-ocr page 1-
D E B O R A
Lxvm
VIERZANGEN
DOOR
ANNA van DER HORST
nu ROELFZEMA.
(^-^--ess-^^)
Te G R 0 N I N G E JV\
B i —15              |------1 |                <T^~liSSSiSSiSSimmmmmmmmiSimimm
By LUBBARTUS HUISINGH , Boekverkoper aan de
brede Merkt, tuflchen Gekinge en Oofter-ftraat. 1769.
-ocr page 2-
Heurt'ttx le peuple qihmjage Roi conduit ainfil
mats encore plus heureux le Roi qui fait le bonheur
de tant de peuples
, & qui trouve le fan dans fa
vertu I
Fenelon.
-ocr page 3-
A A N HARE
K0N1NGLYKE HOOGHEID,
M E V R O U W E
FREDERICA SOPHIA
WILHELMINA,
GEBOREN. PR.INSESZE VAN
P R U I S S E N;
PRINSESZE VAN:
QRANGE en NASSAU,
» ■
ENZ. ENZ. ENZ.
-ocr page 4-
-LJoorlugtigfte Vorftin! daar ne6rlands maagd, gezegen
In Rou om 't zwaar verliez , haar Hoop heeft weer verkregen
Door uw Herftelling: treedc myn blyde Zangerin
Met diep ontzag het Hov van (J, 'slands Moeder, in.
En waagt het ene bede op hedcn te begeren:
Zy rnoog', haar Vreugd ten blyk, een Digtftuk U vereren.
Een kleine gaav. Maar 'k weet uw Koninglyke ziel,
Wie meer een Neerlands hart, dat Naflau mint, geviel
Dan 't blinkendtle gefchenk, zal myner Zangfters bladen,
Waar voormaais ook myn Vorft op neerzag , niet verfmaden.
U biede ik Debora. Een Moeder eer genoemd
Van 'tGodsvolk Israel. Een Rigteres, geroemd
Ora haar Heldhaftighcid, en zeldzaam zielsvermogen.
Gy zult zo min als zy, dit fpelt 'slands Hoop, gedogen,
Dat Neerlands belle pand, de Vryheid werd beftreen,
Veel min door Lift of Dwang op d' ed'len nek getreen.
Dat dult geen PruifTens bloed verenigd met Oranjen,
Handhavers harer Eer in Neerland en Germanjen.
Weez Staat en Kerk als zy een Toevlugt in 't gevaar.
De Roem van 's lands gezag. De onwrikb're fteunpilaar,
Waar aan de Deugd zig leent. Bemindfte van de Vrouwen!
Laat Kunft en Wetenfchap haar fterkte in U befchouwen.
En ftreel als Lente weer het aardryk openfluit
Tot gantfch Europaas vreugd en Neerlands heil een fpmit.
ANNA vander HORST
nu ROELFZEM A.
-ocr page 5-
DEBORA.
INHOUD VAN DEN EERSTEN ZANG.
Gods Ervdeel, Israel, fteeds troulooz a an zyn pligt,
Gevoeldt des hemels Wraak
, om '/ driftig nahoereren
Van Kanans TdelbeSn, waarom zyn Voorfpoed zwigt
Voor 't opgedrukte Juk van beidenfche Overheren.
Het tydig Naberou boort door de rampen been,
En troont der Godbeids Lievde op zyne bondgenoten.
Zy ziet luie Isrel plaagt; zy boort zyn boetgebedn;
En roept Vrouw Debora om Jabin uit te fioten.
Zy trekt, door God gefterkt, met bar en beldenjioet
Aan Meroms ziWren Jiroom den Vyand te gemoet.
w
Xlet lufte my voorheen 't Geloov van 't puik der Vrouwen,
Der Godgezinde Ruth in bybeldichc te ontvouwen.
Te zingen: hoe die Weeuw, haar Goden, Volk, en Land,
Om 's Heren wil yerliet; en hoe ze aan Boas hand,
Gedoopt als een bekeerde, in 't huwlyk mogte paren.
Tans fpeelt myn Zangerin op hare ftrakke fnaren,
De aan God verpande Deugd der dapp're Rigteres,
Der Vrouw van Lappidoth, der vroomfte Profetes,
De Hoop, de Steun van 't Land in diep verdorven tyden,
Van Isrel 't Ogelyn, tot wie het in zyn Iyden
Angftvallig toevlugt nam; dien ze in zyn jongften nood,
Als met een Moeders hart volveerdig hulpe boodt.
't Luft my den Heldenmoed van Debora te zingen;
Hoe zy. beftond net ftaal in \s Vyands boril te wringen;
           •*
A                                           En
-ocr page 6-
a                             D E B O R A.
En Jacobs weerlooz Zaad, daar't fteent, en weent,. en klaa
Om dat het Jabins Juk, en wrede boeien draagt,
En nu reeds twintig jaar naar zynen wenk moeft leven,
Door 's hemels hulp gefterkt, zyn vryheid weer zal geven!
Zwyg gryze Fabeleeuw, op leugenen verzot,
Van menig AtmzQon, die 't weifflend oorlogflot,
Beflifte door den pyl, haar taaje peze ontfchoten.
Pentefilea met haar ftrydb're togtgenoten,
Verlieze haren roem. Poch van geen Hypficraat,
De nooic vertzaagde Vrou van Koning Mithridaat.
Spreek van Thaleftris niet: haar glorie moet verfterven^
Die zy in zeen bloeds op 't Slagveld kon verwerven.
Verbrci niet: hoe Camil, hoe dapp're Hippolyt,
Mcc haar geharnafl: heir, uit zugt tot zege, ftrydt.
Het eeuwig blyvend boek, dat's Heren Geeft wou Haven
Tot veler menfehen heil, zet ons den Moed, de Gaven,
De Deugd van myn Heldin, die voor geen rampen zwigt:
Maar pal ftaat in den druk, in onbefwalkter licht.
O! wonderdoende God! die onder Isrels tonen,
Aan 't fnarenfpel gehuwd, zo heerlyk wilde wonen,
Door wien myn Debora, met heilig vuur bezield,, ,
Op Jabins Legermagt de Zegepraal behieldt;
           m
Die haar door uwen geeft genadig wilde leren,: ■ ',
Der Volken Heil en (Vloek; ,ip (\icht te profeteren: .
             '
Leer my ook door dien Geeft, als ik.de grote da^n
Van'uw almogenheid, zo duidlyk.pp.de Bken
Der heilrol uitgedrukt, eerbiedig zal befchomven,; .
Beftier myn Veder nu, daar zydeft Roem der Vrouwen,
-ocr page 7-
l,                4
D E B O R A.                           3
Als 't Werktuig uvver hand, gebruikc ten ondergang
Van Hazors Hovaardy, befchryvt in heldenzang.
Mogt ik in Schryvenfluft uwe Eer het meeft bedoelen;
Gebrek van Kunft myn Zugt tot ftigting nooit verkoelen.
Dat tog 't Vermaak, de vrugc van heil'ge Poezy,
By awen invloed fteeds myn hart tot heil gedy.
Dan vliegt het boven 't zwerk verrukt in zyn gedagten,
't Gaat wel! ik durv, vol moeds, der Godheids gunfte wagten.
Het land van Kanaan, door enen milden lugt,
In yder jaargety, zo zegenryk bevrugt,
Daar 't moedig op zyne Eer ten Hemel fcheen te varen,
Wierd hier door gouden zeen van zwang're korenaren
Begolvd; en ginder graazde een onafmeetbre ftroom
Van altyd tierig Vee. Hier ftraalde een vloed van room
In Melkers fchuimend vat, daar zag men de Olie leken
Van de eeuwig vette Olyv, ginds kropen hele beken
Van Honing, die volop uit rotz en bomen droop.
Geen fcheurend bofchgediert loerde op des landmans hoop.
Natuur fcheen met dat Volk in vafte Vree te leven.
Hier tradt de Wandelaar in fchaduwc der dreven
Van nooit verflenfchte Palm , en blozende Granaat.
Hier wierd 't nieusgierig Oog in 't rondzien nooit Verzaad :
Maar ging geftaag ter feeft op Bloemen, Plant en Kruiden,
Beademd door een Windtje uit't levenwekkend zuiden.
Hier goot de Mufkadel den Wyn by Vloeden uit.
Hier wierd de druiv getreen by 't huppelend geluid
Van 't zevenmondig Ried, en Harpen, en Cymbalen,
Geftemd op d'ed'len zang der fchelle nagtegalen ] -
A a ■                                      Be.
-ocr page 8-
4                            D E B O R A.
Bewoners van BofTchaadje, en Eiken, hemelhoog,
En eeuwen lang gegroeid, waar door der Wereldsoog,
De alkoefterende Zon van hare gouden tranfzen
Maar naulyks boren kon met luifterryke glanfzen,
Zo herelyk, zo fchoon was 't Eden van dien tyd,
Zo lang als Jacob bleev van Jabins juk bevrydt.
Zo lang hy 'sHemels Wraak, door zyn vervloekte daden,
Door 't dienen van den Baal op zig niet had geladen.
Maar toen men 's Heren Wee baldadig overtradt,
En Zon en Manebeeld als Goden vurig badt:
Toen moelt een yvrig God, die zulks niet kan verdragen,
Zyn afgezonderd volk naar hun verdienften plagen.
Hy wekte Jabin op, het nakrooft van dien Vorfl:,
Die eer in Hazors veft de Rykskroon had getorft:
Maar door heldjozua, de fchrik van Kanans groten,
De Uitvoerder van gods Wraak, wierd van den troon geftoten.
's Lands Hoofdftad, toen verbrand, wierd uit het gruiz en puin
Roerarugtig opgehaald. Zy flak haar fteile kruin
Vemetel naar omhoog: zint Israel het groeien
Van Jabins nageflagt niet meerder kon befnoeien.
De Vorfl: had weer zyn ftoel in die verfterkte ftad.
Maar Harofeth, door 't zout van Galileen befpat,
De Wapenplaatz des Ryks, de Kweekfchool van de mannen,
Die op het Oorlogsveld de ftalen bogen fpannen,
Die 't Zwaard bezoedelen met Jakobs brein en bloed,
En kromme vingers flaan in 's naaftens have en goed:
Dat Ned, daar Moordluft broeit, daar Wreedheid is geboren,
Heeft 's Konings Legerhoofd ter Woninge uitgekoren.
Daar
-ocr page 9-
D E B O R A
5
Daar maakt Held Sifera, een Veldheer groot van naam,
Geharnafte Oorlogslien tot 's Konings dienft bekwaam.
Daar leert hy 't heidenfch volk: hoe Jacob te onderdrukken.
Het zag vaft jaar op jaar de zege zig gelukken.
Wou Abrahams geftagt de fcherpe fikkel flaan
In zynen zuren oogft, verwagt met veel getraan:
Dan reedt de Vyand toe met zyn gezeiflende alien;
Streek al de hal'men neer; vernielde de gewafTen;
En ftak het Overfchot, dat hy niet bergen wou ,
Brooddronken in den brand. Befchermde Man en Vrou,
En Jongeling en Maagd r en wat den arm kon roeren,
Het Vee y dat men met fchrik door Heidens weg zag voeren:
Dan zoop het blikk'rend ftaal zig zad aan zulker bloed.
Aldus ontzonk Gods Volk den ouden heldenmoed,
Daar 't al zyn Heerlykheid van dag tot dag zag fnuiken.
Het durvde Schild nog Spiez, nog Slinger meer gebruiken,
Nog opzien tegen 't Rot, wien 't hart verfmolt, wanneer
God zelv zyn Israel voorzag van krygsgeweer.
Het bergt pas luttel graan, het Veld, vol vreez ontftolenr
En kruipt daar mede weg in diep verborgen holen.
Er worden duizenden door *s vyands ftaal ontzield,
En, die, ter nauwer nood het leven nog behield:
Blaaft als een Schim verteerd, door 't fchaarf gebruik van Spyzen,
Den tragen Adem uit. Geen Man kan Eer bewyzen
Aan 't lyk van zyne Gae met lievderyk geween :
Zyn tranen zyn verdroogd , hy zit gelyk een fteen,
En bleek als waar hy dood, Met ingezonken ogen
Ziet hy zyn Weeskens aan, die yders mededogen
■ .,■".'                                                                         A 3                                                                   Ver-
\
-ocr page 10-
6                         DEBORA.
Verwekken: maar aan wien men gene hulpe biedt.
Elks Onmagt is gelyk. Met Lydelooz verdriec
Kan 't allerfynft vernuft niet naar waardye malen.
Verdriet, dat zo lang duurt als Isrel af blyvt dwalen.
Maar toen het teer van ziel in d' allerjongften nood,
Tot Abrams Scbild en Loon ootmoedig henen vloodt,
En fmeekte om tog zyn Woord zyn Eden te gedenkcn,
Oni hen, gelyk voorheen de Vryheid weer te fchenken;
Toen 't de ydelheen verliet: toen dagt Hy aan zyn Volk;
Toen fprak hy hun naar 'thart te Silo uit de Wolk;
Toen weez hy 't, om zyn Woord, om zyn Verbond tehouen,
Naar 't fchrander Raadfbcfluit van een der braaffte Vrouwen.
Naar Debora, die ftil op 't heuv'lig Ephraim
's Land grote noden zag, daar zy, eer nog de kim
Wierd door de Zon begroet, in vurige gebeden
Tot heil van Hebers Zaad, Godslievde had beftreden.
Naar Debora, die vaak 't af kerig Israel
Om zyne Afgodery, dat lydelooz gekwel,
Door infpraak van Gods Geeft, verrukt in ziel en zinnen,
Beftraffend had voorfpeld: maar niemand konde winnen
Voor 's Heren heilgen Dienft. Dus woonde zy alleen,
En diende in ftilheid hem met godgezinde zeen.
De Heyden (zag hy haar,) ftond ftil en opgetogen:
Zo fchoon, zo ongemeen, was de Opflag harer ogen,
Zo deftig haar gelaat, waar op voorzienigheid
lets Goddelyks, zo 't fcheen, met voordagt had gefpreid.
Zy voelde een heldenvuur in haren boezem woelen,
Dien gene zee van druk in 't minfte kon verkoelen.
Was
-ocr page 11-
D E B O R A.
Was Isrels Toeftand naar: het Bethel, dat niet wyd
Van hare Woning ligt, erinnerd haar den tyd
Den eerfte Vaderen: hoe God in hoge noden
Daar menigmaal aan hun zyn byftand had geboden;
Hoe 't hemelfch Leger daar, toen Jacob nederlag,
Vermoeid van zyne vlugt, den nagt in held'ren dag
Herfchiep om 's Heren gunft dien Braven te beloven.
Zy weet door welk een mage zyn Zaad uit d' yz'ren Oven ►
Van Memfis wierd verloft. Hy die ten derdemaal
T boetvaardig Israel, had door des Rigters ftaal
Der dvvinglandy ontrukt, kan oofc (vertrouwt zy) flaken
De boeien, die haar Volk nu weer tot flaven raaken.
Maar ondertuflen vult het broinmend krygsgerugt,
Dat nimmer dan van Moord en Roven fchreeuwt de luge
Met hart verfchrikkend wee. Er word een kreet vernomen,
Dat Kanans Overfchot, eer Isrels zwaard ontkomen,
Nu in getal eh mage ontzagg'lyk aangegroeid,
(Zo fchiet een VeeIvoetr daar hy telkens word befnoeid,
Weer nieuwe leden uit.) datjabins yz'ren troepen,
Aan Merorns wateren ten Oorlog zyn geroepen.
't Verderven van Gods Eer is eenmaal vail gefteld.
In 't magtig Harozeth onthoud zig *t Krygsgeweld,
Dat ftraks in vollen ren op Jakob aan zal hoiten,
Om dat wemoedig Volk, zo't zig verbeeld, te ftorten
In enen jammerpoel, waar uit het nimmermeer
Zyn hoofd verheffen zal. Vorft Jabins Legerheer,
De wrede Sifera, beroemd door Oorlogsdaden,
Die zyn£ Zege-kar vaak had met roov beladen,
-ocr page 12-
S                            D E B O R A.
Aan Vuur, enStaal, enBloed, en velerlei Ellend,
Het kroofl: des wreden krygs van jongs af aan gewend,
Schiet blikzems uit zyn Oog, die wederligten geven
Op zynen kop'ren Helm, nu hy, door Nyd gedreven,
Bevel geevt aan zyn heir. Het moet den naaflen dag
'c Aemegtig Jefchurun, help God! met enen flag
Voor nu en fteeds verdoen, en 's Heren Hut verbranden.
Die Heiltent, waar Gods Volk de loeiende Ofteranden
Voorheen zo juichend bragt, en buiten 't louter goud#
Dat Isrel met ontzag in heilge weerde houdt
Als heilbeduidend goed. 't Zal onder 't zegevieren
Godlaftrend henen treen, door trage bloedrivieren,
En plonderen het land, waar 't eer wierd uitgevaagd.
Nu is het rondom naar het wyde Kanan waagd
Van Isrels Ondergang, die morgen is befchoren,
Een algemeen gekerm poogt door de lugt te boren
Om 'sHemels grimmigheid (die op een zondig land,
Dat haar door grouw'len fart met opgeheven hand,
Haar wraakfiool, gevuld met Jamm'ren en ellenden
Tot fchrik der Volken leegt.) waar 't mooglyk aftewenden.
Ai my! myn oge weent. Myn ziel verkwynt van druk.
'k Gevoel, (verbeeld ik my.) dat eigenfte ongeluk, •
Dat Abrams kind'ren treft. O nare nagedagten
Van zulk een' bangen tyd! hoor! welke jammerklagten
Stort daar die Vader uit in 't Kindervol gezin:
Ik woog (dus fpreekt de man.) vergeevfch dan myn gewin
Den wreden heiden toe; ten eind hy niet mogthind'ren,
Dat ik het luttel brood, gezaaid voor Vrou en Kind'ren,
-ocr page 13-
D E B O R A.                             9
Tot Schoven binden zou, daar anders d' Oorlogsas,
Niet vergenoegd met flegts het klaverryke Gras
Te ontheift'ren, 't rypend Graan doorfheed voor Bouwmans ogen;
'k Heb reeds te Iang myn Kroofl en Gae, vol mededogen
Met al myn Iriagt befchut voor wreden Hongcrfnood.
Ik wederhield haar flegts der Kaken van de Dood,
Ora my haar trouwen Man, op deze bloed'ge Heuv'len,
Om my zyn' Vaderliev te zien ontydig fneuv'len.
Neen! 'k zie nog mooglyk eerft hoe myn Beminde iheevt,
Daar heure vege mond haar Zaad den Zegen geevt.
Dat weerlooz Zaad, dat ftraks word aan een Spiez geregen ,
Of aan een Rotz geplet, of dat, vol Angfl: gezegen
Op Moeders mager Lyk, van Beulen doorgehakt,
Daar van word afgerukt, en onder'tPaard gefmakt,
Waar na het, door dien Val verminkt aan al zyn leden,
Door 't woedend Oorlogsbeeft doldriftig wort vertreden.
Zie daar een Jongeling in 't prilfte zyner kragt,
Wiens Bruilovtsfeefl naar 't eind der Rampen had gewagt.
Hy kreeg na zagt gevlei het Doelwit zyner Minne,
Het levenkoeft'rend Ja van zyne Zielvrindinne.
Hy valt, verftomd van fchrik, daar 't minnelyk gebaar
Door tranen is bedauwd, op zulk een bange Maar,
Zyn Lievfte om haren Hals. Die Hals, dien hy te voren
Zo ftrelend vergeleek by een y voiren Toren;
Hy drukt, als halv in zwym de lippen zyner Bruid,
En eindelyk roept hy, verward van zinnenuit:
Vaar wel! myn twede Ziel! uw Trouw kan my niet baten!
God heeft het Joodfch geflagt, zyn Eigendom verlaten!
B                                         Wy
-ocr page 14-
to                         D E B 0 R A.
Wy zyn in 's Heidens magt, die vlymt op nieu hec Zwaard,
Op Bekkeneel en Borft van Isrel vaak gefchaard.
'tis ftraks met onz gedaan! Men zegt, dat men van verren
Op gintfehen Heuveltop , hen, in 't getal de Sterren,
Of 't Zand der zee gelyk, gefteld ziet in 't Gelid.
Wat is V? ... daar boor ik reeds het nad'rend Krygsgerid!
Myn Hart! myn Zin! myn Lufl:! Vermaak van myne dagen !
Komt zo rampzalig dan een eind aan onze plagen!
O lydelooz Verdriet! zal 'k U onteren zien,
Terwyl men my vermoord! Wie zal U byftand bi£n
In uwen bitt'ren angfl:! O Leven van myn Leven!
Eer gy Uw ander Zelv door Heidenfch ftaal ziet fneven,
Beneem Gy 'tleven Hem, dien Gy het leven gaavt,
Die zo lang om uw Min gezwoegd heeft en geflaavd.
Neen: zegt zyn Minnares: dood my ! dat uwe Handen
Het Staal gevoelen doen aan al myne Ingewanden,
Eer ik uw' Doodfiiik zie. Dat tog geen heillooz Rot
Met my, van Uberoovd, baldadig dryv den fpot.
O! gave God! dat wy, verenigd zo veel jaren
In Ziel en Zin, en Hoop op een gelukkig paren,
In die Vereniging verwierven eneh dood;
Dat ik in 'togenblik, dat gy uwe Ogen (loot
Den laatften Adem gav! ... Zie ginds dien ouden Vader,
Dien uitgeteerden ftok, die 't bloed in 's levensader
Nog traagjes vloeien v'oelt, wien Deugd het agtbaar Hoofd,
Daar hy in Jacobs God eerbiedig heeft geloovd,
Voorlang vcrzilverd heeft. Ai zie! dien mag'ren Gryzen,
Die deeds den Dienit van God zyn krooft pleeg aan te pryzfen,
Zyn
-ocr page 15-
D E B O R A.
Zyn krooft in 't vyfde Lid, drukt hy nog in 'c verftand
De wonderen van God betoond in Isrels land.
Dus lang had hy Zyn Huiz vermaand tot ftil betrouwen
Op Izaks vreez; tot hoop, dat die hen van 'tbenouwen
Des Vreemden vryen zou, gelyk wel eer, toen Hy
Zyn Ervdeel had verloft uit Kanans dwinglandy.
God had aan Abraham, dus fprak hy vaak, gezworen,
Dat Zyn gezegend Zaad, door Hem ten Volk verkoren,
In vvezen blyven zou tot 's aardryks Avondftond;
Hoe, eer de Almogenheid zou wank'len in 't Verbond,
De Wereld weder tot een Baiert zoude keren.
Maar nu hy met zyn huiz, dat alles moeft verteren,
Den Dood voor ogen ziet, en nergens weet te vlien;
Nu hy zyn fchuddend Hoofd het Moordftaal vreeft te bien,
Ontzinkt hem de oude Moed. Hy heft nog flappe handen
Met fmekingen tot God. O God! die Isrels landen,
En Israel zo vaak door een roemrugten Held,
Gefterkt door uwen Arm bevryde van 't geweld:
Zo fmeekt hy: Gy! Gy kondt ook heden onz bevryden
Van zo veel Dorenen gehegt in onze Zyden.
Geev tog uw Volk een Hart, getrouw aan uwe Wet.
Dan Och! hy voelt zig met een drom van angft bezet.
Geen wonder! want een Weeuw, de naafte zyner magen,
Hangt aan zyn ranke Hals, om hem haar' nood te klagen.
Zy milt in zo veel druk haar Wederhelvt, haar Trooft,
Den Adem harer Neuz. Zy heeft des Vaders krooft,
Rondom zig in een Kring van vier paar ted're fpruiten,
Onnooz'le Schapen, ftraks zal haar de Kryger buiten.
B 2
-ocr page 16-
la                       D E B O R A.
Zy zugt, en kermt, en maakt een zinnelooz gebaar.
Na klopt ze op haren Borfl:, dan rukt zy't golvend Hair
Wanhopig uit het Hoofd. Nu roepcze: Och! Zuigelingenr
Twelingen, pas gebaard, eer wy de maar oncvingen:
Dat Vader vvierd geveld: 'k kus U, o lieve Tweet
Voor 't allerlaatfte dan! myn Telgen, die van 't Wee,
Dat onz genaakt niet weet: nu zullen u die Borften,
Waar na ge aemegtig fnakte, en fchreiend pleeg te dorften,
Niet meerder laven; 'k druk myn teng'te U nimmermeer
Aan 't Kinderlievend Hart. Dit zegt ze en zygt ter neer..
Daar tegen over zk een Vrouw die twintig Jaren
(Zo lang verleed het, dat ze in 't Huwlyk mogte paren.}
Vergeevfch, bedroevd van Ziel, had om een Telg gezugt,.
En mi, hoogzwanger hoopte op een volfchapen Vrugt.
Zy heeft de doodfche Maar met fchrik op fchrik vernomen,.
En baart cer nog de tyt van baren is gekomen;
En blaaft in harde Ween het worft'lend Leven uit,
En laat haar kermend Wigt der moordery ten buit.
Ginds .... maar myn hart bezwykt door alle deze elienden..
Elk fchreeuwt in zynen Angfl:, dat God den Slag wil wenden r,
Dien Israel genaakt: het Isrel, dat zyn kwaad
Verfoeit, en God erkent als d'enen Toevcrlaat.
Heel anders ging het toe by Jabins Legerfcharen,
Daar alles wat men pleegt de Lyders kan vervaren-
Men drinkt elkander toe in 't bly vooruitgezigt
Des zegevollen Slags, die morgen is verrigt..
Held Sifera ligt aan op purpren. Tafelbedden
Met d'Overften van 't Heir , die duizenden verwedden,
-ocr page 17-
D E B O R A.                         13
(Is ergens nog een Hoofd, dat zwarigheden ftelt
In 'tdoden van Gods Volk, dat driewerv mec een Held
Triumf bevogten had op heiren Kananiten,
En PhiMyns gebroed, en wrede Moabiten.)
Dat dit weerbarftig Zaad uit zyn gedreigden Val,
Die ftraks hen overkomt nooit weer verryzen zal.
Zo moet men 'tHart des lands van zulke Peften vagenl
Zo moeten zy de Wraak der Goden eeuwig dragen!
Ja fchreeuwt men telkens weer, zo moet dat Rot vergaan,
Dat onz, te roekelooz den Kryg heeft aangedaan.
Neemt wraak, roept Sifera, myn uytgelezen Helden!
Neemt wraak van zo veel Bloed, dat van uw vrugtbre Velden
In uwe Beken droop, toen dat vervloekt gefpuiz,
Tot hoon van Aftaroth het Koninklyke huiz
Van Vader Cham befprong, en 'tpoogde te befnoeien;
Ruk uit dat welig Kruid eer 't ons te hoog mogt groeien.
Het roepe tot dien God, die in een Kifte woont,
Wiens Aart zyne Outerman op enen plaat vertoont.
Hy heeft hun dog dit Land ten Eigendom gegeven,
Het luiftere of dien God nog hedeji is in leyen;
Want 'twas reeds langen tydy dat Hy geen antwoord gay;;
Hy keer den Ondergang nog •nmaal van hun af.
By al dit helfch rumoer, by zo veel vuile reden
^ Word menig OfFerdier voor Moloch doorgefneden.
De valfche Priefterfchap doorzoeit het ingewand,
Tcrwyl de grove Romp op 't geurig Auter brand.
t Geevt agt op lillend Groom, men hoort het preev'lend fpellen:
Hoe Zegeryk men tans Gods Wvnftok ne^r zal vellen.
B a                                  De
-ocr page 18-
D E B O R A.
14
De plegtigfte Offerande is d'Afgod nu gewyd
Ter werving zyner Gunft by 't aangaan van den Stryd.
Vele Ouders, gantfch verblind, door 'tBygeloof, dat Papen
Hun drukten in 't Verftand, ftaan met de tedre Schapen,
Onnoz'le Wigtjes van geen nadrend kvvaad bewuft,
Des Vaders hoogft vennaak der Moeders lievde en luft,
Gereed, hoe zeer Natuur mag in den boezem woelen,
(Kan valfche Godsdicnftdrift ook Moedermin verkoelen?)
Ora 'tKrooft, dat lacht, vermids het alles lachen ziet,
En zyne handrjes bly den Opperpriefter biedt,
In enen Hel van Vuur ten zoen van Baal te fmyten.
Help God! daar hoor ik reeds die Martelaartjes kryten,
Terwyl de Vader zingt, de Moeder hupp'lend juicht,
En hare dankbaarheid in 't openbaar betuigt;
Om dat ze in Molochs vuur hare eigen ingewanden, '
Medogenheid ten fpyt, Godvrugtig op mogt branden.
Ze is de Eerfte in de Offerrei, en volgt de Feefttrompet,
Die op het hoi geluid des Trommels is gezet.
Maar God, die alles ziet met aimmerfluimerende ogea,
Kon al die grouwelen nu langer niet gedogen.
Regtvaardigheid, die 't al op zyne waarde fchat,
Had nu heure Evenaar in hare hand gevat,
Om tegen Jacobs boet zyn vorig kwaad te wegen.
Gods Wraak nog in de weer om haar Fiool te legen,
Wierd door zyn Goedigheid, en nimmerfaalbre Trou,
Door zyn Barmhartigheid gewezen op 'tBerou
Van Isrel, dat Gods Regt vond wigtiger te wezen
Dan 't vorig Misbedryf. Zyn liefde die voor dezen
-ocr page 19-
D E B O R A                             15
Dat uitverkoren Volk, om 'sVaders wil bemind,
Zo teder troetelde als een Voedfter 't enig Kind,
Die lievde, die God zelv voor 'taanbegin der Eeuwen
Bewoog, om uit het Zaad der heilige Hebreeuwen
Te wekken 't eeuwig Woord, 't beloovde Vrouwenzaad,
De Hoop der Vaderen, der Vromen coeverlaat,
Wendt nu, hoe zeer gefmaad, Gods grote gramfchapskragten
Van zyn beminden af naar Jabms Legermagten.
Ja zy beweegt den Heer re dalen van zyn Troon
Als in een' Eng'len fchyn, voorhenen meer gewoon,
Om zig aan Debora in Gunfte te openbaren,
Ten eind hy zynen wil haar duid'lyk mogt verklaren.
Voorc vaart gods Aangezigt op 't fchel Bazuingeluid,
Daar 't Blikzemd in het rond 't Verblyf der Geeften uit.
't Was Avond, en de Zon, die droever dan voorhenen
'tBeangftigd Werelddeel had op dien dag befchenen,
Als treurde zelv Natuur met 's Heren zugtend Volk,
Verftak haar Heerlykheid in ene donk're Wolk,
En gleed de Weftkimme af. De Nagt met hare Spoken
Was reeds in 't donker Ooft verfchrikkend doorgebroken,
En fchoov met tragen Voet langs 'tdonkerblaauwe Pad:
Toen Debora by 't loov des Dadels nederzat,
En poogde, in God verrukt, met haar befpiegelingen
Op wieken van Geloof, de Wolken door te dringen.
Maar wat Verwondering ontftond in haar gemoed:
> De lommerryke Palm flaat gantfch in ligten gloed.
Zy pemft, en hoort een ftem: zo ben ik eer verfchenen
Aan Amrams' groten Zoon, toen ik 't boetvaardig weneq
Van
-ocr page 20-
D E B O R A.
i6
Van Isrel had gehoord in 'tflaavfch Egiptenland,
En Pharao bezogc met Plagen myner Hand.
O Debora! myn Volk, dat fchier ontclb're dagen
Geen Abrarns God: maar Baal zyn' eerbied op wou dragen,
Heb ik regtveerdig wel in grimmigheid bezogt,
En in myn Yvering in Jabins hand verkogt,
Maar nu he: met Bcrou, gedagtig al die daden,
Die grote Wonderdaen waar 'k hen mee heb beladen,
Tot myne Goedheid keert; nu 't vveer vergeving fmeekt
By God, die zig van 't Kwaad met medelyden wreekt:
Nu wil ik ook myn Gunfi:, myn Lievde vol medogen ,
Myn eeuw'ge Trou, myn Magt, oneindig van vermogen
Weer zetten in den dag door 't redden van 't geflagt,
Dat in zyn' jongften nood op myne Ontferming wagt.
De Roe, die Isrels Rug zo wreed heeft opgereten
Diend in het vuur gefmakt als nu genoeg gefleten.
De Heiden, wien wel meer myn grote Mogenheid
Ontzaggelyk verfcheen, heeft ftraffend zig bereid
De Straf van 't Hemelhov, dien Hy niet kan ontkomen,
Nog door geroep tot Baal beteugelen nog tomen.
By God is vaftgefteld, datGy, o Debora!
Zyn Ervdeel geven zult de Zege op Sifera.
Zeg Barak dat hy tans met U, als 't Hoofd der Heiden,
Vorft Jabin weerftand bie op Kifons vette Velden.
En wie den Nek verhard en uw Bevel verfmaad,
Weet dat hy 's Hemels Vloek halfterrig op zig laad.
'k Zal morgen Wond'ren doen om Abrarns zaad te leren,
Dat ik jehova ben, wiens Trou niet kan verkeren.
r V                                                                                                                   Zo
!
-ocr page 21-
D E B O R A.                          17
Zo fprak tans de Afgezant van 't ongefchapen lichc,
Daar Isrels befte Vrou valt op het aangezigt;
Terwyl het Heilgeloov, van wonderlyk vermogen,
Haar Heldenhart verfterkt met Byftand van den hogen.
O Heer! ik ben bereid te doen wat Gy gebied:
Roept Zy grootmoedig uit, eer Zy nog opwaards ziet:
Ja Ik zal Sifera al is 't met weinig Knegten,
(Gods Woord is my genoeg) in uvven naam bevegten!
Ik voel! Ik voel O God! Uw dryving in myn Ziel!
Nu fcheen het, of haar hart in een bezwyming viel:
Maar zeker is 't, dat tans Gods Geeft haar hart doorvverkte,
En haar met zyn Genade en Invloed reeds verfterkte.
Drievverv verzugte zy wanneer zy wecr bekwam,
Driewerv zag zy omhoog, en drievverv wierd de Stam
Van haren Dadelboom gantfch wonderlyk bewogen.
Nu zag zy Vuur nog Vlam maar floeg haar dwalende ogen
Op een, die onverwagt aan hare zyde frond.
' Hy fchoot iets uit zyn Oog als Blikzems in het rond.
Wis, dagte Debora, dit 's een der Seraphynen,
By wicns ontzagtb'ren Glanz de Zon moet duifter fchynen.
Zy viel op dit gezigt op nieu ter Aarde neer.
Toen fprak de Majefteit: ik ben der Heiren Heer!
Myn Naam is Krygsman. Meer hoort Debora niet fpreken.
Wat zy te zeggen poogt: haar woorden blyven fteken.
Zy barft dog end'lyk uit: ik! ik heb God gezien!
Hy moedigdt my ten ftryd; hy zal my byftand bien!
Inmiddels was Gods Zoon.in enen wplkenwagen,
Op Cherubs gchoudecew den Hemeljngedragen;,
          . .,,
' im!                                          C                                     Daar
-ocr page 22-
D E B O R A.
j8
Daar zyne Heerlykheid, zyn Goddelyke Glanz,
Nog lang een Weerlicht gay van 'sHemels hogen Tranz;
Dan naulyks was de Heer tot Jakobs trooft verfchenen r
Of myne Rigteres zendr enen Loper henen
Tot Barak, die zo voort met een gefcheurd gewaad,,
Het Hoofd met Asch beftrooid om Isrels naren ftaat,
Voor haar gezigt verfchynt.. Daar 't (laren op haar wezen:,,
('tTaafreel, waar in de kragt der ziele ftaat te lezen*)..
Het afgefolterd Hart vervuld met diep ontzag.
Zy ziet Hem vriendlyk aan, een ongemaakte lacrr
Rolt, met den Ernft gemengd, uit hare Rozekaken.
Heer Barak, die zyn ziel door 'tHeldenvuur voelt Waken,
Dat in hare ogen gloeidt, daar een onzienb're hand
Zyn ouden moed tot heil van Isrel zette in brand,
Die Vorft in Naphtalie ten Overfte verheven,
Is vaardig hart en hand tot 'sHeren hulp te geven.
Heil Barak! zegt zy heil! Jehova die verfchoont,
Gelyk een Vader 't Kind. Nu hy zyn lievde toont
Aan zyn vernederd Deel, zal ik ook niet verbergen,,
Schoon 't eertyds God en my baldadig pleeg te tergen^
Het heil voor hun beftemd. 'tis nog niet lang geleen^
Dat 's Heren Engel my vol Majeftek verfcheen,
En my verzekerd heeft, dat hy hen van het lyden
Tot fchrik van Sifera ontzagg'lyk zal bevryden.
O Wydberoemde Zbon van Heer Abinoam,
O Altyd dapp're Held, die uw' verdrukten Stam
Het langft verdadigd hebt ten fpyt des Vyands magten:
Cy voelt tans niet vergeevfch die ongemene kragteri
-ocr page 23-
D E B O R A.
Herleven in aw Borft. God zelv ontvonkt uw moed,
En zet uw Dapperheid weer in den ouden gloed.
Gy zyc de juifle Man, ten Oorloge uitverkoren.
Wy zullen in het hart van 't Heidens leger boren.
Wat dralen wy, ga heen, eer nog de gouden Zon
Den Aanflag openbaart, vergader Zebulon ;
Trek Naphtalie by een op Thabors fteile toppen.
Nu voelde Barak 'thart in zynen boezem kloppen,
Met Nooit gevoelde drift. Ja barft hy aanftonds uit:
'K geloov het woord van God! myn moed word niet geftuit!
Al poogde al de afgrond my den optogt te beletten:
Wy zullen, met Gods hulp des Vyands magt verpletten.
Myn Naphtalie zal wis met my den Sifera
Bevegten, mids dat gy heldhafte Debora
De Stambaniere voert; ik zal zo voort die troepen
Op uw gebiedend woord ten wond'ren ftryde roepen.
Ja Barak! zegt zy, ja ! ik gryp den (lander aan,
T Is onzen pligt al't Volk in d'optogt voor te gaan.
Kom volg me! ik ga voor uit! aan Kizons zilv'ren ftromen,
Daar zal't gedugte Heir des Heidens ommekomen,
Terwyl het Legerhoofd, gevlugt langs berg en dal,
Door ener Vrouwe hand ellendig fneuv'len zal.
O gy! die Jozua, de Vreez der Kananiten,
Die dapp'ren Othniel, de Geezel der Cufchiten,
Die Krygsheld Ehud, die den Rigter Samgar eer
Verfterkte, toen hun moed, den Vyand wierp ter neeY,
Verzel ons op den togt! Ja, gy zult ons verzellen,
Dus fpreekt zy vol geloov , ten fpyt de magt der hellen!
C 2
-ocr page 24-
D E B O R A.
20
En reifl by 't Maanlicht heen met Barak aan haar zy,
Naar zyne Vaderftad, naar Kedes Naphtaly..
D E-
-ocr page 25-
DEBORA.
INHOUDVAN D-ENTJPEDEN ZANG.
Vrou Debora vermaandt de flammen tot den ftryd.
Het dapper Naphtalie is vaardig haar te volgen,
Ah V moedig Zebulon, V Lands Adel is verblydt
Om zulk een grootfch bejluit: maar d1 Afgrond raakt verbolgen.
Tien Stammen hitfi by awn om haar geen bulp te biin.
Zy trekt gemoedigd op met de uitgelezen Mdnnen,
Om wrede Sifera in het gezigt te zien;
En bem met Chams gebroed te JIaan en uit te bannen.
Hy hoort van haar befluit, en trekt in alien fpoed
Zyn Heir by een om zig te wreken van haar moed.
v_/p enen hogen berg, door Meroms vloed omgeven,
Ligt Kedes fterke Veil ten Hetnel toe verheven,
Gelyk een eepwige Eick wiens (lam geen fiammen wykt,
En al het kreupelbofch ftandvaflig overkykt;
Of als een Palm, wiens voet door duizend' onweervlagen
In den verharden grond onwrikbaar is geflagen.
Dat Kedes, groot van moed op zyn roemrugten flaat,
't Levytendom gewyd, de veyl'ge toeverlaat
Des vlugtenden, die 't bloed des Broeders had vergoten:
Ontvangt tans Debora met hare Togtgenoten.
Die plaatz die Barak eer ter woninge verkoor,
Die flerkte waar hy 't Volk vol Wyzheid gav gehoor,
Was lang de toeverlaat van Isrels vlugtelingen.
Was nu de plaatz waar zy een woord van troofl: ontvingen.
C3                                      De
/
-ocr page 26-
aa                              D E B O R A.
De Ncigt, wat zeldzaamheid! fleept trager dan voorheen
In 't fchitc'rend Starrenkleed, waar 'tlichtder Maan op fcheen
Met nooit gezienen Glanz, de fchaduw door de wolken.
Nacuur ontfermde zig, zo \ fcheen dier droeve volken,
En rekte 't donker uit; op dat die ftille tyd
By Sifera en 't Heir der Dromen toegewyd,
By Isrel word gebruikt, om Baraks brave troepen,
Eer 't iemand word gewaar te Kedes op te roepen.
Een tallelooz getal van Mannen vloeien aan
Uit al 't omliggend land, om gretig te verftaan
Wat Debora gebiedt. Men ziet de Vryftad krielen
Van hulpverlangende ter dood benaude zielen.
Er reez een Heuveltop in 't midden van de Stad,
Waar de Overfte des Stams het volk te rigten zat,
Hier zet zig Debora, en laat nu voor al de oren
Van 't Heilbegerig Volk zig dus kloekhartig horen.
O Mannen ! uit wat Stam ge uw oorfprong hebben moogt,
Gy alien, die met my de Vryheid, tans beoogt,
Verdrukt geflagt! ik heb des Hemels wil vernomen,
Uvv Boet-gebeden zyn voor zynen Troon gekomen.
Weeft fterk; want Abrams God, wiens Eigendom gy zyt,
Mengt zig tot tzittering des Heidens in uw Stryd.
Laat Jabins Oorlogsmagt haar Legerplaatz betrekken,            ••■ ,
En 'tAardryk als het zand in veelheid overdekken;
Hy trede u te gemoet met Baal in zyn banier,
De Donder in den mond de Blikzem in 'tPantfier,
Met Wreedheid en Geweld op zyn gefeiszende alien, . _ .
Met Moordluft, die zig baadt in laauwe Purperplaszen
Van
-ocr page 27-
D E B O R A.                        aj
Van des Verwonden bloed , met dart'le Roverry,
Met Ketenen, gefmeed door helfche Slaverny:
Geen nood; want de Oorlogsheld, aan Jozua verfchcnen,
De Vorfl van 's Heren Heir, zal U zyn byftand lenen.
Waakt op! O Israel! waakt op! volgt Debora!
Voegt U in 't Krygsgelid, en treet uw Veldheer na.
De brave Barak , reeds gefterkt met hulp des Hcren,
Zal onder myn Banier den Sifera verneeren.
Driewerv heefc Jacobs God aan Israel betoond,
Dat hy door Chams gebroed niet ftraff'looz word gehoond,
Ten vierdemaal zult gy (hoe ook *t geweld mag prangen.)
Door wond'ren van Gods magt uw vryheid weer ontvangen)
Dus fprakze, en ftilheid voert die moedigende re£n
Op wieken van den Wind zeer vaardig naar beneen;
Zy dringen door het Oor in 'thart van al de Scharen,
Die, uitgepynt van angft op hare Schutsvrou ftaren.
Nu neemt ftilzwygenheid een yders boezem in:
Elk heeft een diep ontzag voor myne Godsvriendin.
Elk fchroomt zyn antwoord eerft voor and'ren uit te brengen.
Maar Baraks wakk're Stam kan 'tzwygen niet gehengen.
En ryfl in Naphtalie een fluifterend gezuis,
Een morrnelend gemomp, niet ongelyk 't genii's
Der baren, afgemat door 't worft'len met de winden,
Of 'tflepende gewaai der hooggetopte linden.
Dan eindlyk barft dat volk met een verward geluid,
In denkingen vereend in deze woorden uit:
Lands Moeder! het gaat wel! waar toe onz meer gebeden
Daar de overreding onz is in het hart gegleden,
-ocr page 28-
24                              D E B O R A.
Zo ras uw Guldenmond zo godlyk zig ontfloot.
Wy vrezen met Gods hulp geen vyand. Nood nog Dood
Vertzagen onz. Nu gy het Leger aan zult voeren,
Zal al wat onder onz ,den Strydb'ren arm kan voeren
U volgcn in den kryg. Wy voelen roept de ftam
Van Zebulon,, dat onz het bloed van Abraham,
Nog door all'de ad'ren fpeelt. Wy uw getrouwe Knegten,
Verfmaden onze ziel om Kanan te bevegten.
Al de Edelen des volks, die mee van troep tot troep
Elk maanden tot zyn pligt verfterken dezen roep.
Al de Oudften wonderlyk ontvonkt in ziel en zinnen
Verzek'ren 't is hun doel te fterven of te winnen.
Nu wagte Debora, dat elke Stam, getrou
Aan God en 'tVaderland dien uitroep volgen zou:
Maar op het onverwagtft ziet zy 't godvrugtig pogen,
Door Satans looz beleid, van zulk een wyd vermogen,
Verydelen. De Vorft der eeuwig donk're hel,
De Erfvyand van Gods Volk het heilig Israel:
Zo qfgerigt,<om 't hart aan zynen wil te binden,
Daar hy , gelyk een Leeuw,, de zielen kan verflinden,
Is ylings in de weer om God te wcderftaan.
Hoe! zou dan Hebers Zaad myn Eigendom verflaan!
Zegt Vorft Beclfcbul,. dat.zal ik nook gehengen,
Ik zal my in den ftryd met myne benden mengen;
'k Zal maken,; dat het heir, dat my in Moloch eert
Op
't God aanfmekend volk roemrugtig triumfeert.
,,'Het pa,ft den Duivel tog Gods.magt te wederftreven,
Dat zyne flaven dan voor, mjn vermogen beyen.- .
               . r.
Ik
-ocr page 29-
...D E B O R A.                         a5
Ik zal met fnege Lift, die Lift, waar door ik eer
De Wereld heb verleid, ten Spyt van 's werelds Heer,
De zielen van Gods Heir op 't onvoorzienft vertzagen;
Hen Onwil, Agterdogt, en Vreez in 't harte jagen.
Dan zie myn Vyandin, het Wyv van Lappidoth
Wat zy alleen vermag met hulp van haren God.
Drievverv borft Satan uit ora Israel te vloeken,
Driewerv poogt hy Gods Volk argliftig te verzoeken;
Op dat het zynen God halftarrig zoude fmaen,
En bieden Baal, gelyk voorhee'n zyn gaven aan:
Driewerv zag hy met fpyt hoe zulks hem niet gelukte,
Daar al 't boetveerdig volk zig yv'rig nederbukte
Voor Abrams Opperheer, en fmeekte in zynen nood:
Dat de Algenoegzaamheid hun tog zyn hulpe bood.
Nu zogt Gods WeSrparty meer liftig te bewerken,
Dat Isrels grootfte deel die Vrou niet^kon verfterken.
Al 't Volk van Gilead, dat'sAfgronds lift niet kent,
Meer aan Veehoedery dan harden kryg gewend,
Dat volk , dat eer, vol moeds, het Zwaard had opgenomen,
En voor zyn broed'ren ging door de opgepakte ftromen
Des zwellenden Jordaans naar 't lang beloovde Land,
Voelt Satans werking 'teerft in zyn verward verftand.
Wie zou, zegt Ruben nu, door Argwaan aangedrevcn,
Met zo een hand vol volks den Vyand wederftreven:
Den Vyand, die als Zand, onnoemlyk in getal,
Het land beflaat; die onz nu nedervellen zal
Gelyk een enig Man! wat Drift beheerfcht de lieden!
Zal ene zwakke Vrou dien fterken, weerftand bieden?
D                                         Ge-
-ocr page 30-
D E B O R A.
26
Gewis 't is Dwepery die Israel bezield.
Ik weec hoe men voorheen het Oorlogsveld behield,,
Daar ene kleine magt van uitgekoren Knegten
Den FiMyn en Moor gemoedigd moeft bevegten:
Maar was ooic Israel, wanneer 't ten Stryde trok
Ontbloot van Oorlogstuig? wie heeft een' Oflenftok,
Wiens fcherpe punten 'chart des Vyands konnen borenr
Met Wapentuig voorheen door Samgar uitverkoren?
By wien, helaas! is nu, gelyk in Ehuds tyd!
Een Zwaard, dat fiks gevlymd aan beide zyden fnydt ?'
Men zal, wat Dromery! een Wereld yz'ren troepen
Doldriftig tegentreen, wy zyn ten ftryd geroepen:.
Waar is de Krygsbazuin, die onzen Oorlogsluft
Als voormaals wakk'ren zal ? is 't yder niet bewuft
Dat nu, Och arm! by onz word Spiez nog Schild gedragen?
Men zal ontwapend dan zo groot een aanflag wagen,
En gaan gelyk een fchaap, dat weerlooz is, ter dood.
Necn! Isrel! neen! de Heer zal liever in uw nood
Onmidd'lyk wond'ren doen , hy wil niet, dat wy 'tleveir
Zo onbedagt en los den Vyand overgeven.
Manafze volgt dien kreet, en voegt daar moedlooz by::
Wie weet of Isrels God onz niet zo gunftig zy,
Dat hy den Sifera zo wondeflyk zal leiden,
Dat die zyn. Heir beveelt eensklaps van een te fcheiden^
Of trekt hy tegen onz: miflchien ziet hy, begaan
Met Jakobs angflen onz met medelyden aan.
Wei aan, ik wagt hem af, en zal door ned'rig fmekeii .
Des Veldheers groten trotz nog mogelyk verbreken.
Maar
-ocr page 31-
D E B O R A.
27
Maar niemand ftyvt zyn Waan met meerder fchyn van Reen
Dan Gad. Ik zal, zegt hy, Manafze, myn gebe&i
Verenigen met u, om kermende en verlegen,
Des Heidens Opperhoofd tot zagtheid te bewegen.
Ootmoedigheid verwint zomtyds het wreedfl: gernoed.
Dan, op dat zulks- gelukke is 't nodig tans met fpoed
De Vrouwen, meeft van 't Volk dat onz verdrukt geboren,
Die wy in onze Jeugd ter onzer hulp *erkoren,
By een te gadefen; ten eind door dat geflagt,
Zo minnelyk van aart, onz'allerjongften klagt
Vertoont zy aan den Vorft. Hy zal zig dan erbarmen
Befchouwende het krooft gezeten op hare armen,
En dat van Moeders kant zyn oorfprong heeft uit Cham;
Hy zal verfchonen 'tvolk, dat zig aan zynen Stam
Door 't huwlyk heeft vereend, en luiftYen naar de klagtea
Van Vrouwen, nau verwant aan Kanaans geflagten.
Zy zwygen aHe (HI op 't waanwyz woord van Gad,
En vlieden angftig weg naar 't VVeidryk Gilead,
Om met de wreev'le li^n, die myn Heldin verlaten
In ftallingen, waar eer de Kudde ftond te blaeten,
Nog eens op hun gemak te peinzen; welk een raad
Men 't befte keuren zou in deez' verlegen ftaat.
Zo wederftreevt men God, die 't ftryden had bevolen.
De Duivel gaat zyn gang, gelyk de vuur'ge kolen
Zyn oorzaak dat een vlam het alles zet in gloed:
Zo werkt de Aardskonftenaar in 't menfchelyk gernoed. ..
De Vonken van het kwaad in drie bezweken Stammeo,
Door hem zo (hood verwekr ziet men haaft helfch ontvlammen.
*'
                                             Da                                   Zyn
-ocr page 32-
28                         .I'D E BORA.
Zyn boze werking flaat gclyk de blikzem voort
Van Stam toe Scam. Aldus voert Afer nu hec woord,
Door heimelvke Vreez ten afval aana;edreven:
Zo moet dan 't gantfeh geflagt van Godsvriend Abram fneven.
O Hemel! Zie op onz! in onz en is geen kragt
Om wederftand te bien dien vrezelyken magt.
O Debara! gy fart de woede van die Leeuwen,
Wier Moordlufl: niet begeert dan 't leven der Hebreeuwen:
Uw ftoute daad zal onz op harder Wedom (ban,
Als ze onz de wrede klaauw in 't harte zullen flaan~ ,.
Geen Sifera laat zig door Vrouwen dreiging tarten,
Uwe onderneming zal verdubb'len onze (marten.
Zyn trotfche ziel zal zig van uw grootmoedigheid
Ontzagg'lyk wreken. ... dan, waar toe hier meer gebeid?
Ons Opzet ftaat nu vaft. Wy gaan onz fluks verfteken , ,
In rotzen, diep gehoold, in ontoegangb're kreken,
Komt Afer door gebrek van nutb're Leevtogt om:
Wy zullen, met het Oog gekeerd naar 't heiligdom,;
Godvrugtig onzen G.eeft in 's Heren hand bevelen, ,.
Geen Heidens Moordgeweer zal onz aan vieren delen;
Geen Kananyt befpot dan 't omgebragte Lyk,
't Hangt aan zyn Zegekoetz dan niet bebloed te pryk,
Nog word niet voortgefleept aan zyn gefeizende Aflen,,
Langs 't lillend breia en merg, door laauwe purperplaszen-
Van 't broederlyke bloed. Die vreez, die hem vertzaagt,.
Die Afer, vol verdriet naar zyn Spelonken jaagt,
Bezet ook 't hart van Dan. Dus hoort men hem befluitenr
Kan ook-een zwakke hand de loop der ftromen ftuiten?
-ocr page 33-
D E BO R A.
~9
Zo min keert Debora des heidens fellen loop.
Wei aan! wie 'eleven mint, ga met onz. Er is hoop,
Dat wy het Landgeweld, zo vrezelyk te dugten,
Op de altyd vrye Zee met onze Have ontvlugten.
Met vliedt die gantfche Stam (en neemt veel aanhang mee
Uit deez' en genen Stam) ter veiligheit naar Zee,
En golvt wanhopig hcen op 't rollen van de Baren,
Onzekcr waar ze op't eind hun Schepen zullen maren.
De Landflreek, die zig ftoot aan het vermaarde dal
Waar ftraks myn Debora Gods volk verlofzen zal.
Die welige Landou toen Meroz land geheten,
Daar was brooddronkenheid in Yhoogft bewind gezeten.
Held Sifera had hier een heerlyk Hov gebouwd,
Waar in de Dertelheid aan Welluft wierd getroud.
Dit trotz Gevaarte was beroemd by Nageburen:
Het gladde Sittimhout bedekte zyne murenv
Of anders 't eel tapyt, waar op der Vrouwen naald
De wond'ren der natuur bevallig had gemaald.
Het hoog gewelfzel rude op koperen Kolommen,
Geregeld naar den Bou van Peors Heiligdommen,
Terwyl in nis by nis de Goden van het land,
Gebeiteld uit Yvoir flaan in een juift verband.
De Stanivaer van den Vorft was met zyn Krooft en neven
In ene Galery gefchilderd naar het leven,.
En 't Huiz van Sifera, dat met zo menig Held
Zyn Glorietiteien, zyne Oorlogsdaden tele,
Was in de voorfte Zaal in Loovwerk opgehangen,
Zo kunftig, dat elks ziel door de ogen wierd gevangen.
D 3                              Men
-ocr page 34-
<
So                              D E B O K A.
Men zag Behangzelen met Ophirs Good beftikt,
Met Hemelblaauw gezoomd, met Purper opgeftrikt^
Met 'sKonings Beekenis en Wapencn beftoken
Om elken Ledikant, dat lievelyke roken,
Waar mee het zagte donz, de Dekens van Zatyn,
En 't fyn Egiptis doek vol kunfl: doortrokken zyn,
Door Zaal en Zaal verfpreidt. Men ftrooide ftaag de Bloemen,
Waar Sarons malfche ftreek pleeg moedig op te roemen,
De Lelie en de Rooz, nu raar en ongemeen,
Ter kittling van de Reuk langs Marm'ren Vloeren heen.
Daar 'tVorftlyk Tafelbed, omzet met Diamanten
In Pragt te boven ging de Praal der Ledikanten.
Kortom de Majefteit deed, waar men 't oog mogt flaan
Elk met verwondering en diepen eerbied aan.
Er was een fchone Tuin, -waar langs het levend water
Al morm'lend nederfchoot; terwyl op dit geklater
En 't aangenaam geruifch van dien kriftallen ftroom,
'tGevogeke in Granaat-Olyv-en-Vygenboom,
Door zoete Melody des Wandlaars ziel kon binden.
Hier liet zig Jezabel des Veldheers Moeder vinderr.
Hier wagt zy met het Kroofl: des Konings naar den dag,
Dat hy met bloed bevlekt komt Juichend uit den flag,
Om haar is 't Huiz gepropt van gryze ftaat Mevrouwen,
Die haar al vleyende gedurig onderhouen;
Terwyl een Maagdenfchaar, die door het Jonkerdom,
Dat op haar gunfte hoopt met rinkeltuig en bom,
En Citer word geilreeld, op 'sKonings Dogter paflen,
En haar met nieu vermaak elk ogenblik verrafzen.
Zy
-ocr page 35-
D E BO R A.                          31
Zy was het enig Krooft van Koning Jabin, vroeg
Aan Sifera vcrloovd mids hy Gods Volk verfloeg.
Het bloed van Abrams Huiz zou 't Pand der Minne wezen.
Selaphia in wie de wulpfchheid was te lezcn,
Brooddronkcn opgevoed aan Vaders dartel Hov,
Voek kittelend vermaak in 't horen van den Lov
Van Hem, wien ze om zyn Haac op Jakob wilde minnen.
Het Beeld des Veldheers zweevt gedurig voor haar zinnen,
Wyl ongezouten boert en laffe vleiery
Haar hart vcrdartelen. De Minnekozery
Doet haar elk ogenblik met pynelyk verlangen,
Vaft wenfchen: Sifera in haren arm te ontvangen.
Elk wenfcht de Ryksprinfes al juichende geluk
Met zulk een wederhelvt, die niet alleen het Juk
Der flavernye kon om Isrels fchouders dwingen:
Maar die dat magtig Volk, dat Kanan dorft befpringen,
Als 'sKonings Vyanden voor eeuwig zal verdoin.
Men gall:, en braft, en flempt, daar zy niets kwaads vermoen.
Dan eindelyk ziet men de hoovfche fpelen ftaken:
Men klimt verwoeft van zin, nu naar de platte daken,
Van waar Selaphia met hare Juff'ren rei,
Gp 'tKlinkender Bazuin, en 't nare Veldgefchrei,
Den aanval zoude zien. Men diem terwyl, uit Schalea
Van Goud, het Zuikerwerk, de belle Wynen ftralen
In 'tfynfte Bergkriftal; men drinkt vaft, bly te moe,
Elkaer by 's Vorften heil de voile zege toe.
Men had, de Bruid ter eer, met handgeklap befloten, I '
Dat Sifera met al zyn Edelen en groten,
-ocr page 36-
32                             D E B O R A.
Aan 't oog der Jufferfchap, dat reit in 's Veldheers Zaal,
Den luifter tonen zou van al de Zegepraal.
Een valfche hoop, dat hier geen onheil was te vrezen:
Maar dat men by het Hov, gewis zal veilig wezen,
Had Isrels grootfte deel naar dit geweft gevoerd.
De valfche Sifera, die op die Volken loert
Gelyk een loze Vos op Eenden in de Stromen,
Of als een grynige Uil op Mufchkens in de Bomen,
Beval zyn Moeder, hem gelyk in Aart en Zeen,
Om door verfcheiden zoort van valfche vriendlykheen,
Gefpelen van het Hov, die Volken te bedriegen;
Hen, door een looz gevlei, zo vaft in flaap te wiegen,
Dat zy gantfch zorgelooz, niet vrezen voor den flag,
Waar mee men't Gods volk dreigt met de aankomft van den
Zyn boze lift gelukt met hulp van Satans kragten.
Het Isrel meent hier is voor hun geen kwaad te wagten;
Want Veldheers loze Mo£r de fnode Jefabel,
Een afgeregte Feeks, een werktuig van de Hel,
Speelt hare rol zo juift (daar 't niemand kan bemerken.)
Dat Isrel door haar Lift geen Isrel wil verfterken.
Nu myne Godsheldin het aanmaant tot den ftryd;
Op dat het zig met moed van zyn verpligting kwyt,
Heerfchc een onwilligheid in 't hart der Meroziten,
Zy fpotten met de vreez der bange Israeliten.
Geen Held, wiens Moeder hun zo veel genae bewyzt,
Zal hen ooit fchade doen. 't Verleid geflagte pryzt
Het helfche giv, dat hen, ten kofte van het leven,
Gezuikerd en verguld zeer mild word ingeggven. -
-ocr page 37-
DEBORA.
Zy wyzen Debora met fchamp're reden af,
En tronen op zig neer des Hemels ftrenge ftra£
Ga voort Apollion uw werking te betonen
In de afgepynde Ziel van Vader Abrams Zonen:
God krygt te meerder Eer, ten fpyt uw lift en kragt,
Als Jakob triumfeert met zulk een klene magt.
En Meroz! God zal U door myn Heldin vervloeken,
En Haar met zege op zege, al ftryd gy niet, bezoeken,
Tien Stammen trok de Hel van myne dapp're Vrou.
Nogtans blyvt Zebnlon ten einde toe getrou,
En kloeke Naphtalie, blyvt, hoe de kanz mag keren,
Met d' Edelen des volks haar eeuwig hulde zwcren.
Maar ondertuflchen klimt de fchone Dageraat,
Op 't ftadgfte geklced in 't purperen gewaad,
Waar aan de drupp'len dauws als koftb're ftenen glimmen,
Met Rozen om het hoofd uk 'sHemels morgenkimmen.
Myn dapp're Debora voelt haren moed gewekt,
By 't ryzen van het licht. O Isrel! wat vertrekt:
Dus roept zy^ wat vertrekt gy uwen optogt langer!
Daar Barak, mynen Vriend als ik alrede zwanger
Van Oorlogs aandrift is. Nu ziet zy: hoe haar volk
Zig random haar vergaert gelyk een dikke Wolk.
Zy telt het Heir, dat haar manmoedig aan blyvt kleveii.
Tien duizend hebben zig vrywillig aangegeven
Tot d'Orelogen Gods. Tien duizend monftert zy,
En ftelt hen in 't gelid te Kedes Naphtaly.
Voort trekt zy daar mee heen , verzekerd van het wirmen
Des ongelyken krygs, naar Thabors hoge tinnen,
E
-ocr page 38-
34                             D E B O R A.
Van waar men Jabins Heir geheel konde overzien,
En in zyn Legering, en Magt en Pragt befpien.
Dan naulyks is zy nog den Thabor opgeftegen,
Of 't fhaterend gerugt verfpreidt fluks allerwegen :
Hoe Isrels Richteres, niet ver van Baraks Stad,
Met vyvpaar duizend Man zig neergeflagen had,
Gereed om Sifera in zyne fterke Wallen,
Daar Wanhoop heur geleid vermetel aan te vallen.
Geen dolle Stier met fcherp gefchoten door de hnid
Is woedender, dan tans de Veldheer op *t geluid
Van deze Maar. Hoe! zal, nu Sifera gedogen,
Dus fchreeuwt hy, daar zig 'tVuurder gramfchap in zyne ogen
Vol itralen bloeds vertoont, dat een verwaten Wyv,
Hem als een lafFen bloed ontzind valle op het lyv'!
Te Wapen! moedig volk! te Wapen! Jabins Knegten!
De'Woede en Wanhoop wil voor Isrels Vryheid vegten.
Verbreekt dien dart'len trotz. Verleert dat volk dien waan,
Waar door zy, woeft van aart myn Hoogheid wederftaan;
Vcrdelgt! verdelgt dat Rot, gewoon om zaam te Seholen
Tot Jabins ondergang. Die rede in Rotz en Holen
Wegkropen, gaven zig ten prooi der hongerfnood:
Maar de overige fla men alle als Schapen dood.
Tza! vaa*dig tot den flag! ftraks verwen wy de ftromen
Van Kifon met hura bloed. Niet een zal onz ontkomen.
Zo worde dit geweft voorn eeuwig eens I bevryd
Van 't godlooz Slangenzaad, dat Baal tegenwryt,
Zo ras zyn Priefterdora, die 't blinde Volk belezen
Van wond'rendroomt^ hen eer door enen God bewezeni! ' ■
-ocr page 39-
D E B O R A.
35
Die op een Kifte zit, en hull beval den Ban
Uir te oefenen op 't Volk van 't oude Kanaiin.
O aarde en hemelgoon! laat onz die Bee" verwerven,
Dat wy uw Weerparty door 't moordend ftaal verderven!
Waar na uw trouwe Knegc by 't bly Triumfgefchal
Zyn befte Beeften op uwe Outers ofF'ren zal.
Op dat ontzagg'lyk woord ftaan al de Legerfcharen,
Die een ontemb're drift tot Moorden door al de aeren
Gevoelen, in 't gelid, 't Verdelgend Enakszaad,
Dat Asdod, Gaze, en Gath, als eigen grond beflaat,
't Schrikwekkend Reuzenrot zyn de eerfte in de Oorlogsorden.
Elks glinfl'rend Zwaard, dat zy aan d' yz'ren heupen gorden,
Is zwaar, gelyk de Spiez waar Snorker Goliath
Den Zoon van Izaf, verwaand mee tegentradt.
Zy gespen om de borft gemalyde Pantfieren,
Haafl: tagtig ponden zwaar; de kop'ren Schilden zwieren
Hen aan den ftalen arm; een Helm bedekt den kop;
De witte Vederbos hangt van den gladden top.
Zy dond'ren met de Item. De grond dreunt waar zy treden.
Zy blikz'men met den wenk der dreigende ogenleden.
Zy fchynen Duivels eer, in menfchelyken fchyn
Ten afgronde uitgedoemd, dan Adams Zaad te zyn.
Al 't ov'rig volk verfchynt als dwergen by die Reuzen.,
Dit Rot alleen zou wis de magt van Isrel ktieuzenr
Gelyk een Olifant de klene Mier vertreedt,
Zo Jakobs trouwe God niet voor zyn kind'ren ftreedt.
Naaft dezen voegen zig de drommen Filiftynen, ,
Gewend geljfk een Leeuw op■•-,'? Slagveld te verfehynen.
sj
                                                E a                                  Dc
-ocr page 40-
3^                             D E B OR A.
De rocle Blocdvlag waait van hunne Veldftandaar.
De Moord met haar gcvolg ftaat in den Beukelaar
Naar 'c leven. uitgcetfh Zy voeren Legerbylen,
Die doUe wreedheid rooeft gelyk een - Scheermes vylen,
In hun vereekc., vuift. Nuvolgt.een Kemelhoop,
In fnellen gang gelyk den Cinnerethfchen loop,
Waar op hec woeft gefpuiz- van- plonderende Arabieren ■
Godlaftercnde.-zit. Hoe hygen deze dieren,
Vermaft van al den buit, door't Land reeds opgejaagd.
Datvolk, dat naar geen bede, of jammerkreten vraagd,
Met, een gemoed' zo hart als diamant geboren,
Dat lacht,. daar Lyderen in 't drabbig bloed verfmoren,
En fpot wanneer e«n raenfeh hen-aanfrneekt, om behoud:
Woedt als een Tigerin in 't Libiaanfche woud,
Wanneer een Jagtgefpan haar eerft geworpen jongen^
Daar zy hun voedzel zogt argliftig heeft befprongen.
Bezolding heeft- het met, het trekt op Krygsgeluid
Te Viervoet naar don flag om-'t voordeel van den buif. „
Daar zy 't verwonde Lyk,, op 'r Slagveld neergegleden,
Door hunner Keem'len voet vermorz'len en vertreden.
Nu fchikt zig Zidons volk op zyn bepaalden ftand/.
Elk heeft het Slingertuig in zyne regtehand.\
De ftenen, feherp gekant, in zyne leed'ren taflen.
De Pylen wel geftaalt, die op de Bogenpaflen,
Indodend giv gedoopt, zo eerft gefmeerd j om vlug
Te trefFen, flingeren in Kokers op de rug.
Maar 't Volk van Libanon, zo ftug als Horebs rotzen
Maakrde Agterhoede r en komt met,yzelyke knotzen.
I
-ocr page 41-
D E B O R A.
ft zyn gevreezde-vuift, daar Leeuw-etrPanthervet
Om zyne Schouders hangt voor 't oog vau Israel*-'
Die yz'lyk heir, berugt by vreemden en geburen,
Waar by Vorft Jabin volk en Wapens wilde hurcn,
Dit Heir, dat yders ziel tot tzitteringe dwingt,
Word door een magtig tal van Wagenen omringd,.
Van Wagenen voorzien met Seiszen aan de wielen,.
Die in den Ommezwaay by honderden vernielen,
Waar op een Troep, geleerd op 't roll end Krygsgerid,
Die elk met heefch gefehreeu ten Oorlog aanhitft, zit.
Des Konings Legervoogd zet onder dit gewemel,
Geharnaft als een Vorft zig op een witten Kernel,
Wiens hals .met louter goud, in- Maankens afgedeeld,
Waar op de Nagtvorftin Aftarte ftaat verbeeld,
Op 't Pragtigfte is verfierd; wiens Ploim met ed'le ftenen
Vol zwier beregen is. Hy rydt om 't Leger henen;
Beziet of yder een in Oorlogsorde ftaat,.
En geevt het laacft bevel aan Hoplien en Soldaat.
Miflchien zal Debora op dit gezigt bezwyken..
Neen! haar gelove weet van wankelen nog wyken.
Zy werpt.zig aan bet hoofd van hare benden neer,
Ert-frtleektyol.Heldenmoed: dat Isfels God, haar Heer,
Zyn .hooggedugte magt den Heiden kenbaar make,
En 't Volk, .ter dood gedoemd, uit zyn: benaudheid flake.
Zy Zweerti, daar al het volk zyn hart den Here gav,
Den zondendienft van. Baal voor Isrel plegtig af.
Al de Eng'len kyken neer,- begerig om te aanfehouwen
Dgn wond'ren Mannenmoed der dapperfte aller Vrouwen
a                        e3
%
-ocr page 42-
                            D E B O R A.
Zy gaat door God gefterkt, in ziel en zin verblyd,
Met haar bekeerd gevolg al juichend naar den ftryd.
D E-
-ocr page 43-
D E B O R A.
INHOUD VAN DEN DERDEN ZANG.
Een vreezlyk Onweer barft ten donk'ren Hemel uit.
Dat Jabins Heir verfchrikt, en angftig om doet dvoalen:
Maar dapfre Dehor a der Godheids hulp beduidt;
En haar verzeek'ring geevt van
V heerlyk Zegepralen.
Zy grypt de Wapens aan, die '/ Heidens Heir verfmeet,
En deelt ze jukhend uit aan bare trouwe Helden.
Haar aanval ivekt eemklaps een'' naren jammerkreet
In
'/ Leger Siferaas, dat valt op Thabors Velden.
Zy fpaart nog Wapenhuiz, nog Heiligdom, nog Hov:
Maar legt bet
, God ter Eer, in "s Fyands bloed en ftov.
JLIat nu een vlugge Geeft, een uit de zaal'ge Reien,
Die hun volmaakte ftem , aan Citers en Schalmeien
Verenigen ter Eer van 'tonbevlekte Lam,
Op witte vleugelen onzigtbaar nederkwam;
En leerde my hoe beft 't verderv van Jabins Scharen,
Voor hun gezigt gefchied te fpelen op myn Snaren.
O Engel des Verbonds! die uit het eeuwig ligt
De Wereld overziet, terwyl voor uw gezigt
De Seraphs zonder tal met ne£rgeflagene ogen,
Steeds brandende in Gods min , uw heil'gen naam vefhogen:
Leer gy my zelv de wyz waar op gy Abrams Zaad
Zo wonderlyk verlofte uit zyn benauden flaat.
Hoe gy het Vuur, den Wind, den Hagel uit de Wolken,
Den Donder nederfchoot tot fchrik der boze volken.
Hoe
-ocr page 44-
40                           D £ B 0 R A.
Hoe 'tCherubynendom den wapenkreet verwekt,
Als gy toe Jakobs heil den heiden tegencrekt.
Is 'twaar, voel ik myn ziel door Goddelykc glanszcn
Gekoefterd en verlichc? of daalc van 's Hemels Transzen,
Een Ihelle troongezanc op witte wieken neer?
JBeftierd hy door zyn kragt myne anders zwakke veer?
Hoe 'tnu ook wezen mag ik voel myn boezem dwingen,
Om tans de Zegepraal van myn Heldin te zingen.
Toen Barak aan de zy van myne Godsheldin
Met vyvpaar duizend Man van Thabors fteile tin
Gemoedigd nederkwam om wederftand te bieden,
Toen wierd op 't onvervvagtil het hart dier boze lieden,
Wier godlooz Legerhoofd vaft riep tot Debora:
Koom af, vermeet'le! er is nu langer geen genae
Voor u, nog voor uw volk ! koom af! nu zult gy boeten
Uw Trotzheid, waar door gy het waagde onz dus te ontmocten:
Ontzaggelyk verfchrikt door wond'ren van Gods hand.
Zyn Wyzheid, groot van Raad., en magtig van verftand,
Maakt zig nu openbaar ten ondergang dier volken,
Aan Satans wil geboeid. Men ziet nu in de Wolken
Een wonderlyk gezigt, voor dezen nooit gezien.
Het wekt voort de aandagt op van alle de Oorlogsli^n.
De gantfche lugt, nog ftraks verlicht door 't Zongeflonker,
' Word hier gantfeh helder rood en ginder ak'lig donker,
Waar uit de ftarren, elk in enen kring van bloed,
(Zo 't toefchynt aan het oog) vol flikkerenden gloed,
Daar elk een Zon gelykt, het aardryk overftralen.
Be Ion, die voor dien glanz haar hoofd fcheen in te halen,
Keelc
-ocr page 45-
D E B O R A.                         41
Keek weder uit zyn kreitz, maar rood als inkarnaat.
De Heiden, die hec oog verbaasd ten Hemel flaat,
Verbyfterd waar hy was, vraagc zyne Wichelaren,
Die, in 't verftand verward, de vreemde luge beftaren:
Wat dit gezigt beduid? geen nood ! roept dit gefpuiz,
Geen nood! begunftigde! wy horen het gedruiz
Van Peors donderen, die 'c Lugtgewelv doen dreunen;
Hy noopt natimr om u, o Heiden! te onderfteunen.
Er was een Eikenbofch, niet ver van deze ftreek,,
Er murmelde een geruifch van Kizons zilv'ren bcek,
Maar anders kon men hier het minft gerugt niet horen;
Der werelds gloeiend oog kon door zyn kruin niet boren;
Geen kwelend Pluimgediert, de vreugd van Veldeling,
Steeds voor den molyk fchuw, die in zyn toppen hing,
Verbleev in deze Wyk van mymrendc ak'ligheden:
Hier wierd het beeld van Baal eerbiedig aangebeden,
Daar ftilte en donkerheid het bygelovig volk
Tot Aandagt wekt. Hier ftygt de bmiae Wierookwolk,
Dien Drekgod aangezwaaid by 't wonderlyk gewemel,
En miflelyk gebaar der Priefl'ren naar den Hemel,
Op hoogtens, toegefteld van 't klaverryke groen,
Wierd heden flier by flier geofferd hem ten zoen:
En om zyn hoge gunft, dien hy zyn volk wil tonen,
Zo 't bygeloov zig paait al meerder af te tronen.
Maar 't Papendom, daar 't vaft het lillend groom doorzoekt,
Terwyl het Hebers God, zyn Volk en Dienft vervloekt,
Word, tot een blyk dat God dien hoon niet kan verdragen,
Door 't fnelle blikzemvuur van 't Outer afgeflagen:
: '
                                          F                                      Ter-
-ocr page 46-
4a                             D E B O R A.
Terwyl des Hemels wraak, die zulk een Oneer ziet,
Uit hare Vloek-fiool den donder nederfchiet.
Waar op de hagelfteen, van wonderlyke vormen,
Neerftorren in 't geloei der yzelykfte ftormen.
Eeril: roept de Heiden uit: O Baal! wat wil die zyn!
O Godheid! help onz nu ! maar voort noopt hem de pyn
In menigen kwetzuur, verwekt door vuur en (tenon,
Naar elke wond te zien. Zy fmyten 't Krygstuig henen
En lopen om den Arcz, daar hunne pyn vaft groek.
Maar och! al de Artzen zyn door 'tzelve vuur gefchroeid,
En kruipen door het Heir al kermende in hun ftnancn. .
De grond geevc krak op krak. Nu fmelcen alle harten ,
Der Enaks Kindercn, de voorile in het gelid,
Elk knarfl, zig zelven moe op 't klappende gebit.
Den Kedarecn, hoe (lout op 't eerfte zien der wond'ren,
Vergaat de dart'le luft om Jakob naakt te plond'ren.
De wrede Philiftyn , de ontmenfchie Zidonier,
Verlaat met Libans Rot de ontrolde bloedbanier,
En werpt van; handen bloeds verwilderd naar den Hemel.
Dog 't Godlooz Legerhoofd fluipt onder dit gewemel
Met all'zyn Ridderen naar zyne Legertent;
Nog even trotz van hart in 't midden der ellend.
Ga voort, vermetele! voor God nog menfeh te vrezen!
Dit Oordeel zal voor u ook wis rampzalig wezen!
Verwagt der Drekgoon hulp, zy horen geen gebeen,
Straks word uw ftoute kop van zynen romp gefneen,
Als uw weerbarftig brein zit aan de vloer genageld.
Dan, daar Jehovaas wraak op zyne haat'ren hngeld,
Kykt
-ocr page 47-
D E B O R A.
Kykt al het Eng'lendom, dat Israel omfluk,
Gelyk een kop'ren muur vol rein verlangen uit:
Hoe Isrels Oorlogsman hunn'handen zal beftieren;
Op dac zy vol gejuig op Jabin zegevieren.
Regt boven Thabors Spitz voor 't oog van Debora,
Vertoondc zig de Boog, een teken van genae,
Zo als hy op Gods wcnk na 'c zinken van dc vol ken,
Tot Vader Noachs trooft zig voordeed in de wolken.
Langs doze tradt de Heer, die zyne '"oetbank maakt
Van de onbemeetb're lugt, die met zyne ogen blaakt,
Als of een blikzemvuur al de aarde in brand zou zetten,
Om nau op Debora en haar bedryv te letten.
Zy , door Gods Hemelsfpraak op 't gunftigftc onderrigt,
En door zyn gocden Geeft in hare ziel verligt,
Voert met haar Medgezel, door haar ten ftryd geroepen,
De brave Barak 't volk te midden in de Troepcn
Van Jabin. Ylings vat zy 't moordende geweer,
Dat al het Heidensrot angftvallig wierp ternecr.
Myn kloeke houdt vol mocds het puik der Beukelaren,
Zo menigwerv beproevd in Orclogsgevaren,
Zo vaak met bloed bevlekt by Chams vervloekt gebroed;
De dapp're Barak, reeds gevervvd, met vyands bloed,
Gehard door het gefchreeu der ftervende Oorlogsbenden,
Die, door het vuur gebrand, vaft fneuv'len vol ellenden,
Gespt zig een Pantzer aan. Zy deek mi reeds als buit
De Helm, Rondas, en Speer aan zyne Mannen uit.
Daar 't yz'lyk onweer vaft den Donder, Hagelvlagen,
(Zo vreez'lyk of het waar de jongfte dag der dagen.)
F 2
-ocr page 48-
44-                           D E B O R A.
En 't vuur ter nederfchokt op Kana'ans geflagt.
Dog zo veel duizenden door 't onweer omgebragt,
Zyn niet te rekenen, by hen die iff het fneven
Van hunn' fpitsbroederen nog levend zyn gebleven*
-'t Is nog aen vrees'lyk heir, dab zig op 't Oorlogsveld,
Door Spy:, en Wraak, en Smart vervoerd, te were ftelt.
Zo zal een Leeuw, daar hy zig dood'lyk voelt getroffenv
Op Libans fleike niet achnegtig nederploffcn,,
Offchoon hct -gudzend bloed, dat, hoe de pyne prangt*,
Zyn wraak door-'t oog vcrhit^ aan-zyne Manen hangt,
Ten zy by heeft beproevd wat 't uiierft van zyn pogen, t
Het Brullen op het hart zyns Moorders-zal-vermogen...
Het Volk, verwoed van Ziel, nog ftrydbaar onder al■.
De Ellenden die-het hoort en ziet in Thabors dal,
Gryptweer de Wapens aan, en Zweert by zyne Godert,-,
Dat het op Israel zal wreken al die noden,
En Aarde en Hemelgodn verzoenen met hunn' moord.
Hun zeggen is hun doen. Zy rukken werklyk voort. .
Maar 't Stryden is vergeevfch.- De Hemel is hun tegen. ,
De Vloek van Kanans Zaad verkeerd in enen Zegen
j Voor Isrel, dat zo lang met tranen heeft gezaaid,
I Dog nu door zynen Kling een Oogft van lyken maait. .
Zy dringen in het hart van Koning Jabins benden.
De bleke Schrik, het Krooft van Zondcn en Ellenden, .,
In \ Paradyz gebrocid uit Zaden van de Vrugt
Des duurverboden Booms, geftoovd in Edens lugt: :
Was in 't verwaten hart van Jabins Wagenaren,
De Aanhitz'ren tot den-Kryg met tzittering gevaren. •
-ocr page 49-
D E B OR A.
Er Klinkt geen Wapenkreet uit hunn' gevreezden mond,
Ter moediging van 't Heir en fchrik van Isrel rond.
Zy wenden , ftora van angft, de fcherpe feiflenaflen
Van Jakob af, en vlien gelyk de blode daflen:
Maar fturen't Wagenrad door eigen Krygers hedn.
Elk fchreeut: verraad ! verraad ! De Kemelen vertreen,>
Daar hunn' beryderen zyn op den Grond geworpen,,
En zy aemegtig bloed in plaatz van Water florpen,
't Verlegen Voetvolk;, dat nu nergens weet te vlien.
Hier vlugt een bende weg, die naulyks op durvt zien,
Dan Och! in 't vluchten zien zy zig de Kizons ftromen,
Met Kedumirn vermengd al loeiend tegenkomen;
Zy worden door den Vloed ontzagg'lyk weggevoerd.
Ginds vliedt een ander Rot, op die Gezigt beroerd,
Naar Yallerhoogft gebergt, daar 't in de wyde monden
Des aardryks, als het Zaad van Korah word verflonden.
En andre zetten zig, nog van 't pantzier bezwaard,
By zeilen te • gelyk op menig Oorlogspaard.
Dan 'feels zwaard,. het zwaard des Heren kervt zyn voeten,
Waar door zy met dien Laft ter aarde fneuv'len moeten.
De- Trbtfche Legervlag, die van het Paviljoen, ,
Waar onde'r Silefa-, als een verdreven hoen,-.
Met al zyn grootfeh gevolg yerbaaft was heen gevlogen,
Ontdekt zyn fchuilplaatz tans aan myn Ileldin hare ogen. .
Zy voert een bende (daar zy Barak "laat begaan '<
Met al het ov'rig Volk.) op deze Veldtent aan. >
Zy grypt in heilgen drift een flagzwaard van de Velden,
En treedt vol vuur er in, enrocpt: waar zyn de Helden?
i                                                                                F 3
-ocr page 50-
4*
D E B O R A.
De dapp're Mannen, die nog fixaks, zo wreedals (tout
't Onnozel Volksken, dat op Abrams God betrouwt,
Bedreigden, door hun kling tot een toe te verderven!
Tza Bravcn! nu is 't tyd tc winnen of te flerven!
Stelt u te weer! Zo niet gy vak met enen hou.
Wat fchande voor een Held te fterven door een Vrpu!
Een Vrou, wie ge onlangs xwoer, ter eer van uwe Goden,
In 't aanzien van haar Volk al juichende te doden!
Treedt toe ! wat zammelt Gy! die zegt ze, en zwenkt het zwaard,
De Vorft der Enakim ploft brullend nederwaard
Op 't voelen van de face door zyne levenfaeren,
Gelyk een ftevige Eik, die, daar hy honderd Jaren
Zyn Kruin ten Hemel ftak, en zyne wort'len fchoot
jn 's aardryks ingewand, door enen donderkloot
Uit 's Hemels Wapenhuiz, op 't onverwagtft getroffen,
Tot fchrik der Vogelen ontzagglyk neer moet ploffen.
De trotfche Zalmona, die wrede Philiftyn,
Die van zyn daen, als hy in Voorfpoed pleeg te zyn
Heldhaftig fnorkte, voelt, naar 's poggersaard, op 't blinkea
Des zwaards van Debora, zig al den raoed ontzinken.
Hy zit ganfeh werkelooz op zyne Veldmatras.
Zy houwt Hem in den Halz. Met blaazt hy in den plas
Van 't reut'lend hartenbloed van zyn getrouwe Kncgten,
Die voor de Veiligheid van Hem nog wilden vegten,
En vegtend fneuvelden, zyn laatften Adem uit.
Maar Zeba de Arabier, die door den groten buit,
In Kryg op Kryg met moord en plonderen gekregen,
Een koninglyke Schat bezit, biedt, gantfeh verlegen,
-ocr page 51-
D E B O R A.                        4?
En zonder dat hy wikt wat hy myn Brave biedt,
Al zynen Schat; ten eind hy 't leven tog geniet.
Ja, zegt hy, dapp're Vrou! ik zweer u by de Goden,
Indien genae uw hand verhindert my te doden,
Zo gy my 't leven fchenkt, zal ik u door den Trou,
Ik ben nog ongehuwd, verheffen tot myn Vrou. .
Gy zult als een Vorftin een magtig volk beheren.
Met een begint hy by Aftarte en Baal te zweren,
En knarzetand en ftampt verwilderd en verwoed.
Zy fteekt hem in de borir. Hy wentelt in het bloed,
En 't duurt nog langen tyd , eer 't worftelende leven,
Hoe zeer hy het vervloekt, dien booswigt wil begeven.
Een woefte Zidonier, zyn troufte Lotgenoot,
Schreeut by het Lyk zyns Vriendst verlaat gy in den nood
Uw Dienaars nu, O Baal! 'k vervloek het u meer te eren,
Zie 'k door geen Hemelsvuur dit boze Wyv verteren!
Met fchiet hy toe gelyk een dolle Tigerin
Den Jager tegenftreevt, en dreigt myn Godsheldin ,
En grypt haar by de.keel,: en ziet met blikz'mende ogen
Haar aan, en roept: 't gaat wel! gy zyt in myn vermogen,
Ik heb zo menig Held den dart'len trotz verleerd, .
'k Heb Vorften, groot van naam , door mynen vuift vemeerd;
'kZal u! . . .Dog daar hy poogthaar 'tOorlogsftaal te ontwringen;
Om dat, met hete woede in hare borfl te dringen, ,
Schiet hare bende toe, en maakt dien fno'rker af. ,
Nu vindt een gantfche drom van ed'len hier zyn grav,
De prille Jeugd, de Roem van Libans Edelknapen,
De Blom van Zidons yolk, vrywillig in de Wapen
Ge-
-ocr page 52-
D E B O R A.
4$
Gegord tot dezen kryg, de bevende Ouderdom,
Om de Oorlogskundigheid, en agtbaarheid alom
Vermaard: 't moet alles hier door 't Zwaard van Isrel vallen.
Maar Sifera, alleen meer waardig dan die alien,
Was op het naderen van Debora, bedugt
Dat zy hem vellcn mogt, argliftig weggevlugt.
Hy fprong op ene Koetz, die hem in 't zegepralen,
Als Hazor vol gejuich zyn Veldheer in zou halen,
Als Meroz hem met fpel en zangen had ontmoet,
Ter Staatzy dienen zou. Dog zyner knegten bloed
Vervuld den Wagenbak , des vliedt hy op zyn benen,
Vaft wadende door bloed, onzinnig elders henen.
Dan, daar de magt des Heirs voor myn Heldinne zwigt,
En zy met 'sHemels hulp veel wonderen verrigt:
Ten blyke, dat de Heer, Grootmogend in zyn werken,
Wanneer 't zyn Almagt wil het zvvakke. kan verfterken;
Daar zy vaft bezig was de Tent van 't Legerhoofd
Te plond'ren van het goed aan Isrel eer ontroovd:
Rigt Barak, daar 'tgerugt, luidfchreeuwend van vermogen,
Reeds met een droeve maar hem was voor ukgevlogen,
In 't magtig Harozeth een yz'lyk bloedbad aan.
Niet een had daar het hart om hem te keer te gaan.
I let gruwzaam Wapenhuiz, gepropt met gladde fperen,
Met Schilden, die verhard, vergivte Pylen weren,
Met Helm, en Slingertuig, met Bylen, Boog en Zwaard,
En menig Wapenrok, naukeurig daar bewaard ~
Voor 't ftaal invretend roeft, ftondt leeg, nu Jabins Troepen
Door Veldheer Sifera ten Oorlog zyn geroepen;
-ocr page 53-
D E B O R A.
'\0
Nu Sifera zyn Heir, op bloedvergieten heet,
Als eer de Vorft des Nyls in 't Harnas had geklecd.
Dog nu Held Barak, als een Blikfera opgekomen,
Dien niernand in zyn Vaarfc, zyn fnellen Vaart kan tomen,
In Harozeth verfchynt; is nergens tegenweer.
Men raafl om Wapens, loopc om Wapens op en neer
Door die gedugce Stad: dan waar men, onder 't beven
Van angft, naar Wapens vraagt: geen een kan wapens geven.
In dezen ftaat, waar in de Wanhoop, Vreze, en Schrik,
Dat ongcwapend Volk vail elken ogenblik
Al meerder weerlooz maakt: houwt Barak met zyn benden
Hen met hun eigen ftaal ter doding in de lenden.
Nu fmelt een naar Gekerm, een jamm'rend Och! en Wee!
Een hopelooz Gefehrecu in ene tranenzee
In 't midden van de Stad had Baal, het Hoofd der Goden,
Een Tempcl. Denvaarts was 'tontkomen Volk gcvloden;
Daar wriem'len ze onder een, gelyk de Mieren doen
In 't gaeren van den Kofi voor 't fchrale jaarfaizoen.
Daar vlugt de kranke Vrou, een Voorwerp van ontfarmen,
Daar vliedt de Moeder heen en houdt het Wigt in d'armen;
Daar bergen Kind'ren zig, om dat de Vader daar
Verberging zoekt; daar fchuilt de gryze Wigchelaar,
Gevolgd door enen Drom droomfpellendc Profeten,
Die, hoe verwaand voorheen, nu nergens uitkomft weten,
Daar bergt de kloeke Zoon zyn' kreup'lcn Vader, als
Zyn allerdierbaarft Pand; daar hangen aan den Hals
Der Mannen Vrouwen, flus in 't Kraambed nog gelegen,
Wier teder zuigend Krooft wierd aan een Spiez geregen;
G                                      Daar
-ocr page 54-
D E B O R A.
So
Daar torflen Vrouwen, trou en lievderyk van'Aaft,
De Leiders harer Jeugd, gewond door Baraks zwaard;
Daar flepen Zy, die van hunn' Goed'ren, Have en Schatten
Niet fcheiden konden 't geen hunn' Hand en Schoot kon vatten
Van hunn' Kleinodien. Een ander, mecr bedagt
Voor 't Lcvensonderhoud, heeft Kemelen bevragt
Met zo vcel nutb're Spyz als men ter vlugc kon gaeren.
Die mime Tempel, tans een Kuil der Moordenaren-,
Steeds locrende op het Bloed van Therahs edel Zaad,
Is voor dien woeflen Hoop een t'yd'len toeverlaat.
Zyn hoog gewelvzel geevt vaft weerklank op het huilet*
Des bangen Vlugtelings, die daar zig wil verfchuilen,
Daar deze zieltoogt, die verminkt is, die van Dorfl:
Met nare Stuypen ftervt aan de uitgedroogde Borft.
Een ander zit en weent; om dat zy Vriend en Magen,
De Inbeelding grievt de Ziel, in 'tVlugten fneuv'len zagen;
En ginder valt een Deel met een demoedig Hart
Voor Peor dien het fmeekt om ligting in de fmart.
En dat het Hem behage om Isrel te verdelgen:
Men zou voor deze Gunft het eelft der huwlyks Telgen,
Der Moed'ren lievfte Krooft verteren in de Vlam.
Maar toen Jehovaas Knegt door ene Bo6 vernam:
Dat duizend duizenden zig onder Peors daken,
Door Wanhoop, Bygcloov, en Vreez vervoerd, verftakcn:
Toen, toen gav Baraks mond 't zeeghaftig Israel,
Dat yvert voor Gods Eer, tot 's Heidens Schrik, bevel
Om dit Geftigt, waar men de Godheid bleev onteren,
M^et Al wat daar in fchuilt door 't Krygsvuur te verteren.
-ocr page 55-
D E B O R A.
5*
Het duurt maar luttel tyds, of'tftaat aan alien kant,
Eer iemand zulks belet in ligten laien brand.
Wie kan Hclaas! het Wee! dat Mannen, Krooft en Vrouwen,
Regtveerdig overkomc door tong of penne ontvouwen.
Des Hemel Wraakfiool ontlaft zig op hun kop,
Als op den Sodomyr. Dan, daar de Geveltop
En 't marmeren Gewelv van Peors huiz veel Zielen
In 'c nederftorten gantfch verpletten en Vernielen;
Daar elk, die vlugten wil, gekwetft, gefchroeid, bebloed,
Door flank en dikken rook den Vlam loopt in 't gemoed,
Trekt Barak uit de Stad, die nu aan alle hoeken
Een deerlyk Schoufpel toont om myn Heldin te zoeken.
Zy komt Hem onder 'c oog by 't trommclend Gcluid
Der reiende Oorlogslien, en zegt Hem haar beiluit:
Om zonder dralen zig naar Hazor te begeven,
Waar Jabin met zyn ftoet en ftaatzy was gebleven,
En vol verlangen zyn aanflaanden Zoon verwagt,
Na Hy Gods Eigendom gantfch te onder had gebragt.
Nu myne Debora, en 't Volk, dat door zyn adren
En wondre Vreugd gevoeld, die Stad al fpelend nadren,
Meent Jabin: 't is het Heir, dat onder Sifera
Het Isrel heeft Verdelgd. De Wagt, die vroeg en fpae
Van zyne Toren^itz naar 's Veldhcers aankomfl: ftaarde,
Riep: 'k zie des Konings Heir met blikkerende zwaarde!
En eindlyk fchreeut hy uit: ik hoor Triumf gefchal!
Het dreunend Zegelied klinkt over Berg en Dal.
De Koning ftygt te Paard. Zyn Vorften en Vorftinnen,
Al de edlen zetten zig op fneeuwitte Ezellinnen,
G 2                                     Door
-ocr page 56-
D E B O R A.
5a
Door Jonkers, uitgedofl: vol zwier en maiefteit,
Door Staatjongvrouwen, fchoon en weeldrig begeleid.
Ja al de Stad loopc leeg ora op gezvvinde Voeten
Het overwinnend Heir met Handgeklap te ontmoeten.
Maar welk cen Ommezwaay voor Jabin, toen de Wolk
Van 'tftuivend Zand verwekt door Wagens, Vce, en Volk,
Ligtveerdig henen vloog op Vleugelen der Wlnden.
Hy meent in Debora zyn Legerhoofd te vinden,
Zyn Dogters Bfuidegom: maar vindt geen Legerhoofd,
Wien Hy Schenkaadjen by Schenkaadjen, eer ontroovd
Aan Isrels Sierady, blyhartig dagt te bieden.
Hy ftaat bedeeft ... en vreezt ... en zet hec op een vlieden .....
Maar in het henenvlien word hy met al zyn itoet,
Door 't heilig Staal ontzield. Er vloeit een Zee van bloecf
Langs Hazors buitenweg, als eer in Memphis ftreken,
Toen 'slleren Engel zig wilde aan d'Egipter wreken
Van 't kwaad, zyn Kinderen hardnekkig aangedaan:
Toen Hy aft" d'Oudften moelt van Vee en Menfchen flaan.,
Dcs Konings lievde denkt nog in 't rampzalig fterven
Aan 'teniglt Kind, het Krooft, dat Zynen Troon moefte erven,
Zy ligt hem aan de zicl hy giert met heefch gel'uid
Wei driewerv Dogter! Och! myn Dogter! Dogter uit.
Het Godsheir naakt de Stad, den Zetel van Godloozheid,
De School der Dertelheid, de Moeder van de Boozheid.
Zy trekken in de Veil. Daar drinkt het dodend Zvvaard,
Zig zad aan Bloed. Daar word nog Menfch nog Beeft gefpaard,
Daar komt al wat er leevt in 't plegen van de Zonden
Ellendig ora; daar ziet men 't Jufferfchap als Honden
Ge-
-ocr page 57-
D E B O R A.                             53
Geworpen op het Veld ter prooi van Kraai en Raav.
Daar ademc d'Edelman naaft zyn geringften Slaav
Zyn ziel ter hartwonde uit. Hier fneuvelen Boeleerders
Met hun Egtfchendig krooft, daar fnode Molocheerders;
Terwyl zy met het Wigt, dat knarzetand van Pyn,
En gilt van Wedom, Hem op te off'ren bezig zyn.
En ginder word een Drom vervloekte Wichelaren,
Daar zy der voog'len Vlugt vol bygeloov beftaren,
Ten dienft van 't arme Volk , beneveld in 't Vcrftand,
Van Gods genade ontbloot gepletterd in het Zand:
Daar menig Drekgods beeld op deze Hclprofeten,
En groomontlederen vervvoed word neergefmcten.
En eind'lyk word de Stad met al zyn overfchot,
Ten enemaal verbrand op Deboraas gebod.
Die, met haar kloeken hoop , den Roem van Isrels Stammen,
Handhavers van Gods Eer, die rokerige vlammen
Ontwykt, en in der yl, naar *t dart'le Meroz ltreevt,
Waar laffe vrolykheid 't bewind in handen heeft.
Daar houdt de Jufferfchap door dart'le minnezangcn,
Der Heren laffe ziel als door het oor gevangen.
Daar pronkt, daar lonkt, daarwoelt, daar boelt men ondcr cen.
Daar word Selaphia, zo grootfch als ongemeen,
Gevleid, gevierd, gediend. Maar onder al de fpelen,
Die haar en haar gezin (teeds de yd'le zinnen Itrelen,
Kykt Moeder Jezabel vaft naar het Slagveld uit.
Zy hoort, verbeeldt zy zig, alrede 't bly geluid
Der fchelle Veldfchalmey, der Harpen en Cymbalcn.
Zy roept: daar korht myn Zoon, de Bruigom Zegepralen!'
G 3                               • De
-ocr page 58-
54                            D E B O R A.
De mift verhinderde onz den aanval hier te zien.
Dogzy bedriegtzig: 'tzyn geen nad'rende Oorlogslien,
Waar mee haar wrede Zoon in onderfcheiden togten
Op der Hebrecuwen Heir Triumfen had bevogten:
't Is Isrels Zegelied, dat met gewyden val,
Tot roem van zynen God rolt over berg en dal.
Daar Debora, om niet te ontydig zig te ondekken
Langs holle wegen 't heir naar Meroz heen doet trekken.
Alrede fpoeide zig der Werelds viammend oog
Naar de Avondkim; men zag aan'sHemels blaauwen boog
De vale fchaduw zig in 't flaapMg Ooft verfpreiden;
De donk're nagt zou ftraks de Maan ten tone leiden,
Nog had men Sifera, wiens Heldendeugd, wiens Lov,
By elken Wedergalm gehoord wierd door al 't Hov,
Nog had Selaphia, haar Bruigom niet vernomcn.
Zyhoopt.. . . zywenfcht... . demin doet haar het ergfte fchromen.
Dog toen de Dagtoortz zig uitdoovde in den Jordaan,
En men de Nagtvorftin zag in de wolken ftaan,
Toen liet de Bruid niet meer in 't kwellende verlangen
Zig rtrelen door het oor met fpel en dart'le Zangen.
'T Is Sifera alleen waar op ze angftvallig denkt,
Vergeevfch is't, of men haar de fynfte wynen fchenkt,
Of men de fpyz, gekneed voor Koninglyke Feeften
Haar lagchend biedt: zy fpilt door 't oog haar fynfte geeften,
En nut nog fpyz nog drank. Nog komt haar Bruigom niet.
Haar minziek hart bezwykt van zulk een zielsverdriet.
Al 't Hovgezin met haar in zyn gemoed bewogen
Vertoont zyn treurigheid in roodgekreten ogen.
-ocr page 59-
D E B 0 R A.                       55
Weg is al de ydelheid, weg Zang en Snarenfpel,
En al wat vreugde wekt: nu fluipt het naar gekwel
In yders bange borft. Men zondt in deze noden,
Naar 't Heir van Sifera tot .viermaal fhelle boden:
Maar geen der boden brengt een antwoord wederom.
Niet een kornt weer te rug. Des Veldheers Moeder klora
Al een en andermaal, vervvard in haar gedagten
Naar 't dak, vaft vragende aan de daar geftelde wagten:
Ziet! hoort gy dan nog niet den gang van 't Wagenrad ?
Daar ze om Selaphia haar vreez verborgen had,
En die vol veinzery ftaag vleide, en 't beft deed hopen,
Ziet men haar nu, gelyk een razende ommelopen,
Zy fchreeut, als zonder hoop, met Jabins Dogter uit:
Waar blyvt, waar blyvt de klank van 't bly Triumfgeluid!
Waar blyvt myn dapp're Zoon! hoe! blyvt zyn Praalkoetz agter!
Voort vliegtze met de bruid om hoog weer naar den Wagtcr,
Terwyl al 't hovgevolg gedurig zyne reen
Met yd'le waarheids fchyn, de vreez ten lpyt, bekleen.
Wat zegt de vleiery, wat mag Mevrou zig kwellen,
Wat mag de Ryksprinfes zig dus vergeevfch ontftellcn:
Straks komt de Veldheer hier,, die nu in 't Krygsgewocl
Elk een der Ruiteren befchenkt met ene boel %
Of twee naar elk verdient. Zou hy den buit niet vinden?
Hy vondtze; en deeltze tans met zyne befte vrindcn.
Flus zien wy hem gekleed in een geftikt gewaad
Zo heerlyk als de glanz der fchoonfte dageraat.
Maar naulyks waren nog die honingzoete rederr
Der vleiery door 't oor ten boezem ingegleden
-ocr page 60-
56                              D E B O R A.
Of Isrels Heilandin houdt (land voor 't trotz geftigt,
Door 't kunftig vuur der Lamp en Fakkelen verlicht.
De Bruid Selaphia, in flaaute neergezegen,
Nog Jezabcl ter dood beangftigd en verlegen,
Om 'c Marren van den Held, de Maagdelyke Rei,
Aemegtig door 'c geween; de Jonkers door 't gevlei
Vermoeid; nog geen die zig in 't ruim gebou onthouden,
En 's Veldheer Jonge Bruid met zugt en klagt befchouden,
Word hare ftillc komft, zo wyz beleid, gewaar.
Zy dring't in 't Voorportaal. De Wagter roept: wiedaar!
Maar eer hy tyding brengt van 't nad'ren der vyanden,
Word hem hec moordend ftaal geboord in de ingewanden.
Hy ftervt met enen gil, die al de wage vervaard.
De flaauwe bruid, op wie elk een verlegen ftaart,
Zugc een en andermaal, tot ze eindelyk hare ogen
Van tranen druipende flaat naar de fteile bogen
Der grootfeh geboudc Zaal op vvelker vloer zy ligt,
Eer zy nog fpreken kan, beduidt zy door 't gezigt
Dat zy beweging hoort. Daar word haar mond ontfloten.
Help Goon! dus barft zy uit, hier, hier word bloed vergoten.
Och vrienflen! let cr op 't verraad waart in dit Hov,
't Verraad, ik flel het vaft, dat mynen Bruigom trov.
Hy fneevde. Zyne ziel aan myne ziel gebonden
Vloog in een zugt om my uit zyne diepe wonden,
Op 't ogenblik, dat ik door Lyding van de min
Die onz vercnigde, verward in ziel en zin
Ter aarde nederzeeg als of ik , nu zyn leven
Al worlFlend' henen ging ook d' adem moefte geven.
-ocr page 61-
D E B O R A.
Elk een herftelt zig voort om haar in hare fmart,
En hare ylhoofdigheid te fpreken naar hcc hart.
Men fprengc door al de Zaal hartfterkende Oliedroppcn.
Zy zwymt op nieu', men voelt alree geen pols meer kloppen.
Het eertyds fchoon Gezigt draait in de Winkels om.
De laatfte Schrik bevangt hec edel Jufferdom,
Daar men vaft ftaat en toevt om naar 't Porcaal te kyken.
In die Verwarring komt Gods Heir ter Zaal in rtryken.
En zonder dralen houwt het dodende Geweer
Op laft van Debora al deze Staatzy neer.
Nu klinkt er enen Kreet van Heren en Mevrouvven,
Van Maagden uitgezogt tot fpeelnoods by het trouwen
Der bruid Selaphia , van de oude Jezabel,
Daar 't blikkerende Zwaard, gevat op Gods bevel,
Haar met de ted're Bruid en al de Spcelgenoden,
Wis een treureindend Spel, in enen flag moet doden.
Het trotfche Meroz raakt door 't jamm'ren op de Been.
Het Isrcl, dat hier woont begeevt naar 't Hof zig heen,
En vraagd; daar de ene gift, en de andere vol fchromen
De Waarheid denkt: wat Schreeu zo even wierd vernomen.
Dog naulyks geevt de Mond van myne Godsheldin
(Wier tegenwoordigheid dier Mannen Ziel en Zin
Verbyfterd; twyflende of zy tans wel Oor en Ogen
In 't geen men hoort en ziet, geruft vertrouwen mogen.)
't Opregt en breed Verhaal van 's Heren grote daen,
Tot Roem van zyne Trou en Almagt te verftaan:
Of al het Volk, dat eer misleid door Hoovfche ftreken
Van Baraks Zyde was weemoedig afgeweken,
H
-ocr page 62-
58                            D E B O R A.
Dat myne Debora zo onbedagt verliet,
Vale ned'rig in de Schuld, en voelt veel Hartsverdriec
Om 't vorig misbedryv, en fmeekt de Roem der Vrouwen:
Hen tog om 's Heren wil in 't leven te behouen;
Dae zy door haar gebed des Hemels gunfl: verwerv',
En 'c Volk , dat met berou zyn misdaad kent niet fterv!
Het "vleidt, het fmeekt, ja zweert voortaan. als trouwe Knegten
Van hunnen Vad'ren God met haar te zullen, vegten..
De Vrou van Lappidoth, z© e.el,.zo wyz vanaart,.
Daar zy de Schranderheid aan guile goedheid paart,s
Zegt: Israel, nu God, die magdg is van daden;
En groot van Wyzheid onz met gunft wil overladen,.
Nu hy, die onz verlofl: zig over onz verblydt;,
Nu de onverwinb're Held zig mengt in onzen ftrydt,
En- door zyn min genoopt van 't vorig kwaad wil zwygen;
Nu God zyn Ervdeel fpaart wil ik u niet betygen.
Zyt vrolyk Israel; want God heeft onz verloft,.
Dat, Kanan baren gouds en bloedrivieren koft..
Blyv hier in dezen nagt,.en als uit de, Oofterkimmcn-
Het blyde ligt des daags den Hemel op, zal klimmpn, ,
Dan Jagen wy, vol moeds den Heiden Sifera,,
Dien groten Weerparty van Abrams kind'ren na.
Zo wy het Legerhoofd naar elders laten vlugten,
Onz ftond gewis veel kwaads van zyne wraak te dugten.
Gelyk een boze flang , wien men den ftaart vertrat
Het dodende vergiv nog uit zyn kaken fpat.
Op morgen zullen we onz aan hem volkomen wreken.
Dan zal een zwakke Vrou zyn godlooz hoofd doorfteken.
Dus
-ocr page 63-
t> E B O R A.
Dus blyk hot, dat de Hel vergeevfch zyn kragten fpilt
Om Jakob te verdoen, want God is onz een Schild.
59
im
D E.
H a
-ocr page 64-
D E B O R A.
INHOUD FJN DEN FIERDEN ZANG.
Vrou Deb or a vervolgt des Heidem Legerboofd,
Die in Heer Hebers Tent al vloekende komt vlugten.
Daar Ja'e'l hem verbergt; en by te los geioovd,
Dat hy van haren moed geen kwaad hier heeft te dugten.
Maar zy aan God getrou, en Debora verpand,
Ziet naulyks door den flaap zyn wreed gezigt gebroken,
Of fpykert hem door *t boofd; en bee ft bem , dus vermant,
Den hop van 't Lyv gefneen
, en zig van bem gewroken.
'j Lands Moeder zingt Gods Lov, terwyl zy everwint^
IVaarom zy Israel aan 'f Her en dienft verbindu
D c blydc Dageraat, gelyk een Bruid beftokcn
Met wac'rend Dianmnt; met duizend duizend rokenr
De waafzem van den nagc bewierookt, toonde tans
Het lagchend aangezigt van d' Oofterhemeltranz.
Myn Heilandinne ontvvaakt by 't krieken van den Morgen..
Fluks zal zy voor het heil van hare kind'ren zorgen.
Op Barak! zegt zy, op! myn kragt is weer verftaald!
't Is gifteren nog niet genoeg gezegepraald!
Des Heidens Veldheer vloodt. Wy zullen hem bezetten.
't Vergivtige Serpent moet men den kop verpletten,
De ftaart word ligdyk dan van al zyn kragt beroovd.
Er dwaalt nog menig lid met dat gevreezde hoofd.
Hy fneuvele. Dan zien wy 't eind van onze Ellendcn,
Dan zien wy dezen dag den ftryd Zeeghaftig enden.
Niet
-ocr page 65-
D E B O R A.
Niet ver van Harad lag een welige Landou,
Mcer dienftig voor het Vee, dan voor den Akkerbou.
Een ftreek, van ouds bedeke met faggclende Koejcn,
En Schapcn , die volop daar 'c malfehe klavcr fnoejen :
Hier floeg Vorft Hobab (die met Mozes 't Krygsgewcer
Op Kanan had gewet.) zig met zyn kind'ren nefir.
Naar 't Vlek in dczen Oorty door hem het eerft bezeten,
VVierd zyn geflagt nog daar 't Kenitifch. gchcten..
Maar Heber, magtiger dan al het ander Zaad
Van Vader Reguel, dat dit geweft beflaat,
Had, toen zyn troepen Vees vereiichten ruimer wciden,
Zig met zyn Huizgezin van 'sVaders huiz gefcheiden.
1 Iy floeg zyn hutten ncer in 't oog van Kedes veil,
Zaanaim., een Eik, voorlang in dit geweft r
Om zyne wond're hoogte, en breedte, die de dalen
Befchutte voor den gloed der middagzonneftralcn,
Met eerbied aangeaien belommcrde de Tent,
Die hem ter woning ftrekt. In Judaas landellend
Iloordeelk van zyn Gebuur met diep bewond'ren fprckent
Tot welk eea Ryk beftaan die Herder uit mogt brekeru
By zyn geflagt bemind, by zynen vriend geeerd r
By trotrche Jabin, die nu ferel had beheerd,.
Bejegend met ontzag, gingyderzig verkloeketi,
Om vriendfehap met het Huiz van dezen Man; te zoeken.
Zelv floot der Hcid'nen. Vorft met hem een Vreeverbond,
Mids hy op zynen tyd de juifte fchatting zondt.
Men- gunde hem met gae en krooft in ruft te leven,
Een voorregt dat niet een. uit Jakob wicrd gegeven..
H 3
V*
-ocr page 66-
6i                        . © E B O R A.
Des Heraels trouwe zorg, die zo veel goedigheid
En ongemene gurtft op hem hadde uitgebreid,
Had hem in 'c Huwelyk een brave Vrou gefchonken, •
In welker ogen Deugd, en Moed, en Wyzheid blonken.
Een tritz van deugden, wis drie Paarlen aan de Kroon
Van "1t lievdewekkende huizvrouwelyke fchoon.
Zy was Heer HebersRoem, zyn Luft, zyn Welbehagen,
Met hem een hart een ;ziel fint hare prille dageq.
Hy was haar hoogft vermaak, de welluft van haar hart.
J)e Tederheiddier Vrou neemt deel in Isrels fmart.
Zy hoort vail: dag op dag de dodelyke Tampen,
Waar 't Krooft van Zippora, haar maagfchap mee moet kampen.
Haar Geeit verfmelt van angft zy klaagt het vaak haar Heer,
Dan, Och! dat klagen gaat geen woedend volk te keer.
"En wil zy's Heideus Wraak met haar gezin ontwyken:
Zy late dan voor al geen medelyden blyken.
In die vertwyffeling., die ze om 's lands noden voelt,
Daar een verward gepemz in haren boezem woelt:
Meldt haar het bly gerugt, den Thabor afgevlogen,
Het geen daar was gebetird door Gods gediigt vermogeri,
En Deboraas beleid. Zy ftaat verwonderd ftil^
Aanbid met diep ontzag des Heren goede wil.
Haar Egtgenoot was tans met zyne Hefdersknapen
Naar 'tgindfche Veld gegaan ter fchering zyner Schapen." ■
Zy arbeidc onderwyl, gezeten op het gras,
Als een regtdeugdlyk Wyv in vette Wolle en Vlas.
Dog toen de zuider Zon met hete Middagftralen
De Bergen rooftede, de woeft gelegen Dalen .
Van
0
-ocr page 67-
D E B O R A;
Van eenfpleet, wagte zy in fchaau der Eikenblaen
't Omftandiger berigt hoe 't Barak was vergaan;
En of Vrou Debora gefterkt door d' arm des Heren,
Op haren weerparty volmaakr. mogt Triumferen.
Dan daar zy zit en wagt naar 't nadere berigt,,
Vertoont zig Sifera voor haar verbaazd gezigt.
Zy kenc d'Aardsdwingeland van Vader Abrams loten,
Den fchrik van Israel haar Bond-haar-Ervgenoten.
Den Wreedaart op die uur tot zwymens toe gemat,
Begufd van Oorlogszweet dat uit zyn hairen fpat,
Verzoekt zy onder 'tDak van hare Tent te komen.
Hy had, verbeeld hy zig, geen onraad hier te fchromen
En vliedt des gantfeh verhit ter harer Veldtente in,
Zig vlejignde' te zyn by Isfels Vyandirt,
By ene Vrou, ..die hem wel veilig zal verfteken.
Hy vlyt zig hygend neer, en dekt zig met een Deken.
Zyn borft en kele brand van een' onlydb'rcn dorft,
Zyn tong is uitgedroogt, en de eer gedugte Vorft,
Die.ZQ.veel .volkeren voor zynen kling zag beven,
Smeekt:.nu een, Vrou: dat zy hem enig vogt wil geven.
De kloeke Jael, ,door voorzigtigheid beftierd,
Al heimelyk verblyd, dat zy het Ongediert, ,
Dat 's Heren Wynberg lang boozaartig had vertreden,
Omfingeid zag, volbrengt vol Schranderheid zyn beden,
En denkt in haar gemoed op edeler bedryv
Dan Judith ondernam ten kofte van het lyv
Des groten Holoferns. Zy, van een groot vermogen,
Beguigelt door het 'goud des trotzaarts flaap'rige ogen.
-ocr page 68-
6.|                           D E B O R A.
Hy eifchte water flegcs, Zy reiki in ene Schaal
Van goud hem zuivel toe. Haar vriendelyk onthaal
Misleide Sifera, die niets nu fchcen te vrczen:
Maar dagt by Hebers Vrou in veiligheid te vvezen.
Zet u, beveelt hy haar aan d'Ingang van de Tent.
Zo het vervloekte volk om my zyn boden zendt,
(Dus vloekt in zynen nood in 't drinken van het zuivel,
Ten tcken van zyn Trotz, nog die gevleezde Duivel.)
Zo iemand vraagt van 't Rot, dat Baal nog Moloch vreezt,
Het vreze voor myn wraak! of ik hier ben geweeft,
En werwaards Sifera zig heden heeft begeven?
Zeg: dezen zag ik niet. Behou my by het leven.
Zy ziet hem vrolyk aan, zwygt ftil, en wel te moe
Dekt zy Gods weerparty weer met den deken toe.
Zy zet zig aan de Tent, vervuld met rein verlangen,
Dat enen diepen flaap zyne ogen mag bevangem
Driewerv verzugte zy: dat God haar zuiv're bee,
Gelyk hy onlangs die van Isrels Moeder dee,
Tot Eer van zynen Naam, en Jakobs heil wou horenJ
Driewerv zag zy de Lugt gelyk de Zonne gloren.
Maar toen een vuur'ge ftraal naaft hare zyde fchoot,
Vertroude zy, dat God haar zynen byftand boodt.
God, die zyn Israel zo ftrenglyk had geboden:
Het Nageflagt van Cham door 't Oorlogszwaard te doden.
Daar Jakobs Rigteres d'uitvoering nam ter hand,
Daar heure grote daen nu klonken door al 't land,
Daar pail het Jael ook gehoorzaam op te merken,
En met Vrou Debora als Dienares te werken.
Men
-ocr page 69-
DEBORA.                         65
Men noeme dan deez' daad van Jael valfch nog kwaad:
Maar Trou aan Debora en vdlging van Gods Raad.
Nu luiflert zy en hocrc den matten vlugter flapen,
En nadert zagtkens hem. Zy heeft geen Oorlogswapen,
Geen Zwaard, geen Spiez , nog Pyl, nog fcherpe Slingerfteen,
Waar mee hy Israel nog flus wou tegentreen,
Toen hy met enen flag zo vele onnooz'le zielen
Door zyne Kryg'ren dagt vermetel te vernielen.
Zy heeft een Hamer ree , en rukt uit hare Tent
Een nagel, fcherp van punt. Eer hy zig overend
Kan regten, daar zy hem ziet op de zy gelegen,
Daar zy geen tyd verfpild met nutlooz overwegen,
Dryvt zy de Nagelpunt met zo een harden klop
Door bei de flapen heen van zyn godlozen kop,
Dat zy, met brein bemorft: diep in den grond blyvt fteken.
Zy werpt den Hamer neer, en flaat, vol moeds, den deken
Van 't Rif, en rukt met drift het Lemmer uit de fchee\
Zy grypt zyn eigen Zwaard, en houwt met ene fnee
Hem daar den kop mede af. Zy, door geen woedend grommen,
Door geen verwilderd oog, nog geen erbarmlyk krommen
Van onverdraagb're pyn, nog Tandgeknars vervaard,
Blyvt na dit grootfch bedryv gelyk voor heen bedaard,
En dankt den goeden God voor zyn grootdadigheden.
Maar Debora, die nu op alle hare treden
Zo menig Myl in 't rond den bangen vlugteling,
Tot Benden zaamgedromd verfloeg door Isrels kling:
Noopt Barak zig met haar naar Jael te begeven.
Daar liet gevoelt ze in 't hart, des vyands hoofd het leven.
-ocr page 70-
66                           DEBORA.
Zy rennen zegeryk, hun voeten met het bloed
Der Heidnen verwende, die dapp're te gemoet.
Zy ziec hen mulyks, of, door edel vuur aan 'tblaken,.
Tervvyl een lieve lach rolt uic haar roze kaken,
Wenkt zy hen naar de Tent. Ja roept, op nicu verkloekt:
Komt herwaards en ziet hier den Kryger dien gy zoekt.
De brave Profetes, die reeds voor.heen kon fpellen,
Dat ener Vrouwe hand dien fterken zoude vellen,
Die als een Haaz, die zig in 'tbevend kruid verftak
En opgeroken wierd door enen vluggen Brak ,
Door haar en haar gevolg, op 't blikkeren der klingen,
Angftvallig wierd gejaagd uit zyne Legeringen:
De kloeke Debora treedt nu in Jaels Tent.
Daar ziet zy Sifera, die zo veel landellend
Aan Isrel had verwekt, genageld, doorgehouwen.
Zyn Woede, Wanhoop, Pyn, en Trotz kan men befchouwen
In al denommetrek van 't grynzend aangezigt,
Dat in 'c geflolde bloed en brein begraven ligt.
Fluks vliegt het wild gerugr. uit Kinaas vette velden,
Om aan gantfch Israel het eind des ftryds te melden.
Het wekt heel Gilead, en Dan, en Afer op,
En al wat niet verfcheen op Thabors fteile top,
Om tans Vrou Debora, als met gevlerkte voeten,
En een demoedig hart , heilwenfchende te ontmoeten.
De Zee, het Land loopt leeg om Sifera te zien,
En haar als Rigteres zyn hulde en trou te bien,
Met fmekingen, dat zy elks misbedryv vergeve.
Dat Moeder Debora, dat Vcldheer Barak leve!
-ocr page 71-
D E B O R. A.                       67
Dat Jael zy geroemd zo lang de gouden Zoft
De wereld overlicht, dat dapp're Zebulon,
Dat ftrydb're Naphtalie, dat de Edelen der Volken
In eeuwigheden zyn gezegend uit de wolken!
Zo zingt de menigte in haar reien bly te moe,
Myn grote Godsheldin en hare vrienden toe.
De Maagden trommelen op 't bly geluid der fnaren,
't Zoetluidende Muzyk noodt zelv de Legerfcharen,
Die in het eeuwig ligt, bevryd van alien dwang
God juigend hulde doen, te luift'ren naar dien Zang.
De blyde Melody der huppelende reien
Geevt antwoord op den Toon der Harpen en Schalmeien.
Gods Wond'ren, Deboraas en Baraks vroom Beleid,
De Moed van Jael word volrnondig tans verbreid.
De Bergen luifteren, de Zeen krygen oren,
Daar zy uit enen mond dit bly Triumflied horen.
O Horebs ftug gebergt! Gy hebt, toen Abrams God
Het reizend Israel befchonk met zyn gebod,
Al de Aarde en Hemel zien op zyne komft bewegen,
Daar al de Volkeren met tzitteringe zwegen.
O Seir! gy! gy zaagt dien God in een kolom,
Daar hy de Heirbaan weez voor 't draagbaar Heiligdom,
Na hy zo vrezelyk, door nooit gehoordc wond'ren,
Zyn Volk van al 't geflagt der -wereld af wou zond'ren.
Ook Thabor, en met hem de Bergen in het rond
Ontzetten zig toen God, ter (laving van 't Verbond,
Waar in hy Abrams Zaad had eeuwig trou gezworen,
Op 't yzlyk donderen, verwekt door de Eng'len koren-, .
I a                                  Weer-
-ocr page 72-
68                            D E B O R A.
Weerligtcnd nederkwam, om zynen Gunftgenoot
Tot fchrik der Heidcnen te redden van Jen dood.
Nu fcheen het of de Geefl: van Debora Poetert,
Als El-en-Medad eer ook maakte tot Profeten.
Er zyn- van 't reiend volk, die op dit zegefeeft
Van Thabors fteil gebergt verrukt in zin en geeft
Aanhcffen: ja deez Berg zal van decz' dag gewagen,
Als 's Vadcrs Gunftgenoot in de Euangelie dagen,
Verheerlykt als de Zon in 't heilig aangezigt;
Gekleed in eengewaad, zo wit als 't eerfte ligt,
Als Abrams Heer en Zoon, verzeld van zyne boden,
Den Geefl van Arnrams Zoon op zynen kruin zal noden.
Dan moet nog van de daen van onze Heilandin,
Een Lovlpraak zyn vermeld op zyn bewolkte Tin.
-Zwyg Schelvzee. Zwyg Jordaan, die wond'ren zaagt gebeuren.
(Das Zingen and'ren weer.) Hy die de Zee met deuren
Befchut, Rivier en Beek in haren loop bepaald,
Heeft Kifon opgeruimd, om 't Heir, dat zegepraak.
Te helpen in den ftryd.. Is Farao verdronkcn,
Is al zyn magtig Heir op uwen grond gezonken,
Wierd uwe Vloed gevormd tot enen glazen muur
Op de aankomft van het Volk, geleid door Wolk en Vuur r
De Kedumim, hoe gryz en afgeleevd van dagen,
Gewoon om zynen loop allengskens te vertragen,
Viel als een Bron, die eerlt uit ene Rotze fchiet
Met onbetoomb'ren vaart in Kifons fnellen vliet,
En met dien ftroom vermengd heeft zy, met wild geklater
Den vyand weggefleept naar d' afgrond door het water.
OBk-
-ocr page 73-
D E B O R A.                         69
O Blakerende Zon! O zilverbhnke Maan !
Moefl s;y aan 'c Firmament verwonderd ftille ftsan!
O Schathuiz van hec Ys, den Hagel, en de Winden,
Moefl Gy u opencn tot heil van 's Hemels vrinden!
Toen Veldheer Jozua voor uw gezigt den ftryd
Kloekhartig heeft gevoerd , den Amoriet ten fpyt :
Al 't Hemelfch Heir heeft zig gemengd in onze noden,
Het Eng'lendom heeft zelv zyn byfland onz geboden.
Loov al wat loven kan Gods uitgeftrekte magt,
Die Jabins Heerlykheid nu heeft ten val gebragr.
De naam van Debora rolle eeuwig van de tongen.
Men had op nieu haar Roem luidrugtig opgezongen:
Maar zy, doorheilig vuur van 'sHeren Geefl ontvonkt,
Terwyl Emflhaftigheid op 't brede voorhoofd pronkt,
En ed'le Wyzheid, die , door God zelv onderwezen
Het nakend Lot voorfpelt, flaat in haar oog te lezen,
Wenkt, door een aandrift, die van ouds elk Gods Profeet
Gevoelde , voortgenoopt, het volk , dat lang en breed
Voor haar vergaderd ftaat, tot een opmerkend zwygen.
Een opflag van haar oog kan 't al in (like krygen.
De menigte flaat flom. Des barft haar fchel geluid
In dezen Zegezang voor 't oor der volken uit.
Juich Aarde! en Hemel juich! nu God zig heeft gewroken
Aan Isrels Weerparty! Dien Stcrken is verbroken,
Door 'tvolk, wiens dapp're ziel die voor zyn Hoogheid beevc,
Vrywillig tot den (Iryd zig aangeboden heeft.
Dat nu de Koningen, dat nu de Vorflen horen,
Hoe ik d'Almogenheid, die Isrel wil begloren,
I 3                                 Daar
-ocr page 74-
>                         . D E B O R A.
Daar hy gezeten is dp zytien gouden troon}
Hoe ik, ik die verwon, aan Abrams Schild en Loon,
Die Israel van 't Juk des Heidens wou bevryden,
Met een demoedig hare myn zegelied zal wyden.
Jehova ! eeuwig groot en wonderlyk van daad
Het heuge Seir lang hoe gy ten ftryde gaat.
Dan trilt de ftugge rotz, de luge fchynt weg te druipen,
Als Edom op uw komft moet in fpelonken kruipen.
Het Aardryk fchud wanneer ge uw voeten daar op zet.
Hoe beevde Sinai by 't dond'ren uwer Wet.
Ja voor het vlaramend oog des Gods der Israliten
Verfchuilen Zeen zig tot Schrik der Amorken.
Zag Jael in haar jeugt, zag Anaths dapper zaad,
De kloeke Samgar, eer de Temmer van 's lands kwaad,
Hoe woefte Rovery, door klagen niet te wenden,
Den werelozen hoop met plonderende benden
Baldadig viel op 't lyv; hoe elk wierd afgemat
Door 't lang en ftotig gaan van menig moeilyk pad,
Daar op gebaande paen zig niernand dorfl: begeven:
Verm ids de ftropery daar loerde op 's wandlaars leven;
Moeft de arbeidzame Boer van Dorp, en Vlek, en Veld,
Met de ogen naar zyn Schuur wegvlugten voor 't geweld;
Heeft u, O Godsgeflagt! een drom van ak'ligheden
Zo vele dagen lang als tot de dood beflreden:
Ik, Debora, ftond op, begaan met u gekwel;
En wierd een Richteres tot heil van Israel.
U heb ik tans, (gelyk een Moeder vol ontfarmen
Haar vege kind'ren neemt met tranen op hare armen,
-ocr page 75-
D E B O R A.
7i
En teder koeftert, en beftierd met haren raad.)
Gehandhaavd, daar ik u redde uit uw naren ftaat.
Heeft Isrel ooit zyn God verfmaad voor nieuwe goden;
Heeft hy des Heren dienft, aan hem zo ftreng geboden,
Verwaarlooft: dan dan wierd in zyn verzwakte poort,
Des vyands Krygsklaroen met tzittering gehoOrd.
Dan had hy 's Hemels wraak zo zwaar op zig geladen,
Dat hy den Heiden zig in 's breeders bloed zag baden.
Dan had hy magt nog moed om wederftand te bien.
Dan wierd er naulyks Spiez nog Beukelaar gezien
By veertig duizend Man der bange Israelyten.
Die zulk een ramp niet God, maar hun godloozheSn wyten.
Nook dult een yv'rig God de onteering van zyn naam.
Dat zig 't boetvaardig hart van dezen gruwel fchaam.
Myn hupp'lend hart verhoogt al de Overfte der Stammen,
Die, vrezende nog Zwaard, nog Zciz, nog Vuur nog Vlammen,
Met een vrywil'ge ziei aangrepen 't Krygsgeweer,
Ten voorbeeld van myn volk. Gy ! Loovt met my den Heer!
Dat Vorften dezer aard die pragt en praal beminnen,
Zig zettende in den Zael op fneeuwitte Ezelinnen,
Dat zy door wie rt gemeen de billykheid bepleit,
Verheven boven hun in ed'le aanzienlykheid;
Dat elk, voor wien de daen des Heren zyn gebleken,-'
Van zyne wonderen met diepen Eerbied fpreken.
Spreekt daar, daar eer 't gedruiz del- woefte Schuttery,
De Waterfcheppers joeg van de een en and're zy
Der dorft verflaande Bron, befpottende uw gebeden
Om maar een luttd vogts, van Gods geregdgheden.
Van
-ocr page 76-
7*                            D E B O R A.
Van Gods geregtigheen, aan Israel betoont,
Aan Israel, zyn volk, dat nu weer zeker vvoont.
Waak op! O Debora! dat Barak mede wake!
Waak op! waak op! O Held! dat uwe ziele blake
Met my; om, God ter eer, die Chams geflagt verftiet,
En Abrams Zaad verkoor, te zingen 't Zegelied!
Gy Zoon Abinoams verknogt aan myn belangen,
Toon uw Triumf! lei uvv gevangene gevangen!
Toon al 't gefchapene: hoe Jakobs overfchot
De Heerfchappy verwierv op Kanans magtig Rot.
Ik mag naar 's Hemels wil geweldige beheren.
Een Ephraimmer mogt den Amalek verneeren:
Ook Ephraim heeft nu met brave Benjamin,
En Machirs moedig krooft, vereend in ziel en zin
Met dapp're Zebulon, ten Oorloge aangefchreven,
Toen ik zyn fteunzel was, gewaagd het dierbaar leven.
De Vorften IfMchars, getrou aan hunnen Pligt.,
Vervoegden zig by my. Myn Barak, die nooit zwigt
Voor 'svyands wild gezwets, vloog heen op fnelle voeten
Om moedig op Gods Eer den Dwingeland te ontmoeten.
O Ruben, die vaft wikt en weegt, en niets befluit,
Der broed'ren Noodkreet riep ook u ter ftallen ujt.
't Geblaet van 't wollig Vee klonk zagter in uwe oren
Dan 's Vyands Moordgefchrei. Gy! die uw moed te voren
Op Kanan had beproevd: waarom verfchoolt gy u?
Gantfch Gilead hieldt zig voor 's Heren Oorlog fchuw.
En Dan, en Azer kroop, door vreze in 'than genepen,
In nolle Rotzen weg, of vlugtte op vlotte Schepen.
-ocr page 77-
D E B O R A.
Hec roemryk Zefculon heeft, Israel ter baat,
Met Naphtalie vereend, zyn ziel ter dood verfmaad.
De gryze Thabor kan van hunnen moed getuigen.
Hoe Jabins Hovaardy voor Jakob moefte buigen
Vermelde Thaanah, Megiddo fpreke er van.
Zy zagen Sifera met al zyn Eedgefpan,
Gewoon met dol gefhork op buit en bloed te vlammett,
Verflagen door de vuift van Isrels braavfte Stammen.
De Godsftad daalde ne<§r en floeg myn Leger gae,
De Hemel zelv beftreedt den wreden Sifera.
Het gioeiend Firmament, de Starren uit haar kringen
Vertzaagden meer zyn Heir dan glinfterende klingen.
De vlugge Kifons Beek, door 't loeiend ftormgeweld
Uit zyne Kil geprell, golvde over Dal en Veld.
De Drift van Kedumim, gepaard met Kifons Stromen,
Deed duizend duizenden in 't vlugten ommekomen.
Juich! myne ziele juich! nu ge op den Sterken treedt.
De Wagenaar die flus het Seiilenrad bereedt,
Wierd door dat eigen rad verzeerd aan al de leden.
Zyn moedig Paard wierd zelv de Verszen doorgefneden.
Vervloekt moet Meroz zyn, naar 't Woord van Gods
Vervlockt zy haargeflagt; nadien het, overmand
Door wrevel, met myn Heir niet is ten kryg vetfchenen:
Het weigerde zyn hulp aan *s Heren volk te lenen.
Dat Jael, Hebers Vrou, om haar bcroemd bedryv,
Meer dan de gantfche kunne in zegeninge blyv.
Hy eifchte een waterteug om zynen dorfl: te lesfchen:
Zy, kloek van harte, goot uit een der zuivel Fleflchen
K
•'
-ocr page 78-
74                               D E B O R A.
De vette Botermelk in ene gouden Schaal.
Zy floeg haar flinke hand, na 't vvelbeleid onthaal,
Om enen Spyker toe: haar regte grecp den Hamer,
In den Vereelten vuift der arbeidflien bekwamer
Dan in een Vrouvve hand. Zy klopte Sifera,
En heeft vol moeds, (vvaar vind haar ftoutheid wedergae1?)
Tpen zy des nagels punt zag door zyn flapen fteken,
Daar hy te ronken lag , den kop hem afgeftreken.
Hy kromde zig van pyn. Hy viel. Hy lag daar heen.
Hy viel voor haren voet met ftuipen in de leen.
Daar hy zig had gekromd , daar kon men hem befchouwen
Doornageld, omgebragt van een der braavfte Vrouwen.
De Moeder Siferaas keek vaak ter Venfter uit,
Verwagtende zyn komft en gaven van den buit,
En riep: wat is 't? waarom mag nog zyn Koetz niet komen?
Word nog de radde gang zyns Wagens niet vernomen?
Haar erg bedenkend hart word in zyn ongeduld
Nu door der Maagdenrei met laf gevlei gevuld.
Dan antwoord zy zig zelv in haar verdrietlykheden,
Verwilderd in haar oog, verward in hare reden:
Wat haak ik naar de komft van mynen groten Zoon;
Zou hy niet eerft den buit, de dapperheid ten loon,
Verdelen ? Zoude hy niet elk der kloeke Mannen,
Die aan zyn dienft verpand den ftalen boge fpannen,
Befchenken met een boel ? hy kleedt zig in 't gewaad,
Dat door 't Borduurzel gloeit gelyk de dageraat.
Hy fteekt zyn helden tans in kleurige Oorlogsrokken,
Den vyand, nu verdelgd, groothartig uitgetrokken.
Dat
\
-ocr page 79-
D E B O R A.
Dat eeuwig Gods party dus fneuv'le van rondom!
Dat daar en tegen , Heer! uw ervlyk Eigendom,
Dat uw gevreezde naam en daen houdt in gedagten,
Groeie als het ryzend ligt, in luifterryke kragten.
Dus Zong myn Debora door heilig Vuur bezield,
Na zy de voile Zege op Chams geflagt behield.
En trekt by 't bly geluid der rommelende trommen,
By 't flaan van menig Harp, met haar manhafte drommcn,
Vaft om haar heen gefchaard als Byen ora haar Vorfl,
Daar elk de koftb're buit aan hals en handen torfl:,
Naar Silo, op een Berg in Ephraim gelegen :
Een Stad, waar driemaal 'sjaars het volk van allerwegen
Ten Godsdienft henen ging. Hier ftond de Orakeltent,
Waar in op 's Priefters borft Gods wille wierd gekend.
Hier reutelde het bloed van duizend offerhanden,
Die 't dankende gemoed ziet tot Gods eer verbranden.
Hier roept de Rigteres, van zulk een brede naam, •
En uitgebreid gezag de Stammen Jakobs zaam,
Om voor Gods Aangezigt vereend van ziel te zweren:
Dat zy tot Peors dienfl: nooit zouden wederkeren:
Maar eeuwig dankbaar zyn voor 't heil aan hun betoond.
Dat zy der goden God, zo vaak door hun gehoond,
Gehoorzaam zouden zyn door 't doen van zyn bevelen.
Waar op men 't Amen hoort. En menig beefl ziet kelen
Voor 't brandend outerplat. Elk offert naar zyn magt.
De donk're Wierook vormt den dag in enen nagt.
Zo menigvuldig zyn nu de uitgezogtfte roken,
Door de Opperouterman voor 's Heren neuze ontftoken.
K 2                                 \
-ocr page 80-
76                              D E B O R A.
't Verzoende Wezen toont uit een verligte wolk
Zyn onbegrepen Gunft aan zyn verheerlykc volk.
-ocr page 81-
N A R E D E N
aan de wyzheidbemimiende Vrouwen.
Daar ik andermaal met ene Vrou , als de
hoofdperzonaadje myner Poezye, in het ligt
trede, luft het my, na gedaan werk, met U,
uirgelezendfte myner kunne , een luttel te
redenen.
Gy hebt een Ziel , dat is : gy denkt, gy
gevoelt. Gy alle hebt dezelve vermogens,
nog gelegenheden niet, om met uwe denkin-
gen en gevoelen de aandagt van het gemeen
bezig te houden. Ik wil zeggen: gy alle zyt
van de natuur niet gevormd om fchryvfters te
zyn. Evenwel, gy alle zyt vatbaar voor het
Verrukkend fchoon, dat van de onftervlyk-
heid belovende wyzheid , als een ftraal van
L                          het
*
-ocr page 82-
N A R E D E N.
het eeuwig Iigt affchittert, dat is my genoeg.
En als by de zodanige weet ik gehoor te zul-
len krygen.
Ik bewondere uwe Kunfte, werkzame Juf-
ferfchap ! die door de borduurnaald al het
bevallige, waar natuur den Bloemhov mede
verfiert, met zwier en leven weet na te boot-
zen. Ik zie met oplettenheid den fynen ke-
per op uw breiwerk, zo wel als den netgere-
gelden flag in uwen Garneerkant; of het aar-
tig patroon op het doorlugtig marly. Ik be-
ken er is geeft in. Er fpeelt iet in van den
aart dier Vrouwen, die wel eer de nyvere
handen leenden ter Reding der Tapyten van
het Heiligdom waar God in woonde.
Verrukkend Penfeel! hoe dikwerv hebt gy
rn de hand ener Kunftmeefteresze myne op-
merkzaamheid vervoerd en opgetogen.
Zielftrelend akkoord der zangerige Kelen!
Lievfte melody der juift getokkelde fnaren!
welk
■A ■ ■ -
-ocr page 83-
N A R E I) E N.
welk een fieraad, welk cne hartaantrekkende
hoedanigheid zet gy uwe bebefenfters by.
Maar verhevener Aandrift, die dc Dryv-
veer is van geeften, wier befpiegelingen aan
Deugd kwekende Letteroefeningen verpand
zyn. Om U is het, dat ik uwe Bezitfters op
den hoogiten pryz ftelle; om U, dat ik haar
alle myne agting waardig keure.
Kweekfters van die edelfte der Neigingen!
ik weet er is er onder U, die geerne zagen,
dat ik deeze gelegenheit aangreep, om op
het geoorloovde niet alleen : maar zelv op het
noodzakelyke der Letteroefeningen inene Vrou
aan te dririgen.
Laat U dit niet fteken, Vrouwen, over-
kropt met de bezigheden, waarmede eenkin-
dervolgezin u omringt. Beklaagt u niet, dat
gy u tot de geleerde oefeningen niet kond
afzonderen. Gy voldoet aan de eigenlyke
pligten uwej^ kunne. De maatfchappy trekt
L 2                     voor-
-ocr page 84-
N A R E D E N.
voordeel van uwe nurte zorg en juifle oplet-
tenheid. En of fchoon gy geen gelegenheid
hebt U ter letter verluftigingte zetten : gy denkt
egter te edelmoedig, dat ge niet zoude wil-
len be!yden: dat er Vrouwen in omftandig-
heden gefteld zyn, die, zonder het gene gy
als fchrandere huizhoudfters zo naukeurig be-
tragt te verzuimen, enige uren daags konnen
afzonderen voor de wetenfchippen. Wraak,
bid ik , myne paging niet om te betogen,
dat deze haar gcborloovd: dat deze haar noodza-
kelyk
zyn.
Ik weet, dat gelyk uit ieder ftuk houts,
om zo te fpreken, geen Mercurius beeld kan
gemaakt worden, en ieder Mansperfoon niet
geichapen is om te denken: het zo ook al-
leen maar weinige edele gemoederen onder
de Vrouwen zyn, welke naar Ziel en Lig-
haam gevormd zyn om zig te konnen toe-
leggen ter verkrygjng van kundigheden, van
-ocr page 85-
NAREDEN,
wclke zy in allc gelegenheden naar her oor-
deel der beften , de grootfte bevaFligheden
lenen.
Onder het woord Letteroefening, of Leer-
zugt verfta ik niet alleen het geen de Vrou-
wen als Kriftencn ter Zaligheid, zo wel als
de Mannen behoren te weten: maar ook de
kenniz der Talen, Gefchiedeniflen, Wyzbe-
begeerte enz. Ter verkryging van welke ten
minften een middelmatige Geeft vereifcht
word. Als mede tamelyke Inkomften om van
der Jeugd geleerde Leermeefters te hebben,
welke haar zo ver konnen brengen , dat ze
met de toeneming der jaren, en het rypen
dcs oordeels zig zelve door het gebruik der
boeken konnen voorthelpen. Waar by men
voegen mag Ouders, of zulke aan wien de
opvoeding der zodanige is toevertrouwd ,
welke de neiging van zo ene juift waarnemen,
en gelukkig weten te leiden. Iammer is het,
*no
                          L 3                            dat
-ocr page 86-
N A R E D E N.
dat door gebrek van dit menig edele geeft,
die anders, als een welgepolyft juweel in goud
gekaft, zoude geblonken hebben, uirgeblust
en in eeuwige vergetenheid gefmoord word.
Dir vooronderfteld zynde dring ik op deLet-
teroefeningen in ene Vrou aan.
Voor eerft uit de Eigenfchapdes Verftands.
Zynde van naturen begerig om een uirgebrei-
der begrip der zaken te krygen. Ene Eigen-
fchap zo wel de Vrouwen als de Mannen ei-
gen. Maar is deze neiging haar te vergeefch
ingefchapen ? dan moeft men den wyzen For-
meerder van onregt befchuldigen.
Ten tweden. Word de zwakheid derZinnen
en Hartstogten in ene Vrou groter gefteld dan
in de Mannen: hoe nodig is het dan, dat zy,
niet minder dan de mannen in haren Oor-
fprong, gefchikt tot verhevene betragtingen,
het ledige harer ziel vervulle met oeffenin-
gen, waar door zy hare natuuflyke zwakheden
on-
-ocr page 87-
N A R E D E N.
onderftutte en de Zinnen werk geve; op dat
zy door iet dat geen wezen heeft niet afge-
trokken worde ; den fchyn , van het zyn ,
de Waarheid van de Valfchheid lere onder-
fcheiden; en geen blanketzel voor vafte verw
nog glimwormen van den nagt voor het ligt
des daags verkieze.
Ten derden. Is ene Vrou belaft met de
zorge der Huizhouding; zo dat zy wolle en
vlas moet zoeken om met luft harer handen
te werken: zal zy egter om aan de Eigenfchap
van ene deugdelyke huizvrou te voldoen, ha-
ren mond opendoen met wyzheid, waarom
hare kindcren haar welgelukzalig noemen ,
en haren Man haar pryzt: wie zou haar dan
misgunnen , om by bekwame gelegenheden
(en de verflandige weet haren tyd.) die uren
welke hare Gezellinnen, met enen anderen
driftbezielt, («)op bals, ailemblees, of plaifier
par-
' OO Zie de narede agter Ruth.                                                 . '
-ocr page 88-
N A R E D E N.
partyenvan minderen rangbefteden, aan aan-
gename en uitfpannende Letterverluiliging
te wyden? hare, doorlaften gedruktezieldaar
door re vervrolyken, en het parzende pak der
huizzorgen op te ligtenr* huizzorgen, welke
al haar order en kragc van een welgeregeld en
door oefening aan het den ken gewend ver-
nuft ontvangen.
Ten vierden. Is de Godsvrugt, die ten
hemel leidende deugd, de voornaamftc welke
het verftand tot de mogelykfte volmaaluheid
brengt. En ontfangt deze zo veei Luifter van de
fchone Wetcnfchap; zo dat deze twe lievlyk
verenigd, zo wel de Vreze voor het Opperwe-
zen als de Lievde tot Hem en den Naaften
in de harten plant, daar van vrugten doet
voortfchieten , en opwailen: wie wraakt dan,
dat ene Vrou, het daar op toelegge dat zy
deze volfchone wetenfchap , zonder welke de
Godsvrugt een ydele harfzenfchim is, door
oefening aankweke?
                              Ten
■ ■■inn           i
-ocr page 89-
N A R E D E N.
Ten vyvden. Hoe vele voorbeelden van
Vrouwen zyn er die door zulk een Leeduftjt
Bezadigdheid, Voorzigrigheid, en Kloekheid
verkregen, van welke zy in hare verrigtingen
zo dikwerv zulke doorflaande blyken gaven.
Bezadigdheid, Voorzigrigheid en Kloekheid,
haar zo nodig in het huizbeftier, dat met de
Regeerkunft enerlei regelen heeft.
Het ene Voorbeeld van myne Debora is
genoeg orn dit gezegde voor alle goed te
maken. Dat zy ervaren was in goddelyke en
eienfcheiyke wetenfchappen blykt uit haren
onnavolgelyken Zegezang. Een Zegezang,,
waar uit hare kenniz van Taalzwier, van ou-
de Gefchiedenifzen, van denLoop derNatuur,
en vooral van het Pk en Merg van haren
Godsdienft openbaar word. En welke waren
de ge.volgen van deze hare wetenfchap ? Gods-
vrugt niet alleen: niaar ook die Bezadigdheid,
'Voorzigrigheid en Kloekheid, waar-door zy,
M                            met
-ocr page 90-
\
NARE D E N.
met ene Lere vol goedadigheid hare verbafle*
rende Natie aan zynen pligc wifl: te binden,
en gehard was om de grootfle rampen te rar-
ten, zo maar de Eer van God en het nut der
Maatfchappy bevorderd en uitgewerkt wier-
de. Zy zy dan het Patroon der geoeffende
vrouwen. En men zie in haar, dat het ver-
keerd gedagt is, dat de Letteroefening ene
Vrou dertel, verwaand, en menfchenhatende
zoude maken. Een Safio zal zonder de ge-
leerdheid een Saflo zvn: zo wel als een Ana-
creon ydel , zonder dat hy een Lierdigter.
geweeft ware, zoude gedagt hebben.
Men merke dan de Ligtvaardigheid , zo
wel als de Verwaandheid ^ en Menfchenhatery
niet aan als een uitwerkzel der Wetenfchappen:
maar als voortkomende uit het natuurlyk Ca-
racter, dat miflchien nog onhandelbaarder zou-
de geweeft zyn, ware het niet enigermate door
de Wetenfchappen1 befchaavt geworden. En
                       zyn
-ocr page 91-
"N A R E D E N.
zyn er alleen zulke onder de vrouwen en
niet onder de Mannen? waarom dandezeon-
deugden meer ene geleerde Vrou dan een ge-
leerd Man aangewreven? neen! myne iieve
vriendinnen! niet alzo. Laten wy door de
Wercnfchappen geleerd worden den Midden-
weg te houden tullchen het driftig zoeken, en
iiet eigenzinnig vlieden van het geen de ware
Wellevenheid Uitipanningen noemt. Laten
onze Redenen ten alien tyden aangenaam en
met zout befprengt zyn, als wy uit den Schat
onzes liar ten oude en nieuwe dingen voort-
brengen. Ja, gy weet het, in plaatz, dat de
Geleerdheid ene Moeder der Verwaandheid
en daar uit voortfpruitende Ongezelligheid,
Twiftzugt, en grillige Eigenzinnigheid zoude
zyn: is zy veeleer een Bronader waar uit de
vernederende Zelvkenniz ontspringt. Want
hoe meer zy onz geevt hoe meer zien wy dat
onz ontbreekt. Daar van daan die uitroep :
M 2                           hoe
-ocr page 92-
N A R E D E N.
hoe veel is er dat wy nog niet weten. Welk
denkbeeld het leerziek gemoed in de laagte
brengt, en over zyn onkunde doet blozen.
En is Zyniet de oorfprong der vrolyke, be^
hulpzame, enlievderykevriendelykheid? Ge-
tuigt dit, zo vaak door zwarigheden en ram-
pen geflingerde Vrouwen. Hoedikwervwierd
gy ten beften geraden, vertroofl:, opgebeurd
en ter Deugd geleid door uwe geoefend'e
Medgezellinnen , wier harten door de We*
tenfchappen ervaren in Goddelyke en Men-
fehelyke gebeurtenifzen, en gevoelig gemaakt
voor het Lot harer Natuurgenoten, een zo
teder als verftandig deel in uwen toeftand na-
men. Getuigt dit Mannen, edelmoedig genoeg
om het te erkennen, getuigt hoe gy in uwe ver-
legene omftandigheden, of treurigedagenraad
en verheuging ontfingt van Vrouwen, die door
het aankweken en befchaven van het vernuft
U ene hulpe* ene behagelyke hulpedeslevens
wa-
mmm^ms
-ocr page 93-
N A R E D E K
waren. Mannen, wel verre van de hand te lenen
aan zulke, die door Waan mifleid, of tenaar-
yverig over het Geeftvermogen hunner vrou*-
wen haar het edel vermaak der Boekoefening
poogden tebenemen. Laat toe, datik U dk de
tuft myner ogen, de Leidsman myner Jeugd
zytjOhderdiegelukkigeZielen telle, dieinde*
zen myne Opwekkers en Aanfpoorders zyn.
TederfteverbindingderreinfteHuwelyks-liev-
de ontvaing deze Offerhande van mynen Pligt!
Engy ,beminnelykeSchepzels, weldenken-
de dogteren! deugdzame en geleerde Zonen!
getuigt gy het: hoe nodighetis,dat ene Vrou
fraar verftand door Letteroefening befchave,
verligte en verbetere. Aan wie was deeerfte
Zorge uwer opvoeding toevertrouwd ? was
het niet uwe Moeder? Was zy het, die het
eerft uw verftand en hart regelde om wel te
denken, om wel te Ieven. Wat gewigt zet
dit niet aan myne betoging by, dat het niet
M 3                      al-
-ocr page 94-
if
NAtE D E N.
alleen gebor/oovd: maar zelv noodzakelyk is: dat
ene Vrou, die als moeder zo ene aanmerkely*
ke port, als de beftiering van het hart en ver-
ftand harer kinderen is, bekleed, zig op dc
beoefening der geleerdheid legge.
Maar ik vleye my, dat deze Eeuw te ver-
ligt is, dan dat een regtfchapen geeft verder
met Mond of Penne ene geleerde Vrou, al-
leen om dat zy geleerd is zoude te keer
gaan. Ook hate ik zo zeer de Langhei^
in alle Redenvoeringen, dat ik het genoeg
betoogt agte, dat het voor ene Vr$u, die de
behoorlyke gefchiktheid engelegenheidheeftj
ge'dor/oovci en noodzakelyk is zig met Letteroe-
feningen bezig te houden.
Ik neme deze gelegenheid waar om alleen
nog dit te zeggen. Ik verzogt by de- uitgave
van myne Ruth hetberispendoordeel derkunft-
ariftarchen over dat Digtftuk , met verzeke-
ring, dat my dit het hoogfl: genoegen en gele-
-ocr page 95-
N A R E D E J*.
genheid zoude geven myne fouten teverbete-
ren, zy waren dit dagt my der kunfle ver-
fchuldigd. Ik kreeg van hun myne Eigenliev-
de wel vleiyende maar my niet duidclyk ge-
noeg onderrigtendc aanmerkingen. Ik heb
reden my deswegen te beklagen.
Regt edelen Philantes, U bedank ik even-
wel voor het korte en goede, dat gy my in u-
wen digterlyken Briev voorfchreev, en dat ik
zo veel my mogelyk waar in dit digtftuk heb
pogen te betragten.
o En gy, noordhollandfche Hervey, hebt gy
het niet beneden U geagt in uw fchilderfchrivt
der Lente myne digtregelen te vereeuwigen :
wilt gy my niet te moedig opzulk een Eer
maken voeg er uwe verbeterende aanmerkin-
gen by. Meermalen^ genoot ik het Geluk
uit het Kunftgenoodfchap waar toe gy U ge-
voegd hebt, digtlefzen te ontvangen. En zy
weten hoe ze van my aangenomen wierden.
Gaan
-ocr page 96-
N A R E D E N.
myne Lctterpoppen kreupel: ik troctel dezelve
zo niet, of kan wel lyden, datze te regt ge-
zet worden , zo ze maar verbeterd t' huiz
komen.
Maar inzonderheid bid ik U, myne Kunft-
vriendinnen, het oogop dit Digtftuk teflaan,
en er de hand aan re lenen. Gy hebt geen
minder vermogen dan de Mannen om Oor-
deelkundige Aanmerkingen te maken. Wat
behoevt het goede of kwade der kunfte alleen
van hunne getuigenifzen aftehangen? gy hebt
hier toe vermogen, dog zo het fchynt, geen
moed genoeg. Overwin die valfche fchaara-
te; en toon dat de Vrouwen zo min onbe-
kwaam zyn om wel te denken dan de Mannen.
nihil eft ab omni parte beatum.