-ocr page 1-

x

t)iSSERTATIONls
xj- £ O L O G I C ^

AD

TTextum Marci cap. 3. ff. 28. 2p. 30-

BE

Peccato in Spiritum San£tum in seter-

num non remittendo.
PARS ALTERA.

A M

SUB PRESIDIO

D. HENRICI PHILIPONEI

DeHAUTECOUR,

SS. Theologix Doftoris 6c ProfeflT. Ordin.

Ptiblice defendet

Joannes emmo EMMluSr

T^orda-* ChatiCHS.

F R A N E JQ^V E R

Apud FRANCISCUM HALMAM, Illuar. FnTiscOrdd^
atque Eorund. Academi« Typogi aph, Oidiiiar,
m 0 c c u.

-ocr page 2-

VJkO fhrmum Reverendo \'t ae DoBiJJtmi

Dno. HENGONI EMMIO;

Ecclefi«) qu« colligitur Chrifto Rciilcrio-Midlumi Frifiorum Oriemalium^
Paftori Vigilantiffimo, yeritatis, qua: eft fccundum pieratem, Vindici Acerri-
mo, Parenti mco omni filiali obfcquio & pietate profequcndo.

VIRO ^mplijfimo, Pmdentiffimo, atque Exferientijfmo

Pno. J O H A N N I ab H O N A R D^

SerenifliHii Brunfviccnfium, Luncburgenfium & Zcllx Ducis Primario aggc-
rumCuratori&In(pedori, Mathematico Celebec-

rimo, AYO&Patranomco> quoad vixcro, colendo, amando.

FIRO Maxime Reverendo^ Ckrijfimo ac doUijfimo
Dno. TACONI HAJONI ab HONERT,

In Ecclefia, qua Chrifto colligitur in Populofiffima ac Gelebcrrima Amfte-
Is-Damenfium Civitatc , Divinorum Oraculorum luterpreti Fidelifllmo »,
Optimo, SingulariFacundiaPollentillimo, Avunculo, Pjarono, Maecenatij
atque Fautori meo, ad buftum quovis devotionis cultudevcnerandillimo»

VIRO Con^ltiJJimo , Dignitate ac Prudentia Spe^iatiJfimO

Dno. J O H A N N I ab H O N A R D,

J. U. D. Peritiflimo, Ampli/fimi Provincialis in Oricntali Frifia Confiftoriii
Judicialis AflcfTori Graviflimo, Magni Nominis Caufarum Forenfium Patroiioj;
Juris & Juftitis Denfenfori Screnuo & Indefeflb, Avunculo, Mseeenati, Euer-
getas ac Holpiti quondam meo ad roguiu Sufpiciendo ac Vcnerando.

Tatri, jivo^ & dmbm Avmculn^ paniminEcdeJiisfuisMjJle\'*
riorum Chrifit V. ^ N.Tjmovoi^oTgFideUffimis, fartim de
Rep. Patria & Ecclefia, optime meritis, Singulis \'Rerum
mearum Promotorihus Faventisfimis, ideot^ue adfitpre-
mum ujque d em omm offictorumgenere, ea qua par
efi objervamiaprofetjHendis, quo etiam jure ^ hoei
qHAlecnnqHe Studiorum meorumpr^metium -
iig COehictg
appabqna
L. M. Q.. inlcribo

J. f. E M M I U

Defmdem,

-ocr page 3-

DISSERTATIONIS
THEOLOGIC^

Ad Textum Marei cap. 3. fï. 28. 29. 30.

D E

Peccato in Spiritum Sandum in
^eternum non remittendo.

TJRS ALTERA,

Dia diftinxlraus Veteres fudaos, ab tis qui
fuerunt temporibus Chrifti loquentisPc/f-
riores\\ Recentiomm \\{{or\\xm placita ad exa-
men revocafle operse pretium erit. Hinc
enim apparebic a pofierioris &vi Judaeis, fi-
cut Sc ex
Gentilibus Tlatonicis a quibus
ïfti
Juddi fua acceperant, Pontijicias fuam de Purgatori»
doarrinam haufiffe\', nee verö exEvangelicaHiftoria, ubi
^^ feccato adversus Spiritftm S. ïïqc in prafenti ^ $.tc inft^
turo fecHlo remittendo
, agitur , TontifictHm dogma poflc
ConGcl, vel adftrui.

Feteres fnd&os nulla agnovifle peccata, quse pofl mortem
abftergercntur fenfü Pontificiorum, jam Thes. XX. vid\'J
mus. Illud idem infupèr evincunt graviflimae rationes.
■Quod ejufiBodi
PurgatorU nül^m extet in

Pag: Ï.

-ocr page 4-

menturn, undc potuljOfet illud fefe Priftlnis Judseis appro^
bure^ Qaantumvis enim Lex
Moßs commemoret facri-
ficia & propkiadones pro omni
gencre peccatomm, &
mundicHt Lepra, & contaflucad^averis, Sec. NuUibipra:-
fcribitillä/^rö
mmws fieri ^ 8c Deo exhibcri uHum rnltum pro
ipforum folatio & requie. Nullaetjamillius(utaViris
Dodiseftobfervatum, videCl»
WmdetXiQdcomm Anglam
Trad, de vi-tk FunBor. ßatti Seä:. 8.) mentio occurrat in=
Scriptis Judaicis, antiquioribus; Nihil pariter de

iWo hxhcuX^tTargtimim J mhW Thilo y m\\i\\\\ Jofephns y m\\i\\\\
Mishna
fcriptum antiquum. Nec etiäm Omiomspro
Monuis,
huic dogmatiexfententiäPöw/^i^cwÄ^/», necella-
rro adnexx, ulla unquam mentio fafta fuerit ä
Chriflo^
V\'cl Jipofiohs in Evangelicis-y immö iis inlocis, ubt

jnaxime e re fuiffcc meminiffe illim, fi fuifTet receptado-
£trina talis:
v.g. in Difpucationibus adverCus Sadduuos^
animorum im^nortalitntem ^ 8c corpori$ refurreElio^em n»«
games, videantur loca iiif^««^\'. 22,25. 13 .8. See. Quo-
modo enim potuiflenc dogmata impia-illa convelli evi-
dentius, quam ex do6l:rina
Orandi pro Mortnis^ Hoc
eft pro
MortHorum vel requie, vei refurre£lione, qux a
Peo in
Scripturis przeciperetur j quseque ab anti-
quo ^
in Eccleßa Dei reccpta demonftraretur ? Im-
mö verö ,
ß ab antiqm recepta fuiflec; vix capi poteft ,
quomodo unquam
y/tdais in ejufmodi edoftis,

ad Sadducdfmi impietatem prolabi contigiflet; usque aded»
vis 8c Lux hujufmodi
Orationis.pro Mortms magna eil in-
quit 2>ii//«»Jnofter,
^dvcvshs Saddu\'deißnHm i „ Profe^o \'m-
i^quic, non fit verißmile i jam titm apptd judixos receptas, ac
yyßlemes faijje ißas
pro mortuis precationes, qua vel
M \'addßorftm amentiam am coercendam, am certe conterendam,
^fftfficiebant.
Ica ut, haud immeritö P^ir DoBm Sc excellemtyi-
iftiflttet \'^hMqs f oßmofu avi^. propter robur quod iftüneffe

argu.

-ocr page 5-

argumento adverstis Saddwxos cernebant, ex odio etiäin
8c deceftatione Saddacxifmi, quem omni ratione impeterc
Sc convellere amabanc, vnduäos tandem, ut apud fe iftara
pro mortuis orandi confuetudinem primiim reciperent; quSB
pollmodufn in ipforum Gente admodum invaluerit. „w-
\\.dentMr inquit, ut exftarec fuK de Äey^rreSiw^ fidei pub-
licum aliquod in ipfo cultu contra SaddHCttorum impieta-
„ tern teftimonium atque monumentum, primoinftituifle^
,,ut qui in fua Religione mortui eflent, ii in Sacriscom-
„meraorarptur; quo fcilicet omnes intelligerentfeiftos,
„tamecfi
bac Mundi luce carentes, non tamen exftinStos,
,,penitusque delecos exiftimare» fed
1>eo z/iwre oUm ab
„illo refufcitandos, Ex quibus initiis
{inquit) faäo gradö.
„mox inventum, uc
^ preces pro fierent\\ Quaruoi
„ (ut ex Maccabaico loco z
Jldacc. ii. ff.44. videre eft )
«non alia primo ratio erat, quam ut
Mortuis {mm x^
beata RefurreBione fortem peterent; mox (ut fit, ubi
«a verbo Dei femel difceditur ) in aliaetiamitumeft.
9,
DalUus de Foenis & Satisf. lib. 5-. c. i.

«inc fan^ conficitur, Recentius effe de Purgatorio Ig-
^ CTfcommentum,
Feteribm Judats tempori-
Dus c^/ignoratum; Illiurquearceflendam^r/V/w, non
ä
fHä^isantic^», recentionhus potius , qui nontameS
verbo Uei, nobis m Scriptum Sacris revekto, quam ex
^ eterum PUtonicorum deliriisfapereanteporuerunt: Sicquc
illis,
Ponttficii Dolores. Et nequiori fane quam vel\'
ipfi
fnd&i recentiores conGlio; Hi enim ut optimas caufae,
adv.
SaddacMs, licet falfis mediis; Ifii vero ut Turpiava-
ritix , cum injuria & opprobrio Mortis 5c SacrificiiChri-
iti, mtinui ad
expianda omnia nofira pccata valoris, infer-
Virent.l.joh. t.y. Colos.a. 15. Rom.8.verf.i. Apoc.*4-\'
15.
Hoc perfequi in fequentibus inftitutum, cum bottOi

Obfer-

Deo, nobis propofitum eft.

A

-ocr page 6-

XXII, Ofifervamus itaqueprîmonccipereHebrMsbW^
de loco vicâfunftorum commun), &,diiirtbuere in duas Re-
giones,
?aradifnm n\\w.\\Y[im Çehennam\\ ScutriqueRe-
giotii
Seftem ntanfimes ^ pro variis vel felicitatis
vel miferise gradibus.
Mater inquiunt, àmrtim fiUarMm
f ertinaciter dtcentinm cedo, cedo
, efi ipfa Sheol [nomen for-
îita a petaeitate]
Ejufque fdt& fmt Gehenna & ParaMfm -
QnarHm h<tc dtcit cedo mtht jufios ^ altera autem dicit cedo
mthi Tmpios
^ Un Qp^lîf UH. Hanc fenten-
tiam citât
R. Salomon Jarchim in Proverb, caput 30. "îî^r.
IJ. Iftis ccmfonant, qu^ leguntur in opere foft^ho adfcri-
pto , in notisad
Phstium pag.9. E\'v aSs (tvvsxovtcu li/u^aîS/«
mtuv rs Kcti àhkMv. Poftea âi Ss hkcim tî^ç «(pôaprs mt rnsyt-
heiTtTS ^dffiXéixg rv^Mo-iv. ô) iv rc^ «Siji vvv jxlv cvvéxoVTCii j

3 Tip «VT^ To^cj) ^ k«2 ôi cihm Sec. Hadenus benè j fignifi-
cabic enim
aSyjg mortmrum flatum. Quo feniïï non repug-
nabit affirmari de
Chrijlo^ fuifle illutn inParadifihxtnàwo
mortis; non minus ideô èv êsSs.

XXIII. Sed obrervamus Secundi, Deinceps Juddos
fua futilia proferre, duin Ifraëlitas in tres difpefcunc Claf.
fis^
unitn plane piommy qui protinus ad vitam aeternam-
deftinantur 6c obfîgnantur recipiendi in Regionem quam
ab horto in quo pofitus primus Homo, llî?
Mhortum Ede-
9ÜS,
8c ^T)^ Paradifum vocant. dehacperplexèadmodum
îoquuntur,- icà ut vix liqueat an
Cœlum^ an Paradtfum
filiquem Terrefirem
animabus beatis adfignenc. Pervulgata
cnim illorum opinio fert, non
tantùm Enochiim^Eliam,
cum corporibus quibus gaudebant antè tranflationem \\ Sed
& cEeteraspiorumanimaSjineiufmodiParadifo, ubiubifit
£/» orbe Terrarum ilium collocat Maymonides\'mPerekChe^
kkji
folas agere, quoad Afeffias adventans refufcitet cor-
pora atque denuo animabusfuis conjungat i quod expedant
fub finem
Chiliadii fext» evçnturnm : depletis tùnc api-

-ocr page 7-

XfJ

inarum promptuariis ,utllegere eft apud Efdram apocryphus?
lib.4 cap-A ff".
^^^ cap. 6. verf.ix. Animas enim om-
nes Gmul
creatas aevutn egifle in Goph regione cœlefti, prius
quam in corpora defcenderent, fomniant Judaei-, undefe-
quatur deUpfis tandem univerfis animabus , Siftendum
efle curfum generationum ufquedum
Mesßas
cerit corpora atque animabus fuis reeompoRierit • hocce
tempus autem expeftantes depinguntur loco
Efdra. citato
Animasi Sc Tcifcitantibus illis quandonam optatis potiiurse
fmt? iis refpondet Jeremiel Archangelus verf. 57. lllius
capitis 41. id eventurum
Onando implems fuerit tiumerusfe-
tninum veflrorum. [\\à
eft generationum^. eo refcrtur dic-
tum quod occurric in
Mishna tra£tatu fevamoth cap. 6\'J
Non aderit filtns Vavtdpr\'ms quam exhaufl^ fuerint univerß
anim^ nm [um m Goph. nmj "^Dl^D^^ IH p fit

. Quicquid fit, quantumvis immifceant iftis ^udd
fua deliramenta, agnofcunt illi
perfeBe jußos iUico in ipfo
inoriis articule frui gaudiis fecubfuturi. Id teftanturaper-
te
authores ipforum R. Menachsm in Levitici Parashain
Coccurrit initio cap. 16. verf. i .^ Liciuiào inquit
procmia pr&ceptcrftm in hac viîà non okmgere i

OD\'^D^ pnvn nTtDö -in«? p-)
ri:-nDvn
xnm nrD\'^^\'n ^JÖ

u j in an ca^nnn n^^nn -ij7 vwv^ reri^m poß dtß
Joltittonem jußus adtpifikur Regnum ejuod dicitur Paradißis j
irniturque confpeäu dtvino : & illic commorantur omne% ani-
, maqmcjue fecmdum opera Jua ußfue refurreUionem mot-
tuornm é- âiem judicii ^c.
Sic R, Bechaye in Beuterono*

N3n D\'riy ^^n^ -i^SkS Perfede iufli fcnbuntHr & ohßg^
nantur commua ad vitam\'^vi fumri: nn^xS continm, id fß
in ipfo monts arMo^
 ut exponit R. Simeon m

Zech. 13.9. QlJicquid fit, ut jam diaum, de loco aoi^

A 5 marum.

-ocr page 8-

ïïiarutn perplexe loquuntur, DmßMi%\\i in 2. ad Gonnth^
cap.
 f\'^^sn ipfis Paradifitm ejfe lomm aliam a Cceh.

jQuippe inquic, difmt Paradtßtm ep receptaculum aniwaru;»
■poß hanc vitam.\', CcKlam mtem rectpere omnes pofi judicium
txtremum, tjmd immedme refurreBtonemfequetHr.
Eandera
«fle mentcm Hebraeorum
Hugo Groö/zWaffirmatadeundeni
loeum Apoftoli; & id probat ad caput Lucse ^5.45. ex
feriptis TWwW/Wj in quibuS frequentes ejufmodi
voces
tlV. ÏJ oceurrunt, ad fignificandam felicitatem poft hanc
vitam mortalem, 2c Ejufmodi de
mortms formuU, "^nn
py |J3 It^äJ
Sit amma ejus in horto Eden 5 Animus ejus col*
leämeflein hortoEden.
Scc. interdum, inquit vocanc Pa-
radifum
inferiorem quia ccelum Paradifus ßperior. Nihi-
io tarnen minus Alii putant (e pofle conficere ex
Hebr&om
rum
fcriptis, voces Honi Edenis, feu Paradtß, efle ejuf-
dem fignificatüs cum
Cüelo cum Eegno, & fgcalo fmuro\',
éc argumentantur ex locis jam citacis , 5t complurimis
aliis, in quibus ajunt Ejufmodi vocibus
Paradifum fuperio.
rem
non inferiorem, & \'Beanficam ipfam Dei vißonem, ßt-
premami^ue felicitatem^
Significari. Unoiftorum argumen-
to contentus ä ceteris fuperfedeo. Petitur ex lib. 4.
Efdr£
apocryphi quem merito dicunt noftris fcriptis Rabbinicis
anciquiorem , ibi cap. 4. verf. 8. Qusftioni Vrielis.
fmt exitüs Taradiß} reponitur in caelum nunquam adfctndi,
Quod nihil faccret ad rem , in<^munt^ nifi Collum ^Para*
difm
idem defignarent. Cetera fi quis fufiüs aveat videre
didadta, adeat Ja. Mndet, Anglum , Virum dodum, qui in
cpnquirendis ejufmodi laboriofam admodum diligentera
operam coHocavitj Is re infpedä pcnitius,\' in diverfa 4
Dodiffimis
Brußo^ & Croeiio ^hk.hoc unum obfervaflee-
vincit aut obfcurè & perplexe
de iflis locutos efte Judteos
aut variafle illorum de
Paradifi, An fuperior caelum nem-
pe vel
inferior, locus eflec mimarum heat arum ante Re-
" " " " llir-

-ocr page 9-

(II.)

furreaionem; fententias-, heet, fit intet cos drdgaudia
queis rnterea tempom ;fruuntur, confenfus H^c depr^
mâ Claffe ad quam Judaei
Ifraehtas qui plane pu lunt, rc^

vocant- „ ^ ^ \' .

XXiV. Alteram Claßem dicant çÇCc mere tmpidrum,

qui in igne Gehemd seternùm funt cruciandi. Judaeir^cf«-
tfores quorum de fcnEentiâ diflerimus
Gehennam àiwiàxint
in Superior em I ^ inferiorem, quam vocant
puteum wfimum, Dornum perànionis , & vo-

cibus ufitatiffimis Topheth & GehemamàmO\'

minatione defumpta à loco in valle Filiorura Uinmml
prope Jeriifalem , ubi concremabantur liberi/tfio/o-^o/ec^^
fic difto à tympanoî quia ibipulfabanturtympana, ne
puerorum qui ibi traducebantur per ignera^ ejulatus au»
direntur à Parentibus, eofque repeterent ex manibusfa-
cerdoturni-.
Frophmavit hunc locum "RexyoßaS f uii habe-
tur
2,R.eg. cap. 2,3.10. nequis traduceret filmm fmmamß\'
tiam fuam per ignem iffi Moleçh
: fadlus ille locus impurus
proieftionq omnium impuiT)rum, eadaverum , morticiw
niorura Î ibi deinceps fuit ignis nunquam extinflus quo
eorabureremur oûà & alia immunda. Quia etiàoa ibi loci
Domini percutiente una node] centum
ottogintvi
qumque hominum millia numero cedidere Efai.
50. 51. Quia etiam locus ille faftus llrage Judasorum per
Babylonios horrendus j
ideoque juxtà verbum Domini
Jerem.
7. ga. non dicendus amplius Tophet, vel vdlis Fi.
horunt Hinnom,
fed valhs cadis in quâ fepelircntur mortui
donee locus non fuppeteret i
6c futura erant ibi cadavera
popuh paftui volucribus Cœli ôc Beftiis terrae nulle abr
llerrente; mde
faftum quod hoirenda Vallis tandem ad
locum cru^ciatus
aeterni impiorum poll vit^, Tartarm»9
locuuj inverorum defignandum Anahgice à Judaeis tradu^
ceretur. Obfcrvabo tarnen obiter, Sc eâ de re monu^
"" \' \' cit-a«

-ocr page 10-

wmm

(\'S.)

Citatas \'Anglm^ Rabbinorum hic circa durationem poena-
•rum
mere Impiomm wiax\'mefententias-^ videas nonnullos fta-
tuere poenarura illarum
^termtatem. Targam in Efai^ cap.
g^.lJi\'f. 14. impios amandat
md Gehenna ignem sternum. Sic
atii dicunn
Qjii ad infima term defcendit, nnnquain afcendiu
Item: penitus Impii iUic pleäenmr in fecula fecfilornm.
Alü ve-
ro alicèr, R. D.
Kïmcki in primum Pfalmum, de Irapiis
ait
Peribit anima Impiomm cum cor per e in die mortis.Majmoni-
des Kereth
five excifionem, de annihiUtione vidttur inter-
pretari. Nonnullos videas, fic exponens il-

ia Samnelis cap. 25:. 29. Sit anima Domini mei Itgaia infafci-
chIo mventinm &€. Fafciculuin vivcntium de conditione
jufiorftm
, projeétionem veró iaimicorum velut ex funda,
de qua ibi, de
AJfervatione in vincuUs^ ftfque adtempmquo
inde exeant
, interpretari. idem enim alihi in Parasham
nlDsnq« Lev.i 6:ide Geèfwfti inferiore locutus,ifta habet,
Impii manent illic quoad eorummacnh abfierfx fuerint, hmc
colligit author ex quo hifiorica iftEecdefcnberemunitafuis
probationibus haud refugimus, Judgeorum plurimos Ge^
hjsnnamy ut GratciTanarnm^ nontümad cruciatum, quam
ad
emendationem profligatiffimorutn comparari, ftatuiflè.
Sua ex iftis 7\'owïi/ïcw^ldefumpfifle ex parteexiftimamus,
vel sequè impure fonte j led an ideójurealiquo? jamdi-
ä:um, 5c infra dicctur.

XXV. Tertiam C/^m Juds^i dicunt efle
Mediocriumf qui tam mala quam bona egerunt. Diftri-
buunt nimirum lili totam legem Mofis in pr^cepta fex-
centa
6c tredecim , ajprmativa fcilicet jubentta 248,
juxta Mumerum membrorum corporis humani; totidem
enim Anatomiftx Rabbinici numerant j
Negativo, five
prohibitive göy. juxta numerum dierum anni
Solisi vel
yenarum in corpore humano; ita
ut, fi fingula hominis
jnembra fingulis diebus unum mandatum öbfervarint, &

ab

-ocr page 11-

(9)

ab uno interdiao Tibi caverint, non £o\\nm dccem Delpr^
cepta
, fed ettam tota Lj^.M^ß^» Cnguhs anms, bcn|
ab
Ülis dbfervata fuent. de »ftis Buxtorfius in Synag. Jud.
cap 2 Ad Cliiflem illam-^föfiocrmw fuorum, referunt
Tudai Ifraelitas illos, qui in praeceptum aliquod ex ^öf.
vetan-.ibus deliquemnt; Sc non afta prius commiflbruta
poenitentiä,. e vitä migrarunt. Ejufmodi peccata cenfent
in
Gehmnk Superiore non in inferiore, five Tartaro illo ji
quo non daturregreffus, expianda eflb per posnas, qua:
plerumque ad
duodecim menfwm fpatium fefe cxtendant;
ufque dum fufficienti luftratione peraftä fiant participes
vitae sKternacj nolunt tarnen illos utiquam frui äs perfe«
ais gaudiis quibus pü perfruuntur. Putant autem ante libc«
rationem ex illä Gehennä fuperiori,
preces pro defunäU
fufas ä Deo exaudiri. funceciam e Judaeis qui dicant-^<r-
dmres illos, poft poenam duodecim menfium in Gehen-
nä illa, poftea adhuc una cum corpore Sc anima exureti^
dos. (^uod attinet autem ad peccata contra prsecepta
firmativa Cc\\i jabentia , exiftimarunt Judaei illa per merata
^nitentiam , faltem in folenni
Reconcilimonis die

rcmitti.

^^^y diaa hadenus de tripUci illa Ifraelita-

mmClaJß,nc prolata videantur gratis, vel fine teftibus.con Hr-
mantur lUa ex loco T^/;»«i«quemprotuUtcitatusauthor.
qui habetur in
GemarahTraäatüs.VLosh Hasbannah cap. i\\
toi. x6. pag.2. ex fententiä Schok Sammai. Is itafehabet.

tres castus ad diem fudicii, unm, penitm jHßorum, ^
„ unut penitHs imptomm, ^ mm mediocriftm* Penitm jußi
^.confcrtbemur ^ obßgnabantur continuo
ad vitam Atemamt
^^pemtus tmptt confcribentHr & obßgnabunmr continm ad Ge^
„ hennam l\'CHt dtcHHr{Uzmc\\. ix. z.) muki^dormientibus
j,in Terr^ pulvere expergifcentur; hi ad vitam sternam ,
„Sc illi ad opprobria Sc ad contemptum aetemum.

B

»

-ocr page 12-

l\'ydmrês defiendmt m Gehennam, & p lor ant é" adfien dunt
^^ßcm àicitur
(Zachar. 15.9.) Et trajiciam Tertiam par-
„tem per ignem, 6c repurgabo illos perindèac argentum
„ repurgatur, 6c probabo illos perindè ac aurum proba-
„tur : tpie invocavit nomen meum» 6c ego exaudiam
5,eum. De iifdem didt Hannah (i.Sam. z.6.) Dominus
j,occidit Sc vivificat, ad inferos deducic atque indé fuble-
i,vat. Hilleniani & miferiçordise inclir

„ nat ad mifericordiam. Deque itfdem David didt, (Pf 116.
,, I.) Arno Dominum <}uot)iam exaudivit VOCem meam. Dem
,, quff iifdem Ddvid pajfm didt
attenuatus futn 6c me fer-
„vabit.
Pravarieatores Jfraélis cum cerporihus fuis, & pra<.
^yVaricatores Gentium
Cum corporibus fuis defcendmt in Ge«.
^hennam^ ibidem<jHe pleÜuwm üuodecim msnjesî pofi vera
^^duodecim menfes,
corpora eorum eonfummtur^ & animA
^yCornm comburumur & -ventus dtfpergit
eas fub Plantis pe^
9, dum jußorum. Sicut dicitur (Malach. 3. a i.) proculcabitis
„ impies quia pulvis erunt fub plantis pedum veftrorum.
\'„At enimiKro ht&retici^ (3 Troditores, & Epicursi^ quik^
9igem negant^ & refurreBionem mortuorum eti\'äm negmt^.

quifefe ab influutis Eccleßa feparant, jQuique terrorem
g^fkum incutiunt in Terra viventium, quique peccant ipß,
,, & aliis quam pJurimis peccandi author es exiftunt, inflar
„Jeroboami ^/«Nebat, eique ßmilium, defienduntinGe-
y^hemanti ibidemque pleBuntur in fecula feculorum. Sicup
^ dicitur (in uitimis verbis Efaiae) Et egreffi intuebuntui?
„cadavcra hominum qui in me
peccaverunt quod vermis
eorum non morietur, Sc ignis eorum nonextinguetur,

erunt naufeae omni carni.
^ XX VII. Habeitiusfontesapertosundè fuadefumpfifle
videntur
Pomipcii-^ ex fontibus irapuris nimirum non ^h-
4*orHm duntaxat recentiorum ^ ièd Gentilium, Tlatonico-
^m icilicet, ex quibus fua.illa Judseis recentioribus defume^

re

-ocr page 13-

(II.)

ïè placuir. Tadicablt facilè, qui \'BelUrmmum Pktonico^
rum referentem fententiam , ßc fubneftentem fua audive-
rit nos ex vero loqui. Sic habet lib.
I. de Purgatorio oz^.
fub finem. ,, Plato, inquit, inPhoedone, & in Gor»
tria facit hominum genera eorum qui adjudicittmevo-^
^\'cantur foß mortem.
Vnum eorum^ qui piejufièque vixe-
runt j & hos fiatim ad Infulas beatorum transmitti dicit^
, Alterum eorum, qui peccata curahilia perpetrarunt; & hu
ajferit ad tempus exerceri pxnis^ donec fcelm eluatut. Ter*
^^ tium eorum ^ qui\' peccata mcHrabilia commiferunt i & hoi .
^^dicit in Tart arum dejici in aternumpuniendos j qmrumfup-
^,plicia ipßs quidem n^il froßnt. Sei aliis tarnen profint ad.
„Exemplum.
Virgilius inquit, quoqueidnontacuit, übi
aic iEneid. 6.

.....Sedet, seternumque fedebit

Infelix Thefeus, Phlegyasque miferrimus orancs
Adraonet, 5c magna teftatut voce per umbras;
Difcite iuftitiamraoniti, Scnontemneredivos.
Quanquam
Sï; ibi loci \'Bellarminus referat fenfifle

poß hanc vitam ^ niß purgaterioiy idque ex
^ugnjjm^ Ub. ai. de Civic. Dei probet ^ quod conciliare
aon ita tacile eft: Quicquid Gt, eam aflumit
Pkmiskxv*
tt.ntiam , quas eftfuopropofitoaccommodatior, & concc-
ptis verbis capxi.Ub. i. de Purgatotio ,
hanc quam Plata
ficutus èfl rationem, feß^ui. profitetur. Podemus inquit,
fv iis qui fffigrant ex hac vita, alios eßevMdebonosl alios
»\' ^(ilos j alios mediocrittr bonoj , & mediiicritermaloji
^^--Jtoi^irca judicamus naturali lumine, efepoß han^:vitampixn
f^o valde maliii proemia aterna pro valdebhmn
^^acfcenoi temporaries^ ^ per eastranfitumadpraemia-, proik
„ qui juni med,oer iter mali vel boni
X haue rationem fequutm
Plato, & alii, qut foh limine tiaturalt prMiti\'Turgatp-^
mm
ejfe confejß fum. referam füfius quae Plato habet in

-ocr page 14-

(12.)

Phxdone, Poftquam Inferni Topographiam defcrif^t, nat.
rat
ammds, quae virtutem inter & vitium medmrn tenuerunt
viam, poft latana de fe fententiam, ad
zAcherontem pro-
feélas
confcetjjts vehicuhs ad Achemjtadem paludem deporta-
ri, expiarisque illic per fuppltcia fceieribus folvi » 6c prœ-
mia tandem rerumbenègeftarum referre ^ &adflnimalium
ctiam generationena nonnumquam remitti: Qua; vero/«-
fanabilibm fefe facinoribus alligarunt, ïnTartarum abfque
ulla fucuri exitus fpe prsecipitari. At quarum criniina
fa-
narifojjum» projici 5c illas in Tartammt fed transa£loillic
anno, fludu indè ejici. Ec ad
Acherujîadem revolvi j nec
ante liberari, quam eos exoraverint, quos
injuria vel mor-
te afFecerunc. Quae
puram autem 6c infbntem duxerunt
vitam, eas
regionem quandam fupemremSc delitiis affluen-
tern, qu^ Terrae fupereminet, afcendcre; nonnullasque
cx iis
Philofophk praeceptis inftitutas corporeâ mole libera-
ri penitus, & in
amœniora îoca concedere.

XXVIII. Hxc qui contulerit cum memorata Jud^o-
THrn fententia, deprehendet, infaiiientis rationis humanae
fipientis fibi prïetèr Se contrà Seripturas, 6c raiferè deli-
rantis
fœtum & Sobolem , nobis à 7ontificiisohimà,\\{ ea--
que interpolari in dogmate Pontificio ex
fudais & Gentili-
bm, quae nec Judxis neC Gentilibus audita haétenîis fue-
rantj Qujeque nullius, in iftâ Luce Evangelii, ad Seri-
pturas attendentisconfcientiae, fefeapprobarepoffint. Po-
tuerint
Plato, potuerint Gentiles etiam caufari fe non
noviflc vim Chrifti fanguinis in eluendis peccatis hominum j
virtUtemque divÎQae ipfius fatisfaftionis non fibi itafaltem
darè revelatam; lumine tamennaturalifibi, omnibusque
hominibus communi, fuifle hoc cognitum, peccatorera
Don pofle apud Numen niG praeftita fatisfaftione, vel pur-

fawna , redire in gratiam ; hancitaque, non alibi obviam
bi, in ipfo peccatorcs eamque poft vitam, perpcenasire
~ \' iafe*

-ocr page 15-

inferis ex^tbendam quxfivifle: Hmc illa fua in TUàone
O\'l 3\' /«ir//x« p^f» ^^ rfifitpT^lltSV«/, Äf^apTH-

^_^gVss sw^bssTv [/.fiv, iiç TÔV T«pT«pov àvayitv) \' iy^vscovrta

Sê xvrss £W«UTÔV evtft yevof^lvsç » eußaA^et to MUfi«

Licet SAnabdia , tarnenfiagitia admiffißevideantur ,

___ iUos in Tartarnm tncidere neceße eß ; incidentes autem At*

que annum illic commoratos ejicitfluBus, c. Sed inexcfifaht-,
les
prorfùs Pontifiai\'y qui Mylterium SatisfaâionisChrifti •
agnovere ex Scripturis, 8c confitentur, quod impurisiU
lis
Gentilium &c Judmn7n fontibüs le proluant 5c fomniis
cxcorum hominum indulgeant. Potuic ope lurainis
naturalis colligere
valde Bents aflervari proemia magna,
Mdlos manere fupplicia Scpœnas, queis propter peccata in
ipfos juftè aniraadverteretur j Sufpicari etiàm wftffiocnw
Bonis, vel malts, expedandam efle mediocrem vel mercc-
dem, vel pœnam , fi modo velit Deus cum
medmrihs
illis, non agere 5 nemo enim adeo we^iiocnïè?\'malus

eft, qui non mereaturpledi àDeojuftojudice/jcrw^rfff^wi.
Quid enim conquereretur de rigorofo judiceCreatura/w-
Mf^: Dei
Majefiatis violatrix? Sed nec Plato nec Quivis
ad rem attendens, negaverit Creaturam ejuf-
modi
médiocrité maUm punirî potuifle eo modo quo di-

T k -ir u tantùm adhibitis temporalibus pœ-

nisdebuille, noc fané non admiferit. Ouanquam enim ve-
ï-um fit animam, non niü detscataiT), ac debitam purità-
tem nadam pofle ad cœlum admitti j Tarnen certum efi:
I-ucem rationisnon docere ?wo«W Se rationem qua

«ejufmodi procurari debeat j iiludque innotefcere tan-
tum ex revelatione divinâ. Quo enim argumente èfonti-
bus mturalis petito id confirmaretur quod unicê ex

libera Uei voluntate & arbitrio pendet. Quale eft exerci-
tium voluntatis ilhusliberrimx ? Id
fané naturâ fuâ taie eft ,
Ut ni inierveniattahsDeivoluntaiisre.velatio, nullimorta^

ß 5 Hum

-ocr page 16-

(H\'1

îîuminnotefcerépoflit. Proindeque nemo prudens difSte-
bitur non hic ad luminis naturalis fubfidiutn » ratiocinia,
conjeéfcurafve recurrendum cum
Platcnicis ^ Or>genißis^
vel fftdais, Sed ad verbum Dei unicè.

XXIX. OiFendit ad illum Scopulum Origenes, dum
ratiociniis fuis indulgens monftra opinionum invcxit, quas
Fatres
ConciUi Oecumenki Sexti, Canone i.nomine
larnm Gr&cartimii2À\\xz\\XX\\l ^ Scanathemateferiunt, confir-
mando quae anteà à
Conßantmopolitano Z. fub ^ußiniana
magno
adverftis ipfum pronuntiata fuerant. Statuimus in-
quiunt
fidemckra innovationemimmHtabditerfervandam &c»
Fias voces & à Spirim éditas agnofcimus , & poßeros noßros
docemm dtvinorum Paîrum qui Jßih fufiiniano pia memoria
Synodice anathemati{.arHnt & execratifmtTheodommMopfHef-
tia, Neßorii magiflrttm, ÇSOrigenem^ & Didjmnm^ &
Euagrium qui Gr^cas fabulas rurßs ficlMretHlemnt, & cor^
f orum quormdam & animarum drcmtiones ô immutationes
feu tranßnigrationes
dc integro nobis revocarnntßiis quibufdam
mentis deliriis ac fimniis^ & in mortuorumrefurreBionem im"
pie ac contumeliofe infultarunt
Ifti inter caeteros eciàm
numerantur
Origenis Errores èv c-xput fivj T^affè^vcurov\'A^dii..
Kiei TsKog sTvxi r^ç nohâaem, ml âctifj^ôvm èig ro àpx«Tov mom-
*rôt/qcim. in carne non formaîumfuifeAdamum , &punitionis
futurnmefeßnem, (S damonum ad flat um priflinum reflitutio^
tiem (frc.
dequibus confuli poteft Alexius Ariflenusm Scho-
Mis ad calcem Canonis primi
Concilii-œcumemcifexti]ivs\\ cita-
ti.d., Noa renuit
Bellarminus ipfe agnofcere hos Errores
fûiiïéi Origenis. inquit (de Purgat. lib. I. cap, a.;

Ç.Porrô ) "pœnas y nifipurgmorias^poflhmc vitamagmwt 0~
iHgenet, omnibusqiie impiis hominibus, & Dsmonibus tandem
falutem jpolhcetHr. Eandem fuilîe Platonicis fentenriam
de paenis poil vitam, fuprà ex
\'Bellarwino vidi-
mus. \'

; - XXX. Sic

-ocr page 17-

(IT.)

XXX Sic concïnnavic Origenes ^niixa Syfthema; üg
quomodo\'inds eruantur porteniula ejufmodi dogmataevi,
denterliqueat. Statuit in opere9cepi«p;iiiSi>iib. i.e. 8. Deura
initio
folas rattonMes na^uras condidiÜë, omnes aequales ,
ad id uni fua permotnm bonitate. Sed fadum eX
sUtheri
ipfarum arbtyii, quod mox in diver ia opera prolaberen-
tur, atquc ideè, pro meritis iUarum , ä Deo invedacft
efle hanc quam obfervamus in mundo iwo^r^itew«, creafle
V. g. omnes hominum <i«<»24xinCceloGmuUtqiie femel r
non vero creatas fucceffivè, quomodo exiftiraamusquuïït
hodtè in oorpora infundumur : j^m pridem vixifleillasan*
tea
in Cdo, ibi peccaviffe, Sc pro peccati admiffi genera
vario atque varió detrafas in Terram 6c in corpora noftra
tanquam in Ergaftulaéc
carcerem ï XXco^ fuppUcii causS»
Sic initio, in
Mamo Sc Eva conditam naturam fimplicem
Spiritmkm atque Angelicatn ; fed tum demum cum lapß
effent, fuifle
Fefltbm pelliceis^ ideft, mi interpretatur,
CorportbHs Indutos^ Sc inftruftos; 8c quafi incavcernros.
^ndè putetur corpus noftrutn.^
^é^s:funis atque
ü»aum-, quafi anim«
Career. Amm^ sex^^vzn , quaü,
rffrtgcrmns Gaeleftis quidam halitus propter corporis hujus
noitn quod frigidum eft contagionem Sc contadum. At-
que adeo, mundum hunc voluit propter fuppUcia anima-
rum .aäum effe, ut eflet locus m quo
culpa m c^lo ab
admiflae , graves
panas luerent ut refert Jfdorus. Sic
Origings defcnptionetn Paradifi traditam a Mofe, totaift.
ad
allegoricam expoGtionem detorGr. Arbitratus hunc qui
^Igo
terrefiris dixdinx y fuiffe ï» \\n Tertio Cceh. per
^ p"""» Sc Evam m Creates, intelUgi Mmas

in i^celo degentes. Per Efum frttüus vetiti ßgnificari cri-
Wtna ao Anitnabus in Cxlo admiffa. Per expulßonem pri-
naorum parentum j exhiberl
Animarum propter delia:»
sKtlmm. Demque per Fefles pdliceas» terrenüm ^

mor-

■-----

-ocr page 18-

rnortaîe impontum Anîmabus, quo Peus Adamum 8e
Evam induit poft praevaricationem. Sed futurum iftis malis
finem. Nam ïn opere
contra Celfum libro 8. Scribit, fore
ut 0Um rationdi natura pr<cva!eat ratio î mutetque omnem mi-
mam in fuam perfeäionem ; poflquam unufquifque fuapotefla-
te ufus elegerit, quA voluerit, <S in its fuerit quA elegerit i
neifue confentanaum eße, m fantin corporttm morbis, quafu^
fsrant^omnem medicorum art em ^ ßc eße in animabus quic^
quam rnali quod non poßit k fupremo illo verba Ç3 Deo cura-
„r/. Sic lib. 4- contra Gelfum. immunes ab igne &pmis
permanfuros folos eos, qui & opinione & moribus & mente
n purgatifuerint s CMeros horum diffimiks, ignis caßi^

gatorii dtfpenfatione, pro fuis meritis opus habentes, m his
j,ad certum qnendam finem, fore.
Ne quis autem cre-
dat ipfum loqui
de Hominibus duntaxat, lib. 8. contra CeU
fum,
Evangelium Chrifti pertinereetiamadipfos
adftruit. poftquam enim
à Chrifto illud hominibus femina-
tüm dixit, addit continuo à
(psóco^ctt ^eirpoçéeiçHxîKéyaivoTt
lié rSv
«Wi/ hopuîàv &c. Non mentiar autem ^ fi & hoc
adjecero etiam aliis
( prjEter homines fcilicet) rationali\'.
bm creaturis, quibufcunque opus efi correÜione, fanatione,
mmationeque ad . -virtutem k vitiis.
Immô & Chrifti mor-
tem non Hominibus Angelis 5c Daemonibus tantum pro
fuifle exiftimat, fed 6c
Syderibus; utpote anima rationali^
ex ipfîus fententiâ , pr.Edi[is; adeoque capacibus peccati;
Sj/dera enim^ etiam inter vo«î recenfuit. Ac proindè ex men-
te Oy/^wi reducehda funt omnia tandem,
 corpora,
ad naturam mentium qaas Deus înirio creaverat folas ; fu-
tura tàm fubtilia Se tenuia, (quömodo
veteres loqueban-
tur) quàra eft Spiritus, hoc eft ex ipfius fententiâ, defî-
nenc
carnem & ofa habere ; Etiam Diabolus Et ipfius
Angeli, purgati atque liberati Regni Dei, (ut habet
guftinusi referens
Origenis fententiam de H^refibus cap.

43 )

-ocr page 19-

450 lud reftituentur. Sed non hoc iomtn-, mm tefte eo::
dem ibi loci Auguftino,
,.rurfus pofl longtßma t err.for a ,
, omnes qm
hberau fHcrmt, ad maU rekpfun O rever.
\' fknfftnt , ex mente Ongems, & ut fvicesalternantes bea-
^ titudintif^ & ntiferiarum rationale creatura [emperfuermt *
^^Jemper par\'itèr fut ara.
Hanc fuiÜe fententiam Origenis pa-
riter aflerit
Hieronymus Epiftola ad Avitum cap. li-
cet id
Rujjinus Origenis Apologilla diflimularit : probat
tarnen id
Hieronymus citato Origenis tes tu ex lib. 5. Tspl
ap%!2v. Eadem habet
Maxmus, qui in SchoJiü ad Dionyßi
iibrum de cœlefti Hierarchiâ cap. 6. verba haec Orige-
nis
è libro I. zspi \'Ap%i«v récitât fJi.£T« ëè to snv) \'KaairiKoindUv
ÙTéppsvcriÇ ml axTaTracnç ymrai^ qua de reconülli poteftdi-
ligens fentenliarüm Origenis fcrutator Clariflimus H/zf-
tius in lib. 2. pag. 145". Sc J5\'4. Sc 156. Quod

uti puto, dedit occafionem cogitandi ipfum (uti patet
ex Canone
I. Concilii Oecumenictjexti Jam citato) mortuorum
• refurreUionem negaße.
hoc quidem, tefte-Auguftino, Ds"
fenfires Origenis negant.
Sed iftis repugnat Auguftinus, il-
hco fubnetlens.
Qui plura ejus^ inc\\mt l^gerunt ^ contra-
ä\'cum.
Conciliabimus dicendo carnis refurredionem fal-
tem negafteOriginem, finonapertè, fané per confequen-
tiam; m quantum non vitam œternam ftabilem 8c con-
Itantem , Sc animas noftras in eâ perpetuo futura^ agno-
icit; fed £u4/u(rtu five tantùm , hoceftani-

ïïîorum juxtà Tythagoreorum fententiam ,, revoluiionem
P^rpetuam docet Sc mducit, fecundtim quam Mentes ^
hoc eft rationalia, in quocunquederaiim fta-

tu live Angelorum fivehominum&c. Sint, ftaturailium

m ^^^ "tuntur , (cujus ja-

tturam^ ne mmmaam quidem patiuntur unquam) mu-
tant; alcendcntibus ilUs vel in fuperiorem
gradum, vel
detrufis in deteriorem, mutuâ quadam fAmvc-wfL^Twra
in

G «ter»

-ocr page 20-

sternum fadâ -, ità ut Mens una & eadem omnes om«
Ilium Entium rationalium Or^sf/W^ fucceffive, idque fae-
pius, experiri poffit. Nec enim aliam agnofcit

RefurreBionem, quàm qu^ in ejufmodi animarum &eor-
por^im periodis & revolutionibus pofita eft. Induuntur
f.nfiorum animas levioribus & aethereis corporibus, fiunt
angeli folutse iftis priftinis , in qua: tanquam in Ergaftula
fuerant propter priftina in cœlo peccata detruiae ;
Impa*
rum
animae ad Graviora vel leviora pro ratione peccato-
rum tormenta amandantur,
temforariâ. tailien J fiunc û
velitis DAmones, fed ad tempus; haec Beatorum gaudia »
Vel damnatorum, vel Diabolorum etiàm fupplieia fempi-
terna futura non funt ; Pœnis expletis, conflagrata Ter-
râ , futura rerum omnium
Converßo& aumurxquirii ^ re-
ftituentur ad priftinum ftatum omniaj Terra habitabitur
iterùm, mentes eodem
futurse loco quo fuerunt, ante-
quam propter virtutes vel
peccata ad angelorum , vel
DÊemonum, vel Hominum naturam adjungimeruiflent,,
iterumque fata fua experiundi facultatem naiicifcentur,
idque periodis aliis alias invicem in aeternum excipienti-
bus. Iftudne Refurre6tionem œternam corporum, qua-
lem docent fcripturae
agnovifle eft ? An non potius non
Refurredionem corporum ftatuiße exiftimabitur is qui
Adamo corpus affingit duntaxat propter ipfius peccatum
adventitium & extraneum, quo quafi vinculis 6c com-
pedibus oneratur, quodque geftare definet anima, cum
cxpurgato peccato poena ceflabit
? Sane tàm perplexe de
refurreftione
corporum locutus cft Origenes ut qui ilium ~
hic quocunque modo excufare annififiint, fruftrafint,,,
dicendo non potui fie ab ipfo credi penitus interitura cor-
^pora 8c diflblvenda in nihilum , qui putarit confervari.
animam>qua2 ex ipfius mente, ficuti aKa omnia creara, cor-
pore carere non poteft , ita ut videatur agnovifle refur»

rediof

-ocr page 21-

(IP.)

rcaionem corporis , Gtnul negafle refurreaionem Garnis S
quafi inter
carnem Sc corpus aliquidintereflefufpicaretur»
& exiftimaret corpus animx effe proprium quid quodcerni
non poffit,
carnem vero efle externum illud quod oculis
ufurpatur. Quâ de re confuli poteft Epiphanim in fua \'M
adverfus querelaHaerefi 64. cap.4. Ti^vTiflvvsHpStf

inquic , &vxçci(ri\\i eXXtxij ^oisiTcit , -ry /xèv ^óycp- TrecpiçiSv

rrdvTviv ^ TT^ êè s^apvéf^svog rshewr/XTx, «More §ê nesl (jLspog é^
âvTijç àv/çatrèen. Mortuorum
, mquit, rejmeÜionem impers
feäam eße docet\\ partim earn verbis ajferens, partim
fmdkm
tollens, alias vero partem ejus duntAxat \'reßtrgere tradens &;c.
Qüi inquam, hie Origenem excufare anniü funt cogantur
fateri in iftis ftupendam hominis inconftantiam, modo
Animabusfufcitatorum detrahentis corpora, nonnunquami
affingentis, Nunc circa figuram aujeejufmodicorporibus
competat, dubitantis. An Refurredio quam docet nos
Scriptura componi poteft cum portentofis iftis dogm^-
tis, queis conficitur mentes rationis compotes perpetuo
pro mericorum fuorum modo Stmenfurâ adjungi corporibus
vel fubcilioribus fi bené fefe geffermt, vel gravibus & craffis
li "I f ftatû in quo. quia femper liber i fui arbitrii Iw
Dertate truuncur ac proindè vel bené vel malè agere polTunt.
perpetuos. experiuntur à fupernis ad inferiora lapfus 5C
reditus. An ibi certus aliquis Beatitatis futurus vel etiam
müenas üatus obiervari poteft fi Gt in utroque perpetuus
aliquis progreilus vel regreflus ? ibi ne vel Beacorum gau-
dia, vel Damnatormm tormenta fempiterna dicentur ?
Exgrene tarnen id habemiis Dei.verborevelatum.
Itema-

^ igfiff;» sternum qm paratus eß Btaboio ^ Angeltsejm
Matth. 15.41. j^g \\2nQm efle oeternum, non

Manlionem sternam in eo, habetur verf.46. Et abt^^t^
iflt tn jiippltctHm sternum: jufi, -vero in vitam Atern^. Si\'C
ApOCal.10.10. Diabolus qui feducebat eos . miffus e^inßag-

Ca » ^ J

-ocr page 22-

\\ ^ (ioO

mm tgnis & fttlphuris tibi Befiia 6 pfeadopropheta Ö eruàal
bumar die ac noBe in fecpfla Secn\'orum,
Quid Ergo i(ti fta-
tui cum Refurreftione quam fcripturae polliGentur com-
niune
eft r Denique de pœnis vel prœmiis quae refurreétio-
nem excipiunt,
Ç\\c Origines WomiXxk 6. inExodum , men-
,,tem fuam expreflic.
f^eniendam eß Ergo^ inquit, omni-
,, bus ad ignem : veniendum efl ad conflatorium : Sedet enim.

Dominus, & confiai, &purgatßlios fuda^ Sed^tlluccum
n\'oenitur, ß quis multa Opera bona, & parumaliquidiniqui"
äi fftatis attulerit, tllnd parnm tanquam. plumbum igni refiilvitur

:;; j^acpurgatur, Ö totumremanet aurum purum, htfiqmsplus \'

.\'! i,illuc plumbt detulenty plus exuritur, m ampltus decoqua-^

,, tur, ut & fi. parum aliqutd fit auri ; purgatum tarnen reß~
„ deat. Quod fi aliquis tlluc totus phmbeus venerit, fietdetlla
„hoc quod firipum eß demergetur inprofundum tanquam plum-^
y,bum in aqua valtdtfßmä.
SicHomilia 3, in Pfalm^gd.
iytum efl Quia manet nos ignis ille quiprmparatm efipeccatoribuSt
3, Ö\' ueniemus ad tllum ignem, in quo untuscujufque apus quala
j,// ignis-probabit. Et m ego arbitror, Omnes nos venire necef-
eß ad tllum ignem. Etiamß Paulus fit altqmsvel Petrus, •ve-
„ nit tarnen ad illum ignem. Sed tllt taks audiunt :. Etiamfiper ig*
,, nem tranfias, flamma non aduret te. Si vero aliquis ßmilis mei
„feccatorfit, veniet quidem adtgnemtllum, ficut Petrus & Pm-
, Jus, fed non fic tranfibit, ficut Petrus Ö Taulus.
ExtatôC
alius locus HoiniL 8. m Nura.. ex quo de fententia Orige-
nis liquere pofiit:
Donccfumus, inquit, incarne pofitt ad liqui-
dum pari eß non pojjumus, nifi oElava venerit dies, id efi nifi
futUrt fecHlt tempus adfnerit. in ^uo dieß mafculus eß, fiatim in
ipfo adventu futuri feculi purgatur, & flatimmundaefiçiturma^
) ; tsr quA genuit eum Purgatam namque carnem ex reßtneBione

accipiet Si vero mhü habuit m fi vir de adver[us peccatum, Sed
remißtis ^ eßoemtnatus fuit in aäibusfuis, cujus peccatum tale
sfi f qmd nQn rmrnatm neque in pr^fenti ^ neqne in ßturo Secu-

-ocr page 23-

(il.)

iße tranßt ^ m^f»* ^ Septimamm In îmmundkd
ß^ä, Et tenia demur» oboriri incifiente SeptmmApmgatur ab im^
^mdttiâ,, pariendo contraxiu
Taubus iftis Ori-

genes définit Omnes Homines igne exammatura iri, diverfo .
tamen
modo , fiquidem illxa & illibati praetereant fanâ:!,
impiorum vero noxae & vitia flammis excoquantur. Ac
tranfitûs îllius difcrimen comparatione tranfitûs Hebrgeo-
rum & iEgyptiorum per mare rubrum explanat. Nequis
tamen fibi ideo inducat in animum credere perire penitus
impios ad inllar Pharaonis Sc ^Egyptiorum quinonemer-
ferunt ex aquis, Origenes alibi PliilocaUae cap. i6. aperit
quomodo Pharaoni ejufmodi immerfio potuerit
ad falutem
profuifle.
^^Arcanins mc^xly vero Sx. altimfortajß, ^adPha*^
^^raonis ipßns militât em y qui non amplius venenum occultaretne^
i^qne cHpiditatem cohiberet fed protraheret in apertumproferret^
^ fortajß agendo dißolveret, [ît«/ t«%« ts itpxTrei-i è^
„xuowti,] ut inharentis malitid ebuUtttone ac ejetitonefaBÂ ^ im^
iibectllampoßeJi haberetf quA mala fert arborem, S fortaßede-_
» ffîttm exßccatam mm mergitur Pharao. Neßc ideo
, pergit ille
n^ts extflimârit ut penret ^ fed ut ejeBis peccatis allevaretur^
yi^fortè in pace ex tanto bello animi ad inferos defcenderet.
Sed
non noc foiutn, fed putat Oriaenes, & verba ipfius ex-
prefla funt Homilia x^. in Luctm ,
,,Quodö p4 refurre^
,,Btonem ex mmuis indig^amm Sacramento eluente nos atque pur^
gante; vemo entm ,
xnquit, abf^ue firdibus refnrgercpeteritl
ii nec ullam puto poße reperiri animam y quA univerfisflatimwiiis
iiCareat. Alibi contrà Celfum qui irridebat receptam apud
Chriftianos de
Mandi conflagratione opinionem difputans
libre 5 - agnofcit ignem univerfi Mundi j{«ô«pff/ov luftra-
tonum ,
forte inqnit, fingulorum etiam hominum, qttotquot opm
habent tgms hujus Ve! pœnl. vel remedio,
t«v sjof.lv«v t^ç
TH ^v?oç ômii?. «fx,« ît«) /«Tpg\'.^ç. Quamvis tamen aflerat calr
kicendio uaiverfos homines luttratumlri, afferit perpetuo

C ^ futu-

-ocr page 24-

fz^.)

faturutn hoc illaefis üs in quibus opera peccati, idoneutS
fcilicet ifti igni pabulum, nulla reperieniuri exuftis vero
aliis, qui noxas Sc fcelera, ligna nimirum foenum Sc fti-
pulam flammis exedenda collegerint. ibid. pag. m. z^i.
Dènique refert
Hieronymm in Épift.5\'g. ad Avitum Icnp-
pfilfe Origenem in tine libri primi
vrsp] «p%Sv, Animam
quandoque
pro dolore pmarum ^ ignis ardore, mugis eltgere ut
Bmmm animd fit ^ Ö in aquis habitct, ^flnätbrn, ac corpus
Hjfftmere hftjns -vd illim pecoris,
H«c fat lis COnl\'entanea qU3C
Eadem Epiftol â habentur dixilTe Originem Animas pro cri^
minum modo crajfioribus hominum, vel jumentorum, vel ettam
Damonum corporibus immitti, eafdemqm reßpifcentes, ad An-
gelorum naturam redire.
Notandum tarnen antequam perga-
mus ad alia, ignem illum de quo tam f«pè Origenesloqui-
tur, non aliter depingi ab illo quam de igne non-corpo-
rali, fed metaphorico quem per
confcienua; vermem , SC
llimules See. defcribit ; has effe flammas
ukrices quae urant
quarum Efea 8c pabulum fint NoxaScpecccata. Alibi ig-
ftem peccata exedentem Sc abfumentem ait efle Deum,
& Dei gratiam mentibus a Deoinfufam, ideo animam ig-
nibus attingi Sc
exuri tum pofle flatuit. Lib. 6. contra Cel-
fum. pag. m. 5 xy,
licebit, inquit, per nos Stoicis, m defiagratio-
ne abfitmant omniax Nos nullam mcorporeamßbßantiam fcimui
ejjè cremabilem^ nec ignibus abfumi hominis animam, aut ^nge^
brum, thronorum, Dominationum, principatuum fubfiantiam.
mitro hic horrenda illa quae ipfi zh EpiphaniocirQ^Tnmz-
tem imputantur, referente
<ty4ugùfiino cap. jam citato H-
îium finUcetf spiritum Sanüum ejfe creaturam. itidem illa
qu£E referuntur ab i^uguftino
„Quod Filim DeifanBiscom-
paraius Veritas fit: Patrt collatus mmdacium : ^ quantum di-
fiant Apoßolt Ch\'ifio, tantum Filius Pâtre. Vnde nec orandus
eß Films cum Pâtre, quia non efi author indulgendarumpetitionum,
fedfupplicatorihïà.
Augufl:.mittoinquam,quia iftorumexa-
men nos longius a propolito avocaret. XXXI. Hicc

Iii

-ocr page 25-

X y Y T Haec {bmnia Originis fufius à nobis obfervati
func.^od faciatadinftitutum noftrum Nofle, exqu.bus

fontburPvthagoreorumfcilicet, Platonicomm, Chorum

Difcipulis Oi-igcne 8c aliis, ament plerumque Recentiores
dit
Se ex iftis omnibus fimul Pomificii hodierna complurima
fua\'dogmata haurire & obtrudcre ; quamqiie fœdos in erro-
res deliriorum portenta pronum fit 6c Facile labi ftatim
ac negledo Dei verbo affeftant fibi fapere homines 6c in-
dulgere fuis cogitatis. Novinondefuifle Oy/gmfuosdefen-
fores, faltem qui in multis, Si non ipfius dogmata, ipfum
faltem excufare annitantur, imputantes ipfius Errores prse-
judiciis quae Juvenis adhuc

m Scholâ Platonicahaufèrat, Ss
prsefervido ipfms in oppugnandis Hacreticis ingenio ; Quod-
que multa dida 6c fcripta fint ab eo, non
degmatice^ ve-
rum
problemaùce, ôc exercitationis aliorum causa, idque
animo pio 6c bono, Se6tans allegoricos fenfus non dunta-
xat quia
Platonicomm Philofophorumlibrosevolverat queis
miriScè afficiebatur, fed quod putaret iftis faciliusfuiECvi
I>oaos ad Religionem
Chrifimmrn pelliciendos. Quod
ttiam horum qux offendunc, partem maximam, dubius
vv protulerit in medium. Quod Ongenis libri

Iili quibus prae aiüg errores continentur, non in com«
munem EccleGae^^, fed in privatum amicorum ufum fcrip-
ti fuermt î nec ab ipfo, fed ab aliis editi in lucem ; quà
de re etiàm conqueftus fit. Denique, plurima ipfiusfcri^
pta fœdè ab
Emtids fuifle corrupta 6c adulterataj fuifle
ipûs multa intexca quae_ authoris non eflent. ad quod ob^^
fervatur tanquam omni animadverfione dignum, ex au-
tnore Praedeftinati quem edidic
facohus Sirmondus, H»-
Kli 43 AmptilitanHm quemdam hgereticum Bithvnura
10 earn mcurnOb hacrefim, ut diceret
Omnes criminofircum
Diabolo & VAmoniis
eo uÇc^ue in Gehenna decoqui ^ u^qm
pHrireààiÙ i p^fi^t inde mnndiç^ immacnUti egredi. Qyi^\'

prop*

-ocr page 26-

Xh.)

propter cum uniuerfam Ecclefiam aduerfus fe commovis-
ïèt, viciacos ä fe libros
Origenis, 6c eos prascipuè qui Tunc
in feiitentiae fuge pracfidium protulifle.
Huetius
in Origenian. lib. a. Quaeft. xi. ff. 23. Nollem Ego
horum omnino afFedtum Erga
Origenem improhare. Cer-
tum\'enim eft Qaod libro i.
irepi «p^iSv, initio capitis 6,
de rerum confummatione, deque pasnis damnatorum ac
Beatorum pr^emiis adurus, iftis verbis, modefteprafetur:
ft Quiz qnidem a nobis cum magno metH & cautela dtcmtur ^
difcutientibm magis & pertraSlantibus, quam fro certo ac
,fdefinitoflatuentibus.
Nec ipfe Hieronymus Epiftola ftatim
citata, diffitetur addidiüè
Or/genem iis qax ibi dicuntur
„ Hac juxta noßram fententiam nmßnt dogmata ; fed Qua-
tantum, atque projeBa, ne penitus intraBata videren-
tur.
Novi inftitutas ä complurimis inagni nominis viris
Apologias ", quibus Origenes defendendus fufciperetur.
Qjarum excerpta nonnulla
comparent apud Photium
in ßibliothecä codic. 117. £c 118. inter illos eminent
Pamphtlus Martyr, Eufebius, %uffin.Hs adverfus Hierony-
mum .&: alii, (^arè cn-ca multa
qu£e ei imputantur èici-
, vir moderatus poflet, ad id incitatus quod quidem
paffim reperiantur in ipfius libris contraria iftis qu^ ipfi
imputantur dogmatibus. reprimere posfent Origeniscom-
demnandi in omnibus enumeratis capitibus ufque adeo
prsecipitem cui fefe complurimi tradiderunt, alFedum
Ea verbi gratia quse apud ipfum leguntur in
negotio felicita-
tis aeternas piorum, libro
 Inquoßatu ^

inquit, etiam permunere femper & immutabihter creatoris vo-
luntateefl cr eden dum ^ fidemfacientefententiaApofloUdicentis-:
Bornum habemus non manufaBam Aternam in Coelis. Ha:c e-
nim fi vera funt verba, -neceadefuo^^f^H^^jinter-

pres, (qua: eft nonnullorum fufpicio) attexuerit, Quo-
mod9 ftabunt circa tale negotium imputata ipfi dogmata?

Sic

-ocr page 27-

t\'lrO

Sic m

îVlattb. Nffllus enim ignis inter Homines efl aterms, fid nee
multi temports i extingmtur enim cito, z^ternus autem ignis
efi ille, de quo & Efnias dicit infinePropheti&fiiA: vermiseO\'
rumnonmorietm, ^ ignis eorum non extinguitur
Nulla tUHl
demum impiis erlt fperanda falus, ex Ong?»« mente ; li-
la tarnen inter ipfius Errores numeratur. An procul omni
dubio , feclusa omni hsfitatione, fuppofititia dicetur
Epifiola illa ad amicos Alexandrivos ^ quâ conqueritur 6c
fuccenfet
Origenes, jadatum fuiffe in vulgus fe dicere Pa-
ir em malittA ac ferdttianis, çfr eorum qm de "Kegno Dei eji.
ciuntur, idefl Diabolum , ejfe falvandum : quod
, inquit,
ne aliquis quidem mente motus ^ manifefle infaniens dicere po-
tefl
? Sane iftis, ejufmodi dogma Origenes tanquam falsb
Tibi adfcriptum ejurat, idque omni conatu. SufFragantur
quae habet lîb. 8. in Epiftolam ad Rom. ubi Luciferi
cafum àlapsûlfraëlitarum difFen-eaflerit.
Illorum, inquit,
"tJel in fine ficuïi. converßa erit, tunc cum plenitudo Çentium
ßbintra-uerit ^ ^ jfi^-^l y^/^^j fiet: Ißius autem \\n-

quit, qui de Cœlo cecidijfi dicitur, nec in fine feculi erit ulla
conyerßs. Haec non impediunt tamen, quin viri magni
qui accuranus utrinque dida penfitarunt, portentofa illa
dogmata tanquam
Origenis accufarint, & dixerint haufta
ex impuris tontibus, Sc condemnarint. Non dubitavit ea
ipfi imputare pia
antiquitas ; Concilia intégra i Augufiinm
quomodo vidimus Haereri43.inifto,de quopraeci^è hic agi-
raus riegotio, arguens circuitusillosbeatitudinis & damna-
tionisTempiternos. ôcc.
SeverusSulpitius■à&nt, çxxmmxWi
parte , quâ probatur , neminem poft Apoflolos Yi^hmSc
aequalemi meâverà, quae jure reprehenditur, neminem
deformius errafle. hmc diaum de eo :
ubi bene nemo me-
iius: ubi maie nemo pejus.
Ifta Hieronymi ad Avitum dc
Ortgene, omnium funt in ore, in eo deteflanda efe quam.

D pUirim

-ocr page 28-

^flmma, .ibi inier Scorf mes & coluhmincedendHm, Nec VS"
teres folum fed 6c recentiores Sic fuerunt Ergà Orige^
nem afFeótl. Teflibus auditis , Clanflimus Hnetms , qui in
excufando Onj-w^ alioquin vix quidpiam pro animo be-
nevolo, prjetermific, non poteft à fe impetrare quin iL
Iff m, inquit,
mnnifeflum erroris habeat in quatflione de pœna-
rum & beatitatis perennitate: malta tarnen.,
pergit ille, in
ejus defenßonem addnci foß\'mt mm ex ejus deprompt a firiptis,
tum apud iaudatos ßrtptores conquißta, mOrigentanis.
lib. 2.
_qua;ft. x i. jam citatâ. Sic porrö. Halloxium mm. Origeniana-
rum partium infignem patronum qui non vult aliter
mm intelligendum quam fi penitus liberatione Diabolum,
damnatofque homines privaflet,arguens,Exceptioni
Quoties^
dicit Origenes Diabolum poße falvari f intelUgendus eß dicers
ex parte natura, non ex parte malitia, ßve quod natura ejus
non ßt repugnans fduti. Hoc enim tenebant Valeminiani,
re-
ponit H U etiu s,
Qmm kvußt h<tc excufatio , fatts , ni fallor ,
f robatum eß piperioribm teßimomu^ qu£ non VTO^eTMwg, fed
abfolme & fimpliciterfelieitatemDamnatisé\'D&monibmpolli\'-
tentur.
ibid. è Noftris Venerabiiis Bez.a in Epift. 28. Or/-
genem pro \'Scriptore omnibus moda impurü habet, ßve in-
quit,
it a ipfe firipßt, ßve depravatapoßeafuerunt ejus firipta,
ut nullam tn Eccleßa amhoritntem in rebus contraverßs merea-
îur,
Alibi citante ClarilT. Riveto^ (qui Bez!e in tali judi-
cio adftipulatur
Critici Sacri lib. 2. cap 12. ) <iuod-

me attinet ^ Origenem iflum non poßum benâ cenfcismia i».
„ ter
eos Patres collocare ^ quos velim imitari. Itaque non pude^
„bit ilÜus errata pafpm
refellere nuüo obtreBandi ßudioj Sed
.,,quod impurum Scriptorem exoptem aut leUorum manibusexcw*
aMt fummocHmjudiciOtraéiart.
ad i^d. Rivetus » Hac non
jmmerito FtnerabiÜs Beza fubjmgit,
Proferam ad hue duQs
etiam in rem eandem teftes Pontificios ,
Baronium^ &
^llammm
ipfum, Sic ergo Brnnirn Annal. Tom. 2. ad

an-

-ocr page 29-

W)

annum tjiT. Sea. 40. Miratus fu^mqm

poji damnanonem Ortgcms ab Anaftafro FP. ^^onnjïai

i^authoritate , pofi ejus reprobaltonem in 6. Sjnodopro*

^.nuntiatarff, antiquorum Patrum in id ipjum confpirm*

II tes fententias, ad hue recentiores quofdam aufos ejfe pro eodem

edere /Apologias ^ ö m horitate totius Ecekjia Catholi"

judicatas contràverjîàs de noVo temere excitare. quod viJifS

„fectffe haud pridem S\'xtHS Senenfii. Sf/Z^rmw^J de Scripto-\'

ribusEcclefiafticis, mOrigene, poftquam ex Bafjlio, EpU.\'

phanio, Hieronyroo , & jta Synodo (etiam diaaTr^vösWti,-

idert Quinifexta , Qiiiaquod deeratquintse, obfervante BaU

famont replevit,) oRendic Origenem pro heretics fuijp habitum/\'

irahabet. ^^HétcprAmittenda {\\vi(\\\\i\\i) exifiimavï. propter eos ^

,, qui Origehe\'m defendere vel excufare conantur-t quklesfuerunt olim

^^Enfebtus w lib. 6. Ecclefiaft. Hiftoriae, ^ in Apolog. pro.

Origene j quam nomm e Pamphjli Martyr is edidit ; ^ qm Eufè-

biftmirmtatm eji Ruffims. qui etiant Apologiampro Ortgenefcrip"

i\'ijtt. \'Deinde paulo ante nojîràmietatem eandem definjtonemfitfie-

»ipitfohAnnés Picfts, ö noffiro tempore Gilbert us Genebrardtts.-

XXXii. Non pofTùm^uS Ergo faris mirari Bèllar\'mi^-

num, qui duni agnovit fomni\'a Oiigents-^ fententiamqiic.
lllius
nullas

îîs, ealque ommbus impds hominibus & Dsemonlbüs com"- \'
munes, condemnàtatn à piâ Antfquitate, 6c percuflam
anathemate in concilio œcumenico^ corradat tamen ad foum
purgatorium^ qyod totô csclbà pûrgafoiîoaffirma-
ssent ditlerminarî , ex OrzgfKè feftimonia. Vixauderet quiâ^
^edcre niG apud BellarmmÏÏm de Pursat.lib. i.cap, 10. §v\'

V Y Y U^^ cerneret.

V j\'.^P"^« adverfas Calvifium libro 5. Inflî-
tat. cap. 5". § _ Io. dicentetrr
dePurgatorio Pontificiorurn,
fiiml ajjcmjle, I-^tres , m prö re incertâ haberen^. mtifiçîôs
-vero ea qu\'a dc^tirgatohofoinmàrûnf^^- py^ f dndyj^^ate-ha^^^ \'

D 2, ri.

-ocr page 30-

\'rif i^iC^tßne efu&ßtone fofliilare. l^iVOC\'^tBellar^nmmmïG^
lerandam Cis/w»/impudentiara, velimperitiam; Namiü"
quit,
inprimisetiarnJinufquamnominaßentPurgatormm y ta*
mm fatis intelligi poter at, qmd Patres de eo Jentirem ex eo^
quod tam perfpicui docent animas quorumdam fldelium egere
refrigerto^ &jHvariorationibusviventium.
Poiftea produétis
ad fuum
purgatorium compluribus teftibus, vult Calvinum
arguere felfi. Inter hos Telles fub aufpiciis5<?///«mmcom-
paret
Origenes. Or/^e«« inquit Hotïiilia inExodum aitï
Qui falvm pty per ignem falzrus fit^ m ß~ quid forti dejpecie
pïumbt habuerit admixtüm, idigmsdecequat& refolvat, m
cfficiantur omnes aurum purum^
Nofti Bellarmine mentem
Origenió; An putas Ergo (èrio (uis illis, tuum iftud habuifle
in
^mmopurgatoriumconfi^m^xt"^. Iftud fanè fi reputes, qui
poteft a te ignoxari contra te ficut contra fententiam
Orige-
nis,
latam fuifle ä piaantiquitate, & ea quam citabasfta-
tim OEcumenica Synodo
condemnationis fententiam?"
jam antè temporaSynodi, non placuiflèdogma O?-?^?«« Ec-
defise catholics,tibi in mentem fi non minus fuiflès attentus,
reyocare potuilTet
Augufiinus,. Si non reputesqui intens
disj eo tuam tueri fententiam reftimonio, quo non nifi
invidia^ tuo dogmati, immó indignatio apud Chriftianos
omnes conciliari poteft?
Dogma Origenïs^ inquit Augu-
llinus deHaereGbuseap.\'43,»
DePurgattone, Catholicl,non
Tëvipit Eccleßa..

, X X X IV. Si res ad viyum refecetur, cogetur Bellar-
iiiinus ejurare purgatorium
Origenis ea parte qua reprobis
8c Diabolis
tandem elutionerapollicetur y quSvitiorum ha-
bitus aiteradicari; ab utroque enim ifto, fatfcio, Bellar-
minus abhorret , —- agnofcens purgatorium tantum quo
temporariA posm , qwävum ]km culpa remißa efi, expienturj
quä de re fua fomnians
Origenes^ nullus videtur prorfus co-
gitafle. Profitebitur
BeUarminm fuum Purgatorium non
" "" efle

-ocr page 31-

omnium î quomodo Origenis^ Suî vim, non ad Corp»^
fed animai tantùm, idque iis qvxrR^efurre^ionemante^
cédant
temporibus, non quomodo voluit Origenes ^ fequan-
tur,
pertingere. confulantur quae ex Or/gewe Homil. 3« in
Pfalm. 56. Hom il. 8. m Numer. Homil. 6. in Exodum pro-
duaa hadenus. Quid Ergo fupereft ex quo fe tu-

tetur Bellarmtnusy nifi Vlatonkum dogma\\ Non ergo ità
prudentèr contra
Calvtnum^ dogma Pontifieium impeien-
tem, inftruaus OrigemstefiimonioTpxodk\'BdkTmimsMud
înde nos capimus commodiquod, is imprudens, fontes,
undè fua illa, Se qui faciunt cumipfohauferint, detegat j.
Et pro Divino dogma merè
Tythagoricum Piàtonicum & O-
rigenianum oftentet, & obtrudat. Tu rem intento digito
Bellarmine, indicafti, & hoc â nobis ut omni animadver-
Gonedignum adinftitutumnoftrum, obfèrvatur. Nec im-
mérité, nec illepldè di6lum fane,
avaritiam fecifle ho*
mines in tali
pyrotechniâ dodos, & extruendoilloignein-,
duftrios, tantâarte, ut nihil défît nifi Dei verbum & fana
ratio j Exatnini tamen verbi divini dogma ita ad territandas
confcientias comparatum fubjici mereretur, quo probare-
rur; fed exploratum lydio illo lapide fninus fefe approbat

exDeiverbofapientibus.

X XXV. Hoc in caufâ eft cur non raagnifacîamus illa
omnia
 Gregorii Nyßeni videlicet, Sc aliorum

quorum fcriptis On^fMic^»^iiiamlabemjarapridemmfedifle
à viris Dodis obfervatum eft ; utpote quae aliam prorlîis
^uamquseà Pontifîciis exiftimatur, peccatorum purgatio-

nem adftraant, deinde extra Scrîpturas commenta elo^
quantur.

XXXVL Quam multipfici in ifto gençre iveteribm
erratum merit errore, fuis etiam temporibus, monuit^^-
gußniü Enchind. cap. 67. deCivit. DeiLib.ii .capp.i8J
JO. ÔC fequentibusj etiam alibi. Aliis ftatuemibus, finoa-

-ocr page 32-

lio.y

ipfos qüidém D^monsst omnes tamen hommes aliquando (àî-
v^atam irr, vel ex folâ Dei bonitate, veletiamexpiorum ,
Cotiufque Ecclefiae poft refurredionem pro eorum falute
precibusj aliis, non univerfos quidem homines
fervari-,
fed tamen ex humano gehere omnes, qui Baptifmum 6c
Euchariftiam fufcepiflent, apud quoscunque Chriftianos
fuerit ; aliis, falutem promittentibus üs tantum qui in Ec-
defiâ catholicâ, non aurem apud Ha^reticos, folo lavacro
initiati fuerint i aliis, hancprseterea addentibus conditio-
nem fi rn externa Ecclefiae communione perfeverarint ;
aliis denique, non alios ad fpem falutis admittentibus,
quàm eos, qui & perfeveralTent, & dediflent Eleemofy-
nas. ^yAugultinm ( utar verbis Do£liffimi Joh. qui

tra£tatû de / 6c fatisfiiHionibtu lib, 4. cap. 8. accurratè
ifthaec omnia perfequitur, ) contrà ifta omnia deliriaacri-
„ter neque unö loco pugnat
confertâ cum üs, qui iila de-
„fendebant manu; quos
hnmani quadam benevolentU de-
^^ceftos fuiffe ait ; fufeque oftendit neminem aetern^falu-
3, tis fore unquam compotem , nlfi qui vera
fide ex dileBwne
,, opérante
praeditus fuerit j adeoque cum Sacramentorum
j,perceptione, ac externa verae Ecclefix communione»
„fandimoniae quoque, ac charitatis & juftiti^ ftudium"\'
„ conjunxerit. Ac prarter ca-tera loca, in quibus VirSân-
i,â:us iftosoppugnat, librum de fid€é\'opertbHs^xo]pv\\c ^
„ & exinftitato contrà eos fcripfit. Csecerum non diflîmu-
„lat quofdam fuilTe etiam Catholicos, qui fi non alias,\'
„ certè duas poftremas exîftis fentenuas tuerentur. Sic enim
ait EtiChid\'d.\'cap. óy:\'
crêdi^niiffà "quibUUàm etiam ii, qui
nomen Chrifti non relmquum. Et ejm lavacro in EcdeJià\'Ba^
pîltàntar
, nec ab ullo Schifmâte, vel hdirefi pr^ciduntur, in
quanîipi>et fceleribus vivant^ quai nec diluant pœnitendo,
nec eleemofynis redimant, Sed in eis ufque ad hujm vitas, ultimuni^
ifjlm perfeverent i Çàhïfuturi ]per igncm

pr4

-ocr page 33-

mnJrno igne f^Hu Sed^m hac credmp &

Cf isftfn^A qfi^dam benevolentia mihi fallt videntur. Nam
Scrtpttira divtna altftd confnlta refpondet.
Ibi oftendit Dalkm
hofce contra quos infurgit Atigufimm, tria ifthaec credidiSe.
i".
Hommes illos qui condiiiones memoratashabuerim SaU
vatum tri tandem, licet flagitioiäin fcelcratamvitamïil
Terris ad mortem fine ulla vera poenitentia egerint. a^.Vo«»
luifle tarnen Ejusmodi flagitiofos, & impcenitentes, ad-
miflbs ad falutem, antequam adipifcerentur (ibi conceden-
dam falutem, illos ipfo illo
Gehenna tgne, quo in ultimo ju-
dicio punientur mali, pro crimmum lüorum modo atque
ratione tantispèr cruciari, donec fcilicetomnilabepurgati
eficnt.g". denique omnes illos, quomodohodièPcntificii»
ad tuendum fuum quemque in particulari errorem, ab*
uibs eflè loco Pauli i Cor. i j.
Servabitur, fed tanquam^
perignem.

XXXVII. Adverlus horum deliria conftanter no^
lUud
Augußtni reponendum exiftimamus, falluntur ißt ,
Scrtptura Divina aliud confulta refpondet. loquuntuf

Scripture de igne in gehennk expiatorio peccatorum eorum qui
futun falmu aUqumdè compotes,
immo hofce omnes habe-
mus mvifte confutatos ex locis Matt. & Apoc. ao,
jam citatis ; quibus poflumus adjungere ex Efaia cap,
ultimo verfum ultimum Ignii eorum non extinguetur. eX
Galat. 5. verfum 21
Qui talia agunt, regnum Dei non pof^
ßdebunt,
Eph. f. Iftis enim locis non Daemones folum ^
non homines
Ethnici folüm , aut haeretici. Sed etiain^
^thohci flagitiofi puniendi efie fme ullo fine dicuntur.
Nec tavet magis caufac Pontificiorum alim quidam Igni^
quem tibi p^ refurreaionem finxere complurimi Vete-
ris Eccletise Patres. Ifti nimirum igni fubjecerunt eos quï
coram Tribunali Domini ultimo die fiftentur voluntque-

-ocr page 34-

èo probindios 6c examinandos omnes ; Sc vi üHus bonos
difcerncndos à malis, optimos à mediis , ut fi quid vitii
bonis ex anteadâ vita inolitum ac concretum adhseferit,
id ftatim purgatrice îllâ flammâ confumatur. ha;c fuie
LaBantii f Ambroßi 8c aliorum fententia ; Sed tali igni
ipfilmet
Pontificii hodie 5c merito adverfantur. Nec poteft
is ad confirmandum Pontificiorum purgatorium , utpote
qui ex mente veterum illorum, nonantê refurredioneni,
quod yolunt Pontificii , fed poft locum habiturus fir,
proferri, proindeque prorfus ab igne illo Pontificio alienus
reputari debet. Nec diflîniulat
Belkrminus lib. 2. de Pur-
gatorio
cap. i. Aliqm inquit, Patmm per ignem non intelli-
gmt ignem Pnrgatorii , Jed ignem divini judicii , qmmoda
loquitur Paulus
i Cor. 3. cum ait uniuscujusque opus quale ßt
ignis probabit. Agnofcit fponte Gl. Huetim talis ignis ori-
ginem verè elTe
Origenianam j dtans enim Origenimor.
hb.z. -f.. 8. locum LaBantii ex üb. 7. cap. ai. jnflos cum
Juâicaverit, ettam ignieos examinabit, tum quorum peccatit
"veî pondéré vei numero prmduerunt, pr&flringentur igni at-
que comburentnr : Quos autem plena jußitia & maturitas vir-
tutis incoxerit , ignem illum non fentient
, talia habet , „ in
;,aflrerendo igne qui juftos in fine rerum itidem ut impios
„ invafurus ab Ongene fingitur, ipfi confenfit
LaBanttus.
Eadem habet ad ifta Hilarii defumpta ex Canon. %. in
Matth.
Baptiz.atü in Spiritü SanBo reliquum eß conßummari
igne judicii.
Sic de Ambroßo\', poftquäm enim citavit ipfius
verba ex fermone ad Pfal.
Igne Ergo purgabuntur FtUi
Levi, igne
Ez^echiel, igne ^Daniel. & pofteà. Salvi erimus
per
fidem, ßc tamen faïvt quaßper ignem j etß non exuremur,
tamen uremur. Iftis Huetius fubnedit, „Quse fequuntur
;,ex
Origene manifeftè tranflata funt. Quomodo tarnen alii
remaneant in igne , alii pertranfeant , docet nos Scriptura
SM/ji i nemps in mare rubrum demerfus eß populus oSgjptio-

rumf

p-

-ocr page 35-

(35-)

\'mm, trmßvk auu»^ t^pulus Hcbr.orum. reverà tnnGt^
, irmpu „,naratione tranfitus Hebrseorum 5c

m iZ^r^ ^"brura fuprà

^ ^^ m Exod, vidimus.

Oaicquid fit ut jam dióUim , Ea quge die judicii fiet ex
^nce
Jmhroßt^ Hilarn , & ahorum Luftratio per ignem,
i^hil habet cum igne
Pontßciorum Purgatorio commune.
Ifiis hic diferte diem judicii nommantibus , 6c fignificanti-
bus purgationem poft refurredionem carnis omnibus in
corpore ôc
anima , etiàm Sandiffimis , fohanni , Petro,
BeätilTimse Mark communem: luftrationem probateriam,
îion punientem, non pœnas queis pro peccatis fatisfiat in-
fiigentem , non cruciantem quomodo Purgatorii ignis j
Sed purificanrem ,
h amburentem, quofdam perflringen-
tem duntaxat, 6c lambentem -, idque eo tempore , quo
Pontihcii non amplius fuum illum ignem arfurum , fed
defiturum 6c extinclum iri proBtentur, Sc à quo San6tif-
fimos iilos quofque eximunt , fubjicientes illi hos dun-
taxat , qui cîim alioquin pii Sc in Chrifti fanguine jufti-
ficati Fuerint , hinc tarnen , vel cum
venialtbus peccatis,
j^lcura pœnae mortalis alicujus delicti debito difceflerunt^
C^are nihil juvat caufam
PoniïfictorMm bic à \'Bellarmino 6C
aliis truncata ex iftis Patribus quos ipfi in ifto negotio in-
ßmulant Errons , [[vide Bellarminum lib. de Purgato-
rio cap. I.
Pnmm & fequentibus. ] loca in acervuta
congefta 6c prolata fuilTe
magno conatû 6c apparatû tan-
quam argumenta ßc teftimonia veritatis. Qiiid hoc aliud
quam faccre fucum imperitis , 6c apud oculatos p\'rodere
pertnftam Hontem ? Non poffum hoc cum noftris,

pefoMe° \' ^

XXXVIIT Sed inquit Bellarminus [ubi fuprà lib.i:
dePurg,
C. ÎO.J Euamß nufqttarn Patres nominaßent Pur.

-ocr page 36-

(54.)

gatormm ; tamm fatk poterat à Calvlno mtelUgl Qurd de
00 lilifentirent ex eo , quod t)m perfpicuè docent animas quo"
mmdam fidelmm egere refrigerio ^ & juvari orationibus vi\'
-ventinm.
Sed nulla hsec e(l Bellarmini confequentia. Nam
crmt pr-) Monuis Çr&ci, ôc peccatorum remiflionem ils à
Deo adpoflulant ; non
ideô ifti pMrgatormm admittunt
Ponùficiomm.hoc unum volunt Graci ^ peccata fidelibus etiam
remitti poß mortem-,
hoc à Deo fieri interdùm , credunt;;
non ideo
fideles illos, etiam mortuos illos , effe in Pur-
gatorio
ubi dent pro peccatis pœnas , agnofcunt. De illâ
fide
Gmcorum conftac ex Leone Aîlatia , Diflertat. 2. de
libris Ecclefiafticis. Nec renuit, immô confirmât Richar-
dis Simonius
è Gongregatione Oratorü, in Notii uberioribus
in opufculum Gabrielu Severi Philadelphias Antiftitis d&
particulis.
§. 15. „ verum quidem eft, inquit Leonem Alla^
y^tium permulta ex Gr^corum prœfertim recentioris £evi
„ libris in hoc opus tranftulifle
, qu£e id fûadeant. Imo
[if „Gabrielem noftrum Philadelphienlèm producit ira ien-

„tientem, cujus funt haec verba.- Cum ad hm ufque tempora
fententiä poßrema atque univerfalùs in peccatores lata non eß\\
infernus invenitur referatus, & infinita Dei mifericorSa ad miß\'
nndum paraia y quapropter animai non tantum ob ejfufas pro tllu
ad Deum preces remijfionem acciptmt & cenfilationem , fid ab-
filutam libertatem ,
Ö" Itberationem k pœnis. Haec Simonius.
, Bene quidem fubneétit ,, Origenianam e£e ißam de pœnis
damnatorum fententiam.
Nos non negamus. fufficitad infti-
tuturn noftrum , non procedere confequentiam Bellar-
mini à
precilffts pro mortms ad Turgatorium Tomificmm. con-
firmant fententiam noftram Quae à
Simonio adduntur ex

Allatio, Ipfum animadvertifle ffwoj TöT^möw, mita de

poents infernis Jentirent ße&tjfe Patrum, Synodorumque teßimonia,
quibus Purgatorium fat en compellebantur, Quare ne univerßi
Fatmm teßimoniA de medio tollere viderentm, in fermdofam

Orige\'

-ocr page 37-

^rïgenls fententlani ahire maluife qmm Tmgâtorittm cum Bei
f^^hRomank hbere agnofcere.
Nihil mdè contra nus. Si noö
fufficiant iüa ad dignofcendam fementiam
Gmcorum, Peni-
tius cognofcetur ex Ubello quem citat ibidetr? Simonius,
,, Libella inquit de Purgatorio igne , quem Bonaventura VulcA-
„ nius Grace Platine edttum ad opujculum Nili, deprimatu PapA
„adjecit. Locupletißlmus efi teflü ifie
, inquit , é omm ex*
^^ceptione major cum ßet a Gr&corum Schißnaticorum partibus,
,, Latimrumque fententiam de Igyie Purgatorio in ek oratione acer-
„ rimé tmpugnet. Et quod imprimis ammadverßone dtgnum eß,
,, Eccleß& fidem Latinorum doÜrin<& opponit ^ ^ utriujqfte
impartis argumenta expendit ; imo univerfits illus orattoms con-
^^textus , earn in Conctlto coram Latims ab homine ritüs Grd"
,,canici habitam fuiße demonfirat,
Epitomen talis Orationis
Simonius proferi. inter caetera ait, \'Quod AnonymusUlc
\'Vnum ex mente Grxcorum , in Scripturâ ignem , eun-
demque geternum, non Purgatorium in Scripturâ tlabiliri
adfti-uat , Sc metuat fi temporarius aUquis ignis dicatur,
L^gt^is fcUicet Purgatorii 3 ne fideles eundem cum aeterno
repucent , atque hinc in Origenis errorem prolabantur,
seternique fuppUcU memoriam ammis fuis excutiant finem
pœnifi itamentes, improbet anonymus ille
GfegorirNjßeni
Antiltitis fententiam,quae favere videcur evalkmi è pœnis
interm 5c . fiquldem ejusmodi dogma de re-

dintegracione perverfum Sc hgereticum fit , ab Origenianii
hacreticis proFe6tutn, condemnatum Quinto Concilio tan-
quam Ecclefiae perniciotiim , Sc bonis remiflionem anirai
inducens.
àç KviicofTin^ t^î h\'ÀH/fkc. ml twv cjcshm éaKvriK^
ml<t. „Concludvt Simonius Scriptorem iitum anonymura
„cum rehquâ Schifmaticorum turba ignem Purgatorium non
„ ägnolcere : ui eo veró ab iis difcrepare quod , etiam non
,,agnofcens cum üUs poenas Inferni purgatorias,
Liturgus
„ & precibus mortuos juvarinoa dieÈtcatur. Sed Q«areSi-

E z snoi

-ocr page 38-

tnonius bîc tantum Graecos Schiimaticos commémorât,
hoced
ex ipfius mente Ecclefise LatinaJ ofores & hoftes,
five non tocum Ecclefise Grsecas corpus, fed ex illopau-
ciores nonnullos? Sanè de tota Graecorum Genre, res
Simonio non deberet effe obfcura , fi vel ipfum Belkrmi-
num
id agnofcentem, imo authoritatc Thom£ probantem
lib.
I. de Purgat. Cap. z. confuluiffet inquit,

tribuitur Error Armenh & Gr&cis a Guidone Carmelita in
fumma de H&reticis Uc. credtbtle efi
Gl\'secos de hac h<ereß
faltemfmfe ßifpe&os t nam
B. Thomas w opuÇmlo contra Gracos
refellit ettam hmc errorem ^ ^ probat Purgatorium ejje; & in
concilio Florentino Sejf. ulttm^ damnMus efl idem error ., cum
îamen in eo Concilio folum damnati ßnt errores GrACorum, aut
certe de quibus Gtmi fufpeÜi erant. Sic Beliarminus. Harç
fufficiunt nobis, ad oflendendum quàm nulla
fit, faltem
ex mente Grxcorum , Bellarmini adverfus du-

éka confequentia, Qiiantumvis enim ilh Quorumdam pec-
catorum remiflionem poft obitum hominibus à Creatore
indulgeri agnofcant, Etiàm eô inclinent ut tribuant ejuf-
modi remiflionem purs Dei mifericordia: quam commo-
veant & excitent preces Ecclefi«, abhorrent tarnen ab
admittendo ideô Purgatorio Pontificio j immo quamvis
concederetur ab ipfis impetrari remiffionem iftam aliquâ
caftigatione adhibitâ,\'dicunt inquirendum adhucfupereflê
Qualis ßt ilU cafligatio ^ mœronfne ^ & doloris fimplicitèr;
(quae fuit Auguftini fufpicio)
KnCufiodia^ caliginis ; An
denique /^«w, quse eft Latinorum fententia ? Hanc efle Gr^e-
corum mentem evidentiflîme coafirmavit Nofler Dalkm
de Pcenis & fatisf.
lib. 5. pag. 459. prolato in medium in-
figni loco
Niù Archiepifcopi Tbeflalonicenfis, de Purga.
torio
p. 120. (is Seculo 14. circàannum 1555.floruit) Grätd
inquit , optimè totam hanc Qtiaeftionem diftingunt.

Usiwm if^v inquiunt, , E/ t<vwv

I

-ocr page 39-

99

■(570

ff^î fWTa ëdvarw «vôp\'^\'ffoie vctpx tS Hritruvros xopwe^ru/. dsvrsfo^
Ss d là vLoU(jeiaç, ^
 -r^ Ôf/\'^ OiMvùpmia, Kcti rei^g émh^.

ffidç eXes^tevos noXacewç, TrÓTfpov cMviç Tivoç n«.

e^po-ew? o/ov £/pJtTÎiç^, yai «v/«ç, axî êi

nui T8T8 ô-w^t^Tixâ, ô TTorov ùagîg huTaiv-scès, Prmum qmdem

qmrendum venit, An ^f\'-omndam peccaiorum remtjfwnem po(i
obitftm hominibus creator Urgtatur Secundo m pmnione adhi-
bita,
, an fimpUciter divtn benigmtate , Ecclejïtzqueprectbuspta-
catus. Si autem per punitionem, utrum alia quapiam expiâtio"
ne, videlicet carcerisy vel caltginis, Ö àolons, vel ettam ne-
cejfario igns, atque hajus quidem corporei, qtialem vos affirma-
m. rem poftea Graicus ille author accomodat fuo infti-
tuto & oftendit locis v.g.
z. Aiaccabuorum cap. la.
8c noftro illo loco Matth. 12. 52,. ubi
de Blafpkemiâ inSpi-
rnum S.
remiffionem quidem peccatorum quibufdam vi-
ta fundis concedi -, Quonam vero modo, 6c an per pu-
^nitionem, & quidem illam per ignem, non meminifle
locos illos in univerfum tî^v
aCpsm à/x«pTijfx-«Twv>£Tà Mvcc-
"TOV rmv ïrca
Se TpoV^p y^uï slliô.v.ohô.<j£i>3ç , vLaïrau-

TVIS TTupoç, éSè VTTSKCpicivsaèai thcag. Pergir. cV; ys [x-yjv rav-
TU
TO Kfi:6«pTi^3iov Tup OV\'/L sltTuyum aSa/xwç, vi^/a Cpavwrepov.
TI yàp Jto^ivov «CpsVfi naï yiéâfCEi hct. %vpoç ml Hûhdcrswg j ^ yàp
aohxffecaç VI àCfiécreuç ^pei\'it, 8% afji« â[jiXpaîv. Porro quod h&G
furqatonum tgnem mn mferant, Sole clanus eft ; Quid enim
commune eft remijftoni cum purgaüone. A ut enim punition e , aut
femiffione ,ftve condonatione opus eft, ^ nonftmul utrâque.
Ex iftis

coUigimûs inter Gra;corum 8c Pontificiorum fententias di-
fcrimen.G/\'^e«,(quodnefiis putantPontificii,) exiftimantpoft
mortem non repugnare remitti peccatorum tum
Culpam
tum pœnam\\ atquè adeô, pro iis peccatis quae viventibus
non lunt dimiffa, ut impetretur illis 8c culpse Se poenas
fr^ preces pofe. Neutrorum lanè probamus fen-
tentiam , Utraraque exiftimamus alienam à icripturis ,

E 5 " haUni

-ocr page 40-

îiauftara utramque ex hominum fontibus impuns^ ncquë
à Male Sc Prophetis fub
veteri Teftamento , neque a
Chrifto Se Apodolis fab Novo, traditam. Non minus
mriufque, hkinterfecollatio, convellendae confequentise
BçU\'irrninianae a
precibm pro mortms ad Furgatormm junm
procedentis, infervit . Se inftitutum noftrum confirmât.

XXXIX. Sed an non Bellarminus ipfe, fus illius
confequentiae futilitatem fat confirmavit, dùm conceptis
,, verbislib. x. de Purgat. cap. ç. §.
Dh<&, ait , licere;?ro mor-
^ytHis Dominum prccari, ne fir/icet m jtidiào extremo cadant
g, ilk in obfcuram, neve abforbeantftr À Tartaro
; Eienimy inqu it,
^■yEtß anima Pur gat or ii jkm accepennt prtmam ßntentiam in
.^.judicto Particulariy eàque ßententia liber d ßnt k Gehennâ^ ta^
,, men adhuc ßipereß judicium generale in quo Secundam /enten-
accepturt&funt. jQhocirca,
inquit, Eccleßuorans^ neju-
,, dicio extremo anima ilk cadant in obfiurüm neve obforbeantur

Tartaro , non or at pro eâ re^ quam accepit y jedproeäquam"
„ acceptm-a efi.
Annon h^cc quaefo fuprà memoratam Bel-
lartnim conlequentiam convellunt ? Pofliint çnim, etiàm
ex mente Bellarmini,
preces pro mortuis alicujus efleufus ,
ad ea nempe a Deo impecranda qu« pendent a Sententiâ
in ultimo illo geaerali judicio audienda, cui non duntaxat
fubjiciendi illi funt, qui ex mente
Bellarmmi fuerint in
Purgatorio, fed Omnes illi Se Sanâi, Sc
Martyres, 8c
confefîbres , qui nunquam flammas
Bellarminiani ilhus
Purgatorii experti funt j Si Ergo Gracm aliquis qui negat
Pontificiorum Purgatorium ,
agnoveric duntaxat ufum
precum
pro mortuis relaté ad ulcimam illam Supremi Ju-
dicia fententiam , repudiarit vero fomnia Pontificiorum
de precibus
pro mortuis è purgatorio eruendis^ Annon confia
qumtia,
Bellarmini nutabii ? Et fané rem fie hodierni^rm
interpretantur : Negant iili Purgatorium.
Tivioivèv, inquic
Mlftf» ml Kéxpctet dià \'^upèg y^xi m}4<TSMç y î^ yàp y^o-

-ocr page 41-

(39)

juvan precibus mortuos: Quta nondum Bern dedtt D^ma^
mhwflenam in mormos potefiatemy
ÔC fie Patres illos quorum
authoritate nititur Beliarminus inrerpretantur, Saltem bsec
eft fententia
Zacharu Gergani Epifcopi Artenfis apud Ca»
ryofhilum
pag. r^p., quem citavit Sïmonim, licet cum Blogio
Gr^cftli fomniantisy (nec miror dum Grseculus iUe Pontifi-
ciorum caufam, cujus defenfor
J infeâatur.)
èt \\lci\'Kiqa.)y inquit, (fjo illo idiomate vernaculo) Ih vrps-
•Kji W ß^vsy« mh TSÇ mrépsç dà TO ,

OTÄV Ksyuffi voi--S/à t 85 vsupôuç. Siktî oI aym-

héysffi. TTGJS ßoi.lö5ffi Toùç vfnpoOç o/7rpoff5U%«\'e • eVe/Si^ îtai o ôeog.
dh é\'SwKfv «KOjxvjTwv 3«;f^óvcöv ê^iscrictv. «tâv^v eiç Toùç mo^ayoi^S"
vovç. Non debent Papiß^ proferre Smüorum amhoritatem, cum
dicmt orandum ejfe pro defmBist ^ ex hoc inferre Purgatorium
dan: Nam fanBi ideo dicunt mortuos precibus juvari: jQuia
Deus nondum dédit Bamombus plenam m mortuos poteßatem.

X L. Vult quidem Beliarminus preces pro mortuis ad
ufum
duplicem adhiberi, iiberationem nimirum ex pur-
gatorio, dein à fententia damnationis in exiremo judi-
eio ferenda.
Gr&ci ufum pofteriorem tantùm agnofcunt \'r
Nullo haftenîàs Beliarminus priorem comprobavit argu-
mente, quùm fuam à
precibus pro mortuis purgatorium
nexuit confequemiam, Eatenus Ergo iiegari poteft i &
quomodo à Gw« , ita ex mente
Veterum Patrum, poterit
i la à nobis negari ; Ç^oufque confirmarit Bellafminus
freieres illos (pofteiiofis enim aevi Scriptorum aliud poteft
efle judicium uti ex infra dicendis patebit J adhibentes
precesT^ro mortuis, ad priorem illum ufum refpexifle. hoc
fane ent Bdiarmino dimciliovis operis.

X L i. Primo enim quod attinet ad tempora Apofto^
lica, & iis proxima^ difïicilè admodum prohavent Bel-
iarminus tune ufitatuoa fuifle vel
pro mortuis orândi mo»

sem-;;;

-ocr page 42-

(40.)

rëmfconflat de lo,nec apud frenrnm qui fecuti-

do feculo floruerunt, injedam reperiri mentionem , utuc
Errori
Chiltaflamm, de quo nos (htim, una cum fapia. Hicra-
palitanp Viro apoftolicis temporibus
proximo,quem Iremus
Johannisauditorem Sc PofycarpiSoàûtm vocat,faverint. Pa-
piamenimopinionis illiusauthorem refertJB/^j^^^öjHiftcEc-
cl.lib.g- cap.
39. Nec etiam ex iftisjin earn rem Bellarminus
quicquam protulit.Nec nifi. à paucis mterEruditos hodie im-
petrabit aflenfum,
àhm dementem y
Apoftolicis temporibus in cali caufâ profert, addutäis \'in tefti-
monium Scripcis, qua; Romanarum parcium etiam Theolo-
gis cordatioribus fpuria ac fappofititiavideantur. Ita utex
mence horumce Eruditorum, argumentum Bellarmini du-
ébum ex
Oratione pro defitn^iis ^ Ciementis conftitut, üb. 8.
eap.48.memoriitâ,fponcecadar. Si nullius fit roboris. detail
circa
conßitfttionesapoßoUcas tribucas Clementi, judicio, confuli
pofTunt
Baronius tom. i. Annalium ad ann. Domini P^r-
ronim lib. 2. de Eucharifliâ cap. i. Alhaffm&m Aurelianenfis
obfervat. Ecclefialt. i. c. 13. Tetavmsm^oûs^\'^àEpiphan. ad
Hxires.
Audianemm^ & alii Eruditi, quos Natalu Alexander
Do<äorTheol. Parifienfis, hk appellat telles. Siede fcriptis
hodiernis
Dionyßi AreopagitA ea efle Spuria Sc Apocrypha,
non
Erafms duntaxat, Scaliger0^ Cajatéono, Dallee f Blon-
dello, Riveto
Sc noftris omnibus, perluafiflîmumeft.; fedè
Pontificiis prieris Notse viris ,
LamemioValk civi Se Patri-
cio Romano,
Cajetano Cardinah, (uterque ad adorum
Apoft. cap. 17.)
C^lio Rhodigino Antiquar-Led. hb. z.

3\' Jßcoba Sirmundo Jelüita;, Petavio^ fohanni Launo\'jo ^
Anthonio Godello
Vincienfi Epifcopo, Dodiffiaio Marino de
Ordmat. Denique ClariC
El du \'Tin Theol. Fac. Do-
âori Sc ProPefi\'. Regio qui noviffimè fcripfit : iftis inquam,\',
QaomoJo noftris, conftitui extra dubium omninovidetur
bafce qui hodie leguntur
Dionjfii Libros , non efle ab Au.

thore

-ocr page 43-

üï ) ^

tliore iivt Apoßolici fcriptos i fed fœtum efle recemiorîs cù-
jufpiam
quam fuerit verus Areopagttattm^ponhus A^oRo-
licis seqùalis, immö ab ipfo Paulo ad fidem Chnir.anum ,
quomodo ex Ad. i?- 54- Patet addudus. Rationes
pro eâ
fentemiâ pemntur validae. ex Glentio cotius
antiquitatis circà illa fcnpta , ante feculi Quinti mitiùm.
hoc fatetur filentium ipfe
Natahs Alexander ut ut talia
veluti Dionyfii Atbenienfis genuina propugnare etiam ho-
die fuftineat. id fatetur itidem»m?««jde Script. EcclesJ
in Dionyfio. Etiam aflerit atque contendit ift-

hsc, quae nunc extant, totis prioribus quinque & ul-
tra
fecuUs Orbi Chriftiano plané penitusque fuiffeignota;
quanquam pugnet Ea vere fuilfe à magno illo Dionyfio
Athemenßy
Difcipulo Pauli fcripta j Sed alicubi\'mqmi la^
mermtj Ht multa aliâfipè longo tempore delitefcmt-, 0 pofiek
tandem reperta fmt.
2°, mirantur omnes, Quod Eufebim
Pamphili
Icripta Patrum enumerans, nullam borum feceric
mentionem. Nec etiam
Hieronymus; licet Vetertm\\hxQ%
accuratè collegerint 6c conquifierint, etiam minons nots
Scriptorum. videtur exfuperare captum, Quomodo
Ejuîinodi libri narrationem figillatim texant
tradmonum
illarum qux in Ecclefiâ per incrementa, ôcdiuturni tem-
poris tantum creverunt fpatia, 8c in eâ
kx£mpofl Areo"
pagita tempora
invaluerunc. vide GodellumUiû.. del\'Eglifi^
liv. I. an. 95>. pag- ï2\'5.4°. dupent omnes , Epiftolam
Ignatii ad Romanos, in ejufmodi libris citari : cum con-
ftet
TMonyfium obitfle fub Imperio Domitianij Domttimm
autem occifus ell anno Chrifti regn. ijr. m. Igna-
tium verô fub Imperio Trajam , Se paulô/ante mortem
fuam, lUam Epiftokm confcripfifle.
Trajanus autem mori-
tur an. ny-
regn. 19. an. 6. m. Putant Dodi, (hsec
fententiä DoCtilT.
DalM^ cui ?.dftipulatur Ellias
primum locum in quo fcriptoris Areopagitià aat mentio ,

F ■ occur»

-ocr page 44-

(4^0

èccurrere apud Tmocenmm Epifcopum ^^aronk cWmth*
in eo comraentario in quo colkmnern quandam, fufliniani
Imperatoris jufiu ^ Catholicis, pr^lide Metropo-

lita Ephelino cum Severianu hsereiicis , Conrtantinopoii
habitam anno (ut putat Baroeius) deferibic. Appa-
rec Ergo in
CoUamnis \'iWms ab Innocentiodefcriptis Adis,
quod cum
Severiani Catholicis qusdam objeciflent velut a
Gyrillo Ö Athmafio, Ö Foehce, 6 fulio & GregorioThaptma*
mrgo,
ac denique a Bionyfio AreofagitalX2L^\\l2i zto^wo. con-
ftituta,- Hjpatmsf^ó ifta relpondenc, (vide Baronium §.
58.) QuseCyriili, &Athanafi
,&F®licis,&:Julii,&:Gre-

gorii e(ie&"ym^«ifignificabantteftimonia, cafalJaciTe om-*
nia, 6c ab
Apoliinmflis h£ereticis jam olim vel fifta, vel
corrupta 8c adulterata.C^od attinet ad loca Areopagiucmti^y.
refponfum a Catholicis,
Qutg, vos Disnyjïi Areopagkd di~
skis Tflimonia mde potefiis ofiendere vera ejji, ficmfiijpicamini^
Si enim.ejus erant, non potuijjènt latere B. Cyrillum. jQuid\'m*
tern d£ B. Cyrillo dico ? Qaando Ö B. Athanajius [i pro cem
fciflet ejus fwjfe, ante omnia in Nicmo Concilio de confubfimtiali
Trinitate eadem tejlimoma protulijjet adverfus jirii dtverfa juh^
fiantU Bkjphemias. Si autem nullus ex antiqws- recordatus efi
m; undi nunc potefiis ofiendere, quia films fint, nefcio. HcEC
hadenus Hypathius. vide Baronium, concil. Tom. 3. Ad
ifthaec , ita commentator
du Pin in Nova Bibliotheca
5, Sic tunc temporis loquebantur
CathoUci. Hofce poftea cum
^jfibi obvios datos libros vidiflentj nec in iis fidei con-
„traria deprehendiflent, illos admifere fine examine mul-
,,to. Fuere
tamen lemper Critici, qui de iftjg dubitarent.
His 8c aliis ejufmodi argumentis perfuafi^ credimus libros
illos non pofiTe ejus effe cujus nomen ementiunturyvviffwue.
Et omnino putamus, quod fi tamdiu (quod vult Bellar-
minus) delituiflent
Jreopagitica illafcripta, 8c ttim demum
feswlo
5°. vel reperta/ Mm avi viri Doéli dereperta

tanto

-ocr page 45-

tamo thefauro muluretuliflent, ublmvenerint, quomo*

dofadumfic, quafcriptamanu, quteexaratacharade-
ribus qua setate, qua forma, & alias ejus modi drcum-
ftantias, quas commemorare neceflefuiflet, ne repertores
talia diflimulantes fcripra^ illa confinxiffe accufarentur.
Non cognitas aucem SeveriamshxvtücK ^ qui primi ex om-
ni antiquitate teftimonia ex
Areopagitécü citaffe memoran-
tur ejufmodi circuipftantias^ hinc patet, quod
Hjpathio
teftimonia indé petita ut dubii 6c incerti authoris refutan-
ti, nihil h^ïetici ilU ad confirmandam librorum illorum
fidem reponerent. Sed quid plura? Si quidem Beliarmi-
nus ipfe, de fcriptis ^reojj^ï^^ïe titubanter loquatur, lib.
a,
de ConfirmMtone cap. 7, §. \\Am vers, ibi difputat adverfus
Kemnitmnt objicientem muitos Patres 6c authores qui ci-
tantur pro Sacramento
Conßmationü, elle Apocryphos 6C
fuppofititios.
Jtid, inquit, nM eß. 1>(am etiamßEpiflok

dtàU MelchiadUy Eufebii^ nec non Liber Diony-

ßt Areopagiu, homilie Eufibii ^ Sermones Cypriam de operibni
Carànalihm Chrißi, ßnt apad nonnllos dubiäfßcriptura ^ veletiam
\' fHppoßtitiA: tarnen multos habemm alios certißimos & probatiß-
mos authores: Et {Çd fitm antiqmsfmi^ öoptimit licetmn
fit certum, .An ßnt Uli, Quorum nomina praferunt. Hinc
conficimus de
precibus pro Mortuis, quafi obtinuerint tem-«
poribus Apoftolicis vel iis proximis,
ex nulla ^ non in par-
ticulaii etiam » vel ex
Clemente, vel ex Dionyßo, quos ta-
rnen teftes hic
Beliarminus appellavit, poffe liquere.

XLH. Qtiod attinet ad tempora quae aliquo in-
terpofito temporis intervallo Apoftolica exceperunt ; noa
negamus ilUs folemne fuille ac familiare
orare pro mortuis.
Sed non ideà confirmabitur duda à precibus
utis ufitatis, ad Purgmorium Ponttficium, temporibus Ulis
creditum, confequenda. Et S-nè infregit
vim iUius con-
ibquentiae ip^
Beliarminus uti jàm diftum eft. pariter ex

^ Fa \' ^ iftis,

-ocr page 46-

I

(440

iftisj^ quas îib.ï. de Turg. cap. iS. habet, & ex Inmcemi»
5. Pontifice Romano ibi confirmavit, pojfe nimirura mor^
\'yitftis, iis etiàm qui in ccelo jam regnant, prodefleEcçle-
„fiae fufFragia. five ofFerri Deo fkerificium ^toApofiolis^
Martyrtbfts f Prophetis &c. OfFerri nimirum ^xoSmäis^
„non ut eis aliquid petamus, inquit-^ Sed, ut pro eollata
„iliis gloria,
Deo gratiasagamus. Pergjt. „adreliquareU
,, pondet
Inmcentius dupliciter. Pr\'mo, cum Ecclefia petit
jj gloriam Sandis, qui regnum Ccelorum jahî poflident;
5, non pecere, ut illi in gloria crefcant i fed ut apud nos gl 0-
„riaeorum crefcat; ideft, uttotiMundogloriaeorumin-
„notelcat, & illi ubiqutmagis & magisglorificentur.
Se~
^^cundo^ non videri abfurdum fi petamus illis augmentum
„gloria alicujus accidentalis. Adde
Tertio y fortafle peti
jjgloriam corporis, quam habebunt
in die RefurreBionis-y
3, Nam [inqmi~\\ Etiamfi gloriam illam cerco conlequen-
turqu£e debetur illorum meritis j tamen non eft abfur-
5, dum hoc illis defiderare,
ôc petere, utpluribus modis
», debeatur. Potuere ifthaec à
veteribt^s complurimis 5 non
ideô ftatim
Pomificiorum àogm^i. de Purgatorio^ quod Liquec
fatisex didis, admitti. Negat
Bellarminus eosomnes, pro-
quibus fiunt oblationes
WLi^rcccseßein Purgatorio, ex men-
te illorum qui fuderunt ejufmodi preces; Qui Ergo po-
tuit efle fibi confcius iis omnibus teftimoniis, quae magno
numero protulir, fiium illud pofle apud riosconfir-
mari? Putarunt iftis 0
Bellarmine, [nec difliteris\', ] mor-
tuos
ab ore Leonis liberari,\' & Tartari faucibus eripi ; üs glo-
rias augmentum thm ia terra, tum in ipfo ccelo conci-
liari; quaeri iis, aliquid juris in beatam refurreftionem
î
An Ergoj qus ad ifta pmmtüT preces mortuis utiles, illico-
idee pftrgatorii , ex mente Patrum, reputan-

dac fuerunt?

Quid Ergöj û ulterius perféquentes infliru-

i ~ tuns\'

Jili"
iii

i
I

\'i

-ocr page 47-

Uf)

Ä senulm îontcs precum pro mortms apud w^^v« detegaü<»
tur Sc
oftendatur qualefcunque tuennt illae, tiulUs fa-
vifle
Pontificiorum Furgatorio. Hoc fane Theologi noftri
fufius, Sc diligentius executi.
Triplkem fontem ejufmo-
di
precum commémorant J«?» affignant communem Ve-
tutUffimorum ferè omnium fententiam
de Anima extraCtX\'
lum
ante corporum Refurredionemßatu. zum complurimo-
rum, etiàm
ex Antiquiflïmis, ^QprtmarefurreSiione^Chvi\'-
fti Regno tn terris reliirreclionem illam canfecuturo, dog-
ma. 5«"» denique Opinionem plerorumque Veterum de
Jgneemnes ommno Homines^ etiam Sandiflîmos, ultima die
probaturo^cpurgaturo : demonftrantquenoftri,, fconfulatur
inter cteteros Cl. Dalkm de pœnis Sc Satisf. lib. 5. cap.
Sc feq.] luce mendianâ modo clariori, ad
tria illa veterum il-
iorura
pro mortms preces ferè omnes peninuifle j ibique Fe^
teres
illos, defixifle fuos animos^ Sc horum aliquid cogi-
taflc,
cum pro mortuis pncabantur. Sed non eadem noßri,
qua Pontißcii^ procedunt methodo. Explodunt Feterum
commenta , quae etiam Pontificii hodie damnant, Sc hoe
nobis Si Pontificüs eatenus commune eft ; Sed non figmen-
torum novitiis
Verität! Evangelic® qualishodiernade Pur-
gatorio fententiä, exitialibus, fcripturarum dodrinam,
quomodo illi ^Erroribus veterum, ut ut ex parte rejedis, fua
fomnia insedificantes, adulterant.Negant
noßri praefradè,Ff-
teres illos quantumvis triplici erraverint errore memorato
ideö
PuxgatoriumPontificiumz^x\\ov\\Çîç.y ßcadmififle. \'Deßata

quidem animx extràcœlum ante refurredionem cogitatio,
potuit effe Occ^/ofundendi apudDeum preces in gratiam ta^
lisammaev Errgris proindè, fateor; non ideo talis, quo in-
ducerentur ad credendum animam
m igne, ad fatisfacien-

dum jultitiae divmaa, eo modo quo ex mente Pontificio-
rum vidittïus , uftularii fi quidem locus ille animas à Ve-

teribus putaretur refrigerü & c^uietis, non cruciatus Sc do^

F 5 loE,.

-ocr page 48-

loris ftatus.xhunc idco ià\\cû\\iiTertiillknm vocat Sïmm A^
brahiz refrigerium animabusjiifiortimpr&bitmum.
iib.4. contra
Marcion. c. 34. alibi,
expeäanda refHrreBionisfolmum; Lib.
de
animâ c. j\'y. eoque pertinerent unicè preces fuiae ut in.
ibi aflèrvaretur anima procul ab omni miferiâ & affliétio-
ne, prgefertim adverfus hollis ultimo die, extremoetiam
furentis conatû, molimina Sc infultus, fieretque tandem
beatae particeps atque compos. C^icquid fic

ex talis fententiae hypothefi Orandi pro ^erifa/Jcaufafub-
crat, fi quidem vel maxime perfe£tos nondum
Cœlum Sc\'
Vlüma confecutos exiftimarent. Fuit occafio Erroris pari-
ter
Chtltaflamm, de Chrifto fcilicet ante ultimum diem in
Terram defcenfuro, Sc Hierofolymisadannosmilleregna-
turo fomnium, quo tempore futura eflet &
prima Sanäorum
reßrreBio, non Gmul & femel fed fuo ordine, horum ci-
tius, aliorum tardius pro variis fan£titatis & meritorum
gradibus j ità ut
refurreUwnis mora, in pietate atque chari-
tate Sanârorum fegnities atque tarditas luereturj Ufque
dum
priorem illam refurreHionem, Vltima omnium, & uni-
verfale fudicium
excipercnt. Fuit inquam tale figmentum
compluriinis
precum /;?"(? zwcrmw ftabiliendarum, Occaßo,
fingulis in gratiam defanctorum fuorum, primas partes
ÔC anteriores in illâ millennali felicitate 5c Chrifti Regno
apprecantibus. Quid habuit hoccum
Purgatorioconfenta-
îieum ? Errandi denique circa preces pro mortuisocc^(\\o Çmt
plerorumque è vauf^iûimiskmentkàeigf^e\'ûXoh^ificiçiK^^
id eft ad examinandumcomparato,
q^ofifprema die omnes
in vitam revocatos probandos fibi finxerunt 5c eluendos
five potius purgandos in generali illo incendio
Scoriis iis,
quae fortè ex anteaftâ vita eorum natura: inolitœ ac con-
cret« fuperfuerint. Erat enim ex ipforum mente impetran-
dum a Domino ut ipfius bonitas deletis horum in terribili
illa die peccatis, ipfos tutos pra;ftaret j Necignisinomnes

fufci.

Iji\'Fi\'

-ocr page 49-

^urdtatos exarCurus; eos abfumeret, Sed illsefos praeter^

Hiitterec • n

XLl V. Non noftn nunc eft propriè inftituti conveU
lere
tri^Hc^\'»* hunc Fetemm Errorem : obiter tarnen, fuff.cit
fi
modo triplicem illam obtinulfle olim apud illos fenten-
tiam eviccrimus; hinc enim
De tripUci Erroris in negoties
precum pro mortuis, Fonte-, fed non de ullâ ètribus illis
fententiis, quse
purgatorio Pontificiorum faverit, conftabir.
De
pnm fententia liquet ex infpedione hißoriöt, Ecclef.
Sed nequis cui frons foretdurior neget, Duos proferemus
tantùm ad rei compendium, in medium magnat:
apud ad-
verfarios authoritatis teftes quos nobis Prseftantiffimi Noftri
Theologi Andreas Rivnta, 6c Joh. BalUm indiearunt.
Stapletonum Theol. Do6t. 6c Script\' in Ac2iàtm\\ii Lovanienß
Profeflbrem Regium. Uli, inquit. De authoritate
fcript. lib. I. cap, a.
Et tam celebres & antiqui Paires, Ter->
^ttulliams, Irenms, Origenes t Chryfofiomus, Theodoretus,
„ Oecumenius^ TheophylaSîus, Ambrofius, Clemens Romanus ,
^^Bernardus, hmc fententia (qu& in concilio Florentinomagnà
„ conquifiùone faBa, ut dogma fidei définit a efi) quod fuflO\'
,, rum animas, ante diem fudicii Dei vifionefrmntur, non funt
ajfenfi, fed fi

ntentiam contrariam tradiderunt. Alterum
Teflerri habemus Sixtum Senenfem Papae Biblioth. lib. 6.
Ann. 54jr. qui fupra memoratis addit fuftmum Märtyrern^
LaElanttum, FiBorinum, Prudentium, Aretham , Euthj-
miftnt^ (fr Joannem l^apam, & authorem
Li/^r^w quae Ja-
çobi nomme circumfertur, in qua ifta leguntur, (extat
illa tom. y. operum Chryfoftomi )
Pr<&terea, offerimus tibh
rationalem hunc cultHm pro in fide requœfcenttbus, Patribus ^
majonbus, Patriarchis ^ Prophetis, & Apofiolis , praconibus

& Evangeltßts, ^artyribm C5 Confefonbus, e? continenti-

bus é- omni Sp. in fide initiât0. pracipue pro fatjäißmä imma^
& ßiper omnes benediBâ Domina nofirâ beiparâ, &

-ocr page 50-

•■(48.)

femper, Ftrgme Maria. Vt vere dignum efl &jtifiamglorißck\'-
re te Deiparam &c.
ad Locum Stapletoni ita Rivetm iu mmac
controv, Tradatu. a. Qua;ft. 43. §.\'6. commentatur.
Hi
amhes cnm ßdelinm mortuorum ante refurreUionem beatttudi-
nem negarinty non efi mirum fi pravo huic fundutmento, ab
ipfis Pontificüs rejeUo, innitemes -, pro mortuis orarint; imo
etiam pro fanätßmis preces &fuffragiaobtulerint,
Pergicde-
inceps ad
Liturgiam CMvyio^omo adfcDptam, H^ec oratio
hodte
inquit in Eccleß^ Romana contumelio-fa haberetur. Ex
autem apparet m
Veterum ScrtpttSy preces pro mor^

^ AI t * l \' t

tuis non prafupponere purgatorium j fed Moram refurredio-
nis, quam extra Dei vtßonem imaginabantur. Fides igitur,
longe fatius ejfe mortuorum pofi hanc vitamflatum ex Scriptur^
difcere , quam eum ex tant Patrum allegoriz,ammm opinio-
num varietate petere, qui tameu tale purgatorium, quale ho-
die pro articulo fidei obtruditur, non credtderunt.
Hsec faci-*
mus omnino noftra Viri prsftantiffimi verba , & exnie-
moratis refiibus
Stapletono & Sixto 5\'d\'«^K/putamus liqijere,
(^quomodo & ex rei in Scriptura nobis revelaia veritatej
argumenta
Bellarmini^ cx tefiimoniis Veterum illorum, in
caufâ P^rr^iïrömduöa, nullius efle roboris. Nec ii fané Tu-
rnus qui vereamurafiîrmare illos omnesJ, quicunque
tandem illi fuermt, qui reclamantibus Scripturis, nega-
runt juftorum animas ante diem Judicii frui Dei vifione,
in graviflimo fidei crrore verfatos efle; Etiamfi nullum
adhuc contrà ipforum fententiam publicum Ecclefi;^ judi-
cium
quod demîàm in Concilio Florentino hStuvn Pontificii
clamitant, prol a tum fuerit- Quod fuitconcilium Flo-
rmtinum ^àd àogm^i-,
non minùs fuie etiamfi judi-

fR\'!

cio Ecclefiœ non definiretur., definitio enim Condhi non
invehic in dogmate fidei mutationem ; Deo loquenti auf-
çultare atque obtemperare jam primîjm debuerunt ; mul-
tiS\' autem coiifirmarante teftimoniis
Scriptur& Sandoruns

am-

-ocr page 51-

mimas cum pnmîit« migrant è corprlbus, deferri în Cœ-
los.,
8c gaudio Sc felicitatefrui.; quod fieri, G à
confpedû divino fecludantur Se fubmoveantur nequiret.
Quare
culpandi illi, q"od auditionem atque aflenfionem
cohibuerinc; culpandi itidem illi qui etiamnîiai hodie ab
audiendo Deo abftinendum effe fibi inducerentinanimuta
credere, quoufque, audiendumefîeDeura, con-
ftitueret. Facit quidepjudicium Ecclefite, fiverôconfen-
taneum fuerit, ut qui poft tale judicium fciens contrà fen-
tit, erret inexcufabihiis ; non facit ut quiantè illud judi-\'
cium fenfit aliter ; non errafle videatur : hoc modo
Vatres
î//ôj\\erraffe exiftimamus. Subit ergô mirari Bellarminum in
Errore
Vetemm^ immo Errore, Caufs veteribus

illis per omnia incogniti, nequaquam favente, voluiife
quxrere praefidium\'î

XLV. De Altera fententiâ quae Chlliafiarum fuit,\'
teftantur
Papias [ quem Eufehim hujus opinionis authoreta
fcrif^t, uti fuprà didum eft,]
fuflinm contïkTrjphûnem^
Irenaus
quem itidem Eufebius in ifto verfatum errore dixit
loco fuprà citato ,
Tertullianus lib. 3. contrà Mareionen»
cap. 24. p. 49g. ^mbroftus de fide refurre^t. Laäantius
& alii qui talem fententiam fecuti funt. teftantur itidem
ii omnes, iique numero complurimi è Patribus, qui iftud
dogma confutarunt ut repugnans fcripturis , ^raefertim in
eo capite quo ex mente
Cerinthi, carnis voluptates in
millenario Chrifti régna fruendx aflerebantur \\ quod difertè
Chriftus Matt. 22. convellit, in refurreüione^ ne^ue nubent
neque nnbentHn fed ermtßcMtAngeli Dei,
Repugnantibus
ei etiàm dogmati iftis quae Matt. 14. Sc 25. Kabentur^
quibus Chnftus poft enarratam ^^tichrißi perfecutionem ,
ftatim judicium
defcribit inquo fekaos ad aternumregnum
non ad
Terrenum Invitât : venue lenediEli Patris mei poß\'
dete parmm lobiS regnum a
conßitutione mnndi ...... ^

-ocr page 52-

XpJ

thmm vharn &tern4m.XÛQ etiam Chri{li:futurumRegnuni
Angelus Virginem adiens nuntiarat Luc. i. 53.
Regnahit
in domo facob in aternumy & regni ejus non ent finis.
Quae
ultima verba urfifle
Concilium z. cecumenicum Conftanti-
nopolitanum
videmus, dum ifta Mcdno fymbolo addidic
Cujus %egni non erit finis.

Ex iis, qui hoc dogma eonftitarunç, «sJj^öj tantùm mifîîs
àliis [ magno Tane numero, ] in medium proferam
Hierc-
nymum
in Praefat. libri 18. comment, in. Efaiam ; ÔC Au-
guftinum
lib. io de Civit. Dei cap. 7. ,,Jfocalypfim fohan-
P^nis, inquit Hieronymus , fi juxtk liter am accepimus^ ju.
^^daii.andum efi ; fi fpiritualiter t «f fi:ripta eft , dtjferimus^
^^multorum veterum videbimur opinioni contraire \', Lattna-
, Tertulliani ^ FiBorini , LaBantii, Crmorum, ut
„ cAteros omittam ,
Irenasi tantum Lugdunenfis Epifcopi ßm
,^ ciam mentionem: Adverßs quem J^ir Eloquentijfimus
Dio-
3, nyfius
Alexandria Tontifex elegantem fcribit librum , irri-
^dens mille annorum fabulam , & auream atqne gemmatam
3, in terrps ferufalem, infiamationem Templi, hofitarum fan--
ifguinem^ otium Sabbathi, circumcifionis injuriam, nuptias,
\\,partus y liberorum educationem, epularum delicias , & cunBa-
^,rHm Gentium fervitutem: rurfusqu\'e bella, exercitus, atque
^ytriumphos, &fiiperatorum neces, mortemque centenariifee-
^yCatoris.
; cui duobus voluminibus rejpondit Apollinanus :
quem non folum fiua fe^a homines , Jed-& mfirorum in hac
farte duntaxat, phrima fequitur
multitudo i ut prafagâ
y, mente jam cernam , quantum in me rabies concitanda fit.
^^ Quibus
non invideo^ ß tantum amant terram, tit in regno
\\,Chftfti terrena defiderem , & pofi ciborum abundantiam^
„guUque ac ventris ingluviem , & ea qua fub ventre funt,
^qmranK
Haec inquit Auguftinus , Effet utcunquc
y,tolerabilis , Si aliqudi delicia fpiritales in illo Sabbatho ajfu-
SMiiis per
Domni pmfendam çrederentur. Nam eiiaM

- „«^Jî

-ocr page 53-

(5î.)

\')i»(ys\'hoc ofitiaü fmTtîHS aliquando. Sed çum eot qui tunc re^
■iyffirrexerint ,, dtcant immoderatiffimis carnalthus Epulu \'va.
yycaturoi, /» cihus ßt tmtus ac potus, ut non folum

„ nullam modefliam teneant, Sed modum quoque ipfms incre.
dulitatis excédant : nullo modo ifia pojfunt nifi a carnalibus
credi. ^ Ht autem qui ^pirituales funt , tfios ifia credentes^
appellant Gr^co vocabulo j quod verbum è verù
„ expnmentes nospojfumus
Millenarios nuncupare. Non pof-
fum à me impetrare quin
Hier nymo , 8c Augufttno hic
Bafilium Magnnm Epift. 74. ad Occidentales Epifcopot adjun-
gam. Is
Apollinarii iftius de quo meminic Hieronymus, er.
rorem his verbis infectatur. ,, Scrtpfit & de refurreElicnc
,»qu&dam fabulofè, imo judaicè compofita \\ in quibus dim
nos tteritm aà cultum, a lege prajcriptum reverfuros ; ita fit
■ iterùm & circumcidamur , & Sabbathum obfervemus , ^
■itcibis in lege prohibais abfimeamus, SacrificiaqueDee offerA\'
& tnTemplo Hierofoljmitano adoremus, atque pr or fits
»» «f^t- Chrifiianis "Judù reddamur , qmbus quidnam poterit
^Uiculum magis , imo alienms ab Euangeltco dogmate did?
Ublervandutn tarnen plerosque veteras illos qui ifti Mtlle*
nariorum
fententi® fuerunt addidi, non eodem modo
omnino
cum Cerintho miUenarium Chrifti Regnum in
terris intellexifle, & expofuifle : Nec enim Templi Hie*
rofoiymitani inftauraùonem , nec circumciflonis, Se cae-
terorum legalium obfervationem urferunt
omnes -, quod
proprium erat
Cemthi commentum. Non potueruntilU
non aucndifle ad
bbertâtem nobis in Chrifto partam. Sic,
ut ut abufi
loco Apocalypfeos cap. %o. ubi Regnum Chrifti
cum fanais adftrui videbatur, promptum fuit
iphs ibi loci obfervare, non Templum
in nova Hterufalem
inftaurandum docen , contrà difcriè afferi nullum futu-
rum TempKmi m eâ.
Et Templnm inquit, non vidi in ek\\
Dominus enim omnipotem templum ilUus efi, ^ Agnus,

<lr a /"V.;,

5>
>>

-ocr page 54-

fi\'

Quîa nonnulla ejusmodi cum Sententiâ difcrimina^

in Sententiâ Patmm ahHieronymo obfervatafuerant, ideo-
pauloergàeos aequiorvifus eft.
Licet non[equamm inquit,
tarnen damnare non poßumus ; jQuia multi Eccleßaßicorum
vir or um, &■ Martyres iß a dix er tint x ut unufqmfque in fm
finßi abmdety fed Domini cmäajtidicio referventftr.
Hie-*
ronym. in cap.
19. feremiti.

X L V I. Quod attinet ad Tertiam fententiam de igne
lowimqm t ad- examinandum poft refurreétionem cor-
poris comparato, fufius nos
fuprà §.57. dum Or/^^KM»«;»
mifl^ dogma,non infervire tamèn Pontificiorum Purgatorio^
Ut ur precibus pro mortuis fuppeditarit deinceps occafionem
adftruximus. Quodqueobtinuerit ejufmodi fententia, Nec
adjuvet
PmtificiorHm commentum , res eft evidentiorquàm
ut ulteriori indigeat confimatione. Quarè concludimus
Generales illas Veterum
pro mortuisomnibuspreees, vt\\ ad-
mam aliquam
ex his tribus fententüs, vel ad tres illas Çi-
mul; quicquid fit, ad àP^r^ö/moPon-

tificio diverfum, debere referri, Atquè adeo Oraße pra
mortuis
Yeteres, eo animo tantum, ut iis fcilicet vel in
inferis, vei inßnu Abrah/e folatium j vcMnprimarefurreäio-
ne fortem
; vel ut adverfus ultimi fudicii flammam pr<tß~-
dium-,
vel quod volunt nonnulli, in Terns honefiam fa~
mam
; vel aà beatifßmam atque ultimam refureElionem jfts
vel denique in fupremo jptdicio mifericordiam atque dtvtnam
clementiam
\'mpç.txinxtTil. Non verö ut ex Purgatorio Pon-
tificio, quod antè
Gregorii Komani (is fcripfit annoGhri-
fti59f-)
^pofierioris hominum vifiones & deliria pu-
tatur ignoraturo
, animae educerentur.

XL VII. Reverà talis figmenti nulla vel in Symbolit
Veterum, prioribus fex feculis, vd fidei Expoßtiombus,
vel denique Conciliis mentio occurrit: Non ibi prêter-
mittendum tamèn fuiflèt tale dogma, fi tune cognitum,

. vel

"I

\'I\'lp\'l

-ocr page 55-

53-

^eT ab Apoßolis traduum liaberetur. Nec fanè ConclB\'
OEcHmenici Quinti
Patres dum Origenis Èrrores, & pri\'-
Vatam ipfius de
pcenis infernaUbm (quas omneS Purgatorias
ftatuebat, Sc omnibus , çmm cacodaimonéftsvo-

lthat eße falutares) fententiam condemnarunt, de eo tacuif-
fent. Debuiffent enim , fi quas illi agnoviflent poft mortem
purgatoriaspœnas y illasab OrzgeK^^^diftinguere fedulo jfuif-
fetque illis religio confundere verum cum falfo, & commu-
Vi\\ feriifle anatbemate fidem Ecckfige. De eo tamen antè
Concilium anno 14^9.
Süh Eugenia qaarto ^ nul-

lum publicum ac generale occurrit Decretum- C^are Ie

"Ez Noßrorum omnino nobisapprobatcogitatio, [wiàeDali.
kmn
de pœnis & fatisf. lib. 6. cap. 15 .3 Tum primum
culo Sexto fub finem, ôc (Jr^gor/« Priw\'Romani Epifcopi tem-
poribus, ja6la^,fuiiFe
Purgmrii Pomtfitii {xxnà\'xmç.ni?^-, ^
deinceps, adrmflum à plerisque OccidcntaUbus dogma, fe-
eutis temporibusj Quum fcilicet t\'ff^j\'^?» deliria, deAni-

poß mortem extra caelum ftatu, dequead millena-
lenariam in terris
k\\\\cïmem\\refirretiione^cde omniumuL
umo die judicii per ignem probatione
difplicere inceperunt »
& mox convulfa nutarunt, tandemque apud
Latinos
fmy explofa Sc paenè ab omnibus deferta fuerunt. Quia
enim Ejufmodi recepta veteribus dogmata invexerant
cum pro mortuis ufumi fublato (emel fundamento quo ri-
tus ille innitebatur , tune quaeri caeptum eft, Quis proin-
dè foret
ejufrnodi precum ufus? "Dogmata, ex quibus orandi
ritus ille
profluxcrat, abigere non ità difficile erat, ut po-
te quae in
DoBorum libris reperirentur tantum, preces
rè ipfas in ufu quotidiano, imo fummo ftudio, & mag-
no confenfujreceptas longe erat difficilius: nec

hoc etiam quidem ut^le videbatur; infidebat quippe bo-

tnmumanimis. x^mp^bUcum, I^x^ univerfalem ufum, vix
aliunde quam
^hApofloUU aliqua traditione profluxifle.
Quare deinceps, fublatis
pnftinls iiUs in ^nihus preces pro mor^

^ 5 tm

-ocr page 56-

54-

fftk fteterant fundamentis, de fuffulcicndo alia ratione
iilo rim qui invaluerat, nec aboleri confultum videbacur,
CQgitaturn & profpeâ:um eft. In generefancitumeft, m-
Uffimas eflè ejufmodi preces s nec de earum fru£lf( eflè du-
bitandumj arreptum avidè , quod dubitans tamen & ex
occafione tantum dixerat Atiguflmm,, Qusri poflè nimi-
rum ,
An anmabns de [eculo exeunubus fttperfit àhqmd re-
^Hm qaas im^enfius in mmdo dilexerant, dejîdermm, arca-
nufque doloris velm ignis?
id, procertoconftitutumeft:
verura , quia is ignis dequo
Anguflintis\', non ita verifimi-
miiis tune maxime videretur ubi illa cuiinnititur, deani-
marum in
ahditis receptaculis detentione Opinio incipiebac
exolefcere ; nec etiam
purgatidu Spirittbm lufficsens, Ng-
VHS Ignis omni ha61;enus inaudicus anttqmtAti, £nifi m quan-
tum veteribus incautius crédita de noviûîma fidclium poft
refurreûionem
purgatione, cul PUtomct fuis cogitatis prss-^
iverant, potuerant errori ifti momentum aliquodattuUlîè]]
fingicoeptus eftj
Ignis kilicczJPurg^^torii, quopoft-mortera
in fubterraneis, anim
£E antequam Coelo excipiantur exco-
quantur & purgentur,quomodo jam facpius fupradiélum eft.

XL VIII. Hoc ad Purgatoni iftius hiftoriam & incu-
nabula protuliflè
operae prenum vifum eft, quo Chriftum
loquentem de
peccato quod in Seculo futur o non remittitur.,
non ideô dedifle de Purgatorio Tontificio cogitandi occafio*
nem, adftrueremus, Et evinceremus. Sic itaque
fuditos, quandoquidem illi nihil nifi infma, 6c Platontca
iapiunt extra fcripturas, 8c contra Scripturas ; iifdem ra-
cionibus, propter
quas rejici pofle merito Judaos Feteres
in Erroribus fuis, fub finem^rioris Differtat". d ximus, II-
ios
omnino negligimus, 6c prorfus nihri moramur. Pan-
jure Pontificios délirantesj qui in inanibus fuis commen-
tis>
6c anilibus circa ignem Purgatorium nugis & ineptiis
audiantur deinceps, in tanialuceEvangelii, mdignosom-
nino Reputamus,

T^ Get?

Ils

il

■iàiî,

il\'
m:

il

i^i\'ii

liïi
lüll.j

M

III
iliiiî

m
lii!-

(fÎ!

Ilii

-ocr page 57-

Mantiflà Refpondentis.

I. îcfiù maxima vioUtîo confciemia, inter peccdta maxu
YfiA eminet : ita maximui mgor ccnfcientia intey pœtjas

ntaxintas.

II. Hincfequitur i^mo ^ creature rationaïis taie peccatumpa^
trantis mmhilationem potins dtcendamforegratiam, quam
pœnam,

îll. Sequitur etîamz.da, incertituditiem illam gratU ^ quam
Tontificii flatuum^. C5 incertudinem illam perfcverantia in
gratia, quam docent alii,
adverfari planeJolido iJUgaudie\'
dr fiducie firmät, qu& fluit ex confcientia verï bona in verl
Ffdelibus.

IV. Interpretatio Scr.S., vel judicium difcernensmluntatem
Dei^ pertinetad quemlibet inforo confiientia, profemetipfo*

Y. Siquidem amnis homo in tefiimonio fuo poteß efe mendax ,
idcirco fides humana non habet fuS, natura- certituàmem if^
fallibilem, (Ergo & Papa %omanus poteß mentiri, imor
luod probant exempla, ßepe mentitur, & per csnfequens^
non pr^dieandus tnfallibilis Scr. S. interpres, aut de Religio*
ne difputatienum

judex^ quamvis ßt fides huwana,
7mralter loquendo^ evidens é" infallibilis cenfetur, mquoà
%omafit, quod indifint
V Î. Sed quia Deus eß omnimodo verax & Veritas ipfa ^

idcirco fidei T)ivinA non pot efi fubeße falfum.
VII. Htncfequimr lumini Divino, videlicet rationi in quan-^-
tum k Deo eß, & Rsvektioni (qmlm agnofcQ in lihm
Prophetarum, Evanaeltfiarum & Apo^olorum P?-
vtrntus datam ) ^ ^eritatibus ah Ulis propoßisomnimodk
màmdurn ÇS aßentiendum eJTe.. ^ ^

-ocr page 58-

(I9-)

\' AD

Braflantts Ingenii atque Erudttionh
laude Ornatiffmnm
J ü V E N E M

P. JOHANNEM EMMONEM EMMIUM»
De peccato in Sp. S. Difputantem
E P I G R A M M A.
ui cnpit externâ vircutis imagine laudem-i \'
i
Is vani faftus prœmia vana cupit.
At meritis fidens, quicunque admittit honores,

Judice tne, Tecum, quod fibi plaudat, habet.

L. M. Q, T.
CHRISTOPHORUS JOHANSZON,

Montmus,

KnttTT «nn"? «V^ijd «r-ip \'

t^yti^ö vw x"?

obiya rfj?3 an«\'? bnû\'\'
o.Tï£?iTö
M^^v^ pa-I"? in^ ^«ini

ninD ^m^iD n^D nmnn by

ünmm \'nv^ n^ïyn n^Di\'i^\'? \'^Ï«
Dn^nn^ü^^D im [^^D ^n*»"\' ^moH

i^iDï^a omon niD^i ^^ nnv\'»

inmna Snj ty^ -«d Kinri?

fy-i iDt:? DrDDy DipD Sis?

in"i3D nariDtï/ . nipcsii^n -^YHD ^^^
q\'? man*\' tPüd na fDKi pirr

; Jn Honorem Doäißmi pondentis pofwt

G. S T E L L M A N -Si-. Th. Smd,

M\'

Q.

-ocr page 59-

Nohilifmo Ornaftpm
DOMINO
JOHANNI EMMONI EMMIO
Hujus Difputationis Defendend

D

iverfis diverfa placent, cecinêre poetse:
Et quod amat pulchrum Crsefus $c Irus habes;:
Alter alit canes. Veneris fedatur amorem.

Alter Sc amplexûs nuda puella tuos.
Huic placet innocuos gladio pulfare lapillos»

Illi Mars atrox, alea, vina, merum.\'
Aft haec cun£k tibi quamvis gratiffima carni

Sordent, Sc forti mente animoque fugis
Sunt quod alls Mufse, funt quod fe«5taris honores

Quod pulfas libri, quod placet omne bonum
Clamito felicemî Vidor fal veto triumphans^
Salveto palmam Isetus ab hofte ferens.

l: M. Q,
c. c.

s, iv.

T, C.

-ocr page 60-

(5S-)

A D B U N D E M.

(c, quibus extollam Juvenem doöa arte peritumj
Die mihi, Phjebe parens, diemihi, Mufa, modosi
Subrifir Phoebus, pariter dixere Camaense:
Tah\'a funt humeris non fatis apta tuis. \'
H<ec nemo polTet; non fi Maro clarus. in Orbc

AiForet, & patria qui relegatus eraL
Ättamen liscce precor Heeat mihi dicere faltem:
Omnia faufta jubet, qui tibe mittit, ave.

S. L. M. Q, p,

W. V. S T A M H O R s T,

zAmfidodamo Batavus.

E

7 ■

E I D E M.

ft laus ingenuas tranare fideliter artes:
Hinc aditûs faciles Heliconia culmina mentis
Scandere, Sic fuavi neduntur tempora lauro.
Nonetenim laudes aliter, non fama paracur
Non aliter
Juvenis tanta ad faftigia laudis
Per ven it veneranda refert hinc.pra^mia Vider." ^
Te fimul hüc EMMI celeri contendere curfu
Experior, dum pr-jcclaros hos peftorisàufus
Elicis, & Do6ti fie in te do6ti
Parentis
Fama nicet, dulçes dulcis dum Palladis artes
Unice feâraris,
fie in te, mafcula virtus
Qaam foret Aoniis,\'Academica Pjeris efcis.

.\'Sic csnit

y^mico Amicus

JOHANN SWARTTE

♦ LarletO\'-Ch.tueus

Ph. Et Ling. Sr.