Rariora
F, Oct.
F. \'» \'
-ocr page 4-il
lÉ
APHORfISMI,
<©fte
Co;teIttclt tm DupDelücl^ boo^
OiagewDetien^timmfl ent» 3ii&out
Oer 3cf«pttfcöec cnDc anOfcec
i^apiflifcDec Ewcfl*
ren Hem»
g^ooj tdeltlioi nk ttjate Cöjtftenßctit fter«
öoiöen/ïijf gemene t>ïcDe öecffoojt/enDf
Die öanDei^öec onöerltngec menfcßeljc*
ïier öanöeliugöcn enüe gemeeiifaemicft^
6e5en onebonDen toosOen»
Ghenomen uy t der Paufcn,ïefuy tcn,cndc
anderer Papiften Schriften, woorden
ende openbare handelinghen.
JBetnocöecn öec&aeïöanöe Bepmclgcfee
pjacti^cqs eft DanöUngcn öer 3lefupten»
«eratnt&at^nu^t gl)egcben boajeenixtc.\'gelmbt
enbe taaerlgtfc ijtea« / en&r taer iiae
toei fetonianaei u^ïcjucht: umaicnuinenfe ifte«
öeriandtf(6et«le abïcabefm
Dooreen Lief. hebber der Wacr Hey t
Tf
1 6 I 7*
Éii wrt tiâ iiöïÈr Baöcttn
Jöénntétlleöeiï/ enöe pare 0etôtPii
met öótlto^ pflöttiïïfïjcti «eft gare
^fgüöen nfet öttontcejjritftl^eh. î©ant
:i£& ben Öie ï^eere utbe ©oöt/ nae mfjn ge^
ïrnDen fuit gjftp ïefren/ etme mi|ne mecßteU
^öft gôp öouiïen/ etïöe ôaeç na &aen,
na möïten mecfit^h manbelt/
|enôemtjn<©ôeùûôea6o»t^ öatßp
eeriifîeUj t& öaci; na ö;aet/ bat 10 een
©jûûin flàan/ IME fal öct fetrenfieböeti/
Ti^etótDie ï^eere,. ,
; AmbrofiusinLuc/IiK^/Cap.p.
tenfgö^óemeenteijf/wé
^Öet söEloUe öectjöfrpt/öQtOöefurtsi
öamentenDet; \'^po/ïolifcöer ©ie*
biïungöe ließt / öten îalmcn^Erlaien / ûp
öatreüi!0 niet eentgoan^ metöen WecRe
Iban troutnaooOieptit en befóerelen.
Ende zijns woorts waerheytlbec-
kende. Chriftelijckc Lefers wen-
fchet Den Overfeiter Gbenade
ende Zégen van Godt door Chti-
üum onfen Heere.
tijacrouinu ö 2Êutooj felf
öefel^ooftspnnffetcn/ cte.
_____ ecïfl-matl l^ecft Erp een Jö^
feooiopentjaren önirii aU
Ié^I a&cniawßt/ té
Ij^c: «©ni öattcïiu Cfnwopenöartii
ÖÏjfnwnÉti Becgaöc^ittööe/ aiftcr ban
jjßfcöing? bu g£lcgétï)5 uiftöe gcfpjo-
fecn/ Omaren ecitigöc polmjequc man^
ntn / 3tjnöf Drit Papiituchcii lidigic
öl tf feßc tot^gljCDami cnOc nofUntce
fPIflÖöirfbcliKft ^ic leruyctfche ßncpm
iïnöcrfocj^t Debbmöf / die mrt m Qïje«
ïooföcn/oftc nopt gDdeff n fjaöDen Dat
iJte ikruyrtci? gftc ccngïïc anijcie Pa.
piftiichc JLcefacr s ÖnfÖanïj5|j[e ß?ulU0-
Ûjcôf Ö<nö«it If cröcn oft ^m
fctcn öp Dcfcn totmetfligi)« opttietc-
hingö^ fnOf otiÖrrfo«"fein0|^c te öct*
tuecticn/ entie boo?nameIi|cfe
tig^crtcma&en/ DatfcftaecinöDlgcn-
öctitijöcn öoo^ fulcßf î^offcn te fo^gÖ®
^ulöigt)« fouDen mögen Soeben enoc
luac^ien/ eiiöe cöo; Oer fdbigött:
blependen tongtjen met Uten omme
Uoeren.
2Cll)oeüjeI öp oniö nw titet en eben
öie fclutgl^e oo^fafee föo opénbaet enbe
feßerli|c6 <J>oo ificr nocljtansî Diefg^e^
hielten oniGC tiermoebeUirii ^ Uiaec
boo^iup betpeegi^t 5t}n getoo;ben/ bc^
ncffens^anDere oo^faecben / om öefen
C^ooft=puncßtcn niet aliéné Doo? eenen
nieuiuen D|t«&op\'t nientujötDeöecom»
nie in batfcftcc gïjebacôtentffe te bjen«
g^en / niaer ooc& om boo; een
lanî^rfcôen D^uc&meetmenfel^engl^e«
niecn ce ma^fn enbe alfoo upti^oogt)^
buptaanbt aljs^ in i^eoerianbt obet tt
b^engljm
5©ief gbelitc&en ooifafie bermoeb^
iifc bp onjö te stjn blifcfet. i.tî0c beg^oo^
teuntljcptbie benbepmeUfcM Catj^o»
!i]icbc)uen j^tec in i^ebedant bp bifpim«
facte banbé Pius gegunnet bson^otn te
mog^ 5itten mbe fdolitique becgabifn^
gü^n/meor toe-flimmen om b» i^dpt«
lien ôfrgaO^tngïîm u HciflojÊn / |ae
fçlfô mos uetltonngUf teöcntuoDïmgy
5l«vü3aec.toeöi£ cotiicüatteiot p^ofi|t
öanöe Rooraich-Catholijckqz Ksicke
teel mog&en DaifcljcUicfe ^mmw gjïe^
li|c6«5ifttt]ömDe onlaiigïjjSöoo? €>op
M gcnaïrtgf two?fiemg|)ept/ geopcn-
tjaetoe/enöcuptbcödonfcu E M. Hee-
rén Staten van VricHandr gJjedruckie
lefuyti^chc Ncgotiatie , ban toflcltm
Dcfe tcgömVüoo?t>igl)e Aphonimiofte
«ooft\'-putic&tcn / cnöc\'tgïjcne rot bto
totjfii upt ucr i^apinïîcl)«
bpgÔÊbîaclît 5tîn cen öcquanir nut.
ItggWngljcofte ©ccclarmglK : toant
al taat inöe Negoriane Dnörr ctnbets
fclotmDe enîïc îiupftcre nwnicrc ban
fuieeciten genomen jtinbebauDcCoop^
ftanöclTOtboo? gljefldt \' öat fpjcUcu
Defealtecl^tenbe plat upt aatfe peöec
mantoeUanberflam.
Î. Odt Den acnmeccSienf-ïyaetöt-
gljm aen ecnen feer lî002U»clîti.
<^cece/Die fcec öosgö bancen 3e-
(upt bjo^t gfjeroemt cnDe gïjefct üjclc?
ftc fe&erUïcfenaDe melQtnge Dcjö bntfsJ
mctöcnbobcn g^enoentben laohtifr^
fluenijeigctoceflm cmberflam/ uiant/
foo ÖP mcpnöc i bit f^apmiftlïc
«6Öercfo?nWÉröc Ucre bcr^cijiUen mart
m ecmcö« ci^pnc Ceremomkens , ÖIC
* 3 bpöuU
-ocr page 10-Bpöuïbmgöcof« mottmtit Hcl^tcïii\'e
Beatïa^eect conöen luei brm ^oo m
«mfrcEöoojli!cl|ti0cn Hecré^tc. ftaet
te öefoigöen aaetec oocö uif l öoo?lucÖ-
tigtiefiiDc mlnöcc öoojlufliting? mo^
Sijcnjiirt/Otealt\'öaniöjimocttifAOD^^
tttgfjen mcningöe t3P tuctenjö/ ofte on^
tuecenö Tttoeïcêe Godt 53! oojDceltn;
onff<5öcmme:=befle öjootcn fcöaöc coï
nenooen,
3. ö^t Det beraad ban fefeecen btf^
coucjBi/\' ttuecïte boo? een p^aetften ona
tiitbecbnef / onlangö^^ fonöc gebaUcn
5im m een i^eegaDjinglje ban ftev tref^
feliicöe pecjoncn : «iSnöe icU eegjicn-
luoo^oehic niet becöet becljaien / niaec
menigö-maci met D;ocföcpt enöe bec^
toonö^ingöe gOeDcncbe.
4- üöt öen feeraappenopfirf)t/öic
tus! met mallen/ niaecnoeljtans m be^
lepïaetfen/oberöe ii)ecgaD?mgt)en m-
öe ()et Boen öer Papiften boo? ccniölï^
tijöen öeriuaectif gcpIcÊ0&t.
<enöetotDefcnaliencoriitnot0 bit/
öatfonöcc tuiïiffelöie uatgöeforiöene
Icfuycten Priefters, enOC Mönicken bol-
UÖcniö O^rcn Uifl en Comraiffie, mc^
öÊinDcboo^g^enoembe Negotiare ge^
ö^ucötaUentöalbcn Otecte Eanbc ïjep-:
tneltifèf» ^aeröcfle öoen/ombcel bei;:-
«tefifcliïc&e pecfonen öm fcobembev-
Öacïoj
-ocr page 11-- iaeïöi nieninge ut et «tfeene rn ft^ïati.
%m/ nmtï ootfe? gljclijcfe Uie i fuyt
)300c()tte doen/ Oaer mtif tMtia&tn/
öte Papiften u^ii \'tl)argin\'tmsnfte
niet enmpgöcw aftatciv enöe HatDacc^
omme oie Ghecefomuerclc moctm
ÖolSljett,2ïlfoo&at/ctc.
üJÉpmcö bJtuwcöt ottjS 00(6
(pecmelUKi^en bitConfleban veynfen;
inÖedubbelfinnïchcdcn te flC^lUpCfeEn/
ölsi toaec öoo; btptit <éuecÓ;en tmt
<^nDccDancn janimer!i)(£teii louo^cn
/ ÉIIÖC beïöoetu iöcö^ogm
iu0?öm DifOverfte, toant oftfj fd^ooti
al anctDoo^t Jgebben becotiun op ccni^
Sl^e uiasben Dtefe foo&antgj^m/ Die in
gacc Nanoen comen/ U002$eUen foo ett
ittagl$enf( tact op niet ucclatcuA
toantlugen bp gaen fouöf: all«
bp cjempcl: Laer een Priefter ghevangeir
zijn, ghevanghen zijnde worf hem l.olla-.
tinghe toeghefcchtopconditie,dac hy niet.
meerin\'cLant fal coroen, Hy acn necjijt\'
die conditie , belooft end? ondertekenc
dicooockmet zijn handt
brrftaen befctl conditie ofte dat hy ghe-,
heèil niet meer in\'tLandt fal comen, ofte,
dat hy niet meer lal comen om te leeren,
&c.Maer verftaet de conditie
lichtclijck, dat hy niet meer in\'tLandt fal
cojuenom vandc Heereu gheyanghen tc
*4 worden.
-ocr page 12-worden, &c. Ende daer fpringht mijn
Orn-cool dan hccn, hebbende de Heeren
alfoo door zijn dubbcliinnicheyt bedro-
ghen* 3|ti biet tioeggen tum ooc&met
gaecge^a^noelt tnopenbacecontiiacem
cnoe 0ecbonDen/ ßbp beloben biel nae
u (omen\' tgeneinbe aretculë berbatec
tK/IBatvbeeftaen Daec bp/folange aljtt
hccden CathohjcKqaen vorderliick can
zijn,fonOec bat / foo gaenfec niet beun
/ infonbec|)epDt
Inbetitbenbanuon ian. bte tjem oefe
Conflfeetmelberflonbe/ g^ebuecttst/
bAn bleiche \'tooc becaniEi nuteenbaet;
brtectoegaetm tEant ban Guylck en
Cleve, totWeicl«noemanbete pïaet-
fen / enbe mctonj^oocbfoubetoe^gacn
in befen vtede. foofe oiiiämaer een bo;«
bei conben affien. tidant Ißct banen
ntalienfegbeen3onbc ofte fmartcbepe
tegbenbel^aptflenbeel mmbec tegen
onfe ^eecen/bie Docb (»n bacr liebet o?-
beel)bettecfcbe beeren jiin,
i^,etbaectUjo?ben b\'eenboubtge un-
bec\'banen / bie eeben^^geltieEi meoe ntet
bubbelfinnigeantii}Oo;ben U)o;ben ge
paept/met g;oote fcfiabe in baec ti|tli}c j
goetenoebecüeö ban bäte salicb^pbti \'
niet fcbaue ban baec tirtliK gó ét / toant
nimmeemeec iffer bp befenomlopenof
f übe AlIejEt boo; fnupbenoen i^a^ers tvac
ober I öft\'tmoflc een ghebacken GoHt
3iin^ ofreaaattbau 3onöcn/ enöe Die
oterbau gelbe: nu if^tr eennieuU) doo^
fiel; trtlicijten / Dan falmen een altacc
maec&en baer men bp Dupf enDen nioet
aeitgangen/ ttgenb)oo;DeUic£i
bmnen s\'Hertogcn Bofch gefcgubt / etc»
altiiciffecipatte Doen/ l)aer bmgfjeten
$t|nDaec&en / matter mcbe gebat bio^t
Dat baf£ algelt / gj^elt W met j^aer be
leufe. QDanneernu bte eenboubtgefja^E
b?agen oftooc£ibat gj^elt tuelbio^t be«
fleet^ etc. cn fp amüjoojben lemi lai
voor al) a, ƒ etc. ^00 en gycDincIten Die
arme menfcö^n niet batjp na Daren
confl banftmuleren enoe bifTtmnleten/
UaeroptDatanbecjEi berflaen / al^mfi
meliicb:nae onfe« fin/inant Daer mebe
tDOjben bermeerbett onfe fcgatten/ top
bte£i te rupmmer gj^etneflet/ etc. Cnbe
üefeatmemenftljen mogljen toel bjp?
Iitcä bafc op (}aer re6entng()e malten/
bat alfoo met ^aee gM^^nbett In
alle anbeteDingj^n / alfoo Datfi nlet
foo pbertg^ enbe eenbonbtg^ begoef^
öente lOpen tot Öen longhcn Icfuyten
ende Monirkeh, dlft itfemwniglöiniael
felfisi biel Oebbi fleh lopf/Cen i0 tttet fd
claer fc^ap^n met Daer alffeUiei boo;-
ivenoen/ biant oft Dd nunfcDti) ftDoi
floeöe roqmfcö -«atDoliic&gum $im/
^ / Daten
5l»n m kluyten tWht àtlÔeïC Paelteis
imUnnitt geï^ouöcn onitecôt m^
îûciiaectcfpjcecfem/ Itifutiml^^ïe
tmrtiôsii/ ci^îfiftoefp tfeeean \' oit
icîwncn , m ïfööm |j«ei: mt iipt/
jgatiimet m%(>upt nmv, tnöcfe o-
îhalijcken tuûctcntïatt acDtCï tta
i&en/ «ôetiJiîicI appdmfuUenfe ïjcl^bc
ôijà peppen f tn rontn t)aec m gcnc Diiu
gcnuanoc ujaccô^pt ôcïfcfefî^t lîouô«/
nu jlBctUetUc^Uatï pet îalïctjïpôt/
tetttu qitaöc bieckte , qnaîje abfoiucie.
feacE ïmti^ Quaet/ ^tt beliibcniïîf
5uatt/ctc. eeliïciwöeöfmiatnriöcn
felttc&t / IBannecï ö\'cenc öetllocfetc
ôUttDeîî\'atiîïcce mmtttùt blinô«\\t\\iU
toat can nm epntUtcfe op bola&civató
ftatfe \'tfam^ntUfc toaitcn inoen gîacftt/
ftöieamaec fonaeï j^utpc omcomtn m
mt ent»c toatDîcsîrttecr ntacSj 5pn/
fermaeptmp/ótcEoötröcb^oeue te hip;
OvcEfien ftooge ittogcn ïettcnî
baeE na tiacijte ic6 \' mt icô alicn tï?oo\'
tnen matïj Umn öatfe ban fukfte
feoofÊ menfc^cn mogcn affonutrl ban
fuk&e&oofÊmcnfcöê/ bie bofftöêöups
m ^ates aticc î^abcr tnitegôenenbê
mmfée moofbm fç w geltîî 3iîn>\' fiw
Uîcfeupt
-ocr page 15-lij\'fB upt aïïf ÖCfeHooft^punctcn te f«^
ijö/inbe cojtelticftcn / öoct) toaetUicfecti
öeüjcfen üan ecnrn loachimo Vtfino
Ami-isfuyta inaeöoo?-rctjenacnbcEE-
fecöoo? 5pn göeintituleirt Spc-
culura Ichiycictjm,t>ontificuri[ïR,omanorü
erga ImperatoresGcrmanicos,&c. <0IU
\'ttoclcfee cè öocti Dfbbetcfe\' mcUe Dooj
öencaöf ban anberé^ oefen Aphorifmos
tn onftc moeaetltic^ei; tale allé^ntan
Ijoogljen enö\' legen opctiOaerliic
ogen tDtUen tellen / «ap S)oope otn ^p-
öen Overigheden te tJcrtoeiörn^tgö^ng
nitrèbeü3Eegfï#oo?faöeöcsf Autoors
aerigDtcoect/ enoe bp allen opKC|te
Deïsten/ een tptielitc6enrnOe|)unfdf0
gcluc&saügen affonb^ingtje ban |aer;
toaectoe ttfe Godtbtbbe/ ató ombeti
alletbcflen öefolDtngöß Htpneig gatité
fc|)eniiienfl^enDeöe(csSar&ept0.
tcß btt boe / <5cttoaerbt\'g|0
Heeren ScefcciÊf / snbe gotoe b^ienbeu/
Sl)cf£{)ier totbten epnöe ban mn/ bat
11\' btiföantgOe büigöcn tnóg^fett
Sim / aljEi op-tuecltetjGt / om boo; ti.
C. exempelen anbeten ï^eeren Daee
toe bccU}ee&en / bat u. al£t gj^e^
ttOUÜJe Voedrfter Heeren Onbecbanrft
banbenleugen^acj^ttgenenbenioo^bas
digljen l^oopttieec enbe meer meucgt
®ïula|ïen tnoe b/penma um niacftt en
aniptK-
-ocr page 16-ampt u. üan <5ot)e i^ebolen / toane
aHang-5etio«ÖijS ÖctDoo^ 08
xm gefitn itictöic&eeeDe öamiDcrtig-
Dcpt tot ft^adeentiebecboeringeuUjtt;
rmbouoigDm rngDefetentn/liaaei: toe
alle\'tfamfiiüjenfiöeßenoecö
famegfjtnaoeenoe fttuhtt t)an<0oDc
Um l^aotc 0001 <$D?i|luin/Dien tcii a{-
du^aen&iODf:
I^CÖJtacIiebe 5one «©oöeiö/Cö-
v-/mnßö öer Coningcn i^ec&ec
ttt ^ecDecen/ober DpnBolck tnht
^^emeente.\'maec Ott Docg op tti De-
fett tpt / dettfiec Dett De0 gljec^
Selucften Sodomg.tsant fp ijse a! toe
op öet öoocßöe gtieclommen. Tre-
der doch die wi;n-perffe alleene, oft
dy fchapn niemai^t vanden volcker^
ofte Coninghen holpe, tDD|De Otlt»
go^oet t|iet utoen ctem/ Dott aen u-
kDcn sp&eDimtUjernpöiöe au^erD/
tttet tDck^en omgfieb;acf)t moec
l33orOen Dien ^^o&tlofen ^one Deä
becDerfjä (fpnDe onOer \'t|)oofc ban
alle Öet gj^ebroetrel) door den adem
dyns monds: %m DOC^ nU m allCtt
<0ODC-l9Ofen dk van vericilaen, uyt
vrce-
-ocr page 17-vrccifé harcr pynne, oorfakc hebben
om te fegg^en: v Vcc, wec,dc grote
Stadl Babyion,de ftercke Stadt, want
u oordeel is in een uyre ghecomen;
«^Seefc Doeg nn nnticn broomm
cnDe «aoDtucucgttgm oorfal^eom
tnet te fmgöen: Hallduiah, die Za-
Jicheyt ende Lof, ende cere, ende
macht is onfes Godts-,^ want hy
heeft de grootc beere, die de aetdc
met hare gtootehoererye verdorven
heeft, verdoemt, ende hy heeft het
bloet zyner Diq|^arcn van hier hant
ghewroocken. 2lmen. OgesgeDen
öen 9. <0ctob;ijei 161
Van V\' E^allerdienftWilligh
end\'ondeidanigh N.N.
Woof
-ocr page 18-^ ■ <0 ƒ ^ ^
Sacc^maert
Aen ällen tonrecht genoem^en
oil Je Catholijjcqucn als zijn-
de navolghers endeAenhan-
ghers des hedendaegs room-
ichen Leeres äide ICerckes.
^E SE allen toewcnfcKt
den Overfettcr denhaet des
roomfchem Paufis, zijner
aenhangh, ende barer t\'fa-
ménfli|ckcr Leere in hare
her tón ,"Vèrlichtinghe harer
vcrftanden.den-iöljecf} des
\' pnderfcheytstoteenen tydelijckcn cn
Heylfamen uytghanguyt dat onheyli-
ghc roorafche Babyion ende alfootot
harcrbehoudiógheende zalichcytOan
<©0Dt den ©aöcp/door ^efiim
jtjncn ^one/önfetHBiterÉ/;fcnigen ende
allen /ghenoecbfaraen ^aUcDtttal^«\'\'
■ ende vêrlofler. Aroen,
35
f»
Om u Mannen broeders van cenen Va-
\'icr^ÓdnvendciuijnennacIten mede ver«
niits
-ocr page 19-^itsfmfer \'tfanlentîîjckcr natu vre îby de-
icn gelegeßtbcyt aen telprcecCen cam
-Ott cn vvii ic niet nackten, niet aJkene om
doordcfen eenichfin? van onsaftc docn
aclafteringe,die geinceoiijcli van u liedea
cndc^\'uvvc, vermits onfen afwijckinglie
Cioo h^t cen afvvijckitigbc fei gheßoemt
het ^aufböm/ ojisvvortovei:
d\'haJs ghcvvorpen » Maer princJpaellijck
^n ^rachtinglne vande vermaninglic mj
ende allen anderen ghetrouvvc Wachters
ende Herders ghedaen. i, rim»4.
ae« euli airoos akaiioos tec 8e{il(<amcc ofte
pp ßelegcnet: tflteft bp oiitü^ /hebbe ick
in coDfcietiegeachtet dat rpijnen fchuldi«
ghen amptt«; vvefen, orn u lieden» ofte len
minfteeenige (\'tvvelckeic van Godtver- iW*.«.
trouvvc)me£vrefe tcbchoude,en tetrec*
Më uyt dien tjiere/oßefo dit noch niet, ten
aUeruytteraêeenigeftiUlandcrs doorde-
len mijnen gheringcn vfcrmaningcaenv. î.
«en afkeer te doen nemê van het paufbS/\' ^
ende haer te doen gàen jot den ,v vech aes \'
levens, namelijcken t^Ojißß geflim/dieiß
\'tÏ&flllfOöv\'crbercht, by onsgeopenbaerï*
Jn tj^aufijg verdolven, by pns fiercker ge-
lecht, in t^aufÖS den menfchen geweert,
py ohs gevvefenendegeleert vvojt« Ende
te meer daerommcjdat beyded\'ommefta.
den des Apoftels.nuJieglicnvvoordelijck
te paire cómenr VS^ant ontydelijck mach
vernianingezijn,tcnaenfien nu
al redeehy lieden zijt <3roncken gevvör-
d cvandatl)0ndestoor\'ns(cüÓftbSÖoew0)
verflfickt in nvve vcrftahdcn, ghevangen
ißd«
-ocr page 20-inde diepe düyftcrniiïen, beladenmct\'dat
)ockdes Anuchr^t, alfo datmijncn ver-
inaninghe voor den teghenvvoordighen
tijt ofte te late, onvruchtbaer, onaènghe/
naem, ofte oock haetelijck foude moghea
fchijnen: Maer om defe dingen, ende wat
dies meer mach zijn , fiet foo Wort defen
mijnen vermaninghe nietaileene tydelijc,
maer oock meer dan tydelijck,eenig^n tot
heylfamerbevveginge,anderen totbenau-
der ende knaghcnder overtuy ginge eynt-
Jijck in haren c,»ße»tit» : Tydelijck falfe
vvefen oock, ten aenfien dufdanighe op-
vveckingen den tijt, door andere als voo-
ren verbaelde dinghen quaet ende boos
zijnde, ten aenfien van dien aen wclekcn
fy worden gedacn bequaem, aengenaem,
jagcnadcnrijckehemaeckt worden, Want
- fulcksaenonsghedaen wordende mogen
* vvy vryclück ghedencken, nu is het d\'aen*
ghename ty t,nu is hét die dach der zalich*
ItuZiH, heydt, GW/wil hem rtu laten vinderf i, &c.
Ons omfchiint nu cen zalighmakende ge«
nade,&c.
In aenfien dan vande ontydeliickhcydt
aengaende u. 1. teghenvvoordighen ftaet
ende conditie,en weet ick gheen beter be-
quamicheydt des tytsvoor ii.l. tebedenc*
ken,dan om u. 1, tc vermanen tot betrach*
ringevandehcyl/ameendeu.Uopthooch*
lle nootfakeliIckeVermanïnee Gö«(«.vvelc#
kc defe is: ^
Gaet uyt myn Volck gaet ayt van haer
(dm ViVism€tzJjn€naenhangh]fip
dat ghy
-ocr page 21-\'idatghf haer niet deelachtig
eh zijt, en ep dat ghy niet van haer
plagen en ont fangt. Want hare zon-
den zijn tot den Hemel toegecmen,
Dufdanigen vermaninge (vvcte iet we])
lal u.l.voor- eerft vry al wat feUaem inde
ooren clincicen, wantgemcrck wy alJcof
tnalvcn feer (wart worden, afgkdchiidert
yet de name fttttcr0/.ficßtlltmaläctg{/2cf-
WlllöB, &c. over vveJ eken den vloeck end\'
ban vandé wort uy tgelproocken, en
Shy lieden door \'tuytgaen van haer fulc*
kerlaftringheendefmaet (alfmen meent)
niedefout moeten deelachtighzijn, Soo
Cütnt gby ongaerne dacr toe, ghy wilt vcei
liever blievt ndieghy zijt,deb vriêr«
©000 Vyat(doch vertrouweiconvermoc
«ende:) Sal daeromme van nooden zijn,
ft\'er inden beginne u lieden in defen naer-
der te onder-richten.
In defenfwaricheytdan, foo moetgfty
Jjeden dit weten, naroelijck: Dat niet ter-
«ont die ghecne,die van \'tgefeifchap ende
g\'icmeenfchap eeniger uytterlijcker
ïnpftite (oftfe fchoon ware fcer out.hecrJijc
ende uytnemende in menfchen ooghen)
®^gaen, moeten ghehouden worden voor
■»cBeuc#niaher0/veel minder voor
Jets ofteaffalIisS:EVIaerdatmê voor duiV
^»nige moet houden allene dien, dje fulcx
^ïoê ibnder mijtinatig« oo^faftê/eii gewichtige
Jede: Ofte, dierokeloofiijck haerfeifsaf.
*ondcfcn vandcccnicheyt Derttarer 45e-
tnwnti^
-ocr page 22-tnccntß/ende voorftaen féer fchädelijcke
dwalingen,ftrijdigzijndemethet funba*
ntêt des geloofö/ ende daer inne hardnec-
kigh voortgaen: ELyntlijck moetmen voor
loodanigeiiouden, dien, dieöait Ci)2ifiO
^aen tot den Hoedanighe ons
indeti Schriftuyrfcer vele worden voor«
gedragen, Aisonderanderen: i.Cor»ii«
V.I9.G31.5.20 Tit,?.io»ri i.Tim.4.i.etc.
Dil in \'tghemecn vvarachticb le wefen
bii)ckt,want fomen voor ^cDeurmaIier0/
ja voor »tetterden 3fFalvigewilde houden
fodanige,&c.So foude mcn fekerliickvoor
Sc heurmakers,ketters,ende affallige moe-
ten houden s^fijtfïum fclfs,allen |5atrtatv
arcöEJi/ en pjopDeren efi^poficlf / als die
welcke niet allene een fcheydinge hebben
gemaect vanden afpCen^bicnaeriS / ende
SBppocrpt? ofte gebepnf&eiinfonderheyt,
.a]_verh3rdet2ynde,en de warelLcerc laftt\'
rcbe endevervo)gende)niet tegenftaende,
daife onder tufTchen den tyttel en dc na-
rtie vande ware \'^Ijemeeiltc ofte ftercHe
droegê: Maer hebbé onsonc opentlijc ge*
rade,ende wel eernfteliic gebOden,dat wy
ooc yä fuJcke t)0C0aö?t«gf moete uytgac,
en dien verlaten. Hier van machmen lefen
i.R eg. 13.ende. i8 ende dacr aen volgende
cap becansghelieel. E{a. fi. v.u.Wiickt,
wiickt, treckt Ufr van haer —gaetuyt
van haer, reynighet u.&c. 2. Cor. 6.17,
paerom pet uyt het midden vanonder
iiem, endefcheyt u af, feyt die Heere,—
endè ick fal u Heden ontfanghen. Aótor.
Alsfonjffiighc verhart waren, ende
-ocr page 23-feen gehoor geven en wilden, quaet Tprer.
ende vanden wegedes Heeren voorden
menichte; pau!u0 va hen afwijckêdc,vet#
laraelde de Dildpulenaf. Apoc. i8, 4,
Gaet uyt van haer mijn volck. Dat nu
Q\'onre,ende,foof u lieden belieft t\'woort
öes Heren te gehoorfamen, d\'uwe afwijc»
kinge uyt het |ÖaufÖÓ dufdanigen afwijc-
kinge 2y,ende foude zijn,zal hier naer in-
de oorralcen,W3eromme,blijcken.
Noch ifler een ander ftcen,die u groot«
iycken verhindert ende inde wege leght,
Waer over ghy niet welen cont fpringcn,
ende die u al tc fwaer toe fchynt, om uyt
der plaerfc te werpen, welckcisdefe: Dat
die ffioomfcr)*!€flfBoietrique amfe zy
ö\'outfte ftptjïte/die ^^crcfojmeerDe/daèr
en tegen een l^ïttiÖJC ende önlflngß0 Op*
pcomctie löerclfee tna£Eeere;En gemer«,
net oude ghtmeenlycken \'tbeüe is, loo
en cont gtiy niet daer toe comen,dat ghy t*
owde.end volghens\'tbefte verlact, en het
J^icutöP/ endealfo \'tfltinffcwedcromme
aen vaerdenj&c. Om defenfteen uyt den
Y^ge té doen werpen, ende u lieden alfbo
oen uytgangh uyt dat paUfÖOtn te helpen
openen,fo wil ick al mede mynaller befte
doen, verfiaet maer fgeneicfeggenwil.
Tot ontJichtinge davä defen mochtmen
^^\'ffggê.datduffanlgfeggé niet en geit,
\'^teonfefakeniet flimmeren maectjWanc
die de ÜJaerÖ3 felfsis, heeft dit
®0c moetê horê vandé Dit>aIfÖ?3|0Öf/ ais
^efienisMarc. i.v.17. J©at tJSÖit:\' Wflt
•»«Utoeleerctsf öefe i top toeteti öat
i mei:
-ocr page 24-imn. p. met »fe gBef|j?oütRe« Beeft/ ttiaerfta«^
SS). öam öefé fji en tutten aïpuïet. J&aulujH
vanden heydenfchen|&f)ïlü^\'üpOé ^üor
20. bjengDt ujat i3jesmt0 iti onfeit
OOjen/ Etc, Bnde daeromme lo mochtmeti
oockföodanipen lafteringcwederJegghen
, met de woorden CüJifW onfe^^aligtjma«
tiaw.ip. j^gj^ Ç. 46.47, ©snbi n beginne
id^et alfoomet g^emeef}. t^mit tvaere
Dat 000 Ileoen Mofî gfjdooft Ijaöt/ (dat is
Morisrchritten)fûO ftaDt gftp ûûCft ttipge*
ÏOOft/(dat IS,foofe de ware oudtheyt, fofe
.^ÖOÖe^ woort, foofe de gûôOelÔcRefch rif-
ten, die alleene zijn het pletötiancl^ren-
de den cegcl der ende des gheloofs
der CDjiflienen\'\' geloofden, fouden(e 00c
de ware oudtheyt ghelooft hebben.
Oockmochtmen hieraenhalen uyt de
Hiftorien het begin vaode verborghent-
heydt derongl erec-\'tigheyt, hoe dat na-
mclijck door der 23iffc|loppfn gierigheyt
ende eergierîgheyt,de waerheyt der^OD^
bdgcfier fchnft verduyftert, den een-
voudighen ontnomen, chde in plaetfe van
der menfchen infettingêjVaHcne gedicht\'»
felen, fchendighe tuylTcherije, &c haer
wederom is opghedronghcnghcworden,
waer door dat allenskens die ^FffldncUe
flos^t tot aomen/ niet allene boven alle
iSeeflelÖCÏïftept is opgheclommen , maef
(ich oock fettet bo en alle J^creltïöcïte
matfif/ läcpferett/ ConingDm/ ^ôîtiicrn/
ende andere potentaten/ waeruyt tiaer<
Jijckraochteblijcken, dat het vanden be*
ginne alfo, alit nu is inde 0Qomft0e
Ut/ die
-ocr page 25-fte/ die éoo faer na ende der
pO^fÏElm tij len etrft is begonnen fo te ver-
anderen, niet zv gheweefT: In teghcndeeï
datonre%cvtSitniöc >j&ï]Eme£nte zy d\'eer»
?Spoftolifci)c die ghevoe-
oet;is,endeaI(no.ch gcvoedctwort,alleene
fliet den luyveren c n t.n ervaUchteB meic
dts 45:iDÖPlöcUeii ü^oc.\'jt0/ciic allene
i©üOJtliout vooreen regeJdes Iet>eil0
l^ae desgploofjS^ ende de ii articulen des
^POfloUfCÖen ploüeals een merckteken,
RJetallcene van eenicheyt onder m^lcsn/
oeren,maer oock tot een affonderinge van
alle andere leekten, behertighende altijdt
tgene|&atlluSS feght,dathy,nannfilijc:ver-
^loeckt moet zijn,die een ander leere me-
Qc brengt ah defe,die fn ie .SiCÖIlfme* GaUw.
ïe is vervatet, al waer\'t oock fchoon een
uyt den ï|emel (veel meer eê
comendetot zijner Hoogheydt door be-
hulp des uyt der iiélletl.)
Maerdit alies,ende nochraeeryoor by ^jeia«*
gaende, aenwyfen wy maer, tot wech< i>e- piitm f^et
n;inghe vandefwariglieden.eenen twee* "\'\'»®/
ïiub&elden, practycqz, liftigheydt, op dat ^^
ïcnietfeggetrupÖeircüebPö|iegEipé/weIc^ öffceii
defe is t. Datlein plaetfc van i^Tat&ültjc
filgcmcen fetten het woordekeniTiOomfcb/ uafi«";
Voorwendende dat dit woorden zyn van tböiscu
eenerleye betekeninge, \'twelcke doch on#
^aerachtich ende gheheel ongberijmd is,
"fydendct\'eenemael tegen\'t artickel onfes
^eloof0/dacr wy belijden , ccn
«e/endeniet coomfcßc
«f: Wantalgcmwn wort dieKereke ghe#
5. noetrit.
-ocr page 26-»aetmn noemt. i.Tenaenfieo der plaetfen, niet
\' omdatfe veel rrjcUen bcfit» macr om datle
toS se^ " uytgcfpreydetover de gehele. J©eeueit/
noeint aen gheen feker plaeife, Contngb$i;f)cUe/
wffif« ïtanDtfcDap/ veel minder^taöt verbon«»
«igbe den. r. Ten aenfien der tijden, wantdaer
nieen. is altijtglxewe^ft , 10/ cndefal vvejen cen
<©emeente op aerden, volgens CÖJtffi be-
lofte Math. z8*»4.. Ten aenfien der
menichen.want nu niet langher alleene die
30Öen/ maeroock diel^epöfncn/nietal-
lenedic aomspuen ofte gtalianersJ/maer
vvy j^cHerläDerö/endeairo allegeflacBtS
op aerden,zyn die, uyt wekken die
meetite nu wort verfamelt. 0OOmfCÖ daer
cn teghen wort die <f5emeente ghenoemt
van een particulier plaetfe^in vvelcken die
^ÖßHlfentedan is,cndc wort fpeciaelliick
mmorn verfamelt, gbeliick vvy hedendaeghs oock
aooniitb vvelfeggen i©ojcl5umcr <5emcentc/25olf*
tnetöer »i5öemrente/&c.
®«töie z. Datfe (egghen, dat die JÜOOmfcDß
^aófct)e; ïfeercUe fy die algDemeetic ïfïercïte/ ofte
te nopt"\' \'tDoaft van dien.\'tvvelcke oock al leughtn
gSjetaeefï is,ghelück uyt de ecrft&bedriegerye ghe«
fp ae noechfaem can worden verftaen, Oockfo
en isdie oude ©jiffeendegefondeaipüflo?
emiee» lifcDe 45Emce«te / die binnen iRomen ghe<»
weeft is, nietgbevveefi: Die algemeene ofte
Catöolijcïiqs Seccllf / maer een deel daer
van,lick feggheeen deel, doch niet dandere
particuliere ItCl\'Cfen/maer niet boven dié:
Alfoo dat door d\'ondergangh vande
meente öan lüoomen niet t^rftont onder-
gaet die geheele cudde oftfe fchoo
aacrdoor vooreen deel vermindert end\'
-ocr page 27-Verfvvact worde, noch ooc met d\'afFal des
iKoomfcfjen ^3efueentc0 geh el vaile, foo«
fsghchcel conde afvah.n ende verlooren
gaen, tvvelckene^n. Js oock dieoudeluy
Vere üiüomfcöe l^ercUC ge weeft gh enlins
ï^et ghcringftc desld sbruyts, doenfenaei»
ßifliick noch hingheende luyftervie nacde
ftemniv des B^UpDegorîiît/ ende haer ecnrs
vreuchden ftemmetuct lietgi;evailen,ghe-
dachtigh zijnde aende tróawe dicfe den
35jupi)egümgeöamOnOöe. Maerfiei,aKc
vallçhe fleutrlcn ifler haer overghecomea
eenöert(aïfc0EC/ miffchien van haec door
de achter deureinghelaten. Haer onbc-
vlcckte bedde hecftfe nu bevlect, in plaet-
fe van haer Ichoonfalinckede gelaet heelt«
fe nu een mifmaect en ie.Üinckencie, door
vetticheytcndpuyften hsettfe haer eerfte
tûtegcfchoté,doorhaercyi>êgedic[itfe
len den gefondeleere verdorven , en vera#
dert, alfoo datlc tot een leugenÖ«p0 ende
W00JÖ#CUVlß geworden is, Hn oft fchoon
^laer hier tegen manneliicken fetteden.ioo
andere «©{jcmcEiitcn in ^üfiica/ fraiitfi*
tÖtïl/ 3&upiÓanbt/ ende andere (Soficc^
fCÔe\'alsoock eenighe getrouwe Wachters
oock met verlies van goct en bloet/etc, ten
heek al niet geholpen, die gcfcfjojene fioop
Cn heeft niet gheruft, tot dat het ky nt des
Verderfs, die»ntikeimen\'^s hem ftellehde tegé -
^Cibt/endeTiera verheffende boven/«ia/wa ^^ (Gv-
aldat als«0üÖtgeeert endegenoemt wort, g
^iddcn indé ïfffpel 45üöe0geretcn is, alfo
^atmé foude moge feggcn den fchoóhzcn
^«rfte fuyverheyt alsmede uytnemêtheyt
dcti
-ocr page 28-den B^cBoppßtltotdufdan\'ighen opcHm^i
minge een occafieende gelcgentheyt gc#
weeft tezyn:Dochhiervan genoech,wacr
uyt ghy ghenacmde ^fltOoIpchcn u dan
fcehoort onderwy fen te laten, datfc u niet
ïangcr rnet den uytterlijcken vertrefFelijc*
ken name cn bedrieghen : Macr liaer alty t
meuchtfeggcn: Oft-lchoondielBoontftß?
licrcfecalftondein haer eerfte flant,/bo en
condfe noch het ^OOft niet 50« tJfltlDe a*
tDolöcqs feertUe/noch die<ratöoIöcße&ecc
fee fclfs,veel minder,nudatfe verdorven is.
^"^ofir twee Iwaircheden wech cenomen
übergäg zynde, comen wy tot de voorfteilingc van
tot ö\'aeji d\'oorfakenfelfSjwaerommeghy hetpauff
fcef oo^a isonn behoort te verlate,ende uyt het raid -
ften. den van haer uyt tegaen, de wekke wy al*
foo Tullen aenwyfen, dat ghenoechfaem fal
Conen blijcken\'tgheoe inde vermaninghe
felfs gheiecht is, namehicktdat de zonden
des paufÖom0 zyntotden Hemel toe ge-
clommen, wy lullenfe oock corteliickcn
voorfteilen om lichteliick tc verrtaen.ende
bequameliick te onthouden , hout dan op
uwe handen, fiet deien fluyt-reden fal ic u
lieden daerinne leggiien,name]iick:
Sulc eene adigie die niet alleene HalfCÖt
H^opcß ücrrierDP/ maer ooc afgoDtfCße ende
rié. <©0&tf00fc fri-ötenftf« openbaerlijck leert
»J ende onderhout. End* daer en boven o*
>9 pentlïjck goed -kent ende toelaetcenighe
« onö?iigß&en oft« 5ön&en/ dieden «Cßjtffe*
»• neu in ghenerleye wyfeendemanierelje*
s) thnmen : E nde noch in haer begrijpt ende
« veruatctveclÖÖJalinöD^tt/ftrijdendemet
wport.d\'articulcn des gheloofs, cn
^fo uy £ fluytende uyt den €üiiingfj#rÖC{v \'
<?BolS£0:itemnoch ontallijckcandereiCEiv "
jputwm/die llrudcn teghen den ^uange* "
ttO Cöjifii/ ende fchadeliick zyn terza»\' „
licheytiSulc eene Rehgie,feggeic,moetê
alle Godtvrucbtighe menfchen by lieve
niet aengaen, maer haten ende vlieden^
tnde volgens dien, foo moetenfefulcecfl 9,
<ö«lleentc/ die fulc eene aeligte niet alle*
öcopenbaerlijcken bekêt ende belijt, maer
oock met alle mach t voorftact,ia t\'onrech-
fen endetyrannighlijck belchermt, en dat
JJferis,allen rechtgevoelendent^emccn* „
»en tot den bloede toe vervolgt, verlaten,
«nde haer daer uyt maken. \'»
Maer die ßcömöaegöfcße ^apißlfcBe
tcllgteleert en onderhout niet alleneftfll\'
Ifüßendetjerciecöe/oftevanmenfchen ge* »
«ichte, maer oock flfgoötfEße ofte ©obt* 5j
loofeeerdienften: eocöftentopenbaerliic „
ende toclaet oock eenighe SOnbCtt ende
Jönöenggöeti/dieden geenfins "
en be^hamen, Daer en boven ijcgriiptfe, 3>
yoorllaetfe,ende befchermtfe oock aU ge* „
\'cgHt IS,feerbeelötnaltwgöen/ ende leer*
puncten / die ftrijdigh zyn metde funda*
menten desgeloofs, den Euanselio ^Sßji*»\'
fiU ende volgens dien zyn fchadelÜck ter „
Jaligheyt, Ende dat |&aUfbom/ Infonder* „
«eytdierepjereiiterenÖe«i5Bertieente/ver-"
vplght den rechtghevoclenden te vier "
«nde te fweert al waerfe can ende mach. sjtieCap®
paerom foo moeten wy de f&apifttfcße „
*^Wgtenict aengaen, maer mijden ende "
vlieden.
-ocr page 30-«vlieden, Ende dat J&auföom ofte diehc^
„ dendäegfcheroomfcbe «©fmeen« verlate,
„enuytdegemeenfchap dsffdvigé begevtv
»etoäs Die eerfte pjopoatW ofte voortitel van
ijanöe defe drie is buy ten allen verfciiil.als die ge-
Äu ° noechfsemisbtwefen inde wech,ne^minge
^ -väde eerfte fwarichey t.ofte door de Schnf-
tuyr- plaetlen aidacr aengetogen, aodi tot
meerder beveftinghe fal ick u ten belten
hier noch aentekenen cenige andere plaet-
ien, in wekken duy deüjc ende naeckteh]C,
ende op verlies van \'tCoiitnsÖ\'ïÖtU« öcc
a&emclen gheboden wortjdatroen met alle
neerfticheydt fal mijden ende vlieoen alle
fifaoöerMC / totjerpe/ item alle ongBcret&*
ticftcpt/ \'qrpwn«pe/g0etiipiifbicöept/\' als
medeftocrcrfie onwpmcDepüt/oticrDact/
sferfeftepDt/ eyntlijcköieüerpe / Icugftm\'
tal/bebjtegccpe / ende andere diergehjcke
zonden ende ondeuchd^n, ghelijckoock
fcöaöriÖcftcöttialingDenj\'ofte »«terpen
die den menfchen van CÖÏtflo afleyden,
endefuyverhz der waerheyt yerduyitere.
Dufdanige plaetfen zyn defe.als i .Cor,
é.5.io. Weet ghy niet dat die onrechtveer-
dighe het Coningh-rijcke niet en
füllen befitten? Lact u niet verley den. noch
boemtDccji/noch afgoDen^öiEnaer^/noch
,5 oöerfpeïcr^ / noch oncuplfcOe»
en lullen het €omngD^röcHe —--
" niet befitten. i. Cor. lo. t4. Hierom
»> miio lieve vliet vaadeßfgoöettbifnf!, &c.
3* Gal. r. 19. Die wercken des vlefches zijn
, openbaer,als
* van.welckcn ick u voor^fegghe, ghehjckic
oock voorfeyd hebbe, dat die gheene, dic-
iuîcks doen, het Comtigö „
metbeficten en Tullen, hphef. 5. y. Ghy
heden weet dît,dat geen [)ütlV££i;Öec/noch
jncepne/ noch gtewgoe-lal erfdeel 5»
tobben in bet Couing*fßCUc \'©ûDf0 ende „
^Ûlifli» BefietoocK Apoc,>4-?,&c.eade
ïïieer andere plaetlen«
VVt delen allen blijckt dan .datmen fooo
aani"en Religie,die,ofte alle defe zondeu
ifi \'t^ielijck , ofte eenighe van dien int be#
londer voedet,leert, end\' herdntckelijckë
voor ftaet ende verdedicht, van herten ia
aller neerfticheyt moet vlieden, ende dat-
Jen volgens dien fodaniger ^Bcttieîîlten/
uiefodanighen ijücUgicbelijdec,eenicheyt
moet vrerlaten.voor ioo veelallfe daerinnc
volhardet.
Ghelijck dit nu van allen menfchen, dïe
eenigh ghevoclen hebben, en de volgheos
«icn vanu lieden felfs wel aenghenomett
®nd gelooft wort,ende moet worden ; A^*
»o is die fwaricheyt hier tuffchen ons ende
lieden inde tweede propolitie,namelijck
oft die l^apißtftße 0iit0tC / ende volgens
P\'en het l^auföom loodanigh,aIs ghefecht
Js>fy:Daeromme foo füllen wy nu tot dien
cornen, om dien oock duydelijck en nacc#
leliick tcbewijfen, doch met defen voor*
rcdé,dat wy hier niet van ftuck tot ftuck al -
les füllen inbrengen,igene wel foude inge^
pbracht mogen worden, Maer aliène fui »
len wy onshouden binnen depalen vande
Çooft^punclîtcudefes ®occltïlteti0. Want
^efe ghcnocchfaem bevonden füllen wor-
den, om tc bewijfen \'tghenc ghefecht is:
ghetnerckt
-ocr page 32-gcmercVtde&fauItcnanenc, fchoon offer
ghcen meer waren, daer nochtans buyim
defennochovervloédighzyn, ghenoech^
iaem, iae meer dan ghenoechfaem zy n om
ten menfchp, iae gantfche ^fieraeciticn
vanden €0«rngf)#rtjtl« <©0000 te brrove.
Ooc fo en hebben wy ons niet voor*geno>»
men defe dingen t: wederlegghen, macr aU
leenecortcrijcken te verhalen, metbctho*
ninghedatfc ftrydenmet töOOJÖt/
m/twekken wy achten tot bnfenvoorne*
snsBghenoeGh tez^n.
Voor by gaendè dan alïe de openbare
«fw\'aUnF ncnde fcbandclijcke lafteringen,
diefe h.bben inde \\m vande ÄcD|iftUp|e/
vanCfjjiÖO/ vanden <En0beletl/ van het
eljfnllteiC^t -©0060 inden menfche, vande
®00?ßet1tgBrpt 45obe0/vande3onDe/van.
de \' vandcB <5uangpUo / tjanöeti mm
twïlr mm göcloöe/ öaiiöe ffiecBwerHicB^
ßtafrtngße / Uatiöe gocöe mcrcfeeti / tsanoe
gBenoeqtröcninge/ tianöe aetirocptnsc ws
BepUghen\'vanden Äatcamentetl/vanden
i&oopirnde \'tï^. 2liJÖtmafï/ vande 2S0Ete/
vande ^erlturcingben / vande rcrbienfl^
Ber twrtöcn/ -atïcjen ißacQöelöcßen ftant/
ende van ri^^RltüCrgCß/ van \'t^agfjCtHf®/
vande ^ctmctlte ende DlcrgpIlJcUen noch
atmeer» Waotdefe dinghen door
Rmaöcaïlen\'thaïven claerlück vand\'onfe
ontdca zyn , alfo datfe lichtelijcken conen
ffhpücneadeghevonden worden.
Onder anderenhebben wy gefeght, dat
<lie®ffl)tfiffc&e ßieUgtein haer vervatet,leer
pa^Mry digh zy nde roet ® Ojjf
pit ièlvighe openbaert fich Hér aenvanc-
kelijckin het i.Hooftipuncktdcsi.cap.AU fj^
waer den zynde een tnenfche»wort Sgft
toe-geeygent beyde ttninn
celtiycfee raacfjt/ ende dat hem allfcne,^»««»»«*«
•^elcke doch niet cn can befta.n fonder Äf«
<P6bt te bt roven van \'tgene hem toccomt itttofiöt
tegen\'tvvoort.f/«, 42,8» lek die Heere dat
is mynennamc, enöeetiöJil mönt« tm
SUEEIt anDecengetien: Maer onder andere
certyttcl n.die i^üöt alleene ioecomen,cfï
niet wil datfe anderen ghegeven worden,
ïs dit mede eene, dat men hem teeeyghene
üufdanighen macht. Jtfefecti/fecht hy.ïJie
ai^maEött0Bc/&c Ge». 17. t, i$tne!bp «cn
i3gecno«tier*fcöept/ te Beipen öooiöeei/
yrtc öacr geen ctacDe ent$5/ «jant top
»aten ons op u / enöe in utuen tiame foa
5ön ttJp gctomen tegOen öefen ßeop; ï^rett
onfe <J5ot)t/ öoo? u en macö geen menftße
Jöat» 2 ♦ 14,v» n»<©nfe tDoons
»nöêï0emel/ö»i Doet toat 0p Wü.i\'r*/«,.,//.f
Ätct Die ï^eere temt gbetuelDelgck /
«cn arm fal fteerfc&em Eß.40,10. «^an«
u 10 bat töcfce\' Die cracbt / etc. In het Va#
der onfe. AtfaȎ, Ende oft khocn die
i5au0 wilde fegghen dat hem defen macht
vvare van^oDegheghevt n, foo proteftecrt
doch / die ^oone ^^Obe^teghen
defen ghenaemden ^êmbt^bouDer/feggen*
«e: lUebïntft 10 mpobergbegbeben ban
Wïönen ©abeF.Ma*Ä.//.^7ltem:ttipt0g8e*
flfteben alle macßt. uath.zs.is. item: -©öe-
löcfi gbp bem (uwen z oone) macgt g^e*
SDeben Debt om alle bleefm. iét«, ij:2.
£ndc
-ocr page 34-En met recht, w5t niet vandêjèftüs^/ maer
vä O iffer gheprophcteert:\'^6ile Ölntfe
gellt gfip ottß 50»! öoetê gcDaen. .\'^f, 8.7. a1
waeröme die^Kpofiel gctuychtjdat defePro
phetyen\'iet inden pau0 / raaer in CßjlflO
vervult isgewordê.i.Cor iy. i7.i©önt l)p
l^ceftlOetal onöec 3nneüoetgonöertDo?pê,
Phil, i. «0OÖ Deeftßem j^oocOlötlüJct;\'
BoücDt/ en öceft Detn eenf name gegetien/
tóelclïetgboöenalle namtn/ etc.
proteftatic gaet dan vait en alfoo wort die
|öau0aenv3n€kelijcl<int begin bevonden
cen eerCief ^5oDe0/ en die Ijieüoiif die leert
ende beweert dat die^öauö duldanighen
macht hebbe , ftrijdich met <©Oöe0 H.
woort, vermits men eenvCÖJtfïo / in wiens
mont noyt leugen ofte bedrorh gevonden
isjendeeen JBanIO / die door inghevcn dt s
ghefchreven heeft, meer tnde
veihghcr móet en mach gelooven, dan alle
die pnufen met baren aenhang", die doch
alle onderworpe zyn te liegen. Pfahn.!»6»
Onder anderen wort den inde
aenghetogen Hooft^puncit toegeeygcnt
den macht omläepferen/^birtngen/Pjin«
fcn-\'cnde andere (©bettCÖfOenafte fetten,
ende in te /etten,te bannen, See. In fumma
hy thooftvan al\\en zijnde, foo moctcDfc
al na zijn pijpê däfen,Gke fo niet,by flatfjt
fe/enöeectfeop» En hier mede <00 tredt
diepauö al wederomme teghen <©ööf0
woort In een ander zyn recht, want Co*
ning,&c, af ende op te fetten comt ooc al-
lene <J50Öt toc:^tet/fcchtSamuel,l»te/!$ei>
tc Beeft een €:ontn5Öotjcc 11 Heben gefet»
i
^caöfctt wifte dit wel, daerom nis wonder
die î&aujS/ ende paufdöcfeeEeeraeï«
«lt nieten weten, doch fy en wilient raif»
Jchien anders niet weten, om datfer gheen
ichadc van en nebbé.ende fy alfo den mcc#
«eï mogçn fpeulen, tegen den fdaufelöcße
|eere,danaofecht die^Totlitigfi^nne:
lûûft SP Oe ^mt utDc <50öt/ tu toc u lud
S^tÏ^^^öe« üpöß ftûelgcfetjjppgft: ©aeç
lief 0«ft/
»OCK/ ciiöe u tût «en Coningö gBef« öwft
rp— ^ Reg. lo 9, In plaetfc van <5ûôt/
^^Pf^v/ ^ontngö ôan
wen/îôaprôifffte; ©ojöen/ 2Bi(TcBûppcn/
«c. fegghen Pau0/ ofte ten fal met deu#
Een. Gehjck 45ûDt/ koningeningefettet
nce.t, alfo heeft hy fulcks ghedaen uyt cy^
pï«f T\'^^\' ï^P (Oiel^eere) verâderttfit
en If onôen/ôp fettetConingê af/eiiöe
J"n^/öatmeaIIecöoocöflc macßt ßceft
f^ii öen menfcOea Comngcgcfeê/efi geeft
le toten ôp toO, Dan.4.z2«geliic oock.verf-
b?en8t öe öoiït te tjeel om-enöe
mtet fommigïjc aiiöere in ßaer ßeöc Job,
öEfeïanDcn gcgetjen
taï« ^^««BtS\' ^SebutaOne#
♦ fummaöaerwiss gßeen
maEôtûfre3pi3t)※oDt. Rô,i3 i-tfioie
«jacfttigö 59n / bic 5ön »an aobt fteroïHi^
«eect,Ibidem, Ergo noch die aöaug/noch
vande ^Ujj, Alfoo moetcnfe oocnaluyt
van4&ûbe0woordt hare macht ende ghe-
wflt ghebruycken , ni«"t foo die #au!f
, maer foo als 45om wil. SUffuc wacr
fomofte eerß wettelijckcr wijfe
verordceit worden. Dan fülle dit die pa*
pillen miffchien wel toehten, op dat iy
tgene onvolcomen iSidooi* hare giffen/
den armen om 4&0Öf«ttifl / maer veel lie-
ver den rijcken om gjOOt ßflÖ/ ßOUt / lan«
teil en goEt/voorts volcomeh mogen ma-
ken, ende aUoomeergheleghentiieydt te
mogen hebbenorn haer armoede (moede
fouden bare armen worden foudenle hare
fciiaiten dragen) niet allcénemetuytput*
tinge der gbemener nian, liiaeroock met
groote vermin dringe vande gemene mid*
delen te vermetrdercn: Wan t gfaelijïk ly
ferfs, alfoo zijn oock hare goedtren den
Weereltlijcken .«©tjcdtjptöen niet ohder^
worpen,end volghens dién> foo en behoe\'-
venfe dan gheen ^cßflttingfjen/ »CoUeri/,
Cjfcßifen/ 3mpoffen/ tc bethalen:
Waer mede fy haer bethonen frgt te zijn
van^cfU/want eer diedeCoHniet en fou^
de bethalen,daer\'hy felfs geen gelten had*
dc.mofte 3^ettug een l^tfcß gaen vangen,
ende daer uyt cen \'^ol«\'J>eniliügD halen,
om dien voor haer beyden tegheven, op
datfeairovrylijc föriderergernifle moch-
ten palifeerca. Math, ij, 27> alwaer oock
mede verhael gedaen wort,Dat OOCfi eetti*
Öe anöere ïïircipiilcn tietfiaelt ßclslieii
Sv bethonen ooc bier mede datfc niet ge*,
dencken aen \'tgene fecht:
ém öepfcr/DatOc^ 3äepfer0 ï0»Matth.i 2,
f^ai^ende \'tghene |&atiUi0 iecht; ^^fieefl
feil\'
-ocr page 37--________ „jtllöftßsöt/^cl^flti^
JJ^QOe öim gfip^cbatunge fcftulötcB mt
\'^ül/öiEti gtjp\'Orol UóulüiCtj 3ïjt/&c.Rom.
^ JSQu^jçnder oock geen ^pcflcliitlil
PPïfûiiEjn geweeft zijn^doen de gehele
"■çlt tot een teken vén ortderdanicheydt
roofte befchreven worden? 3a! als
^nde meer andere : Ergo oock pndcrwcr-
pi.öoe onder den wcrejtjijcken feepftt; ^u*
Büfto Luc. »♦ I» &c.wàtwiliiicn meér^
Çcfîet al vorder»ghy genoemde^atöó* 5»« ïSi^
lötbqutn dat derde ï^OOft^pniteftt./ cn daer
fultghy bevinden , daiie den paiip/ LÄ
^ic oock een menfébe isals wy allen, toe* mes
fygenen dat hy niet en can dwalen.al waer ^J^^T .
. Joock fchbon dat die teheheele Wmtlt Tft fZé
^>cldc, waer medé ly hem makçn den üiege?
"l^cfi ende cltn ftiaerfifpt felfs. . Oïtdit
niet cnftrijdet teghen tipóo?öt, ötoaeÄ
sfievc ick u lieden te bedeiicken : ende
f? dat glijj\' urecht: meücht bedencken,
00 voorftelle ick ü dete plaetléh.: ^ft»
Cechf. Num. ij, 19. <éüÖt eti iiï mcl;
eeninriiicfjc tatOplicgftc/ wäct mede
immers dwajen en mis flaen ûeli als
I «cn mctifcben ey^hen ïiü^w««. werfe, ende
"\'et re cunpé-.dwalcn ftelt te ziin eé
\'^apjöööfss alieene.Dit aenwijfl pàlllu^\'
"equamelijcii in manière van tegenltcllini.
d <,a!wacr acngemcrcï moet woidg,
, ^^\'^eaulu^ hem felfs mede reke^it cndç;
-ocr page 38-)Cgrl!pforicler\'tghetaI die iTiir-flaefi coW*
ncnjcggende: niet ghy,maer wy)(Jp (Je*
JindeRom. j. v. 4. JEiaCC ÖJOjDe
iïjaprflcBtitD !itiJor.lïPn/ tnncallj mcnfcög
ieWgcnacDtiïD. fprecct in \'tgemec n
van alleroenlchen: ^ic taummimiBo«
ÖicfttDtlÖffipffpItf i^ialm. 19. V. 15. Ende
:^acob«0: jfep ftittptferkii allt tti beien.
^aCüb.3. v. z. Wsor van-daen moet doch
dén |öau0 delen Heylicheydt comen /
Sy (uilen ionder twijffel fcggeii om dat hy
tennabolgljer^rttizy; Maer oft ^etrii0
niet en heeft cunnen dwalen leert züa ver*
faeckinge.Math. t6. v. ?ó. 7z.74. Enoftfê
wilden fcg^en datdieghclchiet is voor zy
nelnhuldinge tot zijn algemeé j^ifftbop^
ampt (hy en is fèkerlijc ziin leefdage geen
<êppetb$ffcBop/ icklate ftaen alghemeen
^ïfffbopghcwe(;ft ) foo wyfe ick haer tot
de beftraffinge^atiltacn ^ettum/ in zijn
aen^hefichte voor allert. Gal. z.v. 11. Dan
fonaer t wijffel fullenfe dit fegghcn.datmen
defefeylen niet verder als tot de wande-
ünghe, ende niet tot de Heere des
Ïoo\'f0 falmoghen frecken: Maer, bcneveri
dat IDfmi?nieten heeft willeli de Heyde-
iien mede toecgangh gunnen tot de
meente/ 5cc, Aótor. io»bcnevch datmeri
Vet 1 exempelen van |giaufen die inde Lecre
f;hcdwaelt hebben foude mogen invoeren,
&c. Soo cn gact niet vorder als tot defè re-
fhenwoordighe i^Ooft*puncRten/dic, alft
Ijjckt, ftrijden tegben <&oÖe0 teOOjbt/
ffcftuck der aengacn, ende doch van*
^en paufen voor goedi.gekent, aengenoi
lﻫn j iae als.articuTen desghcioofs opghe^i
dronghen endevooreheftaeri worden. Al
jvacruytdanblijckcdat dte niet aU
in leven, nnaeroockin Leere niet al-
i^ene canöttl3leil/ maerfekerliickbiwaclt:
Want hier cn fpreecken wy niet watfe doé,
\'Qacr van \'tghenehaer toelaet, orn
gnedaen te naoghen worden,
j. ^anghelijcken allayeende foorte zyn
die dinghen,die verhaelt worden in het 4.
n^meltick: Dat diecrachi;
J"de autoriteyt des (oude
^senin \'tbeliëven ende welbehagnen des
dat oock alleenc die paiiö tnaclic
Jjeefc ooi die ^üOjiftUp|te verclaren,ende
«at alleenc zijn vcrclaringhegoet is , ende
Vooronwcd^rfpreeckehjck moet aervghe^
nomen worden: Dat die ooc machc
toudc hebben om af, ende toe te doen, wat
te Veranderen, &c, Wieheeft oyt zijn da>*
ghen inde ^cójiftuoje iulcks gelefcn? waer
0.1: y Vers fulck een plaetfe te vinden is i Die
het teghendeel ghetuyghen.ziinder ghe«
noechfaem, als namdiickidat die^cbjif> J&chnf*
haer rnacht ende autoriteyt v3 ««Pi««
\' ; Want fy èn worc niet ghenoemtSÄi»
»«»•««^.^»««yïa, vanden inglieghcven, DêgdH^
ï^aer rhetptnußts van^aötinghegheven: a.
^^ »fn.?.i6.DieH.Manrien -©odcj^en heb-
Jsri niet gherproocken, ghedrcven zijnde
»öorden|èau0/ want van.c^^n j&auöen
wutenfy niet. inaecöoojöm t.^S^ecö.
\'I. 21. Ergo, die macht hanght aen
^^WeMc niet aenden ?MuiS/Ende daer-
p
©mme foo mach ^OÖt met rech.t feggheQ;
^eu maUe |"óoöamcö UerbönDt met oem;
diHönê Dlebputö/etiöemönetdoor
öeriöïeicUttnitüeti mant gelept ö^ö^»^ ^ f«
Tullen ban urnen monbe ntet tböcfté f noc9
bïinben manbeuiticS jaeb^/ enbe lUntïf
timr—ban nu aen tottn eemiEfa
^isi if; Sfct hier foo vfVecht -©Dtit by zyn
tóooitzijnen ^^Deeft/dieden üytvercorci
heil de lèkernéydt van le ^ctóiftUp?C fai
doén gclóvefn inhaerhértejdpdatfceeneii
vafteriende belïandighen tUOOfl daer innc
foüdcn moghen hébben. Hierorame (echt
^ÖJtflu^ tot zijn birctpulebti^aecal^bi?
•^cdoftec fal gccotm n sijn^oien iclt u ban^
bè ©AÖet; fe\'jtDeii fal f bie ^peft bet mm*
ftepf/bie bat-ibe ©abec uptöaet/ öie fal ge^
lUiigfjen ban mn: loan. ty. ló Ende—
Öp fal uin maerbept ïepben. Iban, i ó.
•ï3. Leèfto6ck.Rbm,3,»ó.z;Cor i. luiu
ï.Their. loart. jy. Ennerghens
fult ghy een woordeken vandé pauS vin:
den, UB Hl IDOOlt enöè mü«
pKDicfïmgUeeuöeefhuet ^^zmtfi inbü
^é^cijliicUe mooiOm m menfcbeldcftei;
isitjdKPt/ maetes »fa«««« p«««««\'« ^tj t^«»«-
iti öabeUjcfee bct^öïtmge C!C| ^Jjeep
icnöeccatöt\'0.- i\'. 4- allb enisdié
SchrifcuÈre hse?aUJfips ziingfjelbobe ende
{ckcrheydtvan een ander\'hebbende ofte
halende , dren van hier lelts,
\'én is vanden ^SurDfOl defTelvignen heb-
bende. e^en alleens is het met d\'uytleg\'
Min^eoftè verblaringhe der ^cDjlft^ ghc
-ocr page 41-^^^^noechfaem uyt\'tgene ghefechtis mebnf
vyantIoomcnde.Si;ÖjrffUei;eniet ^^efr
en can verftaen, dan door de ^CÖJift en ter^cen
den foo moet nootfakeiijck HiemHgs
yolghcn, datmen den fin ende naeninghe
vandc ^cöjlftticc anders nerghensmoet cnfiaet
f\'^ecken, dan inde ^£|)ïiff«ec/ endebvd^s ni«t as««
die inde ^cbïtfmm fpreeckt,
aenghefien fin der dp
^tÖitft feifs zy. Bieroaime leeflmenooc,
daidieghene , diedea^t&jittum rediz
^"den verftaen.qiet en hebben ghefien na
^\'cgghen vanden pauö/ piacr na den
#tB?ïftfclf$: als te fienis inden 15ar?een»
Cfnifïafelfs.äishy de&tfct\'
Pülenverclaerdc den rechten fin ende me<?
$ïnghe vande ^röjïftèii: fteson Öatl
yanden gJolTen des f^auS» Dit ifl: datter
geboden wort den te beproeven
»tttcoQck uyt <<5ijöt zijn.uXheÜ, f.i.ïoan.
i* Sec, Dacr beneven foo én can dit den
Paufii niet worden toegeeygent fonderte
J^ildoen teghen\'tgene |&aulÜÄfecht:|5fet
sat tnp i^eecrcöappäe Uoeccn otiec uttjeit
SMaoUe: z. Cör. i.x^, \'twelcke doch die
a^aug keniieliickcn do^t,gcmcrckt hy zijrj,
^rclaringhe op dringht by pcehe vandei?..
^an/ &c. Van het toe doen ende afdoen,
is in voorgaénden ghefpróocken.
Achten wy dan uyt defen alle genoech-
«emtebliickendatdeel onfer ajgemenec
Jweeder piopodtten / waerinne wy ghe*
^«cht hebben j Dat die p>apiftifc0c 0eligif
4 inhaei
-ocr page 42-fn haer heeft ïbodahighe %.Ht*pM\\\\t\'ktm4
die fttitdcn met ^OÖCÖ töaö^t/ Waer uyt
dan moct vólgen, dat het ^attfÖOm is een
;0ö^inÉC«tlf/diè niét 40OÖC0 ttJoMt / maèr
imenfehen \'vonden volcht, ende aat daer-
omrae dieiédemateh defleivighéh,CÖjiöt
fchapen niet én zyn, wént ^pl\'iflt fchaperi
hQ<?réh<Eö?tfiificmme/ ende fy volghen
hem nac,écns vremdeh i?:émme éii hoóren
iy riiet.Toart. 19.17. Hy ailpene heeft 4ie
Woótden dés [qan.ifl Énd nie<«
mant cömt tot dpn iPftÖfC/dan doörhem,
wanthy dieU\'cch is,&c. jöan, 14» i. Waer
willcrife dan belandeii,die.cen volghen,die
regel#rcchr téghan ^fjjtflinit ft|-ydcl: , al$
die patil doei? Dat ovei-dehc^t eetisl
M aef hoort noch al van een paérdt daj
herder dr^eft, ende \'tghénë ti\'och gro -
ver in racrtrcheti óor^n clinckt. Wy Hèi^en|
ghefecht dat die iKpoWlcfjé èéltniüniet al-
jene toclaetin des menfchen vryhèyteeni-
jj;h\'e zoiid^n ende bndcuch iilen, maer dier»
bock als deuchdéb vooHiapt. ia leert,end^
den merUciieti acn ^prijft, ende dié daer toe
yermaentt Dit willen vvy nu g>ien bevvyV
fyuattt fen,docfe mét defén vvaerrchóïiyvinge, dac
S" niet oplecht ügene doorgaes
KSäis vahd!uvv(?g!Telechtvvbrt,hai-n -)ijck; Dat
Derjjena vvy nvt h^ qqéed-doen van fommighe
n? ma« menfcfjep brdden vande quaetheydt der
ÄcL» nirfigié-"!vvelcke vvy niet en bèhqorcn tè
öteat doen, ende mét reciif, alhoevvel r^ochtans
^mt$te trlevcn ende het dben der tbentchen me*
goeühctt nrghmael VvéI met de Eeett accordeert éi^
fe steit. dver.één comtj ghelückmen vande voor-
^aemfte l^apilletl vvd foudc mogEralp^
gen: Maer dit moet ghy lieden Weten, dat
IP ^ Jpreecken, niet van het doen der
gapifteii^ maer wat die J^apimfcDe mu
»»^^cert, datmen mach ende raoctdocn, i
fcDapW^ ia die befte >
Icoapett CÖ?iftl zy n. Oock en füllen wy
Jier\'niet vsrhalen alle ondeuchden ende
?ondcn, &c. maer geliick y vy ons in \'tacn#
vvyienyaqde met mm tDOQJt ftrydendc
ÄPmgtiHcftten hebben gehouden binnen
ae palen defes Boeckskens, Allo lullen wy
0ock dbcn in *tverhalen vande ondcuch»
reggeodan.datuvtdefen claerliick
bHickt, dat die jiköpifttTcDé meligte open-
oaerluc.ia \'®pjaningDI0C/ als uythcmende
deuchden ende\'goede vvérickl Leert endé
Jfn menfchen acnpriifl;, ende dat volghèns
Jen die <©Demeei1tf voedet,
öefenavolghendegrove,fcöatioelöclte/ ia
pwiioemcï^&e ende 5onöw/
«eröael
Bcrbonöt-dieecWngflJ/ TfS
. #oo«ïer|je/
^ l^nijh mgljcömgöe/
foutcn&e
«^l^otictpe/
^it en is geen Lafteren.vvaht het en vvort
l^fl lüoömrcöcn fiieUgtenict onrcchtelüc-
5 keqtoe*»
-ocr page 44-Myu der J^iptfien eyghcn Schniften, ende
4»cr mede bevcûichc,alfoodatman/lnjct/
■&ecl/blat/en piaetfe worden genoe^mt, ge-
Î!îck hier tefieri is: Maer het ts door eeç
bequaem middel den vromen ^.eewn haef
af te fondereri vanden booferi menîchen,
. ^lacr toe dit ooc£ van my tot uwen beftets
g!|efchied.t, \' ...... \' ^ "
Oite ye[nan;twilde feggen dat dit eenî »
ge pérfoncn voor haer particulier Usecen
cade / ^icn moeljck antwoorden
darfe wat nauw moeten toefen , ende fy
farter» bevinden dattet afdootgaens ziji)
If^fmitjUegfeer^eßoecken ipet pjlötlegte
vaijdea ö^lifeelècfeifW jnaajeffipt/ iae fclf
^andeà Raufen / die immers (quanfqui js)
«iet eri cünnei) id<valen, ende daer en bové„
goedgekentvan hare ofte fooda-
»rgen, fonder wietjs goedt kènnihge ende
«ferfègelinge geen bgeckpn mogtiea ghe-
ilruckt wofdeo ; Ende aljbo fout ghy ^a*
^aÏ^cBquenöcrt ï&ausï / Wpftv / anferem,
&c.al tena fpreeckcn,waer óver datfe lich"
, «elijckqttalijckfoüdetevFedèn z:yn.\'
D at defe J&a^ifïifcôfdeuchçt«n alle foo»
grouweliïcke,&c.foudén2ijt|, daer aen me
ne kk wel dar niemant van u eenvoudighe
CatOoÏÖxfeCïuenfai twijfFeIeh,fo owe^wi/-«.
mttitn nietgeneellijck gebrant tekent zyn:
I>ochoftghy ïiecten»t nieten willet, foQ
gcderïckt aende voar-hene-aengetekende
pfaetfenals Ephér.4.ende j,Ga .ï.i.Cor.
4.&c,4iefullèfl\'jtuwelkeren; Ende ten.
■■■ overi?
«ïvervloet foobetiacEtet oock dcïén vól\'
\'èènde:als namelijck: datféVfamcntïijckcj?
ftrijden teghen des tweeden tafel, waer-
inne ons gheboden wort onfe naeften foo
lief te hebben als ons felfs. Math. i». tQ»
\'Datishaer tedoen \'tgenéwy willen dat
ons van haer ghefèhie. ende haer niet te
doen\'tgenevVy nieten willen dat ons va
liaer gedaen werde; Math. 7.1 geve
ü-Uniite bedenckcn hochetufoudebeha*
gen datycmantrnCiineeÖtCÖlÖïf^^ tCOUlOï«»
6cöliC£ttlö£lt/&c,met u handelde Uc mene
Vvelfeer qualijCk\'Daeroro.&c. Eo volges
dien foo wort dentuepiictiidDen
ialicheytontfey t. Pfalm.iy.ende 24.
■ Befonderliickenw orden oöc defe 2on<»
denin \'^aOeö »öajt verboden,als HSltpttï^
«Öicöcpti Exod.ló^,7.Levit.i9,tx. Math.J.
\'3 Ende gehouden voor een groote mit-
«!aet.Exod.8.v.8.Lcvit.?.v»4.i.Safli.i9.o»
9. Zach. ïVi. Tinn. i.io. ®OnÖt<
fïïPfcWngÖe-ftrijt teghen \'tvvoort Godc$,
12. ende 9. V. 18. volghens voort
d\'exempelen van David. i.Sam.
i?. i. RègU 8. MichoEas.z.Paral. 18.V.1 j.
Cor.n.v. t©. ai*
V vacromme«t g^atBan/ en de m*
btcam qualiick is becömen Nuna» 16. 51»
3Chf0l0n. z- Sam. 18. 9. ^eö. 1. Sam,
io, :5 u kirnet. I; aeg. 1 41/ Ende al*
fö vóórt allen anderen , gheliickfe oock
Vvel in een bundel vvorden t^famen ghe
knoopt, als. 3. u Ick wil tot u co^
hea, ende u ftraflfen, ende wil eenfnelle
ghetuyghe
-ocr page 46-gfeetnyg« Eyn tegen de \'qrafienaer^f—««««
««pneeölgen/teg len die,die göetöelt ende
mnrecDt doen, &c.GaL f, y. j9.20.21-van
vvelcKen ick vQor fegge, ghelyck ick 00 ck
voor-fcyt hebbe, dat die ghene.dic fulck$
ëoeti.het niet befit^
sert en füllen. Buy ten iullenfe moete ftaen,
dêcrdtc iaonöenzyn. Apoc. iz. ly. Ende
indedttyfterniffen berfmoojen CjPttJit^lÖC/
sïvvaerzynffal vveninghcendp knerÉnge
<ler tanden, M ath»»4.51,
My diintekt dat iek hier ycmanthoore
fprccekeni dat die iHOOmfcöeU^eUgie di|
ïïtet fim^Iiic.toeen laetaen alle menfchê^
m®er alleeoe aenden ftetteren/ vvclcker
sralfehe gÖ«lö06eende JLeeee dat aendeB
CstÖOÏÖCftqumverdienen, om ?ïfoo dea
jri»^cÓrHia«ligre vorderiyck te moghea
Wy cn vvillan hier niet öifpiitetcen oft-
fitèB Qotk (chuldfch ly d.ti jöettmn(fo{è
orr» doch valfchelyck npetne, ende felft de
«i^iet hebben) göri0Otie Ce houden f oftmén
©<(>ck;qu3fet «taehdoen,ertdc alfoo de®dk
gie vorderlyc zyn f tka Oftlê oock pri<^ate
pfcrfónen CdiHiigen/ièitöceti/&c/mogi a
V2m»oorxjen?oftmen OQck fchuldich zy de
waerhcy.tte^reeGkcntpt zynen naeftep,
«lat isjt0t.3lJe merafciicn? En wat dies meer
fsach Äiin: M-aer allecne fcro fegge« wy «
Cat&CrfÖt^J/ dathet u mede geit: WanneejE
Paajf/ia ee ander geleerd cn vcrtrefFe*
ordeeIt, dat«enigb ftepfec/
CöttfngÖ/ï&Jtnceofte eenich ander
iïe^Öt wat t>2eeÖ4«ÖtCÖ is: met duldingh©
d^mmu
-ocr page 47-j ^eTsëttcmiH^HlnacÊ^y^
I tcbooD vvel wachten at®-
\' allen cantenjwant oock zjneygen onder«
dänen mögen hem alfdan.ojt
ófte DooM£|)Üten f ofte öcrgfiftttH / oiis
door ccnich ander middelöoqwllcnd om*
orehghcrj, iafoo(efulcksdden,iüll«nfe4e,
|faUc|ept daer mede verdicqep.
Wanneer oock die aller\'Kcrtfte papi^
«ifcße #fiecöeöcii/den papiflftft|)«nllE«#
?acftt/&c, Qp epnich ftuck langh^genoeclï
ondervraecfit ende gheexamineert
ben,menende daile de waerheydt op aïle»
hebben becoracn>loo ziinfe noch maer lea
h?Iveji,hébben een glatten ael bydë ita^rt,
«ndc iyn veel onfekerder, alfle tc vporea
ghcwcefl zyn,want foc^danigen te bedrie-
gen met dubbeHinoichcden,tvvi)ffcl8chti\'\' ;
ge antwoorden,&c. enisbybaergheca
^onde, maer vcel em hoog*pryIwaerdige
dcücht ende burgerlijcke tïOpjöC&ttti)C}Jtv
.Ghemene ^^atöolötïiqueti/ iy moghe»
iijn foo vroom ende oprecht aiile -wiikt^»
tpoetenoockalmede ftoot waren, want
dat defe i^eïfcfte l^atfl\'Ö dien den
Jpudcn feggen, dser iflet verre van-dacis:
Sy rpreeckcn tot dien wat andets met der
longhen, endegtiedencken vi^at anders inf
hcrte, end ofj fchoon iukkècn werck der
bpoCènendè 43oDtIoofeni$PfaJm, n.Soo
fy doch ï^epItgBe ilömmcn f die alty £
"^et t»fler8epr(doch grove |cqgenen)um*
n»e|aen.Cap.4.Hooftpunckt.3 .Ende alfo
JS,voör foo veel wy ons hadden voor-ge*
nomen, ooc de tweede generale propoli-
tie van
-ocr page 48-tie van ons öïgBcmetiê ärgisiiirtit«
, Wt delen blijckt oock\'tecnegcfecht
namelijck: dat die zonden des £iootnfti)Clt
op\'thoochfte tot indeni|-Emci tec
opghecloromen zyh: \'tßefluytte maken\'
late ick der halvcn ftaen aen allen v romen,r
©prechte.endeharer zalicheyt beminnen*^
de herten, op welckeri ick haer eyntliic alfo
Avederora aenlprecckê, als ick héSbe be-
gxsnncn:
Ghy oprechte ende Vrome mcnfché waf
vcnoeftghy langheromuajt te zonderen.
vandat boofeghebroctfel i Wat vertoeft
ghy telopén üyt den viere i\' (S.aet dan uyt
myn VoJck. gaet dan tij tvari haef , op
35 dat ghy niet hare zoriden ende ftraffen
^j. mede declachtich en wordd I Laet p nitt
langher bedrieghen vanden OmmelóperSj
diehedendaechs tot dêhuyféh inrie^fluv*
pen,den ©joutorfte^ft die roet hare zonaé\'
oeladen gaen, ghevanclicliick nem^ii, &c,:
Ghederickt doch daer aen dat ghy n licdea
©p haer niet en meur ht verlaten,ghcdenéf.
datfevt berichten vppr u 0CÏt / gedénói dat
hare ftemme met CD^tßi Mif>fit»4Mtd€S
opperherders ftemrae nieten accordeert,
maer u vän iffßjißb afroept. Ghedenckt
daer aén, dat ^öoilitfcii ®(iDt<sS/op wica
ghy u meïicht verlaten zonder immer-
meer te fchatide tew\'orden : Waer teghen
die vloeck fal overccmeii allcB dien , dic
liaeropmentchen , als die J^aptjïfii noot*
fakeliick nioct<;D verlatcn. Ier. 17. Ä-c.
Cfameius
-ocr page 49-i^lf^èantemUliamïaetottgf ^^^^^^
^tiat top ai t\'fanwn tïoc?
mottk mogljcH beben / mm
oien ontflacn/ bat mp m0 fti
ïbogöenbcgïiebeiiitpt bit rnoordifcfe
ende kughenachughe BaWlon, óp Öaï
ri®*!?levendigheGodt, enbt
Wtfecïsirfecnbeeftcs, ftc, -^l^num
öciJbanc&diKfe/tnJst ^tet mmatü^^
te mosöciï finsöcnm Um^
bwuone: Heyhch, Hcvhch. Hcyhch.
«wtoicö Pîiisi enbe mmijt^
^ M EN.
■ . , i ,
. \' ; \' ^
V
; ■ : ; /
^phmfmi:
«Pjeucften co?ttIijtfe rti&pöupörlötft tanp moft»
0|agEiiöcï3c„ fiimmaeiibc 3nöoiit öcc ï\'^««««\'
\'ileeSn anöctErpapifüfcöec
Dooi wdckcndie ware Chriftenheyt vet-
dorvcn,die gemene v reede verftoort,die
banden vande onderlinge menfcbelijQ-
ke handclinghe ontbonden woiden.
\'ï^Öenomcn upt ösr |0auff n/ Stmttm/.»
jnïJtanöece ^apiflifrö^c ^rt|?ifté/»
"Jaojötn/ m openbare DanDelingf n*
Des cerften Capittels.
Eerde Hoofc-punckt.
roomfcge Reïft „
mie macgtbrpöe gftff ftrlOi^ „
lie cft ttsereïtlfjïïie\' Oet recfit „
omtc gfbkörn v otnteber^
bieöpn/ Drgbanö > oftrbec „
eycommü\'.iicatie «
tfctjtöerflrf,fe«/ ïsfi;
fïaöt^eauDr \'
mmw öÉt wcgt om tc fetten etiiïe aft^
»» fetten alle iüagtflratenenDg\'^ücria&e^
s. Dea/flücft felf0 öen Iferpfrren/ »iCaiiingBe«\'
»• fjjitiOTi: ot»8i\' allen anSJeren üoj^
», enöe D\'enöecöa«« Der feltJigeï.<Sr.D^
», öatmen öefe öitigöfri moet ööuöen öo^l
aïiJailetï De0 g0doöf0^ ^oc^ öJiefe nie\'
gaeöt \'mn/ ofte niet m gelooft/üie moêt^
„ men fionïifnöooj een Uer&oepelöïfaen feet\'
)) ter*
ßonifacius vir f. fegDttnc- utiamfan\'
étam,Extravag:vandlcD maiofiteydtende
ghchoorfaemhevdc:2^atöepbe ftneeröeti/
füafjEtaieitWötlte/ alstoütfeöatgöfeft^^
ïilEte stju inöe nwc0t öeg ^auss / enöe üat
Us OTamngfien en / aï^
tnefenöe onöer 5öngebleöt/iia£ tnoeten gi^
i)2Upc!wfi naeöi\'fi believen.
öaec ffaee gö^ftOjeüen ieM.v.jo,35tft fett«
iifjeOinöefegiDaesgi oUerBoftfeen enbeo^
m €onïngö.nJc{jen ^at oorliWe pau0
6a!ï «igmant mac0 gfjeoojireelt moiöen i
JDanter sDefcßjeticn öaet: mu ggeefle^«
ï|j£{ie menfcöc onöer[cf)3 ïül« öin« / en felf^
en öJ0|tOpöaii niemajif onöeifcgepöeu
„ Cor, 1.<5nïJe beOupt ßcr-ifacins ïnD?
fletirfreagenr{;ï.irrfe:wvverclaren,feggeii/
fica\'en öaMgrE/ enöe«ptfp?eecl^en mstP,
tt\'lljrït dat d\'onderdanigheydt aendcfl j
roomfchen Paus allen menfchelijckecrea« \'
tue e nootfakeliickzy ter zalicheyt.
liäet Bonifacio vji fomen eöcrs\'eert
enbe pouDen «ïaenöe \'tgS^negOeregDtlö» ^
Inaoeeatias xii. in c, Ibliicitïr» e. UanD^
niaior
-ocr page 53-K • ghehoorC eKöeln c. vcncrabH
i4\' vande verkief. ende verkiefende
innocenïiusiv.iflc.adApofiolice
•vande Scnc.enderechMakc.in6,
Iiûn,^ hetievenGregorij ru.Öiete
gettîpefî Hildebrandus.
GregoriusfegDt: ^ûtt
bSL^^î\' Î&?»îceîîbeu mofisim/ «töe
eefcuÊ^!^^^^ maibt \'rgcne itk Bebbe
bcrfî menfîDrn eni^nia»! mogen
datwy, WV de Keyfer-rijcken,
^^on,ngn.ii,cken,Voraendommen„ ende
a j ƒ at de mer.fchen moghen hebben,con-
nen nemen, ende gevenf
öeiiarminus vanden roorofclien Paus :
à&mrvf^: ^^^ eeniOfie mm
aemiecKt.eKöE m bat feïbsge bsf be boec,
C ó endedenvoighenden.
jlidorus Mokonius vande maieft: der
imjc endcr nîbe Francifcus
öoziusv^idemonarch.dertiitliicker Ge-
S^^\'^ïefelUtgeFrancifcusinzijnboec
van het natuerli,eke en Goddelijcke recht.
Al "^^S\'^tder Gemeent«,3J!ent halven,
h î^efantius aomanus in zijn
vr;?"\'"\'!^ \'\'"jhevdtder Kercke Ende
vande macKt des roomfchenPaus; tpdCfîeit
%lvefter Prieras in^zijn epîtome Ke»
Sfîïi^""\'\'\'™,"\'mtvoornmyi
^üecftm ecn maîicc ber metreni ©îe alJe
iicA SSibe^ verbeurte van hare zalig mm
21 a Ineea
!n een boeck eens.-g[tfuöt0 / welckcrs
trjtcl is; Conceriatio Ecclcfi^ Catholicf
ghedruckttot Trevem. AnnorïSj. pag.
i43. ende daeraen volghende tSjD^öt ggje
fcgftt; Dat die macfït ófte autoriteit des
Paus zy een articul! des geloofs sl^ïlöc Wtt
te tjöoim pag
"\'(jebüeDema^tbm tm peggefgtïï iSjinte
tt mogßai initijj^rpets ofte af fetten üan
3Ö« fpulmMttpt: Efiöe batbti^ #nöeröa^
nen geööuöen sönjön fenten*
rte te geßooifamen / foo öet je f nöe tnöïen
Öie oüec aïl ttieröe uptgDeb^ipt»
(o ii0|ter eoc üerOailt/ Dat
btcIiïÉp^erbeupaugj/ aï0 opOetpeert
titnu/öi-n }!eg(Äepfj0ut/ enbe\'tpetrt
bptien tuöm n^rhêOe eentge fcDiet>en lebet:
«önbe bat Dp in een gafimael Den ièau0 fiet
banöt^marEcmoetbcbicncn. Vande Ce-
remonien der roomlcher Kercke, libro r,
fed:.^.part.i.f©L43.fftrett.<.par,4.fol,éi.
3a b3 ö ie idansi-alleene 3Söei; eemgbCó-
ci! i c een Ifóepfer macf) affetten »G }ofs.enbe
Dd.tnc.ad Apoftolicae.Defent eflre iud.
in 6. Petrus Ribadeneira ïefuytvandêPrin»
c«.l.i.c. 17 p. Io8,vande Mogontijnfche
dmy c.?l!tino I ó o 3 ♦ lUe öïE gpnt/ öte Des^
piicfiersf gelltet met geJ)oo?faem en tïi/Dw
foKïecben,
ßaronrus Cardinalis in zijn Parocnefi
aenden Veaetianen.pag.p.vande Geulfche
druyc.3^at crupsi gaet te boben bebleuge^
ïen öe0 Btcpf«t0 / ^at ftueeröt Petri ubcr^
treft örtt fmecröt Conftantini, enbe bie a*
poibiltftbe
-ocr page 55-Oahvveedc Hooft^punckt.
m m feetrthclîîcfic prifo^
prsf. :115aomcîîîîî/BagôiîîîCfV mîse
tiï^\'il- goföerrn / recljt?« cü
Jönt-fsaip^mnei gantfcU
fiESl . üvj
TOanig^epöt / befc-kii eoi^Gi^arnqfiEn
trtSfi SP\'\'^fcpr^c^tigye&eii öec
J^MiKhcrofte ^ftcrReöert
fW^ hejïöe in perfnndgr&f mi öaöe ^
f.;. um fart^
gefiûîiiîeti mn
Cûûtncôen tm ^mtm/
ßerctf lieöct in hmmtmt
fÄ^ SDeeffeludtE ofre fterc.
KeiöcKeperfütif trfif oftc »ereltîôs^îr;
ludicuni.r deforocomper.
bfr^r? toireltlöEltcn ffiicfjter mu
"er^îôEomtebefttûpprn ofte te
tûedatfti üaïlörn paim/
ScSlf, Ä ÖP nptODcfloirn
RSnfi^ femeente/ tot foo Iang{je
öP3Dtifcömt ofte mtfbact fir cbftm.
^ ÛOCbic , outU
fûtien mt \'tsp ïttüur*
-ocr page 56-<©äjc fû t« tan fn teg^&eeïöatr tJßubot ofte
cetnfet goct 50«/ ofte onterBouöê teo^ii«»
^tefClDigfic in c.Sccuiarcs. z.de i^or-
comp» in 6,
In c non minus. 4. tatlÖe tlJDÖepÖt öt!?
ftßcc&sytiiou DenEîîîëCiïici-elîlîjctîê
[>;ôrn)û]eFboî3mtippœne uanöc ejrtommî^
catïe rjftöessäan^ öen Ueccîidncîîm goEDe<!
ren te öeftnacen met tmm lafîen \'t3p öan
ß^aufitge / rci}actlnq()£ ufte anöete bîerge*
lijdie : liâaermcîi moetOetlatfnflarnut
Öetoïöeeilïauöë Blffiüoppen^nöe
qucnoftOïe güeöeienöer Mennt^t Qljt*
noegöensötït
^it felötge in c. adverrus. 7. öe feltïigDe
tötteU
€nöe in c. t. clencos. ?. ôanbf
UtptDer läerchc.in 6. ^Itiwc öen uercue^
iiîi£îepîrfonengelîoîîenû|j pene öan Caf;»
fatie Oatfe be« wereltlîjîUenllîcpfeiTn/\'^IO\'\'
gcnteefîerg bec fîeben nîet en fulien bctfja^
len be ^ncainffe«/Calletitn/ \'t 3u bat fjet
be nani£ fjeeft batfe fiaer bser meDc te ijuli*
pt cömen/üftï» batfe \'tOaerl? îien/ofre batre
\'Éhsei\' betfifnetê tec noot/ofre öatfe \'tfiner
fcfjenchen^aU maert ûûcIî f[f)Oü« belooft,
Innocentiusin c.Sollicitç 6. üanöe ma/
jor cube gefîûoîf: |âau010 tan ^obt
gefîrit otier Bolcberen ettober <roningö*
v^tUm/ bat ôp nptcptten enöe bei beröen/
liömö«nenbeplamen5ol» «Bnöefjoegjoot
eenönöerfctrcuötö^w tg tnffcöe« Dexon*
m/ inbetiifTc^enbe i^ane/foogjooteen
otïOecfföept/
-ocr page 57-wtïjetrcfjeptiffer ooc tuiTcOP« öen löaufcn/
»tuffcöcn öen CotimgOen <5titJE örfe
^öoojttiöen 23i|rci3opp£« eirbieöelpl.ra
«ecten* Ciiöeeen mepntgOteboo^En, in
^ap.4. befeluigeeöttdbflnöe mojonejiiie
ueöoojftfcptCJcnuns ni. ^M^eteeßt^
«ootbaraUrme ©ojfimbfrofrlien/ es;öe
Jtic anöei-eimnfcbeu Den nioe^
«"SfjeDoöafamen, i. Pet,
ßaroniusCardinae] in zijnParcenefi aê\'
den Venetianen, feght: g^fit Die ©e^icef
tiacnfcbe ract tegen Den gant^
Bueen vnïjt/ santrtfji gfteen / ßefoen/
lEoocnbatfe a|oS§cWmtfDaf. Daer/
85q)|fben löruii? 5ijt gbP\'bat gtjp oiDeeJt
»nsg fttiöjë öteng^niefüt^Mp fiact ofrc bait
\'^tchclgcfeen Lucifer gelßc, €n itnet gfjp
«eben tiiet/bat fnp Dfönsdß fuffc apmt
. Joannes Mariana gHefUtjt ; Toletanus
»nhetboeckvandenConingh, en des Co^
\'^\'nghsondervvijfinge libro prirao, cépite
i^®-pagina 88. SDat een p?tti£c iitcmanDt
<febepItfif)Dct oü;beti flt^fe.
J® ^Duibigf) te bef02al)ft: bat Die ü^^Jjfben
" Deretöten baufooDai.igbï«eesif mogen
wen onaengöeroert» Want het isbercr
p ft zonden ende overiredinghen on*
geii:raft ghelaten vvorien, als dat fooda-
^^ vrijheden gebroocken worden,
^tefelbigcMarianain datfdvighe cap»
ende boeck, pag, 89. tDttbe bat b\'aU
«H\'ßewßflecftfiiienber ^jtnten bena&tf*
^ 4 fcDoppeti
fcöoppen in fictoatfngDe gegeben tuïeröcn»
<5nöe een tuepm^D ts ttcojsn : ^in
raene ftiietei; een bequamec enbe p?o<
fgtlijcftec remedie le becamcocen banöen
gebepiigbbenofte gfjee^elticlie perfoonen/
flï0 biittbtn tt»erclflöcfïrn / fioe öanige öaec
bie ©oojfojgergj bet- fleöen»
Frandf. Bozius Eugub. vande Monar*
chie der tytlijcker kercke. 1,2.. c. i.pag,îé4,
aöy,©iett»ereltlöc!ïeperfünen 3gn tcïjuU
bigô b\'ûîDeelc öec tncreltfcûPF falîen upt te
ïicfitenen teottftmennacöcnregbel enbe
\'tg^ebiet Der fterdjelgcfteipecfonen, item.\'
batmen oucr bet mfjt beu werelötlgcfeec
la&en befioojbete fiellen be txiesrbigbfïe in
ber^bcmeentc/ató baec 3ön bie Pïleffer^
enbe ©iffcöoppen: î^atmen ûocîî ßet gfje*
biebtenbe be uegiertngöc bfô rôcîîS aeii;*
ben î^jie Bieren beïjoojt oîsec te bjagften»
Dat derd€ Floofc-punckc.
aEfjûeâîeï hit een menfcOeiö:
^ ioen canbpnûcjjtanÈf (obermitsf
ijp nn ^tabt4)oubcc -i^obeö op aer^
b?« 10/ am törlclïcrö oû?faïîcn itiille bem
oûcfî \'©oööelycto eenn toe beßoöjen) niet
bmalcnin [aftenbat ^ronftdgcUBgijelobe
aetigaeiîb^/ almaertoocftfcjjoon bat alle
anbere fteccReîijcîie pecfoonen/ enbe bol^
gbeng öten bis Coniilien felf0 ootft btt)ael=»
ben» »ïFnbebatmenbaecomme teeluanbrn
Concifien aenben paugJ / enb inttegöen^
beel niet banbc« pauffaen ben^Toncilien
ma^
-ocr page 59-»«^^cgapppnei-cn» ^
C.^ans. Jülintt.siS. ^fl-tUpttÖOpüll^
oaet/ïmtöte iöaiiö üanöeit
SeuHunce Conltannno Godt 10 gcnoêc
ße^ojöcn: énbat ^Bobc öaiiDenimtifcOen
ftcm itJo?ö£U 10 allen be^
Biondus libro tertio der roöfcber vve^
oer opbouvvinghe. \'^tlfe ©o^ftaibec aer^
wil eecen eisbe bleuen ben ©au0 als zijnde
den Booglifien Godt.
oellarminus vanden rcomrchen Paus
. capiiefecundc. maecÖJi
ge anöece a^ngDetogOenc Heermen ft pt:
Silier^^ ^^
h»i> loöcïtrlofelöcfi biauptte: iBant
heloöet/ bte mm mtH
ji^aïmen recDfchjc batiben Concilio ap^
vai!. i\'^nöc« iaa!i0 leert loanncs ie lal-
beneficien.part. 4. pag.8.
jiet 1 deel vande tracktatln.
™H?.«PHöenConciIien leect lacobatius
riJf ]ib.i.artic.i.nuro.3i.3in
banben|èaü0 aeiM
u" \'^^^ömalen.Maufre.vanden Cardina-
tnïni: lacobatio t^egenßar-
tolum tom.,5.p3rt.x.fohio^.
Mofconins vande Majeft.derflrijden*
«cr Kerckedib. i^cu, part. i. pag. 27,^0 bte
M $ ße&telc
immlt fentfittlccräe tcgriest
in enilgc / füciinö?tme»
•■^m^cötansê fiöyöch «letiöen fciuetids rnöe
meiiitige ö£0
«©iï ftliai^ein gloffa.c Nemo judicabit.
csuC y. quxa.} möe isïoojiteïiï i^cO uaii
©iieCIcruïqcn,
bfg rtsomfcßEti
" ^fjjifrunjS aiitöjttrpt/
\'iiprlwiïjinoli«/ «löe
öcréïtiömn. ^atiTn tcgDcn \'tiil^me
ï\'^ggf / ^rbttïïienö^ iiftg^üßi-piitljttii&e/\'flles
jijH&enöotfalidii EiuotöEii gfjeloo?
fetenöetotïrecjnljöfjcnt.
C3re>lus Ruinus Cohlïl. 109 mvra,i. vo-
lumiiw. ^flt&ie fatAüäi maiijtöefftom
pet ttïE0 tl- Dar fïrpt tegfii be
Pauli» i©rat(g€{.jfi^ Auton.
dellofelHs öer^aelt in hec traäscrvande
Cone!Uen)Me p^uCS ïï? JtteetCtü C oftß gJOO\'
m-al^Parlus.
«iSlJÖeR ot(5 in dectf, <.Munie f. ïnNovif.
Cfi A nton .M a ria tn a d di t. o ver d eci L R o -
fx navasOeUgamts.Nü. 9. ^at Memacßt
dat hv macht om de macht di-r A*
poftoiifcher woorden te verminderen,
^ießülktjan Pius IV. over de forma
desecdsprofeiridcs geloofs,in\'teyn Jedes
Concil.Tfid, pag. /jy, vande yécietuen*
ïche dri!yc1<,?Sjino 1600» ^cRïö« Öe i^»
•^c\'jitftnecetaeüoigenö öte ^in enöe ii|it#
^^ÖSUïSe) tüdche tJicJBoetd\' ötc
^ sötilouöcn öcef t/ cnöc m nocfj ö^nden
giiöe in ceff.21 .c. i .pag, 171 .^ïftOEttïC! Die
wre ïjiöat Imtilt ^üonttnarl
oit ^etijiaeröigbe Sacrament onberiiepDe
tP£«m/U?oot enöe tt»9n4ngcftelt/etiöe stjsi
uiittpuieii oüecgeicucrtBïeft :^oen fïrec*=
^»öfÜ-iioceta«0 ücr ^nfidUnglje cnöe
Siï\'^lrr ^^^"SÖe Cöjifli niet foo uerje/ öat
jbI ^ÖJtftgeloöige arnöe ojDonnantte öe0
jpeeren aengDaetiöebepöyipeaeii ttiojpen
-enöe.cap.u.Act.ij.pag.iTi.
? 73 i©atöit 10 öi? macOtenöe anctcjttept
1«öatfc ïnöe ^atiamente«
inacp ojöömieerfu etibe veranderen , iiae
oatjc \'tsai fïiföteiycu o?öeeIen/Cnöe pag.
»-en.5.^opcmantfecöt/öat
nJiB öet beftel®OÖP0 alle en pegeïgc
g)cioobtge bepöe fpntentreg lïbcnemaffê
inaetc« nemen / die zv inden b4n,cfte vcr-
• f0 ttiie ffcftt bat bie roomfcDe
«ertite öaeinnne gOeöttiaelt fieböe / öie zy
argtieineden.
Hofius van hct iiytghedrnyclcte vvoort
;!fïi fjo nietuptgOelegt enbe öpctlaeit
too^öe na ben sm ber roomfcDer Uerclie/
niet en jp bat uptgcbiupcte ttioojt
öjoojt be0©up»»
ftet Jën öioojben des Satans,öte
Ofte öSeJ\'^f (in^cumenten
Sylvefter
-ocr page 62-Sylvefer PrJerasin zijnEpitomc Refp;
aenLurheriim:cap.-;.Tom.i,vand£ vverc*
len Luïheri rol.ó^.vandelenenfedruvck,
des jaers i^feght: We ïeeve\'öet
S^niifefncliFtr Bertfte eittie Oe0 coomfcDe»
jp een onheti^teg^Wthe reg^el öïiS
B?iaof0/üati tïselciieö patis Dte
rm cac c ctjacftt twtïit ofte getroctien
aue Dit metengDfloaft/ öie isf
een fe tter,
-©at öie ürca&itien (©tJtdeberingQen
eeUï-ngdiliIfóauio^itepteuiSE macrjt ^b-
ben ai0 ïJte canonyqz^ibiiften br0©nben
enbs meameiiWs lamentis/j^nö Dat menfe
OOC& met gèdijcï^e n^ienegjemDepbt ban
•^^obtbjuf^ttgDept enbeectbiebinge tnaet
aen nemen / enDe eeren ofte (jouDen cnbe
Öïlöerbamgb 5(jn> Cacil. Tndent. fefr.4.
pag, li.eo. 12.Petrus Hoto in Defenf.van
een overfte Rechter der Kercke: Cofterus
ir^zijn Verantwoordinge.part, ï.Encfairi*
dion: teghen Gomatuni.
Dar Eetfle Hooft-punckt.
ti-acbteïoos? £nbe gantfffi niet
moet men öer Sjepn cen/
v\'^Cositngöen ^ plinten/ ejiï^e aiibe^
« ree Staten ojöomiaiittfn/betbcti*
«ben/capitnlatien/ b?0eöerfcöappen/ enbe
^ teelatingben/booj tDeltften een anbecreo
» Ugtemo;ttngDerupmt al0 Dertd b!e gbe«
ti
-ocr page 63-«atmöe roûmftO^fntDûïtîcïtflî tîHm\' à..
SDnöec ûûc fcDûon teDfii tnftSe tl QCCÛltlè« J»
lacobus Simanca BiiTcho|> tot Pacen ^^^ ^^^^^^
^nden onderwijfinge der CathoHjC. c.4(5 tow?«?^
«Itoaec/iiaeöatep num.^ç.gefiiitfîeeft^
«»itijp onöecöciitiameïJecLut ermenooc
■îerôav:t öe Saaamcr.tarios, f}p «ae m^
ömgöen num» lem : ^at tot
Mv Uettcrcii ( Lutheranen ) fliaffe çîiôe
jaetött meù£ begOCÎt/dat de trouwe, die
uer toeecreyt tnde belooft is, niet en be«
^^^^ genouden ofte volbracht te v vordf îî
mmm rgBeftBtet tn&et Conciiïo tût
^onftans ) niet teghcn^laende den eec.
-Sif^^tt: Datmenmetden ketteren gheeoe
gnenoeenichap engeene vrede mach heb«
Dcn , etide dat daeromme de trouwe die
naerghegheven, ende met eeJe bcveüigct
« »geeniins en behoort gehouden te vvor*
aen. Jïlmtgômafl ( öoetfip^er bp) tööat
i tpt/ nûcfjtan0 fo 10 fiet neotfa?
oatmen onopöouöeltjc aetifîae/ enOe
wct en fttipgge i^oo lange/ Oee langfje fiiltft
«en name öf 0 öjeöeg tpojt ûoûjgôettent.
Lonradus Brunus vandeketteren hb. 3.
"P; J f It een ùjage öan fooDatilge eene
Jîeôe / Hep ceUgtt/jjofbatiîgen Der 10 tn Bet
mm upt otiec.een.comtngDe Dsss jaer0
lîmLV^r\'^\' I ? ? ç .<©fte oocft uafl goet etflir
30n «oobanigBeôerfaûnbrn/ûtïer^
jm^comtngficn/ toetten/enb« refcdptien/
«ûûj jpjicfeen bie ftctterg t»?tbe enbe fel^r^
W öecïHEïöen / aifoo bat/ tweOaecaen*
«antûfteguaeôbcet/ m ôôOîecnôaebe^
bîe&ei;
-ocr page 64-bjefiEi\'moet 00eljouöfli öio?öen.^ 3!tem;
todcficcesiljct uiojt toegrlaren / bajicmo^
öften fjebbeii OOemfenreii/ BiffcDcpi^ea/
jajiefler0/eu ^ieiclipn / ïJatfe mosljea öe
»©Öemcemen refojmeren (omwnteit) öeu
«©cmeeiitergoeDcren beöïie« / örismien-\'
enöc aptiJelen / enbe öat Dat totlidijclie
recöt tegöen Öaet aieröe opgöeKBüJii^t:^
dlöeatttÖJOajDt: Datfe niet goet cnzijn:
l>ateenCatholijck met ecnen Ketter gt-en
vrede can hebben. <(5nöe Öat Ölf coflöstie/
töaer Dooj Den Vetteren ujert gegeben
ßepöt om Ijaue leere te mogfjfii leeren / 3p
ren oriüUinclte enöe lafterlijckc coiiöïtïe.
<5nDe aen t\'eimöe öesf felöigen cap. Heden-
daeghs en can loodanigh eene vrede niet
vaftendebonüigh zijn, biemj\'töcnïtet!e#
ren töojt aengegaen op Die coiiöjtie / öatfe
nieten mogöe«üefcöaöiß0?tBso?öen.D3t
het zy eene fchrickclijcke,aigrijfelijcke en
verdoemelijckevrede. Die aencïOegarn 10
uietöieconDme/ Dat föie(5aei"~bectencEt /
Die aï0 een ü|eöe;b?elter moet «rjeconöf-m»»
necetCberoo\'iöedt) 5i»öiöen. ^atfeaecen^«
tegen alle mcnfcljelijcléeüöe
i;ec0tcn ffltUcn Dat meufe fal iiprroepen
(bancanten Delgen.)
Petrus R ibadeneira leRiyt de Principe,
ïib. I. jêa bat fjp cap. 16, pag, ,104,
iiöogont^nscfüen öiup£ji0 öaii f)et jav t
I óo 3. ^m pjotefïeelöe Boillcn ini nrienf#
Igcïtenfieeft gijenoemt i\'eörlK n / eitbe op\'t
ftoögöfïe ^obtloofen» (göelücl^ oocft 3Bn
mebeBÖff^Ue iacobus Sylvaaui alias la«
cob*
-ocr page 65-cob Keller een R atifioonenlchen leluyc
tjfe;\'ïïesï oiiiöUgO\'Uptgfseqfijeiim Pbilipi^
Pitaöemnietontlïf Piiör t-cfdjarmt fjcrlf
oenfeïbiggen s^ojfïtn te ffoarftoiisfn-st?
fönttrentnet öe luimc uan v y ? ndca
«es Vaderlaots fcliuldfgh zijnde aen Cri-
Ixix. maieibtis)füUoet|]|it!er!ip. cap.
i7,enüe. iS, öt^rcligiüUïJ ijjÉöe/
we o«fePoliticrfifl)&er.inc5euoerf/ ttse i^»
ekiüe meltïjEii oDceemgOe in iBci^cilaivf tie*
etjREfen Baer sBe^iiitrret toe tr c^ötr, / iJat
j«3ge UI; öiF mm isiet enfceßoost tees«-
laten ofte gBeièeji te wapm.
Andreas Erftenbejgfcc ofte Francifcm
Bürchartus in Auchonomia.Dat qiWfcnÜ
banoen!eruytR.:badeneira. part, C.
. Mariinus Becanus Mogontijnfclie iefuys
|n difput,ofrm«;n den ketteren bel\'oortg«-
loove ende trouwe te houden, onlaaglis
«lino i<3o7,Gedruyckc tot Mogontien.c,
ïo.p3g.8H.ende daer aen volgenden:
^obamgftg bjÖBeptoft rcltgiöii0 ü^u^^
rnmt öoß? betmtielöcfe üJo^t tijegfjelat^
«atmen macb^ón ofüf€fltbo!ii!;\' öftel-u^
tecfEft/ oftcsaralbimß/ gantfchelljckon-
shcoorlofL eruie ftrijdigh met dat gebodt
Godes zy : öatß niet ar^erö als
Voor een tijtlanck, om nieeïter quaet tt
wmööen/ macb gbeleben enbetserbiagseJi
roojöen. ^abat fiiltb eene bjeöcbanbcti
^atoolgttiuen (fept ßp pae.94) foe ïm^s*
bougiplieit
-ocr page 66-tîou0Ïî|£f{etî gcffijiencan / în aile manîçrcn
behoort geweert verhindert etidc beftraft
te worden, enmogOmgßKtfffj gecue
OîenfîgnôoEîi» ^pmôïiljeîuîi tfamcn Dît
îjiglgcîî metea / ûat/ oft 5p fcfiöon ôûajee^
«igOfpeîioeî rercdpî Uiiu faöamgöe mrn^
fcÖPiipct mat baööen öertuojUea r.ûiijtâ^
fuitî{0 van ghenet vvaerden en zy.
2t!IfOO Ijeeft Ôûcit lulf.inus CardinalisS.
Angeli, öen Ladißao CoEïngfj tjan
gsrenenösIdolen/ naeöat alwöe öie
ï)ereencomingöeöe0t)?eDesmetAmui3the
tnaec qettopn/ enbe m?t een eet bjïöe fjo*
f!ie be0autaerg booifegelc (Dttalh^gne^
öaen 3f|ubc / feggDe itlu fjeeft fjp ben vïc*
nuïgö)tüö0 gDemaecfet tnöj ojjêraben öat
ßp bp göegruenc trouffiê fouîîc inb^eecl;eti/
Öetjon (feptiulianus) pöeic namen tian
tt^oume enbe ùerbonbr/enbe eeüiafje onbc^
ôacDtfamerDûûjben/ bieöocO ößcenelulc
Bopeenbebjefe onöedmge uetcuutet ofte
gfjelogen 38n/ bîe bocö beo narne üan m*
fcant enbe fooöanigöen ^euiuftfpbt $U£t
en tonnen Debben, Jl^atöte tuffcljen gfje«
bane eet maer ttsare een roûcfalûfèîijcife ge
bane Ceremonie, ^at ftct oojlogeljüööe
beboojen opgeSjouben göebteert u 3ön met
toefiemmmge banöiec eäanbersr lè^im
cen / met »ïlcï{ei\'er0bi#iV
faïiflant bet beeft moeten Uegontir ujogb^.
i©atÔpmet bufbanigfie tneiiftOen gbecn
Decbontbabbe mogben maften / enbe bac
Bp\'t nn alrebe gcmaecßt 3önbe fonbei; \'tbê^
bel enbe beliebenpau0 nieten mochte
onberbouDtn«
-ocr page 67-dttticrgöutien. <Etitte naeiiat Dp ti^Ts tanne
macßt öeg pau0 gfif fpioochcirBaWic / foa
meft f)p öer cpntlöCK bp gebarn: ®at Bp
oat becbonbt/ ßocbatügö Bet öoiI: mocftte
Uitren/ uptmatDt be0 #ausi b?aeche / tf
inete bebe/enbe caffewöe/ <Bnt;c bat DP ö«"
\'Coningö / -enbe anbete bic baer rbenmebe
Spelegöen ware/ baiiben eet e^ibc troutoe/
wteieben \'OTuccbenDabbcn gebaen enbebe*
looft / oniOoegDe» (gijelötU bit beröaelt)
Petrus CallimachusFlorentinus f biemebe
tö gbeajeefi banbc roomfcö # catDolöcft»
Q.neieUgie) indeHiftorie vande uytghe«
nchte dingen Ladiflai des Conings van
^"gerien. <Bnbe Aenias Sylvius (bïebaS»
jmeiö gBcmceft Paus Pms 110 Epilt. 8i.
<cnbe Ig aen te mer cUen bat/ alBoetbcl bie
leluyt Petrus Ribadeneira de Principe 1,
17. befen «ntrontue ofte meptiebtgßept
/ beUennenbe bien getrterflte 3ön
f\'oojafie uanbe feer g?ote neerlage: S^at/
[fOgijeicli, öpnocötan0 beef tuegen Beeft/
oat bic Cardinael lulianus }p glietoeeff
O ^lusjenr baïs befen ontrontne enöe mep#
t;töigßept,;jl^artbie anbete ^efnpt Mar-
t\'nus Bccanus in dUput: oftmé den ketters
pock geiovc moethouden.c.7. pag. 66 al^
«ftjfieen balftfielötii/ bat I adiflaus ban u*
\'CImflen» pjinten foube aenge flaen
tnbegefolUcitemsïjn gemeeflom^ trou»
tt»e te b^eecüen/ enbe t-oojloge op\'t nteutti^
toebei\'ommet aekuaerötn,
^at lohannes btrigonienfche Opper*
fiilTchopjeiiloannes JJilTchop ober ^
tneenten^
-ocr page 68-r8
mechrrn/sötiDe fm oiibanoPaw aefeUcti
iicffcnöMathiam [jatcti CjonitigB/oocfllf«
Den ïncplcc Frederico tfl. racOtfllebcn 5ÖI1
0Dc weeft öatßp Wu Dflooföe tcontpe cnöc
gljcbanf eeötfotiöcinöjeechen/ ßOetupcOt
Kanzaousfn Epitomcder Vngerfchen ge»
fchicdeniflen» Na den vvijfer» ?6,pag.i6ï-
CfnDe öat DaecammeMa-
thias ntet tê ttiEltißffglöc f)ep?ltg«5 gccomi
3ubmnEHör.fïjefi04^alcn ban ©nptllant/
alle pfactfen fjem ontmoetenbc/iiptgcpUm
bcrt/^jiTütcit/aenben b^ant geflelicn /cnbe
bat fjp epUtl^cH / Auftrians, Stiriam, enbf
\' caiinthiaiTiinq0eitomcn0ebbe,
<Cn bic|&aii0fc{f0 snOoijbt niet aïleene
geen tcoum^ belogenen/ bie öp balfcölöcU
tJoo?[{cttci-0 fcDfIt/ leert oocltbatmen niet
oHcencbtcn aOcen teoitiue enbe geïooüe en
faf fiouöett / maec boet fulcy eotft aen jün
ö^nbeeraten/bie öanjijn gelooUee«bei-eli<^
ßiejön.
g^eejrempefenDtecöan en befioeft meti
niet bau beere te ßalen» 3Paet3gn onbcf
be acten enbe receffcn be0 ©ötftö Maximi-
liani i. tttice göcffljjifteB / in toelcften ß!«
tlaegöt/bat Paus luüus ii, nietbenftepfec
fcife/ enbe met ben «^Toningen öan rant\'
fijcli enbe Aragonten berbonbtDebfae gDe^
maect / om ben wapenen t famen te legge«
tegöenben Venetiancn batoocfentemanf
funbergemecnetoe^ffemmtngDe met De«
venctianen eentggberbontfoiibc mogöen
maRen/fo lange fp \'tDare nft t ti?eberomme
enöabben öecatwn» Jlï^aer batbteidantf
betcoiittje
-ocr page 69-Jttcûutt»eaôPbîûotr«neiiiie itift ben Ve#
m <Fnbç bcfcnb?ce6!mioBe noemt Dp cen
tncmelnck ttouwe^lofigheyt, enbebc-
aricgerijc. » - \'
Venetiaéfche ffiaetf*
SiSf Kv Trcvifanus ( oDelöcft tt
eeniî^bvGuicurdumlib. 8. dcritaliaen-
bat Camcracenfche betbottbt/
tticberomme bjebe
nen bûbc ^mben ffiaet feer mel gefept: ©ût
K;. P^^.ö^^.^Jif^ßctUjcfietromue tnbefen
0 met beftanöiofjer fonbe ttiefen/ fllffe
" ^^^^^^ entonbeßen/
öoe batmrn fief) fo toel fonbe conen bett»a^
tel / oatDieÎôauô/Arminum rn&e Favcn*
fû.Sf^\'^\'"®" SÖnöe / oûcfî niet tocberomme
mibE ltl»«Ett»rn CaEviam enbe Kavennam,
loo hy met meer en fonde psfîen op de gc
^lA • Paufen geroeenlijc
berbcbigben / boû? tnetten
K ^^ôûtj/ bat bteftect*
brioften enbe
S^rii;^\'!**^" Daer ûberffe eftc boo?*
Öö^nbeben enbe gfjemaecïst 3Ön,
bîmîl?? 30 tot Moqontien gbe*
feL^ïL^ïJ^^\'^r®»^ fiepferß/ bat
vo npflttöeg Caroli v.metCIc:
SJs • S0fmaeclit3tJnbetegDen Fran-
fefpffr0 : ^^^ öiej^anjl Clemens
-ocr page 70-\'igßelootjc etiöe troutue nfct tn Baöbe
Öouöê/maer onöcilept fjaööe ö*3tib?rs iic^
Itetebeöetftenmet reii göcmaecftte öoo?*
tt»e«öinge ofte öeclifeltot <©üötösucßng^
ßept» Cnöeöat üaeromme Dïe feepfec C a-
rolusgöefeptfouDe gebben: Dat hct wel
vvarcïacobs ftemme, maer doch Efauv vs
handen. <5nöebae!; nocbbp>«gbebaen / dat
hem foo menigh-mael trouwe ende vaft-
ghcmacckte verbonden ingebroocken wai*
ren. 3|tfm: Dat tegen,alle recht ende bil-
iicheytjdegheghevenetrcuwe , ende die
ghedaneectgebroocken zy. Datmen met
dusdanighe menfchen in vólgenden tijden
niet veylighlijck en mach contraheeren«
(eentgbeptmaïieti.)
Dat tweede Hooft-punctct.
^bte reltgtoti0 b?ebe Ut gcmaect
idonberben Staten be0 buptfcben
fiibcït0 / aï0 jbnbe «ptgeperffet met
gÖE tïJElt/ met eti sp een beebinbrnbe
ö?ebe: gabarfe / al0 nou? een tfit^Iangb
maec sönbe toe gelaten/gettieefï 3p aiUcne
een opfcbojtingbe/betfoebiiigbeenbe ber^
ö^acsbiaemöEpbt ♦ i^amcïgck tot aen be
pbitcatïe enbe npttoiibtginsBe be0 ^ren^
iifcfien Conciiiums, bie baerop gebolgbt
iö 2S!nno I
\\ lohannes Paulus Windeck inde beraet#
flagingeom den ketteren uyt te roeyefl,
thedruyckt tot Ceulen met privilegie des
;ey ferlijcken Majcfteyts, 3(1,3, inden anc«
wóort
V, 1»
»»
•ï
* )
»>
>>
»3
»»
obieei pag, ? »4. \'tmtf
ff "Jf pepfer bp befe mauiecg ban ^ibe^
Banbcnngp brn |&jotEflanten gljEfoiifeii^
ii^pft barijecft gp gD^Oafnboo^be
UQogjjBcitoot gfjebttJangfeen jaiibe: Wm\\t
ymolebie\'^urcluen ^nbal bebe tn Au*
wmdeck in de felvighe plaetfe: Wt bat
S^Jf oevcl t0 openfaaer/ bat bie afecpfer b^
WtpftantenbjcbtgeEftgDEgmit tot aeh
rarrTruiten toe, in toricli^
ttohr onfcniggept ncbcpgelpgDt
Dieklvighe. pag.^z«. aU
jwccftpbcr nacr bp^boetrDat hy den Pro-
Verrn*?" ^JJ^^ne heett toe ghcftaen een
rfr^l tr opfchortinghe, ende ver-
«raegh{aemheyt,endc dat tothet oordeel
mortber.
Sf w.?" obft be ti)EcmoEbit?ricpbt bee
ffiLJI"^\'^^^\'^"\'\' ^^^ betbebtgingDe
bSnE^^^\'lS^®^^^^«» mcmgtmiael enbe feee
«uwuscft pltftftcn not tt bfltibprcti enbt tt
«agOEn/ CofiE fiacet bp.een.tom0enO
ben Scetari-
battelBfbb^ gemaect/
SLL*^!^?"^^»^« mocDtenaf^
»»aer nae ban aHerne foubrn
oojiogfjetegfien ben
«wtetnafier^/ enbe alic BacecratDtt\'ee«
25 ? nemael
%t
ttfinaei op bm AcnltgsOrn»
Andr.üriicnbcrgh.alias,,Fr« Burchartus
déAutonomia (vande n^achtomnaezïjn
eyghenwetten televen) Üb^j.cap.ij. pag,
dacr aen volghcndc.
«aftnccRtcöet aeißliffttiuc^ (0IM4
ep.fol.70.
Dat derde Hooft-piinckt.
„ r\\5fi®" öccDolöcn ttii aHe^aptflctianen
^-\' iiöaHjeji Daec tiae imt alle öerniogüen
" itiaetetur*ftf>t£ii enöe arfacpDeii/öatfe alle
" feettertf/ infanöeföeptöe« Lutheranen efl
3, Calviniiten ,oütU ö£r feluiaOet goct*giin*
tteF0/fulthepolitüfq5öieCatßol0tq3 sijn/
öte nocDtaud Ueüei- iouöen lutlien öe öjcöe
" onöecfjouöeti / öatfe tot ö\'onöetö?uc<»
>i iiUtgeöer lietteren/ mcöe Oulpe eiiöe bp^
„ flaut boen (Datfe/ feggjjeicli/allebefe) met
bpec/fÈueerb/bcngn/ buf^Ernpt/ oojlogße/
" enöe anöeretnengelöclJe nnööelen mogen
ottöecöjuptlten.
Rebadeaira de Principe.üb, i.e. ï8,pag.
] 17. endc.cap. 16. pag, 17a, ende daer ae"n
Volghende
Paulus Chirlandus vande Kett; 4.
Num.a»
SimanchaCathol:inftiti,c,46,Num,4/,
Die handclinghe des lefuyts Hcnrici
Garcutijghehecl door.
Die ïeruyt Crefwcl, onder den name
Andre« Philopatris teghen he< verbot cJei;
Co\'ningh»
-ocr page 73-ContnghinnenvanEngeîantSe<a.i.Num»
ip- 3ïliiîiaer ßp fc0îôft: bat peu ùte
«TSjetDjhfii batÂÊtatftûlàïgs leiiaïc/
tctftûntoocft öerliia aile maiOtcutie aii^
w^ttpt/ tiemenöe îjuoî een ai-gimicnt cftc
oeœftf^vcôEity Dat |èau!u0 fcpt» i, Cor.7.
^^^ ongôelûûùigDe fcûf p t/ lae t
pWfßepöen / Dtc üjocöec ofte fufîEr ig in
injcscc aÔEtjaUe met biEnabacc gcmactUt^
iJie iclvige een vveynigh dacrnac:Num.
160.3&fttgct sptiic meiungDe enöc \'tüoctf
«nöan^e sjratfjolöcUcn öat Die ^nöcr^
P;"f"bei-piit®tcnöe üitbonöcn 5ön/ om
oen UftttrfcDen «©bcrßcöcn ( pjnicen ) te
oEmotEtt / öie ôacc onmütEipt U öjagD«"
wgtjEn öat ^TatDolöctB götloope / foo^fe
macî: cmfnlcyteöoEnbequame cratDt m
öeimogöen DEWien. Ende inde Icivighc
^aetic: Num. i6i, g^ie «©nöEcöanen en
mogfjrn niet allceiie öuröanigDe îBjmcen
wettEiöcUuptöacciioel ftoten/ j^aersgu
oocueiiei; bei\'pUcötenöj ofjeDouö^n/ enöe
oat nae 45ûDe0 beüel/ öoo? öen feer nautue
nant Der conüicutie/ enöe \'tnpterjîc pei»
tOj^elßatEt Sielen.
^ieCarbinaelRcginaldus Polus in o-
j«: aeuôî ftepfcr Caroius v, (raEt)Dat Die
«epfer nalatcnöe \'toojloße met öen \'grntc/
oatfelöigjjcsalaen^nementegöen öe lift^
terö.i^ant (fept ßp) alö öefe mel gefc^irht
Hillen 3nn / ( o fuît aDp met minöei; meepte
Q\'anöere Dingen tonen liegituicn enüe oocft
Jüiüjengen.Banöen ^nrcft flaet Det min*
wper|jtUilteDevtt>atBten.
4 Conràdus
-ocr page 74-Conradus Brunus baft&e Itett : lib. u
\'tiartfte cap.
loh. Paulus Windecfe vande uytroeyinge
der kett: An tidoio. IO. pag. 404. eft Antjd.
11. pag. 408. (fegOt) Dattmiiöen Luthera-
nen met He ^ratfe öeö öooötö UcJjoojt lipt
te eoepeti/ te öoüöen / te üeeDjöüen/ te on*
beröjupcften/npt te Doen/ met DjanDS tnDe
Confirquerenuptteeoepeu/ )®ec(j te ne-
men/ lipt te Djtiöen/ Dat menfe met manf^
Oant beöoojt npt te roepen / om te biengen
«iiDeteDooöen»
Diebullcdes Paus, dicfe noemenbullc
van\'tAvontmael des Heeren, endegevon*
den wort by Martinum Navar. Azpiie.
Tom. ? .pag. »69, ende genomen is uyt hei
c.excoramunicamus. is. vande kett: l©p
extommunfceren nptttierpen enDe berUä*
nen/üO0j^iW»t enDe voor onsalien Lurhe-
lanen. Dte gacr ontfangfjen / aenncmen
ende goetgunitich zijn, enDe generaenfltfe
flllen Dien/Die Daer befcpermen.
Die lefuytCrelvvelinden voorgefeydê
Antw. pag. ioy. .Soo enugb feepfer ofte
^onigö een ftctter goebtgunmsb 10 / Die
berliefl bacr Doo? 59n aötbe.
Stapletonus ia zijn orat. teghen den Po-
litiquen ghedaen tot Duaci, die eerft is
«ytgheghïven in Nederlandtfchen duyt»
fchen druyck. B. 10.&c. m»aerbpfOODa^
ntgfje Idoltttqueperfoonen feafjtönnmep
le jon al0 ftetter0 enDe <rnrcftèn: a^ant fu
öïcpgfjeren Dat Catftolöcq röcfte met tna*
S>eiten booat tt planten. €nbe c, j laefte»
^atmeit
-ocr page 75-men bten nieutoe Diagoras enöl
aXi^\'Jx^^^^ ^öoöflaöeeaetff i-a
SÖ^n®«»^ öiele boobcbe.
«\'OïöenflOebonbeninben Ba^
ch?ó / Die onlangB ban roona-
cima öDecomen, pagina dc
«ma qu,ma enbe vigelima quarta,
F-pift.tegen
Datamnr ^«»\'^»ïf (fept gp)
T^im fr^\' Dtt.vve> d
i^e doSnï;
i^fööefteltöeeft.
VaIcntinusTlieolo*
fi-n ^ ^oótor, in zijn bocck van het kuf*
Cr des roomfchen Paus,aen
gedruyckt tot Geulen
"fPïPaulMö itcof.i 5,moet Jgeerfcfiappse
miin fr,. «""atn. uoigenpomweya
fla dS^^dïfi* ^^\'öe öot0öen0 t aribei::
öoen r^vf* l©ant aïs bie tt
lö
trbben / tot bat fjti Btle tte wpantiptt aiibtr
011 uomij fal gcle^tt öeliliHi/etc* ^etijfile
bef e plaetfe^ault iiptb^iptfet be matgt bei;
IkrrcUe / foo (alfe oocft mtt rec&t be teoBen^
tt)d;fieleti$}e eiibe Oarb^tietlugge Bfiatiben
»nöet boeten ttetfsen / bermitibeten/
fiibe bettreQf: efi jalfe önber fjaci\' macfit
bebintnaDen b\'onbeeiaojpene gfieöacöten/
m batfe comen ombten te eeten boo; sffn
^eeri\'cfjappüe enbe tnaeebtoDept/be ijmibS
nptfl«;(ien / etibe be boet>=Ia^(g£ti aiffen«,
^elcben alle bte boa; |jaeematj)t
«ibe antüjitept betbjeecltit enbe brr^mo^«
feit/ofte al flindende m tnOaetkOentim
iottbert;i^ant tot ben eecflenj^jÉbthey o^*
fept(0:flae-doot, enbe vrectfe op* ^an
fioc&tet^\'etrus ttianneec&pber ^obtlofen
i0oebenenbetio2bebititngDt/met be firafe
des fvvcerds door-bout enöe doori«flaet,
tnbe öe ftalfen/bte booj rafernge 5ön opge^
fclafen met boetê beemoifclt enbe beetwet;
foannesPaulus Windeck in Dclib.vande
uytroeyingedcr ketteren, p. 412, &c. -ïirot
Ir\'uptPoepinsBe bee ^cfjenrmaUet^n (Het^
teren) tnojt nootfaUdëtft bEt^epitfjt bec
CatOoIöcfier l&jtncenbanbtenbe üereeni*
Stngöe ( gBelöth oocübie Jcfuyt Crefwcl:
pag. 161. feggt: bat die bant zynootfake-
li\'jck, cndeuytdeverbindinge. Windeck
(feöftt>booj p3g.244.batl)et ©etbont ofte
d\'Vnic ggemaetfet in frantfitDcït/ enbe
gepubltteect^nno i^SK tteltUcnfp noe#
itten de H.bant, gfiettieefl 5p een ^eplfame
raebt^itbatoocH (Windeck gaet nu beojt)
baetnacp
-ocr page 77-bacrnaernif t tctjccfupntrnf n ftaet tequa«»
nt« OfjelegentUept, tiamclöcliöiE îôjo*
tfflantcnjD" gtlôelûog.j ,<entt opm Die Stf
^^itijûiôaiC|5DetUîettErgûicjsteûetcfmo* tuacijttt.
Soeil tJCCDjiicJieil / datmen door.vcrfcliey* göP
dene voorgcvvorpcncoorfaken,ende con-
ïtcnohcIeghcnthcdenfaHoeckcn.omljaer (U:<e!iöe
ondcrroakanderentcfcheydenen on-ee^
"\'gKte maken:CnDe DatfulcïiÖ Dan Caro-
Z oD^tticefl
«5öttg?üotep?üfDt. 4* SPatDiesCatßo^ fS\'«
»öcuqiienoütk aen tot Daer te ctögen npt^ MirS««
iJ;WÖe btifpe enDe bpflâr om Den lief tersf aet^nt i
^m \'tjotü te b?cngljen. g^aec cn tcgßen
«joflinfc neerfïelöcft opbe fioebe 3ijn / bat
"»e uetters! gbeen b?eembf r Bnipe enbe bp#
Bimttet baermogben treiÉten.
fP, meöe uptbeidbigbe^efuptiftDe ïtf#
hirr upt ben fcôflpîaoe be0 ï&aufe*
; c xcn bei\'t0 boûjtgbetomen bte berjcabe*
Sm ^î^relîjcRe enbe gxootenatOtingije
betberliontbeö baebe^/
fprr-^ öfsf^üningjj troutise mare ber*
bS"^^ öebemgDt/in tneltfcêfeeefcDâ-
ni bernwûgbet ^ijn
onrcfinlWgbe menfeßett
ff fîaten/ geflatbten/ oiiberOÔ/
enbe npt ben felbigen bnp^
ffiöcttocbcnsi^itbe / enbe Dataller bin*
©oowlcrtenfeeç
Mb/tf.fS\'^^^^ ^\'«^"ûgen enbe Berten
"«t rflbtgfießeeftbtej^u0 ban moornen
öotti
-ocr page 78-öocti fcDtmerftiüi 5tfttf>aIlep0/oplrfltBB
fsröm/ ai0 oocu Kitö?5ijue Ciiröinßlm/
in \'töE«rcl)ßiitjjEn uan öieti oocit foube
mcgfjcn & £ rmaccricn enöe tuergf ugDeti,) a-
€e>b£is Asg. rhaanus s\'Conlnghs Prefidet,
inde Hiltorievandegbefcbjedeniffen fzi)-
fiertijtdesjjers,
f tec läpt still oocfe öooitgßecomen We
conipirat?c oftc t\'ranie!??ro{>iäigßt!i öec
. Guf{ianen cuöeijaret metic gefeUrii/Siitiö
s 587. gfjepiiijUcEEct in f rancIirilcU/ fnOr
feie eejlogljpn/ bieöaeropööetJoIgOtsIjn/
ütcm fiie niQoiöingen enöc cmbjengnigm
Uv Coningften fn&F l^jincni: <gn 10 Doen
ter tijt üan&f ngefuptcn met ggooten pti«tJ
enöelKftigOept gcöje&e eiiöcö»eöeromnie
op tiebanegfjebiacDtgctDOjöcnl« ttctter*
Itlcfictrttialingöc ioannis Parvi paribcnfis,
bie ailt obci- langfje in bet ConciJio öan
Conftans mare brrtnojpen eft berboemt/
jt^nbe ban fiet öoobcn enbe affetten cffe
»fttt>?rpm bEr^2oningöcn ctibe i^^tncew/
^en üHicfien bie Theoiogi iiicfcnbe naä»
Bielittfe göeleerbß eft trpfeIiicl« mannen/
l&oiiben bftoj ^pjannca : ©an mriclten
gbeb?upcftt 5ijn fe0 tomi ber gfjeöfncft^
tneecbiger ligse. <gnbc baeromme f 0 net mt
Joannes Mariana toIet;ienrche lefuyt bat
feeSupt banc onftans niet aen in zij n ecrftc
ßoeckvande Coningh.c 6.#mbatbp «iet
enbebtfnt/batßet banbcn l&aufen Marti-
no v.oft £ugcniot0boojgopt gOeftenteft
a^ngöenomen gbetoeef!: a!0 oocft mebe
b^rt^omme/ batbatcencilium t0geboubS
gbemojben
-ocr page 79-bîetîGfifjT u
îî® öoilsipßeiime fpmn^
S^îScS ôabeiîm turnt
f«Ptccîîîfie rnme^
«lias aSÎs Crcfvvel
hcî verbn5r antwooit
ghdan Dap . «"\'".ghinnen van En-
Womle onnfjeliicfeißge
inffinmfn/
mramekn / mnrf «or öe ttiillc Dr0 rflbiaf«
goEöcttimttffrnetiöcopperOß ©0Ö0 utr*
boöen 5ÖW göcttiojöen / ^00 m epntlöift
ÖJtC^efupteii/HcnricutOarnetus \'rovin*
ciacJ, OrwaldusThdmond, tuDc loanncs
Gerardus ffamc» gDefpamien i«ct tcnige
«eöPlIieDen/jöiibemenfcöeit mcbc bat» ha^
rcn opjoerigö gOffintöcbrn / om 111 ccti 0*
SOenWmcli tötss op ben bEranö?mafjf gfjr<\'
B0ubnitotEoiibenommctcb?cngciieiiDf
te bernielenben Cotiitigfj enbe alle ^tatett
bc0 ipiüt0 / enbe bat met eetier g?otcf mre^
tügjste bp^eengpbjacßte ciibeacnneficften
bUfTc^mipt: Ghelijck fulcks blijckt uyr de
publijf qz aticn Hcnrici Garnctionianghs
tot Londen gcdriiyckt.endc uyt dat Eui«
des Coninghsvan Hnghchnt felfs, dat gc-
pubhccert is Den i ?.3annar0«ntto 1606,
i, 3ntt»EicKenupt»b?nptIieI9c[ieu ßaetiO^at
bic b?ic Sefupten geuiceö 5tin bte äntftrii\'
cen enbe bijnbei jS ban bat ber?abclöcfif
wutli.(3tembntfegrjettieefl3fli0bieboü?^
,, naemflcpjiicluiceeröeröüfte opffol^rlarisf
,, enbetocfMber0. 3^ie3efnptf»jöi bbf alle
übeilangßebooj.fjrtienüermaen gib«fn/
gettaeifcöout enbe openbacritjc br tnpo j)t/
BatOp om bnibantgfje qe^openbarrbe nibe
geflraftebennberöcnbanijaer boointni?
nieten füllen aflntciu wy willen (feggen
Die lefuyt Campanius ende zijn mede ghe#
feilen inden ftrijdt der Catholijcker kcrc
ken^tmo i58^,§hcdruyckttot Treveren
pag.,X2)dat ghy Heden bit vvetet,bat/ foO
öcti aenlangßt cnfe^ottetept/ wy allen,
Die
3»
fmilPtrnint onsoverigh is, «iw
^cnniaTiiy.^. öifiitecsföa^
ïmm
-ocr page 82-m
èeren eetttgfjc/ öatfe öen fift al te tjeerfjtö^
jbmtoegfeeCtDieöen: 3^aniutïör.eromnie
mi alle Lutheranen, EUOeCalvinianen al^ *
Itn\'tfjalücn faï uptcoepcn / berbjnprfctn/
tot Den gjotiöt enöe mortel toe oetbeloen/
Dattenmniec0 oantftjjelycli geen foo Da^
mgO saeöttneeemagD maffen»
ïndeghedenckvveerdighe dingen lig«
fom.6 pag 2ó2»^ic3efiiytrnftab&ene"en
SCpoflolifcßen bjief/ in üielilien liaerbp Di^
fpenfatie Söetöi toegïjejafen/datfe mochte
levenf|janöelen ofte Doen) "a de gclegent^
ibeytdestijts. 3|tem. Men moet veynfen,
ende denConingh tot eentijt toe gehoor \'
famen.doordifsimulatieende veynllrighc\'
Petrus Ribadeneira vande PiinceJib. t.
c.26,pag 178. OPte C9?iftdiKUe boojficl}^
ttgfjept leert datmen moet di{simulatic
veynfïngbeghebruyckcn, foööerb?e)\'el0
öangjootperöcfcel» ;
Martinus Becanus Mogóti nfche Icfuyt j
vandetrouvvedenkett tehoudencap jo»
pag.8p, i5oüDteLuterfchereUaie iiietge^
»augftlijcfien tictöinbett i iiöe tfic£f)»grDa^
tno^öen ban m?t aioOfet fdiabe eübrnae^»
beelttan \'tgfjemenebefle lu fulclt ten gfje^
Öallema"hfeeep tiitlanph g! eieden ende »
verdraghen vvorden» Cnbepag io2,<ïFeil »
^it()olöcq5 ^Bagiftraet belioajt boo? alle,
fllle middelen te beletten enbe te uerfunbe"
*enbeö?nfiepbt batibe Luterfche rejiaie/
35ocl)fo fp fulcfiu niet boen en can bä met
eeng^ooteconljenl^jaH\'tjgßene goet 1 foo
macft l)p bien önlöf / am eê» meerbr c qnaet
ur$ÖUtoen. lohannes
J
-ocr page 83-Johannes Paulus Windeck, in dclib. van \'tffitcöj.
DWaytroden derkctt.pag, 531. i^tct/ niet
\' ftcrck^cÄ ^^mt tm
fi eV Z I P.ÄOO m catßolgciitn
iracDtem^®^^" bequames&enoecöfame
ur^Ü?® OOfß Henricus Garnetus,
Jftn nVLi^ Gregorius X.1 V. mumt
SJ^^o^öen/öatöareliuIlmtEgEnöcn
Ehzabeth öeti i&aptften örri
ftlS.!!:^ ongöemacbg beöen/ Datbie
Beffinffi ï\'fflOïj^Sunbc bjööeptöaEt?
bjßSotibe uytter ii,c.
Crefvvel lefuyt in dat felvighe ßoeck fS\'m
ttn Ohsrlsiajioei^om öeti
^ an
-ocr page 84-©panfte« tt öerfoenm / fo ßet gabtie coitr»
gOefcßte«: al ghenocgfa dcntijtghegcven,
al gBeiioegö/ iangh gfeenoeghgßcloopt*
i©accom en flacn top met tegen fulcfe eft>
fc^elmfcB«tp2annöef
Petrus Ribadcneira de Principe:Iib. i. c.
IS pag.9. &c.aïttiaec öp tit potttötq$
ficl^ttgOept tier ContngBtnne tta» MhaU
lant öec ConingOen tian f cantßröcft enö^
8acec Utaben ftöaertötften beftöulOigBeJ
Die gheachtet hebben datmen mofte ach\'
tinghen|hevenopdcntljdt, enbe batflt<
p?ofpttel|ic&ee tnaceßet mötßemet cen(g\'
eQgfjdupclungöeenbe lancUmoebigßepb«
oftegocbertierentöept tt beflouben/ al<^
bat felbtgöe met cen göeftrcnge enbe tiaw^
tue taeßcöt enbe opmeccfttnge gfteßeenöcf
«m te ßeeren enbe upt te coben,
<5nbep3g,94. doet hy daerby/ batté^
mt een ContngO ofte ift^in^ ootft geiueeff
3tt/bteberenonber0oubtnge banbe poatH^
al0 bebefïBeeftaengenomen/enbenietoti»
fooöantgöPn fötBept enbe rootlteiooihepb^
fttjaerili f fien gfteftcaft getombeti»
25lf00Beeft00tftbie R atiftonenfchc fc^
fuyt onlangb^m openbarepiebitatie
ßonöen 5önbe op ben eeröen ÄonöatB na^
bentoe^comflebanben Commiifarius betf
feepferlötlteniBajcffeptsf/ opbefcnftiöf«
allarm gbetrommelt: »atfjetnubetP
üjareombe onberbjuptßingBf rttbe upt^
tobtngBe bier ^ettfren ( btesi ßp eerfi
®abbe üptftöeb|uptßt)te ßßeöigben/ ^at
i»eii\'Cfltßol9fJ?eti tiofß tratßt ban gßelb/ 1
notß
-ocr page 85-nlJ0BptioIcft/ttocBrafötotitb?Äcft ƒ
SSj^^ßowcn anno 1603» Ratifton«
t^W^öDEtlCII aen Mathias Opper Her-
SflSÄ\' ^^^^^^ enöealle\'töoetfal
öatDfe^tatenöe«
öJöjoen om
ontrcc ßaren
"n eHÄ«»»« f f « 0BCÜW oenDen Ab-
epnö?hL CnDeDattotöereit
s^ssss
-ocr page 86-«rfefitet / foo i»cttojötr€tHiU!
onöec tuffcfiie^\'f göÉtte Oaer Wer Äigö enöe
inoföf teilte t0 tot raeöetl vm fefiotie öaiw
tieroamfc&ewUfiïe^ . ■
Dat derde Capittcl.
Dac eerfte Hóofi\'puftckt.
W ^ 5^neee Ute roomfte^catöoHic ^
^ qm^nöiïöanentn^are tatert
" j^eööenïJÊaóten/öatmen ^aeenfeepf«;/
Coninßf) ofte maet Döuoen öiïOf
« een Cï^janfo mogenfe Diet» beïflocen/
bant ofte knoop
, allee öeebtmeniftc ende beepltcötms®
aen j)em io^ nia&ett enDe ontbinoen?
<en fo tuanneecfe bpseencomfï/
"ofte öetaetöaginge ttiogen j^ebben w
3\' oan fo ijö «w pegeliic onceEöaen ö«^
3» oo^loft/ fa piiïfliicbcii/ fo btr?8fnb« in^
„ öien ép tnaet geb?upcfit öe jaet ban cé^
„ tiic&Mupt/ ofte anDereï foooaiiiflöcf
Theologanten,öuföamflenConaiÊioit^
" l^oifï te bootsen, «enöe bat bolgb^ng
\'^Uien recSit gebamtiebbe bielBontc»
5» lacobusClemens, Datjjp Henricum ïH\'
Coninöb ban
„ öoobet etibe omme göeb?acöt met e^rt
5, fenlfnicö nieis: 3^af petnanbtoocötB^»
foube boen / foo öp iwebe bermoo?D«B^s
^ 5ijn nabolööcï Henncum IV.
loKannes Mariana Toletaeiilchc Icfuyt»
-vande Conjmgh l4,c.ö,gedruyckt tot M®^
SSnÏÏÏ?^\' * oiiöatalfooöp.
EtS/^??®«® öfl» cftö\'e Äa« faï
mÄlf Defiociracftit / m mmn"
öfSSÄ^^*^ öant tièmeiiv m
i&üme oücE upt.
^ll^\'^^^^mnfMvtm arnmmne
m*
-ocr page 88-pag, f 3 »beßcnt ftlHttJeti Theolo^n ten bt\'f
DP onberfocßt gaOöe, €tttie eecdmomiife
l>oojliemflcDtDe*J3efu|it0 cnöe vifitcurs
Stcphani Hoycdae gÓe^autOJtfccct 30tt/tOt
Ogeleerbeetibetreffeigtfiemannen upt De«
fetionfen <®o|Den) Doet Madana Daer bp:
i|et foube feer tttel/fcer wel met De men*
fcöelötfte DtngDeti toeßaen/foo»Der geboiw
HentberDenbeel cloetomoebige menfcD^tt^
ßaer leben ttiaggenbe boo^be b}0fieptDe]S
DaDerlgtltenlebendvenDe SCaUtDepDt^:
<lnDeDet öoet tnee/ Dat Die begßeertetot
t»e gtjefbntDeptben mee^en.<beei te rnggD^
^oubt/menigD«niael flriibttd
jßoote enbe öüeüJicDttaö« onberbönöin^
genom tbflt; g2oot0 enbe bpfonDer0 upt te
rlcfiten»
Hctgeheele boeckdcr lefuytten vande
Vcrwerpinghe Henrici ÏH. ghedruckt inde
rebcllijeder lefuytten, totLugdun by lo*
hannena Philebotte der H. Franfcher Vni-
cn Druycker, uyt lafl der Supcrioreo »en-
de met de vt^apenenderfefuy ten. 3ln tnelc^
iterer0 9oo)«reben baer bp gDet>aen mtt;
^antfcßelücK g&el^tU/ naebienbefegge^
menefa^ejpbedanbeten Henrici, sgnbe
te gQelgtU gobbe!oo0 / enbe tp^n/ &c.
Doerom ggeftDieDt/ Dat/ gDeldtIitbP
fetjjt Debbtnbanben boo^gaenben Datßp
rec&tbeerbelOcft 10 bertbo^pen / alfo begeer
ven äip/ Dat mp moggen fc0tinen ban Defe
oacb gDefegßt te öebben/ dat hy behoorde
uytghcfloten , jae oosiricghcbracht tndc
vtrnielt te worden.
m$ Apologia detjfltlbttoooîtjiilïfe loan,
fis Caftellj^gj, 3efuptti[töeti ^ifcipelg
îtoec \' öoo|.nameiötf£ i» ßrt
sD^fSî^ôttî ban*
Guignardo jfjnöec oocfegfiß*
»o^ntnbctcolkgio bet;3«fupmntot
j^ütcticn,naeban ban Caftdlo onberiegfie
bp moejt ban Henri eus i v.coningft
gbriöcb fu!cß becfiaeïî
®ûîbf Parlements van Pa-
^Ms iode GhcdencÊvveerdighe dingen Lî-
g«.Tom. 6. pag, 2 ƒ 6.
, iJie (efuytCrefvvel aîiasPhïïopater tc-
d\'eidâen der Contnghinne pag,
Wôt) bat bie Coningblftße macbt «act
onbec trebtbct onbetbanen : enbr öat bet
«aecûmmr ffaet tn goebt^bebnticRen be^
gg^^Pncn ©olclîji tuie €ontngb W oft
. ^te Defenfieber gefuptten Tomo.6;
^cßDfbencKttjeeröigberbingen Lige Pag.
î«\'. «Ibwec (gbelôcfeûocïî abeftbietban
"«nana in sftn boecft mmrn \'Coningß
IjiS* J90tûtbefen ttioîbt mgbcboerfteje-
wK:î. ©ae¥ tnoîôrn nocD
JP Sbebaensenigbe^aptmffßemeeraerö/
«\'»t^ajetanus,DominicusSoto, Thomas
SylvefterFumus,
. gte tfltbt be0 <ffarbtnaer0 Pelvaei. tbelc^
Sf*£oP0Bwomen jnbe boo|gBecomenge#
wojben ban Vivonaeo Marchions Pifano
dÏÏÎÎ bej Contngbô banf cantftrrîc)?
^^^ ^tt ^ame«;b«tmen name Igcïten öf «
40V
^Ite^vtwîtfebeiî Guifianenmarctj ma
S^edaeti/ fouoeti bermatten/ bat tile/ a! te
totôacp quamen ütwfttett/ fttDé ont racöt
teb^aggen / üteitalfiKitt fouDen becmaneti
om goet^gun^gO te [uHen teeren öen Lo*
tharinghcn enOe Guifianen, afgDecûmen
I0ntiettan Caro!oMagno,aî06ânôë ÔÏCIC*
benHottûeteDùûpen enOe te tierisaegteti
öetDeöeropatcöttngDeöaiibe toomfclje te*
Ugie/ bfe nu alenf fientf beebtel : ^atmen
ooctiHenricuiT} Ill.üan 5gn ftûei eft l^gt*
lté fou&e ûertDérpen enöe affetten, m vin-
ijictiec.lib.pag, 13,
Dat twcede Hooft-punckt.
<0^&teiaiïneerûtf ^nöteoanen
ll^eôôen eenen Eutteficljen ofte
Calôinifiifçl^en C0iiinigöfte<0\'
>\' beïHe/ öieöaer foecètte bjcngöfentot
,5 ïâetteïiîe(gïjeUîc& in €ngelant)alfDait
jitnôle^nbee DaneHoniâagljen enoe
ujp ban aile laflen gj^etjooifaemNibt
enbe becbtneetitfTe: ^et flaet liaee doc Et
bjp enöe\'ttuoitöaer toegelaten fooöa^
\'\' nigen €omngfïofte«8bccfleteôertijeï^
« pen/ «îit te eoben/ enöe te betb^upclten.
bifîcïît uy t b\'ifictf Htf n rici G ar-
Befti.pag,68,3lnno i6»be0 ßiöcyEJifaberhs ;
tn^^niîleïanbtgôecûmeneenenParri ,bic \'
îem banben ^Catbinael be Como gabbe
atenœfif^maSen/ datmendenCorilngin-
Ï>e(g8eï0t&fe upt pe-iBöemeente tuaec gBe*
tbbJpen)aIloo ootk mochtedoodcn, ende ,,
dâtmctgoedrccnt* lütföö
Wooöebbenöie öoojßBrttocmöe Hcn-
"CUSGarnet: Ofvvaldus Tdmond, iohan»
^erard flUe ^gfupten ttttt EÉttr anmt f^a*
SPHë^^^rf^^^^^^SïJ^rpann^n otn öenCo^
n ngö enöe afle jètatm met ßufle,.
iiihL. betßßöiingöe
te laten fpjingßen; enöe alfoo
tc OïcngBen/g^heiijck fulcks blijct uyt
r ^^ j Henrici Garoeti ghedruyckt tot
^nden by des Coninghs*ßpccdruycker,
J^amnnr ootft pag.« ö.ßftefept tBOjt:®at
»ir yerjaeötiepgßcntlöfft ößenoemt teojc
^t I^uy tifchc Deeiaeöt / al0 epöDetttlötfe
^pcöjeerbelöcft opöehgefupten fienöe^
^nt öefe bie i©et;c&^meef!ct0 enbe bgn#
gBetöeeflf* €nbe bat tn bufbatiCge
^»[öaben meer fonbigb^ Audor, quam
Attor bte öönbec enbe Au«o©r. ald bic
Spwm bie bet in ßet ttiertïi Äelt,<inöe bat
bebeffigöö met bet Edickt be0 ^a*
ban <?ngBeIanDt/8epubiiceert ben
H ♦ 3anuatö tn bet 3»fae» befeiE tegben^
Wo0?öigöen^oniiigfi0»
oeJlarmious vandé roomfchen Paus Iib»
7. pag.1073. ende Paulus Windeck
inde deliberat» van het uytroden der Ket-
tereoAntidoto. 10.pag,407,bwft notg am
berewbenen» 9oen ffeptßp) leefbenber
ötet ben ©oïcfteren bele gbeloobige/^ tian#
Jen ttielcfef bat facbtmoebtgb^pt oer lieren
w bjutbtöaerlötfeen conbe öbecMommiin*
««rttuojben. ^Snbebaerommefofofletbf
»»Cfói^emn Does mierbelfie »pflttben«
ttjaccDefe: ®at Dte ^ftjiflelötfte »iffc^op
cen DieefDett Dat Doo^DrnDootDer hrttevS
DieEHtfamicßept Der€atDDi6(6en fouD»
öerDinißcrttoeiDen. , ,
CóradusBru&us vande Kettllib.f.\'tlaet»
fte cap.Num. i}.^ ^M^t mt
tesßeu OKU Dat DeDt[ttpuleti/Dif
Han Bern »jeecïien niet en ötüongö am tot*
6f comme tot Dem u tomen: Doen
m töt/ali iHe ftercße eerff begoti te Woepf
«iDete ttjaffsn/ en tsilDen notD €Daiftu0/
ttot^Dte^poMnane matDt gcbjupt^en/
ftiant Doen ttv tüt notD tuet nerbult i»aee
ö»WopBetöf: «Ue «onfttgenDeraeïDen^
fuUen Dem aenlilDDen/ alle liepDehen fuUen
öfenen* iTalm. 7». u m t0 öie pjopDe*
töeöertiiilt: <&|jietitttpc^t öeu ßaiDet» Dtc
HertKtnu boltomene matDt/alftiD Datfs
.0OC& He fietterf» / Dte niet cometi en ttiillm/
trgOmDatenDantfiDioingDet/ boiglientf
tgene geftDjeöen ffaet Luc. 14. ïmiingöt*
fem tf gaen*
Dat derde Hóofl\'punclct.
«»•1»«« „r^Htooc Öie tocpfereti / Cotiincm/
Stóöffi / etf, ö0o?fenpnbaiiDf on
ft&t „ttcïDanen oftcfjareBienaetjs, fooien
UeTheohxh Sfefupten/ D^e gelettüe eft
tteffcWjcfee niantïS/ ßienöoiiDen boo^
Cpiannen/tnogen geöooDt enDe om^
itfo;Den:if Ifoo necDt^tni^^
bat bte gem/bie ggeboot faltooiötn/
„ tu \'tmin^e niet toe en efti
^emfcIfjSibcnOoot Aini^^enge. lo-
»
Töhan.Mariana Tolctacnfche tcfuyt vaa*
J^"Coningh»lib. i ,cap.7.pag.6 f.endc 67,
i©at iffec tjan / ofte gßp fiem öootret met
üetfttieccD/ofteÖoojUenönf l^atöooj U*
Jön SöèOaen tuojt/bat gßefcDietmet mm*
pee pecöcftel/ enöe meetDer öoope öan ögö*
ütpt:0acötaniBfoomoetmen/ naem^ti
raet/ iti öet bengn gftebjupt&ew befc boo|#
öcbttgbept bat Die ßbenc/bieomßebjatbt
®??t/met sDebttongbeti en moiDe bet be^
»J0tifelf0 te nemen/ enbe alfoo omcome/
maeïDatötmelDec0 banbaen gbegbeben
wbe / enDe alfoo bie geboobt fal mojDen/
j«T0 in\'tminfte baec toe niet en Doe/name#
\'ö^ft bat Bet benijn foo ccacöticb 3P f bat fö
roanneet een tamer ofte tieet baec mebc
wftw&cn 3p;ban be cratßt bebbe om te bo#
wn. Ende in \'teyndc des felvighen cap.
jag.«a.benuy t hy: datmen met alle U0tg
jeoenrnbepiacti^cqj op foobanigDen3iin
^ben matb gaen / alteene bat bet fo tuerbe
ö««pt/ batbpfelfö nietgbebtuongöenen
bjeröe / om Dem felf0\'t3p wiUtm ofte on#
«Hlltnö\'tlcbentenemen.
enb\' upt Defen leere M arian? gebloept
oat een Jefnpt Richardus Walpot, 3ijnbc
eenmebegefHtjanbefenMariana.boojio»
jaren beeft berfojcöt met benign een
SBeK^man gbenaemt Ëduardus Squirre,
\'ttöricue bp ben Coninginne ban ^Kngelät
jnDe EiTex ntet en foube faten eten oftc
«imcften/ maetttiaet^mebebpaüeeneben
woel alfoo foube befmeeren/ bat ban \'taetv
«oeren banbteti fpbepbe föubeti »erben»
inde
-ocr page 94-Inde ghedenckwcerdtgedingjig^, Tom,
Dat vierde Hooft panckt,
^^^^ öttt ÄK«^
l^iäftteien ÉIIÖC onatjeïouiffe Co^
jirnaliciicfen.mojflÊtïDomuiÊU iftm
ljj£feijcöcn/&c tcfcftcnttoemttixt^
^cfien^aenöf Cßt^oitjcfeni: mmt mf*
öati!0jje öèaiftmg^cn jijt» bap am
cnmciïer-iï^eëcfetlijêfe.
vande Monaw \'
chie oite macht der ttjcli)cker Kerckc: Jib,
^oörnïpfoowspmiiöïe
MSMfaemöïïjDt: Die Paus aaS^aï^
SoeMat Godtdoen mach ofte caS
roomfcher Ceremonicn,
J^mexhrUtcretotaettö\'QmöPi, ce^^ec*
^[\'if\'iw in het leven van G reform« vrr
ipeptGregor;) datvvy ,iBpde Kevfer nir-
fcg^nrr^ijck^^oÄ^ ;
alfes vvat die menfchen m och en hebben
^^^««"\'^menendevvechJheven \'
»^sewi? Öie fOööeeft Paus (Sfüsir<
^n CatmiSÖ öatt Navarre, om öiï Ä
ßaOOe
»»
»»
öDcBouUnt met Ludoviaw xu
wngö bait ^Tanektricfe / gfifftreftinst
®;ontt!etmn0Be5ön0 jïïöcïtss/rtiiseflüer
wr gocöecJ/ enöe t^ft alle \'trecj)t om öaei?
om tt öeerftbeR oftergüebjBtüt arrsbeti
«t^aetljaert. Aoton. Ncbrim lifa, i, V^nde
®or^:ghcn van Navarre.c- ?.
doo Beeft ootUbte coomrcBe ^mtff/om
^ \'doimigö üan Vngarkn te
«ftfteïi tötöetiooiïegetegctiöen Huf-»
/fp^t ,ptt*t»ifen leotiofte öergfjelö«igt«
n r u in zijn Epitomc der vn ■
genchenghcfchiedcniffenJndice. ^ï.pag. arpj!®.
tocgBetuojpen: öat/ al »at Dp w Bo*
^micn inttame/al tuaer-toocfe 10bf
JWngBrBtfee/ onöec 5ötr gfitfatebt etiöe
»«ft fouöe3öti.
upt 10 Bet üoojtgBeiomet! / öat
föïeCoittngBPcr U gefegfit B<eft
R X ^ Jutcks verbalen Benzo ende Lo-
f^m fot«ierI«5ge eiiöe «pt»»
S^SfCR fat moet toefen / öie/ \'tgfiene Bp
ffftL*\'!^ fi^f^ ^ anbereti miR»ergt»eii
J^owf 6/ ofte fe&eflöcfe een ontetBtöeeröt-
ëSfl!^ onbetfeBac miïen boef/ bie/ nae
wt ötctetötebefittet;« «ptgetuojpn jön/
Mf n bjemben / ei^e
.^enftBetöcfegBEöatöte toe miisrltnfB«
wootöffgben eïibe bcrtiteimgBen tcapetïbe»
Das vierde CapitteU
_ Dat eerfte Hooft-punckt.
iö üen Mupreti eft anïï«« Ca*
«ÖbUltqj f jtieflewii rfl tofgeïo^;;
„ten/öatfc/to4ttmfegef)t;amfneetttoo^^
„ ö«n banden feettfrfcöep^asiflratf/gf^ ,
b^tipt&enbubbfïfinuige bmUmntn I
31tcm balfcïjc bewietbc namen/ cft an«
öetc fkö^en/tfi ben öjaetöeptonöb^w^
5\' pmopöacfeöaeroteiÊftegöeboechliic^
öecbtccenbebaecinbimgjjen/tnftaeï
» boojnenien te beter bebo?b^en moneft.
®te geflipt Edmundus CampianSsftI
«n b?ief acnDeii <5betjeracï tree ^ocfetept
SSimo 1 ?83.0bebJHptßt tot Treviren pag.
ai.eiibe m bcftetitafbaer/batßpinÄr^
latibt metiKD^maelbe namen beranbert/
enbe tn een gantfcö bjemt ßabßt ofte cle^
btng)e 3p, ^tem tn een bjief ban fiet «if n"
gfteircbebecboleö.pag. iz6.iiï.3i4.ge^
bicßte/ofte bectietbe/ ofte gelogene tiami
rrontnpt]|tppag, ,30, j^ee eengfje-
rogenbaembcJeet.pag. nó^^penbefeen^
«en met öaie iiamen recfjt^uptr
, 3nbe Acten des Muyts HcnriciGame-
StÄJÄ®"?^" ^^^\'^Söe mm m^
men/cot\'felfsf öanGametus enöe ïöne me#
begfjereiïenalö Ofwaïdus Tefmond. lo-
annesGcrardus, cft ïofephus CrcfvvcJJuf.
gg.vx».34, &c. 3tem pag. fp.
gitem.pag 97,10« 107 108,153.
^^ifOOßeefe bie Ratiftoonenfche Icfuyt \'
JacobusKeiler,zijndeaurhoor van Philip» >
öngenaemben pjrfte^bioer/
0peïsïupchtöe baJfcbe name facohi Syiva-
ft «©berfettee enbe me.»
begjefelle Conradus Vcttsrbebairtfteiïa^
«ie Conradi Andre«, Öl^ töettf^ffe« bjo»*
tïet\'i lacobi AnireSf.
OOcIl ai0 öie Cefuyt Garnetusotti«
Sfl?F <5tt0elant öaröe ontftent Saööc/
.iSl JP ttitettcö »are sBeöirc» öaa
WttDcrieptf töewïi met fiet bufTen cru vt,
ja^at ep öooj öett göclue&igrn üoojtgaiic
"ff |5»«3Ben fouöe Rebben gb^bcbcit/enbe
JJJÖmtftpgcantajoojtpag. lou ^atbp
SöebeDen babbe boej een gbe^ucRtsbe
wptcomfïe banbe gjootefianbelinge/tiocb\'
öati3pfuïc60 gbebacnbaöbe mtt fulc
friWmoetenbÈmeningOe/ öat bpbaat
na gebjeefi boo| eentge geöreu*
sec toetten» <Fnbe pag lo^.banöenfficcö*
"fJbebiaecbt 3önöe / ofte öp ntetbabbe
öuesjieeö bp öen 3efupt Hailum, enöe m*
maent jönöp öat bp fonbec Ouütieï*önntg#
anttnoojbfn, ^o geeft bp barb^
wtfttcfjïtictt enbeop jön jteïen-salttbepbt
SOtantmooiöt: bat bpmetbem ntetgbe^
^eRentnare/ enbe öat Beeft bp met bec*
bloetftingben öjcöeromme
P^aeït, |®acr baer na/ fo^e«aï0 Haï-
Jüs bet f egbenbeel fiabbe beHem/lö Game-
iï 5"[cöaïmt getnoiben/ beeft om genabe
gpebeöiu/enöe beftent / öat bP baöbe mif#
wacn/ Soo verre de dubbeMinnigheytniet
enbefchermde» ^
Martinus Navarreus Axpilcueta(tofenjS
XIlï getupgötontnam:*
«elöaerenbe i^.teöïefen) beeft tot bfen«
«anbefeerbecmaeröe gjefupttfcfiejCoctw
fcBitbeii
-ocr page 98-ttn sBcBeel tmmet öaiiöe fcuè^
beifitltUcficDS/in C.humanf aures i z.quf ft-
<gtt nae anOeren pag. 3 ? um. 16. foo
leert ooclt: Dat pematit Det nta(0
^erbo^ggengouOen/ bat CatOol^cUiP*
Dat tweede Hooft punckt.
<acSl foo l^et ben feltitgen
I(tipten enOe iie anbere papifti«
fc&e ^iiefleriS 0Öeoo?looftbu&\'
&t|ftnnigl)if|cEi te anttuoojDcn op be
„ t>;a8Öfn ^«c CatÖoiUcÉtJc piagiftra^
ten:^ntie Dat ntet nitnber met een eebt
fonber eebt: nsmelijcli bte/ bté
" ajeöl^pcöt too^Dt/ öten/ öie
» niet en |)outboo| 5itn competente
«öemöe^öf/ ofte toettielacfee l^ecj^ter/
„ 4^fte foo öïe göene/öie geblaf c|t too?t
ae^tct / Oat öie competente ^ecfjeec
"niet en ö^bbe tegujmam \'tHtcïitbft«
" Dc mac|}t om te niagïjm [ t^ïjene j^P
» biaecl^c: J <©fts öat iJle tegijfn^parttje
menijebbe eecötmatiglie Oö?fafeeom
te ttxiiften ofte u plt^uti.
«»wntw siïfooibrcOaïft stiöi? goeb^hent Marti-
twïSfi. BusNavarrus Azpilcueta. in hert^rftont
■ acnghetoghene.c hmnsn^aures. xj
?4S.naecnenEng6]frtJ&n vanf\'eru\'
fio.enöeiohanncrotsan Anasi» »goetfernt
(feggöe bnbiïeJatinifïiept s Fran^
cifd,bie 5i;nbe baiiëen ^trn»\'
wu
-ocr page 99-(öÄttertf) hitmmt&ß
altiaet mplaetft üatt
SSääää
mouttilöaüöf ge^
öecftaenbe
aiieïSoI? öat öptitct öjarc
bïanÂîîföatöcfcicere öaitöf Duïm
nemis®^^ Sefuntieert tooiöe op tw upt#
fir^ giooten PatriarchsFran.
b iitiF^\'^ïf" Sbfiïjcft f0 wtten attber«
®"übeiamH£öcpt/bic brc ftact in GlofTa in
tâfïÂ^
men ? 5P foïemntel enbe acngftend-
DîHo !"5®öjöekneetDtmatttDantinüojt
.»naefeivige pbctfc fee« Navarrus
öat een Reus bercßnlbitjjbe
Sä ofte onbcrfocbt ober 51m
an 3a Dat aotft eener/ bic
(Sfît tJP «n aetfiter ofte ^beefte ^,
macKîî ÏJP P»^^\'\' rebe/oftonbeeeebe/ K^ÏS
CiflvÄi® «Ptbe berfcfiepbenebetS öö^ö«»^!\'
ttioo|t0/ofteuptbeïbrrftöêp»
aa ^ji,
-ocr page 100-ben ogemet^Bt «ntie fnremfe gened / bfó
biaecbt/off 2 m flcnce bte ammam: mu
^t\'tfcfioonbalftötsftiae benjtn enbeme^
ntnge beg afteneji/ïite bjaetfit,
i^ieielbigeNavarrus Pag. i.®atO0f
niemam geljouben jp/een naagiflract ef-
tetecöteroi)re£ötmateftK& biagenöe ofte
ueftueeeenbe retftt upt nae jtjn intentte te
anitDoa?ben» «Ifo leert fip ooc be grtupge/
Oatöpfal feggftrn / bat öp nietsf cn mm/
baer op betöaenbe in fiem felfó / mm bat
t)p geöouben te feggften. 3nbe felbigbe
pïactfe onberiicbtö^i ootfi be |&Ieptee0/bie
beï tBojt opgelecöt batfefuHen fttieer en ba
laftringbe/ inaerDcpt/etc.bat fpyfoofe niet
ü|OentUfcft enbe mOtntaricbbanben cetb^
ter tmojben geboben/batfp/fegge it/aïfban
fgnen enbe mogenontfeennenenbebeftem
nen na Ijaer epggen sin / niet baer nae b?a^
genbe/toaer opbe recbter 5iet/ ofte tt>at öp
meent*
Navarfus tnbefelbige (rtaetfe: 3n*bter
Boegen beeft nopt eenicft Monarch jnfon^
berOeptble aller» g^otfte nopt «Belogen/
cben^eenö öoe fip oocfe lo met öioo|ben/ alsf
oocfê met baben geantmoojt matg b^Jben/
altéjt toatanbera baer op berffaenbe bol^
genöoftena 3ffntpg0en intentie cnbeme^
titnge. i&ant bp en Icenbeniemant boben
Bem/bpen waeroocft niet gBeBouben om
tantt»oo?bfn.
jSoo ootft bie 3efnpt enbe Carbtnael
ToJems in «ün inftruct. ber l^nefferen*
hb.4«c.2i. ^oopfmantbatibenTuperior
onbei;
-ocr page 101-5525=««; SM
t iGk \'tu rcfige, offe önttnaoibftibp- «""«bfn
credit,
ertditittl.
.. fomtuptfttïrtîcen
H8. c. human« pag,
^«fôaitige Wttßen ïtewnmrtp
^ a fHPtefl
-ocr page 102-Dat derde Hooft, punckt.
«I^^C düt Cât|^oIt|cEtti totnitt
SSw% 5t|n mn p^tüaten ofte
iium/ett. „ *^bpfonöierc Cat^oUicfetn tiict na
cnöcmeningftcanttooo^öm:
sifmpge „iBaecöatfc raoßcn öubbtHinnkl^
«Ä\'nf\'" Öeö«« ö«ï>mpt&m/ enbf alfooßtin/
SÄfc Mart.Navar* Azpil. Ghclijck alsbovcn
firj|i«n pag. nîratOoojbefen ïtcreüanbeöuti*\'
mg/ett. btlKßimi(0tptt0mn otitgaen tiKi}timoH#
tallgclte t»le sottben eitbe leugbrnrn/ foe^
mtnaltgt fo anttfioo}t/batmenber bp bttn
felfd altgt mat op brrfîae« tpartneec
fêlpgbtbîaecDttPûîbeti : i^aer tnp Denen
0aen f goe beel gDeit top bebben f ßoe beel
ttrp geleent Debbeti ^ ßoe beeltbp gefcßonc^
feenîîebben tuat ttip iBeftßjebsn ßebben^
tisatbie ofte We tot on^ggefeptgetf tuende
dicrgeiljcK duyfent anderedinghén. 3Pat
À
Conen siîfsîooîben / tt? biet boeggen/ bat
top^bir 6ït0t üjatopberffae«. ^l^batpe*
maBt/bten/ bte beîît bjaeeßt na sön göelt/
6ci£lt/erc.attt!»oü?be : ick en hebbe geen,
al 0eeft bp ft^oon at/ baer op notbtansi bp
Dem felf0 btr^aenbt / ^Ifo tn ßtb tc geen/
batttfi
-ocr page 103-içluyta tacobus
Svlvanus lacob
noi^y" Philippicatcgen den bnghw
otM/fc^\'^ öïflpeïït/ tt b^mtn/ fo Dtr
Zamr / niet eti 3P sup^rio J oftt
»»
*>
»»
r>at vierde Hooft-punclst.
iM^ {tefe öuböeï^jinnicöepbt 5?
Mf PlOfiJthïCÏte CÔ|l/ en een goede
batöaec ».
Azpil.cbantoelc^
St «te ï Gregorms XII,. g|rtUPÖÓtï
bad möe jp : ban
fftbte^efHpt Hmamis Tux- 3,
ön rnhl^\'Ï«^^*\'^" Xaverij fept: bat
fch^rll^*"®!\'®" toiitbetoembtme«.
baerommigeluc. «
ÖemtoenJti bat..
^ J flioo»
-ocr page 104-u
s;ootettutCi$1^4 ptUftnbefen fp;tumr;
^CJ^ui ncfcit dUïim^lare, ndcit regnaic,
difi niet veynfen can, die en can niet tegc-
ren.j tnfonö«öPpï Drn p}imm titefe
Qgectcomtnanbeert/enbe t^at üU €eerf
läun oocii boibstUitg enDe
Martin. Navar. Azpik in hetaengeto-
genec. humans, pag, ©atßp bOO{ af
f nOf InfatitwrDcpt erni^itnte/öie een ftßjic
(atibe ban Dct bepnfen/entie mebeban öat
f^etCbt9Q0{t/die niet en weet te veynfen,
die en weet met te regheren: tuetfonöec
fi^ueDt enöenutttcdept seanttnoojtèebtie;
ditdefeconft van veynfen, liem nu dies,
»U foo te houden, waer een goede ende
profijtelij ckc conft. <gnöe te ttOO}en pag.
349* t^t Tftoma»^ i^eeft ftp lefen t)epnj<«
tond genormt voorfichticheyten deucht.
gag.jfi.een goede voorfichticheyt.enö?
at öie gene / Dte öefen tonfl gßeltjupthen/
tepriilenzijn. Dielefuyt Gregorius de
y al:To.m.3.difp.^»q. IJ. vanden beclaech-
den oftebefchuidichde pnncht« z. ^Oemt
bebepnfingbeeen voorfichtighe verant-
^ voordifl^he pfte verdc^iginghc.
Jpacal, iS, V, 4.
€& öoaiöÉ tm demitii «pt ben
J^emel feggj^en: <0aet upc ban
fiblclt/
-ocr page 105-^^L\'Si^ jonfeeti m«
oetlatfttlg^ m mt / op m mtt
enontfanflöt.a0ant
Efm.!?."^? Smitotü^n ^«TOcltoeg«. -
fotnm/ciibt eoïïï öarer ongögwïö-
^ÖÖ f^nsötDacöasö aÖitooTöen. ^
^tAugun ino banbeti jib i».
Üana in \' \' y* ^^ rcrtu.
«ano m zijn bo«ck teghen denloden.pag,
endeinde voorreden
Iw t • Didymivanden aOeeft.
tl!r "S® fe®"® ^3ende (\'tvvelckc
di^efnv^^\'^ï\'"^ machaen-merckeo)
«Se Apoc. c. 13, r.t.
»
etlbe.AVoc, iT^v. i.
€tn
-ocr page 106-Vande heymeli jckc praaycquen der \'
Tim V\' i
\'■i
I Pj^tjjtombit/öatinötfaetä \'
mfjocn: i. ö^am Da« füllen min^
Köcntoefcit/ j^aerfeftiinliffföeöbem tf
Dicg/Iafleracrtf/ &tii<auQerrnons&e=\'
öoo^em/ onöantßöa«/\' on|ipIicö- t
ÄonöecnatuttUttßdMfbe/fonocc f
ber60nöt/tjalfc^c öcfcöulöt göirjtf/on^
macöticö/ Ijart; fenaer HefDc tot ö« I
SfjB. 4 l^ßMaöerja/coot&cloojfli/oö« n
Caeölafm bieöetoulpföept Heber heb 1
6mö4n<6obt: i^cbbmbeeenöfiei I
öaente bce ^öobtjalköepoe / maec ot y
mmt öaet ban öeböenfp beiloföenn
\'i.
Wmttmkafvanfttlcken,
Mtn l^m
-ocr page 107-^i^lïJ^W 2öJm<nöeEfeftr / tofi
jy^boo^ g^rconten/ &aitntboigcn<s
öebctöatl/^c. ofte Dief gehjfs
«ettiîot^ in î©upt«i motötejiin
Sj)«t»fefï/ toa«öoo|U)p ban menltis«
gô«toojtien om Dat ac^t« te la*
«itmpueti; tttaeçbn;mitie{tûpiîeï§tn*
pmt^Kienipiatm en fonDer.ôecoinew
jposîfn top/omoen onuietcnöen inöfe
»«oingen cnbe anbeten opt\' nieuji^tt
wiencn/boo?t g|eb«ten/ mijnjEi toitenj^
jntifmbw noctt m*t Uoo?gacn&t petjtf
^^^ ÖÖtaaen ônpten btn meningfit
ocô p;intipalf Slutoojiiö/ Eetflfe ban
tnbe Itrttfe/ \'ttoeïcfet u gunne «©obt
pimacötïcö boo? ^ö^iHumtet Salter
öepöt/Baiïttoel.
^ s
-ocr page 108-©AtiDe te jitiidifffer enOe tw t&o^g^ent
lESVYTEN.
MiwcusCatoWt:*
t&tg gfjcfcißt Deeft: »enbcp
1/ batH^ene tn^tltec ö\'atii\'
6öec mötfeer cati jien fonöec
ftatöplacßt: CeuetHJatfel^
\' tilge tmit&menbcQiianielgclt
bttrett4>atc^ feggben üanbe
3IEcfapten: tmtmec tfl/ batO\'ecne^erupr
«tittiantieven aetiileiibe bem cati oirtbo»^
fpiecrftebfe r nfet banbf eeKböö^
atgÖcB 3ffupttBv fjooiben welcrien (oUt
«tabrftoacffbept baers» öceftantis/oftc om
iroptnirUetceUgte/ ofteombecojtbepbi
ief twltben fp bpbegrfupteti qs*
iwft beöbeti] bte becbojgfjene ofte Oepme#
Ifsftetreecfemofte loofee bäbelDet 3eftip\'
st» Qocb onbelitnt 5^11. H^atitbrfe OiQjtiitt
inas^fulcb eenegtftwnge« biftigüne inben
fQet»gsbotibett enbebebtDottgbrn f battei^
leemant ban baee/ ren falte bP feer erf ^
infirb90|traßt 5p / can bertiemen enbf
mo^er^bfer baer otiber#
febiipin
fcöuplt. gcft fpjcecftc ßltr / Mf(J öanöttt
\'^mvfim 3l«fup«n/üanDeiï ©egBi\'ticeti/
«atiöc Paiers , fiaii^E Provicialcn, tiantit
ghcncraïcn»t»cIcUercr oßcineienfcBrtp / f00
«jet alleriepe leel^cfie sauöen / atö tj/oajMa"
["^iëcli/metDoereerUigfjcn/öcqatieröen/
öjeiïtïIuigïnyenDetoüft^tonfteny Pû gjoot
fïi t «tirmael een nionöfrlöcfte
£ ï® fcóönen/ bat b\'eene \'Jefupr
Jfn anberen fjaeftelntb ontmoeteube/ tcc#
nontairobünbetOen^ een ercmpiaee ofte
3ön0 feiff gßrttjcfeen aenae« tan/fbnbecte
^at|^pnöat&pfc6atei;t»
«aeromntefoolufl DetmpDtec eenCgfje
te becßalen f bte ieU booj tmeefle
rJJ\'«If« göEßen / enbe boo|een beel felftf
öfbbe gcijoujt ban foo»banige ^efupteH/
wn left ïDel can / enpe fefterlöclt fal not*
J"^/ foofe int aïletminfte fiiec tegen ber#
"JWcben» ^ocô faiicfenu alle Dingden
^iteijjcit oberlopen/ enbe blooteltjtft ont*
wetpê/rsöner tftt fal itfe (foot <&ebt wil)
vjeoee enbe langet tjtcßaien met alîen
^«bcn eectten ban/tbamieer gDpingaet
fweentcßcollögiumoft Convcnt öer^e*
\'"Pten/ boomamelöcfe fo Bet atjeboutst iff
jn eetutô flîoote enbe bolcrgtlte ßiti>t(t»ac
row left bocö ff ggen booïnamelöcft^be^öïe
wc niet een Coilegic tn eentcö »eb^tgft/
«ecötp enbe ttecatßtelötfte plaetfe gbebout
f) manneeegöp (feggfie tcft) in foobanttft
Coiiegie ingaet/ fooaenaet booj^ce cfl
«nsae«tbelneeïft$löcbnibew*ttiaco-
ter/
-ocr page 110-fce/ öïö 5önlie ben atib?rbeti Caron, ofte
itebce Cerberus. i®ant bie felbigbe fal
booigaci)05ön ecngröcel ouötman/ ofre
foo \\)p tjï een 3 oifcR mmi / foo febcr*
iöcü alfoo bepiocfc/ batbP spfeee troiitö
etiee fliifinggijfnbe. 3ffcr pemant / 6te
gem bet fiucUinaHe^ öecftaet/ fobecftaee
boo?^«^ bffe (bcwrmacbtcc) \'tfïuchopjtfn
bi^mhe.
a&p brfen $mi in bettiatingbe tnecb^gbe^
lesbtöHeiiepe man^rnb bjonaien clecbe*
ren nae berepÊtb tjan allen Jjtatcn enöe
CoiibttieH. i^iermtöero bertleeöenbaer
bie jefupten/ e?n pöer m fooöanicbeen
BabpÉ/ öïeicbecjtpersoonfp ftaer toe uer^
tetinttienbatfe beftfnllen conen fpeltn /efi
alfoo getkeöet jönbe plegenfe cp berfcbep*
ben manieren toonberigclte argbliflicbe^
ben/ enbe bebjiegergen. i©ant fom^tnu\'
len latenfe Öaer fien in l,aHötf bneebtjï
IMti^tlbpenbe ban boo| (IratS enbe omtne^
gen / enbe öoereercnöe eft f aielgenöe in a*
genbaren &oeren»Uiffen. ^ominolen 3uii*
ft gecleet tn bnrgöerlöcBen babfjt/ en öan
f00 gebenfebaer uptbooj Lutheranen ofte
Caivinift&n, enöooj*fmipbentalfonif)er#
ftcrgBen/ merrluen / enöeanbere berga*
bjing&en toatter göemeenlöcft ofte boo?-
Baen0 ban öaer lieöcngbefeebt mojt/tsat
rattffagöenöatter mo^ben gementileert/
aerfpjoQcften enbe gbenomen.
^omitifflen sünfe beerlbcften getleettn
een ©ottoojö fiabrit / tnöe berciert met
gout^blltiibenbe nngDeit/öan fö gb^benfe
r Baeü
epmtjaErlôtîî tipt ftoo?^spijlen/
Den mm Dat röchp IirDrnifj«/
JtcftttiDtcen Betben hp bien fo gacnfe/ ai«»
jw a>atanbet0/fûf clienbe epallt matuerf
IJetmetfoûbflmgljcngEmFcn tt niafeeiu
^Ktt betmanenfe tot op Bet mtniptm*
StrÄlf ^oonjJ oiiDer bei 3e|uptcö
br 3cf«pten tot mtZ
Sth OPBat/ciîbe onber
bcöjrgfl!:o gô^aetî»
«omiBölen tretltenfe acn Dcts «Bbd-^tnati/
ten ro0 enbe bcifoetßen ç«ffoa
amptEn u beromen»
HnaftpÄS ^^^ «"»û?
CîûSfl?!^^.^®*"^»* ^ itifonDcrßepDt banbe
^nöe Calviniaenfche Theo.
mhliri^tn töfteii te rôppeïen/ a\\$ ttteî pe^
Îii«ô4t\'c|î0ôte ^efmjtgn conetiboctî\' ciiße
itijouöertjeptöiebeuettiflcßteiv ttau mei^
feetiltclî gftefecfttöeübe» iBant mat b\'an^
tttt iitöc btmieitfte enbe bee&oîgfjpnfte
pîsîetfcn bec temjjclmôoûiôrn üüa*biec5?e
nitt en conenbpcbmen : 3&at öertöttfe
öefc îttfttelgc rnet fmeeclangeit enöe Uîbn^
beerôciieaenfociungen / aïlermeeô aenben
armen ujtbumen enbe bjûncïîôl / bie baer
bofDtÉrftfusf öaee ù^nen fenöen omecni^
ÖÖen aelttioeffe te 0aieti, ^aec bp bûet Ijp
lïotObe r?amen tot 3jr toe/ m bie ©aftïi\'
flec/^pmier-etc.
î©annect bîe ferr ontupfcße Î5û?tîpc
befe in 50« net gecftgOetebcftcn / oft fp
ftDûon met a! te mei opgftepjontUt / maei;
t»atonbup? 3i)n/üecmitsf^afroube enbe
ßeiOetenetleöererj: ^oobeettert Dp per
metanbere ftboûne rfeeöi ren / bie öacr
toe beerôtcbenbèbereptfjeeft/ enbeaifoo
gbrteptoftr h|eng|jt ftofe booj tieel bûet\'
Ïîen/ttï^nc^îe^vn/ enbe ointneaen tot öe eer*
tt»aetöigbe i$mvn ©äöeriS. JKlaer befe
bingfjen en gijettfjte« nietbp*öagbe/maf r
Inöenlatenabont» ©oo^tiSfoo oüerls^e«*
ßgfe ban be geöele ««cßt met fappf /funtU
ßben/enbe öanfen/bat biejonge öaer bad
tiiet en- toeten» iBant ßier toe foa f}tti*
benfe fjare afgOefcfiepbene plaetfen rnbe
tameretten/ ofte plaetfen onöer b\'^eiöe/
ofte foüöanigbe foiberjï enbe gbe^imlfcen/
eertfît0 bieboeren^ftiffen tot ffioomen
^ItKbtc^uebebbeu.\' mek^erer gb^negent^
BÜEtMcfl 5p/ öat Die Bäm
öpr \' (fejrcfei öf booi öentoüÄf^
MiöE Uffer ö®«
^ watfeöotij öarr nwöe
ohS? i tticit fooöatit*
xSr« l- öntöJooitgcgöetKii/ öat alie m
öS. X bettfaertcnöe geljoaöen
Icti fcomedie tt ageren, fpr*
oft ni^f f® ttDOfftlf öaec iitrtaeif/
alöafrötf feloföise M3rs,fi>öe
certrjllÄ®^^ ^»itöftHiffi:
^^ri JöiibEö« töincHriöcr öEuiea
Utt tu mtm
wgöeöijj^ertöa« pftm\\ mttm cnöe
biS^®\'^ Bohemen gßetDCOtlHöri^fM
5Döeti 5ÜK gcffelt
«töl^flfief^öutt^ti/ eitöf mufguetten f««t:
tjcel in \'eafîetnl^ îfînôe öaec tuficôcn sge^
^elt .^picc (îcn enöe f;^cIlEfaarrDcn.
\'^n Bet imßöen/ Dacr biebaoBcn öfg gc^
tpulfts tfamen^cömen/fult göp ficn fees
gjsïûte Dopen öan gjoote tnerpffwnen.
<?en çi^eli^tUe toe^rnfîinge f ult gDP bc\'
öinöcnlJUinen Cracovicn. ©anöe anbete
Collégien «t ttbpffeîe iffe ntet» jliaei;
ttiacB pemantbîagfefn / toaer toe bocB bit
fil!e0i 3icUbeUcnneoocbbattnbebeqnine
mp bit ff Ittilglje oocfe ßeeft toerfgöcfcftipiieii
een felbtfame enbe tbonbeclgclie fatcUete
tpeefeîi.
mmt bie fafte Öegßeeft ßem alfoo
tpetfnöie ^efupten \' batfe ftaen iiibe ftaet
ltecan0 ban aîle menftôen/ ooc fdf0 banoe
ôfjefonôtlîe |&apiften/ enbe bat om be on^
rußigOe/ opjoertgOe/enöe fcßanbelötue
ban ïjacr begangene fepten. lisant fp pa)>
fen op niemant/ ootft ntet op bien/ bte met
ßaet ecns 50« in ffieltgte/ alftemaerbeît
pauste tjjieube ßebben enbebirbeßagrn/
ai raaer öet oocïvmet beetueijingBe banbe
gantfeße t»crelbt/enbe bf rjaberüe befsi^a^
Öeclanb£0«
Rempile fp ban nannten in gebupjig^
öftt üöeßabigöe tmpffeimgfjen enbe mt*
flagentOeben beö gfjemoebtd: ^o itîiUenf\' ,
ßaecin töt0 boo|<fien / enöe ber/fetchercn ;
met biifbanigBen oüjloot^rtfjcri toe^ru\'
Äingße. îï^amfp bjeefen/gelöffticU ftlf^\'
meecmael0 uptßaecßebbeberftag!!/ bat ,
ßaec ootîî macfj üöeri.conten/\'tgßeene f er^
ttit010 oöetgßet o?nen ben Xempiarijs, m
UJElffte/
-ocr page 115-. «ç
/ àlBoetutlfe f«» Batbe î&apiftm
®aKen/nocBtflti0 om Barr al te gjootc cer*
pecitBèpDt etiOe öleticBrpt on^attigenaet»
«noc onbecöjaecBläift gBewöjtien sönöe/
J^tt tOEfigmtnge aller CBlWclÖt^tf Wn*
^eti/ Qùcfimet goebtl^eiinttigBe tie0
wtatijiinegn oogBcnbltncB töbtö oöeröe
BantfcBe toerett tjaii canten geBjatBt enöe
w^elcBtJôngÇetOûîbeit.
p ^ütfeiüigBe t^oocß ûbergetometiîieî^
^^^ßorirchc gefuptenier J^epöenen m
Italien» fp »11 eu aüerïiefft/öat Ba*
g^JtBuïp*miööelen etibe tnapepeii itiöeii
JJ^cfien leggBcn/Dat Daerem; ï^ant foû*
jjr in ém opjöer gBefcBacfi een t\'famen-
SjSöèöanben |&aptfïen/ öatfealföan
öf/,; M fûttnen comen inde wapenen om
OHhl? * ^f« foo öie/ die uan eeti
r.™ "WB^iïJn t\'famen^rotten om tup*
etSî «r öatöie alföanmet paHeti
ï>anen to ^^ büöen af mogBen ober*
fpcIoScES? ntfetbanBct bebe^BupsJ een
-ocr page 116-TT
bjengBenfe (0eEl0c& aljiDie Cacus ueöe/
^atittielcïteti Vcrgiiiusimnttoiteect) hm
roöcti cn&e.fcBatttn/Jac p^o^en rnUe no»*
jen Dien met ftöatten/ golDt enöe Öltee.
«n allfio 3ön öte gBefeHett armtttetalïeen«
tnetüolrometie tfie^ffemminge fiaretmtl^
ïe/maet ootKmtt öfte in een ongftelooflöc*
Re tgellnfl/enöe fooDanig0en armoeöe üer^
b?agDenfe met örtmonöerlöcfeelöötfamic^«
^pöt: ©eeöoemenüe tot Der geilen toeöen
óntDiUigöen armen/ al0 fooöanigficn gfie^
^cft3attgöen crnpce ontoaerDicB sönöe,
éDemeeriïötftfooöeriiergenfefiare rfif^
ftommen alfoo/ öatfe öitn ïegggen rwfit
?öo öa?fe /^^ffe Den miff^e fmt^n^Stt
ftaer öen Mars, enöe onöer öaer öen Mam-
nionofferBanöeöoen»
Jlaer inöe gDeftandtbifTen onöer öf
«eröefnlt sOp fifn eenen tpönöeriöcRen li-
brije ofte met öoecften göefJoffeeröen taf*
eÉ:^3:outten/^eeIlïen0/ ^tt>eeröen/ TBvU
len/ «ffangfien/ .StBeen#pret0/!$aI0^enöe^
l&oet*banben/iLaöOer0/ aen töeltltenD\'el^
letiöige göebonöen 5tJnbe/ ean liöt tot ItOt
töojöen ban een gfietroclten/ foo#öer eeni^
5be inöer »jeeöer enöe gioufamer \'STpian^
tien fianöen gbecomen söny
®erfeD2tcl«ïÖtl« 2&eiilf#c!eöewn eit ont^
biefeenöeroocftniet; een ièp^amiDaeïfcBen
Ooeöt bertierö met ftoaete pinptnine»/ een
geöaclielt enbeöoojfneöen tnamfiupst/ ötc^
fiirpiipflenöetoofen tot op ö\'ancrielen toe/
tnmtU
-ocr page 117-^at ootrt pcmattt alÏÉPttttian Baer mntt
SBcnoetöfaeiii öcrfcèjwRt mo^bu
J«aer tot tHEÏcften cpubév quaet! t0 Defen
t^\'wicfiei öan Defereligieufe jOBannen/enbe
aeöoïnBergf m alleen facBtmtieDicBte
iföet foobanigBe 3!nfïrnmenten
"^nsBenfe \'töecfïanDt Baret Difcfpuïett
thlr S^fWftöP onDerDanïtBept. leant
Kl op pemant Dat bermoeDen Bebben/
riaS\'i^^"^ oftefoofetJieefen Datpemanl
la! ontgaen enbe be berbojgentbeDen
blJ® Jpeten ber 3efupten aenben»^-"^
Se »1 " ■3f ttenfe tnDe boet.bo
DacB
\'botpen/
Bonsberliibfn
hÉK^S^wS td upt^gfiemagert/ foo boo*
böoi J?i*i\'^\'ti?engpfnfe Betn epnbtlöcft
^ rit^l^ ïbjeebe enbe Batbe tormenten:
ban
5eèc iSSl fïfpnf enbegcringe fafee
bSS^vl^tgf n Dabben gbeOagen\' en.
bat BP Baer ttHbt
-ocr page 118-i@p ontiec ûti0 longeen ttDp^etüêiiseem
sind Daee aêti/ûftef)p 3p Ooo; afg|ö)êIoeIt?
pilniieî^ii^en ößeßo^tien, mt bân önge*
öJjeeDtßepöt ofte tp^atöttfcßen ej?*
empel; $al/t ttJelcfteöie onnozele GluiTaeu«
5ouöeDe{ibengDeDaenv fcft t\'$0nnep
Igt aetiben bacßli^engDen / mi^t alle 5t}nne
«titßänbtcßeiien»
giaesal ûècïî notD een ànbeefept/ ßet
ijelcRe oeftó metbngBeI0cfti£»/ enöebe<
\'gaen in eetién fcßelmacßtigOen moo^bt
öanben Fuldcnfche gefupten/ aeneeneti
Martinus, tbien» i^lberen alfnocD lebe»
tot Miltenbergh, ofte Milbcrgh , bOOÎ
,ûHer menftften oogDen tfn toone fffllen,
<en Doe beel ©jontnen meent gj&p tuelbat
in fnlcU eeiien poei omgßebjac^^ enbe ber*
aonben i^oe beel cgtliê enbe ban etf*
uoeberen möcDtigße 3Iong®etîttgÔenbatf
itt tbet ban canten gßebiacfjt sçnf i^oie
beel&tnbeeenbattec tbel geboot 3tK
mene baßeiötli bàttec feei* bele/ & c.
l^oe menicßmael s^nber ban on0/ bfe top
nocD meutBcUngben enbejongDeltngßet)
tbaren/ bp nacötegßeßoojtseec jammer*
tiefte Onpttngen/flepner lUnberen ßecröt/
jncDtingert/enbe tnee* dagingen? a^atßiet
Stneerbaer ober upt b^acbupt onfen 5eer
conben Ittßam^n/enbe onfe ßap^en ban
ftD^tctüngße enbe b^eefe te bergDe flonben»
^te eenboubtgen gßeloofben/ bat ßet tbfl\'
ven be Stelen banbe nieutne afte tojteling^
Sßefioibene menftßen: ^tftgßeloofbe bat
aet maßest tiie sielen öei; nteutb<\'dßtboo$e#
opöfltimmerjsöen ^mpm 6an
J^Wf^ß^ ötipütlfcöeüooöjeplit treten
$00 plcgßenfe $omii»gUfn bm
^^wim-jopDanigc onöceacrtfcDe plact*
^ï«^««« met er» gfjcneucDlgc fptC0
rSSSfS ^^^DPtifpel/ tecmölen $p met tjer^
jiFis tmptjelf^coppen aettgDebaeu
SrSr öentiteumelingfien /Dîètot 3üoöa#
"»0öen tcageöie tDojöeti ßöecoepe«/ al500
K^lî\'nfcDîtcRelgrlîe biaiclungôete gtje.
julleitOealjoo otiüerfoceßeri
t?«!"®*\'*®®\'^®" Öö»^^ flantbafîtcôcpt ehöe
™enöJüo?öicBeptüe0 göcmoeöt^»
«mnt bte bctfcert enöe tiect\'^aegDt baii
5O"\'\'öten/af0 onaerWabe/enöe lae*
S tot öe öeeöQlentßeöen öetx
JrPTOÖ« conßen / maec beetoerpenfe
öec onöeeftee tonjîen^
^nöe onberjaegb^en upt#
tnS"/^ tieerßelgcft / enöe bemarenje
JWbnlbelgcft.
otiÄ*^ öie fabe gbeluclît $ ominöWcn öjcl
SS^Sbclötftalffintgaer i6oi4nöen
ÏC^Scptembri gßefcDtßti0 binnen Pra-
almaec onöer böf be t>ooî«naemffe
\' Sy\'WW^fÖ^n\'öieseßeöemmeöcber
jnjngbt beeft / enbebteig jonöec ttupffel
BOe wej f| ötc g^nptjel felfö / bie ben eenen
«Pt öen bfi(fgbemaecbte®upbel0 alsoo
S?3?«w«tniööelDccftg&ebattet/ enöe
»en ft" ff öatDpöenoeröenöatböaer
C f i^ié
-ocr page 120-4ttiFnit(0fôûbeîîmt/ bât ootSbfefittt^
beten ûû ffcate enbe aile manbaec ba »e-
tem eiinôcbtansî /banbat^ oftebooi
bat bîûebigbe enbe ^ ammetlficfee fept met
betfcOîicht enbe gbetDaeeffbotit 30Hbe/ \'
saenfe àï Bécbneclcicôlôclî boegt tnbebec^
bloeckte tobetöe* «©nber aile 3ef«ptett
tiptfleect in eetbatentbepttwc tobecconfi
Ute 3|efupC Perc Couton Frànf-man , be«
tuelcftenbie^Tomngô felf0 foo gjootacO^
ttv bat öpftem gunnet bé0 Coningôô t^
fel/eft met fiem bout gerneenfame t^famen
fûîeeflitngBem ©antneWîenbte^tfwR\'
ten felf0 pocßen enb- roemen/ bat bp ßeeft
tenen gbtfttfttöen fptegel/tn weltfeen Wf ,
al tnat We eoningö begljfert te uwten/ \'
ßem oofft tlaerlîjtïî bùo? oogen ffelt.
batter ootfinietfooberbojgensp /ófttjoo
ßepmelöcRen gôebaen of te bobjgbenomgJ
ttioît tnbe aller fetreetfîe enbe bninenjtf
çamerenb«ranbererMotiarchen, bat DP
bûûîbîenfl banbe berflerjeben/ ofte uebtP
berbupbelben fpfegelnieten tan tn\'tlicöt
bjengOen. ßebben bte 3efupten
^flelgcUen gemeent enbe gbebooptbaflt
boo? be DUlt>e befè0 \'STottenaerfcben
fupt0 8p Ôaer jßbe ofte tot ßaer te tretKet»
eenen feer matbtîgôen ©ojft be0 mflti»^ ,
bteceneuangDelifcôeW : gbemercbt b«
felbïgbe gßefetDt tbierbe tnbe onberfoec^
fimgbebanöentobcrconfl ee« gïootbtï\'
maften enbe lufl te öebben. ^èn geneti\' ;
btefe nu om ben tober^tonfï te leeren / upt
bennieMöielmgßen ßebbengoeb SD^«";;,
biei^^
-ocr page 121-gientïûûgerrettfeetjtie trwtterenfe bctteßS
^«Dect pîopoatipii / mum ce« <®2aéf
tàlÀ* ^ « aameti ßeeft aengfie-
«î ôetboec& lohannisTrU
tÄ Crac*
«Si^r^î!^^^ -^"PP® ^ïànôe tjecbûîgeâe
iSemTheophraftum öa«#
w Wtatie enöe jegfteleit m 3aiane*
Sàt^rfî"^ îjtcrganographie itU e»
jauiî otttopetJbflïingöen temogßeit tietCM
f^PfeggDenbatOaecinue ooteet;«
? Böetöeeft loannes. Jae fp en
^Weleit met/ ofte 5p felfä gße-
iSftîî^^ Dûïcomen/ enbe op alîe canten
\'îTobenaet: c aobt beàoebe ons?
fcôitrtîEi^ciîec btn^jen jön bttogelö^ß
i^meetmaelff felfö npt fiaer ßebbe bet*
wieii/ïnb\' ic&canre ooc noemen upt tbteti«
TjiÄ fobielbâseiefttptifcllrftetc«
X^^e : tuaer Dp tc nocg Dit toes>Doe :
onöet^aeccfcöe ßolf/i nDefm
gaten g^emeenU}câen3Un on-
^ecget €1^001 ofte een anbec plaet^
fe oaetmen nieten comc/ enbe niet
onbec tie bloet öaee \'t^ggemtent
^IcEi op flaet enbe gaet,
ßÖP na cowitt upt ben
^ ▼ öercftefnbe^booj/ (taant ban
Bet Êeemtec / Oaepomet; / enbe beclucß*
ticô^plaetfe/ Item banben bifctplineenrt
C 4. tucßt
-ocr page 122-tucßt bet nimtticrfiigecn/bit Bacc «u boo|
beloften flIreeDc Beöben betbonben / enbe
banben coft öecanbecerbifttpulen/\'öte on*
ber bec 3efupten boo?fo?gbe betitoutsön/
3tembanbe mantereenbeojbere tn tlee*«
cen / en fal tcKnu niet fpjeetften/ maec
fnlcftö opftboiten tot op een anber tot/enb
jOnoocbbefebingenboo^\'tmee^ebeel tU
ber0«pr notoir enbe beftent.) J©anneet;
Bbp/ feggfje icft/ gbetomenfultjgninbe
ftnboo?/ föo üjenbt enbe feeert u aenben
f ecBtet jöbe ♦ gpaer fult gbp 3ien een upt*
Celefene enbe uptgenomene Doop bOectieti
ban ajlerlepe 2((uto|en, apie boecften ol
t\'famentn bellen ofte feer fcßoon pacga*
ment gebafiöfti5Dnbe / bimtUertban goue
enbe Clbec. bagbelöcKügbebjupcat
tnojbfn leggen oppulpetumötn eenf lan*
gpen rtege sgnbe met itereneh bafl gbe^
tnaecftt. Cotben btnninffen boecft^cafl
mogben alleene tngaen bie Paters, enbe
baer upt ontlenen foo.baiiigben boecSen
öl0 \'töaer belieft, ©oo? Den gongen 30«
RUeene bie bagbeltf ctifcBe / enbe upt b an*
bmen mogßenfe niet een tfltellien nemeti
ofte upt tekenen fanber oojlof te Beüben
banbcn iRegent. üßaer onber befe boec*
Ken cn 3gn gßeen JEetterfcße boetten / ban
aileene ban gßefonbe enöe aengßenomene
SCuto^n/ebbe 5ön alle/catbolöc» 3©ant
fpenacbtenfentettnaeiDicß/ öatfe onbee
ofte bp b\'anöcceboecfeeneen plaetfe fouöJ
ßebben. <5rimiffcBienfo b|eefcnfe/öatfe
«ótb Danbew inet eenen bergifttgßen be*
ftttcttfttgfjc soubeti bcöet\'öeti.^aerom
I 300 toenbt u nacOe fltncUei\' 3ptje/ Daerstilt
i SDp 5ien öcHcnbigc bocrfecti ber »ettcceii
5eec-tEb?otfbelijt enbe aobberigb daeribt/
) P al f3amen obtbotiben tn stoart Eeec
orteièacgament/ enbe ootlt olie staart op
mee. mt befen mogben ootß selföbte m*
ggecn upt nemen bten* t ßaer belieft/
jonbeetoelatmgebanJßegent: ®en3on#
BDeH en ifi niet gbeoojlooft bien te begße*
w 1 / ten 5p batfe eerft ben «utßooi felfgf/
joieng ftbjiften fp begeerentebooj ßen/
, ffiï"«?w-gbebicßt ofte eenicb anber ge^
aHecIepe ïaflerftigen enbe fébelN
"ööjöenbebben boo?0beftc«cben»
wïtbben ban befe boec6*caffen^
S;" ?"öeer*piaetfen en in beel tamerften^
JJfJWautoetieben ban maltanberengbe*
\' tcDepbensi^nbeafgDebeelt»
Paters, am
\\ vSK bebben aengbenomen/ ofte
aal ooibenu 3ön gbecomen.
nieutbelingben 5ön bermengt
«wöere gfiemene coflgangßertf om
P^ff®"\' ««be omöaerbpgbefla-
ƒöer ^efuptifcbec oojbenji
t^mlP^P^ ^^^^ uptnementbept &oocb aen
»ppiofen: infonberbept benrötßen/ enbe
JJJ^eenigöe erfgbenamen 5ön ban ßarec
»Mau«!«
<<wberen gofberen»
-ocr page 124-f!ulHien en&f ï^riagÊ®
V Muptm w fal Uk Ißtt
nietô}j 0om/ ma« wjtd jca
^ ich ötec ôefcôîîibm ^tt cjca-
m«n / r ôii0erfo?iï6îngen ban-
ôert î^jotrmciaft/ tteelièe/ mtinisl
mcgôetîjS bifcfojijfii
efî8 aôeegmôaert.
mit «a bieî&îobintîe oftfbat \'
lîr/ôbert»îlcfelôp al0 appacftterfft
bei\'ajbtneecrtsi. \'
5Söb Wt ti» te tKfoccIißti De» Coîicgié,
«tbebïÉC selbtgBecopfomßen cnbefcbaf\'
tto^n te ûîbftiemnnaçc Bcleflttitfifpt*
«aecen boben meBftclöcRaen temcW\'
om/ ftJâtbettwffeï^cRet; rfowcn
«m inbe Coilegien mibepffiffeti tbojb«»\'\'
tn ôoc menwbfpînt getal stjn^^^fter ooftt
faerlgcBsi camt eetiitb tccdoop oftr ae«\'
âî®$ban btfcipulen/ enbe eetî bëtmeeibe^
«jngbeôamfûitupneenberôclibamnieiî\'
^fter ûôeR eetîigOe/enbe boe beel bte/ tif^
®en aiiptecfcDen befieect sgn gOettiojbeH\'
^aobei; gbeôeel gberte/ ofte oocR eeni\'
bermtîibertnge banbe î&apifflfcbe xf
lîgir/ ofteoôcfî eentgôefcôabe tnbe goebe^
«tt gbtrebtebt Ä00 ber®öt bp
gare Söfpcbepöt enbe ottatbtfaemôepî\'^
rnbrtobeeltSaêègöefteengóelöcS / batf^
^gôetcegôme fcftabe füllen moetentn^^
^ïûuinae ßaicnenbe becbnllem
hfdSf^^^Pj^ Bcböen sBegueten/
KE\'Ä\' 300pïöfïfipfe seer û*
it^ÉÂlI^ôerneetm
SSjÖn öte lèjtMf en enöe#üoföen m
tSïl?^\'\' ^öetteren i me öaecfiec
Ä «ï? "/i^ön.^\'^üt ttitenöatfealler*
3Öti i ï©aer intie oftfe aller-
<©ftfeBaee
roûtfÂïîl" te Djagen
beDmigen etibebeml«
b?n ftÄ Catbolptftentti bare
ï^oûfben.^
SeöLr . barer pangeit
Sä Weaeeraeröeni
S H.îîfl.îî\'^^Ôemeenten töel gßeleerte«*
"^^fflttö^ ban oftfe Eup / traegb/ enbe
m ooibit T&ologi!
-©ftbte Thcologljns
Âï âPiP\'"^^,""^ tegben œteti
"" öie ffiegent enbïban*
n£t hl"\' ûftebiergbelôclte bin-
E, ivÄy^^öf^ »eïantâooîben/
mil !o pipfißj, ttjonberbaerlöcft b»^ titet*
__^ ftitOepbt
^fßcpöf tmt toncßecgcpöt r jUSacrsoûff
5tilc{i$met en boen/ enùe &p ßaet àÎ3o titt
bingDen onmeticû te $0n netjint/ 50 làetHt
enbemtMft ßpfe blttetlöcftv ai^at öoct
Sdp/ fesDtßp/ SDP Oapetlgßeenbe lupe;^
^oerbm ^et sßp be aoomfcge Steetfte
fierbalien en£ie bergaen:f ïgijQe fuit gßp be*
frn umeti ehatßtfaentüepbtenbe {upDepbt^
ftdo; benl&aun tonnen goebt^ bden.^tBaer*
ômme en beneeeßtcßt g&p üeben u niet tn
^e btngßen/bie u teboen ßaenfiDaerom*
^f»2ee0gDp bûto^ i^aerom eil aenbaer*
iret g^be fafte ntet bnbett\'5aegfjbel0c&,^
^febfngßen be^boa^betial ober lange ge*
i»aen/|aAfggebaen gôeuÉieefl te 50n,
Jèttt bot5 ben ongDelooSdcften tnacßrr*
Vetteren/ ^n 0aept gßp bat ggp
fiib^c&tf Hâet befe enbe biergel0cfte mùoî*
^nbefkflft enbe ûpftgerpt gp gaer,
^pntlôt&fûû bjaetfitBp nae be bifttpif*
ien/4Iof}ganget0/|^(eutt)eltngen enbe an*
6ete/ ßoebeelintgöEtalbatrejön.^ î^oe
^ »en pber ßeeft toe gßeiiomcn:? -ïïrot
ttKtt Ûv^i een pber allermeeß gßenegcnt*
ßepbtjp f ^fterüocftpmaiitönberßatC
tsae nauttii\'dnberfoetftenbe enbe fo^gßbul\'
Dttß iPant 300bantgßen eene atßte ßp
liat banbe Theologifche fludic geßerllpcK
begßee« ofgßetrocften tetnojben/ ten3P
fsite bat ßp tnbe fcßbolfcße birpntatten
ttielgßeor^nt/ enbe met eenopnne bau
rettgte gantfcßelDtlt f ngßen omen 3p.
^aer en boben 300 b^ae tßt ßp notß:<$ft
fppemmtt ßebben ttt ßaer Coiiegie, bte
feóöibe fiecmfftbet^iiBBe «nöe fwrBttoet^
ttngbe iin Êoomfcfiec ftercbe bent tot eeti
igdtfefeptsoube^enbegfieben/ enb«
Sdn letten abonr^^en/sobte ttaotfatelgr««
bepbt salc^is rMsb»7t0t5onbetnos^
betepftfienf CfBïaetffen $00 jenbt bpa^
oefe bingbeh toel ber|egBelt mt
gentien ^^eneMnaejItatnen/ bor^tti^
wn 5p immcdiatelijcktijojben ontbeeld
(iibetefóntien gbeg^bin oenbeni^an^«
E0B€ alfoo en
tcc ofte tooibter hüOtQMttm
men im mtnfle niet met M«
len/ bat bie fdauiS boo; befe Wu^
taber^tbeid l^iiel&iEtmetcetu^tm
en (omc. ^001 ben ^;ot>intiad
tuo;ben be 3lefupten oodtobet:-
ofte berfet bm%ttet*
tte Convcntki een iinbec / enbe
sèebmtt bba^g^aeni^ oUe bjte
CintlöcH $al icft in plaetfe ban tm
toe^aecIteOteenotbbpboen be tti^^
bedgtlte tceecften enbe banbenbec
^ 3efnpten/ btefeseeroHlangbSJttWf
Qbemeneneaebt gbefmeoetsgnbeb^ben
otmerlecbt tot npteobingbe enbe Detntefin
BgebanbenflandtDec ^bemeen enbe bef
8beinenebef}e0 in bet ^oomfcbe möthe iu
tcepntecrpgben/ ttiaeetoefp^0nocbte«>
Qdetimoo^elgtli jwimbten enbetooeif
É
Ien* ^mtt bit tö Baer eenïgge epnbe etitw
öoflBe^mercU/ Boe öatfe ben IBoiÖen be^
aenmalcanberen opBitfen/bie boo|
ö^n/ enbe ^30 een ^paenrcBe tjj?ann0e/
«nbe|èiaifei0£fee |^eerrcBappjje ofte|&?te^
tnaetfc0ap in ^uptOanbe inboeren mo^
l^en. i^att tbelthen 3aüe tcft nocB gebenc^
»ebatfcft5|lf^ben p?obiticiaeI Del Rio
Bcbbe fioojenreben enoe fpjeeche^^^
>^©bietacbtaagBm\'
X^ bóriöen enbe
5Un Öecanjsiöeier
attóbolgBt.
^^ men boojeerff baer «ae moet
ItracBtenenbe arbepbcn/Bóe batbte
\' leacBticBfle ©o?fïrrt be0 iRijdi^
baiHttaltanberen mogeh bérbjem"
m tüojben» O^tt lö epnbe. i^etmiböePnu
tnaerboojfebanmaUanberenberbicmbet
mogBen tnojben / i0 selfg bie berfcBepöeti*
Bepbtber religie onber Baer.
^^te ftepfer moet öemalscio berclarcn:
^at namelöcft bte bjöBept ber religie «èeti
pJaetfeen Bebbe oftemacBÖebben/ $o"Iaii^
öB® Pttïi niet meber gBégbeben 10/ »tgtné
8Benomeni0 na öe Patavienfche Banbeftn^
SOe. ©at 3unen fp 3eRerIörtt aföaen enbt
^gfienflaen* ^00 3at Bp berbalbtn ben
©oiflen laten betretfièn / enbe \'t3elftigÖ«
«ocK epftöen bauben jKijcim^^teben.
«Tte oKoüeöoojfaem m* ^lefcöiet fjct
mtt/300 tg De sa&e BBF ttjottron»
^ 500 $ai ßpfe iKiojftöjjjftaim
^««öeöaec mt 0tt>eti«r«bet®i#
l^iftcn jMtHJC altijtDOTffneti
ecnEutßctiÄ/
«mpantrtcn «ptgecooftfuDe ti|it0f|>ltit!«
papißcttßalÄwti «fettig*
^mtf bat biepiotfUettnöe miitmim
Jfojßcßticft tube Wcrd^enkbe $aUt ßB^
^ew soubcn 5ijn/ßftt fp jöubeti ßamt^
«wtiflcn bie |&alt? of« bie ban Witten*
„"gh» SÖeiieltenöc gßefcttet Dehfacnt«*
ö^^Bavaro» \'»Ttbclcfee ßßebaen 5t$nbe/
lonotnfp öücft 5elf0 gebaen göemeeß ^n
•n acßt / «n joubegöeb|ootfern sijn^t»
^m alle tcben enbebefcDepbt ban ^ttm
öjnbeltngeynietallenemctben ^apiflett/
oöcfi metöen€albimße«v
. ^otBbettJplfefpfioo^cßtcfticfierttÄe
«enbacBteUjclier Debben gßeßanbelt/ alsr^
Jnen Dabbe gbemeent/ 500 fjebbenbiege*
wpten ßaec begßebentot befe bebjtegße*
"Kn, i©ant nae batter een ofte ttne«
«öcf^fteben ömrentnacßtgßebaen/ 500
Söube\' Cal0 fpmeenbenenbc ßoopten] sieg
Bgee^ Bö?» tonen mattgen enbe bebtutn*
8öen\\ ofte ßp joube aljoo tbel ale eettan*
Der Eiefßebber tpatmebe banben geme«#
nen twf enbe biipt twUejißebben»
mtmfit^
-ocr page 130-^t\'t (mofîemen boen) in genere
Intgftcmwn.
1in fpccic bcfütiöet? sâîmîfii
[moeten teatbepöen/ bat Die ï^er^
^togfjenban Saxen tegöen maltan^
beren opgiebttfets^nDe/alsoo baremacD^
mogbe gb^bioocïten tnojben. <enDe bat
juïcM seerbeguameltjcb can tiiojDcn bol^
b^acbt»
^Oü0et|5?temaetrcrjapöanMag\'
dcnburgh, bat nu vaceert ofte lerDtcb
toegefcOictüJecbcnben ^renifcßen »cur\'
fioid Bavaro om tian béni beDtent te mo\'^
0enttio|ben» a&atfelüigefüllen nocftDt«
Brandenburgher,noeß DîeSaxer IjcßtclÖC*
iten mtlientöefiaen/oft faten gbefcbien.
II. ^oöbatnietengbelncUtnae baren
5fn:^oofalmen pet0 txiat moeten ttooj\'
îcenben/ maeromme btt mochte fcbijnen
bat Die Saxer fouDe mogDen / ofte moeten
fifgerettettbo^enbanDe tDeerDtsßept Der
fóefingbe be^ fiepfer£(. mint inbien bte
®O2fIenbe0 eerti}t0 ben Wence-
ilaunn ßebbenberttio^pentipt ben ütepfer^
!0cUen ff oel / om bat öp Oaer al te Iiip enbe
mt^atbtfaemfcbeen tejtln: ^oomcetbie
Siepfer oocltrecDtmatigfie oo?rafte ßebben
omben Saxer, btebocbbagDel^c0 b;onc\'
iten enbe bol 10/ af te fetten banbe tuaer#
bicßeptber ftteßngöe. «©»îbe om be tneer*
fticbepttebjenqbtnaen bat vioarienfchc
Qttf BÙ^QMbtf : 4Bn0e betvdle bie
\' ÏBjinfen
gîincpn ttûcB mlnOer» farttö jfftt öe hmt*
»««iSßebanlucanöBe tebcüelen Henrico
ttopffeitjprooîfafeeti onyioüflß^rÄ
teÄy"?"^\'"*® ^^^ ^^^ alôBemetieiî ßaec
Phhïl®^ flCtilangßt ùcn BrandcnburgVer
bec S Çoïen/met5ôn0 ®aber0B?oe#
topr^ö^WJ-andt-Graefvan Hcflen $aï#
feLÄ S Wf ^fïöcft bele/ettbe be ï^ecf.
\' refignerc ofteober*
Àllu HerbipolenfchcnBiffcßOp:
^«/öatßp in acht gebaeS/
AmSÄ\'"®\'" Ludovicotoegße^
^f^otßtnrt
P^J^z Conen Heß,.
ibûSÏ.^^" tnalcanberenaengDeboerbt
fficift^^® öBebgongenenbe
ȟ^perfttoojbttotbe tnebergbebingebatt
-ocr page 132-n I
eentgge Clûôfimti/ en $ùû ^ nfót en M/
î>at 0p tn acht gßetiaen tDeiDe / stjntietien
I^eut^Bâ^fi ggeaffigneert oftetor^getue*
fen eeotgDe nae^bp^ßem^gßelegene ^loo*
enüe onDerötentnfQL\'Derbepüt een/
tttteiclißp al oner langte begßeert teßei^
feengfiefccôtnjoîîît.
^tt sin öte gjuîtielfîtRe raeötflagen t>et?
!iefupten/ Dien icfe upt Ijaer epgoen mont
ßebbegßeBoojt/metjeergjooteontsettm*
gße enöe üermonDjtngOe. <Bn Daer sijit
nocD öeel meer/ Die mp nu al f jamen niet
t»üß? tallen.
^p Defen epnöe stet oocft öte i^eöerfant*
feße enöeCurcftfcöe öjeöe.Häaertcft gelo*
öe enöe öertroutoe/ öat «i^oDt öe safte also
tot pîôfpt ban 3önSercl;ebeIept fteeft/Dat
öie oneenicbeöen enDe bpantfcbappen/öteti
SP pooggen te saepen tuffcDen Öen ®upt*
fcbe ^ooföen/ nuself^ sten ö^artDen tuf*
fegen öen litepfer enöe s^nen 3&aoeDer
thiam seer toegbeöaem enöe al*
ïerliefffe ^onen.
3aeöttt0oütftöanöen3lefuptentioo|*
gbenomen enöe beraeôtOaegbô/ôatfe sou*
benuptfenöeneemgbe floute enöe onber*
tsaecböe JiIlDü}öenaer0 / öte met benptt
SonbenbooDen eiiDeombjengben bebooj*
tiaem^e Heeraerg banbeEuangelifcheen*
be Calvinirtiiche <aemeente/tbelcftemoo|*
benaer05oeecbaeren söntn bet vergifti-
ghen^öatfe öe platelen/lampetten/potten/
enöe anöere öiergOelljcfte ötngben/ötemen
bool Den bagg beeßtßt/alfoo comn vergif-
tigen.
tjhen . Datfe / öftre ftBooti tötctt^ittaej
öJietDeti göeceptiigaet/ nocßtatig alle De
ccacötOe0feeet»jeDen enDe tecflont Doo*
wnDen venijnsbeßouben»
m tnaeromme icEt alfe Djome enDeop«
tecßte boo2f!anDer0 enbe boofbenbrv ^e*
meente bermane / batfe baer In boIgenDen
Jöt neecöelöcft boeDen enbe »acbten :©ae
Ie ooclï niemant Hcfitelöcft ofte te geringe
toillen götloben: ten 5P faßebatfp^fe eerfl
wel te Degben bebben onberfocbt ♦ JPefe
"\'«g0en gaDDen mp nimmermeer itiöen
3in tonen comen / jouD? mn oóch nimmer
Jieer inben singecomë bebh2/tg waer fa^
«etcfelf0 alle befe bingen partiiiêtlgc elcj?
int befonOer enDe notb öeel meeranDere
upt ben boojnaemfien mebe^ftefellen De0
«inctieitbengeruptifcöen boop baDbege*
öoojt enbe ontfangben* j^eic^en tc ooc&
totpjoftlt enDe melflantDe^ BaDeiianDt^
[nDeDe0<©öemeente0 aen Bet ließt ßebbe
oeöoojentebaengßen/ öooj befen tijt tuel
aiieene bp maniere ban ontmerpen/ maer
te Söner tot fal ic& (foo 45m tnil) fulcl^si
alfoo boen/bat icK nptbjnpcfie alle toleurë
tnbe omf!anbicbtben be0 plaetfe0 / tbtb0/
^nbeberpersoonen*
r<^cïfl gefcöieben] Auguftz vin-
delicotum ben i t en IBartif ^nno
1^08.) enbe at oberfettense uptge^
fc^jeben ben eet:(ltn<attob;iiEi3ln^
tia i^t^O
iP 1 megi^tt!
-ocr page 134-IP^egt&eriïitCaptttelett inti
Hooft-punckten,
Cap, I»
Hooft-punekt.
t. \\r Ifinöeonitteefeli^cftt tmtt^
i. laantje etitit ottipti;\'
iitngen o^t uptbiueliten Hlë
Emöeïrï cfeec persoon« n»
5. ^at &tc ^ani^ ntct m ï^tDatlt^
alijjacc tfc|)oon&at tie\' gö«^
4, ^ac ijit ^cïj?iftitpj«
mecc m öcüJMft ofte |>mag&/
<ïl|lDen pam beWeft- jIBaeï
Datttien \'töelteben en&eöe öe«
iïiiptttngen öeoi^aufïjefmoet
{»ottDcn uoo; artuuieti tiejgcge\'
loof£(.
Cap.lJ»
Hooft panckt.
I. öf« ïiUgioni? ö^rbonbeti
\' i V cnDiifl
ûnbafljflît/ aïtftfcjôûôti&atfe
wetcebinbefffîiSÉt sun*
5n bitï öoeßöen foo en t£f oocfe
«ïeigoetDie religionjst üjiöe/
^egDemaetbt ijGi in^t Itep^
fer\'^tjc/afjE^sJfntie nameltieâ
tioo;gi)etue{t itptgßeperffet/
tnbe eat een ti|t toe i te toeteti^
tot bt pt^blicatte ûejsi ti tncf
ftÓtnConcii jj maer totgclatt
-h ï©atmcnöatrommt«HöenLu-
thcianen.enbe ïjatt goet^ gu»
net£i Dte toomfcj^^tatyoiucg^
f^olitt|t&quen btt)oo|t teon«
Stct)i;ucften/tft upt tt toben.
Miûttttit mbt tnbttn bit i^api;»
flen boo; gßeen g^ootec on»
Ötpï tn b^tefen / ifl batfe nu
onberleggen ! Udant m fulfil
ten gbebaliemoetmen/ nat
fommtgötc menmg^t/ ficg
not|^alboeg|)ennaeben tift:
^atr notDtanjei anbete get
ttgl^tnbeel gfiebotlen/cttbi
battopb;tngen/ batmen nttt
langer op ben tijt be|)oo;t t$
Uiatj^ten,
F f Cap,Ui.
-ocr page 136-Hooft-punckt.
I* öte OnbetOâtiett tenv
vJP0|^enilïcpf«Comngö/ oft«
anöcc p\'fimt cnae ^m <n ec
tien becgaöitngBe Doelen eeti
cp?an te$i|n / öan fo raogcit\'
feDünbecö;ut&en: Straat\'\'
tcc 0een \'tfammeomfle ofte
üecgaDjingl^een tan gepti^
t)mu)o;&m/&an fo faifulcins^
öÖcoo?ïoft 5<m enöe b?pfïaen
nae ofte met Dtec taet oer ge^
leecDecenDe tteffeltjclicr
lien.
1. «Z^te onöecbanm ber Eaterfcj^ti^
Comng^enofte 5ijrt
sntbonben ban aUe berplt£0\'^
tmgïie / enbe mogen bien ooc
omb^engöcn^ï 2fil i|f \'tfc0ooït
toatteu fulcËtie^ niet met aUeti
göepJeegöt mbeeecfle
meente^ô^iflt.
3, uao^t oot ben 0iiberbanßM toc^
g^elacen met vemin oft vee- j
gift om te b;en g^en foobani\'
Sfje Conhigöcn mtjc
ccii/ Bicn DiÉ gïiclecröe enöe
UectrcfffiUtc&e lisanuiti fiiou-
isenuoo^Cpjannen-
4. ^te mat^ allee Betteeett
cnDeongl^elobigeti Comng-
njcken.Vorftendomrnen, énöe
Heerfcbapijen ( |)aeraf tte«
men) enüe ben CatDoUtcQuen
fcgenciten.
Cap.IV.
\' • O «e^ tj?n enöe toe gelaten
*öen öetteten te öeD?iegöen
metaubbclftnnitbeben.
^^ 3acooc6tjen €atÖQÏïiei35 Ma^
gtflcaten enö\'<auceigöcD?n.
heimeet Den €atöolitcq5<0n«
ÖtEöanen,
4. batmen fooöanige tjubbeïfin^
ntcjgeben moet gouben boo;
een goeDe boo^ftcj^ticïicpDt/
enöeöatbïc <aberuöeben te
ƒ 4 beggen
besl^en onticctucf £11 tDoidtn nut
tien 0|)(menen cfgel: wie met en
weec te veynfen , diecnwect oock j
nictwelcc rcgheeten,
■
H^^ formalaer tiailöm <5otltlo0\' f
fmenDebolbanbtualingßenfie« -
iienben ecbt/Die sßegouQen 5i|n tf
ijotn alle D4e gljene / Die tn \'t^aufOom
toteent0|^eeeeeöanjlBeefleeofte Do-
äorfchap öegljetensöetio^Dmtetooi«
öen / 3ltem alle ProfcHorcn. etc. in all« \'
l^apiffifcöe l^nibecfiteptf/bant^nptf* ^
lanöt / ƒ cancfe ciit& / Stalten / etc, upt
Den bulle s. D. N- D. Pi} öoo^ eoDei^ \'
Ijoo^ftentcßept Die ober D\'o^i^
ttecingöf pf^\'wonc Der Dodloren,
etc.moet ontierOotiben enbe g|^ebolc0c
/^l^ergcfet tn buptii upt eenla^
Vycimfc{)ceyemplaer/Dat gtje^
troubieUtciäban b)oo;t totb}oo;t ;
tjes upt gbefcöjeben upt eenen au\'\' I
tenttjc^qusn Copie ban lacobo l
Heerbrando Dodtore cnbe Pro-
fcffore Theologix, enbe ggeflelt i
Inßeteerflebeel3i|ner Difputattl
boo;öe vn. Difputatie, nameliicß
de nova Religione feu fide. \'
>
-ocr page 139-tüelate tm taußeireüaßc*
-illÖdtDe «pofiüUfc&ß EiTöe RettfedOc
Ke otjeclEüEitngßen/fiiöc alle anöpre
»•wr .^aci^nenungßeii/ enöeojötnanticn
oegfeFüigen uttthp, 3rem irfjtoelate öe
^♦«cD?ift/tn öle 3iti/ tuelcßen gßefioiiöen
Sf alfttocß ßouöet öie Ißöeöci; öie
toelcfeen ßet txjtnomt tt op
SJ« 3tn eiiöc upticggiiige
-^»^^Scöjift/ heften fal oocfeöiemin*
«nermeee anöecö nemen rtiöe öertlarg m
«n\'moeötgßen cemfiemmicfiepöt
^cfttieftenne oocüöat*
Oft«.« y\'^Ö?if!o3er«onfen3^fere 5ön m
BOertclt ttiaerlöcfe enöe epgßcntlöcb zeven
öcönieutDen metg/ slJtiöe
menfcßelrjcfif geflacßtö/
S ni« alJe t\'famen / pegßelöcften
«an noöen/nanielijcU/öen 3^oop/ Gonfir-
nhpn h cnöc\'thouvvelicjk ,öatfe ootft
nfipn^»; " tnoE\'tnouvvencjK ,oatfe OOtK
öS?^ aeiibjengßen/ enöe öat upt öefen
(ofteftnare fonöc) ntet
^rffilr anöpFtnetf öJcöer.ßaeit tnojöen»
oocft enöe toeïate ö\'aengße-
UfttHo«« r I lUMilH; W tlViliJUÏ*\'
tiïïl^"®^ «nöegoEö\'gßrftenöetnöfen ofte
fcr Catßolöcftguer Ifectcfte oö
bPhSS?"^,"*^^»\' -Sacramenten folemnele
acftomßelfeetiöeaenncme
S öö^löcftelötft enöe ßefonöertöcß alie
^^^^ etf*fonöe/enöe ffiecßt^
ßet Conjcilo öait
■ »^«ntcn öeraemtenöe uptgefpjoocfcenisJ,
if ? 3cti
po
3rc& fteBmufftangBeföcrictt bßt i"tt\'
öen Uötfe ajöjt op^ge^otfecteen öiaer/Ep"
gfjéti / enöe tjecföen^offeeööOjIeöéMötgen
enöeöooöen / enöe Dat in ßet ^oocö\'
töaeröige ^crattientDe0altaer0(Eucha\'
riftia) fp UïaerWjcU/öaöelöclt/enDe mfmu
lutft öat lichaera enöe\'tbioet , te gfiBlflcft
met öefziele enöe öeGodtheytonfe0Heerê
lefu chrifti, enöeöattecgeftöfetecnöer^
anö3ingDe;öe0 gefielen toefen^ öe0 broots
in öet Ikhaem, enöe öeö gfjeftelen toefen^
öc^wijnsinßetbloet, öjelcfec tjeranöjiKge
öie «CatöolücRgsaeetfee noemt een tranP
fubftantiatie. foobe&enne icft/ öat
alleene onöee een specie gßenomen tpo^t
öie gfiebeïe enöe öolcomene Chi iftus, enöe
•ttnace Sacrament» 3£6 Bonöe ftantbs\'
fleï0crtöattee5p een öagDei\'tiier / enöe öat
öte stelen/Die Daec inne geftouDen tnojöen/
ino^öengBeBoIpenööo? Der gftelooöigßen
SuflFragien g(je&cöen. ©an gelgcUen/öat
öocfeöie l^epligßen/öie gßelijc metchrifto
regneten/moeten geneert enbe aengöeroe^
pen mo^Den/ enöe öat Die felbigge gebeben
»00? onjs aen^^oöe Doen Datmen ooclt W
reteliqnien (obecblteffelen) moet eeren*
feggbe baflelijcfe/ öatmen Dtebeelben
ofte gelijcSeniffen Chrifti, bejf alttjt goDt^
barenden magetss/ eenanDerer J^epligb^n
moet bebben enDe botiDen/enöe bien ftbtil^
bigöteereenöe eerbtenfimebegbeben*
jeggöe oocübat biematbtber in-
dulgentiën 6an Chriftotnbe ftertßegOe^
laten 5p/ enöe öat öer feibigb^r gbeb?npcB
feuÄÄ"^^«"^\'\' SönbcwnSuccef.
tteSîS 1 ^ fl^n^ntme niöc btlmm ûm
Soften alfe b\'andere ötngßen/ m
Canonen, enbealgOe.
enbetroo^namelöctibatt
SanÄ?®^ .^ûûtfîttjaerôigDe Synodo
eÄlfiTl" ^ obergBeleöert
öeromh?? \' ^"öe te göelöcft 300
berbloecftetc&
a Ïe tojitrarte Dingßen/ enDe
biff / ^ öie banDenifeercfteberooj*
DaenjgJ^^^öioapen enDe înDen banne gûe^
. itL irtrt...______
««5 Ketternen / Die banöénïkprf&ehi»
ttnelTfeAfh tan salicô tncfen/
ijtU ntet een menfcjje ggeoo^looft / tiefen
^ujk anfßi<^o?öinectngDe/ berbieöingße/
afjcbaftngße/ tiiiilens^/ boopenien0>be<
$i^iut$^/enbe tn te breiten/ ofte toot*
ftefoofelijth baet teggen te boen.
<Sn 30 pmant om bit te attsnteren bool
seme / bie i^ete bat^ sal (omeii tnbe on#
ggett^ebe0 almatitigDen 43obr0/ enbe
^t* ï&ieter0enbepault>ijner 2ïpoflden*
«gegeben binnen momen bp ^U pte*
te»/im 3acc bec gjjettoojcc onfeg i^eecea^
ï^H* 1 u lêübembïü 3n get 50!^
3aec onfe&paaföóm^^
F®,CardinaIisC3Efiü$
Cac. Gloricrius,
H. Ctimyn.
^rettï^epïofen enbe aobaaffecIntRft*
€«t{c,al0bietienbe toteen boleomenbettip
}Km ttueeb« beeil onfeîS^ aSgf)emeptjen
^lu|)teebei)0\' tnbe ©etmarU\'i-eben aen^
SBirecftt » (©fienoemben Catijolöcquen/
fttcanicfeitietalleeneiaten Ham/ sonbcc
Êaecï^jt nienmö toebecomme tebermae*
mn/ Caveanthos, namnigri funt, öatie
gdec tbacßten boojbefe gßefelleii/ toant fp
secfeöönen tneltn tPttte miftlebefi/botô \'f
fef al ftiwct matfe boo?t;=bjenggen enbe rel*
Ic«: <fnbe »at toonber ift/befen ftarenEct
iKrpUtgtDaer baertoe/bolgßenö öieltReO
^ oocii tu ßet -STrentifcße Concilio ntet
lett
-ocr page 143-S?,2?52iÖ0üfcöïeï9a«s/ (fipmocßtw
H ^^^^«cDtel»tt can
flcunen eft roemen,
itieTÄHSÖco gôeftonôentôeîibt m
muTl j^ «antrtMötfeen Set coi^
SooÂÏS^ ^^^^^ loolaiiö&ebk
löeti^H^«"^ op 3et»en Ber-
«utooî0 bant e*«.
IÇ^^ftc^smt ^ncantïB oDfbîaf^
ftteWf • iuUm team enbe p.
f öcpmpeien ban Afafolon!^.
bas »•Sàm.ao.22. Barnat
ÄÄ^^r öanben Boeben
te iHoomftöen ?5augmotß.
uw tuettegöenffamb« «ocß 3ö«cä öflit
eiiöe öien0 uolgDenö nocß onöcc^
iJjierdötft ßin: leöeiiöc/ tuet öen «anöen
5>iraeon, qjgfen/ «ïflutDen/ eti letien0
toeriaöigööcn Phiüppo PlaefToeo angDen» 1
W laet göP ^eer opjecßt \'
a9.3o. jfyfej^aetib^löfttnaracötitßJ
5©attt nu miin ooßöen clacc
luc.iu; üEbbengöcß^n boojmacr
^ <©nfe berlofTingO cmtöttcrj*
^pat.ii? ^ßojb\'uptcüöinfiliefnd
©an bat Babtl/
3.^&ef.5 Daer d\'Antichriflverheven
Satun Gods Tempel fier
Alsofï-\'iodtrelfswaerfehler
a,€t)efr. i^n haeft heeft nF2óeteolneven.
O^aerom ßngO HU ai met
«poe i8. D\'€ngöelen bte0 te bett/ i
ßabylonisghevallen.
^ ,, €nö €b?ïfïu0 Die niet töancïte
• baer boo? nu gSebantßt
jiom9S slllleene ban OU0 allen,
«Dbtf? tem5Pöanp?D0eneer/
S^ït: ©an tPten tup mmmecmeer ,,
3oan 10 ^i]efcBcpDcn sullen tuerbetn
ßnm S lï^aerfingfjenbe met bjeusD»
fsS". ^ijti?lofaltötenbcugb
jllSet ftem eeutjJicB bolberbcn»
^löct.a 9 Amen fpjcectJ icft Daer op:
3oa».i/. j^ant\'tmoetopDe0pau0top
giïatt ft. 3^ocö epntlöcft jonoerfalen
aj.34. ^^upppen/ Diet met3Öi]boöP
3n D-eeutDigbe pön öupa^coop^ .
^ffcerlötß salbetpalen, ^^Zt
«ftötcrswcßerHKS
wctaen/ mm i^etmlctiöc mk
mmoetctttjergain/
Öcttt onöectDtttt tmm tmt
rÄ^"^® beranöerenw D\'atici-
tmt moet onöec^Djupjfem
ÖlÖ t« 5ien Dan. C.7, v.2 7/
" «wten ö5 mttK Pröpofiiie, namettjtL
öecftmacöt om tt>
oencnöc WonDcni te öecßnöeceH/
iH?® öie macgt otiöec^
i"!gf9PÖettMiiet: alleeneswÄ
yocßggcöaen. ^Dieoaet Gregorij
fP^ecötselfis alletiagDe inöcber^
j£9e|>DenöeiJt Oeji owoen enöe nie«
«cn fttffjff^ öan toelcbcti öeranö?in
8P Je mttfitt met öeöel aen
««en^otentatenöatfeöien juilcit
«mnemen/toaec öan top ©Riefen
mfnocö m geö^eBestin/toaec oöec
ooc6 top onfe öat&en öoo? Om
pausf toel mögen toacDtenEcefl
0»CÖ:De confccrationcdiftindt.j.c.
exttäacfeiijs.DcrcIi-
quis&
quis & verreratfóne Sßnäorü in fexto
€,unko*Deconfeci-at.&diftinct.3»c.
ceJebriïatem.
ILfao {i;>tla|leitón0 bant» mornte otnbep^o\'
pmïtieteinaiien uioojtst: "©HtlKöiei»
onß Vaim^ßf^iptit te HWfeem öie j&aiifrii
\'felfa/ \'lüïriciietitupgrerneiuincii tot ons piO\'
föt f taant op gttt&aiie Ujsrtfi i» b« «octot«
mfÏEtï. öaftamiile grbbcn to» met JUfFitieï
ïtïrmatck »e c^ncUfi* g^efei m one gelang tiiöe D\'aiM
aew OittgtJfn tüErrlif te:
■c Cigo t0 bie î&0tJSi ban iHomrn bic
XLâSnticb^ifï enbemoetootii onber^
bîuptfît rnbe nptsDetoeiit ttJOîDrnî
\' \' \'tttElcfîf «eeï minbcre pr rfoonen oof
1ï»plbabbcn cûneitboen.
: I» cen ^-yiloi\'fmtu apaiiSicus tnaec tllHßO»®
ibeiiebcn tiie l^ausi âis met o«^
luiiigtjer op^tîïinjtlf« toöft / î>«t öan bßc^ tci»
inHi^d) ntt&ié baoi^genómiDe <fi!afl3Ó(0cciHf
éftlnaetfien/ etTlrraeiiiMrtfeentoftttoiciïr\'
\' :, felficlitriiige öa« noöni fp- natneuicjicii \'racnftbPU*ue
ife»tùtcft^r3f0tïfeiteffcnî>e tiaet OöoiopgöttDcrJïii?
r Cutiïöet»ÓHt Ujeöerteüeefen / ùienact) inaes triitialB\'
" . ^töintH^n/apöatfcalfuoecnötltbUiaHiigtic rul"
istlWÄcnligEöerlkaffeiiiogeiionfgafM îaitfDPtoart
^ufiuotät/ bfttatbt u ^aiîCtieptihftbeben/ «ffnfî«*
rfiri/fMw\'öcn^oMs^&oDfsefl&eiHetoenTaii/, Djffll\'
\' mip inacftt fj^fft/ toamjecr bein <&olit faiths toï(a«f/
cuec\'tIkbaP<«Vmatc£^/^;/«/00rc \'tlû\'haemtnDf jtct®
ïati Dîe bcDtif tn \'tlTpjr te ttjerijett om te Ueröci ben^of
Si»; tot heu» fe \'»emeii intietigéinclnm te latem met hf"
««Hteten féiBigc oimöffpjEetftelptfcetaeonouirDfti^\'
nrtgcJtf ûîeHCÎjôEenoe Ijwlgèftijept füseerec chriß\'^t
Mi« öenTa«^ : Ujcfft (ïantuafTtitti / oHbehseecMÔf^^
silt igt oöfrüloEöicl) iH t)et tortcft / niet öea Ta»\'-*
msec öe» «f, foö fai Kte?fnarbet>titiftoöfitifi\'
Pïtömctrtbaecïüii: \'tlujicftc te bEtrachten tof\'
WfnfcbeickulJânhmin/ijesbeuiKitbee f^mm
, «lijf tte iteföB Gtiüt;, enöe ût
A M E N eeren Godes. ^