ff

a M A ^ fi^i ^

/ ■

üilii

V D E SECRETEN VAN-

X> B H JE B VV E E R. p I O E N

H E E R is A L B X I S
PiEMOKtörs; - —

t^rt^owbw&f fcfiretceacntem^ic»« pWVP^

fftbmi wonbm irnbtmbttmfit^mmX^ette
numim van te bifiiOerm/ peic^mimfitiim^
tmfm/ H 9(mm/(okmtt/ mèp giètm. ;

VYt den Fran^oifè èuérgefèt.

T H A N T vv E R P E N,

I 5 6 I.

MET PRIVUÊGIS,

; VI n . ■

, gepetinittcm Cf);«ftcffcleti liùntiîn/ te mcgljcti
\' 5;uctfen/ofc üom b;tucftett/tcccorpcn cnCie btftti*
Iftiçt^ trgrntuop^t^^ot^seJjmm.

£)e" Sdcrettn.Vailcleh EervVeercligfiéyHe^^ Alexis Pie-

iKóritótó.- \'tlétfiicWmÏié allen 8hïitrèi<4)ïHtîtrrB ci iBc-ccft«
bewoßw« y.öjtCrtfpem Wer jfltjenjtijl"*» na.teJ)*wirt»CTi/ oft
«öcäiflaöiutfefnxfff Cinötfeö.\'Vta\'

lïft?<e^tt«i:w/Ptattn>oœ/îDttpt.KÇ/FnSc m Spacnfcb\' ) cp
îtc pene cnDié l?mitteuißIiw<i»l&oecl;eft/!ptttc mut)

öaet m bouen ttointtcf) Catolue gulbcn : gi^ctucît liât noc^
bîfcöcn im (i?;.ta*tiadl tsjsv aßye«en,tJetdÄ?tt ttaçt..
i&ljegerfcn ©etoto. atjno iff/.

©nöcrtcecftcnt

jliccif) ^ccfcbc djaj^ect etjeecnrentrect/

cnîie gljqpctmtttecdDen fcliienCljjtftjiffelcn -piantjin / ûc
relue ffioechen bcit^ sliemetkiôncctfr.în û^^e talfn ate bo»
um/te mcgcn u^uthen/JDoen ïjiiiHetiv^^nöc betcoopen/cnDe
alomineüefenncöctlaMönrban JjertoXccts ouer. Jntetîit.
ccrcnöe OBck / enöe bcrbteöcnbc.BeTelue a>. allen anljcten
®ceclîp;nintet0 tfeluena tc mcg^cn ft^iicftcn / oft contctfq?-
ten/Oen tijîit tan bteciacen/en&c cp De pme als bouen.

©nöMteccftent
" - \' ■ ■ J&clalCo^e.

DEN D O O RL V CHTI^

G H E rî Prince E M A N V Ï l
Philibert, Hertoge van, SauoyeHj
Prince van Piémont,Graue
van Aft, &c.
^ôttttmtctftf 55att {>efm Tîeîtcv C(m5ett/enî)ç
ttcwçt ter 2Crmepen i)(Mî ôe Coning

Oe mt Icf emrn^f^m
mm^^^m 6e Mtfcfrfomc bit bom
^«tt uw bc
Qim met m»?nf ompntcBf«fett

m fott6e tcf ttocfjtoitô ôat nunoc^ nietéerrctt ht^am
1)iibm f ^rtcï n ôcbtccKtt oft tvi^bm ôc ouetjcttfngî^c
«nfic »an 5efm tcg^jïttwoo^Ng^m
çf?ç(tert occî ôftttet oweir latiQi f)i(t g^cwccfl <ô tn ft?tt
natmtliicft fp^aU)m ^mtfll b^tml^tUvc
ôç môe tt)ï?rc petffortctt/ ôie î>efe femtw ijai»:^
tcn/mi; toefq)bmjbatii ni^t fllteme wc(xa(l)tié)lfti<x(t
coa fo fortfeerKng^c cit&e p^ofïf\'teltî\'cfcit n>a«rt/5at-fc
tt)c( »erôfmt wt g^gfjetteitte on6cif
&cn na\\wlbeftf)(mirtsi)cl mîie ««t^o^ttcpt t^att ccnfe»
g^ett 0ifotcn p^tincçl Utfi)ebhet b(0 0f)(mei;nen mdud
»600. ©ft £>(tt ècn ttacm ^nf-

î>m^ttt^>ctw/^jcmontote tvao/ mctoocf t>acir toc m
t*>e «cttueritfcfc tottcr Ucfîtcn aftc

fcimtfmea&eucr?&ent (bmfott&etcffcon&ergt^eencii
<irtî>£«tt name mt ftc^t &errm ffmett l)éb(nlb<xn ï>att
tîweï ï)00c^ctît.Qa?«m tfjiô wet een tcbcnclbat fee çe^
iteac^te e»J>c ^et p^oftjt / bat een ïjc^tiiicï t\'alber tpbt
fe^jeppe« fa( m i)it left« wî»? peffcnen îiçfeir ^çmtmf

^ î- (omenf

fOm\'m^ciJ(tft ewen CKC»

tottcr lif»craÖtci;tttt6c0£>npet)ött^
iieitööo^tiic^«0l[>c»i f»cit(i(i)tki) ttf^^ef\'

naera ^ jcmcnt t om 6aer
l»on5cit u ipm ©06 u (»iftöcnc om Of« HJcUtarm /
cn6c öftt Jbcere tclxtitcfen/ ntct <iltecnt>rtn f)rt 0ocöt/
^ev^ltnbe Uxn^l^ öcr&sy&e ruflc/ {>op;i ftfttc fo fccrc
WtoMml möct ooct Van ^et p^oftft tav/
(e al te famm »eifrt^0c« föttm 600? b(tt-ciä)tict}-maf>
tinsi)( öeffr fcftfamcif @carctm t wtcno puHicattc
oft t»t-0{;c«in0f)e ^^«fc^itt on&ct 6m 6oo?l«(^ti0f)eti
CJ7aemt)atiawafJ()oo^tfal »etett bom waffcnfem
iafi cnbf om te »erniafm mctten ^m

tmr{i^atöi»«irtiimi»c0tcpm<d: mbcke (ftcnftcbat
fecfctt mt»»«n ctetjnm artest ^aet acn0f?«Mcm 0im)f t
iö)^I|Vt>eicmccr&mn/ ÖJen Haecfmöcn c^?fferom mp
tc fcifjtcfcn/ fo wUottm 0^emcj;rtcn j>^oft>te/ ab tot^
tcnootmocbißtfen ötmOc uwcr ijooc^ept i ©er wUc^
ter wiac cttfer al&er ©cfjcppcr bm Hl« 0fatic 0O«t#\'
iten^ct 0f)elöcJic^ ipof£»?cn0f)ctt Van ^ct bem^beUfc^
t< enfee e6ctetc0f>certen. C^jantttserpen 6>en is. ba^
»flnOftot». "^tttiaex i$57*

ßen oatmMdirt) Di\'mwt

D\'Autheur totten Lcfer.

^ fflfjwe t>ie mt? ccrtt?6tö s^amt f^(B{>enf
oft om &eteif te fcffgm/ bie W t^

öen mrt mp mteett eü zcm^^^cup ff^je^
(>a6t ff^benjbie wctctt bv <mc«t«crf weif

l>£oc6c eü flamme 0c&o^cn ^fit (na beseme^neiop 6at
lctit(et,enfe0gc??&efc mrtitfcrc\\>anfp^eFcn be^^claf
tt>clrfc tefettm 5en ctcföom mccr tt« em© «nbcrö
t>er5tcttp?/&ait na ff<Kt c??0mc>eti 6at kt batr eit&oü?
öltpbt gctcffertt^cf7t 0cf>a5t/e«5« i)rtn6eirfo?tu9
nen mct r^rfftom Bcffrtfft t)ebbe 0(>Ett>ecfl mccr ftan ic?
Deröient tcf fc00c mew (nfct 600? (»croe

tnlrtge/ma« om ftctt gortwiKtgcn ßefmoo^fafe tc 0C
ttm ©ob baev afte ftatiffeitc) Gatter ^ek^pnbie mt
mtenl^oe 5«t fcf i>an m»>n&eif fettest op tcjywcrt ijeb^
he ff&ewcef? totter (l«&crtM0f>m/ cn6e 6c mniffe^eb^
f>( ijermffen \\>an be Satpf^e/

cß mccif aft^er tolm.
i)^be mt? fcouen «t t)att itatuercn fm tegöcttcti
Crt6e grotm lufle gehabt in <it(c^^(ofi)pf)icrt/ ctifccre
tctt Jtfttttrm. ifebbe e^jcwartbclt lt)tf.fatm/cti
{»cwcfU^cfoc^tom fcttitiffctecif^jöi^eti met of&cfecrbc
tJcrfottcn SJait «Hcmonfcrftctt&e <(f |e&&cfenf

t>cct fc^Ottc feems Vercreg^/ ttiet aUeen vantreffcUjc^
«ü ^aceröc pcrfona^fm cit6c ^er^/maev oorö »dtt av^
tne Uebenfvmfen$/ambac^t& Heben/ beeren/ eüallt
foo^teit iDolcPc. ö«t fcf fc^pmarf in iPcutintcit
5ctt)ee(l ijebbe / cff f)cbbe feetna alle f)0ecten &<r weifit
fcoo^ (opf/cti macf) mcttcr »act^cpt ml fes^^/batiet
oucr t>c i)tff macttbcrt etQf)en^ op een plaet^ bUüen at
ecit.S)cfem^tt (luftetingc cü besf)«ettete wctm fo mt
te a^ttiucrfak fdcmtcn/ote be porttcultm feetem/bo
ttm bim bat bff? nattirf ^>at>t>c(0eßff be meeiit

Z i tctt

&ctf ttatöcifW m tmiti|7c ter bin0

i^n) fo iffcr altooe m citée y/

tel gfo^ie tH mp geweefl/ om tcf wtfîe f;et gme 6rtt
ee« an6eton&efetît waoîcB ^ebH dujt fogtoric^ èaci
tto icî tttcman6eii mt?ne fecïctcn/f« oocË

tîtçtt feefîe ï^iîtmôert tttct en f)ebUwilkn met)c 5c})îen t
f nî>c feî?&e aftoo0îtt?(»eït fcat î?e0^e(tfcî fce fceteten
fïen/fo en fo«î>ent fccreten Herten/ m«cï
m fcirtg^eit. ©0 tfï f^ter na ouev fommtslje tKûen^c»
çî)ebami ^cf Wnncn 0}?t££»tten wefenî«/ outt hvnH
(xxxif, Um (nî>ç x>iU mambm/ î>attct een ötm am^
Itae^>t0 m<în^ejc wae t>(»tt&e« (ïeene/atfo
fifç wee ôagctt ^i^met^ wae font»« (îfn water te m«
f en, ©e Ö^irnrste tt Oie oiter écttt gtncf/ttjcl wetenî»^
baticWiä fecietmMbte J enôe p?inöpalttcfen i>oo?
I»en fietnj «O0mpt^>9 m tefoetfett/ aiî>« Iteg^jcer&c
iatut îjim keren witóe/olt î>e mepte 0f;citen om &ett
JtedPen Oa^r meî>e te ^elpen. mer<fcnîic ôat
met een^ 4tt6erô arfce^jfet (tm et;0^en p?ofïft en6e eerc
foecÇenfcemô/ fo^Kfefiflct^jcm 0^jett»e>?0^rt / fes^
ç^ente baf j^ç tm bp bcn fielen lepben fottbe l enôe
tat <ffï>emjeïitet>e remette g^emnfotièe fon&er î»aeic
l?et vpo?,tc fteg&eren. îOîeôecrn ôuc^tenôc 6at ^^
àaetbt; Pcrac^ foute mfben/bat ^^ bp anöerS
foc^te/eiîf»î> womaeren i)em beroemt î>at fel
«c i)<t feereet pfît t>at ^xj wat &acr bp k0^>eerôc
tepexbkntlQiïtdméienbe b\'een eît î>\'anôer 6m ftccj>
îcn (n6c ^anôt fïotenèe / «(0 nu biti ate tan 6at fes^
j[^n6.e/^eeft i}em4fP noc^ twe &a0^Kn op0e^ou6cn/
rnôe ten tefïm t)eeff mv baev iff 6aeic

<|ttam I fo i>an6tiît hm fb na fifn metsel &at ftfit
ecne opfïaen^/ea mp èeerlifeEen mtftettbej ftini
çetfi 0af/fptt5er m^et te be^oeul befe remebie oft ecrti^
andere om èem te 0^ettcfctti 4>icr &00/ weröe irf fo
^«jf tôt eSb^e myfome in mpn

ijixte!

te fctttf

»m/ftf î)c î>«t nm «Cïsicïic^cit

eeweclî tt)ae/C»at êrce goc&c Ci^^tflm m

lotpl en wa© 6(H>jî èit 5çfc Sï^tó/&{c m

hi Ö5o& en&c ôrtfe*.atî>eï ^^^m

t>crlei?ttt m^ mpttconfcientfö ^

fb fccrc ict m»? ^^hH^mmUm

fcm^ött èefeï wmttî<ôî>c AÎ^ g^tiöeimN^t ^çç
ittrt m fouôe coJînm lettm m«ri<tooflçirci,P8{)«ï if^Ki\'\'
çtettfcpetfbttm/ktet wî>e hat gcOtc&t èV^Hbrnktf
fo ^ebU icf 0efcacf)t mt? «n î>ÏAetfr
ten öcr flabty bacif Ut cm tottclianbtô ijebhnJ-pw bm
trt>ceb?9tîctt/6acif oocf fommi^c bonctmimbe
em (ht&mplôetfcî«rl tc^&ç ^ îçuen op m»j frf^

tnacr ont ottô ben cofï te copcn/ «g (ttibFï: noi?tfafä(fc(>\'
t( biitgeitomonf«. N^bcf tettcn tf.onîwï>«mbf/,fo tait
çe ôte.©oî> be J^m ^clintciî f«l mfmt

u tatm, ^rtbeom brtt mt? bit fî> fwrtfie op mp |>çrtc
lae^ixrt mt? bocÇte bat icî bc boi>bt(ïrts^>eicwoô / otn
éàtict bcfwt ^Ûîtbc(î?n gcwct?0«irt f?abtçbit fctmt ctl
remebic omt^fm amen menfc^^ te^fecttófftt/r? fte^^c
fcC »00? mt? Êfmomm bcfc m te^cmn/ eUixmmlt
tcdac^tict} U màfc«/fo »cel alô iclctc^ft\'t\'r.eß 0cloite
»afïetifcfen battnat iutt4 tnbcf JvewItiJtftben foubc /
ètfer fo DccI «te tcîe. ^ÏJîdfïom bat tcfet 0certc
en iiebbe wiUm int Uct}t 0f>cttett/batt tt>aifac^tt0e enbc
a^eexpctimcnteeti>€/ fo^ebbeict bcfe brt0m 0^>c0acn/
ntbc ^ebbe ( ncmenbc een beef wt mt?tte jfjcfc^^tftcn /
cnbc ccnfücete wter memo?tert/ bte mp te »o^cn 0^ccd
nm èvn ) ccn »er0abert be çf)(nc ftacr af tcf mfcfi\'
tett t»a0 watacfjtic^? eft »erfocht te ^i?tt/tuttcl act?tf be
oft« cctt(0c onbcr ^^ bimS etr0cnô etbere 0cfcï??cttm
çft «ebjturt »ittt tn anbe« mt be igefct? fat tm

Z 4 mitîj^c»

Hîlti/ïcft 6îe mt? î)thhml Sut 6<»er te

xtn in «Difffd fient/ oft 6c fectrtm twn ött&cife çef(t)^i
itm wMaétkî) cfi (m0cn mtml fat mt tJcrfcf
iVn/Jbat 6cIo«r Ut \\)m op m??« tttotnw t »«nt öooiw
t»m kt m foute mt; niet n>t((ett moepl (inben onbcr>
^om m6< flact Vàn ïettcn óaeirict nu in &en)mrt bmf\'
felen oîtooô te tmen, Wm

ten &in0^>en mO«t f et 6cn gefer t>etfmanen/6«t fUnc
fafen metiieUftten b<ftf)kteltnbe bat itibe reccpteit
f)etmnf0iUta ti<i)cm <wntïcffett6e «ttpbt feeltgN
te t^oe twl bot noc^)tanö ^de

©Mfteif ïjrter 6oo? f)mbcttki)tt}tloft f)aet enbe ni?t/at^
tpbt fffftnesmipn te tac^tevm^et g^enc t»at niet t>an
fyxsv eit (coompt. *>oo?t6 in «nöere bin0)en}bat
î>e 0f)me e>ef« fernen te wcrctc fleUen witte I i)m
(uncfe datfe^t; aöontueyen niet ml tux ^nen ftnne ett
comen/ beôenete b<xif)t)in ewit^ birtg^je« moc^^ çW
faelçseett ^e&^en/enbc lieg^inne noc^ ecne op em ntea
met meeifbeif neerfïicf>et>t/icf peirfefere i)emi^Uia id
batteï niet inbcfenttoectc«
te/^)et en ^t? mtaeWth enbe 0^cp»t»ee«. <enbc
iit «(/(«et onô 6c 0lo;iie atleen (Bo6 tec fe^?t?t«n/en6c
(joopt 6rtt icf na 6e jcn D noc^j bienen fal met ali)(t
0oc6t/ 6at ief in |b loeel iaren met fo 0ïotee
moeiten/ met fo »cet re^?fcn / met fo
^otenoncofktticnbetm^

^ebbe*

s

je) € @ € c Oî -6 ^ co 2r

tm ccrn>ccrî»t0ett j^cerc ^icmomotö/

HET EERSTE B O E C K*

(Dm De iomftljept te conrctucccn / cnöc bcti onDee&om te
boen bccQjaepcij: om öcn menTi^e altpîit in fptiett flmt «ibe
in fjja icuc^t tonûcdjouôcn/ als nft no^ mt belle bsn f?»
nmtcuentoare.

jenDe ts Ö00? langljc flnônTocdJlngcn enöctjccl «rpctim
tien bp cencn tteffclptftcti petibon toararftttót» bcaonücn/ö<c
teeicite tfelue tnîien &tenft ban cenDet eûclet Ianî)tb;uutuen
^cfa^upcE Decft. iEnûc f ^ o»öt man ban Ijrc. iaten/öte fwe
ctanrlt/^s/cnOe ongcnauio) fioas/16 Iioo* mtb&dl ban))«

r0itotmict{ccteudf)t|^e(omen/ dattetcenmanfcbeatlbm

Voorrede.
\'rtbm ectfim Uî)O0^tmm ôrtp&tffômcffll

cjtbe t>rt(ÏÊlifCÎm og^m tc î)ei>bmef tatf

i ter 0ratie tioci^ ^fjesn bmct)t u f}oipm
ii fit x&lbm aUmiiicf »ait ©oô atmae^ttc^.
wkn& 0Dc&mimn^ci?t tnet m ^ttfOexbctcm
fcicntie / en6e met een / bf Conmmtfcfc

^;iop(;eet «autb platî) te roepene / î)em »er&ïpôeitdc
In l^em fcïucn/en&e fè00^>en5eîRenouabimriicutaquiia iu-
«entus mca, bc felföe 0octcrtleifcn$ept j^ereti
tuert 6cnp^op^eet ec^fa^ ^et Utxm Dâ fo t)e(e iar?
I)er(en0tî6oc0 6atCO?o^feö meer 6an l^on&c« efl xx,
iatm 0^eleeft ^eeft/ fonöer bat ^em 5e tanben eenfc^j^-
gtt© loterenbe merben/ oft bat ^em t0^>e(tc&te cenk^j^
ftrtô »ercrenete/ oft fonber ceni0^ept?nc beô ï>oo|ïô tc
^cttoclenc. fetue atmos^mbeenbesoeberUeven
©e^epper/QOabeif ber çamfc^er werït / ^jet^cnbe bert
mmfc^e ben 0^etemuneerben tpbt be$ mcnfc^m gffe
Sr^eiten / mbe öoo^t in ftjrtertWtfettn)iae0^eïate»/
alkbins^m ffmm^tettenbt
Z s

«JJP

ccrfïé \'Zmt

j»iïdp;itctct)tctt ff^fff^mcit ♦ CjocÏ ^»ceft 6ctt mcnfc^wf
e>c mac^t 0^clatc« ï)m felttctt tc gfjcfonbt^e^t mogeit
hewatmitot Óen ff^eo?6tneer&cit umm on© tcuen©.
S!}?«cr om bef-wrtfc bat tt)ï? otfc b{n0l)at niet çtHvxjt
fen cn cnnnen na batfc onfer natucrm acabcnten/ cn^-
be nootb?ttftiä)eit 6c<ïuacm SVn/fo ffcfc^tcbct bat on$
onj^efc^lcftlcum ono mccflenbcclboettcucninftcc^
tm/onfemacÏ}tVett>ft;aenbe/ cnbconôtcucnfccr.
j^cbbcnbc ban altijbt ecn t>a|ï fcctrottttJcn op^em/
ifeg^pen mdi; met eenen »aflen gfjctouen tot one fclucn$

Longitudine Hierum rcplebo eum, & oftendam illi falutare meum.

©ce (nüentop ate ö<tn f?cm g^crnfpirecrt jt?nbc/cnb«
Ättpbt ^ct 0^emet?n p^ofïjt foecfenbe/ ben menfc^jc mc
dc bcclac^tic^ mafcn »an fommis^c btng^ien / btc jcE
fefttc0^>cfoc^>tcttbcboo^ lan0^>e expevicntie feeuonbctt
^eBBe/ettbe bie iet m ohlttnexr »an eenen mçncn "o^icm
»ctercffen i}ebbejbie wjctctc ooc? met grptc necrfBe&eçt
cnbc expéricnticn fencn farcn fanc bcfc manietc »an be
S^efontî)c>?t cnbc lonfföe tene^twwflttucccnlwp^ocfii;
^ccft . \';:ïhbènccifjïettf«Uciït»9 een ïöonbcrftfcf maf\'
tcrf en &cfc^?ï?iten / ^!Ct welcfc be natuertif efc ^ttte en^
6c be vabtcatc »ocftticfteut cSfcïuecict cnbc refïaurecirtt
•^n btc wctcEe twee bmg^jcn p^tincipatijcf si}de<sf)tn
j»;ntot s^efonbttjciit / bc crac^te / fnb« §ct lenen bcô
tnenfc^cUicfettßc^mö.

om eat coöclpcft enb e feec aacèttóS» iBàtetftcii f c maßen ƒ
îJtoflth Boo? Den montinsOcniimcnrtjetfteKt cnbc beemeec*
Sett Be naoictJpche ijfttc/cnûe He raûtcalc bôctjticljcpt/ pue*
geett i)et bloct/cttûc fi^aett ûe ma3t)e ban auc ouetuloeöt(=
ocpt Bct Ijttmcurcn: en in ïwec mantcwn oribcriöouöct De gije
fondt^ept cnBe icuä)t/cHBe Boet Qet Icuen betlengtjen.

OTbcn SDîo^ fnft bce mO|î0ï>ctte ter ©on«
nen opgancï tn ccn jstafcn »at/oft m eenjc^ anbciî
futjucr enbc g^etoyt t>atlbettbaw »ergabcrcn bic
pptfn roofmarçn/ enôe soebf «rnpben g^ettdlle«

(at

!®4t «cïfïc ß

fal m! tt>f0^ciïomèn op 6c fmk t wctnt op ôe
fà^k fommf0^efcftî;rtf0Çcftee(lencomm / ôicwîcïcte
fukx fott&cn mo0f?cit befmtm . 2a?a«t fi)t>( wd
fcatmett 6e faute-Habettn wet g^jewafTe^cn cn6e »et«
l)m fcntîVt g:^>^r^»tttfl;f)e^t cött / nocfjtanô enifintet
«log^rftKfcn 6m 6att> tcmogfjcn ptttgemt / nabaf^
tet ectt$ ftHî fmettc ôàcif op g^cnomcn fjecft »
m bat öffo Pect 6(îWô Pcif0a6c»rt fuit öte
t> goebt bunrf en foï/fttft pf)fo(ctt 0^eact mas»
teti Pan fuJcfcic 0ifoottcn ate g^p mUt / 6ie wetcfe gl^î»
<cn mcpnt^ meer ban1)alf fuit mlknj 6\'ecn met fup^
tcif/6\'att6cir met manna/efi 6e 6cir6e met 6ae«
«a fuît g&pfe Poo^t op Pööe met 6ch p00;tfep6f 6at» ƒ
eyacr na fîoptfe fccï pafle toe met tort «?afô / en6c biti^
ttt alfban poo?t een 6ococf cn otter 16acr na futt g^pf?
in P fc^>app^aepe bewaxml o|Tt in centg^K an6crc pJaeti»
fe»>tct@onncn/ tot 6at gfjpfc futt widen tc tt>ercf«
fiçUmf afô wp^fernafegg^enfoKctt . ©aeritac
neempt t)(t fap Pani|«eappcîen ƒ en6e ^e&t goeôen
garicum in een eîepne p^ioic/flecl^tô tot jloet-fhifîen/
cn6c niet tot poe6erg^)e&?ofen / bmwekfen agatij»
com0t)pmet 6en Poo?-fcp6crt fappcpart <ïueappctett
6e6ecîcn futt / en6e futtcr mc6e teucn atô met 6e
*>oo?-fep6c p^iotcn. ©oer na neempt ^et föp Pan
le 6efc 6irt0f)en : tc weten/ pan robe rofm / Pan cieoif
rapc/Pan cnôiucn/ pan 0tpftmm/ pan tugfoffa/ Patt
l»o?a0o/ Pan matmve / pan ^oppe / Panôe fefoemmeti
«rt6e t>ta6ewn Pan OJîcertfcfje pioteitcn/pan 6\'ectt oïi!\'
fo Pect fapô atô Pan 6\'an6cr/ en6c menget met at te fa
tncn.@ae)f na neempt aloe epattcam een pont oft tm/
oft atfo a>ek aie tt>i(t/ wät ï)oe bat gf^pe meer fait
l)ebben/t}oe Beteriom befmlk bat ben Poo^fep6en atop
in futcfer tnaaicren g^jcp^cpatcert ate wp fe00^en futi>
(cn/iô een feer fon6crßn0e me6ecpne om tp |em te
waren/ f ß om 6«eic atte mfen m ßuafm 4te «cme/

6çô

©<tt ecrfïc 55ofct

«u5te 0mm flapf giacttwant ^ct p?crm»em bU^
c^rtcm ipan putrcfartim m6e »an aKe <iurtbe ^umorf.
iSocf ifl fecrp?o(îtdtt<f tot «tfeptjnc bntancîetcnf
fn&e tot 6c pocEcn/ate wp m clacrltf cfcn fc^gf^cn
fuOcrt. OTÏccmpt 6aiî 0oe6cn cft iocrfc^Kn «fof alfo »eeC
<tl0 sW wiUlenbe legten in ccn ^(afcn fcf^alc oft f^ne
ft^otclc/rtlô tjoo^tfc^t i&ßn ccn ucnflcr/oft döcte in 6c
fbrntcfc^^m mafct nat met atlc be tfamcn gf)cmcns6e
fappî/cft 0cttcô ^em t\'elcfet tevien fo t)e(c tot 6attct gc
»tocc^^çn fat om tfc^ôc öoc^ticö tc ^nblf eti 6acr ccn
Wcf papEl af tc maten, ©acr na 6c(t 6c fc^jatc oft fcl)»
tet met eenen fcffonen boecB / 6attcif s^een fïofinnc en
»Uege/enbe îatct aifo in6cfonnc fîacn. 2tffi 6an na
tfos^e ffemitbett ipn (ai/ mafet wc6ctommc nat al®
hooenjenbe latct tn6c fonnc (lacn.Sit fuit ^ fo
it>i(eh 6ocn tot hattet in s^tvicf}te alfi> teet fapù g^c^
t^oncfcn fat ^ebben/ ab be ^eift ixtnben abë 0^eif\'
ffctt ^eeft:bat ie/metbet te twcc pont alo^/faet^
ter ccn portti>a6c t)oo?fet6e fappcn inné 6<:<ncff.€)acif
Hanccmpt 6cfcna6cfc^?cucnc 6mgen : tur&tt een ^atf
onee/fiine caneei/fpica narbifafamm f<^uinät(}um/cax
po~baliatntm/xilo-balfmttm/00ntta(oifù/t>beaium/
mpn^e/maßc^/ öan clcc ccn oncc/ met ccn ^atf oncc
faffVaen.\'Xße 6cfc 6tn5^)cn «>cl0cpuluerifccrt/en6e in
eat fin?ucrctt>cIff^cïo»?6cpanae 0i;ebaettimbe/ fuU
0l;<icr atfo \\>cci g^cmct^n watcre bp 6oen/ 6attct mH\'
tet t>oucn 6e yoo^-fc»>6c 6tn0{)Ctt mcet 6an ccn patme
^ogïjc fîact/ cn6c latct alfo op ccn clepn Werfen rte6cn
«cn t>?c lancf oft mccr;6acr na fuit 6cfe 6ccofttc af
ç^ieten/enbe faltet allenßene ben wo^tfepben aloc mr
6c &cgl)ictcn 6tc fn6c fonnc (lact/ale g^p te loo?crt g&e
ôactt ^ebtibit fuit g^»; fo lange cn6c fo 6icfttJtle boenf
tot battet aUe be beceetie inné s^ebmcten fat^eba-
6cn. €)acr na fuit gf)J?t »an »ter fonncn nemen/enbc
tfal (0 fc(r fon6crt{ng(;ç 6jii(r pm in ^ap^te ^eb^

ktt/

©cr ©wrtm. ?

tm/ate fvp ottbcï^ottbct ti{(f)Am

ff^cfbnbt/ tfttiiam^jct^ooft/ ^ctfeoctcewffocbtco^
Iciir I cm t>?oUf cf cnbc ccn ):cttcï>btc^> ïeucn t)tbUn bert
0^cncn biet nutten . ^nbc toxc be mac^t niet en
^ecft tfcfite te terej?be« afe t>oc>?fe»?t te / bte mac^t op
ftcmonieremafen: l>ctt>acït neerftetttcfmtienpco;:^
fepöen atoe in cïqjne fouten jl:^>otctfen6/ om baer me^
be tc teuen aïo tot? fjfer na fegs^m fuKen . "Jlccmpt
tcfyf}(lifa: s^ebitanöen wttn/ bic niet tc ffn nor^ ooc£
Danbeif ecrflcr bi|iiHatie en ^tj/ maer ten dbcrfjooe^fïJ
n»ee o|t bapmaeï gfjcbiptHecrt. S)aer tta fuft in
biasrfc^c depnep^icU (b\'ecn groter ban b\'anbcr)befe
nabefc^,tetten bin^^en ml mulaevifeett msaèarm/
Itnmcrö be fefuc bie men patoetiferen can/ cnbe fuft irt
f rcfe p^iooïe fo t>c(e 0f)eManben tw^n grieten / bat ff^
twee oftb;ti7t>fn0^eren botten fwenmie / boenbeald
^>{erna »ofcf?t t \'TEeempt ccn onccefei;ttefïmepeerfe
iweeoftb^jj retjfm infc^one ctaer water af
fc^en/öaer m wet 0f)eb?ooc^t/enbe gefc^t int fap t>«it
limoenen oft citroenen bat wet boo? 0^ebacn cnbe
(actrcalfob?i? ba0f>enlarteï : bacr nafalt^sWc Us^
jj^en int »oo?fc^?be fap batter noef? inbe p^iofe
tten fal baer atfo »cel 0e&?anbcn toe boert!?
be/batfe wel »in0^crt oiierftvommen Ö00^e/al©
t>oo^fe^?t iö. ©aer na neempt een onee ftjneo?aet/cnb«
le00öct bcf^l^etijcx int fap »an timoenen oft citroenen/
bocnbetnatlemanieren ale glt)^ metten pecrlcn gl^e^
* tam ï)ebt t cnbe ^oubet bef^elifOf ooef b^fonbcrt itt
«en p^iotc met 0^eb?anbert t»pn/ cnbe boettcrtoe »ie«
oneen Otoomfc^en oft J^on0crfc^?en »itriocl t»ef
tttbinicert: 6<icr na nccmpt be bloemen enbcf5ebottetti>
^e foppen »anben roofmart?!!/ 6o?a0o/ ftüglofïa/ (a^
ttie/ccclibonta oft g^ed wo^tcl/rfope/ fcaNófa/ mptc/
tfvpctiml cnbe poëmata »erie oft t?>{cofeti / met oocf
<»lle teb#e bcr »oPitfepbcr (vu^wi baee

©4t mß(

HrtfEampet aï tc famm {it ccnmtiottfctl

©ft fïccttcn m0ev/ màe tcgg^jct ol tc-famcn trt ccn ofit
tncc* p^iotenj met atfo tjcef e^cBmben »pn©/ 6at 6«
«cttptcn oft»fcripin0t)cren omrfwommcn ßggcn/
»n6c tatet a^ fiatn/bep^ioiemet oft met catocti
$^>ePopt iptibe. Oîccmpt feacr na cen f)ötfottcc fafi>^
^acnô wet gcputucififccrjt in ccn p^>totc ipfonbmj tn^
tcmet gr^je^anöcn wpn oucrgotcn/ de t)an b\'anbm
e^efept tôt 6aer na ncempt tJtcif once tpmca in ccn an
bevp^iok/ met ^eb^anbcn tvpn otxevgotê op be POCit^
fepbe moniere. ©an neempt fifncn cancct ecjt oncc/
groffctenag^cten ccn <t«acrt once/ttgni atoc cen once/
Än^fTact cn6c Pcncfctfact etcxeen once/tfaet i>an 3of>
fVoumerc ccn ^?atfoncc/ gcncucr kftffô vier oft fee oti
cen/ameO0 ccn ^>atf oncc/ tfaet enbefe^nfTe Vm eebe/
»an ctoc twee oncîjm^xxf)e ccn ^atf oncc/f^tax
ta een (\\txmtonce jbettim een oncc/fanfeatt ccn once/
Dan ctclc fpecfc iJon mpiabe>\\cm onccn/pçnfccttte
lt)cl g^jefuptictt oncen/0^>ccten ammev/&t;bcn Zp^
tefet& carabe s^e^eeten/twee onmjbe tt>o?te(cn 4»att
lïJttten Wctamum/ oft t>erfc^c / oneen/ ^et
<sc^>tflc 6cct t>att ccnôcï oneen mttfmè/oft atfo Pete atd
fffyp mit. 2fKe 6efc î){n0î wet ffeftampt mbe onber een
çi)emenç5ti fuît fn cen p^tolc bmfenbe met çs.W
t?anÔcrttt>pnouer0^icten / at$î)an£>\'an6erc0()efcpt
iô . ©acriha.moctTmcnattcî>cvooH«»;6cp^)ioo{en/
oft anfect: t>aetfene/ met wafô oft met cötoen poppen/
«nôc èan ccn ftane^nUnmer-tretîmf 6an fat^men-fe
fcnen 6ac& loncf in6cr fonnenfcf^çn / cnt»c 6e$ nacf^tô
ln5cfoe^)t(«tçn fîaen . ©ce anöcrcn èacf^ôfitlt 01^9
ccngroot cnî>c î>icf 0{>ctafcn&at n<m«nfonî)eic6ecfi>
fct/om t\'etcîcn î>aer inné tc mogfjcn ftcnî inné futt
ç^pfopucrtiftPcnaKc ten 0^?et»?anticntt>t?n 0^<ctenir
ticittottc Ôct)oo?-fepîicp^tootenfat ^tjn/ ^tcfvan
ftjn^sif fwóflantien gtjewtp^ccrt w f«tcfet soocg^en f

bm

Oi^

iiattcifttÏctmctaUmtxinóerfö&fïömiett / Ôlfct îtt&en

eronbt ß00^m/mc&e m volste. 2f«c brn a^cBfm
jett»t>^tta£6uô im

oc/ fuit 0f)i?t eit0t)cnö wt tet fonncnfc^îm tc tewarm
Usstfmtmaet flact mt jrt&e bat bcb?^ ccrficp^ôfe«/
temtmlmttm fu^chtimanmi cnbe^Bic^»/ inbcti
4>oc?^bcrt baw 0^eteï>t/n»mmcmtccr ittbc fonncmoc
tcn corne«/ mocr meit moetfc &cwar5 tot batmcnfefol
t»iaen te mm ii(miàh i)ia tia 0efet?t fat »»o^beiti
^nbe m bat ff^îï» aile bén 0e&?anb? wr^n m bc
fepbcpfjioten 0^)C0oten füU_4?e6t»en/ fo 0^jetter tt^cbe«
■Mitmn oppc / fmf^ oUe mlvafi toe / enbe boctfe

töcbcr rnôc ©onne / cttbcèee naet;t© mbc foc&t / öte

^oo?-fe9t:iô> S)acif afbefen 0l^e&?anben

int t)oo?fej?be 0efafen(U«t;0^tett/bocnbc in eîcîî
fme ^be«rt.#c6^anbjen toî?n/ enbc enbe afe

»erwe met aßen aen en nccmpt / en battct a«c bc fö&>
f antic te ^»emwaert 0|)cnomen fat ^jcfeten m t&tm
tut in elfte pf;jotc iô. CO?cn foube be.n »eo^fe^bcn abt
Mnb? nn?n ntct tc bicîwile ennncn »crtterfr<^en/ot«
tatml naetbet ^ant fat moeten boo^-boen per èafnea
maxitiait>m ftier nafe00enfuttem inrttJefeFermanic^
Ifen 0f)iîer offo ßcf^teöfefc een 0rotc ate cf cfei>ttc (înott
^tm fuit euntien boo^-06cboctt t oocî en fitCt in
£icr i)oe0^cn 0^)een crafi;te eft fu^flantieber »oo?fctf^
Jcr btn0jjfn »erftefen/mibteéat tnben \'com
fwben fuJt 0^>ctro(fcn J^cfet»«»/ woei:

^menrtIbcrccrfïfafmocte^p^öif«mafen»5»ier

ÏÏLv« fr* ^^^ bcn 0etwnbcn mn
ttemen/b,e woH«pbe Vat f«(f msntmbeb^
Uni eft men0i>c,w,i feer»jeï met bebap cerfïe pbîp^/
Jat lô/baer fni^cfer/manna/cnbe

KJR

©at cerfTe

a^ixicmf citbc oiwen »mtbrn »oo^fe^jftm afof U
reyt cnbc bcgotcn ole i>o?c.S)acir na bort «de befe fem
t» ecn grotc mtc tiefe p^ick vatt goc&m ffelaf«
g^Mcft/ op batfc nfet ticf)teUiacn m atfmcn*
fc fat wlütn fjanbclcn. ^nöc om te fetcrßtcfct tc
wmtctt / na bat ^v alle bing^jcn tucl te famen
menget fult ^>e&&en/fo raettc^jt gl^i? utt>erMtf?antien itt
t>cCe d^ne p^ioten boen/ om tot loetfe^jet^ben repfcn tr
mögen btfHtteiren / oft oocE d op eenen ft;bt met bine«^
fc^ fbwe9fen/enbe bat in befer manteifem©^^ fult b«
l?^<orcrt met f?ifO oft met «jcret in eenen Eetet onbetfet^
fen / baer water in g^ebaen futt ^;e6ben/ cnbe fal
ften t)00?r«7ben fetel op ecn fow« ^?eetmert
S:^cme?7nßrcl^tt bofneommaric: bacrna g^ceft befc
p^iofctt glafcn alembicum met ben rectpicttt / om alte
tgÖeneteo«t^g^>ett/att>attcic afbifJitterctt fal: matt
ff^pntoetatte te ianctmtt i?a«ben olembiettm enb«
Donben trccipient feer nauwe toc floppen / op batter be
mt^ttttietwtm »ßcg^jc t oocf moetg^p» »icrin
folcfcr manictc« mafen / bat ^let water inbcn fetcl öl
fuctfcne ftebc t enbc i« fulcfe* monieren ftitt «Kc
«wen g^e&?artbett wp biflitteren/ affo cfacr ole oftet
criflaJ wäre t bie wctcJemitftienbat^j^fobicfWifd
eoo? g^ebaen g^cweefi fal iftbUn / fo fal oocf feet
excellcnt mß^ t|;fonbe«om bat hv cc« P«iftic »anbe
cracl)te bc^^ouben fal fftbbm »abe feine fttbfiantif baer
^tr bv g^ewee/i fal ^>et»bcn. Oocf moet wel
fiacn/ batme« atlcentirct »anbc »iif beelcn/ be b;»!? oft
»icr bcelcn un alte bc (ttbfkntleni bic inbc p^iole oft
p^Uni»! b(i}O0!A te tißlkcrm/ mte be re/ie falme»
In ben gront ber »oo?fet?ber p^jiolcn latett» öit
tarn ^nbe/ lact ^et fofnep^ enbc be« fetel coubt wo*
6en t böcrnaontboct benalcm&icum enbc ben reci^
pient / boet be p^ioolc« wte/enbc bewaert befen g^e^
bifüllectfbw wpn om v te pdpm / afe sW^P^ »

©aeic

: ©er (Sccretcm- §

S)ctcr m fuît ciik tgïjcnc battcr ï\'it&c PóóVfepécii
}?^!oo{cnott0e6ifïikcrt grcèfetten iâlittmvmbm^vù
te mbe 6icfc pOiote Pcrgabcré/ôte lucfcfe fcertocl mât
f^rcooft met temen ttefc^crmt î bcpfyiopïefttüèï;
fecr tyef met wa^ enbc cötoert toe ftovpen / enbe bôctc
hrt met een buEtOïlfrancIfjîOtîertreffen/ 6acr na fegfa>
fe ergens te fecwarm i^anbcr fonnenfc^int enbePort
oKe^ittm^Qitfalfc eïccltcrtt mbe tianfutte cracfjt?

éatmcn ter wcrclt fîî\'ne gcftf\'ff ntet en falcitnnett
t>irt6erttt»attt affmen baer af emô oft twemacf ter w
ïen telff cn enen tepel nceinpt/, fo onberf^oubet öe g^e^-
ronf>tfK)?t / i)ct t>cr5^i»ft attc <^tta6e compCcmn
mcnfcfjdiicfcn Itcfjacms / tjct onbetijottbf cn&e Per^i-
fïcrct be natiterR^cfe öitte enbcbcrabicate P0c^tici>

t)etonber^ott6t bciîinenfc^e tttfifnenfïcur /
0f)ee t oen acnftcfjtc een goebe Perwe/ f)ct ntaeet soé
ben abem/ ijst ttcfjaêm toncf cnbe fïcrcf/fo batmf ft?»
Óeucf)t niet en fottbe citrttten pptp^irren:m&e nocf> mt
fcmtrtfottbemen bé grote 0Oct().cpt beo atmogenbm
©obô gcnofCt; cunnm gcloticn enbe gebancfcn/ bie
èen gcfc^apcrten bingcn futcfe eractjte Pcrteent j
üenbe fccn menfcf>c tpcrfïant biet mógen fenrtcti cnb^\'
hjcten te gctrniKfen tot ïjufpe enbe bvfiant tot ftmcii
ftaefïert i "^n ftttcfcr manieren fatmcm gefiritpcfent
Sjinbcn Fentöï macïjmcnt attecn innc nemen oft met
ten tuttclfop Pan èamcten SJtccrcf;/oft txjit toit.gc buifi^
éciîô/oft pan tiecfcite/oft met maicttcfaï>c/eft met cc;«-
«igmanbercn goeben witten wttn. @omcr
falmcnt nemen met water t>an 6ugtoÔV/ oft titct bc
ftccoctic \'OMi Borago/i»itg!o0a/ tactttca/ ctcorcnc/ eni>
bimnjoft ban eentgc panbc Poo^ferbc crwbcnt enbe
in attcn tiiben bes mv^ tfi gcet g;-nomê ccn tcpct "ooi
in een f)alf gctuo n mctcf btc ccnm fonc gïjci?\'
fcaert ^ecftoft opgctto t/ofit oocf" »n gcjïtcn utri^frco«

iîioîtmeivft<O0a«nbe be .<ittant(teptcnbctjiçt bic.f!»tt^

■ ■

HUtUit î?erf(?«m / en&c oorf" bcn tißt anmctcfm:
ivrtitt c mn cvàm mbe crancfm imnjcft bc onfancK
ftcc£ 0l;ctt7cc|ï ^eeft/moetmmt in mccr&cr i^üamitcr^t
«nî»e 6t(Ewtt6er gcucit ban cmcn icitgcnnjcluatcnög
tn««, jbocJ mac^mcnt m«r cnbe btcriioilbcr inbctt
tüimct ban inbcn fonieiv Q^fu moct

oocf »crfiacn bat allc bic Wecmen/crutjbcn/ cnbc ait^
tcu t)oo?fct;be bing^^cn nictat opccncrtît;btniette
Dtnbcn cn ^î?rt/fo batmen bie »oo^fc^rbe comptcxie nkt
ÂÏ tot ecitbct re^fc »oïb^cngcn eit canjtmcx beginnen^
be be ecrfîe oft tn^eebe wcfc tu / fo fait wet int
ft;nbe »an ©cptember oft Octo&et wcfcn ecr ^xj futt
j^)cbaen ïjcbbmtbacir om futt 0t;t? tetc\'en ctcf btncf in
fit\'nm t>?bt »cïgabcrcrt/ cnbc bcwarcnt etcf altem/ oft
mm^{)et bi; t0t;crtc bocn bacrt b^ î)om / ate bc^
tien »cr^actt ie.^nbc big gcuatte bat 0)\\)t nict at f>cfO
mc« en cunt / nccmpt tgt^cne bat gt;^ 0efn;0ert emxtf
It} atfo »cm batter niet mcrcfctiicr cn 0et\'<îcEc : macc
fjet bcfîe waf r batmen »an iter name / acngcftcn bat
tkï btncf 0ocbcrt coop cnbc çoct tiefet om ticcomcn tô.
ïS^G\'ift nu at «wc fatcn met ccn fonbcrting^c pev^
fccttc »ot&;ic»0cn/fo en fcevft 0f;j?t ban ccn p^ocatc ti(
fotutle nrafcji »an fitticn goubc î cnbc atö fuit
»»tltcn nutten/ fo ncempt tweemactô atfo »cet »anbcc
j)oo^fct?.bfr ronfcctien ate »anben gebifTotuccrbî gou
bc / biewetclrc biflotutiew»; t;icrnamacle iwc^ tcrcti
trtßpcn fuHetî/maer in befen boccf cn fnltcn wp »ait bc
jjcrfcctc manieve »an biffotuticit te màfcn nict fp^efif
bie wctcfe wp met 0vote ncergic^ei;t/ obferuatien/cn^
bc met bicifwit tc kp^oeuencn »ercre0en ^ct»&cntcnbe
bat om batmenfe attecittifcf met fc^^itften enbc fonbee
bcnwnftmicn nict cn foube cunncn gccjtp^imcrf/ en>
be»oo?tonôanbcrc rcbencbacr toc motterenbc.
ÇCîacr wt? futtfber fommige tercn maf cn bie fo 0oet/
fq mxf^Ws^l çnbe fo futten wcfcn/ batmett

i^et @ccvctmr I»

Spattemitifcn bcfgeltfa totitof^ m nkt H(c^)mm gg
ttonbcncn^ccft.

<Ectten goc&m ö^mtcft/bife goet te om te gAwcheh i\'nbe
Bebe bau fptcpc/Etncn tcgeltjcftm faeqnaem öte l)em purgc*
ten üJil/baii toat ouBwaont oft coplcrie öat fj)? wii>ic ttclftc

tcnomm op fulftc» öart) ätö sljp itssU/Dc nuaöe f)!tniore b«
jfe/fcftSec Öc goeöe t£ »tiouere oft: centgbc fi:t)Söe te öocn:
ciiJjc ts oocftifece 5oct5t boo; Öe gsote pociten/eiiisc boo^ aljc
cranfW^cpt fo ö)d D« magen als Öes boofts: DefgcUitt oocit
ben gmctt pjofitcltffft Bif öfjfoiTJit 5(ni,om töjcctttacl tßaccs
te ntttten m matiif te batt |jtti;2atte/i:c iüEtm mi5eii Xmteni
cnte III Septembec.

N^cntptmaftwc enbe tactfeatfoomoüwctrt
mater mog^cßicfcrt tö; fxtcr tta

0tct WC bccotfcic afl mbc ncimpt fcncpocbc«
en&c fco^STc Pajt tt^rtum ^nbtcuni/ batmcit
tföttttm fattrtum oft gawmm noempt/ Patt ekx feiten
cnccn m( gcpttlitcrtfccrt enbe geftft/ f^f armontacunt
tmee b?ac^men/ ter wtjtcn fult gfjp be becoetic Panbg
malttwe opt i\'tet bo^ mct een Mfpom ^o\'mclfS\'/Dan^
bevbecoctknfitU g^p omtrcntttpee gemeine b^{ncti>
felafcnnemen / baer toe fntt g^p een ^affponbt wtj\'n
fiem toc bcen/ baer na tatet at fuetfens- pebf een f;atf
lancC/ben ^onte^ fecr wet af t^oemcnbe. ©aer na
moetmem (^gieten/enbc fo attenö^en© werm in eencrt
pot gieten / titben wetcfen g^p bc Poo^fepbc bingl^cit
fff^cbaen fult t)et>kn/te weten ^ct fenepoeber/gaiacö/
«nbc fal armoniacum. -fnbe at gietenbe bc Poo^fepbe
ting()fn mcl ruercn / ep mct ecncrt tcpcl oft mct ecneit
fiocf. ®acr na faimen ben pot mct fpn becffel bccfcn/
fccr nauttjc toc floppenbc/ enbe bie iuncturcn at ronbe
£>m (tttcrcnbe batter g^een lucf^t Ux en comc/ enbe
Öttö futt t>m pot twee ^ater nof^er tancf opt Pte*
toenimbe nict tangier, ^aer na futt gfjpcn Panbcji
JDierebocnenbe meenoo;tcuffentt>tttbcn jbatmftm
n>cl gemermt ^p / oft in een tobbc pol mcl gciwermbc
[emelen / oft tn eeme^ anber wet gewcrmt eleebt / op

a bßttgi

Qat

trtftct H)cl floue/m6e{atetaffoofî£teft ttm offtwctctf
fartcf;6öeiirrtamoetmcn6ett potopfcocn/en^et«
ten dk èiefM^fîdrtcjen 5oo? eenen tecmfï oft 600,« ccit
ï)bà canefa© latml en6e «ien moet een èatfsta© wjt^
ten tt)tirt d 0f)cwct ^eE>&en/m6ert wctcfen bp) oft Wet
oneen xéaxHxt in efc^w ftitocfene 0cfnc6cn ecnot
bat^ oft twee 0()cweïct ï)ct>krt/6en wetcEcn wj?n
gtctcn fittt met 6e 6ccocttc 6er tjoo^ïfe^feer öingcn tm
pont rta bAtm (ïfgcfefcrt fd ^iin/.cifo iJ00(ïfe^>t iùj en^)\'
be QÏ)p fwftcrnocf) toe 6oeneenohce öfoè epatteum/ éc
pept ah feottïrt gefetzt iô ( oft immexù geftfcfen 6c ap^
tefcvre t>etfcopert/en6e wo?t t^? l|Urt[ic6cn aCoe totn
î)eten)met f;et fap SXîrt rofen oft rtn6ev$|trtô / 6wetce
ml geputueïifeert met cen ^alf once caffta 6acr imc
0f)e6(ïm fat wo^6en;aHc ôefe compofttte falmm tn ccii
pfjioolc oft in cenicf) an6etr 4)rtt^cit)4ifcnwe£nauwc;
toc0effopt. @e mamcre om 6at tn te nemen 10 ôcfct
m6c 6a0£ract falmlbm een f>a£f gîa^
öf nemen oft wat meexj na 6« getegmtf^e^^ 6cif ftcet^
-oft bîù petfocrtô/crt6c i)erwcrment. -en6e na 6atm«t
ingenomen fat ï)ebhnl woctmen ccn wejtjmct^ tnt
6e t\'Ufitetj en6e fïapcn/ tfï mogcttfcf î 6aev na fatmen
opftafn/m6c tc»rt* 6eit f;ui?fc oft n^ f^nc affatren wan
èetcrtï maci\'t^ct Ufte wacr bdmm tn fyus^a blme/om
6e kroevte 6e0-(icf;aeme Wtf;en6e men mactjtnntten

tf\'.iJï-oft xf.mo;0f|Ïon6cn/want ^?et ôtcfwtfe
ten cn maci) nietfc^a6en. ©efen fo 0oc6t

cnöe fo exceftent / tatmcn g^ecn anöcre manicvcpart
purgatieoft meócctfnen cn feerfgct\'^upei\'cn.

i^eti mepte Tcct ltd)t om maftcn/fnöc fcet goet om alte
ïttantcccn ban ppcfti te gtjencfcn/eniJc cntoft niet bele/no^
men öecf Ijan niet te bcüöc t)ouDê/ nöcï) in tjupe/ttiacr mm
madtit utttten atljtcc öcatcti gaenöe : enDc Da« m boucn tft
feecsoettegocn ajjç ppe^et finoftcimttttostöeclöCBü»

î^empt

©er Remtern n

N^\'^eittpt cm

pottbt »an p^cmufa »erto / 6acr m
ttccmpt ccrt fjatfponbt (turtum fanctwm
puUtcrtfccw met ccn mfpcjcnbc na bat
tm Vötjfc ttft© in 0cmct?rt watet fult ^f^efoöen t)ehHnf
fo fu(6t?t af jytcten/cttbc futt btt »oo?fci;be fap mct bc«
^ontc^ trt cenctt pot bocrt/ baer toe bocnbc b?t; ottceti
öfoc cpattcitm krctjt ate Kotten / oft ^etifcf bp bot
aptePere tö/ tc wcteit met bcn fappe »an rofe 0f;c
waffc^^ctt. ® acr na op beit »c«o?fei;bcrt 0cpufuertfeer^>
bertaloemoetmeitfo »ecCfanbeitwateregtetcn/ int
ivctcfe ^ct (t0rttim saiamm g^cfoben fal ijMen(baV/
tetiitben »oo?fc??bett pot »icr oft feö »m^eren^ooc^
bacr tta futt twec ortccit cbtcf »an fi|Uinc m \\
bocn / cnbc Jätet at fimmUftf ftcbcit ccn i)alf m oft
wecr/ ben f)oni(i) attiibt wef af ft^oemcnbe t cnbe al{i
na 0^enocc^ 0^>cfo6ert f?ecft/fo moetmcn bacr twce
oft b^!? Ortccn fif\'ncn cancct toe boen/ enöe latent mc^
wat opt »tet fiaml batx na fatmcnt af boen enbc ö? tc
rabctc00^ert. s^pt ^ebvnt)cim witt/fo futt ^Iny/
erbc0moif0cn0 ccn brtncf-0etae »ot boenxxmev^/
men/ enbc na bat ^^\\)tin%momenfxxix{)thbm j fuft
fttouwen ccn flucf »an ecncn cjucappefoft 0roeiic
nJim£icfien/oft ccn ftuci: »an cencn granact appct/ oft
»aj7ct aubcr© bat ampcr cn tc ^amm tmUbi
na bfyft op »t»cbbe cnbc flaept fo tan^e ata 0^«; wiltf
baer na flact op enbe boet uwe affaitenlia 00c wt bcit
^upfc/comet» atfo tc pafTe.^acr ato wp ^icr ^ourn
f m^ui;© teblpmni^aH\\Mt)ctbcili
oen gfjmcrt bie mcbicif\'nc irt0enomcn t;ccft. -©efcn
b?aticfmoctmcnoucranbcrcrtbac^>ttutte)t/ macrcn
10 t0ct)tecE ttict stoot I fo fatt 0^)enoec^ ivn batmcnt
twccrnaelterwe^mncme t ©it bocnbc fuft0f;(; een
ii?on5»erttfcire opcratte ^ewacr wo^betnoc^ tcn fa£ »an
0^cenennP?>C|J»;nti0num fanetttm ofti;et anbcrö«

^ 3

ccïfts ÎSdccF

çf)e^?uî)<fc}t.©cfc xmvte «rCccst iô gôct tôt aUe t enf
ds iû £»cp?o«ft gtjfmecjî tot nk tcpfctt enH biitti^e
pi\'vfoncn»

om tgottt teîJiSCîïtterm «îSc fo te teöitfetett bartct poa
tabeJîp/îitDekftconfenieectte loncW^cyt c«öe ftcoftefont«
ïjept/fa öjcl allcett tngenomen;als met ïfe boo^fepöe àccoctie
®l)emengt^ îiacr top af ^jefp^ohettöebbcit itö ttoecûe caprt»
telbanöcrenöoefSc: cnöe gijcneeS aïlctttatticcenbatiiïeaê
öiemenbnojmtgijeneßüKadjt/iiitweiifcucnöagtjentetiat»
iJcclancSJc«.

1 €<?mj>t cmgetrtspet Oipis Paitfimomcn/
enbe bocgct fet>fctc tot öatect &); na kgint
tc fteben/ baer na fulbpt weberaf boen/cn!?^
bc fcïent totb^p oft Ptcnrepfen boo? ccttcn
ôoccî/bîfïifîcifet baet na. ® acv: na neempt twee pont
cng^fobcn f^onic^ô / bien futbp in ecnen pot tc Pic«
î>ocn/ bacv mebc mcngenbe tPoo^fcpbe fap PonbeCiiJ\'
moencn/ neempt noc^ een r^atf pont gtjcmcin foubte^
t)at meC fttpner/wit/en gepnfwcrifccvt menget mt
te famé lente tatet at fucti\'enô fteben/ fo tang{)e tot
î>at ben f;onict> met mcet cn fc^itpme. ®aeir na futt
at tçs^jm battcï inbc pot gebtcuen fat ^pn tc bij^
^itfeten fetten in een getafcn btfîiltccif-Pat / matenbc
Intt>c0infctccrt ctepni£)!eïfctt/ baof nameerberent»«
meetbet/irtt epnbe gwoî enbe fccr ^eett»emenbe/ en^
te aïjl at coubt gctvo^bc fat ^pn/boct be p^iote open/
icnbe gf;iet fjet mater pastbcn rcctpicntin eenanbee
p^iootc (eet nmm toc fîoppcnbc batter geen ftîc^tiii
m come/ bit g^cbaen^pnbc/folmcn bat bifKttecr-Pat
fc^efen/cjibc tg^ene batmcn noc^ inben gront Pinbett
fat/bat fatmen in cencn oucrbect? pot boen/ben metCi?-
îen men tuteren moct op bat W 6ert Ptcre «Jcberfiaen
tnadji baer na fatmcn ben fetaen pot in ecnen getacf;!^
maïetù / potbaâex^j oft eatcfoitcn bocn/ fbo bat ^
tmeoft bag{;cn iamiin een grcobt yter(tgg^e/
^aer na futt bcfc fu&iîantie m trecfen / enbe feet?

n)e|

m

»cl itmpmf cit&c cfrö pon&t bcfe fahßan^
ticfult »tcr ortccit mama tocbom / möe tmc
OMcctt f«^cEcrcait5i)\'0/ afttj\'bt nattwöf\'cf &efe p^opo?;?-
tie obfofwcrmbc» ^acc m fttft g^iit d iti ecn bt^\'
f^tlfccif-»at 6oen »an goe&cn ^dafelmbe wet g^ctc«^^
tmib&ev toe öoen&c (^et watet bat gf;^ tc »o^cn (nöc
p^>tooCe l\'cwactt J>c&t/mct no^ atfo »cte 0oc6?n

wtfn/ cnbc m 5at ^et 6lfltftcct&c »at op«
fo?rtct?<5 gefettet futt l)cbben met fpnen atcmBtcitin cni>
te vcctpimtl attc 6e fttnctutcn wet nauwe tocg^cllfopt
cn&e ffcleutcrt / fo tatet met ccn ctcj?n »icrfen bif?ittcif-
tmfwmt ^ct ötftitteert U<i)uUicten ftenöe hattet nict
mccr cn bißikeni fo mciecU » »tcr groter om tc &oc»i
{)tf?t(tercrt at tj^cne batter fal wttfcn »ot5^)ert.cO?aer
moct f;ct water opt fo?nci;e täte met be ptjioote/
fonöcr »;et tc rucren tot bat 0f;|?t tc wcrcfe fiefte MU
0acr na neempt btabcre »5 tgeflagf gout »an mtif,
earatcn in fulcfcr qmntite^t afs jt;^ witttn een getd
fen fcfjatc/ be fccr wc( mengf)cnbc met t)oni<i)i oft met
rofcn/oft »(otetten («Ecp/ getif\'cf hattet gemet^ntifcf bc
rc^t wo?bt om baer mcbc te fc^?tni?/waer af wi; fcee
perfcctetifctcttalfc be mantcre E>efcf)?ntte futtcn in ono
boccf. ^rtbe na hattet wel onbcr matcanbcreti
gemengt cnbc »anben »oo^fc^bc tjonicf) met wermeit \'
Watcrc ffcpttrgecrt fat wcfcn / als tot ftfnbcrplaetfcti
0efej;t fat wo?ben/|b fufbi;t tc btf^tftereu fegten tn eett
getafen&ocaelt cnbc ben reciptcnt afgtjcbaen tjef»?^
tenbc / futbt? t»oo?fcj;bc watcr fn ccnp^üiootemct
itcn langf^cit fjatfc bocn/ wct toc 0^?ef^opt met Witten
*va)Tc/ i)ebt>enbc al »o,2.cu opt »oo?fci;bc goubt »anb?
»oo?fc^)6cn Watcrc gt^cgoten/ hattet »tjf »tngcrcn ^o
0t)e ower0otcrt y^x bacr na fv.it^mxbendemW/\'
cum op (e0sf;crt met (tfncn tecipient/ attc bcimxcf>
turcnfccrwcttcutcrenbe/ fobat bwaterbattcr bo^
»cn SPWbt lept / met cen cte»« »ferfe«

Z 4

Qat fcrf!^

fetj^iifcvc cit&c mcerbctt ^ct tier nict int cj?nbc om d H
bocn bsf^iUmit t want d f>ct gout watvocfj^
ttcf?/&aer en fcptnict acn:6tt geöaen ^i;tt&c/ftt[5t; 6cn
i>oc»^-fct;6cn atem^\'cum i>a;t 6en »oO(t-fet;öent\'Ocac?
öocn/fonbcr rtMfjtan© ben recipient ioan£»m afemN^
CO te fcparcreit/enbc fonbcr {jct water tc ruf^rcn 6at in
best recipient is. Wacr moetter ccncn ti?t» nem?
om » te {?e[pcrt / bic wefcte bic wvtc ben afcmf»;^
(um aftjeffcn fuft / opt »oo?fct?bc g-oubt noff) »anbcii
»oo?fc!?bert water gjeten faf batter i nbe p^iooJc is bic
^^n ntct Witten waö 0cf^opt (jabt? enbc boctcr fo »etc
irtfficten ah metten ecvftm/te wctcne be t?oocf)be »an
»iff »inffcren/cnbc t(r|1ont fulöp bcn afemHcua op H
I>ofaef bocn/be iunctnrcn weberommc wel naitwe toe
^^oppcn/cnbc (cutercnbe / cnbe »oo^t biftUfcrenbe ah
Iboucn / bit fttCbp fo bici?wi(e enbc fo lanj^c bocntot
bataHctwatcrbcr»oo?[c»;ber pfjioofen op t»oo?fei;;^
be 0ont 0cbifJiUccrt J^i; . Ccn leßenfiütsi;ptsout
Soanben bocact in een pfjtootc stjieten bie wat 0rotaef>
itcf> batter alle twater in 0af macf)/ bat 0f;j7 tot
bincrfc^c reifen 0(;cbiffi(Cccrt fttft ^c&i>en/ ate w^ int
S?oo?0acnbe capitte£ 0^cfei;t ^c&fccntbacr na fuft
cr ben akmbicu© op boen met ft?itcn recipient / enbc
titacc« bat 0£?v? t)et water bat tnbcn fetel is »ijftf^ien
ofttwimici)ba0l)en fanci: wcrm onbcr^)oubtfonber
ftcben/fo batter noci) nict cn bifTidcre. ®acr na fnfbt?
bwatetr boen (tcben / enbc taten bif^ittcrcn at wattec
S)Ot0^en wit; enbc inbc 0ronbt bcr p^iootcn fat t0out
in ccn feer eoj^etifcfctiqneiir 0^)cbiiTotueert ti00ert/^ct
»»et£c 00?; in een 0ctaef$cn wet »af^ toe0eflopt ttcwa^\'\'
rcnfutt. •<eni>cwi£t0£)sitnocMuf\'tiftbcrt)c£\'f\'Crt/fo
niOecf;t 0t)it;t boen/ tatcnbc tfetnc 0oubt jnbe
bc pOiook/ enbc t»00,ifc);be water baer wcber op gie^
tcnbc/ om wcberomme 0cbifMccrt tc wölben/ maec
en moet t?et water met fonber fiebcn ^lonben at©

©cï ©cfirctem IJ

tc ijó^en g^c&aen ^c&t / macr ^^S) f«t(et 6öm fte^
hinjmh fatent aï ntet eencn afètjlKUctcn/ 6it mac^?^
men fó {»{cfwtte ^et-boen alfmen wilt/ want f?oc bicï^
wifócr f)oe beten ^et welcfe &oenî>e/futî>^ ccn watac^
ticï)lnatnctüUïl en6e feet excellent potaf>et goubt l}e£»
ten / i)an&en welcfcn tfï 6at 0t)i;ô ecne oft tweemaef
ter inaent neempt/ m alleen/oft met ï»te fclue confectie
{»act int twcebe capittel af g^cfp^oïen tféUnj foo
ifi feer excfltcnt om &cn mcnfcfjc in ft?nc icucfjt cn&e gr
fonbtfjcijt t\'onf>cr^ou6en/ertöe om in co^te bagen alle
f^cctcnte gencfcn feie tJoo^ïongcnefcltfcf geacht wo?!^\'
goit&t fat ooc tot ^?ele an6crc operas-
tien l>ectitacm ^nj gf^eltfc? licl;tclit\'cfcn tie ebetc g^eci^
0en crt&e necrjïigl^e on&crfo.ccïerô ber fccrcten mcrfen
fîtllen. Cp 6e fclue manière alle èingfjcn t)an pnnctc
tot puncte o&fcrucren6e/ macf^ment ooc v^ant gl;e
g^cn ftlucr maïcn/om fcefgetiK« potabel filttcr te Ik^jJ-
Unj 6at ooc t>anwon&erltfcfecract;te fat/ maer
g^eenftne fct; tgoüt te gï?clï?cfcit» nu toiiftarot
gelebcn 6at tcf eenen €rtgf;elf-man g^cften f)éklbk
wclcf c een ftluer waterïen t?a66e/ èwctcf bp mmW/
ren op een anöcr mantcre gl;cmaecft wae/ na 6at 6c
natuere S;>ecl wegen {jecft 6ic welefe at tot eenen et;n6c
fïreefen/metten wetcfen water 6te i?oo?fe»;6e €ngelf#\'
mrtnt*ect6tngt)cn6e6c/ 6te i5oo? miratcl ge^ouben
wer6ert / 6acr me6c^?cetftcctcnen6ecranff;e6en6e$
mmfd)ïiiichn lic^aems gencfcn6c.

Om eenen töt-öias ban blecfdjc tc gfjettefen / ïite in t>es
manococöegöetoaifenta/ met tegljenöacnüeöattctüaec
ban laniUjet Ijsnöt m gijctoo^telt ts.

"V \'T^empt 6?0cffem5?artge6tfïttlccr6^^)0nicl)/
oft bp gf^efi^cfe fan 6icn moec^bi; l;omc^ tn
J. ^ ccncnt)otl)?art6cn/6aerna6ocn6cnfwertf
6ï;cr inben grot gtjcMcucn fat épnf
tn eencn an6crcn pot/oft tn een t?fcrcn panne/en6e leg
g^et tc çafçittfvf in een gclasf^acfcrs oft an6erf o«m/

^ï fo

,|, fco 6<Jttcf oft Pier bctgc« tattcf in cm groof

,\' a;cn&c \'ovx ßgg^c/mk bact fdt rttfo gecf wo^bcjt afd

goitbt/ 5it fat feer exci-Keitt ^pit/ om op «ffc matttcrcrt
Xian monben te Cegg^eit / mant fKt Ntt t(^«act Pleefc^
«f / ctt5c pcrffercft enbe f«fwert tgoebt öicefc^ fbitbef
eeiti0f;e pjf\'rtc oft wcebomtmacromme battet oocf Pccf
6cter tot monbcn bau ben prcefpitatum / bacc
cf^emciinCtfef bec^trargifnömebemcrcPen. OTIeempf
feantfanbitpocberecnortce / f^oni^ront tmcc oncen/
tartarwm Part mpne een f;atf biagmc/ fttn fupcfer ecrt
&;5ag:ma/0f;c&?anbert rootfe aHupn een b^t^ismairntia
ccn b^agmatalfe befc bing^cn md gepuCuertfccrt enbe
boc? ccn ftftt ftfte boo^gebacn/bacv na ncempt groen«
otiff~t)(4beren/ enbe floot btctn cencn ftcncn montier/
J>«c ntct mitten wpii befp^engenbc/ enbe al^ me(
fiotcn 10 / fo ftttbpt in ccn pcr(le oft tujTf^cn ttt>cc J;ott
■ fen tclioo;5cn prangen/ om bact tfap af tc {^eb&rn / tot
6en mcfci\'e» alfo Pect fape Pan wecct)l»^cttlabcrcn;
fcocn futtt bacr na fult gfjpt tc famen in een ctcpn pot^
tcfcn tc pjcre bocn/ enbe bact na aüen&foiö be Poo^
fcpbe poebeten fnne boenbe/moet gt^pt\'wet aiu famS
ruercn t baer na boctcr mat grocn maö 6!;/ enbe ccn
mmid) rofcn öonict? / fo hattet gfjeßief een bunne
faffPcn wo^be/cnbc is> 0t)emaecft. @efe fatuc 10 fcet
co|Ictf om alk mt-mae \\?an Ptecfdic te s<:nefimlbat
in ccnig^e tebere ptactfen gccomm ii^/ate acn bie fe[)<t
mtU)e\\)tloft tnbcn neufc/ bacrmen 0[;een ftcrrfe
tptcnbc futiflamien applicercn cn mit. Zh gf^pt fut«
Witten te merffc fieltc om ecnig{)cn wt-ma© inbe roe^
bc te 0[;enefcn/fo fufbp ten eerflcn een ftrtng^e nemen
J^acrmcn bc grote cactl^alten mebc op te fclafen ptae^/
fnbc »ttft bie met Witten Wi;n/ inben wetctcn gefobc«
. p}n biogc rofcn e0 wcrc^Ei^c Habttmjood futt g^jp«

; wat i>^ouwcn oft gcpten mctel? mebe mengen; baer na

; mct bc t;utpc bf f SOO^tfepber ftring^je t;et t»iti

neni^i

©cr <Smei(£ 14

»cnfTc ïôebcn mcttctt »oo?rej;ôcrt wtjnc mî mf:^
fc^cn. ©acr net necmpt ccn ctctjn cnbc lmcta(i)tkfy
îccrffcn/»art futcfcr btcftc batfc tnbc rocbc jjaf mad)f
«iî acn bc^rtbc futt gfjt; ccn wct^nic^ »aibcr i)oo?fcj;&cc
faîncn bocn/ccn mmci) »crwcnnt ivnbeleü fîcfct fo
bîcp tnôc rocbc rtfô cunbt/tot bat ff^j; acn be cav:>
nof^te^t ccoinpt/ ett factter bc »oo^fet^bc fatue cen lût
tcftçbtô aen (»fetten / enbc baer nafu(bî?tn)ebcr af
bwn : bit f«{bi7 tfawcnbtâ cnbc fino^ffcns boen/ liç^
çenbe op » &ebbe met bcn ht^cf om (jo^^e/ a(ô
er ^et feerffen met bc fatue inné flcten fu(t / cnbc s^t?
fblt wat wonbers ftcn / warn futt » fctue«
tinnciîco^ten ba0f;en ^ctpen / cnbe fonber mUf) pe^
riiefct»

Om aïle itiS amnwtfen otap q«aî>c biTpofiticn Bcc IchctI
te gtjencfeti: enfle öoo? ött ferecet jvnûec fommtgfte pertbnc
ot)Encfcn/&iel)Ct acnßcfjtgfjcftclt ijaûôen ate mclaetfdje/Bc
Scenenop^efiDoUen/ Del;anBcn ontQcben/ en&elèerm^«
ijtcöbanbmnet).

N\'^cmpt 0cr|1cn m(cll0)diicî a{t|?bt gcnocc^
h\\) ben aptefer© te eopc te/ enbe tatet ef f;atf

_ in 0emetm watcr ftebent baer no; futbi^t

\' boo^ bof / cft boent in cenf anbercn niemi
Çfî ret?nen pot/bacr tu; boenbc e^ luttel maluml eim
ra^c/^oppe/cnbtuicn/ctî fto?a0o:bit futbp atte famcrt
taten pcbcn tot battct at 0f?ebijrofwecrt ^^ / cnbc boc^-
mnocf)bv ecn onccfaitbatum: bacrnafutb^?tboo^
èocn/ cnbe nccmpt in ccn boccî »ter nootft^etpcn »0I
i»t0etefen caffta/ cS bc battct mater noe^ wcrm
le/fo t»c>et bc caflfta met twce »in0cren wt/ fo bat atte
&e ftt6f^antic »c£ bc »00? fet?bc caffîa int »oo^feçbe wa
ter comcîban fuît fu^cfer oft pen^t^fm^cfer innc
èocn atfo »ctc aia i»i[ti mt bcfcn b^nct/bic fecr
ticfiifce tnt fmafen i©/ faimcn oucranbercn bac£) nttt^^
ten/be^ mp^gcjte ecn ctej^n gctaeffcn »otytij^cnbe tut

tcbbc

ccr/?c ^occf

fc66cmct6e om ? 5<tcriwraCmmcm
i&oecf Op (tftt «»bc »aUm tn flapc fo t)e»r

tc affmm gfjcbocn canjbcict na macf^mS opftacnj m^
bc boen t0f?ene batmcn tc öocnc f^ceftt 6it atfo bocnbe
fafmcrt binnen co?tcn ti?bt 0^cncfcn. OJTacr acnmcrct
batmcn bit tnbcn fomcf k^oo^t tc boenc/cnbc nict in
ben wintcttcnbc bc fccr cowbt »an mag^jc ie/bc macf;
S)00? bc ccn f^ucf fc^avtafcn oft wat anbete b^ct
0^cntooc macf) ^i; bc &o?fJc met ofte flrtjcfcn/ be wcl^-
(fe bcvc^?t te »oo? bc ctancf ^cpt ber mag^^en / a(e ,
na terenfitKcn.
Om öc (pmcn binnen ecncn ttacl^t f^o göencfcn; ötueIcS
ceh SuonDccltKft enöe fettfaem feccect t0.

-^empt 0reenc»ßer-t»labcren/crtbc (actfc fo
langte in watet fteben / tot batfc na gfjc
biffoUtcett bact na nc?pt ccn toot f^ucf
tafcne wat gtotet ba bc patm »abet ^anbt
cnbc fp?c»ct op bc pdmcoan » ^anbt. nbc bie pa;?-
ficnt moct op ftf\'n bebbe (iggljen ben buj;cf om Ce^^e /
om t?em bc »oo?fei;be btabetcn fcmenfe wt ben tetct
0ettoc?ert fat ^?cbben op bc fpene t^jo kp0i)cn / mact
menmoctet tc»o?en wat oticpan oKf\'tten opg^efct^t
^ebben. ^act na neempt cen anbet ffucxfcn fafene
met anbete »etfc^>c btabcten; bit atbue continmxim
bc/enbc »etfcfjc btabcrcn bact op (eggenbc/ifi ben W
Un nacijt nicxlixmcxs> fo langte atfmen can. OocJ
moctmen ben paticnt tcv wt?ten tat f fTapcn fo wittt
btcwctcfefjcm beemorgcne fo wct gencfen fd\'omf\'
bcn/ate oft noi?t bc fpene gcfjabt en tjabbe.

i£m fcnöetltnglje falwe om alle becbitanttjert te genefen/
fo öa-tec 3l)een Itcteeftcn na en blpue.

N^^empt t)ct wit »an twce etjeten/twec oncen
mia akxani)?ina / twce oncen onget\'tttfl
cak^pßn rtc0f>en-watctcn Qi)cn>affcl)cnl cen
\' onccnic»wewae/mctatf0»cct0ttc»ant0i?\'
fen atl^ Van nobc wefcn fa{; enbe maUcx ecn faffjreit

af/

©er ©emtm. vs

fceci(t)mcmmï»ctt?efe»t fattcg^m tB^jmif

^Crtcjccellèntcenïicfaep^oeffDctcfCiJt bot» öfe cen-fcet;
«suche magöc fjcbbcn/ etiDe bte ïjun fppfe qualtjcîî i\'nsci^
«en cimnen fonDct ban bouen üJt tc toa^pen.

G^rnomeit i)éhmbt tmcpomiookiv>txùf
cn{)c gf^cmt eert rcî)0tetcîK)t0Ïiç

olmnjfo neempt dfaba^er fîucfert/ eh
&e Cegt 6ie int t)ter tot &(?ffe gefot^enée wor/
6en/ öacr na fitf6t?feirt6e fPo^fet^ÖeoßcWnffc^en t
ôaer na maecftf« wefeer g(oj;en&e/enî»e btnfïfe mbet^
Omme/fcit tot t^p oft t)icr tret?fcn eontintierenöc. ©tt
0^)c6aen ^t?n6e/pu{iteirffeert Öen dabafievlenbernm
ten met t4)oo?fei;&e was / enôe niet met 6eî)oo^fe»l€
oKe/6aev arakpcr in geWttfï fuit mu-Mk
«a tatet 6i/ïtfte«rt 600^ een reto^te 0?>etutecrt/ 6en bo
ôem on0^>e&e<ft; cnèe maecït i) i)ier in futcfev manie^^
ten Ôat 6e otie 6ifîitteremct atte tfff>ene 6atter t^otsejt
tüil.©aev MUmxetjenbe ôoeter 61; een Ija^meest.
p«ttte«rceifbïrt niî;iitf)e. ^n&e atô te wetefe fiets-
ten tt>itt/fo nemeô een tuttet in een cùpetenkfeten/ 0^
Wet 0etoo6ert aerôen pannefen/ en6ê Wóptpt 6aer inm
oe fopfcne en6c 6e 6ta6mn t)an atfcne/tatet wette f«
men fte6ert oft fViftcn t 6aer na nemet at mtrnlenb\'ç
flrijefter y (lo^fîc me6e totter feten toeôeô auôte atô
te bcôÔe^t?t / enôe gfji? futt 6cm\'n6en ôattet i) 6e
\'nia0^e feer jïercfen fat î oocf moetmen rofemari^n in
jtf n eten mttten fo t)ete atfmen can jap 0efo6en oft an^
oerfinô/ ooefmoetmeno eenfôeeèfn fenenô^ance
»e00^ett.a)?ert moet ooef i)an6en ejccettenten g^e^^ait

"»««rty6aer wj; Çier af fp^efen fnttem
4101ÎÎS meöectme/ öacc een b^otrtne ban feffcii

maffffÄZ\'^^ sJ)encrcn ts söetoccfl / Ï..C toelrS™

öatft mttoectaccnenöe eeit

aCenett

Bat ccrf^e ^^ccf

E^ ^itcitmönicfpditrtnte 2Cu0ttf^t;\'rt0 o?tcmf
ccrt fcct 0^c(ectt mm/ enbe Pot wonbetßfcJc
ifecrefe/J?eeft be Poo?|cpbc met be na^-
u<!\'l0eitbe mebecifne 0f)encren/enb e (»tnncn fef\'
l^cnt^^ien^a0f>eö maecfte 0f)cfon6t/rc^jocn/
enbe \'oan 0pebet\' pe wen / ah fp Poe? ben tpbt tjaev^
ecv ftecFten 0ff€weeft l;att(. ^nben eerflen Jjabbe
tat ouenVen 0f?cm<tecJt / gbeKjef bacvmen f-^oobt tnäS-
ne fcacFt/enbe f;e))tct met wfcmam/ bact in lepbe fjp
te ^acfen ctepnc &;iofenö oft foeexfen©/ bte mclefe
cUccne / enbe fonber ceni0^c toefppfc /1»«\'^ i^oo?fei?bcie
D^oumen tc cten 0af/ae^t oft tf^ien bagfjert lancf/ en^
t»e 0af Ijaet mitten on0ewatctben mifm Oocf mW
iaet mtc fptjfe mct eancet enbe fnrefettenbe alle mo^
0^ert 0af (;t; t;aer in een 0{)claö omtrenbt een bttijm
fps^c een manicrc i>an mterfm op fuUm mamcren
cOemaeeft alö l?ier m folcl^tt ©^cf-^anben wtm een
fcalf &ocacl / inbcn meteJen Jepbe be 0C^eele fc^ettc
»an cencn Ijalnen citrangel/oft ^an cenen arangc ap^
pcl in ßueFen 0t)efneben/ een i)anH^ol fcloemen Pa«
tofemarnn/ftfncn canect cw oncc/faffi?aen tpietenbcel
S^anccn b^agma/ fcenfoin ccn b^agma/ mct een mepü»
mcl) mufcn© t enbe bebefe gefjcelifef maffetjenoft f!o^
tieft inbe bccoctic Pan roremarpn/cnbe anbcic mcl rtec
fenbe crat^ben/cetts tet mefcn/ enbe alle auonben be^
te m ^ö« be boaflen fmjefen met bie olie int naef?
i)oo?0aebc capittcl pevtjaelt. -enbe Ikonen al beual W
fcaer batfe tfttacljte een cufi=cn op be 6o?ftc fjoubf foti
bc/enbe bebefe fmo?0^ette fpabc op f>aev tcbbc H^nh
ooct {»enal Ijp i)aet fomtifbtö vanbe beeocttc Pa»
^iambpx te nutten. ^n befeic manieten maeette ^pfc
fctnne xPir\'. ba05 alfo fc^oon cn 0cfont/al0 fp Pow bS
trbt Ijaerber ftecten 0emcefl f)abbel\\mi)tanQ en tjab^
be baer nopt mcbecfn racbt eunnen ^mnixtilbtn 0C
Jurenbctpbtpan^aerberfteftctt* _

©fr ©cerctcn. iß

toï^ mepten fcic feecaoeSt jvn tc^enScSaojmettBec
flcpnöctftmöercn.

\'\' V ~T ■€cmpt tcrwcn Bfommc fccrfî^\'n tt)t çehu^\'
X bdtjfo fclc altJer op goitbe croncn 0am
JL ^ fcuöettit bcctin m sda&/(n£>e 0mev put
water oftfonte»;« water op/böttcr ^en&ecï)
iV } om t»oo^fct?&c mccï te tcntperc« / ate oftet rnekü
warefenbi ^citet ^)ct miH te bM^chtyfo fuît Q^p fie?^
6at ^em be wormen tfamen met ben ecf al boo&t af
0a<r« fnMen/6m4cJ ee« feer fc^)oon fecreet

ï^ct tïBceöe.
^ernpt cencn citvmseif oft ccncn aran^e ap
ydj (ttbe maecfm cm jaetJen imic »anôc»f
©rootten txsn cenbcr coaten oft b^p nuiteiîƒ
^ iîoo^î bwetci? dk i)etfap wt bouwen
Çtft / maecfcnbe tm tot tnbc mibbef oft noc^
ber/cKbc giet tactüine taurfer clklf)et fap un rus^c/
mt dfmejhmell Hoemm »an lupinen/ laa bit ccn
Ïiutft tijbt tc fanten Çtebmi baer na Rietet fn ecn
tcUjenbe fïnietcr meèc ben nmilbk nia0^e/f;et ^cup
fcanben ijcofbej bcueufgatcn/ettbcbwterjlc^anbc»
ÎJoCô ber finberen/enbc (uU ^aefï cen wpwberfiïc^
ÎC operatie ften.

l^etticcüe-

^ "T" O 0^ bc fo cfcï?n ^pn batmen ^»aer 0^ef me
% / bccii\'nc inne 0Ctteîî cn maci)/ nmnpt 0ocb2
y 0f)c&?au(>cn wi?n/bacr beù ilîîbte
ile cnbc ma§i)e mebc Waitefjcu fiüt j enbc
p<ter na fufe 0^j;er mi;rr^c feer wet ^fnf oten op ftro^
ren: fcict t)et finbt ccn futtet t)?tô met\' be om i)0
ec cn futt terfïont fte« bat f^on be
men met bcn fc^ecfe al boobt af 0acn futtcn.

•„Ärr JÜÄ" Ktaett-fif cfcn te getiefat/afejcïcft
ftaet altomft aencüompïban mien wt^m met^ccöMf.
brn/Dc tocjcfte ni Dun Itcijaetn Qtoeyti m cümÊDc S SS
«e/öoct öwijKöen fuKfte pmiut af ewJm

^ccm^t

cctflc

N^\'^cmpt hc teöcïe fTcctfcnö »an ^fvf ttftfö/cti
h?oocf)tfeint>c ïommcrct bacrna(Tamptfc
tt>cl/cti boctfe ccn |tftc:&acr na nccmpt
pocbcr »an gcmtacn cn&c »an {tntgï)e pic^
nie tt)0?tcCcn »an ctoc ccn cncc/ cttbc ccn fjatf
»icrcn&ccl oncctaKc 6efe bing^cn v»ct gfjcpuïmtrifccvt
ftïföt;t tn ecn fc^otcl oft anbcr »at 6oen / en&c bcfpoc!^
bet met ccn m\\)nitl) watcröi&acr na ncmct met twee
»inneren / cn&e (ïriicfct an &cö finbte monbt cnbe
ßppen. ©tt futt oft »tcrmaef bocn/cn6c
jutt ben mm boo&t met ben 6?ccfc ften wt comcn.
;Dit t?ef>tc icf btcfwilo h) expertcntten waratfitic^ U
«onöcn / cnbe oocf »cctftn6crcn gcftcn bt^er af gf^Ci?-
jïo?«en waren/bic wetcte atfmefc open fneet/fo »ant^
men ^un ben wo?m ant f^ertc. /pier toe fulten oocP
goet wefcn &e »oo?0acn£>e veccpten bte wj? tcgett
t»c wormen 0f;c0cucrt ^ct>&cm .

_ \'XEcaöcnöcballcttöcüccftfcH.

N^^cmpt cf>ameb?iötnbenO)ïc»? SiphtcfdB
bacr bte Hoemf op fïaf/ b?ooc^)tfc inbe tom
mere/enbc putuertfecrtfc/cnbc atö be te
wercfé Witt fïett?/fo nccmpt ben botter »an

ccn ci; oft twee / cnbe li?cefft bemct cencn fcpct »ant
»oo^fcjibe poebcr/ cnbcbje0f)ct\'?aben^v.>.tbc / ban
weftfe ben patiënt t\'etcjtc t boet bit bee aucnte cnbe
bc6mo?0^cn0 ac^tba0t)cntanff t macr men moet
^mtew»;tcwetwacf)tcn xmwiinttbmmnl »ast
I»; flapen/»an ertcn enbe boncn/»an fafact/»an 0f?cj>
fouten »tecfc^/enbc »an atte anbere groue cnbc onuiSc
t)Ottwetit(fefV^rc/ccrtfcercrccItcntfecrcct. ^

<Dm foJfer cWe te maften öaecmen alle mamece ban cene

ftcr/fiftulen/enöcmiöc toonben mcöe gijeneeü:.

N\'^ecmpt folfer 0^cpMtuerifccrt / ben wetcfctt
met0^emet;rte otie 0^ctcmpert fjcb&cjfbc /
boctt\' n tn ccn b;piltecv-cctuc/fo battct 0t)c^
W0?b5 év fltö oft beet^ warc/bicj(»ektc |f)9

©er ©ccrctcii. n

6tfïi[(crcn fitft ntonftt 6cr foütcƒ

ni5c {».c die bciet <if comctt faf/ fiU^t? in cm pf)tocIe

fcomtot ôatfe f)fllft>cf iôî tacv nafut&i;

met wccc^&2e watcr op iJuItcn / met {;et ftip v>an
6uuf4cnc&ictu0 / cn5c tatet atfo ccn wcwk^) Ufa^
mcn op fielen/ 6acr na tt)afTcf)ct bic >von6c met
l\'^anöcn oft met Witten tt)t;n / öaer na ßppttcccrtcr
S^an £>efe otie op / cn6c futtfe binnen co^iten tî;î)t ^iW
tiefen,

(Dm tfkmifrt bsn centg!je4»onöe îwcfl) te nemeti / Ce met
ccntd) femmtcl) pfer gfteaagö«« oft gl>cachen (S.

N^^empt afa ftetiöa cnbe gatbanum Van et«
ccn oncc/ en&e tatet te famen in aipn wetjf 5

_ emcn nac^t tancf. ©aer na tatet o pt i>ice

\' fcilTotucrew / cnôc ôoeget 600? eenen boccf/
6acrmcî»c mengenbctweconcen^ngucntum öiaf\'a;?-
ftticum; 6aer na appticerct op 6e w55c/en6e 6e l^oo^:^"
fc^6c fat«efattcvf}on6t6o6cn/ en6e tef;cmwacrt3
trccfcn atle tfcnifn/ fo 6atmcn 6c wcn5c 6afr na g^c;^
lîici; atte an6crc mantcren t^an wott6cn fat mog^cn cu
rcrcn.^n6c hx) gct^efe Van anôere 6irtgf;cn f al afa fce
ti6agcnoec^> ^çnom tfcnffn wt 6c Voo?fct;6c wc>n6c
tc trccfen.

\'^egftcn î»c beten ban aile fenpntgïjc bccföen,
\'""1 \'•frjTortt atfmen ^>em gf^ebeten fat gt;cncuft
I i)éUn Van ccnfg^)e fcntinigf^e t>eeße ( oft im
Jl mcrô atfo ^aeft at(T mogfjetiîcf J»7n fat ) foo
falmen 6e groenc tacfen ticmcn Van XHi^fje^
tomen / cn6e 6?ttcfcn 6acr wt ^ct mctct / en6c latent
oft Vier mact inôe won6e 6rtttppcn. /;>tcv toc iô
oort Qoebt mofïacrtfaet met c6icf g^cmengt.

Nom ceni^ Pfer oft anöec Öincft tot De tuonöe te tcecSew,
<empt tfaptoöit Vaktianal cn6e6acrcen
tente oftc wiccfc in g^cnct f;ct>tien6c / ffeecft:
6c inôe wonbc/ m6e tcgtcriPoo?tt)an6crt
V0P^f«V6mfru!?6copatg^c{lotcn: 6acrn«
C i>cïttn6t

©at CClfJÎC ^occt

*)cvttn&t 6c woitN: olft fcc^o^cn faC/ fo fuft t0f>e
ne mmd\'en batter titne wae. ©it 0ebaen ^>;n6e/0C
«eejï be WQnbe foot be^o^ett fal.

\'5:egt)ett ben frijerpen I)oea öer clcpttîiet ftmöctcn.

Neempt fap t)anpctcrceßc/compn/ p^ouwcit
metcF/ men0t)ct met a£ tc famcn/ enbe 0euee

__ t;et ïinbefen te biincfcn; baer na maccft een

\' affttWe fafutna^ç: neempt ßmfact/ fcenum
çrceenm / enbe ïatet tfanjcn tn 0f;cmcpn mater op fv:^
bcn/baer na nemet mt ben waterc/enbe bont met bc«
^anbcn ^ct fap baer mte/bwcict\'e 0f)p trict cen beci bo
teren mcngf^cn futt/ enbe futter be$ «nbt© to<îfîe mc^
ôe|ïn;ffcn,

Uooï öen ^enen öie cen^jc buplcit mt Ijooft heeft / tw

ban batlen/cft anüecßns.

N-ecmpt cen once 0^cmeptt fmbtQ/ ort0cfob0
^om\'f^ b?p oncen/compn b^p oncf/ termen:?
tpn twce oncen/men0^ct met at te famcn to
\' «cn tpier: baer na ff^epet op een It;nwaebt/
enbe maecftcr een ptaefïcr afl btc mctcfe gtp; at mcrm
op tfjooft tc0gt>fn futt/cnbc £;ct fat baer nicbe ontftwtî
ïen/cnbe 0c^ctttcfcn 0^cnefen.

Äen feer gceSe tecepte boc; îse öocftjev\'t.
^emt munte/famc/potpû/rofemarpn/pfop/
fipuoet/mcntafirum/catamcntum/camomtC
te/mitte fotium oft germe/fint-^anfcrupbt/
atfcnc/aueronc/ccntorte/ Pan clcr een ^anbt
tiotî tatet at tc fam5 tn ecu fctjoon panne opfteben/met
aifo pect mitten mpn at(î fan nobe mcfcn fat/enbc tajs-
tct fteben tot op tmce berben-betcm baer na futbp tot
ben aptcfer befc nauot0enbe otic bocn mafen: oube o^
lie tmce oncen/ po?apc otie/ enbe otie Pan amanbeten/
»an ctcï cen once/ tföp Pan rupte een ^atfonce/ matci>
«efepc anbcrtjatf onccî boet bit at f c famn in ccn p^io
le mrt «nen langten mbe faM fcc ffftts^c met

m

ecn cfc^tt »tergen fïttmibatm 1?cc»?jrc»;6c fap en5c nià
feucfc^te m ingfjcfoôen ^t? î 6aer na fu[6i;t »an&cn
f icvc bomf cnbc bocnbcr öe nmtolg^cnbc bingoën in
0[)cptït«crtfccrt Î te weten/ fpica-norbj/cofoqutn^-
tcn/cafïori«m/mafïiff)/»an etc* anbcrljölf gvetn/bacc
ttct fïopt bc pfnofc wef btcftt toe/ bacr na bóetjc tn ccn
panne »ol watcre /\'cnbe fatet »?cn (ancf wel |tci>
ben. ®acr na boeg^et »anben »terc/cnbe giet aïlc be^\'
fe »oc^tig^e fuftfïantic tn ccn fc^otel/ cil tatet atfo tn be
fónnc flaen tot battet at ctacr g^cwo^bcn fat ir^njmbc
na bat gfjnt boo? cenen ^f\'ncn boecf boo^gtjebacn futt
iftbhenjaik be fnhjïantiémlm w?jna?be/fo neempt
in ccn fcfjotet anbcr^atf gretjn mufcue f cnbc mengtet
attcnffenôwctmet bic »oo?fepbc otie / enbebcwaret
in ccn pf)toote met wae cnbc francitn (ccr bic^t toegci»\'
ftopt. S)aer na neempt bc panne met bc »oo?fct?bc crtt
bcn/enbe bocgf;et tc »tere tot batfc wet werm ^i;;bacr
«aeboetter ouereenen Ettccfen treftcr / bcnwctetctt
bcô auonbtô atô (Tapen gact oucr bie panne
boen futtî cnbe attc bing^cn wct ^cct gfjemaccft
hmbe I ban fittt s^pcr boo? tgactfcn »anben treftcr
ben roocF af ontfangf^en in » o?e omtrent ccn f)aff»?e
(ancf. €)tt s^jcbaen ^i;nbc/ futt be »oo?fej;bc otie
(acwmttfen/ cfi tatet twee oft b?t;b?uppcninbco?e
b?«ppcn: bacr na fïoppct met ecn wepntc^ cattoen bat
na mufcuô rtcfc/bacr na »att atbu6 in flape. €nbc bc
wpte î»en roocf omfancUKo moct g^^ b?O0t;e t>o
ncn fnouwcn/cnbc bacr na wcbcr wt fpouwî/ op bat
6t)pat fnouwcnbcbcconbuiten beroken opent t bit
bombe/ fött metier gratiën Ö3obe binnen coiten
tmji)m«(mèvn I foo»ctre» ftccftecurabetiô .
•cnbc en ^etpet » niet / foo en bcrft 0f)Ç g^een an^
ber remcbtc foecfcn t oft i)cH m gt;eritc^t im
te oo?en/boebt atô »oo?fe!;t is/ cnbc futt wonbettifc^-
rcopctatiebcömben y want H fat » bic boouic^>c^t

al pï)vfe bertic^-faren fcincf
fo 6acr ntet mcôt; Ql)sbom m ipu^ibitixpct

oocE piacn om tf)ooft rncOe te purgeren/ en&e eefct öt?
tî?t>t0oet>efpt;fett.

<Dm cen biouftje te gcneTcn îstcn ûc nujeöetc tot l^art nu*
tuicIiKife pleetfe te.

N^empt eenen lcucnf>cn fïeen / ôfe aetbe
0c(e0^>en fjeeft/ fonfcer 6e («cfjt te gf^enoete^

_ ne/ 6oct 6ten <n eenen 0c6ecftett co?f/ cn6ç

\' hJOipten «ffo m cen 0root vievi cit6e(ile£)9
tt)ct^)cctfaf^t;n/ fole0teninccntonnc{\'en/ cn&efcci>
fpojiten met e6icf/ ert6e 6oeter 6e t»?ouwc oiter comf/
6at fu 6(»er 6cn roocf af ûntfan^l)ei ôaer na 6octfe te
tic6ôc çacnjmm 6it moetmen 6ee öüon6t6 6ocrt.
Ä)acr na neempt tfap Van ruüte / cn6c mûCfft cene«
itppet van cattoen/ acn 6ert welcfen 0^1? een coo;6eff
6{n6cn fuit / cn6e 6an majfcFt ôen voo^fct?6cn appel
nat <nt voo^ep6c fap/ 6acï na 6oet ôen appel voo^ m
6cn monôt Van 6c mocôere/ 6te tvclcFc tcrfïonôt ôen
rtppcl te ^cmwacîftô trecfen fal / cn6c fat atfo in ^aof
natucrltKfe plaetfs çsaen, ^aev moet 6cn appel
wel Va|î t»inôcn/6at ôacr niet tn tiî Wpitc. ©act
na maccet ôefe nauolgcttôe fatue/ôaev 0l?p 6eif v^îou^
tven Icnôcnen meôe fîtiicfen fuit. orîccmpt vcrcfena
t^ooôt/cnôc tnptej Van clc* eucn veet/ enbt fîamptfe
ml tc famm/ ôacr na latct met ottôc olie in ccn pan^
ne opfîcôcn tot ôat ^et ôcrôenôccl tn g^jcjbôcn ^t?,
©aer na futôt^t taten Vmcumnj enôc ôouwcn mctif
ten^anôcrt «tic 6c fubfîantie in cen ni<umpanmf
cu6e ôoetter wat nientvcn waô bp / latct tc famcti
vcrnjcmtcn tot ôattet al ml gl^emcngt % 6acr na
fuit 0^t?cr ^acf 6c lenôcnen mcôc Jïrifcfcn / enôc teg^\'
0l;en ôaer op weimi mvcîlbatt na fuit g^vfc tvtnôcii
0^etifcfmcn 6e finôerfcnô tc winôcn placl) . Doclî
moct ip fnt k66ç lï0g(>çn m« 6m tityjf pm /

tçppfj

t^oofi legier batt 6c ^ccncn / t><t ftttt^ öUcwnScrot
nacf)t bpcrt tot revfentoe/ cji&c ftjfaf ^Ijcncfctt
jJ?«. Docf moet ft; f>?cte fpiffe etcnfah bmfeem/eiecx
jcttö met fpecertfen/enbe anöere öicrgfcßf\'cPc t>insf)ctt/
f^ fal ffffcnefett n>c;it>en fonbev pptte oft mbm i at
^at)öc fv be ficcte bcrtfc^ (arcrt (ancf sf)ef)abt.
^ ©»^«»towuiMettijctiiicliUteöoenfomeH.

L j TCecmpt gfocnc »cncfct blabetenlcH

tfr ccn bcecetie af in tt)^n oft in watcr: gccf^>
- w ^ tcrbcwouwc aftcbjtnd\'en / fo wcfoucr

macftt^bt afö anbcrftn©/ fo btcBwife al
^n6t/ cn&c ftf (al oucif«toc6tc0 »an mdct tt>ö;iben.
Cocr tf? fcer 0oc£)t om 6e macnf^onbcn tc bocn bcfe^
tcn tot f^atctt l»cf)00Äcn ti?6t.

NJcmpt^&orum armenimm / cO(cE/ cnbe oßc
»an rofcn/cnbe maccfter cm fecfcnfijf af/cn^
öc|rtt?ctct ronfctommc t»ic putflcn oft
»icr »tnffcrf int ronbctbact na necmpt twcc
Jcrcn oßc »an cupfjo^&inm / cnbe ccn beel oßc »5 »ioi^
lcttcn/mcn0^)et 6cfc al tc (amen/ cnbc (ltt)cnet bcpm^
pn mebcl^nabat mct fccr robcn ml ahcmm^\'
bcn mtjn fnlt 0^cf?oo|^ men.^aet na »crNntfc mct
ccncn 0fjc&otcrf>crt boccf/ cnbc tatet atfo b^i? oft»fc«
»^en tancH/oft atfo tan0t;e at© 0t)» fctne mUt. ©act
«a necmpt ben boccf af/enbc cn Het 0Ot?er noc^ 0fxctt
ctare putjicn/ boet mebcr^mc atö »o?c/tot bat 0tjt^fet
boen comenfntt. ©acr na mc»cc^>t 0^?»7fe mt flcPcn/oft
»«n fctfe taten mt bmnjenbe ban mct ecntc^ ^cittcn;-
liefatuc0f)cnefen.

«citanöcttcfSJctttfcIuc.
^ooft bc ptüfiiicnbe macctt fjet bcfenftjf »oo<t^>
fe\\)btj baet na necmpt b^t? beten »n0netttum au

mtm/eff ecn beet fu{)ßmaer: mcn0t

btt al tc jamen/ cnbc bacr na ccn ptaepcr af 0f)c
C i maecft

©at «ifjîj ^octf

macctt i)éUnbciitxlt gfjpfc op be putjïcn îe$çst)enf ed
(aîcjtfc öacï op Üggtjen ccttcn bac^ oft meet / fo »crrc
ate conbt / citbe fuft alle btngt;^ frap eü gfjcncfett
Pîttbf. ^nîtcîfï hattet be eerfîe vepfc itoef; niet ml
cpereert en ^eeft/fo moet gfjp noc^ be tmebe oft be ber
be te»^fc boen/na bat be botte Ijetbt eîî oubt ^pm-enbe
0(0 be £n)ttert af gfjebijfofueert ^pn/fo neempt boter in
mi>n g^emaffc^en/enbe tegter be op met eenS boeeï/fo
fuft 0f?p alfe bingfj5 perfectcfiffe genefen. OTota.Qat
be poo^fepbe fafuemet ben fubfimaet atfe bemateracf)
tic^ei;t enbe C[uabe ^ttmoien te fjemwaertô tree« fat/
fb bat niet aïteenfifcf be botten/ maer ooef be g^e^ete
partie g^nefen enbe fupucrenfat/ baert op g^etept fat
mo?bcn/Pan atte qmbe ^umo.zen bier inne ^pnmoe^
ten. ©deromme maeef tmen baer een materPen af ont
(tac cjuabe feren te gtjenefen / atß mp tjier na feggtjen
fuTtcrt. CocE gfjenefet afte anbere aeeibenten/baermen
çet Pan buten appßeeren mac^. 2Cte gf;pt ban op be
fcotten.oft anbere g^cco?rompeerbeptactfen bof mltf
fo moeetcr ben boecE met nat in/ bie gfjper op teggfjen
n>t£t/enbe mafc^t be g^cinfeeteerbe plactf\'e fecr met/ cü
S^p fult bcuinbe hattet feer cofletii\'cE i« tot atte bmgf/
fo pcrre ^et atte g^eapptieeert mo^be*

iEnt ecmctfó öte «^t om öocn ieim feet o^oßtcltjcft boo*
öeit gftten ötcmct ccitcn öotfte/ ftcm / oft anöer tnfttumcnt
geslagen ts/aitoaetöP oocft gtotelijlUcngeioonat.

N""" -eempt fap Pan taruô-barbtttue / enbe
bat be monbe btocbic^? i& I reinict)t-fe met/
■ enbe mafî-fe met mitten mifrt/ oftmetmai>
tcr / baer nae futt gi)p Panbcn poo^-fepbcit
fappc inbe monbe boen/enbe appficeertcr boucn op/
^et g^efîotcn crupbt / baer g^p bat p00?fepbe fap mt
0^cb?act)t ftttt^cbbent baernapcrbinbct metecnert
I mbe tact bat atfo eerteu gf;e^ceten bac^ tancS

(îaen/

©CV «Scfvctcit.;

fim f fuît / mittclf t)vilpcn ©oôô / m wpnbcr^
ti|ict wcrcf 0^c«?«cif tt?o^&cn.

ÎWatct omallc mamesm ban t»miî>cn binnen feeccotten
*?ot tc !îl)eneffn/!)et toelfkc cen j^cgcItitS aïtpDt m ûfn ï)iJ5>s
ocî)a(3^ac te bèbben/ regljen aile arn\'îenten Die een aencaml
Wact)ren:acngf)cßcnöaimentMcf)£cItjc{icit,etßcmetclcj»ncn
toße göema&cn fau/cnDe Oartct oocft ban & taonîicïlijcïîc 0«
petattcnis.

N^^mvpt ccttpcnbt tticitwc gcet m&j eft alfa
Vcfc rtfô Mt / crtbc fettet te fmtitett (jt

_ ceit fcï^oott pmtite/ 6acr na gtctet tn ce» att^-

6er panne cft fcf^otctc/ op maîeuercî?e/oft op
anî»ewt fïercf :n Witten wi?n / 6(»er na futt 0fjt;t wc^-
fccif afnemeit/{)er fmiltcn/ cn6e weôerom opten voo?;?
fcv&en wtirt ^ietmldfo ôoenôc tot femn reifen toc.
©acï na neempt iya was/ cn6c tatet w?6crom fmil^-
ten / &£ier me5c mcngfjcn&c een fjan&t VOt camt fîeci^
iten ôtcwet ctepnfenô 0f>tfïoten^rn-inco?po^ei\'etwet
te famen/ cnbe (eggtet ôacr na te &ifïîKei\'en tn ccn qc^
tafen mo?te/ î»ic wet 0f>ctuteevt èv tottcn f^atuen tjal^
fc î e>aer na tatet met cen ctei;n vierten Ôifïittcrcn ac^t
»?en tanct / bac«* na maecft i> »icf wat 0roter / cnbc
Intcinbc fcer groot, gJîaer bouen at moetJncn Pc
luncturenvanPcrt t)oo?fep6cn vatcenbc rccipicntwel
Itauwc tocfïpppcn/ cnôc Pc rccipient moet wat 0root5>
acl)ti(i) ipn. -fnPc na Pat ^ct fo^neie cnôc öHc an^
fceifç Pin0{)e« conPt 0f?ewo?Pen ^pn} Pan futt ^et
water vanPcn récipient ncmcn / enPc gietcnt iiî ecrt
P^toote/ picwctcfc0ï)ç wctpicf)tmctli?aôenpe met
tijnwact tocfîoppcn futt. ^nPc en tact Pefc
pijtootejtt g^ciErtptaetfefîaen / 6acrcem0f)c ^ittc Pce
fonnc oft vanPî t>icrc ancomcn can/ want tt>oo?fet?Pc
water iô van fo futtiftPer fu6fïanticn/{>attet ticï>teiii>
f en Per6wifttc fouPe/fjet is fccr 0oct-tot atte manière«
»0« wprtîiçn î mcn moctcr 6e wonPe mcPe wajfcf?cn/

C 4 cnPç

enbe {cy^citöcr &att ccncn boecHpl bit tnt fcbtc wate«
jiat : cnbc onöcr anbcrc expcrictttte bief

nictrbact af fffjcflcit f;ccft/|o t|l g-fjcapcrtmciitecrt
wccfT acnöcn biotacr bcs Jäcvc 2ee>^

»tctlo^\'^tomx^amlfcfi&ct-ciiöctnnäicn Tfencsienf
tnt tacr ccccc.xbttj. 6ic wctcEc bicnacv met cencit
poignacrt. boiicn tf)Dl »anbm »octc g^cflcBcn f)abbc
0^e>vccfT/5tc We(c?c wonbc fcct pcricutcuö tüaö/ cn&c
t)»; cn bc&cr an&ctö nict toc ban »an5cn»0D?fc4;bcri
Watat/bwclff 0cm gcgf^ctiMvas »anccncn^anfvna
leeren ^bctmanö / cnbc [nnncnttüecbag^rt wert
bacr af gf;cncfcn/batmcn bacr nanwßfcjc bKttcfcn af
cn ccnbc. Doct ift fonbcrltn5t)c fccr gocbt tot
dk »crerompcn fcnuwcn. ^nbc ifi batiitcn tvoo^fcp^
bc Jvatcr fccr natucrlüctcn »oo? bc twcbc rct?fc bif!ifi>
Iccrt / f?et fa( üan fo fubtt;tbcr fuEt^antien bat fo
jüannccrmcn bacr ccn wctnic^ af ici;t tnbc palm
tcr {;anbt I i)ct (4 binnen ccncn og^cnbticl in fufcfeic
i)itc0^enboo? b?.insi)cnj batmcnt nict en fat cunneii
gleiten TOacr battct 0[)cwecf^ fat ^bbcn.€)acr ommc
bc gleite bic ccnic^) »crftant ijcbbenl futfcnt mögen 0C
tuuicfert tot biitcrfc^c ^i)eb^eienl bacr bt? bocnbc cctt
futrfc anberc fubjlantic / a($ fy inbm ^keffcije wittert
boenboo^gaen.

6m alle olfc ban Jj^ccfrcn tc malten A Sic fortcRc men te
ttencgien / enöe tot rommt3l)c anöctc plaetfen roöe otie
nocmpt: enöe ts ban futcftc craffttcn öaKetnttt lidjtchtcftett
om te fcggi^cn en toaer / To toeltottoonöenatßtotanöere
ömecffrtje gijeb^c\'ften te gibenerenc: toaer af top öe mecrfte«
U^cJtöe bcri^älen fuUcn i cnDe ötcmeeftbp etcpertcntien be«
»tonöen^pn.

I^bcn ^O?cr.oft in ^fnrito fatmcn tcntibt pUtdSf
bat b^? bcn@?iccten ^tjpcrtcon/cnbc b^ ben
timfc^en ^rforata gcnacmpt tö / ccr battct bcj?
0t;fnne tc btoc?»en / cnbc fiantpcnt fccr wct in ecn5
rcpcrt marmo?cn oft f;otJtcn mo?ticr;cnbc bocnt atfo

Qtï &emm, tt

jjfjcfïampt i)t een pf)ioofc oft anbcw ^etafcjt m/ îtrtct
op fo ï>cet Witten wi^nô gietenbc battct l)ceto«crî>ecït
im^el bact na fatmcnt twcc »inneren bief gocbc ofie
»an o(t?ttc op gictcrt/cnbc latmt atfo wct bic^t toc g^c
fîopt (iacrt.©acï na fatmcn t»oo?fet?bc cmibt met fyf
ne t>(oemcn op ftut-^ana bac^ ptucfen bce mo^^en©
na bcr fonncn opçancf / enbe fc00f>en bc fctoemen f»»?^
fonbcr; bacr na fatmen tcritibt met be tacBcn te famen
fîampen/na batment met clcinfcns ç^cfcfjcrft faf
l>en:baer jta nement wt ben mortier/ cnbe fïampf ooc
ccn wcinic^vanbcn Wocmen bie çfjp t>pfonber g^clcpt
^cbt / cnbc boet be oocE bp ^acr gfjefîampt cntibt.
^acrbacr moettcn6pnfl»tcrmaet fo »etc&tocmcrt
jn ff^cwic^tc it;n alô t»ooifei;bc crnibt/ bat »oo^
ftrtt-\'::?ane bact; ^^epfucft cnbc inbc p j)ioote gffjebacrt
fttlt tjeftttm/alô t>oo?fet?t iô. ©acr na moetmen afle
befc binjfjcn tc famcn mcnar^e/cnbc boent weberom;?\'
me tc famen in ccn{0f;e p^iolc oft anber wet gf^cfoobt
mimet ai beit »oo?fci?bcrt wp/mct oKcn »an otpuf/
rnbc gf)^ fnftcr noc^ fo »cet wpnô cnbe oßc »an o£j;nl
toc boen/tot battct al oncrfwommen ti^g^c / bacr net
fatmcnt wct bic^t toc floppen/cnbc inbc fonnc fetten,
©acr na als ^et facbt »an j^ppericon rif\'p fat fö
fatmcnt ptucfen be© mo?0f6 na ber fonncn opgancî/
enbe flampcnt fecr wctî bacr na fatmcnt met t»oo?fc»^
be crnibt cnbe t»toemert mcnfffjen t macr men moetter
geenen anberS wpn toc boen/ macr attecntifcFcn noc^r
©tic »an olptten toe Rieten ♦ -fnbc bacr moct atfo »cet
faetowefenint 0ewic{?tc at0^etbcrbcoft»icrbcbceî
»ant »oojfeibc cr«ibt/eer battcr ben wpn enbc bc otic
tv waren : oocC moct be otie in futefer ituantiteit ^pn/
t atfe £>oucn bc »oo^fepbc fn£>fîantic ecn palm oft twec
cttcrfwcmme. :Oaet na bo/t ccncn fetclmct water tc
»iere met f?op oft firo opter» &obcm/bacr m bbetter bc
jjoo^fcpbe ptjtoole tnne/in futcfer »uc^en batfe in ffccn
C y pcrijctcf

eevße OSc^a

peHfcM m fia pan gfjc&^ofm tc wo^ben/ah ffet\'mi^
ter fteben faî. ^cfe mattiere Pan äffe» te bißtterett/
16 bp be COîobemcn 0{>cf?eeten Q3a(netîm îi^aric /
cnbe^ct Went fo i»eComa(fo metbettalembimmte
i\'fßUeren/al& om putrcfacttcn/e«apo,îattcn/ oft biffo
fntten tc mafcn/maer af mp ^?tcr namaefe om be ma^
itîcrc Pan btfïiKeren tneittte maU fuHen-Qaer na ^al^
men f)it mater bat tnben fetct tó met affc be Poo^fcj,v
dcfnb/ïanticn boen (leben b^p ofrpier »^en lancf/ nac
tc <;!uarttttcpt bet voo^fepber fubfïantten / tot bat ^et
tnccfîebceï Panbcn mim geuapo^eert ^p / bmclcf men
in fitîcFcr matócre fa( mog? gcmaer mo?b?. \'TXeempt
ccn mepmef) Panbe poo^fepbe fnbflantic am b\'epnbe
S>an ccn fïocxfcn/enbc fïem int Picrnfî hattet h0ttt
te bernen fonber pet te erafcn/fo cn iffer g^jcenen mt?rt
«teer inne. -Ênbe be Poo^fcpbe p^ioole oft anbcr Pat
moct ong{)cfïopt int ficbenbe mater ftaen/ op bat ben
mijn cuapo^erm mact?.€ttbcifl fafc batter fo t\'cet fu&
ftantim int Poo^fepbc gf^cfafcn Pat iô/ battct oucr bc
»iff oft fc0 ponbcn mcccfjt/ fo fuît gijper bc nauotgen^
be bingljcn bp boen/t>otgenbe tgfjemic^te enbe maten
^er ïta heftîjml! aftijt goebc p^opo?ticf;o«bcnbe m
bc <7uantitept ber fub|ïantten/ bpcr meer oft min ban
itijf ponbS^pn faU \';3nben ecr|ïen ncempt (cnenb? fo{(>
fcr een l;aïf pont/mit 0^)emepn fout pttf.ortccn/ piecrijt
çcn cc fct)otet poï/eerjïmaet met 0t)cma|ïcf^ in fcf>ooit
»»ater/enbc baer na tn mpn/ fjonic^ Pan rofen oft anji-
berm ( macr tjp moct gfjefobf enbe met af g^cb^ocmt
5pn)pier oneen:tf;ien oneen tcrmentim/cens oft tmce
iwaet in fc^>oon mater 0f)cmaffeÇ>en/cen ^atf pont meC
0f;efTa0^en Percffs fmecr/ tfap Pan töxuö barbatü&f
tfap Pan fmerten oft mitten bictamum / Pan eter Pier
oncen/b^p oneen faffracnô/ mo^cfcn Pan bictamum/
çcntiaenmo«îtetcn/ mepfw^wo^tetcn/ motteten i^an
mUnaj Pateriane motteten/ enbe eetibonie wo?tdmf

Part

»an et« twee oneen, -6n&e iV^ be voc^fepbe wc»;teteit
noc^ groen / foo fatmenfe wetflampcn/maeripnfe
^\'^ogtje/foomoennenfe putncnfeten : een once mpr^«
*f)a/tn)ee oneen ïoot waô/ twee oneen ftfrtcn bm^f
fcjt once ccber (acbtj oneen t»ept föcöt bat wet rijp
IVlimiet oneen töUïtcr facbt bat oocB wet ifpp ^p/feô on
fen g^ctt^anben wiin/ cenonce eaneetô/ cen t;atfoncc
ttgnnm atoc, 2(ttc befc bing^cn wct gf^eftotcn ^j;nbc/
fult gl;» int »oo,2fet;bc »at met t»oo?fcpbe crnibt/ ttoe
mcn/cnbc oüe boen / bacr na fatmcnt wct bicfjtc tociä-
ftoppcn/battcr geen tuc^jt in en come. ©acr na futbt?
»tcronbcrben ïetcf fïofen / battcr twaterwermaf
wo?bc fottbetc fiebert/ cnbe onberfjoubct atfo twee o|té
biij? bagtjen Imtïjó^ ^octang^er ^e &eter, ^nbc al
iß bat Oct »ier be© naefjte wt gact/ bâer en tept gcett
groobt »crtansijett am / g^p füllet bc© morgen© wei>
berommc mogt)ert fïoEen/ macr s^p fultet be© te tarti>
g^er moeten onber^oubcm-^nbcna bat gt^p be p^ity/
U oft anber gctafcn m m ben fctct gctroctf futt ^cB^-
t»en/enbc »oo?t in bc fonnc laten |îaen at be ref^c g^c^-
burenbe »anb? fomcr/fo mcuctjt gf)pt wct biegte toc;>
ç^efïopt in » tmp© feewarcn / want f>oc battct oubet
t©/t>oe battct oocf be© te 6çter i©.\'3}?acr ti© goct bat
men bacr atte taer »crfe^ fap bp boe »anbf »oo?fcpb£
crupbc/ befgetijcr oocf »anbenl&tocmcn cnbc fäbe wel
6l)c|ïampt/enbe »iff oft fc© »^cn tmcï in otie »an oU)^
uen gtjcfobeuîbacr na moctmen be »oo?fepbc otic mep
atte be »oo.zfepbc (übftätie in ccnen com oft fc^otet gic
tcm cnbc be fctoemcn mcttS erm;bc wct fîiifwtgebottt
^c&t>mbe/ faimen be fu&jïantic mcî) worpen/ eü bacr
wcbcrommc »crffctjc op gictentenbc at bcbcme bit at;^
le iarcn een©/ ten foube maer be© tc 6ctcr wcfm.
^nbc at i© txt batmen attcbie»oo?-fct;bc birtg{)Crt
nictalopcencntifbtencan 6ecomen / baerentepbt
nict rtcn / men mac^fc &erepbcn t\'etcfen atfmcn-fc

sW

©rtt ccrjlc

g^nreg^cit fat Ijebbenf cn5e m canmmfe itfee at Utti>/
mml fo tna^mntfdrxt tcwercecflcnm6atmcnf^(
Rmnm cracfjtcn Vatt befe oßc im fett

ter 5fy:talf W faUenalkmUict t»art5ep^i»ictjfacf|tc
/ cttbe Pc mccfl fcoo? ons oft onfc o^Pii?
itantfc bif mmt)tici) t>c«0rt6c« hpn.

bateetflil fr fjeeTt aifo Vecf oft oocE mccr cifac^>ten ate
6cjt QSaffontenPe te fonPerKttge ffocPt

tot alk <:t«a6c coitPc rtccibetttm/fo wd vmi feitincn inf\'
5^momm/ öt© »an fenitcn gfjcappßcccrt. je fcci:
<roe6it tcg^m ^et cpatt)ica cnbc flc6er(t?n/aCfmenfc »er
lonnntctt Pacr na mcöc findet: tcg^f be!s>ietbMi)fei)(i
bctbcb(icci)fci)clcnbc Pagrcßfcrctje mtfc/ atfmat Pc Icn
fernen 6acrmcbe&cfittf\'fft/ ccnv^c cctbeco^tfeaen^
coompt. iö fect wonbertifcFcn goct tegf^cn bc co<>
ßjcfcpafitc. 0l)fltccfltt?ort5crttfcfen wel beccUic^
tc pal^c/ alfmen ^em 6amnc6e Pc bo?(tc cn6c fec ma^
finfcft/naöatmcnfc Vcwermt fjccft/cnbc alfmif\'
fc in cßf^cricn 0f>c&;tntcft mct an&erc r«J»f^ant<cn öacr
«?t; ^ier namacte af fp^ctcn fußen int capittcl Vanöc
coftfcfcpafnf«^«6c atfmen Pacr mc6e be roe6c fbäictf
^ 6octfc weC watcr foffcn. P^outüc mct ccn

fcoöc v?ttcf)t 0^e0O?t ie / nuttcn6c oft vier b?as^
tncn Van Pcfcr oßcn/ falber terfbnbt af VertojT wo^
tcn. <0 VDonbcrltfcfcn goebt tfjcgen alle pt?ne ber
topften cnbc ber magren. -enbc Kotten al te fp wtcr;>
tnaten fccr gocbt teg^cn be pcfict mcn moetter ^cm br
Icnbene mebe fWfcf en/enbc cen b^ajjmc oft tt»ec b^ag
mcn cnbc ccn tjalf mct goebcn Witten vopn innc nemSf
möcr mcn nrocttct b^incf en voo? be fcflc p^c na bat be
ftccftc ftegonfl ^jeeft/ cnbc mcn mocter bc plactfe mcbc
ffrifcEcn bacrmen be ftecftc ^»ccft.\'Ccgt^cn alle ifuctfu;-
ren noit t^cter tcr wcrclt / alfmcnfc verwermt cnbc op
be £|uctfttrc (IrifcEt. g^enceft oocf alle manicrett
i)an Vtmnjfo wclbc oubc at$ bc niemej bcfgctifcxö

mf alk ntrtttfcwn un contuftm. ©acir «t Bbum ia
fi? oocf nocf; grocbt tot ö«6crc ontalßfcfe gcbitcfcn/sei^
wff^cn «jct ctacrftïcf ocpctimticn botinbcn fötïCtt:^
vc toitcN at ie fï? oocf 0ocï>t tc0i;en oitc

-«uHc ttoaeïf taten lancft met eene amt ^egaen ïjaööe m
m oer leùen fmei enöe öjocd) ate eenen ObcIî/ fo Oattcc ö«
uere geen bGcötfd toe enfanöt.

^ \'T-ec«tiptccttentott0cnrofTcn^on6t/ cn&c n«
X bat 0ß»-en i>Ap tagffen lana fcnbetetm
^ ^ ^ fmtff^jcfjoubcn i^eblm f t>crmo?c^)tcn nm

Sf/iî, \'^f Cet wptcn 6oct ccncn fctcl otic»
te »tcrc/mbc ate ôtc otie ßebet/ wo^ptcr ben fiont itîû\'

ttc/mfäoftmetfincteittfLen/met^
tnct ben f^oitctenbe tacttcn fo tangfjc fteben tot bat
m Pan een iô/f?oubenbe ottt^bt ben fctet wet g^ebccft/
bte tt»;fc r«ft0f)i?tac^tcntic^>oft^!onbcttfco?piocnc»
nenxenf cnbc bocn bic in cen beçfen te Wete tot batfe d
<S)aerna futt 0ïiprcinbenpoo?rct?bcit
met ben ^onbt worpen/ bacr htf bocnbeecn gocbs
fc^otctc »ot mbtmmenjeen çmt t?anbt»ot jbrp«
>f»ron/cctt ^anbt »ot hifmohxaj ccn ^anbt »ot cMue/
«iet ccn oncc faffracne: tact atte bcfc bingoën fo taiwc
Je famen fteben tot bat aUe t»tcefe^> »anben fyinbt ist
foben te. -fnbe mtbte bien batter te »eet oticn toe gaï
Ih ^^^^^ S^V tttct ben eerfïen «ayeemael fo »eef
ÎTJTT ^^^^^^ «te otic/ cnbe »oo?t moocbt
S-Tf r bat ben ï>onbt at »crfobc»

letbacr na m si)yenlaten »creonwcn. ^it abebaen
mbeim 0^>per be benen enbe emiben wt nmen^l

bc bouwcnïe wet fïiff wt mettcr ^janbt/fo bat atte btM

fubpantfe inOf pöe blm / bacr «« moee^jt g^pt teia»

Bat cceße \'^oecf

mcnwcc^wo^pcn . Bit s^ebam ^pni>c/(Utöt; afne:f\'
tnen ts^mc batter boucit öwatcr fn>emt/te mtene be
die enbe t}et m: enbe tó &acï Pect mtcr&f fco Rietet
wect} I maer eit ie 6aer nict t>eet maters/ fco batmrn
e»ie otic nanmctifoc Pan f)et mater si)efei)(t)bt en can/
fo mcucfjt gfjptöacr bp taten jwant een tuttct maters
cn can niet 6an beucht gtK^oen. ©aerna fitltgfjpt
fcoen 600^ cencn tcem|i oft p&ct eancfas / 6metcf ccrfl
met mitten mim ««t gfjemacct èV\' neempt
0wentttm agrtppe feuen oft actjt oncen f een pont t?cfp2
incrc^/en6e merci) Pan Perfens benen/ mcrcf) Pan e^-
jets Hnenienbe Pan 5\'ac{)terfte benen Panden cfet ccn
pont/oft atfo pect ats 0{?P becomen cnnht • Züe 6efc
bin0t)cn fut6p inbcn fetet moppen bp be Poo^fepbe o^
Rc enbe Pct/enöe tatet te famcn fteben/ baer bp boen^>
te een fcf)otet oft een ^alnc fcf)Otet otie Pan rofcn. 2ttfl
int flebcn is/fo boeter noct) bp b^p oncen mafïicf)/t«>c
oncê gommi etemi/ acfjt oncê root mas/macr bc gom
me enbe be mafticf? moetf met gcputucrifccrt enbe ge^^
ftft mefcn . <enbc ats atte befc bingtjcn cen ^atf P^c
tancï met te famen gt)efobcn Rebben/ tatet Percoum?/
cn tatet baer na fefercbagfj? tancf inbe t)itte ber fon^
tun in cemcf) Pat met bic^t toeg^cfiopt 0<»cn. fnbe
«bp fuüeen fecr crccttetc fubflantic f)ebbe/tot atlccoit
bc gcb?eEf /enbe tot Pete anbere faK.^nbc ats icf boe-
tten tJcr^>actt f)ebbe/ fo fjebb\'tef b\'erperifntic baer al" bc
itonbcn an ccncn<Xctig{cnevanbero;tbcn Panftntc
Cnohr/ bat is Pan bc g^ene bie rattmafs t>abift b^a
5cn/ maer (fo t)P mp fcpbe) f)p cn mas in fpn etoof eif
met/ om tgeb?ec5 bat t;p aen ftfnf fimcH arm i)abbef
bic mctcFc atfo b?ogf)e mas ats ecnen b^ogtjen fïoef.
ÖocE fet>bc mp bat f)p nict gemetencn confic oftet
^cm boo? ftecten oft bp etuetfuren aengecomen mas t
enbe b\'een arm »»as be fjelft bunbcr ban ben anbexïf
fo b<»t s^^eeitfms en eonbe ♦ ^cB

©er (Sccrrtcm

Jem ben arm fïrif\'cfen met tc voo2fcî?&c cßc / bit
J^inoe Oonne gfjefet / infem fomer beo wer^
^•«eec.xlvi^ beit tt;&t g^e&wercnbe »an twee \'^Cii^
roeren t &acr na bebe ief fjem tn6e ©onne bf^iuen tc«
^«t alte &e oße möen arm ff^c&?ong^en wa& / en6«
t». bagfjen faef^men feefefjee&eßt\'efen bat be aj>
<*«ftt ben »oo^fei^ben arm Begonften te »eebcn / ne2>
fîçen bajjtxn baer na wert bien amt met »ïcefef) gc:^
^ftg^cîtîcEbcn anberen / enbe Pteef metter jjntpeti
^obe atfoo gfxfonbt ate oft f)j;cr nopt gïjeb^cef ae«
09c^abt en ^abbe. ©it iô fonberßng^e goebt tot aftc
»ercottbe gf^eb^efcn/ teg^en pobagra/ enbe 6^fbrtbcrt
tot aüc euntractien en mnbm/ia oi waer be menfci)c
oocE g^jewonbt tottcn kaftten ßc^jamc/bocnbc attecn^

bfrßfcl-c bmg^cn ftcnt cnbc te oocE fccr gocbt »002 bc

ccccc.x»iif.int fcf)tp »an cencn gcf)ecten peter be
oggta/wij werbe aengljcnocfjte »an fefcrc ^ceroncre/
»P bcfc fi?bc »an Co^^fjmcnbe ccn »anbcn fcfjipßcbeit
wert baer in futctcv »itcgcn mct cencn cfoot geauetß/
bat f)T|a ben arm af gljcb^ofen ^abbe / cnbe bc (4
J^loot (îuet/ïc noc^ crnen anberen in bc 6o<jße. ©c
vjfebeafrt wilbe^em öcn erm af fetten / maer ki
»ant b\\) mx) noc^ cen wepntcf) »anber »oo^fe«ibcr 0^
«m / baer mcbc tcf l)cm ben erm bebe ftrif cfen t cnbe
«mnen fcô oft fenen bagf^cn wert ^i«cr wonbcrß^cftn
«r g^icnefen . Tan bcfc oßc oft fu{>fîantic l)cbbc icS
weicxpcncntten beuonben/ foo wel m%mv(elmnl
S.Hh^\'îr"^\'\'*\' I «\'cWe mj? aWm
fcS SSfcm »^Pnberûîcl: wercf innc

^^^ ^\'frc oßc maccft inbcn tubt
fcat ^rpcnœn m fttncn fliuti& / foo futt abnbS

^mtlbcblocmcn/ cnbc&eVfaebtoicf baer nS^
^m^itti oïtbuWmmbimj mbAtsi)TbZ

(tifit

«r^c 6c<(>(ttc»rtnt»crt ^onbt g^jeHMcrf\'t (t»(t ^»ctfeti/
^^cfifct »oo^ifcpt t6/fo fwtt 6e oße enbc t;et »et we
Scromme te »icrc 6ocH/ bacr tp boenbc clic »an ^ijf\'
pericon/ bacr wp te »o?en af gf^cfp^ofcn iKf\'i\'cn/ oft;
«lfo0{)ptfnftmosf)enkeonien ; tcwctm bc^efftfo
j)cle atö atte b\'anbcr »et cnbc ctte te famcn. ■€nbc bjf
0^ett?cfe »an &tfmat»a/ fo moccfjt s£)per toe neme »n
jjttcntum ©iatt^ea / bwclctgtxmcinttiffcnt\'pbc ap^
tefer© ficuonbcn wo;»t. -irnbe affmen bcjt »oc^fepbcn
^onbt boet peben/fo wacrt gocbt batmcn bacr bp bc^>
fccb^it fc^ittpabben / macr ten mo0f?cn0(;ecn water
fc^lttpabbcn wcfen; fo fatt oocf feer goebt wefen tegen
t>fc pobagra. \'^ci i)cbbc eenen »^ient gefjabt /o«bt
xmUdatenlbk feer mct poba0ra 0c^nett wae:
bebcfjcmbcptactfe/ baerfjpbeppnc^abbe/ metbc
»oo?(^pbeotte ronbtomme fïrtjifcn / bacr t»»; boenbc
twee beten otfe »an rofen / cnbe cen beet otic »an »io-
(ctten tot twec beten bcr »oo<:fct;bcr otien/cnbc fepi^
be mji bat i)ï)t wonbcrtii\'eten goet »ant. ^nbe fo l^cm
e>e pifnc tot »ier reifen/enbe tot biitcrfct;c tijben Weber
ß^icfomcn Wae / fo j^reecf t^per f)cm t\'etcfen b^pmacl
tnebe (ate »oo^fept i©) cnbe tinnen b^p iarcn tijbtd
featwp te famen bx; matcanbercn waren tinnen bc
^labt Oiomen/tc wctf int iaer ü)?.cceec.xiiii.en^itam
6em bc pifne noit weber t befc wae 0{)ef?ectcrt ©tego

cen !po;jtngatopfcr/g)?ocurcur/cnbc waö won^tte^

öcnbcn bcrci» •:5o?baen. COan bacr bm iet na Dcnci?
tóen gfteeomcn/enbe en f)efrt»er ftnt bien tJfbt »an ^em
niet0be&oo?t t j^ercwit^ematttjbtt>c^ocä>
btnimnt twaö »oo^waer een beuc^öetifcf man/ m

be »an 0ocbc manieren.

©mectifaluctcmaftm ötcerecllcitßcötfmctitctfcctclfc

©cr (Sccifctcrt. af

jnenïiettftt^aMtnaetïït : enöe een fegdti\'cft belKiO.ïï\'et
ï)cm te betoaren t enöe bvlbtjöeet cm batmêt m grotct quan
îifertmaîiennîatl) / enöeljw îuoîbt altpDtljoc ottöec^joc,
betec.

^empt ccrjt ctic »an vo^mj oltc »iotet-
m/\'can nmmi)ctl (pUctotiel oKc »an (oflf
^tim/ »cn fawwctbocim/ »an noten mnfca^
tcn/»an &c £)Iocmcn»an \'^efeminl »an etcjc
ccn pont, ©c oKe »an noten mttfcötcïï cnbc »an ca^
nceï tt>o?t af ftcbenbc gbcmaccft/ 6c noten oft ben cas?-
nccfwcïctepn gfjcfïotcn ttï otte »an cfftntcn. •fnbcop
be feftte manière fttlt g^t; bc olie oft becoetic maU »art
xito-batfamitm/ carpo-balfamum/ »an tignum atoe/
»an mi;vrt?e/ »an wicroocf/ »anbc »eit go\'mmc / »art
ntafïicf>/enbc »an groffefô nagelen, .^nbc tfat g^cs^
noccf) i^n batmen »anber »oo?fc»?bcr fpcccrtcn/ oticn/
bc öctft alfo »eet neme atô »an b\'anbeve / te weten ccrt
^atf ponbt,©efgcti)c* moetmcn oocï bc otic »an com^
p^cr maFcn / maer mcn moetfe nict taten fteben/ bart
attccntiîcfen beotfC»artott^tîen tn ccnpannefen»cr^
tücrm2: bacr na gtctenfe at werm optcn campfjcr/wcl
»erre »anbS »tcre/ enbc tcrflonbt bacr na »aft toe bec
îent want ben campt)cr tô fo fubtift/ bat f)^ terfïonbt
cuapoîcrcn foubc: bacr om btî^ft ^i? bonen aent bccffel
enbc acnbe cantc »anber panmn ^ang^cn/om bat ép
nict wt »liegen en can. ojîcn moet attccntiict ccn f>atf
oncc camp^cr otic nemen tot etcfc twee oft ponbï
»an attc b\'anbcr otic tc famentbaer na fatmcn bacr b^
bocn een ponbt ftrmcntirn otic g^ebtfïittccrt/cnbc
oneen otie »an f^tax ticiuibat bacr na fatmen attc bc^-
fe tfamen gf)«mengbc otic in ccncn groten getoi?bcn fc
tet gieten &{e ^og£)c enbc fmat / op bat attc tgfjene
batmen bacr na ^ier tnne wo?pcn fat/ met bc »oo?fei!?
be otie oucrbect mog^en tigg^emcitbe bc »00?fci?bc fe
tet moet een becTfct tjcbbcn battcr wet bic^t op fToptc î
bacï na fabn«« bien ower een tit^t »ier boen/enbe wo?

penbes

©<tt ecrfïe

ycnber f«ne ftïjcrtc fcnijntgf^ \'oipivmitfv fetpm^
t<njb?t) flang^cn/É»?»; afpite&l tfipmnj
6cn/tf)tm taröntolkn/cnbc vijftid) fcc^ptocnf rt. ^«bc
4)00? a£/bc fcraimg^c b efïeit bic g^t? fitlt mofftjcn bcj^-
tcmmj juft «C tcucnbc in cn ifï tcr ctr:^

fier repfen niet / wo^ptfcrinnc öfe 0f)pfc Pcrcrcaïjcit
^cbt. -Ênbc ben fetcl wcf bicfct toe g^cffotcn ^ebbens>
bc/fo maccftcr ccn ficfjt i>kt onbcr/t>;rr oft piff bt^gfjg
(rtncf. Cocf fiïft gotbt ben voc?fei?bfn fetef öfd
op een manicre va fb?nci6 te fcfiicfen/ate om <göf ni#
trum te mafcn/oft gf;efi:«f be fccpftebcr© fetcfs ftacn*
©öcr na maect ccnen bacf? fanc P t>icr mat grotcr/tot
Dat affc bc »oo^fepbc fenifnigc bcc{lcn inbc i?oc;tfct?bc
ufte af Perfoben p)ni enbe tfnf gocbt p)n baer tc f o^ctt
«enen pot goebcn mitten mpn in g^cgoten tc t^rbbcn.
€)acr na ben f ctcf t^anbcn Picre gfjcnomen ^ebbcnbc/
ftifbp affc befenifmg^e bccf«n fncenc..ncfa6mcf|ïi^
»»(tingiKn/ bmefcf g^p te f o?cn in mitten mpn nat ge
nuxed\'t fttft Rebben. O lecmpt baer na olie t>an J^ppcji-
ricon bcvcpt afö wp ïjicr vo^cn g^cf;.pt ^cbbê/ be fKlfït
fb Pefe afö aflc bc t»oo?f pbc fcnimigfjc beefden / enbe
l^et bcrbcnbcef rcfl\'en ^cntö ofic: meng^jet mef af tc fa
inen/enbe boeter noef; toe bfocmen Pan (£cfibonic/cn5i\'
bcbfocmen pan j^ppcricon / in fufrtcr ^tuantitcrt afa
0^pmift/ mct noc^ een fjanbt-fofmit foute/ fjctfap
Pan taxuB barbatu©/ enbe Pan mitten bictamum tot
0ocbcr bifcretten / ^ct fap Pan robcn crcfpmo/tft bat
0f;i;6 i)inben cunt.è)ït ia ccn cruibt ben bif^efen
tifVf/macr Pcef minber enbe tccrbcr t>an bfabcren/ m^
bc men etct bp na al ^tafien roo^ metten fafaet:
fommig^epfaetfcn f;ceten jtft Carbonetlo/cnbe te
negicn <Sigonc. ©en robcn is ben mitten g^icftfcf /
ban affccnfiAf t>an eofeure / enbe »0 cen fccr cofieiiicP
cruibtOcf ^ebbe eens eeni man gl;c|tcn/bie ccn gei/te
t^opft bï) na i;aff ówernitbt^ (toof / baer m «ff tt«cr#

tt

S)cï ©ccrrtciî. -tö

6c f>ncr tcrfïonbt oppc tfap »anèf »eo^fcpôcn mtpbtf
nit»c t)oçcl)&et tt)c6cr actt tmkmbetSj bacr na \'ccxbät
wt iuft ecncrt bcccfc/tioc bag^ê 6acr na waù 6c gci;?-
tc (j{fo (^fct 0f)efbn6t/ atö fp Oft tc gt^t^ccfl
t>ö66c. ifï fccr goet in ttjbcn »an pefïe/afö wt^
f)kt ttömctetó fcgg^en fnffen. (ate 6an 6at
t>rtnôê fappc »ßn 6it crui6t g^ccrpgctt eunt/gf)p futfcô
cen pont ftp 6c »oo^ïfcpbc 6in0f óocn/enöc c^en fo De^\'
te fflpö v>(ïrt carôunf-ttene6ictuô/een pont »anbcn Woc
men t>ön catötutf-feencbtctuS\'/ een oncc gepuïttcrifeet\'i!\'
èen aïoe/met een oncc (afftaenù. 2(t{c 6cfc 6ingï?ejt
Wet tfamen / fuî6î? inOe fonne 6ocn atte Óen

(omet 6oo^ in »eet gelafcn oft anbe-utenlbie ml ge
toot / met papier oft met tifnmact ml naitwe toci>
5f?e6eet. ®it tewaert at© ccn coflctifcfc fub|ïantic/
wscttô erachten niet om Wtfp^eïe» cn ^i;rt.S)efc otie ie
fonôcrtingfjen goe6t tot atte manieren »an »crcrompî
te6é/tot on&c cn6e nienwc won6cn/ teg^cn 6c ^^ut?^
cancfcr/crt6c fpenen/ atfmcn Ôe ptaetfc 6acr me6e be^\'
prijcft/ oft fenpcn mercï 6aer op applicccrt / 6at in6e
Joo?fep6e otie nat gemaccft is, -Snbe ècginncnbc met
m buienbe (Jnarticr / 6c »oo?fet;6e accibentcn futtcrt
(metter fjutpen ©060 ) g^enefcn ^pn »oo^ 6c nieuwe
mane. Coct iö 6e »oo^fep6c otie goet tegen atte ma^
nteren »an fenifrt ron6tom teerte gefîcfcn/ ip ôatmett
tfcnim 600? 6ctt mon6t inne g^enomen treeft. 03?aett
ifï 6atmcn »an cenigf^e fenifuig^c fecepc gt;ctcten is /
oft met ccnic^»fertifni(^ inJïrumJt gccfuetfï i©/ fo mocts?-
men tWoet wet fïiïf wt 6e won6e 6ouwen/ enbcbacr
na 6c ffcaffectecr6e ptaetfc / en6c at rontomme met 6c
i>oo?fepbe otie fïrijcïen. ©efgetifcr i|ï ooeE fecr goc6t
tot alt« »ercou6c tcOcit/ en6c fep na tot atte g^cti^cfctt/
fcie 6crt menfctje acncomcn mogen/ cn6e 6aermen »ait
tupten î;et pp te appticcrcn ptaf§»

ß)<it cetffï« 35oecf

ifcntsamfettgïjecnîîcSMelbepiiocfDetetneîite tcgöettb«
bteröaedjfc ro.jtfc.

•fnmoettnt\'fcçrfïm brnpötift wet tticrm
Opern t»c6bebecfeit/ cmmtttcent)ölft»?c
ecr i)em be co?tfe aencomtl cnbe men fat gc
\' tocvéfcc cofcn Poo? fî;rt ticbbc bocntbaet na
fatmeit een gt;etaô mateucfepc nentcn/mct atfo vete af
fara^arfpoeber atfmcn ten twee reifen op cen gottbc«
cronc foubc cunnen g^cteggeit/ oft cen wc^mc^ meert
be Wîf\'n moet wcrni oft tacw ^ynj cnbe be patiU moet
cp fçn fccbbewet ftgg^cn fwcten / btc wetcfe Ooc t)tf
meer gfjenegf fat ^pn tot bnaïeiijbeù fatt tc ktcr ^^nt
want bat fat em tcfcn van goePe wercfen. Coct
moet i)pi)et fwcten perb^ag^en atfo »etc ate faf
cunncn/cnbe fat t?cm tnct cen? bocc af beogen. Ofta
bat be co?tfe oner fat évtijfo mac^ be pattct op fpn
tc Hpncn/ tfï bat f;t; witt/ oft f)i; mac^ op (laen / cnbc
toen fî?it affairen. ©acr na fatmen ncmcn fame/rttp^\'
tejenbe t<urfa pafïo^ie/ van etcx euen vete/ bit fatmen
wet tc famefîampen/ cnbe téfpoepent met gocb? wtt5>
ten wtm a^rrtibtt fatmen met ccn boccxfen op bee pasi\'
tiente pote tinben/ onber be titncturc Vanber t;an6t/
cnbc latent bacr op ccncn gctjctcn bacf). ^nbc ate be
fO?tfe webcr fat Witten comen / fo futbpbcvoo?fct?be
groene cruben nemenjenbe tinbcnfc op ben pots/ ata
0ouert/enbe boen ben patient wet fwetcn/t;em gettcni>
be ben affataha^ te brndenjalA voo? Ver^^actt ie.
©it fatmen atbue tot repfcn bocn/cnbc be patient
fat mcttcr tjutpen @obe ^cet gt^enefen ^î^n.Qacr tflTcr
Veet b>?er af gt^neff« gt;eweefï t;et\'t\'cn be twcbcrcpfc/
enbe vete en i)ebb«nt maer cene beritcn bocn.©efe ma
»licreiefccrticfjt ombocne/ cnbete oocE gocbt voo^
be berbebacc^)fe co^tfc/fpmmig^c cn ijebben tvoo^fepi>
be poebcr nict inne gfjenomcn / maer alteenUtcf Wnbef
t^ppp.îfepbccrwi/bcnpp^^arm potjîy mbe fonberte

tfbbç

©cr ©cmtcit» 17

Ubbete Kgg^eit/^tiitfc s^>cfon6t 6\'anôcr

ffWcfm fffjcweefî met rtîfecitltfcf f)et pocbermct
tc ncmcn/fonhcr ï>c t)oo?fct?ôc crus^ôcn tc gc^-

^föetdiatte« tebctöj}>iira ccn fect crcdient Cecteet /
öttööHls lip c;;pmmttcn üiacsfl)

N\'^cmptccitgDubc ceoncf oft gouöcnrtncf
fon6cr fïecn/ oft eeniä) (inbcr ßmf çoubtùf
_ mäht ttjcl g(oc»;eiiî>c / cnbe cautcrifccrtcr 6e
\' »flattert mc&c.^rtbc^c&t0&tj0Occrtgott5tf
fö mcttc^»t fff)î;t met ccrtgroeiicn()c pfcrbocu / oft met
ren gtoeyf&e coUl cfî ccn fttttcf tiftö bacr na fuft çsW^
fc met fïercFctogewaiTcfKrt . ©oet ôit tot rcjifcrt
pp ccne baci)lcnbc op ôtncrfc^c feag^n^TTccmpt &aer
m eenen groten rafe^e/ cn6e moccFtcr cen gat in alfo
poot ate g^P mm/bmkï met gl?emein font »nt
len fuit I bacr na bcbectt tiooo^fqj&e met cett fïticE bat
Ç^zt m gcfrtcben fult ^ct&cn / cnbe laet bit albus te
fame« eenen nac^tlancHn cen fc^otcl liggf^en/ cnb?
tfanberboec^ô fulbp bcuinbcn bat tfout in water gc;^
biiroluccrtfalwefcn/ enbe fal allcbecrac^)te»attbcn
rabpôte^cmwacrt Qf)etmm ^cbknt met bitmap
terfen fulb»; bicfwite bee bacc^e be wratten afmf^
fcf)en/enbc leggcnbcr »oo?t op een boecrf? oft cattocit
int öoo^fepbe water nat g^maecticff 6innf ccn? bacf>
eft twce füllen be wratten wt »allen/ oft mcn falfc ten
min/len bcWUctcn amnî wt getrccfcrt. ©it gf?ebac«
ipnbc / befirifcït be pimtfrnet »ngucntum aixtmnf
Oft wa|fct)et met Ijet »ôo?fci;bc watcrfen: en g^i;
0eencn grootcn rabife/ fo mml)t gt)p ckinS rabi;e a|
<rt ronbe fcfjtfffcne (nnbmjenbc Icggcnfe al met lagen
in ccn fc^jotcl/ntbc tuffc^cn clcfc lage (atmê Wat foute
fp^epcrt/ rofalmcnoocFtfclucwatcrFcnPiubcn; wclcF

cocf fccr gocbt fal wefen tcg?>ert be boofbew / ate w»
tt«m««t0 fc00^n fwllett.

ÎÔ 3 Tcs^jctî

©at ccr(Î5

\'Ceafemftct plcuc<6 cm fcctr pfoaitcUicfte ctiîie ltd)tc t«tt«
bjc/öacc Ecneit fmtô t mcöe g^eticfcn 10 gl)rtuec(t/öie feeJcfte
alïccöe bp na öoot iaasienöe cn |)aDDc bmncn ttoce nacJ)tct»
nictgljcaapen.

N-6cmpt ccnm appel/Bt? 6e\';3taÏiancnmcIo ap
pio ixf>enacmpt/&te wclcf Qid cnbc wet ricc^
Fcn&c ts/ oft bv \\5an bit nccmpt cc^

ncrt pan be afôcr exccttcnfîc appdcn bfcmett
cct/cfi maccftcr een gat tnne/tmfen&c ccn beet wt beti
4)oo?fei)5en appeten/ in futcf er manieren nochtans bat
tgat niet t?eet boo? cn ça^^n bit gat fittbp b?p oft vier
graenfmierooer manncEf fïeïen/ bmetcï tnen otibaniï
«oetnpt t baer na bccFt tPoo?fepbe göt met fpn fetfbc
fïucfcn/ett tact ben appetatfo f\'.îabî bat t)p nict en Per
tcrrte/etl bat f?p met ptat t»?abe.€>acr na futbp ben ap
»et met ben mieroocfe in Pierc fniibenl cfi gccftcn ben
patient t\'etcn/ t;p fat t?em terjïont be apofï^eune boen
l>2efen/etlPOo?tperfecteti?fen gtjenefen. ©epoo^fepbc
fntibt èabbe atreebe atfo ben monbt g^eflot?/ batmen
J;em bien met een? tepet mocflc op b^m. -en men |1act
|;cm be poo^fcpbe rcccptc inben mont fomcn befl moc^
Ui cnbc terfïont merp ^»pfjemmettert»o?|ïcnopfpit
(icbfponbe/enbe tjeirt eiuam boo? ben monbt een groot
beet etters batter mt be apoflfKUtte getopï mas; baeif
iiaf[tep^p meer ban neggen P^entancE/ enbe ont;?
maccft ^pnbe/begcerbc^p t\'etctt/enbc bcuant ^em fefe-

tten gtjetjcettfcfen mct te paffe.

i£ctt anbec tcccptc tegpenijct boowoc plCtttiB.

N-aempt farina votatilis met mat maters /
enbe maecftcr becct) af/ baer na ftttt gf;i|cr
ctepnfoeerfens af mafen panber grootten
— Pan een gouben crone/ oft mat mecrbcrtcn;-
te na bat g^pfe in eenen pferen (cpet/oft in cen pannen
ren mct fco^pioen oöe g^efoben futt i}ebbmj tegtcr cen
0p bc ptactfc baer be patient be pifnc geuoctt/atfo ^ect
«te fflï ewmtf perb^tag?/ mbe ftrifeten ooef met bt

©er <Secrcf«n ag

»oejSèp&efcoîpîocttoftc: en ate b\'eertföcfttertB» n<t
coubî Cat ^m! ççfjp fttfter een anöcr al wn*«« op leagf/
ciî^c fuit fjît cetftc focctfcn weberomme inbc »oo^Ve^
oc olte uerit) ?r\'Ttcät \' bit fufôi? tot r.oft ïD.rcvfht boett/
ôe apofi^eitttc <al m-Htîcni enbc bc patient fal met?-
ter ^jnfpcn iBobs ^jccUict g^encfen

xEctt anScr gacöc ceincStc ïcgljet» De felite û\'erte.
» Oiccft ccn ntcu-bacfen witten f».aoot bc

fîctt fan matcanbeicen/ ei1 fmecït be cruïtmî
met 0oebcn b^pa^el / ertbcvcrmcrmtfeamt
»i?r: bacr na appfirce« 6\'cê ^clft op bc placé
febaer^pbcpimcs^cuoflt/ cnbe b\'anber Ijelft rccl;t
tegfjen ottcr op b\'anber ftfbc b^ô lic^aemô/cnbc bint^
fc ba-t 6c??be mcl i)aficibat fpbcr cencn bad? oft ccncn
nacijt lancE op {»Isnte ligg^en/oft alfo lange tot bat be
«pol^^cnnc wt-0f>c&?ofc fat ^pn/bweld\' id fomtifbt©
^nncn mm ban twce t>^en ^>et» weten gOefchieben,
©acr na futbp t&^oobt af nemf/enbc tcrftont fat be p4
tient ^et etter »anber apofî^jcnn? wt fpouwîj enbe na
6at Op gOcfTapen fat Oetkn/genct ^cm fctcn/cnbc t;9
fat 0cm gcócelif\'ci: 0ôcnefcn »inben.

*Ec«snöecrcreptctegljcnÖetooo?ßj>Öeß«ftfen.
k -ecmpt een wilt »crcteno tant / cnbc ifî bat
X be fteePte aen be fTincfc ftjbe i© / fo futbp bcn
^ t«rttwtf;ct(ïincfefacocfcntrecfen; oftan^\'
berô/trccftcn wt f)ct rccOtc faecrPf : Ooc wcf
fcattct crpericntien f\'cuonbenis/battct attetccne iô
t>art wctefer |tfbe men ben tant mmcl fcrapt bcn tant
op cen papier / cnbe nccmpt »anbatferapfetalfo »ele/
ofo baer ten twee repfcn op ecn gonbc crone 0acn fou^
oe/enbe gctiet bcn patiU met cen wcpnteO 0cr|îcn wa^
fer/ oft pecto^ael watcr/oft met Oct fopfe »an robe ci^
f crctt/oft met witten wpn/cnbc een weinicO waters te
b^îîtff m. ©efe reeepte Oecftmcn altpbt wter matett
0oct enbc waraeOticO tcuonbcn.

©mt>crtOîaeltDatectcmaften; îituekh men feöitnfltfl»
geeft Sen ^cin ote met p?nc möe ft^ûe oft met plcurctt<ci?c
apoûtjennen gljeqiielt is: ött toater ts tan fecc goei)eu fma-
Re/enöe fnpttert Dc boitte tDonDeclijcftcn üjet.

N^^fmpj fee wo^tcfcjt »ait \'^ifm&imj cfl boct
bc butsftc fcf>o;ifTc wcl rcpn afl &aer na et
opcf Pe f>erbe fut^fïantie wt Ppcrmuctô/
fcfjcrftfc wet ctepjî/ euPe na Pat wct gc
(ïamüt futt i)tbbsnl fo nemes eeu fjatfponpt/ cnbe ta^-
tet in ccn grote panne met Pcfe nauotgfjenPc Pingfjcit
opftcPen : Oorttc^vanrofenccnMfponPt/gfjcpctöe
gerflEeanPcr^jatf pottbt/ iuiutten vier Oitccn/P?oge vtt>
g^en oneen/ geperfïe roftfnen Pier fcernen wt g^e
trocfcn oncen/ fcaHofc met Pc wortelen wet gt;c-
monPiftcert twee ponPen/P?«; mata appia oft rofaten/
oft anPer Pterg^cßrcfe foete appetcn Piemen eet/in ctcp
nc ftucrfenô gfjcfncPcn/ otibamtm ccn once/ cnPe cunt
g{)t; carPuuf-ïtenePsctuó gccrpgtK» / ^V ffi^cc« oft P?o
g^e/fo nemeô een ctom fjanPt vott tact alte Pcfc PtngS
te famen tn flmim ftePcn/ Paer na nemet tfap af / em
6e PoutPe crttPen cnoc Pc gcr(lc wet wtc/ cnPc g^cuct
Pen patient te P?incEen/ fo wetouer macttif6t ate an^-
Perftne / cnPc oocf 6c0 auonbte eer fTapcn gaet /
^oc meer b^incff fat/ tjoe &etcr/ macr £)p cn mact)
niet vcct tfeffcne nemen / op hattet nict met groten gc
Wetbc cn l^ncfc. ©it water fatmen mogeit g|cb?uifett
at ijï batmen be »oo^fcpPc remebie nict nuttcncn wit/
want van fetfe f«i?«erct be to^jïc / f)et rifpt cnbc boct
Wtt»?c{cn Pc 3tppofïf)eurticrt / enPcmen 6ef)o^etnoc^
ccncn bact? pft twcc in tc mmeni na Pat Pc apojîtjemc
Wtgc£>iofcn fat ml ^^ î\'fô tc

Nter te fupuercn. ©it water tô oocf wonPerÛfcfcn
gocbt tot aüe marticrc Van ^ocfïc/cnbe tot atte g£)e&?c
ten ber tioîfîen cnbe ber magtjen. ^it water wert mp
g^egcuen lot \':6oufomert/int iaer 1^43 .van eenen Jpe^\'
rc ©irotatmo Qiu^cti/ met ^ct wctcEe

mt

(Scctcfctt. if

Int fctucfocif Pctnöct fctucr ftccftcn g^cjtefm g«
wecrt / |bn&cr l^m tc feocn taten/ cnbc fonber cenig^e
anbere mcbecpne / ban aKeenßjcf bit woterfcn inne tc
nemen.

Ts0)tn aßc gcb^elscn öca monöts/ öca gdjctnete/Oct ftc
ictt\'cntic rantbices.

N^emft bfabcrctt Pan otpucn / cnbc f^amptfc
ntct mcc^Hc-watetjbdtt na boittfc wtjcw\'
bc ontfangter atfo t)cct faps af atsgfjp cnnt.
\' @wctcf fap attccn ict tot anbeten tijbcn fetf?-
itc g^jcb^nfcft ^cbbc/ enbe l)cbt anbere tieben ^Ijt^W
wen tc§f)cn atte g^cb^cfcn bcö monbtö / enbe t)(bbe
baer attpbt ccn monberltjcfc opcratie g^enonben.
cü?acr ff^ bat tgfjc&^ecF fo Pcrre g^ccomen tö/ batter
<^«aet \\?teefcf> in ^p/ bmctcF attpbt poo^bcr enbe poo?!>
ber gact/fo ncme tcE »anbcn »oo^fepben fap pan ottjf?-
ttfabcren ccn t^atf gcfae/ met atfo fcet oft wcintci^ min
roofvuatcrö/^om^ pa rofen cen once / pa fjct btnnffle
Pa caffta p|Ma/be grootte Pan cencr bonf/rootfc a^
tupn g^\'-b^anbt tmee b?ac^inen / tartarum Pan mpne
^ct acf>tf^e beet Panber oncen / fnpcfer ccn t;atf oncc /
mecc^f\'^c-matcreen once / t)anbe bccoctic Pan
matua ccn g^ctae pot. 2(ttc bie mctcfc icf at f«eti>
fens täte te famen ftebe tmee ^ater nofler ImtilHet
na täte icft conbt mo^ben / cn gcuct ban ben patimtf
om baer mebc bicf mite bee baccf;© te go^getcn. j^ct
io ccn fccr crcettcntc mcbccpne/ maer atft g^eb^ert fccir
mtnem?be ijuaet »0/ fo boe icf er nocf> bp ef oncc fpafo
groen. öocEi© bit »»atcrfen monbcrtifcfcn goebt ont
atte cancfcrac^tig^e accibenticrt in feeretc ptactfen te
0^crtefcn.

ICcgfjen alle toonöen oft grjebteltett öcc tencn / tw öatft
ottötoft bctffö?rn\' 0ltoaet:ocicfttgl)e()clebfenouccöe<l«/

cnae totteitgtjcijccntc tsc afgöcSnaccijt.

S) 5 Neempt

©at tttflc \'^mt

N\'^cmpt \'Xgvrimurtirt/ ftampt m ivmîâll
cn&e tctetfc met witten wvn op- ft\'^ben: 6aeic
na ôoeter affo Pcef gfjcfîamptc ofiff-Hafecrî
— bv I een wcwni^ rofcn : tact a£te bcfc
e>in0f>cn tc (amen fteben / ben tpbt X>an twee ca?tfcife<>
rc. ©act na fuft çimt bc wonbc bcs bccne/ett x>oo?t
ÙÎ rontöommc mcbc wa|Tcî)en / mafcnbc t\'clcBen bcit
roo^fepben wpn lawa^tid^.Qaer na ncanpt bcfe na#-
itotgenbe poebeccnttc wcten/2t«f1f)oIogta tonga et vo
tttnba/mafttrf)/mi;rrf)a/fanguiG©?acontô/ atoc cpasJ-
ttcum/tufa/ff^c&?anbc cattwoo?bc-fc^o?>Ten/t)an ctcic
ten once/9^omtc cnbe Q3otum Qtrmcnicum/ t>an etc«
cen einacrt once/ wct g^efïampt enbe gcftft/ tegt bit tc
famen opt gcb^ecft baer na necmpt bc cvutben bie inbe
tt)pn gcfob? ^pn/at& »oo^fept i&l cnbc Wntfc met ccn?
bo fF op bc wonbe/^ct t^ccn twecmacte/oft ten atbcv^-
minfîen ccne bacc{)6 mmaïebej cnbc tjct been fat Htt
ncn coaten t^?ben at gf^encfen ^pn.

Out ÖC ftiipra cnûe bcctten tc «ijencfcn / öic gftc^tooHcn t

toobt; enöe bet l?umoicnjpn /

Iidjfcom mahcn met tlepneit «öe/ enöe is ötefttutls bep^ueft
ç^rtoecft.

~ ^empt een t)onbtfT)UPt/oft bp g{?cb?eFc Pan
bienjeen wit tammetcit/oft ccn wit geptfc\'fe
î>upt/ cnbe fnift bacr ecn |lucF wt ccn patme
groot / oftwatmcerbcrinbcb^cpbc/ ettbc

«Oct) cen anber ftucF ccn patme tancF^pnbe / oft wat

fcattbacr fitt&p attc befe nanotgenbc binge tn cen pan^-
itc fmiftcntte wctcn/pifnFcernen twee ponbcn/©atba^\'
nitm fiif onccn/OJîafîic^ ecn once/COîufcuô/ammcr/
ci;u?tte/pan et cr piff Farat? oft atfo »etc atô Witt/
cnbc b^cccft ben mafïict) nt\\fei)ê twee papprcn. ©acr
na laet be »oo?fcs7bc rpftna Panbcn ptm-Fccrnf/ cnbe
0atbanum op ccn ctepn PierFcn fmitten / cnbe at(ï al
mi gïjcóncttc ie/boetter bcnmaftictj bp/ ctibc rocret
ti\'ftpmmc met ccn fïoafm/ op battct niet oen en bcr^

©Of

nct\'ftöcif m föïbpt op be »oo;ifep6e 0ui6f ccftctt Oatue»
t>jrtgiOer bief at werm b^epbï.Saer na necmpt tmaetf
cft »itftOicn ctct;ne fufgt)en(bcr wetefetr men met ^to^
tc mententen »tnt onbct be ^ecnen in »octjtigtjc ptact^-
fen) ©efc fntbp m ccjten mwticif met cen t»cpnic£> Bcr
^Ocnfmccr fïoten / bact na maecfter een faUxin^^e af
oncr bc »oo^fcpbc ptaefter/bfe metcEc men atmcrm o)>
l>c fnpcn / oft op fjet bteï Panbcn tcnen met »afïc bin^\'
ben fat/ cnbc tatent atfo twee oft bagfjen tancf.
97?acr tô Oct {»een toun)a(f)tiei)j fo fatmen tOapr met
ccnfcOcermcs wt feieren/ want bic ptaefïer fonbcr an
ItacPem ®c ptwieficr af gOenomen i)ebbenbelftet g09
batfc clcpnc pnpfïfcnô opgOcwo?pcn Ocfctf / fo fleecU^
fc wt/enbe b^ucttfc af mct eenen boecPc. ©it gOebacn
jpnbe/ wafetjtfc met ben wpn / inbcn wetcfen gOp bc
ï>ecoctic»an2(0nmonie/oti|f-£»tabcrcn/ rofen/ cnbc
tt>eecf)&?c-6taberett scmaccPt Oet»t / bacr na b^ooctjtfc
«f. @ui;ncrt oocï bc »ooiifepbc ptaejïcr/rucrt bc (duc
een wepnicO/ »crwcrmtfc aent »ier / enbc appticeertfc
»»eberomop Oaer ccrfïe piaet(e. ©it boet atte b^p oft
tier bagO? ecn©/ cnbc gtjp futt (ten bat be ptaejïcr een
protca^mofitcptna 0«cr fat gOctrocEcnOett&cn/ enbe
fiïibcr atte bc rootOetjt/in^ammatie/ enbc çi)e(n>il wt
pOctrocEcn 0ebt)en.\';3Óer cen mnbcjbie futbj? gcncfett
öt© tonen »erOactti©.

iCenfcftctemcIiecpnctesijettljef cpûtiCAf ötuelrJuntelc
cnöc ûtucriiljc pcEfcncit taacacOWcl) bcwonbm I6.

ITÎbcn cerflcn maccft bcfc nanotgOcnbe confcetfct
Oîcemptb^îpponbcn onttcrepbcn OonicO / cnbc
boet bie in ccn panne met twee gOctafen water©/

baer na tatet at fuetfen© fteben/enbc at}î tpbt i©/

fo boeter Oct (ci)ut)m af.rieempt baer na mo^tclf »an
çctcn U&Kmmnfc wct/ fniftfc in etepnc fïucïEen©/en^
be fïamptfe wet. ^icr af futt gOp ccn pont nemen te^
0Oert bc »OPiifcçbç b?p ponbcn f;orticO© / c« boctfe at{>

lenfi?-

Bat m(ie \'^oect

leiîjTPcttô îtt 5c Vooifcpbc p^ioelc/ cnbc oîtnftt om
rcnbc/fwlt ccn grotc w tancf taten ft 6en,©aaf
ita fUtt söwf cen oncc fttncn 0f?efîot? cane«! boc« î
«fô ban ftttbpt fanbcn tncrc nemen/ enbc t»e»t)arct tnf
6c feCue panmjoft in ccn futc? anber »at \'aEô wift.
©eeft ben patict »ier oft »üf tepcten/ oft mcer van bc/
fc conferttc bce auonbtô afe f)J? fïawn gaet / rnbe be®
ttto;î0mô wet V<îOcct)t geuct tjem oor? voo? cnbc na bc
macMtï^joc i^e meer eten faI/I)oe beter. \'Ifï inbctt
tsnntcr/ fo vcrwermct 6cm wat : cnbc tc bat
nut/ fo boet f>cm atö^bt bc fclue ptaefict/ bie int voo;ii>\'
çaenbe capittd bcfcl^^euf te/ op bc plactfe fjoubf/bact
5ç^cto;aticatttl;eeft. ©aerna ten epnbc Pan tfjtcti
bafftjen futbp bc plaefter af nemen/cnbe tegjenfc noc£>
ï.bag^f onber bc b0i;cn. ©acr na neemofe webcr af/
fupuertfc/ruert|i cen we»?niff) ommc/ cnbe applicccrt^
fc onber ^et bief / oft onber be bmm vanben beenevi
bcfgclifcjc tijien bassen lancftcnbc fult t\'clcrï ftcrt
6atfe clepnc puiftïene opgljcwo^pen fal öcbbcti/ cnbc
olie bc a<îuof«eî?t na l^eur gfjctrocFcn/fo bat fp bc ptj>
ncwccfjncmc/ enbe f^et accibent gfjefjclitcf g^cncfcn
fal. -©it ie cen fonbcrtinff^cmcbccpnc tcgfjcn fulcFc
montere Pan c^cbuïm j bacr bc mcbccpncn tot noc^>
toe f^eer luttel racbte toç.f)tbbm cunnen g^cucn-^nbe
ifi fafe bat ^et acctbent feer veroubert ie/fo fulbp ^m
l»efc «auolffcftbe clifïertc fcttcntOÏcempt matmtjmct

curiacl/ffroenenojtbroff^cnvcrtcfct/ atfemj mte f

wilbc concommcre g^cllotm/vatt dcc cucit Vcle/bac«
fulbp tmc ^onbtvol femelen bocmlact bit al tc fa^-
mett irt 0f)emcpii water op ft(bml tot op bc twee ber^
bcnbclen/cnbc latet ban coubt werben. S)acr na fttt:f
t>p artbcrl)atuc fc^otel vait bcfc bccoctie »tcmc«/b;tp tei^
pele gfjcfc^utjmben ^ontc^/ olie Van camomille/ cnbc
olie van rititc/van eloc anber{)alf once î mett0l>ct wel
«tl te fmm/ cnbe maccïtey «n cliflcrie af/bte g^p ben

paticHt

©cr ^Çccrcfcrt. 3:

yatfcnt tne^gcna (men (nit / laünbe î?cm op fp»
ßffg?/op be fcftte fp6c feacr ^p f)et cpattca ^ecft,
5aer nacfnî&p i)em noc^ccncïpfïctie
fittenjbinnen ôag^en nocf) semjcnbe öocr na birt
ficn Pier 6agbm noc^ cens / ccn »îiam6t CancF oî&tt^
fontinucrcrtbc.-^ljô ^cm ijet gfjcb^ccï fo fccr ing^cwoit
tcit/ böttet mît öc poo^tfepbc rcmeôic nict tc ^>etpcn en
iôl fo g^ccft ^cm î>c nauolg^cnbc piifcn/ ten twce&ctt
bag^jc / baer na oner ben berben / baer naoncrbett
t)ierbcn/baer na oucr ben Piffbcn bac^/cnbc atfo uer^-
ttolgfjcnbc tot fee oft feucn repfcn toe. CDîacr bc piUat
tn fuît? ben patiU nict ^clpf/ten ^p bat fjp ^cm wacf);?-
tc van gefoutcn oft fuere bing? t\'eten. ©cfgcßfcr oocf
ftart alU manieren »an erten etl bonen/ Pan mater ojt
mten mpn te bjincfeit : @ommige l)ebben g^>enefcti
f Ijemeefî met be t?oo?fepbc pïaefîer atfcenc/ enbe en tic
ten çaermercî oocf niet tebocnc î 2fnberc èebbotbc*
oocf be Poo;fcpbe confcrue bp g^>ertomen. îOîaer bm
itnt fo Peel iarcn en fjcb iefer nopt maer tmce gehabt/
benmlcfen (om bes mille bat be ftecte fo Pcrmo^teft
lûaô) itf be Poo?fcpbc pillen enbe clpfïerctt l;aer ^ebb«
mceten çsenen/ met bie wlcfe icffe ten Icfîcn g^citefcit
^cbbe. ^ct Webber oocf eenen gf^cficn/ bie melcfe an^
berô niet ban beplacfïcr enbe be eonfcruccn sebAitic^
te/inben melcfcn l^et been baerfjet cpatica in ftacf/mt
gf;ccom?/ouergemaffert/ eS f?eet per^arbt mae t cnbc
mct be Poo^fcpbc receptc mert ^p binnen tfemnticl) ba
gfjen Polcomcli^fen g^cnefen/alfo bat Ijet been in fpit
befjoo^lifcfe plaetfe feerbe. îOîaer ^p fepbe mp bat be
f)v bc poo^fetbc plaefîer appliceerbe/ctî be cófcruc
nut^bc/ ce OTöne f;em gerabî Ijabbe/altpt ouerSbrrl
baeiflteUSl tot tttcr rcpfen toejtemetiin in mater patt
Xomb / be grootte t?an ecnber not? in te

(Tiefen/ ei1 bat ^pt mp niet feggen en foubc: etï binnen
to^ïtm tpt ï)anbt ^em PolcemfliKfe» genefen.

©at cctfle

<EmfcstcclïCtt om binnen bj)f öflgöen tntaldetla««^
ßcn alle gcootc feten tc gfjcnefen / tb tneJ miBcttöf d) als tot*
tocnöict)-. enöe Öit Snatecfeen 10 claer/ toit< enDe toclrtcfftcn-
De/fo Datment cen Coningtjinne Scocl modjte stjcucn te fitje»
b^apcttcn.

^^ water een glas/ water »an otrangefc»|l/
i ^ ratnge ttoemen cen {jatfgtae/oft nocO mim
boet bit at te famcn tn ccn fnruer panne/ oft
In Cf gtafcn »at:6acr na boeter bp een oncc fu&timact/
tat ctutetOtuer gOcfnWtmeert/ gOetffcfmf gemern^
ïit\'cf bp &en2(ptcfer$ »mbt/maer moet wct gcput^
tterifcert ©acr na tatet at fnctFen© «rt
<}nartjer»anbcr »^entancï / bacr na nemct »anbc«
»iere / enbc tatet coubt wölben / enbc gOtctet in an
pOiote, j^ier mebc fiUt gtj»; tfanonbte bc rurbig^c
ptaetfen waffctjcn/ enbc laetfe »an fetf b?ogen/tfanbcc
baccóö fntt gO»fe ongOewajTcOf latf / baer na ten bet
ben bagOe webcrom waHcóot / cfl ten »ierben bag^e
nict. 0??et bie twee ccrflc rcpfe tc waffcOen/fulbp atte
tc ruibicOept wt b?imcn/bic gO>; oner t?et ganjT(f;c tii>
é)am fntt i)cbb^i enbc mct bc berbe repfe futt g^pfe af
boen »erb;ti?üen/ cnbe futt ganfctj gcnefVn ^pn/ fo wcf
»an binnen atö »an fcuptcn-Cer werctt cn iffcr gfjecrt
tetcr nocO gOecn ticktet tcccpte ban bit/aeOtcïtatcnbe
atte manieren »an fïincEcnbe fatuingf/ »an tabcn/fTo
Mcn/oft anbere bingf bicmen foube runnen in- ncmcm
^it water maecft wit »tcefct>/enbc acngOcftcn battet
tc Oemwaertö atte be <^iiabe foute cnbe geco^ruinpccr^^
bc »ocOtifOeben treeft/ fo wet be tnwfbige cte bc wv/
tvenbigc/battet feer goct ie tegO?be poefcn/pobagra/
cnbe »eet anber manieren »an get>?cfen/na fjct abut?$
Danben grenen biet te wcrefc fat witten fretten / cnbc
ticfonbcfom bat ben »oo?fet;ben fubtimaet fecrgocbt
fe om atte boobt enbe gt;eco;irumpccrt »tccfcfj te »erj>
mmi mbc om otfc wonbmtc jït;enefeny bicme»

m

©cr (^cerrtctt.
^J^ï^wercfiicf (tct;tettct»cfctt/ öïewp ^ictmc fcg^-

Tegljc« öetJjmeïiecrpöcn/cnDe tci^enljet coljjccmpaB f
een ron&Erltngtje söcöe teineöic/ tofïcft DtcJtiDtiB aljcetom»
mcntcmtfl.

CÜ? ï»4ttc( fci)iint 5at alUit met bc pl^nc bce
^ fifbcn oocf bc ptim bet ïcrtbcnen/ oft oocf bc
/ pwe »anben fEccne mcbc gl^emengt 16/ foo
fa(tgoetwcfcnbcfc twee pitefematien altUt
tc 0r)cf»?uicFCn/bte cenen pcgeKKfen fcer g^cmacFcfitcE
om mafen wat conbittc bat ^ij, j^ct ccti>
fte i&ibatmê altpt f etfefïeencn m fjupe t)}bbei ciï bat^
nict tVfcfet macftitbt »tff oftfeffc etc met Tont cnbe
Hootjbic wcEcfe fcottcn bien batfc »an bc prnc bet jii^
jen p^efentctcn / fo befe&ermcn fy »an b?oncff tc wo*
oen/ cjtbc bocn bat öm w^n geencn gtotf fjooftfnjceï
cn boet t fp boeit goebcn appetijt Rebben / r^? fjef-
penbcrma0f;en cnbc bet bo^ften feer j fp »etb?puert
èicfgljefttcraUc manieren »an wormen mm maxi^
(cmmn U(i)ame. .^ct anber p^cftmatitfiö/battncit

btcfwife tn ftfn pottagic/ fafact / enbc anbcrftne br^
ttoet nitttc/ enbe fommigfjc in \':3italif/inbc pïactfc »an
6}?uoct/nutt?(>etcruibt®?atricaria g^>cnoempt. \'lii
eat0f;t;fcnictaftpbt0rocn sf?e^>cbben cn cunt / gfj»
meuc^tfc aftpbt b?oa^c tn pocbct/oft gf)cbi|^accrt gc
b^upctcn/Ejoe 0t?pt meer nutten fuft/^oc beter, ©cfcf
bouc bien batfc p^eflrucert »anbc pi;ne bcr f^f bcn cni>
be ber tcnbcncn/ fo ie fj; oocf gocbt tc0f;cn aUc rtecten
pee (icf>aem0. 2f(6 l^em ban pcmant met be ppnc bc>r
ftfOen »int/ fo faft 0oet wefcn cfpftctifte fit^
tcnim bpfonbett ^ct nauorg^cbe t O\'ïcempt b?rcf »aji
cene }wcttcn efd/mmcï}t becomcn/oft bp 0cb2c^
f c v&noml nemet »an eenf witten efct/ cnbe bf bjccB
moct »nr\'cf? ivn / enbe Caet fjem in witte w.-^n ftcbcn /
tnet cen ^anbt Pct anpe-faet / cm oRcn »«»

©at cerfîc ^occB

€momUk! ccn njcpnkfjolîcvancapperô/ «tetccif
^anbî »et fcmctcn.5?atct aUc famcn ficbcn ccncn
fcrcrc fancf/oft wat langfjcr; ©acr na boctct vanbcn
X>kïsl cnbc bontcr 6c fubflantie n?tc/ 6te wclcEc inPcn
it)t;n b^ucn fat / 6acif ccn cïpftcnc <xfmaîm(itU(
djb f)cet aljî öcnpattcntfal mosljcnvcrô^agcn/ cn6c
6at ^t?ttnt tpf ^ou6c atfo tangf^c ate ^t? can / (ait
fecrexccttcrtt»in6cn.

iEen anïJcc mcûecpne tcg^cn Èe ppttc îiet Sjöm/oft tcgctt
Ijet colttowipas.

"X. T fjatf0fa0/ oft wat min fapo Pojt

ectbctie 0rc»;rt?/ ate (d wctirao6t évnl 6acif

^ na 6octcr atfo Pcct gcputucrifccrt co^acts bi
atfmcn twcrnaci op ccn cïone ^oubcn fou6c/
«n6e 0cuct 6cn paticnfctc 6?incfcn.

ecttanöcröjtncmcttöcsoeöemessctvttetcgljm öe fduc
tiecMei cnöc 0m öcnpctfotm teBcctosrcr loffcn/ DieÛjv
Ijtcr Cassen «anc« gljctoccaDeeft Ojnûctfwatcctcloa\'cn /
cnDc î5at binnctt ccn tjalf t);c;enöe fal Den ftcen buchen binne
ti)ttn oft tiuaclf ôagijcn. _, ^

N^cmpt ßin 0cfïotcrt poc6cr van Tit\'ga atîi>
teal cn6cncmc6 ccn tepct vot met ccn vcrfcï)
et? mo?tt) 0Ocb;ta6cn/cn6c gt^cuct 6cn patict
tc 6?incfcrt 6c0 mo^gcne tot fiinf cntHitcf
en6e 6oct f^cm 6acr na te mingê vier V^e tancf Vafîe/

fat 6acr na in mtn 6an een ^atf V^c water lofTcn.
©oct 0f>i; 6it ttjicn oft tivaetr6a0{?cn achter cen/ gf^e
Uitf voo^fcçt i0/0f)p futt t)m 6cn fîecn fonbcr ccnig^c
pifnc 6oen b?efen.

iEen anDet mcDcritnc tcgïîcn Den ßecn / cnDe pijnc
tet ;enöatcn.

N^mcttfac6tvant»tauwc mccrtô-Hocmcn/
oft Violetten / met tfac6t Van 0rotc ctiffcn /
met fîfnc fjuiffenô / oft ctifTcn alffc wct rifp
ipnicnifclatditibcn oucn6?o0t)cn (anôcre
löacrt te moct^eliicf om tc fïampen) fïotet 6acr na met
ölte ftrt faet.©tt s^je6acn ^ pn6cyneempt eenen Uwnf

Pe«

©cif

Ortfc/mbc »cmoiîfOtert met ecn ccc^bc/ op batte«
ittet Panècn tfoebe 5>erfo?ert en gacîlcgtcn afbuô
«»ft in fîucfen m eentcO »at/ tfamcn met fec Oui?t/in0e^>
h>anbt / (je» enbc taetten fo langue inben onen b^o^:-
0f?cn tot Op tc poeber ç^)ebml)têVß^nlc^cmct be »trt
ßcreii aen compt. ©<t gOebacn ^pnbc/fulbptfcer mc(
Oampen/enbe bat poebcr bacr af eomenbe/mct be tmc
l>oo?f^^eucn poebercn mcngOcn/b^ogOc s^âe-biaU^
tenwet gOcputucrifccrt »icroncen / b?O0Oc fartjVa^\'
0a cen Oalfponbt/baEctccr »tffonccn. 2CI£c befc bm^>
0Ocn met 0t)eputttcrtfcert/0f)eftft/ cnbe 0Oeme0t/ fati>
men bcn patient baer af 0Ocucn atfo »cet atffcr op ecrt
crone 0aert (mbij bcô mio?0Oene t0fncn ont&t;tc met
Witten Wim bit biftmit© (ontinucrenbe/ Oet tô be erj>
cettenfle mebecpnc ter werett / fo wel tC0Oen Oct 0ra^>
ttecI/al6tc0Oenben jïcen î macr tC0Octt Oet graneeï
moctmene min neme/ cnbe oocf niet fo biefmitô nut^
tcn/otô tc0t;cn bcît fleen.

toc icfte enöe aOcctowemenftc mclieej\'ttc ban allen; fc>
^en ûen flcm/tjp ûat bp tnôc nieten îp/oft tnöc Wafcn/ban
tuat gcootte oft ban tuât qualitept Bat

IOîbcn \'Sîc» aie be offen inbc mcpbc 0aen/futb??
»dn Oarcn b^ccf e ncmf / niet te oubt nocO oocf tc
»crfeô î ©efcn fntbp at fnetfens taten biflillerett
(op bat Op «« ben rooct met cn fmafe ) in ccnicO
Çïafcn oft met 0ctopt »at / enbc baer fat ccn matcrfcrt
«f bifWlcrcn fonber ectti0Of rencf oft fmaeaibie mU-
rte atte »tecEê bce rtenftct)tô »crb^ifft/atfmcr 0cm bc©
enonbtô cnbc bce mo;0Oenô mebe wafcOt. -©it
tctfcn (ix\\Jbio in cen pOiotc tcwaren/wet bicOtc toe0OCiJ\'
floptt ©ocr na fntbp b^t; oft »ier (blcfc rabttfcn ncme
die bacrmen falact af maceft / fniitfc in ctepnc fîucr?
tcrtô/enbe boctfe in cen p\\)U>klcnH »ntt bc pOiotc met
motcncfepe oft met anbercn 0ocbert mitten mpn. 2aet
tit inOc fpniic ^nbc in bc loc^t/ emm bttcO

-e ccncii

©at ccrfïc

ccitê nacîjt 07cr>npt bacv «a ccn fccci »aft 6cfcn wpn/
twccbcfcnvanecn »oo?fcf»?c«cn water »anfeino^cit
b?ect\'c/ecn l;alfbccl ccrfebcftc water/ oft »jer 6?ttp
pcten »a\'nîsCii rap »an Kmoencn / oft »an ritrangwten/
fo batter »an affe bcfc »oo?fc^?cucn watercn a£b«ô ge
p?opo?tîottecrt ccn^atf gkô oft wat meer ^p/mt wc^
cFe ccn lïttcf\'fupcf\'cre/ oft wat tjom\'c^o »an rof^it
boen futttwant fo wcf b\'ccn afe b\'anber btcncn fo wef
totten fmaFc aï© tot mtî)e\\)t ber fufcfïantîcn.vèacr nài
fulbpcr »ahbén pocber bcô »oo^gacnben captttdô / iil
bben/fo »eerallfcrop ccn crone gacn fotibe / gcttct bcô
pattenttc b^dicfcn/ cfi g^p fu(t terftôt ccit wonbtrltcfg
operatic ftcn. SFaht bacr tOcr wcî bien tett tnnc gcgè
ttcn fKbbé / btc ccr ccrt ^atf »?c water g^fôfl-^cbt\'cn/

-»v»!.«.»;!/ VVI^» ^VMrilVtn l^VVVillJ VMVfV

l>p be«.|b»Tnntgcrt wét tc famcn ccjf otcrhotc/b^
écr cm.fWfc«otc groot mï^jïnbétfdniicmiimen^
tclimÇe tett (efîen gf)encfcn gf>ewecfî J\'^ct^^e^ wel
ccrtp.bt& fcnco.iirbcfman »an îO,cJattcn inné
vcn\'twacjfbag^en ianctl ben wcfcfen bc^octorctt
bfijf ontfa;&t f abbcn/cnbc woubî frtpbctt/ ttiactf
tinnen bc »oO.afd^^eucn twacif bag&cn bebc tcf ^ctri
fb »cc{ fkeitcn lolT n / batfc al tc fa»Wft wel ccn o;
^oobt woren : ^cf bebe f?cm ftnt water mafen op
eenen boerf bic oucr ben »?inacï gbe^^cpt wae f om
be jîccnfene tc »crgabcrcn/ cnbe ben bet^en mo^gciîj»
fîonbt wilbe tgîaô luttd min ban »ol inné ncmcn/
cnbc co?tô bacr na willcnbc water toRcn / ti^èon(?c
lE)p tc rocpcn/om ber grotcr pï-ncn wil/ tn^c roc
bc gl;euoctbe . O^îa bat befe ppnc oner wiiô/ fa^ i}^
inben boccf / enbc »anbtcr ccncn (îccn in lancwo?pi((>
enbegroot aie ecn bone / «mmmdi g^jepuntac«
b cen fîîî>e/ bic welcfc t»p auontwcrenbwcctô boo<t bi«
roebc poOerenbc / fym bcfe groteppncacng^cbacit
^çç wçf botter pclcg^?ewcc/ï#prt/f0 wel

prtbcif

a

©cv @C(1fCtm. 34

onöcr 6c eu6cre afó onbcv 6c ^JTobcritm / tic t»(3ii6c
t\'Oo?fé;icucn ftccftc gcrcfj^cuen i)chbm j fp en^ctibc«
«c>cf)tött0noi;tt»ctercit/fcfcif6cr/ noé g^cmacfcKfcfc^»-
»"m rac6t g^cuonbcn 6an 6cfcn. j^ct poc?fcf)?cttcn
tet cn6cpoc6of mactjnicn wcf (angcrt ti;6t \'ocmavmf
möcrmcnmoct t\'cfcfcrrcpfctt tpoo?fc^?ettcnfap
Itmocncrt oft rttrangitictt tJcructfc^en/wjant Nnnf twc
6a0cn fo gccftct(c^t6c bcfunbcr 6ctt n)pn)ccttfiT fo grp
ten fïancE Piin ^cm/6«tmcn0 nattwctifcx cn fou6e (un
«cnpcr6?a0t>cn.

\'Ccgtjeii i)et bloct Ipöntocn/comcrtöc ban cenigljc
- - b^oftcn abete acn bc bo^ftc.

N\' ^cmpt mupfcn 6<iccF gfjcptttncrifccrt/fo Pccï
iifffér op ccn crone 0<»cn föu6c/cn6e 6oct 6at

_ ff« i?<ilf girte wcc#?cfap/mct wat fttpcs^

fcr0/cn6e g^cnct &enp4ticn.t6cö mo^éfns
nncfttcrcn tc 6(!{ncfcn/en6c 6c0 auonèts eer f;p fiapcn
0act/6wcfcf fOtttirtttct\'cn6f/ faC ^jcrti ganj^ gcfont
en6c wette paffe mafcn»

\'\'Ecgtjen öc jjtpßicftc oft bctbiogSjttig^e een ßftetc enbe
Itc^tetemebte. • • -

N\' -Sempt tfocflBtaven crupt / en6e ineo^po^creC
met 0^ef(a0^en PercEcns pet/ en6e met ecu
perfct) cp/ tatet at tc famen m cCit panne ftei>
6en/ 6act na gewet 6en patiënt té 6irincfcn/
at6tt0 contimterertbe ix. mo?0t;cn(ïonbcn tancf / en6c
futt mat won6ev0 ften. ©it oocf goei om een?
mcnfct) meï»c Pet te mafen.

\'Cegijcji öc pjnte öec Äfben/cnöe alle snöcfe manfeten
ban iticeboni-

^empt t)teren6ect tJanber oneen fTpra*
tic^uiba I cappupnenoft ^»inncnpct / 0anfctt
fmout/epnbcn fmout/van ctcjc pïff b^tagmf/
sMi!?(»»PPfen Pier 6?a0mm/ root mas wc

Qat ecrfïc CBoccB

ô^^ijmcft enbc ccn fxilf/ bacr toe ccn f;aff b^agme Hf
ttvùikct alle t)ct frnomi t>et/ofic/ cnbc boter tc famen
fmfttcn/tcfenbc bit bacr mimbe onbervuerïbc. ©acr
na a(ô gl;»; ben fï^ra* baer bp gcbacn f«(t tfcbbl/fpzc^
jjct op eenen boccf / cnbc appticeret albus at werm op
bc ptactfc baer bc pi(ne i&j cnbc gf^i; futt tcrfïonbt bert
patient gencfcn ftcn.

"^csijcn Den ftt\'ticftcnïicn tófiM.
"\'jL "T ^cmpt rofcmar^irt btabcrcn metten bfoem?/
^^ cunt g^pfc gf)ccritgf?en/ cnbc tactfc ftcben in
^ ^ cen wepnicf; witten wif\'n / mct ccn wepnic^»
mprr^>e/canect/bcnjoin/c»tbc ncmenbc voit?-
ben voo?fcf;?eucnw^nbicttt)itôinben mont / g^p futt
cen wonbertifcE effect gtjewaer wo^bcn.
\'ïtegben öen bcctban ïimic tjonben/enbc ttgljen Dc tas
fcrpc Bic ïrcn nienrcf)c aencctnpt.

N\' -Sempt bic btocmen van wilbc bipeten/ inbe
tommere g^cb^ooc^t cnbc g^>cputucrifecrt.

_ ©ceft f)cm van bit pocbcr te b^incK met ai^

fo vect Witte w>7n atffer in ccn ^atf ofcrnotc
fcf;ctpc gaen (ottbtltn ten berben mate fat gl^cncfcrt
^pn,©it is bp crpcrienticn watact)tHi) bcttonbcn.
©in ftct Boot blccGI) töctt) tcncmen/bat tnûe
ncufccoinpt.

"T -6mcf tfap Van apu«t/ bic niet ^crptSt cn ip/
cnbc boeter bçi ccn wcj?nict; groen wae/cnbÉ
Inaccftcr ccnfatffcn af / baer bp bocnbc cc»
wcpnict; fïftt pocbcr Van tartarttm Van wv^
iïc/ cnbcflcccftvan bit fatftcn bief wits in bes patifte
«eufe/cnbe gf;p futt ccn wonbcrtifcf wcrcf ftcn.

tloo* ccncn Bic ban ccnigljc ijoglje pJactfc gtjcualbit beb
ïienBc I bjecft Bat ijp »»öc» Iwi^aonc pet motste aöcbojftcn
(Rebben.

^empt ccn ï>atf gtas otic Un oîpitcn/boctct
bp tfaet van fcrlfc g£>cpocbert / cf t;wtfofcr^
note fe^tlpe Vot : baer na gcuct ben patient
lot ccnbcif oft twee rcpfen tc b^inïfw. jf?ct

©elf <Semecit; 39

foA ivcfen ftdtmeri tm ftoe latmfdfo ?Kte(ï atf^
wen sifemltm Oeeft / oft atfo t)<xe(l atfme« can t cnbe
•«flonttta f>et laten öeit »oo.zfeO.ieuenb^anefirtrtC;^
»"Crt. ^»tbe fo wie bit »oo^feO^etten poeber met gfjceit
ofie tm liîf gOenemen eatt/bat î)H met wpn in nemé.
-Çrtbe en cattmen 0f?ee»tett \'DTîafïitrctum gO^Çw\'eOen /
COeeft i)m poeber »an "Mcfucfbrnkf atttibt genoeeó
ben 2tpteferô gOc«tt>nben n>o;it.-6nbe ie fjp »an tu
ten gf)c<t«etfï oft ç\\i<b{\\xtfilfixxm^m be gOeaffecteec
be phetfe met oße »an rofen/ enbe boeter oppeCOî»?ri>
itiô btaberen/enbe btaberen »an b^ogO« wfen/ fo futt
001; f)Çm perfectetiieEen gOenefen.

■^cSi)«! öe dtetcnUet fctoMen em fece soeBc etiöe
_ lid^rctemeîJte

^ T «6emptccrtcrm?t g^f^f^«« Ooefe-t\'tabereii
^^ met Oacr njo^tcien/wct çi)e(icimpttenbe g^e
i ^ mengt met tiinfaet-meel/cnôe met tersfjertiJ-
fmeer/ maeefter een ptaefîer af/ bte opt
ôOeB^ecE appßceren/ettbetmecmaet bcô b«ccf)ö »eratt
beren futt / enbc atte bc cßeren futtî in fmcct »eranbcrt
too^bf: na batfe gf)cnefcn fnttcn ^pn/ WitfcOt bicFwit©
be ptactfe met mermen mpn t(>ien oft »ifftOtcn baßf;en
lancE.

if en anöct; cemeöie tc3l)cn ötc booïfcö* cttcn
ficfftte.

Nfempt be entten »an een pecrt/ cnbc {egt bc
ntet een panne tnlTcOenbcgtocpfj^be çoff jt/

_ taetfc bacr fo tangOc/batmcitfc gOcptttnïfifc.

ren can.-Oacr na gOccft Ofm»an Nf?« P^^^
bete tn mitten mpn te bïincEcn/tn gOemieOtc »an töic
renbect »an een toot. ©it atbn© eontinnercnbe rrf.ba
çOeit taneE/fitibp Ocm atte bc »njticftept boe? bf mont
bocrtwtfpoumen.

©m tc toeten oft cen btouftjc fat ntn^cn bega^bt

»w^öen/oftmct.

OTccmp«

©4t mfU

^ ^empt rtitfrfpatt eenl^afe/^ct WcUt m 64«
g^ptt»^ h?erm watet futt stjebiffotuecvt f)c&
^ benl 0f>euet beP^ouwcbeö mo.ag^crtötot
\' t)aifertontt»i;te/ boetfebaetnamcertwcrm
tahtflaen / enbe coompt ^jaet eeuppitembcubupcf
euer I fo fatfe mog^en ontfang^en/ anbete nirnmet^
mcer.

«cn fcec fonöctlin^c temciifc om ben groten (top ban»
l>cnf»aire tcberö^pttcn / fajnnc« bijfticö baaljcn ten alöet.
lanctjftcn.

empt be motteten Pan ^Butue wet gfjei»
waffc^en/etl in Witten wt?n gefobcn/ en 00c
befe nabefc^?cuene hingen; g^eb^anbe fpon
0tcn een t)atfponbt/enbe tweetjobett peper^-
coo^nen. ZUe befebing^ettwet g^eputuetifeett tjct^-
fcenbe / taetfe inben pcto,ifepben wpn met be wo?teten
!Pan ^£»utue wet op fteben / baet nafufbpbenmptt
too;tfns^(n/ enbe bcwaertenineenpfjfotewetbie^t
toesfyeßopt/in eettigl^e feer poc^tigfje ptaetfe. ©aer
nag^eeftbenpatient bipmaet bee baee^je pan befcit
wpn tc b<iincten/t\'etc$er rcpfen een gtae 4)ot:te weten/
bee mo^gf)cnö/rtoenerte/cnbc aiwntte/tic melcFc tcr
mptenJ^p bitmt/ anbere gt;eenb?oobt.ban gf)erfiett
l>?oot eten cn mac^/nod) (tfnen wpn materen * ^ocß
moet tjp ^m mac&tcn fan crupben/ oft t>ifct> / toocE/
tnoce/oft anber biergctifcFe bingf?en t\'etene. ©utcE rc

contirtucrcnbe tottcn epnbe ber fetwer manen/ efi baer
ita / tot l^ct maffenbc attartier Panber anber mancn /
bat ië xtt>. bäg^en/enbe fonbcrcenic^ tWifffct/ be pa^^
tientfatg^jenefen.

xEen anöctrcmcïife beelïi^tct om öocnc.

j^P futt tteiTim b?og^e Camomitte g^>ent?gt
met ^onicf) / baer na nemee bce mo?gf>cne
^ccn tepct pot inbe tnonbtl euen Pect bce
««ortbte / enbe taettetatfoo pan fetfe innc

gaenj

fen ^m m^r fjoubt goeôî wstmcrtt / ate tto«m »cvs?-
f;acft te. , ;

\'î^esfjen bc fduc flierte een lîfteeejjccfmcrti^îïc enîic
tnatadjetg^c remcöic.

N- 6cmî?t boomvannlbk (tcn&m voct Mn ee^
ttcticrtfïancbuortt rt)<tfl/ cttnt

_ oft attberô/itccmpt att&crf/pulucrtfecrt

\' cnbe gcttee bm patimt met wtîit oktfonkî)!
tmameifbAecfjùlt\'ektcnatfo veet atffetop eeit goit^r
î»cjî ofone gaen foube. Côtîtmecrt bit bng? lanctf
Ibcgîjinncrtbe acm &?clfertbe (\\xtcivtiecji)o\\xbehb( altçbt
ffoct«0imcrtt/alfo Wc>?fc^;îcttctt iô.

Om ûc ôupût toeîici; natitceltî\'cït tc öiscn comen/na ôat
ôencropsbmcfenralîvn.
^empt rofefnojjpcrt ôie optcn rofettbotw
mnl na bat be «rofeit ^mi met f>et
faet batter inite tcpt/ïootfe a(itt;n/&ataii{üit/
Vaiî efcx eue» vekiiaet bit in wittçn a^rn op
(tebm tût op be tjctft. S)aer na boeter t»p be &e(ftalfi>
ibecl sfjefîoten ftnnae^ / ate alk be t)oo^fcï>?cuen fub^
fiantknl tatet webet op ftcben tot bat ben a^iE^n bv net
otle verfoben ^ptmet f)et gfjene batter ousrt>tpttcn (alf
futbpbeptaetfeattonbtô-ommc mebe fîrifcfenj alf\'
buôftttt g^p be ^jnpbt baet natnertifefen boen oueï
comen. \'\'\' \'

\'ÎCesljenîic Sqm\'ttantie cen feccGjttÔctltnaijc
mncötc.

^empt: water van feaWofe een pony gcb^a«
ben TO^it cen once / mengt bit al te famen/
enbc teg0et opt gtjeb^ecE/enbc gf)^ fntt

ncn b<t»j v^eit 2;^crtefcrt ^pn.

tf en anöa tegî^en tfelac gcb^ccft.

©at ccrfïe 35oc(f

N^-êempt fwafuwciï/m6c lattftinbm ettm H
eUni 6acr na pnlnrnfcmfe/ cn&c apptfcc««
boe? 5cn mon6t opt gf)ef»?ecf ifï nwgcßfcF/
\' anhcrö fitfôpt met rofcn ïjonic^ mengden /
cnhc ccn luttel Stmihon meel î 6acr na falmcnt inheit
mont «em?/enhc latent pan fclfô innc gacrt/fo faljwti
wat wonöerlifa g^ctvacr woihen.

iCcn anöcc tcgfjen tfriue gtjcfayet».
•VJ-ecmpt oße Pan <2)ttriolum Oiomanûf/ cnhc hoc^
V Vter twee oft 6?«ppelctt afin witten wpn/hacr
hirfwilô mchc fult go^gelcn.

iSett socbe reniebte tegi^en be Tccofolen.

GJ^p fult nemen wel g^cflamptc ccrufe »icif
oncen/olicPanolpucnae^tonccn . £acthit
Piff oft fcô P?en tc famen ftehch/ altpht fon^>
t>cr op£?ouhen ommcrucrcnhc/ enbe alff ^ccl
fwcrt 0&cwo?6f te/fo fait genoec^ ^pn / B^cphcô bacic
«a eWi wepnif^ op ecncn bocc^cnbe appliceret opt
l>?ecF.-6nbeifï fafc bat bc fcrofulcn wtgïjcb^ofcn ^pn/
fulten fp ^acft 0^>cnefett/anbcr6 futten fV g^ercfotttcert
wo?bcn/enbc futten gc^cctifcE gfjcncfcn.

Om tfdue gfjebiwch te gfjcnefen met ccn fubttanttc ïfc
men öooi ben monbt tnnc niemen fal.

D Oet een fjinne l>crepbï atô om te eten/ maer
lactfe tn cenen groten pot / oft in ccncn rctel
nict veel watete / cnbe fonher foubt ftcbcn/
taetfe fo languie ftcbcn/tot bat olie be beenen
ßc^>tcti|fcEen t>anbcn plccffcljc gactt ♦ ©acr na neempt
be Poo?fct>?ett? benen/ca b?oocf)tfeinbcn ouS oft acnt
»iet/ mocf ftet toe bOtfe met cn »etbcmcn/ noc^ oocf
fwcrt en wodbcn/ puluetifecrtfe bacr na / cnbc ncmct
tfaetprttt6cfamtm/ ooctwctgl^cpulttcrifeert/ enbc
met tt)oo?fïpbe poebcr gemengt/ bat Panben l^innctt
tenen g^ccomen ie/Pon el« cuen Peel. crïeempt boet
tta pan befe twe poebercn te famen eenen lepel pol/en;-
^cmc»0tfemet^n{elE>/ bacrna gl?ceftfebcrt patient

bc0

S)« <Bc<rrtm. 37

>eô «uonbtô «te ftapcn gact/ mbc ôee m6;tç^f)em
tftîiîctî opfîacn. Bit falntm bocn vmt &6cg<nfft te»
t.2cfcn6m cfttarticrô/ tcttcn ft?n6e toc / cn&e men (dt
ccn fccr crccflcnt fccrcct bcuinöcn. jf?ct iô mp oocf mt
Çcbcurt batter fommigc gcmcefï Rebben / bien bit nict
fî^e^o.tpcn cn ^eeft / om bat baer tpoo^fcfj^cuen sW
t?eef te feer t>eroubert mas/bcn melcff icf bc oïic f?ier
na st>efpecifîccrt/innc gf^eg^jencn ijMef bmcfcEinbcr
manieren nauotgenbe gf^cmaccft mo^tî "TTccmpt ce«
fcEcr clcpn fcrpcntfen bat bßnt iô/ enbe mo^t meeflcnf\'
beet tuflfc^cn t(?ot; gf^cnonben/ ^et ^eeft cen biefc enbe
^crbe ^npbt/efl mo^t in fommigfje ptaetfen Pan \'^ta^-
Bcjt £uccngofa ge^jectenîbit fcrpent fnîbp fo fangifc iit
oûe i>an otpncn Jatcn fteb?/ tot hattet al Pan een gac/
baer na flrifcPt be t)oo?fc^)?cnen ofte op be geb?ecEefit>
fe plactfc/ mbe «ppKceerter wat merer oppc / bmclef
0{>p b^p oft Pier bag^jen baer op fuft tats Uamu baer
na ftrifcftfe nocf; eene/ cnbc tegter mebcr merce oppc/
ate Po?cn. CO?et befe remcbic ^ebb\'icffe atte g^enefen/
bancf ^eb£»e ©ob ben j^ere almac^ticf^.

©m aqua tclcttialia/oft I)cmcItoatcctemal«Mt/ böwlcft

N-ecmpt groffetô nag^cten/ notcnmufcaten/
gcngebacr/ Zcbmtiaf tancf peper f ront
per/ geneuer beflen/ o^aengcfc^ettcn/ fauic
" bfocmcn/baltficum/rofemarpn/ margioIcr;#
«e/r$be mnntc/bafetccr/pottum/gentiana/ catantcat^
J«m/»ticr&toemert/robe cnbc mitte rofen/fpica mrbif
«gitwm atoee/mitbe euf«cf»en/carbamomttm/fîîtteit ect

mepitf?eoô/metfigett«/mifec^/wiUcf mann fen/

atoe epatfcum/anpô fm/faet pan matricaria/ b^ogfte
Ppg^cn/b^ooct) roftftt/ bapen/ fuctcamaitbc/m/ tn/n
ctex een ottce/mitten ^nic^> fee one?, ©aer na ncempt

^ Î . atfo

©rtt ccffïe "^Soccf

éffo ticci fut?cfofö afe &c sOeOceCe tompo^tief mmgct
ml atte jamcrt mrt atfo »ec£ gOet^öitöcn wwtt/afe at?-
(c &c»oo?fct)?eucnfubRant{«rt/ macc 6m
tt)t?it mort viîf mact 6oo? 6m afcmHcitö grOebifïtKcrtt
fivnjenbc 6atmert aft»?&t lyet tcfle ifchbi.

©«fr m 0ictrt rtl tc famcn fn ccn pf}iolelinbc fîopt 6e
tvd »afit toe/cn&c £atct a£fo tmcc 6as0cn fancP fïacn.
©acrna fuE6pt met fttncn afcmWcnöcnberecipicnt
opt fo^ncps fldlenl ctt6c latmt ouet cm c£cpn »icrfcit
6tf}tl£crm/fo fa£6cr ccn cfacr cn6c fccr cofïcftfcf matcriJ-
fcnaf6tfU£fercnt conttnuccrttnfnfcEcïmantcrcn ^ct
S)äT/tot 6at îjct matcc »an cotcnrc,6c0Ot"t te »cranöt;
rcn / cn6c 6attct mttmo^bc. ^Iffban fu£t gO^ ccncn
<tn6c«n rccjpicnt ncmî/ cnbc ontfangOcn £)ct mit ma
icrfcn op Oem;\'c£ttcn/wartt ôitnctgOcnô toc cn 6icttt/
ôan om 6\'actîfîct)t mc6c mit tc mafcn. ^n6c 6acr cit
îô fmcttc nocf) fp^oct int amftcf)tc fo gtoot/ men cant
(ic£)te£icf mrt bitmaterEcn »e>:6?iE\'uen/a£fmê l)cm 6acif
»certOicn 6a0Ocn lancf me6.e mafffjt t ooc maceft £)et
«cnftcOt etacr/ejfcn/ en6e mc£riccFcnôc/ fo batfrt feec
0oe6t cnbe cxcettcnt ie icoo? grotc ^i^^ouwî cnbc^^in^-
(cfffen. jÇ>et eetfîe matetfcn(bmclc^ fecr c£acr ie/enbc
tvo^t mcî t\'atfamt gOcOcctcn) fwîbp met a£fo »ec£ gfjcü-,
It^aiîben mi?n mcng^en at^et mate»; iô. 2C££c bcfe btn^
0fjicnin cen pf^iolc »afï toc 0f>efïopt tmcc baff\'Ocn £anc
0{;cfaten ifMmbej tactfc baet na onec een c£ei?n »icri>
fen bi|ti£tcrcn . ^Dacr na ontfongt enbe bcmacrt op
i^em fc£ucn £>ct cetfîe waterfen/Oct mc£cf fecr elacr cn^
bc mcfnccfcnbe biffi££etcn fal. 4:n6c aie gf)» ften fult
6at £;rt mater at© rcgOenmater fal beginnen te ftene/
foboeter cencn anbercn recipient acn ( cnbcbcmacrt
bat fefï>e btcf0cli?a alfecne / tot bat 0Ot;er Oet betbc
mater fu£tricrtafbijïil£cren/ ïjrtmefcf ttlortverwicO»
»an eolcarc |t;n faf. ©it ftUbp in ecn p^iofe gtrtcn/
enbc ftcppet mel bif£;tc toc met ecn twttcl ma©.

«?acrt

©ev (Scmtcit* 38

wdcvt bit (tfô cm fccr cofîctjjcFc mtél Wat ijet ié Un
t)ccfôcr!ci^ cracfjtcrt enî»c opcraticit / wacv af &C tto
tabcîjîc fjîcr na vctfjalcn fttffcn. ^\'ccvfïc te/fo mm
»tecr g^ps ccn wcpnicî) tn cen verfcfjc wonôe ôoct / fo»
m Be^oefter g^cen anî>cr mebecpnc hp . ©e twccbe
i^lfp ts 0oe6t tôt alk on5c »»onîien/tcgf^cn ben canci>
ter/ teg^>en î>cn woff/ t(osf)m "TEott me tonge«/ enôc
tôt alfc an&crc anwaffenbc g^cb^ePen/ atfmen bc bact
iftebc wafc^t / alipt ouer ben ttveebcn oft bcrb? bact)t
6tt>cIcE bocnbe / men t)m g^jcnefcn vinben fat btnncit
t>i|ftt)ten oft mintki) bagf)cit. ©e berbc tô/fo note bc
îote ^ecft/oft fîrtt2Cntf>onts/off ftntc ©tetteno fiectc/
oft oocE een{gf?erf)anbc pefWcttatc ftcctc/enbe ^jt; ^cm
met t)et voo^fcÇ^cttcn watcr wafc^t / t;et fat t^ct fetfbc
ttnnen ccn n>t etcrt. -©e Pierbc iô/bat tjet goebt
îs tegOen be pj^ne ber ogîjen/bt? atfo Petre bat bc O0^>c
mt tDtgcftcEê noc^ 0anfc^> verto^en en èp t laettcïccji
b^iîppct bcs mo?0^cns thnc b?uppen / «ibe ôfcfgettfcx
bcô auonbtô / g^p fntt Hnnm Pijtttytcn bag^cn g^c^-
ttcfcn ^pn. ^nbc at tfi ccn we^ttkfybptmUfl)itV(tf\'
0aet f>aefïctif\'cfm/fo battet ben ogtjen gfjcenônô gfjc!?^
fct^aben cn can . ©c Ptffbc ts/ fo wte benfïccn tnbc
ntcren oft mbc btafc cnbc b^sttppetm oft
ccnb^agmcmrt centttttctw!?ns/ oft mct t>ctfopfett
t>an robe ctcercnmnc neempt- / l)p fat binnm co-îtcit
tçbt g^encfcn ^iju . ©c fcfïc te / bat ^et be fpecneit
Joebt fffjencfcn / ate men^em ccn mact bce ôacci^$
bacr mcbc mfci)t, ©c fcambei&lbattet atte 0f>el\'^e!>\'
fcn ber moeberen/ cnbc bc coftfcfc gj^encefî/ atflncne
«cncit lepct vot b?incft met cootcn ofî met Ptcefen fop;^
rcn. ©c acf)tfîc i& battet bc t}crbc oft vcrcrompcn ^CiJ»
«ntt>mre|îttttecrt/ atfmctt bc baetmebebaptj cnbc
0f)ertecft be Hnncn co^tentçbt. -©enegfjcnbcté /
battet bc toopenbc oog^en gfjencclî / bee mo^^-
St;crte een b^uppet bacr af jnbe oog^m g^cbaen,

©e

©at cctfïê

Z>e ticitbe ie/battct fecir cjcccJïent tö/om affe manfeKti
SJan fettc^a?t/«w6tf^>cpt/ cnbc anbcrc fetcrgcßictc gfjc
tiefen tcg^cncfcrt / atfmcn ^cmbfrtwjföbaccmcbc
wafcfjt, ©c ctfflc te/ bat fo wanneer tttcn bacr ccn
b^uppït affnbco^cn boet/ ep bce au5te oft be&mo?^\'
0^cne/fo ncmct alle wecbom wcc^/ cttbe»cr^iEtCt at»
fc maitiercn »an wormen bier innc mogfjen g^cffcnc;?^
Kcrt ^»jn. -©c twactftle ie/battct al£c fenitrng^e gfjcj?
Vierten beet gf>cncc(l/ atfmer bc gfjebctcmptactfc mcbe

«tbc ie tot f^tttcFcr faf? »eel ÏKter ban b?
afef. ©e xiiif.te/battet atte gewormte bobct/bot ^Kitt
tn bce menfef^cn tic^aem genereert / offmer ^ bie
«citfgatcn mcbe flriictt/ cnbc atfmcr een wcpnic^ inne
neempt, -enbc ten tefïen fo tfeer goet teg^en atte fc^
ititnigf)cwottbcn / cnbc tot atte incnrabcte wonben/
|[)ct g^encefïbc fcrofuten / be ftecf te gtjcmcpntiicfcn gc
^ecten fmt ©ictie (tecFte/ enbc »oo?t atte onbere vov/
wcnbige ftecBtcn / enbe menmacfjgcr tjemmcbe wafiJ-
fct?cn/oftoocf inttcncmen. Oocftjï fccr goebttcg^>eti
attc coube ftecftcn/ om oube htbtni oft oocf bic g^cnc
te refiattrcrcn/ bic met ^>ong^er eitbc eommcr t\'onbct
«omcn^pn. j^etonber^oubt berabicatcPocf>ttcf)cpt/
tnbe be nattterßiefe ^itte / fjet Poebt bc gt^cfonht^ept/
enbc boet ben grenen tang^c teiten/biet met rebcn cnji\'
^emaniere g^et»?ttpcfcn can.

«iaulcnbtc ban tootiöcrlti\'ötet cratfjt cnbeopetattê mt
tta)è bet cyatuai bte baelcte iap t)tce botten belooft Rebben/
tnt relföe captttel/baer ban ^et rpattca gierputten ie.

N\' ^emptpittwlettatlcpf>ansiiie/ ^jcrmobactiti
ntaiorie et minorie/Pan ctcj; ccn fcruputue/
b?p co^cnfene @at gemma / enbe etopt bc
met tjet fap pan rofen/ bacr na maecft part
attc befc fn£>jianticrt Püf pitUtlen t enbc tnt beginfet oto
be pimc fVer groot ie/ fo neempt Piif panbc »oo^fc^^c^-
»en pitttttcnóncrbcnpidfben bac^j. -^nbe ate bc ppnc

bc^

©cr @ccrctc»t. 39

Jcsfî){«t tc »crfoctc«/ fo ncmct o«cr &ctt »nfbcrt b<xct)f
6öcrHöottcr&cn»f. ba« euer bcn »tf. ban euer bcn
cnbc fo »truofgOcnbc/ tot battct al g^cbacn év /
cnbcnccmptfcato;btinbcnba0f)craet / bacrna fcffe
öjt feiten »^en tancf »a/îcnbc. ^nbc Ooc wcl bc
KOîCttcnptffukn 0Off«c»f«>nbcrtin0Ocn camcrgoncï
fniwafcrt / «ocOÔctftcOacmcnmoucrcn/ nocOtmis
«nocf men 0cm voati^tin\'oanwinmwpn oft mater tc
J^mcfcji/van sOefonten bingOcn/crtcn/toncn/apun/
toocf / enbe anbere gnfngOcbingOent\'ctene / iflfafc
tat Oet get^îccf f erottbert iô.

«en rcnîietlmgîîc fcrtcct om eenen tarcnîteumenfcbetc

I^Jbejt eergen futb»; Oem »ter mo?0cnf!onben ac^
ter ce« rfpfïevieti fettem ©e eerfîe cbffcric fat fini
f et m bat iôl »an water / i„\'t WtSe" Oefobcn
fat Oebben termen fcmeten / 0t;cmej;ne oßc/ enbc
fbut. ©e tmcebe »an mater met motume/merat!^
«ate/parietaria/enbc »iotetten ttaberen met otic enbc
font sOcfobcn. ©e berbe èP »an mater gOcfobcn met
«lte/fout/0Oefoben wpnjmbe OonicO. ©ic»icrbccti^^
fierté ip »an futcfer becoctien/atô bc berbe/ baer nocft
hp bombe cnbpuen / bugtoffc / eîi be oppcrfïc fopfcns
J5bc tatien »an -efiutuô.^jî na bat gOu befc becoctic
boo^gOcfIfpt futt Oebttcn/fo bocter % ccn oncc fafjta p
nuta/aibc Oet »ierfbcct »anber oncen mctribact. ^n^/
benabatgOpOcm bcfc»ier ct»;fîcricn»{ermo250ert^
IL matcanberenfutt gOcgOeiten Oct\'&cn ƒ
re mebeepnetaiJcrfrfOe toom»a^
»anberepefen 0t>efîaenf>cf^
ten/mctffOe/îampt/ eenOanbt»otofttmee/ baernd
bouter Oet fap mte/enbe gietet in ccn gtae bc OoocObc
»an twce »mgcren bief/ baer boenbc tmee oncî Oo
m m^f f}st »iercnbcçf Hnbtx men eUec

tttariunt

©ïtt ceiffïc ^ccf

tiiöriumvofatum/mcteucttvcctbpafentfott. 2ftfc6c^
fc bmgfjctt tt>cï tc famcit gf)«tico?po?ccrt/ 0Ï)ccftfc te«
patient tauwc tc é?incf\'en 6c5 öuon&ts ate f)p ^apcn
0act/ttt)ccoft nö ôcr ©onncn onbcrçancF.

^Hϻc cn mi(tf)t;t nictinncmcn / fo boet t)tm binbcm
cnbc mct 0f;ctt)c[t ccncn j^ocïr\' titffcïjcn ftfn tantcn gtj\'c
fïcfcn t^cbbcnbc/ g^ictct {)cm albus inml^i)diichnm
ten peerbcn boebt. ©it ölbus gïjcbacn pjnbqifi ink-
ten Winter / foc fulbp ^cm albus een ^alf v?c cpm
tcbbcbocn jtttcn/ ronbtommc wclwcrmgfjcbccft/
op bat i)V nict cn Petcouwc t cnbc ijt inbcn éomaf
ïaetten lancx ben l;ui;fe gacn / fo t>p fal willen / macr
ftetwcltoebat^ipntetwt cngac. 2llsbefcmcb^
«pné ^acr operatic gljew^acljt i)ébml neempt bcï>
fcuauol0l?cttbefaluc .ï.2tnbcrt)atf ponbtvanbcn föp
Van rabices chnlifUeï bp alfo Peel boter bocnbc; loet
bit cen wple tpbts tc famcn ftebcn/tot bat alle i)(t fap
f^t na pcrfobctt ^p : baer na boeter bp olie Pan (iamo<>
TOille/Olicvanrofcn/olicVan^tipericort/ van elc* cc»
oncc. i éact oilc bcfc bingl^en wel incorporeren boucrt
^ct Vier/enbc maecfter cen falften af/ bacr g^i? ben pa
tient mcbc fîrifcfcn fuit Panbcn f^alfc tottcn pocten/ar
ttKtt/bccnf/cnbc al tc malet macr bc faluc moet wcrm
wcfcn / cnbc men mocttcr t>em fo wel mebe fïrifcfen /
bat bc faluc penetreren mat^ . Continueert bit cen
nmnbtiandêl albus ^)cm fïrtfcfcnbc bcômo?0^cns
cnbe fccs auonbts ƒ oft ten albcrmitt|îen cens bes
baecbs. ©cn berben oft vicrbcn ba«t> na bat ^>cm
fult bc0oft l;cbbcrt te (ïrifcf en/fo cauterifeertcn met ccrt
ffloepwbe pfer boue be immtt bcs Ijoofts/cnbc mct^
tenccrfienfulî\'P^P ^^ i>co?f£^;icucn 0£)ecautcnfccrbc
plaetf<; ccncn boccf le00^enmctbcr0f)cnfmcer / bien
taer op làtcnbc act?t oft tljicn v?crt lanct. ©aer nat
ftîlt 0^9 ccn crte in een Vcpl blabt winbcn / cnbc bi«^
ben|«m bat met cen bun footfen Pan ecnf fc^>oenc/eil

met

©fif ^ccrctm. 4»

ntet eenen boccl\'wetPafTe on&cv te me / foo hattet
mt afm mte/ enöe PemetfTc^et a(ti;ht 6es auonhts
enöe he© mo^g^en© . -en&e bKfft he patient Pist
wacnhenlancjfonher0f)cnercn/ foo fabmn f)mtv(<^
Pi^iJcittmeitw© acn htc poo^fcf^mten clpflertcn fer^
»^rt/ 6ic t?oo?fc{>?cucn-mehect?nen gfjcuen/ enhc
fen afo boucn Per^aeft t©: crihe fonhcr centcf> ac^tc*^»
jencEcn fat {ji; ( mettct l^ufpen ©ohe© ) perfected
«fcEcn g^ertcfcit. ; ©tc cerfle hagfjen moct Fiec^\'
wn/ fc^apcn/ crthrgj^cb^ahcncatfepJcefcfKtfn . .
©actrna falmen^cm gt^efohen enhe g^cb^ahcn ^fjen\'
öen/ mctccnpottagic t>an amelhoncf / ^»an möe^s /
^an malnwe f cithc PerlTc^c cpercn / fpeccvifcn in ft^n
fpiife hocnhc / enhe Öocnhc^em fomtpht© cten (. ur^ tn
ptta^c / oft an&crfftn©) betonte / faute /\' maW
fepne / cn&e muntct im alk\'moMc fucrc fpiil^n /

gOefpiffcitonttrecfenfee t ntcn falbem g^ctvatcr&m
Ippntc h^fttcHen!g.t>euctt t oocf fatmen\'^em aWht
Jeniä^cjt goehentuecf ouer^cm hoen h^ag^m /
jtKfc^oo^cn ; htefmtr© mtjDcKtcFcrt aen fp^cfen /
l)em tot mif^cptcnhe gf?efc^tcftJ?ept Pcrmanenhe/\'
cnoc ^em Pan fot^cpt berifpenhc/ ate ^pfc eenic^fin&
pcg{?mt Poo^t tcfieHen. nfn fulef e fafe hrent fecr mcl
©cauto^iteptPan eemgOc fcfjone mfe Pitonm / ki
^em aencotttc/af© tetmant gochc perma

^«S^cn ^pn Pari fecr groter crac^jten/om te bcruerhc
JerlTcncn tc fitHeit / »p hatfchoo^ ftecte oft ccntge ano\'
^«pafficg^cturbcert-^n;. . : : .

flnfclÄ Stf»ot/Iitcmricftc fo fed he

?8&eߣi)ie; inaiscngccbcmenuuic/

Qfleempf

Bat wrfle ^25occt

N\'^cmpt gf>ett>a(Tcf)m aloc fmtpuff /
teimXKmwUbecamoc^benj mirat>oIancrt
»an aUefo^tcn/biagrtöif/mafttc^/ bafcUctI
fttöc rofcn/»att et« e? ^alf hjagme/ ccn jcrti
putcfaffracne/ ccn ^jatffaupuic mprt&c / flömpthit
Kocl al te famcn / cn6c maccEtce piKcn af met ccolfap/
enhc nccmpter oft Pier ale shv 0act/altp&t
oucr ben betben oft Sterben 6actj.

\'TCcigtjeH öc ppne Bet bwuinen tepelen ecn Ibnöctlm*
gijemeöccpnc.

N\' -ecmpt ttt>ec Pctfc^jc t>opcre »an cpcre/nicw
m&/n>egt)enbe fptcrcn&ccl Pan ccn loot/ ef
wcpnic^ otic Pan rofcn/ ccnwcpnic^tutia
\' 0ep?eparcert in rofci»atcr:tact atte 6efc biw^
g^cn in ccn repn panncten ouer tPicr fmittcn/ent»c atf?
ttJcher cout ^ewo^tbeni&jHe^bet op ccncn 5oecf/ cnt>c
appticeret op hie tepcte/niacr mcn moetfe tc PO?cn gci?
tt)aflrc^en^cttt»cnmct witten wpnop rofe blabetenf
wcccf)p.jc bkbetenj groene oft t>iio0coti|f t>ta6crcn ge
foben 1 haer na fatmcnfcwcher af bm^enfenbe Poo?t
appticcren ate t>oD?fcf??cucn ie/cttf»e terflont futtcn he
tcpcte0f?encfen^pn.

Om ccncn bloctitofct/cnïic alle antJ«! mantctc ia«
apoWjcmenteboencppen.
4)p futt nemen crupmen »anhcn P?obc/ roft^
nen inhen ouen 0^cfc?ooct?t/ oft atthcrflTine/
enhc haer na wel 0{?efTampt/t)otcrc/bcr0^crt
fmecr/tjcefï>eec^/locpcnmctct/ ccnwcpnic^
iaffraenetmaecft »an «tlc &it ccnfniflcn / cn&c appti^-
cerct op t«cb?ecF / propcnhc met Ocn ccrj?cn cen wep^-
nicH^cputucrifeerbcnfaffracn/ op fee felffeeplactfe/
èaer 0t;p ccn gactfcn 0t)emaefJt wtlt i^ebbenj enbe be
ptacfïcr feaer boucn oppe/ tatet atfo tot tfauonfete toe/
ipctttcrnc&et fece auonfete cnfec fecö mo?0t>cne/ fo fult
ter^onbt feocn rifpen cnfec wt fi?cïcn:6acr na Pet
mafct met otie Pan rofcn/enfec wct feoper$ Po« epcren

«mit

©cv 6cfretctt. 41

«mm fffOfcJcn fancf/ cnbcpurgcrct bact nct met
fen attractiue föIne.Cen IcfTen fitlbper fdJne »an «Im
Sc f fo ^^ eenx0)e anbere eonfotibe?\'