|
^\':H
|
||||||||||||||
|
w >.
|
||||||||||||||
|
^u
|
||||||||||||||
|
•V
|
||||||||||||||
|
VY\\m U2o2_
|
||||
|
/
|
||||
|
-
|
||||||||||
|
BEKNOPTE VERHANDELING
|
||||||||||
|
OVER
DEN SYLLABUS.
é-
|
||||||||||
|
•
|
||||||||||
|
Vak 61
|
|||||||||||||||
|
BEKNOPTE VERHANDELING
|
|||||||||||||||
|
DEN SYLLABUS,
|
|||||||||||||||
|
IX
|
|||||||||||||||
|
VEAGEN EN ANTWOORDEN
|
|||||||||||||||
|
Mgr. G J± U M E.
|
|||||||||||||||
|
NAAR HET FKANSCH BEWERKT
|
|||||||||||||||
|
ONDER TOEZICHT\' v
|
|||||||||||||||
|
.VAN K€I^,
|
|||||||||||||||
|
R. K. PRIESTER.
|
|||||||||||||||
|
KERKELIJK GO^DGEKEUBD.
|
|||||||||||||||
|
G. MOSMANS,
MARKT, A, 14, \'8 BOSCH.
|
|||||||||||||||
|
IMPRIMATÜB.
|
|||||
|
Ultrajecti.
1 Maii 1S77. J. H. WENSING.
Emer. prof. Libr. Cena.
|
|||||
|
VOORWOOR D.
|
|||||
|
Den 20en April 1875 zeide de Paus , in
zijn antwoord aan de pelgrims van Mont- pellier: „Het is niet voldoende eerbied voor den . Heiligen Stoel aan den dag te leggen; men moet ook gehoorzaamheid bewnzen aan den Syllabus en aan de Onfeilbaarheid. Onderwerping aan den Syllabus is der-
halve een gewetensplicht voor alle chris- tenen , zonder uitzondering. Allen moeten bijgevolg den Syllabus kennen en dien wel zóó kennen, dat hij voor een ieder, zoo wel priester als leek, bewoners van stad en land, een onveranderlijke uit- spraak Gods is en een leidsman die altijd bij ons is. Dit eischt niet alleen de gehoorzaamheid
aan de Kerk, maar het is ook noodza- kelijk , ten einde de valstrikken te kunnen vermijden, die voor onze voeten worden gespannen , dat wil zeggen , de dwalingen |
|||||
|
6
|
|||||||
|
die ons omringen, en die zoo talrijk zijn
als de stofdeeltjes der lucht, en die even tegenstrijdig zijn aan de tijdelijke belangen der volkeren, als noodlottig voor het heil der zielen. En toch moet men bekennen, dat van
al de bescheiden, die onder de leiding der Voorzienigheid , in den laatsten tijd van den Heiligen Stoel zijn uitgegaan, mis- schien geen enkele minder bekend is en slechter begrepen wordt, dan de Syllabus. Aan velen is nauwelijks de naam er van bekend. Voor een groot aantal anderen is hij een voorwerp van onverschilligheid, wordt hij nauwelijks een kwartier uurs ernstige studie waardig gekeurd. Wie kan het aantal tellen van hen, die door de slechte dagbladen misleid, denzel- ven beschouwen als een ongelukkige of minstens ontijdige daad; of die er een twistfakkel en eene bedreiging in zien, der Maatschappij aangedaan. - De valschheid dier begrippen aan te toonen, en, voor de duizendste maal, de hooge wijsheid van den Heiligen Vader in \'t licht te stellen, die, in weerwil van zijne beproevingen, met een aanhou- dende zorg voor het geluk van allen waakt; ziedaar het doel van dit werkje, dat bestemd is om vooral onder het volk het licht der waarheid te brengen. |
|||||||
|
7
|
||||||||||
|
Reeds is, in overeenstemming met den
wil van den onsterfelijken Opperpriester, te Parijs een Catechismus der Onfeilbaarheid verschenen, die door den Heiligen Stoel goedgekeurd werd: wij wenschen het- zelfde te doen voor den Syllabus. Op deze wijze zal elk kind der Kerk,
van welken stand het ook zijn moge, een dubbelen fakkel hebben om zijn wandel te leiden en veilig den weg der waar- heid te kennen, te midden van de kron- kelpaden der dwaling, die in onze dagen zoo talrijk zijn. |
||||||||||
|
\' .
|
||||||||||
|
HOOFDSTUK I.
|
|||||
|
De Syllalus.
V. Wat is de Syllabus?
A. De Syllabus is een verzameling van
de voornaamste dwalingen, die tegenwoor- dig in de wereld zijn verspreid en reeds door de Kerk veroordeeld werden. V. Was de Syllabus noodzakelijk ?
A. Te vragen of de Syllabus noodza-
keiijk was, is even dwaas als te vragen of een getrouwe gids noodzakelijk is voor den reiziger, die genoodzaakt is om des nacbts een onbekend bosch, vol afgronden, door te trekken. V. Welke zijn deze afgronden?
A. Deze afgronden zijn de veelsoortige
dwalingen, waarmede de tegenwoordige wereld is opgevuld en die een aanhoudend gevaar opleveren, niet alleen voor het geloof van den christen, maar ook voor het behoud der maatschappij. V. Wat doet de Syllabus?
A. Opdat een ieder gemakkelijk deze
verschillende dwalingen zou kennen en vermijden, voegt de Syllabus ze in eenige |
|||||
|
10
|
|||||
|
weinige bladzijden bijeen, en geeft hij
nieuwe kracht aan de veroordeelingen welke reeds vroeger die dwalingen troffen. V. Hoe moeten wij den Syllabus be-
schouwen ? A. Wij moeten den Syllabus beschou-
wen: 1. Als een bewijs van de vaderlijke zorg, waarmede de Paus over de wereld waakt; 2, als het kompas van den christen en de grondwet der natiën; bijgevolg, als een groote weldaad, omdat hij, door ons den weg voor te schrijven dien wij moeten volgen, ons belet te verdwalen en ten gronde te gaan. HOOFDSTUK II.
De gehoorzaamheid aan den Syllabus.
V. Hoe moeten wij aan den Syllabus
gehoorzamen ? A. Wij moeten aan den Syllabus ge-
hoorzninen, zoo als wij moeten gehoor- zamen aan de leeringen van den Paus en der Kerk. V. Hoedanig moet deze gehoorzaam-
heid zijn ? A. Deze gehoorzaamheid moet zijn, eene
gehoorzaamheid door den geest, door het hart en door het gedrag getoond. V. Waarin bestaat de gehoorzaamheid
door den geest getoond? |
|||||
|
11
|
|||||
|
A. De gehoorzaamheid door den geest
bestaat daarin , dat men vastelijk en zonder tegenwerpingen te maken, gelooft aan alles, wat de Syllabus leert, en zonder eenig voorbehoud veroordeelt, al wat deze ver- oordeelt , en in den zin waarin de Syllabus veroordeelt. V. Waarin bestaat de gehoorzaamheid
door het hart getoond ? A. De gehoorzaamheid door het hart ge-
toond bestaat daarin , dat men met erken- telijkheid alle leerstellingen van den Syllabus omhelst. V. Waarom?
A. Omdat de Syllabus ons in het bezit
stelt van de waarheid, die het hoogste goed is, en ons behoedt voor de dwaling, die het grootste kwaad is. V. Waarin bestaat de gehoorzaamheid
die zich door het gedrag toont ? A. De gehoorzaamheid die zich door
het gedrag toont, bestaat daarin, dat wij in het bijzondere en in het openbare leven onze woorden en daden richten naar de leeringen van den Syllabus. HOOFDSTUK III.
Noodzakelijkheid van de gehoorzaamheid
aan den Syllabus. V. Is de drievoudige gehoorzaamheid,
|
|||||
|
12
|
|||||
|
waarover wij zooeven gesproken hebben,
noodzakelijk ? A. De drievoudige gehoorzaamheid waar-
over wij zooeven gesproken hebben, is bepaald noodzakelijk, immers eene bloot uiterlijke onderwerping zou eene schuldige huichelarij zijn. V. Wat moet men denken van hen,
die den Syllabus kennende, er niet aan gehoorzamen ? A. Van hen, die den Syllabus ken-
nen en er niet aan gehoorzamen, moet men denken, dat zij zich zelve in \'t on- geluk storten, terwijl zij ook anderen in \'t verderf voeren. V. Wat moet men denken van hen, die
uit onwetendheid niet aan den Sj\'llabus gehoorzamen ? A. Men moet van hen, die uit onwe-
tendheid niet aan den Sj\'llabus gehoor- zamen, denken, dat zij zich in gevaar stellen van min of meer zware zonden te begaan, naar gelang zij minder of meer vrijwillig in de dwalingen vallen. V. Wat volgt daaruit?
A. Daaruit volgt, dat allen den Syllabus
moeten kennen, omdat allen er evenveel be- lang bij hebben om de waarheid te kennen en voor de dwalingen bewaard te blijven. V. Voor wie is die kennis vooral nood-
zakelijk ? |
|||||
|
13
|
|||||
|
A. Die kennis is vooral noodzakelijk
voor hen, die geroepen zijn om anderen te onderrichten en te besturen. V. Wat is het doel van deze verhan-
deling? A. Het doel van deze verhandeling is,
om onder alle rangen der maatschappij, de kennis van den Syllabus en van de ver- plichtingen die hij oplegt, te verspreiden. HOOFDSTUK IV.
Dwalingen die door den Syllabus veroordeeld
zijn; hel pantheïsme, het naturalisme,
het absolute rationalisme.
V. Wat bevat de Syllabus?
A. De Syllabus bevat tachtig stellingen,
die, volgens den aard der veroordeelde dwalingen, tot tien verschillende hoofd- dwalingen kunnen terug gebracht worden. V. Welke zijn de eerste dwalingen die
door den Syllabus veroordeeld zijn? A. De eerste, door den Syllabus ver-
oordeelde , dwalingen zijn: het pantheïsme, het naturalisme, het absolute rationalisme. V. Wat is het pantheïsme?
A. Het pantheïsme is eene dwaling, die
daarin bestaat, door te zeggen, dat alles God is, de mensch, en de wereld, de geest en het stof. V. Wat is het naturalisme?
|
|||||
|
14
|
|||||||
|
A. Het naturalisme is eene dwaling die
de noodzakelijkheid der openbaring loo- chent, en die beweert, dat de mensch, al- leen door het licht zijner rede, tot de kennis van alle waarheden kan komen, en door de krachten van zijn natuur al- leen, alle deugden kan beoefenen, die noodzakelijk voor de zaligheid zijn. V. Wat is het absolute rationalisme?
A. Het absolute rationalisme is de
dwaalleer van hen, die beweren, dat de rede van den mensch onafhankelijk is van elk leerstellig gezag, en dat deze rede zelve haar eigen licht en leidsvrouw is. HOOFDSTUK V.
Vervolg.
V. Hoe worden deze drie dwalingen
door den Syllabus uiteengezet en ver- oordeeld ? A. Deze drie dwalingen worden door
den Syllabus in de volgende stellingen uit- eengezet en veroordeeld *). „1. Er bestaat geen opperst, al wijs en
alvoorzienend goddelijk wezen, van dit |
|||||||
|
*) Wij hebben gemeend, hier de kerkelijk
goedgekeurde vertaling der stellingen te moeten geven. |
|||||||
|
15
|
|||||
|
heelal onderscheiden, en God is hetzelfde
als de natuur, en derhalve aan verande- ringen onderhevig, en God wordt werke- lijk in den mensch en de wereld, en alles is God en heeft de eigenlijke zelfstandig- heid zelve van God; en eene en dezelfde zaak is God als de wereld, en diensvoh gende de geest als het stof, de noodzake- lijkheid als de vrijheid, het ware als het valsche, het goed als het kwaad, en het rechtvaardige als het onrechtvaardige. 2. Alle werking van God op de menschen
en de wereld moet geloochend worden. 3. De menschelijke rede beslist alleen
met algeheele terzijdestelling van God, over waar en valsch, over goed en kwaad; zij is zich zelve tot wet en uit hare eigene natuurlijke krachten genoegzaam om voor het welzijn der menschen en volken te zorgen 4. Alle godsdienstwaarheden vloeien uit
de aangeboren kracht der menschelijke rede voort; van daar is de rede de aller- voornaamste regel, waardoor de mensch de kennis aller waarheden, van welken aard ook, kan en moet verkrijgen. 5. De goddelijke openbaring is onvol-
maakt en daarom onderhevig aan een voortdurenden en onbepaalden vooruitgang, welke met den voortgang der menschelijke rede moet samengaan. 6. Het geloof van Christus druischt te- . \'/>•
|
|||||
|
ir,
|
|||||
|
de rede aan; en de goddelijke openbaring
is, wel verre van aan \'s menschen volmaking bevorderlijk te zijn, haar zelfs schadelijk. 7. De profetiën en wonderen in de H.
Schrift medegedeeld en verhaald, zijn ver- zin selen van dichters, en de geheimen des christelijken geloofs zijn de slotsom van wijsgeerige navorschingen; en de boeken van het Oude en Nieuwe Testament be- helzen mythische vonden, en Jesus Christus zelf is een mythisch verdichtsel. V. Wat moet men van al deze dwa-
lingen denken? A. Men moet van al deze dwalingen
denken, dat zij eene beleediging zijn voor het godsdienstig geloof van het mensch- dom, dat zij God en den mensch ontee- ren, godsdienst en maatschappij vernietigen en de wereld omverwerpen, die zij tot den Chaos terugvoeren. V. Wat volgt daaruit?
A. Daaruit volgt, dat de Syllabus, die
ze veroordeelt, een weldaad is, waarvoor wij zeer dankbaar moeten zijn. HOOFDSTUK VI.
Het gematigde rationalisme. V. Wat is het gematigde rationalisme?
A. Het gematigde rationalisme is een |
|||||
|
17
|
|||||
|
valsch stelsel, dat de rede gelijk stelt met
het geloof, en beweert, dat men godgeleerde vraagstukken even als de wijsgeerige vraagstukken, enkel en alleen moet behan- delen door ze aan de rede te toetsen. V. Is dit stelsel zeer gevaarlijk ?
A. Dit stelsel is zeer gevaarlijk: le om-
dat het, door de goddelijke leeringen aan de rede te onderwerpen , er op uit is, om van de leer van Christus een zuiver wijsgeerig stelsel te maken; 2e omdat het alle waarheden die hoven de rede gaan , even als de mysteriën en wonderen, ver- werpt ; 3e omdat het tegenwoordig een groot aantal aanhangers telt, zelfs onder de onderwijzers der jeugd. V. Leer ons het gematigde rationalisme
kennen, zoo als de Syllabus het uiteen- zet en veroordeelt. A. Het gematigde rationalisme wordt
aldus geformuleerd: 1. „Wijl de menschelijke rede met den
godsdienst zelven gelijkstaat, daarom moet de godgeleerdheid op den zelfden voet als de wijsbegeerte behandeld worden. 2. Alle leerstukken van den Christelijken
godsdienst, zijn zonder onderscheid het onderwerp van de natuurlijke wetenschap of de wijsbegeerte; en de bloot historiesch- gevormde menschelijke rede, kan uit hare eigene natuurlijke krachten en beginselen |
|||||
|
18
|
|||||
|
tot de ware wetenschap over alle, ook de
meer verborgene leerstukken geraken, zoo slechts die leerstukken aan de rede als onderwerp zijn voorgesteld. 3. Daar de wijsgeer te onderscheiden
is van de wijsbegeerte, heeft hij het recht en den plicht, zich aan een door hem zelven waar bevonden gezag te onderwerpen ; doch de wijsbegeerte kan, noch moet zich aan eenig gezag onderwerpen. V 4. De Kerk moet, wel verre van de wijsbegeerte ooit terecht te wijzen, hare dwalingen veeleer gedoogen, en het aan haar overlaten, dat zij zich zelve verbetere. 5. De dekreten van den Apostolischen
Stoel en de Congregatiën van Home, belet- ten den vrijen vooruitgang der wetenschap. 6. De leerwijze en beginselen naar welke
de oude scholastieke leeraars de godge- leerdheid beoefenden, voegen in \'t minst niet aan de behoeften onzer tijden en den vooruitgang der wetenschappen.\'\' 7. Men moet de wijsbegeerte behandelen
zonder eenige acht te slaan op de boven- natuurlijke openbaring." V. Op wie heeft deze laatste veroor-
deeling betrekking? A. De^e laatste veroordeeling heeft be-
trekking op bijna alle hedendaagsche lee- ringen der wysgeerige scholen, waar men zich aanmatigt, alle waarheden te onder- |
|||||
|
19
wijzen, enkel en alleen door de kracht van
het lumen nalurale (natuurlijke licht,) zonder ooit te spreken over Christus of het Chris- tendom. HOOFDSTUK VIL
Hel indifferentisme. V. Van welk indifferentisme is hier
sprake ? A. Er is hier sprake van het indiffe-
rentisrae of de onverschilligheid in zake van godsdienst. V. Wat is onverschilligheid in zake
van godsdienst? A. De onverschilligheid in zake van
godsdienst, is het stelsel van hen, die alle godsdiensten of als waar of als valsch beschouwen, en er gesn enkelen volgen. V. Waarom beschouwen zij die als zoo-
danig ? A. Zij beschouwen ze als zoodanig, om-
dat zij de goddelijke openbaring loochenen en het er voor houden, dat alle godsdien- sten door menschen zijn uitgevonden. V. Wat moet men van dit stelsel
denken ? A. Men moet van dit stelsel denken ,
dat het ongerijmd is in zijn beginsel en noodlottig in zijn gevolgen. V. Waarom ongerijmd in zijn beginsel ?
|
||||
|
20
|
|||||
|
A. Het is ongerijmd in zijn beginsel,
omdat het bestaan van een geopenbaarden en voor allen verplichten den godsdienst, een feit is, zoo zeker als het bestaan der zon. Vr. Waarom noodlottig in zijne gevol-
gen? A. Het is noodlottig in zijne gevolgen,
omdat het aan de ondeugd eiken teugel en aan de deugd elke aanmoediging ont- r.eemt en slechts aan dwang en geweld overlaat, om de orde in huisgezin en in maatschappij te bewaren. V. Is dit stelsel zeer gevaarlijk?
A. Uit stelsel is te gevaarlijker, daar
het tot richtsnoer dient voor het gedrag van een groot aantal menschen, en omdat het is opgenomen in wetten, waardoor een gelijke bescherming aan alle eere- diensten wordt verzekerd. V. Wat beteekent deze gelijke bescher-
ming ? A. Deze gelijke bescherming beteekent,
dat de goevernementen aan niets gelooven, en dat de volkeren hun ondergang te gemoet gaan, aangezien geen enkel volk zonder godsdienst kan leven of ooit ge- leefd heeft. |
|||||
|
21
|
|||||
|
HOOFDSTUK VIII
Het laliludinarisme. V. Wat is het latitudinarisme ?
A. Het latitudinarisme is het stelsel,
volgens het welke iedereen vrij is in de keuze van den godsdienst die hem het beste aanstaat. V. Wat leert het ?
A. Het leert le dat men in eiken gods-
dienst kan zalig worden; 2° Dat de chris- telijke secten slechts verschillende vormen van den waren godsdienst zijn, in welke secten men evengoed zijne zaligheid kan be- werken als in den Katholieken godsdienst. V. Leer ons het latitudinarisme en
het indifferentisme kennen, zoo als zij in den Syllabus zijn uiteen gezet. 1. „Het staat ieder raensch vrij , dien
godsdienst te omhelzen en te belijden, wei- ken iemand, door het licht der rede geleid , voor waar houdt. 2. De menschen kunnen in eiken gods-
dienst den weg des eeuwigen heils vinden en het eeuwig heil verwerven. 3. Men moet althans een goede hoop
hebben op het eeuwig heil van hen allen, die geenszins in de ware Kerk van Christus leven. 4. Het Protestantisme is niets anders
|
|||||
|
12
|
|||||||
|
dan een verschillende vorm van denzelf*
den waren Christelijken godsdienst, waarin het, zoowel als in de Katholieke Kerk, gegeven is aan God te behagen.\'\' V. Krachtens welk recht is de mensch
verplicht den Katholieken godsdienst te belijden ? A. De mensch is krachtens het natuur-
lijk en het goddelijk recht verplicht den Katholieken godsdienst te belijden. V. Waarom ?
A. Krachtens het natuurlijk recht ,
omdat dit eiken mensch verplicht de mid- delen aan te wenden, tot zijn einddoel noodig. Krachtens het goddelijk recht, omdat God den Katholieken Godsdienst geopenbaard, van altijd ingesteld en den menschen bevolen heeft te gelooven en te belijden. V. Wat volgt daaruit?
A. Daaruit volgt : dat er na de instel-
ling van den Katholieken Godsdienst, geen andere ware godsdienst geweest is, noch ooit zijn zal. "Alle andere zijn secten.die den naam van godsdienst niet verdienen HOOFDSTUK IX
Hel Socialisme.
V. Wat is het Socialisme?
A. Het Socialisme is een nieuw woord dat een staatkundige en godsdienstige |
|||||||
|
23
|
|||||
|
secte aanduidt, die een algemeene, eveneens
op eene algemeene gelijkheid gevestigde vereen iging beoogt. V. Door welke middelen kan het Soci-
alisme zijn doel hereiken ? A. Het Socialisme kan zijn doel slechts
bereiken door de geheele omverwerping van de bestaande orde, door de vernieti- ging van elk godsdienstig en maatschap- pelijk gezag en de intrekking van alle verkregen rechten. V. Welk is derhalve het laatste woord
van het Socialisme? A. Het laatste woord van het Socialisme
is, de algemeene krijg der minderen tegen de meerderen; der armen tegen de rijken; der werklieden tegen hunne patroons ; van alle degenen die niets bezitten tegen hen die iets bezitten. V. Welken naam geeft het Socialisme
aan dien uitslag van zijn pogen. A. Het Socialisme noemt dien uitslag
van zijn pogen, de Sociale liquidatie (het geen zooveel beteeken t als de vereffening van alle rangen der maatschappij) , een trouweloos woord, dat de volkeren ver- blindt en voor de toekomst doet beven. HOOFDSTUK X.
Hei Communisme.
V. Wat is het Communisme?
|
|||||
|
24
|
|||||
|
A. Het Communisme is het Socialisme in
beoefening gebracht? V. Hoedat?
A. Door algemeene gelijkheid te willen
bewerken, voert het Socialisme tot het gemeenschappelijk bezit, bij gevolg tot de gelijkmatige verdeeling van alle goe- deren. Het heft allen eigendom op, neemt alle verhouding in het huisgezin weg, en verwoest alle maatschappelijke verdeeling in rangen, die op rijkdom en stand gegrond is. Vr. Hoeveel soorten van Communisme
zijn er? A. Er zijn twee soorten van Commu-
nisme. V. Welke is de eerste?
A. De eerste is het Communisme der
verdeelem, die het volgende willen bewer- ken: hij die niets heeft, neemt van hem die wel wat heeft; die minder heeft, neemt van hem die meer heeft, totdat men de geheele wereld op eene lijn heeft gebracht. V. Wat moet men van de eerste soort
van Communisme denken. A. Men moet van deze eerste soort van
Communisme denken, dat het het meest onreine en het meest ongerijmde droom• beeld is, dat nimmer verwezenlijkt kan worden. |
|||||
|
25
HOOFDSTUK XI.
(Vervolff.)
V. Welke is de tweede soort van com-
munisme ? A. De tweede soort van communisme
is het communisme van den staat. V. Waarin bestaat dit?
A. Het bestaat daarin, dat de staat,
zonder toezicht of verantwoordelijkheid willende regeeren, zich meester maakt van de zielen, van de vrijheid, van de goede- ren en van het leven der onderdanen. V. Zou zulk een communisme mogelijk
zijn? A. Zulk een communisme zou mogelijk
zijn wanneer een tirannieke macht zich van alles meester maakte: van de zielen door de opvoeding, van de vrijheid door alle macht in een middelpunt samen te trekken, van het vermogen door be- lastingen en door wetten die het recht van eigendom onrechtvaardiglijk beperken of zelfs vernietigen, en van het leven, door algemeenen dienstplicht; en dat alles zonder andere beperking dan haar eigen wil V. Hoe moet men den Syllabus beschou-
wen, die het socialisme en het communisme veroordeelt ? A. Men moet den Syllabus die het commu-
|
||||
|
26
|
|||||
|
nisme en het socialisme veroordeelt, be-
schouwen als een onwaardeerbaren dienst, aan de maatschappij bewezen. V. Geef daarvoor de reden op.
A. De reden daarvoor is, dat het socia-
lisme en het communisme twee groote dwalingen zijn, die de tegenwoordige wereld met een geweldadigen omkeer van zaken bedreigen. HOOFDSTUK XII.
De geheime genootschappen.
V. Wat zijn geheime genootschappen ?
A. De geheime genootschappen zijn in
het duister werkende vereenigingen, samen• gesteld uit leden van alle natiën en van alle godsdiensten, die, onder voorwendsel van onderling hulpbetoon, van vrijheid en vooruitgang , zich door vreeselijke eeden verbinden om den godsdienst en de maat- schappij te verwoesten. V. Hoe weet men dit ?
A. Men weet het uit hunne geschiedenis,
uit de bekentenissen van hunne hoofden, uit den aard van hunne verbintenissen en uit hunne werken. V. Waarom gaan zij die verbintenissen
aan? A. Zij gaan die verbintenissen aan, om-
dat zij den godsdienst en de maatschappij |
|||||
|
27
|
|||||
|
beschouwen als de hinderpalen voor de
verwezenlijking van hunne plannen. V. Welke zijn hunne plannen ?
A. Hunne plannen zijn, om zooveel
mogelijk te genieten en daartoe alle moge- lijke midelen aan te wenden. V. Noem de voornaamste geheime ge-
nootschappen eens op. A. De voornaamste geheimegenootschap-
pen zijn: het solidarisine, de vrijmetselarij en de internationale. V. Tellen deze genootschappen vele leden?
A. Deze genootschappen tellen vele leden
zoowel in de oude als in de nieuwe wereld. V. Hoe moet men ze beschouwen ?
A. Men moet ze beschouwen als groote
afdeelingen van het leger van satan, die op weg zijn om zich van de menschheid meester te maken. HOOFDSTUK XIII.
De bijbelgenootschappen en de clerico liberale
genootschappen. V. Wat zijn bijbelgenootschappen ?
A. De bijbelgenootschappen zijn pro-
testantsche vereenigingen, die door middel van talrijke zendelingen, in alle weield- deelen , meer of minder vervalschte bijbels, |
|||||
|
2 b
|
|||||
|
dwaaleeringen en vooral lasteringen tegen
de katholieke Kerk verspreiden. V. Doen zij veel kwaad ?
A. Zij doen veel kwaad, in dien zin,
dat zij veel goeds beletten. V. Hoe beletten zij dat ?
A. Zij beletten het, omdat hunne zen-
delingen, door het tegenovergestelde te leeren van hetgeen de katholieke missio- narissen leeren, verwarring brengen in de geesten der ongeloovigen, die , niet meer wetende waaraan zij zich moeten houden; weigeren zich te bekeeren. V. Welke zijn de andere bijbelge-
nootschappen die eveneens veroordeeld zijn? A. De andere, eveneens veroordeelde,
bijbelgenootschappen, zijn vereenigen van lieden die moeite en gelden besteden om boeken te verspreiden die strijdig zijn met het geloof en de goeden zeden. V. Wat zijn clerico-liberale genoot
schappen ? A. De clerico-liberale genootschappen
zijn vereenigingen van nog jeugdigen oor- sprong, die bestaan uit een zeker aantal afvallige geestelijken, die de Kerk, hunne moeder, wier ergernis en smart zij zijn, lasteren. V. Tellen zij vele leden ?
A. Zij hebben nooit vele leden geteld;
tegenwoordig bestaan zij niet meer als |
|||||
|
20
|
|||||
|
een aaneengesloten lichaam, zij worden
slechts vertegenwoordigd door enkele afzon- derlijk staande personen, die het met elkan* der niet anders eens zijn, dan in het recht om te mogen huwen. V. Welke eigenschappen kentdeSyllabns
toe aan de dwalingen, in de vier voor- gaande hoofdstukken vermeld ? A. De Syllabus kenschetst de dwalingen
in de vier voorgaande hoofdstukken uiteen gezet, als een pest, die dikwijls door de strengste veroordeelingen getroffen is. HOOFDSTUK XIV.
Dwalingen betreffende de Kerk en hare rechten.
V. Is het van veel belang de dwalin-
gen te kennen, die de Kerk en hare rechten betreffen ? A. Het is van veel belang de dwalin-
gen te kennen, die de Kerk en hare rech- ten betreffen, omdat deze dwalingen zeer gevaarlijk zijn en zoo verspreid, dat zelfs velen niet meer als dwalingen beschouwd worden. V. Noem die op, welke door den Syl-
labus worden aangeduid. A. Ziehier die, welke in den Syllabus
aangeduid worden: 1. „De Kerk is geene ware en volmaakte,
geheel vrije maatschappij, en zij bezit |
|||||
|
30
|
|||||
|
geene eigene en blijvende, haar door haren
goddelijken Stichter verleende rechten; maar het komt der burgerlijke macht toe te bepalen, wat de rechten zijn der Kerk, en wat de grenzen, binnen welke zij die rechten kan uitoefenen. 2 De kerkelijke macht moet haar gezag
niet uitoefenen zonder verlof en instem- ming der burgerlijke regeering. 8. De Kerk heeft de macht niet, om
leerstellig te bepalen, dat de godsdienst der Katholieke Kerk de eenig ware is. 4. De verplichting, waardoor de Katho-
lieke leeraars en schrijvers volstrekt ge- bonden zijn, bepaalt zich alleen tot datgene, wat door het onfeilbaar, oordeel der Kerk voorgesteld wordt als door allen te geloo- ven leerstukken des geloofs. 5. De Roomsche Opperpriester en de
algemeene Conciliën zijn buiten de grenzen hunner macht gegaan, hebben zich de rechten der vorsten aangematigd, en heb- ben ook in het bepalen van zaken des geloofs en der zeden gedwaald. 6 De Kerk heeft geen macht om dwang
te gebruiken, noch eenige rechtstreeksche of zijdelingsche tijdelijke macht. 7. Buiten de macht met het episcopaat
verbonden, is er eene andere, tijdelijke macht aan toegekend, door het burgerlijk bewind of uitdrukkelijk of stilzwijgend |
|||||
|
i
|
|||||||
|
31
vergund, en daarom ook door het burger-
lijk bewind, wanneer dit het goedvindt, te herroepen. HOOFDSTUK XV.
{vervolg.) 8. De Kerk heeft geen, haar van nature
eigen en wettig recht om te verkrijgen en te bezitten. 9. De gewijde dienaars der Kerk en de
Roomsche Opperpriester moeten volstrekt van alle zorgen en alle heerschappij over tijdelijke zaken uitgesloten worden. 10. Het is den Bisschoppen zonder ver-
gunning der Kegeering, niet eens geoor- loofd, de Apostolische brieven af te kon- digen. 11. De gunsten door den Iioomschen
Opperpriester toegestaan, moeten voor ongeldig gehouden worden, zoo ze niet door de Eegeering zijn aangevraagd. 12. De immuniteit van de Kerk en
kerkelijke personen, heeft haren oorsprong in het burgerlijk recht. 13. De kerkelijke rechtbank voor tijde-
lijke, het zij burgelijke of lijfstraffelijke rechtszaken van geestelijken moet geheel worden opgeheven, zelfs zonder raad- pleging en ondanks het verzet van den Apostolischen Stoel. |
|||||||
|
32
|
|||||
|
14. Zonder eenige schending van het
natuurrecht en de billijkheid, kan men de persoonlijke immuniteit, waardoor gees- telijken van den last der dienstplichtigheid en werkelijken krijgsdienst worden uitge- nomen, afschaffen; de burgerlijke vooruit- gang vordert die afschaffing, voornamelij k in eene maatschappij, die naar een regee- ringsvorm in vrijer zin is ingericht. 15. Het behoort niet uitsluitend tot de
kerkelijke macht van jurisdictie, om bij eigen, haar van nature toekomend recht de leering in zake van godgeleerdheid te bestieren. 16. De leer van hen, die den Eoom-
schen Opperpriester vergelijken bij een vrij vorst, wiens handeling zich over de gansche Kerk uitstrekt, is eene leer welke in de middeleeuwen is opgekomen. 17. Niets belet, dat door een besluit
van eenig algemeen Concilie of door de feitelijke daad aller volken, het Opper- priesterschap van Eome\'s Bisschop en stad op een anderen Bisschop en een andere stad worde overgebracht. 18. Men mag nationale Kerken instellen
die aan het gezag van den Boomschen Opperpriester onttrokken en geheel van hem gescheiden zijn. 19. Tot de scheiding der Kerk in Oos-
tersche en Westersche, hebben overmatige |
|||||
|
83
|
|||||
|
willekeurigheden der Roorasche Opper-
priesters bijgedragen. V. Waarom veroordeelt de Kerk al deze
dwalingen die haar zelve betreffen ? A. De Kerk veroordeelt al deze d\\va-
lingen die haar zelve betreffen, in hetbe- lang der rechtvaardigheid en der waarheid, die aan haar hoede zijn toevertrouwd, en in het belang der volkeren, hare kinderen die niet kunnen bloeien noch leven, zonder de rechtvaardigheid en de waarheid. HOOFDSTUK XVI.
T)v;alingen belreffende de burgerlijke maat-
schappij, zoo in haar zelve, als in hare betrekkingen lot de Kerk beschouwd. V. Welke zijn de dwalingen betreffende
de burgerlijke maatschappij, die door den Syllabus veroordeeld zijn? A. De dwalingen betreffende de burger
lijke maatschappij , door den Syllabus veroordeeld, zijn de volgende: 1. „Ds staat bezit, als de oorsprong en
bron van alle rechten, een door geen grenzen omschreven recht. 2. De leer der Katholieke Kerk is in
strijd met het welzijn en de belangen der menschelijke maatschappij 3. Aan de burgerlijke macht, al is zij ook
in handen van een ongeloovigen bewindvoer- |
|||||
|
34
|
|||||||
|
der, komt eene indirecte negatieve macht
op godsdienstzaken toe; haar dan ook komt niet enkel, wat men het recht van F.cequalur 1) noemt, toe, maar ook het recht wat men beroep iegen misbruik heet {appel comme iVabus.) 4. Bij botsing der wetten van beide de
machten, gaat het burgerlijk recht voor. 5. De leekemacht heeft de bevoegdheid,
om plechtige overeenkomsten (konkorda- ten) aangaande het gebruik van rechten welke tot de Kerkelijke immuniteit behoo- ren, met den Apostolischen Stoel aangegaan, zonder diens toestemming, ja zelfs ondanks zijn verzet, te verbreken, nietig te ver- klaren en te maken. 6. Het burgerlijk gezag kan zich men-
gen in zaken welke tot den godsdienst, de zeden en het geestelijk bestuur behoo- ren. Van daar kan het oordeelen over de onderrichtingen, welke de herders der Kerk overeenkomstig hun ambt tot richtsnoer voor de gewetens uitvaardigen; het kan zelfs beslissen over de toediening der heilige Sacramenten, en over de ver- eischte gesteltenissen om ze te ontvangen. 7. Het geheele bestuur der openbare
|
|||||||
|
1) Het recht van Exequatur bestaat tiaarin, dat
de staat zich aanmatigt om de uitvoering van een, door den Heiligen Stoel genomen maatre- gel, toe te staan of te beletten. |
|||||||
|
35
|
|||||
|
scholen, waar de jeugd van eenigen Chris-
ten staat onderwijs ontvangt, kan en moet, enkel de bisschoppelijke Seminariën on- der eenig opzicht uitgenomen, aan het burgerlijk gezag toegekend worden, en wel in die mate, dat men aan geen gezag hoegenaamd, eenig recht toekent om zich in de schooltucht, in het bestuur der studiën, in het verleenen van graden, in de keuze of goedkeuring der leeraars te mengen. V. Waarom veroordeelt de Kerk al
deze stellingen? A. De Kerk veroordeelt deze stellingen,
omdat het zoovele dwalingen zijn, die de Christelijke wereld naar het despotisme der heidensche oudheid terugvoeren, waar alle tijdelijke en geestelijke macht, dat wil zeggen ziel en lichaam, waren over- geleverd aan de grillen van een man , dien men Keizer en Opperpriester noemden. HOOFDSTUK XVII.
( Vervolg.)
Vr. Zet hetzelfde antwoord voort.
A. 8. Ja zelfs in de Seminariën voor
geestelijken, is de te volgen inrichting der studiën aan het burgerlijk gezag onder- worpen. 9. De beste regeling der burgerlijke
|
|||||
|
36
|
|||||
|
maatschappij vordert, dat men de volks-
/ . •/ scholen voor alle kinderen uit elke volks- klasse, en in \'t algemeen alle openbare i , \' • instellingen, voor de letteren, de hoogere wetenschappen en de opvoeding der jeugd bestemd, aan alle gezag, leiding, macht en inmenging der Kerk ontrekke, en ge- heel aan het goeddunken van het burger- lijk en politiek gezag onderwerpe, naar het welbehagen der bewindvoerders en de richting van de algemeene meeningen des tij ds 10. Katholieken kunnen hunne goedkeu-
ring hechten aan zulk eene opleiding der jeugd, welke van het Katholieke geloof en de macht der Kerk gescheiden is, en alleen op wetenschap van het natuurlijke let en zich enkel, of althans hoofdzakelijk, bij het aardsche maatschappelijke leven bepaalt. 11. Het burgerlijk gezag kan beletten,
dat de bisschoppen en de geloovige volken vrije en wederkeerige gemeenschap met den Roomseken Opperpriester hebben. 12. Het leekegezag heeft van zelf het
recht om Bisschoppen voor te stellen en kan van hen vorderen, dat zij de zorg over de diocesen op zich nemen, voordat zij van den H. Stoel hunne aanstelling en Apostolische Brieven ontvangen. 13. Zelfs heeft de leekeregee ring het
|
|||||
|
37
|
|||||
|
recht, om Bisschoppen van de uitoefening
hunner herdelijke bediening te ontzetten, en zij is niet gehouden, aan den Room- schen Opperpriester te gehoorzamen in het geen de oprichting van bisdommen en de aanstelling van Bisschoppen betreft. 14. De regeering kan op eigen gezag
den ouderdom, gelijk die door de Kerk voor de kloosterprofessie zoo van vrouwen als mannen is voorgeschreven, veranderen, en aan alle kloostervereenigingen veror- denen , dat zij niemand zonder haar verlof tot het afleggen van plechtige geloften toelaten. 15. Hen moet de wetten afschaffen,
welke ter bescherming van de kloosterver- eenigingen,van dezer rechten en bedieningen strekken; zelfs kan de burgerlijke regee- ring aan al diegenen hulp verleenen, die het aanvaarde kloosterleven willen ver- zaken en hunne plechtige beloften verbre- ken; evenzeer kan zij die kloosterver- eenigingen, zoowel als de collegiale ker- ken, en eenvoudige beneficiën, zelfs van patronaatsrecht, geheel en al vernietigen, en dier goederen en inkomsten, onder het beheer en de vrije beschikking der bur- gerlijke macht brengen en daaraan verze- keren. 16. Koningen en vorsten zijn niet slechts
aan de jurisdictie der Kerk ontheven, maar |
|||||
|
38
|
|||||
|
staan ook in het maken van jurisdictie-
kwestiën boven de Kerk. 17 De Kerk moet van den Staat, en
de Staat van de Kerk gescheiden worden. V. Wat toont de veroordeeling van al
deze dwalingen aan ? A. De veroordeeling van al deze dwa-
liugen toont de strekking van de hedendaags sche wereld aan , om de heerschappij van den mensch in plaats te stellen van die van God V. Waarheen leidt dit streven ?
A. Dit streven leidt er toe, om de
menschheid op nieuw in den afgrond van slavernij, ellende en verlaging te dompelen waaruit het christendom haar getrokken heeft. HOOFDSTUK XVIII.
Lwalingen over de natuurlijke en christelijke
Zedenleer. V. Wat is de zedenleer ?
A. De zedenleer is de richtsnoer der
zeden, dat wil zeggen: van het gedrag van den mensch ten opzichte van God, van zijn evenmensen en van zich zelven. V. Wat is het doel der zedenleer?
A. Het doel van de zedenleer is, den
mensch te leiden tot de eindbestemming |
|||||
|
39
van het leven hier op aarde en de verkrij-
ging van het eeuwige leven. V. Vanwaar komt de zedenleer?
A. De zedenleer komt van Goden kan
slechts van Hem komen. V. Waarom ?
A. Omdat het slechts aan God, den
Schepper van den roensch toekomt, om hem zijn bestemming te leeren kennen, als- mede de middelen om daartoe te geraken. V. Wat volgt daaruit ?
A. Daaruit volgt, dat er slechts ééne
zedenleer is die door God is gegeven, anders gezegd, de christelijke zedenleer. V. Welke zijn de dwalingen betreffende
de zedenleer, die door den Syllabus ver- oordeeld zijn? A. Zie hier de dwalingen betreffende
de zedeleer die door den Syllabus ver- oord eeld zijn : 1. „De zedenwetten behoeven geene god-
delijke bekrachtiging, en het is volstrekt niet noodig, dat de menschelijke wetten met het natuurrecht overeenkomen, of van God verbindende kracht ontvangen. 2. De wijsbegeerte en de zedenkuude,
als ook de burgerlijke wetten, kunnen en moeten van het goddelijk en het kerkelijk gezag afwijken. 3. Er zijn geen andere krachten te
erkennen, dan die in het stof zetelen, en |
||||
|
40
|
|||||
|
alle zedelijkheid eu eerzaamheid is Ie
stellen in hetopeenhoopen en vermeerderen van rijkdommen, hoe dan ook, en in het verzadigen zijner lusten. 4. Het recht bestaat in het stoffelijk
feit, en alle menschelijke plichten zijn een ijdele naam, en alle menschelijke feiten hebben kracht van recht. 5. Het gezag is niets anders dan de
slotsom van het getal en stoffelijke krachten. HOOFDSTUK XIX.
(Vervolg.)
6. De welgelukkende onrechtvaardigheid
van een feit doet niets te kort aan de heilig* heid van het recht. 7. Het beginsel van non interventie moet
uitgeroepen en gehouden worden. 8 Men mag aan zijne wettige vorsten
de gehoorzaamheid weigeren en zelfs tegen hen opstaan. 9. Zoowel de schending van eiken en
den heiligsten eed, als onverschillig welke snood- en schanddaad, met de eeuwige wet in strijd, ze zijn niet alleen in het minst niet af te keuren, maar zelfs volko- men geoorloofd en hoogst te prijzen, wan- neer het uit liefde tut het vaderland geschiedt. V. Wat doet de Syllabus door deze
dwalingen te veroordeelen ? |
|||||
|
41
|
|||||
|
A. Door al deze dwalingen te veroor-
deelen , bewijst de Syllabus de grootste diensten aan de maatschappij. V. Leg dit antwoord eens uit.
A. De dwalingen, die de Syllabus hier
veroordeelt, zijn: de onafhankelijke zedenleer, dat wil zeggen: de vernietiging van elk bepaald onderscheid tusschen goed en kwaad; het recht van den sterkst en, dat wil zeggen, de vernietiging van het recht en de rechtvaardigheid; de eigenmachtige heerschappij van de meerderheid, dat de ver- nietiging van de waarheid is, het maat- schappelijke eigenbelang, dat de vernietiging is van de liefdadigheid en van de wederzij d- sche verplichtingen tusschen christelijke volkeren, den Koningsmoor d, dien alle revo» lutionairen als een zeer wettigs daad beschouwen. Vr. Wat zou er gebeuren wanneer deze
dwalingen de overhand kregen? A. Wanneer deze dwalingen de overhand
kregen, zou er voor niemand, noch voor- lichting, noch geweten, noch waardig- heid, noch vrijheid, noch zekerheid zijn. HOOFDSTUK XX.
Dwalingen betreffende het christelijke huwelijk.
V. Wat is het christelijke huwelijk?
A. Het christelijke huwelijk is een |
|||||
|
42
|
|||||
|
Sacrament, waarbij uitsluitend het gezag
der Kerk zicli doet gelden. V. Welke zijn de gewichtige redenen
waarom de Kerk de dwalingen betreffen- de het christelijke huwelijk veroordeelt A. De gewichtige redenen waarom de
Kerk de dwaling betreffende het Christelijke huwelijk veroordeelt1, zijn: 1. dat het christe- lijke huwelijk de eenige grondslag is van het christelijke huisgezin; 2. dat het christelijke huisgezin de grondslag is van de christelijke natie; 3. dat de christelijke natie al hare waardigheid te danken heeft aan het christen- dom, dat door het christelijke huwelijk aan haar hoede wordt toevertrouwd ; 4, dat de afschaffing van het christelijke huwelijk de verlaging zou zijn van het huisgezin en de ondergang der maatschappij. V. Leer ons de, door den Syllabus ver-
oordeelde dwalingen betreffende het chris- telijke huwelijk kennen. A. Zie hier de dwalingen betreffende
het christelijke huwelijk, die door den Syllabus veroordeeld zijn: 1. Het kan op generlei wij ze toegestaan wor •
den, dat Christus het huwelijk tot de waar • digheid van een Sacrament verheven heeft. 2. Het Sacrament des huwelijks is slechts
iets, wat bij het kontract komt en hiervan gescheiden kan worden, en het Sacrament zelf bestaat enkel in den huwelij kszegen. |
|||||
|
I
|
|||||||
|
43
3. Door het natuurrecht is de band
des huwelijks niet onverbreekbaar, en in verschillende gevallen kan de eigenlijk- gezegde echtscheiding door liet burgerlijke gezag verordend worden. 4. De Kerk heeft de macht niet om
ontbindende huwelij ksbeletselen in te voe- ren, maar die macht komt toe aan het burger• lijk gezag, door hetwelk de bestaande beletselen moeten weggenomen worden. 5. De Kerk is in latere eeuwen
ontbindende huwelij ksbeletselen gaan in- voeren, niet van een haar eigen recht, maar van dat recht gebruik makend hetwelk zij aan de burgelij ke macht had ontleend. HOOFDSTUK XXI
[Vervolg.)
6. De Kanons der kerkvergadering van
Trente, bij welke diegenen met het ana- thema worden getroffen, die de bevoegd- heid der Kerk tot het invoeren van ontbindende huwelij ksbeletselen durven loochenen, zijn of niet van leerstellige beslissing, of van die ontleende macht te verstaan. 7. De wijze, door de kerkvergadering
van Trente (aangaande de huwelijksvol- trekking) bepaald, verbindt niet op straffe |
|||||||
|
44
|
|||||
|
van ongeldigheid, waardeburgelijkeweteene
andere wij ze voorschrijft, en wil, dat het huwe- lijk door deze nieuwe wijze van kracht zij. ü. Bonifacius VIII heeft het eerst ver-
klaard, dat de gelofte van zuiverheid bij de wijdiDg afgelegd, het huwelijk nietig maakt. 9. Uit kracht van het louter burgerlijk
kontract kan er tusschen christenen een waar huwelijk bestaan; en het is valsch, dat óf het huwehjkskontract tusschen christenen altijd een Sacrament is, óf er in het geheel geen kontract is, zoo het Sacrament wordt uitgesloten. 10. Huwelijkszaken en huwelij ksbelof-
ten behooren van nature tot de burgerlijke rechtbank. NB. Hiertoe zijn twee andere dwalingen
te brengen: over het afschaffen van hot celibaat der geestelijken, en over den voorrang, aan den echtelijken staat boven den maagdelij ken staat toe te kennen. De eerste is veroordeeld in de Encykl. Qui pluriius van 9 Nov. 1846, de tweede in het Apost. Schrijven Mulliplices inter van 10 Junij 1851. V. Waarom veroordeelt de Syllabus
opnieuw de dwalingen over het christelijke huwelijk? A. De Syllabus veroordeelt de dwalin-
gen over het christelijke huwelijk opnieuw: |
|||||
|
45
|
|||||
|
1. Omdat de echtscheiding, die de onder-
gang van het christelijke huwelijk is, in de protestantsche landen hij de wet is ingevoerd en omdat zij door sommige zoogenaamde katholieke wetgevers wordt verlangd; 2. Omdat de burgerlijke verbin- tenis, die geen huwelijk is, maar een openbare onwettige sameleving, in verschil- lende zich Katholiek noemende landen als een voldoend huwelijk wordt beschouwd, en zich bij andere recht van bestaan zoekt te verwerven. HOOFDSTUK XXII
Dwalingen betreffende de lijdelijke macht van
den Heiligen Vader. V. Welke zijn de dwalingen betreffende
de tijdelijke macht van den Heiligen Yader, die door den Syllabus veroordeeld worden ? A. De dwalingen over de tijdelijke
macht van den Heiligen Vader, die door den Syllabus veroordeeld worden, zijnde volgende: \' 1. De bestaanbaarheid van het tijdelijke
met het geestelijke rijk, is een strijdvraag onder de kinderen van de Christelijke en Katholieke Kerk. 2. De afschaffing van het burgerlijk
bewind, hetwelk de Apostolische Stoel bezit, zou hoogst voordeelig zijn voor de vrijheid en het geluk der Kerk. |
|||||
|
4G
|
|||||
|
„NB. Buiten deze uitdrukkelijk aan-
gewezen dwalingen zijn er vele ingewik» keld veroordeeld in de voorstelling en aandringing der, door alle katholieken vastelijk te houden leer over de wereld- lijke vorstenmackt van den Roomschen Opperpriester. Deze leer wordt overvloe- dig voorgehouden en de allocutie: Quibus quantisque , van 20 April 1849, in de allocutie: Si semper antea, van 20 Mei 1850 ; in het Apostolisch Schrijven : Cum catholica Ecclesia , van 26 Maart 1860; in de allocutie: Novos, van 28 September 1850; in de allocutie: Jam- dudnm, van 18 Maart 1861; in de allo- cutie: Maxima quidem , van 9 Junij 1862." HOOFDSTUK XXIII.
Oorzaken dezer dwalingen.
V. Van waar komen de talrijke dwalingen
die in onze dagen over de tijdelijke macht van den Paus verspreid zijn? A. De talrijke dwalingen die in onze dagen
over de tijdelijke macht van den Paus ver- spreid zijn, komen voort uit den modernen tijdgeest, die de oorzaak is van de verflau- wing van het geloof, en vooral uit den verborgen haat van de verklaarde vijanden van den godsdienst en de maatschappij. V. Waarom van den godsdienst?
|
|||||
|
47
|
|||||
|
A. Omdat zij, door de tijdelijke macht
van den Paus op te heffen, met het oog op den tegenwoordigen stand van zaken, hem de uitoefening van zijn geestelijk gezag onmogelijk willen maken. V. Hoedat zoo?
A. Omdat de Paus, wanneer hij ophoudt
koning te zijn, onderdaan wordt; wanneer de Paus onderdaan is geworden, kan zijn woord gesmoord worden, of voor het oog der volkeren het onafhankelijk karakter verliezen, wat het noodig heeft om door al- len zonder aarzelen gehoorzaamd te worden, zelfs al meest men er zijn bloed voor storten. V. Waarom nog meer?
A. Omdat zij de vrijheid schenden van
de Kerk, die onafhankelijk moet zijn van elke tijdelijke macht, en omdat het laatste .gevolg van hunne aanvallen zou zijn, om aan den Heiligen Vader de middelen te ont- nemen hetzij om zijne vertegenwoordigers bij de voornaamste natiën te behouden, het zij overeenkomstig zijne waardigheid bis» schoppen te benoemen, het zij eindelijk om te voorzien in de veelvuldige behoeften van de Katholieke wereld, wanneer deze aan den Heiligen Stoel worden kenbaar gemaakt. V. Heeft Pius IX, nu hij van zijn
tijdelijke macht beroofd is, zijne vertegen- woordigers niet meer? |
|||||
|
48
|
|||||
|
A. Ofschoon Pius IX van zijn tijdelijke
inacht beroofd is, heeft hij tot dusverre zijn Nuntiussen of vertegenwoordigers behouden, hij heeft dit niet te danken aan zijne eigene hulpmiddelen, maar aan de giften der geloovigen. Deze giften zijn slechts tijdelijke hulpmiddelen , die zoo zeer verminderen kunnen, dat het moeielijk, zoo niet onmogelijk wordt, om de verte- genwoordigers van den Heiligen Stoel te behouden. Y. Waarom eindelijk nog meer ?
A. Omdat de vijanden van de tijdelijke
macht, den Heiligen Vader en den katho- lieken godsdienst berooven van de uiter- lijken vorstelijken glans, die vooral heden ten dage zoo noodzakelijk is, om aan konin- gen en volkeren eerbied in te boezemen. V. Waarom ziin zij , die deze dwalingen
verspreiden, vijanden der maatschappij , A. Zij die deze dwalingen verspreiden
zijn vijanden der maatschappij, omdat zij het despotisme bevorderen en tot scheu- ring voeren. V. Hoe bevorderen zij het despotisme ?
A. Zij bevorderen het despotisme, door
de eenige stem te smoren, die de vrij- heid der volkeren kan verdedigen tegen de tirannie hetzij van koningen of van het gemeen. V. Hoe voeren zij tot scheuring?
|
|||||
|
49
A. Zij voeren tot scheuring, omdat door
gelegenheid te geven dat men aan het woord des Pausen zou kunnen twijfelen, de eenheid en de standvastigheid der gehoorzaamheid onmogelijk worden. V. Wat volgt daaruit?
A. Daaruit volgen verdeeldheden, die
niet alleen noodlottig zijn voor het heil der zielen, maar ook voor de rust der Staten, en eindelijk de vorming van noti- onale Kerken , het geen de overmaat van ongeluk en schande is. HOOFDSTUK XXIV.
Dwalingen betreffende het moderne liberalisme.
V. Wat is het moderne liberalisme ?
A. Het moderne liberalisme is eene
secte, die den modernen tijdgeest met de Kerk wil verzoenen. V. Is deze verzoening mogelijk?
A. Om te weten of deze verzoening
mogelijk is, is het voldoende den moder- nen tijdgeest te omschrijven. V. Wat is de moderne tijdgeest?
A. De moderne tijdgeest is een geest
van geheele of gedeeltelijke losmaking van elk gezag der Kerk. V. Waar vindt men er het bewijs voor ?
A. Het bewijs ligt hier in, dat de moderne
tijdgeest de onveranderlijke grondstellin- |
||||
|
50
|
|||||
|
gen der Kerk wil verwringen, ten einde
ze in overeenstemming te brengen met de veranderlijke en slecht gegronde eischen van de menschelijke meening. V. Op welke punten eischt vooral het
liberalisme deze verzoening? A. Zie hier de punten waarvoor het
liberalisme vooral deze verzoening eischt: vrijheid van geweten; gelijkheid van eere- diensten; vrijheid der pers; onttrekken der staatkunde aan den invloed van den godsdienst. V. Kan de Kerk eene dergelijke ver-
zoening aannemen ? A. ï)e Kerk kan en zal nimmer zulk
eene verzoening aannemen, anders zou zij zich zelve van haar gezag beroo- ven; de wetten, die haar ter bewaring zijn toevertrouwd schenden, en zich mede- plichtig maken aan het ongeluk der volkeren. V. Hoedat zoo?
A. Door de gewetensvrijheid en gelijk,
beid van eeredienst goed te keuren, zou de Kerk haar reden van bestaan verliezen, omdat er voor de oogen van de geheele wereld niet meer een éénen en waren godsdienst zou bestaan; door de vrijheid der pers, dat wil zeggen, de vrijheid om alles te mogen schrijven goed te keuren, zou zij de vrijheid wettigen om alles te |
|||||
|
51
|
|||||
|
mogen doen ; door de losmaking der staat-
kunde van den godsdienst goed te keuren, zou zij het menschelijke geweten zonder anderen richtsnoer laten dan den gril der vorsten ol\' der vergaderingen die zon- der eenige verantwoordelijkheid regeeren. Overal zou het geweld boven het recht gaan en op de zedenleer van het Evangelie zou de zedenleer der wolven volgen. 1) HOOFDSTUK XXV.
Vervolg.
Vr. Wanneer dit zoo is, wat moet men
dan wel van het moderne liberalisme denken ? A. Wanneer dit zoo is, moet men
van het moderne liberalisme den- ken, wat de Heilige Vader er zelf van denkt. V. Wat denkt deze er van?
A. Hij denkt, en verkondigt het luid, dat
het moderne liberalisme een pest is, die des te gevaarlijker is, daar zij, die er door aangetast zijn, zich een naam geven, die in staat is om de onnadenkende en 1) Om gewichtige redenen, kunnen deze voor-
gewende vrijheden soms gedoogd worden, maar zij kunnen nooit verheven worden tot de waar- digheid van een recht. Het recht om b. v. de dwaling te mogen leeren, bestaat evenmin als het recht om te mogen stelen ol\' moorden. |
|||||
|
52
|
|||||
|
niet genoegzaam onderwezen menigte te
misleiden. V. Welken naam geven zij zich ?
A. Zij geven zich den naam van Ube-
raal-Katholieken, om te kennen te geven dat zij meer verlicht zijn en grootere vrienden van de vrijheid zijn, dan de Katholieken zonder iels meer en dan de Paus zelve. V. Wat zijn dan in werkelijkheid de
liberaal-Katholieken ? A. De liberaal"Katholieken zijn in wer-
kelijkheid een handjevol hoogmoedigen, die beweren meer te weten dan de Paus, en beter dan hij en alle ware Katholieken, wat voor de tegenwoordige maatschappij past of niet past; en huichelaars, die even als de Jansenisten in den schoot der Kerk willen blijven, zonder tot de Kerk te be- hooren. V. Hoedat zoo ?
A. Omdat de liberaal-Katholieken,
ofschoon zij zich Katholieken noemen en eenige godsdienstige plichten nakomen, met hardnekkigheid meeningen vasthou- den, die geheel of gedeeltelijk in strijd zijn met de leeringen van den Heiligen Stoel, leeringen, waarnaar zij den regel van hun gedrag weigeren te richten. V. Zijn zij zeer gevaarlijk?
A. Zij zijn zeer gevaarlijk : 1. als
wolven onder de schapenvacht verborgen, |
|||||
|
\\
|
|||||
|
53
misleiden zij eeu menigte personen;
2. hitsen zij het volk tot verachting en
haat op tegen de ware Katholieken, die zij nUramontanen en vijanden van den vooruit- gang noemen. 3. Door de inschikkelijkheid, die zij aan
dwalingen bewijzen, zetten zij de gewich- tigste belangen van de Kerk en de maat- schappij op het spel. V. Zijn zij zeer schuldig?
A. Zij zijn zeer schuldig: 1 om de
redenen die wij zoo even hebben aangu- haald; 2. omdat zij openlijk den Heiligen Vader weerstaan, en men kan hen even- min vrijspreken, als men de pest kan vrijspreken van de verwoesting die zij veroorzaakt. V. Noem een hunner grondstellingen op.
A Een hunner meest geliefkoosde grond-
stellingen is deze: De vrije Kerk in den vrijen Staat. V. Wat beteekent deze grondstelling?
A. Deze grondstelling beteekent niets;
of zij beteekent de onafhankelijkheid van den Staat tegen over de Kerk , het geen de grondstelling is van een afschuwelijk despo- tisme en eene onmogelijkluid, die even groot is als eeu mensen te willen doen leven, terwijl men het lichaam van de ziel scheidt. V. Wat is dan de grondstelling van
het liberaal-Katholicisme. |
|||||
|
54
|
|||||
|
A. De grondstelling van het liberaal-
Katholicjsme is dezelfde als die van alle scheuringen en ketterijen, een grond- stelling van weerspannigheid aan het hoo- ger gezag, en het leidt tot dezelfde gevolgen : verachting van Paus en Kerk, despotisme der vorsten en het ongeluk der volkeren. HOOFDSTUK XXVI.
{Vervolg.) V. Noem de, door den Syllabus veroor-
deelde stellingen, betreffende het moderne liberalisme op. A. De door den Syllabus veroordeelde
stellingen betreffende het moderne libera- lisme, zijn de volgende: 1. Het is in dezen tijd niet meer dienstig,
den Katholieken godsdienst met uitsluiting van alle andere eerediensten voor den eenigen waren godsdienst van Staat te behouden. <i. Van daar is er loffelijk in eenige
Katholieke landen bij de wet voorzien, dat, zij die zich daar komen nederzetten, allen hun eigenen eeredienst openlijk mogen uitoefenen. 3. Immers het is valsch, dat de burger-
lijke vrijheid van eiken eeredienst, alsmede dat de, aan allen toegekende volmacht, om zonder uitzondering alle meeningen en gedachten openlijk en in \'t openbaar be- |
|||||
|
55
kend te maken, strekt, om de zeden en
den zin der volken te lichter te bederven en de pest der onverschilligheid voort te planten. 4. De Poomsche Opperpriester kan en
moet zich met den vooruitgang, het libe- ralisme en de nieuwere beschaving ver- zoenen en verstaan. HOOFDSTUK XXVII.
Sl0f:
V. Waarom kan en moet de Paus zich
niet met de boven aangehaalde zaken ver- zoenen ? A. De Paus kan en moet zich daar
niet mede verzoenen, omdat zij er naar streven, om, zooals wij gezien hebben, het beschermende gezag der Kerk te ver- woesten, en om den mensch te verlagen en ongelukkig te maken. Y. Op welke wijze streven de moderne
vooruitgang en beschaving er naar om den mensch te verlagen en ongelukkig te maken ? A. De moderne vooruitgang en bescha-
ving trachten den mensch te verlagen en ongelukkig te maken, omdat hun eenig of althans voornaamste doel is, om den zuiver stoffelijken welstand te vermeerde- ren, waarvan het gevolg is, dat \'\'.e mensch |
||||
|
56
|
||||||
|
steeds meer en meer aan de aarde gehecht
. wordt en zijn eeuwige bestemming vergeet. V. Hoedat zoo ?
A. Om de klaarblijkelijke reden, dat,
hoe meer de mensch zich met deze wereld bezig houdt, des to minder houdt hij zich met de andere bezig, hoe minder de mensch zich in et de andere wereld bezig houdt, des te verder wijkt hij af van zijn doel; hoe meer de mensch van zijn doel af wijkt, des te meer verlaagt hij :üch; en hoe meer hij zich verlaagt, des te schuldiger en onge- lukkiger wordt hij. Hon\'o cum in ionore einet, non intellexit:
comparatfiti) est jnmentis insipientibus et similis factuê est Mis. Ps. XLVIIL De mensch, toen hij in eere was, heeft
! niet begrepen: hij is gelijk gesteld met de redelooze dieren en aan hen is hij gelijk geworden. |
||||||
|
BINDIS.
|
||||||
|
1 N H O IJ D.
Bind;.
Voorrede......... . . . 5
Hoofdstuk I. De Syllabus....... ü
II. De gehoorzaamheid aan
den Syllabus ..... Ili
III. Noodzakelijkheid van de
gehoorzaamheid aan den Syllabus....... 11 IV. Dwalingen door den Syl-
labus veroordeeld: het pantheïsme, hel naturalist me, het absolute rationa* lisme........13 V. Vervolg....... 14
VI. Het gematigde rationa-
lisme........ lf>
,. VII. liet indifferentisme ... llJ
,. VIII. Het latitudinarisme . . 2i
„ IX. Het socialisme..... 22
„ X. Het communisme. ... 23
XI. Vervolg....... 25
„ XII. De geheime genootschap.
pen......... iï>
|
||||||
|
Blad?.
Hoofdstuk XIII. Dfc bijbelgenootschappen
en de clevico-liberale ge- nootschappen.....£J
,3 XIV. Dwalingen betreffende de
Kerk en hare rechten . . 2!i
XV. Vervolg.......81
XVI. Dwalingen betreffende de
burgerlijke maatschappij het zij in zich zelve, het zij in haar verhouding tot de Kerk.......33
XVII. Vervolg.......35
,. XVIII. Dwalingen betreffende de
natuurlijke en christelijke zedenleer.......\'ib
XIX. Vervolg........40
„ XX. Dwalingen betreffende het
christelijke huwelijk. . . 4J.
XXI. Vervolg ....... 43 „ XXII. Dwalingen betreffende de
tijdelijke macht van den
Heiligen vader.....45
„ XXIII. Oorzaken van deze dwa-
lingen........46
„ XXIV. Dwalingen betreffende het
moderne liberalisme . . 49
„ \' XXV. Vervolg.......51
XXVI. Vervolg.......54
XXVII. Slot.........55
|
|||||||||
|
-
|
|||||||||