STATU ACHILLEIS BREVISSIMA ANNOTATI-
ONS CRITICA, LOCIS QUIBUSDAM PARAL-
LEUS VEL COMPARANDIS, COMMENTARIO
EXEGETICO INSTRUCTA,

SPECIMEN LITTERARIUM INAUGURALE QUOD EX
AUCTORITATE RECTORIS MAGNIFICI B.J.KOUWER,
MED. DOCT. ET IN F AC. MED. PROF. ORD., AMPLISSIMI
SENATUS ACADEMICI CONSENSU ET NOBILISSIMAE
FACULTATIS LITTERARUM ET PHILOSOPHIAE
DECRETO PRO GRADU DOCTORATUS SUMMISQUE
IN LITTERARUM CLASSICARUM DISCIPLINA HO-
NO RIB US AC PRIVILEGIIS IN ACADEMIA RHENO-
TRAIECTINA RITE AC LEGITIME CONSEQUENDIS
FACULTATIS EXAMINISUBMITTET MARIUS ROELOF
JOH AN BRINKGREVE TRAIECTINUS DIE XXX MENSIS
OCTOBRIS ANNIMCMXIII HORA IV.

Ad metam cursus academici cum perveni, ante omnia gratias agere
mihi liceat illi Viro Clarissimo, qui primis exordiis studii mei iam favuit
neque postea umquam mihi vel concilio vel praesidio vel institutione
egenti defuit et nunc Promotor meus mihi ad finem studia perducenti
omnibus in rebus adfuit. Tu Clarissime P. H. Damsté et praeceptor
et patronus et patrius mihi fuisti amicus; et quamquam omnia quae
Tibi debeo hie narrare non decet, tamen memoriae meae beneficia illa,
numquam oblivione mersa, solito clariora nunc subeunt, et hoc solum
doleo quod dignum in modum ea celebrare nequeo. Vestram deinde
institutionem comitatemque grato animo commemorem, Viri Clarissimi
I. C. Vollgraff, H. van Gelder, W. Caland, W. Vogelsang, C. W.
Vollgraff. Non facile futurum esse puto ut earum horarum obliviscar
per quas et disciplina et commercio Tuis frui mihi contigit Clarissime
Vogelsang. Semper memoria tenebo cursus academici 1910-—1911
dies Martis; iis enim diebus sub vesperam ut domi Te adirem Claris-
sime Caland summa benevolentia mihi concesseras; spero fore ut
aliquando Tibi demonstrare possim, quantum mihi benignitas illa Tua
profuerit. Tu Vir Doctissime van den Bergh van Eysinga gratias meas
accipias quaeso, cum comiter lectionum Tuarum mihi copiam feceris.
Clarissime Bolland! quamquam non huius universitatis professor es,
neque quicquam rationes quae Tecum mihi intercedunt mutantur, tamen
hoe sollemni temporis momento ob disciplinam doctrinam sapientiam
amicitiam quas uberrimas in me conferre voluisti, Tibi gratias refero.
Te praeterire non possum Doctissime Fraenkel. Quia semper indignari
soles, cum discipulum Tuum me voco et nunc minime indignationem
Tuam movere velim, ob plurima illa quae a Te discere mihi evenit
gratias debitas Tibi agere non audeo. Sed mihi confitenti Tuam amici-
tiam cum studiis meis litterariis et philosophicis coaluisse non irasceris.
Animo surgunt multae carae imagines; multi sunt quos commemorare
velim, sed veritus, ne unum et alterum nominans alios iniuria afficiam,
de omnibus taceo.

Ad viam rationemque significandas quibus inStatii Achilleide illustranda
usus sum, prolegomenis longioribus opus non esse opinor. De libris
mss. enim, quibus textus niti debet, Klotzius in praefatione editionis
suae, Lipsiae apud Teubnerum emissae, uberrime egregieque disputavit,
a cuius recensione non discedendum mihi visum est nisi locis paucis-
simis, de quibus meam sententiam alibi posthac expositurus sum. De
vita autem scriptisque poetae libri de litterarum latinarum historia
conscripti abunde edocent: accedit quod P. Thomas, cum anno 1904
rector universitatis Gandavensis esset, in oratione venustissima eas
res tractavit iudicio elegantissimo sensuque illo poeseos vero ac sin-
cero, quo tot summos viros, immensa sane doctrina praeditos, carere
vehementer dolemus, immo aegre ferimus, quotiens una sua doctrina
freti ad ea opera accedere non dubitant quorum pulchritudinem penitus
intellegere ac percipere nullo modo possint. Denique ipse de Achil-
leidos meritis litterariis in libro menstruo „De Nieuwe Gids" mensis
Februarii anni 1913 fuse disserui quam disputatiunculam qui semel
perlegerit vix mirabitur me P. H. Damste, promotori meo, facile ac
libenter morem gessisse cum auctor mihi esset ut id carmen suo com-
mentario instruendum pro speciminis inauguralis mei argumento sume-
rem. Ceterum inducunt me et pietas et gratus animus ut Viro Claris-
simo gratias agam quam maximas, qui non solum ea quae ab aliis de
Statio scripta habebat sed etiam omnes annotationes suas, tam eas
quae iam publici factae erant iuris quam eas quas multo plures ineditas
reservabat, mihi benignissime commodaverit concesseritque ut libere
iis uterer. Quae cum ita sint, cum multa ex eo fönte hausi tum semper
et ubique optimum magistri mei exemplum secutus sum Statium ex
Statio explicandi. Insuper benevolus lector hoc sciat velim, me nus-
quam non id egisse ut meae annotationes textum vere illustrarent neve
rebus nominibusque supervacuis conferendis onerosam quandam doc-
trinae speciem commentario meo imponerem.

P = codex Parisinus 8051 (Puteaneus) saec. IX.
Q = codex Parisinus 10317 saec. X.
K — codex Gudianus 54 saec. XI.

ubique fere neglexi.
E = codex Etonensis, de quo vid. etiam Garrod in praefatione edi-
tionis suae.

Magnanimum Aeaciden formidatamque Tonanti
progeniem et patrio vetitam succedere caelo,
diva, refer.\'quamquam acta viri multum inclita cantu

L(OCI) C(OMPARANDI). Verg. G. IV : 227 succedere caelo.
A(NNOTATIO) C(RITICA). 3 mul ta Müller.

C(OMMENTARIUS). Exordium vss. 1—20. Argumentum exponitur,
Musa invocatur vss. 1 —8.

1 magnanimum : epitheton ornans, non descriptivum ; que: ad hendia-
dyoin cf. Th. 1:1 sq.; j;ormidatam : a formidabili eo differt quod res
formidata magnitudine ipsa terrorem inicit, res formidabilis vero mina-
tur et talis est ut minis credatur, cf.Th. II : 33 sq., III : 182 sq.,VIII :128.
Significatur fabula de amore Iovis, qui a conubio cum Thetide ineundo
deterritus est cum Themis vel Prometheus ei vaticinaretur eum a filio
suo ex Thetide nato victum iri, quare Thetidem Peleo nubere coegit.
Ad hanc fabulam etiam pertinent : 2 (patrio caelo) 91,252, 479,650 sq.;
Tonanti pro nomine proprio etiam S(tatius) hoc cognomine utitur e. g.
409, Th. 1: 421, II : 69, 71, 154, 220, IV: 294, VI : 193. 2 vetitam suc-
cedere: vetare per metaphoram S. pro impediendo ponit ut Th. II : 2
sq., III : 334, 624, IV : 622 sq., VI : 257 sq. Similiter iubere notionem
cogendi vel efficiendi accipit Th. II : 324, III : 721, V : 345; succedere
caelo : dubitari potest utrum intrandi significationem habeat succedere
ut Th. XII : 784 an velit se ex loco humiliore ad locum superiorem
promovere, quam vim praefixum sub habet in composito subvecta
Th. 1: 337, an significet regnum caeleste excipere ita ut caelum per
metonymiam pro dominatione divina dictum sit. Haec mihi interpretatio
praestare videtur. Achilles enim, ex love et Thetide natus si esset,
iam in caelo esset neque caelum intrare debuisset, ex Peleo autem
natus cum sit nullum quidem caeli intrandi ius habet sed simul caelum
patrium ei esse desiit, cum ius intrandi ei ademptum sit. Ex love
vero natus ei successurus fuisset. Praeterea metonymia ex more Statii
est; cf. Th. II : 398 ut pactae tandem succederet aulae.
3 refer : referre cum obiecto directo insolite dictum est, sed S. saepius
verbis transitivis utitur quae alibi vulgo intransitiva inveniuntur cum
et per analogiam, ut dicunt, non numquam construat ita ut illud ver-
bum constructionem illius alterius verbi accipiat quod eundem fere
sensum habet, et nimis saepe sententiae subordinatae obiectum direc-
tum substituât ita ut verbi obiectum fiat, quod in oratione soluta sub-
iectum sententiae subordinatae esset. De hac re cf. 170, 214, 469,
492, 502, 572, 681, 818, 932, 943, II : 28 sq., 37, 126. Illius rei exempla
inveniuntur 40, 434, 710, 726, 928, II : 8 sq., 94. Hic et praeterea locis
qui sunt huius libri 18 sq., 508, 948 et alterius 44 sq. accedit ut per
metonymiam vox ilia, quae obiecti vice fungitur, usurpetur, sicut hoc
loco vir pro rebus ab eo gestis dicitur. 3 sq. quamquam ... vacant.
Etsi nonnullae res gestae Achillis a Homero valde celebratae sunt,

Maeonio, sed plura vacant :jnos ire per omnem
— sic amor est — heroa velis Scyroque latentem 5

maior tarnen pars vitae eius nondum ita tractata est ut poëta hanc rem
suscipiens nihil ageret. acta : usitatius apud S. cf. 175, Th. II : 104, 175,
431,706 cett. viri : synonymum est vocabuli herois, quod vs. 5 sequitur.
Non ad aetatem virilem spectat, cum longe ante earn aetatem Achilles
mortuus sit quippe qui moriens fortasse ne adulescens quidem vocari
potuerit, nedum vir. multum: adverbium; valet idem ac valde cf. Th.
1: 604, 689, II : 136, 372, III : 108, 333, IV : 343, 613, 800 et passim.
cantu : amat S. substantiva in-us desinentia, a verbis derivata cf. 8. 18,
126, 302, 315, 323, 344, 374, 389, 400, 675, 829, 831, II : 49, 131, 135,
137,178; cantu Maeonio : carminibus Homeri.
4 plura: re vera in Iliade minor pars historiae Achillis narratur.
vacant: vox sollemnis de novalibus. Hac metaphora S. contendere non
vult, partes eas quas Homerus non tetigit numquam ante narratas esse,
sed opera quibus eae res tractatae essent oblivione esse mersa. Aliud
enim est novalis aliud terra inculta. Ut autem terra cessando apta rursus
fit ad novum cultum patiendum, sic materia poëtica quae per longum
tempus requievit rursus, si carmina in quibus efficta est obsoleverunt,
digna est quae suscipiatur.

4 sq. ire per omnem ... heroa: per metonymiam heros pro vita herois
est et ire per vitam metaphora est ab itinere perficiendo desumpta.

5 amor est idem vult quod mihi libet cf. Th. 1:698, III : 582, V : 428,
Silv. VI : 2, 40. Inter hune usum et significationem communem media
est notio studii, quae invenitur Th. II : 611, III : 551, 561, V : 141,
IX: 184. sic amor est, gravis est affirmatio, cui inest vis quaedam
causalis: hoc enim facere in animo est. Cf. II : 103, Th. III : 482. velis:
humillima est precandi forma per coniunctivum verbi volendi. Nam
et coniunctivus blandior est quam imperativus et solo verbo velle
utentes potentiam eius quem precamur augemus, cum maxima sit vis
eius cuius ipsa voluntas sufficiat ad rem perficiendam.

5 sqq. Scyroque ._m. . Troia: non eadem manet metaphora, nam
imago itineris relinquitur et inde a vocabulo Scyro usque ad tuba
vocem poëta ipse rebus a se narratis interesse, immo re vera eas
efficere fingitur, ita ut personae nihil nisi instrumenta sint quibus ad
consilia exequenda utitur. 6 Dulichia ... tuba: Ulixes Achillem partes
virginis relinquere coëgit et aliis rebus et cum Agyrten tuba canere
iusserit. Per metonymiam tuba ilia Dulichia vocatur, quia Ulixes Duli-
chiae quoque regnabat. Quod metonymia qua tuba pro bello dicitur
apud poëtas usitata est, non hue pertinet. pro ferre : facere ut e latebris
in medium prodeat, eandem vim (te voorschijn aan den dag —) prae-
fixum saepius habet e. g. in prodire, producere, protrahere. nec...
sistere : ad priorem imaginem poëta revertitur, nam sistere pro con-
sistendo est. Hectore ... tracto : hac constructione, per omnem Latini-

sistere, jsed tota iuvenem deducere Troia.
tu\'nïbdo, si veterem digno deplevimus haustu,
da fontes mihi, Phoebe, novos ac fronde secunda

tatem usitata, S. saepissimc utitur. Si sententia subordinata formam
nominis substantivi participio definiti assumit, legentis animus ab
actione narrata ad rem vel personam sive passive sive active subiectam
convertitur. Poëta autem, qui ante omnia efficere vult ut imagines
quam clarissimae menti subeant, rem vel personam concretas ut dicunt
actionibus quae abstractae nonnumquam vocantur, praeponit.

7 tota... Troia : ablativo casu ponitur via qua quis iter facit. Vulgo hie
ablativus quadamtenus localis esse putatur—male; neque instrumentalis
est sed inter casus primarios habendus est. Praeterea notetur tota ...
Troia denuo permetonymiam dictum esse, nam significatur totum bellum
Troianum. deducere: a producendo, quod S. signification prose-
quendi adhibet e. g. Th. VIII : 15, eo differt quod ii qui producunt
priorem tantum partem itineris una faciunt, ii vero qui deducunt usque
ad finem deductum comitantur, cf. Th. VII : 286, VIII : 235. Eandem
fere vim praefixum de—in aliis quoque movendi verbis nonnumquam
exercet : sic deferre (vide ad 2 : 62), devenire.

vss. 8—14. Phoebus invocatur. Dignum se esse qui audiatur poeta
dicit ob Thebaidem féliciter absolutam.

8 modo : S. ipse paratus et bono animo est nec Musa cunctabitur. A
Phoebo omnia pendent : si et deus annuit, opus bene procedere potest.
veterem : per metaphoram et metonymiam dictum est. Metaphora enim
in eo est quod pro studio poetico fons musarum usurpatur, metonymia
vero utitur quia opus alterum indicans Studium nominat. digno...
haustu : in Thebaide perficienda talem me praestiti ut divino auxilio
et instinctu dignus esse viderer. haustu cf. ad 3 cantu. deplevimus
haustu: exhausimus; periphrasis analytica verbi, qua praecipue ibi
S. utitur ubi verbum adverbio definiendum est ita ut pro adverbio
adiectivum a substantivo quo circumscribitur pendens usurpetur. Ita id
quod in actione maximi momenti est substantivo—non verbo enuntia-
tur, cf. observationes de locutione in Hectore tracto ad vs. 6 et
praeterea 185,191 sq., 253, 401, 535, 576, 584 sq., 643, 657, 742, 827,
829, 918 sq., 948, II : 135,139,155. Vix observare necesse est magnam
partem nominum actionis in — us, quorum usus apud S. frequens est
(vid. ad 3), in his locutionibus occurrere. 9 da fontes : concede ut e
fontibus bibam. Verbo dare non solum de rebus tradendis sed etiam
de iuribus concedendis, immo de offieiis muneribusque iniungendis
utitur: concedere significat e. g. 814, Th. 1:177 sq., Villi, 343, 465
sq., VI : 114 sq., VII : 93, 101. IX : 786, XI : 95, officium iniungere
II : 102, Th. III : 282, IV : 686; hinc derivatur usus quo de fatis usur-
patur 253, 495, Th. III : 67, 206, 491, 700, V: 117, 271, 535, VI : 380,

L. C. 10. cf. Th. X : 830 maior ab Aoniis poscenda amentia lucis. Silv.
V : 2 : 18 nee ... penetrale senatus advena pulsasti. V:3:209 vocales
lucos . .. pulsantem. Prop. III; 3 : 42 Aonium nemus.

X: 835. 9 novos non recentes, sed alios; vult igitur: denuo me numine
tuo adflare velis; cf. usus voc. novi 814, Th. 1: 140, 608, III: 444,
IV : 378, 429, V: 180, 299. 9-11 fronde... vittis: vatem corona et
infulis ornatum esse raro S. commemorare omittit cf. Th. Ill: 466,
IV : 217. fronde secunda: non prorsus felix mihi haec metonymia
videtur.

10 neque enim: nam omnino non. Aonium nemus: lucus musarum.
pulso vid. L. C. 11 augescunt: ut aliaderivata, sic et verba inchoa-
tiva quae dicunt saepe adhibet, cf. crudescere, virescere, ignescere,
durescere (Th. IV: 654, 665, 701). 12 sq. testis prioris operis urbs
Thebae est, quam ita claram reddidi ut grato animo commota me
eodem modo quo conditorem Amphiona ceterosque viros fortissimos
et de se optime meritos antiquissimorum temporum colat. 12 scit:
testis est. Dircaeus ager a fonte Dirce dictus. parentum: optime vin-
culum pietatis indicat quod antiquis heroibus cum posteris intercedit,
quo nunc S. se cum Thebis incolisque Thebarum coniunctum esse con-
tends. 13 Amphion fidibus suis urbem condidit, Statius Thebaidesua
gloriam paene obsoletam in integrum restituit.

vss. 14—20. Principem magna admiratione et verecundia alloquitur
rogatque ut sibi liceat antequam eius res gestas celebrare incipiat
adhuc paulisper cunctari.

14 stupet c. obi. dir. ut miratur (vide ad vs. 3 refer) summam animi
perturbationem ob virtutes tantas et paene divinas denotat. 14 sq.
Itala virtus Graiaque: metonymia: viri clarissimi non solum ii qui
tunc temporis in Italia Graeciaque vivebant sed etiam omnes priores.

15 geminae. S. indicare noluit Domitianum isdem rebus gerendis et
poetam et ducem se praestitisse, sed eum et carmina feliciter con-
fecisse et bellum fortiter gessisse, nam voc. geminus de quibusvis
rebus utitur quarum alteri cum altera ratio quaedam intercedit, ita
ut geminus eandem fere notionem assumat atque ambo vel duo.
Cf. 404, 439, 704, Th. I : 34, II: 362, 498, III: 466, IV: 86, 272, 653.
florent per metaphoram pro contingunt. 16 olim . .. vinci: cum Domi-
tianus proximis temporibus nulla carmina fecisset. olim: iamdudum.

da veniam ac trepidum patere hoc sudare parumper
pulvere:yte longo necdum fidente paratu
molimur magnusque tibi praeludit Achilles,
solverat Oebalio classem de litore pastor 20

dolet. .. vinei: infinitivum sententiis subordinatis substituere S. amat,
cuius rei varia sunt genera. Hoc loco infinitivum invenimus pendentem
a verbo affectus, cf. 281, 348, 371, Th. VIII: 123, 587, 844. Huic
usui affinis est usus infinitivi qui invenitur Th. Ill : 704 sq. et VIII : 522,
ubi substantivum affectus infinitivo definitur nec non comparandi sunt
loci ubi verba sentiendi vel declarandi solus infinitivus sequitur, cf. 282,
Th. II : 263.

17 trepidum: non ad verba hoc... pulvere pertinet — non enim
trépidé Achilleidem S. compositurus est — sed spectat ad ea quae
sequuntur: te cett. Adhuc trépidât et virium débilitas eum territat
quotienscumque menti subit Domitianum ipsum carmine celebrandum
esse. 17 sq. hoc ... pulvere: eadem metonymia qua harena pro circo
ponitur. sudare: metaphora a ludis circensibus sumpta, quos S. non
ita raro hoc verbo indicat cf. Th. IV : 728 sq., VI : 296. Nec non in
gravi opere describendo hoc verbum adhibetur Th. II : 273, IV : 151,
XI : 92. 18 sq. te . . . Achilles: non enim ad alia nunc me verto
nec aliam materiam laudibus tuis praepono sed ea quae nunc facio
exercitationes sunt quibus eum usum et earn facultatem, eam denique
artem acquirere studeo, quibus ad tuas res gestas celebrandas opus est.
Per longum tempus me iam exercui sed nondum viribus meis confido.
Ut dignum carmen sit quod carmini in laudem tuam praeeat, Achillis
vitam materiam elegi. 19 magnus . .. Achilles per metonymiam pro
carmine de vita Achillis; idem valet de tibi. Magnus magno pondéré
additum. Achilles magnus quidem, sed quamvis magnus nihil est te-
cum comparatus.

vss. 20—30. Paris cum Helena Troiam revehitur, quam Thetis videt et
terrore percussa ex imo mari cum sororibus surgit.
20 Oebalio : Oebalus pater Tyndarei erat. 20 sq. pastor Dardanus :
S. qui nimis saepe periphrasi utitur, nusquam saepius eam figuram
adhibet quam ibi, ubi nomina propria commemoranda sunt perso-
narum vel locorum quae non magni momenti in re narrata sunt, idque
duas ob causas : primo periphrasis magis generalis est quam nomen
proprium : ergo non aeque animum legentis a re primaria avertit ;
secundo periphrasis poetae copiam facit ut una re indicata eodem
tempore legentem aliarum rerum admoneat. Sic pastor Dardanus
melius est quam Paris, cum una iudicii in Ida facti reminiscamur.
Gregem pascenti enim Paridi tres deae apparuisse dicuntur. 21 blande
populatus: oxymoron. Ergo non invitam Paris Helenam rapuit.
Arnyclas: non necessaria est conclusio a Statio dici Menelaum

Amyclis habitasse, nam in talibus rebus diligentiam geographicam
minime curat. Cf. ea quae de periphrasi ad 20 observata sunt. Erat
autem oppidum in valle Eurotae a parte meridionali non longe a
Sparta situm.

22 plenaque ... somni: Helena rapta eae calamitates, quas in somno
mater eius viderat, iam ingressurae erant. Fabula nota est quae narrat
Hecubam Paridem parituram facem ardentem edidisse in somno sibi
visam esse, qua re signiflcari credebatur filium postea natum urbi
exitio futurum esse. Quae evenerunt cum Helena rapta bellum cum
Graecia tota excitaret. plena: rata ut vs. 47. plena ... referens prae-
sagia metonymia. Helenam referens efficit ut praesagia rata fuisse
appareant: effectus igitur pro causa ponitur. referens: i. e. domum
rediens secum attulit; vis praefixi non ad obiectum sed ad solum
subiectum pertinet. materni... somni h. e. somnii matris.

23 culpatum ... iter; culpatum: culpa onustum, dignum quod cul-
paretur; usus est adiectivi tralatus. Iter culpatum vocari posset si
pro expeditione posita esset et raptus Helenae pars itineris esset, sed
ne iter ita accipiamus obstat verbum relegendi, quod demonstrat voc.
iter significationem localem habere, relegebat iter: periphrasis ana-
lytica relegebat: cf. usum legendi 747, Th. 1: 376, II: 497, III: 325;
itaque culpatum ... iter: vituperabilis redibat. qua: suam vim adver-
bium habet; non indicat quo loco sed qua via: condita: usus verbi
condendi quem h. 1. invenimus cum usu Graeci verbi xofil&iv convenit:
opbergen; itaque condita ponto oxymoron est, quam figuram, prae-
sertim si in oppositione duorum vocabulorum iuxta positorum consistit,
S. plurimi facit, fluctibus ... Helle: expressio compendiaria in anti-
thesi; fluctus deae marinae non amplius invisi sunt, sed Hellae invisi
erant, dum virgo humana erat; voc. invisis opponitur imperat, mem-
brum vero cui iam Nereis opponitur supplendum est; Helle, in deam
marinam conversa, iam imperat freto quod olim, cum adhuc virgo
humana esset, ei invisum erat. De periphrasi vid. 20.

C. 25 Thetis Idaeos: oppositione horum duorum vocabulorum tota
sententia, quamquam in nucleo, indicata est —ergo sententia inter-
calaria sequi potest, quae appositio totius sententiae primariae est.
Idaeos: quia in Ida monte caesos. 25 sq. heu ... auguria: parentes,
matres imprimis calamitates ingruentes nimis recte providere poeta
dicit. E loco qui est vs. 147: nec me patria omina fallunt, dare
perspicimus, dicendi genus, quo S. in sententiis generalibus utitur, eo

auguria!—expavit vitreo sub gurgite remos,
nee mora et undosis turba comitante sororum
prosiluit thalamis: fervent coeuntia Phrixi
litora et angustum dominas non explicat aequor.

L. C. 27 Verg. Aen. II: 40 magna comitante caterva. Ov. Met.
VI: 165 comitum Niobe celeberrima turba. Cf. Hom. II. XVIII: 65
sqq., 28 sq. Verg. Aen. IV: 409 litora fervere late, 582 litora dese-
ruere; latet sub classibus aequor.

evadere, ut saepe e contextu solo cognosci possit quid singulae sen-
tentiae velint. Cum vocabulum augurii vulgo de ominibus impetrativis
usurpari solet, nempe de praesagiis, quae in certis rebus posita esse
credebantur, mihi quidem magis in promptu esse videatur, si per se
haec expressio interpretanda sit, de extis consultis cogitare quam de
praesaga mente matris. Contra 1.1. voc. omina animum lectoris magis
ad portenta — quae raro felicia sunt.— quam ad iudicia quae nimis
indulgentia pater de filio ferre solet, inducit. At contextu inspecto nos
omnino erravisse videmus, nam loco nostro de timoribus matris sermo
fit, 1. 1. de vanitate paterna.

26 expavit. . . remos: exemplum est verbi transitive adhibiti per
analogiam; vid. ad 3 refer. Nee expave(sc)o nee pave(sc)o suo iure
cum obiecto usurpari possunt, cum solam animi condicionem de-
scribant. S. paveo transitive posuit 2:1 sq. 26 vitreo ... gurgite.
Fieri non potest ut nomina, quibus ad mare indicandum et alii et
S. usi sunt, acute inter se distinguantur: gurges e. g. propria signi-
ficatione non nisi de mari concitato dici potest neque haec notio ullo
modo cum epitheto vitreus convenit, quod mare placidum designat.

27 nee mora et: post nee mora vel haud mora plerumque asyndetice
pergit oratio ut Th. 1:310, III: 293, sed et variae coniunctiones oc-
currunt e. g. cum Th. 1: 533, quin Th. II; 513; et paene idem valet
quod ecce. undosis... prosiluit thalamis: ablativus praepositione non
addita locum indicans unde moveri quis incipiat, ut 770, II: 2 (subiec-
tum ipsum movetur) vel II: 113 (subiectum alium quem movet) vel 213,
II: 23 sq. (verba pendendi). undosis: frequentissima sunt adiectiva in
-osus desinentia cf. 55, 389, 541, 873, 960, II: 72, Th. 1:217, 332, 351,
363, 435, 562, 564, 567, 696 e. a. 28 sq. fervent... aequor: paralle-
lismus membrorum; utrumque quidem membrum ad eandem rem
spectat, haec vero res non nisi ambobus membris collatis totaindicatur;
soluta oratione dicas: Hellespontus angustus turba dearum totus im-
pletur neque satis latus est ut omncs eas excipiat. litora per metony-
miam saepe pro mari dicuntur ut 76, 120, 138, 2i7. Th. 1:335, 687,
III: 256, IV : 812, V : 170, et sic h. 1. fervent litora. focmpe deae non
in terram egrediuntur, sed cum participio coeuntia iuncta vox suam
vim habet; coire enim terrae propinquae per metaphoram dici pos-
sunt, non maria angusta; itaque fervent coeuntia litora per zeugma

petit haec, mihi classis\' ait \'funesta minatur,
agnosco monitus et Protea vera locutum.

dictum est et quia litora Phrixi Hellespont periphrasis est, in quattuor
his vocabulis quattuor figurae rhetoricae occurrunt. 29 angustum ...
aequor: adi. angustum, consulto in initio sententiae collocatum, cau-
sam indicat; valet enim: ut est angustum. explicat aequor: non usitata
metonymia, ubi causa ponitur pro persona agente, quod aequor deas
explicari prohibet.

vss. 31.—94. Thetidis querelae. Neptunus advenit. Thetidis preces.
Neptuni responsum.

30 Lectio \'ilia ubi\' praestat, nam lectione codicis Puteani recepta ét
coniunctionem, qua cum prioribus coniungitur \'ait\' aegre desideramus,
ét voc. primum significatione destitutum est — quid enim refert narrare,
deam ibi e mari emersisse nisi in alias partes abitura sit ?.— ét paralle-
lismus membrorum (vss. 28 sq.) clausulae vice fungi solet, quibus de
causis versu 30 novam partem orationis incipere statuere praestat.
Quod si facimus, ubi omitti non potest. His bene perpensis fieri non
potest quin auctoritatem codicis P, quamvis optimae notae libri, hie
sequi negemus, cum praesertim a et u, bet d nonnumquam in eo codice
mutentur. At gravissimum argumentum iam restat. Cur Thetis surgit?
Num quia in Iliadis L. XVIII e spelunca prodisse narratur ? At nullam
poeta indicat causam. Immo, nam lectione ilia ubi recepta sic narratio
procedit: Thetis videt remos Idaeos i. e. animadvertit classem prae-
tervehi. Quae sit classis suspicatur quidem, attamen nescit (nota:
auguria !). Itaque ad summum mare prosilit, cognoscendi causa scilicet,
et vix emersit cum iam omnia perspicit: ecce novam cett. At magnan
artem psychologicam ut dicunt poetae admirari possumus, cum ex-
plicationi, quae a verbis ecce novam incipit, exclamationem praemiserit,
quae pavorem Thetidis patefacit. Quae dea, Protei monitis commota,
iam diu timuerat, nunc re vera imminere et paene iam facta esse videt.
Itaque prius quam sorores certiores facit de causis animi sui pertur-
bationis, ipse dolor verba invenit. 31 me. .. minatur: magnam im-
pendere curam poetae solent ut verba bene in versus partes distribu-
antur; versus est tripertitus: me petit haec / mihi classis, ait / funesta
minatur. Verba funesta minatur, versum et sententiam claudentia,
magna vi dicta sunt; classis, quod ét ad petit ét ad minatur pertinet,
apte versus partes iungit; ne versus finis multo maioris ponderis esset
quam initium poeta eo curavit, quod me et haec ambo tam versus quam
sententiae accentum gerunt. Oppositio vocabulorum me et haec figura
chiasmi adhibita in vocabulis mihi classis redit. funesta adiectivum
praedicativum. Versus Vergilio dignus. 32 agnosco... locutum est
hendiadyoin, vel potius (nam nomen illud non prorsus aptum videtur)

coordinatio pro subordinatione, cum Protea vera locutum explicatio
sit vocis monitus; notabile est verbum esse omitti, cuius rei haec duo
exempla affero 193 sq.: (canit ille) maternos in fine toros superisque
gravatum Pelion. et Th. IV: 157 sq.: Herculeum paeana canunt
vastataque monstris omnia. Praeterea cf. 154, 647, 851, 877, 885 sq.,
II: 75 sq., Th. 1:167, II: 345, III: 219,406, IV: 373 sqq., 754. Verbum
esse saepissime a. S. omittitur, cum pingere quam narrare malit cf. ea
quae ad 6 in Hectore tracto dicta sunt; variae formae huius omissionis
suo loco notabuntur.

33 novam: ad notionem insoliti accedit; designat rem antea non
visam, quae inusitata specie sua terret cf. Th. II: 268, 418, III: 182,
535, IV : 375, 448. facibus... levatis: taedae illae quae tam saepe per
metonymiam pro matrimonio ponuntur. de puppe: casus qui indicat
locum \'ubi\' et qui indicat locum \'unde\' in variis linguis multo magis
quam alii omnes mutantur. In linguis hodiernis locativus hie usurpatur,
cum nos de loco cogitemus ubi Bellona facem tenens consistit. Cum
Graeci turn Romani talibus locis imaginem ita concipiunt ut ad motum
qui mentis oculis videri potest potissimum animum advertant. 34—37
iam... iam: non ad certum temporis momentum hoc adverbium spec-
tare vix monendum est; tempus verbi forma designatur et vocabuli iam
hoc munus est ut animum nostrum magis ad id tempus vertat. 35 Ioni-
um Aegaeumque omissum est mare cf. Th. 1: 701, II: 106, III: 434,
VI: 52. premi: non onere: usus est translatus; designat statum earum
rerum quae ex comparatione aliarum solito minores videntur; sic ac-
tivum de iis rebus dicitur quae efficiunt ut aliae minores videantur.
Distingui utile est inter has formas a. prima est forma quam hie inve-
nimus. Res premens non re vera gravis est — onus certe non maximi
momenti est — sed tamen gravis esse videtur vel videri potest, b. Res
vel persona premens ita magna, fortSs, pulchra est ut, ubi adest, aliae
eiusdem generis minui videantur; vid. ad 242. c. Res vel persona pre-
mens ipsa rem vel personam pressam vincere vult; vide499. 35 sufficit:
egregia hie est ethopoeia. nam vulgo accidere videmus ut personae
iratae eos a quibus quid patiuntur, non solum in se iniustos sed et aliis
in rebus dignos qui reprehendantur dicant inprimisque contendant eos
•am tanta habere vel fecisse ut sola modestia eos ab iniuria, de qua
queruntur indignati, deterrere debuisset; subaudiendum est: tumidis
Atridis. Hoc dativum casum explicat, qui — nemo negabit—praecipue
ad coniurat pertinet, sed ita ut coniurat absolute dictum sit subaudien-
dumque sit \'inter se\'; coniurat Atridis vult: Atridarum causa iure
iurando se obligat.

quod plaga Graiugenum tumidis coniurat Atridis :
iam pelago terrisque meus quaeretur Achilles,
et volet ipse sequijquid enim cunabula parvo
Pejion et torvi commisimus antra magistri?
^jHic nil fallor ! Lapitharum proelia ludit 40

36 plaga Graiugenum metonymia hyperbolica. 37 pelago terrisque cf.
441 Pelopis terras Graium orbem, Th. 11:711 tu bellis tu pace, III : 308
terras caelumque fretumque et ad 99 sq. Versus caesura post meus et
summa est vis huius vocis versus loco ubi est effecta. Usque ad cae-
suram rythmus properat pavorem exprimens ; post desperationis excla-
mationem caesura et breve silentium : sequitur pars versus rythmo
tranquilliore : non iam pavet, nunc queritur mater. Tales versus pul-
chros esse nemo sanae mentis negare potest. Omnia haec rhetorica ex
arte fluxisse verum quidem est, sed eo non minus pulchra fiunt, immo
ei, cui res intégra est, apparebit earn artem re vera liberalem fuisse.
38 et: coordinare videtur sed gradatio his verbis inest, cuius vis
specie coordinationis augetur. Achillem quaesitum iri grave est, fore
ut sequi velit autem longe gravius. Eo enim fit ut matris consilia
curaeque irrita futura sint. 38 sq. quid. .. magistri: vulgo committere
dicitur de eo qui alteri aliquid credit, hic autem de eo, qui alteri ali-
quem désignât cui fidem habere et se credere possit. Graece hirx^eiv.
Pelion et... antra coordinatio pro subordinatione. Nil erratum est in
eo quod Pelion ipsum elegit, in eo tantum quod Chironem magistrum
esse voluit. Optime hic illa figura convenit, quia prius mons ipse, tum
denique ipse Chiron eiusque habitatio subit, lorvi fortis sine comitate,
nostrum \'grimmig\' cf. Th. 1: 131, II : 716 sq. similis est usus vocis ad
indicandas feminas nimis viriles vid. ad 351.40 nil: haec lectio praestat;
ni fallor dubitantis est — nil fallor affirmants. Lapitharum : mentio
proelii cum Lapithis facti eam non boni animi erga Centauros esse
docet: dolor matrem iniustam facit. proelia ludit: ludendo imitatur.
Sic ludere etiam occurrit Th. IX : 786 proelia lüde domi; cf. ad vs. 3
refer. 41 improbus : non solum is qui mala facit sed etiam is qui bona
non suo loco vel tempore vel modo facit improbus est. Sic de pueris,
qui virilia tractant dicitur Th. IV : 319, 802, VI : 804, de feminis quae
virilia tractant Silv. 1: 6 : 53, significat nimis pulcher Silv. II : 1:107,
nimis fortis Th. Ill : 675, nimis festinans Silv. II : 1 : 2, nimis cupidus
568 sq., Th. 1: 253, VI : 644, nimia cupiens 942, Th. II : 292. patria...
hasta : hastam patris iaciens temptat quam fortis sit. Notabilis usus
praepositionis. Locativus non solum locum \'ubi\' sed etiam tempus et res
accedentes désignât. Eodem modo in praepositio legitur: Th. 111: 223

o dolor ! o seri materno in corde timorés !
//non potui infelix, cum primum gurgite nostro
Rhoeteae cecidere trabes, attollere magnum
aequor et incesti praedonis vela profunda 45

tempestate sequi cunctasque inferre sorores ?
nunc quoque — sed tardum ! iam plena iniuria raptae.
ibo tamen pelagique deos dextramque secundi,

sq., 238, 293 sq., 320, 456 sq., IV: 170 sq., 221, 594 sqq., 818 sq.,
VI : 248, VII : 669, Silv. 1:2 : 209 sq.

43 non : pro nonne, ut 129. 43 sq. gurgite nostro... cecidere : abl. loc.
praepositione non addita frequentissimus est, vid. ad 223 ; inde abl.
post verba locum dandi vel locum accipiendi (Th. 1: 354 sq., III : 496
sq., IV : 786 sq., V : 321, VIII : 210) et post verba quae per horum
verborum analogiam construuntur (79, 195, 887, 11:61, Th. 1:406,
II : 645 sqq., III : 553 sq., V : 388, VII : 239 sq., 426 sq., XI : 62, 523,
Silv. 1: 2 : 109, 5 : 48 sq.) intellegi potest. 44 trabes per metonymiam
pro navibus. De ipsis enim trabibus cogitandum non est, cum in terra,
non in mari, naves aedificari soleant. 44 sq. attollere ... aequor: per
hyperbolen ; tantos fluctus se concitare potuisse Thetis dicit ut totum
aequor adsurgere videretur ; attollere usurpatur ad indicandum Theti-
dem hac tempestate classem perdere voluisse. Saepe enim verba ad-
praefixo composita significant actionem aliquo consilio fieri vel ad per-
sonam quandam spectare cf. adsurgere et Th. III : 406 adstupet oranti,
VIII : 81 adtremit oranti. 45 incesti: incestus Paris audit ob hospitium
violatum. vela : pars pro toto. Totam enim classem Thetis insecuta
esset, sed melius vela nominata pingunt, nam vela ventis verberata
facilius animi oculis aspicere possumus. 46 sq. profunda tempestate :
Th. V : 187, 262, Silv. III : 3 : 107 de mero profundo S. locutus est.
Th. X : 837 de caede profunda. Hoc igitur adiectivo rem uberrimam
désignât. Ita h. 1. profunda tempestate = vehementissima procella.

46 sequi=insequi, simplex pro composito, vid. ad 87. cunctas...sorores:
per metaphoram et metonymiam. Metonymia est in eo quod eae quas
in hostem incitare voluit nominataesunt pro signis, cum locutio légitima
sit : signa inferre. Metaphoram agnoscimus, cum vox ad rem militarem
pertinens transferatur ad iram dearum. Nereides Thetidis sorores, ut 27.

47 aposiopesis aptissima est ad vehementissimam animi perturba-
tionem exprimendam. tardum : notabilis forma ellipsis est ubi, ut h. 1.,
verbo esse omisso unum vocabulum totam sententiam efficit cf. II : 43,
Th. 1: 442, II : 163, IV : 78 sq., 277, 351, VI : 121, 143 sq., 203, 292.
plena : ut 22. iniuria raptae vid. ad 6 in Hcctore tracto. 48 ibo tarnen :
usque ad verba nunc quoque (47) de mera fictione locuta erat Thetis
neque viderat vel videre voluerat quae graves molestiae consilium
desperatum impediturae fuissent, cum sine dei Neptuni consensu neque
sibi neque sororibus tempestatem efficere liceret. Sed quae ad facinus

quod superest, complexa Iovis per Tethyos annos
grandaevumque patrem supplex miseranda rogabo 50
unam hiemem.\' Dixit magnumque in tempore regem

L. C. 49 sq. Horn. II. XIV: 201, 302 TLxsxmv ts 5eüv ysveiriv xx) ftyTspx
TySvv.

impediendum in animum ei venerant earn deinde alliciunt quippe quibus
virum scelestum punire certe possit. Sensim consilium Paridis perdendi
ei magis magisque arridere videmus. Potuit facere; iam potest—immo
sero est; attamen potest. Quae ne fierent obsistere non potuit, vindi-
cate potest. Hanc animi condicionem e vocabulo tarnen cognoscimus.
Nunc vero cum de re vere futura neque de re ficta loquitur, subit nisi
permissu Neptuni nihil fieri posse; verbasequentia anacolouthi figuram
exhibent; soluta oratione dictum esset: ibo tarnen et deos marinos,
Neptunum imprimis, cuius dextram prehendam, suppliciter rogabo ut
me miserantes unam tempestatem mihi concedant. Ut nunc verba se
habent construi sane non possunt, at tamen optime dicta sunt. Sequa-
mur poetam. Primo Thetis de deis cogitat at statim reputat unius dei
permissum satis esse, sed antequam hunc nominavit iam se ipsam videt
supplicem ante eius pedes et hanc imaginem describit. Quod ita lectores
verbum non habent unde deos pendeat neque persona indicata est
quae rogatur, nihil haec ad poetam, qui hac in re iure suo usus est.

48 secundi. Tres summi dei Iuppiter, Neptunus, Pluto omnes loves
audiunt, sed ille optimus maximus est, hie Iuppiter tertius vel infernus,
Neptunus vero secundus Iuppiter vocatur; 49 quod superest: totius sen-
tentiae appositio est. Non enim nihil aliud quam manum dei Neptuni
complecti potest, sed nullo modo nisi tempestate rogata Paridem ul-
cisci potest.

49 sq. per... patrem. Qui aliquid petit neque bonas causas habet
propter quas is a quo petitur concedere debeat, ad benignitatem al-
terius se vertit. Benignissimi fere sunt homines qui pietate commoventur.

50 supplex miseranda rogabo artissime cohaerent: miseranda a voce
supplex pendet et gejrundivum proleptice dictum est. supplex rogabo
periphrasis analytica est verbi supplicare; volunt igitur verba: ita sup-
plicabo ut miseranda ei videar. 51 unam numerale magno pondere in
versus initio collocatum modestiam voti ostendit. hiemem = tempes-
tatem. 51 sq. dixit... aspicit... veniebat: dixit: perfectum praesens, ut
dicunt, est; soluta oratione dicere possimus; querelam finierat et, ecce,
regem vidit. Verbo dixit igitur illud temporis momentum indicatur quo
consilium captum perficere incipit; quo eat nondum seit, hoc solum
sibi eundum esse — sed non iam opus est — advenit rex. Haec vivida
descriptio a descriptione non minus vivida regis dividitur explicatione
quae, quippe actionem et rebus his narratis priorem et nondum abso-
lutam exponens, imperfecto tempore enuntiatur. 51 magnum: de hoc
adiectivo idem valet quod de magnanimo vs. 1; honorificum, non de-

aspicit; Oceano veniebat ab hospite, mensis
laetus et aequoreo diffusus nectare vultus,
unde hiemes ventique silent; cantuque quieto
armigeri Tritones eunt scopulosaque cete
Tyrrhenique greges circumque infraque rotantur
\' rege salutato ;jplacidis ipse arduus undis
eminet et trij&ci telo iubet ire iugales;
illi spumiferos glomerant a pectore cursus,
pone natant delentque pedum vestigia cauda;

L. C. 52 cf. Silv. IV : 2 : 53 sq. 55 cf. Verg. Aen. V : 822 sq., Hom.
II. XIII : 27 sq. 59 Verg. G. III: 117 gressus glomerare superbos.
59 sq. cf. Th. II : 46 sq.

A. C. 53 aequoreos Koch. 54 hilares Q. 59 fluctus Q. K. 60 caudae
Weitingh, Haupt.

scriptivum est. Describitur deus vs. 57 arduus; magnus vero huiusque
synonyma honoris causa usurpare solet cf. ad 159.
52 mensis : convivio. 53 aequoreo nectare : nectar quod deus marinus,
Oceanus, ei largitus erat ; diffusus vultus : cuius vultus rubro colore
distinctus erat, ob vinum potum. Est expressio contaminata, cum
verbum potius ad obiectum vel definitionem aliam quam ad subiectum
pertineat et contaminata quidem ex : distinctus suffuso nectare cf. Th.
III : 437 sq. 54 unde : quo vultu viso. cantu quieto : abl. rei accedentis.
55 scopulosa : adiectiva in -osus adiectiva abundantiae esse desinunt
et quamlibet rationem quae rei, a cuius nomine adiectivum derivatum
est, cum re cuius nomen adiectivo definitur intercedit, designare possunt.
scopulosa hic vult: in scopulis habitantia. cetc: wry. 56 Tyrrhenique
greges : delphines ; in delphines enim a Baccho Tyrrheni mutati erant.
rotantuc: de saltibus curvatis delphinum cogitandum est. 58 triplici
telo: tridente. iubet ire: adhortatur; de metaphora vid. ad 2 vetitam.
iugales: saepius ita equos désignât cf. 633, Th. 111:268, 413, IV: 678.

59 spumiferos . . . cursus : expressio mire implicita. Cum equi cur-
rentes spumas excitant, cursus eorum spumiferi dici possunt. cursus
in versus fine collocatus est, cum indicet priorem partem animalium
equinam esse, ita ut ab hac parte currant. At cum verbum periphra-
seos analyticae quae verbum currendi significat, adiectivum sequatur.
ad significationem vel potius imaginem huius adiectivi attractum est, nam
spumas glomerare possumus sed bipedes cursus glomerare non possunt.

60 delent. .. cauda parallelismus descriptionem claudit, neque felicis-
sime, quamquam delent cauda multo melius est quam delent caudae —
nam personificatio caudarum semper delentium vehementissime pugnat
cum velocitate quam S. indicare vult. — At tradita verba rem nobis-
cum communicant quam intellegimus potius quam aspicimus et in de-

cum Thetis i \'o magni genitor rectorque profundi,
aspicis in quales miserum patefeceris usus
aequor ?4unt tutis terrarum crimina velis,
ex quo iura freti maiestatemque repostam

L.C. 61 cf. Ov. Met. XI: 202 genitore profundi. 61 sq. cf. Verg. Aen.
IV : 208 aspicis haec ? an te genitor.

scriptione videre volumus; rythmus autem pulchre tranquillus: pone
natant // delentque pedum // vestigia cauda.

52—61 ad interpunctionem loci paulisper animum attendamus oportet.
Fieri enim non potest ut vss. 54—60 in parenthesi dictos esse putemus,
nam verba unde ... silent a voc. vultus nullo modo dividi possunt,
quippe quae adiectivi vice fungantur et quae inde a cantuque sequun-
tur eiusdem sint generis cuius laetus et diffusus. Porro verba \'cum
Thetis\' cum veniebat iungere haudquaquam licet, quod veniebat ex-
plicatio est quae quadamtenus extra narrationem est. At veniebat cum
tota descriptione non pugnat, ergo arte cohaerent 52—61 neque in
his parenthesis est neque graviter interpungendum est; partes vero
descriptionis semicolo distingui optime visum est. Notandum deinde
est deum, quem in initio advenientem videmus, sensim imaginationi
adesse, quasi dictum esset: veniens ab Oceano adest laetus cett. Ad
tale verbum, dei praesentiam designans, omissum quidem sed quod e
contextu facile suppleatur, pertinent verba cum Thetis. Itaque ne post
cauda quidem punctum ferri potest.

61 cum Thetis: ellipsis verborum loquendi dicendique ante orati-
onem directam usitata. 62 aspicis cognoscendi significatione non saepe
invenitur. Magis aptum tali notioni videre vulgo est. Sed inest verbo
aspiciendi vis quaedam sinendi ; vult igitur: videsne neque ulcisc. ris?
quales miserum: miserum proleptice atque adeo praedicative dictum
est. Miserum enim aequor est, cum ad tales res navibus homines utan-
tur. Idcirco etiam miserum statim post quales sequitur, quorum voca-
bulorum rationem excipiunt usus aequor: magno cum pondere alterum
in versus fine, alterum in initio ante caesuram collocatum. patefeceris:
levis est metonymia, quia is qui aequora patere passus est ea patefe-
cisse dicitur. 63 eunt... velis: ii qui in terra poenam metuere debent,
in mari tuti sunt; periphrasin praetulit poeta, quae et superbiam et
securitatem clarius exprimit. Non currunt scelesti ut quantocius se in
tutum recipiant sed eunt et id quidem tutis velis i. e. velis datis quasi
nullum sit periculum. Videmus classem leni vento promotam secure
invehi et vela caelo sereno nitere. terrarum crimina metaphora et me-
tonymia: designantur ii quos terrae (metaphorice pro hominibus in
terris degentibus) accusant. 64 iura freti: mare natura rerum terras
hominesque dividere debuit. Qui mari primus usus est quo veheretur,
statum mutavit eoque iura violavit. repostam: arcanam, secretam.

L. C. 65 Ov. Met. VII: 1 Pagasaea puppe cf. Val. Flacc. 1: 422. 67
Silv. 1: 2 ; 43 pastor temerarius Ida.

65 Iasonia ... rapina: adiectivum substantivi casui ideo praeponunt
poetae, quod mentis oculo facilius una res cum quantisvis accedentibus
subeat quam duae res quarum alteri cum altera certa est ratio. Optime
conferuntur Iason qui vellus aureum et Medeam abstulit et Paris qui
Helenam rapuit divitiarum una asportandarum non oblitus. Pagasaea
puppis: Argo Pagasis aedificata erat.

66 furto scelus: notabilis est usus ablativi, ubi rei narratae additur
definitio quae vel totam rem alio nomine appellat (319, 524 sq., 720,
925, II: 112 sq.) vel statum subiecti (686, 749, 957 sq.) vel statum
obiecti (833) describit, qui status ex actione sequitur, aut in quo statu
est eodem tempore quo actio fit. Specie solum ablativus ad substanti-
vum pertinet, re vera ad participium omissum quale est: commissum;
cf. Th. Ill: 164 heu quantus furto cruor, i. e. quot virorum fortium
sanguis clam manavit. Ibi effitsus suppled potest, spolia hospita: oxy-
moron; spolia enim eae res sunt quas victor hosti victo detrahere
solebat. H. 1. vocabulum posuit ut melius videri possit quam immane
scelus Paridis fuerit. 67 iniustae Idae: per metonymiam Ida iniusta
dicitur ob iudicium corruptum in eo monte factum, temerarius arbiter:
non enim secundum ius fasque ex aequo et bono sententiam dixit sed
pollicitationibus allectus, Ideo temerarius iure vocatur; arbiter magis
quam iudex est cum ei nulla potestas esset. 68 terris caeloque: per
metonymiam pro hominibus deisque quorum filii occidentur. daturus
verbo dandi multis modis S. utitur vid. ad 9; cum hoc loco conferendi
sunt loci: Th. Ill: 235 sq. semina pugnae dedi, Th. V : 456 sq. dare
vincla, 730 sq. silentia ira dedit; nec non cohaerentTh. Ill: 22 datus
arbiter alno, Th. XI: 166 datus urbibus hospes; partim his locis verba
substituere possumus, ut vincla dare = vincire; semina dedi = sevi; vel
facere ut, e. g. dare gemitus = facere ut gemant, dare silentia = facere
ut sileant; hinc derivatur usus qui invenitur Th. Ill: 22, XI: 166, ubi
datus paene idem vult ac factus: sic intellegendus est locus Th.VII: 449
cetera dant ipsi, ubi dant nihil est nisi faciunt. Praeterea dare c. obi.
occurrit ad circumscribendum verbum intransitivum Th. IV: 23,V: 698,
VI : 107,601, XII: 47, cum part. perf. pass, vel adi. pro verbo transitivo
vel causativo Th. 1:568 sq., VI: 899, cum adv. item Th. V: 43, VI: 743,
VIII: 690 sq., XI: 328, c. inf.: Th. Ill: 37 sq., X: 388 sq. 69 sic...
palmae: exclamatio est, non interrogatio, ut verba sequentia. In in-

has saltern,—num semideos nostrumque reportant
Thesea? — si quis adhuc undis honor, obrue puppes,
haut permitte fretum ! nulla inclementia : fas sit

terrogatione enim omnino pronomen \'nos\' expressum necesse esset :
vis enim esset: num aequum et nos tan tos dolores ferre, quia Venus
in iudicio vicerit? Accedit quod per ironxcam vel rhetoricam interro-
gationem indignationem exprimere possumus coram eo de quo que-
rimur, non eo absente. Si absens est is qui indignationem movit, indig-
natus indicat tantum quid alter fecerit. Phrygiae ... palmae : palmae
i. e. victoriae quam reportavit sub Phryge i. e. Paride iudice.
70 hi motes vid. supra 69; Neptunus interrogari non potest utrum talia e
consuetudine Veneris sint necne, at apud Neptunum Thetis queri potest
Venerem talia non nunc primum facere. gratae... alumnae cum acerba
exprobratione.Quae ut alumna grates agere debuittantarum miseriarum
causa fit. 71 sq. semideos nostrumque... Thesea hendiadyoin; cum per-
multis locis haec figura periphrasis analytica sit per specimen speciemque,
nil mirandum est hie pro singulari collectivo pluralem generalem ad
speciem indicandam inveniri. semideos enim stricto sensu interpretari
non possumus, quod nemo nisi pessimus auctor ita scribit ut rhetoricae
quaestioni positive responderi possit, si is qui interrogat negativum
responsum expectat. Est autem Helena semidea, qua de causa nisi
semideos de Theseo solo dictum est, negative responderi non potest.
Verba igitur significant Thesea e deo marino et matre mortali natum.
nostrum : apud S. deae diique rationum, quae aliis cum aliis nec non
cum hominibus urbibusque mythicis intercedunt, mire periti sunt, sicut
hie quoque quamquam in summa animi perturbatione Thetis admonere
non neglegit Thesea et suum fuisse necessarium. 72 si... undis: saepe
fieri videmus ut ii qui obsecrantur una contendere velint id quod rogant
aequum iustumque es^e et ita quidem ut praemissionem hypotheticam
faciant. Et re vera nonnumquam homines ita decipi possunt, cum
quaestionem ita ponamus ut id, quod verum esse vel ut faciant iis per-
suadere volumus, e re quam concessuros eos esse scimus pendere pro
certo affirmemus, de ea vero re eos interrogemus quasi dubitemus utrum
concessuri sint necne. Qua re concessa haud ita raro ipsis persuasum
est et alteram ita se habere ut volumus. Nec contendere velim hanc
rationem non ita simplicem semper iis in animo esse qui ita obsecrantur
sed meo iudicio haec obsecrandi formula inde fluxit. honor: honor iis
esse dicitur quos magni facimus, quos curamus, veremur, amamus;
nullus honor iis esse dicitur quos nihili facimus, qui abiecti sunt. Cf.
629 sq., Th. V : 630, XI : 368, XII : 300. 73 haul... fretum : noli iis

L. C. 77 Verg. Aen. XII: 606 et roseas laniata genas. 77 sq. Th.
III: 294 dictisque ita mulcet amicis. Verg. Aen. II: 147 dictisque ita
fatur amicis (VIII: 126). 81 Verg. Aen. IV : 440 fata obstant.

concedere ut per fretum navigent. nulla inclementia (me movet). sit
optativus. Cum sibi persuasum habeat fas esse, propter modestiam se
sperare solum dicit.

74 timuisse: perfecti usus qui occurrit post verba volendi, laetandi,
concedendi, emendi eorumque opposita, e. a. cf. 117, 754 sq., 863,
895 (si fas dixisse), II : 92. Dignum quod notetur est animi mutatio
Thetidis. Nam ex his verbis et sequentibus patet earn nunc rursus
de periculo arcendo cogitare. Quamquam iniuria iam commissa sero
esse nuper sibi dixit, tamen denuo sperare incipit; da vide ad 9.

75 sq. nec... sepulcri: locus paulo intricatior nec tamen perobscurus.
Mente modo tenendum est duobus membris oppositis in altero saepe
omitti quod ex altero suppleri possit; sententiam suppletam exscribo:
neu tibi placeat de tantis fluctibus, quos ceterae Nereides habitant,
me\'unam earn tantum maris partem quae Troiae litus alluit habitare
maerentem filium ibi sepultum. 76 litus: de mari quod litus alluit cf.
28 sq., 120, 137 sq., 226 sq., Th. 1:335, 687, III: 256, IV: 812, V: 171.
Iliaci... sepulcri: admirabili brevitate et exquisito pudore dictum.
Neque cuius sit sepulcrum neque se sepulcri causa ibi habitaturam esse
dicere vult et tamen utramque rem indicat. 79 invitat curru. curru abl.
loci est per analogiam verborum ponendi vel locandi; cf. 43 sq. 80 pete
. . . mergere per analogiam verborum conandi; vid. ad 16: dolet vinci.
81 [ata vetant. Haec verba quid sibi velint non satis apparet. Locutio
Vergiliana neque huic loco apta est. Non enim Statianum est de po-
tentia cogitare quae plus valeat quam dei, nisi vero per deos nihil effi-
cere possit, neque de ratione omnium rerum tam praeteritarum quam
futurarum quae vero in deorum tantum mente formam aeeipiat, prae-
sertim Iovis, qua re fit ut inter fata Iovisque imperia in singulis casibus
non ita multum intersit. Haec fata quae Vergiliana vocari possunt
apud Statium non commemorantur. Fatum imprimis de leti necessitate
usurpat et deinde ad causam indicandam earum rerum quae maiores

Europamque Asiamque manus, consultaque belli
Iuppiter et tristes edixit caedibus annos.

A. C. 82 Europaeque Asiaeque K: Europae atque Asiaeque Q. bella u.
83 indixit E.

sunt. Necesse est ut statuamus Vergilium nimis menti Statii praesentem
fuisse cum hoc scriberet. ratus ordo deis : dei hanc legem esse voluerunt;
sequitur autem acc. c. inf. quasi dictum esset : dei iusserunt vel cen-
suerunt ; cf. ad 3 refer, ordo : res quae iusto modo altera iuxta alteram
positae sunt (ordo localis) vel res quae iusto modo altera alteram se-
quuntur (ordo temporalis) indicat. Usum localem invenimus, si de or-
dinibus exercitus loquimur (328, Th. II : 225, III : 531 sq., VI : 58, 273,
VIII : 673), temporalem autem, cum de ordine eventuum sermo fit (Th.
1: 539, 667 sq., II : 169, 174, III : 52, VII : 236). Per metaphoram or-
dinis localis voc. ita adhibetur, ut in locutionibus \'ordo equester\' \'ordo
senatorius\' videmus (Th. 1: 198, IV: 116, 528), ad res nempe vel
personas indicandas quae inter se cohaerent et quasi unum corpus ef-
ficiunt, aut sic ut apparet in termino ut dicunt technico \'Ionicus ordo\',
iustam ideoque pulchram rationem indicans rerum quae una adsunt.
Ab usu locali praeterea S. profectus est ubi abl. ordine adiectivis vel
pronominibus quae omnia speciei alicuius exempla complectuntur, addit
(Th. 1:552, III : 239, 309). Per metaphoram ordinis temporalis ea
notione voc. usurpât quae a significationibus \'usus, lex, ritus* eo tantum
differt, quod ordo magis ad rerum consecutionem spectat, haec vero
vocabula ad modum rerum faciendarum (135, 523, Th. 1: 302, II : 395.
494, VI : 380, IX : 563 sq.). Hinc usus metaphoricus derivatur qui e. g.
ex derivatis Ordinarius, extraordinarius optime notus est, apud S. vero
occurrit 523, Th. II : 394 ; nec non hue pertinet usus metaphoricus qui
in vocabulo Franco-Gallico occurrit ubi iussum indicat. miscere: sol-
lemne verbum est conserere ; miscere poeta per solitam metaphoram
posuit, cum miscere de omnibus rebus tumultuosis et turbidis dicatur :
miscere clamorem, miscere caelum tempestate. cruentas: praedicative,
nam manus miscendo demum cruentae fiunt.

82 sq. consulta... edixit... annos: zeugma ; post Iuppiter supplendum
est \'indicavit\' vel tale quid; edicere enim statuere, iubere vult unde
consulta vix pendere possit, cum consultum publici iuris facere possi-
mus, iubere vero non possimus. Accedit quod verborum divisio post
Iuppiter breve silentium postulat et obstat ne consulta cum edixit iun-
gamus, quia edixit inter tristes et annos collocatum ad haec vocabula
praecipue pertinere manifestum est et, si una sententia duo obiecta
complecteretur, Iuppiter eo loco ubi nunc est ferendum non esset.
Contra si zeugma agnoscimus, omnia recte procedunt. Ut dixi, post
Iuppiter principalis caesura vs. 83 est et elliptica enuntiatio, quae oppo-
sitionem verborum melius patefacit, optime indicat maiestatem auctoris
tantam esse ut iam nil mutari possit. caedibus haecmetonymia—probello
enim vox posita est — potius apud pacis quam belli amatores invenitur.

_jqUem tu illic natum, Sigeo in pulvere quanta
^ aspicies victrix Phrygiarum funera matrum, 85

cum tuus Aeacides tepido modo sanguine Teucros
undabit campos, modo crassa exire vetabit
flumina et Hectoreo tardabit funere currus,

84 quem ... natum: talibus in locutionibus qui = qualis esse expli-
cari solet. At est discrimen, nam si exclamamus \'Qualis est!\' nobis
ignotum fuisse dicimus, eum puta tarn fortem, tarn bellicosum fuisse.
Si vero pronomine interrogativo utimur, eum prorsus alium videri ex~
primimus. Post natum interpungendum; prior pars sententiae, ut ita
dicam, absoluta est: personae nominatae sunt, locus indicatus, animi
condicio, admiratio nempe, expressa. Quae sequuntur nihil aliud agunt
nisi explicant. Si vero post Siyeo in pulvere interpungimus, haec verba
plane ineptam vim accipiunt. Non enim de loco hic sermo fit, sed de
iis rebus quas Achilles gesturus sit. Quod patet ante Sigeo virgula
posita. In nova enim sententia aut vocem interrogativam aut verbum
expectamus: quae igitur alterutri praecedunt minore cum attentione
praetermittimus. Nota: quem in initio — natum ante caesuram —
quanta in fine .— victrix ante caesuram. 85 victrix: Achille Victore et
Thetis vincit. funera: per metonymiam funus et de morte ipsa et de
homine mortuo usurpatur cf. 659 sq., Th. II: 690 sq., VIII: 3, 115 et
Th. 11:460 sq., 570 sq., 111:134, IV:233, 577, VIII: 106. 86 Aeacides:
si consulto avonomicum poeta hic posuit, haec causa esse debet: et
alii nepotes Aeaci fortes sunt et olim filius Aeaci illic terrorem hostibus
iniecit, sed quae ei fecerunt nihili putanda sunt comparata cum rebus
gestis filii tui. 87 undabit: ubique fere undare intransitivum est. Sed
Statius usus insolitos amat nec verbum undare per se aestimandum est,
sed memoria tenendum est alia verba quorum radix in-a desinit partim
intransitiva partim transitiva esse. Atque inter composita inundate
certe transitivum est, et simplex pro composito persaepe locatur cf.
249 versa / inversa, 336 tuentes / intuentes, 460 claudit / includit, 688
sequeretur / insequeretur, 906 pono / depono 2 : 113, sequi / consequi
cf. 11:142 et vid. Th. 1:262, 551,11:240,111:143 sq., IV: 511,V:494
sq., 603 sq., VI: 59, VIII: 382, 480. Putandum vero non est verbum
hic inundandi sensum habere, sed inundare, quod transitivum est,
exemplo suo usum transitivum verbi simplicis tueri. Sensus qui optimus
videtur est undas facere: ex campis enim undas vel aequor fluxum facit.
Membrum oppositum hanc notionem tuetur: flumina fluere prohi-
bebit — terrae ut fluxae fiant efficiet. 87 sq. crassa ... flumina: crassa
praedicative dictum est. Usus persaepe ut h. 1. ex correptione nascitur.
Achilles flumina corporibus, armis, aliis rebus crassa faciet et ideo in
mare profluere prohibebit. vetabit: vid. ad 2. 88 Hectoreo. De adiec-
tivis in — eus paene idem valet quod de adiectivis in — osus. vid. 27:

impelletque manu nostros, opera inrita, muros !
- Pelea iam désisté queri thalamosque minores: 90

crederis peperisse Iovi; nee inulta dolebis
cognatisque utere fretisjjdabo tollere fluctus,
cum reduces Danai nocturnaque signa Caphereus

A. C. 91 crederis P et scholiasta interpretator : credideris E Q K in
lemmate scholii. 92 cognatisque P: cognatis E Q K.

exempla occurrunt 223, 285, 307, 344, 564, 602, 603, 719, 843, 900,
934, II : 35, 50, 124, 157, Th. 1:437, 499, 600, II : 13, 137, 139, 255,
258, 411, 414, 453, 461 e. a. tardabit: describit quasi rem praesentem,
non narrat quasi rem futuram. Nulla enim est causa, cur expressis
verbis in narratione dicatur currum Achillis Hectore adnexo non tam
celeriter vectum esse. At qui rem ante oculos accidere videt, magni-
tudinem Hectoris intellegit, cum corpore eius currus tardari videatur.
89 impellet: labefaciet, cf. Th. VI : 398. manu : hoc ablativo S. liberius
interdum utitur 1°. ut h. 1., indicans rem sine contentione factam esse
quia vel res ipsa levis est (Th. 1:519) vel is, qui rem tacit, adeo validus
est (h. 1. et Silv. V: 1, 87): 2°. ea fere signification quae inest locutioni
nostrae \'eigenhandig\' (Th. III : 248, IV : 189, S. III : 3, 127). nostros
... muros. Neptunus et Apollo Laomedonti moenia aedificaverant.
opera inrita : pluralis distributivus. inrita appellantur quod quamvis
divina tarnen peribunt. 90 Pelea... thalamosque minores : hendiadyoin:
quod cum Peleo nubere coacta sis, matrimonium minus nobile iniisti.
91 crederis.. . Iovi: propter filii nascituri fata a Iovis concubitu pro-
hibita erat ; filii causa se non Iovi nupsisse dolet ; si filius Iovis filius
esse videtur, contenta esse potest. 91 sqq. Pulcherrima haec transitio
est. Mors Achillis ne commemoratur quidem. Gloria, quam ibi The-
tidis filius adepturus est, celebrata Neptunus statim ultionem describere
pergit. Dolorem non suo nomine appellatum consolatur, id quod viri
est qui quam maxime maerentium animi condicionis expertus est. 91 nec
inulta: nequaquam inulta. 92que: quamaptacontextuihaecconiunctio
sit statim apparet loco in linguam quamlibet germanicam tralato, cum
notio futuri temporis imprimis coordinatione maiore vi exprimatur,
quam nos proprio verbo enuntiamus : en gij zult volstrekt niet onge-
wroken treuren en gij zult de verwante wateren gebruiken. 92 dabo :
ad 9. 93 cum ... Danai : verb, esse omissum, etsi non copulae tantum
vice fungeretur sed etiam tempus indicaret, ut 116, Th. IV : 208 sq.,
540 cf. ad 32. 93 sq. nocturnaque... exseret. Nauplius, Palamedis
pater, morte immerita filii exacerbatus in monte Caphereo, qui in in-
sula Euboica situs est, nuntio Graecos in eo esse ut reveherentur allato
ignes accendit, ut Graeci portus specie decepti in scopulos naves illi-
derent. nocturna signa: ignes illi a Nauplioaccensi. Indicationegene-
rali et adiectivo nocturna exquisite electo horrorem noctis, tempestate
infestae et scelere doloso inquinatae, nobis proponit.

exseret et dirum pariter quaeremus Ulixen.\'
-** "dixerat. ilia gravi vultuin demissa repulsa, 95

quae iam excire fretum et ratibus bellare parabat
Iliads, alios animo commenta paratus,
tristis ad Haemonias detorquet bracchia terras,
ter conata manu, liquidum ter gressibus aequor
reppulit et niveas feriunt vada Thessala plantas. 100

L. C. 95. Th. II: 410, Hor. Sat, 1: 3, 57, Verg. Aen. 1: 561. 99 sq.
Hora. II. XIII: 20. 100 cLpyvpoTr^x Hom. II. passim. 101 sq. Verg.
Aen. VIII: 712 pandentemque sinus.

94 exseret: verbo ipso et intensivo exsertare S. ad proferendi, in
medium proponendi, patefaciendi notionem indicandam utitur: 346,
Th. 1:413, II : 513, IV : 235. quaeremus: insequemur: Th. 1:649.
95— 125. Thetis postquam Neptunum flectere non potuit, ad Chironem
proficiscitur ut (ilium secum abducat.

96 iam levis metaphora : non enim-ad tempus spectat sed ad consiliorum
seriem. Eo usque iam progressa erat ut mare excitatura esset. ratibus
bellare: dativus utTh. 111:88 sq., VIII:289. 96sq.parafcaf...paratus:
figura etymologica. 97 paratus vid. ad 3 cantu. 97 animo: abl. loc. —
non enim casus rei adhibitae est (instrumentalis), sed constructio totius
rei et partis est, qua si utimur, vulgo tota res subiecti vice fungitur — pars
vero abl. locali, qui casus rei accedentis est, enuntiatur. 98 Haemonias...
terras: Thessalia a Haemone monte sic dicta, detorquet bracchia : in-
versio subordinations : bracchiis se detorquet vel avertit/99 sq. ter...
reppulit: haec figura in eo consistit quod esse omittitur in sententiis
praedicativis vel in periphrasi praeteriti passivi praecedente autem aut
sequente membro in quo verbum finitum legitur ita ut dubitari possit
utrum zeugma statuendum sit an ellipsis cf. 512, II :46, 158, Th. 1:634
sq., II : 114, 424 sqq., IV : 307, 373 sqq., 431, 444, 661, 732, IX 458.
100 niveas . . . plantas : tota sententiae vis in voc. Thessala posita est :
et iam Thessalicae sunt aquae quas natans scindit. feriunt vada ...
plantas: inversio subordinationis; logice dicere debemus: ferit vada
plantis, sed cum Thessala voc. vada definitio sit, vocabula quibus
maxima vis inest, subiecti vice fungi voluit poeta. 101 sq. laetantur...
sinus: personificatio. Si hunc locum cum loco, qui est vs. 123 conferi-
mus, optime discernere possumus, quantum discrimen sit inter personi-
ficationem rhetoricam et poeticam. Illic enim poeticam invenimus, hie
rhetoricam, cum illic de campo dicitur quod ipse Chiron de campo
sentit. Animi motus, qui iis animi motibus, quos res personificata apud
personas agentes efficit, responderent, si non res sed persona causa

antra sinus lateque deac Spercheos abundat
obvius et dulci vestigia circuit unda.
ilia nihil gavisa locis, sed coepta fatigat
pectore consilia et sollers pietate magistra 105

longaevum Chirona petit,\'\'domus ardua montem
perforât et longo suspendit Pelion arcu :
pars exhausta manu, partem sua ruperat aetas.
.signa tamen divumque tori et quem quisque sacravit
accubitu genioque locum monstrantur ; at intra 110

A. C. 109. sacravit P; sacrarit Menke, Kohlmann ; sacrarat Q K: sa-
crasset Priscianus. 110 intus E.

efficiens esset, nunc etiam rei efficienti attribuuntur. Personificatio rhe-
torica autem ornamentum tantum sermonis est, cum nulla causa indi-
cari possit propter quam sic neque aliter poeta locutus sit. conubialia...
antra : in Pelio monte matrimonium Pelei et Thetidis celebratum erat
cf. 119 sq. 193 sq. pandunt... sinus: ut homines qui hospiti domorum
ianuas pandunt, adventum eius sibi gaudio et honori esse désignantes. ^
102 sq. abundat obvius : magna vi aquae obviam it. 103 circuit : cf. 408,
Th. II : 602 sq. 104 sq. gavisa ... sed... fatigat: est omittitur, vid. ad
99 sq. fatigat: 217 sq. et Th. VII : 72 sqq. per metonymiam dictum pro
continuo agitare — inde per metaphoram hic et 338 et Th. II : 244 de
cogitationibus precibusve non intermissis. 105 sollers: adiect. praedi-
cativum. Animi motuum series optime descripta est. Postquam ex
Neptuno cognovit a deis nullum iam auxilium expectandum esse, sibi
ipsi agendum esse statuit. Ideo in eum locum se confert, ubi filius ver-
satur. Appropinquans vero nondum pro certo habet, quid actura sit ;
tota est in cogitationibus neque quaquam ad loci naturam animadver-
tere potest. Sed ipsam pietatem secuta ad finem cogitationes perducit.
Quod ubi accidit, iam çerta consilii (sollers) Chironem adit. Quae vero
actura sit, poeta, quippe descripturus, nondum nobiscum communicat.
106 ardua: non solum de rebus quae ascensu difflcili sunt (nostri: steil),
dicitur, sed etiam de iis rebus quae vel ipsae altae sunt vel in altitudine
quadam sitae. 107 perforât... suspendit: de metonymia vid. ad 29.
descriptio valde concinna ; vulgo enim ubi alicuius rei pars remota est,
alii inania vident, alii ea quae relicta sunt: S. vero utrumque conspexit.
longo ... arcu : ita ingens antrum est, ut pars superior montis arcus
superimpositus videatur, quasi pontis pars sit vel arcus triumphalis.
108 pars... aetas : explicatio antecedentium. Tam immane antrum
evasit, cum ét rerum natura iam pars montis cavata esset ét partem
montis Centauri effodissent. 109 sq. tamen ... at: quamquam domus
ipsa minime speciosa est, hue tamen dei convenerunt nuptiarum Pelei

Centauri stabula alta patent, non aequa nefandis
fratribus^fiic horainum nullos experta cruores
spicula, néc truncae bellis genialibus orni,
aut consanguineos fracti crateres in hostes,
— séd pharetrae insontes et inania terga ferarum. 115

haec quoque, dum viridis; nam tunc labor unus inermi
nosse salutiferas dubiis animantibus herbas,

L. C. Ill cf. Verg. Aen. VI: 286 Centauri in foribus stabulant. 113
sq. cf. Verg. Georg. II: 445 sq., Ov. Met. XII: 235 sqq., Th. VI: 535
sqq. 117 cf. Silv. I 4:98 sq.

Thetidisque celebrandarum causa, immo vero in hac domo Centaurus
iustissimus, tot virorum fortium magister, habitat, at: sententia priori
per asyndeton succedit, cum antecedentibus vero coniungitur. signa
sqq.: ab enuntiatione generali profectus poeta ad enuntiationem spe-
cialem procedit. Figurae igitur sunt divisionis et partitionis, quae non
solum ibi occurrunt ubi omnia alicuius speciei genera vel nonnulla
exempla proferuntur sed etiam ubi ad eandem rem indicandam narratur
ét cuius sit speciei ét cuius generis ét quod exemplum.
Ill non aequa: sententiae vis in his vocabulis posita est: per litoten
pro dissimillima. Ill sq. aequa nefandis fratribus: comparatio com-
pendiaria. 112 sqq. hie.. .ferarum: explicant non aequa. 112 sq. nullos
... nee: anacolouthon, nam spicula inveniuntur quidem, sed spicula
quae numquam humano sanguine imbuta sunt. At enumerandis iis rebus
quae in Chironis antro non inveniuntur, antra aliorum poeta descri-
bere vult, ideoque de ipsis illis spiculis sanguine humano imbutis co-
gitat, quae, si in Chironis antro alia tantum inveniuntur, ibi non sunt;
quod cum ei in animo sit, pergit nec. 113 truncae bellis genialibus:
quasi dictum sit truncatae, additur abl. rei accedentis vel localis, bella
genialia: per metonymiam de pugna in matrimonio Pirithoi commissa.
114 fracti...in hostes: constructio per analogiam vid. ad 3 refer, fracti
enim voc. magis descriptivum est pro iacti (metonymia). 115 insontes:
metonymia: pharetrae sagittas continentes quas in feras tantum con-
iecturus est sagittarius. inania terga ferarum: cf. 415 terga ferarum,
Th. I : 483 sq. inanem leonem, VI: 722 tigrin inanem, VII: 276 vacua
ora leonum, IX: 589 vacuorum terga leonum. 116 haec quoque sc.
agebat. haec venationem ncmpe quae non nominata, sed indicata est.
dum viridis: in iuventute; de verbo esse omisso vid. 93. labor unus:
verbum esse in sententiis praedicativis etiam omittitur 201, 862, Th.
1:442, II: 187 sq., III: 217, 483, IV: 230 sq.. 349. VI: 296. VII: 53 sq.
117 nosse; vid. ad 73 et Th. III: 549. 590 sq., IV :577 sq., 821 sq.,
quibus locis comparatis apparet nonnumquam perfecti et praesentis
indicativos iuxta poni, cum fieri non possit ut ubique discrimen statua-
tur. dubiis animantibus: hominibus inpericulo versantibus. Eademnotio
voc. dubius est 871, Th. II: 224.

aut monstrare lyra veteres heroas alumno.
et tunc venatu rediturum in limine primo
opperiens properatque dapes largoque serenat 120

igne domum, cum visa proeul de litore surgens
Nereis : erumpit silvis — dant gaudia vires ~
notaque desueto crepuit senis ungula campo.
tune blandus dextra atque imos demissus in armos
jDauperibus tectis inducit et admonet antri. 125

. \'iamdudum tacito lustrât Thetis omnia visu
nee perpessa moras : \\ubinam mea pignora, Chiron,
die\', ait, \'aut cur ulla puer iam tempora ducit
te sine ?^non merito trepidus sopor atraque matri

118 monstrare lyra per metaphoram et metonymiam pro carmen ad
lyram canere de vel carmine ad lyram cantato celebrare. 119 venatu
rediturum : abl. separativus praepositione non addita ut 246 ubi vid.
in limine primo : in prioribus antri partibus ; limen S. saepe pro domo
vel parte domus ponit. Cf. Th. II : 293, 314, 479, III : 579, V : 575.

121 sq. visa: omissa copula in periphrasi praeteriti passivi 335, 663
sq., 751 sq., II : 119, Th. 1: 575, II : 311 sq., III : 182, 496, VI : 200
sq., 237, 294,298, VII : 448 sq. litore : per metonymiam pro mari vid. 76.

122 erumpit silvis: vid. ad 246. 123 desueto... campo : abl. cuius spe-
cimen hic invenimus subdivisio est abl. localis sed non multum differt
ab usu abl. qui viam indicat qua quis iter facit. Désignât enim locum
neque vero locum ubi aliquid est, sed potius fines vel spatium per quod
aliquid movetur. Cf. 358, 482, 745, Th. IV: 428, 801 sq., V : 184,
VI :430. 124 blandus dextra: quasi dictum foret blandiens dextra vel
constructio totius rei et partis vid. 97. Quandocumque enim ab usitata
forma dicendi poetae recedunt, fieri non potest — nisi saltern perraro —
ut pro certo statuamus cuius rei exemplum secuti sint. imos demissus
in armos : humilis introitus obstat ne erectus intret ; ergo se demittit et
eo usque quidem, ut caput non iam supra armos extet. 125 admonet
antri: excusât humilem domum et deam hospitem monet ut caveat ne
qua ofFendat. 126 tacito lustrât. .. omnia visu : tacite omnia circum-
spicit vid. ad 8. 127 pignora : pro liberis etiam Th. 1:87, 394, IV: 563
sq., 778 sq., IX: 361, X:710, 805, XI: 428, 479, 703. 129 te sine:
anastrophe: cf. arma inter 160; serta inter Th. 11:76; te propter 269,
654 ; portus et litora circum II : 78 ; suos circum Th. IV : 16; aethera
contra Th. II : 596. non pro nonne. vid. ad 43. trepidus sopor: sopor
somnus altissimus est, qui, si trepidus i. e. inquietus, turbatus est, ima-
ginibus maxime terribilibus nos vexât. Ad haec et sequentia quod

signa deum et magnos (utinam mentita!) timores?
- {namque modo infensos utero mihi contuor enses,
nunc planctu livere manus, modo in ubera saevas
ire feras ; saepe ipsa —- nefas ! — sub inania natum
Tartara et ad Stygios iterum fero mergere fontes,
""ïïos abolere metus magici iubet ordine sacri
Carpathius vates/puerumque sub axe peracto
secretis lustrare fretis, ubi litora summa

verbum supplendum sit pro certo affirmare non ausim, sed optimum
mihi videtur post deum: minantur supplere, post timores vero: vali-
cinantur; fieri enim non potest ut timores ab utinam mentita pendeat
quod ominis avertendi causa in parenthesi dictum est.
130 signa deum: monstra a deis missa. 131 sqq. In enumerationibus
omnibus modis varietatem consequi poeta conatur. Quod cum exempla
cuiusvis modi complectitur inde ab usu coniunctionum usque ad or-
dinem descriptionum, longum est vel praecipua exempla enumerareaut
inter varia genera distinguere; nonnullos tamen locos afferre velim,
quibus diligenter inspectis et inter se comparatis patet ét hanc rem ef~
fectam esse Statii studio pingendi ét quam frequentissima sit: 32, 37,
154, 193 sq., 297, 441, 728, 735 sqq., 751 sq., 943 sqq., II: lOsq., 19
sq., 46, 52 sq., 55 sqq., 73 sq., 108 sq., 159 sq. infensos utero mihi:
•ut dicimus alicui caput vulnerare, sic et alicui capiti minari; ergo utero
dativus est pendens ab infensos dativo mihi a tota locutione infensos
utero pendente. 132 manus: metonymia quae pars pro toto vocatur.
Non tam manus ipsae quam bracchia livida fiebant plangendo. 132 sq.
in ubera ... (eras: ire in hostilem vim hoc loco non habet. Non quod
ferae ubera aggressurae sunt (praeclara imago esset) monstrum est,
sed quod saevae ferae sunt quas nutritura esse pro filio sibi videtur.
133 ipsa: neutr. plur. ad Tartara pertinet. nefas: exclamationis vice
fungitur horrorem exprimens. 134 (ero: expressio correpta pro videor
mihi ferre. fero mergere infinitivus finalis ut 288 sq., 735, 821 sq.,
II: 51, Th. 1: 33, 178, III: 626 sq. 135 sq. hos... vates. Sicut medicus
aliquid praescribit, ut causa morbi eximatur, sic vates indicat, quo modo
animi perturbatione quis liberari possit. metus: per metonymiam pro
causa metus. ordine: ritu; vid. ad 81. 136 Carpathius vates. Proteus,
quippe qui Carpathi in insula habitare diceretur. sub axe peracto: axis
caelum est: cf. Th. V : 86 sq., Silv. Ill : 1, 52; sub axe peracto igitur
est sub caelo nocturno. Similis est metonymia Th. V : 180: cessavere
novae perfecto sole tenebrae. 137 secretis... fretis: abl. loc. sine
praepositione ut 373, Th. 1: 370, 483 sq., IV: 87, 782 sq., V : 201 sq.,
294 sq., 729, 753, VI: 21 sq., 25 sq., 278 sq., 380, 387. litora summa:
extrema pars maris. Cf. ad 76. De verbo esse omisso cf. ad 99 sq.

Oceani et genitor tepet inlabentibus astris
Pontus. [ibi ignotis horrenda piacula divis
donaqïïe — sed longum cuncta,enumerare vetorque. 140
trade magis !\' sic ficta parens :,heque enim ille dedisset,
si molles habitus et tegmina foeda fateri
ausa seni/tunc ipse refert: \'due, optima, quaeso,
duc genetrix humilique deos infringe precatu.
y nam superant tua vota modum placandaque multum 145

L. C. 141 Th. 1: 578 neque enim ille coactis.
A. C. 139 ubi Q K. 141 fata Q K. 143 ille Q K.

139 sq. ibi... donaque: aposiopesis pulchre adhibita: magica ars ob~
scura, indefinita, arcana semper amavit, amat, semper amabit. Post
indicationes illas ignotis horrenda nescio quid extraordinarii expecta-
tur ; tacendo poeta legentes non prohibet sibi quidquid volunt fingere,
quem effectum adiuvat etiam intenditque vetorque. 140 longum : verbi
esse in locutionibus, quae impersonales dicuntur, omissi haec sunt
exempla : II : 43. Th. 1:442. II : 163, IV : 78 sq.. 277. 351, VI : 121,
143 sq., 203, 292. 141 magis: potius cf. Th. IV : 543. sic... parens:
verba loquendi omnibus frequentius — verbo esse excepto — omit-
tuntur, certe post vel ante orationem directam ; sic non ad ficta pertinet ;
supple : sic locuta est ficta narrans. ficta (narrans) : idem paene con-
secutus esset poeta, si dixisset mentiens, sed hoe exprobrantis, illud
vero excusantis est. 142 molles ... foeda : infirmitatem femininam ro-
bori virili opponere S. amat, unde fluxit ut saepe res muliebres vel ad
mulieres pertinentes molles vocet 261, 325, 341, 654, Th. V : 166 sq.,
219 sq., IX: 453, 614 sq. nonnumquam mollitiem duritiae soli oppo-
nens, interdum vero etiam res vel viros effeminatos molles vocans, quae
res memoria tenenda est, ut intellegatur quare tanta cum indignatione
cum ipse poeta tum personae (Ulixes, Achilles) in dolum Thetidis in-
vehantur; cf. 531 sqq., 652 sq., 873 sq., II : 35 sq., 44. 143 ausa: esse
omittitur ubi contextùs formam coniunctivam flagitat: 776, 780, Th.
II : 446 sq., III : 375. 482, 698, IV: 576 sq., VI :317 sq. tune... refert :
ad mendacium vero a Thetide confictum non negativum sed adhorta-
tivum Chironis responsum est. 143 sq. optima ... genetrix : coniungenda
sunt, optimus sine attributo vocativi loco usurpatumsermonis familiaris
est. 144 infringe: praefixum in hic vim intensivam habet. frangere
autem apud S. per metaphoram dicitur de hoste vel adversario, idem
fere valens ac vincere : 778, Th. IV : 3 sq., V : 76, IX : 471 ; de nimio
splendore, nimiis viribus e. a. 689, Th. XII : 634, 659 sq., Silv. 1: 3, 7
sq.; his locis temperare significat; de rebus vel personis erudiendis 355,
Silv. 1: 4, 29 sq., V : 3. 195. Nostro loco vincendi notionis metaphora
occurit. precatu : ad 8. 145 multum : cf. ad 3. placanda ... invidia : dei

invidia est.jnon addo metum, sed vera fatebor:
-^^jiescicTquid magnum — nec me patria omina fallunt —
vis festina parat tenuesque supervenit annos :
olim et ferre minas avideque audire solebat
imj)£ria et nostris procul haut discedere ab antris ;
-tîunc ilium non Ossa capit, non Pelion ingens
Pharsaliaeve nives.\\ipsi mihi saepe queruntur
Centauri raptasque aomos abstractaque coram
armenta et semet campis fluviisque fugari,
insidiasque et bella parant tumidique minantur.

A. C. 149 avideque audire P: et obire audita E QK. 150 descedere
P. 152 Thessaliaeve Q K. 155 timideque P.

placandi sunt ne invidia commoti noceant. Duplex metonymia; nam
ratio adhibita (se. placandi) pro re quam perpetrare volumus (avertere
pericula) dicitur et animi perturbatio pro persona.
146 non ... metum sc. tuum. addo idem est atque augeo. fatebor: nihil
aliud nisi dicam ut Th. II : 342. 147 nee. . . fallunt: me non fallit va-
nitas patrum propria quae efficit ut res nullius momenti magnum fllii
ingenium, praeclaram indolem, egregiam fore eius gloriam portendere,
patefacere credant. Metonymia rei effectae (omina) pro re efficiente
(vanitas). 148 parat: fore portendit cf. 272. tenues... annos: per me-
tonymiam anni tenues vocantur, cum ii qui tot annos nati sunt, vulgo
laboribus impares sint. supervenit annos: venit ante solitam aetatem.
149 ferre minas: patiebatur ut sibi minarer. avideque audire imperia:
audire imperia = oboedire imperiis; simplex pro composito. avide:
non solum oboediebat sed libenter oboediebat. 150 rythmus haut cum
proeul non cum discedere iungendum esse docet, cum versus ita
legatur oporteat: imperia et nostris // proeul haut / discedere ab antris.
151 capit: vox sollemnis de vasorum ambitu. 152 Pharsaliaeve nives:
haec metonymia hic imprimis apta est, cum per montes nive coopertos
iter fâcere inter durissimos haberetur labores. 152 sq. ipsi... Centauri:
quos tamen nee timidos nee infirmos esse omnibus notum est. 153 sq.
raptas ... abstracta ... fugari : cf. ad 32 et 99. raptas = direptas,
simplex pro composito ad 87. 154 campis fluviisque : per campos et
trans fluvios, nam ne flumina quidem instantem Achillem prohibent;
de abl. vid. ad 123. 155 insidias ... bella: cum neque palam neque
singuli ei resistere possint, clam eum excipere iis in animo est vel se
coniungere volunt ut eum quasi hostem iustis copiis arceant. tu-
midi = irati : cum de iratis tum de superbis et adiectivum et verbum
tumere dicuntur, cf. 189, 348, 658, 933, Th. 1: 299 sq., II : 114, 162,
III : 333, 599 sq., IV : 121. 576, VII ; 87.

L. C. 156 Th. Ill: 518 (cum) semideos inter pinus me Thessala reges
(duceret). 158 Th. IV : 517 sed taceo.

156 pinus Thessala; Argo. Argoos reges: primores Graeciae. 157 sq.
vidi... sed taceo: neque aposiopesis neque ellipsis, sed Chiron ser-
monem abrumpit cum Achillem conspexerit. Nota oppositionem nutri-
toris et matris. Chiron iuvenem videns tranquille eum laudare desinit,
cum coram eo id facere nolit; mater autem obstupefacta est: tantum
mutatus filius est, et quoniam secum reputat fieri non posse ut quic-
quam tam periculosum suis consiliis sit, una timore perterrita est.
158 pallor: metonymia rei accedentis pro re ipsa; designat pavorem.
Achillem appropinquare animi motibus Chironis et Thetidis apparet.
Qui legit rythmo properanteadmoneturaliquidmagnimomenti instare.
Quattuor enim versus partes duorum ictuum succedunt: sed taceo //
figit gelidus // Nereida pallor, ille aderat //. Postquam autem poeta
Achillem introduxit, rythmo tranquilliore pergit. 159 multo . . . maior:
cum sudore et pulvere oblitus sit, patet eum fortiter se gessisse; S.
autem voc. mapnussynonymisquesaepead quamvis rem vel personam
laudabilem praesertim autem deos hominesque regios indicandos
utitur: 254. 743 sq., 851, 895, 921, II: 83, Th. II; 587, III: 134, 686,
IV; 793, VI: 282; ingens: 276, 385, 526. 798 sq., II: 109. Th. II: 103
sq., IV : 780, VI: 16; grandis: 914,11:36; tantus: 732, Th. Ill: 165.
multo sudore: adiectivum numerale saepe invenitur apud substantiva
quae vel collectiva sunt vel materiam vel statum rerum indicant, cum
substantiva distributive ponantur; cf. 164 sq., 325 sq., 504 sq., II: 107
sq., Th. 1:114 sq., 133, 350 sq., II: 77, 708 sq., Ill: 27, IV : 71, 117
sq., 470 sq., 669 nee non 414, Th. IV: 637 sq. 160 arma inter cf. ad
129. 161 natat: de rebus hue illuc motis utTh. II: 626,638, VI:284sq.
163 nova lanugine: non alia lanugine quam ceteri, sed lanugine quae
in hac facie nondum visa erat. Hac speciali notione novus etiam oc~
currit: 567, 753, Th. II: 229 sq., IV : 247, 758 sq., cf. Th. V: 456 sq.;
est ablativus rei accedentis liberius adhibitus, nam barbam denotat.
vertitur aetas: ex puero iuvenis fit. Cum hodierni non ita acute inter
aetates illas distinguant, versio belgica a textu latino hie paullum dis-
crepet oportet: nog niet verraadt het zichtbaar worden van den baard,
dat hij van knaap jonge man wordt.

164 faces oculis sc. insunt: aciem oculorum per metaphoram lumen
vocari, unde per metonymiam oculi ipsi lumina audiunt, notum est.
Hic vero per metonymiam pro lumine fax dicitur cf. Th. VI : 391 et
vid. etiam Th. 1: 354, III : 539, ubi non de oculis quidem attamen pro
lumine fax legitur. plurima : cf. ad 159. vultu : abl. cf. ad 43 sq. plurima
...inest: simillimus est matri. 165 venator Apollo : substantiva pro
adiectivis cf. 365, 397, 588, 590, 629, 674, 731, 11:68 sq., 142 sq.
167 quantum. ..adiciunt: h. e. forma vehementibus animi perturbati-
onibus augetur; cf. 943, Th. IV : 747, VI : 623. formae: dat. 169 va-
cuis antris abl. loc. ut 356. finitimus huic usui post verba efficiendi ut
quis maneat est usus post verba manendi 700, Th. II : 278 sq., V : 391,
Vi : 631, VII :320, XI : 54. 170 incitât ungues: incitât eos ut unguibus
utantur ; correptio per metonymiam rei quam elficere volumus pro re
quam eo consilio faeimus. 171 fido = caro ut 197, 751, Th. II : 332 sq.,
III : 93, 405, IV : 88. 172 exceptant ; excipere est certo aliquo consilio
aeeipere. avidis ... ulnis : periphrasis analytica ; cf. ad 8. Nota etiam
verbum quod verbi usitati (h. 1. complectitur) locum obtinet vulgo magis
descriptivum esse. 173 vertice cf. ad 97 animo. 174 insequitur: praefixa,
ubi compositum vel notionem verbi simplicis non mutât vel notionem
illam maiore cum pondéré désignât, ex analogia verborum composi-
torum, quibus eadem fere notio propria est quae vero ibi ex coniunctione
praefixi et verbi sequitur, adhibita sunt, e. g. quando insequi de hostibus
dicitur qui fugientes capere conantur, ex analogia verbi instandi in-
additur ; hic vero, ubi potius tranquille comitari vult, ex analogia re-
motiore incedendi. iam tunc: quamquam magni amores ut magnae
amicitiae vulgo iuvenili demum aetate nascuntur. 175 extenditur aemu-
lus : extenditur e metaphora rei quam tendentes maiorem faeimus vult :
augetur, maior fit. aemulus adi. praedicativum: quod tantorum actorum
comes est et amicum adaequare conatur.

par studiis aevique modis, sed roborc longe,
et tarnen aequali visurus Pergama fato.
V; protinus ille subit rapido quae proxima saltu
flumina fumantesque genas crinemque novatur
fontibusAEurotae qualis vada Castor anhelo
r mtrat equo fessumque sui iubar excitât astri.
\\ miratur comitque senex, nunc pectora mulcens
jiunc fortes umeros ; angunt sua gaudia matrem,
tunc libare dapes Baccheaque munera Chiron
orat et attonitae varia oblectamina nectens
elicit extremo chelyn et solantia curas
fila movet leviterque expertas pollice chordas
dat puero. canit ille libens immania laudum
semina^uot tumidae superarit iussa novercae

L. C. 176 cf. Th. VII : 296 sq. aevi modos. 178 cf. Verg. Aen. 1: 157
quae proxima litora cursu. 181 cf. Th. X: 135 (Iris) obtusum multo
iubar excitât imbre.

A. C. 181 fessus P. 185 attonitae varia obiectamina P: attonitam
vario oblectamine E Q K: attonitae varia oblectamina Gronovius,
mulcens Q: mulcet E. 189 quot Kohlmann : quodP: quo (cum rasura)
Q : quae K.

176 robore longe: sc. relictus; de abl. cf. ad 97. 177 tarnen: mors
praematura Achillis magna gloria, quam robore insigni sibi parabat,
rependebatur. Patroclus minus praeclarus, mors eius aeque matura.
aequali fato: abl. rei causatae: ita ut eadem aetate moriturus esset.
178 subit: cf. Th. IV: 143 sq. saltu stagna subit, subit rapido . . .
saltu: periphrasis analytica; cf. ad 8. rapido quae proxima : collocantur,
ut pateat eum non solum currendo sed etiam brevi itinere eligendo
festinare; esse in sententiis relativis omittitur : 229, 287, 401, 751, Th.
1:636, II : 94,316 sq., IV: 352, 557 sq., VI : 201, VII : 54,334.179 genas
crinemque: acc. partis, novatur: reficitur. 180 fontibus per metony-
miam pro aqua. 181 fessum per metaphoram pro hebetem. astri: inter
stellam e signo cui Gemini nomen est et deum equitem non distinguit.
183 angunt... matrem: cum et invidiam deorum metuat ita eminen-
tem filium videns et vereatur ne occultari nolit. matrem magna vi in
fine versus collocatum. 185 varia . . . nectens: periphrasis analytica
cf. ad 8 et 172. 186 chelyn: metonymia materiae pro re e materia con-
fecta cf. Th. 1:33, VIII : 374. 187 fila movet: temptans sintne chordae
satis tentae. 188 immania ... semina : metonymia efFectus pro re effi-
cienti; significantur fortia virorum antiquorum facta quae posteros ad
laudem adipiscendam hortantur. laudum semina: cf. II : 86, Th. IV : 42
scelerum ... semina, 239 animorum semina. 189 tumidae vid. ad 155.

Amphitryoniades, crudum quo Bebryca caestu
obruerit Pollux,/quanto circumdata nexu
ruperit Aegides Minoia bracchia tauri,
maternos in fine toros superisque gravatum
Pelion. Ihic victo risit Thetis anxia vultu.
nox trânlt in somnosjsaxo conlabitur ingens
Centaurus blandusque umeris se innectit Achilles,
. quamquam ibi fida parens, adsuetaque pectora mavult.
at ^Thetis undisonis per noctem in rupibus astans,
quae nato secreta velit, quibus abdere terris
destinet, hue illuc divisa mente volutat.
—proxima, sed studiis multum Mavortia, Thrace ;
s nee Macetum gens dura placet laudumque daturi

L. C. 200 Verg. Aen. IV: 285 (= VIII: 20) animum nunc hue cele-
rem nunc dividit illuc. 201 cf. Verg. Aen. 1:14 studiisque asperrima belli.

novercae: cum Iuno Eurystheo copiam iubendi fecisset, ea quae ille
Herculi imperavit Iunonis iussa dici possunt.

192 Minoia,.. tauri: adiect. tralatum, vel hypallage : bracchia Mino-
tauri. Versio belgica subordinationem latinam servare non potest:
hoe Theseus zich uit de geweldige omarming van den Minotauru\'s
loswrong. 193 sq. maternos ... Pelion : vid. ad 32. 194 victo ... vultu :
periphrasis analy tica (vid. ad 8) et hypallage ; nam victo ad Thetidem
pertinet. anxia : quamquam curis vexata, tamen risum tenere non
potest. 195 saxo: abl. loc. vid. ad 43 sq. 196 umetis se innectit:
collum amplexus in altero umero caput ponit ; sic in umeris locum
quieti cepisse videtur. 197 fida: cf. ad 171. 198 undisonis: adiectiva
composita saepe occurrunt; cf. Th. 1: 265, 271, 499, 535, 544, 581,
III : 192, 420, VI : 1 et praeterea adi. in-fer syllabam exeuntia, ut Th.
1: 453, II : 400, IV : 227. astans : cf. 44. Imago enim descripta est
quasi e mari quis deam videret cui nempe super mare prospiciendi
causa stare videretur. 199 sq. quae... velit, quibus... destinet... volutat:
cf. ad 3. 200 hue... mente: zeugma per metonymiam, nam quia per
metonymiam rei effectae pro causa divisa mente dicit pro mente quae
se vertit. verba hue illuc ad divisa pertinere possunt; attamen propriam
notionem non omisit, cum nulla fortasse metaphora statum mentis
hominis dubitantis melius exprimât. 201 sq. proxima ... gentibus: de
varietatis studio vid. ad 134. proxima ... Mavortia: inter se oppo-
nuntur. Quod non longe abest, facillime eo puer transportari potest;
at nimis bellicosa est. De ellipsi vid. ad 116. 202 Macetum gens:

A. C. 204 artas P. 214 hie... hie P AT¹ Q : hinc ... hinc K² : hunc...
hinc E.

Macedones. laudum . . . stimulos : laudum gen. obi. : stimulos qui ad
laudem excitant.

204 ire per: vid. ad 4. 206 Lemnos non aequa viris: fabulam S. narrat
in libro V Thebaidis. Mulieres maritos patres Alios fratres occiderant ;
Argonautae praetervecti novam prolem genuerunt. 207 gentibus: plu-
ralis distributivus totam gentem humanam indicans, Th, 111:161,
245 sq., 350 sq., XI : 10 sq. imbelli: tranquilla, placida; nostri:
vredig ut Th. III : 262 inbelli recubant ubi litora somno. 208 virgineos
... ludo : optimum fortasse exemplum quo pulchritudinis versus rheto-
ricus ascendere possit: virgineos enim pro virginum est; coetus et
litora hendiadyoin vel coordinatio pro subordinatione ; persona
pro resonantia; versus igitur plenus figurarum et tarnen hunc versum
legens quivis emunetae naris non sagacitatem vel eruditionem poetae
intelleget sed suavem sonum audiet et de nescioqua re alma ac venusta
et desiderii plena cogitabit. 209 Aegaeona: centimanus a Neptuno
victus in infimum mare Aegaeum deiectus erat, laxantem : partie, de
conatu. 210 missa sequi: cf. ad 134. sequi: consequi, adire. Simplex
pro composito; cf. ad 87. numerare: singulos inspicere, num re vera
laxaverit. 211 haec... matri: supple videtur. 213 timens: metaphora.
Dictum est pro : curis vexata secum reputans et ita quoque constructum ;
cf. ad 3. time re et timor dicuntur de eo qui aliquid mali imminere
putat cui parem se esse nequaquam credit; nimia de ilia re, parum de
se ipso cogitat. Tertium comparationis inter hanc notionem et signi-
ficationem quam contextus hie poscit est partim trepidatio; trepidi
enim sunt èt qui curis fatigantur èt qui timent; partim obtrectatio
sui quandoquidem neque avis se officio suo parem esse credit, qua
fronde: abl. sep. sine praep. ut II : 23 sqq., Silv. I 2 : 259. inanem:
metonymia loci pro re, cum nidus in aëre collocatus sit, aër autem
saepe inanis audiat Th. Ill : 531. 214 hie ventos: si nimis alte nidum

hie homines ; tandem dubiae placet umbra novisque 215
vix stetit in Garnis et protinus arbor amatur.
Ptera consilio superest tristemque fatigat
cura deam, natum ipsa sinu complexa per undas
an magno Tritone ferat, ventosne volucres
adv^cet an pelago solitam Thaumantida pasci. 220

suspendit, hic... angues: si parum altum locum capit. 215 hic homines:
si exteriorem arboris partem eligit. Putandum est avem ab una ad
alteram partem circumsilire ita, ut hic ... hic ... hic ... non tam ex
correptione propositions condicionalis nata sint quam locum indicent
ubi avis est, ita secum deliberans, ut poeta narrat. 214 anxia cogitât:
adiect. praedicativum. Nisi anxia esset, talis cogitatio fortasse in men-
tem ei non veniret. cogitât angues ; cf. ad 3.

215 sq. dubiae .. . protinus: diu postquam consideravit, tandem locum
eligit, nondum certa consilii; cum primum autem in loco constitit,
omnis dubitatio evanescit. umbra : non per metonymiam pro tota arbore
sed densissimam frondis partem eandemque igitur tutissimam désignât;
novisque: cf. ad 163. amatur: quasi iam diu ibi habitavisset. 217
sqq. fatigat cura ... ferai... advocet: cf. ad 3. 219 magno Tritone
ferat: nostrates \'of zij hem door den grooten Triton zal laten dragen ;\'
quandoquidem abl. instrum. non tam casus instrumenti proprie dicti
est quam personae vel rei, actionis quidem participis sed ita ut alterius
causa vel secundum alterius consilia actio perficiatur: naamval der
ondergeschikt medebetrokken zaak of persoon, verba S. quamquam
primo aspectu fortasse in iis offendimus, tamen optime se habent. 220
pelago . ,. pasci: Th. VII : 9 (Parrhasis) nostro pascitur imbri, IX : 405
sq. unde aurae nubesque bibunt atque imbrifer arcus pascitur, X ; 135
sq. excedit gravior nigrantibus antris Iris et obtusum multo iubar ex-
citât imbre. 221 fretis: abl. sep. sine praep. ut II ; 2, Th. III, 473,
IV; 101, 107 sq., 175 sq., 583, V ; 421, 739 sq., VI : 129, 411. 223
gurgite Atlanteo : abl. loc. sine praep. ut 373, Th. 1:370, IV : 87,
782 sq., V : 294 sq., 729, 753, VI : 21 sq., 25 sq., 278 sq., 380,387,430.
225 honos: de maiestate quae rebus pulcherrimis inhaeret 279, Th.
II : 160, 241, VII :225, X;642sq.,Silv. 1:3,11 sq. 226 sq .pleno litore:
cf. ad 43.

litore, ne nudae noceant contagia terrae.
ipsa dehinc toto resolutum pectore Achillem,
qui pueris sopor, Haemonii de rupibus antri
ad placidas déportât aquas et iussa tacere
litoraimonstrat iter totoque effulgurat orbe
CyntÏÏia. prosequitur divam celeresque recursus
securus pelagi Chiron rotat udaque celât
lumina et abreptos subito iamiamque latentes
erecto prospectât equo „\'qua cana parumper
spumant signa fugae et liquido périt orbita ponto.
illum non alias rediturum ad Thessala Tempe
iam tristis Pholoe, iam nubilus ingemit Othrys
et senior Spercheos aquis speluncaque docti
muta senis; quaerunt puerilia carmina Fauni
et speyata diu plorant conubia Nymphae.

L. C. 235 cf. Silv. 1:2:217 (Chiron) erecto prospexit equo. 237 Ov.
Met. VII : 222, Hor. Carm. 17:4._

A. C. 228 corpore Wakefield, Schenkl, Garrod. 233 rogat Q K. 239
senior P : tenuis E Q K. 242 humidusque E : humilisque Q K.

Tll litore : mari cf. ad 76. nudae : siccae. 228 toto ... pectore : cf. ad 97.
pectore : notissima metonymia pro mente : nihil puer sentit. 229 qui.. .
sopor: pronomen relativum explicativum ut Th. 1: 170 et — qui mos
populis — venturus amatur. De ellipsi cf. ad 178. 230 iussa cf. ad 2.
231 litora cf. ad 70. 232 sqq. ce/eres... equo : etiam Chiron mare intrat,
sed subito dolore vincitur, redit, reversus se erigit et quam diu potest
abeuntes oculis sequitur; recursus .. . rotat: metonymia et periphrasis
analytica, nam recurrens mare rotat i. e. turbat ; securus pelagi: nil
pelagus curans ; pelagus non obstat quin prosequi pergat. 237 non alias :
numquam postea. 238 sqq. iam .. . Nymphae: cf. ad 101. Descriptio
hic e mente Chironis est. 239 senior: paene in titulum abiit II : 97,
Th. 1:542,111: 214,441 sq., IV: 443. 240 muta: quae modo pueriludis,
laetitia, voce resonabat. quaerunt= desiderant 628,884 sq.,Th. II :308,
611, VI : 23 sq., VII : 128 sqq., 367, 546.

242—397 Thetis filio persuadet ut veste virginali sumpta inter filias
Lycomedis lateat.

242 premit astra : splendorem astrorum minuit ; premere ergo facere est
ut secum comparatum aliquid minus quam antea esse videatur, cf. 608.
Th. 1: 188, VI : 34. Est metaphora rerum onere imposito in minorem
ambitum redactarum. 242 sq. humilique... cadit: mira confusio imagi-
num descriptionis et metaphorae. Per metaphoram enim S. ros matu-
tinum aquam vocat, quam e mari equi et currus dei solaris attollunt et

rorantes evolvit equos et ab aethere magno
sublatum curru pelagus cadit, (at vada mater
Scyria iamdudum fluctus emensa tenebat),
exierantque iugo fessi delphines erili,
cum pueri tremefacta quies oculique patentes
infusum sensere diem. stupet aëre primo :
quae loca, qui fluctus, ubi Pelion? omnia versa
atque ignota videt dubitatque agnoscere matrem
occupât ilia manu blandeque adfata paventem :

L. C. 251 cf. Hom. II. 1: 361 et locos parall.
A. C.?247 patentes P E : iacentes Q K. 249 versât E Q K.

deinde deiciunt. Ad hanc imaginem pertinent verba Titan rorantes
equos et ab aethere usque ad cadit. Sed humili ex aequore et evolvit
potius ipsum solis ortum describunt qualis super mari orientali videtur;
praesertim evolvit quam aptissimum vocabulum est ad motum rotundi
corporis describendum, nullo vero modo de equis curruque dici potest.

243 magno : ad curru —- non ad aethere pertinet. 244 pelagus : meto-
nymia totius rei pro parte, at; nox optimum tempus pueri transportandi
erat. Cum igitur poeta dicat diem ortum esse, is qui attente legit, inde
difficultates nasci suspicari potest ; huic suspicioni poeta affirmationem
opponit, matrem iam ad finem pervenisse. Hinc coniunctio adversativa.

244 sq. vada ... fluctus cf. ad 26. 246 çxierant iugo : abl. ut 770, Th.
II : 1 sq., IV : 119 sq., 281,366, V : 23,256 sq., 361 sq., 640 sq., VI : 108,
405, 422. 247 cum ... quies : stilus descriptivus saepe substantivum
abstractum (quies), unde pendet genitivus substantivi concreti (pueri),
ponit pro substantivo concreto, quod adi. definitur (puer quietus) prop-
terea quod status rei vel personae maioris momenti est ei qui describit
quam res vel persona ipsa. Neque minus saepe fit, ut verbum servetur
quod substantivo concreto aptum est, cum substantivo abstracto vero
non convenit. Puer enim nuper quietus tremefit, quietem vero tremere
hic si quis diceret, metaphorae figura nimis abuteretur. 248 aëre primo :
puer resupinus expergiscens nihil prius quam aërem videt; in antro
autem antri tectum primum viderc solebat; ergo aër ipse visus eum
stupefacit ; aër, quem primum vidit, usitata adiectivi hypallaga primus
aër vocatur. 249 quae ... Pelion : interrogationes directae. De ellipsi
vid. ad 116. versa = mutata: simplex pro composito (conversa); vid.
ad 87. 251 occupât : occupare S. de eo dicit qui aliquid erga alterum facit
prius quam alter idem illud vel aliam rem erga ipsum facit; cf. 318,538,
711 sq., 930, Th. VII : 78. In hac notione vim propriam praefixi ob-,
quod nempe vulgo vim impeditivam habet, et verbi capere agnoscimus.
Hinc derivata est notio vincendi (Th. VI : 614 sq.) et significatio locum
capiendi, consistendi, potiendi, usitata in lingua Franco-Gallica, quae
occurrit 575. adfata : de ellipsi vid. ad 61 et 141.

\'si mihi, care puer, thalamos sors aequa tulisset,
quos dabat, aetheriis ego te complexa tenerem
sidus grande plagis, magnique puerpera caeli
fnil humiles Parcas terrenaque fata vererer. 255

Ï nunc impar tibi, nate, genus, praeclusaque leti
tantum a matre via est ; quin et metuenda propinquant
tempora et extremis admota pericula metis,
cedamus, paulumque animos submitte viriles
atque habitus dignare meosjsi Lydia dura 260

L. C. 253 Th. II : 333 complexa iaceret. 255 cf. Th. II : 404 terrenaque
frigora membris. 256 sq. cf. Ov. Met. 1: 662 praeclusaque ianua leti.
260 cf. Prop. III : 11 : 20._

252 sq. tulisset... dabat inter se oppununtur : fata aliquid ferunt, si re
vera fit — dant, si constituunt quidem, sed in tempus futurum. De
hac verbi dandi significatione cf. ad 8. 253. sq. aetheriis ... plagis:
abl. loc. ad sidus pertinens. Cf. 523, Th. 1: 483 sq., IV : 236, 751,
V : 166 sq., 201 sq., 512, VII : 149, VIII : 404 et praeterea locos ad
223 allatos. Et hic, ut 66, specie tantum abl. a substantivo pendet, re
vera enim a participio omisso, puta fulgens. 253 complexa tenerem:
periphrasis analytica sed alterius generis quam ea, de qua ad 8 et 172
pauca dicta sunt. Illic enim verbi notio per substantivum verbale et
verbum circumscribitur, hic per duo verba quorum alterum formam
finitam-alterum participii formam habet; eadem est causa quae ad 172
memorata est: ut vividius describatur. 254 caeli: metonymia reg ni
pro rege. 255 humiles ... fata: parallelismus membrorum; humiles
Parcae enim sunt Parcae quae in res humanas ius habent; res humanae
vero humiles res sunt; opponuntur res caelestes vel altae. Proinde
terrena fata fata sunt quae de rebus terrestribus constituta sunt. 256
impar: de numero impari cogitandum est; idem fere valet ac mixtum.
257 a matre: a parte matris; nam per earn immortalis quippe divinus
est, quod ad patrem vero attinet, mortalis. 258 extremis... metis :
metaphora ex arena desumpta, cum aliquoties ad metam postquam
venerunt reverterentur, per metonymiam de extremis metis loqui
potuit poeta. Cf. ad248. Ceterum haud vivida imago est; nam verbum
admovendi parum aptum, quoniam nullam celeritatis imaginem in men-
tem vocat quae in arena omnino necessaria est. meta igitur hic limes
vel finis significat, quae notio per metonymiam eum usum voc. peperit
quem invenimus 673, ubi munus aut officium valet. Idem usus paullo
neglegentior, qui hic occurrit, 455 apparet. 259 cedamus: si quid minus
iucundum ab altero petimus, urbanum est fingere nosactionisconsortes
esse, submitte: tempera, restringe. 260 meos; honestius quam mulie-
bres. 260 sq. si... hastas : apud Omphalen se. dura... molles cf. ad 142.

pensa manu mollesque tulit Tirynthius hastas,
si decet aurata Bacchum vestigia palla
verrerej/irgineos si Iuppiter induit artus,
nec maghum ambigui fregerunt Caenea sexus :
hac sine, quaeso, minas nubemque exire malignam.
mox iterum campos, iterum Centaurica reddam
lustra tibi :|per ego hoc decus et ventura iuventae
gaudia, si terras humilemque experta maritum
te propter,^si progenitum Stygos amne severo
armavi, — totumque utinam ! — cape tuta parumper
tegmina nil nocitura animo.[cur ora reducis?
* quidve parant oculi ? pudet hoc mitescere cultu ?
per te, care puer, coanata per aequora iuro,
nesciet hoc Chiron.\'Isic horrida pectora tractat

L. C. 264 cf. 337. 267 Verg. Aen. IV : 314 per ego has lacrimas sqq.
271 Th. IV : 494 ora reducentem.

A. C. 263 arcus P. 265 hac Postgate : Damsté ; hae P. : has E Q K.
numen . .. malignum E QK.

261 hastas, qui et radii vocantur. 263 virgineos. .. artus: Iuppiter
amore Antiopae incensus Dianae habitus sumpsit. 264 ambigui...
sexus : subiectum ; nihil Caenei virtuti nocuit quod ante virgo fuit.
Caenis enim virgo postea in virum mutata nomen Caenei induit. In
pugna Lapitharum Centaurorumque magna vi ligni superimposita inter-
emptus est, quandoquidem invulnerabilis erat. fregerunt: cf. ad. 144.
265 hac... exire : omnes aliae viae nubi isti interclusae sunt ; fieri enim
non potest quin Troiam profectus Achilles mature moriatur ; haec una
via restât, si Achilles abditur. minas .. ..nubemque ... malignam hendi-
adyoin, quia niibem malignam metaphora minarum est. 266 campos...
Centanrica... lustra : <rxw^x à™ Mivoû_t cum Ccntauricos ad campos sup-
plendum sit. 267 per ego hoc : cf. Th. III : 137 per et arma et corpora,
605 inter et Aetnaeos aequus consurgere fratres. hoc decus : formam
istam tuam. 268 terras.. .maritum : hendiadyoin. terras per metony-
miam pro marito humano. humilem cf. ad 255. 269 te propter : cf. ad
129 et Th. IV : 202. amne severo .-\'metonymia totius rei pro parte (amnis
pro aquis amnis) et instrumenti pro actione (aquae pro aquis mer-
gendo). 270 totumque; que abundat ut in namque. 272 parant: cf. ad
148. mitescere: verba in-escere apud S. paullo frequentiora cf. crudes-
cere; virescere, Th. IV : 654 ignescere, Th. IV : 665 durescere Th.
IV : 701 augescere Th. VI : 71. 274 nesciet... Chiron : virtus matura
matri ex eruditione Chironis fluxisse videtur ; maximam igitur partem
fastidium filii iam tolli, si pro certo habeat fraudem sibi numquam a magi-
stro obiectum iri. 274 sq. tractat.. .mulcens: periphrasis analyticacf. 253.

nequiquam mulcens.; obstat genitorque roganti
nutritorque ingens et cruda exordia magnae
indolisAeffrenae tumidum velut igne iuventae
si quis equum primis submittere temptet habenis —
ille diu campis fluviisque et honore superbo
gavisus non colla iugo, non aspera praebet
ora lupis dominique frémit captivus inire
^imperia atque alios miratur discere cursus,
quis deus attonitae fraudes astumque parenti
contulit ? indocilem quae mens detraxit Achillem ?
Palladi litoreae celebrabat Scyros honorum
forte diem, placidoque satae Lycomede sorores

275 obstat... roganti: per metaphoram pro: efficit ne preces exaudiat
Achilles, genitor: per metonymiam pro exemplo genitoris. Peleus
enim non solum iustissimus hominum erat, sed etiam vir fortissimus.

276 nutritor: per metonymiam pro institutione nutritoris. ingens : vid.
ad 159. 274—276 horrida .. .cruda: vid. ad 142. 276 magnae: vid.
ad 159. 276 sq. exordia ... indolis: vid. ad 247. 277 effrenae propria
signification: quae frena non novit, semper libera fuit, tumidum:
vid. ad 155. igne: indomitis viribus atque ferocia. 27&primis:cL ad 248.
submittere habenis: significatione locali, ut itadicam; = habenas impo-
nere. 279 sq. campis fluviis... honore... gavisus: zeugma, quod campis
gaudet ob voluptatem—forma autem ob vanitatem. honore : cf. ad 225.
281 lupis : lupatis. frémit captious inire. Est mirus error grammaticorum
qui de nominativo cum inf. loquuntur a verbo quodam pendente;
nominativus nimirum a subiecto pendet et infinitivus a verbo ita quidem
ut verbum illud auxiliare, ut dicunt, sit. Ita S. multis verbis utitur quae
soluta oratione aliter construisoient: ut h. 1. verbis affectuum eorumque
enuntiationis, cf. 282, 348, 371, Th. II : 13 sq., IV : 41, 836; verbis
sentiendi 859 sq.; verbis metuendi et sperandi 414 sq., 11:61, Th.
III : 438 sq., 597, IV : Sl4, VI : 468, VIII : 291 ; verbis cogendi et pro-
hibent 685 sq., Th. III: 619, 625, 634 sq.; vid. ad 16. 283 attonitae:
stupefactae cf. Th. II : 331. fraudes astumque: hendiadyoin. 284 con-
tulit: afferendo auxiliatus est; verba per con-praefixum composita in-
terdum indicant personam agentem actionem in alterius commodum
perfecisse. quae mens: quod consilium, quae cogitatio cf. Th. III : 304,
VII : 429, VIII : 177, X : 432. detraxit: efFecit ut a proposito absce-
deret; haec vis praefîxi de-nota est e compositis deferre, deflectere,
detorquere. 285 litoreae: in litore cultae. honorum: adiectivum est.
286 placido ... Lycomede : senectuti tranquillam placidamque quietem
convenire S. sensit cf. 363, 696 sq., 729, 807 sq., 845, Th. 1:390 sq.,
448, IV : 517.

luce sacra patriis, quae rara licentia, muris
exierant dare veris opes divaeque severas
fronde ligare comas et spargere floribus hastam.
omnibus eximium formae decus, omnibus idem 290

cultus et expleto teneri iam fine pudoris
virginitas matura toris annique tumentes.
^ sëd quantum virides pelagi Venus addita Nymphas
obruit aut umeris quantum Diana relinquit
Naidas, effulget tantum regina decori 295

Deidamia chori pulchrisque sororibus obstat.
- ? illius"et roseo flammatur purpura vultu
r et gemmis lux maior inest et blandius aurum :
atque ipsi par forma deae est, si pectoris angues

L. C. 289 cf. Th. VII : 170 nectere fronde comas. 290 Silv. III. 3:113
decus eximium; cf. Silv. I, 2: 107 sq. 292 Verg. Aen. VII : 53 iam
matura viro iam plenis nubilis annis.,293 cf. Silv. I. 2 : 115 sq. Hom.
Od. VI : 102 sqq. Verg. Aen. 1:498 sqq. 297 cf. Silv. III. 4: 51 sq.

287 luce sacra: die festo. 287 sq. patriis . .. muris ... exierant: de abl.
cf. ad 246. quae ... licentia : cf. ad 229. 288 exierant dare : cf. ad 134.

288 veris opes: frugum primitias. divae: statua sertis ornatur. 288 sq.
severas ... comas : per metonymiam comae deae severae et ipsae se-
verae vocantur ; voc. severus S. fere de hominibus rebusque horrenda
quadam maiestate praeditis utitur ; cf. 269. 289 [ronde : sertis ; per me-
tonymiam materiae pro re e materia facta, ligare comas : eadem est
metaphora ac nectere comas (vs. 10). spargere : per metaphoram pro :
hic illic hastam ornare. 291 expleto... (ine : eadem metonymia ac
plenis metis 673 ; vide ad 258. Fieri autem potest ut hic potius de ex-
pressione contaminata cogitare debeamus ; ita ut locutio mixta sit ex
expleto pudore et cum ad finem pudoris pervenissent. Idem fere valet
de 673. 292 anni tumentes : anni per metonymiam tumentes vocan-
tur ob formas tumentes puellarum quae tot annos natae sunt. Cf. ad
148. 293 Venus addita : cf. ad 6. 294 umeris ... relinquit: cf. ad 97.
295 effulget: fulgens excellit. 294 sq. obruit... obstat: alibi premitd.
ad 242. 297 sq. illius ... aurum : nota variata esse tria membra, flam-
matur purpura : color purpureus vestis vividior et gratior videtur. et
non cum ét... et in versu sequenti sed cum atque (299) iungendum ; iuxta
ponuntur enim ea quae illius roseo vultu fîunt, et qualis ipsius forma
sit. 299 si... vultus: si dea omnem saevitatem ferociamque deponat;
severitatem vero numquam amittit itaque his et superioribus versibus
S. dicit Deidamiae iuvenilem teneramque faciei venustatemcumsevera

L. C. 302 cf. Th. VII : 342 trux puer. Silv. II. 1 : 156 nullo temeratus
corpora damno. 304 sq. cf. Verg. VIII : 389 sq. 304 sqq. cf. Verg.
Aen. XII : 65 sqq. 308 cf. Hom. II. IV : 141.

maiestate totius corporis habitus mixtam esse, forma: corpus, cor-
poris habitus.

300 ponat: vid. ad 87. pacetur: audax significations innovatio: dea
pacis fiat. vultus: acc. relationis. 301 socia agmina: per metaphoram
de iis dicitur qui alicuius rei participes vel consortes sunt, et de rebus
quarum plures participes vel consortes sunt. Cf. 464 sq., Th. 1:409,
III : 313, 679, IV : 361 sq., VI : 179, VII : 807. 302 trux: opp. blan-
dus. temeratus pectora: per metaphoram virginis. pectora: acc. rela-
tionis. motu: per synecdochen pro amore. 303 sq.: totis. . . medullis:
duae metaphorae confunduntur, altera per quam cum igne amor com-
paratur, altera per quam animi perturbatio cum potione comparatur
et ita quidem ut etiam ignis ipse bibi dicatur et per metonymiam pro
igne fax nominetur. Metaphora igitur per metaphoram et paullo post
per metonymiam denotatur. 303 totis ... ossibus : figura hyperbolica
in qua adi. totus persaepe occurrit: Th. II : 288, 561 sq., III :228 sq.,
V : 368, VII : 248. IX : 72, XI : 631, Silv. I, 1 : 42, 2 : 74, II, 1:163,
5:15, III, 3:148, IV, 3:99. Cum plurali distributivo iunctum in hyper-
bolis adi. praeter h.1. etiam inveniturTh. 1:416, VIII : 725 sq., IX: 44
sq., X : 904 sq. 304 medullis: de abl. vid. ad. 123.305 vultus atque ora :
hendiadyoin. redit: apparet, cum antea (per breve quidem tempus)
latuisset. Eadem notione Th. V:366 sqq.: obnixi lacérant cava nubila
venti diripiuntque fretum, nigris redit umida tellus verticibus. Ibi quoque
tellus primo latuit, deinde apparet. lucem genarum: Candidas genas:
vid. ad 247. impulsam : impellere praeter solitam notionem (pellendo
facere ut aliquid moveri incipiat) etiam significat vehementi ictu ferire
e. g. Th. IV : 808 sq., V : 555, VI : 398, VII : 83; inde turbandi signi-
ficatio derivatur h. 1., II : 85, Th. II : 249 sq., 468 sq., IV : 310 sq.,
581, V : 264. tenui sudore: abl. rei accedentis. 307 lactea: vid. ad. 88:
lactea . .. pocula: pocula lactis. 308 corrumpitur: maculatur, tinguitur.

sic variis manifesta notis — palletque rubetque —
flamma repensJ eat atque ultro férus hospita sacra
disiciat turbae securus et immemor aevi,
nipudpr et iunctae teneat reverentiamatris.
\'^put pater armenti quondam ductorque futurus,
cui nondum toto peraguntur cornua gyro,
cum sociam pastus niveo candore iuvencam
aspicit, ardescunt animi primusque per ora
spumat amor, spectant hilares obstantque magistri.
occupât arrepto iam conscia tempore mater :
\'hasne inter simulare choros et bracchia ludo

L. C. 309 cf. Th. 1:537.313 sqq. cf. Th. 11:321-330.111:330-335,
IV : 397-404. XII : 601—605.

309 manifesta: sc. est. vid. ad 116. palletque rubelque: Achilles. Paren-
thesi, subiecto plerumque mutato, S. frequentissime utitur. Cf.Th. 11:614
sqq., 631 sq., III : 24 sq., 80, 100, 136 sq., 164, 237 sq., 305 sq., 345
sq., 374, 453, 471, IV : 65 sq., 141, 184, 443 sqq., 470 sqq., 607, 746,
750, 753 sq., 758 sq., 787, 848, e. a. 310 sqq. eat... disiciat... teneat:
coniunctivi dubitativi, quasi poeta praesens rem narratam conspiciat.

310 atque ultro: neque id solum, quin etiam. 311 turbae securus: nil
turbam, i. e. turbationem curans quam effecturus esset ; cf. 233. im-
memor aevi: multo minor natu erat quam qui talia faceret. 312 pudor:
ma tris etiam ad pudorem supplendum. Praesertim ne parentibus
amorem confiteantur, iuvenes pudor prohibet. iunctae: comitantis vel
quae una adest. De participio vid. ad. 6. De verbo cf. Th. IV : 615,
VII : 773. 313 ut... futurus: ut iuvencus, qui postea ét pater ét ductor
armenti erit. 314 peragunlur: eatenus creverunt quatenus futurum est
ut crescant. Per agi de rebus vel actionibus absolvendis cf. 136, Th.
III : 94. toto . .. gyro: de abl. cf. ad 66. 315 sociam pastus: in eodem
prato pastam. sociam: vid. 301. pastus: ad 1. 316 ardcscunt: vid. ad
272. 316 sq. primus ... spumat amor: per metonymiam causa actionis
pro subiecto actionis ponitur. per ora : in labris enim spuma apparet.
317 spectant... magistri non propriae comparationis pars est sed cum
imaginem vividiorem faciat simul comparationem melius illustrât, ma-
gistri: vox sollemnis de armenti custodibus; cf. Th. II : 330.318 occupât:
cf. ad 251. arrepto . .. tempore: occasione oblata usa. iam conscia:
quae filium amore incensum esse iam animadvertit. 319 simulare: non
solum de actionibus quas non facientes nos facere fingimus sed etiam
de actionibus quas re vera facimus, fingentes autem nos ipsos alios
esse. 319 ludo nectere: de abl. ad 66 vid.

nectere, nate, grave est? gelida quid tale sub Ossa 320
Peliacisque iugisjjo, si mihi iungere curas
atque alium por tare sinu contingat Achillem !\'
mulcetur laetumque rubet visusque protervos
obliquât vestesque manu leviore repellit.
aspicit ambiguum. genetrix cogitque volentem 325

iniectatque sinus ; tum colla rigentia mollit
submittitque graves umeros et fortia laxat
bracchia et inpexos certo domat ordine crines
ac sua dilecta cervice monilia transfert;
î^et picturato cohibens vestigia limbo 330

A. C. 325 cogique Heinsius. 326 iniecitque Mss.: iniectat ego. 329 di-
lecta sua Damsté. 330 cohibet Q K.

320 sq. Ossa Peliacisque iugis: cf. ad 131 sq. 321 iungere curas: idem
curare quod tu; cf. ad 374 et vid. Th. VII : 82, Silv. I, 4:3. 322 sinu:
abl. loc. vid. ad 223. alium Achillem: fîliolum ex te natum. 323 laetum:
acc. neut. adi. saepius pro adv. S. ponit quam ipsum adv. 323 sq.
visus... obliquât: periphrasis analytica; vid. ad 8 et 172. 324 manu
leviore: periphrasis adverbii. 325 aspicit ambiguum: obi. eum omissum
est. Omnes enim indicationes quae non describunt simulatque e con-
textu suppleri possunt, in stilo descriptivo omittuntur. Haud vero sup-
plendum est esse. Aliud enim est: aspicit eum ambiguum, aliud: aspicil
eum ambiguum esse. Hoc enim vult aspiciendo cognosco dubitationem
eius; illud: in eum, qui in statu dubitanti est animadverto, qui ergo
mentis actus alteri praecedere debet. H. 1. autem S. dicit Thetidem
simulatque eum dubitantem advertit, priusquam sibi rei aspectae con-
scia est, iam filium coegisse. Formam cogit contextus igitur flagitat.
cogitque volentem : non amplius persuadere conatur, blanda vi id
quod facere vult peragit, neque Achilles aspernatur. 326 iniectat: for-
mam praesentem desiderare non possumus. sinus: vestem, per meto-
nymiam partis pro toto. rigentia mollit: cf. ad 142. 326 sq. mollit...
submittil... laxat: quoniam dea est, figuram mutare potest. 327 sub-
mittit: minores facit. 328 certo ... ordine: vid. ad 66. domat: per
metaphoram hyperbolicam pro comit. 329 dilecta cervice: abl. loc. vid.
ad. 43 sq. 330 picturato... limbo: quia veste muliebri, graviore et
artiore, eum induit, eum magnis passibus incedere prohibet. Ipsa cohi-
bere dicitur per metonymiam subiecti actionis causativae pro subiecto
actionis causatae. Definitio picturato limbo additur, cum speciem potius
quam oculis res praebet describere velit quam rem ipsam explicare.
331 incessum motumque: modum incedendi movendique.

qualiter artifici victurae pollice cerae
accipiunt formas ignemque manumque sequuntur,
_2j[taJis erat divae natum mutantis imago,
fïiec luctata diu ; superest nam plurimus illi 335

invita virtute decor,\\fallitque tuentes
ambiguus tenuique latens discrimine sexus.
procedünt, iterumque monens iterumque fatigans
blanda Thetis : \'sic ergo gradum, sic ora manusque,
nate, feres comitesque modis imitabere fictis, 340

ne te suspectum molli non misceat aulae
rector et incepti pereant mendacia furti.\'
dicit et admoto non distat comere tactu.

L. C. 334 cf. Th. VII : 808 talis erat belli campo fluitantis imago. 336
cf. Hor. Od. II. 5 : 22.

A. C. 332 artificis E. 336 invicta QK : iam victa Damsté. 338 monet
... fatigat EQK. 343 distat P : cessât EQK.

332 artifici.. .pollice: non rerum rationem sed res ipsas quae videri
possunt stilus descriptivus curat; idcirco poëta non dicit: qualiter
artifex pollice ceras format; id enim non videmus; videmus vero pol-
licem fingentem et massam ceream paulatim formari. victurae: per
notissimam metaphoram hyperbolicam quae statuas cum hominibus
vel animalibus vivis comparat. 333 ignemque manumque : coordinatio
pro subordinatione : cerae igne liquefactae manu formari possunt, i. e.
manum sequuntur. 335 nee luctata diu : vid. ad 119. superest... decor:
quamvis fortis sit, quamvis (per metaphoram) virtus eum iam in virum
mutare conata sit, tarnen maximam partem manet pulchritudo tenera,
quae ét puellarum ét puellulorum propria est. 336 tuentes: intuentes,
vid. ad 87. 337 tenui... discrimine : de abl. vid. ad 66. 338 monens
... fatigans. Quamquam soluta oratione definitio distributiva subiecti
pluralis vulgo membris oppositis fieri solet, quam ob rem hic fortasse
unus et alter aliquid de Achille dictum desiderat, recte tarnen locus se
habet, cum ad descriptionem necessarium sit primum nobiscum com-
municare ambos progredi, deinde vero Thetidem una etiam monere,
at, cum ambulans moneat idque vero, quod ne ambulans quidem monere
desinit attentione dignum sit, idem verbum manet et monendi mentio
fit participii forma adhibita. fatigans: inculcans. 339 sq. gradum ...
ora ... manusque... feres: zeugma. 340 feres ... imitabere: futurum
pro imperativo. modis .. . fictis: plur. distributivus. 341 molli: cf. ad
142. 342 pereant: irrita fiant, furti : consilii dolosi. 343 non distat
comere: proeul aliquid habere idem fere est ac spernere, se id fac-
turum negare. Si vero aliquid proeul habemus, id proeul a nobis est,
nos igitur ab ea re distamus. Non distare per hanc analogiam dici

A. C. 348 tumet Gronovius, Heinsius : timet P E: studet K. 356 sexum-
que K. 357 catervas P.

potest per litotem pro amare, omnis in re esse, sibi honori ducere
quod earn rem faciat; de inf. comere vid. ad 281. Verte: sibi honori
ducit sua manu eum comere.

345 patrem fratemque: Iovem Apollinemque. haeret: metaphora hyper-
bolica. eunti: dat. rei ad quam actio pertinet. 346 exertaque bracchia;
vox apud S. sollemnis debrachiis; cf. Th. 1:412 sq., 11:513, IV: 235.
347 locat: in suum locum reducit; vehementi enim motione venandi
saltandive male sedent. latentem: succinctam. 348 sparsos: hue illuc
turbatos. tumet: superbit, paene idem ac non distat. componere
vid. ad 28. 349 ibi: ad ait pertinet. testibus aris: abl. abs. 351 ut...
fratri: de ellipsi vid. ad 143. torva: cf. Th. II : 716 sq.. IV : 249. 352 ani-
mosa: animorum plena; amrm\'autemfortitudinem, fiduciam.nobilitatem
complectuntur. umeris; abl. loc. vid. ad 223. 353 conubia pellere per
metaphoram pro innupta manere. 355 frange: vid. ad. 144. 356 sexu:
abl. loc. cf. ad 169. 356 sq. dum ... pudor: cf. ad 144 et 455 sq. 358
lustris: abl. loc. vid. ad 123. 359 ale: per metonymiam partis pro toto,
pro educa. similes: prolepticum adi. ; nondum similes sunt sed
Achillem secludendo efficere debet ut similis earum, eaeque igitur eius
similes fiant. 360 litore ... porta: de abl. cf. ad 221 et 246.

vidisti modo vela Phrygum : iam mutua iura
fallere transmissae pelago didicere carinae\'.
äccedit dictis pater ingenioque parentis
occultum Aeaciden — quis divum fraudibus obstet ? ■—
accipit ;jultro etiam veneratur supplice dextra 365

et grates electus agit:^bec turba piarum
Scyriadum cessât nimio defigere visu
virginis ora novae, quantum cervice comisque
emineat quantumque umeros ac pectora fundat.
défiïnc sociare choros castisque accedere sacris 370

hortantur ceduntque loco et contingere gaudent.
~ -qüaliter Idaliae volucres, ubi mollia frangunt
nubila, iam longum caeloque domoque gregatae,
si iunxit pinnas diversoque hospita tractu
venit avis, cunctae primum mirantur et horrent ; 375

L. C. 364 cf. Th. IV: 184 quis obvia numina temnat. 374 Ov. Met. 1:59.
A. C. 367 niveo P. 371 ceduntque locum Damsté.

361 mutua iura : iura gentium. 361 sq. iura fallere... didicere carinae ;
iura fallere: fallendo hospites iura rumpere; metonymia causae pro
efFectu. didicere carinae: metaphora. fallere... didicere carinae : meto-
nymia rei adhibitae (carinae) pro subiecto (homines); nam vert.:
iam navibus usi homines iura gentium rumpere coeperunt. 362 trans-
missae pelago: de abl. cf. ad 7. transmissae cf. Th. V : 498. 363 accedil
dictis : eo benignitatis venit quo Thetis eum ducere conata erat. 363 sqq.
accedit... ultro : neque solum eo usque venit sed etiam ulterius pro-
cessif. 363 ingenio ad occultum pertinet. 364 obstet : coni. potentialis.
366 electus : praédic. adi. : quod electus sit. 367 nimio ... visu : cf. ad
3, 8, 172. 368 novae: sibi ignotae cf. 801, Th. 11:229, IV:247; qui
legunt vero de alia notione voc. etiam cogitant, recens factae nempe,
cf. 929 sq. 368 sq. quantum . . . fundat: interrogationes sequuntur
quoniam nimio defigere visu quadamtenus idem valet quod admirari:
vid. ad. 3. cervice comisque: de abl. vid. ad 97. 369 fundat: fundere,
vel potius effundere, profundere, per metaphoram pro : extendere vel
protendere (cf. ad. 87) dicuntur, si tantam esse subiecti copiam, abun-
dantiam, vires significare volumus, ut nullius contentionis ea actio
constet. 370 sq. sociare... accedere... hortantur; contingere gaudent:
cf. ad 281. 371 cedunt loco: non solum locum ei concedunt i. e. con-
cedunt ut choro se misceat, sed unaquaeque suum locum ei offert, paullo
recedens puta, ita ut iuxta eum ipsa sit. 373 longum : diu, utTh. II : 240,
269 sq., 111:95, IV: 158. caeloque domoque: de abl. vid. ad 223.
374 pinnas iunxit: vid. ad 312. 374 sq. diverso... venit: cf. ad 8 et 66.

mox propius propiusque volant, atque aëre in ipso
paulatim fecere suam plausuque secundo
circumeunt hilares et ad alta cubilia ducunt.
digreditur multum cunctata in limine mater,
dum repetit monitus arcanaque murmura figit 380

auribus et tacito dat verba novissima vultu.
"tünc excepta freto longe cervice reflexa
abnatat et blandis adfatur litora votis :
\'cara mihi tellus, magnae cui pignora curae
depositumque ingens timido commisimus astu, 385

séis felix taceasque, precor, quo more tacebat
Creta RheaejJte longus honos aeternaque cingent
templa nee instabili fama superabere Delo,
et ventis et sacra fretis interque vadosas

L. C. 381 Lucan. III : 379. 388 cf. Ov. Met. VI : 191.
A. C. 381 vultu P E: voto Q K.

377 plausu secundo: officiosam voluntatem denotantes. 379 multum:
cf. ad 3. 380 dum ... figit : iunge: mater digreditur multum cunctata
dum repetit... figit : postquam repetens ... et figens morata est. 381
auribus : dat. rei ad quam actio pertinet. tacito . .. vultu : expressio
faciei satis manifeste dénotât earn pro filio omnia fausta a dis precari.
dare verba novissima verbum salutandi circumscribit. Duplici ergo
periphrasi analytica S. a tacite salutat usque ad hanc locutionem auda-
cissimam neque tamen reprehendendam pervenit. 382 longe : signifi-
cationem localem habet : iam longe abest, sed adhuc cervicem reflectit.
383 blandis votis: vid. ad 66. 384 magnae . . . curae: gen. ad pignora
pertinet. pignora : cf. ad 127. 385 ingens: vid. ad. 159. timido . . . astu :
vid. ad 66. 386 sis felix taceasque: coordinatio pro subordinatione,
cum silentium condicio felicitatis sit; taceas... tacebat: latebrae, ex
quibus occultus protrahitur, eum prodere et indicavisse videntur, contra
eae, in quibus quis tute latuit, eum servavisse et de praesentia tacuisse.
Est metaphora personificationis. 387 Rheae : dat. : cum Rhea id opta-
ret. Est dativus personae quae actionis conscia est, cuius forma cele-
berrima dativus est quern ethicum vocant. Iuppiter infans in Creta
insula abditus latebat. 387 longus . .. aeterna : adi. pro adverbiis tem-
poralibus; longus enim diuturnus est. honor... cingent templa: zeugma
ex coordinatione pro subordinatione ortum : tibi honor continget, quod
in aeternum templis cincta eris. 388 instabili : ad Delo pertinet. 389 sqq.
sacra ... domus ... insula : ad superabere pertinent et causative qui-
dem ; cum sacra futura sis Nereidumque domus et insula iuranda, fama
tua non minor fama Deli videbitur. 389 vadosas : vid. ad 55.

—• cedo equidem — sit virgo pii Lycomedis Achilles !\'______ ______1Ü-*¹

L. C. 398 cf. Hom. Od. XIX : 13 xvreg yxp iQéteerxt xvlpx trfinpog. 402.
cf. Silv. I, 2 : 158, III, 2 : 20, Verg. Aen. VI : 595.

390frangunt: metaphora hyperbolica: procellae saxa incutiunt ceu aries
muros urbis obsessae. 392 ne ... admitte: imperativus locum condi-
cionalis occupat, cum a condicione ad preces transit. 393 hic... bellis:
haec verba sunt quae fama, insulae ipsius monitu, dicere debet. 395
alternum ... orbem: ambas terras, cf. Th. 1: 36 sq., II: 182 sq., 643,
III: 91, IV: 400, 560. interfurit: cf. 710, Th. II: 339 sq., 649,111:337,
677, IV:98, 218,VI:307 sq. 397 sqq. meritos... dolores... movet: peri-
phrasis analytica, cf. ad. 8 et 172.397 ultrix Europa: adi. praedicativum:
ulcisci cum velit. 398 dulcibus . . . furiis: furibunda bellandi cupidine,.
cui libentissime homines indulgent, 399 conquestu: vid. ad 3. 399 sqq.
quippe ... Iliacum : ambos Atridas ambire e verbis regum conquestu
patet: nunc vero S. dicit Agamemnonem imprimis Graecos concitare.
400 magis: praesertim. cui nupta domi: manserat. 400 sq. relatu aspe-
rat: vid. ad 8 et 172. 402 progeniem caeli: filiam Iovis per metony-
miam regni pro rege. 404 foedus: eo indignius scelus Paridis erat,
quo antea foedus ictum hospitiumque iunctum esset. geminae:geminus
pro: ambo. uterque, duo S. ponit cf. 4^9, 704 sq., Th. 1:34,11:362,
498 sq.. III: 466, IV : 86, 272, 653, V f516, VI: 118 sq. 405 sq. ubi
•.. degrassata: de ellipsi vid. ad 143. 406 degrassata: degrassari est
praedonum in inodum prorsus spoliare.

nee tantum exciti, bimari quos Isthmia vallo
claustra nec undisonae quos circuit umbo Maleae,
sed procul admotas Phrixi qua semita iungi
Europamque Asiamque vetat, quasque ordine gentes
litore Abydeno maris alligat unda superni.
-^fêrvêt amor belli concussasque erigit urbes.
aera domat Temese, quatitur navalibus ora
Eubois, innumera resonant incude Mycenae,
Pisa novat currus, Nemee dat terga ferarum,
Cirrha sagittiferas certat stipare pharetras,
Cèrna graves clipeos caesis vestire iuvencis.
dat bello pedites Aetolus et asper Acarnan,

L. C. 407 cf. Ov. Met. VII : 405. 411 cf. Th. II : 182, VII : 15 sq.
A. C. 412 conclusasque P.

407 exciti: de ellipsi vid. ad 119. 407 bimari... vallo: de abl. vid.
ad 66. 407 sq. Isthmia claustra : periphrasis descriptiva per metapho-
ram. 408 nee: ordo grammaticalis i. e. logicus hic non disiunctivam
sed coniunctionem coördinationis flagitat, at cum Isthmus nominatus
ad populos qui Peloponnesi partem septentrionalem colunt animum
vertit, Maleae promuntorium vero ad populos qui partem meridionalem
habitant, in hac enumeratione, cuius forma negativa est, disiunctionem
stilus descriptivus poscit, ita ut animus eorum qui legunt omnes Pelo-
ponnesiacos populos complectatur. Eandemque ob causam circuit sin-
gulari numero ponitur, ad Maleae umbo solum pertinens. undisonae:
vid. ad 198. 409 admotas: permetaphoram pro propinquas. Phrixi
semita: per metonymiam et metaphoram pro Hellesponto. 409 sq.
iungi vetat: vid. ad 2. 410 or dine: vid. ad 81. 411 litore Abydeno:
ad gentes non ad alligat pertinet, omissumque est participium e. g.
habitantes; vid. ad 223 et 253. maris... superni : Ponti Euxini
cuius aquae Hellespontum plenum esse S. fingit, ut optime intellega-
mus, quam procul eae gentes absint. 412 sqq. devarietatis studio vid.
ad 131 sqq. 412 ferifèt amor: per metonymiam metaphoramque;
homines bellare cupientes sedulo labore omnia complent. concussas
...urbes: metaphora dormientis, qui primo concutitur, deinde erigitur.
413 domat: metaphora hyperbolica. quatitur .. . ora: litus Euboicum
resonat strepitu navium aedificandarum. navalibus: metonymia in-
solita. 414 innumera ... incude: vid. ad 159. 415 terga ferarum : vid.
ad 115. 416 certat stipare: inf. post verba contendendi, parandi,
cupiendi per analogiam conandi, ut 785 sqq., II : 31, Th. 1: 520 sq.,
679, II : 323, 111:477, IV: 182 sq., 225, 261, 402, 648 sq,, 670 sq.
VI: 23, 35 sq., 339. 417 caesis iuvencis: abl. abs. 418 Aetolus...
Acarnan : singularis collectivus.

Argos agit turmas, vacuantur pascua ditis
Arcadiae, frenat celeres Epiros alumnos, 420

\'Phocis et Aoniae iaculis rarescitis umbrae,
m^rorum tormenta Pylos Messenaque tendunt.
"\'nulla immunis humus; velluntur postibus altis
arma olim dimissa patrum, flammisque liquescunt
dona deum; ereptum superis Mars efferat aurum. 425

""nusquam umbrae veteres ; minor Othrys et ardua sidunt
Taygeta ; exuti viderunt aëra montes.
, iam natat omne nemus;jjcaeduntur robora classi,
silva minor remis, jferrum lassatur in usus
innumeros, quod rostra liget, quod muniat arma, 430

^ belligeros quod frenet equos, quod mille catenis
squalentes nectat tunicas, quod sanguine fumet
vulneraque alta bibat, quod conspirante veneno

419 agit: cogit vid. ad 87. vacuantur: equis sc. 420 alumnos: equos.
421 Phocis et Aoniae ... umbrae: anacolouthon, nam Phocis subiec-
tum verbi rarescitis esse non potest; ad Phocis supplendum: das vel
dat milites levis armaturae. umbrae:per metonymiam pro arboribus.
iaculis: dat. finalis; cum ex ramis abscisis iacula fierent. 422 murorum
tormenta: tormenta quibus ad muros impugnandos utuntur. 422 nulla
... humus: de ellipsi vid. ad 116. postibus altis: de abl. vid. ad 221.
424 dimissa: per metaphoram militis emeriti, flammis: abl. rei adhi-
bitae; vid. ad 217 sq. 424 sq. flammis ... aurum: parallelismus mem-
brorum. 425 dona deum: dis oblata. Mars: duplex metonymia; Mars
est pro cupidine bellandi, quae ipsa hie dicta esset pro hominibus ea
cupidine incensis. 426 nusquam... veteres: inveniuntur. Hac periphrasi
saepius S. utitur, ut indicet rem vel personam omnino abiisse. minor
Othrys: vid. ad 99 sq. sidunt: per metaphoram pro humiliora fiunt.
427 exuti... viderunt: per metaphoram hominis cui vestis, quae oculos
velabat, adimitur. 428 omne nemus: per metonymiam hyperbolicam:
omne lignum in naves transformatum est. 428 robora: trunci arborum.
429 silva minor: rami et arbores minores.429 lassatur: per metaphoram,
ut doma\'t (vs. 413), ex hominibus vel animalibus exercendis desump-
tam. 431 mille catenis: de abl. vid. ad 66. 432 squalentis: squaleo de
rebus dicitur quarum color fuscus est, quae vero leves sunt, squalentes
nectat tunicas: correptio per metonymiam; obiectum verbi (nectere)
pro subiecto dicitur, in obiecti vero locum succedit res effecta.

impellat mortes ; tenuant umentia saxa
^attptu et pigris àddunt mucronibus iras. 435

nee modus aut arcus lentare aut/fundere glandes
aut torrere sudes galeasque attollere conis.
—-höS"inter motus pigram gemit una quietem
Thessalia et geminis incusat fata querellis,
quod senior Peleus nee adhuc maturus Achilles. 440

-"îam Pelopis terras Graiumque exhauserat orbem
praecipitans in transtra viros insanus equosque
BellipotensJfervent portus et operta carinis
stagna suasque hiemes classis promota suosque
attollit fluctusjipsum iam puppibus aequor 445

434 impellat mortes: ferrum in corpus irrumpens mortem efficit; inde
mortem in corpus impellere dicitur. mortes: plur. distributivus*;fenuanf ;
mucrones. umentia saxa: cotes. 434 sq. tenuant... iras: parallelismus
membrorum. 435 pigris .. . mucronibus: obtusis. addunt iras: acuunt.
436 sq. nec modus ... lentare ... fundere ... torrere ... attollere: de
ellipsi cf. 393; si notio verbalis substantivo exprimitur, constructio
tamen per analogiam verbi saepe occurrit; cf. ad 3 et 281 et praeterea
494, Th. 1: 149, III: 296 sq., 311 sq., 554, 581 sq., IV: 249, 481, 513,
559 sq., 560, 618 sq., V: 41 sq., 140, VI: 167. 436 lentare: lentos
facere i. e. efficere ut facile curvari possint. 437 torrere: sudibus
praeustis saepe armis usi sunt homines, galeas attollere: efficere ut.
altiores videantur; de metonymia vid. ad 29. 439 geminis: vid. ad 404.
440 quod. ..Achilles: de ellipsi vid. ad 143. Thessali de dolo Thetidis
nondum certiores facti sunt et Achillem iam nunc apud Chironem
degere opinantur, eumque ob puerilem aetatem non venire putant. ut
se in bellum ducat. 441 Pelopis terras Graiumque... orbem: non inter
se opponuntur sed a parte ad totam rem descriptio pergit. 444 sq.
exhauserat.. .praecipitans: metaphora hyperbolica; construe: praeci-
pitans viros in transtra et in equos. transtra: pro navibus, per meto-
nymiam partis pro toto-equos: per metonymiam pro curribus. 443 sq.
portus et... stagna: coordinatio pro subordinatione: portus fervent
cum aquae portuum (stagna) occupatae sint navibus; cf. ad 99 sq.

444 suas... suos: quorum nulla erat alia causa quam mota classis.
promota: locum part, praes. pass, hie obtinet; iterativum enim est.

445 sq. Ab altera metaphora hyperbolica ad alteram quae priore etiam
audacior est poeta pergit; non solum classis mare turbat, sed classi
mare non sufficit; non solum classis provecta ventum efficit, sed ceu

deficit et totos consumunt carbasa ventos,
prima ratis Danaas Hecateia congregat Aulis,
rupibus expositis longique crepidine dorsi
Euboicum scandens Aulis mare^itora multum
montivagae dilecta deae,; iuxtaque Caphereus
latratum pelago tollens caput, file Pelasgas
ut vidit tranare rates, ter monte ter undis
intonuit saevaeque dedit praesagia noctis.

iuratur bellum, donee sol annuus omnes
conficeret metäs.\' tunc primum Graecia vires
contemplata suas tunc sparsa ac dissona moles
in corpus vultumque coit et rege sub uno
disposita estjsic curva feras indago latentes

montis iugum ventis obsistit neque ullum aëris motum transmittit.
446 totos : in metaphora hyperbolica vid. ad 303. 447 Hecateia .. .
Aulis: Aulis Dianae sacra. 448 rupibus... crepidine : de abl. vid. ad 66.
expositis: in mare procurrentibus; in haccompositioneex-adverbii vim
habet, nam rupes sunt quae extra positae sunt ; cf. Th. II : 45. longi...
dorsi: gen. explicativus : crepidine (i. e. saxo prominente) quae e dor so
(i. e. iugo montis) constabat. 449 scandens: felicissima methaphora.
Aulis: anaphora in descriptionibus, quae sententiae verbo iam dicto
sequuntur, paene necessaria. multum : vid. ad 3. 450 montivagae: vid.
ad 198. 451 latratum ... caput: pelago abl. sep. est; vid. ad 221. tol-
lens caput : pro :seattollens, per metonymiam partis pro toto ; idcirco
latratum, quod ad totam locutionem pelago... caput pertinet, ad caput
referendum est ; verte : hoog zich heffend uit de zee, die rondom schuimt.
latratum: simplex pro composito; vid. ad 87 et Th. 1:551 (canes)
nubila latrant. 452 monte . . . undis: vid. ad 97. 453 dedit: vid. ad. 9.
454 sq. coetus ... armorum ... iuratur bellum : ibi Graeci iure iurando
se obstringunt, se coactis copiis una bellum gesturos esse. De metonymia
vid. ad 361 sq. Troiae fatalis: Troiae dat.: qui Troiae exitio futurus
sit. 455 sq. donee ... metas: annuus praedicativum ; verte : waarvoor
zij een jaar noodig heeft, omnes metas: vid. ad 258. conficeret: coni,
cum tempus ad has res necessarium ipsi Graeci tam longum esse sen-
tiant,tempus igitur hic non res accedens sit, sed cum actione ita cohaereat,
ut unam efficiant notionem. 457 sparsa : dispersa, vid. ad 87 etanimad-
verte praefixa ibi potissimum omitti, ubialterum vocabulumeodem prae-
fixo compositum sequitur. 458 in corpus vultumque: metaphora a
^Nsculptura petita, coit: ad aliam transit metaphoram, de lacte cogendo puta.

/\'Ulae ignem sonitumque pavent diffusaque linquunt
avia miranturque suum decrescere montem,
donee in angustam ceciderunt undique vallem,
\' inque vicera stupuere greges socioque timore

mansuescunt ; simul hirtus aper, simul ursa lupusque 465
J cogitur et captos contempsit cerva leones.
yssed quamquam et gemini pariter sua bella capessant
Atridae famamque avida virtute paternam
Tydides Sthenelusque premant, nec cogitet annos
Antilochos septemque Aiax umbone coruscet 470

armenti reges atque aequum moenibus orbem,
consiliis armisque vigil contendat Ulixes,

L. C. 471 Th. XI : 28 armenti reges, Hom. II. VII : 219 sq. et alibi.
A. C. 468 avidi Q K: aucta Damsté. 469 premat P.

460 claudit: vid. ad 87. admotis... cassibus: vid. ad 6. 461 ignem
... pavent: cf. ad 3. 461 sq. diffusa... avia : avia remota loca dénotât,
diffusa vero indicat ea loca et inter se plurimum distare. 462 suum
decrescere montem : cum igne venatores eas exagitant, silvae incendio
corripiuntur ; silvis vero combustis mons minus altus fieri videtur ;
cf. 426. Valde erret qui de spatio per quod vagari possint minuto
sermonem fieri cogitet. Ferae exagitatae fugiunt nesciuntque vero
etiam ab aliis partibus alias feras incitari: de spatio suo correpto
certiores demum fiunt, ubi in vallem illam convenerunt. 464 socio :
vid. ad 301. 465 sq. aper... ursa lupus ... cerva : singularis typicus
vel gnomicus, non collectivus ; qua de causa etiam cogitur singularis
est; nam coniunctio que obstat ne per attractionem singularem nume-
rum positum esse putemus ; at, cum de exemplaribus quae pro tota
specie sunt, sermo fiat, etiam verbum singulare invenimus; pluralis
leones autem e varietatis studio fluxit, cf. ad 131 sq. 467 sqq. quam-
quam . . . capessant etc.: sententiae, quarum modus indicativus est
coniunctioque quamquam, non concessivae sunt sed subordinate ad-
versativae. Si vero modus coniunctivus est, re vera concessivae sunt.
gemini : cf. ad 404. tua bella : quippe quae Menelai causa susciperen-
tur. 468 sq. avida virtute .. . premant : metaphora a venatione petita ;
cum canibus avide praedam sequentibus viri fortes comparantur. avida :
adi. praedicativum. premant: per metaphoram hominis vel animalis
onere imposito laborantis; cf. 567, Th. II: 470, 590 sq., III : 135 sq.,
IV : 323, V : 78, 246. 469 cogitet annos: cf. ad 3. 470 umbone: per
metonymiam pro scuto; de abl. cf. ad 66. 471 armenti reges: per
metonymiam et metaphoram pro coriis. reges... orbem : hendiadyoin.
472 consiliis armisque : xto koivoü ad vigil et contendat pertinet.

omnis in absentem belli manus ardet Achillem,
nomen Aehillis amant et in Hectora solus Achilles
posciturjjillum unum Teucris Priamoque loquuntur
fatalem .j quis enim Haemoniis sub vallibus alter
creveriTeffossa reptans nive?)cuius adortus
cruda rudimenta et teneros Formaverit annos
Centaurus ? jpatrii propior cui linea caeli,
quemve alium Stygios tulerit secreta per amnes
Nereis et pulchros ferro praestruxerit artus ?
—--iïaec Graiae castris iterant traduntque cohortes,
cejlit turba ducum vincique haud maesta fatetur.

--Sic cum pallentes Phlegraea in castra coirent
caelicolae iamque Odrysiam Gradivus in hastam
surgeret et Libycos Tritonia tolleret angues
ingentemque manu curvaret Delius arcum,

L. C. 478 Ciris 45 prima rudimenta et iuvenes... annos.
A. C. 484 Pallenes Wilamowitz.

473 in absentem... ardet Achillem: cum vehementi desiderio omnium
animus in eum conversus erat. Cf. 862 sq., II : 25, Th. VI : 458 et
ad 3. 474 amant: per metaphoram pro \'semper iterant\'. 475 sq. ilium
loquuntur... fatalem: cf. ad 3 et 32. 476 sub: cf. 223, 953, II : 13, Th.
1:48, III : 408 sq. 477 effossa... nive : reptando puer una nivem efFodit,
qua de causa abl.abs.est et consecutivus quidem.at/ortus.docum occupât
deficientis nominis actionis verbi adolescendi. 478 cruda : vid. ad 142.

479 patrii propior cui linea caeli: contaminata expressio ex\'cui linea
caeli propior sit quam ei cum ei caelum patrium sit\' ; de ellipsi vid. ad
143. linea : per metonymiam pro agnatione. caeli: per metonymiam pro
love. 480 secreta: adi. praed. = clam. 481 ferro praestruxerit: munivit
ne ferro laedi possint ; ferro: dativus. 482 castris: de abl. vid. ad 123.
483 turba: nulla notio minus honesta voc. inest; cf. 910, Th. III : 409,
Silv. I, 1 : 95, 2 : 69 sq., III, 1:177. vinci fatetur : cf. ad 16. 484 pallen-
tes : ira. Pallorem ex omnibus animi perturbationibus vehementioribus
fluere S. fingit; cf. Th. II ; 545 sq., III : 564, 614 sq., IV ; 318, V : 263
sq. Deos apud S. re vera nonnumquam timent, sed hie de viribus Iovis,
quae viribus reliquorum deorum dearumque valde terribilibus terribi-
liores sunt, sermo fit. 485 in hastam : hic usus acc. cum praepositione
(cf. Th. I : 375, 439 sq.) e metonymia rei ad actionem causatam
efficiendam necessariae pro actione causata ipsa fluxit ; hasta ponitur
pro certamine hasta faciendo. 486 angues: per metonymiam pro
aegide.

stabat anhela metus solum Natura Tonantem
respiciens, quando ille hiemes tonitrusque vocaret
njibibus, igniferam quot fulmina posceret Aetnen.
-^atque ibi dum mixta vallati plebe suorum
et maris et belli consultant tempora reges,
increpitans magno vatem Calchanta tumultu
Protesilaus agit — namque huic bellare cupido
praecipua et primae iam tunc data gloria mortis —
\'o nimium Phoebi tripodumque oblite tuorum,
Thestoride, quando ora deo possessa movebis
iustius aut quianam Parcarum occulta recludes?
ternis ut ignotum cuncti stupeantque premantque
Aeaciden ! sordent vulgo Calydonius héros
et magno genitus Telamone Aiaxque secundus,

500

nos quoquejsed Mavors et Troia abrepta probabunt.
ilium neglectis — pudet heu ! — ductoribus omnes

L. C. 492 Th. Ill : 519 casus terraeque marisque canentem. 493 Verg.
Aen. II : 122 sq. vatem magno Calchanta tumultu protrahit in medios.

A. C. 488 metu Q K. 490 nubilus Q. quot Klotz cum Cod. Brüx. :
quod P K: que E: quo Q: que ad Garrod, Damsté. 494 ait Q K.
495 rata Damsté. copia Q K. 498 quaenam Q K. 499 cunctis P Q.
fremant E. 500 sordet Q K.

488 anhela metus: anhela per metonymiam rei effectae pro causa
construi potest sicut plena ; cf. ad 3.490 nubibus : vid. ad 221. fulmina...
posceret Aetnen; cf. Th. VIII : 22. quot: dubitat Natura utrum uno
fulmine omnes deiecturus sit, an pluribus ei opus futurum sit ; cf. Th.
X : 939. 491 mixta... suorum: circumdati promiscua multitudine
militum non in gentes dispositorum. 492 consultant tempora : cf. ad
3. 493 sq. increpitans... agit: conviais exagitat. magno ... tumultu :
abl. rei accedentis. In magno exercitu multi nempe adsunt ubi rixa
adoritur. 494 bellare cupido : cf. ad 436 sq. 495 data : a fatis ; vid.
ad 9. 496 Phoebi tripodumque : per metonymiam duplicem pro arte
vaticinandi. 497 deo possessa : de abl. personae agentis sine praepo-
sitione cf. Th. V : 92 sq., 394, VI : 145. 498 iustius: xtt1> xotvov ad
movebis et recludes pertinet. quianam iustius : quam ob causam iustio-
rem. recludes: aperies. 499 premantque: semper in animo habent
necnon in ore ; cf. Th. 1:493 de hoc verbi usu per metaphoram e
venatu desumptam cf. ad 469. 500 sordent: non amplius in honore
sunt; cf. Silv. I, 2 : 147, 3 : 98. 502 Troia abrepta: vid. ad 6. proba-
bunt: efficient, ut virtus nostra pretiumque appareant. 503 pudet heu :
paene in interiectionem abiit, cf. 639, Th. II : 443, III : 609.

belligerum ceu numen amant, die ocius — aut cur
serta comis et multus honos? — quibus abditus oris 505
quave iubes tellure peti? nam fama nec antris
Chironis patria nec degere Peleos aula.
heia, inrumpe deos et fata latentia vexa,
laurigerosque ignés, si quando, avidissimus hauri !
arma horrenda tibi saevosque remisimus enses, 510

numquam has imbelles galea violabere vittas,
sed felix numeroque ducum praestantior omni,
, si magnum Danais pro te dépendis Achillem\'.
-f\'îâmdudum trepido circumfert lumina motu
intrantemque deum primo pallore fatetur 515

L. C. 514 Th. III : 634 ire gradu trepido. 515 Th. II : 333 sq. primo
... pallore.

504 ceu: quasi, cf. 746, Th. II : 476, 491 sq.. III : 122 sq., V : 86,
VI : 69 sq. 504 sq. aut... honos: de ellipsi vid. ad 116. 505 serta ...
et.. . honos : coôrdinatio pro subordinatione ; serta quae eum augu-
ratus honore affectum esse indicant, multus: vid ad 159. abditus: de
ellipsi vid. ad 143. 506 iubes... peti: non is usus verbi auxiliaris est,
de quo vid. ad 281, sed h. 1. acc. cum inf. invenimus subiecto omisso.
Omnia quae e contexta oratione legentium menti quasi ultro se offe-
runt, S. omittere solet. 506 sq. fama... degere : vid. ad 436 sq. antris...
aula : de abl. vid. ad 356. 507 aula: regia, ut 207, Th. 1: 388, 511, II :
148, 398, III : 347, 442. 508 inrumpe deos: per metaphoram et meto-
nymiam : pénétra in mentem deorum, i. e. conare mentem deorum cog-
noscere; de constructione vid. ad 3. vexa: per metonymiam hyper-
bolicam pro i n d a g a r e. 509 laurigeros ignés: per metonymiam pro
furore praesago. hauri: per metaphoram; cf. ad 303 sq. 510 remisimus:
vates antiquis temporibus haudquaquam eo ipso belli immunis erat; at
de iure huius immunitatis expressis verbis concesso cogitandum non
est; nihil aliud illud remisimus désignât nisi a nullo duce Calchantem
adhortatum iri, ut ipse quoque bellum gerat. 511 imbelles: vid. ad 207.
violabere: per metaphoram hyperbolicam ; cf. 308. 512 sed felix...
praestantior : laudem bellicam numquam adipisceris, at maius aliquid
tibi continget quam laus bellica ; Achillem reducens, immo indicans
modo, ubi sit, tu efficies, ut proficisci possimus. De ellipsi vid. ad 116.
514 trepido ... motu : duplex periphrasis analytica; trépidé circum-
spicit; vid. ad 8 et 172. 515 intrantemque deum : per metaphoram pro
furore incipiente. pallore: vid. ad 484. 516 gênas ... torquens : genae

nec socios nec castra videt, sed caecus et absens
nunc superum magnos deprendit in aethere coetus,
nunc sagas adfatur aves, nunc dura sororum
licia, turiferas modo consulitanxius aras
flammarumque apicem rapit^t caligine sacra
pascitur.\\exsiliunt crines rigidisque laborat
vitta çomis, nec colla loco nec in ordine gressus.
-=-*äncfem fessa tremens longis mugitibus ora
solvit,^et oppositum vox eluctata furorem est:
\'quo rapis ingentem magni Chironis alumnum
femineis, Nerei, dolis? hue mitte! quid aufers?
non patiar, meus iste, meus ! /tu diva profundi,

L. C. 518 Th. Ill : 634 superum ... coetus. 519 cf. Th. Ill : 205 sq.,
Silv. V, 1:156. 521 Th. Ill : 598 fruitur caligine mundi. 523 Th. X : 645
vitta comis.

per metonymiam pro oculis sunt, igne... et sanguine : abl. rei acce-
dentis : oculi micant et sanguine suffusi sunt.

518 magnos : vid. ad 159. deprendit : per metaphoram : audire ac videre
sibividetur. 519 adfatut: per metonymiam pro sibi videtur colloqui
cum. sagas: vaticinantes nempe auguri. 519 sq. dura ... licia : per
metonymiam pro Parcis. 520 anxius : nimia animi intentio, cum ex igne
in aris ardente rem quaesitam cognoscere velit, eum angit ; vert, „in
spanning". 520 sq. consulit... rapit: parallelismus membrorum. 521 rapit
per metaphoram pro intente observât. 521 sq. et... pascitur :
omnia superiora complectitur ; coordinantur igitur res quae soluta
oratione altera alteri subordinandae sunt, caligine : vertigine, „duize-
ling" ut II : 150. Th. II : 685, III : 498. IV : 28. 539. VI : 510, VIII : 502.
pascitur: similis est metaphora 220 (ubi vid.) et Th. 111:498. 522
exsiliunt crines : etiam capilli horrentes, sicut pallor (484), diversarum
animi perturbationum signum est; cf. Th. Ill : 263 sqq., Ill : 135, 326,
IV : 580 sq._f 679, X : 606. laborat: per metaphoram : vix manere
potest. 522 sq. rigidis ... comis : ab. loc. vid. ad 223. 523 colla loco :
vid. ad 253 sq. in ordine : ut soient; vacillat enim ; cf. ad 81.
524 fessa tremens: collocantur ut intellegamus eum fatigatione tremere.
longis mugitibus: abl. vid. ad 66. 524 sq. ora solvit: periphrasis analy-
tica, vid. ad 8. 525 solvit et... eluctata est: res coordinantur, quarum
altera alteri succedit: primo enim mugire incipit, turn demum rursus
loqui potest, oppositum... est: per metaphoram: divinus instinctus
mutum eum fecit; nunc vero loquendi facultatem récupérât. 526 in-
gentem magni: vid. ad 159. 527 femineis... dolis: abl. modi. 528 tu
diva: de ellipsi vid. ad 116. profundi: per metonymiam pro mari.

sed me Phoebus agit, latebris quibus abdere temptas
eversorem Asiae?|yiaeo per Cycladas altas 530

attonitam et turpi quaerentem litora furto.
■""occidimus! placuit Lycomedis conscia tellus.
o, scelus ! en fluxae veniunt in pectora vestes,
scinde, puer, scinde et timidae ne cede parenti.
~~£fmihi raptus abit ! quaenam haec procul improba virgo ?\' 535
hic nutante gradu stetit amissisque furoris
viribus ante ipsas tremefactus conruit aras,
tune hâërentem Ithacum Calydonius occupât héros:
—^nos vocat iste labor :/neque enim cornes ire recusem

L. C. 529 Th. III : 625 sq. 530 Verg. Aen. XII : 545 Priami regnorum
eversor Achilles. 539 Verg. Aen. II : 704, Hor. Sat. II : 5, 17.

529 sed; verum est te, dea, potentiorem esse, sed ego non posco;
Apollo, qui me spiritu suo complet, te fîlium reddere iubet. agit: cogit,
adhortatur, cf. Th. 1: 402 sq., II : 644 sq., IV : 504 sqq.. V : 129 sq.,
VIII : 457 sq. 530sq. video... attonitam: omissum estpartieipium verbi
movendi, puta errantem. 531 turpi... furto : de abl. vid. ad 66. 532
occidimus: exclamatio desperationis. 532 conscia: quae rem (vel per-
sonam) commissam, ut occultetur, servare conabitur, cf. 926.533 scelus:
exclamatio indignationis. 535 improba: vid. ad 41. 526-536 Calchas
furore instinetus primo Thetidem videre quae filium a Chirone ab-
ducat sibi videtur: aufers enim et temptas verbis eam alloquitur adhuc
ignarus quo itura sit. Deinde Scyrum agnoscens, quam, quippe vates,
fatis destinatam esse seit, vehementer turbatur. Et videre potest, quo
modo Thetis filium vestiat, at tum furor desinit ; Deidamiam aspicit
quidem, quae sit vero non iam cognoscere potest, exhaustusque colla-
bitur. 536 nutante gradu : vacillans. gradu stetit: vid. ad 8 et 172. stetit:
opp. h. 1. non se movet, sed labitur ; vert, igitur : hield zieh staande.
536 que : coördinatio pro subordinatione h. 1. plus quam rhetorica figura
est ; désignât enim temporis momentum per quod stare adhuc posset
brevissimum fuisse. Paene statim conlabitur. 536 sq. amissis... viribus :
nimia animi intentio paulisper vires humanis maiores praebet. at cito
exhaustae sunt. 538 haerentem: cunctantem vid. 867, 888, Th. II : 474
sq., III : 17, 583. Calydonius: Diomedis pater enim e Calydone ortus
erat, occupât: vid. ad 251. 539 iste labor: extenuantis est. Quamquam
ipse difficultates iuvenis inquirendi haud parvas ducit, urbanitate ductus
se eas contemnere fingit. comes ire : periphrasis analy tica. recusem : coni.
conclusionis. 540 tua cura : vid. ad 247. trahat: per metaphoram hyper-
bolicam : si tu ducere velis, coni. hypotheticus.

Tethyos aversae gremioque prematur aquosi
Nereos —, inveniestu tantum providus astu
tende animum vigilem fccundumque crige pectus,
YülCiL">h - . .T^nörTmihi quis vatum dubiis in casibus ausit
(r Jri- ^^{ata vi(}^^ere prior\'Jsubicit gavisus Ulixes: 545

virgo paterna tibi! jsed me spes lubrica tardat.
* grande equidem armatum castris inducere Achillem,
sed si fata negant, quam foedum ac triste reverti!
vota tarnen Danaum non intemptata relinquam. 550

ïamque adeo aut aderit mecum Peleius heros,
aut verum penitus latet et sine Apolline Calchas.\'
*~c6nclamant Danai stimulatque Agamemno volentes.

L. C. 543. Verg. Aen. VII: 338. 549. Verg. Aen. 1: 18 si qua fata
sinant. 553 Verg. Aen. X : 738.

541 aversae: per metaphoram pro haud propxtiae. prematur:
per metaphoram hyperbolicam pro occultetur: cf. Th. 1: 123,
IV : 563 sq., V : 49 sq. 542 sqq. tu . . . prior: fiduciam magnam
futuro invenies expressam explicant. In versione inserenda particula
causativa, puta immers] tu .. . pectus: protasis — non . . . prior:
apodosis. 543 tende . . . que . . . erige: parallelismus membrorum.
erige per metaphoram hominis dormientis. fecundum: sc. dolis.
544 mihi: dat. ethicus i. e. casus personae animadvertentis, iudicantis,
sentientis. ausit :coni. potentialis: span gij slechts, omzichtig van list,
uw waakzamen geest en wek uw vruchtbaar verstand, dan zal, dunkt
me, wel geen der waarzeggers in moeilijke gevallen durven (beweren)
het eerst den beschikten gang der zaken te (door)zien. 545 subicit:ex-
cipit; vis praefixi sub usitatissima, cf. succedere, consul suffectus e. a.
546 firmet... adnuat:, coni. opt. 546 sq. ilia virgo paterna tibi: de
periphrasi vid. ad 20. Athena nempe, quae Tydeo semper benigna
fuerat, neque Diomedi deerat. spes lubrica: per metonymiam pro:
cogitatio in hac re lubrica spem incertam esse. 548 sq. grande: vid.
ad 47; item quod ad foedum ac triste. 550 vota ... non intemptata
relinquam: per metonymiam rei accedentis pro re ipsa; vult enim:
rem temptabo, cuius felicem in eventum Danai vota nuncupaverunt.
551 iamque adeo: adeo vim demonstrativam adv. iam äuget; cf. Th.
II: 568, IV: 115, 752, VI: 400. iam vero per metaphoram dictum:
quae cum ita sint. 552 aut verum: sin minus, penitus latet: non Scyro
sed alibi, loco ignoto abditus est. sine Apolline: per metonymiam pro:
falsa locutus; de ellipsi vid. ad 99 sq.

e pastu referuntur aves, vel in antra reverti
^jrijelle novo gravidas/mitis videt Hybla catervas.
nec mora, iam dextras Ithacesia carbasus auras
posciL et in remis hilaris sedere iuventus.
At procul occultum falsi sub imagine sexus 560

Aeaciden furto iam noverat una latenti
Deidamia virum; sed opertae conscia culpae
cuncta pavet tacitasque putat sentire sorores.
namque ut virgineo stetit in grege durus Achilles
exsolvitque rudem genetrix digressa pudorem, 565

L. C. 554 Hom. II. II : 144 ki-^ôv) Vxyopvi cpy xûfixrx fzxxpx ùxXxcvyç.
556 Sil. It. II: 215 sq.

554 laxantur : multitudo, quae ante conferta erat, priusquam in partes
diversas digreditur, contione missa paulisper crescere videtur, cum
ordines minus densi fiant, resoluta : per metonymiam modo rei effectae
pro causa ad agmina pertinet ; soluta oratione dicendum est : resoluta
contione agmina discedunt. Globus ille densus in partes diversas divi-
ditur. 556 pastu: cf. ad 3. 557 mit is ; acc. plur. 558 carbasus: per meto-
nymiam pro velo. 558 sq. auras poscit: per metaphoram pro: itineri
parata est. 559 in remis : abl. loc. rem accedentem designans ; vid. ad
41, 672; cf. locutionem in ar mis et Th. IV: 813 sq. sec/ere iuventus:
cum nomen collectivum subiectum est actionis quae ab omnibus pera-
gitur, quasi unum corpus constituèrent, pluralis defendi non potest ; cf.
841, Th. 1:561, 11:157 sq., 523 sq., IV: 112 sq., VI :262, VII: 17 sq.
560 procul : a castris Graecis. imagine: specie. 561 sq. Aeacidem . . .
noverat. .. virum : cf. ad 87 et 32. furto... latenti: abl. occasionis. 562
sed... culpae : nihil vero dicit, cum sibi conscia sit culpae amissae vir-
ginitatis, neque Achillem prodere possit, nisi se ipsam una prodat; quin
etiam cuncta e. q. s. 563 cuncta pavet: vid. ad 3. tacitas: quamquam
nihil dicunt, unde haecsuspicio nasci possit; eodem modo tacitus pro
tacens legitur 815, Th. 1: 169 sq., 11:410 sq., 480 sq., V : 445. 564
virgineo: vid. ad 88. durus: vid. ad 142. 565 exsolvit: per metapho-
ram vinclorum. rudem ... pudorem : puer rudis, qui nempe longe abest
a cultu urbano, verecundiam novit, ita ut quibusdam testibus illicita
facere non audeat ; neque vero eo progressus est, ut eadem vetita esse
putet testibus illis remotis. genetrix digressa : vid. ad 6. 566 sq. in

ilium ... coit in unum conveniunt, quippe quae omnes prope a nova
puella esse cupiant.

567 novas: cf. ad 163. 567 sq. novas... admovet insidias : periphrasis
analytica: cf. ad 8 et 172. 568 premit: tenet, non remittit: metaphora
petita a rebus quae ideo graves fiunt quod iis liberari non possumus.
569 improbus: vid. ad 41. sumere: data opera et diligenter rem con-
cessam accipere. oculis... resumere ergo per metaphoram pro libenter
rursus aspicere. 570 nimius: pulchram vim h. 1. adi. praedicativum habet,
quia non solum nimis inhaeret, sed etiam nimis libenter inhaeret, quod
omnis in ea re est. lateri... inhaeret: corpus corpori admovet, admotum-
que tenet, non evitantis: pulcherrime h. 1. et in sequentibus animi motus
Deidamiae finxit, puellae quippe, paene sentientis quo modo res se
habeat, cum amore magistro Achillem virum esse et suspicetur et speret,
at contra nihil scire volentis quod ét dubitatio ilia ei concedit multas res
iucundas dulcesque fictae virgini permittere quas ne viro concederet
pudor obstaret ét praecipue Veritas cognita finem commercio imponeret
Achille remoto. 571 nunc... canistris: occasiones appropinquandi tan-
gendique sunt ; ad inZiaeref pertinet. nunc... sertis: ut sertum ex tempore
factum ei imponat. nunc... canistris: canistra reddens fieri non potest
quin earn paene amplectatur. sponte : vid. ad 570. 572 parcente : per
ludum. 572 sq. dulcia..«. fila: per metonymiam pro ludo citharae. notae:
a Chirone enim cithara ludere didicerat. Haec verba et sequentia Achil-
lem nobis animo suggerunt iuvenem puellam amatam docentem, erudien-
temque arte amata ; verba ipsa suavissima facta sunt re venustissima
quam narrant. 573 tenues: citharae modi tenuiores erant quam tibiarum,
cum sonus citharae minus canorus esset, modos : modi musicam par-
tem — carmina litterariam partem cantus dénotant. 574 ducitque ma-
num : manum Deidamiae tenens ita regit, ut sonum eliciendo discat
quo modo id faciendum sit. 574 sq. digitos... citharae: digitos exercet,
dum sonum e cithara producere possint. sonantis: adi. praedicativum,
praegnansut dicunt. infringit: vid. ad 144. 575 occupât: vid. ad 251.
576 ligat amplexus : periphrasis analytica ; cf. ad 8 et 172.

ilia libens discit, quo vertice Pelion, et quis
Aeacides, puerique auditum nomen et actus
adsidue stupet et praesentem cantat Achillem.
"ipsa quoque et validos proferre modestius artus
et tenuare rudes attrito pollice lanas
demonstrat reficitque colos et perdita dura
pensa manu^vocisque sonum pondusque tenentis,
quodque fugiTComites, nimio quod lumine sese
figat et in verbis intempestivus anhelet,
miratur; iamiamque c iolos apenre parantem
virginea levitate fugit prohibetque fateri.
_ sic sub matre Rhea iuvenis regnator Olympi
oscula securae dabat insidiosa sorori
frater adhuc, medii donee reverentia cessit
sanguinis et versos germana expavit amores.

L. C. 579 Hom. Od. XIX : 209 xhxioómjç sov xvïpx nxpviftsvov.
A. C. 582 perfida durât P.

577 quo vertice: sc. quam altus sit; de ellipsi vid. ad 143. 578 auditum:
xrbxoivov etiam ad actus pertinet; vult: elarum, célébré; cf.Th. III ; 378 sq.,
Silv. I, 1 : 75. actus: vid. ad 3. 579 stupet: cf. ad 14. 580 sqq. pro-
ferre ... tenuare... demonstrat : cf. ad 3. 580 validos: eoque minus
elegantes, proferre artus: periphrasis analytica. 581 tenuare ... lanas
periphrasis descriptiva pro termino technico. attrito pollice : enallage
adi. per metonymiam rei adhibitae pro obiecto. 582 perdita : xtto xoivoü
etiam ad colos pertinet : cum ceciderint, turbata nempe sunt et manu
reficiente egent. dura: vid. ad 142. 589 sqq. vocis ... fateri: vid. ad
570. sonum . . . pondus ... quodque e. q. s. ; cf. ad 131 sq. 584 sq.
fugit... fig at... anhelet: diversi sunt ordinis ; figat enim et anhelet
ad miratur referenda sunt, ut item dictum esse posset : eum fîgere et
anhelare ; quod... fugit autem propositio causalis, vel potius occasi-
onalis est ; vert. : zij verwondert zich ... en dat hij, terwijl hij hun
metgezellen ontwijkt, haar zóó al maar aankijkt en schijnbaar zonder
reden hijgt, als hij tot haar spreekt, nimio ... lumine ... figat: peri-
phrasis analytica; vid. ad 8 et 172.585 in verbis: vid. ad 41.587 levitate:
mobilitate cum corporis turn mentis, fugit: per metaphoram; non enim
recedit, sed confessionem tantum évitât. 588 sub : ut apud abl. loc. pro-

Çria vi (cf. 476), sic et apud abl. loc. tralato usu occurrit; cf. II : 158,
\'h. II : 448.589 insidiosa : amatoria nempe. 590 sq. medii: obstantis,qui
impedimento amori erat. 591 sanguinis: per metonymiam pro consan-
guinitate. versos : cf. ad 87 ; vult : mutatos, non amplius fraternos sed
maritales.

tandem detecti timidae Nereidos astus.
lucus Agenorei sublimis ad orgia Bacchi
stabat et admissum caelo nemus ; huius in umbra
alternam renovare piae trieterida matres 595

consuerant^cissumque pecus terraque révulsas
fejxe-trabes gratosque deo praestare furores.-
ylex procul ire mares ; itérât praecepta veréndus
ductor, inaccessumque viris edicitur antrum,
nec satis est :j stat fine dato metuenda sacerdos
exploratque aditus, ne quis temerator oberret
agmine femineo : tacitus sibi risit Achilles,
^itlum virgineae ducentem signa catervae
magnaque difficili solventem bracchia motu
— et sexus pariter decet et mendacia matris — 605

A. C. 595 alternum Q K. 602 tegmine ex aliquo membrano laudat
Barth, subrisit Q K.

593 Agenorei : cum Semele, Bacchi mater, Cadmi, Agenoris filii, filia
esset, sublimis ad orgia : aptus ad orgia, quia sublimis, vêtus igitur et
umbrosus erat; metonymia causae pro re effecta. 594 stabat: multo
magis demonstrativa est vis verbi latino sermone quam nostro, cum in
nostratium ore paene in verbum auxiliare abierit; cf. 884, Th. II : 35,
III : 125 sq., IV : 176 sq., 419 sq., 682, 704, VI : 93, 204, 216, 256 sq.

594 admissum caelo : per metaphoram : tarn altus est lucus ut caelum
tangere videatur. 595 alternam: cum semper anno festi celebrati annus
sine festo succedere soleret. 596 scissum pecus : per metonymiam pro
nebride. 596 sq. terra . . . trabes : per metonymiam et metaphoram
hyperbolicam pro thyrsis. 597 praestare : per metaphoram, quasi offi-
cium iniunctum. 598 lex... ire: cf. ad 436 et 282. lex... praecepta:
lex semper valebat, edicto autem rex eius legis memoriam renovaverat.
599 inaccessum viris : adi. praedicativum ; edicto monetur ad antrum
ne viri accédant. 600 fine dato: fine constituto, ex more rituque,
praescripto; cf. ad 9. 601 aditus: per metonymiam pro iis qui adeunt,
appropinquant. oberret: per errorem occurrat. 602 agmine femineo:
inter feminas (appropinquantes) ; abl. loc. cf. ad 223. tacitus : clam ; cf.
725, 903, Th. II : 232 sq., 331 sq., 487, 523 sq., 701, Silv. II, 3 ; 4 sq.
sibi risit: ita risit ut alii id non viderent.

603 ducentem signa catervae: per metaphoram ab exercitu desump-
tam : ducentem virgines. 604 magna : vid. ad 159. difficili solventem
... motu: periphrasis analytica; vid. ad 8 et 172. 605 et... matris:
nihil effeminati habet nectamen ulla res, sive linea faciei sive motus

Deidamia suae tantumque admota superbo
vincitur Aeacide, quantum premit ipsa sorores.
ut vero e tereti dernisit nebrida collo
errantesque sinus hedera collegit et alte
cinxit purpureis flaventia tempora vittis
vibravitque gravi redimitum missile dextra,
attonito stat turba metu sacrisque relictis
illupa ambire libet pronosque attollere vultus.

^tólis, ubi ad Thebas vultumque animumque remisit
Euhius et patrio satiavit pectora luxu,
serta comis mitramque levât thyrsumque virentem
arnjat-et hostiles invisit fortior Indos.

.--Scandebat roseo medii fastigia caeli
Luna iugo^totis ubi somnus inertior alis

consedere chori paulumque exercita pulsiï
aera tacent, tenero cum solus ab agmine Achilles

corporis, prodit eum virum esse, quandoquidem omnia plena sunt
gratiae. decet: convenit, concinnus est, \'staat hem\'.
607 admota: ut addita 293 per metonymiam pro : collata. 608 pvemit :
cf. ad 242. 609 dernisit: suspendit. 610 errantes: fluxos amplitudine.
hedera collegit: hederae ramo sinus constringit. 611 purpureis flaventia :
pulchre alba cutis fuscis infulis discernitur. 613 attonito... metu : ^nal-
l@ge-adi. per metonymiam subiecti pro obiecto; de significatione vo2.
attonito cf. II : 83, Th. II : 479, III : 253, 580, IV: 90, 382. 614 prónos :
per metaphoram ; avidos, qui ardentissime videre cupiunt. attollcre : mi-
nores enim suntquam Achilles. 615 talis: deellipsivid.ad 116. vultumque
animumque: zeugma : non iam speciem bellicosam praebet vel iratam,
sed vul tu est hilari et animo laeto. 616 Euhius : Bacchus, patrio ... luxtt :
etiam pater eius plus semel amoris cupidinibus Thebis satisfecerat.
617 comis: abl. separativus; cf. ad 246. levât: demit. 617 sq. thyrsum
. .. armat: thyrsum in telum mutat, thyrso pro telo utitur; nova vis
denominativi ; cf. ad 87. 618 invisit: praes. ; praefixum in-infensum
animum dénotât, quam vim habere potest ex analogia verborum, quae
sunt invadere, irrumpere, instare, et substantivi impetus. 620 totis :
i. e. passis; somnus non amplius volat sed alis suspensis paulatim ad
terras accedit; cf. 692, Th. II : 209. inertior : somnus qui semper iners
est eo tempore etiam inertior fit. 623 tenero ... agmine: manu femi-
narum. solus ab: sicut dicitur: postquam se removit ab, digressus ab;
cf. ad 3 et 436 sq.

haec secum : \'quonam timidae commenta parentis
usque feres 7 primumque imbelli carcere perdes
florem animi? non tela licet Mavortia dextra,
non trépidas cigitare feras, ubi campus et amnes
HaemoniiT/quaerisne meos, Spercheë, natatus
promissasque comas? an desertoris alumni
nullus honos, Stygiasque procul iam raptus ad umbras
dicor, et orbatus plangit mea funera Chiron ?
^^ttfnunc tela manu, nostros tu dirigis arcus
nutritosque mihi scandis, Patrocle, iugales,
ast ego pampineis diffundere bracchia thyrsis
et tenuare colus — pudet haec taedetque fateri ! —

L. C. 629 Horn. II. XIII : 142. 630 Silv. III, 5 :37.
A. C. 635 haec P (prima manus) : heu P (recentior manus) QK.

624 haec secum : de ellipsi verbi dicendi cf. ad 61. 624 sq. quonam...
usque: quam diu. 625 imbelli carcere : de abl. vid. ad 223. imbelli: vid.
ad 207. 625 sq. primum ... florem animi: virtutem iuvenilem. 626
Mavortia : praedicative per metonymiam ; ad bellum gerendum. 626 sq.
tela ... agitare feras: zeugma; aliud enim est tela agitare (vert. : han-
teeren), aliud agitare feras (vert. : jagen). 627 ubi: adverbiis quae localia
dicuntur et cum pronominibus cohaerent S. per metaphoram saepe uti-
tur praesertim interrogativis (in quaestione rhetorica) et negativis ad
indicandam rem quandam perditam vel obsoletam vel nullius momenti
factam; vid. 856, II : 80, Th. III : 350,689 sq., IV : 325 sq, ; praeterae cf.
Th. IV : 776 sq. 628 quaeris: desideras. natatus: ad 3.628 sq. natatus...
comas : zeugma cf. 626. Fieri potest ut in mentem cui veniat S. hac
figura bis usum esse intra tam paucos versus ut sermonem cotidianum
imitaretur, quippe quae inter eas figuras censenda sit quas nonnisi per-
raro adhibeat auctor oportet, cum iusto solutiorem orationem faciant,
nisi forte idcirco zeugma ponitur quod res diversas ita arte coniunctas
esse, ut paene unam efficiant (vid. 339 sq.) denotet. 629 desertoris alumni:
specie accusantis se excusat, adiecto imprimis nomine caritatis vinculum
quod ei cum flumine esset, désignante. 630 honos : per metonymiam
hyperbolicam pro : an me, qui te deseruerim nihil curas ? cf. Th. V : 113,
630, VI : 72, XI : 368. procul: an forte etiam narrant me in terra aliqua
longinqua mortem obiisse? 631 orbatus: qui ut filium eum dilexerat.
funera : per metonymiam pro morte. 632 manu : ad dirigis pertinet, ita
autem collocata sunt, ut utraque pars versus suam partem praedicati
habeat. tela ... arcus : coordinatio pro subordinatione. 633 scandis :
per metonymiam ; non enim equos sed currum conscendit. iugales ; cf.
Th. III : 268,413, IV :j678.634 pampineis: vid. ad 307. diffundere : leviter
et venuste movere. 635 tenuare colus = nere, periphrasis descriptiva.

iam scigiquin etiam dilectac virginis ignem
aequacvamque facem captus noctesque diesque
dissimulas./ quonam usque premes urentia pectus
vulnera, teque marem — pudet heu ! — nec amore probabisJL

tempestiva suis torpere silentia furtis
vi potitur votis et/toto pectore veros
^admovet amplexus ; vidit chorus omnis ab alto
astrorum et tenerae rubuerunt cornua Lunae.
illa quidem clamore nemus montemque replevit ; 645

sed Bacchi comités, discussa nube soporis,
signa choris indicta putant ; fragor undique notus
tollitur, et thyrsos iterum vibrabat Achilles,
ante tamen dubiam verbis solatus amicis :

A. C. 638 ipse P. 639 probabis Q K: probaris P. 643 risit Q E. 646
nocte sorores Q. 649 solatur Q K.

636 virginis: gen. obi. 636 sq. ignem ... facem : vid. ad 303 sq. 637
aequaevam facem: per metonymiam et metaphoram pro amore puel-
lae quae eiusdem aetatis est. captus: participium concessivum: quamvis
amore victus. 638 quonam usque : per anaphoram ex 624 sq. premes :
occultabis; vid. 668 sq. et cf. ad 541.638 sq. urentia... vulnera: confusio
metaphorarum; vid. ad 303 sq. 639 vulnera teque marem: quamdiu
celabis te virum esse et viriliter eam amare. pudet heu : vid. ad 503. nec :
et ne ... quidem. probabis : cf. 502. 640 densa in umbra ; abl. loc. cum
vi quadam causativa ad torpere silentia imprimis pertinens. 641 torpere
silentia : per metonymiam rei accedentis pro re ipsa ; cf. ad 247. furtis :
persaepe de amore occulto; cf. 561, 669, 903, Th. 1:573 sq., 111:701,
IV : 695. 642 votis : metonymia quae paene in iustam significationem
abiit. toto pectore: cf. 228. veros: vid. ad 319. 644 rubuerunt cornua
Lunae : deam virginem pudet talia videre. 642 sqq. potitur... admovet
... videt... rubuerunt: praesens historicum describit, perfectum narrat.
645 sqq. replevit.. .putant... tollitur... vibrabat: cum non ad lacrimas
gemitusque Deidamiae animus attendatur, perfectum narrationis ibi
iure legitur, descriptio vero a strepitu Bacchantum pergit. Imperfectum
autem désignât eas non experrectas esse antequam Achilles denuo
surrexisset et exemplum saltandi daret. clamore igitur ad dolorem ob
virginitatem ereptam spectat, cum eam ab Achille impeditam esse, ne
clamaret, credibile est, donec iterum vibraret. 647 signa... indicta pu-
tant: cf. ad 32. fragor: ululatus. 649 dubiam : timidam, curis exercitam ;
cf. 892, Th. 1:98 sq., 195, II : 151, IV : 202, 645, V : 319.

\'ille ego,—quid trépidas ? — genitum quem caerula mater
paene Iovi silvis nivibusque immisit alendum
//^ ^^Thessalicisinec ego hos cultus aut foeda subissem
¹ > tegmina, m primo te visa in litore. cessi

^te Propter, tibi pensa manu, tibi mollia gesto
0 ^tympana.^uid defies magno nurus addita ponto?
\' quid gemis ingentes caelo paritura nepotes ?
—skcfpater — ante igni ferroque excisa iacebit
Scyros et in tumidas ibunt haec versa procellas
moenia quam saevo mea tu conubia pendas
^funere : non adeo parebimus omnia matri!\'
"obstipuit tantis regina exterrita monstris,
quamquam olim suspecta fides ;/et comminus ipsum
horruit et facies multum mutata fatentis.

A. C. 650 quid Q K : qui P. 651 paene Iovi Gustafsson : paene Iovis
P: Peneis QK: Paeoniis Wilamowitz. 653 tu E. 659 perdas P K.
661 vade sed ereptum celes taceasque pudorem Q, omittunt cett.

650 ille ego : de ellipsi vid. ad 116. caerula : utpote dea marina. 651 paene
Iovi: cf. ad 2. 651 sq. silvis nivibusque... Thessalieis: cf. 152, 477,
II : 96 sqq. 652 sq. hos cultus aut foeda ... tegmina : hendiadyoin ; cf.
ad 142. 653 primo ...in litore : ut in limine primo (119). cessi: se. matri
persuadenti, ut ita me vestiri sinerem. 654 te propter : vid. ad 269.
manu: cf. ad 632. mollia: cf. ad 142. 655 defies: praefixum de- vim
mere intensivam habet, ut Th. 1:404 dequestus. S. hic analogiam
sequitur eorum verborum ubi per metaphoram e significatione locali
notio intensiva nascitur, cf. partim 303,766, Th. 1:491 — partim ad 406.
magno: cf. ad 159. addita : participium concessivum ; addita ponto:
per metonymiam pro: addita familiae deae marinae. 656 ingentes: cf.
ad 159. paritura: part. conc. caelo: vid. ad 2. 657 sed pater- : sc. for-
tasse te puniet. excisa iacebit: periphrasis analytica ; cf. ad 253. 658
tumidas : furentes ; cf. 155. versa : a verbo verrendi. 659 conubia pendas :
conubii poenam des. pendas : coni. hypotheticus. 660 funere : cf. ad 85.
adeo: sc. ut te damnum accipere sinamus. omnia: acc. cognatus, ut
dicunt. 662 monstris : rebus inopinis tremendisque. 663 suspecta : de
ellipsi vid. ad 119. fides: quamquam iamdudum suspicabatur ei fidem
non habendam, propterea quod tantummodo simulabat se virginem
esse. 663 sq. et... et: cum ... tum. comminus: ex propinquo ; cf. Th.
II : 510, III : 100, 568, VI : 745, VIII : 11, XI : 29. 664 multum: cf.
ad 3. mutata: eum, quem antea libenter viderat, nunc metuit, non
solum, quod numquam eum talem aspexerat, sed etiam, quod ipse muta-
tus erat.

quid faciat ? casusne suos ferat ipsa parenti
seque siraul iuvenemque premat, fortassis acerbas
hausurum poenas^et adhuc in corde manebat
ille diu deceptus"amorj[silet aegra premitque
iam commune nefas; unam placet addere furtis
altricem sociam, precibus quae victa duorum
adnuitJilla astu tacito raptumque pudorem
surgentemque uterum atque aegros in pondere menses
occuluit, plenis donee stata tempora metis
attulit et partus index Lucina resolvit.

"Eamque per Aegaeos ibat Laertia flexus
puppis, et innumerae mutabant Cyclades auras;

^wiafn Paros Olearosque latent; iam raditur alta
Lemnos et a tergo decrescit Bacchica Naxos,
ante oculos crescente Samo;iam Delos opacat

L. C. 667 Verg. Aen. IV: 383. 671, 673, Ov. Met. 1:600. 676 Verg.
Aen. III: 124 sq. 676 Verg. Aen. III: 124 sq.

665 faciat... fer at... premat : coni. dubitativi. ferat: nuntiet. 666 pre-
mat: opprimât, i. e. perdat: cf. ad 87. 667 hausurum: ordo cogita-
tionum felicissime expressus ; primum ei in mentem venit calamitatem
suam cum patre communicare. Hic vero ne irascatur, iure timet; at
patrem iratum et in Achillem ira incensum iri ; exinde de eo solo agitat,
qua de causa optime legitur hausurum. et: sed ecce. manebat: ut
vibrabat64& ; ex descriptione quasi experrectus si ad statum rerum poëta
attendit, quae una cum re descripta adsunt ad eamque pertinent tem-
pore imperfecto ponit. 668 deceptus: dissimulatus; quem nesibi quidem
ipsi confiteri ausa erat. premit: cf. ad 668 et 541 sq. 669 iam commune :
facinus celando ipsa quodammodo culpae particeps fit. furtis : vid. ad
641. 670 altricem : nutricem. sociam: consciam. 672 aegrosinpondéré:
de abl. loc. addita praepositione in vid. ad 41. 673 plenis . .. metis:
meta per metonymiam ac metaphoram dicitur pro graviditate. stata :
constituta ; cf. Th. V : 476, XI : 380. 674 index: furti ; puero edito Dei-
damiam cum viro rem habuisse celari iam non potest, partus... resolvit:
periphrasis analytica ; cf. ad 8 et 172. 675 sq. Aegaeos... flexus, Laer-
tia. ..puppis: cf. ad 20 sq. flexus: qui praeter litus vehuntur imprimis
flexum iter sequuntur. 676 mutabant... auras: inter crebras insulas
identidem ab alia parte ventus venit. 677 raditur: per metaphoran
hyperbolicam. 678 sq. decrescit crescente : similis est metaphora 691,
II : 22 sq. 679 opacat: de metonymia cf. ad 29. Umbram montis in
aequore libenter conspexisse S. videtur, cf. Th. II : 41.

responsique fidem et verum Calchanta precantur.
audiit Arquitenens Zephyrumque e vertice Cynthi
impulit et dubiis pleno dedit omina velo.
it pelagi secura ratis : quippe alta Tonantis
iussa Thetin certas fatorum vertere leges 685

arcebant aegram lacrimis ac multa tumentem,
quod non erueret pontum ventisque fretisque
omnibus invisum iam tune sequeretur Ulixem.
—frangebat radios humili iam pronus Olympo

\' promittebat equis, cum se scopulosa levavit
Scyros ; ^in hanc totos emisit puppe rudentes
dux Laertiades sociisque resumere pontum
imperat et remis Zephyros supplere cadentes.
. accedunt iuxta, et magis indubitata magisque 695

A. C. 684 pelago P Q (prima manus). 686 tumentem Klotz: timen-
tem P: gementem K Q. 693 sociosque Q K. 695 iussis Q K.

680 carchesia : per metonymiam pro vino e carchesiis. 681 responsi
fidem : si responsum fidum est i. e. cui confidi possit, non infecta re
reversuri sunt ; metonymia rei accedentis pro re ipsa, verum Calchanta :
cf. ad 32 et 281. 683 impulit: per metaphoram hyperbolicam pro m i t-
tereciere; cf. Th. 11:80, 135, 111:481, VI : 176. pleno...velo: cf.
ad 66. 684 pelagi secura: tuta a pelago. alta: cf. ad254. Tonantis:cl.
ad 1. 685 vertere: invertere, mutare, cf. ad 87. 685sq. Thetin... ver-
tere... arcebant: cf. ad 281.686 multa tumentem.-valdesibi iratam, per-
turbatam; cf. ad 155. 686 sq. tumentem quod non erueret: se ipsam
incusat, quod parum filium amet, cum pelago eum ire sinat, quod filio
periculum, immo mortem propinquam affert. 688 omnibus ... Ulixem :
respicit 94 ubi vid. 689 frangebat radios: ci. ad 144. pronus: cum ultima
pars viae caelestis derecta sit. Olympo : per metonymiam pro caelo.
690 sq. penetrabile lituS.. .promittebat: adhortabatur equos admonens
litus, ubi requiescere possent, iam ita propinquum esse ut facile eo per-
venirent. Sermone nostro si usus esset, dixisset: Kom, we zijn er haast ;
nu nog eens flink getrokken. 691 levavit: ad 678 sq. 692 totos emisit
... rudentes: per metonymiam hyperbolicam, cf. ad 303 ; adduntur in
hanc et puppe quasi dictum sit : contendit ; cf. ad 3. 693 resumere pon-
tum : per metaphoram pro : incumbere remis. 694 Zephyros supplere:
officio venti, qui paullo ante navem promoverat, fungi. 693 sq. sociis
... cadentes : parallelismus membrorum. 695 iuxta : statim ; cf. Th.
IV : 310. magis indubitata magisque: primo insulam modo viderant et
notitia locorum earn Scyrum esse suspicati erant; sensim autem formas

terrae, deinde et res in terra (ut deae statuam) recognoscunt quae om-
nem dubitationem iam tollunt.

696 sq. placidi... litoris : cf. 207. Tritonia: cf. 285. 297 sq. numen...
amicae deae, Aetolus Ithacusque : cf. ad 20 sq. providus heros : cf. 542.

699 coetu : concursu, turba ; si tot peregrini advenirent, totam urbem
concurrere verisimile erat. 700 puppe ... remanere : de abl. cf. ad 356.

700 sq. ardua ... petit : periphrasis descriptiva pro ad urbem a~
seen dit. fido: cf. Th. 1: 474 sq., II : 364 sq., 537, IV : 582 701 sq.
praevenerat... ediderat: coördinatio pro subordinatione : priusquam
illi urbi appropinquaverunt iam ediderat. arcis... litoreae; de adi. in-eus
cf. ad 88. 702 sq. ignota ... carbasa : construe : regi ediderat carbasa
ignota, sed tarnen Graia succedere terris, succedere: cf. ad 2. 704
gemini: cf. ad 404. foedere : per metaphoram a populis bellum geren-
tibus petitam. iuncto : per metonymiam manuum iungendarum. 705 sq.
licet... fames : licet et sua et natorum fames (eos) pulset ; pulset: vexet,
excieat, continuo impellat; cf. ad 87 et 683. 706 rabiemque minasque:
hendiadyoin, cum minas apud S. per metonymiam idem fere valeat quod
\'iram\'. 708 cura canum: cf. ad. 247. 708 moneat vigilare magistros:
cf. ad. 281. 709 segnes: quasi nihil agentes sed forte delati adveniant.
patentem : cum ex urbe videri possint, necesse iis erat speciem curare.
710 portus (acc. plur.) celsamque interiacet urbem: iacet inter portum
et urbem : cf. ad 3 et 131 sq. 709,711 campum terunt: per metonymiam
rei pro tempore ad rem perficiendam necessario. 711 occupât: cf. ad
251. 713 sub pectore: cf. 705 et ad 476.

Tydidesjj \'qua nunc verum ratione paramus
scrutari namque ambiguo sub pectore pridem
verso, quid imbelles thyrsos mercatus et aera
urbibus in mediis Baccheaque terga mitrasque 715

hue tuleris varioque aspersas nebridas auro?
hisne gravem Priamo Phrygibusque armabis Achillem?\'
Ullsubridens Ithacus paulum ore remisso:
-"\'haec tibi, virginea modo si Lycomedis in aula est
fraude latens, ultro confessum in proelia ducent 720

Peliden ;^;tu cuncta citus de puppe memento
ferre, ubi tempus erit, clipeumque his iungere donis,
qui pulcher signis auroque asperrimuswhasta
haec sat erit tecum lituo bonus adsit Âgyrtes
occultamque tubam tacitos adportet in usus.\' 725

cernit et ostensa pacem praefatus oliva:
X^magna reor pridemque tuas pervenit ad aures
fama trucis belli, regum placidissime, quod nunc

A. C. 713 quidem Q: quiddam K. 717 armavis P: armatus Q: arma-
mus KE. 723 hasta P; ardet Q K: astat E.

714 verso: ut agito, voluto, iacto. imbelles: cf. ad 207. 714 sqq. im-
belles ... Achillem : vid. ad 142. aera : cymbala. 715 Baccheaque terga :
tympana. 716 vario: quod variat, i. e. distinguit. aspersas... auro: ma-
culae auratae erant. 718 subridens ... remisso: gaudet Ulixes adula-
tione tecta quae in verbis admirantibus inest. De ellipsi verbi dicendi
cf. ad 61. 719 virginea ad fraude pertinet; per fraudem virgo videri
volens ; vid. ad 88 et 66 sq. 720 ultro confessum: sponte sua confessum
se virum esse. 721 sq. memento ferre: ad 3.723pulcher... asperrimus :
hendiadyoin: pulcher aureis figuris caelatis; de ellipsi vid. ad 178.

723 sq. hasta... erit: quam diutissime potest Ulixes dolum celari vult ;
qua de causa dona filiabus regiis in medium ponens operam dat, ut
quasi forte arma etiam adsint. Ad ea suam hastam quam secum habet,
sicut hodierni saepe baculum, iuxta collocat. Clipeum vero non secum
portant hospitium rogantes ; eum ergo adportet Diomedes necesse est.

724 lituo bonus: peritus lituo canendi. 725 occultam: adi. praedicati-
vum. tacitos: de rebus quae clam et furtim fîunt cf. 903, Th. II : 487,
523, III : 402, 701. 727 pacem praefatus: per metonymiam et metapho-
ram : indicans haud hostilem sibi esse mentem. De ellipsi verbi dicendi
ad 61. 728 magna... pridemque : coordinatio pro subordinatione. 729
placidissime : cf. 696, 807, 845.

L. C. 730 Verg. Aen. 1:375, II : 81. 734 Th. V : 623.736 Th. II : 370.
738 Verg. Aen. VII : 259._

730 sq. si... hic tibi: quando aliquem indicare volumus neque vero
scimus alterine eius nomen notum sit, ita excusatio quaedam specie
suppositionis praemitti solet. H. 1. vero mera urbanitas est quae mo-
destiam etiam ab insignissimis viris postulat. 732 tibi: dativus quem
vocant ethicum; idem fere valet quod: quem vides, tanta . .. Stirpe:
onrl ksivov ad meliorem (abl. comp.) et ad créavit (abl. sep. cf. 221) per-
tinet. 733 magnanimus: vid. ad 1. ductor: inter voc. in -or, quae ut
alia derivativa frequentissima apud S. sunt, h. v. pro duce, rege, principe
excellit : cf. Th. II : 133, 111:31, 349, IV: 118, Silv. III, 5:111. 734
causa viae: haec est causa itineris nostri; via: per metonymiam pro
itinere: de ellipsi vid. ad 116. metuam : coni. dub. : metuere: per meta-
phoram pro \'vereri\' vel \'dubitare\' ; nam metuere propria significatione
opponitur verbo sperandi. quid: qua de causa. 735 cum . .. celeberri-
mus: de ellipsi vid. ad 143. 735 sq. imus explorare: vid. ad 134. 736
aditus invisaque litora : coordinatio pro subordinatione. 736 sq. aditus
... parent: cf. ad 131 sq. 737 medio sermone: Ulixe adhuc loquente,
abl. abs. intercipit: composita cum praef. infer-apud S. frequentiora;
cf. 710, Th. 1: 62, II : 188, 282, 339, 626, 649, III : 337, 677, IV: 98,
218, 524, VI : 308.738 secundent : adiuvent. isfa:inceptavestra.739sq.
hospitio... inlustrate : de abl. vid. ad 66 sq. 740 inlustrate : honestate,
honore hospitii vestri me afficite. 742 visu perlustrat: periphrasis analy-
tica. 743 magnae : vid. ad 159.744 dubia... figura : abl. abs. : cum figura
dubia sit ; figura : lineamenta faciei. 743 sq. si... figura : vid. ad 143.

porticibusque vagis errat totosque penates,
ceu miretur, obit yVelut ille cubilia praedae
indubitata tenens muto legit arva Molosso
venator, videat donec sub frondibus hostem
porrectum somno positosque in caespite dentes.
rumor in arcana iamdudum perstrepit aula,
virginibus qua fida domus, venisse Pelasgum
ductores Graiamque ratem sociosque receptos.
iure pavent aliae, sed vix nova gaudia celat
Pelides avidusque novos heroas et arma
vel talis vidisse cupit.^amque atria fervent
regali strepitu et picto dïscumbitur auro,
cum pater ire iubet natas comitesque pudicas
natarum^ubeunt, quales Maeotide ripa,

A. C. 746 obit Heinsms: adit Codd. 747 multo Q K. 753 suaK. 756
aulro (deleto 1.) P: ostro Q K.

745 porticibus vagis: de abl. vid. ad 123. vagis per enallagen adi.
ad porticibus pertinet, re vera autem cum subiecto coniungendum
est. totos penates : per metaphoram : totam domum. 746 ceu : quasi ;
vid. ad 504. obit: percurrit. ille: rem vel personam indicat quam
quasi notam legentibus praesto esse poëta voluit; cf. 668, Th. II : 232,
442, III ; 22, VI: 487. 746 sq. cubilia... indubitata tenens: post-
quam cubilia invenit, quae quin ferae cuiusdam propinquae sint
dubium non est. 747 muto ... Molosso: canes, qui ad praedam domi-
num ducere, vestigia sequentes, vel inventam esse praedam indicare
debent, non latrant. legit arva: perquirit agros. 748 videat donec:
vid. ad 455 sq. sub frondibus : sub arbore. 749 porrectum somno : de
abl. vid. ad 66 sq. positos ... dentes: fera, aprum puta, caput inter
pedes posuit ; itaque dentes prominentes in terra locantur. 750 per-
strepit: per-praefixum vim intensivam habet, non localem: valde strepit,
muitos sermones excitât."751 qua... domus: de ellipsi vid. ad 178.
qua: ubi. fida: vid. ad 171. 750 sqq. rumor ... venisse ... ductores:
vid. ad 436 sq. 753 iure : sexus ita fert. 754 sq. nova ... novos : haec
repetitio nihil habet quod laedat cum notiones diversae sint, nam nova
(753) dénotant gaudia, quae eum post multa alia complent, novos (754)
vero non ante visos significat. 754 heroas et arma : hendiadyoin. 755
vel talis: quamquam cultu muliebri vestitus; cf. ad 142. vidisse cupit:
de infinitivo perfecti cf. ad 117. 756 picto... auro: per metonymiam
pro stragulis auro ornatis. discumbitur: convivae discumbunt. 757 ire
iubet: adhibet. 758 subeunt: apparent; cf. Th. IV : 68, 806, V : 335,
651, VI : 132. Maeotide ripa: de abl. cf. 223.

cum Scythicas rapuere domos et capta Getarum
moenia, suppositis epulantur Amazones armis. 760

-""tum vero intentus vultus ac pectora Ulixes
perlibrat visu, sed nox inlataque fallunt
lumina et extemplo latuit mensura iacentum.
~aftamen erectumque genas oculisque vagantem
nullaque virginei servantem signa pudoris 765

defigit comitique obliquo lumine monstrat.
-quid? nisi praeeipitem blando complexa moneret
Deidamia sinu nudataque tempora Semper
exsertasque manus umerosque in veste teneret
et prodire toris et poscere vina vetaret 770

^saepius et fronti Crinale reponeret aurum?
ut placata fames epulis bis terque repostis,
rex prior adloquitur paterisque hortatur Achivos:

A. C. 760 sepositis Schräder. 761 intentos P: intentus Q. 768 pectora
Q E. 772 Argolicis dueibus iam tunc patuisset Achilles E, in mar-
gine Q K.

759 sq. Scythicas... moenia: parallelismus membrorum. 760 suppositis
... armis : apud S. personae mythologicae semper partes suas sustinere
debent : Amazones autem bellicosae sunt ; ergo hastis et clipeis nixae
cenant. 762 perlibrat visu : periphrasis analytica. 762 sq. nox inlataque
... lumina : tenebrae clare videre prohibent, praesertim quia lumina,
cum nondum certa sint sed adhuc moveantur (inlata), magis obsunt
quam prosunt. 763 extemplo... iacentum : vix ingressae sunt et iam
nihil de mensura iudicari potest, cum iaceant. 764 erectum genas:
genas per metonymiam partis pro toto ; ceterae vultum demittunt, at
ille caput tollit et libere circumspicit; oculis vagantem : per metaphoram.
765 virginei: vid. ad 88. servantem signa pudoris: contaminatione
locutionum \'servantem pudorem\' et \'dantem signa pudoris\'. 766 defigit:
per metaphoram pro \'intuetur\'. comiti... monstrat: \'wijst hem aan zijn
metgezel met een knipoogje\'. 767 praecipitem : tumidum, nimia et in-
tempestiva cupientem. 768 fempora.-velaminacapitisamovereconatur.
769 exsertasque : vid. ad 346. 770 toris : de abl. cf. ad 246.771 saepius:
cum vi in initio locatum. fronti: dativus, qui post verba, vulgo aliter
constructa, occurrit, ubi in id imprimis animadvertitur, quod ad rem
vel personam, cuius nomen casum dativum habet, actio pertinet; vid.
ad 345, 387 et cf. Th. III : 132, IV : 129, V : 233, 300, 510, VI : 320,
VIII : 88.774 pateris: sc. sumptis ; poculum dextra levât, deinde loquitur.

\'invideo vestris, fateor, decora inclita gentis
Argolicae, coeptis; utinam et mihi fortior aetas,
quaeque fuit Dolopas cum Scyria litora adortos
perdomui fregique vadis, quae signa triumphi
vidistis celsa murorum in fronte carinas!
saltern si suboles, aptum quam mittere bello —
nunc ipsi viresque meas et cara videtis
pignora_L quando novos dabit haec mihi turba nepotes?\'
dixerat, et sollers arrepto tempore Ulixes :
\'haut spernenda cupis ; quis enim non visere gentis 785
innumeras variosque duces atque agmina regum
ardeat? omne simul roburque decusque potentis
Europae meritos ultro iuravit in enses.
rura urbesque vacant, montes spoliavimus altos,
omne fretum longa velorum obtexitur umbra; 790

tradunt arma patres, rapit inrevocata iuventus.
non alias umquam tantae data copia famae

L. C. 776 Horn. II. VII : 132 sq., XXIII : 629 sq., Verg. Aen. V: 377
sq. 782 Verg. Aen. 1: 664. 783 Silv. IV, 8 : 28. 787 sq. II :63 sq. 792
Silv. I, 2:31.

A. C. 779 celsas Q K. 780 aptam Q K. 781 Possem plena forent
mihi gaudia namque iuvarem in dett. modo occurrit.

776 utinam... aetas: de ellipsi vid. ad 143. 776 sq. fortior... quaeque:
coördinatio pro subordinatione. 778 fregi: cf. ad 355. vadis: abl. loc.,
vid. ad 223; vult: \'pugna navali\'. 779 quae signa triumphi: enallage
pronominis : cuius triumphi signa. 779 celsa murorum in fronte : per
metaphoram pro : in summa parte adversi muri. 780 saltem si suboles :
de ellipsi vid. ad 143. aptum quam mittere: quam mittere aptum esset:
quae mitti posset ; cf. ad 143, 178,47. 732 sq. viresque... et... pignora:
coördinatio pro subordinatione. 783 pignora: cf. ad 127. novos...
nepotes : novam progeniem (novus tum idem valet quod alter), meos
nepotes. 784 tempore: occasione; vid. ad 318.785 sqq. visere... ardeat:
cf. ad 3 et 16. 786 varios: diversos. 788 meritos ... enses: per me-
taphoram pro iusto bello. ultro : sua sponte. iuravit in enses : iuravit
se illud bellum confecturum esse; de accusativo in-praepositioneaddita
pro propositione finali, consecutiva, alia cf. Th. I : 410, 414, 567, II :
112, 129, 244, IV: 574, V:133, VI : 269. 789 vacant: hominibus.
spoliavimus: arboribus. 790 omne fretum : omne distributivum est; ergo
.omnes partes maris\' ; ubicumque Graeci in litore habitant, mare um-
bratur velis. obtexitur : per metaphoram vestis variis figuris distinctae.
791 patres : qui vulgo filios potius secum tenent. 792 alias: alia occasione.

L. C. 798 Silv. I, 2 : 233. 800 Th. IV: 183. 805 Ov. Met. II : 115.
809 Th. 1: 535.

A. C. 796 superbus Q E. 800 virginea; a ! Baehrens: virginea multum
P QK: virginea, o, multum E. 806 quidem Q K.

793 campo maiore: per metaphoram a ludis equestribus sumptam.
exercita : temptata. 794 aspicit intentum : cf. ad 6. vigili... aure per
metaphoram. trahentem : per alteram metaphoram. 794 intentum et
exisset (802) et ipsum (804) ad quem spectent cum poeta non dicat,
quod tarnen probe intellegimus, pulchrum exemplum artis eius, ut
dicitur, suggestivae est. 795 demissa : per enallagen adiectivi ad lu-
mina pertinet; nam vult \'animis amissis\' ; opponitur \'erectus\'. flectant:
avertant. 796 itérât: iterum incipit. 796 sq. quisquis ... arcu: cf. ad
131 sq. 798 omnis honos illic: per metonymiam; omnes cuiusque
rei principes ibi adsunt. ingentia . .. nomina : per metonymiam pro
nobilissimis hominibus ; cf. ad 159. 800 multum: cf. ad 3. steriles:
ingloriosos. damnatus in annos: cf. ad 788. 801 exisset stratis: iam
Achilles se retinere non potest ; de abl. cf. ad 246. 802 provida : id
expectans timensque. 804 mensas: per metonymiam pro convivio.
haeret: cunctatur; cf. ad 538. 805 coetu: convivio; de abl. ad 246.
novissimus : ultimus. 806 ille quoque: Achilles et Ulixes una attenti-
onem nostram habebant ; alter exiit, nunc alter vehementiam orationis
minuit : quamquam non eadem est actio utriusque, tarnen tam arte co-
haerent, ut per quoque vel etiam iungi possint, ex sermone : ex per
metaphoram de ordine temporali et actionum. remittit: tranquillior fit.
807 iungens : addens.

quas tibi sidereis divarum vultibus aequas
fors dedit. ut mc olim taciturn reverentia tangit! 810

is decor et formae species permixta virilis.\'
occurrit genitor: \'quid si aut Bacchea ferentes
orgia, Palladias aut circum videris aras?
. et dabimus, si forte novus cunctabitur auster\'.
-^excipiunt cupidi et tacitis spes addita votis. 815

^cetera depositis Lycomedis regia curis
tranquilla sub pace silet,|sed longa sagaci
nox Ithaco, lucemque cupit somnumque gravatur.
vixdum exorta dies et iam comitatus Agyrte
Tydides aderat praedictaque dona ferebat. 820

nee minus egressae thalamo Scyreides ibant
ostentare choros promissaque sacra verendis
hospitibus. nitet ante alias regina comesque
PelidesjJqualis Siculae sub rupibus Aetnae

809 vultibus aequas: comparatio compendiaria. 810 ut: exclamativum.
olim: iampridem, iamdudum. taciturn: hucusque. Nunc enim admi-
rationem exprimit; participium concessivum. tangit: praesens de re in
tempore praeterito incepta, sed adhuc durante. 811 decor: cum de
mulieribus tum de viris usurpatur, forma autem imprimis muliebris
est, quam ob rem h. 1. formae species virilis opponitur. 812 occurrit:
per metaphoram pro \'excipit.\' quid: dices. 812 sq. ferentes orgia: per
metonymiam pro rebus sacris in cultu Bacchico adhibitis. 813 circum
videris aras: de traiectione praepositionis cf. Th. III: 137,605. videris:
fut. ex. 814 dabimus: cl. ad 9. novus: auster eos advexit, alter auster
eos quos nempe Troiam ituros esse Lycomedes putat, avehet. 815 ex-
cipiunt: vix locutus est, iam sibi id gratum esse dicunt. tacitis: cf. ad
671. spes addita votis: spes aucta est eos voti compotes futuros; de
ellipsi cf. ad 116. 816 cetera regia: per metonymiam domus pro habi-
tantibus. 817 sub pace: vid. ad 588. 817 sq. longa ... nox: de ellipsi
vid. ad 116. 818 lucem: per metonymiam pro die. 817 sq. sed...gra-
vatur: impatiens est et posterum diem expectare vix potest, quod is
dies eum certiorem faciet, sitne Achilles inter filias Lycomedis necne.
819 exorta: de ellipsi ad 119. exorta dies: apud poetas voc. dies om-
nibus significationibus femininum esse potest. 820 praedicta: Diomedes
nihil agit nisi iussus; tamen partem laudis sibi reposcit. 821 egressae
thalamo: de abl. vid. ad 246. 820 sq. ibant ostentare: de infin. vid.
ad 134. 822 choros.. .sacra: hendiadyoin. verendis: nobilibus; cf. Th.
Ill: 345. 823, 826 nitet... lucebat: insoliti studio S. in errorem ductus

A. C. 825 Ennaeas Gconov. : Aetnaeas Mss. -ve Damsté : que Mss.
828 entea P : euchia Q K. 832 piideis amotraces P.

est ; nam et imaginatio et syntaxis pluralem numerum hie poscunt.
823,825 sq. regina comesque... Diana... tyranni: perchiasmum. Deida-
mia enim cum Proserpina—Achilles cum Diana vel Minerva comparatur.
826 Elysii... sponsa tyranni: de periphrasi vid. ad 20. 827 movent
gressusi periphrasis analytica ; vid. ad 8 et 172. thiasis: per metony-
miam pro choris. Ismenia: ad cultum Bacchi, Thebis nati, prope a
qua urbe Ismenus Humen erat, pertinens. buxus: tibia. 828 signa
dedit: per metaphoram a pugna incipiente petitam. aera Rheae: cym-
bala. 828 sq. enthea ... terga: tympana. 829 legere recursus: peri-
phrasis analytica pro \'eadem redire\'. 831 multiplicant gradum: tripu-
dium saltantes. in actu : deum colentes. 832 obvia versae : idem indicat
quod legere recursus. 833 pectine Amazonio : per metonymiam pro
modo vel modulatione Amazonia : \'op de maat van een Amazonische
melodie\', citât orbe: de abl. ad 66 sq. 834 Delia : Diana, soror Apol-
linis, dei Delii. intorquet: per metaphoram hyperbolicam pro \'incitât\'.

835 tunc... tunc: epanalepsis ad vim augendam. manifestus: adi.
praedicativum ; plus valet quam adverbium valeret, cum non solum
manifesto neglegens sit, sed eo ipso etiam appareat eum Achillem esse.

836 servare vices : facere quae ei facienda ritus saltationis iniungebat.
bracchia iungere: cf. 319 sq. nec... curat: per euphemismum pro
\'nescit\', sicut 837 aspernatur pro \'ferre nequit\' ; Achilles vellet quidem
omnia ordine peragere, at non potest ; iis vero qui intuentur id apparet
et \'cum indignum eo putent id recte facere\' vitia e fastidio-non ex imperi-
tia fluere iudicant. 837 molles: ad 142. 838 plurima: ad 3 multum. 839
accepta et matris xirb xoivov etiam ad thyrsos pertinent.

tympana iam tristes spectabant Penthea Thebae. 840
solvuntur laudata cohors repetuntque paterna J y V \' cv
limina, ubi in mediae iamdudum sedibus aulae (i • i^\'-w Wi/^:u \'
munera virgineos visus traetura locarat
Tydides, signum hospitii pretiumque laboris,
hortaturque legant, nec rex placidissimus arcet. 845

heu simplex! nimiumque rudis! qui callida dona
Graiorumque dolos variumque ignoret Ulixem.
—hufaliae, qua sexus iners naturaque ducit,
aut teretes thyrsos aut respondentia temptant
tympana, gemmatis aut nectunt tempora limbis; 850

ferus Aeacides, radiantem ut comminus orbem,
caelatum pugnas — saevis et forte rubebat
bellorum maculis — adclinem conspicit hastae,

L. C. 841 Th. II : 524.842 Th. II : 148, III : 396.846 sq. Verg. Aen. II : 49.
A. C. 847 ignorât K. quas QKE.

840 iam tristes : quippe quibus praesaga mens calamitatem venientem
praediceret. 841 solvuntur: pluralis distributivus. cohors: per meta-
phoram. 842 in mediae... sedibus aulae : periphrasis analytica per
metonymiam pro \'in media aula\'. 843 virgineos: cf. ad 88. traetura:
attractura ; cf. ad 87. 844 signum : documentum. pretium : per meto-
nymiam pro praemio ; verte : als een blijk van erkentelijkheid voor de
genoten gastvrijheid en een belooning voor hun moeite. H. 1. locisque
similibus inter clangorem strepitumque dictionis epicae, quae nonnisi
perraro apud S. plenum sonat, sermonem amabilem concinnum-
que officiosae urbanitatis cognoscimus. 845 legant: eligant, ad 87.
arcet: prohibet. 846 simplex: opponitur varium. rudis: opponitur
callida ... dolos : structura chiastica. rudis et callida per eandem fere
metaphoram dicta sunt. 846 sq. callida . .. dolos : coördinatio pro sub-
ordinatione et enallage adiectivi ; qui ignoret a callidis Graecis non-
nisi per dolum dona dari. ignoret: hypotheticus ; exclamatio enim
heu ... rudis pro apodosi est. iners: ad 142. 849 respondentia: quae
puisa sonum reddunt. 850 gemmatis: gemmis ornatis. 851 que: sic
partes sententiae coniunguntur ut pateat velut unam esse cogitatio-
nem; uni ex ipsis haec destinata esse ne suspicantur quidem. 852
ferus: ad 142. comminus: cf. 663. orbem: clipei. 853 rubebat: per
metaphoram; cum caedes ibi caelatae sint quae re vera cruentae
sunt, etiam imago sanguine rubra esse videtur. 854 bellorum maculis :
per metaphoram pro imaginibus bellicosis. adclinem: non longe
igitur a loco ubi hastae ponuntur dona exposita sunt, ita ut nullam
suspicionem movens clipeus quoque ibi locari posset.

surrexere comae; nusquam mandata parentis,
nusquam occultus amor, tocoque in pectore Troia est.
— ut leo, materno cum raptus ab ubere mores
accepit pectique iubas hominemque vereri
edidicit nullasque rapi nisi iussus in iras,
—si semel adverso radiavit lumine ferrum,
eiurata fides domitorque inimicus, in illum
prima fames, timidoque pudet servisse magistro.
ut vero accessit propius luxque aemula vultum
reddidit et simili talem se vidit in auro,
horruit erubuitque simul.i tunc acer Ulixes
admotus lateri summissa voce: \'quid haeres?
scimus,\' ait [tu semiferi Chironis alumnus,
tu caeli pelagique nepos, te Dorica classis,
te tua suspensis exspectat Graecia signis,
ipsaque iam dubiis nutant tibi Pergama muris.

L. C. 858 sq. Th. VIII : 124 sq., Lucan. VI : 234 sq. 868 Silv. II,
1 : 89, Ov. Met. II : 633.

855 genas : per metonymiam pro oculis. fronte relicta : per metapho-
ram hyperbolicam. 856 surrexere: cf. ad 522. nusquam: cf. ad 627.
857 toto: cf. 228. 858 raptus ab ubere: a teneris unguibus. 858 sq.
mores accepit: per metaphoram pro \'moribus eruditus est\'. 859 sq.
pecti ... vereri ... rapi: cf. ad 16. 860 nullas ... rapi ... in
iras: periphrasis analytica pro \'numquam irasci\'; cf. ad 8. 861 ad-
verso ... lumine: ante oculos. radiavit lumine: periphrasis analytica.
862 eiurata fides domitorque inimicus : de ellipsi cf. ad 116, 119. in
illum: cf. 473. 863 prima fames: ad 116. servisse: vid. ad 117. 864
sq. lux aemula ... simili... auro : ea pars clipei quae levis est ceu
speculum ei faciem habitumque monstrat. Ob imaginem illam in auro
conspicuam aurum illud simile audit. Lux vero aemula est eadem illa
radians imago, quae aemula vocatur quia eius formam imitatur. 865
talem : muliebri habitu vestitum. 866 horruit: terrore priusquam pudore
concutitur, ut fere solet talibus in rebus, acer: adi. praedicativum
\'avide\' ; expectatam occasionem arripere festinat. 867 admotus: per
metaphoram\' qui proximus erat\', haeres : cf. ad 538. 868 scimus : ergo
simulare iam tibi nihil prodest. 869 caeli... nepos : cum Aeacus Iovis
esset filius. 869 sq. Dorica classis ... Graecia : climax : non solum qui
navigaturi sunt, immo omnes Graeci te expectant. 870 tua: teita videre
cupiens ut vel subiecta tibi videatur. suspensis signis : per enallagen
adi. et metaphoram pro \'suspensa, cupido animo\'. 871 dubiis: trepidis,
exterritis, ad 649; enallage adi. nutant... mûris: de abl. vid. ad 97.

heia, abrumpe moras! sine perfida palleat Ide,
et iuvet haec audire patrem, pudeatque dolosam
sic pro te timuisse Thetin!\'/iam pectus amictu
laxabat, cum grande tuba sic iussus Agyrtes 875

insonuitlfugiunt disiectis undique donis
inplorantque patrem commotaque proelia credunt.
—illius intactae cecidere a pectore vestes,

iam clipeus breviorque manu consumitur hasta,
-— mira fides — Ithacumque umeris excedere visus 880
Aetolumque ducem: tantum subita arma calorque
Martius horrenda confundit luce penates.
immanisque gradu, ceu protinus Hectora poscens,
stat médius trepidante domo Peleaque virgo K?

872 sine: per euphemismum pro \'operam da, cura\'. 873 sq. dolosam
sic: cum contemptu dicta sunt neque doli matris virtute filii digni sunt
neque timor, quippe quae causa fuerit propter quam ita vestitus est.
874 sq. pectus amictu laxabat: constructio verborum liberandi, exo-
nerandi. laxabat: imp. de conatu, nam ipso temporis momento, quo
manum porrigit, tuba sonat et (878) illius intactae cett. 875 sq. grande...
insonuit: fortissime cecinit. 875 sic iussus: iussus nempe erat, simulac
Achilles ad clipeum adiret, tuba canere. Quae inde a 851 hucusque
narrata, descripta, dicta sunt, brevissimo tempore fiunt. 876 disiectis
undique: undique additur, quasi \'iacentibus\' dictum esset; cf.ad 43 et
3. 877 commotaque proelia: cf. ad 32. 878 intactae: ab Ulixe; sponte
eas abicit. 879 brevior manu: tanta manu indigna; cf. ad 159. consu-
mitur: corripitur. 880 mira fides: per metonymiam: mirum quidem
attamen verum, qua re fidere possumus. excedere: superare. visus: de
ellipsi cf. ad 119; de discrimine quod inter praesens historicum et perf.
existit, et cur alterum alteri succédât vid. ad 642 sqq.881 tantum:adv.:
tarn, vehementer. 881 sq. subita ... Martius: cf. ad 247. calor: per
novam sed similem metaphoram pro ardore, cupidine, furore. 882 con-
fundit: turbat. horrenda luce: arma, quae coruscant, radiant, et fulgore
terrent. 883 gradu: de abl. ad 97. 883 sq. gradu ... stat: non solum
motio procedentis sed etiam crurum pedumque habitus gradus vocari
potest. 883 ceu: vid. ad 504. Hectora poscens: per metaphoram a
convivio desumptam, ubi pocula poscebant, pro \'cum Hectore pug-
nare volens\'. 884 domo: per metonymiam; abl. rei accedentis (i.eloca-
lis) quem absolutum vocant. 884 sq. virgo quaeritur: ita mutatus est,
ut nemo eum agnoscere audeat omnesque circumspiciant, ubinam
virgo sit quam modo vidissent.

quaeriturjast alia plangebat parte retectos
Deidamia dolos, cuius cum grandia primum
lamenta et notas accepit pectore voces,
haesit et occulto virtus infracta calore est.
demittit clipeum regisque ad limina versus
attonitum factis inopinaque monstra paventem,
sicut erat, nudis Lycomedem adfatur in armis;
\'me tibi, care pater, — dubium dimitte pavorem! —
me dedit alma Thetis :/te pridem tanta manebat
gloria ;lquaesitum Danais tu mittis Achillem,
gratior et magno, si fas dixisse, parente
et dulci Chirone mihi, sed corda parumper
hue adverte libens atque has bonus accipe voces;
Peleus te nato socerum et Thetis hospita iungunt
adlegantque suos utroque a sanguine divos.
unam virgineo natarum ex agmine poscunt
dasne?,an gens humilis tibi degeneresque videmur?
non renuis. iunge ergo manus et concipe foedus

890

895

900

A. C. 889 lumina K. (?)890 fatis Q K. 891 nudus E: mediis QK.
901 an gens P : age an Q K.

888 haesit: ad 538. occulto... calore: amore furtivo; cf. ad 881 sq. in-
fracta: cf. ad 144. 889 regis... versus: in cubiculum regis se confert et
aliquem, natum adportantem, adesse iubet(918). 890 attonitum : terrore
turbatum. 891 nudis ...in armis: enallage adi. : vestes abiecit, ergo nulla
re nisi armis vestitus est. 892 sq. me... me: cum pondéré in versus initio
repetitum. dubium: vid. ad 649. dubium ... pavorem: periphrasis ana-
lytica pro \'noli timere\' ; cf. ad 8 et 172. 894 quaesilum : desideratum.
Danais: ad mittis pertinet. 895 magno: ad 159. 896 sed: nunc vero
non quis sim vel quo amore te amem tibi narrare volo, de alia re sermo
nobis sit. corda: per metonymiam pro animo. 897 bonus: benignus; adi.
praedicativum. 898 hospita : honorem hospitii divini blandiendi causa
commémorât, iungunt: per metaphoram pro \'esse volunt\' ; praesens de
conatu. 899 adlcgant: per metaphoram pro commémorant; ad preces
firmandas nempe. utroque a sanguine : per metaphoram ; uterque a divis
oriundus erat, Thetis et ipsadea. 900 unam... exagmine : opponuntur ;
e copia largiri non difficile est. virgineo: vid. ad 88. 901 gens humilis...
dégénérés: hendiadyoin; dégénérés enimignobilessignificat; devaria-

A. C. 905 qua P: quid Q ; qui (ex quid) K. repellere P: evadere QK.
flammas E Q K. 911 compellat Q K.

903 tuis: e silentio patrem concedere coniecit; hac coniectura iam
ad veniam perpetrandam utitur, quoniam se iam Lycomedis generum
esse fingit. tacito ... furto: ad 669 et 671. 904 sq. quid... qua: quo
modo; ad 131 sqq. 905 possessa: locum participii praesentis obtinet.
906 me ... ista : nulla ibi eius culpa, omnis mea est itaque ego poenas
dare debeo. pono: depono ; ad 87. 907 quid... quid: cur. triste: adv.
cf. 875 et Th. IV : 137, 146, 434. lumina mutas: Lycomedis, qui primo
libenter audivit, Deidamiam violatam esse audiens irascitur. 908 sq.
socer.. .avus: nunc non solum una de causa, quod nuper concedere
videbatur, ita appellatur, sedob fîliolumex Deidamia natum. 909 inmitis
...ensis : per metonymiam pro tristi bello. quotiens: vert.: voor het geval
dat. 910 turba sumus: si iam Lycomedes ipse et Achilles interficientur,
at spes generis manebit. 910 sq. Danai... compellit Ulixes : cum Ulixes
imprimis oret, verbum ad eum pertinet. 910 sacra ßdemque : obtestantes
aut numina invocamus quae praemiis afficere et poenas sumere pos-
sunt (sacra), aut eum a quo petimus rei ab eo desideratae admonemus
ut memoria ilia commotus nobis magisaurem praebeat(/?dem, qam hos-
pitium fidum esse sperat). 911 blandus precum: per analogiam voc.
\'peritus\'. Cf. Th. 1: 7, 41, II : 103, IV : 403, 800, V: 118, VI : 75, 91,
767, VII : 26, 84sq. 912 comperta iniuria: ad 6. 913procfr; passivum,
quasi non ipse proderet. 914 grande deae: cf. ad 159. obvius ire : ob-
sistere, impedimento esse, ire ... metuit: ad 281 sq. 915 fatis ... bella :
nonnisi perraro causae fictae non speciosae fuerunt. 916 fac velit: adhuc
cogitationes Lycomedis pergunt. illic: tunc.

nee tarnen abnuerit genero se iungere tali.
vincitur.Sarcanis effert pudibunda tenebris
Deidanïïa~gradum,l veniae nee protinus amens
credit et opposito genitorem plaeat Achille.

-Äittitur Haemoniae, magnis qui Pelea factis
impleat et classem comitesque in proelia poscat.
në<fnon et geminas regnator Scyrius alnos
deducit genero viresque excusat Achivis.
" tunc epulis consumpta dies, tandemque retectum
foedus et intrepidos nox conscia iungit amantes,
illius ante oculos nova bella et Xanthus et Ide
Argolicaeque rates atque ipsas cogitat undas
auroramque timet, cara cervice mariti
fusa novi lacrimas iam solvit et occupât artus ;
\'te aspiciamne iterum meque hoc in pectore ponam,

A. C. 921 magni.. .facti Q. 925 receptum QKE. 928 atque ipsas
P : atque iam Q; iam K. 931 te inserui, omittunt Mss.

917 tarnen : haec opponuntur verbis carae ... natae (912), cum tarnen
... Achilles verbis Thetidis ... deae opposita sunt; structura chias-
tica. abnuerit: coniunctivus urbanus. 918 vincitur: ultimum argumen-
tum maximi est ponderis. arcanis ... tenebris: eius domus partis ubi
mulieres habitabant; de abl. ad 246. 919 amens: terrore; adi. causati-
vum. 920 opposito... Achille : velut e latebris verba precantia patri
dicit. 921 Haemoniae: dat. regionis. magnis: ad 159. 922 impleat:
coni. finalis; hyperbolicametaphora. 923geminas:ad 404.a/nos: II: 19,
Th. III : 23, IV: 479, V: 370, VI : 106, VIII : 270, IX: 308, X: 13.
924 vires... Achivis: cf. 844. 925 epulis: per metonymiam pro \'epu-
lando\' ; abl. modi. 925 sq. tandem ... foedus... nox: coordinatio pro
subordinatione: cum foedus tandem retectum esset, nox, iam antea
amoris conscia, eos nunc intrepidos iunxit, quos nuper trepidos, timen-
tes ne deprehenderentur coire viderat. retectum foedus: ad 6. 926
conscia: sc. amoris: hun vertrouwde, de nacht. 927 illius: Deidamiae.
nova : necopina, quae subito timenda ei facta sunt Achille detecto.
928 rates.. . undas: praeeipue bellum earn terret, et in eo loco ubi
futurum sit, ut geratur cogitationes versantur, sed et ante bellum peri-
cula marito subeunda sunt, ipsas: eo timoris venit, ut etiam mare viro
timeat. cogitat undas: ad 3. 929 auroram ... timet: quae Achillem
abducet. 929 sq. cervice... fusa : de abl. ad 44. 930 novi: recens facti
lacrimas solvit: periphrasis analytica per metonymiam pro \'flens loqui
ineipit\'. occupât artus: eum amplectitur, eum retinere cum velit. 931
tuos... partus ; ad 3 ; rursus honore digna iudicabor quae ex te pariam ?

AeacideTiTursusque tuos dignabere partus?
tf airtumidus Teucrosque lares et capta reportans < i

Çergama virgineae noles meminisse latebrae? \'J-tt/voUn.*)
In11.61 A\' ) /^Precer,heu! timeamve prius? quidve anxiaimandem,
\' \' \' ^; " "7 \' \' \' cui vix fiere vacat^modo te nox una deditque 936

inviditque mihii/thalamis haec tempora nostris?
hicne est liber hymen? o! dulcia furta dolique
o, timor! abripitur miserae permissus Achilles.
- i-neque énim tantos ausim revocare paratus —, 940

i cautus, nee vana Thetin timuisse memento,
i felix, nosterque redi!/— nimis improba posco!
-iânfte sperabunt lacrimis planctuque decorae
Troades optabuntque tuis dare colla catenis
et patriam pensare toris aut ipsa placebit 945

Tyndaris, incesta nimium laudata rapina.
Jj^ ast egomet, primae puerilis fabula culpae,

933 tumidus: superbus ; cf. ad 155. 933 sq. lares... et... Pergama:
per metonymiam pro gloria earum rerum gestarum. capta : xtto koivoü
et ad lares pertinet. capta... Pergama: cf. ad 6. virgineae : cf. ad 88 :
latebrae quibus tu sub virginis specie latuisti. 935 precer... timeam...
mandem: con. dubitativi. 936 fiere vacat:ad 16. modo: ad una pertinet:
una tantum nox. 937 thalamis : per metonymiam pro matrimonio sicut
(938) hymen, haec tempora : ita breve tempus durât? 938 liber hymen :
opponitur verbis furta dolique... timor. liber : sc. timore. o, dulcia cett. :
si iustum matrimonium quod diu speravi te mihi adimit, iam malo amo-
rem illegitimum. 939 miserae: mihi. permissus: simulacpermissus est;
per metonymiam cum propria significatione coniugium-non maritus per-
mittitur. 940 sqq. i...i...i... redi : ter i repetitur ut maiore cum pon-
déré addatur redi. revocare paratus : per metonymiam et metaphoram.
Achillem retinens omnes Graecos ire prohibet. 942 noster : me amans.
nimis ad posco pertinet. improba: vid. ad 41. 943 iam: simul ac in
Asiam veneris, te sperabunt: per metonymiam pro \'fore ut a te amen-
tur sperabunt\'. lacrimis... decorae: ut gaudium (ad 167 sq.) sic dolor
formam augere potest, planctu : per metonymiam pro luctu. 944 opta-
bunt... dare: ad 281 et 16. 945 patriam pensare toris: luctum patriae
amissae leviorem facere honore coniugii (tui), patriam . .. toris : per
metonymiam. placebit: ne aliae eum allicere velint timet, ne ipse
autem Helenam amet. 946 incesta: hospitio violato, quae res erat
sacra, nimium laudata : nam magna facinora pulchrarum feminarum
plerumque a viris, imprimis iunioribus, in laudem vertuntur vel palam
vel dam et in amorem eos trahunt. 947 sq. egomet. .. narrabor: cf. ad
3. fabula : totius sententiae egomet... narrabor appositio est. puerilis :
enallage adi.

948 dissimulata latebo : aut, cum tu numquam de me loquaris, nemo
mei meminerit. 950 signa feram: per metaphoram. 951 quod...
Troia : omnino ab indole huius orationis et totius Deidamiae naturae
ingeniique ita aliéna sunt ut miremur S., qui animi motuum ita peri-
tus sit, id dixisse. 953 maesta: enallage adi. Deidamia puerum non
vitupérât, sed puerum solacium doloris sui esse dicit. sub corde:
vid. ad 588. 954 ne: ad precanti-non ad concede pertinet. quid: cum
contemptu. 954 sq. barbara ... indignos Thetidi captiva : ab iis rebus
quas ipsa aemulatione muliebri timet, maritum memoria nobilis generis
deterrere conatur. 955 Thetidi captiva : oppositionis causa iuxta po-
nuntur. 956 non ipse immotus : per litotem. 957 iurat fidem : iurat se
fidum mansurum. 958 spondet: si valde perturbati sumus, iustum
ordinem non curamus neque quisquam miretur Achillem iure iurando
iam dato insuper spondere. ingentes : ingentem manum famularum ;
cf. ad 414. 958 sq. captum . .. Ilion : metonymia hyperbolica huic loco
aptissima ; ut dolorem Deidamiae soletur totam Troiam Achilles pro-
mittit. 559 Phrygiae ... gazae : ex opibus Troianis. 960 inrita : cum
neque reversurus neque igitur daturus esset, ventosae : cf. ad 88. ra-
piebant: de imp. post praesentia cf. ad 642 sqq.

A. C. 11 rates P: raptus Q K. escendat KohImann: excendat P: que
ascendit vel descendit Q .* descendat K.

1 exuit: tenebrae cum vestimento comparantur. 2 Oceano: de abl. ad
221. prolata dies : cf. ad 6. 2 sqq. genitor... ponto : de periphrasi ad 20.
3 adhuc hebetem : nondum suo fulgore radiantem. 4 nondum excusso:
qui leni motu nondum reiectus erat \'nog niet afgeschud\'. 5 punicea:
muliebri; de adiectivi forma cf. ad 88. 6 invaserat: per metaphoram
hyperbolicam pro \'sumpserat\'. 7 quippe : causam poeta tradit. cur non
diutius apud uxorem Achilles remaneat. vocat... suadent: per meta-
phoram. cognata : cum Thetis dea marina sit. De allusionibus mytho-
logicis, quae a narratione prorsus alienae sunt, vid. ad 20 et cf. II: 154,
Th. 1: 11, 101, III : 288, IV : 103, VII : 190, XII : 224, 301, Silv. I,
3 : 8, IV, 6 : 7. 8 prospectant: e longinquo vident. 8 sq. iuvenem... pa-
vent: ad 3. 9 nil: per hyperbolen pro \'virginalem habitum ab eo gestum
esse\', omnia: acc. adverbialis: prorsus. 10 Scyria ... litora: per me-
tonymiam : dolum Thetidis Achille omnino indignum esse iudicantes
omnes poeta fingit : vid. ad 142 et cf. 873 sq., II : 8, 44,167. 11 Peliaco...
antro: antro Chironis. rates: acc. casus loci quo venitur. escendat:
praefixum e-cum magis ad rem pertineat ex antro quam ad rates eum ire.
12 monebat: Ulixi cum Achille earn fere rationem intercedere poeta
fingit quae inter ducem belli peritum et filium familias Caesarianae
est. 13 litat: sacrificat. sub: cf. ad 476. 14 caeruleum ... regem : Nep-
tunum; de periphrasi ad 20. tauro veneratur: ad 3. 16 spumante salo :
de abl. cf. ad 44. 16 tumida : quia recens e corpore extrada erant.

L. C. 23 Th. X : 457. 25 sq. Silv. V. 2:6 sq. 26 Ov. Met. XI : 466 sq.
28. II : 82.

A. C. 17 puberis P: iubebas Q. et K (ex-ar): pararis Klotz. 24 com-
missum P. 30 sentit P.

17 sq. paruimus... paruimus nimium : ad 10.18 bella... rates: hysteron
proteron, cf. 926 sq. 19 sq. orsus ... insiluit : cf. 99 sq. alno: abl. cf.
ad 44; de metonymia vid. ad 921.20penitus... propinquis: tam celeriter
ventus eum aufert, utterrae, modopropinquae, iam procul absint, terris :
de abl. ad 221. 21 ducere nubes: per metâphoram pro \'nebulis tegi\'.
22 longo ... ponto : de abl. ad 7. 23, 25 turre— summa ... pendebat:
ad 213. lacrimis comitata : cf. ad 247. 24 confessum : pass ; non amplius
dissimulatum. nomina : pluralis generalis ; singularis ad certum nomen
spectaret, pluralis hoc solum indicat eum nomen quoddam accepisse
ita, ut habentem nomina optime initium confessum proférât. Pyrrhum :
appositio explicativa et definitiva. 25 in carbasa fixis : fixis per hyper-
bolen pro \'versis\' et igitur eodem modo constructum ; vid. ad 3 et
473. 26 ibat: cf. ad 134. freto: ad 7. 26 iam sola: continuo intuens
diutius quam ceteri navem discernere potest. 27 vultus: per metonymiam
pro \'visus\'. obliquos... déclinât: periphrasis analytical ad 8. 28 sq.
domum gemitusque...cogitat:cf. ad 3.29occultus:adiectivum praedic.
pro adverbio. sub corde : cf. ad 588. 30 dat locum : cedit, expellitur.
30 sq. sensit... maerentem : cf. ad 325. sensit... aggressus: cf. ad.
99 sq. De perf. cf. ad 643 sqq. adgressus: conatus est. flectere: animum
eius ad alia vertere. 32 débité : per metaphoram : hoe ius Troiae con-
cessum est ne a minore hoste vinceretur.

33 classes . . . oracula poscunt: zeugma; nam classis poscit, desi-
derans et rogans, oracula monent Troiam sine eo capi non posse.

34 reserato in limine: per metaphoram a templo Iani desumptam
et metonymiam partis pro toto. 35 femineo: ad 88. violavit: per
metaphoram hyperbolicam pro \'ignominia affecit\'. 36 furta : cf 342.
grandia : ad 159. 37 speravit fidem : per metonymiam ; cf. ad 247 et
681. suspensa: timida, nato timens. 38 tacita ... in umbra: per meta-
phoram et metonymiam pro \'ingloriose\'. torperet: per metaphoram
pro \'iners maneret\'. 39 refugit: per metaphoram pro \'curare desiit\'.
40 suppresserat : celaverat ; saepe furtivi magis quam legitimi amores
homines retinent. 41 nostrum: nos laude digni sumus. in arma: per me-
tonymiam pro \'ad bella\'. sequerisque precantis: arte cum nec nostrum
est iungendum; non precibus nostris factum est, ut nunc sequaris, immo
sponte venisses. 42 venisses: non aposiopesis, sed oratio interrupta.
ultro: fînem verborum Ulixis non expectans. occupât: cf.ad251. 42 sq.
heros Aeacius : cf. ad 20. 33 longum : de ellipsi cf. ad 47. 43 resides :
quae e longinquo repetendae sunt. 43 sq. causas... nefas: coordinatio
pro subordinatione. 44 nefas: per hyperbolen; cf. ad II 10. ense: per
metonymiam pro rebus ense gerendis. 45 Scyros: cf. ad II10. indecores:
cf. ad 142. fatorum crimina: infert non ipsum id voluisse sed fata
id ita tulisse, ut muliebres vestes caperet, in fata igitur culpam reicien-
dam esse. Is vero qui ita ratiocinatur et factorum suorum auctorem se
fuisse negat, quo modo magnanimus sit ? 46 tu potius : quae hucusque
Achilles dixit, non tam verba Ulixis spectabant quam incusationem,
non enuntiatam quidem, sed quam ex iis verbis audivit. Hanc cum refu-
tare non possit, ad alia transire festinat, quae festinatio ex eo iam patet

quod vs. 43 tempus sibi deesse dicit, vs. 46 vero plane otiosos et se
ipsum et Ulixem iudicat. dum ... fretum : de ellipsi cf. ad 93 et 99 sq.
Zephyro fruuntur : per metaphoram.

47 carbasa : per metonymiam. 48 iustas . . . sumere . . . iras : quo
modo ira, qua quis in aliquem ex expositione inimici eius accendi velit,
iusta esse possit ne S. quidem nobis explicare potuisse suspicor ; at earn
ipsam ob causam personae confictio hic egregia est; iuvenis, paene
puer adhuc, virilia tractans in ludibrium ea vertens se ipse praeterit.
49 repetito... orsu ; orsu pars est periphraseos analyticae cuius autem
altera pars omittitur; de ellipsi verborum legendi cf. ad 61. repetito
porro per metonymiam ad orsu pertinet. 50 Hectorea : ut Achillem
instiget, ab allusione ad Hectorem incipit. S. enim perinde ac omnes
alios heroes Achillem mythologicam historiam penitus didicisse fingit
sicut Ulixem huius notitiae gnarum, cf. ad 20 et 88. si... credimus :
sicut fertur haud ita credulum esse Ulixem monstrant. 51 electus...
solvere;. cf. ad 134. 52 sollicitas: dubitatione cui victoria eveniret.
52 sqq. nec... Dionen : de constructione variata vid. ad 131 sqq. 52
sociam: per metaphoram pro uxore. 53 sq. amico lumine.. .vidisse:
periphrasis analytica. 54 nimium: cf. 367. Dionen: vulgo mater deae
sic appellatur, hie Venus ipsa indicatur. 55 atque adeo : itaque ; cf.
Th.1:219. lis ilia: per metaphoram pro bello Troiano. tuis: per me-
tonymiam ; antra ubi matrimonium parentum tuorum celebratum est.
sub: cf. ad 476. 56 concilio: de abl. vid. ad 223. Pelea ... maritat:
matrimonium Pelei célébrât, dulce : adv. 57 Pelion : per metonymiam ;
nota soni lusum Pelea ... Pelion. nostris .. . promitteris armis: iam
tum vaticinabantur te nostrae expeditionis participem fore. 58 quatit:
per metaphoram. 58 sq. ira ... Amyclae: asyndeton cursim narrantis
est, at petit... praemiae et raptori... Amyclae membra parallela sunt.
59 faciles: unde facile rapere possit; adi. praed.; dea monstrat iter et
coeptis favet.

ille Phrygas lucos, matris penetralia caedit
turrigerae vetitasque solo procumbere pinus
praecipitat terrasque freto delatus Achaeas
hospitis Atridae — pudet, heu, miseretque potentis
Europae! — spoliât thalamos, Helenaque superbus
navigat et captos ad Pergama devehit Argos.
inde dato passim varias rumore per urbes,
undique inexciti sibi quisque et sponte coimus
ultores : quis enim inlicitis genialia rumpi
pacta dolis facilique trahi conubia raptu
ceu pecus armentumve aut vilis messis arcervos
perferat? haec etiam fortes iactura moveret.
non tulit insidias divum imperiosus Agenor
mugitusque sacros et magno numine vectam
quaesiit Europen aspernatusque Tonantem est
ut generum; raptam Scythico de litore prolem
non tulit Aeetes ferroque et classe secutus
semideos reges et ituram in sidera puppim;

A. C. 61 vcritas P. 68 inlicitis genialia PK: genialia foedera Q. 71
haec etiam P Q K: et non haec E. 75 raptam et scithico Q K.

60 sq. matris... turrigerae : Cybebae ; vid. ad 20. penetralia : per me-
taphoram pro silvis sacris. 61 vetitas: cum sacrae essent arbores; etiam
initium navigationis sacrilegum fuisse indicatur. solo : de abl. cf. ad 44.
62 terras ... delatus : cf. ad II : 11. freto: cf. ad 7. 63 hospitis: in initio
versus locatur, ut vis maior sit. pudet heu : vid. ad 503. miseret: tanta
est ignominia, ut misericordiam excitet. 64 spoliât thalamos: cf. 66, ubi
etiam sequens versus a verbo navigat incipit. 65 captos... Argos: cf. ad
957 sq. ; h. 1. metonymia hyperbolica utitur ad augendam ignominiam
invidiamque sceleris. 66 dato... rumore: cf. ad 9.67 inexciti... sponte :
cumulatio. 68 ultores: praedicative ponitur cum notione finali. 68 sq.
genialia... pacta : de periphrasi vid. ad 20 ; vulgo per aliam metapho-
ram de matrimonii vinculis loquimur. 69 facili... raptu : periphrasis
analytica, cf. ad 8. trahi: abstrahi : cf. ad 87. conubia : per metonymiam
pro uxoribus. 71 iactura : per metonymiam ironicam ; pecus amittentes
iacturam patimur ; uxor vero rapta iniuria potius fît. fortes : qui minima
non curant. 72 imperiosus : cf. ad 88. 73 mugitusque sacros: peri-
phrasis per metonymiam pro love imagine tauri sumpta. magno numine:
Iovem designatum esse affirmare debet. 74 Tonantem : cf. ad 1. 76 fer-
roque et classe : coordinatio pro subordinatione. 77 ituram ... puppim :
Argo postea inter stellas collocata est.

nos Phryga semivirum portus et litora circum
Argolica incesta volitantem puppe feremus?
usque adeo nusquam arma et equi fretaque invia Grais?
quid, si nunc aliquis patriis rapturus ab oris
Deidamian eat viduaque e sede revellat
attonitam et magni clamantem nomen Achillis?\'
illius ad capulum rediit manus ac simul ingens
impulit ora rubor; tacuit contentus Ulixes.
excipit Oenides: \'quin, o dignissima caeli
progenies, ritusque tuos elementaque primae
indolis et, valida mox accedente iuventa
quae solitus laudum tibi semina pandere Chiron,
virtutisque aditus, quas membra augere per artes,
quas animum, sociis multumque faventibus edis?
sit pretium longas penitus quaesisse per undas
Scyron et his primum arma ostendisse lacertis\'.
quem pigeat sua facta loqui? tamen ille modeste

78 Phryga semivirum: opponitur verbis sacros, numine Tonantem,
semideos reges, ituram in sidéra, circum: ad 129. 79 incesta: cf. 946.
volitantem: ad augendam invidiam Alexandrum cum pirata com-
parât, qui temere hue illuc vela dat praedam quaerens. 80 nusquam :
cf. ad 627. usque adeo: etiam ad invia pertinet. 81 rapturus: partici-
pium finale. 82 vidua... sede: per metonymiam de domo unde maritus
profectus est. 83 attonitam : stupentem calamitate ; cf. Th. II : 479,
III 253, 580, IV: 90, 382. magni: ad 159. 84 rediit: ultro iit, ipso
non conscio ; ad hanc vim praefixi cf. Th. 1:341. 85 impulit ora : cf. ad
306. contentus: cum ardorem bellicum et indignationem eius movisset.
86 excipit: Ulixe tacente Diomedes pergit. Oenides: nepos Oenei.
86,91 quin ... edis: urbanissima forma adhortationis : vert. : als ge ons
eens vertelde. 86 sq. caeli progenies: cf. ad 2. 87 ritus: per metaphoram
est pro moribus. 87 sq. elementa ... indolis : per enallagen adi. et
metonymiam ; prima elementa institutionis disciplinaeque quibus in-
doles tua formata sit. 88 accedente : appropinquante : toen ge de jon-
gelingsjaren begon te naderen. 89 solitus: de ellipsi vid. ad 143.
laudum ... semina pandere : cf. ad 188. 90 virtutis aditus : per meta-
phoram. 87—91 cf. ad 131 sqq. 91 sociis multumque faventibus : quia
una iter facimus et praecipue quia tibi valde favemus. 92 pretium ...
quaesisse: ad 117 et 436 sq. 93 primum arma: de hiatu in caesura
cf. Th. VIII:36 et X : 441. 94 pigeat: coniunctivus modestiae. facta
loqui: ad 3.

A. C. 96 restantibus QK. 98 habuisse QK. 100 libens QK. 102 invia
P: avia Q K: via K.

95 ambiguus: dubitans an faeeret. propior: per metaphoram; magis
homini coacto similis. 96 et in teneris : etiam in ipsis teneris annis. rep-
tantibus : per metonymiam : ea aetate qua infantes ire nondum possunt.
97 Thessalus... senior : ad 20. rigido: ad 142. 98 ex more, ordi-
narios. hausisse: per metaphoram. 99 uberibus: per metonymiam.
99 spissa : non cocta vel saltern purgata, sed temere, ubi primum e
corpore protracta sunt. 100 traxisse: per similem metaphoram atque
hausisse (98). medullas: ut ipsum lupae animum una comederet. 101
Ceres ... Bacchi: per duplicem metonymiam: haec mihi erant quae
ceteris sunt panis et vinum ; de ellipsi ad 116.102 dabat: ad 9. 102 sq.
ire ... docebat: cf. ad 16 et 281.103 gradu maiore: per metonymiam:
Centaurus puerum trahit, cum maioribus gradibus, h. e. passibus, pro-
cedat. 104 fracta : ad (105) etiam ad fracta... saxa pertinet. fracta...
saxa: saxa quae torrens avellit et secum volvit. 106 sqq. iam ... ma-
gistro: de ellipsi vid. ad 116 et 119. manu ... cervice: de abl. ad 253.
107 ferri: per metonymiam pro re militari, properatus : quamquam
nondum eo aetatis provectus erat, ut haec exspectari possent, multo:
ad 164. 108 tenero: molli, fluxa: effeminata. 109 ingenti: ad 159.
saxum commune : saxum mihi pro lecto erat, quo una cum Chirone utebar.
110 mihi: de dativo cf. ad 387. annorum ... orbes : periphrasis per
metaphoram.

A. G 112 equo Q K. 116 colla Q K. 118 super Q K. 121 dammas
P: linces QK. 122 lyncas P: dammas Q K. 123 ursas QKE. 127
nigro P•• magno QKE.

111 rudis : ad 142. praevertere : currentem superare. 112 sq. cursu ...
sequi: periphrasis analytica. sequi: consequi; cf. ad 87. 113 praepete :
volucri, celeri. 114 dum ... aetas : de ellipsi ad 93 ; in initio operis Chi-
ron senex fictus est ; ne nunc miremur eum taies labores perferreS. addit
id ab eo factum esse, dum minor adhuc natu esset. At fieri non potest,
quin inde summum quattuor anni praeterierint. Haec igitur cura, ut
verisimiles res narratae videantur in errorem abit. 114 admissus: quam
celerrime; hoe verbum adhibet ut Chironem equi pedibus cucurrisse
recordemur. 115 vago: incerto, titubante. 117 torpore: per metony-
miam. 118 levi: causativum. 119 decus: de ellipsi vid. ad 116. 119 sq.
proelia... silvarum : venationem. 120 vacuos... saltus : cf. 32. saevo...
saltus: cum ferae occisae sint. 122 passus: de ellipsi vid. ad 119. 123
sed: supple: iubebat. cubilibus: de abl. ad 221. 124 fulmineos: ad 88.
124 sicubi: quotienscumque; supple: proxima erat. 125 seducta .-sé-
créta, occulta, iugis: de abl. vid. ad 223. fetae: quae eo ferocior est quo
catulos defendit. 126 facta: ne facienti, si interesset, animos adderet.
127 si... sanguine: explicat voc. facta. 127 sq. nec... telis: nec mihi
oscula sibi dare patiebatur, nisi antea tela inspexerat.

iamque et ad ensiferos vicina pube tumultus
aptabar, nec me ulla feri Mavortis imago
praeteriit. didici quo Paeones arma rotatu,
quo Macetae sua gaesa citent, quo turbine contum
Sauromates falcemque Getes arcumque Gelonus
tenderet et flexae Balearicus actor habenae
quo suspensa trahens libraret vulnera tortu
inclusumque suo distingueret aëra gyro,
vix memorem cunctos, etsi bene gessimus, actus,
nunc docet ingentes saltu me iungere fossas,
nunc caput aërii scandentem prendere montis,
quo fugitur per plana gradu, simulacraque pugnae
excipere immissos scutato umbone molares
ardentesque errare casas peditemque volantis
sistere quadriiugos. memini, rapidissimus ibat
imbribus adsiduis pastus nivibusque solutis

L. C. 130 Th. XII : 523, Ov. Trist. V, 7:17. 142 sq. Hom. II. VII : 240.
144 Ov. Met. VIII : 555.

A. C. 136 inclusumque suo P : inculsum quotiens QKE. discingeret
QK. 137 bene P: modo Q K. 138 ingenti Q K. 141 curvato QKE.
142 intrare QKE.

129 ensiferos: bellicos. pube: per metonymiam pro pubertate, vicina
pube: cum pubertas appropinquaret. 130 ulla... imago: per metapho-
ram et metonymiam: ullum genus belli. 131 sq. rotatu... citent: peri-
phrasis analytica; de enumeratione sequenti cf. ad 131 sq. 134 flexae...
habenae: funditor, cf. ad 20. 135 quo ... trahens libraret... tortu:
periphrasis analytica; ad 8 et 172. suspensa ... vulnera : per adi.
praed. et metonymiam effectus pro causa ; suspense librat glandem,
vulnus ferentem. 136 inclusum ... gyro: suo ... gyro: circuitus est
circuli quem glans describit: inclusum ... aera: est planum aëris quod
linea fundae distinguitur. 137 memorem: con. potentialis, actus: cf.
ad 3. 138 saltu ... iungere: periphrasis analytica; ad 8 et 172; transi-
lire. 139 caput: verticem. aërii: per enallagen adi. scandentem pren-
dere: periphrasis analytica, cf. ad 172; ascendere. 140 quo ... gradu:
tam celeriter quam, simulacra ... pugnae : appositio explicativa voc.
molares; pugnam simulans Chiron molares iacit. 141 immissos: in
me iactos. scutato umbone: inversio subordinationis, quam etiam
periphrasin per metonymiam vocare possumus. molares : cf. Th. 1:622,
670, V : 386. 142 errare : pererrare ; cf. ad 87 ; etiam ignem contemnere
ei discendum est. 143 rapidissimus: adi. praedicativum; omnia secum
rapiens. 144 pastus: cf. 220.

Spercheos vivasque trabes et saxa ferebat,
cum me ille immissum, qua saevior impetus undae,
stare iubet contra tumidosque repeilere fluctus,
quos vix ipse gradu totiens obstante tulisset.
stabam equidem sed me referebat concitus amnis
et latae caligo fugae; ferus ille minari
desuper incumbens verbisque urguere pudorem.
nec nisi iussus abi: sic me sublimis agebat
gloria, nec duri tanto sub teste labores.
nam procul Oebalios in nubila condere discos
et liquidam nodare palen et spargere caestus,
ludus erat requiesque mihi; nec maior in istis
sudor, Apollineo quam fila sonantia plectro
cum quaterem priscosque virum mirarer honores.
quin etiam sucos atque auxiliantia morbis
gramina, quo nimius staret medicamine sanguis,
quid faciat somnos, quid hiantia vulnera claudat,
quae ferro cohibenda lues, quae cederet herbis
edocuit monitusque sacrae sub pectore fixit
iustitiae, qua Peliacis dare iura verenda

L. G 161 Th. X: 732 sq., Silv. II, 1 : 5. 162 Th. Ill: 399 sq.
A. C. 155 nodare K.

150

155

160

145 vivas trabes: periphrasis per metonymiam. 147 stare: stantem
manere, blijven staan, standhouden, tumidos: propria significatione.
148 gradu totiens obstante: quattuor pedibus obstantibus. 149 sta-
bam: imperfectum de conatu. referebat: nolentem secum rapiebat;
de vi praefixi cf. II : 84. 150 latae... fugae: per metonymiam; rerum
onmium quae circum erant, celeriter abreptarum; cf. 236. caligo: cf.
521. minari: infinitivus historicus. 151 incumbens ; per metaphoram.
152 iussus: non statim ubi permisit, verum turn demum cum iussit
Chiron, terram nanctus sum. agebat: agitabat, excitabat, cf. 494. 153
duri... labores: cf. 6. sub cf. 588. 154 Oebalios: cf. ad 20. condere:
per metaphoram. 155 liquidam: unctam, ut Th. VI : 830: uncta pale.
nodare palen : periphrasis analy tica ; cf. ad 8 et 172 ; luctari. spargere :
per metaphoram, ut indicetur, quam leves caestus, aliis graves, Achilli
fuerint. 157 sonantia ; adi. praed. ; ut sonarent. 158 quaterem : hyper-
bole. priscos: enallage adiectivi. mirarer: cf. 118, 188. 159 sqq. quin
...herbis: cf. ad 131 sq. auxiliantia: etiam ad sucos pertinet. 160
staret: cf. II : 149; fluere desineret. 162 cohibenda; de ellipsi vid. ad 46
et 143. sub cf. 588. pectore: de abl. cf. ad 43.

hactenus annorum, comités, elementa meorum
et menimi et meminisse iuvat ; seit cetera mater.\'

165 solitus: cf. 119. 165 pacare : per metaphoram ; regere, suos ...
biformes: cf. ad 20. 166 annorum... elementa: cf. II : 87 sq. 167 seit...
mater: cf. II : 10.

I. Vergilius a posteris Romanis iure optimus maximus poeta
Romanus aestimatus est.

h. e. innumerabilia nocendi genera novisti. Recte iam Goss-
rau, male Ladewig locum interpretatus est.

VII. Tac. Ann. I 32 neque disiecti, nil paucorum instinctu.
Lectio tradita servanda est

VIII. Tac. Hist. II74 i. f. Post progressum alii aliud inserunt,
at lacuna nulla est.

IX. Tac. Hist. III 62 etFlavianus exeveitus [erecto] immane
quantum animo exitium Valentis ut finem belli accepit.

XI. Fieri non potest ut Homeri carmina ab uno vel duobus
poetis composita esse iudicemus.

XIII. Genitivus in -ov desinens vocabulorum quorum radicis
vocalis ultima o est, non ex oio (osjo) correptus, sed ex antiqua
forma in -of ortus est.

XIV. Hom. II. VII 353 ïvu fiii $é§o/tev u>de. kéÇofiev coni. aor.
brevi vocali thematica ; modus est prohibitivus.

XV. Locutio to ri ijv tlvtti interpretanda est per analogiam
locutionum xö TtoZov elvai, xö nóoov elvai, talium.

XVII. Ratio Atheniensium summae rei publicae administran-
dae aetate Periclea pessima erat.

XVIII. Demosthenes Philippo et Alexandro magnum impe-
rium constituentibus non Atheniensium nimiae suarum rerum
administrandarum cupidinis causa resistebat, sed libertatem
graecam contra superbiam regiam defendebat.

XIX. Vehementer errant qui Romanos artes liberales trac-
tantes nil nisi errores de suo adiecisse putent.

XXI. que, re, qa zijn oorspronkelijk geen nevenschikkende
voegwoorden, maar partikels van algemeenheid of onbe-
paaldheid.

XXII. De hedendaagsche beweging in de gebruikskunst leidt
een nieuwe hoofdafdeeling der kunstgeschiedenis in.