De Heilige Gertrudis

M. Molenaar M. C. S.

Uitgegeven in 1918 door
G. MOSMANS SENIOR � VENLOO

De Heilige Gertrudis.

Ruraemundae, 8 Jun� 1918.

�f Libr. Cens.

De Heilige Gertrudis

�In corde Gertrudis invenietis me, dicit
Dominus; complacuit sibi in illa anima
mea." �

�In het hart van Gertrudis zult gij Mij
vinden, zegt de Heer; in haar heeft mijne
ziel haar welbehagen."

Benedictijnsch Brevier: Officie op den
feestdag van Sint Gertrudis 17 Nov.

Eenige uittreksels van haar werk: �De Heraut

der Goddelijke Liefde" met een Inleiding

door M. MOLENAAR M. S. C

Uitgegeven in 1918 door
O. MOSMANS SENIOR - VENLOO.

DE HEILIGE GERTRUDIS DE GROOTE.

Gertrudis werd den 6^den Januari 1256 ge-
boren. Omtrent de plaats van haar geboorte
is niets bekend, noch weten wij wie haar
ouders waren. Reeds op vijfjarigen leeftijd
werd zij naar het groote Cistercienser-klooster
te Helfta gebracht, een stadje nabij Eisleben.

Dit klooster was daar gesticht door de
adellijke abdis Gertrudis, naamgenoote van
onze heilige, uit het beroemde Germaansche
geslacht der Hackeborns. Onder haar wijs
bestuur van veertig jaren bereikte de abdij
haar hoogsten bloei, niet alleen omdat het
groot financieel vermogen der Hackeborns
haar terrein en kapitaal vergrootte, maar

vooral doordat de hoogheid van karakter, de
scherpte des verstands en de groote mate
van christelijke volmaaktheid der klooster-
overste zelve als een gelukkige overerving
ook het deel van haar geestelijke dochteren
werd, zoodat Helfta zich wist op te werken
tot een weldadig centrum van wetenschappe-
lijken arbeid, vromen kunstzin en katholieke
mystiek, waar een heilige Mechtildis en de
van God-verlichte Mechtildis, bijgenaamd
de Begijn, te zamen met onze Gertrudis een
inspireerende omgeving vonden voor haar
verhevene Gods-gedachten en innige Gods-
vereeniging.

Het vijfjarige meisje Gertrudis, (�een lelie
van witheid glanzend", zegt een mede-zuster)
vond in de abdis spoedig een moeder, in
Mechtildis een meesteres in kloosterdeugd,
in kloosterzang en kloosterwetenschap; en
dezen ontdekten een veel-belovend kind en
leerlinge. Zij wordt ons voorgesteld als le-
vendig van geest en scherp van verstand,

de mede-scholieren van gelijken leeftijd en
al de anderen ver overtreffend in wijsheid.

Bij dezen aanleg voegde zich een groote
drang tot verzadiging van dien aanleg; hoe
meer zij wist, hoe meer te weten zij be-
geerde: en na verloop van jaren groeide die
begeerte tot een passie, waardoor zij aardsche
wijsheid verkoos boven hemelsche, Virgilius
liever opensloeg dan het Evangelie. Als �blinde
verdwaasdheid" zal zij later dien tijd be-
treuren.

Toch mogen de heilige overdrijvingen van
haar later berouw en haar later beter inzicht
�ns inzicht op dit stuk van haar leven niet
vertroebelen. Zij bracht �puro corde" haar
jeugdjaren door, zoo zegt het eerste hoofdstuk
van haar leven. En veeleer moeten we be-
sluiten, dat zij die ongeregelde neiging in
hare ziel liet voortbestaan, omdat zij idea-
listisch-onbewust was van de verkeerdheid:
zij lag zalig verloren in schoone aardsche
begeerten.

Hieraan dient gedacht, als zij spreekt van
haar bekeering, die geen overgang beteekent
uit een zwaarzondig naar een vlekkeloos
leven, maar een zielswending is van fijner
natuur: de bevrijding n.1. van eene schoone,
aardsche gehechtheid, zooals een edele ver-
heven ziel deze enkel als geestelijk beletsel
vermag waar te nemen.

De eerste teekenen harer ziels-verandering
deden zich voor in den Advent van het jaar
1 280, op \'t einde dus van haar vijf-en-twintig
jaren. Zij onderging toen een �turbatio", een
geestelijke verwarring, een plotselinge weg-
zinking van al de wijsheids-bekoorlijkheid,
die zij te aardsch en te hartstochtelijk be-
mind had in haar rustelooze studi�n, \'s Maan-
dags v��r het feest van Maria\'s Zuivering
in het volgende jaar kwam de bevrijding
van deze ziels-kwelling: zij mocht toen voor
het eerst Jezus Christus zien, als een bloeiend
jongeling voor haar staande.

Dit oogenblik heeft heel haar verder leven

beheerscht, dat nu een geweldige streving
naar Gods-vereeniging werd, een hoog-op-
gaande stijging van verdiensten, een ver
doorgezette loutering van geest en zin, als-
mede een dagelij ksche zegen van buiten»
gewone voorrechten en vizioenen.

Maar ook dit leven bewijst, dat heiligen
geen Zondags-kinderen zijn en dat de ziels-
hoogheid, die wij Gertrudis benijden, bereikt
werd ten koste van veel temptatie en lichaams-
pijn : de wonderbare ebbe en vloed van
menschelijkheid en goddelijkheid, waarop de
bark van ons ziels-leven steigert en deint.

Na zoo\'n zuiver leven paste een heerlijk
sterven. Haar stervens-benauwdheid leed zij
onder de omhelzing des Bruidegoms en op
zijn goddelijk Hart. Sint Michael weerhield
den duivel en de Moeder Gods drukte een
kus op haar voorhoofd : Engelen omringden
haar en de Heiligen des Hemels kwamen
toegevlogen en brachten haar de verdiensten
Christi. Toen nam Gods Zoon haar ziel,

gelijk de middagzon den dauwdrop tot zich
neemt.

Het jaar van haren dood zal 1303 ge-
weest zijn.

Ofschoon Gertrudis meer werken schreef,
zijn ons slechts twee over, n.1. �Legatus di-
vinae pietatis" of �de Heraut der Goddelijke
Liefde" en de �Exercitia Spiritualia" of
�Geestelijke Oefeningen". In 1875 verscheen
van beide werken een critische en rijk-
gedocumenteerde uitgave door de Benedic-
tijner monniken van Solesmes, die twee jaar
later de geschriften van de H. Mechtildis
en Mechtildis de Begijn publiceerden.

De �Heraut der Goddelijke Liefde"
is de titel, door Jezus zelf aan Gertrudis\'
werk gegeven. Pas acht jaar na haar be-
keering, dus in 1289 gaf zij eindelijk toe
aan den goddelijken aandrang om haar
geestelijke bevindingen te gaan opteekenen.

�Dit is wel de beteekenis van dit boek
�Heraut der Goddelijke Liefde": de verkon-
diging van Gods Liefde. In cirkelende lijnen
met gestadig zich vernauwende wentelingen
beweegt zich Gertrudis\' leven om het aan-
trekkende Middelpunt en van zijn glanzen
volop beschenen, om het eindelijk op den
dag van haar dood te treffen in een eeu-
wige, zalige vereeniging. En dat Middelpunt
is de schoonste openbaring van Gods Liefde :
de menschgeworden Zoon Gods Jezus Chris-
tus, dien Gertrudis bezingt en toont aan de
wereld als hoogste Begeerenswaardigheid,
wiens vlekkeloos voorbeeld zij poogt na te
volgen. Gertrudis verkondigt Gods Liefde,
omdat Gods Liefde den aard bepaalt van
haar geestelijk leven, dat niet zoozeer zich
beweegt vol eerbied om den God-van-Ma-
jesteit of schuchter de richting waagt uit te
staren, waar Hij in ongenaakbare verte ver-
blijf houdt; � maar veel meer Jezus Christus
vereert, den God-mensch, den God-bij-ons.

Dit geeft haar leven dat eigenaardig kenmerk
van vertrouwelijkheid, waardoor zij omgaat
met Jezus even intiem als bruid met bruidegom.
En zoo groot staat die vertrouwlijkheid in
hare ziel gegroeid, dat zij huivert de uitingen
ervan aan de wereld te openbaren uit vrees
voor ergernis." \')

Liefde voor God-als-mensch: dit is het
typeerende van Gertrudis\' ziels-leven, gelijk
dat is neergelegd in haar werk: en uit die
liefde en door die liefde dat andere ken-
merkende : de vertrouwelijkheid.

Het verwondert dan ook niet, dat in dit
geestelijk leven, zich bewegend door liefde
en uitrustend in vertrouwlijkheid, de gods-
vrucht tot het H. Hart een groote plaats
inneemt en dat zij door den geleerden Bainvel
genoemd werd : �Ie po�te exquis en m�me
temps que 1\'amante radieuse" van dat H. Hart.
Maar daardoor kreeg �de Heraut der Godde-

1) Zie �De Katholiek" Dl. CXLV11I p. 247-

lijke Liefde" een groote actualiteit in deze
jaren, nu de devotie tot het H. Hart de
groote is, die de zielen beheerscht en ver-
volmaakt.

Haar tweede bestaande werk zijn
de �Exercitia Spiritualia" of ,,Geeste-
lijke Oefeningen", oorspronkelijk wel be-
doeld als gebedenboek en geestelijke onder-
richting van haar medezusters, maar toch
om hun algemeen christelijken, zij het dan
hoog-christelijken geest, ook geschikt voor alle
menschen, die hun leven met den dag
christelijk willen volmaken.

Wij hebben met opzet niets vertaald uit
dit tweede werk, uit eerbied voor de uit-
nemende vertolking, waarmede Mevrouw
Erens-Bouvy onze geestelijke litteratuur ver-

1) Geestelijke Oefeningen van de H. Geertrudis, naar den
latijnschen tekst door S. Erens-Bouvy; te Amsterdam bij C.
L. van Langenhuysen.

Rest ons nog te zeggen, dat wij ter ver-
taling uit �de Heraut der Goddelijke Liefde"
ons bediend hebben van de latijnsche uitgave
der Benedictijnen. I) Daardoor ondervond
deze arbeid zijn eigenaardige moeilijkheid.
Want het latijn van Gertrudis laat zich niet
behandelen als de taal van een classicus,
die er zich heftig aan zou ergeren. Meer-
malen valt zij in woordherhalingen, een bijzin
vindt de oplossing van zijn bestaan niet in
een hoofdzin, de regels van etymologie en
syntaxis worden meermalen verkracht.

Dit alles vindt volstrekt zijn verklaring niet
in de onvoldoende wetenschap van Gertrudis,
die integendeel, gelijk we zagen, zeer gelet-
terd was en in het schrijven ervaren.

Maar deze oogenschijnlijke slordigheid was
een noodzaaklijk gevolg van haar berstens-
vol gemoed, dat zich in het menschelijk

1) Een Nederlandsche vertaling is mij onbekend: in 1917
verscheen een fransche door de Benedictijnen van Sol�smes.
die hier en daar nog al vrij afweek van het oorspronkelijke.

woord te nauw voelt en wringt en zich herhaalt
en in zijn onstuimigen overvloed zich aan
geen grammatische beperking kan storen.
Waarbij tevens onthouden moet worden, dat
het middeleeuwsch latijn een ander ontwik-
kelings-stadium van deze taal vertegenwoor-
digt dan het klassieke.

Onnoodig mag het wel zijn, er in bijzon-
derheden op te wijzen, hoe ook de voor-
stellingen, door Gertrudis aan het gewone
leven ontleend, een hooge vergeestelijking
ontvangen door haar bovennatuurlijke be-
zieling.

Wijl �de Heraut der Goddelijke Liefde"
volstrekt niet bedoeld is als leerboek voor het
hooger geestelijk leven en dus indeeling of
geleidelijke uiteenzetting ontbreekt, zal men
dit ook niet moeten verwachten van deze
verzameling uittreksels; toch hebben we voor
\'t gemak van die lezen en voor eigen leiding

bij den arbeid deze uittreksels gegroepeerd
naar het volgende plan :
Gertrudis en God.

� en de H. Communie,
en de H. Mis.

� en het Geestelijk Leven.

a) Over het Lijden.

b) Over de Zuiverheid des Harten.

c) Over de Bekoring.

d) Over de Uitwendige Werken.

e) Over den Goeden Wil.

f) Over de Overgeving aan Gods
Wil.

Het hooge Dankgebed van Gertrudis.

Hoe Gertrudis voor \'t eerst bezocht wordt door
den Heer.

Dat nu de afgrond der ongeschapen
Wijsheid tot zich roepe den afgrond der be-
wonderenswaardige Almacht, om prijzend te
verheffen de zoo verstommende Goedheid,
die door den overvloed van uwe barmhar-
tigheid neerstroomde in de vallei mijner
ellende.

Het was in het zes en twintigste jaar mijns
levens, op den voor mij zoo heilvollen twee-
den dag v��r het Zuiveringsfeest van uwe
zeer kuische Moeder Maria, � die tweede
dag viel toen op den zesden van de kalenden
van Februari, � juist op het begeerenswaar-

dige uur na de Completen bij het begin van
den schemer. Toen hadt Gij, o God, Waar-
heid, klaarder dan alle licht, en inniger dan
alle geheim, besloten de dichtheid mijner
duisternissen te verbreken, waarmede Gij
reeds zoet en teeder begonnen waart, toen
Gij de onrust tot rust bracht, een maand te
voren in mijn hart door U verwekt. Die onrust,
geloof ik, wilde doen instorten den toren van
mijn ijdelheid en nieuwsgierigheid, waartoe
mijn hoogmoed stond opgerezen. Opdat ik
zoo den weg zoude vinden, waarlangs ik
komen moest om uw Heil te aanschouwen,
ofschoon ik, helaas, zoo ijdel, den naam en
de kleedij droeg van een kloosterlinge.

Op dat uur dan, toen ik in \'t midden der
slaapzaal mij bevond en mijn hoofd ophief,
dat ik gebogen had voor een oudere Zuster,
die ik ontmoette � een eisch van eerbied
krachtens den Regel � zag ik naast mij een
beminlijk en teeder jongeling, z�� schoon
van uiterlijk, als toen mijn jeugd maar had

kunnen wenschen tot streeling mijner oogen.
En met zijn zacht gelaat en goede woorden
zeide hij mij: �Spoedig zal komen uw heil;
waarom wordt gij van smart verteerd ? Hebt
gij dan niemand als raadgever, om z�� u te
laten veranderen door smart?"

Toen hij dit zei, ofschoon ik mij lichaamlijk
op die plaats wist, zoo scheen het mij noch-
tans toe, in het koor te zijn en wel in den
hoek, waar ik gewoon was mijn lusteloos
gebed te verrichten, en ik hoorde het vervolg
der woorden: �Ik zal u redden en Ik zal u
bevrijden : wil niet vreezen." Toen ik dit
gehoord had, zag ik, hoe zijn teedere en
sierlijke rechterhand de mijne omvatte als
tot bevestiging van hetgeen hij zei en hij
vervolgde: �Met mijne vijanden hebt gij den
grond gelikt en eenige droppels van honing
gezogen tusschen de doornen: maar kom tot
Mij toch terug en dronken zal Ik u maken �
door den vloed van mijn goddelijke weelden."
En toen hij zoo sprak, zag ik rechts van hem

en links van hem een heg. En zoo lang was
die heg, dat noch v��r mij noch achter mij
er het einde van te zien was. En boven op
geleek die heg verdedigd door een groote
menigte van doornen, zoodat het mij on-
mogelijk scheen, weer terug te komen bij
den jongeling.

En toen ik dan draalde en heet van ver-
langen was en haast bezweek, vatte hij mij
zonder moeite aan: hij hief mij op en
plaatste mij naast zich, maar in de hand,
die hij tot trouw zoo even mij gegeven had,
herkende ik de kostbare juweelen der Wonden,
die de titels te niet doen, tegen ons aangevoerd.

Ik prijs, ik aanbid, ik zegen en dank, zoo
goed ik kan, uwe wijze Barmhartigheid en
uwe barmhartige Wijsheid. Omdat Gij, mijn
Schepper en Verlosser, op die wijze beproefd
hebt mijn on tembaren hals te buigen onder
uw zoet juk, terwijl Gij mij een heelenden
drank bereid hebt, die volkomen berekend
was op mijn ziekte.

Want van toen af begon ik voort te gaan
met nieuwe zuivere vreugde des geestes in
den zoeten reuk van uwe specerijen, zoodat
ook ik uw juk zoet vond en licht uw last,
dien ik een weinig tevoren ondraaglijk meende.

(2^de Boek, hfdst. 1.)

Hoe heerlijk de inwoning des Heeren is.

Terwijl Gij aldus met mij handeldet en
mijn ziel opwektet, trad ik op zekeren dag �
het was tusschen Paschen en Hemelvaart,
nog v��r de Primen - op de binnenplaats
en ik zette mij meer nabij den vijver om
de lieflijkheid van deze plek te beschouwen :
zij toch behaagde mij, omdat het water, dat
voorbijstroomde, zoo helder was, zoo groen
de omheengroeiende boomen, zoo vrij de
rondom-vliegende vogelen, de duiven vooral,
maar bovenal om de geheimzinnige rust van
die verborgene zitplaats. Toen begon ik na
te denken, wat ik zou kunnen wenschen
om mij de behaaglijkheid van deze zitplaats

zoo volmaakt mogelijk te maken, en als be-
geerte vond ik de tegenwoordigheid van een
vertrouwvol vriend, vol liefde, geschikt en
onderhoudend, om mij, de eenzame te
troosten.

En Gij toen, o mijn God, Bewerker van
onschatbare genieting, die, gelijk ik nu hoop,
in uwe voorkomendheid het begin van dat
nadenken geleid hebt: Gij hebt ook het
einde geleid. Gij hebt mij toen ingegeven,
dat dan mijn hart U een verblijf zou schenken
veel meer bekoorlijk dan alles wat bekoort, �
wanneer ik den overvloed van uwe Genaden,
in eene voortdurende en verschuldigde dank-
baarheid, tot U terugbracht gelijk water der
beek, dat naar zijn bron terugkeert, en wan-
neer ik groeiend als de boomen in den toeleg
op deugden, in het groen der goede werken
zou bloeien, en ook wanneer ik het aardsche
verachtte en tot het hemelsche opvloog op
vrije vleugels als de duif en mij met mijne
zinnen van het gewoel der uiterlijkheden

verwijderd hield om te toeven bij U met
heel mijn ziel.

� Toen ik voortdurend dien dag over dit
alles nadacht en \'s avonds alvorens te gaan
slapen, geknield mij neerboog tot gebed,
kwam plotseling mij het evangelische woord
te binnen: �Indien iemand Mij bemint, zal
hij mijn woord onderhouden, en mijn Vader
zal hem beminnen, en tot hem zullen We
komen, en verblijf bij hem nemen." (Joan.
XIV 233,) En mijn hart van slijk voelde van
binnen de komst van uwe tegenwoordigheid.
O mocht ik duizendmalen, mocht ik geheel
een zee, veranderd in een vloed van bloed,
uitstorten over mijn hoofd om aldus zuiver
te stroomen het riool van mijn uiterste niets-
waardigheid dat Gij, Eindpunt van onvatbare
waardigheid, tot woning verkozen hebt.

Of mocht het mij gegeven zijn, terstond mijn
hart uit mijn lichaam te rukken en het, in
stukken, te beproeven op gloeiende kolen,
om zuiver gegloeid van zijn besmetting, zoo

niet een waardig, nochtans een niet zoo on-
waardig verblijf U aan te bieden,

Van dat oogenblik af hebt Gij, mijn God,
U aan mij getoond, nu eens blij, dan weder
streng, naarmate mijn leven zich beterde of
zich verwaarloosde. Ofschoon, om de waar-
heid te zeggen, zelfs de vlijtigste verbetering,
die ik ooit zelfs voor een oogenblik beproefde,
nooit verdiend zou hebben, al duurde zij ook
geheel mijn leven: ��n enkele van uw oog-
slagen, zelfs niet den strengste, dien ik ooit
om wille van veelvoudige misdaad en helaas
zware zonde gekregen heb.

Want in uwe allergrootste zoetheid hebt Gij
U dikwijls meer bedroefd dan vertoornd ge-
toond over mijn fouten, en, naar het mij schijnt,
hebt Gij grooter blijk van geduld gegeven
door zoo gelijkmoedig mijn vele gebreken, dan
in uw sterfelijk leven door Judas, uw ver-
rader, te verdragen.

Want, ofschoon ik met mijn geest van U
afdwaalde en mijn vermaak zocht in het ver-

gankelijke, � nochtans na uren, helaas na
dagen, en, naar ik vrees, na weken zelfs, weer-
gekeerd in mijn hart, bevond ik immer, dat
Gij nooit, zelfs niet ��n oogwenk, U aan mij
onttrokken hadt, en dit van dat uur af tot
nu toe gedurende negen jaren, behalve ��n
enkele keer in de elf dagen v��r het feest
van Johannes den Dooper.

En dit vond zijn oorzaak in een wereldsch
gesprek, ik geloof: op den vijfden dag, en
het duurde tot aan den tweeden dag, die
toen was de Vigilie, van den Heiligen Jo-
hannes den Dooper, en wel tot onder de Mis:
�Ne timeas Zacharia". Uw zoete nederigheid
en de bewonderenswaardige goedheid van
uwe bewonderenswaardige liefde zag toen mijn
verderflijke dwaasheid, waardoor ik niet eens
bemerkte zoo\'n grooten schat verloren te heb-
ben. Want ik herinner mij niet, er om be-
droefd te zijn geweest, zelfs niet een klein
verlangen gehad te hebben, hem terug te
winnen. En ik sta nu verwonderd over den

waanzin, die toen mijn geest bevangen hield.
Of het moest zijn, dat Gij mij in mij zelve
liet ondervinden, wat de heilige Bernardus
zegt: �Als wij vluchten, vervolgt Gij ons:
wij keeren onzen rug en Gij loopt ons te-
gemoet; Gij smeekt en wordt veracht; maar
geen beschaming noch verachting vermag U
te weerhouden om onvermoeid uit te werken,
dat wij door U getrokken worden tot die
vreugde, die geen oog zag en geen oor
hoorde noch die ooit opkwam in \'s menschen
hart."

En gelijk Gij in het begin aan een on-
waardige � want herval is erger dan val �
zoo hebt Gij toen aan een meer dan on-
waardige gedoogd de vreugde van uw zalige
tegenwoordigheid te schenken. En die vreugde
duurt voort tot op dit uur.

Daarvoor zij lof U, alsmede de dank, die,
door geen schepsel te bevatten, met zoetheid
voortkomt uit de ongeschapen Liefde, om
tot U zei ven terug te keeren. (2^de Boek hf dst. 3.)

Hoe zij de vijf zeer heilige Wonden des Heeren
ontvangt, alsmede de Kwetsure der liefde.

In de eerste dagen van deze goddelijke
gunsten, gedurende het eerste of tweede jaar,
naar ik meen, vond ik op een winterdag in
een boek het volgende gebedje: Heer Jezus
Christus, Zoon van den levenden God, geef
mij naar U te verlangen met heel mijn hart,
met volle begeerte en met dorstende ziel, te
ademen in U, o Alderteederste en Alder-
zoetste; en dat geheel mijn geest, geheel
mijn innigste voortdurend hijge naar U, die
de waarachtige Zaligheid zijt. Barmhartigste
Heer, och schrijf uw wonden met uw kostbaar
Bloed in mijn hart, opdat ik daarin uw lijden
leze zoowel als uw liefde, opdat in het geheim
van mijn hart de herinnering blijve aan uwe
wonden, de smart van het verschuldigde
mededoogen worde opgewekt en de gloed
uwer liefde in mij ontstoken. Geef nog, dat
alle schepsel mij waardeloos worde, dat Gij
alleen mijn hart moogt zoet zijn.

Ik stemde dankbaar in met dat gebed en
zocht het zeer dikwijls en innig te bidden ;
en Gij, die nooit de wenschen der nederigen
versmaadt, waart bij mij om dit gebed te
verhooren. Want eenigen tijd later in den-
zelfden winter zat ik na de Vespers voor de
collatie in den refter naast een persoon, wie
ik iets van mijn ziels-geheimen had ge-
openbaard .....

Op dat uur nu, toen ik godvruchtig mijn
geheugen met dat gebed bezig hield, voelde
ik van Godswege mij onwaardige meegedeeld,
wat ik sinds lang gevraagd had. Ik wist im-
mers door mijn geest, dat in mijn hart en op
werkelijke plaatsen van mijn hart de veree-
renswaardige en aanbiddelijke teekenen van
uwe zeer heilige Wonden waren afgedrukt.
En door die Wonden hebt Gij mijn ziel ge-
nezen en mij te drinken overgereikt den
beker van uw liefde-nectar. Maar mijn on-
waardigheid vond den afgrond uwer liefde
nog niet leeg. Ik mocht uit den overvloed

van uwe zeer vrijgevige gulheid nog de vol-
gende vermeldingswaardige weldaad ontvan-
gen : zoo dikwijls ik op den dag onder het
bidden van vijf verzen uit den Psalm : �Be-
nedic anima mea" in den geest de teekenen
van dien liefdevollen afdruk zou bezoeken,
zou ik nooit mij van een bijzondere genade
verstoken bevinden,

Want bij het eerste vers: �Benedic anima
mea" kreeg ik de genade, aan de Wonden
uwer heilige Voeten den roest mijner zonden
en de laagheid van \'t wereldsche zingenot
neer te leggen. Bij het tweede vers: �Be-
nedic, et noli oblivisci" mocht ik mij was-
schen van alle vlek der vleeschelijke en
voorbijgaande lusten in de liefderijke bron,
waaruit mij het Bloed en het Water toe-
vloeiden. Bij het derde vers: �Qui propi-
tiatur" haastte ik mij tot rust des geestes te
vertoeven in de Wonde van uw Linkerhand,
gelijk de duif haar nest bouwt in de rots-spleet.
Vervolgens bij het vierde vers: �Qui redimit

de interitu" naderde ik tot uw Rechterwonde
en eigende mij vertrouwvol toe, al wat ontbrak
aan de volmaaktheid mijner deugden : en het
lag er volop voor mij bewaard. Daarmede
passend versierd en gezuiverd van alle eer-
loosheid der zonden en in mijn armoede
verrijkt aan verdienste, mocht ik, ofschoon
uit mij zelve onwaardig, maar door U toch
waardig genoeg, mocht ik nu, bij het vijfde
vers: �Qui replet in bonis" verdienen, ver-
blij d te worden door uwe zoo begeerlijke en
allerzoetste tegenwoordigheid en door uwe
zuivere omhelzingen.

Behalve deze gunsten belijd ik ook ver-
kregen te hebben wat het gebed vraagt n.1.
dat ik in de heilige Wonde-teekenen uw
Lijden alsmede uw Liefde kon lezen.

Maar helaas! het duurde maar kort: en
niet omdat Gij het mij ontnomen hebt, maar
ik moet klagen, uit eigen ondank en ver-
waarloozing het verloren te hebben.

Doch uw onmetelijke Barmhartigheid en

overvloedige Liefde vergat dit en tot op
heden bewaarde zij in mij, die al te on-
waardig ben en het niet verdiende, de eerste
en grootere weldaad, n.1. den indruk der
Wonden.

En daarvoor zij U eer gebracht en macht, lof
en jubel door de onsterfelijke eeuwen.

Zeven jaar later, v��r den Advent, toen
Gij, de Bewerker van alle goed, het aldus
beschikte, verkreeg ik van iemand, dat zij
eiken dag voor mij, bij het kruisbeeld, in
haar gebed zou voegen: �Ter wille van uw
doorstoken Hart, doorsteek, o allerliefste Heer,
met de pijlen van uwe Liefde haar hart, zoo-
dat het geen aardsche dingen meer kan be-
vatten, maar beinvloed worde alleen door de
kracht uwer Godheid."

En naar ik vertrouw, werdt Gij door dit
gebed bewogen, toen ik, als gunst van uwe
overvloedigste vrijgevigheid en terwijl uwe
barmhartigheid het gedoogde, op den Zondag,
waarop gezongen wordt: �Gaudete in Do-

mino" l), onder de Mis naderde tot uw
allerheiligst Vleesch en Bloed. Want op dat
oogenblik hebt Gij mij een verlangen inge-
stort, waardoor ik deze woorden uitriep:
�Heer, ik belijd, dat ik krachtens mijn ver-
diensten niet waardig ben, de geringste
uwer gaven te ontvangen; nochtans om de
verdiensten en om het verlangen van alle
aanwezigen, smeek ik uwe Liefde, dat Gij
mijn hart zoudt doorsteken met den pijl
uwer Liefde."

Weldra bemerkte ik, dat de kracht van dit
gebed was doorgedrongen tot uw goddelijk
Hart: ik wist dit door de uitstorting van een
inwendige genade en ook door een uitwendig
teeken, dat op het kruisbeeld zichtbaar werd.

Inderdaad, want toen ik na het ontvangen
der leven-wekkende Sacramenten, op de plaats
van mijn gebed was teruggekeerd, scheen het
mij toe, alsof uit de rechterzijde van het kruis,

1) 3de Zondag in den Advent.

dat op de bladzij van mijn boek was afgebeeld,
dus uit de Wonde der zijde, een zonnestraal
te voorschijn kwam. Hij was aangespitst als
een pijl, schoot door een wonder naar voren,
trok zich samen, vloog wederom vooruit en
bleef toen een oogenblik onbeweeglijk om
mijn welgevallen uit te lokken.

Maar mijn wenschen waren nog niet vol-
daan. Want den volgenden Woensdag 1) na
de Mis, wanneer de geloovigen het feit her-
denken van uwe aanbiddelijke Menschwor-
ding en Boodschap, toen ik mij bij hen
aansloot, zie! Gij waart tegenwoordig en Gij
bracht mij onverwachts een wonde toe in
mijn hart en Gij spraakt: �Dat hier al uwe
ziels-gevoelens ontbloeien: al uw vermaak,
uw hoop, uw vreugde, uw smart, uw vrees
en alle overige gewaarwordingen mogen zich
vestigen in mijne Liefde."

En aanstonds dacht ik aan hetgeen ik

1) Advents-Quatertemperdag, wanneer het Evangelie: �Mis-
8us est" wordt gelezen.

gehoord had, dat n.1. de goede verzorging
van een wonde vraagt afwassching, zalving
en verband. Maar hoe ik dit doen moest,
hebt Gij mij toen niet volkomen onderwezen,
maar later hebt Gij het mij beter geopenbaard,
door een andere persoon, die, naar ik hoop,
tot uw lof haar ooren trouwer en met meer
teederheid dan ik, helaas!, gewoon maakte
te luisteren naar de bronaderen van uw
liefdevol gefluister.

Zij raadde mij aan, met standvastige gods-
vrucht te herdenken de Liefde van uw Hart,
dat aan het kruis hing; uit die bron der
Liefde, ontsprongen door den ijver van zoo\'n
onzegbare genegenheid, te scheppen het
water der godsvrucht tot afwassching van
alle beleediging; de zalf der dankbaarheid
als middel tegen de smart, te bereiden uit
de Liefde, ontvloeid door de zoetheid van
zoo\'n onschatbare minzaamheid; en uit de
kracht der Liefde, de hoogste kracht door
het geweld van zoo\'n onbegrijpbare toewij-

ding, zou ik verkrijgen het verband der
gerechtigheid, zoodat ik al mijn gedachten,
woorden en werken uit kracht der liefde op
U zou richten en z�� U onverbreekbaar zou
aanhangen.

Wat ik hierin door boosheid en laagheid
bedorven heb, och moge het worden goed
gemaakt door de Liefde, wier volheid woont
in Hem, die, zittend aan uw Rechterhand
�been is geworden uit mijne beenderen,
vleesch uit mijn vleesch" 1). Want door Hem,
in de kracht des heiligen Geestes, hebt Gij
ons gegeven te kunnen handelen met dien
adel van medelijden, nederigheid en eerbied.
Door Hem ook offer ik U op de klacht over
zoovele ongetrouwheden tegenover de goed-
heid van uw goddelijk adeldom, die ik zoo
vele malen heb aangevallen in gedachten,
woorden en werken, maar vooral omdat ik
uwe gaven zoo trouweloos, slordig en on-
eerbiedig gebruikt heb. Indien Gij mij, die

1) Toespeling op Genesis II 23.

t zoo onwaardig ben, tot uw aandenken
maar een draadje vlas hadt gegeven, met
welk een zorgzamen eerbied en terecht zou
ik het niet moeten beschouwen.

(Uit 2^de Boek hfdst. 4 en 5.)

Hoezeer zij weet te jubelen over een nog inniger
bezoek van den Heer.

Op den Zondag: �Esto mihi" 1) en ge-
durende de Mis hebt Gij mijne ziel opgewekt
en haar begeerte vergroot, zoodat zij ver-
langde naar de hoogere gunsten, die Gij
haar zoudt geven. Dit geschiedde vooral door
twee woorden van het Responsorium: �Be-
nedicens benedicam" enz.: �Zegenend, zal
ik U zegenen," en door het verset van het
negende Responsorium : Tibi enim et semini
tuo dabo has regiones" enz.: ,,Ik zal dezen
grond aan u en uw zaad geven." Want toen,
terwijl Gij met uw eerwaardige hand uw
heilige Borst aanraaktet, hebt Gij mij aan-

1) Zondag van Quinquagesima.

getoond, welk land uw zeer bevatbare vrij-
gevigheid mij beloofde.

O zalig en zaligmakend land, dat met geluk
overlaadt al die het bewonen. Akker van
geneugten, waar het kleinste graankorreltje
den honger kan stillen van alle uitverkorenen,
en verschaffen kan aan het menschelijk hart
al wat begeerenswaardig, beminnelijk, heerlijk,
aangenaam en zoet vermag te worden uit-
gedrukt.

En toen ik dan, niet zooals het moest, maar
zoo goed ik kon, met aandacht beschouwde,
wat al mijn aandacht verdiende � zie, daar
verscheen de goedheid en liefde van God,
onzen Zaligmaker, niet uit kracht van de
werken der gerechtigheid, waardoor ik on-
waardige het had kunnen verdienen, maar
terwille van zijn onuitsprekelijke Barmhartig-
heid, die door de wedergeboorte der aan-
neming mij sterkte en � hoog boven mijn

1) Zondag van Quinquagesima.

diepste en aller-onwaardigste onbeduidend-
heid uit � mij geschikt maakte tot die terecht
bewonderenswaardige, vreeswekkende, maar
toch vereerenswaardige, aanbiddelijke, boven-
hemelsche en nooit te schatten, innige ver-
eeniging met U.

Maar om welke van mijne verdiensten,
mijn God, en door welk van uw besluiten
geschiedde dit ? Voorzeker, de liefde, die geen
standen kent, maar rijk is aan toenadering,
de snelle liefde, zeg ik, die geen besluit
afwacht, door geen verstand begrepen wordt,
heeft U, mijn allerzoetste God, als ik zoo
mag spreken, dronken gemaakt tot dwaasheid
toe om zulke twee ongelijkheden met eik-
ander te verbinden. Of, wat passender gezegd
kan worden, het was uwe zoete goedheid,
U ingeboren en ��n met uw wezen; en zij
was van binnen geraakt door uw teedere
liefde, die U niet enkel tot liefdevolle, maar
tot de algeheele Liefde zelve maakt, en wier
uitvloeiing, voor zooverre zij niet ging tot U

zelven, Gij gericht hebt op het heil van \'t
menschelijk geslacht. En daarom stond het
bij U vast, een nietswaardig en ver van U
verwijderd menschje, dat \'t toevallig* ver krijg-
bare zoowel als het onverdiend-gegevene,
beide, miste, dat door leven en zeden zoo
verachtelijk was, te roepen uit het land van
zijn diepste vernedering tot deelnemen aan
een koninklijke, ja goddelijke waardigheid,
opdat elk ander mensch daardoor tot grooter
vertrouwen zou worden opgewekt. Dit hoop
ik en wensch ik voor elk Christen uit eerbied
voor mijn Heer, opdat niemand schuldiger
bevonden worde dan ik in het onteeren
van Gods Genade en in het ergernisgeven

aan den evennaaste.....

O eeuwige zomer, veilige woning, verblijf,
dat alles bevat, wat behaagt ; paradijs van
eeuwige genieting, voorbij ruischende rivier
van onschatbare genoegens; bloemvolle, ver-
lokkende lentetijd van bekoorlijkheid aller-
hande: Gij streelt door zoetheid van geluid.

of liever door het zacht-aandoende concert
van geestelijke muziek; Gij verkwikt door
den weiriekenden adem van leven-wekkende
geuren: Gij bedwelmt door de smeltende
zoetheid der inwendige smaakgenieting; Gij
hervormt door de wonderbare streeling van
uwe omhelzingen. O driemaal gelukkig, vier-
maal zalig, en om zoo te zeggen honderd-
maal heilig, die zich liet leiden door de
genade, en vlekkeloos van handen en rein
van hart en lippen, verdiende tot zoover te
naderen. O, wie kan zeggen, wat hij ziet, of
hoort, of inademt, of smaakt, of voelt?

Maar waarom poogt mijn rnachtelooze tong
te stamelen? Want, ofschoon ik hier werd
toegelaten door gunst van goddelijke wel-
willendheid, nochtans ben ik er heen ge-
voerd langs paden van eigen ondeugd en
verwaarloozing, en omgeven van alle kant
als met een dicht omhulsel; zoodat ik niets,
wat op waarheid geleek, vermocht te be-
merken. Want alle wetenschap van Engelen

en menschen te zamen zou in hare volheid
geen enkel woord kunnen vormen, dat, hoe
zwak dan ook, de verhevene grootheid van
zoo\'n hooge vereeniging zou kunnen uit-
drukken op waardige wijze.

(Uit 2^de Boek hfdst. 8.)

Terwijl ik nu herdenk de onverdiende
weldaden van uwe vriendelijke Goedertieren-
heid jegens mij, de onwaardige, oordeelde
ik het volkomen onrechtvaardig, onvermeld
te laten als uit ondankbare vergetelheid
hetgeen ik in een Vasten ontving van de
bewonderenswaardige ontferming uwer tee-
derste Liefde.

Op den tweeden Zondag dan, toen bij
de Mis v��r de processie gezongen werd:
�Vidi Dominum facie ad faciem": �ik zag
den Heer van aangezicht tot aangezicht,"
werd mijn ziel verlicht door den glans van
een goddelijke veropenbaring onder een be-

wonderenswaardige en onvergelijkelijke schit-
tering. En ik zag een gelaat, dat zich legde
tegen mijn gelaat en Bernardus zegt ervan:
�\'t Is niet gevormd, maar vormt; het treft
de lichaamlijke oogen niet, maar verblijdt
het gelaat des harten, het behaagt niet door
kleur, maar door de gave der liefde."

In deze honingzoete verschijning schenen
uw oogen als twee zonnen rechtstreeks tegen-
over de mijne gesteld en U alleen is het
bekend, hoezeer Gij, allerzoetste Zoetheid,
mijn ziel bewogen hebt, mijn hart alsmede
geheel mijn lichaam. En daarom, zoolang ik
leef, wil ik U wijden mijn trouwe dienst»
baarheid.

Maar ofschoon de roos op een lentedag,
wanneer zij groeit en bloeit\' en geurt, veel
meer behagen wekt dan in den winter, wan-
neer zij dor in zoete treurnis schijnt te staan,
nochtans vermag dan de herinnering aan \'t
oud genot weer eenig nieuw genot te wekken.

Daarom wil ik, zoo goed ik kan, door een

gelijkenis te kennen geven, wat mijn gering-
heid bij deze zoo heuglijke verschijning tot
lof van U heeft ondervonden; opdat, wan-
neer een mijner lezers misschien hetzelfde
of nog hooger zou ondervinden, hij door de
herinnering tot dankzegging zou worden op-
gewekt, En ook ik zelf, nadat deze zonne-
spiegel mij tegenblonk, zal door mijn dank-
baarheid de nevelen mijner slordigheden
verdrijven, wanneer ik dit alles herhaalde
malen overdenk.

Toen Gij dan, gelijk ik zeide. tegen mij.
die het niet verdiende, uw hoogst begeerens-
waardig gelaat gelegd had, dat opwekt volheid
aller genieting, gevoelde ik, dat uit uw god-
delijke oogen in mijn oogen binnenkwam
een licht onzegbaar zoet; het ging door \'t
diepste van mijn wezen heen en scheen een
buitenmatig wonderbare kracht in al mijn
leden uit te werken. En eerst ontnam het
mijn beenderen het merg, daarna vernietigde
het de beenderen zelf met het vleesch, zoodat

mijn wezen zich liet aanvoelen als louter
goddelijke glans, die spelend in zich zelf op
onnoembaar aangename wijze, mijn ziel on-
zegbaar hooge vreugde en klaarheid ver-
schafte.

O, wat zal ik nog meer zeggen over die
allerzoetste verschijning? Want, om het naar
waarheid te betuigen, de welsprekendheid
aller talen, zich herhalend eiken dag van mijn
leven, zou mij nooit overtuigd hebben, dat
deze verhevene wijze van Gods-ziening mo-
gelijk zou zijn, zelfs niet in de hemelsche
glorie, wanneer uw ontferming, mijn God,
Gij, eenigste heil mijner ziel, mij niet die
ondervinding had meegedeeld.

Het behaagt rnij nochtans hieraan het
volgende toe te voegen: indien het zal zijn
in het goddelijke zooals in het menschelijke,
indien n.1. de kracht van uw oog deze ver-
schijning zal overtreffen in die mate als ik
meen, dan voorwaar zal de ziel, wie dit
voor een oogenblik maar te beurt valt, nooit

in staat zijn, in het lichaam te blijven:
ofwel de goddelijke kracht moest zich in-
houden.

Maar ik weet, dat uw ondoorgrondelijke
almacht uit overvloed van liefde zoowel ver-
schijning, als omhelzing en kus en alle
overige bewijzen uwer teederheden gewoon
is juist te matigen naar plaats en tijd en
persoon. En zeer dikwijls mocht ik zelf de
ontferming van uw wel zoeten kus onder-
vinden, waarvoor ik U dank zeg in veree-
niging met de onderlinge liefde der immer
vereerenswaardige Drie�enheid. En wanneer
ik soms neerzat en aan U dacht in het
diepste van mijn ziel en wanneer ik de
Getijden bad of de Vigilie der Overledenen,
dan hebt Gij dikwijls tienmaal, soms nog vaker,
onder ��n psalm uw alderzoetsten kus op
mijn mond gedrukt, o kus, die alle reukwerk
overtreft en den beker van honing, en ook
mocht ik zeer dikwijls uw allervertrouwe-
lijksten oogslag op mij bemerken en heb ik

in mijn ziel uw innigste omhelzing gevoeld.

En ofschoon dit alles van een zeer groote
zoetheid was, nochtans, ik moet het bekennen,
nooit heb ik sterker aandoening ondervonden
dan in dien zeer verheven oogslag, waarover
ik zoo even sprak.

Daarvoor en voor al het overige, waarvan
Gij alleen de uitwerking kent, zij U toege-
wenscht de mededeeling der Zoetheid, die
in de hemelsche Schatkamer der Godheid
de drie goddelijke Personen elkander in-
druppelen op vreugdevolle wijs en boven
alle begrip. (2^de Boek hfdst. 21.)

Dank-gebed van Gertrudis.

Moge mijn ziel U zegenen, Heer God,
mijn Schepper; moge mijn ziel U zegenen,
Heer God, en uit het diepste van mijn bin-
nenste mogen U belijden uw groote ontfer-
mingen, waarmede uw onbedwingbare Liefde
zoo onverschuldigd mij omgaf, o allerzoetste
Beminnaar.

Uit al mijn krachten zeg ik dank aan uwe
onmetelijke barmhartigheid en met haar wil
ik uw langmoedig geduld verheerlijken, dat
maar niet scheen te weten, hoe ik de dagen
mijner kindsheid en jeugd tot bijna het einde
van mijn vijfentwintigste jaar heb doorge-
bracht in blinde verdwaasheid, zoodat ik
zonder gewetenswroeging in gedachten, woor-
den en werken verricht zou hebben, naar
het mij schijnt, al wat mij vrijstond en waar
het kon, indien Gij mij niet hadt voorkomen:
hetzij door een natuurlijken ingeboren afkeer
van het kwaad, en genegenheid tot het goede,
hetzij door de vermaning mijner omgeving.
Ik had geleefd als een heidin leeft onder
heidenen, en nooit zou ik begrepen hebben,
dat Gij, mijn God, het goede beloont en
het kwade straft: ofschoon ik van af mijn
kindsheid, van af mijn vijfde jaar, door U
was uitverkoren om te midden uwer toe-
gewijde vrienden mij te sterken aan den
disch van het heilige kloosterleven.

Uw geluk, o mijn God, kan niet ver-
meerderd of verminderd worden, omdat U
niets van noode is van hetgeen wij bezitten.
Maar toch heeft mijn schuldig leven van
verwaarloozing eenigszins schade gedaan aan
uw lof, omdat zonder ophouden en op elk
oogenblik mijn wezen met al het geschapene
U terecht had moeten prijzen. Maar wat mijn
hart, geschokt tot in zijn grondslagen door
uw ontfermende toenadering, daarover als
spijt gevoelt of ooit gevoeld heeft, dat weet
Gij alleen.

Beheerscht door dit gevoel, offer ik tot
uitboeting U op, o beminlijke Vader, al het
Lijden van uw zeer geliefden Zoon van af
het uur, toen Hij op het stroo der kribbe
neergelegd zijn klacht deed hooren, en ver-
volgens wat Hij doorstond in de noodwen-
digheden en gebreken zijner jongelingschap,
tot na het uur, waarop Hij zijn hoofd boog
op het kruis en onder groot geluid den
geest gaf.

Ook offer ik U op, o beminlijkste Vader,
tot aanvulling mijner tekortkomingen, geheel
het allerheiligste leven, in alle gedachten,
woorden en werken allervolmaaktst, dat uw
Eenig-geborene geleid heeft van af het uur,
waarop Hij, afgezonden van den hoogsten
goddelijken troon, door den schoot der Maagd
onze landen binnentrad, tot aan het uur,
waarop Hij aan uw vaderlijk Gelaat de glorie
van zijn zegevierend Lichaam getoond
heeft.

En vervolgens, daar het rechtvaardig is,
dat het hart van uw vriend met U medelij dt
in alle wederwaardigheid, zoo vraag ik door
uw Eenig-geborene en in de kracht des
Heiligen Geestes: mocht Gij aanvaarden
deze opdracht van het Lijden en Leven uws
beminden Zoons tot uitboeting en aanvulling
aller zonden en tekortkomingen van hen, die,
door mij gevraagd of op andere wijze be-
wogen, U tot lof, mijne gebreken willen
vergoeden door een verzuchting of door iets
G. M.S. 137 4

anders, wat dan ook, hetzij bij mijn leven
of na mijn dood.

Om dit te verkrijgen, smeek ik, dat dit
mijn verlangen immer levendig bij U blijve
tot aan het einde der eeuwen, zelfs ook dan
nog, wanneer ik door de genade met U zal
heerschen in de hemelen.

En wegzinkende in den allerdiepsten af-
grond van uwe vernedering prijs en aanbid
ik, tot dankzegging, en in vereeniging met
uw hoog verhevene Barmhartigheid uwe zeer
zoete Goedertierenheid, waardoor Gij, Vader
der Barmhartigheden, terwijl ik zoo verderflijk
leefde, gedachten van vrede en niet van on-
heil over mij gekoesterd hebt. Want door
veelheid en grootheid uwer weldaden hebt
Gij mij zoo verheven, alsof ik boven de
andere schepsels uit, een engelachtig leven
op aarde geleid had.....

En nu, o allergoedertierenste Schepper
mijns harten, moge de klacht mijns harten
tot U opstijgen over al die fouten en over

de andere, die naar aanleiding der eerste
mij te binnen kunnen komen. En aanvaard
die klacht, die ik U aanbied, over mijn al
te vele tekortkomingen tegenover de verhe-
vene goedheid van uw Goddelijk rnededoogen.
Aanvaard die klacht met dezelfde edele Barm-
hartigheid en Liefde, die Gij ons geopenbaard
hebt door uw allerbeminlijksten Zoon, in den
Heiligen Geest, en die beleden worden door
Hemel, aarde en hel.

Wijl ik zelf dus geheel ongeschikt ben
om waardige vruchten van boete voort te
brengen, zoo smeek ik uwe Liefde, o mijn
allerzoetste Beminnaar: beweeg hen, wier
harten Gij weet verbonden met U door
zulk een groote getrouwheid, dat hun offer
van uitboeting vermag U te behagen. Be-
weeg hen om mijn tekortkomingen, die
zoo groot zijn en zoo onbetamelijk jegens
uwe weldaden, aan te vullen door hun
zuchten, gebeden en andere goede werken,
die»zij verrichten tot lofprijzing, verschul-

digd aan U, mijn eenigen Heer en God.
Want Gij, doorgronder mijns harten, Gij
weet helder, dat tot schrijven mij niets anders
bewogen heeft dan de zuivere liefde om uwe
Goedertierenheid te loven; en opdat zij, die
dit gaan lezen na mijn dood, medelijden
gevoelen met uw allerteederste Goedertieren-
heid, die eens tot zoo\'n diepte moest af-
dalen om ons menschen te redden, moest
dulden tevens, dat zulke groote en ontelbare
geschenken zoo werden geminacht, gelijk ik
helaas misbruikt heb al uw gaven.

(Uit 2^de Boek hfdst. 23.)

GERTRUDIS EN DE H. COMMUNIE.

Hoe zij zich voorbereidt.

Eens toen zij wilde communiceeren, bevond
zij zich minder goed voorbereid; en toen het
oogenblik naderde, sprak zij aldus tot haar
ziel:

�Zie, de Bruidegom roept u en hoe gaat
gij Hem tegemoet, met geen versierselen
van verdiensten omhangen, gelijk het toch
paste."

En toen zij haar onwaardigheid opnieuw
overwoog, verloor zij alle zelf-vertrouwen,
maar zij stelde haar hoop op Gods liefde en
zei tot zich zelve:

�Wat baat het uit te stellen? Want al zou
ik ook duizend jaar mij toeleggen, nooit zou

ik toch mij passend voorbereiden. Want uit
mij zelve kan ik niets verkrijgen, wat maar
eenigszins strekt tot zoo\'n hooge voorberei»
ding! Maar met nederigheid en vertrouwen
wil ik Hem tegemoet gaan. En wanneer Hij
mij van verre ziet aankomen, is Hij in staat
door liefde zijns Harten bewogen, mij een
genade tegen te zenden, waardoor ik waardig
voorbereid, mij in zijn tegenwoordigheid kan
begeven."

Met deze gedachten trad zij naar voren
en hield de oogen van haar hart gericht op
haar geestelijke mismaaktheid en ongeregeld-
heid.

Nauwelijks had zij eenige stappen gedaan,
of de Heer zag haar aan met een blik van
ontferming, ja van liefde ; en om haar waardig
voor te bereiden, zond Hij haar tegemoet:

Zijn Onschuld, waarmede zij zich als met
een wit en zacht gewaad zou bekleeden;

Zijn Nederigheid, waardoor Hij zich ge-
waardigde met zoo\'n onwaardige te verkeeren,

opdat zij die als een paars opperkleed zou
aantrekken;

Zijn Hoop, waarmede Hij hijgt en heet
verlangt om een menschenziel te omhelzen,
opdat zij er zich mee zou tooien als met een
groen versiersel;

Zijn Liefde, waardoor Hij zich getrokken
gevoelt tot een ziel, opdat zij die Liefde als
een goud-kleurigen mantel zich zou omwerpen;

Zijn Vreugde, waardoor Hij vermaak vindt
in de ziel, die haar zou strekken tot een
kroon met juweelen;

Zijn Vertrouwen, waarmede Hij zoo goed
is te steunen op het nederige maaksel der
broze menschheid, toen Hij verklaarde zijn
genoegens te vinden bij de menschenkin-
deren, � opdat dit Vertrouwen haar dienen
zou tot schoeisel.

Aldus kon zij waardig verschijnen.

Hoe zij ons leert met vrees, liefde en nederigheid
te naderen.

Eens zag zij een mede-zuster met al te
groote vrees naderen tot dit leven-wekkende
Sacrament, en met afkeer en verontwaardi-
ging wendde zij zich van haar af. Maar de
Heer richtte tot haar een teeder verwijt en
zeide: �Ziet gij dan niet, dat Ik evenveel
recht heb op achting en eerbied als op tee-
derheid en liefde? Maar de gebrekkigheid der
menschelijke broosheid vermag dit niet Mij
te geven met een en dezelfde gevoels-bewe-
ging. En daar gij u verhoudt tot de anderen
als ledematen van hetzelfde lichaam, is het
passend, dat de een verkrijgt door de andere,
wat hij zelf in mindere mate bezit: bij voor-
beeld, die zich minder toelegt op den eerbied,
omdat hij meer door teedere liefde wordt
aangedaan, verheuge zich, omdat hij een
aanvulling vindt in hem, die er zich meer
op toelegt; en hij begeere, dat ook deze op

zijn beurt den troost der goddelijke zalving
deelachtig worde." �

Op zekeren dag had zij in een predikatie
een lang betoog gehoord over Gods recht-
vaardigheid en dit had zoo\'n indruk op haar
gemaakt, dat zij niet meer durfde te naderen
tot de goddelijke Sacramenten. Toen werd
zij door Gods liefde met deze woorden
aangemoedigd: �Indien gij nalaat met de
oogen des geestes mijn liefde te beschouwen,
die u op zooveel verschillende manieren
werd te zien gegeven, beschouw dan ten
minste met de oogen des lichaams hoe Ik
u tegemoet treed, besloten in zoo\'n kleine
ruimte. En wees er zeker van, dat de streng-
heid mijner rechtvaardigheid wordt omsloten
door de zachtmoedigheid mijner barmhartig-
heid, gelijk Ik dit genadig de menschen te
kennen gaf in het geschenk van dit Sacrament."

Bij een andere gelegenheid op hetzelfde
uur en om dezelfde reden werd zij met deze
woorden door Gods Liefde uitgenoodigd tot

het smaken van Gods zoetheid: �Let eens
op de kleine gedaante, waaronder Ik u geheel
mijn Godheid en menschheid schenk: ver-
gelijk die grootte eens met de grootte van
\'t menschelijk lichaam en waardeer dan eens
de ontferming mijner Liefde; want, gelijk \'t
menschelijk lichaam in grootte mijn Lichaam
overtreft: d. i. de grootte der broods-gedaante,
waaronder mijn Lichaam tegenwoordig is,
zoo ook beweegt Mij de barmhartigheid
en de liefde in dit Sacrament om te dulden,
dat de minnende ziel op zekere wijze zich
machtiger toont dan Ik: evenals het men-
schelijk lichaam het wint in grootte op mijn
Lichaam."

Hoe wij de zonden der tong moeten vermijden.

Toen zij op zekeren dag de H. Communie
ontvangen had, overwoog zij met welk een
ijver de mond bewaakt moet worden, om-
dat van alle Iichaamsdeelen de mond vooral
de rustplaats is van Christus\' kostbare Ge-

heimen. En zij werd hierin onderwezen door
de volgende gelijkenis : �Indien iemand zijn
mond niet bewaakt voor ijdele, leugenachtige,
lage, kwaadsprekende, ontevreden en soort-
gelijke woorden, en zonder berouw nadert
tot de Communie, dan ontvangt hij Christus,
gelijk wanneer men een gast ontvangt en
als hij komt, hem werpt met steenen, bij den
drempel opeengehoopt, ofwel zijn hoofd treft
met een harden stok."

O, wie dit leest, mocht hij met groote,
medelijdende droefheid beschouwen, hoe zoo-
veel Liefde nadert tot zooveel wreedheid en
hoe Hij, Die met zooveel teederheid komt
tot redding der menschen, door dezen zoo
onmeedoogend wordt achtervolgd.

Want hetzelfde is waar voor alle andere
zonden.

De dorheid weerhoude ons niet noch onze
kleine fouten.

Zij bad eens voor iemand, die voorgaf

minder bezocht te worden door de genade
der godsvrucht op een Communiedag dan
op andere gewone dagen. En de Heer ant-
woordde: �Dit gebeurt niet door toeval maar
bij goddelijke beschikking. Want als Ik op
gewone dagen en op onverwachte oogen-
blikken de genade der godsvrucht instort,
dan wil Ik daardoor het hart van den mensch
verheffen, dat anders misschien in lauwheid
ware gebleven. Maar als Ik op feestdagen
en op \'t oogenblik der Communie mijn genade
onttrek, dan gaan de harten mijner uitver-
korenen zich oefenen in heilige begeerten of
in nederigheid. En deze toeleg en dit berouw
strekt tot grooter winst voor hun zaligheid,
dan soms de genade der godsvrucht."

Ook bad zij eens voor iemand, die had
afgezien van \'t ontvangen van \'s Heeren
Lichaam om wille van een geringe reden, n.1.
om hen die het zouden zien niet te ergeren. En
de Heer antwoordde haar met de volgende
gelijkenis: �Iemand, die op zijn hand een

vlek bemerkt, wascht terstond zijn handen;
maar door die afwassching zuivert hij zich
niet alleen van die vlek, maar geheel zijn
handen worden reiner. Ditzelfde geschiedt
soms ook met mijn uitverkorenen: Ik sta
soms toe, dat ze vallen in een of andere
lichte fout, opdat zij Mij door hun berouw
en ootmoed meer behagen.

Maar sommigen weerstreven mijn weldaad,
omdat zij de inwendige schoonheid van het
berouw, die Ik zoo hoogelijk prijs, niet achten
en slechts een uiterlijke zuiverheid nastreven,
die door menschen beoordeeld wordt. En dit
geschiedt, wanneer zij mijn Genade prijs-
geven, die zij in dit Sacrament kunnen ver-
werven, om toch maar niet een minder goeden
naam bij de menschen te verkrijgen omdat
zij met minder zorg zich schijnen voor te
bereiden op het ontvangen van dit Sacrament."

Met welk groot verlangen de Heer een ziel verbeidt.

Op zekeren dag waren verschillende Zus-

ters van het kloosters verhinderd om te
communiceeren. Zij echter had de heilige
Geheimen ontvangen en zeide derhalve dank
aan God: �Ik kom U dankzeggen, uitgenoo-
digd tot uw Gastmaal." En de Heer ant-
woordde haar met teedere woorden, zoeter
dan honing en honingraat: �Gij moet weten,
dat Ik naar u verlangd heb uit geheel mijn
Hart." En zij: �Maar wat voor glorie ver-
heugt zich uw Godheid te verwerven, dat
ik met mijn onwaardigen mond uw onbe-
smette Sacramenten nuttig?" En de Heer
sprak: �De liefde van eigen hart maakt zoet
de woorden des vriends: zoo geniet Ik in
mijn uitverkoren uit eigene liefde van wat
zij zelven soms niet smaken."

(Uit 3^de Boek hfdst. 18.)

Vruchten der H. Communie.



		IMPRIMATUR.

		Ruraemundae, 8 Jun� 1918. , P. GEURTS. �f Libr. Cens.

		UTRECHT

		A06000007225869B

		0722 5869



		*zy?.*

		Mystiek en Ascese

		Eerste reeks No. 2 De Heilige Gertrudis (1256�1305?) �In corde Gertrudis invenietis me, dicit Dominus; complacuit sibi in illa anima mea." � �In het hart van Gertrudis zult gij Mij vinden, zegt de Heer; in haar heeft mijne ziel haar welbehagen." Benedictijnsch Brevier: Officie op den feestdag van Sint Gertrudis 17 Nov. Eenige uittreksels van haar werk: �De Heraut der Goddelijke Liefde" met een Inleiding door M. MOLENAAR M. S. C

		0

		Uitgegeven in 1918 door O. MOSMANS SENIOR - VENLOO. 1VIRSITSIT jrtCHT.



		DE HEILIGE GERTRUDIS DE GROOTE. Haar leven. Gertrudis werd den 6^den Januari 1256 ge- boren. Omtrent de plaats van haar geboorte is niets bekend, noch weten wij wie haar ouders waren. Reeds op vijfjarigen leeftijd werd zij naar het groote Cistercienser-klooster te Helfta gebracht, een stadje nabij Eisleben. Dit klooster was daar gesticht door de adellijke abdis Gertrudis, naamgenoote van onze heilige, uit het beroemde Germaansche geslacht der Hackeborns. Onder haar wijs bestuur van veertig jaren bereikte de abdij haar hoogsten bloei, niet alleen omdat het groot financieel vermogen der Hackeborns haar terrein en kapitaal vergrootte, maar



		15 woord te nauw voelt en wringt en zich herhaalt en in zijn onstuimigen overvloed zich aan geen grammatische beperking kan storen. Waarbij tevens onthouden moet worden, dat het middeleeuwsch latijn een ander ontwik- kelings-stadium van deze taal vertegenwoor- digt dan het klassieke. Onnoodig mag het wel zijn, er in bijzon- derheden op te wijzen, hoe ook de voor- stellingen, door Gertrudis aan het gewone leven ontleend, een hooge vergeestelijking ontvangen door haar bovennatuurlijke be- zieling. * * * Wijl �de Heraut der Goddelijke Liefde" volstrekt niet bedoeld is als leerboek voor het hooger geestelijk leven en dus indeeling of geleidelijke uiteenzetting ontbreekt, zal men dit ook niet moeten verwachten van deze verzameling uittreksels; toch hebben we voor \'t gemak van die lezen en voor eigen leiding



		GOD EN GERTRUDIS.

		Hoe Gertrudis voor \'t eerst bezocht wordt door den Heer. Dat nu de afgrond der ongeschapen Wijsheid tot zich roepe den afgrond der be- wonderenswaardige Almacht, om prijzend te verheffen de zoo verstommende Goedheid, die door den overvloed van uwe barmhar- tigheid neerstroomde in de vallei mijner ellende. Het was in het zes en twintigste jaar mijns levens, op den voor mij zoo heilvollen twee- den dag v��r het Zuiveringsfeest van uwe zeer kuische Moeder Maria, � die tweede dag viel toen op den zesden van de kalenden van Februari, � juist op het begeerenswaar- G. M. S. 137 2



		34 �

		gehoord had, dat n.1. de goede verzorging van een wonde vraagt afwassching, zalving en verband. Maar hoe ik dit doen moest, hebt Gij mij toen niet volkomen onderwezen, maar later hebt Gij het mij beter geopenbaard, door een andere persoon, die, naar ik hoop, tot uw lof haar ooren trouwer en met meer teederheid dan ik, helaas!, gewoon maakte te luisteren naar de bronaderen van uw liefdevol gefluister. Zij raadde mij aan, met standvastige gods- vrucht te herdenken de Liefde van uw Hart, dat aan het kruis hing; uit die bron der Liefde, ontsprongen door den ijver van zoo\'n onzegbare genegenheid, te scheppen het water der godsvrucht tot afwassching van alle beleediging; de zalf der dankbaarheid als middel tegen de smart, te bereiden uit de Liefde, ontvloeid door de zoetheid van zoo\'n onschatbare minzaamheid; en uit de kracht der Liefde, de hoogste kracht door het geweld van zoo\'n onbegrijpbare toewij-



		36 t zoo onwaardig ben, tot uw aandenken maar een draadje vlas hadt gegeven, met welk een zorgzamen eerbied en terecht zou ik het niet moeten beschouwen. (Uit 2^de Boek hfdst. 4 en 5.) Hoezeer zij weet te jubelen over een nog inniger bezoek van den Heer. Op den Zondag: �Esto mihi" 1) en ge- durende de Mis hebt Gij mijne ziel opgewekt en haar begeerte vergroot, zoodat zij ver- langde naar de hoogere gunsten, die Gij haar zoudt geven. Dit geschiedde vooral door twee woorden van het Responsorium: �Be- nedicens benedicam" enz.: �Zegenend, zal ik U zegenen," en door het verset van het negende Responsorium : Tibi enim et semini tuo dabo has regiones" enz.: ,,Ik zal dezen grond aan u en uw zaad geven." Want toen, terwijl Gij met uw eerwaardige hand uw heilige Borst aanraaktet, hebt Gij mij aan- 1) Zondag van Quinquagesima.



		GERTRUDIS EN DE H. COMMUNIE. Hoe zij zich voorbereidt. Eens toen zij wilde communiceeren, bevond zij zich minder goed voorbereid; en toen het oogenblik naderde, sprak zij aldus tot haar ziel: �Zie, de Bruidegom roept u en hoe gaat gij Hem tegemoet, met geen versierselen van verdiensten omhangen, gelijk het toch paste." En toen zij haar onwaardigheid opnieuw overwoog, verloor zij alle zelf-vertrouwen, maar zij stelde haar hoop op Gods liefde en zei tot zich zelve: �Wat baat het uit te stellen? Want al zou ik ook duizend jaar mij toeleggen, nooit zou



		63

		Lichaam. En in den geest vernam zij tot antwoord, dat haar gebed haar niet in alles tot heil strekte. Want de uitwerking van dit Sacrament kan door geen lichamelijke nood- wendigheid verminderd worden ; en dus zeker niet door het voedsel, dat de zieke op dat pijnlijk oogenblik tegen zijn zin tot zich neemt, enkel om ter eere Gods zijn leven te onder- houden. Maar krachtens de nuttiging van dit Sacrament en omdat de mensch zich met God vereenigt, verkrijgt al het goede, wat hij doet, een verhevener waarde. En zoo zal ook in het stervensuur al wat hij doet uit zuivere meening, des te verdienstelijker wor- den: lijden, eten, drinken en al het overige ; de verdiensten ervan zullen haar eeuwig hoogte-punt bereiken, krachtens de vereeni- ging met Christus\' Lichaam. (3^de Boek hfdst. 35.) Een Zegen voor het Vagevuur. Eens op een Communiedag droeg zij het



		64

		Lichaam des Heeren op aan God tot lafenis van alle geloovige zielen in het Vagevuur en zij bemerkte, hoe dit tot groote verlichting strekte voor die arme zielen. Hierover stond zij in groote verwondering en zij sprak tot den Heer: �Mijn liefste Heer, ik moet het bekennen tot uw glorie, altijd gewaardigt Gij U met uw tegenwoordigheid mij te vereeren, ja zelfs in mij te wonen, ofschoon ik helaas dit in \'t geheel niet verdien. Maar hoe komt het toch, dat Gij niet immer eenzelfde uit- werking door mij bereikt, gelijk ik nu onder- vind na het ontvangen van uw allerheiligst Lichaam ?" En de Heer antwoordde: �Een vorst in zijn paleis verleent niet aan allen gemakkelijk toegang. Maar wanneer hij, bewogen door liefde tot de vorstin, die in de nabijheid woont, zich gewaardigt om haar te bezoeken en uit het paleis te treden naar de stad, dan mogen gemaklijker en vrijer alle burgers en bewoners dier stad ter wille der vorstin de



		65

		vrijgevigheid en bijstand der koninklijke grootheid genieten en er zich over verheugen. Zoo ook, wanneer Ik mij, uit mijn eigene liefde en teederheid des Harten gedreven, nederbuig in dit levenwekkend Altaar-Sacra- ment over elke godvruchtige, die zonder doodzonde is, � dan verkrijgen alle hemelin- gen, alle menschen op aarde en alle zielen in het Vagevuur een vermeerdering van onschatbare weldaden." � Toen zij eens te Communie ging, ontstond in haar de begeerte, zich neer te storten in een allerdiepste vallei van nederigheid en er verscholen te blijven uit eerbied voor \'s Heeren ontferming, waardoor Hij zijn kost- baar Lichaam en Bloed aan de uitverkorenen mededeelt. Toen ook begreep zij de aller- grootste nederigheid van den Zoon Gods, die neerdaalde in het voorgeborchte om er de zie- len te bevrijden. En toen zij trachtte, zich te vereenigen met die nederdaling, scheen het haar toe of zij verzonk in de diepte van het G. M.S. 137 5



		66

		Vagevuur. En zij poogde al dieper te gaan, maar toen verstond zij, dat de Heer haar zeide: �Als gij dit Sacrament ontvangt, wil Ik u zoo tot Mij trekken, dat gij met u meetrekt allen tot wie doorgedrongen zal zijn de reuk van uwe verlangens, die zoo rijkelijk hangt in uwe kleeren." (Uit 3^de Boek hfdst. 18.) Over de veelvuldige Communie. Eens toen zij te Communie wilde gaan, zeide zij tot den Heer: ,,0 Heer, welk geschenk gaat Gij mij geven ?" En de Heer antwoordde haar: �Geheel Mij zelf met al mijn godde- lijke kracht, gelijk mijn maagdelijke Moeder Mij ontvangen heeft." En zij hernam: �Wat zal ik meer hebben dan zij, die gisteren met mij U ontvingen, maar vandaag niet te Com- munie gaan? Immers, Gij geeft U altijd ge- heel." En de Heer gaf haar tot antwoord: �Indien het bij de ouden de gewoonte was, dat hij die twee keer het Consulaat



		Iflt VM 2] ^l!

		247 H 35

		f



		67

		verkreeg, hooger in eer stond, dan die \'t maar eenmaal mocht aanvaarden, hoe zal dan niet degene door veel hooger glans in \'t eeuwig leven schitteren, die Mij op aarde dikwijls ontving?" (Uit Boek III hfdst. 36.) Iemand, in haar ijver voor de gerechtigheid, verontwaardigde zich soms over enkelen, die dikwijls communiceerden, ofschoon zij ze minder voorbereid en godvruchtig oordeelde. En het gebeurde wel, dat zij dit openlijk verweet, zoodat die personen door haar ijver bang werden om te Communie te gaan. En toen Gertrudis eens voor haar bad en den Heer ondervroeg, wat Hij hierover dacht, antwoordde Hij : �Mijn genoegen is het, met de kinderen der menschen te zijn, en gedreven door die groote liefde, heb Ik dit Sacrament achtergelaten om het tot mijne herinnering te hernieuwen en het met zorg te herdenken. Ook heb Ik Mij hierdoor ver- plicht om tot aan het einde der eeuwen bij



		68

		de geloovigen te verblijven. Wie nu iemand, die niet in doodzonde is, door woord of overtuiging ervan weerhoudt, die belet of onderbreekt op zekere wijze de genoegens, die Ik daar zou kunnen smaken. Hij doet, gelijk een streng leermeester, die al te ruw een koningszoon zou bedwingen en afhouden van het gezelschap zijner ka- meraden, die wel minder voornaam en armer zijn, maar in wier bijzijn de koningszoon zich hoogelijk vermaakt: omdat, zoo rede- neert de leermeester, het beter passen zou, dat deze jongeling een eer genoot van ko- ninklijken stand, dan dat hij spelen gaat op straat met den bal of met iets anders." En zij hernam: �Heer, indien die persoon het voornemen maakt, dit niet meer te doen, zoudt Gij haar vergeven al wat zij tot dusverre misdreef in deze zaak?" En de Heer antwoordde haar: �Ik zou het haar niet enkel vergeven, maar Ik zou dit voornemen aanvaarden, gelijk de konings»



		69 zoon het zou aanvaarden van zijn leermeester, indien deze in eerlijke goedheid weer bij hem de geliefkoosde speelmakkers terugbracht, die eerst met zooveel ruwe hardvochtigheid waren afgewezen." (Boek III hfdst. 78.)



		DE H. MIS.

		Hoe zij verlangt de H. Mis te hooren en hoe de Heer haar troost. Toen zij eens ziek te bed lag en de H. Mis niet kon bijwonen, waarin zij zou commu- niceeren, sprak zij, bewogen van spijt, tot den Heer: ,,Zie, mijn Teeder-beminde, aan Wiens goddelijke Beschikking ik het kan toeschrijven, dat ik verhinderd ben de H. Mis te hooren, hoe kan ik mij nu voorbereiden om uw allerheiligst Lichaam en Bloed te ontvangen, want mijn beste voorbereiding, naar het mij toeschijnt, was gewoonlijk, mij te vereenigen met de intentie der Mis?" En de Heer gaf haar ten antwoord: �Om- dat gij Mij dit verwijt, luister eens en ik ga u een bruidslied zingen, zoet van klank en



		71

		vol liefde. Hoor dan van Mij, dat gij door mijn Bloed zijt vrijgekocht en bedenk, dat geheel de tijd van drie- en dertig jaren, waarin Ik in deze ballingschap zwoegde voor u, tot niets anders strekte dan om mijn verloving met u voor te bereiden. Laat dit u zijn tot eerste deel der Mis. Hoor van Mij, dat gij begiftigd zijt met mijn geest, en leer, dat gelijk mijn Lichaam drie en dertig jaren zwoegde om ons ver- lovingsfeest voor te bereiden, zoo ook mijn geest gevierd heeft een allerblijdst en hoogst- begeerlijke bruiloft door ��n te worden met u. Laat dit u zijn tot tweede deel der Mis. Hoor nog van Mij, dat Gij vervuld zijt van mijn Godheid en beken, dat mijne Godheid in staat is u te midden van uit- wendige lichamelijke ongemakken inwendige, allerzoetste, liefdevolle en geestelijke vreugden te verschaffen. Laat dit u zijn tot derde deel der Mis. Hoor bovendien van Mij, dat gij door



		72

		mijn liefde geheiligd zijt, en weet, dat gij volstrekt niets hebt uit u, maar alles hebt van Mij, waardoor gij Mij behagen kunt. Laat dit u zijn tot vierde deel der Mis. Hoor ten laatste van Mij, dat gij door de vereeniging met Mij verheven zijt, en weet, dat Ik niet nalaten kan, u tot mijn welbehagen met Mij te verheffen, daar alle macht in hemel en aarde Mij is gegeven; gelijk betaamt, dat zij, die leeft nabij den koning in de bruiloftskamer, wordt koningin genoemd en waardig wordt vereerd naar haren stand. (Boek III hfdst. 8.) Hoe voordeelig het bijwonen der H. Mis is. Bij de opheffing onder de H. Mis offerde zij diezelfde heilige Hostie op aan God den Vader tot waardige uitboeting van al hare zonden en tot vergoeding voor al hare tekort- komingen. En zij zag, dat haar ziel voor het aanschijn der goddelijke Majesteit deelde in



		73

		het welbehagen waarin Christus Jezus, glans en beeld der vaderlijke Heerlijkheid, het Lam Gods zonder vlek, Zich opdroeg het- zelfde oogenblik, aan God den Vader voor het heil der wereld op het altaar. Want door de alleronschuldigste Menschheid van Jezus Christus zag God de Vader haar zuiver van zonde en onbevlekt; en door Diens hoog verhevene Godheid verrijkt en versierd met allerlei deugden, waarin de roemrijke God- heid zelf te bloeien stond in zijn allerheiligste Menschheid. En toen zij, zoo goed zij kon, dank bracht aan den Heer en zich verheugde over zoo\'n wonderbare ontferming van goddelijke Liefde, vernam zij van Hem nog dit leerzame woord: �Telkens wanneer iemand met godsvrucht de H. Mis bijwoont en zich vereenigt met Jezus Christus, die Zich daar opoffert in het Sa- crament voor het algemeen welzijn der we- reld, zal hem in alle waarheid God de Vader laten deelen in den blik van welbehagen,



		74

		waarmede Hij aanschouwt de allerheiligste Hostie, die Hem wordt opgedragen. Gelijk hij, die uit het duister treedt in een straal der zon, eensklaps in \'t volle licht staat." Toen ondervroeg zij den Heer en zeide: �Maar die in zonde valt, verliest hij ook, o Heer, die zaligheid : gelijk hij, die uit het zonlicht keert in duisternis, beroofd wordt van de aangename klaarheid ?" En de Heer antwoordde haar : �Neen ! want ofschoon de zondaar het licht van t goddelijk Welbehagen eenigszins verduistert, zoo bewaart nochtans voor hem mijn liefde immer een kiem van die zegening ten eeu- wigen leven, die telkens grooter zal gedijen, zoo dikwijls hij met godsvrucht zich toelegt, de heilige Geheimen bij te wonen." (Uit Boek III hfdst. 18.)



		75

		Hoe de Heer Jezus Christus voor Gertrudis een H. Mis zingt in den hemel. \') Op den Zondag: �Gaudete in Domino" moest deze maagd Gertrudis te Communie gaan en onder de eerste Mis, die was �Rorate", beklaagde zij zich bedroefd bij den Heer, dat zij geen Mis kon hooren. En de almachtige Heer ontfermde Zich over zijn arme beminde en troostte haar teeder en zeide: �Wilt gij, o beminde, dat Ik zelf u de Mis zing?" En zij antwoordde: �O ja, o zoetheid van mijn ziel, ik smeek het U met allen aandrang mijns harten." � �En welke Mis behaagt het u te hooren?" � �Die, welke Gij zelf verkiest!" � �Wilt gij de Mis hooren: �In medio Ecclesiae"?²) vroeg de Heer. En toen de Heer haar verschillende 1) Terecht spreekt de latijnsehe uitgave van �illa celeber- rima missa", die �n om het eigenaardige van het feit �n om de meesterlijke en grootsche beschrijving hier in haar geheel wordt weergegeven. 2) De Mis van Sint Jan den Evangelist.



		76

		andere Missen bij name had voorgesteld en zij geen enkele ervan verkoos, vroeg de Heer haar ten laatste, of het haar dan behaagde de Mis: �Dominus dixit" \') te hooren. Maar zij wilde dit evenmin. En de Heer zeide tot haar: �Ik zou u bij elk woord van dezen Intr�itus zulk een inzicht kunnen geven, dat gij wonderlijk vertroost werdt." Toen zij nu bij haar zelf nadacht, hoe dit geschieden kon, daar de woorden van dezen Intr�itus van toepassing schenen enkel op den Eenig- geborene van God den Vader, toen begon de Heer tegelijk met alle Heiligen en luid van stem den Intr�itus van dien Zondag aan te heffen en Hij zong: �Gaudete in Domino semper," � �verheugt u in den Heer altijd." En wonderbaar wekte Hij haar op om zich te verblijden en in Hem zich te vermeien. Dan zette de Heer zich op den troon van zijn koninklijke Majesteit en zij,

		1) De Mis van den Kerstnacht.



		77

		neervallende aan zijn voeten, kuste ze teeder. Vervolgens zong Hij met heldere stemi Kyrie eleison. En zie, twee schitterende Prinsen uit het koor der Tronen kwamen haar ziel opnemen en leidden haar tot v��r het aanschijn van God den Vader, en zij viel terstond op haar aangezicht en neer- geknield aanbad zij. En God de Vader bij \'t eerste Kyrie eleison gaf liefdevol haar een algeheele kwijtschelding der zonden, die zij uit menschelijke zwakheid bedreven had. Toen richtten de twee Prinsen haar weder op, zoodat zij geknield lag. En aldus bij het tweede Kyrie eleison verdiende zij de kwijtschelding van alle zonden, die zij uit menschelijke onwetendheid bedreven had. Toen richtten die twee Prinsen haar wederom op, zoodat zij gebogen stond, als om het voetspoor van den Heer te kussen, en zij verkreeg de kwijtschelding van alle zonden, die zij uit boosheid bedreven had. Daarna kwamen twee roemrijke Aanvoer»



		78

		ders uit het koor der Cherubijnen: zij om- ringden de ziel en voerden haar voor den Zoon Gods. En Deze ontving haar teeder onder zoete omhelzing en drukte haar tegen zijn goddelijk Hart. En de ziel door haar begeerte trok tot zich al de vreugde, die ooit bij menschelijke omhelzing gesmaakt was, en bij het eerste Christe eleison stortte zij die vreugde van haar hart in \'t Goddelijke Hart als in haar eigen oorsprong, vanwaar de geneugten van elk schepsel ontspringen. En dit geschiedde als door een wonderbare uitstorting van God in de ziel en van de ziel in God, zoodat bij het dalen der zangwijze het goddelijk Hart met onuitsprekelijke genieting overvloeide in de ziel, de blijde ziel op hare beurt ver- vloeide in God bij \'t stijgen. Bij het tweede Christe eleison trok de ziel tot zich al het genot, dat ooit een mensch al kussende ondervond en zij bood dat ge- not aan haar eenigsten Hoog-beminde in



		79

		een teederen kus, die zij drukte op zijn honing-zoeten mond. Bij het derde Christe eleison echter opende Gods Zoon zijn beide Handen en veree- nigde de vruchten van zijn allerheiligst leven met al de werken van haar ziel. Daarna naderden er twee verheven Over- sten uit het koor der Serafijnen en namen haar ziel op en boden haar vol eerbied aan den heiligen Geest. En Deze drong door in de drie vermogens der ziel : bij het eerste Kyrie eleison verlichtte Hij met den glans zijner Godheid haar kenvermogen, om in alles zijn hoog-geprezen Wil te weten. Bij het tweede versterkte Hij haar tegenstrevend vermogen om te weerstaan aan de listen des vijands en om al het kwade te overwinnen. Bij het laatste Kyrie eleison ontvlamde Hij het streefvermogen der ziel, opdat zij vurig God zou beminnen uit geheel haar hart, uit uit geheel haar ziel, uit al hare krachten. En omdat de Serafijnen, die onder de



		80

		koren de hoogste zijn, haar leidden in de tegenwoordigheid van den heiligen Geest, den derden Persoon der Allerheiligste Drie- eenheid, de Tronen haar voerden tot God den Vader, de Cherubijnen tot den Zoon, daardoor werd te kennen gegeven, dat ��n is de Godheid van Vader, Zoon en heiligen Geest, hun roem dezelfde is en van eeuwig- heid hun majesteit, God, die in volmaakte Drie�enheid leeft en heerscht door de eeuwen der eeuwen. Toen stond Gods Zoon op van zijn ko- ninklijken zetel, en Zich keerend tot God den Vader, begon Hij zacht van stem te zin- gen: �Gloria in excelsis Deo", �Glorie aan God in den hooge." � En bij het woord �Gloria" verheerlijkte Hij de onmetelijke en onbegrijpe- lijke Almacht van God den Vader; het woord: �in excelsis", �in den hooge" toepassend op Zich zelf, prees Hij zijn eigen ondoorgronde- lijke en onnaspeurbare Wijsheid, terwijl bij �Deo", �aan God", Hij de onschatbare en on-



		81

		zegbare Liefde des heiligen Geestes vereerde. En heel het hemelsch Hof vervolgde en zong met zoete stem: �Et in terra pax ho- minibusbonae voluntatis", �En op aarde vrede den menschen van goeden wil." Daarna ging de Zoon Gods weer zetelen op zijn troon. Maar de ziel viel aan zijn voeten neer en verwijlde in de beschouwing en laagheid van haar eigen nietswaardigheid. En de Heer boog Zich vol ontferming tot haar over en wenkte haar tot Zich met een gebaar van zijn eerwaardige hand. En terstond verhief zij zich, bleef staan voor den Heer en werd geheel beschenen door de klaarheid van zijn goddelijken luister. En zie, toen naderden twee glanzende Oversten uit het koor der Tronen en zij brachten een troon, die won- derbaar versierd was en zij plaatsten dien troon voor den Heer en omringden hem vol eerbied. En twee roemrijke Aanvoerders uit het koor der Serafijnen verhieven de ziel en deden haar zitten op den troon en onder- G. M. S. 137 6



		82

		steunden haar minzaam rechts en links. Ook stonden voor de ziel twee heerlijke Prinsen der Cherubijnen en zij droegen twee Ham- bouwen, Zoo zat zij dan neder in luister voor het aanschijn van haar Geliefde, en in haar ko- ninklijk purper scheen zij te glanzen met een zelfde heerlijkheid als Hij. Wanneer het hemelsche Leger al zingende kwam aan eenige woorden, die op God den Vader betrekking hadden, zooals: �Domine Deus, Rex Coelestis," �Heer God, hemelsche Koning", zweeg het plotseling, en de Zoon Gods tot lof en glorie van God zong dan alleen met hoogen eerbied door. Wanneer het Gloria in Excelsis ge�indigd was, rees op Heer Jezus, de hooge Priester en ware Hoogepriester en met genegene groetenis tot de ziel zong Hij en zeide: �Do- minus vobiscum, beminde." En Hem be- loonend antwoordde zij blij: �Et spiritus meus tecum, Hoogbeminde."



		83

		En de Heer met de grootste dankbaarheid boog zich tot op den grond en dankte de ziel, die zich geschikt gemaakt had om haar geest te vereenigen met zijn Godheid, wier genoegen het is te zijn bij de kinderen der menschen. Daarna vervolgde de Heer en las de Col- lecte: �Deus qui hanc Sacratissimam noctem veri luminis illustratione fecisti", �O God, die dezen heiligen nacht door den glans van het ware Licht hebt doen schitteren." \') En Hij eindigde aldus: �per Jesum Christum Filium tuum", als bracht Hij dank aan God den Vader voor den glans in deze ziel, wier laagheid werd uitgedrukt door �noctem", �nacht" en die heilig genoemd werd, wonder- baar veredeld als zij was door de kennis dier laagheid. Toen verhief zich de bloeiende en teedere jongeling, die zich beroemt gerust te hebben

		1) Collecte uit de Mis van Kerstnacht.



		84 op \'s Heeren borst, Johannes de Evangelist: hij ging gekleed in geel, waarin geweven gouden adelaren. En staande tusschen de bruid en den Bruidegom, tusschen God en de ziel, aan de ��ne zijde God en aan de an- dere de ziel, zong hij met klare stem den Epistel, terwijl hij zei: �Haec est sponsa", �Deze is de Bruid". En heel de vergadering der Heiligen zong als slot : �Ipsi gloria in saecula", �Hem zij roem in eeuwigheid." Daarna zongen allen gezamenlijk de Graduale: �Specie tua et pulchritudine tua", �in uwe bekoorlijkheden en uwe schoonheid", terwijl zij er aan toevoegden het vers : �\'Audi filia et vide", \') �Hoor, o dochter en aanschouw". En zij zetten het Alleluia in en Paulus, de ver- heven Leeraar, wees met zijn rechtervinger naar de ziel en zeide: � Aemulor enim vos", �Want ik ben ijverzuchtig op u." En geheel het leger vervolgde en zong daarna ter eere

		I) Uit het Gemeenschappelijke der Maagden.



		85

		der ziel de Sequentia �Exsultent filiae Sion".\') En bij al deze gezangen gevoelde zij wonder- bare en onuitsprekelijke vreugde. Toen men in de Sequentia zong: �Dum non consentiret", ²) bevond zich de ziel al te nalatig geweest te zijn in het weerstaan aan de bekoring, en uit schaamde poogde zij haar gelaat te verbergen. Maar de Heer, de aller-zuiverste Ijveraar der ziel, verdroeg die schaamte zijner bruid niet en met een zwaar in goud gedreven sieraad bedekte Hij die na- latigheid geheel en al. Hieruit bleek haar schitterende overwinning, die zij krachtig wist te behalen op al de loerende pogingen van den vijand. Daarna naderde een ander Evangelist en hij begon het Evangelie : �Exsultavit Dominus Jesus in Spiritu Sancto: et dixit", �de Heer 1) Sequentia, gezongen op de (eesten der Maagden. 2) Dum non consentiret, sed illi resisteret, vincere qui solet tentatos. si non repugnent. � Terwijl zij niet toestemde, maar weerstond aan dengene, die pleegt te overwinnen den be- proefde, indien deze niet tegenstrijdt.



		86

		juichte in den heiligen Geest en Hij zeide". (Luc. X21.). Bij deze woorden, opgewekt door de prikkels zijner onbevatbare Liefde, en als geheel bewogen door den vloed der Godde- lijke Zoetheid, rees de Godmensch, de Liefde zelve, omhoog, en met opgeheven handen op zoete melodie zong Hij het ver- volg van \'t Evangelie, terwijl Hij zeide: �Confiteor tibi Pater coeli et terrae", �Ik zeg U lof, o Vader van hemel en aarde", terwijl hij den hemelschen Vader herinnerde met welk een bezieling en dankzegging Hij diezelfde woorden op aarde gesproken had. En bij elk woord bracht Hij bijzonder dank voor alle weldaden, bewezen of nog te be- wijzen aan de ziel, die verdiende bij deze Mis tegenwoordig te zijn. Toen het Evangelie ten einde was, wenkte de Heer de ziel om in naam der Kerk het katholiek geloof te belijden en zij zong het: �Credo in unum Deum", �Ik geloof in ��n