:r: ..................... .. .

SPECIMEN LITTERARIUM INAUGURALE QUOD
EX AUCTORITATE RECTORIS MAGNIFICI W. VO-
GELSANG. PHILOS. DOCT. ET IN FAC. LITT. ET
PHIL. PROF. ORD., AMPLISSIMI SENATUS CON-
SENSU ET NOBILISSIMAE FACULTATIS LITTE-
RARUM ET PHILOSOPHIAE DECRETO PRO GRA-
DU DOCTORATUS SUMMISQUE IN LITTERARUM
CLASSICARUM DISCIPLINA HONORIBUS AC PRI-
VILEGIIS IN ACADEMIA RHENO-TRAIECTINA
RITE ET LEGITIME CONSEQUENDIS FACULTA-
TIS EXAMINI SUBMITTET

■ . ■■ . , ^ ■ ■■ . ^ -1
■--j- .t ■ V . v.. . \'S

■v.;■ ■ - " ■

ïi

Antequam hune libellum foras dare aggredior, officii
duxi vobis, Viri Clarissimi, quorum favore per tot annos
frui mihi contigit, studiis Academicis finem imponens, tota

Tibi imprimis, clarissime Damsté, Promotor aestima-
tissime, quanta debeam grato animo recordor, eorum vero
mentionem facere non est tantuli temporis spatiique.

Nihilominus commemorare velim Te cum magistrum
benevolentissimum et patronum studiorum mihi semper et
ubique adfuisse tum novissimis hisce mensibus tempori ne-
que labori pepercisse, ut in hoc specimine conscribendo
edendoque me consilio ac iudicio adiuvares.

Fore ut omnium Tuorum erga me officiorum memoria
ex animo numquam evanescat, vehementer spero.

Nee minus Vobis, Praeceptores clarissimi J. C. Voll-
graff piae memoriae, H. van Gelder, P. H. Ritter piae me-
moriae. B. J. H. Ovink, H. Bolkestein, C. W. Vollgraff,
A. Rutgers van der Loeff, tam pro institutione in lectioni-
bus accepta quam pro benignitate permultum me debere

Vos, librorum sanctuarii antistites, silentio praeterire
non possum. Vos v.o. J. F. van Someren, A. Hulshof, A.
Brom, G. Evers, persuasum vobis habete me vestri officii
et facilitatis semper memorem fore.

Denique vos omnes, sodales, quorum convictus mihi
fons delectationis fuit fere cotidianus, grata memoria pro-
sequor.

In humanitatis studiis cum diligenter consideramus,
quatenus viri docti patrii per tot saecula rerum antiquarum
scientiae profuerint, concludamus necesse est nostrates pro
viribus suis, illius aetatis subsidiis, temporum iniquitate
non paulum laboris attulisse ad istam disciplinam augendam
et excolendam. Inter Academias nostras, quas illis tempo-
ribus iure caput studiorum classicorum dicas, Minervae
sanctuarium Rheno-Traiectinum locum minime ultimum
obtinet. Itaque me iusto quodam gaudio longam illam phi-
lologorum seriem perlustrantem, quos ab illo anno, quo
Pallas nostra in sede collocata est, discipulorum catervae
stipaverunt, ut imbuerentur artibus ac litteris, praeter cete-
ros unus ex iis commovebat, Arnoldum Drakenborchium
dico, cuius fama in re publica litteraria etiam nunc vel extra
fines patrios vivit vigetque.

Insuper animum movit, quod Drakenborchii nomen cum
natali tum variis ac multiplicibus doctrinae studiiis cum
patria nostra arte coniunctum est.

Quibus rationibus adductus consilium inii, ut hoc speci-
mine inaugurali pro virili parte de vita scriptisque agerem
eius viri, qui non solum decus ac lumen Academiae nostrae
fuit sed etiam meruit, ut mihi ipsi, eiusdem Minervae alum-
no, quasi industriae, ingenii, morum candidorum exemplum
ante oculos versaretur. Cum autem vitam enarrare cona-
turus illius viri, quem aequales semper et ubique laudibus
caelo extulerunt, metuere incipiam, ne onus susceptum hu-
meris meis gravius futurum sit, etiam atque etiam rogo, ut
bona legentium venia mihi adsit. Qua de causa Draken-
borchii verba, quae in praefatione eius ad Livium leguntur,
mea facere liceat: „Conatibus meis fave!"

Amoldus Drakenborchius, a nobili ac vetere Stirpe Tra-
iectina originem ducens, ex Everardi Drakenborchii, qui in
patria Canonicorum Collegio abactis fuit, liberis maximus
anno 1684 natus iam prima aetate documenta dedit, ut eius
laudatorisi) verbis utar2) ,,haud vulgaria celsioris anirai,
qui diu in occulto latere negans, continuo sese exerere con-
suevit, quae non vanam spem iniciebant fore, ut, si caute
et prudenter foveretur, maturitatem aliquando adeptus,
fructus ederet, quorum suavitate tum publica tum literaria
res recreari atque refocillari posset". Accedit, quod pater,
ipse litterarum minime rudis, omni studio id egit, ut quam
optimam eruditionem filio impertiret.

Ad cognoscendam claritatem posteriorem alicuius ho-
minis cum non inutile sit scire qua ratione in educatione
usus sit quibusque magistris adiuvantibus talem vitae hu-
manae finem assecutus sit, Arnoldi nostri disciplinas iuve-
niles summatim tractare conabor.

Antequam ad Petrum Burmannum magistrum praeci-
puum se applicaret, pater eum viro doctissimo lacobi, qui
Gymnasii Roterodamensis postea praeceptor fuit, privatis
scholis primis Latinae Graecaeque linguae dementis eru-
diendum tradidit. Deinde ludum Traiectinum, quem Samuel

1) Ante me de D. scripsit Joannes Oosterdijk Schacht
in laudatione funebri in obitum A.D. ex decreto Senatus
Academici publice dicta die XIX Februarii mensis anni
MDCCXLVIII; praeter hunc librum, cui multa me debere
profiteor, nonnulla sumere mihi licuit ex epistulis cum
ipsius Drakenborchii, tum amicorum, quae in bibliothecis
.patriis asservantur. Porro passim apud varios aequales

Petiscus eo tempore moderabatur, adire iussus esset, nisi
ille „ipse conscribendis libris magis quam erudiendis pueris
vacasseti)"; ita pater censuit e re filii carissimi fore, si
Lingam mitteretur, Westphaliae in oppidum, ubi in Brom-
leeuwii Gymnasio tune temporis celeberrimo praeceptorum
opera linguarum humaniorum scientia imbueretur. Ibi tri-
ennium fere moratus et doctoribus suis diligentia, factis,
profectibus insignibus probatus, honorifico ornatus testi-
monio ad publicas scholas dimissus est. Sed pater optimus
filium quindecim annos iam natum a suo conspectu remo-
vere noluit, qui, cum in eorum numero esset, qui adules-
centulo omnino ab illis litteris, quae ab humanitate nomen
habent, incipiendum esse arbitrantur, eum Traiecti ad Rhe-
num manere ibidemque scholis virorum celeberrimorum
Petri Burmanni necnon Joannis Georgii Graevii interesse
iussit. Cum vero, Graevii aetate iam vergente, periculum
esset, ne mors praeceptore iam fere septuagenario nostrum
privaret, imprimis Burmanno Graevio eruditione nihilo
inferiori operam dare eumqiie mox tanto fervore diligere
coepit, ut eius voluntatem in dies auctam sibi conciliaverit
favoremque magistri assidue servare potuerit-). Arnoldus

2) Saepius de praeceptore suo bene meritus est in
corrigendis speciminibus, in notis disponendis, aliis, Bur-
manni rogatu pro Viri Clarissimi Muntendam vidua Quin-
tilianum correxisse videtur. In epistula ad eum data legi-
mus: „Vellern alia et maioris momenti forent, Vir Claris-
sime, in quibus tibi ac commodis tuis alicuius momenti
esse possem; spondere enim audeo neminem te inventurum,
qui operam alacrius addiceret et, quae receperat, maiori
fide perficere conaretur." Plura quoque folia Vergiliana et
Lucani, Suetonii, Velleii, Phaedri, Ovidii editiones Bur-
manni notis instructas inspexit necnon Politiani excerpta
ad rei rusticae scriptores diligentius examinavit.

noster, diligentissimus auditor, laudabili pertinacia studiis
invigilabat, cum quae pertinebant ad res gestas gentium
antiquissimarum et admiranda patriae fata, tum imprimis
ad Romanorum Graecorumque leges et instituta.

Et finis coronavit opus, nam quinque annis post studia
Burmanno duce incohata, sc. anno 1704, dissertationem phi-
lologico-historicam conscripsit: „De Praefectis U r-
bi" atque Burmanni praesidio publice defendit. Quem ip-
sum libellum postea Joannis Ludovicus Uhlius typis repe-
tendum curavit Francofurthi cis Viadrum (anno 1752).

Disputatio „De Praefectis Urbi" necnon illa
„De officio Praefectorum Praetorio", qua
\'oblata triennio post summos in iure honores adeptus est,
aperte demonstrant eum historiae Antiquitatum Romana-
rum studiosissimum fuisse. Perspicaci divisione et disposi-
tione usus deinceps de variis praefectis Urbi apud Roma-
nos agit. Postquam de magistratus genere docte disseruit,
disputât de praefectis sub regibus institutis, de praefecto
Urbis feriarum Latinarum causa, de ultimo praefecto sub
imperatoribus creato; capita V et sequentia spectant.ad
dignitatem munera, insignia horum, qui ad praefecturam

In fine libelli „corollaria" nonnulla sunt, quae ad Ro-
manorum leges et instituta pertinent. Petri Francii enco-
miumi), „Claro et eximio iuveni Amoldo Drakenborchio"
dedicatum, testis laudis est, quae scriptori ex aequalium ore
obvenit. „Verum enim vero, (ita laudator eius) quum ple-
risque hominibus melius omen in auro quam in litteris
inesse videatur, omnes amici Drakenborchio auctores fue-
runt, ut ad illa imprimis studia animum adiungeret, quae
ad rem familiarem augendam humanioribus magis accom-
modata cemuntur." Consilium igitur navandae iuri civili
operae hortante patre capit, etiam quod „inter humanita-

tem et iurisprudentiam non parva cognatio intercedit."
Nostra in Academia primis tirociniis positis, ut opus incep-
tum feliciter absolveret, Lugdunum Batavorum mittitur.
Quamquam concedamus necesse est eum eximia sedulitate
scholas iuris praeceptorum fréquentasse, eum tarnen eodem
tempore inscio pâtre viris doctis, quales Jacobus Perizonius
et Jacobus Gronovius fuerunt, animum operamque ad-
dixisse haud temere suspicamur.

Institutione horum quattuor praestantium magistrorum
refertus ad penates revertitur neque tarnen, cum summos
in utroque iure honores consecutus esset, otium se decere
arbitratus ingenium Musis elegantioribus excolere desistit.
Progrediente aetate praecipuus amor erga studia, „ad quae
se incredibili mentis impetu ferri sentiti)", numquam
eum destituit2), cuius studii et amoris testes tam orationes
publice habitas, in quibus pro studiis classicis strenue pu-
gnavit, quam eius editiones Silii Italici necnon Titi Livii
suo tempore afferre mihi licebit. Anno igitur 1704 pâtre
iubente studia in iure civili ponere coeperat. Primo in pa-
tria sua iurisconsultos Pollium, Muydenium, imprimis Ec-
kium adiit, deinde Lugdunum Batavorum se contulit, ut
ductu virorum nostris minime inferiorum extremam manum
studiis imponeret. Ibi Matthaeus, Voetius, Vitriarius pater,
Noodtius tune iusta fama florebant. Eius industriam his
verbis v.c. Oosterdijk Schacht in laudatione depingit:
„Quum vero in dulcissima illa Musarum sede degeret, coe-

12) Collegam Dukerum in epistula quadam ita alloqui-
tur: „perpétua concordia et indissolubilis animorum con-
iunctio vigeat, floreat ac nulla umquam nisi honesta ac lau-
dabilis Academiae et elegantiorum litterarum
utilitatibus pro virili inserviendi aemu-
1 a t i o reperiatur."

lum se quidem, at non animum mutasse re ipsa ostendit.
Neque enim aut minori sedulitate Noodtii, quo uno in iure
praeceptore utebatur, scholas frequentabat aut remissiori
diligentia domesticis studiis insudabat, numquam nisi con-
cubia nocte\'lecto se componens et summo mane eundem
iterum deserens, ne mori diutius quam vivere videretur,
quam vivendi normam ad provectiorem usque aetatem

Unius anni spatium Leidae moratus in patriam redit,
doctrinae copiis instructissimus, et summos in iure honores
anno 1707 adeptus est, mense Martio édita dissertatione
inscripta: „De officio praefectorum praeto-
rio". Qua disputationei) septem deinceps capitibus agit
de nomine, numero, dignitate, eorum cura circa milites et
res militares, iurisdictione, reliquis muneribus, msigmbus.
Incredibili diligentia virorum doctorum opiniones undique
collegit et larga manu locos, qui apud rerum scriptores et
vëteres et recentiorés occurrunt, prout res postulabat, in"

Quamquam ad cursus Academici metam pervenerat,
Drakenborchius, cum intellegeret se litteras et disciplinas
nullo aetatis tempore perdiscere posse, eas quoque horas,
quibus operam dare solitus erat publiais privatisque prae-
ceptorum lectionibus, suis ipsius humanitatis studiis dicavit.
Itaque eum Musas repetentem videmus, pâtre eum ad fo-
rensem operam obeundam saepius impellente, easque ex-
colere pergentem. Haud raro carum suum Burmannum con-
veniebat, quocum de variis disserendi causis ageret.

Anno 1709 Titi Petronii Arbitri Satytricon quae super-
sunt curante Burmanno Traiecti ad Rhenum in lucem mis-
sa sunt apud civem nostrum Guilielmum van de Water.
De integro discipulus se officium ac diligentiam magistro
dilectissimo probare debere ratus in opere docto et elabo-

rato notas aliorum in ordinem redegit recensuitque. In
praefatione Burmannus ipse grato animo huius rei mentio-
nem facit: „Nollem tarnen te ignorare, Lector, in adoman-
da hac editione maxime adiutum et sublevatum me fuisse
opera luvenis, eruditionis singularis laude et modestiae
rarae florentis Arnoldi Drakenborchii, qui cum socio, egre-
gio quoque et optimae spei adolescente, Joanno Watero,
typographi nostri filio, in recensendis et disponendis notis
et commentationibus, in Indice Gonsalii locupletando et
emendando, molestissimas in se partes susceperunt."i)

Triginta annos natus noster magistro hortante S ili-
um Italicum evulgare in animum\' induxit. Carminis
exemplaria, quae tunc in usu erant, prava et corrupta fu-
isse videntur, vel\' ut verba viri medici Oosterdijk Schacht
mea faciam: „Medicinam2) certe nobilis ille poeta multis
prófundisque vulneribus confossus et temporum iniuria
mirum in modum laceratus dudum flagitabat.3) Huic vero
faciendae Drakenborchio aptiorem vix invenires, qui,
quamvis pangendis carminibus nihil valeret, in quo uno
naturam ipsi novercam fuisse non sine iniuria dolemus,
poetarum tamen indolem, quod medicum decet, perspec-

1) Contr^ Burmannus pro discipulo codices Livianos
et Silianos emit, specimina correxit, menda in illis tollere
studuit, pro Amoldo suo de operibus doctis edendis cum
Luchtmanno typographo egit. Denique compluribus locis
coniecturas suas attulit.

3) Ricardus Bentleius in epistula ad Burmannum da-
ta quae in bibliotheca Leidensi est : „Lucani et Silii id fa-
tum erat, ut vel statim post fata singulorum miserrimis mo-
dis a librariis contaminarentur adeo, ut saepiuscule in uno
versiculo tria verba in mendo cubent, quorum unum ab
indocto scriba profectum, reliqua a correctore, qui ad scri-
bae errorem cetera accommodaverit."

turn habebat eorumque sales et lepores admirari aut. maies-
tatem venerari probe noverat gravique cothurno inceden-
tes vates, humilis licet et soccis indutus, lubens alacerque
sequebatur." In eo autem edendo et emendando hac via ac
ratione usus est, ut ad codicum fidem et usitatum auctori
loquendi morem, non ad ingenii acumen locos, quibus mul-
ta deerant, corrigeret vel suppleret. Quam ob rem princi-
pium operis sui duxit e veteribus membranis et antiquissi-
mis editionibus. Dum in hoc opere versatur, casu accidit,
ut Burmannus consilium iniret iter in Galliam faciendi cum
bibliothecarum visendarum tum virorum doctorum, qui il-
lis temporibus fama in republica litteraria fruebantur, salu-
tandorum causa. Ab Arnold! parentibus impetravit, ut fili-
um socium et comitem sibi ascisceret. Itaque adsumptis in
societatem amicis suis fratribus Cornelio et Guilielmo van
Cleeff anno 1714 praeceptorem comitatur. Lutetias Pari-
siorum postquam pervenerunt, Montefalconio viro celeber-
rimo Mentore bibliothecas, illos reconditae doctrinae the-
sauros, perscrutantur oculisque collustrant, quoad id per
sex hebdomadum spatium fieri potuit. Illo tempore non
pauca repperit, quae tam ad Silium emendandum quam ad
alios scriptores illustrandos, quos forte in lucem editurus
esset, usui esse possent ; e. g. in bibliotheca Regis Christia-
nissimi codicem recentissimum vidit et Bernardus Monte-
falco\'nius eum certiorem fecit sex alios in Italia nuper scrip-
tos in bibliothecis exstare. Sed temporis brevitas im-
pedivit, quominus codicem, quem viderat, diligentius per-
volutaret.

Anno 1717 Caii Silii Italic i-Punicorumli-
bri XVII curante A. Drakenborchio, cuius
etiam annotationes passim additae sunt, foras dati sunt.
Liber missus est ad Urbis Traiectinae consules aliosque
senatores, quibus in dedicatione maximas gratias agit, quod
eum „parti honestissimae provinciae, quam incredibili or-
bis eruditi applausu nuper administravit Vir cel. et non
t

sine singulari veneratione a me nominandus Petrus Bur-
mannus, praeesse iusserunt, idque, quo nihil hominibus dul-
cius esse solet, in ipsa patria atque inter parentes."

Nempe anno antequam Silius in lucem prodiit, Acade-
demiae nostrae Curatores Amoldum dignum iudicaverant,
quem in Burmanni locum, qui Lugdunum Batavorum pro-
fecturus erat, sufficerent, iamque munus habita oratione
inaugurali inierat, de qua infra dicturus sum. Expositis iis
omnibus, quae iam virorum doctorum labore et industria in
Silio acta sunt, videndum nunc superesse dicit, quid ipse in
hac editione praestiterit. A Plinii Maioris sententia, quae
est „Ingenui est afferre, per quos profeceris" exordium capi-
ens ex animo his verbis Burmanni laudes dicit : „Cum autem
ingenui ac liberalis animi sit, per quos profeceris, publice pro-
fiteri, ante omnia ut viro celeberrimo et ad haec elegantiorum
litterarum studia promovenda atque amplificanda unice nato
Petro Burmanno, cuius in me mérita nullo umquam tem-
pore silebo, gratias tu, amice lector, si quid utilitatis ex
mco labore studiis tuis afferri sentis, et ego imprimis aga-
mus, postulant innumera beneficia,i) quibus hanc editio-
nem quam prolixe cumulavit. Cum enim munere amplissi-
mi fratris Caroli Crucii consulis Lugduno-Batavi ineditas
viri illustris Nicolai Heinsii in poetam nostrum notas pos-
sideret, auctor mihi fuit ac suasor, ut Silio manus admovere
et diutius, quam par erat, latentem hune optimarum obser-
vationum thesaurum in lucem protrahere vellem. Quod,
quoniam viribus et ingenio diffiderem, cum aegre mihi

1) His verbis a Burmanno suo petiit, ut dedicationem
et praefationem Silii corrigere vellet: „Similis sum avium
pullis, qui volare discentes, suis se alis credere non audent."
Alio loco legimus : „Decus ac praesidium studiorum nostro-
rum maximum tot insuper ac tanta me tibi debere gratus
agnosco, ut illis ex merito referendis nullo umquam tem-
pore sufficere possim."

persuaderi cerneret, omnia se, quae poterat, ad ornandam
banc editionem et favorem ei conciliandum collaturum li-
beraliter promisit. Auctoritate igitur et impulsu tanti viri,
qui, quod disciplina eius fictus et formatus eram, quid hu-
meri mei ferre poterant, optime intellegebat, inductus et
permotus Nicolai Heinsiii) primo annotationes, quas mar-
gini editionis Dausquejanae variis temporibus, ut quaeque
in mentem vénérant, allevit, quanta fide potui, descripsi et
cum alio exemplari editionis Colinaei, cuius orae, praeter
quam plurimas coniecturas, manuscriptorum varias lectio-
nes commiserat, diligenter contuli."

His verbis editor poematis edendi viam ac rationem com-
prehendit: „Auxiliis igitur atque opibus et quae ipse habe-
bam et quae amicorum benignitate consecutus sum, m-
structus Silii recensionem adorsus sum, illud imprimis at-
tendens, ut auctoris\'contextus, quantum fieri potuit (re-
stant enim etiamnunc plurimi nodi difficillimi, qui sine
aliorum codicum auxilio vix solvi posse videntur), ex ma-
nuscriptorum et vetustarum editionum praescripto quam
emendatissimus ederetur; in quo passim secutus sum, nisi
ubi genius linguae Latinae vel poetae aliud flagitare mihi
videb\'atur, quod tamen paucissimis in locis accidit, illustris-
simum Heinsium, qui orae editionis Dausquejanae, qua uti
solitus fuit, non modo notas suas alleverat. sed etiam ip-
sum poema, quemadmodum a manu Silii profectum coni-
ciebat, antiquorum librorum fide diligenter atque accurate
correxit. Deinde illud praecipue in notisvegi, turn ut a viris
eruditis ex membranis revocatas lectiones aut ab ingenio
profectas coniecturas vel optimorum auctorum testimonio
probarem ac stabilirem vel receptam lectionem, si ea prac-
tare videtur, sine cuiusquam offensione vindicarem:

1) Nie. Heinsius cum editionem Dausquejanam tum
Barthii excerpta Oxoniensia, codicis Coloniensis excerpta.
editiones Parmensem, Romanam, alias pervolutarat.

tum ut ex priscis editionibus, si fieri posset, ostenderem
ac palam omnibus facerem, quibus gradibus veterum li-
brariorum typographorum aut criticorum ignorantia atque
audacia Silii manus depravata et ea, quae vulgo obtinebant,
verba substituta fuerint: tum ut decantatam et omnibus
notissin?am Silii imitationem Maronianam accuratius de-
monstrarem; tum denique, ut loca obscurioraj quae tirones
facile morari possent, clariori luce perfunderem,"

Drakenborchii igitur editio Siliana imprimis Nie. Hein-
siii) „medica manu" nititur, cuius notas postumas benefi-
cio P. Burmanni noster primus publici iuris, fecit. Prudens
consilium et factum laude dignissimum!

Silii enim poema, per Poggium Florentinum repertum
saeculo illo orto, cum bonae litterae renascebantur, cum
negligentia librariorum scribarum tum paene puerili edito-
rum ignorantia corruptum potius quam politum erat. Ut
editionem Romanam principem, Parmensem, Mediolanen-
sem, sequentes silentio praeteream, Ambrosius Nicander
Toletanus, qui editionem Juntinam anni 1515 curavit, ut
ipsius verbis utar, Silium „sua arte faberrime polivit et
pervigili cura serenitati pristinae restituit ope vetustissimi
exemplaris Roma advecti atque omnibus maculis detersit
defecavitque." Immo vero eum plane perdidit temeraria sua
mutandi (vel potius corrumpendi) libidine. Etiam Herman-
ni Buschii Pasiphili editiones Silianae erroribus scatent
(annorum 1531 et 1543).

Accedit, quod rari poetae nostri codices supersunt, ex-
cerpta tantum codicis Coloniensis, Carrion! Modioque solis

I) In epistula Lugdunensi d. 25 m. Oct. anni 1709 ad
P. Burmannum data Ric. Bentleius de nostro haec scrip-
sit : „iuvenem istum eruditissimum, qui H e i n s i i Sili-
um editurus est, non vidi; paratus tamen sum vel in co-
dice illo Oxoniensi conferendo vel in alio quovis officio ei
opitulari."

cogniti, excerpta tantum membranarum Oxoniensium ex-
stant. Facile igitur intellegitur editorem nostrum onus ab
omni parte grave suscepisse, cum praesertim omnem spem
codicum inspiciendorum eum fefellisse cognoverimus. Ami-
cii) collegaeque quamvis identidem officia sua praestite-
rint, libros mss. alüs nondum visos cum editis committere
nequivit. Dum in codicem ex descriptione bibliothecae Se-
natus Lipsiensis perquirit, audivit nullum esse sed c a-
lamivitiopro Statio Silium positum!

Arnoldo nostro igitur, codicibus manu exaratis omnino
orbato, strenuo laboreS) et assiduitate opus fuisse, ut. quod
sibi proposuerat. bene ad finem perduceret, non est quod
dubitemus. Quod numquam ante factum erat, omnes anno-
tationes et emendationes, quarum Nie. Heinsius in notis
suis mentionem fecit, in ordinem digessit et in commenta-
rium criticum copiose recepit. Quam ob rem facile ei fidem
habemus dicenti: „In quo quantum molestiae mihi devo-
randum fuerit. nemo ex aequo aestimare potest nisi qui. m
simile quondam pistrinum detrusus. eundem quem ego la-

Praeter Nie. Heinsü notas, quae in editione Claudu
Dausqueji Sanctomarii Canonici Tornacensis in margine
sunt, perlegit noster et excerpsit :

1) Quibus officiis Biirmannus in studiis Silianis disci-
pulum prosecutus sit, supra commemoravimus ; praeter il-
ium in Punicis edendis ei opem tulerunt v.d. Wolferdus
Senguerdius. Jac. Gronovius, (Burmanni opera) Ez. Span-
hemius, Ric. Bentleius, deinde Franc. Hesselius, P. Vla-
ming, G. Claramontius, Guil. Best. Jac. Perizonius (qm ei
editionem Romanam anni 1471 commodavit). van der
Kloot, J. H. Schminckius (per Iselium), Brenckmannus, de-

2) Triginta trium editionum Silianarum index, quae ad
eius cognitionem venerunt, studii eximii testis est.

Quae singula percensere mihi liceat. F. Modius, cum
codex bibliothecae Coloniensis per Ludovicum Carrionem
patefactus esset, Silium „cum Homero et Virgilio collatum
ac locis innumeris emendatum" edere in animo habuit. Ve-
riores scripturas, ex illo codice manuscripto collectas, in
Novantiquis Lectionibus suis per epistulas centum disper-
sas, proposuit et commentarium meditatus est, qui num-
quam ;— aescio quo casu — divulgatus est. Sed curarum
Modianarum reliquias Drakenborchii opera nobis servatas
esse laeti agnoscimus.

Casparis Barthii Adversaria excussisse ausus esse
noster iure dici potest, cum, ut liber „montis instar" inscri-
bitur, „ex universa antiquitatis serie, omnius generis ad
vicies octies centum, auctorum plus centum quinquaginta
milibus loci obscuri, dubii, maculati in eo illustrentur."
Barthius licet excerpta tantum membranarum Oxoniensium
recensuerit, tamen eius labor haud aspernandus est. Ille
codex enim Silium salvum nobis servavit; manuscripto
Coloniensi vero dimidium libri sexti decimi deest et ulti-
mus totus.

Dolendum est, quod Barthius (Drakenborchio teste)
saepe nimiam omnium scripturarum fidem Dausquejo habet
Modio Heinsioque invitis. Drakenborchius vero ex usu Ad-
versaria Barthiana adhibuisse videtur, nusquam iis plus-
iusto fretus. Restât, ut de Danielis Heinsii Crepundiis Sili-
anis2) breviter disseramus.

1) Quae cum Carrionis Emendationibus in Gruteri
Lampadis p. Ill, 2 et V, i exstant (Francofurthi, a° 1607).

„Anno deinde 1600 — ita in sua ad lectorem praefatione
noster — Silium ad fidem libri Agrippinatis ac menteni
Modii emendatum edidit vir egregius et supra laudes meas
positus Daniel Heinsius, tum paene adhuc puer eique eru-
ditissimas notas addidit, quas ob teneram aetatem, qua eas
conscripsit, Crepundia Siliana vocivit, sed quarum ipsum
nee senem umquam paenituit. Haec Crepundia iterum lu-
cem viderunt Cantabrigiae anno 1646. Cum C. S., quae
paucis paginis ingentem reconditae ac non protritae erudi-
tionis copiam continent, rarius non in his terris modo, sed
ubique etiam inveniri possent, aut, si casu invenirentur,
quam animose, si molem libelli spectas, et insano pretio
compararentur, non committendum censui, ut bonarum ar-
tium studiosi tam exquisitis bellariis, praesertim data hac
occasione, ulterius carerent aut saepe aliquo census detri-
mento sibi comparare necesse haberent. Ut itaque recensita
et a sordidis typographorum erroribus expurgata hic denuo

Nunc cognoscendum nobis erit de ratione, qua editor
noster subsidiis, quae praesto ei fuerunt, usus est.

Sine codicibus manu exaratis „p a r ci s s i m e c o n i e c-
turis sibi indulgendum" censuit, quem studio-
rum Silianorum morem modumque optimum artis ciriticae
fundamentum esse constat. At tamen ipse quoque nonnul-
lis iocis poetae vocem suam reddidit sed nonnisi ex aucto-
ritate codicis longe veterrimi. Ut est cautus, prius mavult
quod libri firmant, nam „sine necessitate ab omni-
bus libris et scriptis et editis in contrarium ire non de-
cet."!) Quo loco editor quidam contra alium receptam

1) Ex apparatu critico Liviano quoque huius eius rati-
onis mihi in mentem venit: „Quum tamen et alterum ferri
possit, tantum mihi vindicare non audeo, ut invitis codd.
omnibus vocem expellam vel unius auctoritate eam im-

lectionem vindicat, addit noster: fortasse non male,
nisi optimus codex obstaret.

Alio loco legimus: „deinde omnino praefero cum II-
lustr. Heinsio (sequitur scriptura), quod, ita eo iubente,
in contextum recepi; timide tamen, quoniam ve-
tusti libri non addicunt." Cum coniecturis minus
studuerit, omnem fere operam in revocandis et vindican-
dis lectionibus aliorum auctorum testimonio
consumpsit. Insuper Nicandri et Dausqueji curas plerum-
que reicit; illum in Juntina. editione primum veram Silii
manum corrupisse (quem multi editores male secuti sunt),
hunc continuo sed perperam pro falsa scriptura stare de-
monstravit. Atque parum Arnoldus noster odio delectatus
esse videtur, quo inflammatus Dausquejus in Modium et
Danielem Heinsium invectus est, quotienscumque ab iis
de scripturis dissentiebat.

Manifestum est Drakenborchium gravissimas causas
habuisse, cur eius viri, hanc ob causam saepe erroribus
capti, annotationes non repetiverit.

Denique eum non modo ut contextum prospéré resti-
tueret ex notissima imitatione Silii Maroniana a Virgilii
Aeneidos verbis profectum esse, verum etiam semel atque
iterum scribarum stuporem, audaciam, ingenii tarditatem
graviter perstrinxisse legentibus nobis apparet.

Identidem frequentem nominum propriorum corruptio-
nem in codicibus vetustis carpit, ut apparet ex iis, quae
ad L. IX v. 117 annotat; haec enim exempla affert:
missus pro T e m i s u s.
(cassidis) auricomae pro Auruncae.
(cassis) dira pro T y r i a.
(ex coniectura N. Heinsii).
radio pro T a d i o.

Passim erroribus detegendis studuit, e quibus innume-
ris dignissimi sunt qui commemorentur: acer — ater,
agitant — habitant, vibrare — librare, pla-
citus — Placidus, vanus — imus, unus; litteras
c et 1 in litteram d saepe coaluisse in vocabulis dura et
c 1 a r a (aliisque) gravissimis argumentis demonstravit.

Denique iudicii mentionem facere übet, quod Ludovi-
cus Bauer, editor Silianus, anno 1890 fecit: scripturas, a
Nicoiao Heinsio ex editione Silii Gryphiana (annorum 1547
et 1551) collectas paulo minoris momenti esse censet at-
que longo itineri répugnât quo illae e codice ipso denique
a Drakenborchio descriptae in nostrum conspectum vene-
runt. Hermannus Blass Bauero teste docuit errasse révéra
nonnumquam sive Heinsium sive Drakenborchium, etsi
raro ei contigit, ut eos erroris convinceret.

Lugdunensis Academiae Curatores cum Burmannum
amplissimis honoribus et commodis oblatis pellexissent,
ut a Traiectinis suis ad Athenaeum vicinum deficeret, ea
res cives nostros Academiae praepositos in necessitatem
com\'pulit, ut locum, Burmanni discessu vacuum factum,
expièrent.

1) „Ceterum maximas tibi gratias-ago. Vir Clarissime,
quas omni tempore referre conabor, quod consilio et aucto-
ritate tua animos Curatorum, qui minus mihi veile crede-
bantur, in id induxeris, ut me splendidissimo hoc honore
ornaverint. Semper autem sedulo cavebo, ne umquam te
huius in me collati beneficii poeniteat."

borchium „Burmanniana arte et industria excultum et per-
politum" in locum magistri substituerunt. Sed cum persu-
asum sibi haberent muneri,\'cui ipse Burmannus solus par
erat, unum successorem vix parem fore, ab iis in officii so-
cietatem adsciscitur Carolus Andreas Dukerus Westphalus.

Officium noster iniit die 25 mensis Maii anni 1716 ha-
bita oratione inscripta: „De utilitate et fructu,
qui ex humanioribus disciplinis in omne
genus hominum et doctrinarum redun-
d a n t."

Triduo post Duker „collega sanctissimis muneris et non
fucatae amicitiae vinculis mihi coniunctissimus" munus^)
suscepit oratione pronuntiata: „De difficultatibus
quibusdam i n t e r p r e t a t i o n i s grammaticae
veterum scriptorum Graecorum et Latin o-
r u m."

In illa oratione2) Drakenborchius propugnator revera
studiorum classicorum exsistit, cum facunde demonstret
tantam eorum cum reliquis artibus et disciplinis esse affi-
nitatem, ut ruentibus bonis litteris ceterae disciplinae sta-
tim labefiant. Opinionem et spem de eo conceptam mox

culo capaciori Burmanni genio libavisse eique, qualem
ipse ille optare posset, fortunam vovisse."

Quae epistulae in XXX epistulis Drakenborchianis Bur-
manno scriptis sunt. (Leidae, Hs. Burm. 4°, 25).

1) Ludorum litterarium praefectura cum munere co-
niuncta inferiorum scholarum examini interesse debuerunt
id temporis Professores.

2) Qua est verecundia, ipse de oratione inaugurali sua
annotat: „(Nudius tertius) me coram maxima omnius ge-
neris hominum multitudine orationem recitasse vel potius
memoriae vitio aut cautione quadam et timiditate praele-
gisse (ex amplissimo fratre) intellegere potuisti." (Ex epis-
tula Leidensi ad Burmannum data).

multum superasse videtur; in laudationei) enim legimus:
„Sive ab ipsius mundi incunabulis ad nostri aevi tempora
populorum omnium fata evolveret; sive antiques Romae,
orbis dominae, ritus illustraret; sive Latia conscriptos lin-
gua libros declararet; sive veram terso stilo epistulas exa-
randi rationem traderet; sive per amoenissimos veteris
Graeciae ceterarumque regionum campos excurreret; sive
potentissimam Dei manum in patria nostra constituenda
firmandaque oculis venerabundis subiceret; sive haec pu-
blice in Acroateriis sive privatim in aedibus doceret, ubi-
que se Drakenborchium, id est virum incomparabilem
probavit."

Quae tempus tulit opuscula eius haec sunt praeter Silii
et Livii editiones atque orationes nonnullas: Dictata
in Flori Epitomam, in Antiquitates Roma-
nas, in Pomponium Melam, in Justinum,
Scholae de Ovidii Heroïsin, de Ciceronis
de Senectute, Collectanea de iure iurando
veterum, Annotationes in Thomae Magis-
tri Lexicon Atticum, „Batavia sacr a," „O r i-
gines Traiectinae",2) Annotationes de Ca-
rolingorum principum re diplomatic a, Ex-
cerpta ex libris typis excusis de historia
patriae et universali medii aevi ineuntis.

Hoe vitae tempore sororem patruelem Catharinam van
de Wall in matrimonium duxit,3) quae patre Bartholomaeo

2) Cuius libelli autographum non ad finem absolutum
exstat in bibliotheca societatis, cui nomen „Maatschappij
van Nederl. Letterkunde, Leiden."

3) Per litteras Leidae asservatas Burmannum de hac re
docet : „Tandem aliquando lectissima virgo, quae me adhuc

van de Wall, matre Joanna Drakenborch oriunda erat.
Quattuor liberos ex ea habuit, puellas tres cum unico filio,
quos omnes mors immatura parentibus eripuit.

Idem annus 1719 eum decessu collegae et amici Fran-
cisci Burmanni theologi afflixit, quem non tantum ob fra-
tris mérita in se collata, sed imprimis ob insignem eruditio-
nem etiam in illis litteris, quae sibi docendae datae erant,
castamque et non fucatam pietatem plurimi semper fecerat.

Huius viri mérita ut celebraret, orationem funebrem
publice habuit, neque occasionem praeclaram e manibus
dimisit studiorum humaniorum laudes praedicandi.

Defuncti enim discipulos ita alloquitur :i) „Pessimos,
quos forte in consilium adhibuistis, studiorum corruptores
valere iubete et vel nunc, dum tempus sinit, cognoscite
numquam vos splendorem, qui ex vera et solida eruditione
nasci solet, adepturos, nisi prius inscitiae aeruginem ele-
gantiorum litterarum ope deterseritis; numquam
vos ad aliquam frugem perventuros, nisi prius pectoris
agrum, in quem sacrarum doctrinarum semina spargenda
sunt, lolio ac vepribus ignorantiae purgaveritis et h u m a-
niorurh artium auxilio fecundatum fructibus lae-
tissime proferendis idoneum reddideritis."

quam intermoriturum amorem a teneris, quamquam frustra
adhuc, libens et ex animo voveram, precibus plus quam
decennalibus evicta aures benevolas praebere ac votis cas-
tissimis annuere dignata est, ut adeo maioris molis mihi
fuerit quovis marmore duriori huic cordi iucundissimum
affectum induere quam Graecis Ilium expugnare. Quali ac
quanto gaudio eximia haec félicitas me perfuderit, quae
semper ambitionis meae summa fuit, quisque potius cogi-
tando assequi quam ego narrando exprimere valeo."

Edictorumi) regionis urbisque Traiectinae volumini
primo, quae Joannes van de Water, qui Curiae supremae
abactis erat, tribus tomis collegit ediditque, Drakenborch,
antiquitatum ecclesiasticarum haud mediocriter peritus,
Catalogum Praepositorum Decanorumque Ecclesiarum
Traiectensium inseruit. Doctum et elaboratum opus, quod
a° 1729 emissum est, cum Vir Clarissimus Cornelius Paulus
Hoynk van Papendrecht, archipresbyter Mechliniensis, sa-
tis acerbe vituperasset et compluribus locis criminatus
esset, anonymus ad sacerdotem epistulam conscripsit,2) qua
salse ac facete sacerdotem ilium Romanensem, qui Dra-
kenborchium interdum „graviter hallucinatum esse et som-
niasse" dixerat, ipsum longe gravius erravisse demonstrat.

Archipresbyter enim ipse quoque in Analectis Belgicis
suis Catalogum, de quo sermo est, confecerat, quem in epis-
tula conscribenda Arnoldus noster (is scilicet scriptor ano-
nymus fuit) ante oculos habuit.

Apologiam excipit Sylloge monumentorum et diploma-
tum ineditorum, quorum in praecedenti epistula mentio fit.

lam antea Matthaeus operis sui praefationi Catalogum
Praepositorum Ecclesiarum urbis patriae inseruerat, qui
tamen teste Joanne van de Water vitiosior fuisse videtur.

Drakenborchii annotationes manu margini adscriptae
eius studia, quae ad ecclesiarum antiquitates spectant, quo-
ad e\'as inspicere mihi licuit, satis demonstrare possunt.

2) Quae epistula atque adeo qui libellus integer exstat
in libro, cui titulus: „Aenhangsel op de Kerkelijke Oud-
heden van Nederland", anno 1744 Tr. ad Rh. edito.

3) Matthaeus: Fundationes et Fata Ecclesiarum, quae
et Ultraiecti in eiusdem suburbiis et passim alibi in dioe-
cesi. 11. II L.B. 1703.

in bonum publicum subibat, labores amplissimis Curato-
ribus placuerunt, ut et commoda eius augere et summum
ipsi Academicum magistratum committere decreverint."

Quo munere abiit die 26 mensis Martii anni 1722 publice
habita oratione, qua investigavit : „U n d e f i a t, u t s t u-
dia humanitatis hodie tantopere negli-
g a n t u r", quam quidem elegantiorum litterarum defensio-
nem prelo non subiectam inspicere nequivi.

In una ex epistulis, quae in bibliotheca patria exstant,
aütographa d. 16 mensis Junii anni 1721 ad Gerhardum
Dumbar Daventriensem data legimus eum aequali et amico
suo gratias agere pro eius Analectisi) ad se missis. Una in
studiis genealogicis collegae exempla „diplomatum descrip-
torum ex Archivis urbis Traiectinae et ex Chartulario Ec-
clesiae Maioris" inspicienda tradit et conferenda cum pro-
priarum indagationum eventibus.

Ex epistula haec afferre libet: „Praeterea aliquam ope-
ram ponere amo in studio genealogico, invidioso, fateor, at
iucundo, si quod aliud. Huius quoque specimen aliquod
brevi forsitan editurus sum atque familiam Zuleniorum
Nyveldicorum nobilissimam olim et multa sobole florentis-
simam, at nunc ferme intermortuam, nisi quod in paucis
tantum capitibus subsistât, ex libris feudalibus aliisque
monumentis publicis et privatis eruere et luci publice ex-
ponere conabor. Si ergo tuae etiam materiae quaedam sub-
mittere possis, nihil mihi accidit. Pluribus tecum de studiis
communibus, quibus tu maximum decus ac praesidium
existis, colloqui animus gestit, verum partim vereor, ne
tibi, gravioribus patriae negotiis occupato, ultra, quam de-
cet, molestus sim, partim etiam ipse muneris ratione otio
avocor."

1) G. Dumbar: Analecta seu vetera aliquot scripta
inedita, Daventriae 1719—1722, 3 vol.

bro de Episcopis Ultraiectinis quoque multa
noster adscripsit, quae ad urbis et ecclesiae patriae antiqui-

Anno sequenti cum discipulis in schola disputavit de
Pomponii Melae libris de situ orbis; praefatione praemissa
de eius temporis Melae editionibus, deinceps de singulis
geographicis et mythologicis fusius agit; annus 1724 eum
disserentem vidit de Ovidii Heroïsin et Justini Epitoma,
quarum\'scholarum dictata adhuc exstant. In Ovidii vita
tractanda Burmanni editionem commémorât, quae anno
1714 evulgata erat: „Brevi lucem videbit maior eius editio
variorum notis instructa, quam si habebimus, reliquis om-
nibus facile carere poterimus." Ex- iudicio facile discipulum
Burmannianum agnoscimus !

Ad idem vitae litterariae tempus scholas eius de Cicero-
nis libro de senectute referimus, quae inter Davidis Ruhn-
kenii libros leguntur.

Interea studia genealogica numquam intermisit; anno
1727 enim Casparus Burmannusi) Analecta historica de
Hadriano Sexto Papa Romano, cive Traiectino, collegit.

Denuo noster Burmanno chartarum nonnullarum inedi-
tarum copiam fecit, qui in praefatione de eius beneficio
haec commémorât: „Agmen (sc. indiciorum de Hadriano
VI) denique claudunt chartae hactenus ineditae, unde Ha-
driani familia illustrari potest. Et quamvis ex illis, meo iu-
dicio, familiae, unde genus descendat, nomen elici nequeat,
cum contrahentes cognomine patris, non familiae insigni-
antur, minime tamen eas neglegendas, sed hic proferendas
duxi. Licet enim ex qua familia originém traxerit Hadria-
nus, non doceant, probant tamen eum parentibus civibus
Traiectinis genitum neque tam sordidos natales fuisse, ut
multi ipsi exprobrarunt ; verum parentes eius fundorum et
aedium dominos et possessores hic fuisse.

Has chartas ex autographo descriptas nobis tradidit ce-
leberrimus nobisque amicissimus Arnoldus Drakenborchius,
qui eas acceperat a viro amplissimo Daniele Barone de
Milan Visconti,i) senatore Traiectino et collega meo, ho-
noratissimo viro, patriae antiquitatis studiosissimo et in-
defesso indagatore et scrutatore, qui Heiiirjkia talia plura
possidens liberali animo sua cum iis, qui publici iuris
facere atque inde historias illustrare velint, lubentissime
communia facit."

Hadrianum, quamvis indicia aperta desint, ex Dedeli-
orum familia ortum esse Drakenborchius coniecit, „qui,2)
quidquid subsecivi temporis ipsi datur, in evolvendis rebus
gestis nostrorum proavorum et indagandia antiquitatibus
patriis conficiendisque illustrissimarum, quae olim in patria
nostra floruerunt et adhuc vigent, familiarum genealogiis
alacriter et indefesso studio impendit. Qui quoque stemma
Dedeliorum, quod exhibemus ex Mss. Bucchelii aliisque
confecit." Turckiorum et Lochorstiorum familiarum quo-
que stemmata confecisse videtur et Burmannum docuisse
testamentum Georgii ab Egmonda, Joannis Comitis Eg-
mondani filii, hie in templo maiori in Choro superiori su-
peresse. Ad eundem annum 1734 referenda videntur dicta-
ta Academica in Flori Epitomam, quae cura Dukeri colle-
gae anno 1722 Lugduni Batavorum prodiit, et in Antiqui-
tates Romanas.3) Quae divisae sunt in partes tres, quarum

1) Ille enim ei usui concessit ut Bucchelii schedas ita
librum, qui genealogias familiarum Hollandicarum ac Tra-
iectinarum continebat, causamque in aurem addidit ma-
gistratus ignorare privilégia et iura urbis patriae sed labo-
rem fugere diplomatum molis excutiendae itaque virum
posci, qui pro iis materiam ordinaret digereretque.

prima quinque deinceps capitibus agit de urbe Roma, de
Romanorum religione, de ritibus sacrificiorum, dè tempore,
de ludis; altera continet res civiles, comitia, leges et ius
civile, indicia, rationem vitae et victus populi Romani;
tertia denique- pars rem militarem complectitur, duces mi-
litum, agmen, castra, adem, arma, praemia militaria, poe-
nas. Singula capita accuratius singulas partes persequun-
tur. Exempli gratia afferre libet partis primae caput secun-
dum, quod tractat de diis, templis, atriis, de ipso templi
aedificio, de statuis, aris, imaginibUs, favissis, fanis, delu-
bris, sacellis, dedicatione, dedicationis ritu, adoratione, sup-
plicltionibus, lectistemiis, sacrificiis, pontificibus, auguribus,
haruspicibus, duumviris, virginibus Vestalibus, fratribus
Arvalibus, curionibus, epulonibus, septemviris, fetialibus,
sodalibus Titiis, rege sacrorum, flaminibus, Saliis, Lupercis,
Potitiis et Pinariis, Gallis, Bona Dea, aedituis, camillis,
tibicinibus et tubicinibus, popis et victimariis, praeficis,
designatoribus, acerra, turibulo.

lam vero natalis aderat saecularis nostrae Academiae,
cuius laetissimae rei memoriam Curatores non solum „vul-
garibus publicae laetitiae indiciis" sed etiam oratione sol-
lemni celebrare decreverunt. Viris delectis, qui sollemnium
administrationem regerent, Proceribus alumnos numismate
donare placuit atque Arnoldum Drakenborchium rogare, ut
oratione publica Rectoris Academici munere iterum abiret
Et a magistratibus primores urbis et Academiae invitati
sunt, ut caerimoniis adessent, et a Rectore Magnifico.
Pom\'pa facta est in Ecclesiam Maiorem, ubi Drakenborchius
Rector Palladem Rheno-Traiectinam faustis ominibus pro-

toribus expono, plurimum mihi negotii facessunt, qua cura
ubi me expedivero et aliunde subsidia necessaria nancisci
possim, aliquid in Ciceronis ad fratrem et ad Brutum epis-
tulis moliri decrevi". (Ex epistula ad Dukerum data, Am-

secuturus esset, et die festo ad finem vergente epulae regio
apparatu instructae convivis causa fuit identidem Acade-
miae illustri salutem propinandi. In oratione \'panegyrica
sua Rector facunde et copiose Gymnasii, deinde Academiae
originem, incrementum, fortunas enarravit, qua pietate erat,
Deo Optimo Maximo gratias agens pro innumeris benefi-
ciis per annorum seriem in patrium decus collatis.

„Quanta autem facundia — laudatoris eiusi) verbis rur-
sus uti mihi liceat — partes suas egerit, plurimi vestrum
vel hodie non sine summa animi voluptate recordantur.
Quanto autem opere se Proceribus probaverit, vel hinc
discere licet, quod argenteo monumento eoque non exigui
pretii domum eius et supellectilem, quum haud multo ante
commoda auxissent, exomaverint." Summae eloquentiae
. eius specimen non possum non afferre : „Tibi tandem, o Sol
Justitiae, aeternas gratias agimus, quod caloris tui virtute
hanc Academiam numini tuo dicatam benigne fovere atque
efficere volueris, ut elapsi saeculi spatio multiplices fruc-
tus proferre potuerit. Tibi, cui uni eos acceptos referimus,
sollemniter solvimus vota, quae quondam maiores nuncu-
parunt. Te eundem supplices rogamus, novo hoc saèculo
ineunte et multis sequentibus luminis tui radiis inlustra
pectora Curatorum, ut ea capiant consilia, quae tibi honori,
Lyceo tuo utilia sint. Inlustra, quasumus, mentes eorum,
qui omnius generis scientiarum praeceptis alios imbuunt!
Inlustra, precamur, ingénia eorum, qui cuiuscumque doc-
trinae sacris initiantur!

Omnes nos inexhausto sapientiae tuae fonte inunda, di-
vina divini numinis tui aura adfla idque laudis ac decoris
propitius nobis concede, ut Academia Traiectina sit num-
quam deficiens rei publicae et ecclesiae seminarium, ex quo
quotidie prodeant, qui patriae gubemaculis admoti, liber-
tatem inlibatam tueantur ; qui ecclesiae tuae administrationi

praefecti, inaestimabile religionis ab omni superstitioms
faece purgatae ancile sine ulla labe ad posteros transmit-
tant! Ita nepotes nostri post feliciter decursum, quod nu-
minis tui favore nos incipimus, saeculum eodem ritu débita

Joannis I, C o m i t u m H o 11 an d i a e. B e 1 g i i F o e-
derati historia latino sermone conscrip-
ta usque ad annum 1609 res gestas proavorum

Historiarum Professor cum persuasum haberet histori-
am cuivis utilem et iucundam semper esse, eam praesertim,
quae res patrias enarrat, et optimum fontem esse iuns pa-
triae ac iuris publici uniuscuiusque populi, in prooemio
scholae publicae propositum his verbis exponit: „itaque a
proavis fortiter gesta facinora brevi tabella depingere con-
stitui in qua ita versabor, ut paucis doceam, quibus casibus
Septem illae liberae civitates atque res publica, quae ohm
variis principibus paruerunt, in unius potestatem ex famiha
partim Burgundica partim Austriaca pervenerint et quid
sub Carolo V gestum sit, omissa tamen eius vita et ita per
annales describam, quid sub eius filio Philippo II, Hispa-
niarum rege, eiusque successoribus acciderit."

Historiarum docendarum munus ei admodum cordi
fuisse vel maxime efficimus e diligentia et subtilitate, qua
praecipuorum historiae Belgarum scriptorum opera ab
omni parte exploravit necnon propriae meditatioms fructus

Ante omnia urbis patriae originem sedulo investigavit
et perscrutatus est. Demonstrat Traiectum ad Rhenum in-

ter Drusi quinquaginta castella numerandum non esse ne-
que Romanis originem deberi, quoniam numismata apud
pagum tantum, cui Vechten nomen est, inventa sunt.
Prius nomen Antoniam, quod urbi fuisse nonnulli arbitran-
tur, vitiosum esse indicat. In defendenda sententia sua de
„dulcissimae patriae urbis origine" hac ratione discipulis
originis vêtus studium narrat: „Memini me iuvenem, quum
Academiae Traiectinae adhuc civis essem, saepe illuc (i.e.
in pagum Vechten) i) animi delectandi causa cum sodali-
libus ambulasse et partim numismata quaedam a rusticis
ibi inventa cöemisse, partim me ipsum quaesivisse et quae-
dam tam aurea, argentea quam aerea; inter ilia duo autem
imprimis memorabilia exstiterunt, alterum aureum Impe-
ratoris Claudii, quod a parte inversa exhibebat Arcum Tri-
umphalem, addita hac inscriptione DE BRITANNIS : al-
terum aereum ingentis magnitudinis in honorem Drusi,
auctoris 50 illorum castellorum, percussum a Claudio Imp.
eius filio; in huius inversa parte ipse togatus sedet Drusus
in sella curuli medio inter armorum spolia ab hostibus
capta, dextra manu ramum olivae, sinistra chartam invo-
lutam tenens, cui imagini inscriptum apparet nomen hoc
DRUSUS." Si fides ei habenda est, Ultraiecti nummi stir-
pis tantum Merovingicae et Carolingicae reperti sunt, ne-
que pontium et viarum patriae nomina coniungenda sunt
cum Romanis sed ad episcopos et familias nobiles et illu-
stres referenda sunt.

Non inficete eorum sententias reicit, qui urbem nos-
tram a Romanis conditam esse existimant. Postquam urbis

1) lamiam virum doctissimum J. H. Holwerda funda-
menta trinum castrorum Romanorum aperturum esse, quae
ad pagum Vechten ab initio aerae hostrae usque ad Anto-
ninorum regnum facta sunt, reliquias quoque coloniae
civium eo deductae nemo ignorât, qui acta diuma legere
solet.

in Antonini Imperatoris Itinerario mentionem spuriam esse
ostendit neque omnino locum in Tabula Peutin geriana me-
morari, ita pergit: „Sed quamvis iam concederemus nos-
trae urbis in Itinerario illo mentionem fieri eoque tempore,
quo scriptum volunt adversarii nostri, fuisse conditam,
quid, quaeso, in eo argumenti est Traiectum opus Roma-
norum esse? inde posset colligi eo tempore Traiectum iam
in rerum natura fuisse ; ast nos non quaerimus, quando, ve-
rum a quibus, an a Romanis vel ab aliis sit conditum; hoc
enim si valeret argumentum, idem de aliis urbibus, quarum
in eo occurrit mentio, possemus concludere ; sic e. g. in illo
etiam memorantur urbes Athenae, Thebae et similes; an
inde liquet eas a Romanis duxisse origines? nequaquam."

Urbis originem ad annum DCXCVI refert, ad quem an-
num „urbem splendidam et illustre castellum Traiectum"
Beda venerabilis memorat. Denique res disperse dictas
unum in locum reminiscendi causa his verbis cogit: „Haud
igitur fidei absonum videtur illo tempore, quo Franci in
has oras pervenerunt Romanosque e Belgio eiecerunt
eorumque munimentum Wiltaburgum (ut verosimile est)
destruxerunt, Frisios a Romanorum iugo liberatos in ripa
sua Germanica ad Traiectum Rheni, id est, ubi fluvius ille
commode traici poterat, munimentum aliquod exstruxisse,
quod tractu temporis huic urbi originem dederit idque circa
annum Christi CCLXI."

Eius ipsius sententia de n o m i n i s urbis origine haec
est: vox composita est ex duabus vocibus Germanicis U
idem significat atque: Alt, Olt, Out, vetus; Tricht Traiec-
tum Germanis est.

Primo Trecht urbs vocabatur ob traiectum trans Rhe-
num flumen, postea vero propter urbis vetustatem nomen
in Oltrecht, Uitrecht, mutatum est, unde ortum esse Ul-
traiectum colligit.

Drakenborchiana opera suum quaeque in annum cum
referimus, pluribus disseramus necesse est de opere eius
praestantissimo, quod ei praecipuam famam peperisse qui-
vis in litteris humanioribus versatus libenter concedet.

Dico editionem T i t i L i v i i notissimam, quae a nostro
annis continuis 1738—1746 septem voluminibus in lucem
missa est. Privatarum et publicarum scholarum labores
suscipere cum satis ei non esset, Watero typographo Livii
recensionem Drakenborchianam petente, opus editione Sili-
ana longe maius graviusque aggredi animo moliebatur.

Praefatio ad lectorem duabus partibus absolvitur, qua-
rum altera potissimum in commentatorum Livianorum
emendationibus, scholis ac notis versatur, altera in pro-
priis in historicum observationibus. Laurentii Vallae vita
turbida eiusque emendationibus Livianis copiose tractatis
M. Ant. Coccii Sabellici, Beati Rhenani, Sig. Gelenii, Si-
gonii, Glareani annotationes ordine enumerat: iure obser-
vât Glareanum materiae susceptae parem esse non potuisse,
libris Graecis carentem (qualçs Polybius, Dionysius Hali-
carnassensis sunt), „qui ante omnes commentator! Liviano
necessarii sunt"; Gruteri errores postquam demonstravit,
nos de ineditis, quae tunc primum ab eo publicabantur,
docet, SC. de Petri Nannii Castigationibus, Roberti Titii
Locorum Controversorum libris, Matthaei Klockii, Jani
Gebhardi Notis ; denique de Gronoviorum Perizoniique
curis abunde disserit.

Liviano contextui acutiore etiam ingenio et docto auxi-
lio opus esse ratus Arnoldus amicorum complurium opera
ususi) undique subsidia colligere coepit.

1) Opem in Livianis ei tulisse videntur H. Brenckman-
nus, G. Cortius, J. M. Gesnerus, Chr. Aug. Heumannus,
M. V. de la Croze, J. H. Schminckius, Cl. Sallierius, N. Hof,
J. F. Christius, J. D. Schoepflin, P. D. Longolius, J. Ph.
d\'Orville, Wasse, Lutkens, Duker, S. Havercampius, Jac.

Omne tempus, quod inter muneris occupationes inter-
cedebat, excutiendis excerpendisque codicibus manuscrip-
tis eisque cum vulgatis editionibus conferendis insumere
studuit.

Quippe constat eum, licet excerpta (autographa) e codi-
cibus Latini Latinii et viri clarissimi Thomae Heamii col-
lationes e sex codicibus Oxoniensibus inspexerit et adhi-
buerit, membranas magni momenti, „qui Livium emenda-
turo quasi oraculi instar esse poterant" numquam
ante oculos habuisse. Quales sunt Puteaneus Parisinus,
Moguntinus, Laurisheimensis (postea Vindobonensis).

In illas urbes itineris faciendi, ut e bibliothecarum an-
gulis eos aut in excerptis coemeret aut alio quovis pacto
congereret, copia ei numquam fuit, patrimonii damni cau-
sa, i) „quod eruditis ferme exiguum contingere solet, quum
bonae mentis soror sit paupertas." Eruditis hodiemis per-
suasum sit nihil novi sub sole esse!

Hue accedit, quod subito certior factus est virum cele-
berrimum Crevierium Parisiis Livium collectis Puteanei
lectionibus editurum esse. Hoc labore igitur vi coactus
supersedit, ne operam et oleum perderet.

Ode, Casleius, Oudendorp, Wolf; Burmanni, huius opens
censoris, nomen huic numero addere nihil iam necesse est.

1) „Nuper vir doctus mihi exhibuit specimen codicis
antiquissimi Liviani, qui Stokholmiae in manu unius pro-
cerum Suecorum est et cupientibus insano mille imperiali-
um pretio venalis offertur. Quamvis autem neminem in
Belgio fore responderim, qui tam care emere velit, hue ta-
men, si commoda occasio data fuerit, mittetur, ut vel in
Belgio vel in Anglia vendatur." (Ex epistula Traiectina
V. d. J. H. Schminckio scripta).

feriarum tempore ei animus erat, cum ab amicis cognovit
codicem Livianum incerto casu (furto vel temporum for-
tuna) ab Ecclesiae Martinianae bibliotheca abesse!

In tertia investigatione vento haud minus adverso usus
esse videtur. Veniam a Carolo VI Imperatore, Cortio et
Scipione Maffeo adiuvantibus, ut huius codicis collationem
impetraret, numquam potuit. Sed labor omnia vincit im-
probus.

Mira industria assiduaque cura quinquaginta codices
manu exaratos vel integros inspexit iisque dies noctesque
insudavit.

Insuper e tredecim et centum editionibus partem mag-
nam possedit pervolvitque. Dein permultas notas et coniec-
turas doctorum virorum in editionem suam recepit et suas
adnotationes addidit, inter quas notae integrae Laurentii
Vallae, Beati Rhenani, Fulvii Ursini, J. Fr. Gronovii, Jac.
Perizonii, Jac. Gronovii inveniuntur cum excerptis Justi
( Lipsii, Fr. Modii, Jan. Gruteri, ineditis Gebhardi Dukeri-
que. Neque deperditorum librorum supplementa, quae Jo-
annes Freinshemius a libro undecimo ad librum vicesimum
primum et rursus a libro quadragesimo sexto usque ad li-
brum centesimum quadragesimum concinnavit, desunt.

Totum voluminum corpus „diutumis et fere Herculeis
laboribus perfunctus"!) editor viro illustrissimo Thomae
Coke, Baroni de Lovel, Magnae Britanniae Pari, dedicat,
quem, varias antiquitates, libros manuscriptos, codices ty-
pis descriptos conquirentem et aequalium studiis, ut Mae-
cenatem alterum faventem sibi septemdecim codices Livi-
anos necnon priscas editiones nonnullas per triennium de-
ferri iussisse affirmat. E quibus tredecim calamo exarati
partim ternas, partim singulas decades Livii librorum
continebant. Reliqui, typis expressi, vel ultima vetustate
vel diligenter ad marginem notatis praestantissimarum mem-

Anno 1710 Joannes Clericus Livii Historiarum editio-
nem decem voluminibus recensuit et notulis auxit integris,
Freinshemii supplementis additis. Eius recensionem nostri
arbitrio submittamus. Clericus in praefatione se Livium ad
J. Fr. Gronovii mentem „non infeliciter" edidiss\'e iactaverat
et non tantum e contextu typographorum menda sed etiam
menda veterum librariorum eiecisse.

Sed se deprehendisse noster affirmat eius opus adhuc
erroribus scatere, eum saepe complures voces omisisse, lec-
tiones a Gronovianis diversas tolerasse, ne minimam qui-
dem partem eorum, quae ad calcem perperam omissa erant,
animadvertisse.

Contextus verba Drakenborchius quoque ad Gronovio-
rum mentem recensuit nisi illis locis, ubi codicum op-
timorum auctoritas, ut aliam viam iniret, suaderet.

Paucis verbis totam eius studiorum Livianorum ratio-
nem complecti possum, e praefatione haec laudans:„In lec-
tionibus expresso Gronoviorum suffragio probatis, potius
servandis superstitiosus quam eiciendis audax et temerarius
videri malui."

Opus eius Livianum cum in virorum doctorum impri-
mis usum compositum esset, bene egit, quod rarius populi
Romani antiquitatibus, moribus, legibus, geographiae lu-
cem admovit.

Ante omnia collationem aliorum librorum magni facit,
quibus consultis aliquanto facilius veram scriptoris ma-
num indagari posse contendit quam e lectionibus, quas co-
dices principes praebent.

In fine tbmi secundi editor varias lectiones e codice
Florentino excerptas lisque ad libri Illi caput XXXII una
collocavit. Denique tomo septimo cum praefatione et indi-

cibus continentur permultae et elaboratae vitae Livianae,
disputationes, epistulae criticae, dedicationes omnium fere,
qui per saecula superiora rerum scriptori Patavino operam
dederunt.i)

His omnibus perspectis facere iam non possumus quin
concedamus opus nostri Livianum,2) ut recensionem Sili-
anam, inter doctas eius aetatis scriptorum veterum editio-
nes locum primarium obtinere cum exquisita et abundanti
doctrina tum perfectione diligentissima.

In L. Muelleri Historia philologiae classicae Batavae le-
gimus: „D., dessen Livius mehr durch die erdrückende
Fülle des von allen Seiten herbeigeschafften Materials als
durch Geist und Urtheil seinen Werth erhält."

Ed. Norden vero (Einl. in die Altertumswissenschaft
I) editioni, mea quidem opinione recte, multum tribuit:
„Livius. Unter den erklärenden Ausgaben ist die von A.

2) Annis 1820/28 Livius Drakenborchianus Germanice
versus XV tomis Stutgardiae Klaibero philologo curante
evulgatus est. A. D. recensionis Livianae editio tomis VI
anno 1767 Neapoli exstitit.

Drakenborch, Amst. 1738/46, wegen ihrer Stoffsammlung
(die notae var. von der Renaissancezeit an, darunter auch
die Supplementa Liviana von J. Freinsheim 1647/54) noch
unentbehrlic h."

Hoc quoque anno, qua comitate ergo amicos erat, Cas-
parum Burmannum denuo omni humanitate prosecutus est,
cum ille suum „Traiectum Eruditum"i) emitteret.
Amicum certiorem fecit de compluribus civibus et familiis
patriis, eximia patriae urbis doctrina genealogica subnixus.
Eum edocuit natales Antonii Aemilii, Martini Schookii,
describenda ei tradidit fratrum Basinorum elogia, per stem-
mata ei indicia praebuit de familia Antonii Pottii et Cuyc-
kiorum.

Ut negare non possumus Drakenborchium p h i 1 o 1 o-
gum classic um dignissimum semper fore, cuius doc-
trina a nobis merito investigetur et aestimetur, ita in dis-
putatione nostra etiam bibliothecae praefecturam, quo of-
ficio eum primum cum p\'rofessoris munere functum esse
invenimus, digne tractari oportebit.

Curatores enim ob insignia merita oratoria publicae bi-
bliothecae eum praefecerunt, cum post Cornelii Boothii,
primi praefecti, mortem, administratione custodi van Noy
ob mores corruptos interdicta et deinde per tres fere men-
ses in Amoldum Henricum van Wykersloot translata,
copia librorum viro careret, qui eam ordinaret et modera-
retur.

Mense demum Februario anni 1740 Drakenborchio prae-
fecti munus impositum est mercede florenorum ducenorum

1) „Traiectum eruditum, virorum doctrina illustrium,
qui in urbe Traiecto et regione Traiectensi nati sunt sive
ibi habitarunt vitas fata et scripta exhibens" est plena libri
inscriptio.

constituta.1) Affirmari tamen non potest titulum „prae-
fecti bibliothecae" simul ei inditum esse. Arnoldus ipse
bibliothecam publicam semper maximi fecit, „ad quam, tam-
quam ad certissimum omnigenae eruditionis promptuarium
quicumque liberalibus artibus operantur, doctoribus aeque
ac discipulis decurrendum est."

In oratione funebris) laudator eius honorem mandatum
his verbis memorat: „quin et\'haud ita diu post contigit, ut
publicae bibliothecae, cui curandae frustra idoneum magis
quaereres, praefectus fuerit, qui quidem honos nemini ante
ipsum umquam tributus quam vehementi ipsum laetitia
perfuderit, facile percipit, quisquis amorem eius, quo ver-
sus doctas virorum doctorum lucubrationes ferebatur, ex-
ploratum habuit." Academiae Curatores spes non fefellit.
Eodem anno „amore patriae" luculentiores condiciones,
quas Academia Lugduno-Batava ei proposuit, aspematus
est.

Acta publica, quae „vroedschapsresolutiën" vocantur,
demonstrant per eius praefecturae spatium complures pri-
vatarum bibliothecarum partes emptione comparatas esse.

Ipse in oratione panegyrica, quam supra commemora-
vimus, Curatorum munificentiam superiorem laudibus his
extulerat : „neque paucis defungi possem, si verborum
coloribus, quales rei dignitas exigit, depingere vellem,
quanta benignitate, vix quinquagesimis Palilibus Lycei nos-
tri celebatis, ducentos Carolinos in bibliotheca publica
augenda quotannis collocari iusserint eosque memorabili
liberalitate ante hoe sexennium ad quingentos annuos
auxerint."

1) Haec praefectura paulatim munus otiosius factum
esse videtur professorum salarii adaugendi causa insti-
tutum.

lem, bombycis fabricator, quattuor statuas (thoraces) viro-
rum doctissimorum E. Ottonis, P. van Musschenbroek,
Davidis Milii, denique praefecti ipsius, a Jac. Crescant fic-
tas, dono dedit.i)

Pro quo amplissimo munere die III m. Maii anni 1745
legatio urbis Senatus ei gratias egit. Hodie nostri statua,
insignis gravitatis, eximiae pulchritudinis opus, bibliothe-
cae vestibulo ornamento est. Frons Academiae nostrae eti-
am clipeis ornata est e lapide bibulo factis, in quibus ima-
gines virorum clarissimorum Drakenborchii, Voetii, Mat-
thaei, van Heusde, Buys Ballot, Donders, aliorum.

Interea litterarum et historiae patriae studia in scholis
publicis numquam intermisit neque est quod miremur
magnam iuvenum catervam scientiae avidorum conflu-
xisse,2) qui a praeceptore tam eloquenti elegantioribus dis-
ciplinis imbui vellent, inter quos etiam numerabatur Gui-
lielmus Carolus Henricus Friso, Arausionum et Nassaviae
Princeps, qui relicta Frisorium Academia Drakenborchio
„ipsi addictissimo" duce in urbe nostra studiis, quae ad
patriae fata spectant, incubuit. ■

1) J. F. v. Someren: De Utrechtsche Universiteitsbi-
bliotheek, haar geschiedenis en haar kunstschatten vóór
1880, p. 44. (Oosthoek 1909).

2) In epistula d. 8 m. Oct. data amico cuidam narrat:
„Numerus discipulorum, qui me domi meae historiam uni-
versalem exponentem audiunt, maior est, quam sperare an-
tea ausus fuissem. Quot tamen sint, cum nomina nondum
perscripserint, affirmare non possum; .plures tamen\' esse
quam 20 facile credo." Alio loco legimus: „Principia anni
Academici satis mihi ex voto cedunt. Quamvis enim non
idem discipulorum numerus mihi adsit qui anno proximo,
quoniam nonnulli, qui hoc anno in Academiam nostram mi-
grarunt, se ad collegam contulerunt, mea tamen sorte con-
tentus sum."

Mox denuo pulpita conscendit, ut Hieronymum Alphe-
nium theologum e more pro rostris laudaret eique iusta
solvit tanta facundia, ut „filüsi) discipulorumque plurimis
caro patre facilique doctore destitutis copiosissimas, nee
fictas illas, sed veros pii animi indices, lacrimas provocare
calluerit."

Ab Hieronymo Alphenio moribundo laudator designa-
tus solita sua eloquentia Nestorea amici fata enarrat, hic
quoque, ut occasio oblata est, de humanioribus disciplinis
sibi gratissimis eximias laudes habens.

Maximo gaudio commémorât theologum praestantissi-
mum aetate puerili prima elementa illarum linguarum per-
cepisse, „sine quibus cognitis nemo cum fructu in Acade-
mia versari vel ex veterum scriptis severa lege proficere
potest," atque iis litteris instructum esse, „quibus ignoran-
tiae vepres ac sentes in mente humana sponte enatae era-
dicarentur et pectus, tamquam ager bene cultus, praepa-
raretur, ut gremio mollito ac subacto gravioris disciplinae,
cui vitam consecrare proposuerat, semina exciperet."

Denique die XXVII mensis lulii anni 1747 serenissi-
mum et celsissimum Guilielmum Carolum Henricum Fri-
sonem, cum regionis Traiectinae gubernator et summus
terra marique imperator inauguraretur, Senatus Academici
nomine salutavit discipuloque ex animo gratulatus est,
quod bello, a Ludovico Galliarum rege illato post Zelandos
proceres Hollandorum, Traiectinorum, Transisalanorum
quoque summam belli et imperii ad eum detulissent.

Summa vi dicendi atque mira orationis elegantia secta-
tor ardens illustrissimae familiae Arausiacae et Nassaviae
Palladem Traiectinam gaudio triumphantem inducit, cum
audivisset templi sui alumno Belgium commendari. Orati-
oni subiunctum est carmen, quo loannes Alexander Roël-
lius facundiae Drakenborchianae laudes célébrât.

Roëllius enim, qui a magistro suo inscriptiones, quibus
aedium suarum fenestras, luminibus festis perfusas, vespera
eius diei, quo celsissimus f^rinceps Arausionensis regionis
nostrae Praefectus inaugurabatur, exornaret, petierat eas-
que describendas acceperat, haec laetitiae signa nobis ante
oculos exponit.

Quae nova Frisiacis patriae spes surgit ab oris,
lam certam sibi Belga potest spondere salutem,
lam pax aut aderit nostris victoria turmis.
Numine, sancte, tuo castis, deus, adnue votis
Et pacem firmam et stabilem largire quietem
Prosperaque auspicia haec optato fine corona.

Insignia Principis Arausiaci cum hac subscriptione :
Dis genite et geniture Deos.

Pressa gravi bello foedoque agitata tumultu
Virgo sedet roseas Belgica scissa genas,
Humanis diffisa opibus, confusa periclis
Nil nisi supremi numinis orat opem.
En subito veluti vox aethere lapsa per auras
Advolat Auriacum quae vocat una Ducem.
Laetior exsurgit post tristia nubila virgo
Spllicitosque abigit corde tremente metus.

Numinis augurium sentit praesentis et inquit:
„Non populi tantum vox, sed et illa dei est."

Belga sui Auriacis ortus cunabula debet,
Sensit et hinc medicam saepius aeger opem.
Tu potis es unus moribundo reddere vitam,
Auriacae spes et sola columna domus.

Auriaci generis patriae spes unica nostrae
Et patriae et generis forti decus adsere dextra.

Roëlliani carminis initium addamus, quod unius ex
discipulis voluntatem magnam erga praeceptorem tam
lucide demonstrat.

„O Clarii tutela Dei, doctaeque Minervae
Praesidium et nostrae gloria amorque scholae,
Accipe, quae tenui mea lusit arundine Musa,
Pectoris atque animi candida signa mei:
Auriaci adventu quum, publica gaudia cernens,
Haec quoque laetitiae dat documenta suae;
Scilicet egregii non nostrum dicere laudes
Principis, hoc venae fertilioris opus.
Hoc faciant, qui mellifluae dulcedine linguae
Dura vel eloquii fulmine corda movent.
Quale fuit flumen Demosthenis ac Ciceronis,
Qualis Socratico blandus in ore lepos,
Docta Drakenborchi qualis facundia, cuius
In labiis sedem mellea Suada tenet.
Audiit attonita et stupuit quem mente loquentem
Concio, quum proavum tempore gesta refert."

politus fuerit, comprobant etiam eius animadversiones pas-
sim sparsae in Thomae Magistri Dictionum Atticarum Ec-
logas, quae post eius obitum (in Thomae editione Lugdu-
nensi anni 1757) emissae sunt,

In Cornelii Pauli Hoynk van Papendrecht Analecta
Belgica quoque eum operam contulisse apparet ex notis in
Viglii epistulas ad Hopperum scriptas necnon e variis lec-
tionibus in de Tassis Commentaria,i) quae in dictatis Dra-
kenborchianis occurrunt.

Viglii ab Aytta Zwichemi epistulas, quae ad loachimum
Hopperum, Philippi Hispaniarum regis consiliarium Bru-
xellensem, datae sunt ex quo tempore is in Hispaniam abiit
(anno 1566), S. A. Gabbema, historicus Frisius et poeta,
Leovardiae primus in lucem miserat.

Quae epistulae res tempore tumultuum Belgicorum ges-
tas et Viglii sensus, consilia, labores, pericula complectun-
tur. Archipresbyter autem Mechliniensis Gabbemae editio-
nem „scatentem erratis innumeris iuxta et crassissimis, in
qua desiderantur epistulae omnino tres et triginta et plu-
rium aliarum fragmenta", emendaverat et epistularum or-
dinem turbatum restituere conatus erat.

Rursus Drakenborchius, ut in Catalogo Praepositorum et
Decanorum Ecclesiarum Traiectinarum, doctissimum sacer-
dotem ordine etiamnunc nondum iusto disponendo superat.

\'Varias lectiones, nonnullas quoque in de Tassis Com-
mentaria, impiger patriae historiae investigator evulgavit.

Sic iuvenili quodam vigore, alacritate sua naturali doc-
trinam suam semper colebat et unum post alterum opus lit-
teris persequebatur.

Sed: „damnosa quid non imminuit dies?" Iam urbis
patriae, urbis carissimae historiam elaboratam aggredi in

1) loannis Baptistae de Tassis de tumultibus Belgicis
sui temporis libri VIII in Analectorum Belgicorum tomo
IV ° (a. 1743) inveniuntur.

animo habebat,i) cum d. XVI m. lanuarii A. 1748 quat-
tuor et .sexaginta annos natus morbo exstinctus est.

Cum diutius atque vehementius studiis se dedisset, in
morbum articularem incidit. Mala senectutis propria etiam
sensim eum invaserant, quibus vero summa vitae ac victus
sobrietate diu minus obnoxium se reddidit. Supervenit fe-
bris, qua vires iam collapsae morbi materiam, quae in vis-
ceribus et pulmonibus sedem habebat, repellere non iam
possent. Quamvis diligentissime a medicis curatus vi mor-
bi per triginta dies tolerati tandem supremum diem obiit.
Creator! Deo, quem semper coluerat, spiritum reddens.

"Summa erga Divinum Numen reverentia eum semper
ornavit et mascula pietas. „Nee pareus nee infrequens" Dei
cultor profanum hominum genus spernebat, qui Litterarum

1) „Historiae Traiectinae totus incumbo atque ea, quae
huic materiae servire possunt, undique colligo. Si Deus
vires ac valetudinem largiri dignetur, brevi controversias
de finibus Dioeceseos Traiectinae et Goylandiae ex monu-
mentis editis et ineditis praecipue illustrare meditor. Dis-
sertation! ei subiungere mihi animus est experimentum stu-
dii mei Genealogici, ut intellegant homines, quid in eo pro-
fecerim quaque methodo procedam, imprimis vero, si fieri
possit, persuadeam nostrae regionis nobilibus ut commen-
taries domesticos atque instrumenta publica, quae possi-
dent, mihi non invideant, Ordinibus autem nostris ut ad
libros feudales rei publicae aditum, qualem opto, concé-
dant. Quamvis ea inspiciendi facultas non negetur, incom-
modum tamen accidit, quod non permittatur cos domi con-
sulere, quod omnino necesse est." (Ex epistula Traiectina
v. d. M. V. de la Croze scripta).

sacrarum historias rident, eos vero, qui pietatis specie reli-
gionem simulabant, „non homines, sed hominum monstra
pestesque" appellare solebat, Laudabili modestiai) inter vi-
ros doctos fuit, gravis in collegarum coetu, erga discipu-
los comis facilisque.2) „Muitos numeravit amicos,"3) e quo-
rum numero discipuli complures praeceptorem mortuum
elogiis naeniisque celebrarunt.

Fieri non potuit, quin ille, qui tanto semper fervore pu-
blicas de dilectissimae urbis patriae antiquitatibus scholas
habuit, mox et in perpetuum Palladis Rheno-Traiectinae
antistitum amorem et voluntatem sibi conciliaverit. Dicendi
facultate nulli aequalium umquam cessit; facundiam exi-
miam testantur omnes eius orationes publice habitae, de

Arnoldus Drakenborchius unus dignus fuit,
qui, cum Rectoris Magnifici munus iterum deponeret, Aca-
demiam natalem saecularem celebrantem eloquentiae suae
splendore omaret; is ut ante omnes Frisonem, Aca-
demiae nostrae alumnum nobilissimum, sollemni more in
pulpitis salutaret, Curatores decreverunt.

3) Uni Scipioni Maffeio civi Veronensi in odium venit ;
invidiam enim collegerat noster reicienda Maffeii coniectu-
raCremona pro Verona legentis. (Liv. 1. V c. 35. 2).
Quam coniecturam (re vera non probabilem) ex „praeci-
piti ac.calida temeritate" ortam dixit. Uno tantuni anno
post nostri obitum Maffeius, vir fervidioris ingenii, eum
ultus est, in Appendice Musei Veronensis (p. 204, 205) eius
editionem Livianam acerbius carpens.

Dignissimae quae legantur epistulae sunt, in quibus
Drakenborchius amicos certiores facit de Academicorum
circulorum rebus secundis et adversis. E quibus quin pau-
ca saltern afferam, facere non possum.

Ad annum 1719 annotat: „Curatores Academiae Lug-
dunensis Schaafium senem decrepitum, ut hic mar-
ratur, 75 annorum, linguarum orientalium professorem
extraordinarium creaverunt. „Rem sane miram et nullius
exempli!"

Anno 1735 nobis tradidit „iuvenem quendam vix pri-
mis linguae Latinae principiis imbutum atque omni cogni-
tione iuris Romani, nisi si quid misere memoriae, qua mi-
nime valebat, excruciando adhaeserit, destitutum, immo, si
velis, ne sensu communi quidem praeditum, nuper Doctoris
titulum consecutum esse."

Ad annum 1738 observât: „Musschenbroekius gravissi-
mum adversarium nactus est Engelhartium Groeninganum,
qui ficto nomine schediasma Belgicum edidit ac probare
conatus est collegam nostrum neque Logices neque Meta-
physices neque Historiae naturalis peritum esse et hinc non
mereri ut inter philosophos referatur, qui et scriptis ad Vo-
getum litteris palam professus est se esse pseudonymum
ilium idque adversario indicari rogavit, insigni insuper
ferocia tristissima quaeque ipsi minatus. At nostro nihil
ipsi respondere et adversarium generoso contemptu negle-
gere certum est.

Waterus noster, qui olim laqueo quam matrimonio al-
ligati sortem feliciorem esse praedicabat, inter sponsos ad-
scriptus est et nihil nisi amatam virginem ac nuptias cogi-
tât."

datorum hac ratione in Senatu composita est, ut omnes illi
eodem die titulo doctorum ornarentur, mihi vero ludis,
quos negotium illud exhibuit, perscribendis tempus deest."

Rati lectori omnino opem ferendam esse, ut „inter folia
fructus" carpere possit neve nominum rerumque voragine
submergatur, certo ordine usi seriem operum variam re-
petemus, quae annis labentibus ab eo aequalium et poste-
ritatis orbi erudito oblata sunt, Hac ratione fortasse illu-
strare poterimus, unde factum sit, ut Drakenborchius apud
collegas omni tempore tanti aestimatus sit eique ae^quales
omnium consensu primas detulerint. Octo deinceps provin-
cias eius significabo et explanabo.

Varia ac multiplici doctrina licet in universum valuerit,
maximam sui famam philologus classicus reliquit.

Dissertationes „de praefectis urbi" et „de officio prae-
fectorum praetorio,"
Collectanea de iure iurando veterum,
Dictata in Antiquitates Romanas.

natalem Academiae saecularem publice habitis, quae ptae
"ceteris splendida sua elegantia et vi dicendi eminent.

De Drakenborchio praeceptore praeter alumnorum
encomia multa eius scholae in variis disciplinis frequentis-
simae satis nos docent.

Cum industriam eius et subtilitatem cognoscimus in
tractandis historiae patriae rebus gestis, miramur
ei tempus operae his studiis dandae numquam defuisse.

Bibliothecae praefectus cum esset, statim li-
bris aptis comparandis se virum acutissimi ingenii prae-
stitit.

Afferimus „Bataviam sacram", Catalogum illum Prae-
positorum et Decanorum, monemus de auxilio, Caspari
Burmanno collegae saepius in ecclesiasticis lato.

Non solum nostrae urbis originem indagavit, sed etiam
eius historiam copiosam erat descripturus.

Genealogiam quondam^) „studium invidiosum, at
iucundum, si quod aliud" vocavit.

Nostri „Origines Traiectinas," complurium familiarum
stemmata ordine enumerare nihil attinet.

Sed isti labores omnes tamen meritis nostri Silianis Li-
vianisque inferiores sunt.

Cum Drakenborchii vitae describendae consilium ini-
rem, eum tamquam virum Livianum magni faciebam,
quin etiam curas eius Livianas omnibus ceteris eius virtu-
tibus pluris aestimabam.

Fieri enim non potest, quin accurata et copiosa, non-
numquam fortasse copiosior, contextus recensio necnon
doctissima artis criticae exercendae ratio, denique diligen-

tia strenua ingeniumque eximium nos summum honorem
maioribus nostris, philologiae classicae administris, tribuere
cogant.

Discipulus hic Burmannianus, qui rudimenta sua posuit,
cum pro praeceptore suo Petronii aliorumque auctorum
editiones doctas perpoliret, cuius dictata in varios scripto-
res Latinos adhuc exstant, Silium Liviumque suum nobis
reliquit thesauros ac fontes, e quibus dubium non est, quin
omnes fere editores posteriores largiter hauserint. In quo-
rum numero Emesti, Ruperti, Bauer habendi sunt, qui Pu-
nica postea (1791, 1795» 1S90) foras dederunt.

Ars critica ab illo tempore crevit ideoque editiones eo-
rum Silianas recensioni Drakenborchianae in emendationi-
bus codicumque collationibus praestare minime mirum est.

Unde factum est, ut J. F. Dobsonius, professor Bristo-
liensis, Lugduni Batavorum codicem Leidensem excutiens
nostri lectiones sat multis in locis (circa Septuaginta) cor-
rexerit, hos autem errores se „invitum" deprehendisse fa-
teatur.

Ut autem moderatio eius noscatur et gravitas, qua usus
est in mutationibus propriis adhibendis, necnon iudicii tem-
perantia de coniecturis alienis, animum induxi eos imprimis
locos exscribere, e quibus ratio critica huius viri Siliani sa-
tis superque intellegi possit.

stagnantes coni. N. Heinsius, quem sequitur Bothe,
spumantes Drakenborch (et Koch).

„In libris scriptis flagrantes superest, nisi quod in
Oxon. manifesto errore librariorum sit f r a g r a n t e s, quo-
modo et alibi frequenter lapsi sunt. Videtur Silius in animo
habuisse locum Maronis ex lib. VI Aen. v. 86, unde proclive

foret etiam apud Silium legere : lacus spumantes san-
guine cerno, praesertim cum et ipse ita infra loquatur lib.
VI V. 12: spumans sanie lacus, et v. 705: Addes Ticini spu-
mantes sanguine ripas. Sed manus contineo. Si cui
tamen audacius videatur, cum cel. Burmanno flagran-
tes accipiam rubentes, ut apud Virg. 1. XII v. 65 et al."

ad vs. 397 : Hune miseratus adest infesto vulnere L a d-
m u s. Heinsius : quidam codices L a g m u s, La g n u s,
L a u d u s.

Noster: „Cum miles hic memoratus a Carthaginiensium
partibus steterit, placet prae ceteris Oxon. membranarum
scriptura : L a u d u s : nam Laudia Ptolemaeo oppidum est
Mauritaniae Caesariensis, Laud vero Plinio fluvius Mauri-
taniae Tingitanae, unde Silius id nomen formasse videtur."

Ad L. II 75 : cursuque fatigant Hebrum innupta manus.
Noster cum Burmanno H a e m u m, quod probat Van Veen.
Sed iure Bauer locum Virg. 1. I 317 affert.
Ad. L. III 591 :

Nostro (et Bentleio) r e v u 1 s u m magis placet, qui hanc
causam rei adicit: „Nihil mutant libri; puto tamen legen-
dum: Latioque revulsum. Invitum enim Scipio ab-
straxit et avulsit Hannibalem ab Italia, bellum in Africam
transferendo, non vero reppulit, nam in Italia cum eo num-
quam congressus est. Apte hoc verbo exprimit Silius, quan-
ta Scipionis fortitudine quamque invitus Hannibal ex Italia
deiectus fuerit."

Conferuntur locutiones 1. VII v. 488, XVI v. 635 et
Flori lib. II c. 6: inhaerentem atque incubantem Italiae
extorquere Hannibalem.

Ad vs. 682 : In Libyen n i v e i s tranavit concolor alis.
Mentio fit columbae, quae in Libya templum condidisse fer-
tur. Cf. Herod. II c. 55: jteAetaâaç fieXatvaç. N. Heinsius:
f u r V i s, Chory : a t r i s, Burmannus : p i c e i s.

Editor noster annotat: „Omnino nigram columbam fu-
isse, quae in Libya oracula dabat, testantur fabulae anti-
quae, ut iam viri docti notarunt. Quare, nisi lapsum fuisse
Silium nostrum dicamus, minima mutatione nigris alis

cum cel. viro P. Burmanno, quod nec ipsum a voce n i v e i s
multum scriptura distat. Dausque ji vero 1 i v e u s, praeter-
quam quod contra leges metri peccet, vox Latio incognita
est, at Heinsianum f u r v i s....a 1 i s nimium a recepta lec-
tione abit."

N, Heinsius: coluntur, Livineius: quacumque
vagantur Iberi. Drakenborchius : „Locus, ut vulgo
editur, certissime mendos^js: in libris vetustis nihil auxilii
est. Si nec Heinsii nec Livineii coniectura placet, legi etiam
potest : habitantu r."

Contextus licet verbum quoddam habitandi poscat, ta-
men verosimilius Thilo : colantur.

„Cum in vetere editione, teste Heinsio, sit C u n t a, for-
te legendum erit „per tegmina velox Cuncta ae-
ris\'que moras, hoc sensu hastam Appii per omnia teg-
mina, clipeo Magonis inducta, aereamque laminam, tegmi-
nibus subtextam transabiisse et laevo lacerto infixam esse.
Pluribus enim taurorum pellibus, ut notum est, clipeos olim
muniverunt. Cf. Virg. Aen. IX 706, XII 924."

N. Heinsius: digno vel: dignum quodcumque
est nomine turbae, Sed ,multo melius Drakenbor-
chius: „Locus videtur corruptus, qui nisi ei medendo ulti-
mam Illustrissimi Heinsii medicinam adhibeas, fortasse
emendandus hoe modo erit: dignum, quocumque
es nomine, turba Ausonidum — do nu m." Cum
enim luno apud Romanos variis nominibus coleretur, posito
nomine „Reginae Deum" sollemni more precantium addit:
quocumque es nomine. Sic etiam Apuleius (Met. XI) post
alia addit: quoquo nomine, quoquo ritu, quaqua facie te fas
est invocare."

Ad L. VIII 549: D. „g e s t a r a n t minima mutatione
hoe sensu „Scipionem Campanos, quibus praeerat, pilis ac
thorace armasse, cum domo non nisi leviora tela et ambus-
tas sudes attulissent." Quae mutatio probatur coll. vs. 554.

Ad L. IX 274: D. pro „d e x t r o" „1 a e v o", locis Livi-
anis subnixus, sed rursus „sine librorum auctoritate nihil
mutare audet."

„Haec vociferanti, quum moveri vulgus videretur, obvo- .
lutum caput est, ociusque rapi extra portam iussus." — At
cur Silius Decio caput atra veste obvolutum dicit? fortasse
legendum est „a r t a" veste. Voces enim a r t u s seu a r c-
tus et ater librarii frequenter commutarunt." Sic supra
lib. VII 280. Sic Damsté in 1. IV 617: „a r t a" pro „a t r a".

Ad L. XII 159: Bauer: „P h e r e t i a d u m" habet, edi-
tor noster: „P h e r e c y a d u m", qui (meo quidem iudicio
aliquanto audacius) eam scripturam hoe modo in-

terpretatus est: „Cur vero Silius Dicaearcheam seu Pute-
olos Pherecyadum muros vocet, ratio in obscuro est. Mar-
sus notât Cumanos Neapolitanosque ita dictos esse a Phe-
recyde quodam, quo duce in Italiam navigarant. Sed quo-
niam nemo, quod sciam, eius meminerit, eadem, qua poni-
tur, auctoritate etiam negari potest: praeterquam quod Si-
lius hic nec de Cumanis nec de Neapolitanis sed de Puteo-
lanis agat. Dum enim in huius urbis obsidione haerere cb-
gebatur Hannibal, loca vicina lustravit; indeque regressus
ad Pherecyadum muros, id est Puteolos, montem Gaurum
devastavit. Si coniecturae nostrae locus datur, vero haud
absimile videtur, Puteolos ita dictos esse a Pherecyde, Py-
thagorae praeceptore. Pherecydes enim, quamvis Syrius
fuerit, tamen per aliquot tempus in insula Samo habitavit.
lam Puteoli (test. Steph. Byz. et Eusebio) conditi sunt a
Samiis. Neque haec cuiquam nimis longe petita videri de-
bent, cum id Silio facere in more fuerit; nam sic Cartha_gi-
nienses vocat Cadmeos, Romanos Rhoeteios; similia alia
apud eum obvia sunt."
AdL. Xini82:

et summis ascendunt turribus hastae.
D, : „Posses forsitan accedunt legere ; solet enim non-
numquam Silius hoc verbum cum tertio casu construere,
ut lib XVII v. 575. Verba autem accedere et ascen-
defe interdum librarii scriptores inter se commutarunt.
Haereo tamen etiam nunc in hoc loco; videtur enim vox
turribus non de ipsius Capuae turribus sed de machinis in
modum turrium, quas obsessores muris admovebant et un-
de hastas in defensores mittebant, capiendum. Quare vel
„summis funduntur turribus hasta e", vel
cum cel. Burmanno, qui tamen ne sic quidem sibi satis
faciebat, legi potest: „S. d e s c e n d u n t t. h." Sed vide-
ant acutiores.

canere enim proprium est fatidicorum verbum." — Mea
opinione recte. Cf. IV, 5.

Ad L. XIV 69 : „c a 1 i d a m q u e" (nivem) noster, quem
sequitur Bauer, Rectius Damsté, qui calidaqu^e vindi-
cat et pro atra: Aetna legendum esse monet.

VS. 599/600: D. (fauces) sic cas: „alimenta (iussorum
ciborum) abnuerant descendere fauces siccas." ~

^d L. XVII 258 : „super ora t r e m e n t ia" D. : „Silius
ubique Hannibalem impavidum fingit: quare pro t r e-
m e n t i a omnino legendum videtur f r e m e n t ia. Voces
tremere et fremere saepe inter se locum commuta-
runt. Vid. 1. X243: tremebundus et fremebun-
dus (quae propria de iratis leonibus vox est)."

De Livio Drakenborchiano, ut de Silio, quamquam fu-
sius iam egimus, haec quoque afferre libet, quae Conway et
Walters in pracfatione editionis Oxoniensis scripserunt:

„Ex codicibus egregiis Leidensi et Harleiano Draken-
borchius editioni suae incomparabili annorum
1738/46 optatissimum subsidium traxerat in textu primae
decadis recensendo. Codex Leidensis magnum nomen, ne-
que immerito, tum adeptus est, cum ipse a Drakenborchio
conlatus editionis eius in hac decade maximum lumen ex-
stitit, ceteri vero eiusdem familiae aut ignoti adhuc mane-
bant aut indiligenter tantum inspecti."

Permulta Britanni editores Livianarum historiarum
nostro debent, testimonia codicis Vormatiensis, a Beato
Rhenano ex editione Frobeniana (a. 1535) tradita, edito-
rum editionumque quoque veterum testimonia, minores
sectiones aliquot in capita, Rhenani adnotationes. Deinde
autem ita pergunt : „Multa temptamina Livium recensentes
viri docti fecerunt; horum tamen temptaminum longe ma-
xima pars nemini (nisi auctori suo quodque) placuere
valetque etiam nunc, ut summum in dubiis consilium, gra-
vissimum illud Drakenborchianum : „Nihil muto." Ut enim

ille saeculo suo innumeras prolusiones non quidem semper
refellere sed transscendere potuit, duobus tantum melioris
notae codicibus fretus (H et L), sic certissime nos tex-
tum ex membranis pluribus prorsus restituere oportet."

Quae cum ita sint, locos nonnullos tamquam testimonia
indicare liceat e primae decadis Livianae libris I—V, ubi
Conway et Walters e nostri sagacitate critica fructus per-
cepisse videmus.

L. III 9 § 6: „Qua promulgata lege cum timerent patres,
ne absentibus consulibus iugum acciperent, senatus
vocatur e.q.s." Drakenborchius: Vossiani ambo, Leidenses
ambo, Harl. pr.: a c c i p e r e t. Pro quo aeque a c c i p e-
r e t i.e. acciperetur quam acciperêt i.e. acci-
perent legi potest.

L. III 38 § 9: „hostibus belloque gratiam habendam
quod solitum quicquam liberae c i v i t a t i fieret."

Omnes fere codices: civitatis. D. voci: civitatis
litteram s demere vult, sed, ut est cautus, addit: nihil mu-
to. Eum hoe loco providiorem fuisse tempus docuit; nam
Convi^aio teste „iam a Veronensi confirmatus est."

L. V 5 § 5: „Valium fossamque, ingentis utrumque
operis per tantum spatii duxerunt."

Ver.: utramque rem; cod. nonnulli: utrumque
rem. Utrumque scripsit Conway suadentibus Drak. et
Madvigio; sine dubio pro glossemate ad vocem utrum-
que adfixo habendum est.

L. II II § 14: „cum fuga trepidum,\'plenum volnerum ac
p a v O r i s incidentem portis exercitum viderint."

Cod.: ac pavore. Conway: „a c pavoris scripsi
Gronovii et Drakenborchii monitus exsequens."

Verumtamen D. exemplis nixus non dubitat quin Livi-
us vocem p 1 e n u s cum secundo et cum sexto casu con-
struxerit.

L. V 14 § 2: „non homines modo, sed deos etiam ex-
ci e b a n t". Cod. rexcipiebant.

D. in annot. ad 1. X 19 § i librarios in vocabulis a c c i r e
et accipere quoque saepe errasse docuit. Mavult igitur :
exciebant, quae lectio quin certa emendatio sit, dubi-
um non est.

Observa nostri pudorem insignem verecundiamque : „Lo-
cus in vitio cubât: cui medendo nihil opis est in Mstis.
Conspirant enim in vulgatam lectionem, nisi quod tota vox
omittatur in Lovel. 3. Aqua mihi haeret ; cogitent igitur fe-
liciori ingenio praediti. Coutierii coniectura cui non displi-
cet propius ad vulgatum legere posset exciebant (vid 1.
XXXI c. 14). Verum neque ipse huic sententiae adquiesco."

L. V 39 § 6: „omne inde tempus suspenses ita tenuit
animos, ut identidem iam in urbem futurus videretur impe-
tus primo adventu, quo accesserant ad urbem."

D. vocem qui in cod. Leid. Voss. Lov. aliis invenit ;
quam ob rem legendum putat quia, ut ita ultima littera
vocis quia intercepta sit a prima vocis sequentis.

Iam brevis vitae Arnoldi Drakenborchii descriptio ad
finem absoluta est, unius e philologis Batavis, qui, licet
Scaligerum Heinsium Burmannum Grotium alia philolo-
giae, quae in patria floruit, lumina adaequare numquam
potuerit, tamen Candida indole, subtili ingenio, doctrina
egregia, quam editiones cum Siliana tum Liviana compro-
bant, uno e posteritate litterarum classicarum studiosa bio-
graphe qualicumque dignissimus fuit.




ip

Iniquum iniustumque est Ludani Muelleri de Dra-
kenborchii editione Liviana iudicium. (Gesch. d. kl.
Phil, in den Niederl. p. 46).

etiam mihi nempe novandi est
Corporis, o iuvenis, numero finita potestas.
Lectio codicum recentiorum infinita omnino reci-
pienda est.

Hor. Epist. II, i, 143 sq.:
Tellurem porco, Silvanum lacte piabant,
Floribus et vino Genium memorem brevis aevi.
Corrigendum est: memores.

Abnuis inceptis comitem? sic foedera nota
Primitiaeque tori, gelidos ut scandere tecum
e. q. s.

saevo sepelire profunde
Exanimos mandant Libycis Nasamones in oris.
Lectionem traditam sanam neque sollicitandam esse
censeo (cf. Mnemos. Vol. XL p. 184).

et fera tractabat ludentum interritus ora.
Legendum videtur: rudentum (fame sc.).

vjyX TTpsjTov /Ji£v aiXcXwavTcs xov £Îg h.y.ai^zv.a ßciBstccv
TiavTcXw; inovcaavTa T^V adla-^f/a..

Post voc. To\'j desideratur voc. quäle owS-fi^v.Tog, imrcf.y-
fj.a.tGç vcl -po7-äyiLa-:og.

A6<7av(î\'po; npog uLxh unsp \'A\'/vj^tói» «yT-fTiêv ojy.
oihiro Tov 520V roOzo -/.-hC-iv c^vlc/.^OLaBai, ar^ T.poanxcânaq -ri?

avTYj\'j ov Xcv f/jj 73 loiaGop-ai\' ai^iofxai yixp
YUjxvc\'JcSat xoCpyjtmv eim\'koxccfioi\'yi [xexslB-Jjv.
Versus 222 spurius et delendus est.

Plat. Dc republ. Ill, 395, C:
Et apa Tov Ttpwisv lóyov diaaiaoiiiv, xovg (pvXaxas yj|u,tv
Twy aXXwv Tiaawv t^ixiovpywv xfsifjJwvg (htv stvat ö^ftto\'jpyous
eXsuScptag noXswg ;:avu axpii3scg xal ^/jcJsv aXXo encTyj^ictv
0 Tt /Jt.« £15 T5UT5 (pepet, ^ (J/ot av avTCUg aXXo TzpocTTciv

Soph. Antig. vs 44 sq.
[Ism.] « yap V9cr? Santctv aip\', anóppyjrov nóhi;
[Ant.] T5V yo-jv s/JLov xat tov aov^ riv cy fx\'^ ^eXv:?.
Verba ms. rctinenda sunt vel cum v. d. Blaydesio
legendum: tov yoOv ifxov xoci aov ys xav ay /u.« ^sX^g,

• Protagoras heeft in zijn homo-mensura-stelling den
individueelen mensch bedoeld.

Systematisch onderwijs in de archaeologie en in de
philosophie der ouden is op de gymnasia, zelfs in de
hoogste klassen, niet op zijn plaats.

De afschaffing van de Latijnsche thema bij het eind-
examen zal een slechten invloed hebben op de zorg-
vuldigheid van het vertalen der Latijnsche schrijvers.

Ten onrechte neemt G. Finsier (Homer i" Teil:
Der Dichter u. seine Welt p. 191, 192) het bestaan van
een Männerbund bij Homerus aan.