4MtM*- -»*�**� �»��#*<� =:�«l*-�-*^<r-r:--5*iJ«:- ir?il*a- �a*,t^l1- -5flt-^-S--iinn.^--=*ll**"5)W

De Christelijke Hulsvader,

ZI1KE m?UGTtHGEN-, ES EO! Hl! QZVi KOET VBRVULUi ,

MET El-NE VEKIAilSLINC VA.N

eEiEBE^i V08« BEZEIVEN,

iuuosik cu SegCi.t v-.ii hot Bisschoppelijk Collegie te Munster ,
mei LocsU\'intuiitj* \\;>ii tk\'H schrijver in liet HoH.in<tsch vertaald

L. II.(.\'. Baron DE �0�NAM1>KBJJCKH0LT.

fA A A S 1 I-\\ I C H T

Boekdriikk&rij van Jos. Russe!

» V\\�&\'^,r:\'"3W**⁵"* �**♦*?" -^><«<s--;.(..m-j >�**� -i-, «fr-t^-n-* j»"*^- �3iiK\'5 �;;�»� »^v �swi***"2^:?»^,1:r ®�

DE CHRISTELIJKE HUISVADER,

ZIJNE VERPLIGTINGEN, EN HOE EU DEZE MOET VERTULLEN ,
HET BENE VERZAMELING VAN

GEBEBEtf MM OEZELVEN,

Kanonik en Regent van iet Bisschoppelijk Collegie te Munster,

met toeslemming van den schrijver in het Hollandsen vertaald

L. H. C. Baron DE BOUNAM DE KIJCKHOLT,/-

DRUK. VAN JOS. RUSSEL.
1876.

IMPRIMATUR.
Rursemundse, 20 Julii 1876.

Cud, Sem. Pras., ad hoc delegatus.

Na rijpelijk overwogen te hebben, dat gelijk in
het jaar 1871, voor de Christelijke moeders, ook nu
voor de Christelijke vaders, een woord van onder-
richting en van aanmoediging, zeer nuttig zoude zijn,
aarzelden wij van er toe over te gaan. De onverwachte
welwillendheid, welke ons werkje » de Christelijke
huismoeder « ten deel viel, en de hoop van het groot
nut hetwelk een woord aan de vaders zoude stichten,
moedigden ons aan, doch van de andere zijde, maak-
ten wij ons zeer bezwaard over de moeijelijkheden,
die aan zoodanig werk verbonden zijn. En deze sche-
nen hoofdzakelijk hierin te bestaan, dat terwijl de
verhouding der moeder tot het kind gedurende zijne
eerste levensjaren, welke wij in de Christelijke moe-
der zoo breedvoerig behandeld hebben, nagenoeg bij
allen dezelfde is, deze voor de vaders, tengevolge
hunner verschillende beroepen, hunne uiterlijke ver-
houding tot hunne kinderen, zeer verschillende ia.
Het is voor den schrijver eene uiterst moeijelijke
taak, doelmatige en treffende beschrijvingen, en over-

wegingen daar te stellen, die voor alle vaders even
nuttig en even stichtend zijn.

Daarbij komt nog eene andere moeijelijkheid, na-
mentlijk in het algemeen, zijn de moeders meestal
levendig in haar gelooi, zij zijn bezield met eenen
grooten Godsdienstzin en zeer genegen voor eene
Christelijke onderrichting, hetgeen met de vaders
niet altijd het geval is, echter niet in dien zin, dat
een hartelijk geloovige vader, eene zeldzaamheid is.
Integendeel, de tegenwoordige tijdsomstandigheden
leveren de troostvolste bewijzen; maar naast zulke
voortreffelijke mannen, vindt men eveneens zeer ve-
len, alhoewel zij hun geloof nog niet geheel en al
verloren hebben, die van den tijdgeest aangetast zijn,
zich onthouden uit menschelijk opzicht van rondbor-
stig hunnen godsdienst te belijden, en zoo te leven
als het een ijverig en Godvreezend Christen betaamd.
Is bij gevolg onze vrees niet gegrond, wanneer wij
het vaderlijk beroep, van een Christelijk standpunt
beschouwen, dat zulke harten aan ons streven, eenen
hardnekkigen weerstand zullen bieden? Deze beden�
kelijke vraag, heeft ons betrekkelijk de uitgaaf vaa
een werkje voor de Christelijke vaders, geruimen tijd
in besluiteloosheid doen doorbrengen, zonder de ge-
ring3te aanmoediging te ondervinden, om dezen, voor
het overige voor onzen evenmensen zoo nuttigen ar>
beid, te ondernemen.

Maar ondanks deze zeer bedenkelijke bezwaren,

heeft ons de hoop gesterkt, dat het nut hetwelk het
werkje, » De Christelijke moeder « gesticht heeft,
zijns gelijken door een woord aan de Christelijke
huisvaders zoude in\'t leven roepen, en het zijne er
toe zoude bijdragen om hun eeuwig zielenheil, en
de zaligheid der kinderen, welke God hun heeft toe-
vertrouwd, te bevorderen.

Er zijn � en wij kunnen er God niet genoeg voor
danken! � ten huidigen dage nog zoo vele vaders,
welke met een vurig geloof en met de uitstekendste
hoedanigheden bezield, de groote beteekenis van het
vaderlijk beroep weten te schatten, en die den bes-
ten wil hebben, en met de grootste oprechtheid er
naar streven, om al de verplichtingen, welke op den
Christelijken vader berusten, met de grootste zorg
te vervullen. Tot hen richten wij hoofdzakelijk ons
woord; aan hen zal het welkom zijn. Het is ons
eenigst doel van hen in het gewigtigste punt van
hun leven, de noodige middelen ter hand te stellen,
om hen de vervulling van hunne heilige plichten,
zoo ligt mogelijk te maken. Volgaarne vleijen wij ons
met de zoete hoop, dat ons woord met behulp der
Goddelijke genade, welke wij en meerdere anderen
met ons er over afgeroepen hebben, ook menigen on-
der het getal dier vaders, welke hun vaderlijk be-
roep, tot nu toe niet op een Christelijke wijze be-
hartigden, en die ondanks hunne groote liefde voor
hunne kinderen, deze niet tot hun welzijn deden

strekken, tot andere gevoelens zal doen overhellen,
en hen zal doen inzien, dat hun verlangen, van
hunne kinderen gelukkig te maken, onmogelijk kan
vervuld worden, wanneer zij deze niet Christelijk
opvoeden.

Welk eene kostbare vrucht, wanneer ons woord
er toe bijdraagt, om van hen grondig Christelijke
vaders te maken, en dat op die wijze de kinderen,
aan de onschatbare weldaad eener Christelijke op-
voeding deelachtig worden.

Ja, hoe meer � zooals wij reeds in de Chrisle-
lijke moeder bemerkt hebben � het vijandelijk stre-
ven van onze dagen er op gericht is, om de jeugd
aan den invloed der H. Kerk te ontrukken, en daar-
door het geloof, en de Christelijke gevoelens te ver-
nietigen , des te dringender is het verlangen van elk
geloovig hart, dat de Christelijke zin in de gezin-
nen steeds heersche, dat krachtens deze de opvoe-
ding haar Christelijk kenmerk behoude, en dat der-
halve gelijk de Christelijke moeders, ook de Christe-
lijke vaders ijverige Christenen moeten zijn. Dan zul-
len zij hunne kinderen in een Christelijke gezinning
opleiden, en aan hen, wanneer zij eens in de booze
wereld zullen moeten verkeeren , een vurig geloof,
eenen vlekkeloozen levenswandel, als heilzaam en
gelukaanbrengende medegift, kunnen verstrekken.

Maar vooral zijn de vaders, ten gevolge hunner
maatschappelijke betrekkingen, het meest aan de ge-

loof* en zedevemielende invloeden, van dezen onheil-
vollen tijd blootgesteld, en bijgevolg altijd in het
gevaar, van hunne Christelijke gezinning te verliezen,
van schade te lijden aan hunnen levenswandel, en niet
alleen hunne eigen ziel in gevaar te brengen , maar zij
worden onmachtig om hunne kinderen, de groote
weldaad der Christelijke opvoeding te doen genieten.

Daarom berust op ons de verplichting, van in dit
werkje klare aanwijzingen te geven, hoe de vader
ondanks de booze invloeden zijn Christelijk karakter
kan doen gelden, en den echt Christelijken geest kan
doen behouden.

Ook nu laten wij onze beschouwingen door eene
verzameling van gebeden volgen, voor den Christe*
lijken vader. Zonder \'s Hemels zegen, kan het groot
werk der opvoeding onmogelijk slagen. Deze zegen
moet door het gebed verworven worden.

Zoo moge dan de Christelijke oader, even als de
Christelijke moeder in de handen der Christelijke
vaders teregt komen! Mogen zijne onderwijzingen, zijne
wenken, zijne raadgevingen in hunne harten een
goeden grond vinden, en een rijken zegen opbrengen
voor de goede lieve kinderen. Moge de Hemel ons dit
verleenen.

Munster in de week van Pinksteren, 1873.

Vader , een der eerste woorden welke door den
kinderlijken mond geuit worden, en in zekeren zin
de eerstelingen der kostbare gave der spraak ter
eere van hem, aan wien wij ons bestaan en de
spraak verschuldigd zijn, van den vader in den
Hemel, en ook van den aardschen vader.

Vader , welk een eerbiedwaardige naam! Van alle
Eeuwigheid werd hij genoemd, om de geheimnis-
volle verhouding tusschen de twee eerste personen
der aanbiddelijke Drievuldigheid uittedrukken. Maar
toen God den mensch geschapen had, toen gaf ook
deze Hem den naam van Vader! Hij was het! Hij had
hem tot zijn kind verheven, en hem in zijne hoe-
danigheid van kind van God, met werkelijk God-
delijke gaven begiftigd.

En toen hij door de zonde, dit verheven voor-
regt van kind van God te zijn, verloren had, en
God zelf in de 2⁶ persoon der H. Drievuldigheid op
de aarde kwam, om voor hem het verloren heil,
wederom terug te verwerven, was de herstelling

dezer genade in volle veihouding der kindsheid Gods,
de kostbare vrucht van het leven, van het lijden
en van het sterven van den Verlosser. Want alde-
genen welke aan Hem geloofden , ontvingen de macht
van kinderen Gods te worden. God was , en is weder-
om in den volsten zin van het woord n Vader » van
al degenen welke in de H. Kerk, herboren zijn tot
kinderen Gods. Als vader leerde de Goddelijke Ver-
losser Hem wederom kennen, zoo noemde hij Hem :
Uw Hemelsche Vader, Uw Vader die in den Hemel is.
Zoo moeten volgens zijne eigene onderwijzingen, de
menschen God aanspreken , wanneer zij zich tot Hem
wenden : n Onze Vader, die in de Hemelen zijt. »
God, de Vader der menschen ! En al diegenen die
herboren zijn door het water, en door den Heili-
gen Geest, zijn Zijne kinderen, en Hij is Hun aller
Vader!

Met welk groot regt komt Hem deze benaming toe?
Is Hij het niet, aan wien alle menschen hun bestaan
en hun behoud verschuldigd zijn ? En wanneer zij
in de wedergeboorte, de bovennatuurlijke kindsheid
Gods verworven hebben, is Hij het dan niet die hen
in den persoon van den H. Geest opnieuw geschapen
heeft? Hij is het die het door Hem geschonken, na-
tuurlijk en bovennatuurlijk leven, tot eene hoogere
bestemming moet leiden, wanneer het bestaan, en
tot de volmaaktheid komen moet. In waarheid, Hij
is de Vader der menschen, en zij zijn zijne kinderen!

Maar Hij heeft het Vaderschap, en den verhevenen
vadersnaam, zich niet alleen willen voorbehouden.
Gelijk hij in alle menschen zijn evenbeeld uitgedrukt
heeft, zoo zoude ook volgens zijne raadsbesluiten,
zijn vaderschap , zijn beeld in de menschheid hebben;
een zeker getal onder de menschen, moet deelachtig
worden aan de voorregten en aan de gunsten zijner
vaderlijke waardigheid, ook zij zullen vaders zijn,
en kinderen bezitten. Gelijk aan Hem, zoo zullen
ook de kinderen, aan hen hun bestaan te danken heb-
ben, even als hij de kinderen tot zijn natuurlijk en
bovennatuurlijk evenbeeld verhief, en hen een deel
van zijn Goddelijk wezen schonk, zoo zouden ook de
vaders een groot deel van hun ligchaamlijk- en van
hun zielswezen aan hunne kinderen schenken. Even-
als hij hen voortdurend ter zijde staat, door de hulp
zijner genade om zijne kinderen steeds eene grootere
volmaaktheid te doen bereiken, en hen tracht de
eeuwige zaligheid te verzekeren; zoo zijn ook de va-
ders verplicht van aan dit werk der heiliging mede
te werken, en er eenen heilzamen invloed op uit te
oefenen. Even gelijk Hij van alle eeuwigheid het voor
ons zoo troostvol bewustzijn heeft, dat al diegenen
welke bij Hem, en met Hem eeuwig en oneindig
zalig zijn, hun geluk en hunne zaligheid aan Hem
te danken hebben; zoo zullen ook eens in den Hemel
de menschelijke vaders dezelfde zaligende overtuiging
genieten, van door de getrouwe vervulling hunner

vaderplichten er toe te hebben bijgedragen, om hunne
kinderen liet Hemelsoh geluk te verzekeren. Bij ge-
volg is elk menschelijke vader het beeld van den
Vader in den Hemel, zijn plaatsvervanger op aarde,
door God zelf aangesteld. Elk vaderschap komt van
God, zegt de Apostel. Hetgeen hij van de wereld-
sehe mogendheid leert, dat is in eenen veel hoogeren
graad toepasselijk op de vaderlijke waardigheid, zij
komt van God. » God heeft ze daargesteld. » Is de
vader met der daad een beeld van den grooten vader
in den Hemel en zijn plaatsvervanger, zoo heeft hij
ook deel aan de voorrechten van het Goddelijk vader-
schap. » Hij is met het gezag over zijne kinderen be-
kleed, hij is hun Heer en hun gebieder; hij heeft
aanspraak en regt op den eerbied , de gehoorzaamheid
en de onderdanigheid der kinderen; evenals aan God ,\'
den Hemelschen Vader, zijn de kinderen verplicht je-
gens hem eerbiedig, liefdevol en onderdanig te zijn.
Ook op de vaders is het woord toepasselijk : n wie
u hoort, hoort mij , wie u veracht, veracht mij. »
Kon de machtige Hemelsche Vader, aan de men-
echelijke vaders , zijne plaatsvervangers hier op aarde,
eene grootere eer toekennen, dan Hij en zijn heilige
geboden, welke op hen betrekking hebben, voor hen
vordert; want na de geboden, welke op zijne Godde-
lijke persoon betrekking hebben, volgt onmiddelijk
het gebod, betrekkelijk den vader? En dit niet alleen,
God heeft nog op eene bijzondere wijze de vaders en

de moeders w illen eeren, om dat het gebod, \'twelk op
hen betrekking heeft, met eene uitdrukkelijke belofte
gepaard gaat : n Gij zult uwen vader, gij zult uwe
moeder eeren, opdat gij gelukkig nioogt zijn op aarde!

Wat is verhevener, dan deze bevelen der gewijde
oirkonden, waarin de Heer, op velerlei wijzen, aan
de kinderen , welke hunne verplichtingen jegens
hunnen vader en jegens hunne moeder nakomen,
zijnen zegen verzekerd? Maar kan er ook iets vrees-
selijkers zijn, dan de vloek dien God uitspreekt, over
die kinderen welke de eer die hunne ouders toe-
komt krenken, en de verplichtingen van het 4^d<gebod niet nakomen?

En hoe dikwijls, zoo als wij in de H. Schrift
lezen, heeft God deze bedreigingen toegepast ? Het
grootste geluk wierd het aandeel der goede kinde-
ren, en integendeel de vreesselijkste strafoordeelen
wierden geveld, tegen ontaarde zonen, tegen plicht-
vergetene dochters. En hetgeen de H. Schrift ons
verhaalt, ziet elk opmerkzame waarnemer, door
eene dagelijksche ondervinding bevestigd. Wat volgt
hier uit ? Niets anders dan: Wanneer God, zoo als
Hij het hier door woord en daad bewijst, zulk eene
groote waarde hecht aan de trouwe vervulling der
plichten der kinderen jegens hunne ouders, jegens
hunne vaders, hoe groot moet dan in zijn oog de
vaderlijke waardigheid niet zijn; hoe verheven ver-
toond zich dan, de vader-naam, door God zelts met

de grootste eer verrijkt! En hoe eerbiedwaardig ver-
toond zich dan eindelijk het vaderschap , en de naam
van nVader," wanneer wij met onze blikken, in het
vaderhart doordringen? Hoe heeft de Heer het daar-
gesteld ? geheel en al volgens zijn vaderhart! Zijn
vaderhart is met eene oneindige liefde jegens zijne
kinderen bezield, en in deze liefde ontstaat een
oneindig verlangen , van hen gelukkig te maken,
en eene onbegrensde berijdwilligheid, om daarvoor
alles te doen . en een aanhoudend, en onvermoeijend
streven om aan de kinderen het waar geluk te
verzekeren.

Dusdanig zijn de gevoelens waarmede de Heer
het hart van eenen vader verrijkt heeft. Elk vader-
hart is onwillekeurig met de zelfde gevoelens jegens
de kinderen bezield, wanneer dit hart nog niet
bedorven is. Of zoude het mogelijk zijn van eenen
vader te kunnen vinden, wiens hart wanneer hem
God tot de vaderlijke waardigheid verheft, en een
kindje schenkt, niet onwillekeurig, den drang eener
onbegrensde Heide jegens dit kind, in zich ge-
voelt , en niet vurig verlangt, om dit kind gelukkig
te maken , en om alles te doen hetgeen het welzijn
van zijn kind bevordert? De geheele wereld zoude
hem , als ewien onnatuurlijken vader brandmerken,
die zulke ontaarde gevoelens vertoonde, die dan
alleen mogelijk zouden kunnen zijn, wanneer hij
gebukt ging onder het grootste en het afschuwe-

lijkste zedebederf. Ziedaar het vaderhart. Maar
wie is hij , die het vaderhart zoo heeft ingericht,
en met zulke gevoelens bezielde, wanneer de mensch
vader wordt en is, en zich van zulke gevoelens en
van zulke bezinningen bezield gevoeld? Het is het
werk van den grooten Hemelvader, die aan zijn
evenbeeld, en aan zijne plaatsvervangers, deze me-
degift, uit zijn Goddelijk vaderhart, aan hun vadtr-
hart geschonken heeft. Hoe eerbiedwaardig vertoond
zich dan aan ons het vaderhart, met zulke Hemelsche
hoedanigheden uitgerust!

Gebeurde het soms, dat de vadernaam zich niet op
eene achtenswaardige wijze vertoont, valt hem etne
zekere verachting ten deel, dan heeft dit gewoonlijk
zijnen oorsprong in de wijze, waarop door menigen
vader, deze hooge waardigheid aan de schandelijkste
buitensporigheden, aan de afschuwelijkste lieder-
lijkheid ten offer wordt gebracht; zonder gevoel,
zonder besef, voor hunne vaderlijke waardigheid en
voor de groote verplichtingen die er aan verbonden
zijn , onbekommerd voor de verplichtingen, zoo
worden dezelven door hen op de snoodste wijze
verwaarloosd, en zoo worden de schoone trekken
van het beeld, van eenen goeden vader, door hen
verduisterd , en zij vertoonen slechts het walgelijke
beeld, van eenen ontaarden vader. Maar laten wij
eon vader, aan het denkbeeld zijner vaderlijke
waardigheid beantwoorden, stellen wij ons eenen

vader voor, wiens levenswandel, het beel.1 van eenen
werkelijk goeden vader daarstelt. Wie kan hem
zijnen grootsten eerbied , zijne innigste hoogachting
weigeren? Hoe groot is de achting welke de kin-
deren , aan zulk eenen vadernaam wijden ? Wie
boezemt meer eerbied , wie boezemt grootere achting
en liefdo in dan Hij ! Hunne harten worden geroerd
wanneer zij aan zulk eenen vader denken ; van
hem verwijderd, verlangen zij vurig van wederom
bij hem te zijn.

Zijn bijzijn, zijn blik, een woord van hem doet
hen jubelen van geluk. Zijn aandenken blijft onuit-
wisbaar in hun hart, ook dan wanneer hij reeds
lang in het graf rust. Zijn er dan heilzamere en
troostvollere herinneringen , dan die van eenen
waarlijk goeden vader ? O ja, eerbiedwaardig is de
vadernaam. Derhalve wordt deze naam gebezigd om
in alle maatschappelijke betrekkingen, en in de
vt rschillende levensstaten , het goede, het voortred
felijke, het beste te beduiden. Welk een eervolle
getuigenis voor eenen huisheer, wanneer zijne on-
derhorigen hem uit het innigste van hun hart
vader noemen. Welk een lof, wanneer van het hoofd
van een gesticht, van eene gemeente, gezegd word:
Hij is voor de medeleden van het gesticht, voor
de bewoners der gemeente, een vader. En kan een
vorst, een koning, een keizer, een grooteren roem
gedacht worden, dan wanneer zijne onderdanen hem

als vader des vaderlands erkennen ?

Of begeven wij ons, in hoogere en in verhevener
kringen? Terwijl de priester eene zijner grootste
staatsplichten vervult, die de grootste liefde en de
grootste zorgvuldigheid van zijn hart in werking
stelt, en de geloovigen hem het grootste bewijs van
een onbegrensd vertrouwen schenken , dan noemen
zij hem : » Vader « Biechtvader. Wanneer een zielzor-
ger op eene bijzondere wijze het heil der zielen behar-
tigt, en niets verzuimt om hen steeds , in de Christe-
lijke volmaaktheid te doen stijgen, dan is hij een
geestelijke Vader. Herders en bisschoppen, welke
hunne verhevene betrekking, met eene groote liefde
behartigen, worden Vaders hunner gemeente genoemd.
Zelfs voor Hem, die de grootste waardigheid bekleedt
in de H. Kerk, voor haar opperhoofd, voor den plaats-
vervanger van Jezus Christus, heeft men geen verhe-
ner, geen juisteren naam gevonden, dan de naam van
Vader. Paus beteekend vader; ons hart jubelt, wan-
neer wij zeggen : onze Heilige Vader.

Zoo heilig, zoo verheven is de vadernaam op aarde.
Zal deze naam ook niet eervol in den Hemel zijn ?

Heerlijk zullen eens in den Hemel de uitverkorenen
schi teren, in den vollen glans van het geheimnisvolle
kenmerk van het H. Doopsel en het H. Vormsel, en
wanneer God hen met de priesterlijke waardigheid
verrijkt heeft, de Eereteekenen der kinderen Gods.
het vaderschap van Jezus Christus, des priesterschaps!

Wie zal het kunnen betwijfelen, dat ook de vaderlijke
waardigheid , aan zoo vele uitverkorenen , die hier op
aarde de groote en zware verplichtingen die op hen
rusten, met nauwgezetheid vervulden, op eene bijzon-
dere wijze in den Hemel zullen ge�erd worden ? Zie,
Christelijke vader, dat zijt gij! Gij zijt vader, deze
naam zoo eerbiedwaardig in Gods oog, doordemen-
schen met eer omgeven, hooggeacht op aarde en in
den Hemel, dezen naam draagt gij, wanneer gij hem
door uw gedrag heiligt, ook uwe eer, uw welzijn, voor
tijd en eeuwigheid spruiten voort uit de trouwe ver-
vulling der plichten. Wees moedig en onverschrokken,
deins niet terug voor de moeijelijkheden en bezwaren,
sterk U door eene grondige overtuiging uwer vader-
lijke waardigheid, en van de verhevenheid van uw be-
roep. Stel er eere in, U ten allen tijde waardig te too-
nen van dit beroep te bekleeden, dat zij en blijve voor
u een eerepunt!

Het vaderlijk beroep, zijne verplichtingen.

Eerbiedwaardig is de vadernaam. Namen die van
God alstammen, zijn de uitdrukking van het wezen,
van hen die ze dragen. De stof van ons onderzoek is:
Het bestaan der vaderlijke waardigheid, zijn beroep,
en de verplichtingen die er aan verbonden zijn.

De plichten van een vader zijn evenals zijne waar-
digheid, een geschenk van Gods goedheid. God heeft
hem, dooi^- hem kinderen te schenken, vader gemaakt.
De kinderen zijn een gift van God. n Hij heeft ons
geschapen, » zegt de psalmist, » en wij bestaan niet
door ons zelven. » Wij zijn Gods eigendom. » Hij is
onze God, zoo lezen wij verder, maar wij zijn zijn
volk, en de schapen zijner weide. » Den Heer behoort
de aarde en alles wat er op is. Uwe kinderen, o
vader, zijn Gods kinderen; op eene meer verhevener
en edeler wijze, dan dat zij de uwen zijn. Bemint
gij hen, Hij bemint ze oneindig meer. Zijt gij voor
hen bezorgd, Hij is voor hen nog meer bezorgd. Op
alle mogelijke denkbare wijzen behooren zij Hem
meer dan u; Hij heeft zj aan u toevertrouwd. En
tot welk doel heeft hij dit gedaan? Vraag,\' waarom
heeft Hij ze geschapen? Het antwoord is bekend: zij
moeten opgroeien en eens goede en Godvreezende men-
schen worden; opdat zij met den tijd hun eigen wei-
zijn bewerken, en tot het heil van hunnen mede-
mensch, met getrouwheid en nauwgezetheid ;wn hun-
ne bestemming hierop aarde beantwoorden, en door
hunnen levenswandel zich het bezit des Hemels en
en de Eeuwige Zaligheid verzekeren.

Welk een groote taak! Van hare vervulling is het
tijdelijk welzijn van den mensch afhankelijk, en zijn
welzijn voor den tijd en voor de Eeuwigheid is er
innig aan verbonden. Tot dit doel heeft de Heer u

Je kinderen geschonken en aan u toevertrouwd , op-
dat gij hen behulpzaam zoudt zijn in het volbren-
gen hunner taak. Gij zijt verplicht er toa bij te dra-
gen en hen behulpzaam te zijn, opdat zij degelijk
goede menschen worden , dat zij dien levensstaat wel-
ke God voor hen bestemd heeft, eens zullen aanvaar-
den en heiligen, opdat hun levenswandel hier op
aarde,-niet alleen hunne tijdelijke welvaart verzekere,
maar hen ook eens den Hemel doe verkrijgen. Dit
alles heeft de Heer in uwe hand neergelegd, en wel
op eene dusdanige wijze, dat wanneer gij voor uwe
kinderen niet dat₃^re3n zijt, hetwelk gij zijn moet,
zij dan de bestemming welke God hen gegeven heeft,
niet zullen bereiken. Zij zullen nooit goede menschen
worden, wanneer gij niet het uwe er toe bijdraagt;
zij zullen hun beroep op aarde niet kunnen aanvaar-
den, aan hunne bestemming niet kunnen beantwoor-
den, en de verplichtingen die er aan verbonden zijn,
niet kunnen vervullen, wanneer gij hen niet behulp-
zaam zijt; zij zullen niet in den Hemel komen, wan-
neer gij niet met hen omgaat zooals God het u be-
volen heeft. Men kan dus met regt zeggen : » De
kinderen zijn in uwe hand gegeven. »

Voorzeker is deze regel niet zonder uitzondering.
Kinderen jegens welke de vader zijne plichten niet
vervuld heeft, ja zelfs zij die hij met opzet verkeerd
behandeld heeft, kunnen toch goede menschen wor-
den en het doel hunner bestemming bereiken. God

helpt hen op eene bijzondere wijze door zijne genade
en door zijne liefdevolle beschikkingen, en roeit dat-
gene uit, \'t welk de ontaarde vader aan hen bedor-
ven heeft, maar dat zijn zeer zeldzame uitzonderin-
gen. Het blijft een vaste regel, dat kinderen, waar-
voor de vader en met hem de moeder niet datgene
gedaan hebben, waartoe zij verplicht waren, nooit
werkelijk goede menschen worden , en hoegenaamd
niet, of slechts met de grootste moeite het doel hun-
ner bestemming zullen bereiken.

De raadsbesluiten des Heeren zijn voor het zwak-
ke menschenverstand zeer mooielijk te doorgronden.
Stelt men de vraag : waarom de Heer hetgeen Hij
voor dit of dat verwaarloosd kind doet, gewoonlijk
niet doet voor menig ander kind, zoo kan men meestal
op eene dusdanige vraag geen beslissend antwoord ge-
ven, maar het is en blijft eene onweerlegbare daad-
zaak, dat gewoonlijk, hetgeen de ouders aan de kin-
deren voorhouden, of aan hen bedorven hebben, hun
altijd bijblijft. Ontwaart men niet iets dergelijks bij
eiken mensch afzonderlijk?

Voorzeker moet God het meeste doen, opdat de
mensch goed en braaf zij en blijve; dat hij zijn be-
stemming kunne aanvaarden en vervullen, dat hij
tijdelijk en eeuwig gelukkig worde, in al deze ver-
houdingen heeft hij Gods genade het meest van doen,
door zijne genade, door zijne liefdevolle wenken en
ingevingen. Maar dan nog is de mensch verplicht van

aan de genade mede te werken, hij is verplicht wan-
neer een goed werk moet ten uitvoer gebracht wor-
den, wanneer hij zijne fouten moet uitroeien, wan-
neer hij de bekoringen moet overwinnen , wanneer
hij schatten van deugden moet verzamelen, van de
door God aan hem verleende kracht, gaven en hoe-
danigheden te benutten, en dan wanneer hij van goe-
den wil is en alles zal gedaan hebben, waarvoor hij
in staat was, dan is God gewoon van het zijne te
doen, van hem bij te staan, met de hulp zijner ge-
nade, en van hem te verleenen wat hem nog ont-
breekt. Maar ook dit doet Hij dan slechts in zoo verre,
als de mensch door het gebed , en door zijnen
vromen levenswandel, er zieh waardig voor maakt.
Help u zelven, zoo luidt het spreekwoord, en God
zal u helpen; doe al het mogelijke, dan kunt gij
hopen, dat God, wanneer gij Hem er voor vraagt,
ook het zijne doen zal. Verzuimt echter de mensch
dit, verwaarloost hij de gaven en de genaden welke
God hem verleent, om zijne fouten en gebreken af
te leggen, om die deugden te verwerven, welke hem
eens tot de eeuwige zaligheid zullen geleiden, dan
weigert God hem zijne hulp, alhoewel Hij er voor
in staat is, de mensch verzinkt in den modderpoel
zijner fouten, verwerft geen enkele deugd en gaat
verloren. Zoo ligt het in de geheimnisvolle raadsbe-
sluiten der oneindige wijsheid zijner heiligheid en
zijner liefde. Het is Gods uitdrukkelijke wil, dat

de mensch alzoo te werk gaat, hij moet, zoo zeer
mogelijk, de grondlegger zijn van zijn eigen geluk,
opdat zijn geluk des te grooter zij. Maar eveneens
ligt het in de raadsbesluiten Gods opgesloten, dat
het heil der andere menschen, aan den heilzamen
invloed van zijnen evenmensch innig verbonden is.
God schiep de menschen zoo, dat zij niet als afzon-
zonderlijke wezens, naast elkander staan, maar innig
even als de ledematen van het li^chaam, verbonden
zijn en een groot geheel vormen. Is het voor elk
een in het bijzonder eene hoofdverplichting van zijn
tijdelijk en zijn eeuwig welzijn te verzekeren, moet
hij hieraan niet uitsluitend voor zich alleen werken,
maar opdat dit op de meest volmaakste wijze geschied,
moeten ook de anderen , er veel toe bijdragen er aan
mede te werken, zoodat elk tot het verleenen van
wederzijdsche hulp verplicht is. Wij beschouwen de
genadige inzichten Gods, als zeer gemakkelijk te ver-
vullen. Is het Gods uitdrukkelijke wil dat allen me-
dewerken aan het heil van elk een in het bijzonder,
zoo beoogd de Heer, daardoor zonder twijfel te ge-
lijker tijd, dat een bond der heiligste liefde allen
onderling innig vereenige, en eens in de eeuwigheid
de uitverkorenen, de troostvolle verzekering mogen
genieten , van medegewerkt te hebben aan het ge-
luk van zoo vele anderen. Hoe het dan ook zijn
moge, het is eene onbestrijdbare waarheid, dat het
welzijn van elkeen onvoorwaardelijk verbonden is,

aan zekere heilzame invloeden van anderen , oo zeer
dat hij het doel zijner bestemming, hoegenaamd niet
of slechts op eene zeer gebrekkige wijze bereikt,
wanneer de betrokken personen hierin nalatig zijn;
of, verzuimen zij van dezen of dien, wanneer het
noodzakelijk of slechts te wenschen is, behulpzaam
te zijn, van hem des noods te onderrichten , te troos-
ten en te bemoedigen, dan blijft hij in zijn jam-
mervolle toestand en verwerft het eeuwig welzijn niet.
En de Heer vult deze leemte niet aan. Nergens is
dit in zulk eenen hoogen graad het geval dan bij de
kinderen. Zij zijn onder alle mogelijke opzichten on-
der den invloed van vader en moeder. Zijn deze er
niet op bedacht om al het mogelijke te doen, om
van hen goede menschen to vormen, om hen hunne
bestemming te doen bereiken, dan zullen zij nooit
brave en Godvreezende menschen worden, dan zullen
zij nooit in den Hemel komen.

Vraagt het aan die ongelukkige en rampzalige we-
zens, welke nooit hunnen werkelijken levenstaat aan-
vaard hebben, ot aan de verplichtingen van hun be-
roep nitt beantwoorden, en mogelijk in de zonde en
in de schande voortleven, en zich overal en in alles
ongelukkig gevoelen, en slechts eene ellendige levens-
wijs voeren ; vraagt hen naar den oorsprong van zulk
een veischrikkelijk lot? Bijna altijd zullen zij u terug
wijzen op eenen plichtvergeten vader, op eene moe-
der, die de heiligheid van haar beroep, met de voe-
ten trapte.

Ja > ware het geoorloofd, aan gene zijde van het
graf, diezelfde vraag te stellen, aan de rampzaligen
die in de Hel, in alle Eeuwigheid gefolterd worden.
Ach, hoe velen onder hen zouden, de hoofdschuld
van hunnen ondergang, aan hunnen vader, aan hun-
ne moeder verwijten! Ziet en overweegt, o vaders,
ernstig de grootheid uwer verplichting! En daar het
in de regeling der Goddelijke wijsheid en der liefde
lag, van den mensch, als hulpbehoevend kind, het
wezen en het bestaan te verleenen, opdat even als
het ligchamelijke wezen, zoo ook het hooger geeste-
lijk leven klein en gering moest beginnen, ter-
wijl de jonge mensch voor de ontwikkeling van
zijn ligchamelijk en van zijn geestelijk leven, ge-
steund en geholpen moet worden, en eenen leids-
man en opvoeder noodig heeft, om op eene heilzame
wijze, de aan hem door God toegekende volmaakt*
heid te kunnen verwerven. Als de jonge teedere boom,
zoo heeft de mensch, steun en verzorging noodig.
Daarom heeft hij den mensch voor den tijd zijner
kindsheid en zijner jeugd, onder het gezag der ouders
en voornamelijk van den vader gesteld. Daar de jeug-
\' dige mensch zelf nog niet in staat is, van datgeen
hetwelk voor het onderhoud en voor de versterking
van het leven noodzakelijk is, zich te verschaffen,
zoo moet de vader er voor zorg dragen. Daar de
jeugdige mensch nog onwetend is en onervaren, en
niets weet van zijn toekomstig beroep, van zijne ware

bestemming, zoo moet de vader met grootere ken-
nissen uitgerust en door de ondervinding gesterkt,
hem den weg aanwijzen, en waakzaam zijn. Daar
de jonge mensch zwak van ligchaam en van geest
is, en hem de noodige zelfstandigheid ontbreekt, en
door eigen keus zijne bestemming slechts uiterst
moeijelijk zal kunnen bereiken, zoo moet de vader
door de ondervinding gerijpt, gesterkt door goede
grondbeginselen, versterkt en uitgerust met deu
Christelijken geest, hem op den waren weg voeren
en een heilig geweld aanwenden om hem er op te
houden. Zoo wordt het kind , den jongeling, de maagd
overal, en in alle verhoudingen op den vader, (de
moeder) gewezen; zij worden bijna altijd datgeen
hetwelk de vader van hen maakt.

Is er bij gevolg eene verhevener, eene grooter ver-
plichting denkbaar dan die, welke den vader jegens
zijne kinderen verbindt?

Omdat ook de Heer gewild heeft dat zijne kinde-
ren gedurende hunne eerste levensjaren, in zulkeenen
hoogen graad aan de zorgen der ouders werden toe-
vertrouwd, daarom heeft Hij de noodige maatrege-
len genomen, om de ouders hunne veelvuldige ver-

plichtingen, op alle mogelijke wijzen gemakkelijk.te
maken. Derhalve heeft Hij in het hart van den vader
en der moeder, die sterke prikkelingen der vader-
en der moeder-liefde neergelegd, opdat zij door de-
zelve om zoo te zeggen, onwillekeurig aangemoedigd
worden, om al hunne zorgen te wijden aan het wei-
zijn hunner kinderen, en datgene hetwelk het na-
tuurlijk gevoel der moederlijke liefde eigen is, heeft
de Heer door woord en daad, op liet hart gedrukt en
tot eene heilige verplichting verheven.

Hoe schrikkelijk zijn Zijne bedreigingen jegens
plicht vergeten ouders! Hoe groot zijn de belooningen,
welke Hij der brave ouders verzekerd. Deze bedreigin»
gen, even als de belooningen, moeten de ouders aan-
sporen, om hunne ouderlijke verplichtingen des te
getrouwer te vervullen. Hiermede overeenstemmend ,
heeft God de harten der kinderen zoo ingericht, dat
reeds eene natuurlijke neiging hen er toe leidt, om de
ouders in hun streven, voor hunne opvoeding, overal
in zekere mate, halverweg voor te komen. Van daar
dit gevoel der liefde, der gehechtheid aan den vader,\'
aan de moeder in elk kinderhart; dit ontvankelijk en
dit geloovig, open hart, voor alles wat de ouders zeg»
gen en doen;\'die neiging om hen alles na te doen; deze
bereidwilligheid waarmede zij hunne bevelen uitvoe-
ren, alle gevoelens, waarmede God het kinderhart be-
zield heeft. En ook hier heeft God, de natuurlijke nei-
ging door zijne gebod en door zijn hulp gesterkt. Met

welken nadruk, heeft Hij aan de kinderen bevolen,
eerbiedig, liefdevol en gehoorzaam jegens de ouders te
zijn! Hoe heeft Hij niet in alle tijden door loon, en
door bestraffing aan goede en aan slechte kinderen, op
de zichtbaarste wijze, en niet zelden op de verschrik-
kelijkste wijze, aan deze Zijne geboden, met nadruk
gevolg gegeven!

Beoogde de Heer, bij dit alles vooral het welzijn dor
kinderen, hetwelk zoo zeer afhankelijk wordt gesteld
van de getrouwe vervulling hunner plichten jegens de
ouders, zoo wilde Hij te gelijker tijd de ouders be-
hulpzaam zijn, opdat zij des te zekerder hunne ver-
plichtingen jegens hunne kinderen zouden kunnen ver-
vullen. Ziedaar , o vader, hoeveel God uwen Heer, er
aan gelegen is, dat gij uwe plichten jegens uwe kinde-
ren volgens Zijnen wil vervullet! Moet dit u dan niet
des te belangrijker schijnen, hoe meer God gedaan
heeft om u derzelver vervulling te verzekeren.

Verhevenheid van het vaderlijk beroep.

Moeten nog meerdere bewijzen aangevoerd worden
om de vaders aan te sporen, hun beroep hoog te
achten en te heiligen, zoo behoeft men zich slechts

te overtuigen van de verhevenheid van" dit beroep.
Of, welk voorwerp van grootere waarde kan God
den armen mensch toevertrouwen, dan een mensch ?
Een mensch! Hebt gij er ooit ernstig over nage-
dacht wat een mensch is?;

De mensch is het meesterstuk der hand des Hee-
ren! Alles heeft God door eene eenvoudige daad van
Zijnen wil doen bestaan! Hij sprak : » het worde »,
en het was daar. Maar toen hij besloten had
den mensch te scheppen, traden de aanbiddelijke
personen der Heilige Drievuldigheid te rade : » Laat
ons den mensch maken! En zoo schiep God den
mensch na Zijn evenbeeld en Zijne gelijkenis. » Zie,
o vader, dit heerlijk werk Zijner handen, heeft Hij
u zoo dikwijls toevertrouwd, als Hij u kinderen
geschonken heeft.

En hoe dierbaar zijn Hem uwe kinderen, zij zijn
ja ook Zijne kinderen, en dit veel meer en in een
hoogeren zin, dan de uwe. Hij bemint ze meer dan
Gij. » Hij heeft hen met eene eeuwige liefde bemind.»
Hij heeft Zijn zoon voor hen ten beste gegeven. En
hoe zeer bemindt hen Zijn Goddelijke zoon, die
groote kindervriend! Hij heeft Zijn leven voor hen
gegeven. En de H. Geest! Hij heeft in het Heilig
Doopsel bezit van hen genomen, om in hen als in
Zijne tempelen te wonen en te werken. Ziet, deze
zoo zeer beminde kinderen, heeft de drie�\'enige God,
aanu, o vader, toevertrouwd, het dierbaarste hot»

welk hij bezat. Gij moet Hem helpen, om deze uwe
en Zijne kinderen tot het Eeuwig heil te leiden;
Hij heeft u in dit heilig en eerbiedwaardig werk
tot Zijnen medewerker aangesteld. O eerbiedwaardig
ambt, Gods medewerker te zijn, in het heil Zijner
kinderen!

En waarom dit? Om het heil uwer kinderen. Gold
het hier slechts het tijdelijk welzijn der kinderen, hoe
belangrijk is het dan alreeds! Hoeveel ligt er aan
gelegen, dat de mensch hier op aarde alreeds een
waar levensgeluk vinde. O voorzeker, wanneer in de
opvoeding slechts het tijdelijke in aanmerking geno-
men moest worden, ook dan zou elk weldenkend va-
der , er al zijne zorgen aan wijden. Maar hier treedt
het eeuwig heil op den voorgrond , of het eeuwig on-
geluk. De vader heelt de bevoegdheid om door eene
goede opvoeding de kinderen te vrij waren tegen den
vreesselijken ramp, van in alle eeuwigheid ongelukkig
te zijn, en aan hen het hoogste, een oneindig geluk te
verzekeren. Kan er eene verhevener verplichting ge-
vonden worden? Daarom heeft de Heer Jezus niet ge-
aarzeld, van het grootste lijden en de hevigste fol-
teringen te ondergaan, ja zelfs van den vreesselijksten
dood te sterven, om de menschen van den eeuwigen
ondergang te redden, en om aan hen het eeuwig
heil te verzekeren. Ook voor de ziel van elk kind
is deze oneindig kostbare prijs, deze voldoening van
oneindige waarde daargebracht geworden. O waarlijk

verhevene, �n allerbelangrijkste verplichting des va-
ders jegens zijne kinderen.

"Wat overigens ook een vader in het tijdelijke voor
zijne kinderen te doen heeft, niets kan in de verste
verte vergeleken worden, met deze hoofdverplichting
jegens zijne kinderen. Deze is de belangrijkste taak
zijns levens.

Van deze stipte en jnauwgezette vervulling, is zijn
tijdelijk en eeuwig welzijn hoofdzakelijk afhankelijk.
Welke eene onuitputbare bron der schoonste voldoe-
ningen, wordt bijna altijd aan de goede ouders ver-
zekerd door hunne goed opgevoede zonen en doch-
ters! Zijn de goede kinderen niet hunne vreugde,
hunne hoop, hunne eer, hun rijkdom, hun groot-
ste geluk! Maar integendeel! Welk ongeluk op aarde
kan vergeleken worden, met het ongeluk, den jammer
en de ellende, van lichtzinnige ouders, die door hun-
ne eigene schuld, hunne kinderen ongelukkig ge-
maakt hebben ?

Dat is eene bestemming van Gods strenge gereg-
tigheid, het voorspel van datgeen \'t welk de ouders
in de eeuwigheid staat te verwachten. Hoe zwaar
zal de verantwoording van een vader zijn, die in
Gods oordeel zal moeten bekennen, dat hij de groot-
ste en de verhevenste taak welke God hem op aarde
kon toevertrouwen, verwaarloosd heeft, en door zijn
verzuim, door zijne gewetenloosheid waarmede hij de
heiligste verplichting van zijn leven in strijd gehan-

deld heeft, door woord en voorbeeld de schuld ge-
weest is, dat die welke hij tot goede menschen vor-
men moest, slecht geworden zijn, dat die welke hij
tot het eeuwig heil leiden moest, verloren zijn ge-
gaan! En wanneer hij deze zonden niet door eene
ware boetvaardigheid zal uitgewischt hebben, .welk
een oordeel! Welk eene verschrikkelijke verdoemenis!
Is dit niet alleen eene Hel, wanneer zulk «en vader,
hetgeen al te zeer te vreezen is, daar in het » eord
der kwellingen » van zijne kinderen omringd is, om
door hunnen mond die schrikkelijke ver wijtingen,
vervloekingen en verwenschingen te vernemen?

O vader, overweeg dit ernstig, opdat uw streven
zij, van een goeden vader te zijn voor uwe kin-
deren. Wie zal het vermogen van slechts eenen zwak-
ken schets te kunnen geven, van de belooning van
eenen braven en goeden vader in den Hemel?
Altijd komen ons onwillekeurig voor den geest, de
uitdrukkingen waarmede de Heer, eens op zijn reg-
terstoel gezeten, zijnen getrouwen dienaar ontvangen
zal: n Gelukkig gij, goede en getrouwe dienaar»,
welke Hij met eene bijzondere liefde en toegenegen-
heid tot de vaders, tot de moeders richten zal, welke
hunne kinderen goed opgevoed* welke bij gevolg aan
hen, die hij oneindig bemint, datgeen verstrekt
hebben, hetgeen het vurigste verlangen van Zijn hei-
lig hart bevredigd heeft, dat toch die zielen waar-
voor hij zijn kostbaar bloed vergoten en zijn leven

ten beste gegeven heeft, de eeuwige zaligheid mogen.
verwerven!

O ja! En onuitsprekelijk groot zal het loon zijn,
dat Hij hun bereidt, Hij die niet een teug waters
onbeloond laat. Zal dat alleen niet reeds een Hemel
voor zulke vaders zijn , van in den Hemel door hunne
kinderen omringd te zijn, van hen oneindig geluk-
kig te zien, en van duarbij du verzekeriu,\' te genie-
ten, van zoo veel tot hun geluk te hebbeu bij^edra*
geu,ja, van met behulp der Goddelijke genade den
grondsteen er van gelegd te hebbeu! In waarheid,
hier ver wezen tlij kt zich het schoone gezegde van den
H. Augustinus, hetgeen hij van alle uitverkoren
zegt : n Elk een is verheugd wegens het geluk van
anderen, gelijk van het zijne: zoovele medegenoten,
zoovele Hemelen. » De vader verheugt zieh wegens
het geluk zijner kinderen , gelijk wegens zijn eigen
geluk, en zoovele kinderen, zoovele Hemelen. � waar-
lijk gelukkige vader, wanneer dan de kiuderen voor
den gebeden Hemel getuigen, dat zij na God hun
geluk te danken hebben aan den vader, aan de moe-
der!

Zoo vereenigt zich dan alles, cm den vaders het
heilige hunner verplichtingen jegjns hunne kinderen
te bewijzen, en om hen aan te sporen tot derzelver
trouwe en nauwgezette vervulling.

Be Shristeljjke Vader.

Ons boekje draagt den titel: De Christelijke Vader.
» Christelijk » is het hoofdonderwerp van dit schrij-
ven. Christelijk, waarlijk Christelijk moet de vader
zijn, wil hij zijne taak vol!>ren�^ren.

Wij hebben de verplichtingen van het vaderlijk be-
roep tot ons onderwerp frokozen. De vader moet met de
moeder het kind opleiden , opdat het, de bestemming
welke God hem jre.\'even heeft, een3 bere;ke. Deze be-
stemmin^ is bij uitstek eene Ciusteujke. Ter nau-
wernood was het kind _:eb>ren , en volnens de grond-
be:inseleh van onzen HtdlLen Godsdienst, in eenen
staat vari ellende, al* de Heer, door zijne Heili.\'e
Kerk, eene daad der hoogste liefde en der genade aan
hem heeft \\enicht, door hem in het H. Doopsel on-
der liet etal zijner kinderen op te nemen en hem
te herscheppen, met het adeldom des Hemels te ver-
rijken en met de rootate voorrejten te be ifti en ,
terwijl Hij hum aan den vader en de moeder heeft
overhandi-d, opdat zij ook Zijne plaats vervangende,
Zi n en hun kind opleiden, zooal< h \'t een kind Gods
betaamt, en dat het op.roeie tot een waardig me-
delid der H. Kerk, tot eenen goeden en grondigen
Boonasch-Katholieken Christen.

Bij gevolg is de Christelijke opvoeding der kinde-
ren, de voornaamste verplichting die God aan den
vader en aan de moeder opgelegd heeft. En aan deze
vevplichtin r kan slechts een waarlijk Christelijk va-.
der beantwoorden. Rukt een vader zich los van eene
waarlijk Christelijke bezinning, heeft zijn levenswan-
del geen waarlijk Christelijk karakter, ja_:, ware hij
wankelend in zijn geloof, of heeft hij het geheel ver-
loren, zoo zal al datgeen hetwelk hij doet, in het be?
lang zijner kinderen te vergeefs ziin, en zal hij on-
mogelijk zijne verplichtingen kunnen nakomen, zop-
als God tereu\'t van hem vordert; want het hoogste
en het beste, dat het eeuwig en het tijdelijk geluk
zijner kinderen moet verzekeren, blijft hen verstoken
en nooit zullen zij bezield worden met den geest der
ware godsvrucht en der vroomheid.

De Christelijke Moeder alleer; is ontoereikend.

Men beroept zich eewoonlijk op de moederjn Is zij
eene werkelijk Christelijke moeder, dan zal zij alles
ten besten geven , voor het heil en het welzi\'n van
haar kind , zelfs dan wanneer de vader vnn den Chris-
telijken peest afwijkt. » Het is waar, dat de moeder
vooral in de eerste levensjaren het kind den Chris-
telijken geest en den Christelijken zin moet inpren-

ten, en hem inleiden in liet Christelijk leven. En zoo
�al een kind , dat van het bezit van eenen Godvree-
zenden vader verstoken is, eene groote schadeloos-
stelling genieten . wanneer het eene moeder heeft vol-
gens Gods hart. Maar dan nog zal zijne opvoeding
niet met den gewenschten uitsla? bekroond worden,
wanneer der christelijke moeder, geen Godvreezend
vader ter zijde staat, om met haar de hand aan het.
werk te houden. Noch aan de moeder, noch aan den
vader alleen , heeft God het kind toevertrouwd, maar
aan de moeder, �n aan den vader te zamen. Vader en
moeder, man en vrouw maken een geheimnisvol ��n
uit, alreeds in den staat der natuur. «Daarom , zegt
\'s Hoeren Heilig woord, zal de mensch zijn vader
en zijne moeder verlaten, en zijne vrouw aanhangen ,
en zij zullen twee in een vleesch zijn. »

Deze vereeniging heeft de Heer n jg inniger gemaakt,
in het II. Sacrament des Huwelijks. Daar worden man
en vrouw op eene geheimnisvolle wijze vereenigd en
met genade uitgerust, de man wordt op eene bovenna»
tuurlijke wijze aan de echtgenoote verbonden, en deze
band is onoplosbaar. Beiden zijn in het vervolg niet
meer twee, maar ��n Een geheel, twee in een vleesch.

Zoo heeft God het in zijne ondoorgrondelijke raads-
besluiten beslist. Deze door de geheimnisvolle werking
van het Sacrement in eene innige verbinding gesloten
band ,[tot eene bovennatuurlijke waarde verhoven, en
de verhouding tusschen man en vrouw, met troost-

volle genade verrijkt, moet ten "gevol.\'e van Gods
raadsbesluiten den geheiligden bodera zijn , waaruit
nieuwe menschen ontspruiten , maar ook tevens waar-
op deze nieuwe menschen tot waarlijk eoede nunschen,
tot waardine medeleden van Gods rijk hier op aarde,
en later voor den Hemel opgroeien.

Niet de moe Ier alleen , niet de vader alleen , maar
beiden vereenird, mouten hit kin 1 het leven ireven ,
maar dan ook het kind, het door God ham voorgesteld
doel doen bereiken;beiden vereenigd moeten het werk
der Christelijke opvoeding volvoeren. Moet derhalve
eene christelijke moeder, zoo veel belang stellen in
de degelijke opvoeding harer kind\'ren, stiat de
vader haar hierin ter zijde, zoo is zij het niet all"en ,
maar ook hij, die, beiden van eenen echt christelijken
geest bezield , eenen overwegenden heilzamen invloed
uitoefenen op de kinderen,en wanneer een van beiden
niet grondig godsdienstig is, dm zal het welslagen der
opvoeding met de grootste �noeielijkhedcn gepaard
gaan, hoe zeer ook eene godvreezende moeder zich
moge beijveren, om datgeene te vervangen, waaraan
de vader tekort blijft. Meestal zal zij hiertoe niet Jbij
machte zijn, tenzij God haar, op eene bui* en gewone
wijze bijstaat.

Wanneer wij, een onderzoek doen in de natuur, dan
zien wij, dat de Schepper elke plant in het bijzon-
der, en elk dier, in een bepaalden kring gesteld heeft,
waarvan hun volledij opkomen en hun groei afhan«

keiijk zijn. Ontbreekt ook slechts een dezer invloeden,
of zijn die niet op eene voldoende wijze werkzaam, clan
zal de ontwikkeling van het dier of van de plant, ge-
brekki? , kwijnend , onvolmaakt en zelfs zeer dikwijls
misvormd vo>>r den da? kom-n.

Dezelfde verhouding bestaat in het onderwerpelijk
peval. Gelijk voor het leven van het kind, zoo heeft ook
de Heer voor zijne verdere ontwikkeling een ouderen»
pnar aangewezen, niet de vader of de moeder alleen ,
maar de vader en de moeder te zamen. Beider invlo»-
den moeten vereeni \'d over het kind neerkomen , an-
ders zal het onmogelijk worden wat het volgens Gods
bestemmin.\' eens ziin moet.

Heeft de Schepper de vrou^-eliike natuur, met me.sr
bijzondere hoedanighed -n en eigenschappen uitgerust
en het hart der moeder met die hoedanigheden ver-
rijkt , welke voor het welslagen eener crondi?e en
echt christ diike opvoedin? der kinderen aevord\'Td
worden , zoo is krachtens denzelfden wil van den
Schepper.de mannelik^ natuur van den vader met
die hoedanigheden van den geest en van den w^:l voor-
zien , waarvan het wel �dagen der opvoeding afhanke-
lijk is. Terwijl alzoo beiden, wederzijds, die caven
waai-mede God hen verrijkt heeft, om het groote werk
der opvoeding te doen sla\'en, niet vruchteloos mogen
laten , en nie\'s mo2en verzuimen om aan deze verplig-
ting met de me°ste naauwgezetheid te beantwoorden ,
zoo zullen juist door deze vereeniging alle invloeden

heilzaam werken, welke de groote al wijze Hemelsche
Vader, voor het welslagen der opvoeding bestemd
heeft.

Dit is overigens in alle verhoudingen eene onbetwist-
bare waarheid, maar vooral opzichtens de christelijke
opvoeding der kinderen. Ook de christelijke vroomheid
ontvangt van de eigenaardigheden van het mannelijk
of\'van het vrouwelijk geslacht eene zekere tint, en
vertoont zich derhalve bij den vader op eene andere
wijze als bij de moeder. Mogelijk is dat onderscheid
tue te schrijven aan de hoedanigheden der vrouwelijke
natuur , van hut hart en van het gemoed , en daarom
is dezelve gewoonlijk inniger en hartelijker, terwijl
tle vroomheid van den man /.ion onderscheidt door eene
grondige overtuiging , door eene groote wilskracht en
door minder gevoeligheid. Hoe meer nu beiden, de
vaderende moeder, het ivindop de ware wijze be�n-
vlojdeu , de moeder door hare hartelijkheid , de vader
door zi^n verstand en door zijne mannelijke wilskracht,
des te grondiger en bezadigder zal de godsdienst van
het kind zi.n, en zijne opvoeding zal de grootste vol-
maakt heid verwerven.

Staat echter de moeder of de vader alleen , zoo zal
allicht eene zekere eenzijdigheid, op eene nadeelLe
wijze plaats vinden, en de opvoeding zal niet op de
gewenschte wijze slagen.

( 40 )
Ook de vader moet waarlijk christelijk zijn,

Voor elkeen wordt het met Gods hulp, zonneklaar,
op grond van het hier besprokene, dat wanneer de
opleidin,\' goed wil slagen, de valer en de moeder
met vereenigde krachten, zich aan dit groote werk
moeten wijden. Wij noemen dit een groot werk, en
inderdaad, is dit niet werkelijk zoo? Komt niet het
beLin:rijkste voor den nienscli, z^;j:i t^delijk en
eeuwig welzijn hier ni t op den voorrond ?

Wat nijn ook zeggen moge, en welke pogingen
men ook moge aanwenden , men komt altijd van
zelf op hetzelfde standpunt terug, dat de mensch
dan alleen het doel zijner verhevene bestemming zal
kunnen herijken voor tijd en eeuwigheid , waarlijk
gelukkig zal zijn, wa:;neer hij van af zijne teeder-
ste jtru.d het pad der deugd zal hebben bewandeld.

Is iiet bij gevolg eene onbestrijdbare waarheid, dat
de mensch dan alleen een degelijk en grondig over-
tuigd Christen zal zijn , wanneer hij alreeds als kind,
zo�-Is wij reeds gezien hebben , door de heilzame
zamenvveil.ing van den vader en der moeder, er toe
aangespoord en opgeleid is, hoe belan^iijk is dan
niet de taak van den vader, om zijne kinderen, vol-
gens de hem ter beschikking staande middelentot de
christelijke godsvrucht op te leiden! Dit beteekent
niets anders dan den grondsteen leggen, van hun

waar geluk voor den tijd en voor de Eeuwigheid,
en hen in st.iat te stellen van de voorwaarden die
er aan verbonden zijn, te kunnen vervullen.

Hoe groot en belangrijk overigens deze taak van
den vader ia. en welke strenge rekenschap hij een?
over derzelver vervulling zal moeten geven, zoo groot
en zoo heilig vertoont zich de verplichting voor den
vader, om zelf een waar Godvreezend Christen te zijn.
Want nooit, � wij hebben het reeds meermalen ge-
zegd, � nooit zal hij zich van zijne verplichtingen
kunnen kwijten, zooals God het teregt van hem vor
dert, indien hij niet zelf een waarlijk chiistelijk
leven leidt.

Stellen wij ons een oogenblik eenen vader voor,
bij welken zulks niet het geval is. Hij is onverschib
lig jegens God, den Godsdienst, en dj deugd, nala-
tig" in het g«:bed, en te huis ziet men hem slechts
zelden bidden. Hij bezoekt de kerk niet gaarne,
\'s Zondags een korte Mis, en dit is alles; nooit woont
hij eene pretiicatie lij, zelden gaat hij Duchten, en
hij nadert bijna nooit tot de Heilige Tafel, ter naau-
wernood eenmaal per jaar. Gesprenktn over den Gods-
dienst, en over Godsdienstige onderwerpen vallen
niet in zijn smaak; spreekt hij er over, dan geschiedt
dit niet om zijnen evenmensch te stichten, raaar wel
om dezen er-jernis te geven. Daarbij komen nog,
hetgeen in zulke omstandigheden bijna onvermijde-
lijk is, velerlei verkeerdheden, en zeer dikwijls eeft

schandelijk gedrag; uitdrukkingen van ongeduld, en
��ongetemde toorn, onvriendelijkheid en hardheid, lief-
deloosheid in het beoordeelen van anderen, haat
en\' vijandschap jegens den evenmensch|, allerlei ver-
keerdheden in liet dagelijksche leven, geveinsdheid,
logen en bedrog in den omgang, onordelijkheid in

�het eten, onmatigheid in het drinken. Hoe zal een
kind, dat onder zulke noodlottige invloeden op-
groeit, eens een volmaakt en grondig Christen wor-

� den, dan vooral wanneer de moeder niet beter is,
wanneer haar gedrag gelijk is aan dat van den
vader ? Kan het anders, dan dat het kind onder
zulke noodlottige invloeden ontaart, en eens slecht
zal worden?

Welke treuri.\'e bewijzen levert ons hiervan de te-
genwoordige tijd! Welke ontaarding ontmoet man
niet, helaas ! maar al te dikwijls bij jongens en meis-
jes, bij jongelingen en jonge dochters! Geen zweem
van Cbristelijke vroomheid, de grootste onverschil-
ligheid en koelheid voor den Godsdienst en voor ker-

\' kelijke oefeningen; ja, maar al te dikwijls verach-
ten zij in het openbaar dsn Godsdienst, zijn twij-
felachtig, en vervallen in het ongeloof. E.i daarbij
welk een verschrikkelijk zedebeJerf! Zoadige verge-
genoegens worden hartstochtelijk gezocht, in den
afgrond\'verzinken zij al dieper, om er zelden of
nooit\' meer uit op te stp.an. Zeker een treurig,
hartverscheurend verschijnsel : maar helaas, moet

men zich er over verwonderen, wanneer men ziet
hoe de vader en de moeder zich gedragen. Ongelwk-
kige kinderen, die van hen, welke God aangewe-
zen heeft om hen tot het eeuwig heil te leiden, de
veieis-c\'iten die er voor gevorderd worden (de Chris-
telijke Godsvrucht en de wave vroomheid) niet ont-
vangen! Welke eene vreeselijke verantwoording voor
de ouders!

Maar veronderstellen wij het geval, dat de kinde-
ren, terwijl hun vader werkelijk zoo is, gelijk wij
hem zoo even hebben voorgesteld, doch eene goede
moeder bezitten en van haar eene Christelijke op-,,
voeding ontvangen. De omstandigheid dat in dit g&-
val de werkzaamheid der moeder, de hier als noeil-
zakelijk bewe/.en medewerking van den vader �out>
beerd , zal voor onvermijdelijk gevolg hebben, dat de
Christelijke opvoedin? niet goed zal slagen, en zeer
gebrekkig zal zijn. En bovendien, zal eene dusdanige
opvoeding nooit eenen geregelden L\'an? hebben. Wanf
een dusdanige die de moeder op ceenerlei wijze helpt,
zal zeer dikvijls hare werking storen, haar vele
moeielijkheden berokkenen; hij zal door zijnen nood-
lottigen en verderfelijken invloed op het kind ver-
nietitren al datgeen hetwelk de moeder, met zoo vele
moeite tot stand gebracht heeft.

Is er zoo veel, ligt er alles aan gelegen, dat het
kind reods in het ouderlijk huis, heilzame gods»
dienstige invloeden ondervinde; dat het den Gods»

dienst boven alles schatte, en steeds ah. het hei IL si e
en eerbiedwaardigste beschouwe; dat bet er aan ge-
woon worde alles te aanschouwen en te beoordeelen
met het oog des geloofs, dat het reeds vroeg leere
van zijn levenswandel te richten naar de voorschrift
ten van de H. Godsdienst, zoo zal dit alles, hoe groot
oo\'i de offers mogen zijn, welke eene goede moeder,
ter bereiking van dit doel zich moge getroosten, dan
echter niet tot stand komen, wanneer het kind gewaar
wordt, dat hetgeen de moeder hem als heilig en
eerbied waardig voorstelt en hem als dusdanig op
het hart drukt, den vader onverschilli: is, dat hij
gewoon is van daar, doorgaans weini₆\' voor over
te hebben, wanneer het kind uit zijnen mond daar-
omtrent niets verneemt. En hoe zal het gaan wan-
Keer zijn leeftijd zoo ver gevorderd is, wanneer het
zich zal kunnen overtuigen dat de vader, er niet
slechts onverschillig jegens gestemd is, maar bo-
vendien er openlijk den grootsten afkeer voor aan
den dag legt ? Wanneer het eens zoo verre gekomen
zal zijn, dat de vader in het bijzijn van het kind,
met den Godsdienst spot?

Het tijdstip is daar, dat het kind in den Godsdienst
moet onderwezen worden. De moeder behartigt dit
op eene lofwaardige wijze; ijverig en aanmoedigend,
door haar voorbeeld en woord, tracht zij het kind
reeds vroeg te gewennen, om geregeld des morgens
en des avonds te bidden, de kerken te bezoeken,

om bij tijcis de H. Sacramenten te ontvangen; zij
waarschuwt tegen de zonden en wakkert het kind
aan deze te beitrijden. Zij tracht hem in te leiden
in de beoefeniu,\' der Christelijke deugden. Maar ach,
hoe dikwijls wordt het welslagen van haar edel-
uioedig streven, door den vader belet! Of denkt
men soms, dat ondanks den afkeer en de onver-
schilligheid welke de vader jegens den Godsdienst
betoont, het kind even go>:d tot een deugdzaam
leven zal kunnen opgeleid worden, en in de be-
oefening der deugd zal volharden, wanneer het bij
den vader daarvan niets bespeurt? De invloed de-
zer waarnemingen wordt des te verderfelijker, we-
nens eene der kin leren aangeboren zucht, om al-
les na te doea, wat zij hunne ouders zien doen;
hetgeen ten gevolde van het steeds toenemend aan-
zien van den vader, naarmate dat de leeftijd van
het kind vordert, eenen machtigen invloed op hem
uitoefent: maar al te licht; zal het kind onwillekeu-
rig en ondanks de aanleiding en de aanmoediging
der moeder, nalatig worden in het gebed, wanneer
het den vader nooit ziet bidden, de vader zoo laauw
is in het bezoeken der kerk en niets Jaaruit maakt.
Moet men zich verwonderen , dat het kind langz*-
merhand denzelfden weg inslaat; de vader versmaad
het van de predicatie aan te hooren , de vader ver-
laat de kerk tijdens de preek , langzamerhaud volgt
de zoon zijn voorbeeld. Waarom naderen de kinderen

viin dit gezin, zoo zelden tot. de H. Sacramenten,
terwijl anderen zoo ijverig zijn? Nu; zij hebben het
van den vader gezien en geleerd. Een welbekende
spreuk zegt: voorbeelden trekken. Mo.en de onderwij-
zin _; en der nio \'der,hu.\' zoo heilzaam en aanmoedigend
zijn, het voorbeeld van den v .dor trekt. Zoo z.il ook
lan\'zani 1\'hand de \\r<^^ >n d" schaamt* voor z k.;re
zonden en verk�> rdlv d -n uit h \'t hart van het kind
verdwijnen: zoodra het bemerken zal dat de vader
er zich aan plichtig maakt, dan zal het dezelve mede
be.\'aan. En de Christelijke deugden , zal op den duur
eon kind ze wel zelf beoefenen, wanneer het deze
niet hij den vader bespeurd? Zoo begrijpt het .vel,
f ij vaders, denkt er over na, hoo groot en hoe ver-
schrikkelijk de schade is, welke gij aan uwe kinde*
ren berokkend, wanneer uij, niet, zooals het uwe
plicht is, eene oprecht Christelijke bezinning behar-
tigt, en wanneer uw levenswandel in een voortdu-
ronden strijd is met de leer van het H. Evangelie.
Daarmede is het heil en het welzijn uwer kinderen
innig verbinden , en zoo zult gij do oorzaak zijn ,
dat zij het doel hunner bostemming nooit zul-
len bereiken, en eeuwig, eeuwig ongelukkig wor-
den. Ja, door uw slecht voorbeeld , geeft gij eene
aanhoudende aanleiding tol hun verderf! Hoe zult
gij het eens voor Hein verantwoorden, die u tot uw
eigen welzijn kinderen toevertrouwd heeft � kin-
deren , die ook vooral zijne kinderen zijn. Hoe streng

zal eens aw oordeel, hoe vro�sselijk zal uwe straf
zijn!

Deze verplichting moet ernstig zijn.

Bij alle aangehaalde beweeggronden om den Chris-
telijken huisvader te overtuigen, dat hi| een ernstig
en voorbeeldig Christen moet /.ijn , wordt de gegrond*
heid dezer onderrichtingen, op eene bijzondere v ijza
gestaald, betrekkelijk do kinderen. Het is eene zijner
heiligste verplichtingen, vvaaivan zijn eeuwige za-
ligheid zeer afhangt, dut hij zijne kinderen opvoede in
do vreeze des Hoeren, in eene ware vroomheid. Zoo
vjle kinderen hom bij.evolg de Heer zal hebben toe-
vertrouwd, zoo veel maal wordt zijne verplichting
vermeerderd, vergroot on versterkt,, om eenen voor-
beeldigen Christelijken levensvviindol te leiden. Heil
en wel\'ijn voor liet kind , wiens vader deze verplicht
tin\',\' sliptelijk nakomt, wiens vader, in verecnLing
met de moeder, onverpoosd aan het gioote en ver-
hovene werk der Godsdienstige en zedelijke opleiding
vuu het kind werkzaam zijn ! Ho heilzame invhvd,
welken da godvreezende moeder op hetzelve uitoefent,
wordt bij uitstek verhoogd door de waarneming,
dut de vader eveneens de Godsvrucht, en de vroom*
heid behartigt. Nu is alles wat het hoort, ziet en

ondervindt, Christelijk, alles is volgens de leer en
de voorschriften van het Geloof. De H. Godsdienst,
de H. Kerk, hare leer, de manier om de deugden
van het Christelijk leven te beoefenen worden voor
hem steeds eerbiedwaardiger en heiliger, omdat dr)
vader en de moeder ze als hun kostbaarst kleinood
hoogachten. Al hetgeen met deze leer en deze voo^,--
schriften in strijd is, walgt het kind en wordt door
hein vermeden en gevlucht als het hoogste kwaad ; de
vader en de moeder zijn immers met dezelfde gevoe-
lens bezield. Van zijne jeugd af is het voor hem eene
tweede natuur geworden, van Christelijk te denken,
te oordeelen, te handelen; van de oefeningen van
het Christelijk leven met getrouwheid en ijver te
vervullen; de vader en de moeder doen het ja ook,
en hun levenswandel is zijn spiegel: hun voorbeeld
oefent die machtu e aantrekkingskracht uit, welke
God er aan verb nden heeft. O, men zou het een
wonder kunnen noemen, wanneer es.i kind dat een
waarlijk Christelijken vader heeft en eene Godvree-
zende moeder, niet braaf en goud, ni.t opgeleid werd
tot zijn geluk !

Is het bijgevolg voor een kind enu der grootste
weldaden van den Hemel, wanneer zijne moeder,
braaf en Godvreezend is, dan is doze weldaad on-
eindig groot, wanneer zij bekroond wordt door het
onbesefbaar geluk van aan hare zij !e eenen braven
vader te zien. Voorzeker, door eene werkelijk goede

moeder, is de goede opleiding van liet kind ia
eenen hoog en graad verzekerd, maar dan alleen
wanneer het heilzaam streven der moeder, gesteand
wordt door de krachtdadige medewerking van d;n
vader.

O Christelijke vaders, wie zal ons de noodige
kracht verleenen, om u nooit meer te doen ver*
geten, hoeveel er aan gelegen is, dat gij waarlijk
Christelijke vaders zijt.

Het beeld van eenen Christelijk vader.

Alhoewel wij in den loop dezer verhandeling ver-
schillende trekken van dit beeld alreeds gegeven heb-
ben, zoo beantwoorden \\»ij op de mogelijke wijze
aan de groote beteekenis der zaak, wanneer wij dit
volgender wij ze hier ten toon stellen:

"Wie is een Christelijk vader? Daarop eerst in het
algemeen, dit eenvoudig antwoord : Een Christelijk
vader is dan alleen een ware vader, wanneer hij een
oprecht Katholiek Christen is. Wie is bij gevolg een
oprecht Katholiek Christen ? Het antwoord kent
iedereen : Een waar en oprecht Katholiek Christen
is hij , die door eene getrouwe medewerking aan de

genade des geloofs, de grondbeginselen van den H.
Godsdienst, zoo leert en zoo verklaart als de Hei-
lige Kerk, en niet alleen zonder aarzelen geloovig
aanneemt en met vreugde volhoudt, maar tevens ook
er ernstig op bedacht is, zijne gezinning, zijn doen
en laten, zijn geheele leven volgens de leer en de
voorschritten van den Godsdienst te regelen. Alzoo
hij zij een van harte getrouw geloovige, en in zijn
levenswandel het toonbeeld van een goed Christen.
De kennis der leer van de Katholieke Kerk, is
alleen niet voldoende om een goed Christen te zijn,
maar men moet deze beoefenen, en bij voorkomende
gelegenheden verdedigen. Daartoe is een ieder ver-
plicht ; elk een is gehouden van zich zoo te gedragen ,
hetzij dat hij vader zij of niet. Maar op den vader
berusten grooter verplichtingen wegens zijne kinde-
ren, omdat het eene voorwaarde is, zonder dewelke
hij de verplichtingen jegens zijne kinderen niet
kan vervullen. Maar als goed Christen zal hij dit
ook van zelf doen; want deze verplichtingen zijn
onafscheidbaar van de voorschriften van het Heilig
Geloof, en worden teregt onder de voornaamsten ge-
rangscliikt. Zoo moet volgens de schets de Christe-
lijke vader zijn: een vader, in den welken het kind
het beeld van eenen goeden Roomsch Kafholijken
altijd voor oogen heeft; van wien het leeren kan,
hoe een Katholiek-Christen zijn moet, hoe hij denkt
en hoe hij oordeelt, wat hij bemint, wat hij veraf*

schuwt, wat hij vreest, wat hij hoopt, wat hij ver-
mijdt , hoe hij spreekt, hoe hij zwijgt, wat hij doet
en wat hij niet doet. Wordt het dien tengevolge elk
een niet klaar en duidelijk, hoeveel er aan gelegen
is, dat de vader een werkelijk Christelijk vader zij ?
Een dubbel voordeel is hieraan verbonden, hetgeen
wij hier slechts behoeven te vermelden : Eerstens
leeren de kinderen op de eenvoudigste wijze, den
H. Godsdienst, zijne grondbeginselen en voorschrif-
ten kennen. Zoo bij gevolg, o vader, staat de zaak ;
gij moet een kind gelukkig maken , en gij wilt het,
het is de vurigste wensch van uw hart; gij kunt
en gij wilt het gelukkig maken, maar gij zult er
nooit in slagen, wanneer gij niet maakt, dat er een
goed Christen van komt. En daar zijt gij niet toe
in staat, wanneer gij zelf geen goed Christen zijt,
of er u ernstig op toelegt om het te worden. Zoo
staat uwe zaak, of gij het gelooft of niet, of gij
volgens uw eigen goeddunken te werk gaat, dit
verandert aan de zaak niets. Het geluk van uw kind
hangt er van af, dat gij een goed Roomsch Katho»
liek Christen zijt. Zijt gij het? Ach neen! Een zon-
dige en bedorven jeugd staat achter u; vol lichtzin-
nigheid, vol zonden. Zij heeft storm geloopen te?en
uw Christelijk hart, tegen uw geweten, en misschien
tegen uw geloof. Gij hebt u in de armen der zon-
den geworpen, en zijt de slaaf geworden \' der\' �ri-
kuischheid en der onmatigheid. Gij hebt het ongeluk

gehad ran met lichtzinnige en bedorven jongelin*
gen in aanraking te komen. Eens waart gij soldaat,
en gij hebt al de noodlottige invloeden van het sol-
datenleven ondervonden. De veldtochten die gij mede
gemaakt hebt, hebben u allen eerbied ontnomen voor
de rechtvaardigheid, hebben uw geloof verzwakt en
de stem van uw geweten gestikt. Eindelijk is de
zondvloed der slechte boeken en der slechte dagbla-
den u komen overstroomen. O , hoe hebben de slechte
boeken die gij gelezen hebt, de dagbladen waaraan
gij u dagelijksch verzondigt, uwe ziel en uw leven
vergiftigd 1 Zoo hebt gij dan uwe levensdagen door
het onmatig najagen van het tijdelijke, aan God
onttrokken! Uwe dagen hebt gij overladen met zon-
de, en nog wel met de sehrikkelijkste zonde. Zij
bezwaren nog allen uw geweten, want tot nu toe
hebt gij er u nog nooit ernstig op toegelegd. om u
door eene oprechte biecht met God te verzoenen. Gij
zijt nog in de ongenade van uwen Heer en God. En
hoe is het met uw verhouden als Christen ? Is uw
geloof niet wankelend geworden, ten gevolge dier
lichtzinnige gesprekken, dier slechto voorbeelden,
waarvan gij omgeven waart, door uwe hartstochte-
lijke lezing van slechte boeken en van vuile en ze-
delooze geschriften? Wee u, wanneer gij met der
daad uw geloof verloren hebt en u in de armen ge-
worpen hebt van het ongeloof? Of zijt gij nog niet
zoo diep gezonken, hoe slecht Christen zijt gij dan

wel? Waaraan is het toe te schrijven, dat pij zoo
onverschillig zijt jegens God, dat u zoo weinig
gelegen ligt aan den Godsdienst en pij uw eeuwig
zielenheil verwaarloost? Gij bidt niet zoo als het
behoort, uw hart is verre verwijderd van hetgeen
gij met den mond uitspreekt. Gij bemint de Kerk
en den Godsdienst niet; hoe ongaarne en met welken
weerzin gaat gij er heen, en waarin heeft die nood-
lottige gewoonte haren oorsprong, dat uw hart steeds
gevoelloos blijft voor do heilzame invloeden van den
Godsdienst? Gij hebt een weerzin tegen het biech»
ten en tegen de H. Communie , gij stelt daarmede
zoolang uit, als gij het maar kunt. � Ach , de pen
weerstreeft, en belet ons hier de uiting onzer ge-
dachten. � En uw dagelijksch leven? � Met welke
wanorde, verkeerdheden en zonden is het bezoedeld ?
Wie zal de zonden kunnen opsommen, waaraan pij
u plichtig maakt. Altijd toornig en ongeduldig, al-
tijd hard en stijf jegens gade en kroost en huisge-
noten! Daarbij komt nog eene dierlijke onmatigheid
in het etnn en het drinken, de krenking der H.
kuischheid, en niet zelden onzedelijkheid, logen en
bedrog in den handel en wandel; en het streven naar
het bezit van onrechtvaardige goederen! En gij zijt
vader!

Arme kinderen, gij die zulk eenen vader hebt!
Wie zal van u goede Christenen maken? En dan
nog zal uw geluk niet volmaakt zijn. Zult gij iets

anders en iets beters worden, dan uw vader? Zult
{rij met der tijd beter zijn dan hij? O, hoa zeer is
het te vreezen dat zijn voorbeeld oenen gevolgrijke-
ren invloed op uwe jeugdige harten zal uitoefenen,
dan alle leerin^en en onderrichtingen, die gij anders
ontvinst! Met esn bloedend hart zion wij hat tijd-
stip naderen, waarop gij de treurige voetstappen
van uwen vader zult volden; ook gij zult in de
lichtzinnigheid en in de zonden verdoolen, ook gij
zult eens slechte Christenen worden; ook gij zult
uw geloof verliezen, gij zult ongelukkig worden!
Arme kinderen!

O\' vader, wordt gij dan niet bewogen, door het
treurig lot uwer kinderen ? O, heb dan medelijden
met hen! Word datgene \'t welk gij zijn moet om
hen gelukkig te maken, word datgene wat gij tot
nu toe niet waart; in een oogenblik kunt gij het
worden: een goed vader. Hoe treurig en hoe jam-
mervol het verledene ook zijn moge, nv t welke
vreeselijke zonden uwe onsterfelijke ziel ook besmet
moge zijn, wanneer gij slechts van goeden wil zijt
en den modderpoel der zonden verlaat, dan zal het
u niet moeielijk meer zijn, om een goed vader te
worden! Aanschouw uwe kinderen en denk bij u
zelven : » Zij kunnen eeuwig niet volmaakt gelukkig
worden, wanneer ik vooreerst niet een goed Chris*
telijke vader word »! En dan zal de liefde voor uwe
kinderen het verlangen, van eens hun geluk te kun*

Hen verzekeren, Uw hart overwinnen, en u het on-
herroepelijk . besluit doen maken, dat gij een goed
vader wilt worden! Wees er verzekerd van, dat
zulk een besluit groote vreugde in den Hemel zal
doen ontstaan, en dat de goede God u met zijne
genade en zijne barmhartigheid te hulp zal koftien.

In waarheid, wanneer wegens eenen zondaar die
boete doet, de vreugde zoo groot is in den Hemel)
zoo zal wegens eenen vader die boete doet, om voor-
taan een goed Christelijk vader te zijn, deze vreugde
verdubbelen en zich vermeerderen, in evenredigheid
van het getal zijner kinderen, ja zelfs van het ge-
tal zijner kleinkinderen als hij er heeft, of eens heb-
ben zal; want zijne redding is hunne redding, zijn
heil is hun heil! Bij gevolg schep moed , �ti Wees
voortaan een goed vader! Daarin ligt ja ook uw
eigen welzijn opgesloten, voor den tijd en voor de
eeuwigheid.

Of beken het, hebt gij in uw doen en laten dat-
gene gevonden hebt, waarnaar uw hart verlangt?
Wanneer gij de waarheid opregt bekend, dan kunt
gij niet anders zeggen dan neen! Wilt gij der waar-
heid getuigenis geven en den waren toestand uwer
ziel bloot leggen, dan zult gij moeten bekennen,
dat gij tot nu toe in uwen tegenwoordigen levens-
wande! uw geluk en uw heil niet gevonden hebt.
Christelijk geloof en Christelijk leven, ziedaar den
door God voor ons bestemden weg des heils voor

den tijd en voor de eeuwigheid: op dezen ontluikt
de vrede en op dezen alleen, op dezen ontmoeten
v ij bet waar levensgeluk en het ware heil, gij zult
er vrede vinden voor uwe zielen. Wijkt gij van hem
af, dan ontmoet gij niets dan verwarring, want door
de zonden en de verkeerdheden wordt de vrede ge-
stoord, en het ware levensgeluk kwijnt en verdwijnt
naarmate dat de vrede gestoord wordt, om niets
meer over te laten, dan een leed zonder naam, eene
aanhoudende bekommernis, het tijdelijk en eeuwig
verderf. Immers, er staat geschreven, dat de droef-
heid en de wanhoop over de ziel van hem zal ko-
men, die zich aan de zonde overgeeft. Bij gevolg
moet gij een waar Christen zijn, om met der daad
gelukkig te zijn, en om uwe kinderen gelukkig te
maken; want, dan alleen wanneer gij een goed
Christen zult zijn, zult gij ook een goed vader zijn,
en uwe kinderen gelukkig maken, dan zult gij niet
alleen met naauwgezetbeid u van uwe plichten
kwijten, maar dan zullen in u uwe kinderen het
waar toonbeeld eeren en beminnen van eenen goe-
den Roomsch-Katholij k en, van eenen voorbeeldigen
vader, en dan zal Gods genade medewerken, opdat
zij eens goede Christenen, en bij gevolg gelukkig
worden. Inderdaad, elk goed Christen, is waarlijk
gelukkig.

Het volmaakt beeld.

Stellen wij ons eenige trekken van het beeld van
den vader voor, zooals het zich aan de blikken van
de kindeven vertoont. Vooral ontwaart men in zijn
doen en laten, in al zijne handelingen dat hij een
getrouwe zoon der H. Kerk is, dat al hare leerstel-
sels en al hare voorschriften, hem heilig en dierbaar
zijn; dat hij vast staat in het Katholiek Geloof,
gelijk hij er rond voor uitkomt, wanneer het noo-
dig is. Dan zien de kinderen dat hij de vasten- en
onthoudingsdagen volgens 2ijn plicht hoogacht, zij
zien h«m met den meesten eerbied het H. Kruistee-
ken maken; zij zien dat hij het wij water en de door
de H. Kerk gezegende voorwerpen eerbiedigt; hij
versmaadt het niet van zijn huis met Godsdienstige
platen, met de beelden der Heiligen te sieren. Hij
is, zij kunnen er zich da.elijiis van overtuigen, een
vriend des gebeds. Aan tafel wordt voor en na het
eten gebeden, des morgens en des avonds wordt het
gebed niet verzuimd, en bij menige andere gelegen-
heid neemt men tot het gebed zijne toevlugt.

De Zon- en feestdagen worden geheiligd, en nooit
wordt er eenig werk verricht; behalve wanneer de
noodzakelijkheid het vord rt. Gaarne vertoeft hij in
de Kerk, en hij stelt zich niet tevreden met het
hooren eener stille Mis, neen, hij bezoekt de Kerk

meermalen, en verzuimt de Hoogmis en de predica*
tie niet, zelfs niet des namiddags. Gaarne spreekt
hij er van, en leest boeken die den Godsdienst met
zijne indrukwekkende plechtigheden tot onderwerp
hebben. Zijn hart blaakt van liefde voor de H. Kerk
�en haar Opperhoofd, en de slagen die haar in deze
jammervolle dagen maar al te dikwijls treffen, pij-
nigen hem zeer. Daarover wordt gaarne gesproken,
de kinderen vernemen van hun vader niets dan wat
hun sticht, hij vertelt hen de gebeurtenissen van
den dag en geeft hen daarbij heilzame onderrichtin*
gen en vroome wenken. De kinderen zien den vader
meermalen per jaar met de grootste Godsvrucht de
H. Sacramenten ontvangen. In zijn huis wordt aan
de Geestelijken, de hun toekomende eer bewezen, de
kinderen zien dat hun vader hen wegens hunnen
stand eerbiedigt en hoogacht. Eveneens worden de
onderwijzers en onderwijzeressen, en het tijdelijk
gezag op prijs gesteld , aan allen de eer gegeven,
welke hem toekomt. De familie heeft hare geschie-
denis welke door menige gebeurtenis is verrijkt,
\'soms aangename, soms zeer treurige. Zij ontvangt
de zegeningen van den H. Godsdienst en van de H.
Kerk. Volgaarne wordt alles met God begonnen en
met des te grootere belangstelling naarmate de ge-
wichtigheid der zaak: met gebed, met vroome oefe-
ningen en zelfs met kerkelijke plechtigheden. Zoo
ontvangt het familieleven krachten, de zegeningen

der H. Kerk, een godsdienstig karakter, niet op
eene gekunstelde wijze, niet op eene overdrevens,
pi�tistische wijze, maar eenvoudig volgens de groot»,
heid en de vurigheid van het geloof dat haar he»
zielt.

En met deze godsdienstige richting, met dit echt,
Katholiek karakter van het familieleven, gaat een
zedelijk streven hand aan hand. Het geheel leven is
Katholiek in zijne gezinning, in woorden en in
werken.

Daar is vooral de verhouding van den vader tot de
moeder, tot de kinderen en tot de dienstboden een»
Christelijke, eene verhouding der liefde en der een-
dracht, der dienstwilligheid en der voorkomendheid.
Of wanneer door menschelijke zwakheid, door over-
haasting, het soms al eens gebeurd dat iets voor-
valt, dan is het als een licht wolkje dat de zon
voorbij snelt, zonder ter naauwernood haren luis-
terlijken glans te benevelen. In zulk een gezin, ver-.
wezentlijkt zich, hetgeen de koninklijke profeet in
zijne begeesterde zangen zegt: » Ziet, hoe goed en
hoe aangenaam het is van broederlijk vereenigd te?
wonen, gelijk een balsem op het hoofd van den Hoo-
gen priester Aaron, die neervlood op zijnen baard
en in de plooijen van zijn gewaad, gelijk den mor-
gendauw van den berg Hermon, die neerkomt op
den berg Sina�.»

Lieide � dit Hemelsch kenteeken van den waren

Christen, behoort hier vooral te huis; niemand wordt
er van uitgezonderd. De vader heeft � de kinderen
ontvangen er dagelijks de bewijzen van � een hart
voor allen, en daarom geene liefdelooze gesprekken
over anderen, geene bedilzucht, geene lasteringen
en eerschen tingen; de nijd en afgunst, do haat en
�wraakzucht kent hij niet, de krenking der eer van
zijnen evennaasten en de beleediging blijven verre
van hem verwijderd En voor zoo veel hij e¹* in staat
is, verwezentlijkt zich bij hem het gezegde van den
Apostel : « Leeft in vrede en in eendracht met alle
menschen. » En dit niet alleen, het is eigen aan een
wel geregeld gezin, dat men altijd bereid zij, om
de buren en de evennaasten behulpzaam te zijn, dat
men de noodlijdenden gaarne helpt en hen vol:ens
zijne middelen bijstaat. Hierbij moet nog gevoegd
worden, dat men in dit huis geene overtreding tegen
de Christelijke tucht, tegen de eerbaarheid kent, en
dat de onmatigheid en de gulzigheid er nooit aan-
hangers in gevonden heeft.

Wij naderen het einde. De vader � zoo was ten
minste onze veronderstelling � is een goed en op-
recht Katholiek Christen, en juist daarom een goed
vader; de moeder is eveneens Godvreezend, goed en
braaf. Welke zijn er de gevolgen van? De geest, die
den vader en de moeder bezielt, doordringt la»gza-
merhand het geheele huis, en deze geest wordt steeds
sterker bij den vader en bij de moeder, en doet bij

de kinderen dio heerlijke vruchten ontkiemen, welke
de Apostel in zijnen brief aan de Galatiers (5, 22 en
23) als de vruchten van den H. Geest vermeldt : » Zij
zijn, zegt hij, liefde, vreugde, vrede, geduld, mil-
dadigheid , goedhartigheid, langmoedigheid , zacht-
moedigheid, getrouwheid , matigheid , bescheiden^
heid en kuischheid. «

Zij vervullen met hunnen weidoenden geur het
geheel huis, zi\' doen in aller harten de zoetste vreug»
de ontstaan, zij begunstigen eene verkwikkende voe-
ding des harten en des levens, de kinderen groeien
op in eenen echt Christelijken geest en worden ijve-
rig in het beoefenen der Christelijke deugden; zij
zijn aangenaam en bevallig in Gods oog; Gods ze-
gen en Gods rijkste zorgen berusten op dit huis en
zijne bewoners. Gelukkige kinderen, die in zulk een
huis groot worden! Gelukkige kinderen, die zulk
eenen vader hebben 1

Hoe zal dit geschieden?

Maar vorderen wij niet te veel van den vader,
van den echtgenoot? Is eene vroomheid zoo als zij
hier beschreven is, het aandeel der vrouw en der
moeders, van den man kan men redelijker wijs zoo
veel niet vorderen.

Niets is zoo zeer in strijd met onze bedoelingen,
om van hem het onmogelijke te vorderen, zelfs niet
eens, datgene \'t welk eenigzins zijne mannelijke waar-
digheid zou kunnen krenken. Integendeel, nemen
wij zijne waardigheid in aanmerking: in alles wat
wij den vader voorhouden , en wij vorderen van hem
niets waarvoor hij zich als man , in zekeren zin zoude
moeten schamen , maar integendeel vra?en wij slechts
van hem, datgeen \'t welk zijne waardigheid als man
veredelt, en van hem eenen man naar Gods hart
maakt.

Waarom stellen wij den vader de vordering van
eenen waarlijk Christelijken vader te zijn? En vooral,
dat hij geloovig zij, dat hij de grondbeginsels van
onzen H. Godsdienst en van de H. Kerk eere, en
de door God geopenbaarde waarheden aanneme en
volhoude. Is het mogelijk dat daarin iets gelegen
ligt, dat in strijd is met de waardigheid eens mans?

Zou men mogelijk durven beweren, dat iemand,
die den H. Godsdienst koelbloedig en onverschillig
is, en kortzichtig genoeg is, omdat hij er niets van
begrijpt, dat hij ze nog voor waar zoude houden?
Hoe is het dan mogelijk geweest, dat ten allen tijde
uitstekende mannen zijn geweest, welke door hunne
veel omvattende kennissen wereldberoemd waren, en
die beter dan iemand in staat waren, de gronden
voor en tegen de leer der H. Kerk te toetsen en te
waarderen, dat zij nooit de minste beweegreden

gevonden hebben, om de leer der H. Kerk te be-
twijfelen? Integendeel zij hebben zich zonder dra-
len aan hare leer en aan hare uitspraken met liefde
onderworpen. � Men moet het bekennen, dat men
ook ten allen tijde zeer vele, door hunnen geest en
vernuft, rijkbegaafde mannen vindt, welke zich het
recht aanmatigden van het geloof te verwerpen.
Maar wij kunnen er van verzekerd zijn, dat dit niet
toe te sehrijven is aan hunne uitstekende talenten,
maar weleer omdat zij van deze verhevene gaven
een schrikkelijk misbruik gemaakt hebben, de sla-
ven zijn geworden hunnor afzichtelijke hartstochten,
en door de zonden verblind, hebben zij het licht
des geloofs verloren. Daarom verwerpen zij de leer
van de H. Kerk.

Waartoe is een Christelijke vader verplicht? Hij
moet zekere oefeningen van het Christelijk leven be-
hartigen, en hij moet zonder aan zijne persoonlijke
werkzaamheden en aan zijne huisselijke verhoudin-
gen iets te kort te doen,- op zekere tijden bidden,
de Kerk bezoeken, het H. Misoffer bijwonen, de H.
Sacramenten ontvangen, om zoo de kinderen door
�ijn voorbeeld een toonbeeld te zijn, van een echt
Christelijk leven. Wie kan daarin iets stootends, iets
in strijd vinden met de waardigheid van den man?
Wij hebben ja toegegeven, dat zulks niet op eens,
en zooals de moeder het gewoon is, behoeft plaats
te hebben, al hoewel het volgens de omstandigheden,

zeer aan te bevelen is ; maar wij kunnen altijd onze
denkwijze iets verzachten , zonder te vreezen, dat de
vader er zijn recht Christelijk karakter door ver-
lieze, en altijd zal de vader zijne waardigheid be-
houden. Maar toegeven, dat dusdanige oefeningen,
door den geest van den H. Godsdienst bezield, en
door de voorschriften der H. Kerk bekrachtigd , voor
eenen vader eenigerwijze onge�igend zouden kunnen
zijn, ja zijne mannelijke waardigheid zuuden kren-
ken, neen dat nooit, dat strijdt met on/.e overtui-
ging-

Mogelijk is het getal dergenen, welke wij onder
de waarlijk Christelijke vaders rangschikken, niet
juist zoo groot, maar het is aan geen twijfel on-
derhevig, dat zij die er bij behooren, bij uitstek de
mannen zijn van den waren stempel. Wie zoude on-
beschaamd genoeg zijn van te durven ba .veren, dat
de leiders der centrumspartij te Berlijn, zich ver-
stouten van iets te doen, dat in st rij 1 is met de
mannelijke waardigheid ? Werpt de geheele Katho-
lieke Kerk niet hare blikken op hen ? blik geloovig
hart eert en hoogacht hen, en ziet in hen het vol-
maakste beeld der mannenwereld, hunne bestrijders
kunnen hun zelfs niet hunne hoogachting weigeren.
En het is alom bekend, dat zij ijverige en gi trouwe
eonen der H. Kerk zijn, die al hare voorschriften
met de grootste naauwgezetheid beoefenen.

Ia het dan voor elk een volgens zijnen stand eene

onmogelijkheid, van door zijnen ijver in het beoefe»
nen der Godsdienstplichten te bewijzen, dat hij een
waarlijk Christelijke vader is? Hij, die deze bew�-
ring zou volhouden, zou oogenblikkelijk wederlegd
zijn, door de omstandigheid dat in alle klassen en
in alle standen der maatschappij, ten allen tijden
en heden nog, vaders genoeg zijn, die zoo handelen.
En tengevolge waarvan zoude het kunnen gebeuren,
dat het den vader eene onmogelijkheid wierd, van
eenen Christelijken levenswandel te leiden? Beide
is volstrekt hetzelfde. Een weinig moeielijk welligt,
dit ontkennen wij niet, er kunnen zich omstandig»
heden voordoen, die van den vader groote moeiten,
groote opofferingen vorderen, maar hij die zich daar»
door berechtigd gevoelt om zich er van te onthou*
den, die moet vaarwel zeggen aan de weldaden van
het Christelijk leven, die alleen verworven kunnen
worden, ten koste van een aanhoudend streven en
van overgroote moeite. » Het Hemelrijk, zegt de
Heer, lijdt geweld, en zij alleen die geweld zullen
gebezigd hebben, zullen den lauwerkrans der over*
winning verwerven! »

Waartoe is dan eindelijk een Christelijke vader
verplicht ? Dat hij datgeen \'t welk de H. Kerk ver-
biedt en veroordeelt, met de meeste nauwgezetheid
vermijdt, en dat hij zich beijvert om de plichten
van het Christelijk leven te vervullen en de deug-
den beoefent. Elk Christen is daartoe verplicht, wan*

B6tr hij het doel zijner bestemming wil bereiken.
Doet echter een vader dit, dan is hij een recht Chris*
telijke vader, hij doet bij gevolg niets meer dan wat
hij als Christen gehouden is te doen. Is hem daa
dat niet mogelijk? Is het hem dan eene onmogelijk*
heid van zich als een goed Christen te gedragen ?
Wie kan bij gevolg zich er van ontschuldigen, on-
der Toorwendsel der onmogelijkheid ?

Maar wij moetei) billijk zijn!

De eisch dat een vader een waarlijk Christelijke
Vader moet zijn, kan bij gevolg niet gelaakt wor*
den, en al wie zou durven beweren, dat die vroom*
heid zooals wij ze voor eenen vader vorderen, on-
mogelijk te beoefenen is. en aan hem niet passend zou
wezen, zou handelen in strijd met het gezond ver-
stand en het geloof.

Ondanks dit alles is het onloochenbaar, dat eene
vroomheid zooals wij die teregt van den vader vor-
deren, in bijzondere omstandigheden met groote
moeilijkheden gepaard gaat, en werkelijk zeer dik-
wijls moeilijk valt. Wij vermelden hier niet die al*
gemeene bezwaren, welke onafscheidbaar zijn van
het Christelijk leven; maar wij spreken hier van

zekere zwarigheden in het bijzonder, die een vader
in zijnen stand maar al te dikwijls ondervindt. Zij
hebben gedeeltelijk haren oorsprong in zijne hoeda-
nigheid van man, en gedeeltelijk in den stand dien
hij in de maatschappij bekleedt en de verschillende
levensbetrekkingen.

Wordt de moeder reeds door hare ingeborene hoe-
danigheden tot d) vroomheid gestemd, zoo is dit by
den vader zeer dikwijls het geval niet. Bij hem is
de koude redenering overheerschend, en hetgeen de
moeder tengevolge harer natuurlijke gevoeligheid
doet, doet de vader slechts na rijpelijk overleg, en
tengevolge van zijn plichtsbesef. Dit valt veel lasti-
ger en veel moeilijker. Gewoonlijk zijn hem de oefe-
ningen van het Christelijk leven niet zoo aangenaam
als aan de moeder, wederom eene nieuwe reden van
bezwaar en moeilijkheden. Hij moet zich meer be-
kommeren met den arbeid en met de zorg voor het
onderhoud van het gezin, en door de zorgen en de
verstrooiingen die hieruit voortspruiten, valt het
hem moeielijk van God altijd voor oogen te houden,
van ijver te hebben voor het Christelijk leven. Daarbij
komt nog dat het leven van den man gewoonlijk
rijker is aan allerlei gevaren en verleidingen, dan
het leven van de vrouw, dat binnen veel engere
grenzen beperkt en meer afgezonderd is! Zullen deze
verleidingen hem niet overhalen tot allerlei levens-
genot, tot het ontijdig bezoeken der herbergen, tot

Onmatigheid in het drinken, tot de overtreding der
Christelijke gerechtigheid, tot de overtreding van de
kuisohheid ?

En dan de gevaren welke zijn geloof bedreigen 1
Moet men met grond voor het behoud van zijn ge-
loof vreezen wanneer men reeds bij hem eene koude
redenering, eene zekere onverschilligheid ziet over-
heerschen, welke zorgen moet men dan niet hebben,
wanneer men hem aanhoudend ziet, te midden der
noodlottigste en verderfelijkste invloeden, omgeven
van menschen die onverschillig zijn, en in een da-
gelijksch verkeer met menschen die volslagen God-
deloos zijn. Daarbij leest hij niets anders dan. vuile
dagbladen, en slechte en zedelooze boeken. Al deze
omstandigheden zijn zoo vaak oorzaak dat de man-
nen langzamerhand in den godsdienst onverschillig
worden, en dagelijks eenen grooteren afkeer krij-
gen tegen de Godsdienstoefeningen, zich van den
Godsdienst meer en meer terugtrekken, aan de zon-
den en aan allerlei verkeerdheden meer en meer over-
geven; hun geloot wordt steeds zwakker, en zij woi-
den de verblinde offers van een volslagen ongeloof.

Wat moet bij gevolg gedaan worden?

Uitvoering van het beeld.

Zijn dan de vermelde zwarigheden en gevaren on-

overwinnelijk ? Er zijn, de goede God zij er voor
gedankt, zeer vele vaders, die alhoewel zij aan de
genoemde gevaren en moeilijkheden aanhoudend zijn
blootgesteld, nog waarlijk degelijk Christelijke va-
ders mogen genoemd worden. Hier komt het er si chts
op aan, dat wanneer men een oprecht Christelijk
leven leiden wil, dat men slechts van goeden wil
zij, en vast besloten van zich nooit vrijwillig in
gevaar te stellen, en dan worden met de hulp van
Gods genade, deze gevaren en de moeielijkheden ge-
makkelijk overwonnen.

Wat moet er dan gedaan worden?

Men mag zonder noodzakelijkheid de bezwaren en
gevaren niet vermeerderen.

Mogelijk dwingen de nood en onvermijdbare om-
standigheden, zonder dat hij er iets aan veranderen
kan , menigen vader van te werken; van zijne zaken
waar te nemen, van zich aan allerlei zorgen en ver-
tragingen , zoo dikwijls bloot te stellen, dat hem de
tijd en de noodige rust ontbreken, van zich op eene
gewenschte wijze onledig te houden met de opvoe-
ding der kinderen. Hoe zeer dat zulks ook te be-
treuren zij, zoo kan men nog met recht hopen, dat
Toor het geval, waar de nood dit vereischt en het niet
goed anders kan zijn, de Heer door de heilzame wer-
king der genade te hulp zal komen, en voor de kin-
deren datgeen doen, wat de vader in de wettige on-
mogelijkheid is van voor hen te doen. Maar zoo

iets durft men met grond niet hopen, wanneer de
vader zonder noodzakelijkheid en zonder dringende
redenen, zich moedwillig, en ten gevolge zijner groots
gehechtheid aan de wereld, wegens hebzucht en eer-
zucht , zich met onnoodigen arbeid, met zaken die
hem niet aangaan, onledig houdt. Voor hem zal zulk
eene onnoodige overgeving aan de wereld en aan het
aardsche de noodlottigste gevolgen hebben; zijn»
eigene ziel zal hij in den ondergang storten, en h< t
zal voor hem eene aanleiding zijn, om de grootste
taak van zijn leven, de goede opvoeding zijner kin-
deren te ver waarloozen, of om deze niet zoo te vol-
brengen , als het behoort. De gewefensangstige vader
is er op bedacht en hij is er toe verplicht, van zij-
nen arbeid en zijne zaken zoo te regelen, gelijk de
noodzakelijkheid het vordert, en ze binnen de per-
ken van zijne overige verplichtingen te houden. Gaat
men zoo niet te werk met elke belangrijke zaak?
Heeft men eene belangrijke zaak aan de hand, dan
zoekt men alles ter zijde te stellen en te verwijde-
ren, dat den vooruitgang dier zaak of deze onder-
neming eenigzins stremmen kan; en men regelt alles
zoo dat de voorspoed der zaak, buiten onvoorziene
toevallen, verzekerd wordt. En daar men dit met de
grootste belangstelling behartigt, slagen zulke zaken
goed.

Is het dan mogelijk van eene grootere en gevolg-
rijker zaak te kunnen denken, dan de verplichtingen

van. het Taderlijk beroep? Is iets ter wereld daar-
mede te vergelijken? Zoo vordert God dan bijgevolg
teregt, dat men zich geheel en al er op toelegge
om deze verplichting met de grootste naauwgezet-
heid te volbrengen. En wat beoogt men meestal met
al dat zwoegen en slaven van den vroegen morgen
tot den laten nacht? Niets anders voorwaar, dan het
welzijn der kinderen, voor hen verwerft men, voor
hen werkt men en breidt men zijne zaken uit; hun
onderhoud, hunne vestiging volgens hunnen stand,
hun tijdelijk welzijn behartigt men ten zeerste. Dit
is prijsbaar, maar wanneer men hun tijdelijk welzijn
zoo zeer behartigd, moet dan hun eeuwig heil, het
heil hunner onstertelijke zielen niet op eenen hoo-
geren prijs gesteld worden? Is het niet eene onver-
gelijkelijke wreedheid van dit niet te doen? En dit
is toch werkelijk, het geval. Want door het onrede-
lijk streven naar het bezit van tijdelijke goederen,
heeft men geen tijd en geene geschiktheid meer om
voor het heil der kinderen werkzaam te zijn zooals
het behoort, en om zich daarvoor de noodige inoei-
ten te laten welgevallen.

Christelijke vader, matig uw streven naar het
aardsche en het vergankelijke 1 Verdiep u niet zoo
zeer in het stoffelijke! Verwikkel u niet 200 ontijdig
in dwaze ondernemingen! Tracht altijd uwen arbeid
en uwe dagelijksche bezigheden zoo te regelen, dat
u nog tijd genoeg overblijve om de heiligste belan-

gen uwer kinderen te behartigen zooals het behoort,
opdat gij werkelijk een Christelijk vader zijn moget.
Wees er op bedacht, dat bij al uwen arbeid en bij
al uwe bezigheden, het dagelijksch gebed, het be-
zoek der Kerk, het ontvangen der H. Sacramenten
en andere Christelijke oefeningen het eerst in aan-
merking moeten genomen worden, en hoegenaamd
niet ter zijde mogen gesteld worden!

Vermijd de gevaren

a. DE GEVAREN VOOR HET GELOOF.

Ond<r de noodlottigste gevaren voor eiken Chri8-
ten, en bijgevolg in het bijzonder voor eiken Chris»
telijken vader, rangschikken wij die, welke hem be»
dreigen met het gevaar van zijd geloof te verzwak»
ken en van hem hetzelve te doen verliezen.

Het geloof is immers, de grondsteen van het Chris-
telijk leven, en de noodzakelijke voorwaarde waar-
van het tijdelijk en het eeuwig welzijn van den
mensch afhankelijk zijn! Hoe rampzalig, hoe onge»
lukkig is het leven van den mensch, die het geloof
verloren heeft I Hoe schrikkelijk zijn zijne vooruit-
zichten betrekkelijk het Eeuwige! n Hij die niet ge-
looft, zal verdoemd worden »l Zegt de Heer, en zijn

woord is waarheid. Daarom is het grootste ongeluk
voor eenen mensch, wanneer hij zijn geloof laat ver-
zwakken, wanneer zijn geloof schipbreuk lijdt. De
grootste zonde die hij begaan kan, is, wanneer hij
zich losrukt van het geloof en van de H. Kerk. O ver-
valt een dusdanig ongeluk eenen vader, dan is aan
de opvoeding der kinderen de bodem ontnomen,
dan wordt eene Christelijke opvoeding die alleen het
waar geluk der kinderen kan verzekeren , eene on-
mogelijk beid! O, familicnramp zonder weerga, wan-
neer een vader het geloof verliest, wanneer zijn
geloof slechts zwak en wankelend wordt. Hoe groot
is dit gevaar in onz � dagen, hoe menig vader wordt er
mede bedreigd , wanneer hij altijd omgang heeft met
menschen wier geloof wankelend is, of geheel en al
ongeloovig zijn , die met het geloof en met den Gods-
dienst spotten, die de le.-r en de gebruiken der H.
Kerk belagchelijk maken; wanneer de vader boeken
leest, welke door mannen van denzelfden trant ver-
vaardigd zijn, van ongeloovige en zedelooze wezens;
wanneer hij dagbladen en maandschriften houdt, die
iederen dag met eene helsche woede te velde trek-
ken tegen de H. Kerk; die haar belasteren, bespot-
ten en wanneer hij bovendien een slaafsche bezoe*
ker der drinkhuizen is, en zijne dagen doorbrengt in
de onmatigheid en in de wulpschheid! Er zoude wer-
kelijk een wonder van den Hemel noodig zijn, wan-
neer hij dan nog het geloof behield, en niet van de
eene in de andere schande verviel.

Zijn dit te gelijkertijd even zoo vele bevuilde we-
gen tot de zonde en tot de losbandigheid, dan zijn
het even zoo vele verpeste bronnen, die hem het
geloof doen verliezen, en hem bedwelmd door hare
vuile uitdampingen, in den afzichtelijken afgrond
doen storten van het dwaal- en wangeloof.



		**lZZ<f�***
		)A\\fV.


		DE CHRISTELIJKE HUISVADER, ZIJNE VERPLIGTINGEN, EN HOE EU DEZE MOET VERTULLEN , HET BENE VERZAMELING VAN GEBEBEtf MM OEZELVEN,

		DOOR W. CRAMER. Kanonik en Regent van iet Bisschoppelijk Collegie te Munster, met toeslemming van den schrijver in het Hollandsen vertaald DOOR L. H. C. Baron DE BOUNAM DE KIJCKHOLT,/- PRIESTER.

		MAASTRICHT, DRUK. VAN JOS. RUSSEL. 1876.

		\'



		I G E N D O M

		Alle rechten voorbehouden.

		IMPRIMATUR. Rursemundse, 20 Julii 1876. P. J. Hoefnagels , Cud, Sem. Pras., ad hoc delegatus.



		Y88&BS8S.

		Na rijpelijk overwogen te hebben, dat gelijk in het jaar 1871, voor de Christelijke moeders, ook nu voor de Christelijke vaders, een woord van onder- richting en van aanmoediging, zeer nuttig zoude zijn, aarzelden wij van er toe over te gaan. De onverwachte welwillendheid, welke ons werkje » de Christelijke huismoeder « ten deel viel, en de hoop van het groot nut hetwelk een woord aan de vaders zoude stichten, moedigden ons aan, doch van de andere zijde, maak- ten wij ons zeer bezwaard over de moeijelijkheden, die aan zoodanig werk verbonden zijn. En deze sche- nen hoofdzakelijk hierin te bestaan, dat terwijl de verhouding der moeder tot het kind gedurende zijne eerste levensjaren, welke wij in de Christelijke moe- der zoo breedvoerig behandeld hebben, nagenoeg bij allen dezelfde is, deze voor de vaders, tengevolge hunner verschillende beroepen, hunne uiterlijke ver- houding tot hunne kinderen, zeer verschillende ia. Het is voor den schrijver eene uiterst moeijelijke taak, doelmatige en treffende beschrijvingen, en over-



		( 4 )

		wegingen daar te stellen, die voor alle vaders even nuttig en even stichtend zijn. Daarbij komt nog eene andere moeijelijkheid, na- mentlijk in het algemeen, zijn de moeders meestal levendig in haar gelooi, zij zijn bezield met eenen grooten Godsdienstzin en zeer genegen voor eene Christelijke onderrichting, hetgeen met de vaders niet altijd het geval is, echter niet in dien zin, dat een hartelijk geloovige vader, eene zeldzaamheid is. Integendeel, de tegenwoordige tijdsomstandigheden leveren de troostvolste bewijzen; maar naast zulke voortreffelijke mannen, vindt men eveneens zeer ve- len, alhoewel zij hun geloof nog niet geheel en al verloren hebben, die van den tijdgeest aangetast zijn, zich onthouden uit menschelijk opzicht van rondbor- stig hunnen godsdienst te belijden, en zoo te leven als het een ijverig en Godvreezend Christen betaamd. Is bij gevolg onze vrees niet gegrond, wanneer wij het vaderlijk beroep, van een Christelijk standpunt beschouwen, dat zulke harten aan ons streven, eenen hardnekkigen weerstand zullen bieden? Deze beden� kelijke vraag, heeft ons betrekkelijk de uitgaaf vaa een werkje voor de Christelijke vaders, geruimen tijd in besluiteloosheid doen doorbrengen, zonder de ge- ring3te aanmoediging te ondervinden, om dezen, voor het overige voor onzen evenmensen zoo nuttigen ar> beid, te ondernemen. Maar ondanks deze zeer bedenkelijke bezwaren,



		( 5 )

		heeft ons de hoop gesterkt, dat het nut hetwelk het werkje, » De Christelijke moeder « gesticht heeft, zijns gelijken door een woord aan de Christelijke huisvaders zoude in\'t leven roepen, en het zijne er toe zoude bijdragen om hun eeuwig zielenheil, en de zaligheid der kinderen, welke God hun heeft toe- vertrouwd, te bevorderen. Er zijn � en wij kunnen er God niet genoeg voor danken! � ten huidigen dage nog zoo vele vaders, welke met een vurig geloof en met de uitstekendste hoedanigheden bezield, de groote beteekenis van het vaderlijk beroep weten te schatten, en die den bes- ten wil hebben, en met de grootste oprechtheid er naar streven, om al de verplichtingen, welke op den Christelijken vader berusten, met de grootste zorg te vervullen. Tot hen richten wij hoofdzakelijk ons woord; aan hen zal het welkom zijn. Het is ons eenigst doel van hen in het gewigtigste punt van hun leven, de noodige middelen ter hand te stellen, om hen de vervulling van hunne heilige plichten, zoo ligt mogelijk te maken. Volgaarne vleijen wij ons met de zoete hoop, dat ons woord met behulp der Goddelijke genade, welke wij en meerdere anderen met ons er over afgeroepen hebben, ook menigen on- der het getal dier vaders, welke hun vaderlijk be- roep, tot nu toe niet op een Christelijke wijze be- hartigden, en die ondanks hunne groote liefde voor hunne kinderen, deze niet tot hun welzijn deden



		( 6 )

		strekken, tot andere gevoelens zal doen overhellen, en hen zal doen inzien, dat hun verlangen, van hunne kinderen gelukkig te maken, onmogelijk kan vervuld worden, wanneer zij deze niet Christelijk opvoeden. Welk eene kostbare vrucht, wanneer ons woord er toe bijdraagt, om van hen grondig Christelijke vaders te maken, en dat op die wijze de kinderen, aan de onschatbare weldaad eener Christelijke op- voeding deelachtig worden. Ja, hoe meer � zooals wij reeds in de Chrisle- lijke moeder bemerkt hebben � het vijandelijk stre- ven van onze dagen er op gericht is, om de jeugd aan den invloed der H. Kerk te ontrukken, en daar- door het geloof, en de Christelijke gevoelens te ver- nietigen , des te dringender is het verlangen van elk geloovig hart, dat de Christelijke zin in de gezin- nen steeds heersche, dat krachtens deze de opvoe- ding haar Christelijk kenmerk behoude, en dat der- halve gelijk de Christelijke moeders, ook de Christe- lijke vaders ijverige Christenen moeten zijn. Dan zul- len zij hunne kinderen in een Christelijke gezinning opleiden, en aan hen, wanneer zij eens in de booze wereld zullen moeten verkeeren , een vurig geloof, eenen vlekkeloozen levenswandel, als heilzaam en gelukaanbrengende medegift, kunnen verstrekken. Maar vooral zijn de vaders, ten gevolge hunner maatschappelijke betrekkingen, het meest aan de ge-



		( 7 )

		loof* en zedevemielende invloeden, van dezen onheil- vollen tijd blootgesteld, en bijgevolg altijd in het gevaar, van hunne Christelijke gezinning te verliezen, van schade te lijden aan hunnen levenswandel, en niet alleen hunne eigen ziel in gevaar te brengen , maar zij worden onmachtig om hunne kinderen, de groote weldaad der Christelijke opvoeding te doen genieten. Daarom berust op ons de verplichting, van in dit werkje klare aanwijzingen te geven, hoe de vader ondanks de booze invloeden zijn Christelijk karakter kan doen gelden, en den echt Christelijken geest kan doen behouden. Ook nu laten wij onze beschouwingen door eene verzameling van gebeden volgen, voor den Christe* lijken vader. Zonder \'s Hemels zegen, kan het groot werk der opvoeding onmogelijk slagen. Deze zegen moet door het gebed verworven worden. Zoo moge dan de Christelijke oader, even als de Christelijke moeder in de handen der Christelijke vaders teregt komen! Mogen zijne onderwijzingen, zijne wenken, zijne raadgevingen in hunne harten een goeden grond vinden, en een rijken zegen opbrengen voor de goede lieve kinderen. Moge de Hemel ons dit verleenen. Munster in de week van Pinksteren, 1873.

		DE SCHRIJVER.



		DE VADER
		3


		Vader , een der eerste woorden welke door den kinderlijken mond geuit worden, en in zekeren zin de eerstelingen der kostbare gave der spraak ter eere van hem, aan wien wij ons bestaan en de spraak verschuldigd zijn, van den vader in den Hemel, en ook van den aardschen vader. Vader , welk een eerbiedwaardige naam! Van alle Eeuwigheid werd hij genoemd, om de geheimnis- volle verhouding tusschen de twee eerste personen der aanbiddelijke Drievuldigheid uittedrukken. Maar toen God den mensch geschapen had, toen gaf ook deze Hem den naam van Vader! Hij was het! Hij had hem tot zijn kind verheven, en hem in zijne hoe- danigheid van kind van God, met werkelijk God- delijke gaven begiftigd. En toen hij door de zonde, dit verheven voor- regt van kind van God te zijn, verloren had, en God zelf in de 2⁶ persoon der H. Drievuldigheid op de aarde kwam, om voor hem het verloren heil, wederom terug te verwerven, was de herstelling



		( lo )

		dezer genade in volle veihouding der kindsheid Gods, de kostbare vrucht van het leven, van het lijden en van het sterven van den Verlosser. Want alde- genen welke aan Hem geloofden , ontvingen de macht van kinderen Gods te worden. God was , en is weder- om in den volsten zin van het woord n Vader » van al degenen welke in de H. Kerk, herboren zijn tot kinderen Gods. Als vader leerde de Goddelijke Ver- losser Hem wederom kennen, zoo noemde hij Hem : Uw Hemelsche Vader, Uw Vader die in den Hemel is. Zoo moeten volgens zijne eigene onderwijzingen, de menschen God aanspreken , wanneer zij zich tot Hem wenden : n Onze Vader, die in de Hemelen zijt. » God, de Vader der menschen ! En al diegenen die herboren zijn door het water, en door den Heili- gen Geest, zijn Zijne kinderen, en Hij is Hun aller Vader! Met welk groot regt komt Hem deze benaming toe? Is Hij het niet, aan wien alle menschen hun bestaan en hun behoud verschuldigd zijn ? En wanneer zij in de wedergeboorte, de bovennatuurlijke kindsheid Gods verworven hebben, is Hij het dan niet die hen in den persoon van den H. Geest opnieuw geschapen heeft? Hij is het die het door Hem geschonken, na- tuurlijk en bovennatuurlijk leven, tot eene hoogere bestemming moet leiden, wanneer het bestaan, en tot de volmaaktheid komen moet. In waarheid, Hij is de Vader der menschen, en zij zijn zijne kinderen!



		( 11 )

		Maar Hij heeft het Vaderschap, en den verhevenen vadersnaam, zich niet alleen willen voorbehouden. Gelijk hij in alle menschen zijn evenbeeld uitgedrukt heeft, zoo zoude ook volgens zijne raadsbesluiten, zijn vaderschap , zijn beeld in de menschheid hebben; een zeker getal onder de menschen, moet deelachtig worden aan de voorregten en aan de gunsten zijner vaderlijke waardigheid, ook zij zullen vaders zijn, en kinderen bezitten. Gelijk aan Hem, zoo zullen ook de kinderen, aan hen hun bestaan te danken heb- ben, even als hij de kinderen tot zijn natuurlijk en bovennatuurlijk evenbeeld verhief, en hen een deel van zijn Goddelijk wezen schonk, zoo zouden ook de vaders een groot deel van hun ligchaamlijk- en van hun zielswezen aan hunne kinderen schenken. Even- als hij hen voortdurend ter zijde staat, door de hulp zijner genade om zijne kinderen steeds eene grootere volmaaktheid te doen bereiken, en hen tracht de eeuwige zaligheid te verzekeren; zoo zijn ook de va- ders verplicht van aan dit werk der heiliging mede te werken, en er eenen heilzamen invloed op uit te oefenen. Even gelijk Hij van alle eeuwigheid het voor ons zoo troostvol bewustzijn heeft, dat al diegenen welke bij Hem, en met Hem eeuwig en oneindig zalig zijn, hun geluk en hunne zaligheid aan Hem te danken hebben; zoo zullen ook eens in den Hemel de menschelijke vaders dezelfde zaligende overtuiging genieten, van door de getrouwe vervulling hunner



		( 12 )

		vaderplichten er toe te hebben bijgedragen, om hunne kinderen liet Hemelsoh geluk te verzekeren. Bij ge- volg is elk menschelijke vader het beeld van den Vader in den Hemel, zijn plaatsvervanger op aarde, door God zelf aangesteld. Elk vaderschap komt van God, zegt de Apostel. Hetgeen hij van de wereld- sehe mogendheid leert, dat is in eenen veel hoogeren graad toepasselijk op de vaderlijke waardigheid, zij komt van God. » God heeft ze daargesteld. » Is de vader met der daad een beeld van den grooten vader in den Hemel en zijn plaatsvervanger, zoo heeft hij ook deel aan de voorrechten van het Goddelijk vader- schap. » Hij is met het gezag over zijne kinderen be- kleed, hij is hun Heer en hun gebieder; hij heeft aanspraak en regt op den eerbied , de gehoorzaamheid en de onderdanigheid der kinderen; evenals aan God ,\' den Hemelschen Vader, zijn de kinderen verplicht je- gens hem eerbiedig, liefdevol en onderdanig te zijn. Ook op de vaders is het woord toepasselijk : n wie u hoort, hoort mij , wie u veracht, veracht mij. » Kon de machtige Hemelsche Vader, aan de men- echelijke vaders , zijne plaatsvervangers hier op aarde, eene grootere eer toekennen, dan Hij en zijn heilige geboden, welke op hen betrekking hebben, voor hen vordert; want na de geboden, welke op zijne Godde- lijke persoon betrekking hebben, volgt onmiddelijk het gebod, betrekkelijk den vader? En dit niet alleen, God heeft nog op eene bijzondere wijze de vaders en



		( 13 )

		de moeders w illen eeren, om dat het gebod, \'twelk op hen betrekking heeft, met eene uitdrukkelijke belofte gepaard gaat : n Gij zult uwen vader, gij zult uwe moeder eeren, opdat gij gelukkig nioogt zijn op aarde! Wat is verhevener, dan deze bevelen der gewijde oirkonden, waarin de Heer, op velerlei wijzen, aan de kinderen , welke hunne verplichtingen jegens hunnen vader en jegens hunne moeder nakomen, zijnen zegen verzekerd? Maar kan er ook iets vrees- selijkers zijn, dan de vloek dien God uitspreekt, over die kinderen welke de eer die hunne ouders toe- komt krenken, en de verplichtingen van het 4^d<gebod niet nakomen? En hoe dikwijls, zoo als wij in de H. Schrift lezen, heeft God deze bedreigingen toegepast ? Het grootste geluk wierd het aandeel der goede kinde- ren, en integendeel de vreesselijkste strafoordeelen wierden geveld, tegen ontaarde zonen, tegen plicht- vergetene dochters. En hetgeen de H. Schrift ons verhaalt, ziet elk opmerkzame waarnemer, door eene dagelijksche ondervinding bevestigd. Wat volgt hier uit ? Niets anders dan: Wanneer God, zoo als Hij het hier door woord en daad bewijst, zulk eene groote waarde hecht aan de trouwe vervulling der plichten der kinderen jegens hunne ouders, jegens hunne vaders, hoe groot moet dan in zijn oog de vaderlijke waardigheid niet zijn; hoe verheven ver- toond zich dan, de vader-naam, door God zelts met



		( H )

		de grootste eer verrijkt! En hoe eerbiedwaardig ver- toond zich dan eindelijk het vaderschap , en de naam van nVader," wanneer wij met onze blikken, in het vaderhart doordringen? Hoe heeft de Heer het daar- gesteld ? geheel en al volgens zijn vaderhart! Zijn vaderhart is met eene oneindige liefde jegens zijne kinderen bezield, en in deze liefde ontstaat een oneindig verlangen , van hen gelukkig te maken, en eene onbegrensde berijdwilligheid, om daarvoor alles te doen . en een aanhoudend, en onvermoeijend streven om aan de kinderen het waar geluk te verzekeren. Dusdanig zijn de gevoelens waarmede de Heer het hart van eenen vader verrijkt heeft. Elk vader- hart is onwillekeurig met de zelfde gevoelens jegens de kinderen bezield, wanneer dit hart nog niet bedorven is. Of zoude het mogelijk zijn van eenen vader te kunnen vinden, wiens hart wanneer hem God tot de vaderlijke waardigheid verheft, en een kindje schenkt, niet onwillekeurig, den drang eener onbegrensde Heide jegens dit kind, in zich ge- voelt , en niet vurig verlangt, om dit kind gelukkig te maken , en om alles te doen hetgeen het welzijn van zijn kind bevordert? De geheele wereld zoude hem , als ewien onnatuurlijken vader brandmerken, die zulke ontaarde gevoelens vertoonde, die dan alleen mogelijk zouden kunnen zijn, wanneer hij gebukt ging onder het grootste en het afschuwe-



		( 15 )

		lijkste zedebederf. Ziedaar het vaderhart. Maar wie is hij , die het vaderhart zoo heeft ingericht, en met zulke gevoelens bezielde, wanneer de mensch vader wordt en is, en zich van zulke gevoelens en van zulke bezinningen bezield gevoeld? Het is het werk van den grooten Hemelvader, die aan zijn evenbeeld, en aan zijne plaatsvervangers, deze me- degift, uit zijn Goddelijk vaderhart, aan hun vadtr- hart geschonken heeft. Hoe eerbiedwaardig vertoond zich dan aan ons het vaderhart, met zulke Hemelsche hoedanigheden uitgerust! Gebeurde het soms, dat de vadernaam zich niet op eene achtenswaardige wijze vertoont, valt hem etne zekere verachting ten deel, dan heeft dit gewoonlijk zijnen oorsprong in de wijze, waarop door menigen vader, deze hooge waardigheid aan de schandelijkste buitensporigheden, aan de afschuwelijkste lieder- lijkheid ten offer wordt gebracht; zonder gevoel, zonder besef, voor hunne vaderlijke waardigheid en voor de groote verplichtingen die er aan verbonden zijn , onbekommerd voor de verplichtingen, zoo worden dezelven door hen op de snoodste wijze verwaarloosd, en zoo worden de schoone trekken van het beeld, van eenen goeden vader, door hen verduisterd , en zij vertoonen slechts het walgelijke beeld, van eenen ontaarden vader. Maar laten wij eon vader, aan het denkbeeld zijner vaderlijke waardigheid beantwoorden, stellen wij ons eenen



		(! 16 )

		vader voor, wiens levenswandel, het beel.1 van eenen werkelijk goeden vader daarstelt. Wie kan hem zijnen grootsten eerbied , zijne innigste hoogachting weigeren? Hoe groot is de achting welke de kin- deren , aan zulk eenen vadernaam wijden ? Wie boezemt meer eerbied , wie boezemt grootere achting en liefdo in dan Hij ! Hunne harten worden geroerd wanneer zij aan zulk eenen vader denken ; van hem verwijderd, verlangen zij vurig van wederom bij hem te zijn. Zijn bijzijn, zijn blik, een woord van hem doet hen jubelen van geluk. Zijn aandenken blijft onuit- wisbaar in hun hart, ook dan wanneer hij reeds lang in het graf rust. Zijn er dan heilzamere en troostvollere herinneringen , dan die van eenen waarlijk goeden vader ? O ja, eerbiedwaardig is de vadernaam. Derhalve wordt deze naam gebezigd om in alle maatschappelijke betrekkingen, en in de vt rschillende levensstaten , het goede, het voortred felijke, het beste te beduiden. Welk een eervolle getuigenis voor eenen huisheer, wanneer zijne on- derhorigen hem uit het innigste van hun hart vader noemen. Welk een lof, wanneer van het hoofd van een gesticht, van eene gemeente, gezegd word: Hij is voor de medeleden van het gesticht, voor de bewoners der gemeente, een vader. En kan een vorst, een koning, een keizer, een grooteren roem gedacht worden, dan wanneer zijne onderdanen hem



		( 17 )

		als vader des vaderlands erkennen ? Of begeven wij ons, in hoogere en in verhevener kringen? Terwijl de priester eene zijner grootste staatsplichten vervult, die de grootste liefde en de grootste zorgvuldigheid van zijn hart in werking stelt, en de geloovigen hem het grootste bewijs van een onbegrensd vertrouwen schenken , dan noemen zij hem : » Vader « Biechtvader. Wanneer een zielzor- ger op eene bijzondere wijze het heil der zielen behar- tigt, en niets verzuimt om hen steeds , in de Christe- lijke volmaaktheid te doen stijgen, dan is hij een geestelijke Vader. Herders en bisschoppen, welke hunne verhevene betrekking, met eene groote liefde behartigen, worden Vaders hunner gemeente genoemd. Zelfs voor Hem, die de grootste waardigheid bekleedt in de H. Kerk, voor haar opperhoofd, voor den plaats- vervanger van Jezus Christus, heeft men geen verhe- ner, geen juisteren naam gevonden, dan de naam van Vader. Paus beteekend vader; ons hart jubelt, wan- neer wij zeggen : onze Heilige Vader. Zoo heilig, zoo verheven is de vadernaam op aarde. Zal deze naam ook niet eervol in den Hemel zijn ? Heerlijk zullen eens in den Hemel de uitverkorenen schi teren, in den vollen glans van het geheimnisvolle kenmerk van het H. Doopsel en het H. Vormsel, en wanneer God hen met de priesterlijke waardigheid verrijkt heeft, de Eereteekenen der kinderen Gods. het vaderschap van Jezus Christus, des priesterschaps!



		( is ;

		Wie zal het kunnen betwijfelen, dat ook de vaderlijke waardigheid , aan zoo vele uitverkorenen , die hier op aarde de groote en zware verplichtingen die op hen rusten, met nauwgezetheid vervulden, op eene bijzon- dere wijze in den Hemel zullen ge�erd worden ? Zie, Christelijke vader, dat zijt gij! Gij zijt vader, deze naam zoo eerbiedwaardig in Gods oog, doordemen- schen met eer omgeven, hooggeacht op aarde en in den Hemel, dezen naam draagt gij, wanneer gij hem door uw gedrag heiligt, ook uwe eer, uw welzijn, voor tijd en eeuwigheid spruiten voort uit de trouwe ver- vulling der plichten. Wees moedig en onverschrokken, deins niet terug voor de moeijelijkheden en bezwaren, sterk U door eene grondige overtuiging uwer vader- lijke waardigheid, en van de verhevenheid van uw be- roep. Stel er eere in, U ten allen tijde waardig te too- nen van dit beroep te bekleeden, dat zij en blijve voor u een eerepunt! Het vaderlijk beroep, zijne verplichtingen.

		Eerbiedwaardig is de vadernaam. Namen die van God alstammen, zijn de uitdrukking van het wezen, van hen die ze dragen. De stof van ons onderzoek is: Het bestaan der vaderlijke waardigheid, zijn beroep, en de verplichtingen die er aan verbonden zijn.



		( 19 )

		De plichten van een vader zijn evenals zijne waar- digheid, een geschenk van Gods goedheid. God heeft hem, dooi^- hem kinderen te schenken, vader gemaakt. De kinderen zijn een gift van God. n Hij heeft ons geschapen, » zegt de psalmist, » en wij bestaan niet door ons zelven. » Wij zijn Gods eigendom. » Hij is onze God, zoo lezen wij verder, maar wij zijn zijn volk, en de schapen zijner weide. » Den Heer behoort de aarde en alles wat er op is. Uwe kinderen, o vader, zijn Gods kinderen; op eene meer verhevener en edeler wijze, dan dat zij de uwen zijn. Bemint gij hen, Hij bemint ze oneindig meer. Zijt gij voor hen bezorgd, Hij is voor hen nog meer bezorgd. Op alle mogelijke denkbare wijzen behooren zij Hem meer dan u; Hij heeft zj aan u toevertrouwd. En tot welk doel heeft hij dit gedaan? Vraag,\' waarom heeft Hij ze geschapen? Het antwoord is bekend: zij moeten opgroeien en eens goede en Godvreezende men- schen worden; opdat zij met den tijd hun eigen wei- zijn bewerken, en tot het heil van hunnen mede- mensch, met getrouwheid en nauwgezetheid ;wn hun- ne bestemming hierop aarde beantwoorden, en door hunnen levenswandel zich het bezit des Hemels en en de Eeuwige Zaligheid verzekeren. Welk een groote taak! Van hare vervulling is het tijdelijk welzijn van den mensch afhankelijk, en zijn welzijn voor den tijd en voor de Eeuwigheid is er innig aan verbonden. Tot dit doel heeft de Heer u



		( 20 )

		Je kinderen geschonken en aan u toevertrouwd , op- dat gij hen behulpzaam zoudt zijn in het volbren- gen hunner taak. Gij zijt verplicht er toa bij te dra- gen en hen behulpzaam te zijn, opdat zij degelijk goede menschen worden , dat zij dien levensstaat wel- ke God voor hen bestemd heeft, eens zullen aanvaar- den en heiligen, opdat hun levenswandel hier op aarde,-niet alleen hunne tijdelijke welvaart verzekere, maar hen ook eens den Hemel doe verkrijgen. Dit alles heeft de Heer in uwe hand neergelegd, en wel op eene dusdanige wijze, dat wanneer gij voor uwe kinderen niet dat₃^re3n zijt, hetwelk gij zijn moet, zij dan de bestemming welke God hen gegeven heeft, niet zullen bereiken. Zij zullen nooit goede menschen worden, wanneer gij niet het uwe er toe bijdraagt; zij zullen hun beroep op aarde niet kunnen aanvaar- den, aan hunne bestemming niet kunnen beantwoor- den, en de verplichtingen die er aan verbonden zijn, niet kunnen vervullen, wanneer gij hen niet behulp- zaam zijt; zij zullen niet in den Hemel komen, wan- neer gij niet met hen omgaat zooals God het u be- volen heeft. Men kan dus met regt zeggen : » De kinderen zijn in uwe hand gegeven. » Voorzeker is deze regel niet zonder uitzondering. Kinderen jegens welke de vader zijne plichten niet vervuld heeft, ja zelfs zij die hij met opzet verkeerd behandeld heeft, kunnen toch goede menschen wor- den en het doel hunner bestemming bereiken. God



		( 21 )

		helpt hen op eene bijzondere wijze door zijne genade en door zijne liefdevolle beschikkingen, en roeit dat- gene uit, \'t welk de ontaarde vader aan hen bedor- ven heeft, maar dat zijn zeer zeldzame uitzonderin- gen. Het blijft een vaste regel, dat kinderen, waar- voor de vader en met hem de moeder niet datgene gedaan hebben, waartoe zij verplicht waren, nooit werkelijk goede menschen worden , en hoegenaamd niet, of slechts met de grootste moeite het doel hun- ner bestemming zullen bereiken. De raadsbesluiten des Heeren zijn voor het zwak- ke menschenverstand zeer mooielijk te doorgronden. Stelt men de vraag : waarom de Heer hetgeen Hij voor dit of dat verwaarloosd kind doet, gewoonlijk niet doet voor menig ander kind, zoo kan men meestal op eene dusdanige vraag geen beslissend antwoord ge- ven, maar het is en blijft eene onweerlegbare daad- zaak, dat gewoonlijk, hetgeen de ouders aan de kin- deren voorhouden, of aan hen bedorven hebben, hun altijd bijblijft. Ontwaart men niet iets dergelijks bij eiken mensch afzonderlijk? Voorzeker moet God het meeste doen, opdat de mensch goed en braaf zij en blijve; dat hij zijn be- stemming kunne aanvaarden en vervullen, dat hij tijdelijk en eeuwig gelukkig worde, in al deze ver- houdingen heeft hij Gods genade het meest van doen, door zijne genade, door zijne liefdevolle wenken en ingevingen. Maar dan nog is de mensch verplicht van



		( 22 )

		aan de genade mede te werken, hij is verplicht wan- neer een goed werk moet ten uitvoer gebracht wor- den, wanneer hij zijne fouten moet uitroeien, wan- neer hij de bekoringen moet overwinnen , wanneer hij schatten van deugden moet verzamelen, van de door God aan hem verleende kracht, gaven en hoe- danigheden te benutten, en dan wanneer hij van goe- den wil is en alles zal gedaan hebben, waarvoor hij in staat was, dan is God gewoon van het zijne te doen, van hem bij te staan, met de hulp zijner ge- nade, en van hem te verleenen wat hem nog ont- breekt. Maar ook dit doet Hij dan slechts in zoo verre, als de mensch door het gebed , en door zijnen vromen levenswandel, er zieh waardig voor maakt. Help u zelven, zoo luidt het spreekwoord, en God zal u helpen; doe al het mogelijke, dan kunt gij hopen, dat God, wanneer gij Hem er voor vraagt, ook het zijne doen zal. Verzuimt echter de mensch dit, verwaarloost hij de gaven en de genaden welke God hem verleent, om zijne fouten en gebreken af te leggen, om die deugden te verwerven, welke hem eens tot de eeuwige zaligheid zullen geleiden, dan weigert God hem zijne hulp, alhoewel Hij er voor in staat is, de mensch verzinkt in den modderpoel zijner fouten, verwerft geen enkele deugd en gaat verloren. Zoo ligt het in de geheimnisvolle raadsbe- sluiten der oneindige wijsheid zijner heiligheid en zijner liefde. Het is Gods uitdrukkelijke wil, dat



		( 23 )

		de mensch alzoo te werk gaat, hij moet, zoo zeer mogelijk, de grondlegger zijn van zijn eigen geluk, opdat zijn geluk des te grooter zij. Maar eveneens ligt het in de raadsbesluiten Gods opgesloten, dat het heil der andere menschen, aan den heilzamen invloed van zijnen evenmensch innig verbonden is. God schiep de menschen zoo, dat zij niet als afzon- zonderlijke wezens, naast elkander staan, maar innig even als de ledematen van het li^chaam, verbonden zijn en een groot geheel vormen. Is het voor elk een in het bijzonder eene hoofdverplichting van zijn tijdelijk en zijn eeuwig welzijn te verzekeren, moet hij hieraan niet uitsluitend voor zich alleen werken, maar opdat dit op de meest volmaakste wijze geschied, moeten ook de anderen , er veel toe bijdragen er aan mede te werken, zoodat elk tot het verleenen van wederzijdsche hulp verplicht is. Wij beschouwen de genadige inzichten Gods, als zeer gemakkelijk te ver- vullen. Is het Gods uitdrukkelijke wil dat allen me- dewerken aan het heil van elk een in het bijzonder, zoo beoogd de Heer, daardoor zonder twijfel te ge- lijker tijd, dat een bond der heiligste liefde allen onderling innig vereenige, en eens in de eeuwigheid de uitverkorenen, de troostvolle verzekering mogen genieten , van medegewerkt te hebben aan het ge- luk van zoo vele anderen. Hoe het dan ook zijn moge, het is eene onbestrijdbare waarheid, dat het welzijn van elkeen onvoorwaardelijk verbonden is,



		( 24 )

		aan zekere heilzame invloeden van anderen , oo zeer dat hij het doel zijner bestemming, hoegenaamd niet of slechts op eene zeer gebrekkige wijze bereikt, wanneer de betrokken personen hierin nalatig zijn; of, verzuimen zij van dezen of dien, wanneer het noodzakelijk of slechts te wenschen is, behulpzaam te zijn, van hem des noods te onderrichten , te troos- ten en te bemoedigen, dan blijft hij in zijn jam- mervolle toestand en verwerft het eeuwig welzijn niet. En de Heer vult deze leemte niet aan. Nergens is dit in zulk eenen hoogen graad het geval dan bij de kinderen. Zij zijn onder alle mogelijke opzichten on- der den invloed van vader en moeder. Zijn deze er niet op bedacht om al het mogelijke te doen, om van hen goede menschen to vormen, om hen hunne bestemming te doen bereiken, dan zullen zij nooit brave en Godvreezende menschen worden, dan zullen zij nooit in den Hemel komen. Vraagt het aan die ongelukkige en rampzalige we- zens, welke nooit hunnen werkelijken levenstaat aan- vaard hebben, ot aan de verplichtingen van hun be- roep nitt beantwoorden, en mogelijk in de zonde en in de schande voortleven, en zich overal en in alles ongelukkig gevoelen, en slechts eene ellendige levens- wijs voeren ; vraagt hen naar den oorsprong van zulk een veischrikkelijk lot? Bijna altijd zullen zij u terug wijzen op eenen plichtvergeten vader, op eene moe- der, die de heiligheid van haar beroep, met de voe- ten trapte.



		( 25 ) Ja > ware het geoorloofd, aan gene zijde van het graf, diezelfde vraag te stellen, aan de rampzaligen die in de Hel, in alle Eeuwigheid gefolterd worden. Ach, hoe velen onder hen zouden, de hoofdschuld van hunnen ondergang, aan hunnen vader, aan hun- ne moeder verwijten! Ziet en overweegt, o vaders, ernstig de grootheid uwer verplichting! En daar het in de regeling der Goddelijke wijsheid en der liefde lag, van den mensch, als hulpbehoevend kind, het wezen en het bestaan te verleenen, opdat even als het ligchamelijke wezen, zoo ook het hooger geeste- lijk leven klein en gering moest beginnen, ter- wijl de jonge mensch voor de ontwikkeling van zijn ligchamelijk en van zijn geestelijk leven, ge- steund en geholpen moet worden, en eenen leids- man en opvoeder noodig heeft, om op eene heilzame wijze, de aan hem door God toegekende volmaakt* heid te kunnen verwerven. Als de jonge teedere boom, zoo heeft de mensch, steun en verzorging noodig. Daarom heeft hij den mensch voor den tijd zijner kindsheid en zijner jeugd, onder het gezag der ouders en voornamelijk van den vader gesteld. Daar de jeug- \' dige mensch zelf nog niet in staat is, van datgeen hetwelk voor het onderhoud en voor de versterking van het leven noodzakelijk is, zich te verschaffen, zoo moet de vader er voor zorg dragen. Daar de jeugdige mensch nog onwetend is en onervaren, en niets weet van zijn toekomstig beroep, van zijne ware



		( 26 )

		bestemming, zoo moet de vader met grootere ken- nissen uitgerust en door de ondervinding gesterkt, hem den weg aanwijzen, en waakzaam zijn. Daar de jonge mensch zwak van ligchaam en van geest is, en hem de noodige zelfstandigheid ontbreekt, en door eigen keus zijne bestemming slechts uiterst moeijelijk zal kunnen bereiken, zoo moet de vader door de ondervinding gerijpt, gesterkt door goede grondbeginselen, versterkt en uitgerust met deu Christelijken geest, hem op den waren weg voeren en een heilig geweld aanwenden om hem er op te houden. Zoo wordt het kind , den jongeling, de maagd overal, en in alle verhoudingen op den vader, (de moeder) gewezen; zij worden bijna altijd datgeen hetwelk de vader van hen maakt. Is er bij gevolg eene verhevener, eene grooter ver- plichting denkbaar dan die, welke den vader jegens zijne kinderen verbindt? Be Uitrusting.

		Omdat ook de Heer gewild heeft dat zijne kinde- ren gedurende hunne eerste levensjaren, in zulkeenen hoogen graad aan de zorgen der ouders werden toe- vertrouwd, daarom heeft Hij de noodige maatrege- len genomen, om de ouders hunne veelvuldige ver-



		( 27 )

		plichtingen, op alle mogelijke wijzen gemakkelijk.te maken. Derhalve heeft Hij in het hart van den vader en der moeder, die sterke prikkelingen der vader- en der moeder-liefde neergelegd, opdat zij door de- zelve om zoo te zeggen, onwillekeurig aangemoedigd worden, om al hunne zorgen te wijden aan het wei- zijn hunner kinderen, en datgene hetwelk het na- tuurlijk gevoel der moederlijke liefde eigen is, heeft de Heer door woord en daad, op liet hart gedrukt en tot eene heilige verplichting verheven. Hoe schrikkelijk zijn Zijne bedreigingen jegens plicht vergeten ouders! Hoe groot zijn de belooningen, welke Hij der brave ouders verzekerd. Deze bedreigin» gen, even als de belooningen, moeten de ouders aan- sporen, om hunne ouderlijke verplichtingen des te getrouwer te vervullen. Hiermede overeenstemmend , heeft God de harten der kinderen zoo ingericht, dat reeds eene natuurlijke neiging hen er toe leidt, om de ouders in hun streven, voor hunne opvoeding, overal in zekere mate, halverweg voor te komen. Van daar dit gevoel der liefde, der gehechtheid aan den vader,\' aan de moeder in elk kinderhart; dit ontvankelijk en dit geloovig, open hart, voor alles wat de ouders zeg» gen en doen;\'die neiging om hen alles na te doen; deze bereidwilligheid waarmede zij hunne bevelen uitvoe- ren, alle gevoelens, waarmede God het kinderhart be- zield heeft. En ook hier heeft God, de natuurlijke nei- ging door zijne gebod en door zijn hulp gesterkt. Met



		( 28 )

		welken nadruk, heeft Hij aan de kinderen bevolen, eerbiedig, liefdevol en gehoorzaam jegens de ouders te zijn! Hoe heeft Hij niet in alle tijden door loon, en door bestraffing aan goede en aan slechte kinderen, op de zichtbaarste wijze, en niet zelden op de verschrik- kelijkste wijze, aan deze Zijne geboden, met nadruk gevolg gegeven! Beoogde de Heer, bij dit alles vooral het welzijn dor kinderen, hetwelk zoo zeer afhankelijk wordt gesteld van de getrouwe vervulling hunner plichten jegens de ouders, zoo wilde Hij te gelijker tijd de ouders be- hulpzaam zijn, opdat zij des te zekerder hunne ver- plichtingen jegens hunne kinderen zouden kunnen ver- vullen. Ziedaar , o vader, hoeveel God uwen Heer, er aan gelegen is, dat gij uwe plichten jegens uwe kinde- ren volgens Zijnen wil vervullet! Moet dit u dan niet des te belangrijker schijnen, hoe meer God gedaan heeft om u derzelver vervulling te verzekeren.

		Verhevenheid van het vaderlijk beroep.

		STRAF EN LOON. Moeten nog meerdere bewijzen aangevoerd worden om de vaders aan te sporen, hun beroep hoog te achten en te heiligen, zoo behoeft men zich slechts



		( 29 )

		te overtuigen van de verhevenheid van" dit beroep. Of, welk voorwerp van grootere waarde kan God den armen mensch toevertrouwen, dan een mensch ? Een mensch! Hebt gij er ooit ernstig over nage- dacht wat een mensch is?; De mensch is het meesterstuk der hand des Hee- ren! Alles heeft God door eene eenvoudige daad van Zijnen wil doen bestaan! Hij sprak : » het worde », en het was daar. Maar toen hij besloten had den mensch te scheppen, traden de aanbiddelijke personen der Heilige Drievuldigheid te rade : » Laat ons den mensch maken! En zoo schiep God den mensch na Zijn evenbeeld en Zijne gelijkenis. » Zie, o vader, dit heerlijk werk Zijner handen, heeft Hij u zoo dikwijls toevertrouwd, als Hij u kinderen geschonken heeft. En hoe dierbaar zijn Hem uwe kinderen, zij zijn ja ook Zijne kinderen, en dit veel meer en in een hoogeren zin, dan de uwe. Hij bemint ze meer dan Gij. » Hij heeft hen met eene eeuwige liefde bemind.» Hij heeft Zijn zoon voor hen ten beste gegeven. En hoe zeer bemindt hen Zijn Goddelijke zoon, die groote kindervriend! Hij heeft Zijn leven voor hen gegeven. En de H. Geest! Hij heeft in het Heilig Doopsel bezit van hen genomen, om in hen als in Zijne tempelen te wonen en te werken. Ziet, deze zoo zeer beminde kinderen, heeft de drie�\'enige God, aanu, o vader, toevertrouwd, het dierbaarste hot»



		( 30 )

		welk hij bezat. Gij moet Hem helpen, om deze uwe en Zijne kinderen tot het Eeuwig heil te leiden; Hij heeft u in dit heilig en eerbiedwaardig werk tot Zijnen medewerker aangesteld. O eerbiedwaardig ambt, Gods medewerker te zijn, in het heil Zijner kinderen! En waarom dit? Om het heil uwer kinderen. Gold het hier slechts het tijdelijk welzijn der kinderen, hoe belangrijk is het dan alreeds! Hoeveel ligt er aan gelegen, dat de mensch hier op aarde alreeds een waar levensgeluk vinde. O voorzeker, wanneer in de opvoeding slechts het tijdelijke in aanmerking geno- men moest worden, ook dan zou elk weldenkend va- der , er al zijne zorgen aan wijden. Maar hier treedt het eeuwig heil op den voorgrond , of het eeuwig on- geluk. De vader heelt de bevoegdheid om door eene goede opvoeding de kinderen te vrij waren tegen den vreesselijken ramp, van in alle eeuwigheid ongelukkig te zijn, en aan hen het hoogste, een oneindig geluk te verzekeren. Kan er eene verhevener verplichting ge- vonden worden? Daarom heeft de Heer Jezus niet ge- aarzeld, van het grootste lijden en de hevigste fol- teringen te ondergaan, ja zelfs van den vreesselijksten dood te sterven, om de menschen van den eeuwigen ondergang te redden, en om aan hen het eeuwig heil te verzekeren. Ook voor de ziel van elk kind is deze oneindig kostbare prijs, deze voldoening van oneindige waarde daargebracht geworden. O waarlijk



		( 31 )

		verhevene, �n allerbelangrijkste verplichting des va- ders jegens zijne kinderen. "Wat overigens ook een vader in het tijdelijke voor zijne kinderen te doen heeft, niets kan in de verste verte vergeleken worden, met deze hoofdverplichting jegens zijne kinderen. Deze is de belangrijkste taak zijns levens. Van deze stipte en jnauwgezette vervulling, is zijn tijdelijk en eeuwig welzijn hoofdzakelijk afhankelijk. Welke eene onuitputbare bron der schoonste voldoe- ningen, wordt bijna altijd aan de goede ouders ver- zekerd door hunne goed opgevoede zonen en doch- ters! Zijn de goede kinderen niet hunne vreugde, hunne hoop, hunne eer, hun rijkdom, hun groot- ste geluk! Maar integendeel! Welk ongeluk op aarde kan vergeleken worden, met het ongeluk, den jammer en de ellende, van lichtzinnige ouders, die door hun- ne eigene schuld, hunne kinderen ongelukkig ge- maakt hebben ? Dat is eene bestemming van Gods strenge gereg- tigheid, het voorspel van datgeen \'t welk de ouders in de eeuwigheid staat te verwachten. Hoe zwaar zal de verantwoording van een vader zijn, die in Gods oordeel zal moeten bekennen, dat hij de groot- ste en de verhevenste taak welke God hem op aarde kon toevertrouwen, verwaarloosd heeft, en door zijn verzuim, door zijne gewetenloosheid waarmede hij de heiligste verplichting van zijn leven in strijd gehan-



		( 32 )

		deld heeft, door woord en voorbeeld de schuld ge- weest is, dat die welke hij tot goede menschen vor- men moest, slecht geworden zijn, dat die welke hij tot het eeuwig heil leiden moest, verloren zijn ge- gaan! En wanneer hij deze zonden niet door eene ware boetvaardigheid zal uitgewischt hebben, .welk een oordeel! Welk eene verschrikkelijke verdoemenis! Is dit niet alleen eene Hel, wanneer zulk «en vader, hetgeen al te zeer te vreezen is, daar in het » eord der kwellingen » van zijne kinderen omringd is, om door hunnen mond die schrikkelijke ver wijtingen, vervloekingen en verwenschingen te vernemen? O vader, overweeg dit ernstig, opdat uw streven zij, van een goeden vader te zijn voor uwe kin- deren. Wie zal het vermogen van slechts eenen zwak- ken schets te kunnen geven, van de belooning van eenen braven en goeden vader in den Hemel? Altijd komen ons onwillekeurig voor den geest, de uitdrukkingen waarmede de Heer, eens op zijn reg- terstoel gezeten, zijnen getrouwen dienaar ontvangen zal: n Gelukkig gij, goede en getrouwe dienaar», welke Hij met eene bijzondere liefde en toegenegen- heid tot de vaders, tot de moeders richten zal, welke hunne kinderen goed opgevoed* welke bij gevolg aan hen, die hij oneindig bemint, datgeen verstrekt hebben, hetgeen het vurigste verlangen van Zijn hei- lig hart bevredigd heeft, dat toch die zielen waar- voor hij zijn kostbaar bloed vergoten en zijn leven