-ocr page 1-



		**^m \\-tftf***

		MEMORIALE DE SERVAE DEI LIDUINAE, VIRGINIS SCHIEDAMENSIS, SANCTAE NTJNCUPATAE, VITA, MIRACULIS ET C�LTU.

-ocr page 2-

-ocr page 3-



		DE C�LTU PUBLICO SERVAE DEI LIDUINAE YIRGINIS SCHIEDAMENSIS SANCTAE NUNCUPATAE APOSTOLICA AUCTORITATE APPROBANDO. LIBELLUS SUPPLEX quEM SANCTISSIMO DOMINO NOSTRO PIO PONT. IX GLORIOSE REGNANTI OBTULIT GERARDUS PETRUS WILMER EPISCOFUS HARLEMENSIS. M.D.CCC.LXXIII.

		SCIIIEDAMI, Typis Fratnim J. et C. LANGEND AM.

-ocr page 4-

-ocr page 5-



		LlBELLU8 S�PPLE, SS. DOMINO PlO P\\PAE IX⁰ AB EriSCOPO IIarlemensi oblatus. Beatissinic Pater! Sanctitati �uae infrascriptus Orator, Episcopus Harlemcnsis, summa cum veneratione hisce ardentissimum animi votum exponit. Saeculo XIV° misericors Deus Christi fidelibus, pracsertim Hollandis, divinae gratiae illustrissimum documentum et summae virtutis exemplar ostendere voluit in vcneranda virgine Schiedamensi, vulgo Stmcta Liduina* nuncupata. Haec enim, turn variarum splendorc virtutum, maxime vero lieroica patien- tia, qua, amore Dei, inauditas corporis animaeque afflictiones pertidit, neque niiiioii proximorum dilectione, turn prodigiis et miraculis ante et post mortem ita in- claruit, ut ab iis temporibus usque ad hodiernum diem non tantum apud nostra- tcs, sed et longe lateque apud exteros de ejus sanctitate et miraculis publica et notoria perstiterit fama. Praedicta onmia in Memoriall, bisce supplieibus litteris adnexo, latius evol- vuntur et probantur tam ex Actis Sanctorum Bollandianis quam ex aliis fide dignissimoriun virorum scriptis. In quorum testium serie, turn personarum dignitate, turn judicii qualitate, eminent immortalis Pracdeccssor Sanctitatis Tuae, fel. mem. Benedictus XIV, magis etiam, quem Doctoris Ecclesiae titulo nuper or- nasti, Sanctissimus Episcopus Alphonsus Maria de Liguorio. Eodem Memoriali ostenditur, hanc Virginem, ab iinmemoriali tempore, cultu publico lionoratum esse et honorari, ideoque ejus causam comprehendi inter casus, ab Urbani VIII\', Pontificis Maxinii, Dccrctis notissimis exceptos. Quod vero magnopcre dolendum est, Beatissinic Pater! hucusque, quae temporis regionisque nostrae calami\'as est, fornialis approhatio Apostolicac Sedis pro cultu publico, Servae Dei Liduinae legitirue praestando, omnino desideratur ; plura interim indies fldelium erga liane Virginem crescentis devotionis prodeunt argumenta, praesertim postquam, Sanctitate Tua benignissime annuente, atque Illustrissimo apud Neerlandiae Regeni Apostolicae Sedis Intcrnuntio, ex Tuae Sanctitatis delegatione, rite fausteque rem procurante, plures caeque spectabiles venerandae Liduinae reliquiarum partes in dioecesim Ilarleinensem et urbem illius natalem, Schiedamum, reportatae fuerunt; hoc enim insigni beneficio ar- dentius crevit desideriuin, ut, quod majores nostri, sicut in Memoriali osten- ditur, jam diu antehac obtinerc sperarunt, nobis, humiliter flagit antibus, contingcre tandem liceat. Hisce de causis, ad Onniipotentis Dei gloriam, ad augendum Servae Dei Liduinae honorem, utque omnes, qui aerumnis afflictantur, omnes, qui proximo

-ocr page 6-



		misericordiae operibus succurrere debent aut student, illius Virginis exemplo et meritis, eo perseverantius, Deoque gratiori modo, pati bonumque operari satagant, Orator infrascriptus, tam suis, quam cleri, devotorumque tidelium, suae curae creditorum, votis obsequens, hum�lime Sanctitatem. �Tuam hisce exorat et enixe precatur, ut, postquam SacraeRituum Congregatio Decretum, de quo m precibus, auctoritate Tua fuerit confirmatum, tune impertiri digneris pro Dioecesi IIarle- mensi facultatem recitandi Officium proprium Servae Dei Liduinae, Missamque in ejus honorem celebrandi (secundum formam schedulac, huic supplici libello adjunctae), et quidem pro universa praedicta Dioecesi sub ritu duplicis minoris, pro civitate Schiedamensi vero, ejusdem Dioeccseos, quum Serva Dei ibidem �t nata �t defuncta sit, ejusque insigniores reliquiae ibi serventur, sub ritu superioris classis, utque in diem, quo praedicta deinceps peragi liccat, constitucre velis et faveas 14^m Aprilis, ejusdem Virginis obitu consecratum. Placeat, Beatissime Pater! Sanctitati Tuae, lias meas gregisque mei arden- tissimas preces, tanta cum fiducia oblatas, benevolc excipere; beneficiorum utique, sed et gaudiorum nos Sanctitas Tua cumulo donabit; nihil enim nobis optatius erit quam ut memoriam Servae Dei Liduinae, a majoribus nostris acceptam, atque hoc insigni munere a tanto Pontifice decoratam, cum Tui piissiina recordatione aetern� conjiictam, futuris denuo saeculis tradere valeamus. Quod intimo animo gaudemus, caeteri oinncs Xederlandiae Episcopi, insupcr Archiepiscopus Mechliniensis, nobis adhaerendo, hisce nostris humillimis precibus etiam suas conjunxerunt. Interea Deum Optimum Maximum ])ro salute Sanctitatis Tuae, pi\'o Sanctae Matris Ecclesiae triumpho, flagrantissimis votis exorare non cessamus; feliciorcs tarnen nos existimabimus, si, ad haec divinae gratiae munera obtinenda, etiam Sanctae Liduinae intercessioncm implorare poteriinus. Sanctitatis Tuae Harlemi, famulus humillimus et devotissimus filius die 9» Maii 1873. G. P. WILMER, Ep. Ilarlenum.

-ocr page 7-



		LlTTERAE S�PPLICES CETERORUM EPISCOPORUM NeDERLANDIAE.

		Beatissime Pater! Nos infrascripti, considerantes, ad incrementum Christianae pietatis valdo conducere, quod cultus publicus, Liduinae, Virgini Schiedamensi, vulgo Sancta nuncupatae, a tempore immemoriali jam praestito, a Sede Apostolica approbetur, et perpendentes, pietati etiam et aequitati maxime consentaneum esse, ut illa \\irgo in omnibus iis Nederlandiae partibus, quibus jam pro Sancta antea habe- batur, deinceps eo quem Apostolica Sedes approbavcrit modo colatur, supplicibus Kpiscopi Ilarlemensis, ea de re ad Apostolicam Sedem directis, litteris adhac- rentes, Sanctitatem Tuam cum omni reverentia rogant, ut Officium proprium et Missam in honorem ejusdem Sanctae respective recitandi et celebrandi facub tatem, cadem forma ac pro Dioecesi Ilarlemensi, sub ritu duplicis minoris, in perpetuum pro die 14^a Aprilis etiam nostris Dioecesibus benigne concedevc dignetur. Cum pracdicta gratia, Apostolicam benedictionem nobis nostrisque gregibus liumillime deprecamur. Sanctitatis Tuae obedientissimi in Cliristo filii. Die IX Maji, f ANDR. IGX. SCHAEPMAN, Archiep. �ltraj. anno 1873. f J- ZWIJSEN, Archiep. Ep. Buscod. t J. A. PAREDIS, Ep. Ruraeraund. t J. VAN GENK, Ep. Brcdanus.

-ocr page 8-



		LlTTERAE S�PPLICES ArCHIEPISCOPI MeCHLIMENSIS.

		Beatissime Pater! Quani a Sanctitatc Tua humiliter exorat gratiam Illus trissimus ac Reverendissimus Episcopus Harlemensis, ut nempe, postquam S. Congregationis Rituum Decretum, de quo in ejus precibus, auctoritate Tua fuerit confirmatuni, tune impertiri digneris pro Dioecesi Harlemensi facultatem recitandi Officium proprium Sanctae Liduinae, Missamque in ejus honorem celebrandi, hanc Vene- rabili Antistiti illi ejusque Co�piscopis Neerlandiae concedi, vehementer opto, quum Reliquiae S. Liduinae a tribus fere saeculis in Dioecesi mea Mechliniensi quieverint, maxiniaquc earum pars ibidem hodiedum adhuc quiescat. Preces igitur meas precibus Reverendissimi Episcopi Harlemensis jungo, ac benedictionem Apostolicam pro me meisque a S. T. enixe imploro. Mechliniae, 10» Maii 1873.

		f V. A. Arch. Mechlin.
		L. S.

-ocr page 9-



		Quiim praeclara Dei famula Liduina, virgo Schiedamensis, jam antehac notoric publico religioso honore culta sit, ideoque, ut ab Apostolica Sede publicus ei cultus decernatur, per modum tantum extra-ordinarium, id est ,per viani cultus procedi possit, et consequenter fama sanctitatis et miraculoram ejus, insuper cultus ei praestitus absque tarnen praejudicio Decretorum Urbani Papae Vlll\'probari debeant, expedire visum est, subsequenti Memoriali, in compendii forma exponcre, quid super praedictos articulos ex historicis documentis, testimoniis non recusandis et notor�s factis liqueat et pateat.
		�OUI\'IIUUUI.


		Inclyta Virgo, de cujus vita, virtutibus, miraculis et cultu hic agendum est, vulgari idiomate antiquitus Lidein/ et Lydwich, varia etiam vocabuli flexione Ludivina, Ludovina, Lydeicigis, Liduviges, Lydeicidis et Lidia nominata, communissime tandem Lidu�ia vel Lidwina vocatur. Nata est autem Schiedami (vemacule Schiedam), Ilollandiae et modernae Harlemensis diocceseos civitate, anno Domini millesimo trcccntcsimo octogesimo, quintodecimo Kalendas Apriles, Dominica Palmarum, et ipso antemeridiano
		Nomeii.

		Patria. Nativitas.
		tempore, quum in illins loei ecclesia, inter solemnia Missarum, Evangelium

		de Passione Domini cantabatur, qua re jam quasi praesagitum fuit, illani quac nascebatur puellam ejusdem Passionis insignem fore imitatricem. A parentibus pauperibus sed piis sancte educata, vix septennis jam docilitate spiritus et religione, singulari etiam erga Deiparam Virginem devotionc eminebat, eamque mox perpetuae virginitatis proposito imitari studuit. Quum itaque duodecennis, corpore formosa, animi dotibus conspicua, modestia perquam Juventus san- grata, a dignioribus et ditioribus ad conjngium invitaretur, tuin lus petentibus, ^cte peracta, tuin patri, ad niatrimonium hortanti, constantissinie restitit, imo, ut ait fel. ^et ^VI1\'S\'^mtatlsmem. Benedictus XIV"», ,/Deuin ardenter exoravit, ut, si alia via avertendi con- ^stucUum- //jugii non suppetcret, tot urn suiim corpus morbis afficeretur." ^]) Quum autem

		1) In cck\'bmiirio rpm\' 1>_C Scrvorum Dei Bcatijtcatfone, Lib. TIT. Cap. XXX, 7.

-ocr page 10-

�>

decimoquiuto actatis anno ex prolixo morbo adhuc langueret, accidit ut,
amicarum coaequalium molestis precibtis tandem annuens, Hollandorum patrio
more, soleis ligneis subferratis induta, super hiemalem glaciem aliquando
discurreret; ubi, alterius puellae imprudentia, corruit et dextri lateris costa
cadenti est confracta. Eam laesionem, nunquam sanatam, statim et per totum
reliquum vitae tempus, annos nempe triginta et octo, secuta est ingens morborum
et cruciatuum series, quos primo quadriennio interdum paullo dejectiori, deinde vero
usque ad extremum spiritum heroico animo toleravit. Febri violenti et diu fere con-
tinua, gravissimo capitis et multiplici deutium dolore, hydropisi, calculo, intestino-
rum per particulas perditione, vermium scaturigine, ulceribus afflictata, plunmis
postremis martyrii sui annis nullo fere cibo corporali vel potu utebatur, neque
somnum capiebat, ita ut nonnisi speciali divina ope tam diu ei vita protracta
vel potius mors continuata credatur, atque (ejusdem sapentissimi Pontificis
Benedicti verba sunt) _(/adniiratione revera dignum sit, quomodo, quum omnia
//ejus membra inauditis doloribus essent obnoxia, invictae patientiae signa prae-
wtulerit." *) Interea piissimae coelestium mysteriorum, et praesertim Christi
patientis, meditationi assidue intenta, dum ipsa vel maxime patiebatur, Deo non
solum gratias agebat, verum ipsas aegritudines augeri magis quam minui
peroptabat.

Humilitatis, obedientiae, mansuetudinis exemplar, Dei amore flagrans,
singulari simul proximorum, inimicorum licet et persequentium, dilectione prae-
fulsit; pauperes, quamvis ipsa pauper, eleemosynis sublevabat, eos qui qua-
licunque spirituali adjutorio indigerent, hortabatur vel consolabatur, sollicitae
orationis ope, passionum suarum generosa oblatione, imo interdum a Domino
petita et obtenta dolorum aggravatione iis subvenire gestiebat, maxime si de
convertendo aliquo peccatore vel de anima e purgatorio solvenda agebatur. Solita
etiam erat dicere in quotidianis suis infirmitatibus, sese usque ad mundi finem
eas perpeti veile pro cujuslibet peccatoris conversione vel pro cujuscunque animae
de purgatorio liberatione.

Quis ergo miretur, hanc tam eximiae, tam probatae, tam exercitatae virtutis
virginem, dum adhuc in vivis ageret, a Deo insolitis superni ordinis favoribus
et gratiis confortatam, remuneratam, illustratam fuisse? Altissimae enim, inter
alia, contemplationis dono gaudens, multoties in exstasin rapiebatur, coelestibus
saepe apparitionibus et imprimis familiari Angeli sui societate et colloquio recrea-
batur, cordium secreta perspiciebat, prophetico interdum spiritu absentia et
futura revelabat, rerum eventu postea illius scientiae coelestem originem com-
probante.

Permulti itaque homines, vel Liduinae mirandarum infirmitatum vel heroicae
virtutis vel prodigiorum, quibus illius sanctitatem Deus ipse manifestam reddere
dignabatur, fama commoti, eam visitarunt, ut eorum quae de ea narrabantur

Lapsu gravi-
ter laesa.

Misere con-
tinuis morbis
torquotur.

Dolores pri-

mo invitior,
moi fortissime
ac lubentissi-
me perfert, et
Christo sese sa-
crificanti per-
petuo conipa-
titur.

Egregiae vir-
tutes, miranda
in proximum
charitas.

Supernatura-
lia ei dona pro-
pria.

Viventis ex-
istimatio.

-ocr page 11-



		.1

		veritatem per scipsos agnoscerent vel per virginem illam ia tribulatione solamen adipiscerentur. Inter quos numerantur Ducissa Margarita, Wilhelmi sexti, Hol- landiae Comitis, uxor, Joannes Bavaricus, ejusdem Principis frater et Matthias, Episcopus Biduanensis, Frederici de Blankenheim, Ultrajectensis Episcopi, adjutor. Et sic quidem ob singularem sanctitatem longe lateque nota et, praesertim concivibus, quam maxime dilecta, in humilitate nihilominus ceterisque virtutibus perseverans, passionibus tandem ac meritis consummata, pie obiit feria tertia Pie defunc- infra octavam Paschae, duodevicesimo Kalendas Majas, anno Domhri millesimo ^taequadringentesimo tricesimo tertio, aetatis suae quinquagesimo tertio. Corpus illius, mox post mortera, novo prodigio, integrum, vulneribus, ulceribus, morborum vestigiis expers, et decorum repertum, tanto hominum concursu, ex diversis civitatibus, Roterodamo, Delphis, Leida, Brila aliisque corpus glo- circumjacentibus oppidis et locis advolantium, visitatum et celebratum fuit, ut riosum honori- eorum numerus ad multa millia taxaretur; quarto post transitum die, solemni ficetumulatur. ritu sepultum fuit in australi plaga coemeterii ecclesiae parochialis Scliiedamensis, S°. Joanni Baptistae dicatae, in fossa, desuper opere lapideo operta. Haec omnia, exceptis duobus Benedicti XIV* textibus, deprompta sunt ex binis Liduinae Vitis, quae reperiuntur in Actis Sanctorum Bollandianis, tomo secundo Aprilis, pagg. 270�303, et conscriptae fuerunt a Patre Joanne Brug- manno, Ordinis Minorum de Observantia, viro ob egregiam virtutem et elo- quentiam celeberrimo, Liduinae nostrae coaetaneo, et de seipso testante: se Vitas praedictas caute concinnasse ex fontibus primariis et testimoniis fide dignissimis. //Noverint" sic ait in Prologo Vitae prioris ¹), //noverint qui haec z/lecturi sunt, me eadem percepisse pro majori parte ex ore Domini Joannis z/Walteri de Leydis, qui octo fere annis Confessarius istius Virginis fuit, atque //haec ipsfimet revelante didicerat; partim ex scriptis Joannis Gerlaci, cognati //ejusdem Virginis, qui multis annis in domo ejus commoratus est, partim r/vero ex littera quam Rectores civitatis Schiedamensis, in testimonium infirmi- wtatum ejus tradiderunt Domino Joanni Angeli de Dordraco, Ordinis Praemon- �stratensis de Mariemvart, qui pro tune erat Curatus ecclesiae civitatis ejusdem, _wpauca vero ex al\'.orum fide dignorum, omnia tarnen per correctionem vel z/approbationem praefati Domini »Joannis, Confessoris hujus Virginis et Joannis _wGerlaci. Quae autem secundum veritatem conscientiae eorum percipere potui, z/cautius, ut valui, scripto commendavi." In Prologo Vitae posterioris ²) medicum wquendam, Wilhelmum Sonderdanck, qui, ut a�t Brugmannus, �vivam Liduinam Praedictonim «viderat, alloquentem et respondentem audierat," inter praecipuos, quibus testibus auctoritas. et auctoribus usus fuerat, nominavit. Publicuin testimonium uiagUtratuura Schiedamensiurn, a Brugmanno suprii allegatum, et Latine ab eodem in fine posterioris Vitae³) transscriptum, in Appendice integrum exhibebimus sub littera A, addito tarnen altero testimonio Joannis, Bavariae Ducis, qui praedictas Schiedaraensium litteras authenticas

		1) Actt. Sunctt. I�oll. Tom. cit. p. 271, a.* 4. 2) Actt. Sanctt. Tom. cit, pp. :K>4�W5. 11». 10 «�( 11. ^:<) �ti npml Bollandianns irporihir Tom. cit. pp. :jor»- OOC».

-ocr page 12-



		4

		deelaravit, sicut patet ex antiquo earum apograpbo, lingun originali Hollandica confecto, quod ex co nmnni Regni Nederlandiae Archivio, j)aucis ahhinc annis, erutum et typis editmn est. Ex quibus litteris cuivis utique patebit, amplissiinos illos viros Li(luina:n vita, morb\'.s, aeraomis mirahilem prorsus judicasse, divinamque ei cooperantcm virtutem agnovisse. Veritatem eorum omnium quae hacusqae in rem protuliuius, confirmavit etia;n alter hujus virginis coactancus scriptor, quem noininare sufficit, Thomas Kempensis, in Vita B. Liduinae, (inter cetera cjus Opera) aSommalio primum edita: qae:n gravissimam sanc testcm maxima curn tiducia afferimus et deinceps pluries advocabimus. Ex probatis ergo testiraoniis, e tam probatia nuctoribus desamptis, certo liquere videtur: de Liduinae virtutibus et miraculis, tempore vitae ejus usque ad mortem, publicam et notoriam famam cxstitissc.

		Fania san- Post venerandae virginis Liduinae exequias, raulti visitationibus et diversis ctitatis et mi- oblationibus sepulchrum ejus in coemeterio, uti diximus, effossum juxta parietem raculonim a ecclesiae, mox honorarunt et honorare perrexerunt ^J). Rationein addit Tho.nas tempore obit�s Kempensis ²), quia nempe, ^sc a variis langaoribus et infiruiitatibus curatos usque ad an- �asserebant." Ideo (sic pergit curn Brugmanno) �Rcctores civitatis et ecclesiae r/niagistri, pro honorc Dei dilatando, anno post mortem virginis v\'u elapso, �millesimo nempe quadringentesiino trkesimo quarto, in specialein ejus memoriam, pcapellam lapideani, tendentem a choro, inter duo pilariasea coluamas ecclesiae, f/ad sepulchrum, super tumbam ejusconstrui feccrunt, curn altari juxta sepulchrum." Altare illud Sanctissimae Trinitati sijrum erat, ut patebit ex b\'nis documentis, in Appendice nostra B et C notatis ³). Ad latus tarnen altaris pictura Liduinae erat, ab Angelo rainum olivae accipientis et Crucem laeva tenentis; supra araai: cjusdem imago, stantis, coronatae, Crucem in pectore gestantts *). Ad parietem ecclesiae eadem virgo depicta erat, lecto decumbens, im- plorantibus opem ejus hominibus diverse conditionis et sexus ⁵). In vitrea f enestra, sacellum illuminante, depicta erant et vita et miracula Liduinae, illaque pictura diu po^t religionis mutationem, anno nempe 1615", pro parte saltem, superbes manserat^ti). Sepukhri, ante aram exuentis, orificium, nliquot pcdibus supra terram erat opertum lapide magno, effigic.n Liduinae insculptam ostentante ⁷J, a duobus

		li Brugmannus, apud Bollandistas, to:n. cit. p. 301. 2) Op. cit. Lib. II. C. XXXII. ;i) Appeni. litt. B, sub n". 2. et C. sub n". \'S. 4) Append. lit. C. n^s 6 et 8. 5) Append. lit. C. n\\ 9. Hl App. lit. I!. ii". 1. «\'t C. ii\\ 7. 7) App. lit. O. ti". 11.

-ocr page 13-



		.>

		Angelis coronatae, quod cuique inspicienti patet, quia lapis, ut infra latius expli- cabimua, in Catholico graotrophio superstes servatur, et addita delineatione describitur ab acatholico theologiac professore W. Moll in opere quod vernacula lingua edidit titulo: Vita Joannis Brugmanni (Amst. 1S54). Circum sacelluni Liduinae, pictae tabulac appcnsac erant viginti, partcs vitae ejiis praecipuas oculis cxhibentes, quas ut postremum Bruguianni de illa scriptuiu typis prodirct ornatius, Kectorcs fabricac ecclesiae Schiedamensis, totidcm tabellis ligneis excipi et libro illi iinponi curaverunt. Sic testatur Daniel Papenbrochius, celebcrrhnus Bollandista ^l), ubi agit de editione quae anno 1498 Schiedami excosa est. Ad parieteiu ecclesiae etiain ex ferro prominente 6uspendebantur cereae imagines membroruiii, naviuni, personaruni, quae res ex voto oblata vel anathemata noniinari solent, in gratam memoriam beneficiorum vel adjutorii quae a diversis, Liduina intercedente, a Deo obtenta erant -). Muliis enim niiraculis sanctitatem illius etiain post morteiu Deus ostendere et illustrare voluit, teste codcin praelaudato Thoma Kenipensi (in sua Vita B. Luleirujis, Lib. II, Capp. XXXII et XXXIII), ex quibus r/tria", ut ait, �notissinia et ex fide dignorum perhibentiuin testimonium verissima _(/a se judicata et per ora multorum relata," inio quae uno eodeniquc post Liduinae obituni quintodecimo anno, id est Incarnationis Doniinicae _wniillo- r/simo quadringentesimo quadragesirao octavo contigerant" ampliori narratione in praedictis sui II\' Libri Capitibus conscrip.-it. Textum iutegrum adjecimus in Append. lit. F. Anno 1498 magistri fabricac ecclesiae primariae Schiedamensis, postremum Patris Brugmanni de Liduinae Vita scriptum suis expensis typis edi curantes, non soluin in line libri monuerunt, se id grati animi causa fecisse eo, quod hujus virginis opc civitatem Schiedamum armatorum quadam hostium invasione liberatam crederent, sed et expressis verbis affirmarunt, ibidem indies advenarum concursuni fieri, hosque peregrinantes ab infirmitatibus et defeciibus corporalibus manifestissime curari ³); addiderunt, se co ciiam fine Brugmanni historiam typis mandassc, ut hujus virginis venerabile nomen ubique, praesertiin doetis, magis innotesceret, et sic facilius, plurimorum nempe collalis viribus, sterneretur via ad ejus Canouizaiionem ab Apostolica Sede aliquando impclrandam, quod quidem opus ipsos ])er sese, ob suam inopiam, perficere non possc fatebantur ⁴). Supra lnpidem sepulchrnlem obsessi et languentes reclinati, pluries liberati fucrun^f, etiam circa rinem sacculi decimi sexti ⁵). Plura miracula tempore elevationis rebquiarum Liduinae, anno nempe 1G15, narrabantur, quorum testes oculares tune vivebant ^c); imo viri, tide dignissimi,

		1) Actt. Sanctt. Tom. cit. p. 270. 2) Append. lit. C. n». 9. .\'t) Append. litt. E. 4) Ibid. litt. E. ii«. 40:j. 5) Append. litt. C. n". 12. 6) Ibid. n°. 1».

-ocr page 14-



		(�)

		qui pracdictac cffossioni scu elevationi testes adfuerant, codem anno, in ipso authentico, quod ea de re confectum subscripsenint instrumento, disertis verbis haec inter alia affirmarunt: _wad quod [S. Liduinae] sepulcrura obsessos et f/languentes curatos, oppidumque [Schiedanmin] Divae interventu libcratum a f/niorbis et necessitatibus, superstites, etiam haeretici, memincrunt ac retulerunt z/publice ¹). Animadvertendum quoquc est, praedictos Brugraannum et Thomam Kem- pensem non tantum narrasse quae de mirabili hac virgine acceperant, sed etiam, ut ex supra citatis eorum scrip�s apparet, fama sanctitatis ejus post obitum perdurante et crescentc, miraculorum, etiam quae post ejus mortem accidisse vulgo crcdebantur, veritate commotos, ex religione et devotione illos libros composuisse, in iisque Liduinam non vulgari virtutum praeconio laudasse, sed passim, et communi cuidam consuetudini obtemperantes, Sanctam et Beatarn appellasse. Idem praestiterunt alii turn ejusdem temporis turn duorum sequentium saecu- lorum, decimi nempe sexti et septimi, auctores, qui Liduinae vitae et miraculorum seriem vel seorsim ediderunt vel, sive integram sive contractam, retulerunt in aliis operibus, in quibus de Servorum Dei vita, miraculis, reliquiis et cultu agebant; quae quidem scripta quum non solum Latino sermone sed variis linguis compo- sita vel translata, inter doctos et indoctos, Hollandos et extraneos, divulgaren- tur, concludere licet, auctores illos vel eorum hominum pictati satisfecisse ad quos, diversorum regnorum incolas, jam Liduinae nomen et fama pervenis- set, vel certe iisdem scriptis effecisse, ut de hujus virginis sanctitate et miraculis religiosa persuasio longe lateque sparsa et aucta fuerit. Praeter ceteros hujusmodi auctores, quorum infra catalogum recensebimus ²), tres potissimum, qui ad finem saeculi decimi sexti testes prodierunt, hoc loco nominandi sunt: 1°. Pater Laurentius Surius, Carthusianus, turn ob eximiam viri eruditionem et auctoritateni, turn quia ejus opus de Vitis Sanctornm ubique notum est, turn quia ipse doctissimus Summus Pontifex Benedictus XIV^US in supralaudato suo libro de Servorum Dei Beatificatione ³) de nostra Liduina agens, lectorem plura scire cupientem etiam ad Surium remittit; 2°. Joanncs Molanus, theologus ac Professor Lovanicnsis; hic enim pluribus in operibus Liduinae nomen commemoravit et illustravit; ac primo quidem jam anno 1568 in Annotationibus, quas ad Usuardi Martyrologium, ab eorecog- nitum, cdidit; ob cujus potissimum operis praestantiam celeber Cardinalis Baroni- us ⁴) de Joanne Molano testatus est: ,/1anti viri, de Ecclesia Dei et veritate Catho- ,/lica o])timc meriti, nee brevem scedulam deperirc aequanimiter patior: cui ,/(dicam ingenuc) istacc onmia hac ex parte accepta fero, quod in densissimam �silvam primus ipse ingressus, mihi aliisque aditum patefecit: quo etiam nomine r/C�m ego, tum eruditi onmes plurinium ei debere, lubenter agnoscimus et con-

		1) Append. litt. B. n». 2. 2) Append. litt. X. 3) Lib. III. Cap. XXX, n. 7. 4) Cap. IX Praefationis* suao al Marti/rologiwn Romanum.*

-ocr page 15-



		7

		«fitemur." Plura tamcn postea Molanus de Liduina retulit in Natal�bus Sancto- rum Behj�, uti infra et in Append. (litt. J.) ostendemus. 8°. Pater Petrus Ribadeneira, Soc. Jes. notissimus auctor et S. Ignat� immediatus discipulus; illius liber Flos Sanctorum sen Vitae et res gestae Sanc- torum ex probatis scriptorIbus selectae, cui Liduinae vitam intexuit, Hispanico idiomate conscriptus, primo quidem anno 1G01 (quoad hanc partem) editus, postea multoties recusus, et P. Dani�le Papebrochio teste ¹), in omnes pene linguas Europaeas traductus est. Tandem adjungendum est, Sacerdotes illos et Catholicos alios, qui voto et voluntati p�ssimorum Belgii Principum, Alberti et Isabellae, parentes, anno 1615 Liduinae ossa, magno labore et periculo, Schiedami clam effoderunt et ex acatholicorum quasi manibus subducta in Belgium transtulerunt, id manifesto consilio peregisse, ut sacrae illae reliquiae in Catholicorum regionibus, sicut mox etiam factum est, exaltarentur et fidelium venerationi exponerentur, qua trans- lationis occasione, uti supra jam indicavimus, plura Liduinae sanctitatem pro- bantia illi in Hollandia commorantes, turn facta audierunt, tum pro veris didicisse testati sunt. A tempore obit�s itaque usque ad praedictam ossium elevationem, anno 1615 peractam, id est per duo ferc continua saecula, publica, notoria et constans exstitit fama de Liduinae sanctitate et de veritate miraculorum, ipsa interveniente, patratorum.

		Restat ut de religioso cultu, per idem temporis spatium ejus memoriae Cultus per praestito, quae ex historicis documentis constent exponamus. idem tempus Ac primo bic rcpetenda videntur quae ea de re jam ante, pp. 4 et 5, protu- praestitus. limus; quibus haec non minus notabilia addenda obveniunt. In Schiedamensis ecclesiae saccllo, in ejus venerationem, uti dictum est, supra ejus tumbam exslructo, Catholicorum tempore nemo unquam fuit sepultus, sed nobiliores oppidi et territorii in ambitu sacelli, devotionis gratia, sepulturam eligebant ²). Super lapidem sepulchralcm, quemadmodum supra descripsimus, ejus, a duobus Angelis coronatae, sculpta imagine ornatum, stare vel incedere vetitum erat, sed quotiescunque aliorum corpora in praedicta ecclesia terrae mandarentur, et saccllum illud practcre�ndum esset, portitores coram eo sandapilam deponere brevemque saltem precationem facere pio usu non omittebant. Ita, initio fere praecedentis sacculi, rclulit Cornelius Alkcmadius in Commentario, de quo plura in Appendice, littera X. Singulis praeterea annis ^saccllum illud et quae in eo �exstabat hujus virginis marmorca tumba exornabantur, non" tarnen ipsa obit�s anniversaria die, «decima nempe quarta Aprilis, sed die quarta Paschatis, et wtunc festum ejus celebrabatur cum solemni Sacro et Officio de Trinitate (eo

		1) Actt. Sanctt. Tom. cit. p. 270. 2) App. litt, C. n«. 4.

-ocr page 16-



		s

		z/quod in canoncm Sanctorum relata non cssct a Romano Pontifice), cnm eon- //done tarnen sub Sacro de ejus vita et passioiic. ,/IIabuit quoque conventus sororum S^� Franci8ci[Schiedami] altare consecratum in bonoreni Sanctae Lijdwijdt virginis, versus occidentein, _weo in loco ubi, lecto decmnbens, Deo in liac vita serviisse" ferebatur. Sic primus, quod sciamus, sed iisdem fere verbis scripsit Molanus in Natalibus Sanctorum Belgil, ad 14"\' Aprilis ¹). Gravius etiani pondus huic testimonio accessit: 1°. Ex quodain libello, ante annum 1591 Latine edito, cui titulus: Kalenda- rium perpetuum Catholiconim, indicans omnia jejunia et festa per annum. Sic autem ad 14^m Aprilein notatum occurrit: //Tiburtii, Valeriani et Max. Mart. ,/Scliiedaini: Sancta virgo Liduina" ²). 2°. ex instrmuento quo Rev. Pater Franciscus Paludanus, Minorita, anno lG28,iidein fecit, se, jussu Rev. Patris sui Provincialis, in Hollandia et in ipso oppido Schicdainensi de cultu Liduinae nuper inquisitionem habuisse, atque a Catbolicis illius civitatis et Rev. Patre Dominicano, ibidem plures jam anno3 connnorato, haec inter alia didicisse: //Supra illius [virginis] sej)ulcliruin fuit ,/sacellum cum altari, ad quod altare in ejus lionorem celebrari solebat M^:ssa, iiet J\'eria tertio, post Pascha in ejus honoreiu pmis benedici, quo valde frequenter f/iitebatur et adhuc utitur populus, qui illo manducando solamen experiebatur wet cxperitur contra morbos et speciatim contra febres, sicut e:iam bibendo i/aquam putei, e quo ipsa Sancta biberc solebat. Et quotannis adhuc eodem die* ,/panis benedicitur et dies illius a catbolicis celebratur et Missa in ejus honorem ,/offertur" etc" ³). 3°. Ex supplicibus litteris quas Jacobus Boonen, Arclnepiscopus Mcchliniensis, anno 1G29 pro Liduinae Beatificatione obtinenda ad Summum Pontiticem vel revera (quod dubiurn est) misit, vel, uti constat, jam paratas mittere saltem decreverat ⁴). Nempc, inter cetera, tuin Molani turn Paludani asserta Archiepiscopus liisce eon- firmat: _wSacellum ei [Liduinae] honorificuin in Ecclesia j)arochiali Sciedami ,/erectum cum altari, et in medio sacelli marmorca tuniba, reliquiarum hujus //Virginis receptaculum. Historia etiam vitae ejus in tabulis depicta; annuc ante z/bella intestina per Belgium [ante annum 1372] sacelluin et tuniba in hono- //rem virginis exornata; festum ejus cum soleimi Sacro de S. Trinitate et con- z/cione de ejus vita et passionc, in hebdomada Paschali quotannis celebratum. _wHabuit conventus Sororum S. Francisci Sciedami altare, in ejus honorem r/dedicatum. Panesin ejus honorem benedicti et aqua putei, de quo vivens bibit, ,/febricitantibus prodessc existimantur, et cingulum cilicimun energuinenis."

		1) Cf. Appendix nostra, litt. J. 2) Latinura cxemplar frusta quaesivhnus; verba itaque descripsimus ex Hollandica versione, Antverpiae, cum ecclesiastica approbatione, evulgata: Eeirich Kalender der C\'atho- b/cken icaer vvt men mach kennen alle vasten-daghen en heylighe daghen des jaers, vvt den Lati/n int duytsch gestelt, ten profljte van alle goede Christenen. Antw. bij H. Wouters in de Cam- merstrate in de gulden Sonne, 1591, in 12°, typis Henrici Swingen. 3) Textum integrum, originali Gallico idioiuate et simul Latinam versionem domos in Append. litt. D. 4) Integras dabinms in Append. litt. H.

-ocr page 17-



		il

		Auiiuadvertendum quidem est, Molanum pro festo, Schiedanii quoiannis solito, notasse: quarlam diem Paschatis, Paludanura ver 5 tertiam post Pascha feriam; Archiepiscopus Mechlinicnsis controversiam evitare forsan studuit, gene- rali tantum voce utendo: »in hebdomadaPaschali." Quuni tainen Liduina 14* Aprilis, id est tertio, feria post Pascha anni 1433, hora civciter quarta post meridiem, obierit, illainque tertiam feriam quotannis reeoli Paludanus in loco ipso praesens audierat, Molanii3 paulisi)er crrasse videtur, nisi forte «quartam iidiem" non wquariam feriam" scribendo, Sabbatum Sanc\'.uin pro prima Paschatis die computare voluerit. Certnm est etiam, teste Molano ^T), Schiedanii, ante Catholicae religionis in Hollandiae pcrsccutionem (anno 1572 inceptam) in Liduinae honorein Officium divinum in cjus festo die persolutum, idque, ut refert Paludanus ²), durante persccutione, saltcm usque ad annum 1627 a Sacerdotilms, etiam a Patre Do- minicano, ibidem residente, privatim continuatum fuisse; sed non constat, 1". ([uale id Officium fuerit, quum scilicet Molanus illud de Trinitate commemoret., Paludanus vero hujus insolitae circumstantiae mcnlionem non faciat, et Officium quod, uti infra dicemus, post translatas reliquias, a monialibus Bruxellensibus deinceps recitabatur, de Communi Virginum fuerit; 2°. non constat, utruni unquam in Schiedamensi ecclesia, publice cantatum vel recitatum sit; quamquam enim Molani verba: �festum ejus celebrabatur cum solemni ,/Sacro et officio de trinitate" id indicare putari possent, nam vox: �solemm\' simul de Sacro et de Officio intelligi licet, opponi tarnen debet, Schiedamensibus incolis ea de circumstantia tcuq)orc Paludani, (anno 1(527) nullam, ut ait, eer lam memoriam fuisse ³).

		Interen, luctuosissima tempetfate, Catholica religione proscripta, sacns ubique profanatis, tenipla a doniinantibus Calvinistis occupata manebant; Liduinae lapidem sepulchralem, memoriam tollerc spcrantcs, ip,i inverterant et in ejus sacello jam duas, quod antea nunquam factum, mulieres alias tumularant ⁴); mirari etiam licet, quod, aliorum locorum exempla non secuti, sacra ipsius ossa intacta reli(pierint. Sauctitatis vero et miraculorum fama temporum calamitati superstes permanscrat, non solum, ut supra ostendimus, apud coneives scd etiam apud txtcror. Ne ergo vencrandis illis reliquiis, co usque servatis, in posterum pejus quid accidcret, sed ut potius una cum Liduinae memoria in terra saltem aliena Corporis re- debilo honorc colerentur, Celsissimi et religiosissimi Pclgarum Principes, Ar- liquiae Schie- chiduces Albertus et Isabella, duodecennalium induciarum occasione utentes, damo Bruxel- sacra hacc pignora e Schiedamcnsis ecclesiae sepulchro erui et ad se, Bruxellas, las transpor- transferri mandaverun^f. Plum opus aggressi aliquot Sacerdotes et laici, tam IIol- tantur.

		1) App. lltt. .T. 2) App. lltt. D. f}) App. lltts. .T ,t D. 4) App. litt. C. uIm 11

-ocr page 18-

landi qiiani Bclgae, die 22" Septembris anni 1015 id perficere parati erant,
sed, re per operosiores quosdam Catholicos iniportune divulgata, differrc coacti
sunt. Interim ruinor sparsus erat, reliquiaa feliciter tune revera abductas fuisse;
quod audiens Philippus Rovenius, in Ilollandia Vicarius Apostolicus, quia se
inscio factum fuisset, graviter tulit, et in epistola quadam sic inter alia fnit con-
queslus et minatus: r/nescio quaauctoritate id fecerint, cum Nobis a Sanct. Domino
z/spccialibus littcris sit demandatum, reliquiarum in hisce partibus curam habere
nut sinc nostro eonsensu non asportentur, imo per Nos, adhibitis etiam censuris
«et poenis ecelesiasticis, constringantur depositarii vel custodes reliquiarum, eas
,/reddere Nobis. Velim ilaquc .. N. N. moneri, ut reliquias illas Nobis restituat; ne
r/alioqui, secundum datas Nobis facultates, contra ipsum et complices procedere

Ab Hollan-
diae Vicario
Apostolko vin-
dicatae.

llacc ideo teligimus, quia exinde apparet, Vicarium Apostolicum ossa
Liduinae , quam in textu littcrarum etiam Sanctam vocat, pro veris et proprie dictis
reliquiis habuisse. Eo, ut credi licet, consentientc, die 15^a sequentis Decembris
uegotium meliori eventu succeasit; ossa enim, e sepulchro clandestine extracta,
in cistam deceutcr ornatain recondita et obserata, in Brabantiain ad praedictos
Archiduces transpnrlata sunt ~).

Qui Principes mox Mattbiain Hovium, Archiepiscopum Mechliniensem roga-

verunt, ut probare vellet cultum, deinceps in Belgio Liduinae dcfercnduui. IIujus

autem sanctitatem et miraculorum famam ac veritatem Hovius Archici)iscoj)us

plane constarc judicavit, idque verbis et factis patefecit notissimo diplomate, quod

anno sequenti 1G1G Arcliiducuin precibus concessit. Quum enim, ut ait, _wsibi

r/expositum esset, hujus virginis //quam itcrato Beatam vocat," corpus ex liaereti-

f/corum potcstatc vindicatum, idemque per Sacerdotes et testes idoneos exlmma-

//tum, elevatum et Bruxellain Dei favore esset translatuni" ille //visis auditis-

//([iic processu verbali, et deposilione testium, miraculorum multitudine, tam

f/ipsa vivente quam jx>st obitum, ejus interventu, patrata, consideratisque quae in

//siinilibus considerari solent et debent, auctoritate sua ordinaria permisit, dictas

i/B. Lidwinae reliquias, cum cereinoniis et honore debito, exponi et Christi fidelibus

r/venerandas proponi; quod ut studiosius fieret, omnibus fidelibus, coram dictis reli-

//(piiis, corde contrilo" ad ibidem indicatas ab eo intentiones oraturis, quadraginta

dierum Indulgentiam concessit ³).

llis reliquiis statim et deinceps continuo usque ad hodiernum diem
lionores, Beatorum cultui convenientes, ]>racstitos fuisse, sequentia ostendent.

Archiduces praedicti, eodem anno 1010, praegrandem earuni partem dona-
verunt Collegio nobiliuin virginum Canonxarum in Ilannoniae civitate Montensi,
ubi tune pestilens morbus grassabatur, (piae reli(piia quum ibidem bonoriflee
et gratanter accepta, atcjuc eolemniter lecto Meehliniensis Archiepiscopi diplomate
supradicto, universo Clero, Senatu ac populo comilante, publica et religiosissima
poinpa per urbem ad Ecclesiam S^ut\'. Waldetrudis perducta esset, ex eo tempore
cpidemia cessavit; diu etiam post, anno nemj e 1070, mos ibidem rerscveralat

Ab Archie-
piscopo Mech-
liuiensi recog-
nitae, conces-
sis Indulgen-
tiis, cultui pu-
blico cxponun-
tur,

pars Monti-
bus in Hanno-

nia,

1) Append. litt\'». B. (u«. 1, 3, 4, 5) et M.

2) App. litt. B. n». 3 et 4.

8) A/>j>ai(t. lilk\'ii« (!, JI et L,

-ocr page 19-

illam reliquiam deferendi per Celebranten! in ordinariis Rogationum processionihiis,
aliisque in quibus non circnmfertur Venerabile Sacramentum, ita eodein anno
in qualitate Notarii Apostolici testante J. du Tcrnos, Capituli praedictae ecclesiae
Distributore ¹).

Alteram partem praelaudata Archiducissa Isabella anno 1633 testamento
legavit insigni collegiatae ecclesiae SS¹". Micha�lis et Gndulae, in urbe Bruxel-
lensi _wut istic publicae fidehum devotioni expositae, majori cuni pietate colerentur.
//Quae anno 1G50, die 7^a Januai�, annuentibus Archiduce Leopoldo, Belgium
_wpro Hispaniae rege Gubernante et Jacobo Boonen, Archiepiscopo Mechliniensi,
0cui erat commissa testamcnti exccutio, ad praedictani ecclesiani, secreto quidem
//(propter temporum rationes) sunt translatae, sed ante odneum majoris chori
//in altari quodam per totam octavam S^tae. Gudulae, fidelibus expositae, mox
win ejusdem templi sacello, in quo Venerabile Sacramentum Miraculosum
ncolebatur, supra altare collocatae sunt et remanserunt in arca oblonga, ebeno
z/argentoque laborata, cui duae argenteae statuae insistebant, una virginis Liduinae,
manu sinistra tenentis inauratam Christi crucifixi effigiem, altera Angeli, caelestem
//ramum dexterae ejusdem virginis cuni veneratione porrigcntis."

Haec ex epistola Rev. Pat ris Dorothei Louffii, Soc. Jes. ad se directa
transsumpsit Rev. Pater Daniel Papebrochius ²); quum itaque Papebrochius il)i
tempore praesenti loquatur (nscribit ad nos P^r. Louffins"), et hoc volumen anno
1675 ediderit, et etiam Louffius rem quasi sibi praesentem conimemoret,
dicendo: //in medio pegmatis collocata est B. Mariae Virginis statua, ad cujus
z/latus in proximo forulo conspicua cernitur arca oblonga,. . . continens ossa
z/B. Lidwinae, cui duae argenteae statuae irmstunt," etc. concludcre licet,
dictarum reliquiarum cultum ad minus usque ad annum circitcr 1675^muwin Bmxellensi ecclesia perseverasse. Quo casu inde amotae fuerint et ubi
terra rum lateant, si forte non prorsus interierint, oninino ignoratur, quod, proh
dolor! idem fatenduin est de majori eoram ossium parte, quac ut supra diximus,
Montensi collegio donata fuerunt; nam mediocrem quandam ex iis particulam
(vid. infr.) ab anno 1723 possidet Jansenistarum quae Schiedami exstat ecclesia.

Interim, eadem Archiducissa Isabella Clara Eugenia, piissimo conjugc
Alberto Austriaco viduata, tertiam eamque notabiliorcm Liduinae reliquiarum
partem in hierotheca ejusdem materiae, formae et imaginum ornat�s, dono
misit ad coenobium, quod anno 1607 ipsa cum marito Bruxellis fundaverat
monialibus Carmelitanis Discalceatis ³); ipsa mandante, has reliquias, 23^a Decem-
bris anni 1626\', ejus eleemosynarius major, Illustr"¹"⁸ ac Reverend¹""⁸ Pranciscus
a Rye, Caesaricnsis Archiepiscopus, deposuit in manibns Rev^dac Matris ejusdem
monasterii, Beatricis a Conceptione et suaruin monioliuin, quae illas, ipso testante,
omni honore et reverentia reecperunt ⁴).

Religioso cultu statim deinceps praedictas moniales illas reliquias prosecutas
fuisse exinde liquet 1° quod id negligendo, manifestam intentioncm fefellissent

altera pars
Bruxellis, in
ecclesia SSn».
Micha�lis et
Gudulae.

Neutra civi-
tas eas amplius
possidet.

Tertia pars,
monialibus
Carmelitanis
donata,

et Bruxellis,

1) Append. litts. K et L.

2) In saepedicto voluminc Bollandistarum (Actt. 8. .>\'. tul 11 Apr. p. 368).
:!) Append. litt^s. O, H el N.

n App. litt. X.

-ocr page 20-



		12

		piae doaatricis Isabellae, continuo Bruxellis et inn proeul a monastcrio habi- tantis; 2° ex epistola quani praedicta monasterii Rcv. Mater Beatrix anno jam 1630° ex urbe Salannnca direxit ad Braxcllensain monialem, sororem Florentiam a Crnce (ex illustri Merodiorum familia). Sic enim ait: «Charitas Tua, quum iiSanctm Lidwinae procuratrix existas, id nostrae Iufanti [id est Isabellae] in f/memoriam reduccre vclit, et omnia epiae poteris agas, ut Smctae Officium _wrecitetur" ^l). Quae verba satstudii et devotionis ostendmt, nerpie facile referri possent ad locura ubi illae relirpiiae non jam praecipue lnnorarentur, praesertim quum Liduinae cultus nullo Ordiuis Carmelitici spechli titulo sed ratione tantum pos- sessionis et custodiae bujus sacri depositi ad Carmelitanas nnniales pertineret ²). Facultatem vero (quam babuisse postea testatae sunt ³): in die obitus Liduinae, 14^a Aprilis, ejus Officium recitandi et alias solemnitates pcragendi, non videntur obtinuisse ante annum 1030^m. Ed nempe circiter tempore, id postularunt ab Arclriepiscopo Mechliniensi, Jacobo Boonen; quid ille respondent, latet; fortasse ideo respondere distulit quoniam, ut infra dicemus, ds Liduinae Baatificatione jam apud Sanctam Scdem agore incepisset vel saltcm paratus esset. Quidquid sit, constat, moniales Carmelitanas Bruxellenses postea quotannis in praedicto anni- versario die, in bonorem Liduinae, Officium divinum recitasse ex Commuai Virginum; sed nescitur, cujus tandem auctoritate et quo tempore id facere inceperint; certum vero est, saltem ad anno 1742 in Directorio Carmelitarum Discalccatorum in Belgii Provincia, B. Liduinae festum determinate et specialiter pro monialibus Bruxcllensis conventus notatum et indicatum fuisse ad diem 14^a Aprilis, ut festum iis propriuin, sub ritu duplici celebrandum. Quum igitur certe ab eo tempore quotannis eo die illud Officium ri u duplici recitas- sent, anno 17S3,ob persecutionum turbas, cum praedictis reliquiis adSanctum Dionysium prope Parisios confugerunt, ibique Vicarius Generalis Parisiensis, Carme- litarum Discalceatorum in Gallia Apostolico Visitatore, Joscpho Joanne Francisco de la Grange Gourdon de Floirac, «quia reliquias illas a die receptionis, 23^affDecembr. 1020 in monasterio Bruxellensi semper cum veneratione servassent «et Officium praedictuni recitare consuessent," facultatem iis dedit, in exilii loco Officium continuandi, sicut testatus est litteris, ab eo subscriptis 3^a Sep- tembr. 17U2 in civitate Bruxellensi, quo nempe moniales die 25 Junii 171)0 cum reliquiis reversae fucrant. Ibidem eodem die 3 Sept. 1792. Rev. Pater Petrus de Alcantara a Sancta Teresia, Ex-provincialis et Definitor tune actualis Carmelitarum Discalceatorum, reliquias recognovit et in instrumento ea de re confecto pro certo affirmat, moniales illas jam antiqua possessione quotannis die 14° Aprilis constanter recitasse et recitare praedictuni Officium ri.u duplici ^l).
		postea ad S. Dionysium in Gallia,

		iterum Brux- ellis


		1) Append. litt. S. 2) Attamon Reveremlos etiam Patres hnjns Ortlinis Religlosos in Belglca Provincia, Liduinae memoriam velut Sanctae veneratos fuisse, forsan ex eo conjici posset, quod auctor Arabicae versionis libri De Imitatione, Belga quidam Cannelitanus Excalceatus, nomine suao professionis appellatus sit: Coelestinus a Snnctii Liduina; familiac nomen ent: Co�tus. 3) Append. litt. T. 4) Append. litts. O. P. et Q.

-ocr page 21-

V.)

variis modis
ab iis continuo
culta est,

Quod ex eo tempore moniales in conventu Bruxellensi eodem modo continuarunt
usque ad annum 18G1 inclusive. Tune enim, auctoritate Rev. Patris Provincialis

earum, a recitando praedicto Officio cessatum, illiusque indicatio in sequentium
annorum Directoriis praetermissa est.

Permansit tarnen usque hodie pia consuetudo, die 14^a Aprilis exponendi
in conventus Bruxellensis ecclesia arcam, dictas reliquias continentem, floribus
ornatam, et fidelibus Indulgentiam nuntiandi, anno 1G16 ab Archiepiscopo et colitur.
Mecldiniensi Hovio, eas vencrantibus, ut supra, concessam ¹).

Ilis interea omnibus majora ad glorificandum Deum in famula sua Liduina
jam anno 1629 f�eri optabat et, quantum in se esset, perficere meditabatur
Illustr.^mus Jacobus Boonen, Archiepiscopus Mechliniensis. Die cnim 18^a Martii
subscripsit et suo sigillo munivit epistolam qua Summum Pontificem supplex
rogavit, ut, attentis omnibus in ea expositis de Liduinae sanctitate, miraculis et

Archiepisco*
pus Mechlini-
ensis jam a°.
1629 Beatifica-
tionem postu-
lare cogitat.

cultu, Sua Sanctitas huic virgini culium Beatis exhiberi solituni decernere digna-
retur ²).

Ut mm haec cpistola revera ad Summum Pontificem missa fuerit, num
Sancta Scdes et quid in casu respondent, omnino ignoratur; in archivio saltem
Archiepiscopat�s Mechliniensis, quod scilicet, rebus perturbatis, alicnorum iniquitas
non seinper intactum reliquit, nullum aliud id negotii concernens documentum
vel argumentum adesse, Archivista, Metropolitanae Ecclesiae Mechliniensis Ca-
nonicus, piae memoriae Rcv. plur. D¹¹³ Scheffer, sedulam post investigationem,
certiores nos feit. ftihilominus epistola ipsa per sese, utpote gravissimum et
luculentissimum Archiepiscopalis auctoritatis judicium continens, non parvi mo-
menti est ad ea probanda quae de praedictis Liduinae fama et cultu affirma-
mus. Ostendit imprhnis, eandem famam, tredecim post reliquianun elevationem
praetcrlapsis annis, in Belgio �t permagnam exstitisse �t eam rcrum veritate
quara maxime fulciri coinpetenti judici exploratum fuisse.

Quoad continuationem cidt�s, primo quidem intuitu aliquid difficultatis moveri
posset ex verbis Archiepiscopi: _wCum autem divina bonitas, quae est mirabilis
«in Sanctis suis, suam hoc modo sponsam m terris honorare voluerit, quo cultus
z/hic, qui tempestate bellomm defecit, reviviscat et majus in dies Ecclesiae et
//status publici bono incrementum capiat, ego., rogo supplex ut, attento," etc..
z/decernat S. Sanctitas" etc.

Sed respondemus: cultum defecisse utique Archiepiscopus aflirmat, non
omnino cessasse, quod etiam contrarium esset aliis praccedentibus ipsius Ar-
chiepiscopi verbis: //indubitatum est, cjus virginis reliquias venerationi fuisse et
nesse apud populum, a Matthia Hovio, Archiepiscopo Mechliniensi, examinatae,

Quid revera
actumsit,latet.

Judicium ejus
de Liduina non
minus grave et
evidens.

Difiicultas ex
ejus verbis de-
ducta,

solvitur.

1) Appeml. lilt. T.

2) Jjtpcnd. lilt. II.

-ocr page 22-

r/recoguitae, et probatae, in Belgaruiu Principuin, Alberti et Isabellac, Oratorio
r/reconditae et asservatae, nunc vere Monialium Carmelitidum Excalceatarum
wmonasterio in eadem urbe [Bruxellis] dono datac ^l).

Eo magis non tam Belgium sed potius Ilollandiain (quoad aliquain cultus
defectioneni) respexisse videtur, ubi reliquiae non amplius venerari poterant
(quia jam anno 1G15 Bruxellas translatae erant), et alia quaedam, ad Liduinam
honorandani et iinplorandam antea consucta, temporum causa omnino cessare
debuerant, alia nonnisi absqne notoria solenmitate et qnasi secreto peragebantur,
ita ut mirum non sit, Archipraesnlem Boonen, qui Rev¹" Patris Palndani, anno
1628 confectani, relationem ²) ignorasse videtur, quaedam partim omittere, partim
nonnisi dubitanter referre quae, ad Liduinae cultum spectantia, Pater Paludanus
in Hollandia usque ad eum annum fideliter observari, ibidem pro certo didicerat.

Post haec quae in Belgio et Gallia, reliquiarum praecipue causa, gesia
sunt, alia nunc repetenda veniunt, ad propositum nostrum conducentia.

Series itaque auctorum, qui ante annum 1010 non secus de Liduina scripse-
runt nisi quomodo agi solet de Sanctis vel Beatis vel talibus Dei servis qui publica
atque constanti fama et opinione pro Sanctis vel Beatis habentur et miraculorum
gloriosa memoria gaudent, minime deinceps interrupta sed ad nostram potius
aetatem continuata est non paucis iisque optimae notae auctoribus, nonnullis
etiam acatholicis. Praecipuos ordine chronologico in Append. ³) referimus;
quinque tarnen spectandissiinos jam hoc loco allegabimus.

1°. Eximium Sacrac Scripturae interpretem, in odore sanctitalis defunctum
Patrem Cornelium a Lapide. Sic enim commentatus est vers. 2 L^m Capit. XVI*
Sancti Evangelii secundum Lucam:

//Lazaro similis in doloribus et ulceribus aeque ac in patientia fuit Stmcta
uLyduvina Schiedamensis in Hollandia, quae anno aetatis decimo quarto in
vglaciem lapsa costam fregit, indeque acgra triginta et amplius annos decubuit,
r/variis et continuis doloribus a Deo immissis afflicta usque ad mortem, ut ei
r/integram patientiae coronam pertexeret. Lege vitam ejus apud Surium. Nimi-
r/rum voluit Deus Lazarum, Job, Tobiani, Lyduyinam omnibus saeculis sta-
z/tuere aegrotis et afflictis in speculum et exemplar patientiae."

2°. eruditissimum et in critica scientia versatissimum Patrem Danielem
Papebrochium in Actis Sanctorum Bollandianin, ad diem 11¹" Aprilis.

3°. omni doctrinac pracconio dignissimum Pontificem Benedictum XIV^m in
egregio opere, quod, postquam in plurimis Canonizationum causis Fidei Pronio-
toris munerc functus erat, edidit de Servorum Dei Beatificatione, etc, et etiam
in editione quam ipse, jam ad Summum Pontificatum evectus, sua cnra recog-
novit. Liceat jam superius allata verba repetere: r/Liduviges sive Liduina, quam
�nonnulli Beatam appellant, Yirgo Schidami in Hollandia mortua est anno
ii 1433. Duodennis a plerisquc ad nuptias expetita, sed servandae virginitatis
«cupida, Dcum ardenter exoravit, ut, si alia via avertendi conjugii non suppe-

Fama sanc-
titatis et mi-
raculorum, ab
anno 1G1G us-
que ad nostram
aetatem.

Multi aucto-
res testantur,
inter quos:

P^r. Comelius
a Lapide,

Pr. D. Pape-
brochins,

Benedictus Pa-
pa XIV,

1) Append. Ibid.

2) Append. litt. I).
:\'.) Litt. X.

-ocr page 23-



		15

		tfteret, totuni suum corpus morbis afficerctur. Magnus autem morborum exer- pcitus corpus cjus invasit, et eo vexata fuit spatio triginta et octo annorum. f/Apud Surium et Bollandianos, Tom. 11°. Aprilis, cuncta exacte describuntur, r/ita ut adniiratione revera dignum sit, quomodo, cuiu omnia ejus membra r/inauditis doloribus essent obnoxia, invictae patieutiac signa praotulerit. Hujus uinclitae Vin/inis uieniineruut etiam Theophilus Ravnaudus (Tract. de Mart. r/p. pestem, P. I. C. II. n°. 0) et Cornelius a Lapide in Cap. XVI. v. 21. in //Lucam" ^l). Seipsum autera inter cos numeraiidum essc, qui Liduinam uBeatam appcl- f/Lirent" prudentissiinus Pontifex non obscure jam indicaverat ²). ^Insuper," ait ibi, �apud Molanum in Nutali Sanctorum Behjii ad dieui 14 Aprilis legitur, Missam r/de Sanciissinia Trinitate cantari in festo Beatae L�dwif/is." 4°. Sanctisshnum Episcopum et Ecclesiae Doetorem Alphonsum Mariam Li- guorium. In suo opere: La vera sposa di Gesli Cristo, nostram Liduinam �t ut hero�cae pa ientiac exempbim monialibus proposuit, �t quatuor vicibus eam Sanctam nominavit. LegUur cnim Capite XIII° $11 Delhi pazienza nelC infer- mita, poverth, disprezzi e desolazioni, sub n°. 3: uSanta Liduwina, comenarrail S. Alphonsus _wSurio, per 38 anni stette sovra una tavola abbandonata, coperta di piaghe e Maria de Li- ,/cruciata da\' dolori, e non mai si lament� di niente, ma tutto abraccio con pace"; guorio, et deinde sub n°. 9: ^Xarrasi ancora di Santa Liduvina, che un giorno entro wuna donna nclla sua stanza, e commincio a maltrattarla collo ingiurie pin _Katroci che posson dirci, e perche la Santa se ne stava nella sua solita pace, f/quclla tigre pin infuriandosi si pose a sputarle in faccia, e vcdendo, che la t,Santa neppure se ne turbava, posesi a gridare comepazza." Ter idem praestitit in alio opere: Pratica di amar Gesu Cristo. Cap. XIV., n°. 5 et G. (Verba referunlur in Append. litt. 11.) 5°. Clarissiinum Virum, Eminentissimum Dominum Joannem Baplistam, _Pt Cardinalis tituli S^u Callisti 8. R. E. Prcsbyternm Cardinalem Pitra, in suo opere: La Hol- Pitra. lande Catholique ³).

		Restat ut subjiciamus quae notanda sint de perseverantia famae et cultus Liduinae in ipsa Ilollandia tx tempore quo reliquiae inde Bruxellas translatae sunt. Ex saepius citata relatione Rev. Patris Palndani sequentia patent: etiam c\'rca annum 1028, Schiednmi, quamvis Protestantismi sectatores ibi jam per Pcrseveran- diniidium saeculi et ainplius doniiuarentur, Liduinae sanditatis et miraculoruin ^tia famae et fama, quasi haereditaria incolarum traditione, magna permanserat; antiquus ibi ^cultfts ⁱⁿ Hol- usus perseverabat, obiti�s ejus anniversarium quotar.nis ut diem festum recolendi, ^landia- in ejus honorem tune Sacrosanctum Sacrificium offerendi et Officium divinum, pr.vatim tarnen, recitandi, imo panem benedicendi, quo fideles magna fiducia pro remcdio contra morbos, praesertim febres, utebantur, similiter et aqua

		1) De Bcatif. Servn. Dei, Lib. III, Cap. XXX, no. 7. 2) Lih. II, Cap. XX. no. 16. �i) I\'\'. Tart. C. X.

-ocr page 24-

Il>

putei, de 4110 serva Dei vivena bibcre solebat, quaui etiam Missac cclebrationem,
Officii recitationera et panis benedictionem Pater ille Dominicanus, tune temporis
ibi sacro minister [o fungens, et fieri et a se ipso quotannis continuari asseveravit.

Qua auctoritate, quo tempore vel pastore modo nominatae tres religiosae
consuetudines in civitate Schiedamensi interierint, minime indicari potest; cer-
tum tarnen est, cessasse, nee usque liodie restauratas esse. Ulustriss^mus ac Reve-
rend^mu9 Jacobus de la Torre, Archiepiscopus Ephesinus, i. p. i. et foederati Belgii,
sive Hollandiae, Vicarius Apostolicus, in Relatione quamanno 1656 de statu religionis
Catholicae in Hollandia Summo Pontifici Alexandro VII⁰ et S. Congregationi
de Prop. fide tradidit, cultum Sanctae (ut eam appellat) Liduinae, olim Schiedami
solitum, ex supracitato Molano commemorat; addit etiam, reliquias Bruxellis tam
in ecclesia S. Gudulae quain in conventu sororum Carmelitidum, quod ipse
vidisset, veneralioni expositas esse. Sed nullatenus indicat, utrum se Vicario
Apostolico, in Hollandia aliquid prioris cultus Liduinae adhuc praestaretur.

Speciatim ad horos canonicas quodattinet,incollectioneOfficiorumPropriorum,
(mam pro Hollandiae Dioecesibus cdi curavit anno 1623 in his partibus Vicarius
Apostolicus, de quo jam supra, Pliilippus Rovenius, Archiepiscopus Philippcn-
sis, i. p. i., similiter et in altera, novis curis elaborata, quae ejusdem, ut feriur,
auctoritate prodiit anno 1640, nihil de Liduina invenitur; in Kalendario tantum,
posterioribus editionibus secundae collectionis praefixo, aliquando (v. g. in edilione
Anistelodamensi anni 1767, et Embricensi anni 1821) ad diem 14 Maji ^l)
connncmorative appositum legitur: «Liduwina virgo obiit Schiedami anno 1433." ²)

Diversam, et quidem Sunmiorum Pontificum Decretis minime consentaneam,
praxiin sibi sequendam elegit clerus Jansenistarum. In Breviario enim, quod
])raccedenti saeculo substituere praesurnserunt Romano, et quo etiam nunc utuntur,
ad diem 14 Maji Officium Liduinae addidcrunt «in Dioecesi Ul\'rajcctensi ad
r/libitum" recitandum ritu f/Semiduplici" cum duabus Lectionibus aliisque parlibus
propriis ³); in ultima tarnen Lectione, de Liduinae memoria celebranda monuerunt:
f/Sanctam Sedem eam nee jussisse nee impedivisse."

Fortassis eam proprii Officii novitatem introducere attentarunt quia duo
eoruni, Amandus Verschuur, pseudo-pastor Schiedamensis, et Jacobus Timmers,
praetensus pastor Rotterodamensis, partem quandam earum Liduinae reliquiarum,
quae, ut supra dictum est, in Belgii civitate Montensi servabantur, anno 1723 Schie-
damum transportavissent, ubi non sine pompa, ut fertur, in refractariorum ecclesia
collocata fuit ⁴). Certum est, eam ibidem sub altari custodiri.

Ab altera parte ])osset illud Officium idem esse atque id quod Jansenista
Ileussenius jam anno 1714 conimcmoravcrat in sua Batavia Sacra (Parto II.

Quaedam piao
consuetudines
incerto tempo-
re cessaverunt.

De Officio

�vmo.

1) Perperam pro: Aprili.

2) Monitum tarnen occurrit in Ultrajectensium schismaticorum Breviario (do quo infra),
Parte Hiein. p. XXVIII: «Liduinam in veteri Culendario Ultrajectino ad diem 14 Maji notari,
»sine Officio."

3) Append. litt U.

4) Ita retort D_r. A. Maas in periodiuo: Amiais Patriae, vernaculc: Vriend de* Vudcr-
lands, XIIF. p. 076.

-ocr page 25-



		17

		p. 204), et quidem, ut add.it, typis imprcssum. Oratio saltein propria, quam integram ibi refert, paucis mutatis, concordat; sed de caeteris partibus, quuiu ille eas indicare omiserit, judicium ferre non possumus ^l). Interea apud Catholicos Hollandos, praesertim Schiedamenses, publica et notoria fama atque opinio de Liduinae Sanctitate et miraculis intcgra perinansit neque religiosus cultus omnino cessavit, quiniinmo, Deo antiquae Batavorum ecclesiae faustiora tempora largiente, utraque fama et cultus non parum incre- menti ceperunt. Saeculis enim decimo septimo et octavo, necnon hoc currente undevicesimo, hujus virginis, aureolo radiato ornatae, et Angelo, ramum ei porrigente, comitatae, sicut jam antiquitus repraesentari solebat, effigies, multoties et vario opere sculpta ac typis recusa et vel libris, in ejus laudem compositis, juncta vel seorsim edita et sparsa, omnibus semper tam nota quam percara fuit. In variis preca- tionum libris, ad quotidianum Catholicorum usum vernacule editis, inveniuntur Indices seu Kalendaria festorum, quae ad diem 14^m Aprilis Sanctam vel Beatam Liduinam virglnem commemorant; inveniuntur etiam specialcs preces ad ejus opem, praesertim ut hero�cae patientiae exempli, implorandam. Nomen ejus, ut Beatae Patronae, in conferendo Sacro Baptismate, pueris, praesertim praedicto ejus anniversario die natis, imponebatur et imponitur. Rituale etiam quod pro Sacramentis administrandis jam diu in lus partibus approbatum usum obtinuit et retinet, in commoditatein Sacerdotum Elenchum qnoque exhibet, ita inscrip- tum: Nomina vernacvla Hollandorum et Frisiorum, adjimctis nominibus Sanc- torum, quae per illa signijicantur." Pro Hollandis a\\itcm ad vernaculum nomen: i/Lijdioyn, Lijdioed, Ledewijntje" indicatur: nLiduina, V \\irgo~\\, Schiedam, «14 Apr." Pro Frisiis vero ad vernaculum nomen: uLudu et Ludou" indicatur: tiLidwina, V [irgo], Apr." Anno 1838, die 2G^a Octobris, Rev. plur. Pater Joannes Dominicus Raken, eo tempore RR. PP. Dominicanorum in Nederlandia Praepositus Provincialis, continuis," ut ipse ait, «commotus precibus «Pastoris ac devotorum communi- f/tatis Schidamensis membrorum", supplicibus litteris rogavit Reverendissimum ac Illustrissimum Dominum Antonium Benedictum Antonucci, tune Hollandiae Missi- onis Vice-Superiorem, nunc S. R. E. tituli S. S. Silvestri et Martini Cardinalem et Archiepiscopum Episcopum Anconitanum et Humanum: «quatenus a Sancta Sede ffimplorare dignaretur, ut Missioni Hollandiae «ac specialiter civitati Schidamensi r/facultatem Officii recitandi et Missae celebrandae in honorem Sanctae Liduinae «Virginis benigne concedere vellet" ²). Certum est, Illustrissimum Vice-Superiorem pro obtinenda praetacta facultate, supplices litteras ad Sacram Congregationem de propaganda fide Romam expe- diisse ³). An et quale responsiun ea de re secutum sit, prorsus ignoratur. Ab anno 1852 tam Schiedami quam in aliis pluribus Hollandiae urbibus, Hagae-Comitis, v. g. Rotterodami, Leidae, Zwollae, etc. multae et inter eas nobilissimae matronae et virgines in piam sodalitatem, anno 1854 ab Illustr^mo ac
		Aliae tarnen consuetudines permanserunt.

		R. P. Pr. Pro- vincialis Do- minieanorum, pro obtinenda Offiicii et Mis- sae facultate, supplicat; res ad S. Congr. de propag.fide defertur. Responsa et ulterius acta ignorantur. Pia sodalitas instituta.


		1) Append. litt. V. 2) Ex originali suppliea, in Archivio Episcopali Harleniensi. ft) Ex Vicc-SuperioratuB Rpgislro in codem Archivio.

-ocr page 26-

Rev^8mo Domino, piae recordationis Francisco Jacobo van Vree, Episcopo Harle-
mensi approbatam, se conjunxerunt, ut hac religiosa societate unitae, eo effi-
cacius, in virginis Liduinae memoriam et imitationem, pauperibus, infirmis aliove
modo laborantibus, adjutorium et solamen, omni charitatis zelo, sicut quotidie fa-
ciunt, praestare satagerent.

Valde optaverant, ut Sanctae vel Beatae Liduinae nomine earum sodalitas
expresse insigniretur; praelaudatus vero Episcopus Harlemensis huic voto satis-
facere minime se posse declaravit; attamen, testatus, se, quantum ad ipsum
pertineret, de Liduinae beatitudine non dubitare, concessit, ut sodalitas illa,
sicuti etiam factum est, vocaretur: Liduiniana Congregatio Sanctae Elisabethae,
vel alio shuiliter addito nomine alicujus Sanctae, rite canonizatae et in patro-
nam eligendae ¹).

Insuper anno 1850, in festo Omnium Sanctorum, Schiedami, in Liduinae
publicam memoriam et imitationem, ideoque ejus etiam nomine appellatum (opera
sodalium clarissimae confraternitatis S^u Vincentii a Paulo), erectum est amplum
graotrophium sive hospitium pro vetulis indigentibus mulieribus, quarum curam
magna cum charitate habent sorores tertiae regulae S^u Doininici. � In hujus aedi-
ficii sacello conspicue et honorifice muro adaptatus est lapis ille sepulchralis, quo
Liduinae ossa olim tegebantur, pluribus, ut supni relatum est, miraculis ali-
quando celeber; quem quidem lapidem nobilissimus et de re Catholica non minus
quam de patria civitate meritissinius Dominus J. B. Nolet, anno 1861,arrepta
occasione, ab oppidi magistratu sibi tradi rogavit et obtentum anno 1802 in
praedicto sacello collocari curavit.

Schiedami locus monstratur, via quaedam, fossa, divisa, ubi, quod et nomine
(�Kvepelstraat = Kreupelstraat") indicari voluut, Liduina in glaciem corruens,
costain fregit, qui casus ei initiura dolorum sed et pa(ien:iae meritorum fuit;
monstratur sacellum, a Catholicis olim ejus sepulcliro superaedilicaUim, S^li Joannis
parochiali quondam, nunc a Protestantibus occupatae, ecclesiae con\'iguum.

Sed quod majus est, ab immemoriali tempore ibi traditio viget, Lidui-
nam (verosimiliter ea occasione quum ipsa, lectulo, quo viribus destituta
et sibi relicta decumbebat, flammis correpto, evidenti miraculo integra esset
servata) viventem praedixisse, nunquam Schiedami in posterum fore, ut uno
incendio plus quam unum aedificium periret. Constat utique, in ea civitate,
ubi incendium non rarum, et vastissimae contlagrationis ingens periculum est
propter immensam quae ibi per totum fere oppidum servatur combustilium
materiarum congeriem, hominum inemoria nunquam accidissc, ut, uno aedificio
flammis capto vel etiam pereunte, alterum, quantumvis incend� validissimis fomentis
repletum, quantumvis periculo proximum, ignem inde conceperit. Quinimmo nostris
etiam diebus, pluries istiusmodi aedificia a vicino incendio, ita stupendo modo
salva perstitcrunt, ut inde Catholicorum persuasio, qui id Liduinae peculiari
interventui adscribunt, et in his circumstantiis ejus patrocinio confidunt, non levi
utique fundamento niii, recte judicetur.

Quum igitur Liduinae fama et veneralio apud Hollandos, praccipue Sch:e-

et approbata
ab Oidinario,

prudenti ta-
roen denomi-
nationis mo-
deramine.

Hospitium
erectum.

Liduinac la-
pis sepulchra-
lis e� transla-
tus, ibique ho-
noratus.

Alia monu-
monta.

Schiedamum
speciali protec-
tione Liduinae
gaudere, non
spernendis ar-
gumentis, cre-
ditur.

1) Haec ex ipsius Antistitis littcris, d«. 22» et 30" Aprilis 1854, in Episcopili Archivio
Bcrvatis.

-ocr page 27-

dami, magnae permansissent et hac actate manifesto augerentur, Rev. mini.
D^ns Paulus Jacobus van Leeuwen, ab anno 1853 in ea civitate ad S^m Mariam,
titulo Visitationis, parochus, tam sua quain Schiedamensiuin fidelium devotione
permotus, ornnem operam impendere non desiit, ut pars saltcm earuni Liduinae
reliquiarum, quae Bruxellis apud moniales Carmelitanas custodiebantur (caeteris
quippe ossium partibus dispersis et deficientibus), natali virginis urbi restitueretur.
Nonnisi post multum temporis et laboris consumpti, praefatarum tandem moni-
alium consensu obtento, dictus parochus, ut negotium servatis servandis proce-
deret, Ordinario suo, Illustr⁸"¹⁰. ac Reverd⁹"¹⁰. Domino Gcrardo Petro Wilmer,
Episcopo Harlemensi, approbante et apud Sanctam Sedem rem valde commen- Annucnte

dante, anno 1869 Summum Pontificem regnantem, Pium Papam IX^m, supplicibus p_ont. Max. Pio
litteris rogavit, ut Bruxellensium reliquiarum divisionem et pro parte transla- ix, pars reli-
tionem in gratiam Schiedamensiuin concedere dignaretur. Idem, Ulustris\'"⁰ ac quiaium Schie.
Rever¹¹¹⁰ Domino Victore Augusto Isidoro Dcchainps, Archiepiscopo Mechliniensi, daniummluci-
"simili modo approbante et commendante, praefatae moniales ex altera parte ^tur-
fecerunt. Quibus precibus Sua Sanctitas benigne annuens. Reverendiss^m et Excel-
lentissimum Dominum Angelum Bianchi, apud Xederlandiae Regem Apostolicae
Sedis Internuncium, ad rem conficiendam delcgavit. Explorato deinde utriusque
Ordinarii, Archiepiscopi nempe Mechliniensis et Episcopi Harlemensis, consilio,
Excellentissimus Dominus Internuntius, Bruxellas profectus, ex Rescripto Em.
Card. Praefi. S. Congr. de Propag. Eide i) reliquias ibi servatas, recognovit, divisit
et insignes aliquas ossium partes, cistellae inclusas, sigillatas et authentico
documento munitas, praefato parocho tradidit, qui sacrum illud depositum mox
Schiedamum fauste transportavit, ubi, suramo Catholicorum gaudio, die 14 Junii
1871 in propria receptuin, usque hodie decenter ac fideliter cus\'.odkur.

Ex omnibus quae jam exposuimus, satis liquet, Dei famulam Liduinam, et
vivam et mortuain, fama sanctitatis et miraculorum, etiam j>ost obitum patra-
torum, publice, notorie et usque ad hodiernum diem claram fuisse et esse, tali
etiam veneratione ejus memoriam, necessario scientibus, nunquam contradicen-
tibus, inio aliquando formaliter consentientibus locorum Ordinariis ab initio et
deinceps constanter honoratam fuisse, ut secundum Canonistarum theologorum,
imprimis Benedicti Papae XIV\', doctrinam et Apostolicae Sedis praxin, multiplici
specie publicum religiosum cultum miporlet.

Conclusio

prima.

Restat, ut paucis ostendamus, in hisce non contraventum fuisse Decretis
felic. record. Urbani Papae VIII\'.

Annis siquidem 1G25 et 1C34 praelaudatus Summus Pontifex prohibuit
cuLum publicum quoruncunque defunclorum, etiam quacunque sanctitatis et d₆ observa-
niiraculorum fama illustrium, nisi prius ab Apostolica Sede canonizati aut bea- tione Decreto
tificati essent. Declaravit tarnen: suis Decretis non comprehendi eos Dei Servos, ram Urbani Pa.
quibus hujusmodi cultus _waut per communem Ecclesiae consensum, vel imme- paeVIII».

1) Append. Utt. W.

-ocr page 28-



		20

		r/inorabilem temporis cimum, aut per Patrum virorumque sanctorum scripta «vel longissiini temporis scientia ac tolerantia praefatae Sedis Apostolicae vel tfOrdinarii" exhibitus esset. Statuit etiam, pro tempore immemoriali vel longis- simo in hujusmodi causis requiri annorum numerum qui centenarium excederet. Ex supra allcgatis vero patet, praecipuum, ne dicamus, unicum fundamen- tum ad probandum casum, ab Urbano VIII⁰ exceptum, in nostra causa esse cultum immemorialem, id est centum annis praefatis Decretis anteriorem. Cultus autem publicus Servo Dei jam defertur, si ad ejus sepulchrum, praesertim non ab una persona sed a multitudine hominum, oblationes et dona votiva cowjeruntur et suspenduntur pro sanationibus aliisque beneficiis, ejus in- terventu a Deo obtentis vel obtentas creditis. Communi enim acceptione, ad publicum cultum hoc pertinere videtur, et insuper praefatis Urbani VIII¹ Decre- tis pro non canonizatis vel beatificatis prohibitum est et absque indulto Apos- tolico tolerari non posset. Per se igitur optimum et valde honorificum est, et quum, teste Benedicto XIV⁰ (in supr. cit. opere), nemini privatus Servorum Dei cultus ne ab Urbano quidem VIII⁰ sit vetitus, et sine causa ab Apostolica Sede id concederetur quod jure fieri posset, sequitur, talem honorem cultus publici speciem constituere. Atqui, fide dignissimis testibus, Liduinae coaevis, constat, jam annis 1433 et 1434 multos fideles sepulchrum ejus visitasse, oblationibusque spontaneis honorasse, qui se a variis languoribus et infirmitatibus curatos asserebant; quapropter anno 1434 in parochiali ecclesia lapideam capellam super ejus sepulchrum et altare juxtaillud, magistratuum auctoritate, aedificata esse (Vide supr. p. 4). Ergo jam annis 1433° vel 1434°, id est: ducentis fere annis ante Urbani VIII¹ Conclusie» al- Decreta, Liduina publico cultu fuit honorata. tera. Hunc cultum deinde saeculis XV⁰ vel XVI⁰ unquam interruptum fuisse �t per se non credibile esset, �t insuper ex supra allegatis patet, auctum potius et Cultui Lidu- etiam, non obstante vehementissima Catholicae religionis persecutione, usque ad inae nunquam annum 1G15 saltem, varia specie, Schiedami continuatum esse. Nullum interea contradictum occurrit vestigium contradictionis a parte S. Sedis; neque a parte Ordinariorum, fait. quos praedictum cultum per duo fere saecula latuisse, moraliter inpossibile est. Ab anno dein 1616, uti ostendimus, partim consentientibus, partim coope- rantibus Ordinariis, nullo sane contradicente, usque hodie vel Schiedami vel Bruxellis vel utrobique continuatus est. Constare ergo videtur de casu ab Urbani VIII¹ Decretis excepto, ideoque, etiam ob evidentem et constantem sanctitatis ac miraculorum famam, apud Concluaioter- Sanctam Apostolicam Sedem supplicari posse pro approbando immemoriali cultu tia et finalis. praeclarae Virginis Liduinae. Quod clementissimus Deus, omnis sanctitatis et gloriae origo, ad optatum finem perducat!

		F I N I S.

-ocr page 29-



		APPENDIX DOCUMENTOEUM AD CAUSAM SERVAE DEI LIDTJINAE PERTINENTIUM.

-ocr page 30-



		A.

		Litterae Joannis, Bavariae Ducis, et Magistratuum Schiedainensium.. Omnibus et singulis sph�tualibus et saecularibus, Dommis etc. Nos, Joan- nes, Dei gratia etc. volumus vos scire, nos vidisse et legisse litteras quasdam, nostri Schiedamensis oppidi sigillo extrapendente sigillatas, integras, prorsus non abrasas et non cassatas ^l), continentes de verbo ad verbum prout infra. //Universis et singulis Christi fidelibus, spiritualibus et secularibus, z/majoribus et minoribus, nobilibus et ignobilibus, utriusque sexus hominibus r/et personis, cujuscumque status, gradus, aut conditionis extiterint, in civita- z/tibus vel extra, in terris vel in aquis, aut ubicumque alias moraiu traxerint, _waut sua domicilia seu loca habitationis habuerint, ad quos praesentia pervenerint, «Ballivus, Scultetus, Burgimagistri, Scabini et Consules oppidi Schiedam in _wDucatu Hollandiae ³), sub diocaesi Trajectensi, humiles salutationes semper ,/praevias cum agnitione veritatis: quia recta ratio hoc judicat, justitia exigit et //requirit, quod res et causae veraces evidenter ad aurcs intimari, ])ropalari, et z/msnifestari possunt, immo merito propalari, ad aures intimari et manifest nri et z/testificari debent; praecipue tarnen istae, in quibus laus, honor et gloria _ffDei inesse possunt, ac relucere. z/Certificamus igitur et innotescimus, et scire desideramus omnes et sin- ,/gulos Christi fideles praescriptos, propalamus, ad aures intimamus et testamur z/in veritate in his scriptis, de factis et rebus mirabilibus valde et inauditis, z/quae in memorato nostro oppido contingunt et facta sunt, et quotidie adhuc _win quadam Virgine, Liedvvy Petri nominata, fiunt et contingunt. Hoc est z/intelligendum, quod eadem virgo et puella, infirma valde fnit et in lecto suo //permaxime torquebatur, in quo etiam jacet et jacuit bene viginti tribus annis, z/in festo Purificationis B. Mariae Virginis ultime praeterito. Et infra idem //tempus numquam usa est neque recepit nisi unam dimidiam pintain vini, per z/septimanam vel quasi, cum aqua modica vel parum de sucaro vel cum valde z/pauco cynnamomo bene trito: excepto quod infra tres primos annos snac iu- //firmitatis, aliquoties et inter tempora, modicum de porno vel pane accepit, �et quandoque de dulci lacte panun comedit vel potavit: scd infra septem

		1) Fortasse pro: non cance�atas. 2) Tn Hollandico textu: i» Hollaudia, onii.sso: iJneatn.

-ocr page 31-



		II

		//annos ultime praeteritos nullo omnino cibo vel potu usa est, neque utitur pro «praesenti. //Non dormit, neque per omnes supra scriptos annos umquam clormi- z/vit, nisi parnm valde; et vix per duas noctes, omnibus simul computatis. Et z/jacet jam adeo lamentabiliter et miserabiliter, quod intestina sua perdit et z/privatur eisdem. Et vermes grisei, aqua ejusdem coloris pleni, grossi velut z/fusum in fine, longi sicut articulus est unius digiti (quod cum licentia et z/reverentia omnium scribimus), carnes ejus coinedunt et corrodunt, absque z/foetore aliquo et sine odore malo inde proveniente. Et quando praeteritis tem- wporibus moveri vel tractari consueverat, tune oportuit ut corpus ejus superius ii circa scapulas, cum institis aut cum manutergio vel consimili aliquo fortiter liga- _wretur; alias totum corpus in partes minutas cecidisset, et penitus fuisset dissolutum. zzSed modernis nunc temporibus nullo modo potest moveri, neque umquam potuit //infra septcm annos ultimo transactos, per quos semper jacuit et adhuc jacet ii in suo dorso, et non potest movere nisi caput et brachium unum. //Et aliquando per temporum intervalla de ore ejus, naso, auribus, z/aliisque meatibus multum sanguinis eniittit, super hoo quod nullo cibo utitur ;/vel potu, nee usa est nisi secundum superius exaratum. Et eadem virgo et zzpuella infra eosdem septein annos praescriptos habuit et adhuc habet de tertio //in tertium diem, unam magnam et gravem febrem tertianam, quae ei primo z/advenit cum inenarrabili calore: et nonlonge post hoc venit inextricabile frigus: _wet tune iterum calores et frigus [vicissim. Et hoc sic bene per unum dimidium f/annuin duravit: sed post hoc tempus habet semel calores per tempus durantes, «et postea frigus] ^l). Et quando ab hujusmodi febre liberatur, tune de seipsa ,/nihil scit infra decem vel duodecim horas. Et ²) quando febres praedictas z/habet et patitur, tune evomit per os seu emittit per noctem multum de aqua ,/Tubea, sic quod ex illa quarta pars vasis plena resultat [per septimanam] ³): net df) hujusmodi aqua, etiam praeter hanc, infra annum adhuc bene duo vasa «plena evomit et emittit] ⁴). //Habet etiam praefata virgo et puella in corpore suo tria foramina, //quorum quodlibet bene adeo magnum est sicut interior concavitas et fundus //unius scutellae communis ⁵), et adeo nigra sunt sicut pix, uti introspicientibus «et videntibus apparet. Et ex uno eoruin, quod stat in ventre illius virginis ii et puellae, currunt et scaturiunt per temporum intervalla de vermibus supra- z/dictis ducenti quandoque simul: et super illud ponitur emplastrum quoddam, _wde melle et reeenti simila vel farina ex adipe frumenti factum et confectum: z/et ab illo vermes ipsi sugunt, et fomentum suum accipiunt, alias deberent //eamdem usque ad mort cm torquere: et si hujusmodi farina vel adeps antiqua z/esset et non recens, vermes illi ernplastruin illud non sugerent neque co

		1) Verba: vicissim.... postea frigus desunt in textu Hollandico. 2) In Hollandico atlditum: node. !3) Verba: per septimanam desunt in Hollandico. 4) Verba: et de.....evomit et emittit desunt in textu Hollandico. ^B) In Holl: stanneae.

-ocr page 32-



		III

		r/Uterentur. Omnia ista probata sunt et per experientiam sic inventa^l) [et //foramina jam clausa sunt]. //In qualibet etianx quindena, memorata virgo et puella recipit sacra- //(issimum et venerabile Eucharistiae sacramentum: et oportet ut Sacerdos, ipsam //communicans, subtilitate utatur et solertia, cum eam communicat; quia alias ipsa //Eucharistiamneque sumere neque deglutire posset. Et tune dat sibi valde parum de _waqua: quam etiam non bene trajicere seu deglutire potest, sed primo per tempus in z/gutture ejus gargarizantium ad instar eructuat: et interdum nullam aquam sibi dat, z/propter trajiciendi eamdem seu intus sumendi difficultatem. Insuper ista virgo et z/puella ab inferius usqueadventrem est omninoettotaliterputrefacta: et oportet quod z/cum quodam cussinulo [impleto lana, ad quantitatem manus], ²) ad hoc specialiter //facto, obstruatur: alias intestina ejus [ac inferiora], ⁸) deberent penitus excidere. «Et sic in veritate mirabilia et portenta, quae in virgine et puella memorata z/facta sunt et adhuc quotidie fiunt, nimis magna et adeo multa sunt et varia, _wquod clare et ad plenum scribi seu calamo reserari non possunt. Fuit etiam z/saepe-dicta virgo et puella quatuordecim ⁴) annorum, quando infirmitas ei //primo accidit et advenit. z/Et quia nos Balivus, Scultetus, Burgimagistri, Scabini et Consules z/supradicti, bene et ad plenum sumus de omnibus particulis antescriptis infor- z/mati et certificati, imo quotidie bene percipimus [et certificamur ⁵J, idcirco z/praesentes litteras pro evidenti et veraci testimonio, sigillo nostro, quo ad z/causas utimur, extrapendente, sigillamus, ⁶) anno Domini millesimo quadrin- z/gentesimo vigesimo, ⁷) in Yigilia B. Mariae Magdalenae, mensis Julii vigesima //prima die." Et quoniam prnenominatam virginem nos etiam vidimus, illaque nostrae ditionis est, in rei documentum lias litteras per modum de vidimus sigillari fecimus, annulo nostro hisce appenso, quum sigillum nostrum hoc tempore non suppeteret, anno Domini supradicto, quinta die Augusti. [Ex Memoriali quodam anni 1421, in Archivio Itegni Nederlandici servato, Cas. N. pp. 24v«o et 25. � Textus Latinus, paucis exceptis, in Actis Sanctorum Bollandianis, Tom II Aprilia, pagg. 305�306.]

		1) Verba: et foramina jam clausa sunt desunt in textu Hollandico. 2) Verba: impleto... . manu» desunt in textu Hollandico. 3) Verba: ac inferiora desunt in textu Hollandico. 4) In textu Hollandico: undecim, sed perperam; nam Latinus textus concordat cum Brug- manno et Tboina Kempensi. 5) In Hollandico desunt: et certificamur. 6) In Hollandico praeteritum tempus: sigillavimus. 7) In Hollandico textu: vigosimo primo.

-ocr page 33-



		B.

		Processus verbalis de effossione et translatione reliquiarum. In nomiiie Sanctac et individuae Trinitatis. Amen. 1. Cum publice notus sit Schiedamensis civibns sepulturae IJ. Lidwinae loeus, in sacello olim parietino et cancellis distincto, ad australem partem ecclc- siae parochialis juxta ostiuni Laterale templi, ubi propendet vilrca, vitain Divae depictam ostentare solens, rhombis quibusdam picturatis adlmc extantibus: Joannes Baptista Gi\'ammay, elevationem ossiuni dictae Virginis aggressurns, de mandato Reverendissimi Patris Conimissarii, adhibnit sub finein Augusti 1615, in Ilollandia .agens, in consilii societatem P. Jacobum Joannis Amstero- danieiisem, pridem Guardianum Fratrum Minorum Trudonopoli, Erasmumque Paschasii, Presbytenun Canonicum Arnhenicnseni, qui usque ad finem processni interfuerunt �. connnunicato etiam negotio P. Marco Tempelio, Societatis Jcsu in Ilollandia Snperiori, Eduardoque P otter o, viro nobili, tractoqnc in partes suas Joanne Muyhoykio, consule primario oppidi Schiedamensis, aggressus est emptionein sepulcrormn Divae [Lidwinae] et vicinoruui, medio Arncddi Jansonii et Margaritae Berteh, conjugum, Roterodaini habitantium, idque ne plebi cmp- lio per extraneum facta suspecta esset. �2. Sciendum aiitein, sacelli, intcr duas templi columnas a parietc nonnibil eminentis, longitudinem dumtaxat fnissc quac est duorura sepulcrormn cum medio; latitudinem similiter capacitatem universim sex sepulcrormn aut circiter, pcdibus octo pro sepulcro in longum, tribus in latum supputatis; in cujus capite altare erat Sanctissimae Trinitati sacrnm, et ante illud juxta claustra sacelli sepulcnim IJ. Lidwinae elevatum: ad quod obsessos et languentes curatos, oppi- dumque Divae interventu liberatum a morbis et necessitatibus, superstites, etiam liaeretici, meminerunt ac retulerunt publice. Ceterum sepulcro, quod promi- nebat solo aequato, et ipso ecclesiae pavinicnto a paucis annis ad pedes septem elevato, disjecti sacelli claustris, nihil B. Lydwinam redolens, praeter vitream dictam, apparebat. \'S. Empto itaque sepulcro Virginis et vicino loco, ut dictuin est, die XXII Septembris anni ejusdem, \|)aulo post prandimn, ad fossionein itum fuisset, nisi quidam Catholici, (piod opinamur, consilii hujiis ignari, corrupto pecuniis fossore, tnrbarnm aliqu�d excitassent: re cniiu divulgata, et misso in carceres fossore, expedientius visum rem difterre tantisper. Tandem sopitis omnibus, post varias ultro citrotpie coimneationes per dictos Gramay, Jacobum, Erasmum, et con-

-ocr page 34-



		V

		juges, advocatus per litteras Tempeliits et Nicolaus Hereng, Canonicus Luto- sensis, ad assistendum adductus, ad diera XV Decembris (quamvis duo poste- riores non comparerent) tcstibus dicto Jacobo et Erasmo presbyteris, Eustasio Reynierssen Bos, multisquc laicis, ad apertioneni sepulcri itum est, ut in speciem sub terra cavea aliqua sepulcralis extrueretur, quod et factum per Judocum de Vlueg fossorem et Comelium Joannis caementarium juratos oppidi. 4. Duin autem ex indnstria protrabitur fossio, donec populus qui de sacello et de sepulcro snperius relata profitebatur, dilapsns esset, post fossioncm circi- ter octo peduni, apparuit vetus paviinentmn templi et terra compactior, et, quod apparebat, diu non mota. Ulterins autem fodiendo apparuernnt fnndamenta muri in longnm, quo sacellum fnerat concbisum, et juxtim sepnlcrum lapideuni operis lateritii, quod superne et non uno loco confractum, terram arenarnque ndmiserat. Qnod aegre dissolventes operarii, ossa quae sparsim inter ipsa rudera terramqne repericbantnr ejecernnt: qnae testibns supradictis collecta, in saccuni contractum simt reposita et clata: sepulerumquc in ipso loco ex novis lapidibus mox est confectum et concbisum, ruderibus antiqui sepulcri impositis. Dicta autem ossa, ciun lapidibus aliquot ex medio sepulcri extractis, in quibus vero- similiter lumbi quieverant, in cistam, decentcr adornatam, a Gramayo sunt recon- dita et obserata, et sic in Brabantiam transportata. 5. In quorum omnium ita gestorum fidem pracsens scriptum nos infra- scripti testes et spectatores manu sigilloque nostro munivimus. Actum in Haga- Coniitis die XVHI^a Decembris 1G15. Ad �najorem Dei omnipotentis gloriam. Fr. Jacobus Joannis, Ordinis Eratrum Minorum, a Rcverendissimo Patre Commissario ad hunc actum deputatus, in fidem et testimonium veritatis suprapositorum haec scripsi et subscripsi. Et ego Erasmus Paschasii, Presbyter, Canonicus Arnhemensis, quia actui elevationis translationisque cum aliis rogatus interfui, omniaque ut in processu verbali, per li. P. Jacobum scripto narratur, fieri vidi, praesens iustrumentum manu sigilloque meo notavi. f Eras. Paschasii, Pr. Joannes Baptista Gramay in fide similiter subscripsi, adjecto sigillo meo gentilitio. f Testes inter ahos translationis ex Hollandia, subscripserunt in fidem: Christopliorus lc Ceignc, Clericus Cameracensis. Xicolaus Hereng, Canonicus Lutosensis, Presbyter.

		LEx Actis Sanctorum Bollandianis, Tomo Ho Aprilis, pagg. 365�366].

-ocr page 35-



		c.

		Status reliquiarum Corporis B. Liditinae Virgims, pvaecedenti documento annexus. 1. Petierat virgo morti vicina caput suuni velari mitra pargamenacea , crucibus insignita, teste scriptore vitae Teutonicae, pridem edito. Pars exigua (istius mitrae) cranio adhaerens reperta: in parvo scrinio cum parte capillorum defertur. 2. Capiti etiam mandaverat pulvinar stramineum * supponi, corpusque, ne terram contingeret, lignis suppositis elevari, teste eodem. * Etiam stramen firmiter capillis adhaerens videtur cum admiratione. 3. Sepidcro imposita fuit * lapideo, ante altare sanctae Trinitatis, in sacello Orientali ecclesiae parochialis S. Joannis Baptistae Schiedami, teste eodem. * Idipsum repertum est, et lapides aliquot cum terra referuntur, e quibus statuae possint confici, si ita Principi visum, totiusque templi delineationem, et sacelli tumulique, cera expressum, typum defert Decanus Lutosensis. 4. In dicto sacello, Catholicorum tempore nemo unqnam fuit sepultus: sed nobiliores oppidi et territorii in ambitu sacelli, devotionis gratia, sepulturam eligebant, testibus sarcophagis extantibus, et codice * Libitinario, ubi annotati omnes et singuli ab octuaginta annis in templo sepulti. * Codicem omnibus patentem Decanus Lutosensis, Guardianus Trudonensis, Eustatins Reyneri, Arnoldus Joannis et alii legerant et examinarunt, ante et post emptionem sepulcrorum. 5. Tempore haereticorum ecclesia tota ad septem et amplius pedes elevata est pavimento tenus, ipsumque sacellum Divae, in quo a septem annis, ad latus sepulchri Beatae, duae * feminae tantum sunt tumulatae, teste eodem codice. Fossa tarnen sepulcralis earum non excessit profunditatem quatuor pedum: adeoque fuit veten pavimento templi altior: idque conformiter statutis istius loei, extantibus in codice matriculariae. * Feminarum dictarum omnia ossa, in praesentia testiutn in processu nomina- torum, sunt, uti et ibi narratur, reperta et ejecta in coemetcrium cum reliquiis cistarum, in quibus jacuerant. 6. Ad latus altaris pictura erat Divae, * ab Angelo ramum olivae accipientis, et Crucem laeva tenentis, testibus quotquot sunt quadragenarii cives Schiedamenses. * Extat apud chalcogiapbum Antverpiensem ad exemplar hujus imago scu�pla, et chartae impressa passim habetur.

-ocr page 36-



		VII

		7. In vitrea sacellum illuminantc, depicta erat vita * et miracula Beatae: illudque de naufrago adhuc superest cum aliis partibus. * Vitream hauc, rudi pictura rcpraesentatam, defert Decanus Lutosensis. 8. Supra aram imago Divae crat, stantis, coronatae, Crucem in pectore gestantis, testibus eisdem. * Ejusdem formae unara, ex lapklis sepulcralis comminuti et coagulati parte, imposuit feretro Decanus. 9. Ad parietem ecclesiae eadein depicta erat lecto decumbens, implorantibns openi ejus diversae conditionis et sexus horninibus, snspensis ex ferro prominente cereis membris, navibus, personis, ad memoriam * curatorum ejus interventu. * Miracula plura patrata et naiTata testibus elevationis, si visum Celsitudini suae, poterunt auctoritate Vicarii Apostolici, auditis iis qui viderunt, registrari. 10. Ex eupellcctili ejus adhuc superest pecten deformis, in manu pi�vati in Hollandia et suo tempore poterit haberi. Interna vetusti operis, eam Pater Wiringus, in Coll"gio Societatis Mechliniae agens, a vidua Ver- burchtii accepit, cum promisso de restituendo (et servandam tradidit Domui Professae Antverpiae, ubi ea adhuc in sacrario visitur). crux et cinguli pars. quam intelligo a Vicario Apostolico vjndicatam. 11. Sepulcri ejus ante aram orificium, aliquot pedibus supra tcrrani, erat tectum lapide magno, * effigiem Divae insculptam ostentante, quem haeretici, templi pavimentum clevantes, sperantes memoriam Divae tollere, inverterunt. * Lapis bic adhuc superest: et, si opus, haberi potest. 12. Supra lapidem limbus lapidcus cavitatem faciebat, in quo reclinati obsessi* et languentes, liberati pluries fuerunt, testibns qui supersunt, seniorilms. * De liberatis obsessis tempore Pastoris Schiedamensis defuncti, poterunt etiam audiri testes auctoritate Vicarii aut Nuntii Apostolici. 13. Ossibus minoribus consumptis, majora cum eapite supersunt, feretroque scu cistae sunt a Decano Lutoser.si imposita, longitudinis duorum pedum cum medio, altitudinis sesquipedis et latitudinis fere paris, quae interius vestita viridi sattino arculam ad latus habet minoribus servientein Reliquiis, et extrinsecus vestitur corio deaurato: ipsa autem saera os^a bysso sunt involuta, cum duobus lateribus e medio sepulcri acceptis, teste processu verbali. [Ex Actis Sanctoium Bollandianis, Tomo II Apr. p. 366].

-ocr page 37-



		D.

		Testimonium E. P. Francisci Paludani. Je soubsign� Guardien du Conuent de S⁴. francois en Bruxelles, certifie par cestes, qu\'estant en holande a la pentecouste pass�e, y enuoy� par mes sup�rieurs pour quelques affaires concernants n^re ordre, me suis transport� vers la ville de Schiedam, par Commandement Expres de n^rc R. pere Prouincial, pour m\'enquester du culte ou office qui pourroit auoir est� faict par cy de- uant a 1\'honneur de La Bienheureuse Vierge S^teLiduine, laquelle y at tousiours est�c en grand honneur, et tenue pour grande S^te ce qui est notoire a tout Ie monde; Et quand est du culte ou seruice faict a son honneur, n\'ay peu enten- dre autre chose des Catholicques d\'icelle ville, et du R. P�re de 1\'ordre de S. Dominique y r�sidant, sinon que sur sa sepulture at est� une chappelle avecq autel, auquel 1\'on soloit dire la messe a son honneur, Et B�nire du pain Ie mardy apres pasques a son honneur, qui estoit et est encores fort recherche du peuple qui trouuoit et troue soulagement en Ie mangeant contre les maladies, et nomment fiebures, come aussy beuuant de 1\'eau du puit, hors lequel la S^tc soloit boire, Et que tous les ans encores au mesme jour la benediction de pain se faict, Et son jour est cel�br� des catholicques, Et la messe se dit a son honneur, et priuement les prebistres, qui y sont demeurez durant les heresies, soloient r�citer 1\'office a son honneur, Et Ie dit pere dominicain Ie faict annuel- lement, mais n\'auoient aucune assurance que d\'anciennete les heures canonicales, seroient est� publicquement chantees ou dictes en 1\'Eglice d\'icelle ville a 1\'honneur de la dicte S^tc; tesmoing mon seing manuel cy mis ce 6. de may, 1628. f. Fran. Paludanus guardien indigne. Latina interpretatio. Ego infrascriptus, Bruxellensis Conventus S^u Francisci Guardianus, hisce fidem facio, tempore postrem� celebratae Pentecostes me in Hollandia degentem, c� a Superioribus meis missum propter quaedam negotia, Ordinem nostrum concernentia, civitatem Schiedamum adiisse, expresse sic jubente Nostro Rev. Patre Provinciali, ad inquirendum de cultu vel officio quae antehac forte exstitissent in honorem Beatae Virginis Sanctae Liduinae, quae ibi semper magno in honore fuit et pro magna int er Sanctas habita, quod cuique notorium est. Et, quatenus ad cultum vel officium in ejus honorem, non aliud ex illius civitatis Catholicis et Rev. Patre Ordinis S^ti.* Dominici, ibi residente. comperire

-ocr page 38-



		IX

		potui nisi haec: supra illius [virginis] sepulchrum fuit sacellum cum altari ad quod altare in ejus honorem celebrari solebat Missa, et feria tertia post Pascha in ejus honorem panis benedici, quo valde frequenter utebatur et adhuc utitur populus qui illo manducando solamen experiebatur et experitur contra morbos et speciatim contra febres, sicut etiam bibendo aquam putei, e quo ipsa Sancta bibere solebat. Et quotannis adhuc eodem die panis benedicitur et dies illius [virginis] a catholicis celebratur et Missa in ejus honorem offertur, et Sacerdotes qui ibidem manserunt per haereseon tempora, in ejus honorem officium privatim recitare solebant. Et praedictus Pater Dominicanus id singulis annis facit, sed nullo argumento certi erant, in ecclesia illius urbis olim horas canonicas in praedictae Sanctae honorem publice cantatas vel recitatas misse. In quorum fidem sigillum meum manuale hisce appositum, hac. 6» Maji 1628. f. Fran. Paludanus, Guardianus indignus. [Ex Archivio Convent�s Carmelitidum Discalceatarnm Bruxellensis.]

-ocr page 39-



		E.

		�APPENDIX nper Magistros Fabricae ecclesiae Schiedamensis." . 401. Hoc opus, Dei favente gratia, expletum Schiedamniis anno MCCCCXCVIII, ad individuae Trinitatis honorcm, nee non ad almae Virginis Lydwinae Schiedaramitae precipue, impressum: cujus historiographus Fr. Joannes Brugman, Ordinis Observantium, praedicator prius extitit egregius, qui ob singularem devotionem, qua erga eam post obitum officiebatur, liane cdidit historiani. 402. Nos etiam Hollandrini, speciali ex praerogativa victoriae, nobis a Deo in die Valentini nobis intra muros Schiedam collatae, adstringimur, eam laudibus attollere: ex quo satrapae Domicelli "Wittenhorst, ab Hollandia stipen- diati, in vexilliferos Hollandiae, immerito conspiravere, nee non eorum Conii- tatum funditus evertere conati sunt; ut eorum facultates, vinciendo eos et incarcerando, tandem potuissent adipisci. Sed eorum conjurationis scelus omni- potens Dominus bcnedictus interemit. Cunctis Hollandrinis hora septima, sole vespertino vescentibus, quaedam matrona Zclandina supervenit Dei nutuj ex qua tubicen Domicelli Wittenhorst horae circumstantiam sciscitabatur quac mox ait: nsevene is." Intelligens _uNeghene," extulit vocem, suos concitc advocans complices: _H Wittenhorst, Breroe" ad astra ferentes. Hollandrini, id genus clangoris ignari, nil mali suspicantes, ex insperato attoniti, e regione vociferantur longe lateque: uHollant, Hollant." Effectus belli dubius detinebatur; bus bas ultro citroque, ex eorum mortariolis sagittisve, resonantibus in astris, ut quisque horripilationem consequi viderctur. Tandem Deo opitulante, Hollandrini victoria potiti sunt. Nocte circa horam fere nonam, sa\'.ellitibus fugitivis, Rotterdammen- ses adversarii nostri adventantes, ad duos ictus balistae oj)pido Schiedammensi applicuere. 403. Non est praetereundum silentio, quomodo praefatae Lydwinae Virginis veneranda intercessio, coram Superis salutariter effusa, sit pro nobis exaudita: quare Magistri fabricae S. Joannis Baptistae Schiedammensis has impensas fecerunt: ut viri docti, qui eloquio Latino plus gaudent, vulgan uti dedignantur, haec edita, licet ingenio rudi confecta, non canino morsu rodere, sed columbino mentis oculo volutare dignentur. Si indies advenarum concursus intuerentur, qui ab eorum infirmitatibus et defectibus corporalibus curantur, non latrarent saepissime rabido ore. Quocirca rogatos vos facimus,

-ocr page 40-



		XI

		nomen hujus Virginis undique significare, extollereque coram magnatibus velitis, ut demum in numero Sanctarum Sancta nuncupetur. Nos Schiedam- menses, egeni et inopes, non sine gravibus expensis poterimus a Donmo apostolico ejusdem Virginis canonizationem impetrare: et jam nos ipsos impotes cernimus et prorsus nobis impossibile factu apparet, imo penitus constat. Ad doctos, Latine peritos, refugimus, freti sua humanitate et benevolentia, ut post hac coram principibus et nobilibus, et ignobilibus divitibus circumquaque degentibus, Virginis Lydwinae nomen amplificetur: Deus, qui est remunerator omnium bonorum, in sua gloria eis retribuet. Valete cuncti feliciter. Ex Schiedam, ad S. Annam. [Invenitur in calcc tert� a Brugmanno de Vita B. Liduinae compositi operis, Schiedami primo editi anno 1498, et in Actis Sanetorum Bollandianis, Tomo II Aprilis, pagg. 806�806].

-ocr page 41-



		F.

		Narratio trium miraculorum. Sed jam ad comprobandum hujus virginis sanctitatem, dignum omnino vide- tur, in fine libri adnectere de inultis signis tria notissima miracula, ad honorem Dei et istius sacrae virginis laudem: quae ex fide dignornm perhibentiuru tes- timonium sanctitati ejus, verissima probantur, et per ora multoruni referuntur, breviter, Deo cooperante in Hollandia facta. Priraum miraculum. Fuit in civitate Delfensi virgo quaedam, quae octo annis continue lcctuni tcnens, graviter aegrotavit. Hanc quatuor magistri in medicina periti et famosi nominati visitabant; et humana pietate permoti, magis autem amore Dei inducti, succurrere ei c\\ipiebant. Erat autem aegritudo istius virginis praedictis jam magistris omnino occulta: nee aliquis eorum poterat dare aliquod remedium, (piod potuit aegrotanti prodesse. Inter quos unus magistrorum, magister Wil- helmus Sonderdanc, doctor a])probatus, multum admirans dixit virgini praedic- tae: tu nondum tanto tempore passa es tantos dolores sicut felix illa virgo Lidevvigis: propter cujus merita, jam Dominus facit multa miracula in parti- Inis nostris. Virgo igitur aegro\'ans liaec audiens, ex propria devotione, aut po- tius divina inspirationc accensa, legit tot orationes dominicas (Pater noster vul- gariter dictas) (piot sunt membra in corpore hominis, ad honorem Dei et istius sanctae Lidevvigis virginis. Contigit ergo post haec, quod felix Lidevvigis virgo apparenter visitavit virginem languentem, dando ei remedium artis medicinae, et veraciter curata surrexit sana, ambulans, comedens, et opera sanarum virginum exercens. De quo magister supradictus valde stupefactus, hoc ipsum verissimum esse testatur. Secundum miraculum. Secundum miraculum contigit Goudae, in notissima civitate Hollandiae. Erat ibidem in claustro virginum monialis quaedam, quae habebat contractionem nervorum in una tibia: cujus tibia ita fuit incurvata et contracta, quod ire non

-ocr page 42-



		XIII

		poterat: nee eam quovis modo ad longitudinem alterius extendere ad spatium duarum palmarurn. Ista libenter visitasset medicum istuni magistrum, Wilhelmum Sonderdanc praenominatum (qui antea imam de eadem domo in Delft sil»i transinissam, cum remediis artis suae, et Dei gratia auxiliante, in spatio octo septimanarum curavit) sed a superioribus suis non poterat licentiam obtinere. Contristata igitur, flevit amare pluribus diebus, quia elauda maneret omnibus diebus vitae suae, ut aestimabat, sic existens male contenta. Tandem venit felix illa virgo Lidevvigis de nocte, loquens cum ea et dicens: quod impetraret a sororibus, ut quaelibet monialis illius donms legeret quinque Pater Koster et Ave Maria, ad honorem Dei et ipsius virginis Lidevvigis; atque in Dominica die in propriam ecclesiam se portari faceret, sicque sanitatem tibiae claudae recupare deberet. Quod incunctanter actum est. Nam, licentia a confessore suo obtenta, portata fuit ad ecclesiam, ut Lidevvigis ei per revelationem dixerat: et sub Missa subito perfectam sanitatem tibiae suae acquisivit, per semetipsam laetissime exiens, ac gratias maximas Deo referens, qui per merita lmjus felicissimae virginis Lidevvigis, istud miraculum operatus fuerat. Tertium miraculum. Tertium vero miraculum Leydis contigit, in oppido celebri partis Hollandiae. In hac populosa civitate fuit virgo religiosa, quae habuit in collo duriticm cancrosam, ad quantitatem magni pomi: sic quod nee biberc aut comedere poterat, aut se inclinare; quin volebat suffocari, ex nimia angustia anhelitus. Ista venit nudis pedibus et sine lineo ad sepulcbruin praedictae sanctae virginis, pro auxilio iinpetrandae sanitatis: quo non obtento, recessit cum magna tristitia, ignorans quae bona sibi essent ventura. Nocte sequenti post recessum suum a sepulchro, et somno habito expergefacta, fuit plene curata ab illa cancrosa duritie, quam passa fuerat octo fere annis, sicut notum est multis. liane vir- ginem miraculose curatam, supra memoratus magister Wilhelmus Sonderdanc, doctor in medicinis, oculis suis vidit, et collum ejus manibus tetigit: qui etiam testimonium fidelissimum perhibet scriptis suis de omnibus praemissis, dicens: «Testor Deuin, quod ista tria acta sunt in brevi tempore: sed et alia plura, _wquae vidi oculis meis, longum csset enarrare." Haec supra scripta miracxila contigerunt, Deo innovantc signa in diebus nostris, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesinio octavo: praesidente in sede Apostolica Sanc- tissimo Papa Nicolao quinto, Pontificatus ejus anno secundo. [In Vita B. Lideivty�, a �honia Kt?mpensi descripta, (Lib. II. C. XXIII) et in Actis Sanctorum Bcllandianis, Torao II Aprilis, pag. 302.]

-ocr page 43-



		G.

		Litterae Mathiae ffovii, Archiepiscopi Mechliniensis. Mathias, Dei et Apostolicae Sedis gratia, archiepiscopus Mechliniensis, omnibus has visuris salutem in Domino. Cum juxta morern Ecclesiae teneantur Christi fideles omni veneratione sacras Beatorum reliquias, quae habitacula S. Spiri- tus, et hospitium felicium aniniarum in hoc mundo fuerunt, prosequi, ne interim fraude et imposturae circa eas erroris dent occasionem et scandali, praecipit Sacrosancta Tridentina synodus nullas publice honorandas exponi, nisi ab Ordi- nariis loei de veritate earum cognoscatur. Cum itaque, ex parte serenissimoriun Principum nostrorum nobis fuerit expositum, qualiter ossa sive corpus B. Liduinae ex potestate haereticorum vindicaverint, idemque per sacerdotes et testes idoneos exhumatum, elevatum, et Bruxellam, Dei favore, sit translatum: Nos, visis auditisque processu verbali, et depositione testium, miraculorum multitudine, tam ipsa vivente quam post obituin, ejus interventu patrata, consideratisque quae in similibus considerari solent et debent, auctoritate nostra ordinaria permittimus dictas B. Liduinae reliquias cum ceremoniis et honore debito exponi, et Christi hdelibus venerandas proponi. Quod ut studiosius fiat, omnibus Christi fidelibus, ante dictas reliquias, in huinilitatis spiritu et corde contrito, preces fundentibus, pro Sanctae Matris Ecclesiae, Principum Christianorum concordia, et haeresis extirpatione deprecan- tibus, de omnipotentis Dei misericordia, Beatissimae Virginis Mariae, et S. S. Petri et Pauli, nee non aliorum Sanctorum et Sanctarum, intercessione confisi, 40 Indulgentiarum dies misericorditer in Domino elargimur. Datum Mechliniae, sub manu et sigillo nostris propriis, anno Domini millesimo sexcentesimo decimo sexto, mensis Januarii 14 die. [Ex Auberti Miraei Fastis Behjicis et Burgundicis, Brux. 1622, et ex copia, anno 1671 de autographo transcripta, cum eo collata et sigillo �mraita ab Episcopo Kurcmondano Lanco- lotto de Gottignies , deinde impressa in Actts S. S. Bollandianis, Tomo II. Aprilis p. 867].

-ocr page 44-



		II.

		Libellus Supplex Jacobi Boonen, Archiepiscopi MecMiniensis. Ego Jacobus, Dei et Apostolieae Sedis gratia, Archiepiscopus Mechliniensis, ex antiquorum et recentiorum fide, communi fama, aliisque dociimentis, testorquod Leidwigdis sivc Ledua, vel Lijdvvina Virgo, cujus vitaui scribunt Vencrabilis et pius Thomas Malleolus a Kempis Ord. Canon. Iteg. Divi Augustini, author celeberriini libelli De imitatione Christi, qui ca vivente floruit, Franciscus Brug- mans, Ord. Minorum de Obser., Laurentius Surius, Carthusianus, Joes Mola- nus S. Theol. Lovanii Doctor, in JVatalibus SS""" Belgd, cum aliquot aliis, .Scheidaini, quod oppiduni est Hollandiae, modo occupatum ab haereticis, piis parentibus nata, a tenera aetate virtutum omnium specimen dedit. Ad annos pubertatis veniens, induci non potuit ut viro nnberet qnae Christum sponsum elegerat. Ab anno aetatis snae deciino quinto usque ad quinqviagesimum tertium, cum vivere desiit, nihil praeter dolores et morbos habuit, defluentibus partim, partim marcescentibus intestinis, tota debilis, scatens vern�bus, igne quem sa- crum vocant, uno brachio infecta, mento ad labrum usque fisso, oculo bene caecato, vexante hydropisi, calculo urgente, apostemate premente, cum vomitn aliquando sanguineo. Desperata a medicis, Deo confidens, proximos ad conver- sionem monens, multis auxilium ferens, omnibus vehementer admirantibus, in omni patientia animam possedit. Totis triginta octo annis, vix tantum comedit panis aut dormiit, quantum homo unus uno triduo. Liberalis in pauperes, in i^e aspera, cingulo cilicino ad carnem induta, etiam lecto relicto, magno vitae tempore aegrum corpusculum duro asseri incumbere voluit. Miraculis pluribus tam viva, quam mortua claruisse, multa etiam futura praedixisse creditur. Stupenda de illa et quae nonnisi in Sancta reperiri possent, passim referuntur, Migravit e vita anno Dni millesimo quadringentesimo trigesimo tertio, cum magna opinione sanctitatis, et videntibus tribus, ut asseritur, in coelum evecta. Sacellum ei honorificum in ecclesia parochiali Schiedami erectum cum altari, et in medio sacelli marmorca tumba, reliquiarum hujus Virginis receptacidum. Historia etiam vitae ejus in tabulis depicta. Annu�, ante bella intestina per Bel- gium, sacellum et tumba in honorem Virginis exornata, festum ejus cum so- lemni sacro de S. Trinitate, et concione de ejus vita et passione, in hebdomada paschali quotannis celebratum. Habuit Conventus Sororum S. Francisci Schie- dami, altare in ejus honorem dedicatum. Pancs in ejus honorem benedicti, et aqua putei, de quo vivens bibit, febricitantibus prodesse existimantur, et cingulum cilicinum energumenis. Qui adhuc restant Schiedami, sacerdotes, in honorem Vir-

-ocr page 45-



		XVI

		ginis recitare quotannis dicuntur ejus Officium; indubitatum est hanc Virgineni, cum magnis sanctitatis indiciis mortuam, et tam in vivis, quam a depositione sua, eam passim inter omnes et ab omnibus quibus innotuit pro Beata fuissc habitam et laudatam, ejusque reliquias venerationi fuisse et esse apud populum; quae Belgarum Principibus Alberto et Isabella Schiedamo clam Bruxellas trans- latae, et a piae memoriae Matthia Hovio, Arcbiepiscopo Mechliniensi, processu ver- bali, et testium depositionibus praeviis examinatae, recognitae et probatae, in ipsorum Oratorio reconditae, et asservatae fuerunt; nune vero Moniallum Carmelitidum Excalceatarum Monasterio in eadem urbe dono datae. Cum autem divina Bonitas, quae est mirabilis in Sanctis suis, suam hoe modo sponsam in terris honorari voluerit, quo cultus hic, qui tempestate bellorum defecit, reviviscat, et majus in dies, Ecclesiae et status publici bono, incrementum capiat, Ego Jacobus Ar- chiepiscopus, qui supra, Sanctissimi Dⁿⁱ N^ri et Apostolicac Sedis authoritati et cen- surae praescripta, cum humilitate submitto, rogoque supplex, ut, attento hoc vitae Lijdwinae Virginis compendio, fideliter ut praefertur descripto, decernat S. Sanctitas eidem Virgini cultum, Beat is exhiberi solitum, quod Deo gratum. Ecclesiae decorum, et toti Belgio jucundissimum erit. In quorum fidem hisce subscripsi et sigillum apposui. Bruxellis, die decima octava Martii, Anno a Nativitate Dominica nnllesimo sexcentesimo vigesimo nono. Erat signatum: f Jacobus Archiepiscopus Mechliniensis. Inferius erat impressum ejus sigillum. »Concordat cum copia authentica, asservata in monasterio Bruxellensi Carme litarum »Discalceatarum, quod attestor Fr. Brocardus a S. Teresia, Carm. Disc. l«s Dof. Provincialis." Alteram copiam sic subcriptam vidimus, ex ejusdem monasterii Archivio nobis trans- niissam: «Collata haec copia concordat cum suo originali signato et sigillato, ut supr�. »quod attestor: J. Blondeau, Nots. Apostolicus."

-ocr page 46-



		I.

		Testimonium Joannis Molani. i/De S. Lydwige, virg. Schiedamensi." Ex autograplio Thomae de Kempis et libello Joannis Brugman, et liter is 1). Cornelii Goudani, cum ex Schiedamo exturbatus migrasset Ultrajectum ad Pas- toratum civilis ecclesiae. ^l) Schiedami in Hollandia, obitus B. Leduae sive Liidwigis virg. vulgariter Lijdtwijdt dictae. Quae obiit anno Doinini millesimo quadringentesimo trigesimo tertio, aetatis quinquagesirao tertio, aegritudinum trigesimo octavo. Cujus histo riam conscripserunt Thomas Kempenses et Joannes Brugman Franciscanus. Cla- ruit autem patientissime virgo multis virtutibus, visionibus et miraculis. Sacellum habuit honoriflcum intra parochialem ecclesiam, et in medio sacelli tumbam marmoream. Historia etiam in tabula depicta cernebatur. Annue praeterea sacel- lum illud et virginis tumba exornabantur, non die decima quarta Aprilis, sed die quarta Paschatis, et festum ejus celebrabatur cum solenni sacro et officio de Trinitate (eo quod in canonem sanctorum relata non sit a Romano Pontifice) cum concione tarnen sub sacro de ejus vita et passione. Habuit quoque con- vcntus sororum sancti Francisci altare consecratum in honorem Sanctae Lyd- icydt virginis, versus occidentem, eo in loco ubi lecto decumbens, Deo in hac vita serviisse fertur. Sed haec omnia hostes fidei et omnis pietatis funditus ever- terunt anno [millesimo] Septuagesimo secundo, non cogitantcs quod cessant«* vento persecutionis, eadem catholicorum zclo, cum majori gloria Dei et virgi- nis ejus, restauranda forent. [In Molani opere: Natalts Sanctorum Belg�, Lovanii, 1595].

		1) ld est parochialis Ecclesiae Si«c Mariae Minoiis, vernacule Euur-herk, Latine: civilis vel popularii dictae.

-ocr page 47-



		K.

		Testimonium Auberti Minit\'i. Dictn B. Liduinac ossa, argenteac arcac inclusa, in suo oratorio domestico, Serenissima Isabclla Clara Eugenia, Hispaniarum Infans asscrvat: ex quibus os unum pracgrande, cruci argenteae ac vitro crystallino inclusum, anno 1610, ab eadem Infante cjnsque marito Alberto Pio, per me Aubertum Miraeum, dono missum est illustri nobiliinn Virginura Canonicarum Collegio Montensi in Hannonia, quac nrbs lue tune pestilenti laborabat: et die XIV Septembris collocatum ibidem in Basilica S. Waldetrudis, perHenrieum Franciscum Busignium, Abbateni S. Dionysii, universo Clero, Senatu ac populo comitante. Nee pietati merces defuit, cessante nimirum ex eo tempore epidemia. [Ex Auberti Miraei Fastis Belgicis et Burgundicis, ad diem 14" Aprilis; i\'t ex Aotis S. S. Bollandianis, Tom. II Aprilis, p. 367].

-ocr page 48-



		L.

		Litterae Kotarii Apostolici J. Du Ternos. Subnotatus Distributor nobilis et illustris capituli ecclesiae S. Waldetrudis. Montibus Hannoniae, attestatur et verificat omnibus quorum interest, quod anno salutis nostrae 1016, 13 Septembris, Dominus Miraeus, Protonotarius Apostolicus, capellanus orator� Archiducum Alberti et Isabellae, missus a suis (\'elsitudinibus, una cum litteris, in comitatu duorum aliorum Presbyterorum, venit ad dictam civitatem Montensem, ad Domicellas Seniores dicti Capituli, gratificaturus et bonoraturus ipsas insigni quadam Rcliquia S. Lidwynae, ar- gento inaurato inclusa. Itaque ad testandam gratitudinem, aestimationemquc doni tam excellentis atque donantium, praedictae Domicellae Seniores decrevc- runt in pleno conventu capitulari, die postero, qui erat Exaltatae Crucis, faciendam translationem praefatac Reliquiae, cum processione solenni per ipsas Domicellas instituenda, quam comitarentur univcrsus clerus, omnesque Rcligt- osorum Ordines, Senatus ordinarius, Magistratus ac populus: quae processie duecrelur ab ecclesia S. Elisabethae ad ecclesiam S. Waldetrudis. Ad cujus processionis egressuin, omnibus rite praeparatis, atque Abbate S. Dionysii, Pontificalibus induto, et sacrum depositum manibus tenente, lcctum est diploma approbationis, quo permittit Mechliniensis Archiepiscopns venerationem dictarum sanctarum reliquiarum. Deinde pcroravit Dominus Beugmes, dicti Capiluli Consiliarius: proccssum- que solennissime est versus praenominatam S. Waldetrudis ecclesiam, facibns cereis circiter sexcentis praelucentibus, Religiosis autem, Presbyteris atque Vir- ginibus Canonicis, singulis singulas ex alba cera candelas ges\'antibus, abaribns vero, qua pompa duccbatur, variis eleganter dispositis ad stationes habendas. Haec porro omnia fideliter extracta sunt ex colleciione et memoriali codicc earum rerum quae contigcrunt sub Domino Distributore Tahon, manu cjus descripto. Praedictae Reli<iuiae deferuntur per Celebrantem in ordinariis Rogationum pro- cessionibus, aliisque in quibus non circumfertur venerabile Sacramentum. Atque haec verissima sunt: in quorum fidem hisce subjeci signum mcum manualc, in qualitate Tsotnrii Apostolici, die XXV Augusti 1070. J. du Ternos, Not, Apost. [Ex Actis S.S. Bo�anJianis, to:c. II Aprilis, pag. 3G7.]

-ocr page 49-



		M.

		Litterae IUustrissimi Domini Rovenii, Archieplscopi PhiUppensis, i. p. i. Vicar� Apostolici per confoederatas Provincias ad lier. Patrem lempelium, Provincialem Soc. Jesu. Accepi etc. Ego de his quae me concernunt sollicitus, nolui celare R. Vestram, quo pacto a fide dignis intellexerimus, P^m. M comitatum Dn° B et quodani tertio, Schiedami, ope custodis ecclesiae, ossaSanctae Lidwigix vel Liduinae effodisse et sccuin asportasse, indeque non modicam Schiedami exortam turbationem. Nescio, qua auctoritate id fecerint, cum Nobis a S. S. Domino specialibus litteris sit demandatum, reliquiarum in hisce partibus curam habere, ut sine Nostro consensu non asportentur, imo per Nos, adhibitis etiam censuris et poenis ecclesiasticis, constringantur depositarii vel custodes reliquiarum eas reddere Nobis, vel si tales sint ut custodiae ipsorum tuto committi possint, eautione sufficienti Nobis providere debeant ne alienentur. Velim itaque P^m. M** moneri, ut reliquias illas Nobis restituat, ne alioqui, secundum datas Nobis facultates, contra ipsum et complices procedere cogamur. Debuerint saltcm scire, inscio ordinario nihil tale attentandum. Ultrajecti, die 11 Nov. 1615 stylo novo. Admodum R^dae Dominationis Tuae deditissimus in Christo conservus Philippus Rovenius, Vic. Apostolicus. [Ex manuscripto Bibliothecae Burgundicae Bruxellensis, n". 11991, inscripto Acta Missionis Hollandiae, Tomo II, pp. 84�86].

-ocr page 50-



		N.

		Litterae Francisci a Rye, Archiepiscopi Caesar lens ia. Sequentia scribit II. P. Papebrochius in Actls S. S. Bollandistarum, Tomo JI^U Aprilis, pp. 367�368. _wSerenissima Principissa praenominata, Isabella Clara Eugcnia, piissimo conjnge _vviduata, anno 1651, cura quidquid a publicis vacui crat otii studiique, rebus r/sacris impenderet, animum etiani adjecit ad corpus B. Liduinae patentiori ci�tni f/cxponenduin: mandavitque ex ebeno argentoque fieri hierothecas dnas, unins //f\'ormae, quae forma infra plenius describetur et per eas partita deposituiii «sacrum, alteram misit ad dilectas suas filias Carmelitanas discalceatas, quibns «anno 1607 ipsa cum marito coenobium Bruxellis fundaverat. Cujus rei testes «hodieque supersunt litterae Francisci a Rye, Caesariensis Archiepiscopi, qui praefatae Serenissimae Capellanus et Eleeinosynarius major erat, hoc tenorc: Franciscus a Rye, Dei et Apostolicae Sedis gratia Archiepiscopus Caesa- riensis, Serenissimae Principissae Isabellae Clarae Euyeniae, Hispaniarum Infantis, Capellanus et Eleemosynarlus major, Universis et singulis praesentes liasce litteras visnris, Salutem in Domino ¹). Notum facimus et per praesentes attestamur, nos, ex ordine et mandato praedictae Serenissimae Principissae, die 23^a mensis �ecembris anni 1626, ad portam monasterii Reverend""¹ Sanctimonialium Ordinis Cannelitarmn Excalceatarum nuncupatarum hnjus oppidi Bruxellensis, deposuisse sacruni Corpus et reliquias Sanctae Lydouinae in manibus R^dae Matris ejusdem monasterii aliarumque Religiosarum ibidem existentium et illud cum omni honore et reverentia recipientium, praesentibus R^do Patre Hilario Provinciali praedicti Ordinis, et D^no Joanne de Sylvere, praedictae Serenissimae Principissae jocalium Custode. Et in Jidem et testimonium praemissorum praesentes propria manu subsignavimus et sigilli nostri appositione per infrascriptum notarium 2^moacum muniri fecimus. � Bruxellis, anno, mense et die quibus supra. f Franciscus Arckiepiscopus Caesariensis. De mandato Illust^mi et R^di Dⁿⁱ mei D** Archiepiscopi Caesariensis praedicti: Jac. 1\'hibault, Notarius, 1628.

		1) Quae unius lincae ductu in his litteris Archiepiscopi Caesariensis notantur, a Papebrochio �missa, ex authentico documento, in conventu Bruxellensi serrato, addidimus.

-ocr page 51-



		o.

		Testimonium K. P. Petri de Alcantara de S. T/ierenia et aliorum. Les soussign�s, p�re Pierre d\'Alcantara de sainte Ther�se, ex-provincial et definiteur actuel des Carmes d�chauss�s, r�sidant dans la ville de Bruxelles, Ie chapelain et confesseur de 1\'�glise paroissiale de la chapelle, Jean, Charles, Joseph d\'Abremes, et Ie confesseur de la m�me eglise, Corneille Smet, en pr�sence du consciller du conseil de Brabant van Doorslaer, ayant examin� les parties du corps de S^te Lydwine, Vierge, reposant au couvent des r�ligieuses carm�lites dechauss�es de la dite ville de Bruxelles, telles qu\'elles se trouvent enferm�es dans un coffre d\'�b�ne, garni d\'argent, au dessus duquel est la dite S^te Lydwine, avec un ange de cot� en figure d\'argent, d\'une main de haut, d�elarent d\'avoir trouv� dans Ie m�me coffre sept insignes ossements et deux autres notables avec une partie des coudes, envelopp�s dans un taffetas blanc, garni d\'une dentelle d\'or, m�l� d\'argent, reposant entre deux coussins de la m�me �toffe. Ce coffre et ossements, leur ayant �t� produit par la sup�rieure et r�ligieuses du dit couvent ci-soussign�es, les quelles attestent par cette, qu\'elles reconnaissent ce coffre et parties du corps de la dite sainte Lydwine, pour les m�mes et identifiques pi�ces qui ont constannnent repos�es au m�me couvent. Depuis Ie 23 D�cembre 1G2G, qu\'elles y ont �t� d�pos�es par 1\'archev�que de C�sar�e, Francois a Rve, chapelain et grand aumonier de feuc la s�r�nissimc Infante, archiduchcssc Isabelle, comme appert par les lettres originales du dit archev�que, ainsi que par une lettre en copie authentique de 1\'archev�que de Malines, Jacques, du 18 Mars 1629, ei vues et lues et ci-jointes subn?. I et 2°. Identit� qui est d\'ailleurs v�rifi�, tant par la tradition constante de la maison, qu\'en vertu de la possession ancienne, dans laquelle elles ontconstanv ment fait et font encore annuellement 1\'office doubl� de la dite sainte au 14 d\'Avril, d�clarant de plus les meines r�ligieuses que ce coffre et ossements de la dite sainte ont �t� transport�s par elles et leurs soeurs a S. Denis en France depuis Ie 10 Juin 1783..... Et reconduits par elles du dit S. Denis a Bruxelles Ie 25 Juin 1790. Ensuite de quoi Ie dit ex-provincial et d�fini- teur y a nppos� Ie cachet de son office, ainsi que la sup�rieure Ie scel ordi- naire de la maison, Ie tout en pr�sence des personnes, ayant sign� eet acte, a Bruxelles, Ie 3 Seplcmbre 1792. (Sign�) Fr. Petrus d\'Alcantnra a Sancta Theresia, ex-prov. def. acL Carm. Disc. (Sign�e) Marie Josephinc de S. Renauld, Prieure etc.

		[Ex Arcliivio Convcnt�s Carmelitidum Excalceatanim Bruxollensis.]

-ocr page 52-



		p.

		Litterae Vicarii Generalis Parisiensis. Nous Joseph, Jean, Francois de la Grange Gourdon de Floirac, chanoine et vicaire g�n�ral de Paris, abb� coinmandataire de 1\'abbaye de S\'. Pierre d\'Orbaix, ordre de S. Benoit, Diocese de Soissons, et visiteur g�n�ral et apostolique des Carni�lites de France, de la R�forme de S^tc. Th�r�se, certifions, que les reliques de la B^e Lidwine ont �t� transport�es a S. Denis, et, toutes les r�hgieuses nous avant certifi�, que les dites reliques avaient �t� conserv�es avec v�n�ration dans leur couvent depuis Ie 23 X^brc 1626, et qu\'elles en f.iisaient 1\'office, nous avons permis de c�l�brer ce dit office dans te convent de S. Deins; en foi de quoi nous signons la pr�sente d�claration, v avons appos� Ie sceau de nos armes. Ce trois 7^bre 1792. Sign�: 1\'abbe Floirac. J V.x ArchivJo Convent�s Carmelitidum Kxcalceatarurn Bruxellonris.l

-ocr page 53-



		Testimonium Rev. Sor. Theresiae de Je.su. Je soussign�e, Th�r�se de J�sus, r�ligieuse professe du Carmel de Bruxelles, depuis Ie 14 Octobre 1815, d�clare: que la chasse d\'�b�ne, garnie d\'argent, qui eontient les saintes reliques de la B^se Lidwine, Vierge, est celle qui a �t� v�n�r�e dans notre Carmel de Bruxelles, des Ie 23 Decembre 1626. Je sais cela par la tradition de nos anciennes r�ligieuses, et aussi par 1\'attestation ci-jointe, faite et sign�e par feu notre tr�s-r�v�rend p�re Ex-provincial, par les tr�s-pieux et savants pr�tres M. J. Ch. d\'Abremes, vicaire de la paroisse de la chapelle et de M. Corneille Smet, J�suite et par M. Ie conseiller van Dorselaer, et surtout ]>ar M. 1\'abb� Floirac, vicaire g�n�ral de 1\'archev�ch� de Paris, ancien sup�rieur du Carmel de S. Denis, ou il permit de dire 1\'office de la dite S^u Lidwine et toutes les r�ligieuses de notre couvent royal de Bruxelles sign�rent cette attes- tation. Bruxelles, 17 Avril 1850. Sign�: Th�r�se de J�sus, Carmel de Bruxelles.

		[Ex Archivio Convent�s Carmelitidnm Excalceatarum Bruxellensis].

-ocr page 54-



		E.

		Testimonia Sancti Alphonsi Mariae Liguorii. La vera Sposa di Gesu Cristo, Cap. XIII, $ 11, n°. 3. �Santa Liduwina, come narra il Surio, per 38 anni stette sovra una tavola abbandonata, coperta di piaghe e cruciata da\' dolori, e non mai si lament� di niente, ma tutto abraccio con pace". � N°. 9. �Narrasi ancora di Santa Liduvina, che un giornn entro una donna nella sua stanza, e connninci� a maltrattarla colle ingiurie pi� atroci che posson dirci, e perche la Santa se ne stava nella sua solita pace, quella tigre pi� infuriandosi si pose a sputarle in faccia, e vedendo, che la Santa neppure se ne turbava, posesi a gridare come pazza." Pratica dl\' amar Gesu Cristo, Cap. XIV, no. 5. �Santa Liduvina per 38 anni pat� continuamente molti mali, febbre, podagra, chiragra, schiranzia e piaghe per tutta la vita; e perch� tenea sempre se ne stava nel suo letto alle- gra e gioviale." X°. G. �Col patire pazientemente i dolori delle nostre infer- mita, si compisce una gran parte e forse la maggior parte dclla corona, che Dio ei apparecchia in Paradiso. Cio appunto fu rivelato a Santa Liduvina. Ella, dopo aver patite tante infermita cosi dolorose, come di sopra si disse, deside- rava di morir martire per Gesu Cristo; or mentre un gioruo sfava sospirando cmesto martirio, vide una bella corona, ma non ancor finita, ed intese, che (juella per lei si preparava; onde la Santa, anelando che si compisse, prego il Signore ad accrescerle i dolori. Il Signore la esaudi, mentre Ie inand� alcuni soldati, che non solo con ingiurie, ma anchc con bastonate inolto la maltrat- tarono. Inde Ie apparve un angiolo colla corona gia compita, e 1c disse, che quegli ultimi strapazzi vi avean poste lc gemme che vi mancavano, e poco ap- presso se ne raori."

-ocr page 55-



		s.

		Fragmentum Epistolae Rev. Matr. Beatricis a Conceptione. >/Votre charit�", �tant procuratrice de S^te Lidwine, veuillez Ie rappeler Ti �notre Infante, et faites tout ce que vous pouvez pour qu\'on r�cite 1\'office de �la sainte." [Ex Archivio Monialum Carmelitidum Excalc. Bruxellensium.]

		T. Testimonium Rev. Matris Priorissae Convent�s Bruxellemis. �Dans une d�claration du P�re Pierre d\'Alcantara de S^tc Th�r�se, se lit _w Ie suivant t�moignage : ,/wIdentit�, d\'ailleurs v�rifi�e par la tradition constante de la maison, qui, �i,ei\\ vertu de la possession ancienne, prouve, que les religieuses ont continuel- �,/leinent fait et font encore annuellcment 1\'office doubl� de la S^te au 14 Avril �,/C.a.d: Office du Commun, l^cr nocturne de 1\'�criture occurr. Ie 2^C et 3^mc,/z/du Commun des Vierges non Mart.; la Messe (chant�e): Dilexisti justi- ,/,/tiani." _wLors du d�part des ni�res pour St. Denis, 1\'abb� Floriac, vicaire-g�n�ral �de Paris et Visiteur des Carm�lites, apr�s avoir minutieusement examin� tous /,les papiers, leur pennet de dire 1\'office et de faire dire la Messe aussi long- �temps que les saintes Reliques seraient en leur possession. De retour enBel- �gique, les religieuses obtinrent sans difficult� la continuation de ce privilege, ,/dont nous avons toujours joui jusqu\'en 1861. _ff 1861. Chaque ann�e au 14° Avril, on observe au Carmel de Bruxelles la ,/pieuse contume d\'exposer la chasse dans 1\'�glise, de 1\'orner de fleurs, et de �faire connaitre aux fidMes 1\'Indulgence, accord�e a ceux qui ven�reraient d�vo- ffteraent ces saintes reliques. ,/Le reste de 1\'ann�e la chasse se trouve au Choeur ou au Chapitre et les � religieuses du monast�re 1\'entourent des hommages de leur respect et de leur //amour." [Ex Memoriali Rev. Matr. Convent�s Priorissae, ad informationem Parochi Schiedamensis, anno 1871.]

-ocr page 56-

Officium B. Lidttiaae, quod Jansenistae recitant.

Subsequens in Dioecesi Ultrajectensl recitari jnterit ad libitum.

Die xiv. Maii.

In Pesto

BEAT.E LIDUINA VIRGINIS.

Seniiduplex ad libitum.

Ottmia de Communi Virginum non Mart. praeter sequentiu.

In I. VESPERIS <$� LAUDIBUS.

Hymnus.

Ut semper in suis Deus
Miranda praestat! infima
B faece mundi seligens,
Ut altiora deprimat!

Longis n uil is exercita
Liduina, tandem Xuminis
Agnoscit occultam manum:
Tollit crucem, seso abnegat.

Dextrae, o! Dei mutatie!
Qui nauseam dabat Calix
Jam cordo toto sumitur,
Jesuque amore inebriat.

Qui Virginis poenas Deus
Poenis tuis inunxeras,
Fac nos dolores quoslibet
Amore pro tuo pati.

Qui traditum Cruci Pater
Nobis redonas Filium,
Da carnis angores sacro
Commitigari Spiritu. Amen.

Oratio ut in/ra ad Laudes.
AD NOCTURNUM.
Tnvit. Agnum quein sequuntui* Virgines, Venite adoremus, Alleluia.
Hymnus ex Laudibus de Communi. Lectio j. de Scriptura occurrente, tribus in unam reductis.

\' . Lectio ij.

Liduina, Virgo Schiedamensis, insignis futura Doininicae Passionis imitatrix, seculo
decimo quarto in lucem edita fait, die Dominica Palmarum, ipso Sacrificii Missae tempore
duin Passio Domini Nostri Jesu Christi in Ecclesia recitabatur, parentibus, pietate magis
quam seculari nobilitate conspicuis. Ab infantia, singulari devotione erga Deiparam VirgU
nem ferebatur: camque perpetuae virginitatis proposito imitari studebat. Cumquo pater
tenellam (ilhun ad conjugium adhortaretur, ipsa ferventi prece a Deo obtinuit, ut in
sancto proposito firmarctur, carnis mortificatione id agens, ut species sua, qua placere
hominibus posset, periret. Piis conatibus atque gemitibus opitulatus est Dominus, qui casti-
tatem virginis variis aegritudinibus, tamquam lilium inter spinas, custodivit. Anno siquidem

-ocr page 57-



		XXIV

		aetatis decimo quinto, cum fort� per hi�malem glaciem puella incederet, costnlam dextri lateris cadendo fregit, quam laesionem continua series morborum & cruciatuum per annos triginta octo secuta est. Febiis aestuans, intensus capitis dolor, hydrops, calculus, vermium scaturigo, pulmonum & hepatis per particulas ejectio, & quod tandem morbi genus eam non afflixit, omni interim remedio ac requie, sed & ad fundandam humilitatem, animi etiam consolatione destitutam ? Lectio iij. Post annos probationis quatuor, famulac suae misertus Dominns, animnm ejus sic erexit ministerio Joannis Pot, magnae pietatis viri, ut omni deinceps in Deo solo fiducia collocata, ex contemplatione Christi patientis, tota in amorem Sponsi Crucifixi inardesceret, parata jam, si Sponso liberet, immissos cruciatus ad indefinitam annorum longitudinem ferre. Triginta ergo annis continuis lecto tamquam Cruci eam affixit infirmitas, quomm ferme viginti solius capitis ac bracbii sinistri mobilitate peregit; cor ejus interim sacrosancta Eucharistia ad patientiam stabiliente, debili ver� stomacho, ut fertur, omnem alium cibum recusante. Donec cursu peracto, feria tertia post Pascha, absque arbitris, quod quadrienni prece a Deo postularat, & appropinquante morte, ut ita contingeret, ipsa procurarat, obdormivit in Domino, decimil quarta Aprilis, anno millesimo quadringentesimo trigesimo tertio, annos nata quinquaginta tres. Variis post mortein miraculis clara, quorum aliqua refert oculatus testis, Thomas a Kempis, illic� cives suos habuit cultores, erecto in Ecclesia sancti Joannis spcciali sacello ad annuam ejus memoriam celebrandam, quam nee jussit nee impedivit Sancta Sedes. Beatae Liduinae aedes, quam desideraverat pauperibus ad ref�gium deservire, con- versa fuit in Xenodochium. Ejus Keliquiae anno millesimo sexcentesimo decimo quinto subductae fuere Bruxellas snb Matthia Hovio, Archiepiscopo Mechiiniensi, qui ad vota Archiducum Alberti & Isabellae, edito Pastorali Decreto, publicum eis cultum impendi permisit. Oratio. Domine Deus noster, qui Beatam Liduinam Virginem ab illecebris seculi praeservatam, ad tuae Crucis amplexum toto corde transire docuisti; concede, ut ejus meritis atque exemplo discamus, & perituras mundi calcare delicias, & Crucis tuae amore omnia nobis adversantia superare: qui vivis & regnas. [Ex Jansenistarum Breviario Ecclesiastico ad usum Metropolitanae Ecclesiae Ultrajectensis et Cathedralis Ecclesiae Harlemensis accommodato, anno 1744 (Parisiis?) Parte Verna].

-ocr page 58-



		V.

		r/Extat hacc oralio in officio R Liduinae impresso: r/Deus qui bcatam Liduinam Virginem ab illecebris sacculi pracscrvasti, et r/ad Toae Crucis sequelam toto cordc transire docuisti, concede, ut ejnsmerito f/et exemplo discamus, pcrituras calcare delicias et in amplexu Tuae Crucis oni- r/iiia nobis adversantia superare. Qui vivis, etc." [Tta Hugo Franciscus Heussonius, in Batavia Sacra, Parte II. p. 204].

		w. Rescriptum Em^mi Cardinalis Proef. S. Congreg. de Prop. Fide. Ex audientia SSmi diei 16 Septembris 1869. S. S. mus Dominus noster Pius, divina Providentia P. P. IX, referente me infrascripto, S. Congregationis de propaganda fide Cardin. Praefecto, perpensis expo- sitis, exceptisque votis R. R. P. P. D. D. Archiepiscopi Mechliniensis et Episcopi Harlemensis, benigne remisit preces cum facultatibus necessariis et opportunis R. P. D. Internuncio Aplico, qui collatis cum praedictis Ordinar�s consiliis, petitam Reliquiarum B. Ludovinae Virginis partem Oratori concedi curet, Brevi S. M. Pau- li V\'. aliisque in contrarium quibuscumque non obstantibus. Datum Romae, ex aedibus S. P. Congregationis, die et anno suprad. 1. sig. Al. Card. Barnab�, Pr.

-ocr page 59-



		X.

		Elenchus praecipuorum auctorum qui de B. Luiuitui scripserant. Omnibus caeteris forlasse prior, quia jam anno 1487, quarto post Liduinac mortem, obiisse fertur, de ea scripsit: Ilermannus Cornerus, Dominicanus, in suo opere: Chrouica Xovella, ediio a Jo. Ge. Eccard, in: Corpus historicum medii aevi, Lips. 1733, Tomo II. (fol. 1263). [ncertua Auctor, niox post Liduinae obitum, ejus Vitam conscripsit. Pape- brochius Joannem Brug manman non levi argumento autumavit (Actt. S. S. Boll. Tomo II Apr. p. 2GS). Editum est opus in Jacobi de Yora- gine Legendis Sanctorum sive Historia Longobardica, Coloniae Agripp. 1483, fol. et Lovanii 1485, fol. Exstat in Bibliotheca Itegia Hagana (Incunab. P. II, no. 115 et P. I, 104). 1 neertus Auctor, judiec tarnen Papebrochio: Joannes Gerlaci, Liduinae cog- natus, qui ante annum 1448 scripserit (Libr. cit. p. 208, lilt. E. collat cum. F.); annus primae impressionis hu jus operis latet; sat cito tarnen impressuin fuissc Papebrocliio videtnr (Ibid). Tituhis secundae editionis (Delphis, 1487 in 4" et 1490, in 4^U) est: \'T lenen van Liedwy, dia Maghet van Scyedam, verriacula lingua. In Bibliotbeca Regia Hagana utriusque ediiionis exemplar invenitur (Incunab. Part. I. n" 442 et 455). Joannes Brugmannus, Ord. F. F. Minorum de Observ. ter vario labore et modo Vitam Liduinae descripsit. Prior, si Papebrocliio assentimur, ea est quam supra apud Jac. de Voragine indicavimus; si ille erraverit, prior haec deperdita est. Alteram, eodem judice, ante annum 1448, ex mox nominatu vernacula, «aliisque informationibus, Scbiedamo acceptis" digestam, Brugmannus ipso in Prologo commendavit; verba jam supri retuliinusp. 3. E Codice MS. primus typis edidit Papebrocliius, notisque instruxit in Actis S. S. Boll. Tom. cit! pagg. 270�302. Tertiam, multo copiosiorem, anno 1450 compositam, anno 1498 ma- gistri fabricae ecclesiae Schiedamensis, splendide typis iniprimendam curarunt in 4^U, cum figuris xylographicis. Exemplar nitidum hujus raris- simi libri, primi omnium, in quantum scitur, qui arte typographica

-ocr page 60-



		XXVIII

		Schiedami prodierint, extat in Bibliotheca Regia Hagana (Incunab. P. I. n°. 547^b.). Integrum textum, additis notis, Papebrochius iterum edidit in Actis S. S. Boll. Tom. cit. pagg" 303�365. Thomas Malleolus (Hammerlein sive Hamerken) a Kempis (obiit 1471) interea, rogantibus suiOrdinis Confratribus, Regularibus nempe Canonicis S^� Augustini convent�s Ruggensis prope Brilam, et ipse duobus Libris Vitam B. Lidevvigis Virginis composuerat, quam ex Thomae autographo primus typis edidit Henricus Sommalius, Soc. Jes. in Collectione Omnium Thomae Kempensis Operum (Antverp. in 8°. 1600, 1607, 1615; postea Coloniae Agripp. 1728 et 1759 in 4°. Integre etiam invenitur in tertia editionc (1618 sq.) operis L. Surii de probatis Sanctorum historiis. lncerto auctore anno 1496 lingua vernacula prodiit: Der MaghetLiedioy van Scyedam, Leven ende Mirakelen, Goudae, in 4°. apud Fratres Collationarios sive de Vita communi. Kdmundus, ut vulgo vocatur, Canonicus Regularis Ord. S. Augustini, in suo Chronico Magno Belgico (ad annum 1433). Opus scriptum anno 1498, primo editum a J. Pistorio {Rerum Germanicarum Scriptoren, Francof. 1607, fol; ibid. 1653, fol; ibid 1654, fol. mutato paulisper titulo: Rerum familiarumque Belgicarum Chronicon Magnum), deinde a B. G. Struvio {Rerum Germanic. Scriptores, Ratisb. 1726. fol. Tomo III), laudatum et testimonii causa citatum ab Ant. Pagio (Crit. in Baronii Annales Eccl. ad annum 1177, n^is XVIII et XX). Albertus Kranzius (ob^�t 1517) Vandalia (lib. II, Cap. III), Colon. 1519 in fol.; Francof. 1575 et 1580; Hanov. 1619. Continu ator MartyrologiiUsuardi, CarthusianusColoniensis;Bollandus,Hen- schenius, Papebrochius et Sollcrius eum Grevenutn appellant. Ad Usu- ardi Martyrologium ejus Addimenta prodierunt Coloniae, 1515 et 1512; rursum assumpta a Sollerio in hujus nova Usuardi editione (Antv. 1714, fol.) et in Actis S. S. Boll. Tom^is VI° et VII° Junii. Consulatur ad diem 14^m Aprilis. Reinerus Snoius (obt. 1537) De Rebus Batavicis (pag. 141); liber verna- cule scriptus, sed Latina tantum lingua impressus in Collectione Fr. Sweertii: Rerum Belgicarum Annales, etc. Francof. 1620. fol. .loannes Molanus (ob. 1585) a. in Additionibus* ad Usuardi Martyro- logium (ad 14» Apr.). Edid. 1568. Lov. 8°. min. 1573 et 1577. b. Indiculus Sanctorum Belgii, Antv. 1583, 8°. min. (p. 44). c. Natales Sanctorum Belgii Lov. 1595 in 12°. (ad I4^m Apr.), Duac. 1616 in 8°. et ibid. 1628. d. Chronica Sanctorum Belgii Recapituhtio, praecedenti operi conjuncta (p. 200).

-ocr page 61-



		XXIX

		Laurentius Surius (ob. 1578), Deprobatis Sanctorum Vitis, secundae editi- onis (Colon. 1576�81, in fol.), Tomo VII ad 14^m Apr. Tomus hic, Surio posthumus, additus quidera a Mosandro, Vita tarnen Liduinae ipsum Surium habet auctorem (Ita Papebrochins, libr. cit. p. 269). Quae vero in tertia Suriani opcris editione (Colon. 1618 in fol.) invenitur Lidewigis Vita, nihil aliud est nisi textus praefati libri Thomae Kempensis, de verbo ad verbum iterum impressus. M i c h a � 1 d\' E s n e, Episcopus Tornacensis, La vie de la tres-saincte et vray- ment admirable vierge Ludyvine, inter aliorum Sanctorum Vitas in unum vol. collectas, Duaci 1597, et seorsim in 12°, Duaci, 1608. F r a n ei s c u s H a ra e u s, De Vitis Sanctorum, Antv. 1598 in 8° et Coloniae, 1605 in fol. Petrus Ribadeneira, Soc. Jes. Hos Sanctorum, o Libro de lasvidas de los Santos, Madriti, 1599�1601, in fol, opus celebre, saepius recusum et in omnes fere Europae linguas traductum. Walrandus Ca o uit, La vie admirable, tres-saincte et miraculeuse de Ma- dame saincte Ludyvine, Duaci, 1600, in 8°. et iterum 1601. Matthias Lambrecht, Episcopus Brugensis, Historia Ecclesiastica, o/t Kerckelkhe Historie, Antv. 1609. fol. (p. 122). Cornelius Grasius, Carthusianus, Vitae Sanctorum, Colon. 1616 in 12o. Tom. II ad 14^m Apr. Hcribertus ltosweidus, Soc. Jes. a. Het leven der H. Maeghden van Christus tijden af tot op deze eeuw. {Vitae Sanctarum Virginum a Christi temporibus usque ad hoc saeculum), Antv. 1026 (pagg. 181, etc,) in 8°; item 1642 et 1696. b. Generale Legende der Heylighen, (Generales Legendae Sanctorum) Antv. 1619 fol. 2 vol. (ad 14"\' Apr); item 1629, 1641, 1649 et 1686. c. Kerckelijke Historie van Nederlant (Historia Ecclesiastica Neerlan- diae), Antv. 1623 in fol. (ad annum 1433). Aubertus Miraeus, a. Fasti Belgici et Burgundici, Brux. 1622 in 12o. (p. 1S8). b. lierum Belgicarum Chronicon, Antv. 1636, fol. (p. 378). Dionysius Mudzaert, Ord. S. Norberti. a. KerckelijJce Historie (Historica Ecclesiastica a Nat. Dⁿⁱ usque ad ann. 1622) Antv. 1622, fol. (ad annum 1433). b. Oorsprongh, Begin ende Vervolgh van het Gheloof ende de Kercke- lycke Gheschiedenissen in onse Nederlanden. (Origo, ortus et incrementum Jidei et Hist. Eccles. in nostraNederlandia). Antv. 1622, fol. (ad annum 1433)

-ocr page 62-



		XXX

		Arnoldus Raissius, Hierogazophylacium Belgicum, Duaci, 1628, in 12°. (pagg. 150-151). Theophilus Raynaudus, Soc. J. De Martyrio per pestem, Lugd. 1630, in 8<>. Liber a Benedicto XIV, quum de Liduina ipse tractaret in opere De Canon. SS. Lib. III, Cap. XXX, n°. 7, lectori indicatus. Anonymus, Fasti Mariani cum divorum elogiis in singulos anni dies dis- tributis, edit, 3^a. Antv. J. Cnobbaert, 1637 in 12°. (ad diem 14 Aprilis). Guilielmus Thiersault, Soc. Jes. Vie deSainte Lydwine. Paris, 1637inl2°. Andreas du Saussay, Protonot. Apostolicus, Martyrologium Gallicanum. Paris. 1637. in fol. ad 14^m Apr. Cornelius a Lapide, Soc. J. (obiit 1637) Commentarius in Evangelium Sancti Lucae. Antv. 1639, in fol. (Ad. Cap. XVI. v. 21). Maximilianus Sandaeus, Soc. J. Historiae Stanrophilorum libriL, Colon. 1653, in 4o. (Lib. XLIII, tit. Lil, pagg. 542�544). Ludovicus Jacobi, Soc. J. Het wonderlyck leven van de eerbaere, devote ende Heylighe Maghet Lydwine {Mirabilis Vita castae, devotae et Sanctae Virginis ILiduinae). Antv. 1657, in 8°. Odoricus Raynaldus, Congreg. Or. Annales Ecclesiastici, Caes. Baronii continuati Romac 1646�1071, in fol. et Col. 1693�1722. fol. ad annum 1423, n°. 27; 1424, n°. 22; 1433, n°. 31. Daniel Papebrochius, Soc. J. Acta Sanctorum Aprilis. Tom II (pagg. 267� 368) Antv. 1675, fol. (Andreas de Boeije) Soc. Jes. Het Roomsch Martelaren-boek, overghe- set uyt het Latyns onlangks uitgeschreven met authoriteyt van den Apos- telyken Stoel (Martyrologium Romanum traductum ex Latino, nuper au- thoritate Apostolicae Sedis edito. Ipris, 1688 (in additamento ad 14» Apr.). cum approbatione. Inccrtus auctor Ilollandus, Het Nederlands Catholyk Martelaarsboek, be- schrevend oor Petrus Opmeer. (Martyrologium Nederlando-Catholicum conscriptum a Petro Opmero). Auctor nempe, quisquis ille sit, Opmeri notum opus e Latino in Ilollandicam linguam traduxit; sed Priorem hujus vernaculae editionis Partein de suo adjecit; in hac Parte I^a. quae igitur non est Opmeri, invenitur: Het Leven van de H. Maagt Lydwina {Vitae Sanctae Virginis Liduinae) Antv. [ementito loco pro: Leidae) 1700, in 12°. (pp. 289�310).

-ocr page 63-



		XXXI

		Adrianus Baillet, Sacerdos saecularis, plurium sententia hypercriticus, Les Vies des Saints, Paris, 1701, in fol. 8° et 4°; altera edit. Paris 1724 fol. (ad diem 14^m Aprilis). Hugo Franciscus van Heussen, Jansenista, in a. Batavia Sacra, Brux. 1714, fol. (Parte II, p. 204). b. Historia Episcopatuum foederati Belgii, Leidae, 1719, fol. (Tom. I, p. 374.) Timotheus a Praesentatione, Carmelita, Brandende lampen voor het alderheyligste Sacrament des Autaers, ofte de doorluchtige Liefhebbers van dit goddelijke Mysterie (Lampades ardentes coram Sanctissimo Altaris Sacramento, sive illustres hujus divini mysterii amatores). Antv. 1727, in 12°. (Tomo II, pp. 93�97). Cornelius van Alkemade, acatholicus, Beschrijving van de standplaats, oudheden en opkomst der stad Schiedam, etc. (De situ, antiquitatibus et ortu urbis Schiedamensis), manuscriptum, nondum irapressum. Auto- graphum nitidissum possidet eximius Dⁿ⁸ J. B. Nolet, oppidi ejusdem Senator. Benedictus XIV, De Servorum Dei Beatificatione et Canonizatione (Lib. II, Cap. XX, n°. 16 et Lib. III. Cap. XXX, n°. 7). S. Alphonsus Maria de Liguorio, a. La vera Sposa di Gesu Qristo (Cap. III, $ 11, no. 3 et 9). b. Pratica di amar Gesu Cristo, (Cap. XIV, n\'. 5 et G). Albanus Butler, The lives of tlie fathers, etc. sive Vitae Patrum Martyrum, aliorumque Sanctorum, cuni auctariis Godescardi et aliorum variis linguis traductae et innumeris fere editionibus per saeculum et amplius notissimae (ad 14^m Aprilis). J. G�rres. Die Christliche Mystik (Mystica Christiana), Ratisb. 1837�1840 in 8°. (Tom. II. pp. 429 et 582). Everardus Stephanus van der Haagen, Vicarius generalis Harle- mensis, Levens der Heiligen, Kerkvaders en Martelaren (Vitae Sancto- rum, Ecclesiae Patrum et Martyrum), Hag. Com. 1837�1845, in 4₀. (ad 14^m Aprilis). Dr. A. Maas, acatholicus, in Periodico: Vriend des Vaderlands (Amicus Patriae). Tom. XIII, pagg. 671 et 676 (anno 1840). A. J. van der Aa, acatholicus, Beschrijving van Schiedam, in: Aardrijks- kundig Woordenboek der Nederlanden (Descriptio urbis Schiedamensis: in, Lexico geographico Nederlandiae), Gorcomii 1847, in 8°.

-ocr page 64-



		XXXII

		Joannes Baptista Pitra, S. R. E. Cardinalis, La Hollande Catholique, Paris, 1850 et 1854 in 12°. (Part. I. Cap. X). W. Mo 11, acatholicus, theol. Professor Amstelodami. a. Joluxnnes Brugman en het godsdienstige leven onzer vaderen m de vijftiende eeuw {De Joanne Brugmanno et nostratium practica religione, saeculo XV°) Amstelod. 1854. 2 vol. in 8o. (Tom. II. pp. 107�138.) b. Kerkgeschiedenis van Nederland v��r de Hervorming (Historia Ecclesiastica Nederlandiae ante Reformationem), Ultraj. 1864�1869. in 8°. (Tom. II. 2, p. 356; II. 3, pp. 159, 199, 293; II. 4, pp. 63, 117, 118, 252, 321. Coudurier, Sacerdos Dioeceseos Bellicensis, Vie de la Bimheureuse Liduine, 1862, in 8°. Italica versio: Vita della Beata Liduina, Neap. 1867. Hollandica versio: Leven van de Gelukzalige Liduina, Hag. Com. 1870, in 8». Fredericus P�sl, Presb. Congr. S. Redempt. Die reine, leidende und barmherzige Liebe, dargestelt in den Leben des Seligen Hermann Joseph aus K�ln, der Seligen Lidwina von Schiedam und des Heiligen Joliannes des Almosengebers (Amor purus, patiens et misericors, jwopositus in Vitis B. Hermanni Josephi Coloniensis, B. Liduinae Schiedamensis et S. Joannis Eleemosynarii), Mogunt. 1862, in 8o. (J. B. Nolet) De Zalige Lidewy (Beata Liduina), Hag. Com. 1864 in 8°. in: Levensbeschrijving van Heiligen, Kerkvaders en Martelaren (Vitae Sanctorum, Eccles. Patrum et Martyrum), ed. et cur. eximio D^noA. J. L. M. Lux, Ord. S. Gregorii Comm. Ibid.