Vak 1571^
ii r. i �lKOHOLLSME

GEBRUIK EN^VIISBRUIK

MET EEN VOOKSTEL

TER BETEUGELING \\AN DRONKENSCHAP,

Doctor E. H. A. Flitsen.

�Le meilleur moyen de s\'enrichir
consiste il mod�rcr ses d�penses."
(GlTBLEK, La cofdbilioii.)

ten.voorderle tier M. iiisiikuis Yereenfniiig
■oor behoeftige kraamvrouwen te Helmond.

HET ALKOHOLISME ^

TER BETEUGELING VAX DRONKENSCHAP,

Doctor E. H. A. Fritsen.

�Le meilleur moven de s\'enrieliir
cousiste a. inod�rer ses d�uenses."
(Gubler, La coiiU/ioH.)

Ten voordeele der si. kejsabktii\'s Vei-eenlglng voor

behoeftige kraamvrouwen te Helmond. i

Mevrouw de Presidente

jp�HOEFTIGE J&RAAfflVROUWEN.

Helmond, �ept. 1878.

liet Alkoholisme of de queestie van den Sterken
Drank is tegenwoordig aan de orde van den dag in de
pers, in meer dan eene vereeniging, en zal binnen hort
te Parijs op een speciaal Congres behandeld worden.

liet is, dunkt �ns, om die reden nuttig en goed, het
publiek een duidelijk begrip te geven van den invloed,
dien de Sterke Drank op het gezond lichaam en op
\'s menschen constitutie uitoefent, overtuigd als wij zijn,
dat vele christen Nederlanders, na kennisneming, de
handen if een zullen slaan, om de vergiftiging door
Alkohol en de schandelijke Dronkenschap te bestrijden
en te beteugelen.

Moge dit geschriftje zijn streven : de verbetering der
Volksgezondheid, de wering van zedelijk en stoffelijk
verval en bederf, zoowel als de stijving der gemeente-
kassen en vooral die der jonge Sⁱ. Elisabe�h\'s Veree-
niging voor behoeftige kraamvrouwen te Helmond,
met geluk en zegen bereiken l

HET GEBRUIK EN MISBRUIK

Inleiding; de Alkohol; samenstelling
en eigenschappen.

�Le meilleur moyen de s\'enrichir
consiste k mod�rer ses d�penses."
(G�bleb, La cohtbition.)

Elk volk heeft zijn gelief koosden en geestrijken
drank.

De Brandy, de Rhum, de Wisky, de Arrach, de
Koumiss en de Jenever zijn alle bekende volks-
likeuren.

Voor den Nederlander is de Alkokol of het Ge-
destilleerd een ware nektar, welke lief en leed
besproeit. Maar er ligt een hemelsbreed verschil,
eene kloof, om zoo te zeggen, als tusschen \'t goed
en \'t kwaad, naar mate het gebruik of het misbruik,
dat van den Sterken Drank wordt gemaakt.

Wij gaan, ons plaatsende binnen het gebied en
niet over de grenzen der positieve wetenschap, den
invloed van den Alkohol op liet gezond lichaam be-
schrijven, als bij genoten wordt in kleine hoeveel-
heid en zijne nadeelige werking doen kennen, als
bij in ruime mate wordt verslonden of langdurig
wordt misbruikt.

De Alkohol (C₄H₀O₂ of C₃H_cO) is een samenge-
steld lichaam, in vloeibaarheid nagenoeg aamether
gelijk, en bestaat uit water, uit kleurstof, een of
meerder rcthers en een vluchtige olie; terwijl zijn
aroma of bouquet afhankelijk is van zijne groncl-
stof.

De Alkohol heeft eene opmerkenswaardige aan-
trekking tot water. Hij lost gemakkelijk fcen groot
getal organische stoffen op; echter stolt hij de
gelatine en de verschillende albuminesoorten ; van
daar met zijne zucht naar water, de eigenschap
van gisting en vooral rotting tegen te gaan en de
weefsels te verharden en wit te maken.

Werking op het gezonde lichaam.
Vergiftiging.

Alk�hol, over de gladde huid gewassclien,
wekt door de snelheid van zijn verdamping, het
gevoel van f\'rischheid en koude op.

In eene wonde of op een slijmvlies ontstaat on-
middellijk, naar gelang der sterkte, �f\'bleekheid
door sarnensnoering der haarvaten en der weefsels,
�f doffe witheid en hardheid met stolling des bloeds
en der albuminevochten. Tezelfder tijd treedt in
min of meerder graad warmte op, vergezeld van
branding en pijn.

Na die eigenaardige, dadelijke en objective ver-
schijnselen volgen spoedig de reactiewerkingen
van het aangeraakte en beleedigde lichaamsdeel :
de bloedvaten, eerst saamgetrokken, verwijden
zich en de warmte en de roodheid worden grooter,
ontsteking volgt.

Als de Alkohol in de aders is gespoten, wordt
het coagulum van het bloed de oorzaak van dood,
door versperring der groote slagaderen of door
verstopping in de slagader der longen.

Op het slijmvlies der maag, gewoon aan prikkels

en aan bijtmiddelen, is de werking van Alkohol
vrij getemperd, echter niet bij keel- of maagont-
steking of als de spiritus sterk geconcentreerd is
of in groote massa in eens opgenomen wordt, in
welk geval hij op de maag het gevoel van branding
opwekt.

In matige hoeveelheid genoten, deelt hij eene
zachte en aangename warmte mede, vult de binnen-
wanden der maag met bloed, bevordert de speek-
selafscheiding, het uitzweeten van maagsap en ten
laatste den loop der gal en des pancreasvochts.
De werkzaamheid der maagspieren wordt eveneens
aangewakkerd en de spijsvertering verbeterd.

In tegendeel in massa gebruikt, wekt de Alkohol
het zuur op, tergt het slijmmaagvlies, stolt de
mucus, maakt de pepsine of de chymosine machte-
loos en houdt de spijsvertering tegen. Het brandend
gevoel, dat zuivere Alkohol teweegbrengt, kan in
maagpijn en maagontsteking overgaan.

De inwerking op het voedingskanaal kaatst on-
middellijk terug langs sympathischen weg op het
centraal zenuwstelsel. De pols wordt opgewekt,
de huidwarmte vermeerdert, de algemeene krachts-
ontwikkeling is toegenomen.

In het binnenste der maag, waar hij eenigen tijd
verwijlt, verandert de Alkohol voor een gedeelte
in azijnzuur of wel in melkzuur. De opname in
het bloed geschiedt door de aderen der maag en
der darmen met te meer spoed, naar mate de plaat-

selijke inwerking gering en zacht, en de voorraad
stoffen ter vertering in de maag aanwezig, klein
is. ^l)

Hij, die een borrel drinkt, krijgt een welbekend
en aangenaam gevoel van warmte. Het zonderling-
ste van dit warmtegevoel is, dat het in verhouding
staat tot de omgevende temperatuur; als deze lager
is, wordt het warmtegevoel grooter en omgekeerd.

Op 0° temperatuur, het vriespunt, gebracht en
zelfs lager tot 70° onder 0°, brengt het gebruik van
zulken killen Alkohol geen koud gevoel teweeg.
Het is om die reden niet te verwonderen, dat in de
noordelijk gelegen landen het volk jenever drinkt
om zich te verwarmen, en om na opname in het
bloed, beter tegen de koude te kunnen strijden.
(Gvbler.)

Wijlen Claude Bernard, de groote fransche na-
tuurkundige, heeft onomstootelijk bewezen door
proeven op dieren, dat de aanwezigheid van Alko-
hol in de maag de klieren van dit orgaan en die
der lever opwekt. Het is daarom niet onverstandig
een likeurtje v��r den maaltijd te gebruiken, bij-
aldien een zoogenaamd �sneeuwballetje" de spijs-
vertering bevordert; groote hoeveelheid tergt het
maagvlies en bederft de pepsine.

Op de hersenen heeft de Alkohol een eigenaar-
digen invloed.

1) Zie: Commentaires Tli�rapeutiques du codex medicamentarius, par
A. Gubj.er, Profcsseur. Paris, J. B. Bailli�re & Fils, 2me �dition. 1874.

Bij eene eerste inwerking ontstaat vroolijkheid
en welzijn ; men praat gemakkelijker, de vlugheid
des geestes is, om zoo te zeggen, verdubbeld. Men
wordt moedig, kloek en lief. Degemoedsindrukken
komen zonder moeite en alles doet zich schoon en
rooskleurig voor. Ziedaar de gepaste, de geoor-
loofde verheuging.

Bij heviger inwerking beginnen de verschijnse-
len te veranderen. In de plaats der opwekking
volgt de stoornis; het aangezicht wordt heet, eene
soort van koorts bevangt den drinker, die begint
minder baas te zijn van zijn wil, en van zijne ge-
dachten. Hij wordt kwaad, zoekt twist of stort
tranen en laat de geheimen van zijn hart vloeien
en bevestigt het oud spreekwoord : in vino veritas.
De kracht en energie, die van te voren bestonden,
verdwijnen en de onhandigste bewegingen der
ledematen bewijzen al spoedig dat dronkenschap
aanwezig is. In dien toestand kan het gezicht be-
neveld, het gehoor verstoord worden en gewoonlijk
volgt een onweerstaanbare slaap, die veelal gevolgd
wordt door brakingen en verlies van eetlust.

Bij vergiftiging door Alkohol is de collapsus vol-
ledig, zijn de krachten geheel verdwenen, de on-
gevoeligheid algemeen, zelfs de oogappel wordt
niet meer geprikkeld, en de lijder valt in eens, of
na krampaanvallen, in coma, die, zoo niet doode-
lijk zijnde, minstens lang aanhoudt en traag ver-
dwijnt.

Na dronkenschap is de mond ruw en kleefachtig,
de eetlust schier verdwenen en veelal bestaat wal-
ging van spijzen. Als gevolgen komen dikwijls
maagontsteking, galvloed en geelzucht.

Indien de dood op dronkenschap volgt, waartoe
in de eerste plaats de uitwendige koude, door in-
wendige congesti�n te verwekken, veel bijdraagt,
vindt men verdorvenheid des bloeds, dat zwart,
onsamenhangend en als met vetplekken beladen is.

Dit bloed zet het hart, de longen enz. uit en geeft
aan die organen een eigenaardig aanzien. In de
zenuwvaten is de myeline gekorreld en alle li-
chaamsdeelen, zoowel als het bloed zelf, geven den
geur af van Alkohol, die in natura aanwezig is.

De opname van Alkohol door de ademhalings-
wegen brengt vergiftiging te weeg even erg als en
gelijkvormig aan die, welke door setherdampen
worden waargenomen.

Alle geestrijke dranken hebben niet dezelfde
uitwerkselen of zooals men licht kan gelooven,
kracht in evenredigheid van hun spiritus-gehalte.
Neen, de eigenaardige samenstelling van elke likeur
treedt steeds op den voorgrond en toont hare eigen
verschijnselen, men denke slechts aan de verschei-
denheid der wijnsoorten.

Verslaafdheid aan sterken drank wordt gevolgd
door gebrek aan eetlust, maagpijnen en slijinbra-
kingen, vooral \'smorgens bij het opstaan. Ver-
schillende soorten van leveraandoenhigen, die met

ontaarding eindigen, verouderde longen- en nieren-
ziekten en een algemeen bederf der lichaamssappen
(cachexie) blijven nooit achterwege. Het zenuw-
stelsel wordt bedorven door stoornissen des geestes,
vallende ziekte, algemeene verlamming, krank-
zinnigheid, mania en delirium treinens. En hoe
menigvuldig zijn niet de ongelukken, door den
drank veroorzaakt, de twist en tweedracht in de
huisgezinnen gebracht, en de stoffelijke en zedelijke
welvaart vernietigd ?

De stoornissen, welke de jenever drinker aan zijn
constitutie berokkent, gaan op de kinderen over, die in
het algemeen zwak en kwijnend geboren worden en allen
aanleg voor tering of tuberkelziekten hebben. ^l)

1) Le9ons de Th�rapeutique, par Ie Professeur A. Gublee. Paris 1877.

Een voorstel ter beteugeling van
dronkenschap.

Menschlievendheid. - Besparing.

Ziedaar, geachte lezer, in korte trekken en in
weinige regelen uit de beste bronnen der heden-
daagsche vergiftkundigeri, den invloed geschetst,
dien de Alkohol op het menschelijk lichaam uit-
oefent. Kan er na eenig nadenken nog ��n verstan-
dig man wezen, wien het niet ernst is en ter harte
gaat, dat men zoo spoedig mogelijk maatregelen
neme ter voorkoming van misbruik van sterken
drank en van lichamelijk en zedelijk verval en
bederf ?

Een ieder onzer kent het groot aantal tapperijen,
enz. welke zoovele gelegenheden aanbieden tot
dronkenschap, en wij durven onder andere als een
waar feit vermelden, dat in een ons goed bekend
stadje, binnen drie weken tijds een half okshoofd
jenever aan de toonbank in een kroegje verkocht
en verschonken is, grootendeels aan vrouwelijke
personen, die van arm- en liefdadigheidsbesturen
een sober penninkske ter bedeeling ontvingen.

Moet de maat nog erger overloopen, moet er
nog langer gedraald worden, alvorens eene wet

uit te vaardigen tegen het misbruik en de vergif-
tiging door Alkohol ?

In gemoede, de Nederlandsche Regeering heeft
een waardig pluimpje behaald, door het vaststellen
en uitvaardigen eener Landswet, houdende voor-
ziening tegen besmettelijke ziekten en tegen vroeg-
tijdigen fabrieksarbeid der jonge kinderen ; maar
de grootste factor der slepende kwalen, het bederf
der krachtigste menschelijke gestellen, blijft als
ziekteoorzaak heersenen en voortwoeden, namelijk
de vergiftiging door sterken drank.

Moge de Regeering of de Vertegenwoordiging
met vluggen spoed het initiatief nemen tot verbe-
tering en genezing dezer groote plaag en wonde
der volksgezondheid.

Naar onze bescheiden meening moet de toekom-
stige wet ter wering en bestrijding van dronken-
schap, uit haren aard en haar streven of doel, op
twee hoofddenkbcelden of beginselen rusten en
steunen : Mensc/dievenfUieid en Economie. Geen wet
van dwang of van kastijding, maar van voorzorg,
bescherming en besparing op zedelijk en stoffelijk
gebied.

Ziehier eenige idee�n en stellingen :

De verkoop van sterken drank in koffiehuizen,
herbergen, kroegen en tapperijen, enz. is verboden
onder strafbepaling. Van dit verbod zijn uitge-
zonderd de wettig erkende soci�teiten en de buffet-
ton der spoorweg-stations, passagiers-stoombooten

en vaartuigen. Deze categori�n betalen patent.

In elke gemeente des Rijks wordt door de zorg
van het dagelijksch bestuur, op elke vijfhonderd
inwoners, het recht van een jenever-debiet te opc-
nen en sterken drank te verk�open, publiek ver-
pacht aan den meestbiedende, voor b. v. zes achter-
eenvolgende jaren. De jenever-debieten staan
onder bijzonder toezicht der politie.

De opbrengsten dezer verpachtingen komen ten
bate der gemeente-kas en zijn in de eerste plaats
bestemd om te voorzien in de kosten van opvoeding
en onderwijs.

Elke pachter van een jenever-debiet is verplicht
patent te betalen. _%

Het dagelijksch bestuur zorgt, dat de jenever-
debieten zooveel mogelijk over de verschillende
wijken der gemeente of plaats verdeeld worden.

Een van ouds bekend spreekwoord zegt : �de
gelegenheid maakt den dief." Evenzoo bieden de
tallooze kroegen en drankwinkels gemakkelijke
gelegenheden aan tot dronkenschap. Door de be-
perking der jenever-debieten, ��n op de vijfhonderd
ingezetenen, wordt aan de volksbelioefte genoeg-
zaam te gemoet gekomen, is beter politic-toezicht
mogelijk en vindt elk gemeentebestuur eene
nieuwe, welkome en rijke bron van inkomsten.

Hoe krachtig zouden de Zedelijkheid en de Spaar-
zaamheid op die manier bevorderd en de Gezondheid
dei volks in hooge mate verduurzaamd worden !

Wij behooren, gelijk uit dit geschriftje blijkt, on-
der de talrijke schare der �niet-afschaffers"; omdat
het gebruik van Alkohol in vele gevallen nuttig
en onmisbaar is, en het streven naar algemeene
afschaffing in strijd geacht moet worden met de
proefondervindelijke wetenschap, het volksgebruik en
\'/ gezond verstand :

Gemeentebesturen van Nederland! het geldt hier
een gewichtig volksbelang, het zedelijk en stoffelijk
welzijn uwer inwoners.

Wendt U eenparig en vol vertrouwen tot de Begee-
ring. Vraagt en verzoekt dat Zij eene Rijkswet aan-
biede, die de schandelijke dronkenschap bestrijdt en
beteugelt en welke aan de Gemeentekassen nieuwe
inkomsten bezorgt, om de meerdere uitgaven, noodig
voor de uilvoering der tegenwoordige Wet op het
lager onderwijs (1878), met vrucht te lenigen of te
dekken.

Van denzelfden schrijver zijn verschenen :

of de Wonden der Volksgezondheid en woorden
van lichteen opwekking aan de Leden der alge-
nieene en hijzondere Armbesturen, Liefdadigheids-
en Vincentius-Vereenigingen in Nederland.

voor de Nederlandsche Jeugd. (1868.)
Prijs 50 cents.



		Vak 157 HET ALKOHOLISME ^ OF GEBRUIK EN MISBRUIK VAN STERKEN DRANK, MET EEN VOORSTEL TER BETEUGELING VAX DRONKENSCHAP, DOOR Doctor E. H. A. Fritsen. �Le meilleur moven de s\'enrieliir cousiste a. inod�rer ses d�uenses." (Gubler, La coiiU/ioH.)

		Ten voordeele der si. kejsabktii\'s Vei-eenlglng voor behoeftige kraamvrouwen te Helmond. i

		HELMOND, BOTS & JANSEN. 1878.



		f�uLD

		AAN Mevrouw de Presidente DE1�, JEUGDIGE VOOll jp�HOEFTIGE J&RAAfflVROUWEN. Helmond, �ept. 1878.



		VOORBERICHT.

		liet Alkoholisme of de queestie van den Sterken Drank is tegenwoordig aan de orde van den dag in de pers, in meer dan eene vereeniging, en zal binnen hort te Parijs op een speciaal Congres behandeld worden. liet is, dunkt �ns, om die reden nuttig en goed, het publiek een duidelijk begrip te geven van den invloed, dien de Sterke Drank op het gezond lichaam en op \'s menschen constitutie uitoefent, overtuigd als wij zijn, dat vele christen Nederlanders, na kennisneming, de handen if een zullen slaan, om de vergiftiging door Alkohol en de schandelijke Dronkenschap te bestrijden en te beteugelen. Moge dit geschriftje zijn streven : de verbetering der Volksgezondheid, de wering van zedelijk en stoffelijk verval en bederf, zoowel als de stijving der gemeente- kassen en vooral die der jonge Sⁱ. Elisabe�h\'s Veree- niging voor behoeftige kraamvrouwen te Helmond, met geluk en zegen bereiken l Zulks wenscht DE SCHRIJVER.



		HET ALKOHOLISME OF HET GEBRUIK EN MISBRUIK VAN �«iHt� i. Inleiding; de Alkohol; samenstelling en eigenschappen. �Le meilleur moyen de s\'enrichir consiste k mod�rer ses d�penses." (G�bleb, La cohtbition.)* Elk volk heeft zijn gelief koosden en geestrijken drank. De Brandy, de Rhum, de Wisky, de Arrach, de Koumiss en de Jenever zijn alle bekende volks- likeuren. Voor den Nederlander is de Alkokol of het Ge- destilleerd een ware nektar, welke lief en leed besproeit. Maar er ligt een hemelsbreed verschil, eene kloof, om zoo te zeggen, als tusschen \'t goed en \'t kwaad, naar mate het gebruik of het misbruik, dat van den Sterken Drank wordt gemaakt.



		6 Wij gaan, ons plaatsende binnen het gebied en niet over de grenzen der positieve wetenschap, den invloed van den Alkohol op liet gezond lichaam be- schrijven, als bij genoten wordt in kleine hoeveel- heid en zijne nadeelige werking doen kennen, als bij in ruime mate wordt verslonden of langdurig wordt misbruikt. De Alkohol (C₄H₀O₂ of C₃H_cO) is een samenge- steld lichaam, in vloeibaarheid nagenoeg aamether gelijk, en bestaat uit water, uit kleurstof, een of meerder rcthers en een vluchtige olie; terwijl zijn aroma of bouquet afhankelijk is van zijne groncl- stof. De Alkohol heeft eene opmerkenswaardige aan- trekking tot water. Hij lost gemakkelijk fcen groot getal organische stoffen op; echter stolt hij de gelatine en de verschillende albuminesoorten ; van daar met zijne zucht naar water, de eigenschap van gisting en vooral rotting tegen te gaan en de weefsels te verharden en wit te maken.



		7

		II. Werking op het gezonde lichaam. Vergiftiging. Matigheid. Alk�hol, over de gladde huid gewassclien, wekt door de snelheid van zijn verdamping, het gevoel van f\'rischheid en koude op. In eene wonde of op een slijmvlies ontstaat on- middellijk, naar gelang der sterkte, �f\'bleekheid door sarnensnoering der haarvaten en der weefsels, �f doffe witheid en hardheid met stolling des bloeds en der albuminevochten. Tezelfder tijd treedt in min of meerder graad warmte op, vergezeld van branding en pijn. Na die eigenaardige, dadelijke en objective ver- schijnselen volgen spoedig de reactiewerkingen van het aangeraakte en beleedigde lichaamsdeel : de bloedvaten, eerst saamgetrokken, verwijden zich en de warmte en de roodheid worden grooter, ontsteking volgt. Als de Alkohol in de aders is gespoten, wordt het coagulum van het bloed de oorzaak van dood, door versperring der groote slagaderen of door verstopping in de slagader der longen. Op het slijmvlies der maag, gewoon aan prikkels



		10 Bij eene eerste inwerking ontstaat vroolijkheid en welzijn ; men praat gemakkelijker, de vlugheid des geestes is, om zoo te zeggen, verdubbeld. Men wordt moedig, kloek en lief. Degemoedsindrukken komen zonder moeite en alles doet zich schoon en rooskleurig voor. Ziedaar de gepaste, de geoor- loofde verheuging. Bij heviger inwerking beginnen de verschijnse- len te veranderen. In de plaats der opwekking volgt de stoornis; het aangezicht wordt heet, eene soort van koorts bevangt den drinker, die begint minder baas te zijn van zijn wil, en van zijne ge- dachten. Hij wordt kwaad, zoekt twist of stort tranen en laat de geheimen van zijn hart vloeien en bevestigt het oud spreekwoord : in vino veritas. De kracht en energie, die van te voren bestonden, verdwijnen en de onhandigste bewegingen der ledematen bewijzen al spoedig dat dronkenschap aanwezig is. In dien toestand kan het gezicht be- neveld, het gehoor verstoord worden en gewoonlijk volgt een onweerstaanbare slaap, die veelal gevolgd wordt door brakingen en verlies van eetlust. Bij vergiftiging door Alkohol is de collapsus vol- ledig, zijn de krachten geheel verdwenen, de on- gevoeligheid algemeen, zelfs de oogappel wordt niet meer geprikkeld, en de lijder valt in eens, of na krampaanvallen, in coma, die, zoo niet doode- lijk zijnde, minstens lang aanhoudt en traag ver- dwijnt.



		18

		III. Een voorstel ter beteugeling van dronkenschap. Menschlievendheid. - Besparing. Ziedaar, geachte lezer, in korte trekken en in weinige regelen uit de beste bronnen der heden- daagsche vergiftkundigeri, den invloed geschetst, dien de Alkohol op het menschelijk lichaam uit- oefent. Kan er na eenig nadenken nog ��n verstan- dig man wezen, wien het niet ernst is en ter harte gaat, dat men zoo spoedig mogelijk maatregelen neme ter voorkoming van misbruik van sterken drank en van lichamelijk en zedelijk verval en bederf ? Een ieder onzer kent het groot aantal tapperijen, enz. welke zoovele gelegenheden aanbieden tot dronkenschap, en wij durven onder andere als een waar feit vermelden, dat in een ons goed bekend stadje, binnen drie weken tijds een half okshoofd jenever aan de toonbank in een kroegje verkocht en verschonken is, grootendeels aan vrouwelijke personen, die van arm- en liefdadigheidsbesturen een sober penninkske ter bedeeling ontvingen. Moet de maat nog erger overloopen, moet er nog langer gedraald worden, alvorens eene wet



		1.-)

		en vaartuigen. Deze categori�n betalen patent. In elke gemeente des Rijks wordt door de zorg van het dagelijksch bestuur, op elke vijfhonderd inwoners, het recht van een jenever-debiet te opc- nen en sterken drank te verk�open, publiek ver- pacht aan den meestbiedende, voor b. v. zes achter- eenvolgende jaren. De jenever-debieten staan onder bijzonder toezicht der politie. De opbrengsten dezer verpachtingen komen ten bate der gemeente-kas en zijn in de eerste plaats bestemd om te voorzien in de kosten van opvoeding en onderwijs. Elke pachter van een jenever-debiet is verplicht patent te betalen. _% Het dagelijksch bestuur zorgt, dat de jenever- debieten zooveel mogelijk over de verschillende wijken der gemeente of plaats verdeeld worden. Een van ouds bekend spreekwoord zegt : �de gelegenheid maakt den dief." Evenzoo bieden de tallooze kroegen en drankwinkels gemakkelijke gelegenheden aan tot dronkenschap. Door de be- perking der jenever-debieten, ��n op de vijfhonderd ingezetenen, wordt aan de volksbelioefte genoeg- zaam te gemoet gekomen, is beter politic-toezicht mogelijk en vindt elk gemeentebestuur eene nieuwe, welkome en rijke bron van inkomsten. Hoe krachtig zouden de Zedelijkheid en de Spaar- zaamheid op die manier bevorderd en de Gezondheid dei volks in hooge mate verduurzaamd worden !



		16

		Wij behooren, gelijk uit dit geschriftje blijkt, on- der de talrijke schare der �niet-afschaffers"; omdat het gebruik van Alkohol in vele gevallen nuttig en onmisbaar is, en het streven naar algemeene afschaffing in strijd geacht moet worden met de proefondervindelijke wetenschap, het volksgebruik en \'/ gezond verstand : SIT MODUS IN REBUS.

		BESLUIT. Gemeentebesturen van Nederland! het geldt hier een gewichtig volksbelang, het zedelijk en stoffelijk welzijn uwer inwoners. Wendt U eenparig en vol vertrouwen tot de Begee- ring. Vraagt en verzoekt dat Zij eene Rijkswet aan- biede, die de schandelijke dronkenschap bestrijdt en beteugelt en welke aan de Gemeentekassen nieuwe inkomsten bezorgt, om de meerdere uitgaven, noodig voor de uilvoering der tegenwoordige Wet op het lager onderwijs (1878), met vrucht te lenigen of te dekken.



		Van denzelfden schrijver zijn verschenen : of de Wonden der Volksgezondheid en woorden van lichteen opwekking aan de Leden der alge- nieene en hijzondere Armbesturen, Liefdadigheids- en Vincentius-Vereenigingen in Nederland. Prijs 25 cents.

		NIEUWE FABELEN voor de Nederlandsche Jeugd. (1868.) Prijs 50 cents.