Regularmo» capituli
gns,afummispontifîcibus SCaliistidem capimio
graöofeconccfsis,finguloriimqiindicibusco«
piofis, qiiibus adiunaus eft ÔC tra^atu«
lus de fimonia religioforum dC
deproprietatc.
Cum gratia Sfpriuilcgio Curie Traieacnfii,-
G. Scriuers.
"armajinusBorculouscxcudebafAnnoaChfiftonat©.
« î S
-ocr page 4-\'À
. J
Ji.
- >
> 1- "
< \'
i
■ J:
r
l!
A
■
^^^^ _ REGVLA SAN> \' a
CTIPATRÎS NOSTRI AVGV.
ßiniEpifcopi.
Ntc omnia fratrcs charifsimi diligatur Deus, de«,
mde proxitîînsîquia ifta pr^ccpta funtprindpaii^
ter nobis data. Haf c fgitur funt que vt obferuetis
prjdpimus in monafterio conftituti. Primum\'^^y - 30.
(propterquodin vnumeftiscongrcgati,)vt vnanimeshabite^
tïsindomo? ÔCfitvobisanimavna &corvnumindec. EtK^.^»W «
nondïcatisaliquidpropriumîfedfintvobîsomniacommunia.-^^^
tt diftribiiatur vnicuiqj veftrum, a prjrpofito veftro vidus &
tegumentum.non fqualiter omnibus,quia non çqualiter vale=
tis omîies î fed potius vnicuiqj,ficut cuiqj opus fùerit. Sic enim
«gitis in adibus appftolorum î quia erant illis omnia commu«
nistâc diftribuebatur vnicuiq, fîcut cuiqj opus erat.Qui aliquid
nabebantin %culo t quando ingrefsi funt monafterium, Iiben=
^rvelmtiJïud elfe commune. Quiautemnonhabebantmonk.y^l^
^ qujrantm monafterio, qu^ necforis habere potuerunt. Sed
ïamen eorum infirmitati quod opus eft,tribuatnnetiam fipau».
Pcrtas eorum quando foris erant, nec ipfa neceffaria poterat itu
«entre. Tantum non ideo fe putent effe felices, quia inuenerunt C
ictum Si:tcgumentum quale foris inuenire non poterantî nec
auf ceruices, quia fociantur eis, ad quos foris accedere non
««ebant: fed furfum cor habeant, 8C terrena vana non querât.
^indpiant effe monafteria diuitibus vtilia, non pàuperibùs: fi
J.iiitesillichumiliantur,&pauperesiilicinflantur. Rurfus
"am illi,qui aliquid e/fe videbantur in f^culo î non habeant fa^
^ idio fratres fuos qui ad illam fancl-am fodetatem ex pauperta=s
^«venerunt. Magisautemftudeantnondeparentum diuitum
^gnitate j fed de pauperum fratrum fodetate gloriari. Nec ex..
Uantur fîcommuni vitaealiquid defuis facultatibus contu«
™tmec de fuis diuitiis magis fuperbiant, quia eas monafte^ \'
B
A rioparduntur,qfiiîsTnliculoffuëretur.Aîîaqui\'ppcquecucç
iniquitas in malis operibus exercetur vt fîantifupcrbia vero eti*
am bonis operibus infidiaturvtpereant. Etquidprodeft dif«
pèrgerc, dando paupcribus dC pauperem fieri t cum anima mi*
fera fuperbior cfficitur,diuitiasc5temnendo ,gfuerat pofsiden
trij-^CiUy _jdo:\'Omnes ergovnanimiterconcorditerviuitcî& honorate
invobisdcuminuicê,cuiustemplafadieftis» ^^^rationibut
^ inftate î horis 8C temporibus conftitutis « In oratorio nemo ali«
^ qui\'i nifi ad quod eft Mum, vnde 8C nomen accipit, vt fi
forte aliqui etiam preter horas conftitutas,fi eis vacat, orare vo^*
luerintmon eis fmt impedimento, qui ibi aliquid agendum pu=»
tauerunt.PfalmisôChymniscumoratisdeumîhocvcrfeturin !
corde,quod profertur in voce. Et noiite cantaremifi quod legi-
B ftis efle câtandum. Quod autê non ita fcriptû eft,vt cantetur,no
câtetur. A Carnem veftrâ domate ieiuniis 8C abftinentia efce:
quâtum valitudo permittit. Quando autem aliquis non poteft
îciunare, non tamé extra horamprandij aliquidalimentorum
fumât f nifî cum egrotat . A Cum acceditis ad menfam donec
^ indefurgatis, quodvobisfecundum confuetudinem legitur fis
^ y ne tumuitu dC contentionibus audite, ne foie vobis fauces fu«
mant cibumîfed 8C aures efuriant dei verbum./4._Qj«infirmi .
funtexpriftinaconfuetudine, fialitertraâanturinviauînon i
debet aliis moleftum effe,neciniuftum videri, quos fecit aliqua
confuetudo fortiores. Nec illos feliciores putent, quia fumunt
quod non fumuntipfî î fed/ibi potius gratulentunquia valent
C quod nô valent illi. Etfi eis qui venerutex moribus delicatiori*
,t busad monafteriû,aliquid alimét0rfi,veftiment0riï,0perimét05
ru datur quod alijs fortioribus & ideo felicioribus nô datur, co
gitare debent quibus non datur, quantfî de fua feculari vita, ilU
ad iftam defcendcrint:quis vfqj adaliorû qui funt corpore fir=
miores frugaliraté,peruenire nequiuerint. Nec debent velle o«
mncs quodpaucos vident amplius, non quia honorantur, fed
quia tolerantur accipere, ne contingat deteftanda peruerfîtasî
vtiti
-ocr page 7-RcguZaAugu^i^ 2
vtin monaftcno vbîqûântm^poflu^ fiunt diuites Iaborio%
fiant paupcres delicati. Sane qucmadmodum cgrotantcs necef»
fe habét minus acciperc ne grauétur, ità SC poft egritudinem fic
traifiandi funt vt citius rccreentur, etiatn fi dc humilïima feculi
paupertatc vencruntï tanq hoe illis contulcrit rcccntior egritu=
do, quod diuitibus anterior confuetudo. Scd cum vires priftic
tiasreparaucrint, redcantadfeliciorcmconfuctudinem fuam,
ïjuae famulos dei tanto amplius dccct, quanto minus indigcntï
nc cibi cos tcncat voluptas iam vcget3tos,quos necefsitas leua«
fat infirmes. ïllos eftiment ditiorcs î qui in fuftinenda parcitate
fucrint fortiorcs. eft cnim minus egerc î g plus habere.
Non fit notabilis habitus vefter î nec affedetis vcftibus pla*
^crcjfed moribus. ^ Quando proceditis fimul ambulatcîcum IB
ycneritis quo itis, fimulftate.^ In inccffu^ftatu,in omnibuät^^
>«otibus veftris>nihil fiat quod cuiufquam offendat afpeiflum :
f«dquod vcftramdeceatfan(îî:itatem ©culivcftri etfiiaci«
üntur in aliquä feminarûî figantur in nulla. Ncqj cnim quando
proceditis feminasvidere prohibeminiîfed appetere aut ab ipfis
®ppeti velk, criminofum eft. Nec folo tacito affedu î fed afïedu
juoqj Sc afpe(flu appctitur 8C appétit cocupifcentia feminarum.
Nec dicatis vos habere animos pudicos,fi habeatis oculos impu
"icosîquiaimpudicus oculus,impudicicordiseftnuncius.Et C
feinuicem fibimet etiam taccnte lingua, confpedu mutuo
^orda nunciantimpudica, & fecundum concupifcentiam car-
\'^^s,aItcrutro deledantur amoVe:etiam intaÄis ab immunda vis
^îatione córporibus, fugit caftitas ipfa de moribus. Necputarc
debet,qui in feminam figit oculum, SC Uhus in fe diligit fixumj:
JD aliis fe non videri cum hoc fecerit- Vidctur omnino : & a qui
bus fe videri non arbitratur. Sed ecce lateat, 8C a nemine homis
«ium videatur, quid faciet de illo defuper infpedore, quem
nihil potcftf An ideo putandus eft no vider?, quia tanto vU
Oct patjcntius quanto fapientius^Uli ergo vir fandus timeat dfs
Ipliccre;ne vclit femin j male placerc. Illîî cogitct omnia videre:
A 5
iievc=
-ocr page 8-4\' /^f
A lievelitfeminamalevidereJlliusnamqj^inhucaufacomens
datus eft timonvbi fcriptü eft. Abominatio cft domino,defig«
It ^^ Quando ergo fimul eftis in ecdcCu,SC vbicilq,\' vbife^
u \' min^ funu inuicejii veftra jbudicitiam cuftodite.Deus eiiimjquï
habitatinvobis.-etiaiftoniodocuftodietvoscxvobis. Etfi
>^ ^ancdeqii3loqiiorocuIipetuIaiit!a,inaïiquo vcrtrüaducrtcri=
tl " ^ T f^g^ i-^jj-jjj^ ammonete, ne ccpta progred/antur i fed dc proximo
corrigantur. Si auré 8Cpoft aminonitione irerum vel alio que
cunqj die,idipfiini eü facere videritis!: ia velut vulneratum fana«
I <i«mprodat,quicunq}hocpotueritinuenirc.Priustamen3CaU
terf vel tertio demonftrandm vt duorum vel triu pofsit ore cö^
uind,6C coiipctéti fcueritate coerceri. Kcc vos iudicetis efle rna^.
leuolosjquado hocindicatis-Magi\'s quippemnocétes non eftisf
fi fratt-es veftros quos indicando corrigerepoteftis, tacendo pc=:
rire permitdtis. Si enim frater tuusvulnus habccm corpore,
quod velit occultari, cum timet fecari, nonne crudeliter abs tc
fileretur, 3C mifericorditer indicarecurf Qanto ergo potius de=
bes manifcftarc, ne detenus putrefcat in corde f Sed anteq aliis
demonftretur,per quos couincendus eft fi negauent, prius pre
pofito debet oftendi, fi ammonitus neglexerit corrigi: ne force
pofïitfecretiuscorreptusnoninnotefcereceteris. Si auremnes
gauerit t tunc neganti adhibendi funt alii, vt lam coram omnis
^ bus pofsit non ab vno tcfte argui: fed a duobus vel tribus con®
mnci. Conuiélus vero f fecundum prepofiti veletiam presbytc
ri>d cuius difpenfationempertinetarbitrium, debet emédatos
riam fubire vindidam. Quam fi ferre recufauerit ï etiam fi ïpfc
non abccfferit, de veftra focietate proiiciatur. Non enim & hoc
fit crudeliter, fed mifericorditer: ne contagionc peftifera pluri*
mos perdat. ït hoe quod dixi deoculo no figendo, etiam
tf^i cum dl«
lectionehominumacodio vitiomm. Qukunqj autem ifi
vtoccultcabaliquoliteras,vel
quodli*
J^ Jl^egula Aiîguftini. 5.
C[ao4lib£t manus acdpiat î fi hoc vîtro confitetur, parcatur illi A
Sc orctur pro ilio. |i autc deprchcn dituratqj coiiincituri fecun«
dû arbitriflpresbyteri,veî prfpoiîti, grauius cmêdetiir. Ve^.
ftcs veftras in vnu habeatis/ub vno ciiftodc vd diiob^\', vcl quot ®
fufficere potiierint ad eas excutiendasîne a tinea kdantur. fit
cut pafdmini ex vno celiarioific induamini ex vno veftiario. $i
fieri potcH non ad vos pertineat, quod vobis indiimentum pro
temporum congruentiaproferatur, vtrum hocrecipiatynuf=
quifq? quod depofuerat, an almd quod alter habueratt dû tame
vnicuiqj prout cuiqj opus eft non negctur. 3i autem hinc inter
Vos contentiones S>C murmura oriuntur, cum queritur aliquis
deterius fe accepilTe qprius habuerat,8^ indignum fe effe qui no
ita veftiatur/icut alius frater eius veftiebamr: hinc vos probate,
quantum vobis défît in illo interiore fancSo habitu cordis, qui
pro habitu corporis litigatis. Tamen fi veftra toleratur infirmi*
tas,vt hoc recipiatis quodpofueritis, in vno tamen loco fub co«
niunibus cuftodibushabetequodponitisdta(ane vt nulius fib^^
aliquid operetur, fed omnia opera veftra in viruni iiantî maios
ï^i ftudio dc frequetiori alacritate,q fi vobis fmgulis faceretis pr®
pria. Charitas enim de qua fcriptum eft, qj non querat que fus /»t-y- •
^unt fic intelligitunquia communia propriis non propria com«\'"\'\' \'
JJ^unibusanteponit.Etideoquantoampliusremcommunem C
5 propria veftra curaueritis, tanto vos amplius proficere noue»
>^itisî vt in omnibus quibus vtitur tranfitura necefsitas, fupere«
*^>neat quae permanet chariJas. Confequens ergo eftm eti:^
^^ qui fuis filiis, aut aliqua necefsitudine ad fe pertinentibus W y.
J^onafterio conftitutis, aliquam contulerit veftem fiuequodli=
j^etîtit^r neceiTaria deputandum, non occulteaccipiatur,
fit in poteftate prjpofiti t vt in rem commune reda(flum,cui
«cceirarium fuerit pjbeatur. Quod fi aliquis rem fibi coïlatan^ ^ Aih A,^
celaucritifurtiiudiciocondemnetur. Indumenta veftra fe^sf^^T"^^-
«undum arbitrium prfpofiti iauentur, flue a vobis fiue a fullo«
^«3usî ne intcriores animj fordes cotrahat, mudj vcftis nimius
/ ^^Regula Aupjuftinï.
A appctitus.^ Lauachttim etiam corpori,cuius infiniiitatis nc«
cefsitas cogitjminime denegctur. ^ Fiat fine murmurc de CO«
>1 ijr «i fiho medicin^jita vt etiam fi nolit,iubéte prarpofito faciat,quod
faciendum eft pro falute Si autem vclit 6C forte non expedit:fuc
cupiditati non obediatur. Aliquando enim etiam fi noceat:pro
CXM hcrA co2p<}
,deflc creditur quod deledat.B^q? fi latens eft dolor in corpo«
ï ^^^ doleat,fine dubitatione credatur.
anjScdtarnen vtrumfanandoillidolori quod deleÄat expediattfi
^wffëS^"®" ^^ \' medicus confulatur. A Nec eant ad balnea fu
ci pol^Hesf \'. quocunqj ire neceffe fuerit j minus q duo vel tres^t ille qui
ccmitteduihabet zliquo eundi necefsitatcm t cum quibus pr^pofitus iufie«
Egrotantiumcurafiuepoftegritudinemre=
\' ^ ^"^<=^oi^«"i»fiwcaIiquaimbecilIitate,etiamfiuefebribuslabo«
^ % 4:? nntium,vnialicm debet iniu^ijvtipfcdccellariopetat, quod
i \' ^ cuic)5 opus effe perfpexerit.^iCSiue autem qui cellario,fiue qui
^ ^ veftibus, fiuequicodicibuspr^ponunturifiijemurmurefemi*
^^ ^ ^ anr fratribus fuis.^ Codices ccrta hora äWuüs diebus petä=:
tuKcxtra horam qui petierit,non accipiat.y^Veftimcnta vero
& calciamcntaquandofuerintindigcntibusncceiratiajdare no
. Vi, ^^^"^"^^ntfubquorücuftodiafuntquf pofcuntur.^ Litcsaut
ii tw >t .jr . „ujiaj habeatis, aut q celerrimc finiatis: ne ira crclcatin odium,
trabem faciat de fcftucaj& animam faciat homicidam. Sic c«
nimlegitis. Quioditfratremfuumthomicidaeft . ^icunqi
conuitio vel maledido vel etiam criminis»bie(ftu,aliqucm 1 jfit
meminerit fatiffaÄionc quätocyus curare quod hckx 8C ille qui
If fus eft,fine difceptationc dimittercSi auté inuicem fe rinr,
inuicê fibi debita relaxarc debebunt, propter orationes veftras?
quas vtiqj q uanto crebriores habetis, tanto faniores habere de^
betis. Melior eft autem, qui quis ira f^pc tentatur, tamen impe^
trarc feftinat vt fibi dimittat,cui fe feciife agnofcit iniuriamjqua
qui iardiusirafcitur,& ad petendam veniam,tardius inclinatur.
Qui autem nunq vult petcrc vcniam, autnoncx animo pctitf
line caufa eft in monaftcrio,€tia fi inde no proijcialjcur.Proind«:
vobis
-ocr page 11-Vobis a verbis dun^ÏÏsparcitc . QueÄemiifa fuerintexore A
veftroî non pigeat ex ipfo ore proferre medicamcnta,vndefaa
«a funt vuIner3*/4-öuando autem necefsitas difcipline, mo=:
ribuscoercendis, dicere vos verba dura conpcUit, fi etiam ipfî
modum vos excefsifTe fentitis, non a vobis exjgitur, vt a vobis
fubditis veniam poftuletis î ne apud eos quos oportet effe fub=
îedos, dum nimium feruâtur humilitas, regendi frangaturau«
tontas ^ Sed tamen petenda eft venia ab omnium domino î qui
nouit etiâ eos quos plus iufto forte corripitis, quâta beneuolentitt
diligatis.Non auteni carnalistfed fpiritualis inter vos debet ciTc
diIedîOv4 Prepofîtotanqpatri obediatunmultomagis pref=
bytero, qui omnium veftrumcuram gerity4 Vtergocunda ^
»fta feruentur, SC fi quid feruatum minus fuerit, non negligent
terprctereatur, fedvtemendandum corrigendum^ curetur,
adprepofitumprecipuepertinebitm adpresbyterû, cuius eft
apud vos "îaior autoritas référât, quod modum vel vires eiua
€xcedit» Alpfe vero qui vobis preefti non fe exiftimetpotefta
te dominante, fed charitate feruiente felicem. Honore cora ^^
Vobis prelatus fit vobis î timoré coram deo fubftratus fit pedi«
bus veftris. Circa omnes feipfum bonorum operum prebes
Jtexemplum* Corripiatinquietos, confoletur pufillanimesî
Jufcipiat infirmes,patiens fit ad omnes. DifcipÜnam libens ha= .C
beatîmetuendusimponat.Etquamuisvtrunqî fitneceirariumî V
tamen plus a vobis amari appetat quâ timeriî femper cogitans, f
««o fe pro vobis redditurum effe rationem. Vnde vos magis o«
bediendo,non folum veftri,fed etiam ipfius mifereminiîqui in«
vos quanto in loco fuperiorc, tanto in periculo maiore ver«
fetur. Donet dominus vt obferuetis haec omina,tang fpiritualis
pulchritudinis amatores, 8C bono Chrifti odore, de bona con=
J^erfatione fragrantesî nonficut fcruifublege, fedficutliberi
|ub gratia conftituti. Vt autem in hocIibeIIo,tanquam in fpecùti 3 f
»opofsitisinfpicere ; neperobIiuionéaIiquidnegIigatis,femel^^
fcptimana vobislegatur»Et vbivosinucneritis eaquaefcri/ *
ptafunt
-ocr page 12-i- x^^^ula Aiigritftm».
pta funt fadentes.-agïtc^i^s domirio bonorimi omnium lar»
giton, Vbi autem fibiquicunqj veftrum videtaliquid deefe
doleat de pr? terito,caueat de futuro: orans vt 8C debitum dimic
tatur^fiCmtentationemnoninducatur. ■
Finis reguî^ beati Auguftini epifcopi.
rndcs rerum notabilium in reguîa contentarum.
A Nimamvnâ & cor vnû habere debemusin domino» ht,
^.rX Ambulandum fîmuI,S£fimui ftandum. 3 b,
Abfqjfocionufquameundum. 6,a.
CAntandumnihil.nifiquodlegiturerecantandum.
Caroieiunrjsdomanda. i.b.
Charitas non qu^rit qu^ fua funt ; fed communia propriis an«
teponit. f.bi r r
Codices fîngulisdiebuspctantur*
Co^eptiofecretefadendaeft/ifîericongruepofeft. 4.K
De Cnmme conuicluspuniatur : fi ferre noiuerit de focietatc
proiiciatur. 4.C.
Dlligendusdeusanteomnia.-deindeproximus. i.a.
üileého non carnah\'s; fed fpirituahs eiTe debet. 7.3.
Diuites,faftidirepauperesnondebent;fedmagisdeeorumfcN
cietategloriari. 2.3.
Ditjoresiilifunt.qinfuftmédapardtatefuerintfortiores. 2.3.
TAbitusnonfîtnotabilis. 3.3.
. iHumihtatenimiafrangiturautoritas. 7.3.
\'Nfirmiteritribuaturquod opuseft, etiam fî paupertas foris
. , nocipfum inuenire non potuit. i.b.
ïnfirmi fi aliter tradantur in vidu^ veftitu,non ideo feîidores
lunt. 2,b.
ïnfirmicumviresprillinasreparauerint.redeantadfeïidorem
conmetudinem fuam.
ïnfirmorumcuraalîcui|ungendai 6.b:
Traf -^"^^^i-egttls.
facile,&:p^niten5,mdior eft eo,qm tardma ir^citm Û
Lâav^iiiampœnitendamtardïusinclinatur.
tàho fecm ad mêfamlegeda,^ fine murmure audiéda.2,bi
&qufcuqjmuncra,occultefufcipinondebent. ça.
ft iprmmm fatisfaciatî
«atim dimitîar. (f.c.
j^itc^î^hâbeanturîautcelcrrimeftnjantur.
l\\/I Onafteriumingrefsi,libétervelintilludcfiecommune
^YX quod prms proprium erat. i.b. w \'
^monafterionemoqu^rat,quodforishabertnôpotui^^
M^nT f ibidêinuenitc^orisnôhabuit r «
^onaftena vtiha funt diuitibus,fiillichumiliâtur: inutilia pau.
Penbusqmillicini^antur. i.e. ^
tnmonafteriodeteftandaeftperuerfitastoimibidemiîuntdî«
uitesÏ3boriofî,ÔCpauperesdeîicati. j.a.
^ehus eft minus egere î quàm plus habere. 5 a.
^edicinavtendanonprovoluntate,fedpronecefsitate,
g^i^fqi murmure feruiendum fratribus. 6.h,
^ omnibus motibus & moribus,nihil faciendum, quod cuiuife
^amoffenderepofeitafpeÄum. j.b.
I A Rationi inftandû, horis & temporibus conftitutis. 2 as -
quodeftfacW z.a.
«rationeSCpfalmis, hocverfandum in corde quod profm
turmvoce. 2.3. î r
ratfonesquantocrebr/ores,tantofaniorescrunt.
u ucunofofpninarumafpeauauertendi.
O , ®^"^P"^^"c«s,Jmpudicicordiseftnuncius. j.b.
uum defigensin f^minam t vidctur ctiam a quibus fe vidt«
non arbitratur. j.c
cuIun,de%ens,abominatiocftdomîno. 4.3/
«^^pctulâtiâoftende^primoadmonêd\'cfttdcmdcfifccfîdo
-ocr page 14-10. Index regulae.
vei tertio fecerit demonftrandum alij». 4*3.
Occulte nihil accipiendum : fed omnia in commune fnnt redl«
genda. 5f.c»
Occultans aliquid/urti ludido condemnandus eft. 5»c.
Opera oîa,pro comuni fiant, 8C nemo fibi aUquid operetur.
PRoprium nihil dicendum,aut habendum, r.a.
Prelati a fubditis ueniam poftulare nô debet, fed a deo- y.a;
Prelatus poteftate dominari no debet,fedcharitate fenfire, y.b.
Prelatus ab omnibus honorandus eft. j.b.
Prelat^ circa omnes feipfum bonoru operuprebeat exeplu. y.b.
Prelatus plus amari appetat,quàm timeri. 7.C.
Prepofitotanquam patri obediatur. 7.2.
Prepofitus ad presbyterum referre debet, qiiod modum veî vk
res eius excedit. y.h.
Pudicitiaminuicemcuftodiredebemus. 4.3.
Non pigeat ex ipfo ore proferre medicamenta, vnde faéb funt
vulnera.7.a.
S Vperbiaetiam bonis operibus infidiaturvtpereant. a.a.
Subditi mifereri debent prelatis : qui quanto in loco fupe«
riore,tanto in periculo maiure verfantur. 7^. c.
T TIdus 8C tcgumentum,diftribu?dum omnibus,verum no
V equaliteromnibusrfedproutcuiqjopusfuerit» i.b.
Veftes in vnumcuftodiri debent. 5.3.
Ex veftiario vno, omnes veftiendificut ex vno cellario omnes
pafcendi. 5: 3.
Veftes depofitas,vtrum recipiat qui depofuit,an alias,no curan«
dum.\'dummodo necefsitati fuccurratur. fa.
Veftes Iau3ri debent,fecundum arbitrimm prepofiti. 5.C.
Veftis mundenimiusappetitusjimmundamfadtanimam. 5.C»
Veftiments&calciamenta quando indigentibus funt neeeââ*
ria,dare nondifferant^fub quorum cuftodia funt. 6.b,
Finis.
-ocr page 15-m
Vmpnôre cmufcun<ytetmsnôilr^ obire cod=
gerit vel abfoîui î conuoati« fratribus,triduatîfî
cunâîB îndidtur ïeiiinm,6c litere venerabili pm
ori fuperiori mittcdc legutur, figillo couent^
muniumr. Reuerfo deinde nùcio i hipprior fra«
t^es ïteru capitiîlariter côuocat, SC literas prions
lupenoris de icnpetrata eligendi îicentia oftendit 8C legit. Quo
fado î traâatu inter fe habito,dies quo eïedio celebrari debeat,
comuni eofenfu ordinatur, Et ftatim dies ifte cûctis inlînuetur
abfentibus,Uteris etiam figillo conuentus fîgnatis. Prior tamen
in aha domo eîedus, vocandus non eft. $i quis de abfentis
bus legitime prepeditus, ad diem pr^fixum venire nequiuerit t
no fuffidt, Cl talis votum fuum propria manu fcripferit, 8C mi*
terit,fcd debet procuratorem conftituerc,vnum de collegio eli«
gentium non extraneum, qui loco fui cîigct I poftulabit ilîfi
quem iulferit, SC non alium. Quia votum in Vcrutinio fecrete Sc
nngillatim cxprimendu eft viua voce,SC non fcriptis, neq^ ante
Jcrutinium. Conuoari etiam debet ad diem nominatum,
Sub figiUo couentus, duoprtores. Quibus prefentibus, 8c miSk
cantata, campana capitularis pulfatur, cundisq^in domo capi«
^ari congregatis,fcniorpriorûharcautfimiIiadicercpotcft.
firatresinChrifto diledifsimi orbatipiopacrc SCpaftore vee
^o, vocaftis nos ad intereflendö eleâicni noaiprioris vcftri ; q
trite vnanimi% omniu veftru cofenfu celebrari pofsittalifq^
\'8ï>qui vobis ad dei gloria SCarternS veftrS faktem,profit : ant«
^^nia diuinum inuocemusauxilium, orâtescumpropheta.
^^rclcuauiocwloe meo6<im^abtfa6mcclt6 cm
f4C fcruoe mo6» Apu4 moniales additur.Cr
jjciuoe mae. OOtttcnobte î>c fanctOb
Beeîe^iôy y>ttom ant^ori fig.,
« Vmpriorecmufcuno« dormîsnc
WU propctot mûmcuô m nobtô,
Fifo fiobte domine tttrrte fommM\'ttiôt
12»; ^ l^ïeétionepriorisautprioriife.
ÏDomümèDobtfcum» Jt^Kinue.
ï)eue qui mba ftöclmm fancrt fptttruft tUttfïrattom 5oc«
iflt öattobtemeoöéfpinmrccrafapcre/ct^cctuefempa:
cottfolattonc
£rer€n^e domme fanmUé ( Sc famulabus) tuis / de$)teram
cdÄau^tlti ptetrc totocotöepei\'qmranf/ctqwebtgne
pofculant ajfeqitanmr*
H^ttött^ö itoflrae q\'^^ 5omitte/etafpttra5o prcucnt/era^ -
ittuanöoptofequerc Dfcuncraftojïca operarto/erarefcm-
pit tnciptat / ef per rcccptö finiatur»per cl?«jlum doiinniï
noflcum. I
Äenedicife. ilDee»eart6>
A Cundis fedentibus ? aliqua ( fi placet)fiatcxhortatio. C^ua
^fimtaïlegitur capitulum fegü^s>
ICfitur in die clecflionis, conuocatis prioribus 8C prxfcntibus
(nam fine ipfis, elecftio ceicbrata eflet nulla ^ iuxtapriuilegia
noftra)mane miffa de fan(fl:o fpiritu,in cóuentu deuotifsime fub
duplicifeftocelebratat poft fextas vel nonas pro têpore, figno
pulfatp,in capiculo conucnientes,diaint pfalmum Ad te Ieuaui\\
CU prccibus orationibus fupradidis,di(fto% ab antiquiore pri
ore,Bcnedicite t aliqua fi placet,fiat exhortatio. Deinde priores
cum conuentu,ad Chorum regrefsi, autoritate capituii pr^cipi=
ant, vt fecundu dcum,prout melius potuerint,talé eligant, qui
quätum humana fragilitas permittit, vita, fcïa, 8C setate, dignus
^dbrieus cxiftimetur,ad officium prioratus. Poftmodum fra~
tres ex feipfis vel de domibus noftris, vnum eligant, aut faccr=:
doté,aut ad facerdotium promouendum.Poteft enim dc domo
qualibetjomnis frater cligi, faluis prj di<Jlis t excepto priore,vel
redore fub gremio capituli, 3( fuperiorij domus fuppriore,
procuratore,3Cfratre pro confilio deputato.Domus etiam qu?«
Übet, fratré fuum,licet forte fit prior in alia domo, potcft in pri=«
orcm eligere (nifi fucrit prior fuperior ) 3C domus fuperior, ctia
quem«
-ocr page 17-/j, ^^^.^QJg prion\'s aut prioriflf. jp
^^^tmcvncj^pHoranTPrior vero qui non propter crimen, fed
propter aliä caufam depofitus eft j in alia quidé domo poterit e«
«gï,nifî fpecialiter a capitulo generali,ilii fuerit interdidu. In ea
^ero qua prior fuerat : nunq,nifi de licétia capîtuli general^ vel
pions fuperioris. ^ Omnino aute ab omnib? caueatur, ne vk
*«s m domibus noftris,quaîibet furreptioni^ aftutia feu violetia
prafponatur i niCi que fratres comuni confenfu,veI fratrû maior
pars cSfilii fanioris, fecundû deû,prouiderint eligendû. 1 Ve«
runtamen conftitutio cocilii generalis lateranenfisvltimQefa«
! Ä cledionibus,firmiter obferuetur t eo qj ibi fcriptu eft, q,
«^<£tio aliter fada,no valet.De qua conftitutione,quantu vifiim
«t nobis fufficere, in pr^fenti loco î de verbo ad verbö pofuim%
«eut m decretalibus cotinetur,in hue modum,J> e pro defedu
Paftoris,gregem dominicu, lupus rapax inuadat, aut in facultas
"DUS fuis,ecciefia viduata graue difpcndiumpatiatur,voIentes
hoc 8C occurrere pericuhs animarum, 8C ecclefiarum indem^t
««atibus prouidere : ftatuimus.vt vItra très menfes,cathedralis
regularis ecciefia prjlato non vacer Infra quos ( iufto impe=
«»niento ceirante)fi eledio celebrata non fuerit î qui eligere de=:
^ Uerant, eligendipoteftate careant, ea vice, acipfaeligendipo«^
«as, ad eum qui proximo praeefle dinofcitur, deuoluatur. 1$
^ro ad quem deuoluta fuerit poteftas, deum pr^ oculis habés,
on différât vitra très menfes, cum confilio capituli fui, 8C aho=
«m virorum prudentium,viduatam ecdefiam, de perfona ido
quidem ecclefiae,vel alterius ( fi digna non reperiatur
>ua)canonice ordinäre,fi canonica volueriteffugerevitioné.
J^wia propter diuerfas dedionum formas,quas quidam inue«
cul^ f impedimenta proueniunt,6C magna péris
ç j . ---j---------llldgnapciis
la imminent ecdefiis viduatis î ftatuimus, vt cum eIeâ:io fue=
ceiebranda, prapfentibus omnibus, qui.debent, ÔC volunt, SC ^X-^-t^A-
.....■ - y ff .....mfef^iiiii fiiiMii ,1:\':::::
- ------^fr-- vi. "-.\'^/-»\'»•^jm
ij. iiitticxic^dnuiiiafttHii wieerqc nflg<|it8 7=\'-—, —
ƒ fr rmttrui efcfi^um ezmcÜTn. pxtiter ttr Pr/.^-^ , c - Jir- ;
OKni-u^
-ocr page 18-_______
prorfus appeuatioms obftacuïo intcriedo, vtis (collationc haw
bita )eiigatur, in quem omncs vel maiór öCfanior pars capituli
confentit. Vel faltem,eligendi pöteftas, aliquibus viris idoneis
committarur, qui vice omnium, ecclefiarviduataeprouideant
depaftore. .fli ter fada elcdio no valetj nififom communiter
ab omnibus efTet quafi per inrpirationcm,abfqj virio celebrata.
Hucufq; pofitum eft,depr^did:i conciÜ] conftitutione.Ad-i
dimus vero, cp ad faciendum fcrutiuium, adiungatur duo didi
priores praedidis tribus, de quibus loquitur decrefalis; Cö
autem per prmiam formam,fciiicet per viam fcrutinij, äd\'eledi
onem proceditur,obferuandum eft,primo vt fcrutinium fiat in
notes cü niri« taüioco,cj) iautatores ab omnibus videantur,^aXolis fcrutato
ribus iile gut nominat audiatur|^t tres fcrutatores q^iTde collc«
gröHigemmföSumüntür,ad inquirendum voluntates fingu^
lorum,primo feipfos fcrutabuntur,& poftea fingillatim fecretc \'f
reliquos fratres,vnoextpfis vice omnium» vnumqueq? eledo« ^
ya
cat
urm
Ji^
rimiWiurant^jlecundö;W voïun^temin_
Triptisredigant,pcrfevelalium. \'tertio,vtcotinuo,jdi^Ë^ ^
vtjpttbiicatis^ï^u^^ didarum vöïuntatum\'ï
vt ilîê^uTlïâbet voluntates maioris partis conuentus,fiue eligê^
lium, mox eligaîur in prioré domus ad qua nominatur. y^i
vt vnus ex fenioribus illius maioris partis, vice fua 8C focio«
*um fiiori^, eledionem-premmdct, per verba^in^ularisnu«i
a prioribus <^onfirmari. Et harc praedida
fieri debentvnicocontextu î ita vt ad alia interim non diuerta««
tur. Poftea priores ad confirmandam eledione vocati, an^^
teq confirment, proclamationem coram toto conuentu faciats
yt fiquis aliqua dicere vel procurare voluerit, contra formant
«ledionis vel contra perfonam eledam, facultatem 8C tempus
opponcndiiiabeat.Etad cert\'imtempus, (altem pervnam àii
ad minus,cofirmatio differatur. Jt fi certam caufam aliquis op*
lionat,propter quam elcdio non debcat confirmari î differatu*
CQßfif*
-ocr page 19-«onfirmatio, doncc dilcuSacaufa, vcrïïas 8C fufiickiitia oppoft«
tïomg,a confirmatoribus cognofcacur. Si autem iufta fucrit op«
pofitió, non confirmctur î quia nullius effet valoris. Hare pro«
^amatfOjSC ifte modus feruandus eft j etiam fi communi cocoes
^ia eledio fuïtcelebrata, Si autem in forma eicdionis erratum
<ft {poterit elecïïio de nouo repeti, nee perfona ekda ex hoe cf«
"citur minus idonea. ^^Sciëdam, quod fi omnes dc conuen«
nominant fdenter indignumï tune per priores^eodem repro
bato,cIedio deuoïuitur ad domum fuperiorem, vel ad ipfos vo
Catospriores, ficonuentus vbieledio celebratur maluerit. Si
autem aliqui nominant fcienter indignum î cledio ad reliquos
^uiïwiufmodi eledïioni non confenferunt,deuoïuitur. ^pJuT ~
Vero per fecundam formam, fcilicetperviam eopromifsipro^
ccditur, êC aliqui ex his in quos compromittitur, de conuentit
fucrint t non poffunt eligi in quos compromiifum efl,nifi addi
, ^um fuerit in conipromiiïbjqudd polfunt eligere,fiue de feipfis,
/fiuedealiis. ItemeIediotaIis,jpcraliquemipforum, perverba
/ «nguiaris numeri,eft pronundanda.Deinde a confirmatoribus
l faciendaproelamatio: & terminus opponendi ftatuendus.i
Et notandum, q? per viam compromifsi,non debet pr»ces
nifi omnes in hoe confenferintj nam fi vnus noHerper eam
?i"ocedi,tuncJnon valeret.Via enim fcrutinii magis eft detiecefc j
ïtate. Tertia forma eft,per infpirationem. Et talisprffumi=; I
fubornatai nifi fieret de perfona famofa 8C excellènti,dc qua \'
\'tt dicebatur comuniter,quod digna & vtilis eflêt adregimen,
J^ni in fpiritualibus, q in temporalibus. Item per viam co=
F\'^omifsi ficri poifet eIedio,vt copromiffari^ volutatibus omni»
inquifitiSjillü in que maior pars cSfenferit eligere teneatur.
In elêcTrione monialium, priores ffatut? non legunt î fed in
"Sluibus conuentibus,cantrix legit in pracfentia priorû dC con
^»itus. In aüjs vero couentibus rapitulum iÄud legitur^in refe»
orio^Debent ergo priores a taîibus (poft exhortation? fa<5lä )
P^rquircre an ftatuta in refedorio leda fint, His ita peradis
ï^. De ettdione prioris aut prioriffg. _
I idem prior pfoponittràtnbûs per qua viâ velïnt procedere. Et -
I fi via fcrutinii magis placet : ftatim a conuentu eligédi Aint très !,
} Ccratatoresdcconuétu,quosvoIucrint.Frcquentius tamenclis f
b^guntur très feniores. Scrutatoribusjeleéis", omnes redeunt
- ad chorum,ftantqj in fedibus fuisj^&^ifitatores cum fcrutatori«
ad altare .^uncfenior prior^^Smiedioaltaris ihns, y
t^\'^tit fe ad conuentum, & pronunciatfonora voce dicens/ ^
é Forma prarcepti,de factenda ele(ftione.
âtccapttwft t>obt6 e-
Iccrorîbuô / quateitua fecundum 6emn er cottfctcnrtamt>c-
(îrani/ ftcut mcU\'uô poteritte / ralem de oî6 me nojîro et ca-
ptrulo/ttt 5omo tfîa \\>el e^tra/ eltg-am m pnovê. qui quôn-
ruinfragilime buiiîattapcrmttr»r/t)ita/fctcntta/ etetate/
l>iffnue et i5oneue/ab offtciutn pnoîatue ejîiinetur»
^^ In domibus autem extra gremiumcapituIi,nondicitur au«
toritate capituli ; fed autoritate reuerendifeimi domini N. epîa
fcopi traiedenfîs, vel cameracenfîs dCc, nofeis in hac parte com»«
miifa. Aut fi cômifsio fucrit apoftolica î illa exprimitur. 2 De«
înde fi fupprior cum duobus fenioribus fùcrint fcrùtatdres t fe^
nior adiuratfuppriorcm. Qui ftatim eligit. Et poftea fupprior
adiurat eundem feniorem êC reliquosomnes.Hjc adiuratio ha«
beturlocoiuramentiî quae fi omiiTa fucrit, non propter hoc ee
le<ffe) viciatun Nam licet iuri confona fit,vt per eam,ad elïgendâ
perfoham magis idoneagti, adiurati fortius conftringantur : no
tamen eft neceflâria. Quia in capitula, quia propter,nulla de ea
fitmentio. I
^Torma adiurandi eIe(îiuros.
Erarer 46te»u6 te/m ^^^
do/quo pojfumuô et 5ebemu6:quatenu6 canontcum no jîrt
Ci 6mi6/in 6omo tfla xkI c^tra/eltg\'46 in pnoîem butue bo-
mue / quem fecunbum deum et confcteittiam tmm/ qmn-
wm fva^iiirae i^umma perinitttt / 5>i0ttum et idoueum e-
(titnaô/4b officium pîtoîotwe,
^Joxmz dicç^ndi in cledione.
®0ofrarei;»n. coîtfetittomfratrem cltgoiti
Notcm l^uiuê monajîeri^\'*
^ _^^ormadkcndiînpoftuîa
frôto; cottfenrt\'o m frammiVt ctt>f«mpo|îub
itt pnoîan l?mw6 tnonafîcctif. ^ ^^ _
^^Forma adiurandi moniaIeg,qu«m Xw^pr\'^rl^î^^
vel-iènior^Kit.
©Utî^ àX W?)? befttJcçctt g^l?ec|î/cn6e in-
oer bejtc mametctt/al6 èftè^^^
«ettcaftontffc^efc6^?^y6/oftan^el!fm6b^f rm/rtefîw ectt
pnotmne\\>att ^efen l^uyfc/ bic /cnbc »«»et coït-
Ktcnnc/alfoepccl aie ^emenfcÇeliicfe crancï^eir per^cttg-er/
cttbe beqùaê meeuf te wefcn/^att Icucn/
i>an tarctt/rortcr ofpcùn ^er pn\'onnfc^ap^
-^JForma dicendi in clediôhe,
Icf f ^fler. Yi. conjentW» fttpe^t» mbc W ftcfc tcf m cm
Pnonniic Î>efe6 clocfîci^ô»
^ .^-^JFqrmadicendiinpoftuIatione.
Icf f^fîcr Sx confentm m ctiîxc ^tc be^^cer tc^ ûg
^ pnonnitc 5e6 doofîcrô.
^xcommunicatus maioriexcommunicationc,neceIigcrcpo=
ïeft ncc eligi. Et fi taïis fcicnter admittitur î totus adus ckdio^
viciatur»Minori vero excommuificatione ligati t eligerepof
\'"nt,fed non eligi. Secundû côftitutiones noftras, a^febdi«*^:*^^^^
^^Qfta^nnonpromot», nôprofefsi,criminofi quisabcmni diku^t^^Zl\'f^T^
P"na Sepcenitétia abfoIuti(nilîcis vox exprefle reftituta fuerit,) ^—
kprofi, excommunicati, fufpenfi vel interdidi, nec eligere pof-^f^\'^^\'J- ^^
iunt nec eligi,nec ad eleciionem cum aliis funt admittendi.
^icefimum quintum etatis fu^ annum non attigit, aut qui poftî^^^ ^^
profefsionem fuam très anîios, in domibus hoftris laudabiliter X^
J^ondum fteterit: non potelî eïigi in prioré,abfqj confenfu capi^t^-v!!-^!^\'"
ÏUinInfî-i-i\'_-i.v_______• j. _ i!.. /i n . -__
«il noltri generaîif, Similiter qui de ordine noftro apoftatuerit
■ " w--1 — ■ iv ■»wj\'v»\'—• ma r v »------^ v js /
-ocr page 22-vei alias criminorus fuerit î digi non potcft»
*|^enundantes vod fuf î inter eleâores non funt Cùmpuundi,
ncc poiTunt impugnare quod fitper alios,ncqj rcfumerc vocem
femel refîgnatam per totam illam eledionem, nifi dicant, refî*
gno pro ifto fol o a<Su. Maie etiam agunt, qui pcrmittunt eîigi
indignoSjVel infuffidentes î renundantes vod fuar^ne notentue
vei alio humano refpedu. Et fadie poiïêt in hoc confîftere peci
catum. Taies etiam frequenter notantur de ambitione.
^goftquam autem priores in omnium audietia fcmtinium pu«
blicauerint r iterum vertuntfe ad aItarc,ÔC didt prior fenior fe«
crête coilegf fuo. ïam faciéda eft eollatio numeri ad numerura,
zdi ad zeîum,meritiad m.eritum. Omnes qui ad fcrutinium vc
nerunt/uerunt .xviii Duo renunciaucrunt vocibus fuis : rema»
nent itaqjqKindecimeligcntes. Ex his o<fî:o nominauerunt. A.
8C feptem^B. Maior ergo pars confenti t in. A. Et haec pars vide»
tur fanior ; quia funt viri tîm en tes deû, femper intégré famç,fe«
niores, Ô^ in ofiîciis conftituri. Pars vero minor continet iuue^
nes 8C inexpertos. Videtur etiam harcpars maior,bono moueri
3elo ; eo <jj talem elegerunt, qui longo tempore in ordine pro«
batus eft, & bonar Vitar & conuerfationis femper extitit. lunio.
res vero,qui^B»clegerunt î vid cntar diuerfo^elo moueri,vtpo«
te quilibertatem carnis magis quaerât quam fpiritus. Etiam. A;
quem maior pars elegit maioris videtur meritiî quia modeftus,
prudens,Iitcratus,nobiIisfprou€df ftatis,&c. €olIatione fie
fa(fia î iterum fe conuertunt ad cönuentum dicentes IDilé<ftîfsi=
mi fedmus collationem nutneri, meriti, & zeli î 3C maior pars,
^ ^fôC fanior eftirnatttr,confentit in. A. Proinde fi placet î eliga^^
tur à vobis omnibus communitcr SC concorditer,ita vt vos qui
tiiinorpars eftis,accedatisadpartem maiorem . Hoc erit magis
pro honore Sc pace,&:c : Quibus accedentibus, aut etiam tacen=
tibus ; procedit fenior partis maioris, ÔC in gcnibus ante patres
procumbensjdicit fonora voce.
____pronundationis elg^ionis.
\' \' Ega
-ocr page 23-^Pf efeâioneprions aut prîoriiff. i^;
froter^VI» pîoiitc cr mtl)t $bbcrmrtbtt6/el%t> ^mm
^06 cortprmaroKô confî\'rmanV
-^^Moaialcsdicuntwile.
tufJer.Vlv imcn pnoîtitue defee buye/enèc bcg-bece
wric x> confîVîiieetdccô gl^econfirmcctt re werden.
autem eledorcs in fcrutinio coacordarc nequiuerint, vt ad
maiorern partem totius conuentusperueniant : potcrit fcruti=:
nium repeti^Et debet tunc iterum fieri adiuratio.Quod fi nec in
«ecundo aut tertio fcrutinio concordare potuerint,aut vota per
Jpâferint equalia, acper viam côpromifsi proccderenoîuerinrj
«d vtraqj pars pertinax in fua opinione permanferit t recederc
poffunt priores vocati, ad domos fuas, dC fcribere priori fuperi^s
^vt ipfe dcreâioreautpriorcillisprouideat.
Sie<flione vt pr^diftum eft faAa t dicitprior fenior,
Dtlectifjfîmt/onrequamabcottfirinattonein pîo«^<ïHî^ô.•
^tee termûwô opponeiibt vobtô pîefi^imue / vr ft qutô ait-
^uîbpeUrpîocurare/4rrettrare/i)eldtcere/cottrrafojmam
^jcerionte / î)el courra perfonam elecram / aur courra îpfo$
«lecroîee / rettipue con^uum er fufpcteue babear. (Brpn-
J^ïttô rermmuô erir boîa pîtma/fecuubuô po(î vefperae/ te«
«Uiô^lîtnadiefe^ttôftntriô..
diccndi in quolibet termine oppofitionis
llf«trë65e6tmue\\)obt6t(himtermmum opponendt. Si
jwtô tgttur qutcquam t)ult a^ere/bicere/atteutare/\\)el pîo-
^wrare contra perfonâ electâ/pel c^tra fo2m« elecrtonie/aut
^tta electo:e6.\'lîbere 5icat/pîîmo/fecû6o/tertto/et quarto
C^ t*Omnibus tacentibus t fubiungat fenior prior.
Jp^quo ttemoalîqm5btctr/ autpîopoBtt .pn\'mumtermi"
«um 5eclaramue elapfuim
Si aliquid oppofitum fueritt dicetur oppôncnti Piitaste
ocpoflêprobarer Siautcmquodopponiturautobîicitue
deâoj
-ocr page 24-cîedOjfaîfumfuerit inucntumîopponentcs cxcluduntuf a pra
Cecutione negoti), ôC puniuntur permde ac fî dcfcdifent in pros
bationc omnium obicdorum. Dc eled. c. Si forte,Ir.6. Prf e
terea, obiiciens aliquid noif robans î a beneficiis ecclefîaftids
per triennium eft fufpenfus. Dc elec. Std^uimus li. Tercio
itaqj termine tranfadojdicit. Ex quo ncmo aliquid dicit autp<»
ponit ; tcrtium 8C vltimû oppofitionis terminum etiam decla*
ramus elapfum. Et intendimus ad coniirmationemprocedere»
Vocato igitureledo, SCproftratoîrequiritureiusconfen=!
fus primo cum îenitate petêdo,fccîido feriofîus exhortando,vel
fi opus fueritjCtiâpr^cipiêdo. Nemo enimCiuxta mandatû apos
ftolicû) eleAioni de fe faâ^ renunciare poteft,nifï dc côfenfu ca=
pituli generalis aut prioris fuperioris,aut priorîî ad eIc<ftioné vo
catorû. Habito eledi côfenfu ; legitur côfirmatîo q talis eft.
NrjDô ftatteô M. pnoî bomue XI. (Bt .V?. pnoî Cornue
n^pcrcaptmlitgcitcralc î>cp«tattt)tfttatorcô bomue
et afTwmprt/ttecnô vocm a^ m^erc^^ett^ul1î elccrîont
nottt pîton\'ô (nouf prioriiT^ ) et eart^etn coîtfîtlnâ^ttm - c-
lecttoitcin be fmtre .H. ( de forore .R) per x>oe> cattontce celc-
bîata e$> quo nemo ejî qui fe oppoitot aut contmbtcat/ratû
fmtnm et appîobamue. (Bt q«ta 6tctii6 electwe ( dic\'la eie«
<fta) m e4m tam c^fenfit/autontate 5eiet capimlt ^enetaltô
in iwmme ^omtmconp^nam^6» (Bt fiqm5 ttt elemorttô t-
(îîu6foîitîat)el fubjîanttaomtffutîîefî/autalwô qualttet-
(unque etratum ; tiluî> autontate pnutleg\'toîum/oî^mt no
pKVpet fe&em apofîolKam c5ce|foîunî / fwppleinue/w no-
mme patrie etpuy et fpttttwe fanetû
Forma confirmationis eiedi abfentis,8C quando
confirmatores non funt vifitatores*
NOô fr4tre6.V*l.pît0î ^otntt6»n»,etV\'?.pîtoî 5omuô. H.
__ î>eptttati/ett>ocatta5 mtecef|ettî>ttelecttontnotttpîto
«6 / et ab eattbem cottfiriit<ittî>wm • electiditem ^e fr«tre.
pc«))06 cationtceceleb^atâ / e^ qito nenw e(î qwt fe opponat
attt
i
K
De ekiflionc prlorfs airt pn\'oriiTe. ai,
ftut c^ rtÄbtcar/ rattfi\'cainuô ôppîobatnue er auronratc ^ei
et capttiilt nofîri^eneraliô côfirinainuô im Xft cû ckctm |ii
um abbtbucrif confcnfuin • flatîni confirmarto fu0 foî-
ttanir cffccriun <Ef ft q ui5 in elcctonte foîina \\)cl
fubjîârîa onrtfTuin ep/ aut aime aTatmti •• iUu6 autoî träte
pnutlegtoîunv pet fibtm apo|îolicain nobie concefforuiiî/
toplcmitô/mnoinmepatrtôctfîliîetfpirîruefaacri. -i^Mf^P^é^ï^
^Deinde dantur ei daues,crumena,ôC figiihleu pkna
täte ligädi atqj foluendi.T^^ Poft hçecouentus chorû repetJt,3{ #i
ekduSjper priores in templûÔCchoruintrodudtur.vfqjad gra» srmcY^-.^^cct)»^ ^
dus fanàuariijvno iuniorû inchoante andphonâintret. Ekclus/\'^\'^f\'^^\'V\'^
Vero profternit fe, prioribus aftâtibus. Decâtato pfaimo Ecce g
bonum, cum gloria patri an. imret ormo mea^cgn^ù^
^jtóe, fubiûgiturKyrieky. Chrifte eky* Kyrieky.pater nf.De i /Ctta^JnmJi
inde prior(fi prefens fuerit)aut fupprior,ftans iuxta eledû dicit. |
ttcnoô* ©aluumfacfctttumtumn/^îtrcct
ju^tUumbe faiîcro. CEjlo ctîyotnme tutriô
domine c^au.lDomittttôDobtfcum* l^îmntô*
OMmtpotettôfenîpitctite btm qutfactcvtmrabilta
foluô pîcteitôc fupcr fatitulum tuutiT 6e^tet<tii) cekftie <iu-
^îlq/ct i)t m tJtn-iratcttbtçomplaccat /perpetuum et roîcm
<"ue benebtcnome mfuuî>e*Deu6 a quo fanera Î>efî5etta/rc"
fta eonfilia/et iufîa funt opera/M ferute tute / tUam quam
baretten poteff pacem/m-et coî^a lîofîra matt^ai-
tuiô 5e6tra/er î?o|îîum foîmtbtne fublara/ rempota ftnc
^Hji pîorecrionerrattqmUa. per cî^îtjîum»
jj <(^nbus expktis ekuantes eum. ducunt ad fedem fuam, èC
^^ima pïîîfatur, ac Te de^oknniter cmtatur,cuni verfîculo.
^cnebtcamu^patré et filium cm«6.
Otnmpotenft Kmptrernebeue/ qut^e^tjîtfanTuR6tuÏ6m
ft^feffiotteiKre ft6et/ et erne trinitatte glcîila^ofeere • et in
Porêtîa maiefîatie aboîare ï>nttaté/ quefumuô vr ctujhê ß^
v^i fînuirate/ab oflmîbwô femper inuntamur aöuerfterpet
cl^n(îum
ffri^ûtTTi-\'^i
^ a rnm
f-r
^JPg eledf one prioris aut pdoriflf.
fadaqj orationeî ingrcdiuntur domnm capîtuîi, SCafsi®
dentibus prioribus confirmatoribus accedens fcnior ad prioré,
I\'ntcrrogatus ab ipfo, jpîomtrttô obeöiertri<iïn fecundû regu.
lam beart ^titgrufïmi/ er fccundum cottfîtriîtîotteô copinîlt
tlO|îrt ^CttCraltÔf ïnfcrens manus intra manus prioris,refpon=
det piomttto. limiIiterfadunt&aIiiomnes,ctiam donari.
^ublicatc fcrutinïo^ collatione fich,fi maior &fan!or pars
aiiquem poftuiauerit idoneum,feniorinter eosflexis genibus
pronundabit poftulationem in irnnc modum.
^go fmret AI» pîo me ef mete 4Î>^etenttbtiô poflulo fra=
tran.Vî. tn pnoîé bume î>omu6/et pero i?âc pofîularioîîem
r-«,. .. 6 Per<\'aptrulumgenetalepelpn0îemfupertoîeîttaômîttû
\'fÇîeindeferuantur termini oppofitionum, quibus feruatist
, tiihii fadendum reftat, donec poftulatio a priore fuperiore vel
admifla fuerit,vel denegata-Y^eruntamenpoftulationi,prior fu«
^ ^ perior non confentit mill fiat nomine totiusconuentus, Se du*
orum]priomm praediclorum. Conuentus igitur fcribere debet
quamprimu priori fuperiori literas, côuentuali 8C doorum pri«
orum figillis muniras,petens vt poftulationi fad^,pium prçbe-
re dignetur alTenfum . Superior audita poftulatione no de^
bet dicere, poftulation ê veftram cofirmamus : fed admittimus.
Et h^c admifsio habet eflFedum electionis 8C confirmationis Et
poftulatus confequitur ius, ac fi eledus BC confirmatus fuilTet î
\'f nec indiget alia ele^ftione vel cofirmatione, fed debet per fuppri
orem 8C feniorem domus introduci, in defponfatam fibi eccle=
fiam, cum ceremoniis &folenitatibus adhocrequifitis* Si
vero priores praefentes fuerint î vocare poffunt pojftulatumad
matta,eiufqj confenfum exquirere Quo habito : ficdici poteft.
3ft 06 frarree.n. pnot 6omuô.n. er pjtoî
cannupereraOumpfi/ aM^tttereflen^il decfiom fcupofîu-
Ufiottt noutpttone/ facnre6q^<^^co«coî^tm7nuUo coit^
fraötcett\'
-ocr page 27-^ De ele<fVi\'oH€ prioris aut prioriiTe,
trabtccnre c^fenfîfîtemfi\'artan .11. ipfunquct\'n pojlorcin
et pjioKin bumô / a veiterabilt p2toîe fupertoîe po^
(lulajîtô/ qui pojîulatioui t>e|îre / ptutn ptebenô ai]en|u>n/
camfuieUtme tefîtpcanrtbuaabmifit; quametuoee^a«
buubantt/autontate capttult geîteraliô/ratifîcainuô et ap«
pt<>b4mu6.6tftqut5mîf?îU6pof!ulattout6form<ïPelfub
ftautw/otind\'uuî ejî/aut altoe qualttercunque etratuin iU
lu5 autotitate pîtutle^ïoratn/ oî^ini nofèco/ pet fedem apo
lloltcam couceffoîum / fupp leutue » uomiue patttô et ft-
Itî\'etfptrinîôfanctt. ÎDeindedantur eî,crumena, fîgillum.
Se cîaucs cum plena autoritate Ügandi ëC foluendi.Et folenniter
ad ccclefîam ducitur,&c.
^.^De formacompromifii.
SEcunda ekSîoïïïsforraâèîr, quf didtur compromifsi. Rer
quam tamen non debetprocedi, nifi omnes voIuntarieSC
cxpreiTe in hoc confenferint. Kâ fi vnus nollet î non valeret
promifTum. <^ia in re corauni, potior eftcoditio prohibentis.
îfîcc valet compromiiTumfaâû ab vno nomine oniniû aliis prç
fcntibus & non contradicentibusî quia cum res ifta non fit leuis
ftd magn^ importantiç : debet fingillatim omnes inquiri dC ex-
prefTe confentire, etiam infirmi . In re enim onerofa & graui de«
bet interuenirc cofenfus expreirus,ncc tacitumitas habetur pro
confenfu. St quod omnes tangit î debet ab omnibus approbari
^creg. iu.Iib. vi. Forptcreafifiateledio percompromiiTarios,
Vno contradicéte î eft nulla. fîec poteft iuftificari per ratificatie
®nem côtradicentis poftmodû fubfecutâ : quia quod nuUû eft,
»"atificari n5 poteft ^icct fecus eifetjfi non contradicentc,fed c5=
^f^mpto aîiquo abfente fieret compromiiTum. Tune enim, quia
eft nulia,ratifieari poteft légitimé per abfentem. Via itaqj
^Criftinii,magis eft de necefsitate • fed graue eft per ea procedere,
pï"opter multa requiûta, quibus omifsis, eledio eft nulla. Et fa=
^itc in eaerratur, adeo vt etiam iurifpériri, cius practicam igno=
rîtes^nterdû deficiant. Infuper periculofa eft religiofis öC fimul
C 4 Yiuenti-
-ocr page 28-À ^ prions aut
viucntibus,maxime feminis, quia cum intclligut aliquos dcdif?
ft voces fuas no quomodo vellent,côdpiunt pafsioncs. Et fepif
fimc eligentes aliquo humano rcfpcdu: no eligfit fccundû iudi=:
ciö conkientiae. Ä M ergo via copromifsi tutior 8C fecurior,
praecipue illa qu^^edia cft,inter forma fcrutini] 8C copromifsi,
fiue ex vtraqj mixta, videlicet quando cópromittitur in aliquos
fub hac forma,vt inquifitis fingulorum voîuntatibus,illum eli=
gere teneantur, in quem maior & fanior pars confenferit. Pro=
batur h^cfornia.de ekc. eu expediat. Probatur&: in ftatutisno:.
ftris. Et fccundû. io an. haec via hodie ceteris eft mclior èC expc=
ditior,quia contentiones multf,quf alias oriri poirunt,per hanc
remouentur. Et continet manifeftam jquitatem : quia refer ua=
tur vnicuiq,\' ius fuum quo ad confenfum,quod non fit in fimpli
ci compromiiTo. yl| Vbi crgo per viam compromifsi procédé^,
dum eft îrequircndi funt fmgillatim fînguli. Quibus omnibus
cofenticntibusi intcrrogetur cui vel quibus velint comittere vk
ces fuas. Si autemCvt frequenter euenit ) dc compromiifariis ne-
queant conuenirc î tune vt citiusad concordiam veniatur, pof«^
funt vni vel pluribus qui cos vice omnium cligant, committers
vices fuas.Potcft etiam compromitti in vnum folum.Et ipfî c5-
promiiTanipoiruntefredegremio vacâtis ecclefif vel etiataialif
unde,dum tamen nofmtlaici, aut maioris excommunicationis
vinculoinnodati vel fufpenfi velintcrdidi. \\ CompromilTa«
riis conçorditer elca;is,po£eft eis prefigi ad eligedum terminus.
Alioqui habebut totum tempus quod copromittentibus refta=
bat. Et ftatuunt aliqui candelam ardentem,vt fi ea finita nô ek=
gerint ^ cledio ad conuentû reucrtaturPolTunt etiam compro«
milTarij coartari,âd certum|modum prouidendi; videlicet vt eu
cligant,in quem maior pars confenferit. Vel po/Tunt eis prjifen«
tari feu nominari duo vel tres, vt ex illis cligant vnum. De vno
vero fiue de certaperfona cligcnda, compromifium non valet.
Vel potcft eis dari libera & no reftrida poteftas eiigendi quem®
cunqjvoiuerintin domo hac vel alia. Non autem valet côpro^
miÜuiiï
-ocr page 29-x^Pe tieàione priori g aut pr[oriflg, ij,
miflum,fub hac forma,vtquis fccreto SC fingiilatim votis fing«
lorum cxquifîtis,inum eligat in quem plures de capitulo partiû
comparatione minorfi confenferint, licet confentientes maiorê
partem totius capituli non attingant,de elec* Si cui lib. ^j.Rofr»
quia compromittentesnon phis iuris ^habent transferre pof=
fuut. Et certum eft cp canonici non potuiiTent eligere nifi ilium
in quem maior dC fanior pars totius capituli confenfilTet, igitur
ipfi non potuerunt compromittere in aliquem vtipfe eligeret
ilium in quem maior pars comparatione partium confenfifet..
Et talis eIe(flio, quia eft contra formam generalis concilii, quia
propter,non tenet,etiam fi omnes confentiant. Quia iura volua
crunt certas formas feruari. Et qj nullum eft ab initio tper fubs
f«quentem confenfum non poteft côualefcere,de elec. Auditis.
Et fie compromittentes, priuari poffunt,ea vice,poteftate eligés
vt dicit gIo.de elec Si cui,in vei^o firmitatis. Copromiifa«=
rij fi non reftringantur, omnimodam habet poteftatem quo ad
«ligédum, quamhabebant compromittentes,hoc folo dempto
^î non poffunt hanc poteftatem in alios transferre. Dubita«
tatur vtrum in patres confirmatores compromitti pofsit. Ins
conueniens enim videtur, vt ipfi a feipfis cofirmari fuam ele^i^
«?nem petant. Ad hoc refpondet pan. de elec. cap caufam.quod
confirmatores poffunt effe compromifTarii. Et debent tunc prU
ÔÎO eligere tanq copromiffarii,SC poftea confirmare tanqua con
fiî^matores. Non enim poffunt vnico adu hfcduo expedire tä«
quam per viam prouifionis,dicentes,prouidemus vobis,ôCc. Et
pro inconuenienti fupradido vitando: fuadedum eft couentui,
y t duobus prioribus adiungSt, compromiffarium tertiû, 8C per
»Hum fiet eIe<ftionis pronûciatio. Expedit autem, vt omnes
compromittentes fe fubfcribantfub hacvelfimiliforma.Nos
fuppriór,8Creliqui fratres infra fcripti, totum capitulum rc=
PrçfentanteSjVnanimiter compromifimus in»N.ô(N.vt ipfi vp=s
Ce omniumnoftrum eligant,poftulcnt,aut prouideant nobis vi
bonum huius vd alterius domus, quem fecudum diâamé
fua?
-ocr page 30-fuar confcienti\'ae quantum humana fragilitas permittatiaiîpru
oratus offidutn dignum SC idoneu iudicauerint,h?c adicô» cos
ditione vt tnum horarum fpatio id fadant. Vel fic. Vt eum no^
bis pra?fidant, in quem maior pars BCc, promittentes iUum fine
cotradictione aliqua cocorditer nos receptuors in prsflatu que
ipfi duxermt eiigendum. In cuius rd teftimonium, finguli no=.
mina noftra hieadfcripfimus. Nota cp compromittentes tc
nentur recipere eledu a compromiffariis,nifi cotra formam co«
promifsi eum appareat eledum, aut nifi fueritindignus. Nam
dantespoteftatemeligendiprselatum vd aliumofficialem: vi.
den tur intellcxiffe de idoneo. Vnde dedus per eos. fi non efi\'et
idoneus * non tenerentur eum recipere. Gompromiffarij
mm admran debet, nifi in priores confirmatores compromifi
fum fuerit. Smiiliter fi fingulorum vota requiréda funt t finguli
admran polfunt, Non tenentur compromiffarii in deaionea-
liquamferuare formam nifi qjdeAio fieri debet per verba fin=r
gularis numen vice omnium. Et quado in plures compromif-
fum eft îpars minor fequi debet partem maiorem,nifi forma CO
promifsihabeat, cp omnes compromi/farii, de vno concordat«
deoent-Poteftas data compromifTariisad eiigendum prelatums
re non intégra reuocari non poteft. Et définit res effe intégra î
poftquam compromiifarii inceperunt habere traaatum. Mas
compromiirarii reuocari poffunt. Nam id quod confenfu con^
trahitur, contraria voluntate tollitur. Non tamen ab vno aut a
njinon parte: quamuis ab initio vnus folas prohiber«potuir. •
Nam ea qu^ fadunt finguli, no vt finguli, fed vt capitulum : n5
pofTunt finguli reuocare . Et nota quod quis poftula\'tes polfi^nf
recedereapoftulationeantequampoftulatio fit fuperiori pr^^
fentata,fi tame compromifsio fada eft, & fides preftita,c33 ilium
recipient quem compromiffari) eiigent, non poteft a poftulati.
one recedi, nifi edam ipfi compromiifarij confentirent ante po.
ituIationempr^fentatam.Necpoffuntcompromiirar^
feipfis î nifi forma compromifsihoc habcat. Nec poifunt a
prioris autpriofiil^. 17.
^ata fibi forma rectderc ♦ ^uod fî fccerintî irritum eft &înanc
quod peifcofdéfaa« fucrit. Etficlegerintindignurcleaiorcc:
pcditur ad conucntum. It fi fdcntcr id feccrint, ÔC de côucntu
rucrînt îpriuantur potcftarc cligêdi. Si vcro ignoranter, aut fi c^
leâlus ab eis côfentirc noiucrittnihilominus potcftas regreditur
ad conuétum,cum côpromiffari) fuo fundi funt officio. Si autc
conuetusindignutil ab «is clcdum receperif aut ratificauerit te^
iigêdi potcftas, dcuoluitur ad prioremffuperiorc. Quid fi in
fcrutinio/ecundum formam hanc mcdiam, no perueniatur ad
pamm maior? capituli :an ne vaIeretaccefrusf]Dicendû,q> noft,
quia vota tune non manereht fccreta, 6C necefTe eflet publicarc
fcrutinin m,quod eft contra formam compromifsi,a qua recedi
non poteft. Si copromifTarii fuerint de collcgio î fcrutabûtur ne
in ter fe etiam fua vota î an eligent tantum illum in quem maior
pars alioru concordauerit ƒ Videtur,quod etia fcruta^untur vo^
ta fua. Nam quis in eis compromi/Tum fit vt ipfi finguloru vota
fcrutentur î non tamen definunt eife membrum capituli, tn
hac via media,fiue in limitato compromiffo (vt dicit lapus) fuf=:
ficit confenfus maioris partis totius capituli, fed in copromiiTo
fimpIici,oportet vt omnes confentiant,êC fi vnus folus côtradi=
ccret,non pofsit procedi per eam. Ratio eft,quia in limitato cô«
promifTo quemadmodum 8C in fcrutinio, rclinquitur vnicuiqj
»Us fuum,nec alicui fitprçiudicium, cû quilibet nominet quem
vuît, Cumiamcompromiffariideccrta pcrfonaconcorda=!
ȕerinti fratres omnes conueniredebentadchorum fiuelocum
vbi eledio fieri confueuit,SC ibi ab vno comproraiiTariorû pro^
ïîunciéda eft per verba fingularis numeri,fub hac vel fimuli for»
^a. Ego-N. vice mca 8i compromiiTariorum meorum, eîigo in
priorem huius domus fratrem» N. SC peto hanc eledionem per
Vos confirmatorcs coraiîrmariDcinde feruabuntur proclama^
Öones&rdiqua,
!. ,
7 , ^ Vi , ^
•ft^-tn-^V-.
^ C% ^ f^i- y ^ v/ï-
lo.
rxvri«. -S-vw-r^y ^srt^^C^Vf^\'e^V^-^^^-
7-
e
-ocr page 34-/^JT-—
-ocr page 35-19\'
^[Pro^iumjn conftituti\'oncsC^tuU gcneraJis Vvinde« A
femcnfis. ~~~
QVoniam ex precepto regulc, iubemur habere animS
vnam 8C cor vnutn in domino,iuftum eft,vt qui fub
vna reguia, vniufq? profesfionis voto, deo milita=
mus, conformes in obferuationibus canonicj reli«
gionis inueniamurî quo vnitatem quf interius eft in cordibus,
prçfeferat foueatqj vniformitas,extcrius feruatain moribus.
<5uod profedo melius perfediufqi fieri poterit t ti que agenda
^untjôC quo paào quéqj decet fuam inftituere vita, fcripto tra=
dantur finulliquicquàm veladderevel demere,propria au=
toritate liceat î ne fi minima neglexerimus, paulatim defluam\'. 1
In his tamen que ad obferuationes 3C exercitia corporalia
pcrtincre videntur,prior quifqj in fuo conuentu,habet potefta-
difpefandi, quû equum vifum fuerit, dC ratio poftulaueritî
^^\'pfetanquàm fidelis difpenfator, vnicuiqjproutcuiqj\'opus
^^"îpcrfpexerit,ftudeatimpertiri. ïpfe etiam vtatur difpenfatia
*^tieficutaliifratres. «fli quis atitem diutius aut continue, ne=
habeat communis inftitutionis rigorem fibi relaxari, feu
propter debilitatem horis regularibus, conuentualiter foIuen=
^\'Sperpetuointereife nequeatîconcedente priore, necesfit^^
incapitulo,coramfratribusindicaredebet,8Cmifericor= ^
<^\'anipoftuIare.<l^âfîobtinueritî vocem in tradatibus capita 1-
^3ribus non habebit, nec ad aliquod officium promouebitur,
^àmdiu hac vfus fuerit gratia, nifi ad relationem vifitatorum,
capitulo generali fecus vifum fuerit.
^ Si quis vero à priore aut fuppriore vel ab aliquo official
q^icquàm petierit, quod ei concedere noluerit î fi illud fecun«
poftulauerit, nequaquàm omittat, quin in ipfa petitione di=
^2t,aliiiniid fibidenegaire. «ft^tautemvnitati &pacidomo=\\5^ ,
ï^uiïi ncftrarum confulatur, volumus 8C declaramus, vt
tutiones noftrf,non obligent nos ad culpam, fed ad pœnam iri^Sy
^^Idem conftitutionibus copr€henfam,aut a priore vel vifitatoe iUitio. /
D
ribus
-ocr page 36-A ribus infligcndam tnifi prfceptum intercedat, aut contéptus.
«IJ Capita primar partis.
De diuifione conftitutionum, SC quando legende funt. Cap. i.
DecongregandoCapitulo generali. Ca.x. fi.^t.
Deimpofitione Capituli generalis. Ca. ^-33
De eledione definitorû,6C quibufdâ obferuationibus. Ca.4y& jt
Deautoritate definitorum. Cap.5. fo-j^.
De eledione voeandorum ad Capitulum priuatum, SC vifita«
torum,&condufioneCapit«Ii. Ga. 6. fc-^^s-
De autoritatc prioris fuperioris,Capiculo priuato. Ca. J^fc-j^
Denouis domibusredpiendis. Cap. 8. f>-fc,
® Devifitatione. Ca. 9» ^
DeeledioneS^confirmadonenouiprioris. Ca.
^ De diuifione conftitutiouum, quando legeni^
de funt. Cap.primum.^
A NnoDominifefquimillefimoquinj^trnjfi\'motertio,pfe
y^cuit Capitulo generali, librum côftitutionum, rurfus ty-
pis excudi,8C in formam fubfequentem redigi: appofitis fuis in
locisjconftitutionibusannis fuperioribus confirmatis,paucis
prj-terea addids,vel mutatis,proutin marginibus annotatû eft.
C ^ Hocautem opus diuifum eft, in quatuor partes. Prima con=
tmeteaquç pro communi ftatu, 8C conferuadone domorum
noftrarum funt inftituta. Secunda tradat de fratrum èC con=
uerforum ofFidis. In tertia agitur de ceremonijs, dC obferuati«
cnibus generalibus t quf magis ad fratres clericos quàm ad lai-
cospertinere videntur. Inquartavero,dc conaerfis,donatis,
ac familiaribus,cxterifq; domorum noftrarum miniftris.
^Ea autem qu^ non funt expreifa in aliqua quatuor partium t
priorumarbitnoreIinquunturntaramen,vteaqufconftitue=
rint,oondiifonentaconftitutionibus,velageneralibus domo«
rum noftrarum confuetudinibus.Hac tamen occafione vel alia,
nolumus domorûIaudabiIes côfuetudines,qu£ contra ftatuta
CapituU
-ocr page 37-^ . PedimfionecoHftitnaonum. cap.î. jr.
Capituli n on funt,Icuitcra prioribus immutari. •(]-Nu!îa vcro A
confuetudo contra conftitutioncs Capituli,vel etiâ contra obe«
a\'cntiam, vigoré vilum habere debet,aut quomodolibet ferri.
Et ne per obliuionê aut ignorantiam aliquid negligatur; pa. ccnfrmMuin
« üm decreto conftitutu m eft, vt tres huius operis partes, inter I^^ÛJT-
prandendum vel cenandu, fratribus fmgulis annis pr^Iegâïur, —--
f Secûda vcro pars fimiliter 8C tertia,fingulisannis leg^r in co
uentu m domo capitulari uel alibi v% ad ca.de comiiTanis mo=
nia]iu,dominicis ÔC feftis diebus (maionbus duplicib^ exceptis)
aduétu domini,doneccûda plegâtur. Cûq? occurrerit quod
niinus rite fuerit feruatû î comuni cofilio prouidendueft,qna ra
tione ac modo emêdaripoffît. Ç^ôd fi emêdatio no fuerit fiib^
^cuta î fi prior in caufa faerit,priuatim per fuppriorem aut ali= B
9öem de fenioribus admoneatur fin alii in dpa funt. denun=
cicntur priori, vt eos corrigat aut caftiget. Quod fi nec ita fecu-
^ fuerit emendatio îreueletur vifitatoribus, aut priori faperi«
^•"nautetiaCfiopusfueriOcapituIo generali. ^Quarta deniqî
P^^s, qupd conuerfos feu laicos fpec^at, in vernaculam linjrua
janflata,Iegatur coram eis in refedorio, vel alibi. i|[ Redores
i^ioqî 8C focii eorû,fîmilirer fupprior, procurator, ccteriq; olff=:----
in anno,legant ea que ad fuû officium fpedant. Quod
" neglexerint
t non abfoluantura fuîsprioribus, nifi condigna
\'^pofita pceîiitentia. ^Ordinarium etiam officii diuini (ad G
jî^^ tanquàm ordinis côliitutiones obligamur) îlegant fed«-
o oC ftudiofe, hi quibus neceiTariu eft, maxime iuniores, ÔC qui
P^ruiT, vi gent memoria, necnon hebdomodari) Se cantores.
C^ De congregando Capitule generali. Gap. 2.
Apituîum generale, in domo beatf Mari^ in Vvindefem,
^ annis fingulis,dominica tertia poft feftum pafche célébré^
co^ f"\'^ ^^^^ determinatum tempus, &: hoc
nfih^S^confenfu definïtorum,oporteret illud alibi cclebra=
^Si autem intra annum in domo prfdida cafusaliquis
Da cmerferic
-ocr page 38-ji jj, Prima pars
cm€rfmt,quo obftante Capîtulum generale ibidem feruari ne*
quiueritîad priorem fuperiorem, eiufqj conuencum fpe^ar,
fignificare per literas,vbi velit proximum Gapitulum célébra»
tum iri. if Propter neceffitatem tamen,vel euidentem vtilita=(
tem domorum noftrarum,poteft eiufdera domus fuperioritas
autoritaf(^,vna cum fuispriuilegtis, ad aliud monafterium Ca-
pitulinoftritransferri:modoin duobus Capitulis cotinuatis,
omnes definitores in hoe cofenferint. ifflf x vna domo plures
quam duo,ad eapitulum fine fpeciali cauia non veniant. ^Pri=\'
ores vicinioreSjfingulisannisadeiTedebent. Qui vero itinere
dïerum trium aut quatuor abfunt : biennio ad capitalum fe re=»
cipiant.VItrÄVvormatiam commorantes, tertio quoqj anno
adfint. Poterunt tamen priores (vbi ratio pofiiulajuerit) fepius
praeterquàm fcriptum eft,conuenire. IçCum prior quacunqï
ex caufa,ad capitulum venire nequiueritî definitoribus caufam
cur minus lieuit fcribat. ^Quilibet etiam de domibus noJftris,
poteft eaqu^ fibi vel domui fue neceifaria, vtilia, vel damnofa
videbuntur, capitulo generali vel "priori fuperiori, per literas,
velperfonas domorum noftrarum intimare. Caueant tamen
finguli,ne malitiofe vel mendaciter de priore fuo, vel de perfo=
nis ordinis, capitulo generali vel priori fuperiori fcribant,fcu
denuncientï alioqui tanquàm falfarii,criminoforum paena pu«
niendi funt,pro eapituli generalis voluntate, ^ Nulb etiâ do®
morum noftrarum, aut perfona aliqua prolixe aut fine caufa?
fcribat capitulo generali:quod fi fecerit, refponfum non ex-
pedet, €jf Si qu^ etiam aperte negligcnne per vifitatorcs,in vi«=
fitationibus proxirae peradis cómiifé fuerintj domus vifita=
te feribere debent. ©mnibus perfonis domorum noftrarîî,
diftridè inhibemus,ne inducant fuos fundatores,feu quoflibet
alios,quideordincHoftrononfunt,ad feribendû capitulogc\'
nerali, pro feipfis, vel de fadis domorum fuarum particulari-
bus,vel priuatis ^ nee etiam culpas aut ppitentias perfonarutn
ordinis,extraneis reuelent vllo modoï alioqui pro modo culp«
puniantur
r n
j^0<cojigrcgan4oCapifûIo,câp.2. jj,
Puniantur. i[f Priores non nimis tempeftiuè iter arnpiant, vt
3d capituînm vcniant i- nèïin ïtinere conftituti, notabiliter
«xtra viam diucrtant, nifî caufam, prout in capitalode priore
contmctur,prius indicauerint t fi contrarium fecerint, rationé
öehnitoribus, vel conuentui fuo reddant. Sednec ante fabbax
domum in qua capitulum celebratur intrabûnt. ^ Ve=
JUentes ad Capitulum, Iiteras(fi quas habent) fecum déférant î
»ed ÖCnommadefundorumfratrum fuorum, 8C aIiorum,fra«
tcrnitatem capitulihabentium. qSi quaseleemofynas fecum
«taleruntm capitulo diftribuendasîpriufquàm diuidantur,
Pronuncietur in capitulo. Redpientesautêhuiufmodieleemo
ynas,nondetineanteasin diminutionem aliquam, fi forte in
aufaipfius, qaicquàm expofuerint ; fed capitulo eas tradant,
^ ab eodem recipiant, quod expofuerunt. Idem etiam intdli»
s tur,de contributione capitulo débita. €|[ Literas quoq; ca-
Pmilo generali vd definitoribus miffas, nullus detineat,vda«
lat î fine confenfu definitorum,vdprioris fuperioris.f Ca=
j^^^t etiam priores ÔC focii eorum, qui ad capitulum veniunt.
^ ociofis circuitionibus,autintempeftiuis colloquiis, quietê
turK fi\'atrû domus in qua capitulum feruaturper^
ocnt î quin potius (falua charitate fraterne allocutionis) ftu=
ant or^tioniSi facre ledioni operam dare, vt cundis (fîcut
or^tioniSi facrj ledioni operam dare, vt cunßis (fîcut
cct)exemplu;pr|^beatreligionis&ve\'-
ante primas, ôCpoftcompletorium,
IQ. jgDeimpofitione Capituli. ^ap. j.
f a"\' colledopatrum cetu, dominica tertia a feftopafche,
min domum capitularem îibiqj traduntur no=
in d ^ recitantur.Preces tamen pro defundis
fl^Secundaferia,poftprimas,
cant^ tertiejacdeindemilfade fando îpiritu,
ï\'oftea fuperiore, vd cui ipfe iniûxerit
a catatis f€xtis,ôi figno ad nutfi prioris fuperioris pulfato.
3
omnes
-ocr page 40-54\' , "^Prîma pys
A omnes in chorum conueniunt riegiturq; pfalmus. Ad telcua«
ui 6Cc. Gloria patri &c. Kyrief. Chrifte eleyfon. Kyrieleyfon.
Pater nofter. Et ne nos. Saluos fac feruos tuos : Deus meus fpe«
ran tes in te. Mittc nobis domine auxilium de fando rEt de
fîontuerenos.Efto nobis domine turris fortitudinis t A facie
inimici.Dominedeus virtutum conuerte nos^Et oftendefa=
cicm tu3m,êe falui erimus. Domine exaudi.Dominus vobifcil.
Oremus. Deus qui cordafidelium,fandifpiritus illuftrati=
one docuifti, da nobis,in eodem fpiriru recta fapere, SC de cius
femper c5foIationc gaudere. retende domine famulis tuis,
dexteram celeftis auxilii î vt Se te toto corde perquirant,&: que
digne poftulant affequantur. 3 diones noftras quefumus do=
mine,ôe afpirâdo prcueni, 8C adiuuando profequere t vt cuncla
noftra operatio, Sè a te fe mper incipiat, & per te cepta finiatur.
Per chriftura dominumnoftrum. ^Haccautem ab epifcopo,
fiadfit,aUoquiapriorefuperiore,velco qualibet ex caufa no»
valente,ab alio antiquioris domus priore, dicenda funt*
4i[î Deinde cundis refidentibus, fequitur concio feu exhortatio
aliqua î qua facit prior fuperior, vel alius abipfo pr^monitus.
^[Concione perada î cunc1:i ad domum capitularem redeunt,
hofpitibus tam religiofîs,quàm aliis, qui de capitulo noftro no
C funr,foris rcmanentibus. Tum vero, fi quid literarum nondS
leclu fucrit, legitur a priore fuperiore î eoq; inchoante pfalma
DeprofundiSjlcgimus.Requiéeternâ. Pater nofter. Et ne nos»
Aportainferi.Dominusvobifcu.Oremus. Deusvenielargitof
Sec Deus CKiusmifericordifnö eft numerus. Fideliu deus ôe^*
«(f Deinde dido a pr^fidête,benedicite : legitur capitulû fequeS,
in quo forma eledionu 3C alia quidam feruanda,defcribuntur.
Legitur SC charta pr^cedentis anni,in qua nominatorcs,eIedo=
res ÔC definitores eiufdé anni cû definitionibus fuis continétur*
^De eledione definitorum 8C quibufdam aliis. Cap.4.
VNiuerfis qui ad capitulum conuenerunt confidentibus,
prior fuperior, aliquem expertam SC idoneum nomin^J
^...................... - . .
wefïmtommcledorem, de prioribus in codem capituloccn^
gregads. Deinde tres priores, fînguli ringulosnominant. Vbi
tanien obferuandum, q? prfdidi nominatores, anwis fingu=
lis mutentur, ordincdomorum noftrarutn feruato: dcfcen=
dendo videlicet per fingulos prioresin capitulo prffentes,ab
sntiquiorc vfqj ad vltimum inclufiuc, priorc fuperiorenon
mutato. Nec huic obftat ordini, fi prior domus aiicuius eo
fuerit anno mutatus. Qi;atuor igitur elcdores, mox vt
nominati fucrint,\'cum notario, paulifper fecedant, breuiqj in«
ter fe communicato cofilio, abfq? vlia perfonarum acceptione,
cligant duodecim definitores,pro fue arbitrio voluntatis, de
prioribus in eodem capitulo congregatis," quos tefte confcien=
tia,idone@siudicabunt. iff in eledionedefinitorum obferua=:
*"icouenit,vtexccptopriorefuperiore,qm exinftituto feraper
«ft definitor, nullus fit,vel eligatur definitor,in duobuscapitu«
lis fibi fuccedentibus î nec ex ipfis eledoribus, plures eligantur
quàm duo. Eledis definitoribus, &in fchedula defignatis tv-
"ïus corum,nominc omnium, fub hac forma, eledionem fadä
pronunciat. Ego frater. H. priorin. N. pro meSCcollegis me^
eligo in definitores huius capiriïIi,vcnerabilespatresprior«s
^^ N. &:c. Quibus publicatis t ftatim in noua charta, preno=
^ata, anno domini SC^. nominatores, eledores 8C definitores e»
l^di, defcribuntur. ^ His rite peradis proponunturproponê
î Bc notantur.Statqj qui proponit,fiuc fit prior fiue alius : cfa
Jf ris interim tacentibus. Propofita quoqj in capitulo generali,
femper claufo feruanda funtpedoretfi tamen talia fHerint,qug
3d publicas aures non deferri, vel vtilitas exigit, aut fuadet ho»
l^^ftas. Qui vero filentio tegen da reuelafle deprehenfus fuerit t
^uxta modum cuipe,legitime puniatur. tç\'SinguIis diebus poft
Piij?asôCnonas^gti^^ fuerit, c6
u«niunt tanYum definitorcsTfibis,conueniunt omnes qui ad
^apitulum venerunt, cum conuentu domus. ^ Quicunqj cô=
^îcnturi funt î ftacim fado figno^qualibet occafione poftpofita,
D 4 ad quod
B
Prima pars
ad quod voçantur, fcftinanter acccdanr. Quotîefcunq^
vel definitorcs,vel etiam cfteri congregati fuerint î prior fupe«
nor dicit. Benedicite. «ïfSi quis exire opus habeat jpetita Ii.
centia exeat, quàmprimum reuerfurus. f Notarius etiâ ca«.
pit«Ii,pèr definitores eîigatur î nec nifî per capituîum varietur.
^ De autoritate defînitorum 8C forma ftatuendi
quecunqj. Cap.quintum.
Ap omnia igitur qu^propofîta funt examin5da,iudicanda
feuterminandatprior fuperior & c^teri definitores fin=
guhs diebus conueniunt. Habitoqj fuper fingulis annotatis di=
hgenti traclatu,fecundum deum, prout domibus noftris vidc=
rintexpedireîplenaria potefl:ate determinant,ÔCfcriptocom=
mendant.Etquicquidab eis omnibus,veIfaltem à maiore par.
teipforum definitum fuerit î autoritate apoftoIica,pIenam ha^
.. bebitm omnibus domibus noftrisfirmitatem,donecannofc-
quenti,per capitulum generale, approbatum vel reprobatura
Mutatm. If Si qui etiam patres non definitores,aut fratres,in de«
finitono quid proponendû aut ftatuendum vtile iudicauerint,
foisfcriptisid defihitoribus,aut priori fuperiori indicare pof«=
funt î quorfî mtererit, quod propofitum eft, diligenter exami-
C nare,&determinare. ^Porrofiqujdepropofitis non pote-
runt definin,aut in eodem capitulo terminari, eo cp forte altio.
remhabeantqueftionem,exitum%tam difFiciIem,vtprohxi=t
ore vetilanda examine, aut deliberatione maiori péfandafint:
aliquïbus perfonis domorum nofl:rarum, ad hoc idoneis, eoru
examinatio &definitio,per definitores committitur^ vel ex^
ammatio plerumqj fola î defihitione capituio generah" referua-
ta. ^In ipf© etiam capitulo, licet definitoribus, obarduas
caufas, aut cuiufcunqj rei determinationem, aduocare quof=
cunqjvoluenntîproptercertioremâcbreuioremexitumcon
fequcndum. Et tam ipfî q«àm ah), qi,i ad confilium vocan-
tur î deum iudicem pra. oculis habentes,nequaquàm à via Dei,
odio
B
tl^nahqufdftal
luendutn fucriti fmpto commendetur,hoc iTiodo Jnc^^^
nancconftitutioncni,vt fiat hoe,vdiIIud.Delïnitor^^
Pitün immediate fequentis, fï eam voluerintapprobare: fic di-
sant in fcriptis. GÓftitöttonem hanc inceptam,vt hoe, vd illud
capit«lo,fi voliierint co.
VeSl\'. Coftitutionem hanc approbatam, q, hoe,
vel dlud fiat nam confirmamus.Et ex eo tempore habebTt vim
confirmare rita
»cnbant.Conftitutionem illam reprobamus. Conftitutiones
retracftenturïnifi
^tta,emdens,&vrgensfubfitcaufa. Qu^tamen (fi adrigorem
ramisfpeaanr)pIenenon deftituantur,aucïnfirmenturcum
^"cctuïnifi per tria capitula generalia continua.Hoc tamen ob
«ato : cp cedem conftitutiones,raedio tempore nihilominus
neantur. f PofTunt tamen minora quedam, per que rigor
velfecundo capitulo mutari,
tat * definitoribus concorditer, pro comuni vtili=
tor ^^mutatiovddeftitutio,perdéfini«
resfeq„entiscapituli,velreprobetur,vdapprobetur. mSi
fc V caufam pro
c5m r habuerit, aut aliquid poftuiauerit, vd culpam
^ miierit i cum ventum fuerit ad illum cuius caufaagitur, etiS
^Priorfuperior fuerit furgere debet8C cxire,8C cirteri quod
^ eft decernere. ^Et quonia in iuditio abfentium,non.
atur ^^ * iuditiû (quatum fien poteft) caue^.
-^txtrariorumCqui ad capitulum vcniunt)negoda in j ri=
^ Poftulationes, pedtiones, queftiones, 8C
diant faperiorem cufl:o=
»^isfi fadendûiniungiturà capitulo
intra quod comümm coplear,
anturï&finegiigensfueriCjCorngatur. ^Cóftitunones
quf amo=
-ocr page 44-^Pn\'mapairs
quf amodo fient,fcribantar fub titulo, de dîuerfîs coftitutîonî«*
bus î donee per capitulum dcclarctur vbi inter conftitutiones
coilocari debeant. Nulla autem conftitutio, libro conftitu«
tionum infcribitur,aut deftituta deletur î donee per tria capitis»
la gcneralia continua,confirmata fuerit vel deftituta.
^ De eiedione vocandorum ad capitulum priuatum,
& vifitatorum,& conclufionc capituli. Ca. 6,
Trr Volatisigitur diebus,fub obferuatioe prçdida : antequàm
^capitulum concludatur, nominantur a definitoribus, tresi
B priores idonei 8C experti,3C in charta fcribuntur, qui ad capitu«
lum priuatum(fi fcruandum fuerit) conuocentur. Qui fi com«
Additm. mode adeffe nequiuerint, autprior fuperior longiusabfueritî
alios priores viciniores aduocarepoteft. iÇMagna etiam deli«
beratione, SC maturo confilio eligendi funt priores, SC fcribenä
di t qui vidclicet,ôe quas domos,vifitare debeant.Vbi dC praeca*
uendum eft î ne vifitatores frequentius mutétur, 8C oe quis fuui
vifitet vifitatorem. Porro priufquàm capitulum foluatur, cum
definitoribus vifum fuerit,finguli priores mifericordiam,SC ab
folutionemfuiprioratus,cor3m definitoribus 5C alijs patribus
petere debent.Primo prior fuperior ab antiquioris domus pri«
C ore,poft eum in capitulum praffente t ac deinde cseteri priores,
à priore fuperiore. Abfentes vero,per literas fuas definitoribus
exhibendas. Quod etiam de priorisfis intelligendum eft»
l([Prius tamen quàm priores pro petitione fua facienda conuo<
centur: prior fuperior cfteriqj definitores,vifis chartis fingu*
larum domorura,dc caufis priorum déterminent, 8C prout eis
vtiie vifum fueritdifponant, vel vifitatoribus committant.
i|[Quo fac\'toî conuocatis definitoribus 5C prioribus, fingöH
proftrari(diâ:is cuIpis)abfolutionêab ofFicio,humiliter SCpa«\'^
cispetant. Quibus fi quid dicédum fuerit, prior fuperior dicit s
autqjcommiiTum fît vifitatoribus,refpondet. ^ Tandé deter*
minato in définitorio,fi quid dequeftionibus fupererat t figno
dato,^omncs ad domu capitular? côueniûtjibiqj prior fuperior,
caqu?
-ocr page 45-•a quç a definitoribus décréta funt, palam récitât. ^ Si vero &
tune queftio aliqua motà fuerit, quf paucis terminari poteritî
wrgunt prior fuperior & definitores, 6C habito diligenti tracfta
ttt, ad capitulum redeunt, SC quod defînitum eft proniinciant.
JlPoftremo monéturvniuerfi,àpriorefuperiore,vtad domos
fuas (protegente Deo) reuerfî î orationes per generale capitulû
oecretas,fideliter exolui faciant^Denicj? de munda rejigione c5
feruanda, de profesfîone fideliter ex€quçnda,dc pace.charitate,
ôC beneuolétia ad omncs,SC maxime ad eos qui noftri fun tpro=
pofiti,de peruigili folicitudine erga fubditos, ceterifq,\' generali
& honeftati rcIigioniscongruut,SCfaIuti expediutani
»iiarum,comoniti à priorc fupcriorc : confiteor dicimus, inch«
Jîantes.Ddndevalediccntesinuiccm,recedimusquiadcapitu=
»«m veneramus vniuerfî;nifîfeftum célébré duplex fuerit,
^SinguIitamcnpriores,non omittant fccumdeferrc définie
Ijoncscapituli : quas notarius capituli pronûciat,& nemo fcri«
^atjnifiprofelTus. HjRcucrfi autem priores îcnarrarc debenc
^atribus fuis,inftituta illa capituli,quf oportet ôC expedit fcire
"ecitabuntur quoc]^ nomina defun<5orum,& eleemofyncin
*^apitulorccepte,&perfonfquibusaliquod beneficium fuerit
^onccfTumîôC dies ftatui debet,quo officium per capitulum dc
*«iminatum inchoari conuenit. ^ Conceditur autem tricc=
"barium perpetuum defundorurri,illis benefadoribus,qui con
tulcrunt capitulo rcditus perpetuos 18C eorum nomina, debet
pronfîciari,8^ etiâconfcribi,inter habctes tricenariû.
ÇDeautontatcpriorisfuperioris,&capîtulo priuato. Cap.7.
P^eter »fta quf iam detcrminata funt : volumus,vt prior fu=
i perior habeat poteftatë,autoriîate capituli generalis,deter=
*^inandi caufas intra annum emcrgétes, qu^ capitula generale
^oniodeexpe<flarenopofrunt,vtadipfum rcferantur qu^cûq;
^rdua,SC potcftatécfterorûpriorum excedêtia.ïn quibus tamc
\'»«cidêdis ; preceps no fit,fed prudenter fe gerat, caucatqj ne ia
Poteftatc fibi cômiflacxcedat. fi|[Quod profec1:ovt folicitius
obferiiet ;
B
C
\'y
4®* A^Phmapm
A obfcruct î voîumus, vt ca omnîa quf autoritate capituîi genera
lis determinauerit,vel conceirerit,fcripto comendet, âCpro his
fingulis anis,definitorib\' ration ereddat.<l[[Cû^o négocia ïcide
rint grauiora quàmvtdebeât aut poffint à foîo priore fupiorc
terminari t aduocabitpriores illos, qui ï^recedéti capib,l£erûï
à definitorib\' nominati. Vocati vero(iufto impediméto celTan«
te)ftatim aduoïare debét.^ln priuatis autécapituhs,anteqaàm
de ipfo negocio tradetur îpremittutur c5fiiete prices Ad te Ie=:
uaui Se cunélis expletis Cofiteor,prout in capitulo generali
B moris eft dicitur. ^ Quicquid auté à capitulo priuato decifiim
fuerit î vult capitulû generale firmû ac ratû fore. ^Quôd fi pris
uatu capitula erraueriti generale capitulû corrigere debet. % Si
quis etiâ ex vocatis priorib\' queftioné habuerit aut caufam fpe»
cialé : ipfo exeute,alii nihilomin\' pro capitulo reputâtur. q|Exs
pêfas in priuato capitulo vel aliter facias î fi pro comuni vtilitas
te facîle funt,perfolu6tur de comuni ^ fi pro pturbatione,vel dc
lido,feu caufa alicuius domusperfoluet illa domus. ^Priores
vero vocati ad priuatfî capitulû cû priore 8C ,pcuratorc domus
vbi capitulû feruatur : cop*itabût expéfas eiufdé domus fuas»
C ^Etfîmiliterfaciendflcft,in capitulo generali, qf Si alicui do<
mui,onus velprelfura incubuerir, feu iniuria notabilis illata fu«
crit î inuicem fubleaare SC affiftere monemur,etfi neceife fuerit^
pro remoaendisiniuriis, ad difcretioné capituli generalis, etil
€0nßrmätHm contribaere debenms. q Veruntamé ne capitulû nimiû grauc-
éinno. 1518. turîipfadomus qu^ moleftatur, etiâ contra priuilegianoftr^
primum quoad poterit tolerabiliter, fuis fefe defendat im\'pen»^
diis,deinde(fi opus fuerit)affiftentiam à capitulo petat. ^ Priof
fuperior pficifd poteft,vocare&: mittere in caufisS^ negotiis
capituli,finguîos priores & fratres,omni tépore,îrrequifitis c5«=
uétibus.fn monafteriis tamé ïclufisî falua forma inclufîôis cor».
^ De nouis domibus recipiendis. Gap. 8.
.Via ex leui 8C inprouida receptione domorum noftra-
rum, minasfufficienter dotatarum,6C edifîciis neceftä«
q:
i
Pc nom\'s domibus rcdpiencfis. 41,
riis carentium, multa fcandala 8C inconucnicntia, noftro no=
üimus ordini cucnifle, 8C détériora cucntura Cni/î rcmcdium
apponatur) non immerito formidamusîftatuimqs, vt nulla
domus redpiatur, nifi prius pro fuftentationc prioris ôCodo
fratrum,cum familia congruente, ac pro alijs oneribus ne®
ceffarijs fupportandis,fijfficientibus reditibus vel polTeffioni»
bus affignatiSj&nifîinloco apto ÔC honefto, a cohabitationc
hominum débite fegregato, 8C nifi prius conftradis Aifficien«
tibus edificiis,vel de conftraendis compctenti 8C fecura prafha=
bita cautione. Quae cunda per expertos aliquos priores,a capi«
tulo députâtes,diligenterperquiri debent,SC fcripto cpmmen»
8c pèr eos capitulo generali(aut priuato,fî mora cxpedan^
capitulum generale damnofa extiterit) diligenter exponi 5C
*\'«ferri. Proùidendum quoqj SC magna cura fatagendumm
\'^edoridoneusôC bencreligioftiseidê domui prarficiatur. Öïui
^aliquot fratres boni teftimonii adiungendi funt. i|In nouis
*nfuper domibus &:impcrfe<ftis,capitulum generale aut vifîta=
*ores,certum numerum perfonarum conftituunt ; vitra quem
ad religionem vel extra religionem recipere debent,
de confenfu capituli generalis vel prioris fuperioris.
^Priores quorum fratres propter paupertate diuiduntùrt no=
^itios non recipiant abfqj confenfu capituli generalis. ifNulIa
Cornus monialiumpofthac aiTumatur, vel capitulo noftro in=
corporetur vllo modoipropter interdidum apoftolicum.Pro
quo fdendum, 9 omnibus perfonis capitulo fubiediSjinhibe«;
^^ifjfub ppa inobedientie, ne quis dido vel fcripto in capitulo
^îoueat de monafteriis monialium affumêdis aut capitulo vni^s
endis.
Hf IDe vifîtatjone^ Cap^\'
nomine fände Seindiuîduc trinitaîis,araen.Vtftatusfan=
^^religionis in domibus noftris,melius ac perfedius confer
Uari queat ; vifitationes in omnibus domibus, finguloquot^
biennio
(E
bicnnio facien funt,nifi grauior ac pfcgnantior aliqua caufa,
preucnienducirccenfucrit. ^Porro quia cxeo q? vintadoncs
necapatnbus ftudiGreiïunr,nccàfubdids(vtpar eftXcruantur,
magna fequiturordinis dilfolutio: vifitatoribusimiigitur aca
pitulOjVt fiddes fint SC folidti, ac formam a capitulo dc facien^
da vifitationctraditam,nulla tranfgrediantur ex parte. Quam
fi qui tranfgresfi fuerint,aut biennio non vifitmcrim : culpam
incapitiilodicantj&promodocuïp^ puniantur. «^Congre»
gatis igitur fratribus domus,priore prffente,prfmiiïa que in
capitulo generali fieri confueuit oradone : alter priorum, brc=ï
uem(fi ita vifum fuent)faciet exhortationem. iff Leda deinde
B forma vifitatiois,^utorime dei 8C capituli generalis, feriofe ad=!
^wKcxe^tri moneant, aut etiân((t opus fuerit) pr^cipiant t vt quicqmdTn
i^^Jpnorc,fiue cundis fratnbus,accufatione vd emédatione dignü
y ^^l^Qggg^frinyiullo neqj odio,neqjamore duflijibere eloq^**
iZ^-f—\' ^tur. Veruntamen in couentu feu palam, nulü cdmen imponSt,
^ quod probad non posfit aut non debeat : ne p^na qua reus cô=»
uidus puniretur, non probantes inuoluat. ffïn vifitadoni=»
bus,&ininquifitionc culparem î habetur pr^ceptum obedi«
entixproiuramento.Pofllinttamcn vifitatores, durante vifita
tione, in arduis caufis.pr^ciperefub ppia excommunicadonis,
SCexigere iuramentam. q PofTunt etiam fratnbns iniungerc
filentium î vbi vidednt expedire. Iff Seculares non facile ad fe«
rendum telhmonium vocandi funt. Si qui tamen bonj funtfi*
dei,ÔC integrf famf,ac tale fuerit negocmm quod pernoftros
probannequeatradmittipoterunr. Vifitatores tamen non fa-
cile credant omni fpintui: ace quêquàm exfoia fufpitione con
demncîtt. ^ Fado precepto,8<: charta prsetedentis vifîtationis
coram omnibus lcc1:a}:pnor&: fratres domû capitularéexeût.
Vifitatores vero ad fecretum aliquem fecedunt locum : vttuto
fratres fingalos aadire^ examinare posfint. ^ Ac primum
quidem inquircnt,num pnormetuens fibi,padum inieritcK
fratnbus laidsue. îd fi fuerit inuentumî prior fit extra fedem
jtichodtum
A
hoe eft, in loco profesfionis fuf^Se mifTa careat qnadra«
&nta diebus, nifi nouitius profesfionem fit fadurus. efjF\'oft
diligenter in qairant,an prjeedens vifitatio bene fuerit ob«
f«ruata: & quem in non obferuando inueneript culpabilem,fi-
^eprclatus fiï,fiue fubiedus: tanquàm inobedientem deo ÔC ca
pitulo generali,grauiter puniant. ^ Atcente etiam & follicite,
•ion obftante aliqua beneuolentia quf in fubuerfionem reiigi«
onis aIiquandoexhibetur,n^irant,deneg^entiapriorumï
ati fcilicet errata 8C delida feruemêrcomgStT^^^
Ï^ondignasimponant \'f an fintcarnales velfecuîaresnimis:an
J^fi omnibus feipfos bonorum operum prebeantexemplum,in
\'^«quentando ecelefiam, in abftinêtiis, 8C aliis obferuationibus
dinis î per ipfos enim viget vel deficit ordo in domibus no-
«ns. q poftea interrogët^ de pace^mus, 8C fua7g^ frati^i
^ <^onuerforfâm,aliorumqî famiiiarium. Si dixerint no efie pa-»
^^^t caufa cum omni ftudio inquiratur, iff Exinde interroge-
qualiter tam fratres quam conuerfi habeant felnliî^làj"
ȕt ordinis, videlicet,in non haben do propria,in continentia,
obcdientia,in officio diuino,in abftinentia,in filentio ÔC foli-
^ydinetan in colloquio cum hofpitibus, cum familiaribus 8C
quibufcunqï,religionidebitam feruant honeftatem. De=
an euriofitatem vitant, detradiones 8C murmura fugiüt,
^ »audabiliter culpas in capitulo confitentur, an in reprehen«
ïone finthumiles,6C in emendatione tradabiles x eft folicite
P^i\'quirendum. «([Pro temporalium quoqjftatu eognofcen=
o>an domußi fit grauata debitis, ôC quantis,non tamé quibus
ttdepofita fufeeperitjinterrogare debent.
^^ód fi doiBus inueniatur grau^, nulla rationabili eâufa
ppar«nte,quf priorem vel procuratorem excufatï in ipfos cul
P^ »"edundat. ^ Sed & fi quis fratrum,in priore,vel alio aliquo
« congr€gatione,crimen vel aliud quid graue, quod accufati»
ro ^ ^^^ ^®cndatione dignum fit,cognouerit t etiam non inter-
g^tusjiUudvifitatoribusreuelare debet 1 iiontaméin con=
uentu;
A
B
A ucntü î nifi probare qucat. Celantes vero ex: propofîto hu*
-^^abfonnpëflïïos priores,nifuniuda_ß^nitentia ieiunandi
i£gfe\'jMg^^dknepteni,in pane j^emifia. I||lratres ob crimen,aut quod=:
cunq; deli<fium,voce capituîânpriuati î accedere vi fitatores no
debent, nifi ex nomine vocati. ^€um itaqj vifîtatores, cun^î
dos tam fratres quàm conuerfos audierint, dC quid finguli de==
nunciauerunt,diIigenterSCcxade fcripferint ( feriofa exami^
nationefuper audiiisprarhabita)rurfiisadfeaccerfirepoflunf,
fiquidegraui aliquo delido accufati fuerintîSC interrogate
ab eis, an verum fit, quod obiicitur. Qui fi humiliter reos fe fz^
tenturî mifericorditer pro arbitrio vifitatorum, publice vel pri
uatim emendentur. Si vero negauerint : denunciatores clam
vocandi funt,quo legitime probent,de quibus fratres accufaue
runt. Quod fi fecerint î rei p^nas luant condignas.Si vero dixe»
rint,fe non accufaife, fed denunciafTe folum, 8C verum quidem
eife quod denunciauerunt,fed probare fe non pofie: vifîtatore5
diligenter inquirant fecrete, non naminata perfona, fed de vi"
tio tantum inquirendo ^ fi forfan eo modo, fadi Veritas in lü-
cem prodireposfitîôCfecundumexigentiam delidiSCperfo*
ilf,publice vel occulte puniri. Cjf Nemo quippe abfqj euidentî
caufa, publice notandus cfr: nifi in his qu^ manifefta,vel pluri^
bus iam comperta funt. Prçdidis omnibus rite peradis,char
taqjconfcriptattunc demum figno dato, omnibus in do^
mo capitulari congregatis,dicit prior fenior Benedicite.Cuti^
difqj fedentibus exhortationem breuem facere potcft. Qya eX-
plctaîca qu^in fcrutinio,denunciata funt, in aures omnium re*
citât, finguiis admonitiunculâ annedens, quo pofthac fratres
cautiorcs eiTe difcant.PoiTunt tamen quedam dicenda referua==
ri,donecconuerfi SC iunioresexierint. ^Siquid publicepro^
bandum fuerit: id fumma modeftia,&fînecontentione fiit"^
m vt vnufquifqj fuo loco manens, iufliis 8C non aliter, cçteris
interim tacëribus, purâ pronuncict veritatcm îcotra quêcun<Ç
intcfti^
k
J^dditum,
n
C
Jkdditutn.
»nteftimonîum rcquiÄrus fucrit. ^ Quj in re, priori înlungii
foiitam humaStp^li«
cj^u^trahatj^quin bcncuolentta iH^rofequa«
J\'^Ii-^gySSOLpr^ ^j^d 8c
fratrj^usnjhilomin
P^Är«ntj,V€:rbi.s vn^uanLaucMä^ ^Si qua
Vcro fineprobationc dicenda, vifitatores cognouerint îperfe-
metipfosillaproponunt. Vocatifqj nominatinifinguIis:quf
corrigenda nouerint obiiciunt, 8C fecundura cxigentiam ad.
»«ifibrum,pfnitentias imponunt. qEt primo expediuntur hi
qui capitulates non funt. Quibus expeditis(Ieda tamen prius
«narta)fimul cxeuntDeindc ad reliquos proccdunt t inchoan^
a priore. Eius tamen errata, paucis nota, non facile coram
®^nibus manifeftét, de quibus eum nihilominus, fecrete & fe*
\'^ofe admonere non omittant. ^ Ipfo quoqj poft obieda,hu«
fe proftementc r conuentus ob cius reuercntiam ftat,doncc
J vifitatoribus iuifus furgat. i(fHucu%]egiturcapitulumdevifltatio.
.&daturpr^«ptum. Charteautemcuiusftatimmcntio fada
*^>infcribi debent, vicia pubhca &manifefta1 débitaquoq?
procuratorem in vltima fua computatione coïleâa, vna
^^ annuispcnfionibus, intra decennium vcnditisî necnon
J décréta patrum (fique fuerint) cum charta fempcr legen-
^ ^Chartam vterqj vifitator fuo figillo muniat. Alte«
3m quoqjhuicfimiiem,priorifuperiori tranfmittentj vel vbi
^ capitulum vcnerint tradent. ^ Ipfa vero charta quf in do®
o relinquitur : fingulis annis in fefto îoânis euägelifte, nccno
. fecunda pafche, vel alio die congruenti, in domocapi»
^"\'3ri,prjfentibus cundis fratribus profeffis,Iegi debet. ^Por-«
^^fi^atores officium fuum fideliter exequantur 8C feruenter î
äeruant^s ne pœnas quas pro quibufdam deïidis,capitulum Trän^oßtH,
S^neraie cenfuit infligendas (nifi ratio vrgens SC cuidcns flagi«
erit)attcntent vllo modo immutarc ^ fn domibus quo<g
vifitaatjfine iufta caufa î mora nimiam n5 trahant. Quod
€
_________
A fi tertio vel quarto die,vifitationcm abfoIuermt,aut fi nec vltra
nonum vel decimum diem protraxerint(nifi neceffitas aliud re
quirat)non funt dc feftinantia, aut mora nimiaredarguendi.
^Ncc debent in examinandis fratribus dericis/me caufa nota«
biIi,poft corapletorium vd pdmas occupari. Diebus quoq?
fefti3,miire côuentuali & vefperis interfintï & cdebrationi mif-
€&nfïnmm farum feaptareitudeant. ^Pro bono exemple aCediiicationc
<»«0.1517. fratrû Sc vifitationepropéfius explendaimonéturfemper vna
cû focijs prandere cu conuentu, in cómuni refedono.Et fi hof®
pites aduenennt honefti î per priorem aut procurators domus
fufcipiâtur. ^Vifitatorüautontas,incorrigédiscrratibustam
* » priorum quàm fratrum : toto biennio perfeuerat. Qua tamen
occafione,nullum à prioratu abfoluät,nifi rite ac legitime pro=
batum fuerit, priorem in aliquem fubfequennum inddiife ca=
fuum î vel nifi de fpeciali mädato capituli generalis aut priorin
fuperioris "f aut certe talis vrgeat caufa,vt magnum imminerct
conuentui damnum,vd fcandalum ordinis,fi abfoludo vfqj ad
capitulum differretur î fcripturi nihilominus definitoribus,
caufasabfoludonisinuentas. ^ Primus cafus. Si prior magna
pecunif fummam, vel mutuo acceperit,vd dederit,vel expofu«
crit î cuius rationem conuentui reddere nequit. Ojf Secundus
cafus. Si prior aliéna depofita notabilia expofuerit, alienauerit,
feu alicui commodauerit,fine confenfu deponenrium î 8C defu«
per à deponendbusaccufatus fuerit. ^Tertius cafus. Si literas
aliquasfigillo conuentus confignauerit, conuentu ignorante,
autnonconfentiente\'f fiterras,fi agros, aut alia monafterii bo=
na,pro alienisdebitis aut onenb\' oppignerauerit î fiue ipfe dc
fuper caurionem aliquam fidduffodam, aut iuratoriam preftt-
terit. Quartus cafus. Si prior cum effedu, in perfonarum re«
ccptionemadordinem,fimoniamcommiferit. ^Quintusca^
fus. Si bona monafterii immohiIia,fine fui conuentus,noftri
generalis capiculi aut prioris fuperioris côfenfu,alienauerit, auf
perpetuampenûonem ex dfdem vendiderit» q Sextus cafus-
Si prior
-ocr page 53-Si prior conftitutionum èc dccrctorum noftri generalis capicu» A
contemptor fuerit, fiue in obferuatione ordinis, & earüdem
conftitHtionum,in fe aut in fuis fubieâis.nimis remiifus deprçe
«enfus fuerit, SCaliquotiespervifitatores comonitus fe emcn=
dare noluerit. Verum quando hare remiffîo,erit niraia iudican«
daîvifîtatoresdifeernent. ifSeptimus eft. Sipriordeincau=
ta&inhonefta familiaritate feminarum notatus fuerit î & fu=
per hoc à vifitatoribus eommonitus,fc non emendauerit. Verû
quando huiufmodi familiaritas,eritincauta &fufpeäa iudicâ=
da : patres vifitatores difeernere debent. Odauus cafus. Si
prior à fede apoftoIica,aut quibufeunqj principibus èC pr^latis
^cclefiafticis vel fecularibus,literas,priuilegia,aut indulta quf=
c^nqj in prçiudicifî noftri generalis eapituli proeuraueriti fiue B
^tiam Romam,quaeunqj ex caufa, fine didi eapituli autoritate
^<iierit. «ff Iftum odauum eafum,capitulum etiam extenditad €onßrmätum
omnes fubieclos capituli^ita vt incidentes in eum, inno 1519,
J* extra domum fuf profeffionis habitauerint, continuo inhabi
Js ad facti ordinis executionem fiant, ftatimqj rcuocentur ad
^mum fue profeffionis i fi vero in domo fue profeffionis fue=
•"\'»^t conftituti, fimili inhabilitati fubiaccbunt, SC nihilominus
\'gentpœnitentiam grauioris culpf,doneeà capitulo aut vifita»
^oribus mifericordiam relaxationem obtinuerint. ^Nonus
^^fus.Si priorfratres fuos abfq} confenfu eapituli generalis, da« G
t*^inlitcrispatentibus&figillatis, refiderepermiferit apudfo«
^ores cuiufcunqj ordinis t vel etiam huiufmodi curam 8C pro=
j^ifionemacceptauerit. ^Autoritas quçdatur vifitatoribus,
^per abfolutione priorum,danda eft eis à capitulo generali,vel
priore fuperiore,in charta patente & figillo fignata î aut à prjfi«
^ïîtein capitulo,viuevocisoraculo. Priores etiam ante via
"tationis conclufioncm,mifericordiam S^abfolutionera,in e3=
P^tulo^ vifitatoribus petere debent. Mac tamê oeeafione nemi=
abfoluere debent;nifi vt iam didum eft. Reliquos Vero
^«iciariosjcumcofilioprioris, deftituere & inftituere polTunt,
^^^rîmapars
A cumvtilevifumfuenr. ^ViÂtatoresaîtcriquàmprîorifupe«
non vel definitoribus capituli,vitia domom quas vi/îtaucrint,
maxime infamiatn t3ngenciaperfonarum,norcueIcnt:alioqui
m capitulo punientur. Caueant etiam,nc focii eorum,culpas SC
modum vifitationis domorum vifîtatarum fdät, vel inquirät,
ahisuereuelent. ^VifîtatoresnonpofTuntabf^ fcituôC con:,
fenfu capituli generalis, vel prioris fuperioris, mittere aliquos
extra domum quam vifitant t nifi tam peruerfijs quis^fuerit vt
paretum&amicorumfretuspatrodnio,indomopropriacór=:
rigi non valeret vel puniri. In hoc cafii vifîtatores (fi ipfîs euidc
terconftiteritde pr^miffîs) Deum pr^ oculis habentes, talem
perfonam de domo fiiapoiTunt emittere, SC ad aliam domum
fub pœnitentia debita, ablegate : ita duntaxat, q? prior fuus ip^
fum propriis expenfîs,ac cum vifitatorum literis,iidem de prp
miffis facientibus,ad domum defignatam tute faciatdedHci,fo\'
luturusnihilominus domui illi expends, quàmdiu ibi fuerit
hofpitatus.Emiirusverotalis,prftcrpœnitentiamàvifitatori-
bus impofitam,perpetuum filentium tenebit t ne peruerfis fui$
verbis SC moribus alios inficiat aut corrumpat. Poterit tame«
prior domus ad qua mitdtur,rigorem hune aliquantulum re-
Iaxare,cum viderit cum in humilitate proficere. ^Si aliqui co-
€ tentiofi,m aliqua domorum noftrarum reperti fucrint,de qui-
bus eft verifimile, cp ipfis ibidem exiftentibus, domus illa pacc
nonhabebitîadrelationem vifitatorum, prior fuperior ipfos
potent ahbi collocare. Alias nullus frater de domo fua,ad habi:«
tadum m aha domo mittatur : nifi per capitulum generale, auc
pnorem fuperiorera. q fratres quacunq, occafione emisfi,fta-
buntfubobedientiapriorisdomusillius adquam mittûtur\'f
1548 &ctiam fubinclufione,fidomusiUaincIufafueritînecredeant
a«tremittantur,fineconfenfucapituligeHeraIisaut priorisfu^
€onfirm,tm perioris,fab pena carceris. ^ Quando vero aliqui mittuntur
15 52. ad aham domum noftrecolligationis in fubfidiû,difcipïineqf
reformatione j taies gaudere debent voce capitulari,a£ in viéia
/^ijDe^(fitatîone. Gap! 9.
vcftitu çart€ri% nccciVarüs traÔari, vt fratres domus illius.
\'^Fratribus autem domofum inclufarum emifsis adaiia mo«
\'\'afteria non inclufa, vel etiam apud moniales refidentibus,vifî«
Jatores termines defignent î fub quibusÄent ibidem » fecundu
fOfmam inclufionis domus fuar. q Vifitatores etiam foliciti
nnt,vt in nouis domibus, fîmiliter & antiquis, ita difponantur
fdificia, vt muïierespœnitus excludantur; ita vt nufquàm ac-
celTum habeant intra fepta, praeterquâper ihtroitam fegrega«
tum extra canceIlos,in inferiorem ecclefiç partem.\' ^Summoa
perequoqj vifitatores prbuideant ( quantum in ci»eft ) vt in
domibus vifitatis, pacem ( falua corredionisdifciplina ) relin»
quantî ÔC queftiones nullas, quas fuo poteruritiudidotermi«
»^are,capitulo generahreferuent; ^Interdicitur etiam fingulis
fratribus,ne fibi inuicera molefti fintiaut inqatrât quidin vifii
^atione quifqj depofuerit î nec aiiquis iiiqairenti refpondere
Pfefumat. Vifitacoribus omnibusinhibccUr,ncvilam fâciant
^ifpenfationem in prjiudicium côftitutionum noftrarum, nifi
jjî magna necefsitatet nec alicuifratri facultatem tdbuant vvi»
fitandi amicos aut aliquid eiufmodi , fine cotJfiHo & confenfu
Pdons. Etilla fuper quibus difpenfauerint, velquar feruanda
^a tuerintjCundis audientibus publ icf pronuncient,vel in fcri^
Ptis notorie relinquant î afioqui nullius crunt roböris aut va«
*ori8. Et talis difpenfado vel ïnftitudo durabit vfqj ad futuram
^îfîtatfoné. ^ Vifitatores à domibus vifitàtis munera fiue mu»
^^ufcula, cuiufcunqp quanntads aut prf ti^, nec accipiant oblara,
y c cxigan t no oblâta î per fe, interpofitam ve perfona,q uacuqj
«ifsimulatione» CaueStquoqjne fpiritualia beneficia exigât ab
\'i^dem.Si qui vero cotra premiffa aliquid feçerinràut attétaue«
^\'ut î culpas fuas in capitulo generali dicant cörredioné recep«
tUri promodo 8Cqualitate culpf. iffBcniic^ffatribus valeïHcl«
*"^quia in muldîoquio no deeft peccatû,Confiteor eu toto con«
dicüt,ficut in generali capitulo fieri cofueuie. €(f Omnes
^^tê expenfas,quas occafione vifitarionis fe feciiTe vel eife fadu-
B
C
ros dixcrintCmodeffia tamen achoneftatcferua^
a domibus vifitaris redpiunt î corum fdliccc onera ficintcr do.
mosvifitataspartiendovtvnaqueqjdomusqu^remotiorfuc.
bus vuimisMi contnbutionea capitulo indidam rcceperint ;
aIioqaupfifolucnt^fDomusfuperior&al.>domusddevi^
«f ,poft capitulum ftatim vifitcntur ; nifi caufa cuidês aliud fua.
fuft!\';? vifitatoru mortcinterueni.nte, feu alia quacuqj
lufta & neccffana caufoprçptdientc.ofiidum viT.tation^ impie
""«^«ïu^^ntvprrorfuperioraliumfubftituerepoteftrvdetia
nialmvifitarc, ficomiifarius mortuus aut infirmus fucrit taut
t«rffnn^tatcsqujftantinprimismifsisfratrJm,fi^
mucftitionc&profefsionc tamfratru gfororûî alioquiac ipfi
corngcntur» f Intcrdidtur ctia vniucrfis capituli mêbris,vtri.
ufqgftxus,omnisIufus,rhorcf,ca-tilcn?,potationcs,6Cvfusquo.
rumlibctinftrumcntorfi muficali«m,rcgalia quoqj acrcainalia
S-T. perfonâ induxcrint
refiftant,aut moleftia vllä inférât ^ fi prelatus fuerit,fit extra fe-
defua vno menfe, &mhilominusa capitulo puniatur.fi fubic
dus,pnuetar voce capimlari, vfq; ad reuocationê capituli gen«
r^sffiverocap,tuiarisnonf«erit:annovno,quartisfert
^^^Gm^l^us ieiunet. q Mtatores non concédât
^Deelcaioneârconfirniationenouiprioris,/^.ro.
r^ Vm priore cuiufcuqj domus noftrç obirc cÔtii^tvel ab^
Vv folm, conuocatisfratribus, triduanû cundisindidturie=. \'
mnmco«tm««,mfif,ftu.nnoucmlcaionumvdhebdomada
pafdîc
A
^ Dgdeélïoneprîofîg. ïq.
pafche intcrucncrit 8C quoufq^ priorc «î^erfn«, poft ïaiidcs 3C
Vefpcrasjprocutnbêdbus omnjb\'\'4up«r formas, pfalmus Ad tc
^uaui,comuni deaotionc didtur.SequitsirCloria patri.Kyricî\'.
^^ter nf.ït ne nos.Sahios fac,8Cc. Mitte nobis.Nihil profidat.
^nc deus virtutû.Dne exaudi. Dûs vobifcum. Oremus Prcté=
Chriftudominû noftru. iffiediones intra quadra=
pnta dies fiant. Domusautê quç in hoc fuerit inobediens ( nifi
«girimo impediméto cxcufetur ) in future capitulo pjîna fufti«
\'\'«bit condignâ. Porro fi per obitum contigerit vacate prio»
\'atum : priufquâ eledio fiat,couentus eleclione faâurus,figni=
flcarc debet quäprimü priori fuperiori, paftore fe ciTe orbatos,
Petêtes ab co autoritate, duos quos voluerint indeterminate co
\'\'ocandi priores. Qui refcribit ds, vt de vicinioribus & magis
^^pertisadeieâ-ionêfuamcôuocentî; commonês vt talem eli«
Rant fecûdum deum, ex feipfis vel ex aliqua domoru noftraru,
vita,fdentia,8Cçtas,tam fratribus quam ijs quiforis funt,
^"e pofsit in fan% coucrfationis exemplii. Confenfus eligé-
femel datus,fi forte qualibct ex caufa eledio nequiuerit forti«
j"\' «ffeâû,fufficiat eis,vt aduocent quoties voluerint, eofdem a*
îofvepriores ; donec finepotiantur optatb. ^Monafteria auté
y js prioribus orbata, & a dmm fuperiore, itinere triu dierum
mantia, confenfum hune rf^irereno tenétur î fed conuoca-
^t duos de vidnioribus & prudétioribus priores, qui fus no-
? «leâioni interc/re,acprioré canonice eledS, iuxta priuilegia
oftra cofirmare debebfit. Afin eleciionetamêprioris fuperio.
I^aduocandi funt quatuor priores. Nullus eleclus in priorc
aliaquacûcg domo,vocari debet,vtinterfît tanquàm eledor,
côfirmator,in domo fuf profefsionis,nifî fucrit prior fupe-
Adfubdiaconatunonpromoti,noprofefsi,leprofi,cri^ Âdât\'tm,
quüuis ab omni pjnitentiaabfoluti,nifi vox ds expreffe
^^ftituta fuerii,cxc6municati,fufpenfi,vel intcrdidi î nec eligcr
Pofluntneceiigi, nccadcledionêcucftcrisfuntadmittédi
vicefimû quintum aetatis fuse annum no attigit ; nô poteÄ
£ 4 cligi in
n
C
eligiinpriorem fl||NuïIus ctiam qui de ordine noftroapofta-
taucrit fiuc dcfduerit,aut alias criminofus fuerit, digatwr in pri
orei quia fi fecus attentatu fuerit,irritu crit 3C inanc. qNulhu
quoc^abfq;confenfu capituli generalis, vel prioris fuperioriïy
prcficiatur prior t quoadufqj poftprofefsioné faâ,fteterit laud»
biliter annos tres in domibus noftris. ^Igitur in die eledionis,
couocatis priorib\' SCprjfentibus (nam fine illis eledio celebra-
ta effet nulla,iuxta priuilcgia noftra)mane mifla dc fando fpiri«
tu,in conuécu,deuotifsitne fub duplici fefto celebrata : poft fex-
tas vel nonaspro tcmpore,fignopulfato,in capitulu conueni»
entes, dicunt pfalmum Ad telcuaui, cuprcdbus êCorarionibu»
fupradidis didot^ ab antiquiorc priorc Bcnedidte t aUqua(fi
placet)fiat \'exhórtario. qf Deinde priores cum couentu ad cho«
rum regrefsi,autoritate capituli prj dpiant,vt fecundum deum
prout melius potuerint,talem cligant,qui qliantü humana fra»
gilitas permittit,uita, fdentia, êC çtate digftus 8C idoncus-exifti-
mctur ad offidum prioratiis. ^ Poftmodum fratres ex fcipfis,
velde domibus noftris vnum cligant,aut facerdotcm,aut ad fa«
ccrdoh\'ûpromoucndû. Poteft enim dc domo qualibct omnis
frater cligi,faluïs prfdidis ïcxccpto priore,vel redore fub grci=
mio capituIi,8C fuperioris domas^ppriore, &procuratore, SC
fratrc pro confilio dcputato. ^ômus etiam quelibet, fratrc
fuum, licet forte fit prior in alia domo, poteft in prioré eligere
(nifi fit prior fuperior): 3C domus fupertor,quemcüqj priorem-
Priorvcro qui non propter crimen, fed propter aliam caufarn
depofituscft îin alia quidem domo poterit cligi,Hifi fpcdaliter
à capitulo generali illi fucrit interdidum. ïn ca vero qua prior
fuerat î nunquàm, nifi faucntc SC concedente capitulo generali
vcl priorc fupcriorc. l[f Omnino autem ab dmnibus caueatuf,
ne vllus in domibus noftris qualibet aftutia,fraude, feu violefl*
tia prarponatur t nifi quem fratrcs commuai confenfu, vel frgf
trum maiogaarsconcilü fanioris^ fecudum dcum proaidcrin^
cligcndum. ^ Verumamen conftitutio concilia generalis lat«"
ddftane
\'ïfienfîs vltimi,dc fadendis eleâionibus, diligéter obferuetur î
^ö quôd ibi fcriptum eft, qaôd eledio aliter fada non valet.De
qua conftitudône»quantum vifum eft nobis fufficere x ad ver^i
bum pofuimus prout in decretalibus continetur, in hune mo-
^um. Ne pro defedu paftoris,gregé dominicum, lupus rapaxr
•nuadat, aut in facultatibus fuis, ecclefia viduata graue difpen«
^ium patiatur, volentes in hoc SC occurrere periculis animarfi,
^ecclefix indemnitatibus prouidere î ftatuimus,vt vitra trei
ruenfcs,cathcdralis vel regularis ecclefia prarlato non vacet.în^
fra quos (iufto impedimento ceiTante) fi eledio celebrata non
Guérit t qui eligere debuerae, eligendi poteftate careant, ea vice,
ipfa eligendipoteftas, ad eum qui proximo pratelfe dinofd«
lUr,deuoluatur. Is vero ad que deuoluta fuerit poteftas, deum
pre oculis habens, non différât vitra tres menfes, cum confilio
capituli fui, dC aliorum virorum prudendum, viduatam ecde-
fiam , de perfona idonea ipfius quidem ecclefiae, vel alterius ( fî
^igna non reperiatur in illa ) canonice ordinäre : fi canonicam
Volucrit effugere vltionem. Quia propter diuerfas eledionurn
formas, quas quidam inuenire conantur, multa impedimenta
proueniunt, Se magna pericula imminent ecdefiis viduadsî
ftatuimus,vt cum eledio fuerit celebranda,praefendbus omni=
bus,qui debent, 8C volant, dC polTunt commode interefle, airu=
*ïïantur tres de colIegio,fide digni,qui fecrete 8C fingiilatim vo»
cundorum diligenter exquirant, 8C in fcriptis redada, mox
Publicentincommuni, nulloprorfus appelladonisobftaculo
*nted€do,vt is ( colladone habita ) eligatur,in quem omnes vel
rnaior 8c fanior pars capituli confendt. Vel faltem eligendi po=
tcftas aliquibus viris idoneis committatur î qui vice omnium,
«cclefîç viduatçprouideant depaftore. Aliterfadaeledionon
*ïaletî nifi forte cômuniterab omnibuselfetquafiperinfpira*
^»onem,abf<g vido celebrata. t| Hucufq? pofitum eft de praedi-
confilii conftitutione. Addimus vero, quód ad faciendi!
^crutinium, adîungantur duo dic1;i priores, pr^didis tribus de
quibus
y ileth\'o
y^DtjPdot
quibus loquitur decrctaU\'s. q Cum autem per primam fof^
mam fdlicct per viam fcrutinii, ad eleélionem proceditur î ob«
feruandum eft, pri mo vt fcrutinium fiat in tali Ioco,quô d fem«
tatores ab omnibus vidcantur, SCà foIisfcrutatoribus illequl
nominat audiatur.Et tres fcrütatores qui dc collegio eligetiunfl
affumuntur, ad inquirendij fuffragia fingulorum, primo fcip-
fos fcrutabuntur, 8C poftca fingillatim fccrctc reliquos fratres î
vno ex ipfis,vice omnium.vnumquemqj eledorum adiurantc»
Hf Secundo, vt ftatim vniufcuiufqj fuffragium in fcriptis redi«
gant, per fc vel alium. q Tertio,
fcripta publicent cunâis-audientibus^^ Quarte,vtpublicatt^
collatio didorum fuffragiorum t vt ille qui babcC
h\'^f^ partis conuentusJSuccligentium, mox eliga^
priore domus ad quam nominatur. Quarto, vtvnul.
cxfenionbusilliusmaiorispartfe^ f^T^rnm^
clcâionempronuncict, per verba fingularis numcri i pctens
cam à prioribus confirmari. Et haec praedida fieri debent vni«
CO contextu t ita vt ad alia interim non diucrtatur. if Poftca
priores ad confirmandam eledionem vocati, antequam confir
menr,procIamationcm coram toto conuentu faciantî vt fi qui«
aliquadicerevelprocurarcvolucritcontraformamelectionis,
vel contra perfonam eledam, facultatem & tempus opponent
di habeat. Et ad certum tcmpus,faltem per vnum diem,confir«
matiodilFeratur, Etficertamcaufamaliquis oppofuerit,prO\'»
ptcr quam eledio non debeat confi\'rmari î differatur confirm
matio,donec difcuifa caufa,Veritas vel fufficicntia oppofitionis
à confirmatoribus cognofcatur. q $i autem iufta fuerit op*
pofitio, non confirmetur; quia nullius cITet valons, q Hxc
proclamatio, ÔCifte modus fcruanduscft : ctiam fi communi
Concordia eledio fuerit celebrata. ^Jiin forma eïeflionis er-
ratum eft : poterit ekdio de nouo reperi , nec perfona cleda
cx hocefncitur minus idonea. Sciendum, quôdfi omnes dc
con ucntu nominant fdcntcr indignum J tunc per priores,code
B
¥
A/;
©
«probato, clca/o deuoïuitur ad dotntim fuperiorem, vel ad A
piosvocatos priores, ficonuentus Vbi eleâiôcelebratàrma=: Sumptmyx
enr $i autem aîiquf nominantfcienter indignum i eïeclió^ f>ruiile^ts
«Teliqtiös quHiuiufmodi eîedionï non confenferun^^^
^ tur. ^ Gum vero per fecundam formam,fcilicet per viam :
onipromifsi proceditur, dC aliqui ex his in quos compromit-
«^dc canucntu fuerint t iton poflîinr eligi in quos cötópro.
^iflum eft, nifi additum fueritincbrapromiflrö,^qüod pblfunt
^l\'gerc,fiuc ex feipfis,fiue exaIijs.^ Ekaioaii^fntahs,peraIi.
A
If\'
HUcm ipJorum,per verba Angularis numeri eft pronundarida.
feinde à confirmatoribus eft faciédàprccIamatio,&: terminus
pponendiftatuendus. % Kecpotèft procedi per viam com- 1
promifsi, mfi omnes in hoc confenferiiit : ham fi vnus nolkt
P^r earn pr^cèdi,tunc non valeret.Via ënim fcrutinii,magis eft
««jjecefsitate. f Tertia forma eft, perinfpirationem. Kt tahs
Wuinitur fubornata î nifi fuerit de perfona famofa SC excel«
, dequa diu dicebaturcommuniter, quod digna dC vtilis
«etad egimen, tam in fpirituahbus quàmin temporalibus.
Jf w per viam compromifsi fieri polfet ekdio ; vt compro«
^iHari}, voIStaribus omnium inquifitis, iHum in quem maior
pars cônfcnferinr,cligere teneantur. if Porro priores qui ad e-
««loftetir vocantur, deum iudice prf oculis habetes î à via dei,
J^ore aliquorum non exorbitent,vel fauore.Sicut enim prf ci»
pitur conuentibus,ek(ftione faduris, vt ficut melius porerunt,
Jcujidgjlgj eligätt eodé modo, vocatis ad ekdionê prioribiis
PI"? c»pitur,ne in perfonam nô idoneam confentiant. ^li etiam
^dennt ekclionem inordinate fieri : autoritärem habenr à ca«=
pituîo gen6raIi,contradicendi ÔCreprobandi. ^ Quod fi pri«
^^\'^«s ali), pro eadem eJedione poftea vocati fuerîn£ ; diligenter
*^^ueant, ne in perfonam à prioribus precedentibus reprobatâ,
quoquo modoconfentiant. Ekcium quocç, SCin domo à;
^^^J^\'g\'tur, conuocatorû comprobatione priorum approba=
\' donaus ipfa ex qua cligitur, reprobare r.5 poteft. ^ Ekclus
etiam.
-ocr page 62-A «tiaç^, fine confenfu prioris fuperioris vei confirmatorutn^ xt\'t
. • nuatîar,enon potcfteiedipnidefcfade: propterappftpUçum
tî\'.-Viv\'nc TO^^^tû. Nuîii enim omnino domui noftr{-,ai> officio fuo, nifi
!. \' df confenfu generaIis^apit^uIi,Iicctamoucre priorcmî cum neC
gcherale capitulum., alicui congregation! rcnitcnti, vel incon^
fulEe,dc)3eat(finf iufta caufa)4arc yel aufferrc priorem q Eledi
epe ^itur/ecun4um for mam prjrfcriptani, çanonice celebrata
fens fnerit,aliQ^i cum ^duencrit, per fuppriorcm ^feniorem
I» fratcem in oxdine^intro^jHcitur in ccclefiam, ab intreitu chori
yfq^ad gcadus fan<;^uari^rairib«^^
uentum cius, Si per medium tranfeuti, hinc ÔC inde inciinanti-
tibus. Quo ibidem proftrato î frafres ftantes.decantant pfalraîi
ifMtitum. Ecce quàm bonum .Rnito pfalmo, cum gloria patri, Sc aii. Ini
tret oratio î diciiur KyrieK Pater nofter,&c. Dein de fenior pri-
©r,fi prarfens fuerit,alioqui fupprior,ftans iuxta priorem, dicit
Etne
nos.Saluum fac.Mittcei»EftQei. Domine cxaudi.Domi*
nus vobifcum. Oremus. Omntpotens fempitcrnc.Dc^sàqao
fanda.Pcr Chriftî^dominum noftru. Deinde priores vel fup-
prior cum feniore fratrc, cleuâtes cum, ducunt adfedem fuam.
(p In qua eo ftantetpro gratiarum adionc, cantant folcnnitcr Tf
deum, êC campana pulfatur. Fadaqj oratione î vadunt ad do^
mum capitularem, ÔCaffidentibus prioribus confirmatoribu«
(fiprapfentesfuerint)accedensfupprioradpriorem,interroga-
tus ab co; promittis obedietiam fecundum regulam bcati AUf
guftini 8C fecundum conftitutiones capituli noftri gencrajis/
mferens manus intra manus prioris, refpondet, promitto.. Si"
militer faciunt ÔC al^ per ordinem. Promittunt ctiam obedie<
tiam conuerfi 8C dotiati. Totan^^ diem illam gaudio dcdica«^
tes, bis maducant t nifi fuerit feria fcxta, vclieiuniu ab ecclefia
mftitutum , aut in aduentu domini. Si autem qui eligitur,
praefensnon fuerit : non in die confirmationis, fedindiefu^\'\'
ceptioms , bis manducant, nifi fuerit .ieiunum vt fupra.
ijNoin»*
-ocr page 63-V l)ec!eÂîoncprîoris.Cà.io.
^Nouus prior,tam domus fuperioris, quàm Cfterarü tin pro-
ximo capitulo,profcffionem faccre debet,in hue modum. Ego
jrater N.promitto obcdientiara & fideh tatem generali capitu«
(o,pro me èC domo noftra. Si vero rationabili caufapr^peditus
jn proximum capitulum venirelli^iiaiförirjyiriftetpr^efi^c
föam,in charta patente figillata,capitulo prjfentandam. Nihil-
Oßimus cum prjfens fuerit in generali capitulo eam renouabit
viua voce. qfPrior ex alia domo aifumptuSjfine crimine cedes
prioracui î fi ei placet,poteft ibi manere, SC profiteri infra annu,
O priori fuperiori SC priori domus illius pIacuerit,locufqï ei de»
^ur,fccundiïm qj fuerit in ordine. Ad profeffionem autem fa«
c><ndam,fufficit vt obedientiam in conuentu promittat,in mz»
•»»bus prioris. q €um prior aliquis propter infirmitatem vel
propter fenium fadus inutiIis,voluerit intra annum habere mi
•«ncordiam î fîgnificet priori fuperiori qui autoritate capitu«
« generalis,dabit ei facultatem conuocandi duos priores de vi«
Cjnioribus,quipoteruntctimabfoIuerc(fividerint expedire)i
»uumtp cum eleaus fuerit, confirmare. ^Si priori de alia dö-
**»o affumptojautredoridomusdegremiocapituli, téporefui
Prioratus aut redoratus,hereditas aliqua, aut aliud quodlibet,
•Jcreditario iure proueaeritt in annuos reditus redigatur, 8C
priori aut redori quàmdiu in alia prgfuerit domo tribuatur.
Priore. Cap.u
®«Supprïore.Ca,».
Procuratore.Ca.|
®^cellario.€a.4.
B
ff.
£6.
7%.
70.
178-
refeaorario.€a.j. ^
®cveftiario.Ca.6.
^«infirmario.Ca.7.
®«facrifta.Ca.8.
®«cantore.€a.9.
De heb.
-ocr page 64-Dchcbdpmadariis.Ca.io. i
DeltbxfirrioCa.ir.
Dcportario.Ca.u,
Dchofpitano.Ca-ij.
mmmmmmm
P
B
ffDc\'priore.Ga.primum,
Cftquàm prior eledusSeconfirmatus fuerit, ab om«
nibusin reuerétia habeaturïitavt quilibet anteeum
tranfiens, caputnonnihilinclinet. In quocunq? loco,
extra conuentatn,fratres aliquifederint: fi prior fu-
peruenerit, affurgere debent, nec federe, donee ipfe fedeat, vel
eos federe rnoneat. Si autem tranfierit : affurgere debent, 8C in-
cliHare,ac ftantes permanere, quoufqj tranfierit. qSi per mee
dium conuentum tranfierit in choro,de fedibus fuis,fratres in»
clinare debent î fed in refedorio etiam capita detegere. In capi-
tulo vero per medium conuentum tranfeuntiïdetedo capita
aflurgere debent,inclinareacftare,donecfedeat. ^ Qï?»^"^^
illilibrum vel aliud quid obtuleritï caput inclinare debet,
iff Obferuare etiam debent omnes vt maxime coram eo,in lia\'\'
bitufuoSC moribas, modeftiam omnem oftendant : nun-
quàm verba ind€Ccntia,coram eo profcrre prjfumant, q Pto"
%\'{tUé0 Jk- uidédum eft autem priori,vt bona conuerfatione fua,omnibus
^eÙC iï5rf7i;cxcmplum difcipline fiat, nec accepta abutatur poteftate: fed
täto magts feipfum in omni morûprobitatecohibeat,quâto all
um in monafterio fupra fc nullum habet, à quo cohiberi pofß^
No enim ideo prelatus eft, vt difcipline clauftrali fubiedus nö
fit. qf Qufcunqj vel ad veftitum cius,vel ledi vfum pertinent i
nee prçcio ncc forma ab habitu c^terorum differre debent.
^f Horis canonicis interefle ftudcat ; prjcipue autem capitulo
culparum,finerationabili caufa abeife non debet, igïn maio=
ribus dùplicibus feftis &fupra,totum officium facit.in diepal"
marum, ÔCin tribus diebus ante pafcha, in vigilia natiuitatis
domiß^
-ocr page 65-J^^onibus dcfundorum : miflfam conuentualem cantar. m InZ^H t ]
Pnmis ÔC compktorio Çonfit.or, poft hcras RdeliumlêclfÂ
^aiutormm, didt;acpoft compktorium bcncdidioné fadtT ^
^ in lods fikntii,ÔC prfdpuc poft compktoriû, filentium fcr=
«arc fta^eat î quia no decet eu m ( ali|s in quietc & fikntio k co=
\'bentibus)vacare ftiperfluîscôfabuIationibus,autinquietudic
I operam dare, afin refe^orio cura ceteris & ficut cjten co=
î nifi infirmitaseius .lut débilitas aliud requirat. ^Si 3
profidfci opus habuerit, extra monafterium per
octaturus î fuppriori autprocuratori,caufam itineris fiii, ante
^•^umindicet.Si autem exicnsjcafupcrnodare eum contige«
î cum redierir,alteri eorum caufam indicare debet. A prin-
JPJO tamêaduentus vfqjadepiphaniam, ÔCi quinquagefima
qjadoaauaspafche, fine confilio conuentus, monafterium
^ tra vnâ nodé pernodaturus, exire non prj fumât nec ad vi-
anduraquidem i|f Ad nuptias vero,ÔC ad primas miiTasfe«
^^ arium,Reqî prior neqj fratres accédât î neqj etiam pueros dc
^ Priores dC fratres dum funt in itinere (fi
mmodepoffunt) miffam audiantîSC caueant diligenter, ne
^ r facant diebus dominids ÔC feftis, nifi propter euidenté ne-
orae ^J\'rioris eft beneficia ÔC falutationes infinuare ;
ted obliuifdtur î procurator d ad memoria
^eu\' ^^^ *errores kgentium emendare, fi=
ter refeclorio, fiue in capitulo, vel aiteri comit=
ad ^ P®"^ eft : de vno choro in alteram (cum opus eft)
^ \'"^torium mittere. Prions quoqj eft ; confeffiones audire,
^tifi fratribus ad cas redpiendas fpecialiter deputare ^
\'"""g^rc, SC mortuos fepelire î nifi aliqua ex caufa, al
^«iunxerit. ^Hiautem qui ex commiffione feu precepto
prions
-ocr page 66-prionVonfcffiones aui\'unt^ nulli pro criminali, nifi de con^
fcnfij ipfius,fatisfaâione iniungunt, fed mittunt eos ad priore î
\'quiahuiufmodi eiusiuditio rcferuantur.In pericuio tamé, ctia
- tales abfolucrc poirunt,ea coditionc,vt fi vixerint & potucrint,
priori confiteantur.Tn abfentia vero prioris, poteft fupprior ab
foluereftibditos à criminalibus, 8C fenior eorum qui ad
endas confesfiones fratrumàpriore deputati funt,fupprioref
ita tamcG, vt de mortali certo,teneantur omnes,priori fuo cum
redierit, iterato conftteri, ab eoqj abfolui. 5cd èc ipfe prior,de
mortali certo,in itinere (quod abfit) commilfo î tenebitur cum
ad domam redierit, fuppriori fuo, etiam confelTus reconfitcr\'*
i| Quilibet frater clericus,ad minus femel in hebdomada, con*
jfiteatur priori, fi eum habere potueriî ; couerfi vero, in duabu^
hebdomadibus. ^De via reucrtentes î femper priori confite^
ri debent. ^
lx ftatutiï cartisffanorum. Quod diVitur de mortaü certo cönfitcndo prion «
«0» ilebet inteiligi fi\'mpliciter de qüolibet mortali : fed de peccato mortali
Nöenimomne mortaleeft criminale : licet ccontrario.omnc criminalefitmorta^^*
autem fint peecata mortalia criminalia,quluis plura fint qusr enuraerat
&;qu3einiurc communi, fidftatutis ordinis contineiitur: hic tamen pauca de pf"^^
mia enumeranda duximus.Homicidium, veneficium.omnis incontinentia aiVua\',"\'^-^
tnonia,bIafphemia in Deu ^ faiiclos eius,periuriû,falfum teftimoniü/ortilegio^
dium,apoftafia,itiicftiô manuü violenta:felfificatio literarum,inftrumentoruin ^
gillörum^t rcbelHo feu inobedientia in fuperiorë fuum manifefta;infamatio
nis quod quis alteri obitcit Sf probare noh poteft.odium inueteratum,magiftcrium^
fpirationis, &frequeas feminatiodifcordie. l|f|Prioris etiam eftinUCU^\'
re fratres t SCprofeffiohes redpere. ^Si quid magnum vel gï"^
ue tradandum fuerit,videlicet, fi bona monafterij fuerint coto
mutandaaut vendenda(dummodo prf cium inde proueniefl^»
in alios reditus vtilioresredigatur,vcl vltra duodecim annos
locanda,aut ftrudure quibus couentus grauari poffit, erig^^d^»
aut aliqui ad inweftitioné vel profesfioné recipiédi prior o
fratres capitulates in vnum faciat conuenire î ibiqj cum om"^
quid fentiantjlibere pronunciauerint^quod maior& faniO ^
pars deteniiinat, fine vUa perfonarum acceptione exequat" \'
hoe omnino taîtquàm vtiliffimum rcdiffimamqj, feï^»^^\'^^
E
€
fî vota fiierint cqualia t pars illa i\'n qua prior eft, pr3eua= A
lebit, ^ Kemo autem fuam vel alterius comentiok prxfurnzttonfirmatum
defenderefentemiamï ne bonum (quodabfit) confilii in dif=rf,mo. 15 38.
^ordiam furoremtg vertatur. Q^i vero cotra priorem,vel par==
conuentus faniorem,fuam vel alterius fententiam,conten=
tiofe vel malitiofe defendere prjfumpferit,&: in hoe a/Tuetus fu«
«fit,cömmonitus% refipifcere noluerit ^ tanquàm pacis turba«
tor,acommunibus tradatibusexcludatur: ppanihilominus
pledendusgrauiori;quacpromodo cuIpeSCconditione delin=
S[Uentis,committiturarbitriopr3ffîdentis. «JVeruncamê nul=
\'us prior aut conuentus primam fundationé domus,quocunqj
\'ï^odo grauare vel minuere, feu alia quelibet immobilia bona,
aut reditus qualefcunq;,ex bonis monafterii vendere,vcl pofTef jjp.
fiones properpetua penfîone côducere,feu etiam ( fî domus vl«
tra medietatem redituum fuorum annuorum debitis grauata
[Ucrit ) depropriis fHmptibus,nouas ftruduras, viginti quinqg
\'5"tatorum antiquorum impenfas requirentes, edificareprse»
yjöïat î fine confenfu capituli generalis, vel prioris fuperioris.
J^i quidem confenfus dari debet,in charta patente,figillo ob«
"gnata. |i prior aut procurator^ aut etiam totus conuentus co«
Jfa fecerit î procurationem procurator amittat, SC per menfem
«t nouitius. f rior vero ( nifi cafus abfolutionis fuerit ) per tan« (C
^^ndem temporis, fit extra fedem fuam t & nihilominus vterqj
Pjr capitulum legitime puniatur. Correclio vero conuentus,
ad capitulum differatur. Nullus etiam prior aut domus
affumere prçfumat onus perpetuum miflarum autvigiliarum,
^^tra beneficia caeteris benefadoribus in ordinario afsignata t
etiam pitantias annuas Sc perpetuas, abfqj cofenfu capituli
pneralis. «Jf |ratres quoqj & forores feinterponerenon debet (Icnfirmdtum
pitantiis dandis vel non dandis; quoniam capitulum vult vt rfnao. 15 09.
^ arbitrio fit prioris, quomodo 8C quando dande funt, aut etiS
propter certos euêtus nonnung fubtrahede. % |emel circa qua
feftiuitates principales prior cou oca t fratres ad commune
F colloquium
-ocr page 68-colioqumm î ad confcrendum dc obfcruationibus ordiHÏs>
aiijs quibufqï Vtilibus Se nccc/Tarfïs. Vbi qinTqj adiiiifura prio»:
ris, libcre proponcrc poteft, quo d pro obferuatione vel cmcHe
datione cómunisftat\'SCqualibet vtilitatecxcogitauerit. l^\'Et
ne prior temporalium curaacfolidtudine pr^grauatus, fpiri-
tualibus minus pofsit intenderè; taks fingulis ofiiciis fotagat
deputare, quorum foiidtudini ea fecure valeat committerc.
I| (pfiida plura uni perfonç commitci poffunt, maxime in m*
noribus congregationibus t vt falcem aÜqui dc fratribus,ab of«:
ficiisvacantes, liberius ôepcrfediusfpiritualibusftudnsinhc«
rcant.Officium tamen fupprioris Seprocuratoris, vniperfonac
fimulcommittcndumnon eft.Multo magisprioralfumerenó
debet procuraturam, nifi concedentc capitulo generali, q Pri-
or quamuis curam cxtcrnorum,8C perfonarum qux dc ordinc
non funt aliis impertiatur î non tamen ita abiicere debet, qui^
& ipfcfaluti Seinftruâ:ioniearum,intcrdum infiftat,fiuc clerici
fint fiue laici. q Et ipfi quibus cura aliorum à priore commit"
ritur, faepe fupcrhis adeumrecurrant, &cumcoconférant?
maxime quj fpiritualia concernunt. i(f Ad vfum f«um, nihil
tanquàm proprium retinere debet. $i quç cxpëderc cum opot-
tuerit î de communi acdpiat,5C de his per fc vel procuratorem,
rationem reddat. if Iponaria fiue in auro,fiuc in argento, Bae
in pecunia,fiue quçcunqj aut vndccunqj vcnicntia, ad priorem
deferantur: vt ipfe dehis ordinet,ficut ei pro communi domus
icnfirmätum vtilitatc vifum fuerit, SC ctiam dc his rationem reddat. If
4nno. 15 nullius debito prior aut procurator,aut aliquis fratrum fide
bere debet, ficutncc conuentus, ncc ctiam pro annua penfiofl«
^onßrmatum alicuiusp^rarbende, fub pœna à capitulo infligenda. ^ Null"®
4mo. iç io. quoqj prior aut conuentus, trahat altum priorem aut conueti^«
tarn ad forum fiue indicium extraneum,fcd omnes caufc 8C
trouerfic, ad capitulum aut vifitatores defcrantur, decidantur,
&C terminentur. q prior,fupprior,SC frateràcouentueledu^»
figtllura conuetuale, SCdepofitanorabilia, qupd procuratoris
ruratn
i.dditmn.
t
non pertinent : fub tribus differentibus claufuris confer A
"^nt, ôTquilibet eorum vnam dauern ex his cuftodiat. «^IDe*
pofita notabiIia,ßi^ in pecuniis,fiue in ahis rebus,fciät cum pri=
ore Scprocuratore^edamfuppriorSCalius frater, quempnor
oC conuentus ad hoc elegerint. Haec autem commodare vel ex^
pendere, fine confenfu deponentium Schorum fratrum con^
\'«o non licet.Qjiorum etiam confilio in caufis minus^rduis pri
or contentus effe poteft. i| ï^îi etiam femel iii anno circa feftum
omnium fandorum,fimul conferunt,de comuni ftatu domusî
^idelicet deconuerfadone SCprofedu omnfum inhabitantiu,
«ccoHâordiaôCpacefingulorum\'f depenuriaquoqjautcom^ $
pctentia temporaliumjquatenusexhoc finguliofficiary,pro
"bi comifsis admoneantur diligendus in bono vigilare. « Vn^^-. ^
ores quoqj feme! in anno ckcaprincipium quadragefîme,îcru- ^ r-
tinium faciantincellis , declenodiis vtenfilibus fratrum
conuerforum î qui huiufmodi priori exhibere debent. Mf Pri^^\'^
redores, &: fratres, teftamentorum execudones in fe non
^«cipiant, abfq,\' prioris fuperioris facultate fpeciali. talem
^cultatem fine caufa radonabih,non concédât, qpriores edä tonßrmätum
^ priorifTe non permittant fratribus aut fororibus, recipere in ttnno.i< 19.
^«pofitumpecunias aut alia quecunqjcknodiaj vel vllo modo^V \'^^ifV..
Jalia cuftodire. Literas miflas conuentui prior non aperiat aut ^
^gat î nifi prarfente fuppriore aut procuratore, fi alterum eoru
^ornmode habere potuerit. ^ Nullus fratrum aut conuedorüp^^
\'^«^ras aut fchedula mittat vel recipiat, aut fibi miffas legat, per
finterpofitamveperfonam,fine confenfu prioris. I\'rocurator
^anien fcribere poteft de his,qu^ advfum monafterii ex officio
^oprpcurare debet, af Prior cuiufcunqj domus praefendbus
^ oipitibus legat Benedidte Sc gradas, & dicatïidelium fede.
^ 9ï ad nolam in refedorioîprjterquàm praefentepriore fiipcr
vifitatoribus,dempto priore fuperiore.
i|[lDe fuppriore. (Cap. fecundum,
F a (I^ando
-ocr page 70-/T\\ Vando cîigendus eft fupprior ; confîlio difcretorum fra=
VU trum,vel maioris fanioris partis capitularium, per pri«
orem eîigatur.Qui cum à priore nominatus fuerit x ftatim fur«
gat, & veniens coram priore fe profternat.flÖeinde iubentie pri«
ore furgens, Se indignum minufqj idoneum huic oneri fe cona
teftans î humiliter fupportari petat. <Z^ôd fi prior non annue«
ritafTenfatîî prçbendo,iterû feprofternatî deinde iubente pri-
ore furgens, humiliter petat orationes fratrum, ac deinceps in
finiftro choro primus erit. ef Abfente priore, vices eius gererc
debet 18C interim omnes officiarii ad eum referét, fi quid caufe
in minifterio cuiufquàm emerferit ôC eiuspraecepto obediât;
ficut prioris. ^ |i quid tamen altioris negotii interuenerit,
quod per eius fententiam definiri non pofsit aut non debeatJ
vfqj ad prioris aduentum differatur. i| (Dfficiarios non infti"
tuet aut deftituet, nec aliquem ad facros ordines promoueri fa-
ciet^ nouitios non recipiet, nec profefsionem accipiet t nifî dc
his mandatum prioris acceperit. «f Quoties vices prioris ha«
buerit, réuerentia ei exhibenda eft, fiue in choro,fiue in capitu«
lo, fiue in refedorio, fiue alibi, ficut priori î excepto quod nort
fedeat ad nolam,nec ei aifurgitur,fed modice tâtum inclinatur.
Ncc tune legit aut miniftrat in refedorio x fed fi hebdommada
eius fuerit, alium procurabit. A loquentibus illi, patris ho^
noratur vocabulo î qui autem de abfente loquunt-«r , fuppri^
oris ilium appellant nomine, t\'erum prarfente priore,null^ in"
clinationes illi fiunt. tn caeteris, ficut alius frater fe habebit.
^ Quando prior domi cft,SC praefens in choro non fuerit up^"«^
in maioribusduplicibus feftis8cfupra thurificat,8Ccolledat«
„ „ in medio chori dicit. €|f Supprior quando prior domi non eft»
^ maioridiffi\'cultatedifpenfet aut concédât alicui quiequa,quod
exprû^mto, communis inftitutionis modum excedit. Nam cum prior fo\'^
ris eft ; obferuationesSC eonftitutiones ae rigorem omnctn cS"
uenit nos fortius feruare. If Quadiu prior intra fepta mona^
fteriireperiripotueritî non eft fupprioris dareahcui facultat^
quoquatfl
t
(E
trdnfu
/
quoquam cgrcmèndTTàuriîi^tJnotabilc faciendi. Si antcm A
prior facile inueniri non potuerit î tune in rebus minoribus lia
centiam dare poteft, vtpote Icquendi cum fratre dc rc vtili, vcl
«€cciraria,autßmilibus. ^QuiàfupprioredcquacuHqjrelia
ccntiam accipit î fî priori occurrcrit, debet ab ipfo, de cadem rc
iicentiam poftularc. Si abfente priorc,fupprior ßngulare aut çonBmdtnM
notabikquidaiicuiconccfTerit t debet hocindicare priori do« dnno.i\'j
mura rcttcrfo, ^ Ad fuppriorem precipiie pertinet, priorem x^l/^F-
in his in quibus reprchcnfibilis vcl negligcns fuerit,quç vel ipfe f^Ou^
confïderauitjvclabaliis fibi intimatafuerin£,admoncre:öteu
ïî\'hilominus quantum poteft, coram aliis excufare. Alias vero ß •
*iüllus fratrum,!priori fuo detrahere, velper feillumarguerc^^7
pi"f fumât. Poteft tamen fuppriori vel procuratori, vel ctiam
priori, cumrimorc rcucrentia , humiliter intimarc,ft
SI uid jn co reprehcnfibile, dC accufatione dignum deprehendcs
Quod fi fcpius admonitus emendarc ncglexcrit î non
Manien publice aut in conucntu arguatur/cd vifîtatoribus cum
^duencrint reuclctur, vel ( fi necefie fuerit )priori fuperiori de»
J|uncietur. «ff Porro fupprior finguiis annis poft feftum pa«
fche die congruenti, abfolatfonem pctere debet. Non tamen
^et fcrutini um,fingillatim à fingulis,fuper eius abfolutione aut
*^®ntinuationeîquiailIiusdeftituriofolumfpcdatadpriorem. Q
^Si abfente priore ( in monafteriis non inclufis ) fuppriorem
^Uoquàm proficifci necefsitas poftulâuerit, de conuentus com
"io id faciat : êC tûc fenior in ordine,vicem eius fuppîeat. Quo
tarnen tempore hebdomadarius, FidcHum, Confiteor, 3C Ad=
J.^torium dicit,& benediaiones,ô^ caetera ad diuinum officium
Pcdantiafacit. Nihilominusin maioribusduplicibusfeftjs&:
^pra t fenior totum officium facit, in abfeptia prioris SC fup=
priori«; ^Suppriori autem domiexiftentc,non eftfcnioris vi*
^^^eius fupplcrc , neqjaïicui dequacunqjre Iicentiam darci
^filoqucndibrcuiter cum fratre, cum fupprior inueniri n®n
fotacrit.
F 5 «ç Dc pro»
-z^s.,
y"
<
gccundapai:^
^DeProcttratore. Cap.Tertinm,
CI Vndis in externis ofiiciis occupatis, preficietur vnus àc
y fratribus procurator: quem prioreîigct,de confilio con=
Bcntus,vel maioris & fanioris partis. infi:ruitur,vt diligen=
ter fcribaf,quid acceperit,quidv€ expenderit.Hic vniuerforum
excernorum ftrennuecuram gerens , fi magnum aliquid,aut
praeter confuetudinem agendum eft,ad prioris femper confiIi=
um recurrat î nec grande aliquid citra illius confenfum donarc
vel agere prjfumat. if Non dabit in pecunris pro eleemofini»,
vltra valorem floreni rehcnfis.Quo femel,fiue per partes dato î
noa debet fine confenfu prioris amplius dare, intra annum. In
ceteris rebus,communem modum elcemofi\'narum fi\'ne fcitu SC
confenfu prioris,notabiliternon excedat. if Non debet pecit=
niam mutuo darexdaccipere, aut depofita cuftodire t nififcie==
te & concedente priore. £t fi forte receperit : debet hoc quàm=:
primùm poterit, indicare pnori. i| Débita etiam monafterif,
ftatim CÛ poteft foluat. q Adhaius offidupertinet, vt omnes
cenfus ÔC reditus monafterii,vndecunqjprouenientes,tempore
ftatuto perquirat &:redpiat,ÔC fingula proat diftnbuenda funt
Siexponenda, tribuat. i|(Dmnes offidarii in his quibus indi=
gent, ad cum recurrent. «|[ (%oties à priore requifitus fuerit,
rationem de fingulis fibi commifsisreddat t 8C deftatu domus
8C familie fepius cum ipfo confcrre non ncgligat. if Cum lai-
cis familiaribus,6Ccum mercenarirjs,quandoq; capitulum tenc^
re debet î eofc^ reprehendere 8C corrigerc. Quibus ctiam femel
faltcm in hebdomada exhortatio facienda cft,a priore vel ab his
quibus ipfe,commiferit. q Alias nullus prior vcl frater,publj^
ce predicate debet : exceptis feftis dedicationis SCpatroni, i«»
propriisecclcfiis, & hocpotiusperalium non noftrj religiofli^
fiat, ^Siquâdoforis aliquidinordinatcfierividet^ adipfu^
pertinet, cum oportunS fuerit reprehcderc\'î ad illu vcro gui rc^
prehcnditur,humiliter veniâ poftularc.Qu\'ôd fi quis eorà fe
cmen^^"
-ocr page 73-A
emedauerit 1 debet hoc indicare priori;^ ir|pfe quoc^ ex com-
*Tiifsioneprioris,confefsioneseoruaudit, ac communionéfa,
era m feftis adminiftrat: nifi prior alteri iniunxerit. if Procu^
ryor têpore filentiî eu fratribus loqui non debet, f Animalia
adpaftum emere^SCeorum frudum fiuepeeulium inde proue^
mens, advtilitatem monafterii( quantum finepeecatopoteft)
«on prohibetur. i| ferras conducere vel elocare, aut fimilia
3gere, aut etiam mereenarios conducere, finepriorisconfilio
»ion debet. ^ O^ando quoquàm profieifeendum eftilli : pri-
ais prion caufam itineris fui ijidicare debet,fiue fuppriori fi pri«
or prarfens non fuerit. ^t tunc focius dpputatus deferet procu-
^ton.nifi fueritfupprior. «ffrocurator quamuis exempio
^art%,CUIUS fufeepi t officium,circa multa folicitari 8>C turbari
««eeife habeat i filentium tamen, 8C quietem celle,non p^nitus
abi^cere debet: fed potius ( quantum domus negotia patiun-
tur)in choro SCrefedorio adeireftudeat^&adcellam,quafi ad~
utifsimuum SC quietifsimum portum recurratt vt legendo o^
^ndo, 8cmeditando, turbulentos animi fui motus, exrerum
xternarum cura vel difpofitione emergentes,fedare,6c in area«
«S lu, pedons, aliquid falubre, quod fibi commifsis, fuauiter
^^lap,enter cruder, pofsitreeondere. Tanto enim frequentiox
ous admonitionibus mdigentîquanto minus literas norunt.
4^ifiCquodabfit)neghgcns,autprodigas, aytcontumax
«entus fuent, fepmsc^ correptus fc emendare noluerit f fub=
gato in loeâ eius meliore, ad celle protinuscuftodiam rcuo^
^^rt vt qui nequitalienam, fuam faltem falutem operetur.
^ procurator femel in anno dc receptis ÔC expofitis, 8C omni.
1 f^ debenturei, coram conuenta rationem
^ aerc,ôCabfolutioncm ab officio fuo peterc debet. Non ta^
^^ n tiet fcrutinium fin gillatim a fingulis, fuper eius abfelutiot.
^«tcontinuatione-; quoniam ciusdeftitutiö folum fpedat
^ officiaîes,excepto f«ppriorc,non pr«y.
^ant mcenuentuqwerererniferieordiam , nifi dc confenfu
F 4 prioris.
C
i
prioris. Et hos prior âcftitaere èc inftituere poteft s oim ei vî«
ftiin fuerit êxpedire.
^Pecenario. Cap, quartum..
N\' E autem procurator nimium grauetur : vnus de conuer«
fis, vel alius fidelis, ei in foîatium dari poteft. Hicitaqj in
his qu^ ad cellarium^coquinam, braxatorium SCpiftrinunt fpe
dant : ei fubferuire debet.Qui SCprouidentia circunfpectus, 8C
rebus difponendis ac conferuandis , foîicitus fit 8c ftudiofus.
Qui tamen in nulla re contra procuratoris ordinationem quic»
quàm agere prjfumat : fed m his quae agenda funt, eius requi=
rat confiIium,& obtemperet voluntati. Frequenter etiam
B circa coquinam ôCcellarium efle debet, vt fibi commiiTa cuftox
diat î BC. petentibus,quomodo 8C quantum oportet, de his quae
in cellario feruantur,diftribuat. Diligenti quoq; cura pro«
fpiciat,ne coci vel pjftores fibi commilFa negligenter curent aut
préparent î ne fratribus moleftia aliqua generetur, SC nedam«\'
num aliquod domui accedat. ^ frouidere etiam debet,vt fe-
getes mundentur, 3C procuratori reducere ad memoriam quse
faciéda funt î SC prouidere quantum poteft, ne per ipfius aut aî=
terius negligentiam,aliquid alicubipereat. Etfiquidperierit t
proftratus reum fe culpabilemq; fatebitur. ^ Hune etiam pu*
C cipue benignum BC mifericordem elfe oportet : vt no folû ma^
lis aliorum compati, fed SC mala pari,SC fratribus fine murmure
feruire fciat. PofTunt tamé quedâ de predidis alteri comitti î
fi cellarius curam finguloru gerere nequeat. <f Excepto priori?
procuratore,ceIlario, 8C infirmario quâdo propter infirmes O"
pus habet : nullus cellarium vel coquinâ fine côfenfu prioris
trat. q Çû officia aliqua laicis comittuntur : diligéter inftrué^j
funtjVtfecûdu coftirutiones noftras c5mifia fibiperagâtjaut etiâ
in lingua vulgari,mod\' officii eis ex coftitutionib\' cofcribatui"\'
H^Derefcdorario. Cap.quintum.
Bficium rcfedorari], vni conuerforum, vel alicui ûàà^
cooimitdtur.Ad quera pertinec,tempore ftatuto,fiue ^^^
prandiuîîi\'
-ocr page 75-A
B
F f
prandium,fî«€ ad cœnam,menfam prf parare,panem 8{potum
îpponcre. qf Mappas,mantilia, cartcra^ lintca ad refcdorium
& lauatorium pertincntia, ipfe conferuat î Sc cum opusfuerir,
ibluit aut abluenda curat. Amphoras etiam fepius lauarc debet.
^ Candelabra quocgprouideredebet,quf hyemali tempore in
«"efediorio fratribus in c^na anteponantur î que fie difponenda
funt, vt folî priori vnum, & duobus vcl tribus fratribus, rque
vnum fubfer uiat. Quilibet frater fecundum ordinem a mi«
nortbus inchoando, cû refedorario in apponendis ÔC remoué=
dis cibis,h<bdomadam complet tempore ieiunii,potum ad
coîlationcm miniitrat. ip înfra collationem fedemus eodem
ordinc quoin choroftamusîcxcepto quod prior fedetin frôtc
*Henfç,fupprior vero in loco fuo,cum vno fratre feniorc dc cho
fuo. «I Adominicavcro quinquagefime vfq}adpafcha,fra«
tres quotidie fibi fnccedût,legendo & miniftrâdo in refcdorio,
% Frater cuius eft in refedorio ad méfam miniflrare,finitis fex»
t«s vel nonis pro tempore, vel vefperis quando cenandum eft.
Cum cibus paratus fuerit, primum fignum pro refedione faci=
îinterpofito tamen modico interuallo,quôdantecçnam pa=
rumpcr pr»trahi poteft, non tamen vltra fpaciu"m feptem pfaU
*ïîorum. ^ Admonemus quoqjvt nuflus fratrum interroget
* quocunqj quidcoquaturî nec aliquis rccufare debet dbuiii,
Sui generaliter omnibus eft paratus, nifi inlirmitatccogetc.No
fft enim confuctudinis noftre pro cibismurmurare t maxime
conuentH. ^ $i autem aliquis miniftrorum notabilem con=;
fufîoné,tempore refcdionis feccrit vtpotcarnphorâ frangédo
fundendo,aut aliquid fimile îante menfanl prioris veniens,
S^nua fledat, donec a priore fignum furgendi accipiat. |i qui
Vero de confidentibus offenderint î ftatim poftquàm fratres
furrexerint,culpam rccognofcentes veniä petere debec. ïie=
ledorariû etiam no0e oportet infîrmitates fratrum,quibus ali=
qua fpeciali ter de confilio prioris vcl infirmarii irapédere opus
«Ueritî vt fciat quid vnicuiqj tribuere oporteat. ^Prouiderc
etiam
-ocr page 76-7«» /i^ |€^ndapafs
A etiam debet,vt qiif fratribus apponuntur, ^quaÜter fineperf«^
narum acceptione diuidantur; nifi quibus propter infirmitate
vel debi[itatcm,prior amplius dandum indicauerit. <Sf Inter co«
medendum, frequenter circunfpicere debet î ne forte quid ali=t
cui dcfit,quod ipfe fupplere pofsit Quód fi aliquem fratrem dc
cibisappofitismodicumvclnihîlcomederevideritîdebethoC
^ priori indicare* if liquid de his qu^ in communi danturali-
\' ^^ dcfuerit î debet hoe ab aliquo refedorario indicari, vt ipfe
t fuppleat. % Îpfequoqî fepius ad priorem refpiccrc debet î vt
fi quid ille faciendum innuat,prjttoadefre pofsit. «pAdfene-
B ftramftans, fermoncsmultos ÔCfupcrfluos ferere non debet î
fed fiknter 8C fubmiifeIoquatur,quae necefsitas expofcit if Té-
pore prandi] & collationis, prouideat refeclorarius ne in refe«
àorio tumultus aÜquis aut vox, nifi folias Icgentis aadiatur.
^ Ad eum pertinct ctiam, quando radendi funt fratres vel mi-
tïucndi, vafa Seaqaam calidam , & csctera quae neceifaria funt
preparate, & poftea fingula reponerc î nifi fuerit alteri a priore
commiifum. If Ad ipfum quoq^ pertinct tempore hycmalf,
quotics ncc€ffefacrit,in loco dcputato, ignem conuentui prc=»
parare t videlicet, pofl: miiTam, ante praevium, anteCfnam ctiâ
Ycl collationem,vel ( cum intenfum frigus fuerit) etiam ftatim
€ poft primas vel tercias. ^ Ad refcdorium non facile hofpite«
admittantur .\'exceptis religiofis.
^pcinfirmario. Capitulum.^.
E(protantiura cura vni alicui de fratribus vcï conuerfis dï-
bet iniugi t vt ipfe a ccllario petat quod cuiqj opus elfc per
fpexerit. 5 Huncprecipacdecetcircmifericordéac compati"
cntcm. (Qui etiâ qöotidie quoties opus fuerit infirmos vifitare
debetî SCea quae ipfis pr^paranda funt fecundu m pofsibilitat?
if Qui tamen et ipfi fecundum
^«3"P«"^di(a;idida,nefuperfluaveIimpofsibiliapetendo,veî
forte murmurandojferuientcs fibi contriôeôtî diligêtcradm«^
nc»tMr
-ocr page 77-»entur a£tcndcrc,wi^or«s fintarrepri propofiti, & vt fanos A
^fani^ta cgrotos ab egrotis %ailaribus, debcre cogitcnt difcre
pare. (Dmnmo tarnen caueatur : ne infirmi a feruitoribus,veI ab
«nsnegligantar. ^Infirmariuslibros pro horis diccndis,&
pro facrakaione prouidere debet î 3C cum neceffe fuerit, co.
^m eis,per fe vei per alium, horas aut facram ledionem legere.
^Hicinfolatmmhabercpoteft aliquem exfamiharibus, qui
eim mmiiterioinfirmorum fubferuiatî quiqjfepius, maxime^. . «
fimfirmipjnitus ledo decumbunt,adeife debet, nec facile nifi\'^^"^^\'^"
ipfo infirmano pr^ fente êC cÓcedente, quoquam digrediatuY\'J
vel fi ipfe abeft î concedente infirmo vadat, ÔC egrelfus diu mo= ß
famnonfaciat. |i autem foris eum diu morari neceife fuerit î
»uhrmarius ahum infirmo in foîatium prouideat. fif Ad curam
cyarmnfirmariifpedat, cum ingrauefcereceperit Ianguorin=
«rmatis,priori denunciare,vt communisproinfirmofiatora-
«o. Ipfius quoqj eft q u^ ad communionem infirmorum,iniin=
ctionem, 8C fepulturam neceifaria fun t procurare, m Infirmi
\'^to continuo decumbeates, aïit pre infirmitate valetudinariS
^gredi non valentes î cum fibi feruientibus licite loquuntur.Hi
«ro qui continue ledo non decumbunt,& valetudinarium in-
«ciumegrediuntur , 5c quibus non eft necefiarium pro infir-
IJutatefrequentius loquiî quamdiu in valetudinario manenr
«anclegem habebunt. Acompletóriovfqjadcraftinum poft t
Fnmas, & interim dum reguläres höre dicuntur, & cum fuam
mant refedionem, filentium teneredebent î nifi cum infir=
ario,vel fibi feruientibus,pro necefsitateloquantur. IfQ^ii^
«s etiam temporibus , monentur vel in ecelefia audire diuina,
Infi " cubiculis fpirituäÜbus fe aptare exercities. & Sed SC
«firmarius caueat, ne didis temporibus, 8C maxine poft cor^
Hetorium,in loquendoSC vifitando, fefe talibus exhibeat : nil
na? T® f Caeteris vero temporibus, in valetudi=
"o 6C non aIibi,huiufmodi infirmi,donec ad conuentum re^
^îît, loquipolTuntîfcdnoncumextrancis. I\'erharctamen
noncoar
-ocr page 78-A non concedïtur fratribus quiinfirmi non funt, loqui cum in=:
firmis,abfqj fpeciali confenfu prçfîdentis. ^ Si in capitulo ali^
que orationes cundis generaliter iniunde fuerint, vel fi ipfi itt
re aliqua accufati fuerint i hoe eis^infirmarius niïtiare debet.
fiin aliquo offenderint î ad ïpflj^pertinet ecsadmonere, vel
corripere î fi fe non emendauennt, priori indicare. i| Poft"
quam autem infirmarius intellexerit n®n elfe nccefle eos diuti"
us in valetudinario manere: indicabit priori,vt ad conuentuin
Sc ad communes obferuationes redeant.Si tamen ampliori hu«
mBaTtate velrecreationeindiguerintïin prioris difcretionere«
® hnquitur, vt ipfe cis prouideat, aut infirmario prouidendurn
committat,ficut cuiqj opus efle perfpexerit. ^ Infirmarius c«
tiam dum tempus minutionis aduenerit, priorem admonetf
vt ipfe fratribus diem quo minui debeant, in capitulo denun»
tiet.Procuratorem quo<5^ admonere debet : vt fratribus aliquid
eibi melioris prouideat. if Ad infirniosSChofpites nullus fra*
trum vel conuerforum,dum comedüt fe ingerat; exceplo pro*
curatore,ÖC infirmario ad infirmos,6C miniftris eorum. if Ne
dnno.iliL mo qwoq; medicinam aut chirurgiam exerceat, aut curam cor«
poralemimpendatextraneis : fub poena priuationis omnium
inftrumcntorum ÔC vtcnfilium,in hac artcncceflariorum.
€
g Dc veftiario. Cap, feptimum.
Adófficium veftiariipcrtinct,omnia yeftimentafratruoi
lanea 8C Iinca,fiue pellicea,calccamëta quoq,\' 8C panos pr*^
veftimentis cuftodire,8C excutere ne a tines ledatur. Ruptacti^
feu attrita,reparari 5C refarciri faciat. I| Hic igitur fecundü facu^
tates domus, ftudeatpic fingulis miniftrarc, quae opus funteiS\'
^ ïpfi autê quibus miniftratur, caueat ne fuperflua requirat: ^
qu^cisconcedutur^diligenteracorruptelacuftodiant. ^ fianf
&hoc fingulosadraonemus, nullo modo dccerereligiofuns»
vcftimci»^
-ocr page 79-^«ftimcntum aliqnodproviiitatèrcfpöéfc i iiifî maniftftài A
^Ofîimoditas,aliud pctere cogat.Quia fi quid pro vilitate abiid-
.^ur, diamnandaeftfuperbia : fiproincommoditatemutatur,
\'^îfirmitastoleranda. if Nec debent ititcr fefratres! velles com«
^utâre, fine veftiario t fed ipfe fingUlis fecunduîîi coWgrüêntiS
|^poris,aIias tribuit,8Calias recipit,rcceptas^,ciiftodit. «f Ttnl\'^f^^ %
Pora quando veftes lauentur obfetaet î & curet ne vel munde
^pcrfluelauentur,velimmundcdiutiusnegîigantur. iffu« ^ .
"icpnferiores fiue interule per hyemern ad duos menfes , "" \'
ate advnum menfem vd drca,de confuetuditie lauatun ^ub=
Ilia vero drcameafem , BC fuperpdiieea drca fex hebdoma^
as lauari folcnt. # îndumentislineis nullo modo ad carnem^ ^
Jimur î exceptis Wnteis, quibus tempore dprmitionis capital. \'
gimus. ^}ndormitorioIedipIumati,velIinteaminanuilo
^odo concedantur: fed necinfirmi quidem linteaminibus v.
^.«^tur, nifipropterfudores vdaliam notabilem caufam, prior
aliquando conceiTerit. Poteft etiam prior concedere infirm
|^islc<aôspIumatos,fcdfanisnequaquàm» l|Extra domum
j^^^ere polfumus, ficut nobis fuerit ftratum î ne hofpites mole»
jntur. * I^ullus vnquàm fine interula iacereprjfumat t niCi^- \'ji^». A
J ^ ^ P"®*" concefferit, vel nifi infirmo in
oribuspofitohocindulferit. tf femoraliahis quipoftulant^i:^^.,-^
j^^«deneganturî maxime iter faduris. ^^uperpemceaqui/ <C
^ a pafcha vfqj ad matutinas in exaltàtione fandj crucis vti=
, non fint de fubtiliori panno : fed mediocri. ^ ^ubtilia
ru? tempore fuper tunicas geftamus î fint nbnhihil
fç f«psrp«îb\'cds,fed non notabiliter longiora. fratres
»•ctV^^ » portant manicas in fubtilibus vitra cubitum non pore
ceo ^^ \' P^^P^\'^\'^ diftindionem habitus. ^ IVlanicj fuperpdli:^
» \' duas vd tres palmas, vitra digitos promineant.
IV timur autem ad ledifternium, culdtra flocds differta, pHl=
^ççj^fplumato loco vero linteaminum, pâno hm ,
î ftraguhs autem vel vno vel pluribus, vt cuiqî opus fuerit-
nAd
-ocr page 80-A vcÔitum autem habtmus tunicas duas fupcriores, 8C du»
as vel tresinferiorcs/nodis inftrjdas, duas veftes pelliceas, cali\'
gas ôCfoccos prout neceffe fuerit. q Quicquid vero ad ledunî
veftitumvepertinet,cuius qualitatis fit,no curabitfubditus vet
prelatus : fed tatiim vt frigus arceatur,5(: nuditas tegatur. Nani
ad omnes religiofos,humilitatem,attritionemcj5pannorum, Si
vniuerforum quibus utunturviIitatcm,paupertatemâCabi€d»
onem, certum eftpertinere. •([(DucuIlarigiturnoftrar,chIami=
des, Se capitia de nigro fint panno î tuniçar vero Se caligj, de al«
i^uMHm. bo. (^uius precium fie jftimetur : vt due extenfe vine de nigro,
% ÔC tres de albo, valorem fcutati franciaf non excedant, nififorte
panni latitudo duas vinas notabiliter excedcns,augmentü prae^
cii requireret. C (puculleetia noftrç non fint ampliores quàfrt
femirotKnde,SC mperius fine rugis, SC fint in anteriori partefif*
j^iiitHtn. fe,vfqj ad medium pedoris. €| (Ehiamides breuiores fint tuni\'
cis circa latitudinempalmçt quibus etiam vii poffumus fqw^^
tantes,vel in ciuitate ambulantes,dummodo formam religion!
congruâ habuerint, ôC fuerint abfqj manicis. IÇ Capitia noftt»
tam magna fintt vt vtranqj fcapulam contegant. S|funicj no*
ftrç inferioresfiueinterule,nodoshabeantvfq}ad vmbelicurnî
Se parumper vitra medium tibiarum protendâtur, manicf ctii
C fint abfqjnodis,necmultum ante fiffe. ^T|\'unica fuperior,inf«
riusvnapalmadiftetaterra. $uperpcllicea8efubtilia breuiora
fint quàm fuperior tunica,vnaplenapalma îçqualiterinferius
rotunda.Tunicç Se veftes reliquf eius fint amplitudinis fub aX\'
ellis, vt facile exui valeant. ^ Pellicear veftes de pellibus fint
uinis veiagninis. Almutia quorum vfùm habemus a pafch^
vfqj ad matutinas in fefto exaltationis fandar crucis ; dc nig^^
ouinis pellibus fiât, ita vt pelles ferarum fylueftrium, cuiufcu^
generis, in nullo noftro habitu admittantur. ^ (Caicci ncft^ï
de nigro fint corio,ÔC an tcrius n5 acuti,ncc pedes propter ar^*
tudincm ccnftringentes. ^l^ileiitincrarijnigrifintcolorisJ
quorum circumferentif, quatuor digitos habcât in latitadin«?*
Jf
J ^ingüh noftra de fimplici BC communî /înt cbn\'o 18C habrJt Â
tclr polKds^t in ipfis dngulis vd cul. Additm.
"Js « in omni vfu noftro commüni vd priuafo, nihil de fcri.
. vel argcnto, feu quocunqj predofö, vd aliud quid appareat
«nofum îexcepto minifterio altaris.(Qui contra fecerit ; re ilfa
^ iuetur,&arbitriofuperiorispuHiatur. ^t^eftiariuseosqui
«timenta feu caiceamenta negligenter cuftodiunt, reprehen-
redeoet. 5«^aueantautem priores,nepermittantfubiedos
rof autcultdiorum vddauium cörrigia ope.^- ^^^
»a huealioquocunqjmodoprocurarepecunias: quarûpre=
conquirant fibi libd{os,dbum,potum,fpedes,vd ftmilia. B
J Jlemoetiam affumatautlegatmiifas , petentibus extrands, <tonßrmiHm
Orem dantibus aut promittêtibusî fed eos mittant ad pri« 15 ii.
fUh/ \' ^jjf facientes î tanquàm proprietarii puniendi
^MiÀ âutcultelius,autaliud^^^ ^ ^y-
1 ^ m^ftum fuerit,ad priorem deferatur î & ex bona cofuetu-,
nc, no ei cui mi/fum eft, fed alij potius datunîn arbitdo tarne
> vtrum d cui miifum eft an alteri tribuatur.
> ^Oc cuftode facrarii,qu<m facriftam vocant. Cap.8.
IJ Ic de manu pnoris daues accipit, ÔC cum dauibus cufto«
^as"^ f"^ omnium qu^ in facrario & in ecdefia funt. W Al=
* bbrosquoqj ad diuinum offidum pertinentes,
^iitcmTk^^\'^^\'^^ ^^^^^ numeru, & breuiter annotate. Q«^ C
debe? «^"ftodia eius feruantur,prior etiam annotata habere
f«crit ^ ^ t^?^ P^® rationem exigere debeat, cum opus
Ena d •! ^ ^ cuftodia tenentur : ma=
te vç debet,ÔC frequêterinfpicere, ne quid for=
^tiam \' vdahquam corruptionemeontraxerit. f $i quae
P^^rtin q»fad minifteriumecdefie
reparanda
Vna ^ ^ \'"î^iwnda qun;,vt dtius abiuantur procurare, ^ "
facta Yeftim€nta,poftqu3m inaeterauerint,ad alios
vfus ex»
-ocr page 82-Sfçitft^a^ars
A vfus «xtra facrum minift^ium transferantur, dih\'gcntcr cura*
re. €|fl)cbet ein eres,çuaii aliquid h orum combuflerit,in Io=
CO iacro reppncre- ^^çrporaliaaut^
difsimo lino preparari opprcejt îi^ yel in capfulis vel in faccelli^
raundis, diligenter complicata: reponere. î(f (j^uotiefcunqj ab^
luenda ftint corporalia^â^linteola quibus calices BC digiti facer»
dotis terguntur : in vafe ad hoc deputato, per fe vel per alium
abluit, primam eorum lotionem in pifcinam proiiciens, carte«»
rasin jocû mundumeffundit. ^Ad huius etiam officium pet\'^
É tinet, oleum 8Ccaetera ad luminaria ecclefie neceifaria, a proc«\'=
ratore cum non habHeritrequirere,6C preparata feruare : ÔC c^"
reos8Ccandelas,quotiesopusfuerit,velperfcveIperalios fa^
cere,6c fadas conueniéti loco cuftodire, ÔC inde quibus 8C qua^
doopuseft miniftrare. i|[ ïpfe quoqj cauere debet, ne in ecck"
jßa çereorum numerum aut magnitudinem fupra confuetudi^*
nem aut necefsitatem amplificet î fed m odum fubfcriptum ft**
deat obfcruare. 4 î« folemnibus feftis,ôC ferijs fecundis pafcH\'
Se penthecoftes, ad vefperas, ad matutinas, 6C ad miffam maio^
rem quatuor cerciî in maioribus vero duplicibus,ÔC in dupli^^\'"^
bus,ad vefperas, ad matutinas, ÔC ad milfam maiorem, ÔC gen^*
Ç raliter in omnibus mifsis conuétualibus, duo cerei in altari coi*
locantur. fn feftis nouem lcdionum,ôC intra odauas pafcl^^ !
se penthecoftes,ôC in commemoratione beatf Marif, ad vefp^ ;
ras ÔC matutinas, vnus tantum cereus in altaris medio ponituf\' ,
«jf if d priuatas miifas, vaus cereus in dextero cornu altaris |
nitur. If| ^inguli cerei pondus vni\'\' libre no excedant î excep*^^ |
cereo pafchali, qui pondus feptem librarum excedere non |
bet. 4 {n dedicatione ecclefiç ad vefperas ÔC matutinas ^ ;
naiflâm maiorem î duodecim cerei in parietibus accendunt^^ j
In dedicatione vero altaris,ôCin principaliori fefto patroni
dem,ad vefperas ÔC ad matutinas, vnus cereus in ipfo altari p^
nitur? ad miflam vero eiufdem altaris duo. f|Prunas q«^"^
ad incenfum in miifa, ôC in vefperis, ÔC in hyeme ad calefaci^^^
iV nia»^ ^
•^anus minifïroruni altaris SC cdcbrantium r & caetera pro mi= A
|î>ftcnoaItaris&:ecclefierequifita,prouideredcbet. ^Ecclec
\'3m ÔC ambitum mundat, dato fibi adiutorio, quatcr in anno.
Chorum autem crebrius mundare poteft. if Ad ipfum pertia
Ijet dieac node tempora débita ad diuinum officium celebran«
^um cuftodire, figna pulfare î & a pafcha vfqj ad exaltationem
andj crucis incIufiue,finiEis gratijs vel nonis pro têpore,vnius
"orç fpado dapfo, fratres excitare. ^ïgitur ad matutinas, ad
Pj"irnas, ÔCadhoram quç miffam pr^cedit, ad vefperas ÔCad c5=
Pictorium ,\'bis pulfatur î fed in maioribus dupIicibus 8C fupra,
JdvtrafqjvefperasSeadmatutinas,terpiiIfandumeft. ^rnfe:= B
«isnouemledionum & fupra î ad matutinas hora vndedma
P\'^iftiurn fignum fiat. Tn breuioribus matutinis circa duodecis
horam, fecûdum fignum flat î fed in longioribus parum=
prius.Tempus vero inter primum 8C vitimum fignum,pro
^atutinis ÔCprimis fie téperetur î vt circa fpadil faltem quarte
partis hor^ protdetur.în arftate tamé hoc fpaciu parumper bre«
^ lari de in hyeme prolongari poteft. q A pafcha vfqj ad exalta«
\'onem fanct^ cruds,pnmû fignum ad primas fiat quinta hora.\' j ^ 1 \\.. ..
J^«\'"quotempore anni Sein feftis nouem ledionum xftate dC \'-."♦•i \' ;
yetr,e,ad medium fexte fecundum fignum fiat. i| Vcrunta= j\'glifimdiùm*\'
^ ^n priufquàm fecundum fignum pulfetur ad primas ter mo= * \'
\'^s pulfus fiet, vt fie fratres admoniti, ter Aue maria dic^t. C \' * \'
1 öiebus bine refedionis a pafcha vfqj ad exaltationem fandç. * . \'
fignum ad tercias aliquantulsm poft horam fe-
P\'^am pulfatur î in hyeme vero, paulotardius. ^In diebus
Pu!? ^ hyeme ( excepta quadragefima ) is fit
\'3ndi modus, vtcirca vndecimam horam in ecclcfiacunc1:a
^^^inentur,in quadragefima vero,circa duodecimam. If Ho«
fa pwllandi tribus diebus ante pafcha,in ordinarioexpref«=
cia h fignum ad vefperas quando cenatur, fit terc:
* quando ieiunatur, per mediam horam protelatur.
« ^andovigilif nouem ledionum dicendefunt,circahoram
--\'-\'(Clcçundajî^
A quando vcfo trium Icdipnum, drca mcdiam horam, figna ad
vefperas anticipantur. Inter duo figna ad terdas vd fextaS
pro tempore,& ad vefperas î fit fpadum non minus media ho-
ra, in quo facre kdioni operam damus. Ad completorium cir^
ca medium fexte,fecundum fignum pulfatur. ^ Oiïium extre
mum ecckfi^ inferioris,per quod ingrediuntur qui deforis ve-
niunt, a fefto omnium fancWum vfqjpurificationem heatx
virginis,is cui id a priore iniundum fuerit,ante compktoriuni
ciaudit, & poft primas aperit î capteris temporibus, ante primas
aperit, 8C poft compktorium claudit. Nec vnquam illud node
aperit:nifiinnoc1;iöusnataIisdomini,&:pafche. «f€)ftium
» autem quod familk hofpitibus peruium eft : femper ante ma
tutinas ÔC ante primas aperit, 3C poft matutinas 8l compktonu
occluderedcbet.Sinegljgitîculpabiiemrefatebitur. ^Qiiart"
do oftia claudenda funt, ecckfiam luftrare 8c circuire debet î
fic demum ipfa firmare. ^Siquando forte ad matutinas,mul-
Eotardiusfolito pulfaueritî priori autcantori, indicare debet,
vt pro breuitatc temporis,res diuina nonnihil feftinantius ab^
^\'^foluatur. Ipfe autem culpam fuam in capitulo dicat. qfSemfi
^ r^^i^iy^httmrn in anno drca pafcha calices intus êC foris aqua calida la-
ïotionem in pifdnam mittit. Si autem facris initiatus n^
fueritîdeconfenfupriorisalium rogat. ^Eodemquoqj teiH*
fuj^^^\'^i ^^ pore,facrura oleum procurare non neglieat.
^ j\\ otlicium cantoris pertinet omni tempore que in tabU\'^
f^ ^^X^J^ ^^ notanda funt,tempcftiue fignare. q Obferuare auterU
\'^fcantandis fiue kgendis, ne ilium qui minoris eft ordi-
fcJrJJ^ ^ maioris eft ordinispoaatiid eft, nec diac^»\'
num fupra facerdotem,vd fupra diaconum fubdiaconu. If A^
q ueqj vero a duptus pariter decantanda,quantum conuenie*»"
ter potcft,^qualisgradus fratres ftudeat ordinäre. wSiquoS
in tabulapoftquàm vifa eft mutaueritî hoc ipfis quos mutauiff
tempeftmeindicct. ^ Si vero aliquis, id ad q uod fignatuse^^\'
cxplef«
-ocr page 85-cantore. Cap.
«xplcfe nequiucrit tcantori fignificet,vtaliu fubftitiiat. qQiii
aliqiïid cantare vei legere in ecclefia debent, prius proiii^
^fantfiindigents alioqui corrigantur. ^Siquis forte ex his
Sl^i in tabula pofiti funt,defuerit î ad cantorem pertinet fme in
<^antando fiue in legendo, vicem eius fupplere, vel alt] iniunge=
ïpiïus quoqj eftprocefsiones ordinare,êi faciêda difponere t
^eos qui non bene incedunt dirigere. f|In cantu ecclefie, fi
«|Uid erratum vel dubitatum fuerit, 3C in ekaatione cantus, ne=
j^o illi preiudicet t ôC quod ille prior incepitï nullus aliud aut a«
»tcr(exceptopriore)incipiendoperturbct. ^Siquaetiamfu=
. \'to cantanda vel legenda euenerint,qua? nulli prius fpecialiter
l^^iundafuerintï ipfius eft,cup voIuerit,agédainnuere. ^Ad
*pfüm pertinet,legétibus ad mMam, quid & quädo legere debc
ant oftendcre. Homilie fanclorû patrû in feftis,& in his dieb"
Slui proprias habet,primo omniû leguntur. Sabbato tamé fem«
régula legitur : nifi propter feftû aliq«od,feu aliâ conueniés
^^^ caufam preueniaturXeda homiliat cetera de feftis SC tépo=
J\'ous legutur. il-Sermones 8C homilie quae fepius reuerfantur î
«tiielin anno ad refedorifi integraliter legûtur,fecundu difpo^s
"tioné cantoris,nifi priori aliter vifum fuerit. iJfCû de fefto ali=
^^o in dominica no vacate câtatur:finitis quç dé fefto funt,veI
\'propria non funt, legiturhomiliademinicalisinrefedorio.
TfLibri bibliorum incipiendi funt in refedorio ; quando inci=
P\'Untur in ecclefia.Quatuor euangelia vfqj ad pafsiones,irt qua«
^^g^fimaadcollationem leguntur.PoiTunt tamé propter bre=
\'tatem temporis huiufmodi libri in refedorio prius incipî.
1 Ad cantorem etiam fpéc1at>quotiéfcunqj in pfaîmodia,vel in
itUjVel in alio quolibet diuino officio, propterfupeiruenien«
rii qaamiibet caufam, plus folfto vel tardandum velfeftinan=
S
^^ fuerit; hocipfum fratribus fignificëfè. SiquandO plus iu»
^^^ . \'ei fefiinatur vel protrahitur officium t ipfe ad certam men*
ram temperare debet. ^ Quod fi quid in officio fuo neglic
sinter fecerit; non temere a quoquam corripiatur, fed in capi-.
G z tulo accuE
-ocr page 86-tub accufetur. q Porro vnus iugitcr fit cantor * 8C vnus (ac^
centor. Cantoresfolicitifint,v£ fempermediocritas ferue«<
tur m cantu noftro î vt SC grauitatem redoleat, âC deuotionem
excitet. ^Cantorisefliadmonereeosquinimis Iente,velm«
mis feftinanter canunt vel legunt. Cantores caput dctegunr,cu
aliquid ex officio fuo incipiunt î exceptis refpcnforiis in ma=
tutmisSC Vigilius defundorum , SCandphonispoftpfalmosSC
cmtic3,8C ad memorias ÔC fuffragia.
Cap. decimum.
ORdo facerdotum ÔC hebdomadariorum, a fenioribus irt=
cipit î ÔC per fingulas hebdpmadas, de vno choro muta=
turmahum. Cum vero numerus facerdotum impar eft î offi= ^
dum facerdoti) ab vltimo regreditur ad fuppriorem, etiam fif»^
meodem choro. tf Qui facerdos hebdomadanus eft milfe co=\'
uetualis dn hebdomadafequend prima miffam concurrenten!
procurare debet. Si vero vna diepIuresraiiTeoccurrerint î i«
difpofitione cantoris rdinquitur , quibus afsignare voluerit.
if Cum autem duf miifj cantandefuntî facerdos primj miftx
concurrentis cantat milfam minorem, ÔChebdomadarius con-\'
iientus,maiorê. In feftis vero in quibus maior mifla fpedat ad
pnorem ; minorCetiam fi legenda fuerit)pertinetad hebdoma«
darium miife conuentuahs. q %iando facerdos hebdomads«
rius miife conuentualis vel prmate cdebrare non poteft,vd cau
fa reuerentiçquandoqjfuperfedere vult î alium rogat\'f SciH«
fi poteft,pie annuere debet î alioqui humiliter fe excufet. if Si
facerdos hebdomadarius aliquando abfens fuerit; iunior facer-
dos fibi proximus,vices dus fupplet, etiam fi fuerit verficulari-
us. Cum autem infirmatur, vel quoquam profedus fuerit fi
de tota fcptimana, aut nihil prorfus, aut parumfacerc poteft î
qui fequitur cum, vices dus fupplet,cuius ipfc vidfsim ( fi tat«
cito coualucrit.vel de via rcuerfus fuerit) vicesagat.Mocautetn
quod de hebdomadario facerdotc diximus ; dc ceteris etiar«
lubdo\'
K
hebdomadäriis. C^.io. St.
"^bdomadariis feruandum eft. cjf €um vnus folus eft diacc= A
\'^ws,miniftrat ad omnes miffas conuetuales,in quibus folus dia»
^onus miniftrat î Sc cum paratus nS eft,alium procurât. In mif.
"s vero que cum duobus miniftris celebrantur, exceptis maio=
ribus duplicibus feftis SC fupra î fubdiaconus, fi adcft,miniftrat
I« officio fuo cum diacono. q Si autem fubdiaconus no adeftt mtatum,
diaconus miniftrat in officio fubdiaconi, SC iunior facerdotü in
officio diaconi. ^ Quando plures funt diaconi vel fubdiaconi,
quilibet feruat hebdomadam fuam miniftrando ad miifam ; SC
Vno Ron parato , alter fuppletvicem illius . Similiter curn fu»
^rint plures diaconi: illelegiteuangelium, cuius eft hebdoma= B
etiam fi
iunior in ordine fuerit. ^ Cum vero nullus fratrû mutatum;
^ft diaconus aut fubdiaconus ^ tue iuniores facerdotes(excepto
^erficulario ) miniftrabunt ad mifiam t fenior videlicet in offi=
diaccnijSC iuniorin officio fubdiaconi,quando vtriufqj mi*
*^\'ftcnum requiritur.\' SffSi etiam cundi fratres,facerdotesfue«
î duo iuniores faciunt officium verficularii,fed non hcbdo=
^adarius Si tamen hebdomadarius omnium aut fere otiiniurn
Junior fuerit : deferre debet fuppriori SC feniori domus ^ nem«
P^ vt fiipprior fungatur officio hebdomadariiî SC hebdomadas
officio verficularii.
<ÇjDe Iibrario. Cap. vndecimum.
j Ibrarius omnes monafterii libros ad diuinu officium non C
fpedantes in cuftodia fua habet. Quos etiam proprijs no«
Minibus fingillatim
annotatos habere debet,SC per fingulos an
OS bis aut ter\'exponere SC recenfere î SC ne in eis vel tinea vel a«
3 qualibet corruptela infedum vel exefum fit, diligenter con=
«erare. ^ Prior quoqj omnes Iibros,qui fub cuftodia eius fers
antur,annotatos habere debet: vt fciat vnde rationem exigere
^"catjcum opus fuerit, ^ Liborius fignat libros cum extra
®^um ignotis mutuo dantur,SC pignus vel cyrographum re«
a fh \' * nifiipriori aliter vifum fuerit» ^ Libris quosf}^^. ^ g,
^brario ftudii gratia accipimus, omncm diligentiam curamtç ^
G 5
y^Stcnndz pars \'
A prtbera moncmun he pulucre vel alfa qualibet forde macùlen*
tur. If Nullus vero fubditorum petat fibi foris concedi libroS
MdUum, fine confenfu prioris.Etfi quis confentientefuppriorc(fipriöf
dominon fuerit) librumaliquemaforisattulerit ï oftendatil®
jSpj^rmitftM lum priori reuerfo.^ l| Libros quoqj Iutheri,eiufdeni fequacifl
JIH^\' IMJ* Ifgcre,aut penes fe detinere, aut cuftodire nemo pr^fumat î fub
ob Vn^g. pena carceris. «|f Libros veteris ac noui tcftamenti,vel eos cum
qUibus diuina cclebrantur officia, fine capituli generalis con fi-
dmö.i^ äff, lio,nullus emédarepr^fumat,fine exemplaribus dom.orumno-
ftrarum emendatis î nifi iudicio prioris, 8C prudétium fratrum
error aliquss manifellus appareret. i| Sic nec commune vfum
B domoru noftrarû in accétibusS^ in Grtographia,a quoqua volu
mus immutari. ^ Porro iß qua in libris ecclefiafticoru dodortf
mendofa,velemcndationcdigna videantur: priores prouideat
quantum potuerint,yt ad libros, qui correcti funtin domibuS
noftris(fi haberi pofsint)corrig3ntur.
ifDepprtario. Œap. duodecimum.
I ©rtarius de conuerfis vel alijs familiaribus talis conftituS\'\'
tur î qui quantum fieri poteft,benignus,afFabiIis,5^ proba*
tis fit moribus. If Hic manfionem iuxta portam habere debet,
in quaiugitercommoretur^ necmoramlongamfadurusin«\'
C de difcedatî nifi alium vice fua relinquat. ifl^ Muic magnop^®^®
obferuandum eft t ne aduenientes de foris aliquo modo contri"
ftet. «äff Eis tamen qui fero ex quo porta fpcciali claufura claû^
ditur vfqj ad mane quando aperitur v€niunt,non facile aperït\'î
debet;nifi prius caufam velperfona cognouerit. «{f Mora clan»\'
dendi portam feruatur t quando tenebre diem obfcurauerint-
In longioribus tamen diebus circa horä nonam.Mora aute
ne aperiendi, intelligitur hora primarü ♦ vel tempore hyema^\'»
quando clarior dies illucc||ifc C| Interim etiam , nec alic«\'
de his qui intus funt,facilcaperiatî nifi certam 8C manifefta cau\'
fam oftendat.Moc namqj tempore fpeciali claufura portam ob*
ferabit î ad quam etiä nemo fine fpeciali SCcaidenti caufa, cum
toti^
-ocr page 89-^^^©f ponatiouCapjis tj.
Potius Cöfiuetuïj notitia,dauern iiabeat. FpniMasautem quo«
tëpprcjvei quacunqj de caufa,ingredi non pcrmittat. Pro
\'ï\'Jo diligenter attendendum,quod omnibus perfonis domorfl
\'\'oftraru firmiterinhibetur, nc intra domorum noftrarü fepta,
^ofsis vel fignis quibufcunq? defignata,mulieres cuiufcunqj co«
ditionis vei jtatis ingredi permittantï:fcdpotius,quantura po^
terunt fe opponant dC defendant quantum in eis eft, ne intrent.
Qui vero côtra hçc,mulieres ingredi permiferint t fi priores fu=
^rintjfint extra fedes fuas,hoc eft in loco profefsionis fuf per dis
quadraginta, 3C tres abftinentias faciant in pane 8C aqua. Ali|
Vero de ordine per dies quadraginta fint nouiti), ôCoffieia (fi
habét ) amittant,âCtres faciant abftinentias in pane 3C aquai
capitulo predidas p^nitetias nihilominus auduro. Prior tamê
poteft taies in eifdem officiis vel ali^s reuocare,fi vtilitati domus
viderit expedire,SC aliud non obfiftat. if In nouis vero domia
^us,vbi conuenienter omnino exdudi non pofTunt î nullo mo
ad offidnas monafterii admittâtur, vifitatorescomittanr,
vt fecundum facultates domorum, quàmprimum penitus ex=
eludantur.. Fundatrix tamen integre domus, vd domina pa^
fuo comitatu, intromitti poteft;addormitoriu tamé.SC
^«llas fratru(fî fieri poteft)non admittatur.Poffunt tamê femine
per fegrcgatû introitiî,in pofterioré parte ecclefie,extra câcellos
\'ntrarc,ôc iftbic cû vins faecularib\'-\' diuina audire. if Quado etiâ
^cdefienoftreprimo dedicantur: licctfçminisecclefias noftras
\'ngj-cdi,intra câcellos & monafteriû, fed no dormitonû.Nec fi^
»lantur tune vel quocunqj têpore,in domibus nouis vllo modo
^tta fepta comedere vel dormire, feu longa morä facere.Et cl?»
dieingrediätur,&: egrediahtur. i| Ad officiû quoq?portarii
Prninetmendicantibiîsekemcfînaserogare. Ad quaserogan»
rdiquias,td de panib\' quade aliis dbariis afferrc debct,&: cas
penes fe reponere. q Mendicos feculi & vagos nô fadleintro-
\'^ïttat ; nec ad hofpftandû fine euidenti neccfsitate,introducat.
i|i)ehoipitarîo. Cap. terciumdcdmum.
G 4 Hofpita=
B
€
y
HOfpîtarius eligimr vnus dc coucrfis, vel alius fidelisfflO«
ribus & difcipiina quantum fieri poteft eruditus.Qui ƒ«*
peruenientes hofpites deuotefufcipiens, SC omnibus honorem
congruum impendens, maxime religiofis\'&deuotisî fciatfin=s
gulisprout rehgio exigit morem gerere & deferre obfequiurn.
If Ipfe etiam hortatur aduenien tes hofpites vt eant ad oratione.
^ Si priorem aut aliquem ex fratribus petant t non ducit eos ad
dormitoriumvelconuentum,velaIiovbifratresfunt congre«
gati^ fed nunciat priori t vt ipfe vel alius cui loqui cupiunt, ad
eos egrediatur. if Gaueantur autem colloquia,vel interrogati-
ones cum hofpitibus,de rumoribus vel negoties f^culi î fed ma«=
gisexhortenturademédationem vite ^contemptum mundi.
^IDebet etiam hofpitarius hofpitum pedes lauare,vel vt Iauen-
tur curare fi opus fuerit t aut faltem aquam calidam eis apporte^«
re,vt ipfi fe Iauent,fi fe lauari no permittut. Pro dormitione
hofpitö culcitre ÔC ledi habeantur, fecundum difpofitione pri^
orumj Sc exigentiam perfonarum. F^minis quead hofpitä*
dum fufcipiêde funt,fiue de religione,fiue de ffculo fuerint î p«
or in villa hofpitiü prouidere debet, SC ibi quod opus eft mini^
ftrare. q Quibus tamen extra fores raonafterij cibus SCpotus
dari poteft,cum morature no funt. q Prior nô facile concédât
ï^\'ii ^^ €3^alicui fratrum facultatêioquédi mülieribüs abfcp teftetexceptq
!fj ^ ^y-t?*-i^,procuratore. -if Caueat etia quicunqj prior vel frater loqui cü
ff mina,nifi in loco aperto vbi ab aliis poffit videri texceptama^
trevelforore. q Prohibeturquoq^prioribPSCperfonis domO\'«
rum capituli noftri,etiam laicis î ne vllo modo prandere vel cet
Confîrmmm nare pr?fumant in hofpitali ff minaru. q fratres etiam loquan=
yJ4- tm fçminis per cancellos t nifi prefîdens (cum vtile aut oporttt^
eonfirmx^um num fuerit) in hoc difpefauerit. q Vifitatores diligéter reftrirt-
gantrecreationes Scpotationes,quf in hofpiraîi ff minarum aut
in diebus minutionis, etiam extra fepta monafterii contingere
dicuntur.
^iÇ Capita
ß
i| Capita tertie partis. A
DcfufccptioneSCinftitutionc nouitiorum. Catp.i.
®«profcfsionc & ordine profelTorum. Cap.2.
^aHter habere fe debet fratres in horis regülaribus. Cap.j.
^aliter fc habere debent in naiifa conuentuali.Cap.4.
capitulo culparum» Cap.^
grauibus grauioribus 8C grauifsimis culpis. Cap.^.
filentio 8C labore. Cap.;.
®crefeaione.€ap.8.
^eiciuntjs.Cap.^i r
colIationc.Cap.ro. B
®edorrriitono.Cap.rr.
®^comtnunione. Cap.rz.
ßeiterfaduris.Gap.13.
getonte Cap. 14.
^ tninutionc. Capviy.
^ereftridioncpriMilegiorum. Cap.i^.
J-onftitutio vrbaniquinti,Nc in vinca.Cap. 17.
^ccommiiTariis fandimonialium. Cap.18.
redoribus fandimonialium SCfOciis cOrum. Cap.i^;
paftoribus curatis. Cap.20. \'
CffPefufccptioneS^ingtutiónen^^^ C
^^ N fufcipièndisnöumis cautioncm dilTgetiam
maximam adhibendam eife cenfenius ^ co quod
fçpe improbi Sc correptionisimpatiêtes fufcepti,
probis% admixti, grauesmoleftiasreligióniin=
fcrrc foleät t dC boni poft fufceptioné, fine erudi^
»one derèlidi;grauc détrinicritum in negligentia religionis fu-
^ ikT\' ^fufceptioncigitur quorumlibct aduenientium,
Jhabitum religionis conccdi fibi poftulantium, hancpriraam
"crctionem acfolicitudincm eïretcnendamdecernimus^ vt
•^««S prodigniEate generis, neq?promultitudine diuitiarum,
Cr j fmequa=
-ocr page 92-A fiue qualibet alia rc, ad pornpam vel ad auariïiam huius fisculi\'
pcrtinentcjaliqui fufcipianturï quorum confortiü, vel pro pra=,
uitate morum fuorum, vel aliorö qui ad focietatem eorum aut
cognationem pertinuerint vexatione^importunitate , cxte*
ris in rcligione conftitutis, noeiuum pernitiofum, autigno=i
miniofum fore fciatur. q In his vero qui fufcipiendi fuerint î
primum bonos mores, precipuc vt manfueti ac tradabiles fint,
corredionis^ fue non impatientes, confiderandoseifemone<
mus. ^ Ignotosautem probabilc teftimonium non adferen«
tes îante probationem dimidii anni non redpimuSi nifi conué«
® tus vnanimiter vel faltcm tres partes conuentus magis accelc^
randu iudicaucrint. In quo tempore probandi funt y vtrum
inpropofito fint confiantes, acpompisfaeculiperfederenun=i
cient per abiedionem veftium faccularium , per cxcrgitium Ia«
boris ÔC humiliationis, per promptam obedietiam ad qucq? in-
iunda afpera, per mortificationem voluntatis dC fenfus pro=s
prij î per obferuationem fikntii 8C quietis,per feduliratem in Ie«
yikM^M .^dionibus facns & orationibusi\' pergratam fufceptioncm in« \'
^ ^ \' \' crcpationum bL corre<îî:ionum, per alacritatem in vigiliis Si ab»
flinentiis, perpromptitudinem ad confefsioncm peccatorum,
8C reuelationem tentationum_, dC quelibetalia fimilia t in qui:»
bus probari pofsint, an véracitér mûdo ÔC fibiipfis mori, 8C dco
in profeclu/^nd^ religionis viuere velint. tçf Pucros fiue ados
ïcfcentes qui decimum oclauum annum nondumattigerintl
ad nouitiatum non recipimus. Necetiam aliquem fratrem clc*
ricura vel conuerfum,de aliqua domo ordinis noftri vel alten\'«:
us, ad probationem feu profefsionem,aliqua domus admitte«
re pr^fumat, abrq; autoritäre capituli generalis, (f Duo etiarii
fratres german,i^gut due fororcs non redpiantur ad ordmem iff
vna domo,neqjpater cum filio,aut mater cum iilia ; nifi de con-
fenfufque capituli noftri generalis, SC cum tres partes conuen-
tus recipkntis id defiderauerint. £t fi tales recepti fuerint: po^\'
fleriorquideiiipoieft mancre m capitulo culparum, fed vocem
capita«
c
*®P»t«Iarem non habtbit, nccad colloq uîa coriucntuälia Voca= A
a capitulo generali illi concedatur, «f Sacerdotes Coj^wrff«»»
Sl^oqjfarculares aut aliqui dc illegitimo thoronati non recipi=.^0.1523.^
antur : nifi autoritate eapituli generalis, dum due partes con^
**entusiddefiderauerint. AnoUitrjsnecyeftisnecaiiùdalii
«juid exigatur î ne cxigensCquod abfît)iilius cxtrauagantis dos
»nini Vrbani, qu^ incipit Ne in Yinea,penam incurrat. Prioratil
uoq> prior & procuraturä procurator amittatîfi eis fcientibus
^dioiam veneritad efFecl:um. ^Cura igitur de aliquo no=
b>s pÏacueritjVt ad ftjfceptionem habitus nofiri recipiatur î ob« .
«truatio regule SCconfiitutionumnoftrarum illiproponenda B
fciat quibus inftitutis preceptis fe fubdere debcat. Clui
" a propofito fuo nullo timorc aufleritatis auerti potuerit, cxa«
*^inandus eft fi legere & cantare noueritïpropter quod ad cho=
rifrequentationem, die nocluqi admittendus eft. Peindc
priori vifum fuerit per aliquem de fratribus, ad mftSdum
pro fiifccptióne habitus admoncatur.Qui die ftatuto in capitUc
»um veniens rad pedes prioris feprofternet.Priore autem inter
Jogante,qua? eftpetitio tua îita iacensrefpondeat. Petodei mi=
«ricordiam veftram confraternitatcm.löeinde ad iufsionem
prions ftans in genibus qucratur ab eo coram omnibus î an ab
®"quo ordineexierit, an liber fit,analicai mulierifpoponderit \'
J^dem, an voto aliquo obligatus, an abfqj occultolc incurabili C
"t morbo, an dc qucrelis & debitis fatiffecerit,an legitimus fit,
pofsit ad facros ordines promoueri. Quo ad fingula refpon«
öente: primo omnium prior difficultatem ordinis,ac quas mo=
««ftiasôCtentationesinconucrfarioneregulari ,inprohibendis
propriis voluntatibus, BC obedientia fecl:anda, fuftinere neceife
"t ftudeat demonftrarc predicens etiam quanta diftridioné,
^nis obferuatio regule ab eis exigatur qui eäprofefsi faerint,
quam feuere négligentes 8C rebelles iudicétur, 5C cetera qux
tn ordine duriora ôC afperiora fuerint exponens î interroger,
ad hare omnia pro falutefuaparatus fit, vt coram omnibus
• voluntas
-ocr page 94-yoluntatemruam aperiat ; Tune 0 intcrritus & conftanspcrfi"
ftens, refponderit fc^efhla dei pietate, fratrum^ orationibus
confifum, ea prout diuina dementia concefTeritimpIeturum ?
dicatprior.^minusdetdbihafcomniaadimplere î vtadvif
ahcfv bcnit tam eternam pofsis peruenire.lDeindg ad prioris pedes vel fup«
genua fledens, iundas manus inferat intra manus pri-
pdor d dicat.Ex parte dd bi noftra recipimus teï SC con-
cedimus dbi\'noftram fraternitatem.Çt proponat ddem î quod
anteprofersionépoteftliberèexire.Etficurineiusopdoneeft
» exire ; ita eiftSC in noftra eum expellere,finobis(quodabfit)dus
conuerfadonon placuedt. Acddndediem quoinueftiendus
fit,pri0rdconftituetïad quem finon venerit, nosdobftddi
I nonenmus. ^Appropinquanteigitur die per\'aliquem de fra«
tnbus admoneatur,vt pdod de vita fua preterita,confefsionera
(fi nó fecit )faciat t èC ad inueftitionem & facrâ communionem
fe difponatu ^ ïn ipfo vero diefinita hora quf precedit miifans
maioré,fratres ad facrariSconueniuntïibicgveftibus fuis exui^
tur,& habitu fancfiereligionis induitur. Ddnde poftquam ca
miniftds prior ad altare acceirerit,addudtur,6c ad gradum alta
risprofternitur: catato%hymno Veni creator, cü verficulo £«=
mitte,8Çconeaa Deus qui corda. & Da nobis qnefum?,a priore
ÓCfin^isfratrib\'in ofculo pads fufcipitur. ^Induitur autê
nouitius fubdli fine mani.cis, per omne tépus fui nouidat^pro«
pter diftindionéab habitu profefforüï nouifsimu locü tenet
Wee vdfur almiltin ft^A ttnfrm fmit:^ «t«\'^ C C---•„-.\'j.o
quod tamé deponere debet,cu ad altare miniftrat, vd cereos irt
offido ceroferarii geftat. ^©fficiö catadi yerficulos in fuo cho-
ro foius exequitur i fed fi plures fuennt,alternät vices,nifi forte
prion de aliquo aliter vifum fuerit. ^^imius£oftquâj^\'-
tusjoer^tradat res fuas priori ex integro 1n5 ipfe fed prior
vel cui ipfe iniunxerit cuftodiat. ße quibus quandocßqj ÔC quo
modocuqj nouidus ante profefsionê difponere volueritîiuxta
volunta=s
-ocr page 95--lÛDe M^ftiont 8C itîftitudont nouitioru. Ca. i.
jjoluntatcm ipfîus fîat.ïn domo tarnen propria,nihil difponatî
icicntc èc concedentc priore. q Commcndctur autem
omtius vni e fratribus boni teftimonii ; qui diligenter inftru«
^fum,deincIinationibus, deinceifujftatu, &inomni geftu
«o,quomodo debeat oculos dcmilToshabereJubmiffe & non
Jttinanterloqui î & in omnibus motibus fignum humilitatis
itendere. Doceat quocj^ cum legere SCcantarcaltaSCdemifla
^ oce, prout têpora depofcunt tSCcaquç publice adurus fuerit,
Oram magiftro fuo priuatira(fi indiget)perdifcat ^Doccat
nam cum quomodo ad priorem ÔC c^teros fratres ioqui,âC rc=
jrcntiam maximepriori exhibere debeaLprecipucautem ad>.
^oncbit eum frequenter, vt mores ÔC confuetudines f^cularcs
^^«Hatmutare in melius,atqj mala quf gcfsit,confitcndo,6cla.
nrimispuniendo, vicia ctiam SCcarnaies concupifccntias re=
Pi\'imendo,propriam quoqj voluntatem ÔC confîlium, propter
onun,obedientiemortificando,SChumiliaqucqj&viliora,8C
4«ofcunqî labores Iibentcrampleaendo,exuat veterem homi«
•m cum adibus fuis î ÔC deinde virtutes fed:ado,efficiatur no«
WS homo in chrifto. f vtpcrfedius confequi valeat î
^nquam mortuus mûdo ÔC fibiipfi, nullisforenfibus rebus feif
«gotijs domus, priuarim aut publice, fc aliquo modo immif=
deo viucrc querens,celle ÔC quictis fuf ftudiofus obfer«
tor, ocio torperc réfugiât f ledionibus facris ÔC orationi, SC
^ "ipundioni cordis, & meditationibus, vel eriam labori ma=:
««m m cellula feu foris,prout illi iniundum fueritjfecundum
Jîimunis inftitutionis normam infiftendo,fcu in difccndo ea
M f ad noftram communem inftiturionem, 8C ad veram religio
adfpiritualêprofedum cum ma»
conf I ^ eruditionc componat. ^Et vt fibi falubrius
mulcre valeat î tentationes quafq;, ÔC fccreta cordis fui, ÔC Oc
^ nem conucrfationcm fuam, fepius magiftro fuo manifeftare
^^^ occul.
eae velit. q Nec debet colloquies alior« aut operibus
\'fe vitro
B
C
fe vitro ingcreret fed omnibus honorem deferendo^vix audeat
aliquidcoram aliisproferre,Ô^ ad interrogata, cum verecundîa
ÔC timoré, humiliter ôC paucis difcat verbis refpondere. I| Ad
communes vero conuentus,vbiipfum oportet praefentem exi-
ftere,maximein diuino officio,diu noau%,tGîa alacritate ÔC fer
liore fpiritus,airuefcat dcuotus ÔC tempeftiue accurrere. q De«
bet etiam magifter quotidianam couerfationem eius, ÔC fi quid
minus vel amplius quàm oportetegerit, frequenter confidera««
re î vt eum fecretc corripiat &inftruatvt oportet. ^ Quando
in aliquo ofîenderit,pro quo in capitulo accufandus cfler,corri«
piat cum magifter fuus î ÔC ficut in capitulo moris cft, coram fc
flexis geoibus, vel proftrato humi corpore »venia petere heist.
^ Aliquando ctiam coram finguiis fratribus, ÔC maxime cora
feniQribus,veniam ôC fuffragium,orationis,pro fua emendatio:«
ne ÔC ftabilitate, petere faciatjed ÔC fi plures fuerint, quandoqj
cum eis capitulu teneat, inftruens illos vt de offenfis fuis inuicc
feaccufent. Se accufati vcniampctant î vtSCordinemtcnere, ÔC
negligentias afuefcantpreeauerc. (f Qyôdfi nouilius facerdoS
vel diacon^us vel fubdiaçonus.fuerir ; ncquaquàm ad minifteria
•qltarisa^riiittitur, donec prior iufferit, ÔC nifiprius iuxta mod5
ÔC confuetudinem nofi:rä diligenter inftrucT:us fuerit. ^ Nul«
liusetiam nouitiiprofefsio, anteexpletionëvniusanni recipi-*
«nda eft >afe%#Htoritacc capituli
sm Interim vero null^tobedientia committéda cft mccabfqî
magna ÔC euidenti caufa, extra monafterium mittatur. 0f NcC
prior facile cocedat, vçcum extraneis loquatur t nifi feipfo prp
fente, vel alio fratre probato,prefertim vbi timetur periculuro
, rctradionis. q Nouitii ante profefsionem fuam non dcbeflt
t ^MI^\'^JHl ad ordinesaliquos^necad minores quidem promoueri. Ton*
furam tamen clcricalem (fi çpmmodum fuerit ) fufciperenort
prohibentur. «f Quod fi ante profefsionem ex hac vita decef^
ferint i iibcnter id eis conceditur, quod profefsio, quamuis ta-
men cakndario iânc caufa fpcciali noinfcribantur. qf Receptie
quó^
B
C
Td?f fveftitioneni de niörtiiis,hocipfum exhibecun A
«piaitenumexdebitononlcgitur. A
^n^^proMsioncSCordi^proL^^^^
f tempus quo nouitius benedid debeatinfritent ßre^f-^\'
ö^«np«endomifericordiam{edu.7
ruent-;-----■ 11. . . . ^ //?ut.
lu^ -r"—-«iT-^^ucm, (Xinpecenaomiiericordiamfedu-x ^ .
us fuent : die congruent«, cum priori videbitur, ad capitulüm ? ffX^
^ocetur. In quo cum proftrams,mifericordiam humiliter po-
u auerit ; facultasei recedendi (fi voluerit) libera tribuatur.
giïod fiperfcueraueritp«Ifans ; optatus ci tribuatur aiTenfus.
caturqj ei quod ad facram communionem fepreparet î ÔC
du^. eftïpoft offertorium ad gradum altärisad,
ationibus Deus quitegmen,ÔCé. Quibus benedidis ÔCafper-
duff " "S exuiturï ÔC veftibus benedidis rurfus in.
een, \' orationéDeus indulgentiepater;fur=
SS?\'""\' \'\'\' voce.Suföpe mè domine firdïdum
^^«lUnuuum 8C viuam ; &:nbn cbnfundas rïieab expedàtio
dif,^ \' ^ "^P^enteprioreantiphonam Sufc(^imus deus:
dominus, Milererê, Eccè quam bo.
diamV"^"\'"\'" Gloria patri. An.Sufcepimus deus mifericor.
Uum Saluufacfer»
t)om domine Nihifprofidat. Eftod domiW. G
•ï> Dominus vobifcum. Oremus. Beus qui non ÔCc.
ris ^Zj ^^^^dat ad dexterum cörnu ilta«
profefsionem fuam, in hunc modum.
«o^dlS^\', 5^3/^ämambabus manibus fuper altare,
ad grac^iàaïtaris rèuertitur ÓCprofternitur!
n^ed,catpr,ortcr. Cohfirmadeushoc quod operatuses
in nobisi
-ocr page 98-A in nobis î conuentu rcfpond€nte,a tenipio fando tuo quod eft
inMierufalem.C>remus.Deusqui,8<:c. .^Pofthafcircrum (ar"
gens a priore ÔC a fîngulis in choro exifl:entibus,in ofculo pacis
fufcipimrtÔC fie ad conucntum reuertitur. fff Ex hoc tempgjj?
qui fufceptus eft, itafeab omnibus quae mundi fiint intclüg^j^
âîiienum t vt nullius prorim rcyi^^ ipfius,fine
ris autoritate, habeat poteftatem. €1 Ordinem autem illutïTin
conuentu cuncti tenemus vbiqjj^uem fuus fingulis dédit ad-
uentus î nifi prior forte aliquem ad tempus ex caufa fuppofiie^
rit, vel nifi quis in ordine antiquiorcm propter facrosordincs
B preceiTerit. Qyando duo nouitii fufcipiuntur t qui pofteriot
venit, fi prior profcfsionem fecerit, primus dcinceps remaneaf.
Hi vero qui non poiTunt ad facros ordines promoueri t no=s
uifsimi poft alios locum fuum habebunt. Quorum tamen plu-
res quàm duo,fine confenfu capituli generalis non admittâtuX\'
i|jQ^aliter fratres habcrcXein horisrcguIaribus.Ca.5\'
REgularibus horis omnes pariter fratres clerici intçreflc de
bent, exceptis his qui de confenfu prioris, propter inß^
mitatem aliquam vel cfebilitatem intcrefie nequeunt. qQ^*
etia operibusprsefuntjVcl oifficijs deputati funt, ficut alii ad ho-
C rasveniant t neçnificoncedente prioreabfcntarefepr^fumâf»
Quod fialitjuifacultatem abfentâdi fe petere nequiuerint îhoC
ipfum in capitulo,vcniam petcntes indicare debent. ProcU"
rator tàmen,quia plus carteris occupatur i pro necefsitate fua te
manerc poteft. IÇ Quando pulfatur fignum quo ad ccclefiatii
W5 - ^^ ciindum : ad cam fratres vbicunq^ fuerint,dcbent pr^termi»
fis aliis properarc. if Abeo autem tempore quo reguläres ho=«
rç inchoantur, v(qî dum totum quod cantandum vel legedurr»
fuerit finiatur t nullus chorum(nifiprius«cctpta vcnia)exeat,
Se expedito propter quod exiit,ftatim rcucrtatar» if Infra cpn*
ticaeuangelica & Te deum, in officio miiTae^ infracolledaro,
cpiftolam, cuangelium, Sandus, 8C Agrius dei î nifi necefsitate
cogent\'»
-ocr page 99-^ogetc,prcdpuechorû€xirevitanius. i| Mode igitur cûfignû A
atur, finguii fratres alacriter furgétes,fe veftiaat,ÔC in cdiis fuis
MöJete commanentesCnifï necefsitas exire coegent)deuoti$ ora=
^»onibus feu fandis meditadonibus, animum fuum facris vigi.
|is préparantes,cordis intendonem conuertunt ad dominum $
«onec ad oratorium deuote procédant, if Intrantes chorum,
apita detegimus î SC ad gradum fanduari] profundeinclinan.
vfq, ad fç Jpg noftras detedis capidbus incedimus. Ingrefsi
^»«eftamus in fedibus noftris fade verfa ad altare î donec figno
^acto,ad genua vel fuper pulpitum prout tempus poftuIat,ad o-
ationem indinemur vd profternamur. iff Quamdiu autem ft
ad genua inclinamur,vel in pulpids profternimur : ab om-
I ftrepitu,ficut in canone miifeCquantû poflumus)abftinemus,
^per chorum tranfire cauemus.Et fi forte intrando vel exeun-
o chorum, contigerit did Gloria patri, vel gloria hymni, vel
_ olleda t vbicunqj fumus,ftadm inclinamus. Celebrantes tame
per Chorum euntes & redeuntes,tempore diuini officii,non fer-
^ ant inclinadones cum choro. iff Fratres autem chorum intra=
quando conuêtus inclinât î dummodo in vltimis fe«
\'ousremaneant. i^Quitardiusveniens,fi ad matutinas poft= 15.
HUam inuitatorium inchoatü fuerit, vel infra primas beate vir- •—
K>nis Marie, feu edam ad minores horas infra hymnum intra-
la^^ï * ^^ fcdem fuam pergés, curuads parumper genibus,ofcu= (g
«do puipifujj, veniam accipit.Si veroincepto hymno adno= \'
^/ïrnunijvel edam ad omnes alias horas, primo pfaimo incho«
O Venerit t non nifi accepta facultate ingredi debet, ÔC nihilo=
^ \'">*sinpulpito veniamaccipit.^Etquamuisinfuperfecun«
i^üm regulam, tales mores vbiqi feruare debemus, vt nihil fiat
jj ^^nibusmotibusnoftrisquodcuiufquamoffendatafpecluï
tamen in templo der,vbi diuinacelebrantur myfteria,ftudi-
^^ us obferuandum eft. Itac^ oculos noftros ita tenere 8c cufto=
ft <^onuenir, maxime in choro 8>C refedorio, ne nobis di»
^ctionis materiam adferant vel murmuris. Manus noftras
H vbicunt^
-ocr page 100-^^^rTçrciap^«
A vbicunqi^finecucullafumus^iundashabere congruft:nifi cum
tenendum nobis aliquid eft,vcl agendum, Cum cncuilis i«"
dutiindinamus vel fedemus? orashindndeantegenua noftra
complicamus,nifiteneamusah\'quidvelagamus. «|Tibiasni=\'
raisextcndere,diuaricarc,autcancellarecauendumeft. SedÔC
caetera membra decet nos ab inquietudine ôC fuperfluis occupa*
tionibus refrenareme vel nos vel alios,ab intentione pfalmoru,
3C aliorum quç in officio diuino recitantur,diftrahant vel auer-
tant. «I ïnfuper & folia verterc,vel alia fine necefsitate peruide«
recauendum eft î preferdm cum orationem dominicam filen-
ter dicimus,vel quando leclio,vel colledla,velaliud quid recita"
ß tur,quod ab vno vel duobus fingulariter câtatur.Propter quod
etiam cantores Sihebdomadarii ante diuinum officium (quaH=
, tum commode poffunt ) de cantandis aut legendis, prouifi elfe
debentî ne tunenecefTehabeât circa prouifionem taliura occu«
pari,cum feipfos SC alios per inquietudinem, ab interiori intéti*
one abftrahere pofsint. «j^ Quando foli erramus in conuentu î
manu pauimétum tangentes,veniam accipimus. Quando alios
crrare facimus t culpam noftram in capitulo recognofcimuS»
qf Cum liber vel fedes,vel aliud nobis cum ftrepitu cadit t fupr^
pulpitum veniam accipimus. q Quando indinandum eft, ^
non inclinamus nifi ab aftante commonitf,aut aliud quod face-
re debemus non facimus î manupauimentumtangendo,veniä
C aedpimus. Of Qui aliquid fingulariter cantant vel legunt,ôC er*
rauerint t noftatim,fcd cum totum quod cantant finierint, ma*
Jioi^rjnmin nuad pauimentum veniam accipiant. ^Organa nemo alTu«
pr^fumat. Si prior aut procurator contrarium fecerit
^l^È^J: abfolutionis.Si vero conuentus culpabilis repertus fueritî
piiniatur fecundum bitrium capituli generalis. Qui vero ha^
bent Organa de beneplacito capituli î habeantfceculares quÜ^*
ipfis organis Iudank:,SC nequaquam fratres profefibsaut profef"
fiiros. Credo etiam,prefatio, oratio dominica, ÔC magnificat eX
iaregro femper caiitétur. ^ Igitur ad matutinas finita oration«
cumpri^"
-ocr page 101-prior fignum d£derir,vniuerfi crcdi ad akare coiicrtimur t Ji
^»clotß a facerdotc Boinine labia, cum inceperit Deus in adiu»
borium, lîgnamus nos figno crucis. ©einde ad Gloria patri in=
^»nantes,conuertimuradchorum. Etficutantc rnatutinas,fic
^tiarn ad alias horas orationem facimus î SC poft datum a priore
\'gnum,ad altare couerfi,ad Deus in adiutorium nos fignamus.
y Ferialibus diebus in feftis nouem lecTtionum in choro heb*
<^omadarn,vnus cantat Venite, verficuIos,verfus & refponforia
J^dhoras.lndupÏicibusveroSCfupra/emperduo. flfinomnic
^«Jshorisregularibus infra pfalmos, chori alternatim fedent.
^um autem ad Gloria patri ventum fucrit î furgunt qui fede= 5
cum caeteris inclinant. Poftea cum inceptione pfalmi fe^
RUentis,fedent qui prius fteterant. Ad Laudate dominum de cf.
^d Quicunqï vult faluus efle, ad Laudate dominum omnes gé-
ad Ecce nunc be.omnescommuniterftamus. Pfalmi ^
diftinde & tradim cantentur j ita vt in medio cuiullibet
Vcrfus perfedafiat paufa,SC plena refpiratio, non protrahendo
^ocem in paufa, ncqj in fine verfus, fed breuiter &fuccindim
ƒ fminctur.In pfalmis vero qui leguntur î in medio verfus mo- h« ^
. paufa fiat. «([ Fratres qui in matutinis leâiones legere, vel
medio chori aliquid cantare debétï fi de inferioribus fuerint,
^poftad gradum fanduarii,fidefupcrioribus, in medio
^"ori inclinant. Qiii fimul aliquid cantaturi funtïfimul ad gra>= C
^\'ïïi fanduari] inclinant. i|Cumadledionesventum fueritî
^riïcularius in primo fecundo tertio nbdurnis,ad lediónes lu
acccndit. i^ïunioresledionesleguntjfecundumordi-
^^rn afccndendo,ita tamen quod diaconus velpref by ter holiii«:
rnlegai;^ if Hebdomadarius lecftionem non legit: nifi pauci-
^as fratrum exigat. i| ïn maioribus duplicibus feftis 8C fupra,
•^ores lec\'tiones legunt t ita vtvltima pertingat ad priorem.
Jj rime quarte ôC feptime leÄionis ledores, ante orationé do«
le«?\'\'"^ a^pwlpitum vadunt,nec tame poft datäm benediâîonê
"onem incipiût, doneetumultus refidentium conquiefcat.
^tierdaj^
A q Pctcns bcncdîâioncm, luccrnam in manibus non tentt, nfC
foîiareuoluitîfcdrcucrentcrad bcnedidlioncm inclinât.
domadariusvcroad dandâ bcncdidionc fecundf,tcrcif,quintft
fexte, odauf dC nonf Icdionum non aflfurgit î nifi euangeliuöï
pronunciandum fuerit, vel nifi prior benedidionera petierit.
^Qui legunt î viua voce aperte\'ôC diitinde legant ad intellig^\'
dum,ÔC attente ÔC fine ftrepitu audiantur. q Ferialibus diebui
qaâdo deferia cantatur, ledore benedidionem petente,omnes
cum-hebdomadario furgimus ; fed in matutinis trium dicrun*
antepafch3,ad fignum prioris. q Ad ledionesSC refponforia,
omnes fedemus. l| in feftis nouem ledionutn & fupra,pulfi^
B fitadTedeum,vf<q^patremimmenfema. Vel temporibus qu^^
bus Te deum nô dicitur t cum nonum refponforium repetituf»
ad quod etiam ftamus. q Infra Te deum. Magnificat, Benedi^
dus,Sc Nuncdimittis in horis canonicis, detedo capite, dC fin«
reclinatione ftamus. Ad virginis vterum,ad Preciofo fanguin«»
ad gloriofa quoq? nomina lefus SC Maria, vbicunqj in conuen-«
tu pronuncianturïcaput reuerenter inclinamus. EtfiincantU
SÏPS^^"^^"^ plures notas habuerint î tune in coniundione vitimarû fillaba^
fed nonyonfir rum tantum inclinamus. ^ In cantico Te deum,ad verfum 1"«
«ijtmw. ergoquefumusingenua procumbimus. ^ Vbi non cantantö^
matutine, faltem Te deum ÔC laudes cantentur, in feftis nouef^
Sc fupra,SC in commemoratione beate Marie.
C verficulum ante Iaudes,vertimur ad altare vfqj Gloria\'patri.Ad
penultimum verfum de cantico Benedicite, SC ad vltimos verj
ius hymnorum,SC ad Gloria patri vfq,\' ad genua inclinamus. A»
colledas quoqj in omnibus horis , quando tempus proftrati®*
nis non eft, fimiliter inclinamus. Si vero tempusproftration\'^
fuerit î ftatim ad Kyrief. genua fledimus vfqj Per omnia faecuÏ^»
poft primam colledam. Hebdoraadarius vero, ante DomiuuS
vobifcum furgens î colledam ftans dicit. Ad alias autem coU^"
das,fi quf fequuntur ; vfqj ad genua inclinamus. q €urfu^
beate Marie in choro femper dicimus î exceptis duplicibus >
fratres fe habere debjt in ho.
^^pra,ÔCo<ftams folénrbus, Sc in domibus in quibus omncs hoa
cantantur,etiam excepto tempore quadragcfimaii,a domini=
prima vfq; ad pafcha. Quando vero horç canonice de beata
^itgineferuanturï tune curfum eius omninonon dieimus,fed
P^o primis vefperis èC eopletorio, vitimos quinqj pfalmos gra=
^Uüm, ÔC diebus fequentibus omnes quindeeim cum precibus
^orationibus fuis, if Ad pfalmos in matutinis & vefperis de
^Wrfu beate Marie se in Vigilius defunâorumjvniuerfî fedemus.
curfu tamé beate virginis,ad Gloria patri fedentes caput mo»
^\'ce inchnamus. if Curfum autem beate Marie,poft horas ca«
*^onicas femper dieimBs,exceptis primis, 8C hora illa quf imme
miifam conuentualem fequitur. ^ Exeuntes e matutinis
*ïon reuerfuri t paucis verbis id fibi concedi petant. if Finitis
Matutinis, ftatim poft fignum,cun(Si dormitorium,fccundum
Oi^dincmjiunioribus precedcntibus,intramus. If Ad orationé
^ominicam,ad Credo,SC ad Confiteor, in primis ÔCcompIeto«:
> quando tempus proftrationis non eft vbicunq; in conuen»
tu dicuntur,caput ad genua vfqp demittimus. Confiteor autem
primis 8C ante eompletorium,femper nudato capite dieimus.
^Finita prima colleda de primis,faào<p figno,procedimus ad
capitularem t ibicp fedente conuentu,pronunciatur,lu«»
ledio martyrologrj. B)einde hebdomadarius prefequitur
^"^cciofajcum carteris.Poft colkdam Dïrigere, legiturledio ex
commento regule, ad quameonUentus\'fe%tï fed in feftis no=
^fn lecî:ionum,particulaIêgitur€xeuangeîio,ftanteconuentu.
feinde recitantur anniueriaria , velobitus fiquidenimciandi
fuerint t SCfitcommemoratio defundorum , cumpfalmoDe
Pi^ofundis, cum verficulo 8C colkc\'la. qf IDido£5a prtfidente
"^hcdidte^refpokfoDominus î fi quid prö emendatione,vel
^ommuni vtilitate dicend^m fuerit, paucis dicerè poteft.K)eins
^cferuato capitulo (fi talis dies fuerit) fequitur pfalmus Lauda=
ïedominïi omhesgentes,ôC fubiungit hebdomadarius verfi, 8C
^olUd.In fine dicit prior Adiutorium noftrum in nomine do«
B
€
A mimï&fîcfoIuiÈumpiEuïum. qi^mdc(Ûkîmmmfmni)
fine medio _cantanturterciV,ÔCante mifiâm conuentualem fcKtf
ô.poftmifiamnoîi^ Si vcroiemnmm nonfuerkîantemifiam
cantanturtcm^acpoftm
n^. q Ad vefperas m pfalmis êC colledis & in ceteris, omni-
modis faciendum eft ; vtin matutinis fupradidum eft. &U
maioribus duplicibusfeftis & fupra , cancelii chori ad vt7afqi
veiperas U matutinas aperiuntur.Duo cantant verfum in vefpe
rismmediochori. &fttthurificatioperpriorem. Deindecu=
ftos facrarii fi facerdos fuerit,aut alms facerdos a priore deputa^^
tus,accepto a priore thuribulo, ipfam thurificans, folus ad infe^^
B rioraaltariaecdefiethurificandadefcendit. i^In duplidbus,
m chorohebdomadarii duo cantant verfumnnfimphcibusau^
tem &infra,tantum vnus. Ad completorium quando cena^
mus,premittiturledioFratresfobrii.Quafinita:pnordidtAd
lutorium tacdeindeinclinantes, vdproftrati, fecundum tem-
pus orationem fadmus,ddnde eonfiteor,vt fupra.Quo fihitoî
hebdomadarius completorium incipit. if Quando vero non
cenamus ftat^pulfuintermiiro,6coradonedominicadiaaf
^\'.hT\' C^fiteor,vt fupra. q Completorio finito : datur be-
ncdi<äio,ad quam kmper genua fledimus,tempore tamen paf-
^haiiindmamus.Deindebenedidionedataftadmantyphona
f^b^^Ej^virginecantatur; quaterminatacumverficuIo&col-
ieda,ad laudem& gloriam eiufdem virginis,trinapulfatio par.
ua hat,&afingulister Aue maria dicitur. Poft hare,fado fign®
pft orationem dominicam î cmäi dormitorium. precedeWö
Dusiuuioribusintramus.
TV/T W-am conuentualem cantaturus, cum miniftris,tempe-
-à.rXftiue^^preparetîncchofumcxpedarccontiBgar3irï«
C feftisno-
-ocr page 105--- <(^aUter fhtres^hjberg jebçtm y
^ftisnouem ledionum, SC intra odauas pafche 8C penthccoftes
^in commemoratione beate Marie(vbi plenus conuentus fue^
•"\'Md eft,prior cum duodecim fratribus profefsis)duo cum dal=
\'^aticis mimftrant î SC in tribus principalioribus commémoras
t|onibus defundorum, & in prarfentia funeris, duo fine dalnia^
*icis. Alijs vero diebHS,vnus fine dalmatica miniftrar.Sed quan«
Te deum dicitur,vnus cum dalmatica. if In maioribus dM=
jplicibus Sc fupra,etiam duo acolyti cü miniftris feruiiït. Ita<^
Introitus cantatur :ftamus verfi ad inuicem, chorus con«
tfa chorum, fed ad Salue fanc\'iaj>arens, genua fledimus vfc^ Es
ßixa. Cu vero gloria in excelfis a facerdote canitur,ad altare co«
**ertimur : SC cantore incipiente Et in terra,iterum vertimur ad
choru. || Ad Adoramus,& ad Sufcipe t vfqj ad genua inclina»
q Ad Dominus vobifcum femper vertimur ad altare. Ad
Pï\'imam coIledam,vfqj ad genua inclinamus, vel profternimur
fccundum tempus. Ad alias quae fequuntur colledas, conuerti-
•^ur ad altare. q ïn mifsis de vigiliis,exccptis Vigilius natiuita«
tis domini,epiph3nie,pafche,afcenfionis 8C penthecoftes,8Cnifi
^ïiiffadevigjlia in dominica cantetur t femper ad primam coU
ï^dam genua fledimus, etiam fi de feria non cantatur. tf In
"Mifsis quoqj quatuor teraporum,ad omnes colledas de tempo
^^ genua fledimus : praeterquàm intra odauas penthecoftes, SC
a^coliedam Deus qui tribus pueris. ijf Cum legitur epiftola,
cantatur graduale, alleluyaSC tradus fedemus : ad fequen=
tiam veroftamus. i|ftn maioribus duplicibus & fupra, duo in
\'^edio chori cantant alleluya, SC totus chorus repetitalleluya cu
\'wbiloïac deinde ipfi duo verfumprofequuntur. i|Si veroin
"\'dis feftis duo alleluya can tan da fuerint î vitimum in medio
^bori canitur. q ïn duplicibus autem feftis S>C fupra, fit thuri»
"cado ad euangelium t infra quod verfi ad diaconum, detec\'to
capite ftamus, SC ad Sequentia fandi euangelii fignätes nos vni«
^^ figno crucis,cum dicitur Gloria tibi domine,profunde ad aîa
inclinamus. ^ Finito c«angelio,8e dido Dominus vobifc
€
A cum,dum incipitur oirertorium,veI fî credo dicitur, dum inet*,
pitur Patrem omnipotentem : conucrtimur ad chorfl. if
Credo fine reclinatione ftamus. Dum cantatur EtincarnatuS
eft,genua fledimas vfqj Et refiirrexit. Finito offertorio\', ad
aitare conuertimur,vfq^ ad finem prefationis. f Dum Sandus
canitur,conuerfiad chorum,fine reclinationeftamus. ^Poft
Sai^us profternimur,donec facerdos cantet fecudo Per omnia
fx-cula. Quo etiam temporeampliori ftudio, quieti intenden^
dum eft. Vbi precipue monemur,magna cordis intentione,rc=
demptorisnoftri beneficia recolere ^ quibus ad amorem eius^
corda noftra vehementiusaccendcrevaleamus. «rAdeleuati-
» onem corporisChrifti, erediin genua, omni reuerentiaadora=:
mus. Quafadaîiterumprofternimur. Adeleuationemcalicia,
iterum eredi fimiliter adoramus. q €um autem facerdoti A-
men.velSediiberanosrefpondendumeftîextrafedes-ingenua
ereai,&ad altare conuerfi,omnespariterrefpondemus.
fecund© Per omnia fscula canitur î cundi furgimus, 8C ad aita-
re conuerfi refpondemus. Ad Agnus dei, conuerfi ad chorum,
fineredinationeftamus. Quofinitotvertimuradaltare, vfqj
- ad communionem. If Poft communionem, iterum vertimur
ad altare vfqjad compîendam t ad quam inclinamus vel profter
nimur, fecundum tempus, vt fupra didum eft de colledis. Ad
€ rehquasverocomplendas(fiquarfequuntur) conuertimurad
altare,vfqj benedidionem. q In quadragefima tamen ad vlti=
mam colIeaam,dum didtur Humiliate cap.inclinat chorus co»
tra Chorum. Qua finita ; iterum ad altare conuerdmur, vfi^ ad
benedidionem, ad quam verfiad chorum, vfqj ad genua incli«=
Additm. namus. ^Sub miiranemoftudeat,aUtlibellumadftudendum
^ ^ manibus habeat. ^ Miife pduate poft primas vel terdaspro
- ^ i^x tempore fiant t alias vero non fine confenfu prioris. Prior tanaé
procurator, propter occupadones quibus dednentur î infra
fumma miifam,vel quâdo conuenit,cdebrarepoifunf.
do autem duf miiff cantande funtî prioi: de têpore,poft primas
vdter-
-ocr page 107-^..^-^iDt^^uIo culp âfuin.C^.^. loi.
t«cias,poftcriör dc fando/uo tempore cantari debet.
Apitulum culparum femel in hebdomadateneatur, fexta
videlicet feria poft primas : nifî propter feftum mains du«
Picx 8C fupra, & quando due miife cantande funt, vel ex alia e«
^»denti caufapreHeniatur, vel vfq?in fequentem diem différa^
fivT\' •iï^Poftquàm igiturprior Benedicite dixerit,fratribus con»
dentibusydicerepoterit breuiter,fi quid pro obferuantia ordi=
"\'S, corredione fratrum viderit expedite. ^Deinde ante=
^uam ekeant nouitii î ipfos poterit coram omnibus pro ncgii«
|«nti1s Se culpis eorum corripere, fi fibi videbitur,feu etiam ca«
\'gare. Qui vt fe intellexerint notari î proftrati veniam petant,
^ ad luffum prioris egrediantur. ifEgrefsis nouitiis t dicit qui
proeft. Faciant venias, qui fereos ^ftimant. Çontinuo fingilla=
finguli fecundum ordinem , proftrati in medio eapituli vc«
>am petant, incipientes a iunioribus. qSi qui autem fuerint
^ y^«redditi,-iautaIiifratresnon capitularesî petita venia", ac
^«\'pis fuis diais,8C aceufationibus de eis fadis, primi omnium
cr exeant. q Qui vero proftratus veniam peri=
^^«Mubcnte priore furgat, ercdus% dicat culpam fuam tam cla»
j J\'^^b ornnibus pofsit audiri. Et cum dixerit fe non habere
4uid amplius dicat, vel loqui cciraucritîprior dicit. Vultaliquis
^ ^trem iftum aceufarcj\' Quod fi aliquis eum accufare voluerit :
" ^^aggcret aceufationem fuam,ncc querat circuitus verbo=
cit^\'r proponat in hue modum. Frater nofter fe^
yclonjjfiji^QC velillud î SCnomincteulpameius. life vero
^ j accufatur î fi eulpabilem fe cognouerit, ftatim veniam hu=
P^t \' niea culpa dicat. Deinde iubentepriore fur=
® • % Si autem eulpabilem fe non cognouerit: dicat ftans.Pa=:
ille recordor mehocfecifie quod frater meus dicit. Tune
e qui aceufauiteum aceufationem fuam non répétât, nifi in=
\'^\'^^ogatus.Qyôdfîaliq uis vidct fratrcm fuumnegare quodve
H 5 rumeftî
B
Ï02, ^^^^\'{iTtKmfm
A rum eft t bene licet ei de eo quod vidit vel audiuit, teftimom«
um perhibere. if Poftquàm igitur frater culpas fuas dicerc
nierit t prior pro modo cuîpej 6C quaIitate perfone,modctctttr
quantitatemfatiffaâionis âC pene . if Si quis autem cam
cufatur veireprehenditur > impatienter SCnimisfuribundci\'«\'\'
fpondetî fecundum difpofîtionem prefîdentis, aut ad tcmpu^
differatur, aut ftatim puniatur» Nullus culpam fuam, vel
terius, praf fumât in capitulo vcl alibi in conuentu pertinacitcr
dcfendere. Qui contra fecerit î ad terram comedat, vcl arbi«
trio prioris pencfubiaccat grauiori. CfSiquis indiuino offi-
f oS «P cantarc, aut opus fibi iniundum pcrficere noIucrit,aut in a*
liqua obferuatione notabiliter 3C frequenter excciferit, SC in e^
mendatione ncgligens fuerit î grauioribus verberibus, aut alio
quocunqj modo emendetur. ^ Pro quotidianis ncgligcntiîs»
pfalmi aliqui, SC humilia quf libct cxercitia, SC communes difci-
plincimponantur, feu ctiam filentium fingularet maxime hiS
qui ad loquendum proni facrint. i| Qui aifueti funt frcquen^
tcrfrangcrc filentium î per abftraclionem alimtntorum puni«
antur, vcl ad terram comedant. ^ Et qui fepius extra ccllaii*
ociofeautfuperuacancf circueunt î fingulari cuftodia cellf , ^
G vtili occupatione reftringantur. if Duriquoqj clati SCperucr»
deprefsionibus SC verberibus, a malitia fua reprimantur. ^ ^
quis ab hora regulari,vel ab his quibus intereife debuit,de cort\'
fenfu prioris remanferic t nihilominus quia fratres hoc ign*\'^
rant, debet coram omnibus dicerc. Pater, illi hore non interfut
fed tua venia remanfi . Si cjuis fine prioris autoritate remançt^
debet ctiam caufam quare remanferit coram omnibus,vel prio*
ri fecreto(fî forte caufa popofcerit)indicare. if Nullus etiani
cufare debet eum, q^ui fe m eodem capitulo accufauit. Omnî*^^
caueat qui accufatur , ne velaccufanti aliquidrefpondeat : ^ut
/ eum ipfo die in aliquo reprehendat,fed fe, totfî cmendationi
ponar. ^Non debent duo fimul aliquem accufarc î fed cu«^
accepta venia a tcrrafurrexeri^dcbet alter quod voluerit diccr<^
^^JDcwgituIoflïîpnim^ ïoj.
fNemo aliqucm depluribus quàm duabus vèl tribus culpis"
tuÎQ \' nec pîuresqùàm duos vcltrcsin codem capi-
fed ^ ^^ fufpitione , nemo aliiim accufabit:
^.« tantum de hoc quod vident vel audient. q Cum qùis dif=
^Punamfufcepturuseft, moxin eodem loco in quoftat genua
modefteambas fcapulasdertudet, nifi forte priori dc
bèat\'^V^\'^^""" » ^^ cingulum denudare fe de=
fol confiftens inclinato capite,aut prorfus taceat,aut hoc
ummodo dicat, mea culpa, ego me emendare volo. Sed nec
at mterim loquatur î donecprioreiubente,incIinans rede«
locum fuum. q Cum aliquis iuiïiïs fuerit ad difciplinam
tuI^\'S\'f ^^ ^^^^^^ \' reliqui facies fuas Operiant. ^ïn capi^
10 diligenter ab omnibus obferuandum eft, ne ad verba pro=
aut accufando feipfos aut alios t nifi forte iufsi âut
_ errogati a priore fuerint, aut de ordine aliquid quefituri.
1 »n capitulo etiam fratres ad inuicem loqui non debent î fed
adeum qui capitulum tenet, ijf ©mnibus igitur per=
iSîfequiturpfain^a^Lg^jgfg In fine autem di=
^^ prior Adiutorium. Et fic foluitur capitulum. q HocaU» . «
caueatur î ne aliquis extra capitulum loquatur, vel \'
^HUihcet de cuîpis fiue de fecretis caufis, qux in capitulo tra= €
tiam^"*^\' ^ecus fecerit î cenfura competenti punïatur, aut c=
ç^^^®*^^<^apitularipriuetUr. De capitulo iunioresprimi
^^^ «nt t Se confequenter Carteri fecundum ordinem. ^ïnpa«
mi?^\' f^xtaantëperithccöften , in vigilia natiuitatis do^
. m vigilia ajifumptionisheate Marie : finguli fratres fuf=
pred A capitulé] &priores in priuato, Quod fi
t>if..i ^\'g\'ïï^ v««crintïn domihica; feria fexta precedenti ca=
ptuluntf^ruetura-^ joiuf ^
i\'^î\'î-: if-îpru ^ ■ . - ..
^©e graUiBHs,grauioribus,8C grauifsimis
culpis, Cap.fextum,
De gras
B
A T~AEgt"auibus, grauionbus, Sc grauifsimisculpis hic aliqua
J_/ fcribenda funt ; vt aliquis modus habcatur fccunduni a®
liorum rcligioforum ftatuta , quamuis mitius valdc propt^f
huîfianam ÔCcommuncm fragihtatem hic proccdatur. ^^^^
uis igitur culpa cft î fî quis cum aliquo litcs habuerit, velinho»^
ncftc contcnderiti. Si quis altcri opprobrium dixcrit ; vel cul\'\'
pam pro qua fatiffecit impropcrauerit. Si quis in illum a qüO
in capitulo accufatus cft, vcl in quemlibet alium maledica, vet
verba irreligiofa 3C contume|iofa coniecerit,aut turpem fermo*
nemprotulerit. Siquisfratremfuummcntiridixerit.
B milis culpa eft î fi quiSjdifcordiam inter fracres feminauerit»
feu detrador , vel (iifurratorinuentus fucrit. Si quis^nala de
fratribus malitiofc euomuerit t vel culpam fuam vélalteriuf»
proterue defenderit. Si quis mendacium fcicntcr dixcrit.
quis filentium non tenere in confuetudinem duxerit. €f
grauis culpa eft î fî ftatuta ieiunia ecclefic frcgcrit. Siquisali^
quod inhoneftum domus vcl fratrum , vel fecretum aîiquod,
cxtranco alicui reuelauçrit» ^ Si aleaip, aut chartis ( vt vo«*
cant ) quis luferit. ^ProhuiufmodiculpisSCfîmilibusît^"
bus diebus feruetur filentium , terpetatur venia ante mcnfa*
C in refedorio , SC ter recipiatur difciplina , ÔC pfalmi, ÔC yenief
prout fecundum delida maiora vel minora » videbitur iuft«»^*
}li ©i^auior culpa eft î cum quis per contumaciamvel manifcft®
^, rcbellioné,inobcdiehspr4atp fuo,intus vei foris fuerit,y el pf^!
cum eo contenderit. Si quis procurauerit, vt ipfe
alius , a poteftate fui prioris eximatur îjfeùiurifdiclionéni
dinis derelinquens, adjgçtraojclinariamiuriW^^
dientiam confugerit. Si quis leuefurtum cprnmiferit, aut re^
fibi collatam cum requiritur celauerit î vel proprium habef^
attentauerit. Siqui per confpirationem , coniurationem ^^^
malidofam concordiam, aduerfura aliquem, prefertim prel^\'
turn manifeftc fc erexcrint ^ feu falfum tcftimonium dixeriflf»
autcf^
-ocr page 111--\'"^Ö^lgniuib^ joj.
crimen quod probari non pofsit impofuerint î tales tanquâ
*\'ïfames,fecundum canones puniantur. q Si quis priorem fuû
ordinem vel domum fuam, euidenter diffamaaerit. Si quis
®«niala familiaritate notabiliterfufpedus fuerit, nec tamen a
Pfçlato commonitus, dfiftiterit. ^ Si quis manus violentas ali*
^uiiniecerit, feu perculferit % velcultellumadpercutiendum
\'«aginauerit, aut mortem feu ineendium eóminatur, aut dam«
**uni notabileintulerit, aliquiduehorumprocurauerit, vella=
|tebrofa loca vel tempora ad talia explenda captauerit. ^Simi=
«ter Sc fugitiuus, qui p^nités intra quinqj diesredierit. i| Qui
huiufmodi repertus fuerit reus î ter in capitulo vapulabit, êC
*oties ad terram comedet, officium fi habuerit, amittet, Yoce%
tradatibus capitularibus carebit. Nec poterit ei vox reftitui,
\'ut aliquod officium committi, fine eapituli generalis vel vifia
^atörum confenfu. l|f Et quoniam facrofanda eapituli noftri ^oéimAtum
\'utoritas apud plurimos vehementer vilefcit i quicunqï ordi=Ä®~y
\'lationibus eapituli, fiue priorisfuperioris obedire contempfe«
, fi priores fuerint, fit cafus abfolutionis î fi fubditi fuerint,
ftatim ineareerëtur,vel alia condigna pena puniätur. iff €5=
5^dit infuper capitulû vniuerfis prioribus, etiam fi opus ftierit,
ïuuocato brachio ff culari, in grauioribus delidis ( quoniä vulx
gares penitentie contemntïntur)vti careere eeu penitentie loco,
»ndeiç educerepenitentesexanimo. "^orro antequam trade«
*urdc grauifsima culpa , feriofeiniungitUr eundisprioribus,
^vllomododifsimulentinfequi acrequirere, fuosapoftatas
pfugitiuos,inuocatoetiam(fi opus fuerit)auxilio brachii fareun
«aris. ïnfupervtvnaqueqj domus habeat competentem 8C fir«
**|Um careerem î neeno 6C compedes,atqj manieas ferreas. ® ra-s
^\'Isimaitaqjculpaeft î cum quis pro erratibus fiCdelidisfuis,
^cundumdiftindionespremilfaspfniterecontempferit. Hic
Jalis earcerali euftodie mancipandus eft,vefciturus pane folo,cû
^gumine vel oIeribus,aceeruifiam bibiturus:nifi prior cû con»
fvjo, aUter difpofuerit, quoad yidus rationé,donce per ca=
pitulum
B
C
A pitulum generale decernatur,quid amplms de eo fiat. if
cenfemus nunc intelhgendum illud regule, quam fi ferre recu^
faueritjde veftra focietatepro^datur. || Simili modotracS^*
buntur apoftate SC fugitiui qui intra quinqj dies reuerfi non fü"
crint. <1 Qui de lapfu carnis conuidi, vel publice confefsi fuc"
rint,fed incendiarii,aut aliter notabiliter damnofi,atq? in ma"
gno furto deprehenfi,necnon mutilatores membrorum, aut a"
liter enormiter vulnerantes fiue ledentes« if Similiter 8C cafua=*
lis homicida. Volûtarius enim homicida, perpetuo carcerimä«
cipandus eft t fub vidu quo fupra, vfq; ad capitulû generale.I»
B quo nihilominus decernetur î quid vlterius fadur^" fir. if HoC
femper precauto, quod nulluôïtalium interim facramento eu-
chariftie communicabit, nifi forte in periculo mortis,cum vere
contritus fuerit iiiuentus,& deuote poftulauerit.Cum vero ali^
quis talium communicaturus de gratia fpecialifuerittdebet fol"
ui a vinculis,atqj fub arda cuftodia,ad Iucem,ante oftium career
ris,vel extra carcerem educi adalium locum decentem,poft co^
munionem facram, intro continuo rediturus. if At vero vbi
per capitulum gcnerale,autpriorem fuperiorem.aliquis taliatp
de cuftodia carcerisabfolutus fuerit t aget nihilominus pçnit^^
C tiam grauioris culpe.Infuper diebus feptem conuentui ex cho«
road dormitorium eunti » proftratus iaceatfemel fingulis di^"
bus. Silentium iuge tencat: nifi forte priore concedente, inter*
dum cum certis fratribus,pro confolationc,bonaq5 informatio"
ne,aut exhortatione loquatur. Sit in conuentu omnium frati
profeiforum nouifsimus. In capitulo didis primo culpisî fta-
tim exeat. Ambitum fratrum no egrediatur t nifi de fpeciali g^a
tia cum conuentu in communi deambulatione. Nec extra mo-
nafterium mittaturautvadat : nec etiâ cum fpninisloquip^\'-^
mittatur. Nofigneturin tabulaadquicquaminchorocantan»»
dum aut agendum, nihi% fingulariter cantet, non nifi in locO
(quantum fieri poteft) fegregato celebret î donee prior de coH"
fiiio conuentus, poft fex menfes cx magna cius h^miIiatio^e SC
«mcnda*
-ocr page 113-,^^ndationc,huiufrtîodipfnitcntîamiudicau«ri£mod^ A
do CH I ^ huicpf nitcntic, prou t p ro mo.
ÔC or f qualitatc pcrfone fuc prudentie vifum fuerit.Magi
protug, licJtig fui prioris wiwiino valétcs oftêdercî V
fuis
«Sam ® • poft iufinuationem eis fa-
foluautincuriam,talcs reducere diftulerint:
hthT^ ^^ detinentur, tot coronas francic, quot
permanferint. Et precipitur tam däti quam
foln\'^"^ vero ftatim priores diligentiam adhibucrintt B
«|Sifratresfugitiui,apoftate,auta=.
ïîîif^ ïf-lf \' aut pro quacunq; culpa ad alias domus fuerint
Prio^ - incarceratitquamdiuin carcerc fuerint detenti,
pro V profefsionis huiufmodi fratrum, per
j^^^curatores fuos foluant pro eorum expenfis fingulis menfi«
bus fronde. Si vero extra carcerem fteterff î menfî=t
ftccd"^"^\'^ ^orenumaurcumrhcnenfem.Ethuiufmoditaxâ,
:fîroprietariiini«.Vr. ^^^
P"^^f«fin«confcfsionedefundi, incemicenononfepeli-
^itct^\' extrahantur vt a carteris crimen proprietads e= _
ores * ""\'""lodo tamen hoc manifefte repertû fuerit. q Pri- <sö^rmmm
ftij^^^.\'^\'^^^foijcitifint vt proprietarii legitime fecundum con=
\'^"«spuniantur, Infuper ÔChoc vido fordentes, fiindufi"^^ ^^^
Vero \' domum non exeant fpado fex menfmm î indufi
canto tempore non accédant ad quofcunq; hofpites.
Ij^ ^g filentio 6C labore. Cap, feptimum.
oratorio,dormit®rio,&: refca:orio,omni tempore filentiu
^öllatr"^-"^ ^ vefperas vfqj ad primum fignum c^n^ vd
Porci ^\'^^^\'^\'"^"^«^ragefimapoft quintamhoram omni tem
VcItcr^\'^^\'P®^"\'^"®\' ^^rialibusetiam diebus, poft primas
^-hciteloquimur, Vifitatorestaniemdomorum,vbi
non can=
-ocr page 114-no cantantur omnes hore,poflunt ibidem modcrari ferialibu*
diebus,tempus loquédi quod cft poft primas vel terdas. i| ^^^
lebribus autem diebus poft meridiem , a duodedma hora vfq^
ad primum fignumvefpcrarumioquipo/Tumus.Qy andoqj
men cum priori vifum fuerit ad confcrendum dc his quar ad«-
dificationcm pertinent t in locum aliquem fimul conucnimus»
lf[ ïcrialibus diebus a primo figno pro tcrciis vel fextis pro tc\'
porc vfq? poft vefperas 8C celebribus toto tempore ante mcri*
diem,8C poft primum fignum vcfperaru,& omni tempore poft
Cf nam, èc infra horas reguläres : filentium feruamus. ij A co*
plctorio vfqj poft primas vel tcrcias fcquentis dici î ardiori noS
filentio cohibcmus. Inter primum 8C vJtimum fignum a»
terdas vel fextas ôC vefperas, iugc filcnrium feruantcs, in codi*
cibus, legimus. ijf Fcrialibus vero [dicbus poft primas v«»
tcrcias pro tempore, vfqj ad primum fignum fcquentis horf»
8C poft rcfedipncm vfqp ad primum fignum vcfperarum op«"
ribus nobis iniundis , SCprecipuefcribcndisIibris infiftimusï
cactcris temporibus,Icdionibus orationibus SC mcditationibu^
fandis operam dantes. In difpofitionc tamen prioris cft,^^\'^
quos a labore magis fubleuare \'ï vt amplius Icdioni oration*
pofsint infiftcrc . ScdôCinoperando faltcm ad brcucs & q^a»
iaculatas moncmur orationes rccurrerc. ^ Porro fi qui in h«^
temporibus locutiones multiplicauerint, aut protraxcrint, v«*
ociofc &inquietecircuicrintï culpam dicantin capitulo,autaC"
cufentur. Prior edam fi viderit : corripiat cos. ijf Qui fcrib«f^
nolueritïfubtradionecómunis cibi SCpotus,vel alio quocufl^
modo,tam diu puniatur,donec arbitrio prioris feemendaueri^
i|[Quï ex commifsioneprioris confefsiones recipiuntrlocis\'\'
temporibusfilentii polfunt confitétes paucis confortare SC mf\'
nere,vel arguerc,prout opus fuerit,SC confitentes confilium f«*
quirere,fed no occafione confefsionis aliéna conferrc. Cuï^
aliqui ex fratribus emendandis vcl compingendis libris, vel
-ttï hcui operi, temporefilcnti] mancipantur î ipfi quidem parite
B
€
ociuiïntur, 3c cu coepcrantibus, fed n5 cu fuperucniétibus niii A
^•"\'orconceiTeriE. Ï)ealïems tamen ra.ateri-jsjicnga &mutiliate=
^^re colloquia caueant. Nec debent ffne fpeciali confenfu prio«
Vitra primum fignum ad tercias vel fextas vel ad vefperas,
®Perari, vel emendare,vel loqui. q Cum vtilitas vel necefsitas
j ""get î vno vel duobus aut paucifsimis verbis, quod respoftu=
atindicamus. i([ Vbi prior praefens fuerit,loqui poffumusïfed
^on poft completorium. ^ Fratres qui officios deputati (unt^
^ï ad completorium,per diem loqui poffunt, cum his qui eis
®ntinuefubferuiuntîfednon cum höre canonicedecantâtur.
^ aueant tamen vana 8i fuperfïua proloqui î aut tem pora ledi« B
^nis negligenter preterire. q Procurator tamen cum fibi fer«
. \'entibuSjSC cum hofpitibus, quandocunqj indiguerit,vel Ytile
^«icauerit,loqui poteft. ^ Quicunqj autem filentium fcienter
^ "otabiliter fregeritî culpam fuam in capitulo proximo dicar,
^ \'Cens quoties fregerit,& difciplinam accipiat,& fi afiuetus fue«
^^ »n frsngendoj pena puniatur maiori. C)[ Obuiantes inuicem? h -y ^^ \'^j-- ^
^ ^\'ca alacritate, Sc humili fupplicarione, mutuo locum dan tes,
^^fuatopertranfimusfilentio. ^€um hofpitibusSC quibufst^^ -^\'^S^-
unq} extraneis,fi prior annuerir^per diem inter primas SC com
P.^forium loqui poiTumus^fed non intra horas reguläres,& ca»
P\'fulumculparum, neqj poft primum pulfumr€fecÏ!cnis,aut
\'ationis. Si autem vltra tres dies manfcrint ïnóloquimurcü
^^^»nifi quando inter nos loqui hcitu fuerit. if Mon conceditur
Irib\'" hofpiti, communis facultas Icquendi cîj fra®
etiam alicui fratri,communispoteftas Icquendi cum
Puibus,nifi per capitulum generale, if Prior vero fupe-dor
Du venerit,Sc vifitatores tempore vifitationis, cum ömni=
dif l^^^bus, etiam in cellis loqui poflunt. Vt autem quied
ci prouideaturjmonemas vtfdifi«
Pon fingulisdomibus,^onfilio vifitatorum,ficdjf=
fUs \'^"^"^ ÔC diftinguantur î vtalienis nonpateat liber accef«
* ad ambitum SC loca vbi fratrum coddianus tranfitus eil
1 conuer®
-ocr page 116-A f€riispccurrcntibus,non iciunamus,a<CladicinHs vtipo/fumus,
fed non in aduentu domini ÔC quadragefima. q Ad importu-
namhofpitum petitionem feu inftantiam î ieiunia nos mini-
me relaxamus. i|Si dies commemoracionis animarum ope-
rofus fuerit ; femel tantum manducamus. if In die (ukeptio"
nis noui prioris,âC inueftitionis,aut profefsionis alicuius,nifi fe^
na fexra vel ieiunium ab ecdefiaindidum vel aduentus domi-
ni fucrit,bis vefd lidtum cft.Quibus etiam diebus a prandio rc-
laxandi animi caufa pariter in loco ad hoc dcputato couenicn-
tes fedemus , leaionctç fada breuicum modeftia eximusî SC
vfqjad primum fignum vefpcrarumloquipomimus. ffFc^
B rijs fecundis intra capituli noftri monaftcriorum fepta dcmptis
cgrotis,& general! feu primo minutionum die, abefu carniuoi
abftinemus. q Ferijsautem quartis carnem no manducamuS-
Similiter & in aduentu domini carnibusabfimetesquotidieic-
iunamus. ^Omnibus preccdaneis diebusdiu^virginisMarif
cibisquadragefimahbusiciunium obfcruamus. A fefto pa-
fche vfqj ad cxaltarionem fanc% criids;bis manducamus in dtei
cxceptis fqia^fextis ferüs, ÔC iciunijs ab ecdefia inftitutis
in qii\'"
bus etiam dbo quadragefimali vtimur. q Feria fecunda ÔC ret\'
cia poft quinqnagefimam domi foris^,eo vidu qui per quadri
gefimam in vfu eft idunamus. q Feria fextam parafceuepan^
€ tantum ÔCceruifia contentifumus. qFeria fexta pafchali bi^
nofmet ladidnijs refidmus. q Quocunq; die natalis domifli^
ca venent î femper carnibus vefdmur , Sciteratur refedio.
q Porro in fefto iVtard cuangdifte, SC feria fecunda ÔC tcrcia rö-
gationü, &inprofeftovenerabiIisSacramenti, patris noftr»
Augühim, perindearqï m regulari ieiunio, ciim ladanis ieiuna-
mas. Si vero feftû diui Mard intra feptimanâ pafchalé cekbra«
, t"^in«<^»e^«namus,necIetaniarunomineabftinemus. qDifd\'
mums inftirutionis noftrar non funt î nullas nifi priore fcieflt«
rit
Ji
-ocr page 117-D^ Dc collarione. Cap.dccimum. ^ ^
ïcbus vnicc rcfcdionis, vbi primum fignum ad comple-
torium datum fucrit, minifl:er ad collationem fignum fa=
\'t. Fratribus autem congregatis î prior cymbalum rcfedorij
PUlfat. Quibusingreffisîproceditleaorinmedium, premif=
o^Blubc domine benediccre,fequitur Bcnedidio. Node quie«
^«îivitamatam ; tribuatnobis omnipotens ÖCmifcricors
^ominus.Amen. HfLcdor autem vbi pauluIumiegendopro=
fWerit, ëC fignum prior ci dcderit î ille fedendo ÔC nonnihil in=
^andodidtBcnedicitc. Datanediaionc abhebdomax
"Q, largitor omnium bonorum îbenedicatpotumfcruos B
fuorum,poftquàm prior biberit, fînguli fratrcs,quotics o^
pus faeritbibunt ex finguiis fibi appofitisamphoris. ^Poftca
u fignum prioris finita ledipnc, poftquàm didum fucrit Dco
gfatiasî didtquipreeft , Adiutoriumnoftrum in nomine do.
mî.%0 dîdo : fratres tadti ad chörum redeunt. ^Nemi. i^f.^),
\' port horam refedionis aut collationisbibcrc licet î nifi a pri-
recopia petita ÔCobtenta. iffPriorquoqj non concédât alicui
Pi^a?terprocuratorem facultatem bibendi ad certum tempus.
^IDe dormitorio^ap.yn^ccip^^^^
Ö€)rmitoria in domibus noftrisfupcrius vcl inferius con» ®
»la . funt: ÔC fingul? cellf pro finguiis fratribus ordi=
deb Extra dormitorium nullus cdiam vd cameram habere
öctprodormitionc vel manfionemifi quos infirmitas vel of=
nneceffitasabefl-ecompdiit. ^Nullusalteriusfratris, vel w
ICI ad religionem nondum inueftiti cdlam ingreditur, nec
. ^ui ingreftum pandimus ; fine licentia fpedali. Sed fi quis fu=
a mfirmitate correptus fuerit î fratri hoc percipienri, cdlam
^ s mtrare ÔC cum eo colloqui fas eft.Quôd etiam dc incendio,
inopinato cafu intdligiîur. q In ipfis quoqj cdlis
nifipriusoftcnfum ôC concelTum mutari ficrive finitur.
I S Dormi«
-ocr page 118-5>ormitorium diligenter obferandum eft, maxime tempot^
nodurno. q C^nini tempore quies SC filennum in dormito«
rio cuftodiantur t prefertim ab ea hora qu3do fratres poft com^s
pletorium, dormitoriumintrauerint.Tuncenim ftnguli in fui^
cellis quietemanentes vfq; adhoram dormitionis , fibiipfis SC
deo vacate ftudeant. «jNemo fine licentia,notabiliter poft fep\'
timam horam, vigilias protrahere debet. Monemur enim ho-\'
ris ad quietem deputatis, dormidoni magnum impendere (tü^
dium i quo temporibuscarterisalacriter vigilare poftimus.
fl|f A completorio vfqj ad primas nufquàm fine Iicentia cxt^
dormitorium diuertere debemus , nifi pro neceffitate natuiÄ^
pro calefadione,& ad ecclefiam, pro diuino officio peragendo î
quatenus tali quiete,labons diurni ôC quarumcunq,\' occupatio«
num diftradionesprarteritas recolligere, 8C reformate poiTini^\'
Propter quod,nec ad prioris cellam poft completorium fratre^
venire debent, nifi ex fpeciali ôC notabili caufa, vel vocad ex no^
mine. A fefto pafche vfqj ad exaltationem fandj: crucis,pf^
nonas vel gradas pro tempore , vnius horae fpacio meridianuS
fomnusconceditur. Nequisautempoftexcitadonernjfopor^
depreirus,diutius torpeat t cuftosfacrariipoftquàm excitau»f\'
cellas introire poteft, et fi quem eulpabilem inuenerit,in
mo capitulo accufare. q Omni tempore dum fratres dormi*
unt,fi quis opus habuerit furgere,vel quoquam ire t ita modeft^
furgat,eat, Sc redeat: vtaliorum quietem non perturbet.
cellis dormitorii vacandbus, filendum feruatur t fimiliter in bi^
bliotheca SC in calefadorio tempore calefadionis.
^[Deconimunione.C^ ^
OMnes fratres clerici domorum noftrarum, qui mitf^^ *^^
célébrât î de quindena in quindenam, tam profeffi q^^^
nouiciijcum preparatione débita, facramentum eucharifti\'»
cipiunt, nifi legidme prepediti, concedente priore, abftineanf-
«I Propter feftum tamen maius duple* vel folenncper aliq«^*^
B
€
^^^tCPecommunione Çap.u. n^.
communio anticipari vel differri poteft. If Die vero cen^
^oniinicf îomnes fratres clerici ôC conuerfi,de manu prioris,Vel
fo abfente fupprioris, recipiunt corpus Chrifti. îpfe enim tune
•Uftituit altaris venerabileîacramentum,Se omnes ibidemprze®
^»îtesjfuis manibus facratiffimis, tanti bénéficia participes fecit,
•fî ©mnes qui in choro communicaturi fu nt, de vtroqj choro,
iPoft Agnus dei, almutiis fiue caputijs depofitis, ad gradus fan=
"uarrj ordinate fe profternunt.^iaconus 8C fubdiaconus,6Cce=
\'\'oferarii(fiadfunt)ante alios accedunt.Deinde caeteri fecûdum
^rdinem t fenioribusprecedentibus. ifSinguiiautempoft*
Sjiiàm facram communion? acceperint,ad dextrum cornu alta«
ris diuertentes ; ibidem fuper genua ordinatefe collocan t. Dîa»
Conus vero ad fmiftrum cornu altaris ftans,communicatisvinu
atïiminiftrat î & finguli ad fedes cum reuerentia fuas redeunt.
^i\'aicisôChofpitibusôComnibus quiadmiifam conuentualé
Communicaturi non funt t procurator vel alius ab eo premoni=
facram communionem amminiftrat,nifi aliquis deconfen«
^ priorisjsd aliam milfam communicet. i|Nullus tamen pris
autfubditus,alicui hofpiti facramentum euchariftie, vel ex=
^rernç vnâ:ionis,fme facultate curati fui amminiftret.
die
B
P^Deiterfaduris.Cap.terciumdecimum. C
Rioresnon fînant fratres fuos abfq,» neceffitate quoquàm
proficifci î alioqui per vifitatores corrigantur. Vifitatores dnvo. 1515.
corrigant priores,qui fine magna neceffitateaut rr^jrfuwptu
»Jidenti vtilitäte, ôC fine confilio conuentus, dant fratribus fa\'= ex cdpJtiiU
jj^\'tatcm parentes vel amicos vifïtandi, feu alia quacunqj caufa.IEc uifudtione
tamen priores fratres fibi afîlîmereî SC procuratori feu
^ atri exituro focium deputare. ^ Qui quoquàm proficifci de»
• fî eadem diereuerfuri funt, benedicTrionem non accipiût.
^lodfi vna node extra monaftcrium moraturi funtî inexitu
is genibus benedic\'îionem accipiunt, quae talis eft. Benedi=^
^ûdeipatj^igojjinjpotçfijigg^fllj^ ôCfpiritusfandiîdefcendat
ï 4 fuper
-ocr page 120-A Tupcr vos SC man cat femper. Amen» if Nullus prior aut fratef,
ambuUiforisnecremaneat initinerc, vel in hofpitio fincfociö
Additum. rcligioforautaliquodomefticobonitcftimonii. Iflnviaig»*
tur conftituti,ante primam filentium teneantî nifi ncccffitas vel
vtilitas, paucis verbis SC fubmiffis, aliud facerc cogat. if
mcnfam, nec priores nec fratres loquantur î nifi praefente cpif=*
copo, vel prelatis religiofis feu ecclefiafl^icis, vel canonico eccle^
fi^ cathedralis. Qui aliter foris ad mcnfam filentium fregerintf
culpam in capitulo dicant. qf Qui autem in domo ad menfai«
filentium fregerintî culpam fuam dicantôC difciplinam recipi^
ant. Poterit tamen fenior inter eos dc neccifariis menfse, vel ali^
8 re ncccifaria loqui, paucis verbis Si fubmiifc. ^ Fratres q«^
tempore ieiunij regularis foras mittuntur îieiunare non tenen»
tur,excepta feria fexta,ÔC toto tempore aduentus,nifi ex fpccia"
Ii SC notabili caufa, priori reuelanda, ieiunia his diebus folucr^
cogantur.Vcruntamen ladicinia feriis fextis comedere n5 pxo\'
hibcntur, vbi confuetudo terrj non obftat. q In ieiuniis
clefij poifunt fe conformare in cibis, fecundum morem patriaf*
hominibus apud quos fuerint î fie tamen vtladiciniafibinß»J
procurent, nifi iufta caufa fubfiftat, quàm etiam priori cum a»
domos fuas reuerfi fuerint, référant. if In itincre conftiti^f^
plus equo extra viam fuam adalialoca nondiucrtant : nifi^b
<C iuftam caufam antcremiffio fiue facultas eis data fuerit a priori«
Vcl fi in via caufa cuidensemerferit vel neccfTaria î hancipfa^
Trdnfumptu domum reuerfi priori exponere debent. ^ Nullus fratruin
excepto procuratore, cmittatur vltra iter vnius did, fine Uteris
tcftimonialibus, quibus etiam inferatur dies quo redircjdebeat\'
Additm. If Porro dc via rcucrtentes t ftatim oratorium petunt, ncc
ftca fine prioris confenfu monafteriS egrediuntur,fed ordincr*»
fuum pcrindc atq? carteri obfcruant. if Caucant quoqj, nc fi\'a*
tribus rumores farculireferant, quosnon expeditcosfcirc:fT^
vbi audicrint, ibi moncntur dimittcrc. if Pecunias rcportata\'»
priori vcl procurator! refignent. Ncc prior alicui liccntiam r«^
tinoi^
-ocr page 121-\'»nendipccuniam concédât. Hf Supprior autem conuentus, A
. ^"«rn conuentualium emittant in abfentia prioris in pre«
^«dïcium ipfîus : alioqui fie emifsi cenfendi funt fugitiui,6C tam
"pprior quam conuentus, addifcretionem eapituli generalis
pmendi. q Tranfferentes fe ad alium ordinem,etiam fecundu
ormam ftatutorum ÔCpriuilegiorum capituli,abfq} tamen licé»
petka ÔC obtenta î taies fi redierint ante profefsionê fuj trâf-
^tionis ad fuum priorem conuentum, carebunt voce capitula-
J^fq? ad reftitutionem eapituli. q Nullus fratrum, cxccpt» vacaf.
P^Tratorc,einitUlur vUra iter vniufl dici, fine li^cfis teftiiiiir»
\'***Hinn,quibuti tiU\'jm iiifferitur diss quo redire deboat. B
çPç tonfu_ra.£a^d€cimum quartum.
j eft modus tonfurj . Corona formetur defuper aures lata
^ oc equaliter rotunda, prout religiofos decet t ita vt ambitus
. apilloru in latum modieus^ trium videlicet digitorurn, vix ex=
d ^k ^^^dimurautemde confuetudiue fingulis quindenis
^ \'«bus.Sed prelbyterorum barbe,polfunt ad odo dies vel circa
^^di, propter reuerentiam facramenti. q Quando raduntur\'î«^^ ^
filentium in loco rafurf teneant,exceptis his qui circa ra ®
J ram occupantur,hi enim filenter de ne^elfariis circa rafuram
oqui poifunt. q Caueantautem fratres, ne tonfores mora fua
®Ieftent î fed expedite, cum vocati fuerint veniant.\'
q De minutionrCap.decimumquintum.
QViaquies in anno fiunt generales minutionesî extra quas -
^^ licentia minuendi.nulli facile coceditur. Propterea enim
^ommuni tam ff pe conceditur î ne ab aliquo exceptis his te=
Poribas,fupcrfluoôCfingularitcrrequiratur. ^ Prima eft,eir=
calendas fcbruari). Secunda» circa Philippi ÔC lacobi. Tereia,
I circa ca=
-ocr page 122-A circa cakndas lulti, Quarta, circa exaltationem fanct^ crucis.
Quinta, aute aducntum domini. l| Prima die minutionis,
cundiim fignum ad terciam puliandum efi: feptima hora-In W
erheper quartam partem horçtardius. ff Quiminuendifunt,
omnes fimui minuunt. <f Hora minutionis,de his quç ad prp
fêntem neceffitatem pertment,fubmifle &fine tumukuloqui==
mur ; etiam cimitonfore alias cyrurgo . Per tres etiam dies
continuos, bis reficimus, aliquid cibi melioris accipientes î niß
ieiunium ab ecckfia infl:itutum interuenerit.Cauendum tam«»\'
eftCficômode fieri poteft)neminutiones fie ordinentur,vt infra
biduum,taleieiuniumoccurrat. ^Hisquoq;diebus,nontc\'
B nemusrigorem fikntii ad inuicem x praeterquàm acompkto\'\'
rio vfqjadprimas, SCinfrahoras reguläres,ÔCpoiîprimumß\'
gnumrcfcdionis, tempore quoqjkdionis, &:inlocisfikntio
deputatis. e| Mis etiam diebus poft refedionem, vel ß\'dormi"
cndum fueric,poft dormitionem, fad© figno, omnes in mona-
fterio couenimus, at modeftepariter eximus î non tarnen extra
fepta, nifi per lieentiam prioris. q Prima autem die minutio-
nis , vfq,\' ad primum fignum vefperarum foris remanemusî
nifi prefidens aut fenior priusredeundum didauerit.Nec tunC
vigilias defundorum kgimus. Seeunda vero Sc tercja die,
lïoraminîrorfusredimus. ^Nullus extra domos noftras, fi^»
^ ne notabili caufa minuere debet : quàm domum reuerfus prio-
ri indicate deber. iJjfQuandocumq,\'deambulandi lieentiam
jit. babentfratres iofficinas exteriores, SCfiingrediuntur,caueaRt
tamen fenimisintromittere, vel ctiam curiofeinueftigare, de
culturis,vel de animalibiis, fiue de aliis rebus,vei negocijs exter«
ms. ^Nulîifratrum fineiuffionevellicentiaprioris, irelicet
extra ambitus monafterii , cum officiniseontiguismifi in^®^
CO deputato Scfeparato ab aceeffu communi,exceptis iUis, q^»^\'
bus pro officiis indultum eft.
^^MïiâiMlEnuaegio
- XxqttO
-ocr page 123-E^/^^ej^ftoâi^priiiîî^
X qyo fanéliffimus in Chrifto pater, dominus Innocctius
., papa odauus, multa gratiofa priuilcgia, propter vitîe fan=
nriïoniam, & regulärem obfcruantiara, noftro ccnceffit capi«
«alo gencrali,in quibus nônuîlf claufulf feu articuli, procedetc
«mporcCattenta vitf,morum,ac perfonarum diffimulitudinc)
pus profclforibus SCperfonis didi capituli, occafîonem forfan
axandi habenas obferuantieregularis preftare poffen t : dat&
concedit idem pontifex, autoritate apoftolica, per plumbeam
ullam fpccialem, definitoribus ipfius capituli, prout viderint
,ac moribuSjfecûdum temporum,locorum,ac per=
^onarum qualitatcm(quo adforum confcientif,& obferuantif
^gularis fynceritatê)congrucre 8C conuenire,ad tempus ÔC tcm
pra fcqueftrandi,limitandi,modificandi ea,plcnam ÔC libcram
^cultatem, non obftantibus quibufcunqj. «jf Quamobrem ne
p*" ea quf in fauorem religionis funt data,quifquàm in abufum
endere videatur ,ftatuit capitulum generale, fpeciali autorita^j
apoftolica fuffultum, infra fcriptas claufulas feu articulos, eu
^/s additionib9,limitationib\'>,modificatiönibus,a finguiis obe=
lentiariiscapituli, inuiolabiliterobferuandos z decernensni«
^ dominus irritum Se inane, quicquidper quofcunqj aliter fuc=
t attcntatum. ïnfuper vt&contrarium attentantes: legitime
capitulum SC vifitatorespuniantur, if Inprimis beneficiu
«pcnfa tionis ÔC abfolutionis in caufa fimoniç realiter & fcien-
CommiiTe, ôC irregularitatis inde contrade, reieruatUr gene=
capitule. Se priori fuperiori duntaxat infra annum, ÔC qui=
^ «s ipß predidi vel alter eorum hoc fpecialiter 8C nominatim,
fcientia, duxerint committcndum. Item omnis au«
^î\'itas abfoluendi ÔC difpenfandi per dominum Jnnccentium ^i««\'
P^Pam odauum,aliosq5 pontiiîces, concefia fupprioribus, SCaâ
^ fratribus ex aliqua caufa prefidentibus, in abfentia priorum
g^^edorum capituli gencralistper idem capitulum reftrida eft,
oninino cafiata, faluis femper iliis, quae ipfis cópetunt ex fta=
capituli, Ifïtem difpenfatio fuper dcfec1:um natalium
patient
B
C
ïia ^^^ffTcrci\'apars
A patienttbus(quo ad dignitatis 8C curçanimarum)rcc<ptioncrt\'/
adminiftrationcm/eu cxccutionem î apud dcfinitorcs capituli»
vel priorem faperiorem folum refidebit. Item priuilegiuii\'
quo conceditur alicui tranfferre fe ad ordinem fanâi Benedic\'î*
de obferuantia, fic moderatum eft î vt huiufmodi tranflatio fiat
de hcentia capituli generalis, vel prioris fuperioris. if Ite»^
nullus verbum dei publice predicareprefumat,inftar fratrum
pjedicatorum aut minorum, aut vltra formam in ftatutis com*
hf^) prehenfam. ^ Item interdicitur finguhsobedientiariis capit«\'
vigorepriuilegiorum SCinduIgentiarum quocunqjtempo*
-fo^ fv. re,proprio motu,eligere confeflbrem q ualemcunqj î nifi de bc^
B neplacito 8C confenfu fuorum fuperiorum pro tempore cxifi^"
tium. if Item interdicitur obedientiarijsSC omnibus profeiïo\'
ribus capituli noftri generalis,cuiufcunqj conditiónis,ftatus,vcl
gradus exiftantfquaröcunqj extranearS perfonarS confeffione«
recipere, eifdem% quamcuncç impendere abfolutionem, tam\'
peccatisquam acenfuris, fedneqj earundem votacommutafe,
nec cum eifdem difpenfare, aut illis pro quocunqj tempore nai*
C^Y f> \'if B euchariftie facramentum, nifi fecundum forma in coö\'
ftitutionibus noftris expreffam , vel nifi de licentia capituli g«"
neralis,vel prioris fuperioris.
C
if^^onftitutio dommi Vrbani quinti.Gap. 17.
T 7 Rbanus epifcopus feruus feruorfi dei, ad perpetua rei rnc^
V moriä. Ne in vinea domini,noftrf(licet infufficiétibus m«
ritis)comifra cuftodif,nafcetes vepres & fpinf adeo conualefcat»
quod fperatam frudificationem ipfius valeant prepedire : diH"
gentiç noftrf incumbit officio,vt illas extirpare radicitus,folci^\'\'
ti ftudio procuremus, ^Sanemultorum fidedignorumr^"
ktionedidicimus,quôd in nonnullisecclefiis, monafteriiSjprî"
oratibus, Ô( aliis locis religiofis, tain virorum quàm mulierum»
ordinum & religion um, SC partium diuerfarum, illa deteftabi-
Iis ÔC a canonibus reprobata feruatur abufio.quo d cum perfonf
Jï\'quc rrdpiuntur ab ds, ad obfcruantjain regulärem, ipfc per«
ne(temerjtate prcfumptuofa) partus feu prandia, capituhs êC
"uentibus ipfarum ecdefiarum, monaftedorum, prioratuS,
iocorum facere, autpecunias vd iocalia, feu res alias, ipfis ec«
^ ^»ns,monafteriis,prioratibus,SC lods,feu prefidenribus eis, ex
tuto, vel confuetudine ( q uar corruprela potius eft dicenda )
\'Ouere compdluntur. Ex quibus decori fan% ecdefij, ÔCim«
aculate religionis detrahitur, quàmplures etiam,tam execra»
^onehuius criminis,^quàmexpenfarum onere, a facrerdigi.
propofito retrahiintur, ipfec^ ecdcfie,monafteria, loca fa.
^ annum deo , confuetis numerisremanentdeftituta, &in
^torum fiddium mentibus , fcandalum generatur.
^ Nos igitur, huic morbo peftifero cupientes congruam adhi.
fe medelam, & aliis pf nis contra talia prefumentes infinis a
fi&k robore duraturis,pf nam adiicere grauiorê : vniuer«
^^^ fingulis abbatibus,pnonbus, decanis, prepofitis,^SCmagi«
\'s,nccnon 8C abbatifsis, priorifsis.aliiscç prelatis, quouis no*
^\'nenuncupentu^ôCeorumoffidalibusquarumcuntïîecdefi-
l\'U domorum êC locorû, quo.
f^Iibetordinum SCreligionum,etiam militarium,tamexemx
lu^S*^ «xemptorura,quocUnqjnominecenfean«
ten 3C conuentibus,& firigularibus perfonis eorum
oreprarfentiu, autoritate apoftolica (quamuis eis a iure oms
fic inhibitum ) diftridius inhibemus î ne tam a mawribus
jj^ammulieribus, volentibus ingredi eorum religiones, ecde=
^^s,ttionafteria,prioratus,domusfeuIoca,in earundem receptie
fcq ^"\'^^"3®\'Pecuni3S,iocalia,aut res alias, etiam ad ecdefiafticu
vfum alium,deputata feu deputanda^de cap.
fiitn ^^^ indirede,petere feu exigere, quoquo modo pre
fed easpotius cum omtfimoda pun täte redpiant, ac in
perfonas fuarum ecclefiarum, mona«
prioratuum, domorum ÔClocorû, fyncera charitare
• . • pertradentj
tiî, ^-iÖetdajsarg
pertradent, ilia duntaxai quae perfonc ipfe ingi-cdientcs, pur«
& fponte ac plena liberalitate omnic^ pac1:ione ceirafit€,dare vel
offerre ccclefiis, monafteriis, prioratibus, domibus locis hu=*
mfra"odi voluerinr, cum graciarum adione licite percepturi.
^Nos enim eos qui fecus egerint,fi fint fingulares perfone.taö»
dantes quàm rccipienteshuiufmodi,excommunicationis,fi ve=«
ro capitula vel conuentus fuerint,fufpcnfionis fententiis,eoipft»
decernimus fubiacere.A quibus preterquàm in mortis ariiculo
abfolui nequeantî abfqj fedis apoftolicelicentia fpeciali. qCp
terum perfonis illis,vtriufqjfexus,quiiam labehuiufmodi funt
fedate,earumprouidentes faluti,de benignitatis gratia vberanti
concedimus quod perfuos locorum diocefanos\'( hac vice dun*
taxaî)acriminehuiufmodi, &: nota infamieexinde contrada*
autoritate apoftolica abfoluantur : impofita proinde ipfispfni*
tentia falutari, de qua ipforum difcretioni videbitur expedite
de demum cum ipfis vt in eorum ecclefiis,monafteriis,priorati"
bus,dignitatibus Sc locis,rcmanere lidte valeant,mifericordit«\'^
difpenfetur. q Infuper erga perfonas illas,qu» in premifsis re*
cipiendoaliqua cotra canonicas fandicnes peccafle nofcuntur»
volcntes nos reddere gratiofos : omnia recepta huiufmodi,fi ^^
communem vfum monafteriorum, feu locorum eorum,
appîicata.ea ad didum vfum lidte concedimus rerineri. Si vero
ad fpçdalem vfum abbatis feu abbati/fe,prioris feu prioriife,auC
alterius fingularis perfonc retineâtur rilla venire precipimus irt
communi. qf Nulîiergoomnino hominum,liceathancpagi\'
nam noftreinhibit!onis,conftiturionis, côcefsionis,SCprcccpt»
infringcrc,vdd aufu temerario con traire. Si quis autem hoc at\'
tcntarc prefampferic: indignationcm omnipotenris,5Cbe3ro«
rum Petri ÔC Pauli apoftolorum eius, fenouerir incurfurum*^
Uatum Rom^ apud fandum Pctru,fecundo nonas aprilis,pö"^[J\'
tificatas noftri anno primo. Hue vscß lcgtlt^Sï^tu*a
WAmqiPe çommii^^^
-ocr page 127-cçn^i^l^s^ . Cap. tij.
fiErtwprioribus domorum noftnrcm committîtur cura A
monialium a capi\'tulo.quantum ad m ueünioaé ipfarum,
P ®fefsioiiïs reccptionem, facrametorum miniftrationcm, ro,
ons fociorum% eius cum confilio vifitatorum prdinatióné, ,
^ f tiam quantum ad annuam vifitationem,cum priorc vcl pri.
J\'ous a capitulo fibi dcputando vel deputandis. qf (Quibus a
fpitulo iniundum cft t vt in adu vifitationis monialium, fiic.
^ fc habcat in fcrutinio ipfarum, SC in adu rcl2tionis,ma«
»ïicm magnis congrcga£i©nibus,niiï neceffitas aliud cogat fa-
^ndum. ifHuiufmodictiamcommiirariisconccflumeft^vt
«oita caufa rationabili, licitepofi^int proficifci ad domtts fan- S
^ \'»îîonialium fibicommilTas, fub cxpenfis carum, irrcquifitis
önucntibus f fed non in aduentH, neqj poft quinquagefimam.
^«nfuper SC commiffiones ipfarum monialium, vult capitulö,
^ \'^pcrfonalesprioribus ipfis fiuc commiflarijs t necdebcrc fc
^Jïtendcrc ad eorum fuccelfores, fed ipfis prioratui cedentibus,
\'^tmonentibus,deuoluiadcapitdum generale, autpriorem
^«periorem. f Vult quoqj capitulum, vt commiflarii ftudiofc
^önenturintroduccreconfuetudinem, vtin finguiis domibus ÄTljiK.
tü^ii" ^^^^ grcmiu capïtuli,femel tantu in anno
ad habitum religionis rccipiätur.Et fi pïures fuerint î eo- ^
^^ die fimul SC coniundim inueftiantur SCprofitcantur.
K*.^€re^tibus fandimonialium SC fociig eorum.^(Cap..ï9,
Edorcs fandimonialium, capitulum generale vel vifita^
tores carum deputare habent, vbi commifTarn non funt.
fij annum, quando incommodum eft expcc\'iarc î prior
^ P«rior, Vbi vero cómiiTarii funt t ipfi ex domibus fuis(fiidoc
^Jïs habuerint)redores SC focios eias ordinäre habent.Sed fi in
niibuspropriispcrfonasidoneasno habucrintï tuncdcco^
\'O vifitatorum poftuntaflumerc rcdorcm Sc focios eiüs, ex
domo , dummodoilla nonnimis per hoe deftitua=
extra adum vifitationis , non habent vifitatores po-
^tcm fumendi aliquem ex aliéna domo , nifi dc licentia
A autcomifsionccaprtuligeneralïs.autpriorisfupenoris.
ro rcflor fic deputatus,8C fub grcmio capituli refidcns,non
tcft eligi in priorcra, fine licentia capituli generalis autpriof®
fuperioris : nifi in domo in\'qua profeifus eft.In qua etiam cufï\'
<lediocclebrandafuerit,ipfeadeam,ficut6Cfocii,vocaridebcf\'
ff^mrffm^ Habeat etiam redor, tam in grcmio quàm extra gremiu^»
^mo^US\' duos fodos facerdotes : vbi facultas fuppedt. Et redores tio^
habentes fratrem ordinis facerdotem focium fibi cohabitâtes\'
B aut fibi cum confilio commiflârii procurent,aut ad fuos con«^\'
tus fine mora reuocentur. i| Vifitatores BC commiifarii, cOO^
annjLiSQSL\'. ftituant fociis redorum terminosT^^
yjA^û^tu cébit,ïïne îïcëntîa redorumTymêréafratrîBïTsdômorurn if^\'
JJ^-f^Pätdo "flulamm^os adhucterminosMgnäbutr^ ibidem
i^wSmlone ^nt fecundum formâm^ndul^^
^ßr^min ^f Sïîigulis quoq^ annis,redores ÔC focii, ta in gremio quàm
1513 tragremiü, ad minus femel veniât ad capitulum culparûin ào^
mibus fuf profefsionis î atqj didis culpis abfolui ÔC reuocad a»
fuos conuentus petant. if Priufquàm commiifarii dentaut cof^
ftituant monialibus extra gremium conftitutisredores aut (o^
dos, cogi debent monafteria ÔC coram commiifariis protefta""\'\'
Gî fefe nihil contra ftatuta ÔC pduilegianoftra adsra, neqj confu^
gere ad alienam iunfdidioné,i n eledione vel poftuladone qu"\'
rumcunqj membrorum capituli, ad offidum prioratus, etiam
_ in aliéna domo capituli noftd, ÔC fuppdoratus aut procuratuff
^jinMm.4tum in domo propria^Quod fî facere noluerintî capitulum interdi*
cit commifTariis liiarû execudonem,earundemq3 commifs»®\'^\'\'*
qQuâdovero pdores in domibus perfonarum f^mind ks^Sf
extra gremium capituli, de licétia eiufdem gpituli, redores au^
to^rrnMm fodos dederint, poftquàm ad annum fcruierint,obîig3bunt ^^
mAJSi^^ moniaIes,per literas figillo fui conuêtus munitas, vt poftquà»^*
fenio aut alias defecennt, vel fine legidma caufa repulfiaui«"^*
mifsi fuerint î foluant conuentui redorum SC fociorum quam\'
diu vîxcnnt, fingulis annis viginti florenos aureos renen A:«
pronâ^\'"
-ocr page 129-Z^^-tlilgâQrifeMfeQ^im 8C focqs corg.Ça jg. 125.
pro rea:or!bus,pro fuftentatione vero fociorum, fingulis an^iis A
ïes feruierint. q Singulis etiam annis redo €onßmätm
tuti ^orum, tam in gremio quam extra gremium conflit mno. 1541«
«)Coram commifiariis fuis, de omnibus denodijs,pecuniisÔC \'
b fua,fyncere & fine fraude,fefe dedarare de«
Pcrf ^ ordinationem hanc/ine difsimuIatione,SC
^ ionarum acceptione exequantur. q Infuper interdidtur Conjtrttidtuté
^ Hibus capitulo fubiedisînequicquàmordinare aut difpo=imw^.
^ e prefHmant,de rebus fuis, denodiis BCpecunrjs, mt quouis
-mâBieiemgJLçonad
S^Hiore. ^Redoresexitusvitent&:profeaiones,precipuc \'
quas per alium expedire poffunt.Vnde etiam ad capi=
^ um generale non veniant,nifi habuerint caufam, pro domo
^ »commiflâînecad vifitandum deputentur. q Ad redores
Vo inueftire ÔC vdare moniales t fed ad hec fadenda,
»•in^ commiffarium fuum, fi habuerint, aut fi non habuc.
t»vnum de confirmatis prioribus vidnis. Quanquàminue«
Probibeantur,fîcommiffarium,aut alium priorem
Jîîmode habere non potuerint. i| Redores poft priores vbix
Pri uî^abeant î 8C in dicendo fidehum, poft gratias, ipfis
oribus, etiam in domibus fuis déférant, q Externarum re«
tjj ^^\'\'\'»niftfationem non habeant,nifî quantum a vifitatori*
ftc f fuerit. Requifiti tamen confilium preftare nô
ïitat refpedum,pro fuarum domorum vti
par^*"®" pïerumqup cum focqs confiiia ,
(uïs^Bl"*^!^oÇl^^a ipfis obediant, ficut alii fratres,^
j^jj^^^^us.Literas quoq^e neque mittai«, n^ue recipianr,^
"^aiores,îegantpariter tëpeftiue, cum oppor=
«on^ potuerint. q Quando due miffe fecundum ordinarium
^^arn cantandeCquoniâ moniales ad vnam tantum cantâ«
da a^ aftricte)in arbitrio redoris eft, quf illarum fit cantan-
»0C q^ç legenda. q In fernando tricennariwradefundorum
K capîtun
B
€
îi6,
capituli pro fîngulmcum tribus miffis dcfundomm fatiffa^^"
re poiTunt. Similiter pro tricennario domus proprie, fingul»
tiffacerepolTunt, cum tribus miffis defundorum jaddentcstf
men reliquis diebus currétis tricennarii colledam, in milTap»\'^\'\'
«ataveIconuentuali,cum qua nihilominus debitumfraterni*
tatis perfoluere poiTunt. q Porro pro tricennariis viuorfi, ^^^
per capitulum generale imponuntur, fînguli legant tres miflas»
de fando fpiritu, vel dc domina, pro fingulis triccnnariis t au^
ter feptem pfalmos cum letaniis. i| Ad vnum fociorum red^/
ris pertinet,fubferuirc forori facrifl:e,Se quotidianam folicitudi*
henï^ërêrc^ehis, qû(M^ explere non \'v^a
Içfrvtpûta^de ornamétis,facris vafis,miiTaIibus, cereis, olco p*^"
lampade, dc omnibus que vel abluenda, refartienda, feu rn^\'
tanda funt.Calices tamen & corporalia, per feipfum, vel per »a*
ccrdotem,aut diaconum lauari feciat. Et facrum ctiam olc^n^
fuo tempore procurare non ncgligat. If Nullus habitum tel\'*
gionis fufcipiat in domibus monialium î nifi de licentia capi^^"
ligeneralis.Et fufceptus talitcrtnbnprioriffejfedredoriôC eiiij
fucccfroribus,obcdientiam promittat. I| PrioriiTe vero fi ^^^
tcneantur redoripromittcrcobcdientiam î poiTunt fibiinui^^jj
promittcrefidelitatem SCaffiftentiam. ^Redores SC fociig^^.
(broribus(excepta priorifTa dC procuratricc)non loquantur:
fi fciente prioriifa, aut nifi paruam rem poftulando ab offi^^iaU\'\'
bus,vcl negocium intimando. Sed nec focgcujp mora loq"^^*^
tur eifdem : nifi fciente redore. €| Nec etiam permittatur
nialibus dC fororibus conucrfîs,loqui viris quibufcunc^f abw
51» euidenti neceffitatc, vel fingulari gratia ♦ ^ Itaque dilige«^
caueant,poft compktorium vel feptimam horam, vel ante pri
mas,cum quacunque mifcere colloquia, fiue confeffiones ait^
dirc,abfquç notabili caufa,que differri non potefi:. ^Hisetiaii]
tèmporibus, ipfi ab aliorutn colloquies non ncccifariis fc abn|
néant, 8C tempeftiue cellaspetant ; ôC dido completorio,fp^^"
tualibus cxercitiis,ficut in monafterijs fiit, opcram inpcndan^*
B
Ümonfaliu BC focÜs coru.Ca.i<>> 127
ygr diem etiam tnftabiles èC inutiles çircuitiones i-eftringanti-
^-SüJnammmJeu aîiçuijîi^qpcmniîften fi inepti„
^^üalidi fuerint î ledioni.medirattoni & oration scellas fedu«^
J^uftodiendo, operam dent,niiîmôderate quandoque fone_
*tra gremmm capituii,refidentibus,procHrare fibi vnum laicS
®^iliarera,qui cis cohabitarc, ipfis que inprofedionibus ÔCa«
4Ceterum redores,cura fra«
^""ïbus^conuerfis, êC laicis, capitulum culparum, ad quindcnam
«tuarc polTuntEt in quatuor principalioribus feftis, difciplina
jcipiant, ficut in monafterrjsfratrum. q Prjterca cum vdli»
Vel caufa rationabilis exigit, vt daufuram ingrcdiantur : nô
quàm duo vel tres fimul intrent,fimulftcnt, 8C fimul
. Et hoc quanto ranus, SC brcuius îtanto fecurius.
J\'^uodrca interdiciturvifîtatoribus,commiflartis SCrcdori«
^s,in 3c extra gremium capituli, ne vllo modo intrcnt claufu*
^^tïi monialium,necipfi necpriorifl"a,cxtraneaspcrfonasintra«
^permittantî nifi fecundum formam ftatutorum noftrorums
j^^cingrefiî, vllo in tempore, intra cïaufuram comedcrc aut bia
^rcprcfumant.Siquisfccus attcntaucritîabftincntiam faciat
^^i^us dicbus,in pane SCceruifia, ÔC nihilominus per capituluni-^«^^\'^\'
vifitatores grauiffimepuniatur, aut certeaddomû fuç pro= ®
«ffîonis rcuocetur. Redores 3C foci] domorum monialium
^ fociorum, extra gremium capituli noftri, ita ad obfcruantie
^^^ftatutoru noftroru in omnibus funt aftridi, qucmadmodj«
««ores ÔC focii domoru monialiu\', capituli noftn. ^Redores
ÔC fociia fecularibus inuitad,ad prandiu aut cenam,non va»
\'^tînifi forteaddomosrcligioforu, autdeuotarû congrega*
^ ^ Conccditurrcdoribus ÔC fociiseorû,folucrc debi»
^^ Ordinis in fumma mifla (nifi fuerit defundorfi) per collcdât
onus miirarfî non afTumant ahundc.Ncc ipfî aftrin»
feruare miflas concurrentes, q Intcrdidtur diftricte
^îl^fcdonmi in ÔC extra gremium capituli noftri refidétibus,
__ _ habere
B
^ ^^Terch pars
A habere fub quocunquf colore,vfum vel proprietatem pecuni>
rum,per fe,velinterpofitas perfonas, vndeemereaut vender^;
dare vel recipere, per fe nihil prefumant î fed fua donaria, aut a-
lia vndecunquf recepta,reaoribus refignare debent, qui huiu^\'
modi expendere,velexpendifacerepoterunt,pro fuoarbitriP»
ad vfumillorum velaliorum,ficut vifum fuerit expedire, in re"
gulata fecundum deum confcientia .Contrarium facientes,
dilatione reuocentur ad proprium conuentumt nec ad domum
quamcunquf monialiumremittentur, nifi de licentia capitu^*
generalis, vel prioris fuperioris . q In domibus monialium»
j nulla ad profeffionem admittatHr,ante inchoatum decimum
B %timuraannumïfinelicentiacapituli generalis. Vifitatores
quoquc hac pena punire debent reaorem,prioriiram SC con-
uentuales, quipuellasad claufuram Scinueiïitionem ante hanC
ftatem, receperint î fcilicet quod redorlegatftriaPfalteria Da-
uidica,priorifia fit per quadraginta dies extra fedem fuam,in lo*
co ex ordine fuf profeffionis fibi competenti. Reliquf vero fo«®
rmff.»,^.., rores,per menfem fintnouicig. Puellg nihilominus fic recept?»
m monafterio nullo modo remanere poterunt. q Diligente^
jMrto^ quoqueprofpiciantpriores,reaoresSCprioriiré,ne aliqua red\'
piatur per contraaum fimoniacum î fub pena fupra in capitul«?
de fufcepdone SCinuefi:idonenouidorum confcripta. Et com^\'
miflärii taliter receptas, ad profeffionem non admittant î alio-
qui per capitulum generale,rigorofè corrigantur. «f Cum vi-
ribus vel fenio deftitutus redor, poit diudnum feruidum \'ad
domum fuam vd aliam reuerdtur ; in foladum neceffitads fuf»
moniales illi fubferuire debentpro fentenda capituli,vel ipfor^
quorum ordinadone illic conftitutus eft. q Quacunq; edam
ex caufa redor abce/ferit ab ds, veftitum talem fecum referaf,
qualem primo fecum attulit i nifi ex gratia, melius vd amplm^
quid addatur,non tamen fuperfiuè SC nimis abundanter. if
vero aliqua peculiaria, notabilis valoris acquifierit t non fecum
deferat,fed domui illirelinquat,nifi cx graüa,bcniuol€ illi con*
ccdatuJ^^
-ocr page 133-Natur, if Et infuptr cundis rcdoribus d€pofîtis,poft obitum A
Qü^u\'^ > \'\'^em bencfîcium per omnia exhibetur a monialibus
juifaus feruierunt,quod prioribus alibi eledis & abfoîutis afra«
\'ous domorum quarum fuere priores. q Dcfunais reaori=
aut fociis in domibus monialium ; forores auferre non dc- €onßrmAtm
nt que vel, Iii prius fecum è domo % profefsionis artulerûr^woj546,
."t ab ipfîsiiIisdonat3fuerunt.Neqî priores auferre debent res \'
\'^s quas moniales redoribus ÔC fociis,ad cellarum fuarum ftru
lîiam vel ornatum,fiue aliam aliquam commodit\'atem aut rci
«ationem prius centulerunr,
OqBc paftoribus ÔC curatis.Cap. vigefimum.
Voniam nopnullç domus noftrç colligationis habercvia
^ ^dentur,e€4|eßas pàrochiales, ÔC facella fecularia, procul a
^^JJUentUjVel in proximo t mandat capitulum diftride precipi»
^fidojcunâisfibifubiedis,vtnemopofthacquouis modo,afa
^\'»rncre prefumat cura, aut prouifionem cuiufcunqj ecclefie pa=
®chialis,autctiamcertarum milfaruminquocunqjfacello vel
^ tari.Quod fi qui contra hf c facerc prcfumpfcrintî prior a fuo
^ "icio abfoluatur, fupprior vero ÔC procurator, ac reliqui fra«
e^qui in hoc confenfum prcbucrunt,grauifsime puniantur.
J ^biautem antiquitus, huiufmodi onere,quod excuti nequc=
>dómus aliqua grauata eft î priores nullo modo permittant
atrcs fuos foris refîdere,fed vel feculares prouideant, vel fi ex-
necefsitas poftulauerit,ÔC loci vicinitaspatitur,ita pleba«
Qu ^ facellorum habeatur cura : vt expeditis facris, ftatim
MUifqî demum redeat. q Priufquàm tamen fratres in paftores,
^ e curatos,fiuefacellanos inueftiantutîfaciant iuramentum
b^ft^ "ïotano ÔC teftibus , promittantq? fe manfuros, etiam
P^ft inueftitionem , fub corredionc dC obedientia fuorum
p^^otum, ÔC quod ad nutum eorum femper erunt amouibilcs.
^^ïorcs quoqjjde confilio vifitatorum, in vfu habeant î vt dum
P^dit, eos amoucant, ôC ad conuentum reuocent.
K 3 ^Muiuf«
B
130. ^iùsLchmm
A i| Huiufmodi quoqj curati, ad minus femel fingulis annis, i»
conuentu fratrum didis culpis, reuocari humiliterpetant î öC
dereceptis &expofitisjlegitimam faciant computationem co-
ram priore,fuppriore,procuratore,6C fratre confilii,fub pena
fpenfionisadiuinis.
E* T quia parum eft ftatuta condere, nifi fint qui ea tueantur i
^ propterea omnibus 8C fingulis prioribus, redoribus, Si
priorifsis,prefcrtimtamcnvifitatoribus ac commiifariis iniutt"
gimus acrogamus,vtreiedïscontrariisVcircaftatutorum pre*
^ W2/criptorumobf€ruantiam,in feSCincçteris,diligenter inuig^
lent,inmaam fibi ab ordine curam,fideliter impleant,quf apud
B eos reformatione, corredione. Si emédatione digna fuerint, re^
formcnt,corrigant, emendent, zelum tenentes helie, SC matha\'
thie conftantiam. qf Subditos vero omnes hortamur 3C motie*
mus in domino Icfu,vt conftitutiones iftas humiliter fufcipiat î
BC cunda in cis contenta, pro dei 8C ordinisreucrentia, pro fua
pace & confolatione ac animarum fuarum falute,obfcruare ftu"
dcant.^Et fiinterdumcrraucrint vt homines,non fintin cme-
dando pertinacesvt demones î fed arquo animo corredionenj
moderatam fuftineant, fue profesfionis memorcs, vt in ctcrnö
® (alui fiant. ifîinis.
-M-»«
,1
fl\'i
familiaribuSi
eapir.«:
Capit-j)
Capit.ïii
Capit.üH
Capit-"^
Capit.^
Capitvïi
(Capit.viiï
\'li
A
qDcreccptionc SCinucftitione.
Re profefsione conuerforum. -
De veftimcntisconuerforum.
De diuino officio conuerforum.
De labore con ucrforum.
Dc filentio conuerforum.
De capitulis curparum.
Dcrefedione conucrfomm.
^citcrfadurisconacrforum. €apit.!x A
®econfcrsioneSCéoti«îiunioneconuerforum. Capir.x
®erafura&nîinutioneconucrforum. €apit,xi
offido dcfundorum. Capit.xii
®«diuerfisftatudsconuerforum. Capit.xiii
®eDonads." Capit.xiiii
^efamiliaribus. Capit.xv
^cmcrccnanis SCprcbcndariis. Capit.xvi.
conucrfontm. Cap.primuri.
Aids ad ordinem fufcipendis, idipfum pene fît, quod
Se cledds. Nam 5C fimiiiter dura proponuntur eis dC
» afpera.Eademquç peneinterroganturab eisqufa de-
ricisîtolerantiainfuperexteriorumiaborum ipfîspro
Ponenda eft, cumftatus eorum ad domusieruida precipue fît
juftitutus. Vnde cledcosSClitedscompetenteredodosî ad
"uncftatum fine licenda capituli generalis nequaquàm fufcipi«
^us. Of Caueatur etiam in receptione perfonarum ad ordinem
^din donates, ne parentes vel alios propinquos habeant, qui
^raeorumegent,8Cadquosobliganturîneex illis grauamen
domui generetur. ^ Nullus in facris ordinibus conftitutus, in C
Conuerfum recipiatur, nec per capitulum generale quidem.
^\'Conuerfos adcertum numerum recipimus î qui odlonarium
^umcrum excedere non debet. ^ Veftiendusinconuerfumin
ftate die inueftitionis de confeffîonc 8C preparatione ad facram
*^ommunionemadmonendus eft:SC dieftatutoa priore indui«
^r.SC poftea ad gradum altaris ducitur, cantatoque hymno in
ficut clericus fufcipitur, ffîtaque veftitisin habituco-
\'*erforummagifterdeputaturidoneus,adinftruendum eos 8C
Ordinem dicendum.Qui fpecialem ad eos refpedum habeat, êC
"•eut fuperiyg deinftitutione nouiciorum fcriptum eft,fecundû
S«ód ftatui eorum congruit,eos in profeâu eorum SC vira reli*
K 4 giofa
i<i
132. ^ .^Quarta pars
giofa inftitucre debet. Nouidus res fuas priori vel aîteri cui pri\'S
or coramiferitjcuftodiendas tradit. ^Sufcepti ad ftatum ^
habitum conuerforum, no promoueantur ad Itatum clericoru,
nifi per lieentiam capituli generalis , quç tamen licentia non fa«
die eoneedatur,fed in ea vocatione qua vocati funt ÔC qua eepe«»
runt,fideliter ÔC eonftanter vlqj in finem domino feruire ftude«
antôCplaceretfcientesfe nihil minus propter habitus différé«
tiam a veritate religionis,SC plenitudinc fraternitatis habere.
^S® IPÎoMsion^e co^erforurn.€apXeçundum.
C®nuerfipoflannuamprobationem,cum feduli in peten*
domifericordiamfuerint,ÔC receptibiles apparuerintii»
capitulo clericorum ficut clerici, ad profefsionem facienda^
fufcipiuntur.ïbiqj de fiabilitate ÔC obedientia\'ceterifqj neceffa*
riis audientes, cun^, immobiles ôC imperterriti permanferint,
ammonentur,vt profcfsionem fuam propria manu in matera
na lingua fcribantîaut fi fcribere ncfciuntjalium ibidem ore
proprio rogent,vt fuam fibi feribat profefsionem. In cuius ta-
men fine,ipfemet fignum crucis,propria manu depingit. Etirt=«
ftruendus eft a magiftro fuo,vt fciat quid profcfsio contineat,6^
quid promittcrc ôC reddere teneatur. q Hora profefsionis i«*
jfîante,hoc efi: finito offcrtorio,conucrfi omnes chorum intran"
tes,ad gradum inclinantes ante formas fe collocant,ftantes ver-
fi ad altare, ôC profcffurus fine cappa, profefsionem fuam aper-
tam,manu dextra gerens,ad gradum fc profternit altaris.Et fta-
tim habitu nouidatus exutus, nouo fcapulari ôC cappa rurfus ij»
duitur.K)einde dicuntur pre ces breues.Saluum fac feruum tuu*
Deus meus fperantém in te. fiollecla dida,ad dextrum corn«
altaris procedit t ibiqj inclinans fi norit,dara voce,cunâis audi\'\'
cntibus,profefsionem fuam îcgit. Alioqui t dyaconus ad^miffan»
miniftrans earn, legit, profitente tamen ipfam propriis manibnS
tenentCjin hune modum, Ego fratsr.N promitto deo auxil»^
B
€
(
-ocr page 137-vçftinientîs conucrforum Cap.^ 735.
^ntc^perpctuam contincntiam,carentiam proprij.SC obediciuis A
am tibi patenprior óCfuccciToribus tuis canonice inftituêdis, fc
cundum regulam beati Auguftini, SC fecundum conftitutiones
Capituli noftri generalis. ^ Poft hpc cartham ipfam offert am«
^abus manibus fuper altare,&; ofculato altari, ad medium alta«
^is fuper gradum profternitur hac obfecratione benedicendus.
Confirma hoc deus SCc.Quo trina vice repIicato,cum refponft«
®^ibus î fubiungütur orationes fequentes,8Cfufcipitur ad ofcu=
^ütn more clericorum/upplicans finguiis lingua materna SC di=
5^ns,ora pro me pater. Infuper 8C finguiis conuerfis fupplicans,
ofculum ab eis fufcipitur. Deinde reuertunrur conuerfi ad B
locfltfua î SC poft eos profefius.
*
Hls veftibus vtuntur conuerfi,cappis videlicet grifeis 8C fïfs
fis, fecundum formam clericorum, nullo alio colore ad«
*^ixto,parum brcuioribus,quàm tunice eorum longiores.ljuïa
feftiuis diebus dum conuentualiter conueniunt,8C quando»
^ïnqj ad miflam miniftrant,8{ cum ciuitates pertranfeitnt, fem«
P^i^q? cum equitare eos contigerit,induantur. Ceteris temporis
"Us,capitijsnigrisficut clerici,cum albis fcapularibus, vfqj ad C
*^ediumtibiarumvtuntur. Nouicii tamen fcapularibusbreui»
^fibus, id cft vfqj ad genua vtuntur. if Superiores duas tU"=
habere polfunt, vna palma breuiores tunicis clerico «^
ïiUïi5*^nlaboribus poflunt breuiorifetk vti, dum tamen ^^^^
^a medium tibiarum extendantur. Inferiores tunicas,
P^duIia;SCcalceos, SClecïifterniaïficut clerici habere poffünt
^ in tunica femper dormiunt. Indufiis & lineis non vtunj=*^ \'
. Pellicium vnum vel duo, vel ctiam mantcilum grifeura,
indigentia perfonf ,8C loei pofsibilitatc\', habere polTunt,
U omnibus enim huiufmodi non eft querendum , nifi vt
^\'gus arceatur , dC nuditas tegatur. Sed 8C in omnibus \'j
êmpliciora grofeior3,decct cos appctcre 3Cm vfu habere.
i|f De diuino offirio conuerforum.Cap.quartum.
îebus cclebribus,conuerfi ad matutinas SCcfteras horas»
eodem tempore,eadem feftinantia ficut clerici,ad eccle^\'
fîam in loco fibi deputato, cappis induti, conueniunt : 5C horaS
fuas ibidem dicunt.Si quis in veniendo tardius ad ecclefiam no-
tatusfuerit:culpam in capitulo dicat 8C corrigatur. înfupet
in feftis maioribus duplicibus & fupra,prioribus vefperis SC co
pletorio ipterfut. Diebus vero quibus Iaboratur,matutinis vfqî
ad laudes interfunt, nifi grauibuslaboribus vel officias fuerint
deputati. fi^Fac^loraane,antequàmad laborem vadunt,ecclc^
fiam petunt, ibiqj primis fuis, vel faltem breui orationc fi fefti^
nantia vrgeat dida , ad laborem exeunt,mrffam fi commode
poifuntaudiunt.Si qui autem amplius ab ecclefia propter obe-
dientiam aliquam vel laborem remanent, de licentia prioris vel
procuratoris id fiat. Huiufmodi enim relaxatio dc aliis obfet*
uantiis conuerforum feruatur, quando aliqui taîibus operibuS
vel obedientîis mancipantur,in quibus communes conftitutio®
nes commode feruare nequfunt. «I* Omnis enim eorum ob^
feruantia,obcdicnticpoftponitur.Vnde SCpaucioreseis conûi"
tutiones determinate funt, vt fciant obedientiam priorum fuo*®
rumfummamfibi foreconftitutionum . l|Dum adhorasco*
uerfi rcgulariter ecclefiam intrant, vel exeunt,capita fua nudant
&ad altare maius inclinant.Ingrefsi quoq,\'chorum fuum,ftafl\'
verfus altarc,donecdimiifo figno, pater nofter proftrati vel
clinati dicant. Ad deus in adiutorium cum conuentu fc fignanf»
& ad gloria patri inclinant. Finito gloria ôC ficut crat,SC2*
cum alleluya vel laus tibi domine rex eternc glorie, pro matut\'"
nis trium ledionum ftantes fexies orationem dominicam^
Auc maria dicunt.Et in fine gloria inclinandp ÔC ficut erat ftafl\'\'
do,deindcfcdcndocandem orationem fcxicsrcpetût, dCinfi*^
D
G
I
Pg tfauino offïdó cortuerforum Rap ^.
gloria êC ficut erat vt fupra.Poftea ftantes iterum fexies eandem A
itérant orationem,&:itt fine omnium gloria patri vtfiipra,dein=
proftrati kyrieeleyfon crifteelcyfon kyrieeIeyfon,parer nofter
dicunt,& bene«{icamus domino. In feftis autem nouum ledio=
iterato fedentes,fexies,& adhuc iterato ftantes, fexies ean«
•iem repetunt oradonem,cum gloria patri vtfupra,deinde inclï«
•^ädo di cut,kyrieeleyfon chdftecleyfô Icyrieeleyfon,pater nofter,
^nedicamus domino.Et vt vniformiter fe gerät, feniorem vel
aliumadhoc deputatum, fequi debentïvt prius genufledat,
ftct,fedeat,velincliner. ^ Pro reliquis horis, dido cum conué«
paternofter,deus in adiutorium, gloria patri SCc. quinquies B
orationem dominicam ftando repetunt, 3C poftea kyrieeleyfon,
pater nofter 8C benedicamus ficut ad matutinas comptent. Sed
®d vefperas,alias quinqj orationes fuperaddunt, & poftea con»
<^Iudunt vtfupra.. Hf Finitis matutinis fuis, deuote pro fingulis
«cclefie ftaribus deprecatur î provt a magiftro fuo\'inftrudi fue«
rint,fcilicet pro papa,pro epifcopo,pro imperatore,aut rege,pro
Pdndpeproprif terrf, pro ftatu ecclefif, pro prelatis, pro prin«
dpibus in communi, pro pace 8C frudibus terre fecundum tem
Püs,pro priore fuo conuentu, & pro communi ftatudomus
^^e,&aliarum domorum noftrarum,propeccatisfuis,pro emé«
^atione ac profedu virtumm, proq? parentum fuorum benefa« €
\'^orum noftrorum viuorum à mortuorum falute, pro his vel
Suibufdam eorum,SC fi qu j alia vel tempore vel caufis neceflac
occurrerint aut iniunda fuerint fecundurn temporis per=
•^^ifsionem longius vel breuius orando, vel etiam fi tempus per
^^iferit pro fingulis atq; aliquibus coniundim oraticnem do=t
^\'inicam fubiungere poifunt. ^ Poftquàm vero horas fuas
Perfoluerint,p2rimodo quantumfcire poifunt,conuentui fe
conformant,inclinando,profternendo,fedendo , fiue ftando 3C
^rationibus feu meditadonibus fanc\'tisprout preualent vaca»
Je ftudent. Sed quando euangelium ad matunnas vd ad miü
Tc deum,Benedidus,Magnificat, & Nunc dimitds can«
ff"
p
c
tantur, ftantes capita iwdant. Et dum Grcdo in vnum deurtî*
Sandus Se Agnus dei cantantur,ftantes non recIinant.Et in pri\'
mis Se in completoriis fi prefentcs fuerint, Confiteorcum con^
uentu dicunt. Si autem in ecclefia non fuerint, femper tamen
maneprimas perfoiuunt, & hora milTe tertiam SC fextam SC
nonam , vel quando in conuentu eafdem horas inteliexer nt
decantari. IDiebus tamen bine refedionis,nonam potiuspoft
refedionemperfoluunt, ÔC vefperas hora vefperarum, vel fal^
tem ante coenam, ÔC eompletorium infra compîetorium con«
uentus,vei poftquàm alabore ceffauerint. If A capite ieiuniî
vfqî ad pafcha, exceptis dominicis, feptem pfalmos penitenti«
aies, vel feptem Pater nofter dicunt. In capite ieiunii, cinereS
accipiunt fi prefentes fuerint, abfentes ter Pater nofter pro*
ftrati dicunt. €|ln parafceue finita pafsione, pro fingulis
ftatibus pro quibus a priore preces dicuntur , cum dicituf
fledamusgenu3,pcrfingulasprecesPater nofter proftrati fu=^
per formas dicunt. Pro iudeis tamen non profternuntur,
Poftea oblatam extra chorum crucem , ad pedes venerabilif
ter ofculantur. I|ln tribus etiam folem.nibus commerno*
rationibus defundorum, ÔCin prefentia funeris fratrum cU*
ricorum vel conuerforum , vigiliis ÔC miife conuentuali qu?
pro his cantantur interfunt, nifi de fpeciali licentia aliis oecu^
pati fuerint.
^[Dchboreçon
©nuerfî laboribus deputentur externis , fiue intus fi\'
ue foris, ÔC operibus fibi iniundis diligenter ÔC üdt*
liter infiftunt. In hoc fe amplius proficere,ÔC gradum bonutî*
apud deum remuneratorem omniu acquirere nouerint, fi
priiquieti aut commodo rem communem preferre curante^»
^ Ik labore conu^rljb^ Cap.V. 157.
"itudio 8C frcqucnttori alacritatc, iniunda fibi pcrfecc= A
^\'\'nt, quàm fi facerent propria î vnufquifquf enim propria mer=
cedem fecundum fuumlaboremaccipiet.. «|Quicunquf vero
^aborem fibi iniundum adimplere nolueritï ad nouiffimum lo«
Cum redactus, interim groffiori tantum pane vefcatur, ôCpotu
donec ad opera promptum fe exhibeat 8C paratum.
autem laborare non poteft,benigne tolerandus eft, fed fummo=
perecauendum eft, ne tales ad ordinem recipiantur. Conuerfi
circa fibi commiflafolicitiSC diligentes, cum exiguntur priori
procuratori de hris rationem reddant, Alias de ftatu domus
de inftitutione vel deftitutione officialium fc non intromit« B
*ant,nifi a priore vel procuratore vel vifitatoribus requifiti fue»
^int * fed in omni manfuctudine 8C fimplicitate, fine murmura=:
fionibus,ordinationivelvoluntatifuorum fuperiorum fefub»
\'cicntcs,nihil aliud vel aliterquàmcisiniundum fuerit agere
pJ^efumant. q Procurator etiam vel alii obcdicntiarq fi quitco«
^^ffos aut alios familiares fibi fubfcruicntes habucrint, diligen=
refpicerc debent, ne opera illis iniunda negligentius vel
^ardius expleant,feu fuperuacuecircûcant,aut ociofe tempus
^nfumant.Et quos culpabiles deprehendcrint,etiam corripcrc
®Cadmonere non negligant,&fi fc non emendauerint,priori
^orrigendosdcnuntient. €
s^ qf De filentio. Capitfextum.
r N quibufcunquf locis fratres clerici tenentfilentium,tenenr
•i. conuerfi.Itemqucin dormitorio èC refedorio fuo.Diebus
bribus filentium ficut clerici tcnent,necper officinas aut cua
inquietg vagentur,fed in ecclefia vel monafterio aut circa
^■\'î^îas aut lectos fuos remanent,nifi facultate habita aut miffi vel
ex officio alicubi ire habcant.Et quauis fcrialibus diebus vt«*
PQtelaboribus externis 8C officiis deputati, ad filentium nô ob«
*8«ntur, nifi a completorio vfque ad primas dici fcquentis,in=
j"a horas tamen reguläres,maiori diligentia multiloquium ftu«
^àtitcuitarc.Siaûtaliquipropter fenium vel aliam quàmlibet
dcbilitatem
-ocr page 142-A debilitatêjîaborare minus poiTcnt, vel fi ex prîftina fiue feculart
confuetudine ad labores externes quod abfit minus prompfoS
fe exhiberent,talés non habcnt facukaté Ioquendi,nifitempo=\'
ribus iîlis quibus loqui licet fratribus- f^Cum extraneis fine ii^
centia non loqùuntur nec cum germanoquidera, vnde obuia-
tes vel fuperuenientes manfuete inclinato tantum capite licet
refalutarejviamq; often dere quo tranfire debent. Ad interroga"
ta, eft,vel non,feu pauciffimis verbis refpond€re,& quod ampli
us loquendi cum eis copiam non habeant fe excufare. Et cum
licentiamhabuerint,non tamen îoquuntur cum eis poft com*
pletorium 8C ante primam,&quädo commode feruare poiTunt
etiam infra horas reguläres. Temporibus filentii obuiantes fibi
inuicem,amica alacritate SC humili fupplicatione mutuo locum
dantes,feruato pertranfeunt filentio. înftante die celebri, poft
feptimamhoram,quàm cito commodepoirunt,ledospetunr\'
Ceteris quoq^ diebus in quibus laboratur,poftquàm\'cenauerinÇ,
Sc a labore celfauerint,yfqj in craftinum poft primas fuas, quieti
Sc exercitio fpirituali vacate ftudeant, dormitoria fua petentes,
nifi caufa neceffitatis occurrat, aut ad ecclefiam ire debeant, ticc
tunc quidem ad loquendum fine neceffitateprorumpant SC ve^
fpere circa oclauam horam ledos fuos adeuntes, dormire fata-«
gant. fi| In vno auté dormitorio feu celhs coniundis, SC ab ac««
C celTu publico feparatis omnes dormire debent, nifi quos infit"*
mitas vel officii neceffitas abeffe compellit. If Sum filentium
notabiliter fregerint,aut fepius pauca verba multiplicauerinf»
fecundum modum delidi^ difciplina vel alia penitentia pu®
niantur, q Edentes vbicunq,\' funt,filentium tenent, pro cuiuj
fradione in primo capitulo,culpam dicunt, SC fepties oratio«^
dominicä legant,nifi prior cum officiali aliquo difpenfanduiU\'^
dicauerit.fradores etiam filentii notabiles, fingulari filentio 8C
cotinuato per dies aliquot,in quibus ncc propriis fratribus fi«^
licetia liceat eis loqui ad comuac confuetudine funt reduccndi»
ifPe capitulo culparum.Capit.fcptimum.
®iebus
-ocr page 143-D ^JOe capitulo cuîp3mrr> €ap.7. 139.
léöus dominicis poft nonam horam hora c5pctenti,coii«
uerfî capitulum culparum habent, dequindena in quin«
®«nam,nifi propter feftum maius duplex, vel aliam legitimam
caufam preueniatur vel differatur. ingreffî igiturdomum capi«
^^li in locis fuis ordinate refîdent. Priori vero vel alio cui com=
j^iferitaduenienti reuerenter aifurgunt.Deindeprefidens dido
°enedicite,&:refpondentibuscon«erfis,dominus (i fibi vifum
^\'»«ritexhortationembreuemfacitproobferuantiis ordinis ôC
^fnendationemorum , acprofectu vite fpiritualis atquf fide=
^\'tate fibi commifîbrum 8C exercitii laboris. Deinde dicit faci«
®»itveniasquifercoseftimant,^tuncfumptaveniafingillatim,
*^^lpas fuas dicunt & inuicem accufantjfecimdummoremfra»
^rum clericorum.Etfihoc minus pacienter fratrem fuum tune
\'^porispoiTeferreprefumpferit, capitulo prefidenti antequàm
*^onueniantreuelarenon omittat, vt ipfe exceffum eius tem*=
pote ÔC modo quo fibi vifum fucrit corrigat 8C cmcndet.ïinito
Japitulo ÔC dido a prefidente adiutorium noftrum,SCc.Rcfpon«»
fecit celum ôC terram,inclinantes humiliter difce«
^^nt.Conucrfus qui priori aut procuratori aut magiftro depu«
fato inobediens fuerit,aut reftiterit verbis duris SC contentiofis
capitulo difciplinam acrem rccipiat,& humi refidens, coram
^onuerfis 8C fratribus fuper aiferem nudum ia rcfcdorio come=
totics quoties priori vifum fucrit.Conuerfi recufantes obc"
\'^\'l\'c ordinationibus capituh, careant participationc priuilegi»
\'^^|*»îî,gratiarum ôC beneficiorum ciufdé capituli, donecfe fub«
*^ittant ordinationibus eiufdem. In diebus etiam quibus fra*
^^es clerici generaliter difciplinantur,accipiunt ôC conuerfi dif»
^Jplinas. i| Prior vero cum fibi vidctur,conucrfos omnes vel
^»■^quos eorum ad capitulum vocat clericorum, ÔC ibidem cul=
fuas confitentes ôC accufantes, fi de aliquo culpabiles rcpcrti
^^rint, digna corrcptioneemcndatjSC fie de capitulo\'pariter
*^€unt. \'
refedione SCietunio conuerforurn.Capit.odauum.
B
€
A A ® rcfedioHcm conuerfi pariter conucnirc debent in rcr^
dorio feparato, nifi quos infirmitas vcl officii neceffitas
abeffecompellitingredientes ad refedionem î SC exeuntes nU-
datis capitibus ad crucem inclinant.Congregatis igitur eis SC m
ordine fuo ftanribus,vno feniore inchoante, benedidionem
cut clerici dicuntï qua finita inclinantes adcrucem fecundu^
ordinem confidentes,reficiunt cum filentio.Poifunt tamen
quid boni legere fi norunt. q Perada refedione i dicit feniof
raenfe.Tu autem domine miferere noftri,refpofoquf Deo gra^
tias î furgunt 6C in ordine fuo ftantes, gratias more clericorum
dicunt.Pro pfaimo tamen Miferere mei deus ferialibus diebuS
B quando bis reficiunt,SC in hebdomada pafche pro pfaimo,Coi»
fitemini,pfalmuml.audate dominum omnes gentes dicunj\'
Dicl:is gratiis in refedorio,cum filentio ad ecclefiam vadunt.
biquf pater noft€r,8C nonis fuis fi non dixerint didis ; ad opct»
fua reuertuntur. Quando priufquàm conuentus exit,de cC"
clefia exituri funt î fenior eorum primus furgens exit, fequenti=\'
bus altis fecundum ordinem,nifi alteri iniungatur.Diebus verö
«lebribus non cxeunt,nifi finitis horis conuentus exeat,
exaltationefandfcrucisvfqufad quinquagefimam,feria tcf"
tia,quinta Sc fabbato iteratoreficiuntïSC tune prius\'prandcf^
poifunt.In aduentu cotidie ieiunant î poteft tamen prior prop^
Ç ter graues labores cum eis difpenfare. q Porro conuerfi quan^
do mane exituri funt ad laborandum, ante horam confuera cc^
medere poffunt nec licet eis fepius quàm bis, fine fpeciali cauia
Sc licentia prioris comedere.Et foras miffi fi fepius comederin^
priori cum reuerfi fuerint caiifam indicant. l| In refedorio K
quis non comederit de hi^s que fibi apponuntur,alteri tam«»*
porrigendi fas non habet,excepto pane SC frudibus. BibenteSf
ambabus manibus amphoram vel fcyphum tenent. AbftinentJ*
as que noftre inftitutionis non funt,nulli eorum nifi priore fd^
ente SC fauente facere licet, q Ammonemus ut nullus intetto*
get a quoquàm quid coquaturî nec aliquis debet cibum ^^
li
11
i\'fi
■ i I
t
Mi-.1.1
it!^
IDe itinerantibus Cap.9. 141.
generaliter oi^nîbus eftparatus,nifî infirmitate cogente recufa« A
^e.Non eft enim confuetudinisnoftrf :pro viâuaiibus murmu
^ate,maxime in conuentu.
fpDe itinerantibus.Cap.nonum.
COnuerfî quocuqj ÔC quâdocûqî ire iubenter fiue pedeftreg
fiueequeftres,nullatenusrefiftant. Nonmittuntur foras
fine focio clerico vel couerfo, aut donato,aut aliquo fideli boni
^eftimonii. Quilibet cum foras mittitur, quàm cirius cômodc
poteft reuerti,tenetur. Alioqui quot diebus fine rationabili eau
fa quâ priori manifeftaretenetur reuerti tardauerit,totidem dif« B
^iplinas in capitulo recipiat,priore fi fibi vifum fuerit penitentiâ
îuduro . ij Conuerfi cum propter domus negotia foras mits
^unttir,filentium teneant a completorio fuo vfqj poft primas,
5Quandocûqî auté huiufmodi filentium notabiliter foluerint t
proximo capitulo culpam fuam dicant. ^Cumforis pofiti
*^egoti4 domus peraguntî iuramenta,mendatia,fraudes Se cftea
^amala,quç fecularibus negociisintereife folent,vitarepreci«
piuntur,fempiternamq} animç fuf falutem,temporalibus rebus
®Ccommodisanteferre. Quando foras mifsiredeunt,ftatim ad
ecclefiam vadunt iôC veniunt ad priorem vel proeuratorê quâ
primum habuerint oportunitatem, rationem de negotio pro C
Siuo mifsi funt reddentes. Caueant quoq? ne rumores feculi
®bis référant, i^uos non expedit eos feirc, fed vbi audierint ibi
*^oncnturdimittere. q Conuerfi extra domum exeuntes,pre=
cipuorum ieiuniorum abftinentias non foluant.îeriis fextis ve-
perannum,8C in aduentu,cotidie leiunant t nifi propter cau=
fam rationabilem priori cum redierint reuelandam, If Vnuf=
l^ifqj cum redierit domum,confiteaturprioriî& fi que data
^\'^nt ei, quàm primum poteft, debet illi offerre.Nulli ergo con^
*\'erforu licet habere pecunias, exceptis his qui quoquâ proficif»
eûtur. Nec prior d« facili concédât cuiqj conuerforum retinenc
pecunias.
fÇlDc confd\'sioneSC comunioneconucirforu.Ca.dedmâ.
Conuerfi ad minus femd in quindena, pnoriin genibus
detedo capitc confitcantur . q Temporibus infra fcrip\'
tis facram communionem acdpiunt,nifi ex caufa crcbrius vd
rarius prior iudicauerit accedcndum. Videlicet in natiuitate do\'
mini,in£piph3nia,in Pudficatione beate mane.Semel inter pa=
rificatiottcm ôC Annuciatione.In annuntiatione,nifi feftum pal«»
marum vençdtante kalendasaprilis,in coenadomini,inPafch3,
in Afcenfione,in Penthecofte,in fefto Sacramenti.5emel vcl biS
inter feftum Sacramcti & Affumptionis bcate marie femper vif
ginis,in Affumptione beate marie, in Natiuitate beate marie, iî*
fefto Michaelis,in folemnitate omnium fandorum, in concept
donc beate marie,5C in dcdicationeccclcfiç. i|[ Ante commun^
onem,abftinebunta carnibus vna die quando carnibus vcfd li"
dtum eft,fcd ante Penthecofté & ante Aftumprionem per duo^
dies.Nullus vero dicbus fupradidis a facracommunioncfc ab^
ftrahat,finc fcitu SC confenfu prioris.
rato SCmjn^^
COnuerfi raduntur de menfe in menfem î fed barbe eorurö
ad quindenam.Caput defuper in rotundumraduntfupeï"
aures vt clerici SC non furfum.Cum raduntur vcl lauantur, no^»
loquuntur,nifi paucis verbis dc necclfariis, Quater autem
anno minuunt,eifdem temporibus quado fratres clericimin^
untar,8C circa kalendas lulii, non minuunt fine fpcciali caufa SC
iicentia.Minuti tribus^iebusaliquid cibi meliorisaccipiunt,
cut Sc clerici. Prima die minutionis laborare non tcnentur t (^f
poft nonam ad aliquem »e»locum deputatum fimul conuetii®
unt,de bonis ad tempus colloquium habituri.Quando vero
clericis minuunt, cum eis exirepolTunt. €p[ Qui nunquàm fit\'^
minuunt,aut minutioné ad alium diem per Iicentiam differunO
eifdem in generali minurione quibus SC minuti participant b^
neficiis Qui per Iicentiam extra confuetam minutioné minuJf»
prima die beneficium habet fîcutingeneraliminutipncîduo^
B
G
^»salifscoenam tantum rcdpit. A
P<|{;Ke officio dcfundorum.Cap,duodedmum.
Ro reenter dcfundö tratre vcl conüerfo qüÏÏïBët conuera
fórum,ccnEics SCquinquagics dicit,mifcrerc mei deus,qucB
libet Pfalmum cum requiem ctfrnam terminantes. Qui hune
*ï«fciunt ; treccta trigîta dicunt Pater nofter SC Auc maria.lté
qviiuiseorumpro eiufdem triccnario, id eft pro mifsis quas fa«
Jerdotcs dieunt,ccntics quinquagies Pater nofter. Pro anniucr«
*3rio quolibet in conuentu ceIcbrato,dcciesMiferere,vel vi-
^«fies quinquics Pater nofter 8C Auc maria,fi mifererc ncfciunt.
Pro fratribus quoqg domorum noftrarum,cum alicuius obi« B
^^s denunciatus fucrit, decics raifcrere,cum requiem, vcl vigc*
fies quinquics dicût Pater nofter,Auc maria. Cum prior mif«
\'asiniunxcritfacerdotibus,proquaHbctmiira,pro qua clerici
•^on facerdotes vigilias nouem ledionum kgunt,conuerfi dc=
^ies miferere, vel vigcfies quinquics dicunt Pater nofter,Auc
*îîada. P.
De diucrfîs ftam^^
Nterdicitur omnibus laicis domorumlïöftrarum, nèaöï le«
gendo aut litcras difccndo, opera fua vcl fibi commiifa, aut
pfficium diuinum quando intereife debent,vnquàm negligant.
^ec autem fi commode poifunt addifeunt »fcilieet pfalmum. €
Mifererc mci dcus.Dc profundis, Pater nofter, Auc maria, Crc=
Confiteor,Bcncdieitc,SCgratias,8C ca que facerdoti celebrani
^\'amimftrorefpondcntur,6ckalcndarium . if Conuerfi non
P^tunt foris fibi conecdi libros,fine licentia prcfidentis Coqüi-
»îam ÔCccIladum nullus conuerfus ingreditur, fine licentia, nifi
^«Harius,hofpitarius,rcfcdorarius,SC folatium infirmorunii
Jï <Eonucrâ cum mulieribus foli non loquantur, nifi in aperto
»Qco vbi ab aliis videri pofsint, excepta matre vel forore.
prioris ccllam vel procuratoris non veniunt poft compic«
borium,nifi iubente vcl concedentc priore, exceptis his quibus
^^\'pfîferuianteftiniundu. Quicunqjinquacunqjobedicntia,
A cutuüibct agi^ vices,nihil in ea fine licentia mutare permittitur-
q Si cultellus aut veftis aut aliquid huiufmodi mittitur alicui
fratrum,aut datur î ex bona confuetudine,non ei fed alteri poti*
us datur,ne quafi proprium habere videatur. In arbitrio tamcfl
prioris relinquitur, vtrum ei cui miffum eft an alteri detur î K»
de procuratoris licentia illud retinere aut accipere nemo prefuf
tnat.In cellis quoqj ipfis nihil nifi prius oftenfum ÔC conceiTum,
mutari fieri ve finitur. (Generaliter autem alterius cellam aut le*
öum nullus ingreditur,aut loquitur,fine licentia. Quocunt^ te*
pore conuentus fuerit in monafterio vel alibi, conuerfi non de*
bent intrare vel feleuiter ingerereînifi ab eo qui conuentui
tenet vocentur.Licentiam a priore alicui denegatam,non deb^
B dare poftea fupprior aut procurator, nifi alia necefsitate poft\'
modum occurrente.Et ideo petitor,etiam non interrogatus di*
cat, quod fibi a priore fuerit denegata î ne vt fraudis reus argu»
debeat 8Cpuniri,fi eam ab ignorante obtinuerit.Similiter fi qu^
licentiam a fuppriore vel procuratore denegatam,a priore poÇ
ea petere voluerit ta predicts fuiife denegatam,manifeftet eide-
Conuerfi déférant honoré fibiipfis,ÔC fratres fe nominent.Cell«
de officinç conuerforum, a priore ÔC procuratore quandoq? ^
quando eis placuerit vifitentur î quibus ipfi conuerfi quicqul»
C habent exponeretenentur cum requifiti fuerint.
^PE DO^ATIS Cap.quartum decimum,.
Iffn hoc continent fir cunéh quxa cdpitulo fmtordindti CT confrttid^^
de dondtit.cr conformiter illi qu£ cx commipone capituli, dh txscuto*
ribus bulls apojiolictt funtftmtd ddditA ttel mutâtd. ltd qucd priores W
hitoboccdpitulo,non hdbe t nec ejîeprocurdre fibi copidmbulU dpoflol^*
tx,uelexecutiomseiufdm,
N\'t deincautaôCindifcreta receptioncdonatorura,graua^
mina vel fcandala in domibus noftris prouenianttftat«\'\'
imus\'SC ordinamus, vt in recipiendis donaiis, finguli priores ^
domibus fuis,magnamftudeant habere difcretionem SC caui^
&
h\'\'
S
\'t
\'am. Numerus quoqj donatorum, vltra quattior aut quinqj na
«xcedat,nifi de licentia capituli generalis. Que quidem licéntia
*ïon datur, nifi capitulum prius cognouerit numerüm iam re»
ceptorum. ffCum autem aliquis in donatum ferecipi petierit?
prefcire debet, non fc tam otio 5C quieti, quam laboribus cor=
poralibas & feruitiis externis mancipandum, quâquàm nullus
ipforum iniufte SCindifcretc grauari debcat. Quod fi clericus a-
ïiquisin huncftatumferecipi petatïpotcritab externislaboric
t»Us magis quàm laici rcleuari,fi ad alia vtilis inueniatur.Qai ta«
ïiîen non recipiatur in huncftatum, fine licentia capituli gen&r
ïalis. Quando autem aliquisinfirmitatc vel fenio dcficicns.Ia«
torarc nonpotucrit,non eft abijcicndusveldcrelinquendusj
fed
pro modo fuo 8C loci pofsibilitate,benignc tradädus, SC tue
äliusin locum deficicntisadmitti poteft . Cum vero fub obfcr«
*ïationc premifia, quis in donatum rccipiendus fuerit, prcfcn=
tc priore SC conuentu, intcrrogetur ab eo, vtrum fit libère cons
ditionis,an alicui mulieri fidemfpoponderit, vtrum dequere=
*is Se dcbitis fatiffcccrit, an aliqucm latentem morbum habeat.
Quibus prcuiis,& prcfentibus SC notairio SC teftibus, promittat
obcdicntiam tantum ô<fidclitatem capitulo generali, 8C priori
proprif domus eiufq^ fucceflbribus , SC domui fuat cfTc fides
^is. Atqj cum opus fucrit,humiliter veile fubiaccrc,corredioni
fui fupcriorisvSC vifitatorum capituli generalis. q Refignet in-
^upcr omnia bona fua,mobilia SC immobilia,prcfentia ÔC futura
libère SC plenaric,in manus prioris SC conuentus, nunquàm de
^«tcro ius habiturus,ca repetendi, aut dc his quicquàm finepri=
®ris fui voluntatc ordinandi. i[[Et fi quod abfit tentationi=
ous vidus,pcrf€metipfum reccireritî nihil mcrccdispro impé«
fis laboribus fuis,vUo vnquàm iure,cxigctautcxtorqucbit.Nec
«tiam quicquàm repetcre vaicbit,dc his qu^ prius fpontc mona
ncrio ex dcuotionc contulit, nifi quàntum prior SC conuentus
pic faucre voIuerint.Dc his vero quf fibi commiffa fuerint, aut
cura ÔC cuftodia fua habuerit, priori SC procuratori ratione
L 5 reddere
-ocr page 150-rcddcre debent, quotics fuper his requifitus fuerit. q IDônatî
quamuishabitum non mutent volumus tarnen vt toga SC fupc
rior veftis ipforum fint grifei coloris tantum, 8C n5 alterius cu=
iufcunqj. Et quod tam longa fit veftis,vt genua operiat dC trm<
fcçndat. "toga etiam in dextero latere fit apérta, 2C fuper fppu-
las confuta, habens fuperius circa collum tres nodos. Capitium
autem eorum fitnigri coloris, èC fine tympa. i| Teftis diebus
SC dominicis miifam conuentualéaudiant, êCinterfint vefperis
SC copletörio, 3C collationi quae familiaribus fieri folent, nifi eïC
fpeciali commiffione occupentur. if Semel ad minus in quin-
dena confïïeantur. Communicent autem fecundü ordinatione
prioris fui, SC confuetudinem monafterii, cum débita prépara®
tïone SC abftinentia a carnibus, vt fupra de conuerfis dicitur.
«(Drationes determinatas ex debito non habentï nifi quod iü
obitu fratrum SC couerforum SCdonatorum inpropriadomo
defundorum legant centum quinquaginta pater nofter SC aue
maria. Aliquas etiä cotidie fecûdum prioris fui cofilium exolue-
fo^rmdtum re ftudeant. fi| Donati SC fratres laici SC forores familiares do«
inno.i^ 15. morum noftiraram feruent inter fe fraternitatem, quemadmo^^
dum fratres SC forores ordinis ipfius eapituli. ïtavtdenunciata
morte fratris aut fororis familiaris,omnes SC finguli foluant de^
C bitum fraternitatis , pro eis legédo quinquies pfalt^rü Miferere,
aut vigefies orationem dominicam,SC falutationem angelicam-
^^^^ facerdotibus, moniaUbig?
^/Ä 6Caliis profeffis vigilias noué ledionum % feribatur hoce^reflg
• ^^ ^JSjS^HüTfuerint, SC nördi^mJÏÏat^ginl^^
âïnrnomânâdnnl^^ fub obedientia
eapituli, Sc fr^ribus fine mercede feruientes, ecnfentur.capitulo
generali fubiec\'li. Et talibus coceifa eft generalis parcicipatio ƒ
pituli, praïterparticularia beneficia in propriis domibus eis dc»
bita. ^^ebus vero generalis difciplinf, a priore vel ab altj"
ro cui commiferit,cxccffibus fuis confeffis,feorfum feu cum co^
uerfis congregati, difeiplinas rccipere debent. Aiijs quoq? tem\'
> ■
B
n.\'
A
yÀ. Dt<ionati\'s.€ap.i4. 147.
poribus,fecundum laudabilem confuetudine domorum,quart*
do priori vifum fuerit> in fratrum choralium feu conuerforum
^apituiisaduocari, SCpro fuig exceffibus bi negligcntiis poifunt
<^orrigi,aatctiamdifcipIinari. vero (quod ab(ït)inobedi\'!
*ntes SC rebelles,aut incontinehtes,aut proftigi,vel proprietarii
<^ontra priorum fuorum voluntatem SC laudabilem ordinis co«
^«etudincm inuçnti fuerint î fecundum exigentiam culp^ con=
^ignç penç fubiaceant. Vel etiam a priore vel quibus ipfe com«
^iferit, capi,ligari SC incarcerari abfqj vilius contradidione po«
l€rüt,inuocato etiâ ad hoe fi opus fuerit auxüo brachii fjcularis.
^ Preceptum executorium in fine bullf eft tale.
aeroftAt»td O" ordinitiones,inMdamus Autoriutc dpoftolici ^ud
/"»gmwr in hic partejn uirtute ftnâjs ebedientix, c^ fub peni fnjpen^
$oHis 0- excommunicationiSi quds in contrddiéiores quoflihet & rebtU
^Sytnamtiotte unonici, trim dierum premip^ferimus in his fcriptit,cr
^tidm promulgamusfrmiter obfirmri. ^od fet pro prcfhytcris
^oHmsyhaèet^r inter in ordinAriofcriptd funt.
i|pe ïaicis SCfamiliaribus.Cap.decimum quintum.
LAici qui non admittuntur ad ftatum donatorum,modis 8C
conditionibus fubfequentibus recipi poterunt. In primis
*n prjfemia prioris Sc con uentus, aut coram notario Sc teftibus,
tantum coram fide dignis,refignabunt feipfos realiter SC cö
«ffedu, pure, BC fimpliciter propter deum, fubiicientes fe pri«
ori\'SJïonuentui, acpromittentes fe quaradiu ibi manferint, in
f*cçfnium fuorum corredione , SC in alijs per priorem fibi in«
*«ngendis obedientcs, SC domui fideleseffe,veile, SC debere. tn.
*«pcrjfciant fe abfcp proprietate viâuros, nec pecunias citra pri-
®rum fuorum facultatê habituros, quas tamen abfqj eorundem
^centia exponere non polfunt. Êr fi reditus habuerint î nô ipfi,
iedprocurator fubleuare debet. Quibus tamen datur libera fa«
^\'ïltasdifponendi de rebus fuis, ante eorum receptionem, ficut
^^ fratribus clcricis SC conuerfi* ante corum profcfsionem,
q It€m.Ci(quod abfit) de excefsibus fuis corrigi nohierint i tnnC
priori 8c conuentui eos reijcere licet.Pro fcandalofis tafinen & c»
normibus excefsibus,expelli poterunt, etiam fi fponte corredi"
oni fe fubmittere parati fuerint.Quod fi fic reiedi aut tentatio=
nibus vidi per femetipfos receiferint t a nobis nihil mercedis, ,p
laboribusautimpefis feruitiis, tempore quo in monafterio vi*
xerunt, vllo vnquàm iure a priore aut conuentu, per fe vel pet
fuos,poterunt exigere aut extorquere. ^ Veruntamen ne vide*
amur eorumbona per eos adlata querere, eis reftituätur omnia
ilia bona quae ad manum prioris aut procuratoris detulerunt.
Quod fi huiufmodi fua bona immobilia fuerint î de frudibus,
penfionibusfiuereditibus leuatis , nil recipiunt vel reportant,
^înfuper prior 8C conuentus fecundum domus fuffacultatern,
huiufmodi laicis viduiSC veftituinecefTaria , quamdiu cum eis
manferintminiftrabüt t neçeos propter quäcunq^ corporis in-
firmitatem vel debiIitatcm,fiHe fenio déficientes,de fuisdomi=«
bus quouis modo amoucre aut expellere poterunt. €|[NuiluS
feruilis cönditionis pofthac recipiatur in familiarem laicumjni"
fi prius libertatem fuerit adcptus. ff Item habeaturpro con^
fuctudine,quod laici miniftrantes ad priuatas milTas vtantur fu"
perpellicris, vbi commode poifunt. €(f Item laici illi fratres
pitulo generali cenfentur ciTe fubiedi j qui animo manendi irt
monafteriis noftris perpétue, fratribus fine mercede funt ferui"
entes.Et his concelfa eft generalis participatio capituli fupra paif
ticularia beneficia in propres domibus illis débita. Ab his fecer«
Buntur capitulo generali nonobedientes , fluedonati fiuecofl"
uerfi faerint,quamuis fub eodem capitulo fint profefsi»
Hy De mercenariisSC prebendariis.Cap.decimSrextö.
MErcenarii fi neceife fuerit admittuntur,pro domusmi«*^
fterio,aut aliquo officio exercendo. Horum curam ha-\'
bet procurator,qui SC refpicere debet neneghgenterferuitium
fuum impleant t aut ociofe tempus fuum confumant. fr Cum
aliquisad longum tempus pro mercede conducitur,predicituf
B
f\'»S[uod fecundum Dei precepta viuere debeatï SC precipue quç A
"^famia func SC flagitiofa vitare, SC continenter viuere, vfuram
alia lucra illicita fugcre,quodqj procuratori obedire SCilIi dc
^-onimiffis rebus SC operibus fuis rationem reddere teneatur.
^Quod fi focietas aiicuius eoru,cftcris familiaribus in detrimë«
ïUm Sc in fcandalu nofcitur diriuare,SC am monitus non fe cm?<=
jaueritï data mercede codigna, ctiam ante tempus prefixum, fi
fieri bono modo poteft,dimittatur. «jj Prebcndarii vero nulla=
funt admittendi fiuc in perpetuum , fiucad ccrtfi tempus,
^^ïqj licentia capituli generalis, quf tamen licentia non facile co
^^denda cft, fed cum magna difcretionc SC cautcla. De quorum
[Jumcro computantur, qui in monafterio commancntcs, SC de "
"^^nis monafterii viucntes,aliquas fibi res proprias fcruâtes,fine
®^edientif fubied:ione,propriam voluntatem SC fenfum,pro fu
P^tiori retinent^ qui prout vplunt vigilant aut dormiunt,dant
^ fecipiunt,operantur SC quiefcunt circucunt loquuntur SC
\'«It î quos omnino dcuitarc dcbcmus.
Epigramma,in laudcm Vencrabiiis patris (Corneiii
filocki) prioris canonicorum Regularium
in Traiedo,horum ftatutorum
iriftauratoris.
(/. .ï-. .-.)
Btockius exctJÏit uiu (torneUus iegrdy
0uem poüxrumms uexn dd dftrd Titus
Hon igitur laehrymisfccUx lugendusdmdris,
Sed quód nos liquittfolus O\' dJird temt*
indignifHimusuiumemipfumretineret
indigni^fumusmortmmddd^rdfcqui.
U/e pr«e«r X,ogicentTbyfÏcen,fdcrdm^ Mdths^n
(tdlluit & fdcrdtn turn pietdte drdphen.
^Huod didicit docmtfrâtres^pdtrum(^ itdtutA
InJidumdtypisjj^Undidiorddedit.
txpulit hic cd^ris Sdppbirdn dt(j; Simenem,
At^ fuos uoluit eonditione pares.
Um pitris éctherei pdtribusfocidtusdmicis,
t>ef^icitbiecmundigdudidfl(nddpijs.
Te ttirtus tud^te pietds tui dd itberd uexit,
Nof uitinm CT torper dcprim it up^ folo»
Te nchit di luctm pictds eleemofynec^,
tUps tenet in tcnebris uitd remijfd^tcpor.
tfio igitur notlri mtmor o pdter optime,&orâ
Qiw gndtis Ueedt luce niante frui
ytpeüfdtdqtêednttmhrdtuitdrebmthri
JictccmniUda^hkeDio^frm*
InJcxIhtutenmi.
^IKPEX RERVM PRINCIPA
in conftitutionibus noftris contcntarum, quibus &:fubiü=
e\'tur numerus paginaru, vt quod queritur facilius pofsit inue=
\'^\'li\'vnaqueqj ctia pagina diuiditur in tres partes.qaa?
wtcrg facile imaginari poterhnt,iicet afcribi commode ne»
quiucrint propter marginales annotationes.
: ipfens non facile iudicandus eft.0.37.
\' bfol. prio.cafus i. Éi graues pecuniaru fummas
i mutuo receperit,8c rationé nó rcddideriï.b.46
abfolutionis cafus 2,;|i aliéna dcpofita expofucrit,
fine dcponcntium confenfu3\'4^
* dfolutionis cafus 3. si litcras figillo coucntus figillaucrit,fi bö®
Ra aliqua alienaucrit,aut impignerauerit.€.46
Abfolutionis prioris cafus 4 $i in rcceptione ad ordincm fimo=
ȕiam commifcrit.<p.4<>
A^foiuti.cafus 5. $i bona monaftcrii abfqj autoritate capituli, &
abfqj confenfu conuentus alicnauerit.c 46
"^ca.ö.siftatutorücontcmptor fuerit,ôc in eorü obferuatione
in fc sc fuis fubditis,nimis laxus fuerit.
■^^fö.cafus 7. prior de incauta familiaritate feminarum nota*
\' tus scfufpedus fuerit.a.47
a^fo.cafus §.$i prior quçcunq; priuilegia,in preiudiciu capituli
generalis,procurauerit,aut curiam romanä, abfqi licentia ca«
pituli adicrit. ifteeafus ctiam extenfus cft, ad redores èC om=
\'^cs capitulo fubiedos.a.47
^"^folu,prions cafus 9.$i fratres fuos abfcp licétia capituli gene=!
talis peraïstrat refiderc apud forores cuiufcunqjiordinis aut
ftat9,v€l fi huiufmodi cura aut prouifionêacccptauerit. €.47
Abfolaendi autoritas,per ïnnocentium concefta fuppriori^
bus in abfentia priorum,reftric1:a cft,5c omnino caflata?
^^aluis femper quç ipfis cx ftatutis competunt.c 119
<^ccntum SC orthographiam domoru noftrarum, nolumus a
quoquàm
-ocr page 156-quoquam immutari.B.81
^ mbitus monafterii nemo cxirc debet abfqj Kcentia» C.118
nimam vnam dC cor vnum iabemur habere in deo. A.
3ïrgento vel ferico\'aut aliis preciofiSjVti non debemus. A.7?
BIbcre extra horam refedionis nulli licet B. 113
Bibétcs,amphora vel fcyphü ambab^manib«* tenem\'. A H^
Bibendi licentiam ad certum tempus,prior nulli concedered«^
bet,excepto procuratore.8.113
CApitulum generale vbi Sc quando feruandum 0.31
Capituli fuperioritasad aliâ domu tranfferri poteft, cu i"
duob^ capfis cotinuis, oés definitores in hoe cSfenferint. A-?^
Ad capitulü ex vna domo, plures quàm duo non veniant. A-
Ad capitulum qui in tribus aut quatuor diebus venire no
funt î de biennio in biennium vcniant. A. 3z
Ad capitulum quilibetfcribere poteft, cauendum tamé ne tn^
liciofe aut prolixe fcribatur.B.3i
Ad capitulum venientes, non nimis tempeftiue iterarripian^\'
nec extra viam diucrtant.A.33
Domum vbi capitulum feruatur,ante fabbatum nemo ingr«^*
debct,nifi caufam fpecialem habeat. A.33
Ad capitulum venientes.chartas proponendorum,literas, SC J
leemofinas,fi quas fufceperüt, SC nomina defundorum fc^^
deferre debent. A.33
In capitulo omnib\' cogregatis,legitur Capfm Vniuerfis
deinde charta precedétis anni,cotinés nominatorcsjcledot^^
SC definitores,cû definitionibus illius anni.G.34
Capitulum quando inchoandum,SC quid agendum.C.35
In capitulo,epifcopus fiadeft,preces dicit.B.34
In capitulo, priores SC focii circuitiones ociofas vitent, oratio"\'
SC facrç ledioni operam dareftudeant, prefertim poftco^\'\'
pIetoriura.B 33
Capitulo generali,fcribere non debent,fundatores aut extraï»^^
ad hoe ab aliquo indudi.C.^z
Inca]?\'\'
\'i ■
^^^t^ex ftatutorm^
capitulo,extraneï primo expediri debent.C.37.
capitulo cuialiquidiniungitur,tempeftiue éc fideïiter illud
exequatur,fcribaturqj a notario tempus Sc perfona.€.37.
capitulo,priores,didis culpis,abfolution? petere debet. C.39
*ncapituli concIufione,definiti0nes recitantur. Et liquid ad
hue propofitum fuerit,breui examinationeterminetur.A.39
^ capitulo (monitione fa<fta,& confefsione dida)reccdimus,nis
fi feftum celebre duplex fuerit.B.39.
CApitulipriuatiautoritas.B,40,
Capitulum priuatum caufas emergentes decidere non dea
bet nifi que capitulum generale comodecxpedare non pofc
funt.C.39
^d capitulum priuatum qui funt vocandi.A.40
capitulo priuato,fi quis priorum caufam pro fc habucrit ; cx*
ircdebct.B.40
Capitulum priuatum fi crraucrit, in capitulo generali corriga«
tur,B.40
capitulo,preccs confuctf,& confitcor,dicuntur. A.40
^3pituli priuati cxpenfas,pro communi vtilitatc fadas,dc com
ttiuni foluentur.Que vcro pro pcrturbationc,vcI delidojfc«
caufa alicuius domus tfoluct illa domus.B.40
CApitulum culparum,fcmel in hebdomada fiat. A.ior
ïn capitulo fratres ad inuicem loqui non poflunt.p.103
^*tra capitulum, nemo loqui debet, dc fecrctis in capitulo tra«
datis.C.103
\'n capitulo,cuIpf tam altf dicendj funt : vt ab omnibus polfint
audiri.C.ioi
^«Ipam fuam vel altcrius nemo prefumat in capitulo\', vel alibi
in conuentu pcrtinacitcr defcnderc,fubpena.Scc.A.ioi
CAntores hebdomadarii, ante diuinum officium, de can=
tandis aut Icgcndis, prouifi clfc debent î ne fub diuinis
^ talibus occupati,alios a dcuotioneabftrahant.B.94
cantu vel Icdione errantes, manu ad pauimctum vcniam ac»
cipiunr
-ocr page 158-ïi.
Uxitatutomm. ,
dpiüt.Qui vero alios errare fadûtî culpa in capfo dicüt.B. 94
Cantor omnia in tabulatcmpcftiuc %nct,8C minorem fupra
maiorem ponere non debct.C 78.
Cantor fi in tabula,poftquam vifaeft,aliquid mutaucritjtempc"
ftiue illis indicet.C.78.
Cantoris eft,procefsiones ordinäre,^: facienda difponere. A.79
Cantori in cantu nemopreiudicet,ôC quod ille incepit,nemö
perturbettexcepto priore. A,79
Cantoris eft ordinäre, quid in refeclorio legi debeat.B.79
Cantoris eft,propter fuperuenienté aliquam caufam, fi tardadu
infeftinandufuerit: hocipfum fratribusindicare.C79
Cantons eft,fi fratres plus iufto feftinant vel pertrahunt: ad cer-
tam menfuram cantum moderare.C 79
Cantor fi negligens in officio fuerit mon temere a quoquâ cot"
ripiatur,fed in capitulo accufetur.C.79
Cantor 8C fuccetor folliciti fint,vt femper mediocritas feruetufî
vt catus nofter grauitatéredoleat,8Cdeuotionêexcitct.A.?<^
Cantantes aliquid in medio chori : ante SC poft, ad gradum fan*
cluariiinclinant.C.95
Qui cantare aut opus fibi iniundum perficere noluerit, aut ii*
aliis obferuantiis fepius excefferitt grauioribus verberibus?
aut aliter emendetur^B.roi.
Cantoris eft,admonere eos,qui nimis lente, vd nimis feftinat^\'
dicunt pfalmodiam. A.80.
Cantores caput nudant,cum aliquid incipiunt,€xccptis refpo^"
foriisin matudnis,6C in vigiliis defandorum, SC antiphoni^
poft pfalmos. A.80
Cantoris eft,cum plures miffe vna die occurrfit, difponere qu»s
eas legere debeat.B . 80
CArnibus non vefcimur in monaftcriis,fecudis ferijs.Qiî^\'^
tis autem feriis a carnibus abftinemus.B.ia.
^alefadorium eft locus filcntii,caIefadionistempore*C.n4
CArcerem vnaquf eg domus habere debet. C. 105
A carcere abfoIutus,agec nihilominuspeniientiata gta«**
■
A
-ocr page 159-orîs cuipç.B lofî.
^ftiper diebus ad minus feptem, conuentui ex choro ad dormi
torium eunti,proftratus iacebit/ilentium iuge teneat,fit oms
nium fratrum nouifsimus,ambitum fratrum n5 egrediatur,
»n capitulo culparum didis primo culpis ftatim exeat, extra
rnonafterium non mittatur^nec cum feminis loqui permitta«
tur,no fignetur in tabula ad quicquä in choro cantandü vel
agendû,nihilq,\' fingulariter cantet,non nifi in loco fegregato
celebret,donec prior de cofilio c5uétus,poft fex mêfes, ex eui
deti eius humiliatione,8C emédatione,huiufmodi penitentia
duxerit moderanda.Poterit quoqj prior addere huic penité-
tie,ficutpromodo culpf ,SCqualitate pcrfone fuf difcretio=
ni vifum fuerit.C ro6.
^^ Apitia cucullf SC chlamides,de nigro fint pannoi cuius pre
V_j cium fic eftiraetur,vt due vine de nigroj, ôC tres de aibo,
valorem fcudati francic non cxccdant.A.74\'
^ucullc fint fine rugis .B.74
^lamidc vti pofsumus,equitantes per ciuitatem.ß.74
Charte vifitatorum, leguntur têpore generalis capituli,inde=
finitorio. €38.
Charte ihfcribi debent,exceffus publici 8C manifefti, 8C ordina\'
tiones, SC débita conuentus, fimul cum annuis penfionibus,
intra decennium venditis,B,45
"arta legitur in conueutu,in fefto îohannis cuangeliftf, Scfe^
ria fecunda Pafchf,prefentibus omnibus profefsis.C.45
C®quinä aut ceIlariû,nemo ingreditur t nifi ceIlarius,hofpi\'
tarius,refed:orarius,8£ folatium infirmorum.C.68»
^id coquatur,nemo interrogate debet.B.<39
Mibû omnibus preparatum, nemo recufare debet,nifi infirmi=
täte cogente.
J^ibo aut potu murmurare î no eft cofuetudinis noftr^
r» Ellam alterius,nemo ingredi debet, nc^ ingrelfum alicui
pand€r£.C.n3.
Cellam aut cam^am, extra dormitoriuni,n€mo habere debet.
C.115
In cellis vacantibus,filentium feruatur. C.i 14
Extra cellam qui ociofe aut fuperuacanee circumeunt : fingula-
ri cuftodia ccilf,aut vtili occupatione reftringantur. i^.TOi _
CRIlarius vnus cx conuerfis,aut alius fidelis, procuratori 1
folatium datur. A 68. • ti
Cdlarius in his quf ad coquinam,braxatorium, SCpiftrinüip«
dant,procuratori fubferuire debet. A 68.
C\'-llariusfcgctcs mundare debet,pcrfc vel per alium.P.65.
Cellarius in omnibus circumfpcdus fit contra procuratO
ris ordinationcm,nihil agere prefumat A.68. ^
Cellarius in his que agenda funt î procuratoris côfilium rcqu»\'
rat.ciufqîobtemperet voluntatis A.68.
Cellarius profpiciat,ne coci aut piftores, negligentcr quidaga^\'
Cellarius procurator} ad memoriam reducerc debet, que facic \'
da funt î prouidcre ne quid vfquàm pereat-B.68.
Cellarius (fi quid depcricrit)proftratus in genibus, veniam p«*
$i cellarius predidaomniaexequi nequiucrit î quardam iliof
potcruntaliiscommitti C.68. - ro\'
CellariumSCcoquinamnullusingrcditurtcxceptopriore,pi
curatorc ccllario, ÔC ififirmario, cum propter infirmes op»
habet C.68. . . , j,
COnfeffores a priore deputati, nemincm a cnmmali am ^^
ucrc poifunt î nifi in periculo mortis^Et tunc tales ten
tur poftea reconfitcri priori,fivcxcrint.A.60. ^^
A
\\M - t
1
■( i
1,\' \'li!
Confiteri polfunt omnes fuppriori,priorc abfente, 8C ab eo a .
folui etiam a criminalibuSjfcd teneniur omnes reconnt ,
J
-ocr page 161-gnfitcri fimili modo poteft fupprior fenîorî confeflbrî. A.^
Mïfiteri debet prior fupprtori,dc mortah\' certo in itincreCquôd
abfît)commiflb.l5.^o
"onfiteritenentur omnes fratrespriori adminuffemelinhcb
aomda,& conuerft in qumdcna.B. ^o
^onfiteri tenentur prion,dc via reaertentcs.B. 60
^onfe/Torem qualemcuncg, nemo fibi eligerefprefumat vîgore
^ priuilegiorû,aiit induIgétiarH,abf<^ côfenfu fiii prioris. A. 120
Confefsiones quarumcunqjextranearumperfonarwm, nemo
recipereprefumat,aKtiUif facramentum adminiftrare,nifî de
^ licentia capituli generalis. B.120
^onfcfrores,confortare ßCmonerepofluntconfitentes/ed non
^\'îiena conferre.C.!o8
M ommunicaturi,conuerfi & laid, abftinebunt a carnibus vna
die,quando carnibus vefd licitu eft, fed ante penthecoften
anteaifumptionem beate Marij per duos dics.B. 142
Communionem facram omnes fratres nô cdebrantes, profcfei
8Cnouitîï,femcIin quindena recipiant.Cn4
Communionem facram, laids 8C hofpitibus procurator admî.
»îiftrât.B.115
Communionem facram autextremä vntonem, hofpitiah\'cui
nemo adminiftrat fine licentia fui curati.B. 11$
Mlaufuram monialium,commifiarii, vifitatores, 8C redores tS
m gremio quàm extra gremium, nullatenusintrêt, «ifi fecu«
dum formam ftatutorû. Nec vnquàm intra cïaufuram man«
ducare aut bibere prefumât. Nec ipfi ^ necprioriflâ extraneas
P«rfonas intrare permittät, abfqp neceffitate aut euidenti vti«
"tate-Nec fic ingreffi, vUo tempore intra daufuram mandu«
aut bibere prefumât Si quis contrariu attentauerit î gra«
^*»iffime a capitulo puniatur, aut ad domum reuocetur. B. 127
V ommilTarij habita caufa rationabili, lidte proficifci poffunt
domos fibi commifiâ^fub cxpenfis earundem.Bi23
M Corn*
-ocr page 162-CommifTariorum officium eft nnueftire SC
re redores SC fodos cum vifitatorumconfihoordmare,
cumvifitatoribusdepuEadsvifîtaretfucdndiustamequam
inconuendbusviromm.A.u3 ^ ..„^„«„.radi
Commiffionesmonialiumperfonale5funt,necextenduntura
Com\'iSffa^Scm^^^^^^ debent, SC pucUaS
ad profeffionem recipereX.ï23 ,
Commiifarii in fuis domibus fi perfonas idoneas «onhabe^
tune de confilio vifitatorum affumere polTunt^redom SCI
\' dos ex quacunqj domo,dummodo domus lUa, per boe no
lïimiumdeftituatur.Alias vifitatores exaliadomo nemin««
aifumerepoftunt-Cii^ • _ ^^^rnt
Q onftitutiones non obligant nos ad culpam, fed ad pcenan
nifi propter preccptumvd Góntemptum.Ci9
Conftitutionibus aUquidadderé veiineis mutare nemo prd
mat-A 29 . . . ^Qü
Conftitudones legi debêt integraliter fingulis annisin retea
rio. Infuper fecunda SC tertia pars in domo capitulari ab a
ucutudomini,8ce.A.5i . , -, ß
Cum conftitudones fiue ftatuta in domo capitulari leguntur, _
quidoccurrcritminusferaatum,emcndetur t autprioru
»erionvdvifitatodbusinfinuetur.B 31
Conftitudonesnouf fcribanturfubtitulo, dediuerfisftatun
fiueconftitutionibus.A.38
Conftitutio nulla, libro infcribatur, nifi per tria capitula co»
miafueritconfirraata.A.38 Yg^
Conftitudones coafirmate nunquàm retradentun niii nec«;
tatevrgentc.A.37 ^ fi^
Conftitutiones ad rigorem ordinis pertinentes, non deftitu
tur,nifi per tria capitula continua.Interim tamé feruetur^^^
Coftitudones minores in primo vel fecmcapfo deftitui pol .
Infequenti^amécapituloapprobéturvarcprobcnt^-^jJ^
-ocr page 163-^nftitutio aîiqaa quando incipitur,approbatur vel confirma«
tur,fcribi debet. A,^;
Q onfueïudineg domorum laudabüe^Ieuitcr a prioribus ma«
tarinondebenr^C.Jo Dotnuó. rme fiitberpéHnle/rrt^/ïi^ ,
S^ófuctudo nulïa cotra coftitutiones eapituli tolerari debet. A.31
olloquium commune quater in anno feruatur.C.61
horum fub matutinis èxcuntes nonreaerfuri, paucis verbis
iicentiam petanc.B.97
Chorum fratres intrarepoifuni quâdo conuentus inclinât, di!«
modo maneant in vItimisfcdibî$s.É^ 93 \'
Chorum ♦xiiemicmo debet abf<p Éicemiâ,quoufqj omnia termi«
ncntur.C.9a r nw ? \'
^t^ocam exireprecîpue vitamusfub Te deum,Magnificat,Epi*
^ ii:oIa,EuangeIium,Sanaus,â: Agnus dei. A.93
Chorum intrantes,capita nudant, ad fanduarium inclinant, SÇ
^ nudocapitcad>fedesfuasvadunt.A.93
^ choro quàmdiu profternimur vel inclinamus, ab omni ftrcs
pitucauemus,6C nemo per chorum ire dcbet.B. 95 \' ^
Pet chorumcumtranfimus,fidiciturGIoria patri,inclinamus J
. fednon cclebrantes.B.93
^ïàmuis fecundu régula in omnibus motibus noftris,nihiI fie»
ti debet quod cuiufquàm offendat afpedS: hoc tamen maxi=
. nacin choro & refedorio feruandumeft.G.93
choro tibias extédere vel cäcellare cauendîï efi.Cartera quo<^
încmbradeeetnosabomniinquietttdinecuftodire.A.94
^^ choro folia vettere vel alia peruidere cauendum eft, maxime
quando inclinamus,vel aliquid aduobus fingulariter récita®
I tur,vtcölleda,capitulum,Iedio,epiftola,&:c.A.94
^ choro, cum alicui fedes vel aliud quid cum ftrepitu cadit, ad
j formam veniam accipitB. 94.
^ choro nô inclinans, aut aliud quod facere debeat n5 facit nifi
_ ab aftatc cômonitusî manu adpauimentu venia accipit.B.94
M «rfus bcatc Marif quande in choxo dicendum eft.e.9<>
M ^ Gultel.
-ocr page 164-Ini^^amtemm
CVItelIus aut veftis aut aliud quid fi alicui mittituf,no «\' cui
mittitur,fed alteri potius datur.B.75
ïn cultellis SCcultellorum corrigtis, dCcingulis, SCin omni vftf
- noftro,nihiI curiofum aut prcciofum apparere debet.A.7J
~ Vriamromanam nemo adire debet, fine licentia capituÜ
_ generalis. A,47
Q onuerfi quomodOjSC qui recipiendi funt, BC quid eis propO®
nendum.B.iji
Conuerfi ad ordinem clcricorum non (ufcipiantur.ß.i^t
Conuerforum profeffio.C.i:}2 ^
Conuerforum véftes quales cirrdebeantB-iji C^f -f^w-i
Conuerforum officium diuinum. A.134
Conuerfi pro matutinis trium Ïec3:ionum,fexiesorati«nem dC
liainicam & falutationem angelicam dicunt, cum Gloria pa-
tri, In feftis noüem ledionum adduntadhucfexies ora*
tionem dominicam, ÔC^. Ad reliquas vero horas; quinquic*
o^rationem dominica 3C falutationem angelicam dicunt. l^iÏ
ad vefperas quinquies.C. 134
Conuerforum obe^entia cundis obferuStiis preponitur.B.i34
Conuerfi fciat fe in hoe apud deum gradi» acquirere bonum, ^
proprif quietiaut commodo,rem communêpreferat.C.ij\'\'
Conuerfi laborarenoleiiïes,quomodo tradandi funt. A 137
Conuerfos aliofqjlaicos procurator inftruere debct.B.137
Çjonuerforum filentium.C 137
Conuerforum capitulum culparum. A.ï3c>
Conuerforumrefedio,ieiunium,labor,&<?,A.i40
Couerfi fepi\' g bis in die mâducare no debet. Si auté foras
fepi^ mâduçauerït î reuerfi,priori caufâ indicare debét.C. 14®
Conuerfi non exeunt aut proficifcuntur abfqj focio. A. 14t
Conuerfi foras miffi, quot diebus abfq,\' rationabih caufatarda*
uerint t tot difciplinas rccipiunt»B. 141
Conuerfi foras miffi, vitare predpiantur ioramcnta, frauda?*
mcndacia,3Cfimilia.Ê.i4i .
Conii^i^^
-ocr page 165-/<àià€x ftatutorum.
Conuerfi de via rcdcutes,ftatim priori vcî procuratori de ncgo*
cio pro quo miffi fuerant,ration cm rcddant»C. 141
^oïiucrfi pccunias habere non debent 0.141
^onuerfi confitcantur ad minus fcmcl in quindena. A 142
Conuerfi cômunicent in natiuitate domini, in fefto Epiphaniç,
Purificationis,femeIinterPurificationem & Annunciationc
Marie,in Cœna domini,in Pafcha, in Afcéfionc, in Péthecoa
fte,in fefto facramenti,SemeI aut bis inter feftum Sacramenti
ÔC Aifnmptioncm beat^ Marie,in Afiîimptione,inNatiuitatc
. Marij,in Dedicationcecclefî^.A.i4Z
Conuerfi ÔC îaici abftincrcfe non debent a communione abfcg
liccntia.B.î42,
^onucrfiquandoradendiautminucndi.B.142
Conuerfi pro fratrc dcfundo in domo propria, Icgunt ccntics
ôCquinquagicspfalmûMiferere cum Requiem jtcrna. Qui
huncnefciunt,cccxxx dicuntorationcm dominicam SCfa=
lutationem angelicam. Protricenario,ccntics ôC quinquagi=
es orationem dominicamîpro anniucrfario,dcciespfaImum
Mifcrcrc, vel vigefies quinquies orationem dominicam. Idc
faciunt ÔC pro fratribus ordinifidcfun(fiis.A.i45
Conuerfi non pctant fibi foris conccdi libros.G. 143
Conuerfi foli cum mulieribus non loquantur, nifi in îoco a«
perto , vbi ab ahis videri poflunt, excepta matre velforo=
rc.Ci43
Conucrfus vices altcrius agens , in quacunq^ obcdientia î nihil
mutare debet abfqj licentia fpeciali. C. 145
^onuerfo fi cuîtellus aut vcftis aut aliud quid mittitur î non illi
_ fcdalteripotiusdandumeft.A.i44
^onuerfi cellam nemo ingrcdi debet» A. 144
Conuerfi non debent Icuitcr intrare vcl ingredi vbi conuentus
congrcgatus;cft.A.ï44
"i conucrfo licêm negata fucrit, debet hoc indicare, fi poftea ab
alio petat î alioqui vt fraudis reus corrigatur, A. 144
M Conucr=
-ocr page 166-^^ndtx ftatutdrum^
Conuei\'forumcdlas&officinas prior SC plrocurator intcrdu«»
vifïtcnt.B.i44
Conuerforu ftatuta kguntur in eorum refedorio vel alibi.
DEpofita, pecunias, aut clenodia quçcunqj fratres aut foro^
res nullo modo redpere debent aut cuftodire.B.63
Depofita notabilia, fciant cum priore, etiam fupprior, procura®
tor êC frater confiliarius.A.65 ^
Depofita expendi no poffunt abfqj confenfu deponentiö. A-65
J) efinitorum eledio.C.54
Definitoribus ekdis 3Cpublicatistproponuntur proponenda,
SC ftat qui proponit.B.35
Definitores cum fignum datur,ftadmaccedant.C.35
Ex definitorio fi quis exire opus habet: accepta licenda exeat,
quàmprirrtum redeat.A.36
Quod definitumfueritamaioriparte : autoritate capituli,pi«\'\'
nam habet firmitatem.B.56
Qux a definitoribus fadleterminari nequiuerint î alrisexamî*
nanda committuntur.C.36
Definitoresjd fe vocare poffunt quofcunqj voluerint.C.36
SidefinitöiSiliquiscaufamprofeautdomofuahabuerit : exi*
redebet.B.37
Definitpnes fecum fumere debent priores.B.39
D ifciphnam accipiens,ambas fcapulas denudet,SC interim car*
teri facies fuas operiant. A.103 ^
Difciplinas vel abftin?das quecomunis noftrar inftitudonisn"
funt,facere abfqj licenda nemini licet.C 112
J) ifpefare vifitatorib\'inhibetur in preiudicifi ftatutoru. B.4^
Difpenfare prior poteft, in exerdtnsSC obferuantiis corporalis
bus.B.29
Difpenfanoneedampriorvtidebet.B.29 ^
Difpenfatione continua vtens ab horis regularibus aut alijs co*
munibus conftitutionibus x carebit voce capitulari.B.29
Difpenfado fuper dcfedu natalium quo ad dignitatis SC cut^
A
-ocr page 167-animarum rcceprionem, &adminiftratîonem referuaturcas
pitulo generali. Cup
difpenfatio vifitatorum , publicctur viujr vocis oraculo , vel
notoriae in fcriptisrelinquatur . Alioqus nullius erit robo«
^ ris.B.49
*~\'ifpenfatio vifitatorum non durabit,nifi vfqj ad proximam vi
fitationem.C.49
t) omus noua non redpiatur,nifi fuffidenter dotata fuerit, 8C
beneprouifa. A.4Ï
domo noua,redoridoneus per capitulum deputetur.B.^t
\'n domibus nouis imperfedis, numerus perfonarum conftituo
cndus eft.B.4r
^omus noitrç colligattönis fic difponltur î vtnon pateat liber
. accdfusadambitum autdormitorium.C.109
^nouis domibus,muïieres quantociusexcIudantur,A.49
Ö ormitionimaximumimpédendum eftftudium.Etvigilias
vltra feptimam horam nemo protrahere debet, A,ii4
ï^ormire abfqj tunica nemo vnquàm pr^fumat.B.yj
*n dormitorio,fi quis opus habet furgere, aut quoquam exirct
fummaquieteidfÏ3t.C.ii4
dormitorio, maximum feruandumeft filentium, prefertim
poft completorium. A.114
^xtra dormitoriû nullus cellam vel camera habere debet. C. 115
^dormitorium diligenter obferandum cft, maxime in tempo«
i\'cnodurno.A.n4
*Jormitorium nemo ingredi debet, a completorio vfq; ad pn=
>Tias,abrqjneceffirate. A.114
jp onati cum magna difcretionc SC cautcla redpiantur. C. 144
\'donatorum numerus vltra quatuor aut quinqj non cxcc«
dat.A.145
•-\'onad non ad ocium,fed ad laborem vocantur. A.r45
^ donatorum ftatum,clerici non redpiätur abfq; Iicétia.B.145
^nati quomodo recipi SC quidpromittcre dcbeant.Ci45
M 4 Donatus
-ocr page 168-Index ftatutorum; \'
Donatus rcfïgnet omnia fua prefentia se furura.G 14Ï
Donatus defibi commiffis,rationem reddere debet, quoties fu^
per his requifitus fuerit. C. 14$
Dfenatorum habitus.A. 146 - a/
Donati diebus feftis,miifç conuentuali,vcfpcris,compIetorio St
coilationi intereife debent. A 146
Donati femel ad minus in quindeiia confiteantur î fed comfflU-
nicent fecundum ordinationem prioris. A.146
Donatorumorationes quotidian j.B. 146 \'
Donati,fratres Iaici,SC forores familiares,feruare debent inter ft
fraternitatem, Û pro fingulis defundis legere debent quin-
quics mifererc, aut vigcfies orationcm dominicam SC faluta^
tioncmangcIicam.B.146 ;
Donati in diebus generalis difciplinf, culpis fuis diclis, difcipU\'=\'
namrccipiant.C.146
Donati fi rebelles aut incontincntcs,SCc^inuenti fuerint, capi,
gari,Si:incarccraripofrunt.A.i47
Et Lcemofinas nemo dctineat in dcfalcationcm alicuius cX*
^ pofiti î fed capitulo plcn^ tradat. Similiter SC contribua
tiones.A.55 ^
E\' Lcdio vtcogruccclebrari poffit,mortuo priore, triduan^*
^ iciuniumindtcitur,SCprecesfrequcntantur.G.5o
Eledionés infra quadraginta dies fiant.A.51
Eligendi licentia a priore fuperiore petéda eft î exceptis qui tti^
bus dietis diftant a domo fuperiore. A.51
l,icentiapro cledione fcmel data fufficit, donec fine potiatu^
optato.B.ji
Eledus in alia domo intereffenon debet eîedioni in domo fü*
eledionis, tanquàm eledor autconfirmator, excepto prio^^
fupcriore.C 51
Ad fubdiaconatû nô pmoti,no pfcffî,Ic,pfi,criminofî,cxcômU^
, nicati,fufpéfi,v6l intcrdidii, ncc eligerc poiTunt nec eligi. C
Qui viccfimum quintum annum ^tatis fuae nonattigcrit,
nonp^\'\'
m
i
;t ■
111; !i
M.
i!
J
Index ftamtonim.
non poteft,neqj apoftata aat criminofus.C5i
xui per tres annos in ordine laudabiliter non fteterit t eligi
non poteft. A.51
^^îgi poteftquiIibetfrater,cxcepto priore,redore in gremio ea-
pituli, ÔC fuperioris domus fuppriore, proeuratore, SC fratrc
proeonfiliodeputato.B.^r
^ligi poteft in domo fuf pfeffionis,g in alia domo prior eft.C.^i
^omus fuperior eligerepoteft etiam quemeunqj priorem. C.51
Prior qui non propter erimendepofituseft, eligipoteftin alia
domo,fed non in domo propria.C.5r
eledione illepreponendus eft,quem communis fratrum co«
fenfus,vel maior pars eïegit.C.51
forma ferutinii,tres ferutatores de collegio aflumi debent, 5C
fcrutinium fiat in tali loco, vt ab omnibus pofsint videri, SC
non audiri.Scrutatores primum fcrutabunturfeipfos,poftea
alios. A<,54
^nus fcrutatorum adiurabit alios. A 54
^cundo,vniufcuiufqj votum in feriptis redigi debet.A.54
Tcrcio,vt vota publicentur.B.54V ^fzti- CsaL
Quarto,vt eollatio vocum fiat.B.54
Quinto, vt vnus maioris partis flexis genibus eligat, & eIedio=
^ nemconfirmaripetat.B.54 .
J^afcomnia fub vno contextu fieri debent.B. 54
♦ res oppofitionum termini feruentur, SC differatur confirma»
tio faltem ad vnum diem naturalem .C5;4
in eledionis forma erratum eft tpoteft elediorepeti.C.54
*^"gentes indignum : eligendi poteftate priu2tur,SC ad reliquos
cledio deuoïuitur* A55
omnes eligunt fcienter indignum teledio deuoïuitur ad pri«
orem fuperiorem, vel ad ipfos vocatos priores, fi conuentui
plaeuerit.C.54
tledio per forma compromiffi fieri non debet,nifi omnes con®
fenferint,nam vnus folus impedire poteft. A. 55 ,
M 5 Eledio
-ocr page 170-EieÄio per infpirationem videtur fubornata.B.jJ
Elcaio etiam per viam mediam fieri poteft^ fcilicet quod com^
promifTarii eum eligant,in quem maio^confenferit, fed tuflt
vota fratrum non publicarc.B.T5 . . j- ^ n i<
Ad eledionem vocati priores non confentiant in indignu. C.55
Etedionem inordinatam,priores reprobare poirunt.C.55
Eledionem a prioribus reprobatä,alii priores no admittät.C^>
Eledum ipfa domus vnde eIigitur,reprobare non poteft.G.55
Eledus eledioni de fe fad?, renunciare non poteft »propter
poftolicum mandatum. A.^6 .
Contra voluntatem conuentus,prior auferri aut dari non debet
nifî de confenfu generalis capituli A.56
Eledus per priores vel per fuppriorem SC feniorem domus m^
troducitur,SCfratresobedientiamvouent B 5(3
Et Miffis ex monafteriis inclufîs admonafteria non inclufa fi"
ue apud moniales refîdentes,vifitatores defignabunt tct«\'
minos inclufionis. A.49
Emiffiquacuncp occafione , ftabuntfub obedientia prioris do=»
mus adquàm mittuntur, ÔC etiam fub inclufione, fidomu«
illa inclufa fuerit, nec redeant fine capituli generalis liccnii^f
fub pçna carceris.C.48
Emiffi in fubfidiumdifciplinf aut reformationis, gaudered«\'\'
bét voce capitulari, SC in vidu SC veftitu tradari vt frater do\'
raus.C.48
Emitti nullus poteft, extra tempus vifitationis, ad habitandum
in alia domo, nifi per capitulum generale, vel priorem fup\'"
riorem.C48. 113. C,
Emittere vifitatores neminem debent, nifi valde pcruerfu^»
SC incorrigibilem . Et fic emiifus , iuge filentium ten«\'\'
bit.A.48 0. C. ,
F Eminj cum ad domos noftras venerint, prior in villa hoi\'
pitium prouidet,8C ibinecefrariaminiftrat.B.84
F£minis cibus SC potus dari poteft extra foras monaftern, cu^^
■ ■ [
moratuff non funr.B»84
^um feminis Ijcendam loquendi abfqj tcfte,prior non facile co
cedat,excepto procuratore.C.84
^um f^rainisloqui ncc prior nec fratres debent, nifi in loco
aperto , vbi ab alijs videri poffunt, excepta matrc vel foro=
rc.C84
m feminarum hofpitali,necprior,nccfratres,necIaici pranderc
veIcpiarcprefumantvllotemporCfC.84
ffminis fratres non loquantur, nifi per cancellos, abfqj fpeciali
grana Sc difpcnfatione.C.84
f^minç cuiufcunqj aetatis vel conditionis, intra domorum nos
ftrarum fepta,fofratis vel fignis quibufcfiqj defignata, ingrc«
di non permittantur,fub ppa,SCc. A.85
^undatrix integre domus, vel domina patri^cum fua comitiua
intromitti potefi,fednon ad dormitorium aut cellas.B.85
*?mine ingredi poffunt monafterium, quädo ccclefiç primum
dcdicantur, fed longam moram facere ibidem non polfunt,
nec comedere vel dormire.C. 83
\'n nouibus domibus vbi feminç ex toto excludi no poffunt nul
btenus ad officinas clauftri admittantur.B.83
^ cmoralia pctentibus non negantur.C.73
JK ugitiuos fiios infequi SC req uirere, priores nullo modo dif=
fimulent,etiam qualicunq5difpendio.C.io5
^Ugitiui &uagi, Iicentiam fui prioris oftenderc non valentes,
quocanq,\' venerint, fub firma cuftodia derineantur , & fuis
prioribus dcnuncientur . Quifieosftaiim non reduxerint,
^oluant finguiis hebdomadibus coronam francie,^ precipi«
tur tam danti quàm accipienti, vt hanc taxam non diminuât
quoquo modo. Si vero priores ftatim diligentiam adhibue-
^ rintîfoiuant tantum expenfas.A.107
^\'gitiui aut alii pro quaruqj culpa cmiffi, SC incarccrati, quâdiu
m carccre fuerint, foluent finguiis menfibus coronam fran=
^\'ie. Si vero extra carcerêftetcrint ; foluant finguiis menfibus
) Index ftattttorum;
florcnum aureum renenfem, Et huiufmoditaxam,nec dart«
tes nec recipiences poterunt minuere.B.107
Pro fugitiuis, aliistpcriminofis, vnaquçqj domus carcerem co^
pedes,Sc manieas ferreas habcat.C.105
GRauis culpa eft,fi quis cum aliquo lites habuerit,aut inho=
nefte contenderit,fi opprobrium alteri dixerit, aut cul^
pamproquafatiffecitimpropcrauerit.A.104
Grauis culpa eft, fi quis proclamatus contumeliofe refpondetH
aut maledica verba proïulerit.A.104
Grauis culpa eft, fi quis difcordiam feminauerit, feu detractor»
velfufurrator inuentus fuerit.B.104
Grauis culpa eft, fi quis mala de fratribus maliciofe euomuerit»
vel culpam fuam vel alterius proterue defendent.B.104
Grauis culpa eft,fi quis mendaciû fdenter dixerit,fi quis filentï^
um non tenere in confuetudinem duxerit.B.104
Grauis culpa eft, fi quis ieiunia ecclefi j fregerit » Item fi quis
honeftum domus, vd fratrum, vd fecretum aliquOd extra«"
neo reuelauerit.B.104
Pro graui cuïpa,tribus diebus feruetur filentium, ter vernam p\'
tat ante fingulas menfas,SC ter redpiat difciplinam, SC pfalm»
venif,prout iuftum videbitur.G. 104
GRauiorculpaeft, cum quis per contumaciam vel man»^
ftam rebellionem inobediens prelato fuo fuerit,aut pro\'
teruccumeocontenderit.C.104
Grauior culpa eft, fi quis procurauerit vt ipfe vd alius a poteft»
te fui prioris eximatur, feu ad extraordinariam iudfdidioi^
COnfugerir.C.104 .t-nU
Grauior culpa eft,fi quis leue furtu commiferit,autrem fibi co^
latam celauerit,vel proprium habere attentauerit.G.104
Grauior culpa eft, fi quis per confpirationem, coniuratione, v
malidofam côcordiam,aduerfus aliquem,prefertim prcl^^^
«nanifefte fe erexent, feu falfumteftimoniû dixerit,aut cri^
auodprobari nonpoteft,impofuerit. Taies tanquainfa^^^
An
fe
|f
Itl
h
fecundum canon€spuniantur,C.i04
^rauior culpa eft, fi quis priorem fiium, vel ordinem fuum, vel
domum fuam euidenter diffamauerit. A. roj
^rauior culpa eft, ft quis de mala familiaritate notabiliter, fu-
fpedus fuerir,fiec taméaprelato admonitus de^iterit. A.105
^rauior culpa eft,fi quis manus violétasalicui,iniecerit,feu per-
cufferit,vel cultellum adpercutiédum euaginauerit,aut mor»
tem aut incendium comminatus fuerit,aut damnum notabi-
leintulerit, aliquid^ Horum procurauerit vel latebrofa lo=
ca vel tempora ad talia explenda captauerit. A.iO)
^fauiorculpa eft,fi quis fugitiuus fuerit,8Cintra quinq^ dies pe-
»iitensredicrit.A,io5
Viîi in huiufmodi culpis reus fuerit : ter in capitulo vapulabir,
toties ad terram comedet,0bediétiam fi quàm habetamitte^
VGcétçin ^adatibuscapitularibus carebit, n^c^t^riteirc=
ftitui,aut alïqua\'obedientia committi, nifi per capitulum gc«
\' né^ale,aurpcr vifitatores Birof " - ^ :
GRauifsima culpa eft,cum quis pro exceffibus fui£fecundfi
diftindionesprèmiï^s,pjniterecotempfèrit. Talis car=
cerali cuftodif eft mancipâdus,vefcitur9 pane folo &potagio,
ceruifia,ttifî de gracia fpeciali prioraliud illi c5cefrerft.C./o
^rautffimam culpam inddit, apoftataSc fugitiuus intra quinqj
dies non rediens. Similiter 8{ de lapfu tàmis conuidùs,incé=
diarii, awÉ aliter notabiliter damnofi, m magno furto depre^
henfi, mutilatoresmembrorum,autenormiterkdentes aut
Vulnerantes,ÔC cafualis homicida. Volàhtafiug e^iinïhomicia
Hdä^perpetimcarceri iîiandpâîtdiis êft;^^^
Ebdomadariorum ordo,a fenioribus inci^ir.K^^\' ;
. Hebdomadariusföcérdö^ fi^èclèbrài^ ifôïi ^örei^
tog€t.G.8o^ ■ ■ ■ - ■
*^ebdomadarius fi abfens fuerit î iunior facerdos fibi proximus
vices cnjs%plet;erilàî fii Fuerit verficulari
fus vices fuppkiit.C.8ö\' teSiàne no U^ïé njfi : Cps
[ndex ftatutomm.*
Subdiaconus vnus fî fuerit î miniftrat ad omnes miffas. Si plu"
res fuerint î quift^ habet fuam hcbdomadam.A.81
Subdiaconus fi non fuerit î diaconus miniftrat in officio fubdi«
aconi,6C hebdomadarius primç miifg in officio diaconi. A.8^
dotes î hebdomadarius primf miff^- miniftrat in officio dia^
coni,3C fequens cum in ordine hcbdomadariorum in officio
fubdiaconi,nifi fuerit fupprior.B.8i
Si fuerint omnes facerdotesï duo iuniores faciunt offidum ver=\'
ficularii,fed non hebdomadarius,B.8£
H Oris regularibus omnes intereffe debent, etiam qui
ciisdeputati funt.B.92
Ad horas cum pulfatur,omnes accurrere debentrÇ. 91
Ad horas tarde veniensjveniam accipit.B.95
Ah horis regularibus ftetiam per licentiam. ^emanfe^^
in audieutia omnium in capitulo hoe indicarie»G- loi
Abiioris fi quis fine licentia remanferit, debet caufa^twi^idrta^
re.C.ioï : ,
IJ" Ofpitarius fit vnus de conuerfis vel aIius,quiomnibtts a»
JX uenientibushonoremcongruuimpenderepoffit.A.84
Hofpitarius exhortatur hofpites vt eant ad orationem.A.84
Hofpitarius non introducit hofpites vbi fratres funt/ed nunc»«
at de eis priori. A.84
Hofpitarius interrogare no debet de rumoribus faecuii, fed ma*
gis exhortari debet hofpites ad contemptum mundi ÔC em«^
dationem vitac. A,84
Hofpitarius debet^o^pitum pedes Ijiu^e, vel aquam ilÜsappö^
nere.^^ t» o
Pro ho^i\'tum dórmmone,cuIcitrf 8C leâi haberi poflunt.B.»^
Ad hofpites nullus fratrum ingreditur dumcomedunt, except
to procuratore.C.84 7X. B\'
IEiunium ad inftantiam hofpitum non relaxamus. A.iu .
ïeiunium reguläre, SCc. exceptis infirmis 3£ debiiibus SChi^
/
/{ ïnfafetütófuml
cum«
pcnfauerit.C.in
^«\'uniu no fcruamus in maio. dupli. fériés fextis occur.SCc. Citï
ïesunium regularcferiiaturin dieanimarum.A-ïii
^dunium non feruaturin intronifationè prioris, in profcfsionc
Sc inueftitione aiicuius , nifi fuerit feriafexta vel inaduén=;
tU.A»II2 ^
\'eiunandum quotidie in aduentu.A.n»
ïeiunamus in cibo quadïagefimali, in omnibus profeftis bea«
tóe Mariar,in omnibus fextis ferijSjSC ieiuniis ecclefiae.B.iiz
ïeiunamus etiam in cibo qnadragefimali feria fecunda SC terda
poft quinquagefimam,domi forifqj.B.iii
ïeiunamus cum ladicini^s in die Marei, feria fecüda^ teróa roa,
gationum,SC in profefto facramenritni
ï^iunium regUlare, foras emiffi, non tenentur feruare, exceptis
feriis fextis, SC in aduentu . Ladiciniistamen vtïnon prohis
bentur^B.it^
INfirmorum cura vni ex fratribus vel conuerfis commit^
ti debet vt ipfe a cellario petat, quod cuiq? opus fuc=
rit,C7o \' ^^ ;
\'•ifirmarium oportetcffetórfèricordeni SCcdïtspati^^^
\'•ïfirmi fuperflua petere non debent, ncc fibi?èrufehtcs^<fontris
■■ftarc.C.7o - \' ;
*nfïrmi cogitant ficut fani a fanis, ita etiam cgrori ab cgroès fç»
cularibus diftarefedebere.A.7i • . t j ..
\'hfirmarius libros pro horis dïccndis,& facra léâionc pfouidés
. rc debet,ôCcumiîccejfTcfuerit,coraminfirmisper\'fèvdp
. aliam horas aut facram ledionem legere. A.71
\'•ïfirmarius aliquem ex laicis in folatium ihfirmorüm haÊcrc
poteft, qui non fadle ab jnfirmo diuertct, nifi (cicnte coii«
cedentcinfirmario.A.71 -
wfirmarii cft,cum ingrauefcercccperitIanguor,priorimdicarc
, . vt communis pro infirmo fiat orati9.B 72
■ Infirmï
-ocr page 176-Infirmicontmacleào decumbcnt«cum fibifcrakntibusH
teloquuntur.Qui vero infirmitoriS intcrdum tgrcdiuntur*
filentium fcruant a completorio vfqp ad primal, fubhar»*
quoqj rcgularibus,&fub rcfcdionc fua J.71
Infirmariuscaucat,nc didistemporibus talesinfiirmosvifitef»
fed ipfi infirmi magis tunc fe fpiritualibus cxcrcitijs ftude-
ant occuparc.C. 71 ,
Infirmi eiufmodi, caetcris temporibus, non nifi itt infirmitorio
loqui poffunt î fed non cum cxtraneis.G,7i
Infirmis,fratres loqui non polfunt abf(p licentia. A.7i
Infirmarius infinuare debet infirmis, fiin capitulo orationcs aU
quj iniundf fuerint,aut in ipfos aliquid proclamatum.A.72\'
Infirmarius ccrncns opus non effe vt infirmi diutius in infirmi"
torio maneant î debet hoc priori indicare. Poteft tamen pt^*
or adhuc gratia infirnio preftare,fi op\'clTe perfpexerit. A7*
Infirmarius tempus minutionispriori indicare debet,& proctt"
ratorem prcmonerc , vt fratribus aliquid cibi melioris pto^
uideat.B.7z - ,
Ad infirmos nullus fratrum ingreditur dum comedunt r exce«
pto infirmario SC miniftri cius.B7a
Infirmi Untheam^ibus non vtantur, nifi propter notabilê can*
famprior^çis conccircrit.B.75
Infirmis poteft prior conccderelcdos de plumis, fed fanis
quaquàm.B.73
ITincrantcs extra viam notabiliter diuertere no debentB.»»
Itinérantes cum redicrint,ftatim oratorium petunt, acdeifl*
dc conuentum non excant,pecunias fi quas habcnt,priori re\'
fignent,rumores quoq; faeculi fratribus non rcfcrant,fcdib«
dimittant vbi audierunt.Ciiö
in itinere cxiftcntcs,tam priores quàm fratres(fi commodc pof"
funt)miffamaudiant, nccproficifcantur indominicadicau^
diebusfeftis, nifi proptcrn«ccffitat<m,autcuidcntcm vtiit*
Profidtó
-ocr page 177-Index ftanitoruiftl
Proficifci extra mohafteriöm priores fuos fratres nopermittSt
. abfqjvrgenteneceffitate,auteuidentevtilitate.€:iif
J fofeàuri ÔC pernodaturi benedidionem accipiunt.C.ii^
HÏnerantes vitra vnam dietam > literas tefi^imoniales fui prion\'s
habere debent,exceptoprocuratore.4^.117
^bfqj focio religiofo, nemo ambulare aut alicubi\'permanere^
prjfumat.A.iié)
I Àici tanto frequentioribusadmonitionibus indigent,quS^r
Jiy ta\'miillisIiteras"rtotónt(f.67
^3ici in prf fentia prioris 8C conuentus, aut coram notario 8C te«
ftibus, aut tantum coram fide dignis, refignabunt fe purç
fimpliciter propter deum, prc>miitentes fe quàmdiu ibi mä«
ferint in excefiiium fuorum corredione SC in oftinibus in«
iungendis, obedientes, & domui fi\'deles efie, veile, ÔC debe«
^-aici familiares abfqj proprietäre viuere debet,nec pecunias ha"
bere poffunt abfqj prioris fui licentia,(p. 147
Vaici pro fcädalofis ÔC enormib\' exceffibVxpêlli pöfrunt:Aü48
^l\'aiciexpulfi aut fponte recedentes,nil mercedis pro fadis labo*
ribus exigere poffunt. Ji qu^ tamen bona in primo in^eüCv^
apportauerunt i illa reftituuntur eis. A. 148
^aicis conuentus vidum, veftitu, cetera tribuere debet qua«
diu in monafterio feruierintinecpropterfenium aut infirmi«
^ tatem"èxpeÏlipoirunt.A.i48
^^aicus feruilis conditionis non recipiatur, nifi prius libertatem
^ fuerit adeptus.ft. 148
^aici miniftrantes ad miffas priuatas ,vtantür fupcrpclliciis, vbi
. eommode poffunt.B. 148
^»ci literas difccndo,opera fibi commifTa nonnegligant. 1.143
l|[ edor aut feruitor fi defuerit ÔC alium non rogauerit, locum
f<ruitorisprecedens,8CIocum ledoris,fequésfuppleat,<Ï.!io
^dormenff prouidere debet quidlegendum crit, nec debet
Udioneminchoare, priufquàm ftrepitusrefidentium con-
N quiefcat
-ocr page 178-^Index ftamtpf umt \'
iedori raen%licitum eft aliquid guftare,priufquàm fratres ^
fedorium iiïtrent,8C antec^nam vel eolïationë bibcre. C.n^
tcdor omnia legere debet aperte & diftinde vt poffit intellig\'»
ÔC tali voce,vt poffit audiri.C.iio
I^edorauremaccommodetcorrcdori.Ciio
JLediones Sc homiliç, quomodo SC a quibus legend^ fint.Ci io
Lediones viua vote,aperte, 8C diftirtde lege^f funtjôC attçiUf»
SCfîneftrepituaudiantur.A.9<> IteUc ^ttf^lttP^\'®^
JX edi plumati in dormitorio, vcl linthcamina, nullatcnus co««
ccdantur.B.75
JÏibri bibliorupi quando in rcfcdorio incipicndi funt.C.79 ^
jLcdis in die dominica ( quado dc fandis cantatur) que ad fcftu
pcrtinét,lcgitur homilia dominicalis in rcfcdorio B.79
Libros quos a librario accipimus,omnem diligcntiamcuram^
adhibere dcbcmus,ne forde autpuluerernaCulcntur.Ç«8ï
Libros nemo fibi foris conccdi pctat fine licentia.A.82
Libros noui ac veteris teftamenti , nemo corrigcre praefu^
mat A.82
Libros luthcri,eiufqj fequaçium,Icgerç aut penes fe detincrc auC
cuftodire,nen:\\i?prf fuma t,fub p^na carceris. A.82
Librarius omnes libros monafterii, ad diuinum officium noit
fpedantes cuftodit,6C breui annotatos habcredebcf>C.8i
Librarius fingulis annis bis aut ter libros exponere SCf cccnfefC
debetOr ^
Librarius fignat libros cum extra domum accommodantur
cyrographum(fi opus ert)r€cipit.C.8i
oquipoflumus ad inuicem in praefentiaprioris.A.i 09
JLoquipofiumus cum hofpitibus , cum lieentiam habuerimu^
in locis licitis, fed non infra horas reguläres, neqj poft prirn«*
pulfum rcfedionisaut col{ationis.B.i09
Loqacndi licentia communis, nulli extraneovelhofpiti con^
ceditur,neq; fratri com munis licentia loquendi cum hofpü jf
À
-ocr page 179-^Indexftamtorarri^
bus,nifi per capitulum generale.€«109
^oqui polTunt vbiq} SC femper fratribus,prior fupprior,SC vifi«
tatorcs tempore vifitationis.C.iG9
JC ineis ad carnem non vtimur,ïxc€ptis Iinthcis,quibus caput
_ tegimustcmpöredormitiOnis.$.75. -
Jï itéras capitulo generali,aut priori fuperiorimilTas, nemo as
periat.B.33
•»iteras cqnuentui mi fras,prior non aperit,nifi prarfeme fuppri«
ore veIprocuratore.C.(>5
Citeras aut fchedulafn nuMus fratrum mittereac redpere pote-
rit , aut legere per fe interpofitamve p^rfónam, fine liccmis
prioris.C.63
Citeras procurator mitterc vel recipere poteft, de his duntaxat
quaradfuumfpcdantóffidum.C.^j l^triSits ors ^H^\'T. fo.\\
IK /T Anus noftras vbicunqj fine cappa fumus iundas habere
V congruit,nifi aliquid tenêdum velagendu fucnt;G.9j;
anducantes in domibus %culariû,aut cum hofpitibusindi«
nationes in benedidionibus feu gratins nô obferuamus.C.iii -
SJ ercenariiprodomus minifterioadmittipoiTunt, quorum
curam procurator habet.C. 148
Mercenaries predicendum eft, vt fecundum paccepta dei viuat,
vfuramducra illiGita,SCc. fugiant. A.149
^ercenariorum focietas , finociuaautfcandalofafuerit : data
nnercede,etiam ante tempus dimittantur.A. 149
^^ inima negligens,paulatim defluit.C29
inutiones,quinquies in anno ftunt^C.nj
diebus minutionum, rigorem filenrijnon feruamus ad inuis
<em, nifi a completorio vfq? poft primas, SC infra horas regu«
iares, SC poft primum fignum refecftionis, ÔC tempore ftudif,
^ in locisiïlentio deputatis.S. 118
t^rima die minutionum vfcp ad primum fignum vefperarum,
fods remanemus. Aliis diebus poft horam introrfum redi=
mus.B.ii8
N 2 aiiflj
-ocr page 180-Index ftatutorairt»
Jß ilTj priuatf poft primas vel tercias fiante alias non fine liccfl^
tia,excepto priore ÔC proeuratorê (p.Ioo
ïjic mifta conuentuali, ÔC quomodo fratres fc iti ca habere dcb«^
|n mifïajpoft Sanâus vfqj ad Agnus dei, ampliori ftudio quict\'
infiftendum eft, ÔC cordis noftri intentio, ad deum clcuanda»
redemptorist beneficia recolenda funt.À.ioo
Jß onialiumdomus nulla dccarteroaifumatur, propter intel.^
didum apoftoIicum.<C.4t
fKoniales, quando duf mifff cantandf funt, vnam tantum caH^
tant,iuxtaarfeitriumrc<fî:oris.(p.izç
Apud moniales, nctoio habitum religionis fufcipiat,mifî de licf^
tia eapituli gcneraIis,ÔC fufeeptus non obedientiam priorilf£>
fed redoriciustç fiicccflbribus promittit.B.126
Monialis admitti no debet ad profcffioncm ante dccimum fcp^
timum annum inehoatum>^>i28
lyioniales extra gremium coftitutç, proteftari debêt coram vifif
tatoribus ôC commiifariis, nihil fc aduras eotra ftatuta ÔCp^i\'
uilcgia noftra, in eledione quorumcunq} mcmbrorum cap\'\'\'
tuli,ad officium prioratus, fuppriorat\', ÔC procurât v rc,B. 12^4
fli utarc vel addere in ftatutisnemoquicquàm poteft.^.19
TVT Egatum fi cui aliquid fuerit î indicare hoc debet, fi poft^^
J/^ abaIiopetierit.(S.29
^ otarius per capituîum ehgatur. A- J^
ouitijnon pro dignitäte generis nec pro multitudinc diui\'
tiarum fufcipiantur.Cf,85
Jn nouitiis fufcipicndis, maxima cautcla ÔC diligentia adhibcH^
da eft. €.85
]^ouitii quorum prauitas morum, vel cognatorum foeietasft^"
tribus nociua foret,non fufcipiantur.A.Sé
|n nouitiis confiderari debent mores boni,ÔC vt manfucti fiw*^ ^^
tradabiles.eorreptionisqî non impatientes.A.86
îjîouitii probandi funt, vtrum in propofito fint conftantes, ^^
.X
y
^ /fndexftanijcruni^
\' faeculipompisperfcaerenuncicnt, pcrexerdtialaborîs, SC
httmiIiationis,perprGmpram obediennam, permortificatî«
oncm proprif voluntatis,ôCper.qudibet alia fimilia.0,86
^ouitios ignotos, probabiletcftimonium non afférentes, ante
probationem dimidrj anni non recipimus.^.86
nouitiatum non recipimus, qui annum decimum odauum
nonattigerunt.$.86
Ad nouitiatum non recipimus clen\'cum vel conuerfum ex alia
qua domo noflri ordinis.(p.86
Ad nouitiatum non recipimus duos fratres germanos autfo®
rores,nec patrem cum filio,aur matrem cum filia C 86
Ad nouitiatum non recipimus iliegitimoSj,néc etiam facerdotes
facculares,abfqjlicenria capituli generalis. A. 87
A nouitio necveftis, nec quicquam exigatur, fub pf na abfoluc
tionis prioris ôC procuratoris, fî exadio iam venerit adeffec
dum.A.87
l^ouitioanteiftueflirionem duraqujqj proponcndafunt.A.87
A nouitio ante inueflitionem qu^ interrogâda funt, SC quomoe
do fufcipiendi funt.$. 87
Nouitio prior predicit, quantasmoleftias fitpaffurus in ordfe
ne, incohibendisproprijsvoluntatibus, in obedientia fer«
uanda,SCc.4r.87
Wouitio prior predicit, quanta diftridione, omnis obferuantia
regulf SCflatutorum exigenda fit. <ÈÎ.87
^ouitiusinduiturfubtili fmemanicis, propter diftinârionem
habitus.(t.88
Nouitius res fuas omnes tradit priori, de quibus tamen ante
profeffionem ordinarepro fuo arbitriopotefl:,fed no indoc
mo propria. C 88 \'
**ouitius commendetur vni e fratribus boni tcftimontj, qui eu
, doceat,quç in ordine feruandà funt. A.89
«fouitiorum magifter doceat nouitium, quomodo ad priorem
aut fratres loqui debeat,ÖCreuerentiam exhibere,doceat eum
xifln jex ftat«totum>
mores ffcularcs mutarc, propr iam volantatem mortificare,
. itouum hominem inducrc, tentationes SC fccreta cordis fui,
fepius manifeftare. A.89
Nouitius aiiorum colloquijs fe vhro ingcrerciion debet, ad in*
tcrrogata,paucis 8C humiliter refpondere poteft.C.89
j^ouitius ad omnia conucntualia, vbi cum adelfe oportet, tota
alacritatc accurrat. A.90
Nouitiorum magiftcr, debet quotidanam nouitïi conucrfatio«
nem confidcrare , 8C doccre cum flexis genibus vcniam pc"
tcre,8ce.A.90
Nouitius fi in facris fucrit,non accedat ad altare, nifi noftra con^
fuctu4incmdidiccrit.B.90 J
Nouitïi profcffionem ante expictionem anni abfqj Hcentia capï"
tuli generalis non recipimus.C>90
Nouitio nulla obcdientiacommittitur î ncc cum extranco lo«
qui facile permittatur.C.90
Nouitïi ad facros ordines promoueri non poffunt.C.90
Nouitii fi ante profcffionem obicrint i id ipfum eisconcedituf
quod profcffîs,fedkaIcndario non infcribuntur.C.90
Adnouitiatumrcccptis, SCantcinucftitionem defundis, hoC=»
ipfum ctiamexhibetur, fed pfaltcriumcxdcbito nonlcgi»\'
tur.C.90
A nouitio nihil exigi debet, exceptis qua? pure SC fponte , ccf«
fantc omni padione offeruntur, fub pjna cxcommunicado^
nis.G.m
OBedientia omnibus obfcruantiis prcponitur.B. 154
Obedire capitulo generali, aut priori fupcriori qui con«
tcmpfermt, fi priores fuerint, fit cafus abfolutionis, fi fubdi-
ti fuerint incarcercntur, aut alia condigna pfna punian"
tur.B,io5
Obedientiarii fiue officiales, abfolutionem in conuentu pcterc
non prsfumanr,exceptis fuppriorc Se prQcuratore.C.67
\\
O c«Ios noitros ïta cuftodire conucnit, prefertïm in choro éf
refcdorio.^ne nobis vcl aliis diftradionis affcrant vcl inur«
niuris.C.93 ^
O fficiis deputati, loq ui polTunt cum fibi fubfcruientibus, v%
ad completotium,fed non infra horas reguläres. A. 109
Officia quando laicis committuntur,diligcnfcr inftrucndi funt
vcl modus officii eis prcfcribendiïs;C. 68
O nus milTarum aut vigiliarum, prior aut conuentus alTumcrc
non potefi:, ncc etiam pytantia^annuas abf«ç licentia capi«
tuli.C.6i ördo m ùniteniru äMs \'t^nenJiicf A-^a.
O pcribus iniundisinfiftimus,prefertim fcribcndis Iib\'fis,pbft
primas vel tercias, ÔC poft refedionem, vfq? ad primum fige
num vefperaru. (^i autem his temporibus ociofe SCinquie«
tc circuierint,culpam dicant, aut accufentur, U fi prior vide«
rit,corripiat eos.B.io8
Opcri alicui mancipati, vt emendandis vcl compingendish\'c
btfs^^c loquuntur cum cooperantibus, vf^ ad fignum ftu«
dïi,fed non cum füpcruenientibus.C.ioé
Opus fibi iniundum pcrficcrc rccufans,aut qui in aliqua obfer*
uantia notabiliterautfrequentercxcelTerit, 8Cin cmcndatio=
ncnegligens fuerit i grauioribus verbcribus , aut alio quo«
cunqi modo cmendetur.Bvioz O rga^a nó C^^,
Q rdinarius diuini offici quomodo legi debcat.C.jr
T30rtarius vnus de conuerfis vcl familiaribus conftituatur,
A qui manfionem iuxta portam habere debet.B.82
Portarius deforis aduenientes, nullo modo contriftct.C.Si \'
Portarius horam conftitutam claudédiportamobferuct, SCin«
terim non facile intromittat vel emittat.C. 8z
Portarius,pauperibus elecm ofinas diftribuit.C,S5
J^rtarius,mcndicos 8C vagos intromittere non debct.CB?
^ rcbendari) abfqj capituli licentia non admittantur,A.i49
® redicare verbum dei publice,ncmopr^fumat.A.120
jÄ srcceptumobcJîcntifha^turproiuramento.
5 ""iî^g\'a à fcdc apoftoiica,veI ab alijs nemo impctrare debet
m preiudicium eapituli.^ 47
J^riorfuperior, profidfci poteft, & mittere* atq? ad fe voca-
re in caufis capituIi,quos vult,falua forma inclufîonis.^.40
Prior fuperior rationem in capitulo reddat eorum quae infra
annum conceffit vel determinauitv^.40
f riorum arbitrio relincmun tur ordinanda , quae in ftatutis cx«ä
preifa non funt.^p.jojpfi aiAOd^ poefuis jp iraf^\'cf^f>on
priores a capitulo reuerfi, indicare debent fratribus definitaca-
pituli,quae oportet & expedit eos fcire.B. 59
i*riores,quorum conuentus propterpaupertatem diuiduntuf»
nouitiosreciperenonpoffunt.B 41
Fer priores viget vel deficit ordo.B.4i
Friornouusprofeffionem in capitulo generali facit, profc SC
domo fua.-i^.57 ; :
Prior de alia domo alfumptus, 8C fine crimine cedens, poteft i«»
bidem manereSC profiteri,fi priori domus placuerit.4»57
f rior abfolui cupiens, habita autoritate prioris fuperioris, con»«
uocabit\'duos de vicinioribuspatribus p.57
l*riori aut redori de alia domoalfumpto , fi aliqua hereditaS
aduenerit t relinquetur illi, qtiàmdiu ibi prefuerit.l.57
Priorab omnibus in reuerentia habeatur. A-
J\'riori fratres alTurgere debent, 8C inclinare,ac ftantes permane^
re,etiam in capitulo, fed in choro de fedibus fuis inclinare, in
refedorio etiam capita nudare.^.^S
Priori aliquidporrigens,inclinaredebet.$.58
(J^oram priore,omnis motu difciplina feruädaeft, SC nunquàm
verbum contra modeftiam proferendum.tt ^S
l*rior omnibus exemplum difciplinjprebcat.<?1.58
ÏPrior accepta poteftate non abutatur»^. 58
Prior tanto magis feipfum in omni difciplinacohibeat, quantS
abaßö
it
Jk
Index ftar^rum,
^ abalioinmonafteriocohibcnnon poffir C 58 ,
frior a difcipiina claiiftrali exemptus npn eft.ÇîS
®riorisVcftimcnta SC Icclifternia a caetcris diffcrrc non dc*
bem.<p.^8
frior horis canonicis intcreife ftudcat, SC a capitulo fe non fub*
trahat-Cp-ïS
jPrior quibus diebus officium in choro facere debct.C.58
jrior in locis filentii,filentium teneat.A.59
Jrior in refedorio cum caeteris,SC ficut carteri comedat. A.59
ï^rior, fi quoquàm proficifcitur pernodaturus\', fuppriori vcl
. procuratori caufam indicare debet.B.59
ï^rior ab aduentu vfqj ad epiphaniam, SC a quinquagefima vfcg
ad odauas pafchj, fine confilio conuentus vltra vnam node
nufquàmproficifcitur.Ç.59
^rior ÔC fratres ad nuptias Sc primas mifias ff cularium nô eant,
nec pueros de facro fonte leuent3.59
Priores 8C fratres,dum in itinere funt(fi commode poifunt)mif»
fam audiant.(p.59
priores SC fratres non proficifcantur in dominica aut diebus
feftis, nifipropter necefsitatem auteuidentem vtiIitatê.C59
*?rioris eft beneficia infinuare SC orationes iniungere.(£^59
ï^ioris eft errores legentium emendare , vel alteri committe»
. re4.59
"rioris eft,de vno choro in alterum adiutorium mittere.<C.59
Prioris eft, confeffiones fratrum audire, SC etiam aliquos ad hoe
deputare. (ï.y 9
prioris eft,inueftire fratres.SC ad profeffionem recipere.
^rioris eft,fi magnum quid vel graue tradandum fuerit,fratres
capitulares conuocare, 8C vota eorum audire, SC quod maior
pars determinauit exequi»0(^.6o
yioris pars preualet,fi vota f qualia fuerint. A.61
^onxra priorem vei faniorem partem conuentus, qui fuam veï
. N 5 alterius
-ocr page 186-^y^Index ftatutorum. f
altcrius fcntentiam, contcntiofe dcfcndcrepr jfumpfcrit:\'«
cómunibus tracftatibus cxcludatur,& grauius puniatur.
Prior aut conucntus, bona immobilia, aut reditus qualcfcunq?
ex bonismonaftcrii non vendat, hccpoftcfsioncs proper^
pctua penfione conducat, abfqj licentia capituli genera-
lis.A.6i
Prior ftruduras nouas non erigat, fi domus vltra medictatcm
rcdituum,debitis grauata fucrit,viginti qninqj fcudatorum
antiquorum impenfas rcquircntcs , abf<^ licentia capituli
gcncrali5.B.6i
Prior aut procurator,aut con uenus, fi contra quod,prcmittituif
fecerint,puniantur,vt in ftatutis,&:c,]3.6r
Prior tales fratres fingulis obedientijs dcputet, quorum follici-
tudini fecure committi poffint.Qui ctiam obcdicntiari),de fi"
bi commiffis,fepius cum priore conférât. A.6i
Prior obcdientias plures vni pcrfonc committerc potcft,fcd no
fupprioratus autprocurature. A.62
Prior ctiam in fc non aifumat onus procuratur^, nifi de licentia
capituli gcneralis.B. 6a
Priorrerum cxternarum curam SCperfonarum, quf de oïdinC
non funt,abiicere non debet.B.62
Prior ad vfum fuum nihil proprium retinere debct.B.62
Prior fi quecxpenderc habucrit, dc communi accipiat,
hispcr fc vel procuratorem rationem rcddat.B.62
Ad priorê donaria omnia vndccûqj proueniêtia deferätur.C.<^^
Prior vel procurator, aut conuentus,pro nullius debito fideiu\'
bere debet, precipue tamen pro annua penfione alicuius
ncficii.C.62
Prior,fupprior, procurator, SC frater confiliarius circa omni««»
fandorum,dccommuni ftatu domus fimul conferunt. A.^?
Prior in quadragefima ccllas fratrum vifitaredcbet.ß.63*
Priores tcftamcntorum exccudonem in fc non redpiant^br<ï?
Üccnria capituli generalisß.^j
prioif
-ocr page 187-X^^dex ftaratorum»
^ior litcfas nomincconssentus non figilkt, nifî de voluntate
coniientus.C.4^
Prior inprarfentiahofpitiim legat benedicite & gratias , fede«
atij5 in refedorio ad noiam , Ted non in praefentia priorisfu=
perioris ant vifitatorum,C.
Priori nemo fratrum detrahere prarfumat, velpçrfeiîïumar«
guere, fed fuppriori aut procuratori in dmare debet. Poteft
tamen frater quilibet, etiam priori, cum timorc rcuercn=:
tia humiliter indicare, fi quid in eo reprehenfibile confidcra«
Uerit.A.65
"tior fi fe non emendauerit : non arguatur in communi audié^
tia/ed vifitatoribus aut priori fuperiori denuncietur.B.^^
Priores no permittätfratnb9pröcurarepecunias,quarü pretcxs
^ tu,conquirant fibi libellos, cultellos,potum,aut fimilia. A.jf
^d prioris cellam nemo poft completorium venire dcbet.B 114
jÖroprietariifecundumregulamSCftatuta,legitime punian«
tur. Infuper priuenturprofcdionibus,fpatio fex mcnfium*
ïnclufi vero,per tantum tempus non accédant ad quofcunq^
. hofpites.G.107
Pi^oprietariifineconfeffîoncdefundi, in ccemiterio nonfepe«
liantur,Ô{ fepulti extrahantur, dummodo hoc manifefte rc«
pertum fuerit-B.io/ *
® roclamare fîueaccufarcnemo^debetillum, quife in eodem
capitulo accufauit.C.ioi
^ccufatus accufantem eo diein nullo reprchcndat, fed fe totum
, ademendarionemcxponat.G.102
Accufare duo fimul vnum no debent, ncqj aliquis duos vel tres
accufare debst.C.102
\'^ccufansjtton querat circaitusverborum, fed fimpliciter dicat,
frater nofter fecit hoc vel iilud.C*ior
\'\'^ccufatus fi dicit fe non feciifcîaccufans non répétât, nifî inters
. \'\'ogatus.C^ioi
\'^ccufaîtis , vel a priore admonitus, fi impatienter nimis
& furie
-ocr page 188-& furibundc rc^ondet : ad tempus dimîttatur, autîn conn«
nenti puniatur.^\'ioi
"P rofitendi modus. A-qi
^»rofeffionc fada î qui fufceptus eft, nulliusprorfus reinecfu*
quidem ipfius,lineprioris licentia poteftatcm habet.^92
Profeffi ordinem in conuentu tencnt, quem fuus cuiqj dedit
aduetus, nifi ex caufa quis preponatur aut fupponatur.A\'9^
jp> falmi diftinde ÔL tradim cantentur, ita yt in medio cuiufli"\'
bet verfus plena SC perfeda paufa fiat,8C in fine verfus non fî^
at protradio aut cauda.9.91
jß rocuratoris cft, priori ad mcmoriam reducere, vt beneficia
conuentui infinüet.C.59
J\'rocurator diligenter fcriberc debet cxpofita reccpta. A.6^»
I\'rocuratorvniucrforum extcrnorum curam ftrcnnue gcrcr«
Procurator fi quid magnum aut prêter confuetudinem agcndö
eft,femper ad prioris confiliû rccurrat,nec grande quid prJ^
ter eius Iicentiam donate vel agere prjfumat.A.6(S
Procurator pccuniam non dabit in ciccmofinas vltra valoreiö
floreni renenfis vno anno.41.66
I^rocurator debita coucntus,q cito poteft,folucre dcbet.9.6^
procurator omnes reditus conuentus tempeftiuc recipcreftü"
deat.B.66
4d procuratorem omncs ohrdientiariy in his quibus egcnt tt«
currerc dcbent.^.66
l^rocuratorcumfamiliaribus SCmerccnariis intcrdum capita*
lum tcncat, quibus SC fcmcl in hebdomada exhortation? i^*
cere debct,nifi altcri fucrit commiflum.Ç.66
Procurator quotics requifitus fucrit a priore,de finguiis fibi có*
miffis,rationem reddere debet.C
J\'rocuratoriseft, fiquid foris inordinate fierividct reprehefl^
derc î ille q ui reprehenditur, veniam ab CO poftularc àc^
bet.€.66
ttoC^
-ocr page 189-Xndflcftarutorum.
Procurator confeffiones laicorum audit, 8C communionem fas
«am adminiftratî nifi alteri fuerit commilTum^A.67
procurator temporibus filétii,cû fratribus loquino debet. A^7
f rocurator animalia emere 8C nutrire, quâtum fine peccato po«
teft,nonprohibetur.^.67
?*rocurator terras coducere vel elocare, & fimilia, aut mercena«
rics conducere,fine prioris confilio non debet.A.^^7
\'Procurator, fi quoquàm ire opus habet : priori caufam indica«
re debet, 8C tuncfocius deputatus, deferetprocuratori.
Procurator quàmuiscum martha turbari habet ergaplurima,
cellf tamen quietemabijcere non debet : fcd ineatanquâad
tutiffimum 8C quietiffimum portum recurrere, turbuletestjj
animi fui mot\' fedare, ÔC in arcanopedoris fui aliquid quod
fibi commiffiserudare poffit recondere.$. 67
Procurator fi negligens,prodigus, aut contumax inuentus fuei
ritîad cellf cuftodiam reuocetur, vt qui nequitalienâm, fal=
tem fuam falutem operetur.C.67
Procurator fingulis annis computationem faciat, & de omnib®
. debitis ôCcreditis rationem reddat.C.^7
procuratoris defi:itutio,folum fpedat ad priorem.^.
procurator diligenterinftrueredebet conuerfos & alios larcos
fibi fubferuientes; ne opera illis iniunda negligenter peragat
aut ociofe tempus confumant.$.i37
*^rocurator ex horis regularibus , pro fua neceffitate remanere
poteft.(C92,
J\'rocurator loqui cum hofpitibus poteft,cu opus fuerit.B.109
procuratorem vel priorem culpa redundat,fi conuêtus abfqj
caufadebitisgrauatusfuerit C 43
® ytantiasannuas , prior aut conuentus a/Tumere non poteft
abfqj licentia capituli generalis.(p^i
pytantiis dandis vel non dandis, fratres aut forores fe intro»
fmittere non debent.C.61
> Çdditi portant manicas in fiÜDtilibus vltra cubitum non
V porrea
porreÄas.C.73. hl mi de C^^ ed^t^^ t\'i
euclarc nemo debet exccÄus vcl difdplinasperfonarum oï^
dinis,extrancis.C.5i
Qui reuelauerit,filentio tcgenta î puniatur.C.3?
^ cfedorarii officium, vni conucrfomm vcl alteri fidcli com*
mittendum eft.(£.68 /«
Ad rcfeâorariû pcrtinet,téporcftatuto mcnfam prcpararc-Co®
Rcfedoràrius mappas,mantilia,ô{ amphoras conferuat,lauai^
vcl lauari facit. A-69
Refedorarius candelabra fie difponat,vt foïi priori vnu,8C duo^
busvel tribus fratribus^qup\'num fubferuiat.A.69
Cum refedorario, fratres fecundum ordinem miniftrant tota
hebdomada î fed in quadragefima fibi per fingulos diesfuC«
ccdunt.A.B.(i9
Adrcfedorium omnes conucnirc debcnt,aut culpa fuam in
pitulo dicerc, fiue caufam quare remäferint indicare. A.iio
In rcfcdorio fratribus ftantibus, qui maiore miiTam cfiiauit, ht^
nedidionem facit,vel in eius abfentia hebdomadarius aut fe*\'
quens illum,fiue eo die cclebraucrit,fiue non.B.iio
Refedorium poft bencdidionem ingrediens,probencdidioO^
Pater nofter ÔC Auc maria dicit. A.Ill
Refedorium intrans poftquàm fratres fcdcrint, vcniampctatf
8C in vltimo loco fedeat. A. Ill
In rcfcdorio, nemo debet alteri dc fibi appofitis porrigcre î ni»
affidenti a dextris vel a finiftris. A.iii
In rcfcdorio nobis aliquid apponétivel rcmouenii,inclinamuS;
SCiprcnobis.A.iii
In refedorio, mappas non conuoluimus, nifi prior fuum con^
uolucrit»B.in
Refedioneperada , SCpfalmo Mifcrcrcinchoatoî adcrucein«
cIinantcs,refcdoriumcgrcdimur.B.ui.
Extra refedorium comedentcs, ad gloriam patri, 8C orationctn
dominica modice inclinant,6Ccum pfalmo Laudatc content\'
A
-ocr page 191-J^nteftâttiterum/
f«ntX€ÄoresiamcnmcnffMifer«rcdiciint.C.ui
^fectorarium nöflc oportet infirmi tates fratrum, vt fciat quid
\' ^nicuiqî iuxta confilium prioris tribucreoporteat.C.(îc)
^»us efl: in refcdorio min!fl:rare,h oris finitis, cum cibus para=
tus fuerit, fignum facit î fado tamé modico interuallo, quod
ante c^nam aliquantulum protrahi potcrit,fed non vitra fpa=
J ciunifeptempfaImorum.i?.69
« refedorio confufionem faciens î veniam petat.
*^«fcdorarius prouidere debet, vt ^q uaîiter ÔC fine perfonarum
acceptione,cunda apponantur. A.70
J«fedorarius fepe circûfpicere debet, ne quid alicui défit. A.70
"^«redorarius etiam frequéter ad priorë refpicere debet, fi quid
forte faciendum innuat. A.70
"tfedorarius adfenefi:ramftans, filenter Scfubmiifeloquatur,
S|uae neceffitas requirit.B.70
^«feclorarius prouideat,ne in refedorio tumultus aliquis audi«
atur,aut vox,nifi folius legentis.B.70
^«fedorarius^prouidere debet, quar neceflaria funt, circa rafu=>
ram ÔC minuriönem, ÔCpoftea cundareponere.nifialteri fu=
^fitiniundum.B.7o
^f«dorarius têpore hycmali igné preparare debet quando ne=
ccffe eft î videlicet,poft miflàm 8C ante c^nâ vel collationê,veI
. ƒvalidu frigus fuerit,ftatim poft primas veltercias.B.7o
J drefedorium,hofpites non farilcadmirt3ntur.<ir.7o
"^^fa collationem, eodé ordine fedemus, quo in choro ftamu^
fed priorin fronte menfffedet.B.^9
\'îl «adores ordinat capitulum generale vel vifitatores vbi com"
ȕiiirarii non funt. C. 125
^«orfub grèmio eapituli refidens, eligi no poteft in priorem,
«»fi in domo fuaeprofeffionis. A.124
^\'^or habere debet duos focîos facerdotes, vbi facultas fuppc«
^t,tam in gremib,quàm extra gremium. A.124
«oruni foci]s, cohftituant vifitatores termines guotidianos,
vitra
-ocr page 192-^ Index ftamtotum;
vîtra qnog progrcdi fine redori» licentia non licebit.|i.i24 ,
ileaorum foctis, ex domibus inclufis, vifitatores defignabunt
terminos, iuxta formam inclufionis domus profcffionis co-
rum.^.u4
Redores exitusvitent Se profediones.^.ii5
j(edores inueftire SCvelarenqn debent moniales,fed vocare dc=\'
bent commiffarium. /nueftire tamen poffunt de licétiacom\'»
itedores poft priores vbiq? locum habent, âC in dicendo fide"
lium,prioribus deferant.B 125 ^ n> <
J^edores externarum reru adminiftrationem no habent. Ç\'i^y
Itedoru focii, per omniaipfis obediat ficut fratres fuis priorib\'\'\'
l)îe%cius licentia poffunt literasrecipere vel aperire.(î.i25
^tedorcs SC focii horas faltem maiores pariter legant.CÏ.125
Itedores SC focii, pro tricénario\'defundorû capituli tribus mi»^
fis defundorum,fatiffacere poifunt. Similiter SC pro trjcéna^
rio domus propria t fictamen vt dicbus caeteris, tricênariö
currcntc, addant colledam, in milfa conucntuali vcl priuata»
Cum qua nihilominus folucre poffunt debitum fraterniï^^
tis\'Çî.i25 . . -c
l^cdorcs ÔC focH pro tricenario capituli vîuorum, finguli leg«^
tres miffas dc fando fpiritu vcl de domina, aut ter fc pté pftl^
moscumlctania.A.126
^cdorcsSC focii,foluerepoffunt debitu ordinis in fumma
Cnifi fuerit defundoru)per colledam. Saluo quod onus m»^
farumnonaffumant.A.i26 ^
Redor SC prtorifta poiTunt fibi inuicem promittereaffiftentiai®
SCfidelitatem,p.i2e>
Redores SC fodtfororibus non loquuntur,nifi fdentc priorifl^\'
l^ed nec focii loquantur eifdem cum mora, nifi fciente rectö- 1
rc t.nöf , - -
Itcdorcs SC focH caueant cum quacunqj mifcere colloquia,
etiS cofeffiones audtre, a completorio vfqj poft primas, ab«^,
notaP^^
I^iiv
m-
H
f:
m
j^^Jfndc^ftjtu^^
notabili caufa quae diffcrri non poteft.Immo his temporibus
etiam ab aliorum abftineant colloquiis i fedtempcÜiuecel^
laspetant.C.126
ï^edores & focJi,per dicm vitét circuitiones ociofas, labori ma=
»uum,feu alicui piooperiinfiftentes.A^iij
^edor habeat vnum laicum familiarem. A.127
•^cdor cum fociis interdum capitulfi teneat, prefertim in qua«
tuorprindpalioribusfeßis.A.127
^«dor cum monafterium ingredi neceife fuerit î vnum aut du^
os fibi adiungat. qui fimul intrent, fimul ftent, 8C txezm. Et
. quo rariusSc breuius :eofecurius.B. 127 •
*^«dorum fociis tam in gremio quàm extra gremium interdis
citur diftride,habere fub quocûqg colore, vfum vel proprie=
tatem pecuniarum, per fe vel per interpofîtâ perfonam. Vu=
de emere aut vendere, dare vel recipere, per fe nihil poifunt t
fed fua donaria, aut alia vndecunqj recepta, redoribus refîg=
nent. Qui huiufmodi expendere vel expendi facere poterut,
pro fuo arbitrio, ad vfum illorum vd aliorum, fîcutvifum
- fuerit expedire,inregulata fecundum deum confdentia.Cô«
trarium facientes î finediladonereuocêtur ad domum pro=
priam, nec ad domum quacunqj monialium retinétur, abfqj
Iicentiacapituligeneralis.Cu7
•vedor&prioriifa per vifitatores puniendi funt, quipuellas ad
claufuram & inueftitionem recipiût ante f tatem legidmani.
Videlicet, vt re<ftor tria pfalteria dauidica legat, priori/fa fit
extra fedem fuam, forores reliquf, per menfem fint nouitie.
EtpuellafîcreceptaexpeIlatur,B.i28
Redori viribus vel fenio deftituto, 8C domum reuerfo t monia^
les fubferuire debent, iuxta didamen capituli, vel ipforum
quorum ordinatione illic pofitus erat. C 128
«^edor quacunqj ex caufa abfceflerit, veftitum talem fecum re=
fera^qualem primum fecum attulit.Si vero aliqua peculiaria
notabilis valoris acquifierit î domui illi relinquat,nifi ex gra«
O da fibi
-ocr page 194-tia fibi conccdaEurX.128 ^
Rcdoribus d€funais,idem beneficium cxhibetur a monialibuS
- quod prioribus alibi eleaisôCabfolutis, a fratribus domortf
quarumfucre priores. A. 129
^ , . Reâor extra gremium cum ad annfi feruierit,8C placuerit,pro^
# f^\'^-:pï«i«5tmoniales,fe daturas illi, fi fenio defecerit, aut fine cau-
repulfus fuerit,fîngulis annis viginti fiorenos aureos.Et iO
cï^s tot flcrenos quot annis feruierint.C^i28
Redores ÔC focii, tam in gremio quàm extra gremium, often-
dant com miifarîis ÔCvifitatorib\'fingulis annis fuaclenodia,
pecuniam,ÔC fuppellcdilem vniuerfam. fniungiturtp vifita«»
toribus ÔCcommiffariis, vthancordinationem finediffimu«
latione exequantur. A.12Ç
Redoribus aut fociis defundis,in domibus monialium,fororci
auferre non debent, qug illi prius e domibus fuis fecum attu-
ïcrunt..A.i29
Redori fi aliqua hereditas aduenerit, relinquatur illi quàmdit«
ibi prefucrit.iB.57 ,
SAcriftaomniaquapcuftodit breuiannotare debet, vtfeia«
prior vnde rationem cxigerc debct.C 7 J
Sacrifta magna diligentia cuftodire debet fibi commilfajcontn^
ta quo9 reparari,ôt immundalauari faciat.C.7f
Sacrf veftes cum inueterauerint, ad vfus prophanos iranffer^
non debent.C.75
Sacrifta corporalia lintheola calicum, per fc lauat, SC primaîï«
huaturaminpifcinamfundit.A.76
Sacrifta oleum a procuratore pctcrcdcber.B.76 \'
Sacrifta cercosinnumcroaut magnitudincnô amplificet.B.7^
Sicrifta ccclcfîam ÔC dauftrum,dato fibi adiutoriomûdat. A\'7.7
Sacrifta fratres exdtat ad diuinum offidum , die nodut^îhori^
ftatuïi3pulfarA.77 ^
Sacrifta inter duo figna ad terciam vel fextam pro tempère s ^
ad vefperas feruat fpaciunï non minus mcdiachorac. In
%
tnd<3^amtoxnmi-------
ftcrapîeélionî operam daraus. A.7S
^crifta oftia ftatutis temporibus ciaudît.B^S )
»acrifta fiad matutinas multû tardius fbîito pulfaucrit, cantoh\'
indicate debet,ipfe culpam fuam inde dicat. B.78
g cribere g nolucrit,fubtradione cibi aut poi" puniatur.G.ioS
H^Ientium omni tempore tenendum eft,in oratorio,dormitoe
rio,8{ refe<ftorfo.C. 107
Silentium quibus temporibus feruädum eft, 8C quibus tempo®
tibus operibusiniundis infiftendum eft.p.io8
filentium iuge feruamus, interprimum 8C vltimum fignum ad
terciamvelfextam, & ad vefperas. Interim ftudio infiften«
tes.B.io8
Silentium notabiliter frangens , culpam fuam in capitulo pro«
ximo dicat, dicens quoties fregerit, SC difciplinam recipi«
at B. 109
\'dentium frangere alTuetijper abftradionem alimentorum pu»
\' niantur,vel ad terram comedant B.ioz
Silentii fradores notabiles, fingulari filentio 8C cotinuato per di
cs aliquot, in quibus nec proprijs fratribus fine licentia liceat
^ eis loqui,ad communem confuetudine funt reducendi.€.i38
ßilentium tenere debent,eriâ in via conftituti ante primas. A.u^
filentium feruanlum eft ad menfam,nifi prf fente epifcopo^vel
prelatis religiolis, feu ecclefiaftiicis, vel canonico ecclefiae ca=
thedralis.A.iiói
"»Pentium ad menfam foris frangens, culpam in capitulo di=
_ car.A.ri(î
^lentium ad menfam in domo frangens,culpam fuam dicat,SC
difciplinam redpiat.A.ii^
gentium feruandum eft in loco rafure.C. 117
îmonia fi in receptione puellarum com miftä fucrit t priores,
redores,Sc priorilTf puniri debent.B.iiS
^\'gilluconuetus,SCpreciofa qucliber,SCpecuniaf quf ad pro»
«uratoris curä non pertinent,fub tribus differeribus daufuris
O i cufto*
-ocr page 196-^Jhdcxftat^___
cuftodiantur C.62
^oranus mcridiàmisconceditur poftpafcha.B 114
0 ocii redoruin.Qucre redores.
Cum fodo ambulandum.Quere itinérantes.
0 padandi licentia data : caueant fratres cunofe inueftigare de
agncultura, deanimalibus,aut aliis negotiisexternis.C.iiS
0 ubuenire inuicem in neceffitate debemus.Prius tamé quifq?
fuis fefe impendiis defendere debet. C.40
0 ubtiiia. Quere veftiarius
0ubdiaconus Quere hebdomadarius.
0 tatuta.Quere conftitutiones.
0 uperpcliicia. Quere veftiarius.
0tudium.Qaere facrifta.pt etiam filendum. ^
0 upprior quando poor domi non eft, maiori difficultate dif«
penfet. C 64
SupprioriseÏediofpedatadpriorem.A.<>4
Supprior abfente priore, vices eius gerit, ôC tunc omnes teneii\'«
turiIl.iobedire.A.64
Suppriori, abfente priore, reuerentia vbiqj exhibenda eft ficut
priori, exceptoquodei nonafilirgitur, neq;fedebitad no<
lam.B 64 .
Supprior abfente priore,obedientiarios non inftituet,8C fi quid
altioris negotii interuenerit, differt vfq; ad prioris aduen"
tum.B 64
Supprior cum vices prioris agit,non legit in refedorio.C.64
Supprior in abfentia prioris,neminem emittere debet in preiu"
dicium ipfius,a!ioqui fic emiffi cenfendi funt fugitiui, SCtaii*
fupprior quàm conuentus puniendi.A.ny
Supprior patnshonoratur vocabulo. Sed qui de abfente loqui\'\'
turtfupprioris ipfum appellat nomine.C.64
Suppriore,praefentepriore,nul%inclinadonesfiunt.C.64
Supprior in carteriSjficut alius frater fehabcbit.C.64 ;
Supprioris non eft dare alicui licendam quoquam egredietiàh
-ocr page 197-- .... ■ -----
«Ut aliquid notabilc faciendi, quàmdiu\'prior intra fepta rc«
periripoteft.C.^4
öupprior, quando prior facileinueniri non poreft t in modict»
licentiamdarepoteft, vcpoteloquendicumfratrederevtili
YeÏ nccelfaria,vel fimiIibus.A.^5
A fuppriore qui licentiam habuerit, renouare eam debet fi pria
©r occurrerit» A.165
Supprior, fi abfente priore fingu][are aliquid concelferit, debet
hoe indicare priori reuerfo. A.
A4 fuppriorem pertinetpriorem admonerc {ÔCeum nihilomix
nus coram fratribus cxcufare.A*
Supprior finguUsannis abfolutionem poft feftum pafchf petatï
non tamen fiat fcrütinium a fingttIis.B.65
Supprioris deftitutio.folum fpcdat ad priorera,B.<? j
Supprior fi abfeile priore quoquam proficifci neceffe fueritïde
confilio conueiïWi4fiat\'C»<>$
Suppriore abfente, & etiam priore,fenior vices eius fupplet, fed
non dicit FideIium,Gonfiteor,autAdiutorium.€.65
Suppriore domi exiftéte,nôeft fenioris vices eius fupplere, nec^
de quacuntp re licentiam dare, nifiloquédi breuiter cum fra=
^^e aut hofpite,fi fupprior inueniri non poteft.C.^5
\'"T^Eftamentum nemo códere debet, aut quicquàm ordinäre
X aut difponcre,de fuis rebus ac clenodiis vel pecunijs, nifi
praefente concedente priore.A.UJ
Teftamentorum executionem prior aut fratres in fenon fufci«
CC onfura lata fit, dÇ ambitus capillorum in latitudine, vix fit
trium digitorum.B.i 17
S «Uïca,vide veftiarius.
Ciranffcrentes fe ad alium ordinem abfc]^ licentiaobtenta, û
redierintjCarebunt voce capitulari. A117
Xranflarioad ordinem fandi Benedidi fiat,de licentiapetitaSC
^ Index
C rîcenriâriutttferpctuum icfunftorii, capitulu genci-ak illi\'^
tantum concedit,qui perpctuos reditus cöntukrunr»C.39
S(j(edeütïï laudamus, nudb capitc cantamus^ SCâd verfum Tc
ergo quefunaus.ad\'genua incIin#nus.B*\'96
Te deum faltcm cantarc debent ad matutinas,vbi omnes hor«
non cantantur.B.96 -
VEftiarius omnia veftimcnta cuftodirc 8C excutcrc debet dC
attrita reparari faccré.C.72. •
riius,caucant tamcnfratrcsncfupei-fluapetantj&qua? dan\'s
tur diligenter a corruptela cuftodiantC 71
Veftiarius tempora quando veftes lauari debent obfcruct ÔC CU-
ret, ne vel munda-fupcrfluclauentur^vcl immunda diutiuS
Veftem nemo pro vilitàtiç rëfpucfC debet. Af î • \'
Veftes fratres inter fc commutare non debcût Aiy $ \'
Vcftiarius reprehcndérc vcl accufane débet quivcftîtïftntane^
gligehter cüftodiunt. A:75
ïn veftitu omni habitä noftro,pcllis fyluatica cuiufcuncg ge-
nerisjtton adiiiittatür.C.74
Veftimcnira qiiàliâ\'SC quân^ta habere debeamus, cüius forfnf
■ eiïe debent A\'74
Veftes cuius groffitudinis fint, non curabit prelatus aut fubdi"
tus,tantum vt frigus arceatur,SC nuditas tegatur. Nä ad om*
ncsreligiofös humilitatem,attritioncmc^ pannorum,vilita«\'
tem,paupertatcm,8Cabiedionem pertincre certum eft. A.74
Veftes qiïândôlauande funt. Tunicç namqj inferiores laucnti^
hyeme ad duos menfes î ^ftate ad vnû mcnfcm Jîubtilia circ^
menfcm.SuperpelIicia ad fex hcbdomadas. A.75
Abfqptunicanemóvrtquamdormircprffumat.B.73
Cuiusprcciipannicifcdebent.C^ereCappa, ^
(Q^igilias nemo protrahcredcbei vltrâ feptimam horàiïh
JJ[ifitatores in conuétibusraonialiû fuccindi\'^^ciwbcSr/
V ^^ Index ftatnconim«
^fitatoruiM ncgligentïar capitulo tranfcribantur.C 32
^|Ëtatorum eIcdio;B.38
^jfitatores raro mutentur.B. 38
^»fitare nemo debet fuum viiïtatorem.B.38
^fitatorum earth« in definitorio leguntur. €.3 8
^ifitatio de biennio in bienmura facienda eft, €.41
^ïfîtatoresforma vifitationis nullatenus tranfgrediantur.A.42
^fitationepreces premittuntur, forma vifitationis legitur ,
« fratres feriofe admonentur , vt fecundum eam proce^
j dant.B.42
^ vifitatione fratres intcrrogati,dicere debent quicquid emena
j dationcdignumcognoucrint.B,42
^ vifitatione nemo amore vel odio fupprimere debet veritat?
. »^e grauemincurratdifcipIinam.B.42 \'
vifitationenullipalam crimeimponendumeft; nèfiinpro*
j bationcdefidat,grauip^naïnuoluatur.B.42
1 vifitatione, preceptum obedienti^, habetur pro iuramen«
»Itatores exigcre poflunt iuramentum,durante vifitatione,^:
. pteciperefubpjna excommunicationis.B.42
j ^fitatores poflunt iniungere fratribus filentium.C.42
vifitatione feculares recipipoifunt inteftimonium cum per
^ noftros quod queritur probari non po teft.C.42
ifitatores non facile omni fpiritui credant,nec aliquem cx fola
^ fufpicionccondemnentX.42
\'fitatorcs in fcrutinio inquirere diligenter debent quar fequS=
^^ pnor padioncs a fratribus cxtorfit.C.42
precedcns vificatio bene fit obferuata. A,42
^ prior corrigat exccflus.A,42
prior fit carnalis vel fapcuiaris nimis.A.42
\'M\'rior dat cxemplum fubdirisjinfrequcnâoccclcfîam,in abs
O 4 An prior
-ocr page 200-An priorfcruentcr corripiat SCtxccfTus corrigat. A.45
An bona fit pax & concordia in domo.B.45
An nemo habeat proprium.B.4>.
An aliquis de incontinentia fufpedus fit.B.45
An fratres priori bene obediant.B.45
An fratres chorum die no<flu% frcqucntant.B.45
An ieiunia regularia 8C alif abftinentif bene & rite feruen«
tur.B.4ï
An cum omnibus reÜgiofam honeftatem feruant.B.4?
An euriofitatem vitant.B.43
An detraâiones & murmura fugiant.B.4?
An culpas laudabiliter in capitulo confiteantur.C.4ï
An in reprehenfione fint humiles, ÔC in emendatione tradabi^
Ies.C.43
An domus fit grauata debitis, Sc quantis.C.43
An aliud quid vitra pretada, emendatione vel accufatione dï-
gnumfciant.C.43 f
Invifitationecrimina ex propofito celantes, abfolui nonpo|\'
funt a fuis prioribus : nifiimpofita pjnitentia feptem abfti*
nentiaruminpane8Cceruifîa.A.44
Ad vifitatores non accédant voce capitulati priuati, nifi voca»
ex nomine. A.44
Vifitatores fcrutinio fado : rurfus ad fevocare pofTunt accula«
tos,SC pf nitentiam iniungere, fi fe culpabiles fatentur. Si ve*
ro negauerint î vocentur accufatores vt probent. A. 44
In vifitatione nemo publice notandus eft î nifi in his quae man\'"
fefta funt,aut pluribus comperta.C.44
Poftvifitationem prior foiitam humanitatem fubtrahere no»
debet, aut vindidam vllam inferre illi qui aliquid côtra euH»
dixerit.A.4^ r
Poft vifitationem nemofratru ah\'cui aliquid aduerfumfept*»\'
ferenti verbis aut fadisvnquàmmokftus fit. A.45 ^
i
Vifitatores quotidiana ac minus grauia pér fe prpponunt. A«-*)
A
-ocr page 201-Vifitatores prions excefrus,&: negligcntfas paKcis notas,non fa«;
eile coram omnibus manifeftcnt. B.45
Vjfitatorum chart^ quse infcribenda funt.B.4^
Vifitatores fimilem quoqj chärtam, priori fiiperiorifigillatam,
tranfmittere debent.€.45
Vifitatores penas a generali capitulo inflidas , nifi vrgentene«
ceffitare,immutare non pracfumat.C45
Vifitatores in domibus quas vifitant, moram nimiam non faci=
ant,neqt nimium feftinent.€. 45
Vifitatores ante primas aut poft completorium non fint occu=
pati in examinandis fratribus .A.46^
Vifitatores,diebus feftis.vefperis & miflf interefle ftudelt. A.46
Vifitatores monentur femper vna cum focijs prandere in com=
muni refedorio cum conuentu. A.46
Vifitatores toto biennio autoritatem habent in exceffibus cor«
rigcndis.B.4(î
Vifitatores neminem a prioratu abfoluere poffunt î nifiin cafi»
bus fkpra memoratis.B.4^
A vifitatoribus priores mifericordiam abfolutionem petere
debentX.47
Quando vifitatoribus datur autoritasabfoluendi, dandaeftin
charta patence,autviu^ vocis oracuIoX.47
Vifitatores pefTunt officiales indiflPerenterabfoIuere, quado eis
vifum fuerit expedire.C. 47
Vifitatores nemini reueiét exceffus domorfi quas vifitant maxi=
rneinfamiam tangentes,nifipriorifuperiori.A.48
Vifitatores caueantne focii eorum culpas aut modum vifitati«
onis domorum vifitatarum fciant*A,48
Vifitatores corrigant priores, qui fratribus fuis dant licentiam
proficifcendi amicos fuos vifitandi, feu ad ciuitates SC vit
laseuagandi.C.ii^
Vifitatores in domibus vifitatis(quatum in eis eft )pacem relin=
quantjfalua corredionis difcipiina. A.49
iindexLfiamowm^
Quia in vifîtationc alius depofuit î nemo înuejfHgare pf«^«*"
mat.B.49 ?
Vifitatores nullam fadant difpenfationem inpreiudidumB^\'
tutorum.p.49
Vifitatores non dent fratribus Iicentiam vifitandi amicos,auC a*
liquid huiufmodijfinc confilio SC confenfu fui prioris.B.49
Vifitatores in quibus difpenfauerint vel quae ordinauerint fç^\'
uanda : publicet in communi viuj vocis oraculo,veI in fcrip"
tis notoriç rdinquât.B.49
Vifitatorum difpenfatio non durabit, nifi vfqj ad futuram vifi"
tationem.C.49
Vifitatores a domibus vifitatis, munera cuîufcunqp quantitatif
aut preci] non accipiant,nec etiam beneficia fpiritualia. Ah^"
qui dicant in futuro capitulo culpas fuas, difciplinam recep\'*
turi.€.49
Vifitatores expenfas fadas vel faciendas recipiant,ita vt doniu^
remotior plus contribuât.C.49
Vifitatores contributiones eapituli redpiat,aut ipfi foluet. A
Vifitetur primu domus fuperior,ÔC aliç domus eidé vieine A-î^
Si vter<^ vel alter vifitatorum mortuus fuerit,aut alia caufa pf^\'\'
peditusï prior fuperior alium vel alios fubftituet, velvifit^\'
tor fuperftes, collegam fibi affumere poteft, maxime fi in
; nere fuerit. A. 50
Vifitatores domorum monialium vifitationem non inter^it^
^ tant, fi commilTarius aut mortuus fuerit aut fi vocatus nö"
comparuerir.B.50
Vifitatores reftringantfolennitates quae fïunt ad primas mi«^^
fratrum, fiue ad inueftitionem SC profeffione fratrum ÔC f^f
rorum Interdicituretiamomnibus membriscapitulijornn»^
Ïufus,ehoref .cantilenf ,pbtationcs,SC vfus quorumuis
mentorum muficalium, ÔC omnia fcfta ÔC eledionis regis
reginae.B,50 . m
Vifitatores concedere poffunt fratribus, terfoluerc iei««^^^^^
r-fi ;
femel fpadameßtum.C.J®
Nacentcs faeculai\'cs,vt vifitatoribus refiftant, puniatiïur.G 50
»«tatores reftringant recreationes SCpotanones in domibus
»^minarum & alibi,ÔC in diebug minutionum. C 84.
«jrBIockiusadpatresfratres^capituliWindcfeméfis.
me tencntem régna ßdereipoU
^^^ireiiitumpUnüiiiubes
^\'\'"irefatumfparcite.tiämttirtusmilH
^^^itis înnjîrd tenditJn mortem timor.
■ ExhortatioBlockiiadeofdem.
^nqtumßygUsfcrtHT ad umhrds inclyu umu$,uimte fortes:
^c kthcoifcud per amnes yosfatä trdhent. fcd cum fumtnds
\'"^^get duras confumptd dies Uer adfuperes ghriapdndet.
^ Vifas über prefcriptus, nec qwicquàm inuétum in co efb, quo
\'nus a catholicis imprimi aut legi pofTet. Anno. 1552. 27Î
»^gufti. Nicolaus a noua terra Epifcop^Hcbroncfis fubfcripût.
tin ^^^^^ gbcfcrc«? \'Cbofpmntrrccrr 5e pjen.
JWcmden KcgbdDaitfmtcJîtigû|?tfn bouêperbacîf,
^«um \'Cun-cc^r m Ußm ecpmnbmMiy, J . 5 2.
IÖ ©cvmcr«»
-ocr page 204-VVÄtkW iJC^-«^*»
::p>v»v»-)r>
ii;
/
h
COMPENDIVM PRIVILEgrpRVM
Üapituli Windtfemenfis.
Nno domini 1387. fundatum eft monafteria €3^
nonicorum Regularium in VVindefem.
Monafterium in Eeraftheyn, prope Dordracum
__ anno.r38i.
Monafterium Mariae prope Aernhem.anno 1391.
Monafterium nouar lucis prope hoern anno 1392,
i^iatuor hicmonafteria,in vnum capjtularecorpus coïii«
Ratajïïpetrauerunt a Bonifatio priuÜegia fequentia,
® onifatius papa nonus,6Cc.
CapiruIS generale finguüs annis celebrabitur in VVindefê.
Prior fiiperior èC reliqui priores omnes, obedientes erune
capitulo.
Prior VVindefemenfis, crit^emperprîorftiperîorî poteft
tamen fuperiorit as ad aliam domum transferrt.
Definitores fingulis annis eligentur.
Definitores cum priore fiiperiore, autoritatem habebunt
ftamendi,corrigendi,reformandi,&c.
Quod a definitoribus ordinatur, ab omnib^»obferuabitur.
Conftitutionumtranfgrefsio, non obligat ad culpam, fed
adpœnam.
Priores fingulis annis abfolutionem petere debent^
In caufis que capitulum generale expec1:are nequeunt ; pri.:
orfuperior habet autoritatem,capituli generalis.
Appeilare nô licet, nifi ad capitulum generale, vel priorem
fuperiorem.
Vifitatorum ordinatio/pedat ad definitores.
Vn/formitas in officio diuino vbiqj feruanda eft,fecundum
ordinarium ecciefiae Traiedefis ; exceptis quibufdä hiftoriis.
PrardiÄis priuilegijs, gaudebfit non folum monafteria iam
fundara,fcd di fundäda,quar fe capitulo Windefemenfi fub«
terint.
K Ä Mona«^
A
/
/^^Compcndto
Monafterium regularium prope Arnfteiredamu, fimilitcJ^
ÔC monialium in Amftelredamo,initium cepitanno.i?94<
Monafteriû in Vredenfvuege,própe Noerthoern,ano eoac
Monafterium fand? Agnetis prope Zvvollam,anno 139» \'
Monafterium vallis angeloru in Leyderdorp,anno.Ï400.
Capitulum VVindefemére oCto tum virorum monafteria
€ompleaens,impetrauit a Frederico de blanckenhem, approba
rionem & confirmationem omnium a bonifatio nonoconcd-
forum. Quam concefsionem, ecclefia Traiedenfis etiam fui U-
gilli appenfsione roborauit, .
Idem epifcopus Traiedenfis, ex commifsione domini in
nocentii papç.y-abfoluit omnes capituloVVindefemenfi fubi«;
dos, a conftitutionibus benedidi papae duodecimi, fatis grau^
bus î videlicet de fratribus,ad ftudia mittendis,de animalibus tn
monafteriis non nutriendis, de alienatione, de mutuis, de regJ^»
ftris ^ inuentariis, de capitulo culparum fingulisdiebus ferua-
do quodqj omnes dormirent in vna domo, nechabercnt celia\'
feparatas. Et haec omnia,fub pena ej^communicationis.
Monafteriû in rugge prope Brielis fundatü eft anno. 140S •
gC anno fequend capitulo incorporatum.
Sub idem tempus alia tria initium fumpferût,videhcet pro
peHaerlem,inThabor,8C prope Boemd. _
Ann0itaqjd0mini.i407.CapitulumVVindefemenfedu0
. decim continebat monafteria. Quibus addita funt anno .1415^
\' feptem monafteria brabantiae, agente domino Petro «piicop
Cameracenfi,cardinali SClegato a latere, videlicet Vmdis vailis,
RubeevalUs,SeptemfontiumKorfendonckj Bethleem prop^
Louanium, in Throno prope Grobbendonck^ moniahu laa
acBarbararinXhenis;
Didus autem dominus Petrus Cameracenfis,poft nacvn
onem multa priuilegia in.xxii- literis,noftro concefsit cap^^"^^\'
qu^ tamen fere omnia etiapi in alioru fummorum pontihcun
diplomatibus, continentur SCconfirmantur, demptispi^«
B
i\'l..
Ii f.
ii/l ■
f
x^^lcompendium priuilegiomm. 3.
Si aliquis conuentus eligendi poteftate priuatus fuerit î ele^
dio deuoluitur ad capitulum generale,vel priorem fuperiorem
aut fi conuêtus maluerit, ad ipfos vocatos priores. In domo ve«
to fuperioreï eledio 8C confiirmatio deuoluitur ad priore antiq.
oris domns,vel ad vocatos priores, dumodo fratribus placuerit
Priores ad eledionem vocati, errores tam perfon» eledar,
quam eligentium vicio,tam in forma qua alias quomodocunqj
^ quacunqj ex caufa obortos aut c5mij(fos,corrigere,emendarc
»nterpretari,defedus fupplere,eledumCfi indignus iwdicatus fu
erit) reprobare^eligentes fuis vocibus priuare, priuatis vero vel „
a iure vel ab homine voces fuas reftituere, inhabiles habilitate,
dubia pro eorum libéré voluntatis arbitrio, interpretari, eledi«
onem quoqj ipfam cofirmare aut infirmare(fi ita iudicauerint)
autoritate apoftolica poterunt.
Si in futurum, quecunqj vtriufqj fexus noftri ordinis mo«
*iafteria,de fuorum ordinariorfi confenfu, generali noftro capi=
tulo fe fubmittere SC incorporare voluerint î eifdê capituli pri«
^ilegijs Sc gratiis,vti,frui,& gaudere valebunt.
Si priores,conuentus, aut perfonae quecunqj, per fe vcl per q
Jlios, fefe ab obedientia capituli conati fuerint dimembrare, aut
fubtrahere, aut literas vel quf libet alia fuffragia impetrauerint,
3ut impetratis confentire cum effedu praefumpferint î ipfo fa=
^ofententia? excommunicationis fubiacebunt. Aquanones
^unt abfoluendi,nifi per capitulum generale, aut certos capituli
^ommiffarios.
ïndulgentia? certar conceduntur, occupatis in capitnlo ge«
\'ïerali vel in vi{itationibus 8C omnibus verbum dei audientibus
nomen quoq? lefu SC Marif ,fanguinis pr^ ciofi,ôC vteri virgin
*^is,humiliter inclinantibus.
* _ Interdicitur omnibus oVdinariiseorumqj vicariis a noftris
quicquam exigere, fub praetextu cuiufcunqj confuetudinis, ye!
®uo quocunc]^ modo,pro fratrum ordinationibus,aut vaforum
A % confc»
-ocr page 208-A confecrationibiïSySCc»
Aftringi non poflumus,ratîone cuiufcunq^ iuaindi aduen^
tus aut primarum prccum, vt reçipiamus qucnquâ ad commo«\'
randum nobifcumî nifi quem maior fanior pars conuentus
dignumiudicaiierit. . ,
^ Horas canonicas folucre poflfumus, fccudum libros loci vei
monafterii vbi fucrimus, vei quos magis prôptos habuerimüS«
Ledores menff aliquid praf guftare polTunt.
Dïetx,fiue tradatus caufarum fecularium,in noftris mona-
fteriis feruari non debent,
Libertasecclefiafticafuffragari non poteft criminofis vitr«
® triduum, fed ad iudicium extrahi poterunt abfqj violatione cC^
clcfiaftic^ libertatis. Attamen libertas nort debet uiolan.in templis Ô^
mi£eitis,aJîisque locis,cpifcopali benediftione confecratis.
Bonavfurariaprauitate, feu alias iniufteacquihta quorum
veri domini ignorantur,licite recipere poifumus. ^
Non eonfuiiturhoc priuiîegiumtradiici inufumJiuiufmodi emmbona,debetur^
ris pauperibus illjs,qui funt incole iilius rcgionis, ubi huiufmodi imufla, funt acqui«".
Bona nobis data ad piitantias\'aut ad aliû quemcunqj vfut«^
in alios vfus conuertere poffumus, dum modo noftris conuen^
- tibus,idipfumvtiîiusvifumfuerit.
Progreifutemporisaliavirorum monafteriaodo,
nialium quatuor,capitulo generali inferta funt, videlicet, Bir^^
ket,Vallis pacis,Elzinghert, prope Endouiam, Ezinghen,
Q dinghen,in fcongris, In Aemftelredamo, Diepcueen.Bronopi^»
Hierufalem.
IPer idem tempus î miffumeft ad Martinumpapam qui"
bullafequensimpetrata. \'
MArtinuseptfcopus feruusferuoriîdei,dileaisfiîiiSî«"^
a^Marisein VVindefem,acSaluatorismundiinEen^
ftheyn, ac nemorum beat? Mari» prope Noerthoern, ncc^
{mâ% Mariç vidais vallis, fandi Pauli\'Rubcç vallis, & Marjf
in Korfendonck, Traiedenfis monafterien fis, ac Cameracen»
. diocelïumaliorui^ veftro capitulo generali de VVindefem Itt^
il , \' ^ tedoruîï»?
-ocr page 209-Bulla Martmipâpg qumti.^ ^,
^câomm, per priores foîitonmrgubernari, ordinis fandi Aiu
guftini monaftcriorum prioribus, rc<froribus, & conuentibus,
falutcm dc apoftolicam benedidionem. 0ponfa chrifti fanda
mater ecdefia,nuiiamniacul3m neq? rugam Habens,fub vnitate
fidei,reIigionum diuerfitate, no mediocri venuftate decoratur.
Quar licet vna dici pofsit SC debeat, propter fuorun ciuium vni=
latem : fuis tamen per orbem domibus diftribuds,fuperne red=.
ciuitatis exemplar, quae cum fit vnica, multess tamen habet
(teftante domino)manfiones, Haec eft quidem veteris teftaméd
3rca Noe, miro ftudio fabricata, manfmnculas habens ÔC came=
^as» Harcïofeph myftici,tunicapoIymita,harcipfius domini ve^
ftis inconfutiIis,fed defuper contexta per tonim t vt ex his pate=
at,ôCipfîusecdefiar vnitas, quae regularium diftindionempro:«
f«fsionum non abiicitj&eorum diuerfitas, qu^ materni corpo=t
\'^is,nec tollit nec lacerat vnitatem. Ad hanc fane niirabilem pul=!
chritudinem,qua fplendet 3C fpîenduit, quafi quadam varietate
^ircundata,ipfa matcr,retroadis temporibus adiedt plurimum
ordo vefter: quificuta fuis primordi^s, poftbeatos apoftolos
«hrifti per regularia fandi patris Auguftini inftituta, luculenter
per orbem effloruiife dinofcitur «ta etiam nunc diuina propici«
ante gratia,his nouifsimis temporibus,eundem ordinem in mo
*iafteriis veftris, per difcipline regularis ÔC fraternae vifitadonis
obferuatiam,fe!ici pulluladone reflorere, 8C vberrimam exindc
Jnimarum frugem deo referri,l^ti gratulamur, Vndenimirum
f^des apoftoIica,nô folum fe vobis gratiofam reddere habet,ve=
^tîm etiam Jargiflluas in tantae rei fauorem, manusCveftrâ hade«
^us caufam tanquam fibi fubfcruientem,promouendo, dirigen
QC confouedo )porrigere délibérât adiutrices. Hinc eft quod
J^os ante omnia veftram capitularem colligarionem,tam ab ipfalpEUil^Jceffo
f«de apoftolica per noftros prjdecelfores, vel dufdem fedis le= piif
Satos, quam etiam a locorum ordinarijs vobis veftrisCç mona= Jere^uumr "
"«rijs, pro regiïlari difciplina ftabilienda, datam SC conceffam,
^atamhabétes ÔC gratâj earn autoritate apoftolica approbamus,
A3 SCetia
-ocr page 210-xifBunaMartinï,pap3P cyuinti.
A &ctiamcÔfirmamus.C)mnismhiloniinus,fîquifortafrcmh^^^
iufmodi vcftrf colli gationis primordiis vclprocefsibus coniifs»
fuerint defedus,vtpot€, fi confenfus ordinariorum, capituloru,
meEropolitanorum, SC cathedralium ecclefiarum, vei etiam ali^
quorum fratrum conuentualium non interuenerit, vel fi in eU\'
dionibus feu inititutionibus priorum monafteriorum veftro^
rum,ex iuris ignorantia vel alias qu5iibet erratum fuerit, ead«
r^t^Z autoritäre per hsec fcripta fupplemus • Vos^^j & veftra monafte-
SiVuturorü, ria Sc couentus, vnum capitulate corpus efficientes,de nouo ad
inuicem infeparabiliter coniungimus,SC in perpetuum colliga»\'
mus. Concedentes vobis de vberioris grariac largitate, praefet"^
tim pro diuini cultus SC fyncer^ religionis augméto,vt quf cfiqï
B alia monafteria ordinis veftri,iamfundata vel in pofterumfun^
danda, dummodo duar partes vniufcuiufq,\' talis monafterii, iJi
hoe confenferint,SC confenfus diocefani acceiferit, pofsint fe li-
bete veftro generali capitulo fubmittere,coiligare, SC confirma-
re, ac etiam omnibus 8C fingulis gratiis SC priuilegiis vobis cort^
cefsis Sc concedendis, vti SC gaudere. Hoe pro bono vniformi»»
tatisadiedo,quod prçfidentes talibus monafteriis,quccûq? no^
mine cenfeätur, poftquam vobis colligari fuerint, deinceps pti
oris nomine fungantur,nifi forte exempti fuernit, vel immedi\'\'
•— ate fedi apoftolie^ fubiedi. Igitur pro regulari difciplina ftabî^
^ lienda,8C pro decore fand? religionis in monafteriis veftris per«"
Se fingufs\' petuo confeniando,ftatuimus SC ordinamus Jn primis vt anniS
annis feruâdum flngulis ficut hadcnus confueuiftis, in monafterio beatf Mari^
fi": in VVindefem, eiufdem ordinis Traiedenfis diocefis, cui tu m
loannes prior ad prçfens pr^eife dinofceris,generale capitulurfl
7 - ad inftar fratrum\' ordinis carthufiéfis celebrate debeatis» In qu®
foperioritas trâf quidem eapitulo,prior eiufdem monafterii deWindefem exi^
ferri poteft. ^^^^ ^^^ tempoîe,tanquam fuperior prçfidebit nifî propter no
tabilem necefsitatem Ü euidentem vrilitatem, eorundem mo^
nafteriorum veftrorum, in duobus eapitulis generalibus SC eo»
tinuis, omnes diffinitores concorditer «andem fuperioritatem
» - sclo\'«
II
locum dufdcm capituli genenilis, cum (m$ priuilcgi^s, ad ali=
quod aliud monafterium eiufdem veftri ordinis 8C capituli, du-
>ccrinttransferendum. Poteft tamen idem generale capitulum,
propter aliquam necefsitatem occurrentem, in aliquo alio 1110=
liafterio cidem capitulo fubiedo, per priorem fuperiorem, vei
Vices eius gerentem, & per alios priores monafteriorun veftro=
rum,qui protemproeeruntcelebrari.Cui^uidemcapitiaóge^
^Xgralixmfdgm^definitijmibasj^^ Sc cpn
^Çntii^/inguljri^Ytriufqrjfcxmpedbn
^irrn-uin^uànijxuilierum^idemjcapiruk^^
^um^Titerobedire^tencamini. Nec liceat alicui eorundem
rnonafteriorum perfona?, quacunqj de caufa feu occafione ad a=
«quem,pra?terquam ad generale capitulum vel ad priorem fu^
Periorem pro tempore ( quem eandem autoritatem Scpoteftax
fem, in fingulas perfonas ipforum monafteriorum quam etiam
Proprij priores in eas habent, habere volumus SCdecernimus)
quolibet appeilare. Et infuper in eodem capitulo, annis fingu=
elipantur definitores qui vna cum priore fuperiore, plenari=:
autoritate apoftolica)poteftatem habeant,defedus quoili=
©et perfonarum prediAarum puaiendi 8C corrigédi, 8C eafdem
opörtunum fuerit) ad alia monafteria eiufdem ordinis tranf»
^ittendi, ac etiam pr^didos priores SCpriori/Tas monafteriorû
^uliérum,fic fubiectorum,deftituendi,inftituendi, confirmant
^i,necnon «ieformandi,ftatucndi,interpretandi,ac etiam in me=
^Us immutadijOmnia SC fingula, quae fecundum regulam beati
Auguftini,pro pace ôC vtilitate communi, pro regulari difcipli=
dïdorum monafteriorum conferuanda, vifa fuerint expedi=
^^ • ÊLqui^quid ab eis vel faltem a maiori parte ipforum defini.=
^\'iiöjlatutujïï^feu^^^^^^
5eralia continua approbat^^^^
Definitoretin^
meJjuj inmiiita
re poffunt, qii»
fecundiï régula
beati Auguftinï
uifa fuerint ex^
pedirc,quicquid
ab omnibus ucl
a maiori parte
"définitu fuerit,
sli omnibus ob^
fci-uetur.
Ve^ & décréta dif-
,}j f fria capitula continua approbata, effe ftatuta apoflolica : quia per huiarmo--
*"\'fores,tahquani percomtniffarios apoft^
ï infcnor 4 ea iiifnngci:c,tolIcre»mutare,au£ interpretari non potcrit.
Capitulo gene^
rali omncä obe>
dirc tenëtur.
B
\' Appelfare non
Hct;t,ninadcapj
tiiKim.
Prior fuperior
habet eandé au--
toritatem infm
gulas perfonas,
quam proprn ha
bent priores,
c
Dedefinitori\'
bus & eorum au
tori täte.
8." Buila Martini.papae quinti;
A Hoc prouïfo,quöaimmte)di quçcunqj coftitutiones veim
ftatutjnotLob\' neminem ad cuîpam obligée,fed ad poenam, fiue in ftatutis ve«=
ftris comprçhenfam/iue a capitulo generali, vela vifitatoribus,
vel prioribus infligendam t nifi (quod abfit) quis eas tranfgreö»
cj^imio ofs praefumpferft ex contemptu. Et in quo etiam capitulo, omneS
»utionf gc ßnguli priores huiufmodi fubiedorum monafteriorum, qj^
tunc fuerint,teneantur per fe vel fuas literas,fingulis annis, a fu-
Prioraysmagis orum offido feu regimine prioratuum petcre fe abfolm.Verun^
ilâfîmii\'aî^ quia prioratus veftri, magis cfiicia quam dignitates eile viden\'=
B cum etiam copia perfonarum vtiiicerpraffidentium frequenter
non habetur, dC quia nonnunq illegitimi nati multis virtuEibuS
& magna morum probitate decorantur î concedimus vobis d«
gratia fpeciali,vt capitulum generale,vel pnor fuperior,cum ta-
libus illegitimis,quemcunqj etiam natalium defedum patienti\'
bus,vt eo no obftante,prioratus,& alias dignitates,ac officia
nafteriorum veftrorum,nec non curam animarum ( fi ad ea cU"
di SCconfirmati feu alias nte deputati fuennt) r^ipere Sc tenef ^
pofsint,autoritate noftra valeant difpenfare. k Hk con«ditor p®;
Srisconuendbus eligere, & prioribus ad deaionem uocatis
mum : fed ipfe eieau» & conftrmatus, nullam in officio fuo admaiiftratmnetfltóc" ,
bit, donec per capitulum generale, aut priorem fupenorem fecum ff
quoniam capitulum gct^rale, autoritate apoftolica fiiftultum, huiufmodi difpenia
nem fibi referuauit, 1 Pr^tcrea in codem capituloj)er dijffinitO^
riiitato^mju. pro fingulis monafteriis vrfitandis,certi deputentur vifitatore
P qui plenam generalis capituli in fingulis monafte^is quae vi \'
tant autoritatem habeant ordinandi,SC difponendi,acetiam e^
celTus tam in capite quam in membris, fecundum regulam
ftatuta ordinis corrigendi,SC fi oportunum fuerit,ctiam
ex ccrds caufis infta\'tutis compr^hcnfis,a prioratibus abfolue^
di, SC alios canonice el^edos tonfirmandi, eifdem<^ ciirä anii^
rum committendi. I Vigore^ißius articu]i,noftri priores SipriorifTf in "
t.ri.oratibus, funt autoritate aéofterica confirmari : quare nulla inferiore au tori tat«
deftituendi.
Verum fi obticitur,quod huiufmodi noôri prioreî Si pnonllç, p
ores funt confirmati autoritate capituli noftri generalis, & nô autontate apo»\'!"^^«/
fpondetur, quod autontas generalis capituh, eft autontas apoftolica, prout jn î»
j:ulo clarifsinie patet, jp ol^-
! ^
tpdta?
, - t
jallaMartmlpap^ quinri.
Âiobituvel cefsîonc cuiufcunc^prions didomm monafterio»
»"um veftrorum,duo priores vel vifitatores vocandi fimt, ad in=
JcrcfTendum c]cdioni,fine quibus eledio celebrata,eoipfo, nul=
*a fit : qui Si ipfiim elcdum autoritate generalis capituli confirm
mcnt,ei% curam animar um committant. Ét fi in eledione hu=
iufmodi,cx ignorantia iuris,in perfona eleâa,aut ex ratione eli=
gentium, feu m forma eledionis, aut alias quomodolibet erra=
tum fuerit j generale capitulum, aut prior fuperior, poterit hu=
«ufmodi fupplere defedum,vel etiam eandem caiTare eledioné.
Wee aliquis poftquàm in priorem eledus fuerit, eledioni de fe
fac^ar, renunciare debet t nifi de confenfu capituli generalis vel
prioris fuperioris,aut priorum adeledioneni vocatorum, qui=
»US etiam ad confentiendu eledioni huiufmodi obedire omni=;
no teneatur. <Cum vero conuentus aliquis, quacunqj de caufa
»ure eligendi priuatus fuerit î el^^dio SC confirmatio huiufmodi
ad capitulum generale,vel eo diiroluto,ad priorem fuperiorem,
»mmediate deuoluatur,quam tamen eleâionéfeu confirmatio\'
ftcm fic deuolutam,idem prior fuperior, vifitatoribus fiue pri=
oribusadeledionemvocatis committere poteft ; C^^odfihxc
omnia in monafterio fuperiore, dum ipfum, priore caruerit, fa=
^cnda contigerint,priores ad eledionem vocati, interim in his
ÖC in ahis occurrentibus, autoritatêgeneralis capituli concerné=
Jjbus, vicem prioris fufserioris fupplebunt, donec dido mona=
fterio,more per omnia iâ dido, prouifum fuerit de pri ore. Qui
•ÏUidem prior fuperior, plenam habeat femper autoritatem ge.
^eralis capituli,in caufis infra annum emergentibus determinâ-
> qiï^ ad generale capitulum commode differri nequiuerint,
J in caufis arduis fimiliter infra annum occurrentibus, aliquos
prioribus per generale capitulum fibi afsignatis, cum fibi vi=
Urn fuerit, ad priuatum capitulum conuocandii qui vna cum
Jpfo ÔC cum cóuentu monafterii fuperioris, plenariam aeque ge«
^^^alis capituli habeat poteftatem . ï^oteft tamen hare autoritas
Prioris fuperioris per generale capitulum reftringi,& itcrum re
B laxari j
A
ifleaio & cóflr.
matio priorum.
1Î1« cleftioiie
erratum fuerit,
capituiû tieJ pri\'
orflipcricrfup\'
plere poteft uel
eleftionem caf\'
fare,
^iecTrioni de Ce
faftcrenuaciarf
nemo poteft.
fi conuentus aJi
quis iure eJigé-
dl priuatus fuc^
rit^adcapitulum
generale electio
deuoluitur, qua
tamen prior fu-
periorcommit\'
tere poteft prio^
ribusad election
nem uocatis.
In domo fuperi
ore priores uo^
cati locü prioris
fuperioris fup^
plebunt.
€
Prior fupericï
infra anni) ple^
nam habet gutó
ritatcrB,
uatum.
prioris fupéfio^
ris autoritaspo.
tdïreftringj.
îo. j^Bufla .........
A laxari î auando cidem capitulo yifum fuerit expedite. Vtm
mof^ioL\'^Z^ &ord.namus, vtin übris ÔCordmarns diumi offt «
Âamo.(vbicômodepoteritfîeri)pofsitisvosmu^
naftcri. eapituli Q^em huiufmodi capituli coformare, i a tame vt m fing^^\'^
«oftri uencri. „.ft^rhs otdinis veftri eidé capitulo fubiedis, ad quae veneritis,
foiucre fecundû g presbvten feculares,vndecuqj fuerint apua vu
byteri fjcuiares j\'^^gria moniaîiûgenerali capitulo veftro fubditoru pro ec^
Tumm^-ft-iorefide^ntes:fimiliterjnhoriscanomcisfecund^
ras fecundû or, , - ^ y^ft^û fatisfacere pofsint. De habitu quoqi veftro, m
Habitus «öfter obferuetut : ftatuimus SC ordinamus,vt capp? yeftrç »f^a ^ ^^^
juaüseffedebe, j^.^^nafteriadeferendç denigrofint Pf \'^^f °
Leadmixto,defupercaputiumaptum,SCahquamuma2^-
habentes,feculariumcapuciisnonconforme,vtvideUce^fi|^a
do capiti fuperponatur, pofterius non erigatur m ^"ftam SC v
Pelles fyiucftres demilTum fcapuhs decenter «P^^^.\'^-Tunicj verö de alboft^^^^^
ab omni ufu fe^ ^ ^clUci^ SC almucia de peUibus ouinis t pellibus lyiuc
PX,ab oLi vfu veftro fequeftratis. SuperpelIiciaquoq;,fu^
^btUiafiueTo. to,fiueroqueta,moreveftroconfueto Gonuerfo^^^^^^
capp^ depannogrifeo,tunic^vero8CfcapuIaria,depanno al-
.dan., ordi. SndeLnt. Linde attendentesquod
i^mnemo acce j^^^ta dodrinam apoftoli, vnufquifq; m ea qua vocatuseft v^
^atpretextuftri/" „^.m^inrat SC ne Icues SC inftabiles, feu correaioms irn"
ßioris religio, catione permaneat,ci ne icuc» , f^anda^
Bis,n.fifortead patientes,euagandi habeant occafionem, SC fratres luos Icaîia
SSr\'" LnttftatuimusSCfirmiter P^ohibemus, ne veftrae ^^^^
Frohibeturque coUiaationis aut profefsionis quifquam,pnor aut
pitulo,dimcmbrareaudeat,velquomodoUbct
m,
II
^ Bulla Martinipapfgümti. _____ ft,
Cfdctcjfinc capituli generalis vel prioris fuperioris I icentia peti= A
ta ÔC obtenta* Ac etiam omnibus SC fingulis prarlatis 6C alijs prç»
Édentibus,necnon conuentibus, 6C perfonis, mendicantium 8C
aliorum ordinum quorumcunqj : ne illis quoquomodo^abfe^
confenfu capituli veftri generalis,vel prioris fuperioris,aut lice«
tia fedis apoftolic^,c!s per fpeciales eiufdem fedis literas,plenara
fic expre/Tam ac de verbo ad verbum, de prafdidis mentionem
facientes, conceifa, recipere praefumant, diftric\'lius inhibemus,
liifi forte, aliqua perfona ad ordinem cartbufienfium fe transfe«
rens,ineoprofiterivoluerit,decernetesextunc, fifecusfac\'tum *
fuerit,tranfitum SC receptionem taIium,irritos 8C inanes, felicis
recordationis Innocentii papf tertii,pr3edece/foris noftri 8C aliis
conftitutionibus in contrarium editis,non obftantibus quibut tT»
cunqj. Volumus etiam, SC apoftolica vobis autoritate concedi= ^
J r . .. neecclefîaruaut
mus,quod conlecrationes ecclefiarum,altarium, cimitenorum, airarium sc or.
Vaforum ornamentorum,SC ordinum hiiniftrationes, fi epifco=
\' > r tjonesaduocare
pi aiocefani 8C locorum fuper hoc rogati aut rf quifiti, ea vt de= poffumus quë^
bent Sc tenétur,facere recufauerint,feu noluerint î a quibufcuqj
aliis antiftitibus catholicis,gratiam 8C communionem apoftoli=
Car fedis habentibus,petere SC recipere valeatis, Necnon vt tem= ^^^ ^^^
pore generalis interdidi ianuis claufis(exc5municatis Scinter= didi diufna cdé
didis exclufis)miflas SC alia diuina offida,in prarfentia huiufmo [^^^.-/.j^ff™^
di Sc aliorum didi ordinis fratrum SC familiarium,celebrare feu fjiclufij interdi
eelebrari facere,SC eis quoties expedient, ecclefiaftica facramen=
ta miniftrare, acdefundos veftrosacalios ibidem fepulturam
<ligentes,ecclefiafticae fepulturap,fine folennitate tradere, dum*
ïïiodo vos vel ipfi, caufam huiufmodi non dederitis interdido, ^^ ajtariburper
*îec id vobis vel illis contigerit fpecialiter interdici. Quodqj etiä tariiibas.
^osaltariahabereportatilia fuper quibus in domibus SC grants
giis ac aliis locis veftris, in quibus fuerint oratoria,cappelïf, fiue
ïoca ad huiufmodi diuina celebrandum congruentia, SChone«
fi^3,huiufmodimiirasSCdiuinaofficia,etiamantequam€lucefcat /
diesjcirca tamen diurnam lucem, fi res exegerit, fine alieni iuris
B 1- praeiui«
-ocr page 216-A praeiudido/miilitcr cclebrare,vcl ab ali\'is rite ceîebrari facere,H\'^
{*ótenemurui. |3g^.g 6c Ücitc valcatis. î^cc fitis aftriâi, propter excommunia^
tare excomuni\' . «
cstoï nifi nobi3_ tos qui forfan ad loca veftra pro tempore acceiiermt, poftquàm
i^^rfs^fumm ^ rccefTcrint eifdem,ceflare a diuinis, aut vitare excommu^
unncutu et poft nicaîos, nifi vobis in fpecie, vel fecundum formam iuris, fuc^
quam excômu^ „j denuncîati. (I^odqj de bonis veftris, infra fepta vel limites
nicatianobis rc . ^ •< ■•
ceiTerint non te monaftcriorum veftrorumconfîftentîbus, qua? ptopri^s mani-
dSsV ^^^ fumptibus excolitis , de quibus aliquis hadenusnofl
g>ecimäs dehis perccpit,autdcnutrîmentisanimalïuveftrorödccîmas foluer^
mïfs\'^auf fum\' ^^^ minime teneamini |^iceatc|; etiam vobis,qugcunq?^g^
ptibuj\'coiimus na monafteriorum veftrorum,prarfentia, 8C futura pro vtiliori;
de quibus haae bj^commutarc boni^Tarvên4êre,Spr3ecium in maiorem eo^
p&Smtna! Fundcmmonaftenô^^ veftrorum conuertere vtilitatemTpQ"
libus noftris da^ ftrëmo^pracmilTa omnia 8C fîngûîâTpërpët^^ habeant robo
\'^lona monaftêx ^is firmitateiii î diftridius prohibemus, ne ordinarii locorum,
rti uêdere, ÔC in yel quicunqj alii, cuiufcunqj ftatus dignitatis, vel potentiar fue=^
cômutwTiKer rint,praefumantimmutare,vel infring€re,feuimpedire,ea quae
(p per generale capitulum, vel per vifitatores feu commiffariose«*
ft nemo cuiui^ iufdem,de eledionibus,veI inftitutionibus, feu deftitutionibuS
Smlprgfu\' priorum de prioriirarum,vd ctiam de corredionibus dC difdpli \'
mat infringere nis fecundum rcgulam 8cftatuta ordinis veftri,ordinata fuerint
quç pf Sj^tuS vd difpofita. tolentes equidcm SC autoritate apoftolica ftatut^
generale uel ui^ mus î Vt capitulum generale,vel prior fuperior feu etiam vifita^
tores, omnes 8C fingulos in diÄis monafteriis profeffos contra^
nata fuerint. didorcs ÔC rcbdlcs ordiniSjôC ftatutorum,ac concefsionum no^
mis\' psSlxT ftrarura,ad omnimodam fubiedionem &obcdietiam, per cen-\'
eapituiu genera furam ecdefiafticam,8C alia iuris remedia, appellatione quacSq^
or ïiï remota,compefcerc valeant,vocato etiam ad hoc, fi opus fuerif>
tatores, omnes auxilio brachii fafcularis- Kare autem omnia dC fingula, quçp?®
omnrajpä" ti\' «\'«g^^^^\'i difcipüna in monafteriis ftabilienda, per prsfcntes co-
one poftpoiïta, ccdimus ÔC ftatuimus t ctiam ad omnia ÔC fingula alia monafte«
li\'cfad fubfefti* virorum quam mulicrum praefentia ôC futura,quf diäo
on?& o "cdkn^ capitufo generali fubieda vel coiligäta funt,aut fubiici aut collt
tiam cöpeUanr.
-ocr page 217-san contigerir, corum% conuentus SC pcrfonas, extendi voîuc
ïiius,&extcndimus,eaqî,quibusctiamperaliquam generalem
J«uocationem aut allas fjer fedem apoftolicarn vel kgatos eius,
jeu alias quouis modo,nifi de ipfîs,& eorum toto tenorc, de ver
bo ad verbû mentio fpedalis habeatur, derogari nolumus,per«
pctuo valitura. Ac quicquid in contrarium per locorum ordi^
Darios, aut alios quofcunqj, quouis modo attentari contigerit,
praediâa autontate apoftolica,irritum SC inanc decernimus per
prarfcntcs. întcrprctadonem vero feu declaradonem omnium P^etmîo\'âu.
^fingulorum dubioru feu obfcuntatum/i quae forfan m prar. tir^^rS^r^
mifsis feu drca ea vel ipforum aliquod feu aliqua exoriri contî=
gcrit: capitulo generali duntaxat referuâtes. Kon obftantibus
tamfarlidsrecordarionisilenediÄipap^ duodecimi,prfdeccf= fred^^^^^^^^^^^
oris noftri,que quamuis dc ordine veftroedite fint,non tamen ^^ii p^fdiftis ob.
fuerunti^n prouinda veftraSCin quibufdam aliisprouindis(vt
»\'-nturjpardculariter promulgate,feu moribus viendum ap= ones qu^cun®,
probate,quàm alîis quibufcunq; conftitudonibus apoftolicis,
*^«cno ftatuds, cofaetudinibus & ordinationibus, ordinadorû,
prouindaliu, metropolitanoru SC cathcdralium ecdefîaru, mo«
^aftenorum 8C aliorum locorû, ciufdem ordinis feu religionis
ctiam per quofcunqj veftru prius forfan faais,vel ordinads,
^"■pcndum fortafsis,confirmadonis,ccIIigadonis,c5ftitudon5,
Pduilegiorum nofi:rorum,tenon contrariis,iuramcntis,paais, ®
^ otis,cofirmadonibus apoitolids, aut quibufuis firmitatibusia
^is î"oboratis,quorûcunqj tenorum exiftat, per qu^pr^fendbus
a ^^^\'prelTa vd totaliter non inferta, coru effedus impedid vale ^ ^^
de quibus quorumq^ totis tenodbus, habenda fît in literis lîrSonsbS S«
1--------1--» WIALJ iviäv/juL/Mj, »»autuua »11 H« in-s-ua luduoniOUS ces
mentio fpedalis. A quibus necnoniuramentis. Se vods ^
^l\'jjufmodi (in quantum premifsis obuiant ) ac etiam fynodorû apF"J3t«i"co n
\'ntationibus (illisexceptis quiin parochialibusecdefiis refî=
^ ent) vos omnes SC fingulos tenore prf fendum abfoluimus, cf « pïelSris^
»"istgcontrariisnon obftantibus quibufcunq?. Verum ctiam fo^cpknamàu
ficut aircntis,prf milTam pro maiori parte vobis retroadis SbTer™
B 5 tempo«^
-ocr page 218-14, ^ulla Martmi papa? qujnti.......
temporibus, per eos\'qui tempore fdfmatis pro\'Romanis po**®
tifîcibus fe gerentcs,fcu eorum îegatos^aut locorum ordinario^
ipfo durame fcifmatCjConcciTa fuerint î vof<p multa ex ip(is(oC\'
cafîone concefsionum huiufmodi)cxcrcuiftis vfqj nunc,ac tin^^
atis ipfos kgatos ad fmgula talia, poteftatem fuffïcientem noi»
habuiife,feu ordinaries ipfos de fua ordinaria poteftate, ea face=\'
re non potuiife t nos volentes m hoc veftras feruare confcientî\'\'
as, omnia ôC fmgula per vos, talium occafione conceiTorîi, alia^
tamen rite gefta SC fada,autoritate apoftolica prçdida, ratifies^
musôCapprobamus. Nulli ergo omnino hominum liceat ha^
paginam noftrae approbationis, confirmationis, fuppletioni>
coniundionis, colligarionis, concefsionis,ftatun, ordinationi^»
voiuntads, conftitudonis, prohibidonis, decreti, inhibidonis»
cxtenfîonis, referuadonis, abfoludonis, & ratificadonis, infri^^
gere vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attenta^
re prffumpferit t indignadonem dei omnipotends, 8C beatori»
Petri 8C Pauli apoftolorum eius,fe nouerit incurfurum. Datut^^
Florentif quintodecimocalendas Aprilis. Pontificatus noftf*
anno terdo,fcilicet. Anno dominie 1420.
Jgfub Mardno papa eius nominis quinto.Capitulum Ku«^
fienfequodconftabatduodecim monafteriis, fefe\'copulauit^
fubmifît Capitulo Windefemenfi, atqj ita ex duobus vnum ^
confïatum. Anno domini. 1430 Et catalogus mutatus eft.
Poft hf c Se alia monafteria capitulo Windefemenfi ad«Üi^
funt,catalogo non mutato.
CATALOGVS CONTINENS NOMINA DO
morû Canonicorû Regulariû Capituli VVindefemenfis-
Omus beatf Mariç virginis in VVindefem prope i^vud^
lam,diocefis Traiedenfis*
PomuabeatarMariae virginis prope Nufsiam, diocefis Co\\(y
nienfîg»
B
€
Domus beatacMaria: virginis inviridiva llf prope Bruxella«!*
À
-ocr page 219-gen«raïis omniu domorum^
in Brabantia,diocefis Cameracenßs. ,
Oomus beatç iVïarif in bethleé Zyuollf,diocefîs Trafedéfis. i!
«om„sfanaiPauIi,inrubeavaIifpropeBruxeIIaminbrabaii
tia,diocefis Cameracenfis. . -
«omus beatar Mariar virginis 8C duodecim apoftoîoru in Trac
ie<fto,qu3e dicitùr ad Reguläres. ^
Oomus beataf Mari^ in feptem fontibusprope Bruxellam In
brabantia,diocefis Cameracenfis. g
ï^omus Nou? lucis beats Mariae prope Hoern in holiandia
ocefis Traiedenfis.
omus m nemore beat^Marif propeNoerthoern in weftpha«
^ «a,diocefisMonafterienfis. m -vyec^^ßvej^. ,2.
omusbeatjMari^inkorfendonck in Brabantia prope Turn«
j^nout,diocefis Cameracenfis. . n
omusMontisfandaeAgnetisvirginispropcZvuonam,dio=
omus beatae Maria? in vall^ angeïorum in leyderdorp in hol
w «ndia,diocefis Traiedenfis. 14.0.
omus beatar Elisabeth vidujpropeBrielis in Zelandia, dio^
Traiedenfis. f^.^of.
omusbeatapMariïinGaefdonckpropeCîoehingelria, dio«
l^cefisColonienfis.
or^s beatae Catherin^ in Nouimagio in geirîa, diocefis Tra-^
j^iedenfis*
oi^us vifitationis beatae j\\larix prope Maerlem in hollandia!
diocefisTraiedenfis.^-fv^^ 19.
^»îîusfandiSaluatoris in Thabor prope Snekam in Frifîa,di=.
3-
C
N
\\
î6, toâlogusgen^ali? omniu
4 ocefîs l^raicclcnfis;
iÇ)omusbeat^lVSari2e inBetWfcm propetouaniam inbraba^
tia,diocefis Leodienfis.
®omus fandi Meynulphi confefforis in IjSodiken, diocefis p
denburnenfis.
B)omus ftagiii beati ï^etri apoftoli proçe f oemel in ($eIria,dio^
cefislTraiedenfis. v^vr«
H>omus beatar j^ariar m ijLemerfvnacl in :|:elandia,diocefis Tf^\'
iedenfis.
l5)omus Throni beat» iVîariac prope örobbendonckin^raba^
tia,diocefis ^ameraCenfis.
©omus fan Ai loannis baptiftar vrbis JÎLquifgrani,diocefîs l^co^
dienfis. \'
^omus beat? Jjîari^ in $ircket prope Amerffordiam, nunc cM"
riaebeat^I^riaeinJftmerffordiajdioeefis\'îraiedenfîs.
lî>omus vallis pacis prop« \'ï\'raicd:um,nunc fandi ^annis in ^^
mcrffordia,diocefisTraie(fi:enfis.
mcrffordia,diocens Iraiecteniis.
©omus vallis beatar I^ariç prope (})udenaerden in |Iandria,di^
ocefisTornacenfis. f^j^U-r-^r^ S^S"
^omusbeataelflariae indumo prope flndouiam inÇrabantia»
diocefisl^eodienfis.r^r^TT^ t^-\'i-o.
tf.
©omus campi beat^ Mari j in 0oftfrifia pro^e Çfinghen, dioC^
fis ^remenfis. i •
^ ipomus montis beataï î^ariae in ^odinghen prope 2Cyberch
terraIVjlontenfi,diocefis(Solonienfis. jvt^^»
Pomus fandi Sîaluatoris in Çvuich prope Attenderen,diocei»^
(Çolonienfis.
lpomuspafsionis<Shrifl:i ÔCbeatacMariar inTongris, dioceu«
Ipomus beatar I^ariar in t\'il^ittenberch in faxonia, diocefis
ijomusfandi Martini in Lunenkercfce nuncAcîîîum in Jt^^^
prope Hcriinghcn,dioc€fisTraicdenfis. 3 \'
fcnfir\'" d^ocffîs m:
ieoTenS"\'\' Elizabeth prope R«rem«ndam, àocet
ï)omusbeataeKIizabethbonorum puerorumiii oppidout
Aiiinghen in frifia diocel
J)omus fanâi Barthoîomeiinzulta,iuxtaHiIdefem,eiufdlqr
Cornus^atarMariaein Hertzenhaghen iuxta Francfordiaml
^ocefis Maguntinenfîs.
Oomus beatar Mariarin MeUaiuxta GTandanum in Flandrî
^ocefis Cameracenfis.
Oomus fandi Dionifij in MoIêbeeke,diocefîs Mindenfis. îll
^omus horti beatar Marij virginis iuxta Vvormaciam eiufdem
güiocefis.
^^us Bufci domini Ifaac iuxta Niuellam in Brabantia,dioceI
"S Cameracenfis. .g
beatar Mariar&Ioâniseuangelifte inxta Seghenberch
gHoIt2atia,diocefisLubicenfis. 40.
°\'^«sfanaiHierqnymiinRuremundain€îeIdria,diocefîs
J-eodienfis. .
«omus fandi Pétri apoftoh in Hegene in Comitatu Lingenfi,
gocefisVvormadenfis. ^ J
omus beatar Mariar inïnfuîa prope Confluentiam, diocefis
£^cucrenfis. ^
Emediam in ©eftfrifia, d».
"<^efisMonaÄcrienßs, ^^^
€ Domus
B
îS. ^ Catalogus geßetälis omnium domorum.
A Domus fatidi Anthonii confcfforis in Albcrghtn tn Twents,
dioccfis Traiedenfis. 54\'
Domiis fandi Nicolai inBergum propc Levverdiam ,dioccßs
Traiedenfis,
DomusCoïporisdominiin Golonia.
Domus fandi Pctri in DacDicm, diocefis Padenbur^
nenfis* 57\'
Domus fandi Vici propeNaerdcninHolIandia »diocefisTra"
iedenfis.
Domus fandi Nicolai in Trutenhufcn, diocefiâ Argcnti»
® ijcnfisi .
Domus fancTi Pancratii i» Hamerfleue, dioccfis Halbariïa^
denfis. - . 60\'
Domus fandi fpiritusin Vdcm fiue vaïlis gratie in terra CU^
ucnfijdiocefis Colonienfis.
Domus fandi loannis baptifte in Rcbdorp, diocefis Eyft^*
, ccnfis. ■ ... . .. " -\'V. ^^
jPomus fandi Hieronymi prope Leydis in Hollandia, dioccß®
Traiedenfis.-"" ■ i;-;-,\'r •
Domus fandi Hyreneimartyris in Marbach,diocefis Bafilt^
enfis. . •
IDpmus beatf Marie in Bircling, diocefis Hipérboïenfis.
Domus fandi Leonardi in Bafilea,ciufdem diocefis.
Domus Rofe vallis beatç MariaeinHafcain Vveftfrifia,
fis Traiedenfis. ^
Domus beatç Chriftinj: in Itervviile,diocefis Argentirieiis-
Domus fandi loannis baptiftç in Volkerdinchufen, dioceu»
Paderiburnenfis. -jh
Domus beatar Maris Magdalene iri maiori Prahckendael, dio^
cefis Vvormaeienfis.
y^ Catalogus generallg omriitrm domortimr\' 19;
^omusbeatafc Mari^ vicgmis in (vvrnrnm^dióm^ Ma\' A
gundneiifis. \' ^ -J;
Domus in Raueiisberghem,diocelis A^untMenfiy.\' 74\'
©ooms beat^ Mariae in Arena propc Stralen, diocefo ColJ
. fiiénfïst .- - ■ .
coporisChriftiin Bloemenberch, diocS
Öom^fandiMartiniinZindëIfinghe,dfocefis Coftatiefis; II\'
Santó?^^\'"^ , Berenberch, diocéfis ^
ï>omusfknaiLaurentiiinHiiapropeSarburgu,dioce/isM^
Homus beata? Mariae in Bardesholm in Holfada, diocefis Br^
Georgii martyris in Sambaco,diocefis Radfpo»
^omusmonds beatar Mariarprope fluuium lafonis,diocefis •
^aminenfis. g^ C
^ ^^jggiHsMontalium capituli Vvindefemenfis.
r\\©mus campi beatf ManafinAemftdrStïSÏHoUan«
jt^dia, diocefis Traiedenfis. j
C j| Domu«
-ocr page 224-2Q. ^featalogusgcncraïg omnium domomtru
A Domus vallis angclorum in Bonna, Diocefis Colonienfîs.
Domus Hierufalem in Jraiedo,eiufdem diocefis. 14 ^
Domus fände Agnetis in Dordraco oppido HoUandie diöce=
fisTraiedenfis.
Domus beatac Mariae in Bethania prope Mechliniam in Bra«
bantia, diocefis Cameracenfis. 9\'
Domus beacat Mariae in Bethania prope Aernhem in (jelria,
diocefisTraiedenfis. lO*
Domus beatac Mariae in Nouimagia,inGelria,diocefis€o«
lonienfis. ïJ\'
M Artini quinti bulla tertia,in qua continentur hare,
ffl Prior fuperior per fe, vel per vifitatores generalis ca-
pituli Vvindefemenfis, finguli etiam priores SC redores in do*
mibus fuis,abfoluere poifunt finguloscanonicos fratres,;famï^
liares, Domefticos,continuos commenfaIes,necnon dC canoni«
cos, fratres & familiares aliorum monafteriorum cajpitulo fub*
icdorum,hofpitandicaufaadeosdeclinantes:in omnibus cs-
^ lïbus, prçterq uä fedi apoftolice referuatis. Vota quoqj comuta*
re, 8C ecclefiaftica facramenta eifdem miniftrare poftunt.
Prior fuperior difpenfare poteft fuper horis canonicis cu«»
his qui fenio confedi, aut infirmitate grauati, feu alias ea» corn«
mode feruare nequeunt,
(D, artini quinti bulla quarta, quf data fuit annno. 1429.
^ Nouas indulgentias concedit,in fefto venerabilis facramenti\'
ijfln hoe fefto dC per eius odauas diuina celebrari po/funt in I0«
cis &: terris interdidis,campanis pulfatis,& ianuis apertis:ex=
clufis tamen excomunicatis, fed interdidtis admifsis,illis tame
qui caufam interdidi dederunt,aitari nullatenus appropifl\'^
Squantibus.
Acro fände fynodi Bafilienfis bulla prima.
%lnhae
i
A,
-ocr page 225-^^^omptncKiim prkflegidrume .___Ja,
hac,prjuilegia a Martino quinto conceiâcôfirmantur pro A
quorum cofcruationc » tres conftituutur commiiTari), videlicet
Mariae ad gradus Colonienfis,fanai loannis Traiedenfis,ac
landi Martini Embncenfis,prfpofiti.
fifacrofande fynodi bafilienfis buïla fecunda.
^HuicbuIIf inferuntur priuilegia multa,fdtudigna,nempe
conceflaab imperatoribus,Fredcrico fecudo 8c Carolo quarto.
^ Tres etiam conftituuntur ordinis conferuatores iudiccs»
videlicet Archifpifcopus CoIonicnfis,Decanus ecclefij Tra^
ïeôenfis,6C Decanus Dordracenfis, qui noftra bona 8c iura con
feruarent SCdefenderent.
^In tertia Bafilienfis fynodi bulla coceditur nobî», çp reliquias B
fandorum,recipere ÔC habere poiffumus,
EVgeniipape quarti, bulla prima,
^Eugenius tres nobis conftituitconferuatores SCïiidice»,
fdlicet Abbaté fandi lacobi Leodienfem, Decanum fandi SaU
uatoris Traiedenfem, ÔC offidalem Colonienfein.
^ugenij papx quarti,bulla fecunda, quf tradat de reception«
^natorum,de qua mentio fit in conftitutionibus noftris.
6(ugenii papf quarti bulla tertia, in qua conceditur generali
capitulo, immutarepo/feSCalterare, horas preces redtandas
a rcdditis,conuerfis,SC donatis.
ugeni) papj quarti bulla quarta, vbi inhibetur ne pofthae, C
pitulum generale,aliqua monafteria monialium aflumat.
wgcnii papjr quarti, bulla quinta,
q Si epifcopi, de fuis iuribus inter fc lites habuerint î ordines fs
^s recipere poifumus a quocunqj epifcopo.
®ugeniipapf quarti,bulla fexta &ct.
Jpluspapa fecundus conceffitqycuram animarum excrcerc
X poirumus,ineosquinoftrisinfîftuntobfcquiis,peromnia
«eut paftorcs ÔC redores parochialium ecclcfiarum.
5 Écdcfias 5C altaria crigcrc,&: iteru m deftrucrc, ÔC de nouo re.=
«cerepoifumus,fi ordinarius requifitus finc pccunic exadione,
C î per men«
-ocr page 226-per menfem dfarediftiîkrit.
i|în ecdefqsparochialibus, perordinanos vel quofcunqjalio^
inueftiti t per capiîuîiim veî fuos priores fine confenfu ordin^
riorum,reuocari poJTunt.
ÏVlianus Cardinaîis fancli Angeli,& îegatusa latere, coH"
ceffit nobis, qi décimas habere poffumus, ôC altaria pof^
tatilia.
ANthonius epifcopus Oftienfîs,Cardinahs Bononiéfisfuo
diplomate côceffit,cjj n5 oporteat nos vitare excomunica
tos î nifi in noftris ecclefiis publicedenunciati fuerint.
C^îtem cura infirmis difpenfari poterit, fuper horis dicendij.
ifîtem priores vota commutarepoifunt^nahapietatis opera^
^ Item q? induîgentias tam intra quam extra vrbem datas,prö
rnereri poifumus.
NIcoïausdecufa,Cardinahs fandi Petri ad vincula,8(le^
gatus peraIemaniam,conceffit noftris facerdotibus,irt
fine fuarum MiiTarum, SC in principio dicentibus. Etfamu=«
îum tuum N.papam 6C K antiftitem noftrum ,vna cum ccck<
fi^ cathohca, ab omni aducrfitate cuftodi, quinquaginta di<
CS indulgentiarum. q Qui vero diebus cclebribus , vna hora,
deuorionis gratia a colloquio fe abftraheret, dC ledioni vel de«
uotioni operam dederit, triginta dies indulgentiarum.
q Item fi quis quocunqj modo ita fc leferit vt mors inde fequîi
tur extra cemiterium occultcfepeliri poteft.
DAuid epifcopus Traiedenfis,fuis iitcris,capituIumno*
ftrum a fua dC fucceiforum fuorum vifitatione, corredi"
one, SCreformarione penitus exemptum effe fatetur. Quas
terasprflatiquinqj ecclefiarum, etiam appenfione fuorum fi«
giUorum roborauerunt.
Sixtus quartus,in prima fua buî]a,priuilegia a Martino quin
to conccifa approbat, inhibens omnibus ordinariis ne qua
modo monafteria capitulo fubiech vifitarcpr£fumâr,auî quic«!
quam ordinäre,fub pena,
•iffltem
»
€
23..,
q ït<m äe afefóïütione in caufa fimonie, 8C cp fuis ordinibus 8C ^
gradibus mentis, miniftrare poiTunr.
^ Item q> priores\'Sc redores fuos fubditos abfoluerc pof«
f«nt ab omnibus cafibus, etiam fedi apoftoüce referuatis/emeï
in vita Sc m mortis articuIo,SC plenariam peccatorum remifs
fionem impendere.
ixtus quartus in fecunda fua bulla decîarat, q? prf miifa om=:
ïîia nobis conceffit,doncc Sc quoufc^^ in regulari nojftra obfers
Uantia perftiterimus.
IS ixtus quartus in fertia fua bulla decreuit,q3 ad regulf SC con
ftitutionum noftrarum,SC non fynodalium autprouincialium
ftatutorum obferuantiam, aftridi fumus. ®
® ixtus quartus in quarta fua buUa, literas Eugeniipape,SC
Anthonii cardinalis, nec non SC Dauidis epifcopi Traiedenfis,
^pprobat Sc confirmât.
^ Extendit etiam omnia priuilegia nobis conce/Ta, ad omnia
fingula monafteria, Sc vtriufqj fexus obedientiarios, famili«
ares, SCcontinuos commenfales. ..
«^IDefundorum corpora exhumarc,SC iterum fepelire pof«
fumus.
^ Obedientiarii omnes, familiares, SC continui commenfales
exemptifunt,ab omniiureSClegeparochialium ecdefiarum,
txceptis tarnen concordijs dudum initis, illifq,* firmis ma« C
*ientibus.
^Capituiu generale inobedientes 8C rebdies dimebrarepoteft.
•I Ordinarii, nullam curam, vifitationem ,reformanonem aut
f ftmifsionem cuiufcuq,\'domus nobis imponere poffunt, neqs
fratres noftros euocare.
^î\'^recipitur omnibus tam eccîefiafticis quam fecularibus qua=
cunqj etiam dignitate prsefulgeant t vt in apprehenfione fugi^
^iuorum,affiftentiam nobis prfbeant.
Idem pontifex monafteria noftra, 8C omnia bona tammo=
Düia qua immobilia,pr^fenda6Cfu£ura, incorperaiiitSC iuxta
vulgare
-ocr page 228-24« ^BuIïalîïnoctntnodauL .......
A vulgare patrie,mortifîauir,5C omni libcrtatcccclcfîaftica gar-
der« dcbere,decreuit.
ÏNnocétius oâauus,in prima fua bulla,priuilegia noftra ot»^\'
niaapprobauit.
^ Conceffit,vti,& gaudere,nos po/feomnibus priuilegijs Car«
thufîenfibus SC Citterçienfîbus, tam in gcnerc quam in fpcci«
conceffis,8C in futurum concedendis.
Jnnocentius odauus in fecunda fua bulla,tres conftituit coiî-
feruatores, videlicet fanöi Laurent!} Traiedenfis,San<51:i lacobt
Maguntinenfis, fanâi Martini Colonicnfis, monafteriorui^
B Abbates»
if Innocentii odaui bulla tertia.
INnocentius epifcopus feruus feruorum dei ad perpétua
memoriam, facre religionis honeftas, fub qua diledi filii c^\'
pituluVvindefemenfe, ordinis fandi Auguftini,\'Traie(S:cnß\'
diocefis,& illius perfone vtriufq^ fexus,in hutüilitatis fpiritu,«!«
uotum & fedulum exhibent altiffimo famulatü, acdeuotioni<
fynceritas quam ad nos 8C Romanä gerunt ecclefiam promere^
tur, vt eorum tranquillitati SC paci ea vehmus charitate confu"
lere, cuius obtentu, valeant eo liberius quo quietius, altifsimp
reddere famulatum. Dudum fiquidem a felicis recordationis
Sixto papa iii). prçdecelfore noftro emanarunt litere tenoris
C fubfequentis. ^Sixtus epifcopus feruus feruorum dei ad perp«
iixtut: tuam rei memoriam. Dum ad vniuerfos reguläres ordines, a^
loca iugi fandimonie dedita, perfonafqj voto religionis aftri\'
das, pro iniundo nobis apoftoliceferuimtis officiö, crebris vi\'
gillis,5C indefeffis ftudiis attendimus, ad illum prçcipue Cano^\'
nicorum regularium,Congregationis lateranenfis,ordinis fa« ^
di Auguftini, co libentius noftre mentis oculos conucrtimus*
quo ordo ipfe innafcentis ccclefiar fanda inftitutione,ac primo
rum chriftiane religionis clericorum norma traditionibus*^
fundatuâ,& facris inftitutis ac diuinis reguliseloquiifq} prfmW
nitus extitit,ab eiufqj primeua fundatione variis virtutum me^
ritisfcïï*=
-ocr page 229-^ Bulla tnnocentij odaui. 24.
f«is Temper rcfplenduit. Q^am ob rem nonnuUi romanj pon- a
tifices prçdeceflbres noftri innumeris religionë ipfam priuiïc
giis,dignifqj honoris titulis,nô immerito decorarSt.l^ndf nos
eorum dudos exerapïo decet, vr congregationem ipfam late«
ïicnfem,in agro dominicomultipiicesSC vberes fände èonuer
fationis frudas indies afferentem, noftris etiam fpedalibus gra
liarum muneribus muniamus, & his quf pro ipfius ordinis ÔC
congregationis laude ac perfonarum, vota fua fub fuaui religi«
Onis iugo inibiexoluentium, pace & quieteprocefferunt, ne in
contenrionis fcrupulum labantur, fed firma pariter 8C illibata,
perfiftant, noftri adijcimus muniminis firmitaté. ^lÖudum fï= ï««\'
qiiidem felicis recordationisHïartinus papa quintuspr^decef»
for nofter,diledos filios tune ftngulorum monafteriorum,pri-
oratuum,prçpolîturarum,&ecdefîarum ordinis fandi Augu«
. ftini,priores,prepofitos,redores,canonicos,8C conuêtus,de cô-
gregatione fandi ÂaIuatorislateranenfîs,tûcde frixionaria vul
gariter nuncupatos,vt deo quietius perpetuo famulari valerét;
grariofis fauoribus profequi voIens,ad honorem omnipotent
tis dei, eiufqj matris virginis gloriofe, ac beatiAuguftini con«
fefToris,pro religionis incremento,q5 ex tune in antea. Priores,
pr?pofiti,redores,canonici,6C conuentus prf fati, pro eoru per«
Pctua foliditate ac couerfatione, quâquàm diuerforum locoru 0
monafteriorum profeffi exiftät, nihilominus vnum corpns,
^naq^ congregatio,fimul 8C inuicém connexa cenferétur,ac fub
^^a 6c eadem lege obferuantiereguIaris,vmtate,morûq5 con*
^OfmitatejSCeifdem eonfuetudinibus,priuilegiis,ordinationie j
ftatutis fubeffent, ac pro religionis SC cogregarionis hu« J
*^fmodi eonferuatione,augmento, felfci in domino obferuS
vera,fandiratïfqf fuceefTu, pro eelebrandis eorum capitulis,
®^%endis redoribus-iocoarumipföffi, ac quipïuribus aliis moa
\'^aflerißrii & idtoorumipredidorum regimen BC gubernationê
Tpiritaalibus concernêtibus, acceptandifq? 8C recipiêdis iufto
^tttïolocis&m onafteriiSjtam fadis quàm de nouo conftruen=^
JO dis,a quo«
L.
î5 A^ÎHÎyîH^^^Î^^^^^E\' #
dis,a quocun^ prçlato cathoHco bC ccclefîaftka perfonâ,necno
rege,prîcipc,dtice,vcl barone, dom inio,vel c5munitate,8C q«®
libct alio chrifti fïdeli, qua plura falubria ftatuit dC ordinaui^C
voluit q> tam ftatuta SCordinationes prcdida, qua cetera dia»
priuilcgia,conccffioncs,immunitatflfe,ÔC gratie, fingulis antedi=^
ais monafteriis ac locis ipfîus religionis ÔCcongrcgationis^peJ
Romanos potifîccsprf deccflbrcs noftros, feu pro Romanis p^
tifiicibus k gercntcs,reges,duces,barones,principes,dominia ^
coraunitatc$côce{fa,quf omnia haberi voluit pro expreffîs,^
in poftcrûconccdcnda, inomnib\'5Cpcromnia,advniucrfaöC
fingula loca,monafteria, prioratus, prçpofituras & domos, eo*
rumiç perfonas que tune SC proccdente téporc, ad huiufmo^
religionem ÔCcongregadonem,ac eiufdem canonicos reduda
acvnita cifent, feu redud &vniricontingcrct,cum4llius acU»=
lorum fuppofitis vel vnitis,acper cofdcm canonice acquifiti^
Se iufto dtulo acquircndis, vt prçfertur t extendi dcberc. ^
tugcnius qoar^ ddndc pic mcmoric Eugcnius papa iiii. etiam pr^decefTor no^
!H£i ftcr,facrofanâ:am ac vencrandâ Lateranenfem bafilicam,ad pf»
meuam inftitution.cm, primeuûqj cius ftatum, videlicet cano«
nicorum regularium,ex certis tune cxprcffis caufis,poft dclib«^
^ rationem prouidam, quam cum fratribus fancfte romane eccle-
. fie cardinalibus habuit diligentcm, pro ccdefi? dd 8C catholic«
fidd chriftianeqj rdigionis honore, ac faluatoris noftri glori3f
publicaqî vtilitate 8C ipfius bafilice lateranenfis ftatu, venerati^
onc,commodo,SC honorc,reduccns 8C reponens î vt ordo can<?
nicus,qui fecundû deum ac bead Auguftini regulam ibi noice"
batur inftitutus/perpctuis futuris tèmporibus in dida ecde»|
vigerct, dC inuiolabiliter obferuarctur, ordiné SC cogrcgation^
huiufmodi in prçfata ecclefia îftituit,erexit,ac dcputauit,diéta^
lateranenfem bafilicam, cum omnibus fuis fpiritualibus SC teiw
poralibus bonis,mcmbris,iuribus, iurifdidionibus, priuilegH
SCexcraptionibus,in perpetuum ddem côgrcgarioni conce
fit St mifit, eorumqj cure SCadminiftrationi tribuit Si
B
^ Bulla ïnnocttitii odaui«
ftattît,Jitqî decreüit Sc ftatuit vt omncs demccjss dide congrcga
tionis,conucntus SC loca,ab huiufmodi fan<ftc bafilicc laterané=
fi titulo, Yt congregationis totius capitc, nomen acciperent, 9C
faluatoris congrcgatio appcllaretur,ac fingulos didc congrcga
tionis canonicos vbicunqj domino fcruientes,huius bafilicc de
dcos miniftros SCrcligiofos, ac deipfius capituli grcmio,in om
nibus iuribus 8C pduilcgijs ccnfen decrcuit. «f Et fucccffiue fan
<Se memorieNicolaus papa V. fimiliter prcdecclfot noftcr, tam
Martini quam Eugenia literas prfdidas,necnon omnia SC fin=
gula in eis contenta,ac quf cunq? indc fecuta approbans SC con^
firmans,eaqj plenafirmitatis roborc fubfifterc, necnon perpe=
tuis futuris teporibus inuiolabiliter obferuari debcrc deccrnes,
per quafdam etiam fuas,cohceffit ÔC indulfit omnibus SC fingu
hs ecclefiis,mônafi:eriis,prioratibus,locis, & pcrfonis, vbicunqj
confiftendbus SC coniîituendis,prf fcndbus SC futuris, congre=«
gationis canonicoirum huiufmodi t vt illis omnibus in corun=»
dem mardni SC Eugenij predcccflbrum litcris contcntis,ac alijs
«xempdonibus,priuiIegiis,immunitatibus,libcrtatibus,gràtiis
ßC induItis,bonifqj SC iuribus fpiritualibus,conccffis SC conccdc
dis, quibus praefata nofl:ra ccciefia latcrancnfis,ÔC ab ca dépende
tia vtebantur &:gaudcbant,feu vd SC gaudere confueuerant aut ^
poflent quomodolibet in futurum,ecclefic monafteria, priora«
tus,Ioca 6Cperfonf huiufmodi,in omnibus SC per omnia, pari«
^rmiter SC abfqj vlla differentia, perpctuo vd SC gaudere fiberc
^ licite pofTent. Iff Poftea vero eodem Nicoiao prjdecefforc,rc iä^ÄnS!
®us humanis excmpto,cu canonici didc congregationis,a prp
*3ta ccclcfia,pcr nonullos ciues romanos fuiifent cieédî pie me^^
^^oricCalixtuspapa ii). fimilitcrpr^dccciror noftcr, Ctiam per
«^ias fuas literas ftatuit ÔC ordinauit, q, canonid co|regationis
^umfniodi,a cura SC gubernationc ciufdê ccclcfij defifterét,&: il
in poftcrû per canonicos feculares régi 8C gubernari debere.
licet poftmodu rccolcde memorie Paulus papa ij.etia prçdc Jîaylyi-A
^gffornofter,canonkosrcgular£saccogrcgadonishuiufmodi,|g|SS:
ß adrcgi=:
iJicoiaus.s
B
adrcgimf Se gubcrnâtîôncmiïSf^^
minus co quoqj dc medio fublato,canonici eiufdem congrcg^
tionis,dcnuo ab eadcm cccicfîa fucrunt artioti, atqp cx ordine »
S™ mandate noftris,decretumôCftatutûfuit,qîcadéccdcfiapcrdi«»
aoscanonicos fecuIares\',dccetcro regeretur & gubernaretuf»
Et demum, ne in dubiû rcuocari poifet, an cx calixti ÔC noftri«
litcris,huiufmodinomen SC titulusfeuintitulatio çongrcgati=»
onis lateranenfis,fuppreifa 8C fublata elfent.ac immunitates,gr»
tif,priuilegia,8Cinduîta,eidem congregrationi lateranenfi,tani
per ipfumEugcnium quàm per alios romanos pontifîccs ptp
didos conceffa,cenferentur rcuocata: per nonnullas etiam aliaj
literas noftras, omnes SC fingulastam Eugenii quoad nome »
întituiarionem congregationis lateranenfîs,quàm omnium
fingulorum priuilegiorum, S^immunitatum, aliorum prcd^
ceiforum literas approbantes SC confirmantes, deaeuimus et
declarauimusjtam per prjdidas eiufdem prçdecefforis calixti
Huàm noftras priores literas,8C inde fccuta quçcunqj prçfate co
gregationi lateranenfi quoad nomen 8C intitulationé prf di«^
■ce non immunitates,priuilegia,gratias,SC induira huiufmodt,
tamperEugeniura qua per alios prçdeçeffores prjdidos,
congregationi lateranéfî, ciufqj canonicis SC perfonis concclfa i
in nullo prfiudicatû aut derógatum fuiife, aut effe quoquomö«
do.Et pro potiorisputele fuffragio literas Jugeni) prfdeceffo^
rispredi<fti, inpriftinuraSC eum ftatumviddieetquoad nom«
Se intitulationem congregationis Iateratienfis,necnpn immu^
fiitatcs,priuilegia, gratias & indulta illi coceffa, in quo olim ati\'
tequàm a calixto pr^deceffore pr^fato, SC etiâ a nobis literc h«"
iufmodi eif5^affent,quomodolibet exiftebant,repofuiraus, r<
ftituimus,SCplenarie rdntegrauimus, prout iri fingulis prfde*
cefforum aè noftris literis prç didis refpe(ftiue,quarum tenoreS
prçfendbus haberi voluimus prpexpreffîsSC inferds,plcnius
continetur. If îfositaq, quicongregadoni huiufmodi, illiuft^
monafteriis,ecdefrjsjlods SC perfonis, propter eorû laudabien»
0ane
lares
ROhid
itrcj iterû
l>«l{untur
II
t
s; t
Ai
j^onalnnocentHoAauf. at,
ÏCrfIfgfofam vitam,ac muItîpIÎGcs Sc vbcrcs frudus,qBosiii vi
nta domini, altiffimo miniftrantc,dietim afferunt finguïari dc*
iiotioe afficimur,ipfoa & eorum monafteria, eccïcfias atqj loca, •
ctiam maioribus grattjs profequi voIentes,motu proprio,non
«deorudem canonicorum vel alicuius pro eis nobis fuper hoc
oblate petitionis inftantiam, fed de noftra mera liberalitate, 8C
certa fcientia,ac de noftreplenitudinepotcftatis,quecunqj pri-
öilegia,gratias, immunitates, libertates 8C exêptiones, tam per
pr jdiaos,quàm per alios fummos pontifices pr jdeceifores no-
ftros,romanofqj impcr3tores,regesprincipes, SC alios chriftifi.
«ele8,eidem congregationi.eiuf<]p membris,locis ecclefiis, mo=
nafterits,SC perfonis quomodolibet conceira,ac omnia & ftgu« »
hjn eis cont€nfa,St quecunqjindefecuta, tenoreprçfentiâcon
firpamus ÔCapprobamus,âcpîenHmrobur ÔC omnimodâ fir«
«Jiitatem, perpetuis futuris tfporibusobtinere, ÔC inuiolabiter
5>bferuarf debere volumus atq? decernimus. Attendîtes au* ^ ^^,
«^m, quante venerationis SC iandimonie femper fuerit congre» —^
gatio huiufmodi in ecclefia dei,8C quantum plantatio facra nor
^aqj rcligionischriftiae floruerit, ac propterea decés, quinimo
aebitumircputantes,yt fpecialibus prçrogatiuis gaudere,ac fub
tioftraSC eiufdem fedisprote<aionemiIitare,pr»cipuifqj hono
Jibus ÔC gratiis extolli SC decorari debeatî congregationem ip«
jam illiufqj m onafteria,membra,ccclefias,6C loca quelibet,ac il=
Jorum canonicos feu perfonas, prffentes ÔC futuras ( vagabun« ff ■
^is 8C fugitiuis exceptis,aut aliter extra ordinem feu congrega- o\'rdkiariwum"^
jjonem ipfam abfqj fuperiorum licentia commorantibus, qui= J^ïtiu-**
busnoIumushaecaliqualiterfuffragari)a quorucunqjprçdidc Sbucmio"ne^ï
fcdis legatorumaceius nûciorum,patriarcharum,archiepifco» fynodahbus «
porum,epifcoporû,ÔC aliorum quorûcunq? iudicum, ordinarii catirnibu""S^
Ofum ÔC extra ordinariorum iurifdi(flone,autoritate,poteftate,
**ominio,vifitatione,cura, ac charitatiui fubfidii fubuentioe, ÔC
**a<3:ionum quariîcunqj preftatione,necnô fynodalibus, ÔC al«
drills cuiufcunq; congregationis, feu proceffionu euocationi^
D 5 bus, mo;=
-ocr page 234-A bus , môtu ⣠fdcntia prfdiàis, penitus BC omnino exîmi\'î
mus, ac totaliter liberamus, eamqj in ius ÔCproprietatem béa»
Petri ac fedis eiufdem, 8C fub eoru fpedali proteaione atqj no-
ftra fufdpiraus,ita cjî de cetero cum monafteriis, mébris, ecci«"
^,.fiis,iocis,perfonis, SC iuribus fuis quibufcûq?, eidem fedi imm«^
\' "diate fubiecîa cxiftat,Sc: omnino eifecenfeatur. Quodqj légat«,
autnuncii prçfati,feu locorum diocefani, aut alii ordinarii
in nos exercere dignitate,feupreeminentia, incongregationë, canonicos, pet
lîSm-S fonas,monafteria,ecdefîas,mébra SClocapredic^a, vtpote prot
nrdiftioi^ne^ fys exempta,excommunicationis,fufpéfîonis, aut interdiai fe»*
S^Mtentias,fcualiascenfuras fiuepenas,fpedalitcrvel generaliter,
B eorum autoritate ordinanapromulgare, nec vllamalia in mo^
nafteria,ecdefîas,pcrïbnas, ÔC loca huiufmodi prfemincntiatï»,
fuperiorirate,SC iurifdiaioné, quomodolibet ixercere polfent,
etiam ratione contraaus vel deUai/eurei de quaageretur vbi-
cunqîiniaturcontraaus,committaturdeliaum,autresipfatô^
fiftat î decernentes cx nunc omnes SC fingulos procelTus, ac e^
comuniationisfufpcnfionisSC interdiai fcntêtias,^nfurâsSC
pcnas,quas 8C quicquid contra congregarioncmfeu illius cari®
nicos perfonas,monaftcria, eccicfias SC loca haberi SC fieri contï
gerit feu eriam promulgari, irritos SC inartes, nulliufq? roboriS
C vd moméri c(fc,ac pro nullis SC infcais haberi debere,ctiam c^
emptione congrcgationis huiufmodi quam tâquam notoriâ se
manifeftâ haberi voluimus,no aliter allegata feu aliter dc ca m«
tionefacla.Prçtcrca nccongrcgationcm ipfam SC illius canont
cos per locorum ordinarios quauis occafione vel caufa,SCprae^
fertim ratione parochialium ecclcfiarum, feu aliorum locortf
dia^ congregationis pro tcmporc,quibus cura animarum im^
minet,moleftaricontingat, SC huiufmodi prçtcxtu in congre^
gationcm SC canonicos prxdiaos aliquam fupcrioritatem le«
dominium habcrcprctendantîipfisquoqî concedimus SC lO^
dulgcmus,v£ in parochialibasccdcfns huiufmodi,poffii coft^
Jb fe
19-
Ai
pcgado ïpfa feu illius canonid pr^di(ai,perfe,aut per prefbite- A
ros feculares,vd reguläres,fui aut cuiuilibet alten\' ordinis.ali=
astamen habiles 8c idoneos, ad ipforum nutödeputandos,ÓC
curam prcdidorum parachianorum cc
ÇlefîarûparochialiûhuiufmodilibereSClidteexe^^^^^^
»Plicapellani dum curam huiufmodi gerent, ea libertatc atq,\'
exemptione fungantur 8C vbiqj fruantur,ac fi ex canonicis con
gregationisSCordinispr^didorum exifterent. «Etquiaciuf«
^em cogregadonis canonid dc locis ad Iota illius fepiis trasfe= Sf Ä ^
rutur, propter quod perpetùam irtcerdsSCdeterminadsdicle
congregadonis monafter^s feuecclefüs autlods non habent e^lgSuÏ
«ïanfionem t volumus etiam atqj concedimus, vt liceat eidem . ac a de
congregadonifuoscanonicos ad omnes etiam facros ordines --f
Promouendos,idoncos tamen iuxta coiïfdendam pr^Iatorû
^Imsapprobatos, quibufcuqj maluerint catholidsandftidbus,
pariam 8C cómunionem apoftolice fedis habendbusprsfenta Adordiesfufci.
\'^e,ipfiqj antiftites pr^fentatos a fiiis praïlads canonicoslfine vlla
obligationeprómouendoru canonicorfi|kd ordi«^^^^^^*^^«-
quofcunq^etia facros promouercpolfihtacdebeS^^Por»
J> vtcongregadoipfa drca celebrationcm mi/Tarum etiä fpe-
^ahbus priuilegiisgaudear, ddé pariter ÔC illius canonids pro
«mpore, vtinipfê^u itineratione, altare portattle cum débita C
«uerertda SChonörehäbere, fuper quo, in locis tamé çongruis
^ noneftis,milTas ÖC alSa diuina officiia, edam per vnam horam
aÜïf ^ vfq; ad hora nonam, in ipfa idneradone, aut alias,
«hoc caufa fubfiftente, cdebrare ac facramenta ecdefiaftica ibi
^ generale feu in aliquo fpedali loco intern
»aum fuerit, in ecdefiis fuis, acinaltàri portadli pr^didis, ÔC I^fP®^? »
qüibufcunqj locis honi^is, huiufinodi mifiks 8C alia di=
\'na officia cclebrarc ; ita tamen qj in lods ecdefîaftico in-
J^dido ftippofids, debeänt ianuis daufis BC excommunia
^tiscxpulfis,atqj interdidisexdHfis,non pulfatis campanis
ÔCfubmiiTa,
4]junarnHocen^(
io îpfa feu illius canonici p;
- ______________
& fubmiffa vocc eadem diuina cclebraj:c,dum tamen ipfî catio»
nid caufam non dederint interdiâo, nec condngat id dfdetH
fp€daIiterinterdid, neqîecçlefiçSClocaipfafuennt fpedaüteäf
interdida. cum cxcómunicatis a iure dûtaxat,non tarne«\'
protalibuspublicads,conuerfari:dummodpin contemptu^
clauiupi non fîat,nciÇ non omnibus SC finguiis qui in eorum ci
congregationis prfdide exiftunt Gbfequiis,ac in ipforum mo<
rantur locis, cunda miniftrare ecclefiaftica facramenta, dC eoS
cum decedere condgerit in ecclefiis fuis praedidis libère
tc fepclirc poflînt ôC valcant, plenam (icentiaip çon^cdimus
facultatem. q (Ccterum vt congrcgatio ipfa âC illius canonici»
maions immunitatis gratiafruantur t motufdenda SC tcnoE«
fimilibus volumus,atq; deccrnimus,vt ad preftationcm procU
rationum lcgatorufndidcfedis ÔCnûciorum ipfius,feudioi:«*
fanprum,locorum,autexadionum,Yci collcdarum.fcufubfî^
diorum,veiprouifionum,aut onerum quorumcunqj, ncc että
ad folutîonçdecimarumCquas papales appellant
apoftolica pro chriftiane fidei dcfenfione, ac aliis imrninétibu^
pcrfcpgpcccffitatiisusimponit, minime tencanrur »neqj obU\'
gati fmt edam fi per quofcunqi exemptos perfolui mandareU*
tur,cu quibufuis derogatorijsôCfortioribus claufulis, neccpj
ab cprum foludone ceiTandô, ccnfuras 8C penas inçurrere, nin
prffendbusdç verbo advcrbum k earurn tenprc tptoinferto»
no per
8£ de ipfis omnimo4a^ihdiui%a menti qf. PrftereâVf
idem canonicicun? rnaiorcanimifuiquiete,altiffimo cxolu^ï
vota fua,prouidere volentcsî ftatuimus ÔC ordinauimus,vt ip»
per Jitcras emfdem fedis, aut legatprum feu delcgatorû ipfîu^»
iam forfan concçfiâs, autdje^ccterq fub quaçunqj verborû ^otf
ma conced^das,a j^jùgquâ,ad pecuniary
redionis aut vifitadpnis pffi^di^, mona%riis yel.eçcljefiisft»!
quibufcunqj perfonis impendendumj vcl ad cognidones cauf
farum,dtatiôncspartium> &dcnunçia^ipncw fentétufumi^
tcrdia*
excôrhutiîca
t!saiure,cóuer
fan poiTiiîtius,
quasndiu pro ta
iibus publicati
non fuerint.
UTS tenemur ad
preftationcm le
gatorii apoftoli\'
«fedis,vcl ii\'
ocefanorû loco^
fum,aut exaiïli\'
«nuBi.&c.
It^ecimas papa \'
les fdJuffe non
tenemur etiam
pro chriftiane fi
dei defennone.
c
<togi non poflu
mus ad pecunia
colligcndam.ad
vifitandum, ad
cognitioné caw\'
farü,ad cura mo
«liâlium,
x^^^uUa Innocentïi odauû
tcrdîÂi 8C «comunicatiom\'s proccdédum, ac euram monialiu ^
teu religiofarum quarulibct perfonam rcdpicndü. minime co«
gl poffmti nifi in huiufmodi literis, de hoe indulto ac cogrcga,
tione & ordine pr^dia!s,expreira vt prefertur fiat mëtio.
pulturam quoqjin lods dmitcriis ÔC ecclefiis dide congreaa»
tionisconcedimus,ÔCeamliherameiredecernimus,itaq,deuo/"
lioniôCextremf voluntadeoruquiinlocishuiufmodi fepeii«
ri voluerint,nullus obfiftatïfalua tamen iuftida illarum eccW
arum a quibus mortuorum corpora affumumr. f$tatuentes
nihiIominus,vtprorebusquf in ornamentis,Iibris,fabrica lu«
minanbus, anniuerfar,o,feptimo,vicefimo,tricefime,fiae alüs,
ad perpetuum cultum diuinum, aut pro vidu ÔC fuftentarione
diaorum canonicorura,vd indumétis,nec non pro annuis een
fibus redimendis,ad quorum folutionë aliqu^ ecelefif feu mo«
nafteria diäe congregationis obligata nofeuntur, vd de domi *
bus,pr?diis,rebus,hortis 8C bonis,aliifqj lods didf congregati. ^
onisoportunis,quf canonicisSCeougregationi huiufmodire=
hnquunturi nulli teneantur canonicam portionem tradere,ita
tamenqjmreliquis cafibus quàm praedidis,in quibus quarta
ipfa foluenda foret, foluere, vel conuentiones fi qufdfent inter
canomcos ptf fatos 8C locorum ordinarios ae ecclefiarum redo
»•es laudabiles ÔC honefl:e,in pofterum obferuari debeät. «|Fro=
nibemus infuper omnibus ÔC fingulis,cuiufuis ftatus gradus or
dinis vel condirionis feu nobilitatis aut prfeminentie fuerint,
oCquaeunqj ecelefiafticavel mundana prffulgeant dignitate,
in premiffis,a congregatione 8C canonicis huiufmodi,vd vl-
timarum voluntatum exeeutoribus,feu decedentiû heredibus,
occafione premiiîâ, aliquid exigere vel extOrquerepr^fumant.
tt fi forte per nos vel fedem prardidamjde legatis,pie depofitis
^ reliais,!« genere vd in fpeeie,decima vel alia portio feu quo^
alteri pi^ vel non pi^ rei, ex quauis caufa hadenus, ÔC pr^fer=
^im eedefi^ fandi petronii ciuitatis bononiefis coceffa hiifCcm,
^tit in futurum concedi feu folui aut dari,mandari con tigerit;
congres
-ocr page 238-- A BuîIaînnocent\'iiocSbj^
A ^orcgmontZ^m^os huiufmodi,S£ iltorum ecclcia^.
monafteria,loca,& eius legata ac relida, aut alias m eorum tau
rem expofit:a,ipfa in conceffionibus dC mandatîs huiufmodi ii^
cludi,feu comprchendi non debere decernimus, nifi de cong
oatione^canonicis èC ordine prç diais,ac prefenti decreto,lpe^
alis 8C fpedfica mendo fiat in eifdem.qPorro voiumus atqj de
n^X: frt cernimus,q, contra congregaîionem ecclefias,monafteria lo^j
ffcibi nô Oûteft. ^«o K««-. f^ l\'iir^ï fua nrediâa. tâ orefentia qua tutura, prdcri»;;\'
i;:
II
il i:
alia qua fexagenaria,cotra cogregaîioné,canonicos, acbona,^
B iurafua,prediaacurratprçfcnpdô,caffantes,annulIâtes,abrog^
tes peniî\' irntûtes, omnealia pratfcriptionê, qua cogregati
ipfa ta ratioe ccclefiarû,monafterioriî,locorû,reru,bonoru,et n»
riû fuorû huiufmodi,quä alias iä forfan incurrere cepiflet. f v
yrîor fupprior. - ^ vifitatores & finguli priores dide cogregation»»»
SriïîS\' 8C qui loco eorum in ipforum abfenda conftituuntur, pr^fe t^^^
tur ) vifitatores ^ futuri,qui nunc funt & qui pro tempore erunt, amplion
fJotitÇ" busprçrogatiuis SCindultisgaudean^^^^
omnes obedien. „ojiids nouiciis,conucrfis,SCcommifris eiufdem congregatio
\'rSomS;u:ms,difpenfat^^
referuatis cafi. oresationem &: ordinem huiufmodi fiuepöft,in calibusqu
bus exceifennt, & pro quibus excomu
aut fufpenfionis fentêtias,a iure vel ab homine generaliter pro
mulsatas incurrennt,8Chuiufmodi fententiisinnoaati autu
lods generali vel fpeciali ecdefiaftico fuppofitis interdidro,
uina offida celebrantes, vel fufcipientes ordinem, fic
\' tam irreguladtatis fimiiiter incurriifent, ÔC in omnibus ains ca-
fibus, etiam ex caufa cuiufcuqj fimonie, qualitercunq; genera-
liter vel fpedaliter fedi apoftolice referuatis,exceptis duntaxa ,
hereticorum relapforum, fcifmaticorum, deferentium pron -
ta ad infideles,^ literas apoftolicas falfificantium,
no ad eandem federn remitti voiumus : abfolutionis SC dilpe^
fationis bencfidum iuxta cafuum exigentiam valcät
A
Ifttim aïtiailum, capitulum genera!« ita mo-iificauît, ^.\'oeneficium dii^eKfatianis
«abfolutionis in caufaflmonie,realitcrSC fcicnterfsas.& irregularitatis exinde con-
.facte, re feruetur capituîo generali : veîpriori fuperiori duntäxst infra arauu â:"i]uibus
^pfi vciakercorû, hocfpeciahterSf nominatim, cxcerra fcientia, duxehntwciUtêdó,
JMotandunipra\'terea,^ abfentepriore,îocum eius tencntçî, vti gratia hic iiJis con^
*eiia,non poffunt : quia hœe autontas per capitulum reftricta penitus eaSsta,
Iiis iiiis qua; in noftris conaitutionibus eis conceduntur.
\'tem per rcclorcm,qui hic & alias interdwn iahac bulla iiamiiiaîar : not! intelli^
S\'turrector monialium,fed prior fuperior. -
ÇCanonici vero &aIii,quos pro tempore redor generafts, via î\'riores fibi eîi-
fitatoresôC priores pr^didi,inpropriosiiabuerint cofeiTorcsî
«eifdem reclori vifîtatoribus & prioribus abfoiutionis & difpert
fationis huiufmodi beneficium etiam concederepoffint. ^{It
Vt canonicis dicte congregationis ornais vagädi adimatur oc«
cafio, Si ne ipfî ad fedem praedictam vcniendi feu recurrendi vï »
lamvaîeant fumereoccafionera, diffinitoribus capimîi genera |)ifFinkore3 ca^
lis duntaxat eiufdem ordinis, cum quibufuis perfonis, defedû generalis,
nataliu ex adulterio inceftuofo. S: quouisalio nefario & iilicito fun/S\'l\'aSfs
coituprouenientem patiendbus,necnonre(3:ori6C Yifitatori= patienti
bus,cum his qui exquauis caufa,pr3eterquàm homiddii volun= SiÏÏl^ïJni
tari], bigamie,mudladonis membrorG,irreguIares forentpoft« »»"^«s promoueri
quàm congregationem ipfam ingrefri,^: iUam expreffe
fi fuennt,perpetuo difpenfandi, vt defeclu SC irregularitadbus
buiufm odi non ob£bntibus,ad quofcunqj etfu facros SC prç f by
teratusordines promoueri,6£in iUisedam in altaris minifterio
Ȕiiniftrare,5C ad quf cunqj officia,adminifi:radones, feu dignita ^
tes pr^didecôgregationis,autilfius ecclefîarum monaftedorû
^ locorû, recipi 8C alTumi, illa^gerere SC exercere, îibere ac Ii«
cite, & abfq, difpenfatione dide fedis, quones opus fuerit vale»
licentiam&facuîtatem fîmilirerconcedimus & etiam in®
dlïIg^niUS» ïftiim articulum cspitukim generale ita niodificauit,, g? difpéfado
\'^iper dcfeclum natalium patienrit>us,quannim ad dignitates & cura* animarum recep\'
\'■îoncm ^ adminiftradonem feu oxccutionem : apud diffinitoresgeneralis capituli, vel
pnotem fupcrioré refidebit. ^ yj- jpß caiionïd ( alias tamen
ïdorïei) per fupcriores congregationis pr^did^, ac îocoru fuo«
î^um pro tempore deputandi,confefsi ones omiiiurn ci fînguloa pei-io^es adiiwc
H-
A ^um,Ymufqj fcxus,libcre 5C Iidtc,tam in lods ipforum canonf^
tefuo^SÎ eorum,quàm extra,audire,acconfitenribus huiufmodi pro co^
cui^ïïîreVf mifsis poffint iniungerc penitenriam falutarem,8C dfdem cor^
fitcntibus cuchadftif facramentum in ecdefiis praefatc congr^
Sra^" pTx^r\' gadonis, hbere Schate fimihter miniftrare poffint ac^aieant,
quiidie^afchc py^tcrquàminfefto refurredionis domininoftri|cfuChrim\'
ftihocreftncl« ^^ius articuli, capitulum generale interdlxit ommbus profeffo^
bus ÔC obedientiaries capituli,cuiufcun^ conditionis & flatus exiftant, quarunuu^«
tranearum perfonarum confesfiones recipere,aut eifdera impendere, quacun<$ awo
tioneni,tarAapeccatis qua" a ccnfuris/ed ne^earum vota "mmuure,neccum eil« ,
dirpêrare,aut illis quocûç tépore, miniftrare euchariftie facrametu nifi fecudu tor«
in cóftitutiöibus noftris expreffâ, vel de licétia capituli generahs vel prions fupenon
B q&t cum ficutacdpimus congregado ipfain infula tremitan^
in mari adriadco,in partibus italif,propf prouincîam apuhc co
fiftente, SC longe a terra diftante, infigne habeat monaftcnußJj
ad quod fepius maridmi SC nauigantes,vt inibi portu redpiani
dedinant, SC nulla in dida infula exiftat ccdcfia praeter ipfi«»
monafterii ecdefiam ; ne dedinantes huiufmodi ecclefiafti<^»»
careant facramentis,congregationi SC canonicis prardidis pari^
ter concedimus, vt ipfis declinandbus, ac feruitoribus qwo^aa
feruidum retinent monafterii, poffint etiam in fefto refurredt^
onis,euchariftif se omnia alia ecclefiaftica facramenta miniftr»
^ re,necnon cum pirads SC aliis excommunicatis humaniter co-
^ uerfari,ac eifdem in dido loco neceifaria vitf exhibere î eu dJt^
fidleadmodum foret canonids SC perfonis eiufdem îod pir»^
tas huiufmodi euitare, propter eorum ffpius ac didorum ca^
nonicorum per illa&pktes tranfitû, cum inuice f^pe cafualit«
conucniant,SC nifi ipfi canonid cum didispiratis humanitci
agerent,abeismultiplicitcroffendipo/fertt,dummodo didK
nonicinon partidpent cum pirads praedidis aut aliis excom«^
nicatis in crimine,propter quod excommunicationis ^«äitenti
incurrerent. if Cf terum vt congregatio SC canonid
vberiori facultate, circa vtilitatem SC cômodum monafterio^
(Çapituium ge gcdefiarum èC locorum fuorum huiufmodi ac illorum »"»^J}! ^
gaudeantKapitulo generali congregationis pr^diàc^cjm^
.îiv
: tM!
/Y^^uHa fenoeentH odâiiiV
pro tempore rcdori mîûori, per pr^fentcs impartimuraatori«
tatem,concedendi prfpofitis,abbatibu5, prioribus, 8C capitulis
<cclefiarum,monafteriorfi,8C locorum fuorum huiufmodi,licé
tiampermutandi feu alienandi, quoties opus fuerit, quecuntç
bona immobilia congregationis prf didf, acillius monafterio«
tum ecclefiarum dC Iocorö,proipforu tamen euidenti vtilitate.
q Ipemum faluti animarfi canonicorum pr jdidorû falubriter
confulere voIcnt€s,^eisparitcr concedimus,vtIiceatipfis 8C cui«
îibet ipforum,nec non- cótierfis,commiffis ôC nouitiis fuis, prf «
fentibus&futurisjin articulo mortis quemciiqjprjfbyterum
ex canonids pr^ate congregationis,*tn cafu vero neceffitatis a^
lium prf fbyterum idoneum tame, fecularé vel cuiufuis alterius
ordinis regulärem, in fuum eligere confelfore, qui confeffioni»
bus huiufmodi diligenter auditis, pro comiffis per cos crimini=
bus delidis 8C peccatis,in omnibus 8>C fingulis etiam apoftolice
fedi rcfcruatis cafibas,defaitam abfoIutioncm,&:pienariam om
nium peccatoru fuorum rcmiffionem, poffit autoritate noftra
împendercSCpoenitehtiam ïniungere falutarem. ïta tamen, qj
quilibet ex confitétibus huiufmodi, poftquàm congregation?
Ipfam fucrit ingrclTus, fiC antequàm ad articulum mortis deue«
tiiatî tencatur fi clericus vel prçf byter fuerit,fepté pfalmos peni
tentiales,fi vero conuerfus vel commiifus,quinquagefics orati=
oncm dominicam SCtotidcm falutarionem beatar Mariar virgi
ïîis,fingulis feptimanis, per vnum annum duntaxat pro confer
^ïationeftatus romanarccclefiar,legitimo tamen impedimento
Ceffante,diccrc,ôComittétcs alia vice fupplerc tencatur. Et fi in=
îerim aliquc poft inccptä nô perfedâ pcenitentiâ huiufmodi,
ab hac luce migrate contingat dpfam nihilominus plenanä re«
ïïïiffionë côfequatur, dumodo intétionis fucrit, illâ fi fupcruix«
ilfet perfiden di.ïn bulla tteonisdecimi,intcr<^ic:rurflnguIisol>ediérisnîîcapit«-.
Ij,irigore priuilcgiorum 8C indulgentiarum,pro quocunç tempore motu propno,e!jge
îe confefforem qualem«un<>: nifi de beneplacito fuorü fuperiorü pro tepore cxiftentux.
Bïexterâquoqînoftrjlifaeralitatiserga didam
A
dare poteft, qcfi
bona alientH\'
di vcl permuti\'
di.
(îanoniei ois,
fimiliter famili
ares & con tinui
cômenfalcs cli\'
gerc poffunt iit
articulo mortiî,
çonfefforé quë^
cunç ex noftris
B
canonids,iRC3\'
fuvero neceffïo
tatis,aliumquê\'^
côq^ idonen, qui
in omnibus call
bus,abfoIucre
poteft,5i plena\'
riâ peccatoru re
miffïonem im-
Îicndere.
ta tamê : vtqui
]ibet eorâanno
vno, fingulis
feptimanis fep-
tem pfalmis, câ
letanriî,pro con
feruatiôc ftatus
fLomanaî ecclçx
fia legat.
€
A liberîus extcftdcre volcntes,in eo pr^ferfcim,vt canonici pt*®
didi, fuarum animarum faluti magis confulerc valeant t can
lus vr\'Eïs conec- nicis,conucrfis, commiffis, SC nouitiisprediâ:is,prnpfentibusSi
pSmtrSi futuris,qui in diebus-quibus ftatioes in nonulîis ta intra quàm
do ante quinq? extra akiiam vrbem ecclefiis confiftentibus cxiftunt, quinq,\' ai\'
Miïie/etaria ecclcfîarura,monafteriorum,feu locorum fuorû,in quibuS
tune eos moram trahere contigerit deuote vifiîauerint,SCpf3l-
mum Dauid miferere videlicet illû fcicntes,alii vero quinquies
oratioiiem dominicam totidem falutationem angelicam, co
ram quinqj altaribus huiufmodi, pro ftatu feîici fanda? Roma^
B nx cccleftae dixerit, eafdem concedimus indulgentias, perindc
ac fi didi canonici, conuerfi, commiffi, ÔC nouitii, pcrfonaliter
ccclefias vrbis praefate vifitafTcnt, ita q? in defedum altariuni,
alia pia SC deuota loca, ad vifitationem huiufmo4i SC alia prp
miffa fadendi,eligcre poffint,ctiam fîeos extra monafteria SC lo
flmpiîciter ca huiufmodi elfe contigerit. i|.|^pfttnt«sîa«té animo, quot
SfgiÂÏÏ ÔCquantafint mérita KligionisÖC eongcegatiônis huiufmodi
araiorë emifit: tn ccclefîapci,ôC quantum intçr aiiaspollcat rdigioneà, dignu
ZtmcilîS!^ proptcrea,quin Ctiam debitum iudicamus,vt ctiam excellentie
oribusprçrogariuis&:honoribiîs.gaudercdebeat,aciIliSpotil^
C fimum, quae ad illius ampliaticné atq,\' atigmentû tendunt, fta^
tuimus ergo SC fimiiiter ordinamus,vt oés qui fimpliciter votu
ingredicdi aliqua aliâ religion! etia ardioré emiferint,ad cogre
gationé ÔC ordiné prçdidos, illorûqj profeffioné libere^ÔC licit«
itona ïcenaquo fi^gj-ecü fj-jibirccipiatqjadmitti valeät.€|^tquia etiänonulli co
""" SSni\' gregatiÓis ÔC ordinis huiufmodi habitûlffumétes,diuerfis per=^
neqvicut mutni\'j^\'-\'-«,"\'\'«\'^*\'\'"—------------------\' « */*
ri,pcringredicn fonis qu^ignorari Sc no reppcriri poifent, in ahquibus reb\' leu
pToJS\'cluS bonis obnki) effent,eifdê ^
tipoffnnt. bus cocedimus,vt ipforü finguli,in locis fibi c5miffis,bona ip^
,in pios vfus libereaciidtc conuertere poffint, prout fecundum
deum melius viderint expedire. ^ (pupientes vero congrega«»
Nano mïfei-re tióncm candcm, in fuo ialubri ftatu muïtiplicari ^ conferua=^
âSSânîftatuimus pariter atq^ decernimus,«^ de cetcro perpetuus
futud®
i
ApunaïnnoctritiT oÂaaî. W^S
futuristéporibus, nullus cxdidis canonicis pr^fentibus ^^
turis, tranfeat de aliquo congregationis êC ordinis huiufmodi „ediai i <3110 re.
«ïionaftcrio, fme loco,ad aiiquod aliud fandi benedidi, in quo
tegularisnon vigeat obferuätia,feu fandi Auguftini prediâi, pr^mu «iam
Vei alterius cuiufcunq; ordinis monafterium, fiue monafticum ■ïuaj«"!"^
locum, vigore cuiufcunqj conceffionis,Iicentiar,feufacuItatis, apo^^o\'^«-
etiam per apoftolicas literas, non facientes plena exprelfam
ac de verbo ad verbum de voluntateSCftatuto huiufmodi mé=:
tionem,6C quibufuis perfonis,cuiufcunq; gradus ftatus 8C con=
ditionis cxiftant,etiam praetextu alicuius officii,e tiam capella=
tiatus cuiufuis prjlati,cuiufcfiqj ftatus & coditionis fuerint,etia
ß patriarchaïi vel cardinalatus prjfulgeat dignitate ôC honore,
lub quacunqj expreffione in genere vel in fpecif conceffe, aut
forfanin pofterum concedende, CÇ Quodqj nullus alterius mo
nafterrj feu loei prjlatus,aut alius quicunqj,in eorum,alique ca^
nonicorum prçfentium 8C futurorum eorundem, monafteria jg"o^^u"2
Tecipiat vel admittat,fub excomunicationis p^na, quam tam re nonicos «oßros
cepti quàm recip\'entes huiufmodi pro tempore, eo ipfo incur=
rant,fi admonitinon deftit-erint, ôC qua ex tue contra quêlibet tionia,
trafgrelforemproferimus,SC aqua,anuIIo alio,prfterquàma
pro tempore exiftente Romano pontifi\'ce, nifi in art!culo mor=
tis conftituti abfolui poffint, abfqjredorismaioris,5Calterius €
«X duobus ordinis ôC congregationis huiufmodi vifitatoribus,
pro tempore exiftentibus\',licen£ia fpeciali, decÄnentes irritiun
^ inane, quicquid contra prçmiflâ, per quofcunqj, quauis au=
ïoritatc,fcienter vel ignoranter cotigeritattentari. iftumarticuium
generale CapituJü ita refrrinxit.vt nulü liceat fe t»ansfcrread ordinem fanc^i be^djfti
:«eo:3feruatia,nifideiicétiacapjtulivclprioii3.fuperioris,petit3&;obtenta.
aeceperimus &rcipfa didicerimus,congregationcm fandae Caudere poffu.
ftinar de fadua ordinis fancli benediai,a nonullis Komanis po=
tificibuspr^decelforibus noftris,qu3pIuribus digniffimispri= doni r. ïuftin:r
^ilcgiis,indultis ac gratiis decoratam fiiiiïb, 8C ceni^^amus cogre ^
gationem ipfam lateranenfem meritis SC virtutibus fuis no mi= ccdendis,
, E 4 norapro \'
rum.
Bulla jnncccntîioébtti^
^ nora premcreri, maxime vbi quospar labor coniungit, pi«*
quoq)priuiicgiacomungeredebentreidem congregationi 1**
teranenfi etiam conccdimus,vt omnibus priuilegiis,indulgen\'»
tiis,gratii5yfauoribus, 3C indultis,tam fpiritualibus quàm tcm^
poralibus, à Romanis pontifîcibus predecciToribtis noftris,
alias eidem congregationi fandae luftinse conceffis, ipfa quo^lï
congregatio ï^ateranenfis pariformiterpotiri &gauderepof^
fit0Cvaleat,abfqjvIla prorfus differentia,\'perindeacfiea diüf
li congregationi lateranéfi fpecialiter 8C nominatim cocelfa fuiT\'
?! ^ fent,quorum tenores hic pro fufficienter expreffis haberi vol«
mus, & non fecus acfiprffentibus de verbo ad verbum inferta
ijl forent, quaf adipfam congregation? Lateranenfem extendi,
^^ ac illam pari modo comprarhendere volumus ac decernimus-
^rcafcareverbü <fQubdqj ipfi canonici etiam ofiicioprxdicandi verbi Dei vit
Dei more men- poffmt,quemadmodû fratribus prjdicatorfi & minorum ordi\'
«cantiû. num,per nos etiâ SC didos Romanos pontifices coceiTum fuit«
înterdicitur nobis omnibus a capituîo gettcrali, ne quis verbû Dei putlica;,more min*
rS se praedicatorûjpraedrcar» pfumat,vitra forma in côftitutiôibus noftris cûprjehéfai»«
i| Vt autem mentes didorum canonicorum a dubiis quf fuper
prarfentibus aut aliis gratins huiufmodi,per nos aut prçdeceifo*
C res noftros,imperatores,reges principes,SC alios prardidos cort
erfri \'\'offS-E iïi poftetfi conccdendis,apud pr^fatos canonicos quo«
fille debent la"" modolibet oriri po/Tent releuentur: volumus vtvbiin aliquo
\' IJnoXundü ancipitesfeudubii,fecundumbonam aequitatein
iuris rigorê. in fauorem falutis animarum fuarum largiffime intelligâtur,S^
" interpreten tur, non autem fecundum iuris rigore feu dodoru
opiniones SC fubtilitates. Adiicientes vt fi quando cotigerit,pct
J\'nuiiegia ifts aliquem aut plures adus, contra huiufmodi vel quecunqj alia
percontranoî , ^ . f, . . , , • o,- - r
aftus non inua<- dccreta,prjLuilegia,üiduita,gratias,SC immunitates prsefatç con-
iidanttur. grcgatîoni concefla,aut ipforû aliquod a quocunqj, cuiufcunq^
conditionis,dignitads ftatus,5C gradus exiftat,ex negligéria feu
ignorantia prefentiu SC futurorum quibus ca conceduntur, aut
alia quauis caufa,aliter atten tari vel obferuari fcienter vel igno=^
ranter,
-ocr page 245-ïantcr,nullum hmcn fuper hocpr^iadidum iecreds indultis
gratïis & immunitadbus pr^fads generetur/ed illa in fuo vigo
re & pleno roborc firmitads perpetuo permaneant. ^Poftre«
mo cum picrûq, condngat ex i mportunitate petendum,& ne:=
godorum muldtudine,acfuppreffionc vedtads, fummos pon
tihces fatigatos ac drcûuentos,ea concedere,quibus nullatenus
annuerenttautoritatc pr^fendum ftatuimus 8C ordinamus,qj
quf cunq,\' Iitcrf apoftolicf,etiam motu proprio confedc, aut in
futurum confidende,etiam fi dfdem,daufula,pduilegns 8Cin=
dukis didecongregadoni cóceffis non obftandbus, ÔC dequi=
bus exprefla metido fien debeat,exprdfe condneatur, quf ob^
üieHt ac contra faciant huic pduilegioprffenti,aut quibuslibet
ems pardculis,nïfi apparcat euidétiffime ÔC aperdffime, q, fum«
muspotifexquiprotêpore fuedt,huicindultovdalicui dus
pard vellet per apoftolicas literas derogarc,facicndo fpeciale
mcndone dc verbo ad vcrbum,cx ccrta fdenda, dc huiufmodi
Ï>nuiIcgio,ac ipfa congrcgationc,diucrfis nominibus
cam no^î
mmando,pcr haec predff vocabula, congregationem, vnit3=
tem dc obferuantia, alias dc fnxionaria,nunc Lateranéfcm ap»
Pellatam,caufafqj legidmasallcgauedt, cur his obuiare intedat
decrctis : nullius fintroboris vd momend. q Diftridiusinhi^
bcntesdfdèm ordinarius locorum, fub intcrdidi ingreifuscc=
clcfiae, ÔC fufpêfionis a diuinis, ac regiminis 8Cadminiftradonis
ecdefiarum fuarum,redoribus vcroparochialium ccclcfiaru 8C
quibufuis aliis pcrfonis,fub excomunicationis latf fententif 8C
priuadonis corundcm parochialiu ecclefiarum,ac omnium ali»
orum beneficiorum ccclcfiafticoru quf obdnent, nec non inha
bilicadonis ad illa SCalia inpofterum obdnêdapcnis,quas fcié-
tcr contra facientes eo ipfo incurrcre volumus,nc ordinê 8C cô=
gregadonem canonicorum regularium huiufmödi,ac illius ca^
»»onicos,ecdefias,monafteria, & loca prfdida, prêter 8C contra
tenorem 8c formam huiusprefends noftri indulti,SCaliarü con
Wionum, vt prf mitdtur, congregationis prf didorum cano=
F nicorum
Litere spoftoli\'
ce date vel dati\'
<Je,priuilegr)s p-
dicïis obuiantes
nulHjisJimt ro-"
boris.
€
JLocorum \'oràu
narïis ÔC reelori
inhibetur, Beco
tra^sediclanjQ
leftare nos prse^
^mant fub pc-\'
nicorum rcguîarium, feu cccîcfiis,mônaftcriis, membris, î®-
cis fuis pr^didis fadamni,quoquo modo inquictarc, mokfta*
re,ôC perturbarc,nec eos autteftamentorum èc vltimarum vo=\'
luntatum executores,acteftantiühercdes, feu quofcunq^ alios*
dirède vcl indirede, ad foiutionê alicuius quarte parochialis»
feu caftonici vel alterius portiois,fîuc oncris,c5peilerc quoquo
padovtprfferturprffumant. <f[Statucntefq;vtnullus,inuitiS
___\' canonicis huiufmodi,prorfus audeat in eorum ccclefos feu mo
naftcri)s aliquod mortuorû officium, vcl alias ceîebrari facerc,
etiam fi apud eos corpora defundorum fcpeliri contingat,M5
dantes infuper expreffe ipfis loconara ordir^riisac rcdorifau5
Ordinarii P^fochialium ccclcfiarum^nc eorum parochianis, q? canonscis
dide congregationis non confiteantur,aliquopado prohibe«:
graw^ercnôde perfuadcrcprcfumant,ôCnullatcnusdenegentimniùti"
bent fuis perc , V \' i rt • •
chÎMuFe c^i re huiufmodi conntentibus eifdcm canonicis, quicunqj eccle=
fiaftica facramenta,dummodo aliquod canorucum,5C rationa-\'
bilis caufa non fubfiftat. IftearticuIiKreftriclus eft. Et nihilomi*
Ma\'datur emni- vniucrfis ôC fingulis pcrfonis in dignitate ecclcfiaftica vbi«\'
Übet conftitutis, èC alias de iure communi habiîibus ÔC idonciis
flrcoSf^S\' ad caufasaudiendas,perharc apoftolica fcripta infolidum mail
Hiejäa moLefti-- damus,vt cum aliqui ex eifdem perfonis pro parte eiufdem co*^
gregationis Lateranenfis,feu red:oris generalis,feu aliorum eX
côgregatione huiufmodi ad quos fpedat fuerint rcquifiti,qua"
tinus per fe vel alium feu alios,pfremifià vbi ôC quâdo opus fuc^
ritpublicantes,aceifdem congrégationi SC canonicis illorû<^
ecclefiis,monafteriis membris ac locis prçdid:is,in prçmiffis,cf^
ficacis defenfionis prefidio affiftcntes, faciant congrcgationcm
ipfamilliuftß canonicos, pacifica poiTeffione priuilegiörum
conceffionurn huiufmodi libère gaudere,non permittentes coS
feu teftamcntorum cxecutores ôC hcrcdes pr^didos, cotra illö=
rum tencrcs^pcr ordinarios ÔC redores parochialium ccclefia=^
rum prardîdos, feu aliosquofcunqj,indebitc moîcftari,auteis
grauaaiiiia iniurias atqj damna infcrri, feu quomodolibet irro-
gari^quî^î\'^
_Nuil\'.is cxter\'.
mis jnuitis no
L .4
am afiqurrij
ingerajr.
C
odaui.
gari, . „ ^_________________..........
inquibüfcunq,\' cafibus feu canfis, tarn ecckfiaö:ids quam pro=-
phanis^pereoscora.^i didis perfonis,cotra quafcuuqj alias per^
fonas,cuiufuis qualitatîXcoditionis, gradus,ordinis, dignitatis,
nobilitatis,preeminentie SC ftatus fuerint, etiam quacifc^ muHn
dana vel ecdefiaftica aut patdarchali pr^a^Igeant dignitatei^u
esemptione, mouendis fummarie, &c de piano, ac fine ftrepitu ---
Sc figura iudicii,folafadi ventate infpeda,autoritate apoftolica
miniftrentiuftidam, denuncientqjpalam SC publice omnes SC
fingulos excommunicatos, quos eis conftitedt cêfuras Galias
penas incurriffe, a^fadanteos ab omnibus ardius euitari, SC v=
biqj pro excomunicatis fufpenfis & interdictis nunciad, 8c legi
timis defuperfadisproceffibus, ilîos quoties opus fuerit itera=
ds vidbus aggrauent,feu aggrauan procurent,contra-didores
quoflibetper cenfuram eccIefiafticam,appdlatix)nepoftpofita,
copefcendojinuocato edam ad prpii^a feu aliquod eorum fi
opus fuerit auxilio brachii fecularis, no obftandbus foclids re«
cordadonis Bonifati] papae odaui pr^decelforis noftri, qmbus
cauetur,ne quis extra fuam duitatem SC diocefira,nifiin cerds
exceptis cafibus, 8c illis vltra vnam diet-am a fine fue diocefis ad
»udicium euocetur, feu ne iudices a fede apoftolica deputad ex=
tra ciuitaté SC diocefim in quibus deputati fuerint, cotra quof=
cunqj procedere,aut alij vel alijs vices fuascomitterepr^fumät,
^ de duabus dieds in concilio generali,nec non qu^ incipiunt,
juper cathedram,bonifatii,SC dudum viennefiscondli], acCa=
"X£i pap^ tertii,etiam pr^decefforis noftri,SC quorûcunq; alioru
pondficum fimiliter pr^decefforum noftroru literis, forfan his
«Qftriscontrariis,acedamin prouincialibus SC fynodalibusc6
^dids/pedalibus vel generalibus,ccclefiarum quoqj ac lo^.
<^orum quorülibet ftatuds SC cofuetudinibus, SC inter quofcuqj
^\'afdem cogregadonis lateranenfis canonicosac locorum or^
«jnarios feu redores pr^didos initisSC condufis,ac hadenus
®DfeniatispadisSC conuendonibus,€damiuramento, confir«
^•nnesitiâidi
tu iuris.
B
Bulla !nnoccntii)o<îhaî.
A matione apoftolîca vcl quauis firmitatc aha roboratis,Cftcrif<|î
contrarias quibufcunqj, quibus omnibusillaacfîhisdc vcrbo
ad verbum infererentur,SC dcrogatoriarum dcrogatorias clau"
fulas in fc contincrcnt,pr jfcntibus pro cxprcf/is habentes, illi®
alias in fuo roborc permanfuris, quoad prçmiifa fpecialiter SC
exprelfe dcrogamus,aut fi patriarchis, cpifcopis, ÔC redoribus
prgfatis,vel quibufuis aliis,communitcr vel diuifîra,a fcdc prç-
fataindultumexifl:at,q?interdici fufpendi, vel excomunicafi,
aut vitra vel extra certa loca ad iudicium cuocarinon poffint,
per literas apofl:olicas non facientes plenam ôC cxprcifam ac de
g vcrbo advcrbumdcindulto huiufmodi mentionemj&quali"
betaliadicfle fedis indulgentia generali vel fpeciali, cuiufcunqç
tenoris exiftat,per quâ prf fentibus non expreflam vel totaliter
non infertam, effedus earum impediri valcat quomodolibet
vel differri,SCdc qua cuiufqj toto tenorc habenda fit in noftris
ïitcris mentio fpecialis. Nos enim ex nunc illa ôC quecunq? alia
in futurum per nos vel fedem apoftolicam quomodolibet con
ccdi,ftatui,decerni vel ordinari contigerit, cotra vt prjmittitur
JS qwid cStra pri cotundcm pr^dcccfforum óf. prj fentium litcrarum huiufmodi
attmum\'ï«Bt tenorem,nec non fi fecus fuper his a quoquàm quauis autorita»
rhu eft^î^c te fcienter vel ignoranter contigerit attentari, irrita ÔC inania aC
C nulliusroborisvelmomentiforeôCeffedecernimus,etiâfîmo
tu Se fcientia predidis, ÔC fub fimilibus ôC fortioribus claufulis
iîS^Ssfd exiftcrent,feu in fumrum emanate cotigeritifKt quia
hïbc^a difficile foret pr^fentes literas ad fingulas prouincias ÔC loca v^
bi neceffe foret deftinare : volumus ÔC dida autoritate decerrii"
mus,q7 tranffumptis earum,manu notarii pubIici,SC curie caufa
rû camere apoftolice,vel alicuius archiepifcopalis feu epifcopa=^
lis,uel dide congregationis Latcranêfis redoris generalis figil\'^
lo munitis, ca prorfus in iuditio ôC extra vbicunqj exhibita ÔC
oftenfa erunt,fides adhibeatur ac fi ipfe originales litcrj forent
exhibite vel oftenfe. ^ Nulli ergo omnino hominû liceat hâc
paginam,noftr£ confirmationis,approbatioms, conftitutionis,
cxempti^
44\'
n.M.
h ,r i
|l5annmtôccntiioa:auî.
cxemptionis, lifacrationis, fufceptionis, dccfcti con«ffionjs,
mdulti, ftatuti, ordinationis, caflationis, annulationis, abro=
gationis,irritatioms,proIationis,adicaionis,inhibitionis,man=
dati,derogationis, Sc volûtatis, infringcrc vcl eiaufu tcmcrario
contraire. Si quis autem hoe attentate prffumpfcritundignati.
onem omnipotcntis Dei acbeatorum Petri SC Pauli apoftolo=
rum «US, fcnoucritincurfurum. Datum Romf apud fangum
Pctrum. Annojncamationis dominid, millefimo quadringé«
tifimo feptuagefimo feptimo, dedmo kalendas feptébris pSic
UHcitas noftn annoTcxto. q Cum autem capitulum Vvindc=
lemcnfcprçfadcupiant vtafrcrunt,eiseorûqî monafteriis pri=
orattbus locis & membds,ac illorum prioribus,pdoriffis, con=
uenti^bus,c3nonids,fororibus,&:pcrfonis,famihanbus,SCcom=
tocnfahbus vtriufcp fexus,nunc 8C pro tempor? cxiftendbus,vt
laudabihbuspoflïntin domino proficereincrcmêds, ÔC eorum
religio in ds feruendus frutfhim afferat falutarcm,per fedc apo=
ftohcam conccdi,q, prj didis in didis htcris prj dccc/forfi prx-
diélorum contends,^ aliis omnibus èC finguiis pnuilcgiis,gra
tïis,fauoribus, ôCinduIds,fpirituahbus SCtemporalibus, cogrc«
gationi Lateranenfi,ÔCiIlius monafteriis atqj locis, coruc^ redo
rib\',pnoribus,prioriffis,côuendbus,canonids,SCpcrfonis in ge
nerc per fedem apoftoh\'cam vd alias conccffis,ac quf coccdi co-
tingerct in futurum, vd podn SC gauderepoiTcnt, pedndc ac fi
Ipfis capitulo Vvindefeméfi illius monafteriis,pdoradbus lo
cis8Cmëbris,acillorü pnodb^pdoriffis, couédbus, canonids,
forodbus,perfonis, famiIianbus,SCcoméfalibus vtriufc^ fexus,
principaliter conceifa forent, SC concedcrcntur in pofterum, iU
laqj ad capitulum SC illius monafteria, pdoratus, loca ÔC mêbra,
eoruqï pdores,priori/fas SC conucntus,canonicos,fororcs, pcr=
Jonas, familiares, SC commenfales, vtdufqj fexus extendi, SC de
nouocis conccdi, fuentqj nobis pro corundcm capituli parte
numiliter fupplicatum, vt huiufmodi priuilegia gratias fauo=
rcs^SCindultajad cos eorumqj monafteria,prioratus,loca, & mé
F I bra,illo-.
B
€
/
^\'T /^iBuIlalnfloçmnotoù "
bf^ibrumq? priores,prioriÄas,conucntus,câttomcos,forores,\'
perfonas,familiares,Se comm€nfaIes,prçdiâos extêderc, aliafqj
cisinprcraiffis oportune prouidercde benignitate apoftolica
dignaremur.Nos qui perfonis voto religionis aftri€l3s,8<: per fc
mitasmandaîorum domini rcc1:o tramite incedentibus,apo=
ftoiicis fauoribus prf fidijs îibenter affiftimus, vt in fancfta vo
cationc qua vocati funtproficere valcant,cum perfeucrantia fa»
lutari, eorundem capituli aiferentium priores priorifias canos
nicos Se forores pr^didos, fub regulari obfcruantia didi or«
dinis vitam ducere,fupplicatiönibus huiufmodi inclinati, capi-
tulo Vvindefcmcnfi SC illorum monafterijs, prioratibus, locis
ÔC membris,eorumq; prioribus,prioriffis, conuentibus,canoni
cis,fororibus perfonis,farailiaribus,ôC continuis comenfalibus
prf didis,nunc SC pro tempore cxiftcnâbus, quàmdiu vixcrinc
in obfcruantia regulari didi ordinis,vt prçdidis in didis Uteris
contentis,ac omnibus ÔC fmgulis ali^s prçuilegiis,gratiis, fauorî
bus,ôCindulris fpirituaUbus 6Ct?poralibus,congrcgarioni La=»
tcrancnfî SC illius monafteriis prioratibus ac locis eorûqî redo*
ri prioribus prioriffîs conuentibus canonicis ÔC perfonis,per fe*
dem pr^\'fatam in gencre conceffis,ôCquaepro tempore concedî
côringeret, ôC quibus potiutur ôC gaudent,aut vti potiri SC gau«
derc poterunt quomodolibet in futurum,vri potiri ÔC gaudere
libère SC licite valeant,in omnibus ÔC per omnia prorfus, ÔC fine
vlla differentia, perindeac fi eifdem capitulo illiufq? monafte«=
riis,prioratibus,locis ÔC mcmbris,corumqj prioribus,prioriffîs,
conuentibus,canonicis,fororibus,familiaribus,ÔC continuis c0=^
mcnfalibus vtriufqj fexus, principaliter conceifa fuilTent, auto«
ritate apoftolica,prjfendum tcnorc côccdimus,illaqî ad eos cx^
tendimus, ôCpropotiori cauteladc nouo cis concedimus peiî
prefentes,non obftantibus prçmiffis,acconftituticnibas SC or«=
dinationibus apoftoîicis,nec non omnibus illis qu^ pra?deccffo ^
res prsefati in eorum literis prardidis voluernt non obftarc, ce# ^ V
terifq,\' contrarias quibufcunqj. Nulliergo omnino battttfrft©^ y
B
li\'vi
m
priülïej^\'ofum» 47.
îïceat hanc pagina no% conccffionis ä extcnfïonis infringer«
vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hocattentareprç
fumpferit : indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Pe^
tri Sc Pauliapoftoiomra eius,fe nouerit incurfurum. Datu Ro=
mat apud fandum Petrum,anno incarnationis dominice,miIle
fimoquadringêtefimo oduagef. fexto, tertio idus Aprilis,pon
tificatus noftri anno fecundo.
J nnocetii oâ:aui,bulla quarta. tn qua declarat priuilegiis prf=
cedêtis bullae derogan no pofte î qj tepore li tis, inter epifcopfi
Caraeracenfem 3C capitulum Vvindefeméfe fuerint impetrate.
I nnocentiï odaui, bulla quinta. \'
q In hacconcedit definitoribus capituli,plenara facultatem,fc=
queftrandi,ardandi 8Cmodificandi,nonnuïlosarticulospriui--
kgiorum,afeconceiforum ïprout viderintftatui dC moribus
^rfonarum capituli conuertire,
JT nnocentii oôaui, bulla fexta.
^Hic yult,qj perfonae capituli Vvindefemêfis fuccedereln oïA=
nibus ilirs bonis, iure hereditario, debéant que eis copeterent,fi
!nfeculopermanlÏirent,non obftantibus quibufcunqjlegibus
aut conftitutionibus in contrarium cditist mandatqj omnibus,
vtipfas leges acconftitutiones,vtpotcecclefiafticx ïibertati €0«=
trarias efuis libris deleant,fubp^nis5C cenfuris SCc.
,I"nocentij odaui bulla feptima.
Priétedentis biille €xecutot;es k conferuatores, conftiruun==
"tur,fanaiîacobiMaguntinenWs,fanc\'ïiLaurentii Traiedenfis,
^ fanc^i Mychaelis Hildefemenfis monafterium abbates.
I nnocentii odaui,bulla octaua.
% Pro ccclefiarum,altarium,&: vaforum cofecratione, ac veftiil
Sc ornamentorum ecdefiafticorum bènedictione, ecclefiaruq?
poHutaru recondiiatione,aduocarepofrumus quêcuqj antiftirê
catholicum ; cuiufuis alterius licenda non req^ifita.
^Incarcerarc poftumus fratres noftros fugiuuos, vbilibet re=
pertos,inuocato (fi opus fuerit) auxilio brachi? fecularis,
B
I !
Jnnocemnodauijbullanotia.
m Pontifex audito quod Eugenius quartus conceiierat capitu^
lo Vvindefemenfi,literas conferuatorias perpetuo valituras,co^
tra omnes moleftatores SC iniuriatores eapituli, & membroru
cius,q7qu2c eonferuatores defignati,nempe abbas, fandi laeobi
Leodiëfis,deeanus fandi faluatorisTraiedenfis ac officialis Co^
lonienfis,timentes potentiam nonnullarum perfonarum, pro=
cedere non auderent : ideirco pr jdidis tribus, alios 1res aggre-
oauiteonferuatorcs,feilieetMichaelis Hildefemenfis, fanc^i
cobi Maguntinenfis SC fandi I^aurentii Traiedenfis diocefium
abbates î mandans eifdem vtipfi tres,vel duo, aut vnus eorum,
per feipfos,aut alium vel alios,ad executionem didarum litcra«=
rum,pracdecefroris praefati,iuxta tenorem eafundem, ac fi fpe^
cialiter ipfis direde fuiffent, contra quofeunqj moleltatores, ac
iniuriatores procederc debere : literis JEugenii nihilommusirt
fuo roborc permanentibus, . t
3|nnoeentiiodaui,bulladceima. . «
q In hac reuocat autoritatcm vifitandi hoftra monafteria, data
Henrico epifcopo Cameraccnfi,
Jnnocentii odaui, bulla vndecima.
l|Micinhibct epifcopo cameraccnfi, nc contra monafteria ci^
pituli noftri,quicquàm innouare aut attentateprçfumat.
J nnocentii odaui, bulla duodeeima,
^Summus pontifex de ftatu monafteriorum noftroru-plena^
habere volcns notitiamt madat monafteriorum abbatibus Ca*
penfi Colonienfis,acfandiIacobi Lcodienfis, Dicklich Tra^
icdenfis diocefium,vt ipfi vel duo aut vnus,aecedant & vifitent
monafteria dC perfonas Cameracenfis diocefis,de vita,ÔC reU"
0one,eidem fummo pontifici fidem faciant.
J nnocentii ociaui, bulla tertiadecima.
(^Mandàtur abbatibus fandi Laurentti Traiedenfis, 6Cbeat#
marise pereenfis leodienfis,monafteriorum abbatibus, dChn^l
Andrej dccano Colonienfis dioccfis,vt capituio noftro auxili«
defcnfio«!»^
B
Ill:
\\ï\\\'
ij
li \')
y
Hl
iiDeconj<ffione,6( indulgentijs. 49
dcfenfionis prarbcant,ncqjpcrmi«antpcr Epifcopum Camc=
racenfem indcbitc nos mokftarï.
Jnnocentii odaui,bulla qnarta dcdma.
«IfHic mâdat vifitatoribus prjfatis, vt in ncgotio comilTo proce
dantï nô obftantibus litcris quibufcûqj in contrariö impctratis»
^ Cafus quidam circa matcriam confcffionis ÔC
.^Lindulgentiarum apoftolicarum.
I Vidam conucntus Canonicorum Regularium in Braban
_^tia,priorc inremotis agente,dc confenfu fupprioris,pro=
curauit fibi per triduum,indulgentias plenariaSjBruxellc in ec=
clefia fandf Gudulf promulgatas. Queritur an li cuit hoc fieri,
abfente priorc,& certos cx fratribus confeiTores inftitucrc,ncqï
priori reuertenti peccata mortalia certa rcconfiteri iuxta forma
fuarum conftitudonum. q Refponfio magiftri NytolaiHdlis,
facrj Theologif profclforis. ijfPrimo videtur dicendum cp in
abfenda prioris veftri,conccdere potuiftis fratribus vobis com«
m.;ffis,confitcri confelforibusindulgétiarum,in conuentu vc=
ftro deputatis adeffedum indulgédarum confcquendii. qSe^
cundo dicendum, cp fratres no« tcnentur rcconfiteri priori re-
ucrtéti,peccata femel confcfFa,fipriornon exigat.Sedfi omni=
no vellet cp mortalia ccrta confe/fa, edam fibi in confeffione de-
tegantur t attends ftatuds ordinis veftri,fratres, denuo confite
ri tenentur.Non quidê propter defedû abfoludonis, tanquàm
dicli cófeifores autoritate fuffidenté no habuiffent: fed propter
ftatutum ordinis vcftri,edä apoftolica autoritate confirmatu.
^Tertio dicendûî qj attéto voto obcdiédereligioforü,nóappa
icr fecurü dicere,^ religiofus poffit vigorcc6fcffionalis,eligerc
pro beneplacito fuo idoncü confefforc fcculaté vel rcligiofum,
c fub corrediot breuiter dic\'la funt, a me Nycolao, theolo=
gorum mimmo.
q Pro meliori declaradonc cafus prçccdcntis î attcndatur
bulla Leonis fequens.
Bulla Leonis dccimi,
O
B
IF
I \'
ii
Redo fiiio priori fuperiori nuncupate Capituli fiue con«
gregationis Vvindefcmcnfis, ordinis fandi Auguftini,
canonicorum regularium. Traicctenfis diocefis. Diledc fili, fa«
lutemSCapoftoliçambenedictionem. Exponi nobis nuperfe^
cifti,q) licet dudum,felicis recordationis,Innocc£ius Papa ocla«
uusjpredeceifor nofter,inter cetera tuncÄ: pro tcmporcexiften
tibuSjredori ac vifitatoribus, ac fingulis prioribus veftrç con=
gregationis,&: qui loco ipforum abfentium conftituerétur, au=
I toritate apoftolica,per fijas literas,vt canonicis,nouiciis,conuer
fis Sc commiffis eiufdem congregationis,abfolutionibus 8C dif«
penfationibus, indigentibus,incafibus quibus exceffiifent,iêi
k * B proquibus cxcomunicatiomV, vel interdidi, autfufpenfionis
i fen£etias,a iure vel ab hominc quomodolibet protiuilgaca-\', in=
! curriflentjSk: huiufinodi fentétiis innodati, aut in locis generali
Ii vel fpeciali ecdefiaftico interdido fuppofitis, diuina celebraf=
fent, aut fic ligati ordines fufcepiifcnt, 3C irreguladtatis notam
; tncurriiTentjóC in omnibus aliis cafibus ex caufa fimoie, cuiufqjj
\' || qualitercunq; commifle, generaliter vel fpecialiter fedi apofto^
r lice referuaris,exceptis duntaxat hereticorum relapforum, fcif=
maticorum, deferendum prohibita ad infidèles, & litcras apo=
ii ftolicasfalfificantiumîabfolutionis&difpenfationis beneiicia,
iuxta cafuum exigentiam, impcrtiri valerent, prout in dictis li=
® terisplcniuscontinetur.NihilominusnonnuUicxcanonicisSC
perfonis prgfatiSjVoti obedientie regularis per cos preftiti, &C
i ; ipfa obcdientia,vici:ime anteferatur immemorcs,\'SC vt verifimi
\' literfufpicandiim eft,iniquo humani generis inimico fuggcre-
te,fub colorc eligendi confdforem ad eorum libitum,tacite va\'=
gandi,& ab huiufmodi obediêtiadeclinandijoccafionemque^
rentes, pro fe feorfum 8C ad partem confeffionalia cofeifores
:| I eiigcndi facultatem, paffim a diuerfis indulgentiarum cómiffa^
I\' riis apoftQiicis,feujnforma,beatifftme pater,a nobis ÔC a prcde^»
celforibus noftris,Romanis pontificibus,impetrarunt & impe==
tratît,quar5 pra^iextUjlaxatis habenisjfupcrioruin fuorum lice-
D
I
jjfe^viLeonfs dccimr. _ jr-.
tiâ defviper minime requifîta ac obtenta, acipßs fuperioribus,
aar per eos ad audicndas confeffiones dopiitaiis,fprctiSj!&: extra
eorum monaficTi3a:regiiIarjaloca,f!;l)diao confircdi colore
vagando,confciîores fiisieligereaiTerûtinrcgularis difcipline,
oblcruantieqj,enormf eneruationcm, ac animarum fuarum fa=
lutis pernicié non mod!car.n,ac fcandalura pIurimorum.Quare
pro parte tua,nobis humiliter fupplicatum fuit,vt in premiffis,
de oporcuno remcdio prouidere,de benîgnitate apoftolica dig=
naremur.Nos igirur qui ad ca,mentis noftre arcana îibenter ap
poniinus per quae chnftifideiium omnium,prçfertim facrf re^^
ligionis per eorum vota folemniter prefnta,aftridiori animaru
faluti confulatur î quod tune potiffimum fieri confpieitur, diî
ipfç perfona? regu!ar€S,fub debitis cbedientia SC regulari obfer=
uantiaaltiffimo famulantur : volentes animarum\'pericuîis, ÔC
fcandalishuiafmodiobuiare,acinpra?miffis oportune proui«
deri, huiufmodi fupplieationibusinclinati,autoritate apoftoli- d i r
ca,tenore prüfen tium atteftamur ÔC declaramus,noftr^ ÔC Inno« mus p\'Se\'"n
centn SCaiiorumpr^decciforumpraedi<rtorummentis,SCincÔ-
mutabilis intentionis non fuiife, nec eife,aliquem ex canonicis, n^fuifïvtïr
ÔC perfonis pra?fatis, conceffione ÔC faeultatibus huiufmodi
etiam extra vel intra eorö monafteria fiue regularialoca,abfq,\' ïieglóïaXe
fuperiorum fuorum exprefla hccntia, vtipolTe, neq; debere, Ac
qy de cetero,perpctuis futuris temporibus, canonici SC alise per= f^jj^f! -
fonÊe congregationis huiufmodi,feu perfonar qu^fub cura ÔC fenfil^^SVrï
commiffione recïoris (\'»ominc rcc^oris.intflügiturprior fuperior)uifi-
tatorum,ÔC fingulorum patrum priorum, pro tempore degûr,
vel priu/Iegijs cis conceffis vtuntur,pretcxtu facultatum SC licê«-
tiarum cligendi confefTores huiufn^odi hadenus concelTarum,
vei in pofterum concedcdarum: didis prioribus, vel per eos in
monafteriis fme locis regularibus in quibus degunt ad audien=
das confeffiiones pro tempore deputatis, eorum peccata confi.
ttn debeantôC teneantur,ac hccntiis 8C faeultatibus confitendi,
cccefiis humnnüdi,ali-a- vel alio modo vti minime poffunt^
B
$1. J^Çpmptndi^^
cirdem autoritateactcnore prarfentium ftatuimus 8C dccemU
mus,non obftantibus prarmiffis ac conftitutionibus SC ordina«
tionibus apoftolicis, nec non omnibus illis, quj prjfatus Inno^s
centius prardecefTor nofter,in didis fuis Iiteris,voIuit no obfta^
re carteris contrarijs quibufcunq^. Datum Romf apud fandum
pctrum, ftib annulo pifij^toris, die vicefîma odaua Ianuarii,an>:
no domini miliefimo quingentefimo ÔCvicefîmo,pontificatus
noftri anno feptimo.
i|f Idem Leo decimus,anno 1520. conceflerat Philippo a Bargu
dia epifcopo Traiedenfî, facultatem & autoritatem, femel vifia
tandi omnia monafteria exempta.Quam c5ceffionem,anno fe=:
quenti (quoad capitulum noftrum) reuocauit: declarans nos a
quorûcunq? apoftolicoru legatoru, nuncioru, archiepifco|aiç^
cpifcoporû,&aliorû iudicû ordinariorum & extra ordinariora
iurifdidione,autôritate, vifitatione, ac charitatiui fubfidii folu=
tionc,SC exadionum quarumcûqj prçftatione,prorfus exêptos.
Se in ius ac proprietaté beati Petri Se fedis eiufdé ac protediorrc
fufceptos. IÇ His apoftolicis literis priuilegia noftra non parum roborantur SC
«oniîrmantur.
i(|Primlejg^aquoç noftra plurimumconfortanturquodam procefTu iuridico, TraiecVi
<oramor4inis conferuatore,domino GerardoZuggerorif, ecclefise ranc\\i Saluatoris dc
cano,habito,propter cx^effum notabilem in conuentu noftro prope Aemftelredamuna
amio. 1 S î O- perpetratum.®uiusproceffus cxemplar.reperieturin Vvindefcm,inTra.
ieao.&inHeyloc.
CLementis feptimi, bulla, de fugitiuis apprehendendis.
m Adrianus papa fextus, concelTerat capitulo noftro ge^
neralivtcanoniciSefratres noftri, prçtextu quarumcunqj Ifte-
rarumapoftolicarum, extra monafteria Se loca noftre congre«
gationis, abfqj priorum fuorum licentia refîdentes aut exiften«
tes î reuocari poteruntac reduci,inuocato etiam ( fi opus fuerit)
auxiliobrachiifecularis.Verum quoniâ morte Adriani inters
ueniente,Iiterj fîgillate non fuerantî fucceflbr eius Clemens fep«
limus,ea(dem fua autoritate Se figillo roborauit anno i523.
« Priuileeium Karoli Imperatoris quinti.
^ Owf«»
Y I
I M
m
A
jfe^^legia Karoiilmpefatoris^ir^ de fugiti\'ufs. 3:3.
OVIfcnlieuetten ^f^ettotttvett 5é|?«t>tbou5ct5tec€rfïe
cttöc luyöent>attonfcnra5e» tct5C)trccl)tf<^l^)?tcn^c
t>tleme. ^Ifoe tot oit fet f cnntffc gl^ecotiien le/öat 5t«erfc^e
rclig:teufcn/»iian6 enöc pjouwen/ tn cnfm lan^^cit x>m
K>acrtfouergt)eptofcfji|t/centgl?c t)anl?ein l^J?^cn fon^el;
^tfpenfattc/eff andere al eet ^ewte^ifpeltf4tteopl?etttcfett
nen gb^ué ^^erctcgl^en gl^eintetmeett (i/öagl^eltfca? m (geu-
ren cloofïeren trecfen fon6et oj lofpan t?euren ouetflé/ fom
mtgl?e x>m t)efitlnybcn aenöoenöc weetlii\'cfe t?abtf t c / met=
ten weetUcfen luy ï>en openbaetlii\'cfen tii^e wetelt DetPeeté
i>e/5ie anbete Ijonbenöe l^eni fecreteU/c? / en6e fo ml 6eenc
<ïl6 ^an^ete/5ij]blufeli?en le^en^e/al m fcl?anöale en6e con
fnfteioanben teltgte eit ^)a^er ^eylt^efetcfe/ twelcf Peeten
tnocbretof quat>ene$>empel/m5tett byottö öaet inne niet
voojften en woj ^e/alfo voi Derfïoen. ©0 t|ï öat w>t öefen aen
gfeeften/t) ontbie5en enï>e beuelen/batgbiDan fion^en aen
ouet al/m onfe fta^t jïeöen enC>e lan^en x>m X>ttecl)t/5aer=
men gbewoonrlii\'cf te wtroeptngbe eit publtcatien tcboe-
ne/pan onfenwe^en boet pnbltceten/»erconMgt?en/enöc
fc^erpeltfcP benelen/öat n)?emant/tx»ye/ tnbc van waf con^
i))? fï/mane oft Djoutpen petfonen/ x>oott aen / l?em en
^)etuo^^ereeertlgl^e^l^epJofeffiI^e telt^ienfenpetfonc mae
oft DJouwen/tiot leuren cloofïeren gbelopen/ofr fon^et 0:-
lofvetrtocPê/re onfangt^en/f e logeré/ofr bkby tc flaen/oft
centct)ftn6 bel^ulpeltfcfenöe cfun|ïicl) re wefen/ m war ma-
mameren batret fi (feitbe bat bc gl^ene bic 6euooJfct^teuen
tJetlopen reltgieufe petfonen gl^elogtcrt oft bel^nlpeltfc gbe
tt)ee|lt?ebben/tnfgbelijc{)6e gl^ene bye weten oft fenrnjfe
Rebben fuUen/tt)aet 5te feine wtgt^elopételtgienfe pct(onê
gbeweej? oft 0t?eco«etfeett l^ebben / nx> conuafetenöe
oftconuetfeten fnllen/tfelueDan fïonöen oen ^enoncerert
tnbc onetbj engi?en/5«n oppetfïen officieren T)an^er plecf e/
fulcfc religiewfe petfonen benonöenf«Uen \\)?02öen/ bê
G 3 wekfen
B
H\' Imperatoris gnüiti de fugitiuig^
wekfcn onfc offtciefc« ot^ottiicrcn eit bcitckit/ hc ^ooi ^
fcbJcifcn rcli^icitfc pcrfojvml7crii gbcdciu? lKccrf/c!^^c <inH
reit, cncbcuifn^cu/cn^e \\?criKincn fiiUcu / binnen bcn bc ^
hiim bcm lieber offtdcsi mcfcn^c^bc^ ^t^pc^l;aric beb -
bc^i^c/rcr jToJir feapp:cbe!l^af / ofr rc bmn app:cl7cnöcre/
mbc tc Iciicrcn/of fc ^ocn Iciicrcit/mbcn c!oo| tcren ^acr xx>t
ft d^dopci! fuUcttjiyn/vUrotrcMiPcB colrcu inmlm voot-
fct}K«cn dooflcrc. Cn ale rtc»ttac!i^»c5ici)ooi|cbivUcnrdt=
^icufe pcr|oncn/^ic op bcnr tcfenne cfbcucn/br ^lfpc^^fat^c
vaoificn^iin/oni bcurc comicnrcfi cn5e babtir rc inogbc«
larc^^/^ar bc rechter gc6dcgeert/bj?6cr r>ooj fcbjcucn bifpc^
farte/fuicFc rdi^iciife per fönen/ al ccr br pau6cr fcliie 6if pe-
fanc eenigbe fenntlfc |al inogben neinen/ ofr fme cirar tc 6c-
ccrrtereu/fal/vcrficn cciicerli|cfc cfbecffdijcfc plaere/
e>aerfc bcinbangenberpnuee/op 6inrerinemcnr *>au6er fei
uer bifpmßtic onrbou6en füllen. bt felue placffc rie-
tncn eil e vpnnicren in beurc ptoutfie mbc cirane al rot re6c
Ufencoj^ent)an^eItx)oo^fcb:cu.en\\v>rcfbeiopenrdt^tcufe/of
bic foit^er oo:lof\\)erfroctcii jifn/tn btm fi bk niacbt t7ebbe
^cconfre re betalc/eiT in bitn nicr /rot cof?c t>mbc voot fcbjc
uencloo|?cr/bliUcn?>eooct\'*nK6c bmucu nu^^cleltrt^f
crenöe bellrhc^er cfce|?eUcte babtjt/for bat by^e rechter op
6mrcaiicincftroffvctcctiev>an5er poojfcbKuc 6tfpcnfane/
b)? fviircfirtc ^iltnutuic gbc^ere^nm^errfl/op peyne/m 6tcit
tfdue nict0bc5ae?u*iHiv»re b)?perfir)rinctuf|e van^c!v\\>oo^
fcb2eumrccbtcrg!7c^elegnecrt/^argb^b!v^e^cv^oo^fcbtc=
uen relt^teufe gkcbifpmfmbt pcrfoncn/ fduc fiilr inogbeit
*)ooifK!i/üau ce beqiiasnc p^acffc/^acr ft beut fcbul5tcb ftil=
leitnju te boll^c^/baucTdi^^^ert p^xcfjc. CrnöcDan crbelt^
Fe fal ooct\'/ l)au^e!t rdtgjcufen inaitö ofre
Pioiiwdi perf.>iKu/^Mc\\)ooj publtcan? pari bc(cn rcr catt^
fctioot rcbKiien/fc^bcuA beure coituenren tn pjoccr|eii|?ae/
die xxidf tc ooc buiiic acl^tc ^agl^e na bc ptibUcartc t)ä öefcu/
VOOJflCIt
B
fv
Ji
![PriuikgiiKaro^Im quinti de fugîtiuis. s^.
»öoifjcrtfuUett VûomtJ^Untà^t ^ww bcwooî.
JlnwelcPc gt7cècfenc€r5cett^cbcfecrciî5cpîaetfc alfulcfç
gt^ceffcltcrepcrfoneiî fuUc» >tjrt tfcnm l^ouöen
ecrltfcrctt^craînehj\'cf/fcn^cr mnbücvtc moal^n tudm
rofreîîc>^!i5epaiîCïeiî p2occ|]c. en5em^tcnri 5econfr«riic
öeöciï/fuliéöaer af arbtfraîtci-at gt?fcongccrr vocvbê/bybé
recbfcre örcl^em 5kfcluepiacrfebcrc5?fcnt mbc gbcgcum
f4lt)cbben.l:>a-btcöcndc aUc onfcu on^crfaté/ccmg\'^c gce-
phf e perfoneiî tjcuvcpooîfcl^îeucn pUcf f< perlatcn en 0I7C-
0abanî)onîK\'crt^)cbbcrî^e/rc^ienen/offea}]ïjterclî/tlîcrv»
oc ofr aîî^crfuîft. Jllîer op pcyne/^an nt>ee l^onöcrt cavolue
gul5mrev>crbcumî/by^cîî0l^cItcIt bkcontvmcciï tnpîc^^
m^tnc^)alt^c^cîî/^c \\)oo2fcl>îeum gl?ec|?clifc pcrfoncnge=
ötrpcniccrf off oucrbc^^fpcnfccrr/cn^cooci=^icnoc^? mpjo=
cce.5t}n/conrmr^c^>an^cfclt^)crbcr0()cîvon^erbouî)c/m^
ùcn cn bîencr[)ctt/en5e tn ccmc pomcruan f crb^lic oooî
jcbîeucii tô gbcbîcl-cîiicF cr^cuonbcn futlcrj \\iotbc/bcx>ooz-
fcbîcwe pcynîc aihc 45iîîcîî5e tc ôifîctbucrcn. \'Zcvomn/ ^cé
pdffrofoîîK^îHVof^|\'te/ecnt))wn^cclrcrpîofirct)aîî^ê\'^c=
noncwrcwi\' oft acîîb2eiî0bci7cn5e 5rtiiî>cr UKcrcn5ccl Daiiöc
o(fîdcr5tcc5^caîne 5acr aföocn faL <^2^0I^ncre^c^? tot on
öcrbo»5cnt|]c ^cfcf^^oojjci^ïct-ictt 026t!iatîc/rc ptoccbcvm
tc^bcitö 5enoiîcitt\'c6crô5cr|clucr/brcj»eaîtiepâ5cc t^ooz
fc^îeucîî pcynm/cnbt oocF t ccjl^cu«^ ^cîl of^tcicr bk t» hc(m
negligent cn^c öcTfupna\'cb beucitbcn fal nxxbé / fonbcv ce-
mgbe5lplm^atieoftî>el-^îacb/^c6 rc ^oc^ flbciîcn xx>f \\>
J>olcosucîîîn«cl?t/aucfontcvtcîî^cfofî^vn1mörcbeuel.£^n^=\'\'
bicècîî ctïbc bcuclcn alleît mi5tn\'Ctt oufcn 3u jftcicrcu/ ofltcic
rciîcîideorî5erfarcn/î>atfn) bit ^ocn^e cmpUfcf \\)er}?aai
m^cobcC>icrcrt. (f>l?cgbciîen ùt onfc\\uybi-uanBîticfcl oiu
ocronjccofîfrcfcgl^çll^tcr tu placcarci%ê
^acl^üviu
B
C
f6 ^De fugmuorum bonis $C reditibu^
A ƒcbmar^o/^rtr^acï^uvferttt)t\')fl?ott^et\'r mf ctt^c
^e/Ort^er gijercy fenf/ 6ocrc.
q Dc fugitiuorum bonis SC rcditibus.
K^tcdc byhcv Koomfcljc Key ferMrtft vets
mcet-ber tticfcvConmcf x><«t Germanien ctc 5Den
eerfïcn oufcn 5uctwacr5ct: ofr fecgant mn wapcnê btec op
t>er|^?cl7f falu7r.\\\\)yl)€bben onrfangb^nMc oontToe^i^t^c
fiippUcarte onfc bemtn^c m g;ocöe beitpnooae reltgicw
fcjt cnbc cottitcttten \\)anben cegiiltcccn cit rcguUettfidi vm-
bé ooï5ertc m fmre 2lugufïiin in onfcn lanbc ï>a berwaerr 6
B c>uec/ml70lt^ett^e ^at t>clc eit bmerfct^crcligteufcntïfttt-\'
^>m\\)oo^fcbK^ert0o^r^?llvfertcn^c conucnren tiwne cnbc
x>tc>uwé acbtcH<^tcn^e ^arc gl^clofteit cnbepjofelftm/ ft
fbleinncUrcn gt^ebacn cnbe gt)clooft t^ebbcn tc onöcrl^oube
t«:^oöt/t\\>t rcmpr4t(c5c6t)tanr6 enbequalijcHbcöacpt/
^em gt^cuot 5ert l)cbbcn/ert5c bagbelic^» t>cmoi^etcn/ fotj\'
^er confcijt \\)an baten oucrfïcn/tt>r bare cloofleve f c ttccre/
bare abijt te larert/x)an bare religie en^e regule enbe babart
tonneren» Cn^e niet nun pjefuineren te ontfangbeit ^e re»
ren ^ie tot beure li|ue/oft er|felicee renten by bena gb^geué/
en6e acbter gbelaten hm ï>oojfcbteucn doojïeren x)an bare
f pjofefllc/tot grote ^cba^een^eacbter^eelDan^ét>oo:fcb2e•
uen fuppli<inten. (Bnbe meet fal / ten ft öat by om bier innc
x>oo2fimn)o:t>e/rnef onfe bebooHicfe renteMe/enöe p20=
uiftet>an iujltcie/onè öaeroninie feer potfuocöeltfcfe bi^^é
^e. ©oe ijl öat voy bcfc fafen fcbteucn ouergbettterct/
x> ontbie6en/enbe connnitteren by 6efen/6at in^ien x> bli|Ct
x>m tgiint 6e6 »oojfcbjeiien/ foe vele öatß gbenoecb ft/gb*
tn bicngbenalle/ tot Dcrfoede \\?an^cn^>oo^genoem^e fup-
pliantcn/oft ecntcb t^ait beni lieöen/öoet fcberp beiiel/enöe
pcrbot/pan onfen tï>egen/op fet\'ere grote peyne tcgetté oné^
re \\)crbc uren/allen en^e een yegb^li^^t\'en/ öien enöe öaer t>art
i :
m
lil
r I
noobe wcfat f<d/mbc bte> g\'l)it)crfocl)r firlr tvefcti/ ^ar fit^c^ A
iîcben t?cr^îagl?eJt/6cîî t>c oi fdnm cn ntf gi^cl 0 pai rchgicu.
feu re bcrakrï/eentgl>e lt|fi cnten/ofr crft\'àircîi/inetrciî acb •
fcrfïeilertï>anÏvim/6iefi ^>en^lte^c^î fcbulöicb cnxm adirer
mogi^en wcfeii.tlOaer bc fc lue beralé bm t>oo^îîoe}n^c doc-
|iei\'en5tcfïrbel7o05r/ofr treuren pKu-yrnreureeii gl)ecc»i-
mif teer5c/op pcj?Bc auöetwerf re beralê/l^cînUcdé bact rot
be5tï)îngl?enî>e/byaUeîibet?ooîlii^é ti^cgf^cn \\>anbedwarr\'
ge.(En5e m gl7euaüc t>an oppoftfie/ wc^geniigl^e/ ofr ücr-
rrecP/mbtenp bUfct aie» boiicii/^e bcuelé optcn pc>\'ftc
fcl^jeiicn |ïa5rbou5ere aengam^e ï)an nï\'er te betalen ben
^jootfcl^ïenen tt>tgt7elopércligieufcn eemgl)e der ï>ooîfcl7îe= 0
ucn tettten.^ïiet regeitf^aestde oppC\'fitie oft appdlafîeg^e?
6aen/oft öoen/en^e föntet pîeiubîcte pan ^tere/tor pamen
gl)e^)ooîtan^eregeo2^onneettfl7^ac^7uaert boppofmtm
n)e)?geraet6/oft pett tectere té coinpateten/ teenr taineliPe
lyag^e/pooi 5en rechteten en t»vgt7en/al6act ^te^ebtte^tc
bic bc feinen tenten fd7ul6icb ^ijn Awonacl^ttcl^ ^ijn / om te
fegbben be te^ene pan l^ewrliede t oppofttte/teff u$ of bela^/
tart^ttt>ooî^é/f:Hxe^eté/elî ftenoîdoimet^alfî bel^oîéfal/
ouetfcl7nuenî>eten feinen 5agi7e/î>enpooîfcl7îeuen rect^te^
ren/en tnygl7en/tt)e6 gl7itttnegl7e5aêfnit ^ebbê/den welc«
ïcn wy beuelen cnbc commtttereit/dat ft pattten g^e^ooï t/
boi goet coït mbt/eii e^pe^ttlepan ùîjttcie/ want on6 al -
fo belieft. 1?^tertegbenjïaenöe/eenïgl^e liteten fnbteptelifcP
PCrctegl)é/oft te petcrtgl?? ter contrarie, ^t^egené in onfe
(le^epan\'^nîefel5é ï>act)Pan3laguflo. JntJaerone
l)eeré 5uyfentPt|f(7on5ertPiifenï>e ^ertic(7 wn onfen-!^ey-
fer rtfcfe^pü ^nbc Pan onf^n rtjcfcn Pan CafïiUen cnbt
t ÄI i|Éxq[HQ
-ocr page 262-Hf Ex quo Intioccntius odauus, coccffit capitulo noftro Vvin=
dcfemcnfi,vti BC gaudere poiTe,omnibus 8C fmgulis priuilegiis,
congrégationi ecclefif Lateranenfi,SC congrégationi fandac
luftihï ordinis fandi bencdidi, necnon BC cifterdéfibus BC car,
thufienfibus conceffis ÔC concedendis î fequuntur hic pauca ex
eorundem priuilegiis extrada,quç nobis vfui elfe poterunt.
Rehquafere omnia, in noftris priuilegiis abundantius defcri=
buntur.
q £x priuilegiis congregationis Lateranenfis.
GRegorius nonus conceffit, vt quoties aliqui peregrinoru,
apud eos fine teftamento decedunt î-eorum bona (nifi he=t
redes habuerint,ad quos debeant de iurcdcnolui)fine alicuius
contràdic\'iione,reciperepoterunt.
\' c^tx priuilegiis congregationis fandçïuftinap,ordinis
fandi benedidi.
E Vgenius quartus in bulla prima.
q Si contigerit fieri côcilia generalia vel ptouincialia, auC«
fynodalia, etiam apoftolica & quauis autoritate iîrmata : ad ca
ire vcl mittcre,dida congrcgatio non tcnctur,fed tantum ad ca
pitulum generale.
i| Adincarccrationem ecclcfiafticarum autlaicarum perfonas
rum,aftringi aut cogi non poteft. Ncqj ad reparationcm publi=
carum viarum,pontium,aut fimilium.
If Ad faciendum iuramentum dc veritate diccnda, aut fercndîî
teftimonium quacunqj ex caufa î ncc prçlatus ncc fubditus, co«
gi poteft inuitus,ncc ob hanc caufam cxcommunicari.
^ ugcnius in bulla fecunda.
•([Et quia cautius eft agendum,vbi maius imminct pcriculum:
^ftatAiimus qjnulli hominum liceat, quafcunqj mulicrcs laicas
vel rcligiofas, cuiufcunqj etatis,ftatus, gradus,autoritatis vcl cô
ditionis cxiftant,quauis occafione duccre, fiue ipfis mulieribus
ingredijfeu commorari intra fepta monafteriorum. Quod fi cô
tràrium fcienter attcntatû fucrit? tam ipfe mulicrcs, quàm earu
B
,t
(t
lïil
x^jCompgndmm priuilegiorfi,
ducloi\'cs,fed &Jpfi rcceptorcs,fi hoe vohintaric fccerint î cxc5« A
municadonis fententiam incurrunt,
^ ugenius in bulla odaua.
ifNuIli licitum eft, ab inftitutis, ordinadonibusjcorredioni«
bus,ÔC mandatis eapituli generalis fiuepr^fidentis, feu vifita=
tcrum,appellare ad quemcuuq?,nec ad fedem apoftolieam qui-
dem î nifi de fpeeiali indulto fummi pondfieis. Quod fi appel«
lado interponieondgeritïirritaerit êC inanis.
Hf Aduoeari poteft quieunqj eatholieus epifcopus, qui abfc^ li.^
centia aliqua, &eontradicl:ione diocefiani ? facros ordines con
ferre,ecclefias,altaria,8C vafa facra confecrare poffitôce,
priuilegiis carthufianorum. B
I nnocentius odauus.
q Priores poffunt,in fuis domibus,benedicere paramenta alta»
num,cruces SC cafulas,8C alia ad diuinum cultum neeeffaria î ad
vfum tamen fuarum, aut aliarum didi ordinis domorutivSC
tl O n aliter.
^ lemens papa feptimns»
^Adprefbyteratus ordinem poffunt promoueri omnes mo-
nachi,8Cclcricired^ti,vicefimumfecundum etatis annum ata
tingentes. ^^
^ Item ad te ergo quefumus tuis fa, 5Cc & in ptf fatione gratia«
agamus domino deo noftro, genuflcdentes,autcelebrantesre ^
uerenturinclinantes . promerentur centum dies indulgentia??
rum,
t \' .
î t i , ■
. «î -
ti
> v\'
•ik
f
i.-b r,.it;, .u«
-ocr page 265-ABfoîtiimur omncsa conftitutibnc benedidi duodkdmi.
i»b. Itemij.b
Abfoluerc pöHunt priores,fuósfubditös SCcotinuos comment
faics, nccnon âC fratres ôC familiares aliorum monafterioru,
in omnibus cafibus, prfterquàm fedi apoftolice referuacis,
ÔC vota commutare» lo. b
Abfoluere poffunt vifitatores SC priores^ab omnibus, etiam
referuatis cafibus î exceptis heréticoirum relapforum Wt,
3j.b
Abfolutio in omnibus cafibus, etiam fedi apoftolice referuMis,
femelinvita,SCinmortis articulo, 23. a
Abfolutio in caufa fîmonié. 25. a
^Itariaportatiliahaberepóffumuéi II.c JteiTiV jo.c
Altaria Se ecclefias erigere SC defttiiiere poifumus t fi 8Cc.
fl^ ppellare non licet, nifi ad capitulum generale vel priorem,
BÜnedicerepoifuntpriores paramentaaitarium., a ^
^ ona noftra oiîirifa mortiftcafa funt.\'
Böna monafterii vcndei^e aut permutarë, de licentia capituli
5 pôflîimirs.\'te.b Item^5;e
Bona ad pytantias data, SC fimilia,in alium vîum conuertere
poiïumus. V u \' . \'
tn bonis omnibus hereditario iurc fuccedere poifumus, acfi in
• feculo permanfiffémus. 47; b 3
jfeona fugitiuorumj non nifi ad manus noftras foiui debent.
Bonainiefte aeqiiifîtà aàm\'nobis dan tur, recipere polfumiis.
Bon»; iiKerta j\'q*oruiiv\'"poTfiftr)(fores nequeunt inueniri,
perinr
t
A pel- ingrcdientfs apporata pios vfus ,con«crtcre poifu ^
mus.57.c. ; . . -
• lioaia petçgrinoriim, hcrcde$ non habcntium rccipere pofc
mus. 58.3
— Apituiaris ynio prffcntium dC futurorumi dumodo duf
partes conuentus acccptandi confenfcrintjôC confcnfus
ordinarii ac<;e0crit. (?f a
Capitulum generale i^çri^bitur finguiis annis in VYindefeni,
I.b Item.c
Capituli fiipcripritas tranfferti poteft, 6. c
Capitulo generali pmnes obedire tcnentur. 7.a
B Que per capitulum generale ordinata ftint, nemo cuiuCcunqj
conditionis fuerit infringerc prffiimat. 12. c
Capituiunj rebelles omn^sper cenforam ccclefiafticam , aut a«
lias penas compcllerc potcft. ri. c
Capitulum difpenfar« poteft cum dcfcdum natalium patiem
tibus. 54. b
A capitulo fc dimembraiis, m i" hoc laborans, fententiam ex?
communicationis incurrit, 3. c Item. lo. c ■ . ^
Capitulum generale dimcmbrarc potcft rebelles 5C inobcaieii««
les.i^.c ..... . ■ —. - -
Capitulum priuatum, ÔC eius autoritas.-9. c v
^ Qf anonicam portf onem ex tcftamentis dare po tenemur« 52.. 9
Q oncilia generalia velfynodali?adirc notcnemur,nccaIiquc
Q onferuatores,epifcopusColoniefis,dccanus Traicdenfis,&
Conferuatores,abbas fandi facobi Leodienfis, ÔC officialis Co-
lonienfis. 21.^ f ♦
Conferuatores, abbates fandi Laurcntii traicdcnfis,faiw^i Ja«
cobi Magunïinenfis,§C fandi ZMartini Colpnienfifc 24. a ,
Conferuatonbusab ÎEugenio conccffis,Innoccntius tres alios
adiungit, videlicetfandi t^cnùl Tfji^fnfis, CmcUMy^
il
I :i
Index compendn pjjujjçgjgruBi. ,
chàch\'sHiIdcfcm€nfîs,&fan<fîâIacobrMaguntincfis,nîott^^ A
ftcrioru m abbates. 48. b
Conferuatores,9 in bonis omnibus.hereditario itirc fnccedcre
poiTùmus,fcilicet abbates, fandi lacobi Maguntinenfis, fan«
ai Laurentij Traiedenfis, ÔC fandi Mychaelis H!ldefcmen=
fis.
Qoftitutionumtranfgreffio nonobligatad culpam , fed tan«
tumadpenam.i.c.a Item 8. a ?
A conftitutione benedidi.ii.abfoluimur. 2. b Item 13. b
Q onfeflbrem idoneum dc confenfu prioris eligere poffumus
«jui ab omnibuspeccatis nos abfolucrc poterit, èplenaria
indulgentiam darc;ita tamen, vt banc gratiam confequi vo ^
lentes, legant anno vno, fingulis hcbdomadibus feptem
pfalmos penitcntiales. 3<î. a,
Confeiforcs etiam priores eligere poffunt. 54. a
Cofeffiones quarumcunqj perfonarum audirepofTumus Verîi
-J hoc reflridum cfi: et inhibitum. 34. e
ConfcfTorcm fibi n\'emo eligere poteft abfqp confcnfu prjlati.
Cafus quidam dcconfeffionc ÔCinduIgcntiis, #4^
urâ animarum exerccrepoffumus in eos cjui noftris infifliït p
obfcqfuits. îi. c *
DEcimas de his qucpropriis manibus aut fumpribus coli=
mus, dc quibus hadcnus ncmo pr^cepit î darc non te=r
nemur, 12. b
l)ecimas habere poffumus. 22. a
éfinitorcs per capitulum eligentur. I. c
t>efinitores autoritatcm habcnt ftatuendi, corrigendi ÔCc. i.c.
îtem.7.c
Quod a definitoribus infïituitur, ab omnibus obferuandum
eft,I.e. Item7.c.
I^efihitores ardare ÔC limitare pofTunt, non nullos arriculos in
priuilegiis nobis conceiTos, 47. b.-
Définie
-ocr page 268-y/ jfndexcompcn jjpw^^
ïiefinkorelmtaprctarï,3C in m^^^ immutare
iZïefinilorum eft,ordinäre vifitatores. i.c
iDefinitores difpenfare poifunt cum defedum nataiium patien
I2>€funaoram corpora cxhumare, & iterum fepelire poliu=
Ipdmiäomm officium in noftris ecclefiis, nemo extraneus ta=
cere poteft. 42.3
TJ) iete in noftris monafteriis feruari non debent. 4. a
1/) imembrans fe a capitulo generali,aut in hoe laboranv^co*
mutiicationis fententiam incurrit, 5. c Item 1 o. c
\'li.
\'i\'i ■
, .1 \'
i i\' i;
l": ■
\'■li
tes. 23.4 _ ^
JD ifpenfare capitulum generale poteft cum defeäum natahu
patiemibus. jftemS.b
iDifpei^re capitulum poteft cum ordinandis, ante legitimara
etatem videlicet in anno vicefimo fecundo inchoato. 59* °
I|)ifpenfarc capitulum poteft cum infirmis fuper horis canont«
cisdicendis.20ic Item 22. b
J5) onatorum receptio. 21. b
^ ubiorum interpretatio referuatur capitulo generali. 15. a
E\' Cclefiasparochiales habere polfumus,& facellani fecula=s
^ res talium ecclefiarum, priuilegiis noftris gaudere po?
terunt, 29. c.
Ecclefias 6C altaria erigere poffumus ; fi 8Cc. 21. c
Pro ecclefiarum, altarium, vaforum confecratione, 3C ecclefiy
rum pollutarum reconciliatione îaduocare poifumus epif«*
copum quemcunq;,ordinarii hcentia non requifita. 47. O
Ïtem59.a.
Ecclefiaftica libertas fuftragari non poteft criminofis, vltra tri-^
duum, 4. b.
Älec^ioni de f€fac^e,nem.o renunciare poteft, 9.3
Int \'i
C
y^dex cempqtdil priuiïgyontm.
Ad cledionem duo priores vocandi funt, 9. a A
Adeledionem vocati priores, approbate, reprobare, fupplere
ôCcpoifunt. 3. a rr
in eïedione fi erratum eft^capituïum vel prior fuperior fuppic*
re poteft, 9.3 ^^ J
Eligehdi poteftate fi conuentus aliquis priuatus fuerit, eligei^
dl poteftas dcuoluitur &e. 3. Item 9.5
0 xadiones nullas folucre tcnemur, nccpreftationem prooi^
ratïonumlegatorum apoftolice fedis. 3 r. b.
Ad incarcerarionê quarumcunqj pcrfonarü cogi no poffumus,
nec ad reparationcm pontium,aut viarumpublicarum. jg.b
^ xcommunicatos vitare non tenemun nifi public^ in noftris B
ecclcfijsdcnunciatifuerint. 11. a. Item ia. a.
Poftquàm excommunicatia nobis recefferint î diuina refums«
re poifumus. 12, a
Cumexcommunicatis a iure conuerfari pofîumus, quàmdi«
publicari non fuerint. 31. a
6[ xempti fumus ab omni iurifdidione ordinariorum,a vifita«.
tione, charitatiuifubfidî) fubuentionc,afyi3odalium ÔCproe
cefsionum euocarionibus,&e. 28. b
Exempri fumus ab omni iure ccclcfiar parochialis. 23. c
Cogi non po/fumus ad pecuniam colligendam, ad cognitionc-
caufarum,ad vifîtandum,ad curam monialium,SCc. 31. c ^
Excmptloncmnoftram Dauid cpifcopus Traicdéfis cofirmat
ÔC corroborât. 22. c
Excptos nos fatetur Leo dccimus,fîniiliter ÔC Philippus a Bour
Îgundia cpifcopusTraicdenfis. 52. b
jT Vgitiuos in carcerare poffum us. 47, c.
Fugiriui pretextu literarum apoftolicarum extra monaft*=
rium refidcntes,reuocari polTunt. 52. c
m fugitiuorum aprraehenfione, omnes afsiftentsam prjcbere
debent. 23. c
^«fugitiuorum bonis «ciigo fcintromitrere dcbcî, nifi con-
-ocr page 270-Pugiîiuis nemo affiftentiam prçbere debet,neqj cum eis conueï
fare,fed omnes illos denunciare tcnentur,fubpfna3Cc. 53.
abitus nofter qualis effe debeat. 10. b
i files fylucftres,ab omni vfu noftro fequeftrentur. to. b.
g ereditario iure in omnibus bonis fuccedere poffumus ac fi
in feculo permanfiffemus. 47. b.
Jî oras canonicas foluere poffumus,fecundii libros loci in quo
fuerimus. 4. a
Horas canoßicas (eu in ali^s monafteriis fuerimus) foluerc pof=s
fumus more ipforum, 10. a.
B Super horis canonicis prier fuperior difpenfars poteft,cum in«
fîrmisScfenioconfcdis. 20. c. Item. 22. b.
Clerici SCpresbyteri fccuIares apud nos pro tempore conucr=»
fances,horas kgere pofTuntjfecundum ordinariiî noftrû.io.a
Infîrmi de confilio fuorum priorum, horas canonicas intermit
tere polfunt, 22. b.
Horas dC prf ces a redditis,conuerfis 8C donatis rccitandas,capi=î
tulumimmutare poteft Se alterare. 21. c.
XVftitiam nobis omnes facere debent fine ftrepitu iuris. 45.3
Juramentû preftare notenemur, nec cogi poflumusad per
hibendum teftimonium. 58.
C Jndulgentias confequuntur genufledes ad Te ergo quefu*
mus tuis fa.Et in prçfarione cum dicitur Gratias agamus do«
mino deo noftro. 59. b.
Indulgentie dantur audientibus verbum Dei, SC ad nomen le
o ^
fu incîiaanribus ÔCc.j.c
înduigentie in fefto venerabilis facramenti,& 9 p:r odauas fa^«
crament!,tempore interdidi,in omnibus templis diuinace-
lebraripoiTunt. 20. c
ïndulgentiasvTbis Rome promereri polfiimus-zi. b.îtem 37.3
Induîgentias certas promeretur, qui diebus cclebribus vna ho
ra,a colloquiùfeabiTraxerit. î^. b
Ifle-
■ r\'
tl .
Il : \'i 1
■ :î
/"^îftjexcon^ prmilcgi\'drmi-u \' Cj,
IlIegstimidigipolmiu,fcd nullam adniinifrratîoncm attcn- A
taount,donccprior fupcriar cum cis üirpcnraucrir.B. b.
Illegitimi ad facros ordines dc confenfu capitjiJi generalis pro«
moueri poirunr.35. b ■
1 ntcrdic\'ïi tempore,diuina ceicbrr.re po/rumus,&mortiïos fc-
pdirc. ÎI. c Item 30. c
Interpretadodobiorum rcferustur cspitufo. 13.3
luramêtu pfiare mt ïeftimoniü phjbcre,inuid no dcbcro^\'§.c
LEctoresnîenfcaîiquidpregurtarcpoiîunt.4.a \'
J2 ibertas ccclefiafxica fuftrsgari non poteft criminofo vl»
tratriduum, 4. b ^
Monialium monaftcria,capituIum poftbac affiimcrc non B
poteft, zr.c.
Ad monialium curam coginon polTumus. jr.c
£[| ortuorum oifjdum in noftris ccclefî]s nemo extraneus fa«
cerepoîcft. 42.3
flj ulieresfeptarnonafteriorum nofîrorum ingrcdtnon pof=.
funt,fub pfna excommunicationis. 58. c
OCcidens fefpfam fepdiri occulte poteft. 22. c
O rdines facros a quocuqj cpifcopo fufcipere poiTumus.
jö.b. îtcm. 21. c
Ad facros ordines emifâ,cxaminari non debent. 50. b.
Ad ordinem ftccrdotii promoueri poteft, vicefimum fccundû ®
»tads fuf annum attingens. 59. b.
O rdiné fancii benedicd ingredi non polTumus, nec ad qucm=
cûqj ordiné quifquàm cx noftris transferre fe poteft, neqj vt
fîtfacellanus cuiufcunqj domini,fubpfna exconimunicari=
onis. 57. c îtem 10. c •
Riorum ordinum prfIaîi,ncfTros recipere non poiTunt.io.c
O rdinarija noftris nihil cxigerc poffunt in ordinadonibus,
aut îemplorum & vafora confecradonibiis,& aduocarc pof»
fumus quofcunqj epifcopos. 5. c. Item u.h
"i\'dmarii viûtarc noftra monafteria no polTunt.ncc quicquàm
I 2 ordinäre.
-ocr page 272-compq^ij pi^Iegionim*
A ordinäre, ai. c _
Ordinarii nullam nobis vifitationem împoncre poirunt,neq{|
fratres noftros euocari; 25. c
Ordinarii aut alii quicunqj nullam in nos exercere pofllint ia»«
rifdidionem,ne93liquemexc5municare. 29.3
Ordinariis inhibetur ne contra priuilegia moleftare nos prjfu«
mant,fubpena&c. 41 c
Ordinarii autpaftores,prohibercnon debent fuisparo^ianis,
ne nobis confiteantur. 42. b
Aduocare poffumus quofcunqj epifcopos,ordinarii licentia »5
requifita 47. c
R, O ffirium dieinum vbicç vniformiter feruaadam eft.i,c. Item
Officium mortuorum nemo extraneus in noftris ecclefiis face«
re poteft. 42,3
Onera nulla nobis imponi pofTunt.Ncc ad incarceratione qua
rumcuqjperfonarum cogipoffumus, ncc^ adreparationem
pontiumautviarumpublicarum. 58. b
Ad iuramentum pr jftrandum,aut teftimonium perhibendum
cogerenemonospoteft. 58.C
PRimarum prjcum rationc, aut iucundi aduetus, ijerainem
rccipere debemus. 4. a
C rior fuperior eandem habet autoritatem in fingulas perfo-
nas,quam habent proprii priores. 7. b
Prior fuperior 8C reliqui omnes, obedire debent capitulo, i. b
Item 7. a
Prior in Vvindefem, eritfemperprior fuperior. Poteft tameo
fuperioritas transferri. 1. b. Item 6. c
Prior fuperior habet autoritate capituli generalisin caufis qnç
capitulum generale expedare non poffunt, i. c. Item 9.
Priorisfuperiorisautorirasreftringipotcft. 9.C.
\'fy riores, fingulisannis,abfolutioneœ petere debent,i.e. Iteni
8. a
Prioratus
-ocr page 273-^oratas magis officium quàm dignitas cflê vidicrur. »
fi aftores aut curati, ctiam per cpifcopos ia ccclcfijs parochia«
libus inucftitiîrcuocarépoiîunt. 22. a
fi rjdicarc verbum Dei,EHorc raendicantium poCumus. Sed
iiocreftridiuaieft, 39. b
fi rjfcribi non poffunt bona noftra\', nifi fpado annonim.
^ contrario« adus, priailegianoftra non inuafidantur. 39. c
fi riuilegfjs noftris gawdent monafteria incorporata &poft»
modum incorporanda. 3.b. Itemi.c
Priuilegia cxtcnduntura4 familiares ÔC continnos commenfa«
les, 23. b
Priuilcgiorumconßrmatio, ^c. Item 21. a. Item 23. b. ItéiA.a
Frimlegiaïargeintcrprftandafunt, 39. c.
Priuilcgianoftra,intcgra nobis manent,quàmdiuin regulari
obferuantiaperftitcrimus, 23.3. Item 46. b
Priuilegiis carthufianorum BC dfterdéfium vri poifumus. 24 a
fumu^^ fanda? luftinae de Padua gaudercpo\'f.
Priuilegia noftra,per contrarios adus non i\'nualidantur. 39. c.
Literf apoftolicç,priuilegiis obuiantes,nullius funt roboris,
41.3. Item 44, b.
Contra priuilegia fi quis nos moleftaucrit t omues requifiti, afc
fiftere nobis debent. 42. c
fi ytantiarum bona, dC fimilia, in alium vfum conucrterepofc
fumus. 4 b
diquias fahdorum habere poffumus, a r. b
SEpuItura apud nos digi poteft, 32. a
Dcfundoru corpora exhumare,ô£ iterumfcpeHrepoffw*
mus, 23. b
gf chifmatis tempore, per ponrifices aut alios data, ratifican«
^tur, 13.0
^[.moniacorumabfoÏHdo, 23. a
C
._________
Simonîac^acquifîtaboiia, 23.3
0ynodorum vifitationibus intereiTc non oportet, nifî qui eca
defiis parochialibus prefident, 13. c
Adfynodalium ftatutorum obferuâtiam non aftringimur, fed
duntaxat ad regulam Si ftatuta eapituli noftri generalis, 23.3
îOC f ansferre fe nemo poteft ad ordinem fandi bcnedidi aut or
dinem alium quemcunqj, neqj vtfit faceilanus cuiufcun^
doraini,fubp^naexcommunicationis, 37. c
C^ransfumptis bullglnnocentii, fîdes adhibenda eft. 44.C
VOtum ingrediendi reIigionem,etiamardiorem,fimpIi..
citer vouensî ordinem noftrum intrare poteft, 37. b.
Vota in aiia pietatis opera, priores commutare poftun^ 22. b»
Item 20. b
IJifitatorumautoritas,
FINIS.
> »>
.îr-^
^Corrigenda in ordinario officii diuinL
f» Gheertrudis virginis, 9. led. Primum ijî. erit Pi^chra fa«
oe.Vel, Audiuivocem deceIo, quodcantarur de virgini«
busincommuni. ^Sifabbatoveldominicapalmarû, aut
feria fecunda fequenti venerit ad feriam quintam precede«
tem transfertur. ^Si feria tertia ven em ud feriam quartâ
antepal.transfertur.
Bene«
-ocr page 275-€ Benediâi abbatis. led. €fj Si Tab. vcl dominica paîmarS,
aut fcria tertia fcquenti venerit: ad feriam quintam pr^ce«
dentem transfertur. ^Si feria fecunda,quart<i,quinta,fex.=
ta,aut in vigilia pafche venerit î feria fexta ante dominicam
pal.deeo cantatun
e Monice vidue ÔCc. Si venerit feria iv infra odauas afce, 8Ca
vfqj ad finem totum deleatur.
^ Sixti pape See. Addatur ibi. Hie plures feruat feftum Trâf=
figurationis chrifti,Duplex. Et die fequéti de fandoSixto,
cummemoriaDonati. \'
b Donati ÔCc. Addatur, Ecclefia Traiedenfis hie feruat feftfi
Traffigurationis chrifti, cum memoria donati.
2 Poftridie tyburtii Scribatur fic Feria quinta de beata virgin
ne. Feria fexta ÔC fab, Omelia ÔC miffa de dominica.
g Poftridie Egidii,fcribatur fic Feria quarta,mifia de dfiica.
c Poftridie odaue Auguftini, fcribatur fic Feria 2. ÔC quinta
Omelia 8C miifa de dominica Sabbato de beata virgine.
H Maurorum&:c^led.^-
€ Intra odauas Ai^Mii, fcribatur fic Feriafe^ti^SC quarta,
^ mifiade y-^^f^\'^^ff\'pJb.^^Q^
h ^Pi^ftridï^^^ fie, Sabbato de beata virgine.
^fln titulo de folemnibus feftis,vbi fcriptum eft Deinde ter an^
te facramentum,fi in alio loco aCc.Deleatur hoc BC fcribatur fic,
Vbi autem venerabile facramerum, alio in loco pofitum fueritj
primum fit thurificatio coram venerabili facramento, acdein=
d e itur a d fum mu m aka re.
^In titulo qualiter fratres fe habeantin horis regularibus folio
facie prima,in medioînfra Teû SCc, fcribatur Infra Te deu,
ad verfum Te ergo quefiimus,genua fiedimus Ad virgmis vte
rfi, 6Cadpr£ciofofanguine,ad gloriofa quo^ôCc.
it.
^■sü
^TrachtglBsdc fimonia reïigioforum.
OVoniani pcftem fimoniacam, quàmpîuirg vtriufqp fexus
reIigiofos,pernitiofe nimis inuadéteni, inficientern 8C oc«
cidcntem perfpexi musîplacuit tradataîuni hune vclut antido=
tum,ex diuerfis generalibus conciliis, fummorumt|?p5tifîcum
coftitutionibus, ac fanc\'loram patram,do(iT:orum% rcgulis(ze=
ïoaniraarumnosadhocinftiganteXoIligerc.Dîcitenim diuus
Gregorius.Quîfquis contra fimoniacam herefîm pro officii fui ^«/x.
Ioco,vchementer non exarferit ; cum eo fe non dubitet habere B
portionem,quipriKs hocpiacularecommifîtfllagitium.Hfcau Veßmo.c.
tem peftis, fua magnitudinealios morbos vincit. Nam omnia SÎsbÏËmp*
crimina,ad comparationem fimoniacf h^refis, quafi pro nihüo niMâ..
reputantur.Et omnis peccator dum penitet,miffam cantarep0
teâî praeter fimoniacum.Kam tefte Gregorio,in ipfa proue» ^^Tiû
&US fui radice viciatus cft Jicc^ ex co tempore quo fimonif cri= l^.i jw\'^tifi
men commifitî damnatus cft. Chriftus etiam nuquam aliquod dm\'.
peccatumtam feuerecorrexit, ficut vitium fimonif, verberans l^Ath.ii,
eos flagello, bL de tempio eiiciens, ac dicens, nohte domum pa= lo^^
tris mei facere domum ncgociationis. Domum quippe patria
ecckfiam, vcl monafteriû vocat tquj fit domus ncgociationis, C
dum fpiritualia quae in eatradanturpcr fimoniam vendun tur
vcl emuntur.
Q]?id fit fimonîa. ICapitulum primum.
E* St a litem fimohia fecundum Hofticnfcm,fpiritualium vcl HcfiJe
^ annexorum fpirituahbus,prfcedente pado promiffionis,
coditionis,modi,fcruitii,prftii,vel cuiufuis temporalis receptio
vel donatio.Secundum vero cantorcmparifienfem,fimonia cft Cintcr.\'Par,
fpiritualium acceptio vcl collationon gratuita. Alii v^ro défini P<t/t. 0\'älij
unt fic. Simonia cft ftudiofa cupiditasvel voluntas emendi vel
vendendi aliquid fpirituale, vel anncxum fpirituali. Dicitur in A^^jj^r.
hac dcfimtione,ftudio£i,hoc eft,dcliberataî nam fola deliberati\'« iJi.i.c.i.
K cnerae
7h
A one râtionis poteft committi hoc pcccatû.IDidtur voluntas vel
I. q. t.qtiicu^ cupiditastqaia fpiritualia vendi non poflunt,fed ex folavolun^
cy m glo, me vendendi aut emcndi, fit homo fimoniacus, ficut fola fpes
facitvfurarium.Veruntamenhuiufmodi voluntas, fi ad aâum
«greifa non fueritmon punitur in iudicio ccclefip,que non iudi
cat de occuIîis,nec incurrit irreguiaritatem aut excommunicas
9Î0. inutrho tioncna,quamuispeccetgrauiter,fed folapenitétiadeletur,fine
anàthmdtis. s^eßgnatione quffitorum. vero ad adum aîiquem exterior?
ï, f I. rcpe., fueritprodudajpeniterenonpoteft,cum rem furtiuam habe^
riiintur. at* limoniacus etenim furi comparaturj quia cum fimoniaco
glo. in ucrbo difpenfare poteft,nifi rcnunciet ordini èC loco maie fufcc
fpiritmlid. pto.Ùicitur etiam in defmitione fpirituale vel fpirituali annex-
ß um. Ipirirualia, quandoqj dicutar dona virtutum,&: gratia dei
s. q.ï.c,quoi quandoqj dignitates ordinis,8Comnefacramentü ecdefiafticÄ
äut. prêter matrimonium. Item omnia iura ecdefiaftica fpiritualia
An. pirte. jj. terum î vt adminiftrationes,praebende,ius decimarum, cemitc
I. c4. y. %andoqj etiam res facr^ t vt vafa 8C omnia vtenfilia. Item
iuxta Anthoninu,fpiritualia vel annexa fpiritualibus dicuntur,
dedicatio ecclefi3e,confecratio virginum 8C omnium rerumaJ
diuinumcultumpertinentium,benedidio abbatum,abfolut.io
ab excommunicatione vel ali^s cenfuris ecclefiafticis, eledio
praelatorum ecclefiafticorum,8C confirmatio eorum,renuncia«
tio,vifitatio,corredio,predicatio,oratio,officiatio ecclefif, cura
^ animarum,ingreffus monafterii vel religionis,praehenda,bene«
ficium fimplex,djgnitas ecdefiaftica,vt archidiaconatus, prf po
fitura, epifcopatus dC huiufmodi,officium fepulturae,iuspatro«
I. q. ilj. c. natus, officia ecdefiaftica vbi eft aliquid iurifdidiois fpiritualis
fcdxdhnc. * vtaeconomus,vicedominus,audirecofeffiones,Iegere miifam,
legere vigilias.De his Malachias propheta didt,loques ex perfo
glo. iùidm na domini, Qiiiseftin vobjs,quicIaudat oftia,8Cincedataltarc
in ucrho mefl gratuitoc\'Ko eft mihi voluntas in vobis,dicit dominus ex-
cLiiiin.i. erdmum.Vnde videtur qî emere huiufmodi offidû oftiarrj vei
puldidi câpanas,fi£ fimoniacû.Quod verü eft,fi habeat quid fpi\'
rituas
m
^ tjgâgt^s émonig ûîigioforumr 7
rituale annexu.Nam qisifquis eorS alrcrtim vc^ideritjfine «^uo A
altcnim non proucnit î neutrum venditum dereïinquit. t.q, üj.fxkit^.
^(^uod ab ingrefTurfs religionem nihil eft exigent tor.
dum. Capiîuîum fecundum.
("^Viii itaq; conitcïingrefltim religionis elTe quid fpirirualct
_ypro eo non debet aliquid temporale exigi. Vnde in cond= i ij- m!ilt&>=
lio generali Alaernehabitofic didrur. Multorum autori£ati= r«;«.
bus luce darius conftat, q) ab ingreifuns monafterium, no licet
pecuniam exigcreî ne SC ille qui exigit 8C ilîe qui foluit/imonic
crimen incurrat. fdem ftatutum eft in conciiio Turonenfi, his Ae/?. c, noB
verbis.prohibemus ne ab Iiis qui àd religionem tranfire volue» ßns.
rint,aliqua pecunia reqmratur.Expreffius vero ftatuit Vrbanus B
quietus dîcens. Autontate apoftolica diftndius inhibemus ne in extrdud.
tam a maribus quàm mulieribus voîcntibusingredi eorum re= Ke in uincd
îigiones, ecdefias,monafteria,prioratus, domus feu loca:in ca«
rundem recepîione perfonarum, aut ante, aut poft illam, qü2e=
cunqj paftus, prâdia feu eena3,pecunia3, iocalia, aut res alias etia
ad vfum ecclefiafticum, feu quemuis piu vfum alium deputata
feu deputanda,dc cftero direcîe vel indirede, petere feu exige:«
re quoquo modo prôefumant. if Munera autem quae dantur, ï. q. i. $unt
in triplici funt differentia. |)icitenim (ßregorius in home. fie. nonnulïi,
Beatus qui excutit manus fuas ab omni munere.îfbn dixit pro C
phera folum a munereîfed ab omni munere.Qu.ia aliud eft mu=
nus ab obfequio,aliudamanu,aliud aIingiia.Munusab obfe^
quio:eftferuitusindebiteimpcnfa,fctiadioqufuis corporalis
ter cxbibita,non honefta,aut ad carnale commodum ordinata.
Munus a manu, pecunia eft. Et nomine pccunix-, intelligitur
omnis res temporaIis,fiue miobiiis,fiueimmobilis.Ka tcfte Au= i-
guftinodedod-chriftiana^totum quicquid homines poffidet totum,
in terra,omnia quorum domini funt, pecunia vocatur î feruus,
vas,ager,arbor,pecus,quicqiiidhorumeft,pccuniadicitur.Ma c, er
nus a lingua (vt ait 3.\'ï\'ho.) dicitur ipfa laus pertinens ad fauo= iff. 4- ^
rem humanuni;, vd etiam priaeccs ex quibus acquiritur fauor
K 2 huma=:
-ocr page 280-humatiüs, aut contrarium cuîtatur^vtqaandcTpraeccs funt ar*
mate. Haîc ille. if li quis€rgoprincipaIiterint«ndatadpra?s:
ccsîfiimoniam committit, quia iecundû raymundum, prarccs
fucccdunt loco prjtii.Er videtur principalitcr ad prarces intcn=
dere t qui prjces pro indigno exaudit.Et tune tam illc qui praes
ces porrigit,quàm qui exaudit,fiœoniam committitî fi ad prjc
ces principaliter mouetur.Sic ctiam,fi prjlatus confert ad praeo
ces alicuius aliquid fpirituale, hac principaliter intentione,vt fi^
bi iaudem vel famam acquirat.aut contrarium deuitet; fimoni««
am committit.Si vero praeces porriguntur pro digno î fadum
non eft fimoniacum, nifi recipiens haberet refpeSum, »on ad
idoneitatemperfon^jfedadhumanumfauorcm untum.Nam
vt ait magifter Adrianus, cancellarius aime vniuerfitatis Loua\'
nienfis âC poftea fummus pontifex,poteft quis ad prarces alicu«
iusperfonf conferre,ahàs non collaturus, fine viciofimoaiar;
quando praeces capit in certum teftimonium veritatis,no dubi««
tans dignum effe pro quo talis rogat. ijfDe metu,idcm vbi fus
pra talera mouet queftionem. Qui metu côfert,nullum munus
expedati quomodo ergo committit fimoniam, in qua femper
eft voluntas vendendi vel emendi^\'Refpondet, qj fimonia eft
omnis colIatio,non gratis fada.Et qui metu facit;non gratis fa«
^ cit & liberaliter t fed vt pœnam euitet. Et fic carere malo, habet
rationem munerisjdum eft caufa conferendi. ifEft etiam feciî=
dumeundê,adhucaliudmunus, videlicetfanguinis, dum quis
ex affeducarnali, dC propter confanguinitatem alicui dat bene«
ficium, aliasnon cocefiurus. Et talisfimoniam commiitit.Hçc
MÛP^HH h Adrianus fextus. q Item fî promittatur alicui, q? poft biennis
H^* recipietur, fi interim didicerit talem artem x non eft fimo«
niacum. Idem enim eft,ac fî dicatur.Recipiemus te, fi idoaeum
jj te prjftïteris. Si vero intentio fit lucrum temporale illius artis:
fimonia eft.Intentio ergo femper fîrmâda eft, non in praecibus,
«on in aliquo hicro : fed vt numerus fcrujêti^ deoaugeatur,
8C vt recipiendus in monafteriojàjuetur. "
Quod
B
Ji
Tra^tulus de fimonia^rehgioforBml 77.
lf[ Quod per noanulïos iurifperitos, religioforum inftituca A
ignorantes, piuresdccipiuntur. Cap.3.
T T^rontarnen reperiutur iurifperiti minos peritos in hoc pe
V riculofo negotio fe oftedentes, religions prarfertim mo
ilia!ibas,placentia magis quam faluti congrua loqnentes t dum
fois quid dicät dodoresCquorfi opiniones varie funt) attendut
confiderationis ocoIum,ad monialium profeffionem,ad primi
tiuam earum inftitutionem, ad regulam 8C ftatuta ordinis not|
rcfieciont.Qaibua Chriftus etcrnumve cominatur,dicens. Ve iwg. la»
vobis regifperitis,qui tuliftis dauern fciendf,ipfi regnum celo« Bint.
rum non intrads,nec introeuntes finids intrare. Cum enim foca
minf fuapte natura cupide fint, 8C ad fimoniam procliues î ipfi B
©lefi igni addentes,errori<çfoemineo, inextricabilélabydnthu
texétes,dicût. i^i monafteriû tenue eftîpoifunt vticj^ moniales rc
dpere cemporalia ab ingredicte, pro îuftcntationcipfius.Dicit gto.in uerèc^
(inquiunt) glofa quîedamfîc.Si monaftcrifieftita tenue,qj non re^ujrjtur
poffitfufficcrcrargumentû cft q>tune poffit exigcre, hocmo» deß. c.nonfii
do. Frater fcias, qj non polTumus tibi proaidcrc t fî vis intrare, Jif,
porta tccû,vndc viucrc poffîs.Idcm(aiunt)didt alia glofa,vbi fie h ^ frm<,
didtur.Ncc ante ncc poft aliquid poteft exigi : nifi forte mona«
fterium efiet ita tenuc,qj non poffet prouidere ci.Tunc enim bc
ne poflct dici ci t libentcr tereciperemus, fi habcrcmus poffeffi« C
ones,vnde polfcs fuftentari. Sed vtina huifmodi monialiu per«
ttcrforcSjÔ^ fimonie fuafores,attéderét quod in glofa prjfata fe«
quitur fub his vcrbis.Hoc tame videtur reprobare, illa conftitu
do,quoniam fimoniaca î q> praetextu paupertads poffet ped pe
CHnia.HfcIo.vbifupra.Etfubiugitibidé Bartholomeus brixi^
cnfis.Quicquid dicat loanncsî fi ita dicatur fimoaia eft,vt vide«
tur diccrc decrctalis, dc fi. c» quonia fimoniaca. ïîurfum inqui= VuierBo,\'
unt. Simili modo loquitur glo. ca. quoniam fimoniaca dicens. ^jupcrutif,
Paupertatis praetextu,nô debet quis operari peccatum mortale ^liLil.\'
fedponus quarlibet mala pati. Pofsit tamen dici,q> fî itapau= ^ 5 - f-
pcres funt q> nonpoifent ibi alias aliquo modo recipere,qiîia »i ffi-
K 5 non
-ocr page 282-7f,v ^e ^fflOMta reïi^toitt/\'
nonkabefcntibividumSCveftitumîfubhac forma. Iffonha-
bemiis qnod demus tibi pro vidti î nifi tu portes tecu vadc vi*
lias. 3Î)um tamen hoc non dicaturita fraudem iine aiiq«o
pado.Ilaec loannes. ^tibfequitur itcrum ibidcmbrixienfisdi^«
cens.3ed tutius eft vt nuilo cafu taiiter aliquis vel aÜq ua recipi^
atur.Hoc etiam fentit Panor. in diifio cap. vbi fic ait.Cautius ta^
men eft^ vt nuüo modo hoc fiat, ffiyomilus^uoqj earth«, in li^
bro fuo de fimonia, poft tres addudas opiniones tandem aft^^"
culo decimOjfuam infert fententiam dicens. Inter prefatas tres
rcfponfioneSiilla videtur eife fecurior, qu^ dicit indiftincte, cj»
lareci_£ie=»
A
ïli^yp.c^r.
döëxTgeret quia magis receditabomni fpeciemaia, Scion gioï
êftàFomm fimoniaca labe,magifqj concordat decretalibus fe«
conftitutionibus fumtDorum pontificum, &: generaliumcon=»
idrUnus 6. ciliorum. tt Adrianuspapa. vi. in loco praealiegato dicit. $i o^
mnino religiofi pauperes funt âC non habent vnde vitranumc*
rum receptorum aliquem alSt,an liceat ceteris paribus,recipere;
iiium,qui vnde fibi vic1:us neceifaria,miïîiftrare poffit, adducitî
dubitantdodores,ÔCfouenteontrarias fentêtias. ^ecurius aute
clfet eo cafu nullum recipere,priufquS aliquis moreretur.Ho^
innoccntius, ipfurnquoq?fentitInnocentiiis.Nonlicet(inquit)fubjiacfoTf
ma recipere aliquem,recipiemus te in fratr^,fi detuleris vjidc
C bona monafter^j^f noTufficifit nifi nobis. Quia in hoç
cnrmnenon excufat paupertas.^is omnibus vToportuit, nort
animaduerfisî prf fatiiurifperiti vr monachis ÔC monialibus dl
natîonis laqueos tendant î allegant etiam Raymûdum, hoftien««
fem,ÔC nonnullos alios dicentes, cp primo gratis debet oftcrri
fpiritualia, & deinde exigi temporalia. îfti(vtait Antoninus)
fdrte 2, ti ponunt duplex ius ex ingreifureligionis competere ingrelTo.
primox. Vnum fcilicet fpirituale,vt eft vox in cap. ÔC participatio bono«
Ctuinto. rum quae ibi fiunt,&: huiufmodi.Aliud eft,9 fuftententur pro«
portionabiliter de bonis monafterii. Et deifto fecudo vidcntur
ifti fentire ôC non de primo.i$ed ifta opinio nô videtur multuta
Tra^atulii^e fimonfarelif^ioforum^ 79»
ittttaî cam dicat fimpliciter Bonifatius papa,ceffet omnis padio A
ceffct omnis conuentio. Cum enim venditur temporale î intel= i. qif^A
ligitur etia vendi fpirituale cui annexum eft. Nam in monacho pio.
neceffariafuftêtatioiîi viduÔC veftitu, feparari non poteft a iu= i. q. ^.ßkäM
re fpirituali.Tenetur enim monafterium ei prouidere in tempo ttfV,
ralibus fecundam pofiibiiitatem î cum ctiam deferuiat in fpiri»
tualibus.Haec A^thoninus.
^DeconftutioncKein vinea. Cap, 4.
COntra vero extrauagante vrbani quinti, Nc in vinea,qu3e
aperte loquitur, nec vllam tcrgiucrfationis locum relin^
quitîdicunt moniales paupcres fub ea non comprchendi. Nam
in extrauagantibus comraunibus(inqmunt) vbi 8C ipfa coHoca B
tur fic in margincadnotatum eft, Hanc cxtrauagantem allegat
in cdc fimoniac^,cxtra dc fimonia, acutiffimus vtriufqj iuris in
terprcs dominus fclinas fandeus f errarienfis, facri palati] apo«
ftolici auditor, jptibi didtfc audilfea fide dignis,q)Vrbanus
quintus non intendebat copr^hendere moniales pauperes, qu|
confueucrunt aliquid recipcrcvigorc confuetudinis. Hsecibi. teli-dcß,
$alua reuerentia huius marginalis notule(tam 8C fi parum refe= c- deßmo^
rat quis dicat) Felinus in prçallcgato cap. dc fimoniacc, non ita
îoquitiïr.No enim dicit fe hoc aMdiuiiferfed reperio inquit ma=
giftrum Anthoninum archiepifcopumFlorentinii diccntem fc
audiuiffe, cp Vrbanus quintus in dida extrauaganti, fane ne in
vinea,non intendebat compraehendcrc moniales pauperes,quç ®
folebantaiiquid recipere vigoreconfuetudinis.jHuiufraodiau= ^nthonmus.
tem anthonini verba reperiuntur parte fecunda, ti. primo cap.
v. XX. Ët iterum par. ii], ti, xxiiij, c, Ixxvij. Vbi poftqua po«
fuilfettoramhancVrbaniextrauagantem nein vinea,fubiun-
git. Audiui a fide dignis, ^ Vrbanus ifte quintus, habuit dicere,
q7nolebat,q)incurrcrent moniales pro huiufmodi datis quar
fiuntproingrcfifu monafteriorum, cenfuram aliquam ecclefi«
^ftica,praecipuc cxcomunicationis. èi itaqj tam I\'elini quàm
Anthonini verba pcrpendantur tneutcr inuenitur quicquam
appro«
-ocr page 284-/ ATradatuIus de fimonia rch^iofomm.
recipere promittant.Et fi contrafecerintï receptio talis,nulla fit.
Et nihilominus grauiter a capitulo puniantur. His omnibus di-
hgenter penfatis mulla ratione, monnaies fiucpaupcrcs fint fiue
diuites,aliquid in receptionë^éxigentes videntur excufaripofTe
afimonigvido^
iJl Vndecim regular dodorum, pro dirciftione mo«
nialium pauperum. Capitulum quintum.
V T autem pie mentes tam prompuentes quam recipientes
fçminas ad religionem,immacUïatas fe valeant ab hoc exe=*
crabih criminepraeferuareî fubiungunturhic vndecim regulf,
a decem dodoribus vniuerfitatis, ftudi] Colonienfis concordt«
ter confcript j 8C approbatae,quorum ifta funt nomina, f
Magifter Petrus Gelriar.
Magifter Arnoldus Clotinghen.
Mayft£r Bernardus de Reyda. V facrj theologif profeiTorei»
Magifter Gherardusde monte.
Magifter ïoannes Tindoris. ^
Maeifter Henricus Bemmel. , «
MaiifterVVilhdmusLeydis.) decretorum dodores.
Magifter lacobusSegher. ^
MagifterïienricusdePyro. V legum dodores.
Magifter Henricus Rethen J
if[ Prima régula. Cuiuilibet monafterii bôna temporalia agri"
cultura reditus perpetui,lucra etil manualia, in numero SCpon^
dere valoris fui taxentur SC ^ftimentur ad vnam certam fummä
communibus annis ex his confurgentem. Exquafumma de-
matur vna quota radonabilis 8C fufficiés, ad expenfas annuatim
faciendas, pro cómuni vdlitate SC necefsitate, feu reparatione 8C
conferuatione edificiorum ipfkis monafterii, pro fuftentationc
quoqj miniftrorfi altaris SCfamiliarium,SC pro receptione hofpt
tum communitef fuperueniédum.Infuper erit videndum.qua«
li quota pecuniarum, valebit quarcunqj huiufmodi perfona irt
communibus annis, de fuis neceifariis, alimente ÔC tegumento
compe«
-ocr page 285-^y^Jnàmîus de fimonià religioforum/ gj.
competenter prouideri.înfpedis tamen femper diligenter qua-
litate 8C conditione patri^, in qua monafterium recipiens fuerit
fituatum. Vnde in Colonia & locis circumuicinis fafficmnt vü
ginti iîoreni Renenfes,vel quafî, pro fuftentationc vnius\'feminf
religiofar Jn aliis vero locis,vbi viduaîia funt in remifsiori foro,
fufficiunt pauciores,puta duodecim,paulo plus veî minus fecu«
dum difcretum iudicium taxantium. His ita taxatis, ÔC in rcda
rationis lance bene ponderatis î fumma bonorum annuatim fu«
perexcrefcentium taxetur,^ftimeturaCordinetur adpr^bendas
fiue fuftentationem tot perfonarum religiofarum quot med«;
fine penurià pofsint fuftétari.in vidu, veftitu, & aliis nccelfariis.
VTtra quem numerum, nulla perfona recipiatur de bonis mona
fterii fuftentanda.Quae temporalia bona fî augeantur vel minu<
antur: proportionabiliter augeatur vel diminuatur numerus
perfonarum recipiendarum. Veruntamê huiufmodi bonorum
taxatio,fimiliter 3C quota fingulis perfonis afsignâda,autoritate
apoftolica vel ordinaria,aut ccrte capituli generalis,per prüden«
tcscommifiarioseritimponenda&inftituenda. ^ Nota quod
hic 8C etiam in ftatutis monialium, fimiliter ÔC in capitulo péri«
culofo de ftatu regularium libro fexto, 6C ibidem in glofadici«
tur fic.Non dixit commodcîfed abfq? penuria.Quia fieri poteft,
quod aliqui no polfent commode, fed poffent abfqj penuria fu«
ftentari. Nam canonicus Bononienfis, de centum florenis non In ueriù
poifet commode fuftentari t 8C tamen de viginti quinqj fuften= abf^ penm
taretur abfqî penuria, Penuria enim habet in fe jgeftatem ÔC in= ru,
digentiam Se defedum necefïâriorum.
•[f Secunda régula.Quando aliquaperfona infra numerum prf«
didum recipitur? fi aliquid temporaledircdc velindirede,
te veî poft, pro ingreifu feu receptione petitur ve! exigitur, fmc
fintpaftus,prandia vel cenf,pecunif,iocaIi3,autres alif qufcûqj,
etiam ad ecclefiafticum vel alium piumvfumdeputate velde=
putandeîcommittiturfimonia.
q Tertia regul^^icquida^erio
h 2- riun^,
-ocr page 286-rium,pure $C fponte,ac plena liberalitate, omni padione ceflatt*
te,mon^enodatur yel oj^
Quarta rcgularXicet ad locum vacantem iuxta prarfcriptum
ïïumerum,pofsit perfona diucs, alias taméidonea,gratis recipi :
Add\' • tamen eft,ad illum locum pauperem perfonam, eque vcl
Aiditta, magis idoneam recipere. Huic dido etiam confonat Adrianus
papa.^.in fuis quotlibetis q.9. circafïncm dicens.Si eque quali^
fïcatorum Bi ad monachatum habilium, diuitem propter facul^
rates rccipiunt, fpreto paupere î fimonia eft, quamuis vterq; in«
ftet, BC pauperem recepturi eifent, vbi cum folum inftare conti-
giifet > Quo cafu tamen licuiifct pcr^fortem dirimcre difficulta«
\'têm,vtdocët Auguftinus de dodrina chriftiana libro primo,
^^ünta régula. Si in didum locum fic vacantem perfona re*
ccpta,tantas facultates fponte ac libcraliter monafterio contulc*
rit, vnde ipfa perfona pofsit ibidem annuatim fuftentari nalcm
perfonam non oportet computariin numero perfonarum fu*
pra taxato. Sed alia idonca poterit in illum locum prius vacan«
tem gratis recipi.
q Sexta régula. Licitum eft perfonam idoneam, vltra numerö
taxatum ad monafterium rcciperc, dummodo exhibitis gratis
fpiritualibus, illa perfona tantum fecum detulerit vnde pofsit
fuftentari.
jyeftd. rcfi c^f Sepdma régula. In pradica feu forma proxime didf recepti«\'
;guU.c. pe onis ficprocedatur. Pcrfon.Vidoncae pctenti deuoteingreifuni
riculofm rcÏigionis,refpondeatur . Habemus nunc numerum perfonaru,
lib.fexto. autoritate fuperiorum noftrorum legitime BC rite nobis inûicu"
tum, vltra quem neminem poifumus rcciperc. Namreceptio
huiufmodi, iuxta dccretu apoftolicum elfetipfo iure nulla, im"
nis Be vacua. Si bona noftra fiue lucra manualia fumerent incrc-
mentum t numerus pcrfonaru noftrarum,dc licentia didorurn
noftrorum fuperiorum poifet augeri. Alias minime.Quia abf<^
penuria plures fuftentare non poffumus.Si tunc huiufmodi per
fona ingreifum petens,auditis8<: bene intelkdis penuria SC pro*
hibitioflC
-ocr page 287-^Tradâtulug dc fimljnia relîgioforum. t
hibitioii^^ontè ôf ab% vllo pado offerat adducat mtam
& fuffidétem qûbtàm, luqrpilîojnnanualûn eadem quota^m«
putàtoî licite piitèk fedpiV \' ^
«ffOdaua régula. Si â tali perfona fie vîtfanùmerumredpiens
da,aliquid temporale vitra praememoratam\' taxani pro fuften»
tatione ipfîus petatur fîue exigâtut fîue fint partus, prandia veî
quscunq^ aliar res t cdrnmittitur fimonfa. \' ^ ^
^Nona régula, ^ando pèrfona idone^ irifra numerufii gratis
vel vitra numerum cum prjdida ratïönabili taxa fuflentàtiônis
recipiturî tali perfonar concedi debet«, vt dé temporalibus fuis
bonisprarter prœ-diâam taxam in fuo cafu, pofsitlibere\'difpoiî
nere cui 8C vhi libéré voluerit,vfqj ad fuam profefsionetn exclu«
fît perfoh^dli^^^
tisredpitur, vt potius monafterio tâtum dTSonïs fuis vnde f^
quam de bonis monafterii^fei^emôî:
^is gratis vî uat.^oncorda£ho^_cnrn auguftini regula^qu» aïE
^i aliquidlRabebant m faeculô,quando ingrefsi funt mtóftei
rmm libente^ete îîlud eSe commune. h . \'
qj Décima régula. C^iaiïdocün^aÏiqiü perfona ad monafteriû
recipitur ea intentione,vt recipientes bona tépöralia cuiufcunqj
generis vel fpeciei illa fint,confequantur,. vitra rationabilem ta=
xam fuften tationis neceifarie, pro |)eirfona recipienda vitra nu«
merumrcommitiiitur fimonia. \' \'
q Vndedma régula. Perfonç i:digiô% fiue fpîrituales in fua fun
datione inftitutç ad breues orariones SClogiores labores manu=:
• aies,fufficientespro fua fuftentatione, qug in laudis pracconium
fuar falutaris vitae proferun t hôc prophericum, labores manu=
um tuarum quia manducabis, beatus is, 8C bene tibi erit t non
debent exigere a perfonis recipiendis temporalia pro fua fuften
tatione, quae habentur ex laboribus exercendis, dummodo pro
ca labor fufficiat.Quia vt fic temporalia exigerentur pro fpiri=
tualibus gratis dandist quod eft fimonia.Hucufqj dodorcs prç=
fcripti.
y^ra^atüïus de fimonia réligioforam.
. fp^arum, Ç^^^
Yoniniîs fie aiferit procedcnduai.Pcrfcmf îocam p.^tf^^
ita refpondebitur. Npn fumus difpofiti tc rccipcrc, aut o"
loçumpetcntitribucre . Si caufam inquirat; rcfpondcbitur eu
C^oniampaupcrcsTuraus , ÔC bona per nos habita non fuffici*
unt nobis SC tibi.Si tunçpetcns dieaj » bene prouidebitwr perfo^
iîse mc^,feinde gri^^arpen conuentus non habebitä non pote*
rit cidem refpoderi, huiufmodi prouifione fada, te recipicmus.
Quia fie intcrueniji;;etpadjum,quod omnino illicitum cft.
ta poterit rcfponfum formale reddî. Sublato rcccptionis tuf ob
ftacuIo,faciemus quodpenesnoftrae confcicntif rigorcm,ôC or»
dinis noftri tenprcm agerc potcrimus.Siautem adhuc certius a*
iiquidaudirc qu^fieritî refpôdebitur. Non poftumus bonaco»
fcientia ampHus dicerc,ncc aliquo modo pacifci.Infuper inftru»
cre debet pctcntem,imo SC pic increpare ac diccre. Vis nofipfof
tçcum damnationiinuolucre, faciendopadum de rcceptione^
quod fimoniacum cft 8C illicitum tam tibi quam nobisî? Hä^
Dyonifii praximy fimiliter dC eam quae paulo ante régula fcpti^
mapofita eft,moniales doccrc,tutum no videtur. Nam licet pelf
dictos dodorcs,aIios(^ dojminos approbata fit, nccnon 8C a ma^
giftro depyro iiî iure cipili liç^ntiato ordinis carthufienfis SCi**
domo Çolonienfi vicario in fuo fcripto dçfupcr cdito,pluribu<
rationiéus 8C argamentis defenfa t reuerendö tamen patri The^
odrico grauif priori fuperiori, capituli Windefemenfis, ac no<
nullis alîjs viris illuminatis ôC confcientiofîs,Iongacp iftarum rc«
rum experientia^dodis,fecurius yidetur neminem omnino rc
cipere,doipcc locus aliquis vacauerit. Huius ctiam fententiae eft»
Adrianus papa fextus,cuius verba fu^<pofita funt,capjtulo.iii\'
Non enim facilcpoterit ffmineum genus,prf didis refponden««
di limitibus fe continere,aut intenticnemfeniarefynceram,fed
data vel modica occafione,etiam bona ôC licita.î fragilitate natu»î
ra?,frequenter erumpit ad illicita. Et iuxta didum domini An»\'
tifiodo«
D
^ ^^Tradatulus de fimonïa rf ligioforum. S7.
tifiodorenfis, religiofi non foium viam meliofem SCperfedio:^
rcm,fedôCtutiorcm cligere debent.Auguftinusquoq} dicit. Te D« peJ.j,
ne certum,&: dimitteincertum. Cum ergo apertifsime confier, c.si J««.
nulluscg rationis c5posambigerc queat, quin fecurius fit, abfqj
euiufcunqjpaupertatisaÏIegatione feu infmuationeperfonas rc
ciperc : confequitur quod religiofî ad hoe teneantur. In huiuf=
modi cnim horribih di periculofa via cautifsime eritamhulana ^
dum,ne quis ruat in voraginis profundum.Quod fi perfona pc
tens habere introitum,ad locum petitum fufcipi nequeat;ada«=
liud monafteriü bene prouifum dirigatur.Sic faluabitur petenc
tiü dc recipientium confcientià.îpfa etiam fïcdeclinabitur frao
njaca lepra,quae alias difficillimc per quodcuttq? medicamen^.
>^nitge.llenda,pr^fertim apud feminas. fequûturcîctm«
éhtu qué prjdidus pater reuerendus Theodricus grauic colle«
git, defumpta funt,paucis tamch\'mutatis vcl additis.
^Quam periculofum fît paupertatem allegare in re«
ceptione perfonarum. Cap. feptimum,
NVnc iam omni fludio crit videndum 8C confiderandum,
quam periculofe in huiufmôdi perfonarum receptione
po terit paupertas allegari,maxime in domibus vbi nond5 auto
ritate qua fupra, dida quota eil fingulis perfonis afsignata, nec
reditus 6C prouentus vndecunqj prouenientes in ardo calculo
computati.Huius autem quaeflionis determinatio,erit per arti=
culos odo refoluenda.
^ Primus articulus. Periculofum eft in monafterio aliquo,pau«
pcrtatem allegarc, SC ob hocpetenti locum perfonae idoneç de«=
negare. Probatur,tum primo ; quia ft huiufmodi paupertas zU
ïegata fuerit falfa, SCtalirefpedu oblatio temporalis fuerit de-s
fuper fadajcocafu, ex parte recipientium crit huiufmodiperfe
fonf receptio fimoniaca,Tum fecundo : quia fi huiufmodi pau-î
pertatis fuerit allegatio vcra,& vltra didam quotam, quodcfiqi
fuerit petitum î huiufmodi petitio ôC receptio erit fimoniaca.
^ Secundus articulus, Videtur falfa allegatio paupertatis in do«»
tnibus
-ocr page 290-^^Tradatujlus de fimoniai\'elffflofot\'tini.
rnib«5,Ybi dictim SCannuatirn cx laboribus 6C lucris minuaii^«
bus,fiue aliunde,crcfeunt cemporalia bona in hortis,aquis,pat
cuis,agris,reditibus,prouencibus jdificiis,vtenfilibusjreu etiana
in altis quibufcunq,\' bonis,clenodiis di rebus,
q Tertius articulu?, In domibus vbi eft copia perfonarum,aIlc-
gatiopaupertatis critvaldc periculofa, vbi bona SCprouentus
pro praefcntibus fufficiunt, SC vni aut duabus perfonis petenti^\'
bus,ratione dida? paupcrtatis,Iocus dcnegatur. Quia in talibus
domibus,vnaaut duse perfonae parum vel nihil facicnt, pro fuo
alimentoin augmento expcnfaruiti totius domus, prout iio«
torie confiât.
^ Quartus articulus. Periculofe dida paupertas allegatur in co
gregationibus perfonarum,vbi licctin alimcnto,tegumcnto SC
tedo nonfitaffluens copia; eft tamen illic competentia ncccf?»
faria.Quia quamdiuibinon fucrit penuria(quodnomëeft mis
ferif,inopif SC angufti^) non poterit ibi in receptione cuiufcüqj
perfonae,dida quota,fub dida pradica peti aut infinuari.
«ff Quintus articulus. Vbi in huiufmodi domibus fuerit in coa
quina prouifio competes 8C neccffaria i ibi ratione noui SC fum-
ptuofi ^dificij credi feu crigendi, non videtur tute polfc dida
paupertas allegari.Quia ficut in nutriméto,aliquod incommo^
dum,citra tamen penuriam, erit fuftinendum : ita SC in tedo SC
tegumento erit agendum.
^ Sextus articulus. Periculofe paupertas poterit allcgari, vbi e-
rigunturfumptuofafdifidaSCpraeciofa domidlia,Pctris teda,
vitris imaginibus virorum SC fjiminarum cum infignibus depi^
dis ornato,in parictibus,pauimentis SC fimilibus no parum de«
corata. Hic enim non clucent paupertatis SC inopiar fignaï fed
magis vbcrrime facultatis SC copiofae fubftantiae argumenta.
Septimus articulus.Si huiufmodi fumptuoforum domicilie*
rum intuitu,oncra debitorum, conuentum fiue congregadone
aliquam praeifcrintï co cafu, pro huiufmodi dcbitis foluendi5,
in toto aut in parte, dida paupertas tutcallegan non poteft in
^recepti«:
-ocr page 291-/
rcceptionc alicuius pcrfonaei: quia ex recipiendum venit cuîpay
quod erç alicno deprefsi funt-Quare commodum non reporta^«
bunt ex fua culpa BC imprudentia.
iff (Ddauus articulus. tn nonnullis domibus fumptuofa erigun«
turedificia, quorum intuitu alfumuntur debitorum onera,fub
illa ipe Se fiducia,quia altifsitiius prouidebit de fua gratia. A for«
tiori ergo,in receptione pauperis idonear perfonae, non videtur
tutcpoffeinopiaaliegari, quia potior ratio eft, pro huiufmodi
perfona, aliqua in temporalibus fubire incommoda, fub fpe q»
dominus prouidebitîquàm ob noua jdificia in altum erigenda,
cum deus velit mâfionem fuam facere in huiufmodi animabus
fuo feruitio confecratis, 8i non in habitaculis ex cemento la«
pidibus fabricatis,
# ^autele fiue articuli .xiii. in receptione perfonarum,
etiam in domibus in tempotaUbus bene aut competen
terprouifîs. Çapitulum odauum.
P kimusarticulus. liecipereperfonam aliquam propter res
fuas temporales, 8C ibi defigere principaliter fua? intentios
nis oculum : eft fimoniacum.
if l$ecundus articulus. Ifceciperc perfonam aliquam propter fan
guinis fui eleuationem SC promotion em,ÔC ibi defi^gere prins
cipaliter fuae intentionis oculum î eft fimoniacum.
l| iTertius articulus-Redpere perfonam aliquam propter huma
ne laudis fauorem, alienae lingua? retribution? ôC ibi defigere
principaliterfufintentionis oculum; eft fimoniacum.
i|[ (^lartus articulus. Ilecipere perfonam aliquam propter ob^s
fequiumquodcunqj, &ibidefigereprincipaliterfuacintentios
nis oculum t eft fimoniacum.
if Quintus articulus. Recipere aliquam perfonam propter prje
ces, Se ad illas principaliter defigere intentionis oculum t eft fie
moniacum.
i(|Sextus articulus. $ecipere perfonam aliquam propter prae^
ces armatas, quat funt mine fublimium ôC potentum dominoru
M fiue
-ocr page 292-fiuc prindpum, 8C ibi dcfigcre prinçipâlitcr fuac mtcntiom\'s qc
culum î cft fimoniacum.
Septimus ardculus. Pro rcccpdonc aiicuius pcrfonar, petcre
ante vel poft, dircdc vel indiredc, veftimcnta, opcrimcnta, li*
bros,menfaIia,prandia, cfnas,caldamcnta,pdlida, autalia qu3c=
cuqj vtcnfiIia,cIcnodia aut iocaIia,etiam ad cultum diuinum cx=
poncnda cft fimoniacum.Eft autem petere indiredcï coufqj nes
gare, donec in numero denariorum aut clenodiorum rcdpicn«
jtibus fuedt fiiffïdetcrobIatum,addidum fiucprouiftim. Nam
ïn[aliquibus domibus nolunt pucllas ad profcffionem rccipcrcf
nifi quodpromiffum cft, legitimis documentis autfigillisfuec
rit firmatum. Hic ergo, quia intcrucnit padum î totum fimo»
ijniacum cft.
q Odauus ardcuïus. In mulris domibus, in rcceptione cuiufs
cunqj perfonac ofFcruntur & conferuntur,vcftiméta,opcrimcn»
t3,libd,SC alia donaria,aut ccrtapccuniarum ftimma pro eis. Et
dicunt rccipientes, fe ifta non petere aut cxigerc t fed dari libera
voluntatc.Cuius tamen contrariumprjfumitur effc verum.Li-
cet enim ipfi pratdida non petant: tamen confuetudo ibi intro«
duda inueterata,8Cpcr multorum annorum curricula cotinua®
ta, atqj in locis vicinis promulgata, per fe 8C fua propria virtutc
pedt huiufmodi prardida donari fiue offerri. Nam ingreffum
petentcs,cognofcentcs fe aliter no pofte locum obdncrc,nifi fal-
ua dicia confuctudinc î ff pc inuiti prf dida ofterunt. Talis ergo
receptio cft periculofa,&: fimonif valdc propinqua.
^Nonusarticulus . In pluribus domibus religioforum in die*
bus inueftitidonis 8Cprofefsionis,fumptuofa miniftrantur pra*
dia,quae conftant numcrofa pecuniarum fumma.Ibi prf fentan^^
tur mukorum fcrculorum copia, ÔC diucrforum vinorum po^
cuIa.Siigitur huiufmodi prandia offeruntur in vim pctidonis,
defuper dircdcautindircdc ante vd poft porrede: critfimo^^
niacum, fecundum Vrbani papae penale dccrctum. Mcndor,«
non audiui in certa domo HoIIandif in vao die profefsionis,ita
fumptuofa
-ocr page 293-fumptuofa fuiffe miniftrata prandia,quorum prf dura aim cer«
tis aliis donariis tranfiuit in non paucorum florcnorum Rcncna
fium computum.înfuper huiufmodi prandiorum expcnfe fcri»
pto commendat€,fepè dcfalcantur in didarum perfonarum fu«
tura hf rcditate.
q IDedmus ardculus. lure cautum eftjprofcifurum in religione
dc rebus fuis poffc diljsoncrc 8C teftari vdut carne moriturum.
Nunc profeifuro ff pc in jpWuato aut in publico fuadetur, vtin
fuo tdîamcnto difponat, dc certo clenodio conuentui ad vfum
facriftif aut ad alium vfum confercndo.Si talis perfuafio tranfe«
at in vim cxadionis aut pedtionis, direde vel indirede SC men=
tem profeiruri(aIias omnino inuoluntariam}inducit ad aliquod
promiiforum dandö:huiufmodi perfuafio autindudio videtur
eife fimoniaca aut periculo eiufdem criminis valde propinqua.
Vndecimus ardculus. Recipere vel conferre aliquod tempo«
raie pro receptionc perfonarum,vt paupcribus diftribuatur aut ^
in pios vfus conucrtatur ; fimonia eft, fecundum înnocendu.iiî.
qui ait. Gonftituimus 8C eodem modo iîrmamus, vt nullus
iufcfiqj gradus clericus pro ecclefiç bencfiicio audeat aliquid
ferre,aut in fabrica ecclefiç,vel in donariis ccclefiarum,feu etiam
quod paupcribus fit tribuendum.quia tefte fcnptura, qui maie
accipitjVt bene difpenfet,grauatur potius quàm iuuetur.
ifDuodccimus articulus. Recipere perfonam aliquam abfolute
propter deum, Si poft talem abfolutam receptione aliquid pro
dida receptione exigere aut petere: eft fimoniacum. Patct hoc
în Giefi puero Helifei,qui fimoniacus fuit,licet ante padum nul
iumfcccrit.
q Tertiufdedmus articulus.ln nonnulîis monialium domibus
currit reproba illa confuetudo vt parêtcs pro cxpenfis filiarum,
foluant huiufmodi domibus certam quotam pecuniarum, dœ
ncc 8C quoufq; eorum filiae pro horis canonicis foluendis, per
moniales in fcholafticalibus bene fuerint informate. Huiufmoa
di igitur expenfas^ direde aut indirede, ante vel pcft,dicla rati«
M X onepe«
-ocr page 294-fcélamlus de fimonia rdigïoföfutg.
one pcteR,eft périculofum,iuxta Vrbani decretum. Quia hutuf
modi fiiiarum ad hoe fada eft receptio, vt tempore debito mos
niales crcentur.Çt huiufmodi creado nó poteft fieri,nifi pro ho«
ris fuis canonids in conuentu foïucndis, in fchofafticahbus dos
de fuerint. Qui ergo habent eas creare moniales, habebuntSC
cas prius crcare fchoïares,in fcholafticalibus bene dodas.Quarc
qui graris dare tcnctur prindpalcî tcnctur gratis miniftrarc
I ilhid inftrumentaic,fine quo non gUüwHt^dprincipale.
i|Ipc penis fimoniar. Cap.nonum.
Vl* autem enormecrimen fimonif amplius cuitctur t nunc
de penis talis fcderis,erit vidcndum ÔC inquircndum.Au«
tores igitur huius criminis, vcl funt perfonj rcccptar,vel rccipi*
entes,vcl mcdiatores.Ji fuerint perfonar receptar ; puniuntur in
defl.e.^m perfona & in fubftantia.In perfona î quia fi eis fcictibus fimonia
num fïmo fucrit commiifa, cxpelli debent, fine fpc reftiturionis, dc mona«
ttkc4- ft^i\'lo vbi fimoniacc locum obrinucrunt, 8C in aliud monaftcriu
ardioris regule ÔC vitae, ad agêdam pcrpctuam pcnitcntiam dc«
tr«di.|*cnitcntiam enim agere non poffunt: nifi renunciaucrint
loco male acquifito. |i vero non poffet régula ardior inueniri j
debent mutari in aliud monafterium eiufdem rcgulac vcl ordi=
niSrCS^od fi ncc hoe cómode fieri poffet : fiat faltem ad tempus.
pefï.e. de Vel iuxa fdinum,maneant difpenfariuc in loco primo, ccflante
reguUru fcandalOjÖC de nouo recipiantur, d>C vkimus cis locus afsignetur
hus, cr nccvocemin capitulo habebunt, nec aliquid iuris fibiexprima
€X infinu:^ receptione védicare poffunt. (j^uoniam primus dtulus,propter
dtione. delidum omnino extindus eft. Vel iuxta {nnocentium,talcs no
i^efiJik« recipientpraebendamdemonafterio.Quodîjoft.Scjo,an.ins
élus filius. telligunt dc prf benda in conuentu non habenda ficut prius. Nâ
in argaftulis cis prouidcbitur. ÏJaec ÎJenricus boyck,fupcr capi-
PdnJefi. tulodiîedusi. Ncc_polfunt tales fimoniaci morari extra clau«
umiens, ftrum,aut damnabiliter in fçculo vagarijquia fimonia in monads
chatu commifra,no viciât monachatum. Nam propric fimonia
committitur norefpedumonachaius, fed vt habeat locum in
illo
A
-ocr page 295-fradatulug de fimoma rcHgiofonmi
tlïo monafterio. Vndeingreflusrefpedu monafterii vidatur;
fedmonadiatus tenet.£ft enim obligatio quidam,deo qu^fi,
fa : quae non impedimr per fadum redpientis pecuniam. îJîam
cum ifte intendat fc obligate deo t prauum fadum alterius,non
impedit hanc obligationem. ijjpuniuntur ctiam fententia ex^ ï.^. t.repe
communicationis,a qua non poterunt abfoIui(cxtra mortisar= riutur. Ei
tkulum ) nifi duntaxat per fpcdalem Iicentiam fummi pontifia m extra.ne
ds,defuper fpecialiter obtinendam. IJlecundo puniuntur eti- in uma,
am in fubftatia.Nam pecuniam quam turpiter ÔC fimoniacc de«
derunt, reddi non debet illis qui dederunt : fed dabitur mona«
ftcrio in quod ad agendum pcnitentiam detruduntur. Verum fi
ïllispœnitus ignorantibns, fimoniacc rcceptifuerint î locoôC
monafterio rcnundarc debebunt. Et rcnunciationc abfolute fa^
da: poterunt dc nouo recipi, mutatis prioribus locis, 8C inferife
oribusafsignatis. autê fuerint perfonar recipientes SCfini.
gularcs t puniuntur per omnia in perfona fubftantia,vt fupra
didum eft dc dantibus.^i vero abbates,abbatiife,priores aut pri iienJay^j
oriifcaut alii prélat!reguläres,aliquid fimoniacc receperunt,tuc deßAiUm
autconftat dc fimonia coinmilTa per cos in modum accufatio= dw.
nis; ÔC tunc puniuntur pfna depofirionis vel amifsionis hono=
ris ÔC amiffionis monafterii feu loci in monaftcrio,vt in capitulo
diledus,ÔCin capitulo quoniam fimoniaca.Autconftat defimo
nia commiifa per modum inquifitiortis ; ôC tunc debet H>iocefaB
nus eis iniungere penitentiam copetentem, SC doncc illam per=
egcrint, a facrorum ordinum exccutionc fufpenderc, vt habet
glofa in praealiegato capitulo diledus, in verbo abbatibus. Ra=
rio autem,quarc cum agiturper modum accufationis, puniun=
tur tam recipientes quWi recepti,ÔC cum agiturper modum in=
^uifitioni&foli recepti deponuntur hfc eft ; quia in inquifitione
cu 11 inftituatur ad hoc vt quis corrigatur,receptus debet remo«
ueri,quia aliter non poflet corrigi, quia habuit vitiofum ingref«
fum, ÔC detinet rem iniuftam, necpenitere poteft, nifi reftituat
quod iniuftepofsidct.^cd rccipiens poteft pcnitere,reftituendo
M 5 id quod
-ocr page 296-^ xcugioforu!^.
ïdquod^urjpiter acccpit, Ikct non remoucatur. H«c Boyck.
^ Quod li totus conuentus deliquit in perfonarum receptione;
fecundum extrauagantcm Vrbani,ne in vinea, interdido cccle^
fiaftico fubiaccbit,quod non venit reiaxandum, nifi per licentie
am fummi ppntificis in fpeciali obtinendam. ^ Mediatorcs ve=
ro, hoe eft, quibus mediantibus BC follidtantibus fimonia com«
mittitur î decernuntur effe fimoniaci vt, i. q. i. Si quis, vbi dici«
tur.Si,quismediaiortamtttrpibus SCnefandis datisucïreceptis
extiterit î fi quidem clericus fuerit a proprio gradu décidât. Si
vero laicus î anathematifetur.Huiufmodi prarterea mediatores,
fi de fimonia conuidi fuerint î ab ornni beneficio 8C officio funï
deponendi. Notam eniminfamif incurrût, ôCa publias officias
êCadibuslegitimisrepelluntur, vt in capitulo veniens,de tefti«
bus,8C in glofa in diclo capitulo.Si quis epifcopus.
De fororibus in congregationibus abfc]^ religione SC abftjr
régula a fede apoftolica approbata viuentibus, dubitatur
vtrum fi in receptione perfonarum ad fuam focietatem aliquod
temporale petierint, exegerint aut recepcrint : fimoniam com«
mittant. Refpondetur fi forores huiufmodi,ita receptae ,virtute
fuat receptionis 8Cinfprporationis, aliquûd ius fpirituale in fua
congregatione recipiunt t fic in cafu praemiflb, fimoniam com^
mittunt. Probatur hocipfum per V Vilhelmum, qui quaerit in
Wit A«ft * ^ pecunia recipiatur aliquis ad feruiendum in
tiiîôd^r\'~ hofpitali,vel in huiufmodij* Refpondet ipfei fi in huiufmodi ca«
fibus, confequitur aliquod ius fpirituale î fimonia eft. Si autem
^ \' non confequitur, fedrecipitur adhocvtferuiatî\'noneftfimo^
nia. Modo didf forores deuotf, fuis congregationibus per talc
receptionéincorporatar, redpiunturadfpiritualem vitam quae
^ ibi viget 8C floret.Infuper ibi recipiunt in foro pfnitendali fuaS
abfoludones facramentales,ôC omnia fua facramenta ecclefiafti^
ca t quare vt apparet,periculo fimonif fe exponût,aliquod tem««
jporale pro recepdone fuarum fororum petendo,exigendo, aut
recipi"
-ocr page 297-y^ra&ätiitvis de fimonta reli\'giofomf^
r<cjïcndo. f Haäcnusin quatuorprfcedcntibuscapituIis,ex
tradatu reutrcndi pmis prioris fuperioris Thcodrici graui».
^ «iPcaWoIiiîlon^ Cap.vndccimum.
n Eftat iam vidcndum,quis fimonlacos d^e fuo rcatu poenf«
IV tentes,abfolucre debeat, aut difpenfare pofsit.Qu» quidê
quaeftio, nonnullos fatis fcrupofos reddit & anxios t eo quod
luxta extrauagantem Vrbani, ne in vinea,ÔC Eugenij.cum dete«
ftabile »alias^eonftituüones apoftolicas, nemo tales abfoluere
poteft Cprarterquam in morti^ articulo) abfqj fedis apoftolicf Ii®
centiafpeciali. Sciendumquod Innocentius odauus,concefe i
fit capitulo generali Windefemenfi, ab foluendi priuilegium I
fub hac forma. Vt autem reaorid>ftpriorfuperior,&vifitato« I
res ^ finguli priores did? congregationis, ÔC qui loco ipforum !
m abfentia eorum conftituuntur, praelentes ÔCfiituri, qui nunc f
funt, & qui pro tempore erunt, amplioribus praerogatiuis ac
indultis gaudeant, eis concedimus, vt Cum canonicis, nouitijs,
conuerfis 8C commifsis eiufdem congregationis, difpenfatione
indigentibus,fiue priufquàm intrauerint cogregationem dC or=
dinem huiufmodi fiue poft,in cafibus quibus exceiferint ÔC pro
quibul excomunicationis 8C interdidi,aut fufpenfiortis fenten«
tiss, a iure vel ab homine generaliter promulgatas incurrerinr.
Sc h uiufmodi fententi^s innodati,aut in locis generali aut fpecia
Ii ecdefîaftico fiippofitis interdido, diuina officia celebrates vel
fufcipiétes ordine fic ligati n otam irregularitads fimiliter incur
riifent, ôC in omnibus aliis cafibus, edani ex caufa cuiufcunqj fis
monie, qualitercunqj generaliter vel fpedaliter fedi apoftolicac
referuatis , exceptis dumtaxat hereticorum relapforum , fcif»
madcorum, deferentium prohibita ad infideles, 8C literas apo«
ftolicas falfificantium ( quos omnino ad fedem eandem remitti
volumus)abfoludonis SC difpenfadonis benefidum,iuxta cafu=
um exigendam valeant impardri. «|Veruntamen capitulum
generale dmensneexlato huiufmodi priuiIegio,canonicino=
ftri ac moniales,in pofterü procliuiores ad illicita committenda
redderen^:
L,
-ocr page 298-y^Traélatuïui^eiîmanîa^Ijg^
remur^am
__________ ___
rcHcleremur,aut vcnic facilitas cis pcccandi tribuerct mccntîuSî
rurfumab codem innoccntio aliud impctrauitpriuilegium, hu
iufmodi fub tcnorc . (tum autem ficut nobis nuper feciftis ex*
poni, nonnulla in priuilcgiis,gratiis ôL indultis vobis concefsis
contineantur quae forfan tempore procedentc,occafionem Iax=ä
andi habenas obfcruantia? regularis pr^ftarepoifent t nos vobis
ÔC qui pro tempore fuerint praefidétes capituli,huiufmodi pun=s
(fta ÔC articules prout ftatuiveftro fecundum temporum ÔClo«
eorum Se perfonarum qualitatem conferrc SC congruerc vidc^
ritis,ad tempus & tempora,fcqueftrandi,ardandi, SC modifican
di, quoad forum confcicntié SC obfcruantiae regularis fynceri«
tatem SC puritatem,plenam SC libcram autoritate apoftolica c6=s
cedimusfacultatem . iftacigitur autoritate capitulum generale
fuffultum, ftatuit quafdam daufulas feu arriculos,cum fuis addi
tionibus,Iimitationibus,modificationibus,a fîngulis obcdicnti«
ariis capituli, inuiolabiliter obferuandos,deccrnens irritum SC
înanc quicquid per quofcunqj aliter fuerit attentatû.Intcr quos
quidem articulos,primus hic eft. ïn primis beneficium difpen«
fationis SC abfolutionis in caufa fîmoniç, realiter SC fciéter com«
miiffjSC irrcgularitatis exinde contradc,refcruatur capitulo ge«
nerali,SC priori fupcriori duntaxat infra annum, SC quibus prf«
didi vel alter eorum hoc fpccialitcr SC nominatim, ex certa fei«
entia duxerint committcndum.$x hac ita^ reftridione, palam
f «ft, priores, redores, aut vifitatores neminem abfoluerc polfc à
labe fimonij realiter SC fcientcr commiifç,nifi dcfupcr autorita^
té a capitulo generali aut priore fuperiore obtinucrint. (Con^s
ccfsit hoc ctiam Sixtus quartus, in bulla fua prima SC fecöda his
verbis. Prioribus quoq,\' SC redoribus prçfatis, vt monaftcriorö
Sc locorum dido capitulo fubiedorum vtriufqj fexus perfonis
Sc famulantibus cifdé,çuiufcunqî ftatus, gradus vcl conditionis
fuerint, quae in ingrcftu rcligionis,aut in adminiftrationc facras
mentorum, feu in fufccptionc curac animarum autprelationis,
feu in aliis cafibus Vitium fimoni« commifilfcnt, ex ignorantia
^^radlajitojg gmonia f el^îoforuim
iuris vtifacli,id humilirer peteiuibus,de abfolutionis beneficio,
a fimonielabe,acfententifs,cenfuris SCpenis quosproptcrea jrt=
curriiTent ,iniuncta eis pro modo cuïpfppitetia fahirari,SC aliis
qua? de iure fuerint iniungenda, prouidere &:cum eifdem vtin
ipfismonaiteriis,fuis gradibus ordinibusacdignitatibusini.
bi retentis, refîdere, miniftrare & praefidere, libereac licite vale^
ant,difpenfare poffent eadem autoritate concedimus.
qf An bona fimoniac^acquifitaretineri pofsint autoritate
capitulivelpriorisfuperioris. Cap. vndecimum.
De bonis autem fimoniacf acquifitis,an capitulum genera=
Ie difpenfare pofsit, vt maneant in conuentu non imme=
rito plurimu dubitatur, prf fertim in fimonia realiter & fcienter
comiffa. Nam neqj in bullaInnocétii,vbi omnia fete noftra pri=
uilegia innouatur, augmentatur 8c cofirmantur,ne9 in alia ali«
qua,tale quid exprf ife dicitur.Nifi forte dicamus,hoc did po/Te
ÇX verbis Innoceti] fuprapofitis,vbi dicitur, qj etiam in cafu cti^
iufcunqj fimoniar,nô folum abfolutionis,fed etiä difpenfationis
beneficiu,iuxta cafuu exigentia valeat impartiri. Eft enim aliud
abfolimo aliud difpéfatio. Ineadêquoc^^ bulIa,dicitInnocetius
lïc. Vt auré metes didorû canonicorû a dubijs quf fuper prüfen«
tib\'> aut aliis gratiis huiufmodi p nos àut pr^deceftbres noftros^
imperatores,reges,principes,& aliospraedidos cojicefsisantin
pofterum cocedendis,apud praefatos canonicos quomodolibet
oriri poirent,releuétur: volumus vt vbi in alïquo redderêtiir aii
cipitesfeu dubii,fecûdum bonamarquitatéin fauoréfaîutisani«,
maru,Iargifsime intelligantur interpretentur,non autê fecun J
dum iuris rigorem,feu doöoru fubtilitates SC opiniones. «|Itc
Sixtus quartus,capituIo concefsit, q? de bonis per vitium fimo=
niae, ex ignorantia iurisveîfadi acquifîtis, difpenfare poteft,
Ita dicens.Ipfi quoqjjjriori pra?fidenti(hoc eft, priori fuperiori)
Se capitulo generali, q? bona quarcunqj per vitium fimoni«
ex Ignorantia iuris vel fecfi recepta, communi vfui monafterios
rumapplicare pofsit,diâaautoritateindulgèi^us, non obftan:.
N tibus
-ocr page 300-msm
98. ^^^Jlndatulus de fimonia religioforum.
tibus conftitutionibus SC ordinationibus apoftolicis , carterisiç
contrarias quibufcunqj. Cum Innocentius,poft Sixtum prarfa^s
tum, priuilegianoftra plurimumampliauerit SC auxerit, nec
vllam mcntionem hdat de ignorantiaiuris aut faâi,fed fimpli»
citer dicat, in caufa cuiufcunqj fimonif, abfolutionis SC difpen=«
fationis beneficium impartiri pofsint: videtur quod capitulum
generale, difpenfare SC ordinäre pofsit de bonis per fimoniam
«cr/o/i. etiam fcienter SC realiter acquifitis.Si cui vero huiufmodi difpe«
fatio vifa fuerit ninis larga : attendat quod Cferfon in fuo trada=
tu dc fimonia,confideratione fexta loquitur dicens. Vidctur for
tafsis haecprouifio nimis lata vcl laxa, iuxta feueritatcm ccciefia
afticf difciplinf. Sed habeatur refpedvs ad immenfitatem mifc«
ricordiar dei, SC humanä fragilitate, quae mallet fepae faluti pro=
prie quàm beneficio vel ftatui renûciare:SC tolcrabilis apparebit
ifta prouifio. Aut fi dc necefsitate punicdi funt aliqui nimis no*
toriefcandalofi: nihilominusdefalutecommunitatis atqjplua
rimorum cogitctur.Idem in eodé,propofitionc decima. Çxtirs
patio fimonif non ita debet procurari, q? ducantur homines in
maiora pericula SC fcandala,per nimiam fimonif diftridionem.
Hare autem omnia de difpenfatione bonorum fimoniacf acqui-
fitorum fub corredionc melius fentientium fint dida. Nam tu«
rius cftimamus vt bona illa turpiter acquifitapauperibus erogé-
Iteß.cjim tur. Turpccft enim,dcpeccato cmolumentumreportarc. Nec
USïus. debet quiscxeofadogaudere, vnde debet puniri. «gConfultu
igitur videtur ne capitulum generale nimis liberale fit in huiuf»
modi abfolutione vel difpenfarione, ne facilitas vcnic,inccntiutt
prf beat delinquendi.Prouidendum quoqj, vt talibus prioribus
autoritas detur difpenfandi, qui zclum dei habent, fecundum
fcicntiam aedificantcm,non autem inflantcm.
^ De ignorantia iuris SC fadi. Cap.xiii.
\'Rointclledufupradidorum, notandum qj triplex poteft
reperiri ignorantia in adu peccati. Prima cft,cum ncfcitur
ld ^facit,elfcprohibituni,SCpjVconfequcns malum.Puta cum
fornicatur quis, ncfcics fornicationc clTe peccatu, aut cû quis fis
moniam committit nefciens cam eiTeprohibitâ. Ethfccftigno
rantia iuris. Secunda eft,cum feit quis aliquem adum eiTe pro
Kibitum, SCpér confequens maîum: fednefcitlioct#agit eflc
illum adum.Vt cum quis fcit iîmoniam eifeprohibitam ^pec-
catum,incurrit tamen cam, nefciens adum ilIum î^uem agit elfe
fimoniacum. Aut cum quis fciens adulterium eife peccatum ac*
cedit ad vxorém alienam,quàm putat effe fuam,vt lacob.ad lyaî
vel occidit hominem,quem putat feram.Et harc dicitur ignora»
tia fedi. ^Tertiaignorantia eft,cum quis fcit quidem id q^agit
cffc peccatum in vniuerfali, puta nullam fornicationem effe fa»
ciendam , etiam fcit effe fornicationem fed non cognofcit
inparticulari, illum adum qui eft fornicatio non efrefacien=s
dum,obnubulatus pafsionevel habitu vitiofovtadualiter non
confiderct ÔCintelligat, id quod agit effe malum . Quemadmo=
dum moniales quae frequenter in fuis ftatutis legunt vel audiût
fimoniam effe prohibitam î fed fuis pafsionibus execate faciunt:
<i(in vniuerfali malum effe fciunt,fed in particulari fuo adu non
credunt.Huiufmodi ignorantia, etiam error eft,pro vero quip*
pc appröbat falfum.Et tales ignorantes, pericülofifsime crrantt
quia qui ignorât morbum î non quaerit medicum.
4ff An praefata abfoluendipoteftas, extendi poffet ad moniaîei^
aliafqj forores extra gremiu capituli VVindefemenfis.Ca.xiiiil
QVoniam pîaerunqj ab epifcopis feu lotorum diocefanis co
mittunturcertisprioribus vifitationesmonialium, con=
uerfarum,aliarumi:^ religiofarum perfonarum, extra gremium
capituli VVindefemenfis exiftentiûîdubitaturan iftiufmodipri
ores in fuis commifsionibus epifcopalibus,eädem cxercercpofs
fent abfoluendi SCdifpenfandipoteftatcm , quàm habent intra
gremium capituli. Bicendum qj vifitatores ficrequifiti.ante 0=
mniaperquirere debent SC diligenterinueftigare,an conuentus
vifitandi,aliqua habeant priuilegia apoftolica,& fecundum for=
mam illorum procedere,ncc latum(vt aiunt) digitum ab eis de=
N 2. clinare
-ocr page 302-m
clinarc.Si vcro nô habucrintî ncceflc cft,vt in iimitlb\'ëpiTcopa::
rc,ïu. libus perfiftantNec poteft cpifcopus concedcrc patribus,vtvta
tur priuilegiis capituli Windefemenfist quia nemo plus iuris
poteft transferre in alium,quàm fibi compctcre dinofcatur. Dc
patribus autem vifîtantibus monialcs,conuerfas,alias% forores,
fub vifitationc cura 8C corredione prioris fuperioris cxiftentcs,
abfq^ aliqua hefitationc, certum eft,q? vti poterunt cundis capi^
tuh priuilegiis (dummodo autoritatem vt fupradidum efta
capitulo aut priore fuperiore obtinucrint, propter priuilegio»
rum reftridionem.Dc monialibus quoqj 8C fororibus quf fe cu
r^, Yifitationi 8C correclioni aliorum patrum capituli Winde«
fcmcnfis fubmiferunt idem per omnia fentiendum videtur. Sic
cnin habet diploma,ab Alexandre fcxto monialibus in Marien
bufchaliiscp conccirum . Sane pro partcdiledaruminChrifto
fiiiarum prioriife 8Cmonialium prioratus in Marienbufch proc
ç SCcxtta muros Zuuollenfes ordinis fandi Auguftini, Traie«
dcnfis diocefis, 8C aliarum prioriffarum 8C monialium, nccnon
(ororum BCpcenitcntium Laycarum,habitus diucrforum colo-
wm m Stederborch in Heyninkcn,in Berich, in Hildcßiem, in
Heldaflen, aliarum^ cófimilium prioratuum SC domorum, feu
regularium locoru in prouindis Germani« confiftennum, fub
cura 8C regiminc priorispro tempore exiftentis prioratus ac di=«
ledorum filiorum congregationis de Windefem,ordinis & di
ocefi^s pr|didorum viuentium,nobis exhibita nuper petitio cô=
tmcbat. Et infra. Ita vt moniales & forores in Elda/fen 8C quar=
dam ahae confimiles, exéplo priori% monialmm, fororum, dC
pçnitetium in iVlarienbufch,fub fimili obfcruantia 8C cura, mo=
dum viuendi praedidum poftmodfi afllimpferunt, feqj dc con-
fenfu ordinariorum locorum fuorum fimilicursSCvifitationi
ac corrcdioni fubmiferunt, ac eifdem modis fub cura & vifitac
done prioris ac aliorum patru congregationis huiufmodi pr3c=
buerunt & pra?bent altifsimo famulatum. Cum autem ficut ea-
dem pcutiofubiungebat,priorifl:i,moniales,forores,acpfniten«
tes m
-ocr page 303-ICI,
. _ . ----*------iui
res m Manetibufch, acalionim prioramum & domorum prs.
didamm cur^ SC vifitationi, prioris & patrum congregationis
huiufmodi non tamen apoftolica autoritate commise Ifubie.
ete,nefucce/rutemporis,àciira&:vifitationehuiufmodi,inani.
^umpmculum ^^ularisöbfouandjeneruarionéftftib.
trahere habeant, fed fub perpetua claufura SC regulari obferua.
Oa,aInfsimo famulentur, fummopere cupiant, eifdem priori SC
cogregationi, apoftohca autoritate fubxjci,ac eifdem prLlegiis
juibus ilh gaudeant SC vtutur, de %tero vti SC gaudeJe pofsM^^^
1-tpoft pauca. Etnepro locorum diftatia,priori% moniales Sf
nbusdeVl^efemvianioribus,fedaCaprLibusdomom^
tribus, perpnorem acaliospatrescongregarionisde Winde.
femhumfmodideputMos,infpiritualibusactemporalibusvic
fitariagubernanvaIeant.Etinfra.Nosigiturprioriiras,moni-
ales,conuerfas,p^nitentesôCforores etiam làicas,cui«fc«L
ïons habitum geftantes, prioratuü domorum SC locomm^r^e.
didorum^ur^ vifitationi 6c corredioni tam prioris de Winde
femacdeZulta,deWittenborch,deBoedicVôCMolenLck
quam aliorum patrum capituh SChuiufmodi pro temporeexi=
toti^, apoftoica autoritate tenorepr^/bntium, in foiritua.
temporalibus, perpemóftibijdmus ftatuentes&dida
apoftolica autoritate ordinantes, vt deinceps perpetuis futuris
temporibus, priores prarfati, feu alij per eofdem priorem SC pa.
tres eapituli congregarionis huiufmodi pro tempore deput^
pofsint eafdem pnoriifas,moniales,conuerfas, ppmcnm 8C (ol
rores layxas,nune^pro tempore exiftentcs,earumqj prioratus
domos SCloca,didaapoftoIieaautoritate,vifitare,eorri^^^^^^^^
ijuantia huiufmodi oportuna videbuntur, ftatuere 8C ordfna-
re, Ac demde,pauds inrcrpofiris. Pr ^terea in Maricabufch,c<T=
^ 3 terisqj
-ocr page 304-102 ^Tjradatulus de flmonia rcligiofum;
terifqj prioratibus & domibus prjdidis, curj prioris BC patrum
prffatorum commifsis ôCcommittédis, illarumc^priorifsis feu
rcdricibus SC monialibus èC conuerfis, pf nitcntibus ÔC oblatis,
earum% familiaribus commenfalibus & feruitoribus,pr3cfcntiï»
bus Sc futuris, q? omnibus 8C finguiis Iibcrtatibus,immunitati=ä
bus,cxemptionibus,indulgenties, concefsionibus,gratiis,priui=«
lcgiis,praerogatiuis, conferuatoriis, SC apofl:oIicis literis, fauori-«
bus Sc indukis, prioratui dc VVindefem SC congregationi prat«
fatis, Sc illorum quibuflilct, prioratibus, domibus SC locis prar*
didis,fub quacunqj forma SC expracfsionc vcrborum,in genere
concefsis hadenus SC in pofterum conccdendis, quamdiu tamc
fub obferuantia regulari vixcrintïvti,potiri,SC gaudere libère 8C
licite pofsint SC valeant, in omnibus SC per omnia, perindcacfi
illis fpeciariterconccflâfuilfcnt, cadem autoritate SC tenore in=s
dulgcmus.Non obftantibus SCc. Anno. 1499.
ifNonnuIlaequaeftioncsnonfolute. Cap.xv,
ADhucmoueri pofsit qufftiovtrum fimonia committituf
fi totus aliquis conuentus, refignet in manus aliorum rc*
iigioforum,templum, ccmiterium, dormitorium, cartcra^ do«
micilia,cunda quoqj bona mobilia SC immobilia,ornameta,va«s
fa facra SCreliqua vniuerfa,cum omnibus fuis iuribus,tam fpiri-
tualibus quam temporalibusîhaçadicda conditione,vt finguli
fic cedentes iuri fuo ccrtam SC annuam,quamdiu vixerint fufci«»
piantpenfionem.
Vtrum tales,monafterium SC omnia quae illius funt fua foliuS
autoritate alienare poterunt a fuo generali capitulo cui fubfunt
abfqj cuius cofenfu nec vnius iugeris habet vendendi poteftate.
An modo fupradido,monaftcrium fufcipientes SC penfion«
dantes,fimoniam committant.
•jf An fratres boni SC deuoti, qui huiufmodi tradaribus SC com
uentionibus non interfuerunt, fed fimpliciter fequuntur fuurn
priore ac feniorcsifimoniacc prauitati cum ceteris inuoluantur*
«(f Quid fi.rcx aut princeps,fiuc communitas aliqua,religiofos à
conuen«
-ocr page 305-conuentu proprio expdlat, aIio% eiufdem vd alterius ordinis
intr oducat î an fic introdudi, falua confdentia, pofsiderc pote=
runt çunda lilms conuentus bona »\'\'ac fuccedere in omnibus iu®
ribus tam fpiritualibus quam temp\'oralibus,
^ Vtrum cum rdigiofus aliquis tranfit de vno monafterio ad
aliud eiufdem vd alterius ordinis i patres fiue conuentus inter
le de aliquid dando vel recipiendo padfd poterunt.
^Iftmfmodi Äaliae plures quarftiones de fimonia moueripofc
lent. Quarum quidem determinadones acfoludones, prüden«
nobis tedgiftefolumai^^^
m De proprietate condo habita in capitulo ceneraîi.
Äno.1544,
^A fuperioribus aliquot annis venerabiles ac pre
jfTL ftandfsimi patres, fratres% diledifsimi, eos qui in hoc fa«
cro confelfu condonandi fundi funt offido, a perfona propria
exordium fumpfiffcî infuffidentes impofito(Boneri impares,
fefe conteftantes.Si viri illi,erudidone confpicui, ac capituli no^s
ftricoluminadufmodi funtvfi principiondmihi ingeniote=
üui,&perquamexiguaCne dicam nuIla)doarinapraedito,mul^
to magis neceflarium foret. Verum hoc omiflb(nam imperitiâ
meä ipfe oradonis decurfus fatis pre fe feret) iniundä obediétiâ
cui omnino reludari non Iicuit,impIereconabor exhortatione
breui, vt fi cui forte non placuerit argumend dignitas, placeat
faltem dicendorum breuitas. q Hefitand mihi, mente%
voluend quid nam in hac cdebri reuerendorum patrum fyno^s
do digne proloqui polfem t oportune obuiam venir patriarcha
Iacob,fdfsis veftibus,voce%IachrimabiIi,filiüm fuum prj csete-
ris dilcaum,lugens ac dicens.ïera pefsima comedit eum, beftia
deuora«
-ocr page 306-Bè proprimte\'
deuorauklofcph, Cene. 3. Hf Scd prïufqiïâm îongîus
diamurj diuinum impîoremus auxilium, line quo nihil vaiidö
nihil fandû,virgincm^gIoriofam falutemus,cuius hodie meU
lii^uum nomen, grauiusblafphematur apudfalfos perfidostj)
chriftianos, quàm olim inter iudeos 8C gentes. Ipfa dicit in fuo
cantico. Ecce enim ex hocbeatam me dicent omnes generatio=:
nes, Quod an hoc corruptifsimo facculo impleatur nefcio ; nifi
fortedicamus generationem hancprauam SCadulteram, quar
deiparam virginem nonbeatificat, inter diuinas generationes
non computandam î fed inter eas locum fortituram, vbi nullus
ordOjfed îcmpiternus horror inhabitat.Nos vero ex imo pedo
ris eam falutantes dicamus . Aue gratia. ^ Pera pefsima come*
dit eum,bcftiadeuorauit lofeph.Iofeph cui pater in fignum am«
plioris dilecftionis, tunicam fecit polymitam, co q^ in fencdutc
genuiffet cum î no incongrue typum tenet religionis, ordinisiç
monaftici,proptcr tria religionis fubftantialia,qu3cin illo excel®
Icntifsimefloruerunt. Fuit enim caftitatepurusî concubitunt
fpcciofeacnobilis %minar,vitro 8C graris oblatu,rcfpucns.PaU3
pertate nudusî quia fcruus,cuius omnia domini fui funt.Obedl
entia pracclarus t primo parenribus, deinde Putiphari eùnucho,
tandê vfqî ad fine vitç Phai-oni régi Aegipti,in omni obedientîa
fubiedus. Hic à pâtre,plus cundis fratribus amatur î quia SC
û diuerfi fint ordines hominum, deo famulârium,monaftica ta^
men rcligio,ritc fcruata,ceteris antefcrtur îco ep reîigiofus obli»»
get fe perpetuo ad ea quas fiSf" perfedionis. Alii namqj preccptis
duntaxat euangelicisî hic etiam confiais fe fubiicit. ijHunc di=
ledum filium pater in feneclutc genuitî quia poft patriarchas
Se prophetasjpoft apoftolos,poft multos occifos martyres,fenca
fcente iam mundo, ordo monafticus inftitutus eft ♦ l,icct enim
fub beato Marco, monachatus dicatur fumpfilfc cxorditi ; ma=«
xime tamen floruit SCincrementum C€pit,tcmporibusAntonii,
Machar4Pafnutii,Pachomii Se fimilium,qui patres multorum
mihum cxtitcre monachorum. Hos fequcbatur legifer nofter
Augu«
-ocr page 307-X^^epropricrate; \'
Auguftinus, maxima canonicorum fecum ductus exerdtum,
Peindc^cncdiccus,Bernardus, frandfcus, Dominicus, aliiq,
fandoru ordinu inftitutores, finguli cum turmis fiiis innum 2
rabilibus. Nouifsimc floruit 6C rdigioft domus hec Yvindcfe«
mefis, cum rdiquis ddem capitiilan colligatione vnitis ÔC fub.
icctiSimomnifanditatcSC difdplina. ^^imiliterSC deuodlTime
congregationes eorum qui fratres forores nuncupamr, ac dc
tcrtia régula Trandfd. (fcis fadle dinumerare potent monaftc
na noua cum virorum tum %minarum,a prf dicatione honora-
bilium dommorum magiftri (Eherardi groet ac domini florcn
til creda,ÔC annis muldsin opdma religione conferuata^Adeo
vt no immerito,pro illis téporibus did poterat : filius accrefcês
lofeph. f Nunc vero quidf Videmus in diuerfis mundi clima-
tibus, diuerforu ordinum, monafteria diuerfa î licet etiam pau-
ca, permifsione diuina,funditusiamdirutafint. (^idigitur,fi
multa adhuc fuperfint:" ^erte verificari iam videtur in nobis il«
lud prophedcum î multiplicafti gentem, non magnüïcafti leti«
tiam. Wam innumera reperiuntur monafteria, terrenis non pa=
rum diuitiis abundantia î fed vitijs multo amplius. ïn pluribus
vero ï&muros& mores corruifle cernimus. ?auca nihilomi-
nus rdida funt in ftatu tolerabili,in rerum necelfariarum vber«
täte,in perfonarum numero fufficiend, & difciplina copetenti:
q uf tamê 8C ipfa, a primaria vere religionis inftitudone, ex par-
te non modica, dcclina/fe cernuntur. Bonus hodie dicitur î qui
omninopcfsimus non cft. q Vnde hfc tam fubita mutatioc\'Su-
bita dicoi quia a paucis annis introduda. Imoin dies fingulos,
religio fanda magis magifcp andquatur,& ad intcritum tendit.
Domine,nonnc bonum femen feminafti in agro tuof Vnde er«
go habet zizaniaî* (Dcrtc inimicus homo fecit hoc. Et fera pefsi«
ma comedit lofeph î beftia deuorauit cum.<quf cft hfc fera tam
impudéds audacie t vt impetere nô vereatur patriarche filium?
tam detcftandccrudclitatis, vt dcuorarc audeat accrefcêtem los
fcphî\'Fcra hfcpcfsima,8c beftia crudclisî ipfa eft proprietas,quf
omncm
-ocr page 308-ïo6. ji^Vejproprki^*_______________
omnem fere rdigioncm deuaftat ac deuorat. Hf c obfcruarionis
priftinc dccorcm, in nihilum rcdigit. Hfc infiinitom origo ma«
lorum eft. Intueamur ergo diligendushancbeftiam: vt decli«
nemus eam, ne ÔC nos cum caeteris deuoret. Videamus quid fit
proprietas, quf Tpecies eius. ^Proprietas fecundum dodores
eftpoifefsio alicuius rei nomine vnius folius, cum exdufione
cuiuslibet alterius.Ex hac definitione manifefte patetïqj ne rdi«
giofi aliquid habentes dicantur proprietani,requiritur vt res ab
eis pofreifa,non nomine fuo habeatur, fed nomine commiinita=t
dsîquemadmodum habent procuratores, adminiftratores
reru monafterii. Qui vero nomine fuo,6C pro fe foiopofsidet :
ibfq^vlla dubitarione,propnetanuscenfenduseft. ^Prohibet
lutem proprietatem cundis profefsis ecclefia fanda dei: cuius
tanta eft autoritas,vtpaternofter Auguftinus dicere nonve«
reatur Euangelio non crederemmifi ecclefif me cSmoueret au*
toritas.Et dominus Math. i8. Si ecclefiam non audierit: fit tibi
ßcut ethni eus publican\'. Hfc(inqu;ä)ecdefia,in fpiritufancîo
îegitdme congregata,in concilio lateranenfi, prout legimus de
fta. mo. cano. regu.capitulo monachi,fic ait.Monachi nec pe
culium habere permittantur. Qui vero peculium habuerit, nifi
ab abbate fuerit ei pro adiunda adminiftradone permiiTumîà
cômunione remoueatur altaris. Et qui in extremis cum peculio
inuentus fuerit,& digne non penitueritniec oblatio pro eo fiiat,
nec inter fratres acccipiat fepulturam. Quamuis fecundum
proprietatem vocum,aliud fir peculium,aliud propriumnn prf
fenti tamen materia proprium femper pro peculio fumitur.Nä
veram rei proprietaté,hcc eft,ipfum legale dominium, religio*
fus omnino habere non poteft : quia cotra naturam monachal
tus eft,SC implicat contradidione.Impofsibile eft enim : vt quis
fimulfit monachus,6< alicuius rei legale dominiû habeat. Sed
quicquidhabet: peculifleft, adconuentuqj perdnet SC per prf-
latum femper auferri poteft. ^Idem eft & de peculio ferui fub
domino:Sciiiii nondumemanciparifubfuopatre. ^Nequis
-ocr page 309-/
âutem hiceffugîumquerat, dicatq?, hafcqu^ dida (um, demo^
nachisdida funt, non dc nobis qui reguläres canonici fumust
fubiungit ibidem ecdefia in decretaîi.Haec etiam de vniucrfis re
Îigiofîs predpimus obferuari. Dc vniuerfis (inquit)rdigiofis,
non de monachis tantum. Ddnde fequitur. Abbas autem, qui
ifi:a diligenter non curauerit ; officii fui iaduram fc noueritin«
curfuriim.Eccc reuerendi patres cafum abfolutionis. e(Eodem
quoqj titulo,capitulo cum ad monafterium,dicitur fie. Prohibe
musdiftride,in virtutefandae obedicnti^ fub obteftatione di«
uini iudicii r ne quis monachoru proprium aliquo modo pofsi«
deatîfedfiquis aliquid habeat,toîum in continenti refignet.Si
vero poft hoc praprietatemaliquamfueritdeprfhéfus haberet
regulari monitioepremiifa, de monafterio expellatur, nec recis
piaturvlterius,nifipeniteatfecundum m.onafticam difdplinl
Quod fi proprietas apud quemqua inuéta fuerit in morte t ipfa
cum CO,in fignum perditionis,extra monafterium, in fterquili®
nium fubterretur, fecundum ^eatus Gregorius narrat in di^
alogo fe feciife. Vnde fi quicquä alicui fuerit fpedaliter deftina»
tum : non prefumat illud accipere,fed abbati vel priori afsigne=i
tun Haec ibi. ^Verumreperiunturnonnulli,quifeàproprieta
tis vido alienos eftimant ; fi non per fe, fed folum per interpofi^
tam perfonam aliquid pofsideant. Hoc eft. Si alteri fuas pecu=:
nias ignorante tamen pr^Iato,tradant cuftodiendas,refumptu=«
ri eas,quandocunqj ipfis vifum fuerit.Nonne hi tota errant via?
Se omni talpa c^ciores funtî" Quid intereft fratres, in veftra an
aliéna recondatur crumena; dummodo veftre tantum modo
fubiaceat poteftati,6C nullius alteriusc* €|Sunt igitur ait),in qiiie
bus modicu adhucluminis eft, cum quibus fi fuper proprietate
quis expoftulet ,inpromptu habent quid refpondeant.Abfit
(inquîïit)vtproprietarii fimus. Abfit vt contra votu faciamus.
Habe^mus quidé aliqua; fed quicquid habemu^s, fciente 8C con
cedente priore habe^mus:nequaquam hoc faduri,fi illedc^
ncgaret. Putanî enim talcs, innocenter 8C abfq;peccato,feres
<D % temporales
-ocr page 310-s
epropnetatc^
temporales pofsidereSC vti indifFeretcr pofleî dummodo prf»
lati acceiTerit autoritas. Videamus itaq?, anftarciftud poterit,
8c paulo diligentius inueftigemus. INîâ in hac re, tota religiofo^
rum modernorum, proprietatis confiftit praxis,totumqj peria
culum, cum capitis tum membrorum. lf>ifcutiamus, an prselas
tus licite facultatem dare pofsit,perfonç monaftice,fibi fubdite,
vt res temporales, praefertim pecunias habeat.|it an fubditi,hac
difpenfatione abfqj peccato vti pofsint.Dicendum certe cp prj=»
îatus hoc concedere omnino nô valeatiuxta illud quod in fine
pr^nominati capituli cum ad monaftcriu, traditur. Ncc ca^
tholicoru quifquàm ftomachari debct,fi canonicaiuracitamus,
ncc ca paruipen derc t quia fecundum ipfa viduros nos folemni
mramento conftrinximus. lingulos quippe noftrum in pro«
motionc ad ordinem facerdotalem,antc fummum altare, inter»
rogauit pontifex dicens< Vis presbyterii gradum fufcipcrcf Re-
fpondimus.VoIo.Etpontifex. Vis in codem gradu permanens,
facris canonibus, pro poffe 8C nolfc humiliter obedirec\' ïtcrum
refpondimus. Volo. Scinde flexis genibus, 6C pofîta manu fus
percodicem euangelicum, faccrdotalibus induti veftibus iura«
uimus fînguli dicentes.Kt hçc deo 6C omnibus fandis eius,fide®
liter Sc abfqj dolo, prout fcio pcrpctuis tèmporibus, adimplerc
Sc obferuare promitto.$ic mc deusiuuct, SC omnes fandi. If[oc
modo iurauimus omnes quotquot facerdotes fumus. In cuiusr
quoqjiurisiurandi c5firmatione,venerabile facrametu fufcepi
mus. Iffroindc quid in prçfato capitulo cum ad monaftcriu,
dicatur, diligentius attendamus. Nec eftimet (inquit)abbas, q»
fuper habenda proprietate pofsit cum aliquo difpenfare î quia
abdicatioproprictatis,fîcut6Ccuftodia caftitatis,fîceft annexa
regule, vt contra cam, nec fummus pontifex pofsit licctiam in=>
du:^cre. (Quid adhuc qucritur cxcufatio in pcccatis^Apertc lo=«
quitur decrctalis,q> fummus pontifex non poteft difpenfare. Ißi
fummus pontifex non poteftîprior qua rationc,quo colore po
teritî\'Sicut ergopriornon poteft difp^e cum fubdito, vt deo
fcmcl
-ocr page 311-tfoprictatg« i©p
femeïpromifTam violet caft{tatem,aut vxoreni ducat i ita ncc
vt proprium habeat.Protnde fubditijhuiufniodi difpenfationi,
tanquàm confrado baculo arundinco innitentes îcum difpcn«
fatione pcccant,ÔC cum difpenfatione ad infcrni tormcnta pro«
perant. ^ Attendant haec diligentius prçlati iiii, qui fuis fratri
bu8,erian? emifsis, 8C in alijs monafterijs refidenribus îpccunias
vcilai giuntur vcl habere permittunt,quibu3 fibi neceifaria com
parent. Nulla cnim hic vrget difpenfandi nccefsiras,cum pecu«
nie tales rclinquipoifent priori domus ad quam fratres emifsi
fuerint î aut certe commiifio illi dari,vt eis neceflaria prouidcat,
folutioncm fuo tempore pcrccpturus. Exccdut itaqj prflati ta«
Ic^poteftatis fuclimites, concedentcs quxconcedcre minime
poifunt. His cönfon at 6< archicpifcopus fiorentinus dicens. Si
prf latus difpenfat cum religiofo in proprio, non vidctur cxcu?:
faripoflc à peccato graui Sc mortahî cum oucmfibi comifTam,
morti exponat,SC vfurpat fibi poteftate quam nonhabct.^am
vero dc rcdoribus rcdorum% focijs, quid diccmuss\' Excufari«
tie poterunt ipfi a proprictatis vicio, fi quidpofsidentJ* Vtinam
hi focii ab hac fera pcfsima non deuorcntur maxime, SC omniS
primi. Be rcdoribus notum eft, cp dantur illis,cum introducü*
tur, clauesSC locuii,ac fic poteftas adminiftrandi tcmporaJia,
quädiu in tali officio fucrint.Sub prioris tarnen obedicntia ma«
nent : SC rationcilli rcddcrcdebent,de cundis quf habent,quo-
ticfcunqj requifiri fuerint. Quod fi rccu&ucrint, SC animo obfti
nato facere noluerint î coram deo proprietarii funt. Sociis vero
nihil talc(cum ad moniales mittuntur)daturfcd fimplicitcr fub
rcdorisobedientia conftituuntur. Nulluni ita% difcrimen cft
inter cos, ac reliquos fratres, domi pcrmanetes. Sed fi quid ip«
fis donatum fuerit î redori refignarc debent :ncc quicquàm
fibi iuris in hoc vfurpare. Sic enim Icgimus in coftitutionibus
tïoftris.Intcrdiciturdiftride focfjs redorfi in SC extra grcmfu
capituli noftri rcfidentibus, habere fub quocunqj colore, vfum
velproprietatcm pecuniarum, per fc vel intcrpofitas pcrfonas?
O ? fcdfua
-ocr page 312-fed fua donaria aut alia vndecunqj recepta, redoribus refignjt?
bunt, qui huiufmodi expendere vel expendi facere poterunt,
pro fuo arbitrio, ad vfum illorum vel alioriï, ficut vifum fuerit
expedire, in regulata fecundum deum confciétia. Contrarium
facientes: fine dilatione, reuocabuntur ad proprium conuen^
tum, nec ad domum aliquam monialium remittentur, nifi de
licentia capituli generalis vel prioris fuperioris. Optima fane
conftitutio, Sed quotufquifqj fociorum eft, qui hanc obferuetf
Nonne palfim videmus eos ementes ôC vendentes,ac in fympo»
fiis e fuis crumenulis pecunias proferêtes ï* Propter haec horücg
fimilia, nefcio quis priorum ferturdixilfe: tot fratres perdidi,
quot ad moniales mifi.Horrendum auditu:tot fratres per«
didi, quot ad moniales mifi. Neceffe eft vt commifTari), mo«
nialibus redores conftituant. Neceffe eft ,vt redores focios
habeant. Si omnes illi, in perditionem traduntur $ ve etiam no=
bis, qui eos ad moniales mittimus, flfj Necmirum de redori«
bus,eorumqj foci^s ; cum 3C ipfi priores SC procuratores, pro«
prietarii effepoffint.Quonamid modo^ Si rebus monafterii,
non nomine comunitatis, fed nomine fuo vtantur. Sic ludas
Chrifti Sc apoftoloru procurator, no folum proprietarius fuit :
verum etiam ab euangelifta fur nuncupatur.Scio venerandi pa«=
tres, minus fuauia quaeloquor,ôC odiofum argumentum quod
trado î fed boni oro confulite, quoniam reuerendo pâtre no=
ftro ftimulante, materiam hanctradâdam fufcepi,cui non obe=:
dire nephaseft. Verum ad proprietarios noftros reuertamur.
Contra prfdida omnia, adhuc inftant proprietatis cultores
dicentes. Quodhabcmus,propriudici non debet: quiaad nu=
tum femper manet prflati, qui reuocare,8C in comunem vfum,
quandocunqj voluerit, illud conuertere poteft. Nec eft dicenda
proprietas : vbi ad refignandum prompta fuerit voluntas. Vti=
nam ii verum dicerent:SCex cordis fententia loquerétur. Sed
mentitur iniquitas fibi. Sola ablatio monftraret:quo affedu
poffident. Quod fi etiam iubente prf lato refignent: non eft re«
/ignatio
-ocr page 313-y^J^tproptîmte* in
fîgtiâiïo vera, vbi adiotii volutastion cocordat.Eftimoadmo=
dum paucos reperiri î qui res fuas tranquille finercnt animo in
comunemvfumrefundi. Soîlicitantaliquifuos amicos, vt ali«
quid ab eis accipiât. Si fcirétfe re illa,pro fuo benepiacito vti no
poife,fed in comune redigenda t nequaquâ procurarent eâ.Sibi
ita%folisprocurantînon comunitati. Et prout fupra didueft
proprietas eft polfeffio aIicuiusrei, nominevnius foliusperfo«
ne. Indicate ergo an taies a proprietatis vicioalieni fint.i[[Aîiî
inueteratam obiiciunt confuetudinem; dicentes tanto têpore,
â perfonis tam prudentibus & eruditis,&: in tot monafteriis ob
feruatam.Quibus refpondet régula iuris libro vi. dicens cp pof»
feffor maie fidei nullo têpore prçfcribit. Et defimonia capitulo.
Cum in eccleûf dicitur.Putan t autem plures, ex hoc aliquid li=
cere,quia lege mortis,de longa confuetudine inualuilfe arbitra«
tur;non attendentes, qj tantç grauiora funt crimina, qiianto
diudus infdicê animam tenucfunt alligatam. Et b. Bernardus.
Kolite (inquit)peccata contêncrc^in quibus forte iam confuetu
dinem feciftis. Omne enim peccatu Confuetudine vilefcit, 8C fit
quafi nullum. Illico vt obduruitt iam doforem perdidit,3Cpu«
tre eft, nec amplius dolet. Quodautênon doletînonprofano
hâbendu eft î fed magis pro mortuo coputandum. Cum vicus
pungitur Se dolet î aut fanum eft, autfpem habetfanitatis. Cu
aut pungitur,& non dolet î pro mortuo habendu eft, SC de cor=
pore pr^cidendû-Attendant h^c proprietari] noftri î & videant
an excufare eos poterit h^c confuetudo, quae penitus irrationa=
bilis eft,c5tra canonum inftituta,contra regulâ,contra fandoru
pflhium uiuendi confuetudine, deni<p contraeuâgelicamper=^
fediónem. €^Proindealii vtpreoftenfos omnes femel euadant
fcopulosfi quid accipiunt ftatim priori tradunt. Hi & fi litorî
plus ceteris appropinquêt i tamê necdû in tuto portu confiftût^
fed in periculôfo àdhuc mari nauigât.Pominus enim qui fcru«
tatur renes 8C corda,nouitfic eos tradidiffe priori ; vt tamen eu
pïacuerit repofcât.EgoCinquit quifqj taliû)iâ nihil habeo inihil
O 4 poffideo.
-ocr page 314-poffidcoJPf Ctiîiîas mm omnes,prior cuftodit.Quid aïs frarerf
Si tuas pecunias cuftodit î ergo tue funt. Ergo iä proprietarius!
es.Prfterea,fi prior cuftoditt cuftos dûtaxat eft pecuniarû tuarû
necpoteft quicquâ ex his in comuné vfum expêdere,Sed tu fo«
lus qui cuftodicndastradidifti,repofcis eas cS vifum tibifueritf
èc impedis frequéter in rem friuolâ 8C minime neceifariâ, vt ià
vinu,aut ceruifîam,aut fimile quid. Scimus quofda,qui in conn
uiuiis exiftcntes,tam facile vinû adferri faciût ac fi priores eifent
aut procuratores.Et poft diem vnû aut alteru a depofitario,pe«
cunias fuas pro vino illo foluédo repetunt. Hosindiftrido dei
iuditio,a proprietate quis poterit excufaref Aut quomodo res
hare diccnda eft comunisî quf nô nifi ad vfum illoru folSmodo
cufloditur dC expédituri* ^Dicit régula noftra.Sint vobis om^
nia côm\'uniaJNô côfilium hoc eft; fed prfccptû,cuius pç^uarica
tio mortale peccatu eft,incternö demerges intcritö.Pctrus dicc
bat.Eccenos rdiquimus omnia.Qui dicit omniat nihil excipi&.
Oeapoftolis quoqj SCaliis chrifti fiddib\' ecclcfiç primitiue,nai:
raturin adis apoftoloru,cj) erât illis oïa cômunia.Et ex illis com
munib\',diuidcbatur fingulis,prout cuiq? op\' erat. Soli ananiaa
8C faphira,inuéti funt,fuis vfib\' clä aliquid referuafle. Veru qua
horrédo intericrintiuditiot nemo hic fedétifi ignorât. Nûquid
aliquis cçtcrorû, fibi quicqua procurauit, co modo quo hodic
monachi plurcs procuratc\' Nuquid fic docuerunt patres in ere»
mofNiïquid fie fecit pater nf Auguftinus,qui de fc ait: cû datur
mihi veftis prçciofa,védo câ,vt quia veftis nô poteft elfe cômu*
nisîprfciû fit cômunc. Regula nfa dicit.Si quis fuis ftlijs aut alie
qua neccffitudîe ad feptinétibus,aliquâ cÔtulcrit vcfte,fiue qd^=
libct aliud inf neccffaria deputädu: fit hoc fub poteftate prf po«
fiti,rcdigatur<^ in cômunc,& cui neceffariû fuerit pbcatur. Nô«
ne fic aduros foléni nos voto aftrinxim\'s\'Cur ergo quod voui-
mus; minime ïplemusf An plati cÔniuctia,aut çditus dC impru««
dés illius cofenfus faluarc nos potcriti^rtj; plura fepe numero
côccditprjlat^quf dc?nöappbat. Etrepiuntur nônûquâ plati
(abfît
-ocr page 315-Deproprierare. 115
(abfit vcrbo ir/uidia) fimpliccs,param eruditi, minufq} prudcn
tes î falua putantes omnia, fi fuam interpofuerint autoritatem.
Cum tamen praelatus quifqj, regular fubiedus fit,non fupra re=
gulam, cui Sc ipfe femel fponranea feprofefsionefubmifitïvt
pulchrf docet b. Bernardus in libro de prarcepto & difpenfati=
one. ^(j^uiditacg preilantifsimi patres dicemusî* IDamnabi«
mus omnes quafi proprietarios, qui paucos numulos a fuis
amicisaccipiunt,fuoqjprarIato tradunt ^SC rurfus eodem an=
nuente recipiunt in vfus neceifarios, aut certf vtiles cxpenden-
dosî* Non dubitamus plerofqj reperiri, tam viros quàm femi=
iiäs,deuotos,humiIes, paratiores fpoliari omnibus, imo mori
magis,quàm proprietatis contagio maculari. H)e his ergo quid
dicemus^ foflumusne illis dare confiliumf Mallem egoerudi-
tifsimi patres, veftram fuper hacreaudire do<ftrinâ,quàm meâ
effutire fentétiam : eo qj defihire quicquàm in hoc negotio pe-
riculofum fit. Non dico inuentu difficile î fed periculofum.
Poffet quidem falubre dari confilium î verum an coram omni^
bus in propatulo, id proferri conueniat, vehementer hefito, ti-
mens ne quod didurus fim, quibufdam adproprietate procli«
uis, lapis fiat offenfionis, ÔCpetra fcandali, ne fi cui digitus (vt
dicifolet)porrigatur,totamfibiattrahat manum.^icqj dum
proprietatem radicituseuulfamcupiojfuccrefcedi magis vim
tribua. ibico tamen paucis quod fentio.Cum alicui aliquot nu«
muli abamicis donanturjconfeftim cum ab eis difcefrerit,re«
fignet illos in manus prioris. Refignet autem pleno affedu, SC
effedu. iVon voce tantum t fed corde dC voce fimul. Nec quic=
quàm fibi iuris in eis referuet, vindicet, aut quoquo modo me=
ditetur.Nocfyncero corde fado,fi poftea aliquibus eguerit,
aut rem aliquam fibi aut conuentui vtilem defiderauerit îacce»
dat priorem,Sc indigentiam fuam indicet,nullam tamen dere=
fignatis pecuniis mentionem faciat, nec refpedum aliquem ad
eas habeat, fed humiliter tantumodo roget. Si prior petitioni
eius annuerit : gratias agat. Bi renuerit î non murmurer, fed cö
d) J omni
-ocr page 316-ÏÏ4« ^^Dç^oprictate"
omni cordis tranquiilitatc paticntiS habeat » Cau<at<^ funi«
mopcre,nc vnquam cum priore fupputationem faciat dicen=!
do:tres nuperfoîidospaternitatituc tradideram, vnum recc«
pi, adhuc duo fuperfunr . ^ Verum quid opKs tû colendif-
fimi patres : vt finatis filios veltros, ad ancipitem hunc articu^^
lum deuenire licet enim quod didumeft, fine proprietate
aut peccato fieri poiTetirarifsime tamen id contigit, pr^fertim
in feminis. Vix enim cohibcre fe poifuntîne ccuîos mentis
ad pecunias traditas leuent, autne fidentius repofcant. Proa
pter quod(vt apoftoli verbis vtar)excelîentiorem vobis via
am demonftro. Qua? nam ilia Vtfaciatis quod fecit Domi^
nusÔC difcipulieius. Cum enim vidiifet lefusturbas efurien*
tes, nec haben tes quod manducarentî noluit vt irent in villas
&vicos&:procurarent fibi, nec etiam voluit eos dimittere ic*
iunos in domos proprias, ne deficerent in via: fed aitdifcipua
lis fuis. Vos date iilis quodedant. îta venerandi patres, vos da«
te fubditis vefl:ris neceflaria: ne opus habeant ab amicisquic«
quam emendicarc. Si vefi:es,fi cuheIlos,fi deuotos hbellos^
aut fimile quid defiderauerint: vos (fi tamen fuperflua no qufa
fierint) in charitaîe,emite illis. Sic occafionem proprietatis am«
putabitis, SC ex domibus veftris eliminabitis. ^Sed reperiun««
turprohdoîor pr^lati,parum curantes quid fubditi faciant, aut
vnde fibi que defiderant acquirant ; dum modo ipfi fua marfu-
pia refol uere non cogantur,pecunias pliis diligentes,quam fra«
trum animas chrifti fanguineredemptas. Hinceft\', b? fratres fi*
bîipfisprouident.Hincproprietas incrementum cjpit. Quae
vbi ingrefiâ femel füerit t multas fecum trahit pedifïequas : in-
obedientiam,intemperantiam, ebrietatem,Seid genus peftes
alias. ^ Propterea hanc execrabilem proprietate\'m,adeo pau=:
latim inualefcentem cernimus: vt pleriqj nec pro viciodu«
cant, nec vllam habeant confcientiam remordentem. Etfi quis
COS admonere, autad verum religionis tramitem reducere co«
natur : fdpfum derifui exponit Se periculo. \'Qucmadiiiodum
©îimapoftoIoPauïoapudEphcfîos vfu vcni/Teïegimus. Ephe«^
fii namqj timcntcs, ne praedicatione Pauli dcftrui indperet
magne Diane maieftas,quam tota colebat Afîa ÔC orbis t îpfum
pcrfequebantur, nec ipfum tantum î verum edam vno ani.
mo impetum fecerunt in fodosiliius, trahentes illos in iu^
ditium . Sic hodif proprietads cultores, impie perfequun^
tur eps qui hoc vicium cupiunt exdndum. ^ Crédite patres
creditetnunquam proficiet rdigiofanaa,necaliqua poterit
introdud reformado t quamdiu de anathemate hiericho fu«
erit in medio eius . Noftis quid refpondedt dominus lofuf,
cum Heretftragem populi. Peccauit (inquit) populus,8£ prç-.
nancatus eftpadum meum tuleruntqj de anathemate, ôf fu*
rad funt atqj mendd. Horrendum cft quod fequitur, ÔC cun-
aïs prflatis proprietatcm fubditorum difsimulandbus, cun«
dis quoqjfubditis, in hocpraelatos fuos nonadiuuantibusr
non feghiter attendendum .Non croCait) vîtra vobifcum?
donee conteratis eu, qui huius fcekris reus eft. Terrcrc cd! me
rito debet, quod apoftolus ad romanos primo ait. ©igni funt
tnortcînon folum qui fadunt, fed ctiam qui confendunt fa..
dendbus.Etdift. Lxxxiij. Non cft grandis differentia ;anlc«
thum inferas vel admittas. Et innocenrius ibidem. Error cui
non refiftitur,approbatur. Verum his omnibus minime
confîdcratiSjVt flebilisdocct expedenda, manus pr^latorum
(quod dolens dico) in hac trangrefsione prima eft Scprincipa^
lis t dum videlicet ipfi praFlad tacent,dum conniuent,dum non
rcdarguunt, dum difftcukates ôC indignattoncs in corripicn=
do pafsim occurrentes metuunt,dum fiunt canes mud,non va«
lentes latrare. ^Sic deuoratur lofeph. Sic beftia crudelis co=«
médit filium quondam accrefccntem : religionem dico farnflâ,
nuncpenc confumpta. Vfqj quo patres pademur hoc fcandaliasf
Vfq,\' quo no dolebimus fuper cotridonc lofeph c\'Opponamuf
nos fordtcr pro filio dfii nri,prf cf^eris diledo. Eruamus eu de
manu beftif, métûq; illius cû Dauid apprehêdam\', Si fuffoccm^
intcrfida«
-ocr page 318-■ïî<>. , ,
intcrfictamu%,atqî cumfampfonç in frufta difcerpamus. Sic
lacob quaiî de graui fomno euigilans, letabiturfuper filio, que
luxitquafi mortuum. ^ic gaudebit ecclefia de religione reui«
uifcenteî dicetqj. $ufFicit mihi, fi tofeph filius meus viuit, ya-«
damSCvidcboeum. $icôCnosgaudcbimus, leticç moriemur,
fi religionem fandam fuperftitem reliquf rimus. Quod nobis
prjftare dignetur lefus ^hriftus per fecula benedidus.
T
^^^^^Su^\'vlUArnciiQ^ ii^ßMt^ri^t
3f iTtit nmrknfeS^Brml tojt^ür^ikhmt*
" « -OTTö^ r^rrwi.^*\' -vit—
r
\' *—■ /-I r-» ^aa \'/"A ^
Trnt*^ *
P\'O. 1 t ^ ^-a^ v* ^ Tv»
rtrt^fx^JC^
. ^^ , V - , - ---
(felv^^-A^ yntC,^^^
f^TD, Lol^tnJ) . prici
rrvyr, At /
y
-ocr page 320-■| r
- ♦
* - «
v
« t » Vt f. ^ « 1 - -
- >
1
■
f ■ - ♦ j ■■ \' •• *
^ ITV^* ijT^V*^ ^vfit-* H^w ^
A» vifbvH?
rwvws"
/
-ßSi^sivJs^ay
y
r^^cJ
nota, e/i^mntT
^uapÙMé^. et
e^o fic^ci^
<tén<{um..Jcf[-\'^
L
-ocr page 326-Wrr
\'^^-V^jïhfiyKyy^^ afi
^Sr Vi^v«\' gy \'
y^^ftr^ ^yi^-hhrtrj^/^e^
-ocr page 327-Jwcvf^
^^rrniV*/-
otm^
LVt»X
r
Vf m&A»^
-ocr page 328- -ocr page 329-tf^-^tf Âée^/^\'T^ ^nßij\'n^f^ Cafit^d
-ocr page 330-^ ; ^ -, ri . - ^ "" \' - vo-ï-/-
i
"Wifff " 11- V
-ocr page 331-*
C
Lhn i ait
tîin? -
cnicifu-t în rnbinn
CDncîb
ónnc\'fn hia conrulmixi cir
-ocr page 332-w.
Éâ-\'-
y |
• - - I - ï\'c- ■
r 1
i
-ocr page 335-\'■rïf-
.m.
-
\'\'s. \'
- • V-• ï\'r\'-j-\'t; ■
...
v.;/;:;::.,.;,.:,.... ,
-ocr page 336-
■ rt-\'* \' | |
— »J»
Ä
ƒ
... -- ••• • - «y - -^K:\' rtT*\'.-
Hit\'
\' u\' -r A
jA y J
% fvv
»J -ira?« ir-\' ■ ■, * \\ «-
- . X ^
.__ i
■ f-ffi*--- ^ /•-••y-.--. i • • - -,. ... •
\\ Vf
■ - ^ . i/ vi,.,- . ;. V
•î*. .......... ...... ■ ■■ -
, -A.,,-/,.-
V <•
-ocr page 337-■ ÀVr.jîM,,
M\'
-ocr page 338-