna geen berouw gehal, ow hnn te gelooveo. 88, Hoort een andere gelijke nis. Er was een hee? des lmize» die een wijngaard plantte, en zetle een tuin .Irtui-ciin. en groef een wijn- l>i\'i*link daarin, en bouwde

-ocr page 41-



		BftS 2C.
		MA TT II


		Ift, Kn all de overprie.slers en fan zeers deze zijne gelijke- nissen huurden, verstanden lij dut hij win hen sprak. IA, Kn zoekende hem te «tin. gen, vree«dcu /.ij de »cha- reu, dewijl deze hem hiel- den vnor een profeet. HOOFDSTUK «. I. Kn Jezus antwoordende � prak tot hen wederom door gelijkenissen, zeggende: 3. Het koningrijk der hemelen is gelijk een zeker koning die ziiuen zoon een bruiloft :i.bereid had, en /ond zijne dienst knecht en uit urn de genooden ter bruiloft te roe- pen, en zij wilden »i-t ko- I.men. Wederom zond hij an- di-rc dienstknechten uit, zeg- gendc: Zegt den geu;>o�ed: /.ie, ik heb mijn middag. nmal bereid, ntiju ossen en de gemeste beesten* zijn ::e- «IkkI, en alle dingen zijn gereed i komt tot de brui- ...lofi. Maar zij zulka niet aen- tende, ziju lieiiengegaiui, deze tot zijnen akker, «ene \'>. tot zijne koupnmuschnp j eu dt anderen grepen zijne dienstknechten, deden Ima sma&dheid aan , en douddcii ;.xe. AU nu de koning >Uil hnnrde, werd hij toornig, en zijne krijgsheiien zendende heelt hij die doodslager» ver- meld en hunne stadtti brand �». gestoken, \'t\'ocu zeide hij tot zijnr dienstknechten : De bruilolt i« wel bereid. 1i1.cn de genooden waren \'t niet 9,waardig. Daarom gaal op de uitgangen der wegen, en zoovelen al» gij er zult vin- den, roept ze tot de brui- in.loft. Kn die dienstknechten uitgaande op de wegen, ver. gadetden allen die zij von- den, beide kwaden en goe- den; en de bruiloft werd ver- vuld met aauiittende i/«s- 11, tot. En als de koning mge gaan wat 0111 de aauziilciide
		t/ustei\' te overzien, zag hij aldaar een mensen niet ge- kleed tijnds met een brui- l\'.\'.loltskleed.eii zeide tot hem : Vriend, hu* iijt gij hier ingekomen, geen bniilofta- kleed ii»-ihehijenile? Kn hij i:i.verMomde. Toen zeide de kn. ning tot de dienaar: Bindt zijne handen en voeten, neemt heui weg, en werpt hem* uit in Je buitenste dius- ternis: d;iiir zal ziju wee 11 mg en kuerniug der tan- 11.den. Want veten zijn ger<.e- pen, maar weinigen uitvei- koren. IS. Toen gingen de farize\'-r* henen en bielden tezamen raad, hoe zij hem verstrik. l\'i.ken zouden in ;»/«<� rede. V.n zij zonden uit tot hem hunne ditcipelen .....t de bernd;a- uen, zeggende: Meester, wij weten dat gij waarachtig zijt, en deu neg Gods in waarheid leert, en naar nie- ii�iinl vraagt; WUDI gij zit t den persoon der mcnschei: 17. niet aan: zeg ons dan, \'.vat dunkt u, is hel geoorloofd den keizer schatting te ge- IX. ven of niet � Maar Jezus be- kennende hunne boosheid , 19. zeide: �ij geveinsden, wat verzoekt gij mij ? Toont mij den schatlingpeniilng. Kn zij bragten hem eeu pen- 20. ning. Kn hij zeide tot hen : Wiens is dit beelden liet np- ^1.schrift ? Xij zeiden tol hein : Des keizers. Toen zeide htj tut hen: Ueeft dan den kri zer wat de» keizers is, en \'."J.Gude wat Gods is. Kn zij dit hoorende verwonderden zich, en hem verlatende zijn zij weggegaan. 23, Te dienzelfden da« kwa- meu tol hein de *adduce- ers, die zeggen dat er geen opstanding is, en vraag \'Jl.den hem, zeggende: Meii>- ter, Mo�es heeft gezegd; Indien iemand sterft geenkinderenhebtieu

-ocr page 42-



		K�S 23.
		:i\| MATTI de, zoo za 1 zijn broed er desa el f« vrouw I rou- «�n en z ij n e n broeder :.\'.>.kr�o«i verwekken. Nu waren er bij onB zeven broc- ders ; e» de eerste ten vrouw* getrouwd hebbende «tiert\', en dewijl hij geen kroost had sou tier hij zijn vrouw �ju. vuur zijnen broeder. Desge- lijka ook de tweede, en de derde, tot den zevende toe. _7. Ten laatste na allen ia ook .\'M.de vrouw gestorven. In de opstanding dan wiens vrouw /.al zij wezen van die /even? want zij hebben ze allen ge- :\'\'}. iin.1. Maar Jezus antwoordde enseide tot hen: (Jij dwaalt, niet wetende de Schriften HO. noch de kracht God». Want in de opstanding nemen zij niet ten huwelijk . en worden niet ten huwelijk uitgege- ven; maarzij zijn als enge- U.lenGods in den hemel. En wat aangaat <i.- opstanding der dooden, hebt «ij niet gelezen \'t geen van Uod tot ulieden jresproken is, :ij.die xejrt: Ik ben de God Abraham» en de God (Kaakt en de God J a- kobs? God in niet een God der dooden maar der leven- li.\'i.dcn. Kn de Bt\'tiaren dit hoo- rettde, werden verslagen over \'.ijne leer. Hl. I\'jn de tarize�rs Behoord hebbende dal hij deu saddu- ce�ra den moid t�ewtopt nad , /.ijn tezamen bij ��n ver ga> :i).de,-d; i n ��n uit hen , tijttde een wetgeleerde, heeft jie- vraagd, hem verzoekende, ;tr..en zeggende; Meester, welk 14 bet gronte gebod in de K". wet? i\'. «i Jezus zeide tot Ueui: Gij z u It 1 i cfbeb- hen den Heer uwen God ui e t g e h e e 1 uw hart e n luetgeheeluwe ziel e u met e e h e e 1 uw SS. v e r s t a n d. Dit ia het rer- ate en het groot e gebod. :/u. Kn het twdededaaraan ge-

		lijk , ii: Gij zult uwen naast e I i e l\'b eb b e n al » lu.uzelven. Aan deze twee geboden hangt de xanache wet en de profeten. -H. Al» nu de farizefri teza. men vergaderd waren, viaag- 12.de hen ir,:r en zei-le: Wat dunkt u van den t hristun? wieitR zoon iB hij ? Zij zeiden -YA, tot hem: Havids zoon. Hij zeid? tot hen: Hoe noemt Ueni dan Havid in den Geest 4t,zijnen Heer, zegireiide: [»� Heer heeft gezegdtot in ij n e n Heer: Zit aan in ij n e re�terAiiMrf.toi\' d a t i k n w e v ij a n d e n z a I gezet hebben tot een voetbank uwer voeten. 45. Indien hein dan Havid noemt zijnen* lieer, hoe is hij zijn 4ti.zoou \'t in niemand kon hem een woord antwoorden , en niemand durfde hem van dien dag aan iris meer vra-

		HOOFDSTUK ». 1. Toen «prak Jezus tot de scharen en tot zijne diseipe. L\'.len, zeggende: Heschril\'r,re- leerden en de farizee\'rs zijn gezeten on den stoel van Mo- 3. zes. Naarom alwat zij u ze<- gen dat gij houden zult, houdt dat* en doet het; maar doet niet naar hunne wer- ken; want zij zeggen\'t, en l.doen \'t niet. Want zij hin- deu tasten die zwaar zijn en kwalijk om ie draden, en h-xgen ze op de schouders der memtehiMi; maar zij\' wil. leu die met hunneo vinger �.iliet verroeren. Kn al hunne werken doen zij om van de menachen gezien te worden , want zij maken hunne ge- denkcedels breed, en maken de zoomen van hunne klee< ti.deren groot. En zij bemin- uen de vooraancittina bij de maaltijden, en de voorge- stoelten in de eynngoKtu, 7.ook de begroetingen op de

-ocr page 43-



		MATTHE�S 2:i.

		markten , en om van de me»- scben geiniamil te worden s. lUbbi, llabbi. Doch gij zult niet Itabbi �� uu.;.....! « urdi n want ��n ia uw Meester, na- melijk Christus, en gij «ijl i\'.allen broeders. Eu gij xult niemand uwen vader noemen on de aarde ; want ��u is uw Vader, namelijkdie in de l;e- Il>. melen ii. Kn u ij zult niei meesters genoemd worden, want ��n is uw Meester, tl.H«me/(/A- Christus. Maar de meeste van u zal uw dienxiir IC.zijn. En wie zichzelven ver- hoogen zal , rf<>zal vernederd worden; eu wie xichzelvcn zal vernederen, die zal ver- hoozd «orden. KI. Maar wee u «ij Behrhtge- leerden eu farize�rs, «ij «f veinsden; want uij si uil hef kdi;l ,i. r :ik der hemelen vooi de menrehen, overmits n\\ daar niet ingaat , ende;.-enei die Ingaan zouden niet laat ingaan. i l. Wee u «ij schriftgeleerden en larize�rs, gij geveinsden want gij f ei de huizen der we duwen op , en dut ouder den «�i-dijn vuil lang te bidden; daarom zuil «ij te zwaarder oordeel ontvangen, l�, Wee u (tij schrift geleerde n en farizee�rs, gij geveinsden ; want gij omreist aee en land "ii. enten Jode«enoot te m. ken; en als hij \'t k e. worden is, zoo maakt «ij hem een kind der hel, tweemaal meer dan j[ij zijt.* 16. Wee u gij blinde leidslie- den, die zegt: Zoowie ge- xw-oren zal hebben bij den tempel, dat is niets; maar zoowie gezworen zal hebben bij liet goud deb tempels, die 17.1« schuldig. Gij dwazen en blinden, want wat is meer- der, het goud of de tempel )*.dic het goud hciligl ? Kn zoowie gezworen zal hebben hij het Altaar, dat is niets; «iinar zoowie gezworen \'..il I		hebben bij de gave die daarop li\'.is, die is schuldig, �ij dwa zen en blinden , want wat is meerder, de gave ol\' het al taar dat de gave heilig\' \'- JO. Daarom wie zweert bij hei altaar, the zweert hij het. zelve en bij alwat daarop is ; 21.en wie zweert bij den tem- pel, die zweert bij denselve en bij dien die daarin wooni ; 22, en wie zweert bijden hem ei, diezweert bij den troon Gods en bij dien die daarop zit. 2;». Wee u gij schriftgeleerden en farize�\'rs, gij geveinsden ; want gij vertif-nt de kruize. munt eu de dille en een ku- miju, en gij laat u� het zwaarste der wet, namelijk het oordeel en de barmhar- tighcid en het gelooi\'. Deze dingen moest men doen en 2l.de andere niet nalaten. Gij blinde leidsliedeti, die de mug uitzijgt en deu kcmel doorzwelgt. 25. Wee u gij schriftgeleerden en farize�m, gij geveinsden ; want gij reinigt het buiten. stedea drinkbekers eti des schotels, maar van binnen zijn ze vol van roof en on. 26.matigheid. Gij blinde fari zei\'r, reinig eerst wat binnen ij den drinkbeker en den schotel is, opdat ook het bui- tenste derzelve rein worde. 27. Wee u gij schrift gel eerden eu i\'arize�r», gij geveinsden _; want gij lijt den witgeplei». terden graven gelijk, die van buiten wel schoon schij. oen, maar van binnen zijn ze vol doodsbeendcren en fti.alleonreinigheld. Alzo � ook schijnt gjf wel den men- Bchen vau buiten regtvaar- dig, maar van binnen zijt gij vul geveinsdheid en on- geregtigheld. 29, Wee u gij schriftgeleerden ru farize�rs, *ij geveinsden , want gij bouwt de graven der profeten op, en versiert de graiteekeuen derrcgtvaardi

-ocr page 44-



		MATTHE�S w.
		:i6


		Ml.gen, en 7.->jet: Indien wij i ten tijde onzer vaderen wa- rrn geweest, wij zonden met hen peen geineenicliap ge- had hebben aan bet bloed �>t.der profeten. Al il ui* getuigl [ xijtff/rii uielve, dat gij kin- i deren rijt dergenen die de \\ \'M. profeten �edood hebben. (�j ittin ook, vervult de maat uwer vaderen. :»\'. Gij «langen, gij adderen gebrnedaels, hoe zoudt gij de helsehe verdoemenis ontvlie- > �l.den? Daarom zie, ik iend\| tot 11 profeten en wijzen en schriftgeleerden, en uit de aelve zult gvj �ommifftn* doo drn en kruisigen , en MMUni* fft* uit dezelve lult gij v>^rp- Beien in uwe synagogen , en zult ze vervolgen van Mftd f�.tot slad; opdat op u kome al het regtvaardi^e bloed dat vergoten is op de narde, van het bloed de* tegl vaardigen Abele at, tot op het bloed van /., e-:- \'i". den toon van Baracbia, welken gij gedood he.hl tUHRChen den tempel en Ml. het altaar. \\ \'nurwaar tc\\i ik u, «1 deze ding» n rullen 0- men over dit geslacht. \'t#. Jeruzalem, Jeruzalem, ^ij die de profeten doodt, en stecnigt die tot u ge/.o iden zijn, boemenigmaal heb ik uwe kinderen wiiten bij��>i- vergaderen, geltjkerwijaeen I hen hare kieken» bjj�enver- gadert onder de vleugelen,! en aijliedcn hebt niet ge- W.wild. Zie, uw huis wur.lt u l\'. woest gelaten. Wart ik «n u, gij zult mij vao nu aan niet /.leu , totdal gij zeggen zult : Gezegend <* hij die komt in den naam des llecren. HOOFDSTUK t4. 1. Kn .Jezu* ging uit en \'er- trok van den tempel; en zij. ne dircipeleu kwamen hij beiu,om hein de gebouwen /.des tempel\' te toonen. Kn Jezus telde tot hem Ziet gij
		niet al deze dingen? Voor. waar setj ik u, hier zal niel een iteen op den undreen uteen gelaten worden,dir niet afgebroken zal worden. 3. Knals hij op den Olijfberg gezeten waa, gingen de dia- cipelen tot hem alleen, teg- gende: /.eg on», wanneer zullen deze dingen zijn ? Ku welk zal het teeken zijn van uwe toekomst en van de vol 4.eindinjeder wereld? Kn .le- �� - ui � n o i.,(.\'. :. zeide tol hen: Ziet toe dat n niemand "i.verleide; want velen Ballen komen onder mijnen naam . zeggende: Ik beu de Chris rus, en zij zullen veten ver- S.leiden. Kn g\'j zult hooren van oorlogen en geruchten van oorlogen : ziet toe, wordt uiet verschrik! i want al die dingen moeten geschieden , maar nog is het einde niel. 7. Want hot Mie volk zat tegen het andere volk opstaan, en het �tne koningrijk tegen het nadere koningrijk; en er zullen aijn nongennooden, en pest Hen tien, en aardbe vingen in venu-heiden pi aai 8. «en. Doch al die dingen tij» maar een begin dpr smarten. 9. Alsdan zullen zij u overlevr ren in verdrukking, en zul len u dooden, en »ij zult ge haat worden van alle volke- 10. ren om mij na naams wil. Kn dan zullen er velen ge�rgerd worden, en zullen elkandei overleveren en elkander ha II.ten. Kn vele valsche prof. len zullen opstaan, en zul lei: l-.er velen verleiden. Kn 0111- dat de ongeregtigheid ver menigvuldlgd zal worden, zoo zal de liefde vaa velen 1,1. verkouden. Maar wie rolhfif\' den zal tol den einde, die II.zal zalijr v, ui .\'ii. Kn dn evangelie des koningrijk* zal iu de geheelc wereld ge- predikt worden tot een ge. tuigenis allen volkeren; «\'\'i dan zal het einde komen.

-ocr page 45-



		E�K M.
		M\\TTM

		I.i. Wtnnrer gij dun ulr zien dm gruwel der verwoest ion, waarvan icenproken is door Dani�l den profeet, staande in de heilige jilanr h , wie \'- \' l(-est. die merk e daarop) , li\'. dat alsdan wie iuJud�a lijn, IT. vl inden op de bergen; wie op liet dak is, kome niet af om iet uil zijn huis weuiene- 18,ment en wie oj> den tikker is, kecre niet weder terug om zijne kleederen weetone- !\'.\'. men. Maar wee den bevruch» ten en den lOgenden n-nnwrn W.hl die dagen. Doch bidt d"t uwc vluKt niet xeschiede de» winters noch op een sabbut; 21. want alsdan zal er irroote verdrukking wezen, noeda- uiffe rjift ie geweest van het hcijin der wereld tot uu toe, ..\'.er ook niet lijn /al. rJn zoo die datreit niei verkon wet* den, Reen vlee»rh zoude be- houden worden -. maar om der uitverkorenen wil zulten dia dagen verkort worden. 2\'i. Alsdan zoo iemand tot ulie- dcu ml leggen! /\'ie hier ik de Christus, o/daar, gelooft 2-1. bel niet Wnnt er zullen val. sebp Christussen en valscbe proleten opstaan, en zullen jrroote teekenen en wonder- heden doen, alioo dat zij indien net mogelijk ware] ook de uitverkorenen zoudeu ih,verleiden. Zie , ik heb het ti :\'((. voorzegd, /.oo zij dan tot n zullen zeggen: \'/Af.. hij is in <le woestijn , gaat niet uit ; - YAv,hiji\\n* de biunenkame -7. ren , gelooft Het niei. Want gelijk de bliksem u it gaaf van het i-.i-k :» en schijnt tot het westen, alx�o zal ook de toekomst van den Zoon des .\'H.nieiischen wezen. Want al- waar bei doodeliKchaam zal zijn , duHr zullen de arcaden vergaderd worden. 29. Kn terstond ii�de verdruk- kui. dier dagen zal de zon verduisterd worden, en de maan zal haar schiinnel niet		«even , en de sterren tollen van den hemel vallen , en de krachten der hemelen zullen :il>.bewogen worden. Kit alsdan zal tn den hemel verschijnen het teeken van den Zoon des meosL-ben ; en dan zullen al de geslachten der aarde woe- nen , en zullen den Zoon des mensc�ieu zien, komende op de wolken des hemels met Kroot e krachi en heerlijk- 31,held. Kn bij zal zijne enge- len uit/enden met een ba- zuin van groot geluid , en zij zullen zijne uitverkorenen bij�i^nverjtaderen uit de vier winden, van het��ntuiterste der hemelen tot het a tdert uiterste dcrzelve. 32. Kn leert vau den vijge- boom deze gelijkenis: wan- neer zijn tak nu leer wordt en de bladeren uitspruiten , zoo weet gij ij." de zomer 33. nabij ia: alz�� ook gijlie. den, wanneer gij "� deze dingen zult zien, zoo weet dat het nabij is voor de deur. 34. Voorwaar ik zee u, dit ge- slacht zal geenszins voorbij gaan totdat al deze dingen 36. sullen geschied xijit. De he- mel en de aarde zullen voor bijbaan, maar mijne woon \'.\' ii zullen geenstins vuoi\'- bijicaan. liii. Doch van die dag en ure weel uIemand, ook niet de engelen der hemelen, dan 37. mijn Vader alleen. Ku ge- lijk de dagen van Nonen mns* reu, als�o zal ook zijn de toekomst vau den Zoon des 84.mentenen. Want gelijk zij waren in ile dnifeii v��r den zondvloed, etende en drin kendp, trouw ende en ten hu,* \'weiijk uilgrvende, tot den tlaic toe op welken Noarb in llil.de ark ging, en bekenden \'t niet, totdal de /.oudvloe.! kwam en beu allen wei-nam : alzo» zal ook zijn de toe komst van den Zoon de» W,men*ehen. Alsdan zullen er

-ocr page 46-



		MATTHK�S 2i.

		twee op den akker zijn ; de \'<ii zal aangenomen en de ander zal verlaten worden; II.er zullrn twee pmnwn nm- !*n �. dni molen: dr -. m¹/.al aangenomen en de an. tiere za! verlaten worden. 12.Waakt dan, want gij weet niet in welke ure uw Heet hl m.menzal. Maar weet dit. dat zoo de lieer des huizes Ke wet en had in WUlke nacht, «aak de dief komen zoude, hij zoude L\'i\'ihn�! hebben en Koude lijn huil niet heb l l.lien laten doorgraven. l)aar- iiii; zijt ook bU oerrid , naat in welke ure gij \'i niet mccnl \'ui de Zoon del mensclien k\'iraeu. (i. Wie is dan de getrouw* rn voarsigtige dienstknecht, deuwelken >jn heer over zijne dienstboden gesteld heelt, om hunlieden Imn* voedsel Ie geven i-.-r regier l.tijd? Zalig ia die dienst. knecht, welken zijn heer komende zal vinden alz�o 47* doende. Voorwaar ik zes u dat hij hem zai zetten over IV al zijne goederen. Maarzoo i\'ie kwade die nktknecnt in iiju hartloudestegeni Mijn 11.beer vertoeft te komen, eu ui. ie beginnen tij* mede* �in inmkuechte n te slaan, en ie etsn en te drinken niet de rfi.drookitnrda: i»o zal de heer dezi-s dleaatkuecuts knuen len da»e op «eiken hij mem mei verwacht, en (er uredie i l.hij niet weet, en zal hem at\'- �caeiden, en zijn deel zetten met de geveinsden: daurzal weening .ijn en kuertiug .lei landen. HOOFDSTUK tV 1. alsdan zal het koningrijk dei hemelen zijn gelijk tien maagden, welke hare laiu- pen namen eu gingen uit, 2, den biuidegom tegemoet. Kn vijl\' van haar waren wijlen �i.p.a* vijf waren dwazen. Oje		dwaas maren, hare lampen nemende, namen geen olie 1. niet zieh; maar de wijzen canieii olie in hare vaten, \'i.uiet hare lampen. Als nu debruidegoni rertoefde, wer- deii zij alten sluiiuerig en >.vieleii in slaap. Kn te inid- dernacht geschiedde er een ... i .. \' p . Zie, de bruidegom komt, gaat uit hem te-e. 7. moet. Toen stonden al die maagden op en bereidden H barelampeti. Kn de dwazen zeiden tot de wijzen: Geeft ons van uw olie , «.uit onze \'J, lampen gaan uit. Uoch de wijxen antwoordden, tex- geadO: �een�tixt,* opdat er mistchien voor ons tti voor u niet genoeg zij; maar gaat liever tot de verkoopers en In.koopt voor uzelve. Als zij nu uenengingen om ;e koo- pen, kwam de bruidegom; en die gereed wurm gingen met hem iu tot de bruiloft, en de deur werd gsbloten. 11. Daarna kwamen ook de a»- dere maagden, zeggende: Heer, heer, doe ons open. li.Kn hij antwoordende zeide i Voorwaar zeg ik u , ik ken u 13.niet. 7,oo waakt dan, want .rij weet den daic niet noch de ure, in dewelke de Zoon .\'.<�* menrclieu komen zal. 11. Want Ar\' in gelijk een liir.i\'i-li , die buitenslands teiaeude zijne dieiiMkutch- ten rieji, en Kaf buu zijne Ift.goederen over; en den een gaf\'hij vijf lalcnteu, en den ander twee, en den derde ��n, een iegelijk naar zijn vermogen, en verreisde ter- lii.stond. Die nu de vijftalen- ten ontvangen bad ging be- neii en handelde daarmede, en won vijf andere talenten. I/. Desgelijks ook die de twee ontvangtn had, die won ook 18.twee andere. Maar die lut ��neoutvsngen had ging ue- neu en groef kn de aarde , en vprbor* bet geld »ijna hee-

-ocr page 47-



	MATTUE�S -2h

	Itl.reo. Kii uh cruku hui de heer vaknechten, en hiJo.inei hen. En dilemen (iui vu�:�.."en bragt tot hem:.�\'!< � i--jj . zeggevijf talenten hebKeven; zie, vijllenten heb \\\\. bo\'-l.ewnuiiea. En zde lot hem: VYMeu getrouwe diover weinig zijtgeweest, o«er vei.elteu: ga in i-"-. de uws nieren.twee talenien onkwam ��k de; lieer, 1 gij mij gegevenandere talenten23. ven dezelve gewheer zeide l"t hegoede en getroknecht, over wegetrouw gnweest;;al ik u ki tien:21, vreugde uw» liedie hei �.\'ne talgen had, kwan�de: Heer, ik keneen bard meoech.lende waar gij mhebt . en ver .addaar aattr* gij "i.\'�. hebt . tD bevreesik h m< n _�>�. ^:i �.\'.lalcut vrrborjren.�li./.ie, «ij heb: hotzij» lifirant roortut hem: Gij boodienstknecht, gisiiHfti waar ik nheb, en vandaa«_rtar ik niet ges.7.zoo UiOMt gij fllaabij de wisselarenben, en ik komhet mijne wedM, hebban met windan van hem heten geelt hel deng!t. tien talenten heeen iegelijk diezaljrcyeren word
	zal over vloedijr, h	29	ebben, maar

van daageen die uw-t heeft, van dien zal geoomeo wor- den ook «at hij heeft, Kn weibt nen onnutten il ie nu- kntebi uit in de buiten\'te duisternis; daar zal wre- ning ziju en knersing der tanden. Kn wanneer de Zoon de« menschenkomen zal in zijne heerlijkheid , en al de heilige engelen met hem, dan zal bij zitten op den troon tij- lier heerlijkheid: en voor hem nullen al de volkeren vergaderd worden, en hij zal ie van elkander Bedelden, gelijk de herder de schapen alenten hebt \| 3.f.van de hokken icheldt; en hij zal de schapen tot zijne i-rgterflew\' ter ten , maar de hokken tot eijne linkerAitm. .Alsdan zal de Koning teR- gen lot degeueu die tot zijne re<i?r\'"\'drf zijm* komt gij iri\'zegtnden mijas Vader». be�rft het koningrijk \'t welk n bereid io van de grond) eg- ging der wereld; want ik in r. hongerig geweest en gij hthr mij teeten gegeven, ik ben dor^\'ig geueefcl en gij htbt mij te drinken g«ge- ven , ik was een vreemdeling en gij hebt mij geherbergd, \'M.ik. uum unakl en gij bebi mij gekleed, iu ben kiank ge. aeest ea ^»j hebt mij ftr- zoehl, ik hs ia de gevan gentftenjij «jt tot uiij ge- 117.komen.\' l>i-n sullen de regt - vwirdi ;eu hem antwoorden, zeggende; lieer, wanneer hebhen wij u hongerig <e zien, en gehpijiigd? of dor- Mix, en te diinkeu ^egeien \'f AS. En wauueer hebben wij u een vrecoideling gezien, en neherheri,-d * o! iiankt , en :<o.gekleed? En wanneer heb- ben wij ti krank gezien ut* in de gevangenis, en zijn tot \|n.a gekomen r Kn de Koning :mI nniwoorden eu tot beu ztgejen: Voor-raar ie.,- ik n.

-ocr page 48-



		MATTHKrS -2i-.

		voor zooveel gij dit ��n van deze mijne minste broeden gedaan hebt, zoo hebt xi)dn.t .mij gedaan, J>an zal hij zeg- gen nok lot \'lettenen die ter linki-i.!.ii,hI zijn : Gaat wen vaumij, gij vervloekten, iu het eeuwige vuur \'t welk den duivel en zijnen engelen be- !.reidia; want ik ben l)onge- rig geweest en «ij hebt mij niet te eten gegeven, ik ben dorstig geweest en gij hebt mij niet te drinken gegeven, t. ik was een vreemdeling en ff ij hebt mij met geherbergd, naakt en gij hebt mij niet gekleed, krank en in de ge« vangenis en gij bebt mij niet i. bezocht. Dan zullen ook deze bcm antwoorden, zeg- gende: Heer, wanneer heb- ben wij u hongerig gezien, of dorstig, ol\'een vreemde, ling, of naakt, of krank , of in ue ge vangein» , en hebben >.u niet gediend? �Win zal hij bun antwoorden e» zeggen: Voorwaar zeg ik 11, voor zooveel gij dit eva van di\'te minaten niet gedaan hebt, /.oo bebt gij het mij ��k nie\' �.gedaan. �ndese zullen gaan 10 de eeuwige pijn, maar de rt\'gt vaardigen in het eeu- wig« leven. HOOFMSTUK VA Kn bet i* geschied als .Je- /.tilt al deze woorden ge�in. diffd had, dat hij tot zijne 3.discipelen xeidc: Gij weet dat ua twee dHgen het pa- Bi\'ha in, en de Zoon den nieuselien zal overgeleverd worden om gekruisigd ie worden. i. Toen vergaderden de over. priesters eu de schriftgeleer- tleu en il" ouderlingen den volks in de /.Hal des hooge. priesters, die genaamd waf i. K&jafa», en beraadslaagden tezamen , dnt zij Jezus met listigheid vangen en dimden i. zouden. Jloeh zij zeiden ;
		Niet op het leent, opdat er geen oproer worde onder het volk. \'. Il* nu Jezus te llethnni>\' was, ten huize van Sioion \'.den melaatsche, kwam rot hem een vrouw hebbende een albasten tieten met zeer kostelijke zalf, en goot ze uit op zijn hoofd, tlaar bij t.aau tafel zat. En zijne dis- cipelen dal ziende, namen \'t zeer kwalijk, zeggende: i. Waartoe dit. verlies f Wam deze zalf had duur kunnen verkocht en de /wint/natu den ). armen gegeven worden. Maar Jezus tul/ca verstaande, zeidf tut hen; Waarom doet gij deze vrouw moeite aan \'t Want zij beeft een goed werk i.aiin mij gedaan. Want de armen bebi gij altijd met u, maar mij hebt gij niet al- !. tijd. Want \'-� zij deze zalf op mijn ligchaain gegoten heeft, zoo heeft zij hel ge- daan tot een vonrbt reiding run* i. mijne begrafenis. Voorwaar zeg ik u, alwaar dit evangelie gepredikt zal worden in de geheflc wereld , daar zal ook int hare gedachtenis gespru keu worden van \'t geen zij godaan heeft. I. Toen ging een van de twaalf, genaamd Judas ls- kariot. tot de overpriesters, >. en z> ide: Wat wilt gij mij geven, en ik zal hem u over leveren? En zij bobben hem toegelegd dertig zilveren pen � i.ninffen, Kn van toen al\'zoent hij gelegenheid dat bij hem overleveren mogt. ". Kn op den eersten dag der oiigdzuurde brooden kwamen �e discipelen tot Jezus, zeg- gende tot hem: Waar wilt gij dat wij u bereiden tiet i.paseba te eten? Kn h\'j Bel- de : �aat henen iu de stad toizulk eenen, en zegi hein: He Meester zegt: Mijn tijd is nabij, ik zal bij u liet pa- ucho houden met mijne d)s-

-ocr page 49-




	MATTHK	il ar hap cu der kudde zul* lenveratrnoid worden. J. Maar nadat ik zal opgestaan ziju . zal ik u voorgaan naar .\'t.Galil�a. Doch Petrus ant- woordendezeiiietot hem : Al werden zij ook allen aan u ge�rgerd , ik zal nimmermeer t. ge�rgerd worden. Jezus zei- de tot hem ! Voorwaar ik zeg u, dat gij in deren zelfden nacht, eer de haan gekraaid zal hebben, mij driemaal o, fait verloochenen. Petrus zeide tot hein: Al moesl ik ook met u Herren, zoo /al ik u geenszins, rerlooehenen. Dergelijks zeiden ook nl de discipelen. i\'. Toen ging Jezus met hen in een plaat* genaamd Oeth - seiuan�.eii zeide tot de dis- eipelen : Zit bier neder tot - dat ik licnenga en aldaar tal ;7. gebeden hebben, Kn met zich nemende Petrus en de twee zonen van Zebede�s, begon hij droevig en zeer W.beHngst te worden. Toen zeide hij tot hen: Mijne ziel is geheel bedroefd tot den dood toe: blijf; hier en �\'.waakr met mij. Kn een wei- nlg voortgegiian zijnde viel hij op zijn aangezigt, bid* derde en zeggende: Mijn Vader, Indien\'t mogelijk ie, laat deze drinkbekervan mij voorbijgaan;doch niet gelijk ik wil, maar gelijk Rij wilt. lil. Kn hij kwil tot de dlscipe- len en vond ze slapende, en zeide tot Petrus: Kunt gij lieden dan niet **"�« uur met 11. mij waken I Waakt en bidt , opdat gij niet in verzoeking kouit: de geest is nel ge- willig, maar het vleesch i Ij.zwak. Wederom ten twee- den male henentraande had hij, .\'eggende: Mijn Vader, indien deze drinkbeker van mij niet voorbij kan gaan tenzij dat ik hem drinke . uw 13.«il geschiede. Kn kouiendf bij ken , rond hij ze w\'ederom

		t. eipeleu. Eu Jr- discipelen deden gelijk Jezus bun bc- volen had, en bereidden het pascha. i. Kn als het avond geworden was zat hij aan met de t waal 1. .Kn toen zij aten zeide hij: Voorwaar ik zeg u , dat een \'.van u mij zal verraden. Kn vij zeer bedroefd geworden zijnde, begon een iegelijk van ben tot hem te reeden : (. Ben ik \'t Heer * Kn hij ant- woordende zeide: Die de hand met mij in den schotel indoopt, die zal mij verru- kden. De ZfO" des meiischen Kaat wel henen «el ijlt van tiein geschreven is, maar wee dien uienseh door wei- ken de Zoon des nietincheu verraden wordt : het ware hem goed zoo die inensrh niet geboren ware geween. >. Kn Juila* die hem verried antw .u.rdd» en zeide : iieti ik \'t lUbbi? 11ij zeidetot hem : (jij hebt tiet gezegd. i. Kn als zij aten nam Jezus het brood , en gezegend heb. bende brak hij bet, en gaf bet Au dit el pelen, en zei de: Neemt, eet, dat is mijn lir- ". chaam. Kn bij nam den drinkbeker, en sedan kt heh bende gat hun dien, zeggen- de: Drinkt allen daaruit; \'t. want dat is mtjo bloed , bet hhrtl des nieuwen t esta- inente, \'t welk voor velen vergoten wordt tot vergeving J.der zouden. Kn ik zeg u , dat ik v tu nu aan niet zal drilt* ken van deze vrucht d �� wijnstoks, tot opdien dag, wanneer ik met u dezelve nieuw zal drinken in \'t ko- ningrljk mijns Vaders. il. En als zij den lofzang \|fe- zougen hadden, gingen zij l.uit naar den Olijfberg. Toen xeide Jezus tot ben : Uij zult alleu aan mij ge�rgerd wor- den in dezen nacht; want er in geachrevi n Ik zal den herder ala an, en de

-ocr page 50-



		MATTHK�S 26,

		slapende; VA til htirjueOOKCn \| I.waren bezwaard. Eu Uen la- tende ging hij wederom he. [. npn en bad ten derden male, j zeggende dezelfde voorden.} "�.Toen kwam hij tot nijnedii- j rtpelen, en reide int hen;! Slaapt nu voort en roatj zie, I de ure is nabij �-.-\\ umi . , en tl de Zoon des mentenen wordt I nv.Tgeleverd in de handen \' li.der zondaren. Staat op, laai ! ons _-hh;i : lic , hij ia nullij j die mij verraadt, li \'. En al* hij no.; prak , zie , j Judas, een ian de twaalf, i kwam, en niet hem een \' xrnote schare met zwaarden en «tokken, <..\'-..�,j.-� van de overpriesterfn en ouderlii>- t.Kfii des volk. En die bem verried had hun een teeken tenren , zeggende : W ieu ik zal ku»sen,die i \'t: grijpt }. hein. En terstond komende lOt JpKUl, zeide hij: WfWi iretrroet ttahhi ; en hij kuste il. hem. Maar Jezus zeide tot hem: Vriend, waartoe z\'jt gij hier? Toen kwamen zij toe, en sloegen de hnndeu i aan Jezus en grepen hem. I I. Kn lie, een van degenen I die met Jezus waren, de Ir hand opstekende , trok zijn I ?waard uit, en slaan ?e den] dienstknecht de* uooge- i l>rieMers, hieuw zijn oor af. !.Toen zeide Jezus tor hem : \| Keer uw zwaard weder in i zijne i>laau;want allrndiei het zwaard nemen, zullen i door het zwaard vergaan. \\{ .in iii.i i\'i t;j det ik mijnen Vader nu niet kan hidden, en hij zal mij meer dan twaalf legioenen engn\'rn I bijzMten? Hoe zouden dan de Schriften vervuld wor- dan , itir tepg�n dat het alz�� ge»chiedi:li moet? .. Te dier ure «prak Jezus tut de scharen : Gij zijl uit � gegaan ala tegen eer moor- de Ml r, met zwaarden en mokken, om mij te vangen:		dagelijks zat ik hij u , lee- rende in den tempel, en irij S. hebt mij niet ierepeii ; doch dit alle is geschied npdm de Schriften der proleten zon- den vervuld worden. Toen vlusrtteii ai de dtacinelen, hein verlatende. r. lila mi Jeim gevangen h\'tdilen , leidden km* henen tot Knjafa* den hoogeprie. ter, alwaar de t-chriltijeleer. den ee ouderlingen verg:i �<.* drrd waren. En I\'etru* vole> ite betn v«n verre tot anti «te zal de» bonceprirf tere, en binnengegaan zijnde zst hij bij de dienaren , om het tin- de te zien. h Eu de overprietten e» de imderlingeii en de geheele Kroote rand zochten valsche getui treni« tegen Jezus, opdat zij hem (iooden tuogten.eii i.vonden niet; en hoewel (r vele valsehe getuigen toege komen waren, zoo vonden zij [.turk* niet. Maar ten laatste kwamen twee vAlscbe geiui- ften , en zeiden : Desa heeft gezegd: Ik kan den tempel Gods afbreken, en in drie dagen denzelven opbouwen. \\ En debooge))riesterniistaan- de zeide tot hem : Antwoordt gij niets? Wat getuigen deze i. te^en u r 1\'ocli Jezus zweeg stil. En de hoogepriester atitwoordendereide tot hem ! Ik bezweer u bil den leven* ilen God, dat gij ons zeitt ol Xtj zijt de i\'hri\'tus, de Zoon I. Had* ? Jezus zeide tot In n : Gij tiebt hrt gezegd. Doch ik zee ulieden, ^v "\' ^:,u "^ai\' mll gij zien ren Zoon des menrehen kittende ter reir- tvi/nniit der kracht tiud», en komende op de wolken des . hemels. Toen verscheurde de hoogepriester zijne kleede ren, zeggende: Hij heelt tia� gelasterd: wat hebben vtij nog getuigen van i.....- de^-\' Zie, uu heht gij zijne ..(/«�\'�lastering gehourd i wal

-ocr page 51-



		MATTMKftS:

		dunkt uledeii � En zij anl-i woordt nde zeiden : 11 ij is drs! 17. dood» srhnMig. Toen spuw . den rij in zijn m \'ngizljrt. en Mt slflt\'L,\'* I ". ! i r - II \| !l,- I . \'-l-.-l\| , (\'Il anderen gaven hem kinue. bakfin :� ii . zeggende : Pro- t\'cteer ons, Christus, wte �v \'l die il ge«Ugt\'� heeft ? �\'M.* Kn Petrvi zat buiten in de . -;\'il . eu een dienstmaagd kwam tot hem, zeggende: Gii wM�it ��k met Jezus den ru Galilei-r. Maar hij loorliende het voor allen, zeng»nde: Ik 71.weet niet wat «ij /.ent. Kn als bij naar de voorkort uitging, eh? \'\'"\'i\' een an- dere dienufmiafid, en zeide IOt degenen die aldaar u-a - .-rn : Deze wat ��k ntet Je- 7\'- /UB den \\a/,arener. Kn hij loochende her wederom met een eed, sfggea�e;* Ik keu rxdrn luensr\'h niet. Ka een weinig daarna, die er 6\'on- den bijkomende zeiden tot Petrus.: Waarlijk gij stijt ��k van die, want ook uwe opraak mnakt u openbaar. 74. Toen begon hij tieh te ver- vloeken, en te zweren: Ik "".ken den inenrch niet. Kn teratond kraaide de haan; en Petrus werd indneh\'ig aan het woord vm Jezus, die tot hem gezegd had: Kei\' de haan gekraaid zal hebben zult »lj mij drie. maal verloochenen. Kn naar* �in i\'. ii gaande weende hij I bitterlijk. < HOOFDSTUK �. 1. Ut bet nu morgenstond geworden was, hebben at de overpriesters en de ouderlin- gen des volks team»n raad criiii:iicn tenen Jezus, dal -\\zij bein dooden souden; en iieiu gebonden hebbende, leidden zij Ae�i weg,en ga. ven hem over aan Pontius Pllalu» den stadhouder. \'(. Toen heeft Judas die bem verraden bad, tiende dat hij
		veroordeeld was, berouw ge bad, en heel! de dertig rl- vrren pniutngni dm over- priesteren eu den ouderlin- 4.«en wedergehragt, zrggen- d<\'; Ik heb gezondigd , verra- deiide bet onschuldig bloed. Maar zij zeiden : Wat gaat ons itnt aan � (itf moogl loe- \'i.zien. Kn «is hij de z�ve- ren penningen in dm tempel geworpen had, vertrok hij, en henengAande verworgde 6.xirbriven. Kn deOTerprle» ters de zilveren penningen* nemende, zeiden: (Iet is niet geoorloofd dezelve iu de offerklrl te leggen. de- «ijl het een prijs des bloed» 7. is. Kn t«vamen raad genn. nisn hebbende, kochten /ij daarmede den akker de* pot- tebakkn-s, tot eenu hegrafe. nis voor de vreemdelingen. v Daarom is die akker ge- naamd de akker des bloede tot op dm huldigen da. 9. Toen is vervuld geworden \'t geen gepn>keu ia door den proleet Jeremia, leggende; f. n lij bebben de der ( �. t \' i i -. f r i� n .. . � : -. ./ -- genomen, de waarde van den gewaardeerde der kinderen laraels, den wel k e n z ij gew :i s - t.d e e r d bebben, en heb ben dezelve gegeven v o o r d e u a k k e r d e � pol. tebakkers;volg*ii» \'i f een ni ij d e lieer bcn>- en beeft. Kn Jezus stand voor Jeu stadhouder; en de stalhou der i raagde hem. zeggende i Zijt gij de Koning der Jo- den? Kn Jezus geide bem i :. Gij z-egt bet. EoaU bij van de overprieters en de ouder lingen beschuldig I werd , (antwoordde hij nieta. Toon zeide PilatMtol hem : Hoort gij niet hoevele taken zij te- l.geu u getuigen? Maar hij antwoordde hem niet op een ��uig woord, alzoo dat de

-ocr page 52-

-ocr page 53-



		EtfS 17. � 63.waren werden opgewekt; en uit de grnven uitgegaan zijn- de nazijneopstanding . kwa- nit\'h zij in de heilige stad, 61. en zijn velen verschenen. En de hoofdman over honderd, en die met hem Jezus b?- waarden , ziende de aardbe- ving en de dingen die ge- schied waren, werden zeer bevreesd, zeggende: Waar- lijk deze wan Gods Zoon. 55. En aldaar waren vele vrou- wen van verre aanschouwnn- de, die Jezus gevolgd waren van Galil�a om hem Ie die- 56.nen; onder dewelke was Maria Magdalena, en Maria de moeder van Jacobus en Joses, en de moeder der zonen van Zebedeus. 57. En als het avond gewor. den was, kwam een rijk man van Arimath�a, met name Jozef, die ook zelf een 68. discipel van Jezus was : deze kwam tot Filatus en begeer, de het ligchaam van Jezus. Toen bev«i Pilatus dat kent het ligchaam gegeven zoude 59. worden. Kn Jozef het lig. chaam nemende, wond het* zelve in een zuiver rijn lijn* 6li.waad, en leide dat in zijn nieuw graf, \'t welk hij in een steenrots uitgehouwen had; en een grooten steen tegen de deur des grafs gewemeld til. hebbende, ging hij weg. En aldaar was Maria Magdalena en de andere Maria, zittende tegenover het graf. 62. i)es anderen daags nu, welke is na de voorbereid ding, vergaderden de over- priesters en de farize�rs tot \'\'i. Pilatus, zeggende: Heer, wij zijn indachtig dat deze verleider nog levende gezegd heefi: Na drie dagen zal ik 64.opstaan. Beveel dan dat het 5raf verzekerd worde tot den erden dag toe, opdat zijne discipelen misschien niet kn � inen bij nacht en hem ste- len, en zeggen tot het volk: 4
		MA TT II �M.tijde. En die voorbijgingen lasterden hem, schuddende IO� hunne hoofden en zeggende^:Oij die den tempel afbreekt en in drie dagen opbouwt, verlos meiven ; indien gij de �oon Godszjjt, zoo kom af 11, van het krui». En desgelijks ook de overpriesters met de schriftgeleerden en ouderlin- gen en farizeiirs hem bespot. i.\'. ir nde, zeiden: Anderen heeft hij verlost, hij kan zichzel- ven niet verlossen; indien hij de Koning Israels is, dat hij nu afkom e van het kruis, en wij zullen hem gelooven. 13. Hij heeft op God betrouwd: dat hij hem nu verlosse, in- dien hij hein w�t wil; want hij heeft gezegd: Ik ben 11. Gods Zoon. Kn hetzelfde verweten hem ook de moor- denaars die met hem ge- kruisigd waren. 15, Kn van de zesde ure aan werd er duisternis over de ge- heele aarde, tot de negende lli.uretoc. En omtrent de ne- gende ure riep Jezus met een groote stem, zeggende: E 1 i, E I i, 1 a m a sabachtani, dat is: mijn God, mijn God, waarom hebt gij 17. in ij verlaten! En sou.* infgen van wie daar Btonden :u/�«hoorende, zeiden: Deze IS. roept Elia. En terstond een van hen toeloopende nam een spons, en die met edik gevuld hebbende stak ze op eenrietstok, en gaf hem te tl), drinken. Doch de anderen zeiden: Houd op, Iaat ons zien of Elia komt om bem 51). te verlossen. En Jezus we* derom met een groote stem roepende, gaf den geest. 51. En zie, het voorhangsel des tempels scheurde in tweefin, van boven tot be> neden, en de aarde beefde, en de steenrotsen scheur. >2.den, en de graven werden Jeopend, en vele lfgcbamen er heiligen die ontslapen

-ocr page 54-



MATTHK�S 28.

Hij is opgestaan van de doo- den: <"i mo zal de laatste dwaling er.urer zijn dan de 4, eerste. Kn IMlatus zeide tot hen: Gij hebt eene wacht: gaat henen, verzekert bet . geiijk gij \'t verstaat. Kn r.ij benengaande verzekerden het graf met de wacht, de» neen verzegeld hebbende. HOOFDSTUK ». 1. Kn laat <m den sabbat, als bet begon te lichten tegen den i\'-.-r .i-u dnu der wee, Lwhmi Maria Magdalena en de andere Maria otn het graf 2 ie bezien. Kn zie, er ire- �CBiedde eeu grooie aardbe ving; want een enne\' de Ileeren nederdaiendeuitden hemel, kwam toe en wen- tclde den teen al\' van de \'A.* deur, eu :at up deuzelve. Eu i\'jve gedaante was gel ijk een bliksem, en zijne kh-c u .. i. wit gelijk sneeuw. Kn olt vrees van hem zijn de wach- ten zeer verschrikt gewor- den , en werden als doflden. d Manrdeeugel antwoordende telde tot de vrouwen: Vreest gijliedeu niet; want ik weet dat gij zoekt Jezus die ge- f, kruisigd was. Hij is hier niet; want hij is opgestaan, gelijkhijgezegdheeft. Komt ticrwaa.\'it», ^iet de pluatr waar Ue lieer gelegen beeft. , i\'n gaat haastig benen en «egt zijnen discipelen, dat hij opgestaan is van de doo- den; ruzie, hi» gaat u v��r naar GalUeai driar zult gij hem zien. Zie, ik heb het ulieden ge/.egd. N, En haastig uitgaande var. het graf, met vree» en groote blijdschap, liepen zij henen om \'t cel ie zijnen discipelen 9. te boodschappen. fcnalazij henengiugeu om zijnen dis- ei pelen tc boodicbappeu,		zie, Jezus is haar ontmoet, zeggende: Weest gegroet. E» zij tot krui komende grepen zijne voeten en aanbaden M. hem. Teen zeide Jezus tut haar: Vreest niet : icaat he- uen, boodschapt mijne nbroe- deren, dat zij beneoKaan naar r�alllea, en aldaar sul- Uu zij mij zien. 11. Kn als zij henengingen, zie, eetiigen van de wacht kwamen inde stad, en bood- tchapteu den overprieiters al de dingen die geschied wa- 12. ren. Kn zij vergaderd zijnde met de ouderlingen, en leza- men raad genomen hebben- do, raven «ij den krijga- \\-\'. knechten veel gteld. en zei- den; Zegt: Zijne discipelen zijn des nachu gekomen en hebben hem gestolen, al* wij II. sliepen. Kn indien zulks kiimt gehoord te worden van den stadhouder, wtf zullen hem tevredenstellen en nia- ken dat gif zonder zorg zijl. 15. Kn tij het geld genomen heb- bende, deden gelijk zij k- leerd waren. Ku dit woord is verbreid geworden bij de Jo- den tot op den huidigen dag. 16. Kn de elf discipelen zijn henengegaan naar Uahl�a, naar den berg waar Jezus 17. ben bescheiden had.. Kn alt zij hem zagen, baden zij h-m aau; doch sommigen twij- l&. telden. Kn Jezu« bij hen k< mende sprak tot hen, zei_

Rendot Mij is gegeven al	i..i

magt in heinel en op aarde. 19. Gaat dan henen . onderwijst al de volkeren, dezelve doo- peude in den naam des Va> ders en des Zoons eu des Heiligen �eeMes, lecrende hen onderboudeu alles wal SO.lk u geboden heb. �o zie, ik ben met ulieden al de da- gen tot de voleinding der wereld. Amen.

-ocr page 55-



		HET H K I L I G E V A N G K L 1 K *VAR [j>R BIi»< UH1JVIM. VA>\' M A R C � S.**

		opengaHn, en den Geest ge* lijk een du 11\' op hem ueder. I.dalen. En er geschiedde eene slem uit de hemplen : Gij zijt mijn geliefde Zoon , in denwelke ik mij» welbe- baxen beb. !. En terstond dreef hem de I.Geeal uit in de woestijn. Ku liij was aldaariu de woestijn veertig dagen , verzocht van den satan, eu wa* bij de wilde gedierleu, eu de enge» len dienden hem. I. Ell HHllal JiiniHiiM\'MHi i :�\' leverd was, kwam Jezus in Ualil�a, predikende hete van. gelie van bet koningrijk i.Gnda, enzeguende: l>e tijd is vervuld, en bet koningrijk Gods nabij gekomen; bekeert u en gelooft bet evangelie. i. En wandelende bij de Ga- HlreHche zee, zag hit siniou en Ai-drea* zijnen broeder, v. ei.....;>-.- ; i-i net in de zee , want zij waren vissebera) ; ^:.en Jezus zei Je tol ben: Volgt uitj na, en iit zal maken dm gij visachers der mentenen f. stilt worden. Kn zij terstond hunne uetteu verlatende, I.zijn bem gevolicd. �u van. daar een weinig voortgegaan zijnde, zag hij Jacobua den .ei/.\' vau Zebedeus, en Jo- bannen zijnen broeder, en dezelve in het schip hunne ). netten vermakend*¹: eu ter stond riep bij ze; en zij la- tende hunnen vader Zebr- de�a in het schip met dp huurlingen, zijn hem uage- volgd.
		HOOFDSTUK I. I. Het begin des evangelie* van Jxica Chrimis den Zoon Gods. -. Gelijk geschreven ia in de profeten : Z ie, i k rend ni ij- nen engelvooruwaan « i\' i u-1, die uwen v. r : voor u henen bereiden 3.iati de item ilr» roe- pendenindewnetrijn: Bereidt den wei: il en Heeren, maakt * Ij 0 e *i. i\' ii >* ii ragt. JohamiFH wak** doopende iu de woestijn , ec predikende den doop der be- keeriug tot vergeving der �. zonden. Ku al het Joodr.clie land ging tot hein uit, en dip �«il Jeruzalem, pu werden uilen mn iii\'i� gedoopt in de rivier den Joida&n, bel ij - \' liciuii\' hunne zonden. Ln Joham es wan n k � i. il wet kemelshaar, en inri eeu lf- deren gordel oni zijne lende, en at sprinkhanen eu wildet. 7.houic. Kb bii predikte, zeg- irende: Na mi; komt die iter- ker in dan ik, wien ik niet waardig bun neder Ij ukkende den riem zijner schoenen te, ".ontbinden. Ik heb ulieden wel gedoopt met water, maar bii\' zal u doopen met den Heilijreu Geest. 9, En bet geschiedde in die dagen dat Jezus kwam vu Nazareth,j/ffq/?H in Galil�a, � il werd van Johaones ge- ln.doopl in den Jordaau. �n teratoud als bij uit het water opklom , ia bij de hemelen

-ocr page 56-



		IH MA 21, tin lij kwamen binnen Kh- pernadw , rn teratond op den aabbatdag in de synagoge \'-^;-^;.gegaan zijnde, leerde hij. Kn zij monden verslagen nver zijne leer; want hij leerde hpn air, mug)hebbende, en niet «In de achriftgeleerden. 23, tin er wan in hunne \'ynagoge een i.....-Hi met een onrei- hc 11 Keent, en bij riep uit, 21, zeggende: l.aal af, wat heb- ben wij inet u ti\' it\',t n , Rij Jezus \\,[/.«ri\'!iiT\' Zijt gij gekomen om ons te verder* ven? Ik ken u wie Rij zijt, namelijk de Heilige God». 2-i.Bn Jezus bestrafte heru, zeg- gendei Zwijg «til en ga uil �t>. van hem Imi de onreine Keent hem scheurende, en roepende met eeu Kroot t J7.stem, ging uit van hein. tin zij werden allen verbaasd, zondat zij onder elkander vraagden, zeggende: Wat is dit? Wat nieuwe leer iadeze, dat bij met uiagt ook den "tireinen «eesten gebiedt, en /�ij turn gehoorzaam zijn ! i\'s. tin zijn gerucht j^intc ier- stond uit in \'t geheelc \'""- liggende land van lialil<<a. 29. tin vnti stonde aan uit de synaieoijc gpgnan zijnde, kwamen zij in het huis van Sinion en Andrcas, inet Ja- .xi.cobus en Johanues. tin Si- mona vrnuwsmoeder Ihi; met de koorts; en terstond zeiden \'M. zij hem van haar. tin hij tot haar Kaande vatte hare hand, en rixttc ze op ; en terstond verliet haar de koorts, eu zij diende hen. \'SS. Alahet nu avond geworden was, i". ii de zon onderging, bragten zij tot hem allen die kwalijk tcesteld eu van den :i;(.duivel be/eten waren, tin de Keheele stad was bij��mer tl Kaderd omtrent de deur. tin hij genas er velen die door verscheiden ziekten kwalijk gesteld waren, en wierp vele duivelen uit, en lietdedui-		CUS 1.

		vclen niet toe te spreken, omdal zij Item kenden. :i> Kii \'a morKens vroeg, als het nog diep in den nacht was, opgestaan zijnde ging hij uit en Ki>\'« henen in een woeste plant, en bad aldaar. 36. En Sitnon en die met hem warm* zijn hem nagevolgd. 37. Kd zij hem gevonden heb- bende, zeiden tot hem: Zij HN.zoeken u allen �11 hij zeide tot hen: Laat ons in de bij- liggende vlekken gaan, op. dat ik ook daar predik;, want daartoe ben ik uitge- .19. gaan. tin hij predikte in uunne synagogen, door ge- heel Gattlca, en wierp de duiveleu uit. tu. Kn tot hein kwain een me- laatsche, biddende hem en vallende voor hem op de knie�n, en tot hem zeggen- de i Indien gij wilt, gij kunt 11.mij reinigen. tinJezusuiet bHrmlmrtigncid innerlijk be- wogen zijnde, strekte de hand uit en raakte hem t>an, en zeide tot hem: Ik wil, word 42. gereinigd, tin als bij dit* ge- zegd had, ging de mcluatsch- heid terstond vim hem, eu 13, hij werd gereinigd, tin als bij hem streng verboden had, deed hij hem terstond van II. zich gaan, en zeide tot heui: Zie dat gij niemand ietszegt ; maar ga henen en vertoon uzclven den priester, en offer voor uwe reiniginK hetgeen Mozea geboden heelt, hun li.tot een getuigenis. Mair hij uitgegaan zijnde begon vele dingen te verkondigen en dat woord te verbreiden, al zoo dat hij niet meer openlijk in de stad kon komen, maar was buiten in de woeste plaatsen, en zij kwamen tot hem van alle kanten. HOOFDSTUK . 1. tin na sommige* dagen is hij wederom binnen Kaperna�ro gekomen. Kn bet werd xe-

-ocr page 57-

-ocr page 58-



		i MARC

		\'>l\' een sabbatdag door hetgesaaide ging, en zijnedi«ct-uelpn b-jonnen , al gaet>de, i. aren tr plukken. En de fart-zeer* Rciil»n tor hem: Zie,waarotn doen zij op den -cbbatdag war hm geoorloofd i.la? Kn bij reide tot hen:J Held gij nooit gelezen watDavi\'1 .��\':...*-.n heeft, als bij! nood had, en hem i >. ;� rde eo denjreneu die met hem i. icinvii.\' boe bij ingedaan ia in li«\'t huis Gods, ten tijde] vanAbjatharden hoogeprios-ter, e» de toouhrooden ge-xeten heeft, die\'t niemandgeoorloofd is te eren dan >ieopriesteren. en ook gegevenheeft dengenen die met hem . waren ? Kn hijxeidetot hen : De baiibat is gemaakt om den me c - " , niet de meusrh >.oin den sabbat: zoo is dan de Zoon des menschen eeu Heerook van den sabbat.	7. Kn Jezus vertrok iu«t fijne discipelen naar de zee, en hem volgde een groote _me. nigte van Galile>, en van \'..l\'.i\'i:i. en rau Jeruzalem, er van Iduiu�a, en ran over den Jordaan; en die rnnoiu- trent Tyrus en Sidon, een groore ineuig-e. gehoord) hebbende hoegroote dinff:"B bij deed. kwamen tot hem. 9.I.U hij leide tot zijne disri- pelen, dal een scbeepken steeds omtrent hem blijven tonde, om der schare wil. opdai zij hein niet zouden 10. verdriogen; want hij had er velen genezen, alton dar al degenen die tenig� kwalen hadden hein overvielen, op- dal tij hem mogten aanra- 11. ken. Kn de onreiue geesten . als rij hem zagen, vielen voor hem neder en riepen, zeggende: (Jij zijt de Zoon i-\'.i.c.Ih. Kn hij gebood hun \| scberpelijk dat zij hem niet zouden openbaar maken. 14. Kn bij klom op den berg. en riep tot zich wie hij wil de; en zij kwamen tot hem. 1 I. Kn hij stelde er twaalf, op- dat ze met hem zouden rijn , eu opdat hij dezelve zoude uitzenden om re prediken, ir», en om magr te hebben de ziekten te genezen en de dui- 16. velen uitfewerpeu. En Si- nioii gaf hij den toenaam Fe- 17. trut 1 cu Ja00bun den toon van Zebednis, en Johannes den broeder van Jarobus, eu �.ai huu \'\'lenameii Boaner- gea. \'t welk ia, zonen des IH. donders; en Audr�fts, eu Kilippua, eu Barthol-imeiia, en Mattheilrt, en Thomas, en Jacubusden hhm van Alfeiis, r., Tkadde�*. en Si ui on Ka- ll\'. nftnitm, en Judas lalcariot, die hem ook verraden heefi. 21), Kn zij kwamen in buia, eu er vergaderde wederom een schare, al MM dat zij ook zelfs il. niet konden brood etea. Kn als degenen die hem beatou-

		HOOFDSTUK :».

		i. Kn hij ging wederom iu de synagoge. En aldaar was een mensen hebbende een i. verdorde band; en zij name» hem waar, of bij op den! sabbat hein genezen zoude.opdat zij hem beschuldigen i.mogteii. Kn hij zeide totl den meusrh die de verdorde hand had: Sta op in het tnld-j i.den. Kn hij seide tot Kent In het geoorloofd op sahbat- dagen goedtednen ol\'kwaad-j tedoen \'� een mensrh te be.\' houden ofte dooden ? Kn zij* utwegeil sttl. Kn als hij ze met toorn rondom aangezien bad! ineti\'�» hr iroei\'d zijnde overde verharding van bun hart, »eide hij rot den nieuaeh: Si rek uwe baud uit; en hiisi rekte se uit, en zijne hand werd hersteld gezondgelijk \'ie ;. and-Te. BndefarixeflrittUK⁽?-j gaan tijnde, behhen leratnndmet il\' herodianeu tezamen raad gehouden tegeu hem,] hoe y.i) bem /ouden dooden.

-ocr page 59-

-ocr page 60-



		MA�tCUS 4.

		enboorendehooren eb II i ftt V.TH! HH 1), l>\|( tlHl Zij zich niet te Beniger tijdbekeeren en hun de zon den vergeven (.worden. En hij zeide tot hen: Weet gij deze gelijkenis niet, en boe zult gij al de 1. gelijkenissen verstaan ? 1\'e zaaijer te die het woord zaait. \'t.Kn deze zijn die bij den weg baa\'td worden , waarin het woord gezaaid wordt, en als zij het gehoord hebben , zon komt de satan terstond en neemt het woord weg\'t welk in hunne harten gezaaid was, G.Rn deze zijn desgelijks die op de steenachtige plaatten bezaaid worden, welke als zij het woord gehoord heb ben, terstond hetzelve met \'.vreugde ontvangen, en heb ben geen wortel in zictuelve _Lniaarzijn vooreen tijd ; daar- n& als verdrukking of ver- volging komt om des woord* wil, zoo worden zij terstond \'t. ge�rgerd. En deze zijn die in de doornen bezaaid wor- den, namelijk degenen die i.lii\'t woord booren, en de zorgvuldigheden dezer wc reld en de verleiding des rijk- doms en de begeerlijkheden omtrent de andere dingen inkomende, verstikken het woord, en het wordt mi t. vruchtbaar. En deze zijn die in de goede aardt: bezaaid zijn, welke het woordhooren en aannemen, en dragen vruchten, liet <=�ne dertig-, en het andere zestlg-, en het andere bonderdeomf. !. En hij zeide tot hen; Komt nok de KHars opdat ze ouder de korenmaat of onder het bed gezet worde? U \'t niet opdat ze op den kaudelaar ge- !. zet worde? Want er is niets verborgen dat niet geopen- baard zal worden, en er ii uleti geschied um verborgen Ie tijn , maar opdat het iu \'t [.openbaar zoude komen. Zoo
		iemand ooren heeft om ie hooren, die boore. 24. En hij zeide tot hen: Ziet wat gij hoort. Met wat maat gij meet zal u genieten wor- den , en u die hoort zal meer -\'i. toegelegd worden. Want zoo- wie heeft, dien zal gegeven worden; en wie niet heeft, van dien zat genomen wor- den ook wat hij heeft. 16. En hij zeide: Alz�� fa hei koningrijk Oods, alaof een mensen bet zaad in de aarde 27 . wierp, en voorla sliep en op- stond, nacht en dag, en hel zaad uitsproot en lang werd, dat hii zelf niet wist hoe; 28. want de aarde brengt van- zelf vrucht voort: eerst hel kruid, daarna de aar, daar- na het volle koren in de aar. \'."J.KiuU de vrucht tivh voor- doet, terstond zendt hij de sikkel daarin, omdat de oogst d�ar 1b. 30. Kn hij zeide: Waarbij zul- len wij het koningrijk Gods vergelijken, of met wat ge- lijkenis zullen wij hetzelve 31. gelijken 7 Namelijk bij eeu inostaardzaad, hetwelk wan- neer het in de aarde gezaaid wordt, het miuste is van al de zaden die op de aarde x\'tjn; 32.en wanneer het gezaaid is, gaat bet op en wordt het meeste van al de imoeskrui den, en maakt groote tak- ken, alzoo dat de vogelen des hemels onder zijne scha- duw kunnen nestelen. :[,\'{. Eu door vele zulke gelij- kenissen sprak hij tot hen het woord, naardat zij hei � i. Iiihii\'cii konden; en zonder gelijkenis sprak hij tot hen niet; maar hij verklaarde al- les zijnen discipelen in \'t biuolider. :t,i. En op dien dag, als\'t nu avond geworden was, zeide hij tot ben: I.hhi ons over varen aan de audere zijde. \'Ui Eu zij de schare gelaten heb bende, namen hem mede,

-ocr page 61-

MARC

gelijk bij in bet schip was;
en er vuren nog andere
37.tcheepkens met hem. En er
werd een groot)¹ storm van
wind, en de baren sloegen
over in het schip, alioo dat
:<R. bet nu vol werd. En hij was

- in het achterschip slapende

op een oorkussen ; en zij

wekten hem op en zeiden tot

hem: Heester, bekommert

het ii niet dat wij vergaan?

\'M. En bij opgewekt zijnde be-

strafle den w�ud, en zeide

totdexee: Zwijg, wees stil:

en de wind ging liggen, en

40,er werd groote stilte. Kn bij

zeide tot hen: Wat zijt .: ij

zoo vreesachtig? Hoe bebt

41.gij geen geloot? Knzijvrees*

den met groote vrees, en zei-

den tot elkander: Wie is toch

deze, dat ook de wind en de

zee hem gehoorzaam zijn \'

HOOFDSTUK 5

I. En zij kwamen over op de
andere zijde der zee, iu het

,\'.l*n 1 derGadarenen. lui als
hij uit bet schip gegaan was,
terstond ontmoette hem uit
de graven een uiensrh met

:t, een nnreinen geest; dewelke
zijn? woning iu de graven
had, en niemand kou hem
binden, ook zelfs niet met ke-

4.tenen; waut bij was uienig-
maal met boeijen en ketenen
gebonden geweest, en de ke-
teuen waren van bem in stuk-
ken getrokken en de boeijen
verbrijzeld, en niemand was
inagtig om hem te temmen ;

:>.en hij was altijd, nacht en
dag, op de bergen en in de
graven .roepende en slaande

\'i.zichzelven met steenen. Als
hij nu Jezus van verre zag,
liep hij hit en aanhad hem;

,i\'u meteen groote stem roe-
pende, zeide bij: Wat heb ik
met n /f dut», Jezus, gij
/non (iiids des Allerhoog-1
sten? Ik bezweer h bij Gii\'1;

Ufc a. i.\'l

Gij onreine geest, ga uit van
y.den mensch.) En bij vraagde
bem: Welke is uw naam >
En bij antwoordde, zeggen-
de: Mijn naam is I.egio,

10. want wij zijn velen. En bij
bad hem zeer, dat bij ben
buiten dat land niet weg.

ll.sund. Kn aldaar aan de ber-
geu was een groote kudde

12.zwijnen weidende; en al de
duivelen baden bem, zeg-
gende: Zend ons in die zwij
nen, opdat wij in dezelve

1-i.mogen varen. En Jezus liet
het huu lerstond tor. Ra de
onreine geesten uitgevaren
zijnde, voeren in de zwij
nen . en de kudde stortte van
de steilte al\' in de zee, (er
waren er nu omtrent twee
duizend), en versmoorden in

14.de zee. �n die de zwijnen
weidden zijn gevlugt, en
boodschapten svflti in de stad
en op bet land; en zij gin-
gen uit om te zien wat liet

Ij. was dat er geschied was. En
zij kwamen tot Jezus, en za-
gen den bezet ene zit teude en
gekleed eu w�l bij ziju ver-
stand, na ni f lijk die bet Ie
gioen gehad bad ; en zij wer-

Ifi.uen bevreesd. Kn die het ge -
zien hadden vertelden hun
wat den bezetene geschied
was, en nok van de zwijnen,

17. En zij begonnen hem tebid-
dendathij van hunne 1aud-

IM. palen wegging. En als hij
in het schip ging , bad bem
degeen die bezeten was ge-
« et-at, dat bij met bem mugl

l\'J.zijn. Doch Jezua liet hem
dat niet toe, maar zeide tot
hem: Ga benen naar uw
buis tot de uwen, eu bood-
scbup hun wat groote diu-
gen u de lieer geduau heelt,
en hoe bij zich uwer om

Vo.tWmd heeft. Eu hij ging be.
nen, en begon te verkond!
gm in \'I fu«d van DeCapolis
wat grimt e diugeu bem J_rma niun bad; en zij ver
wonderden zich allen.

dal gij

net pijnigt

- > U sul bij zeide lui hen

-ocr page 62-



		I. Bil al» Jezus wederom iu bet schip overgevarec was aan ds ander" zijde, verga- derrie een grootc achAre bij hem; en bij was bij de zee. �, Kn lie, er kwain een van de oversten der synagoge, met name Jalma; en hem tiende t.vlel bij aim zijne voeren , en bad hem /eer, getorende: Mijn dochterken i in haar uiterste; ik bid w dat srij komt en de banden on haar legt, opdat zij behouden worde, l.en zij zal leven. Rn bij ging met hem, en een groote sehare volgde hem, en zij verdrongen hem. >. En een zekere vrouw, die twaalf jaren den vloed des >. bloed* gehad bad, en veel geleden had vai: v«le medi- cijnmeeslers, en al her hare daaraan ten koste teelend en geen baat gevonden bad, maar met welke het veeleer \'.erger geworden was, deze van Jezus hoorende, kwam onder de ti-bare van achre- ren, en raakte zijn kleed \'.aan; want zij zeide: In dien ik maar zijnekleederen mag aanraken, ik zal gezond i. worden. Ku tcrutond is de fontein baars bloeds opge- � droogd, en zij gevoelde aan baar ltgrhaam dat zij van die i.kwaal genezen was. Enter- stond Jezus bekennende iu zichzelf en de kracht die van hein uitgegaan was, keerde zich on> iu de schare, en zeide: Wie h»!eft mijne klee- .deren aangeraakt? :�� zijne riisrinelen zeiden tot hein: Q�i ziet dat de schare u ver dringt, en zegt gij: Wie !.heeft mij aangeraakt? Ka hij zag rondom , om haart*» zien t.dle dat gednan had. En de vrouw vreezende en bevende, wetende wat aan haar ge. schied wns, kwam en viel voor hem neder, eti zeide I. hem al de waarheid. Kn hij zeide tot baar; Dochter, uw		geloot\'heelt u behouden.; ga benen f n vrede, en wees gene- zen van deze uwe kwaal. Terwijl hij nog sprak, kwamen eenipen van het hui* vttn den overste der syna- goge,zeggende: Uwe doch- ter is gestorven . wat ziif gij den Meester nog moeijelijk ? En Jezus terstond gehoord hebbende lier woord dat er gesproken werd, zeide tot «en overste der synagoge : Vrees niet. geloofalieenlijk. En hij liet niemand toe hem Ie volgen dan Petrus, e» Jaeobus, en Johannea tien broeder van JhcoI>u; en kwam in het huis vau den overste dersynagoge, en zag lie beroerte en degenen* dl»* zeer weenden en huilden ; en ingegaan zijnde zeide hij tor hen: Wat maakt gij beroerte en wat weent gij ? Het kind is niet gestorven, maar be> slaapt. En zij belachteit i beiu; maar hij, als bij z- I allen had uitgedreven, nam \| bij zich den vader en de moederdes kinds, en dege- uen die met hem wuren , en ginx hinueii waar het kind tl.lag. Ku bij vatte de hand de» kinds, en zeide tot haar: Talitha kumi, \'t welk Is, overgezet zijnde: GIJ doeh- terken, (ik zeg u) sta op. 12. En terstond stond het doe\' terken op en wandelde; w art het was twaalf jareu oud:* en zij ontzettedeo zich met l�.groote ontvetting. Kn hij gebood hun zeer dat niemand dal zoude weten, en zeide dat men haar zoude te etpn

		IIOOl\'DSTUK «. .. Kn hij ging vandaar weg, en kwam in ».ijn vaderland . en zijne discipelen volgden I. hem. Kn als het sabbat ge- worden was, begon hij In de synagoge te leeren; en velen die hem hoorden onrzettedeu

-ocr page 63-

AiAKOCS 6.

zich , «eggende: Vanwaar
luimen dezen deze dintfcn, en
wat wijsheid ia dit die hom
gegeven tn, dat ook zulke
krachten door zijn? handen

i.geachieden? Is doe* niet dr
timmerman, de toon van Ua-
ria, en de broeder van J*cr»-
bua en .logen, et van Judas
f 11 Simon ? En «ij� zijne
zusters niet hier bij on*\'\' En
zij werden aan hen» gei\'rgerd.

I. Kn Jezus zeide tot hen : Ken
profeet ia niet ongeeerd dan
in zijn vaderland en ouder
tijue magen en in zijn hui».

\'. En hij kon aldaar Keen
kracht doen ; dan hij leide
weinigen zieken de handen

\'-.op en genas ze. L\'n hij ver-
wonderde zich over hun on-
trelool\'.en omgingde vlekken
daar rondom, leerende

whi tipeuhaar geworden) eu
xelde: Jouanu�s die doopte
ia van de dooden opgewekt,
eii daarom werken die krach -

l�.tenin hem; anderen zeiden:
Hij in Elia; en anderen zei-
den; Hljiseenprofeef .ofals

ift.een der profeten. Maar als
Herodes het hoorde, zeide
hij: Deze is Johannes dien
ik onthoofd heb; die Is van
de d\'mden opgewekt.

17. Want deze Herode* ee»ii-
yen uif/erouden hebbende ,
had Johannes �evangpn ge-
nomeu en hem in de gevan-
K-ems gebonden , uit oorzaak
van Herodia* de huisvrouw
van zijnen broeder Filippns,
omdat bij haar getrouwd

18.had; want Johannes zeid»
tot Ilerodes: Het is u niet
geoorloolM de huisvrouw uw*

Kn hij riep tot. zich del L*>. broeder* te hebben. En He

idifts leide op hem toe en
wilde hem dooden, en kon

11. niet; want Herodes vreesde
Johannes, wetende dat hij
een regtvaardig en heilig
man was, en hield hem in
waarde; en als hij hem hoor-
de deed hij vele dingen, eu

I.hoorde hem gaarne. En als
er een weigelegen dag geko-
men was, toen Hemde* oji
den das zijner geboorte ecu
maaltijd aanrigtte voor zijne
groot en en de overeten over
duizend eu je vonrnaamateii

3. van Galile\'a; eu als de doch-
ter van aeze Herodlas in-
kwam en dunste, en Herodes
en dengenen die medeaanza-
ten behaagde, zoo zeide de
koning tot het doehteruen:
Kisrh van mij wat gij ook
wilt, en ik zal \'t u geven;

),cn hij zwoer haar: Zoowri
gij van mij zult eisenen zxl
ik u. geven, onk tot de helft

4.mijns koningrijk*. En zij
uitgegaan zijnde zeide tot
hare moeder: Wat zal ik
eUchen \'t En die zeide: Het
hoofd van Johannes deu <> >u

nalf, en begon hen uitte-
senden twee en twee, en gaf
hun iiiagt over de onreine

h. geesten; en hij gebood hun
dat zij niet* zouden nemen
rot den weg dan alteen een
staf, geen mate, geen brood,
geen geld in den gordel;

\'.». maar dat ze schoenzolen
zouden aanbinden, en met
(een twee rokken gekleed

i\' \'.iju. En hij zeide tot beo :
Zoowaar gij in een huis zult
ingaan, blijft daar totdat gij

I.vandaar uitgaat. En zoowic
u niei zullen ontvangen noch
n hooren, vertrekkende van-
daar schudt het nor af dat
onderaan uwe voeten fs, bun
tot een getuigenis. Voorwaar
zeg ik u, hei zal Sodom
of Gomorra verdrage�jker
zijn in den dag des oordeelt 1

\'2. dan die stad. Kn uitgegaan
zijnde predikten zij dat /ij

\'^.zich zouden bekeeren; en
«ij wierpen vele duivelen
uit, en rallden vele krtui-1
ken met olie, en maakten!
ze gezond.

V. 11 de koning Herodes

boorde het (want zijn naam 2�.per. Eu zij terstond met

-ocr page 64-



		h MAUCtS \'i.

		haait Ingaande tot den ko- niug, beeft \'t ge�iacbt, teg- gende : Ik wil dat «ij mij du terstond iu een schotel Reeft hel hoofd van Jobannes den il. Dooper. En de koning zeer bedroefd geworden zijude, no/ttans om de eeden en de- Kenen dje medeaanzalen, wilde bij baar \'/ :elre niet af- \'.nUnn. en de koning zond terstond een scherpregter, en gebood zijn hoofd te bren- gen. Deze uu ging henen en onthoofdde hem in de gevan- . genia, eo bragt zijn hoofd in een acbntel, en gaf \'t zelve het docbterken, en het doch- lerken gaf\'t zelve hare niue- 4.der. hu aU zijne disripeleu dit* hoorden, gingen zij eu namen zijn dood tigrhaaui weg, eu leiden dat in een graf. H. Kii de apostelen kwamen weder Ie tam en lot Jezus, eu boodschapt en hein alles, bei- de wat zij gedaan hadden eu l.wat zij geleerd hadden, Ku hij zelde tot ben: Komt gij- lieden in een woeste plaats hier alleen, en rust een wei- nig. Want er waren velen die kwamen eu die gingen, eu zij hadden zelfs Keen gele- i.Keu tijd om te eten. Ku zij vertrokken in eeu schip naar een woeste plaats alleeu. I. Ku de scharen zagen ze be- nenvareu, en velen werden hem kennende, eu liepen ge- zamenlijk te voet vau alle stedeu derwaarts, en kwamen bun v��r, en gingen teza- i nit-ii tot hein Kn Jezus uit- Kaande zsk een grootesrha- re, eu werd innerlijk met ontferming bewogeu over hen, want zij warenals scha- peu die Keen herder hebben ; eu hij heKon Uim vele dingen te leeren. i. Kn al» bet nu Itist op deu dag geworden w.i*. kwamen xljite discipelen tul beiu eu zeiden: Heie pUat s ia woeal, I		en het ia nu laat op dell dag . Wi. laat ?.e van u, opdat ie he- Dengnan in de omliggende dorpen en vlekken, en bron- den voor ztcbzelve mogen koopen; want sij hebben niet wat zij eien zullen. .C Muur hij antwoordende zei- de tot ben i Geelt gtf hun ie eten. Kn zij zeiden tot bent i Zullen wij henen gaan en koopen voor tweehonderd penningen brood, en hun Ie \'M. eten geven r Kn bij zeide tot ben: Hoeveel brooden bebt hij ? Uaat henen en beziel het. Kn toen zij het vernomen hadden, zeideu zij: Vijf, en .\'t!». Iwee viiBchen. Ku hij ge- boo I bun dat zij ze alleu zouden doen nederiilteu hij gezelschappen op hel groene 40.gras. Kn zij zaten neder iu gedeelten, hij honderd leza- men en bij vijftig tezamen. 41. Kn als hij de vijf brooden en de twee visscben geno- men bad, zag bij op naar den hemel, zegende, en brak de broodeu, eu gaf ze zijnen discipelen, opdal zij ze hun zoudeH voorleggen; en de twee visscben deelde bij voor 4J allen. Ku zij aten allen, en 411.zljju verzadigd geworden; en zij namen �p twaalf volle korven brokken, eu vau de 11. visschen. Kn die de brooden gegeten hadden waren om- trent vijfduizend inaouen. 46. Kn terstond dwong bij zij- ue discipelen in bet schip te gaan, en vooruitte varen naar de andere zijde tegeu< wer Ketbsa�da, terwijl bij de schare van zich zoude In 4fi.len. Kn ala bij dentebeu buu afscheid gegeven haJ, ging hij op den berg uiu te bidden. 47. Ku als bel nu avond was gewordeu, zou waa bet schip in \'l luidden vmu de zee, eu bij was alleen op hel land. �B. Kn bij zag dal sij zich zeer pijnigden om \'t ir/.i/i vuorl<

-ocr page 65-



		tekrijgen f want de wind waa hun teven); en otulrent de vierde nachtwaak kwam hij lot hen, wandelende op de zee, en wilde hen voorbij- l\'i KMHii. En /.ij ziende hem wandelen op de zee, meer den dat het een spooksel VM, en schreeuwden zeer; ¹¹ ii .ui! zij .<h,tm bem allen, en werden ontroerd. En ter- stonrt sprak hij met hen, en zeide tut ben: Zijt welge* inoed. Ik ben\'t , vreest niet. >I.Kn hij klom tot hen in \'t schip, en de wind stilde; en zij untzeiledeo zich boven- inate zeer in zichzelve, en � -\'.nareu verwonderd. Want zij hadden niet gelet op het won- der der brooden, wai.t hun hart was verhard. >�(. In als zij overgevaren wa. ren, kwamen zij in \'t land (ienn�sareth, en havenden � I.aldaar. En a!s zij uit het schip gegaan waren, werdeu zij terstond hem kennende. ij. Kn het ,\'.\'Im\'i-]c omliggende land doorioopeude, begon ncn zij op beddekens dege- nen die kwnlijk gesteld wa- reu omtedrngen , ter plaatse waar zij hoorden dat hij was. �\'V Kil zoowaar hij kwam, in vlekken of steden oi dorpen, daar leiden zij de krauken op de markten, en baden hem dat zij maar den zoom zijns kleed" aanraken mog- ten , en zoovclen als er hem aanraakten werdeu gezond. HOOFDSTUK I. 1. En tot hem vergaderden defarizecra en sommigen der _t schriftgeleerden , die van Je -. ruzalein gekomen waren ; en ziende dat sommigen van zijne discipelen met onreine, dat is met ongewassuhen handen brood aten, berisp- ^:* ten zij heit. Want de far[- ze�ra en al de Joden eten niet tenzij dat xij eerst de handen dikwijls wastenen,
		houdende de inzetting der l.ouden; en van de markt A«. turnde eten zij niet tenzij dat ze ei rut gewasschen zijn ; en vele andere dingen zijn er die zij aangenomen hebben te houden, ......i.\'j!.(,Imih« Behingen der drinkbekers en kannen en koperen vaten en 3. bedden. Daarna vraagden hem de fanzt Brt en de schrift- geleerdeu: Waarom wande- len uwe discipelen niet naar de inzettiug lier ouden, maar eten het brood met ongewae. ".schen banden \' Maar hij antw oordde en zeide tot heu ; Wel heeft Jesaja van u ge- veinsden geprofeteerd, ge- lijk geschreven is: l> i > volk eert m ij m e t d e 11 p p e n , m a a r h u n hart houdt licl) verre van 7. in ij ; doch t f v * r g e e f * eeren zijniij.leereode leeringen die geboden 8 ; ij «der 10 enschen; want nalatende \'t gebod Gods, houdt gij de inzetiingcn der �neuichen, namelijk was- schiugen der kannen en drinkbekers, en andere der- gelijke dingen doel gij vele. \'J. Imi hij zeide tot hen: (Jij doet zeker Gods gebod wel teniet, opdat gij uwe iu- zetting zoudt onderhouden. D, Want Mozes heeft gezegd: Eer uwen vaderen uwe moeder, en: Wie vader of moeder vloekt, die zal il �� n dood sterveu. l.Mitar K�flieden zegt; Zou een mennen tot vad«f of Uioe* der zegt; liet in korbau (dat is te :-\'f._:;<n , een gave), zoo- wat u -mi mij zoude kunnen ten nutte komen, d\'tetoUloet, «.en gij laat hein niet meer toe iets aan lijnen vader of \'.i. zijue moeder te doen, ma- kende alz�� Gods woord krachteloos door uwe inzet, ting die gij ingezet hebt; en dergelijke dingen doet gij vde.

-ocr page 66-



		MARC US R. haar! Laat eerst de hlnde- rsadigd worden; want
		t. Kn lol zich de gauschare geroepen hebb

		\'il ir bij tol ben: boort mij i\'.allen en verstaat: er [i niet* van buiteu tien uienacb in hem ingaande, \'t »i Ik hein Kf.n outreinigi 11 . in.i. r ue dingen die --ui hein muiiu, die zijn \'t welke den mensen i>.ontreinigeu. Zoo iemand ooren heelt om te hooren, die boore. 7. Kn toen hij van de schare iu huis gekomen wan, vraag- den bem ijne cUcipelen van �vde gelijkenis, tn hij zeide tot ben: Xiji ook (tij alitoo onwetend ? Verstaat gij niet, ui; alwat vau buiten in den in e ij m-ii ingaat hein nirt kan s». ontreinigen? Want het gaai met iu lijn hart, maar in den buik, en («al in de hei- uielijkheid uit , reinigende tl.al de spijzen. En bij seide: Heigt-cu i,.: ,irt uit den "H\'i i\'�, dftt octrciutKt den \'. sneu.�!�;.. ��hi vuu binnen uit bet hart der nienschen komen voort kwade n -ui.- ien, overspelen, hoererijen, -. doodslagen, dieverijen, «ie � li i:i\'.i.�;., boosheden , be- drug, otitiii?htignid, een boos oog, lastering, hoo- ». vnardij, onverstand : al ueie booze dingen komen voort vau binnen, en oatrelutgeii den mensen. l. Kn vandnarnp«taand* sin. hij weg naar de Inndpaleu vnuTyrusei!Sidon;echieen hui� geman zijnde, Kille hij niet dat het iemand wist, eu hij kon n\'jytaita niet j.verborgen zijn. Want een vrouw welker dochterken een onreineu geest had, van hein gebomd hebbende, kwam en viel neder aan zijne li.voeten, Deze nu wus een (Jrieksche vrouw, vau ge- boorie uit Syro Kenici�; en /.ij bad bem dat hij den dui- vel uitwierp uit hare uoch- (.ter. Maar J�tUf wide tot		het is niet betamelijk, dat men het \'ui.....i der kinderen neme eu den bondekens 28. rvorwerpe. Maar xtj ant- woordde en jeide tot hein i Ja Heer, doch ook de hou- dekens eten onder de tafel van de kruimkeus der k imii- �9.ren. hu bij zeide tot haar: Oiu dezes wuorda wil ga he- nen; de duivel is uit uwe \'M.dochter uitgevaren. Uu als zij in haitr huis kwam, «ond zij dat de duivel uitgevaren was, en de dochter liggende «p het bed. tl. Kn bij wederom weggr- gaau zijnde van de latidpa- ien vaa Tyrus eu bidon, kwam aan de zee van t.-.l; l�a, door het midden der >.\'. landpalen van Det ipnlts. Ku iij bratftentot bem een doo- ve , tiie zwaariijk sprak , en baden hein dftt hij de baud ;i3,ou Item leide. Kn hein vau do schare all��n genomen hebbende, atak hij zijne vin- gereu in zijne ooren, eu ge- spuwd bobbende raakte hij \'S i./ijne ton ir aan; en opwaarts ziende i. f \' r den hemel, luchtte bij, eu zeide tol hemt rtlatna.dat is, word i\'i geopend. Kn terstond »er- den zijne ooren geopend, en de band synef tong werd \'.\'i.los, eu hij si>ruk regi. Hu hij gebood hun «\'at zij het uitttuaud zegKeu zouden; n.jinr wat hij hun ook i^e- bood, 200 verkondigden zij \'ij. het destemeer. Kn lij ont*el- teden zich bovenmate zeer, zeggende: Hij heelt alles W#l gedaan , ej hij maakt dit de dooven hooren en de stom- men spreken. HOOFDSTUK H. 1. In die dagen, als er een zeer groots schare was, en sij niet hadden wat zij eten zouden , riep Jems zijne dis-

-ocr page 67-

-ocr page 68-



		«i MA1K rten weg vraagde hij lijne discipelen, zeggende tot hen: Wl# zeggen de mensclipn dut JU.ik ben .\' Kn nj Antwoordden � Jnhannes de bnnper; en an- deren : Kl�a; en anderen : JV. Ken van de profeten. Imi Lij cide tot hen: Maar itflie lic., «ie zegl gij dat ik ben ! Kn Petrus antwoordende /ruif lot hem: Gij 2\'jt de <o. Christus. Kn hij gebood hun M\')i<rpeiijk , dat zij \'t niemand zouden zeggen van hem. il. Kn hij b< .\'im hun te lee- ren, dat rfe Zoon des iuen- «chen veel moest lijden, en verworpen worden van de ouderlingen en overprirste- renen schriftgeleerden, en gedood worden, en na drie ij. dagen wederopetaAn; en dit woord sprak hij vrijuit. Kn Petrus hem tot zich geno- iiiPti hebbende, bexon hem 33.t« bestraffen. Maar hij zich omkperende en zijne di»cipe- len aanziende, bestrafte l\'e- trus, zegge ii\'ii; Ga henen achter mij, satan , want gij verzint niet de dingen die Gods zijn, ui aar die der men schen zijn. 31, i u tot zich geroepen heb- bende de schare met zijne discipelen, zeide hij tot hen: Zoowie achter mij wil ko- meti, die verlouchene zich- /.rlven, en neme zijn kruis ii.op en volgfi mij. Want zoo- wie zijn leven Aal willen be> houd-n, die sal\'t zelve ver- lleieat maar loowie zijn Ie ven z«l verliezen om mijnent wil en om des evangelies «�<>* die \'.ui \'t zelve behouden. ;(fi. Want wat zoude het den mensen baten, zoo bij de ge heele wereld won en aan iij- :(7.ne ziel schade leed? �f nat zal een menach geven tot IS. lossing ^vao zijne ziel? Want zoowie zich mijns en mijner woorden ial geschaamd heb- beo In dit overspelig en bod.
		dig geslacht, diens zal zich de Zoon nes mpii.-rh.pn ��k schamen, wanneer hij zal komen in de heerlijkheid zijns Vaders, met de heilige engelen. HOOFDSTUK W. 1. Kn hij zeide tot hen i Voor- waar ik zeg u, dat er sommi- gen zijn van degenen die hier staan, die den dood niet zullen smaken, totdat zijzul- len hebben gezien dat het koningrijk Gods met kracht gekomen is. 2, Ko na zes dagen nam Je zus met zich 1\'etrus en Jaco- bus en Johaones, en bragt ze op een hoogen berg be- zijden alleen. Kn hij werd voor hen van gedaante ver- -i.nn.lpfd; en zijne kleedercn werden blinkende, zeer wit als sneeuw , hoedanige geen voller op aarde i\'i� wit ina- l. kfii kan. Kn van hen werd gezieu KHa met Mozes, en �). zij spraken inet Jezus. Kn Petrua antwoordende zeide tot Jezus: Uabbi, het is goed dat wij bier zijn , en laat ons drie tabernakelen maken, voor u een, en voor Mozes fi.een, en voor Klia een. Want hij wist met wat hij zeide; want zij waren zeer bevreesd. 7. Kn er kwam een wolk die ze overschaduwde, en eene stem kwam uit de wolk, zeg. gende: Deze is mij» geliefde S. Zoon : hoort hem. Kn ha»*. t«lijk rondomziende, zageu zij niemand meer dau Jezus alleen bij zich. 9, En als zij van den berg af\' kwamen, gebood hij hun dat zij niemand verhalen zouden \'t geen zij gezien hadden, dan wanneer de Zoon des menschen uit de dooden 10. zoude opgestaan zijn. Kn zij behielden du woord bij zicbzelve, vragende onder elkander wat het v», uit 11.de dooden opstaan.\' En «Ij

-ocr page 69-

-ocr page 70-



		62 MARCUS 10.

		hen: Indien iemand wil de eerste zijn , die zul de laatste van uilen lijn, en aller dfe- \'tf.naar. Kn nemeude een kin- deken , stelde Iiij dal midden onder ken, en omving het met zijne armen, en seiile ::7 tot heu: Zoowie ��n van zoodanige kinderkens zal ontvangen iu mijnen naam, die on\'vangt mtfj en znowie mij zhI ontvangen, die kut- vfingtmtfniet .maar dien die mij rr-\'.ni.li n heeft. :iS, Kn Johannes antwoordde hem , Erggende: Meester,wij lieb�rn eenen gezien die de duiveleu uitwierp in uwen naam, welke ons niet volgt; en wij hebben \'t hem verbo- den ,omdat hij ons niet volgt, tt. Doch Jezus zeide: Verbiedt bem niet; want er is nie> mand die eeue krarht doen zal iu mijnen naam, en haas- i<>1 ijk van mij zal kunnen in. kwalijk spreken. Want wie t�gen ons niet is, die is v��r il.on. Want zoowie ulieden een beker water te drinken zal geven in mijnen naam, omdnt gij discipelen* van Christus ztjt, voorwaar zeg ik u , hij zul zijn loon geens- J.\'.siua verliezen. En zoowie ��n vnn deze kleinen die iu mij gelooven ergert, het ware hem beter dat een mo- lensteeuom zijnen hals ge- daan ware, en dnt hij inde O,zee geworpen ware. �n iu ilifii uwe band u ergert, houw ze af: het is u beter verminkt tot het leven lnte- gaan, dan de twee handen hebbende henentegaan In dt» hel, in het onuitblusschelijk it.vuur, waar hun worm niet sterft en het vuurniet nitge- r».Muickt wordt. En indien uw voet ii ergert, houw hem uf: het is u beter kreupel tot het leven iutegaan, dan de twee voeten hebbende gewor. [ Ceii te worden In de hel, in J et onuitblusschelijk vuur,!		46. waar hun worin niet aterft en het vuur niet ultgebluseht 47. wordt. Kn indien uw oog u ergert, werp bet uit: het ir u beter maar ��n oog beb- beude in het koningrijk Gods integaan, dan twee oogen hebbende in bet belsrhe vuur geworpen te worden, H. waar hun worm niet sterft en her vuur niet uitgebluscht �19. wordt. Want een ieder zal niet vuur gezouten worden, en tedere offerande zal met \'tO.zout gezouten worden. Het zout in goed; maar indien het zout onzout wurdt, waar- mede zult gij dat smakelijk maken? Hebt zout in uzel- vc, (Mi houdt vrede ouder elkander. HOOFDSTUK IO. 1. En vandaaropgestaan zijn- de, ging hij uuur de landpa- len van Jud�a, doordeover- zijde van den Jordaan; en de scharen kwamen wederom tezamen bij hem, en gelijk hij gewoon was, leerde hij 2. ze wederom. Eu de ftwtntn tot hem komende, vraagden hein , of het een man geoor* loofd is zijne vrouw te verla- 3.ten, hem verzoekeude. Haar bij antwoordende zeide tot hen : Wat heeft u Mozes ge 4.boden? En zij zeiden: Mo- zes heeft toegelaten , een scheldbrief te schrijven en b.kaar te verlaten. Kn Jezus antwoordendezeide tot ben : Vanwege de hardlgbeid uwer harten heeft hij ulieden dat 6, gebod gesebreveu ; maar vau het begiu der schepping heeft God ze man en vrouw 7- gemnukt. Daarom zal een raenach zijn vader en moeder verlaten, en za 1 zij n e v ro 11 w aa u- H. hun gen, en die twee zullen tot ��nvleesch z ij n: alzoo dat zij niet meer twee zijn, maareen vleeacu. \'.\'.\'t Geen dan God tezamen*

-ocr page 71-



		US 10. �t breekt n: ga henen, ver- koou alles wat gij hebt en geer het den armen, en gij zult een schat hebben in den hemel; en kom herwaarts, neem het kruis op en volg 22.mij. Maar bij treurig gewor. deu zijnde over dat woord, ging bedroefd weg; want hij had vele goederen. 33. Kn Jezus rondomziemle, zeide tot zijne discipelen: Hoe bezwaarlijk zullen de- geneu die goed hebben in net koningrijk Goda inko- 24.men. Kn de discipelen wer den verbaasd over deze zijne woorden. Maar Jezus we. derom antwoordende zeide tot hen: Kinderen, boe zwaar is\'t. dat degenen die op het goed hun betrouwm zetten in \'t koningrijk Gods 3S, ingaan j het is ligier dat een keinel ga door liet oog van een naald , dan dat een rijke in het koningrijk Gods ing;». Sfi. Kn zij werden nng meer ver- slagen , zeggende tot elkan- der: Wie kan dan zalig wor. 27.Jen? Doch Jezus hen aan- ziende, reide: Hij de men.. Bcben is \'t onmogelijk , maar niet bij God; want allediu. gen zijn mogelijk bij God. 38, En Petrus begon tot hem te zeggen : Zie, w^f hebben alles verlaten en zijn u ge- 2!i.volgd. Kn Jezus antwoor dende zeide: Voorwaar zeg ik ulieden, er is niemand die verlaten heeft huis, ofbroe. der» of zusters, of vader of moeder, of vrouw of kinde- ren, of akkers, om mijnent- 30.wil en des evangelies wit, of hij ontvangt honderdvoud, nu in dezen tijd hullen, en broeders en lusten, en moe. ders en kinderen, en akkers, met de vervolgingen, en in de toekomende eeuw het 31,eeuwige leven. Maar vele eeraten zullrn de laatsteu zijn, en reten die de laatsteu tijn d> eersten.
		gevo<vI heeft, scheid? de ti\'. iiifrim\'li niet. Kil in liet buil \'. raagden hem zijne tliiripe- len wederom van hetzelve 11, Rn trij zetde tot li- 11 : Zoo- wie rijn vrouw verlaat en een anders trouwt, die doet l \'.uw\'i>[>i>l tegen haar. En in- dien eeu vrouw huren man tal verlaten en niet een au dertrottweil! die doet over spel. 13, Kn zij bragtec kinderken! tot htm, opdat hij ie aanrn ken zoude; en de discipelen bestraften degenen die ze tot II, hem brngten. Maar Jezuit ilut ziende, nam het zeer kwalijk, en zeide tot hen Laat de kinderkens tot mi komen, en verhindert ze niet. want derzulken ir. het ko> 15, uiogri.ik Gode. Voorwaar reg ik n, zoowie het koning\' rijk Gods wie\' ontvangt xe- lijk een hindeken, die �r! in hetzelve geenttrinq ingaan lfi. Rn hij omving ze met zijne Hrnipn, cw de banden op hen celegd hebbende, zegende bij dezelve. \'7. Kn als hij uitgimr op den «fj, liep een tot hem, en voor hein op de kniePn vat. leude, vraagde hem: Goede meester, wat zal ik doen, opilat ik het eeuwige leven is.beerve? Kn Jezus zeide lot hem: Wat noemt gij mij goed? Niemand ie KOM dan 10. iV-n, namelijk God. Gij weet de geboden : g ij z u 11 Keen overspel doen; gij zult uiet dooden; g ij zult niet 11 e 10 u j jr ij zutt �Pen valiche getuige; i: i i :; e v e 11 ; g I j /. II I � n i e- >n a 11 d tekort doen; eer uwen vader en uwe ai,moeder. Doch hij ant- woordende telde tot hem: Heriter, al deze dingen hel» \'k onderhouden van mijne �\'jonkheid ar. Kn Jer.ua hem nauziende hfminde hein, en eide tot hem : �Y-u ding out -

-ocr page 72-



		(.4 MAltCUS 11

		SS. fco tij wareu op den weg, opgaande naar Jeruzalem, eu Jt-iuH niif v��r ben; en /.Ij waren verbaasd, en hem volgende waren zij bevreesd. Lu de twaalf wederom tot zich nemende, begon bij hun te zeggen de dingen die :U. hem overkomen zouden, ieff- ui\'uflr: Zie, v. ij gaan o\|> naar Jeruzalem, en de Zoon de» nieiiacben /.al den nverpites- teren en den scimftgelcer- den overgeleverd worden, en lij zullen hem ter dood veroordeelen, en lieni den it. beidenen overlevereu ; en zij zullen hem bespotten, en hem geeBelen, en hem be apuweu , en hem dooden ; en ten derden dage zal bij we- deropataan. :(j. Kn tot hem kwamen Jaco- buaen Jobaines, de zonen van Zebetteni. zeggende: Meester, wij wilden wel dat gij ons decdt lOOWftt wij be- :»i. geereu zullen. En hij zeide tot ben : Wat wilt gij dat ik :t;.u doe? Kn zij zeiden tot bem: Geel\' ons dat wij mo- gen zitten de ��n aan uwe rejcteuhawf en\'de ander aan uwe linkerAdai/ in uwe heer- .is.lijkheid. Maar Jezus zeide tot hen: Gij weet niet wat gij legeert; kunt gij den drinkbeker drinken dien ik drink, en met den doop ge- donpt worden waar ik mede :(*. gedoopt word ? Kn zij zeiden tot hem: Wij kunnen. Doch Jezus zeide tot hen: Oen drinkbeker dien ik drink /.\'lit gij wel drinken, en ipet den doop geloopt worden waar ik mede gedoopt word; 10. maar bet zitten tot mijne regter- en tot mijne Linker /run\'/ staat bij my niet te ge- ven, maar Ar/ zal ueyrrew munten wien bet bereid ia. 11. tin als de antb.re tien dit boorden, begonnen zij bet van Jacobua en Jobaunes f.\'.zeer kwalijk te nemen. Maar
		Jezus beu tot zich geroepen hebbende, zeide tot hen : Gij weet dat degenen die geacht worden overaten te zijn der volkeren, heerschappij voe- ren over hen ,en hunne groo- ten gebruiken magt over 1^. hen. Doch ulz�� zal \'t on- der u niet zijn ; maar zoowie onder u groot zat willen worden, die zal uw dienaar �14.zijn; en zoo wie van u de eerste zal willen worden, die zal aller dienstknecht i). zijn. Want uok de Koon des meuschen Is niet gekomen om gediend te worden , maar om te dieuei\'. en zijne ziel te geven tot een rantsoen voor velen. 46. En zij kwamen ;e Jericbo. En als hij eu zijne discipe- lf n en een groote rehare van Jericbo uitging, zat de zoon van TnueiU, Hartimeiis de blinde, aan den weg, bede- t".lende. Eu hooreude dat bet Jezus de Nazarener was, be- gon hij te roepen en te zeg- gen: J ezus, gij Zoon DavidN , 48.ontferm 0 mijner. En velen bestraften bem, opdat bij zwijgen zoude; maar hij riep zooveeltetueer: Gij Zoon Dn- I9.vids, ontferm u mijner. Eu Jezus a/i/stannde zeide dat men hem roepen zoude ; eu zij riepen den blinde, zeg- gende tot hein: Heb goeden moed, sta op, hij roept u. 60,En hij zijnen mantel nfge- worpen hebbende, stond op 51,«n kwam tot Jezua. En Je- zus antwoordende zeide tot hem: Wat wilt gij dat ik u doen zal? Eu de blinde zeide tot hem: Kabboni, dat ik :>2.ziende mag worden. Kn Je- zus zeide tot hem : Ga henen , uw geloof heelt u behoudeu. En terstond werd hij ziende, en volgde Jezus op den weg. HOOFDSTUK II. I. Kn toen zij Jeruzalem ge- niiakten, te Helblagi\' eu

-ocr page 73-



		Bethanir aan den Olijfberg, zond hij (wee van zijne dis- .\'. nipeleu uit, en zcide tot hen : Gaat henen in het vlek dat leiden u over is, es terstond als gij in \'t zelve komt, zult gij vinden een veulen gebon- den, op het welk geen mensen gezeten heeft : ontbindt het ,\'i.en brenjtt het. bi indien iemand tot u zegt: Waaram doet gij dat ? zoo zegt dat de Heer hetzelve van noode heeft, en hij zal \'t terstond herwaarts genden. l. �n zij giugen benen, en vonden het veulen gebonden bij de deur buiten aan de wegscheiding, en zij ont- .1. bonden hetzelve. Kn som- migeii van degenen die al- daar stonden zeiden tot hen i Wat doet gij, dat gij het \'\'.veulen ontbindt7 Doen zij zeiden tot hen gelijk Jezus bevolen had; en zij lieten ze 7.gaan. Kn zij bragten het veulen tot Jezus, en wierpen hunne klecderen daarop; en 8.hij zat op hetzelve. Kn ve- len spreidden hunne kleede ren op den weg, en anderen hieuwen takken van de boo- men en spreidden ze op den il.weg. Kn die voorgingen en die volgden riepen, zeggen- de: Hosanna, gezegend is hij die komt in den naam des 10. Meeren ! Gezegend tij het koningrijk van onzen vader David, \'t welk komt in den naam des Heeren ! Hosanna 11. in de hoogste tiemelen.\' Kn Jezus kwam binnen Jeruza- lem, en in den tempel; en als hij alles rondom bezien had, en het nu avondstond was, jring hij uit naar Be- Ihanir met de twaalf. 12. Kn des anderen daags, als zij uit llethani� gingen, 13. hongerde hem. En ziende van verre een viigeboom die bladeren had, ging hij out tr «e* ot\' hij ook iets op den- zelve zoude vinden; en daar.
		bij gekomen zijnde, vond hij nietBdan bladeren; want hel was de lijd der vijgen niet. 1. Kn Jezus antwoordende zei- il" tot denzelve: Niemand ete eenige vrucht meer van u in eeuwigheid. Kn zijne dis- eipelen hoorden \'t. 5. Kn zij kwamen te Jeruza. lem; en Jezus in den tem- pel gegaan zijnde, begon degenen die in den tempel verkochten en kochten uit- tedrfjven, en de tafels der wisselaars en de zitsroelen dergenen die de duiven ver- 6.kochten keerde hij om. en liet niet toe dat iemand eenig vat door den tempel droeg; 7.en hij leerde, zeggende tor hen: Is er niet geschreven . Mijn huis zal een huis des gebede genaamd worden allen volken\' Maar gif hebt dat /«/ een kuit der muordenaren ge- ,maakt. Kn de nchriftgeleer- den en de overpriesters hoor_:den dat,* en zochten hoe/.ij hem doodeu zouden; want zij vreesden hem, omdat de gansche schare ontzet was U.over zijne leer. Kn als het nu laat geworden was, ging hij uit buiten de stad. 0. Kn des morgens vroeg voorbijgaande, zagen zij dai de vijgeboom verdord wa* l.van de wortels al\'. En Petrus zulks iudachtig geworden zijnde, zeide tut hem: l(ah- i\'i, zie, de vijgeboom dien gij vervloekt hebt is verdord. ;.\'. Kn Jezus antwoordende zei- <N- tot hen: Hebt geloof op f. God. Want voorwaar zeg ik u, dat zoowie tot deien berg zal zeggen: Word opgeheven eu in de zee geworpen, en niet zal twijfelen in zijn hart, maar zal gelooven dat \'t geen bij zegt geschieden zal, het zal hem geworden 1. zoowat hij zegt. Daarom zeg ik u, alle dingen die gij biddende begeert, gelooft

-ocr page 74-

-ocr page 75-



		MARC VS 12
		«7


		^: i. Mc/,.\' nu kwamen en zeulen tot hem: Meester, wij welen dat gij waarachtig xijl, en naar niemand vraagt; want a ij ziet den persoon der inert\' schen niet aan, maar Rij leert den weg Gods in waar. heid : is bet geoorloofd den keizer schatting te «even o; niet ? Zullen wij geven ot la. niet geven 7 En hij wetende hunne geveinsdhetd, zeide lot hen; Wat verzoekt gij mij ? Brengt mij een pen- it\'.niiig, dat ik hem zie. En zij brasten er ren. En hij zeide lot hen: Wiens ik dit beeld en bet opschrift ? En zij zei- 17. den tot hem : Des keuen. En Jezus antwoordende zeide tot hen: Geeft dan den keizer u-at des keiiers is, en Gode nat Gods is. En zij verwon derden zich over hem. 1. Kii de sadduee�r* kwamen tol hem, welke zeggen da) er geen opstanding ia, en vraagden hem, zeggende : 11), Meester, Mozes beeft, ons geschreven, i ndie n ie. man dn broeder sterft, en een vrouw achter- laat, en geen kinderen nalaat, dat zijn broe< <ler desxelfs vrouw ue mentalenzijnen broc. der kroost verwekken. HO. Er waren nu zeven broeders; en de eerste nam een vrouw, en stervende liet geen kroost -\'1. na. De tweede nam haar ��k, en is gestorven , en ook deze liet geen kroost na, en de --.derde desgelijks; en al de zeven namen dezelve, en lie- ten geen kroost na. De laat. ste van allen is ook de vrouw �<i.gestorven. In de opstanding dan, wanneer zij zullen op- gestaan zijn, wiens vrouw zal zij zijn van deze ? want die zeven hebben baar tot -l.cen vrouw gehad. En Jezus antwoordende zeide tot hen: Dwaalt gij niet, daarom dat «ij de Schriften niet weet	2ft.noch de krachl Gods? Want als zij uit de dooden zullen opgestaan zijn , zoo trouwen zij niet, noch worden ten huwelijk gegeven; maar zij zijn gelijk engelen die in de 2fi. hemelen ryW. Doch aan- gaande de dooden, dat zij opgewekt zullen worden, hebt gij niet gelezen in het boek van Mozes, hoe God in net doornbosch tot hem gesproken heeft, zeggende: Ik ben de God Ah ra- ham s en de God Isa- aks en deGodJaktihs? 2J. God is niet. een tSod iler doo- den maar een �od der leven- den. Gij dwaalt dan zeer. ... En een der scbriftgeleor- den, hoorende dat zij teta- men in woorden waren, en wetende dat hij hun wel ge- nntwoord had, kwam (oi hein en vraagde hem: Welk is het eerste gebod van al Ier 29.En Jezus antwoordde hem: Het eerste van al de gebo- den is: Hoor I srael, de lieer onze God is een W.��nig lieer; en gij zult den Heer uwen God liefhebben uit geheel uw hart en uit geheel uwe ziel en uit geheel uw verstand en uit ge- heel uwe kracht. Dit is ai.het eerste gebod. En het tweede hieraan gelijk, il dit i Gij zult uwen naaste liefhebben als uzel- ven. Er is geen ander ge- \'62. bod grooter dan deze. En de schriftgeleerde mid« tot hem: Meester, gij hebt wel in waarheid gezegd, dat er een ��nig God is, en er is 83. geen ander dan hij; en hem lieftehebben uit geheel het hart en uit geheel bet ver. stand en uit geheel de ziel en uit geheel de krachl, en den naaste lieftehebben nis ztchtelven, is meer dan al de brandoneren en de slagt- 4, offeren. En Jezus ziende dat

-ocr page 76-



		MAIICUS 13,
		fW


		hij verstandig gtaut woord had , zeide lol hem : Oij zijt niet vit van hel koningrijk (iods. En niemand durfde hem meer vragen. 8S. Kil .le/u" antwoordde en zeide. leerende in den tem- pel: Hoe zeggen de «chrift- geleerden , dat de Christus \'ifi.een zoon Davids ia? Want David zelf heeft door tien Heiligen Geest gezegd: De Meer heeft gezegd tot mijnen Heer: Zit aan in ij ne regterAa/t rf, tot- dat i k u w e v ij and en zal gezet hebben tot een voetbank uwer voeten. H7. l\'avid dan zelf noemt hem tijnen Heer, en hoc is hij zijn zoon? K» de menigte der schare hoorde hem gaarne. 38. En hij zeide tot hen in zijne leer: Wacht u voorde schriftgeleerden, die gaarne willen wandelen in lange kleederen, en gegroet zijn :i\'.i. op de markten , en de voor gestoelten hebben in desyna- gogen, en de vooraanzittin- 40, gen bij de maaltijden . welke de hulzen der weduwen op- eten, en dat onder den schijn tan lang te bidden: deze zullen zwaarder oordeel ont- tangen. 11. En Jezus gezeten zijnde tegenover de schatkist, <.«« hoe de rchare geld wierp in de schatkist; en vele rijken IJ. wierpen veel dttarin. In er kwam een arme weduw , di> wierp twee kleine iientt\'tnyen daarin, \'t welk is een oort. IS, K n Jeifi* zijne discipelen tot zich geroepen hebbende, zeide tor hen: Voorwaar ik zeg u , dat deze arme weduw meer ingeworpen heeft dan allen die in de schatkist ge- 41. worpen hebben . want zij al- len hebben van buntien over- vloed daarin geworpen, maar d�ze beeft van baar gebrek alwat zij had rfdflri* gewor- pen, haren ganachen teeftogt.
		HOOFDSTUK 1». I. En als hij uit den tempel ging, zeide een van zijne discipelen tot hem: Mees- ter, zie, hoedanige steenen 3, en hoednnigc gebouwen ! Kn Jezus antwoordende zeide tothem : Ziet gij deze groote gebouwen ? Er zal niet ren steen op den anderen steen gelaten worden, die niet af- gebroken zal worden. 3. En als hij gezeten was op den Olijfberg, tegen den tempel over, vraagden hem Petrus en Jacobus en Joban> 1.nes en Andr�as alleen: Zeg ons, wanneer zullen deze dingen zijn ? En welk is bet teeken, wanneer deze din- gen alle voleindigd zulten .\'). worden ? Kn Jezus hun ant- woordende, begon te zeg- gen : Ziet toe dat u niemand 6.verleide; want velen zullen komen onder mijnen naam , zeggende: Ik ben de Vhri- Ws, en zullen velen verlei /.den. En wanneer gij zult hooren van oorlogen en ge- ruchten van oorlogen, zoo wordt niet verschrikt; want dit moet geschieden, maar ".nog is hei einde niet. Want het ��ne volk zal tegen het andere soW opstaan, en het ��ne koningrijk tegen bel andere koningrijk ; en er zul. len aardbevingen zijn in ver- scheiden plaatsen, en er zul len hongersnooden wezen en beroerten. Deze dingen zijn man\' een begin der smarten. \'J. klaar ziet gij voor uzelve toe, want zij zullen u over- leveren in de raadvergade- ringen en in de synagogen ; gij zult geslagen worden, en voor stadhouders en konin- gen zult gij gesteld worden om mijnentwil, hun tot een 10, getuigenis. En bet evange* lie moet eerst gepredikt worden onder al de volken. ll.Uocb wanneer zij u leiden

-ocr page 77-



		US 13, Ii9 deren doen , om Ie verleiden, indien het mogelijk ware, 23,ook de uitverkorenen. Maar gijlieden, ziet toe: zie, ik neb u alles voorzegd. 24, Maar in die dagen, na die verdrukking, zal de zon ver- duisterd worden, en de maiin zal haar schijnsel niet ge- 25.ven, en de sterren des he- meU zullen daaruit vallen, en de krachten die in de hc- melen gij» zullen bewogen 26. worden. Kn alsdan zullen zij den Zoon des menscheii zien, komende in de wolken met groote kracht, en hecr- 27-l�kheid. En alsdau zal hij zijne engelen uitzenden, en zal zijne uitverkorenen bij. ��nvergaderen uit de vier winden, van het uiterste der aarde tot het uiterste des hemels. 28. K11 leert van den vijgebooin deze gelijkenis: wanneer nu zijn tak teer wordt en de bladeren uitspruiten, zoo weet gij dat de zomer nabij 29.is: alz�� ook gij, wanneer gij deze dingen zult zien ge- euhieden, zoo weet dat nvt HO. nabij voor de deur is. Voor* waar ik zeg u, dat dit ge- slacht niet zal voorbijgaan totdat al deze dingen zullen 31. geschied zijn. De hemel en de aarde zullen voorbijgnan , maar mijne woorden zullen 32. geenszins voorbijgaan. Maar van dien dag en die ure weet niemand, noch de engelen die in den hemel zijn, noch 33.de Zoon, dan de Vader. Ziei toe, waakt en bidt, want gij weet niet wanneer de tijd 31.�S. Gelijk een menscb bui- tenslnnds reizende zijn huis verliet, en zijnen dienst - knechten ntagt gaf, en elk zijn werk, en den deurwach- ter gebood dat hij zoude wa- 35.ken: zoo waakt dan, (waut gij weet niet. wanneer de heer des huizen komen zal, des avonds laat, of te raid.
		MAHC xullen om u overteleveren, zoo zijl tevoren niel bezorgd wat gij spreken zult, en bc- denkt net niet; maar zoowat u in die ure gegcvenzn! wor- den, spreekt Jat; want Kif zljt het niet die «preekt, l.\'.niHHr de Heilige Ge�nt. En de i-�ne broeder zal den unde- ren broeder overleveren tot den dood, en de vader het kind; en de kinderen zullen opstaan tegen de ouders, en IS.zullen ze douden. r.n gij zult gehaat worden van allen om tuijns naams wil; manr wie volharden zal tot den einde, die zal zalig worden. 11. Wanneer gij dan zult zien den gruwel der verwoesting, waarvan door den profeet Dani�l gesproken is, staande waar bet niet behoort, (wie het leest, diemerke daarop), alsdan wie in Judca zijn, dat ze vlieden op de bergen; 16.en wie o» hei ditk is, kome niet af In het huis, en ga niet in om iets uit zijn huis lii, wegteneinen; po wie op den akker ia, keere niet weder terug om zijn kleed te ne- 17. men. Maar wee den bevruch- ten en den zomenden vrouwen is. in die dagen. Doch bidt dai uwe vlugt niet gcuchiede des 19.winters; want die dagen zul- len zulke verdrukking zijn, welker gelijke niet geweest is van bet begin der schepse* len die Ood geschapen heelt, tot nu toe, en ook niet zijn \'20.zal. Kn indien de lieer de dagen niet verkort had , geen vleesch zoude behouden wor- den; maar 0111 der uitverko- renen wil die hij hemtuitver- koren, heeft hij de dagen verkort. \'21. �n alsdan zoo iemand tot ulieden zal zeggen: Zie hier is de Christus, of zie hij is 33.daar, gelooft het niet. Want er zullen valsche Christussen en valsche profeten opstaan, en zullen teekenen en won-

-ocr page 78-



		MARCUS 11,

		dernacht, ol\' met het
		1\' n Judas Iskar�ot, ren


		gekraai, of in dn» morgeu* 36, stond), opdat hij nietonvoor- ziens kniup en u sltipende i7.vindc. Kn \'I neen ik u zeg, dat zeg ik allen : naakt. HOOFDSTUK 14. 1. Kn het pacha en bet feest* der ongezuurde brooden was na twee dn^\'n ; en de over- priesters en de Bchrit\'tKeJeer- den zochten, hoe zij hem mei listixheid vaneen en Z.doodeu zouden. Maarzij iei- den : Niet o» het leest, op- dat er niet misschien oproer onder het volk worde. \'A. En al» hij te liethani�was in het huis van aimou den melaatscbe, daar hij aau ta fel zat, kwam een vrouw heb tiende een alhasten Itesch met zalf van onvervalschten nardu» van prooien prijs de albasten tlesch gebroken hebbende, gout die op zijn i. hoofd. Kncr waren soiumi- «en die dat zeer kwalijk na- men hij zichselve, en zei- den: Waartoe is dit verlies i.der zall\' geschied ? Want de- zelve had kunnen boven de driehonderd penningen ver- kocht, en die den armen ge- geven worden; en zij ver- ii. grimden teven haar. Maar Jezus zeide; Laat af van haar; wat doet gij baar moeite aan? /ij inrit een goed werk aau mij gedaan. ;. Want de armen hebl gij »\'� tijd met ;i. en wanneer mj wilt kunt gij hun weldoen; maar mtf hebt gij Biel altijd, s. Kij heeft gedaan \'t jreen _zjj kon: zij is voorgekomen "\'ii in ij u ligrhaam te zalven, tot een voorbereiding ter be- \'J. grafeni. Voorwaar «ff ik u, alwaar dit evangelie ge- predikt zal worden in de ge- heele wereld, daar* zal ook tot bare gedachtenis gespro. ken worden van \'t geen zij gedaan heelt.		van de twaalf, ging henen lot de overpriesters, opdat hij hem hun zoude overleve- II. ren. Kn zij dat boorende wa- ren verblijd, en beloofden hem geld Ie geven; en hij zocht hoe hij hein bekwame - lijk overleveren zoude. 13, En op den eersten dag der ongezuurde brooden, wan* neer zij het pascha slagtteu , zeiden zijne discipelen tot hem: Waar wilt gij dat wij henengaan en bereiden, dal 13.gij het pascha eet? Kn hij zond twee van zijne discipe* len uit, en zeide tot hen ; �aat henen in de stad, en u zaleen menscb ontmoeten, dragende een kruik water: 11.volgt dien; en zoowaar hij i ngaat, zegt tot den heer des huizes: De Meester zegt: Waar is de eetzaal, waar ik het pascha met mijne disci- 15.pelen eten zal? Kn hij za! u wijzen een ffroote opper, zaal, toegerust en gereed. Ifi. bereidt het ons aldaar. En zijne discipelen gingen uit, en kwamen in de stad, en vonden het gelijk hij hun gezegd had, en bereidden het pascha, i;. En als het avond gewor- den was, kwam hij met de IS. twaalf. Eu als zij aanzaten en aten, zeide Jezus: Voor- waar ik zeg u, dat een van u.die met mij eet, mij zal l\'J.verradeu. Kn zij begonnen bedroefd te worden, en de �cn na den ander tot hem te zeggen: lien ik \'t? eu -ii..\'en ander: Ben ik\'t? Maar hij antwoordde en zeide tol hen: \'t Is een uit de twaalf, die met mij in den scho- 1.tel indoopt. De Koon des menschen gaat wel henen gelijk van hem geschreven is, maar wee dien mensen door welken de Zoon des inenscben verraden wordt: het ware hem goed zoo die

-ocr page 79-

-ocr page 80-



		*\'rl* MARC hunne handen HHit hem. en t7-JC«P«n hem. En een derge- neti iIip daarbij stonden , bel zwaard trekkende, sloeg den dienst kneebt des hoogeprie«- tem en hieuw hein lijn oor is.at\'. En Jezus antwoordende zeide tol hen : �ijt gij uitge gaan met zwaarden en stok- ken al tenen een moord e- 19. naar oio mij te vangen ? I)a- gelijks was ik hij ulieden in den tempel leerende , en pij hi-M ui ij niet gegrepen; maar dit geschiedt opdat de Sehrif- ten vervuld zouden worden. .ui. Kn zij hem verlatende zijn il.allen gevloden. Kn een ze- ker jongeling volgde hem, hebbende een lijnwaad oin- gedaan over het naakte lijf, en de jongelingen grepen ;.:.hem; en hij her lijnwaad verlatende is naakt van hen Kevloden. VA. Kn zij leidden Jezus henen tot den hoogepriester, en bij hem vergaderden al de ove.r- priesters en de ouderlingen il.en de schriftgeleerden. Kn 1\'etrui volgde hein van verre tot binnen iu de zaal des hoogepriesters, en hij was medezittctide met de diena- ren, en zich warmende bij het vuur. il En de overpriesters en de gebeele raad Kochten getui- genis tegen Jezus, om hem te dooden, en vonden niet; ri. want velen getuigden val- \'ehelijk tegen hem, en de getuigenissen waren niet .\'>7. eenparig. Kn eenigen op- ntHande getuigden vala<�he- lijk tegen hem, zeggende: <s.wij hebben bemhooren ;.� i- gen: fk zal deun tempel, die met handen gemaakt la, afbreken, en in drie dagen een anderen, zonder handen 69, gemaakt, bouwen. Kn ook ftle�� was hunne getuigenis tii>. niet eenparig. Kn de hooge- priester in \'t midden op- staande, vraagdeJezus,zeg.
		US u. geude: Antwoordt gij niet\' Wat getuigen dexe tegen u \' I.Maar hij zweeg stil en ant- woordde niets. Wederom vraagde hein de hongepries- ter en zeide tot hem : Zijt gij de Christus , de Zoon des ge 2.zegenden f\'mdi.\'* En Jezus zeide: Ik ben \'t; en gijlie- den zult den Zoon des men- ochen zien zitten ter regter- hand der kracht fiods, en ko- men met de wolken des hp- :<. inels. Kn de hoogepriester verscheurende zijne kleede- ren, zeide: Wat hebben wij 1.nog getuigen van noode? Gij hebt de ffodnlastering ge hoord: wat dunkt ulieden r En zij allen veroordeelden hem des dood* schuldig te >^;).zijn. Kn sommigen hegon- nen hem te bespuwen, en xijn aangezigt te bedekken, en met vuisten te slaan, en tot hem te zeggen i Prote- leer; en de dienaars gaven hem kinnebakalngeu. >fi. Kn aio Petrus beueden in de saai was, kwam een van de dienst maagden di-s hoo- u. gepriesters; en ziende l\'e- trus zlcb warmende , zag zij hem aan, en zeide: (Jok gtj «aart met Jezus den Naza- W. rener. Maar hij heeft het ge- loochend,leggendei Ik ken hem niet, en ik weet niet wat gij legt. Kn hij ging buiten in de voorzaal, en de i\'J. haan kraaide. En de dienst, maagd hem wederom ziende, begon te zeggen tot degenen die daarbij Btonden: Deze 0. is ��n van die. blaar bij loo- chende het wederom. Kn een weinig daarna die dnarbij stonden zeiden wederom tol Petrus: Waarlijk gij lijt^�n van die; want gij zijt ��k een Uallle�r, en uwe sprank 1. gelijkt. En hij begon xi<-h- zi-lven te vervloeken, en te zweren: Ik ken dezenmensch :. niet dien gij zegt. En de ha»*! kraaide de tweede maal; en

-ocr page 81-



		MAKCUS 15.
		7\'i


		4. wederom : Kruis hem. Docli Pilatus zeide tot hen: Wat heeft hij dan kwaads ge- daan ? En zij riepen temeer i �. Kruis hem. Pilatua nu wil lende der schare genoegen doen, heeft hun Barabbas losgelaten, en gaf Jezus o vrr, ulshij Aemgegeeseld had, om gekruist te worden. 5. En de krijgsknechten leid den hem binnen in de zaal, welke Is het regthuis, en riepen de gansene bende te- \'.sameii; en deden hem een purperen mantel aan, en eene doornenkroon g<:vloch- ten hebbende, zettedtm hem i.die op ; en begonnen hem te groeten, xeggende: Wees ge- groet gij Koning der Jodca , (.en sloegen zijn hoofd met een rielatok,en bespuwden hem, en vallende op de ),knie�n aanbadeu hein. Ku als zij hem bespot hadden, deden zij hem deu purperen mantel af, en deden hem zijne eigene kleederen aan , en leidden hein uit om hem te kruisigen. I. En zij dwongen eeneu Si- mon van Cyrene, die daar voorbijging, komende van deu akker, den vader van Alcxanderen Itufus, dat hij 2.zijn kruis droeg. En zij bragten hem tot de plaat* Uolgotba, \'t welk is over- gezet zijode I(oofdschedel- ll.plaats. En zij gaven hem geiuirreden wjju te drinken ; 4.maar hij nam dien niet. En als zij hem gekruisigd had- de o, verdeelden zij zijne kleederen, werpende bet lot over dezelve, wat een lege- b.ltyk wegnemen zoude. Eu het was de derde ure, en zij t;. kruisigden hem. Eu het opschrift zijner beschuldi- ging was boven hem geschre- ven: Da Kostffu mi\'. Jo- 7. nmt. En zij kruisigden met hem twee moordenaars , een aan tifHt regter- eu >\'�n aan
		Petrus werd Indachtig aan In-t woord \'t welk Jezus tot hem gezegd had: Eer de haan tweemaiil gekraaid zal hebben zult gij mij driemaal verloochenen. Eu hij t&ri vandaar makende, weende. HOOFDSTUK 15. En terstond des morgen* vroeg Hielden de overpries- ten teramen rnad met de ouderl in gen en schrift gelcer- den, en de geheele raad; en Jezus gebonden hebbende, hragten zij hem, henen, en gaven hem aan Pilatusover. !. Eu Pilatus vraagde hem: Zijl gij de Koning der Joden? En hij antwoordende zeide i. tut hein: Gij zent het. En de overpriesters heschuldig- den hem van ttXttake* .maar I. hij antwoordde uiets. En 1\'ilatun vraagde hem weder, om, zeggende: Antwoordt xiiuiet�i\' Zie lioeveleiaA� i.lij tegen u getuigen. En Je- zus heeft nietB meer geant* woord, zoodat 1\'ilatua zich verwonderde. i. En op het feest Uet hij hun een gevangene los,wien zij r.ook begeerden. En er was een genaamd Barabbas, ge- vangen met andere medeop. roerinakers, die in het op- roer een doodslag gedaan i, hadden. Kn de schare riep uit, en begon te begeeren dat hij deed gelijk bij hun ). altijd gedaan bad. En Pil», tui antwoordde bun, »eg- srende: Wilt gij dat ik u den Koning der Joden loslate? i». (Want hij wist dat hem de overpriesters door nijd over- 1.geleverd baddeu.) Haar de overpriesters bewogen de achare, dat bij hun liever 1, Barabbas zoude loslaten. Eu Pilatus antwoordende zeide wederom tot hen: Wat wilt gij dan dat ik met hrm doen zal, dien gij een Koning der ;t.Juilen noemt ? En zij riepen

-ocr page 82-



		MA HCUS 16.
		74


		N. zijne UnkertiKiV. En de Schrift is vervuld gewerden, die legt: I\'. n bij ia met de misdadige». ;-f rr kend. 29. Kii die voorbijgingen Ias- terden hein, schuddende hunne hooiden, e>i zeggen- de: Da, gij die den tempel afbreekt en in drie dagen op- ill. bouwt, behoud uzelvea en il.kom af van het kruis. Kn insgelijks ook de overpries- ters met de schriftgeleerden zeiden tot elkander al spot- tende: Hij bepf: anderen verlost, zichzrlvcn kan hij \'fi. niet verlossen ; de Christus, de Koning Israelskome nu �f v:m het kruis, opdat wij het zien en icelooven mogen. Onk die met hem gekruist waren smaadden hem. TL En als de zesde ure ge- komen was, werd er duistrr- nis over de geheele aarde, il.tol de negende ure toe. En ter negende ure riep Jezus inet groote stem, zeggende: Rlo�, KI ui, lamma aa- b a c b t a u i, \'t wel k ia over ger.et zijnde: mijn God, mij n God, waarom heb i :t">.gij mij verlaten! Eu sommigen van wie daarbij blonden dit hoorende, /.i-i ifl.den: Zie. hij roept Elia En er liep een en vulde spons mer edik , en stak ze op een rietttok, en kb f hem tedrinken,zeggende: Houdt stil, laat ons zien of 1,1 ia komt om bem aflenemen. -[", En Jezus een groote stem vhii ,r.^;: gegeven hebbende, .{S, gaf den geest. En brt voor- hangsel des tempels scheur* de in twee�n, van boven tol i\'l. beneden. En <le hoofilumi: over honderd, die daaruij tegenover bein stond, ziende �lat bij alzo� roepende den veest gegeven had, zeide: Waarlijk deze luer.sch was Gods Zoon. W. En er waren ook vrouwen
		van verre dit aanschouwen - de, nnder welke ook was Maria Magdalena, en Maria de moeder van Jaeobus den kleine en van Joses, en Na- 41. lome, welke ook, toen hij in Galil�a was, hein waren gevolgd en hein gedieud hadden , en vele andere rrov- wen die mer hem naarJeru* zalent opgekomen waren. 43. En als bet nu avond was geworden, dewijl het de voorbereiding was, welke i- 43.4c v��rnabbat, kwam Jozet die van Arimatbra wag, een aanzienlijk raadsheer, die ook zei f het koningrijk Gou* was verwachtende, en zich verstoutende «ing hij in tot 1\'ilstus rn begeerde bet lig- 44. chnam van Jezus. En 1\'ilc lus verwonderde zicb dat hij aireede gestorven was, en den hoofdman over honderd tnt zich geroepen hebbende, vraagde hem of hij laug ge IFi.storven was; en als hij \'i van den hoofdman orer hou* derd verstaan bad, schonk �Ifi.hlj Jozefhet Ilgchaaui. En hij koehl fijn lijnwaad, en hem afgenomen hebbende, wond hem iu dat fijne lijn- waad, en lelde hem In een graf \'t welk uit een steeu- rots gehouwen was, en bij wentelde een steen tegen de l~.deur des grafs. En Maria Magdalena en Maria rfe moe- der van Joses aanschouwden waar hij gelegd werd. UOOl\'DSTUK 10. 1. En als de sabbat voorbij- gegaan was, hadden Maria Magdalena, en Maria de moeder van Jaeobus, en Sa- lome specerijen, gekocht,op- dal zij kwamen en hem zalf 2. den, B> zeer vroeg op den eersten dut/ der week kwa- men zij tol hei graf, als de :t.zon opging, eu zeiden lot elkander: Wie sa) ona den steen van de deur des grafs

-ocr page 83-



		MARCUS 16. 7* U.veld gingen. Deze ook he- nengaam�e boodschapten \'t den anderen, maur zij ge- 14, loofden ook die niet. Daarna ia hij geopenbaard aan de elf daar zij aanzaten, en ver- weet Ank Uunnc ongeloovtg* beiden hardigheid der har- ten, omdat zij niet geloofd hadden degenen die hem ge- zien hadden nadat hij cpge- 1\'>.staan was. Kn hij zeide tot hen: (iaat henen in de ge- beele wereld, predikt het evangelie allen creaturen. lf.Wie geloofd zal hebben, en gedoopt zal zijn, zal z«!i.-, worden; maar wie niet tal ite- loofd hebben, zal verdoemd 17. worden. Kn degenen die ge> loofd zullen hebben, zullen deze teekeuen volgen; in mijnen naam zullen zij dui- velen uitwerpen ; met nieuwe tongen zullen zij spreken; 15. slangen zullen zij opnemen , en al is \'t dm zij iets doode- lijk» zullen drinken , dat zal hun niet se bad en; op kran. keu zullen zij de banden leggen, en zij zullen getond worden. 19, De lieer dan nadat hij tot hen gesproken bad, is opge- nouien m den hemel, en is gezeten aan de regteraawi/ ?n.Gnds. Kn zij uitgegaan zijn- de predikten overal, en de Heer werkte mede, en be- vemigde het woord door tee- kenen die daarop volgileu. luim.
		1.afwentelen? (Rn opzlagen tij i!ut de steenwenteld was) wnnt h \'i.zeer Kroot. KU la \'t grk\'c<Hnn zijnde, zagen z jongelil! g zitl cinlt\' li\'rnzijde, bekleed met eelang kleed, en werden�.tiaasd. Maar bij xeidtin;ir: Zijt niet verbaasxoekt Jezus den Nazadie xfkruist was: hijgestaan, hij is bier niede plaats waar zij hem7.legu hadden. Dorli ganeii, zegt zijnen discieu Petrus, dat bij ugaat naar Galil�a: azult gij hein zien, gelij��.ulieden gezeild heeftzij haastig uitgegaan zivloden van het graf, eving en ontzetting hadbevangen; en «ij zeidenniaiid iets, want zij wbevreesd. 9. En als JentS opgestaa\'s tnoi-gens vroeg op de�ten du// der week , vers ebij eerst aan Maria Mlenii, uit welke hij zeven10, velen uitgeworpen had.benengaande boodscbet dengenen die nietgeweest waren, welke t11.den en weenden. Kn alshoorden dat hij leefde ebaar geiten wat, gelooI:\'. tij \'t nift. Ku nadezengeopenbaard in een angedaante aan twee vandaar zij wandelden eu i

-ocr page 84-



		Il KT H KI LIG F, VANG KM K WAAR flIK RRSCURIJVINQ VAUij L U C A S.

		gaan in den tempel des Hee- II).ren om Ie reukotVeren; en al de menigte des volks was buiten biddende, ter ure des 11. reukoffers. Kn van hem werd gezien een engel des Hee- reu, staande ter regterzi/i/f van het altaar des reukoffers. 12.Ea Zacharlas hem ziende werd ontroerd, en vrees ia 13. op hein gevallen. Maar de engel zeide tol hein: Vrees niet Zachariat, waut uw ge- bed is verhoord, en uwe vrouw Klizabet zal u een zoon baren, en gij zult zij- nen naam heeten Johanncs ; 11. en u zal blijdschap en ver- beuging zijn, en velen zullen zieh over zijne geboorte ver- 15. blijden. Want bij zal groot zijn voor den il eer: noch wijn noch sterken drank zal hij drinken, en hij zal met den Heiligen Geest ver. vuld worden, ook van den Mi. moederschoot af; en hij zal velen der kinderen Israels bekeereu tot den Heer bun. 17. iicn �od; en bij zal v��r hem benengaan in den geest en de kracht van Kim, 0111 te bekeereu de harten der vaders tot de kindereu, en de o 11 gehoorzamen tot de voor- zigtigbeid der regtvaardi- :;� 11, om den Heer te berei- 1S.den een toegerust votk. Kn itacharias zeide tot den en. gel: Waarbij zal ik dat we- teu? VVant ik beu oud, eu mijne vrouw is ver op 19. hare dagen gekomen. Kn de engel antwoordde en zeide
		HOOFDSTUK I. I. Nsardeinaal velen ter hand genomen hebben, om in orde te stellen een verhaal va» de dingen die under ons volko» .\' men zekerheid hebbeu, ge. lijk ons overgeleverd hebben die van den beginne zel�e aanschouwers en dienaar* \'i. des woords geweest zijn : zoo beef� het ook mij Koedge- docht, hebbende alles van voren aan naarstig ooder- zocht, vervolgens aan u te schrijven, voortreffelijke l.TbeoliluB, opdat gij uioogt kennen de zekerheid der din- sten waarvan gij oaderwe. /en zijt. i». Io de dagen van Heroites den koning van Jud�a was er een zeker prieBter met name /.ncliarias, van dedag- orde vuti .1 in \'i; en zijne vrouw wan uit deduchtereu Aarons, ii.en haar naam Kliiabet. Kd zij waren beiden regtvaardiir voor (>od, wandelende in al de geboden en regten des 7. Ileereu onberispelijk. Eu zij hadden geen kind, om- dat Klizabet onvruchtbaar was en zij beiden ver op hunne dagen gekomen wit- ren. - Kn bet geschiedde dat al* liij het priesterambt bedien, de voor flod in de beurt zij. 1 lier dagorde, irmr de ge- wooiite .Ier priesterlijke he- dlenlng, op hem bet lut was Kt-vnltcii, dat hij loude I11-

-ocr page 85-



		LUCAS t. 77 worden, en een zoon baren, en zult tijneu naam breien
		tot hfin: Ik ben Gabr .....vonr God Ata, en ben

		gezonden om lot u te «pre- ken en il deze dingen te ver- " kondigen ; pri zie, .;ij zult zwijgen en niet kunnen «pre- ken , tot on den dag dat nc.e dingen geschied zullen zijn; omdat gij mijne woorden niet geloofd bebt, welke vervuld sullen worden bunnen tijd. il. En het vulk wan wachtende op Zacharias, en zij waren verwonderd dat hij zoolang �i. vertoefde in den tempel. En aln hij uitkwam kon hij tot hen niet «preken; en zij be- kenden dat hij een gezift \' de» tempel gezien had." 1 hij wenkte hun toe,en bleef �i.atora. En het geschiedde als de daren zijner bediening vervuld waren, dat. hij naar UI.zijn bui* ging. En na die dagen werd Elizsbet zijne vrouw bevrucht; en zij ver- borg zich v��maanden, zeg- l\'j.cende: Alt�� heeft mij de lieer gedaan, in de dagen in welke bij mij aangezien heeft, om mijne versmand. heid onder de menscheu wegtenemen. �6. En in de zesde maand werd de engel Gabriel van God gezonden naar een etad in Galilea. genaamd Nazareth, ~7tot een maagd, die onder trouwd was met een man wiens oaHra was Jozef, _.. den huize Davids; en de naam der maagd wai Maria. ^En de engel tot haar inge- komen zijnde, zeide: Weei gegroet gij begenadigde; de Heer is met u, gij xijt geze- -�. �tend onder de vrouwen. En als zij kent zag, werd zij zeer ontroerd over dit zijn woord, en overleide hoedanig deze ".groetenis mogt zijn. En de engel zeide tot haar: Vrees niet Maria, want gij hebt genade bij God gevonden. \'t.En zie. gij tuit bevrucht		uzi\'s. Deze zal groot zijn en de Zoon des A lier hoog- «ten gennauid worden, en God de Heer zal hem den troon van zijnen vader David i Keven; en hij zal over hel huisJakou* Koning zijn in eeuwigheid, en aan zijn ko< uingrtjk zal geen einde zij». 1. En Mnria zeide tot den en- gel: Hoe zal dat wezen, de- wijl ik geenen man beken? �. En de engel antwoorden de �eide tot haar: De Heilige Geest zal over u komen, en de kracht des Allerhoogste» zal u overschaduwen: daar oin ook dat heilige, dut uil u geboren zal worden, zal God» Zoon genaamd worden. f>. En zie, Elizabw uwe nich\' is ook zelve bevrucht met een zoon iu haren ouderdom . en deze mannd is haar, die onvruchtbaar genaamd was, 7.de zesde; want geen ding zal bij God onmogelijk rijn. 8.En Maria zeide: Zie, de dienstmaagd des Jlceren: mij geschiede naar uw- woord. En de engel ginr weg van haar. 1). Kn Maria opgestaan zijn- de in die dagen , reisde met haast naar het gebergte in �i. een stad van Juda, en kwam in het huis van Zacharias, l.en groette Klizabet. En \'t geschiedde als Elizabxt de groetenis van Maria hoorde , zoo sprong het kindeken op in haren schoot; en Eliza- bet werd vervuld met i\\cu* . Heiligen Geest, en riep uit met groote «tem, eu zeide: Gezegend xijt* gij ouder de vrouwen, en gezegend ia de (.vrucht uwi schools. En van- waar humt mij dit, dat de moeder mijns HeerentotmM l.koint? Want zie, alsde stem uwer groetenis in mijne oo- ren geschiedde, zoo sprong het kindeken van vreugde op 6

-ocr page 86-



		LUCAS 1.
		7*


		15.in mijnen schoot. En zalig is tij die geloofd heeft; want \'l\'\' dingen die haar van den Heer gezegd zijn, zullen 4fi.volbrngt worden. En Maria lelde: Mijn ziel mankt groot 17.den Heer.en wijngeest ver- heuut zich in God mijnen Za- is.ligmnker, omdat hij de ge- ringtieid zijner dienstmaagd heeft aangezien; want zie, van nu aan zullen mij zalig- epreken al de geslachten; 11). want groote dingen heeft aan mij gedaan hij die mag- lig is , ril heiligiizijn naam, jO.eu zijne barmhartigheid ik van geslacht tot geslacht over degenen die hem vree- � l.zen. Hij heeft een krachtig werk gedaan door zijnen arm; hij heeft verstrooi\'! de hoogmoedigen in degedach- >\'-. ten hunner harten; hij heeft magligen van de trooneu afgetrokken, en nederigen �>�.heeft hij verhoogd; iiongeri- gen heeft hij met goederen vrrvuld, en rijken heeft hij ¹1. ledig weggezonden. Hij heeft Isra�l zijnen knecht npge- nouieu , ondat hij gedachtig ware der barmhartigheid , \'\'�». (gelijk hij gesproken heeft tot onze vaderen, namelijk* tot Ahraham ea siju imge- \'h.ulacht), in eeuwigheid. �n Maria bleef bij haar omtrent drie in «muien, en keerde we- der tot haar huis. ��. En de tijd van Elizabet werd vervuld dat zij baren zoude, en zij baarde een ^.zoon. En die daar rondom woonden en hare magen hoorden.dat de Heer zijne barmhartigheid groote) ijk» aan haar bewezen had, en �>\'.\'. waren met haar verblijd. En het geschiedde dat zij op den achtsten dag kwamen nm het kindeken te besnij- den , en noemden het Zacha- ha» naar den naam zijns fiO.vaders. En zijne moeder antwoordde en zelde: Niet		nh\'i», maar hij zal .Inhannes 6).heeten. En zij zptden trt� haar: Er ia niemand in uw maagschap die met dien 63.naam genaamd wordt. En zij wenkten zijnen vader, hoe hij wilde dat hij grnaamd 63.zoude worden. En als hij een schrijft* iVlkeu gePischt had, schreef hij, zeggende: Johauues ia zijn naam. En zij verwonderden zich allen. 61. En terstond werd zijn mond geopend en zijne tong/»sj»> maakt, en hij sprak, God lo- tw.vende. En er kwam vrees over allen die rondom hen woonden; en in het gehecle gebergte vun .ludca werd veel gesproken van al deze f\'ti.dingen. Eu allen die het hoorden namen bet ter har- te, zeggende : Wat zal (och dit kindeken wezen? En de band des Heeren was met hem. f>7. En Xacharias zijn vader werd vervuld mei den Il«^,Ti- geu Geest en profeteerde, fis. zeggende: Geloofd zij de Heer de God lsraels,wnnt hij heeft bezocht, en verlo»- sing teweeggebragt zijnen fi\'J. volke, en heeft een hoorn der zaligheid ons opgerigt in het huis van I\'avid zijnen 70. knecht, gelijk hij gesuro- ken heeft door den immdilj- ner heilige proleten, die van het begin der wereld geweest 71. zijn, natuetijk eene verlossing van onze vijanden en van de hand al dergenen die ons 72.haten; opdat hij harinhar- tlgheid deed aan onze vade- ren, en gedachtig ware aan 7,\'i.zijli heilig verbond, en aan den eed dien hij Abraham omen vader gezworen heeft, 7l.oiu ons te geven dat wij ver- lost zijnde uit de hand onzer vijanden, lieiu dienen zouden 7f>.zonder vrees, in heiligheid en geregtigheid voor hem, 76. al de dagen onzes levens. En gij kindeken zult een profeet

-ocr page 87-



		LUCAS des Allerhoogst en genaamd worden, want jcij zult voor bel aangezi ;; den Heeren hencngaan on> zijne wegen 77.te bereiden, om zijn volk kennis der zaligheid te ge- ven, in vergeving hunner , �>. zonden , door de innerlijke bewegingen der barinhartig- heid onzes Goda, met welke ons bezocht heelt de Opgang .\'\'.uii de hoogte, om te ver- schijnen dengenen die geze- icn zijn iu duisternis en IJ ochnduw des doods, om onze voeten te r�gteu op den wrn des vrede. tf�. Kn het kindeken wies Op, en werd gesterkt in den j\'i-.i, en whs in de woestij. nen tot den dag zijner ver- tooning aau Isracl. H HOOFDSTUK l. 1, Kn het geschiedde in die dagen d«t er een gebod uit- 15 ging v«n ii keizer Augus* tus, dat de gctieele wereld besehreven zoude worden. -. l>eze eerste beschrijving gc- schiedde als Cyrenius over \'i. Syri� stadhouder was. En zij Kingen allen nin l>eschre- *en ie worden, een iegelijk t. DMU >iju eigen stad. hu Jo- zel\'giug ook op van Galilca, uit de stad >;izareth, naar Jud�a lot de siarf Davids die lluthlehem genaamd wordt, (uiiniui lui uit tut huis en ft. geslacht Dnvids was), om beschreven te worden met 18, Maria zijne ondertrouwde vrouw , welke bevrucht was. ti. Kn het geschiedde als zij 1\'J. daar waren, uat de dagen vervuld werden dat zij baren 7. zoude; en zij haarde baren pemrgebtireu zoon, en wond hem in doeken , en lelde hem neder in de krib , omdat voor heu geen pkata nat in de herberg. s. Boef waren herders in die- 21 zeilde landstreek, zich hou- dende in het veld, en hielden		3.
		79


		de nachtwacht over hunne kudde. Kn zie, een engel des Meeren stond bij hen, en de heerlijkheid \'\'es Meeren oinseheeo ze, en zij vreesden met groote trees. Kn de en- gel zeide mt heu: Vreest niet ; want zie, ik verkondig u groote blijdschap, die al den volke wezen zal, nmmc* lijk dat ii beden geboren ia de Zaligmaker, welke is Chrisma de lieer, in de stad Iravid». Kn dit zal u bel tce- ken zijn : uij zult het kirde, ken vinden in doeken gewon. den en Hggeode hl dr krib. Kn van Monde aan was daat met den enter) een menigte des bemelscheti heirlegera, prijzende God en zeggende: . V.\' re tij God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in de meuschen een wrlho hagen. Kn het geschiedde als de engelen van hen weggevaren waren naar den hemel, da< de herders tot elkander gei. den: Laat ons dan henen- gaan naar bVthlehem, en laat ons zien het woord dat er geschied is, \'t welk de Heer ons heelt verkondigd. Kn zij kwamen met haast , en vonden Maria en Jozef, en het kindeken Liggende in de krib. Kn als zij het ge- zien hadden, maakten zij alom bekend bet woord dat hun van dit kindeken gezegd was. Kn allen die bet hoor. den verwonderden zich over hetgeen hun van de herders gezegd werd; doch Maria bewaarde deze woorden alle tezauieu, overleggende die in haar hart. V.u de herders keerden weder, verheerlijk kende en prijkende God over alles wat zij gehoord en ge* zien hadden, gelijk tot hen gesproken was. Kn als acht dagen vervuld waren dat men het kindeken besnijden zoude, zoo werd

-ocr page 88-

-ocr page 89-



		LUCAS 3.		SI


		dalzal gevuld worden, enallebergen heuvel zal vernederd worden, e u de kromme weg f» zullen tot een rekten weg worden, en de on- effene tot effene we. fi.^en; en alle vleeseh zal de zaligheid (; > \\1 l - zien. 7. Hij zeide dan tot de scha ren die uitkwamen om van hem gedoopt te worden: tiij adderengebroediels, wie beeft u aangewezen te vlle* den van den toekomenden 8. toorn? Brengt dan trachten voort der bekeerfugwaardig ; en beeint niet te zeggen bij uzelve: Wij hebben Abra- ham tot een vader; want ik zeg «» dat God zelfs uit de/e steenen Abraham kinderen ".kan verwekken. En de bijl ligt ook alreedeaan denwor- tel der hoornen: alle booiu dan die geen goede vrncht voortbren gt. wordt uit ge. houwen en iu het vuur g- 10.worpen. En de sebare» vraagden hem, zeggende: Wat zullen wij dan doen⁰ 11.En bij antwoordende zeide tot ben: Wie twee rokken heeft deele bem mede die er geen heeft, en wie spijze 12.lieert doe desgelijks. En er kwamen ook tollenaars om gedoopt te worden, en zei- den tot hem: Meester, wat 13. zullen wij doen? En hij zeide ot hem Eischt uietR meer 14.dan \'t geen u gezet is. Eu bem vraAgden ook de krfjgs- lieden, zeggende: En wij, wat zullen wij doen ? En bij zeide tot hen : Poet niemand overlast, en outvreemdt nie- mand het zijne met bedrog , en laat u vergenoegen met uw bezoldigingen. ld, Eu al» het volk verwacht te, en allen iu hunne harten overleiden van Johannes, of lijf niet mogelijk de Christus lii.wftri\', zoo antwoordde Jo*
		vonden In den tempel, zit- tende in het midden der leeraren, hen hoorende en 47. hen ondervragende ; en nl- len die hem hoorden ontzet- teden zich over zijn verstard IS.cn antwoorden. En zij hem ziende werden verslagen, en zijue moeder zeide tot hem: Kind, waarom hebt. gij on* z��itedAAn? Zie, uw valer en ik hebben u met angst l*.gezocht. K11 bij zeide tot hen: Wat is \'t* dAt pij mij gezocht hebt ? Wist «ij niet dat ik moet jjjn in dedingen \'»0.mijns Vader»? En zij ver- itonden het woord niet dut ftl.bij tot hen eprak. En hij ging met hen Hf, en kwam te Nazareth, en wan bun onderdanig. En zijne moe der bewaarde :A deze dingen ui liaar hart. 12. En Jezus uam toe In wijs heir� en in grootte en in genade hij God eu de men. sehen. HOOFDSTUK 3. 1. En in het vijftiende jaar der regering van den keizer Tiberiun. al* Poutius Pilatus stadhouder was over Jud�A, en Herodes een viervorst over Galilla, en Philippus zijn beoeder eeu viervorst over Itur�a en over het land Trachonitis, en Lvsanias een viervoret overAbil�ne, 2. ouder de hoogeprieiters An. nas en Kajafas, geschiedde het woord Gods tot Johan- nes den zoon van Zacbaria* :(. in de woestijn; en hij kwam In >.i het omliggende land dea Jordaans, predikende den doop der bekeering tot I. vergeving der zonden , gelijk geschreven is in het hoek der woorden van Jetaja den »ro- feet, zeggende: De «tem deB roependen in de woest ij n: Bereidt den weg deaHeeren,maakt � zijne paden regt: alle

-ocr page 90-

-ocr page 91-



		LUCAS 4. <u

		kt gansrb niet in die duiden; en als dezelve ge�indigd »� reo , MO hongerde hein ten {.laatste. Kn de duivel xeide tot hem: Indieu gij Gods Zoon /.ij\', zen tot dezen at reu l.dat hij brood worde. Kn Js» mi.\' antwoordde hem, zeg- gende: Kr ia geschreven, dat de mensch bij brood alleeu niet zal leven, maar bij alle woord Gods.* i. Kn als hem le duivel ge-\' leid had op pen hoogen berg, toonde hij hem al de ko. ningrijken der wereld in een <>.* oogenbUk tijds; en de duivel zeide tot hem: Ik zal u al deze magt en de heerlijkheid d\\tt koningrijken geven ; want zij ts mij overgegeven, en ik ,". geef ze wien ik ook wil; in dien gij dan mij tuit aanbid* den, zoo zul alles het uwe �«.zijn. Ku Jezus antwoordende zeide tot hem: Ua we* van mij, satan; waut er is ge. sehreven: Gij zult den (leer uwen (i od «au- bidden, en hem alleen dienen. 9, Kn hij leidde hem naar Jeruzalem en Melde hein op de tinne des tempels, en zeide tot hein: Indien i:ij de Zoon Oodssijt, werpuzelveu il. vanhier nederwaarts; want er is geschreven, dat hij zijne engelen va uub velen zal, dat zij ub I. waren zullen, endatz ij u op de handen nemen zullen, opdat g ij uwen voet nietteeenigeriijd 2.aan een steen at not. Kn Jezus antwoordende zeide lor hein: Kr is gezegd: O ij zult deu lieer uwen God Xnlet verzoeken. Kn de duivel alle verzoek¹voleindigd bad, week hij van hem voor een tijd. 4. En Jezus keerde weder door de kracht des U eest es naar		Galil�a; en het gerucht van hem Kin* uit door het ge- heele omliggende land. Kn hij leerde in hunne synagn- gen, en werd van allen ge prezen. 16, Kn hij kwam te Nazarelh , waar hij opgevoed was, en ging, naar zijne gewoonte, op den dat; des fabhats in de synagoge, en stond op om telezen. Kn hem werd gege ven het boek van den profeet Jeaaja; en als hij het boek opengedaan bad. vond hij d«s plaats waar geschreven was: 18.1)e Geest des lleereit i«op mij, daarom heeft hij in ij ge zal f d ; hij heefi mij gezonden om den armen bet e » h 11 g : - i i � te verkondigen, uinte genezen wie gebroken 19,zij u van hart, om den gevangenen te predi- k e ii loslat ing en deu blinden bet gezt gt, om de verslagenen henen- texenden in vrijheid, omteprediken h e t n » n - gename jaar des liet �20. ren. Ko als hij het boek toegedaan en den dienaar wedergegeveu had, zat hij neder; en deougen van allen inde synagoge waren op hem \'21. geslagen. En bij begou tot ben te zeggen: Heden is deze Schrift inuweooren vervuld. 23, Kn zij gaven hein allen ge tuigenis, en verwonderden zich over de aangename woorden die uit zijnen mond voortkwamen, en zeiden: I deze niet de zoon Jozef* * �lt.Ku hij zeide tot hen: Gij zult zoudertwijfel tot mij dit spreekwoord zeggen: Mi\'. i cijnmeestcr, genees uzelveu ; alwat wij geboord nebben dat in Kaperna�m geschied ts, doe dal ook hier in uw 24. vaderland. Kn hij zeide : Voorwaar ik zeg u, dal geen profeet aangenaam is in zijn �2». vaderland. Maar ik zeg u in

-ocr page 92-



		hem glngnit in alle plaatteil des omliggenden lands. 3. En JttHa opgestaan zijnde uit de synagoge, ging in het huis van Simon; en Simons vronwsmoeder was met een groot e koorts bevangen, en zij baden hein voor baar. 9. En staande boven haar, be- strafte hij de koorts, en r/e koorta verliet baar; en zij van stonde aan opstaande diende hen. 11. En als de zon onderging, bragteu allen die kranken badden, met versrheiden ziekten bevangen, die tot bem, en hij leide een lege. lijk van hen de handen op, I.en genas dezelve. Euervoe- ren ook duivelen uit van ve- l"ii, roepende en zeggende: Gij zijt de Christus, de Zoon Gods. En hen hestratfende, liet hij die niet spreken, omdat zij wisteu dat hij de Christus was. t. En als het dag werd, ging bij uit en trok naar een woeste plaats, en de scha. reu zochten hem, en kwi. men tot bij hem, en hielden hem op, dat hij van ben niet I. zoude weggaan. Maar hij zeidetothen: Ik moet ook aan andere steden bet evan. gelie van het koningrijk Gods verkondigen, wam daartoe ben ik uitgezonden. I. En bij predikte in de yna- gogen van Galil�a. HOOFDSTUK 5. , Eu het geschiedde ala de ie hare op hem aajudfonMom het woord Gods te hooreu, dat hij stond bij het meer !. Genn�sareth; en hij xag twee schepen aan den oever* van \'t meer liggeude, en de visschers waren daaruit ge- gaan en spoelden de netten. I. En hij ging in een van die schepen hetwelk vau Simon was, en bad bem dat bij een weinig van \'t land afstak;
		waarheid , er waren vele we- duwen in Isra�l in de dagen van Klia, toen de hemel drie !M")i en zen maanden geslo- teu wan, zoodat er groole hnngei ii.ir,.[ werd over hef �C. gebeele la nel; en tot geel van haar werd Klia gezonden dan naar Sarepta Sirfonls. tot een vrouw rfi** weduwe i\'J.iwib. Eu er waren vele me laatieben in Isra�l ten tijde van den profeet Kllsa; (reen van hen werd gereinigd iH dan Na.tman ilf SyriPr. Kn tij werden allen in de v.mi. goge met toorn vervuld, als _9. jij dil hoorden; en opstaande wierpen xij hem uit buiten de Mad, en leidden hem dj: den top lie» bergs op den. welke iuiune stad gebouwd wan, om hein van de ateilte lu. aftewcrpen; maar hij door bet midden van hen doorge Kaan zijnde ging weg. :t\|. Kn hij kwam af naar Ka fernAum, een stad van Guli Sa. en leerde hen op de 33,* sabbatdagcn. En zij stonden verslaan over zijne leer, want ijjn woord was met 33.M\|[t. En in de synagoge was een inenten hebbende een Keest eens oureinen dat* vela. en hij riep uit met 34. grooie stem, zeggende^: 1\'*** af, wat hebben wij met u te sw»! (rij Jezus Nazarener? Kijt tij gekomen om ons te Terderven ? Ik ken n wie gijxijt, namelijk de Heilige :i/i.Qods. Kn Jezus bestrafte hem, zeggende; Zwijg til en ga van hem uit. En de duivel hem in \'t midden ge- worpen hebbende, voer van brut uit, zonder hem iets ti- -t�. beschadigen. En er kwam een verbaasdheid over Rllen, en zij spraken tezamen tot elkander, zeggend!: Wal woord is dit, dat bij met Tuagt en kracht den onreinen geesten gebiedt en zij varen li". uit! Kn het gerucht van

-ocr page 93-



		LUCAS i.
		9.�


		vertoon uzelvp� den priester, en offer voor uwe reiniging gelijk Mozes geboden heeft, 15.bun tot een getuigenis. Maar het gerucht van hem ging temeer voort, en vele acha- ren kwamen tezamen om Aem te hooren, en door hem genezen te worden van hunne Ifi. krank beden; maar hij ver. trok in de woestijnen, en bad aldaar. >7- En \'t geschiedde op een dier dagen dat hij leerde, en er \'.i\'eu farite�r» en leeraars der wet, die van alle vlekken vau Galil�a en Jud�a en Je- ruzalem gekomen waren; en de krarht des lleeren wan W.daa om h\'-n te genezen. Eu zie, «enige mannen bragten op een bed een menseh iiie geraakt was, en zochten hem iufebreiigen en v��r hem te 19. leggen. En niet viudende waardoor zij hein Inbrengen �nogteu,wegens de schare, zoo klommen zij op het dak , en lieten hem door de tig- cneleu neder met het bedde. ken, in bet midden, v��r \'-\'i». Jezus. En hij ziende hun ge- loof , zeide tot bein: Menseh, uwe zouden lijn u verge- 21,ven. Ku de schriftgeleerden en de farizeera begonnen te overdenken , zeggende : Wie is deze. die pfx/slastering spreekt ? Wie kan de zonden vergeven dan God alleen\' .\'.Maar Jezus hunne overdeu- kingen bekennende, ant- wourdde en zeide tot hen t Wat overdenkt gij in uwe M,harten ? Wat is ligler, te leggen : Uwe zonden zijn ti vergeven, of te zeggen : Sta \'24. op en wandel? Doch opiiai gij inoogt weten dat de Uonu ii<-- nienscheii magt heeft op de aarde de zonden te verge- ven (zeide bij tot den ge- raakte) : Ik zeg u, sla op en neem uw beddeken op, en ga henen naar nw huis. Ku bij terstoud v��r hen op-
		ea nedertittende leerde hij 4.4e scharen utt het schip, r. hIr hij afliet van spreken, telde hij lot Shnon i Steek af naar de diepte, en werpt uwe netten uit omte vaugen. i, Ku Slraon antwoordde en /.riilc tot hem : Meester, wij behben den geheclen nacht over gearbeid en nleti gevan- teen; doch op uw woord «ai 6,ik het net uitwerpen. Ku ala tij dat gedaan badden. besloten zij een groote me- nigte vtsscben, en hun net ;. scheurde. Eu zij wenkten hunne medegenomen die iu bet andere prhip waren, dat lij hen zouden komen hei- pen ; en zij kwamen, en vul- den beide de schenen, zoo. \'t. dat zfj bijna zonken. En Simoti Petrue dat ziende, viel neder aan de knie�n van Jezus, zegende: Heer, ga uit ven mij, want ik hen 9.een zondig mensch. Want verbaasdheid had hem be- vnngen en allen die niet hem waren, over de vangst der vlspcben die tij gevangen iu. hadden t en desgelijks ook Jaeobua en Jobannea, de ionen van Zebedetis, die Si- mons medegenooten waren. Kn Jezus zeide tot Si ui on: Vrees niet; van uu aan zult li. gij luenscben vangen. Knals lij de ichtpen aan land ge- stuurd hadden, verlieten zij alles en volgden hem. 12. Kn het geschiedde als hij iu een dier steden was , zie, er was een man vol me- laataehheid ; en Jezus xieDde viel bij op bet aangezigt, en had bem, zeggende: Heer, zoo gij wilt, gij kunt mij 13.reinigen. Ku hij de hniui uitstrekkende raakte hem aan, en zeide: Ik wil, word Sereiuigd. Ku terstond ging e nielaatscbheid vun hem. il. Ku hij gebood hem dat bij bet niemand zeggen zoude; maar ga henen, teide hij.

-ocr page 94-



		staande, e»i opgenomen heb- bende \'t geen waar hij op ge- legcn had, ging henen iikht zijn huls, Qod verheerlij- i. kende. Kn ontzetting beeft hen allen bevangen, en tij verheerlijkten God, en «er- den vervuld met vrees , zeg- 8ende: Wij hebben heden mr ge�oofeliike dingen gezien. \'. Rn n ad eten ffinic hij uil, en zag een tnllenanr, niet name Levi, zitten in het tol- huis, en zeidetot hem : Volg 4.mij. Kn hij Miles verlatende i.stond op eu volgde hein. Kn Levi riiftte hem een gronlen maaltijil aan in zijn huis; en er was een grnote schare vaii tollenaren en van anderen l.die met hen aanzaten. Kn hunne schriftgeleerden en de Kwiteert murmureerden tegen zijne discipelen, zeg gende i Waarom eei en dri nkt gij met tollniinren en zou* l.daren - Ku Jezus antwoor detule zeide tot hen : Wie (re- und zijn beliben den medt- cljnmeesler niet van nuode, l. maar wie ziek zijn. Ik beu niet gekomen om te roepen regtvaardigen, maar zunda- ren tot bekeering. 1, Kn zij zeideu tot hem: Waarom vasten de ditelpe- leu vuil Johannes dikwijls en doen gebeden, desgelijks ook de �tripeten der farize- ers, maar de uwe eten en 4.drinken ? Doch bij zeide tot hen: Kunt gij de bruilot\'is kinderen terwijl de bruide gom In i beu is doen vasten ? j. Maar de dagen zullen ko- men wanneer de bruidegom vau beu /ui weggenomen Zijl) : <t;in zullen zij vh-[i :j iii <i.die dagen. Kn hij zeide ook tot ben een gelijkenis: N\' mand zet een inp van e nieuw kleed op eeu oud kleed; anders scheurt ook dat nieuwe /iet oude, en dt lap van bet nieuwe komt met hel oude niet overeen		7.Ku niemand doet nieuwen wijn in oude lederen zakkeu ; anders zal de nieuwe wijn de lederen zakken doen ber sten, en de wijn zal uitgestort worden, en de lederen iak- s.ken zullen verderven; maar nieuwen wijn moet men in nieuwe lederen zakken doen, en zij worden beide tezamen ".behouden. Kn niemand, die ouden drinkt, begeert Ier- stond nieuwen; want hij zegt: De oude is heter. HOOFDSTUK O. I. Kn het geschiedde op den tweeden eersten sabbat, dat hij door het gezaaide ging; en zijne discipelen plukten aren, en aten ze, dit wrij- ?. veilde met de handen. Ku sommigen der lamefra zei- deu toi beu! Waarom doet gij wat niet geoorloofd is Ie :t. doen np de sabbaten ? Kn Jezus hun antwoordende zeide: licht gij ook dat niet gelezen, \'t welk Davit! deed wanneer hein hongerde en dengenen die met hem wa- l.ren? boe hij ingegaau is in bet huis (�ods, en de toon- hrooden genomen en gege- len heeft, e,u ook gegeven dengenen die met hem wa ren, welke het niet geoor lool\'d is te eteo dan alleen .\'�.den priesteren ? Knhijzeide tot hen: De Zoon deB men- schen ts een lieer ouk van den sabbat. 6. Kn het geschiedde nok op een anderen sabbat, dat hij iu de synagoge ging, eu leerde. Kn daar was een nienscb , en zijne regterlmnd 7. was dur; en tl»* «chriftgc- leerden en de farize�rs na- men hem waar, ofbfjnpdeu sabbat gene»!\'» zoude, opdat �tij eeiiiiie* beschuldiging te- gen hem motten viudeu. S. Doch hij keude hunne ge- dacliteu, en zeide tot deu uiensch die de dorre baud

		_^ �«.

-ocr page 95-



		LUCAS 6.

		had: Hijs op en sta tn \'t mid den. Kd hij opgestaan lijnde . stond orereind.* Zoo xeide dan Jezus tol hen : Ik zal u vragen, wat is geoorlooiii op de aa�bateu, goedtedoen of kwaadtedoen? een inenaeh te behouden of te verderven ? I. Kii heu allen rondom aan- irezien hebhende, telde hij tot den menscli: Strek uwe hand uit; en hij deed alzoo, en zijne hand werd hersteld . gezond g»lijk de andere. En zij werden vervuld met uit- zinnigheid, en spraken tc/..i- tueu met elkander, wat zij Jems doen zouden. !. En hei geschiedde in die dagen dat bij uitging naar den berg om te bidden, en hij bleef den nacht over in (.het gehed tot God. Ku ftl* het dag was gen .>--.i* n , riep hij zijne diecipeleu tot zich, eu verkoos er twaalf uit hen , die hij ook apostelen noem- I. ile: namrUjk Simoii, welken hij ook Petrus noemde, en Andr�aa zijnen broeder, Ja- robua eu Johaones, Pilippua i.eu Bartholomei\'"; Matthe�n en Thomas. Jacobus den ;n\'ii\' van Alle�a, en Simon ;. genaamd Zelnles; Judas Jacohi, en Judas lskariot, die ook de ^verrader gewor- dei. is. r. En met hen afgekomen zijnde, stond hij op een vlakke plaat», eu mei hem ile achare zijner discipelen, en een groote menigte des volks van geheel Jud�a pu Jeruzalem , eu van den zee- kant van Tyrn* eu Sidon, i. die gekomen waren om hem te hooren en om vau hunne ziekten geuezeu Ie worden eu die van onreine geestei gekweld waren; -n zij wt-r- *. den genezen. En al deachan zoebl lic mi aanteraken , «an er ging kraeht vnu beiu uit, eu hij geuan ze alleu. \'. Eu hij zijne oogen op		slaande over zijne) dtscipe. leu.zeide: Zalig zijt gij ar- tneu, want uwer is het ko- I. ningrijk Gods. Zalig zijt gij die uu hongert, want gij zult verzadigd worden. Za- lig zijt gij die nu weent, !. want gij zult lagchen. Zalig zijt gij wauneer u de men seben haten, en wanneer zij u afscheiden eji snindeu, en uwen naam ala kwaad ver wei pen, om des Zoous de» i. ni e ii se hen wil. Verblijdt u te dien dage en zijl vrolijk ; want zie, uw loon ia groot in den hemel; want luinue vaderen deden desgelijks deu profeten. I. Maar wee u gij rijken, want gij hebt uwen traoal i.wei». Wee u die verzadig.) zijt, want gij zult hongeren. Wee u die nu lacht, want /ij zuit treuren eu weenen. i. Wee u wanneer al de men. teben wel van u spreken, wam hunne vaderen deden desgelijks deu valschen pro- feten. i. Maar ik zef ulieden die dit hoort, hebt uwe vijanden lief, doet wel dengenen di< 4. u hateu, zegent degenen die u vervloeken, en hidl voor degenen die u geweld doeu. I. IteiigniH die « op de «rang slaat, bied nok de andere, en dengeen die u den mantel neemt, verhinder ook den i. ruk niet te nemen ; munr geel een iegelijk die van u be geert, en van dengeeu die het uwc neemt eiaeb nier 1.weder. Kn gelijk gljwilt dat u de menschen doeu zullen , doet gij huu ook desgelijks .\'. Kn indien gij liefheb! wie n liefhebben, wat dank hebt gij? Want ook de i.....Im ir- hebben lief degenen die beu 3. liefhebben. Kn indien gi) goeddoet dengenen die n goeddoen, wat dunk bel" gij ? Want ook de sontlaara l.doeu hetzelfde, Eu indien

-ocr page 96-



		ss l�cas ;.

		boom, die goede vrueht 14. voortbrengt. Want elke boom wordt uit zijn eigen vrucht gekend; want men leest geen vijgen van door- nen, en men snijdt geen ir., druif van bramen. De goede in e u-e li brengt het goede voort uit den goeden schat zijns harten, en de kwade liiensrh brengt bel kwade voort uit den kwaden schat zijns harten; want uit deu overvloed dea hi.rteu spreekt zijn mond. lf.. Kn wat noemt gij mij �lee- re, lleere, en doet niet het- 17. geen ik zeg? Ren iegelijk die tot mij komt en mijne woorden hoort en dezelve doet, ik za> n toonen wien 15. hij gelijk is. Hij is gelijk een menarh die een hui» bouwde, en groef, en nit- diepte, en leide het l\'nnda- ment on een steenrots: alx uu de liooge vloed kwam, zoo sloeg de waterstroom te- gen dat huis aau, en kon het niet bewegen; want hei was op de steenrots gegrond. 4\'J. Maar wie ze gehoord en niet gedaan zal hebben, is gelijk een mensen die een huis bouwde np de aarde zonder fuiidaiiient : tegen hetwelk de waterstroom aansloeg, en bet viel terstond, en de val van dat huis was groot. HOOFDSTUK 7. 1, Nadat bljnnal zijne wonr- den voleindigd bad ten aan- hoore des volks, ging bij 2. in te Kapernai�m. Kn een dienstknecht van een zeker hoofdman over honderd , die hem zeer waard wat, krank zijnde lag op zijn sterven. \'t. Rn van Jezus gehoord heb- bende, zond hij tol hemde ouderlingen der Joden , bem biddende dat hij wilde ko- men en zijnen dienstknecht 4.gezondmaken. Deze nu tot Jezua gekomen zijnde, ba-
		gij Ippiit dengenen\\ m welke gij boopt weder te outvmi- gen, v. 111 ilxilk licht pij? WhuI nok de zondaars lee. nen den zondaren, opdat zij evpnge�jk weder moeren ont- :(.\'>. vangen. Maar hebt uwe >ij- anden Hef, en doet goed, en leent tonder iets weder te hopen ; en uw loon zal groot zijn, en gij zult kinderenden Atlerhoottateit zijn; want hij i* goedertieren over de on- :ifi.dankbaren en boozen. Weest dan barmhartig, gelijk ook :t7.»w Vader barmhartig is. Kn oordeelt niet, en wrij zult niet geoordeeld worden; «er- doemt niet, en gij zult niet verdoemd worden; laat 1 o», en gij zult losgelaten wor- :SS. den ; geeft, en u zal gegeven worden: een goede, ne�rge- drukte en geschudde en over- loopende maat zal men in uwen schoot geven; want met deze) Ide maat waarmede gijliedcn meet, zal ulieden wedergeineten worden. W. Kn hij zeide tot hen eeu gelijkenis: Kan ook weleen blinde eenen blinde op den weg leiden? Zullen zijniet beiden in de wacht vallen ? 40 De dUcipel ia niet hoven zijnen meester; maar een iegelijk volmaakt Huriprl zal zijn gelijk zijn meester. 41. Kn wat ziet. gij den aplin- ter die in uwa broeder» oog ia, en den balk die in uw eigen oog is merkt gij niet? 40. Of boe kunt gij tot uwen broeder zeggen: Broeder, laat toe «lat ik den splinter die in uw oog ia uitdoe, dAar gij zelfden balk die in uw oog ia niet ziet ? Gij gev<-ins de, doe eerst den balk uit uw oog, en dan zult gij be- zien 0111 deu aplinier uitte. doen die in uwa broeder* mi � ia, 4:1. Want bet ia geen goede booui, die kwade vrueht voortbrengt, en �-m kwade

-ocr page 97-

LUCAS 7.

Hph ham ernstig. zeggende:
Hij in waardig aitt gij bein

>.dal doet; want hij beeft ons
volk liet\', en heeft zelf ons

fi.de synagoge gebouwd. En
Jezus ging met hen. En als
bij uu niet ver van het hui»
whi, zond de hoofdman over
honderd tot hein wwij/fvrien.
den, en zeidetot hem: Heer,
neem de moeite niet; want
ik ben niet waardig dat gij
onder mijn dak zoudt iuko-

7.men; daarom heb ik ook
mijielven niet waardig ge-
acht oin tot u te komen;
maar zeg hel met een woord,
eu mijn knecht zal genezen

s, worden. Want ik beu ook
een mcnscb onder de magt
van anderen gesteld, heb-
bende krijgsknechten onder
mij, en ik zeg tot dezen i Ga,
en hij gaat; en tot den an-
deren: Ivoin, en hij komt;
en tot mijnen dienstknecht:

l*. Moedat, en hij duet het, En
Jezus dit hoorende, verwon.
ilerde zich over hem, en ziuh
omkeerende zeide tot de
schare die bcm volgde: Ik
zeg ulieden , ik nvn zoogroot
een geloof zelfs in Isra�l niet
11\', gevonden. En die gezonden
waren, wedergekeerd zijnde
in bet buis, vonden den
kranken dienstknecht ge*
zond.

stonden stil), en hy zeide:
Jongeling, ik zeg u, sta op.

I \'»� En de doode zal overeind en
begon te spreken ; en hij gat

16.hem aan zijne moeder. En
vrees beving ze allen , en zij
verheerlijkten God, zeggen-
de: Een groot profeet is on-
der ons opgestaan, en: God

17. heeft zijn volk bezocht. En
dit gerucht van hem ging uit
in geheel Jud�a en in al hel
omliggende land.

18. En de discipelen van Jo-
hannes boodschapten hem

LS.van al deze dingen. En Jo-
hannes zekere twee van zijne
discipelen tot zich geroepen
hebbende, zond ze tot Je-
zus, zeggende: Zijt gJJ de-
geen die komen zoude, of
verwachten wij een ander \'t

\'0.En als de mannen tot hein
gekomen waren, zeiden zij :
Johannes de Dooper bcefi
ons tot ii afgezonden, zeg.
gende: Zijt g� die komen
zoude, of verwachten wij eeu

!1.ander? Kn in die ure genas
hij er velen van ziekten en
kwalen en booze geesten, eu
veleu blinden gal\' hij het ge-

i-.zigt. En Jesusantwoordende
zeide tot ben: Gaat henen en
boodschapt Johannea weder
de dingen die gij gezien en
gehoord hebt. namelijk dat
de blinden ziende worden,
de kreupelen wandelen, de
melaats chen gereinigd wor-
den, de dooveu hooren, de
dooden opgewekt worden,
den armen het eyaugelie ver-

ft.kondigd wordt; en zalig is
hij die aan inij niet zal ge-
ergerd worden.

M. Als nu de boden van Jo.
hannes weggegaan wareu ,
begon hij van Johannes tol
de scharen te zeggen: Hu
zijt gij uitgegaan in de woes-
tijn te aanschouwen ? Eeu
riet dat van den wind ginds
en weder bewogen wordt ?

15. Maar wat zijt (ij uitgegaan
te zien? Een meuach met

Eu het geschiedde on den

volgcuden dag, dat hij ging
naar eeu stad genaaiud Na�n,
en met hem gingen velen van
zijne discipelen en een groote
1». schare. Eu als hij de poon
der stad genaakte, ziedaar,
een doode werd uil gedragen,
die een eeniggeboreu zoon
zijner moeder wns, en zij
..�il\', weduw, eu eeu groote
schare van de stad wa& met
W.haar. En de Heer haar zien*
Ie, werd innerlijk met ont.
term ing over haar bewogen ,
en zpide tot haar: Ween niet.
M.En hij ging toe en raakte
de baar aan, (de dragers uu

-ocr page 98-



		00 LUC «achte kleederen bekleed? \'� M\'. il\'; l.i In PI" I 11 K * !kleeding pii wellust zijn, die zijn in .\'. iii\' koninklijke Im\'i\'ii, Maar wat zijt gij oitn«gll»ll te Kien ? I <m profeet ? Ja ik »eg u, ook veel meer dan ."/�een profeet. Deze I» \'t van welken geschreven II: Zie, ik lonii mijnen engel voor uw nangezigt, die u w e n w e g vnoru henen .S.bereiden zal. Want ik /.en ulieden , onder die van vrouwen geboren zijn ia me mand meerder profeet dan Johannea de Dnnper; maar de minste in hel koningrijk !!.\'. Gods is meerder dan hij. Kn .tl het Tulk hfin hoorende, en de tollenaars ilie inet den doop van Johanues gedoopt waren, regt vaardigden God . >i>. maar de farizeers en de wet- gelecrden hebben den raad Gods tegen zichzclve vcr- worpen, van hem niet ge- doopt zijnde. .>!. Ku de lieer zeide: Bij wien tal ik dan de meuseheu van dit genlachi vergelijken, rn i.\'.wieu zijn /.ij gelijk ? Zij zijn gelijk de kinderen die op de markt zitten en elkander toe- roepm, en zeggen; Wij hel». ben it op de Kuit gespeeld "u gij hebt niet gedanst, wij hebben u klaagliederen ge- zongen en gij hebt niet gc- :t;i.weend. Want Jnhannes de Dooper is gekomen noeli brood etende noch wijn drht- keude, en gij zegt: Hij iteel\'t A\\.den duivel. De Zoon dea mensebeu is gekomen eten- de en drinkende, en gij zegt: Ziedaar een raensch ttir een vraat en wijnzuiper is, een vriend van tollenaren en I», zondaren. Doeh de wijsheid in geregtvaardigd geworden van al hare kinderen. 30. Kn een der farize�rs bad hem dat hij met hem ate; en ingegaan zijnde in des lari- 37.S6C7I huis ZHt hij aan. En
		zie, een vrouw in de stad welke een zondares was, ver- staande dat hij in des fari- ze�r» huiH aanzat, bragt een SH.albasten ftwcfa inet zalf; en staande achteraan zijne voe- ten w renende, begon zijzijm\' voeten naiteniaken met tra- nen, en zij droogde ze af met het baar van haar hoofd , en kuste zijne voelen, en zalfde �i\'J.te met de zalf. Kn de fari- zet»r die hem genood had zulks ziende, sprak bij jsich- zelven, zeggende: Deze in- dien hij een profeet ware, zoude wel weten, wat en hoedanig? vrouw deze h) die hem aanraakt, want zij ia 10. een tondarea. Kn Jezus aut- woordende zeide tol hem : Simon , ik heb u wat te zeg* gen. Kn hij sprak: Meester, 11.zeg het. JetU� zride: Ken zeker sehuldhecr had twee schuldenaars; de «�n was schuldig vijfhonderd pe»Din- l-.grn , en de ander vijltig; eu als zij niet hadden oin te be- talen, schold hij hel bun beiden kwijt. Zeg dau, wie van deze zal hein meer lief- lt. hebben? Iin Simon antwoor- demle zeide: Ik acht dat iiij \'t i* wien hij liet meeste kwijt - gescholden heelt. Kn hij /eide to: hem: OU hebt regt II.geoordeeld. Kn hit \'ieli om. kecrende naar de vrouw, zeide tot Siluon: Ziet gij deze vrouw? Ik ben in uit huis gekomen i tvater hebt gij niet tot mijne voeten ge- geven ; maar deze heeft mijne voeten met tranen natge- maakt en met het haar van 15. haar hoofd afgedroogd. Gij hebt mij geen kus gegeven; ma ir deze, vaudat /ij ingr- koineu is, heelt niet afgeta- ten mijne voeten te kotsen. 46.Met olie hebt gij mijn hoofd niet gezalfd; maar deze heeft mijne voetrn met zalf ge- I7.zalfd. Daarom zeg ik u. hare zonden zijn haar verge-

-ocr page 99-

-ocr page 100-



		93 19. hu zijne moeder en zijne broeder» kwamen tn* hem, en konden bij hem niet ko- �0. men vanwege deehare. Kn hem werd geboodschapt ma \' r,,i_:/i-�* .1.1.\' lelden: U�inO«-* der en uwe broeders staan daarbuiten, negeerend* u te Jl.zieu. Maar hij antwoordde en zeidetot hen: Mijne moe- der en mijne liroedera zijn deze, die God» woord hooren en hetzelve doen. �$, Kn bet ireichiedde op een van die dagen dat hij in een schip :;m;. en zijne diacipe- len met hem j en bij zeide tot hen: Laai on» onervaren aan de andere zijde de» meer». \'». Kn zij staken al\'. Kn al» zij voeren, viel hij in elaap; en er kwam een atorm van wind op het meer, en zij werden vol water* en waren in nood. .1. Kn zij gingen tot hem en wekten hem op, zeggende: Meester, Meettor, wij ver- raan. Kn hij opgestaan zijnde bestrafte den wind eu de watergolven, en zij hiel- den op, en er werd stilte. -j. Kn bij zeidetnt hen: Waar in uw geloot\'? Haar tij be- vreesd zijnde verwonderden zich, zeggende tot elkander: Wie is toch deze, dat hij ook de winden en het water ge- biedt en tij zijn hein gehoor- /.HHIll I 26, Ku zij voeren voort naar het land der Gadarenen, het- welk ia tegenover Galilra. \'.\'7. Kn als hij aan het land uil- gegaan was, ontmoette hem een zeker man uit de stad, die sedert langen tijd met duivelen waa bezeten ge- weest; en hij was met geen kteederen gekleed, ea bleet\' m geen buut, maar in de 28, graven. Kn bij Jezus ziende, en zeer roepende, viel voor hem neder, en .eide meteen groote stem: Wat heb ik met u te doen, Jezus, gij Zoon Uods des Allerhoogsten \'t* Ik
		bid u dat gij mij niet pijnigt. 29. Want hij had den onreincn gecat geboden dat hij van den mettst-hzoude uitvaren; want bij had hein menigen tijd bevangen gehad, en hij werd met ketenen en met boeijen gebonden om bewaard tenjn, en hij verbrak de banden, en werd vku den duivel g< 30. dreven in de woestijnen. Kit Jezus vraagde hem , zeggen- de: Welke l» uw naam ? Kn bij zeide: Legio; want velt duivelen waren in hem gea- 31. ren. Kn zij baden hem, dat hij hun niet gebieden zoude in den afgrond henente .\'12. varen. Kn aldaar waa een kudde van vele zwijnen wei- tiende op den berg; en zij baden heiu.dat hij bun wildr toelaten in dezelve te varen , \'Ui. en hij liet het hun toe. Bn de duivelen uitvarende van den inensch, voeren in de zwijnen , en de kud<te stortte van de steilte afin het meer, .il.cn versmoorde. Kn die ze weidden, ziende \'t geen ge- achied wat, zijn gevlugt, eu henengaande boodschapten \'t in de stad en op het land. SS. Kn zij gingen uil om te zien \'t geen geschied was, en kwa- men tot Jezus, en vonden den mensen van welken de duivelen uitgevaren waren, zittende aan de voeten van Jezus, gekleed en wel bij zijn verstand ; en zij werden :tti. bevreesd. Kn ook die liet gezien badden verhaalden hun hoe de bezetene was ver- 3?. lost geworden. Kn de ge- beele menigte van hetomlig- geude land der Gadarenen bad hem dat hij van hen wegging, want zij wareu met groote vrees bevangen . en hij in het schip gegaan itS.zijnde keerde weder. Kn de man van welken de duivelen uitgevaren waren, bad bem dat hij inogt bij hem zijn. Maar Jezus liet bem van zich

-ocr page 101-



		LS 9. 93 19. Als hij nog sprak , kwam er een van hef hui» va» den overste der aynagoge, zeg- gende tot hem: Uwedochter is gestorven : weesden Mees W). ter niet moeijclijk. Maar Je- zusdat hoorende antwoordde hem, zeggende: VreeBniet; geloof alleenlijk, en zij zal 61. behouden worden. En alx hij in het huis kwam, liet hij niemand inkomen dan Petrus en Jacobus en Johan- nes , en den vader eu de moe- �\'»2.der des kinds. En zij schrei � den allen en maakten niU- baar over baar. En hij zeide: Schreit niet: zij is niet g;- 53. storven , maar zij slaapt. En zij belachten hem, wetende �-l.dat zij gestorven was. Maar alB hij ze allen uitgedreven had, greep hij hare hand en riep, zeggende: Kind, sta 65. op. En haar geest keerde weder, e» zij is terstond op gestaan; en hij gebood dat men haar te eten geven sou- 5G. de. �nhare ouders ontzette- den zich; en hij beval hun dat zij niemand zouden zeg- gen hetgeen geschied was. HOOFDSTUK ». 1. En zijne twaalf discipelen tezamen geroepen hebbende, gaf hij hun kracht en magi over al de duivelen, en om 2.ziekten te genezen, en zond ze henen om te prediken het koningrijk Oods, en de kran- 3. ken gezondtemaken. En hij ieide tot hen: Neemt nieta mede tot den weg, noch ita- ven , noch male, noch brood , noch geld; noch iema&d van u zal twee rokken hebben. 4. En In wat buis gij ook zult ingaan, blijft aldaar, en gant 5. vandaar uit. En zoowie u niet zullen ontvangen, uitgaande van die stad schudt ook bet stof af van uwe voeten, tot (!. een getuigenis tegen hen. Kn zij uitgaande doorgingen al de vlekken, verkondigende
		39. gaan, zeggende � Keerweder naar tiw huis , en vertel wat E route dingen u God gedaan eeft. �n hij ging henen, door de gebeefe siad verkon- digeude wat groote dingen Jezus beun gedaan had. 40. Kn het geschiedde als Je- lut wederkeerde, dat hem de schare ontving; wautzijwa- ren allen hem verwachtende. 41. En Kir, er kwAin een man wiens naam was Ja�rus, eu hij was een overste der syn- agoge; en hij viel aan de voeten van Jezus, en bad hem dat hij in zijn hu is wilde s\'. komen . want hij had een l�nige dochter van omtrent twaalf jaren , en deze lag op haar sterven. En al* hij bcnenging zoo verdrongen hem dr scharen. 4:i. Kn een vrouw die twaalf ja- ren lang den vloed den bloeds gehad had, welke al haren leeftogt aan medicijnmees\' ters ten koste gelegd had, en van niemand had kunnen il. genezen worden , van achte- ren tot hem komende, raakte den zoom zijns kleeds aan; eu terstond stelpte de vloed >\'\'. haars bloeds. En Jezus zei- de: Wie is \'t die mij heeft aangeraakt ? En als zij \'t al- len ontkenden, zeidc Petrus en die met hem waren: Meei- ter, de scharen drukken en verdringen u, en zegt gij: Wie is \'t die mij aange- 46, raakt heeft? En Jezus zcitle: Iemand heeft mii aange- raakt; want ik heb hekend dat kracht van mij uitgegaan I7.ii. De vrouw nu ziende dat zij niet verborgen was, kwam bevende, en voor hem neder- vallende verklaarde hem voor al het volk, om wat oorzaak zij hem aangeraakt had, en hoe zij terstond genezen was. «. En hij zeide tot naar: Doch- ter , wees welgemoed, uw ge- loof heeft u behouden; ga henen in vrede.

-ocr page 102-



		LUCAS \'J.
		*>\\*


		het evangelie en genezende il\' zitteen overal. 7. fin Herodea de viervorM boorde ui de dingen die vau liein reschiedde.n, en waa l wijfelmnedig, nuidui vau sommigen gezegd werd, dat .I.iIlhti ii-\'« van de doodeu was S. opgestaan; en van sommi- gen , dat Klia verschenen wat ; en i �>� anderen, dal ren profeet van de ouden was op* \'i. gestaan. Kn llerodes zeide: Jobaunes heb ik onthoofd: wie U nu deze, van welken ik zulk* !\'�_:�\'! boor? fin bij zoclit hem te sieu. IA, fin de apostelen weder- gekeerd zijnde, verhaalden iit-iu alwat zij gedaan hart- ilt-.i. Kit hij nam ze mede, ra vertrok alleen in een woeste plaats der stad ,�* 1 I . .... urn! Kei !,....,. \' R. fin dR scharen dal verstaande, volg- den hem; en hij ontving ie, mi sprak tot hen van het kn niugrijk Gods; en wie ge- nezing van uoode hadden maakte hij gezond. 12. fin de dag begon te dalen ; en de twaalf tot hem komen* ile, zeiden tot hem: Laat de schare vilu u, opdat zij he- neugaanje in de omliggende vlekken en dorpen bet-berg kiemen mogen , en \'p-je vin. den; wa.nl wij zijn hier in i;(,een woeste plaats. Maar hij zeide tot hen : Geeft gif huu teeten. fin zij zeiden: Wij hebben niet meer dan vijf brooden en twee vissehen . tenzij dan dat wij henrn- jraan en spijs koopen voor 14,al dit volk. Wat-t er waren omtrent vijfduizend mannen. Doen hij zeide tot zijne dii- cipelen; Doet hen neder. zitten bij afleelingen , elk l,-,. van vijftig, fin zij deden alzoo, en deden ze allen ne- IC derzitten. fin hij de vijf brooden en de twee vissehen genomen hebbende, zag op naarden hemel eu zegende		die, en brak ze, en taf ze den diaripeleu om ze der 17. schare voorteleggen. fiu zij aten en wei-den allen ver- zadigd; en er werd opge* nomen \'t «een hnn vau de brokken overgeefholen wm, twaalf korven. IS. fin het geschiedde alt hij alleen waa biddende, dat de discipelen met hem waren, en �ijvraagde beu, zeggen- de: Wie zeggen de scharen iy.dat ik ben > fin zij antwoor- ilende zeiden: Johannet de l\'uoper; en anderen, fin* en anderen, dat eeuig pro- feet van de oudeti opgestaan il. i«. En hij zeiJe tot beu: Maar giftieden, wie zegt gij dat ik beu? fin Petrus ant- woordende zeide : Da Chri- l.tuaGods. fin hij gehood bun scherpelijk en beval dat zij dit niemand zeggen znudeu, �J.zeggende: DcZoondea meu- Helicn moet veel lijden, en verworpen wordeu van de ouderlingen en overprieatera en schriftgeleerden, en jre- dood en ten derden dage op- gewekt worden. 3, fin hij zeide tot allen: Zoo iemand achter mij wil ko- nien, die verloochene zich- zelvea, en neme zijn kruis dngelijks op en volge mij. I. Want zoowie zijn leven be- houden wil, die zal het ver- liezen; maar zoowie zijn le- vi n verliezen tul om mijnent wil, die zal het behouden. 5. Want wat baat het een tnensch die de gelieele we* reld zoude winnen, en zich- zelven verliezen of schade Ci.itan zichteirtn lijden? Want zoon ie zich mijns en mijner woorden zal geschaamd heb- ben , diena zal de Zoon des meuschen zich schamen, wanneer hij komen zal in zijne heerlijkheid eu in t/e heerl�jkktid dea Vadera en der \'. heilige engelen. En ik xeg u waarlijk, er z-jn comnii*

-ocr page 103-



		lS 9. 9\'t ..\'. iri.ru.\': rn zie, eeu geeat neemt hem, en van stonde aan roept hij, en bij scheurt hem dat bij arhuimt, eu wijkt naauwelijks van hem, 4ii.en verplettert hem; en ik heb uwe discipelen gebeden dat zij hem zouden u�wer. 4!. pen, en zij konden niet. En Jezus antwoordende zeide: O ongeloovig eu verkeerd ge- slacht, hoelang zal ik il\': . bij ulieden zijn en ulieden verdragen? Breng uwen zoon 42.titer. Ku nog alii bij ttaur hem toekwam , scheurde hem de duivel en verscheunie kern; maar Jezus bestrafte denoureiiieD geest, en in..nk - te het kind gezond, en gal" IH. hem zijneu vader weder. Kn zij werden allen verslageu overdegrooldadtgheid Uods. Kn als zij allen zich erwou- derdeu over al de dingen die Jezus gi-daan bad, zeide hij 44.tot zijne discipelen: l,egl gij deze woorden in uwe ooren ; Want de Zoon des iiienaclieii zal overgeleverd worden i i la.der meUHChen handen. Maar zij verstondeu dit woord nier, er. het was voor hen verbor- gen, alzoo dat zij het niet begrepen; eu zij vreesden vau dat woord hem te vragen. 46. Kn erreeaeen overlegging onder hen , namelijk wie vnn 47.ben de meeste «are. Maar Jezua ziende de overlegging hunner harten, nam een kin- deken en stelde dat bij zich , 4ft.en zeide tot heu : Zouwie dit kindeken ontvangen zal iu mijneu naam, die ontvangt ui;;; eil ZOOWie UU.....Iviin. gen zal, die ontvangt hem die mij gezonden heelt. \\\\ ;u t wie de minste onder u alleu 49.U, die zal groot zijn. Ku Johaunes antwoordde eu zeide : Meester, wij hebbeu eenen gezien die in uwen naam de duivelen uitwierp, en wij hebben \'t hem verbo. deu, omdat hij u met ona �
		gen dei genen die hier ataan, die den dood niet zullen smaken, totdat zij ht-t ko- ningrijk Ooda zullen gezien hebbeu. :<. Kn bet gerhieddeonitrent acht dageu nadere woorden dat hij uiedenaut Fr trut en Jobanne en Jacobus, en klom op den berg om te biJ- 39.den. hn nis hij bad , werd de gedaante zijns aangezigta veranderd,en zijne kleedhtg UU, wit en zeer blinkende, hn zie, twee mannen spraken met hem, welke «aren Mo- Hl. zet en hlia; dewelke Kelten zijnde in heerlijkheid, aei- deu zijnen uitgang dien bij zoude volbrengen te Jeru⁷a- 32. Ie». PetruB nu en die met hem wwren , varen mei slaap bezwaard; BB ontwaakt «tin. de zagen zij zijne beerlijk- beid e» de iwee mannen dit- �Ct, bij hem stonden. Ku bel geschiedde als zij van hein afscheidden, zoo zeide 1\'etrus tot Jezus; Meester, het is «ni\'.1 dat wij bier /\'nu; en laat una drie tabernakelen maken,voor u een,en voor Mo zes een , en voor Klia een , niet wetende wat hij zeide. -;i. Als bij nu dit reide, kwam een wolk en overschaduwde heu ;en zij werden bevreesd , als die in de wolk ingingen. Ifi.Kn er geschiedde een stem uit de wolk,«eggende : Deze ia mijn Keliefde Zoon : hoort .;i..hem, Kn als de (tem g*-- tchledde, zoo werd Jezus al- leen gevonden. Ku zij zwc gen stil, en verhaalden in die dagen niemand iets van \'t geen zij gi:xien badden. ;;, Kn het geschiedde des daags daaraan, als zij van den berg afkwamen, dat hem eeu a;roote schare in \'t ge- \'iS.moet kwam. Kn zte, een man vandeaebare riep uit, zeggende: Meester, ik bid u ,zie toch mijnen zoou aan, want hij ia mij een eenigge.

-ocr page 104-



		M.nfet volgt. Eu Jezus zeide tot hem : \\ n hledl het niet ; wHiit wie te"gen ons niet is, die is v��r on. M. Lu het geschiedde als de dagen zijner opneming ver vuld werden, zoo rigtte hij tijn aangezigt om naar Jeru- 52, salmi te reiten ; en hij zond bodea uit voor lijn aange. zigt; en zij benengereis I zijnde, kwamen in eeu vlek der Samaritanen, om vooi ;i\'A.* hem herberg te bereiden. En ij ontvingen hem niet, om dat zijn aangezigt was alt* reizende naar Jeruzalem \'il.AU nu zijne tlisripelen Ja i\'ubiiK en Joliannes dat za- yen, zeiden «ij: lieer, wilt v;ij dat wij zegden, dat vuur van den hemel uederdale en deze verslinde, gelijk nok .Vi.hlia gedaan heeft? Maar zich omkeerende bestrafte bij ze, en zelde: Gij weet niet van hoedanigen geest - \'U zijt; want de �oon des meiischen is niet gekomen om der menschen zielen te verderven, maar om te be- houden. I ii zij Ringen naar MD ander vlek. \',". En het geschiedde op den weg als zij reisden , dat een tot hein zeide: lieer, ik zal u volgen waar gij ook hcneti- .\'iH.gaat. En Jezus zeide tot hem: De vossen hebben ho- len , en de vogelen des he- mels neeten; maar de Zoon des munschen heelt niet waar 59, hij het hoofd nederlegge. En bij zeide tot een ander: Volg mij. Doch hijseide: Heer, laat mij toe dal ik henenga en eerst mijnen vader be- 60* grave. Muur Jezus zeide tot bem: Laat de dooden hunne iimi.it ii begraven : doch gij, ga henen en verkondig bet f.1. koningrijk God*. En ook een ander xeidc. I leer, ik zal u volgen; maar laat mij eerBt toe dat ik afscheid neme van liegenen die in mijn huia
		ti\'�.iiju. En Jezus zeide tot hem: Niemand diezijne band aan den ploeg slaat en ziet naar hetgeen achter is, is be- Vwaam tot bet koningrijk Gods. HOOFDSTUK lO. 1. En nalezen stelde de Heer nog zeventig anderen, en zond ze benen voor zijn aan- gezigt, twee en twee, in iedere stad en plaats waar 2. hij komen zoude. Hij zeide dan tot hen : De oogst is wel groot, iiiHJtr.it* arbeiders zijn weinige: daarom bidt den Heer des oogstes, dat hij ar. beiders in zijnen oogst uit. :. stoot.\'. Gant henen : zie , ik zend u als lammeren in \'t -1 midden der wolven. Draagt geen buidel, noch male, nocb schoenen, en groet uie- .\'i.uiantJ op den weg. En in wat huis gij zult ingaan, zegt eerst: Vrede tij dezen (i.buize. En indien aldaar een zoon des vrerfes is, zoo zal uw vrede o)) hem rusten; maar indien niet, zoo zal hw \'.vrede tot u wederkeereu. Kn blijft in dat buts, etende en drinkende \'t geen van ben rtiarffi\'tet wordt ,* want de ar* beider is zijns luons waardig. (iaat niet over van \'t 4�e* H. huis in \'t andere huis. En in wat stad gij zult ingaan en zij u ontvangen, eet hetgeen y.ulieden voorgezet wordt, en geneest dekrankendieda»r- in zijn, en zegt tot hen : Het koningrijk Gods is nabij u 10. gekomen. Maar in wat stad gij zult ingaan en zij u niet ontvangen, uitgaande op ha- 11.re straten zoo zegt: Ook het stof dat uit uwe stad aan ons kleeft, schudden wij al\' op ulieden; nogtans weet dit, dat het koningrijk Gods l.\'. nabij u gekomen is. En ik zeg u, dat het voor die run Sodoui verdragelijker wezen zal in dien dag dan voor die

-ocr page 105-



		IS li). !»7 24.diczien\'l geen gij ziet. Want ik zegu dat vele profetenen koningen hebben begeerd Ie zien \'t geen gd ziet, en heb. ben \'t met gezien , en te \|mo- ren \'t geen gij hoort, en heb. beu \'t met gehoord. -.i. Kn zie, een zeker wetge- leenie stond op, hein verzoe. kende, en zeggende: Mees- ter, wat doende zal ik het -ti.eeuwige leven beerven ? tin hij zeide tot hem: Wat is in de wet gesebreven ? Hoe \'J7.1eest gij? En hij antwoor- dende zeide : 0 ij tuit den Heer uwen God I i e f- hebben uit geheel uw hartenuit geheel uwe ziel enuit geheel uwe kracht en uit geheel uw verstand, en uwen 28.D aast e a 11 u zei ve n. Kn hij zeide tot hem . (jij hebt regt geantwoord: doe dal, 29, «n gij zult leven. Maar hij willendeziehzelven regtvaar. diKen, zeide tot Jezus: Kn W. wie i» mijn nuaste ? Kn Je- /zus antwoordende zeide: Keu zeker mcusch kwam at\' van Jeruzalem naar Jeneho, en viel onder de moordenaars, welke hem ook uitgeplun- derd en daartoe zwure blagen gegeven hebbende, hent»- Singen, en lieten mm hali\'- ood liggen. Kn bij geval kwam een zeker priester dien weg at\', en hem ziende ging hij tegenover kem voor- H\'J.bij. En desgelijks ook een leviet, als hij was bij die plaats kwam hij en zag htm , en ging tegenover hem voor- 93, bij. Maar een zeker Sama- ritaan reizende kwam om- trent hem, en hem ziende werd hij met innerlijke ont- iil.lerming bewogen ; en hij tot brm gaande verbond zijne wonden, giet e mie daar in olie en wijn; eu hem bettende op * lijn eigen beest, voerde bij hem in de herberg en ver- ;j5. zorgde hem. �11 des anderen
		lH.stail. Wee ii Chorazin, wee ii Jiethsa�da! Want /<�<> in Tyrus en Sidon de krachten geschied waren die in u ge- «i\'hiedziin, zij souden eer- lijdt in zak en ascli zittende II. zich bekeerd hebben. Hoen het zal Tjrnta en Sidon ver- dragelijker zijn in het oor- ii.deel dan ulieden. En ifij Ka- l>ernamu, dat tot den hemel toe verhoogd zijt, gij zult tot de hei toe nodergeetooten lli. worden. Wie u hoort die hoort mij, en wie u verwerpt die verwerpt mij; en wie mij verwerpt die verwerpt deugeen die mij gezonden heeft. 17. Kn de zeventig zijn weder- gekeerd met blijdschap, teg- gende: Heer, ook de duive- len zijn ons onderworpen in is.uwen naaiu. Kn hij telde tot hen: Ik zag den satan als Mablikasm ^ul\' ^J\'ⁿ hemel 1\'l.vallen. Zie, ik geef u de mant om op slamcen en schorpioenen te treden, en OMf alle kracht des vijand; en geen ding zal u eenigzin* \'M. beschadigen. Doch verblijdt u daarin niet, dat de geesten u onderworpen zijn; maar verblijdt u veelmeer dat uwe namen geachreveu zijn inde hemelen. \'�tl. Te dier ure verheugde zich Jezus in den geest, en reide; Ik dank u Vader, Heer des hemels en der aarde, dat gij deze dingen voor de wijzen en veratandigen verborgen hebt, en hebt dezelve den kinderkei)» geopenbaard ; ja Vader, want alzou is geweest \'2. het welbehagen voor u. Alle dingen zijn mij van mijnen Vader overgegeven j en nie- mand weet wie de Zoon is dan <je Vader, en wie de Vader is dan de Zoon, en wien het de .... u^a° *\' ^w\'H^en openbaren. -.«. tn ijch keerende naar de «\'�cipelen, zeide hij tot ken* «Heen: Batig zijn de oogen

-ocr page 106-



	Mi LUCAS 11.


daagsweggaande, haalde hij twee penningen uit, en gaf ze .\'i\'ti «««ril, en zeide tot hem: Prang zorg voor hem j \'\'" "ih\'.iki nij meer atm ktm "-\'.i koste zult leggen, dut zal ik Q wedergeven ata ik .\'ii>. wederkom, Wie dan van «leze drie dunkt u de naaste ge- weest te zijn (leekenen die onder de moordenaars ge- « .\'(7.vallen wan? Kn hij zeide: Die barinbarliglieidaau hein gedaan heelt. Zoo zeide dan Jf/.uH tot hein : Ra henen en doe gij desgelijks. 38. En het geschiedde als zij reisden, dat hij kwam in een vlek; en een zekere vrouw met name Martha ontving 39, hem iu haar huis. Kn deze had een zuster genaamd Ma ria, welke ook zittende aan de voeten van Jezus «ijn 10. woord hoorde. Doch Martini was zeer bezig met veel die. nen, en daar bijkomende zeide zij: Meer, trekt gij u dat niet aan , dat mijne zus- ler inij ftll��u laat dienen \'t Keg dan baar <iat zij mij ll.helpe. Kit Jezus antwoor- dende zeide tot haar: Mar- tha .Martha, gij bekommert en ontrust u over vele nn: 13.na, maar ��n ding is noo- dig; doch Maria heeft het goede deel uitgekozen, het-welk van haar niet zal weg- genomen worden. HOOFDSTUK 11. 1, i \'i bet geschiedde toenhij in eeu zekere plaats wan biddende, als hij ophield, dal een van zijne discipelentot hem zeide: Meer, leer ons bidden, gelijk ook Jn- hannea zijnen discipelen ge- 2. leerd heeft. Kn hij zeide tol hen: Wanneer gij bidl, zoo zegt: Onze Vader die in de hemelen tijt, uw uaam wnr-de geheiligd ; uw koningrijk korae; uw wil geschiede ge- lijk in den hemel ate�� ook		i.op de aarde; geef ons eiken dag ons dagelijksch brood , l.en vergeef ons ome zonden, want ook wij vergeven aan een iegelijk die ons schuldig is; en leid ons niet in vertoe* king, maar verlos ons van den booze. ri. En bij zeide tot hen: Wie van u zal een vriend hebbeu, en zal te middernacht tot hem gaan, en tot hem zeg- gen : Vriend , leen mij drie fi. brooden, overmits mijn vriend van de reis tot mij gekomen in, en ik heb niet 7. wat ik hem voorzette : en dat die van binnen antwoordende zoude zeggen: Doe mij geen moeite aan; de deur ia nu gesloten , en mijne kinderen zijn met inij in de «laapka- tuer; ik kan niet opstaau om N.ute geven. Ik zeg ulieden, hoewel hij niet zoude opstaan en hem geven omdat hij zijn vriend is, nostans om zijner onbeschaamdheid wil zal hij opstaan en hsin geven zoo. \'J.velc als hij er behoeft. Kn ik zes ulieden, bidt, eu u zal gegeven worden ; zoekt , en gij zuU vinden; klopt,en u zal opeugedaan w-orden. 11». Want een iegelijk die bidt, die ontvangt; erj wie zoekt, die vindt; en wie klopt, dien 11.zal opengedaan worden. Kn wat vader onder u, dien de zoon om brood bidt, zal hem een steen geven ? of ook om een vi-ch, zal hem voor een 13, visch een slang geven? ol\' zoo hij ook oui een ei zoude bidden, zal hij hem eeu 13. schorpioen geven? Indien dan gij die boos zijt weet uwen kinderen (roede gaven te eeveu, hoeveeltemeerzal de heiuelsche Vaderden Hei* ligen Geest geven dengenen die hem bidden. II. Kn hij wierp een duivel uit, en die was stom ; en het geschiedde als de duivel uit- gevaren was, dat de stomme

-ocr page 107-



		sprak. Kn de scharen ver- ir,.wonderden zich , iimnr «nm inigpn van taen xeiden: Hij werpt de duivelen uit door Re�lzchul den overste der 16. duivelen. Kn anderen hem verzoekende, beierden vru hem een teeken uit den 17. hemel. Mh.it hij kennende hunne gedachten, zeide tot hen: Ieder koningrijk dat tegen zichzelf verdeeld ie, wordt verwoest; en een hui» tegen zichzelf rerdt-eld zijnde, IS. valt: indien nu ook de eatau tegen zichxelven verdeeld ia, hoe zal zijn rijk bestaan? Dewijl gij zegt dut ik door Iteflzebul de duivelen uit l�.werp. Eu indien ik door Kcrin\'liul de duivelen uit- werp, door wien werpen M uwe ionen uit ? Daarom nul\' len d�ze uwe teRtera zijn ..".M.i.ir indien ik . 1.�.-.»- den vinger God* de duivelen uit werp , zoo ie dan het koning rijk God» lot u gekomen 21.Wanneer ceu sterke gewa. pende zijn hof bewaart, zoo is (i/wat hij heeft in vrede; 22.WMJ als een daarover komt die sterker ie dan hij, en hem overwint, die neemt zijne geheele wapenrusting waar hi) op vertrouwde, en «^:t. deelt zijnen roof uit. Wie in�t mij niet ia, die is t�gen niij . en wie met mij niet vergadert, die verstrooit. 34. Wanneer de onreine jjeeet van den memch uitgevaren is, zoo gaat hij door dorre �laMieo , zoekende raat, en ie niet vindende zegt hij: Ik zal wcderkeeren in mijn huie waar ik uitgevaren -^;»-ben; en komende vindt bij . het mei beiemen geveegd en �^h. versierd. Dan gaat hij he- nen en neemt met zich ze- ven andere geeeten, hoozer d»n l.ij/.elf ia, en ingegaan jtgnde wonen zij aldaar; en het Umi«te van dien neuten wordt erger dan het eerste.
		27. Kn bet geechifdde als hij deze dingen sprak, dat eeu zekere vrouw iie Mem ver- heffende uit de achare, tot hem zeide; Zalig in de K-hooi die U gedragen heeft, en de bursten die gij htbt gczn- 38. gen. Maar hij zeide: Ja zalig zijn degenen die het woord Gods booren en het - zelve bewaren. 39. En ala de aeharen dixt bij. ��nvergaderden, begon hij te zeggen: Dit in een boos ge- slacht: het verzoek» center* ken , en hun zal geen teeken gegeven worden dan hel iee- ken van Jooa den proleet. 10. Want gelijk Jona den Nine- viten een teeken geweest is, alzd� zal ook de Koon des menseben zijn voor dit ge (1. slacht. De koningin van hei zuiden zal opetaau in het oordeel met de mannen van dit geelacht, en zal zever oordeelen ; wan! zij ia geko- men van de einden der aarde om te booren de wijeheid Salomo\'s � en zie, meerdan 12. Salomo is hier. 1\'c mannen van Ninev� zullen opainan in het oordeel met dit ge- «lacht, en zullen \'t elvev«r. oordeelen; want zij hebben zich bekeerd op de prediking van Jona � en lie, meer dan Jona ie hier. 3. Kn niemand die een kaam ontsteekt, zet die* in \'t ver- borgen noch onder een kn- ren maat, maar op een kandc laar, opdat degenen die in- komen net licht zien moge.i. I. De kaars des ligchanme ie het oog: wanneer dan uw oog eenvoudig is, xoo is ook uw geheele ligrhaam ver- licht . maar zoo het bona ia, zoo ie ook uw gtkeefo !ig- S.cttMtn duiater. /je ilan loe , dat niet het licht \'t welk In S.Il ia duiaternia zij. Indien dan uw ligcliaam geheel ver- licht ia, met hebbende cenitf deel dat duister is, zoo zat \'l

-ocr page 108-

100 LUCAS

geheel verlicht zijn, gelijk

wh......it de kaars met het

rcbijnsel u verlicht.

12.

aan de werken uwer vadc-
ren; want t\'\\\\ hebben ze ge-
dood, en itjl bouwt hunne

37- Als hij nu dit sprak , bad

19.

graven. Waarom ook de

hem een zeker farizei-r dar
hij hij hem het middagmaal
wilde eten; en ingegaan

S8. zijnde zat hij aan. En de ia
riteer dnt ziende, verwon-

wijsheid (iods zegt: Ik zal

Erofeten en apostelen tot
en lenden , en van die zul -
len z\'j wmmiprit dooden , en
summigr* zullen zij uitjn-
gen , opdat van dit geslacht
h:,\'i \' iscbl worde het bloed
van al de profeten dat vergo-
ten is van de grondlegging
der wereld af, van het bloed
Abels tot bet bloed van Za-
charia, die gedood is tus-
scben bet altaar en bet hui*
Gods; ja zeg ik u, het zal a l\'-
gei\'ischt worden van dit ge-
slacht. Wee u gij wctgeleer-
den , wam gij hebt den sleu-
tel der kennis weggenomen :
gij zelve zijt niet ingegaan,
en wie ingingen hebt gij ver-
hinderd.

En aln hij deze dingen tot
hen zeide, begonnen de
schriftgeleerden en t\'arizefrs
hard aantehouden, en hem
van vele dingen ie doen spre-
, ken, hem lagen leggeude,
en zoekende iets wit zijnen
moml te bejagen, opdat zij
hem beschuldigen mogtcn.
HOOFDSTUK I*.

, Als lntustcben vele dui-
zendrn der schare bij��nver-
gaderd waren, zoodat zij
elkander vertraden, begon
hij te zeggen tot zijne disei*
pelen: Vooreerst wacht uzel-
ve voor den zmirdeescm der
farizetts, welke is geveinsd»

.beid. En er is niets bedekt
dat niet zal ontdekt worden ,
en verborgen dat niet zal ge-

. weten worden. Daarom al*
wat gij in de ilwisternia ge-
zegd hebt zal in \'t licht ge-
hoord worden, en wat gij in
het oor gesproken hebt in de
binnenkamers zal op de d»-

. km gepredikt worden. En
ik zeg 11 mijnen vrienden,
vriest niet voor degenen die

�ierde zich dat hij niet eerst

v��r het middagmaal zich

:*!*. gewasscben had. Kn de
Heer xelde tot hem: Nu gij
larizeers, gij reinigt het bui-
tcnste des drinkbeker! en
des schotel*, maar het bin-
nenste van u is vol van rooi\'
10.en boosheid. Gij onverrtan-
digen, die bet buitenste
heelt gemaakt, heeft hij ook
niet het binnenste gemaakt ?

41. Doch geeft tot aalmoezeu
hetgeen daarin is, en zie,

12. alles is it rein. Maar wee u
farizecrs, want gij vertient
kruizemunt en wijnruit en
Hlle moeskruid , en gij gaat
voorbij het oi.rdeel en de
liefde Gods. Dit moeit men
doen en het andere niet na

13. laten. Wee u farizecrs, want
gij bemint het voorgestoelte
in de synagogen, en de be-
grnetingcn op de markten.

11. Wee u gij schriftgeleerden
en mrizei^;rs, j-ij geveinsden;
ttatit gij zijt gelijk de gra.
ven die niet openbaar zijn.
en de menschen die daarover
wandelen weten \'t niet.

l,i. Kn een van de wetgeleer
den antwoordende zeide tot
hem: Meeater, als gij deze
dingen zegt, zoo doet gij
ook ons smaadheid aan.

ir.. Doch hij zeide: Wee ouk w
wetgeleerden, want gij be-
last de mtnschen met lakten
iwaar om ie dragen, en zelve
iv.uk i gij die lasten niet aan
met �cu van uwe vingeren.

17. Wee u, waut gij bouwt de
graven der profeten, en uwe
vaderen hebber, dezelve ge-

18. dood. Zoo getuigt gij dan
dat gij medebebagen bebt

-ocr page 109-



		I.UCA
		S 12.		tOI


		hr-i ligrha:tm ilnoden, eo daarna niets itu\'i\'-r kunnen >.doen; maar ik zal u toonen wien gij vreezen fait: vreest dien, rtip nadat hij gebood heeft ook magt ht.it \\_a ,\', hel te werpen ; ia ik zeg u, ff, vreest dien. Worden niet vijfmtiRchken* verkocht voor twee pcnuingrkens ? Knniet �t-n van die is voor God ver- 7. Keten. Ja ook dit haren uwi hoofde zijn alle geteld. Vreest dan niet: gij gaat velcmusch- s. kens teboven. En ik zeg u, een iegelijk die mij belijden zal voor de menschen, dien zal ook de Zoon des men- schen belijden voor de enge- \'K lm Gods , maar wie mij ver- loochenen zal voor de inen- schen, die zal verloochend worden voor de engelen Gode. 10. En een iegelijk die lenig woord «preken zal tegen den Zoon des menfchm , het zal hem vergeven worden ; maar wie tegen den Heiligen Geest gelasterd zal hebben, dien «al het niet vergeven worden. 11, tn wanneer lij u henenbren- gen zullen in de synagogen en tol de overheden en de magten, zoo zij t niet bezorgd, hoe of wat gij tot verant- woording zeggen of wat gij 1..«preken zult; want de Heili- ge Geest zal u in die ure lee- ren \'t geen ffi/\'preken moet. lit, Kn een uit de schare zeide lot hein: Meester, zeg mij. neil broeder dat hij met mij lt.de erfenis dcele. Maar hij zeide tot hem : Mensch , wie heeft mij tot een regier of scheidsman over ulieden ge- l.),ateld? En hij zeide tot hen : Ziet toe en waeht u van de gierigheid; want het is niet in den overvloed &rlrt?en,* dat iemand leeft van zijne goe> in. deren. En hij zeide lot hen een gelijkenis, en sprak: Eens rijken menschen land I7-had w�l gedragen; en hij overleide bij zichzel ven, zeg.
		gende: Wat zal ik doen? want ik heb niet waarin ik mijne vruchten tal verzaine* [8.1eo. Kn hij zeide: Hit zal ik doen: ik inl mijne schoren afbreken en grootere bou- wen, en zal aldaar verzanic- ien al dit mijn gewas en deze lii.inijne goederen, en ik zal tot mijne ziel zeggen : Kiel, gij hebt vele goederen die opgelegd zijn voor vele ja- ren : neem ruit. eet, drink , \'2\\>. wees vrolijk. Maar God zci- de tot hem: Gij dwnaa, in dezen nacht zal men uwc tiet vnn u afeischen; en \'t geen gij bereid hebt, wien* il.zal het zijn? Alto� �* \'t mr\' dim die zichzelven schatten vergadert, en niet rijk is in God. �22. En hij zeide tot zijne. di»- c�pelen : Daarom zeg ik u, zijt niet bezorgd voor uw le- viii. wat gij eten zult, noch voor het ligehaam, waarme- 83. de gij u klecdenzult: het le- ven is meer dan het voedsel, en liet ligchuam dan de klee- il.ding. Aanmerkt de raven, dal zij met zanijen noch maaijen, welke geen spijl\' kamer noch schuur hebben , en God voedt dezelve: hoe- veel gaaf gij de vogelen te- �2\'�. boven ! Wie toch van u kan met bezorgd te zijn �cn el Sll.tot zijne lengte toedoen ? In- dien gij dan ook het minste niet kunt, wat zijt gij voor de andere dingen bezorgd? 27.Aanmerkt de leli�n, hoe *ij wassen : zij arbeiden niet en spinnen niet, en ik zeg u, ook Salomo in al zijne heer- lijkheid is niet bekleed gc- �;s. weeat als een van deze. In- dien nu God het gras, dat heden op het veld is en mor- gen in den oven geworpen wordt, alz�� bekleedt, hoe- veeltemeeru, gij kleingeloo. �. vijien ! En gijlieden, vraagt niet wat gij eten of wat gij drinken zult, en weest niet

-ocr page 110-



		1(13 LUC 30. wankelmoedig; want al deze dingen zoeken de volkeren der wereld; maar uw Vader weet dat irij deze dingen be- ;tl. hoeft. Maar zoekt het ko- uingrjjk Gods, e» al deze dingen zullen u toegewor- pen worden. ;-. Vrees niet, gij klein k»d- drken, want het 18 uw» Va- ders welbehagen, ulieden het koningrijk te neten. 33, Verkoopt hetgeen «ij hebt, en geefl aalmoe»; maakt u- zelven buidel» die niet ver- ouden , een � \'bat die niet af- neemt in de hemelen, waar de dief niet bijkomt noch de 3-1,mot verderft, want waar uw �chat is, aldaar zal ook uw \'l.">. hart lijn. Laat uwe lende- nen omgord zijn, en de kaar 36,«en brandende; en xijt «ij den menschen gelijk die op hunnen heer wachten, wan- neer hij wedetkomen zal van de bruiloft, opdat al» hij komt en klopt, �ij hem ter- -\'7. »tond mogen opendoen. Za- lig zijn die dienstknechten , welke de heer al» hij komt zal wakende vinden: voor- waar Ik zeg u_t dal hij zich zal omgorden, en zal ze doeu aanzitten, en bijkomende :ts.ial hij hen dienen, Kn zoo hij komt in de tweede nnrht. waak, en komt in de derde waak, en vindt ze ftll��, za- lig zijn die dienstknechten. �:>. Maar weet dit, dat indien de heer des hui/es geweten had in welke ure de dief /.oude komen, bij zoude ge- waakt nebben en zoude zijn huis niet hebben laten door- li>. graven. Gij dan, rijt �ok bereid, wantin weikeure gij het niet meent zal de /loon des menseben komen. il. Kn 1\'etrus f.fuit\' tot hein: Heer, /.egt gij dezegelijke- nis tolona, of ook tot allen? 13, Kn de Heer zeide: Wie is dan de getrouwe en voorxlg- rige huisbezorger, dien de
		heer over zijne dienstboden zal zetten, om hun ter regter tijd bet bescheiden deel spij- 43.« te geven? Zalig ia die dienstknecht, welken zijn heer ali hij komt zal vinden 4-t.alzo� doende: waarlijk ik zeg ulieden dat hij hem over al zijne goederen zetten zal. 4"\'.Maariudiendiedienerknechi In zijn hart zoude zeggen: Mijn heer vertoeft te konten, en zoude beginnen de knech- ten en de dienstmaagden te slaan, en te eten en te dr in. ken en dronken te worden. 4fi. zoo zal de heer vnn dien dienstknecht komen ten dage op welken hij hem niet ver. wacht, en ter ure die hij niet weet, en zal hem afchei- den, en zal zijn deel zetten �17.met de ontrouwen. Kn die dienstknecht welke geweten heeft den wil zijn» heeren , en tirh* niet bereid noch naar zijnen wil gedaan heeft, die zai met vele alagen geslagen 48.worden; maar dierfraie/rrn niet geweten heeft, en ge- daan heeft dingen die slagen waardig zijn, die zal met weinige j/ajrr* geslagen wor. den. Kn een iegelijk wien veel gegeven is, van dien zal veel ge�ischt worden; en wien uien veel vertrouwd heeft, v«n dien zal men over- vloeiiger eisenen. 49. Ik ben gekomen om vuur op de aarde te werpen; en wat wil ik, indien het al* .\'iii.rrede, ontstoken is? Maarik moet niet een doop gedoopt worden , en hoe word ik ge- perst, totdat het volbragl M.zij ! Meent gij dat ik geko- men ben om vrede te geven op de aarde? Neen zeg ik 11, maar veeleer verdeeld. Kt.beid. Want van nu aan zul len er vijf in e"�n huia ver- deeld /.uu, drie tegen twee, b\'.l. en twee tegen drie ; de vader zal tegen den zoon verdeeld zija, en de zoon tegen den

-ocr page 111-



		LTJCJ vader; de mortier tegen de dochter, «n de docht er tegen de moeder; de ie hoon ui neder tegen hare schoondochter, en de schoondochter legen hare schoonmoeder. >\\. En hij zeide ook lot de scharen: Wanneer icij een wolk zi^t opgaan van het westen, terstond zegt gijlie- den: Kr komt regen; en bet \'t. geschiedt itlioo; en wanneer gij den zuidewind tie� waai. ji\'ii, -f.no zegt gij : Er zal hitte if\'.xijn; en het geschiedt. Gij geveinsden, het aanschijn der aarde cd des hemels weet k� te beproeven, en hoe beproeft «ij dezen tijd niet ? ij. Kn waarom oordeelt gij nok van uzelve niet *t iceen is. regt is ? Wam als jij henen, gaat met uwe wederpartij voor de overheid, jon he- iiaarsti),\' u ou den weg om van hem verlost, te worden ; � pdat hij misschien u niet voorden regtertrekke, en de regter u den geregtsdieiiaar overlevere, en de geregtsdie. naar u in de ge van penis H.wcrpe. Ik zeg u, gij zult vandaar geenszins uitgaan, totdat k�j ook het laatste penningsken betaald zult hebben. HOOFDSTUK I». I. Kn er waren te dier tijd renigen tegenwoordig, die hem boodschapten van de Galile�rs, welker bloed Pi- latits met hunne ofl\'eranden \'.\'. gemengd had. Kn Jezus antwoordde en zeide mt hen : Meent gij dat deze Galilefrs r.nndaars zijn geweest boven al de Galilet\'rs, omdat tij ^:i\'-tilks geleden hebben? tk teg u, neen ie; maar indien gij u niet bekeert, zoo zult gij allen desgelijks vergaan. t.Oi\'die achttien op welke de toren tn Siloam viel en doodde ze, meent gij dat
		deze rchuldenaara zijn ge- weest boven alle menseben a.die in Jeruzalem wonen? Ik zeg u, neen ze ; maar indien gij u niet bekeert, zoo zult gij allen insgehjkn verraan. (i. Kn hij zeide deze gelijke. nis: Een zeker man had een vijgebooiu, geplaut f n zijnen wijngaard; en hij kwamen zocht vrucht daarop, en vond 7.se niet. Kn hij zeide tot den wijngaardenier: Zie,ik kom nu drie jaren zoekende vrucht op dezen vijgeboom, en vind ze niet; houw hem uit: waartoe beslaat hij ook nut- tt.teloos de aarde? Kn hij ant. woordende zeide tot hem. Heer, laat hem ook nog dit jaar, totdat ik om hem ge- graven en mest gelegd zal I. hebben ; en indien bij vrucht zal voortbrengen, tmmt <�»( ttaan;* maar indien niet, soo sult gij hem later uit. houwen. XI. Kn hij leerde Op den sab- bat in een der synagogen. 11. Kn zie, er was een vrouw die een geest der krankheid achttien jaren lang gehad had, en zij was tezainenge- hogen en kon zich gau- 12. schelijk niet oprigten. Kn Jezus ii;i:ir ziende riep ze tot zich, en zeide tot haar 1 Vrouw, gij zijt verlost van IS.uwe krankheid. Kn hij leide de handeu op baar, en /.ij werd terstond weder regt, en II. verheerlijkte God. En de overste der syi agoge, kwa- lijkDemende dat Jezus op den sabbat genezen had,ant � woordde en zeide tot de schare 1 Er zijn zes dagen op welke men moet werken: komt dan op dezelve en laai u genezen, en niet op den l.t.dag des sabbat». De Heer dan antwoordde hem en zei. de: Gij geveinsde, maakt niet een iegelijk van u op den sabbat zijnen osofesel van de krib los, en leidt

-ocr page 112-

-ocr page 113-



		AS 14. 10.". uwe magen , noch hw# rijke geburen, opdat ook dezelve u niet teeeniger tijd weder- nooden en u vergelding ge- n.schtede. Maar wanneer gij een maaltijd zult houden, zoo nood armen, vermink - 14, teu , kreupelen, blinden : en gij zult zalig zijn, omdal zij niet hebben om u ie verhel- den; want het zal u vervol � den worden in deopstanditiu derregtvaardigen. 14, En als een van degeneu die medeaanzaten deze din- geu hoorde, zeide hij lot hein: Zalig is hij die brood eet in \'t koningrijk Gods. 16, Maar bij zeide tot Dein i Ken zeker mensch bereidde een Kroot avondmaal , en hij l". noodde er velen . en hij zond zijnen dienstknecht uit ter ure des avondniaals, om den geuooden te zeggen : Komt , want alle dingen zijn nu ge IS.reed. Kn zij begonnen allen zirh eendragt ig te veront - schuldigen. De eerste zeide tot hem: Ik heb een akker gekocht, en het is noodig dat ik uitga en hein bezie; ik bid u, houd mij voor verout- 19. schuldigd. En een ander zeide: Ik heb vijf juk onsen gekocht, en ik ga benen uni die te beproeven; ik bid u, houd mij voor verontschul. SU.digd. En een ander zeide: Ik beb een vrouw getrouwd , en daarom kan ik niet ko- 21. men. En die dienatknecbr wedergekomen zijnde bood* scbapte deze dingen zijnen heer. Toen werd de beer des huizes toornig , en zeide tol zijnen dienstknecht: Ga haastelijk uit in de straten en wijken der stad, en breng de armen en verminkten en kreupelen en blinden hier 22.in. En de dienstknecht zei* de: Heer, het is geschied gelijk gij bevolen hebt, en 2.\'t. nog is er plaats. En de heer zeide tot den dienstknecht:
		van een der overaten der la- riieers.op den sabbat, om lirooJ te eten, dat tij heui �J. waarnamen. Ku zie, er *wk een leker waterzuchtig it.uienscb v��r hem. Eu -I.--** ir.* antwoordende zeide tot de wetgeleerden en lari. te�ra, en sprak: Is \'t ook geoorloofd op den sabbat �l.jcezomlteuiaken ? Maar zij /wegen stil. En hij nam Af ui en genas bem, en liet tthrm gaan. In hij hun ant- woordende zeide: \\V ieni etel oio» van ulieden znl in een pul Tallen, en die hem niet terstond zal uittrekken op l>.den dag des sabbats ? En eg konden hem daarop niet we- derantwoorden. 7. En hij zeide tot de genoo> den een gelijkenis, aanmer- keude hoe zij de vooraanzit. tingen verkosen, zeggende .tot hen : Wanneer gij vao iemand Ier bruiloft genood zuil zijn , zoo zet u niet op de eerste zitplaats; opdat niet �nisscbien een waard i- jrer dan gij van bem genood \'.). zij, en hij komende die u en bem genood beeft, tut u zegge: Geef dezen plaats, en gij alsdan zoudt begin- nen met schaamte de laat- lO.ste plaats te houden. Maar wanneer gij geboud zult zijn, ga henen en zet u op de laatste plaats; opdat wan- neer bij komt die u ge- uood heeft, hij tot u zegge : Vriend, ga hoogerop: als- dan zal \'t u eer zijn voor de- genen die met u aanzitten. 11. Want een iegelijk die zicb- zelven verhoogt zal veme- derd worden , en wie zichieU ven vernedert zal verhoogd worden. \'-- En hij zeide ook tot den- Keen die hem genood had i Wauneer gij een middagmaal or avondmaal zult houden, zoo roep niet uwe vrienden, noch uwe broeders, noch

-ocr page 114-



		UW. LU Gh uit in iie we \',\'eii en heg- gen, en dwing e iuteko iiii\'n, opdat mijn hum* vol M. worde; vaut ik zeg ulieden, tint niemand van die nian- uen die genood waran mijn avondmaal smaken zal. 25, Eb vele scharen gingen niet hem ; en hij zich omkee- Ct�. rende zeide tot hen: Indien iemand tot inij komt, en niet haat zijn vader en moe- der,en vrouw en kinderen, rii broeders en zusters , ja ook zelfs zijn eigen leven, die kan mijn discipel niet l\'7-r.ijn; en wie zijn kruis niet draagt en mij navol Kt, die kan mijn diicipel niet zijn. �8. Want wie van u willende een loreu bouwen, zit niet eerst ueder en overrekent de kos- teu, oi\' hij ook heefr \'t «een jy.tot volmaking wmdig Ut op- dat niet misschien, als hij het fundament gelegd heeft en niet kan voleindigen, al- len die het zien hem begin- :»l.neu te bespotten, zeggende: Deze mensch beeft beginnen te bouwen, ec beeft uiet :tl. kunnen voleindigen. Of wat koning gaande naar dcu krijg om tegen een auderen koning te strijden, zit niet eerst neder en beraadslaagt, of bij inagtig is niet tiendui- zend te oDtmoeten deugeen die met twintigduizend le- \'.VI.gen bem. komt? Anders zendt bij gezanten uit, ter- wijl gene nog verre is, en begeert \'t geen tot vrede ;;.\'{. dient, Alz�� dan een iege- lijlt van u die niet verlaat alles wat hij heeft, die kan :m.mijn discipel niet zijn. Het zout is goed; maar indien bet zout smakeloos gewor- den ia, waarmede zai bet smakelijk icemaakt worden? .15. Het il noch voor het land noch voor den mesthoop ge- schikt : men werpt het weg. Wie ooren heeft om te hoo- reu, die hoore.
		HOOFDSTUK 15. 1. Kn al de tollenaars en de zondaar» nadetden tot hem 2. om bem te hooren. Endefn- ri«�ra en de scbriftgeleer- den murmureerden, zeggen- de: Deze ontvangt de zon- 3.dnrs, en eet met hen. Eu hij sprak tot hen deze ge- I. I ij krui », zeggende: Wat mensch onder u hebbende honderd schapen, en �ru van die verliezende, verlaat niet de negenennegentig in de woestijn, en gaat naar bet verlorene, totdat bij \'i h,zelve vindt? En als hij \'t gevonden heeft, legt hij \'t op zijne schouders, verblijd li.zijnde; en tehuis komende roept hij de vrienden en de gr- bureu tezamen, zeggende tut beu: Weest blilde met mij, waut ik heb mijn schaap gr 7. vonden dat verloren was. i k zeg ulieden, dat er alz�� blijdschap zal zijn in den he mei over renen zondaar die zich bekeert, meer* dan over negenennegentig regtvaar* digen, die de bekeering met s. van noode hebben. Of wat vrouw hebbende tien pen* niugen, indien lij ��neu peu- nlng verliest, ontsteekt niet een kaars, en veegt het huis wet betemrn, en zoekt naur- stig totdat sij tlie.1 vindt \'t \'J.En als zij dien gevonden beeft, roept zij de vriendin* neu en de geburinnen tez«- men,zeggende: Weeit blijde met mij, want ik heb den penning gevonden dien ik 10.verloren had. Alz�� (zeg ik ulieden) is er blijdschap voor de engelen Gods over ��neu zondaar die zich bekeert. 11. En hij seide; Een zeker 12.mensch had twee zonen. En de jongste van hen zeide tot den vader: Vader, geef mij het deel des goeds dat mij toekomt. En bij deelde huu 13, het goed. En niet vele da-

-ocr page 115-



		LUCAS gen daarna, de jongste zoon alle* bij��n vergaderd beb- bende, is weggereisd in een \\ergrteiirn land, eu hef ft al. daar fijn goed doorgebrttgt, I. levende overdadig. Kn als hij het alles verteerd had, werd er een groote hon<ei-s- uood in dat land , en hij be- ». gon gebrek te lijden; en hij t;ing heneu en \'voegde zich bij een van de burgers van dat land, en die zoud hem uu zijn land om dezwijnen re li. weiden; eu hij begeerde xijn buik te vullen niet den drat\' dien de twijnen ateu, en ;. niemand gat\' hem dien. Kn tot zichxelveu gekomen zijn. de, zeide hij: Hoevele huur- lingen mijns vaders hebben overvloed vitu broud, eu Ik "I. verga van honger. Ik zal op- staan en tot mijnen vader gaan, en ik zal tot hein »eg- gen: Vader, ik heb gezon- digd tegen den hemel en \'.voor u, eu ik ben uiet meer waardig uw zoou genaamd te worde* : maak mij als een ). van uwe huurlingen. Kn on- staande ging hij naar zijnen vader. Kn als hij nng verre run hem was, zag hem zijn vader, eu werd met in- nerlijke ontferming bewo- gen, en fweloopende viel hij hem om zijnen halten kuste 1. hein. En de zoon zeide tot hem: Vader, ik heb gezon- digd tegen den hemel en voor u, en ben niet meer waardig uw toon genaamd Me worden. Maar de vader xeide tot zijne dienstknecht ten : Brengt hier v��r bet beste kleed en doel het hem aan, en xeeft een ring aan zijne hand en schoenen aan t.de voeten, en brengt het ge- meste kalf en slagt het, en laat ons eten eu vrolijk zijn; I. want deze mijn zoon was dood en is weder levend ge> worden, en hij was verloren pu is gevonden. En zij be-
		107
		ifi.


		.gonnen vrolijk te zijn. En lijn oudste zoon was in \'t veld, eu als hij kwam eu het buis genaakte, boorde hij het .gezang en het gerei; en tot zirb geroepen hebbende eeu van de knechten, vraagde .wat dat mogt zijn. En deze zeide tot hem: Uw broederi* gekomen , en uw vader heelt het gemeste kalt geslagt, omdat hij hein gezond we- . derontvaugen heel\'1. Maar hij werd toornig en wildr niet iri-iitiu. Zoo ging dan zijn vader uit, eu bad hem. \'. Doch bij ant tvoordende zeide tot den vader: Zie, ik dien u na zoovele jaren en heb nooit uw gebod overtreden, en gij hebt in.j uooit eeu Uol.-k.-ii gegeven , opdat ik met mijne vrienden mogt vrolijk zijn , .maar als deze uw zoon ge- komen is, die uw goed met hoeren doorgebratt heeft , zoo hebt gij hem het gemeste .kalf geslagt. En bij zeide tut hem: Kind, gif zijl altijd hij mij, en al liet mijne is .het uwe: men behoorde dan vrolijk en blijde te zijn ;waut deze uw broeder waa dood en is weder levend geworden, en hij was verloren en is g*- � vonden. HOOFDSTUK I». . En hij zeide ook tot tijne discipelen: Er was een ze- ker rijkmensch, welke een rentmeester had; eu deze werd bij hem verklaagd aW die zijne goederen doorbrugt. . En hij riep hein en zeide tot hein: Hoe hoor ik dit van O? Geef rekenschap van uw rentmeesterschap, want gij zult niet meer rentmeester .kunnen zijn. En de rent- meester zeide bij zicbzelven : Wat zal ik doen, dewijl mijn heer dit rentmeesterschap vitu mij neemt ? Graven kan ik niet, te bedelen schaam .ik mij. Ik weet wat Ik doen

-ocr page 116-



		H« LUC, tul, opdat wanneer ik va» \'t rentroeeeteracbap afgezet zal wezen, zij mij in hunne hui- 5,ten ODtntngen. Kn hij riep tot zich mi ie .\'dijk van de schuldenaar* zijne heeren, en zeide totdeneerate: Hoe. veel rijt (jij mijnen heer f., arhuldig? fen hij zeide: Honderd vaten olie. Kn hij zeide tot hem: Neem uw handschrift, en nederzit. tende ecbrijf haaatelijk vijf- 7-tig. Daarna zeide hij tot een ander; Eu ^rij. hoeveel zijt gij schuldiic ? Kn hij zeide: Honderd mudden tarwe. En hij zeide tot hem : Neem uw handschrift en schrijf tarb- 8. tig, Kn de heer prees den onregt vaardigen rentmees- ter, omdat hij voorzigtit? ge* daan had; want de kinderen dezer wereld zijn voorzig- tiger dan de kinderen des !i. licht» in hun geslacht. En ik zeg ulieden, maakt uzelven vrienden uit den ouregtvaar- dige» Mammon, opdat wan* neer il ontbreken zal. zij u mogen ontvangen in de eeu- 11». wige tabernakelen. Wie ge- trouw is in\'t minBte, die ia ook lu \'t grooie getrouw; en wie in het minate onregt- v&ardig ia, die ia ook hi het 11. groote ouretftvnardig. Zoo gij dan in den onregtvaardi- gert Mainiuou niet getrouw /iji geweest, wie zal u bet 12. ware vertrouwen? Kn zoo gij in eena andere yncd niet getrouw zijt g*weest, wie 13. tal u bet uwe geven? Geen huiakneoht kan twee heeren dienen; want of hij zal den rrnen haten en den anderen liefhebben, <»f hij tal den ��uen aanhangen er, den an- deren verachten. Gij kunt God niet dienen en den Mammon. 1-1. Kn al deze dingen hoorden uok de farir-efe die geldgie- rig waren, en zij beschuit p- 15. ten bcni. Kn hij zeide lot
		hen: Gij zijt bet die uzelve regtvaardi^\'t voor de ineu- ecben, maar God kent uwe harten; want wat boog ia onder de memchen, ia een lfi. gruwel voor God. De wet en de profeten tijn tot op .Ii>- hannea; van dien tijd af wordt liet koningrijk Gods verkondigd, en een iegelijk 17. doet se weid op hetzelve. Rn bet ia Hgter dat de bemel en de aarde voorbijgaan, dun dat iV-ii tittel der wet valle. IS, Ken iegelijk die zijn vrouw verlaat en een andere trouwt, die doet overapel; en een ie- gflijk die de verlatene van den iicui trouwt, die doet �nk overspel. 19. En er waa een zeker rijk * meneeh, en hij waa gekleed met purper en zeer fijn lijn- waa\'1, levende alle dagen 90.vrolijk en prachtig. Kn er waa een zeker bedelaar met name Lazarus, welke lag voor zijn poort, vol zweren, 21 en begeerde verzadigd te worden van de kruimkena die van de tafel dea rijken vielen; maar ook de honden kwamen en likten zijne zwe- 32.ren. En het geachiedde dai de bedelaar atierf, en vau de engelen gedragen werd In -\'(- -�t-n echoot Abnibama. Kn de rijke stierf ��k, en werd begraven. Kn ala bij in de bel zijne oogen ophief, zijn- de in de pijn, zag hij Abrn- ham van verre, en Lazarus 21. in zijnen schoot. Kn hij riep en zeide: Vader Abra- hain, ontferm u mijner en zend Lazarus, dat bij bet uiterate zijne vingera in het water doope, en verkoele mijne tong; want Ik lijd 2.^r>.aiuarten in deze vlim. Maar Abraham zeide: Kind, ge> denk dat gif uw goed ont- vnngen hebt in uw leven, en Lazarus desgelijks het kwade; en nu wordt hy ver- troost, en gif lijdt smarten.

-ocr page 117-

-ocr page 118-



		LUCAS 18.

		Si» oi> fn ga henen; uw ge- \'oof heeft u behouden. � r-n gevraagd zijnde van de nntttBrs, wanneer het ko- ningrijk Q₀ds komen «oude, heeft hij hun geantwoord en gezegd: Het koningrijk ftod» komt niet met uiterlijk � gelaat. en men zal niet xeg- ren: zie hier of iie daar; want zie, het koningrijk «odi ii binnen ulieden. � E_n bij zeide tot de dieci- l\'Hen : Er tullen dagen ko- me_n, wanneer gij zult be- *eren fi�n* der datcen van den Amn dea menseben te zien, \'�engij) tultrfie» niet zien. Kn zij zullen tot u zeggen : Zie hier of zie .1 � .ir ia hij : gaat niet henen, en volgt niet. \'� Want gelijk de bliksem, die van \'t ��ne einde onder den hemel blikiemt, tot het an- dereonderden hemel schijnt, aliin\'i tal ook de Koon dea menachen wezen in zijnen \'�dag. Maar eerat moet hij veel lijden, en verworpen \'�worden van dit geslacht. Ku gelijk het geschied fa in de dagen van Noach, alz�� zal _p het ook zijn in de dagen van � den Zoon dea menschen : zij aten, zij dronken, zij na- men ten huwelijk , zij wer- den ten huwelijk gegeven, tot den dag op welken No- ach in de ark ging, en de zondvloed kwam en verdierf \'./.e «Mi-u. Desgelijks ook ge- lijk bet geschiedde in de da- gen van Lot: zij aten, lij dronken, zij kochten, zij ver- kochten, zij plantten, zij \'.bouwden; maar op den dag op welken Lot van Sodom uitging, regende het vuur en zwavel van den hemel, en \'.verdierf ze allen: even alz�� zal het zijn in den dag op welken de Zoon des men- schen geopenbaard zal wor- l.den. In dien dag wie op het dak zal zijn, en zijn huia- raad in huis, die kome niet		af om hetzelve wegtenemen ; en wie op den akker zijn zal, diekeeredesgelijksnletnaar \'� hetgeen achter is. Gedenkt I W. hhii de vrouw van Lot. Zoo- wie zijn leven zal zoeken te behouden , die zal \'t erlie- zen ; en zoowie hetzelve tal verliezen, die zal het in \'t �4. leven behouden. Ik zeg u, in dien nacht zullen twee op ��n* bed zijn : de ��n zal aan* genomen en de ander tal w.verlaten worden. Twee rro«- roen zullen tezamen malen : de eT-ne zal aangenomen en de andere zal verlaten wor- ffi.den. Twee zullen op den akker zijn: de ��n zal aan- genomen en de ander zal I". verlaten worden. En zij ant. woordden en zeiden tot hem: Waar Heer? En hij zeide tot hen: Waar het ligchaam is, aldaar zullen de arenden vergaderd worden. HOOFDSTUK I. 1. En hij zeide ook een ge- lijkenia tot hen, daartoe strekkende* dat men altijd bidden moet en niet vertra- ". gen, zeggende: Er was een zeker refter in een stad, die God niet vreesde en geen ^.mensch ontzag. En er was een zekere weduw in die stad, en zij kwam tot bem , zeggende : Doe mij regt te* �l. gen mijne wederpartij. En hij wilde voor ren langen tijd niet; maar daarna zeide bij bij zichzelven: Hoewel ik God niet vrees en geen I �.mensch ontzie, nogtansom* dat deze weduw mij moeije- I ij k valt, zoo zal ik baar regt doen. opdat zij niet einde- lijk kome en mij het hoofd fi.breke. En de Heer zeide: Hoort wat de on regt vaardige 7. regter zegt; zal God dan geen regt doen zijnen uitverkore- I nen die dag en nacht tot hem roepen, hoewel hli lankmoe- 8.dig is over hen ? Ik zegu dv

-ocr page 119-



		S 18. 111 20. melijkGoA. Gij weet de gebo- den: gij zult geen orer- � pel doen; gijzultniet dooden; gij zult niet «telen; gij zult geen valach e getuige nis ge- ven; eer uwen vaderen Sl.uwemoeder. Enhijxeide: Al deze dingen heb ik onder- houden van mijce jonkheid 22. aan. Doch Jezus dit hoo- reiide zeide tot hem: Nog ��n ding ontbreekt u: verkoop alles wat gij bobt en deel het onder de armen , en g\'j zult een schat hebben in den he- mel; en kom herwaarts, volg 23. mij. Maar als bij dit boorde werd hij zeer droevig; want hij was zeer rijk. 24. Jezus nu ziende dat hij zeer droevig geworden was, zeide: Hoe bezwaarlijk zul- len degenen die goed hebben in bet koningrijk Goda in- ..\'t.gaan; want het is ligter dat een kemel ga door het oog van een naald, dan dat een rijke in \'t koningrijk Goda 26. inga. En die <iit hoorden zei den: Wie kan dan zalig wor- 27.den? En hij zeide: I>edin- gen die onmogelijk zijn bij de menschen, zijn mogelijk bij God. 28. En Petrus zeide: Zie, wjf hebben alles verlaten en zijn 29. u gevolgd. En hij zeide tot hen: Voorwaar ik zeg uli«-- den_t dat er niemand is die verlaten heelt huis, of ouders of broeders, of vrouw of kin- deren , om bet koningrijk 30. Goda, die niet zal veelvoudig wederontvangen in dezen tijd, en in de toekomende eeuw het eeuwige leveu. 31. En hij nam de twaalf bij zich, en zeide tot ben: Zie, wij gaan op naar Jeruzalem, en het zal alles volbragt wor- den aan den Zoon des men - schen, wat geschreven is 32. door de proleten; want hij xal den heidenen overgele* verd worden, en hij zal be-
		hij hun haastig regt doen xal. Dochde Zoon dn menseben als hij komt, tul hij ook ge- ?� ^v\'ⁿden on de aarde ? U. En hij zeide ook tot som- migen die bij zlchxelve ver- trouwden dat rij regtvanrdig waren, en de anderen niets «htten, deze gelijkenis: 10. Twee mensehen gingen op 111 den tempel om te bidden : de ��n was een fariteer en U-de ander een tollenaar. De farizeer staande bad dit bij zichielven: O God, ik dank u dat ik niet ben Keiijk de n- dere nienschen, roovers, on- regtvaardigen , ovrrapelera, pi\'ook gelijk deze tollenaar: 12. ik vaat tweemaal ter week , ik geef tiendeu vanallea wat 13.ikbezii. En de tollenaar van verre staande wildeook zelfs de oogen niet «pbefl\'en naar den hemel, maar sloeg op zijne borst, zeggende: � God, wees mij zondaar ge- 11. nadijf. Ik zeg ulieden, deze ging af geregtvaardigd in zijn huia meer* dan die; want een ieder die zichzelven verhoogt zal vernederd worden, en wie zichzelven vernedert zal ver- huogd worden. »"� 1\' n zij bragten ook de kin. derkens tot hein, opdat hij die zoude aanraken; en de discipelen dat ziende bestraf- 16. ten dezelve. Maar Jezus riep die \'\'. n,derkni.� tot zich, en zeide: Laat dekinderkenetot mij komen, en verhindert hen niet; want derzulken is w. het koningrijk God». Voor- waar teg ik u, zoowie het koningrijk Gods niet zal ont- yangen als een kindeken, die zal geenszins in hetzelve komen., � ^J] «en zekeroverste vraag- de hem, zeggende: Goede meester, wat doende zal ik ia v ^euige leven beerven? »». Kn Jesus zeide tot hem; Wat noemi gij _mij _KOed? Nie- mand ia goed dan ��n, na.

-ocr page 120-

-ocr page 121-



		LtCi uiojft wat een Iegelijk met 16. handelen gewonnen t_lrt,j. Kn ile eerste kwam en zeide: Heer, uw pond heelt tien ponden daarenboven gewon� 17. nen. hu hij zeide rot hem : Wel, gij goede dienstknecht, dewijl gij in \'>et minste ge- trouw zijt geweest, oo heb M. inagl over tien Bieden. Kn ilp tweede kwam en zeide; Heer, uw pond heeft vijf W. ponden gewonnen, i n hij zeide uok tol dezen : Kn - ij . 20, wee over vijf meden. Kn een nu der kwam zeggende: Heer, tiehier uw pond, \'t welk ik in een zweetdoek 91, weggelegd had; want ik vreeade u, omdat gij een atraf menach xijt j «ij neemt weg wat 4 ij niet gelegd hebt, en gij maait wat k� niet Ke- 22. xaaid hebt. Maar hij zeide tot hem : Uit uwen mond zal ik u oordeelen. «ij booze dienstknecht. Gij wist dal ik een straf mensen ben, wegnemende wat ik niet ge- legdheb, eu maaijende wat 23. ik niet gezaaid heb : waarom hebt n ij dan mijn geld niet in de bank gegeven, en ik komende had hetzelve met 34. winst mogen eiseben? En hij �eide tot degenen die bij hem stonden: Neemt dat Cond van hem wen, en treeft et dien die de tien poudeu -\'-». heeft. Kn zij zeiden tot hem: Heer, hij heeft lie» ponden. "\'\'.Want ik zeg u, dat eenen iegelijk die heeft zal tfege- ven worden; maar van den- geeo die niet beeft. vau dien tal genomen worden ook » at �\'�hij beeft. Dorb deze mijne vijanden. die niet hebben se wild dnt ik over hen kouinic toude zijn , brengt :t hier en slaat ze hier voor mij dood. ^:s- Kn dit gezegd hehben.ie reisde hij vourAen heuen, eu -\'.glng op naar Jeruxalem. Kn h*t geschiedde als hij nabij oethlHif� en Hethanit! geko-
		li:i uitnwa�, aan den berg ge- uaamd de Olijfberg , dat hij twee van zijne diacipeleu 30. 11 it 7..nul, ze1; Kfii.it\': Qaat he nen in dai vlek dat teven u over is, in \'t welk inko- mende zult gij een veuleu gebonden vinden, waarop geen mensen ooit heelt ge- zefen : ontbindt hetzelve eu M. brengt bet. Ku indien iemaud u vraagt: Waarom ontbindt gij dat!\' zoo zult gij alitio tot hem zeggen: Omdat de Heer bet van noode heeft. 33. Kn die uitgezonden waren hecengegaan zijnde, vom en \'t gelijk bij huu xrzegd had. 38. En als zij het veulen ontbon. den, zeiden de heeren van hetzelve tot hen: Waarom 34.ontbindt gij het veulen? En zij zeiden: De Heer heeft 3fi het van noode. Kn zij brag- ten hetzelve tot Jezus; en hunne kleederen op het veu- len geworpen hebbende, zet- .\'ti.tedeu zij Jezus daarop. Eu ais hij rwwrfreiade, spreidden zij hunne kleederen onder :J7. Aew op den weg. En als hij nu genaakte aan den afgang des Olijfbergs, begou al de menigte der discipelen ticli te verblijden , en God te lo- ven met groote siem, vau- wege al de krachtige daden \'A$. die zij gezien hadden , zeg. gende. Gezegen\'1 ia de Ko> ning die komt in den naam dea Weeren 1 Vredesyinden hemel, en heerlijkheid in de 39,hoogste ptaat�tu.\' En som- inigen der farizeere uit de Hchare zeiden tot hem : Meea- ter, bestraf uwe diacipelen. 40. Ku hij antwoordeu<le zeide lot beu : Ik zeg ulieden, dat zoo deze zwijgen , desteeneu haast roepen zullen. 41. Kn als hij nabij kviaiu en de stad zag, weeude hij over 42. haar, zeggende: Och of gij ook bekendet, ook uog in dezen uwen dag. \'t geen tot uwen vrede dimt.\' Maar nu

-ocr page 122-



		114 LUCJ ia het verborgen vooi uwe 4.t. oogeu. Want er zullen da- Ken over u komen , dat uwe vijanden een wiil rondom u zullen opwerpen, en zullen u omsingelen en u van alle 44. zijden benaauwen, en zullen u tot den grond nederwer. pen, en uwe kinderen in u , en zij zullen in u den ��ntn �teen op den mtderen ateen niet laten, daarom dat rij den tijd uwer bezoeking niet bekend hebt. 46. En gegaan zijnde in den tempel, begon hij uittedrij- ven degenen die daarin ver- �lii.kochten en kochten, zeg- gende tot hen i Kr il ge- schreven : M ij n hum is een huia dei gebeds; maar gif hebt dat tot een kuil der moordenaren ge- maakt. 47. En hij leerde dagelijks in dentempel; en de overpries- tera eo de schriftgeleerden en de overiten des volks 4H. zochten hem te dooden, en zij vonden niet wat zij doen zouden; want al het volk bing hein aan en hoorde *Item.*
		S 20. gij dan hem niet gelooid t 6. En indien wij zeggen: Uit de menachen , zoo zal ona al het volk steenigeu . want zij houden voor zeker, dat Jo- 7. hannes een profeet whi, En zij antwoordden, dat zij niet s. wisten vanwaar rfte va», Eu Jezus zeide tot ben 1 Zoo zeg Ik u ook niet door wat raagt ik deze dingen doe. �i. En hij begon tot het volk deze gelijkenis te zeggen : Een zeker menach plantte een wijngaard, et> hu ver- huurde dien aan landlieden, en trok een langen tijd bui- 10. tenslandi. En als\'t de tijd waa , zond hij tot de landlie- den een dienstknecht, opdat zij hem van de vrucht des wijngaarda geven zouden; maar de landlieden sloegen denzelven, en zonden hem 11. ledig benen. En wederom zond hij nog een anderen dienstknecht; maarook dien geslagen en smadelijk be- bandeld hebbende, zonden VI. zij hem ledig henen. En we- deroin zond hij nog een der- den; maar zij verwondden ook dezen, en wierpen hen» 15. uit, En de heer dea wijn- gaarda zeide: Wat zal ik doen ? Ik zal mijnen gelief. den soon zenden; mogelijk dezen liende zulleo zij hem 14.ontzien. Maar als de land Heden bem zagen, overlei- itfii zij onder elkander, eu zeiden: Deze is de erl\'ge- naani: komt Iaat ona hem dooden, opdat de erfenisons IA. worde. En als zij hem bui- ten den wijngaard uitgewor- pen hadden, doodden zij hem. Wat zal dan de heer des wijn- 16. gaard* hun doen? Hij zal komen en deze landlieden verderven , en zal den wijn- gaard aan anderen geven. En als zij dat hoordeuzei- 17. den zij 1 Dat zij verre. Maar hij zag ze aan, en zeide: Wat is dan dit \'t welk ge-

		HOOFDSTUK SO. 1. En het geachiedde op een van die dagen, als hij in den tempel het volk leerde en bet evangelie verkondigde, dat de overpriestera en schriftgeleerden met de ou- derlingen daarover kwamen, 2. en apraken tot hem, zeg- gende: Keg ona door wat raagt gij deze dingeu duet, of wie bij ia die u deze raagt \'i, heelt gegeven ? Eu bij ant* woordende zeide tot hen: Ik zal u ook een woord vragen, 4. en zegt mij: de doop van Johannes, was die uit den hemel of uit de menscben ? 5.En zij overleiden onder eik- ander , zeggende: ludienwij zeggen: Uit den hemel, zoo zal hij zeggen 1 Waarom hebt

-ocr page 123-




	LUCA schreven staat: De at een dien de bouwlieden verworpen hebben, de- ze il tot een boofd des 13.hoeks iteworden? Ken iegelijk die op dien ateen valt, zal verpletterd worde.1. en op wien hij valt, dien zal hij vermorzelen. 19. K11 de overpriesters en de achrifticeleerden zochten ie dier ure de handen aan hem te liaan, mattr zij vreeiden het volk; want zij verstonden dat bij deze gelijkenis tenen 20, hen gesproken had. Kn zij namen hem waar, en zonden verspieden uit, diezichzel te veinsden regtvaardig ti zijn, opdat zij hem in gij** redevangen mogten, om hem aan de heerschappij en de uiagt des stadhouders over 21.televeren. Kn zij vraagden hem, zeggende: Meester, wij weten dat Rij re<t spreekt en leert, en den persoon niet aanneemt, maar den weg 22-Gods leert in waarheid: is \'t ons geoorloofd den keizer ichattinic te Keven of niet ? 23.En hij hunne Hrglistigbeid bemerkende, zeide tot hen: 24. Wat verzoekt gij mij? Toont mij een penning; wieua beeld en opschrift beeft hij? En zij antwoordende zeiden : --\'i. Dei keizers. Kn hij zeide tot hen: Geeft dan den keizer wat dei keizeri ii, en Oode 36, wat Godi is. Kn zij konden bem tn hm woord niet vat- ten voor bet volk, en zich verwonderendeoveriijn aut- woord zwegen zij «til. -7. Kn tot hem kwamen som- mixen der aadduce�rs, welke tegensprekende zeggen dat er Reen opstanding is. �*» 2H. vraagden hein , zeggende : Meester, Mozes heelt ons geschreven, zoo iemand broeder sterft, die een ▼ rouw heeft, en bij sterft zonder kiude- ren, dat zijn broeder		ll� de vrouw nemenzalen zijnen broeder kroost 2�.verwekke n. Kr waren nu zeven broeders; en de eerste nam een vrouw, en hij atieri 30. zonder kinderen. Kn de twee- de nam die vrouw, <-n ooi. deze stierf zonder kinderen. Al. Kn de derde nam die tmuw, en desgelijks ook deuren, en hebben geen kinderen iih- gelaten, en zijn gestorven. 32. Kn ten laatst e na allen atiert 33. ook de vrouw. In de opstau- diug dan wiens vrou v van deze zal zij zijn? want die zeven hebben dezelve tot een 34. vrouw gehad. En Jezus ant � woordende zeide tot ben : He kinderen dezer eeuw trou- wen en worden ten huwelijk 3j. uitgegeven ; maar w ie waar- dig zullen geacht zijn die eeuw te verwerven en de op- atandhig uit de dooden , zul* len noch trouwen noch teu huwelijk uitgegeven worden: 36. want zij kunnen niet meer sterven, want zij zijn deu engelen gelijk: en zij ziju kinderen Gods, dewijl zij kinderen der opstanding ziju. 37. Kn dat de dooden opgewekt zullen worden, heeft ook Moses aangewezen bij het doornbosch, als hij deu Heer noemt den God Abra- h h 111 s en den God Isa- aks en den God J a- ftt.kobs: God nu is niet een God der doodeu maar der le- venden ; want zij leven liem v\\ allen. Kn sommigen der schriftgeleerden antwoor- dende zeiden 1 Meester , gij 40. hebt wel gezegd. Kn zij dm T- den hem niet meer ieti vr.»- gen. 41. En hij zeide tot beu: Hoe zeggen zij dat de Christus 42. Davids zoon is? En David zelf zegt in het boek der psalmen: De lieer heeft gezegd tot in ij ne 11 Heer: Zit aan mijne 43. regterAuHif, totdat ik

-ocr page 124-

-ocr page 125-



		LS 32, ti; maar mijne woorden zullen geenazina voorbijgaan. 34, En wacht ufelve, dat uwe harten niet te eeuiger tijd bezwaard worden met Urn-* serij en dronkenschap eu zorgvuldigheden dezes le- vens, en dat u die dag niet .\'15. onvoorzieuani\'ffkome. Want gelijk een strik zal hij kn. nieu over al degenen die op den ganschen aardbodem ge- :i�. zeteu zijn. Waakt dan te aller tijd biddende, dat gij moogt waardig geacht nor den te uutvliedeu al deze dingen die geachleden zul- len, en te staan voor den Zoon des �nenscbeu. 37. Des daags nu was hij lee- rende in den tempel; maar des nachts ging hij uit, en vernachtte op den berg ge- ."IS.naarad de OU}iberj/. �n al het volk kwam \'s morgens vroeg tot hem in den tem. pel, om hem te hooren. HOOFDSTUK XS.
		wie in \'t midden van dezelve ziju, dat ze daar uittrekken; en wie op de velden zijn, dat ze in dezelve niet ko- jj.ium ; want deze zijn dagen der wraak, opdat alles ver. vuld worde wat geschreven 2,\'t. is. Doch wee den bevruch- ten en den zomenden vrou- wen in die dagen; want er zal groote nood ziju in het laud, en toorn over dit volk; IM.en zij zullen vallen door de scherpte des zwaards, en ge- vankelijk weggevoerd wor- den onder alle volken; en Jeruzalem zal van de heide- nen vertreden worden, tot- dat de tijden der heidenen 36.vervuld zullen zijn. ha er sullen teekenen zijn in de zon en maan en sterren, en op de aarde benaauwdneid der volkeren, met twijtel- moedigheid, als de zee en watergolven groot geluid .6.zullen geven, en den iuen- achen het hart zal bezwijken vau vrees en verwachting der dingen die het aardrijk zullen overkomen; want de krachten der hemelen zullen \'-7. bewogen worden. �n alsdan /.uilen zij den Koon des men- schen zien komen in een wolk met groote kracht en 2ft. heerlijkheid. Als nu dezp dingen beginnen te geschie. den, zoo ziet omhoog en beft uwe hooiden opwaarts, om- dat uwe verlossing nabij ia. 19. K» hij zefde tot hen een gelijkenis: Ziet den vijxe- 80, boom en al de booiuen: wan- neer zij nu uitspruiten, en gij dat ziet, zoo weet gij «it uzelve dat de zomer nu nabij \'U.ia: alz�� ook gij > wanneer gii deze dingen zult zien ge- senieden, zoo weet dar het koningrijk Gods nabij is. ^;\'-. Voorwaar ik zeg u, dat dit geslacht geenszins zal voor- bijgaau totdat alles zal ge. �i.acliied zijn. De hemel en de aarde zullen voorbijgaan,

		1. En het t\'eeat der ongezuur. de brooden, genaamd paacha, 2.was nabij; en de overpries. tera en de schriftgeleerden zochten hoe zij hem ombren- gen zouden; want zij vrees- den het volk. 5. En de satan voer in Judas die toegenaamd was lska< riot, zijnde uit het getal der 4. twaalf; en hij ging henen eu spruk met de overpriestert* en de hoofdmannen, hoe bij hem hun zoude overleveren, �>. V.n zij waren verblijd, eu zijn \'t ��ns geworden dat aij 6. hem geld geven zoudeu. Kn hij beloofde bet, eu zocht ge- legenheid om bent hun over- televeren zonder oproer. 7. En de dag der ongezuurde brootten kwam. op deuweltte het pascha moest geslagr 5. worden. En hij sond l*eirus en Johannes uit, zeggende: Gaat henen eu bereidt ons het paacha, opdat wij het

-ocr page 126-



		LUCAS SS.
		118


		23.Knz.ij begonuen ouder eik- ander te vragen, wie van hen het toch mogt zijn die dat doen zoude. 24. En er werd ook twist In < onder beu, wie vau beu 26. scheen de meeste te zijn. Kn bij zeide tot ben : De konin- gen der volkeren beersebeu over hen, en die magt over heu hebben worden welda- 26- dige hreren genaamd. Doch gij nietalzoo; innar de mees- te ouder u, die zij gelijk de minste; en die voorganger 27.lt, als een die dient. Want wie is meerder, die aanzit of die dieut ? Is \'t niet die aanzit? Maar ik ben in \'t midden van u als een die 28. dient. En gif zijt degenen die met mij steeds gebleven zijt in mijne verzoekingen. \'24.�nik verordineeru het ko- ningrtjk , gelijkerwijs mijn Vader mij dat verordineerd :to. heeft; opdat gij eet en drinkt aan mijne tafel in mijn ko- ningrijk, en zit op tronueu, nordeelende de twaalf ge- slachten Israels. lil. En de Heer zeide: Stmon , Simon, zie, de satan heeft ulieden zeer begeerd om te itj. ziften als de t*rwe; maar Ik heb voor u gebeden , dat uw geloof niet ophoude: en gij, als gij eens zult bekeerd zijn , zoo versterk uwe broeders. 83. En hij zeide tot hem: Heer, ik ben bereid met u ook in de gevangenis en in den dood 34. te gaan. Haar bij zeide: Ik zeg u Petrus, de baan zal heden niet kraaijen , eer gij driemaat zult geloochend hebben dat gij mij kent. H�. En hij zeide tot ben : Als ik u uitzond zonder buide) en male en schoenen, heelt ii ook Iets ontbroken? E" :tfi.zij zeiden: Niets. Hij zeide dan tot ben: Maar nu, wie een buidel beeft, die neme hem, desgelijks ook eeu male, en wie er geen beeft.
		I. eten motten. Rn zij zeiden tot hem: Waar wilt «ij dat i.wij het bereiden? En bij zeide tot hen : Zie, als gij in de stad zult gekomen zijn, zoo zal ii een niensch ont> moeten , dravende een kruik water: volgt liem in het hui» l.waar hij ingaat; en gij zult zeggen tot den huisvader van dat huis: l>e Meester zegt u : Waar is de eetzaal, waar ik het pascha met mijne dis- I. cipelen eten xal ? Kn hij zal u een groote toegeruste ou- perzaal wijzen: bereidt bet (.aldaar. En zij henengaatide vonden \'t gelijk hij hun ge- zegd bad, en bereidden het pascha. t. Ku als de ure gekomen was, zat hij aan en de twaalf i. apostelen met hem Kn bij zeide tot hen: Ik heb groo- telijks beireerd dit pascha met u te eten eerdat ik lijd . ti.want ik zeg u dat ik niet meer daarvan eten zal, tot dat het vervuld zal zijn in 7. bet koningrijk Gods. En als hij eeu drinkbeker genomen bad, en gedankt had, zeide hij: Neemt dezen en deelt <, hem iiliiicv ulli\'itcn ; Want ik zeg u, dat ik niet drinken zal van de vrucht des wijn- stoks, totdat het koningrijk !t. Gods zal gekomen zijn. Kn hij nam brood , en als hij ge- dankt had brak hij bet, en gaf\'t hun, zeggende: Dat ismijnligchaam\'twelk voor u geweven wordt: doet dat ii.Kit mijne gedachtenis. Des- gelijks ook den drinkbeker na het avondmaal, zeggen- de: Deze drinkbeker is het nieuwe testament !n mijn bloed , \'t welk voor u vergo- 1. ten wordt. Doch zie , de hand desgeneu die mij verraadt is J. int\'! mij aan de tafel, en de Zoon des meiischen gaat wel henen gelijk besloten is, doch wee dien mensen door welken bij verraden wordt.

-ocr page 127-



		LUCAS 83,
		119


		die verkoope zijn kleed en \'.koopeeeu zwaard. Want ik zeg u, dat nos; dit \'t welk geschreven ia in mij m»et volbragt worden, nauie- lijk: En hij la met de niisdadigengerekend; want ook die dingen die van uiij getchreren zijn hebben i.eeo einde. Kn zij zeiden: Heer, ziehier twee xwaar- deu. hu hij zeide tot hen i Het is genoeg. >. En uitgaande vertrok hij, Ke�jk hij bewoon wai, naar deu Olijfberg; en hem volg- >. den ook zijne discipelen. Kn als hij aan die plaats geko men was, zeide hij tot hen Bidt dat gij niet in verzoe l.king komt. Kn hij scbeidde zich van hen al\', omtrent een �teenworp. en knielde neder !. en bad, zegende: Vader, of gij wildet dexeu drinkbeker van mij wegnemen \' Doch niet mijn wil maar de uwe \'�� geschiede. En van hem werd Ketien een engel uit den he l.iuel die hem versterkte. Ei. in zaren strijd zijnde, bad bij te ernstiger. En zijn zweet werd gelijk «roote druppelen bloed die op de aarde aliie- \'.pen. Knals hij van het ge- bed opi(eataan was, kwam bij tot zijne discipelen, en vond ben slapecde van droef- >. beid; en hij zeide tot hen: Wat slaapt (tij? Staat op en bidt, opdat gij nie; in ver _a zoeking komt. Kn als hij nog sprak, zie daar een schare i en een van de twaalf, die genaamd was Judas, ging hun voor, en kwam bij Jezus om hem te «.kussen. En Jezus seide tot hem: Judas, verraadt gij den Koon des nienscben met een kus? i. En die bij bem waren ziende wat er geschieden zonde, zeiden tot bem: Heer, sulleu wij met het zwaard n.alaan? En een uit hen sloeg
		deu dienstknecht des bui» gepriestera en hieuw hem 51.zijn regteroor af. Kn Jezus antwoordende xeide: Laat ze tot hiertoe geworden, en raakte zijn oor aan en heelde hem. 52. En Jezus zeide tot de over- priestersen de hoofdmannen de* tempels en de ouderliu- gen, die tegen hem geko- meu waren : Zijt «rij uitge- gaan met zwaarden en stok- ken a]s tegen een moorde< 53.SAW? Als ik dagelijks mei u was in den tempel, zoo hebt gij de handen tegen utij niet uitgestoken; maar dit it uwe ure en de �uagt der 54. duisternis. En zij grepen hem en leidden hei» teeg , uu bragten hem in het huis des boogepriesters. En Petrus volgde vau ver 55.re; enalszij vuur ontstoken hadden in \'t midden van de zaal, en zij tezaineu neder- roten, zat petrus in \'t mui- 56 den van ben. Kn een zekere dienstmaagd ziende bem bij tiet vuur zitten, en hare oogen op bem houdende, zeide: Ook deze was met &7. hem.\' Maar hij verloochende hem, zeggende: Vrouw, ik 58. ken hem niet. Kn kort daar- na een ander bem ziende, telde: Ook gij zijt van die. Maar Petrus zeide: Menscb , 59. ik ben niet. En als \'t om trent i\'-t\'-n uur geleden was, bevestigde Hat een ander, zeggende: Iu waarheid ook deze was met hem, want hij 60. ia ook een Galileer. Maar Petrus zeide: Mensen, ik weet niet wat gij zegt. Kn terstond als bij nog sprak 61. kraaide de baan ; en de Heer zich omkeerende zag Petrus aan, en Petrus werd indach- tigaanhet woord des Hee- reu, hoe hij hem gezegd had: Eer de haan zal gekraaid hebben zult gij mij driemaal 6;!. verloochenen. Eu Petrus

-ocr page 128-

-ocr page 129-



		IS 23. 121 32. En er werden ook twee au- deren, zijnde kwaaddoeners , Kelid oni met hem gedood �3.tc worden. En toen zij kwa- n.i\'ii op de plaats genaamd Hoofdschedel plaa /«, k ruisig � den sij hem aldaar, en de kwaaddoeners, den ��n ter r«gter. en den ander ter ltn- 34.kerW>d>. En Jezus zeide: Va- der, vergeet\' het hun, want zij weten niet wat zij doen. En verdeclende zijne klcr- deren, wierpen zij het lot. 35. En het volk stond en zag het aan; en ook de oversten met hen beschimpten �� �»>. zeggende; Anderen heeit bij verlost, dat bij nu z�chzel- ven verlosse, zoo hij is de Christus, de uitverkorene 3ti.Uods. En ook de krijgs- knechten tot hem komende bespotteden hem. en bragten �(7.hem edik, en zeiden: Indien gij de Koning der Joden /.iji , 38. zoo verlos uzelven. En er was ook een opschrift boven hem geschreven, met Grieksche en RomeinscheenIlebreeuw- sebe lettert: Pkzk is uk KuVnr, DER .1, ;,i- n. 39, En ��n van de kwaaddne* ners die gehangen waren las- terdehem .zeggende: Indien gij de Christus zijt, verlos u- �fO.zelven en ons. Maar de an- dere antwoordende bestrafte hem, zeggende: Vreest gij ook God niet, daar gij in hel- 11.zelfde oordeel zijt? En wij toch regtvaardiglijk, want wij ontvangen giraf waardig \'t geen wij gedaan hebben; maar deze heeft niets on- 12. behoorlijks gedaan. En hij zeide tot Jezus: Heer, ge- denk mijner als gij in uw kn. ningrijk zult gekomen zijn. 43.En Jezus zeide tot hein: Voorwaar zeg ik u, beden zult gij met mij in het para. dijs zijn. 44. En het was omtrent de zesde ure, en er werd duls- frnii over de geheele aarde ,
		Weg met dezen, en laaf om 19. ItfimhbRK los: dewelke was °ni zeker \'ijinicr dat In de ^8trt geschied waa, en om "ii doodslag, in de ge^Tan- �"� Penis geworpen. Pilatut dan _t \'iep fan wederom toe, wil. �\'�lende Jezus loslaten. Maar zij riepen daartegen, zeg- teende: Kruis Ae«i. kruis bem. "�En hij zeide ten derden male tot hen: Wat heeft deze dan kwaads gedaan ? I k heb geen schuld des doods i n hem ge- vonden : zoo \'-tl ik hem dan -3. kastijden en loslaten. Maar zij hielden aan met groot ge- roep, eisehende dat hii zoude gekniisr worden, en hun en der overprieateren geroep -\'.werd geweldiger. En Pila- nis oordeelde dat hun eisen -"». geschieden zoude: en hij Het hun loa dengeen die om op- roer en doodslag in de ge> vangenis geworpen was, wei- ken zij \'gee"ischt hadden, maar Jezus gat\' hij over tot hunnen wil. 88. Kii als zij hem wegleid- den , namen zij eenen Siiuon van Cyrene, komende van den akker, en leiden hem het kruis op, dat hij het ach. -7- ter Jezus droeg. En een groote menigte van volk en van vrouwen volgde hem, welke ook weenden en hem -N, beklaagden. Rn Jezus zich tot haar keerende, zeide: Gij dochters van Jeruzalem, weent niet over* mij, n>aar weent over uzelve en over 29. uwe kinderen; want zie, er komen dagen in welke men zeggen zal: Z&U«tijn de on- vruchtbaren , en de schooien die niet gebaard hebben, en de borsten die niet gezoogd "\'.hebben. Alsdan zullen zij beginnen te zeegen tot de bergen: Valt op ons, en tot de heuvelen: Bedekt ons; SI. want indien sij dit doen aan het groene hout, wat zal aan het dorre geschieden?

-ocr page 130-



		4-i.tot de negende _Ure toe; en de zon werd verduisterd» en _ het voorhangsel de» tempels �Inscheurde middenrfw»i\\ En Jezus roepende niet «roote stem zeide: Vader, in uwe handen beveel ik mijnen feest. Kn alt hij dat gezegd 17. had , gaf hij den grest. �* nu de hoofdman over hon- derd zag wat er geschied til, verheerlijkte hij God en zeide: Waarlijk deze ts.men»chwasregtvaardig. En al de irharen die tezauien- gekomen waren om dit te aanschouwen, ziende dedin- gen die geschied waren, keerden weder, «taande op 4i>. hunne borsten. En al zijne hekenden itonden vau ver* re, ook de vrouwen die bem tezamen gevolgd waren van Ga)il<-a , en zaKen dit aan. iii; �n ze, een man met na- me Jozef, zijnde een raacit. heer, een Koed en regtvaar- �<l.dtg man, (deze had niet inede bewilligd in hunnen raad en handel), van Arima* 1 hen een stad der Joden , en die ook zeil her koningrijk ->2.Godn verwachtte : deze ging tot I\'ilstua en bexeerde het �i:i.liirchaan> van Jezus. En als hij\'t zelve afgenomen had, wond hij dat in eeu lijn lijn* waad, en leide het in eer graf, in een rota gebouwen , waarin uu: nooit iemanu M.gelegd waa. Kn het was dr <U« der voorbereiding, en �.�.de sabbat kwam aan. En ook de vrouwen, die niet hem gekomen waren uit Galilca , volgden, en aan- �chouwden het graf, en hoe zijn ligchaain gelegd werd. M. En wedergekeerd zijnde be- reidden zij specerijei en zal- ven;enopden sabbat rust. teu zij naar het gibod. HOOFDSTUK «4. 1. Kn op den eeraten dag* der week, zeer vroeg in den
		morgenstond, gingen zij naar het graf, dragende de specerijen die zij bereid had* den, en sommigen met haar. i. En zij vonden den «teen af- i. gewenteld van het graf; en ingegaan zijnde vonden zij het �Kchaam des Heeren 1. Jezua niet. En bet gecbied- de ala tij daarover twijfel moedig waren, zie. twee mannen «tonden bij baar in i. blinkende kleederen , eo als zij zeer bevreesd werdenen het aangezigl naarde narde neigden, zeiden zij lot haar: Wat zoekt mj den levende 6. bij de dooden? Jfij ia hier niet, waarbij in opgestaan. Gedenkt hoe bij tot u ge- sproken heeft al* hij nog in /.(ialil�a was, zeggende: De Zoon des menschen moet overgeleverd worden in de handen der zondige men- schen, eu gekruisigd wor- den, en ten derden dage we- 9.deropstaan. En zij werden indachtig aan zijne woor- !). den; en wedergekeerd zijnde van het graf, boodschapten zij al deze dingen aan de elf 0. en aan al de anderen. En dete waren Maria Majcdale- na, en Jobanna, en Maria de moeder vau Jacobus, en de auderen met haar, die dit 1, u>t de apostelen zeidrn. En hare woorden «ebenen voor hen als ijdel geklap , en zij \'2. beloofden haar niet. Doch Petrus opstaande liep tot het Krat\', en nedeibukkende zag hij <le linnen doeken lig- gende alleen , en Kingueg, zich verwonderende bij zich* zelven over \'t geen geschied waa. B. En zie, twee van hen gin- gen op dien dag naar een vlek dat zestig stadi�n van Jeruzalem was, welks naam 4. was hm ma os; en zij spra- ken tezamen onder elk au- der van al deze dintten die i.er gebeurd waren. En bet

-ocr page 131-



		lS 24. 123 27.ingaan? En begonnen heb* bende van Mozee en van al de profeten, leide hij hun uit in al de 8chriften \'t geen 23. van hem pr\'rhrrre* was. En zij kwamen nabij het vlek waar zij naartoe gingen, en hij hield zich alsof hij ver- 29. der gaan zoude; en zij awon- gen hem, zeggende: Blijf met ons , want het is bij den avond en de dag is gedaald. Kn hij ging in , om met hen S0-te blijven. En het geschiedde als hij met hen aanzat, dat hij het hrood nam en he* ze- gende , en als hij het gebro- �\'1. ken had gaf bij het hun; en hunne oogen werden ge- opend,\'en zij kenden hem; en hij kwam weg uit hun ge- M. zigt. Kn zij zeiden tot elkan- der: Was ons hart niet bran- dende in ons, als hij tot ons sprak op den weg en als hij ons de Schriften opende? W, En zij opstaande te dier ure, keerden weder naar Je- n:inl.\'in , e ii vonden de elf te- zamenvergaderd , en die met 34. hen waren, welke zeiden: De Heer is waarlijk opgestaan , 36.en is van Simon gezien. Kn zij vertelden \'t geen op den weg QMchied was, en hoe hij hun bekend was geworden in \'t breken des broods. \'�fi. En als zij van deze dingen spraken, stond Jezus zeil\'in \'t midden van hen , en zeide tot hen: Vrede zij ulieden. 87.Sn zij verschrikt en zeer bevreesd geworden zijnde, meenden dat zij een geest M. zagen. En hij zeide tot hen : Wat zijl gij ontroerd, en waarom klimmen titlki iiv.t leggfngeu in uwe harten? 30, Ziet mijne handen en mijne voeten , want ik ben \'t zelf; tast mij aan en ziet, want een geest heeft geen vleesch en been, gelijk g-j liet dat 4(1.ik beb. En als hij dit zeide, toonde bij hun de handen en 41. de voeten. En toen zij \'t van
		Ketcbiedde terwijl /ij te«a- men spraken en elkander ondervraagden, dat Jezus . �» hij Ac» kwam en met "\'�hen ging: en hunne ooge-i werden gehouden, dat si\' l.-hem niet kendrn. En bi) icide tot hen ; Wat redenen zijn dit, die «ij wandelende onder elkander verhandelt. en waarom* «iet gij droevig? lS.r,ndeffD, wiens naam WM Hlenpas, antwoordende zei- de tot hem: Zijt gij alleen een vreemdeling te Jeruza- \'era, en weet niet de dingen die deze dagen daarin ge- 19.schied zijn? Kn hij zeide tot hen : Welke ? Kn zij zei- den tot hem i De dingen aan- u\'n hn.ie Jezus den Xaz«re- ner, welke een profeet was krachtig in werken en woor- den, voor God en al het �O.volk; en hoe onze overpries- ters en oversten denzelven overgeleverd hebben tot het oordeel des doods, en hem -\'1. gekruisigd hebben. Kn wij hoopten dat hij was degeen die Isra�l verlossen zoude ; doch ook benevens dit alles is \'t heden de derde dag van dat deze dingen geschied \'�«.zijn. Maar ook sommige vrouwen uit ons hebben ons ontsteld, die vroeg in den morgenstond aan het graf \'-H. geweest zijn; en zijn lig> chaam niet vindende kwa- men zij en zeiden, dat zij ook een gezigt van engelen gezien hadden, die zeggen -4.dat hij leeft. Kn sommigen dergenen die met ons zijn gingen henen tot het graf, en bevonden \'t alz�� gelijk ook de vrouwen gezegd had- den ; maar hem zagen zij 2�>. niet. En hij zeide tot hen: O onverstandtgen en tragen van hart om te gelooven al hetgeen de proftten gespro- �6.ken hebben, moest deChris- tus niet dein dingen lijden, en ah�� in zijne heerlijkheid

-ocr page 132-

124 J�HANNKS !.

blijdschap nog niet «<\'loof-
den en zich verwonderden,
zeide hij tot hen: Hebt «ij

12. bier iets om te eten ? En rij
gaven hem een stuk van een
gebraden viscb, en vkd bo-

Ct.nigraten, en hij nam \'t en
at het voor hunne oogen.

14.Kn hij zeide tot hen: Uit
zijn de woorden die ik tot u
«prak als ik nog met u was,
namelijk dat het alles moest
vervitlii worden wat van mij
geschreven in in de wet van
Mozes en de profeten en de
4.i. psalmen. Toen opende hij
hun verstand, opdat zij de
46. Schril�en verstonden, en Mi-
de tot hen: Alz�� is er ge-schreven, en alz�� moest deChristus lijden, en van de
dooden opstaan teu derden

17.dage, en in zijnen naam ge-

predikt v-orden bekeering en

vergeving der zonden onder

alle volken, beginnende van

4S. Jeruzalem. En gjf zijt getoi-

4S. gen van deze dingen. En

zie, ik zend de belofte mijns

Vaders op u; maar blijft gij

�u de stad Jeruzalem, totdat

gij zult aangedaan zijn met

kracht uit de hoogte.

t>0. En hij leidde ben buiten

tot aan Betham�, en zijne

handen opheffende zegende

il.hij hen. En het geschiedde

als hij ze zegende, dat hij

van hen scheidde en werd

opgenomen in den hemel.

63.Eb zij Ranbaden hem, en

I keerden weder naar Jeruza-

lem met groote blijdschap.

..i\'i.tn zij waren te allen tijde

in den tempel lovende en

I dankende God. Amen.

HET HEILIG E V A N G E L I E

NAAR | l>F RKSCHRIJVI1VG VAN]

JOHANNES.

het licht te getuigen , opdat
zij allen door hem gelooven
H.iouden. Hij was bet licht
niet. maar ten x gezonden op-
dat hij van het licht getui-
9. gen zoude. Dtt was het waar.
achtige licht, \'t welk ver-
licht ren iegelijk mensch

10.komende in de wereld. Hij
was in de wereld , en de we-
reld is door hem gemaakt ,
en de wereld heeft hem niet

11. gekend. Hij is gekomen tot
het zijne, en de zijnen heb-
ben hem niet aangenomen.

I..Maar zoovelen hem aange*
nomen bebben, dien beert
bij niagt gegeven kinderen
Gods te worden, namelijk die
in zijnen naam gelooven;

HOOFDSTUK I.

I. In tl\'¹ n beginne waa het
Woord, en het Woord was
bij God, en net Woord was

C.Uod. Dit was in den beginne

H.bij God. Alle dingen zijn
door hetzelve gemaakt, en
zonder hetzelve is geen ding
(.gemaakt dat gemaakt is. In
hetzelve was het leven, en het
leven waa het licht der men-

�.aebeni en het licht schijnt
iu de duisternis , en de duis-
ternis heeft hetzelve niet be.
grepen.

$. Er was een mensen van
God gezonden, wiens naam

7. waa Johannes: deze kwam
rot een getuigenis, om van

-ocr page 133-



		NES I.
		JOHAN


		Kt. welke aiet uit den bloede, ooch uit den wil dei vlee- iches, noch uit deu wil dei mam, maar uit God gebo- ren zijn. II. En het Woord is vleesch ge- worden , en heeft onder om gewoond (en wij hebhen zij- ne heerlijkheid aanschouwd, eene heerlijkheid als van den Eeniggeborene dea Vaders) vol van genade en waarheid. U>.Johannei getuigt van hem en heeft geroepen, tenten- de: Deze wai \'t van welken ik zeide: Die na mij korai ii v��r mij geworden, want in. hij was eer dan ik. En uit zijne volheid hebben wij al- len ontvangen, ook genade 17. voor genade; want de wet ii door Mozes gcgcvt», de ge- uade en Je waarheid ii iI.kh Jezus Chriirm geworden. IS. Niemand heeft ooit Qod ,;i\' xlen:de eeniggeboren Zoon die in den schoot dei Va-Iers ii, die heeft hem ons ver- klaard. 19. Kn dit 11 de getuigenis van Jobannes, toen de Joden etnifff prieateri en leviten afionden van Jeruzalem, op- dat zij hem zouden vragen: 20. Wie zijt gij ? Kn hij beleed, en loochende het niet, en beleed: Ik ben de Christns 21. niet. En zij vraagden hem: Wat da»? Zijt gij Klia? Kn hij zeide: Ik ben die niet. Zijt gij de profeet ? Kn hij 22.antwoordde: Neen. Zij zel- den dan tot hem: Wie zijt gij ? opdat wij antwoord ge* ven mogen dengenen die ons gezonden hebben; wat zegt 23.gij van uzelven? Hij zeide: Ik ben de atem de« roepen- den in de woestijn: M aakl den weg dei Heeren regt, gelijk Jeiaja de pro- Sl.feet gesproken heeft. Kn de afgezoitdenen waren uit de -.^ri.fariieeri; en zij vraagden li e ui en ipraken tot hem: Waarom doopt gij dan, 100
		gij de Christus niet zijt, noen 26.Klia, noch de profeet? Jo- hannei antwoordde hnn, seggende: Ik doop met wa- ter, maar hij itaat midden onder ulieden dien gij niet 27.kent: dezelve is \'t die na mij komt, welke v��r mij ge- wordenis, wien ik nietwaar, dig ben dat ik zijnen schoen* 23. riem zoude ontbinden. Deze dingen «ijn geschied in Be* thaoArn over den Jordaan, waar Jobannea wai «I00- pende. 23. Dei anderen daags zag Jo- haunen Jezus tot zich ko- nten , en zeiJe: Zie, liet Lam Gods da» de zonde der wereld 30.wegneemt. Deze is \'t vm welken Ik gene/d heb: Na mij komt een man die voor mij geworden is, want hij 31.was eer dan ik. En ik kende hem niet. maar opdat hij aan tarael zoude geopeu- baard worden, daarom ben ik gekomen uoopende met Sta het water. Kn ./o hannes ge- tuigde, zeggende: Ik heli den Geeit zien nederdalen vit den hemel gelijk ecu duif, en bij bleef op !»"in. 33. Kn ik kende hem niet; maar die mij gezonden heeft om te dnnpen met watrr, die had mij gezegd: Op welken gij den Geest zult 2ieii neder- dalen , en op hem blijven, deze is \'t die met den IIeili- 34. gen Geest doopt. Kn ik heb gez<en en heb getuigd, dat deze de Zoon Gods in. 35. Des anderen daagi wc deroin stond Jouanues, en 36,twee uit zijne discipelen ; en ziende op Jenu daar w>tml"- lende, zeide hij: Zie, het 37. Kam Gods. Kn die twee dis- cipelen hoorden hem dut spreken , en zij volgden Je- 38.ZUB. Kn Jezus zich oiukce- rende en ziende hen volgen, 3\'j.teide tot hen: Wnt zoekt gij? Kn zij zelden tot hem: Habbi (\'t welk is te neggen ,

-ocr page 134-



		1NKB 2. zult grooter dingen ilen dan 50.deze. En hij xelde tot hem: Voorwaar, voorwaar zeg ik ulieden, van nu aan m\'.t gij den hemel zien geopend, en de engelen Gods opklim- inende en nederdalende op den Zoon des menseden. HOOFDSTUK «. I. En op den derden dag was er een bruiloft te Kana in (ialil\'-it, en de moeder van C.Jezus val aldaar; en Jezus was ��k genood, en zijne discipelen, tot de bruiloft. 3. En als er wijn ontbrak, zeide de moeder van Jezus tot hem : 4.21] hebben geen wijn. Jezus seidetot haar: Vrouw, wat heb ik met u te doen? Mijne ure is nor niet gekomen. 5. Zijne moeder zeide tot de dienaars: Zoowat hij ulieden fi.zal zeggen, doet dat. En al- daar waren zes steenen wa. tervaten gesteld, naar de reiniging der Joden, elk bou- dende twee of drie matreten. 7-Jezus zeide tot hen: Vult de watervaien met water. En zij vulden ze tot boven toe. r K ii hij zeide tot hen : Schept nu en draagt het tot den hof- meester. Kn zij droegen \'t. 9.Als nu de hofmeester het water dat wij o geworden was geproefd had, (en hij wist niet vanwaar de wijn was, maar de dienaren die het wa. ter geschept hadden wisten \'t), zoo riep de hofmeester 10.den bruidegom, en seidetot hem: Alleman iet eerst den goeden wijn op, en wanneer men »M gedronken heeft, alsdan den minderen; maar gif hebt den goeden wijn tot nn toe bewnnrd. II. Dit begin der teekenen heeft Jezus gedaan te Kana in Oalilf-a. en heeft zijne heerlijkheid geopenbaard; en zijne discipelen geloofden in t\'�\' hein. Daarna ging hij af naar K apert)a 11 ui, bij en zijne urne
		overgezet lijnde. Meet!er) 40. waar woont gij? Hij zeide tot hen : Komt en liet. Zij kwamen en zagen waar hij woonde, en bleven dien dag bij hem; en het wai omtrent 1l.de tierde ure. Andr�a* de broeder van Siraon retros was een van de twee, die bet van Jnhannea gehoord had- den en hem gevolgd waren: 42. deze vond eerit zijnen broe- der Siinon.cn zeide tot hem: Wij hebhen gevonden den Messias,\'t welk Ia, overge- 43.«t tiinde, de Christus. �n hij leidde hem tot Jezus. Kn Jexua hem aanziende ieide: Gij zij! Simon de zoon van Jona: sij ruit genanmd wor- den Cefat, \'t welk overgezet wordt Petrus. 44. De* anderen daags wilde Jezus hertengaan naar Gall- I-\'-h, en vond Filippus en zeide tot hem: Volg mij. IL l\'ilippue nu was van ��eth- sa�da, uit de stad van An- <fi.dreas en Petrus. Filippus vond Xnthana�l en seide tot hem: Wij hebben dien ge- vonden, van welken Mozes in de wet geschreven heeft, en de profeten, namelijk Je- zus den zoon Jozefs, van (7. Nazareih. En Nnthanat\'1 zeide tot hem : Kan uit. Na- zareth iets goeds zijn ? Filip pus zeide tot hem: Kom en 4fi.xie. Jezus zag NathanaPl tot zich komen, en zei<te van hem: Zie waarlijk een ls- raeliet in welken geen be- l\'J.drogis. ?iatbanael zeide tot hem: Vanwaar kent gij mij ? Jezus antwoordde en zeide tot hem : Keru Filippus riep, daar gij onder den vijgebooni ;�fl. waart, zag ik u. Nathanal\'1 antwoordde en zeide tot hem: Kahhi, gi/iljt de Zoon Gods, �lf zijt de Koni\'ig Israels. M Jezus antwoordde en zeide tot hem : Omdat ik u gezegd heb : Ik zag u onder den vil. grbou�i, Zi>u tf luul\'t gij : gij

-ocr page 135-



		i N I-S S. den mpnsch; wist wat in wn.
		ie; want hij zeil den mensen
		ilcr pii zijne broedera en zijne discipelen, en zij bleven al- daar niet vele dagen. 13. hu het pascha der Joden was nabij, en Jezus «int; op 14. naar Jeruzalem En hij vond in den tempel die ossen en schapen en duiven verkoch- ten. en de wisselaars daar 15.zittende; en een geeael van touwkens gemaakt hehben- de , dreef hij ze allen uit den tempel, ook de schapen en de ossen; en het geld der wisselaren stortte hij uit; en ld. keerde de tafels om; en hij zeide tot degenen die de dui- ven verkochten: Neemt deze dingen vanhier weg, maakt niet het huis mijns Vaders tot een huis van koophandel. 17. En zijne discipelen werden indachtig dat er geschreven is: De ijvervan uw hu ia heeft mij verslonden. 15. De Joden antwoordden dan en zeiden tot hem : Wat tee- ken toont gij ons, dat gij 19. deze dingen doet ? JezusanN woordde en zeide tot hen: Breekt dezen tempel, en in drie dagen zal ik denzelven 20. oprigten. De Joden zeiden dan: Zesenveertig jaren is m-er dezen tempel gebouwd, en gtf, zult gij dien in drie 21.dagen opritten? Maar hij zeide dit van den tempel zijns 22. ligchaams. Daarom als hij opgestaan was van de doo- den, werden zijne disc�pe- len gedachtig dat hij dit tot ben gezetrd had., en zij geloofden de Schrift en het woord dat Jezus gesproken had. 23. Kn als hij te Jeruzalem whb op het pascha, op het feest, geloofden velen in zij- oen ii.\'uuu , ziende zijne tce- 24.kenen die hij deed; maar Jezus zelf betrouwde hun zichzelven niet, omdat hij ze \'��hIIch kende, en omdat hij niet van noode had dat iemand geluigeu zoude van


		HOOFDSTUK 3. 1. En er was een mensen uit de farizeers, wiens naam wan Ntcodemus, een overste der 2. Joden: deze kwam des nachts tot Jezus, en zeide tot hem : Rabbi, wij weten dat gij zijt een leeraar van God geko- men; want niemand kan deze teekenen doen die gij doet, zoo God met hem niet 8. is. Jezus antwoordde en zei- de tot hem t Voorwaar, voor- waar zeg ik u, tenzij dat iemand wederom geboren worde, hij kan het koning- f. rijk Gods niet zien. Nicode- mus zeide tot hem: Hoe kan een mensen geboren worden, nn oud zijnde? Kan hij ook andermaal in den schoot zijner moeder ingaan en ge- 5. boren worden? Jezus aut- woordde: Voorwaar, voor- waar zeg ik u, zoo iemand niet geboren wordt uit water en Geest, hij kan in het ko- ningrljk Gods niet ingaan. fi.netgeen uit het vleesch ge- boren ia, dat Is vleesch, en hetgeen uit den Geest gebo- 7.ren is, dm ia geest. Ver- wonder u niet dat ik u ge- zegd heb: Gijlieden moet wederom geboren worden. S. De wind blaast waarhenen hij wil, en gij hoort zijn ge- luid, maar gij weet niet van- waar hij komt en waar hij her,eugnat: alz�6isecniege- lfjk die uit den Geest gebo 9. ren is. Nicodemus antwoord* de en zeide tot hemt noe kunnen deze dingen geschie- ld.den? Jezua antwoordde en zeide tot hem : Zijt gij eeu leeraar Israela en weet gij 11.deze dingen niet? Voor- waar, voorwaar zeg ik u, wij spreken wat wij weten, en getuigen wat wij gezien hebben, en gijlieden neemt \'J*

-ocr page 136-



		lis JOUAI onze getuigenis ui. r aan. 12, Indien ik ulieden de aard- sche dingen gezegd heb en fccij niet Kelooft, hoe zalt gij gelooven indien ik ulieden de bemelsche zoude zeggen ? 13, En niemand 1b opgevaren in den hemel, dan die uit den hemel neder ge komen ia, a- mr:ii/. de Zoon dea menachen 14, die in den hemel it. En ge- lijk Mozes de slang in d> woestijn verhoogd heeft, al- z�� moet de Zoon des men- LS.schen verhoogd worden, op- dat een iegelijk die in hein gelooft niet verdervc maar het eeuwige leven hebbe: ir., want alzort lief beeft God de wereld f*ehad, dat hij zijnen een ia; geboren Zoon gegeven heeft, opdat een iegelijk die in hem gelooft niet ver- derve maar het eeuwige le- 17. ven hebbe. Want God heeft sijnen Zoon niet gezonden in de wereld opdat hij de wereld veroordeelen zoude, maar opdat de wereld door hem xoude behouden worden. in. Wie in hem eelooft wordt niet veroordeeld, maar wie niet gelooft is aireede ver- oordeelil, dewijl hij niet heeft geloofd in den naam vgn den eeniggebnren Zoon 19. Gods. En dit is het oordeel, dat het licht in de wereld gekomen is, en de menschen hebben de duisternis liever gehad dan het licht; want hunne werken waren boos. 20, Want een iegelijk die kwaad- doet, haat bet licht, en komt tot het licht niet, opdat zijne werken niet bestraft wor- 31.den; maar wie de waarheid doet, komt tot het licht, op- dat zijne werken openbaar worden dat zij in Oud ge- daan zijn. 22. Nadeien kwam Jezus en zijne discipelen in het land van Jud�a, en cnthield zfrh aldaar met hen, en doopte. 23, En Juhannes dnopte ook iu		NES fi.

		Enon bij Salim, dewijl al- daar vele wateren waren; en xlj kwamen daar en werden 34. gedoopt; want Jobannes was nog niet in de gevangenis geworpen. 36. Er rees dan een vraag ran eenigtn uit de discipelen van Johannea met de Joden over 2fi. de reiniging; en zij kwamen lot Johannes en zeiden tot hein: Itabbi, die met u was over den JordaHn, welken gij getuigenis gaaft, zie, die doopt en zij komen allen tot 37- hem. Johannea antwoordde en zeide: Een mensen kan geen ding aannemen, zoo het hem uit den hemel niet 28. gegeven is. Gij zelve xijt mijne getuigen dat ik ge- zegd heb: Ik ben de Cbris- tua niet, maar dat ik voor hem henen uitgezonden ben. :<:>. Wie de bruid heelt is de brui- degom; maar de vriend dea bruidegoms, die staat en hem hoort, verblijdt zich met blijdschap om de stem des bruidegoms. Zoo ia dan deze mijne blijdrchap ver. 30. vulil geworden. Hij moet wassen, maar ik minder \'M. worden. THe van boven komt ia boven allen. Wie uit de aarde is voortgekomen, die is uit de aarde en spreekt uit de aarde: die uit den hemel 32.komt is boven allen; en \'t geen hij gezien en gehoord heeft, dat getuigt hij, en zijn getuigenis neemt nie- :;.;.\'iiHn.t aan. Wie zijn getui- genis aangenomen hoeft, die heeft bezegeld dat God waar- .Hl.ftcbtig is; want dien God gezonden heeft, die spreekt de woorden Gods, want God geeft hem* den Geest niet met 86. mate. De Vader heeft den Zoon lief, en heeft alle din geii in zijne hand gegeven. 36. Wie in den Zoon gelooft, die heeft bet eeuwige leven. maar wie den Zoon onge. boorcaam is, die zal uet Ie*

-ocr page 137-



		NES 1. 1."» tot haar: hen ieder die van dit water drinkt zal weder* 1 Lom dorsten ; maar zoowie gedronken zal hebhen van het water dat ik hem geven zal, dien zal in eeuwigheid niet dorsten, maar het water dat ik hem zal geven zal in hem worden een fontein van water, springende tot iu het 15. eeuwige leven. De vrouw zeide tot hem: Heer, geef mij dat water, opdat mij uiet dorste, en ik hier niet moet 16. komen om te putten. Jezus zeide tot haar: Ga henen, roep uwen man en kom hier. 17. De vrouw antwoordde en zeide: Ik heb geen mar. Je- zus zeide tot haar: Gij hebt wel gezegd: Ik heb geen I8.inan;want gij hebt vijfmau- n, n gehad , en dien gij nu hebt is uw man niet; dat hebt gij met waarheid ge- lD.xegd. De vrouw zeide tot hem: Heer, ik zfe dat gij 20. een profeet zijt. Onze va- deren hebben op dezen berg aangebeden, eu gi�liedei) zegt dat te Jeruzalem de plaats is waar men moet 21.aanbidden. Jezus zeide tot haar: Vrouw, geloof mij, de ure komt, wanneer gij- lieden noch op dezen berg noch te Jeruzalem den Va- jj.nt\'r zult aanbidden. (�glii-- den aanbidt wat gij niet weet, w\\i\' aanbidden wat wij weten, want de zaligheid is ;i.uit de Joden; maar de ure komt en is uu, wanneer de ware aanbidders den Vailt-r aanbidden zullen in geest eu waarheid; want de Vader zoekt ook zulkeu die bem 34. itlt��* aanbidden. God is eeu geest, en wie hein aanbid* den, moeten kent aaubidden 2b. in geest en waarheid. Pe vrouw zeide tot hem: Ik weet dat de Messias komt (die genaamd wordt Chris- tut); wanneer die zal geko- men zijn, zoo zal hij ons
		JOHAN «en "ld tien, muur de loorn Gods blijft op hem. HOOFDSTUK �. I. Als dan de Heer verstond dat de farize�rs gehoord had- den, dat Jezus meer discipc> len maakte en doopte aan \'.\'. Johanues, (hoewel Jezus zelf niet doopte, maar zijne dis- :t. »i \|>ilfi; , zoo verliet bij Ju- d�a en ging wederom henen I.naar Galilca. En hij moest >.door Saniaric gaan. Hij kwam dun in een stad van Samari� genaamd Sicbar, nabij bet stuk land \'t welk Jakob zijnen zoon Joiet gaf; �, en aldaar was de fontein Ja- kolj -. Jezus dan vermoeid zijnde van de reis, zat alzoo neder nevens de fontein : het was omtrent de zesde ure. 7. Kr kwam een vrouw uit Sa- marii¹ om water te putten. Jezus zeide tot haar: Geef S.mij te drinken. (Want zijne discipelen waren henenge. Kaan in de stad, opdat zij �.spijs zouden konpen.) Zoo zeide dan de Samaritaan «che vrouw tot hem: Hoe begeert gij, die een Jood zijt,van mij te drinken die een Saraaritaansche vrouw ben? Want de Joden hou- den geen gemeenschap met 10.de Samaritanen. Jezus ant- woordde en zeide tot baar: Indien gij de gave Gods ken- \'ift, en wie hij is die tot u zegt: Geef mij te drinken, zoo soudt gij van hem heb- ben begeerd, en hij zoude u levend water gegeven heb- II. ben. De vrouw zeide tut hem: Heer, gij hebt niets om mede te putten, en de put is diep: vanwaar hebt gij dan het levend water? l-.Zfjt gij meerder dan onze vader Jakob die ons den put gegeven heelt, en hij zeil\' beeft daaruit gedronken , en zijne kinderen , eu zijn vee ? 13, Jezus antwoordde en zeide

-ocr page 138-



		130 JOH AS 20.«He dingen verkondigen. Je- xus zeide tot haar; Ik ben \'t, die met u «preek. 37* En daarop kwamen zijne discipelen, en verwonderden zich dat hij met een vrouw sprak. Nogtana zeide nie- mand: Wat vraagt gij, of wat spreekt «ij met haar? CS.Zoo verliet de vrouw dan haar watervat, en ging he- nen in de stad, en zeide tot \'JD.de lieden; Komt, ziet een mensch die mij gezegd heeft alles wat ik gedaan heb: is ;t0.deze niet de Christus? /ij dan gingen uit de stad en kwamen tot hem. 31. En ondertuubchen baden hem de discipelen, zeggen- 32.de: Kabbi, eet. Maar hij zeide tot hen: Ik heb een spijs om te eten die i; i.i\' niet ;t;:.weet. Zoo zeiden dan de discipelen tegen elkander: Heelt hein iemand te eten 31. gebragt ? Jezus zeide tot hen: Mijn spijs is, dat ik doe den wil desgenen die mij gezonden heelt, en zijn werk 3a. volbrenge. Zegt gijlieden niet; liet zijn nog vier maan* den en dan komt de oogst? Zie, ik zeg u, heft uwe oogen op en aanschouwt de lan* den, want zij zijn aireede 36. wit oin te oogsten. En die maait ontvangt loon , en ver* gadert vrucht ten eeuwigen leven, opdat zich tezamen verblijde beide die zaait en 37. die maait; want hierin is die spreuk waarachtig . Ken an- der is \'t die zaait en een au- \'i^.der die maait. Ik heb u uit* gezonden om te maaijen \'l geen gij niet bearbeid hebt; anderen hebben\'t bearbeid, en gij zijt tot hunnen ar- beid ingegaan. 39. Kn velen der Samarita* nen uit die stad geloofden in hem, om het woord der vrouw die getuigde: Hij heeft mij gezegd alles wat il), ik gedaan heb. Als dan de	Nt.5 I. Samaritanen tot hem gekn- �nen waren, baden zij hein dat hij bij hen bleve.enhij 11. bleef aldaar tweedagen. 15 n er geloofden er veel meerde* 42. ren oin zijns woords wil, en zeiden tot de vrouw: Wij gelooven niet meer om uws zeggens wil, want wij zelve hebben A«jm gehoord, en \\vr- ten dat deze waarlijk is de Christus, de Zaligmaker der wereld. 13. Kn na de twee dagen ging hij vandaar, en ging henen 44.naar Galil�a; want Jezus heeft zelf getuigd, dat een fuofeet io zijn eigen vader- and geen eer heeft. Als hij dan in Galil�a kwam. ont* vingen hem de Galile�rs, gezien hebbende al de din- gen die hij te Jeruzalem op liet feest gedaan had; want ook zij waren tot het feest 16. gegaan. Zoo kwam dan Je* zus wederom te Kana in Ga. lih\'a, waar hij het water wijn gemaakt had. �n er was een zeker ko- uinkhjk hoveling, wiens zoon krank was, te Kapema�m: Ij.deze gehoord hebbende dat Jezus uit Jud�a in Galilea kwam , ging tot hem en bad hem dat hij afkwame en zijnen zoon gezondmaakte; want hij lag op zijn sterven. 18. Jezus dan zeide tot hem: Tenzij dat gijlieden teeke* nen en wouderen ziet, zoo T.i.Milt gij niet gelooven. De koninklijke hucvling zeide tot hein: Heer, kom at\' eer ritl.mijn kind sterft. Jezus zei- de tot hem: Ga henen, uw zoon leeft. Kn de ineuach geloofde het woord dat Jezus tot hem zeide, en ging he- \'�l.nen. Kn als hij nu afging, kwameu hem zijne dienst* knechten tegemoet en bood- schapten, zeggende: Uw \'tj.kiml leeft. Zoo vraagde hij dan van ben de ure in welke het beter tuet hem geworden

-ocr page 139-

IS >. Kil

oorloofd het beddehtn ifdra.

Ben. Hi.i antwoordde hun i
ie mij gezondgeinaakr
beeft, die heeft mij gezegd :
Neem uw beddeken

was, en lij zeiden tot hem : I
Gisteren te zeven uur verliet 11
»3. hem de koorts. De vader be-
leende dan. dat het ia die
ure was in dewelke Jezus tot

hriii gezegd had: Uw zoon113. wandel. Zij vraagden heui

dan : Wie is de menach die u

Sezegd heeft: Neem uw bed-
eken op en wandel? Eu
die gezondgemaakt waa wist
niet wie hij was; want Je-
zus was ontweken, alzoo er
ecu <i rootr achare in die plaats
14. was. Daarna vond heui Je-
zua in den tempel en zeide
tot hem: Zie, gij zijt gezand
geworden: zondig niet meer,
opdat u niet wat ergers ge-
15.achiede. De menscb gin ir.
henen en boodschapte den
.\'oden, dat net Jezus waa die
iti, hem gezondgemaakt bad. �.a
daarom vervolgden de Joden
Jezus, en zochten hem te
dooden , omdat bij deze diu-
gen op den sabbat deed.
17. En Jezus antwoordde hun:
Mijn Vader werkt tot nu toe,
1 i. en ik werk dok. Daarom
zochten dau de Joden temeer
hem te �ooden, omdat hij
niet alleen den sabbat brak,
maar ook zeide dat �od zijn
eigen Vader was, zicbzelven
Gode eveugelijk makende.

19. Jezus dan antwoordde en
zeide tot hen: Voorwaar,
voorwaar zeg ik u, de Zoon
kan niets van zicbzelven
doen, tenzij bij den Vader
dat ziet doen . want zoowat
ui*\' doet, \'t zelve doet ook

-1J.de Zoon desgelijks. Want de
Valer heeft den Zoon lief,
en toont hein alles wat bij
doet, en bij zal hem grooter
werken tooueu dan deze, op-

21.dat .\'ij u verwondert. Waut
gelijk de Vader de dooden
opwekt en levendmaakt, al-
zoo maakt uok de Zoon le-

�i.vend wie hij wil. Want ook
de Vader oordeelt niemand,
maar heeft al het oordeel den

2i.Zoon geneven, opdat zij al-
len den Zoon eereu gelijk zij

leeft; en hij gelooide zelf,
�l.en zijn geheele hui*. Dit
tweede teeken heeft Jezus
wederom gedaan all hij uit
Judca ia Ga�l�a gekomen
wat.

HOOFDSTUK .1.

1. Nadezen wn er een leest

der Jodeu, en Jezua ging op

\'J.caar Jeruzalem. �u er ia te
Jeruzalem aan de Srhaaps-
,iitiii-i een badwater, \'t welk
in \'i Hebreeuwach toege<
naaiml wordt Betheada, heb-

3, bende vijf zalen. In dezelve
lag een groote menigte vao
kranken, blinden, kreupe-
len, verdorden, wachtende
op de rocriog des watera;

1. want een engel daalde neder
op zekeren tijd in bet had-
water, en beroerde het wa
ter: wie dao het eerat daarin
kwam na de beroering van
het water, die werd gezoud,
van wat ziekte hij ook be-

j,vangen was. En aldaar waa
een zeker mensch die acht-
onderlig jaren krank gelegen

>>. bad. Jezus ziende dezen lig-
gen, en wetende dat hij nu
langen tijd gelegen had, zei-
de tot hem i Wilt gij gezond

;. worden? De kranke ant-
woordde hem ; Heer, ik heb
geeu menach ooi mij te wer-
uen in het ba Iwater, wanneer
bet water beroerd wordt; en
terwijl ik kom, zoo daalt een

S. ander v��r mij neder. Jezus
zeide tot hem: Sta op, neem
uw beddeken op en wandel.

9, Lu terstond werd de menach
gezond, en nam zijn bedde*
ken op en wandelde. En het
waa sabbat op dien dag.
*". De Joden zeiden dan tot
den geen die genezen was:
Het is «abbat, \'t ia u niet ge-

-ocr page 140-



		m .iohan den Vader eeren. Wie den 7>\'"\\: niet <��\'i\' , eert den Va* der niet die hem gehouden \'Jl.heeft. Voorwaar, voorwaar zeg ik u, wie mijn «oord hoort, en gelooft hem die ui ij gezonden heeft, die heeft het eeuwige leven, eii komt niet in de verdoemenis, matr ir uit den dood overgegaan -;>.in het leven. Voorwaar, voor- waar zeg ilt u, de ure komt en is nu, wanneer de dooden /uilen hooren de «tem van den Zoon Gods, en wie ze ge- hoord hebben zullen leven; -(j. want fcelijk de Vader het le- ve-n heelt in zichzelven, .t- zoo heeft hij ook den Zoon gegeven het teven te hebben 37.10 zichzelven, en heeft hem magt gegeven ock gerigt te houden, omdat hij ace men- JK.echen Zoon is. Verwondert u daar niet over; want de ure komt, in welke allen die in degraven zijn zijne stem zul- .\'!>. Ien hooren, en zullen uit- gaan, wie het goede gedaan nebben tot de opstanding des levens, en wie het kwade ge- daan hebben tot de opatau- ding der verdoemen ie. 30. Ik kan van mijielven niets doen: gelijk tk hoor, oordeel ik, en mijn oordeel is regt. vaardig; want ik zoek niet mijnen wil, maar den wil des Vaders die mij gezonden 31. heeft. Indien ik van mijzel- ven getuig, mijn getuigenis 33.ii niet waarachtig: er is een ander die van mij getuigt, en ik weet dat de getuigenis welke hij van mij getuigt 33, waarachtig in. Gijlieden hebt tot Johannes gezonden, en hij heeft der waarheid &etui- \'A* I. genis gegeven ; doch ik neem geen getuigenis van een inenech , maar dit zeg ik op- dat gijlieden zoudt behouden 36. worden. Hij wai een bran> denrie en lichtende kaars, en gij hebt u voor een korten tijd in zijn licht willen ver.	iNBS f>. 36, heugen; maar ik beb een ge- tuigenin meerder dan Hi« van Johannea; want de werken die mij de Vader gegeven heeft om die te volbrengen, die werken die ik doe, getui- geo van mij dat mij de Vader 3".gezonden heeft, hu de Vader die mij gezonden heeft, die heeft zelf van mij getuigd : gij hebt noch zijne stem ooit gehoord noch zijn gedaante \'AS.gezien, en zijn woord hebt gij niet :n u blijvende; want gij gelooft dien niet, dien hij gezonden heeft. 39. Onderzoekt de Schriften, want gij meent in dezelve het eeuwige leven te hebben, en die zijn \'t die van mij ge- 40,tuigen; en gij wilt tut mij niet komen opdat gij \'t leven 41.moogt hebben. Ik neem geen 42.eer van menttchen; maar ik ken ulieden, dat gij de liefde 43.Gods in uzelve uiet hebt. Ik ben gekomen in den naam mijne Vaders, en gij neemt mij niet aan ; zoo een ander komt in zijn eigen naam, 44.dien zult gij aannemen. Boe kunt gij gelooven, gij die eer van elkander neemt, en de eer die van God alleen in 45. niet zoekt? Meent niet dat ik u verklagen zal bij den Vader: die u verklaagt is Mo- zes, op welken gij gehoopt 46, hebt. Want indien gijMozes gelool\'det, zoo zouut gij iutf gelooven; want hij heeft van 4j. mij geschreven. Maar zoo g.ij ztfne schriften niet gelootr, hoe zult gij intfne woordeu gelooven ? HOOFDSTUK O. 1. Nadezen vertrok Jezus over de zee van Galil�a, welke is 3. de :ee van Tiberias; en hem volgde een groote rchare, omdat zij zijne teekenen za- gen die hij deed aan de kran- 3. ken. �n Jezus ging op deu berg, en zat aldaar neder 4. met zijne discipelen. �n bet

-ocr page 141-

-ocr page 142-



		JOFUNNKS 5.
		lil


		dat een iegelijk <�e d«n Koon aanschouwt en in hem ge. looft, het eeuwige leven beb- be, en ik zal hem opwekken ten uitersten dage. 41. dr Joden dan murmureer den over hem, omdat bij gr zegdhad: ik !>ea het brood dat uit den hemel nederge- 4\'_\'.daald is; en zij zeiden; Il deze niet Jezus de zoou Jo- zel\'s, wiens «ader en moeder wij kennen? Hoe zegt deze dan; Ik ben uit den hemel 11. nedergedaald. Jezus ant- woordde dan en zeide tot beu: Murmureert niet on- 44. der elkander. Niemand kan tot mij komen, tenzij dat de Vader die mij gezonden heeft hem trekke; eu Ik zal bem opwekken ten uitersten dage. l�.fciris geschreven in de pro. feteu; � n zij zullen al- leu vau God geleerd z ij n. Ken iegelijk dan die het van den Vader gehoord en geleerd heelt, die komt 46.tot mij; niet dat iemand den Vader gezien heeft dan die van God ia: deze heeft den 17. Vader gezien. Voorwaar, voorwaar zeg ik u, wie in mij gelooft beeft het eeuwige 48.leven. Ik ben het brood des 49. levens. Uwe vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn eu zij zijn gestor- .\'i0. ven: dit is het brood dat uit den hemel nederdaalt, opdat de inciiM ii daarvan ete en 51. niet sterve. Ik ben het le- vende brood dat uitdenhe- mei nedergedaald is: zoo iemand van dit brood eet, die zal in eeuwigheid leven, en het brood dat Ik geven zal is mijn vleesch, hetwelk ik geven zal voor het leven der wereld. i2. De Joden dan streden on- derelkander,zeggende; Hoe kan on» deze zijn vleesch te 53.eten geven? Jezus dan zeide tot hen: Voorwaar,voorwaar zeg ik ulieden, tenzij dat gij
		lot in bet i\'t\'u»inc leven, welke de Zoon des iuenschen ulieden Keven zal; want de� zen beeft God de Vader be VJi.zegeld. Zij zeiden dan tot hem: Wat zullen wij doen, opdat wij de werken Gods 2\'J, mogen werken? Jezus ant- woordde en zeide tot ben: Dit is het werk Gods, dat gij gelooft i� _nem 4_JeQ _hij 30, gezonden heeft. Zij zeiden dan tot hem; Wat teekeu doet gij dan, opdAt wij het mogen zien en u gelooven ? iit.Wat werkt gij? Unze vade- ren hebben bet manna ge<e- ten in de woestijn, gelijk geschreven is: 11 ij gaf hun\'tbrooduitden be- �;. mei te eten. Jezus dan zeide tot hen: Voorwaar. voorwaar zeg ik u, Mozes heeft u niet gegeven het brood uit den hemel, maar mijn Vader geeft u het ware ;i;i. brood uit den hemel; want het brood Gods ia hij die uit den hemel nederdaalt, en die der wereld het leven 34, geeft. Zij zeiden dan tot hem; Heer, geef ons altijd 3a.dit brood. En Jezus zeide tot hen; Ik ben het brood des levens; wie tot mij komt zal geenszins hongeren, en wie in mij gelooft zal nim- 36. mermeer dorsten. M»ar ik heb u gezegd, dat gij mij ook gezien hebt,en gij ge> .,,. lon� niet. Alwat mij de Va. der ffeeft zal tot mij ko- men, en wie tot mij komt �.iil ik geenszins uitwerpen. lts. Want ik ben uit den hemel uedergedaald, niet opdat ik mijnen wil zoude doeu, maar den wil desgenen die mij ge- JU, zouden heelt. Ku dit is de wil des Vadera die mij ge- zouden heeft, dat alwat hij mij gegeven heeft, ik daar- iiit niet verlieze, maar het- zelve opwekke ten uitersten 10. dage. �n dit is de wil desge- nen die mij gezonden heeft,

-ocr page 143-



		IUHANNES 7.
		Ct�


		twaalf; Wilt gijhedfn ook (\'�8. niet weggaan? Simon v> trus dan antwoordde hem: Heer, tot wien zullen wij lienengaau? Qij hebt de woorden dea eeuwigen le- 69.ven»; en w^ hebben geloofd en bekend, dat gij zijt de Christus, de Zoon des leven. 70. den Gods. Jezus autwoorddo hun: Heb ik niet u twaalf uitverkoren? enecnuituis 71.een duivel. En hijseidet/r\' van Judas Simons iwii Iska- riot; want deze zoude bem verraden, zijnde een van de twaalf. HOOFDSTUK 7. 1. En nadezen wandelde Je- zus in Galil�a; want hij wilde in Jud�a niet waode- len, omdat de Joden hem 2. zochten te dooden. En hel leest der Joden, namelijk de tau/huttenzetting, was na- S, bij. Zoo zeiden dan zijne broeders tot hem: Vertrek vanhier en ga henen in Ju- d�a, opdat ook uwe diacipe* len uwe werken mogen aan- 4.schouwen die gij doet; want niemand doet tets in \'t ver- horgen, en zoekt zelf dat men openlijk van hem spreke. Indien gij deze dingen doet, zoo openbaar uzelven aan de o, wereld. Want ook zijne broe- ders geloofden niet in hem. (i.Jezus dau zeide tot ben: Mijn tijd is nog niet daar, maar uw tijd is altijd bereid, 7. De wereld kan ulieden uiet haten, maar mij haat zij, omdat ik van dezelve getuig dat hare werken boos zijn. 8.Gaat xulieden op tot dit feest: ik ga nog niet op tot dit leest, want mijn tijd is nog niet vervuld. y. En als bij deze dingen tot hen gezegd had, bleef hij in 10. Galil�a. Maar als sijne broe- ders opgegaan waren, toen ging hij ook zelf op tot het feest, niet openlijk maar als
		i" i . i\' i >i\'i-. vanden Zoon des menu hen (ei en zijn bloed drinkt, zoo bcbi «ij geen � I. leven in uielve. Wie mijo vleeioh eet en mijn bloed drinkt, die heeft het eeuwige leven, en k zat hem. op weit- >;>. ken ten uitersten dage i want mijn vleeech is waarlijk spijs, en wijn bloed is waar- �tUijk drank. V >\'ieiiiijii vleesch eet en mijn bloed drinkt, die blijft in mij en ik ir 47. hein. Gclijkerwijs mij de Ie vende Vader gezonden heeft en ik leef door den Vader, alioo wie mij eet, dexelvezal >s. leven door mij. Dit ia bet brood dat uit den hemel ne- dergedaald is; niet gelijk uwe vaderen het manna ge- geten hebben en zijn gestor- ven; wie dit brood eet zal in M. eeuwigheid leven. Deze din gen zeide hij in de synagoge, leereude te Kapernatim. 60, Velen dan van zijne disci reien dit boorende , zeiden; leze rede is hard, wie kan \'il. dezelve hooren! Jezus nu wetende bij sichzelven dat zijne discipelen daarover murmureerden, zeide tot hen: Ergert ulieden dit? &2. IVat ntuu \'t dan sijn zoo gij den Zoon dea menichen zaagt opvaren waar hij tevo- J.ren was? De geest is\'t die levendmaakt, het vleesch is niets nut: de woorden die ik tot u spreek siju geest en iM.siJn leven. Maar er zijn sommigen van ulieden die niet gelooven. Want Jezus wist van den beginne wie zij waren die niet geloofden, en wie hij was die heiu ver- "i. raden zoude, fc» hij zeide: Daarom heb ik u gezegd, dat niemand tot mij komen kan tenzij dat het bem gege- ven zij van mijnen Vader. ¹ <>. Van toen at\' gingen velen zijner discipelen terug, en wandelden niet meer met *7.b«U, Jezus dan zeide tot de

-ocr page 144-



		NES ;. deelt een reglvaaidiff oor deel. 24. bommigen dan uit die van Jeruzalem zeiden: Is dexe niet wie� zij zoeken te doo- 2ti. den? �\'.n zie, hij spreekt vrijmoedig eu zij zeggen hein niets. Zouden nu wel de overaten waarlijk weten, dat deze waarlijk is de Chris- 27.tos? Doen van dezen weten wij vanwaar hij is; maar de Christus wanneer hij komen zal, zoo zal niemand weten vanwaar hij is. SS. Jezus dan riep, indentein- pel leerende en zeggende: Kd gij kent mij, en gij weet vanwaar ik ben; en ik ben van mijzclven niet gekomen , maar hij is waarachtig die mij gezonden heeft, welken is. Kif lieden niet kent; maar Ik ken hem, want ik ben van hem, en, hif heeft mij gezon- liO.den. Zij zochten hem dan te 5 rijpen; maar niemand sloeg e hand aan hem, want zijne ure was nog niet gekomen. 31. Kn velen uit de schare ge- loofden in hein, en zeiden : Wanneer de Christus zal ge- komen zij o, zal hij ook meer teekenen doen dan die welke deze gedaan beeft? 32. De farizeers hoorden dat de schare dit van hem mom- pelde s en de farizel\'rs en de overpriesiers zonden diena- ren, opdat zij hem grijpen 33. zouden. Jezus dan zeide tot ben: Nog een kleinen tijd ben ik bij u, en ik ga henea tot deugeen die mij irezon- 34. den heelt. Gij zult mij zoe- ken ea gij zult wij* niet vin. den , en waar ik ben kunt gif 35. niet komen. De Joden dan zeiden tot elkander: Waar zal deze henengaan, dat wij hem niet zullen vinden ? Zal bij lot de verstrooide Grie- ken gaan, en de Grieken 3fi.leeren> Wat is dit voor een rede die bij gezegd beeft: Gij zult mij zoeken en zult mij
		VM JOHAN 11.io \'t verborgen. De Joden \'l"n zochten faeiu ep lift feest, en zuiden: Waar is 12. bij? Kn er was veel gemom- pel vhii iicni onder de scha- ren ; sommigen zeiden: Hij in goed; en anderen zeiden : Neen, maar hij verleidt de Kt. schare. Nogtan «prak uie- man il vrijinoeditc van hem, om de vrees der Joden. 1-1. Doch kIb bet nu in het luidden vau het feest was, zoo ging Jezus op in den l�. tempel en leerde. En de Jo- den verwonderden zich, zeg- XTiidc; Jloe weet deze de Schriften, daar hij ze niet 16. geleerd heeft? Jezus ant- woordde hun en zeide: M ijne leer is de mijne niet, maar desgenen die mij gezonden 17. heeft: zoo iemand wil des- zelfs wil doen, die zal van deze leer bekennen of zij uit God is, dan «/\'ik van mijzel- IS.ven spreek. Wie van zicb- zelven spreekt, zoekt zijn eigen eer; maar wie de eer zoekt desgenen die hein ge- zonden heeft, die is waar- achtig en geen ongeregtig* IS. heid ia in hem. Heeft Mozrs ii niet de net gegeven ? en niemand van u doet de wet. Wat zoekt gij mij te dooden ? �0. De schare antwoordde en zeide: Gij hebt den duivel: ~il. wie zoekt u te dooden? Jezus antwoordde en zeide tot hen : Men werk heb ik gedaan, en 22. gij verwondert u allen. i)aar- oui Mozes beeft ulieden de besnijdenis gegeven, (niet dat ze uit Mozea is, maar uit de vaderen), en gij be- snijdt een menscli op den .:t.»Hhbaf. Indien een rnenseb de besnijdenis outvan^t op den *ubl)Ht, opdat de wet vnn Mozes niet verbroken worde, sijt gij toornig op mij, dat ik een geheelen mentch gezond itemaakt heb 21. op den sabbat ? Oordeelt niet naar het aanzien, maar oor-

-ocr page 145-



		JOUANNKS S. \|S; antwoordden en zeiden tot hem : Zijt gij o�k uit Gali Ha? Onderzoek en zie, dat uit Galil�a geen proleet op- 3. gestaan is. En een iegelijk ging henen naar tijn huis. HOOFDSTUK H.
		nipt miden , en waarkunt x\'tf niet komen ? :;;. En op den laatitelijnde de groote dagleest, stond Jexus ezeggende: Zoo iecuanddie kome tot mij en

		:tS.Wte in mij gplooft, gelijker- wijs de Schrift zegt, itroo. men de* lerenden wa- ten stillen uit zijn :iD.binnenste vloeijen. (�n dit xeide bij van den Geest, denwelken ontvangen zou- den wie in hem gelooven; want de Heilige Geest was unit niet, overmits Jezus nog 40.niet verheerlijkt was) Velen dan uit «Ie schare deze rede hoorende, zeiden: Deze is 41.waarlijk de profeet; nnde- ren zeiden i Deze ia de Chris- tus; en anderen zeiden: Zal dan de CbristuB uit Galil�.a 1..\'. komen ? Zegt de Schrift niet, dat de Christua komen zal uit den sade Davids, en vuil het vlek l�ethlehein, waar David was ? �13. Er werd dan tweedragt onder de schare om zijnent- 14.wil; en sommigen van hen wilden hem grijpen, maar niemand sloeg de handen ii.�.i.i hem. l)i* dienaars dan kwamen tot de overprieatera en farize�rs; en die zeiden tot hen: Waarom hebt gij i\'i.hein niet gebrast? De die- naara antwoorlden: Nooit heeft een men»ch alz�� _-^- aproken gelijk deze inenach. 47. De farize<^:ra dan antwoord- den bun: Zijt ook gijlieden iS.verleid? Heeft iemand uit de oversten in hem geloofd, 1\'i.ni\' uit de farize�rs? Maar deze acbare, die de wet niet �ll.weet, is vervloekt. Ni code mui zeide tot hen, welke des nachta tot hem gekomen was. zijnde een uit hen: il. Oordeelt ook onze wet den mensen, tenzij dat ze eerst van hem geboord heeft en �"►2.verstaat wat hij doet? Zij
		1. Maar Jezus ging naar den 2. Olijfberg. En des morgens vroeg kwam hij wederom in den tempel, en al bet volk kwam tot hem; en nedeige- zeten zijnde leerde bij hen. .\'(. En de schriftgeleerden en de farlzeers bragten tot betn een vrouw in overspel gegre* 4.pen; en baar gesteld heb- bende in \'t midden, zeiden zij tot hem: Meester, deze vrouw i« op de daad zelve Segrepen, overspel begaan . e; en Mozes heeft ons in de wet geboden, dat dezul- ken gesteenigd zullen wor- den : gij dan, wat zegt gij? C.En dit zeiden zij hem ver- zoekende, opdat si] iets bad- den om hem te beschuldigeu. Maar Jezus nederbukkende schreef met den vinger in 7. de aarde; en als zij hem ble- ven vragen , rtgtte hij xicb op en zeide tot hen: Wie van ulieden zonder zonde is, werpe het eerst den ateen op S. haar. En wederom neder- bukkende schreef hij in de 0. aarde. Mnar zij dit hoo- rende, r:\\ van i,r mie iMi\'-ci"!i Lie overtuigd/.ijndc, gingen uit, de ��n na den ander, beginnende vun de oudsten tot de laatsten; en Jezus werd alltV-n gelaten, en de vrouw in \'t midden staande. 10. En Jezus zich oprigtende, en niemand ziende dan de vrouw,zeide tot baar : Vrouw, waar zijn deze uwe bescbul- digers ? Hr-efl u niemand 11. veroordeeld? Ka zij zeide: Niemand Heer. Kn Jezus zeide tol haar: Zoo veroor- deel ik u «i�k niet i ga benen en zondig niet meer.

-ocr page 146-



		J0I1ANNES S.
		i:w


		24. wereld. Ik heb u dan gezegd dat gij In uwe zonden zult sterven; want indien gij niet gelooft dat Ik die ben, gij zult �n uwe zonden aterveu. 35. Zij zeiden dan tot hem : Wie zijt gij ? En Jezus zeide tot hen: Wat ik van den beginne 2fi. ulieden ook zeg. Ik heb vele dingen van n te zeggen en te oordeelen; maar die mij gezonden heeft is waarach* tig, en de dingen die ik van hem gehoord heb, dezelve 2/.spreek ik tot de wereld. Zij verstonden niet dat hij hun 28. van den Vader sprak. Jezus dan zeide tot hen: Wanneer gij den Zoon des raenseben zult verhoogd hebben, dan zulr gij verstaan dat ik die ben, en dit ik van mijzelven niets doe, maar deze dingen spreek ik gelijk mijn Vader 29. mij geleerd heeft. En die mij gezonden heeft ia met mij: de Vader heeft mij niet all��n gelaten, want ik doe altijd wat hem behagelijk is. 30. Als hij deze dingen aprak 31. geloofden velen in hem. Je- iub dan zeide tot de Joden die in hem geloofden: Iu- dien gljlieden in mijn woord blijft, zoo zijt gij waarlijk 32. mijne discipelen , en zult de waarheid verstaan, en de waarheid zal u vrijmaken. 83. Zij antwoordden hem: Wij zijn Abrahams kroost, en hebben nooit iemand ge. diend ; hoe zegt gij dan: Gij 3 t. zult vrij worden ? Jezus ant- woordde hun: Voorwaar, voorwaar zeg ik u , een tcge- lijk die de zonde doet is een 35. dienstknecht der zonde; en de dienstknecht blijft niet eenwig in het huia, de zoon \'Af,, blijft er eeuwig. Indien dan de Zoon u zal vrijgemaakt hebben, zoo zult gij waarlijk 3".vrij zijn. Ik weel dat gij Abrahams kroost zijt; maar gij zoekt mij te doodeu, want mijn woord beert In u
		1\'.. Jezus dan sprak wederom tot beo, zeggende: ik ben bet licht der wereld; wie mij volgt tal in deduisternia niet wandelen, maar zal het 13. licht des levens hebben. De farize�ra dan zeiden tot hem: Gij getuigt van.uzelven, uw getuigenis is niet waarach- 14. tig. Jezus antwoordde en zeide tot hen: Hoewel ik van mijzelven getuig, zoo is nofftam* mijn getuigenis waarachtig, want ik weet vanwaar ik gekomen ben en waar ik henenga; maar gif. lieden weet niet vanwaar ik kom en waar ik henenga. 15. G(j oordeelt naar het vleesch, Iti.Ik oordeel niemand. En in- dien ik ook oordeel, mijn oordeel is waarachtig; want ik ben niet alleen, maar ik en de Vader die mij gezon- 17.den heeft. En er is ook [n uwe wet geschreven, dat de getuigenis van twee men- 18.schen waarachtig ia: Ik ben \'t die van mijzelven getuig, en de Vader die mij gezon- den heeft getuigt van mij. 1!). Zij dan zeiden tot hem: Waar is uw vader F Jezus antwoordde: Gij kent noch mij noch mijnen Vader; in- dien gij mij kendet, zoo - zuudt gij ook mijnen Vader 20. kennen. Deze woorden sprak Jezus bij de schatkist, lee- rende in den tempel; en nie- mand greep hem, want zijne ure was nog niet gekomen. 21. Jezus dan zeide wederom tot hen : 1 k ga henen, en gij zult mij zoeken, en in uwe zonde zult gij sterven; waar Ik henenga kunt gifliedeu 22. niet komen. De Joden dan zeiden: Zal bij ook zichzel- ven dooden, omdat bij zegt: Waar Ik henenga kunt kii\'- 23. lieden niet komen? En hij zeide tot ben: Gjf\'.ieden zijt van beneden, ik ben van boven; gtf zijt uit deze we- reld, Ik oen niet uit deze

-ocr page 147-



		J0IUNNE8 9.
		i:i\'i


		Ik beb den duivel niet, maar ik eer mijnen Vader, en gif 50. onteert mij. Doch Ik zoek mijne eer niet: er fa een die 51.ze zoekt en oordeelt. Voor- waar, voorwaar zeg Ik u, eoo iemand mijn woord ra� bewaard hebben, die zal den dood niet zien in eeuwigheid. 52, De Joden dan zeiden tot hem: Nu bekennen wij dat gij den duivel hebt. Abra- hmii iB gestorven, en de profeten, en zegt gij: Zoo iemand mijn woord bewaard zal hebben, die zal der dood niet smaken in eeuwigheid ? 3* Zijt gij meerder dan onze vader Abraham, welke ge- storven is? Kn de profeten zijn gestorven: wlen maakt 1. gij utelven ? Jezus antwoord. de: Indien ik mijzelven eer, zoo is mijne eer niets: mijn Vader is \'t die mij eert, welke gif zegt dat uw God > is, en gij kent hem niet; maar Ik ken hem, en indien ik zeg dat ik hem niet ken , zoo zal ik ulieden gelijk zijn , dal is een leugenaar; maar ik ken hem en bewaar zijn 56,woord. Abraham uw vader heeft met verheuging ver- langd, opdat bij mijnen dag zien zoude, en hij heeft hem gezien en in verblijd geweest. \', De Joden dan zeiden tot hem: Gij hebt nog geen vijf. tig jaren, en hebt gij Abra- 58. bant gezien ? Jezus zeide tot hen: Voorwaar, voorwaar zeg ik u, eer Abraham waa <9, ben Ik. Zij namen dan stee- nen op, dat zij ze op hem wierpen; maar Jezus verborg zich, en ging uit den tem- pel, gaande door het mid- den van hen, en ging alz�o voorbij. HOOFDSTUK » I. Kn voorbijgaande zag bij een meurrh blind van de ge- S.boorte af. Eu zijne diari- pelen vraagden In-m, zeg.
		\'i-\'.tfcct) plaats. Ik spreek wat ik bij mijnen Vader gezien heb: gij aoet ^li,1!1 °°k wat Rij btj uwen vader gezien hebt. 39. Zij antwoordden en zeiden tot hem: Abraham ia onze vader. Jezus zeide tot hen: Indien gij Abrahams kin- deren waart, zoo zoudt ir ij de werken Abrahams doen 10.maar nu zoekt «ij mij ti dooden, een mentch die u de waarheid gesproken heb, welke ik van God gehoord heb: dat deed Abraham niet. 41, Gij doet de werken uwa va. ders. Zij zeiden dan tot hem: Wij zijn niet geboren uit hoererij; wij hebben �cnen 12.vader, namelijk God. Jezua dan zeide tot hen: Indien God uw vader ware, zoo zoudt gij mij liefhebben; want ik ben van God uitge< f:»Hii en kom van hem ; want k ben ook van mijzelven niet gekomen, maar hij" heeft 4:t. mij gezonden. Waarom kent gij mijne spraak niet? Het ti omdat gij mijn woord niet 44.kunt hooren. Gij zijt uit den vader den duivel, en wilt de begeerten uws vadera doen Die was een menschemoor< der vjui den beginne, en ia in de waarheid niet staande gebleven; want geen waar- beid is in hem. Wanneer hij de leugen «preekt, zoo spreekt bij uit het zijne; want bij is een leugenaar 13,en de vader der lenden. Maar mij, omdat ik u de waarheid 4f>.zeg, gelooft gij niet. Wtc van u overtuigt mij van zonde? En indien ik de waar. heid zeg, waarom gelooft gij 47.mij niet? Wie uit God is hoort de woorden Gods; daar- iim hoort «Ulieden niet, om - dat gij uit God nfet zijt. 43. De Joden dan antwoordden eu zeiden tot hem: Zeggen wij niet wM, dat gij een Samaritaan zijt en den dui- 49. vrl liftil \'t Jezus aiilwoorddr:

-ocr page 148-



		lm
		JOIUNNtfS 9.


		Kende : Rabbi, wie heeft er gezondigd, deze of zijne ouders, dat hij blind zoude :i. gehore u worden? Jezus aot- woordde: Noch deze heeft gezondigd noch zijne ouders, maar dit ia gearkied opdat de werken Gods in bem zou. I. den geopenbaard worden. 1 k moet werken .Ie werken des- ireiH\'ii die mij .:<� ..mi.Sen beeft, zoolang bet daic is: de nacht komt .wanneer niemand «er. \'i.ken kan. Zoolang ik in de wereld ben, ben ik het licht \'�.der wereld. Dit gezegd heb- bende spuwde hij op de aar- de, en maakte slijk uit dat speeksel, en streek dat slijk T.op de o n\'en des Minden, en zeide tot hem: Ga henen, wasrb ii in het badwater Siloam [\'t welk overgezet wordt Uitjeezonden). Hij dan ging henen en wie.nch zich, S.en kwam ziende. De gebu- ren dan. en die hem tevoren gezien hadden dat hij blind wan, zeiden i Ia deieniet die 9.141 en bedelde? Anderen zeiden: Hij ia \'t; en ande* reu: HIJ Is hem Keiijk. Hij in.ieide: U ben \'t. /.ij dan zeiden tot hem: Hoe zijn u 11. de oogen geopend? Hijant- woorddeen zeide: Demensch genaamd Jezus maak t e a 1 ijk. en bestreek mijne oogen, en zeide tot mij: (ia henen naar het badwater Siloam en waach u. Kn ik icing he- nen en wieacb mij, en ik IJ. werd ziende. Zij dan zelden tot hem : Waar is die!\' Hij zelde: Ik weet het niet. Ut. Zij brutAn hem tntdefa* rizern, hem nameli/k die tevoren blind gewast man, I l. Kn het was sabbat als Jezus het *lijk maakte en zijne i;>. oogen opende. De farizefr» dan vraagden bem ook we- derom, boe bij ziende ge- worden wai; en bij zeide tot ben : H ij leide alijk op mijne uu ge n.«". ik wiesch in ij, en ik		16. zie. Sommigen dan uit de fa- rize�ri zeiden : Deze mensch is van God niet, want hij houdt den sabbat niet. An- deren zeiden: Hoe kan een mensch die een zondaar is zulke teekenen doen? Ener was tweedragt onder hen. 17. Zij zeiden wederom tot den blinde: Gij, wai zegt gij van hem, dewijl hij uwe ooien geopend heeft ? Kn hij zeide: 18. Hij is een profeet. De Jo- d \'.. dan geloofden van hem niet dat hij blind geweest wat en ziende was gewor- den , totdat zij geroepen ba:i- den de ouders desgenen die i9. ziende geworden VU; en zij vraagden hen, zeggende: Is deze uw zoon welke gij zegt dit blind geboren is? Hoe -0. ziet hij dan nu? Zijne ouders antwoordden hun en zeiden : Wij weten dat deze onze zoonis. en dat bij blind ge. 21,boren is; maar boe hij nu ziet weten wij niet, oi wie zijne oogen geopend heeft weten wij niet; bij heeft zijnen ouderdom , vraagt hein zei ven: hij zal van zicbzel- \'22, ven spreken. Dit zeiden zijne ouders omdat zij de Joden vreesden , want de Joden htid* den aireede tezamen een be- slnit gemaakt, zoo iemand hein beleed Christus te zijn, dat die uit de synugogc EOU- 33.de geworpen worden; daar- i) u zeiden zijne ouders: Hij heeft tijnen ouderdom, vraagt bem zelven. 21. Zij dan riepen voor de tweede maal den mensch die blind geweest was. en zeiden tot hem: Geef God de eer: wij weten dat deze \'-5.mensch een zondaar is. Hij dan antwoordde euzeide: Of hij een zondaar is weet ik niet: ��n ding weet ik , dat 26, ik blind was . en nu /.ie. Kn zij zeiden wederom tot hem : Wat beeft bij u gedaan, hoe beeft hij uwe Dogen gr-

-ocr page 149-



		JOHANNKS hi
		141


		Sf.opend? Hi.tBiitMOoni(lrhiiii Ik heb \'t u aireede geiegd en Kii hebt bet niet ge. hoord; wat wilt »H t we. derom hooren ? Wilt gijlie. den ��k zijne discipelen f W. worden? Zij iraven hera dan scheldwoorden, en zeiden G\\\\* xijt zijn discipel, maar «ij zijn discipelen van Mo- l�S.zes; wij weten dat God tot M ozes ge» ]> rok en heeft, maar van dezen weten wij niet :«». vanwaar hij is. De roensch antwoordde en zeide tot hen: Hierin is immers wat won. ders.dat gif ⁿ\'^et ^weet ^v*ⁿ- waar hij is, en nogian�* heeft hij mijne oogen geopend. tl.En wij weten dat God de zondaars niet hoort; maar zoo iemand godvruchtig is en zijnen wil doet, dien 33, hoort hij. Van all? eeuw is het niet gehoord, dat iemand eens blindgeborenen oogen 33. geopend heeft. Indien deze van God niet ware, bij zou- ttt.de niets kunnen doen. Zij antwoordden en zeiden tot hem: Gij zljt geheel in zon* den geboren, en leert gij ons? En zij wierpen hem uit. :i�, Jezus hoorde dat zij hem uitgeworpen hadden, en hem vindende zeide hij tot hem: Gelooft gij in den Zoon ".Goda? Hij antwoordde en zeide: Wie is hij. Heer, op. dat ik in hem mag geloo. ^:t7.ven? Kii Jezus zeide tot bem: En gij hebt hem ge. zien, en die met u spreekt, w.dezelveis\'t. Kn bij zetde: Ik geloof, Heer; en hij aan- "\'�bad hem. Kn Jezus zeide: Ik ben tot een oordeel in deze wereld gekomen, opdat degenen die niet zien, zien mogen, en die zien, blind \'".worden. Kn dit hoordeneen>- !/en uit de farizeers die bij hem waren, en zeiden tot hem: Zijn wij dan ��k U.blind? Jezus zeide tot hen: indien gij blind waart, �oo
		zoudt gij geen zonde heb- ben; maar nu regl gij: Wij zien: zoo blijft dan uwe zonde. HOOFDSTUK IO. I. Voorwaar, voorwaar zeg ik ulieden, wie niet ingaat door de deur in den stal der schapen, maar vim elder* inklimt, die is een dief en 2.moordenaar; maar wie door de deur ingaat ia een herder 3. der schapen. Dezen doet de deurwachter open, en de schapen hooren zijne stem , en hij roept zijne schapen 4. bij name, en leidt ze uit. En wanneer hij zijne schapen uitgedreven beeft, zoo gaat hij voor hen henen; en de schapen volgen hem, over- mits /,ij zijne stem kennen ; 5.maar een vreemde zullen zij geenszins volgen, maar zul- len van hem vlieden, over- mita zij de stem der vreem- den niet kennen. 6. Deze gelijkenis zeide Je- zus tot hen, maar sij ver- stonden niet wat het was dat 7. hij tot hen sprak. Jezus dan zeide wederom tot hen: Voor- waar, voorwaar zeg Ik u, ik 5. ben de deur der schapen. AI- len, zoovelen als er v��r mij zijn gekomen, zijn dieven en moordenaars; maar de schapen hebben hen niet ge. \'J.hoord. Ik ben de deur: in- dien iemand door mij ingaat, die zal behouden worden, en hij zal ingaan en uitgaan, 10.en weide vinden. D* dief komt niet dan opdat hij «tele en slazteenverderve: ik ben gekomen opdat zij het leven hebben en overvloed hebben. 11.Ik ben de goede Herder. De goede Herder stelt zijn le- 12. ven voor de schapen; maar de huurling en die geen her- der is, wien de schapen niet toebehooren, slet den wolf komen en verlaat de scha- pen, en vliedt, en de wolf 10

-ocr page 150-



		.lOFUNNES in.
		143


		.ik u gezegd heb. Mijne Kfcfr pen hooren mijne stem, en ik ken dezelve, en tij volgen \'�mij, en ik geef hun het een* wigc leven, en zij zullen niet verloren gaaiiineeuwigheid, en niemand zal dezelve uit K mijne hand rukken. Mijn Vader, die ze mij gegeven beeft, ia meerder aan allen , en niemand kan ze rukken uit de hand mijne Vaders. 1.1 k en de Vader zijn ��n. l. De Joden dan namen we- derom ateenen op omhein ie i.ateenigen. Jezua antwoord - de hun: Ik heb u vele tref- felijke werken getoond van mijnen Vader: om welk vsn die werken steenigt gij mij ? (. De Joden antwoordden bem, zeggende: Wij steenigen u niet over reuter goed werk, inaarover �-irflastering. en omdat gij een raensch zijnde t.ur.elven God maakt. Jezus antwoordde hun : la er niet geschreven in uwe wet: Ik heb gezegd: Gij zijt �. goden? Indien rfe we\' dte- genen goden genaamd heelt tot welke bet woord Gods geachied is, en de Schrift niet kan verbroken worden, 6. zegt gijlieden tot "tijf* dien de Vader geheiligd en in de wereld «esonden heeft: Gij laxlert Had, omdat ik gezegd 7. h»b: Ik ben Gods �oon\'r In dien ik niet doe de werken mijns Vaders, zoo gelooft S mij niet; maar indien ik ze doe, en zoo gij mtf uiet ge- looft , zoo gelooft ue werken; opdat gij mongt bekennen en gelnoven dat de Vader in mij Is, en ik in hem. 9. Zij zochten dan wederom hem te grijpen, en hij ont- i\'. ging uit hunne hand. En h� ging wederom over den Jor- daan, tot de plaats waar Jo- hannee eerst doopte, en hij 1. bleef aldaar. En velen kwa- men tot hem en zeiden: J"- hannea deed wel geen tee-
		grijpt ze _rn vmirooil de 13. Sfhapeu; en de huurling vliedt (Overmits hij een bnur- Hng ii, en heeft geen zore 14. voor ilr schapen. Ik ben de goede Herder, en ik ken de mijnen en word van de mij- 1\'i.nen gekend. GeHjkerwija de Vader mij kent, ateoo ken ik ook den Vader; en ik itel mijn leven voor de achapen. H\'. Ik heb nog andere achapen, die van desen stal niet lijn: deze moet ik ��k tocbren- gen; en zij sullen mijne "tem hooren, en het zal wor* den ��n kudde tn ��n her* 17.der. Daarom heeft mij de Vader lief, overmits ik mijn teven afleg, opdat ik \'t zelve 15. wederom neme. Niemand neemt hetzelve van mij, maar ik leg het van inijzel- ven af: ik neb mast hetzelve afteleggen en heb magt bet- zelve wederom te nemen; dit gebod h^b ik van mijnen Vader ontvangen. 19, Er werd dan wederom twee* dragt onder de Joden om de- 20.zer woorden wil; en velen van hen zeiden: Hij heeft den duivel en is uitzinnig: 2t. wat hoort gij hem ? Anderen zeiden : Dit zijn geen woor- den eens bezetenen; kan ook de duivel der blinden oogen "penen ? 22. Kn het was het feest der vernieuwin-r des tempels te .Jeruzalem, en bet wa« win- -\'<.ter; en Jezus wandelde in den tempel, hi bet voorhof 34, Salorao\'s. De .loden dan om- ringden hem, en zeiden tot hein: Hoelang houdt gij on- ze ziel oji? Indien gij de Christus zijl, zeg het on >. vrijuit, .lezus au\'woorddi hun: Ik heb \'t u gezegd en gij gelooft het niet. De wer* ken die ik doe in den naam mijns Vaders, die getuigen 26.van mij; maar gijlieden ge- looft niet, want gij zijt niet ran mijne schapen, gelijk

-ocr page 151-

-ocr page 152-



		til niH WNKS 11.

		�w-op en ging tot ham. fJeraa nu was hok in het vlek niet gekomen, m»«r «m op de plwiti waar hem Martha te- �^il-gemoetgekomen was.) De Joden dan die mei haar in het huis waren en haar ver- troosrten, ziende Maria dat zij haastig opstond en uit- ging, volgden haar, xeggen- de: Zij gaat naar het graf, opdat zij alrianr weene. ^;i-. Maria dan ala zij kwam waar Jezus wu, en hem \'H(, viel aan zijne voeten, zeggende tot hem : Heer, in- dien jclj hier geweest waart, zoo ware mijn broeder niet ^:^:. gestorven. Jezua dan ala hij haar zas wcenen, en de Jo- den die met haar kwamen <�">� weenen, werd zeer be- wogen in den geest en ont- �11. roerde zichzelven, en zeide : Waar hebt �ij hem Kelend ? Zij zeiden tot hem: Heer, �\'\'.kom en zie het. Jpzus ween- .\'ifi.de. De Joden dan zeiden: Zie, hoe lief hij hem had 37. En sommigen uit hen zei- den: Kon hij, diedeoogen dea blinden ifeopend heeft, niet maken dat ook deze niet gestorven ware? SS. Jezus dan wederom in zich- zeiven zeer bewogen zijnde, kwam tot her graf; en het waa een spelonk, en een steen was daarop gelegd. �fl. Jezus zeide: Neemt den steen weg. Martha de zuster des gestorvenen zeide tot hein : Heer, h ij riek t nu al , want hij heeft vier dagen Art. aldaar fielryen. Jezus zeide tot baar: Heb ik u niet ge- zegd, dat zon Rij gelooft , gij de heerlijkheid Gods zien 41.zult? Zij namen dan den «teen weg, wa«r de gestor- veoe lag ; en Jezus hief de oogen opwaart*! en zeide: Vader, ik dank u dat gij 12. mij gehoord bebt. Doch ik wiit dat gij mij altijd hoort; maar om der schare wil die		rondom staat heb ik rft» ge- xegd, npdat zij \'.ouden Rf- looven dat gif mij gezonden W. hebt. fcn als hij dit gezegd had, riep hij met groole l f. «tem: Lazarus kom uit. En de gestorvene kwam uit, ge- bonden aan handen en voe- ten met grafdoeken, en xijn aangezi gt was omwonden met een zweetdoek. Jezus zeide tot hen: Ontbindt hem en laat hem benengaan. 45, Velen dan uit de Joden die tot Maria gekomen waren, en aanschouwd hadden \'t geen Jezus gedaan bad. ge* 1(1. loofden in hem; maar som- migen van hen gingen tor de farizelrs, en zeiden tot ben \'t geen Jezus gedaan 17. bad. De overpriesters dan en de tamccra vergaderden den raad , en zeiden 1 Wat zullen wij doen ? Want deie mensen 48. doet vele teekenen. Indien wij hem alzo» laten peie»r- den, zij zullen allen in hem gelooven , en de Komeinen zullen komen en wegnemen heide onze plaats en volk. 4j0, Kn een uit hen, namelijk Kajafaa, die de bongeprie«- ter vau dat Jaar was, zeide tot hen: Gij verstaat niets, 50.en gij bedenkt niet dat het ons nut ia, dat ��n inensch sterve voor het volk , en het nebeele volk niet verloren ga. al.En dit zeide hij nietuit sich- zelven, maar zijnde de boo- geprieater van dat jaar, pro- feteerde hij dat Jezus sterven .V2.zou.de voor het volk : en niet alleen voor dat volk, maar opdat hij ook de kinderen Gods, die verstrooid waren, tot��n zoude vergaderen. .^r>:i. Van dien dag dan af be- raadslaagden zij tezamen, dat zij hem dooden zouden. �4. Jezus dan wandelde niet meer vrijelijk onder de Jo- den, maar ging vandaar naar het land bij de woestijn, naar de ttad genaamd Kiraun, en

-ocr page 153-

-ocr page 154-



		JOHANSES IC.

		lippu* kwam en zeide \'t Au- dr�as, en Andr�as en Kilip- �ms wederom zeiden \'t Jezus. \'.\'iMdMJem» antwoordde htm, zeggende: De ure ia geko> men, dat de Koon des men- schen zal verheerlijkt wor- 24. den. Voorwaar, voorwaar zeg ik u, indien het t)trwe- graan in de aarde niet valt en sterft, zoo blijft hetzelve all��n; maar indien het sterft, zoo brengt bet veel \'.Ti. vrucht voort. Wie tijn leven liefheeft, zal \'t zelve vrlie- xeu; en wie zijn leven haai in deze wereld, zal \'i zelve bewaren tot het eeuwige le- 2. reu. Zoo iemand mij dient, die vol** inij. en waar Ik ben, aldaar zal ook mijn dienaar lijn. Mi zoo iemand mij dient, de Vader zal hem \'-,.eeren. Nu is mijn ziel ont- roerd, en wat zal ik zeggen \'t* Vader, verlos mij uit deze ure \'t Maar hierom ben ik ii 28 deze ure gekomen. Vader verheerlijk uwen naam. Kr kwam dan een stem uit den hemel, zegaenriV: En ik Wh)-� verheerlijkt, en ik salto» wederom verheerlijk 59. ken. De schare dan die er stond en dit hoorde, zeide dat er een donderslag ge- schied was: anderen zeiden : Een engel heeft tot hem ge- sproken. 30. Jezus aniwourdde en zei* de: Niet om mijnentwil is deze stem geschied, maar :;i.mii uwentwil. Nu is het oor- deel dezer wereld : nu zal de overste dezer wereld buiten- 82. geworpen worden ; en ik , soowanneer ik van de aarJe sal verhoogd zijn, zal ze 33.allen tot mij trekken. (En dit zeide hij beteekeneude hoedanijten dood hij sterven 34. zoude.) De schare ant- woordde be!o: Wij hebben uit de we; gehoord dat de Christus blijft in eeuwig, beid, en boe zrgt gij dat de	Koon des menschen moet verhoogd worden ? Wie is deze Zoon des menschen "* Vk,Jezus dan zeide tot hen: Nog een kleinen tijd is het licht bij ulieden r wandelt terwijl gij het licht hebt, opdat de duisternis u niet bevange; en wie in de duls ternls wandelt, weet niet (fi.waar hij henenaaat. Terwijl gij het licht hebt, gelooft in het �cht, opdat gij kinderen des lichts moo^t zijn. Deze dingen sprak Jezus, en weg- gaande verborg hij zich van hen. S#. En hoewel hij zoovele tee kenen voor hen gedaan had , nop luns geloofden zij in betu SJ. niet. opdat het woord van Jesaja den proleet vervuld wierd, dat bij gesproken heeft; Heer, wie heeft onze pre<l ik in g ge- loofd. en wien is de arm des Ileeren g eo- itt». pen haard ? Daarom kon- den zij niet gelooven, de- wijl Jesaja wederom gezegd 41\'. beeft: H ij beeft hun ne oogen verblind en hun hart verhard, op dat zij met de oogen niet zien, en niet het hart niet* verstaan, en zij bekeerdworden, en ft.ik hen geneie. Dit zeide Jesaja, toen hij zijne heerlijk - heid zit; en van hem sprak. v\\. \\ ogtans gelootden ook zelfs velen uit de oversten in hem; maar om der farlzerrs wil beleden zij \'t niet, opdat zij uit de synagoge niet zou- 13. den geworpen worden; want zij hadden de eer der men- schen lief, meer dan de eer Qods. It. En Jezus riep en zeide\' Wie in mij gelooft, geloof in inif niet, maar in dengeeu 45.die mij gezonden heeft; en wie mij ziet, die ziet den geen die inli gezonden heei\'- 40.1 k ben een licht in de wercH

-ocr page 155-



		JOU A.N I Sekoinen, opdat een iegelijk te ia mij gelooft in de duii- 47. terntt niet blijve. En indien iemand mijne woorden jce- hoord en niet geloofd il hebben, Ik oordeel hein niet; want ik ben niet gekomer. opdat ik de wereld oordeele, maar opdat ik de wereld za- W. Ugmake. Wie mij verwerpt en mijne «\'oorden niet ont- vangt, heeft wie hem oor- deelt: het woord dat ik ge- sproken heb, dat zal hem oordeelen ten laatsten dage. 19. Want ik beb uit mijzelven niet gesproken; maar de Vu- der die mij gezonden beeft, die Ui�v* mij een gebod �.\'(\'� geven , wat ik zeggen zal en W, wat ik spreken zal. En ik weet dat zijn gebod het eeu- wige leven ia. Hetgeen ik dan apreek, dat spreek ik alz�� gelijk mij de Vader gezegd heeft. HOOFDSTUK 13. I. Eb v��r bet feest van het pnirha, Jezus wetende dat zijne ure gekomen was, dat hij uit deze wereld zoude overgaan tot den Vader, al- zoo hij de zijnen die Inde wereld waren liefgehad bad, zoo heeft hij ze liefgehad tot den einde. -. En als het avondmaal ge- daan was, (toen nu de dui- vel in het hart van Judas 3i- mons toon Iskarlot gegeven had dat hij hem verraien ... zoude) , Jesns wetende dat de Vader hem alle dingen in de handen gegeven had, en dat hij van God uitgegaan was en tot God henenging, i. stond op van het avond- maal, en leide zijne kleede- ren af, en nemende een liu- nen doek, omgordde iich- \'t. zei ven; daarna goot hij wa- ter in het bekken , en begon de voeten der discipelen te wasschen, en aftedroogeti Nut dru linnen doek waar-
		»E8 13. H; ti. mede hij omgord was. Hij dan kwam tot Slmon l\'e- trua, en die zeide tot hem: Heer, mlt gij mij de voeten 7. wasschen? Jezus antwoord* de en zeide tot hem! Wat ik doe weet gij nu niet, maar gijzult het nadezen verstaan. 8. Petrus zeide tot hem i Gij zult mijne voeten niet was- srhen in eeuwigheid. Jezus ant woordde hem: 1 ndien ik u niei waach , gij hebt geen 9. deel met mij. Simon Petras zeide tot hem: Heer, niet alleen mijne voeten, maar ook de handen en het hooiJ. 11».Jezus zeide tot hem: Wie gewasBohen is heeft niet vau noode dan de voeten te was- sehen, maar is geheel rein j en gijlieden zilt rein, doch 11.niet allen. Want hij wist wie hem verraden zoude: daarom zeide hij: Gij zijl niet allen rein. 12. Ali hij dan hunne voeten gewassenen en tijm* kleede- ren genomen had, zat hij wederom aan, en zeide tot hen: Verstaat gij wat ik 13. ulieden gedaan beb ? Gij heet mij Meester en Heer, en gij zegt wel, want ik ben \'t. 14. Indien dan ik, de Heer en de Meester , uwe voeten ge- wasichen beb, zoo zijt gij ook schuldig elkanders voe* L5.M11 te wasschen; want ik heb u een exempel gege- ven, opdat gelljkerwijs ik u gedaan heb, gijlieden li�k IA. doet. Voorwaar , voorwaar zeg ik u. een dienstknecht ia niet meerder dan zijn heer, noch een gezant meer- der dan die hem gezonden 17. heeft. Indien gij deze diu- genweet, zalig zijt gij zoo is. gij dezelve doet. Ik zeg niet van u allen 1 ik weet welke ik uitverkoren heb; maar dit geschiedt opdat de Schrift vervuld worde: 1) i e ui e t m f j het brood eet, heelt tegen mij zijne verze

-ocr page 156-



		JOHANNFS 14.

		verheerlijkt ia, zoo Kal ook Ood hem verheerlijken in sichzelven, en hij tal hem :i3, teratond verheerlijken. Kin derkent, nog een kleinen tijd beu ik bij u. Gij zult wij toeken, en gelijk ik den Joden gezegd heb: Waar Ik henenga kunt g\\\\ niet ko- uirn, al:m zeg ik ulieden nu M.imk. Een nieuw gebod geel\' ik u, dat gij elkander lief- hebt; gelijk ik u liefgehad heb, dat ook gij elkander \'.ib Hef hebt. Hieraan zullen zij allen bekennen dat gij mijne discipelen zij t, zoo gij liefde :>fi. hebt onder elkander. Niinon Petrus seide tot hem : Heer, «Rftr-irt.it gij benen? Jeius antwoordde hem: Waar ik henenga kunt gij mij nu niet volgen, maar gij zult �17. mij later volgen. Petrus zei- de tot hem: lieer, wtHroiu kan ik u nu niet volgen ? Ik zal mijn leven voor u zetten. kh.Jezus antwoordde bem: Zult gij uw leven voor mij zetten \'� Voorwaar, voorwaar zeg ik u, de baas sal niet k raat jeu totdat gij mij driemaal ver- laochend tuit hebben. HOOFDSTUK 14. 1. l\'w bart. worde niet ont- roerd; gijlieden gelooft in 2.God, gelooft ook iu mij. In het huis mijns Vaders zijn vele woningen; anders zoude ik het u gezegd hebben: ik ga henen om u plaats te be- 3, reiden. En zoowanneer ik benen zal Kcgaan zijn en u plaats zal bereid hebben , soo koui Ik weder en zal u tot mij nemen. opdat tij ��k �I. zijn moogt waar Ik ben. En waar ik benenga weet gij, en den weg weet gij. j. Thomas telde tot hem: Heer, wij welen niet waar gij heneugtat, en boe kun- ti. nen wij den w eg weten ? Je- tua zeide lot hem : Ik beo de weg, en de waarheid\', eu
		I9.au geb ev n. ^ i»» OU seg ik bet ulieden eer het v- srhted ii, opdat wanneer het geschied zal tijn.gij gelooven SO.moogt dat tk \'t ben. Voor- naar, voorwaar zeg ik o, xoo ik iemand zend, wie -V->>t ontvangt, die ontvangt ir.;:; en wie mij ontvangt, die ontvangt heui die mij gezonden heeft. Ut Jezusdese dingen «eze-jd hebbende, werd ontroerd in den Reent, en betuigde en aeide; Voorwaar, voorwaar IV zeg u, dat een van ulie- 2?. den mij cal verraden. De discipelen dan sagen op elk> nader, twijfelende van w-ien 53, hij dat* icidt. fcn een mn zijne discipelen wan aanzit tende in den rt-hoot vun Je 7.nB, welken Jezus liefhad "4.81moTJ Petrus dan wenkte deseii dat hij vragen sonde, wie hij toch ware van wel C>. ken hij dit* zeide. En dete «allendeop de bont van Je- zua, zeide tot hem: lieer, .\'<. wie ia \'t ? Jezus antwoordde: Deze ia \'t, wien ik de bete, al* ik ze ingedoopt beb. re- ven zal. En als hij de bete ingedoopt had, gal\' bij ze Jmlsp Simons ---i-i Iskariot. 77, En nade bete, toen voerde satan In betu. Jezus dan zeide tot hem: Wat gil doet, CS. doe bet haastig. En dit ver- stond niemana dergenen die aanzaten, waartoe hij hem 29.dat* zeide; want aotumixet) meenden, dewijl Judiia de beura bad, dat hein Jeius zeide* Koop\'t geen wij van nnode hebben tot bet feest . of dat hij den armen wat ge- 80.ven zoude. Hij dan de bete genomen hebbende, ging terstond uit; en het was nacht. 31, Als hij dan uitgegaan was aeide Jetua: Nu ia de Zoon des meutchen verheerlijkt, rn God is iu hem verheer- 33.[IJlt. ladleu �s« iu heni

-ocr page 157-



		JOHANNKS 14.
		n:i


		liW leven: uit-�.vaiiii komt tot den Vader dan door mij. 7-Indien (ijlledenmij gekend hadt, xoo zoudt gij ook mij\' oen Vader stekend hebben. en van nu aan kent kU \'"\'^il. en hebt hem ge/,ien. Fi 1 ip- pus zeide tot hem: Heer, toon oua den Vader, en het 9. ii ons genoeg. Jezus zeide tot hem: Ben ik zoolaugen tijd met ulieden,en hebt gij mij niet gekend Filippus? Wie nijf gezien beeft, die beeft den Vader gezien: en hoe zegt gij: Toon ons den 10.Vader? Oeloofr gij niet dat ik in den Vader ben, en de Vader in mij is ? De woorden die ik tot ulieden spreek, spreek ik van mij tri ven niet, maar de Vader die in mij blijft, die doet de werken. 11. Gelooft inij dat ik in den Vader ben, en de Vader in mij is; en Indien niet, zoo gelooft mij om de werken IC. zelve. Voorwaar, voorwaar zeg ik ulieden, wie in mij gelooft, de werken die Ik doe zal hij ��k doen, en zaT meerdere iloen dan deze; want ik ga henen tot mijoen IJl. Vader, en zoowat gij begee ren zult in mijnen naam, dat zal ik doen, opdat de Vader in den Zoon verheer* 14. lijkt worde. Zoo gij iets be- geeren zult In mijnen naam. ik tal \'t doen. 13. Indien gij mij liefhebt, zoo bewaart mijne geboden: Ifi.en Ik xal den vader bidden, en bij zal u een anderen Trooster geven, opdat hij bij l\'.tiblljve in eeuwigheid, na- me tijk den Geest der waar. beid, welken de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet hem niet en kent hem niet; maar gy kent hem, want hij blijft bij ulieden en zal in u ltt.ziju. Ik xal u geen weezen laten, ik kom weder tot u. 19. Nog een kleine tijd en de » rn-l.l zal mij niet meer tien;
		*iiiar g(f zuit mii xieo, vaut** 20.ik leef en gij zult leven, lu dien dag zult gi.i bekennen dat ik in mijnen Vader ben, -l.en gij In mij. en ik in u. Wie mijne geboden heeft en de- zelve bewaart, die is \'t die mij liefheeft ; en wie mij Hef heeft zal van mijnen Vader geliefd worden, en ik zal hem liefhebben, en ik zal mijtelven aan hem open. baren. 22. Judas, niet de Iskariot, zeide tot hem: Heer, wat is bet, dat gij uzelven aan ons zult openbaren en niet aan 2H.de wereld? Jezus antwoord* de en zeide tot hem: \'Aoa iemand mij liefheeft , die zal mijn woord bewaren; en mijn Vader zal hem liefheb- ben, en wij zullen tot hem komen en zullen woning bij 21. hem maken. Wie mij niet liefheeft, die bewaart mijne woorden niet; en het woord dat gijlieden boort is het mijne niet, maar des Vaders die mij gezonden heeft. 2.�. Deze dingen heb ik tot n gesproken . bij u blijvende ; 2fi.maar de Trooster, de flei- lige Geest, welken de Vader zenden zal in mijnen naam, die zal u alles leeren, en zal u Indachti< maken alles wat 2". ik u gezeed heb. Vrede Iaat ik u, mijnen vrede geef ik u: niet gelijkerwijs de we> reld hem geeft, geef ik hem u. Uw hart worde nietont. roerd en zij niet versaagd. 38. Gij hebt gehoord dat Ik tot u gezegd heb: Ik ga henen en kom weder lot u. Indien gij mij liefbadt, zoo zoudt gij u verblijden omdat ik ire- zegd heb: Ik ga benen tot den Vader; want mijn Vader �9 is meerder dan ik. En nu heb ik het u gezegd eer het geschied is, opdat wanneer het geschied lal zijn, gij ge. �« looven uioogt. Ik zal niet veel meer met u spreken.

-ocr page 158-



		IfiO JOHANNES 1

		want de overste dezer we- reld komt, en heelt n«n mij :il. nipt»; maar opdat de we- reld wete dat Ik den Vader liefheb, en alz�� doe gelij- kerwijs mi.i de Vader gebo- den heeft. Staat op, laat uni vanhier gaan. HOOFDSTUK IS.		schap in u blijve, en uwe blijdschap vervuld worde, 13. Dit is mijn gebod, dat gij elkander liefhebt gelijker. lli.wijs ik u liefgehad heb. Nie- mand heeft meerder Helde dan deze, dat iemand zijn leven zette voor zijne vrlen- 14. den. Gij zijt mijne vrienden , zoo gij doet wat ik u gebied. 15.Ik heet u uiet meer dienst knechten, want de d�enst- knecht weet niet wat zijn beer doet; manr ik heb u vrienden genoemd, want alwat ik van mijoen Vader gehoord heb, dtit heb ik u 11. bekendgemaakt. Gij hebt mij niet uitverkoren, maar ik heb u uitverkoren, en ik heb u gesteld dat irij zoudt henengaan en vrucht dra- gen , en dat uwe vrucht blljve; opdat zoowat gij van den Vader begeeren zult in mijnen naam, hij u dut geve. 17. IHt gebied ik u, opdat gij elkander liefhebt. 19. Indien u de wereld baat, zoo weet dat zij mij eer dan 19.u gehaat heeft. Indieu gij van de wereld waart, zoo zoude de wereld bet hare liefhebben; doch omdat gij van de wereld niet zijt, maar ik u uit de wereld neb uit- verkoren, daarom haat u de 20. wereld. Gedenkt aan het woord dat ik u gezegd heb: Een dienstknecht is niet meerder dan zijn heer. In- dien zij mij vervolgd heb- ben , zij zullen ook u vervol- gen j indieu zij miju woord bewaard hebben , zij zullen 21. ook het uwe bewaren. Maar al deze dingen zullen zij u doen om mijns naams wil, omdat zij hem niet kennen 28, die mij gezonden heeft. Iu- dien ik niet gekomen was en tot hen gesproken had, zij hadden geen zonde; maar nu hebben zij geen voor- wendscl voor hunne zonde. 23. Wleiu� haat, die haal ook

		1. Ik ben de ware wijnstok, en mijn Vader is de land- 8. man. AHe rank die in mij geen vrucht draaft, die neemt hij weg, en alle die vrucht draagt. die reinigt hij opdat rij meer vrucht .\'t. dn**e. Gijlieden zijt nu rein om het woord dat ik tot u I. gesproken heb; blijft in mij, en ik in u. Gelijkerwijs de rank geen vrucht kan dra- geit van zichzelve, zoo zij niet in den wijnstok blijft , alz�� ook gij niet, zoo gij ...in mij niet blijft. Ik ben de wijnstok en gij de ranken wie in mij blijft, en ik In hem, die draagt veel vrucht want zonder mij kunt gij fi. niets doen. Zou iemand in mij niet blijft .die i« buiten geworpen gelijkerwijs d< rank , en is verdord . en men vergadert dezelve, en men werpt ze in \'t vuur, en zij 7. worden verbrand, ludiengtj in mij blijft en mijne woor den in u blijven, zoowat gij wilt zult gij begeeren. en s.het tal u geschieden. Hier- in is mijn Vader verheer- lijkt, dat gij veel vrucht draagt; en gij zult mijne discipelen zijn. 9. Gelijkerwijs de Vader ir.ij liefgehad heeft, heb ik ook u liefgehad: blijft in deze 10. mijne liefde. Indi�r, gij mjjne geboden bewaa\'t, zoo zult gij in mijne liefde blij- ven, gelijkerwijs ik de ge. boden mijns Vaders bewaard beb en blijf in zijne liefde. II. Deze dingen heb Ik tot u gesproken,opdat mijiteblijd

-ocr page 159-



		JOHANNKS lfi.		15]


		\'Jt.uiijattu Vader. ludieuikde werken onder hen niet bad gedaan die niemand andera gedaan beeft, zij badden geen zonde; m&arnu hebben zij ze gezien, en beide mij en mijnen Vader gehaat. 2\'t.Maar dit ge�rhiedt opdat bet woord vervuld worde dat in hunne wet geschreven ia: Zij hebhen ra ij zonder �JU.oorzaak gehaat. Maar wanneer de Trooster zal ge- komen zijn, dien ik U zen- den zal van den Vader, M- wliik de Ge�nt der waarheid die van den Vader uitgaat, die zal van mij getuigen; S7.M gij zult ��k getuigen, want gij zijt van den beginne met mij geweest. HOOFDSTUK l«. I. Deze dingen heb ik tot u gesproken, opdat gij >>i^et-.gefrrgerd wordt. Zij zullen u uit de synagogen werpen ia de ure komt, dat een iege lijk die u zal doodeo, zal meenen Gode een dienst ti :t.doen. t.ii deze dingen zul len zij u doen , omdat zij Jen Vader niet gekend hebben 1. noch mij. Maar deze dingen heb tk tot u gesproken, op dat wanneer de ure zal geko< men zijn, «ij aan dezelve inoogt gedenken dat ik ie u gezegd heb. Doch deze din- gen heb ik u van \'t berin niet gezegd, omdat ik bij �\'�.ul.>den was; en nu ga ik benen tot dengeen die wij gezonden heeft, en niemand van u vraagt mij: Waar gant ti.gij benen? Manr omdat ik deze dingen tot u gesproken heb, zoo heeft de droefheid 7.uw hart vervuld. Doch ik zeg u de waarheid, Ihet is u nut dat ik wegga; want in- dien ik niet wegga, zoo zal de Trooster tot u niet komen; maar indien ik henenga, zoo H. zal ik hein tot u zenden. Eu die gekomen zijnde xal de		wereld overtuigen van tou de, en van geregtigheid, eu \'J.van oordeel i van zonde, om- dat zij in mij niet gelooven j 10.en van geregtigheid, omdat ik tot mijnen Vader henen- ga, eu gij zult mij niet meer ll.Tien;en van oordeel, omdat de overste dezer wereld ire- oordeeld is. 13. Nog vele dingeu hel» ik u te zeggen, doelt gij kunt die 13.nu niet dragen; maar wan- neer die zal gekomen zijn, namelijk de Geeat der waar heid, hij zal u in al de waar held leiden; want hij zal van zicbzelven uiet spreken, maarzoowat hij zal geboord hebben zal bij spreken, eu de toekomende dingen zal tl. hij u verkondigen. Die tal mij verheerlijken; want hij zal t uit het mijne nemen , ir», en zal\'t u verkondigen. A1- wat de Vader heeft is bet mijne: daarom heb ik e- zegd dat hij \'t uit het mijne zal nemen en u verkondigen. 16. Een kleine tijd en gij zult mij niet zieu, en weleroiu een kleine tnd en gij 7.11\' 1 mij zien; want ik ga henen tot den Vader. 1". Sommigen dan uit zijne dis- cipelen zeiden tot elkander: Wat is dit dar hij tot ons zegt: Een kleine tijd eu gij zult mij niet zien , en weJer- om eeu kleine tijd en gij zult mij zien; en. Want ik ga IS.benen tot den Vader? Zij zeiden dan: Wal is dit dat hij zegt 1 Km. kleine tijd? Wij weten blei wat hij /.egt. Jezus dati bekende dat «Ij hem wilden vragen , en zeide tot hen: Vraagt gij daarvan onder elkander, dat ik e- zegd heh-. Keu kleine tijd* en gij zult mij niet zien . en wederom een kleine tijd en gij zult mij zien :- Voorwaar, voorwaar ik zeg ". dat gij zult st\'hreijeu eu klagelijk weetien , maar dn wereld xal

-ocr page 160-

-ocr page 161-



		JOHANNES 1H.
		!,.:;


		dat g(f mij gezonden heht, en hen liefgehad hebt gelijk ��\'�gij mij liefgehad hebt. Va* der, ik wil dat waar ik ben, ook die bij mij zijn die gij mij gegeven hebt, opdat /.ij mijn e heerlijkheid mogen aanschouwen, die gij mij gegeven hebt, want gij heht mij liefgehad v��r de grond - 35.legging der wereld. Regt- vaardige Vader, de wereld heeft u niet gekend; maar ik heb u gekend, en deze hebben bekend dat gil\' mij 26. gezonden hebt; en ik heb hun uwen naam bekemlge- maakten zal hem bekendma* ken, opdat de liefde waar- mede gij mij liefgehad hebt in hen zij, en ik in hen. HOOFDSTUK IH 1. Jezus dit gezegd hebbeu- de. ging uit met zijne ili-.fi pelen over de beek Kedron , waar een hof was, in welken hij ging en zijne discipelen. 2. En Judas die hem verried wist ��k die plaats, dewijl Jezus aldaar dikwijls verga- derd was geweest roet zijne 3.discipelen : Judas dan ge- nomen hebbende de bende krijgsknechten en eeniye die- naars van de overpriesters en farize<rs, kwam aldaar met lantaarnen en fakkelen �i. en wapenen. Jezus dan we- tende alles wat hem overko men zoude, ging uit en telde "i.tet hen: Wien zoekt gij? Zij antwoordden hem: Jezus den Nazarener. Jezus zeide tot hen: Ik ben \'t. En Judas die hem verried stond �ok 8. bij hen. Als hij dan tot ben zeide: Ik ben\'t, gingen zij achterwaarts en vielen ter 7. aarde. Hij vraagde hun dan wederom: Wien zoekt gij ? En zij zeiden: Jezus den 8. Nazarener. Jezus antwoord* de: Ik heb u gezegd dat ik \'t ben: indien gij dan nuj zoekt,zoo laat deze henen-
		mijne i» hef uwe, en h«t uwe \\n het uiijne; en ik ben ll-fn hen verheerlijkt. En ik ben niet meer in de wereld, maar deze lijn in de wereld, en ik kom tot u. Heilige Vilder, bewaar ie in uwen naain, die gij mij regeren hebt, opdat zij rrn zijn ge- 12. lijk als wij. Toen ik met hen in de wereld was, be- waarde ik ze in uwen naam: wie trij mij gereven hebt heb ik bewaard, en niemand uit hen is verloren gegaan, dan dexoon der verderfenis, op- dat de Schrift vervuld worde. 13. Maar nu kom ik tot u, en �preek dit in de wereld, op- dat zij mijne blijdschap ver- viild mogen hebben in zich. H.zelve. 11>. heb hun uw wonrd gegeven; en de wereld heeft ze tri huur, omdat zij van de wereld niet zijn, gelijk ala ik van de wereld niet ben. 15. Ik bid niet dat gij hen uit de wereld wegneemt, maar dat gij hen bewaart van den Irt-booze Zij zijn niet van de wereld, gelijkerwijs ik van 17-dc wereld niet ben. Heilig ze in uwe waarheid: uw IS. woord ii de waarheid. Gelij. kerwijs gij mij gezonden hebt in de wereld, alvio heb ik hen ook in de wereld ge- 1". xondeo; en ik heilig mijzel- ven voor hen, opdat ook zij geheiligd mogen zijn in 2n. waarheid. En ik bid niet al- leen voor deze, maar ook voor degenen die door hun woord in mij gelooven zul- 21. len : opdat zij allen ��n zijn , gelijkerwijs gij Vader in mij, en ik in u, dat ook zij in ons ��n zijn; opdat de wereld geloove dat gtf mij gezonden 2\'. hebt. Enikbeb hun de heer- Hjkheid gegeven die gij mij gegeven hebt, opdat xij ��n zijn gelijk ala wij ��n zijn: 21.ik in hen, en gij in mij; op- dat zij volmaakt tijn in ��n, en opdat de wereld bekenne

-ocr page 162-



		IM niihN l\'.gaati. Opdut het woord ver- vil ld zoude worden dut bij gezegd had : Uit degenen die gij mij gegeven htbt heb ik niemand verloren. ld. Sitiiiin Petrus dan heb- bende een zwaard, trok \'t �telve uit,, en sloeg des hoo- gepriesters dienstknecht en hieuw xijn regterooraf; en de naain van den dienstknecht 11.was Malcbu. Jezus dan zeide tot Pelrm: Steek uw zwaard in de scheede. De drinkbeker dien mij de \\ m- der gegeven beeft, zal ik dien niet drinken ? 12. I>e bende dan en de overat e over duizend en de dienaars der Joden namen Jezus geza- li>. me ulijk en bonden hem, en leidden hem henen, eerst tot Annas, want hij wat de vrouwivader van Kajafas, welke de hoogepriester van 14.dat jaar wat: Kajafas nu was degeen die den Joden geraden had, dat het nut was dat f �n* mensen voor het volk atierve. 16. En Sirnon Petrus volgde Jezus, en een ander di*ct- pel: deze discipel nu was den hoogepriester bekend, en ging niet Jezus in des lfi.hoogepriesters zaal; en Pi - (rus stond buiten san df dear. De anderediscipel dan die den hoogepriester bekrmi was, ging uit en sprak mei de deurwaarster, en bran 17. Petrus in. De dienstmaagd dan die de deurwaarster was zeide tot Petrus: Zijt ook gij niet uit de discipelen van dezen inensch ? Hij zeide: is. Ik ben niet. En de dienst- knechten en de dienaars stonden, hebbende een ko- lenvuur gemaakt, omdat bet koud was, en warmden zich ; en Petrus itond bij hen en warmde zich. 19. De hoogepriester dan vraagde Jezus van zijne dis. cipelen en van lijne leer.		NE8 18.

		SO.Jtxua antwoordt* hem: ik heb vrijuit gesproken tot de wereld; ik heb altijd geleerd in de synagoge en in den tempel, waar de Joden van alle planteen tezamenkoinen, en in \'t verborgen heb ik Cl.niets gesproken: wat onder- vraagt gij "\'U \' Ondervraag degenen die \'t geboord heb- ben, wat ik tot hes gepro- ken heb; zie, deze weten wm -2. ik gezegd heb. Knals hij dit zeide, gat\'een van de diena- ren, die daarbij stond, Jezus een kintiebakslag, zeggende: Antwoordt gij alzo� den hoo- 33. geprieiter ? Jezus antwoord de hem : Indien ik kwalijk gesproken heb, betuig van het kwade; en indien wM, \'M. waarom slaat gij mij? (An- naa dan had hein gebonden gezonden tot Kajafas den hoogepriester.) �&. En Simon Petrus stond en warmde zich ; zij zeiden dan tot hem: \'/. ijT ook gij niet uit zijne discipelen? Hij loo- cbende bet, en eelde: Ik \'2Ci. ben niet. Een van de dienst- knechten des hoogepriester, die maagschap was van den geen wien Petrus het oor af- gebouwen had, zeide: Heb ik u i.ift gezien in den hof "27. niet bem \'t Petrus dan loo- cbende het wederom; entei* stood kraaide de haan. SS. Zij dan leidden Jezus van Kajafas in het regtbuis, en het was \'s morgens vroeg. En tij gingen niet in bet regtbuis, opdat zij niet ver. ontreinigd souden worden, maar opdat zij hel pascha 29,«teil mouten. Pilatua dan ging tot ben uit, eu zeide: Wat beschuldiging brengt gij 30, tegen dezen inensch ? Zij «»\'- woordden en zeiden tot hem : Indien deze geen kwaad- doener was, zoo zouden wij hem u niet overgeleverd heb- 8\|. ben. Pilatua dan zeide tot ben: Neemt g$f hein en oor-

-ocr page 163-



		JOHANNES 19.

		dcell hem naar uwe wet. 1>« Joden dan zeiden tot hein : Het ia ons niet geoorloofd :�. iemand te dooden. Opdat het woord van Jezus vervuld wierd, dat hij gezegd had het eek en ph ilc boedanigen dood hij sterven zoude. 33. Pilatus dan ging wederom in het rcgthuis.en riepJe. zus, en zeide tot hem : Zijt gij de Koning der .loden * 34. Jemt antwoordde hem: Zcnt gij dit van uzelven, of heb- hen \'t ii anderen van mij ge- .vi.iei�ii: 1\'ilaius antwoordde: Hen ik een Jood? Uw volk en de overpriesters hebben u aan mij overgeleverd: wat ttft.bebt Rij gedaan ? Jezus «in- woordde: Mijn koningrijk is niet van deze wereld: in- dien mijn koningrijk van de- ze wereld was, zou zonden mijne dienaars gestreden hebben , opdat ik den Joden nietwareovergeleverd; maar nu is mijn koningrijk niet. :i". vanhier. I\'Hatus dan zeide tot hem: Zijt ^ijdan een ko- ning ? Jezus antwoordde: Gij zegt dat Ik een koning ben. Hiertoe ben ik geboren en hiertoe hen ik in de wereld gekomen, opdat ik dcrwaar- heid getuigenis geven zonde. Ken iegelijk die uit de waar- beid is hoort mijne stem. :«. I\'Hatus zeide tot hem: Wat is waarheid ? En als hij dst gezegd had, ging hij weder- oiu uit tot de Joden, en zeide tot hen : Ik vind geen schuld -.i.in hem. l>och gij hebt. een gewoonte, dat ik u op het paecha eenen loslate: wilt gij dan dat ik u den Koning ln.der Joden loslate? Zij dan riepen allen wederom, »eg- xende: Niet dezen, maar liarabbas. En Barabbas was een moordenaar. HOOFDSTUK 1». 1. Toen nam I\'ilatua dan Je- 2. zus en geeselde hem.* En de		krijgsknechten een kroon van doornen gevlochten heb- bende, zetteden die op zijn bool\'d,en wierpen hein ern 3.purperen kleed om, en zei- den: Wees gegroet gij Ko- ning der Joden ; en zij gaven hem kinneuaksla^en. 4. Pilatus dan kwam weder* om uit, en zeide tot hen: Zie, ik breng hem tot ulie- den uit, opdat gij weetdHt ik in hem geen schuld vind. a. Jezus dank wain uit, dragen* de de doornenkroon en bet purperen kleed; en Pitatv* zeidetot hen. Zie.demeii\'ch. 6. Als hem dan deoverpriesters en de dienaars zagen , riepen zij, zeggende: Kruis hem, kruis hem. Pilatus zeide tot hen: Neemt giflieden hem en kruist hem, want ik vind 7. in hein geen schuld. DeJo- den antwoordden hem: Wij hebben een wet, en naar onze wet moet. bij sterven, want hij heelt zichzelven Gods Zoon gemaakt. 5. Toen l\'ilatus dan dit woord hoorde werd bij meer be- D.vretsd.en ging wederom in het regthuis, en zeide tot Jezus; Vanwaar tijt gij \'- Maar Jezus gat\' hem geen Iii.amwoord. l\'ilatus dan zeide tot hem : Spreekt gij tot mij niet ? Weet gij niet dat ik magt heb u te kruisigen en ll.magt heb u lostelaten ? Je- zus antwoordde: Gij zoudt geen magt hebben tegen mij, indien het u niet van boven gegeven was. daarom die mij aan u heeft overgeleverd , 13, heeft grooter zonde. Van toen af zoebt l\'ilatus hem lo«tela- ten;maar de Joden riepen, zetrgende: Indien gij dezen loslaat, zoo zijt gij des kei- zers vriend niet: een iegelijk \'i ie zichzelven koning maakt, wederspreekt den keizer. 13. Als Pilatus dan dit woord boorde, bragt hij Jezus uit, en zat neder op den regter.

-ocr page 164-



		J0HANNE8 19.
		I.,f.


		stoel, in d* pumi. genaamd Lithoatrotoa, cd In \'t I�«. 11. breeuwsch Gnbbatlia. Kn het was de voorbereid in* van het pascha, en omtrent de zeade ure; en hij zeide tot de Jo- 1-i.den: Zie, uw Koning. Mur zij riepen: Neem weg, neem wee, krui» hem. Pilatus zel- de tot hen : /al ik uwen Ko- ning kruisigen ? De over- priesters antwoordden: Wij nebben veen koning dan den 16. keizer. Toen gaf hij hem dan hun over, opdat hij gekruist zoude wotden, Kn zij namen Jezus en 17.leidden hem weg, en hij dra- tcende zijn kruis, ging uil naar de plaat* genaamd Hoofd schedelplaats, welke in \'t Hebreeuwsi-h genoemd 18. wordt Oolgorha; alwaar zij hem kruisten en met hem twee anderen, aan elke sijde Nfii. en Jezus in\'t midden. iv. Kn i\'ilatus schreef ook een opschrift, en zetteda\' op bet kruis; en er was geschreven: Jltzra l)K NlKAKKN�K, IIK %Koniv; iikk JoitKN. Dit op- schrift dan lazen velen van de Joden, want de plaats waar J er.us gekruist werd was nabij de stad; en het was ge- schreven in \'t llebreeuwech, in \'t Grieksch, >,, in \'t La- 31.lijn. De overpriestera dan der Joden zeiden tot Pilatua: Schrijf niet: De Koning der Joden, maar dat hij gezegd heeft: Ik ben de Koning der 33. Joden. Pilatus ant woordde i Wat ik geschreven heb, dat heb ik geschreven. 23. De krijgakneehten dan als zij Jezus gekruist hadden, namen zijne kleederen \'en maakten vier deelen, voor eiken krijgsknecht een deel) en den rok. De roti nu was zonder naad, van boven	wien dit zijn zal; opdat de Schrift vervuld worde, die zegt: /.ij hebben mijne kleederen onder zich verdeeld, e n o v e r m ij- ne kleeding hebben zij het lot geworpen. Dit hebben dan de krijg* knechten gedaan. SA. Kn bij het kruit van Jezus stonden zijne moeder, en zijnr inoedersiuMer Maria de vrouw van Klopaa, en �6. Maria Magdalena. Jezus nu ziende itf«* moeder, en den discipel dien hij liefhad daarbij staande, zeide tot zijne moeder: Vrouw, zie. 7.uw zoon. Daarna zeide hij tot den discipel: Zie, uwe moeder. Kn van die ure aan nam haar de discipel in zijn S. Hierna Jezus wetende dat nu alles volbragt was, op- dat de Schrift zoude vervuld \'J.worden, zeide: Mij dorst. Kr stond dan een vat vol edik, en zij vulden een spons met edik, en omleiden ze met hysop, en bragtcn ze aan 30.zijneu mond. Toen Jezus dan den edik genomen had, zei- dehij: Het is volbragt, en bet hoofd buigende gaf hij den geeat. 81. De Joden dan, opdat de ligchamen niet aan het kruis zouden blijven op den tab. bat, dewijl het de voorbc- rcidingwas, (want die dag des sabbats was groot), ba. den Pilatus dat hunne bee- nen zouden gebroken en zij t3. weggenomen worden. De krijgsknechten dan kwa. men. en braken wel de bee- uen des eersten en des umie ren die met hem gekruist 4:i.was, maar komende tot .ie. zus, als zij zagen dat hij nu gestorven waa, zoo braken
		24. uit ��n stuk geweren; zij dan :u zij zijne beenen niet, maar zeiden tot elkander: Laat een der krijgsknechten door- ons dien niet acheurco, maar stak zijne sijde met een Iaat ons daarover loten, voor¹ speer, en terstond kwam er

-ocr page 165-



		JOFIANNES 20.
		ir.7


		X�.bloed f 11 water uit. En die het gezien heeft die heeft het getuigd, en zijn getuigenis is waarachtig, en hij weet dat liij zegt \'t geen waar is, opdat ook gij gelooven UC.moogt. Want deze dingen Kij d geschied opdat de Schrift vervuld worde: Oeenbeen van hem gal verbroken \'��\' w o r d f. n ; en wederom zegt een andere Schrift i /, ij i u 1 - 1 e n z i e n in welken e ij gestoken he bben. 38. En daarna Jozef van Arl- mathla (dfe een diacipel van Jezus wat, maar bedekt om de vrees der Joden) bad l\'i- latus dat hij mogt het lig- chaani van Jezus wegnemen ; en Pllatus liet het toe. 11 ij dan ging en nam het llg- W. chaam van Jezus weg. En Nicodemua kwam ��k, (die dea nachts tot Jezus bet eerst gekomen was), bren- gende een mengsel van mirre en aloc, omtrent honderd i0. ponden pewigt. Zij namen dan het ligchaam van Jezus en bonden dat in linuen doeken met de specerijen, gelijk de Joden de gewoonte 41. hebben van begraven. En er was in de plaats waar hij �ekruint was een hof, en in en hof een nieuw graf, in hetwelk nog nooit iemand 42, gelegd waa geweest: al- daar dan leiden zij Jezus, oin de voorbereiding der Jo- den, overmits het graf nabij was. HOOFDSTUK «O. 1. En op den eersten dag der week ging Maria Magda* lena vroeg, als het nog du in- ter was, naar het graf, en zag den steen van het graf ".weggenomen. Zij liep dan en kwam tot Simon Petrus en lot den anderen discipel, welken Jezus liefhad, en zeide tot hen: Zij hebben den Heer weggenomen uit		het graf, en wij weten niet waar zij hein gelegd hebben. 3. Petrus dan ging uit, en de andere discipel, en zij kwa- 4. men tot het graf; en deze twee liepen tegelijk. Eu de andere discipel liep vooruit. sneller dan Petrus, en kwam 5. het eerst tot het graf; en als hij nederbukte zag hij de doeken liggen, uogtans ging 6. hij er niet in. Simon Petrus dan kwam en volgde hein , en ging in het graf, en zag 7. de doeken liggen; en den zweetdoek , die op zijn hoof»! geweest was, xag hij niet bij de doeken liggen , maar afzonderlijk in een andere S.plaatstezamengerold. Toen ging dan ook de andere dis- clpel er iu , die het eerst tot het graf gekomen was, en 9.zag het en gelooide: want zij wisten nog de Schrift niet, dat hij van de dooden 0. moest opstaan. I>e disei- pelen dan gingen wederom naarhuis. ... 1. En Maria stond buiten hij het graf weenende. Als zij dan weende, bukte zij in het 2. graf, en zatr twee engelen in witte kletteren zitten .��n aan het hoofd en ��n aan de voeten, waar het ligchaaiii S. van Jezus gelegen had. En die zeiden tot baar: Vrouw , wat weent gij ? Zij zeide tot hen: Omdat zij mijnen Heer weggenomen hebben, en ik weet niet waar zij hem ze- .l.legd hebben. Enalszij.dtt gezegd had, keerde zij zich achterwaarts, en zag Jezus staan, en zij wist niet dat. 15. het Jezus waa. Jezus zeide tot haar: Vrouw , wat weent gij? Wien zoekt gij? Zij meenende dat het de bove- nier was, zeide tot hem: Heer, zoo f if hem wj/gedra_:gen hebt, zeg mij waar gij hein gelegd W. en Ik «1 fi. hem wegnemen. Jeiua zeide tot haar: Maria! Zij zich

-ocr page 166-

-ocr page 167-



		J01IA.NNKS 21.

		ti. Eu hij zeide tot hen: Werpt bet net aan de re g terzijde van \'t achip, en gij zult «in- den. Zij wierpen \'t dan , en kunden hetzelve niet meer trekken vanwege de menigte 7. der visschen. Dr discipel dan welken Jezus liefhad xeide tut Petrus: Het is de Heer. Simon Petrus dan hourende dat het de Heer waa, omgordde het opper kleed (want hij waa naakt) en wierp zichzelven in de S. zee. En de andere discipelen kwamen met het scheepkeu, i want zij waren niet ver van \'t land , maar omtrent twee- honderd ellen), slepende het 9. net met de visscuen. Ala zij dau aau \'t land gegaan wa- ren, zagen zij een kolenvuur liggen, en visch daarop Iig- 1U.«en, en brood. Jezus zeide tot hen: Urengt vande\\in- achen die gij nu gevangen tl. hebt. Simon Petrus ging op en trok bet net op het land, vol groote visschen, lot hou. derd drie�uvijftig; en boe- wel «r zoovele waren, zoo Inscheurde het net niet. Jezus zeide tot hen: Komt her- waarta, houdt het middag- maal. En uiemand van de discipelen durfde hem vra- gen: Wie zijt gij? wetende li.dHt bet de Heer was. Je* zua dan kwam, en nam het brood, en gaf het hun, en U.den visch desgelijks Dit waa nu de derde maal dat Jezus zijnen discipelen ge- openbaard is, nadat hij van de dooden opgewekt waa. la. Toen zij dan het middag- maal gehouden hadden, zei- de Jezus tot Simon Petrus: Simon Jumi\'h.-wiii, hebt gij mij liever dan deze ? Ii ij Mi- da tot hem: Ja Heer, gij weet dat ik u liefheb. Hij seide tot hem: Weid mijne Ui. lammeren. Hij zeide weder- \'im tot hem ten tweeden male: Simon Jona\'» t",.»,		bebt gij mij lief ? Hij zeide tot hem: J« Heer, gij weet dat ik u liefheb. Hij zeide tot hem: Hoed mijne cha- 17. pen. Hij zeide tot hem ten derden male : Simon Jona\' titan , hebt gij mij lief ? Pe- trus werd bedroefd, omdat hij ten derden male tot hein zeide: Hebt gij mijliel\'? en zeide tot hem: Heer, gij weet alle dingen, gij weet dat ik n liefheb. Jezus zeide tot hem: Weid mijne scha. IS. pen. Voorwaar, voorwaar zeg ik u, toen gij jonger waart, «orddet gij uielveu en waudeldet alwaar gij wil- det; maar wanneer gij zult oud gewmden zijn, zoo zult gij uwe banden uitst rekken, eu een ander zal u gorden en brengen waar gij niet 19. wilt. En dit zeide hij, be- teekenende met lioedauigen diod hij God verheerlijken zoude. En dit gesproken hebbende xeide hij tot hem: Volg mij. SO, En Petrus zich omkeerende <ag den discipel volgen wei- ken Jezus liefhad, die ook aan het avondmaal op zijne borat gevallen waa eu ge- zegd bad: Heer, wie ia \'t 21. die u verraden zal ? Als Pe- trus dezen zag, zeide hij tut Jezus: Heer, maar wat xal 22. deze? Jezua zeide tot beni: ludien ik wil dat hij blijve totdat ik kom, wat gaat het S.\\x aan? Volg xij mij. Dit �voord dan (ing uit onder de broederen, dat deze discipel niet zoude sterven; en Jezus had tot hem niet gezegd dat hij niet sterven zoude, maar: Indien ik wil dat hij blijve totdat ik kom, wat g««i het u aan? 14. Deze ia de discipel die van deze diagen getuigt en deze dingen geschreven beeft, eu wij weten dat zijn getuigeuis [S. waarachtig ia. Euersljn nog vele andere dingen die Jezus

-ocr page 168-



		00 fUNDKI.INQKN 1. K*il«Rii keelt, welke ZQOttJi* de Wereld zelve ile geat\'lire- rik tn \'i bijzonder geachre-l ven boeken niet zoude be- ven verden, ik acht dat ook I vatten. Amen.

		OH RANDEL1NGRK

		A POSTELEN,

		BESCHREVEN
		DOOK LU<JAS

		genheden, die de Vader in lijn eigene uiagt gesteld S.heeft; maar gij mlt ontvan gen de kracht dea Heiligen Geeatea die over u komen zal, en gij zult mijne getui* gen zijn, zoo te Jeruzalem ala in geheel Jud�a en Sa. marie , eu tot aan bet uit er y. ate der aarde. En ala bij dit gezegd had , werd hij op> genomen daar zij het za- gen, en een wolk nam hem 10. weg van hunue oogeo. En ala zij hunne oogen naar den hemel hielden terwijl hij heuenvoer, zie, twee mannen atooden bij ben in 11. witte kleeding, welke ook zeiden i Gij Galileeacbeman. nen, wat ataat gij en ziet �p naar den hemel ? Deze Jezua, die van u opgenomen ia in den hemel, zal alz�� komen gelijkerwija gij hem naar den hemel hebt zien henenvaren. 12. Toen keerden zij weder naar Jeruzalem, van den berg die genaamd wordt de OlijfAerjr, welke ia nabij Je- ruzalem, liggende vandaar ut. een aabbatareia. E-n ala zij ingekomen waren, gingen zij op in de opperzaal waar zij bleven, namelijk Petrua en Jarobua, eu Johannea, en Andr�aa, Filippna en
		HOOFDSTUK I. I. Het eerate boek heb Ik gemaakt, o Theofilua, van al hetgeen Jezua begonnen heeft beide te doen en te S.leeren, tot i>i> den dag op welken hij opgenomen la, nadat hij door den Heiligen Geeat aan de apoatelen, die hij uitverkoren had, bevelen :i.bad gegeven; aan welke hij ook, nadat hij geleden had, ziehzelven levend vertoond heelt, met vele gewiaae keu- teekenen, veertig dagen lang, zijnde van hen ge- zien, en sprekende van de dingen die het koningrijk t.Goda aangaan. En ali bij met hr,_t vergaderd vu, be- val hij liun dat zij van Jeru- salem niet arbeiden souden, maar verwarhteo de belofte dei Vadera, die gij (zeidr hij) van mij gehoord hebt, i.wMiit Johaanea doopte wel met water, maar g\\f mlt met den Heiligen Geelt, ge- doopt worden niet lang na fi. deze dagen. Zij dan dieteza- mengekomen waren vraag, den hein, leggende: Heer, snit gij in dezen tijd aan larael het koningrijk weder- 7.oprigten? En hij teide tot hen: Het komt u niet toe te weleu de tijden of gele-

-ocr page 169-



		HANDELINGEN il.
		161

		Thomas, Bartholomeus en Mattheua, Jacobua de toon vhij AllVir». «u SilUUD \'At\\o- tea, en Judas de broeder van i I.Jacobus, Deze allen waren eendragtig volhardende in \'t bidden en smeek en _f met de vrouwen, en Maria de moeder van Jexua, en met zijne broeden. 15. I\'.n in die dagen atond le- trus op in \'t midden der <li f\\pelen, en iprak (erwaa nu een schare bij��n van om- trent honderd en i. wint is 16. personen) : Mannen broe- dera, deze Schrift moest vervuld worden, welke de Heilige Geest door den mond Davids voorzegd heeft van Judas, die de leidsman ge- weest ia dergenen die Jeius 17. vingen; want hij was niet ons gerekend en had het lot deier bediening verkregen. IN. Deze dan beeft verworven een akker door het loon der ongeregtigheid, en voorover- gevallen lijnde ia midden opgenomen, en al xijne in gewanden zijn uitgestort 19. en het is bekend gewordei allen die te Jeruzalem wo nen, altoo dat die akker in hun eigen taal genoemd wordt Akeldama, dat is, een \'.\'<�. akker des bloeds. Want er staat irescbreven in \'t boek der psalmen: Z f j n e w o o n- stede worde woest, en er zij niemand die in dezelve wone, en: Een ander neme zijnopsie- 21.nersambt. Met ia dan noodig dat van de mannen, die met ons omgegaan heb. \'irn al den tijd in welken de Heer Jezua onder ons in 22.en uitgegaan is, beginnende ^van den doop van Johannes, <ot den dag toe op welken bij van ons opgenomen ia, �(n derzelvemet ons getuige 23. vi orde zijner opstanding. En zij stelden er twee, Jozef genaamd Barsnbaa, die toe		genaamd wan Jushis, m 24. Matthias. Kn zij baden en zeiden: Gij Heer, gij kenner der harten van allen, wijn van deze twee ��n aan dien 26.gij uitverkoren hebt, om ie ontvanren het lot van deze bediening en dit apostel� schap, waarvan Judas afgr- weken is, dat hij henenging 2fi.inzijn eigen plaats. Kn zij wierpen hunne loten, en het lot viel op Matthias, en hij werd met algemeene toe - stemming tot de elfapnste- len gekozen. HOOFDSTUK l. 1. �n ala de dag van het pinkaterr>e«f vervuld werd, waren zij allen eendragtig 2. bijeen. Kn er geschieddr haaetelijk uit den hemel een geluid, gelijk als van . een geweldigen gedreven wind, en vervulde het geheele buis :i.waar zij zaten; en van hen werden gezien verdeelde ton> gen als van vuur, en het zat i op een iegelijk van hen ; en zij werden allen vervuld met den Heiligen Geest, en be- gonnen te spreken met. an- dere talen , zooals de Geest hun gaf ulttespreken. S. Eu er waren Joden te Je- ruzalem wonende, god vruch\' tige mannen van allen volke dergenen die onder den he- li.mei zijn: en ala deze stem geschied was, kwam de me- nigte tezamen en werd be- roerd, want een iegelijk hoorde hen in ttijn eigen taal 7. spreken En zij ontzetteden lich allen en verwonderden zich, zeggende tot elkander: \'/At, zijn niet alle deze die s.daar apreken Galilecra? En hoe booren wij ze een tege- tijk in onze eigen taal in y. welke wij geboren zijn ? l\'ar- thers en Meden en Klaini- ii-ii, en die inwoners zijn vanMesopotami*.^;,en Jmi�a, en Cappadocl�, Pontus en

-ocr page 170-



		1NGKN i.
		ii nm.i.


		Ui.Azii. en Krygi�, en Pain- fyli�, Egypte, en de deelen vhii Ltbye hetwelk bij Cyrenc lig, en uitlandsche Romei- nen , beide Joden en Jodege U.nooten, Oetenzen en Ara- bieren , wij faooren ze in oDze tulen de groote werken Gods 12. spreken. En zij ontzetteden /.iel] allen en werden twijfel- moedig, zeggende de ��n tegen den ander: Wat wil IS, toch dit zijn ? En anderen «pottende zeiden: Zij zijn vol zoeten wijn. II. Maar l\'etrua staande met de elf, verhief zijne stem en «prak tot hen: Gij .Tood«che mannen, en gij allen die te Jeruzalem woont, dit zij u bekend, en laat mijne woor- ileti tot uwe ooren ingaan. i.i, \\v«nt deze zijn niet dron- ken, gelijk gij vermoedt; want het is eerst de derde 16.ure van den dag; maar dit is het wat gesproken is tioor 17-den profeet Joelt En het zalzijn in de laatste dagen (zegt Gnd), ik ?. al uitstorten van inij- n e n Geest op alle vleesch, enuwezonen en uwe dochters zul. lenprofeteren.cnuwe jougelingenzulleuge- zigten zien, en uwe nudenznllendroomen IN.drooinen; en ook op mljnedienstknecbten en op mijne diensr- uiaagden zal ik in die dagen van mijnen Geest uitstorten, en zij zullen profeteren. l\'i. IS ii ikzalwonderenire- ven in den heinel bo- v c n, e n teekenenopde aarde beneden, bloed en vuur en rookdamp. 20. De zon zal veranderd worden in duisternis, en de in aan in bloed, eerdat de groote en doorluchtige dag des Si. M i\'iri\' u koint. Kn het		zal zijn il at ren iflge- lijk, die den naam de« Heerenzalaanroepen, �22. zalig zal worden. Gij Isra�litische mannen, hoort deze woorden: Jezus de Na- zarener, een man van God onder ulieden betoond door krachten en wonderen en teekenen , die God door hem gedaan beeft in \'t midden vau ii. gelijk ook gij zelve ill.weet: dezen, door den bc- paalden\'raad en voorkennis Gods overgegeven zijnde, hebt gij genomen en door de handen der onreitvaar- digen aan \'/ kruit gehecht --t.pn gedood : welken God op- gewekt heeft, de smarten des doods ontbonden heb- bende, alzoo het niet moge- lijk was dat hij van denzelve zoude gehouden, worden. _.i. Want David zegt van hem: Ik zag den Heer teal- len tijde v��r mij: want hijisaanmijne regter- hand, opdat ik niet be- 20.wogen worde. Daarom is mijn hart verblijd enmijn tong verheugt zich, ja ook mijn vleesch zal rusten in ?7.hope; want gij zult mijne ziel in de hel niet verlaten, eniuli uwen Heilige niet «rergeven om verder- SM.ving te zien. Gij hebt mij de wegen des 1 e- vens bekendgemaakt; g ij zult in ij vervullen met verheiiging door 29. uw aangetigt. Gij man nes broeders, het is wi; «e oorloofd vrijuit tot u te «pre- hen van den patriarch David. dat hij beide gestorven en begraven is, en zijn graf is onder ons tot op dezen dag. 80. Alzoo bij dan een profeet was, en wist dat God hem met eede gezworen had, dat hij uit de vrucht zijner len � de, zooveel het vleeech aan-


		\\

-ocr page 171-

-ocr page 172-



		IJ NOEN ;(.
		161 rUM\'l /.wandel. In heiu grijpende hij de regterhand, rigtte hij Atmapien terstond werden zijne roeten en enkels vast, H.en hl) opspringende stond en wandelde, en ging met hen in den tempel. wande- lende en springende en )o- tf.vendeGod. Kn al het volk san hem wandelen en (iod 10. loven; en zij kenden hem dat hij die was, die om een aalmoes gezeten had aan de Schoone poort des tempels , en lij werden vervuld met verbaasdheid en onttetting over hetgeen hem geschied was. 11. En als de kreupele, die ge- zondgemaakt was, aan IV trus en Johannes vasthield, liep al het volk gezamenlijk tot hen in In t voorhof\'t welk Salomo\'s voorhof genaamd 12.wordt, verbaasd zijnde. �n Petrus dat ziende, antwoord- de tot het volk i Oij Israeli- tiicbe mannen , wat verwon dert gij ii over dit, of wat ziet gij io» sterk op ons, alsof wij door onze eigene kracht of godzaligheid de zen hadden doen wandelen? 13, De God Abrahams en Isaaks en Jakobs, de God onser vaderen, heeft zijn kind Je- iii» verheerlijkt, welken g tf overgeleverd hebt, en hebt hem verloochend voor het aangezigt w»n Pilatus, als hij oordeelde dat men Arm II. zoude loslaten; maar «y hebt den Heilige en Regt- vaardige verloochend, en hebt begeerd dal u een man die een doodslager was zoude 15.geschonken worden; en den Vorst des levens hebt gij ge dood : welken God opgewekt heeft uit de dooden, waar- In. van wil getuigen zijn. En door het geloof in zijnen naam heeft zijn naam de- ten gesterkt, dien gij ziet en kent; en het geloof dat door hem is heeft hem deze\'

		volmaakte gezondheid g»ge- ven, In u aller tegenwnor- digheid. 17. En nu broeders, ik weet dat gij \'t door onwetendheid gedaan hebt, gelijk ala ook 18. uwe oversten; maar God heti\'t alz�� vervuld \'t geen hij door den mond van al zijne profeten tevoren ver- kondigd had, dat de Chris. 19. tus lijden zonde. Betert u dan en bekeert u, opdat uwe zonden mogen uitgewischl worden, wanneer de tijden der verkoeling zullen geko- men zijn van het aangezigt 30. des Heeren, en hij gezonden zal hebben Jezus Christus, die u tevoren gepredikt is : 21. welken de hemel moet ont- vangen tot de tijden der we- deroprigting aller dingen, die God gesproken heeft door den mond van al zijne heilige 98, profeten van alle eeuw. Want Mozes heeft tot de vaderen gezegd: DeHeeruwGod tal u een profeet ver- wekken uit uwe broe- deren gelijk mij: dien zultgiihooreninalles wat hij tot u spreken 93,zal; en hetialgeschie- den dat alle ziele die dezen profeet niet zal gehoord hebben, uit- geroeid zal worden uit 24.net volk. En ook al de pro (eten van Samuel aao, en die daarnagtrolgd zij», zoovelen als er hebben gesproken, die hebben ook deze dagen (e- 25.voren verkondigd. Gijlieden zift kinderen der profeten, en des verbonds \'t welk God met onze vaderen opgerigt heeft, zeggende tot Abra- ham: En in uwen tade zullen alle geslachten der aarde gezegend 20. worden. God opgewekt heb. bende zijn kind Jetus, heeft denselven het eerst lot n ge- zonden, dat hij ulieden ze. genen zoude, daarin dat bij

-ocr page 173-



		HANDELINGEN t is",

		een fagelijk rfln h afkeere mn uwe boosbeden. HOOFDSTUK 4. I. En terwijl itj tot het volk spraken, kwamen daarover tot hen de priesters en de hoofdman den tempels en dr -. aadduce�rs, «eer ontevreden lijnde, omdat rij het volk leerden en verkondigden in Jeans de opstanding uit de 3 dooden, en xij sloegen de handen aan hen en xetteden ze in bewarintctot den ande- ren date; want het wil nu l. avond. En velen van dege- nen die het woord gehoord hadden geloofden, en het getal der mannen werd om- trent vijfduizend. i. En het geschiedde dea an- deren daags, dat hunne o- versten en ouderlingen en schriftgeleerden te Jeruxa- 6,lera vergaderden, en Annas de hoogepriester, en Kajafas en Johannes en Alexander, en zoovel en er van het hoo- gepriesterlijk geslacht wa- 7.ren; en als xij xe In het midden gesteld hadden, vraagden xij: Door wat kracht of door wat naam hebt gijlieden dit gedaan ? ".Toen xetde Petrus, vervuld zijnde met den Heiligen Geest, tot hen: Gij oversten dea volks en gij ouderlingen 9. Israels, hIzoo wij heden ge- regtelijk onderzocht worden over de weldaad aan een krank mensch geschied, waardoor hij gezond k< * \'or- lO.denis, xoo xij aan u allen kennelijk en aan het gan- sche volk Israels, dat door den naara van Jezus Chris- tua den Naxarener. dien gtf gekruist hebt, weiken God van de dooden heeft opge- wekt, door hem seg \'* ataat deze hier v��r u gexond. II. Deze is de steen die van u, de bouwlieden, veracht is, welke tot een hoofd dea		IJ.hork" geworden in. En de zaligheid ia in geen ander; want er ia ook onder den hemel geen andere naam die onder de menvehen geteven is, door welken wij moeten zalig worden. 13. Zij nu xiende de vrijmne. digheid van Petrus en ,lo- bannes, en vernemende dat zij ongeleerde en eenvoudige mensenen waren , verwon- derden zich, en kenden ben dat zij met Jezus geweest 14. waren; en ziende den mensen bij hen staan die genexen was, badden xij niets daar- 15. tegen te zeggen. Kn bun geboden hebbende uittegaan buitenden raad, overleiden 16. zij met elkander, xeggende: Wat zullen wij dezen men- schen doen? Want dat er een bekend teeken door hen geschied ia , in openbaar aan allen die te Jeruxalem wo- nen, en wij kunnen \'t niet 17. loochenen; maar opdat het niet meer en meer onder bet volk verspreid worde, laat ons hen scherp dreigen, dat zij niet meer tot eenig mensen 18. in dexen naam spreken. Kn als zij xe geroepen badden , zeiden xij bun aan, dat zij ganschelijk niet zouden spre- ken noch leeren in den naam IV, van Jezus. Maar Petrus en Johannes antwoordende zei den tot hen: Oordeelt gij ot\' het regt is voor God, ulieden meer te hooren dan God; 20.want wij kunnen niet laten te spreken \'t geen wij gezien 31.en gehoord hebben. Maar xtj dreUden ze rog meer. en lieten xe gaan, niets vinden- de boe zij ze straften zou- den , om des volks wil; want zij verheerlijkten allen God over bet geen er geschied 22,was; want de mensch was meer dan veertig jaren oud, aan welken dit teeken der grnesine geschied was. Cl. Kn zij losgelaten zijnde

-ocr page 174-



		ir.t. HANDEL kwamen tot. <\\<- hunnen, en verkondigden alwat de over- priesters en de ouderlingen Jl.tot hen gezegd hadden, Eu hIk deze (/./\' hoorden, hieven /.ij eendrsgtig hunne »iem op tot Qod en zeiden: Heer, rij lijt de God die gemaakt hebt den hemel en de aarde en de zee en alle dingen die SA. in dezelve zijn; die door den mond vnn Davfd uwen knecht «ezegd hebt: Waarom woedendebe�denenen hebben de volken ij de- Ie dingen bedacht? Sfi. De k o n i ii ke n der aar- de fijn (examen opge- itaan, en de oversten x ij n bij��nvergaderd tegen den Heer en te- gen zijnen Geaalfde. 27. Want in waarheid zijn ver- gaderd tegen uw heilig kind Jezus, welken gij gezalfd hebt, beide Herodes en Pon. tius I\'iiatus, met de heidc- nen en de volken Israels. �28.0111 te doen alwat uwe hand en uw raad tevoren bepaald had dat geschieden zoude. \'."i.Kn nu dan Heer, zie op hunne dreigingen, en geef uwen dienstknechten mei alle vrijmoed i ghe id uw Ml. woord te \'preken, daarin dat gij uwe baud uimrekt «tt genezing, en dat teeke- nen en wonderen geschieden door den naam van uw hei- itl.Iig kind Jezus. En als zij gebeden badden, werd de plaats in welke zij vergaderd waren bewogen, en zij wer- den allen vervuld met den Heiligen Geest, en spraken het woord Gods met vrij- moedigheid. \'A\'2, Kn der menigte van dege. nen die geloofden was ��n hart en ��n ziel, en niemand zcide dat iets van \'t geen hij had zijn eigendom was, maar alle dingen waren hun -\'1\'. gemeen. En de apostelen gaven met groote kracht ge-		INGKN ...

		tuigenis van de opslandiug des Heeren Jezus; en er was froote genade over hen l- en. Want er was ook nie- mand onder ben die gebrek had; want soovelen als er bezitters waren van landen of huizen, die verkochten 7.ij, en bragten den prijs der verkochte goederen* en leiden die» aan de voeten der apoa- Ha telen; en aan een iegelijk werd uitgedeeld naardat eik 36. van noode bad. En Joses, van de apostelen toegenaamd Barnabas, (\'t welk is, over gezet zijnde, een zoon der vertroosting) ► een leviet, 37.van geboorte uit Cyprus, al- zoo hij een akker had, ver- kocht dien , en bragt het geld en Icide het aan de voeten der aposteleu. HOOFDSTUK ft. 1. En een zeker man met name AnaniAs, met SafUra zijne vrouw, verkocht een 2. have, en onttrok van den prijs, ook met medeweten zijner vrouw, en bragt een neker deel en leidt* dat aan 3. de voeten der apostelen, i\'.n I\'etrusieide: Anauias, waar- om beeft de satan uw hart vervuld, dat gij den Heili gen Geest liegen zoudt en onttrekken van den pri.is 4.dealands? Zoo het gebleven was, bleef het niet het uwe, en verkocht zijnde, was het uiet in uwe raagt? Wat ia \'t dat gij deze daad in uw hart hebt voorgenomen ? Gij hebt den menschen niet ge- Ij.logen maar Gode. En Ana- uias deze woorden hoorende viel neder en gat\'den geest. En er kwam groote vrees over allen die dit hoorden. 1.. Kn de jongelingen opstaan* de schikten hem toe. eu droegen hem uit, en begroe- ven hem. 7. Eu bet was omtrent drie uren daarna, dat ook zijne

-ocr page 175-

-ocr page 176-

-ocr page 177-

-ocr page 178-



		HANDELINGEN\' 7.
		i;n


		Hl Slju KrMHI\'lll , l>r>filiti,<tr l.\'»- in vijfenzeventig zielen. En Jakob kwam at\' in Egypte, rn stierf, hij zelf mi onze Ifi. vaderen ; en zij werden over- «puran\' naar Sicbem, en gelegd in bet graf, \'t welk Abraham gekocht had voor een soiu geld, van de tonen van Ucmor den vader van Sichem. 17. Maar als nu de tijd der be- iofte die Ood aan Abraham gezworen had genaakte, wiea het volk en verinenig- is.vuldigde in Egypte; totdat een ander koning opttond, die Jozef niet gekend had. 19. Ueze gebruikte lisiigbeid tegen ont geslacht, en ban delde kwalijk met onze va- deren, zoodat ze hunne jonge kinderen moeaten wegwer- pen, opdat zij niet zouden ~.H>.vermenigvuldigen. In wei- ken tijd Mozes werd ge- boren, ni was uitnemend schoon; welke drie maan* den opgevoed werd in liet il. buis zijns vaders; en ala bij weggeworpen was, nam hem de dochter van Farao op, en voedde hem voor zicbzelve ::.oj. tui .\'i\'ii z.....1, En Mozea werd onderwezen in alle wijs- beid der Kgyptenaren, en was raagtig in woorden eu in werken. 23. Als hem nu de tijd van veertig jaren vervuld was, kwam hem in zijn hart zijne broeders de kinderen Isra- 24.els te bezoeken. Kn zim- de eenen die onregt leed, beschermde hij kern, en wreekte dengeen wien over- last geschiedde, eu versloeg i⁷t. de n � gy pten aar. En h i j meende dat zijne broeders zouden verstaan, dat God door zijne hand hun verlos- sing geven zoude; maar zij M, hebben \'t niet verstaan. En den volgenden dag werd hij van hen gezien daar zij voi"h- 11 11, en hij drnng ie 101 »r»-		de,ieggemie: Mauuen, gij zijt broedera: waarom doet r. gij elkander ongelijk? Ku die zijuen naaste ongelijk deed verstiet hem, zeggen- de: Wie heelt u tot een overste en regter over ons ). gesteld? Wilt gij mij w«A ombrengen gelijkerwija gij gisteren den Egyptenaarom- J.gebragt hebt? En Mozes vlugtte op dat woord, en werd een vreemdeling in het land Midian, waar hij twee zonen gewon. 1. En als veertig jaren ver- vuld waren, verscheen hem de Engel des Herren iu de woestijn vau den berg Siuai, in een vlammend vuur van l.het doornbosiih. Muzen nu dat ziende verwonderde zich over het gezigt; en ala hij derwaarts giug om dal te bezien, zoo geschiedde eeu stem des Heeren tot hem, l.leggende: Ik ben de God uwer vaderen, de God Abrn- bams eu de God laaiiks eu de God Jakobs. En Moscs werd zeer bevende, en dur-rde i.het niet bezien. Kn de Heer zeide tot hein: Ontbind de schoeueu van uwe voeten, want de plaats op welke gij I. staat is heilig land. Ik heb duidelijk gezien de mishau- deling mijns volks dat in Egypte is, en ik heb hun zuchten gehoord, en ben ne- dergekomen om hen daaruit te verlusten ; eu uu kom her- waai ts, ik zal u naar Egypte i.zenden. Dezen Mozea wel* ken zij verloochend hadden , zeggende: Wie heeft u tot een overste en regter ge- steld ? dezen zeg ik heeft God tot een overste en verlosser gezonden door de band des engels die hem versche* nen was in het doornbosch. \'i. Ueze heelt hen uitgeleid, doende wouderen en teeke- uen in \'t land vau Egypte, eli in de Ititode zee, e» iu de

-ocr page 179-



		iMNiH.i,i\\i;i,\\ ;.		171

		�7. woestijn, veertig jaren. Deze i» die ftlotes die tut de klnde* ren lsraels gezegd heeft: I) e Heer uw Oud lalueen prof e et verwekken uit uwe broederen gelijk mij: dien lult u ij hoo- IW.reo. Deze is \'t die in de vergadering den volk» in de woestijn was met den engel die tot hem sprak op den berg Slna�, en «te\' onie va. lieren; welke de levende w oorden ontving, om ons die IW.te geven; denwelke onze vaderen niet wilden gehoor- taamzijn, maar verwierpen i\'tm, en keerden met hunue harten weder naar Egypte, t". zeggende tot Aflron: Maak ous goden die voor ons uit - gaan; want wat dezen Moies aangaat, dieonsult het land van K-. v pte geleid heeft, wij weten niet wat hem geschied 11.ia. En zij maakten een kalf itr die dagen, en bragten offerande tot den iifgod, en verheugden zich in de wer. \\-. ken hunner handen. Eu God keerde zich , en gaf hen over dat zij het heir des hemels dienden, gelijk geschreven is io het boek der proleten; Hebt xijookslagtoffe. ren en offeranden mij opgeofferd,veertigja. ren inde woestijn, gij tt.huis Israels? Ja gij hebt opgenomen den tabernakel Motochs, en het gesternte van uwen god Keiufan, de afbeeldingen die gij gemaakt hebt om die te aanbidden;enlkzal u overvoeren op gene tijde van Babyloni�. ¹l. De tabernakel der getuige uia was onder onze vaderen in de woestijn, gelijk geor- dineerd had hij die tot Moies zeide, dat hij denzelveu ma- keti zoude naar de afbeelding \'��\'lic hij gezien had: welken ook uw ir vHdereu ontvangen		hebbende, met Jozua gebragt hebben in \'t tand dat de hei- denen bezaten, die God ver- dreven heeft van het aauge- tigt onzer vaderen, tot de 46.dagen Davids toe: dewelke voor God genade gevonden heeft, en begeerd heeft te vinden een woonstede voor 47. den God .lakobs. En Salomo 48. bouwde hem een huis. Maar de Allerhoogste woont niet in tempelen met handen ge- maakt, gelijk de profeet 40.zegt: De hemel is mij eentroon, en de aarde een voetbank mijner voeten:hoedanighuis zult e ij mij houwen, «egt de Heer, of wei- ka is de plaats mij. lO.ner rust? Heeft niet mijne hand al deze dingen gemaakt? il. Gij hard nek ki gen enoube. sneuenen van hart en ooren, gij wederstaat altijd deu Heiligen Geest, gelijk uwe i2. vaderen alx�� ook gij. Wien van de profeten hebben uwe vaderen niet vervolgd? K11 zij hebben gedood degenen die tevoren verkondigd heb. ben de komst des ltextvaar- digen, van welken gtflieden au verraders en moordere 63. geworden zijt. gij die de wet ontvangen hebt door bestel. lingen der engelen , en hebt ze niet gehouden. Als tij nu dit hoorden, borsten hunne harten, en zij knersten de tanden tegen 55. hem. Maar hij vol zijnde des Heiligen Geestea, en de oogen houdende naar den hemel, zag de heerlijkheid Gode, en Jezus slaande ter 56. regterAanri Gods; en hij zeide: Zie, ik zie de heme- len geopend, en den Koon des menschen staande ter f>7. regterAa»fi Gods. Maar zij toepende met groute stem, stopten hunne ooren, en vie* Ifii eendrngtig »p hem anu,

-ocr page 180-

-ocr page 181-




HANDELI overlegging uwi harten ver- 23. geven wierd; want ik lie dut gij tijt in eene icer bittere gal en tesamenknooping der - l.ongeregtigheid. Doch Sl- 11 ki 11 antwoordende zeide: Bidt gijlicden voor mij tot den Heer, opdat niet» mij overkome van \'t veen gij K"- Ha.zegd hebt. Zij dan nu, als zij het woord des Heeren be- tuigd en gesproken hadden, keerden weder naar Jeruza- lem, en verkondigden het evangelie in vele vlekken der Samaritanen. 26. En een engel des Heeren «prak tot Filippue, zeggen- de: Sta op en ga henen te- gen het zuiden, op den weg die van Jeruzalem afdaalt ^ naar Gaza, welke woest la. 27. En hij stond op en ging he- nen. En zie, een Moorman, een kamerling en een mag- tig heer van Candac� de ko- ningin der Mooren, die over al haren schat was, welke was gekomen om aantebid. ->.den te Jeruzalem: en hij keerde weder, en zat op zij- nen wagen, en las den pro- "�.�eet Jeaaja. Eu de Geest zeide tot Filippus: Ga toe tp^U ^Toe? ^u ^D\'J »^Ken wagen. \'W.En Filippus liep toe, en hoorde hem den profeet Jeia- ja lezen, en zeide: Verstaat \'i\'.gij ook \'t geen gij leest? En bij zeide: Hoe zoude ik toch kunnen , xoomij niet iemand onderrigt? En bij bad Filip- pus dat hij zoude opkomen n bij hem zitten. En de plaat der Schriftuur die hij las waa deze t H ij i s g e 1 ij k een schaap ter slag. \'ing geleid; en gel Uk "en lam steinineloos is voor dien die het «checrt.alztM\'idoethij _k \'tjneninondniet open. \'\'\'�In zijne vernedering ia zijn oordeel weggeuo	173 zijn leven wordt van de aarde weggenomen. \'M. En de kamerlingantwoordde Filippus en zeide: lkbidu, van wien zegt de profeet dit r van zicfc\'.elven of van iemand 35.anders? EnFilippuadeedzij- nen mond open, en begin- nende van die Schrift, ver* 36. kondigde hij hem Jezus. En als zij overweg reisden, kwa- men zij aan eenzeker water, en de kamerling zeide: Kie- daar water: wat verhindert 37. mij gedoopt te worden ? En Filippus zeide: Indien gij van ganscher harte gelooft, zoo is \'t geoorloofd. En hij antwoordende zeide : Ik ge- loof dat Jezus Christus de 38. Zoon Gods is. En bij gebood den wagen atiltehouden, en zij daalden beiden afin het water, zoo Filippus als de kamerling, en «ij doopte 39.hem. En toen zij uit hetwa- ter waren opgekomen, nam de Geest des Heeren Filip- pus weg, en «Ie kamerling zag hem niat meer; want hij reisde zijnen weg uiet blijd- 40. schap. Maar Filippus werd gevonden te Az�tus; en \'t land doorgaande, verkondig\' de hij het evangelie in alle steden, totdat hij te Uesarea kwam. HOOFDSTUK tt. 1. En Saulua blazende nog dreiging en moord tegen de discipelen des Heeren, ging 2.tot den huogepriester, en begeerde brieven van hein naar Damascua aan de syua- gogen, opdat zoo bij ccni- gen die van dien weg waren vond, bij d�telve, beide inan- ncn en vrouwen, zoude ge- bonden brengen naar Jeru- 3.zalem. En als hij reisde ia \'t geschied dat hij nabij Da- maacus kwam, en hein om- scheen snellijk een licht vau
	�nen, enwiesalzijnge- "lacbl verhalen? VVmn
		4. den hemel; en ter aarde ge- vallen zijnde, hoordehijeen ia

-ocr page 182-



		HANDEL	INQBN 9.
		I\'/I


		16. ren laraela; want ik aal hm toonen hoeveel hij lijden moet om mijnen naam. 17. En Ananiaa f ing henen en kwam in het hui", en de handen op hem legtende, zeide hij : Saul, broeder, de Heer heeft mij geronden, vametijk Jezus die u vertche- nen is op den weg dien gij kwaamt, opdat gij weder ziende en met den Heiligen Oeeat vervuld toudt worden. 18. En terstond vielen af van zijne oogen gelijk als achel- len, en hij werd terstond wederom ziende, en stond 19.op, en werd gedoopt; en ala hij spija genomen had, werd hij versterkt. En Saulua was sommige dagen bij de discipelen die 20, te Damascus waren ; en hij predikte terstond Christus in de synagogen, dat hij de 21. Zoon �oda is. En zij out zetleden zich allen die het hoorden, en zeiden: Is deze niet degeen die te Jeruzalem verstoorde wie dezen naam aanriepen, en die daarom bier gekomen ia, opdat hij dezelve gebonden zoude brengen tot de overpries- 23.ten? Doch Saulua werd meer en meer bekrachtigd , en overtuigde de Joden die te Damascus woonden, !>r- wijzende dAt deze de Chris, tus ia. 211. En als vele dagen verloo- �fii waren, too hielden de oden tezamen raad om heni 24.te doodeti; maar hunne Ing\' werd Saulus bekend. En zij bewaarden de poorten, beidr dea daags en des nachta, op- dat zij hem dooden inogten; t�. doch de discipelen namen hem dea nachts en lieten hem neder door den muur> hem aflatende in een mand. 36. Saulus nu te Jeruialti" «ekomen zijnde, poogde lic» ij de discipelen te voegen; maar zij vreesden hem allen,
		� («III .tl.\' tol rii\'iii T.rliir: Saul, Saul , wat vervolgt «ij �».mij? Kn hij zeide: Wie xijt kij Heer? Eu de Heer zeide: Ik ben Jeziia dien gij ver- volgt : het fs u hard de ver- zenen tegen de prikkelt te . «laan. Kn hij bevende en ver- baasd zijnde, zeide: lieer, wat wilt «ij dat ik doen zal? Kn de Heer tetde* tot hem: Sta op en sa in de stad, en u zal aldaar* pezend worden /.wat gij doen moet. En de mannen die met hem over. weit reisden stonden »er- baasd, hoorende wel de stem ernaar niemand Ziende. Kn Saulua itond op van de aar- de; en als hij zijne oogen opendeed, sur hij niemand . en zij bem bij de hand lei- dende, brasten hem te Da- ».niascus. Kn bij was drie da- Ken dat hij niet zag, en niet at noch dronk. H>. Kn er was een zeker diaei- pel te Damaacua, met name Ananias; en de Heer zeide tot hem in een geii^t: Ana- niaa! En hij zeide: Zie hier U.ben ik, Heer. Kn de Heer telde tot hem: Sta op, en ga in de straat genaamd de Kegte, en vraag in het huis van Judas naar enten met name Saulua van Tarsus; 13.want zie, hij bidt, en hij heeft in een gezigi gezien, dat een man met name Ana lilas inkwam en hem de hand opleide, opdat hij wederom !�*.ziende wierd. En Ananias antwoordde: Heer, ik heb nit velen gehoord van dezen man, hoeveel kwaad hij uwen heiligen in Jeruzalem gedaan 1-1.heeft: en hij heeft hier raagt van de overpriesters, om te binden allen die uwen naam 16, aanroepen. Maar de Heer zeide tot hem: Ga henen, want deze ia mij een uitver- koren vat, om mijnen naam te dragen voor de heidenen en de koningen en de kinde-

-ocr page 183-



		HANDELINGEN Ui.
		17-1


		schen hadden, iei.ie.nnj haar 3H.ln de opnerzaal. En alxoo Lydda nabij Joppe was, de disripelen hoorende dat Pe- trua aldaar was, zonden twee mannen tot hein, biddende dat hij niet zoude vertoeven S9.tot ben overtekomen. En Tetrus stond op en ging met hen ; welken zij, als hij daar gekomen was, in de opper- zaal leidden . on al de wedu- wen stonden bij hem, wee. nende en toonende de rokken en kleederen, die Dorcas ge- maakt had als zij bij haar 40. waa. Maar Petrus hebbende hen allen uitgedreven, kniel. de neder en bad; en zich keerende tot het ligchaara zeide hij: Tabitha, sta op. En zij deed hare oogen open, en Petrus gezien hebbende 41.zat zij overeind; en hij gaf haar de hand en\'rlgtte se op, en de heiligen en de weduwen geroepen heb- bende, stelde hij se levend i.\'.vuiT hen. En dit werd be- kend door geheel Joppe, en velen geloofden ia den 43. Heer. En bet geschiedde dat hij vele dagen te Joppe bleef bij een zekeren Simon , een lederbereider. HOOFDSTUK Ml. 1. En er was een zeker man te Cesar�a niet name Corne- llus. een hoofdman over bon- derd, uit de bende genaamd 2. de Italiaansehe, godzalig, en vreetende God met ge- heel zijn huis, en doende vele aalmoezen aan het volk , en God gedurig biddende. 3. Deze zag in een gezigt klaar* lijk omtrent de negende ure des daags een engel Gods tot hem inkomen, en tot hem 4. zeggende: Corne�us 1 En hij de oogen op hem bou- dende, en zeer bevreesd ge- worden zijode, zeide: Wat is\'t Heer? En hij zeide tot hem: Uwe gebeden en uwe 12*
		niet Rt\'Un\'i.\'ii.tr dnl hij een �\'- itmci pi\'1 was. Maar Barna- bas hem tot zich nemende, leidde Arm tor de apostelen , en verhaalde hun hoe hij op den weg den Heer gezien had, en dat hij tot hem ge- sproketi had, en hoe hij te Damascus vrijmoedig ge- sproken had in den naam -. vhii Jezus. ! it hij waa met hen ingaande en uitgaande >-te Jeruzalem; en vrijmoedig �prekende in den naam dea Heeren Jezus, sprak bij nok en handelde tegen de Griek- �rhe loden; maar deze tracht. \'.ten hem te dooden. Doch de broeders dit verstaande, geleidden hem tot Cesar�a, en zonden hem at\' naar Tart u a. I. De gemeenten dan door ge- heel Jud�a en Galil�a en Sa- niarii: hadden vrede, en wer- den gesticht; en wandelende in de vreeze des Heeren en de vertroosting dea Heiligen Geestes, werden zij verme- nigvuldlgd. ;. En het geschiedde als i\'e- trus alom doortrok, dat htj ook afkwam tot de heiligen i.die te I.ydda woonden. En aldaar vond hij een zeker mensch met name Eneaa, die acht jaren te bed gelegen i.had, welke geraakt was. En Petrus zeide tot hem i Eneaa, Jezus Christus maakt 11 ge- zond : sta op en spreid uzel- ven het bed. En bij stond 1.terstond op; en sli sagen hem allen die te I.ydda en Sar�na woonden, dewelke zich bekeerden tot den Heer. 8. En te Joppe was een ze- kere ditcipelin inet name Tabitha, hetwelk overgezet xijnde is gezegd Dorcaa: deze was vol van goede werken en aalmoezen die zij deed. \'. En het geschiedde in die da- gen dat zfj krank werd en stierf; en ali lij ze gewas-

-ocr page 184-



		aalmoezen zijn tot gedacht truif opgekomen voor God. b. Kn nu zend mannen nx;ir Joppe, en ontbied Simon die toe genaamd wordt IV- t>.trui: deze ligt tehuis bij eeuen Simon, een lederbe- reider, die zijn hui« heeft bij de zee; deze zal u xeg- 7.Ken wat :ij doen moet. Kn als de engel die tot Come- lius sprak weggedaan was, riep hij twee van zijne huia- knechten.eneen godzaligen krijj-sknecht van degenen dir voortdurend bij hem wa- S.ren; eu als hij nun alles verhAald had, zond hij ze naar Joppe. 9. En des anderen daags, terwijl deze reisden en nabij de stad kwamen, klom l\'e- trus op \'t dak om te bidden, 10. omtrent de zesde ure. tin hij werd hongerig en he- geerde te eten ; en terwijl zij het bereidden, overviel hem een vertrekking van zinnen, ll.en hij zag deu hemel ge- opeud, en een zeker vat tot hein nedenlaien, gelijk een groot linnen laken, aan de vier hoeken gebonden, en nedergelaten op de aarde; 12. in hetwelk waren al de vier voetige dieren der aarde, en �Ie wiliie en de kruipende dieren, en de vogelen des he> M.mels. Ener jjesebiedde een stem tot bem: Sta op Fe- H. trus, slagt en eet. Maar l\'e- trusxeide: Geenszins Heer, want ik heb nooit gegeten iets dat geineen of onrein l-i. was. Kn een stem geschiedde wederom ten tweeden male tot hem : \'t Geen God gerei* nigd heeft zult tcij niet gc- tri. meen maken. Kn dit ge- scbiedde lot driemaal; en het vat werd wederom opge- nouien in den hemel. 17. Knals Petrus bij siehzeU ven twijfelde wat toch het gezigt mogt zijn dat hij ge- zien had, zie, de mannen die
		van Cornelius afgezonden waren, gevraagd hebbende naar het huis van Simon, Is.stonden aan de poort; en iemand geroepen hebbende vraagden zij, of Simon toe- genaaind Petrus daar tehuis. 19. lag. Kn al* Petrus over dat gezigt nadacht, zeide de Geest tot hem: Zie, drie 20. mannen zoeken u; daarom sta op, ga af, en reis met hen, niet twijfelende; want 21.ik. heb hen gezonden. Kn Petrus ging af tot de nian- nen die van Cornelius tot hem gezonden waren, en zeide: Zie, ik ben\'t dien gij zoekt; wat is de oorzaak 22. waarom gij hier zijt? Kn zij zeiden: Cornelius,een hoofd* man over honderd, een regt- vaardig man, en vreezendc God, en die goede getuigenis heeft van het gansene volk der Joden, is door Godde- lijke openbaring vermaand van een heiligen engel, dat hij u zoude ontbieden te zij. nen huize, en dat hij van u woorden der taligheid zoude 23. booren. Als hij ze dan inge- roepen had, ontving hij ze in buis. Doch des anderen daags ging Petrus met hen henen, en sommigen dei broederen die van Joppe wa- ren gingen met hem. 24. Kn des anderen daag» kwa- men zij te Cesar�a; en Cor- nelius verwachtte hen, teza- men geroepen hebbende die van zijn maagschap en bij- 25.xonderste vrienden. Kn als het geschiedde dat Petrus inkwam, ging hem Corue- liiiB tegemoet, en vallende aan zijne voeten aanbad hij. *2(>.Maar Petrus rigtte hem op , zeggende: Sta op, ik hen .7. ook zelf een mensen. Kn met hem sprekende ging hij in, en vond er velen die te- 23. zanten gekout en waren; en hij zeide tot hen: Gij weet hoe het een Joodschen man

-ocr page 185-



		HANDELINGEN u.
		ir;


		ongeoorloofd is, zich te voe- gen of te gaan tot een vreem- de; doch God heeft mij ge- toond dat ik geen mensen zoude gemeen of onrein hee- 29. ten; daarom ben ik ook zon- der tegenspreken gekomen, ontboden zijnde. Zoo vraag ik dan, om wat reden gijlie- 30,den mij hebt ontboden? Eu Cornelins zeide : Sedert vier dagen was ik vattende tot deze ure toe, en ter negende M.ure bad ik in mijn huis; en zie, een man stond v��r mij in een blinkend kleed, eu zeide: Cornelius, uw gebed is verhoord en uwe aalmoe- zen zijn voor God gedacht SJ. geworden. Zend dan naar joppe, en ontbied Simon die tuegenaamd wordt 1\'etrus: deze ligt tehuis in het buis van Simon den lederbereider aan de zee, welke bier geko- men zijnde tot u spreken zal. 33, Zoo beb ik dan van stonde aan tot u gezonden, en gij helit\' ivi\'1 gedaan dat gij hier gekomen zijt. Wij sijn dan allen nu hier tegenwoordig voor God, om te hooren al h�tgeen u van God bevo- len is. 34, �n Petrus den mond open. doende zeide: Ik verneem in waarheid, dat liod geen aan- 35, nemer des persoons is ; maar in allen volke is wie hein vreest en geregtigheid werkt \'M], Iiciii aangenaam. Dit i» het woord dat bij gezonden heeft den kinderen Israels, ver- kondigende vrede door Jezus Christus: deze ia een Heer ^;(7. van allen. Gljlieden weet de zaak die geschied ia door ge- heel Jud�a, beginnende van Galilria, na den doop welken Johannes gepredikt heeft, M,aangaande .leius van Naz». rei b. hoe hem God gezalfd heeft met den Heiligen Geest eu met kracht; welke het land doorgegaan is goed- doende, en genezende allen		die van den duivel overwel- digd waren; want God was :;\'.!.met hem. En wtf zijn getui- gen van «1 hetgeen hij ge* daan heeft, beide in het �loodsche land en te Jernza- lein; welken zij gedood heb. ben, hi\'ui hangende aan eeu 40. hout. Dezen heeft God op- gewekt ten derden dage, en gegeven dat hij openbaar 41.zoude worden, niet al den volke, maar den getuigen die van God\' tevoren verko- ren waren, ons namelijk die met hem gegeten en gedron* ken hebben nadat hij uit de 42. dooden opgestaan was; en hij heeft ons geboden den volke te prediken en te be- tuigen, dat hij is degeen (Me van God verordineerd is tot een llegter van levenden eu 13. dooden. Dezen geven al de proleten getuigenis, dat een iegelijk die in hem gelooft vergeving der zonden ontvau- gen zal door zijnen naam. 44. Als Petrus nog deze woor- den sprak, viel de Heilige Geest op allen die het woor.1 4ii. boorden. En de geloovigen die uit de besnijdenis waren , zoovelen als er met Petrus waren gekomen, ontzette- den zich dat de gave des Heiligen GeesteB ook op de heidenen uitgestort werd; 46. want zij hoorden hen spre- ken met vreemde talnn, en God grootmakeu. Toen ant- 47.wcordde Petrus: Kan ook iemand het water weren , dat deze niet gedoopt zoudeu worden, welke den Heiligen Geest ontvangen hebben ge- 18. lijk als ook wij ? En bij be- val dat zij zouden gedoopt worden in den naam des Heeren. Toen baden zij hem dat hij eeuige dagen bij hen wilde olijven. HOOFDSTUK II. 1. De apostelen nu eu de broeders die in Jadia waren

-ocr page 186-



		l-s		HANDELINGEN 11.


		hebbeu geboord, dat ook de heidenen het woerd Gods � .aangenomen hadden. En toen Petrua opgegaan waa naar Jeruzalem, twistten tegen hem degenen die uit 3. de besnijdenis waren, seg- geilde: Uij lijt ingeraan tot mannen die de voorhuid heb- ben , en hebt met hen gege- ♦, ten. Maar Pet rus beginnende verhaalde het hun vervol* fi.gens, seggende: Ik was in destadJoppe biddende, en zag in een vertrekking van zinnen een gezigt, namelijk een zeker vat, gelijk een groot tinnen laken, neder- dalende. bij de vier hoeken nedergelaten uit den hemel, en het kwam tot bij mij; 6. on welk laken als ik de oogen hield, zoo merkte ik en zag de viervoetige dieren der aarde, en de wilde en de kruipende dieren, en de 7. vogelen des hemels. En ik hoorde eene stem die tot mij zeide: Sta �p Petrus, alagt 8. en eet. Haar ik seide i Geen»- zins Heer, want nooit is iets dat gemeen ot\' onrein was in mijnen mond ingegaan. 9. Doch de stem antwoordde mij teu tweeden male uit den hemel: Hetgeen God ge- reinigd heeft zult gij niet 10. gemeen maken. En dit ge- schiedde tot driemaal; en alles werd wederom opge* 11. trokken in den hemel. Kn zie, terzelfder "re stonden er drie mannen voor het huia waar ik in was, die van \'.\'e. sar�a tot mij afgezonden wa* 12. ren. En de Geest zeide tot mij, dat ik met hert gaan zoude, niet twijfelende. met mij gingen ook deze zes broeders, en wij zijn in des 13. mans huia ingegaan; en bij heeft ons verhaald boe hij een engel gezien bad, die in gfja buis stond en tot hem seide: /end manuen naar Jnppe, eu ontbied Siiuon die
		U.toegenaaind ia Petrus, die woorden tot u ial spreken, door welke gij zult zalig worden, en geheel uw huis. 15. E o als ik begon te spreken, viel de Heilige Geest op hen , gelijk ook op ons in het be- 16. gin. En ik werd gedachtig aan bet woord des Heeren. hoe hij zeide: Johannes doopte wel met water, maar gtflieden zult gedoopt wor- den met den Heiligen Geest. 17. Indien dan God hun even gelijke gave gegeven heeft als ook ons die in den Heer Jezus Christus gelooid heb- ben, wie waa ik toch die 18. Ood kon weren? En als zij dit hoorden waren zij tevreden en verheerlijkten God, zeggende: Zoo heeft dan God ook den heldeneu de bekeering gegeven teu leven. 19. Degeneu nu die verstrooid waren door de verdrukking dieorn Stefanus geschied was, gingen \'t land door tot Keni- cic toe, en Cyprus, en An- tiocbi¹, tot niemand het woord sprekende dan alleen 30.tot de Joden. En er waren eenige Cyprische en Cyre- neif che mannen uit ben, welke te Antiochi� gekomen zijnde, spraken tot deGriek- scbeii, verkondigende den 21. Heer Jezus. En de hand des Heeren was met hen, en eeu groot getal geloofde en be- keerde zich tot den Heer. 22. En het gerucht van heu kwam tot de ooreu der ge- meente die te Jeruzalem was, en zij zonden Uarnaba» uit, dat hij \'t land* doorging 33.tot Antiochi� toe: dewelke daar gekomen zijnde, en de genade Gods ziende, verblijd werd, en se alten vermanade, dat zij met een voornemen des harten bij den Heer zoti- 24.den blijven; want bij w«« eeu goed mau, en vol dn lleiligeu �eestesen des ge-

-ocr page 187-



		OEN 13. 179 bewaard; maar van de ge- natste werd een gedurig gebed tot God voor hem gedaan. 6. .Toen hem nu Herodes sou- de voorbrengen, sliep Petrus dien nacht tusschen twee krijgsknechten, gebonden met twee ketenen; en de wachters voor de deur be- 7.waarden de gevangenis. Eu zie, een engel des Heereu stond daar, en een licht scheen in de woning, eu slaande de zijde van Petrus wekte hij hem op , zeggende: Sta haastig op. En zijne ke- tenen vielen af van de h«u- S. den. En de engel zeidc tot hem: Omgord u en bind uwe schoenzolen aan. Enhijdeed alzoo. En hij zeide tot hem : Werp uwen mantel om en y. volg mij. En uitgaande volg- de hij hem, en wist uiet dat het waarachtig was \'t geen door den engel geschiedde, maar hij meende dat hij een lu.gezigt zag. Kn als zij door de eerste en tweede wacht gegaan waren, kwamen zij aan de ijzeren poort die naar de stad leidt, dewelke van- zelf hun geopend werd; eu uitgegaan zijnde gingen zij ��ne straat voort, en ter stond scheidde de engel van hem. 11. En Petrus tot zichzelveit gekomen zijnde, zeide: Nu weet ik waarlijk dat de Heer zijnen engel uitgezondeu heefc, eu mij verlost heeft uit de hand van lIrodea en uit* al de verwachting va» 12. het volk der Joden. Eu als Ilij alle» overle_\' ! had, ging hij naar het huis van Maria , de moeder van Jobannea die toegenaatud was Harcus, al- waar velen lezamtfnverga- 13. derd en biddende waren. En als Petrus aan de deur van de voorpoort klopte, kwant een dieustiuaagd v��r out te luisteren, met uame Khode;
		HANDEUK looft. En er werd een groote schare den Heere toege- voegd. 31, En Barnabas ging uit naar Tarsus om Saulas te zoeken ; en al l hij hem gevonden had, bragt hij hem te Antlochi�. .\'<>. Kii het is geschied ,iat zij een geheel jaar tezamen ver- f aderden in de gemeente, en een groote schare leerden, en dat de discipelen het eerst te Antlocht� Christenen ge- uaamd werden. -7. En in die dagen kwamen eenige profeten af van Jeru> OS.xalemte Antlochie; en ��n uit hen met name agabus atond op, en gaf te kennen door den Geest, dat er een groote hongersnood zoude wezen over de geheele we- reld; dewelke ook gekomen is onder den keizer CJau- - \'.iliu«. En nAardat een iege- lijk der discipelen vermogt, besloot eik van heu iet» te zenden ten dienste der broe- deren die in Judt\'a woonden i nt.hetwelk zij ook deden, en zonden \'t tot de ouderlingen door de liaud van Barnabas en Saulus. HOOFDSTUK 1«. 1. En omtrent dien tijd sloeg de koning Herodes de han- den aan sommigen van de Semeente, uu die kwalijk te ehandelen. En hij doodde Jacobns den broeder van Jo- Xhannes met het zwaard; en toen hij zag dat het den Jo- den be bugel ijk was, voer hij voort ook Petrus Ie vangen; (en het waren de dagen der 4. ongezuurde broodtn); den- welken hij ouk gegrepen heb. bende, in de gevangenis zette, en gaf kern over aan vier wachten, tik van vier krijgsknechten, om hem te bewaren, willende na het paascb/tvj/ hem voorbre u - &,ni voor het volk. Petrus \'Uu werd in de gevangenis

-ocr page 188-



		HANDELINGEN IS.
		ISO


		M. en zij de Bteni van Petrus bekennende, deed van !>lij<i- schap de voorpoort niet open , maar liep naarninnen en boodschapte dat Petras l\'i. voor de voorpoort stond. Kn iij zeiden tot haar: Gij raast. Doch zij bleef er sterk bij dat het alzoo was. Kn zij zeiden; Uet is zijn engel. Ifi.Maar Petrus bleef kloppen; en ala zij opeugedaan had- den, zagen /.ij hem en ont- l\'.zetteden zich. Kn als hij hun met de hand gewenkt had dat te zwijgen zouden, verhaalde hij hun hoe hem de Heer uit de gevangenis uitgeleid had, en zeide: Boodschapt dit aan Jacobus en de broederen. Kn hij uit- gegaau zijnde reisde nanr een andere plaats. 18. En als het dag was gewor den, was er geen kleine be roerte onder de krijgskneeh ten, wat toch aan Petrus 19.niogt geschied zijn. Knals Herodes hem gezocht had en niet vond, en de wack- ters geregtelijk ondervraagd had, gebood hij dat se weg. �eleid zonden worden. Kn ij vertrok van Jud�a naar Cesar�a, en hield zich al- daar. 20. Kn Herodea had in den zin tegen de Tyrii\'r» en Sido- ni�rs te krijgen; maar zij kwamen eendragtig tot hem, en Blastus, die des konings kamerling was, overreed hebbende, begeerden zij vre- de, omdat hun land gespij. zigd werd van des konings .\'L/dm/. Eu op een gezetten dag UerodeB een koninklijk kleed aangedaan hebbende, en on den regterstoel geze. ten zijnde, deed een rede tot 22. hen; en het volk riep hrm toe; Keu stem Uoda en niet 2:t.eens menachen! En van tt tonde aan sloeg hein et-u eugel des Heereu, daarom dat hij <Jo.it\' de eer niet gaf,
		«n hij werd van dewormea gegeten en gaf den geeat. 21. Kn het woord Godi wies 2-�.en vermenigvuldigde. Bar- nabas nu en Saulus keerden weder van Jeruzalem , als zij den dienst volbragt hadden, medegenomen hebbende ook Johannes die toegenaauid werd Harcus. HOOFDSTUK 13. I. En er waren te Antiochlt¹, in de gemeente die daar was, eenige profeten en leeraars, namelijk Barnabas, en Si. meon genaamd Niger, en l<uclus van Cyrene, en Ma. nahen die inet Herodes den viervorst opgevoed was, en ". Saulus. Kn als zij den Heer dienden, en vastten, zeide de Heilige Geest; Zondert mij af beide liarnabas en Saulus tot het werk waartoe 3. ik se geroepen heb. Toen vaatten en baden zij, en hun de banden opgelegd hebben. de, lieten zij ze gaan. I. Deze dan uitgezonden zijn* de van den Heiligen Geest, kwamen af naar Seleucie", en vandaar voeren zij af naar �.Cyprus; en gekomen zijnde t� Salaniis, verkondigden zij het woord Oods in de ayna- Jogen der Joden; en zij had. en ook Johannes tot een 6. dienaar. En als zij het eiland doorgegaan waren tot Pafoa toe, vonden zij een zekeren toovenaar, een valechen pro* i\'ft\'i, een Jood wiens naam 7. was Barjeius, welke was bij den stadhouder Serglua Pau. lus, een verstandigen man. Deze Barnabas en Saulus tot zich geroepen hebbende, zocht zeer het woord �ods 8. te hooren; maar Elymas de toovenaar (want alzoo wordt zijn naam overgezet) weder- stond ben, zoekende Jeu stadhouder van het gelooi\' 9.aftekeeren. Uor.h Saulus (die ook Paulni genaamd i»)

-ocr page 189-



		handelingen is.
		IS1


		vervuld met den Heiligen Geest, en de oogen op hem 10.houdende, zeide: O gij kind dei duivels, vol van alle be- drog en van alle arglistig* held, vijand van alle gereg- tigheid, tuit gij niet ophou- den te verkeeren de rejite 11.wegen des Heereu? En nu xle, de hand des Meeren it tegen u, en gij zult blind /ij 11 en de ton niet tien voor een tijd. En van stonde aan viel op hem donkerheid en duisternis, en rondom gaan- de zocht hij die hem met de 12. hand mouten leiden. Als de stadhouder zag \'t geen ge- schied was, toen geloofde hij, verslagen zijnde over de leer des Heeren. IK. En Paulus en die met hem waren, van Pafos afgevaren zijnde , kwamen te Perge , een ttad in PamfyliU; maar Johannes van hen schelden de keerde weder naar Jern< 14. talem. Kn tij van Perge \'t land doorgaande, kwamen te AntiochiC, een aiad in Piai- iii\'\'; en gegaan zijnde in de «ynagoge op den dag des l-\'i.sabbats, zaten zij neder. En na het lezen dar wet en der Srofeten zonden de oversten er synagoge tot ben, zeg- gende : Mannen broeders , indien er eenig woord van vertroosting tot het volkin Ifi.u is, too spreekt. En Paulus stond op eo wenkte met de hand, en telde: Gij Isra�li, tisebe mannen en gij die God 17.vreest, hoort toe. De God van dit volk larael heeft onze vaderen uitverkoren, en het volk verhoogd als tij vreem. delingen waren in \'t land van Egypte, en heeft ze met een ho�gen arm daaruit ge- 15. leid; en heeft omtrent den ttjil van veertig jaren hunne zeden verdragen in de woes- l�.tijn; en zeveu volkeren uit. treroeid hebbende in het land Kans�n, heeft hij hun door
		bet lot het land derzelve uit- 20. gedeeld; en daarna, omtrent vierhonderd en vijftig jaren, gaf hij Awn rigters, tot op 21. Samuel den profeet. En van toen aan begeerden zij een konintr, en God gaf hun Saul den zoon van Kis, een man uit den statu Benjamin, veer* 22. tig jaren; en dezen afgezet hebbende, verwekte hij hun David tot een koning; den- welke bij ook getuigenis gaf, en teide: ik heb gevonden David den zoon van �sai, eeu man naar mijn hart, die al 2:t. mijnen wil zal doen. Van het zaad van dezen heeft God Isra�l, naar de belofte, ver wekt den Zaligmaker Jezus, 24. als Johannes eerst al den volke Israels v��r zijne aan- komst gepredikt had den 2i>.doop der bekeering. Doch als Johannes den loop ver- vulde, teide hij: Wie meent gijlieden dat ik ben f Ik ben de Christus niet; maar zie, hij komt na mij, wien ik niet waardig ben de achoe- nen zijner voeten teontbin den. 26. Mannen broeders, ktnde- ren van \'t geslacht Abra- hams, en wie onder u God vreezen, tot u ia het woord dezer zaligheid gezonden. 27. Want die te Jerusalem wo- nen, en hunne oversten, de- ten niet kennende, hebben ook de stemmen der profe. ten, die op eiken sabbatr/up gelezen worden, hem veroor- ^S.deeleude, vervuld; en geen oorzaak des doods vindende, hebben zij van l\'ilatus be- geerd dat hij zoude gedood 29.worden; en als zij alles vol. bragt hadden wat van hein geschreven was, namen zij hem af van het hout en leiden SO.hem in het graf. Maar God beeft hem uit de doodeu op. il.gewekt; welke gezien ia ge- weest, vele dagen lang, van degenen die met hem ouge-

-ocr page 190-



		HANDELINGEN n.

		woorden zouden geaproken 43. worden. En aU de synagoge fescheiden was, volgden ve- en van de Joden en van de godsdienstige Jodegenooteu I\'aulus en Barnabaa; welke tot hen spraken, eu hen ver- maanden te blijven bij de 44. genade Goda. Kn op den vol- genden aabbat kwam bijoia de gebeele stad tezamen om bet woord Goda te hooren. 4». Doch de Joden de scharen ziende werden met nijdig- heid vervuld, en wederapra* keu hetgeen vsn Paulua ge- zegd werd, wedersprekende ni.cn lasterende. Maar Paulua en ll^rnahas vrijmoedigheid gebru krndezeiden: Het was noodig dat eerst tot ti het woord Gods gesproken zoude worden; doch naardemaal gij hetzelve verstoot, eu uzel- ve des eeuwigen levens niet waardig oordeelt, zie, wij kee- 47. ren ons tot de heidenen. Want «Iroi\'i beeft ona de Heer ge- boden, zengende t Ik heb u Jeateld tot een licht er heidenen, opdat gij zoudt zijn tot sa- llgheid.totaan het ui- 43.terate der aarde. Ala nu de heidenen dit hoorden , verblijdden zij zich en pre- zen bet woord dea Heeren, en er geloofdeu zoovelen ala er geordineerd waren tot het 49. eeuwige leven; en bet woord des Heeren werd door bet gebeele land uitgebreid. 50.Maar de Joden maakten de f;odadienatige eu aanzien - ijke vrouwen en de voor- naamsten van de atad 6p, en verwekten vervolging te- gen Paulua en Barnabaa, eu wierpen ze uit hunne Land- 51. palen. Doch zij scbaddedeu het muf van hunne voeten af tegen detelve, en kwa- 52. men te Iconium; en de \'dis- cl pelen werden vervuld met blijdschap eu met den Heil l- geu Geest.
		komen waren van Galilla naar Jeruzalem, die zijne tetuigen tijti bij het volk. 11 vtj verkondigen u de be- lofte die tot de vaderen ne- achied ii, dat namelijk God dezelve vervuld heeft aan ooa hunne kinderen, als hij .\'e- zut verwekt heeft: Relijk ook in den tweeden paalin ge- schreven staat: Gij z ij t in ij n Zuon, heden heb ik u gegenereerd. Kn dat hij hem uit de doodeu heeft opgewekt, alzoo dat hij niet meer zal tot verder- ving keeren, heeft hij aldus geiegd: Ik zal ulieden de weldadigheden 1) a- vidageveu.diegetrouw z ij n: waarom hij ook in een anderen psalm zegt: G ij zult uwen Heiligenlef orergeven om verder- ving te zien. Want Da vid, als bij lu zijnen tijdden raad Gods gediend had, is ontslapen, en is bij zijne va- deren gelegd, en heeft wel verderving gezien ; maar hij, dien God opgewekt heeft, beeft geen verderving ge- zien. Zoo zij u dan bekend, mannen broedera, dat door dezen u vergeving der ion den verkondigd wordt; et dal van alles, waarvan gi, niet kondt * ere gt vaardigt worden door de wet van Md zee, door dezen een lege lijk die gelooft geregtvaar ,digd wordt. Ziet dan toe dat over ulieden niet kome \'t geen gezegd Is in de pro- feten: Ziet, gij verach tera, en verwondert u, en verdwijnt; want ik werk een werk In uwe dagen, een werk \'t welk gij niet zult gelooveu zoo bet u iemand verhaalt. �n als tle Joden uitgegaan wnreu uit de synagoge, b*- deu de heideneu dat tegeu deu naasteu sabbat hun die

-ocr page 191-

-ocr page 192-



		HANDELINGEN 15.
		m


		23,het koningrijk Gods. En al* zij hun in elke gemeente met opsteken der handen ouder* linnen verkoren hadden, ge- beden hebbende met vasten, bevalen zij ze den ileer in welken zij geloofd hadden. il. En I\'isidi� doorgereisd heb- bende, kwamen zij in l\'nm- 2». fyli�\'; en als zij te Perge het woord gesproken hadden, kwamen zijaf naar Attalii; .\'\'i,f n vandaar voeren zij af naar Autiochift, vanwaar zij der genade Gods bevolen waren geweest tot het werk dat zij ?7.volbragt hadden. Kn daar gekomen zijnde, en de ge- meente vergaderd hebbende, verbaalden zij wat groote dingen God met hen gedaan had, en dat bij den heidenen de deur des geloofs geopend .N.hftd. En zij verkeerden al- daar geen kleinen tijd met de discipelen. HOOFDSTUK 15.* 1. En sommigen die afgeko. men waren van Jud�a leer. den de broederen , zeggende. Indien gij niet besneden wordt naar de wijze van Mo* zes,zoo kunt gij niet zalig ..worden. Als er dan geen kleine wederstand en twis- ting geschiedde van Paulus en Barnabas tegen hen , zoo hebben zij geordineerd dat l\'aulus en llarnabas en «enige auderen uit hen zou- den opgaan tot de apostelen eu ouderlingen naarJeruza- it.lern, wegens deze vraag. Zij dan van de gemeente uitge- leid zijnde , rei«den door Fe- nici� en Samari�, verhalende de bekeering der heidenen, en deden al den broedereu 4. groote blijdschap aan. En te Jeruzalem gekomen ziju- il(*, werdeu zij ontvangen van de gemeente er. de apos- ten eu de ouderlingen ; en zij verkondigden wat groote diugeu God met beu gedaan		\'�.had. Maar. ttiden tij» er zijn sommigen opgestaan van die van de sekte der i\'a- rize�rs, die geloovig zijn ge- worden, zeggende dat men hen moet besnijden, en ge- bieden de wet van Mozes te onderhouden. 6. En de apostelen en de on. derlingen vergaderden teza- men om op deze zaak te let- 7. ten. En als daarover groote twisting geschiedde, stond Petrus op en zeide tot hen : Mannen broeders, gij weet dat God sedert langen tijd onder onswiy verkoren heeft, dat de heidenen door mijnen mond het woord des evange- lies souden hooren en ge- S.looven. En God de kenner der harten heelt hun getui- genis gegeven, hun gevende j den Heiligen Geest gelijk <).als ook ons, en heeft geen onderscheid gemaakt tus- «chen ons en hen, gereinigd hebbende hunne harten door 10,het geloof. Nu dan, wat verzoekt gij God, om een juk op den hals der disci- pelen te leggen, \'t welk noch onze vaderen noch wij hebben kunnen dragen ? 11.Maar wij gelooven door de genade des Heeren Jezus hristus zalig te worden op 12,zulke wijze als ook zij. En al de menigte zweeg stil, en zij hoorden Barnabai en Paulus verhalen, wat groote teekenen en wonderen God door hen ouder de heidenen gedaan had. 13. En nadat deze zwegen, antwoordde Jacobus, zeg- gende: Mannen broeders, 14. hoort mij. Simeon heeft ver- haald hoe God eerst de hei- denen heeft bezocht, om uit ken een volk * aantenemen ir».voor zijnen naam, Kn hier. mede steimueu overeen de woorden der profeten, gelijk Hi.gt\'ichreven is: Nadezen zal ik wederkeer e n **n

-ocr page 193-



		l.NUKN 16. 18a zijnde gnedgedocht, eenipe mannen te verkleien en tot u te zenden inet onze gelief- den Barnabas en 1\'aulus, 26.menschen die bunne zielen overgefeven hebben voor den naam onzes Heeren Je- 27. zus Christus. Wij hebben dan Judas en Silas geson- den, die ��k met den mond hetzelfde zullen verkoudi- 28. gen. Want het heeft den Heiligen Geest en ons goed- gedocht , ulieden geen meer- deren last opteleggen dan deze noodzakelijke dingen: 29. namelijk dat gij u onthoudt van \'t geen den afgoden ge- oft\'erd is, en van bloed, en van het verstikte, en van hoererij; van welke dingen indien gij uzelve wacht, zoo zult gij w�l doen. Vaart- wel. 30. Deze dan hun afscheid ontvangen hebbende, kwa- raen te Antiochi�; en de me- nigte vergaderd hebbende, ai, gaven zij den brief over. hu zij dien gelezen hebbende verblijdden zich over de ver* 32.troost.ng. Judas nu en Si- las, die ook zelve profeten waren, vermaanden de broe- ders met vele woorden, en 3a.versterkten ze. hu als zij �Inos een tijd lang vertoefd hadden, lieten hen de broe- ders wedertim gaan met vrede. 3\'i.tot de apostelen. Maar het docht Silas goed aldaar te 35. blijven. En 1\'aulus en Bar- nabas onthielden zich te An- tiochi�, leerende en verkon* digeude met nog vele ande- ren het woord des Heeren. 36. �n na een ige dagen zeide 1\'aulus tot llarnabas: Laat ons nu wederkceren , en be- zoeken onte broeders in elke stad in welke wij het v. oord des Heeren verkondigd heb- 3J. ben, hoe zij het hebben. �11 Barnabas ried dat zij Johan- nes die genaamd is Marcus i38.zouden medenemen; maar
		wederopbouw en den tabernakel l)avid«die vervallen ii, en\'t (reen daarvan verbroken is wederopbouwen, en ik zal denzelven »(� 17-deropr lieten, opdat de overblijvende m e n- schenden H eer zoeken, i\'i: al deheidenenover welke mijn naam aan- geroepen is, spreekt de Heer die dit alles ls.doet, Gode zijn al zijne werken van eeuwigheid 19. bekend. Daarom oordeel ik, dat men degenen die uit de heidenen zich tot God bekeeren niet beroere, _0.maar hen zal aanschrijven, dat zij zich onthouden van de dingen die door de afgo- den besmet zijn, en van hoe- rerij, en van het verstikte, 31. en van bloed. Want Mozes heeft er van oude tijden in elke stad die hem prediken, en hij wordt op elkeu sabbat in de synagogen gelezen. \'«12. Toen heeft hel den aposte- ten en den ouderlingen met de geheele xemeente goed- gedocht, eeaiye mannen uit xich te verkiezen en met 1\'aulus en liamabaa te zen- den naar Antiochif, namelijk .ludas die toegenaamd wordt Barsabas, en Silas, mannen die voorgangers waren ouder 23. de broeders; en zij schreven door hen dit navolgende: l)e apostelen en de ouderlingen en de broeders wenschen den broederen uit de heidenen, die in Antiochi� en Syri� en 24. Cilici� zijn, zaligheid. Naar- demaal wij gehoord hebben dat sommigen , die van ons uitgegaan zijn, u met woor- deu ontroerd hebben, en uwe zielen wankelend gemaakt, zeggeudedat gii moet besne- den worden en de wet onder- houden , welken wij dat niet 26.bevolen hadden, zoo beeft het ons eendragtli� tezamen

-ocr page 194-



		*\\m* UANDKL1N l\'ati Iuh achtte billijk dut men dien niet xoude medenemen, die van Pamfy�� af van hen was afgeweken, en met hm niet was gegaan tot het werk. :i!t. Kr ontstond dan een verbit- tering, alzoo dat zij van elkander gescheiden zijn, en dat Barnab&s Marcus mede- nam en naar Cyprus afvoer. �Ui. Maar 1\'aulus verkoos Silas, en reisde henen, der genade Gods van de broederen bevo- ll.len zijnde; en bij doorreisde Svri<- en Cilici�, verster- kende de gemeenten. HOOFDSTUK 16. I. En hij kwam te Derbe en 1/yttra. En zie, aldaar was een zeker discipel met name Timothe�s. zoon van eene geloovige Joodsche vronw, maar van een Griekschen ..vader; welken goede getui. genis gegeven werd van de broederen te Lystra en Ico- :t.niuin. Deze wilde Paulus dat met hem zoude reizen; en hij nam en besneed hem , om der Joden wil die in die plaatsen waren; want zij kenden allen zijnen vader dat hij een Griek was. 4. En als zij de steden door- reisden, gaven zij hun de nrdonnanti�n over, die van de apostelen en de ouderlin- gen te Jeruzalem goed)tevon- den waren, om die te onder- 5. houden. De gemeenten dan werden bevestigd in het ge- loof, en werden dadelijk» (�.overvloediger in getal. Kn als zij Frygie" en het land van Galsti� doorgereisd had- den , werden zij van den llel- ltgen Geest verhinderd het woord in Azi� te spreken; ~.rn aan MysiC gekomen lijn- de, poogden zij nas/ Bithy* nir. te reizen, en de GeeBt S. liet het hun niet toe; en zij MyaiS voorbij gereisd zijnde, 9. kwamen at\'naar Troas. En van Paulus werd in den nacht
		een ge^igt gezien: rr was een Macedomschinantaai\\- de, die hem bad en zeide: Kom over in Macedoni� en belp ons. Als hij nu dit ge- sist gezien had , zoo zochten wij terstond naar Macedoni� te reizen, besluitende dtwr- vit, dat ons de Heer geroe- pen had om denzelven het evangelie te verkondigen. 11. Van Troas dan afgevaren zijnde, liepen wii regt naar Samothrace, en oen volgen- 12. den dag* naar Neapolis; en vandaar naar Filippi, welke is de eerste stad van dit deel van Macedoni�, een kolonie ; en wij onthielden ons in die �a.stad ettelijke dagen. En op den dag dessabbate gingen wij buiten de stad aan de rivier, waar het gebed plagt te geschieden, en nederge. zeten zijnde spraken wij tot de vrouwen die tezamenge- 14.komen waren. En een te- ken vrouw met name Lydla, een purperverkoopster van de stad Tbyatira, die God diende, hoorde ons; welker hart de lieer heeft geopend, dat zij achtnam op hetgeen van Paulus geaprolien werd. 15. En als zij gedoopt was en haar huis, bad /ij ons, zeg* irende i Indien gij hebt ge- oordeeld dat ik den Heer getrouw ben, zoo komt in mijn huis en blijft er; en zij dwong ons. 16. En het geschiedde als wij tot het gebed henengingen, dat een zekere dienstmaagd , hebbende een waarzeggen - den geest, ons ontmoette, welke haren heeren groot gewin toebragt met waarzeg- 17> gen. J)eze volgde Paulus en ons achterna, en riep, zeg- Sende: Deze menschen zijn Ienstknechten Godsdea Al lerhoogsten, die ons den weg der zaligheid verkondi- 18. gen. En dit deed sij vele dagen lang. Maar Paulus

-ocr page 195-




		�JANDKLI ttitantvrr ontevreden zijnde, keerde ticb om en zeide tot tien geest: Ik gebied u in den DRtm van Jezus Christus dat «1.: van haar uitgaat. En hij Klif uit terzelfder ure. 11), Al« nu de heeren van dezelve zagen dat de hoop hum ge- wina wet; vm, grepen zij 1\'aulus en Silaa en trokken ze naar de markt voor de 30. overaten; en ala zij ze tot de hoofdmannen gebragt had- den, zeiden sij: Deze men- achen beroeren onze atad, 21, daar zij Joden zijn; en zij verkondigen zeden die het ona niet geoorloofd ia aan- tenemen of te doen, alzoo «.wij Romeinen zijn. En de schare atond gezamenlijk tegen hen op; en de hoofd- mannen bun de kleederen afgescheurd hebbende, be- �3. valen ze te geeselen ; en ala zij bun vele slagen gegeven hadden, wierpen zij ze in de gevangenis, en geboden den stokbewaarder dat hfi ze ze- Sl.kerlijk bewaren zoude: de- welke zulk een gebod ont- vangen hebbende, wierp hen in den binnenin en kerker en verzekerde hunne voelen in den atok. Sb, En omtrent middernacht baden Paulus en Silaa en zongen Gode lofzangen, en de gevangenen hoorden naar .\'\'\'. hen. En er geschiedde snel- lijk een groote aardbeving, alzoo dat de fundamenten dea kerkera bewogen wer- den; en terstond werden al de deuren geopend, en de banden van allen werden �7.1oa. En de stokbewaarder wakker geworden zijnde, en ziende de deuren der gevan- irenis geopend, trok een zwaarden zoude sicbzelven oingebragt hebben, meenen- de dat de gevnngenen ont- 28. vloden waren. Maar Paului riep met groote stem, zeg. gende: Doe uzelven geen	NGEN 16. 187 kwaad, want wij /.ijn allen 29, hier. En ala hij licht ur eischt had, sprong hij naar- binnen, en werd zeer be- vende en viel neder tan <>t reeftn van 1\'aulus en Silaa; 80. en hen buiten gebragt heb- bende , zeide hij: Lieve hee- ren, wat mr et ik doen opdat 31.ik zalig worde? En zij zei- den: Geloof in den Heer Jezus C\'briett\'.a. en gij zult zalig worden, gij en uw buis. 32. En zij spraken tot hem het woord des Meeren, en tot allen die in zijn huis waren. 33. En hij nam hen lot ilch in die ure dea nachts, en wieach hen van de striemen; en hi werd terstond gedoopt, en 34. al de zijnen ; en hij bragt ze in zijn huis, en zette hun de tafel voor, en verheugde zich dat hij met al zijn buit aan God geloovig geworden wsa. 35. En als het dag geworden was, zonden de hoofdman* nen de stadadienaara, ie»- geude: Laat die menseben 36.los. En de stokbewaarder boodschapte deze woorden aan 1\'aulus, zeggende: De hoofdmannen hebben gezon- den dat gij soudt loarelaten worden : gaat dan nu uit en 37.reist henen in vrede. Maar Paulua zeide tot hen: Zij hebben one die Romeinen zijnonveroordeeldin \'topen- baar gegeeaeld en in de ge- vangenia geworpen, en wer* pen ze ons nu heimelijk daaruit? Niet alzoo; maar dat ze zelve komen en ons 3S.uitleiden. En de stadsdie- naara boodschapten deze woorden wederom den hoofd- mannen; en zij werden be- vreead, boorende dat zij 39. Homeinen waren; en zij ko- mende baden hen, en ala zij ze uitgeleid hadden , begeer- den zij dat ze uit de atad 40.gaan souden. En uitgegaan lijnde uit de gevangenis,

-ocr page 196-



		HANDELINGEN 17.

		Ringen zij in bij l-.vdm; en de broeden gezien hebben, de, vertroostten zij dezelve, en Kingen uit de stad, HOOFDSTUK IJ. I. En door Amlipolis en Apol lonia hunnen weg genomen hebbende, kwamen zij ThesBalonica, alwaar een i, synagoge der Joden was. En PauluB, gelijk hij gewoon wae, ging tot hen in, en drie sabbaten lang handelde hij met hen uit de Schriften , \',\\.dezelve openende, en voor fiogen «tellende dat de Chris. tus moest lijden eu opstaan uit de dooden, en dat deze Jezus is de Christus, dien ik, _it-nlf hij, uliedenverkon- l.dig. Ka sommigen uit ben geloofden en werden Paulus en Silas toegevoegd, en van de godsdienstige Grieken een groote menigte, en van de voornaamste vrouwen niet j. weinige. Maar de Joden die ongehoorzaam waren dit be* nijdemle, namen tot zich eenige booze mannen uit de markt boeven, en maakten dat het volk te hoop liep, en beroerden de stad; en op het huis Jasons aanvallende, zochten zij ze tot het volk te 6. brengen; en als zij ze niet vonden, trokken zij Jason en eenige broeders voor de oversten der stad, roepende: Deze die de wereld in beroe* ring hebben gebragt, zijn 7. ook hier gekomen, welke JAson in xiin huis genomen heeft; en alle deze doen te- gen de geboden des keizer, zeggende dat er een andere koniug is, namelijk* Jezus. S. En zij beroerden de schare en de oversten der Btad die y, dit hoorden , doch als *ij van Jabou en de anderen vofdoe- ning ontvangen hadden, 1 ie- ten zij ze gaan. 10. En de broeden zonden ter- btond des nachts Paulus eu
		Silas weg uaar Ber�a; welke daar gekomen zijnde gingen henen naar de synagoge der 11.Joden; en dese waren ede- Ier dan die te ThessaloDica waren, als die het woord ontvingen met alle toegene- genheid, onderzoekende da- �elijksde Schriften, of deze ingen alsoo waren. Velen dan uit hen geloofden, en van de Grieksche aanzien- lijke vrouwen en van de mau- 13. nen niet weinige; maar aIb de Joden van \'1\'hesBalonica verstonden dat het woord Gods ook te Berca van l\'au- lus verkondigd werd, kwa- men zij ook daar en bewogen 14.de scharen. Doch de broc* ders zonden toen van Btondc aan Paulus weg, dat hij ging als naar de zee; maar Si- las en Timothfl�s bleven al- 15. daar. En die Paulus geleid- den bragten hein tot Athene toe, en als zij bevel gekre- gen hadden voor SilaB en Timotheiis, dat zij op het spoedigst tot hem zouden komen, vertrokken zij. 16. En terwijl l\'auius hen te Athene verwachtte, werd zijn geest in hem ontstoken, zieude dat de stad zoozeer afgodisch was. Hij handelde dan in de synagoge inct de Joden en met degenen die Sodsdienstig waren, en op e markt alle dagen met dc- geneu die hem voorkwamen. 18. En sommigen van de Epieu- re�sebe en Sto�sche filosofen streden met hem, en Bom- migen zeiden: Wat wil toch deze klapper Keggen? maar anderen zeiden: Hij schijnt een verkondiger te zijn van vreemde goden, omdat bij hun Jezus en de opstanding ia, verkondigde. En zij uamen hem en bragten hem op de plaats genaamd Areopagus, zeggende: Kunnen wij niet weten welke deze nieuwe leer is waar gij van spreekt ?

-ocr page 197-



	HANDEMNGEN 18. I9� t.Want gij brengt «�mi*\'^-] welke door mentche-kunst vreemde dingen voor onze en bedenking gemeden zlju. noren : wij willen dan weten . 30. God dan de tijden der onwe
l.wat toch dit iljn wil. (Die Tan Athene nu allen, en de vreemdelingen die zich da&r onthielden, besteedden hun- iten tijd tot niets andera dan om wat nieuws te zeggen en te hooren.) �. Kn l\'aulus staande in \'t midden van de plaat» oe naamd Areopagua, telde: Gij mannen van Athene, ik bemerk dat gij allesins ge- lijk nis KndB.tiersti<er zijt; t.want de ttad doorgaande, en aanschouwende uwe hei- llgdommen, heb ik ook een altaar gevonden op hetwelk een opschrift stond; Pkn u \\ i; j. k k mu \\ Go». Dezeu dan, dien gij niet kennende dient, verkondig ik ulieden. I. De God die de wereld ge- maakt heeft en alles wat daarin Is. deze zijnde een Heer des hemels en der aar- de, woont niet in tempelen i.met handen gemaakt, en wij nlt ook van mensche- handen niet Kediend alt iets behoevende, alzoa hij zelf allen het leven en den adem \\ en alle dingen treeft; en beeft uit \'--\'ii bloed het gan- scbe geslacht der menscben gemaakt, om op den gehee. len aardbodem te wonen, bescheiden hebbende de tij- den tevoren geordineerd, en de bepalingen van hunne r.woning, opdat zij den Heer zouden zoeken, of zij hem immers tasten en vinden mngten, hoewel bij niet ver is van een iegelijk van ons. *. Want in hem leven wij, mi bewegen wij ons, en zijn ^U\'J. gelijk ook eenigeo van uwe po�ten gezegd hebben: Want wij zijn ook zijn ge- >� slacht. Wij dan zijnde liods geslacht, mueten niet met-- nen dat de Godheid goud of zilver of sleeu gelijk zij,
		*t ..lid In.1,1 imiphii .�f-r\\m* kh*
tendheid voorbijgezien heb- bende, verkondigt nn allen menscben alom dat sij zich Sl.bekeeren: daarom dat bij een dag gesteld heeft op wei- ken hij den aardbodem regt- vaardlg tal oordeelen, door een man dien bij daartoe ge- ordineerd beeft, verzekering daarran doende aan allen, dewijl hij hem uit de dooden opgewekt beeft. 12. Als zij nu van de opstan- ding der dooden hoorden, spotteden sommigen daar- mede, en sommigen zeiden: Wij zullen u wederom hier� 13.van hooren. En alzoo la Paulus uit het midden van \'tA hen weggegaan; docb so.u- mige mannen hingen hem aan en geloofden, onder «\'elke ook Dlonyatua de Areopagiet was, en eeu vrouw met name Damaris, en anileren met dezelve. HOOFDSTUK IN. I. En nadezen scheidde Pau- lus van Athene en kwam Ie 2.Corinthe, en vond een zeke- ren Jood met name AqulU, van geboorte uit Pnnius, die onlangs van Itali� geko- men was, en Priscilla zijne vrouw, (omdat Claudius be- volen had dat al de Joden uit Rome vertrekken zou- den} , en hij ging tot hen; .\'l.en omdat bij van \'t zelfde handwerk was, bleef bij bij hen en werkte; want zij »� ren tentemakers van band- 4.werk. En hij handelde op eiken sabbat in de synago. ge, en bewoog tot het yetuttf* Joden en Grieken. 5, En als Silas en TimotheUa van Macedoni� afgekomen waren, werd l\'aulus door den Geest gedrongen, betuigen- de den Joden dat Jezus ia de C.Christus. Maar al» zij we. 13

-ocr page 198-



		NGEN 18. IS. En als Paulus daar dor vele dagen gebleven was, nam hij afscheid van de broe* deren, en voer vandaar naar Syrit¹, en l\'riscilla en Auuila met hem, zijn hoofd te Cen- chrea geschoren hebbende, want hji had een gelofte <;�� 19.daan. En hij kwam te Efeze aan, en liet ze aldaar; maar htf ging in de tynagoge en 20.handelde met de Joden. En als zij baden dat hij lan- ger bij hen blijven zoude, \'21.bewilligde hij \'t niet, maar bij nam afscheid van hen , zeggende: Ik moet noodza- ki lijk bet toekomende feest te Jeruzalem houden; doch ik zal tot u wederkeertn, zoo God wil. En hij voer \'22.weg van Efeze. Eu als bij te Cesar�a was gekomen, ging hij op naar Jervxalem, en de gemeente gegroet beb- bende, ging bij af naar Au 33.ticcbt�; en als bij aldaar eenigen tijd geweest was , ging hij weg, en doorreisde vervolgens het land van Ga- lsti�en FrygiC, versterkende al de discipelen. 24. En een zekere Jood met nameApolIos, van geboorte een Alexandri�r, een wel- eprekend man, kwam te Kfere, magtig zijnde in de 25. Schriften. Deze was in den weg des Heeren onderweien ; en vurig zijnde van geest, sprak hij en leerde naarstig de zaken des Heeren, we- tende alleen den doop van 26.Jobannes; en deze begon vrijmoedig te spreken in de synagoge. En als hem Aquila en Priscilla gehoord hadden, namen tij hem tot zich eu leiden hem den weg Gods 27.naauwkeurig(r uit. En als hij wilde raar Achaje rei- ten, schreven de broeders, hem vermaand hebbende, aan de discipelen dat tij hem ontvangen souden; wel- ke daar gekomen lijnde veel
		190 HAM) KI.) derstonden en lasterden, schudde hij zijne kleederen af en seide tut hen: Uw bloed tij op uw hoofd . ik ben rei u, en vaii nu af zal ik tot de heidenen henengaau. 7.Kn vandaar gegaan lijnde, kwam hij ia het buis Tan ren man met name Justim die God diende, wieni huii H. paalde aan de >ynagoge. En Crinpiw de overste der iyna- goge geloofde aan den Heer met geheel zijn hul», eu ve- len van de Corintbi�rs hem hoorende geloofden en wer- 9.deu gedoopt. En de Heer seide tot raulus door een gezigt in den nacht: Weec niet bevreesd, inaer spreek, ilt. en twijg niet; want ik ben met u, en niemand tal de h«nd aan u leggen om u kwaadtedoen, want ik heb 11.veel volk in deze stad. En hij oni hield zich aldaar een jaar en zes maanden, lee- rende onder hen het woord God». ]?. Maar als Gallio stadbou- der van Achaje was, stondeli de Joden eendragtig tegen 1\'aiilus op, en bragten hem IX voor den regterstoel, xeg- gendc: Ueze raadt de men- scben aan, dat ze God tou- 14,den dienen tegen de wet. Kn als i-niiiimri.m\'if mond zoude opendoen, zeide Gallio toi de Joden: Zoo er eenig on- gelijk of kwaad ttuk begaan ware, o Joden, zoo zoude ik met reden ulieden verdra- l-\'i.gen; maar indien er geschil is over een woord en namen en orer de wet die onder u is, zoo zult gij zelve toezien , want ik wil over deze dingen lfi, geen regter zijn. En hij dreef ze weg van den regter- 17.stoel. Maar al de Gieken namen Sosthenca den over» ite der synagoge en sloegen hem voor den regterstoel; en Gallio trok tien geen van deze dingen aan.

-ocr page 199-

HANDELINGEN 19.

191

beeft toegebragt aan de^r.
nen die teloofden door de
2$.genade. Want hij overtuigde
de .Jiuit-u met grooten ernst
in \'t openbaar, bewijzende
door de Schriften dat Jezus
de Christus was.

woonden het woord des Hee*
ren Jezus boorden, beide Jo<
den en Grieken.

II. En God deed ongewone
krachten door de handen van

IS.Paulus, alsoo dat ook van
zijn lijf op de kranken ge.
dragen werden de sweetdoe.
ken of gordeldoeken, en dat
de ziekten van beu weken
en de booze geesten vau heu

Kt.uitvoeren. En sommigen van
de omzwervende Joden , zij u -
de (/\'(iiWbezweerders, heb-
ben zich ouderwonden dan
naam des Heeren Jezjs te
noemen over degenen dir
booze geesten hadden, zeg-
gende: Wij bezweren u bij
Jezus dien Paulus predikt.

14. /\'�.�\'\' uu waren zekere ze-
ven zonen van Sceva, een
Joodsch overpriester, die dit
deden. Maar de booze geest
antwoordende seide: Jezus
ken ik , en wie Paulus ia weet
ik; maar gijlieden, wie zijl

16. gij? Eu de menscb in wei-
ken de booze geest was
sprong op hen, en hen mees-
ter geworden zijnde kreeg
bij de overhand tegen ben,
alzoo dat zij naakt en ge-
wond uit dat huis ontvloden.

17. En dit werd allen bekend,
heide Joden en Grieken die
te Efeze woonden, en een
vrees overviel hen allen, en
de naam des Heeren Jezus

18. werd grootgemaakt; en ve-
len dergenen die geloofden
kwamen, belijdende en ver.
kondigende hunne daden.

19. Velen ook dergenen die ijde-
\\*. kimtten gepleegd hadden,
bragten de boeken bijeen
en verbrandden ze in aller
tegenwoordigheid, en bere-
kenden de waarde derzelve,
en bevonden die vijftigdul.

\'.n./rnd zilveren penninf/en. Al
zoo wies bet woord des llee-
ren met inagt eu nam de
overhand.

21. Enalsdezedingen volbragt
waren, nam Paulus voor in
IS*

HOOFDSTUK 10.
En \'t geschiedde terwijl

A polios te Corinthe was, dat
Paulus de bovenste deelen
itrx land» doorreisd hebbende
te Kfeze kwam; en eenige
discipelen aldaar vindende,

.*.ieiilr bij tot ben: Hebt gij
den Heiligen Geest ontvao-
gen als gij geloofd bebt ? Kn
Kij zeiden tot hem : Wij beb-
ben zelfs niet irehoord of er

3. een Heilige Geest is. Kn
hij KMtlc tot hen: Waarin
zijt gij dan gedoopt ? En zij
zeiden : I n den doop van Jo-

l.hannes. Maar Paulus seide:
Johannes beeft wel gedoopt
den doop der bekeering, ze»c-
gende tot bet volk dat zij
gelooven zouden in dengeen
die na hem kwam, dat is in

">. Christus Jezus. En die hem
boorden werden gedoopt in
den naam des Heeren Je-

f\'.zus; en als Paulus hun de
handen opgelegd bad, kwam
de Heilige Geest op ben, en
zij spraken met vreemde ta-

7. len en profeteerden. Kn alle
deze waren omtrent twaalf
mannen.

8, En hij ging in de tyna<
Koge en sprak vrijmoedig
\'lri*- tiiH\'tuli-ii lang, met ken
bandelende en Ah* aanra-
dende de zaken van het ko-

\'J.niiigrijk Gods. Maar als
sommigen verbard werden
en ongehoorzaam waren,
kwaadsprekende van den weg
aen ii,- .,�,.� voor de menigte,
^weeg hij van ben en scheidde
oe discipelen af, dagelijks
handelende in de school van
m. zekeren Tyrannus. En dit
Keschiedde Iwee jaren lang,
alsoo dat allen die in Azi�

-ocr page 200-



		192 HANDELINGEN 19.

		den geest, Macedoni� en Ai\'iittji\' doorgegaan hebben* de naar Jeruzalem te reizen, zeggende; Nadat ik aldaar /.\'tl geweest zijn, moet ik .\'2. ooit Rome zien. En rIb hij uuur Macedoni� gezonden had twee van degenen die hem dienden, namelijk Tiino- tbeua en Erastus, bleef hij zelf een tijd lang in Azi�. 2.t. Maarop dien lijd ontstond er geen kleine beroerte vau- wi\'ifii den weg des 1 loeren. 2-1. Want een met name Deme- trius, een zilversmid die kleine zilveren tempelen van Diana maakte, bragt dien van die kunst geen klein ge- 25. win toe: welke hij tczamen- vergaderd hebbende met de handwerkers van dergelijke dingen, zcide: Mannen, gij weet dat wij uit dit gewin 26. onze welvaart hebben; en gij ziet en hoort, dat deze Pau- lus veel volk niet alleen van Efeze maar ook bijna van geheel Azi� overreed en af- gekeerd heeft, zeggende dat net geen goden zijn die met -\'7- handen gemaakt worden; en wij /.ij n niet alleen in gevaar dat dit deel in verachting ko- we , maar dat ook de tempel van de groote godin Diana als niets geacht zal worden , en dat ook hare majesteit zal tenondergaan, aan welke gaUBCll A/.ii ieil de iirlirrt HP-* 28. reld godsdienst bewijst. Als sij nu dil hoorden, werden zij vol van toornigheid en riepen, zeggende; Groot is 29.de Diana der Efezt�n! En de geheele stad werd vol ver- warring, en zij liepen met een gedruiach eendragtig naar de scbouwplaats, met zich trekkende Gajus en Aristarchus, Macedoni�rs, medgezelleu van l\'aulus op de reis. :f(i. En als Paulua tot het volk wilde ingaan, lieten \'t hem Sl.de discipelen niet toe; en		sommigen ook der oversten van Azi�, die zijne vrienden waren, zonden tot hem en baden dat bij ziebzelven op de scbouwplaatB niet zoude �12. begeven. Zij riepen dan de ��n dit, de ander wat anders; want de vergadering was verward, en \'t meerenrfe/ wist niet om wat oorzaak zij 3\'t.tezaioengekomen waren. Eu zij deden Alexander uit de schare voorkomen, alzoo hem de Joden voortstieteu ; en Alexander gewenkt heb- bende met de hand, wilde bij het volk verantwoording 34.doen. Maar als zij veratou- den dat hij een Jood was, werd er ��ne stem van allen , roepende omtrent twee uren lang: Groot is de Diana der Efezi�rs\' 3�. En als de s/u<fsachrijverde scharegestildhad, zeide hij: Gij mannen van Efeze, wat. mensch is er toch die niet weet, dat de stad der Efe- ziirs de tempelbewaarBter is van de groote godin Diana, en van het beeld* dat uit den 86.hemel gevallen is? Dewijl dan deze dingen onweder* sprekelijk zijn , zoo is \'t be- hoortijk dat. gij stil zijt eu �7- niets onbedachts doet. Want gij hebt deze mannen hier gebragt, die noch kerkroo- vers zijn noch uwe godin .\'W.lasteren. Indien dan nu De* metrius, en dieinet hem van de kunst zijn, tegen iemand eenige zaak hebben, deregts- dagen wordeu gehouden en er zijn stadhouders: laat ze 39. elkander verklagen. En in- dien gij Iets van andere din- gen verzoekt, dat zal in een wettelijke vergadering be- 40. slecht worden. Want wij Btaan in gevaar dat wij van oproer zullen verklaagd wor- den om den daf/ van beden , alzoo er geen oorzaak is waardoor wij reden zullen kunnen geven van dezen op-

-ocr page 201-



		HANDEL] loop. En dit gezegd heb- bende liet bij de vergadering Kaan. HOOFDSTUK tO. 1. Nadat nu het oproer ge- l iIal w«» . i\'.inhm \'Ie ,i\|Ki-j pelen tot ifch geroepen en gegroet hebbende, ging uit om niiar Macedoni� ie n:- \'.\'.zen. K n ali hij die dee- len doorgereisd en hen niet vele redenen vermaand had, kwam hij in Griekenland; .{. en itU hij aldaar* drie maan- den doorgebrftgt li .ut, en hem van de Joden lagen gelegd werden als hij naar Syri�\' zoude varen, zoo werd bij van zin wedertekeercn door I. Macedoni�, hu hem ver- gezebcbapte tot in Azi� So- pater van Berla, en vau de rbessalonicenzen A rislar- chus en Secundi!, eu tiajus van Perbe, en Timotheiis, en van die van Aiii^; Tychi- i». rut en TrotiniUH; deze voor- uiti[ej[aan zijnde wai bitcn . ons te \'I ma. Wij nu voeren Hl\' Van l\'lh\|i\|ii t)H de* tingen der ongezuurde branden , en kwamen in vijf dagen bij hen te Troas, alwaar wij ooi zeven dagen onthielden. /� Kii op deu eersten dag <\\< r week. al* de discipelen hij. �\'\'\'tikirkiHiirn waren om brood ie breken, handelde Pau lus met hen, zullende des aodc- ren dnags verreizen; en bij ai rekte tyiie rede uit tot mH- 8. dernacht; en er waren vele lichten in de oppertaal waar !\'. zij vergaderd waren. En een zeker jongeling met name Kutychua zat in het vensier, en met een diepen slaap overvallen zijnde, nUun l\'au- mu lang Int hen sprak , door *0 slaap nederstorlende 5 *an de derde zoldering nederwaarts, en werd dood " opgenomen. Ilnch l\'aulua JJigekomen zijnde, viel op nero, _en ^,_/( omvangende
		NGKN 20. 10» zeide hij: Weeat niet. be- rnerd, want zijne siel is in 11.hem. Km ats hij ireder bo- ven gegaan was, en hrond gebroken en wat gegeten had, en Iauk tol den dage- raad toe met beu gesproken 12. had, vertrok hij alzoo. Kn lij bragtcn den knecht le- vend, en «aren bovmmalr vertroost. r». Maar wij vooruit naar hel schip gegaan zijnde, voeren af naar Assus, waar wij l\'au- lus zouden innemen , want hij bad het alz�i\'. bevolen, en li ij zelf zoude te votl gaan. II. Kn als bij zicb te Assua bij ons gevoegd had , namen wij hem in, en kwamen teMiiy- lb.l�ne; en vandaar afgevaren zijnde kwamen wij den vol- genden dag f egen �htosover, en des anderen daags lelden wij aan te Saiuoa, en bleven te Trogyllium, en den dag daaraan kwamen wij te Mi- lfi.l�te. Want l\'aulus bad voor genomen E leze voorbijteva- ren, opdat hij niet den lijd iu Azi� zoude verslijten ; want hij spoedde zich, om (zoobet hem mogelijk ware) op den pinksterdag te Jeru- xalem te zijn. 17. Maar hij zond van Mi\'cle, naar E leze, en hij ontbood de ouderlingen der genie* n- 18. te; en als zij tot hem geko- inen waren zeidc hij tot hen : Gljlleden weet, van den cr- stcn dag af dat ik iu Azi� ben aaogekomen, hne ik bij u den ganschen lijd ge. \\\'K* werst ben, dienende den lieer met alle ootiuoedig- beid, eu vele tranen, en ver- zoekingeu, die mij overko men zijn door de lagen der �20. Joden: hoe ik niet» achler- gehouden heb van \'t geen nuttig was, dat ik u niet zoude verkondigd eu u ge- leerd hebban, in \'t openbaar .\'i. en bij de huizen, betuigende, beide Joden en Grieken de

-ocr page 202-



		191		HANDELINGEN 21.


		ntemaods zilver of goud of 31.kleeding begeerd; en gij zelve weet, dat deze handen tot mijne nooddruft, en den- genen dje met mij waren, Xt.gediend hebben. Ik heb u in alles getoond, dat men alz�� arbeidende de zwak ken moet opnemen ,en gedenken aan de woorden dea 11 reren Jezus, dat hij gezegd heeft: Het is zaliger te geven dan Sf�.te ontvangen. Kn alt hij dit gezegd had, heeft hij ne- derknielende met hen allen gebeden. 37. Ener werd een groot ge- ween van Ara allen; en zij vallende om den hals van 3N. 1\'aulus kusten hem , zeer bc» droefd zijnde, allermeest over het woord dat hij ge- zegd had, dat zij zijn aange. zigt niet meer zien zomien. Kn zij geleidden hem naar het schip. HOOFDSTUK «I. 1. En als bet gesrhiedde dal wij van hen gescheiden en afgevaren waren, zoo liepen wij regtuit eu kwamen te Cos, eu den duo daaraan te Khodus, en vandaar te la- 2. tara. En een schip gevon den hebbende dat naar I-\'n� - ci« overvoer, gingen wij er 3.In en voeren af. Kn hI* wij Cyprus in \'t gezigt gekre- gen en dat aan de linker hand gelaten hadden, voeren wij naar Syriv , en kwamen aan te Tyrus; want hel schip zoude aldaar den last otilla- I.den. En de discipelen ge- vonden hebbende, bleven wij daar zeven dagen; de- welketot I\'aulusieiden door den Geest, dal bij niet zou- de opgaan naar Jeruzalem. !». Toen hel nu geschiedde dat wij deze dagen doorgebrngt hadden, gingen wij uit en reisden voort; en tij geleid- den ona allen met vrouwen en kinderen tot buiten de
		bekeering tot God en het ge- loof in onzen lieer .tem* J-. Christus. En uu xie, gebon- den zijnde door den Geest rei* ik naar Jeruzalem, niet wetende wat mij daar onl- 22. moeien zal, dan dat de Hei- lige Geest van stad tot stad betuigt, zeggende dat mij banden eu verdrukkingen Jl, aanstaande zijn. Maar ik acht np geen ding, en houd in ij ii leven niet dierbaar voor 11l jj 711 ve 11 . opdat ik mijnen loop met blijdschap mag vol- brengen , en den dienst wel. keu ik van den Heer Jezus ontvangen heb, om te netui< Ssn het evangelie der genade od«. Eu nu zie, ik weet dat gij allen, waar fk door- gegaan ben predikende het koningrijk Gods, mijn aan< gezigt niet meer zien zult, :.u. IMiirimi betuig ik ulieden op dezen huidigen dag. dat ik rein ben van het bloeuvan 37.« allen; want ik heb nieti achtergehouden, dat ik u niet zoude verkondigd heb- JS. hen al den raad Gods. Zoo hebt dan acht op uzelve, en op de geheele kudde over dewelke u de Heilige Geest tot opzieners gesteld heeft, oin de gemeente Gods te weiden, welke hij verkregen heeft door zijn eigen bloed. 19. Want dit weet ik, dat na mijn vertrek zware wolven lot u inkomen sullen, die .m. dr kudde niet sparen; en uit u zelve zullen mannen on- staan sprekende verkeerde dingen, om de diacipelen «i. .\'fl.letrekkenachterzich. l)aar- om waakt, en gedenkt, dat ik drie jaren lang nacht en dag niet opgehouden heb een iegelijk met tranen te Ai.vermanen. En nu broeders, ik beveel u Gode en den woorde zijner genade, die magtig is u op:ebouwen en u een erfdeel te geven onder 33.al de gcheiligden. Ik heb

-ocr page 203-



		HANDELINGEN 21. 196 de met zirh een zekeren Mna< son van Cyprus, een ouden discipel, bij denwrlke wij
		�tad,en aan denderknlelende hebb 6.beden;en als wij
		souden tebuisliggen 17. En als wij te Jeruzalem gekomen waren, ontvingen ons de broeders hlijdelijk. 18. Kn den volgenden dag ging Paulus met ons In int Jmmk bus; en al de ouderlingen 19. waren daar gekomen. En als bij se gegroet had, ver- haalde hij van stuk Int stuk , wat God onder de heidenen door zijnen dienst gedaan 20. bad. En sij dat gehoord heb. bende, loofden den Heer, en zelden tot hem: Gij ziet broeder, boevele duizenden van Joden er zijn die gelno. ven, en zij zijn alteu ijc 21. raars voor de wet; en sij zijn aangaande u berigt, dat gij al de Joden die onder de hei- denen zijn leert van Mozrs afvallen, zeggende dat zij de kinderen niet zouden besnij- den noch naar de wijnen der* 22. wet wandelen. Watiserdan te doen? Het ia zeer nnndig dat de menigte tezamP-nko- me;want zij zullen hnnren 23.dat gij gekomen zijt. Dor dan \'t geen wij u zeggen. WIJ hebben vier mannen die een gelofte gedaan hebben i 21. neem deze tot u , en heilig u met hen , en doe de onkosten nevens hen, opdat zij het hoofd bescherm mogen ; en allen mogen weten, dat er niets is aan \'t geen waar- van zij aangaande u herigt zijd , maar rfaf gij ntt�� wai\'- dclt, dat gfj ook zelf de wet Ii.onderhoudt. Doch van de heidenen die geloovcn heh- ben wij geschreven en goed- gevonden , dat zij niela der- gel ijkszouden onderhouden, dan dat zij zich wachten van \'t geen den afgoden geofferd Is, en van bloed, en van \'l verstikte, en van hoererij. 26.Toen nam Paulus de roan- nen met zich, en den dag

		gegroet hadden, gingen wij in het schip, maar sljlle ien keerdco weder elk naar het zijne. 1. Wij nu de Taart volbragl hebbende van Tyrus, kwn men aan te Ptolema�s, ei de broedera gegroet hebben da, bieren ��n dag bij hen *S.En dei anderen daag»* gin.** Een Paulus en wij die niet nu waren vandaar en kwa- tnen te Cesar�a, en gegaan zijnde in het buit van Pilip- pus den evangelist, (die een was van de zeven), bleven 9. wij bij hem. Deze nu had vier dochters, nog maagden, ld,dfe profeteerden. Kn als wij 4aar vele dagen gebleven «\'aren, kwam er een seker profeet af van Jud�a, met 11.name Agabus; en bijkwam tot ons, en nam den gordel van Paulus, en xichzelven handen en voeten gebonden hebbende, zeide: Pit zegt de Heilige Geest: Denman wiens deze gordel is zullen de Joden als�� te Jemtalem binden, en overleveren in de 12. banden der heidenen. Als wij nu dit hoorden, baden beide wij en die van die plaats waren, dat hij niet zoude opgaan naar Jeruza- 13. lem. Maar Paulus antwoord* de: Wat doet gij dat gij weent en mijn nart week maakt? Want ik ben bereid niet alleen gebonden te wor- den, maar nok te sterven te Jeruzalem voor den naam H.des Ileeren Jezus. En als bij lich niet liet afraden, hielden wij ons tevreden, "ggende: De wil des Hee- ren geschiede. 19. En na die dagen maakten wij ons gereed en gingen op 16. naar Jeruzalem; en met ons X\' ngen ook tommigen der dis. cipelen van Cesar�a, leiden-

-ocr page 204-



		1% HANDEL] daaraan met ben geheiligd lijnde, ging hij in den tetn- pel, en verkondigde dat de dagen der heiliging vervuld *waren, blijvende daar* totdat** vooreen iegelijk "»n hen de offerande geofferd »ai. �i. Als du de seven dagen zou den voleindigd worden, za- gen hein de Joden van Am- in den tempel, en beroerden al het volk, en sloegen de -\'¹. banden aan hem, roepende i Gij Isra�litische mannen, komt te hulp! Dese is de meuech die tegen het volk en de wet en deie plaats al- len overal leert; en boven- dien heeft bij ook Grieken in den tempel gebragt, en heeft deze heilige plaats ont- --\'. heiligd. Want tij hadden te- voren Troflmus den �teziPr met hem in de stad gezien, welken zij ineenden dal I\'au- lus in den tempel gebragt .iO. bad. Kii de geheele stad kwam in beroering, eu het volk liep tezamen, en zij gn pen 1\'aulus en trokken hem builen den tempel; en terstond werden de deuren gesloten. 31. Knals sij hem zochten te dnoden, kwam het gerucht tot den overste der bende, dat geheel Jeruzalem in ver- \'Ai. warring was; welke terstond krijgrkntrhten en hoofd. manuen over honderd tot zich nam, en liep af naar hen ii e Zij nu den overste en de krijgsknechten zien* de, hielden op van Paulns \'SA. te slaan. Toen naderde de overste en greep hem, en be- vh! dat men hem met twee ketenen zoude binden, en vraagde wie bij was en wat ,11. hij gedaan bad. En onder de schare riep de ��n dit, de ander wat anders: doch als hij de zekeihehl niet kon «eten vanwege de beroerte, beval hij dat men hem in da legerplaats zoude brengen.
		n<;kn ti. K». Ba als hij aan de trappen gekomen was, gebeurde het dat hij van de krijgsknech* ten gedragen werd, vanwege �tf.het geweld der mhare, want de menigte des volks volg- de, al roepende: Weg mee hem! \'A7. Kit als I\'auliie mm in de Ir geiplaats zoude geleid wor- den, zeide hij (ot den oer- rte: la \'t mij geoorloofd tm. u wat te tpreken? En hij reide: Kent gij Grieksch ? MJ, Zijl gij dan niet de Kgypte- naar, die voor deze dagen oproer verwekte en de vier dufzend moordenaar! naar 39.de woealiju uitleidde? Maar Paulus zeide: Ik ben een Joodnrh man van Tarous, een burger vnn eeue niet on- vermaalde stad in Cilici�, en ik bid u, laai mij toe tot 10. het volk te spreken. En als hij \'t toegelaten had, Tau- lus staande op de trappen wenkte met de hand tot het volk; en als er groote stille geworden was, sprak hij ze aan in de Ilebreeuwsche taal, zeggende: HOOFDSTUK �«. 1. Mannen broeders en va- der, bonrl mijne verant. woordingdie ik tegenwoor- S.digtot u doen tal. (Als zij nu hoorden dat hij inde Hf breeuwsebe taai hen aan- sprak, hielden zij zich te- 3.nieer stil. En hij zeide:) Ik ben een Joodscn. mau, ie Tarsus iu Cilicie geboren, opgevoed in deze stad, aan de voeten Gamaliels onder- wezen naar de naauwgeset- ste wijze der vaderlijke wet, zijnde een ijveraar Guda ge- lijkerwijs gij allen heden 4.zijt; ilie ilezen weg vervolgd heb tot den dood, bindende en In de gevangenissen over- leverende beide mannen en a.vrouwen: gelijk mij ook de hoogepriester getuige is, en

-ocr page 205-



		HANDELI de geheele ra«il der ouder lingen, van dewelke ik ook brieven genomen hebbende tol de broedera, ben naar Daiuascus gereild, om ook degenen die d;inr waren ge bonden te brengen naar Je. ruzalem, opdat zij iii\'inii A.louden «orden. Maar het geschiedde in ij als ik reisde en Duumbi genaakte, om* trent den middag, dat snel- 1 ij k uit den hemel een groot licht mij rondom oniachern ; 7.en ik Tiel ter aarde, en ik hoorde eene alem tot mij zeggende: Saul, Saul, nat H.vervolgt gij mij? Kn ik aiit- woordde: Wie zijt gij Heer? Kn hij zcide lot mij: Ik ben Jezus de Nazarener welken \'J. gij vervolgt. Kn die met mij waren zagen wel het licht, en werden zeer bevreesd, maar de stem desgenen ,y_l�lot mij »nrak hoorden zij 10. niet. En ik zeide: Heer, wat zal ik doen ? Kn de lieer zei � de tot mij : Si» op en ga he- nen naar ltamascus, en al- daar zal met u gesproken worden van al hetgeen u ge* ll.ordineerd ia te doen. En ala ik vanwege de heerlijkheid van dat licht niet zag, zoo werd ik bij de hund geleid van degenen die met mij «a* ren, eu kwam te Damaicus. U. Kn een zekere Ananias, een godvruchtig man uaar de wet, f/oede getuigenis heb- beude van al de Joden die VA.daar woonden, kwain tot mij, en bij mij staande zeide tot mij: Saul, broeder, word neder ziende. En terzelfder ure werd ik ziende on hem. M.En hij zeide: l>e Uod onzer vaderen heelt u tevoren ver. ordineerd om zijnen wil te kennen, en den Kegtvaar- digetezien, en de stem uit lo.zijnenuiondte hooren; want gij zuil zijn getuige zijn bij alle memchen van \'t geen gij 16.gezien en gehoord hebt. �n
		NOEN 32. 117 nu wat vertoeft gij ? Sta op, en laat u dnopen en uwe zon* den afwasschen , aanroepen - deden naam�es Ileeren. I7- Kn het gebeurde mij als ik ie Jeruzalem wedergekeerd waa en in den tempt-I bad, dal ik in een vertrekking van IH.zinnen waa, en dat ik hem zag, en hij tot mij zeide: Spoed u en ga in haast uit Jeruzalem, want zij zullen uwe getuigenis van mij niet l\'J. aannemen. En ik zeide: Heer, zij weten dat ik in de gevangenia wierp en in de rynagogen geeseide wie in u H). geloofden ; en Kien het bloed van Slefanus uwen getuittc vergo\'en werd, Hat ik daar ��k bijstond, en mrde een welbehagen had in zijnen dood, en de kleederen be- waarde dergenen die lit-ni il.doodden. Eu hij zeide tot mij : Ga henen, want ik zal u ver lot de beidenen af- zenden. 22. Zij hoorden hem nu tol dit woord toe; en zij verhieven hunne slem .zeggende; WVg van de aarde met zulk een , «ant bet is niet behoorlijk 2a. dat hij leve. En als zij rie- pen en de kleederen van zich e mei en en stof in de lucht 34. wierpen, zoo beval de oer- ste dat men hem in de leger- plaats zoude brengen, en zeide dat men hem mei gee sela onderzoeken zoude, op rlat hij verstaan mogl om wat oorzaak xij alzoo over 2�. hem riepen. Knals zij hem met de riemen uitrekten, zeide 1\'aulua tot den hoofd, man over honderd die daar stond: Is \'t ulieden ge- oorloofd een ltomeinschen menseb, en dun* onveroor- >. ili\'eld, ie <f* st\'ifii � Als nu de hoofdman over honderd 4ni hoorde, ging hij toe en hood- schaptehet den overste, xeg- gende: Zie wat gij te doen hebt, want deze mensen i«

-ocr page 206-



		19S HANDELINGEN 23.

		27. een Romein. En de overste kwam 10e en zeide tot hem: Zeg mij. �ij\' KU een Ro- \'JH.inein? Kn hij teide: Ja. En de nvrrHi\' antwoordde: Ik heb dit burgerrcgt voor een groot e lom geld verkregen. En I\'aulua zeide: Maar ik ben ook een burger geboren. UK.Terstond dnn lieten tij van hem af, die hem zouden on- derzocht hebben; en de over- ste werd �ok bevreesd, toen hij verstond dat hij een Ro- mcin was, en dat hij hem had «clurn.irn. :iO. En des anderen daag», wil. lende de zekerheid weten, waarom hij van de Joden be. schuldigd werd, maakte hij hem los van de banden, eD beval dat de overpriesters eu hun geheels raad souden ko- men; en Paulus afgebragt hebbende stelde hij hem v��r hen. HOOFDSTUK 23. 1. En Paulus de ongen on den rnad houdende, xeide: Man- iie.n broeders, ik heb met alle goede ennscientie voor God gewandeld tot op dezen 2,dag. Haarde hoogepriester Ananias beval degenen die bij hem stunden, dat zij hein on den mond zouden slaan. ;i.Toen zeide PaulUl tot hem: God zal 11 slaan, gij gewitte waud. \'Kit gij ook om mij te onrdeelcu naar de wet, en be. veelt gij tegen de wet dat men 4.mij zal slaan? Kn die daar- liij stonden zeiden: Scheldt gij den hoogepriester Gods ? .!. Kn Paulus zeide: Ik wist niet, broeders, dat het de hoogepriester was: want er is geschreven: Den over- ste uws volks zult gij niet v 1 ui\' k c n. 6. En 1\'aulus wetende dat het i\'t-np deel was van de saddu- ce�rs en het andere van de farixe�rs, riep in den raad: Mannen broeders, Ik ben		een farfzeer, eens farixeers zoon: Ik word over de hoop en opstanding der dooden 7. geoordeeld. En als hij dit gesproken had , ontstond er tweedragt tuatchen de fari< zeers en de sadduee�rs, en de menigte werd verdeeld. 8. Want de sadduee�rs zeggen dat er geen opstanding is, noch engel of geest; maar de farize�rs belijden het beide. 9.Ener geschiedde een groot geroep; en de schrift geleer- den van de zijde der fari- ze�rs stonden op en streden , zeggende: Wij vinden geen kwaad in dezen mensch ; en indien een geest tot hem ge- sproken heeft of een enge), laat ons tegen God niet itrij- 10. den. En als er groote twee- dragt ontstaan was, de over- ste vreezende dat Paulus van hen verscheurd mogt wor- ilt-u, gebood dat het krijg** volk zoude afkomen en hem uit bet midden van hen weg- rukken en in de legerplaats II brengen. En den volgenden nacht stond de fleer bij hem. en zeide: Heb goeden moed 1\'aulus; want gelijk gij te Jeruzalem van mij betuigd hebt, al z�� moet gij ook te Rome getuigen. 12. En als het dag geworden was, maakten sommigen van de Joden een tezsmenrot- ting, en vervloekten zichzel. vi\', zeggende dat zij noch eten uorb drinken zouden totdat zij Paulus zouden ge- 13. dood hebben. En zij waten meer dan veertig die dezen eed tezamen icedaan hadden ; 11. dewelke gingen tol de over- priesters en de ouderlingen , en zeiden: Wij hebben ons- zelve met vervloeking ver- vloekt, nietste tullen nutti* gen totdat wij Paulus zullen 15.gedood hebben. Gij dan nu, Iaat den overste weten met den raad, dat hij hem mor- gen tot u af brenge, alsof gij

-ocr page 207-



		HANDELINGEN 83,
		VM


		nader kennis toudt nemen van sijne zaken; en « if zijn bereid dein nmtebrengen eer Ifi.hij bij h komt. Ba als de zoon van 1\'aulus niMer drie lage gehoord had, kwam hij daar en kihi: in de leger- flaaU, en boodschapte het \'aulus. hu 1\'aulus riep tut zich een van de hoofdman* nen over honderd, en zei de: Leid dezen jongeling he- nen tot den overste, want hij heeft hem wat te bood. 18. schappen. Deze dan hem en b\'agt hem tot den overste, en zeide: 1\'aulus de gevangene heelt inij tot zich geroepen, eu begeerd dat ik dezen jongeling tot u zoude brengen, die u wat li». heeft te zeg<en. De overste nu nam hem bij de hand, en terzijde gegaan zijnde vraagde hij: Wat is \'t dat gij mij hebt te boodschap. 2().pen? Kn hij zeide: De Jo- den zijn overeengekomen om van u te begeeren, dal gij i\'aulua morgen in den raad zoiidt afbrengen, alsof zij iets van hem nader zou- 21.den ondersoeken. Doch ge- loof hen niet; want meer dan veertig mannen uit hen leg- gen hem lagen, welke zich* zelve met een vervloeking verbonden hebben, noch te eten noch Ie drinken totdat zij hem zullen nmgebragt hebben; en zij zijn nu ge- reed, verwachtende de toe zegging van u, 22. De overste dan liet den jongeling gaan, hem gebie- dende: Zeg niemand voort, dat gij mij zulks geopen- SS.baard hebt. Kn zekere twee van de hoofdmannen over honderd tot zich geroepen hebbende, zeide hij: Maakt tweehonderd krijgsknechten gereed, opdat zij naar Ceaa- r�a trekken, en zeventig rui. ter», en tweehonderd schut. ten, tegen de derde ure des		21. nachts; en laat ze t-irfc/bees. ten bestellen, opdat tij Pau- lus daarop zetten en behou* den overbrengen tot den stadhouder helix. 36, Kn bij schreef een brief, hebbende dezen inhoud: 2fi. (\'Uu�iui I.ysias aan den magtigsten stadhouder Fe* 27. Ux groet e nis. alzoo deze man van de Joden gegrepen was, en van hen omgebragt zoude geworden zijn , beo ik daarover gekomen met het krijgsvolk, en heb hem hu* ontnomen, berigt zijnde dat 2S.hij een Romein is; et wil. lende de zaak weten waar< over zij hem beschuldigden, bragt ik hem af in hunnen 29.raad: welken ik bevond be. schuldigd te worden over vrageu hunner wet, maar geen beschuldiging tegen hem te lijn die den dood of 90, banden waardig is. Kn als mij te kennen gegeven was, dat van de Joden een lagp tegen deien man gelegd sou- de worden, zoo heb ik hem terstond aan u gezonden, gebiedende ook de beschul- digert voor u te zeggen \'t geen zij tegen hein hadden. Vaarwel. U. De krijgsknechten dan, gelijk hun bevolen was, na* men Paulus en bragten hem des nachts lot Antipairis; 32.en de* anderen daags, la- tende de ruiters met hein trekken, keerden lij weder 33. naar de legerplaats. De. welke als sij Ie Cesar�a ge- komen waren en den brief den stadhouder overgeleverd hadden, hebban zij ook Pau. 34.Um v��r bem gesteld. Kn de stadhouder den brief ge- lezen hebbende, vraagde uit wat provincie hij was; en verstaande dat hij van Clli- Sft.eU was, zeide hij : Ik tal u hooren als ook uwe betchul- digera hier zullen gekomen tijn. En hij beval dat hij in

-ocr page 208-

-ocr page 209-

-ocr page 210-

INGEN 2fl.

waren, werd Paulus op be>
vel van Festus roorgebragt.

24. En Festus zeide: Koning
Agrippa, en «ij mannen
alle, die met ons hier tegen*
woordig zijt, gij ziet dezen ,
van welken mij de gansche
menigte der Joden heeft aan-
gesproken, beide te Jeruza-
lem en hier, roepende dat bij
niet meer behoort te leve».

2\'t. Maar ik bevonden hebbende
dat hij niets des doods waar-
dig gedaan had, en dewijl hij
ook zelf zich op den keizer
beroepen heeft, heb beslo-

2f>.fen hein te zenden. Van wel.
ken ik niets zekers heb aan
den heer te schrijven: daar-
om heb ik bem voor ulieden
voorgebragt, en meest voor
u, koning Agrippa, opdat
ik, na gedane onderzoeking,

27. wat hebbe te schrijven ; want
bet dunkt inij tegen rede,
een gevangene te zenden,
en niet ook de ufschiild)giii-
gen die tegen hem zijn te
kennen te geven.

HOOFDSTUK «O.
I. En Agrippa zeide tot Pau-
lus: Het is u geoorloofd voor
uzelven te spreken.

Toen strekte Paulus de
luimt uit, en verantwoordde
2.zich tiliitix: Ik acht mijxel*
ven gelukkig, o koning A-
grlppa, dst ik mij heden
voor 11 zal vrrantwoorden
van alles waarover ik van de
Joden beschuldigd word;

3. allermeest dewijl ik weet
dat gij kennis hebt van alle
gewoonten en vragen die on -
der de Joden zijn: daarom
bid ik u dat gij mij lankinoe*
dig hoort.

4. Mijn leven dan van der
jonkheid aan, hetwelk van
den beginne ouder mijn volk
te Jeruzalem geweest is, we-

5. ten al de Joden, alsdiese-
dert lang mij tevoren gekend
hebben, (Indien zij \'t wilden
getuigen), dat ik naar de

202 HANDEL

Hier is een xeker man van

15.Felix gevangen gelaten; om
wiens wil, als ik te Jernza-
lem wat, de overpriesters en
de ouderlingen der Joden
vemchenen_t hegeerendevon-

l<�. nis tegen hem: aan dewelke
ik antwoordde, dat de Ko.
nieinen de gewoonte niet
hebben eenig mensen uit
gumt ter dood overtegeven,
eer de beschuldigde de be-
sebuldigers tegenover zich
heeft, en plaata van verant.
woording gekregen beeft

17. over de beschuldiging. Als
zij dan gezamenlijk alhier
gekomen waren, zoo heb ik,
geen uitstel nempnde, des
daagt daaraan mij op den
regterstoel gezet, en beval
dat de man zoude w<r*ebrairt

IS. worden; over welken de be-

scI

mliljgerB Aicr staande geen

zaak hebben ingebragt waar

19.van ik vermoeden had, maar
badden tegen hem eenige
vragen van hunuen gods-
dienat, en vau zekeren Je-
zus die gestorven was, wei-
ken Paulus zeide te leven

.\'11 K11 als ik over de onderzoe*
king van deze zaak in tw ijfe.
llng was, zeide ik of hij
wilde gaan naar Jeruzalem ,
en aldaar over deze dingen

21. geoordeeld worden, fcn als
Paulus zich beriep dat men
hem tot de kennisneming
des keizers bewaren zoude,
zoo heb ik bevolen, dat hij
bewaard zoude worden ter
tijd toe dat ik hem tot den

22. keizer zendeu zoude. En
Axrippa zeide tot Festus: Ik
wilde ook zelf dien mensen
viel hooren. En btj zeide:
Morgen zult gij hem hoo.
ren.

23. Des anderen daags dan als
Agrippa gekomen was en
Bernice met groote pracht,
en als zij ingegaan waren in
het regthuis met de oversten
over duizend en de mannen
die de voornaamsten der stad.

-ocr page 211-



		HANDELINGEN 36.
		:n.i


		want hiertoe ben ik u ver- achenen, om u te atellen tot een dienaar en getuige der dingen, beide die gij gezien hebt en in welke ik u nog \'.zal ver»cbijnen, verlossende u van dit volk en run de bel- denen, >ot dewelke ik u nu l.zend om hunne oogen te openen, en hen te bekeeren van de duisternis tot bet licht, en run de magt des aatans tot God; opdat zij vergeving der zonden out- vangen, en een erfdeel onder de geheiiigden, door het ge- loof in mij. ). Daarom, o koning Agrip- pa, ben ik dat hemelicb ge- zigt niet ongehoorzaam ge- ).weest, maar heb, eerst den- genen die te Pamasruawa. ren, en teJeruzAlem, eu in \'t geheele land van Judla, en den heidenen verkondigd , dat tij zich zouden beteren en tot God bekeeren, wer- ken doende der bekeering l.waardig. Oin deter zaken wil hebben mij de Joden ia den tempel gegrepen en ]>i- f.gen omtebrengflLO. Dan hulp van God verkregen hebbeu* de, sta ik tot op dezen dag₍betuigende belden klein en groot, niets zeggende bulten hetgeen de profeten en Mozea gesproken hebben dat ge- l.schleden zoude: namelijk at* de Cbriatua lijden moest, en dat hij de eerste uit de op- atanding der dooden zijnde, een licht zoude verkondigen aan dit volk en aan de hei denen. I. En als hij deze dingen tot verantwoording «prak, telde Featna met groote atem: Gij raast 1\'aulus, de groote ge- leerdheid brengt u tot ra- <.zemfj. Maar hij teide: Ik raas niet, magtigste Featus, maar ik apreek woorden vau waarheid en van getond »er- .stand. Want de kouing weet van deze dingen, tot welken
		naauwgezetf te aekte van on ten godsdienst al» een fari- fi.ze�r geleefd heb. Kit nu ata Ik en word geoordeeld over de hoop der belofte, die van God tot de vaderen geschied 7.ia; tot dewelke ome twaalf geslachten, gedurig oaeht en dag fiod dienende, ver- hopen te komen; over welke boop ik, o koning Agrippa, van de Joden word betcbul- S.digd. Wat? Wordt het bij ulieden on gel 00 fel Ijk geoor deeld dat God de dooden op- 9.wekt? Ik meende waarlijk bij mijzelven, dat ik teger den iiHHiii van Jezus van Na- zaretb vele wederpar�jditce lil.dingen moest doen; \'t welk ik ook gedaan beb te Jeru- zalem, en ik beb velen van de heiligen in de gevange nissen gevloten, de mAgt van de overprieatera ontvan. gen hebbende; en ala tij omgebragt werden, atemde 11.ik het toe: en door al de synagogen neb ik ze dikwijls gestraft en gedwongen te laateren; en hovenmate te- gen hen woedende, beb ik ze vervolgd ook tot in de bui. tealawtscke ateden. 12. En ala ik daarvoor ook naar Datnaacua reiade, met uiagt en laat welke ik van de 13.overprieatera had, zag ik, o koning, in \'t midden van den dag op den weg een licht, boven den glans der zon, van den hemel mij en degenen die met mij reiaden 1-t.omachiJDende; en als wij allen ter aarde nedergeval- len uuren, hoorde ik een* atem tot mij sprekende, en zeggende in de Hebreeuw. sebe taal: Saul, Saul, wa> vervolgt gij mij? Het ia u bard tegen de prikkela de 15.verzenen te slaan. En ik telde: Wie zijt gij Heer? rn hij xeide: Ik ben Jezus lo.dlen gij vervolgt. Maar rlgt u op en ata op uwe votten;

-ocr page 212-

-ocr page 213-



		HANDELINGEN 27.
		�lVi


		gekomen wai, alioo wij in de Adriatlache xee herwaarts en derwaarta gedreven wcr- den, omtrent bet midden des nachts, vermoedden de scheepslieden dat hun eenig 28. land naderde, r.n het diep* lood uitgeworpen hebbende, vonden xij twintig vademen ; en een weinig voortgevaren xijode wierpen zij wederom het dieplood uit, en vonden 29.vijftien vademen; en vree- xende dat xij ergens op har- de plaatsen vervallen mog. ten, wierpen xij vier ankera van het achterschip uit, en wenschten dat het dag > ieni. :tO.Maar als de scheepslieden zochten uit het schip te vlieden, en de hoot nedr- licten in de zee, onder de 11 schijn alsof zij uit het voor- schip de ankera zonden uil- lil. brengen, xeide Paulus tot den hoofdman en tot de krijgaknechten 1 Indien deze in het schip niet blijven, kunt gij niet behouden wor- 32. den. Toen hieuwen de krijva- knechten de touwen af van de boot en lieten haar af. vallen. 23. En tegen dat het dag zoude worden, vermaande Paulua hen allen dat xij xouden sptja neiuen , en zeide : Het is be- den de veertiende dag, dat gij verwachtende blijft zon- der eten en niets hebt geno. 34.men: daarom vermaan ik 11 spijs te nemen, want dat dient tot 11* behoud; wanl niemand van u xal een haar 36, van het hoofd vallen. Kn ala hij dit gexegd en brood gc- nomen had, dankte bij God in aller tegenwoordigheid, en \'t ulre gebroken hebben- 36.de, begon hij te eten. En xij allen goedamoeda gewor- den zijnde, namen ook xelve 37. spijs. Wij waren nu in bet echip in alles tweehonderd 38.xesenxeventigxielen. En ala xij met spijs venndigd wa- 14
		kou opieilen. gaven wij het li\'.op en dreven henen. Enloo- riende onder een xeker el- Ftndeken genaamd Clauda. konden wij naauwelijka de 17.boot tnagtig worden; de- welke opgehaald hebbende, Sebruikten xij alle hulpinid- elen, hei «chip ondergor dende; en alzoo zij «reeaden dat xij op de droogte Syrtia vervallen souden, streken xij bet xeil en dreven al 100 IS.henen; en altoo wij van \'t onweder geweldig geslin- serd werden, deden xij den volgenden dag een uitworp. 1\'J.en den derden dag wierpen wij met onxe eigene handen het scheengereedschap uit; 20.fln aU noch xod noch ge. steruten verschenen in vele dagen, en geen klein onwe- der ont* drukte, 100 werd o»* voorts alle hoop van beuou den te worden benomen. 21. En nis men langen tijd xonder eten geweest waf toen stond Paulus op in \' midden van ben, en xeide O mannen, mm behoorde mij wel gehoor gegeven te hebbeu en van Creta niet nf- gevaren te xijn, en dexen hinder en dexe schade ver- it, hoed te hebben. Doch alsnu vermaan ik ulieden goede, moeda te xijn; want er xal geen verlies geschieden van iemand» leven onder u> maar 23. alleen van het schip. Want dexen xelfden nacht beeft bij mij gestaan een engel Gods, wiens ik ben, welken ik ook 21.dien, zeggende: Vrees niet Paulus, gij moet voor den keixer gesteld worden; en zie, God heeft u geachon. ken allen die met u varen. � >. Daarom xijt goedamoeda mannen, want ik geloof God, dat het nlx�� xijn xal geltjkerwija het mij gexegd 38. ia. Doch wij moeten op een xeker eiland vervallen. -7. Ali nu de veertiende nacht

-ocr page 214-



		-\'<>S HANDELINGEN >.

		1. vatte zijne hand. En als de barbaren het beest aan zijne hand zagen hangen, xei- den zij tot elkander: Deze mensen is gewis een dood- slager, welken de wraak niet laat leven, daar hij uit 5. de zee ontkomen Is. Haar hij schudde bet beest af in het vuur, en leed niets fi.kwaads; en zij verwachtten dat bij zoude opzwellen of terstond dood nedervallen. Maar als zij lang verwacht hadden en zagen dat geen ongemak hem overkwam, veranderden zij en zeiden dat hij een god «as. 7. En hier omtrent die plaats had de voornaamste van \'t eiland met name Publiu* ir/W landhoeven, die ons ontving en drie dagen vrien- 8. delijk herbergde. En bet geschiedde dat de vader van Pnhlius, met koortsen en den rooden loop bevangen zijnde, te bed lag; tot den- welke Paulus inging, en als hij gebeden had leide hij de handen op hem, en maakte �>. hem gezond. Als dit dan ge. sehled was, kwamen ook tot hem de anderen die krank- heden hadden op het eiland, 0 en werden genezen: die ons ook eerden inet veel eer, en als wij vertrekken zonden, bestelden zij ««* \'t geen van noode was. 1. En ns drie maanden voe. ren wij af in e#n schip van Alrxandrte, dat op\'t eiland overwinterd had, hebbende tot een teeken Caator en 12. Pollux. En als wij te Ryra- cuse aangekomen waren, bleven wij aldaar drie da- IH.gcn; vanwaar wij omvoe- ren, en kwamen aan te Rhe- j irhim; en alzoo na �en dag de wind zuid werd, kwamen wij den tweeden dag te Pn- l-l.teoli; alwaar wij broeders vonden, en werden gebeden zeven dagen bij hen te blij*
		ren, ligtten zij het «chip en wierpfin het koren uu in de jee. �W. En toen het dag werd ken- den zij het land niet; uuur zij merkten een zekeren in- ham die een oever had. te- Ken denwelke xij geraden vonden, zoo zij konden, het 10.schip aantexetten. En als zij de ankers opgehaald had- den, «raven zij het trkip aan de zee over, meteen de roer. handen losmakende; en het razeil naar den wind opge- haald hrhbende, hielden zij tl. bet paarden oever toe. Maar vervallende op een plaats die aan beide zijden de zee bad, zetleden zij het schip daar- op; en het voorschip vast. zittende bleef onbewegelijk, maar bet achterschip brak IC. van \'t geweld der baren. De raadslag nu der krijgslieden was, dat zij de gevangenen zouden dooden, opdat nie- mand ontzwommen zijnde 13.zoude ontvlieden; maar de hoofdman willende Pau lus behouden , belette hun dnt voornemen , en beval dat de- genen die zwemmen konden zirh het eerst zouden at\'wer. II.pen en aan land komen, en de anderen, sommigen op planken, en sommigen op eentge atukken van \'t schip. En alzoo is \'t geschied dat zij allen behouden aan land gekomen zijn. HOOFDSTUK *H. I. En als zij ontkomen va- ren, toen verstonden xij dat �J.het eiland Meltteheette. Kn de barbaren bewezen ons nngenifene vriendelijkheid; want een groot vuur ontsto- k.\'� hrhbende, namen »i) on« allen in, om den regen die opkwam en om de koude. .H.Rn als Panltti een boop rijs bijeengeraapt en ophetmur gelegd had, kwam er een adder uit door de hitte en\'

-ocr page 215-



		HANDELINGEN 28. !»7 gesteld hadden , kwamen er velen in zitne woonplaats; denwelken hij het koning- rijk Gods uitleidc, en be- tuigde, en poogde hen te bewegen tot net geloof van Jezus, beide uit de w»t van Mozes en de profeten, van \'s morgens vroeg tot den "Jl,avond toe. Kn sommigen geloofden wel hetgeen ge- zegd werd. maar sommi Z.i.gen geloofden niet; en te- gen elkander oneens zijnde arbeidden zij, als Paulus/\'\' �ine woord gezegd had , a- mflijk: WM heeft de Heilige Geest gesproken door Jesaja den profeet tot onze vaderen , \'26.zeggende: Ga henen tot dit volk, en zeg: Met hetgehooriult gij h o o- ren en geenszins ver. staan, en ziende zult gij zien en geenszins 27. b e in erken; want het hart dezesvolksiadik geworden, en 111 et de oorenhcbbenzijzwaar- lijk gehoord, en h 11 n- 111\' ongen hebhen zij toegedaan; opdat zij niet te e e n i g e r tijd met de o o gen zouden zien, en in et de ooren hooren, en met het hart verstaan, en zij zich bekeeren en ik SS.hen geneze. Het zij u dan hekend, dat de zalig- hetd i«<i In den heidenen ge- zonden is, en d�ze znllen 29.hooren. hn als bij dit ge- zegd had gingen de Joden weg, veel twist ing hebbende onder elkander. :tn. En Paulus bleef twee ge- heele jaren in zijn eigen ge- buurde woning, en ontving allen die tot hem kwamen, lil. Predikende het koningrijk Gods, en leerende van den !>eer Jezus Christus met alle vrijmoedigheid, onver, hinderd.
		ven; enalzno linde. Rome. Kn vandaaHe broeder, vanken gehoord hebbtegemoet tot Appen de Drie taberneranlus ziende, dGod en greep moed Kn toen wij tekomen waren, gafman de gevangenenden overste des legaan I\'aulus werd top zicbzelven te wden krijgsknecht.bewaarde. En hetat na drie dagen dtezamenriep degenvoornaamsten der Jren, en ala zij tekomen waren zeihen: Mannen brodie niets gedaanhet volk of de vadewoonten, ben gebJeruzalem overgede handen der R.dewelke mij onderzbende, irif.i wildenomdat geen schuld.in mij was; maaJoden mik* tegewerd Ik genoodzaaden keizer te beroeniet alsof ik mijniet» te beschuldiOra deze oorzaak dn bij mij geroepenzien en aantesprekvanwege de hoop Iik tnet deze keirngen. Maar zij zenetn: Wij hebben nven it aangaande vontvangen, nochvan de broeders hmen zijnde heeftkwaads geboodschasproken. Maar wijwel van u Ie hoogij gevoelt; want«ekteaangant, onsdat ze overal tecken wordt. En Ma z\|j hem

-ocr page 216-



		9na
		ROMEINEN 1.


		DE BK1EF VAN DEN APOSTEL 1\'AULUS AAS DB ROMEINEN.

		om u te zien, opdat iku eeni. ge geestelijke gave mogt me- dedeelen, teneinde gij ver- 12.sterkt zoudt worden: dat it, om medevertroost te worden onder u, door het onderling geloof, zoo het uwe als het KI.mijne. Doch ik wil niet dat u onbekend zij, broeders, dat ik menigmaal voorgeno* men heb tot u te komen , (en ben tot nogtoe verhinderd ge- weest), opdat ik ook omleru eenlge vrucht zoude bebben , gelijk als ook onder de an- H.dere heidenen. Beide Grie- ken en barbaren , beide wij- zen en onwijzen ben ik een 15. schuldenaar: alzoo \'t geen in mij is, dat is volvaardig om u ook die te Home zijt het evangelie te verkondi- lfi. gen. Want ik schaam mij des evangelies van Christus niet; want het is een kracht Gods tot zaligheid een legc- lijk die gelooft, eerst den Jood, en ook den Griek. 17- Want de regt vaardigheid Gods wordt in \'t zelve ge- openbaard uit geloof tot ge- loof, gelijk geschreven is: Maar de regtvaardige zal uit het geloof leven. IS. Waut de toorn Gods wor.lt geopenbaard van den hemel over alle goddeloosheid en ongeregtigheid der men- schen, oh die de waarheid in ongeregtigheid tenonder- 1\'J. houden: overmits hetgeen van God kennelijk Is in hen openbaar is, want God heeft 20. liet hun geopenbaard. Want
		HOOFDSTUK 1. 1. I\'aulus een dienstknecht van Jezus Christus, een t-* roepen nposiel, afgezonderd 2. tot bet evangelie Gods, (het- welk hij tevoren beloofd had door zijne profeten, in de �\'. heilige Schriften), van zij- nen Zoon, (die geworden is uit den zade Davids naar het l.vleesch; die krachtig bewe- xen m te zijn de Zoon God* naar den Geest der heilig- making, uit de opatandinK derdooden), namelijk Jezus .i. Christus onzen Heer: (door welken wij hebben ontan- gen genade en het apostel- schap, tot gehoorzaamheid dea geloot» onder al de hei- denen , voor zijnen naam ; ti. onder welke gij ortk lijt , geroepenen van Jezus Cbris- 7. nm\' : allen die te Itome tijt, geliefden Gods, en geroepen heiligen, genade zij u en vrede van God onzen Vader en den Heer Jezus Christus. s. Kerstelijk dank ik mijnen God door Jezus Christus over u allen, dat uw geloof ?er kondigd wordt in de geheele 9. wereld. Want God is mijn getuige, welken ik dien in mijnen geest, in het evan- gelie zijns Zoons, boe ik zonder nalaten uwer gedenk, 10. altijd in mijne gebeden bid- dende, of mogelijk mij nog te eeniger tijd goede gele- genheid gegeven wierd door den wil Gods om tot ulieden , 11, te komen. Want ik verlang

-ocr page 217-



		ROME! zijne onzienlijke dingen wor> den van de schepping der wereld aan uit de schepselen verstaan en doorzien, belde zijne eeuwige kracht en jrod- delijkheiil, opdat zij niet te verontschuldigen zouden 21.lljttt omdat zij God kenuen- de hem als God niet heb- ben verheerlijkt of gedankt, maar zijn verijdeld gewor- den iu hunne overleggingen, en huu onverstandig hart ia ^.verduisterd geworden. Zich uitgevende voor wijzen, zijn ~"< zij dwaas geworden, en heb- ben de heerlijkheid des on. verd erfelijke u Gods veran- derd in de gelijkenis eens beelda van een verderfelijk mienscb, en van gevogelte, en van viervoetige en krui* 24. pende gedierten. Daarom heeft ze God ook overgege* ven in de begeerlijkheden hunner harten tot onreinig- heid, om hunne llgchauien onder elkander te onteeren : ~lt.itl.i die de waarheid Godn veranderd hebben in de leu- gen, en het schepsel ge�erd en gediend hebben boven den Schepper, die te prij- zen is in eeuwigheid, aineu. 2f>. Daarom heeft ze God over. gegeven tot oneerbare bewe- gingen; want ook hunne vrouwen hebben het natuur- tijk gebruik veranderd in 27. het gebruik tegen natuur, en Insgelijks ook de mannen nalatende het natuurlijk ge- bruik der vrouw, zijn verhit geworden in hunnen lust te. gen elkander, mannen met mannen schandelijkheid be- drijvende, en de vergelding van hunne dwaling i\\edaur- toe behoorde in zichzelve "*.ontvangende. En gelijk het buu niet goedgedocht heeft God in erkentenis te hou- den, .\'.»») heeft God ze over- gegeven in een verkeerden ilu, om te doen dingen die 39,niet betamen: vervuld ziju-		NEN J. �,W de niet alle ougeregtigheid, hoererij, boosheid, gierig- beid, kwaadheid; vol van nijdigheid, moord, twist, bedrog, kwaadaardigheid; SO.oorblazera, achterklappen, hater* van God, smadera, hoovaantigen, laatdunken- den, uitvinders van kwade dingen, den ouders onge- 31, hoorzaaui; onveratandigeu, verbondbrkers, zouder na- tutirlijke liefde, ouver/.oeu. :>-.\'. lijken, onbarmhartigen: de- welke daar tij het regt Goia weten, [namelijk* dat dege- nen die zulke dingen doen des doods waardig iijn)_r niet alleen dezelve doen, maar ook roede een welgevallen hebben in degeneu die ze doen.

		HOOFDSTUK ». 1. Daarom zlit gij niet te verontschuldigen o mentch, wie gij zijt, die anderen oor- deelt; want waarin gij een ander oordeelt, veroordeelt gij utelven; want gij die anderen oordeelt doet dezell\'- 2.de dingen. En wij weten dat het oordeel Gods naar waarheid is over degenen li.die zulke dingen doen: en deukt gij dit, o rueusch, die oordeelt degenen die zulke dingen doen, en dezelve doet, dat gij het oordeel 4.Gods zult ontvlieden? Of veracht gij den rijkdom zij- ner goedertierenheid en ver- draagzaaruheid en lankmoe- digheid, niet wetende dat de goedertierenheid Gods u tot 5.bekeering leidt? Maar naar uw hardigheld en oubekeer. lijk hart vergadert gij uzel- ven toorn als een schat in den dag des toorns en der openbaring van het regtvaar- fi.dig oordeel Gods, welke een iegelijk vergelden zal naar 7.fcljue werken: dengenen wel, die met volharding in goed- doeu heerlijkheid en eer eu

-ocr page 218-



		310 on verderfelijkheid zoeken, 8. het eeuwifeleveii; maar den. Kenen die twistgierig rijn, en die der waarheid onge- hoorxaam dorh der ongereg- tijcheid gehoorzaam rijn, zal verbolgenheid en toorn rer. 9.golden worden: verdrukking en benaauwdheid over alle ziele des mensrhen die het kwade werkt, eerst van den Jood, en ook van den Griek ; llt. uirrt heerlijkheid en eer en vrede een iegelijk die het goede werkt, eerst den Jood, en ook den Griek. 11. Want er is geen aanne- raiug des peraoons bij God. 13, Want zoovel en ala er zonder wet gezondigd hebhen, zul- len ook zonder wet veiloren gaan; en zoovelen als er on- der de wet gezondigd heb- ben, zullen door de wet ge- IX oordeel d worden; (want de hoorders der wet zijn niet regtvaardig voor God, maar de daders der wet zullen ge- M.regtvaardigd worden; want wanneer de heidenen, die de wet niet hebben, van nature de dingen doen die der wet zijn, deze de wet niet heb- bende zijn zicuzelven een 15.wet, ah die betoonen het werk der wet geschreven lu hunne harten, hunne con- BCientieinedegetuigende, en de gedachten onder elkander hen beschuldigende of ook Ift.ontschuldtgende) : in den dag wanneer God de verbor- gen dingen der inenachen zal oordeelen door Jezus Chris* tus, naar mijn evangelie. 17. Zie, gij wordt een Jood genaamd, en rust op de wet, IS.en roemt op God; en gij weet rijnen wil, en beproeft de dingen die (/(tarra» ver- schillen, zijnde onderwezen 19.uit de wet; en gij betrouwt nxelven te zijn een leidsman der blinden, een licht der- genen die in duisternis zijn, 20. een onderrigter der ouwij.
		INEN 3.

		xen en een leermeester der onwetenden, hebbende de gedaante der kennis en der 21. waarheid in de wet: die dan een ander leert, leert gij u- xelven niet 7 Die predikt dat men niet stelen zal, steelt 22.gij? Die zegt dat men geen overspel doen zal, doet gij overspel \' Die van de afgo- den ee» gruwel hebt, be- 33.rooft gij het heilige? Die op de wet roemt, onteert gij God door de overtreding der 24. wet ? Want denaaraUoda wordt om uwentwil gelasterd onder de heldenen, gelijk geschre. 25. ven is. Want de besnijdenis is wel nut indien gij de wet doet, maar indien gij een overtreder der wet zijt, xoo is uwe besnijdenis voorhuid tfl. geworden. Indien dan de voorhnid de regten der wet bewaart, zal niet zijne voor. huid tot een besnijdenis ge- 27-rekend worden, en xal de voorhuid, die uit (Ie natuur is, ala zij de wet volbrengt u niet oordeelen, die door de letter en besnijdenis een 2S.overtrederderwetzijt? Want die is niet een Jood, die \'t tn \'t openbaar is, noch die ia de besnijdenis, die \'t in \'t openbaar in het vleesch �29, is; maar die is een Jood, die \'t in \'t verborgen ia; en de besnijdenis des harten, in den geest, niet ia de letter , is de besnijdenis; wiens lof niet ia uit de menschen maar uit God. HOOFDSTUK 3. 1. Welk is dan het voordeel van den Jood , of welke is de nuttigheid der besnijdenis? 2. Veel in alle manier. Want dit is wel het eerste, dat hun de woorden Gods zijn toebe- xtrouw.i. Want wat Is \'t, al zijn sommigen ongeloovlg geweest ? Zal hunne onge- loovighetd het geloof Gods

-ocr page 219-



		ROMEINEN 3.
		*-l\\\\*


		4.tenietdoen? Dat xij
		wegen, en denwegdes ▼ redes hebben zli niet IS.gekend: er ia geen vreete Gods voor hu n- I9.ne oogen. Wij weten nu dat alwat de wet zegt, zij dat spreekt tot degenen die onderde wet zijn, opdat alle mond gestopt worde en de geheele wereld voor God ver- SO.doemelijk zij: daarom zal nit de werken der wet geeu vleeach geregtvaardigd wor- den voor hem; want door de wet is de kennis der zonde. 21. Maar nu is de regtvaardig. beid (in Ia geopenbaard ge- worden zonder de wet, heb- bende getuigenis van de wet 22.en de profeten: namelijk de regtvaardigheid Gods door het geloof van Jezus tJbris- tua, tot allen en over allen die gelooven; want er is geeu 23, onderscheid. Want zij heb- ben allen gezondigd en der- 84, ven de heerlijkheid Gods, en worden omniet geregtvaar- digd uit zijne genade door de verlossing die in Christus 25.Jezus Is, welken God voor- gesteld heeft tot een verxoe. ning door het geloof in xiju bioed, tot een betooning van zijne regtvaardigheid door de vergeving der zonden , die tevoren geschied tijn onder de verdraagzaamheid Gods, 26.tot een betooning van zijne regtvaardigheid in dezen te- genwoordigen tijd; opdat bij regtvaardig zij, enregtvaar- digende dengeen die uit het geloof van Jezus is. 27- Waar is dan de roem? Hij is uitgesloten. Door wnl wet? der werken? Neen, maar door de wet des gelooft. 38. Wij besluiten dan dat de uiensch door bet geloof ge- regtvaardigd wordt, zonder 29.de werken der wet. Is G<id een God der Joden alleen, en is bij \'t niet ook der bei<Ie- nen? Ja ook der heldenen; \'M), MtraMMUU bij een Huig

		docH God xij waarachtig, maar alle mensen leugen. aehtig, xelijk als xeaclire* ven ia; Opdat gij geregt- vaardigd wordt inuwe woorden, en overwint wanneer gij oordeelt. 5. Indien nu ome nn.\'pra\' ticheld Gods geregiigheid bevestiKt, wat sullen wij zeggen ? Is God onregtvaar dis; als hij toorn over ""< brengt ? (ik spreek naar den r>.roensch:) dat tij verre; an- ders hoe zal God de wereld T.oordeelen? Want indien de waarheid Gods door mijn* leugen overvloediger is ge- worden tot zijne heerlijk. heid, wat woni ik ook nog als een ion daar geoordeeld, S.en ttggen wij niet liever (ge- lijk mij gelasterd worden,en gelijk sommigen zeggen dat wij zegeen) : Laat ons het kwade doen, opdat het goe- Aedaaruit kome? Welker ver- doemenis regtvaardig ia. 9. Wat dan ? Zijn wij uitne. inender? Ganschelijk niet; want wij hebben tevoren be- schuldigd beide Joden en Grieken, dat se allen onder 10.de zonde sijn, gelijk ge- schreven ia; Er ia n le- mand regtvaardiv, ook II.niet ��n; er ia niemand die verstandig ia, er ia nieraanddieGodxoekt; li.allen rijn xij afgewe- ken, texamen x ij n xij onnut geworden, er Is niemand die goeddoet, e r i a e r o o k n i e 11 o t � � n M.toe; hun keel ia een ge* opend graf; methuune tongen plegen xij be- drog;alangevenijn ia onder hunne lippen; H.welker mond vol iavan vervloeking en bit ter* � \'\'�heid;hunnevoetenxijn «nel om bloed te ver \'".gieten; vernieling en ellende is iu liuu ne

-ocr page 220-



		ROMEINEN 4,

		zijn een rader vah allen die gelooven in de voorhuid zijnde , teneinde ook hun de regt vaardigheid toegerekend 12. worde, en een vader der be- suijdents, deugenen name- ttjk die niet alleen uit de besnijdenis sijn. maar die ook waudeleti in de voettap- Sen des geloof» van onzen va- er Abraham, \'t welk in de voorhuid was. 13. Want de belofte i$ niet door de wet aan Abraham ot\' zijn nageslacht geichied,* na- melijk dat bij een erfgenaam der wereld zoude sijn, maar door de regtvaardigneid des l-t-geloofs. Want indien dege- tien die uit de wet zijn erf- genamen zijn, zoo is het geloof ijdel geworden en de beloftenis tenietgedaan. li. Want de wet werkt toorn; want waar geen wet Is daar is ook geen overtreding. 16. Daarom is ze uit het geloof, opdat ze zij naar genade, ten- einde de belofte vast zij voor al het nageslacht, niet alleen dat uit de wet is, maar ook dat uit het geloof Abrahams is, welke is een vader vau 17. ons allen, (gelijk geschre- ven staat: Ik neb u tot een vader van vele volken gesteld;) voor hem aan welken hij geloofd heeft, namelijk Ood die de dooden levendmaakt, en roept de dingen die niet zijn 18. alsof ie waren. Welke tegen hoop op boop geloofd heeft, dat hij zoude worden een va- der van vele volken, volgens \'t geen gezegd was: A1 x � o zal uw nakroost we- 19. x e n ; en niet verzwakt zijn- de in \'t geloof, heeft hij zijn eigen ligchaain niet aange- im-rkt dat aireede verstorven was, alzoo hij omtrent hon- derd jaren oud was, nor/t ook dat de moeder in Sara ver- \'Jll.storven was; en bij heeft aan de beloftenis Oods niet
		�od is» die de besnijdenis regtvaardigen zal uit het ge- loot\', en de voorhuid door het 31.geloof. Doen wij dan de wet teniet door het geloof? Dat lij verre, inaar wij beveBtU Ken de wet. HOOFDSTUK 4. I. Wat zullen wij dan zeggen dut Abraham ouze vader verkregen heeft naar het 2.vleefch? Want indien Abra- ham uit de werken geregt- vaardigd la, ioo beeft hij roem, maar niet bij God. li.Want wat zegt de Schrift? K ii Abraham geloofde Qod, en het is hem ge- re k 6 n d tot r e g t v a a r- 4.dl gheid. Nu.dengeen die werkt wordt het loon niet toegerekend naar genade, .">. maar naar schuld; doch den* geen die niet werkt, maar gelooft in hem die den god- delooze regtvaardigt, wordt sijn geloof gerekend tot O.regtvaardigheid, gelijk ook Davtd den mensch zalig* spreekt welken Ood de regt vaardigheid toerekent 7.souder werken, zeggende: Zalig lijn ie welker ongeregtigheden ver geven zij» en welker R.^onden bedekt zijn, sa- lig is de man welken de lieer de zonde nie\' toerekent. 9. Dese zaligspreking dan, Is die (tlU,-n over de beanijde uia of ook over de voorhuid ? Want wij zeggen dat aan Abraham het geloof gere- kend is tot regtvaardigheid. 10, Hoe is \'t hem dan toegere* kend? Als hij in de beiuij. denis waa of in de voorhuid ? Niet tn de besuljdenls, maar 11. in de voorhuid. Ba hij heeft het teeken der besnijdenis ontvangen tot eer. zegel der regtvaardlgbeid «lesgeloofs, die hem in de voorhuid waa toegerekend, opdat hij zoude

-ocr page 221-



		HOMKINEN ij. 213 behouden wofden van den 10. toorn. Want indien wij vij* anden zijnde met God ver- zoend zijn door den dood zi^ns Zoons, veelmeer zullen wij verzoend zijnde behou- den worden door zijn leveu ; 11.en niet alleen dit, maar wij roemen ook in God door on- zen Heer Jezus Christus, door welken wij nu de verzoc- uing gekregen hebbeu. 12. Daarom gelijk door ��neu tnensish de zonde in de «e. reld ingekomen is, en door de zonde de dood, en alz�� de dood tot alle menschen doorgegaan is, in welken al- 1\'f.len gezondigd hebhen; waut tot de wet was de zonde iu de wereld; maar de zonde wordt niet toegerekend als 11. er geen wet is; maar de dood heeft geheerscht van Adam tot Moses toe, ook over de- genen die niet gezondigd hadden in de gelijkheid der overtreding van Adam, wel. ke een voorbeeld is desge* 15. nen die komen zoude. Doch niet gelijk de misdaad, al- z�� ia ook de tcenadegift. Want indien door de mis- daad van ��nen velen c<-- atorven zijn, zoo is veel- meer de genade Goda, en de gave dour de genade, die daar is van ��nen mensck Jezus Christus, overvloedig 16. geweest over velen. En niet gelijk de schuld teaa door deu ��nen die gezondigd heeft, alx�� ia de gift. Want de schuld is wel uit ��ne itiis- daad tot verdoemenis, maar de genadettift is uit vele misdaden tot regtvaardigma* 17.king. Want indien door de misdaad van Wnen de dood geheerscht heeft door dieu �\'��nen, veelmeer zullen de- genen die den overvloed der genade en der gave der regt- vaardigheid ontvangen, iu bet leven heerscheu door dien ��nen, namelijk Jezus
		getwijfeld door onmaar ia gesterkt gew\'t geloof, gevende G 21.eer, en tenvolle vezijnde dat hij ookwas te doen hetgeen 22. wal. Daarom is heook tot regtvaardigh 23.rekend. Nu is\'t nietom zijni\'iiiivil geschdat het hem toegerek *24. inaar ook oin onzewelken het zal toegeworden, namelijk* dedie gelooven in hemzus onzen lieer uit d 2\'t.den opgewekt heelt,overgeleverd is om onden en opgewekt oiregtvaardigmaklng. HOOFDSTUK t. Wij dan geregtvazijnde uit het geloof,vrede bij God door 2. Heer Jezus Christuswelken wij ook detoehebben door \'t geloofze genade in welke wijen roemen in de ho 3.heerlijkheid Gods. �alleen dit , maar wijook in de verdrukkwetende dat de verdr 4.lijdzaamheid werkt,lijdzaamheid bevindi \'">.de bevinding hoop;hoon beschaamt niet,de liefde Cods in onzeuitgestort ia door dengen Geest die ons is g 6. Want Christus, alskrachteloos waren, iner tijd voor de godd i. gestorven. Want n�jks zal iemand voregtvaardige stervenvoor den goede zal miemand ook bestaan 8.ven; maar God bezijne liefde jegens oChristus voor ons geis als wij nog zonda 9.reu; veelmeer dau ,nu geregtvatirdigd dobloed, gullen wij do**

-ocr page 222-



		ItOMKTNEN 6.

		IS. Christus. Zoo dan gelijk door ��ne misdaad d- $chuld gekomen ia over alle men- srben tot verdoemenis, al- too ook door i.\' tip regtvaar- digheid komt de genade over alle menachen tot regtvaar- l�.digraaking dea levens; want Belijk door de ongeboor. zaamheld van dien ��nen menicb velen tot zondaara gesteld zijn geworden, al- x�� zullen ook door de ge- hoorxaaniheld van ��neo ve- len tot regt vaardigen gesteld 20. worden. Maar de wet is bovendien Ingekomen, op- dat de misdaad te meerder worde: en waar de zonde meerder geworden is, daar ia de genade veel meer over~ "l.vloedig geweest; opdat ge- lijk de zonde geheencht beeft tot den dood, alx�� ook de genade zoude heerscben door regtvaardigheid tot het eeuwige leven, door Jezus Christus onsen Heer. HOOFDSTUK 6. 1. Wat zullen wij dan xeg- Een ? Zullen wij in de zonde lijven, opdat de genade te 2. meerder worde ? Dat zij ver- re. Wij die der zonde ges\'or- ven zijn , hoe zullen wij nog 5. in detelve leven ? Ol\' weet gij niet, dat zoovelen als wip in Christus Jezus gedoopt zijn, wij in zijnen dood gedoopt 4. tijn � Wij zijn dan met hem begraven door den doop in den dood, opdat gelijker- wija Christus uit de dooden opgewekt ia tot de heerlijk- beid des Vadera, alt�� ook wij in nieuwheid dea )een« f>. wandelen zouden Want in- dien wij met hem ��ne* plant geworden zijn in de gelijk - making zijns doods, zoo zul- leu wij het ook zijn ia de f/e ijkmaiing itjne/ opstanding, 6. dit wetende dut onze oude uienach me! hem gekruisigd is, opdat bet ligcbaara der		londe tenietgedaan worde, opdat wij niet meer de zonde \'.dienen; want wie gestorven is, die is geregtvaardigd vau i.de ronde. Indien wij nu met Christus gestorven zijn, zoo gelooven wij dat wij ook met I. hem zullen leven, wetende dat Christus opgewekt zijnde uit de dooden niet meer sterft: de dood beerscht niet l.meer over hem. Want wat hij gestorven ia, dat ia hij der zonde eenmaal geator- ven; en wat hij leeft, dat 1. leeft bij Oode. Alzoa ook gijlieden, houdt het daar- voor dat gij wel der zonde dood rij t, maar Gode levende rijt in Christus Jezus omen !. II ff r. Dat dan de zonde niet heerache in uw sterfelijk llg- chaara, om haar te gehoor* zamen iudeazelfabegeerlijk- t. heden; en stelt uwe leden niet der zoude tot wapenen der ongeregtigheid, maar stelt uselve Gode ala uit de dooden levend geworden zijn* de, en stelt uwe leden Gode tot wapenen der geregtig- l.beid. Want de tonde zal over u niet heerschen , want gij xij r niet onder de wet maar onder de genade. i. Wat dan ? Zullen wij zon- digen, omdat wij niet zijn ouder de wet maar onder de genade ? Dat tij verre. i. Weet gij niet, dat wien gij uzelve stelt tot dieastkneeh. ten ter gehoorzaamheid, gij dienstknechten zij tdesgeneu wien gif gehoorzaamt, of der /.\'unie tot den dood, t�� der gehoorzaamheid tot ge* r. regtigheid ? Haar Gode zij dank, dat gij wet dienst* knechten der zonde waart, maar dat gij nu van harte gehoorzaam geworden zijt aan het voorbeeld der leer tot hetwelk gij overgegeven 4.zijt, eo vrijgemaakt zijnde van de zoude, zljt gemaakt dienatktierhten der geregtig-

-ocr page 223-



		ROMEINEN 7.

		,oeid. Ik spreek op nientche* lijke wijs, om den wil der zwakheid uwa vleesches; want fcclijk gij uwe leden gesteld hebt om dienstbaar te rijn der onreinigheid en der ongeregtigheid tot onge- regtlgheid, alt�� ate�t du uwe leden mi dienstbaar \'«� xijn der geregtigheid tot hei- llgmaking. Want toen gij dienstknechten waart der zonde, zoo waart gij vrij van de geregtigheid. Wat vrucht dan hadt gij toen van die dingen waarover gij u nu schaamt ? Want het einde ,derselve is de dood. Haar nu van de tonde vrijgemaakt zijnde, en Oode dienstbaar gemaakt zijnde, hebt gij uwe vrucht tot heilignia- k�ng, en bet einde heteeu- wige leven. Want de besol- diging der zonde is de dood, maar de gen ader i ft Gods is het eeuwige leveu door Je* zua Christus onzen Heer. HOOFDSTUK Y � Weet gij niet broeders, (want ik spreek tot degenen die de wet verstaan), dat de wet heerscht over den menich zoolangen tijd als hij .leeft? Want een vrouw die onder den man staat is aan den levenden man verbonden door de wet; maar indien de man gestorven ia, soo ia zij vrijgeiunakt van de wet des .mans. Daarom dan indien zij eens anderen mans wordt terwijl de man leeft, zoo zal sfj een overspeelster ge- naamd worden; maar indien de man gestorven is, zoo is \'� vrij van de wet, alzoo dat zij geen overspeelster is als zij eens anderen mans wordt. .Zoo dan mijne broeders, gij zijt ook der wei gedood door het llgehaam van Christus, opdat gfj zoudt worden eens anderen, namelijk desgenen die van de dooden opgewekt I		is, opdat wij Gode vruchten I. dragen zouden. Want toen wij in bet vleesch waren, werkten de bewegingen der zonden die door de wet zijn in onze leden, om den dood 6. vruchten te dragen; maar nu zijn wij vrijgemaakt van de wet, overmits wij dien gestorven zijn onder welken wij gehouden waren, alzoo dat wij dienen in nieuwheid des geestes, en niet in de oudheid der letter. 1. Wat zullen wij dan zeg- gen? Is de wet sonde? Dat zij verre; ja ik kende de sonde niet dan door de wet; want ook bad ik de begeer- lijkhe�d niet geweten zonde te zijn, indien de wet niet zeide: Gij zult niet b e- 8. ge ere n. Maar de zonde oorzaak genomen hebbende door het gebod, heeft iu mij alle begeerlijkheid gewerkt; want zonder de wet Is de 9 zonde dood. En zonder de wet, zoo leefde ik eertijds; maar all het gebod geko- men Is, zoo is de zonde we- der levend geworden, doch 10.Ik ben gestorven, en net ge- bod dat ten leven was, \'t zelve is mij ten dood bevou- 11.Jen. Want de zonde oorzaak genomen hebbende door het gebod, heeft mij verleid en l-.dour hetzelve gedood. Alzoo is dan de wet heilig, en het gebod is heilig en regtvaar* 13.dig en goed. Is dan het goe- Je mij de dood geworden ? Dat zij verre; maar de zonde t� mij de dood geworden, op- dat zij zoude openbaar wor- den zonde te xijn, werkende mij door het goede den dood , opdat de zonde bovenmate wlerd zondigende door het 1-1. gebod. Want wij weten dat de wet geestelijk is. maar Ik ben vleeschelijk, verkocht i... on.Ier de zonde. Want \'t geen ik doe, dat ken ik niet; want \'t geen Ik wil, dat doe

-ocr page 224-



		HOMEtN�N I.
		21\'.


		4.deeld ia bet (leesch; opdat het regt der wet vervuld zou- de worden in ons, die niet naar het vleesch wandelen 5.maar naar den Geest. Waut wie naar het vleesch zijn be- denken wat des vleesches is , maar wie naar den Geest zijn bfilnken wat des Gee- 6.tea ia; want het bedeukeu dea vleesches is de dood, maar het bedenken des Gees- tes is het leven en vrede; 7. daarom dat het bedenkeu dea vleesches vijandschap is tegen God; want het onder werpt zich der wet Gods niet, want bet kan ook niet; S.en wie in bet vleesch ziju kunnen Gode niet behagou. 9. Doch gtflieden zijt niet in het vleesch, maar in den Geest, zoo namelijk de Geest Gods in u woont; maar zoo iemand den Geest van Cbris- tua niet heeft, die komt hem 10. niet toe. En indien Christus in ulieden is, zoo ia wel het ligchaam dood om der zonde wil, maar de geest is leven H.om der geregtlgheid wil. En indien de Geest desgenen die Jezus uit de dooden opge- wekt heeft in u woont, zoo zal hij, die Christus uit de dooden opgewekt heelt, ook uwe sterfelijke ligebameu levendraaken door zijnen Geeat die in u woont. 12. Zoo dan broeders, wij zijn schuldenaurs niet aan bet vleesch, om naar het vleesch lH.te leven. Want indien gij ua&r het vleesch leeft, zoo zult gij sterven; maar Indien gij door den Geest de wer- kingen dea Ugcbaains doodt, 14. zoo zult gij leven. Waut zoovelen uls er door den Geest Goda geleid worden, die zijn kinderen Gods. Li. Want gij hebt niet ontvan- gen den geeat der dienst - baarheid wederom tot vrees, maar gij hebt ontvangen den Geest der aanneming tot
		ik niet, in uur \'t geen ik N�.haat, dat doe ik. En indien ik \'t gene doe dat ik niet wil, zoo stem ik de wet toe 17.dat tij goed >: ik dan doe datzelve nu niet meer, maar de zonde die in mij woont. l«. Want ik weet dat in mij, dat is in mijn vleeiicb , geen goed woont. Want liet willen i» wel* bij mij, maar het goede te doen, dat vind ik niet; 19. want bet goede dat ik wil doe ik niet, maar het kwade dat ik niet wil, dat doe ik. 20. Indien Ik \'t gene doe dat ik niet wil, zon doe ik nu \'t zelve niet meer, maar de 21.ionde die in mij woont. Zoo vind ik dan dexe wet t« mij, als ik het goede wil doen, dat het kwade mij bijligt; 22. want ik heb een vermaak in de wet Gods naar den inwen 23.digeu mensen, maar ik zie een andere wet in mijne le- deu, welke atrijdt tegen de wet mijns gemoeds, en mij gevangen neemt onder de wet der zonde die in mijne 2-l.ledenis. Ikellendigraensch, wie zal mij verlossen uit het 2ft. ligchaam dezea doods? Ik dank God door Jezus Chris* 20. tas omen Heer. Zoo dan ik zelf dien wel met het gemoed d«* wet Gods, maar met het vleesch de wet der zonde. HOOFDSTUK H. 1. Zoo ia er dan nu geen ver- doemenia voor degenen die in Christus Jezus zijn, die iiii-t naar het vleetch wande* len maar naar den Geeat. 2. Want de wet des Geeste* dea levens in Christus Jezus beeft mij vrijgemaakt van de wet der zonde en des dooda. II.Want \'t geen der wet omnn. gelijk was, dewijl zij door bet vleesch krachteloos was, heeft God zijnen Zoon m* dende in gelijkheid des zon- digeo vleesches, en dat voor de tonde, de zonde veroor-

-ocr page 225-

-ocr page 226-



		SIS :;s.hcpfi. Want ik hen verze- kerd. dat nel-h dood noch leven, noch engelen noch overheden, noch magten, noch tegenwoordige noch .\'>. t nekninmdp dingen, noch hoogte noch diepte, noch eenig ander schepsel ona zal kunnen scheiden van de lief- de Gods welke is in Christus Jezua onzen Heer. HOOFDSTUK ». 1. Ik zeg de waarheid in Christus, ik lieg niet, (mijn conscieniie mij inede>getai> gems gevende door den Hei- \'J.ligen Ge�nt), dat het mij een Sroote droefheid, en mijn art een gedurige «mart is. ;:. Want ik zoude zelf wel* wen- schen verbannen te zijn van Christus voor mijne broede- ren, die mijn maagschap l.zijn naar het vleesch; welke laraeliten zijn, welker is de aanneming lot kinderen, en de heerlijkheid, en de ver- honden, en de wetgeving, en de dienst God», en de be- .S.lofteniseen; welker zijq de vaderen, en uit welke Chris. Iub in zooveel het vleesch aangaat, dewelke is God bo- ven allen te prijzen in eeu- wigheid, amen. f\'. Doch iv xtg dit niet alsof het woord Gods ware uitge- vallen. Want die zijn nipt allen Isra�l, die uil Ismel 7-zijn; noch omdat tij Ahr. bains kroost zijn, zijn zi.i allen kinderen, maar, I n Isaakzal u het kroost �.genoemd worden: dat is, niet de kinderen des vleesches, die zijn klnde. ren Gods; maar de kinderen der beloften ia worden voor 9.het kroost gerekend. Want dit is bet woord der belofte. nis; Omtrent dezen tijd xal ik komen, en Sara tal een zoo-a hebben. H\'.En niet alleeu dexe,* maar ook Rebekka is daarvan een
		IN EN 9.

		bewijt, als zij uit oenen he- vrucbt was, namelijk laaak 11.onzen vader. Want als de kinderen nog niel leboren waren, noch iets goeds of kwaads gedaan hadden, op- dat het voornemen Gods dat naar de verkiezing is nrt-* bleve, niet uit de werken li.maaruit den roepende, zoo werd tot baar gezegd: De meerdere zal den min- 13.dere dienen; gelijk ge- schreven is: Jakob ben Ik liefgehad, en E san he h ik gehaat. 14. Wat zullen wij dan z�g- gen? Is er onregtvaar<!ig- heid bij God ? Dat zij verre. 16. Want hij zegt tot Mozea: Ik zal mij ontfermen wiens ik mij ontferm, en zal harmhartigzijn wien ik barmhartig K>. ben. Zoo k \'t dan niet des- genen die wil noch de»ge- nen die loopt, maar dea 17.ontferroenden God". Want de Schrift zegt tot Farao: Hiertoe heh ik ii ver* wekt, opdat ik f n u mijne kracht bewijzen zoude, en opdat mijn naam verkondigd w o r- deopde gansebe aarde. IH. Zoo ontfermt bij zich dan wiens hij wil, en verhardt 19.wien hij wil. Gij zult dan tot mij zeggen: Wat klaagt bij dun nog? want wie beeft 30. zijnen wil wederstaal! ? Maar toch, o meuten, wip zijt gij die tegen God antwoordt ? /al ook het maaksel \'ot den- geeu die \'t gemaakt heeft zeggen: Waarom hebt gij \'21, mij alt�� gpmaakt ? Uf heeft de potiehakker geen magt overhel leem, om uit den- zelfden klomp te maken het ��ne vat ter eere en het an- 22. dere ter oneere? En of God willende rijnen toorn hewij- zen en zijne magt bekend- maken, met veel lankmoe* digheid verdragen heeft de

-ocr page 227-



		WEN 10.		S19

		vaten des toorn, tot het 33.verderf toebereid; en opdat hij xoude bekendmaken den rijkdom zijner heerlijkheid over de vaten der barmhar- tigheid, die hij tevoren be- reid heeft tot beerlijkheid? il. Welke hij ook geroepen heeft, namelijk* cn«, niet al- leen uit de Joden maar ook 23.uit de heidenen: gelijk hij ook in Hos�a zegt: Ik zal \'t geen mijn volk niet wan m ij nvolk noemen, en die nietbemindwas "(>.mijnr beminde; en het zal zijn in de plaats waar tot ben gezegd was: Gijl ied en iijt mijn volk niet, aldaar zul- len zij kinderen deele- venden Gods genaamd 27. word en. Kn Jesaja roept over Isra�l: Al ware het getal der kinderen I b- rn"i« gel ij k het 1 and der zee, zoo zal het overblijfsel behouden SS.worden. Want hij vol- eindt een zaak en snijdt ze af in regt- vaardigheid; want de Heer zal een a f g e a n e- den zaak doen op de \'-9.aarde. Kn gelijk Jesaja ie. voren gezegd heeft: Indien de Heer ZebaAth ons geen kroost had over- gelaten, zoowaren wij als Sodora geworden, en Gomorra a e 1 ij k * e- maakt geweest. �">. Wat zullen wij dan zeg- gen ? Dat de heidenen, die de regtvaardigheid niet zoch- \'\'\'ii, de regtvaardigheid ver. kregen hebben, doch de »egtvaardigheid die uit het \'"�geloof is: maar Isra�l, dat <�« wet der regtvaardigheid zocht, is tot de wet der regt- vaardigheid niet gekomen. 82. Waarom ? Omdat ze rfte xnch~ ten niet uit het geloof, maar als nit de werken der wet; want zij hebben zich geitoo*		ten aan den steen de* aan- 33.stootB_p gelijk gerrhreven is : Zie, ik leg in Sion een steen des aanstoots en een rots der ergernis, en een tegel ij k die in hem gelooft zal niet beschaamd worden. HOOFDSTUK IO. 1. Broeders, de toegenegen- henl mijns harten en het ge- bed dat ik tot God voor Isra�l doe, is tot hunne zaligheid. 2. Want ik geef hun getuige* nis, dat zij een ijver tot God hebben, maar niet met ver- 3. stand. Want alzoo zij de regtvaardigheid Gods niet kennen , en bun eigen gereg- tigheid zoeken opterigten, zoo zijn zij der regtvaardig- beid Gods niet onderworpen. 4. Want het einde der wet is Christus, tot regtvaardfg- heid een iegelijk die gelooft. o.Want Mozes beschrijft de regtvaardigheid die uit de wet is, teggen�e: De mensch die deze dingen doet zal door dezelve leven. fi. Maar de regtvaardigheid die uit bet geloof is spreekt al- \'iuk: Zegntetinuwhart: Wie zal in den hemel opklimmen? UatisChris 7.tut van boven afbrengen. O t\' wiezalinden afgrond nederdalen? Dat is Chris, tus uit de dooden opbrengen. 8. Maar wat zegt ze? Nabij 11 1b het woord, in uwen mond en in u w hart. Dit is het woord des gelools \'t \'.1. welk wij prediken: namelijk, indien gij met uwen mond zult belijden den Heer Je- zus, en met uw hart gelno- ven dat God hem uit de doo- den opgewekt heeft, zoo zult 10. gij zalig worden; want met het hart gelooft men terregt. vaatdigbeid. en nut den mond belijdt men ter zalig. 11. beid. Want de Schrift zegt: Keniegelijkdieinbrni

-ocr page 228-



		ROMEINEN 11.

		heelen da ghebik mijne handenultgestrekttot een ongehoorzaam en tegensprekend volk. HOOFDSTUK 11. 1. Ik zeg dan: heeft God zijn volk verstooten ? Dst zij verre; want ik ben ��k een Isra�liet, uit het ge- slacht Abrahams, van den \'2. stam Benjamin. God heeft zijn volk niet verstooten, \'t welk hij tevoren gekend heeft. Of weet gij niet wat de Schrift zegt van Klia? hoe hij God aanspreekt tegen Is- H.rael, zeggende: Heer, zij hebben uwe profeten gedood en uw «altaren omgeworpen, enikben alleen overgebleven, en z ij zoeken mijne 4.1 ie 1. klaar wat zegt tot hem het Goddelijk antwoord ? Ik heb mijzelven nog zevenduizend mannen overgelaten, die de knie voor het�re/rfvan Baiilniet gebogen h e b- �. b e n. Alzoo is er dan ook in dezen tegenwoordigen tijd een overblijfsel geworden, naar de verkiesing der ge- 6. nade. En indien het door genade is, zoo is \'t niet meer uit de werken; anders is de genade geen genade meer. En indien het is uit de wer- ken, too ie \'t geen genade meer; anders is bet werk 7. geen werk meer. Wat dan ? Hetgeen Isra�l zoekt, dal heeft het niet verkregen: maar de uitverkorenen nrb- ben \'t verkregen, en de ande- ren zijn verhard geworden, 8. (gelijk gesehreven is: God heelt h ii ti gegeven een geest desdie pe n tl aap", oogen o in niet te zien, en ooren om niet te hooren), totop den hui- U.dtgen dag. En Davidxegt: Hun tafel worde tot een strik entot een val
		S «looft, die ihI niet eschaawd worden. I. Want er is geen onder- scheid noch van Jood noch van Griek; want deielfde is Heer van allen, rijk lijnde over allen die hein aanroe- t. pen. Want een ie nel ijk die den naam des H e e- renxal aanroepen, tal 1. zalig worden. Hoe zullen lij dan kem aanroepen, in welken zij niet geloofd heb- ben? En hoe zullen tij in hein gelooven, van welken zij niet gehoord hebben ? En hoe zullen zij hooren, zon- >.der wieAun predikt ? En hoe zullen zij prediken, indien xij niet gezonden worden ? Gelijk geschreven is: Hor I ie lel ijk zijn de voe* ten dergenen die vre- de verkondigen, der- genen die het goede verkondigen! 1. Doch zij zijn niet uilen het evangelie gehoorzaam geweest; want Jesaja zegt: Heer, wie heeft onze \'. predikinggelool\'d? 7<oa* II dan het geloof uit het ge- hoor ,en het gehoor door het i.woord Gods. Maar ik zeg: hebben zij \'t niet gehoord? Ja toch, hun geluid is over de geheele aarde uitgegaan, en hunne woorden tot de einden ). der wereld. Haar ik zeg: heeft Isra�l het niet ver. staan? Mozes zegt eerst: Ik zal ulieden tot ja- loerschheid v er wek- ken door degenen die geen vulk «;\'», dooreen onverstandig volk zal ik utot toorn verwek i.ken. En Jesaja verstom zich en tegt: Ik ben gevon- denvandegenenJiemij niet zochten, ik hen openbaar geworden dengenen die naar mij l.nietvraagden. Maarte- gen Itrael xegt hij: 1) e n g e*

-ocr page 229-



		ROMEINEN II.
		�;�_�!


		22. niet spare. Zie dan de goe- dertierenheid en de gestreng, held Gods: de gestrengheid wel over degenen die geval. len zijn, maar de goedertie- renheul over u, Indien gij in de goedertierenheid blijft; anders tuit ook gij afgebou- 2-t.wen worden. Maar ook tij, indien ze in bet ongelont\' niet blijven, zullen Inge�nt worden; want God is mag- tig dezelve weder inte�nten. 24. Want indien ftf afgehouwen zijt uit den olijfboom die van nature wild wat, en te- gen nature in den goedeo olijfboom inge�nt, hoeveel- temeer tullen d�ze, die ua- tuurlijke takken lijn in hun eigeu olijfboom ge�nt worden ] Want ik wil niet, broe- ders, dat u deze verborgen- heid onbekend zij, (opdat gij niet wijs zijt bij uselve) , dut de verharding vour een d«l over lamel gekomen is, tot. dat de volheid der heldeueu 26.cal ingegaan zijn; en tilt�o zal geheel Isra�l zalig wor- den; gelijk geschreven is: De Verlosser zal uit Sion komen, en tal de goddelooshedeu al\'- 27.wenden vanJakob: en dit ia hu n een verbond van in ij, als ik hunne zoodeu zal wegnemen. ;8. Zoo zijn tij wel vijanden wat aangaat het evangelie, oiu uwentwil. maar wat aaugaat de verkiezing tijn zij beiniu- den, om der vaderen wil; :\').* want de genadegifien en de roeping Gods zijn onberou- :i(). weiijk. Wint gelijkerwij* ook gijlieden eertijds God* ongehoorzaam geweest zijt, maar nu barmhartigheid ver- kregen hebt door de ouge- :tl. hoorzaamheid van deze, al- t�� tijn ook deze nu onge- hoorzaam geweest, opdat ook tij door uwe barmhartigheid zouden barmhartigheid ver 16
		en tot «en aanstoot en tot een nuRflilinit lo.voor hen; dat hunne oogenverduisterdwor* den om niet te tien, en rerkrom huun«u niic te allen tijde. 11. Zoo se* ik dan; nebben i!j gestruikeld opdat lij Tallen souden ? Dat zij verre; maar door hunnen val i\'s de zallg- beid den heldenen geworden, om hen tot jaloerachaeld te IJ.verwekken. En indien hun val de rijkdom is der wereld, en lm mie vermindering de rijkdom der heidenen, boe- veel temeer hunne volheid. 13. Want ik spreek tot u, heide. nen: voor zooveel ik der bel. denen apostel ben, maak ik 14.mijne bediening heerlijk ,of ik soms mijn vleesch tot jaloers cbheid verwekken en eenigen uit hen behouden l5.inogt. Want indien hunne verwerping de verzoening ia der wereld, wat tal de aan- nemtng wezen, anders dan 11. het leven uit de dooden ? Kn indien de eerstelingen heilig zijn, too is ook het deeg hei- lig; en indien de wortel bei- lig is, zoo tiju ook de tak* ken heilig. \'7. En zoo eenige der takkcu afgebroken zijn, en gij een wilde olijfboom zijnde in derzeWerjjfao�* zijt inge�nt, en des wortel* en der vettig- tteid des olijfbooms mede- deelachtig sijt geworden. Is. too roem niet tegen de tak- ken ; en indien gij daartegen roemt, gij draagt den wortel 1\'t. niet, maar de wortel u. Gij «uit dan zeggen: De takken xijn afgebroken, opdat Ik �W.zoude inge�nt worden \'t Is wel; zij zijn door ongeloof afgebroken, en gif staat door , net geloof. Wees niet hoog- �I � gevoelende, maar vrees, want ia t dat God de natuurlijke takken niet gespaard heeft, «f» toe dat hij ook mogelijk u

-ocr page 230-

ROMEINEN 12, 13.

93]

bedlening, tn het bedienen;
hetzij die leert, in het lee-

l.ren; hetzij die vermaant, In
het vermanen; die uitdeelt,
in eenvoudigheid; die een
voorstander is, In naarstig*
heid; die barmhartigheid
doet, In blijmoedigheid.

). De liefde zij ongeveinsd.
Hebt een afkeervan het boo-
se, en hangt bet goede aan.

). Hebt elkander hartelijk lief
met broederlijke liefde, met
eere de ��n den ander voor-

I.gaande. Zijt niet traag iu \'t
benaaratlR-en. Zijt vurig van

I. geest. Dient den Heer. Ver-
blijdtuinde hoop. Zijt «e
duldig in de verdrukking.

i. Volhardt in het gebed. Deelt
mede tot de behoeften der
heiligen. Tracht naar hrr-

1. bergzaauiheid. Zegent se die
u vervolgen i zegent, en ver-

i. vloekt niet. Verblijdt u met

32. krijgen | whiiI God heeft ze
Klli\'n onder de oogehoor-
zaambeld besloten, opdat hij
hun allen toude barmhartig

83. zijn. O diepte des rijkdom»
belde der wijsheid en der
kennis Goda� Hoe ondoor
zoekelijk tijn zijne oordee<
lm, en onnaspeurlijk zijne

34. wegen! Want wie heeft
den tin \'t f % Heeren
gekend, of wie ia zijn

H.¹». raadsman geweest� Of
wie heeft hemeen! g t
K e v p u , en het zal hem
wedervergolden w o r-

36. den? Wantulthem.en door
hem, en tot hem zijn alle din<

f ren. Hem ti? de heerlijkheid
n eeuwigheid. Amen.

HOOFDSTUK 1%.

1. Ik bid u dan, broedera,
door de ontffrmintcen God*,
dat gij uwe ligchamen steil
tot een levende, heilige en
Gode wel beha gelijk e offe-
raode, welke is uw redelijke

2. godsdienst; en wordt dezer
wereld niet gelijkvormig.
maar wordt veranderd door
da vernieuwing uwb genioeda,
opdat gij moogt beproeven
«elke de goede en welbe-
hagelljke en volmaakte wil

3.�oda zij. Want door de ge-
nade die mij gegeven ia zeg
Ik een Iegelijk die onder u
ia, dat hij niet wija zij bo-
ven hetgeen men behoort
wija te zijn, maar dat hij
wija zij tot matigheid, gelijk
alaGod een iegelijk de mate
dea gelooft toegedeeld heeft.

4. Want gelijk wij in ��n hg-
chaain vele leden hebben,
tn de leden nietalledezelfde

ft. werking hebben, alz�� zijn
wij velen ��n Hgchaam In
Cbrialus, maar elkeen zijn

6.wLj elkanders leder. HeV
bende nu verscheiden gaven,
naar de genade die ona gege-

". ven la, too laat ona die garen
betteden, hetzij profetie, naar
de mate de« geloofa; hetzij

de bl

ijden, en weent met de

S.weenenden. W\'eest eensge-
zind onder elkander. Tracht
niet naar de hooge dingen,
maar voegt u tot de nederige.

r.Zijt nlel wijsbij uzelve. Ver-
geldt niemand kwaad voor
kwaad. Bezorgt \'t geen eer-
lijk la voor alle menachen.

S.Indien het mogelijk is, zoo-
veel iu u ia, houdt vrede met

l.alte menachen. Wreekt uiel-
ve niet, beminden, maar geeft
den toorn plaats; want er is
geschreven; Mij komt �e
wraak toe, Iksal \'t ver-
gelden, zegt de Heer.

). Indiendanuwenvljand
h ongert, zoo spijxlg
hem;lndien hemdorst,
zoo geef hem te drin-
ken; want dat doende
tuit gij kolen vuur
op sijn hoofd hoopen.

,. Word van het kwade niet o-

verwonnen, maar overwin

het kwade door het goede.

HOOFDSTUK 13.

. Alle tlele zij den magten
over Aa«r gesteld oudetwor-

-ocr page 231-



		KOMEINEN 11.

		wijl wij de gelegenheid dea tijds weten, dat het de ure Is dat wij na uit den slaap opwaken ; want de zaligheid Is ons nu nader dan toen wij 1J. Ac\' etrat geloofd hebben. De nacht ia voorbijgegaan en de dag is nabij gekomen: laat ona dnn afleggen de werken der duisternis, en aandoen 13. de wapenen dea lichts: laat ona, als in den dag, eerbaar wandelen, niet in brasse- rijen en dronkenschappen, niet in slaapkameren en on- tuchtigheden, niet in twist 14. en nijdigheid; maar doet aan den Heer Jexus Christus, en verzorgt het vleesch niet tot begeerlijkheden. HOOFDSTUK 14. 1. Degeen nu die zwak la In \'t geloof, neemt hem aan, maar niet tot twiatige teza- S.metispreklngen. De ��n ge- looft wel dat men alles eten mag, maar wie zwak ia eet 3. moeskruiden. Wie eet ver- achte hem niet die niet eet, en wie niet eet oordeele hem niet die eet; want Uod heeft 4. hem aangenomen. Wie zijt gij die eens anders buis* knecht oordeelt? Hij staat of hij valt zijnen eigen lieer; doch hij zal vastgesteld wor- den, want God ia tuagtig 5. hem vasttestellen. De ��n acht wel den ��nen dag lm. ven den anderen dag, maar de ander acht al de dagen ge. lijk. Ken iegelijk zij In zijn eigen gemoed tenvolle ver- C.iekerd. Wieden dag waar* neemt, die neemt hem waar den Heere; en wie den dag niet waarneemt, die neemt hem niet waar den Heere. Wie eet, die eet xlkt* den Ilcere, want hij dankt God; en wie niet eet, die eet tmlka den 11 eere niet, en hij dankt 7. God. Want niemand van OM leeft xlchxelven, en niemand n. sterft xlchzelven ;wanthatxij
		Jen; want er U geen magt an vun God, en de magten die er lijn, die zijn vau God 2. geordineerd : al�oo dut wie tich tegen de in»_�\' «telt, de ordiuantie Gods wederstaal; en wie ze wederstaan, xul- len over zichzelve een oor- 3. deel halen. Want de over aten sijn niet tot een vreea den goeden werken, maar den kwaden. Wilt gij na de magt niet vreeien, doe het goede, en Rij zult lof van i.lmir hebben, want nj ia Goda dienares, u ten goede. Maar indien ij kwaaddoet, zoo vreea, want rij draagt het zwaard niet tevergeefs; want tij is Gods dienares een wreekster tot straf den 6. gene die kwaaddoct. Daarom la \'t noodig onderworpen te zfjn, niet alleen om der straf maar ook oin der coiisclentie �. wil. Want daarom betaalt gij ook a^hatting; want xlj ziju dienaars Gods. hierin voortdurend beiig xljnde. 7. Zoo geeft dan een iegelijk wat gij schuldig xijt, schat ting wien gij de schatting. tol wien gij den tol. vrees wien gij de vrees, eer wien gij de eer tchuldig zijt.* 8. Zijt niemand ieta achul dig, dan elkander Heftenen ben; want wie den ander liefheeft, die heelt de wet U- vervuld. Want dit: G 11 z u 11 geenoverspeldoen.gij «ui t n iet dooden, gij >ult niet stelen, gij zult geen valsche g e- tulgenisgeven.gljxult niet begeeren, en zoo er eenlg ander gebod is, wordt >n dit woord als in een hoont - �on» begrepen, namelijk in aft: Gi) zult uwen naas- , te liefhebben gelijk u- �0,tel ven. De liefde doet den naaste geen kwaad; zoo Is dan de liefde de vervul- lingderwet. 11. En dit teg ik temeer, de-I

-ocr page 232-



		ROMEINEN 15

		dat wij leve» , wij leven den Heere, hetzij dat wij ster- ven , wij 1erven den Hcere : betzij dan dat wij leven , liet - zij dat wij sterven, wij rijn des ileeren. Want daartoe is Christus ook gestorven en opgestaan en weder levend geworden, opdat hij beide over dooden en levenden heersenen zoude. Haar gij, wat oordeelt pij uwen broe- der ? Of ook RU, wat veracht gij uwen broeder? Want wij zullen allen voor den regier stoel van Christus gesteld worden ; want er is geschre. ven: Ik leef, zegt de Heer; voor mij zal alle knie zich buigen, en alle tong zal God bel ij- den. Zoo dan een iegelijk van ons zal voor zichzelven Gode rekenschap geven. Laat ons dan elkander niet meer oordeelen; maar oor- deelt dit liever, namelijk dat gij den broeder geen aau- stoot of ergernis geeft. Ik weet en ben verzekerd in den Meer Jezus, dat geen ding onrein is in zichzelf; dan wie acht iets onrein te zijn , dien is \'t onrein. Maar in- dien uw broeder om der spij- /e wil bedroefd wordt, 100 wandelt gij niet meer naar liefde. Verderf dien niet met uwe spijs, voor welken Christus gestorven is. Dat dan uw goed niet ge- lasterd worde. Want het ko- tungrijk Gods is niet spijs en drank, maarregtvaar.iig- beid en vrede en blijdschap door den Heiligen Geest. Want wie Christus In deze dingen dient, is Gode wel- behagelijk en aangenaam den menschen. Zoo dun laat ons najagen \'t geen tot den vrede en t geeu tot de «tien - tiug onder elkander dient.* Verbreek het werk Gods niet om der spijze wil. Alle din- gen zijn wel rein, maar bet		is kwaad voor den tnensch 21. die met aanstoot eet. Het Is goed geen vleesch te eten noch wijn te drinken, noch . et» waaraan uw broeder zich stoot of ge�rgerd wordt, of 22. waarin hij zwak Is. Hebt gij geloof, heb dat bij uzelven voor God: zalig is bij die ziclizelven niet oordeelt in hetgeen hij voor goed houdt. 23. Maar wie twijfelt indien bij eet, is veroordeeld, omdat hij niet uit het geloof eet; en alwat uit het geloof niet ie, dat is zonde. HOOFDSTUK 15. 1. Maar wij die sterk zijn, zijn schuldig de zwakheden der onsterken te dragen, en niet onszelven te behagen. 2. Dat dan een iegelijk van ons rijnen naaste behage ten goe- 3. de, tot stichting. Want ook Christus heeft zichzelven niet behaagd, maar gelijk geschreven is: De smaad- heden dergenen die u smaden zijn op mij ge- 4.vallen. Want alwat tevo- ren gesebreven is, dat is tot onze ieering tevoren geschre- ven , opdat wij door lijdzaam- beid en vertroosting der Schriften hoop hebben zou- ft.den. Doch de God der lijd- zaamheiden der vertroosting geve u, dat gij eensgezind zijt onder elkander naar fi Christus Jezus, opdat gij eendragtig met c�oen mona moogt verheerlijken den God en Vader onzes Ileeren Je- 7. zus Christus. Daarom neemt elkander mui, gelijk ook Christus ons aangenomen beeft tot de heerlijkheid Gods. 8. Knik zeg, dat JezusChris- tus een dienaar geworden is der besnijdenis vanwege de waarheid Gods, opdat hij bevestigen zoude ie. belofte- 9. nissen der vaderen, en de heldenen God vauwege de

-ocr page 233-

-ocr page 234-



		ROMEINEN lfl
		L^vjn



	31. tot God voor mij; opdat ik �mitc hevrijd worden van de on gehoorzamen in Jud�a,en dat deze mijn dienst, dien ik aan Jeruzalem doe, aan 32. genaam zij den heiligen ; op- dat ik niet blijdschap door den wil GodB tot u mag ko- inen en met u verkwikt wor- 33.den. En de God des vredes xlj met u allen. Amen. HOOFDSTUK IA 1, En ik beveel u Febe onze zuster, die een dienares is der gemeente die te Cenchrea 2. is; opdat gij haar ontvangt in den Heer gelijk het den heiligen betaamt, en baar bijstaat in wat zaak zij n zoude mogen van noode heb\' ben; want zij is een voor standster geweest van velen, ook van mij tel ven. 8. Groet Priscilta en Arjuila, mijne medewerkers In Chris. 4.tus Jezus, die voor mijn le- ven hunnen hals gesteld hebben; dewelke niet alleen Ik dank , maar ook al de ge- 5.meenten der heidenen. Groei ook de gemeente in hun huis. Groet Ep�nctus mijnen be- minde, die de eersteling is r<. van Achaje in Christus. Groet Maria, die veel voor ons ge. 7.arbeid heeft. Groet Androni. cus en Juniaa, mijne magen en mijne medegevangenen, welke vermaard zijn onder de apostelen, die ook v��r mij in Christus geweest zijn. S. Groet Amplias mijnen be- 9. minde in den Heer. Groet Urbanus omen medearbei* der in Christus, en Stachys l�.mijnen beminde. Groet Apel- les die beproefd ie in Chris. tus. Groet ze die van het hnimjain van Arlstobiitue U.eijn, Groet Herodion die van mijn maagschap is. Groet ze die van het huitgesin van NarcissuB tijn , degenen na- meiijk die in den Heer zijn.12 12. Groet Try/�na en Tryf�sa,!	vrouwen die in den Heer ar- betden. Groet Persia de be- minde tutter, die veel gear- 13.beid heeft in den Heer. Groet Rufua den uitverkorene In den Heer, en zijne moeder 1-1. en de mijne. Groet Atyncrl* tUS, Flegon, Herman, Pa* trobas. Hermes, en de broe- 15. ders die met hen zijn. Groet Filologus en Julia, Nereus en zijne zuster, en Olympas, en al de heiligen die met ben 16. zijn. Groet elkander met een heiligen kus. De ge- meenten van Christus groe- ten ulieden. 17. En ik bid u broeders, neemt acht op degenen die tweedragt en ergernissen aanrigten tegen de leer die gij ras ons geleerd hebt, en 18.wijkt af van dezelve; want dezulken dienen onzen Heer Jezus Christus niet, maar hunnen buik, en verleiden door Bchoonspreken en i>rij- zen de harten der eenvoudi- 19. gen. Want uwe gehoorzaam. heid is tot kennis va* allen gekomen. Ik verblijd mij dan uwenthalve; en ik wil dat gij wijs zijt in het goede, doch onnooiel in het kwade. 20. En de God des vredes zal den eatan haast onder uwe voeten verpletteren. De ge- oade onzes Meeren Jezus Christus zij met ulieden. Amen. 21. U groeten Timothetls mijn medearbeider, en Lncius en Jason en Sosipater mijne 22.bloedverwanten. IkTertiuB, die den brief geichreven heb, groet u in den Heer. 23. V groet Gajus, de huiswaard van mij en van de geheele gemeente. U groet Krastus de rentmeester der stad, en 24. de broeder Quartus. De ge- nade onzes Ileeren Jezus Christus zij met u allen. Amen. Hem nu die magtig is u te bevestigen _f naar mijn evan-

-ocr page 235-

1 CORINTH

327

het bevel des eeuwigen Gods,
tot gehoorzaamheid dea ge-
loofa onder al de heidenen
27. bekend is gemaakt, hem, den
alleen wijten (in 1, 1/7 door
Jexua Christus de heerlijk-
beid tn eeuwigheid. Amen.

geil* en de prediking van Je-
sus t\'jirmrun. naar de open-
baring der verborgenheid die
mn de tijden der eeuwen ver-
JCi. iwpkhi la <rw.-i^LNi, maar nu
geopenbaard ii, en door de
profetische Schriften, naar

DE EERSTE BRIEF VAN DEN AfOSTEL PAULUS

CORINTHIERS.

schap van sijnen Koon Jesua
Christus omen Heer.
0. Haar ik bid u broeders,
door den naam onsea Hee-
ren Jeius Christus, dat gij
allen hetzelfde spreekt en
dat er onder u geen acheu-
ringen zijn , maar dat gij te*
samengevoegd sijt in den-
xelfden zin en in hetself-
l.de gevoelen. Want mij Is
van u bekendgemaakt, mlj-
ne broeders, door die van
ChloK\'s huisgezin tijn, dat er

12. twlaten onder u zijn. Kn
dit seg ik dat een iegelijk
van u zegt: Ik ben van I*au-
lus, en Ik van Apolios, en
Ik van Cefas, en Ik van

13.Chrlatua. Is Chrlatua ge-
deeld ? Ia Paulus voor u re-
kruiat? Of zijt gij in Paulus

14, naam gedoopt \'t Ik dank God
dat ik niemand van ulieden
gedoopt heb dan Crlsnus en

l.�.�ajuat opJat niet iemand
segge dat ik in mijnen naam

IC. gedoopt heb. Doch ik heb
ook het huisgesln van Stafa-
nas gedoopt; voort* weet ik
niet of Ik iemand anders ge-
doqpt heb.

17. Want Christus heeft mij
niet gezonden om te doo-
pfin, 111 sar 0111 het evangelie

HOOFDSTUK I.

i. 1\'aulus een geroepen apoa
tel van Jesus Christus door
den wil Gods, en Soathenes

2. de broeder aan de gemeente
Godadie t* Corinthe is, den
geheiligden in ChrlMus >Te-
zus, den geroepen heiligen,
met allen die den naam van
onsen Heer Jesua Chrlatua
aanroepen in alle plaats,
beide hunnen en omen lletr:

il. genade zij 11 en vrede van
timi omen Vader en den
Heer Jezus Christus.

\'t. Ik dank mijnen God al*
tijd over u, van wege de ge-
nade GoJa die u gegeven la

Vin Chriatna Jexua, dat gij
in alles zijt rijk geworden In
hem, in alle rede en alle

n.kennis, gelijk de getuige-
nfs van Christus bevestigd

7. Is onder u; alxoo dat het u
aan geen gave ontbreekt,
verwachtende de openbaring
onsei Heeren Jezus Chrfs-

H.tus: welke God u ook sal
bevestigen tot den einde
toe, om onstraffVlIJk te tijn
in den dag omes Ileereo Je-

9. zus Cbriatua. God is ge-
trouw, door welken gij ge-
roepen xijt tot de gemeen-

-ocr page 236-



		I�RS 2. geen vleesch zoude roemen 30. voor bem. Maar uit hem zijt gtf in Christus Jezus, die ons geworden is wijsheid *n God, en regtvaardigheid en heiligmaking en verlossing; SI.opdat het tij* gelijk geschre. ven is: Wie roemt, roe- me in den Heer. HOOFDSTUK t. 1. En ik , broeders, als ik tot u gekomen ben , ben niet ge* komen met uitnemendheid van woorden of van wijsheid u verkondigende de gelulge- 2.nia Gods; want ik heb niet voorgenomen iets te wettn onder u dan Jezus Christus, J.en ditn gekruisigd. En ik was bij ulieden in zwakheid en in vreea en in vele bc 4. vir-g, en mijne rede en mijne prediking was niet in bewe- gelijke «oorden drr men- schelljhe wijsheid, maar in betccning des gerstcs en 5.der krackt; opdat uw geloof niet zoude zijn in wijsheid \'\'er menichen, maar in de krscbt Gods. 6. En wij spreken wijsheid oDder de volmaakten; doch eeue wijsheid niet dezer we- reld, cocb der oversten de- zer « ereld die teniet worden; 7. maar wij spreken de wijs- beid Gods, hettaande in ver* borgenheid, die bedekt was, welke God tevoren verordi* neerd heeft lot heerlijkheid van ons, eer de wereld was; 8. welke niemand van de over* sten dezer weield gekend het ft; want Indien zij ze ge* kend hadden, zoo souden zij den Herr der heerlijk- heid niet gekruist behben; 9.n.aar gelijk gezchreven is: \'t Geen het oog niet heeftgeslenenhet oor □ iet heeft gehoord, en in het hart des meo- aehen niet ia o p ge- klommen, \'t geen God bereid beeft dien die
		te verkondigen; niet met wijsheid van «oorden, op- dut het kun» van Christus 18. niet verijdeld worde. Want bet woord de* kruises is wel dengenen die verloren gaan ri» aaiheld, n «ar ons die be- liouden worden in het een I».kracht God»; want er is ge- rcbrtvrn: Ik xal de w ijs- li e i il der wijien doen vergaan, en bet ver* mand der verstand!* k e. ii zal Ik teniet ra a- :il.ken. Waar ia de wijze? Watril de schriftgeleerde? Waar is de onderzoeker de- ier eenw ? Heeft God de wijfheid deztr wereld niet �J).dwaas gemaakt? Want naar. demaal in de wijsheid Gods dewtreld God niet hreft r- knd door de wijsheid, zoo heeft het God behaagd door de<jwaa»beid drr prediking zalixtmisken die grloovtn: \'2-2. oveiroits de Joden een Ire km beg\'errn, en de Grie. \'23. ken wijsheid znrken; doch »if prediken Christus den Kekmieigrie, den Joden wel een ergernis, en den Grie- JtAen een dwassoeid; maar hun die geroepen zijn, bei- de Joden en Grieken, prttti- ken wij Christus de kracht Gods en de wijsheid Gods. >. Wnnt het dwsze Gods ia wij. zer dan de mencben, en het zwakke Gods is sterker dan Jfi.de* mentchen. Want gij slet uwe roeping, broedera, dat oi.i niet vele wijzen tijt naar het vleesch, niet vele magti* w.ic-n, niet vele edelen; maar bet dwaze der wereld beeft God uitverkoren, opdat hij de wij\'.t-<i be-chamen zoude; �n brt zwakke der wereld heeft God uitverkoren, op- dat bij het sterke zoude be- .\'M. schamen; en bet onedele der wereld en het verachte heeft God, uitverkoren, en hetgeen niets is, opdat hij \'t geen ieti 28. Is teniet zoude maken; opdat

-ocr page 237-



		i corinthiCks 3.

		10. hein liefhebben; doch God heeft het ona geopem baard door zijnen Geert. Wam de Geest onderzoekt alle dingen, ook de diepten 11.Gods. Want wie van de men. acben weet hetgeen de» mni schen it, dan de geest dei menu-hen die in hem is ? Al< zoo weet ook niemand het geen Gods is, dan de Geest I2.Godi. Poch wij hebben niet ontvangen den geest der we- reld, maar den Geest die uit God ia, opdat wij souden welen de dingen die om van 13. God geschonken zijn; de- welke wij ook spreken, niet mat woorden die de men schelijke wijsheid leert, maar met wwrdtn die de Heilige Gerst leert, geeste. lijke dingen met geestelijke H.teiamenvoeKende. Maar de natuurlijke nienech begrijpt niet de dingen die dei Gres. tes Godi zijn: want tij zijn hrm dwaasheid, en bijkan te niet verstaan, omdat ze ge< »- lelijk onderirheiden worden. I». Iioch de gemelijke mentrh onderscheidt wel alle din- gen, maar hij zelf wordt van niemand onde rtcheid 16. Want * iehee ft denzin deilleerengekend.die hem zoude o n d e r r i g. ten? Maar * tf hebben den zin van Christus. HOOFUSTtH 3. I. Kn ik, broedere, kon tot u niet spreken als iet nee, triijken, maar als tot vlee. scbelijken, als tot jonge kin. >.diren in Christus Ik heb u met melk gevoed, en niet met vante* spijs, want «ij vermogt torn nog niet; ja tij vermoogt ouk nu nog i.niri, want «ij rijt nog vlee- \'cbelijk; want dewijl er on- der u nijd is en twiat en tw-eedragt, zijt gij niet vlee. scbelnk en wandelt gij niet 4. naar dm memeh ? W int al»
		de (<rn zegt: Ik ben van Pau- lus, en een ander: Ik �eavan Apolloa, zijt gij niet vlee- b.schelijk? Wie is dan Pau- lus, en wie il apollns, an- ders dan dienaars door wel* ke gij geloofd hebt, en dut felijk de Heer aan een iege- Ijk gegeven heeft? Ik heb geplant, Apolloa heelt nat* 5» maakt, maar God heeft en wasdom gegeven: zoo ii dan noch hij die plant iets, noch hij die natmaakt, maar God die den waidom 8. geelt. Kn die plant en die natmaakt zijn ��n; maar een iegelijk zal zijn loon ontvangen naar zijnen ar- 9. beid. Want wij zijn Goda medearbeiders: Godsakker- werk, Gods gebouw zijt gij. 10. Naar de genade Godi die mij gegeven is, heb ik als eeu wijs bouwmeester het fundament gelegd, en een ander b«.uwt daarop. Maar een iegelijk zie toe hoe hij 11.daarop bouwt. Want me- mand kan een ander funda- nn\'iit leggen dan \'t geen ge- legd is, \'t welk ii Jezue IS.Cbriitus. Kn Indien itiuand op dit fundament buuwt, goud, zilver, kostelijke «tee- nen, hout, hooi, stoppelen , 13,eens ifgelljks werk ialopen- baar «orden; want de dag zal bet verklaren, dewijl het door vuur ontdekt wordt; en hoedsnigeensiegelijks werk ia, zal bet vuur beproeven. 14. Zoo iemands werk blijit dat bij daarop grbouwd bet ft, l�.die zal loon ontvangen ; zoo iemandi werk zal verbiand worden, die zal schade lij- den; maar zelf zal bij be- houden worden, doch ah�o 16.als door vuur. Weet gij niet dat gij Godi tempel zijt en de Geest Godi in ulieden 17. w oom ? Zoo iemand den tempel Goda schendt, dien zal God schenden; want de tempel Gods is heilig, wtlke

-ocr page 238-



		ri�I�RS 4.
		380 1 18.ilf zijt. Niemand bedriege zichzelven: zoo iemand on- der u dunkt dat h ij wijs is in deze wereld, die worde dwaas opdat hij wijs niag 19.worden. Want de wijsheid dezer wereld is dwaasheid bij Uod. Want er is geichre- ven: Hij vat de wijzen in hunne «r gl iet l <- -ii. h <> i .1; en wederom: 1 > e Heer kent de overleg- glngen der wijzen dat 21.xe Ijdel lijn. Niemand dan roeme op mencchen, 22. want alles fi het uwe: hetzij Paulus hetzij Apollos hetzij Cefas, hetzij de wereld het- ilj leven hetzij dood, hetzij tegenwoordige hetzij toeko- mende dingen, zij zijn alle 2lt.de uwe; doch g� zijt van Christus, en Christus is Gods. HOOFDSTUK 4. I. Alzoo houde ons een ieder mensch als dienaars van Christus en uitdeelers der i. verborgenheden Qods. En voorts wordt in de uit. deelers vereltcht, dat elk f et rouw bevonden worde, loch mij is \'t voor bet minst dat ik van ulieden geoor- deeld worde, of van een meuscbelijk oordeel; ja ik oordeel ook niijzelven niet; i.wunt ik ben mijzelven van geen ding bewust, doch ik ben daardoor niet gereg>- vaardigd; maar die mij oor- &. deelt is de Heer. Zoo dan oordeelt niets voor den tijd, totdat de Heer zal gekomen zijn, welke ook in \'t licht zal brengen \'t geen in de duisternis verborgen is, en openbaren de raadslagen der harten: en alsdan zal een iegelijk lof hebben van God. 6. Kn deze dingen, broe- ders, heb ik op mijzelven en Apollos bij gelijkenis toegepast om uwentwil, op-

		dat gij aan ons zoudt leeren niet te gevoelen boven \'t geen geschreven is, dat gij niet, de ��n oin eens anders wil, opgeblazen wordt tegen den 7.ander. Want wie onder- scheidt u? Kn wat hebt gij dat gij niet hebt onlvan. gen ? En zoo gij het ook ontvangen hebt, wat roemt gij alsof gij het niet ontvan- S. gen )ja,it ? Aireede zijt gij verzadigd, aireede zijt gij rijk geworden, zonder ons hebt gij geheertcht; en och of gij heerschtet, opdat ook wij met u heerschen mug. Q.ten. Waut ik acht dat God min , die de laatste apostelen zijn, ten toon beeft gesteld als tot den dood verwezen; want wij zijn ten schouw* spel geworden der wereld en den engelen en den men* in.nrlH\'ti. W)f xijn dwazen om Christus wil, maar gtf zijt wijzen in Christus; wg zijn zwakken, maar gtf sterken: gtf zijt heerlijken, maar « il 11.verachten. Tot on deze te- genwoordige ure lijden wij honger en lijden wij dorst, en zijn naakt, en worden met vuisten geslagen, en hebben geen vaste woon- lS.pIaats, en arbeiden, wer- kende met onze eigene han- den ; wij worden gescholden en wij zegenen, wij worden vervolgd en wij verdragen, 13.wij worden gelasterd en wij bidden; wij zijn geworden als uitvaagsels der wereld tn aller afscbrapsel tot nu toe. 14. Ik schrijf deze dingen niet om u te beschamen, maar als mijne lieve kinderen 15. vermaan ik u. Want al badt f;ij tienduizend leermeesters n Christus, zoo hebt gij toch niet vele vaders; want in Christus Jezus heb Ik u door \'t evangelie verwekt. 16.Zoo vermaan ik u dan, zijt 17, mijne navolgen. Daarom

-ocr page 239-



		II �HS ."., ft. .Ml 7.zuur maakt? Zuivert dan den ouden zuurdcesem uit, on- dut gij een nieuw deeg zijn moogt, gelijk gij ongezuurd aljt. Umii ook ons pascha il voor ons gesimd, namelijk 8. Christus; zoo dan laat ona feesthouden, niet in den ou- den zuurdeesem, noch in den zuurdeesem der kwaadheid en der booaheid, maar in de <>n- gezuurde brooden der opregt- heid en der waarheid. 9. Ik heb u geschreven in den brief, dat g-ij u niet zoudt vermengen met de hoereer- 10. den; doch niet geheel met de hoereerdera dezer wereld, of met de gierigaards, of met de roovera, of met de afgodendienaars; want an- ders zoudt gij moeten uit de 11. wereld gaan. Maar nu heb ik u geschreven dat gij u niet zult vermengen, namelijk in- dien iemand een broeder ge- naamd zijnde een hoereerder Is, of een gierigaard, of een afgodendienaar, of een laa- teraar, of een dronkaard, of eenroover, dat gij met zoo- danig een ook niet zult eten. 18, Want wat heb ik ook wie bul- ten zijn te oordeelen? Oor- deelt gij lieden niet wie bin- 13.nen zijn? Maar wie buiten zijn oordeelt God. En doet gij dezen booze uit ulieden weg. HOOFDSTUK O.
		1 CORINT1 heb ik Tiinothefis tot u ge- zonden , die mijn lieve en Ietrouwe zoon ia in den leer, welke u zal indachtig maken mijne wegen die in Cbriatua zijn, gelijkerwija ik alom in alle gemeenten IS. leer. Doch sommigen zijn opgeblazen, alsof ik tot ulieden niet komen zoude; 19.maar ik zal haast tot u ko- men, zon de Heer wil, en ik zal dan verstaan niet de woorden dergenen die opge- blazen zijn , maar de kracht; �20. want bet koningrijk Goda ia niet gelegen in woorden, \'Jl.maar In kracht. Wat wilt gij? Zal ik met de roede tot u komen, of in liefde en ia den geest der zachtnioedig- heid? HOOFDSTUK 5. 1. Men hoort voor zeker dat er hoererij onder u i«, en zoodanige hoererij die ook onder de heidenen niet ge- naamd wordt, alzoo dat er een zijns vaders huisvrouw 2.heeft: en zljt gij nog opge- blazen, en hebt niet veel- meer leed grdragen, opdat hij uit bet midden van u weggedaan worde die deze :i. daad begaan heeft 7 Doch ik, ala wel mei het ligchaam afwezend maar tegenwoor* dl» zijnde met den geest, hen aireede, alsofik tegen- woordlg u-ure, dengeen die dat alzoo bedreven heeft be- \'1.aioten, in den naam onzes Heeren Jezus Christus, ala gijlieden en mijn geest te- xamen vergaderd zullen zijn, met de kracht anzea Heeren b. Jezua Christus, denzulke overtegeven den satan tot verderf dea vleesches, opdat de geest behouden mag wor- den in den dag des Heeren Jezus. fl. Uw roem ia niet goed. Weet gij niet dat een weinig zuurdeestm het geheele deeg

		1. Durft iemand van ulieden , die een zaak heeft tegen een ander, te regt gaan voor deonregtvaardigen, en niet 3.voor de heiligen? Weet gij niet dat de heiligen de we- reld oordeelen zullen? En Indien door u de wereld ge- oordeeld wordt, zijt gij on- waardig de minste regtza- 3.ken? Weet gij niet dat wij de engelen oordeelen sul* len, hoeveeltemeer de zaken 4.dle dit leven aangaan? Zoo gij dan regtzaken hebt die

-ocr page 240-



		HI�RS 7. chamen leden van Christus zijn? Zal Ik dan de leden van Cbrisltta nemen en ma- ken ze leden eener hoer? IC. Dat zij verre. Of weet gij niet, dat wie de hoer aan- hangt ��n ligebaam met huur is? Want die twee. «egt hij, zullen tot ��n 17.vleesch wezen. Maar wie den Heer aanhangt ia lS.��n geeat mtt htm. Vliedt de hoererij. Alle sonde die de menscu doet is buiten het ligchaam; maar wie hoererf j bedrijft, die zondigt tegen 19.zljn eigen ligebaam. Of weet gij niet, dat ulieder ligchaam een tempel is dea Heiligen Geestea die in u is, dien gij van God hebt, en dut gij van uzelve niet zijt? 2(>. Want gij zijt duur gekocht: zoo verheerlijkt dan God in uw ligebaam en in uwen geest, welke Gods zijn. HOOFDSTUK 1. 1. Aangaande nu de dingen waarvan gij mij geschreven hebt, het is een mensch goe d geen vrouw aanteraken; 2. maar om der hoererijen wil zal een iegelijk man zijn ei- f;en vrouw hebben, en een ege�jke vrouw zal haren 3. eigen man hebben. De man zal aan de vrouw de schul* dige goedwilligheid betalen, en desgelijks ook de vrouw 1. aan den inan. De vrouw heeft de magt niet over baar eigen ligchaam, maar de man; en desgelijks ook de man heeft de magt niet over zijn eigen ligebaam, maar de vrouw, 5.Onttrekt u elkander niet, lenzij dan met belder toe- stemming voor een tijd, op- dat gij u tot vasten en bid- den mnogt verledigen; en Komt wederom bj��n, op- dat u de satan niet verzoeke, omdat gij u niet kunt ont- 6. houden. Doch dit zeg ik uit toelating, niet uit bevel.
		233 1 C01UN1 dit leven aangaan, zet die daarover die in de gemeente b. bet ui mui geacht zijn. Ik xeg u dit tot schaamte. In er iinn alzoo onder u geen die wija U, ook niet ��n, die zoude kunnen oordeelen tu- 6.acben zijne broeders? Maar de tent* broeder gaat met den anderen broeder te regt, en 7. dat voor ongeloovigen. Zoo is er dan nu ganscbelijk het gebrek ouder u, dat gij met elkander regtzaken hebt. Waarom lijdt gij niet liever ongelijk, waarom lijdt gij 8.niet liever schade? Maar gijlleden doet ongelijk en doet schade, en dat den 9.broederen. Of neet gij niet dat de onregtvaardigen het koningrijk Goda niet tullen 10. hefcrven? Dwaalt niet: noch hoereerders, noch afgoden- dienaara, noch overpelers, noch oniuchtigen , nocb die bij mannen liggen, noch dieven, noch gierigaards, noch dionkaarda, geen la»- teraars, geen roovers tullen bet koningrijk Gods beir-* 11. ven. En dit waart gij som* inigen; maar gij zijl afgr. wasschen, maar gij zijl ge- hriliird, maar gij zijt geregt- vaardigd in den naam des lleeren Jezus en door den Gfeat omes tioda. U\'. Alle dingen zijn mij ge- oorloofd, maar alle dingen zijn niet oorhaar; alle din- gen zijn in ij geoorloofd, maar ik zal ondrr geen �uagt 13. mij laten brengen. l>e spij- zen zijn voor den buik, en de bulk i.i voor de spijzen; maar God za) beide dezen en dia tenietdoen. Doch hrt llgchaam ia niet voor de boe. rerlj, maar voor den Heer, en de lieer voor bet lig- 14. chaam; en God heeft ook den Heer opgewekt, en zal ons opwekken door zijne kracht. 15. Weet gij niet dat uwe lig-

-ocr page 241-




	1 COBINTH	sas geroepen, die late licb geen voorhuid aantrekken; is ii-- mand in de voorhuid lijnde geroepen, die late zich niet 9.besnijden. De besnijdenis is niets en de voorhuid is niets, maar de onderhouding der 0. geboden Gods. Keu iegelijk blijve in die roeping waarin l.hij geroepen ia. Zijt gij een dienstknecht zijnde geroe- pen , laat u dat niet bekoin- i neren ; maar Indien gij ook kunt vrij worden, gebruik S, dat liever. Want wie in den Heer geroepen is een dienst - knecht tijnde, die is een vrijgelatene des Heeren; desgelijks ook wie vrij iijn- de geroepen is, die Is een dienstknecht van Chrls- .l.tua. Oijsijt duur gekocht: wordt geen dienstknechten \'hder raenseben. Een tegelijk waarin hij geroepen ia, broe- ders, die blijve in \'t zelve bij God. :5. Aangaande nu de maag- den beb ik geen bevel des Heeren; maar ik zeg mijn gevoelen, als die bannbar- tlgheid van den Heer gekre- gen heb om getrouw te zijn. \'.�. Ik boud dan dit goed te zijn om den aanstaanden nooti, dat bet zey ik den �nensch :7.goed ia aiz�o te zijn. Zijt gij aan een vrouw verbon- den , zoek geen ontbinding; lijt gij niet verbonden aau een vrouw , zoek geen vrouw. ts. Maar indien gij ook trouwt, gij zondigt niet; en indien een maagd trouwt, tij ton> digt niet. Doch dezulken zullen verdrukking hebben in het flecwh, en ik spaar ulieden. 19. Maar dit seg ik, broedera, dat de tijd voorts kort ia;op- dat ook wie vrouwen heb- ben, zouden lijn ala niet (0. hebbende; en wie weenen , ala niet weenende; en wie blijde lijn, als uiet blijde zijnde; en wie koopen, als

		7. Want Ik wilde dat alle men- �chen waren gelijk als ik zeil\' f>rn ; maar een Iegelijk heef zijn eigen gave van God , de ��n wel aldus, maar de an- der als�u. S. Dorh ik seg den onge- trouwden en den weduwen : het ia hun goed indien lij 9.blijven gelijk ala ik; ninar indien zij zich niet kunnen onthouden , dat ie trouwen ; wnnt het ia beter te trouwen 10. dan Ie branden. Uoch den getrouwden gebied niet Ik, maar de Heer, dat de vrouw van den imii niet schelde; II.en indien zij ook scheidt, dat tij ongetrouwd b�jve, ol\' zich met den man verioene ; en dat de inan de vrouw niet verlate. IS. Maar den anderen zeg Ik, niet de lieer: indien eenig broeder een ongeloovige vrouw heeft , en dezelve te- vreden is bij hem te wonen, IH.dat bij ze niet verlate; en een vrouw die een ongeloo* vigen man beeft, en bij te- vreden is bij haar te wonen, il al z n hem niet verlate. I-i. Want de ongeloovige man ia geheiligd door de vrouw, en de ongeloovige vrouw la ge- heiligd door den inau , want andera waren uwe kinderen onrein, maar nu zijn zij hei. Ift.llf. Maar indien de onge- loovige aebeidt, dat hij achei. de: de broeder of de luster wordt in zoodanige gerat/rit niet dienst baar gemaakt. Maar Umi heeft ons tot vrede ingeroepen Want wat weet gij vrouw, of gij den man zult taligmaken? Ofwat weet gij man, of gij de vrouw mlt laliginaken ? 17. Doch gelijk Ood aan een iegelijk heeft toebedeeld, gelijk de Heer een iegelijk geroepen heeft, dat hij ai- t�� waudele ; en alt�� ordl- neer ik in al de gemeenten. IB.Il ieniaod beaneden zijnde

-ocr page 242-



		[ CORINTHI�HS 8.

		Hl. niet bezittende; en wie deze wereld gebruiken, als niet mi8bruiken.lt". want de ge. daante dezer wereld gaat 32. voorbij. Kn ik wil dat gij tonder bekommernis tijt. De ongetrouwde bekommert lich met de dingen des Hee< ren, hoe hij den Heer zal be KI.hagen; maar wie getrouwd is bekommert xich met de dingen der wereld, hoe hij 34.de vrouw gal behagen. Een vrouw en een maagd zijn on< derscheiden: de ongetrouw de bekommert sich met de dingen des Heeren, opdat ai] heilig cij belde naar lic chaam en naar geest; maar die getrouwd is bekommert tich met de dingen der we- reld, hoe lij den man aal behagen. SS, En dit zeg ik tot uw eigen voordeel, niet opdat ik een «trik over u zoude werpen , maar om h te leiden tot het- Ireeu wel voegt en bekwaam i om den Heer wel aante- hangen, tonder herwaarts en derwaarts getrokken te 36. worden. Maar zoo iemand acht dat hij niet gevoegelijk handelt met zijne maagd indien zij over den jeugdi gen tijd gaat, en het alsoo moet geschieden, die doe wat bij wil, hij zondigt niet 37.dat ie trouwen. Doch wie vaststaat In tijn hart, geen noodzaak hebbende, maar magt heeft over zijn eigen wil, en dit in zijn hartbealo- ten heeft dat hij zijne maagd zal bewaren, die doet wel. 88, Altoo dan wie haar ten hu- we) ijk uitgeeft, die doet w�l; en wie te ten huwelijk niet uitgeeft, die doet beter. \'Ai. Een vrouw is door de wet verbonden zoolangen tijd haar man leeft; maar indien haar man ontslapen ii, zoo ii tij vrij om ;e trouwen wlen xij wil, alleenlijk in 40. den Heer. Haar xij ii geluk*		kiger indien zij alz�� blijft, naar mijn gevoelen: en ik meen ook den Geest Gods te hebben. HOOFDSTUK (. 1. Aangaande nu de dingen die den afgoden geofferd zijn, wij weten dat wij allen tezamen kennis hebben. De kennis maakt opgeblazen, 2. maarde liefde sticht. En zoo leiuand meent iets te weten, die heeft nog niets gekend gelijk men behoort te ken- 3. nen ; in aar zoo iemand Ood liefheeft, die is van hem ge- 4.kend. Aangaande dan bet eten der dingen die den «t\'- goden geofferd zijn, wij we- ten dat een afgod niets is In de wereld, en dat er geen S. ander God is dan ��n. Want hoewel er ook zijn die goden genaamd worden, \'t zij In iii\'n hemel \'t zij op de aarde, (gelijk er vele goden en vele fi.heeren tijn), uogtani heb- ben wij maar* ��nen God, den Vader, uit welken alle dingen zijn en wij tot hem, en maar c�nen Heer , Jezua Christus, door welken alle dingen zijn en wij door hem. 7. Doch in allen is de kennis niet; waar sommigen, met een conscieutie des afgods totnogtoe, eten het als ieta dat den afgoden geofferd is; en hunne conscieutie twak zijnde wordt bevlekt. ft. De spijl nu maakt ons Gode niet aangenaam; want \'t zij dat wij eten, wij heb- ben geen overvloed ; en \'t tij dat wij uict eten, wij heb- 9. ben geen gebrek. Maar ziet toe. dat deze uwe magt niet eenigern-ijs een aanstoot worde dengenen die zwak 10. zijn. Want too iemand u die de kennis hebt ziet in der afgoden tempel aansitten, tal de conscieutie van hem die twak is niet gestijfd wor- den om te eten de dingen die

-ocr page 243-




	1 CORINTH	�35 gen , en wie op hope doracht moet zijner hoop deelachtig 11.worden, ludien wij ulieden het geeBtelljke gezaaid heb- ben, ia het een groote taak zoo wij het uwe dat llgcha- 12.melijk la maaijen ? Indim anderen dezer magt over u deelachtig zijn , waarom niet veelmeer wij? Doch wij heb- ben deze magt niet gebruikt, maar wij verdragen \'t alles, opdat wij niet eenige verhin* dering geven aan het evau- gelie van Christus. 13. Weet gij niet dat degenen die de heilige dingen bedie- nen, van bet heilige eten, ea die ateeda bij het altaar lijn. met het altaar declen ? 14. Alz�� heeft ook de Heer ge- ordineerd dengenen die het evangelie verkondigen, dat zij van het evangelie leven. 15.Maar ik heb geen van deze dingen gebruikt. Ku ik heb dit niet geschreven opdat het alz�� aan mij geachie^ den zoude; want het ware mij beter te eterven, dan dat iemand dezen mijnen roem zoude ijdel maken. 1(5. Want Indien ik het evauge- lie verkondig, \'t ia mij geen roem; waot de nood ia mij opgelegd, en wee mij Indien ik het evangelie niet verkon. 17<dig. Want indien ik dat ge- willig doe, zoo heb ik loon ; maar indien onwillig, deuit- dei-liug ia mij erenwel toebe. lS.trouwd. Wat loon heb ik dan ? Xamelijk dat Ik het evangelie verkondigende, het evangelie van Chri«ius kosteloos stel, om mijne magt in bet evangelie niet l!Me misbruiken. Want daar ik van ulleu vrij was, heb ik mijzelveu allen dienstbaar geuiaakt, opdat ik er meer ju zoude winnen; en ik hen den Joden geworden als een Jood, opdat ik de Joden win. oen zoude; dengenen die on. der de wet zijn hen ik gewor~

		den afgoden geofferd rijn, 11. en zal de broeder die zwak ia door uwe kennis verloren Kaan, om welken Christua 12. geatorven ia? Doch gijlieden alz�� tegen de broedera zon- digende en hunne zwakke conacientle kwetaende, ion- 1-f.diict tp<rii Uhrlatua. I>aaroin indien de apija mijnen broe- der ergert, zoo zal ik in <�< u- wlgheld teen vleesch eten, opdat Ik mijnen broeder niet ergere. HOOFDSTUK 9. 1. Ileo ik niet een apoatel ? Ben ik niet vrij? Ucb ik niet Jezus Chriatua onzen tleer gezien? Zijt gjflieden niet 2.mijn werk lu den Heer? Zoo Ik anderen geen apoatel ben, nogtans ben Ik t ulieden; want het zegel mijns n\\>n* telacbaps zljt Relieden in ii.den Heer. Mijne verant- wo>>rdmg aan degenen «Jle onderzoek over mij doen ia 4. deze. Hebben wij niet magt om te eten en te drinken? a. Hebben wij niet magt om eene vrouw een zuater zijnde met ons omteleiden, Keiijk ook de andere apoatelen en de broedera dea Ueereu en fi.Cefas? Of hebbeu alleen ik en rlaritabaa geen magt van 3. niet te werken? Wie dient ooit in den krijg op eigen bezoldiging ? W ie phtut een wijngaard, en eet niet van zijne vrucht ? Of wie weidt een kudde, en eet niet van de melk der kudde? 8. Spreek ik dit naar den mensch, of zegt ook de wet Mlt niet? Want In de wet van Mozea ia geschreven: (ilj zult een dorachen- den os niet mullban- deo. Zorgt God ook voor lO.de oaaeu? Of zegt hij dat panache! ijk om onzentwil? Want om onzentwil ia dat geschreven; overmits wie ploegt op hope moet )>ioe-

-ocr page 244-



		1 CORINTHlfiRS 10.

		f». Maar in \'t meerenuVe/ van hen heeft God geen welge- vallen gehad; want zij zij» 1d de woestlju teroedergc- slagen. 6. Kn deze dingen zijn ge- schied ons tot voorbeelden, opdat wij geen lust tot bet kwaad zouden hebben, ge- lijkerwijs als ztf last gehad "�hebben. En wordt geen af- godendienaars gelijkerwijs als sommigen van ben, ge- lijk geschreven staat: liet volk zat neder oin te etenenom te drinken, en zij stondenopomte 8.spelen. Kn laat ons niet hoerertfn, gelijk sommigen van hen gehoereerd hebben, en er vielen op lenen dag 9. drieentwintigduizend. Eu laat ons Christus niet ver- zoeken, gelijk ook sommi- gen van ben verzocht heb- ben, en werden van de slan- lO.gen vernield. En murmureert niet. gelijk ook sommigen van hen gemurmureerd heb- ben, en werden vernield van den verderver. 11. En deze dingen alle zijn hun overkomen tot voorbeel- den, en zijn beschreven tol Jaarschuwing van ons, op ewelke de einden der eeu- 12. wen gekomen zijn. Zoo dan wie meent te staan, zie toe 13.dat hij niet valle. Ulieden heeft geen verzoeking bevan* gen dan menscbelijke; doch �od is getrouw, weikeu niet zal laten verzocht worden boven hetgeen gij vermoogt, maar hij zal met de verzoe- king ook de uitkomst ge- ven, opdat gij ze kunt ver dragen. 14. Daarom mijne geliefden, vliedt van den afgodendienst. l�.Als tot verstandigen spreek Ik: oordeelt gij \'t gen ik lfi.zeg. Dedrinkbekerderdank\' zegging dien wij dankteg\' gende zegenen, is die niet een gemeenschap dei bloeds
		den all onder de wel zijnd, opdat ik degenen die onder de wet zijn winnen zoude; 21. dengenen die tonder de wet lijn ben ik geworden* alt zon- der de wet lijnde, (voor God nogtan$ zijnde niet zonder de wet, maar voor Christus onder de wet), opdat ik de- genen die zonder de wet zijn 22.winnen zoude; ik ben den zwakken geworden ali een zwakke, opdat ik de zwak- ken winnen zoude: allen ben ik alles geworden, opdat ik immers eeniren behouden 2\'). zoude. En dit doe ik niu des evangelies wil, opdat, ik het- zelve mededeelachtig zoude worden, 21. Weet gijlieden niet, dat wie in de loopbaan loopeu , allen wel looien, maar dat ��a den prijs ontvangt ? Loopt alzoYt, dat gij dien "J-\'i.nmogt verkrijgen. Kn een iegelijk die om prijs strijdt onthoudt zich in alles. It�te dan doen wel dit opdat zij een verderfelijke kroon zou- den ontvangen, maar »-y een 2fi. onverder fel ijke. Ik loop dan alz�� niet als op \'t onzekere , ik kamp alz�� niet als de 2". lucht slaande; maar ik be> dwing mijn ligchaam en breng het tot dienstbaarheid, opdat ik niet soms daar ik anderen gepredikt heb, zeil\' verwerpelijk worde. HOOFDSTUK IO, 1. En ik wil niet, broeders, dat gij onwetend sijt, dat onze vaderen allen onder de wolk waren, en allen door 2.de zee doorgegaau zijn, en allen in Mozes gedoopt zijn :t.in de wolk en in de zee, en allen dezelfde geestelijke 4. spijs gegeten hrbben , en al- len deuielfden geestelijken drank gedronken hebben; want zij dronken uit de geea- lelijke steenrots die volgde, en de steenrots was Christ us.

-ocr page 245-



		1 CORINTHifiRS 11.
		337


		van Christus? Bet brood dat wij breken, is dat niet een gemeenschap de* ligchaams 17.van Christus? Want ��n brood ii het, t�o zijn wij ve< lencen Hgchaam, dewijl wij allen �rfns broods deelachtig IS. siju. Ziet Isra�l dat naar bel vlecseb is: hebben niet degenen die de offeranden eten gemeenschap niet het Itl.altaar! Watzegikdan? Pat een afgod iets is, of dat het \'20. alVodenoffer iets is ? Ja ik zeg dal \'t veen de heidenen offe- ren , xij het den duivelen offe- ren, en niet Gode . en ik «\'il niet dat gij met de duivelen 21. gemeenschap hebt. Gij kunt den drinkbeker des lleereu niet drinken en den drink- beker der duivelen ; gij kunt niet deelachtig zijn <ler ta- fel des Heeren en der tafel --. der duivelen. Of tergen wij den Meer? Zijn wij sterker dan hij ? 23. Alle dingen zijn mij ge- oorloofd , maar alle. dingen zijn niet oorbaar; alle din- Ken zijn mij geoorloofd, maar alle dingen stichten 24.niet. Niemand soeke wat zijnszelfs is, maareen iege> lijk weke wat des anderen ��\'. is. Eet alwat in het vleeach huis verkocht wordt, niets ₍ ondervragende om der con- -⁶.scientiewil; want de aarde is des Heeren, en de �/.volheid derzelve. Kn indien u iemand van de on- geloovigen noodt, en gij daar gaan wilt, eet alwat ulieden voorgesteld wordt, niets on- dervragende om der con- -^fi-»cientie wil. Maar xoo ie. m&nd tot ulieden zegt: l)at is afgodenoffer, eet het niet, oin desgenen wil die n Hat te kennen gegeven heelt, en <"t der eonscientie wil; want deaardetsdei Heeren, endevolheidderxelvc. -9. Doch ik zeg om de conscien- tie, niet van uzelven maar des
		anderen; want waarom wordt mijne vrijheid geoordeeld van een andere eonscientie? 30. Kn indieu ik door genade der spijze deelacbtin ben. waar- om word ik gelasterd «ver \'t geen waarvoor ik dankzeg � .\'il. Hetzij dan dat giiliede» eet, heizij dat gij driukl, hetzij dRl gij iets anders doet, doet liet alles ter eere Gods. 32, Wees! zonder aanstoot te geven , en den Joden , rn den Grieken, �n der gemeente HM. Gods; gelijkerwija ik ook in alles allen behaag, niet toe- kende mijn eigen voordeel, maar het nmnleel van veln , opdat zij mogtcn behouden worden. HOOFDSTUK II. I. Weest mijne navolgers,gc- lijkerwijsnok ik van < lm». 3. tua. Kn ik prijs u broeders, dat gij in alles mijner ge. dacliti� zijt, en de iuiettin- gen behoudt gelijk ik u die* 3. overgegeven heb. Doch ik wil dat gij weet, dat (\'hri- tua het hoofd is eens lege. lijken mans, en de man het hoofd der vrouw, en God het 1. hoofd van Christu». Ken iegelijk man die bidt of pro f�teert hebbende ie** op het hoofd, die onteert zijn eigen ». hoofd; maar een iegehjke vrouw die bidt of profeteert niet ongedekten hoofde, ont- eert haar eigen hoof.l; want het tt ��n en \'t zelfde alsof haar het haar afgesneden 6. ware. Want indien een vrouw niet gedekt is. dat zij ook geschnreu worde; maar in- dien het leelijk is voor een vrouw, geschoren te zijn ot \'t haar afgesneden te heb- 7. ben, dat zij zich dekke. Want de man mort het hoofd niet dekken, overmits hij het beeld en de heerlijkheid Gods la; maar de vrouw is de heer- S. ltjkheid des mans. Want de man la uit de vrouw niet, 16

-ocr page 246-

1 CORINTH1�HS 11.

3H. Want ik heb van den Heer
ontvangen \'t geen ik ook u
overgegeven heb, dat de Heer
Jezuain den nacht in wei-
ken hij verraden werd het
I.brood nam, en ala hij ge-
dankt had brak hij \'t, en
zeide; Neemt, eet, dat ia
mijn ligebaam d«t voor u
xebroken wordt: doet dat Int
3.mijne gedaebtenia. I>eigc-
lijkB nnm hij ook den drink -
beker na het eten des avond-
maala, en zeide: Deze drink-
beker ia het nieuwe testa-
ntent in mijn bloed i doet
dat, zoodikwijla als gij dien
zult drinken, tot mijne ge-
ti. dachtenia. Want zoodik-
wijla ala gij dit brood zult
eten en dezen drinkbeker
zult drinken, zoo verkondigt
den dood des Herren , totdat
7. hij komt. Zoo dan wie on-
waardig dit brood eet of
den drinkbeker dea Meeren
drinkt, die zal achuldig zijn
aan het ligchaam en bloed
*2N. dealleeren. Maardeinenech
beproeve zichzelven, en ete
alz�� van het brood en drin-
tf.kevan den drinkbeker; want
wie onwaardig eet en drinkt,
dieeeten drinkt zichzelven
een oordeel, niet onder-
acheideude het ligchaani des
30. Heereu. Daarom zijn onder
u vele zwakken en krauken ,
il. en velen \'lapeu. Want in-
dien u ij onazelve oordeelden,
zoo zouden wij niet geoor-
3\'J.deeld worden; maar ala wij
geoordeeld worden, zoo wor-
den wij van den lieer getucb-
tigd, opdat wij met de wf-
reld niet zouden veroordeeld
X*. worden. Zoo dan mijne
hruraers, ala gij tezamen -
kumi om te eten , verwacht
14. elkander. Doch zoo iemand
hongert, dat hij lehaia ete,
opdat gij niet lot een oor
deel tezamenkomt. De ovr<
rige dlnften nu zal ik or-
dineren al» ik zal gekomen
zijn.

maar de vrouw uit denman;
y. want ook ia de man niet ge«
M\'hapen om de vrouw , maar
li>. de vrouw oin den man. Daar-
i>m moet de vrouw een niagt
op bet hoofd hebben, om
11. der engelen wil. Nogtnnt
ia noch de man zonder de
vrouw, noch de vrouw ion-
der den man in den Heer;
IJ.want gelijkerwija de vrouw-
uit den man la, aii�� is ook
de man door de vrouw; doch
13, alle dingen «ja uit God. Oor-
deelt gij onder uzelve, ia het
betamelijk dat de vrouw <>n-
lt gedekt God bidde? Of leert
u ook de natuur zelve niet
dat ion een man lang haar
draagt, het hem een oneer
l,t. ia, maar zoo een vrouw lang
baar draa*t, dat het haar
ceo eer ia, oindal haar het
lange haar voor een dekael
lt.,1" gegeven? Doch indien
iemand acbijnt twiatgierig
te zijn, wjj hebben zulke ge-
wooute met, noch de ge-
uieenien Goda.
17. Dit du \'t geen ik H aanzeg
iirijh ik niet, namelijk dat gij
nifii tot beter maar tot erger
ls.tezanienkomt. Want eerate-
lijk, ala gij tezamenkoml
in ite gemeente, zoo hoor
ik dat er sr beu ringen zijn
ouder u, en ik geloof het
1\'J. ten detle. Wan\' er moeten
ook ketterijen onder u zijn,
opdat degenen die opregl
>\'i.iii d|if n\'.n;, f Kiona worden
��\'it.nnder u. Ale gij dan teza-
iuen uijeeokon-t, dat ia niet
de* Meeren avondmaal eten;
3). want in het rten neemt eeu
iegelijk tevoren zijn eigen
avondmaal; en deze i» non
eng, en de ander ia dron-

-^. ke:

. Hebt gij dan geen hm

aeO| oiu er te tteu en te
drinken? Of veracht gij de
uemeeitte Goda, en be>
�cbaamt gij degenen die niet
hebben ? Wat zal ik u zeg-
gen ? Zal ik u prijzen ? Inde-
ten prijs ik. h niet.

-ocr page 247-



		1 COIUNTHlf RS 12.
		:y>


		zij Joden hetzij Grieken, hetsij dienstknechten hetzij vrijen; en wij sijn allen tot 14. ��nen Geest gedrenkt. Want ook het ligchaam is niet ��n 15. lid, maar vele leden. Indien de voet zeide: Dewijl ik de hand niet ben, soo ben ik van het ligchRam niet, is die daarom niet van het lig- 16. c haam? En indien het our zeide : Dewijl ik het oog niet ben, zoo ben ik van het lig- chaam niet, is het daarom l/.nietvanhetligchaajD? Ware het geoeele ligchaam het oog, waar touHe het gehoor tij»/ Ware het geheele lig- f kaam gehoor, waar tonde de 18. reuk Simt Maar nu heeft God de leden gezet, elk ran dezelve in het ligchaam ge- ia. lijk hij gewild heell. Eu waren ze allen maar ��n lid , waar zonde het ligchaam 20. y« / Maar nu sijn er wel vele leden, doch maar* ��n 21.ligchaam. En het oug kan niet zeggen tot de hand: Ik heb u niet van noode, ol\'we- derom het hoofd tot de voe- ten : Ik heb u niet van noode. 22.Ja veeleer, de leden dieons dunken de zwakste des lig- chaams te zijn, die zijn noo- �i.diic; en die ons dunken de minst aanzienlijke leden des ligchaaius te zijn, deuzel* ven doen wij overvloediger eer aan, en onze onsierlijke leden hebben overvloediger 21. versiering. Doch onze sier- lijkt\' hebben \'t niet van noo- de; maar God heeft het ligchaam al z�� teiamenge. voegd, gevende overvloedi- ger eer aan \'t geen gebrek Ut.aan dezelve heeft, opdat geen tweedragt in het ligchaam zij, maar de leden voor eik- ander gelijke zorg souden 6.dragen. En hetzij dat e�n lid lijdt, zoo lijden al de leden mede; \'t zij dat ��n lid ver- heerlijkt wordt, 100 verblij. den xich al de leden mede. 16*
		HOOFDSTUK I*.

		1. Kn van de geestelijke gn- ren, broeder, wil ik niet dal --Kij onwetend zijt. Gij weet dat gij heidenen waart, tot de stomme af noden henenge- trokken naardat gij geleid \'i,* werdt. Daarom maak ik u be- kend , dat niemand die door den Geeat Gods spreekt, Je- /uu een vervloek in «noemt; en niemand kan zeggen Jezus den Heer te xijn, dan door den Heiligen Geest. I. Kn er la verscheidenheid der saven, doch het ia de< i.zelfde Geest; en «r is ver- scbeidenheid der bedienin gen , en hei is deselfde Heer:. 6, en er is verscheidenheid der werkingen, doch het is <ie- zelfde God die alles in allen 7. werkt. Maar aan een iee lijk wordt de openbaring des Geestes gegeven tot hetgeen S. oorbaar is. Want dezen wordt door den Geest Re«e- ven het woord der wijsheid, en aan een ander het woord der kennis, door denzelfden il. Geest; en aan een ander het geloof, door denselfden Geest; en aan een ander de gaven der gexondmakingen, 10. door denzelfden Geest; en aan een ander de werkingen der krachten; en aan een ander profetie; en aan een ander onderscheidingen der veesten; en aan eeu ander menfgerlei talen . en aan een ander uitlegging der talen: 11. doch deze dingen alle werkt \'i ii en dezelfde Geest, toe- deelende aan een iegelijk in \'t bijsonder gelijkerwns hit wil. 12. Want gelijk hetligchaam ��n is en vele leden heeft, en al de leden van dit ��ne ligchaam vele zijnde maar* ��n ligchaam zijn. alz�� ook 13. Christus; want ook wij allen. zijn door ��nen Geest tot ��n UjfCbMin gedoopt, het.

-ocr page 248-



		240 1 UOR1NTHI�RS 13, 14.

		27. En gtflieden zijt het ltg- chaam van Christus, en le- i»".den in \'t bijzonder. En God heeft er sommigen in de ge- meente gesteld, ten eerste apostelen, ten tweede pro. I\'eten, ten derde leeraars, daarna krachten, daarna gaven der gezondmakingen, hulpbewijzingen, regerin. "-!>. gen , menigerlei talen. Zijn ze allen apostelen ? Zijn ze allen profeten? Zijn ze allen leeraars? Zijnzeallenkrach- M). ten \' Hebben ze allen gaven der gezondmakingen? Spre- ken ze allen mei menu/erlei* talen? Zijn ze allen uitleg- iU.gers? Doch ijvert naar de beste gaven, en ik wija u een weg die nog uitnemen- der is. HOOFDSTUK 1». �� Al ware \'t dat ik de talen der menachen en der enge- len sprak, en de liefde niet had, zoo ware ik een klin- _ kend metaal of luidende 2.srhel geworden. En al ware \'t dat ik de f/are der profetie had, en wist al de verbor- genheden en al de weten- schap, en al ware \'t dat ik ai het geloof bad, zoodat ik bergen verzette, en de liefde niet had, zoo ware ik niets. �t. En al ware \'t dat ik al mijne goederen tot onderhoud der armen uitdeelde, en al ware \'t dat ik mijn ligchaam over- gaf opdat ik verbrand zoude worden, en had de liefde niet, zoo zoude \'t mij geen nuttigheid geven. 1. De liefde is lankmoedig, /<ij is goedertieren . de liefde is niet afgunstig; de liefde handelt niet ligtvaardig. zij ft.ii niet opgeblazen; zij han- delt niet ongeschikt, zij zoekt zichzelve niet, zij wordt niet verbitterd, zij (i.denkt geen kwaad; zij ver- blij.it zich niet in de on. geregtlgheid, maar zij ver*		blijdt zich in de waarheid: 7\'zij bedekt alle dingen, zij gelooft alle dingen, zij hoopt alle dingen, zij verdraagt alle dingen. 8. De liefde vergaat nimmer- �neer; maar \'t zij proleten, zij zullen tenietgedaan wor- den; \'t zij talen, zij zullen ophouden; \'t zij kennis, zij zal tenietgedaan worden. 9. Want wij kennen ten deele en wij profeteren ten deele; 10. doch wanneer het volmaakte zal gekomen zijn, dan zal hetgeen ten deele is teniet. 11. gedaan worden. Toen ik een kind was, sprak ik sis een kind, was ik gezind als een kind, overleide ik als een kind; maar wanneer ik een man geworden ben, zoo heb ik tenietgedaan \'t geen eens 12. kinds was. Want wij zien nu door een spiegel in een duistere rede, maar alsdan zullen toij tien aangezigt tot aangezigt; nu ken ik ten deele, maar alsdan zal ik kennen gelijk ook ik gekend 13. ben. En nu blijft geloof, hoop cu liefde, deze drie: doch de meeste van deze is de liefde.

		HOOFDSTUK 14. 1. Jaagt de liefde na, en ijvert om de geestelijke ga- ren, maar meest dat gij 2. moogt profeteren. Want wie een vreemde taal Hpreekt, spreekt niet den menschen maar Gode; want niemand verstaat hei, doch met den geest spreekt hij verborgen* 3. beden; maar wie profeteert, spreekt den menschen stieh- ting en vermaning en ver- �!. troosting. Wie een vreemde taal spreekt, die sticht zich- zelven; maar wie profeteert, 5. die sticht de gemeente. En ik wil ir.\'l dat gij allen in vreemde talen spreekt, maar meer dat gij profeteert; want wie profeteert ia meer*

-ocr page 249-



		1 COKINTHI�RS 14. 241 amen zeggen op uwe dank-
		der dan wie vree

		zegging, dewijl hij niet weet 17. wat gij zegt ? Want gij dank- zegt wel behoorlijk, maar de ander wordt niet gesticht. IS. Ik dank mijnen God dat ik meer vreemde talen spreek 19.dan gij allen; maar ik wil liever in de gemeente vijl woorden spreken toet mijn verstand, opdat ik ook an- deren mag onderwijzen, dan tienduizend woorden ineen vreemde taal. 20. Broeders, wordt geen kin- deren in het verstand, maai\' zljt kinderen in de boosheid, en wordt in \'t,verstand vol* 21.wassen. In* de wet is ge. schreven: Ikzaldoorlie* den van andere talen en doorandere lippen tot dit volk spreken, enookalz�� tullen zij mij niet hooren, zegt 22.de Heer. Zoo dan, de vreemde talen zijn tot een teeken niet dengenen die looven, maar den ongeloovj. gen; en de profetie niet dtm ongeloovigen, maar denge- 23. nen die gel ooven. Indien dan de geheele gemeente bii- ��nvergaderd ware, en zij allen in vreemde talen spra- ken, en eenige ongeleerden oi\'ongeloovigen inkwamen, zouden zij niet zeggen dat 24.gij uitzinnig waart? Maar indien zij allen profeteerden, en een ongelonvige of onge- leerde inkwam, die wordt van uilen overtuigd en hij wordt 2�i. van allen geoordeeld, en at\' z�� wordende verborgen dfu- geu zijus harten openbaar; en atz�� vallende op zij» aan � gezigt zal hij Gou aanbid- den, en verkondigen dat God waarlijk onder u is. :\'<;. Wat is \'t dan broeders \'t Wanneer uij tezamenkorat, een iegelijk van u heeft hij een psalm, heeft hij eene leer, heeft hij eene vreemde taal, heeft hij eene openb�*
		spreekt, tenzij dan dat hij \'t nitlegge, opdat de gemeente stichting mate ontvangen. 6,En nu broeders, indien ik tot u kwam en sprak vreemde talen, wat nuttigheid zoude ik u doen, zoo ik tot u niet sprak �t\' in openbaring, in kennis, of in profetie, �f 7.in leering? Zelfs ook de le- venlooze dingen die geluld geven, \'t zij tiuit \'t zij citer, zoo zij geen onderscheid met hunnen klank geven, hoe zal bekend worden \'t geen op de Muit of op de citer gespeeld S. wordt? Want ook indien de bazuin een onzeker geluid geeft, wie zal zich tot den 9.krijg bereiden? Alzoo ook gijlieden indien :_--ij niet door de taal een duidelijke rede geeft, hoe zal vt>rstaan wor- den \'t geen gesproken wordt ? Want gij zult zijn als die in IO.de lucht spreekt. Er zijn, naar het voorvalt, zoovele soorten van stemmen in de wereld, en geen derxelve is II.zonder stem; indien ik dan de kracht der stem niet weet, zoo zal ik hein die spreekt barbaarse! zijn, en hij die spreekt zal bij mij bar 12.baarsfh zijn. Alzoo ook gij, dewijl gij ijverig zijt naar geestelijke gaven , zon zoekt dat gij moogt overvloedig zijn tot stichting der ge- 1.1, meent e. Daarom wie in een vreemde t&tiA* spreekt, die bid- de dat hij \'t mag uitleggen; 14. want indien ik in een vreem- de taal bid, mijn geest bidt wet, maar mijn verstand is ^1:\'. zonder vrucht. Wat is \'t dan ? Ik zal teel inet den geest bid- den, maar ik zal ook met het verstand bidden; ik zal wet met den «eest zingen, maar ik zal ook met het ver- \'6. stand zinden. Anders indien gij dankzegt met den geest, hoe zal degeen die de plaats eens ongeleerden vervult

-ocr page 250-

-ocr page 251-



		1 CORtNTHI�RS 15.
		j-t..


		l�. IJdel ii ook uw geloof; en xoo worden wij ook bevon* den valsehe k?tuieii Gods . want wij hebben van God getuigd dat bij Christus op- gewekt heeft i dien hij niet heeft opgewekt, zoo nara!- lijk de dooden niet opge- lfi. wekt worden. Want indien de dood en niet opgewekt worden, xoo is ook Christus 17. niet opgewekt; en indien Christus niet opgewekt is, zoo la uw geloof tevergeefs, zoo zijt «ij nor in uwe xon- IS.den; zoo zijn dan ook verlo- ren wie in Chriatua octsla*		baar dat hij uitgenomen wordt die hem alle dingru onderworpen heeft; en wan neer hem alle dingen zullen onderworpen zijn, dan zh! ook de Zoon zelf onderwor* pen worden dien die hem alle dingen onderworpen heeft, opdat God xij alles in allen. 29. Anders wat zullen tij doen die voor de dooden gedoopt worden? Indien de dooden ganschelijk niet opgewekt worden , waarom worden zij voor de dooden ook gedoopt ? 90. Waarom zijn ook wij alle ;tl.ure in gevaar? Ik aten\' alle *dagen, \'t wrik ik brtuitf* bij** onxen roem dien ik h<-b in Christus Jesqj onzen Heer. 32, Zoo ik uur deu menach te- gen de beesten gevochten heb te Et\'eze, wat nuttigheid is\'t mij ? Indien de dooden niet opgewekt worden , l a a t ons eten en drinken, want morgen aterven M.wij. Dwaalt niet. Kwade tezamensprekingen verder 34.ven goede xeden. Waakt �p regtvaardig.en �oudigt nie< ; want sommigen hebbu de kennis Gods niet. Ik zeg \'t 11 tot schaamte. Si. Maar, zal iemand zeggen , hoe zullen de doodeu »pgt>- wektwordeu, en met hoeda- nlff een ligchaam zullen zij SG.komen? Gij dwaas, \'t geen gij zaait wordt niet levend tenzij dat het gestorven zij; 37. «n \'t geen gij zaait, Haan-nn* zaait gij het ligchaam niet dat worden zal, maar een bloot graan , naar hel voor- valt, van tarwe of van eeniit 38. der andere yranen; maar God geeft aan hetzelve een ligchaam gelijk hij wil, en aan iedt-r zaad zijn eigen ligchaaui. 39* Alle vleesch is niet hetzelf- devleeach; maar een ander la het vleesch der menscheu, en een auder is \'t vleeacb der

		l\'.i.pen zijn. Indien wij alleen in dit leven op Chriatua zij" hopende, xoo zijn wij d< ellendigste van alle men �enen. 20, Mn.tr uu, Chriatua ia op- Sewekt uit de dooden, en ia e eersteling geworden der genen <He ontslapen zijc 21. Want dewijl de dood door «en mensen ia, zoo is ook de opnanding der dooden 22.door een menach. Want ge- lijk xe allen in Adam ater- ven, alzo� /.uilen ze ook in Chriatua allen levendge- "23. maakt worden; maar een iegelijk in zijn orde: de eersteling Christus, diiarna wie van Chriatua zijn in ztj- .vi ne toekomst; daarna zal het einde zijn, wanneer hij het koningrijk aan Goi en den Vader zal overgegeven heb* ben, wanneer hij zal teniet* gedaan hebben alle heer- schappij en alle magt en 25. kracht. Want hij moet ale Koning heersenen .totdat hij al de vijanden on* der zijne voeten zal 26. gele ga h ebbe n. De la; ate vijand die tenietgedaan 27.wordt is de dood. Want bij beeft alle diugen zij\' 11 en voeten onderwor pen. Doch wanneer hij xegt dat Af»i «He dingen onder worpen lijn , xoo ia \'t open*

-ocr page 252-



		1 COKtNTHltlRS lfi.
		ju

		beesten, en een ander der vtsschen, pd een ander der W. vogelen , ea er zijn hemel scbe ligcbamen en er zijn aardtche ligohamen , maar een andere is de heerlijkheid der hemelsche en een andere ll.der aardsrhe. Eenandere :s de heerlijkheid der zon, en eeu andere in de heerlijkheid der illilhu. rii een andere ia de heerlijkheid der sterren; want de rVne ster verschilt in heerlijkheid van de andere laster. AU�� zal ook de op- stand ing der dooden lijn. liet tigchiiam wordt Keraaid in verderfelijkheid,het wordt opgewekt in o u ver der fel ijk - Cl. beid; het w-ordt gezaaid in oneer, het wordt opgewekt In heerlijkheid; lipt wordt gezaaid in zwnkheid, het wordt opgewekt in kracht; II. een natuurlijk ligchaam wordt er gezaaid, een gees. lelijk ljgcuaam wordt er np. gewekt; er is een natuurlijk lfgcbaam en er is een gees* r>. tel ijk ligehanm. Ali�o is er ook geschreven: Deeerste m e q a c h A d a m i l g e w o r- den tot een levende ziel, de lamste Adam tot een levendmakenden geest. 40. Doch het geest\' lijke ia niet eerst, maar het natuurlijke, 17. daarna htt geestelijke, l\'c eerate mennen is uit de aarde aardsch.de tweede wensch ia de Heer uit den hemel, 4S. Hoedanig de aardsebe ia, zoodanig xijn ook de aard\' schen; en hoedanig de he< luelsehe i, zoodanig zijn r. nok iit\' heinrl»rheu ; en ge- lijkerwijs wij bet beeld des rtardschen gedragen hebben, al z�� zullen wij ook het beeld dea heinelrcbeu dra- ULHO. 1\'ni\'li dit zeg ik \'Tut\' ders, dat vleiseh en bloed het koningrijk Gods niet be- erven kunnen , en de verder* lelijkheid be�rft de onver* der fel ijk Md uiei.		51. Zie, ik zeg u eene verbsr- genheid: wij sullen wel niet allen ontslapen, maar wij zullen allen veranderd wor- \'i2.den, in een punt dea tijdi, in een oogenblik, met de laatste bazuin; want de ba* 7.iiiu zal slaan, en de dooden zullen onverderfelijk opge- wekt morden, en vtf zullen "»X verauderd worden. Want dit verderfelijke moet onverder- lelijkheid sandoen, en dit stertelljke moet o»sterfelijk- r>4.heid aandoen, Kn wanneer dit verderfelijke onverderfe. lijkheid zal aangedaan beb* ben, en dit sterfelijke on- sterfelijkheid zal aangedaan hebben , alsdan zat het woord geschieden dat geschreven is: De dood is vers Ion- den tot overwinning. i,�. Dood, waar is uw prikkel? Hel, waar is uwe overwin* fifl.ning? De prikkel nu des doods is de zonde, en de kracht der zonde is de wet; b~, maar Gode zij dank , die ons de overwinning geelt door on- zen Heer Jezus Christus. 53. \'Aoo dan mijne geliefde broeders, zijt standvastig, onbewegelijk, altijd over* vloedig zijnde in het werk dea Ileeren , als die weet dat uw arbeid niet Ijdel ia in den Heer. HOOFDSTUK II». 1. Aangaande nu de Insaiue* litig die voor de heiligen ge- achiedt, gelijk als ik aan de gemeeuten in Galati� veror- dfneerd heb, doet ook gij al- \'2. z��. Op eiken eeraten daa der week legge een iegelijk van u W-rbijzichzelvenwee, vergaderende een schat, naardat hij welvaart verkre gen heeft; opdat de iuzame- lingen alsdan niet eerat ge- rebiedeu, wanner ik geko- :i. men zal zijn. Kn wanneer ik zal gekomen zijn, zoowie gij zult bekwaam achten

-ocr page 253-



		1 COitlNTHI�RS lo. 245 komen wanneer het hem
		door brieven, deze

		welgelegen zal ziju. Waakt, itaat la het ge-
		zeuden om uwe gave naar t. Jeruzalem overtedragen i indien het dr moeite waardig tnogt zijn dat ik ook zeif rei- zen zoude, zoo zullen zij met mij reizen. .\'). Doch ik zal tot u komen wanneer ik Macedoni� zal doorgegaan ifjn (want ik zal f\', door .Macedoni� gaan); en ik zal mogelijk bij u blijven of ook overwinteren, opdat gij mij moogt geleiden waar 7-ik zal henenreizen. Want ik wil u nu niet zien io \'t voor- bijvaan, maar ik hoop eeni- gen tijd bij u te blijven, in- dien \'t de Heer zal toelaten. 4. Maar ik zal te EfVze blijven :>.tot den pink«ten/aff; want mij i« een groote en krach- iipce deur geopend, en er zijn vele tegenstanders. \\ Zoo uu Tiruotbe�a komt, ziet dat hij buiten vreeze bij u zij; want hij werkt het werk des Heereo gelijk ala l.ik: dat hem dan niemand verachte, maar geleidt hem in vrede, opdat hij tot mij kouie; want ik verwacht hem met de broedereu. I. Kn wat aangaat Apollos deo broeder, ik heb hem teer gebedeu dat hij met de broederen tot u komen zou- de; maar het waa gnnscbe- lijk xijn wil niet dat hij nu zoude komen, doch hij zal
		loot\', houdt u mannelijk, zijl 14. sterk. Dat al uwe diogeu in liefde geschieden. 13, En ik bid u broedera, gij kent het huil van Stefauas, dat het is de eersteling van A- cbaje,eti</fi\' zij zlchzelvedeu heiligen ten dienste hebbeu 16. gesteld, dat gij ook u aan de zoodanigen onderwerpt, en aan een tegelijk die mede- werkt en arbeidt. 17. Kn ik verblijd mij over d� aankomst van Stefanaa en Kortunatus en Acha�cus, want deze hebben vervuld \'t IS.geenmOnan u ontbrak; waut zij hebben mijnen geest ver- kwiit, en ook den uwen. Er- kent dan de zoodanigen. I¹.). U groeten de gemeenten van Azi�. U groeten teer in den Heer Aijuilaen Pris- cilla, met de gemeente die 20. te hunnen huize is. U groe- ten si de broeders. Groet elkander met een heiligen kus. 21. De groetenia met mijne 22. hand: Pau lus, Indieu te- mand dea Beer Jezus Chris- tus niet liefheeft, die sij eeu 2Xvervloekiug: M.iranatha, De genade des Herren Jnui 24.Chrfalus zij met u. Mijn liefde zij met u allen in Ubri*- tua Jezus. Amen.

-ocr page 254-



		240 2 COJtlNTHI�RS 1.

		I)E TWEEDE BRIEF VAN DEN APOSTEL PAULUS AAR DR CORINTHI�RS.

		ona In Azle* overkomen ia, <lat wij uitermate bezwaard zijn geweest boven onte magt. alzoo dat wij zeer in twijfel 9. waren ook van het leveu. Ja wij zelve hadden al in ons- zelve het vonnis des dood, opdat wij niet op onazelve vertrouwen zouden, maar on God die de dooden opwekt; 10. die ous uit zoofrooten dood verlost heeft en nog* verlost, op welken nij hopen dat hij "\'i.i ook nog verlossen zal: 11, alzoo gljlieden ook iuedear- beidt voor ons door het ge- bed, opdat over de gave door vele personen aan ona toege- bragt, ook* voor ons dankzeg- ging door velen gedaan wor- 12.de, Want onze roem ia deze, namelijk de getuigenis onzer conacientie, dat wij in eeu- voudigheid en oprekt heid Goda, niet in vleeaehelijke wijsheid, maar in de genade Gods, in de wereld verkeerd hebben, en allermeest bij 13. ulieden. Want wij schrijven u geen andere dingen dan die gij kent of ook erkent; en ik hoop dat gij ze ook tot den einde toe erkennen zult, il. gelijkerwija gij ook ten deele ona erkeud hebt dat wij uw roem zijn, gelijk gij ook de onze zijt in den dag des ilee- ren Jezus. Ut, Kn op dit betrouwen wildr ik tevoren tot n komen, op- dat gij een tweede genade 16.zoudt hebben, en door uwe sfad naar Macedoni� gaan. en wederom van Macedoni�
		HOOFDSTUK I. I. Paulut een apostel van Je- zua Christus door den wil Goda en Timothetta de broe. der aan de gemeente Goda die te Corinthe is, met al de heiligen die in geheel Acbaie 3.zijn: genade zij u en vrede van God onzen Vader en den Heer Jezu* Christua. 3. Geloofd zij de God en Va- der oazea Heeren Jezus Christua, de Vader der barm- hartighedeii en de God aller 4. vertroosting, die ons ver- troost in al onte verdruk\' king, opdat wij zouden kuu- nen vertroosten degenen die in allerlei verdrukking zijn, door de vertroosting met welke wij zelve van God ver- Ti. trooat worden; want gelijk het lijden van Christus over- vtoedig ia in ons, aUoo ia ook door Christus onze ver- li. troosting overvloedig. Doch \'t zij dat wij verdrukt wor- den, het ia tot uwe vertroos. ting en zaligheid, die ge- werkt wordt in de l.jdzanm- heid van hetzelfde lijden \'t welk wij ook lijden; \'t zij dat wij vertroost worden, het is tot uwe vertroosting en 7. zaligheid; en onze hoop van u ia vaat, als die weten dat gelijk gij gemeenschap hebl aan het lijden,gij ook alz�� gem��mckap hebt a&u de ver- troost ing, s. Want wij willen niet, broe- ders, dat gij onwetend zijt van onte verdrukking die

-ocr page 255-



		,\'Ulf�ltS-J. S47 kfng en benaauwdheid des harten met vele tranen ge- achreven, niet opdat gij zondt bedroefd worden, maar opdat gij de liefde zoudt ver- staan die ik overvloedig tot u heb. Ti. Doch Indien iemand be- droefd heeft, die heeft niet mij bedroefd, maar ten deele (opdat ik hem niet bezware) fi.ulieden allen. Den zooda. nige is deze bestraffing ge- noeg, die van velen geschied 7. t\'i i atzoo dat gij daarentegen hem liever moet vergeven en vertroosten, opdat de zooda* nige door alte overvloedige droefheid niet aoms worde 8.verslonden. Daarom bid ik u dat gij de liefde aan hein 9.bevestigt; want daartoe heb ik ook geschreven, opdat ik uwe beproeving mogt ver- staan, of gij in alles ge- 10. hoorzaam zijt. Uien gij nu iets vergeeft, dien vergeef ik ��k; want zoo ik ook iets vergeven heb. wien ik ver- geven heb, heb ik \'t vergeven om uwentwil, voor het aan- gezlgt van Christus, opdat de satan over ons geen voor* 11. deel krljge; want zijne ge- dachten zijn ona niet on- bekend. 12. Voorts als ik te Troas kwam om het evangelie vau Christus te prediken, en als mij een deur geopend was in den lieer, zoo heb ik geen rust gehad voor mijnen geest, omdat ik Titua mij- 13. nen broeder niet vond; maar afscheid van hen genomen hebbende, vertrok Ik naar Macedoni�. 14. Kn Gode zij dnnk, die ons altijd doet triomferen in Christus, en den reuk zijner kennis door ons openbaar li. maakt in alle plaatsen, want wij zijn Gode een goede renk van ChristuB, iu degenen die zalig worden eu in dege- 16. nen die verloren gaan: de*
		2 CORlNr tot u komen, ra van ulieden naar Jud<a geleld worden. 17, AU ik dan dit voorgenomen heb, heb ik ook ligtvaardig- hetd gebruikt? Of neem ik naar bet vleesch voor, \'t geen ik voorneem, opdat bij mij zoude vezen ja ia, en 18. neen neen ? Doch God ia ge- trouw, dat ons woord\'t welk tot U t> gru-hie-t* niet tB ge- 1-i.wppBt ja en neen; want de Zoon Gods Jezus Christus, die onder u door ons is ge- predlkt, namelijk door mij en Silvanus en Timothe�B, waa niet jaen neen, maar t* 20. geweest ja j _u hem; want zoo- vele beloften Gods ala er zijn, die iljn in hem ja, en zijn in hem amen, Oode tot 31, heerlijkheid door ons. Maar die ona met u beveatigt in Christus, en die ona gezalfd 23.heeft, ia God; die ona ook heeft verzegeld , en het on- derpand des Geeates in onze 83. harten gegeven. Doch ik roep God aan tot eeo ge- ruige over mijne ziel, dat ik om u te sparen nog te Co- rinthe niet ben gekomen. 24. Niet dat wij heerschappij voeren over uw geloof, maar wij zijn medewerkere uwer blijdschap: want gij staat door het geloof. HOOFDSTUK S.* 1. Maar ik heb dit bij ratj- zelven voorgenomen, dat ik niet wederom in droefheid 2.tot n komen sonde; want indien ik ulieden bedroef, wie la \'t toch die mij zal vrolijk maken, dan degeen die van mij bedroefd is ge* ».worden? En dit heb ik u geschreven, opdat ik ko- mende niet zoude droefheid hebben van degenen van welk\' ik moest verblijd wor. den: vertrouwende van u al* len, dat mijne blijdschap u 4. aller hHjdschap la. Want Ik heb ulieden uit veel verdruk-

-ocr page 256-



		248 S CORINT zen wel een reuk des doods tendoode, maar genen een reuk des levens ten leven. Kn wie is tot deze dingen 17.bekwaam? Want wij dragen niet gelijk velen het woord Gods te koop; maar als uit opregtheid, maar als uit God, in de tegenwoordig\' beid Gods, spreken wij het in Christus. HOOFDSTUK 3. 1. Beginuen wij onstetve we. derom » aanteprijzen ? Uf behoeven wij ook, gelijk sommigen, brieven van aan- beveling aan u, of brin-e� 2. van aanbeveling van u? Gif- lieden zijt onze brief, ge- schreven in onze harten, bekend en gelezen van alle \'i. raenschen, als die openbaar zijt geworden dat gij een brief van Christus zijt, en door onzen dienst bereid, die geschreven is niet met inkt maar door den Geest des Ie. venden Gods, niet insteenen tafelen maar in vleescben tafelen des harten. t. Rn zoodanig eenvertroit- wen hebben wij door Chris. ii.tus bij God. Niet dat wij van ouszelvc bewaam zijn iets te denken ala uit ons- zelve, maar onze bekwaam- 6. hcid is uit God; die ons ook bekwaam gemaakt heeft om te zij o dienaars des nieuwen testaments, niet der letter maar des Geestes; want de letter doodt, maar de Geest 7. maakt levend. En indien de bediening des doods, in let. tera bestaande en in steenen Ingedrukt, in heerlijkheid is geweest, alzon dat de kin- deren Israela het aangeztgt van Mozes niet konden sterk aanzien om de heerlijkheid zijns aangezigts, die teniet- 3.gedaan zoude worden, hoe zal niet veelmeer Je bedie. ulng des Ueestes in In-er. S.lijkbeid njn\' Want indien		�IIHS 3, 4. de bediening der verdoemt^ nis heerlijkheid geweest is, veelmeer is de bedien in* der rcirtvaiinliithi\'iii overvloedig lO.tn heerlijkheid. Want ouk het verheerlijkte is zelfs niet verheerlijkt in dezen deele, ten aanzien van deze uitne. 11. mende heerlijkheid. Want indien \'t geen tenietgedaan wordt in heerlijkheid was, veelmeer is hetgeen blijft in heerlijkheid. 13. Dewijl wij dan zoodanige hoop hebben, zoo gebruiken wij veel vrijmoedigheid iu t IS.spreken, en doen* niet gelij- kerwijs Hozes, die een dek* sel op zijn aangezigt lelde, opdat de kinderen Israela niet zouden sterk zien op het einde van betireen teniet � 1-t. gedaan wordt. Maar hunne zinnen zijn verhard gewor- den; want tot op den dag van heden blijft hetzelfde deksel in het lecen des ou- den testamenta, zonder ont- dekt te worden, hetwelk door Christus tenietgedaan Ki, wordt; maar tot den huidi> gen dag toe, wanneer Mozes gelezen wordt, list een dek- 10.sel oj) hun hart; doch zoo- wanneer het tot den Beer zal bekeerd zijn, zoo wordt 17. bet deksel weggenomen. IV Heer nu is de �eest; en waar de Geest des Ileeren is, al- 18. daar is vrijheid. En wij allen met ongedekte» aangezigte de heerlijkheid des Heereu at» in een spiegel aauschou- wende, worden naar hetzelf de beeld in gedaante veran- derd van heerlijkheid tot heerlijkheid, als van des lleeren Geest.

		HOOFDSTUK 4. 1. Daarom dewijl wij deze bediening hebban,, naar de barmhartigheid die ons ge- schiedia, zoo vertragen wij 2.niet, maar wij hebben ver* worpen de bedekselen der

-ocr page 257-




	9 CORINT	249 loofs hebben, gelijk er ge- schreven Il: I k h e b g e- 1 "ii id, daarom heb ik gesproken, zoo gelooven wij ook , daarom spreken wij 11. ook, wetende dat hij die den Heer Jezus opgewekt heeft, ook ons door Jezus zhI op- wekken en met ulieden daar l.�.zsl stellen. Want al dezedin- gen zijn om unentwil, opdat de vermenigvuldigde genade door de dankzegging van ve- len overvloedig worde ter heerlijkheid Gods. 16. Daarom vertragen wij niet; maar hoewel onze uit- wendige menach verdorven wordt, zoo wordt nogtans de inwendige vernieuwd van 17. dag tot dag. Want onze lig- te verdrukking, die zeer haast voorbijp(7«\', werkt ons een gantch zeer uitnemend eeuwig gewigt der heerlijk IS. heid; dewijl wij niet aan- merken de dingen die men ziet, maar de dingen die men niet ziet; want de dingen die men ziet zijn tijdelijk, maar de dingen die men niet ziet zijn eeuwig. HOOFDSTUK 5. 1. Want wij weten dat zoo ous aardsche huis dezes ta- bernakela verbroken wordt, wij een gebouw van God hebben, een huls niet met handen gemaakt, maar eeuwig in de hemelen. .\'.Whui ook in dezen zuchten wij, verlangende met odzc woonstede die uit den he- iiii\'t is overkleed te worden, 3. zoo wij ook bekleed en niet naakt zullen gevonden wor- ..den. Want ook wij die in dezen tabernakel zijn,zu(*h- tfii bezwaard zijnde; naar- demaal wij niet willen ont- kleed maar overkleed wor- den, opdat het sterfelijke van het leven verslonden �. worde. Die ons nu hiertoe bereid heeft ia God, die ons

		schande\', niet wandelende in arglistigheid, noch het woord Gods vervalscbende, niHttr door openbaring der waarheid onttelve aange* naam makende bij alle con- scie ni ieu der menst\'hen , in de tegenwoordigheid Gods. >>. Doch indien ook ons evan- gelie bedekt is, soo is het bedekt in degenen die verlo- I- ren gaan \\ in dewelke de god dezer eeuw de zinnen ver- blind heelt, namelijk der on- geloovigen, opdat hen niet hestrale de verlichting van het evangelie der heerlijk- heid van Christus, die het \'�beeld Gods is. Want wij pre- diken niet onszelve, maar Christus Jezus den Heer; en onsselve, dat ieij uwe dtena- \'< ren lijn om Jezus wil. Want God die gezegd heelt dat het licht uit de duisternis zoude "t\'bijnen, is degeen die in onze hnrtep geschenen heeft, om te geren verlichting van de kennis der heerlijkheid Gods in bet aaugetigt van _ Jezus Christus. «". Maar wij hebben dezen schat in aarden vaten, op- dat de uitnemendheid der kracht zij Gods en niet uit ^s. ons: ui* die in alles verdrukt worden doch niet benasuwd , twijt\'elmoedig doch niet mia- -\'- moedig, vervolgd doch niet daarin verlaten, nederge- worpen doch niet verdor- � \'��\'il. altijd de dooding des Meeren Jezus in het I)g- chaam omdragende, opdat ook het leven van Jezus in ons ligchaam zonde geopen- ^l\'-baard worden. Want wij die leven worden altijd in den dood overgegeven om Jezus wil, opdat ook het leven ^v«n Jezus In ons sterfelijk vleeach zoude geopenbaard l« worden. Zoo dan de dood werkt wel in ons, maar het 1-t. leven in ulieden. Dewijl wij nu deuzelfden geest des ge-

-ocr page 258-



		rm�Rs e.
		360 2 CORllvl


		ook het onderpand de* Gees* tes gegeven heeft. «. Wij htbben dan altijd goeden moed, en veten dat wij inwonende in bet lig* chaam, uitwonen van den 7. Heer; (want wij wandelen door geloof en niet door aan- H.schouwen); maar wij heb- ben goeden moed, en heb- ben meer behagen om uit het ligchaam uiitewonen en bij den Heer intewonen. 9, Daarom ?.ijn wij ook zeer hegeerig, hetzij inwonende hetzij uitwonende, om hem 10. welbebaieMjk te sijn. Want wij allen moeten geopen- baard worden voor den reg- leratoel van Christus, op- dat een iegelijk weirdrage \'I geen door het ligchaam getchitdt, naardat bij ge- daan heeft, hettij goed het- sij kwaad. 11. Wij dan wetende den �chrik dee Heeren, bewegen de menschen tot bet geloof, en iijn Oode openbaar ge- worden ; doch ik hoop ook in uwe conscienti-ri geopen. 13. baard te zijn. Want wij prijzen onszelve u niet we derom aan, maar wij geven ii oorzaak van roem over on», opdat gij utof zoudt hebben tegen degenen die in het aangezigt roemen en l.\'i. niet in het hart. Want \'t zij dat wij uitzinnig zijn, wij zijn \'t Gode; \'t zij dat wij gematigd van zinnen zijn. 1 I. wij zijn \'t ulieden. Want de Helde van Christus driniet li.<niK: hIb die dit oordeelen, dat indien een voor allen gestorven is, zij dan allen gestorven sijn; en hij is oor allen gestorven, opdat �.��.e.* nen die leven niet meer ziohselven zouden leven. maar dien die voor heu ge- 16-storveu en opgewekt is. �ou dan wij kennen van nu aan niemand naar het vleesch; rn indien wij ook Christus
		naar het vleesch gekend hebben, nogtans kennen wij hem nu niet meer naar *krt rlerarh.* 17. Xoo dan indien iemand in Christus is, die i« een nieuw schepsel; bet oude is vnnr- bijgegaan, zie, het is alles IK. nieuw geworden. En al deze diugen zijn uit God, die ons niet zichzelven verzoend heeft door Jezus Christus, en ona de bediening der verzoening gegeven heeft, 19. want God was in Christus de wereld met zichzelven verzoenende, hunne zonden hun niet toerekenende, en beeft het woord der verzoe* 80. ning in ons gelegd. Zoo zijn wij dan gezanten vmi Christus wege, alsof God door ons bade: wij bidden van Christus wege. laat it Cl. met God verzoenen. Want dien die geen zonde gekend heeft, heeft hij zonde voor ons gemaakt, opdat wij zou- den worden regt vaardig beid Gods in hem. HOOFDSTUK (. 1. En wij ais* medearbeideude bidden u ook, dat gij de ge- nade Gode niet tevergeefs moogt ontvangen hebben; S. want hij zegt: 1 u d e n a a n- " genanten tijd heb ik u verhourd, en in den dag der zaligheid heb ik ii geholpen: zie, nu ia \'t de welaanxename tijd, zie, nu is \'t de dag der zalig- 3. heid. Wij geven geen a»n- stoot in eenig ding, opdat de bediening niet gelasterd 4. worde; maar wij als dienaars Gods maken onszelve in al- les aangenaam, in veel ver- draagiaamheid, in verdruk\' kingen, in nooden, in be- ft.n.i&uwdbeden, In slagen, in gevangenissen, in beroer- ten, iu arbeid, in waken, in f>. vasten, in reinheid, in ken- ms* in lankmoedigheid, in

-ocr page 259-



		3 C0RINTH1�RS 7. S�t xuit mij tot zonen en dochterensijn,zegtde Heer de A 1 m a g t i \\z e. HOOFDSTUK 1.
		goedertierenheid,Heiligen Geest, 7. veinsde liefde, Inder waarheid, in

		Gods; door de wapenen der geregtigheid aan de regier- \\rnain de linkerzijde, door eer en oneer. door kwaad ge- nii\'ht en goed gerucht; als verleiders en nogtant waar- \'J.acbtigen, als onbekenden en nogfan* bekend , als sterven\' de en zie wij leven, als ge- lil.tuchtigd en niet gedood, als droevig zijnde doch altijd blijde, als armen doch velen rijk makende, als niets heb- bende en nogtant alles bezit tende. 11. Onze mond is opengedaan tegen u o Corintht�rs, ons l\'.hart is uitgebreid: gij zijt niet Daauw in ons, maar (ij zijt naauw in uwe ingewan- lS.deoi nu, hm dezelfde vergel- ding /e doen,(ik spreek als tot mijne kinderen), zoo wordt gij ook uitgebreid. 11. Trekt niet een ongelijk juk aan met de ongeloovjgen; want wat deelgenootschap heelt \'ir geregtigbeid met de ongeregtigheid, en «at ge- meenschap heeft bet licht Is. met de duisternis ? K n wat te- eamensteiuming heeft Chris, tus met Belial, of wat deel heeft de geloovue met den l*, ungeloovige ? Of wat teza- menvoeging heeft de tempel Gods met de afgoden ? Want titf zijt de tempel des leve». den Gods, gelijkerwijs God gezegd heeft; Ik zal ir neuwonenenikzalon der«enwandelen,enik talhuu God zijn en zij zullen mij een volk i/./.i] n. Daarom gaat uit hetmiddenvan hen en scheidt u af, «egt de tl eer, en raakt niet aan\'t geen onrein ia, en Ik lal ulieden aan- Knemen, en ik zal u tot een Vader xijo, en gijl
		1. Dewijl wij dan deze belof- ten hebben, geliefden, laat ods onsxelve reinigen van alle besmetting des vleesehes en des geestes, voleindi- gende de heiligmaking in de vreese Guds. -. Geeft ons plaats : wij heb- ben niemand verongelijkt, wij hebben niemand ver�or- ven, wij hebben bij niemand 3. ons voordeel gezocht. Ik zeg dit niet tot uwe veroor* deeling; waut ik heb tevo* ren gezegd dat gij in onze harten zijt, om tezamen tt sterven en tezamen te leven. 4. Ik heb veel vrijmoedigheid in \'t spreken tegen u, ik heb veel roem over u; ik ben ver* vuld met vertroosting, ik ben zeer overvloedig van blijdschap in al onze ver- drukking. b. Want ook als wij in Mace* «lome gekomen sijn, zoo heelt ons vleescb geen rust gehad, maar wij waren tn alles verdrukt; van buiten was strijd, van binnen vrees. tj. Doch bod, die de nederigen vertroost, heeft ons getroost door de komst van Titus; 7. en niet alleen door zijne komst, maar ook door de vertroosting met welke hij over u vertroost is geweest, als hij ons verhaalde uw ver* langen, uw kermen, uwen ijver voor mij; alzoo dat ik temeer verblijd ben ge* weest. s. Want hoewel ik u in den zendbrief bedroefd heb, \'t berouwt mij niet, hoewel het mij berouwd heeft; want ik zie dat die zendbrief, hoe- wel voor een kleinen tijd , u 9. bedroefd heeft: nu verblijd ik mij, niet omdat gij be* droefd zijt geweest, maar

-ocr page 260-



		2 C0R1NTH1�RS 8.
		253


		omdat gij bfdroefd zijt ge- weeat tot bckeerlng; want gij zij* bedroefd geweest naar Ood, xoodat «ij in geen ding schade van ona gele- lu.den hebt. Want de droefheid naar God werkt een onbe- rouwelijke bekeering tot za- ligheid, maar de droefheid der wereld werkt den dood. U. Want zie, dit, dat gij naar God zijt bedroefd geworden, hoegroote naarstigheid heeft het in u gewerkt, ja ver- antwoording, ja onlust, ja vrees, ja verlangen , ja ijver, ja wraak: in alles hebt gij uzelve bewezen rein te zijn in deze zaak. 12, Hoewel ik dan aan u ge< schreven heb, dat is niet om diens wil die onregt gedaan had, noch om diens wil wien onregt gedaan was, maar opdat onze zorg voor u open baar bij u zoude worden, ir de tegenwoordigheid Gods. 13, Daarom zijn wij vertroost geworden over uwe vertroos- ting; en zijn nog overvloede ger verblijd geworden over de blijdschap van Titus, om- dat zijn geest van u allen 11. verkwikt is geworden; want indien ik iets bij hem over u geroemd heb, zoo ben ik niet beschaamd geworden; maar gelijk wij alles met waarheid tot u gesproken hebben, alztui is ook onze roem dien ik bij Titus ge. rorind heb waarheid gewor- lit.den. En zijne innerlijke be- wegingen zijn te overvloedi- ger jegens u , als hij u aller gehoorzaam beid overdenkt, hoe gij hem met vrees en lti. beven hebt ontvangen. Ik verblijd mij dan dat ik in alles van u vertrouwen mag hebben. HOOFDSTUK H. 1. Voorts maken wij u be- kend, broeder*, de genade Gcde die in de gemeenten
		van Macedoni� gegeven 1«: 2.dat in veel beproeving der verdrukking de overvloed hunner blijdschap en hunne zeer diepe Hrinoede overvloei dig geweest is tot den rijk* dom hunner goeddadigheid. \'i. Want zij lijn naar vermogen (ik betuig \'t) ja boven ver- 4.mogen gewillig geweest, ons inet veel vermaning bidden- de, dat wij wilden aannemen de gave en de gemeenschap dezer bediening die voor dp 5. heiligen geschiedt; en zij deden niet alleen gelijk wij gehoopt hadden, maar ga- ven zichzelve eerst aan den Heer en daarna aan ons, (i.door den wil Gods: aUoo dat wij Titus vermaanden, dat gelijk hij tevoren begon- neu had, hij ook alzo� nog deze gave bij u voleinden zoude. 7* Zoo dan gelijk gij in alles overvloedig zijt, in geloof en in woord en in kennis en in alle naarstigheid, en innwe liefde tot ona, ziet dat gij ook in deze gave overvloedig tt.sijt. Ik zeg dit niet als ge- biedeude, maar als door de naarstigheid van anderen ook de opregtheid uwer lief- 9. de beproevende; want gij weet de genade onzes Hee- ren Jezus Christus, dat hij om uwentwil is arm gewor- deu daar hij rijk was, opdat n \\i door zijue armoede soudt 10.rijk worden, hu ik zeg in- dezen mijne meening: waut dit is u oorbaar, als die niet alleen het doen inaarook het willen sedert een jaar tevo- 11. ren hebt begonnen ; maar nu voleindigt ook het doen, on- dat gelijk als er geweest is de volvaardigheid des gemoeds om te willen, er ook alzo" zij het voleindigen uit het* 1\'J. geen gij hebt. Want indien tevoren de volvaardigheid dea gemoeds daar is, zoo is iemand aangenaam naar \'t

-ocr page 261-




		2 COKINT geen bij heeft, niet uuur \'t 13.geen hij niet heeft. Want dit xeg ik niet opdat anderen souden verligt ing hebben, I-I.en gif verdrukking; maar updat uit gelijkheid, in de- sen tegeuwoordigen tijd, uw overvloed zij om hun gebrek te vervullen; opdat ook hun overvloed nj om uw gebrek te verruilen, opdat er gelijk- ir». beid worde; gelijk geschre- ven ia: Wie veel rer- zu meld had, had niet over, en wie weinig verzameld had, had n iet te weinig. 16. Doch Oode zij dank, die dezelfde namratigheid voor u in bet hart van Titua gege- 17. veu heeft , dat hij de verina- ning heeft aaugeoomen, en teer naarstig zijnde gewillig IS. tot 11 gereisd is. Kn wij heb- ben ook met hein gezondeu den broeder, die lof beeft in het evangelie door al de ge- ly. meenten; en dat niet alleen, maar hij ia ook van de ge- meenteu verkoren, om met ona te reizen met deze gave, die van uur bedieud wordt lot de heerlijkheid des Hee« reu selven en de volvaardig- \'<> in-ui uwa geinoeds: dit ver- hoedende, dat ons niemand moge lasteren in dezen over vloed die van ons wordt be- �l.diend: als die bezorgen \'t geeu eerlijk la, niet alleen voor den lieer inaar ook 22. voor de meuschen. Wij heb- ben ook met hen gezonden onzen broeder, welken wij in vele dingen dikwijls be. proefd hebben dat hij naar stig is, en nu veel naarstigcr door het groot vertrouwen dat hij heeft tot ulieden. -"<. H ft zij il/m Titus , hij is mijn medgeiel en medearbeider bij u; hetzij onze broeders, zij zijn afgezanten der ge- meenten ea een eer van �4, Christus. Bewijst dan aan hen de bewljting uwer liefde		H1�KS9. 2iS en van onzen roem van u, ook voor het aangezigt der gemeenten. HOOFDSTUK ». I. Want van de bediening die voorde heiligen gezchiedt ia het mij onnoodig aan u te 2.schrijven; want ik weet de vol vaardig he�d uwa gemoed, van welke ik roem over 11 bij de MacedoniPrs, dat Acbaje sedert een jaar be reid is geweest, en de ijver van u begonnen* heeft er ve- 3. len opgewekt. Maar ik Leb deze broeders gezonden, op- dat onze roem dien wij over u hebben niet zoude ijdel ge- maakt worden in dezen dee�e, opdat (gelijk ik gezegd heb) 4. gij bereid moogt zijn , e* dat niet mogelijk zoo de Mace- doni�ra met mij kwamen en u onbereid vonden, wij (op- dat wij niet zeggen gij) be- achaauid worden in dezen vatten grond van roemen. 5.Ik heb dan noodig geacht deze brueders Ie vermanen, dat zij eerst tot u zouden ko- uien, en voorbereiden uwen tevoren aangedienden xe- gen; opdat die gereed zij al- zoo als een zegen , en uiet als eene vrek beid. 6. En dit �\'v ik, wie apaar- zaam zaait zal ook spaar- zuam uiaaijeu, en wie In ze- geniugen zaait zal ook in 7.zegeningen maaijen. Ken le- gelijk d»e gelijk hij in ;\'"\' hart voorneemt, niet uit droef beid of uit nooddwang ; want God heeft een blijnuie- 8. dlgen gever lief. Kn God ia magtig alle genade te doen overvloedig zijn iuu,«P\'lHt gij in alles altijd alle ge- noegzaamheid hebbende, tot alle goed werk overvloedig 9. moogt zijn, gelijk er ge- achrevenia; Hij heeft ge* Iatrooid, hij beeft den armen gegeven, zijne geregtlgheid blijft

-ocr page 262-



		HI�RS in. vangen leiden tot de gehoor- fi. zaambeid van Chriatua, rn .gereed hebben \'t geen dient om te wreken alle onge- hoorzaamheid, wanneeruwe gehoorzaamheid zal vervuld zijn. 7. \'Met xij dan wat voor oogen is ? Indien iemand bij xichselven betrouwt dat hij van Christus is, die denk e dit wederom uit zicbzelven , dat gelijkerwija hij van Chrlalits la, alz�� wij ��k 8. van Christus zijn. Want in- dien ik ook ieta overvloede ger zoude roemen van onze magt, welke de Heer ons gegeven heeft tot stichting, en niet tot uwe nederwer- ping, zoo zal ik niet be- !>. sehaamd wordeu i opdat ik niet zoude schijnen alaof ik u door de brieven wilde ver- lil.schrikken. Wanl de brieveu (zeggen zij) zijn wel gewipt ig eu krachtig, maar de tegeu- wonrdigheid des ligcuaama is zwak en de rede is verach- 11.lelijk. Dezulke bedenke dit, dat hoedauigeu wij lijn in het woord door brieveu als wij afwezig zijn, wij ook xoodanigeu zijn in de daad als wij tegenwoordig siiu. 12. Want wij durven onsielve niet rekeneu of vergelijken met sommigen die zicuielve prijzen; maar dee verstaan niet dat zij xiclizr-Ive met zichzelve meten en zichzel- vi\' met zicbielve vergelijken. 13. Doch wij zullen niet roemen builen de maat, maar daarin* dat wij naar de maat des re- gels, welke maat God ons toegedt-eld heeft, ook tot u 14.loe zijn gekomen; want wij strekken onszelve niet ie wijd uit, als die tot u niet zouden komen; want wij zijn ook gekomen tot u tof in het evangelie van Chris* 15. tui niet roemende buiten de maat iu anderer arbeid, maar hebbende koop, al*
		lO.in eeu wi ghe�d. Doch die het 7.HH.1 den zaaijer ver- leent , die verleenenok brood tot spijs, en vormenlgvul� dlge uw zaaisel, en vernieer- dere de vruchten uwer «t\'- ll.regtigbeid; dat gij in alle* rijk wordt tot allegoeddadig* heid, welke door om werkt 1?. dankzegging tot God. Want de bediening van dezen dieuat vervult niet alleen het gebrek der heiligen, maar ia ook overvloedig door vele Kt. dankzeggingen lot God ; de- wijl xij door de beproeving dezer bediening Qod verheer- lijken over de onderwerping uwer belijdenia ouder bet evangelie van Chriatua, eu nrer de goeddadigbeld der luededeellng aan ben en san 14. allen; en door hun gebed voor u, welke naar u verlan- gen, om de uitnemende ge. I», nade Goda over u. Doch Go de zij dank voor zijne onuit. apreketijke gave. HOOFDSTUK IO. I. Voorla ik 1\'aulus zelf bid u door de zachtmoedigheid eu gordert iereu beid van Cbrhtua, die tegenwoordig zijnde wel gering ben onder u, maar afwerend stout ben S.tegen u; ik bid dan, dat ik tegenwoordig zijnde niet atout mag zijn met die vrij- �noedigheid, waarmede ik geacht word stoutmoedig gehandeld te hebben tegen sommigen, die oua achteu alsof wij naar het vleesch :t.wandelden. Want- wande» lende in bet vleesch voeren wijden krijg niet naar hel 4.vleeach; waut de wapenen van onsen krijg zijn niet vleeschelijk, maar krachtig door God tot nederwerping f>.der sterkten; dewijl wij de overleggingen ternederwer- pen, en alle boogte die zich verheft legen de kennis Uods, en Alle gedachte ge-

-ocr page 263-



		2 CORINTHlfiKS 11.

		uw geloof zal gewassen zijn, dat wij onder ulieden overvloedig zullen vergroot «orden uatr omen regel, Ifi.om het evangelie te ver kon. dlgen in de/>laatten die ami gene jijde van u gelegen \'ij", niet ora te roemen in eens anders regel over bet- *, ,\'. iCt->\'ti aireede* bereid i(». Doch** wie roemt, die roeme is.in den lieer; want niet wie sichzelven prijst, inaar wien de Heer prijst, * 1 i<- is beproefd. HOOFDSTUK II. I. Ocbofgij mij een weinig «rrdroegt in de onwijsheid; -\'.jn ook verdraagt mij. Want ik ben ijverig over u met een Ijver Gods ; want ik heb ulfe- den toebereid, om u ah een reine maagd aan lenen man voortestelleu, namelijk aan XChrisma; doch ik vrees dat hoiui gelijk de slang Eva door bare arglistigheid be- drogeu heeft, alz�� uwezin- ittu bedorven wordeu, om u/tewijken* van de eenvomlig- J.heid aie in Christus is. Want indien degcen die komt een undereu Jezus predikte, dien wij niet gepredikt hebbeu, of indien gij een anderen Geest ontvingt, dien gij niet hebt ontvangen, of eeu a-u. der evangelie, dat gij niet hebt aangenomen, zoo ver- droegt gij hem met regt; �\'� want ik acht dat ik nergens minder in ben geweest dan de uitnemendste apostelen. \'. I. ii indien ik ook onbedre* ven beu in woorden , nogtans ben ik \'t niet in wetenschap; inaar allezins zijn wij in alle dingen onder u openbaar geworden. »� Heb ik zonde gedaan, als >k mijzelven veruederd heb opdat kiI zoudt verhoogd worden, overmits ik u het evangelie Gods oiuniet ver- B. kondigd heb ? Ik heb andere
		gemeenten beroofd, bezol - diging fan haar nemende om u te bedienen; en als ik bij u tegenwoordig waa en gebrek had, ben ik niemand 9.lastig gevallen; want mijn gebrek hebbeu de broeders vervuld die van Macedoni� kwamen; en ik heb mijzel* ven in alles gehouden tonder u te bezwaren, eu zal mij W.nag ateoa houden. De waar- heidvan Christus is in mij, dat deze roem in de ge- westen van Achaje aan mij niet zal verhinderd worden. 11.Waarom? Is \'t omdat ik u niet liefheb? God weet het. 12. Maar wat ik doe, dat zal ik n�g doen, om de oorzaak al\'tesnijdeii dengenen die oorzaak hebben willen, op- dat zij in \'t geen zij roemen bevouden mogten wordeu 13. gelijk als wij. Want zulke valscbe aposteleu zijn bc driegelijke arbeiders, zich veranderende in apostelen 14,van Christus. Enhetisgeeu wonder; want de satan zelf verandert zich in een engel IS.di\'n lichts; zoo is \'t dan niets groots indien ook sijne die- naars zich veranderen als waren ze dienaars der ge- regtigheid, van welke bet einde zal zijn naar hunne werken. 16. Ik zeg wederom, dat nle- mand nieeue dat ik onwijs ben ; doch zoo niet, neemt mij dan aan ala ren onwtj. se, opdat ik ��k eeu weinig 17-magroeiueu. Wat ik spreek, spreek ik niet naar den Heer, inaar als in onwijs- ueid, in dezen vasten grond iS.van roemen. Dewijl veleu roemen naar het vleesch, 19. zoo zal ik ��k roemen. Want gij verdraagt uaarue de on- wijzen, dewijl gij wijs zijt; 20. want gij verdraagt het zoo iemaud u dienstbaar �uaakl, zoo iemand \'t opeet, zoo iemand ran a neemt, zoo

-ocr page 264-



		256 2 CORINTHlERS 12.

		cenera, willende mij van- :u.gen; en Ik werd door een venster in een mand over den muur nedergelaten, en onl- vlood zijne handen. HOOFDSTUK 12. 1. Te roemen is mij waarlijk niet oorbaar; want ik zal komen tot gezlgten en opeu- 2.baringen des Heeren. Ik ken een raensch in Christus, v��r-.eertten jaren, (of het yeackied zij iu bet ligchaaiu weetik niet, of buiten het ligchaaiu , weet ik niet, God weet het), dat de zoodanige opgetrokkeu is geweest tot hi :. den derden hemel; en ik ken een zoodanig meunen, (ut\' het iu liet ligchaaiu of hui- tfn bet ligchaaiu atachied tij weet ik niet, God weet 1. het), dat hij opgetrokken is geweest in bet paradijs, eu geboord heeft onuitapreke- lijke woorden, die het eeu meuarh niet geoorloofd ia Ie ft. spreken. Van den zoodanige zal ik roemen,doch van mij- zelven zal ik niet roemen dan iu mijnt\' swakbedeu. fi.Want zoo ik roemen wil, ik zal niet onwijs zijn, waut ik zal de waarheid zeggen ; maar ik onthoud mij duur- van, oudat niemand van mij denke boven hetgeen bij ziet dat ik ben, of dat hij 7. uit mij hoort. En opdat ik mij door de uitnemendheid der openbaringen niet zoude verheffen, zoo is mij gegeven een scherpe doorn in bet vleesch, namelijk* een engel dessatana, dat hij mij met vuisten slaan zoude, opdat ik mij nier zoude verheffen. 8. Hierover heb ik den Heer driemaal gebeden, opdat hij 9.van mij zoude wijken; en bij heeft tot mij gezegd: Mijne a;euade Is u genoeg, want mijne kracht wordt in zwakheid volbragt. Zoo zal ik dan veel liever roemen i»
		zich iemand verheft, zoo Iemand u in hel aaugezlgt 21. slaat. Ik ie* dit nur oneer, alsof wtf «wak waren ge- weest; maar waarin iemand atout ia, (ik spreek in on. wijaheid), duarnt beu ik d�k :J......it. /.iji. lij II.-l.n-rn> Ik ook. Zijn tij Israeliten ? Ik onk. Zijn \'ij bet geslacht 2.\'t. Abrahams? Ik ook. Zijn zij dienaars van Christus? (ik npreek onwijs lijnde:) ik ben boven hm: in arbeid overvloediger , in slagen uit- neint-nder, in KKi»iii{i\'it!Mi^,]i overvloediger, in doods0f>- H.raar menigmaal, van de Jo- den beb ik veertig alagen min e>n vijfmaal outvan- 2.^ri. gen; driemaal ben ik met roeden i^egeeseld geweest, e>ns ben ik gesteenigd, drie maal beb tk schipbreuk ge- leden , een gaHHcken nacht en dag heb ik op de diepte 36. duorgebragt; in \'t reizen menigmaal in ui-vHrrn vau rivieren, in gevaren van moordenaHra, in gevareu van mijn geslacht, In Kfmrrti van de heidenen, in gevaren in de stad, in gevareu in de woeatijn, in gevaren op de xee, in gevaren onder de val- 27-tebe broedera; in arbeid en moeite, in waken menig- maal, in honger en dom, in vasten menigmaal, in 38, koude en naaktheid. Be- halve de dingen die van lmi- ten zij ii overvalt mij dage- lljka de zorg van al de ge- 29.meenten. Wie ia er zwak, dal ik niet zwak heu ? Wie wordt er ge�rgerd, dat Ik \'m. niet brand r Indien nteu lunet roemen, zoo zal ik roemen de dingen mijner Hl.zwakheid. De God en V «der onzen Heereu Jezus Chris* tus, die geprezen ia in eeti- wigheid, weet dat ik niet :<1. lieg. He stadhouder vau den koning Arelaa in Damascus bezette de stad der Danias

-ocr page 265-

\'HlfiKS 13.

2*7

�2 CORINT

mijne zwakheden, opdat de
kracht van Christus In mij

in.wnne. Daarom beb ik een
welbehagen in zwakheden,
in smaadkleden, in nooden,
in vervolgingen, in be-
naauwdheden, om Christus
wil; want ala ik zwak ben,
tl.ii» beu ik magtig.

II. Ik beu roemende onwijs
geworden: gif hebt mij gc-
noodzaakt; want ik behoor-
de van u geprezen te zijn;
want ik ben in geen ding
minder geweest dan de uit
nemendste apostelen, hoe-

l.\'.wi\'l Ik niets ben. De merk*
teekenen van een apostel
zijn onder u betoond in alle
lijdzaamheid , met leekenen
en wonderen en krachten.

13, Want wat is er waarin gij
minder se«eest zijt dan de
andere gemeenten, anders
dan dat ik zelf u niet lastig
beu geweest? Vergeeft mij

11.dit ongelijk. Zie, ik ben ten
derden male gereed om tot
u te komen, en zal u niet
lastig zijn; want ik zoek
niet het uwe maaru; want
de kinderen moeten niet
schallen vergaderen voor de
ouders, maar de ouders voor

I-i.de kinderen. Kn ik zal zeer
gaarne de konten doen, en
voor uwe zielen ten koste
gegeven worden; hoewel ik
u overvloediger beminnende
minder bemind word.

IR. Doch het zij zoo: ik heb n
niet bezwaard, maar alzoo ik
listig was, heb ik u met be-

l7.drog gevangen. Heb ik door
iemand dergenen die ik tot
u gezonden heb van u mijn

IK.voordeel gezocht? Ik heb
Titus gebeden, en den broe-
der ruedegezonden; heeft
ook Titus van u zijn voor-
deel getocht? Hebben wij
niet in denzelfden geest ge*
wnndeld ? Hebben wij niet
gewandeld in dezelfde voet.

lU.ftappen? Meent gij weder-
oin dat wij ons bij u veront-

schuldigen t Wij spreken in
ili\' tegenwoordigheid Gods
in Christus; on dit «liet,
geliefde» , tot uwe stichting.
iM.Want ik vrees, dat nis ik
gekomen tal zijn, ik u «min
niet zal vinden zoodanigen
;iU ik wil, en dal ik van u
zal gevonden worden zooda-
nig als gij niet wilt; dat er
soms xijn twisten , nijdighe-
den, toorn, gekijf, achtor-
klaii, oorblazimcen, npgebla*
l.zenneden, beroerten: opdal
wederom als ik zal gekomen
zijn, mijn God mij niet \\er-
nedere bij u, en ik rouw
hebbe over velen die tevoren
gezondigd hebben, en die
zich niet bekeerd zullm heb.
ben van de onreinigbeid en
hoererij en ontucht igueid
die zij gedaan hebbeu.
HOOFDSTUK 13.

1. Dit is de derde maal dut ik
tot u kom: in den mond
vantweeofdrie g e t u i-
gen zal alle woord b*>.

2.staan. Ik heb hel tevoren
gezegd, en zeg het tevoren
als tegenwoordig zijnde de
tweede maal, en ik schrijf
net nu afwezend aan dege-
nen die tevoren gezondigd
hebben,en aan af de ande-
ren, dat zoo ik wederkom,

3. ik Aen niet zal sparen; de-
wijl gij zoekt een proeve van
Christus, die in mij spreekt,
welke in u niet zwak ia,
maar krachtig is onder u.

4, Want hoewel hij gekruist
is door zwakheid, zoo leeft
hij nogtans door de kracht
Goda; want ook wij zijn
zwak in hem, maar zullen
met hem leven door de
kracht Gods in u.

b. Onderzoekt uzelve of gij
In bet geloof zijt, beproeft
uzelve. Of kent gij uzelve
niet, dat Jezus Christus in
u is ? tenzij dat gU eenfg-

6. zins verwerpelijk zijt. Doch
ik hoop dat gij sult verstaan

-ocr page 266-

KRS 1.

zijnde gestrengheid zoude
gebruiken, naar demagt die
mij de Heer gegeven heeft
tot opbouwing en niet tot
nederwerping.

11. Voort» broeders, xijt blij-
de, wordt volmaakt, zijt ge-
troost, zijt eensgezind, leeft
in vrede: en de God der Hei-
de en des vredes tal met u

12. zijn. Groet elkander niet een
heiligen kus. U groeten al

13.de heiligen. De genade de»
Heeren Jezus Christus en de
liefde Uods en de genieen-
achap des Heiligen Geestes
zij niet u allen. Amen.

�i�8 GALAT

dat �� 1\' niet verwerpelijk
7.lijn. Kn th wenach van God
dat gij iteen kwaad doet;
niet opilat wj] beproefd zou-
den bevonden worden, maar
opdat i;li bet goede xoudt
doen en «il als verwerpelijk
H.zouden xijn. Want wij ver-
mogen niet» tenen de waar-
beid, maar voorde waarheid.
9.Want wij verblijden on»
wanneer wjf zwak xijn en
jttf aterk zijt; en wij wen.
scben ook dit, namelijk uwe

II), volmaking. Daarom schrijf
ik afwexend deze dingen,
opdat ik niet tegenwoordig

I)K KRIEK VAN DEN APOSTEL PAULUS

G A L A � I E R S.

HOOFDSTUK I.
I. I\'aulun een apostel {ger>w-
pen niet van menschen, noch
door een menxch, maar door
Jezus Christus, eu God den
Vader die hein uit de dooden

�\'.opgewekt heeft), en al de
broeder» die met ra�j zijn,
aan de gemeenten van Gn-

.T. lat ir: genade lij u en vrede
van God den Vader en ouzen

4, Heer Jexus Chnsius; die
zich tel ven gegeven beeft
voor onze zonden , opdat bij
on» trekken zoude uit deze
tegenwoordige booze we-

\' rcld, naar den wil van onzen

.i.tioii en Vader, denwelke zij
de heerlijkheid in alle eeu-
wigheid. Amen.

6. Ik verwonder mij, dat gij
zoo haast wijkende manden-
geen die u in de genade van 1
Christus geroeren heeft,
overgebragt wordt tot een

7.ander evangelie, daar er
geen ander Is; maar er zijn
sommigen die u ontroeren
en het evangelie van Chris-

H.tus willen verkeeren. Doch
al ware \'t ook dat wij, of
een engel uit den hemel u
een evangelie verkondigde
buiten \'t geen wij u verkon-
digd hebben, die zij ver-

9.vloekt. Gelijk wij tevoren
gezegd hebben, ion zeg ik
ook nu wederom: indien u
iemand een evangelie ver-
kondigt buiten \'t geen gij
ontvangen hebt, die zij ver-

0. vloekt. Want predik ik nu
de tuenscben of God ? Of
zoek ik menschen te beha-
gen ? Want indien ik nog
menschen behaagde, zoo
ware ik geen dienstknecht
van Christus.

1. Haar Ik maak u bekend,
broedera.dat het evangelie
\'t welk van mij verkondigd

-ocr page 267-



		ffKS 3.
		GALATI
		.\'.>\')



		is iii»i i» nfl�ulrn mensch; W.want ik heb ook hetzelve niet van een mcnsth ont- vangpn noch geleerd, maar door de openbaring v»» Je- 13.IW CbriMU. \\\\\'an( gij hebl mijnen omgang itchoord die ri Ti ij il» in lirt Jodendom was, dal ik de gemeente flnda uitermate vervolgde en I (.dezelve verwoestte, en tint* ik in het Jodendom toenam boven velen van mijiiPii OW\' dcrdnm in mijn geslacht, zijnde overvloedig ijverig voor mijne vaderlijke inzet. U.lingen. Maar wanneer het (inde behaagd heelt, die mij van den moederschoot ui ii r i li afgezonderd, en ge- roepen door zijne genade, Ih.aijnen Zoon in mij te open- baren, opdat ik denzelven door het evangelie onder dr heidenen zoude verkondi- gen, zoo ben ik terstond niet te rade gegaan met l?.vleeprh en bloed, en ben niet wedergegaan naarJeru. ralcm tot degenen die v��r mij apostelen wurm , ui aar ik ging henen naar Arabic, eu kerrde wederom naar Dn- itt.njascu. Daarna kwam ik na drie jaren weder te Jeru- zalem om Petrus Ie bezoe- ken. en ik bleef bij hem lv. vijftien dagen, eo tig geen ander van de apostelen dan Jacobtiii den broeder de» \'M.* Heeren. Hetgeen nu dat ik il schrijf, zie, ik t/ettiiff voor �I. God dat ik niet lieg. Daarna ben ik gekomen in de gr- wetten van Syri� en van Ci- 3J.U�ic, Kn ik was van >.»n< gezlgt onbekend aan de gemeenten in Jud�a die 23. in Christus xijn ; maar z� hadden alleen gehoord dat mm zeide: Degcen die ons eertijds vervolgde verkon- digt nu bet geloof \'t welk 34,M] eertijds verwoestte; en ii.i verheerlijkten God in Blij.
		HOOFDSTUK «. I. Daarna ben ik na veertien jaren wederom naar Jeruta- lera opgegaan mei Barna bas, ook Tilus uicdegeno ".men hebbende; en ik ging op door epn openbaring, rn »telde hun hrt evangelie voor dal ik predik onder dr heidenen, eu in \'i bijzonder dengfnen die in achting wa- ren,npdal ik niet tomn Ie vergeef* zoude loonen of j{c- �.looppn hebben. Maar uak Tilus die met mij wan, een Griek zijnde, werd niet gtt- noodznakt zich te laten bc 1. snijden : en rf«/ oin den wil der iugeslopen valsche ljroe- ileren. die van terzijde mre- koinen waren om te ver»pie- den onze vrijheid die wij in Christus Jezun hebben, op dat zij ona zouden lot dienet - .», baarheid brengen: voorwel. ke wij ooli niet een uur zijn geweken met onderwerping, opdat de w aarheid dt a evangelies bij u zoude ver blijven. 6, �n van degenen die ge- acht waren wat te zijn , hne- danigen zij eertijd* warm verschilt mij niet; God neemt den persoon des men- schen niet aan; want die geacht waren hebben mij 7. niets toegebragt: maar daar ontwen, als zij /«gen dal mij het evangelie der voor- huid toebrtrouwd was, ge. lijk aan Pelrus Hat der be- 8.>uijdenis; (want die in 1>- trus kraclitig werkte tot het auoMel\'chan der betinijde- lli, die werkte nok krachtig in mij onder de heidenen) ; 9. en ala Jacobus en Cefat en Johaunes, die geacht waren pilaren te zijn, de genade die mij gegeven was bekenden , gaten zij mij en Harnabaa de rpffterAtTnd der gemeen- schap, opdat v\\\\* tot de hot- deuen en stf tot de bcsnij.

-ocr page 268-



		GALATItRS .

		lil.deuis lauden gaan; allren dat wij de armen zouden ge- denken, hetwelk ik mij ook lifinitrKi i_k-.\| heb Ie doen. II. Kn toen Petrus ie Autin- chif gekomen was, weder* stond ik hein in liet aans;e- xlgt, omdat hij Ie bestraffen 18.WM. Want eer sommigen van Jacobus gekomen «a< ren , At hij mede met de hei- denen ; maar toen zij geko- inen waren, onttrok hi) tich en scheidde xichzelven af, vreezende degenen die uit 13. de besnijdenis waren , > n ook de andere Joden veins den inet hein, alzoo dal ook Barnabas medeafgetrokken werd door hun veinzen. 11. Maar Als ik zag dat zij niet r�itt wandelden naar de maarheid dpa evangelies, zeide ik tot Petrus in aller tegenwoordigheid: Indien (ij die een Jood zijt caar heidemrhe wijze leeft en niet naar Joodaclie wijze, waarom noodzaakt gij de heidenen naar de JoodBche wijze te leven ? Ib. W\\i\' zijn van nature Jo- den, en niet zondaars uit de In. heidenen; doch wetende dat de nienirh niet geregtvaar- dlgd wordt uit de werken der wet, maar door het ge- loof van Jezua Christus, zoo hebben wij ook in Christin JettiB geloofd, op- dat wij zouden geregtvaar- digd worden uit het geloof van Christus en niet uit de werken der wet; daarom dat uit de werken der wet geen vleesch. zal geregtvaardigd I7-worden. Maar indien wij, die In Christus zoeken ge- regtvaardigd te worden, ook zelve zondaars bevonden worden, is dan ChriBius ren dienaar der zonde ? Pat zij 18. verre; want indien ik \'t geen ik afgebroken faeb wederom opbouw, zoo stel ik mijzel. 19,ven tot een overtreder. YVant		Ik beu door de wet der wet gestorven, opdat ik Gode .:<>. Irvt\'ii zoude. Ik ben met ChriBtUBgekruJBt;enikleef, dorh niet meer ik, maar Christus leeft in mij; en \'t f;een ik nu in het vleesch eef, dal leef ik door het ge- loof des Zoons Gods, die mij liefgehad heeft en zichzel- ven voor mij overgegeven -l. beeft. Ik doe de gcnadpGods niet teniet i want indien de regtvaardigbeid door de wet iB, zoo is dan CbristuB tever- geefa gestorven. HOOFDSTUK .1. 1. O gijuitsinnigeGalali^rB, wie heeft u betooverd, dat gij der waarheid niet zoudt gehoon aam zijn, denwel* ken Jezus Christus v-or de oogen tevoren geschilderd is geneest, onder u gekruist �. zijnde 7 Dit alleen wil ik van u leeren, hebt gij den Geest ontvangen uit de werken der wet of uit de prediking des 3.ge!oofB? Zijt gij i-M uitzin- nig? Daar gij met den Geest begonnen zijl, voleindigt cu 4.nu met het vleesch? Hebt gij zooveel tevergeefs gele< den? indien ook maar lever 5. geefs ! Die u dan den Geest verleen! en krachten onder u werkt, dort hij dat uit de werken der wet of uit de pre- 6.diking des geloofs ? gelfj kerwija Abraham Gode geloofd heeft, en het is hem tot regtvaar. 7.dighetd gerekend. Zoo verstaat gij dan, dat dege- nen die uit het geloof zijn ^.Abrahams kinderen zijn. En de Schrift tevoren ziende dat God de heidenen uit het ge- loof zoude regtvaardigen, heeft tevoren aan Abraham het evangelie verkondigd, leggende: In u zullen al de volkeren gezegend \'J.word en. Zoo dan die uit het geloof zljo worden gese-

-ocr page 269-




		GALAT gend wet den geloovigen li. Abraham. Want zoovelen «Is er uU de werken der wet xijn � die zijn onder den vloek; want er ia geschre- ven: Vervloekt is een iegelijk dienietblijf) inalhetgeen !jrrhrr. ven is in het boek der wet, om dat te doen. 1.En dat niemand door de wet geregtvaardigd wordt voor God, ia openbaar; want de re t vaardige zal uit f.het geloof leven, doch de wet is niet uit het ge- loof, inaar demenichdie deze diagen doet zal door dezelve leven. it. Christus heeft ons verlost van den vloek der wet, een vloek geworden lijnde vooi ons; want er is geschreven Vervloekt is een iegr< lijk die aan het hout I.hangt: opdat de zegening Abrahams tot de heidenen komen zoude in Christus Je- zus,«n opdat wij de belofte des Geestes verkrijgen zou- den door het geloof. >. Broeden, ik spreek naar den mensen: zelfseeus men- schen verbond dat beves- tigd Is doet niemand teniet, noch iemand doet daartoe. �. Nu zijn de beloftenissen lot Abraham en zijn zaad ge- sproken. Hij zegt niet: Kn den zaden, als van velen; maar als van l�n : B n u w e u zade, hetwelk is Christus. ^r.Kn dit zeg ik: Iih verbond dat tevoren van God beves- tizd is op Christus, wordt door de wet die na vierhon. derd en derlig jaren geko> men is niet krachteloos gemaakt om de beloflenis I. teniettedoen. Want indien de erfenis uit de wet is, zoo is ze niet meer uit de belof- tenls; maar God hepft se Abraham door de beloflenis genadig gegeven. K Waartoe is dan de wet 7	KRS I. 261 Zij Is om der overtredingen wil daarbij gesteld, totdat het zaad zoude gekomen zijn wien het beloofd was; en zij is door de engelen besteld in 20. de hand des middelaars. Kn de middelaar is niet midde- laar van ri�nen, maar God is 2i.edu. Is dan de wet tegen de beloftenissen Gods? Dat zij verre. Want indien er een wet gegevrn «are die mag- tig was lcvendteinaken, zoo zoude waarlijk de regtvaar- �.digheid uit de wet zijn: maar de Schrift heeft het alles on- der de zonde besloten, opdat de belofte uit het geloof van Jezus Christus den geloovi. gen zoude gegeven worden. 2:i. Doch eer het geloof kwam waren wij onder de wer in bewaring gesteld, en zijn besloten geweest tot op het geloof dat geopenbaard sou- 2l.de worden. Zoo dan, de wet is onzetuebt meesier geweest tot Christus, opdat wij uit het geloof zouden geregt- \'2h.vaardigd worden; maar nu het geloof gekomen is, zoo zijn wij niet meer onder den 86, tuchtmeestcr. Want gij zijt allen kinderen Gods door het geloof in Christus Je- "7. zus; want zoovelen als gij in Christus gedoopt zijt, hebt gij Christus aangedaan. 38\' Uaarin is noch Jood noch Griek, daarin is noch dienst» bare noch vrije, daarin ia geen man en vrouw; want gij allen zijt tf�n in Christus .*9.Jezus. K11 indien gij van Christus zijt, zoo zijt gij dan Abrahams geslacht, en naar de beloflenis erfgenamen. HOOFDSTUK 4. 1. Doch ik zeg, zoolangen tijd als de erfgenaam een kind is, zoo verschilt hij niets van een dienstknecht, hoewel hij een heer Is van \'i. alles; niasr bij is onder voogden en verzorgers, tot

-ocr page 270-



		GALATI�llS I.
		Ma

		Sraven en mij gegeven heb- en. Ben ik dan uw vijand geworden, u de waarheid 17. zeggende. Zij Ijveren niel regt over u, maar zij willen ons uit\'luiten, opdat gij over 1H. hen zoudt ijveren Doch in het goede altijd te ijveren ts goed, en niet alleen als ik bij \\\'J u tegenwoordig ben, mijne kinderkens, die ik wederom in arbeid ben te baren, loi- dat Christus reu gestnltein iimi krijge. Doch ik wilde dal Ik nu tegenwoordig bij u ware, en mijne stem HDRl veranderen; want ik ben in twijfel over u. 31, Zegt mij, gij die onder de wet wilt zijn, hoort gij de \'22. wet niet ? Want er is Be- schreven, dat Abrahnin twee runen had, On uit de dienst* maagd en «\'�en uit de vrije. .\'.;. Muur (i\'jir iii.\' uit de dienst- maagd was, is naar hel vlnesch geboren geweest; doch deze die uit de vrije was, door de beloften is. M. Hetwelk dingen zijn die een andere beduidiug hebben. Want dee xi.in de twee ver- bonden: bet c< in van den berg Siuai, tot dien»thaar- heid barende, hetwelk ia la.llagar; wani dit, namelijk llagar, is Smal, een berg in Ambie, en komt over�in mei Jeruzalem dat uu is, en dienstbaar is met bare kin- tt. deren. Maar Jeruzalem dat hoven ia, dal is vrij, hetwelk 7. ia ons aller moeder; want er is geschreven: Wees vrolijk, gij onvrucht- bare, die niet haart; breek uit en roep, gij die geen barensnood bebt; want de kinderen der eenzame zijn veel. meer dan dergene die den man h e e ft. -.S. Maar wij, broedere, ztjn kinderen der belofte, al lsaak was. Doch gelijker- wija toen die naar het vleeacn
		den tijd van dfn vader tevo- 3. ren gesteld. Alz�o wij ook toen wij kinderen waren, xoo «aren wij dienstbaar ge- maakt onder de eerste be t.ginselen der wereld; maai wanneer de volheid dee tijd* gekomen is , heeft God zti- nen Zoon uitgezonden , ge- worden uit een vrouw, ge- \'t. worden onderde wet, opdat hij degenen die onder de wel waren verlossen zoude, e» opdat wij de aanneming tot binderen verkrijgen zouden. (>. Kd overmits gij kinderen zijt, zoo heeft God den Geeat zijn* Zoons uitgezonden in ii»c harten die roept: Abba. 7. Vader! Zoo dan gij zijt niet meereen dienstknecht maar een zoon; en indien rij een zoon 7.nt , zoo eijt gij ook een erfgenaam Gods door Christus. 8, Maar toen daar gij God nietkendet, dlendet gij de- genen dfe van nalurt; geen t. goden zijn; en nu daar gij God ki-nt , ja veelmeer van God gekend zijl, hoe keert gij u weder-uu tot dexwakke en arme eerstr beginselen, welke icij wederom van voren 10. ann wilt dienen 7 Gij onder- houdt iIhkcii , en maanden, 11. en tijden, en jaren. Ik vrees voor u, dat ik eoma tever- geet\'s rhii u gearbeid beh. IJ. Weest gij als ik .want ook ik beu als gij: broeders, ik lild ii. Gij hebt mij geen mi i;4,gelijk gedaan; en gij weet i\'j;i ik u door zwakheid dee vleesches het evangelie de eerste maal verkondigd beh, 14. en mijne verzoeking die in mijn vleescb geirhieddt h<bt gij niet verarht noch ver foeid, maar gij naamt mij aan alseenen engel Gods, w l�.ala Christus Jezus. Welke wal dan uwe gelukach�ng? Want ik geef u getuigenis, dat gij, zoo het mogelijk wa. re, uwe oogen zoudt uitgp-

-ocr page 271-



		fc�tS .i. 363 IX Want gij zijl tol vrijheid geroepen, broeders; alleen fiebrnikt de vrijheid niet lot een oorzaak voor het vleesrh, maar dient elkander door de 14.liefde. Want de gehcele wet wordt in ��n woord vervuld, namrlijk in dU: Gij zult u- wen naaste liefhebben I-S. gel ijk uze I ve n. Maar in- dien gij elkander bijt en ver- slindt, ziet toe dat gij van rlk- ander niet verteerd wordt. IK. Kii ik zeg, wandelt door den Geest, en volbrengt de begeerlijkheid des vleeche 17.niet. Want het vlecscS be- geert tegen den Geest, en de Oecst tegen het vleesrh; en deze staan tegen elkander ii�it, alioo dat gij niet dort IS. hetgeen gij wildel. M»ar in- dien gij door den Geesi ge- leid wordt, zoo zijl gij niet l\'J. onder de wet. De werken des vleeechea nu zijn open- ii�jir: welke zijn overspel, hoererij, onreinigheid, on, 20. luchtigheid, afgoderij, ver- giftiging, vijandschappen, twisten, afgunstigbedei:, toorn, gekijf, tweed ragt, SI, ketterijen , nijd, moord , dronkenchappen, brasse rijen, en dergelijke; van de welke ik ti te voren xeg, ge- lijk ik ook tevoren gezegd heb, dat wie zulke dingen doen bet koningrijk Gods �i.niet zullen be�rven Maarde vrucht des Geestea is liefde , blijdschap, vrede, lankmoe- digheld, goedertierenheid , goedheid, geloof,Mchtinne� \'JTi.dlgheid, matigheid. Tegen dexoodanigen isde wet niet. 21. Haar wie van Christus zijn , hebben het vleescb gekruist met de bewegingen en be- l^.geerlijkheden. Indien wij door den Geest leven, zoo laat oua ook door den Geest wan- 2n.delen. Laat ons niet zijn zoe- kers van ijdele eer, elkander tergende, elkander benij- dende.
		GALAT! geboren «m» dengeen ver- volgde die nMr den geest gebnrtH twi, alz�� n<lt nu. til. Muur wat zegt de Schrift? Werp de dienst in a a g d uit en huren inon; " B 11 t i I e ;- i x i 11 II r t 11 1 �\' n « ( . maagd lal ([(ennini erven met den loon der 31.rijn. Zoo dnn broeder, wij lijn niet kinderen der dienst- maagd maar der vrije, HOOFDSTUK ft. 1. Slaat dan in de vrijheid met welke »n« Christus vrij. gemaakt beeft, en wordt niet wedemm met het juk <ler dienstbaarheid bevan- 2. gen. Zie, Ik Pauluszegu, zoo «ij u laat besnijden, dat Christus n niets nut ral zijn; li.en ik betuig wederom aan een iegelijk mensen die zich laat besnijden, dat hij een schuldenaar is de geheele t.wet te doen. (\'lirialua is u ijdel geworden, die door de wet geregtvaardigd wM< WOT- den: tij /ij\' an de genade .>. vervallen. Want wij ver. wachten door den Geest uit het freloof de hoop der regt- f>.* vaardigheid. Waut in Chris, tus Jezus beeft noch l>esnij- denis eenige kracht, noch voorhuid, maar het geloot\' door de liefde werkende. 7. Gijj liept W>1\| wie beeft u verhinderd der waarheid ge- . hoorrasm te lijn ? Hit ge- voelen is niet uit hem die u \'i.r.jcpt. Ken weinig zuurdee- tem verzuurt het gehecle Mt.deeg Ik vertrouw van u in den Heer, dat gij niets an- ders zult gevoelen; maar wie ii ontroert zal het oordeel dragen, wie hij ook zij. 11. Maar ik, broeders, indien Ik nog de besnijdenis predik, vviiiirnui word ik nog ver- volgd ? Zoo ia dan de ergernis li. des krui se» vernietigd. Och ofxij ook afgesneden wierden die ii onrustig maken.

-ocr page 272-



		GALATIFRS 6, l.l K/ll\'US 1.

		dan terwijl wij tijd hebben, laat ons goeddoen aan allen, luaar meest aan de huige- noolen des geloofa. . Ziet hoegrooten briefik u geschreven heb met mijne E.hand. Al degenen die een nchoou gelaat willen toonen naar het vleesch, die nood- zaken u besneden Ie worden , alleen opdat zij vanwege het kruis van Christus niet zou- t. den vervolgd worden. Want ook zij zelve die besneden worden houden de wet nfet, maar zij willen dat gij be- sneden wordt, opdat zij in uw vleesch roemen zouden. I.Maar het zij verre van mij dat ik zoude roemen andera dan in het kruis onzes Hee- ren Jezua Christus, door welken de wereld mij ge- kruisigd is en ik der wereld; i. want in Christus Jezus heeft noch besnijdenis eenlge kracht, noch voorhuid, maar i.een nieuw schepsel, Kn zon- velen als er naar dezen regel zullen wandelen, over de- zelve tal :i,in* vrede en barm- hartigheid,enover bet Isra�l f, Gods. Voorts niemand doe mij moeite aan; mant ik draag de lidteekenen des Herren Jezus tn mijn llgchaam. *. lie genade onzes Heeren Jezus Christus zij met uwen geest, broeders. Amen.
		HOOF08TVI «. 1. Broeders, indien ook een inenM\'h overvallen ware door cenige misdaad, «ij ilir gees- telijk zij\' , brengt den zooda- hik\'\' teregt met den geest der zachtmoedigheid; ziende op utelven . opdat ook gij \'J. niet verzocht wordt. Draagt elkanders lasten, en vervult ali�� de wet van Christus. 3, Want zoo iemand meent iels te zijn daar bij niets is, die bedrieg zichzelven in tijn 1. gemoed. Maar een iegelijk beproeve zijn elften werk; en alsdan zal bij aan zich- zelven alteen roem hebben, 6 en niet aan een ander; want een iegelijk zal zijn eigen pak dragen. 6. Kn wie onderwezen wordt in het woord deele mede van alle goederen dengene die 7. hem onderwijst. Dwaalt niet. God laat zich niet be- spotten. Want zoowat de uiensch zaait, dat zal hij 8. ook maaijen; want wie in zijn eigen vlcesch zaait zal uit het vleesch verderfenls maaijen, maar wie in den geest zaait zal uit den geest het eeuwige leven maaijen. \'i. Doch laat ons goeddoende niet vertragen . want te zij ner tijd zullen wij maaijen 10,100 wij niet verslappen. Koe

		DK BRIKK VAN DEJV APOSTKL PAULUS

		EFEZIERS.

		ii_n,HiKTrk i I ^God8 ^nan ^de heiligen die te HOOFDSTUK I. _Efe� _ttjn _en �_�h�_�UeII _in !. Paulus een apostel vanl 2. Christus Jezua: genade zij Jezus Christus i\'.oor den wil\' u en vrede van God onzen

-ocr page 273-

-ocr page 274-



		2fl(i GFEZI�RS .1.

		raiddelmuur des afschetdsels 15. verbroken hebbende, heeft hij de vijandschap in zijn vli-cki Ik tenietgemaakt, na- meltjk de wet der geboden lil inzettingen bettaande. opdat hij die twee in tichielveu tot ��nen nieawen menseh zoude scheppen, vrede ma- lfi.kende, en opdat bij die bel- den met God in ��n ligebaam zoude verzoenen door het kruis, de vijandschap aan hetzelve gedood hebbende. 17. Kii komende heeft bij door het evangelie vrede erkon- digd u die verre vtatfrt en IS.dien die nabij waren; want door hem bebbeu wij bei- den den toegang door ��nen Geest tot den Vader. r». Zoo zijt gij dan niet uief-r vreemdelingen en bijwonera, maar medeburgers der heili- gen en huisgenooten Gods, .\'II. gebouwd op het fundament der apostelen en proleten, waarvan Jezus Christus ia de 21.uiterste hoeksteen, op wei- ken bet gcheele gebouw, be- kwainelijk tesamengevoegd zijnde, opwaat tot een bei- ligen tempel in <leii Heer, 22. op welken ook gij iuedege- bouwd wordt tot een woou- stede Goda in den Geeat. HOOFDSTUK 3. 1. Om deze oorzank bn ik I\'hulus de gevangene van Christin» Jeiua voor u die 2. heidenen zijt: indien gij maar geboord hebt vau de bedeeling der genade Goda die mij gegeven ia aan u, :t.dat hij inij door opeuharing heeft bekendgemaakt de- ze verborgenheid, (gelijk ik met weinige woerden tevo- l. r.-n geschreven beb, waar- aau gij dit lezende kunt be- merken mijne wetenschap in deze verborgeuheid van 6. Christus), welke in andere eeuwen den kinderen der inenachen niet la bekeudge-
		3. saaittheid, onder dewelke ook wij allen eertijds ver- keerd hebben in de begeer- lijkheden onsen vleeoeb.es, doende den wil dea vleeschea en der gedachten > en wij waren van nature kinderen dea toorna gelijk ook de an- 4. deren; maar God, die rijk ia in barmhartigheid, heeft door zijne groote liefde waarmede bij o»a liefgehad ~i. heeft, ook toen wij dood waren door de misdaden, out levend gemaakt met Chria- tua, (uit genade zijt gij za- n,lig gewordeu), en beeft»»» medeopgewekt, en beeft om medegezet in den hemel in \',. Christus Jeina: opdat hij zoude betoonen in de toeko- mende eeuwen den uilne- meiitlen rijkdom zijner ge- uade, door de goedertiercu- heid over on» In Chri"tUR H,Jf>iua. Want uit genade zijl gij zalig geworden doorliet geloof, en dat niet uit u , het �.ia Gods gave; niet uit de werkeu, opdat niemand roe- lo.uie; want wij zijn ztfu maak- sel, geschapen In Chrlatua Jezua tot goede werken, welke God voorbereid beeft opdat wij in dezelve zouden wandelen. II. Daarom gedenkt, dat gij die eertijda heidenen waart in het vleeacb, en die voor- huid genaamd werdt van de- genen die genaamd zijn be- anijdenia in het vleesch die IS.wet handen geschiedt, dat gij in dien tijd waart ion derChriatua, vervreemd van het burgerschap lsraela en vreemdelingen van de ver- bonden der belofte, geeu hoon hebbende en zooder H.Goa in de wereld; maar nu in Cbriatua Jezus zijt gij, die eertijds verre waart, na- bij geworden door het bloed M.vmi Christus. Waut hit Is onie vrede, die date beide ��n gemaakt uer.ft, en den

-ocr page 275-



		Rits i. *97** de liefde geworteld en ge- IS.grond zijl; opdat gij ten- volle koudot begrijpen met al de beiligeu, welke de breedte en lengte en diepte 19.en hoogte lij , en bekeuueu de liefde van Chriatua die de kennis tebovengaat, opdat gij vervuld wordt tot al de volheid Gods. 30. Hem nu die magtig ia meer dan overv loed ig te doen boven alwat wij bidden of denken, naar de kracht \'Jl.die in ons werkt , hem rrg iA zij de heerlijkheid in de ge- meente door Christus .leuus, in alle geslachten, tot nlle eeuwigheid. Amen. HOOFDSTUK 4. 1. Zoo bid ik u dan, ik de gevangene in den Heer.daf gij wandelt waardiglijk der roeping met welke gij ge* 2. roepen zijt, met alle ool- moedigheid eu z»cbtntoedig- heid, mei lankmoedigheid, verdragende elkander iu ;�.liefde, u heiiaarut!geude te uehoudeu de eenigheld des Geestes door den baud des vredes. 4. f:*u ligchnam ia bet eu ��n* Geest, gelijkerwija gij ook geroepen iiji tot �ine 5. hoop uwer roeping; ��n Heer, ��n geloof, ��n doop; 6.��n God en Vader van al* len, die daar ia boven allen en door allen en in u allen; 7. maar aan elk van ons ia de genade gegeven naar de maat der gave vau Christus. 3. Daarom zegt hij: Ala hij opgevaren ia in de hoogte, beeft hij de gevangenis gevangen genomen, eo heeft deu menacben gaven 9.gegeven. Nu dit: Hij ia opgevaren, wat is \'t, dan dat bij ook eerst is nedergedaald, iu de benedeu- 10. ste deelen der aarde? Die nedergedaald ia, ia dezelfde
		BVI11 maakt, gelijk xe nu ia ge- openbaard aan xijne heilige apostelen en profeten door il. den Geest: namelijk .i.it de heidenen lijn medep\'rfgena- uien, en van \'t zelfde lig- chaam, en mededeelgeuoo* ten xijoer belofte in Chris- tua door het evangelie, 7. waarvan ik een dienaar ge- worden ben uuur de gave der genade Gods, die niij gegeven ia naar de werkiug �. zijner kracht. Mij den aller ininaie van al de heiligen ia deze genade gegeven, om onder de heidenen door bet evangelie te verkondigen Jni ounaspeurlijken rijk \'J.iloiii van Christus, en allen te verlichten, Hat ie mogen i-erstaan welke de gemeen- pchap der verborgenheid tij, die van atte epuwen verbor* gen fa geweest In God welke alle dingen geschapen heeft lil. door Jezus Christus, opdat nu door de gemeente bekend gemaakt worde aau de ovcr- heden eu de magten in den hemel de veelvuldige wija- ll.heid Gods, naar bel eeuwig voornemen dat hij gemaakt beeft in Cbriatua Jezua on- l.\\ m Heer, in denwelke wij hebben de vrijmoedigheid eu den toegang met ver- tronweu, door het geloof l\'t.aan hem. Daarom bid ik dat gij niet vertraagt iu mijne verdrukkingen voor u, \'t welk ia uwe heerlijk* , heid. M. Om deze oorzauk buig ik mijne knie�n tot den Vader unies llrt-rcn Jeiua Chria* \'\'.iub, uit welken al het ge- slacht in de hemelen en op de aarde genaamd wordt, 16. opdat hij u geve, naar den rijkdom zijner heerlijkheid, met kracht veraterkt te wor- den door xijne» Geeat in den �7. inwendigen meuacb, opdat Cbriatua door het geloof iu uwe harten wone, en gij in

-ocr page 276-



		268 KFEZI�KS 5.

		-:\\<. v.\'ii. Doch g� hebt Christus 2I.alto� niet geleerd, iudieu gij maar hem geboord hebt en door hem geleerd zijl. gelijk de waarheid in Jezus \'22.1a, tewettR dat gij zoudf af- leggen, aangaande den vo- rigen wandel, den ouden memtch die verdorven wordt door de begeerlijkheden der 23.verleiding, en dat gij zoudt vernieuwd worden in deu 24.geeat uwi gemoeda en den nieuwen menach aandoen, die naar God geschapen is in ware regtvaardigheid en heiligheid. 25, Daarom legt af de leugen , en apreekt de waarheid een iegelijk met zijnen naaste; want wij zijn elkanders le< 26 den. Wordt toornig en zou- digt niet; de zou ga niet on- 27. der over uwe tooruighrid, en geeft den duivel geen plaats. 28. Wie gestolen heeft stele niet meer, maar arbefde liever, werkende wat goed ia met de handen , opdat hij hebbe litedetedeeleu dengene die 29. nood heeft. Geen vuile rede gu uit uwen mond, maarzoo er eenige goede rede ia lot nuttige stichting, opdat zij genade geve dien die te hoo- \'M), ren. K11 bedroeft den Hei- lig*n liet\'M (iods niet, door welken gij verzegeld sijt tot :tl.den dag der verlossing. Alle bitterheid en toornigbeid en gramschap en geroep en Ian tering tij van u geweerd, ;i2.mel alle boosheid; maar zijt jegens elkander goederlie- ren, barmhartig, vergevende elkander, gelijkerwijs ook God in Christus ulieden ver- geven heeft. HOOFDSTUK ft. I. Zijt dan navolgers Gods, 3.all geliefde kinderen; en wandelt in de liefde, gehj- kerwijs ook Christus ons liefgehad heeft en zfcbtel- ven voor ons heeft overgege-
		nok die opgevaren is ver boven al <te hemelen, op- dat bij alle dingen vervullen zoude. II. Ka deie heeft gegeven niiiiiiii<i\'ri tot apostelen, en «iimiiiiijHi tot profeten, en sommigen tot evangeliaten, en torn ml gen tot herderten I -. leeraars , tot de volmaking der heiligen tot het werk der bediening, tot opuou- wing des ligrhaains van 13.Christus, totdat wij allen /.uilen komen tot de eenig- heid den geloofs en der ken- nia van den Zoon Gods, tot een vnlkoiueu man, tot de maat van de grootte der vol- 14. beid van Chrit\'us; opdat wij uiet meer kiuderen inu- deu lijn, die ala de vloed bewogen en oiugevoerd wor- deu met allen wind der leer. door de bedriegerij der mentenen, door arglistig- beld om listig tot dwaling 15.te brengen, maar de waar- beid betrachtende in liefde, alleiina zouden opwassen in hem die het hoofd is, mimi\' id.lijk Cbriatut. uit welken hel geheele ligchaam, bekwa- roelijk tetamengevoegd en tezamen vaut gemaakt lijnde door alle vocgeelen der toe* breogiug, naar de werking van ieder deel in tijne maat. den waadom des ligchaatna bekomt, tot opbouwing van tiehzelf in de liefde. 17. Ik zeg dan dit en betuig bet in den Heer, dat gij niet meer wandelt gelijk alt de andere heidenen wandelen in de ijdelheid huns ge IN.moedt, verduMerd in het verstand, vervreemd zijnde van het leven Gods, door de onwetendheid die in ben it, door de verharding hu.ua 19. harten: welke ongevoelig �ewordeu zijnde, zichzelve ebben overgegeven tot un- tuchtigheid, om alle onrei- uigbeid begeer)* te bedrij.

-ocr page 277-



		EFEZ1�HS 5. 269

		ven lot ecu offerande en een slagtoffer, (iii.lt> tot iTii«cl- riekenden reuk. :. Mwr Uur hoererij en alle onrein jgheid of gierigheid onder u ook niet genaamd worden, gelijkerwfje het den 1.heiligen betaamt; noch on- eerbaarheid, noch zot ge- klap, ol\' gekkernij, welke niet betaiuen, maar veel- i>. meer dankzegging. Want dit weet gij, dat geen hoereer- der, ol onreine, of vieriK- aard, die een afgodendie- naar is, erfenis heeft in het koningrijk van Chrisma en f\', van God. Dat u niemand verleide tnet ijdele woorden; want om deze dingen komt de toorn Gods over de kinde- ren der ongehoorzaamheid. 7.Zoo zijt dan hunne medege S.nooten niet. Want gij waart eertijds duisternis, maar nu zijt gij licht in den Heer: wandelt als kinderen des \'J.lichts, (want de vrucht des Geestea is in alle goedheid en regtvaardigheid en waar- *li. heid), beproevende wat den** 11. Heer wefbehagelijk zij; en hebt geen gemeenscha)) mei de onvruchtbare werken der duiaternia, nia»r bestraft ze l\'.ook veeleer. Want hetgeen heimelijk van hen geschiedt is schandelijk ook te zeggen. w. Haar al deze dingen van het licht bestraft zijnde worden openbaar; waot alwat opeu- H.baar maakt is licht. Oaar- oin zegt hij: Ontwaak gij die slaapt en sta op uit de doo- den, en Christus zal over u lichten. la. Ziet dan hoe gij voorzigtig wandelt, niet ala onwljzen lti.uiitar als wijzen, den tijd mtkoopende.dewijldedagen 1/. booa zijn. Daarom zijt niet onverstandig, maar verstaat welke de wil des lleeren zij. l^s. En wordt niet dronken van wijn, waarin overdaad is, maar wordt vervuld met den		1\'J.Geest, sprekende onder eik- ander met psnlmeo en lof- zangen en geestelijke liede- kens, zingende en psalmen- de den Heer in uw hart, 2li.dankende altijd over alle dingen God en den Vader in den naam onzea Heeren Je- 21. zus Christus, elkander on- derdanlg zijnde in de vreeze Gods. Gij vrouwen, weeit uw eigen mannen onderdanig, \'2\'S.gelijk den lieer; want de inau is het hoofd der vrouw, gelijk ook Christus het hoofd der gemeente is; en hij is de behouder des lig- 2l.chaams. Daarom gelijk de gemeente Christus onder- danig is, alz�ri ook de vrou- wen haren eigen mannen in alles. E�, Gij mannen, hebt uwe ei. gene vrouwen Hef, gelijk ook Christus de gemeente lief- gehad heeft en zicbsetien voor haar heeft overgegeven. .ti.opdat hij ze heiligen zoude, kaar gereinigd hebbende uiei het bad des waters door bet 27.woord, opdat hij ze zicb- zelven heerlijk zoude voor- stellen, een gemeente die geen vlek of rimpel heeft of iets dergelijks, maar dat zij zoude heilig zijn en on- SM. bertspelijk. Alz�o zijn de mannen schuldig hunne el- gene vrouwen lieftehebbeu gelijk hunne eigene lig- chauien. Wie zijne eigene vrouw lieitir ei\'t, die heeft 29.zichzelven lief; want nie- niand heeft ooit zijn eigen vleescb gehaat, maar hij voedt het en onderhoudt het, gelijkerwijs ook de Fleer de 30. gemeente; want w ij zijn leden zijns ligchaams, vau zijn vleeach en van zijn lil.been. Daarom zal een mensen ztju vader en moeder verlaten en zal zijne vrouw aan* bange n.endietweezu 1-

		18

-ocr page 278-



		S/0 KFKZlJtHS 6.

		len mt een vleesch W.ft\'eir ii. Deze verborgenheid Il ijroot, doch ik zeg dit tiende op Christus en op de >. gemeente. Zoo dan ook gij� lieden elk in \'t bijzonder, een iegelijk hebbe sijn elften vrouw alz�� lief «Is zichxel- ven, en de Trouw »e dat zij dn man vreeze. HOOFDSTUK 0. 1. Gij kinderen, zijt uwen ouders gehoorzaam in den "-. Heer; want dat langt. Eer uwen vader en uwe moeder, (hetwelk het eer- ste gebod is met een belofte), 3.opdat het u wel ga en Hat ff ij l«iie leeft op t.aarde. Hu (rij va<lers. ver- wekt uwe kinderen niet tot toorn, maar voedt ze op in de Ipcrmt� en vermaning des Heeren. i. Gij dienstknechten, zijt gehoorzaam aan uwe heeren naar het vleesch, met vrees en beven, in eenvoudigheid uwa harten, gelijk als aan (�.Christus, niet naar oogen* dienst als menichenbeha< gers, maar ala dienstknech< ten van Christus, doende 7. den wil Gods van harte, die* nende inet goedwilligheid den Heer en niet de men ^s srben , wetende dat zoowat goed ecu iegelijk gedaan zal hebben, hij dat van den lieer zal ontvangen, hetzij dienstknecht hetzij vrije. 9. En gij heeren, doet het zelf. de bij hen, nalatende de drei- ging, als die weet dat ook uw eigen Heer in de he- *melen is, en dat* er geen aanneming dea persooni bij hem is. 10. Voorts mijne broeders, wordt krachtig in den Heer en in de sterkte zijner magt. M.Doet aiin de gehcele wapen. rusting Gods, opdat gij kunt staan tegen de listige omlei- 2 U\'. dingen des duivels; want wij I**	hebben den strijd niet tegeu vleesch en bloed, maar tr- gen de overheden, tegen de magten, tegen de geweld. hebben der wereld, der duia- ternis dezer eeuw, tegen de geestelijke boosheden in de 13. lucht. Daarom neemt aan de geheele wapenrusting Gods. opdat gij kunt weder- staan in den hooien dag, en alles verrigt hebbende staan* 14.de blijven. Staat dan uwe lende omgord hebbende inet de waarheid, en aangedaan hebbende het boritwapen der l�.geregtigheid, en de voeten geschoeid hebbende met be- reulheid van het evangelie 16. dea vredes; bovenal aangr- nomen hebbende het schild de" geloofs, inet hetwelk gij al de vurige pijlen des boo- zen zult kunnen uitblus. l/.Bchen. En neemt den helm der zaligheid, en het zwaard dea Geestes, \'t welk is Gods 18.woord; met alle biddingen rmeeking biddende te allen tijde in den geest, en daar. toe wakende met alle gedu- rijtbeid en smeek ing voor al 19.de heiligen, en voor mij, op- dat mij het woord gegeven worde bij het openen mijns inonds, met vrijmoedigheid om de verborgenheid des evangelies bekendtemaken, 30. waarom ik een gezant ben in een keten; opdat ik in \'t zelve vrijmoedig mag spre- ken gelijk mij betaamt te spreken. 31. Kn opdat ook gij moogt weten \'t geen mij aangaat en wat ik doe, dat alles zal u Tychicus, de geliefde broeder en getrouwe die- naar in den Heer, bekend* maken; denwelken ik te dien einde tot u gezonden heb, opdat gij onze zaken zoudt weten en hij uwe har- ten zoude vertroosten. Vrede zij den broederpn en liefde met geloof, van

-ocr page 279-

KIMPPENZKIS 1.

God den Vader en den Heerl

21. Jezus Christus. De genade I

tij met al degenen die onxen |

Fleer Jezus Christus lief-
hebhen in on verderfelijk\'
heid. Amen.

DB BBIEK VAN DEN APOSTEL PAULUS

FILIP PENZEN.

dat gij beproeft de dingen
�it daarvan verschillen, op-
dat gij npregt zijt en zonder
aanstoot te geven, toL den

U.dag van Christus, vervuld
met vruchten der geregtig
heid die door Jezus Christus
zijn, tot heerlijkheid en
prijs van God.

12. En ik wil dat gij weel,
broeders, dat hetgeen aan
mij >* geschied meer tot be-
vonlerins des evangelies ge-

13.komen is: alzoo dat mijne
banden in Christus openbaar
geworden zijn in \'t gansene
regthuis en aan nlle *nde-

II. ren, en dat. het ineeremfrW
der broederen in den lieer,
door mijne banden vertrou-
wen gekregen hebbende,
overvloediger het woord on-

16, bevreesd durft spreken. Som-
migen prediken ook wei
Christus door nijd en twist,
maar sommigen ook door

16. goedwilligheid; gene ver-
kondigen wel Christus uit
twisting niet zuiver, mee-
nende aan mijne banden
verdrukking toetebrengen;

17.doch deze uit liefde, dewijl
zij weten dat ik tot verant-
woording des evangelies ge-

18.zet ben. Wat dan? Nogtans
wordt Christus op allerlei
wijs, hetzij onder een i!ek-
sel hetzij in waarheid, ver-
kondigd, en daarin verblijd
Ik mij, ja ik zal mij ook ver*
18*

HOOFDSTUK t.
I\'aulus en Timothetls,
van

die

Christus, aan al de heiligen
in Christus Jezus die te F1-
lippi rijn met de opzieners

2.en diakenen: genade zij u
en vrede van God onzen
Vader en den Heer Jezus
Christus.

3. Ik dank mijnen God zoo-
dikwijls als ik uwer gc-

l.denk, (altijd in al mijn ge-
bed voor u allen met b»ljd-

�. schap \'t gebed doende), over
uwe gemeenschap aan het
evangelie, van den eersten

fi.dag ai\' tot nu toe: dit ver-
trouwende, dat hij die in u
een goed werk begonnen
heeft, dat voleindigen zal
tot op den dag van Jezus

/.Christus; gelijk het bij mij
regt is dat ik van u allen dit

Kevoel, omdat ik in mijn
art houd dat gij, belde in
mijne buiden en in mijne
verantwoording en beveiti-
ging des evangelies, gij
«Hen xctj ik mijner genads
«�mededeelachtig zijt. Want
God is mijn getuige, hoe-
zeer ik begeerig ben naar n
allen met innerlijke bewe-
gingen van Jezus Christus.
\'�� Kn \'Ui bid ik God, dat uwe
liefde nog meer en meer
overvloedig worde in erken-
m.teim en alle gevoelen, op-

-ocr page 280-



		273 FIL1PPE1 19.blijden; want ik weet dat dit mij ter zaligheid gedijen xal door uw gebed en toe- h ren ging des Geesten van �JK.Jezus Christus, volgens mijne ernstige verwachting en hoop. dat ik in Keen zaak tal beschaamd worden, maar dat fn alle vrijmoedig- heid, sf lijk «ltijd alsno ook nu, Christus zal grootge- maakt worden in mijn lijc- chaaiu, hetzij door liet leven il. hetzij door den dood. Want het leven is mij Christus, en het sterven is mij gewin, 22. Maar te leven in het vleesch, of dit mij oorbaar /ij, pn wat ik verkiezen zal, weet ik niet. 33. Want ik word van deze twee gedrongen, hebbende be- geerte om ontbonden te wor- den en met Christus te zijn, want dai jg zeer ver het Jl. beste; maar in bet vleescb te blijven is noodiger om ii, uwentwil. Kn dit vertrouw en weet ik. dat ik zal blijven en met u allen xhI verblijven tot uwe bevordt-ring en blijd- \'J6. schap des geloofs. opdat uw roem in Christus Jezus over- vIoed.� xij aan mij, door mijne tegenwoordigheid we- derom bij u. \'.\'?� Alleen wandelt WB»rdig- lijk het evangelie van Chris tus, opdat \'t xij ik kom en u t�e, \'t xij ik afwezig ben, ik van uwe zaken mag boo- ren, dat gij staat in ��nen geest, met ��n gemoed ge- zanienlijk strijdende door het geloof des evangelies, -S.en dat gij in geen ding ver- schrikt wordt van degenen die tegenstaan: hetwelk hun wel een bewijs is des ver* derfs, maar � der zaligheid, .\'\'.\'. en dat van God; want u is uit genade gegeven in de zaak van Christus, niet al* leen in hem te gelooven maar ook voor hem te 1�- 30. den, denielfden strijd heb* bende, hoedanigen gij In
		mij gezien hebt en nu in mij hoort. HOOFDSTUK ». Indien er dan eenige ver* t roost ing is in Christus, in- dien er eenige troost ia der liefde, indien er eenige ge- meenschap is des Geentes, indien er eenige innerlijke bewegingen en ontfermin* \'2. gen zijn, zoo vervult mijne blijdschap, dat gij moogt eensgezind zijn, dezelfde liefde hebbende, van ��n gemoed e» van ��n gevoelen 9. zijnde. Doet geen ding door twistiug ol\' ijdele eer, maar door ootmoedigbeiil achte de ��n den ander uituemen* 4. der dan zichxelven. Een ie- gelijk zie niet op het zijne, maar een iegelijk >�c ook op i. \'t geen der anderen is. Want dat gevoelen zij in u \'t welk ook in Christus Jezus was, (i. die in de gestaltenis Gods zijnde geen roof geacht heeft 7. Gode evengel Ijk te xijn, maar heeft zichxelven vernietigd, de gestaltenis eena dienst - knechts aangenomen heb- bende, en is den mentenen 5. gelijk geworden; en in ge* d aan te gevonden als een mensch, heeft hij zichxelven vernederd, gehoorzaam ge- worden zijnde tot den dood , ja den dood des kruisei. \'.\'. Daarom beeft God hem ook uitermate verhoogd, en heeft hem een naam gegeven welke 10.boven tillen naam is, opdat In den naam van Jezus zich zoude buigen alle knie derge* nen die in den hemel en die op de aarde en die onder de 11. aarde zijn, en alle tong zou- de belijden dat Jezus Chris* tus de lieer ie tot heerlijk* heid Gods des Vaders. 12. Alzoo dan mijne geliefden , gelijk gij altijd gehoorzaam geweest xijt, niet als in mijne tegenwoordigheid al* leen, maar veelmeer nu In

-ocr page 281-



		IN9E8N 3. S73 rig was naar u allen, en zeer beangst was, omdat gij ge- hoord hadt dat hij krank 37.was. En hij is ook krank geweest tot nabij den dood; maar God heeft zich zijner ontfermd, en niet alleen ztj- ner mair ook mijner, opdat ik niet droefheid op droef- \'2S.heid zoude bebben. Zoo heb ik dan hem te spoediger ge- zonden, opdat gij hem zieu- de wederom u zoudt verbllj- deu, en ik te minder droevig 09. zoude zijn. Ontvangt hem dan in den Beer met alle blijdschap, en houdt dezul- 30, ken in waarde ; want om het werk van Christus WH bij tot nabij den dood gekomen , �i-u leven niet achtende, op- dat bij het gebrek uwer be- diening aan mij vervullen zoude. HOOFDSTUK S. 1. Voort» mijne broeders, verblijdt u in den neer. Dezelfde dingen aan u te schrijven is mij niet ver drietig, en het is u zeker. ../.iet op de honden, ziet op de kwade arbeiders, ziet op S.de versnijding. Want w{f ziju de besnijding, wij die God in den Geest dienen, en in Christus Jezus roe- meu, en niet in het vleesrh 4.betrouwen: hoewel ik heb dat ik ook in het vleescli betrouwen mogt. Indieu ie- mand anders meent te be- trouwen in het vleesch, ik 5. nog meer, besneden teu achtsten dage, uit bet ge. slacht Isra�li, van den stam Benjamin, eeu Hebre�r uit de Hebrecrs, naar de wet 6. een farlie�r, naar den ijver een vervolger der gemeente, naar de regtvaardigheid die in de wet is zijnde onberin* 7. pel�jk. Maar \'t geeu mij gewin was, Jat heb ik om Christus wil schade geacht. S.Ja gewis, ik aebt ook alle
		FTLIPPE mijn afwexe ii, werkt uwe eigeue zaligheid met vreet IK. en beren; want het is God die in u werkt beide het wil- len en het werken, naar tijn 11. welbehagen. Doet alle nin- gen zonder murmureren en 16. tegenspreken, opdat gij moogt onberispelijk en op- regt zijn, kinderen Gods zijnde, onstraffelijk in \'t midden van een krom en verdraaid geslacht, onder welke gij schijnt als lichten I8.lv de wereld, hun voorhou- deude het woord des levens, mij tot een roem tegen den dag van Christus, dat ik niet tevergeefs heb geloopen noch 17. tevergeefs gearbeid. Ja in- dien ik ook tot een drank- offer geoft\'erd word over de offerande en bediening u"i gelooft, zoo verblijd ik mij en verblijd mij met u allen: IS.en om datzelfde verblijdt gij u ��k en verblijdt u ook met mij. 19. �d ik hoop In den Heer Jezus, Titnothe�s haast totu te zenden, opdat ik ��k wei- gemoed mag zijn als ik uwe zaken zal verstaan hebben. 20. Want ik heb niemand die evenzoo gemoed is, dewelke opregtelijkuwe zaken zal be- 21.zorgen; want /ij zoeken al- len het hunne, niet \'t geen :\'.\'.. vitn Christus Jezus is. Ku gij weet zijne beproeving, dat hij ala een kind ju.....i vader, met mij gediend heeft ~i. in het evangelie. Ik hoop dan wel dezen van stoude aan te zeuden, zoohaait als ik in mijne zaken zal voor- 2-1. zien hebben; doch ik ver- trouw in den Heer, dat ik ook zelf haast tot u komen SS.wl, Maar ik heb noodig ge- acht tot u te zenden Epafro- ditus. ulijnen broeder en medearbeider eu raedestrij- der, en uwen afgesondeue en bedienaar mijner nood- -\'>. drut\'i, dewijl bij zeer begee-

-ocr page 282-



		FIMPPENZKN 4.
		-7\'


		ditikcpa schade te zijn om dr nituemeudheid der kennis van Christus Jezus mijnen Heer, om wiens wil ik al tlie dingen acbade gerekend heb, en acht die drek te lijn, opdat ik Christus nioge \'J. gewinnen, en in hem be- vornlen worde niet hebbende mijne regtvaardigheid die uit de wet ia, maar die door \'t geloof van Christus is, nameliik de regt vaardigheid dia uit God ia door het ge- In. loof; opdat ik hem keune, en de kracht zijner opsta n- ding, en de gemeenschap cijns tijdens, zijnen dood II.gelijkvormig wordende: of ik soms moge kumen tot de wederopstanding der doo- t\'J.den. Niet dat ik het aireede gekregen heb of aireede vol- maakt ben ; maar ik jaag < r uaar of ik bet ook grijpen inogt, waartoe ik van Chris. tus Jezus ook gegrepen ben. 13. Broedera, ik acht niet dat ik zelf het gegrepen heb; 14. maareen ding doe ik, verge- tende \'t geeu achter is, en strekkende mij tot hetgeen v��r is, j.tnt,\' ik naar het wit tut den prijs der roeping Gods die van boven is in li.Cbriatua Jezus. Zoovelen dan als wij volmaakt zijn, laat ons dit gevoelen; en indien gij iets andera ge- voelt, ook dat zal God u l�.openbaren. Doch waar wij toe gekomen zijn, laat ons daarin naar denzelfdeu regel waudelen, laat oua hetze!f. de gevoelen. IJ. Weeat mede mijne navol* gers, broedera, eu merkt op degenen die alz�� wandelen gelijk gij ous tot een voor- 15. beeld hebt. Want velen wandelen ander», van de- welke Ik u dikwijls gezegd heb en uu ook weeneude zeg, dat ze vijanden des kruitea van Christus zijn: 19. welker einde is het verderf.		welker God ia de buik, en welker heerlijkheid la lu hunne schande, dewelke aardsche dingen bedenken. D, Maar �nze wandel is in de hemelen, waaruit wij ook den Zaligmaker verwachten, nam f tijk den Heer Jezus 21.Christus, die ons vernederd ligchaam veranderen zat, opdat hetzelve gelijkvormig worde aan zijn heerlijk lig- ehaam, naar de werking waardoor hij ook alle dln- gen zichzetven kau outler- werpen. HOOFDSTUK 4. 1. Zoo dan mijne geliefde en zeer gewentchte broeders, mijne blijdschap eu kroou, staat alz�� in den Heer, \'^.geliefden. Ik vermaan E110- dia en ik vermaan Synty- cb�, dat zij eensgezind ziju 3.in den Heer. Knik bid ook 11, gij mijn opregte medge- zel, wees deze rrauwen be- hulpzaam, die met mij ge- streden hebben iu het evaa- gelie, ook met Cleiuena en mijne andere medearbeiders, welker namen zijn in het boek dei levens. 4. Verblijdt u in den Heer altijd;wederom zeg Ik, ver- 5. blijdt u. Uwe bearheideu- heid zij allen menseden he- kend. De Heer ia nabij. t\'i. W eest in geen ding bezorgd, maar laat uwe begeerten iu alles door bidden en amee- ken, met dankzegging, be- 7-kend worden bij God; en de vrede Uods, die alle verst aud tebovengaat, zal uwe harten en uwe zinnen bewaren iu 8.Christus Jezus. Voorts broe- dera, alwat waarachtig is, alwat eerlijk ia, alwat regt- vaardig is, alwat rein is, alwat liefelijk is, alwat wel luidt, zoo er eeiiige deugd is en zoo er eenige lol\' fs, \'j. bedenkt dat. Hetgeen gij ook geleerd en ontvangen

-ocr page 283-

COJ.OSS1
en gehoord en iu mij ge-
ilen hebt, doet dat: en de
God des vredei zal met u
lijn.

in. En ik ben grootelljks »^er"
blijd geweest in den Heer,
dat gl) nu eenmaal wederom
verarakkerd tijt om aan mij
te gedenken; waaraan <ij
ook gedacht hebt, maar gij
hebt de gelegenheid niet ge-

tl.had. Niet dat ik dit leg van.
wege gebrek; waut ik heb
geleerd vergenoegd te zijn

12. in \'t geen ik ben; eu ik weet
vernederd te worden, Ik weet
ook overvloed te hebben; Al*
lezlna en in alles ben ik on*
derwezen, beide verzadigd
te lijn en houger te lijden,
beide overvloed te hebben en

13. gebrek te lijden. Ik vermag
alle dingen door Christus die

14.mij kracht geeft. Nogtans
hebt gij wrl gedaau dat gij
met mijne verdrukking ge-

l.i.iiieeusi\'iiiii gehad hebt. En
ook gij Filippenzen weet,
dat in het begin dea evange-
lies, toen ik van Macedoni�
vertrokken beu, geen ge-
meente mij iet* medegedeeld

�NZKN 1. S7-\'.

heeft tot rekeniug van uit-
gaaf en ontvangst, dan gij

16.alleen; want ook in Thessa-
lonica hebt gij mij eenmaal
en andermaal geionden tot

\\7.mijne nooddruft. Niet dat ik
de gave ioek, maar ik zoek
de vrucht die overvloedig U

is.tot uwe rekening. Haar ik
heb alles ontvangen, en ik
heb overvloed; ik ben ver-
vultl geworden &la ik van
�pafroditus ontvangen heb
wat van u gezonden wa$, alt
een weiriekenden reuk, eeu
aangename otl\'erande, flode

Itf.welbehagelijk. Doch mijn
Qod inl naar tijnen rijkdom
vervullen al uwe nooddruft,
in heerlijkheid door Christus

20. Jezus. Onten God nu en V*.
der zij de heerlijkheid in alle
eeuwigheid. Amen.

21. Groet alle heiligeu iu
Chriatua Jezus. U groeteu
de broedera die met mij tiju.

22. Al de heiligen groeten u, en
meest die van het huia des
keizers lijn.

23. De genade onsei Eieereu
Jezui Christus lij met u si
len. Amen.

DE BRIEF VAN DEN APOSTEL PAULUS

1)K

COLOSSENZEN.

E N Z E R.

3. Wij danken den God eu
Vader onzea Ueeran Jetu*
Christus, altijd voor u bid-

4.dende; aUoo wij van uw ge
loof in Christus Jeius ge-
boord hebben, eu van de
liefde die gij hebt tot alle

.\'i.heiligeu, om de hoop die u
weggeleid is in de hemelen ,
van welke gij tevoren g*-
hoord hebl door het woord

HOOFDSTUK I.

1. Paulus een apostel van Je.
zus Christus door den «ril
Uoda en Tlmotheue de broe-

3, der aan de heilige en geloo-
vige broedereu in Christus
die te Colosse itjn: genade
slj u en vrede van God ooien
Vader eu deu Heer Jr/us
Christus.

-ocr page 284-



		27« COLOSSENZEN 1.

		«Ier waarheid, namelijk dea (^.evangelies; hetwelk tot u Sekmncn ii, gelijk ook in e geheela wereld; en het brengt vrachten voort, ge- lijk ook onder u, van dien .1** af dat gij n-i gehoord hebt en de genade Gods in 7.waarheid bekend hebt: re- lijk rij ook geleerd hebt van Kparras onzen geliefden ine. dedieoetknecht, dewelke een getrouw dienaar van Chria. S.tus la voor u, die ona ook verklaard heeft uwe liefde in den Oeeat. 9. Waarom ook wij, van dien da< af dat wij hei gehoord hebben, niet ophouden voor u te bidden en te begeeren , dat gij moogt vervuld wor- den met de kennia van rij nen wil, in alle wljaheid en 10. geentelijk veratand, opdat «ij moogt wandelen waar diglijk den Heer tot alle be- hatelijkheid, in alle xoede werken vrucht dragende, en wasaende in de kennis Gods: 11. met alle kracht bekrachtigt! zijnde, naar de sterkte zlj- ner heerlijkheid, tot alle lijdzaamheid en lankmoe* dlgheid. met blijdschap; 12. dankende dei) Vader, die ona bekwaam gemaakt heeft om Aeeltehcbben ia de erve 13. der heiligen in het licht; die ona getrokken heeft uit de roagt der duiaternia, en oven genet heeft in het koningrijk vanden Zoon zijner llei\'Je, 14. in denwelke wij de verloa* alng hebben doonijn bloed, namelijk de vergeving der 15,tonden; dewelke bet beeld ia dea onzieulijken Goda, de eerstgeborene aller creature. IC. Want door hem zijn alle dia- gen geacbapen die in de he- meleu eu die op de aarde iljn, die zienlijk en die ou- zienlljk zijn, hetzij troonen, hetzij heerschappijen, hetzij overheden, hetzij magten; alle dingen zijn door hem		17. en tot hem geschapen; en hij is v��r alle dingen, eu alledingen bestaan tezameu IS. door hem, en hij ia het hoofd dea llgchaama , namelijk der gemeente, hij die het begin is, de eeratgeborene uit de dooden, opdat hij in allen 19.de eerste zoude zijn. Want bet ii des Vader» weibeha* gen geweeat, dat in hem al 20.de volheid woneu zoude, en dat bij door hem, vrede ge- maAkt hebbende door het bloed zijns kruiaea, door hem Mfa ik alle dingen ver zoeuenzoude tot tichzelven , hetzij de dingeu die op de aarde, hetzij de dingen die ia de hemelen zijn. 21. En hij heeft u die eertijda vervreemd waart, en vijan- den door het verstand In de booxe werken, nu ook ver- 22.zoend in het ligchaam zijns vleescb.es door den dood. op- dat hij u heilig en onberia. pel ijk en oobeatrail\'elijk v��r 23.stch zoude stellen: indien gij maar blijft in \'t geloof gefundeerd en vast, en niet bewogen wordt van de hope dea evangeliea dat gij ge- hoonl hebt, hetwelk gepre- dikt ia onder al de creature die onder den hemel ia; van \'t welk ik 1\'aulua een dle- 21.naar geworden ben; die mij nu verblijd in mijn lijdeu voor u, en vervul in mijn vleeach de overblijfselen der verdrukkingen van Chriatua voor zijn ligchaam, \'t welk 2.\'t.is de gemeente; welker die- naar ik geworden ben naar de bedeeling Goda, die mij gegeven ia aan u om te ver- 2ti vullen het woord Qoda: n<>- ntelijk de verborgenheid, die verborgen ia geweeat van alle eeuwen en vao alle ge- alachten, maar nu geopen- baard ia aan zijne heiligen, 27. aan wie God heeft willen bekendmaken, welke zij de rijkdom der heerlijkheid de-

-ocr page 285-



		U�fiOSSENZEN !

		in hem woont al de volheid der Godheid ligchamelijk; 10. en gij zijt in hem volmaakt. die het Hoofd is van alle 11.overheid en magt; iu wei- ken gij ook besneden zijt met een besnijdenis die ion- dcr handen geschiedt, iu het uittrekken van het ligchaaui der xonden dea vleesches, door de besnijdenis van 13.Christus: zijnde met hem begraven in den doop, in welken gij ook met hem op- gewekt xijt door het geloof der werking Gods, die hem uit de dooden opgewekt 13.heeft. En hij beeft u. ala gij dood waart iu de misdaden en in de voorhuid uws vlee- aches, mede-levendgemaakt met hem, al uwe misdaden 14. u vergevende; uitgewisebt hebbende het handschrift dat tegen ons was, in inzet* tingen bestaande, \'t welk tey ik eenigerwijze tegen ons was, en beeft dat uit het midden weggenomen, het- xelve aan het kruis geuageld 10.hebbende; en de overheden eu de magten uitgetogen hebbende, heeft hij die in \'t openbaar tentoongesteld, en heeft door hetzelve over ben getriomfeerd. 16. Dat u dau niemand oor* deele In spijs of in drank, of in het stuk des feeatdaj/s of der nieuwemaan of der 17. sabbaten; welke zijn een schaduw der toekomende dingen, maar het ligchaam 18.1a van Christus. Dat dan niemand u nverheerache uaar zijnen wil in uederig- held en dienst der engelen, intredende iu \'t geen hij niet gexien beeft, tevergeefs op- geblatenzijndedoor het ver� 19. stand xijns vleesches, on het hoofd niet behoudeude, uit hetwelk het geheele llg- chaam, door de texanieu- voegseleu en teiaraenbin dingen voorxieu en tezaiueu-
		zer verborgenheid onder de heidenen, welke is Christus onder u, de hoop der heer* 2S.Ujkheld;denwelken wtf ver- kondigen , vermanende een iegelijk raensch en leerende ecu iegelijk niensch in alle wijsheid t opdat wij ecu lege- lijk mensen volmaakt iou- den stellen in Christus Jezus: .9.waartoe Ik ook arbeid, «trij- dende naar zijne werking die in mij werkt met kracht. HOOFDSTUK . 1. Want ik wil dat gij weet hoegrooten strijd ik voor u heb, en voor* degenen die te Laodic�a xijn, en zoovelen als er mijn aangexigt in het vleesch niet hebben gexien, 2. opdat hunne harten ver- troost mogen worden, en xij texamengevoegd xijn in de liefde, en dat tot allen rijk dom der volle verxekerdbeid des ver.it aads, tot kennis der verborgenheid van God en den Vader, en van Christus, Mu deuwelke al de schatten der wijsheid en der kennis 4. verborgen zijn. En dit zeg Ik opdat niet iemand u mis- lelde met beweegredenen die �">. een schiju hebben ; want hoewel ik met het vleesch van h ben, nogtans ben ik met den geest bij u, mij ver- lilijileo.it\' en xlende uwe goe- de orde en de vastheid uwa geloofs in Christus. tl. Oelljk gij dau Christus Je zus den Heer hebt aangeno men, wandelt alx�� in hem, 7. geworteld en opgebouwd in hem, en bevestigd in het geloof, L�t>hjktr" ij» gij ge- leerd zijt, overvloedig zijnde la liet celve met iiiuik�»-g- . giug. Ziet toe dat niemand u al" een roof vervoere door de filoaufle eu ijdele verlei- ding, naar de overlevering der mentenen, naar de eer ste beginselen der wereld, 9. eu niet naar Christus; waut

-ocr page 286-



		COLOSSENZEN s.

		mennen met zijne werken, 10. en aangedaan hebt den nieu- wen mensrh, die vernieuwd wordt tot kennis, naar het evenbeeld desgenen die hem 11. geschapen heeft; waarin niet is Griek en Jood, be- snijdenls en voorhuid, bar- baaren Seyth, dienstknecht en vrije, maar Christus is alles en in allen. 12. Zoo doet dan a:>n, als uit- verkorenen Gods, heiligen en beminden, de innerlijke bewegingen der barinhartig- hefd, goedertierenheid, oot- moedighuid, zachtmoedige lli.heid, lankmoedigheid: ver* dra\'gende elkander en verge- vende de ��n den ander, zoo iemand tegen iemand eenigt klagt heeft; gelijkerwijsals Christus u vergeven heeft, W.doet ook gij alzoo. En bo- ven dit alles, doe/ dan de liefde, dewelke is de baud 15.der volmaaktheid. En de vrede Gods heersene in uwe harten, tot welken gij ook geroepen zijt in ��n lig- chaaru; en weest dankbaar. lfi. Het woord van Christus wone rijkelijk iu u, in alle wijsheid ; leert en vermaant elkander met psalmen en lofzangen en geestelijke lie- dekens, zingende den Heer met aangenaamheid in uw 17.hart; en alwat gij doet met woorden of met werken, doet het alles in den naam des H eeren Jezus, dankende God en den Vader door hem. IS. Gij vrouwen, zijt uw eigen mannen onderdanig, gelijk het betaamt in den Heer. 19. Gij mannen, hebt uwe vrou- wen lief, en wordt niet ver- 20. bltterd tegen haar. Gij kin- deren, zijt uteen ouders ge- hoorzaam iu alles, want dat is den Heer welbehagellih. 21. Gij vaders, tergt uwe kt nde- ren niet, opdat zij niet moe- 22.deloo» worden. Gij dlenst- knechteu, zljt In alles g«-
		Sevoegd zijnde, opwast met loddelijken wasdom. ln- dieo gij dan met Christus de eerate beginselen der we- reld zijt afgestorven, wat wordt ifij, alsof <ij in de wereld leef let, met inzet 21.tingen belast, namelijk. Raak niet, en smaak niet, 22.en roer ntet aan? welke dingen alle verderven door het gebruik, ingevoerd naar de geboden en leeringen der 2:t. menschen; dewelke wel hebben eene «Mijnrede van wijsheid in eigenwilligen godtAientt, en nederigheid. en i\'.i het ligcbaam met te sparen, dorh niet in eenige waarde zijn, maar tot verza> diging des vleesches. HOOFDSTUK il. 1. Indien gij dan met Chris. tus opgewekt zljt, zoo zoekt de dingen die boven zijn, waar Christus is zittende 2. aan de regterAaw/ Gods : be- denkt de dingen die boven zijn, niet die op de aarde .\'t.zijn. Wam gij zijt gestor. veu, en uw leven is met Christus verborgen in God: 4. wanneer w« Christus zal ge- openbaard zijn, die ons le- ven is , dan zult ook gij met hem geopenbaard worden in beerlijkheid. &. Doodt dan uwe leden die op de aarde zijn, namelijk hoererij, oureinigheid, schan- delijke beweging, kwade be- Seerlijkheid, en de gierig- eid, welke is afgoden dienst: fi.iiiii welke de toorn Gods komt over de kinderen der 7.ongehoorzaamheid; ia de- welke ook gij eertijds hebt gewandeld, toen gij in de* 8.zelve leefdet. Maar nu, legt ook gij dit alles af_F name- lijk gramschap, tooraigheid, kwaadheid, lastering, vuil. U. spreken uil uwen mond; liegt niet tegen elkander, dewijl gij uit grdaan hebt den ouden

-ocr page 287-



		COT.OSSENZEN 4.
		27!*


		hoorzaam nwen heeren naar bet vleeacu, niet met oogen- diensten als menschenbcha- gers, maar met eenvoudig\' beid des barteu, vreezende J:i.(iod. En al wat gij doet, doet dat van barte als den Heere en niet den men. 24. iclien, wetende dat gij van den Heer zult ontvangen de vergelding der erfenis; want gij dient den Heer Chrinrus. -.^rj.Maar wie onregt doet, die zal het onregt dragen dat bij gedaan beeft, en er ia geen aanuemlng des persoon». HOOFDSTUK 4. 1. Oij heeren, doet uwen dienstknechten regt en ge- lijk, wetende dat ook gijpen Heer hebt in de hemelen. 2. Houdt sterk aan in het ge- bed, en waakt in\'t zelve met \'^.dankzegging; biddende met- ��n ook voor ons, dat Ood ons de deur des woords opene, om te spreken de verborgen- heid van Christus, om welke 4.ik ook gebonden ben, opdat ik dezelve mag openbaren gelijk ik moet spreken. \'». Wandelt met wijsheid bij degenen die buiten zijn, den bekwamen tijd uitkoopende. (i-Uw woord zij altijd in aan* geuaamheid, met zout be- spreugd, opdat gij muogt weten hoe gij een iegelijk moet antwoorden. ". Al mijne zaken zal u be- kendmaken Tycbicus, de ge- liefde broeder en getrouwe dienaar en mededienstkuecht Mn den Heer, denwelken ik te dien einde tot u gezonden ueb, opdat hij uwe zaken wete en uwe harten vertrooa-
		9, te, met On�\'slraua den ge- trouwen en geliefden broe- der, dewelke uit de uwen is; zij sullen u alles bekend- maken wat hier is. 10. U groet Ariatarchua mijn medegevangene, en Marcus de neef van Barnabas, (aan- gaande welken gij bevelen ontvangen hebt; zoo hij tot 1 l.u komt, ontvangt hem), en Jezus gezegd Justus, welke uit de besnijdenis zijn: deze alleenzijn mijnt medearbei. ders in bet koningrijk God», die mij een vertroosting ge- 12. weest zijn. U groet Kuafras die uit de uwen is, een dienst- knecht van Christus altijd strijdende voor u in de gebe- den, opdat gij staan moogt volmaakt en volkomen in al 13. den wil Oods. Want ik geef hem getuigenis dat hij groo- ten ijver heeft over u en de- genen die in Laodic�a zijn en degenen die In Hierapolis H.ziju, I groet Lucas de me- dtcijniueester, de geliefde, en Oemas. 15, Groet de broederen die in Laodic�a zijn, en Nymfaa, en de gemeente die in ziju 16. buis ia. En wanneer dese zendbrief van u zal gelezeu zijn, maakt dat die ook iu de gemeente der Laodicen- zen gelezen worde, en dat ook gij dien lenst die uit La- 17.odic�a geschreven ia. En zegt aan Arcnipuus: Zie op de bediening die gij aangeno- ni\'m hebt in den \'lieer, dat gij die vervult. 18, De groetenis met mijne hand; Paulus. Gedenkt inij- i.e banden. De genade zij met u. Amen.

-ocr page 288-



		2S0 1 THESSALOMCENZEN 1, i.

		ilR EERSTE BRIEF VAN PEN APOSTEL PAULUS AA* DR THESSALONICENZEN.

		wij niet van noode hebben iets daarvan te sprekeu; 9. want zij zelve verkondigen van ons, hoedanigen ingaoy wij tot u hebben, en hoe gij tot God bekeerd zijt van de afgoden, om den levenden en waarachtigeu God te dic- lO.nen, en zijnen Zoon uit «te hemelen te verwachten, den- welken hij uit de dooden op- gewekt heeft, namelijk Jezus die ona verlost van den toe- komeoden toorn. HOOFDSTUK S. 1. Want gij weet zelve, broe- dera, onzen ingang tot u, dat die niet ijdel is geweeat; 3, maar hoewel wij tevoren geleden badden, en ook ons smaadheid aangedaan was, gelijk gij weet, te Filippi. zoo hebben wij no§tarnt vrij* moedigheid gebruikt in on- zen God, om het evangelie Goda tot u te spreken in 3.veel strijd. Want onze ver* �naning is niet geweest uit verleiding, noch uit ourei- nigheid, noch niet bedrog; 4. maar gelijk wij van God be- proefd zijn geweeat, dat ona het evangelie zoude toebe* trouwd worden, alz��spre* ken wij, niet als mensenen behagende, maar Gode die \'t. onze harten beproeft. Want wij hebben nooit met pluim strijkende woorden omgf- gaan, gelijk gij weet, nocb met eenig bedeksel vau gl*- 6. righeid. God ia getuige; noch zoekende eer uit menacbeu,
		HOOFDSTUK 1. 1. PuuUia en S�vanua en Ti- raothe�a aan de gemeente der Theaaalonicenzen, welke i» in God den Vader en den Heer Jezus Christus: genade zij u en vrede van God onzen Vader en den Heer Jezua Christus. 2. Wij danken God altijd over u uilen, uwer gedach- tikr zijnde in onze gebeden; 3. zonder ophouden gedenken* de bet werk uwa gelooft, en den arbeid der liefde , en de verdraagzaamheid der hoop op oneen Heer Jezus Chris- tua, voor onzen God en Va- 4.der; wetende, geliefde broe- dera, uwe verkiezing van God. 5. Want oua evangelie is on- der u niet alleen in woor- den geweeat, maar ook in \'kracht, en in den Heiligen Geest i en in vele verzekerd- beid, gelijk gij weet hoeda* nigen wij ouder u geweest fi. zijn oin uwentwil. en gij zijt onze navolgera geworden en des Heeren, het woord aan- genomen hebbende in vele verdrukking, met blijdschap ". des Heiligen Geestes, alzoo dat gij voorbeelden gewor- den zijt al den geloovigen in 8. Macedoni�¹ en Aehaje. Want van u ia het woord dos llee- ren ruchtbaar geworden niet alleen in MacedoTi>i-eiiAclia- je, maar ook in alle plaat- aen ia nw geloui\' dat gij op God hebt uitgegaan, zoodat

-ocr page 289-



		1 THBSSAL01 noch van u doch van ande- ren; hoewel wij u tot last koDden tij n als Christus /.Apostelen; maar wij zijn vriendelijk geweest in \'t midden van u. Gelijk als een voedster hare kinderen s. koestert, alz�� wij tot u xe,- genetten zijnde, hebbeu n gaarne willen mededeelen niet alleen het evangelie Gods, maar ook onze eijcene zielen, daarom dat �\'ij ons a. Het" geworden waart. Want «ii gedenkt, broeder», onze arbeid en moeite , want nacht en dag werkende, opdat wij niemand onder u zouden lastig iljn, hebben wij het evangelie Gods onder u ge- ld. predikt. Gy zijt getuigen en God, hoe heilig en regtvaar. iI�jC en onberispelijk wij u die geloott geweest zijn: II. «dijk gij weet, hoe wij een iegelijk vnn u, als eeu vader zijne kinderen, venuaanden l.\'.en vertroostten, en betuig- den dat gij zoudt wande> len waardiglijk Gnde, die u roept tot zijn koningrijk en heerlijkheid. 13. Daarom danken wij ook God zonder ophouden, dat Als gij het woord der predi- king Gods van on ontvan- gen hebt, gij dat aangeno- men hebt niet als der uu-r. schen woord, maar (gelijk het waarlijk is) ala Gods woord, dat ook werkt In u 11.die gelooft. Want gij, broe- ders, zijt navolger» gewor- den der gemeenten Gods die in Judca zijn in Christus Jezus; dewijl ook gij het- zelfde geleden hebt van uwe .. eigene medeburgers, gelijk ^lj-atszijvan de Joden; welke <>ok gedood hebben den Elrer Jezus en hunne eigene proi\'e* ten , en ons hebben vervolgd, en (in.ie niet behagen, eu allen ineuschen tegen zijn, Ii�.enon» verhinderen te spre- ken tot de heidenen, dat zij
		«ICENSSKN :i. 381 zalig mogten worden; opdat zij altijd hunne zonden ver- vullen zouden. En de toorn is over hen gekomen tot hrt einde. 17> Maar wij, broeders, van u beroofd geweest zijnde voor een kleine wijle tijds, naar het aang<iigt, niet naar het hart, hebben ons te over» vloediger benaarstigd om uw aaDgezigt te zien, met groot e 18. begeerte. Daarom hebben wij tot u willen komen (im- iners ik 1\'aulue) eenmaal en andermaal, maar de satan 19. heeft het* ons beier. Want welke ii onze hoop of blijd- sehap of kroon des roems ? Zijt Kil die ook niet, voor onzen ileer Jezus Christus \'20. in zijne toekomst ? Want gif zijt onze heerlijkheid en blijdschap HOOFDSTUK ». *1. Daarom tleze begeerte* niet** langer kunnende verdragen, nebben wij gaarne te Athene willen all��n gelaten wor- 2. den, en hebbeu gezonden Ti- motneti, onzen broeder, en Gods dienaar, en onzen me- dearbeider in het evangelie van Christus, om u te ver- sterken en u te vermanen 3. aangaande uw gelooi\', opdat niemand bewogen worde in deze verdrukkingen. want gij weet zelve dat wij hiertoe 4. gesteld zijn. Want ook toen wij bij u waren, voorzeiden wij u dat wij zouden verdrukt worden, gelijk ook geschied �.is, en gij weet het. DaArom ooit <lrse begeerte* niet langer kunnende verdragen, heb ik hem gezonden om uw geloof te verstaan, of niet roi»- ichlen de verzoeker u zoude verzocht hebben en onze »r- 6. beid ijdel zoude wezen. Maar ala TimotheUa nu van ulte- den tot ons gekomen waa, en ona de goede boodschap gebragt had van uw geloof

-ocr page 290-

-ocr page 291-



		1 TUKSSALONlCENZKN
		�;s:.


		wij die levend overgebleven zijn, tullen t ezaiue n met hen opgenomen worden in de wolken, den Heer iege- rnoet, in de lucht; en alzoo sullen wij altijd met den IS. Heer weien. Zoo dun ver- troost elkander met deze woorden. HOOFDSTUK .V 1. Maar vuii de tijden en de gelegenheden, broeden, hebt gij niet van noode dat men 2.u schrijve; want gij weet zelve zeer wel, dat de dag des Heeren alzti� zal komen gelijk een diefin den nacht. .1. Want wanneer zij zullen zeggen : Het is vrede en zon- der gevaar, dan zal een haastig verderf hen overko- men , gelijk de barensnood eene bevruchte vrouw, en zij zullen \'t geenszins ontvlie- i.iltii. Maar gij broeders, gij zijt niet in duisternis, dat u die dag als een dief zoude �. overvallen: gij zijt allen kinderen des lichts en kin- deren des dags, wij zijn niet des nachts noch der duister. fi.nis. Zoo laat ons dan niet slapen gelijk als de anderen , maar laat ons waken en 7.nuchteren zijn. Want wie slapen, slapen des nachts, en wie dronken zijn, zijn 8.dei nachts dronken; maar wij die des dags zijn, laat ons nuchlcren zijn, aange- daan hebbende bet borstwa. pen des geloofa en der liefde, en tof een helm de hoop der «. zaligheid. Want God heeft ons niet gesteld tot toom, maar tot verkrijging der ia. �ffheld door onzen Heer K\'.Jezut Christus, die voor ons gestorven ia, opdat wij,		\'t zij dat wij waken \'t zij dat wij »}apen, tezamen met LI.hem leven zouden. Daarom vermaant elkander, en Rticht delenden ander, gelijk gij ook doet. 12. Kn wij bidden u broeders, erkent degenen die onder u arbeiden en uwe voorstan* ders zijn in den Heer en u (3.vermanen, en acht ze zeer veel in liefde, om huns werks wil. Zijt vreedzaam 14.onder elkander. En wij biil- den u broeders, vermaant de ongeregelden, ven roost de kleinmoedtgen, onder- steunt de zwakken, ai.it lankmoedig jegens allen. 15. Ziet dat niemand kwaad voor kwaad iemand vergelde, maar jaagt altijd het goede na, zoo jegens elkander als Ifi.jegens allen. Verblijdt u al- 17. tijd. Bidt zonder ophouden. iS. Dankt God in allee; want dit is de wil Gods in Christus i9. Jeius over u. Bluscht den SO.Geest niet uit. Veracht de. Il.profeti�n niet. Beproeft alle dingen; behoudt het goede. (2. Onthoudt u van allen schijn !3.des kwaad. En de God des vredes zelf heilige u geheel en al, eu geheel uw opregte geest en ziel en ligchaain worde onberispelijk bewaard in de toekomst onzes Hee- M.ren Jezus Christus. Hij die u roept ie getrouw, die het ook doen zal. . Broeders, bidt voor ons. :6. Groet al de broedera met een 7.heiligen kus. Ik bezweer u- lieden bij den Heer, «lat de- ze zendbrief al den heiligen broederen gelezen worde. s. De genade ontes Heeren Jezua Christus zij met ulie- den. Amen.

-ocr page 292-



		284 i THESSALONICENZKN 1, 3.

		1)K TWKE�E BRIKF VAN DEN APOSTEL PAULUS AA* UK THESSALONICENZEN.

		neer hij zal gekomen zijn oin verheerlijkt ie worden in zijne heiligen, en wonder baar te worden in allen die gelooven (overtniia onze ge. tuigenie onder u ia geloofd geworden) in dien dag. 11. Waarom wij ook altijd bid- den voor u, dat onze God u waardig nchte der roeping, en vervutle al het welbeha- gen zijftr goedheid, en ht-t werk des geloofamet kracht. 1-. opdat de naam onzes Heereii Jeztia Christus verheerlijkt worde ia u , en gij in hein, naar de genade van onzen God en den lieer Jezus Christus. HOOFDSTUK t, 1. Kn wij bidden u broeder», bij de toekomst onzea Her- ren Jeztia Christus en om« J.ioevergmlering lot hem, dat gij niet haaatelijk bewogen wordt van veratand, ol\' ver achrikt, noch door geest, noch door woord, noch door zendbrief als vanonB#(urAir- rea, alsof de dag van Chris 3. tUB aanstaande ware. Dat u niemand verleide np«eniger lel vt-ija, want die kamt »<�\' tenzij dat eeret de afval ge* komen zij, en dat geopen* baard sij de mensen der son- -1. de, de zoon dea verderf, die zich tegenstelt en verbet] boven alwat God genaamd ui\'af H\'iii ge�erd wordt, »>- zoo dat hij in den tempc\' God* als een God zal zitten. ilchselven vertoonende dat
		HOOFDSTUK I. I. I\'aulua rn Silvnnua en Tntinihe�B hbii de gemeente der TheatHlutticenzer., wette in In God ooien Vader en den Meer Jezus Chrlstua: i. genade zij u en vrede van God nnzeo Vader en den Heer Jezus Christus. 3. W Ij moeten God altijd danken over u, broeder, triijk billijk is, omdat uw geloofteer wast, en Hat* de liefde van een iegelijk van u allen jegena elkander over l.vloedig wordt, alzoo dat wij zelve van u roemen In de gemeenten Gods, over uw lijdzaamheid en geloot\' In al uwe vervolgingen en ver- drukkingen die gij ver- .�.draagt; een bewija van Gods regtvaardig oordeel, opdat gij waardig geacht wordt het koningrijk Gods voor het. (t.welk gij ook lijat; alzoo het regl ia bij God, verdrukking te vergelden dengenen die u 7. verdrukken, en u die verdrukt wordt verkwikking met ons, iu de openbaring dea lleeren Jezus van den hemel met de M.engelen zijner kracht, met vlammend vuur wraak doen- de over degenen die God met kennen, en over degenen die het evangelie onzea lleeren Jeiua Christus niet gehoor- \'.t.zaatu zijn; dewelke «uilen tot atraf lijden het eeuwig verderf van het aangezigt dea Beeren en van de beer* 10. lijkhetd lijner aterkte. wan-

-ocr page 293-

-ocr page 294-

HEUS 1.

houdt hem niet als een vij.
and, maar vermaant hem als

16 een broeder. De Heer nu
des vredes zelf geve u vrede
altijd op allerlei wijs. De
Heer zij met u allen.

IJ. De «roetenis met mijne
hand: Paulus; hetwelk is een
teeken in lederen zendbrief:

Iti.alz�� schrijf ik. De genade
onzes Ilceren Jezus Chriatus
zij met u allen. Amen.

286 1 TIM01

gen bevelen en vermanen
wij door onzen Heer Jezus
Christus, dat zij met stil-
hrid werkende hun eigen

11.brood eten. Kn gij broeder*,
vertraagt niet in goedte-

I l.ilni\'ii. Maar indien iemand
on* woord, door dezen brief

feschreven, niet gehoorzaam
s, teekent dien, en ver
raeugt u niet met hem, op-
l&.dat bij beschaamd worde; en

DR KERSTE BRIEF VAN DEN APOSTEL PAULUS

TIM 0 TII E U S.

7.ijdelspreken; willende lee-
raars der wet zijn, niet ver-
staande noch wat zij zeggen
noch wat zij bevestigen.

S, Doch wij weten dat de wet
goed is, zooiemand die wet

9. tehjk gebruikt, en hij dil
weet, dat den regtvaardige
de wet niet is gezet, maar
den oogeregtigen en den
halsstarrige», den goddeloo.
zen en den zondaren, den
onhciligcn en denongodde-
1 ijk en, den vadermoorders
en den ntoedermonrJers, den
10. doodslagen, den hoereer
ders, dien die bij mannen
liegen, den mensebedieveu,
den lftugpnaars, den mein-
etdigen, en zoo er iets an-
ders tegen de gezonde leer
11.is, naar het evangelie
der heerlijkheid des zali-
gen Gods, dat mij toebe-
trouwd is,

12. I \'i ik dank hem die mij
bekrachtigd href , namelijk
Christus Jezus onzen Heer,
dat hij mij getrouw geacht
heeft, mij in de bediening

13. gesteld hebbende, die tevo-

HOOFDSTUK I.

1. I\'aulus een apostel van
Jezus Chriatus, naar het be-
vi\'1 van God onzen Zalig
maker, en den Heer Jezus
Christus die onze hope i\'s,

2. aan TJmothrlis mijnen op*
regten zoon in liet geloot\':
genade, barmhartigheid,
vede zij u van God onzen
Vader en Chrictus Jezus
onzen Heer.

>i. Gelijk ik u vermaand heb
dat gij te El\'eze zoudt bl*j-
ven , ais ik naar Macedoni�
reilde, to» vermaan ik het U
nog , opdat gij sonnuiicen be-
veelt geen andere leer te

4.1eereu, noch z\'ch te bege-
ven tot fabelen en oneindige
geelachtrekeningen, welke
meer fwistvragen voortbren-

frTi dan ttichting Guua die
n het geloof is; maar het
einde des gt-boda is liefde
uit een rein bart en uif een
goede conic\'entie en uit een
tl. ongeveinsd geloof; waarvan
sommigen afgeweken zijn-
t>, zien gewend hebben tot

-ocr page 295-



		I��S2.3. 287 3. beid en eerbaarheid. Want dat is goed en aangenaam voor God onzen Zaligmaker, 4. welke wil dat alle menechen zalig worden en tot kennis 5.der waarheid komen. Want er in �fia God, er is ook ��n Middelaar Goda en der inen- achen, de nienxcb Christus G.Jezus, die zichzelven gege- ven heeft tot een rantsoen voor allen, tyWjt> de getni- 7* geuit te zijner tija; waartoe ik gesteld ben een prediker en apostel, (ik zeg de waar- beid in Christus, ik lieg niet). een leeraar der heide - nen in geloof en waarheid. 8. Ik wil dan dar de mannen bidden in alle plaatsen, op heffende heilige handen, zonder toorn en twiating; 9.deagelijkB ook dat de vrou- wen in een eerbaar gewaad met schaamte en matigheid zichzelve versieren, niet in vlechtingen de� haan, of f"".l. uf paarlen, of koate- 10.lijkekleeding, maar (\'t welk de vrouwen betaamt die de godvruchtigheid belijden) 11. door goede werken. Keu vrouw late zich leeren In atilhcid, in alle onderdanig. 12. heidj doch ik laat de vrouw niet toe dat ze leere, nocb over den man heersctae, maar tril dat ze in stilheid 13.tij. Want Aitam I» eerst ge- 14. maakt, daarna Kva; en Adam is niet verleid geworden, maar de vrouw verleid zijn. de is in overtreding gefeest; 15.doch zij zal zalig worden in kinderen te baren, zoo zij blijft in treloof en liefde en heiligmaking met matig\' held.
		1 TIMOTI ren een jjnrfslasteraar was en een vervolger en een ver- drukker; maar mij ia barm- hartigheid geachied, dewijl ik het onwetend gedaan heb In mijne ongeloovigheid; 11.doch de genade onzes Hee- ren is zeer overvloedig ge- weest, met geloof en liefde 15.die in Christus Jezus is. Dit is een getrouw woord en al- le aanneming waardig, dat Chrittun Jezua in de wereld gekomen is om de zondaren zalfgtemaken, van welke ik I\'!.de voornaamste ben; maar daarom is mij barmhartig- beid geschied, opdat Jezua Christus in mij, die de voornaamste ben, al tijne lankmoedigheid zoude bp- toonen, tot een voorbeeld dergenen die in hem geloo. ven zullen ten eeuwigen le- 17.ven. Dea Koning nu der eeuwen, den onverderfelij- ken, den onzienlijken, den alleen wijzen God, /ij eer en heerlijkheid ia alle eeu- wigheid. Amen. IS. Dit gebod beveel ik u, mijn zoon Tim^the�s, dat gij naar de profeti�n die over u voorafgegaan zijn, in dezel* ve den goeden strijd strijdt, 19. houdende het geloof, en een goede conscientie; welke sommigen verstoot en heb- bende, in het geloof ichip- 20 breuk geleden hebben; on- d-=r welke 1b Hyinen�ua en alexander, die ik den satan overgegeven heb, opdat zij �ou-ien leeren niet meer te letteren. r.OOFDSTUK ». \'� Ik vermaan dan vooralle dingen, dat er gfdaan wor. den smeekingen, gebeden, voorbiddingen, dankz?ggin> gen voor alle menachen, 2.voor koningen en allen die in hoogheid zijn, opdat wij een gerust eu stil leven lei- den mogen in alle godzalig-

		HOOI\'DSTUK ». 1. Dit is een getrouw woord : zoo iemand tot het ambt eens upzieuers lust beeft, die begeert een treffelijk werk. 2. Een opziener dan moet onbe- rispelijk zijn, ��ner vrouwe 19* �

-ocr page 296-



		283 1 man, waktrrr, inatig, eer- baar, herbergzaam, be- \'s.kwfiHiii om te !\'")]; niet geneigd tot den wiju, geen «mijter, Reen vuil(i;ewinzoe- ker, maar bescheiden, geen 4.vechter, niet geldgierig; die zijn eigen buis w.-l regeert, tijnr kinderen in onderda- mgheid houdende met alle -\'<.atemmigheid; (want zoo ie- mand aijn eigen hui» niet weet te regeren , hoe zal hij voor de gemeente Gods zorg- ti.dragen?) geen nieuweling, opdat hij niet opgeblazen worde en in net oordeel dei \'.duivels valle. En hij moet ook een goede getuigenis hebben van degenen die bui- ten zijn , opdat hij niet valle in smaadheid en in den strik des duivels. 3. De diakenen insgelijks moe/en eerbaar zijn, niet tweetongig, niet die zich tot veel wijn begeven, geen vuil tf. gewinzoekcrs; houdeude de verborgeuueid des geloofs in 10.een reine conscientie. En dat deze ook eerst beproefd worden, en dat ze Jaarna �dienen, zoo zij onbestraffe- 11.lijk zijn. De vrouwen ins- gelijks moeten eerbaar zijn, geen lasteraarsters, wakker, IJ. getrouw in alles. Dat de diakenen ��ner vrouwe wnu- nen zijn, die hunne kinderen en hunne eigene huizen wol Kt.regeren. Want die wel ge- diend hebben verkrijgen sicbzelveu een goeden op- gang en veel vrijmoedigheid in het geloof \'t welk is in Christus Jezus. 14. Deze dingen schrijf ik u, hopende zeer haast tot u ie 16. komen ; maar zoo ik vertoef, opdat gij mnogt weten hoe men in Let buis Gods moet verkeeren, hetwelk is de ge- meente des levendm God», een pilaar en vastigheid der 16. waarheid, hu buiten allen twijfel, de verborgenheid
		i I! I.l S 4.

		der godzaligheid Is groot: God i* geopenbaard in het vleesch, is geregtvaardigd In den Geest, is gezien van de engelen, is gepredikt onder de heidenen, is geloofd in de wereld, is opgenomen in beerlijkheid. HOOFDSTUK 4. 1. Doch de Geest zegt duide- lijk, dat In de laatste tijden sommigen zullen afvallen van het geloot\', zich bege- vende tot verleidende gees- ten en leeringen der duive- S.len, door gevemsdheid der leugeusprekers, hebbende hunne eigene conscientie al* niet een brandijzer toege- 3. schroeid; verbiedende te liu- wen, gebiedende van spijzen te onthouden die God ge- schapen heeft tot matiging met dankzegging, voor de geloovigeu eu wie du waar* 4. beid hebben bekend; want alle schepsel Gods is goed, en er is mets verwerpelijk , met dankzegging genomen �.zijnde; want het wordt ge- heiligd door bet woord Gods eu door het gebed 6. Als gij deze dingen den broederen voorBtelt, zoo zult gij een goed dienaar van Je- zus Christus zijn, opgevoed in de woorden des geloofs en der goede leer welke gij acb- 7-tervolgd hebt. maar verwerp de ougoddelijke en oudwijt- sche labelen. En oefen uiel* 8. vrn tot godzaligheid; want de ligcbftinelijke oefening is tot weinig nut, mnar de god- zaligheid is tot alle dingen nut, hebbende de belofte des tegenwoordigen en des toe- 9. komenden levens. Dit is een getrouw woord en alle aan- Hi.neniing waardig. Waut bier- toe arbeiden wij ook en wor- den gesmaad, utudat wij gehoopt hebben op den le- venden God, die een be- bouder is aller menschen,

-ocr page 297-



		1 TIMOTHE�S ft.

		maar allermeest der geloo- ll.vigen. Beveel deze dingen en leer se. 12. Niemand verachte uwe jonkheid; maar wees een voorbeeld der geloovigen in het woord, in wandel, in liefde, in den peest, in ge- 13. loof, in reinigheid. Houd aan in \'t lezen, in \'t verma- nen, in \'tleeren, totdat ik 14. kom. Vermini de gave niet die in u ia, die u gegeven ia door de profetie, met opleg- ging der handen door de ou- l&.derlingschnp. Bedenk deze dingen, wees hierin betig, opdat uw toenemen open- 16. baar \'.ij in alles. Heb acht op uzelven en op de leer, vol- bard hierin ; want dat doen- de zult gij en uzelven behou. den en wie u hooren. HOOFDSTUK V 1. Bestraf een ouden man niet hard, maar vermaan hem als renen vader, de ::..iiin:\'i ui» broedere, de oude vrouwen als moedera, dejon- geals zusters in allereinig- Eeid. 3. Eer de weduwen die waar -t. lijk weduwen zijn. Maarzoo eenige weduw kinderen heeft of kindskinderen, dat die leeren eerst aan hun eigen huis godzaligheid te oefe- nen, en den voorouderen we* dervergelding te doen ; want dat ia goed en aangenaam o.voor God. Die nu waarlijk weduw ia en all��n gelaten , die hoopt op God, en blijft in snieekingen en gebeden fi.nacht en dag; maar die ha- ren wellust volgt, die is le- ".vend gestorven. Kn beveel dit, opdat /,ij onberispelijk 8. zijn. Doch zoo iemand de zijnen en voornamelijk zijwe huisgenooten niet verzorgt, die heeft het geloof verloo* chend en is erger dan een ongeloovige. 9. Dat een weduw gekozen
		worde niet minder dan van zestig jaren, welke ��ns l.mans vrouw geweest is, ge- tuigenis hebbende van goede werken, zoo zij kinderen op- gevoed heeft, zoo zij her< bergzaam ia geweest, zoo zij der heiligen voeten heeft ge- wasschen, zoo zij den ver- drukten genoegzame hulp gedaan heeft, zoo zij alle Soed werk nagestreefd beeft. laar neem de jonge wedu- wen niet aan; want als zij weelderig geworden zijn te- gen Christus, zoo willen zij !. huwen, hebbende h<tar oor- deel, omdat zij haar eerste geloof hebben teniet geiann ; ken met��n ook leeren (.ij le- dig omgaan bij de buizen, en zijn niet alleen ledig, maar ook klapachtig en ijde. Ie dingen doende, sprekende I, \'t geen niet betaamt. Ik wil dan dat de jonge weduwen huwen, kinderen telen, bet huis regertn, geen oorzaak van lastering aan de weder- ..partij geven; want eenigen hebben zich aireedc afee- i. wend achter den satan. Zoo eenig geloovig ma» of geloo- vise vrouw weduneu heeft\', dat die haar genoegzame hulp doe, en dat de geineen- te niet bezwaard worde, op- dat zij aan degenen die waar- lijk weduwen zijn genoeg- zawe hulp doen mag. \'. Dat de ouderlingen die w�l regeren dubbele eer waardig treacht worden, voorname- lijk die arbeiden in het woord i.en de leer; want de Schrift regt: Een dorschenden os zult gij niet muil- banden, en: De arbei- der iszijn loon waard ig. \'.Neem tegen een ouderling geen beschuldiging aan, an- ders dan onder twee of drie i.getuinen. Bestraf wie zondi- gen in tegenwoordigheid van allen, opdat ook de anderen ..vreesmogen hebben, ik be-

-ocr page 298-



		1 TIMOTHE�S 6.

	290 tuif[ voor God en den Heer Jezus Christus en de uitver- koren engelen, dat gij deze dingen onderhoudt zonder vooroordeel, niels doende naar toegenegenheid. 22. I.f g niemand haastelijk de banden op, en beb geen ge- meenschap aan anderer zon- den. Bewaar uzelven rein. .\'.\'t. Drink niet langer water al. fcrn,iuaar gebruik een Wei- mg wijn, om uwe maag en uwe menigvuldige zwakhe- 24.den. Van sommige men- scuen zijn i!e zonden tevoren openbaar, en traan vooraf tot hunne veroordeeling, en in sommigen ook volgen zij �2b.na: desgelijks ook de goede werken zijn tevoren open- baar, en die waar \'t anders mede gelegen is kunnen niet verborgen worden. HOOFDSTUK A. 1. De dienstknechten zoove. len als er onder het juk zijn, zullen hunne heeren alle eer waardig achten, opdat de lifi\'tin Gods en de leer niet 2. gelasterd worde. Kn die gr. Inovige heeren nebben, tul len ze niet verachtpn omdat ze broeders zijn, maar ruil ze temeer dienen, omdat zij geloovig en gelieid zijn, ali die dezer weldaad mededeel achtigzijn. Leer envermaan de/e\'dingen. 3. Indien iemand een andere leer leeu, en niet overeen, komt met de gezonde woor den onzes Heeren Jezut Christus, en met de leer die I. iiiii.r de godzal [«heiii Is, die is opgeblazen en weet niets, maar bij raast ointrtnt twint- vragen en woordenstrijd; uit welke komt nijd, twist, las- teringen, kwade bederikin- 5.gen, verkeerde krakeeliugen van menseben die een ver- dorven verstand hebben en van de waarheid beroofd zijn, meenende dat de godzalig.
		heideen gewin zij, Wijk af van dezulken. 6. Doch de godzaligheid [_seen groot gewm met verge. 7. noeging Want wij hebben niets in de wereld gebragt: het is openbaar dat wij ook niet iets daaruit kunnen dra- 8.gen; maar als wij voedsel en deksel hebben , wij zullen daarmede vergenoegd zijn. 9. Doch wie rijk willen wor- den, vallen in verzoekingen in den strik, en in vele dwa- ze en schadelijke betreerlij k- heden, welke de menschen doen verzinken in verderf en 10. ondentang. Want de geld- jjierigheid is ren wortel van alle kwaad; tot welke som- mi geo lue hebbende zijn afgedwaald van het geloof, eu hebben fichzelve niet vele smarten doorstoken. 11. Maar gij o mensch Gods, vlied deze dingen, en jaag naar geregtiKheid, godza- ligheid, geloof, liefde, )ijd- zaamheld, inchtiuoediKheid. 12. Strijdden goeden strijd dei gelooft, grijp naar het eeu- wige leven, tot hetwelk gij ook geroepen zijt en de goe- de belijdenis beleden hebt 13.voor vele getuigen. Ik be- vcel u voor God die alle ding levendmaakt, en voor* Chris- tus Jezus die onder Fontius I\'ilalus de goede belijdenis 14.betuigd beeft, dat gij dit gebod houdt, onbevlekt en onberispelijk, tot op de ver- schijning onzes Heeren Je- 15.zus Christus; welke te zij- ner tijd vertoouen zal de zalige en alleen magtige Heer, de Koning der ko- ningen en Heer der heeren , 16. die alleen ousterfelijkhcid heeft en een ontoeganke- ¹ ijk licht bewoont, den wel- kiu geen menscb gezien heeft noch sien kan ; welken zij eer en eeuwige kracht. Amen. 17. Beveel de rijken in deze te-

-ocr page 299-

\'HEUS 1. 291

het toekomende, opdat zij
het eeuwige leven verkrijgen
mogen.

20. O Ti mot hei;*, bewaar bet
pand h toebetrouwd, een af-
keer hfbbende van het on-
goddelijk ijdel geroep, en
van de tegenstellingen der
vit\'echelijk genaamdeweten-

21. schap; dewelke sommigen
voorgevende, zijn van het
geloof afgeweken. De gena>
de zij met u. Amen.

2 T1M01

genwoordige wereld dat zij
niet hoogmoedig zijn, noch
hunne hoop stellen op de on-
gestadigheid des rijkdoma,
maar op des levenden GoJ
ille ona alle dingen rijkelijk

IS, verleent om te genieten; dat
zij weldadig zijn, rijk wor-
denin goeJe werken , gaarne
mededeelende en gemeen-

iit.zaam zijn; leggende zirb-
zetvet. neg tot een schat
een goed fundament tegen

DE TWEEDE BRIEF VAN DEN APOSTEL PAULUS

AAK

�IMOTHE�S.

wekt de gave Gods, die in u
is door de opleggir.g mijnrr

7. banden. Want God heeft ona
niet gegeven een geest der
vreesachtigheid, maar der
kracht en tier lUfie en der

8. gematigdheid. Schaam u dan
niet der getuigenis onzes
lleeren, noch mijns die zijn
gevangene ben; maar lijd
verdrukkingen met het evan-
gelie naar de kracht Qods,

9.die oi.a heeft zaliggemaakt
mi geroepen met eeue hi i-
lige roeping, niet naar onze
werken, maar naar zijn eigen
voornemen en genade, die
ons gegeven is in Christus
Jtzus «��rde tijden der eeu-

10. wen, doch nu geopenbaard
is door de verschijning onzes
Zaligmakers Jezus Chris-
tua, die den dood heeft te-
nietgeraan, en het leven en
de onverdcrfelijkheid aan \'t
licht gebragt door bet evan.

ll.ge�e, waartoe ik gesteld ben
een prediker en een apostel
60 een leeraar der heidenen;

12. om welke oorzaak ik ook

HOOFDSTUK I.

1- 1\'anluH .\'mi apostel van Je-
zus Christus door den Kil
Gods, naar de belofte des Ie
vens dfit in Christu* Jezus

\'2. is, aan Timothelia mijnen ge-
liefden zoon: genade, barm-
l>nrtiifhri<l, vrede zij u van
God c!en Vader en Christus
Jezus onzen lieer.

�i. Ik dank Ood , dien ik v_Kllmijne voorouderen afin een
reine conscieniledien, gelijk
ik zondtr ophouden uwer
gedachtig beu in mijne ge-

I, beden nacht en dag, zeer
begeeriir. zijudeom uie zien,
als ik gedtnk tan uwe tra-
nen, opdat ikuiei blijd�chap

�>.mag vervuld worden, als ik
mij in gedachtenis breng bet
ongeveinsd geloof dat in u
is, hetwelk eerst gewoond
heeft in uwe grootmoeder
Lois en uwe moeder Eunice,
en ik ben verzekerd dat hetook in u woont,
6. Om welke oorzaak ik u
indachtig maak, dat gij op-

-ocr page 300-



		IIE�S 2. i\'.. utreden. L)e landman ais hij arbeidt, moet ahoo het eerst 7. de vruchten genieten. Merk \'t geen ik zeg; doch d« Heer geve u verstand in alle din- 8. jen. Houd in gedachtenis dat Jezus Cbristus uit de dooden is opgewrkt, welke is uit den zade Havids, raar �.mijii evangelie, ora \'t welk ik verdrukkingen lijd tot de banden toe als ren kwaad- doener , maar ht t w oord Gods is niet eebonden. 10. Daarom verdraag ik alles om de uitverkorenen, opdat ook zij de zaligheid zouden verkrijgen die in Cbristus Jezus is, met eeuwige heer- ll.lijkbeid. Hit is een gelrouw noord : v nnt indien wij met htm gestorven zijn, zoo zul- Icn wij cok met hem leven ; 1\'J.indien wij veidiagen, wij zullen ook met hem herr- tcten; indien wij hrm ver- loochenen , bij zal ons ��k 13, verloochenen; indirn wij ontrouw zijn, hij blijft ge- trouw, hij kan zichzelven niet verloochenen. 14. Kreng deze dingen in ge- dacbtenis, tn betuig voer den Heer dat zij geen woor- denstrijd voeren, \'f twflfc tot geen ding nut in dan tot verkeering der toehoorders. 13. Bensarttig u om uzelvrn Gode beproefd voortestellf-n. nis een arbeider die niet berchaamd wordt, die het woord iler wsarheid r�gt 1(1. snijdt. Maar stel u legen het on goddelijk ijdel ge- roep ; ui.it zij zullen in meerder goddeloosheid toe- I7- nemen , en hun woord zal voortetm gelijk de kanker. Onder welke is Hymentu" IS en Filet us, die van de w aar- beid zijn afxeweken, zeg> gen de dat de opstanding al- reede geschied is. en bet geloof van sommigen ver- h\'.kecren. Evenwel het taste fundament Gods staat, heb-
		deze dingen lijd, maar ik word niet beschaamd; want ik weet wit\'ti ik geloofd beb, en ik ben verzekerd dat bij roagtfg is Tui.Mi pand bij Arm weggelegd (e bewaren tot dien dag* 13, Hond het voorbeeld der gpzonde woorden die gij van mij geboord hebt, m i:\'-lnni en liefde die in Christus Je- 11. zus is; bewaar het goede pand dat u tot betrouwd is, door den Heiligen Geeat die in ons woont. Ia, Gij weet dit, dat allen die in Azitf zijn zich van mij f- gewend b\'bben, onder de- welke is Fygellus en Her- lf>. inogenes. I>"e II» er geve den huire van Onesifoms barm- hartigheid; want bij heelt mij dikwijls verkwikt, en heeft zich mijner keten niet 17- �\' \'i\'hnMii\'f; msiir als hij te Rome gekrmen was, heeft hij mij zeer naarstig ge zocht, en heeft mij gevon- 18. den. J>e lieer geve hem dat bij barmhartigheid vinde bij den Heer in dien dag; en hoeveel bij mij te Efeze ge- diend heeft weet gij zfer wel. HOOFDSTUK 2. \|, Gij dan mijn zoon, word gesterkt in de genade die in 3. Christus Jezus is , en \'t geen gij van mij gehoord hebt onder vele getuigen, be- trouw dal aan getrouwe mei). i-riwn, welke bekwaam zul- len zijn om ook coderen te it.lecren. Gij dan lijd verdruk- kingen, als een goed krij^B knecht van Jezus Christus. (. Niemand die in den krijg dient wordt ingewikkeld In de handelingen des leef. togts, opdat bij dien moge behagen die Ar»i tot den j>.krijg aangekomen heeft. En indien ook iemand sttijdt, die wordt wiet gekroond zoo hij niet wettelijk beeft ge.

-ocr page 301-

-ocr page 302-



		�2 TIMOTHE�S 4.

		nuttig tot leering, tot we. derlegging, tot verbetering, tot onderwijzing die in de 17.regtvaardigheid is; opdat de inenten Goda volmaakt zij, tot alle goed werk volmaakt toegerust, HOOFDSTUK 4. 1. Ik betuig dan voor God en den Heer Jems Christus, die de levenden en dooden oordeelen zal in zijne ver achijr.ing en in zijn koning 3. rijk: predik bet woord; houd aan tijdig, ontijdig; weder. leg, bestraf, vfrinaan in ;il- le lankmoedigheid en leer. tt. Want er zal een tijd zijn, wanneer zij de gezonde Jee: niet zullen verdragen; maar kittetachtig zijnde van ge. hoor, zullen zij richzelven leeraars opgnren naar hunne �(.eigene begeerlijkheden, en zullen hun gehoor van de waarheid afwenden, en zul. len zich keeren lot fnbeler. 5.Maar gij wee» «akker in allea, lijd verdrukkingen, doe hi-t werk van een evan gelist, maak dat men vat: uwen dientt tenvolle verze.. I>. ketd zij. Want Ik word nn tot een drankoiler geofferd, en de tijd mijner mitbin. 7.ding ia aanstaande. Ik heb den goeden afrijd gestreden, ik heb den loop ge�indigd, ik heb bei geloof behou- K.den: voorts is mij wegge, legd de kroon der regtvaar» digheid, welke de Heer, de regtvaardige Itegter, mij in dien dag geven zal, t-n niet alleen mij, maar ook allen die zijne verschijning lief. gehad hebben, \'t. Benaarstig u haat tel ijk tot ti.iuij te komen; want Deruas heeft mij verlaten, hebben- de de tegenwoordige wereld		liefgekregen, en is naar Thesaalonica gereiad, Crea- eens naar Galatitf, Titua ll.naar Dalmatid: Lucaa 1b al- leen met mij. Neem Marcua mede en breng hem met u ; want hij ia mij zeer nut tot 12. den dienst. Maar Tychicua heb ik naar Kfeze gezonden. 13. Breng den reismautel mede, dien ik te Troaa bij C\'arpua gelaten heb, als gij komt, en de boeken, in/.onder beid de perkamenten. 14. Alexandsr de koprrtniid heeft mij veel kwaad be- toond: de Heer vergelde hem 15.na»r zijne werken. Wacht �ij n ��k van dezen, want hij heeft onze woorden zeer tegen gestaan. 16. In mijne eerste verant. woording ia niemand bij mij geweest, maar zij hebben mij allen verlaten : het wor- de bun niet toegerekend; 17. maar de Heer heeft mij bij- xestaan en beeft mij be- krachtigd, opdat men door mij tenvolle zoude verzekerd zijn van de prediking, en alle heidenen iletelre zouden hooreu, en ik btn uit den IS.muil des leeuws verlopt. H n de Heer zal mij veiloasen van alle boos werk, en be- wareu tot zijn hcmelsch ko- n�ngrijk; denwelke zij de heerlijkheid in alle euuwig- beid. Amen. 19. Groet Prtsca en Aquila en "10. het huia van Onesi�orus. K- raatua ie te Coriutlie geble- ven.eu Troflmua heb ik te �ji. Milde krank gelaten. Be. vaarstig u om v��r den win. ter te komen. U groet Bubi\'i- lus, en l\'udena,en Linua,en Claudia, en al de broedera. De Jleer Jezua Cbristua tij met uwen geest. De genade zij met ulieden. Amen.

-ocr page 303-



		TITUS 1, 3. »

		DE BRIEF VAN DEK APOSTEL PAULUS AA* TITU S.

		is, die de goeden liefheeft, matig, regtvaardig, heilig, 9. kuisch: die vasthoudt aan het f;etrouwe woord dat naarde eer is, opdat hij luag\'ig zij beide on Ie vermanen door de gezonde leer en om de tegen- sprekers te wederleggej. 10. Want er zijn ook vete on- geregelden , ijdelheidspre. kers, en verleiders v&n ztn- i \'Mi, inzonderheid die uit de 11.besnijder is zijn, welken men den mond moet stoppen : die geheels buizen verkeeren, leerende wat nfet behoort 12. om vi.i!gewiii» w il. Ken uit ben, zijnde taun eigen pro. f eet, heeft gezegd; De Cre> lenzen zijn aliijd leugen, achtig, kwade beesten , luije IJ. buiken. Deze getuigenis is waar. Daaiom be»traf ze scherp, opdat zij Kezoud mo- 1-1. gen zijn in het geloof, en zich niet begeven tot Jood* sche fabelen en geboden der mt i�m\'m ti die zich van de 15. waarheid afkeeren. Alled.n- gen zijn wel rel» den reinen, maar den bevlekten en on- geloovigen Is geen ding rein , maar belde hun verstanden lfi.roiiscientie lijn bevlekt. Zij belijden dat ze God kennen, marr lij verloochenen hem met de werken, alzoo zij af- schuwe�jkzijn en ungehoor* zaam en tot alle goed werk ongeschikt. HOOFDSTUK «. 1. Doch gij spreek \'t geen de 3. gezonde leernetaamt: dat de
		HOOFDSTUK I. 1. I\'autus een dienstknecht God* en een apostel van Je. kiih Christus naar liet geloof der uitverkorenen Gods, en de kennis der waarheid die 2. naar de godzaligheid _1Sj i_nde hoop des eeuwigen levens, welke God die niet liegen kan beloofd heeft v��r de lijden der reuwen, maar Ke* openbaard heeft te lijrer li.tijd, namelijk zijn woord, door de prediking die mij toebetrouwd is, naar het he- vel van God onzen Zalig- maker, san Titus mijnen opregten zoon naar het ge 4.mecnBchappelijk geloofi ge- nade, barmhartigheid, vrede zij u van God den Vaderen den Iteer Jezus Christus on- zen Zaligmaker. ». Om die oorzaak heb ik u in t\'reta Keiaten, opdat gij hetgeen nog ontbrak voorts gnitdt teregtbrengen, v.\\<!<:t _^rij van stad tot stad ouder)in- gen zoudt aanstellen, gelijk 6. ik u bevolen heb : indien ie mand onberispelijk is, �riner vrouwe m»n, geloovige kin. deren hebbende, die niet te beschuldigen zijn van over dadlgheid, noch ongeho>>r- .\\iji-iii zi.n. Want een opaie* ner moet onberispelijk zijn, als een huisverzorger Goda, niet eigenzinnig, niet ge» nelgd tot tuoraigheid, niet! geneigd tot den wijn, geen smijter, geen vuilgewinzoe- S.ker; maar die herbergzaaoi\'

-ocr page 304-



		TtTU

		aHeongeregtigheid,n zich- zelven een eigen volk zoude reinigen, ijverig in goede werken. 15. Spreek dit, en vermaan en bestraf met allen ernst. Dat niemand u verachte. HOOFDSTUK 3. 1. Vermaan hen dat zij den overheden en magten onder- danig zijn, dat ze daarran* gehoorzaam zijn, dat ze tot alle goed werk bereid zijn, 2. dat ze nfemand lasteren, geen vechters zijn, maarbe- scheiden zijn, alle zacht- moedigbeid bewijzende je- gens alle menschen. 3. Want ook wij waren eer- tijdsouwijs, ongehoorzaam, dwalende, menigerlei be- gecrlijkheden en wellusten dienende, in boosheid en nijdigheid levende, hatelijk zijnde en elkander hatende; 4. maar wanneer de goedertie* reuheid van God onzen Za- ligmaker en zijne liefde tot de nienschen verschenen is, a. heeft bij ons zaliggemaakt, niet uit de werken der regt- vaardigheid die wtf gedaan hadden, maar naar ztfne barmhartigheid, door net bad der wedergeboorte en vernieuwing des Heiligen f>. Geest es, denwelken bij over ons rijkelijk heeft uirgego* ten door Jezua Christus on- 7. zen Zaligmaker; opdat wij geregtvaardigd zijnde door zijne genade, erfgenamen zoutien worden naar de hope des eeuwigen levens. 8. Dit ia een getrouw woord, en deze dingen wil ik dat ;\'ij ernstig bevestigt,. opdat degenen die aan God geloo- ven zorgdragen om (roede werken voortestaan. Deze dingen zijn \'t die goed en nuttig zijn den menschen; 9.muur wedersta de dwaze vra- gen en geslachtrekeningen en twist in gen en strijdvoe-
		oude mannen nuchter zijn, stemmig, voorzigt i < , gezond in \'t eeloof. in da liefde, 3.in de lijdzaamheid; de oude vrouwen insgelijks, dat zij in hare drajrt zijn Keiijk den heiligen betaamt, dat ze geen lasteraaratera zijn, zich niet tot veel wijn begevende, maar leerarensen zijn van 4.\'t (roede; opdat zij de jonge trouwen leeren voorzigtig te zijn , bare mannen liefteheb* ben, hare kinderen liefteheb- ft. ben, matig te zijn, kuisch te ?.ijn, het hu ia te bewaren, goed te zijn, haar eigen mannen onderdanig Ie zijn , opdat het woord Goris niet fi. gelasterd worde. Veimaan de jonge mannen insgelijks 7.dat zij matig zijn. Betoon u- zelven in alles een voorbeeld van goede werken; betoon in de leer onvervalschtheid, S.deftigheid, opregthefd, het wooru gezonde» on verwerpe- ! i. k , opdAt degeen die dear- tegen is beschaamd worde en nieta kwaads van ulieden te 0.zeggen hebbe. Vermaan de dienstknechten dat zij hun eiken herren onderdanig zijn, dat ze in alles weibeha- gelijk zijn, niet tegenspre- lO.kenoe, niets onttrekkende, maar alle goede trouw bewij. zende; opdat zij de leer van God onzen Zaligmaker in al- les mogen versieren. 11. Want de zaligmakende ge- nade Gods is verschenen aan 12.alle nienschen, en onder- wijst ons, dat wij de �odde- loosheid en de wereldsche begeerlijkheden verzakende, matigen regt vaardig en gud- zalig leven zouden in deze 13.tegenwoordige wereld, ver- wachtende de zalige hoop en verschijning der h:*erlijk- lieid van den grooten God en onzen Zaligmaker Jezus 14. Christus, die zichzelven voor ona gegeven heeft, opdat hij ons zoude verlossen van

-ocr page 305-

WON. 2»7

13. winteren. Geleid Zenas den
wetgeleerdeen Apolloszorg-
vuldig, opdat hun niets uut -

14. breke. En dat ook de onzen
leereti goede werken voorte-
staan tot noodig gebruik,
opdat xij niet onvruchtbaar
zijn.

15. Die met mij xijn groe-
ten u allen. (�roet ie die
ons liefhebben iu \'t ge-
loof. |)e genade zij met u
allen. Amen.

ringen over de wet, want

10. zij zijn onnut en Ijdel. Ver-
werp eenketterscheu mensen
na de eerste en tweede ver-

11. Hiiiiuntf, wetende dat de
zoodanige verkeerd in en
zondigt, «ijnde bij tichtelven
veroordeeld.

12. Ala ik Artemas tot u xa)
zenden ofTycbicua, zoo be-
naarsti< u tot mij te komen
te N icopoliB, want aldaar
heb ik voorgenomen te over-

f AFOSTKl. PAULUS

I)K BRIEF VAX OEN

F I L1M

M 0 N.

1. Paulub een gevangene
van Christus Jezus en Tiiuo.
theus de broeder aan l\' l l«--
miin den geliefde en ouzen

�.medearbeider, en aan \\\\\\-
pia de geliefde, en aan Ar-
chippus onzen medestrijder,
en aan de gemeente die te

3.uwen huue is: genade zii
ulieden en vrede van God
onteu Vaderen den Heer Je-
zus Christus,

4. Ik dank mijnen God, uwer
altijd gedachtig zijnde in

�. mi ju e gebeden, alsooik hoor
uw liefde en geloof, hetwelk
gij hebt aan den Heer Jetus

\'\'.ti jegens al de heiligen, op-
dat de gemeenschap uws ge-
loofa krachtig worde in de
bekendmaking van al het

Soede \'t welk in ulieden is
oor Cbriatua Jezus. Want
wij hebben groote vreugde en
Vertroosting over uwe lief-
de, dat de ingewanden der
heiligen verkwikt zijn ge*
worden door u, broeder.
8. Daarom hoewel ik groote
vrijmoedigheid heb iu Chris-

tua om u te bevelen \'t geen
9. betamelijk is, zoo biu ik
luiijtuiin Liever door de liefde,
daar ik zoo\'lanig een ben, te
weten 1\'aulus, een oud raan,
en nu ook een gevangene

lO.van Jezus Christus: ik bid
u dan voor mijnen zoon,
denwelken ik in mijne ban-
den heb verwekt, namelijk

11. Un�simus , die eertijds u on-
nut waa, maar nu u en mij
zeer nuttig; denwelken ik

l2.wedergexonden heb. Doch
gij, neem hem, dat is mijne

13. ingewanden, wedtrsma; den*
welken ik wel had willen bij
mij behouden , opdat hij mij
voor u dienen zoude in de

1-1. banden des evangelies; maar
ik heb zonder uw Koedvin>
den niets willen doen , opdat
uwe goeddadigheid niet xou-
de xijn al» naar bedwang,
maar naar vrijwilligheid.

15. Want veelligt is bij daarom
vooreen kleinen tijJ MM m
gescheiden geweest, opdat
gij hem eeuwig zoudt weder-

16.hebben: nu voortaan niet als

-ocr page 306-



		;krs i. kwik mijne ingewanden in den Heer. 21. Ik heb aan u geschreven vertrouwende op uwe ge- hoorzaamheid, en ik weet dat gij doen zult ook boven 22. \'t geen ik seg. Kn bereid mij ook teice) ijk een herberg: want ik hoop dat ik door uwe gebeden olieden tal 2:1. geschonken worden. U groe- teu Epafras mijn medege- vangene in Christus Jeiu*, 2-l.MnrcuR , Aristarcbus, I ><- mm, I.acaa, mijne medear- beiders. � 2>. De genade onces Heeren Jezus Christus lij met uwen geest. Amen.
		een dienstknecht, maar meer dan een dienstknecht, namr- lijk een geliefden broeder, inzouderheid mij, hoeveel» temeer dan u, beide in het jleesch en in den Heer. 17. Indien irij mij dan houdt voor een niedgezel, zoo neem IS. hem aan ge�jk als mij. En Indien hij n iets verongelijkt heeft of schuldig is, reken l\'J.dat mjf toe. Ik l\'aulus heb het geschreven met deze mijne hand: ik zal het b�ta. len; opdat ik u niet zegge dat gij mij ook uzelven daar- 20.enboven schuldig tijt. Ja broeder, laat mij uwer hierin genieten in den lieer; ver-

		DE BRIEF VAN DEN APOSTEL PAULUS

		HEBREERS.

		geleD, Als hij uitnemender naam boven hen ge�rfd heeft. . Want tot wien van de enge- len heeft hij ooit gezegd: O ij z ij t m ij n Zoon, heden hebik u gegenereerd? en wederom: Ik zal hem tot een Vader zijn en h i j z a 1 m ij t o t e e n Zoon .zijn? En als hij wederom den eerstgeborene inbrengt inde wereld, zegt bij: En dat alle engelen Gods .h em aanb idden. En tol de engelen zegt hij wel: Dlezijnengelenmaakt geesten, en zijne die- naars een vlam des . vuur; maar tot den Zoon i ri/i hij:* IJ w t r o o n o (i o d is in all e ceuwl gheid; de scepter uws ko- ningrijks is eenregte .scepter; gij hebt regt-
		HOOFDSTUK I. 1. God voortijds veelmaal en op velerlei wijs tot de va- deren gesproken hebbende door de profeten, heeft in deze laatste dagen tot ons gesproken door den Zoon. 3. welken hij gesteld heeft tot een erfgenaam van alle», door weiken hij ook de we- X reld gemaakt heeft i dewelke alzoo hij is het afschijm-el tijnef heerlijkheid, en het uitgedrukte beeld zijner relf. standigheid , en alle dingen draagt door het woord tijner kracht, nadat hij de reinig* making onzer zonden door zich tel ven tewteggebragt heeft, is gezeten aan de reg- terAand «ter Majesteit in de 4. hoogste hemelen, zooveel I r. i felljker geworden dan de en.

-ocr page 307-



		HEBttE�RS 2.

		5. Want hij heeft aan de en- gelen niet onderworpen de toekomende wereld, van 6. welke wij spreken. Haar ie- mand heefr. ergens betuigd , zeggende: Wat ia de mensen dat gij zijner gedenkt, of des m e n � schen Zoon dat gij hem 7.bezoekt! Gijhebthem een weinig minder ge- maaktdan deengelen, raetheerlijkheideneer hebt g ij hem gekroond, en gij hebthemgesteld over de werken uwer 8.handen: alle dingen hebt gijonderzijn e voe- tenonderworpen. Want daarin dat hij hem alle din- Een heeft onderworpen, eefc bij niets uitgezonderd dat hein niet onderworpen zij; doch nu zien wij nog niet dat hem alle dingen on- 9. derworpen zijn. Maar wij zien Jezus met heerlijkheid en eer gekroond, die eeu weinig minder dan de enge- len geworden was , vanwege het lijden des doods, opdat hij door de genade Gods voor allen den dood smaken zou- 10. de. Want het betAamde hem , om welken alle dingen zijn en door welken alle dingen zijn, dat hij vele kinderen tot de heerlijkheid leidende, den oversten Leidsman hu�- ner zaligheid door lijden 11.zoude heiligen. Wanten hij die heiligt en zij die gehci- ligd worden lijn allen uit ��n; om welke oorzaak hij zich niet schaamt ben broe- 13, ders te noemen, zeggende: Ik zal uwen naam mij- n e n broederen ver kon. digen, in \'t midden der gemeente zal iku 1 o f- 13, * i n g e n; en wederom : 1 k zal m ij n b e t ro u w e n o p hem stellen; en weder- om: Ziedaar, ik en de kinderen die mij God gegeven heeft.
		vaardigheldliefgehad enongereRtigheidge- hant; daarom heeft u, oGod.uw Ood gezalfd met olie der vreugde boven uwemedegenoo- 10. ten. En: O ij II eer hebt indenbeginnedeaarde fegrond, en de heme- en zijn werken uwer IL.handen: dezelve zullen v er gaa n,ni a.e r rif l> l ij t ; altjjd;enzijzuLlenalle alaeenkleedverouden, i-.cii als een dekkleed zultgijzein��nrollen, enxljzullenveranderd worden; maar g if z ij t dezelfde, en uwe jaren zullen niet ophouden. 13. En tot welken der engelen heeft hij ooit gezegd: Zit aan m ij n e r e g t e r /i« » rf, totdat ik uwe vijanden zal gezet hebben tot eenvoetbankuwervoe- 14.ten? Zijn ze niet allen ge- dienstige geeaten, die tot dienat uitgezonden worden om dergenen wil die de za> ligheid befrven zullen ? HOOFDSTUK . 1. Daarom moeten wij ons temeer houden aan hetgeen van ons* gehoord is, opdat wij niette eeniger t ij ddoorvloei- 2. jen. Want indien bet woord door de engelen gesproken vast is geweest, en alle over- t reding en on gehoor zaam- heid regtvaardigevergeldiug :i.ontvangen heeft, hoe zullen wij ontvlieden, indien wij op zoogroote zaligheid geen acht nemen � Dewelke be- gonnen zijnde verkondigd te worden door den Heer, aan one bevestigd ia gcwor- den van degenen die hem 4,gehoord hebben. God boven- «iicn medegetuigende door teekenen en wonderen en menigerlei krachten, en be- deelingen des Heiligen Gees- tea naar zijnen wil.

-ocr page 308-



		f as :i.
		300 HEB Kt! 14. Overmits dan de kinderen des vleeaches en bloeda deel- achtig zijn, zoo is hij ook desgelijks derzelve deelach- tig geworden, opdat hij door den dood tenietdoen zoude dengeen die \'t geweld des dooda bad , dat ia den duivel, 15.en verloasen zoude al dege- iien die met vrees deB dooda door al hun leven der diensu baarheid onderworpen wa- lfi.ren. Want waarlijk hij neemt de engelen niet aan, maar bij neemt bet zaad Abra- 17. barna aan. Waarom hij in allea den broederen moeBt Keiijk worden, opdat hij een barmhartig; en een getrouw Hoogepriester zoude zijn in de dingen die bij God te doen waren, om de zonden dea 18. volka te verzoenen. Want in \'t geen hij zelf verzocht zijnde geleden heeft kan hij derenen die verzocht worden te hulp komen. HOOFDSTUK 3. 1. Hierom , heilige broeders, die der hemelacne roeping deelachtig zijt, aanmerkt den Apostel en Iloogepries. ter onzer belijdenis CaristuB 2.Jezus, die getrouw ia den- gene die hem gesteld heeft, gelijk ook j�o/icK in geheel 3.zijn huis wan. Want de^e is zooveel meerder heerlijkheid waardig geacht dan Mozea, als degeen die het buis ge- bouwd heeft meerder eer �1. beeft dan het huis Want ieder hui» wordt van ie- mand gebouwd, maar die dit alles gebouwd heelt is 5. God. V.n Mozea is wel ge- trouw geweest in geheel zijn huis ala een dienaar, tot getuigenis der dingen die daarna gesproken zou- 0,den worden, maar Christus als de Zoon over zijn eigen huls, wiens huis wij zijn, indien wij maar de vrij moe» digbeid en den roem der

		hoop tot den einde toe vast* houden. 7. Daarom gelijk de Heilige Geest zegt :iledeuindien gij zijne stem hoort, 8,(00 verhardt uwe har- tenniet, gel ijk het ge- achiedia in de verhitte* ring ten dage der ver. zoekinginde woeatijn, 9.alwaar mij uwe vade- ren verzocht hebben; zijbebbenm ijbeproefd, en hebben mijne wer- keugezien, veertigja- 10. ren lang: daarom was ik vertoornd o ver dat geslacht, en sprak: A 1- tijddwalenzij met het hart, enzijhebbenmij- newegen niet gekend; 11.zoo heb ik dan gezwo- ren in m i j n e n toorn: Indienzijinmijnerust zullen ingaan! 12. Ziet toe broedere, dat niet te eeniger tijd in iemand van u zij een boos ongeloovig hart, om aftewijken van 13.den levenden God; maar vermaant elkander te allen dage, zoolang als het heden genaamd wordt, opdat niet Iemand uit u verhard worde door de verleiding der zonde. L4. Want wij zijn Christus deel- achtig geworden, zoo wij namelijk het begin van de- zen vasten grond tot den IS. einde toe vasthouden .terwijl er gezegd wordt: Heden indien g ij z ij n e stem boort, zoo verhardt n we harten niet, gel ij k in de verbittering ge* I6.schied i�. Want sommigen als zij die gehoord badden, hebben hem verbitterd, doch niet allen die uit Egypte door Mozes uitgegaan zijn. 17. Over welke nu is hij ver- toornd geweest veertig ja- ren \'t Was het niet over de- genen die gezondigd hadden, welker ligchamen gevallen 18. zijn in de woestijn? Kn wel-

-ocr page 309-



		HEBRE�RS 4
		HUI

		ken heeft bij gezworen dat tij in zijne ruit niet souden ingaan, anders dan dengenen die ongehoorzaam geweest 1\'J.waren? Kn wij zien dat zij niet hebben kunnen ingaan vanwege hun ongeloof. HOOFDSTUK 4		ken van een anderen dag. 9. Er blijft dan een rust over ld. voor het volk Gods. Want wie ingegaan ia in lijne rust, die heeft zelf ��k van zijne werken gerust, gelijk God van de zijne. 11. Laat ons dan ons benaar- stigen om in die rust uur gaan, opdat niet iemand In hetzelfde exempel der onge- 12.1oovigheid valle. Want bet woord Gods is levend en krachtig, en scherpsnijden. der dan eenig tweesnijdend zwaard, en gaat d��r tot de verdeeling der ziel en dea geestes, eu dertezamenvoeg. nelen en des mergt, en ia een oordceler der gedachten en der overleggingen des 13.harten; en er is geen schep- sel onzigtbaar voor hem, maar alle dingen zijn naakt en geopend voor de oogen desgenen met welken wij te doen hebben. 14. Dewijl wij dan een groo- ten Hoogepricster hebben, die door de hemelen doorge- gaan iB, namelijk Jezus den Zoon Gods, zoo laat ons deze belijdenis vasthouden. ld.Want wij hebben geen hoo- genrieater die niet kan me- deinden hebben met onze zwakheden, maar die in alle dingen gelijk als wij is ver- zocht geweest, doch zonder 16. zonde. Laat ona dan met vrijmoedigheid toegaan tot den troon der genade, opdat wij barmhartigheid mogen verkrijgen, en genade vin- den ora geholpen te worden ter bekwamer tijd. HOOFDSTUK f». 1. Want alle hnogepriester uit de menschen genomen wordt gesteld voor de men* schen in de zaken die bij God ie doen xijn, opdat hij offere gaven en slagtofferen 2, voor de zonden; die behoor lijk medelijden kan hebben 30

		1. Laat ons dan vreezen , dat niet te Beniger tijd de belofte van in zijne rust integaan nagelaten zijnde, iemand van u scbijne achtergebleven 2.te zijn. Want ook ons is bet evangelie verkondigd, gelijk als hun; maar het woord der prediking deed hun geen nut, dewijl het met het ge- loof niet gemengd waa in degenen die het geboord 8, hebben. Want wij die ge- looi\'ii hebben gaan in de rust, gelijk hij gezegd beeft: Zoo heb ik dan g e z w o- ren in mijnen toorn: Indien zij sullen in- gaan in mijne rust! hoewel tijne werken van de grondlegging der wereld Hf 4. al volbragt waren. Want hij heeft ergens van den zeven- den dag aldua gesproken: En God heeft op den zevenden dag van al rij n e werken gerust. i.Kn in deze plaat» wederom : Indien zij in mijne rust zullen ingaan! fi. Dewijl dan blijft. dat som- migen in die rits\' ingaan, en degenen wien het evan- gelie het eerst verkondigd was niet ingegaan zijn van- wege de ongehoorzaamheid, 7.zoo bepaalt hij wederom een zekeren dag, namelijk he- den, door David zeggende zoolangen tijd daarna (ge- lijkerwija gezegd Is): He- den indien gij zijne stem hoort, zoo v e r- hardtuwe harten niet. R. Want indien Jozna hen in de rust gebragt beeft, zoo had hij daarna niet gespro.

-ocr page 310-



		�RS 6. 14.kind; maar der volmaakten is de vaste spijs, die door de gewoonte de zinnen geoe- fend hebben tot onderschei* ding beide des goeds en dei kwaads. HOOFDSTUK O. 1. Daarom nalatende de be* ginselen der leer van Chris> tus, laat ons tot de vol- maaktheid voortvaren, niet wederom leggende het funda- nient van de bekeering van dcode werken, en van het 2.geloof in God, van de leer der doopen, en van de opleg- ging der handen, en van de opstanding der dooden, en 3.van het eeuwig oordeel, tn dit zullen wij ook doen. ln- 4. dien God het toelaat. Want bet ia onmogelijk, degenen die ��ns verlicht geweest zijn, en de bemelsche gave gesmaakt hebben, en des Heiligen Geestes deelachtig a.geworden zijn, en gesmaakt hebben het goede woord Gods en de krachten der toe- 6. komende eeuw, en afvallig worden , die zeg ik wederom te vernieuwen tot bekeering, als welke zichzelven den Zoon Gods wederom kruin- gen en openlijk te schande 7. maken. Want de aarde dm den regen menigmaal op baar komende iudrinkt, en geichikt kruid voortbrengt voor degenen door welke zij ook gebouwd wordt, die out� 8.vangt zegen van God; mattr die doornen en disteleu draagt, die is verwerpelijk en nabij de vervloeking, welker einde is tot verbran- ding. \'J. Maar geliefden, wij ver- zekeren ons aangaande u be- tere dingen, en met de za- ligheid gevoegd, boewei wij 10. alz�� spreken. Want God is niet onregtvaurdig, dat hij uw werk zoude vergeten, en den arbeid der liefde die
		IILUIM-.

		"ft de onwetenden en dwa- landen, overmits hij ook >elf met zwakheid omvangen 3. ii; en om dier twukheid wil moet hij, gelijk voor \'t volk, alz�� ook voor zichzelven ^offeren voor de tonden. En niemand neemt zichzelven die eer aan, maar die van God geroepen wordt, gelij- »-kerwijs als aaron. Alz�� beeft ook Christus zichzel- ven niet verheerlijkt om hoogepriester te worden, maar die tot hem gesproken heeft: G ij I ij t m ij n Z o o u, heden hebiku g e g e n e- O.reerd; gelijk hij ook op eenandere plaats zegt: Gij zijt Priester in eeu- wisheid naar de orde. ti i r. if Melcbiz�deks. 7. Die in de dagen zijns vlee- iches gebeden en smeekin- gen tot riengeen die hem uil den dood kon verlossen , met sterk geroep en tranen, ge- offerd hebbende, en verhoord S. zijnde uit de vrees, hoewel hij de Koon was, rmgtansge* hoorzaamheid geleerd heeft uit hetgeen hij heeft gele- 9.den,en geheiligd zijnde, is hij allen die bem gehoor- zaain zijn een oorzaak der eeuwige zaligheid geworden, ld.enisvHn God genaamd een Honge\|.rirtcr naar de orde- nintc Melcbi7�deks 11. Van denwelke wij hebben vele dingen, t-n zwaar om te verklaren, te zeggen ; dewijl gij traag oin te hooren ge- 12.worden zijt. Want gij, daar gij leeraars behoordet te zijn van wege den tijd, hebt wederom van noode dat men u leere welke de eerste be- ginselen zijn der woorden Gods; en Kij zijt geworden als* wie melk van noode heb- ben en niet vaste spijs. 13. Want een iegelijk die der melk deelachtig is, die is onervaren in bet woord der geregt igheid , want bij is een

-ocr page 311-




	HEBRE	3i»3 prieater des allerhoogst en Gods, die Abraham tege- �noetging als hij weder. keerde van het verslaan der koningen, en brui zegende; 2. aan welken ook Abraham van allta de tiende toedeel- de: die vooreerst overgezet wordt koning der gercgtig- heid, en daarna ook w-as een koning vaD >atem, \'t welk is een koning des vredes; 3. zonder vader, zonder moe- der, zonder geslachfreke- uing, noch begin der dagen noch einde des levens heb- bende; maar den Zoon Goda gelijk geworden zijnde, blijft hij een priester in eeuwig- beid. I. Aaomeikt nu hoegroot deze geneest is, aan den- welke ook Abraham de pa- triarch tiende gegeven heeft 5. uit den buit. En wie uit de kinderen van i,evi het pries. terschap ontvangen, hebben wel bevel om tiende te ne- uien van het volk naar de. vet, dat is van hunne broe- deren, hoewel die uit de lende Abrahams voortgeko. 6. men zijn . maar hij die xijne geslacbtrekening utt hen niet hectt, die heeft vau Abraham tiende genomen, ea ri- ii. die de belofteniisen 7. bad heelt hij gezegen.i. Nu zondereenig tegenspreken, \'t geen min-ler is wordt ge- zegend van \'t geen meerder 8. is. En hier nemen wel tien- den de menschen die ster» veu, maar aldaar neemt ze die van welken getuigdwordt \'J.dat hij leeft, tfn om zoo te spreken, ook I.evi, die tien- den neemt, heeft door Abra- 10. ham tiende gegeven, want hij was nog in de leude des vaders, als hem Melchizr- dek tegemoetging. 11. Indien dan nu de volko- menheid door het levitische priesterschap ware, (want ouder hetzelve heeft het volk 80*

		Rij aan lijnen naam bewe- zen hebt, als die de heiligen gediend hebt en nog dient. 11. Maar wij begeeren, dat een iegelijk vau u dezelfde naar. t tigheid ten ijie tot de volle verzekerdheid der hoop, tot [\'t. den einde toe; opdat «ij niet traag wordt, maar navolg� zijt dergenen die dour geloof en lankmoedigheid de belof- tenissen beerven. 13. Want als Uod Abraham de belofie deed, dewijl hij bij niemand die meerder wat bad te zweren , zoo zwoer hij H.bij zichxelven, zeggende i Waarlijk, zegenende zal ik u zegenen, en vermenigvuldigende zal ik u vcrini\'jiiL\'viii. l-> iligt-ii: e» ali�t\'i Jaokmoe dig verwacht hebbende, heeft hij de belofte verkre- 16. gen. Want de menschen zweren wel bij den meerdere dan tij xijn, en de eed tot bevestiging is denzelvcn een einde van alle tegenspre- ir.king: waarin God willend* den erfgenamen der belofte- nis overvloediger bewijzen de onveranderlijkheid zijns raads, met een eed daartus- in.ichen ii gekomen; opdat wij door twee ouverander- lijke dingen, in welke het onmogelijk is dat Qod iiege, een sterke verf motu in ir zou- den hebben, wij namelijk die d* toevlugt genomen heb- ben om de voorgestelde hoop 19. vasttehouden; welke wij hebben als een anker der ziel, \'t welk zeker en vast ia, en ingaat tot binnen het 20.voorhangsel, waarde voor- looper voor ons is ingegaan, namelijk Jeius, naar de or. dening Melcbiz�deks een Iloogepriesler geworden zijn- de in eeuwigheid. HOOFDSTUK 7. I. Want deze Melchix�dek was koning van Salem, een

-ocr page 312-



		�ks i
		304 H de wet ontvangen), wat nood was \'t nog, dat een ander priester naar de ordening Melcbiz�deks zoude opstaan, en die niet zoude gezegd worden te zijn naar de orde- 12. uing Aiirons? Want het printene hap veranderd zijn- de, zoo aeschiedt er ook noodzakelijk verandering der 18. wet. Want hij aangaande wien deze dingen gezegd worden, behoort tot een mi- deren stam, van welken nte- mand zich tot het altaar be- 14. geven heeft; want het is openbaar dat onze lieer uit Juda gesproten is, aangRan- de welken stam Mozen niets gesproken !>M\'i\'r van her l.�. priesterschap. h.ndi/isnog veelmeer openbaar, zoo er naar de gelijkenis van M>1- chie�dek een ttnder prie;ter lii.opstaat, die dit met naar ile wet des vlr.eschelijkcii ge- bods is gemorden, maar nRar de kracht des onvergankelijk 17.ken levens. Want hij ge- tuigt: Gij zijt 1\'rit-Mer in eeuwigheid unar de ordening M e 1 c k i- z�deks. Is. Want de vernietiging van het voorgaande gebod ge- sub iedt om deszelfs zwak- heids en onprotijtelijkhfids l:i wil; waut de wet heeft geen fiirg voluiaakt, maar de aau- leniiiig van een betere hoop, door welke wij tot (iod ge. 20.naken. !. n voor zooveel het niet zonder eedzwering in geschied, (want g�ne zijn wel zonder eed» wering ;>, 1 - >- 21.ter* geworden, maar dtfze met eedzwering door dien die tot heui gezegd heeft: De Heer heeft ges w-o- ren, en het zal hem «iet berouwen: Gij ?. ij 11\' r i e »t e r i n e e n w i g. held naar de ordening 22. .M e 1 v h i 1 � de k s) . van een zooveel beter verbond is Je- xus borg geworden.

		23. �n g�ne zijn wel vele priesters geworden, omdat zij door den dnod verhinderd werden altijd te blijven; 24. maar deze, omdHt bij in eeu- wigheid blijft, heeft een on- versanki lijk priesterschap: 25.waarom hij ook volkomen kan zaHgmakeu degenen die door hem tot God gaan, al- zoo bij altijd leeft om voor 2<i. hen te bidden. Want zooda- nig een Hoogeprieeter be- taumdeons, heilig, 0111100- xel, onbesmet, afgescheiden van de zondaren, en booger dan de hemelen geworden; 27. wien het niet alle dagen noodig was, gelijk den hoo- gepriesters, eerst voor zijne eigene zonden slagtofl\'eren opteofferen, daarna tour de xunden des volka; want dat heeft hij ��nmaal gedaan, als hij zichzelven opgeofferd 28. heeft. Want de wet stelt tot hocgeprips\'ers mentenen die zwakheid hebben ; maar bet woord der eedzwering, die na de wet itgecolgd, �tett den Koon die in eeuwigheid geheiligd is. HOOFDSTUK 8. 1. De hoofdsom nu der din- gen waarvan wij spreken ig , dut wij hfbbeu zoodanigen Iloogepriester, die gezeten is aan de regtetAanrf van den troon der Majesteit in 2.de hemelen, een bedienaar des heiligdom*, en des wa. ren tabernakels, welken de lieer beeft opgerigt.en geen 3. uienscb. Want een iegelijk hooge priester wordt gesteld om gnveu en ilagtofiVren te offeren; waarom het noodza- kelijk was dat ook deze iets had wat hij zoude offeren. 4. Want iodien hij op aarde ware, zoo zoude hij zelfs geen priester zijn, dewijl priesters zijn die naar de 5. wet gaven offeren; welke bet voorbeeld en de schaduw der

-ocr page 313-




	JIEBREfi	305 hunne ongeregtigne- den genadig zijn, en hunnezonden enhun- ne overtredingen zal ik geenszins meer g e- 13.denken. Alshijsegt: Ben nieuw verbond, zoo heeft hij het eerste oud gemaakt: wat nu oud gemaakt ia eu veroudert, is nabij de ver- dwijning. HOOFDSTUK ». 1. Zoo bad dan wel ook het eerste verbond regten des 00(fedienfttes, en het wereld* 2.1ijk heiligdom. Want .ie ta- bemakel wu toebereid, m«- melijk de eerste, in welken �ran de kandelaar en dt- tafel en de tonnbrooden, welke genaamd wordt het heilige. S. Maar achter het tweede voor � hangael itl de tabernakel genaamd het heilige der hei- 4. ligen , hebbende een gouden wierookvat, en de ark des verbonds alom met goud overdekt, in welke waa de goudeu kruik waar het nian- na in waa, en de ataf Aflrona die gebloeid had, en de ta- 5. felen dea verbonds, en boven over deze ark wa"en de che- rubs der heerlijkheid, die het verzoendeksel beacha- duwden: van welke dingeu wij nu van atuk tot atuk niet zullen zeggen. �. 11" r.e dingen nu aldua toe- bereid zijnde, zoo gingen wel de priesters in den eer- aten tabernakel te allen tilde om de fforfsdienaten te vol 7.brengen; muur in den twee- den tabernakel ging alleen de hnogeprieater ��nmaal dea iaars, niet zonder bloed, netwelk hij offerde voor zichzelven en voor des volk» 8. misdaden : waarmede de Hei. lige tieeat dit beduidde, dat de weg dea heiligdoma nog niet openbaar gemaakt waa zoolang de eerate tabernakel 9. nog bestond, welke waa een

		heraelache dingen dienen, /dijk Mozea door Godde- lijkc aanspraak vermaand waa, als hij den tabernakel volmaken zoude; want zie, zegt hij, d a t % ij h e t a 11 e i maakt naar de afbeel- d i n g die u op den bert; f�.getoond ii. l�n eu heeft hij zooveel uitnetuender be- dieninx gekregen , als hij ook een» beteren verbond» Mi«l- delaar ia, \'t welk in betere beloftenisven bevestigd ia. 7. Want indien dat eerste r«-- bond on berispt lhk geweeat ware, zoo ioude voor het tweede geen plaars <ezocht 8. zijn geweest. Want hen be- riapende zegt hij tot hen: Zie, de dagen komen, apreekt de II eer, en ik zalovtir het h uia I e r a- ela en over het huis vanJudaeennieuwver- u.bond oprinten, niet naar het verbond dat iktnet hunne vaderen gemaakt heb ten dage ala ik hen bij de band nam om hen uit Egyp- telandteleiden;want zij zijn in dit m ij n ver- bond niet gebleven, en ik heb op hen niet geacht, icict de Heer. 10. Wantditiahetverbond datikmet het buis l«- raels maken zal nadie danen, zegt de Heer: Ik zal mijne wetten in hunverstandgeven. en in hunne hartenzalik die inachrijven; en ik zalhuntoteenGodzijn enz ij zullenm ij toteen ll.volkzijn; enz ij zullen ndetleerenecniegelijk zijnen naaste en een iegelijk zijnen broe- der, zeggende: Ken den Heer; wantzijsul- len mij allen kennen, van den kleine onder hentotdengrooteon. 12.der hen; want ik zal

-ocr page 314-



		E�RS 9.
		306 HE BR1

		afbeelding* voor dien tegen- woordigen tijd, in welken Raven en alagtofferen geof- ferd werden die dengeen die den dienst pleegde niet kon- den heiligen naar de con- in.scientie, bestaande alleen in spijzen, en dranken, en ver- scheiden waaachingen , en regtvaardigiuakingcn den vleesches, tot op den tijd der verbetering opgelegd. 11. Maar Christus de IIooge- priester der toekomende goe- deren gekomen zijnde, ia door den meerderen en vol- in aak teren tabernakel, niet met handen gemaakt, jm ia, niet van dit maaksel, 12. noch door \'t bloed der bok- ken en kalveren maar door zijn eigen bloed, ��nmaalin- gegaan in het heiligdom, een eeuwige verlossing teweeg- 13. gebragt hebbende. Want indien bet bloed der atierea en bokken, en de asch der jonge koe besprengeude de onreinen, hert heiligt tot de reinigbeid des vleesches: 1-1. hoeveeltemeer zal het blued van Christus, die door den eeuwigen Oeeat zichzelven Gode onstraffelijk opgeof* ferd heeft, uwe conacientie reinigen van doode werken, om den levenden God te dienen. 15. En daarom is hij de Mid- delaar des nieuwen testa- ments, opdat, de dood daar- tusHchen gekomen zijnde tot verzoening der overtredingen die onder het eerste te«ta- inent waren, degenen die geroepen zijn de beloftenis der eeuwige erve ontvangen 16. zouden. Want waar een testament is, daar is het noodzaak dat de dood deB testamentmakera tu»Heken~ 17. kome; waut een testament ia vast in de dooden, dewijl het nog geen kracht heeft wanneer de teatauientmaker
		niet zonder bloed is iugf- 19. wijd. Want als al de eebo- den naar de wet van Mozes tot al het volk uitgesproken waren, nam hij bet bloed der kalveren en bokken, met water en purperen wol en hysop, en beBprengde beide bet boek zelf en al het volk, 20. «eggende: Uit is het bloed des testaments \'t welk God aan ulie- 21.den heeft geboden. En hij benprengde desgelijks ook den tabernakel en al de vaten van den dienst met 22. het bloed. En alle dingen worden bijna door bloed ge- reinigd naar de wet, en /.<>n- der bloedstorting geschiedt geen vergeving. 23. Zoo was het dan nood- zaak, dat wel de v��rbeel- dingen der dingen die in de hemelen zijn door deze din- gen gereinigd werden, maar de heraelsche dingen zelve door betere offeranden dan 21. deze. Want Christus is niet ingegaan in het heiligdom dat met handen gemaakt is, \'t welk is een tegenbeeld van het ware, maar in den hemel zelven, om nu te verschijnen voor het aangezigt Uods 25.voor ons; noch ook opdat hij zichzelven dikwijls zoude opofferen, gelijk de hooge- Eriester alle juren in het eiligdom ingaat met vreemd 2G.bloed; (andera had hij dik- wijls moeten lijden van de grondlegging der wereld af); maar nu is hij ��nmaal in de voleinding der eeuwen geopenbaard, om de zonde teniettedoen door de offe- 2/.rande van zichzelven. En gelijk het den menschen ge- zet ia ��nmaal te sterven, 23.en daarna het oordcel, al- z�� zal ook CbristuB, ��n- maal geofferd zijnde om ve- ler zonden wegtenemen, ten anderen male zonder zonde gezien worden van degenen

-ocr page 315-



		HEBRE�RS 10
		307


		die hem vervachten tot za- �Khetd. HOOFDSTUK �O. 1. Want de wet, hebbende		ilt\'.en dezelfde slagtofferen dikwijls offerende, die de zonden nimmermeer kunnen IS.wegnemen; maar deze, ��n slagtoffer voor de zonden geofferd hebbende, is in eeuwigheid gezeten aan de IS, regterAaad Gods, voorts wachtende totdat zijne vij- anden gesteld worden tot een voetbank zijner voeten II. Want inet ��ne offerande heeft hij in eeuwigheid vol- �naakt degenendie geheiligd 15. worden. En de Heilige Geest 16. getuigt het ons ��k; want nadat hij tevoren gezegd had: Dit is het verbond dat ik met hen maken zal na die dagen, zegt de Heer: ik zal mijne wetten geven in bun- ne harte n, en ik zal die inschrijven in 17.hunne verstanden; en hunner zonden en hunner o n geregt ighe- den tal Ik geenszins IS.meer gedenken. Waar nu vergeving derzelve fs, daar is geen offerande meer voor de zonde. 19. Dewijl wij dan, broeders, vrijmoedigheid hebben om inlegaan in het heiligdom door het bloed van Jezus , 2(1.op een verschen en levenden weg, welken hij ons inge- wijd beeft door het voorhang* nel, dat is door zij n vleesch , 21. en dewijl wij hebben een groo- ten Priester over het huis --\'. Go.is , zoo laat ons toegaan met een waarachtig hart, in volle verzekerdbeid des ge- loof, ome* harten gereinigd zijnde van de kwade con. scientie, en het ligchaam gewasschen zijnde met relu 23. water; laat ons de onwan- keibare belijdenis der hoop t-asf nouden; (want die het beloofd heeft ia getrouw) ; 24. en laat ooa op elkander ai: in - nemen, tot opscherplng der liefde en der goede werken;

		een schaduw der toekomen, de goederen, niet het beeld zei (der zaken, kan met de- iel file offeranden die zij ali» jaren <� lurig opofferenniin- mermeer heiligen degenen ".die daar toegaan: andera zouden zij opgehouden heb- ben geofferd te worden, oin- dat degenen die den dienst pleegden veen conscientie meer zouden hebben der zonden , ��nmaal gereinigd 3. geweest zijnde; maar nu ge- tchiedt in deielve alle jaren weder gedachtenis der zon- 4.den ; want het is onmogelijk dat het bljed van stieren en bokken de zonden wegneme. 5. Daarom komende in de we- reldzegt hij: Slagtoffer en offerande hebt gij niet gewild, maar gij hebtmij het ligchaam f>.toebereid; brandoffe- r e n en off e r* voor de zonde hebben u niet 7. behaagd: toen sprak ik: Zie, ik kom (in het begtndes boeks isvan mij geschreven) om uwen wil te doen, o 8.God. Als hij tevoren ge- zegd had: Slagtoffer en offerande en brand- offers en offer voor de zonde hebt gij niet ge. wild noch hebben u bebaagd, (dewelke naar de wet geofferd worden), 9.toen sprak hij: Zie, ik kom om uwen wil te doen,o God. Hij neemt het eerste weg, om het l�. tweede te stellen: in welken wil wij geheiligd zijn door de offerande des ligchaama van Jezus Christus ��nmaal geschied. 11. En een iegelijk priester stond wel alle dagen dienen-

-ocr page 316-



		�KS 11. vrijmoedigheid niet weg, welke een groote vergelding .Ifi.des loona heeft. Want gij hebt lijdzaamheid van noo* de, opdat gij den wil Gods gedaan hebbende, de belof- tenia moogt wegdragen. ;t7.want nog een «eer weinig tijd», en h ij d i e t e k o m e n staat zal komen en :i8.niet vertoeven ; maar de regtvaardige zal uit het geloof leven; en zoo iemand zich onttrekt, mijne ziel heeft in hem geen be- 39.hagen. Maar w tf zijn niet van degenen die zich ont- trekken ten verderve, maar van degenen die gelooven tot behoud der ziel. HOOFDSTUK II. 1. Het geloof nu ia een vaste grond der dingen die men hoopt, en een bewijs der za- 2.ken die men niet ziet. Waut door \'t zelve hebben de ouden getuigenis bekomen. 3. Door het geloof verstaan wij dat de wereld door het woord Gods is toebereid, alzoo dat de dingen die men ziet niet geworden zijn uit dingen die gezien worden. 4. Door het geloof beeft Abel een meerdereoft\'eraude Gode geofferd danKain, door het* welk hij getuigenis bek o. men heeft dat bij regtvaardig was, alzoo God over zijne ga- ven getuigenis gaf; en door dat geloof spreekt hij nog 5. nadat hij gestorven is. Door het geloof is Henoch wegge- uomen geweest, opdat hij den dood niet zoude zien, en hfj werd niet gevonden, daarom dat God hem wegge* nomen had. Want v��r zijne wegneming heeft hij getui- genis gehad dat hij Gode be- 6. haagde; maar zonder geloof ia het onmogelijk Gode te behagen; want wie tot God komt, moet gelooven dat hij
		2j. en laat ons ome onderlinge bijeenkomst niet nalaten, gelijk sommigen de gewoon- te nebben, maar elkander vermanen: en dat 70oveelte> meer als gij tiet dat de dag nadert. 2fi. Want too wij willens zon- dfgen, nadat wij de kennis der waarheid ontvangen heb- ben , zoo blijft er geen «1 jut- offer meer over voor de zon- 27.den, maar een schrikkelijke verwachting dea oordeels, en hitte dea vuurs, dat de tegenstanders zal verslln- 28. den. Als iemand de wet van Moies heeft tenietgedaan, die sterft zonder barmhar- tigheid onder twee of drie 29. getuigen : hoeveel te zwaar- der straf, meent gij, zal hij waardig geacht worden, die den Zoon Uods vertreden heeft, en het bloed des teata- ments onrein geacht heeft, waardoor hij geheiligd was, en den Geest der genade araaadheid heeft aangedaan ? 30. Want wij kennen hem die gezegd heeft: Mijn is de wraak. Ik zal\'tvergel- den, spreekt de Heer. Kii wederom: DeHeerzal xijn volk oordeelen. 3l.Vreesselljk ia het te vallen in de handen des levenden Gods. 33. Doch gedenkt der vorige dagen, in dewelke nadat gii verlicht zijt geweest, gij veel afrijd des tijdens hebt ver- 32. dra gen, ten deele als gij door smaadheden en ver- drukkingen een schouwspel geworden zijt, en ten deele als gij gemeenschap gehad hebt met degenen die alzoo 34. behandeld werden. Want gij hebt ook over mijne banden medelijden gehad, en den roof uwer goederen met blijdschap aangenomen, we. tende dat gij hebt in uzelve een beter en blijvend goed in Ut de hemelen. Werpt dan uwe

-ocr page 317-



		HEBRE�RS II.
		:iu3


		indien zij aan dat vaderland gedacht hadden van \'t welk zij uitgegaan waren, zij zou- den tijd gehad hebhen om 16.wedertekeeren; maar nniijn zij begeerig naar een beter, dat ia uaar het hemelache. Daarom schaamt zich God hunner niet, om hun Godge. naauid te worden; want hij had hun een atad bereid. 17. Door het geloof heelt A- brrthaun, als hij verzocht werd, laittk geofferd, en hij die de beloften ontvangen had heeft zijnen eeniggebo- 13. rene geofferd, (tot denwelke gezegd was: Inlaa&kiat u het kronat genaamd worden), overleggende dat God magtig was hem ook uit de dooden optewekken; 19. waaruit hij hem ook bij gel.j- kenis wedergekregen beeft. -;o. Door het geloof heeft Isaak tijne tonen Jakob en Ksau gezegend aangaande toeko- 2t.mende dingen. Door het ge- loof beeft Jakob stervende een iegelijk der tonen Jo- zefs gezegend, en heeft aau- gebeden , leunende op het op* 22. perste van zijnen staf. Door liet geloof heeft Jozef ater- vende melding gemaakt van den uitgang der kinderen Is- raela, en lire ft bevel gegeven aangaande zijn gebeente. ::i. Door bet geloof werd Mo- zes toen hij geboren was drie maanden lang van zijne ouders verborgen, overmita tij tagen dat bet kindeken schoon waa; en zij vreesden het gebod des kotiinge niet, 2-1. Door het geloof heeft Mo. zee, nu groot geworden zijn- rte, geweigerd een zoon van Farao\'s dochter genaamd te 2h.worden; verkiezende liever met het volk Gods kwalijk behandeld te worden, dan voor een tijd de genieting 2fi.der zonde te hebben: ach- tende de veramaadbeid van Chriatut meerderen rijkdom
		�n, en een belooner ia derge- 7.nen die hem zoeken. Door het geloof heeft Noaeh, door Goddelijke aanspraak ver- maand zijnde aangaande de dingen die nog niet gezien werden, en bevreesd gewor- den zijnde, de ark toebereid tot behoud van zijn huiage- zin; door welke ark hij de wereld heeft veroordeeld, en la geworden een erfgenaam der regtvaardigheid die naar het geloof ia. 8, Door het geloof ia Abra- ham geroepen zijnde gehoor zaam geweeat, om uittegaan naar de plaats die bii tot een erfdeel omvangen tonde, en hij is uitgegaan niet weten* de waar hij komen zoude. 9. Door het geloof ia hij een inwoner geweeat in het laad der belofte ala in een vreemd \'land , en heeft in tahernake- len gewoond, met Unak en Jakob die medel\'rfgenamen waren derzelfde belofte i 10. want hij verwachtte de atad die fundamenten heeft, wel ker kunstenaar en bouw- 11.meester Ood is. Door het geloof heeft ook Sara zelve kracht ontvangen om kroost te geven, en boven den tijd haart ouderdoms heeft zij ge- baard, overmita zij hem ge- trouw he-ft geacht die het b»- 12.Loofd bad. Daarom zijn ook van ��nen, en dat van een verstorvene, zoorelen* In me- nigte geboren als de sterren dea hemele, en ala het zand dat aan den oever der zee ia, \'t welk ontelbaar ia. 13. Deze allen zijn in het ge- loof gestorven, de beloften niet verkregen hebbende, maar hebben dezelve van verre gezien en geloofd en omhelad, en hebben beleden dat zij gasten en vreemde* lingen op de narde waren. 14. Want wie zulke dingen zeg- gen, betoonen klaar lijk dat 15. tij een vaderland zoeken. En

-ocr page 318-

-ocr page 319-



		Kits IS. 311 om ��ne spijze het regt van zijne eerstgeboorte weggaf. 17.Want gij weet, dat hij ook daarna de zegening willende beerven, verworpen werd; want hij vond geen plaats des berouws, boewei hij de- zelve met tranen zocht. 18, Want gij zijt niet geko- ment at den tast el ij ken berg, en \'t brandende vuur, en donkerheid, en duisternis, 19.en onweder, en tot het ge- klank der bazuin, en de stem der woorden .welke die ze hoorden, baden dat het woord tot hen niet meer zou* 20.de gedaan worden; (want zij konden niet draden \'t geen er geboden werd: In- dien ook een gedierte den berg aanraakt, het zal gesteenigd of met een p ij I d o o r s c h o- 21.ten worden; en Hozes, z�� vreesstlijk was het ge- zigt, zeide: Ik ben zeer bevreesd en bevende); 22. maar gij zijt gekomen tot den berg Sion en de stad des levenden God, tot bet hemelscbe Jeruzalem en de vele duizenden der engelen, \'J->.tot de algemeene vergade- ring en de gemeente der eerstgeborenen, die in de hemelen opgeschreven zijn, en tot Ood den Regter over allen, en de geesten der vol- 2-1. maakte regtvaardigen , en tot den Middelaar des nieu- wen testaments Jezus, en het bloed der besprenglng dat betere dingen spreekt dan Abel. 25. Ziet toe dat gij dien die spreekt niet verwerpt; want indien deze niet zijn ontvlo den , die dengeen verwierpen welke op aarde Goddelijke antwoorden gaf, veelmeer tullen wtf niet ontvlieden, zoo wij ons van dien afkee- ren die vau de hemelen is ; 26. wiens stem toen de aarde bewoog, maar nu heeft hij
		Heer liefheeft kai- tij.lt hij. en hij geeselt een ie ge lijken zoon r.dien hij aanneemt. In- dien gij de kastijding ver- draagt, zoo gedraagt zich Ood jegens u als zonen; (want wat zoon Is er dien de vader niet kastijdt?) 8. maar indien gij zonder kas- ttjding xijt , welker allen deelachtig zijn geworden, z 10 zijt gij dan bastaarden \'J. en niet zonen. Voorts wij hebben de vaders onzes vlee- sches wel tot kastijders ge- had, en wij ontzagen ze: zullen wij [/un niet veelmeer den Vader der geesten on- derworpen zijn, en leven? 11). Want gr�ne hebben ons wel voor een korten tijd naar- dat het hui! goeddocht ge- kastijd, maar d�ze kastijdt \'nis tot ons nut, o\|) in\' wij zijner heiligheid zouden 11.deelachtig worden. Kn alle kastijding, als die tegen- woordig is, schijnt geen xaak van vreugde maar van droefheid te zijn ; doch dsnr- na geeft zij van zieh eene vreedzame vrucht der gereg- ttgheid dengenen die door dezelve geoefend zijn. 12, Daarom rigt weder �p de trage banden en 13.de alappe knie�n, en maakt regte paden vooruwe voeten, opdat hetgeen kreupel ia niet ver- draaid worde, maar dat het veelmeer genezen worde. 14. Jaagt den vrede ua met al- len, en de heilgm&kinx, zonder welke niemand den i ">. Heer zien zal: toeziende dat niet iemand verachtere van de genade Gods; dat niet eenlge wortel der bitterheid opwaarts spruitende, beroerte ma- ke, en door dezelve velen oot- Ifi.reinigd worden; dat niet ie- mand zij een hoereerder, of een onheilige gelijk Kaan, die

-ocr page 320-

-ocr page 321-

tUS 1. 313

verdraagt het woord dezer
vermaning; want ik heb u

23. in \'t kort geschreven. Weet
dat de broeder Timothe�s
losgelaten is, met welken
{zoo hij haast komt) ik u

24. zal zien. Groet al uwe voor-
gani;eren en al de heiligen.
U groeten die van Itali�

\'.\',. tijs. De genade zij met u
allen. Amen.

dooden heeft wedergebragt,
namelijk onsen Heer Jezus

21. Christus, die volmake u in
alle goed werk, opdat gij
lijnen wil moogt doen: wer*
kende in u \'r geen voor hem
welbehagelijk is door Jezus
Christus, denwelke zij oe
heerlijkheid n. alle eeuwig-
heid. Amen.

22. Doch ik bid u broeders,

]>E ALGEMEEN*. BRIEF

APOSTEL JACOBUS.

8. Een dubbelhartig inan i»
ongestadig in al zijne we-
gen.

9. Maar de broeder die nede-
rig ia roeme in zijne hoog-

10. held, en de rijke in zijne
vernedering, want bij zal
&ln een bloem van het gras

11. voorbijgaan. Want de zon
is opgeraan met de hitte,
en heeft het gras dor ge-
maakt, en zijn bloem is *f-
gevallen, en de schoone
gedaante battrs aanschijns
is vergaan : alzoi\'i zal ook de
lijke in zijne wegen vurwel-

12. ken. Zalig is de man die
verzoeking verdraagt; want
f.In hij beproefd zal geweest
zijn, zoo zal hij de kroon drs
levens ontvangen , welke de
Heerbeloofd beeft dengenen
die hem liefhebben,

13. Niemand als hij verzocht
wordt zegge: Ik word van
God verzocht; want God kan
niet verzocht worden met
het. kwade, en hij zelf ver-

14. zoekt niemand. Maar een
iegelijk wordt verzocht als
bij van zijne eigene begeer*
lijkheid afgetrokken en ver*

HOOFDSTUK I.

1. Jacobua een dienstknecht
Gods en des Heereu Jezus
Christus aan de twaalf statn-
men die in de Yerstrooijing
zijn, zaligheid.

2. Acht het voor grootevreug-
de, mijne broeders, wan-
neer gij in velerlei verzoe-

3. kingen valt, wetende dat
de beproeving uws geloofs

1. lijdzaamheid werkt. Doch
de lijdzaamheid hebbe een
volmaakt werk, opdat gij
moogt volmaakt zijn en ge-
heel opregt, in geen ding
gebrekkelijk.

6. Kn indien iemand van u
wijsheid ontbreekt, dat hij
ze van God begeere, die een
iegelijk mildelijk geeft, en
niet verwijt: en zij zal hem

tf. gegeven worden. Maar dat
hij ze begeere in geloof, niet
twijfelende; want wie twij-
felt is een baar der zee ge-
lijk, die van den wind ge-
dreven en op- en necrgewar-

7. pen wordt; want die raensch
meene niet dat hij iets ont-
vangen xal van den Heer.

-ocr page 322-

-ocr page 323-



	J. �mi in c�n zal struikelen, die is schuldig geworden aan 11.alle. Want die gezegd heeft: Gljicult (teen overspel doen, die beeft ook gezegd: Gij zult niet do oden. Indien gij nu geen overspel tuit doen, maar zult donden, zoo zijt kU een overtreder 12.der «et geworden. Spreekt alz��endoet alz��, als die door de wet der vrijheid zult IS. geoordeeld worden. Want een onbarmhaitig oordeel tal gaan over dengeen die geen barmbartiubeid Bedaan heeft; en de barmhartigheid roemt tegen het oordeel. 14. Wat nuttigheid is het, mijne broeders, indien ie- mand zext dat hij het geloof heeft, en heeft de werken niet? Ksn dat geloof hem 15.zalignjaken? Indien er nu een broeder of zuster naakt zouden ztjn , en gebrek zou- den hebben aan dagelijktch 16,voedsel, en iemand van u tot hen zoude zeggen: Gaat henen in vrede, wordt warm en wordt verzadigd, en gij- lieden zoudt hun niet geven de nooddruft nes ligchaaiim . 17. wat nuttigheid is dat? Alz�� ook het ueloof, indien htt de werken niet heeft, is bij zichzelf dcod. 18. Maar, zal iemand zeggen, t\\i hebt het geloof, en ik heb de werken. Toon mij uw geloof uit uwe werken, en Ik zal u uit mijne werken 19. mijn geloof toonen. Gij (re- looft dat God een e�n�g God is: gij dort w�l: de duivelen gelooven \'t ook , en zij sidde- "JU. ren. Maar wilt gij weten, o ijdel mensch, dat het ge- loof zonder de werken dood 2i.is? Abraham onze vader, is hij niet uit de werken ge- regtvaardigd, als hij IsaiLk zijnen zoon geofferd heeft op 22. het altaar? Ziet gij »\'el dat het geloof medegewerkt heeft met zijne werken, en	I\'S ;t

316 het geloof volmaakt ii g>\'- 23. weest uit de werken ? �n de Schrift is vervuld geworden, die zegt: En Abraham geloofde God, en het is hem tot regtvaar- digheid gerekend, en hij is een vriend Gods 2». gen aamd geweest. Ziet gij dan nu dat een mensch uit de werken geregtvaardigd wordt, en niet alleen uit het 25. geloot? En dergelijks ook Kachab de hoer, is zij niet u it de werken geregtvaardigd geweest, als zij de gezon- denen heeft ontvangen, en door ten anderen weg uitge- ifi.laten? Want gelijk het lig. ebaam zonder geelt dcod is, alz�� is ook het geloof zon- der de werkeu dood. HOOFDSTUK 3, 1. Zijt niet vele meesters, mijne broeders, wetende dat wij temeerderoordeel zullen 2. ontvangen. Want wij strui- kelen ailen in vele. Indien Iemand in woorden niet strul- kelt, die is een voiniHakt man, niagtig om ook het ge- heele ligchaam in den toom \'A.te houden. Zie, wij leggen den paarden toornen in de monden, opdat zij ons zouden gehoorzamen, en wij leiden aaarmede hun gebeele lig- 4, cbaam om: zie, ook de sche- pen, hoewel ze zoo �root zijn en van harde «inden gedre- ven, zij worden omgewend van een zeer klein roer, waarhenen ook de begeerte fr. des ituurders wil: alz�� is ook de tong een klein lid, en roerat nugtan� grootedin. gen. Zie, een klein vuur, hoegrooten hoop bout het 6.aansteekt. I>e tong is ��k een vuur, een wereld der on- geregtigheid: alz�� is de iiiii; onder ouze leden ge- steltl, welke het geheele �g- chaam besmet, en ontsteekt het rad onter geboorte, en

-ocr page 324-



		316 JACOBUS 4.

		xe niet hiervan, namelijk uit uwe wellusten die in uwe 2. leden atrijdvoeren ? Gij be- geert, en bebt niet; gij be- nijdt en ijvert nuar dingen, en kunt ze niet verkrijgen; KJJ vechten voert krijg, doch gij hebt niet, omdat gij niet 3.bidt; gij bidt, en gij ont- vangt niet, omdat gij kwa- lijk bidt, opdat gij bet in uwe wellusten doorbrengen 4. zoudt. Overspelera en over- speelsters, weet gij niet dat de vriendschap der wereld een vijandschap Gods ia ? Zoowie don een vriend der wereld wil zijn, die wordt 5. een vijand Gods gesteld. Of meent gij dnt de Schrift te- vergeefs zegt: De Geest die in ons woont, heeft die lust tot nijdigheid? «.Ja hij geeft meerdere gena- de. Daarom zegt de Schrift; Uodwederstaat dehoo* vaardigen, maar den neder i gen gee ft h ij ge- 7.» a d e. Zoo onderwerpt u dan Gode; wederstaat den duivel, en hij zal van u vlie- 8. den; naakt tot God, en hij zal tot u naken. KMnigt de han- den gij zondaars, en zuivert de harten gij dubbel hart igen. 9. Gedraagt u als ellendtgen en treurt en weent; uw lag- rhen worde veranderd in treuren, en uwe blijdschap 10. in bedroefdheid. Vernedert u voor den Heer, en hij zal u verhoogen. 11. Hroedera, spreekt niet kwalijk van elkander. Wie van xijnen broeder kwalijk spreekt en zijnen broeder oordeelt, die spreekt kwalijk van de wet en oordeelt de wet: indien gij nu de wet oordeelt, xoo zijt gij geen dader der wet, maareen reg- 12.ter. Er is een ��nig Wetge- ver, die behouden kan en verderven; doch wie zijt gy, die een ander oordeelt 7 13. Welaan nu gij die xegt:
		wordt ontstoken van de bel. 7. Want alle natuur beide der wilde dieren en der vonden , heide der kruipende en der zeedieren, wordt getemd en ia getemd geweest van de >. menscb* lijke natuur; maar de tong kan geen menach temmen: zij in een onbe- dwinrelijk kwaad, vol van 9. doodelijk venijn. Door haar loven wij God en den Vader, en door naar verdoeken wij de ruenschen die naar de ge- lijkenis God» gemaakt zijn; 10.uit denzelfden mond komt voort zegening en vervloe- king. Dit moet, mijne broe- dera, alzoo niet geschieden. 11. Welt ook een fontein uit een zelfde ader het zoet en bet 1?. bitter? Kan nok ,mijnebroe- ders , een vijgeboom olijven voortbrengen, of een wijn- mok vijgen? A\\t\'u\'< kun* geen fontein zout en zoet water voortbrengen. 13. Wie is wijs en verstandig onder u ? Die bewijze uit zijnen goeden wandel zijne werken, in zachtmoedige 11. wijsheid. Maar indien gij bitteren nijd en twlstgierig. held hebt in uw hart, zno roemt en liegt niet tegen de 15. waarheid. Deze is de wijs. heid niet die van boven af- kiiint, maar is aardtch, na- lfi.tuurlijk, duivelsch. Want waar nijd en twintgierigheld ia, aldaar ia verwarring en ) 7. alle booze handel. Maar de wijsheid die van boven is, die is ten eerste zuiver, daar- na vreedzaam, bescheiden, gezeggelijk, vol van barm. hartigheid en van goede vruchten , niet partijdig oor- IS.deelende.enougevein�d. En de vrucht der regtvaardigheid wordt in vrede gezaaid voor degenen die vrede maken. HOOFDSTUK 4. 1. Vanwaar komen krijgen en vechterijen onder u ? Komen

-ocr page 325-



		JUS 5. Si; I 8.vangen: weeat gij �6k lank- moedig, versterkt uwe har- ten, want de toekomst dea I 9. Ileeren genaakt. Zucht niet i tegen elkander, broeders, opdat gij niet veroordeeld wordt: sie, de Kegter staat 10. voor de deur. Mijne broe- ders, neemt tot een exempel des tijdens en der lankmoe- digheid de profeten, die ia den naam des Ileeren ge- 11.sproken hebben. Zie, wij houden ze gelukzalig die verdragen; gij hebt de ver- draagzaamheid van Job ge- hoord, en gij hebt het einde des Ileeren gezien, dat de Heer zeer barmhartig ia en een ontfermer. 12. Doch v��r alle dingen, mijne broeders, zweert niet, noch bij den hemel, noch bij) de aarde, noch eenigen ande- ren eed; maar uw ja zij ja, en het neen neen, opdat gij in geen oordeel valt. 13. Is iemand onder u in lij- den , dat bij bidde. Ia iemand goedsmoeds, dat hij psalm- 14.zing*. Is iemand krank onder u, dat bij tot zich roepe de ouderlingen der gemeente, en dat zij over hem bidden, hem zalvende met olie in den 16. naam des Heeren i en het ge- bed des geloofs tal den zie- ke behouden , en de Heer tal hemoprigten,en zoo hij ion- den gedaan zal hebben, bet zal hem vergeven worden 10. Belijdt elkander de mlsds � den, en bidt voor elkander, opdat gij gezond wordt: een krachtig gebed dea regtvaar. 17. digen vermag veel. BlWWH een mensen van gelijke be- wegingen ala wij, en Mj bad een gebed dat het niet zoude regenen, en het regende niet op de aarde in driejaren en IS.zes maanden; en hij bad we- derom, en de berael gar re- gen , en de aarde bragt naie vrucht voort. 19. Broeders, Indien iemand 21
		WIJ inllen heden of morgen uur zulk een ttnd reizen, en aldaar een jaar doorbren- (ren, en koopmanschap drij- 14.ven en winst doen, gij die niet weet wat morgen gt~ �ckieden zal; want hoedanig ia uw let en r Want het ia een damp, die voor een wel- nig tijds geilen wordt en Ij.daarna verdwijnt: ia plaatt dat gij zoudt zegeen t Indien de Heer wil en wij leven zul- len, zoo zullen wij dit of dat 16.doen. Maar nu roemt rij In uwen hoogmoed: alle zooda. l\'.nige roem is boos. Wie dan weet goed te doen en het niet doet, dien ia het zonde. HOOFDSTUK 5. 1. Welaan nu gij rijken, weent en huilt over uwe el. lenden die over u komen. 2. Uw rijkdom la verrot, en uwe k leederen zijn van de motten gegeten geworden; 3.uw goud en zilver i» ver- roeat, en hun roeat zal u zijn tot een getnlgenia, en zal uw vleeach ala een vuur ver- teren; gij hebt schatten ver- gaderd ia de laatste dagen. 4. Zie, het loon der werklieden die uwe landen gemaaid heb. ben, \'t welk van u verkort Is, roept, en het geschrei dergenen die geoogst heb- ben la gekomen tot in de ooren des Ileeren Zeba�th. a. Gij hebt weelderig geleefd op de aarde, en we�luaten gevolgd; gij hebt uwe har- ten gevoed als in een dag 6.der slagting. Gij hebt ver- oordeeld, gij heat gedood den regtvaardtge, en. hij we- derstaat u niet. 7. Zoo zijt dan lankmoedig, broeders, tot de toekomst dea Ileeren. Zie, de land- man verwacht de kostelijke vrucht dea lande, lankmoe- dlg zijnde over dezelve, tot- dat het den vroegen en apa- deu re git ii khI hebben out.

-ocr page 326-



		318 1 PETRUS 1. onder u van de waarheid [si dwaling zijna wegs bekeert, afgedwaald, en hem iemand eene ziel van den dood zal 2u.bekeert, die wet e, dat de- behouden, en menigte der geen die een zondaar van de I zouden zal bedekken.

		DE EERSTE ALGEMEENE BRIEF VAN OEN APOSTEL PETRUS.

		en door hel vuur beproefd wordt, bevonden worde te zijn tot lof en eer en heer. lijklit-iil, In de openbaring 8.van Jezus Christus; denwei � ken gij niet gezien hebt eu nnp/ansliefheht; in denwel- ke gij nu, hoewel hem niet ziende, maar geloovende, u verheugt met eene onuitpre- kelijke en heerlijke vreugde, 9. verkrijgende het einde uwa geloofa, namelijk* de zalig* 10. held der zielen. Van welke zaligheid ondervraagd eu onderzocht hebben de profr* ten, die geprofeteerd hebben van de gen ade aan u geschied, 11.onderzoekende op welken of hoedanigen tijd de Geest van Christus, die in hen was, beduidde en tevoren getaig* de het lijden dat op Christus komen xoude, en de heerlijk* 12. heid daarna volgende: aan dewelke geopenbaard is, dat zij niet zicbzelven maar ons bedienden deze dingen, die u nu aangediend tij» door degenen die u het evangelie verkondigd hebben door den Heiligen Geest, die van den bemel gezonden is; in welke dingen de engelen begeerlg zijn iutecien. i:i. Daarom opichorteude de lendenen uwa veratanda, en nucbteren zijnde, hoopt vol- komen np de genade d1« u
		HOOFDSTUK 1. 1. I\'t tniH een apostel van Je- zus Christus aan de vreem. delingen verstrooid in Pou- tus, Qalati�, Cappadocifi, 2.Azie en Bitbyni�, aan de uitverkorenen naar de voor kennis van God den Va- der, in de heiligmaking des Geestes, tot gehoorzaam- beid en besprenging des bloeds van Jezus Christus: genade en vrede zij u verme- nigvuldigd. 3. Geloofd zij de God en Vader onzes lleeren Jezui Christus, die naar zijne groote barmhartigheid ons heeft wedergeboren tot een levende hoop, door de op. standing van Jerus Christus 4. uit de dooden, tot een on- verdeifelijke en onbevlekke* lijke en oi verwelkelijke er> fenia, die in de hemelen be- Ti,waard is voor u, die In de kracht Gods bewaard wordt door bet geloof, tot de za- ligheld die bereid ia om ge- openbaard te worden in den fi.laststen tijd. In welken gij u verheugt, nu een weinig tijde (zoo lit-t noodig ia) be- «irort\'.l zijnde door ^eniger* ". lei versoekingen ; opdat de beproeving uws gelooft, die vi-t-l kostelijker la dau van het goud \'t welk vergaai

-ocr page 327-



		TOT 2. .119 ;.">. g e v a 11 e n; maar het woord dea Heercu blijft in eeuwigheid. En dit la het woord dat on- der u verkondigd is. HOOFDSTUK ». 1. Zoolegtdan afallekwaad. heid en alle bedrog en ge- veinidheid en nijdigheid en 2. alle achterklappingen; en zijt, als nieuwgeboren kin- derkenn, zeer begeerig naar de redelijke onvervalschte melk, opdat gij door dezelve 3.moogt opwassen; indien gij namelijk gesmaakt hebt dat 4. de Heer goedertieren is. Tot welken komende ah tot een levenden steen, van de meu- schen wel verworpen maar bij God uitverkoren en dier. 5.baar, zoo wordt ook zelve ala levende steenen gebouwd tot een geestelijk huis, tnf een heilig priesterdom, om geestelijke offeranden opte- i \'itv ren, die Gode aangenaam zijn door Jezus Christus. G. Daarom is ook vervat in de Schrift: Zie, ik leg in Sion een uitersten hoeksteen, die uitver* koren en dierbaar is; en wie in hem gelooft zal niet beschaamd 7. worden. U dan die gelooft is hij dierbaar; maar den on* fehoorzaiuen wordt getegd: te steen dieudeoouw- Heden verworpcnheb- ben, deze is geworden tot een hoofd des hoeks* en een steen des aaustoots, en een rots der ergernis; 9. dengenen namelijk die zich aan het woord stooteu, on- gehoorzaam zijnde, waartoe 9. zij ook gezet zijn. Maar gtf lijteen uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterdom, een heilig volk.eeti verkre, gen volk, opdat gij zoudt verkondigeu de deugden den genen die u uit de duisternis geroepen beeft tot ziju won.
		I PET toe(tpbrat:* wordt tn de open � baring van Jezus Christus. 14. Wordt, als gehoorzame kin- deren , niet gelijkvormig aan de begeerlijkheden die tevoren in nwe onwetend- 15, heid waren; maar gelijk hij die u geroepen heeft heilig Is, zoo wordt ook kU zelve heilig in al uwen wandel, 16.daarom dat er geschreven tel Zij t heilig, want ik l\'.ben h eili g. Kn indien gij tot een Vader aanroept den- een die zonder aanneming es persoon s oordeelt naar eens iegelijks werk, zoo wandelt in vreeze den tijd 18. uwer inwoning; wetende dat 5ij niet door vergankelijke ingen, zilver of goud, ver- lost zijt uit uwen Ijdelen wandel die x van de vaderen 19.overgeleverd is, maar door het dierbaar bloed van Chris- tus, als ran een onbestraf- SO.feliik en onbevlekt lain; de- welke wet v��rgekend i* geweest v��r de grondleg- ging der wereld, maar ge- openbaard is in deze laatste .\'\']. t ijiifii om uwentwil, die door bem gelooft in God, welke hem opgewekt heeft uit de dooden, en hein heerlijkheid {egeven heeft, opdat uw ge- oor en hoop op God zijn zoude. 22. Hebbende dan uwe zielen ereinigd in de gehoorzaam, eid der waarheid, door dea Geest, tot ongeveinsde broe. derlijke liefde, zoo hebt elk. auder vurig lief uit een rein 33. hart, gij die wedergebo- ren zijt, niet uit vergan* kelijk maar uit onverganke* lijk zaad, door het levende en eenwig blijvende woord 24.Gods. Want alle vleesch la als gras, en al- Ie heerlijkheid des menscuen la als een bloem van het gras: het gras is verdord en zijn bloem ia af.

-ocr page 328-



		.120 1 PET] 10.derbaar llrbt: gij die eer. tijds geen Yolk wamt, maar DU Gods volk lijt i �xeeertijdit niet ontfermd waart, maar nu ontfermd xijt geworden. 11. Geliefden, Ik vermaan w all Inwonen en vreemdelin- 5en, dat gij u onthondt Tan e vieeschelijke begeerlijk- beden, welke krijgvoeren 12. tegen de ilel; en houdt uwen wandel eerlijk onder de hei- denen, opdat in \'t geen xij kwalijk van u «preken als Tan kwaaddoener!, rij uit de goede werken die xij in w lien God verheerlijken mo- gen in den dag der beioe- 1H. king. 2ijt dan alle men- sehelijke ordening onder, danig om dea Ileeren wil, betiij den koning, ali de opperete niagt hebbende, 14. betiij den stadhouderen, als die van hem geionden wor- den tot straf wel der kwaad- doeners, maar tot prijs der* 15. genen die goeddoen. Waut als�� is \'t de wil Gods, dat gij weldoende den mond stopt aan de onwetendheid 11. der dwase memcben; als vrijen, en niet de vrijheid hebbende tot een deksel der boosheid, maar als dienst� 17. knechten Gods. Eert een Iegelijk; hebt de broeder- schap Hef; vreest God; eert den koning. IS. Gij huiiknechten, lijt met alle vrees ondfrdanig den heeren, niet alleen den goe- den en bescheidenen, maar iy. ook den barden. Want dat ia genade, muien iemand om de consoientie voor God twarigheid verdraagt, lij. 20.dendc ten onregte. Want wat lof is het, indien gij verdraagt als gij zondigt en daarover geslagen wurdt ? Haar indien gij verdraaxt als gij wel doet en daarover l�dt, dat is genade bij God. Jl.VTanl hiertoe iljt f-tj gerot, pnn, dewijl ook Christus
		voor ons geleden heeft, ons een exempel nalatende, op- dat gij lijnt* voetstappen 22.ioudt navolgen; die geen tonde gedaan heeft, en er is geen bedrog in lijnen mond 23.gevonden; die ali hij ge* scholden werd niet weder. schold, en als bij leed niet dreigde, maar gaf het over aan dien die regtvaardlg 24.oordeelt; die lelf ome ion- den in lijn lfgchaatn gedra* gen heeft op het hout, op- dat wij den londen afgestor. ven lijnde, der geregtigheld leven souden; door wiens striemen gij geneten tijt. 25. Want rij waart ali dwalende schapen, maar gij rijt nu bekeerd tot den fierder en Opiiener uwer lielen. HOOFDSTUK 3. 1. Desgelijks gij vrouwen, lijt uw eigen mannen uu derdanig, opdat ook soo eenigen den woorde onge* boorxaam iljn, rij door den wandel der vrouwen londer woord mogen gewonnen 2.worden, als ilj tullen ln- getien hebben uwen kui- scben wande) in vreeie. ». Welker versiersel xij. niet \'t geen uiterlijk is, Sestaun- de in het vlechten des baars, en omhangen van goud, of van kleederen aantetrekken, 4. maar de Terborgen ~neosch des harten, in het onverderfe- lljk vertieriel Tan een iacbt- moedigen en stillen geest, die kostelijk is voor God. 5. Want alz�o versierden ilch- iele eertijds ook de heilige vrouwen, die op God hoop- ten, en waren haar eigen (�.mannen onderdanig: gelijk Sara Abraham gehoorxaam is geweest, hem noemende heer, welker dochters gij ge wordeu «ijt, als gij weldoet, en niet vreest voor eenige 7. verschrikking. Gij mannen insgelijks, woont hij haar

-ocr page 329-



		I PKT1 met verstand, aan het vrou. welijke vat als het zwakste eere gevende, als die ook mede-erfgenamen der gena- de dea levens met haar xijt, opdat nwe gebeden niet ver� hinderd worden. 8, in eindelijk, sijt allen eensgezind, medelijdend, de broedera liefhebbende, met Innerlijke barmhartigheid \'J.bewogen, vriendelijk; ver* geldt niet kwaad voor kwaad, of schelden voor schelden, maar segent daarentegen; wetende dat gij daartoe ge- roepen sijt, opdat gij xege> 10. ning xoudt beerven. Want wie bet leven wil lief- hebben, en goede da- gen sien, die stil- Ie lijn tong van het kwaad, en xijne lfp- pen dat xe geen b e- ll.drog spreken; die wii- ke af van het kwaad, en doe het goede; die loeke vrede en jage !?. denselven na; want de oogen des Heeren zijn over de regtvaar- digen, en xijne ooren tot bun gebed; maar hetaangexigt des llee- ren is tegen dege- nen die kwaaddoen. 13. En wie ia \'t die u kwaad- doen sal, indien gij navol- gera zijt van bet goeder M. Maar indien gij ook lijdt om der gereg�gbeid wil, zoo lijt gij xalig; en vreeat niet uit vrees van hen, en wordt la. niet ontroerd; maar heiligt God den Heer in uwe bar- ten; en xijt altijd bereid tot verantwoording aan een iege- 1 ij k die u rekenschap afeischt van de hoop die in u la» met zachtmoedigheid en vrees. 16. En hebt een goede con- scientie, opdat in \'t geen slj kwalijk van u spreken als van kwaaddoeners, sij be. schaamd mogen worden die uwen goeden wandel In		U\'S 1. S2I 17. Christus lasteren. Want het *i beier «int gij weldoende** (indien \'t de wil Gods «il) lijdt, dan kwaeddoende; 18. want Chrittu* beeft nok (Vn* voor de tonden k\'ele den, hij regtvaardig voor de onregtvaardigen, opdat hij om tot Ood xoude breu- gen; die wel in gedood ⁱⁿbet vleesch, maar levendge- 1\'J.roaakt door den Geest. In denwelke hij ook henenge- gaan lijnde deo geesten die m de gevangenis > \'" gepre- 20.dikt heeft, die eertijds nn- gehoorxaam waren, wanneer de lankmoedigheid Goda eenmaal verwachtte in de dagen van Noach, al de ark toebereid werd, waarin wel- nijte (dat it acht) stelen be- houden werden door het »»� 21. ter. Waarvan het tegenbeeld de doop ona nu ook behoudt« niet die een aflegging is der vuilheid dea iigchaams, maar die een vraag ia eener foede conacientie tot God, oor de opstanding van Je- 2?.xua Cbriatus; welke ts aan de ngttrhand Gods, opge- varen ten hemel, de enge- len en magten en krachten hem onderdanig gemaakt sijnde. HOOFDSTUK 4.

		1. Dewijl dan Christus voor ons in het vleeach geleden beeft, zoo wapent gij u ook met dezelfde gedachte, na- melijk dat wie in het vleesch geleden heeft, die heeft op- 2.gehouden van dexonde, om nu niet meer naar de be- geerlijkheden der menscben maar naar den wil Gods den tijd die overig is in bet ;>. vleesch te leven. Want het is ons genoeg, dat wij den voorgaanden tijd des levens der heidenen wil volbragt hebben, en gewandeld heb. ben in ontuchtigheden, be- geerlljkheden, wijnsuipe-

-ocr page 330-



		rijen, brasarrijen , <frinke- rijen en gruwelijke afgode- 4, rijen i waarin zij zich vreemd houden, als gij niet mede- loopt tot dezelfde uitgieting der overdadigbeid, en N las- a, teren; dewelke zullen reken- schap geven dengene die be- reid staat ont te oordeelen de levenden en de dooden. b. Want daartoe is ook den dooden bet evangelie vtr- kondigd geworden, opdat sij wel zouden geoordeeld wor- deu naar den mensen in het vleesch, maar leven zouden naar God in den Keest. 7. In het einde aller dingen ia nabij : xijt dan nucbtcreu, 1 11 waakt in de gebeden. 8. Maar vooral hebt vurige liefde tot elkander; want de liefde zal menigte van zon. Vwdoa bedekken. Zijt herberg. r.aam jegens elkander, zon- 1(1. der niurmureren. Ken iege- lijk gelijk hij gave ontvan- gen heeft, alz�� bediene hij dezelve aan den ander, al* goede uitdeelers der tneni- 11. grtrlei genade Gods. Indien iemand spreekt, die spreke ala de woorden Uoda; indien iemand dient, die diene alt uit kracht die God verleent; opdat God in allen geprezen worde door Jezus Christus, welken toekomt de lieerlijk- beid en de kracht in alle eeuwigheid. Amen. 12, Geliefden, houdt u niet vreemd over de hitte dtrttr- drukking onder u, die u ge- «t-biedt tot verzoeking,alsof u iet� vreemds overkwam , i;j. maar gelijk gij gemeenschap bebt aan het lijden vau Christus, alzoo veiblijdt g 1 opdat gij ook in de openha- riiiK zijner beerlijkheid u moogt verblijden en verheu- 11. gen. lndieu gij gesmaad wordt om den naam v«o Christus, zoo zijt gij zalig , want de Geest der heerlijk, held en de Geert Gods rust
		op u. Wat hen aangaat, hij wordt wel gelasterd, maar wat u aangaat, hii wordt 15. verheerlijkt. Doch dat nie- mand vau u lijde als een doodslager, of dief, of kwaaddoener, ofalseendie zich met eens anders doen 16. bemoeit; maar indien iemand lijdt als een Christen, die schame zich niet. maar ver- heerlijke God in dezen deele. 17. Want het is de tijd dat het oordeel beginne van het huis Gods; en indien het eerst van ons begint, welk zal het einde rijn dergenen die het evangelie Gods oiigehonr- IH.zaam zijn? En indien de regtvaardige naau- welijks zalig wordt, waar zal de godde- looze en zondaar ver- 19.schijnen? Zoo dan ook wie lijden naar denwilGods, dat zij hunne zielen Arm als den getrouwen Schep - per bevelen met wel doen. HOOFDSTUK &. 1. De ouderlingen die onder n zijn vermaan ik, die een mede-ouderling en getuige des lijdens van Christus ben , en deelachtig der heerlijk- beid die geopenbaard �rI 2. worden; weidt de kudde Gods die ouder u is, heb- bende op/igt daarover niet uit bedwang maar gewillig , noch om vuilgcwin maar met een volvaardig gemoed, \'S. noch als heerschappij voe- rende over bet erldeel deu Meeren, maar alt voorbeel- den der kudde geworden siin- 4.de; eu ala de overste Herder verschenen zal zijn, zoo zult 5�j de onverwelkelijke kroon er heerlijkheid behnlen. ft, Desgelijks gij jongen, zijt den ouden onderdanig; en zijt allen elkander onderda- nig; zijt met de ootmoedig- heid bekleed; want God wede rataat de boo-

-ocr page 331-

8 PJST�

v m r d i < f n, maar den
iifdrrigen geeft hij

("..genade. Vernedert u dan
onder de krachtige band
Gods, opdat hij u verhooge

7. te fijner tijd. Werpt al uwe
bekommernis op bem, want

f*, hij zorgt voor u. Zijt nuch-
tcren en waakt, want uw t«.
genpartij de duivel gaat om
als een brieschende leeuw,
xoekende wien bij zoude mo-

9. iten verslinden: denwelken
wedersiaat, vaat zijnde in
het geloof, wetende dat het
zelfde lijden aan uwe broe-
derachap die in de wereld
ie volbragt wordt.
10. De God nu aller Renade,
die ona geroepen heeft tot
zijne eeuwige heerlijkheid

in Christus Jezus, nadat wij
een weinig tijdi tullen ge-
leden hebben, hljvolmake,
bevestige , versterke en tun-
H.dere ulieden. Hem rij de
beerlijkheid en de kracht in
alle eeuwigheid. Amen.

12. Door Silvaima die u een
getrouw broeder is, ZOO ik
acht, hib ik met weinige
woorden geschreven, verma-
nende en betuigende dat
dese is de waarachtige ge-
nade Goda in welke gij ataat.

13. U groet de mede uitverko-
ren gemeente die in Babyion
la, en Marcus mijn zoon.

14. Groet elkander niet een kus
der liefde.

Vrede zij u allen die In
Christus Jezus zijt. Amen.

DE TWEEDE ALGEMEENE BRIEF

VAM nk.n

APOSTEL PETRUS.

gij door dezelve der Godde-
lijke natuur deelachtig zoudl
worden, nadat gij ontvloden
zijt bet verderf dat in de we-
reld is door de begeerlijk.

5. beid. En gij tot neizelve
ook alle naarstigheid toe-
brengende, voegt bij uw ge-
loof deugd, en bij de deugd

6.kennis, en bij de kennis
matigheid, en bij de matig-
beid lijdzaamheid, en bij de
lijdzaamheid godzaligheid,

7. en bij de godzaligheid broe-
derlhke liefde, en bij de
broederlijke liefde liefde je-

�.geni alten. Want zoo deze
dingen bij u zijn en ra u
overvloedig zijn. zij zullen
u niet ledig uocb onvrucht-
baar laten in de kennia on-
zes Beeren Jezus Christus;

HOOFDSTUK f.

I. Sinipon Pctrua een dienst-
knecht en apoatel van Jezus
Chriatua aan degenen die
even dierbaar geloof met ona
verkregen hebben, door de
regtvaardigheid onzes Goda
en Zaligmakers Jezus Chris.

\'J.tua: genade en vrede zij u
vermenigvuldigd door de
kennla van God en van Je.

3. zus onsen Heer, gelijk ona
zijne Goddelijke kracht allea
wat tot het leven en de god-
rallgbeid behoort geschon.
ken heeft, door de kennis
deagenen die ona geroepen
heeft tot heerlijkheid en

i. deugd; door welke ons de
groutate en dierbare belof.
ten geschonken zijn, opdat

-ocr page 332-



		i PKTBU8 8.
		as-i


		y. wmI Hij welken deze dingen niet zijn, die is blind, van verre niet ziende, hebbende vergeten de reiniging ri.i- 11». npr vorige tonden. Daar* nm broedere, benaarstigt u temeer om uwe roeping en verkiezing vaattemn- ken; vaut dat doende stilt itij nimmermeer struikelen; 11.want alio� xal n rijkelijk toegevoegd worden de in- gang in het eeuwig koning* rijk onzes Heeren en Zalig* maken Jezus Christus. il. Daarom zal ik niet verzui* men u altijd daarvan te ver- manen, boewei gij het weet en in de tegenwoordige 13. waarheid versterkt zijt. En ik acht het regt te sijn, ioo- lang ik in desen tabernakel ben, dat ik u opwekke door 14.vermaning, alzoo ik weet dat de aflegging mijns ta- bernakels haast zijn sal, gelijkerwljs ook onze Heer Jezus Christus mij heeft ge* Jj, openbaard, I)ocb ik zal ook naarstigheid doen bij alle gelegenheid, dat gij na mij* nen uitgang van deie dingen gedachtenis moogt hebben. lfi. Want wij zijn geen kunstig verdichte fabelen nagevolgd, ala wij u bekendgemaakt hebben de kracht en toe- komst onzes Heeren Jezus Christus, maar wij zijn aan. schouwers geweest van zijne 17. majesteit. Want hij heeft van God den Vader eer en heerlijkheid ontvangen, als zoodanig een stem van de hoogwaardige heerlijkheid t ot hem gebrast werd: J) e z e ia mijn gel ie fd e Zoon, in denwelke Ik mijn 18. welbehagen heb. En de- ze stem hebben wtf gehoord , als ttj van den hemel ge- bragt is geweest, toen wij met hem op den heiligen 19. berg waren. En wij hebben het profetische woord dat zeer vast ia, en gij doet w�l		dat gij daarop achthebt, als op een licht schijnende in een duistere plaata, totdat de dag aanlirhte, en de mor- Jenster opga in uwe harten : it eerst wetende dat geen profetie der Schrift ia van 21.eigen uitlegging; want de profetie is voortijds niet voortgebragt door den wil eens menschen, maar de heilige menschen Ooda van den Heiligen Geeat gedre- ven zijnde hebben te gespro- ken. HOOFDSTUK S. I. En er zijn ook valsche profeten onder het volk ge- weest, gelijk ook onder u valsche Teeraars zijn sullen, die verderfelijke ketterijen bedektelfjk invoeren zullen, ook den Heer die hen ge- kocht heeft verloochenende, en een haastig verderf over 2.zichzelve brengende; en ve- len zullen hunne verdorven- heden navolgen , door welke de weg der waarheid tal ge- 3. lasterd worden; en zij zul- len door gierigheid, met ge- maakte woorden, van ueen koopmanschap maken; over welke het oordeel tedert lang niet ledig Is, en hun verderf 4. sluimert niet. Want indien God de engelen die geion- digd hebben niet gespaard heeft, maar die in de hel geworpen hebbende overge- gevenneeft aan de ketenen der duieternia, om tot het oordeel bewaard te worden ; 5. en de oude wereld niet heeft gespaard, maar iNoach den prediker der geregtigheid zijn achttal bewaard heeft, ala hij den zondvloed over de wereld der goddelooxen 6. heeft gebragt; en de steden Sodom en Gomorra tot ascb verbrandende met oiukee* ring veroordeeld heeft, en tot een exempel geret den- genen die goddeloos zouden

-ocr page 333-

-ocr page 334-

-ocr page 335-



		i joimnnks i, j, as;

		I)E EERSTE ALGEMEEKE BRIEF VA\\ DRN APOSTEL JOHANNES.

		f;een zonde hebben, zoo ver- eiden wij onszclve en de 9. waarheid ia in ona niet. In- dien wij orze zonden belij- den, hij is getrouw en rcg1- vaardig, dat hij ona de «on- den vergeve en ons relnige 10. van alleongeregtigheid. In- dien wij zeggen dat wij niet gezondigd nebben, zoo ma. ken wij hem tot een leuge- naar en zijn woord is niet in ons. HOOFDSTUK «. 1. Mijne kinderkens, ik schrijf u deze dingen opdat gij niet zondigt. F.n indien iemand gezondigd heeft, wij hebben een Voorspraak bij den Vader, Jezua Christus 2. den regtvaardige; en bij in een verzoening vonr onr.e zonden , en niet alleen voor de onze, maar ook voor de zonden der gehcele wereld. S. En bieraan kennen wij dat wij hem trekend hebben, zoo wij zijne geboden bew*- �l.ren. Wie zegt: Ik ken hem, en aijnr geboden niet be- waart, die is een leugenaar, en in dien ia de waarheid 5. niet; maarzoowie zijn woord bewaart, in dien ia waarlijk de liefde Goda volmaakt ge- worden. Hieraan kennen 6. wij dat wij in hein zijn. Wie zegt dat hij in hem blijii, die moet ook zelf alz�� wan- delen gelijk hif gewandeld beeft. 7. Broedera, ik schrijf u geen nieuw gebod, maar een oud
		HOOFDSTUK 1. 1. Hetgeen van den beginne was, t Keen wij gehoord hebben, ! Kern wij gezien hebben met onze oogen , \'i geen wij aanschouwd hebben en onze handen gelaat heb- ben van het Woord dea le- \'J.vena: (want het leven ia geopenbaard, en wij hebben \'t gezien, en wij getuigen en verkondigen ulieden dat eeu- wige leven, \'t welk bij den Vader wat en ona ia geopen- 3.baard) i \'t «een wij dan ge- zien en gehoord hebben, nat verkonditten wij u, opdat ook gij niet ona gemeenschap zoudt hrbben, en deze onze Semeenschap ook tij met en Vader en met zijnen 1. Zoon Jetua Christus. Hu dt\'ze dingen schrijven wij ii, opdat uwe blijdschap ver *»ld»ij. o. Kii dit is de veikondiging die wij van bem gehoord hebben en wij u verkondi- gen, dat God een licht ia en gansch geen duisternis in b.bein ia. Indien wij zeggen dat wij gemeenschap met hem hebben, en wij in de duiaternia wandelen, zoo lieften wij en doen de waar 7.beid niet; maar indien wij in het licht wandelen, gelijk h\\f in het licht ia, zoo heb- ben wij gemeenschap met elkander, en bet bloed van Jezus 1\'hristun zijnen Koon reinigt ona van alle sonde. & Indien wij zeggen dat wij

-ocr page 336-



		32B 1 JOHAI gflbod, dat k ij vnn den be- isinnr gebad hebt; dit. oude gebod Ia het woord dat gij van den beginne gchonrd H.bebt. Wederom schrijf ik u een nienw gebod: \'t geen waarachtig \'* i» hem, zij ook In u waarachtig; want de duisternis gaat voorbij en het waarachtige licht 9. schijnt nu. Wie sext dat hij In het licht is, en zijnen broeder haat, die is in de lii.duisternis tot uogtne. Wie lijnen broeder liefheeft blijft in het licht, en geen erger- 11. nis is in hem; maar wie zij- nen broeder baat, ia In <le duisternis en wandelt in de duitternfa, en weet niet waar hij henengaat, want deduia- ternis betft siine oocen ver- blind. 12. Ik schrijf u, kinderkens, want de sonden lijn u verue- 13. ven om zijns naams wil. Ik schrijf ii, vaders, want gij hebt hem gekend die van den beginne ia. Ik schrijf u, jongelingen, want gij hebt den booze overwonnen. Ik achrijf u, kinderen, want gij hebt den Vader gekend. 14. Ik heb u gesebreven, vaders, want gij hebt hem gekend die van den beginne is. Ik heb u geschreven, jongelin* gen, want gij sijt sterk, en het woord Gods blijft inu, en gij hebt den booze over 11. wonnen. Hebt de wereld niet lief noch \'t geen in de wereld is: zoo iemand de we- reld liefheeft, de liefde des l�. Vaders is niet in hem; want alwat in de wereld is, nam f Hik de begeerlijkheid des vleeaches en de begeerlijk* heid der oogen en de groolschheid des levens, is niet uit den Vader maar Is 17. uil de wereld. En de wereld f;aat voorbij en hare begeer- ijkbeid, maar wie den wil Goda doet blijf*, in eeuwig, beid.
		IK. K iiwit rh.\'in. het is de laat- afeurr; en gelijk gij gehoord bebt dat de antichrist komt, :<�>< zijn er ook nu vele fint i christen geworden; waaruit wij kennen dat het de laat- I\'J.nte ure la Zj zijn uit ona uitgegaan, maar tij waren uit ons niet; want indien zij uit ona geweest waren, zoo souden sij met ona gebleven zijn; maar* dit iigeechied op* dat ze souden openbaar wor- den dat xe niet allen uit ons 20.xijn. Doch gif hebt de xal- vmik van den Heilige, en 21. gij weet alle dingen. Ik heb u niet gesebreven omdat gij de waarheid niet weet, maar omdat gij die weet, en om- dat geen leugen uit de waar- 22.heidis. Wie is de leugenaar, dan die loochent dat Jezus is de Christus ? Deze ia de antichrist, die den Vader en 23.den Zoon loochent. Een Iegelijk die den Zoon loo- chent, beeft ook den Vader niet. 24. \'t Geen gijlieden dan van den beginne gehoord hebt, dat blljve in u. Indien in u blijft wat gij van den beginne gehoord hebt, zoo zult gij ook in den Zoon en in den Sft, Vader blijven. En dit is de belofte die hij ons beloofd heeft, namelijk het eeuwige leven. 26. Dit heb ik u gesebreven van degenen die u verleiden. 27. En de zalving die cijliedrn van hem ontvangen hebt, blijft In u, en gij bebt niet van noode dat iemand u Ier- re; maar gelijk dezelfde ial- ving u leert van alle dingen. Hm is zij ook waarachtig en is geen leugen; en gelijk zij u geleerd heeft, 100 zult gij in hem blijven. 28. En nu kiuderkens, blijft in bem, opdat wanneer hij zal geopenbaard zijn, wij vrijmoedigheid hebben, en wij van hem niet beschaamd

-ocr page 337-

-ocr page 338-



		WO I JOHANNES 4.

		reu en doen \'t geen behage- 211. lijk il voor hem. En dit is zijn gebod, dat wij gelooven In den naam zijns Zoons Je- zun Christus, en elkander liefhebben, gelijk hij ons 24. een gebod gegeven beert. En wie zijne geboden bewaart, blijft fn hem, en hij in den- zelve. En hieraan kennen wij dat hij in ons blijft, «a- melijk uit den Geest dien hij ons gegeven heeft. HOOFDSTUK 4. 1. Geliefden, gelooft niet lederen geest, maar beproeft de geesten of zij uit God zijn; want vele valsche pro- feten zijn uitgegaan in de 2. wereld. Hieraan kent gij den Geest Gods: alle geest die belijdt dat Jezus Chris- tns in het vlecsch gekomen X ia, die is uit God; en alle geest die niet belijdt dat Je- zus Christus in het vleesch gekomen is, die is uit God niet; maar ilil in dr geest mui den antichrist, welke geest gij gehoord hebt dat komen zal, en nu aireede in de «\'e- reld is. 4. Kinderkens, gij zijt uit God, en bebt hen overwon - nen; want hij in meerder die in n is , dan die in de wereld 5.is. Y.\'4 zlju uit de wereld: daarom spreken zij uit. de wereld, en de wereld hoort 8.hen. Wtf zijn uit God: wie God kent hoort ons, wie uit Uod niet is boort ons niet. Hieruit kennen wij den geest der waarheid en den geest der dwaling. 7. Geliefden, laat ons eik- ander liefhebben, want ie liefde is uit God, en een ie- 8Blijk die liefheeft is uit od geboren en kent God. 8. Wie uiel. liefheeft, die heeft Uod uiet. gekend , waut God 9. ia liefde. Hierin is de liefde Goda jegens on» geopi>)i- baard,dat God Rijnen eeulg-		ehoren Zoon gezonden eeft in de wereld, opdat wij zouden leven door hem. 10. Hierin ia de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat hij ona lief heeft gehad, en zijnen Zoon ge- zonden heeft tot. een verzoe* ning voor onze zonden. 11. Geliefden, indien God ons i alz�� lief beeft gehad, zoo zijn onk wij schuldig elkan- 12.der lieltehebben. Niemand heeft ooit God aanschouwd : indien wij elkander liefheb- ben, zoo blijft God in ona, en zijne liefde ia In ons vol- 13. maakt. Hieraan kennen wij dat wij in hem blijven, en hij in ons, omdat hij ons van zijnen (;. e-t gegeven 14. heeft. En wtf hebben \'t aan- schouwd en getuigen, dat de Vader xijnen Zoon gezonden heeft tot een Zaligmaker der 15. wereld. Zoowie beleden zal hebben dat Jezus de Zoon Gods is, God blijft in hem 16. en hij in God. En wtf heb- ben gekend en geloofd de liefde die God tot ons heeft. God is liefde, en wie in de liefde blijft, die blijft in God en God in hem. 17. Hierin is de liefde bij ons volmaakt, opdat wij vrij. moedigheid mogen hebben in den dag des oordeelt, na- meiijk dat gelijk «il \'"> wij IS.��k zijn in deze wereld. Er is in de liefde geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees buiten; want de vrees heeft pijn, en wie vreest ia niet volmaakt in 19.de liefde. Wij hebben hem lief, omdat hij onaeerat lief- 20. gehad beeft. Indien iemand zegt: Ik heb God lief. en zijnen broeder baat, die ia een leugenaar; want wie zijnen broeder niet liefheeft dien hij gezien heeft, hoe kan hij God liefhebben dien 21. bij niet gezien beeft? En dit gebod bebheu wij van

-ocr page 339-



		I J�nANNES .>.
		:;.\'{]


		hem, namelijk dat wip God liefheeft ook zijnen broeder llefhebbe. HOOFDSTUK 5. 1. Een tegelijk die gelooft dat Jetua ii de Christin, die it uit God geboren; en een iegelijk die liefheeft den. geen die geboren beeft, die heeft ook lief dengeen die 2. uit hem geboren !b. Hier- HNti kennen wij dat wij de kinderen Goda liefhebben, wanneer wij God liefhebben en zijne geboden bewaren 3. Want dit it de liefde Goda, dat wij iij:.f geboden bewa< ren. En xijne geboden tijn 4.uiet zwaar; want alwat uit God geboren is overwint de wereld. Eu dit is de over winringdie de wereld over wint, Haturlijk ons geloof 5. Wie ia \'t die de wereld over. wint, dan wie gelooft dat Jems ia de Zoon Gods ? 6. Deze ia \'t die gekomen la doorwnler en bloed, name~ lijk Jezus de Chriatua : niet door het water alleen, maar door bet water en hei bloed. En de Geeat Ia \'( die geluigt dat de geeat de waarheid i. 7. Want drie tijn er die getui- gen in den hemel: de Vader, het Woord, en de Heilige Geeat; en deze drie zijn ��n. 8. En drie zijn er die getuigen op de aarde: de Geeat, en het water, en het bloed; en 9. die drie tijn tot ��n. Indien wij de getuigenis der men- acuen aannemen, de getui gen in Goda it meerder; want dit la de getuigenis Goda, welke hij van zijnen Zoon 10.getuigd heeft. Wie in den Zoon Goda gelooft, heeft de getuigenis in xfchxelven; wie God niet gelooft, beeft hem lot een leugenaar ge- maakt, dewijl hij niet ge. loofd heeft de getuigen! die God gelulgd heeft van z�j-		H. nen Zoon. En dit it de ge- tuigenia, namelijk dat Uu.l om het eeuwige leren gexe- ven heeft; en dit leven ia in 12. zijnen Zoon. Wie den Zoon heeft, die heeft het leven; wie den Zoon Godt niet heeft, die heeft het leven niet. 13. Deze dingen heb ik u ge- tchreven, die gelooft in den nnam van den Zoon Godt, opdat gij weet dat gij het eeuwige leven hebt, en op* dat gij gelooft in den naam 14. van den Zoon Godt. Kn dit ia de vrijmoedigheid die wij tot hem hebben, dat zoo wij iett bidden naar zijnen wil, 15. hij ona verhoort. En In- dien wij weten dat hij out verhoort, wat wij ook bid- den, zoo weten wij dat wij de beden verkrijgen die wij van hem gebeden hebben. 16. Indien iemand zijnen broe- der ziet zondigen een 2011de niet tot den dood, die zal tiod bidden, en hij zal hem het leven geven, dengenen zeg ik die zondigen niet tot den dood. Er ia een zonde tot den dood: voor die wonde zeg ik niet dat hij zal bid* 17. den. Alle ongeregtigbeid ia zonde, en er ia zonde niet tot den dood. 13. Wij weten, dat een lege* lijk (lie uit God geboren la niet zondigt; maar wie uit God geboren ia bewaart zich � telven, en de booze vat hem 19. niet. Wij weten dat wij uit God zijn, en dat ile geheele wereld in bet booze ligt; 20.doch wij weten dat de Zoon Goda gekomen la, en ona het veratand gegeven heeft dat wij den Waarachtige ken- uen; en wij zijn in den Waarachtige, namelijk in zijnen Zoon Jezus Chriatua: deze it de waarachtige God \\M. pii liet eeuwige Uveu. Kin. derkena, bewaart tuelve van de afgudeu. Auieu.

-ocr page 340-



		mi 2J0HANNES.

		DE TWEEDE BRIEF VAH DIN APOSTEL JOHANNES.

		1. De ouderling aan de uit. verkoren vrouw en aan hare kinderen. die fk in waarheid liefheb, en niet alleen ik, maar ook allen die de waar- .. beid gekend hebben, om der waarheid wil die in ona blijft, en met om tal rijn In Xeeuwigheid: genade, barm- hartlgheid, vrede ill met ti- lieden van God den Vader en van den Heer Jezua Chrla. tui, den Zoon dei Vadera, in waarheid en liefde. 4. Ik ben teer verblijd <v- weeat, dat ik van uwe kin- deren gevonden heb die in de waarheid wandelen, ge- lijk wij een gebod ontvangen 5. hebben van den Vader. En bu bid ik u, uitverkoren vrouw, nietalauschrijvende een nieuw gebod, maar \'t �een wij gehad hebben van en beginne, namelijk dat (i. wij elkander liefhebben. Kn dit ia de liefde, dat wit wan- delen naar zijne geboden. Dit la het gebod, gelijk gfj- Heden van den beginne ge- noord hebt, dat gij In het. 7. ze-lve zoudt wandelen; m-aut er xijn vele verleiden In		de wereld gekomen, die niet belijden dat Jetua Chrlatua In het vleeach gekomen is: deze ia de verleider en de 8. antichriat. Ziet toe voor u- telve, dat wij niet verliezen \'t geen wij gearbeid hebben, maar een vol loon mogen 9. ontvangen. Een iegelijk die overtreedt, en niet blijft in de leer van Chrlatua, die heeft Qod niet; wie in de leer van Chrlatua blijft, deze heeft belde den Vader en 10. den Zoon. Indien iemand tot ulieden komt en deze leer niet brengt, ontvangt hem niet in hula, en zegt tot hem niet: Weea gegroet; 11. want wie tot hem zegt i Weea gegroet, die heeft gemeen- achap aan zijne booze wer- ken. 13. Ik heb veel aan ulieden te achrijven, doch Ik heb niet gewild door papier en inkt; maar ik hoop tot ulieden te komen en mond tot mond met ii te spreken, opdat on- ze blijdachap volkomen mag U.iijn. U groeten de kinderen van uwe zuster de «itverko. retie. Amen.

-ocr page 341-



		.1 ,TOH ASNKS. XU

		DE DERDE BRIEF TAN DEN APOSTEL JOHANNES.

		1. De ouderling aan den ge- liefden Gaius, welken ik in waarheid liefheb. 3. Geliefde, v��r alle dingen wensen ik dat gij welvaart en gesond sijt.xelijk uwe 3.iiel welvaart, want ik ben teer verblijd geweest, alt de broeden kwamen en getulg* \'Ifn van uwe waarheid, ge- lijk gij in de waarheid wan- 4.delt, Ik heb (teen meerdere blijdschap dan hierin, dat ik hoor dat mijne kinderen in de waarheid wandelen. ft. Geliefde, gij doet trouwe- lijk in al \'t geen «ij doet aan de broederen en aan de 6. vreemdelingen, die retuigd hebben van uwe liefde, in de tegenwoordigheid der ge- meente; welken indien «ij geleide doet gelijk het Gode waardig ia, too snit gij wel 7.doen. Want tij sijn voor lijnen naam uitgegaan, nipta nemende van d« heide- S.nen. Wij dan zijn achuldig de xoodanigen te ontvan- Jen, opdat wij medearbei- era mogen worden der waarheid. !>. Ik heb aan de gemeente		geschreven; maar Piotrefes, die onder hen soekt de eer- �te te tijn, neemt ons niet 10. aan. Daarom, indien ik kom. soo sal ik in gedachte- nis brengen sijne werken die hij doet, met booze woor- den rasende tegen ons; en hiermede niet vergenoegd lijnde, soo ontvangt hij iel f de broeders niet, en verhin- dert degenen die \'t willen doen, en werpt ze uit de gc- meeote. 11. Geliefde, volg het kwade ni�t na, maar het goede. Wie goeddoet is uit God, maar wie kwaaddoet heeft God aiet gezien. 12. Aan Demetrius wordt ge- tutgenia gegeven van allen, en van de waarheid selve; en wij getuigen ��k , en gij weet dat onze getuigenis waarachtig is. 13. Ik had veel te schrijven, maar Ik wil u niet schrijven 14,met Inkt en pen; maar ik hoop u haast te sien, en wij sullen mond tot mond spre- 13.ken. Trede iij u. De vrten. den groeten u. Groet de vrienden met name.


		ss

-ocr page 342-



		])K ALGEMEENS BME�

		APOSTEL JUDAS.

		I. Judas ren dienstknecht vnti Jezua Christus , en broe- iifr van Jacobua, aan de geroepenen die door God den Vader geheiligd zijn, en door Jezus Christus be- ..waard: barmhartigheid en Trede en liefde zij u verme- nigvuldigd. 8. Geliefden, alzoo ik alle naarstigheid doe om u te schrijven van de onn gemee- ne zaligheid, zoo heb ik noodzaak gehad aan u te schrijven, en u te vermanen dat gij strijdt voor het ge- loof dat eenmaal den hei�- 4. gen overgeleverd is. Want er zijn sommige menseben ingeslopen, die eertijds tot dit oordeel tevoren opge< schreven lijn, goddeloozen_Ldie de genade onzes Gods veranderen in ontuchtig- heid, en den ��nigen Heer- scher God en onzen Heer Je. zus Christus verloochenen :.. Maar ik wil u indachtig ma- ken, als die dit eenmaal weet. dat de Heer bet volk uit Egypteland verlost heb- bende, wederom degenen die niet geloofden verdorven 6, heeft; en de engelen die hun beginsel niet bewaard heb\' hen, maar hun eigeu woon. stede verlaten hebben, heeft hij tot het oordeel des groo< ten dags met eeuwige ban< den onder de duisternis be 7, waard: gelijk Sodona en Go- morra en de steden rondom dezelve, die op gelijke wijze alt deze gehoereerd hebben
		en ander vleesch zijn nage- gaan , tot een exempel voor- gesteld zijn, dragende de straf des eeuwigen vuurs. 8. Desgelijks evenwel ook deze in slaap gebragt zijnde, ver- ontreinigen het vleesch, en verwerpen de heerschappij, en lasteren de heerlijkbeoen. 9. Maar MichaPl de archangel toen bij met den duivel twist- te, en handelde van het �g- cbaam van Mozes. durfde geen oordeel van lastering tegen hem voortbrengen, maar zeide: De Heer be- 10. straffe n. Maar deze \'t geen tij niet weten, dat lasteren sij; en \'t geen zij natuur- lijk , als de onredelijke die- ren, weten, in \'t zelve ver- 11.derven zij zich. Wee hun, want zij zijn den weg Kains i ingegaan, en door de verlet* I ding van het loon Bileams lijn zij henengestort, en zijn door de tegenspreking 12. Korachs vergaan. Deze zijn vlekken in uwe liefdemaal. tijden, ru als zij met u ter maaltijd zijn, weiden iij zichzefve zonder vrees; zij zijn waterlooze wolken die van de winden omgedreven worden , zij zijn als boomen in \'t afgaan van den herfst, onvruchtbaar, tweemaal ver* 13.storven, en ontworteld; wil de baren der zee, bun ei- gen schande opschuimende; dwalende sterren, denwel- ken de donkerheid der duis- ternis in eeuwigheid be- 14. waard wordt. En van deze

-ocr page 343-

RING I. 88»

goddeloos* begeerlijkheden

19. wandelen zullen. Deze zijn
\'t die sichselve afscheiden,
natuurlijke uuntchen, den

20. Geest niet hebbende. Maar
geliefden, bouwt gij uzelve
op uw allerheiligst geloof,
biddende in den Heiligen

SI. Geest; bewaart uzelve in de
liefde Gods, verwachtende
de barmhartigheid onzes
Heeren Jezus Christus ten

22, eeuwigen leven. En ont-
fennt u wel over eenigen,

23.onderscheid makende; maar
behoudt anderen door vrees,
en grijpt se uit het vuur; en
haat ook den rok die van het
vleesch bevlekt is.

24. Hem nu die roagtig is 11
van struikelen te bewaren,
en onstraffelijk ie stellen
voor zijne heerlijkheid in

25.vreugde, den alleen wijzen
God onzen Zaligmaker zij
heerlijkheid en majesteit,
kracht en magt, beide nu en
in alle eeuwigheid. Amen.

heeft ook Henoch, de xeven-
de van Adam, geprofeteerd,
zeggende: Zie, de Heer is
Hf komen met iijne vele dui-

l^.iende heiligen, om gerigt
te houden tegen allen, en te
straffen alle goddeloozen on-
der hen, vanwege al hunne
goddelooze werken die tij
goddeloos gedaan hebben,
en vanwege al de harde woor-
�Irn die de goddelooze zon-
daars tegen hem gesproken

lf. hebben. Deze zijn murmu-
reerdere, klagen over hun-
nen ttaat, wandelende naar
hunne begeerlijkheden, en
hun mond spreekt seeropge-
blairne dingen, verwonde-
rende lich over de personen
om des voordeels wil.

17. Maar geliefden, gedenkt
gij der woorden die voorzegd
zijn van de apostelen onzes

lB.Heeren Jezus Christus: dat
zij u gezegd hebben, dat e t
in den laatsten tijd spotters
zullen zijn, die naar hunne

OPENBARING

JOBANNES.

nis van Jezus Christus, en
�. alwat bij gezien heeft. \'/,*
lig is hij die leest en zijn zij
die hooren de woorden dezer
profetie, en die bewaren \'t

f;ef n in dezelve geschreven
s; want de tijd is nabij.
4. Jobannes aan de zeven
gemeenten die in Azi�" sijn :
genade zij u en vrede van
hem die is en die was en die
komen zal, en van de zeven
geesten die v��r zijnen troon

HOOFDSTUK 1.

I- De openbaring van Jezus
Christus, die God hem gege-
ven heeft, om zijnen dienst*
knechten te toonen de din-
gen die haast geschieden
moeten, en die hij door zij -
nen engel gezonden en zij.
nen dienstknecht Jobannea
te kennen gegeven beeft:

".dewelke bet woord Goda be-
tuifd beeft» en de getuite*

-ocr page 344-



		3.10
		OPENBARING 2.


		ft. zijn, en van J eiua Christus, die de getrouwe jr«tui\|te is, \'Ir eerstgebore ne uit de doo. den_f en de Overste van de koningen der aarde. Hem die ons beeft liefgehad en on* van ome zonden gewas- fc.schen heeft in lijn bloed, en die ons gemaakt heeft tot koningen en priesters Gode en lijnen Vader, hem teg ik zij de heerlijkheid en de kracht in alle eeuwigheid. Amen. 7. Zie, hij komt inet de wol- ken, en alle oog zal hem zien, ook degenen die hem tloorstoken hebben; en alle geslachten der aarde zullen over hem rouwbedrijven; ja S.amen. Ik ben de alfa en de omega, het begin en het einde, zegt de IJeer, die is en die was en die komen zal, de Alniagtige. 8. Ik Johannea, die ook uw broeder ben en medegeooot in de verdrukking en in het koningrijk en rnde lildxaam* heid van Jezua Christus, was op het eiland genaamd Patmos, om het woord Gods en oiu de getuigenis van Je- lO.zus Christus. Kn ik was in den geest op den dag des Heeren, en ik hoorde ach- ter mij een groote stem als II.eener bazuin, zeggende: Ik ben de alfa en de omega, de eerste en de laatste; en \'t geen gij ziet, schrijf dat in een boek, en zend het aan de zeven gemeenten die in AilS zijn, namelijk naar K- feze, en naar Smyrna, en naar Pergamus, en naar Thyatira, en naar Sardes, en naar FJladeltfa, en naar 12,Laodic�a. Kn ik keerde mij ora, om te zien de stem die met mij gesproken had; en mij omgekeerd hebbende zag ik zeven gouden kande. 13.laren, en in het midden van de zeven kandelaren eenen den Zoon dea menscben ge-		lijk zijnde, bekleed uiet een lang kleed tot de voeten» en omgord aan de borsten met 11.een gouden gordel; en zijn hoofd en haar was wit. gelijk alswlttcwol, gelijk sneeuw, en zijne oogen gelijk een 15.vlam vuur»; en xiine voeten waren blinkend koper ge- lijk , en gloeiden als in een oven; en zijne stem als eene 16.stem van vele wateren; en hij had zeven sterren in zij* ne regterhand; en uit zijnen mond ging een tweesnijdend scherp zwaard; en zijn aan- gezigt was gelijk de zon IJ.schijnt in hare kracht. En toen ik hem zag viel ik als dood aan zijne voeten; en hij leide tijne regterAnnrf op mij,zeggendetot mij: Vrees niet; ik ben de eerste en de IS.laatste, en die leeft ^en \'^ ben dood geweest, en zie, ik ben levend in alle eeu- wigheid, amen. En ik heb de sleutels der hel en des 19. doods. Schrijf \'t geen gij gezien hebt, en \'t geen is. en \'t geen geschieden zal SO.nadezen: de verborgenheid der zeven sterren die gij ge- zien hebt in mijne regter- hmui, en de zeven gouden kandelaren. De zeven ster. ren zijn de engelen der zeven gemeenten, en de xe- ven kandelaren die gij ge- ilen hebt zijn de zeven ge- meenten. HOOFDSTUK «. 1. Schrijf aan den engel der gemeente van Efeze: Dit zegt hij die de zeven sterren in zijne regteraanrf houdt, die in het midden der xeven gouden kandelaren wan- 2.delt: Ik weet uwe werken, en uwen arbeid, en uwe lijdzaamheid, en dat gij de kwaden niet kunt verdra- Een, en dat gij beproefd ebt degenen die voorgeven dat zij apostelen zijn, en

-ocr page 345-



		OPENBARING 8. xtj fijn \'t niet. en hebt xe\|13.heeft: Ik weel uwe werken
		en waar gij woont, namelijk waar de troon des satans is; en gij houdt mijnen naam, en hebt mijn geloof niet ver- loochend , ook in die dagen In welke Antipas mijn ge- trouwe getuige was, welke gedood is bij ulieden waar l-l.de aatan woont. Haar ik heb eenige weinige dingen tegen u, dat gij aldaar hebt die de leering Bileams hou- den, die Balak leerde den kinderen Israela een aan- stoot voortewerpen, opdat ze souden afgodenoffer eten l-\'t.en hoereren. Alsii� hebt ook gij die de leering der Nicolaiten houden, \'t welk 16. ik haat. Bekeer u; en zoo niet, ik xal haastelijk tot u komen, en sal tegen ben krijgvoeren met bet zwaard 17. mijns mond». Wie ooren heeft, die hoore wat de Geest tot de gemeenten sext: Wie overwint, ik zal hem geven te eten van bet manna dat verborgen is, en ik sal hem geven een witten keursteen, en op den keursteen een nieuwen naam geschreven, welken niemand kent dan wie hem ontvangt. IS. �n schrijf aan den engel der gemeente te Tbyatira: Dit zegt de Zoon Gods, die zijne oogen heeft als een vlam vuurs, en zijne voeten zijn blinkend koper gelijk: 19. Ik weet uwe werken, en liefde, en dienst, en geloof, en uwe lijdzaamheid, eu uwe werken, tndat de laat. �te meer zijn dan de eerate. 20. Maar ik heb eenige weinige dingen tegen u, dat gij dr vrouw Izebel, die xichzelve xegt een profetea te sijn, laat leeren en mijne dlenst- knechten verleiden dat ze hoereren en afgodenofter 21.eten. Kn ik heb haar tijd gegeven opdat zij xlch zou- de bekeeren van hare hoe-

	3, leugenaars bevonden. l�ij hebt verdragen en hebt geduld, en gij hebt om mijn» naams wil gearbeid, en xijt 4.ntet moede geworden. Maar ik heb tegen u, dat gd uwe eerate liefde hebt verlaten, 5. Gedenk dan waarvan gij uit. gevallen tijt, en bekeer u, en doe de eerste werken; en xoo niet, ik xal haaste�jk tot u komen, en xal uwen kandelaar van zijne plaats weren, indien gij u niet be- 6.keert. Maar dit hebt gij, dat gij de werken der Nieo- laften baat, welke ik ��k \'.haat. Wie ooren heeft, die hoore wat de Ge�nt tot de gemeenten aegt: Wie over- wint, ik aal hem geven te eten van den boom dea le- vens, die in het midden van het paradijs Gods is. 3. En schrijf aan den engel der gemeente van die van Soiyrna: Dit zegt de eerate en de laaiste, die dood ge- weest is en weder levend is 9.geworden: Ik weet uwewer- ken, en verdrukking, moede, (doch gij aijt rijk), en de lastering dergenen die leggen dat se Joden sijn en ziju \'t niet, maar sijn een 10. synagoge des satans. Vrees 5een der dingen die gij lij* en xult. Zie, de duivel zal eenigen van ulieden in de gevangenis werpen, opdat gij verzocht wordt, en gij xult een verdrukking heb- beo van tien dagen. Wees Kitrouw tot den dood, . sal u reven de kroon des 11.levens. Wie ooren heeft die hoore wat de Geest tot de gemeenten zegt: Wie o- verwint xal van den twee- den dood niet beschadigd worden. 12, Eu schrijf aan den engel der gemeente die In Perga- mus is: Dit xegt hij die het tweesnijdend scherp xwaard

-ocr page 346-



		xa rerij, eu zij heeft ilch niet 89.bekeerd. Zie, ik werp haar te bed, en wie met baar overspel bedrijven, in groo- te verdrukking, zoo zij licb niet bekeeren an hunne �i.werken. En hare kinderen tal ik door den dood om- brengen, en al de gemeen- ten sullen weten dat ik het ben die nieren en harten i»u- denoek; en ik tal ulieden Keven een Iegelijk naar uwe 34 werken. Doch ik zeg lot ulieden, en tot de anderen die te Thyatira tljn, zoove- len ml* er deie leer niet heb- ben, en die de diepten des aatans niet gekend hebben, gelijk sii aeggen: Ik aal u geen antieren laat opleggen; �ii.maar \'t geen gij hebt, houdt dat totdat ik aal komen. .\'ii. Ku \'ie overwint en wie mijne werken tot den einde toe bewaart, ik zal hem magt geven over de heide- 37. MB, en hij aal ie hoeden met een ijzeren ataf; zij zul- len ala pottebakkersvaten vermorzeld worden, gelijk ook Ik van mijnen Vader 28.ontvangen heb; en ik tal hem de morgenster geven. �29.* Wie ooren heeft, die boore wat de Geest tot de gemeen* ten xegt. HOOFDSTUK 3. 1. En schrijf aan den engel der gemeente die te Sardea is: Dit segt die de teven geesten Gods heeft, en de zeven sterren: Ik weet uwe werken, dat gij den naam hebt dat gij leeft, en gij zijt \'2 dood. Wees wakende, en versterk het overige dat ster- ven soude; want ik heb uwe werken niet vol gevonden :t. voor God. Gedenk dan hoe gij \'t ontvangeu en geboord hebt, en bewaar het, en be- keer u. Indien gij dan niet waakt, zoo zal ik over u kouieu als een dief, eu gij		a�UNU 8.

		zult niet weteu op wat ar.\' 4. ik over u komen zal. Doch gij hebt eenige weinige na- men ook te Sardes, die hunne kleederen niet be- vlekt hebban, en zij zullen met mij wandelen in witte kleederen, overmits zij \'t &� waardig zijn. Wie overwint, die sal bekleed worden met witte kleederen; en ik zal zijnen naam geenszins uit- doen uit bet boek des levens, en ik zal zijnen naam belij- den voor mijnen Vader en 6 .voor zijne engelen. Wie ooren neeft, die hoore wat de Ueeat tot de gemeenten zegt. 7- En achrijf aan den engel der gemeente die in Ftladel. nu is: Dit zegt de Heilige, de Waarachtige, die den sleutel Davlds heeft, die opent en niemand sluit, en hij sluit en niemand opent: 3. Ik weet uwe werken; zie, ik heb een geopende deur voor u gegeven, en niemand kan die sluiten; want gij hebt kleine kracht, en gij hebt mijn woord bewaard en hebt mijnen naam niet verloo* 9.chend. Zie, ik geel\' u mui- gen uit de synagoge des in- luns, dergenen die zeggen dat ze Joden zijn, en zijn \'t niet maar liegen; zie, ik zal maken dat zij zullen komen en aanbidden voor uwe voe- ten, en bekennen dat ik u 10. liefheb. Omdat gij hel woord mlinerlijdsaamheid bewaard hebt, zoo zal Ik ook u be- waren uit de ure der verzoe- kiog, die over de geheele wereld komen zal om te ver- zoeken wie op de aarde wo. U.nen. Zie, ik kom haaatelijk ; hond wat gij hebt, opdat niemand uwe kroon neme, 12. Wie overwint, ik zal hem maken tot een pilaar in den tempel mijus Gods, en hij sal niet meer daar uitgaan; en ik zal op beul achrijvcu deu uaam uiljua Godl, ru

-ocr page 347-

-ocr page 348-

%Ul OPENBARING

hem die op den troon zat,
ru hkii linden hem die leeft

in alle eeuwigheid, en wier-
pen hunne, kroonen v��r den
11.troon, temende: Gij Heer
zijt waardig te ontvangen
de heerlijkheid en de eer en
de kracht; want tU hebt alle
dingen geschapen, en door
uwen wil tijn tij en fijn ze
geschapen.

HOOFDSTUK ft.

1. En ik zag in de regteraaarf
detgenen die op den troon
ut een boek, be-ch reven van
binnen en van buiten, ver
ir geld met seven se gelen

2. En ik zag een sterken engel,
uitroepende met een groote
�tem: Wie ia waardig bet
boek te openen en zijne se-

-\'(. gelen opentebreken ? En nte-
mand in den hemel, noch
op de aarde, noch onder de
aarde, kon het boek ope*
nen noch hetzelve inzien.

4. En ik weende zeer, dat er
niemand waardig gevonden
waa om dat boek te openen
en te lezen, noch hetzelve

5.intezien. En een van de ou*
oerlingen zeida tot mij i
Ween niet; tle, de Leeuw
die uit den stam Juda ia. de
wortel Davida, heeft over*
wonnen, om het boek teope-
nen en zijne zeven zegelen
open te breken.

t>. En Ik zag, en zie, in het
midden van den troon en
van de vier dieren en in het
midden van de ouderlingen

elk citeren en (ouden flolen
zijnde vol reukwerk, welke
sijn de gebeden der heiligen.
9. En tij zongen een nieuw
lied, zeggende i Gij zljt waar-
dig dat boek te nemen en
zijne zegelen te openen; want
gij zijt geatagt, en hebt onz
Gode gekocht met uw bloed,
uit alle geslacht en taal en

10. volk en natie; en gij hebt
ona onzen God gemaakt tot
koningen en prieateren, en
wij zullen ala koningen
heersenen op de aarde.

11. En ik zag, en Ik hoorde
een stem veler engelen rond*
om den troon en de diereu
en de ouderlingen, en bun
getal waa t�endaizendmaal
tienduizenden en duizend*

12.maal duizenden, zeggende
met een groote stem: Het
Lam dat gealagt is, is waar-
dig te ontvangen de kracht
en rijkdom en wijsheid en
sterkte en eer en heerlijk*

13. beid en dankzegging. En
alle schepsel dat in den he-
mel la, en on de aarde, en
onder de aarde, en die in de
zee zijn, en alles wat in de.
telve ia, hoorde ik zeggen:
Hem die op den troon zit en
het Lam zij de dankzegging
en de eer en de heerlijkheid
en de kracht in alle eeuwig*

14. held. En de vier dieren tel-
denamen, en de vierentwin*
tig ouderlingen vielen neder
en aanbaden den reen die
leeft in alle eeuwigheid.

HOOFDSTUK «.

een Lam staande ala ge*
slagt, hebbende zeven hoor*
nen en zeven oogen, dewelke

En ik zag, toen het Lam
��n van de zegelen geopend
had, en ik hoorde ��n uit
de vier dieren zeggen, als
een stem van een donder*
.slag: Kom en zie. En ik
zag, en zie, een wit paard,
en die daarop zat had eeu
boog, en hem la een kroon
gegeven, eu hij ging uit
overwinuende, en opdat bij
o verwoon e.

zijn de zeven geesten Goda
die uitgezonden zijn in alle

7. landen. En het kwam, en
heeft bet boek genomen uit
de regterAuntf desgenen die

a. op den troon zat. Er ala het
dat boek genomen had, vie.
len de vier dieren eu de vier*
eotwlntig ouderlingen voor
bet Lam neder, hebbende

-ocr page 349-



		OPENBARING ;
		Ml


		dat ook hunne mededlenst- knecbten en hunne broeder» zouden vervuld rijn , die ge- dood zouden worden gelijk all zij. IS. En ik zag toen het \'t zeade zegel geopend had, en zie, er werd een groote aardbe- ving, en de zon werd zwart ala eeu haren zak, en de 13.maan werd aU bloed, en de sterren dei hemela vielen op de aarde, gelijk een vijge- boom zijne onrijpe vijgen afwerpt, ala hij van een grooteo windgeachud wordt; 14. en de hemel ii weggeweken, ala een boek dat toegerold wordt; en alle bergen en eilanden zijn bewogen uit 15. hunne plaateen. En de ko- ningen der aarde, en de grooten, en de rijken, en de overaten over duizend, en de magtigen, en alle dienst, knechten, en alle vrijen, verborgen zichielve in de �pelonken en in de steenrot. l <>. len der bergen, en zelden tot de bergen en tot de steen. rotsen: Valt �p om, en ver* bergt om van net aangeslgt desgenen die op den troon tit, en van den toorn des 17. Lams; want de groote dag zijns toomt la gekomen, en wie kan bestaan? HOOFDSTUK 1. 1. En nadeten zag ik vier en. gelen staan op de vier hoe* ken der aarde, houdende de vier winden der aarde, opdat geen wind zoude waaijen op de aarde, noch op de zee, noch tegen eenlgen boom. 2. En ik zag een anderea en< gel opkomen van den op- gang der ion, hebbende hel zegel des levenden Gods; en hij riep met een groote atem tot de vier engelen welken tnagl gegeven was de aarde en de zee te beacua- :i.dlgen, zeggende: Bescua. dlgt de aarde niet, norh de
		S. Kh toen het \'t tweede zegel geopend had, hoorde ik bet tweede dier tenen: Kom 1. en iip. En een ander paard Jin* uit, dat rood was; en len die daarop zat werd mafff gegeven oen vrede te nemen van de aarde, en dat zij elkander zouden dooden ; en hem werd een groot zwaard gegeven. 5. En toen net \'t derde zegel Jeopendhad, hoorde ik bet erde dier zeggen: Kom en ste. En ik zag, en zie, een zwart paard, en die daarop zat had een weegschaal in 6. zijne hand. Kn ik hoorde een atem in het midden van de vier dieren, die zeide: Een maat tarwe voor een penning, en drie maten gerat voor een penning; en be- achadigde olie en den wijn niet 7. En toen het \'t vierde zegel geopend had, boorde ik een atem van het vierde dier, die B.telde: Kom en zie. En ik zag, en zie, een vaal paard, en die daarop zat, zijn naam waa de dood, en de hel volg- de hem na; en hun werd magt gegeven om te doo- den totnetvierderftetderaar* de toe, met zwaard en met honger en met den dood en door de wilde beesten der aarde. 9. En toen het \'t vijfde zegel geopend had, zag ik onder het altaar de zielen derge- nen die gedood waren om het woord Ooda en om de getuigenis die zij hadden. 10. En lij riepen met groote item, zeggende: Hoelang, o heilige en waarachtire Heeracher. oordeelt en wreekt gij ona bloed niet van degenen die op de aarde 11.wonen? En aan een iegelijk werden lange witte kieede- ren gegeven, en hun werd gezegd dat zij nog een klei* nen tijd ruaten zouden, tot-

-ocr page 350-

-ocr page 351-



		N0 9. 843 den des hemels, zeggende met groote stem: Wee, wee, wee dengenen die op de aarde wonen, vanwege de overige atemmeu der ba- min der drie engelen die nog bazuinen zullen. HOOFDSTUK ». 1. En de vijfde engel heeft gebasuind, en ik zag een ster gevallen uit den hemel op de aarde, en haar werd gegeven de sleutel van den 2. put des afgronda. hu zij heeft den put dea afgronda geopend; en er is rook op- gegaan uit den put, ala rook vrd een grooten oven; en de zon en de lucht is verduisterd geworden van .\'(.den rook dea puta. En uit den rook kwamen aprink- hanen op de aarde, en hun werd magt gegeven gelijk de schorpioenen der aarde 4. magt hebben. En hun werd gezegd, dat zij het gras der aarde niet zouden bescha- dlgen, noch eeoig groen, noch eenlgen boom, dan de menschen alleen die het zegel Oods aan hunne voor- �, hoofden niet hebben. En hun werd magt gegeven, niet dat zij >e souden doo- den, maar dat sij zouden ra hen* gepijnigd worden vijf maanden; en hunne pijniging was als de pijni* ging van een schorpioen wanneer bij een tnensch ge- 6. stoken heeft. En in die da- gen zullen de menschen den dood zoeken en zullen dien niet vinden, en zij zullen begeeren te aterven en de dood zal van hen vlieden. 7. En de gedaanten der aprlnk- hanen wareu den paardeu gelijk die tot tleu oorlog bereid zijn; en op hunne hoofden wareu ala kroonen het goud gelijk ; eu huune aangezigten als aaugeig- H. ten vau uLcii-i-iirii, eu zij*
		.i.gelt v��r Qod. En de engel nam het wierookvat, en vulde dat met bet vuur des altaan, en wierp \'t op de aarde; en er geschied" den stemmen en donderala* ven en bliksemen en aard* beving;. 6. Bnde teven engelen, die de seven bazuinen hadden, bereidden tich om te ba>ui- 7-nen. Eu de eerate engel heeft gebasuind, en er ia geworden hagel en vuur, gemengd met bloed, en tij lijn op de aarde geworpen : en het derderfr7 der boomen ia verbrand, en al het groe- 1. ue gras ia verbrand. En de tweede engel heeft geba- zuind, en er werd iets* ala een groote berg, van vuur brandende, in de zee gewor- pen: en het Aerdedecl der 9.xee ia bloed geworden, en het derdedeel der schepse* len in de tee die leven heb- ben ia gestorven, en het derdetfeei der icbepen is ver. 10. gaan. En de derde engel heeft gebasuind, en er is een groote ater, brandende als een fakkel, gevallen uit deo hemel, en is gevallen op het derdetfeW der rivieren en op de fonteinen der wa- 11. teren. En de naam der ater wordt genaamd alsem; en het derded-W der wateren werd tot alsem, en vele menschen zijn gestorven van de wateren, want rij 12. waren bitter geworden. En de vierde engel heeft geba- suind, en het Aeidedeel der ion werd geslagen, en het dtrdtdeel der maan, en het derded�tl der sterren, op- dat het derdeoVel tlerxelve zoude verduisterd worden, en dat het detiedeel van den dag niet sonde lich. ten, eu vau den nacht dee- gelijks. 1-i. En Ik zag, en ik hoorde een eugel vliegen In \'t iuid-

-ocr page 352-



		RING 10. menschen gedood, namelijk door het vuur en door den rook en door den zwavel die uit nunne monden uitging. 19. Want hunne magt is in hunnen mond en in hunne staarten; want hunne staar* ten zijn den slangen gelijk. en hebben hoofden, en tij beschadigen met dezelve. 20. En de overige menschen, die niet gedood zijn door deze plagen, hebben zich niet bekeerd vau de werken hunner handen, dat zij niet zouden aanbidden de duive* len, en de gouden en xilve* ren en koperen en steenen en houten afgoden, die noch zien kunnen, noch nooren, 21.noch wandelen; en hebben sicb ook niet bekeerd van hunne doodslagen, noch van hunne vergiftigingen, noch van hunne hoererij, noch van hunne dieverijen. HOOFDSTUK IO. 1. En ik zag een anderen sterken engel afkomende van den hemel, die bekleed was met een wolk, en een regenboog was boven zijn hoofd, en zijn aangezigt was als de zon, en zijne voeten waren als pilaren S.van vuur, en hij had in zijne hand een boekskeu dat geopend was. En hij zette zijnen regtervoet op de zee, en den Imker op de aarde; 8. en hij riep met een groote atem, gelijkerwijaeen leeuw brult. En als hij geroepen had, spraken de zeven don- derslagen hunne stemmen. 4. En toen de zeven donderala- gen hunne stemmen gespro* ken hadden, zoo zoude ik ze geschreven hebben; en ik hoorde eene stem uit den hemel, die tot mij zeide: Verzegel \'t geen de ze- ven donderslagen gesproken hebben, en schrijf dat niet. r-. En de engel, dien Ik zag
		:;il OPENBA hadden baar alt haar der vrouwen; en hunne tanden waren ala tanden der leeu* 9.wen; en zij hadden borat- wapenen als ijzeren borst - wapenen; en het gedruisch hunner vleugelen was als een gedruisch derwagenen, wanneer vele paarden naar 10, den atrijd loopen; en zij hadden staarten den schor- pioenen Keiijk, en er waren angels in hunne staarten; en hunne magt was de men- achen te beschadigen vijf 11.maanden; en zij hadden over zich tot een koning; den engel des afgrouds: zijn naam was in \'t Hebreeuwsch Abaddon, en in de Griek - tche taal had hij den naam lS.ApolIyon. � Het ��ne wee is weggegaan: zie, er ko- men nop; twee wee�n na* dezen. 13. En de zesde engel heeft gebazuind, en ik hoorde ��ne atem uit de vier hoor- nen dea gouden altaars dat 14. v��r God was, leggende tot den zesden engel die de ba* zuin had: Ontbind de vier engelen die gebonden zijn bij de groote rivier den l^ri.Eufraat. En de vier enge- len lijn ontbonden gewor* den, welke bereid waren tegen de ure en dag en maand en jaar, opdat zij het itrdedeel der menschen zou- 16. den dooden. En het getal van de heirlegers der ml* terij was tweemaal tiendui* zenden der tienduizenden; 17. en Ik hoorde hun getal. En ik zag alz�� de paarden in dit gezigt. en die daarop xa* ten, hebbende vurige en hemelsblaauwe en zwavel* verwige borstwapenen; en de hoofden der paarden waren als hoofden vau leeuwen, en uit hunne monden g\'^DK vuur en rook 18. en zwavel utt. Door deze drie werd het derdedM. der

-ocr page 353-



		OPENBARING 11. 346

		staan op de zee en op de aarde, hifi\' zijne hand op \|\' nwr den hemel, en hij zwoer bij dien die leeft in Alle eeuwigheid, die den hemel geschapen heeft en \'t (teen daarin ia, en de aai de en \'t neen daarin is, e de aee en \'t Reen daarin ia, dat er g«en tijd meer tal 7. zijn; maar in de dagen der �rem des zevenden engels, wanneer hij bazuinen tal. 100 ui de verborgenheid God* vervuld worden, gelijk hij zijnen dienit knechten den proleten verkondigd heeft. 8. Kn de item; die Ik ge< boord had uit den hemel, �prak wederom met mij en xefde: Ga henen, neem het boeksken dat geopend en in de hand dei engels ia, die op de tee en op de aarde 9. staat. En ik ging henen tot den engel, zeggende tol hem: Geef mij dat boekt ken. En hij zeide tot mij Neem dat en eet bet op: en het zal uwen buik bitter maken, maar in uwen mond zal bet iort zijn als honig. 10. En ik nam dat boekaken uit de hand dei engels, en ik at dat op; en het was in mijnen mond zoet als ho- nig, en als ik het gegeten had werd mtjn buik bitter. 11.En hij zeide tot mij: Gij moet wederom profeteren voor vele volken en nati�n en talen en koningen. HOOFDSTUK 11. 1. En mij werd een rietatok gegeven, eene met/roede ge- lijk; en de engel stond en zeide: Sta op, en meet den tempel Gods. en het altaar, en degenen die daarin aan. .\'.hulilrn. En laat den voor- hof uit, die van baiten den tempel is, en meet dien niet, want hij is den heidenen ge- geven, en zij zullen de hei-\'		lige ttad vertreden twee�n* <. Teen is maanden. En ik zal mijnen twee getuigen magt geven, en zij zullen profete* ren duizend tweehonderd zestig dagen, met zakken �J. bekleed. Deze zijn de twee olljfboomen en de twee kan* delaren, die v��r den God 5. der aarde staan. En zoo ie* mand die wil beschadigen, een vuur zal uit hunnen mond uitgaan en zal bunne vijanden verslinden; en zoo iemand hen wil beschadi* gen, die moet alz�� gedood 6. worden. Deze hebben magt den hemel te sluiten, op- dat er geen regen regene in de dagen hunner prcfete- ring; en zij nebben magt over de wateren, om die in bloed te verkeeren, en de aarde te slaan met allerlei plaag, soomenigmaal als zij 7. zullen willen. En als iij hunne getuigenis sullen ge* eindigd hebben, zal het beest dat uit den afgrond opkomt hun krijg aandoen, en het zal se overwinnen en zal ze S. dooden. En hunne doode ligchamen zullen liggen op de straat der groote stad, die geestelijk genoemd wordt Sodom en Egypte, alwaar ook onze Heer gekruist is. 9. En de menteken nit de vol- ken en geslachten en talen en nati�n zullen hunne doo* de ligchamen zien drie da- gen en een halven, en sullen niet toelaten dat hunne doo- de ligchamen in graven ge- lO.legd worden. En die op de aarde wonen, die tullen ver- blijd zijn over ben, en zul* len vreugde bedrijven, en zullen elkander geschenken zenden, omdat deze twee profeten degenen die op de aarde wonen gepijnigd had- 11.den. En na die drie dagen en een halven ia een geest des levens uit God In hen gegaan, en tij stonden op

-ocr page 354-



		1NG 13. seinen en stemmen en don- derslagen en aardbeving en groote hagel. *HOOFDSTUK 1.** I. En er werd een groot tee- ken gezien in den hemel. namelijk een vrouw bekleed met de zon , en de maan was onder bare voeten, en op haar hoofd een kroon van 2.twaalf sterren; en zij was zwanger, en riep, barensnood hebbende, en zijnde in pijn 3. om te baren. Er er werd een ander teeken gezien in den hemel, en zie, er was een groote roode draak, hebbende zeven hoofden en tien boor- nen, en op zijne hoofden zeven koninklijke hoeden; 4. en zijn staart trok het der- dcdeel der sterren des he* mels, en wierp die op de aarde. En de draak stond v��r de vrouw die baren zou- de, opdat bij haar kind zou. de verslinden wanneer zij het zoude gebaard hebben. 5. En zij baarde een mannelijk ken zoon, die al de heide- nen zoude hoeden met een ijzeren roede; en baar kind werd weggerukt tot God en �. lijnen troon. En de vrouw vlugtte in de woestijn, al- waar zij een plaats had Haar van God bereid, opdat zij ze aldaar zouden voeden duizend tweehonderd seatig dagen. 7. Kii er werd krijg in den hemel: Micha�l en zijne engelen krijgden tegen den draak. En de draak krijgde s. ��k en zijne engelen; en zij nebben niets vermoogd, en hunne plaats ia niet meer 9. gevonden in den hemel. En de groote draak Is gewor- pen, namelijk de oude slang;, welke genaamd wordt dul- vel en satan, die de geheele wereld verleidt, hij inxeg ik geworpen op de aarde, en zijne engelen zijn met hem
		:ufi on nhai hunne voelen ,en rr i« groote «ree* gevallen op degenen 12. die hen aanschouwden. En zij hoorden een groote stem uit den hemel, die tot hen leide: Komt herwaarts op. En zij voeren op naar den hemel in de wolk, en hunne vijanden aanschouwden ze. 13. En in die ure geschiedde een groote aardbeving, en het tieaAedtel der itad ia ge- vallen , en er zijn in de aard- beving gedood zevenduizend namen van xnenscnen,en de overigen zijn zeer bevreesd geworden en hebben den God des hemels heerlijkheid ge- 14. geven. � Bet tweede wee is weggegaan: zie, het derde wee komt haait. la. En de zevende engel heeft gebaiuind, en er geschied. den groote stemmen in den hemel, zeggende: De ko- ningrijken der wereld zijn geworden van onzen Heer en van zijnen Christus, en hij zal als Koning heerschen Ifi. in alle eeuwigheid. En de vierentwintig ouderlingen, die v��r God zittenop hunne troonen, vielen lede/\'ophun. ne aangeiigten en aanbaden 17. God, zeggende i Wij danken u Heere God almagtig, die is en die was en die komen zal, dat gij uwe groote kracht hebt aangenomen en als Ko- 18. ning hebt geheerscht; en de volkeren waren toornig ge- worden, en uw toorn is ge- komen, en de tijd der doo- den om geoordeeld te wor- den, en om het loon ie geven aan uwe dienstknechten de profeten en de heiligen en degenen die uwen naam vreezen, de kleinen en de 5root en, en om te verderven egenen die de aarde ver- 19.dierven. En de tempel Gods in den hemel is geopend ge. worden, en de ark zijns ver. bomls fa gezien in zijnen tempel, en er werden blik-

-ocr page 355-



		OPENBARING 13.
		>i7


		II\', geworpen, hn ik hoorde een groot e stem, zeggende ni den hemel: Nu ii de talig- heid en de kracht en het koningrijk geworden onset Gods, en de magt van tij- nen Christus; want de ver- klager onxer broederen, die hen vtrklaagde voor onzen God dag en nacht_r is neder- 11.geworpen, en tij hebben lirni overwonnen door het bloed des Lams en door bet woord hunner getuigenis, en zij hebben hun leven niet liefgehad (ot den dood toe. 13, Hierom bedrijft vreugde, gij hemelen en gij die daarin woont. Wee dengenen die de aarde en de zee bewonen; want de duivel is tot u af. gekomen.en heeft grooten toorn, wetende dat hij een kleinen tijd heeft. 18. En toen de draak zag dat hij op de aarde geworpen was, zoo beeft hij de vrouw vervolgd die het jongsken 14. gebaard had. Kn aan de vrouw* zijn gegeven twee vleugelen eens grooten arendi, opdat zij zoude vlie- gen in de woestijn, in hare plaats, alwaar sij gevoed wordt een tijd en tijden en een balven tijd, buiten het l�.gezigt der slang. En dr slang wierp uit haren mond achter de vrouw water als een rivier, opdat hij haar door de rivier zoude doen 16. wegvoeren. En de aarde kwam de vrouw te hulp, en de aarde opende haren mond en verzwolg de rivier welke de draak uit zijnen mond 17<had geworpen. Kn de draak vergrimde op de vrouw, en ging henen ora krijgt evoe- ren tegen de overigen van haar geslacht, die de gebo- den Gods bewaren en de ge- tuigenls van Jezus Christus hebben. 18. En ik stond op het tand der fee.
		HOOFDSTUK 13. 1. En ik zag uit de zee een beest opkomen, hebbende teven hoofden en tien hoor- nen, en op zijne hoornen waren tien koninklijke hoe- den, en op zijne hoofden was een naam van <j<«tx\\nnr~ ".ring. En bet beest dat ik zag was een pardel gelijk, en zijne voeten als rfe roett» eens heers, en zijn mond als de mond eens leeuws. En de draak gaf hem zijne kracht en zijnen troon en 3.groote magt: en ik zag ��n van zijne hoofden als tot den dood gewond, en zijne dood* lijk e wond werd gene* zen. En de geheel, aarde verwonderde zich achter het 4.beest, en zij aanbaden den draak, die het beest magt gegeven had, en zij aanb&. den bet beest, zeggende : Wie is dit beest gelijk ? Wie kan krijgvoeren tegen het- 5. zelve ? �n aan hetzelve werd een mond gegeven om groo- te dingen enjroffolasterfngen te spreken, en aan hetzelve werd magt gegeven om tul/ts* tedoentwee�nveertig maan- 6,den. En het opende zijnrn mond tot lastering tegen God, om zijnen naam te lasteren,en zijnen taberna- bel, en die in den hemel 7, wonen. En aan\'t zelve werd magt gegeven om den heill- gen krijg aantedoen, en om die te overwinnen; en aan \'t zelve werd magt gegeven over alle geslacht en taal en 8. volk. En allen die op de aarde wonen zullen hetzelve aanbidden, welker namen niet zijn geschreven in het boek des levens des Lams dat geslagt is, van de {rondlegging der wereld. ndien iemand ooren heeft 10. die hoore. Indien iemand in de gevangenis leidt, die gaat tel/ in de gevangenis;

-ocr page 356-



		MII OI\'KNKA indien iemand utet het xwaard nul dooden, die moet xelf met het xwaard gedood worden. Hier ii de lijd. xaamheid en het geloof der heiligen. II. Enlkxageen ander beest uit de «Arde opkomen, en het hnd twee hoornen, dei lam* hoornen «clijk, en het 13. «prak als de draak. En het oefent al de nisgt van \'t eerste beest in tegenwoor- dlgheid van hetxetve, en het maakt dat de aarde en wie daarin wonen het eerste beest aanbidden, welks doo- delijke wond «eneten was. 19. En bet doet groote teeke- nen, loodat het ook vuur uit den bemel doet afkomen op de aarde ��r de men- M.sehen; en verleidt degenen die op de aarde wonen, door de leekenen die aan \'t xelve te doen gegeven tfjn in de tegenwoordigheid van het beest, leggende tot degenen die op de aarde wonen, dat lij voor het heest, dat de wond des xwaards had en teeder* leefde, een beeld sou* \|i. den maken. En aan \'t xelve werd magi gereven om het beeld van het beest een geest te geven, opdat het beeld van het beest ook sou de spreken, en maken dat al- �ext die het beeld van het beest niet souden aanbidden 16. gedood souden worden. En het maakt dat het aan al- len, kleinen en grooten, en rijken en armen , en vrijen en dienstknechten, een merk* teeken geeft aan hunne reg- terhand of aan hunne voor* 17.hoofden, en dar, niemand mag koopen of verkoopen dan wie dat merk\'.eeken heeft, of den naam van het beest, of bet getal ifjni IS. naams. Bier i* de wijsheid: wie het verstand heeft bere- kene het getal van het beest; want het ii een getal eens		Hl Si. Il,

		menschen; «n kL)d getal is zeshonderd xeseniestig. HOOFDSTUK 14. 1. En ik »ag,en xie.het Lam stond op den berg Sion, en met hem honderdviereoveer- tigduixend, hebbande den naam sijns Vaders gesehre* ven aan hunne voorhoofden. 2. En Ik boorde een stem alt den hemel, als een stem van vele wateren en als een stem van een grooten dondersltg. En ik hoorde een stem van citerspelers, spelende op 3.hunne citers; en xfj tongen als een nieuw gexang v��r den troon en v��r de vier dieren en de ouderlingen; en niemand kon dat ge- sang leeren dan de hon- derdvierenveertlgdnisend die van de «Arde gekocht waren. 4. Dexe xijn \'t die met vrou- wen niet bevlekt Un, want xij sijn maagden. Dexe xijn \'t die het Lam volgen waar bet ook henengaat. Dexe xijn gekocht uit de men- schen, tot* eerstelingen voor 5. God en het Lam; en In hun- nen mond is geen bedrog gevonden, want mij xijn on. berispelijk v��r den troon Gods. 6. En Ik xag een anderen engel, vliegende in het mld- den des hemels, en bij had bet eeuwig evangelie, om te verkondigen aan degenen die op de aarde wonen, en aan alle natie en geslacht en 7. taal en volk , leggende met een groote stem : Vreest God en geeft hem heerlijkheid, want de ure xijns oordeels is gekomen; en aanbidt hem die den hemel en de aarde en dt xee en de fonteinen der wateren gemaakt heeft. 8. En er is een andere enge) gevolgd, xeggende: ZIJ is Sevallen, xij is gevallen, abylon die groote stad, omdat sEj uit den wijn des

-ocr page 357-

-ocr page 358-



		01\'KNBAKING 16.

		i. En nadezea ;.:%* ik, en zie, de tempel van iien ta- bernakel der getuigenis in den hemel werd geopend; 6. en de zeven engelen die de zeven plagen badden, kwa- men uit den tempel, bekleed met rein en blinkend lijn- waad , en omgord om de bomt 7. met gouden gordels, t�necn van de vier dieren gaf den zeven engelen zeven gouden tiolen, vol van den toorn Gods die in alle eeuwig- 8. heid leeft, tin de tempel werd vervuld met rook uit de heerlijkheid Gods en uit zijne kracht; en niemand konde in den tempel iugttan , totdat de zeven plagen der zeven engelen ge�indigd wa- ren. HOOFDSTUK 1«. 1. Kii ik hoorde een groote Mem uit den tempel, zeg- gende tot de zeven engelen: Gaat henen en giet de teren Molen van den toorn Gods uit op de aarde. 2. J\'u de eerste ging hen en goot zijne Hooi uit op de aarde: en er ontstonden kwade en booze zweren aan de menschen die liet merk teeken van hei beest hadden en die zijn beeld aanbaden. 8. En de tweede engel goot zijne riool uit in de zee: en zij werd bloed als van een doode, en alle levende ziel is gestorven in de zee. t. �n de derde »ngel goot zijne fiool uit i\' rivieren en in\'de fontei et wa- teren: en de wa ,i* werden h. bloed. En ik jordc den engel der wateren zeggen: Gij zijt regtvaardig lieer, die is en die was en die zijn zal, dat gij dit geoordeeld fi. hebt; dewijl zij bet bloed der heiligen en der profeten vergoten hebben, zoo hebt gij nun ook bloed\'te drin- ken gegeven want zij zijn
		7.\'t waardig. Eu\'ik boorde eenen ander van het altaar zeggen: ,la Heer, gij al- magtige God, uwe oordee- len zijn waarachtig en regt- vaardig. 8. En de vierde engel goot zijne flool uit op de zon: en haar is magt gegeven de menschen te verhitten door 9. vuur; en de menschen wer- den verhit met groote hit- te, en lasterden den naam Gods, die magt heeft over deze plagen, en zij bekeer- den zich niet om hem heer lijkbeid Ie geven, If), En de vijfde engel goot zijne tiool uit op den troon van het beest; en zijn rijk is verduisterd geworden, en zij beten hunne tongen van 11.pijn, en zij lasterden den God des hemels vanwege hunne pijnen en vanwege hunne zweren, en zij be- keerdfii zich niet van hunne werken. 12. Kn de zesde engel goot zijne tiool uit op de groote rivier den Eufraat: en zijn water is uitgedroogd, opdat bereid zoude worden de weg der koningen, die van den opgaug der zon komen tullen . 13.En ik zag uit den mond des draaks en uit den mond van het beest en uit den mond van den valschen profeet drie onreine geesten gaan, 14.den vorschen gelijk; want het zijn geesten der duive- lrir, en zij doen teekenen welke uitgaan tot de konin- gen der aarde en der gebeele wereld, om die te vergaderen tot den krijg van dien groo- teu dag des almagtigen l.i.Gods. Zie, ik kom als een dief: zalig is hij die waakt en zijne kleederen bewaart, opdat hij niet naakt wan- dele en men zijne schaamte Ift.niet zie. En zij hebben ze vergaderd in de plaats wel- ke In \'t Hebreeuwsch ge-

-ocr page 359-



		" OI\'KMJAl tiHM.i.\' wordt \\i 11.ri::< iit;i i-. 17. En de zevende engel (toot zijne fluol uit In de lucht: en crkfeam een grootestom uit den tempel des hemels, van Jen troon, tergende: IS. Liet U geschied. En er ge scbledden stemmen en don- dei ;:i �.(�:� et. blikmnen, en er geschiedde een gicote aardbeving, � -.^:: ,., p �iet is geschied vkii dat de men- schen op de «arde geweest zijn , namelijk een zoodan ige 1J. aardbevingen z\'>6;root. En de grooteetadis hi drie dee- len gescheurd, en de steden der heidenen zijn gevallen. Kn bet groote Habyloii ia gedacht geworden voor (io-1, oiu huur te geven der drink- bek er van den * ijn des toorn» zijntr gramschap. 20.En alle eiland i* gevloden, en de benen zijn niet ge- 21.vonden. Kn groote hagii , als een talent zwaar, viel neder uit den btmel op de niuntehen; eu de mentenen lasterden God vanwege de plaag des hagel», want den - zelfs plaag was zeer groot. HOOF�iSTUK H. 1. �n een uit de zeven enge- len die de zeven fiolen had- den kwam en sprak niet mij, en zelde tor mij: Kom herwaarts, ik zal u toon«n het oordeel der groote hoer, 2. die zit op vele watereu ; met welke de koningen der aarde gehoereerd hebben, en wie de aarde bewonen zijn dron- ken geworden van den wijn 3.harer hoererij. Kn hij bragt mij weg in een woestijn, in den geest : en ik zag e> n Viouw zittende op een achar- lakenrood beent, dat vol was van namen der r/W*lastr- ring, en zeven hoofden bad 4.en tien hoornen. En de vrouw wan bekleed met pur- per en scharlaken , en ver- llerd met goud en kobtelijk		IN� 17. 351 gesteente en paarlen , en had in hare band een gouden drinkbeker, vol van gru- welen en van onreinigheid 5.barer hoererij; en op haar voorhnoi\'d was een naam gc- ecbrevtn, namelijk: Verbor- genhetd, bet groote Baby. Ion, de moeder der hoere- rijen en der gruwelen der o.tarde. En ik zag dat de vrouw dronken was van het bloed der heiligen en van bet bloed der getuigen van Jezus. Kn ik verwonderde mij als ik ze zag, met groote verwondering. ". In de mgel reide tot mij : Waart,m \\t rw ondert «ij u? Ik aal u zeegen de vu helderheid van de vrouw tn van bit bitst dat haar dtangt, \'t v. t-ik <!e zeven boeiden hei ft en de tien 8. hoornen. Het beest dat gij .(/!.i, hebt, waBen is niet, en bet zal opkemen uit den Afgrond, en ten verderve gaan; en wie op de aarde wumii («eiker namen niet zijn geschreven in het boek des levens van de grondleg- ging der wereld) zullen vev- viondcrd zijn, ziende het beest dat was en niet is, 9. hoewel het ju. H ier is \'t ver- 11 and dat wijdheid heeft. De zeven hoofden zijn zeven bergen op welke de vrouw ld. zit. Kn het zijn ook zeven konir.geu : de vijf zijn kk- vallen , en de e"�n ia, de an- der is nog niet gekomen, en wanneer hij zal gekomen zijn, moet hij een weinig 11. itjdt blijven. En het beest dat v. > -. en niet is, die is ook de achtste koning , en ia uit de zeven, en gaat ten 12.verdervc. En de tien hoor- nen die gij gezien hebt, zijn tien koningen , die het ko- ningrijk nog niet hebben ontvangen, maar als knnin- r f 1 rnagt ontvangen op ��ne 13.ure met het beest. Deze

		23*

-ocr page 360-



		»8 OPENBA hebben �eierlci ineeniny, ra tullen iimine kracht en mairt aan liet beest over;re- ll.veu. Deze tullen le^en het Lam krij/en, en her Lam H� te overwinnen, (want het in een II per \'ter beeren en een Koninar der konin- rm] , en wie mei hem zijn, de geroepenen en tiitverko- renen mi xelnovigep. IS. Kn hij zeide tut niii; Me wateren die .rii gezien hebt, waar dn boer fit, zijn vol- ken en ecbaren en natten 1(5. en tongen. En de tien bonr- nen die ;ii geilen bebt op hetbeet, die sullen de hoer haten, en stillen ze wicat maken en naakt, en zij zul- len haar vleench eten, en zullen ze niet vuur verbran- 17. den. Want Goil heeft hun* In hunne harten gegeven, dat eij zijne meening \'loeu, en dat tij c�uerlei meening doen, en dat zij hun ko~ ningrijk aan bet beest Re- ven, totdat de woorden Gods 18.voleindigd zullen zijn. En de vrouw die sii getten hebt, lade groote stad die het kn- ningrljk beeft over de ko- aingen der aaide. HOOFDSTUK IH. 1. En nadezen zag ik een anderen etnrel afkomen uit den hemel, hebbende groote magt, en de aarde is yer- ltcht \|«worden van zijne 2. heerlijkheid. En bij riep krachtig mei ren groote atem, zeggende: Zij ia Re- vallen, zij i* gevallen, de groote stad Uahylon, en is geworden een woonstede der duivelen, en "en bewaar- plaats vau alle onreine gees* ten, en een bewaarplaats van alle onrein en hatelijk ge- S.vogelte; dewijl uil den wijn des toorns harer l.oererij alle volkeren gedronken hebben, en de koningen de* Rarde met haar gehoereerd hebben,
		iU.N� IS. en de kooplieden der aarde rijk zijn geworden uit de kracht harer weelde. 4. Eu ik hoorde eeu andere stem uit_ den hemel, seg- �--:>.\\--. Gaat uit van haar, in ij 11 volk, on lat rij aan hre souden ^i:rn* gemeen- »chan hebt , en opd-i «ij van hare plagen niet ontvangt; �V\'.\'ant bare zonden zijn de tent t>]> de ander? gc-olgd lot den hemel toe, en God t barerongeregtighe ie» ge- 6. dacht ig geworden. Vergeldt haar gelijk al" zij ulieden verfrollen heelt , en ver. dubbelt hnr dubbel naar b^re werken; in den drink- beker waarin zij geschonken beeft, schenkt haar dubbel. 7. Zooveel al» zij sichsalve vcr- heerlijlit heeft eu weelde ge- had heeft, soogroote pijni- ging eu rouw doet haar _aan; want gij sext in haar hart: Ik zit ais* een koningin, en ben geen wedow , en al geen 8.rouw zien. Daarom zullen hare plagen np ��n dag ko- men, namelijk* dood en rouw en houder, en zij zal met vuur verbrand worden; want sterk ii de Hcere God die 9. haar oordeelt. En de ko- nir.gen der aar�e, die met httfir «eboereerd ea weelde gehad iiebbsn , zullen ze be- weenen en rouw over baar bedrijven, wauneer zij den rook haan hrands sullen 10.zien, van verre staande uit vree* van hare piju�glng. Bergende i Wee, wee, de groote - \' � t Buby\'an, de sterke si ad, want uw oor- deel is in ��n uur gekomen. 11. En de kooplieden der aarde sullen weenen en rouw ma- ken o»er baar, omdat nie- uu\'i 1 hunne waar meer 12, koopt: waar van goud en van zilver en van kostelijk genteente en van paarlen, en van fijn lijnwaad en van purperen van zijde eu van

-ocr page 361-

-ocr page 362-



		35 I
		OPKNBAIU.XG 19.


		hem op witte paarden, ge- Kl^ed met wit en rein fljn .lijnwaad. 1\'nuit zijnen mond ging ren scherp zwaard, op- dat hij daarmede de heide- nen slaan zoude. Kn hij zal ze hoeden wiet een ijzeren roede; _Pn bij treedt den wijnpersbak van den wijn des toornx en der vainschap .desalmagtfren God». Kn hij beeft op ttjn klred en op zij. iie dij dezen naam tfeechre- ven : Koning der koningen en lieer der hoeren. . Kn ik lag pen enjrel afaan- de in de zon ; en hij riep met een eroole stem, zpggende tor al de vogelen die fn \'t midden des hemels vlogen: Komt herwaarts en verga- dert u tot het avondmaal des . groot en God-, opdat rij «et het vleeseh der koninsren , en het vleeseh der overaten over duizend, en bet vleeseh der sterken, en het vleeseh der naarden en dergenen die daarop ritten, en het vleeseh van alle vrijen en dienstknechten, en kleinen en groot en. En ik zag het beesi en de koningen der aarde en bnnne heirlegera vergaderd om krijgtevoeren tetren hem die op het paard zat, en tegen zijn heirle- «er. Kn het beent werd ge- r repen, en met hetzelve de valache. profeet, die de leekenen in de tegeuwnar» rii-\'�ieid van hetzelve gedaan had, door welke hij verleid had die het merkteeken van het beest ontvangen had- den en die doszelts beeld aanbaden: deze twee zijn levend geworpen in den poel dPK vuurt die met zwavel brandt. Kn de overigen war* den ire lood met het zwaard degenen die 0\|i het paard zat, \'t welk uil zijnen mond ging; en s\\\\ de vo- gelen werden verzadigd van hun vleeseh.
		«\'jne dienstknechten en Rij «�e h»m vreest, beide klein >-engroni. Knik hoorde nis een «tem eeier groote schare en ala een stem an vele wa- teren en als. ern stem vru sterke dond?rlagen, ze<t- gende: Halleluja, want de Heer de almagtlge God heeft i- als Koning ehef-r8Cht. I.aat ons blijde gijn en vreugde bedrijven, u hom de heer I Ijk beid itpvpii ;want de i>rni- Infr dei Lams in gekomen, en zijne vrouw heeft zich- 8. zelve bereidt eti haar in ge- geven dat zij bekleed worde met rein e« blinkend fijn lijnwaad. Want dit fijn lijn- waad ztjn de r«ic:vaardixioa- km<en der heiligen. 8. Kn hij zeide tot mij; Schrijf: /.alix zijn ze die geroepen zijn to\' het avond- maal van de bruiloft\' drs Lama. Kn hij zeide tot mij i Deze zijn n: waarachtige 10.woorden GoiU. En ik viel neier* voor zijne vleten om hem te aanbidden, en hij zeide tot mij: Zie dat «ij dar niet doe\'; Ik ben uv mede. dienstknecht, en die uwer broederen die de getuigenis van Jezus hebben: aanbid God. Want de g< tui genis van Jezus is de geest der profetie. 11. Kn ik /.jl- den hemel ire- opend: en zie, een wit paard, en die nu hetielva zat was genaamd Getroiv en Waararh\'lg, en hij oor- deelt en voert kriin in ge- 12.rej(tij�heid. Kn zijne oogen waren als een vlam viturs, en op zijn hoofd waren velu koninklijke hoeden; en bij had een naam geschreven, dien niemand wist dan hij IS.«elf; en hij was bekleen met een kleed dat met bloed geverwd was; en zijn naara wordt genaamd het 14. Woord Gods. Kndeheirle- rers in den hemel volgden

-ocr page 363-



		OPKNBAKI HOOFDSTUK <>. !. Kn ik zag vi"\'* engel al ka men uir den hemel, hebben- de den sleutel 4e» afgronds pii een .-rn.ir, k, lm in 7.ijne 2. hand; en hij greep den draak, de oude >lang, «elke in de duivel en satan , en hond hem H. duizend jaren , en wierp hem in den afgrond , r.n sloot hem daarin, en verzegelde rfien boven hem , npdai hij de vol- kereti niet meer verleiden zoude, tot dut dt duizend ja- ren souden ge�indigd zijn; en daarna moer bij een k�ei- nen tijd ontbonden worden. 4. En ik zag troonen, en zij zaten op dezelve; en het oor- deel werd hun gegeven; en ik tag de zielen dergeneu die onthoofd waren om de get ui- genie van Jezus en om bet woord Gods, en die het beest en deaxelfi beeld niet aange. bedeu hadden, RH die het merkteeken niet ontvangen hadden aan hun voorhoofd en aan hunne hand; en zij leefden enbeersehtenalsko- ningen met Christus de dui. ^>.zend jaren. Maar de overi- gen der dooden werden niet weder levend, totdat de dui. zend jaren ge�indigd waren. Deze ii> dr eerste opstan- ��.i�im:. Zalig en heilig is hij die deel beeft in de eerste opstanding; over deze heeft de tweede dood geen magt, maar zij zullen priesters van God en Christus zijn, en zij zullen met hem als koningen heersenen duizend jaren. 7. F.ii wanneer de duizend jaren zullen ge�indigd zijn, zal de satan uit zijne ge- vangenis ontbonden ww- "i.den, en hij zal uilgaan ora de volken te verleiden die in de vier hoeken der aarde zijn, Gog en Magog, om hen te vergaderen tot den krijg; welker getal is als «. her zand aan de zee. Kn zij
		zijn opgekomen op de breed� te der aarde, eu omringden de legerplaats der heiligen eu de geliefde stad; en er kwam vuur neder van God uit den hemel, en beeft ze 10. verslonden. En de duivel die hen verleidde werd ge- worpen in den poel van vuur en zwavel, alwaar het beet eu «Ie valsebe profeet siji\'; en zij zullen gepijnigd worden dag en naeht in alle eeuwigheid. 11. En ik zag een grooten witten troon, eo deugeen die doarop zat, van wiens aan^ezigt de aarde en de hor.cl wevlood, en geen plaats is voor die gevonden. 12. Kn ik mk de doodrn , klein en groot, staande voor God, en de boeken werden ge- npend; en eeu ander boek werd geopend dat des le- vens is; eu de dooden wer- den geoordeeld uit hetgeen in de boeken geschreven was, naar hunne werken. VA.* Kr. de zee gaf de dooden die In baar waren, en de dood eu de hel gaven de dooden die in hen waren, en zij werden geoordeeld een iege- U. lijk naar zijne werken. En de dood en de hel werden geworpen in den poel des vu ure: dit is de tweede 15.dood. Eu zoo ieinmd niet gevonden werd geschreven in het boek des levens, die werd geworpen in den poel des vuurs. HOOFDSTUK SI. 1. En ik zag een nieuwen hemel en een nieuwe aarde; want de eerste hemel en de eerste aarde was voorbijge- gaan, en de zee was niet -.\\ m< :-r. En ik Johannes zag de heilige stHd , bet nieuwe Jeruzalem, nederdalende van God uit den hemel, toe- bereid als een bruid die voor haren man versierd is.

-ocr page 364-



	>6 OPENBARING 21. 3. En ik hoorde een groot e i l-.blinkende gt-Iijk »nstal. !�> steni uit den hsruel, ieg- zij had een grooten en hoo-

fende; 7Ae_t de tabernakel Gods is bij dn mentenen, en hij zal hij hen wonen, en zij /uil. � zijn volk zijn, en God zelf al bij ben en i.iiun God zijn; en God zal alle tranen van hmineoogcn afwisschen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw noch gekrijt ucch moeite al meerxljn ; want deeersle dingen zijn weggegaan 6. Kn die np den trooi teide: SSic, ik maak alle dingen hieuw. Eu bij zeul\' tot mij\' Schrijf, want deze woorden iijn waarachtig ei. S-getrou^. \'r.i: hij sprak tot mij: ilet ia geschied. Ik ben de all\'a en de omega, het hexin en hel einde. Ik zal dan dorstige neven uit de fontein van net nater des 7.leven* voorniet. Wie over- wint zal alles bef¹)ven, en Ik zf.1 hem een God zij» en hij zal mij een roon ziji;. S.JIaar den vreesachti/en, en ongelouvjgen, en gruw el)j- keu, en doodslager», en hoereerders, en loovenaare, en afgodendienaars, en al den leugenaars, la hu» deel In den poel dii brandt van "�ur en zwavel; \'t welk i* de tweede aood. V. tn tot mij kwam een van de zeven engelen d-f deze- ven floleu hadden . welke vol geweest waren van de zeven laatste plagen , en sprak met mij, zeggende; Kom lit-r- waartt», ik zal u toouen de bruid , tie vrouw des Lams. II).En hij voerde mij weg in den geest op een grooten en noo- geu berg, en hij toonde mij Mgrootc stad, het heilige Jeruzalem, nederdalende uit II.den hemel van Uuri; en zij had de heerlijkheid God, en haar licht was den alierkos- telijksteu Btee& gelijk, n- wefi/A als de steen jaspis,		gen muur, en had twaall poorten, en in de poorten twaalf engelen, en namen daarop geschreven, welke zijn .(.� ii.. men «hu de twaalf geslachten der kinderen ls- lil.raels. Van \'t oosten waren drie poorten , van \'t noorden drie pooi ten , van \'t zuiden drie poorten, van \'t westen 14.drie poorten. En de muur der stad had twaalf funda- nicnten, en in dezelve de namen der twaalf apostelen 15. des Lams, Kn hij die met mij sprak had een gouden riet ei ok, opdat hij de stad tonde nieten , en bare pcor- I6.ten.en haven muur. �n de atad lag vierkant, en hare lengte nas zoogroot als hare breedte; en hij mat de stad ttiet den rfetstok on twaalf- duidend stadi�n, de lengte en de breedte en de hoogte >i\' i\'.i Ivc waren evengelijk. I7- �n hij it.al haren muur op honderd vierendertig ellen, naar de maat eens men- i-chen, welke des engels 18. was. En bet gebouw van baren muur was jaspis; en de Mad was niivtr goud, 19. zijnde zuiver glas gelijk. En de fundamenten van den muur der kt ad waren met alleilti kostelijh gesteeute versierd; tier eerste tunda- mentwas jaspis, het twee- de saffier, bet derde chalc�. �0, don, het vierde smaragd, het vijfde B&rd�uyx, het zesde mrdiua, 1\'et zevende chryso. lietb , het achtste beryl, he» negende topaas, het tiende chryfopraas , het elfde bya- ciutb, het twualfde aine- 21.thyst. En d« twaalf poorten waren twaalf paarlen: iedere poort was uit ��ne parel; en de straat der stad was zuiver goud, gelijk doorschijnend 83. glas. En ik zag geen tem. pel in dezelve; want de Heer

-ocr page 365-



		OPENBARING 23.		*»;/


		de almagtige God is haan 33. tempel, eu het Lam. En de j stad behoeft de ion eu dei maan niet, dit zij in dezelve Kouden sctttjnen; want de f heerlijkheid God* heeft ze! verlicht, en hei Lam is hare �4,kaars. Eu de volkeren die! talig worden, tullen l» !iaar. licht war;!»!cii; en de ko- nin<cn der aarde brengen hunne he«rli!l:bttidei» eer in 26.dezelve; en hure pooi�en zullen niet gealotea worden des rtaazs; want aldaar zal �6.geen nacht zijn; e» zij tul- len de heerlijkheid en de eer der volkoren daarin bren- \'2J. )cen. Kn ir. haar za� niet in- komen iets dat ontreinijt en gruwelijkheid doet en leugen >/.ir �\';! , lUt.Hr die .\'<-\' schreven tijn ir uet boek des levens des Lams. HO�FPST�K *. I. Ei; hij toonde mij en taf- rere rivier vun uet wa;er des levens, klar als kristal, voort kom en da uit den troon \'2. Gods en des Lams. In \'t midden vai< bare Mraat, en op de Cf neen de andere zijde der rivier, was de boom des leven, vooitbrensen- de twaalf vruchten, van maand tol maand gevende tijne vrucht; en de bladeicn des boo-uK waren tot ije»e- S.iinrderboidenen. En geen vervloeking zal er incertc- 8en iemand* zijn. Eu de troon ^:ods en des Lams zal daarin zijn, en zijne dienstknecht 4.ten zullen hem dienen, en zullen zijn aangeziirt zien, en zijn uaain zal op hunne -^r>. voorhoofden zijn. En aldaar zal (reen nacht zijn , en zij zullen geer. kaars noch licht der ton van bOOdJJ hebben ; want de Heere God verlicht te, eu zij tullen als kouin- geu heerschen in alle <�� u. witrheid. fi En hijzeidetot mij: Deze
		woorden zijn getrouw en waarachtig; en �e Heer, de God der heilige profe\'en, heelt z^!jnen engel Ke^f* den, \'ini zijnen difcinstknecii- cr. te toonen \'t gt.on haast 7.i\'ioet kCGchicden. Zie, ik kom haasieltjk. Zilig 11 hij nis Je woorden lier profetie deze» biKk beA-a-\'rt. S. Fn ik JohanT^B ben de- Keen die itezp dingen gezien er. gehoord heh. En loen ik =e gehoord en gezien had, viel Ik neder om te ianbtd- den voor de voeten dts en- gc\'.s die mij deze diaken 9. toonde. En hij iciiic tot mij: Zie dat gljt niet doet,* want ik ben uw mededie ost. knecht, tn dit> van uwe broe- deren de profeten, en van degenen die �e woorden de- 7.cs hoeks bewaren i aanbid 10.God. Kn bij teide tot mij: Veref[el de woorden der profetie dezes boekt niet; 11. want de tijd is nabij. Wie onr.:irt doet, dal hij uo^ on- regt doe j en wie vuil is, dat hij nog vuil worde; en wie regtva%rdig is, dat hij nog xeregtvaApligd worde; en wie h<dlig is, dat hij nog ge- hes�yd worde. 12, En zie, ik kom naaste lijk, en mijn loon ts met inii, om een iegelijk te ver- gelden gelijk ttjn werk tal Ift.iljn, Ik ben de alfa en de omega, het begin en het einde, de eerste en de laat. If.ste. Zalig zijn ze die zijne gebodendoen, opdat hunne mr.gt zij aan (\'en boom des levens, en tij door de poor- tcn mogen ingp.an in de 15. stad. Maar buiten zullen zijnde honden, en de too- veuaars, en de hoereerders, en de doodsiagerr., en de afgodendienaars, en een iegelijk die de leugen lief- lfi.beeft en doet. Ik Jezus heb mijnen engel gezonden, om ulieden deze dingen te ge-

-ocr page 366-



		RING M. toedoen de plagen die in dit 19. boek geschreven zijn; en indien U-ioand afdoet van de woorden deeboeke dezer pro- fetie. God zal zijn defl at\'- doen uit het boek dealevens, en uit de heilige stad, en uit hetgeen in dit boek gesclire- 30. ven is. Iie deze dingen ge- tuigt , zegt : Ja ik kom haaa- telijk, amen, JakoniHeere 91, Jezus. He genade onze» Heeren Jezus Christus rij* iset u allen. Amen.
		:iah ui\'km; a tui}» e o in :1e gemeenten. Ik ben Je wortel en het ge- slacht Davids, de blinkende 17. morgenster. En de Ge�nt en de bruid zeggen : Kom. En wie het hoort zegge: Kom. En wit; dorst heeft kome; en wie wil, neme het nuler de» levens ownirt. is. Want ik betuig ren iege- 1 ijle die de woorden der pro- tetie dezes boeks hoort: in- dien iemand tot deze dingen toedoe\', God zul 0»er hem


		KINDK HES NIKUWEN TB8TAMBKT8.

-ocr page 367-



		REGISTER VAN UK BOKKRN MS NIEUWEN TB8TAMENTS.

		Het Evangelie van Manhe�».......Hladt, l� \\(,:, Hef r \\,\' i\', ;. !i.\' van Marcus..........4"� 75 � Het i-\'>.-.i\'-lr vu, Lut-as............7^�IM. Het Evangelie van Johannes..........134�160. i>e Handelingen der Apostelen.........160�20" BRIEVEN VAN PAULUSi Aan «te Romeinen...............308�i.".\'7- Eerste aan de Corinthii�rn............327�846. Tweede aan de Corinthicrs...........246�258. Aan de Galntttn...............258�r«4. Aan de Bnsitn................8M�371. Aan de t\'ilippenzen..............2"l�275. Aan de Cotossenzen..............275�279. Eente aan de Thessalonieenzen.........280�233. Tweede aan de Thessalonicenien.........284�380. Eerste aan Timothe�s.............386�391. Tweede aan Timothe�s.............391�394. Aan Tim..................295�297. Aan Kilemon.................297 . 298. Aan de Hebreen...............298�31». ALGEMEEN E BRIEVEN: VanJacobu.................SIS�318. Eerste van Petrus...............S18�323. Tweede van Petrus..............323�326. Eerate van Johannes..............327�331. Tweede van Johannea.............332. � Derde van Johannes..............333. � VanJnda...................SM,8». He Openbaring van Johannes..........SSn�358.



		HATTHE�S 2.

		van hen, waar de Christus .zoude [rehoren worden. Kn zij reiden tot hem : Te Heth- lch«ra, in Jud�a pelepen;* want ali�� i- gesebreven .rioor den profeet: Kn rij B e t h 1 ehe m , gij land van .1 n .in , zijt geens* zins de minste onder de vorsten van J n d « ; «antuit u zai de l,e id - man voortkomen die mijn volk Isra�l wei- den zal. Toen heeft Tferodendewij. zen heimelijk geroepen, en vernam nnarftig van eenden tijd warneer de ster ver- schenen was; en hen naar Bethlehem zendend»", telde: K.-ist i.. . :. en onderzoekt naaratig naar dat kindeken . en als «ij het zult ; -v �_;t,,:. n hebben , boodschapt het mij, opdat ik ��k kou.e " dat* zelve aanbtdd. En zii den koning geboord hebbende , zijn henengereisd; cnzie.de »ier die z>j in \'toosten ge- zieti hadden . \'u.: hun voor, totdat zij kvruoi en stond hoven <le plaats* waar het kindeken «na. Ais zij nu de s\'er sagen, verheugden zij zich met seer gruote vreug- dr; en iu het huis gekomen
		maken, vhi van wille Laar JU. heimelijk te verlaten. \'�> �> altor» bg dese dingen in den rin had, zie. de engel des Herren verscheen hem in tien droom, zf«Kende: Jo-I f�, �ef, gu zoon Daride, wees niet bevreesd Maria uwe vrouw tol u te cernen; want hetgeen in liaa ontvangen is, dat it> uit <)en Heiligen �1.Geest; en zij zal ren toon baren, f i hij zult zijnen \'.\'..uu heetrn .Ikzus; waul hij zal lijn volk zalitc maken 7- --. van hunne zonden. 1\'Jn dit uilen is itesciiiud, opdut v-r. vnld zoude worden \'t geen van den Heer gesproken \'* 3. door den profeet, mengen SS.de : /ie, de m aa < d zal k wan g e r word en e u een ut»n bare», en gij «uit zijneu uaam hectfn K ni m a n u 11; \'t welk is, o%erg>-zet zijnde: God met S. 24 ons. .loze! dan opgewekt \\ zijnde van de» slaap, deed gelijk de enKPl \'cb ]\'.>�.. o hu» bevolen had, en heelt zijne vrouw tot zich k^ki11) ,\'i.iufn, en bekende liaar niet, tuldat tij dezen haren eerst* \' III. geboren zoon gebaard bad, en heette lijnen ua«�i Jk-


		H00Ff»STUK . 1. Toen nu Jezus geboren was te Bethlenem , gelegen* ia Ju* d�a , iu de daeen v«n den koning He.....i � . zie, reniye wijzen van liet oosten zijn te .1 eruz Ii \'ni au igi .i.i_t.i\'- . 12. �J, zeggende: Waar is de se- boren Evnnfn* der Joden ? want wij hebben gezien zij- .ir ster iu \'t oosten , en zijn gekomen om hem te aan- .{. bidden. De koning llerodes nu dit gehoord hebbende, 13. werd ontroerd, en geheel 4. Jeruzalem met hem ; � u bij- ��uvrncaderd hebbende al de overpnesters en schriftge- ! eerden des volks, vraagle		zijnde, vondes. zij hei kin- ileken met Maria /.ijne iuor- dut, en nedervulleiide heb- ben zij hetzelve aangebeden: eu hunne schallen opeiige daau hebbend\';, bragten zij hem gescuenkeu, oud en wierook en mirre. I\'n door Goddelijke openbaring W« maauil stjnde in den droom, dai zij niet zouden wcder- kteren tot Herodes, vertrok - ken zij door een anderen weg weder naar hun land. Toen zij nu vertrokken -v.:.\\:. /.ie, de enxel des Hit H"i verschijnt Jozet\' in den droom, zeggende: Sta op, en neem lot u het kin- deken eu zijne moeder, eo

* Mi TT E

z�� schijnen voor de men-
scben, dat zij uwe goede
werken mogen zien, en uwen
Vader die ia ile hemelen is
verheerlijken.

17. Meent niet dat ik gekomen
ben om de wet of de profeten
tr ontbinden; ik beu niet
gekomen om die te ontbin-

iH. den, maar te vervullen. Want
voorwaar zt� ik u , totdat de
hemel en de aarde voorbij-
eaan, zal er niet ��n jota
noch ��n tittel van de wet
voorbijgaan, totdat het alle»

19. «al ziin geschied. Zoowie
dan ��n van de7.e minste ge-
noden ral outhonden, en de
menschen al».�� zal geleerd
hebben, die zal de minste
genaamd worden in \'t ko-
ningrijk der hemelen; maar
zoowie dezeh\'e zal gedaan en
geleerd hebban, die zal groot
genaamd worden in \'t ko-

20. ningrijk der hemelen. Want
ik zegn, tenzij uwe g*reg-
tigheid overvloediger zij dan
der schriftgeleerden en der
ftrize�r*, dat gij in \'t ko-
ningrijk der iiemelen geens-
zin» ault ingaan.

21. Gij uebt gehoord dat tot
de ouden gezegd is: Gij
zult n i e t d o o d e. n ; m a a r
zoowie doodt, die zal
* t r a 1\' b a n r z i j n d o o r het

22.gerigt, Doch ik zeg u,
zoowie ten onregte op zijnen
broeder toornig is, die zal
strafbaar zijn door \'t gerigt;
en wie tot ztj«en broeder
zegt : Haka, die zal straf,
baar zijn door den grooten
raad; maar wie zegt: Gij
dwaai, die zal strafbaar zijn
door liet helsche vuur.

2H. Zoo gij dmi uwe gave zult
op bet altaar offeren, en al-
daar gedachtig wordt dat uw
broeder iets tegen u heef\'.

-.\'I. lant i\'.i\'iH\'i\'we gave voorliet
altaar, en ga lien*n, verzoen
u eerst met uwen broeder,
en kom dan en of�er uwe

25.gave. Wees h»netelijk we,J-

�ffS 5.

gezind jegen» uwe weder,
partij, terwijl gij nog met
hem op den weg zijt; op-
dat de wederpartij niet mis-
schien u deu *egter overle-
vere, en de \'egter u den die-
naar overlevere, en gij in de
gevangenis geworpen wordt.
26. Voorwaar ik zeg u, gij zult
daar geenszins uitkomen,
totdat gij den laatsten pen.
ning zult betaald hebben.
-7. Gij heb\' gehoord datnan de
ouden gelegd is: Gij zult
geen overspel doen.
2S. Maar Ik zeg u, dat zoowie.
een vrouw nff�iziet om de-
zelve te begeeren, die heeft
ftlreede overspel in zijn hart
met haar gedaan.
29. Indien dan uw regteroog
u ergert, trek het uit en
werp het vnn u; want het
is il nut dat ��.a uwer leden
verga, en niet uw geheele
ligclniam in de bel gewor
HO. pen worde, l-\'n indien uwe
regterhand n ergert, houw ze
af en werp ze van u; want
het ii u nut dat ��n uwe» le-
den verga, en niet uw ge
heele ligchaam in de hel ge-
worpen worde.
31. Kr i* ook gezegd: Zoo-
wie t Ij n vrouw v e r 1 a -
ten zal, die geve haar
�i\'2. een scheldbrief. Maar
ik zeg u, dat zoowio zijn
vrouw verlaten zal anders
dan uit oorzaak van hoere-
rij, die maakt dat zij over.
fpel doet en zoowie de ver-
latene znl trouwen, die doet
overspel.
33. Wederom hebt ([ij gehoord
dat ran de ouden gezegd is :
Gij zult den eed niet
breken, maar gij zult
den Heer uwe eeden
:i4.houden. Maar ik zeg u,
zweert gnnBchelijk niet; noch
bijden hemel, omdat hij is
;ir>. de troon Gods; noch bii de
aarde, omdat zij U de voet-
bank zijner voeten ; noch bij
Jeruzalem, omdat zij ia de