Med, Doctor en Hoogleer aar aan hei Athenaeum IlUstre te Amsterdam, Secretaris der Metste Klasse

Illustri AmMelodameiisi Professore ordinario, primae Classis Instituti Regii scientiarum abactis, caeL

Aalbeusberg, (G.) Heel- en Verloskundige te Leijden. Ee
Adama, (H.) Med. et Art. Obst. Doet. te Leeuwarden.
aiders , (j. A.) Eijks Yee-arts der 1® kl. te Gorinchem.
Albers, Hoogleeraar te Bonn.
Alexawdee,, (F. S.) Hoogleeraar te Amsterdam.
Andel, (]?• van den) Heel- en Verlosk. te Amsterdant.
ANiiooY, (A. J. W. van) Med. et Art. Obst. Doet. te Brummen.
Aentzenixjs, (D. J. A.) Med. Doet. te Amsterdam. ^
Assen , (P. van) Heel- en Verloskundige te Noordliorn.
Assmann, Med. Doet. te Leipzig.

Baak, (J. van) Heel- en Verloskundige te Am,ster dam.
Baarslag, (W.) Med. Doet. te Amsterdam. :
Baart de la faille, (J.) Hoogleeraar te Groningen.
Backer, (M.) Heel- en Verloskundige te Amsterdam.
Baerï, (W. P.) Heel- en Verloskundige te Pn^e^ia^e».
Baillière, (H.) Boekliandelaar te Londen. Twaalf

Baillière, (J. B.) Boekhandelaar te Parijs.
Bakkenes, (L. van) Boekhandelaar te Amsterdam.
Bauduin, (A. F.) Officier van Gezondh. a^kl.te mrecU.
Baum, (G. A.) Officier van Gezondh. 1» kl. te \'Denenter.
Beeke, (H.) Med. Doet. te Haarlem.
Binöer, (H.) Med. Stud, te Amsterdam.
Bochove, (L. H. van) Med. Doet. te Moordrecht.
J^ooirr, ((}. J.) M\'ed. Stud, te Utrecht.

Bothal marie, (A.) Heel- en Verloskundige te Äbbenhroek.
Boxelaar, (T. G.) Med. Doet. te Nijmegen.
Brantjes, (J.) Med. Doet. te Amsterdam.
Brauw, (J. de) Med. Doet. te Woerden.
Broers, (J. C.) Hoogleeraar te Leijden.
Broers, (H. J.) Med. Doet. te Utrecht.
Broers , (E. H.) Med. et Art. Obst. Doet. te Medemblik.
Brtjyn, (H. de) Heel- en Verloskundige te Utrecht.
Burgers, (C. A.) Med. Doet. te Werkendam.
Busch, (G. von den) Med. Doet. te Bremen.
Buwalda , Jz. (J. J.) Med. Stud, te Groningen.

Cappeli.e, (H. van) Med. Doet. te Amsterdam.
Chabot, (D.) Med. Stud, te Utrecht.
Comm. van Geneesk. Toevoorz. (Provinciale) te Artisterdam.
Commissie (De Geneeskundige) te Gouda.
CooTH, (C. J. van) . Med. Doet. te Amsterdam.
CoRVER, (J.) Officier van Gezondh. 3® kl. te Surinaine.

Damme, (M. H.) Med. Chir. et Art. Obst. Doet.te Middelburg.
Damsté, (J. J.) Med. et Art. Obst. Doet. te Oldemarkt.
Dankerts , (J. J.) Med. et Art. Obst. Doet. te Amsterdam.
Davids, (T.) Med. Doet. te Amsterdam.
Dehlinger , (C. E.) Heel- en Verloskundige te Amsterdam.

Simon , (J. E.) Med. et Art. Obst. Doct. te Leeuwarden. Een ex.
Slogtbeen, (A. E. van) Heel-en Yerloskundige te J^rto?.
Smid, (P. J.) Med. Doct. te Nieime Biep.
Smith, (E.) Med. Doct. te Oude Pehel-A.
Snellen, (E. A.) Med. Clair, et Art. Obst. lioct. te
Spbée, (ï.) Med. Stud, te Groningen.
Stants, (A. J.) Med. Doct. te Amsterdam.
Steinigeweg, (G. H.) Heel- en Ver loskundige te Oude Tonge.

Themmen, (C. J.) Med. Chir. et Art. Obst. Doct. te Deventer. " —
Thompson, Hoogleeraar te Glascow. Twee —

Weisz, (J. P.) Heel- en Verloskundige te Amsterdam. Een —
Wellenberge , (P. H.) Med. Doct. en Buitengew. Hoog-

Non sine grati animi sensu fmem imposui operi, cujus conficiendi negotium et per plurinios annos occupa-
tuin me tenuit et ad augendam meam scientiam fuit quam maxime Iructuosuni. Ila jam absolvi opus annis 1 840
et 1842 editum duobus voluminibus in apud j. mdller , sub titulo De mensehelijhe vrucht, beschouwd in hare
regelmatige en onregelmatige ontwikkeling. — Quibus voluminibus principio constitueram librum inchoare majorem
de anatomia pathologica. Jam vero duo illa volumina, in quibus agitur de vitiis congenitis^ cum iconographia
nunc in lucem édita, opus constituunt eo titulo, quem dixi, suis limbus terminatum, cui quid desit alii videant.
Si quidem aures praebeam benevolis expertorum vivorum extraneorum judiciis, existimare liceat, librum me edidisse
non prorsus ineptum, neque inutilem. Verum tarnen multas in eo ipse animadverto lacunas, ut illae quam
maxime me deprimerent, nisi cogitatio me sustineret omnia, qnae tentât homo, vix esse nisi fragmenta, idque
praesertim valere de opere tantae amplitudinis, quantae est illud, quod perficere conatus sum. Itaque benevolo
aliorum quoque judiciis nitor, et gratias ago quam maximas pro opibus, quibus me multi large et copiose adjuve-
runt. Majores hae fuerunt, quam sperare umquam ausus fuissem, majores etiam, quam fortasse cuiqaam, simi-
lem rem agenti, contigerunt.

Pater summe venerandus mihi plenam dedit potestatem omnes istos thesauros perlustrandi, quos pei^ 50 et
quod excurrit annos, ultimis hisce 25 annis me juvante, collegit ad constituendum museum anatomicum, quod
quanti sit pretii meum non est praedicare. ld tantum dicere mihi liceat, me gratissimo sensu affici, si cogito me
ipsa hacce iconographia partis praecipuae hujus musei publicum dedisse reverentiae testimonium seni, qui tam ipse
plurima in hocce genere édita habet opera, tum exiraii sui exempli adhortatione, operis hujus fundamenta
quasi posuit.

A pristinis praeceptoribus, collegis, discipulis, virisque generosis antea mihi ignotis , ex omnibus fere patriae
partibus objecta mihi sunt allata, quorum descriptione, cum grata donatorum mentione, opus meum ornare conatus
sum. Hisce et illis, quae jam antea collecta fuerunt, iconum novarum ineditarum copiam, quibus vitia congenita
illustrantur, quam maxime augere potui, quippe quarum numerus ad 335 increvit, dum tantum 158 imitationes
sunt iconum jam antea editarum. Hinc forsitan quaeri posset, utrum non melius fecissem, si, neglectis iconibus
ab aliis jam editis, tantum novas dedissem? Sed ni fallor, opus exinde minus perfectum fuisset, quam si aliorum
observationibus lacunas implerem, qua s ipse relinquere coaotus fui.

Ita multas formas vitiorum coDgenitoram, per omnes propemodum, qaas illae ofFerant, species depingere, in
series colligere et earum conspectum faciliorem reddere potui. — Bene multarum deformitatum congenitarum origi-
nem quaesivi in formatione impedita?; talem dico, quae substitit in una alterave embryogeneseos periode. Quod
quo clarius pateret, necçsse fuit iconibus foetuum deformium eas addere, quae normalem embryogenesin repraesen-
tant. — Has desumsi ex optimis tune mihi notis fontibus, quorum copia tarnen liodie valde est aucta. Nonnulli
eas supervacuas forsitan vocabunt; sed alii, praesertim inter nostrates, eas, ut spero, necessarias habebunt. In
horum igitur commodum aeque ferant, quaeso, ditiores et doctiores istud supplementum, quo quidem scientiam
non amplificavi, attamen ejus progressus saltem in mea patria faciliores reddidi.

Mihi restât, ut grato animo de iis dicam, qui hujus operis editioni favere voluerunt. — Eorum nomina indicat
subscriptorum index. — Si auxilium inde allatum sit gratissimum editori, pictoribus meijer et van loo, quorum
industriae tantum debeo, et mihi ipsi, attamen jucundior etiam mihi adhuc est persuasio inde nata, operis hujus
editionem, praesertim civium nostrorum auxilio , ad finem esse perductam. Ita enim hic liber habet etiam declara-
tionem amoris scientiae, qui est in illis, quemque tanto magis et notabilem censeo et laudabilem, quanto arctiori-
bus fmibus patria regio est circumscripta, et sunt tempora promovendis doctrinis infestiora. Eundem animum ut
sibi constantem dein inveniant alii scientiae coltores spero quam maxime.

Het IS met zonder eenige voldoening, dat ik eenen werkkring sluit, welke mij sedert verscheidene jaren veel
arbeid gekost, maar ook zeer veel geleerd heeft. — Met hem is het Handboek, dat ik in de jaren 1840 en 1842
m twee octavo deelen bij den heer j. muller heb uitgegeven, onder den titel van De menschelyke vrucht,
beschouwd in hare regelmatige en onregelmatige ontwikkeling voltooid. — Zijne oorspronkelijke bestemming was, den
aanvang uit te maken van een Handboek der ziektekundige ontleedkunde, waarvan alzoo slechts de twee eerste dee-
len, aan de aangeboren gebreke» toegewijd, verschenen zijn. — Deze vormen, onder den hierboven vermelden
titel, met het nu voltooide plaatwerk een afgesloten geheel, hetwelk ik echter niet volledig durf noemen. — Im-
mers, al gave ik ook gehoor aan de stem van meer dan een bevoegd buitenlandsch beoordeelaar, die mijnen arbeid
m zijne te gunstige beschouwing, als doeltreffend en nuttig prees, zoude zulks mij echter niet beletten, in de
vóór mij liggende en afgewerkte bladen, meer dan eene leemte te ontdekken. - Hierin ware voor mij groote
ontmoediging gelegen, zoo mij niet het denkbeeld troostte, dat alle menschelijke arbeid slechts stukwerk is, en
dat dit vooral mag gelden van eenen zoo omvangrijken, als diegene is, welken ik getracht hebben uitvoer te
brengen. Op toegevende beoordeeling, ook van anderen dan zij, die in buitenlandsche Tijdschriften mij van
hunne belangstelling blijk gaven, blijf ik daarom bouwen, terwijl ik voor menigvuldige ondersteuning, uit grond
^an mijn hart, opentlijk dank zeg. ~ Zij was grooter dan ik had durven hopen, en dan welligt ooit aan iemand,
onder gelijke omstandigheden, te beurt viel.

Van mijnen hooggeschatten vader ontving ik vergunning tot volledig gebruik der menigvuldige schatten,
^elke hij sedert 50 jaren en meer, m de laatste 25 jaren ook onder mijne medewerking, bijeenbragt, tot vorming

een ontleedkundig museum, waarvan de lof in mijnen mond ongepast zoude wezen. Dit alleen mag ik
zeggen, dat het mij tot innig genoegen verstrekt, hem, door de uitgave dezer afbeeldsels, van een voornaam
deel es gemelden museums, eene hulde te bewijzen, welke hem, in zijnen hoogen leeftijd, nog op menigvuldi-
gen eigen aibeid en op het uitmuntend voorbeeld, mij hierdoor gegeven, met voldoening kan doen terugzien.

Door voormalige leermeesters, door tegenwoordige ambtgenooten, door reeds met roem gevestigde leerlingen,
ja, somtijds door mij vroeger persoonlijk onbekenden, werden mij schier uit alle oorden des rijks belangrijke voor-
werpen toegevoerd, waarvan ik, met dankbare vermelding der gevers, vlijtig gebruik gemaakt heb. Hierdoor,
alsook door hetgene reeds vroeger was biieengebragt, werd ik instaat gesteld tot het geven van een groot aantal

Cyclopie in verband met gemis van onder-
kaak , gebrekkige vorming des aangezigts
en gemis van onderkaak.
Gemis van onderkaak.
Gebrekkige ontwikkeling der onderkaak-
Gebrekkige ontwikkeling der onderkaak.

Onvoltooid aangezigt.
Gemis van romp en van ledematen.
Gemis van onderste ledematen met gebrek-
kige ontwikkeling van het benedenste ge-
deelte van den romp. Bestaan van slechts
eene onderste extremiteit {Monopodia).
Bestaan van slechts eene onderste extremi-
teit {Monopodia). Sireenvorm.
LXY tot LXYIII. Sireenvorm of Sympodia.
LXIX en LXX. Aangeboren middelrifsbreuk.
LXXI. Sireenvorm in den allerminsten graad.

LXXII en LXXIII. Schuins vernaauwd bekken.
LXXIY en LXXY. Bekken in de dwarste vernaauwd.
LXXYI. Gebrekkige vorm der ledematen.

der de huid verborgen, en deze alleen te
voorschijn komende, zoodat de hand aan
den schouder en de voet aan de heup
schijnt te zitten (Phoco-Mele)..
LXXYIIIenI.XXIX Afgeknotte ledematen.
LXXX. Horrelvoet.

Aangeboren ontwrichting van het dijbeen
of manke gang, en aangeboren knie-ont-
wrichting.

Aangeboren ontwrichting van het dijbeen
of manke gang. — Aangeboren knie-ont-
wrichting naar buiten. —• Dysarthrosis
femoris, genu et pedis.

Misgeboorte zijwaarts verdubbeld en jani-
ceps. Misgeboorte, verdubbeld van voren.

Het blad met omtrekken, ter verduidelijking der afbeeldingen op Plaat IX en X voorkomende, moet de eerstgenoemde
plaat onmiddellijk voorafgaan.

Al de platen worden links, tegenover de Latijnsche titelhoofden ingevoegd; of, des verkiezende, naar volgorde achter het
werk geplaatst

F.«. 1. E.h,bet ™aginem tunicae Mae uterime «„»TEa,, desumtam ex ópere a. cui tilalus Amiomia ^H

Ulnnrata. Bi™i„gham, ,774, Tab. XXXIY, fig, 8. Refert itaqae modum, ,uo dicta Uni^OeMua
■megra. interna, uteri, quo tempore ût gravidus, obvestit, tribus aperturi, relictis, per quarum d„a, superiore,.

utroque anguio suas, setae equinae transmissae cemuntur, ut „Ä appareant uterina tubarum Falloppianarum, inferior
amem apertura , „stio uteri interne respondet, eaque dein globo muci inspissati „ecluditur. In superiore hujus
marg,ne tumor existit, a subjacente ovuio formatus. _ Setae equinae per aperturas transmissae quae ostii, uterinis

F>«. ä. Eandem exhibet ieciéuan. ulerinam 1.1., Fig. 6), sed disseetam , ut modus appareat. quo ovum

U.C afflg.t, s,bique involuerum format, cui nomen l«nicae äeciäuae refle.ae. Cf. opus meum, T. , , p. 8 seqq

o. Schema uteri gravidi, quod debeo Iconibus physiologicis Fase. 1, Tab. TU , Fig. 8. lipsiae, 1839,

e sinisu-o os" r \'\'"\'"PP\'™™- deeidua, eoeco fme ibi terminât», eadem vero

„.„„„ . , . , , ». non saccum clausum referre, neque reclioando tunicam deciduam reflexam efflcere,

F,g. S. Ovum humaoum duorum fere mensium, e if/i^^.o Fro^^mo , partim tmica decidua roflexa obtectum, ut pateat,
quantum haec a chorio frondoso differal. - a. Tunica decidua reflexa. - h. Chorion frondosum.

Fig. 6. Uterus faeminae octo menses gravidae, magnitudine parte dimidia diminuta, e Musea VroKkiam. Cruciatim est
apertus, ut involucra o.i, qualia se ostendunt hac graviditatis periodo , cernantur. - Chorion frondosum integrum in parte
foetali placentae est susceptum. - Chorion glabrum, jam magis evolutum , stratum medium format involucrorum ovi, ergoque
silum est inter amnion et tunicam deciduam reflexam. Intervallum, inter tunicam deciduam uterinam et reflexam, fere nullum. -

a. Amnion. - b. Chorion glabrum reflexum , xit subjacens amnion appareat. - c. Tunica decidua reflexa. - d. Tunica decidua uterina.

Fig. 7. Segmentum uteri gravidi, ex eodem museo , cum ovario et tuba Falloppiana. Ovarium ita est dissectum , ut culter
transiverit per vesiculam Graaffianam, quae Ovulum suum emisit. Margo albicans circumferentiam monstrat involucri hujus
vesiculae sive thecae viri dar. von baer, in stromate ovarii residui. -Cavitas, quam margo hic albus ambit, calycem refert
de giiaaffii. Cf. opus meum, Tom, I, p. 23.

Fig. 8. Ovarium dissectum uteri gravidi, ut appareant corpora lutea. ^ Mmeo Vrolikiano.

Fig. 9. Ovarium Suis scrophae dissectum , cujus imaginem petivi e dar. wagneri Iconibus physiologicis, Tab. II, fig. 7,
ut corpus luteum appareat, quale se ostendit ubi in tubam ovum est transgressum. - a. Involucrum externum ovarii. -

b. Corpus luteum recens , vasis sanguiferis valde evolutis, et sanguine subnigro repletis. ~ c. Corpus luteum antiquius pro

FiG. 10. Vesicula Graafßana disrupta Canis familiaris, ex opere dar. von baer de ovi mammalium et hominis genesi.
Lipsiae; 1817, flg. XiV, — a. a. Involucrum ovarii. — b. Lympha plastica e superfide intima f/t^cae se evolvens, primordiuttique

referens forpomJwfe«. In suprema parte abire jam incipit, in dcatricem apicis instar.

VORMING VAN HET AFVALLEND VLIES VAN HüNTER EN OORSPRONG VAN HET
GEELACHTIG LIGCHAAM IN DEN EIJERSTOK.

io. 1. Eeoe afbeelding van het baarmoederlijk afvallend vlies van hu™ , ontleend aan o. hunter , Anatomia uteri humani
gravid. tabuhs illustrata. Birmingham , 1774 , Tab. XXXIV, fig. Dezelve stelt de wijze voor, waarop het afvallend vlies van
hmtkr de geheele binnenvlakte der zwanger wordende baarmoeder bekleedt, en aldus eenen zak vorxm, met vrijlating van drie
opemngen van welke twee in de hoeken geplaatst, en met een doorgevoerd paardenhaar aangeduid, de Openingen voorstellen.

eke by de baarmoederlijke openingen der Falloppiaansche trompetten overblijven, en de derde of onderste overeenkomt met
^2;nwend,gen mond der baarmoeder, en aldus aantoont, dat ook daar eene opening overblijft, welke later met eene slijm.

ei d\'o\' r^ vertoont zich eene opzwelling , door welke het zich reeds vastgehecht hebbende

ooisc emert. - ». De beide paardenharen, door de beide openingen heengetrokken, welke bij de baarmoederlijke monden
aer falloppiaansche trompetten overblijven. - De opening, welke overeenkomt met den inwendigen baarmoedermood. -
et ei van drie weken, doorschemerende door de vlokken van het afvallend vlies. Verg. mijn Handboek, D. I, bi. S en volgg.

hoe heT • noodstelling, maar de zak van het afvallend vlies geopend (hunter, t. a. p. , fig. 6) , om te doen zien,

e et ei zich in het afvallend vlies vasthecht, en zich het bekleedsel vormt, den naam van tunica decidua reflexa dragende.

Schematische voorstelling, ontleend aan r. wagner (Icones physiologicae , Fase. 1, Tab. VII, fig. 5. Leipzig 18591

een gesloten ^k ^^^ \' ^^ zoogenaamde Einstiilpungs-Theorie der Duitschers, het baarmoederlijk afvallend vlies als

^ Saan over de baarmoederlijke monden der Falloppiaansche trompetten, en vervolgens, bij het indringen

voortgedreven en naar binnen omgeslagen, om als ware het, door eene soort van inkokering, het
omgebogen afvallend vlies te wp t k

. , te brengen. — a. Stelt de opening voor, welke het baarmoederlijk afvallend vlies overlaat bii

, \'O. O, ue baarmoederlijke monden der Falloppiaansche trompetten. In den regter- drinat

Î ^uuqe üaq later, tot vorming van den moederkoek, door de zoogenaamde decidua s er otina

Fig. 4. Een mcnschelijk eitje van nog geenc maand, nit hti Museum VroUliianum, door miskraam ter wereld gebragt,
bekleed met het chorion, maar nergens eenig bewijs van afvallend vlies verloonende. In mijn Handboek , D. I, bï. 12, wordt
hetzelve voorgesteld als een der beste bewijzen, dat het menschelijk ei aanvankelijk vrij zweeft in de holte van het afvallend
vlies, en er zich later eerst aan vasthecht, en dat derhalve het baarmoederlijk afvallend vlies aanvankelijk geenszins een gesloten
sak is, uit welken, door ombuiging, het omgebogen afvallend vlies gevormd wordt. Het eitje is eenigzins onder de loupe
vergroot voorgesteld. Van boven vertoont zich aan hetzelve het chorion frondosum, aan deszelfs vlokken zigtbaar; van onderen
het gladde , doorschijnende chorion glabrim. Hetzelve komt mij voor een der beste bewijzen te zijn tegen de zoogenaamde

Fig. 8. Menschelijk ei van ongeveer twee maanden, uit het Museum YroUkianum , gedeeltelijk met het omgebogen afvallend

vlies bekleed, om het onderscheid in weefsel lusschen hetzelve en het chorion frondosum te doen zien. — a. Omgebogen afval-
lend vlies. — b. Chorion frondosum.

Fig. 6. Baarmoeder eener vrouw, acht maanden zwanger, op de helft verkleind, uit hal Museum YroUkianum, met eene
kruissnede geopend, om de omhuisels van het ei te doen zien, gelijk zij zich op dat tijdperk der zwangerschap voordoen. Het
chorion frondosum is geheel in het vruchtelijk gedeelte van den moederkoek opgenomen. Het verder uitgegroeid chorion glabrum
vormt de middelste laag der omhulsels van het ei, en vertoont zich derhalve tusschen het amnion en het omgebogen afvallend
vlies. De tusschenruimte, tusschen het afvallend vlies van de baarmoeder en van het ei, is verdwenen. — a. Amnion. —
h. Omgeslagen chorion glabrum. — c. Omgebogen afvallend vlies. d. Baarmoederlijk afvallend vlies.

Fig. 7. Gedeelte eener zwangere baarmoeder, uit heizelfde Museum , met hare aanhangsels. De eijerstok is zoodanig geopend,
dat de snede juist heengaat door een waarschijnlijk bij de bevruchting ledig geworden blaasje van de gkaaff. De witte rand
stelt den omtrek voor van het in het stroma van den eijerstok overgebleven omhulsel van gezegd blaasje, of de theca van von baer.
De holte, welke deze witte rand omschrijft, is de zoogenaamde kelk van de graaff. Verg. mijn Handboek, D. I, bl. 25.

Fig. 8. Geopende eijerstok eener zwangere baarmoeder, om de geelachtige lichamen van hünter te doen zien. Uit het
Museum YroUkianum.

Fig. 9. Eijerstok van een zwijn, in doorsnede afgebeeld , en ontleend aan wagner, Icones physiologicae, Tab. II, fig. 7, om
de oorspronkelijke verhouding der corpora lutea, terstond na het loslaten van het ei, te doen zien. — a. a. Uitwendig bekleedsel
van den eijerstok. - b. Versch corpus luteum, met opgezette vaten en zwartachtig bloed gevuld. — c. Corpus kiteum van vroegere

Fig. 10. Geborsten blaasje van de graaff van eenen hond, ontleend aan von baer , de ovi mammalium et hominis genesi.
Lipsiae, 1817, fig. XIV. — a. a. Bekleedsel van den eijerstok. — b. Uitgroeijing uit de binnenvlakte van de theca der Graaffiaansche
blaas, als eerste aanleg van een corpus luteum. Aan de opening begint het likteeken reeds onder den vorm eener punt te ontstaan.

OVI FORMATIO et METAMORPHOSES, ex OBSERVATIONIBÜS VIRORUM GLARISS1M0RÜM li. WAGNER

Flg. 1. Exhibet imaginem ovi humani, quam clar\\ Valentin viro clarissimo n. wagnek suppeditavit (cf. a. wagner, Pro-

dromus Historiae generationis hominis atque animalium. Lipsiae, 1836, Tab. Il, fig. 55). - Apparet ovum, ut dixi, T. î,

p. 17, m vesicula Graafiana circuuidatum esse straio granuloso a, in que %ona quaedam pellucida b, e qua dein chorion

producitur, ovulum circumscribit. Ovum vitello c est impletum, in quo haeret vesicula germinativa d cum macula ejusdem

nomims. - a. Stratum granulosum vesiculae Graafîanae. ~ b. Zona pellucida. - Vitellum. - d. Vesicula et macula
germinativae.

Fig. Ova.n n^aturum ex ovado , amoris tempore necati, ducenties nonagies magnitudine aucta, de-

pictunrvin dar. wag... physiologicis, Tab. VI, f. i, «t partes Fig. 1 designatae distinctius appareant.Stra-

tum pulosum sive diseus proligerus e vesicula Graafiana. - .. Zona pellucida sive chorion. - c. Vitellum quod circa
vesiculam germinativam est pellucidum et granulis destitutum. Vesicula germinativa eum ejus macula.

Fig. 0. Ovum immaturum e vesicula Graafiana Leporis cuniculi, sub compressorio ruptum, magnitudine ducenties nona-
gies aucta. - a. a. Granula strati granulosi. ~ b. Zona pellucida. -- c. Vitellum. _ d Vesicula germinativa cum ejus

Taria \' \' \'\'\'\'\'\'\'\' physiologieis, Tab. VI, fig. 2, A, simul cum duabus prioribus confir-

ma ea, quae dixi, T. I, p. ig, nempe ovum, jam ante coitum foecundum in ovario adesse, idoneum ad stimulum recipi-
endum, quo ad vitam activam incitetur.

^Fig. 4. Ovum ex ovario Leporis cuniculi. quod depinxit clar. f. l. w. bischoff , Entwickelungsgeschichte des Kaninchen-

Braunschweig, 1842, Tab. I, fig. 5. Cellulae strati granulosi sunt sublatae, ut distinctius appareat zona pellucida
In vitello b vesicula germinativa c cum ejus macula translucet,

^Jig. S. Ovum foecundum Leporis cuniculi, e parte media tubae Falloppianae, in cujus vitello vir dar. bischoff vitelli glo-
os circa eorum axin gyrare observavit. Stratum tenue albuminosum ohl^^.t zonam pellucidam. Ex observationibus viri
^ Pellucidam a non replet, sed superficiem habet tenuissimis villis obsitam , quorum ope se volvit in

divllr\' amharum, quae in icône sunt depictae. Inter vitellum et zonam pelluddam, duo adsunt globuli c. c.

caudlin ® germinativa residuos esse putat. - Fila extremitate rotunda indpientia et in

coitum folcür pellucidae imposita apparent, animalia référant spermatica, ex bischoffii observationepost

Fiff quantitate circa ova in tubis Falloppianis obvia. Cf. bischoff, L c., Tab. III, f. 20.

le Tab m fig Si " corpora est separatum , in quorum quovis macula apparet lucida. --Cf. bischoff,

. . \' \'niima tertia oviductus sive tubae Falloppianae. — Albuminis stratum maiorem acqui-

lum protundius e tuba Falloppiana. Albuminis stratum est latius. Viteilum in duos
majores et undecim minores globulos est separatum

Fig. 1. Afbeelding van een menschelijk ei, ontleend, naar eene leekening van vai.entin, aanu.wagner, Prodromus Histor.
fleneralionis hominis atque animalium. Lipsiae , 1856, Tab. 11, fig. 35. — Dezelve dient, om, gelijk zulks D. I, bl. 17,
gezegd werd, te doen zien, dat het ei in het Graafiaansche blaasje omgeven is met eene korrelige laag a {stratum granulo-
sum), in welke het ei omschreven wordt door den doorschijn enden gordel b , welke later tot chorion zal worden. — Het ei
is met eijerdojër c {vitellum) gevuld, waarin het kiemblaasje zit met de kiemvlek d. — a. Korrelige laag van het Graafiaansche
blaasje. ~ b. Heldere gordel. — c. Eijerdojer. — d. Kiemblaasje met de kiemvlek.

Fig. 3. Rijp ei uit den eijerstok van een bronstig konijn, 290 maal vergroot, ontleend aan wagner, Icones physiologicae,
Tab. VI, fig. 4, ten einde al de deelen , bij Fig. 1 vermeld, met meerdere duidelijkheid te doen zien. — a. a. Korrelige
laag uit het Graafiaansche blaasje [stratum granulosum, discus proligerus). — b. Doorschijnende gordel {%ona pellucida,
chorion). — ç. Eijerdojer, welke rondom het kiemblaasje helder en zonder korreltjes is. — d. Kiemblaasje met de kiemvlek.

Fig. 3. Onrijp ei, uit het Graafiaansche blaasje genomen van een konijn, 290 maal vergroot, geborsten onder het compres-
sorium. — a. o. Korrels der korrelige laag. — b. Doorschijnende gordel. — c. Eijerdojer. d. Kiemblaasje met de kiemvlek.
Deze afbeelding is genomen uit wagner, Içones physioL, Tab. 17, fig. 2 A. Zij bevestigt met de beide vorige, dat, zoo als
ikD. I, bl. IS, gezegd heb, het ei reeds vóór de bevruchting in den eijerstok aanwezig is, en aldaar op den prikkel schijnt
te wachten . welke hetzelve tot leven en werkzaamheid zal opwekken.

Fig. 4. Ei uit den eijerstok van een konijn, ontleend aan bischoff, Entwickelungsgeschichte des Kaninchen-Eies. — Braun-
schweig, 1849, Taf. I, fig. 5. — Hetzelve wordt voorgesteld, bevrijd van de cellen der korrelige schijf, waardoor de door-
schijnende gordel zuiver zigtbaar wordt. a. a. — In den eijerdojer b ziet men het kiemblaasje c met de kiemvlek duidelijk
doorschemeren.

Fig. S. Bevrucht ei van het konijn, uit het midden van de Falloppiaansche trompet, in welks eijerdojer door bischoff
wenteling rondom de as der dojerbolletjes werd opgemerkt. Eene dunne eiwitlaag bedekt reeds den doorschijnenden gordel.
Volgens de waarnemingen van bischoff , vulde de eijerdojer b den gordel a niet geheel, maar was aan zijne oppervlakte met
fijne haartjes bezet, en wentelde in de rigting van de beide afgebeelde pijlen. — In de tusschenruimte tusschen den eijerdojer
en den gordel bevinden zich twee bolletjes , c. c. , vau verschillende grootte, welke bischoff voor overblijfselen houdt der
verdwenen kiemvlek. — De met een rondachtig uiteinde beginnende en haarvormig eindigende ligchaampjes, welke men op
den gordel vindt afgebeeld, stellen de zaaddiertjes voor, welke bischoff zegt, na eene vruchtbare geslachtsvereeniging steeds
in den eijerleider rondom de eijeren in talrijke hoeveelheid waargenomen te hebben, bischoff, t. a. p., Taf. III, fig. QO.

Fig. G. Bevrucht ei van het konijn, ongeveer uit het midden der Falloppiaansche trompet. — De eiwitlaag rondom den
gordel is iets sterker. — De eijerdojer is in twee eivormige ligchamen gedeeld, in elk van welke men eene heldere plek op-
merkt. — bischoff. Taf. IH, fig. 21.

Fig. 7. Ei van hetzelfde konijn, vier uren later. De eiwitlaag is breeder geworden. De eijerdojer is gescheiden in vier

Fig. 8. Ei van een konijn uit het benedenste derde gedeelte van den eijerleider of van de trompet. De eiwitlaag heeft
eenen aanmerkelijken omvang gekregen. De eijerdojer is in acht bollen gescheiden. — bischoff. Taf. III, fig. 22.

Fig. 9. Ei van een konijn, iets lager uit den eijerleider of de trompet. De eiwitlaag is nog sterker. — De eijerdojer verdeeld
in twee grootere en elf kleinere bollen.

^^^^^^ Fig- U Ovum Leporis mniculi e profundissima tubae Falloppianae parte, - Albuminis stratum maximum cepit incremen--
îum- Vjtellum in 56 et quod excurrit globulos est separatum. Cf. bischoff, 1. c., Tab. IV , fig. 27.

F\'g. 2. Ovum mox postquam utero fuerat receptum. - Albuminis stratum est valde latum ; et vitelli globuli adeo sunt
copiosi, ut eorum numerus computari nequeat. Bischoff , 1. c. , Tab. IV, fig. 30.

Omnia baec docent, quod in mammalium ovis vitellum se in globulos findat, eadem ratione qua istud fit, apud animalia
mfenons ordinis, imo apud Medusas et Entozoa. - Haec igitur fissio constans embryogeneseos videtur pbaenomenon.

«iobul™ „tel,., e qmbu, bae ce„„,ae produci .deotur, pa™ adb„c subsist, copia, a. uovarum eei,Jarum fo^Itiouem apta.

Fig. 6. Idem o,„m , sed maguitudine aucta. In blastodcrma.e apparet area ger«UnaUva a. B.scopr, Tab. VII, 59 B.

\' quae formationem praesagit laminae mucosae sive vegetativae blastodermatis. Biscnorp, Tab. VIII, fl» 40 B

Haec tabula docet, anud "nn- i
uueleos formari, et dein e cc„„rir apud hominem, e vi,elli globulis eellulas, et in hisce cel.nlis

Fig. 1. Ei van het konijn, uit het laagste gedeelte der Falloppiaansche trompet. - De laag ei^Yit is zeer toegenomen.

De eijerdojer is in meer dan 56 bolletjes gescheiden. — Bischoff , t. a. p., Taf. iV , fig. 27.

Fig. 2. Ei, hetwelk pas in de baarmoeder is gekomen. De laag eiwit is zeer breed, en de dojerbolletjes zijn zoo
menigvuldig, dat men derzelver getal wel niet kan bepalen. — Al deze figuren toonen, dat bij de ontwikkeling van het ei
der zoogdieren, de eijerdojer zich op dezelfde xvijze splitst, als zulks nu reeds herhaaldelijk in het ei van zoo vele lagere
dieren, ja tot iu het ei der Medusen en der Entozoën, opgemerkt is geworden. —

Fig. 5. Ei, hetwelk eenen langoren lijd in de baarmoeder geweest is. — Digt bij de binnenvlakte van den gordel ligt
eene menigte veelhoekige platte cellen tegen elkander aan. - Aan de eene zijde is eene ophooping van dojerbolletjes te be-
merken. - Het ei verkeert derhalve in het tijdperk, in hetwelk de celvorming begint. - Zij vertoonen zich als moeder-
cellen zonder kernen welke zich waarschijnlijk vormen uit de dojerbolletjes.

Fig. 4. Ei uit de baarmoeder, welks doorschijnende gordel zich aanmerkelijk uitgerekt en versmald heeft, maar toch
zeer goed van de eiwitlaag kan worden onderscheiden. Deze laatste begint zich ook te versmallen. Binnen den omtrek van
den gordel ligt eene vliesachtige laag van vijf- of zeshoekig platgedrukte cellen met kernen , welke van dit oogenblik af een
week binnenst blaasje gaan vormen, aan hetwelk bischoff den min gepasten naam van kiemblaas geeft. Het is het kiemvlies
der vroegere Schrijvers (blastoderma). Z. D. I, bl. 55. Van de dojerbollen, uit welke deze cellen zijn voortgekomen, is
nog altijd eene geringe hoeveelheid tot verdere verbruiking aanwezig. Bischoff, Taf. IV , f. 35.

Fig. 5. Het ei, gelijk het in de baarmoeder is voortgegroeid tot eene doormeting van Het doet zich voor als

een klein blaasje van waterachtige helderheid, en wordt hier in zijne natuurlijke grootte voorgesteld. Bischoff , Taf. VII, f. 59 A.

Fig. 6. Hetzelfde ei, onder de loupe vergroot. — In het kiemvlies, of in de kiemblaas, volgens bischoff , vertoont zich

Fig. 7. Door bijgevoegd vocht is het kiemvlies losgemaakt van het buitenste bekleedsel van het ei, waardoor het zich als

eene blaas voordoet. — In a is de vruchthof afgebeeld. - Bischoff, Taf. VH, fig. 59 G.

Fig. 8. Een eitje uit de baarmoeder, eene doorsnede hebbende van afgebeeld in zijne natuurlijke grootte.

Fig. 9. Vergroote voorsteHing van hetzelfde ei, geteekend op eenen zwarten grond, zoodat alle doorschijnende deelen
zich donker , alle ondoorschijnende zich wit voordoen. — Uit de ingekrompene eiwitlaag en den doorschijnen den gordel heeft zich in
ö het buitenste geheel doorschijnende eivlies of chorion gevormd. - In h vertoont zich het blaasvormig kiemvlies {blastoder-
ma); — c is de vruchthof; ~ d ring rondom den vruchthof, welke de wording aanduidt der binnenplaat van het kiem-
vlies, dat is der vegetatieve of slijmvliesplaat. Bischoff, Taf. VHI, fig. 40 B. —

Fig. 10. Hetzelfde ei. in dezelfde vergrooting, zijdelings afgebeeld; de letters hebben dezelfde beteekenis als bij fig. 9.

Fig. 11. Een ei, hetwelk 7—8 dagen in de baarmoeder geweest is, tienniaal vergroot voorgesteld. De vlokken beginnen
zich op het uitwendig eivlies of het chorion te vertoonen. — De vegetatieve plaat is reeds zoo verre uitgegroeid, dat men van bo-
ven hare grensbepaling schier niet meer bemerkt. ~ De vruchthof ligt in het middelpunt, — Bischoff , Taf. IX , fig. 42 B.

De verschillende afbeeldingen dezer plaat doen de wijze zien, waarop zich bij het konijn, en waarschijnlijk derhalve ook
bij den mensch, uit de dojerbolletjes cellen, en in deze cellen kernen vormen , en waarop uit de ineenvoeging dezer cellen
een blaasvormig kiemvlies ontstaat, in hetwelk zich eerst de vruchthof, en daarna de slijmvliesplaat ontwikkelen. — Zij kunnen
derhalve dienen tot nadere toelichting van hetgeen D. I., bl. 55 en volgg., gezegd is.

S. Eiusde. Ci superficie, la.eraU., „t melius taioae ,ege.a.i,ae e.te„.„ appareat. B.sc„o,p , Tab. Vm, fig « C

.g. o. Pars b,as.„dern,atis, i„ ,„a area est ger»i„ativa. Acule, ope lamina vegetativa est sépara,a a lamiua externa sive
™ah, ut pateat aream germiuativam ab ambabus formari. B,so»,, Tab. VIll, fig. M D.

4-7. Demoustraut rationem q„a, paucarum horaruu, spatio , area germinativa metamorphoses subit, seque . ante-

In Fig. 1 area germinativa in maculam rotundam, ubiïis aeque obscuram est mutata.

h Fig. 8 rotuoda manet sed in centro fit pellucida, ita ut in aream pellucidam et obscuram distingua,ur.
fg. 6 area pellucida et obscura ellipUcam acquisivemnt formam.

n Rg. 7 ovales sun, faclae. - Quatuor hae ieones e tabula décima operis viri elar. Biscor, ,„„t desuratae.

Fig. i. Ei van 7—8 dagen , uit de baarmoeder genomen, bij tienmalige vergrooting afgebeeld op eenen zwarten grond,
even als al de volgende figuren dezer Plaat, op welke derhalve toepasselijk is, hetgeen bij fig. 9 van de derde Plaat werd gezegd.
In deze figuur ziet men als ware het drie kringen op elkander volgen, van welke de buitenste, met kleine vlokjes bezet, het
chorion, de daaropvolgende het blaasvormig kiemvlies is, aan de binnenzijde van hetwelk zich de vegetatieve of slijmvliesplaat
vertoont, terwijl de vruchlhof in het midden geplaatst is. — Bischoff, Taf. VIII, fig. 41 B.

Fig, 2. Hetzelfde ei, zijwaarts gezien, om nog beter van de uitbreiding der vegetatieve plaat te doen blijken. — Bischoff,

Fig. 3. Een gedeelte van het blaasvormig kiemvlies, waarin zich de vruchthof bevindt. Met eene naald is de vegetatieve
plaat van de buitenste, of van de weivlies — {animale) plaat gescheiden, oni te doen zien , dat deze platen het hare toebrengen
tot vorming van den vruchthof. — Bischoff, Taf. VIII, fig. 41 D.

Fig. 4—7. Voorstelling der wijze , waarop binnen weinige uren de vruchthof zich verandert, en, voordat er nog eenig be-
wijs is van vrucht, zich scheidt in eenen helderen en donkeren vruchthof.

In fig. 4 heeft de vruchthof zich tot eene rondachtige plek uitgebreid, welke gelijkmatig donker is.

In fig. 5 is hij nog rond gebleven , maar heldert hij zich toch in het midden op, om zich te scheiden in eenen helderen
en donkeren hof.

In fig. 7 zijn zij eivormig geworden. — Deze vier afbeeldingen zijn navolgingen van fig. 44, 45, 46 en 47 der tiende
Plaat van bischoff.

Fig. 8. De heldere en donkere vruchthof hebben eene peervormige gedaante gekregen. In de overlangsche as van den
helderen hof vertoont zich als eerste aanleg des vruchtelijken ligchaams eene heldere streep, welke men met den naam van
primitiefstreep bestempelt (Z. D, 1., bl. 37). Ontleend aan bischoff, Taf. XI, fig. 48.

Fig. 9. De primitiefstreep is in den helderen vruchlhof veel duidelijker geworden. — Aan weêrszijde vertoont zich eene
ophooping van zelfstandigheid, waardoor het duidelijk wordt, dat men deze primitiefstreep voor eene sleuf moet houden.

Fig. 1. Ambae blastoderimtis laminae in area; germinativa a, se invicem sunt disjiinctae , et lamina animalis sive serosa est
sursum reflexa, ut pateat embryi primordia in ea distinctius conspici quam in lamina vegétaliva. — In hac stria primitiva est
obscura, in illa perspicua. Bischoff, Tab. XI, f. 50 B.

Fig. 2. Area obscura latius est extensa , et oblonge-rotundam acquisivit formam. — Area pellucida se contraxit, praesertim
in parte sua media. — Stria primitiva distincte circumscribitur; parte antica est,lata, ibi capitis primordium referens; postica
in apicem acutum terminatur, quo corporis pars caudalis indicatur. Corporis embryonälis primordium bene apparet. — Bischoff,
Tab. XII, f. M. . „ . . .

Fig. 5. Area obscura aliquanto magis est expansa. — Area pellucida lyrae formam acquisivit. — Ejus pars tenuior circum-
dat extremitatem anticam , sive capitalem primordii embryonälis ; pars latior circa extremitatem caudalem invenitur. — Stria
primitiva adhuc estaperta. — Primordium embryonis valde distinctum in caput et caudam separatur. — Bischoff, Tab. XII, f. 32.

Fig. 4. Area obscura nullam subivit metamorphosin ; area pellucida fere tota evanuit, et tantum circa caput, sub forma areae
rotundae, remansit. — Stria primitiva se fere totam per suturam pellucidam clausit, et tantum in parte suprema et infima
aperta manet. — In utroque primordii embryonälis latere, rudimenta quatuor vertebrarum apparent. —Bischoff, Tab. XII, f. 83.

Fig. 8. Area obscura et pellucida eundem referunt habitum ut in fig. 4; sed crevit embryi primordium, distincte in tres
partes separatum, partem capitalem, caudalem et mediam. Stria primitiva in canalem est mutata, in quo substantia nervea
deponitur, ad formandum tubum medullärem. — Hic sub forma duarum striarum pellucidarum apparet, quae in parte an-
tica divergunt, ut substantia nervea se ibi in anticam sive primam cerebri vesiculam aut cellulam a expandere possit. —. Pone
banc expansionem est secunda, qua media cerebri vesicula formatur b. In utroque tubi medullaris latere numerus rudimento-
rum vertebralium est auctus. — Embryi primordium nequaquam e blastodermate eminet, et ex inspissata tantum laminae anima-
lis substantia formatum videtur. ~ Bischoff, Tab. XH, f. 54.

Fig. 6. Embryi Leporis cuniculi, qui paucis tantum horis diutius in utero fuit, superficies dorsalis. — Ambae areae germina-
tivae nullam subierunt mutationem. - Extremitas capitalis embryi tantum e blastodermatis superficie se produxit, ab eaque se
separavit, dum in lateribus et parte infima embryo adhuc in blastoderma transit. - Lamina animalis se circa caput reflectit,

(a) Embryo usurpatur a graeca Toce E^^fi^.o.. Hinc in genitive yenit embrrji loco embryonis; In ablativo embryowet in pW^rM embrya, pro embryone
i^t ernbryones. - Est error quem saepe committunt medici, qucmque a me non alienura esse Tabulae quartae explicatione patefeci. - Jam meliora doctus
ilium in posterum evitare conabor.

sub forma plicae amnioticae a, et dein in partem periphericam transit, quae involucri serosi ad instar se externae ovi tunicae
applicat. — In parte infima areae pellucidae, lamina animalis se prorsus separavit a vegetativa ; inter utramque jacet extremi-
tas capitalis embryi. — In embryo canalis pro parte centrali systematis nervosi, et tubus medullaris qui eo continetur, tres re-
ferunt tumores, quorum anticus, omnium latissimus est cerebri vesicula sive cellula prior b , in cujus lateribus eminentiae
apparent, e quibus oculorum vesiculae se evolvunt c; banc sequitur secunda cerebri cellula sive vesicula d; et pone earn tertia
e est sita. Numerus rudimentorum vertebralium in utroque latere est auctus. •— Bischoff , Tab. XIII, f. SS.

Fig. 7. Ejusdem embryi superficies ventralis, quae paululum concava est, et lamina vegetativa obtegitur. — A capitis
coarctata regione, lamina vegetativa non tantum in cavitatem, quae in extremitate capital! se format, sive in partem supremam
cavitatis visceralis, per ita dictam foveam cardiacam a pénétrât, sed simul capsulam b circa embryi extremitatem capitalem
efficit. — Eadem ratione in corporis parte caudali se a blastodermate separare incipit, unde inferior Wolffii fovea oritur p.
Bischoff, Tab. XIII, f. 86.

Fig. 8. Embryi Leporis cuniculi, qui nonnullas horas diutius in utero fuit, facies dorsalis. In areae germinativae obscurae
ambitu vasorum circulus conspici incipit, nempe vena terminalis a, a, et per integram ejus superficiem debilia vasorum rudi-
menta apparent, inter laminam animalem et vegetativam, sive in ila dicta lamina vasculari. — Extremitas capitalis embryi
magis porrigitur e blastodermate, a quo se sejunxit. — Itidem plica amniotica b, b laminae animalis se magis supra earn
produxit. — Eadem res obtinet in extremitate caudali, quae etiam a blastodermate se separat, et simili plica laminae anima-
lis b\' obtegitur. — Extremitas porro capitalis embryi se antrorsum vertit, ita ut ejus pars antica, simulque anterior superficies
primae cellulae sive vesiculae cerebri abscondantur. Cellula media et postica sunt distinctae. - Rudimenta vertebrarum sen-

Fig. 9. Ejusdem embryi superficies ventralis, in qua, ad ambitum areae obscurae, idem apparet vasorum circulus cum
vasis areae obscurae, ad locum tendentibus, ubi separata extremitas capitalis embryi transit in laminam vegetativam et vesicu-
larem. — Duobus cruribus in cordis canalem a se aperiunt, qui se formavit in capitis capsula a lamina vegetativa producta. -
Partim apparet pars antica capitis inflexi cum priori cerebri cellula et oculorum eminentiis b, b. Embryi primordium est magis
excavatum , licet plana adhuc laminae vegetativae superficie obtegatur. — Extremitas caudalis strictiori ratione separatur , et
foveam refert, e qua pars postica cavitatis visceralis se evolvit. — Bischoff, Tab. XIII, f. 88.

Fig. De beide platen van het blaasvormig kiemvlies zijn in den vruchthof van elkander gescheiden, en de animale of
weivliesplaat is omgeslagen , ten einde te doen zien, dat de vormsels van den vruchthof zich in haar duidelijker dan in de ve-
getatieve plaat vertoonen. — In de eerste is de prlmitiefstreep duidelijk, in de tweede slechts üam-w zigtbaar.

Fig. 2. De donkere vruchthof heeft zich verder uitgebreid en is weder rondachtig geworden. De heldere vruchthof heeft
zich zamengetrokken en den bisquitvorni aangenomen. — De primitiefsleuf is duidelijk omschreven, en men onderscheidt aan
haar duidelijk het stompe hoofduiteinde, en het lancetvormig puntig toeloopende staartuiteinde. — De eerste aanleg van het
ligchaam der vrucht is duidelijk zigtbaar.

Fig. 3. De donkere vruchthof heeft zich nog iets verder uitgebreid. De heldere is liervormig geworden. Zijn smal ge-
deelte omgeeft het hoofduiteinde van den aanleg des vruchtelijken ligchaams ; het breedere deel bevindt zich rondom het
staartuiteinde. — De primitiefsleuf is nog open. De oorspronkelijke aanleg der vrucht is scherp aangeduid ; hoofd- en staart-
uiteinde zijn gemakkelijk te herkennen.

Fig. 4, De donkere vruchthof is onveranderd gebleven; de heldere verdwenen , tot bij het hoofd, alwaar hij rondom het-
zelve eenen ronden hof vormt. De primitiefsleuf heeft zich bijna geheel gesloten, en is slechts boven en beneden nog eenig:-
zins open; de naad is nog doorschijnend. — Aan weêrszijde vertoont zich in het ligchaam der vrucht de aanleg van vier
wervelboogstukken

Fig. S. De donkere en heldere vruchthof zijn als in de vorige figuur. Het ligchaam der vrucht is sterker ontwikkeld,
en het hoofduiteinde, het middelstuk en het achterste uiteinde zijn door insnoeringen duidelijk afgebakend. — De primitief-
sleuf heeft zich in een kanaal veranderd, in hetwelk de afzetting der zenuwzelfstandigheid tot vorming der ruggemergsbuis aan-
vangt. — Dezelve verkondigt zich onder den vorm van twee heldere, doorschijnende strepen. Het kanaal is naar boven bij
het hoofduiteinde verwijd, en de zenuwmassa wijkt hier evenzeer uiteen, tot vorming van de eerste, of van de voorste her-
sencel a. Iets meer naar achteren is de tweede verwijding voor de middelste hersencel aangeduid, b. — Aan weêrszijde der
ruggemergsbuis heeft zich het aantal wervelstukken vermeerderd. — De vrucht ligt nog overal, ook aan het hoofduiteinde,
geheel plat in het vlak van het blaasvormig kiemvlies, en bestaat slechts uit eene verdikking en ophooping van massa der ani-
male plaat.

Fig. 6. De vrucht van een konijn, eenige uren later, van den rug af gezien. — De beide vruchthoven hebben geene
verandering ondergaan. Het hoofduiteinde der vrucht heeft zich slechts verheven boven het vlak van het blaasvormig kiem-

vlies, en heeft zich van hetzelve afgesnoerd. — Zij- en benedenwaarts gaat de vrucht nog regt in het blaasvormig kiemvlies
over. — De animale of weivliesplaat heeft zich, van de plaats van afsnoering aan het hoofd, over hetzelve heengeslagen als
eene soort van plooi a (plooi van het lamsvlies), en gaat daarna weder over in het peripherische gedeelte der weivliesplaat,
hetwelk zich als een weivlicsbekleedsel tegen het buitenste eivlies aanlegt. — Binnen in den helderen hof is de animale plaat
geheel van de vegetatieve losgemaakt, en tusschen beide ligt het hoofduiteinde der vrucht. — Inde vrucht hebben zich het
kanaal voor het centrale zenuwstelsel, en de daarin zich vormende mergbuis naar boven toe verwijd tot drie uitpuilingen. —
De voorste, sterkste verwijding is de voorste hersencel of blaas b, aan welke men reeds eene zijwaartsche uitpuiling bemerkt,
als aanleg der oogblazen c. — De tweede verwijding is de middelste hersencel of blaas d. — De derde de achterste hersen-
cel of blaas e. — Het aantal wervelstukken heeft zich aan weêrszijde der mergbuis vermeerderd.

Fig. 7. Dezelfde vrucht aan de buikvlakte. Ook hier ligt zij met hare zijdelingsche gedeelten nog geheel vlak in het
blaasvormig kiemvlies, en de vegetatieve plaat trekt zich geheel plat over de eenigzins hol gevormde buikvlakte henen. — Van
de plaats van afsnoering van het hoofduiteinde der vrucht, gaat de slijmvliesplaat zoowel in de zich aan het hoofduiteinde
ontwikkelende holte, of in het bovenste gedeelte der ingewandsholte, door de zoogenaamde hartgroef a heen, als dat zij zich
als eene soort van kap b over het hoofduiteinde heenslaat. Aan het staartuiteinde begint zij evenzeer zich van het kiemvlies
af te scheiden, waardoor de onderste groef van Woiff ontstaat.

Fig. 8. De vrucht van een konijn , eenige uren later, van den rug af gezien. In den donkeren vruchthof begint zich aan
den omtrek een vaatkring te vormen, namelijk de eindader [vena terminalis) a, a, en ih zijne geheele uitgebreidheid ver-
toonen zich zwakke sporen van vaten, geplaatst tusschen de animale (weivlies-) en de vegetatieve (slijmvlies-) plaat, in de zooge-
naamde vaatplaat. Het hoofdeinde der vrucht is nog sterker uit het blaasvormig kiemvlies opgerezen , en heeft zich van
hetzelve losgemaakt. — Evenzoo heeft zich de ammionplooi b, b der weivliesplaat nog sterker over hetzelve heengetrokken.
Aan het staartuiteinde geschiedt hetzelfde. —Ook dit maakt zich van het kiemvlies los, en wordt daarbij met eene overeenkomstige
plooi der animale plaat b overtrokken. Het hoofdeinde der vrucht heeft verder eene ombuiging naar voren ondergaan , zoodat
men het voorste of voorhoofdeinde der vrucht met het voorste gedeelte der voorste hersencel of blaas en de uitpuilingen
voor de oogen niet ziet. De middelste en achterste hersencel of blaas zijn duidelijk. — Het aantal wervelstukken vermeerdert
zich aanhoudend.

Fig. 9. Dezelfde vrucht, van de buikvlakte af gezien. Ook hier bemerkt men in den omtrek van den donkeren vruchthof
den vaatkring, met de vaten van den donkeren vruchthof, welke zich begeven naar de plaats, alwaar het afgesnoerde hoofd-
uiteinde der vrucht overgaat in de slijmvlies- en vaatplaat. Zij gaan hier met twee schenkels in het hartkanaal a over, het-
welk zich ontwikkeld heeft in de hoofdkap , gevormd uit de slijmvliesplaat. — In verkorte verhouding bemerkt men voorts
het voorste uiteinde van het omgebogen hoofdgedeelte der vrucht met de voorste hersenblaas en de ooguitpuilingen b, b. Het
ligchaam der vrucht is iets of wat holler geworden; de vegetatieve of slijmvliesplaat bekleedt het nog in eene zeer vlakke
verhouding. Het staartuiteinde vertoont echter aan deze zijde zijne sterkste afsnoering, en er vormt zich ook in hetzelve
eene holte, als achterst gedeelte der ingewandsholte.

Fig, 1, Embryi LepoHs cuniculi, paulo maturioris quam illud quod depinxi figura nona Tabulae quintae , superficies
dorsalis, cum parte areae germinativae. Plica amniotica laminae serosae inde a lateribus supra embryon est expansa, ita ut
ejus margines superiores, inferiores et laterales se invicem appropinquent, et pars tantum parva dorsi embryi, speciem ovi
referons, in a, o nuda maneat. — Embryon se distinctius separavit a lamina vegetativa blastödermatis. — In ejus extremitate
capital!, magis procurvata, iterum cernuntur tres illae vesiculae cerebrales, de quibus in explicatione Tabulae quintae
dixi. — In loco , ubi caput se sejungere incipit, veme omphalo-meseraicae e lamina vasculari blastödermatis in embryon
I)enelrant. Bischoff , Tab. XIV , fig. S9.

Fig. 2. Ejusdem embryi superficies ventralis. Ejus corpus est magis excavatum , sed lamina mucosa cavum viscerale ob-
tegens, plana supra illud transit. In ambitu areae germinativae obscurae, vena terminalis a, a, a plenius excrevit,
sanguinemque , per duos ramos superiores majores è, è et per duos inferiores minores c , c trans-

mittit in canalem incurvatum, cor referentem. Canalis iste primo dextrorsum et sursum est inclinatus, ibique tumorem for-
mat , futuris atriis destinatum ; dein antrorsum et sinistrorsum se inflectens, iterum intumescit, ut primordia ventriculorum
efficiat ; denique tertia vice se sursum incurvans , bulbum aortae format, in duos aortae arcus divisum, qaorum cursum ul-
teriorem primo obscurum dein in cavo viscerali prosequi licet, ubi duos truncos referunt, juxta columnam spinalem postror-
sum tendentes, et arteriae vertebrales inferiores e dictos. — Hae in laminam vascularem blastödermatis ramos laterales, sive arterias
omphalo-meseraicas f, f emittunt, quorum ope sanguis, per rete vasculosum profundius situm , in venam terminalem
et venas omphalo-meseraicas vehitur. Quoad systema nerveum , in capite proclinato, pars anterior apparet vesiculae cere-
bralis anterioris, cum ambabus oculorum vesiculis magis sejunctis gf. Bischoff, Tab. XIV, f. 60.

Fig. 3. Ovum humanum apertum , e tertia graviditatis hebdomade (21 circiter dierum aetatem agehs) , ut pateat par-
vulum embryon arctissime amnio esse inclusum , circa quod chorion existit. . ; . , .

Fig. 4 et Fig. 5. Idem ovum, magnitudine multum aucta , in quo variae partes, notis indicantur, adumbratione line-
ari Fig. S insculptis. In a, a, a apparet chorion apertum et retroflexum , quod in ô, , b intervalle albumine repleto se-
paratur a subjacente amnio. — Amnion a fronte inter c^ et c^ adhuc manet apertum. In d vesicula umbilicalis depingitur ; quae
in e^ se cum intestine anteriori sive orali, in cum intestine posteriori sive anali conjungit. Corpus WollTianum in f appa-
ret ; in g cor ; in h maxilla inferior ; in i auricula externa ; in k^ vesicula cerebralis anterior ; in k"^ media ; in l extremi-
tas anterior sive superior ; in m posterior sive inferior ; », w sunt, ex Wagneui sententia , loci, ubi allantoidis lamina vas-
cularis desinit ; n^ lamina mucosa allantoidis; o mesenterium ; p hepar; r oculus ; 1,2 rimae branchiales. Debeo hasce icô-
nes R. Wagneri Iconibus physiologicis Fase. I, in Tab. VHI, f. 2 et 3, et Tab. VII, f. U.

Fig. 6. Ovulum humanum 6 vel 7 hebdomadum , in quo sublato chorio, apparent amnion cum embryo, quod eo con-
tinetur, et in a pars a vesicula umbilicali residua cum ejus ductu. —■ E Museo Vrolikiano.

Fig. 4. Eene eenigzins oudere vrucht dan fig. 9 van Pi. V, met een gedeelte van d«n vruchthof, welke van den rug
af gezien wordt. De amniosplooi der weivliesplaat is nu ook, van de zijden af, over de vrucht heengeslagen , en terwijl
hare bovenste, benedenste en zijdelingsche randen zich naderen, blijft slechts een klein eivormig gedeelte van den rug bij
a,a onbedekt. — De vrucht heeft zich duidelijker van de vegetatieve plaat der kiemblaas gescheiden. Aan het hoofd-
uiteinde, hetwelk sterker naar voren nedergebogen is , vertoonen zich weder de drie herseriblazen. — Op de plaats, waar het
hoofd zich begint af te snoeren, dringen de venae omphalo-meseraicae mi de vaatplaat in de vrucht. Bischoff, Tab. XIV, fig. 89.

Fig. Dezelfde vrucht aan de buikvlakte gezien. Haar ligchaam is sterker uitgehoold ; maar de slijmvliesplaat bekleedt
de ingewandsholte, terwijl zij nog vlak over dezelve heengaat. In den omtrek van den donkeren vruchthof heeft zich de
vena terminalis a, a, a sterker ontwikkeld. Uit dezelve keert het bloed, door twee bovenste sterkere b, b en door twee
onderste zwakkere takken c, c der vena omphalo-meseraica, naar het gebogen hartkanaal d terug. — Dit is eerst regts en
bovenwaarts omgebogen, en vormt hier eene opzwelling voor de aanstaande harteboezems. Daarop buigt het zich weder
sterk naar voren en links, en vormt de tweede opzwelling voor de aanstaande hartekamers. — Eindelijk buigt het zich
weder sterk naar boven , en vormt hier den zoogenaamden bol der aorta, welke zich in twee korte bogen deelt,
wier verdere loop verborgen blijft tot in de ingéwandsholte, alwaar zij zich vertoonen als twee naast de wervelkolom naar
achteren gaande stammen, of de onderste wervelslagaders e. Deze geven zijdelingsche takken, de arteriae omphalo-
meseraicae f. f in de vaatplaat der kiemblaas af, welke het bloed door een dieper liggend vaatnet in de vena terminalis
en de venae omphalo-mcseraicae voeren. Van het zenuwstelsel vertoont zich in het naar voren omgebogen hoofd het voorste
uiteinde van de voorste hersencel, met de nu reeds sterker afgesnoerde beide oogblazen g. Bischoff, Tab. XIV, fig. 60.

Fig. 5. Een ei van den mensch, uit de derde week der zwangerschap (ongeveer 21 dagen oud), geopend om te doen
zien, hoe de zeer kleine vrucht naauw omgeven is met het amnion , rondom hetwelk zich het chorion bevindt.

Fig. 4 en S. Hetzelfde ei aanmerkelijk vergroot, in hetwelk de onderscheidene onderdeden aangeduid worden door
letters in Fig. 5, welke dezelfde afbeelding, maar slechts in omtrek, teruggeeft. — In a, a, a wordt het geopende en omge-
slagene chorion voorgesteld, hetwelk in b, b, b door eene ruimte, met eiwit gevuld, gescheiden is van het daaronder liggende
amnion. — Het amnion is van voren tusschen c^ en c^ nog open. In d wordt de navelblaas afgebeeld, welke zich in e^,
met den mond-, in e^, met den anusdarra verbindt. Het Wolffiaansch ligchaam vertoont zich in /"; in g het hart : in ^^ de
onderkaak ; in i het uitwendig oor ; in de voorste, in F de middelste hersenblaas ; in l de voorste of bovenste ; in m de
achterste of onderste extremiteit -, n, n zijn hetgene Wagner noemt vermoedelijke grenzen der vaatplaat van de allantois ; n^
slijmvliesplaat der allantois; o darmscheil; p lever; r oog; 1 , 2 kiemspleten. — Ontleend aan R. Wagneb, Icones physiol.
F. 1 , Tab. VIH, fig. 2, 3 en Tab. VIL

Fig. 6. Menschelijk eitje van 6 à 7 weken, bevrijd van deszelfs chorion, waardoor zigtbaar worden het amnion met het vruchtje,
hetwelk in hetzelve beval is, en in a het overblijfsel van het navelblaasje met deszelfs buis. Uit het Museum Vrolikianum.

Fig. 1. Uterus, ad finem tertii graviditatis mensis in e, c, c, c crucis in modum apertus, et ovi tunicae situ naturali
depictae, secundum imaginera, quam dédit k. wagner, Iconibus physioî., T. XI, f. 1. Hac icône primo loco patet, ut dixi T. I,
p. 14, post foecundationem, uteri cervicem et ostium externum a, a massa gelatinosa è occludi; uteri superficiem internam,
coitus foecundi stimulo, ad secretionem tunicae deciduae d, d incitari, e qua ad f formatur tunica decidua reflexa, quae
infima ovi parte, in e, e sensim sensimque ejus floccos amisit et hinc glabra apparet; 3® principio in l inter tunicam decidmm
uterinam et refîeocam intervallum esse, quod ovo adolescente pedetentim impletur, et ex breschetii sententia primo humorem
continet, /ï^i^ropmoMe dictum. — Tunica decidua reflexa in longitudinem est dissecta, ut in g, g subjacens appareat cAono»
glabrum. Patet, quemadmodum T. I, p. 34 dixi, isla periodo magnum esse intervallum inter chorion g, g et amnion h. —
In isto intervalle ad i membrana est wec?/«, quam p. 33 descripsi tamquam partem, e materie glutinosa, limpida,et fluida
antea ibi obvia residuam, et secundum breschetii opinionem cum animalium oviparorum albumine comparandam. — In mem-
brana ista media strias adesse, variis directionibus se decussantes , icon luculunter demonstrat. : ,

Fig. 2, Chorii flocci, microscopii ope magnitudine aucta, dèpicti, secundum seiler, die Gebärmutter u. das Eides Men-
schen in den ersten Schwanger schafts-Monaten. Dresden, 1832, Taf. Xi, f. 1. Ex ovo quatuor hebdômadum sunt desumti.
Patet eos nulla vasa possidere, eosque substantia spongiosa compositos esse.

Fig. 3. Similes flocci, secundum seiler , Taf. Xf, fig. 2, e quinta vel sexta graviditatis hebdomade, vesiculis terminati,
quae dein evanescunt, sed nonnumquam abnormi ratione permanent, et tunc isti spuriae graviditatis speciei ansam dant,
quam molam botryoidem sive hydaticam dicunt. — Non opus est monere etiam hac periodo nulla adhuc in chorii floccis
formata esse vasa. — Notum est ovum istis floccis sive villis inter deciduae floccos penetrare.

Fi. 1 Eene baarmoeder, tegen het einde van de vierde maand der zwangersehap, kruislings o, c geopend, en de

rokken van hel ei in derzelver naluurlijke plaatsing geteekend, naar eene afbeelding van n. wagne«, Icones phys.ol., T. XI,
fi. 1 _ Door deze afbeelding .ordl in de eerste plaats toegelieht, hetgeen D. I, bl. 14, gezegd is , dal na de bevruehting
zieh eene geleiachtige prop Z> vormt, welke den hals der baarmoeder a, a vuil, en zoo doende haren mond afsluit; QO^atde
binnenvlakte der baarmoeder, ten gevolge van den prikkel der bevruchting, in cl, d bekleed wordt met het afvallend vlies,
waaruit zich bij f, f het omgebogen afvallend vlies vormt, hetwelk aan het benedenste gedeelte van het ei m e langzamer-
hand deszelfs vlokken reeds verloren heeft, en zich hierdoor glad voordoet ; 3« dat er oorspronkelijk inJ tusschen de decidna
uterina en refiexa eene ruimte is , welke, bij verderen groei van het ei, zich allengs aanvult, en volgen bheschet aanvankelijk
gevuld is met het vocht, aan hetwelk hij den naam van hydroperione g^di. - De tunica decidua reflexa ïs in eene over-
langsche rigting geopend, om in ^ , g het daaronder geplaatste gladde chorion te doen zien. - Het blijkt, gelijk ik ook D. I,
bl. 34, gezegd heb, dat er in dat tijdperk van ontwikkeling eene aanmerkelijke lusschenruimte is, tusschen het chorion g , g
en het amnion h. In deze tusschenruimte bevindt zich in i, i het middenvlies {membrana media), beschreven bl. 35 als het
overblijfsel eener geleiachtige, waterheldere, vloeibare tusschenzelfstandigheid, welke men, volgens von baer, behoort te be-
schouwen als de aanduiding van het bestaan van eiwit ook in het ei der zoogdieren. Dat cr in dit middenvlies strepen zijn,

welke zich in verschillende rigting doorkruisen, blijkt duidelijk in de afbeelding.

Fig 2 Microscopisch vergroote voorstelling der vlokken van het chorion, naar seiler , die Gebärmutter das Eides
Menschen in den ersten Schwangerschafts-Monaten. Dresden, 1832, Taf. XI, fig. 1. - Het zijn, volgens hem, vlokken van
een ei der vierde week van de zwangerschap. - Het blijkt, dat zij nog geene vaten bezitten , maar uit een sponsachtig weefsel

Fig. 3. Dergelijke vlokken , volgens seiler, Taf. XI, fig- 2, uit de vijfde of zesde week, met derzelver blaasvormige
uiteinden, welke ik D. 1, bl. 33, gezegd heb , dat later verdwijnen, maar somtijds op eene ziekelijke wijze blijven bestaan,
en dan aanleiding geven tot die zonderlinge, in miskraam eindigende, valsche zwangerschap, aan welke men den naam van
m^la botryoides of hydatica geeft. - Dat er ook dan nog geene vaten in de vlokken van het chorion zijn, zal wel niet behoe-
ven gezegd te worden. - Dat het ei zich met deze vlokken tusschen de vlokken àev decidua invoegt, werd D. I, bl. 33, gezegd.

Fig. 1. Uteri gravidi partem anteriorem exhibet, oui inserta fuit pars foelalis placentae, quam iconern suppeditavit hünter
in opere Anatomia uteri fmmani gravidi tabulis illusirata. Birmingham, 1774, Tab. X, fig. 1; magnitude dimidia parte est
diminuta. Eam depinxit vir clarissimus, pro ut se a parte externa uteri offerebat siccata, vasis cera impletis. Venae cera
flava impletae, ab arteriis, magnitudine, colore lucidiori, anastomosibus pluribus, facile dignoscuntur. Arteriae enim minores,
pauciores, flexuosae, coloris fuscioris apparent. — Hinc patet venas uterinas, in ea parte, cui se infigit placenta, quam maxime
lurgere, ita ut, quemadmodum T. I, p. 44, dixi, in deciduam uterinam se extendere et partem maternam placentae
efficere possint.

Fig. 2. Placentae superficies foetalis, ex eodem opere desumta, vasis per funiculum umbilicalem cera impletis. ■— In a
apparet vena umbilicalis; in b,b arteriae umbilicales ; c,c amnion exhibent, supra placentam relictum; d, d, d superficies placen-
tae, sublato amnio, a chorio formata, primas referons vasorum umbilicaliura radices; e, e tunica decidua reflexa. — Si hanc
figuram cum priori compares, confirmantur ea quae de placentae origine, T I, p. 46, attuli, nempe eam stricto sensu tantum
esse foetalem, et a vasis umbilicalibus, in chorio natis convolutam,

Fig. 3. Villos exhibet siccatos partis foetalis placentae, microscopii ope auctos, quorum imaginem vir clarissimus e. h. weber,
professor Lipsiensis, suppeditavit viro clarissimo r. wagner; cf. Icônes ejus physiologicae, in fig. 2, Tab. XI. — Vasa capillaria in-
jectione plane repleta sunt, eorumque diameter Vus ^^ Vito hoeae Parisiensis aequat. Figurae magnitude naturalem centies
fere excedit. a. Arteria. b. Vena.

Confirmatur hacce icône, quae similis est ei quam dedit j. dalrymple, on the structure and functions of the human pla-
centa, in medic, chir. Trans., Vol. XXV, p. 21, PI. I, fig. 1, id quod dixi T. I, p. 34, nimirum in quemvis chorii floccum, intrare
vas capillare arteriosum et venosum , quae in se invicem transeunt et hinc ansas formant, inter sinus venosos partis maternae
placentae sive deciduae uterinae penetrantes.

Fig. 4. Hepar foetus cum arteria aorta et ganglion coeliacum circa a. coeliacam obvium, ut pateat ramusculos nervi sym-
pathici, e plexu hepatico ortos, sese extendere supra venam umbilicalem et ducturn venosum abantii. a. Arteria aorta, in Z» a.
coeliacam dimittens, circa quam in c ganglion coeliacum nervi sympathici est positum, e quo plexus hepaticus d circa a.
hepaticam efficitur, et ex eo ramusculi nervei transeunt supra ductum venosum arantii e et venam umbilicalem f.

Fig. 5. Regio hypogastrica et pelvina foetus humani, ut modus appareat quo e plexu hypogastrico nervi sympathici, ra-
musculi nervei transeunt supra arterias umbilicales et cum iis extra abdomen continuantur ; a rectum ; b uterus ; c vesicam uri-
nariam exhibent ; in d est bifurcatie arteriae aortae ; in e plexus hypogastricus nervi sympathici, e quo ramusculi nervei se
extendunt supra arterias umbilicales f,f — Ambas istas imagines suppeditavit vir doctissimus j. a. c. schott, die Controverse
ueber die Nerven des Nabelstrangs und seiner Gefässe. Frankf. a/M. 1836, Tab. 1 et II. — Iis patet ut dixi T. I, p. 32,
ramusculos nervi sympathici transire quidem supra vasa umbiUcaha, sed tantum exiguo extra umbilicum spatio contiouari, atque
adeo nequaquam in placentam penetrare.

Fig. 1. Vertoont het voorste gedeelte der zwangere baarmoeder, aan hetwelk het vruchtelijke gedeelte van den moeder-
koek gehecht is geweest, volgens eene afbeelding van hünter, in Anatomia uteri humani gravidi tabuUs illustrata. Birmingham,
A°. 1774, Tab. X, fig. 1. — De afbeelding is ter Iielfte verkleind. Hünter heeft haar genomen van de buitenvlakte, na
er de vaten met was in opgespoten, en de baarmoeder gedroogd te hebben. De aders zijn met geel was gevuld, en la-
ten zich gemakkelijk van de slagaders onderkennen door hare grootte, helderder kleur en menigvuldige inmondingen. De
slagaders zijn minder talrijk, kleiner van omvang, en van eene donkerder kleur. Hieruit blijkt, dat de baarmoederlijke aders
sterk opzwellen in dat gedeelte der baarmoeder, waaraan zich de moederkoek vasthecht , zoodat zij, gelijk ik D. I, bl. 44,
gezegd heb, in het afvallend vlies der baarmoeder kunnen indringen, om er het moederlijke gedeelte van den moederkoek
te vormen.

Fig. 2. Vruchtelijke oppervlakte van den moederkoek, uit hetzelfde Werk overgenomen, welker vaten door de navelstreng
zijn opgespoten. In a vertoonen zich de navelador-, ïn b, h de navelslagaders ; in c, c hel lamsvlies, hetwelk op den moe-
derkoek is gelaten; in d, d, d de oppervlakte van den moederkoek, van welke het lamsvlies is weggenomen , om te doen
zien, dat de moederkoek door het chorion wordt gevormd , en dat hij de eerste wortels der navelvaten in zich heeft ; e, e het
omgebogen afvallend vlies. Indien men deze afbeelding met fig. 1 vergelijkt , vindt men de stelling bevestigd , welke ik D. I,
bl. 46, omtrent den oorsprong van den moederkoek voordroeg, namelijk dat hij. strikt genomen, slechts vruchtelijk is, en door
de navelvaten wordt gevormd, welke in het chorion ontstaan.

Fig. 3. Stelt de gedroogde vlokken voor van het vruchtelijke gedeelte van den moederkoek, sterk onder het mikroskoop
vergroot, welker afbeelding de te Leipzig gevestigde Iloogleeraar e. h. weber aan r. wagner ten gebruike afstond. Zie Icones
physiologicae, Tab Xï . fig. 2. — De haarvaten zijn volkomen door de opspuiting gevuld , en hebben de doormeting van Vj^g
tot Vno Parijsche lijn. — De afbeelding is ongeveer honderdmaal vergroot ; a de slagader ; b de ader.

Door deze afbeelding, welke geheel gelijk is aan diegene, welke j. daluymple, on the structure and funciions of the human
placenta, in med. chir. Trans., Vol. XXV, p. 21, PI. I, fig. 1, gegeven heeft, wordt bevestigd, dat, in elke vlok van het
chorion, gelijk ik D. ! , bl. 54, gezegd heb, een slagaderlijk en een aderlijk vat dringen, welke in elkander overgaan, en
aldus lussen vormen , die tusschen de aderlijke boezems van het moederlijke gedeelte van den moederkoek of van hel baarmoe •
derlijk afvallend vlies doorgaan.

Fig 4. Lever der vrucht met de aorta en het ganglion coeliacum rondom den drievoet van haller , opdat blijke , dat de
takken van den sympathicus, welke door de levervlecht gevormd worden, zich uitstrekken over de navelader en over de ader-
lijke buis van arantius. a. De aorto-slagader, welke in b de a. coeliaca afgeeft, rondom welke in c het ganglion coeliacum
van de medelijdende zenuw geplaatst is, waaruit zich de levervlecht d rondom de leverslagader vormt, en uit deze weder
takjes ontstaan, die zich naar de aderlijke buis van arantius e en naar de navelader f begeven.

Fig. 8. De onderbuik- en bekkenstreek der menschelijke vrucht, opdat blijke, hoe uit de onderbuiksvlecht van de me-
delijdende zenuw zenuwtakjes voortkomen , welke zich naar de navelslagaders begeven , en met deze uit de buikholte drin-
gen. a. Endeldarm; b baarmoeder; c urinblaas ; d splijting der aorta; e onderbuiksvlecht der medelijdende zenuw, uit welke
zich takjes voortzetten rondom de navelslagaders /", f. — Deze beide op de helft verkleinde afbeeldingen zijn ontleend aan
j. a. c. schott , die Controverse ueber die Nerven des Nabelstrangs und seiner Gefasse. Frankf. a/M., 1856, Tab. 1 en II. Uit
dezelve blijkt, gelijk ik D. bl. 52, gezegd heb, dat de takjes van den sympathicus zich voortzetten rondom de navelvaten ,
maar dat zij zich slechts tot op eenen kleinen afstand van de navelopening verlengen, en derhalve volstrekt niet in den
moederkoek overgaan.



-
^ «





> «


	. V.WI.

Haec et sequens tabula exhibent primam cerebri formationena ejusque metamorphoses , usque ad natum. Icones fere
omnes debeo viri dar. f. tiedemajsni , operi cui titulus Anat, u. Bildungsgesch. des Gehirns im Foetus d. Menschen. Nürn-
berg , 1816. Fig. 1 et 2 imaginera referunt cerebri embryi e quinta vel sexta graviditatis hebdomade. Tiedemann afFert hacce
formationis periodo tubum adesse a, medullae spinalis locum tenentem. Parte suprema in b medulla eminentiam monstrat eo
loco, quo situm est tuber cervicale embryi. — Ab hac inde parte medulla spinalis se ilerura flectit, et transit in cerebri ve-
siculam. — Postica hujus vesiculae cerebralis pars c primordium refert cerebelli, quod simul cum cava medulla spinali, earn
partem eflicit, quam T. 1 , p. 61, posticam cerebri vesicam dixi. — Sequitur in d secunda sive media cerebri vesica , e qua
sese evolvunt corpora quadrigemina. — Paullo magis antrorsum in e primum est thalami nervorum opticorum vestigium , et
in /"primordium vesiculare hemispheriorum cerebri. Omnes hae partes apparent, laterali cerebri aspectu, figura prima
depicto.

Fig. 2. Posticam exhibet ejusdem cerebri faciem. In a, a apparet medulla spinalis fissa ; in hancce fîssuram pénétrât
pia mater. — Antrorsum utroque fissurao latere eminentia est b, b, inter quas, medullae canalis se in ventriculum quartum
expandit. — Juxta utrumque hujus ventriculi quarti latus lamina est, primordium referons cerebelli c, c. Antrorsum apparet
vesicula cerebralis media, sive vestigium corporum quadrigeminorum d, d.

Fig. 3, 4, S, 6, 7, 8 cerebri formam et structuram demonstrant, tertio graviditatis mense. Fig. 3 imaginem
exhibet cerebri embryi, e nona graviditatis hebdomade. Medullae spinalis a superficies postica , sulcum refert longitudinalem ,
distinctum , antrorsum usque in ventriculum quartum protractum. Columnae b, b utroque hujus cavitatis latere obviae in
laminas sunt expansae, quae cerebelli primordium referunt, et se in parte media supra ventriculum quartum protrahunt. Ante
cerebellum jacent duae eminentiae oblongae, ovi formam referentes , parte suprema glabrae et convexaec, c, inter quas tran-
sit sulcus oblongus. — Constituuntur duobus parietibus cavis, qui e cerebri cruribus exsurgunt et sibi invicem obvertuntur. —
Gavitas, quam includunt, est productio ventriculi quarti, sive aquaeductus sylvu , qui hocce tempore veram adhuc refert
cerebri cavitatem sive ventriculum. Ex omnibus iis concluditur , hasce eminentias corpora esse quadrigemina. — Ante eas
duae aliae sunt eminentiae d, d in parte suprema glabrae et convexae. Inter eas, primordia thalamorum nervorum opticorum
referentes, tertius jacet ventriculus. — Antrorsum substantia cerebralis se in laminam membranaceam e expandit, quae intus
et postrorsum tegmentum hemispheriorum cerebri et corporis striati eflicit,

Fig. 4 cerebrum exhibet embryi 12 hebdomadum, situ naturali cranio çontentum. — Segmenta a, a cranii, crucis
m modum aperti, deorsum reflectuntur , ut bene distinguatur pars sinistra cerebri et medullae spinalis. In b apparet medulla
spinalis, mullo spissior et firmior quam in praegressis fîguris. Haec tumet in c, ubi solilum est cervicis tuber, quod angulum

minus acutum format quam in fig. i. Antrorsum medulla spinalis transit in cerebellum duobus cruribus d, quae veluti
fasciculi fortiores et convexi se protrahunt supra ventriculum quartum. In e medulla oblongata transit in cerebri crura, quae
primo juxta faciem anteriorem cerebelli se reflectunt, dein reclinantur, et deorsum in hemispheria cerebri penetrant. In f
apparet cerebri vesicula media, multo fortior et magis convexa , e qua corpora quadrigemina se evolvunt. In h est hemis-
pherium cerebri sinistrum , vesiculae tumidae speciem referons.

Fig. 5 imaginem exbibet superficiel posticae ejusdem cerebri. In a , a apparet medulla spinalis, quae prope cerebel-
lum majorem acquirit crassitiem. In ejus superficie postica hie depicta sulcus est, qui inde a ventriculo quarto sensim sensim-
que anguslior fit, et deorsum apice acuto desinit. — Cerebellum b, b pontis ad instar se reflectit supra ventriculum quar-
tum ; parte media, ubi ambo hemispheria se attingunt, est valde angustum, et extus convexum et glabrum , absque ullo sulco-
rum indicio. In c , c apparet vesica cerebralis media, quae sulco longitudinali in duos lobos separatur. In d, d se mon-
strant superficies posticae utriusque hemispherii, quae partim se extendunt supra vesicam cerebri mediam.

Fig. 6 repraesentat superficiem infimam ejusdem cerebri. Parte anterior! medullae spinalis a, a apparet sulcus oblon-
gus , paruni profundus, coeco fine terminatus, qui nullam communicationem alit cum canali medullae spinalis. Antrorsum
in h , b medulla spinalis valde fit tumida. — In c, c transit manifeste duobus cruribus in cerebellum d, d. — Nullum ita-
que est pontis varolii indicium. In e , e ambo apparent cerebri crura, angustas laminas referentia, quae se in medullam spi-
nalem extendunt. — Ad partem anticam horum crurum substantia est f, primordium referens corporum candicantium; et ante
haec hypophysis est cerebri g. Ad basin hemispheriorum conjunctio apparet utriusque nervi optici in h, et utroque latere ra-
dix nervi olfactorii in i, i. Hemispheria postrorsum protrahuntur in lobos posticos.

In Fig. 7 adspicitur ejusdem cerebri superficies superior, hemispheriis ad latera dimotis , ut partes profundiores melius
appareant. — In a , a depinguntur ambae medullae spinalis columnae, inter quas sulcus est longitudinalis posterior in b. In
c, c apparet cerebellum -, in d, d massa corporum quadrigeminorum ; in e, e thalami nervorum opticorum ; in /", f corpora
striata. In utroque latere se monstrant ambo hemispheria vesicularia, quorum parietes vix crassitiem unius quartae lineae
partis acquant. Tantum antrorsum in g invicem sunt conjuncta , unde primordium corporis callosi elTicitur. — Reliqua
corporis callosi pars et fornix deficiunt, unde , dimotis cerebri hemispheriis, mox se offerunt ventriculus tertius et thalami
nervorum opticorum.

Fig. 8 sectionem verticalem exhibet ejusdem cerebri, ut demonstretur medullam spinalem, quemadmodum T. I , p.
70, dixi, principio cylindrum esse, qui parte suprema se aperit in vesicam medullae oblongatae. In a se monstrat superficies
antica, in b postica, in c canalis medullae spinalis , qui in d transit in ventriculum quartum, unde patet eum nil esse nisi
canalis medullaris expansionem ; in e sectio verticalis cerebelli apparet ; in f parva est lamina, cerebellum cum massa corpo-
rum quadrigeminorum conjungens , et primum indicium referens valvulae cerebelli ; i est membrana medullaris, corpora qua-
drigemina efficiens , cujus parietes tenues amplam circumdant cavitatem, cerebri cameram quasi referentem, quae postrorsum
communicat cum ventricule quarto , et antrorsum transit in ventriculum tertium g , inter thalamos nervorum opticorum h
positum. In k apparet hemispherium dextrum cavum et vesiculare.

Omnibus iis facile patet, ob parvitatem hemispheriorum cerebri, in embryo multas partes nudas jacere, quae in homine
adulto hemispheriis cercbri obteguntur , quod praesertim de cerebello et de corporibus quadrigeminis valet.

Fig. 9, 10, 11, 13, 15 cerebrum exhibent embryi, e décima quarta et décima quinta graviditatis hebdomade. Fig. 9
refert superficiem superiorem cerebri, in qua quinque distinguuntur regiones ; 4®. cerebellum c, c in lobum transversum et
glabrum protractum, prorsus nudum et sulcos non possidens; et ambo corpora quadrigemina b, b convexa, glabra et
invicem conjuncta, similiter nuda ; 4". et 5°. ambo hemispheria cerebri, oblonga a, a. In d, d apparent medullae spinalis
columnae, a se invicem dimotae, inter quas intervallum est, ventriculum quartum referens. Quodvis cerebri hemispherium
10 lin. est longum , antrorsum 2Va 1- et postrorsum 4 I. latum. Ejus superficies superior est glabra, et hinc illincque tantum
nonnullus foveas possidet, in quas pia mater penetravit.

Fig. iO basin encephali exhibet, in cujus bcmisplieriis cerebri distiocta est fovea transversa a, a, vetuli indicium fossae
SYLvn, unde separatio se manifestare incipit in lobum aiiticura et medium. — in medulla spinali b , b apud c apparet sulcus
longitudinalis debilis ; in d, d distinguuntur corpora pyramidalia. — Partes medullae ibi appositae c , o sunt planae et gla-
brae, nullasque referunt eminentias, cum corporibus olivaribus comparandas. — Juxta regiones, e quibus dein corpora oliva-
ria sunt oriunda, in utroque latere medullae. columna est /",/", quae antrorsum tendit pontmi varolii, et se postrorsuni
et lateraliter elevat, ut in cerebellum transire possit. — Hae columnae, quae tumidas efficiunt margines ventriculi quarti, cor-
pora sunt restiformia, sive crura medullae spinalis ad cerebellum. — Est angustus Varolii pons g, ante quem ambo cerebri
crura h, h divergendo decurrunt, et parvurn intervallum formant, in cujus facie antica jacet magna massa i, quae nil aliud
esse potest quam primordium corporum candicantium. Ad horum partem anticam pedunculus est situs eminens ct
rotundus I, qui cavus est et infundibulum refert, cum ventricule tertio cohaerens. Ante hoc nervi optici, et ante eos
iterum nervi olfactorii sunt siti. Cerebellum est cavum. — In hancce cavitatem pénétrât pia mater, quae ibi plexum
choroideum format.

Fig. 11 idem exhibet encephalon, a quo pars superior hemispheriorum cerebri sectione horizontali est sublata , unde pa-
tet haec saccos esse membranaceos, in quibus in a plexus choroideus apparet, qui e pia matre ortus, inter ambo cerebri
hemispheria pénétrât, et supra faciem supremam thalamorum nervorum opticorum, et infra limbum crurum fornicis, ventricu-
les laterales intrat. — Facie interna utriusque hemispherii depressiones extant, quae foveis in superficie externa obviis res-
pondent. — Ex hemispherio sinistro plexus choroideus est sublatus, unde in fundo hemispherii corpus striahim b se monstrat,
quod antrorsum est latum , postrorsum angustum, — Porro apparet eminentia c, a parte antica el interna versus posticam
et infimam tendons et pro cornu abimonis habcnda, — Pone eam secunda jacet eminentia d, quae pedem Hippocampi mi-
norem refert. — Pars antica ventriculi lateralis o transit in nervum olfactorium cavum. — Pars postica f coeco fine 1er-
minatur.

Fig. 12 est sectio verticalis ejusdem encephali, quae si cum figura octava comparetur, demonstrat, cerebri ambituin quam
maxime esse auctum. In a apparet medulla spinalis; in b ejus canalis, angustior factus; in c cerebellum , quod se supra ven-
triculum quartum reflectit ; in d massa cava corporum quadrigeminorum ; in e ejus paries superior membranaceus ; in f thala-
mus nervorum opticorum ; in g ventriculus tertius ; in h corpus callosum : in i crus anticum fornicis ; in , k superficies
intima hemispherii dextri.

Fig. 15 idem repraesenlat encephalon, cujus hemispheria cerebri a se invioem sunt dimola, unde corpora quadrigeminaa, a
prorsus nuda apparent. Ante ea ambo apparent thalami nervorum opticorum, oblongi, parte suprema glabri el convexi b , b
el glandula pinealis c parva , globosa, pedunculis e thalamis nervorum opticorum exsurgens. — Inter thalamos nervorum opti-
corum , ventriculi tertii introitus conspicitur. Ambo hemispheria a parte antica invicem sunt conjuncla d. Hicce nexus primor-
flium refert corporis callosi vix conspicui, — Pone et infra illud e fundo ventriculi tertii duae parvae exsurgunt columnae
® ! nempe crura antica fornicis, quae primo invicem sunt conjuncta, sed dein in angustas lacinias transeunt, quae se
supra thalamos nervorum opticorum extendunt, versus bases loborum posticorum hemispheriorum cerebri. Hae laciniae
crura sunt postica fornicis. Intus et deorsum in istis cruribus, limbus apparet mollis , thalamis nervorum opticorum oppositus
(taenia s. fimbria). Juxta crura postica fornicis, el in eorum facie externa se in superficie intima hemispheriorum duae
monstrant plicae /", quae absque dubio cornu Ammonis efficiunt. E foveis, in quibus hae plicae resident, utroque latere
exsurgunt sulci laterales g, g postrorsum tendentes versus lobos poslicos, in quibus etiam plica apparet, primordium pedis
Hippocampi minoris referons.

Fig. 14, 13, 16 encephalon repraesentant embryi, e decima septima sive decima octava graviditatis hebdomade , de quo
>ir clars. Tiedemann dixit, duram matrem processum falciformem emitlere inter ambo cerebri hemispheria, nec non tentorium
inter hemispheria cerebri et cerebellum. — Medulla spinalis est 2 poll. 8 lin. longa. — Eo loco quo se sursum et postrorsum
^Perit, ad formandum venlriculum quartum, medulla est valde lata (272 10- Sequitur pars angustior, quae sensim sensimque

transit ia partem expansam ï\'A^ lin. ialam, c qua oriunlur nervi, ploxum brachialcm cflicicntes. — Pars, quae vertebrarum
dorsalium regioni rcspondct, est valde angusta et tantum lata. In vertebris lumbalibus ejus latitude iterum ad l\'/j

lin, increscit. — In osse sacro medulla spinalis in filum tenue exit, Utroque meduliae spinalis latere exsurgunt nervi, radicibus
anticis et posticis. — Superficie postica occurrit sulcus longitudinalis, in quem pia maler pénétrât. Per parvum tubum, in
calamum scriptorium introductum, integram medullam aere implevit vir clarissimus, quo patuit illam se expandere in regiones
allatas latiores. Medulla spinalis constituitur duabus columnis firmis, distincte fibrosis, inter quas in superficie antica, se mon-
strat sulcus longitudinalis, non valde profundus, per quem decurrit arteria spinalis. Affirmavit vir clarissimus in basi mcdullae
oblongatae, distincta apparere corpora pyramidalia, olivaria et restiformia.

Cerebellum c, c directionem transversam servans, a parle suprema versus infimam paululum est compressum. — Parte media
est anguslius quam lateribus. — Hinc cerebellum distincte separatur in partem mediam sive vermom , et in ambas partes late-
rales sive hemispheria. — Incisura semilunaris anterior poslrorsum massam corporum qiiadrigeminorum circumdat. — Incisura
posterior etiam obvia est valde parva. — In superficie postica, convcxa cerebelli quatuor apparent fossae iransversae, quae in parle
media sunt valde profundae et versus latera sensim sensimque evanescunt. Hae cerebellum in quatuor lobos dividual, qucmad-
raodum praesertim secliono verlicali f. 16, a, patet. — Folia hic conspicua repraescntant quinque a Reilio descriplos ccrebelli
lobos. — In loborum ram is , nulli adhuc apparent ramusculi neque laminae. — Basis cerebelli exhibct fossam in ramos pene-
trantem et fornicis ad instar ventriculum quartum obtegentem. — Hemispheria cerebelli continent corpus ciliare sive magnum
niiclcum medullärem Reilii. -- Gommissurac cerebelli facile dignoscunlur. Columnac , quae juxla cerebelli crura transcunt ,
scse c columnis antrorsum tendcntibus rcflcclunt, et so dein utroque latere invicem conjungunt, cfliciunt varolii pon lern ,
cujus diameter est 9 lin. (V, F. 16, b). — Â ramo anlico parvo ccrebelli tendunt crura cerebelli minima ad corpora quadri-
gemina , undo formatur valvula cerebclli sive velum medulläre anticum reilii, quod ventriculum quarlum oblcgit (V. Fig.
46 c). Amygdali, flocculus et velum medulläre poslicum non du m cxislunt.

Ambo cerebri hemispheria Fig. 14, a, a, sunt glabra, et in eorum superficie supcriorc nullos referunt sulcos neque gy-
ros. __ Sunt \\ poll, 5 lin. longa et 1 poll. lata. — Licct poslrorsum valde cslcndantur, massam tarnen corporum quadrigc-
miüorum non prorsus abscondunt (V. Fig. 14, b, b). IJaec cnim sese monstrant inter cerobellum et marginem poslicam
hemispheriorum cerebri.

Si ambo cerebri hemispheria a parte suprema et lalerali a se invicem dimoveanlur (V. Fig. 1Ö, «, a), in eorum super-
ficie interna apparent nonnulli sulci profundi et pauca gyrorum primordia (V. f. 15 , A, A, Ä, Z>, f. 16, d , d, — Porro dis-
tinguuntur ambo, sulco longitudinal! a se invicem separata corpora quadrigemina (f. IS, c, c), quae convexa , glabra el non-
dum in quatuor eminentias separata sunt. ~ Habent longitudinem 4 lin. et latitudinem 3 lin. — Neque minus so monstrant
ambo thalami nervorum oplicorum glabri et convexi, SV^ lin. longi (f. 15, d, d) , e quibus antrorsum et introrsum exsur-
gunt glanduîae pinealis crura (f 18, e, e), quae postrorsum tendunt et se cum glandula pineali parva et globosa conjungunt
f. 15, /". — Infra glandulam pincalem sila est commissura posterior, thalamos nervorum oplicorum invicem conjungens, ~
inter thalamos nervorum oplicorum conspicitur ventriculus tertius, in cujus parte antica app-aret aditus ad infundibulum. —
Omnes hae paries sc monstrant, dimotis tantum a se invicem cerebri hemispheriis , quoniam corpus callosum et fornix eas non
oblegunt. — Ambae cerebri partes dimidiae antrorsum commissura invicem conjunguntur, primordium referente corporis
callosi f. 15, g, cujus genu se monstrat f. 16, e. Infra corpus callosum ambo apparent crura anlica fornicis, quae e corpo-
ribus candicantibus exsurgunt, et duabus laciniis postrorsum tendunt, unde crura postica fornicis formantur Fig. 18,
Fig. 16, h. Ambo crura antica fornicis e parte profunda exsurgenlia sursum duas laminas tenues emitlunt, quae septum
lucidum tenuissimum efficiunt. — Postrorsum crura postica fornicis se conjungunt cum plica f. 15 I, primordium cornu
Ammonis referente.

Sublato pariete interno hemisphcrii membranacei, adspicitur ventriculus lateralis valde ampins f. 15 m, in quo dislin-
Fuitur corpus striatum , se circa cerebri crus flectens. — Parietes hemispheriorum sunt quidem valde tenues ; sed bene ta-

men demonstrant fibrarum medullarium decnrsum radiorum ad instar f. 15, o, o, o. — Seclionc verticaîi enccphali patet
canaîem medullae spinalis transira in ventriculum quartum , et eum rursus se continuare in magnam corporum quadrigemi-
norum cavitatem f. 16, /", et per banc in ventriculum tertium.

Fig. 17, 18, 19, 20 exhibent encephalon embryi, e sexto vitae uterinae mense. — Tiedemann aiBrmat, 1res cnce
phali tunicas rite esse cvolutas. — Medulla spinalis, vertebrarum theca contenta fdo terminatur , in os sacrum extenso ,
juxta quod transeunt nervi spinales , caudam cquinam consitituentos. — Inde a ventricule quarto usquc ad allatum filum ,
medulla longitudinem habet 3 poll. S lin. Ejus expansio in infimis vertebris cervicalibus est 17^ lin- et in regionc lum-
bali 1^4 lin- lata. Pars superior tumida medullae, e qua oriuntur corpora pyramidalia et olivaria nec non crura cerebelli,
est 3 lin. lata. Corpora pyramidalia f. 18, a, a, sese devant ante arcum, quem medulla spinalis ibi facit, ibiqnc eoruni
fibrae se decussant et antrorsum tendunt in pontem varolii , per quem in cerebri crura transeunt. In varolii ponte, fibrae
longitudinales corporum pyramidaiium teguntur fibris transversis pontis. Corpora olivaria f. 18, b, b sunt plana, neque
valde eminent. — Etiam antrorsum tendunt versus pontem varolii , per quem penetrant, sesc conjungentes sursum et ex-
trorsum cum corporibus pyramidalibus, cum quibus crura cerebri efTiciunt. Externae medullae spinalis columnae sivc corpora
restiformia antrorsum tendunt, et a parte postica in cerebellum transeunt. Si encephalon a parte suprema conspicitur ,
ambo apparent cerebri hemispheria valde evoluta et glabra. Fig. 17, a, a, in quibus nullum est sulcorum sive gyrorum indi-
cium. Attamen adco postrorsum producuntur, ut non tantum corpora quadrigemina sed ctiam fere integrum cerebellum abs
condant. — Postrorsum tantum, inter lobos posticos, parva pars apparet superficiei superioris cerebclli. — Ambo hemisphe-
ria sunt 1 poll. 6V2 îin- longa, postrorsum 1 poll. 3 lin. et antrorsum 1 poll. lata. In superficiebus hemispheriorum sibiinvi-
cem obversis, jam foveae apparent profundae et gyrorum primordia f. 20, a, a, a, a, a. Basi cerebri apparet pons varo-
lii latus et valde cmincns f. 18, c, c, qui parte media sulcum monstrat, trunco arteriae basilaris formatum. Pons longitudi-
nem habet 2 V2 lin. — Distincte fibris transversis constituitur, quae ambas partes dimidias cerebelli ad basin invicem connec-
tunt. Utroque pontis et medullae spinalis latere apparent superficies inferiores utriusque hemispherii cerebelli f. 18, d , d,
transverse sulcatac. Etiam utroque latere fissura distinguitur f. 18, e, e, quae in cerebelli cavitatem et in ventriculum quar-
tum pénétrât, et per quam pia mater transit, ad plexum clioroideum ventriculi quarti eHicicndum. Ante pontem ambo ap-
parent cerebri crura, quae divergendo e ponte cxsurgunt f. 18, f, f. Ante et inter ea magna jacet massa , quae corpora can-
dicantia invicem adhuc coalita refert f. 18, g. — Ad hujus partem anticam apparet infundibulum pyramidale sive conicum
fig, 18 h, juxta cujus marginem anticum nervi optici decurrunt. Ambo lobi anteriores cerebrales f. 18, i, i, fossa sylvii
salis profunda distinguuntur a lobo cerebri medio f, 18, Z. In hacce fossa jacebat arleria fossae sylvii, et ex ea proce-
dunt nervi olfactorii. — Lobi cerebrales medii parva incisura unciformi a lobis posticis sunt separati. — Si hemispheria
paululum a se invicem dimoveantur , corpus callosum sive magna cerebri commissura in conspectum venit f. 19, a, quae
ambo jam hemispheria invicem conjungit, et impedit quominus a se invicem absque dilaceratione separari possint. Est 3Vs
iin. longum et IV^ lin, latum, Ita postrorsum producitur, ut thalamos nervorum opticorum f. 19, b, et ventriculum tertium
nondum prorsus abscondat. — Hinc palet formalionem corporis callosi procedere a parte antica versus poslicam , cadem ra-
tione qua etiam increscit hemispheriorum volumen. Inter hemispheria paululum a se invicem dimota, in fig. 19 praeter cor-
pus callosum , etiam apparent cerebellum c, massa corporum quadrigeminorum d , et thalami nervorum opticorum b , pone
quos glandula pinealis i, cum ejus cruribus est sita.

Cerebellum , quod fere integrum ab hemispheriis cerebri absconditur, a parte suprema versus infimam paululum est com-
prcssum. Ejus pars media sive vermis est paululum depressa. Cerebellum Igtitudinem habet 8 lin. ; ejus diameter a parte an-
tica versus poslicam in vernie est S\'/s lin- et in hemispheriis 3 lin. — Ejus superficies superior numerosos referl sulcos trans-
versos, in quibus non tantum lobi, sed eorum rami se evolvunt, quemadmodum patet verticaîi ccrebelli sectione f. 20, b. —
Cerebelli cavitas anguslior est facta, et ejus margo posterior paululum incisa. Crura ad corpora quadrigemina, valvula cere-
belli f. 20, c, et crura ad pontem f. 18, e, e, facile distinguuntur, — Ventriculus quartus supra medullam spinalem et infra

cerebeîlum obvius f, âO, ei, calamo scriplorio conjungilur cum medullae spinalis canali. Auirorsum ventriculus qtiartus produ-

Corpora quadrigemina lobis posticis hemispheriorum postrorsum elongatis prorsus tecta, f. 49, d, sursum sunt convexa ai
glabra, et sulco longitudinali debiii in duos lobos separata. -- Sunt 4 lin. longa et 3 lin. lata. — Eorum parietes majorem
acquisiverunt crassitiem, quemadmodum sectione verticali patet f. 20, unde eorum cavitas angustior est facta f. 20,

Thalami nervorum opticorum sursum glabri et convexi longitudinem habent lin. et latitudinem 3 lin. — Imponuntur

cruribus cerebri antrorsum et versus latera decurrentibus , vel potius eorum expansionem quasi referunt l 2Q, f, g. — Hemis-
pherii sinistriut patet fig. 49 pars suprema est sublata, ut demonstretur fabrica interna ventriculi lateralis. — Grassities pa-
rietum ventricuh lateralis f. 19, é», quam maxime est aucta, praesertim parietis externi. - Ventriculus est valde amplus et
figuram oblongam refert. - Tria cornua f, g, h facile discernuntur. Integer ventriculus lateralis magno plexu choroideo est
repletus. Antrorsum apparent corpus striatum satis magnum i, cornu Ammonis l, crus posticum fornicis et pes Hippocampi
minor«. Adsunt commissura anterior et posterior, sed nondum commissura mollis. Septum lucidum f. 20 , ft., distincte
e diiabus laminis est compositum , inter quas sitvis est Ycntriculus septi lûcidi.

Deze en de volgende plaat zijn bestemd , om eene duidelijke voorstelling der oorspronkelijke wording en ontwikkeling van
de hersenen te geven. De afbeeldingen zijn grootstendeels ontleend aan f. tiedemann , Anat. u Bildungsg. des Gehirns im Foetus
d. Menschen. Mrnberg, 1816.

Fig. 1. en 2 geven voorstelling der hersenen eener vrucht uit de vijfde of zesde week der zwangerschap. — Tiedemann
zegt in dit tijdperk van ontwikkeling duidelijk eene buis a gevonden te hebben , welke het dan nog holle roggemerg is. —
Naar boven in h vormt dit ruggemerg eene uitpuiling, daar waar zich uitwendig aan het ligchaam der vrucht de bekende
uitbuiging van den nek bevindt. — Van daar buigt zich het ruggemerg weder om, en gaat in de hersenblaas over. — Het
achterste gedeelte dezer hersenblaas in c is de eerste aanduiding van kleine hersenen, welke met het nog holle verlengde merg
vormen, hetgeen ik D. I, bl. 61, achterste hersenblaas genoemd heb. — Daarop volgt naar voren in d de tweede of mid-
delste hersenblaas , uit welke zich de vierlingknobbels ontwikkelen. Nog iets meer naar voren in e is de aanduiding der
gezigtsbedding, en in /"de eerste blaasvormi ge aanleg der halfronden van de groote hersenen. — Al deze deelen doen zich
in gezegde verhouding voor bij eene zijdelingsche afbeelding der hersenen.

In Fig. 2 worden dezelfde hersenen afgebeeld, maar van de achtervlakte af gezien. — In a , a doet zich het rugge-
merg gespleten voor ; in deze spleet drong het zachte hersenvlies. Van voren is er aan weérszijde dezer spleet eene uit-
puiling b, b, tusschen welke het ruggemergskanaal zich tot vierde hersenholte verwijdt. — Naast deze vierde hersenholte
is er aan elke zijde eene plaat, welke de eerste aanleg is der kleine hersenen c , c. Naar voren is de middelste hersenblaas,
of de aanleg der vierlingsknobbels zigtbaar, d, d.

Fig. 3, 4, S, 6, 7, 8 lichten de gesteldheid toe der hersenen in de derde maand van het baarmoederlijk leven. ~
Fig. 3 stelt de hersenen voor eener vrucht uit de negende week van de zwangerschap. Het ruggemerg o heeft aan zijne
achterviakle eene duidelijke overlangsche spleet, welke zich voorwaarts tot vierde hersenholte verwijdt. De strengen b, b ,
welke zich aan wederzijde dezer holte bevinden, hebben zich tot platen ontwikkeld , die duidelijker den aanleg van de kleine
hersenen doen zien , en zich in het midden over de vierde hersenholte heenslaan. Vóór de kleine hersenen liggen twee lang-
werpig ovale , van boven gladde en bolle verhevenheden c , c, tusschen welke eene langwerpige sleuf doorgaat. Zij zijn uit
twee holle, uit de hersenschenkels opstijgende, en naar elkander toegekeerde wanden gevormd. ~ De holte, welke zij in-
sluiten , is eene voortzetting der vierde hersenholte, of de waterleiding van svLVirs, welke dan nog zich als eene ware holte
of hersenkamer voordoet. — Uit al deze bijzonderheden is het besluit te trekken, dat gemelde verhevenheden de vierling-
knobbels zijn. Vóór dezelve zijn twee andere verhevenheden d, welke van boven glad en bol zijn. Tusschen haar , welke
den eersten aanleg der gezigtsbeddingen voorstellen , ligt de derde hersenholte. — Voorts buigt zich de hersenzelfstandigheid
ö vliesachtig naar achteren en naar binnen om, en vormt zoo doende de vliesachtige uitbreiding der halfronden van de groote
hersenen, welke zich van voren en zijwaarts, naar achteren en naar binnen omslaan, en aldus het gestreepte ligchaam bedekken.

Fig. 4 stelt de hersenen voor eener vrucht van 12 weken, gelijk zij zich in hare natuurlijke plaatsing bij de vrucht
voordoen. — De lappen van den kruiselings geopenden schedel a, a zijn naar beneden omgeslagen , ten einde de linkerhelft

van de hersenen en ruggemerg duidehjk te doen zien. In h vertoont zich het ruggemerg , hetwelk veel dikker en vaster dan
in de vorige figuren is. In c zwelt het op daar , waar de bekende vruchtelijke ombuiging van den nek is , echter met eenen
veel minder scherpen hoek dan in f. 1. — Naar voren gaat het ruggemerg door twee schenkels in de kleine hersenen (iover,
welke zich als twee reeds zwaardere en gewelfde bundels over de vierde hersenholte heenslaan. In e gaat het verlengde merg
in de hersenschenkels over, welke zich eerst langs de voorvlakte der kleine hersenen heenslaan, zich dan ombuigen, om beneden-
waarts in de halfronden te dringen. — \\n f vertoont zich de veel zwaardere en gewelfde middelste hersenblaas , uit Avelke de
vierlingknobbels zich zullen ontwikkelen. In h doet zich het linkerhalfrond voor, hetwelk blaasvormig opgezwollen is.

Fig. S is eene afbeelding derzelfde hersenen , van derzelver achtervlakte afgezien. In a , a vertoont zich het rugge-
merg , hetwelk naar de kleine hersenen toe aanmerkelijk in dikte toeneemt. — Aan deszelfs hier afgebeelde achtervlakte is
eene sleuf, welke van af de vierde hersenholte allengs naauwer wordt, en benedenwaarts in eene spitse punt uitloopt. De
kleine hersenen b, b slaan zich brugswijze heen over de vierde hersenholte; zij zijn in het midden, waar zich de beide kwab-
ben raken, zeer smal, en aan de buitenvlakte bol en glad , zonder eenig bewijs van sleuven. — In c,c ziet men de middelste
hersenblaas, welke door eene overlangsche sleuf in twee kwabben wordt gescheiden. — In d, d vertoonen zich de achtervlakten
der beide halfronden van de groote hersenen, welke zich reeds gedeeltelijk over de middelste hersenblaas heenslaan.

Fig. 6 beeldt de ondervlakle derzelfde hersenen af. Aan de voorvlakte van het ruggemerg a, a bemerkt men eene
niet zeer diepe , blind eindigende overlangsche sleuf, welke volstrekt niet met het ruggemergskanaal in gemeenschap is. —- Naar
voren in b, b zwelt het ruggemerg aanmerkelijk op. In c, c is het duidelijk, dat het ruggemerg door twee schenkels over-
gaat in de kleine hersenen d, d. — Er is derhalve nog geen schijn van brug van varoliüs zigtbaar. — In e, e verkondigen

zich de beide hersenschenkels als een paar smalle strooken , welke zich uit het ruggemerg voortzetten. _ Aan de voorzijde

dier hersenschenkels is eene zelfstandigheid /, welke men als de eerste aanduiding der witte verhevenheden (c. c. candicantia)
behoort te beschouwen , en vóór deze bevindt zich het hersenaanhangsel {hypophysis cerebri) g. Aan de ondervlakte der half-
ronden vertoont zich de vereeniging der beide gezigtszenuwen in /i, en aan weêrszijde de wortel der reukzenuwen in i, i. _

In Fig. 7 worden dezelfde hersenen voorgesteld, van boven af gezien , en met naar buiten omgeslagene halfronden, ten
einde de dieper gelegene deelen zigtbaar te maken. In a , a vertoonen zich de beide strengen van het ruggemerg , met de ach-
terste overlangsche sleuf in b. In c, c zijn de kleine hersenen te zien; iu d, d óe massa der vierlingknobbels ; in e de ge-
zigtsbeddingen ; in f, f de gestreepte ligchamen. Zijwaarts vertoonen zich de beide blaasvormige halfronden , welker wanden
ter naauwer nood eene kwartlijn dik zijn. Zij zijn slechts van voren bij g met elkander verbonden, waardoor de eerste aanvang
van het eeltachtig ligchaam wordt te weeg gebragt. Voor het overige ontbreken eeltachtig ligchaam en gewelf, waardoormen,
bij het uit elkander slaan der halfronden, terstond in de derde hersenholte komt, en op de gezigtsbeddingen stuit.

Fig. 8 geeft het beeld eener loodregte doorsnede van dezelfde hersenen, voornamelijk om te doen zien , gelijk D. I,
bl. 70, gezegd wordt, dat aanvankelijk het ruggemerg een koker is , welke zich van boven in de blaas van het verlengde merg
opent. — In a vertoont zich de voor- , in de achtervlakte van het ruggemerg , in c deszelfs kanaal , hetwelk bij d in de
vierde hersenholte overgaat, waaruit blijkt, dat deze niets anders is dan eene verwijding van het ruggemergskanaal ; in e
vertoonen zich de vertikaal doorgesnedene kleine hersenen ; in /" is een klein plaatje, hetwelk de kleine hersenen met de massa
der vierlingknobbels verbindt, en de eerste aanduiding van het klapvlies der kleine hersenen is ; i is het mergvlies , hetwelk
de vierlingknobbels vormt, wier dunne wanden eene zeer ruime holte bevatten , als ware het eene soort van hersenkamer,
welke achterwaarts in gemeenschap is met de vierde hersenholte, en naar voren overgaat in de tusschen de gezigtsbeddingen h
gelegene derde hersenholte g. In k vertoont zich het nog holle , blaasvormige regterhalfrond.

Uit al deze afbeeldingen is genoegzaam af te leiden, dat uit de geringe ontwikkeling der halfronden van de groote herse-
nen de noodzakelijkheid voortvloeit, dat vele deelen , welke bij den volwassen\' mensch door de halfronden der groote hersenen
bedekt worden , in de vroegere tijdperken van het vruchtelijk leven naakt liggen , zoo als b. v. de kleine hersenen en de
vierlingknobbels.

Fig. 9, 10, 11, 12, 13 zijn bestemd, om een nader denkbeeld te geven van de verhouding der hersenen bij eene
vrucht van de veertiende of vijftiende week der zwangerschap.

Fig. 9 stelt de bovenvlakte der hersenen voor, in welke men vijf onderscheidene partijen ontdekt; vooreerst de gladde,
in de dwarste getrokken, en nog geene sleuven vertoonende kleine hersenen c, c, welke onbedekt te voorschijn liggen; en
3" de beide bolle, gladde en met elkander verbondene vierlingknobbels , welke even onbedekt zijn , ö , ö , en 4® en de
beide langwerpige halfronden der groote hersenen a, a. — In d vertoonen zieh de uiteenwijkende schenkels des ruggemergs,
tusschen welke, tegen de kleine hersenen aan, eene uiteenwijking is, als vierde hersenholligheid. — Elk halfrond der groote
hersenen is 10 lijnen lang, van voren 27^ 1- , en van achteren 4 1. breed. Zijne bovenvlakte is glad , en vertoont hier en
daar eenige diepten, in welke het zachte hersenvlies ingedrongen is.

Fig. 10 stelt de ondervlakte der hersenen voor, aan welker halfronden der groote hersenen zich eene duidelijke, dwarse
groef vertoont a, a , als aanduiding van de groeve van sylvids, waardoor zich de scheiding in de voorste en middelste kwab
reeds begint te vertoonen. Aan het ruggemerg b, b vertoont zich in c eene zwakke overlangsche sleuf; in d, flf zijn duidelijk
de pyramidevormige ligchamen zigtbaar. De daarnaast gelegene gedeelten van het ruggemerg e , e zijn geheel vlak en glad ,en
vertoonen nog geene verhevenheden, welke met de olijfvormige ligchamen kunnen worden vergeleken. Naast de plekken ,
waar zich later de olijfvormige ligchamen vormen, neemt men buitenwaarts aan elke zijde van het ruggemerg eene streng waar
f, f, welke voorwaarts naar de brug van varolius gaat , en zich zij- en achterwaarts verheft, om in de kleine hersenen
over te gaan. Deze strengen , welke de opgezwollene randen der vierde hersenholligheid vormen , zijn de koordswijze lig-
chamen (c. c. restiformia), of de schenkels van het ruggemerg tot de kleine hersenen.

Er is eene smalle brug van varohüs g , vóór welke de beide hersenschenkels h, h divergerend uiteenloopen , en eene
kleine driehoekige ruimte vormen, aan welker voorvlakte eene grootere massa Higt, welke niet dan de witachtige verhevenhe-
den (e. c. candicantia) kan zijn. Vóór dezelve ligt het rondachtig vooruitspringende hersenaanhangsel l, hetwelk hol is, en
den met de hersenholligheid in gemeenschap zijnden trechter bevat. Daarvóór zijn de gezigtszenuwen en vóór deze de reuk-
zenuwen geplaatst. — De kleine hersenen blijken hol te zijn. In deze holte begeeft zich het zachte hersenvlies, hetwelk
aldaar eene vaatvlecht vormt.

Fig. 11 stelt dezelfde hersenen voor, van welke men door eene horizontale snede het bovenste gedeelte der halfronden
der groote hersenen heeft weggenomen , waardoor blijkt, dat deze zijn vliesachtige zakken , in welke zich bij a de vaatvlecht
{plexus choroideus) vertoont, die als eene voortzetting van het zachte hersenvlies van binnen tusschen de buitenste halfronden
der groote hersenen indringt, en over de bovenvlakte der gezigtsbeddingen, en onder den zoom van de schenkels van het gewelf
m de zijdelingsche holligheden ingaat. Aan de binnenvlakte van elk halfrond neemt men op al die plaatsen eene inbuiging
waar, in welke zich aan de buitenvlakte eene diepte vertoont. Uit het linkerhalfrond is de vaatvlecht weggenomen, waardoor men
vooreerst op den bodem van het halfrond het gestreepte ligchaam b bemerkt, hetwelk van voren breed, van achteren smal is.
Voorts bemerkt men eene van voren en van binnen naar achteren en naar beneden gaande, niet sterk uitspringende verhevenheid
c, welke de Ammonshoorn is. Achter dezelve ligt eene andere verhevenheid d, welke den pes Eippocampi minor voorstelt.
Het voorste gedeelte der zijdelingsche holligheid e gaat in de holle reukzenuwen over. Het achterste gedeelte f eindigt blind.

Fig. 12 is eene vertikale doorsnede derzelfde hersenen, welke, zoo men ze met fig. 8 vergelijkt, doet zien, dat de her-
senen aanmerkelijk in ontwikkeling zijn toegenomen. In a vertoont zich het ruggemerg ; in b deszelfs kanaal, hetwelk veel
naauwer is geworden ; in c de kleine hersenen, welke zich over de vierde hersenholligheid heenslaan ; in d is de holle massa
der vierlingknobbels ; in e derzelver vliezige bovenwand; in /" de gezigtsbedding ; in gf de derde hersenholligheid; in h het
eeltachtige ligchaam; in i de voorste schenkel van het gewelf; in k, k de binnenvlakte van het regterhalfrond.

Fig. 13 stelt dezelfde hersenen voor, met uiteengeslagene halfronden der groote hersenen, waardoor de vierlingknobbels
® \' « geheel ontbloot worden. Vóór dezelve bemerkt men de beide langwerpige, van boven gladde en bolle gezigtsbeddin-
gen 6, i, en de kleine , rondachtige met hare steeltjes uit de gezigtsbeddingen ontspringende pijnappelklier c. Tusschen de
gezigtsbeddingen ziet men van boven in de derde hersenholte in. Beide halfronden zijn van voren met elkander verbonden,

d. ~ Deze verbinding stelt het nu nog zeer kleine eeltachtige ligchaam daar. Achter en onder dezelve verhefTen zich uit den
bodem der derde hersenholligheid twee kleine strengen e, namelijk de voorste schenkels van het gewelf, welke eerst onderling
verbonden zijn, maar later in twee smalle strooken uitloopen, welke zich over de gezigtsbeddingen heenslaan naar de grond-
vlakten der achterste kwabben van de halfronden der groote hersenen. Deze naar achteren gerigte strooken zijn de achterste
schenkels van het gewelf; naar binnen en naar beneden bemerkt men van deze schenkels den weeken, naar de gezigtsbed-
dingen gerigten, rand of den zoom {Taenia s, fimbria). Naast deze achterste schenkels van het gewelf, en aan derzelver
buitenzijde, vertoonen zich aan de binnenvlakte der halfronden twee plooijen , f, f, welke ongetwijfeld den Ammonshoorn
vormen. — Van de groeven , in welke deze plooijen geplaatst zijn, gaan aan weêrszijde kleine, zijdelingsche groeven, g, g, ach-
terwaarts naar de achterkwabben, in welke zich evenzoo eene plooi voordoet, als aanduiding van den pes Hippocampi minor.

Fig. IS, 16 stellen de hersenen voor van eene vrucht uit de 17<ie of 18de week der zwangerschap, omtrent welke
TiEDEMANN zegt, dat het harde hersenvlies als sikkelvormig verlengsel drong tusschen de beide halfronden der groote hersenen,
en als tentvormig verlengsel ging tusschen de halfronden der groote hersenen en de kleine hersenen. — Het ruggemerg is 2
duim 5 lijnen lang. Daar, waar het zich van boven en van achteren opent, om de vierde hersenholligheid te vormen, is het
zeer breed (2Va lijn). Hierop volgt eene smalle plek , welke allengs in de IV2 lij» breede opzwelling overgaat, uit welke de
zenuwen tot de armvlecht ontspringen. Het gedeelte, hetwelk de streek der borst-of ruggewervelen inneemt, is zeer smal, en
slechts 1\' breed. — fn de lendewervelen neemt het weder aanmerkelijk in breedte toe , welke aldaar IV5 1- bedraagt.
Aan het heiligbeen loopt het ruggemerg in eenen dunnen draad uit. Aan wederzijde van het ruggemerg ontspringen de rug-
gemergszenuwen met voorste en achterste wortels. — Aan zijne achtervlakte gaat de langwerpige spleet heen, in welke zich
het vaatrijk of het zachte hersenvlies inbuigt. Door een klein in de schrijfpen ingebragt buisje liet zich het geheele kanaal
van het ruggemerg opblazen, waaruit bleek , dat hetzelve zich in de zoo straks vermelde opzwellingen verwijdt. Het rugge-
merg bestaat uit twee sterke , duidelijk vezelachtige strengen , tusschen welke zich aan de voorvlakte eene niet zeer diepe
langwerpige groef bevindt, in welke de ruggemergsslagader voortloopt. — Aan de ondervlakte van het verlengde merg zegt
TIEDEMANN , dat duidelijk zigtbaar waren de piramidevormige , de olijfvormige en de koordswijze ligchamen.

De in dwarste gerigte kleine hersenen c, zijn eenigzins van boven naar bensden platgedrukt. In het midden zijn
zij duidelijk smaller dan zijwaarts. Hierdoor vertoont zich de eerste aanduiding der scheiding van de kleine hersenen in het
middenstuk of den worm , en de beide zijstukken of de halfronden. De voorste halvemaanswijze insnijding omvat de massa
der vierlingknobbels van achteren. De achterste ook reeds voorhandene insnijding is nog zeer klein. — Aan de buitenste bolle
vlakte der kleine hersenen zijn vier dwarsgroeven zigtbaar, welke in het middenstuk het diepst zijn, en zich aan de halfronden
allengs verliezen. — Deze vier dwarsgroeven verdeelen de kleine hersenen in vijf kwabben, zoo als zulks vooral in de vertikale
doorsnede fig. 16, a, blijkt. — De hier zigtbare lakken voor de vijf kwabben vertegenwoordigen de vijf door keil beschrevene
kwabben der kleine hersenen. Aan de takken der kwabben zijn nog volstrekt geene kleinere takken of platen zigtbaar. De
onderste vlakte der kleine hersenen vertoont eenen in de takken dringenden kuil, welke de vierde hersenholligheid koepelswijze
bedekt. De halfronden der kleine hersenen bevatten het corpus ciliare, of de groote mergkern van reil. De commissuren der
kleine hersenen zijn niet wel te miskennen. De langs de schenkels der kleine hersenen heengaande strengen, welke zich om
de naar voren gaande strengen des ruggemergs ombuigen, en zich dan weêrszijde met elkander verbinden, vormen de brug
van vAROLiüs, die twee lijnen in lengte doormeting heeft (zie f. 16, b). Van den voorsten kleinen tak der kleine hersenen
begeven zich de ongemeen duidelijke schenkels der kleine hersenen naar de vierlingknobbels {crura cerebelli ad corpora qua-
drigemina) , waardoor het klapvlies der kleine hersenen , of het velum medulläre anticum van reil , gevormd wordt, hetwelk
de vierde hersenholligheid bedekt (zie f. 16, c.) De amandelen, de flocculus en hei velum medulläre posticum nog niet.

De beide halfronden der groote hersenen, fig. 14, 0, 0, zijn glad , en vertoonen aan hunne bovenvlakte geene sleuven
of kronkels. Zij zijn 1 d. 3 1. lang, en 1 d. breed. — Hoewel zij zich naar achteren aanmerkelijk verlengd hebben, bedek-
ken zij toch de massa der vierlingknobbels f. 14, Ä, niet geheel, welke tusschen de kleine hersenen en den achterrand
der halfronden van de groote te voorschijn komen.

Als men de beide halfronden der groote hersenen van boven en zijdelings uit elkander legt, fig. 15, a, o, bemerkt men
aan hunne binnenvlakte eenige diepe sleuven en aanvankelijke kronkels, fig. 15, b, b, b, b, fig. 16, d, d, d. Voorts bespeurt
men de beide, door eene langwerpige sleuf van elkander gescheidene, vierlingknobbels f. 15, c, c, welke bol, glad en nog
niet in vier verhevenheden gedeeld zijn ; zij zijn vier lijnen lang en drie lijnen breed. Voorts neemt men de beide gladde
en bolle SV^ 1- lange gezigtsbeddingen f. 15 , d, d, waar , uit welke naar voren en naar binnen de schenkels .der pijnappel-
klier f, 15, e, e, ontspringen , die zich naar achteren begeven, en zich met de kleine, rondachtige pijnappelklier f. 15, /",
verbinden. Onder de pijnappelklier bevindt zich de achterste , de gezigtsbeddingen met elkander verbindende , commissuur.
Tusschen de gezigtsbeddingen in ziet men in de derde hersenholligheid, welke naar voren den ingang in den trechter {aditus
ad infundilum) vertoont. Al deze deelen worden door het bloot uit elkander schuiven der halfronden van de groote hersenen
zigtbaar, aangezien het eeltachtige ligchaam en het gewelf dezelve nog niet bedekken.

Beide helften der groote hersenen zijn naar voren door eene commissuur verbonden, f. 15, g, welke klaarblijkelijk de
aanduiding is van het eeltachtige ligchaam, welks knie zich f. 16, e, loont. —Onder het eeltachtige ligchaam komen de beide
voorste schenkels van het gewelf te voorschijn, welke uit de witachtige ligchamen (c. c. candicantia) ontspringen , zich met
het eeltachtige ligchaam verbinden, en dan met twee strooken zich naar achteren begeven, waardoor de achterste schenkels
van het gewelf gevormd worden, fig. IS , ä , i, f. 16, /", h. De beide uit de diepte te voorschijn komende voorste sehen
kels van het gewelf geven naar boven dunne plaatjes af, welke het buitengemeen dunne doorschijnende middelschot septum
lucidum vormen. — Achterwaarts is het duidelijk , dat de achterste schenkels van het gewelf zich met eene plooi verbinden,
f. 15, 1,1, welke men ongetwijfeld als den aanleg van den Ammonshoorn kan beschouwen.

Als men den binnenwand van het vliesachtige halfrond wegsnijdt, ziet men in de zeer ruime zijdelingsche hersen-
holligheid f. 15, m, en hierdoor het om den hersenschenkel gebogen gestreepte ligchaam f. 15, w. — De wanden der half-
ronden zijn nog zeer dun, maar in dezelve is duidelijk de straalswijze uitbreiding der mergvezels te bemerken, f. 15, o,o, o.
Bij eene vertikale doorsnede der hersenen blijkt, dat het ruggemergskanaal in de vierde hersenholligheid overgaat, en dat deze
zich weder voortzet in de groote holte der vierlingknobbels f. 16 , /", welke op hare beurt zich verlengt in de derde hersen-
holligheid , g.

Fig, 17, 18, 19 , 20 stellen de hersenen voor van eene vrucht in do zesde maand van het baarmoederlijk leven. Tie-
i>emann zegt, dat de drie hersenvliezen behoorlijk ontwikkeld zijn. Het in zijn kanaal bevatte ruggemerg loopt in eenen
draad uit, welke zich tot in het heiligbeen uitstrekt, en langs welken de ruggemergszenuwen, welke eenen paardenstaart
vormen , heengaan. Het is van de vierde hersenholligheid af tot aan meergemelden draad 3 d. 5 1. lang. Zijne opzwelling
•n de onderste halswervelen is IV^ 1- breed, en in het lendenstuk 1- — Daar, waar het ruggemerg naar boven op-
zwelt, en de piramidevormige en olijfvormige ligchamen, als ook de schenkels der kleine hersenen, vormt, is het 3 1.
breed. — De piramidevormige ligchamen f. 18, a, a, verheffen zich vóór de buiging van het ruggemerg, alwaar hunne
vezels zich o verkruisen , en gaan voorwaarts naar de brug van varolius, door welke zij zich in de hersenschenkels voortzet-
ten. — In de brug van varouüs zijn de overlangsche vezels der piramidevormige ligchamen door de overdwarse van de brug
van VAROLIUS bedekt. De breede olijfvormige ligchamen f. 18 . A , , zijn vlak, niet zeer bol en weinig uitspringende. Ook
zij gaan voorwaarts naar de brug van varolius , dringen door dezelve , en voegen zich van boven en van buiten aan de pira-
midevormige ligchamen, met welke zij de hersenschenkels vormen. De buitenste strengen des ruggemergs, of de koords-
wijze ligchamen, gaan naar voren en dringen achterwaarts in de kleine hersenen. — De hersenen, van boven afgezien, ver-
toonen de beide groote en gladde halfronden der groote hersenen, fig. \'17, a, a, in welke geene aanduiding is van sleuven
of kronkels, — Zij verlengen zich echter nu zoo verre naar achteren, dat zij niet alleen de vierlingknobbels , maar ook schier
ten eenemale de kleine hersenen bedekken. Van achteren slechts bemerkt men tusschen de achterkwabben een klein ge-
deelte van de bovenvlakte der kleine hersenen. — De beide halfronden zijn 1 d. 6V2 1. lang; van achteren 1 d. 3 1., en van
voren 1 d. breed. Aan de naar elkander toegekeerde vlakten der halfronden zijn reeds diepe sleuven en aanvankelijke kronkels
zigtbaar, fig. 20 , 0 , a , a , a , a. Aan de ondervlakte der hersenen bemerkt men de breede en sterk uitspringende brug

van VAROLitrs . fig. 18, c, c, welke in het midden eene sleuf vertoont, door den stam der a. basilaris te weeg gebragt. De
brug is ^Va 1- lang. — Zij bestaat duidelijk uit dwarsvezelen, welke de beide helften der kleine hersenen aan de ondervlakte
met elkander verbinden. Aan weêrszijde van de brug en om het verlengde merg vertoonen zich de ondervlakten der beide
halfronden van de kleine hersenen, fig. 18, d, d, welke in de dwarste gegroefd zijn. Ook bemerkt men aan elke zijde eene
spleet, fig. 18, e, e, welke in de holte der kleine hersenen en in de vierde hersenholligheid indringt, en door welke zacht
hersenvlies heengaat, om den plexus choroideus der vierde hersenholligheid te vormen. Vóór de brug neemt men de beide
uit de brug tevoorschijn tredende, en eenigzins divergerende groote hersenschenkels waar, fig. 18, f, f. Vóór en tusschen
dezelve ligt eene groote massa, welke de nu nog vereeoigde witachtige ligchamen (c. c. candicantia) daarstelt, fig. 18 , g.
Aan hare voorvlakte bevindt zich het piramide- of kegelvormige hersenaanhangsel, fig. 18 , A, langs welks voorrand de gezigts-
zenuwen heengaan. De beide groote voorste hersenkwabben, fig. 18, i, i, zijn, door de diepe groeve van sylvius, van de middelste
hersenkwab gescheiden, fig. 18, l, l. In deze groeve lag de arteria fossae sylvii , en uit haar komen de reukzenuwen te voorschijn.
De middelste hersenkwabben zijn door eene kleine , haakvormige insnijding van de achterkwabben gescheiden. — Door de
beide halfronden eenigzins uit elkander te schuiven, komt het eeltachtige ligchaam of de groote hersencommissuur, te voorschijn
fig. 19, a, welke nu de beide halfronden met elkander verbindt, en het verder uiteenleggen belet. Hetzelve is 5% 1. lang
en IV4 1- breed. Het breidt zich zoo weinig achterwaarts uit, dat het de gezigtsbeddingen, fig. 19, Z», en de derde her-
senholligheid nog niet geheel bedekt. — Klaarblijkelijk geschiedt derhalve de vorming van het eeltachtige ligchaam van voren
naar achteren, in dezelfde rede als de halfronden van voren naar achteren in ontwikkeling toenemen. Tusschen de eenigzins uit
elkander geschovene halfronden der groote hersenen bemerkt men in fig. 19, behalve het eeltachtige ligchaam, de kleine hersenen
c, de massa der vierlingknobbels d, en de gezigtsbeddingen b, achter welke de pijnappelklier i met hare schenkels geplaatst is.

De schier geheel door de halfronden bedekte kleine hersenen zijn van boven naar beneden eenigzins zamengedrukt. Haar
middelste gedeelte, of de worm, is eenigzins ingedrukt. De breedte der kleine hersenen bedraagt 8 1.; hare doormeting van
voren naar achteren in den worm ^Vs 1- en in de halfronden 3 1. Hare bovenvlakte vertoont talrijke en diepe dwarsgroeven,
in welke niet alleen de kwabben , maar ook hare takken zich ontwikkeld hebben , gelijk eene vertikale doorsnede der kleine
hersenen dit toont, fig. 20, b. De holte der kleine hersenen is naauwer geworden, en haar achterrand eenigzins ingekorven.—
De schenkels tot de vierlingknobbels met het klapvlies der kleine hersenen, fig. 20, c, en de schenkels tot de brug, fig. 18,
e, e, zijn duidelijk zigtbaar. De op het ruggemerg en onder de kleine hersenen zich bevindende vierde hersenholligheid, fig.
20 , d, is door de punt der schrijfpen met het kanaal van het ruggemerg in gemeenschap. Naar voren zet zich de vierde
hersenholligheid voort in de holte der vierlingknobbels, fig. 20 , e.

De door de achterwaarts verlengde en vergroote achterkwabben der halfronden van de groote hersenen geheel bedekte
vierlingknobbels, fig. 19 , rf, zijn van boven bol en glad, en door eene zwakke, overlangsche sleuf in tweeën gedeeld. Zij zijn
4 1. lang en 3 1. breed. Hunne wanden hebben aanmerkelijk in dikte gewonnen, gelijk uit eene vertikale doorsnede blijkt,
fig. 20 , waardoor ook hunne holte zeer is ingekrompen, fig 20 , e.

De van boven gladde en bolle gezigtsbeddingen zijn 37^ 1. lang en 3 1. breed. Zij zitten op de voor- en zijwaarts gaande
schenkels der groote hersenen, of vormen veeleer eene opzwelling van dezelve, fig. 20, /", gr, In het linkerhalfrond !s,
gelijk fig. 19 aanwijst, eene snede in de dwarste gedaan , om de inwendige verhouding der zijdelingsche hersenholligheid zigt-
baar te maken. De wanden der zijdelingsche holligheid , fig. 19, e, zijn aanmerkelijk in dikte toegenomen, vooral de buiten-
wand. Zij is nog zeer ruim, en heeft eene langwerpige gedaante. De drie hoorns f.g,h, laten zich duidelijk herkennen. —
De geheele zijdelingsche holligheid is met eenen grooten plexus choroideus gey\\x\\d. Naar voren bemerkt men het vrij groote ge-
streepte ligchaam i, den Ammonshoorn l met den achtersten schenkel van het gewelf, en den kleinen vogelklaauw n. — Er is
eene voorste en achterste commissuur, maar geene commissura mollis. Het doorschijnende middelschot, fig. 20, A , bestaat
duidelijk uit twee platen , en eene daartusschen geplaatste holte {ventriculus septi lucidi).

Fig. 1, â, 5, 4 et S illustrant eocephali formationem et fabricam, septimo vitae uterinae mense. Medulla spinalis
sulco longitudinali antico et postico praedita parte media, angustiori tantum 1 lin. est lata. Eo loco , ubi fortes exsurgunt
nervi lumbales, nec non ubi plexus bracbialis oritur, 2 linearum latitudinem acquirit. — Deorsum in apicem exit, qui usque
ad ultimam vertebram lumbarem se exlendit. Nervi, qui caudam equinam formant, sunt robusli. Canalis medullae spina-
lis angustior est factus, ejusque parietes teguntur tenui slrato substantiae, fibris destitutae. — Ipsa medulla e fibris longitu-
dinalibus distinctis composita, sursum , antequam in medullam oblongatam transit, levem describit arcum fig. a. Ibi
ejus latitudo IV3 lin. aequat. Dein latior et spissior redditur, et medullam oblongatam refert, in qua facile dignoscuntur
corpora pyramidalia fig. t , a, olivaria b, restiformia c. — Diameter transversa medullae oblongatae parle suprema IVa Ûû.
aequat. — Quaevis pyramis 3 lin. est longa et 4 lin. lata. — Columnae fibrarum se decussant, antequam in corpora pyramidalia
expanduntur. Fibrae medulläres pyramidum, quae antrorsum per pontem varolii in cerebri crura transeunt, fibris transversis pontis
obleguntur, et bene multis locis cum iis in telam texuntur. — Supra columnas olivares corpora sunt sita, ovi formam referentia
2 lin. longa et 1 lin. lata, corpora olivaria dicta, quae e substantia componuntur fibris destituta, et fibris niedullaribus imposita,
in directione corporum quadrigeminorum decurrentibus. Columnae externae medullae spinalis sive corpora restiformia in cere-
bellum penetrant, quod integrum hemispheriis cerebri postrorsum productis absconditur. Diameter transversa 97a lin. aequat ;
diameter longitudinalis in vermi sive in parte media 4 lin. et in ambobus hemispheriis 4^/g lin. (vid. fig. 1, d, d, fig. 2, b).
Incisura anterior semilunaris circumdat corpora quadrigemina ; posterior parum tantum est evoluta. Integra superficies superior
cerebelli multas monstrat fossas transversas , quae partim profunde penetrant, et bine lobos formant ; partim minus profundae sunt,
et bine ramos a se invicem séparant. Sursum lobi a Reilio eximie descripti, fossis latis et profundis a se invicem distinguuntur.—
Antrorsum se monstrat lobus centralis fig. 4, a, qui incisuram semilunarem anticam elficit. Pone hanc jacent lobi superiores
anteriores sive quadrangulares fig. 4, e, et tunc sequuntur lobi superiores posteriores fig. 4, — Itidem pro parte appa-
rent lobi posteriores et inferiores. — In cerebelli basin vermis inferior non profunde pénétrât. — Cavum a parte infima ce-
rebellum intrans, satis adhuc est amplum. — Flocculi fig. 1, e, e, fig. 2, distincte apparent. — Columnae quae a lateribus
et deorsum e medulla spinali in cerebellum penetrant crura medullae spinalis ad cerebellum s. pedunculi cerebelli v. corpora
restiformia in utraque cerebelli parte dimidia tumorem formant, ovi figuram referentern , et corpus ciliare sive nucleus mag-
nus medullaris reilii dictum. Ex hocce tumore se elevant fibrae , ramos radiatos referentes fig. 3 , a, a. — Aliae fibrae
deorsum et antrorsum tendunt, quae columnas olivares et pyramidales circumdant, et sese invicem conjungentes pontem varolii
efficiunt. — Hic valde eminet, et longitudinem 3 lin. latitudinem 47^ lin. acquisivit fig. i, f. In parte media apparet fossa
<iblonga, in qua residet truncus arteriae basilaris. Aliae fibrae e corpore ciliari antrorsum tendunt, et a parte postica corpora

quadrigemina intrant ; hac ralione formant crura cerebelli ad corpora £|uadrigeraina. Membrana medullaris, quae inter haecce
crura antica decurrit, format valvulam cerebelli sive velum medulläre anticum fig. 5, b. — Si sectio verticalis cerebelli fig. 3
comparetur cum ea, quae Tabula IX depiogitur , distincte patebit, cerebelli formationem e cenlro progredi versus peripheriam.
Cerebrum, quod cerebelli et meduilae spinalis ralione habita maximum cepit incremeotum , non tantum corpora quadrigemina
et cerebellum abscondit, sed etiam valde pone üla eminet. — Ejus hemispheria longitudinem habent 1 poll. tin. et

latitudinem antrorsum 1 poll. 2 lin. el poslrorsum 1 poll. 5Vg hn. Eorum superficies superior convexa fig. 5 a, a, paucas
monstrat depressiones ct fossas, veluli gyrorum et sulcorum primordia, in quas piae matris plicae penetrant. — Versus latera
apparet fossa sylvu profunda, îata el poslrorsum reflexa fig. i , ^ , gf, fig. 2, c. c, in qua numerosi jacent rami arteriae fossae
SVLVJI, mulla vasa dimiltentes in cerebri subslanliam, ad nulrilionem corporis slriati , intus obvii. Ex hacce fossa nervus ol-
faclorius deorsum tendit fig. 2, d . — Caeterum hic bene multae apparent depressiones , veluli gyrorum primordia fig. 2, e, o, e.

In basi cerebri ambo apparent crura sive pedunculi cerebri fig. i , h , h , e ponte varolii orta et direclione longitudinali
decurrentia. Ante ea jacent ambo corpora candicantia fig. i, i, et ante haec iterum conspicitur cerebri hypophysis I.
Lobi anteriores hemispheriorum cerebri fig. 1 , w , m, bene multos jam possident sulcos f. I , n, n, n, n. — Nervi olfac-
torii valde magni, e fossa sylvii prodeunles, fig. i , o , o, antrorsum tendunt el tuberculo termin^inlur. — Lobi medii ro-
tündi, fig. 1, p, valde proeminent et parvam tantum monstrant depressionem. Lobi poslici q, q cerebellum abscondunt,
et valde postrorsum eminent; fossamque referunt, in qua cerebellum jacet.

Dimolis a sc invicem cerebri hemispheriis, fig. 5, apparet corpus caliosum sive cerebri commissura magna b, quod
longitudinem habet 9V.> Ho- el supra thalamos nervorum oplicorum postrorsum tendit. Corpus cailosum e distinclis et Irans-
versis componitur fibris, quae in amJao hemispheria penelranl , eaque invicem conjungunt. Supra corpus caliosum transeunl
arleriae corporis callosi, inler lobos anlicos penetrantes ibique sese reflectenles , ut ramos ibi emitlant in partes profundiores
cerebri.

Sublata parle superiori hemispherii sinislri, per sectionem horizontalem 1 lin. supra corpus callosum factam , conspi-
citur ventriculus lateralis. — Notandum est tunc magnum subslanliae medullaris ambilum allius jacere quam corpus callosum,
dum aetale aduila ambo in eotlem sita sunt piano. — Haecce diiferenlia effecliis est imperfectae hemispheriorum condilio-
nis. — Hemispherium dissectum extrorsum prope corpus caliosum , ubi parielem externum ventriculi lateralis efficit, est
spissius , fig. 5, c. — Margine dissecîo apparent fibrae sursum et peripherica ralione, radiorum ad instar decurrentes, quae
strata formant a parte interna ad externam sibi invicem imposila.

Ventriculus laterahs, crassitiei parietum ralione habita, valde amplus, longitudinem habet 1 poll. 6V2 bn- — Plexus
choroideus valde magnus eum fere iolegrum irnplet. — In tria dispertilur cornua, anticum d, medium e , posticum f. —
In latere fundi ventriculi lateralis apparet corpus striatum maximum sursum convexum g, quod antrorsum prope thalamum
nervorum oplicorum h jacel. In cornu medium pénétrât a parte antica et interna versus poslicam et externam cornu am-
monis i, quod taeniae i ope , connectilur cum crure poslico fornicis. In cornu postico ventriculi lateralis apparet eminentia
convexa , sive pes Hippocampi minor m.

Post verticalem sectionem corporis callosi el commissurae anterioris , lateralem depressionem hemispherii dextri, et su-
blationem hemispherii sinislri cum corpore calloso , eae encephali paries in conspectum veniunt, quae sursum hemispheriis
absconduntur (V. fig, 4).

Ante cerebellum jacent corpora quadrigemina revera in quatuor tubercula separata, fig, 4 , b, b, b , b. Par anticum est
paullo majus postico. — Eorum parietes eam crassitiem acquisiverunt, ut fere nullum amplius sit pristinae cavilatis vestigium
fig. 3 , €. Aquaeductus sylvii inde est residuus. — Corpora quadrigemina partim columnis olivaribus, partim cruribus cere-
belli ad corpora quadrigemina formantur. — Ad latera paris antici corporum quadrigeminorum jacet corpus geniculatum ex-
ternum, quod substantia constituitur vasis deslituta.

Ante corpora quadrigemina jaceni thalami nervorum oplicorum, fig. 4, c, c, d, d. Quodvis eorum longitudinem ha-

bet 4V2 lin. el lalitudinenti in parte media 3 lin. — Postrorsum commissura postica , fig. 4, e, invicem conjunguntur. —
Commissura moliis nondum formata est. — Ex ejus superficie superiori oriuntur crura glandulae pinealis /", /", quae postror-
sum tendunt, el invicem conjuncta efficinnt parvam , mollem , rotundam et depressam glandulam pinealem , in qua nullum
est acervuli soemmeringh indicium. ,

Ante et juxta thalamos nervorum opticorum jacent corpora striata maxima, fig. 4, g , h. Fossa, sulcum referons, ea
a lhalamis nervorum opticorum separat. A basi ulriusque tbalami funiculus tenuis transit in corpus candicans ejusdem late-
ris , fig, 3, e quo efficiuntur fornix et septum lucidum.

Commissura magna, congressu fibrarum ex utroque hemispberio, formata, ventriculum septi lucidi sursum abscondit fig 3,

Fig. 6. Basis cerebri infantis recens nati, ad objectum depicta , ut perfecta ejus conditio comparetur cum stadiis infimis
antea allatis.

Fig. 7 et 8 iterum imitationes sunt iconum tiedemanni, quae praesertim faciunt, ad fibrarum decursum ulterius illustrandum.

Fig. 7, a est medulla dissecta ; b locus , quo columnae pyramidales se decussant ; c, c pyramides quae antrorsum et sur-
sum decurrunt et sensim fiunt latiores ; d transitus columnae pyramidalis per pontem , et contextus fibrarum longiludinalium
corporis pyramidalis cum fibris transversis pontis ; e, e , e , e columnae pyramidales , e ponte in crura cerebri productae;
et earum continuatio in thalamos nervorum opticorum et corpora striata ; / pars reflexa pontis varolii ; g reliqua pontis pars ;
h, h corpora olivaria; i, i corpora restiformia; k, k flocculi; I, I ambo cerebelli hemispberia ; m fasciculus e tha-
lamo nervorum opticorum in corpus candicans se reflectens ; n locus , ubi baecce infleclio fit ; 0 transitus in cms anlicum
fornicis.

Fig. 8. Medulla spinalis a latere depicta ; b corpus pyramidale medullae spinalis ; c ejus produclio per pontem varolu
in crus cerebri ; d pons varolii dissectus ; e corpus ohvare ; f funiculus olivaris, qui, post dissectionem partis dimidiae
pontis varolii in conspectum venit ; g transitus fibrarum , quae e columna olivari adscendunt in corpora quadrigemina ; h cor-
pus restiforme ; i corpus restiforme eo loco dissectum, ubi in cerebellum transit ; k nucleus magnus medullarisTcerebelli di-
rectione obliqua dissectus; I crus cerebeUi in corpora quadrigemina; m, m, m, m cerebelli rami sive folia supra huncce
nucleum sita et obliqua directione secta; w stratum superius corporum quadrigeminorum paululum elevatum ; 0 fibrae inferiores
funiculi olivaris in thalamum nervorum opticorum transeuntes. — Ambae hae icones partes encephali repraesentant embryi, e
nono graviditatis mense.

en naar buiten de Ammonshoorn i, welke, door middel der taenia l, verbonden is met den achtersten schenkel van het gewelf.
In den achtersten hoorn van de zijdelingsche holligheid bemerkt men eene bolle verhevenheid, of den kleinen vogelklaauw m.

Na het in eene vertikale rigting doorsnijden van het eeltachtige ligchaam en van de voorste commissuur, het zijwaarts
wegschuiven van het regterhalfrond, en bet wegnemen van het linkerhalfrond met het eeltachtige ligchaam, komen die ge-
deelten der hersenen te voorschijn, welke van boven door de halfronden gedekt worden (zie fig. 4).

Vóór de kleine hersenen liggen de nu wezenlijk in vier knobbels verdeelde vierlingknobbels, Gg. , b , b, b, b. Het
voorste paar is iets grooter dan het achterste. — Hunne wanden hebben eene zoo aanmerkelijke vermeerdering in dikte onder-
vonden , dat er ter naauwer nood eenig bewijs meer aanwezig is van het bestaan der vroegere holte , fig. 3 , c. De waterlei-
ding van svLviüs is haar overblijfsel. De vierlingknobbels worden gedeeltelijk door de olijfvormige strengen, gedeeltelijk door
de schenkels der kleine hersenen naar de vierlingknobbels gevormd. Zijwaarts van het voorste paar vierlingknobbels ligt het
corpus geniculatum externum, hetwelk uit eene vezellooze met vaten doortrokkene zelfstandigheid bestaat.

Vóór de vierlingknobbels liggen de gezigtsbeddingen, fig. 4 , c, c, d, d. Elke derzelve is 472 1. lang, en in het mid-
den 3 1. breed. Van achteren zijn zij door de achterste commissuur verbonden , fig. 4, e. Er is nog geene weeke commis-
suur. Van hare bovenvlakte ontspringen de schenkels der pijnappelklier, /, f, welke naar achteren gaan , en onderling ver-
bonden , de kleine , weeke , rondachtige en platgedrukte pijnappelklier vormen, in welke geen spoor van hersenzand te vinden is.

Vóór en naast de gezigtsbeddingen liggen de zeer groote gestreepte ligchamen , fig. 4, g, h. Eene groefvormige diepte scheidt
dezelve van de gezigtsbeddingen. Van de ondervlakte der gezigtsbedding begeeft zich aan elke zijde eene dunne streng, of een
bundel vezels, naar het corpus candicans derzelfde zijde, fig. 3, rf, waaruit het gewelf en het doorschijnende middelschot ge-
vormd worden. De door het zamenkomen der vezels van beide halfronden gevormde groote commissuur dekt de holte van
het tusschenschot van boven, fig. 3 , f.

Fig. 6. Ondervlakte der hersenen van een pasgeboren kind , naar de natuur geteekend, om derzelver geheele voltooi-
jing te zien.

Fig. 7 en 8 zijn weder nabootsingen van de platen van tiedemann , voornamelijk dienende, om den loop der vezels dui-
delijk te maken.

Fig. 7. a is het doorgesneden ruggemerg; b de plaats, waar zich de piramidaalstrengen kruisen, c, c de naar voren en
boven gaande en breeder wordende piramiden; d doorgang der piramidaalstreng door de brug, en ineenvlechting der over-
langsche vezels van de piramidaalstreng met de dwarse vezels van de brug; 0, e, c, e de als schenkels der groote hersenen uit
de brug te voorschijn tredende piramidaalstrengen , en derzelver voortgang in de gezigtsbeddingen en in de gestreepte ligcha-
men ; f omgeslagen gedeelte van de brug van varoliüs ; g de andere helft van de brug; h, h de olijfvormige ligchamen ; i, i
de koordswijze; k, k de flocculi; l, l Ae beide helften der kleine hersenen; m een van de gezigtsbedding zich naar het
corpus candicans omhmgendQ hxxn^al \\ n plaats, waar de ombuiging geschiedt; 0 overgang in den voorsten schenkel van het gewelf.

Fig 8. Zijdelingsche voorstelhng van het ruggemerg. b de piramidaalstreng van het ruggemerg; c hare voortzetting
door de brug van varoliüs in den hersenschenkel; d de doorgesnedene brug van varoliüs ; e het olijfvormig ligchaam; f de
olijfvormige streng, welke öa het wegnemen der eene helft van de brug van varoliüs te voorschijn komt; g loop der opstijgende
vezels van de olijfvormige streng naar de vierlingknobbels; h koordswijs ligchaam ; i het koordswijze ligchaam, op de plaats
doorgesneden , waar het in de kleine hersenen overgaat; k groote mergkern der kleine hersenen, welke in schuinsche rigting
doorgesneden is ; l schenkel der kleine hersenen naar de vierlingknobbels; m, m, m, m de in schuinsche rigting doorgesnedene
en op de mergkern zittende takjes der kleine hersenen; n de opgeligte bovenste laag der vierlingknobbels; 0 de onderste naar
de gezigtsbedding gaande vezels der olijfvormige streng. Beide deze afbeeldingen zijn genomen naar de hersenen eener vrucht
uit de negende maand der zwangerschap.

Hacce et sequcnli tabula modum illustrare studui, quo sensim sensimque carlilago primitiva in substantiam osseam
mutatur et sic verum sceleton osseum efficitur. — Imitatus sum b, s, albini Icônes ossium foetus humani. LeidaeBatav. 1787.

Fig. 1 et 2 repraesentant columnam spinalem infenüs recens nali, cujus superficies antica Fig. 1 , poslica Fig. 2 depin-
gitur. — Earum institute examine patet, magnam columnae partem in conditione cartilaginca adhuc versari, et in ejus parte
media fortiores potissimum apparere nucleos osseos, quemadmodum ex universa spinae dorsalis osteogenesi facile colligitur
(V. T. I, p. 9o). — Propterea vertebrae cervicales pro maxima parte et tota coccyx sunt cartilagineae.

Quam maxime notanda est compagis osseae differentia inter vertebrarum corpora et arcus. Ambarum figurarum comparatio
satis docet hos prae iîlis eminere. — T. I, p. 86 , dixi exinde demonstrari osteogenesin a lateribus versus mediam corporis
partem procedere.

Fig. 3,4. In Fig. 1 et 2 vertebra cervicalis prima sive atlas non est depicta, quoniam cum reliquis non continuam
cfficit Seriem, — Fig, 3 atlantis superficies suprema, fig, 4 infima depingitur. — Patet hancce vertebram praesertim formari
duobus nucleis lateralibus, qui parte postica cartilagine invicem conjunguntur. Corpus sive potius atlantis arcus anterior adhuc
in conditione cartilaginea versatur.

Fig. 5, 6 et 7 exhibent superficiem lateralem , superiorem et inferiorem unius e vertebris dorsi mediis infantis recens
nati, praesertim ut appareant tres nuclei, e quibus corpus et arcus segmenta formantur. Quam maxime notandum est omnes
apophyses in arcus segmentis jam in substantiam osseam esse mutatas, dum parte media inter ambo haec segmenta adhuc sub-
stantia cartilaginea remanet, dein in apophysin spinosam mutanda.

Fig. 8. Sternum infantis recens nati, in cujus cartilagine primitiva separatio apparet in manubrium, partem mediam sive
corpus, et apophysin ensiformem. — Pro maxima parte adhuc est cartilagineum, et paucos tantum refert nucleos, qui prae-
sertim in Storni parte infima duplicate numero cernuntur et symmetrica ratione pesiti sunt. — Exinde confirmantur ea quae
T. I, p. 377, dicta sunt.

Fig. 9. Sternum foetus e priori graviditatis periodo, prorsus adhuc cartilagineum, et pauca tantum referens granula,
veluti nucleorum osseorum rudimenta, quae deorsum duplici et symmetrica serie sunt posita.

Fig. 10. Costa sexta dextra infantis recens nati, fere tota in substantiam osseam mutata, ita ut ejus capitulum et tuber-
culum tantum maneant cartilaginea. Inde patet costas celeriter osseam acquirere compagem , quod eodem proposito fieri videtur,

quo etiam adeo praecox est earurn basis carlilaginea, nempe ad praesidium efficiendum cordi et pulmonibus, praecipuis vitae
organicae raeditulliis.

Fig. 11 et 12, Os coxae infantis receus nati, cujus superficies exterior Fig. 11, interior Fig, 12 depingitur. E tribus
nucleis est compositum, quorum unum os fit iliacum, alterum os pubis, tertium os ischiaticum. — Omnes, quemadmodum
f. 11 patet, conveniunt in acetabulo, cujus ambitus exinde se accomodat volumini capitis femoralis eo contenti. Propterea
ibi non coalescunt, antequam compléta est corporis statura. Praeter interstitmm inter nucleos istos osseos obvium, crista
ossis iliaci, margo anterior pubis, et inferior ischii adhuc in conditione cartilaginea versantur.

Fig. iS et 14. Os parietale infantis recens nati, cujus superficies exterior Fig. 13, interna Fig. 14 depingitur, ut pateat
radios osseos e meditullio ortos, in margine ossis terminari, qui denticulata ejus forma primordium refert suturarum. Praeterea
patet ambas ossis superficies nequaquam compactam et duram referre structuram, quae dein iilis fit propria.

Dc bedoeling dezer en der volgende plaat is het geven eener nadere toelichting van do wijze , waarop zich langzamer-
hand het oorspronkelijk kraakbeen verbeent, en zoo doende een waar beenachtig geraamte gevormd wordt, — De afbeeldin-
gen zijn ontleend aan b. s. albinus, Icones ossium foetus humani. Leidae Balavorum, 1787,

Fig. 1 en 2 stellen de wervelkolom voor van een pasgeboren kind aan de voor- en achtervlakte. — Uit hare beschouwing
blijkt , dat een groot gedeelte derzelve nog kraakbeenig is, en dat zich voornamelijk in het midden der wervelkolom de zwaar-
ste beenkernen in de ligchamen der wervelen vertoonen , gelijk dit uit de geheele beenwording der ruggegraat gemakkelijk is
af te leiden (Z. D. ï, bl. 9S). Het is om deze reden, dat de halswervelen nog grootstendeels kraakbeenig zijn, en dat het
staartbeen zich geheel kraakbeenig voordoet. — Opmerkelijk is het verschil tusschen de beenwording der boogen en der lig-
chamen van de wervelen. Gelijk uit de vergelijking der beide figuren blijkt, winnen gene het verre van deze. — Ik heb
D. I, bl. 86, de aandacht op deze bijzonderheid gerigt, en aangetoond , dat zij een bewijs is van den voortgang der verbeening
van de zijden des ligchaams naar het midden

Fig. 5 en 4. Van de wervelkolom in fig. 1 en 2 is de eerste halswervel of de atlas weggelaten , omdat hij geene on-
afgebrokene reeks met de overige wervelen vormt. — Hij wordt in fig. 3 aan zijne boven- en in fig. 4 aan zijne ondervlakte
afgebeeld. —- Het blijkt, dat hij voornamelijk gevormd wordt door twee zijdelingsche beenkernen , welke zich achterwaarts door
een kraakbeen onderhng vereenigen. Het ligchaam of liever de voorste boog van de atlas is nog kraakbeenig.

Fig. S, 6 en 7 geven voorstellingen der zij-, der boven- en der ondervlakten van eenen der middelste ruggewervelen van
een pasgeboren kind, voornamelijk met het doel om de drie beenkeruen te doen zien , uit welke zich het ligchaam en de
boogstukken vormen. — Opmerkelijk is het, dat al de uitsteeksels der boogstukken zich reeds verbeend voordoen, terwijl er
in het midden tusschen de boogstukken nog kraakbeen overblijft, hetwelk, bij verdere voltooijing, tot doornwijs uitsteek-
sel zal worden.

Fig. 8. Borstbeen eener voldragene vrucht, in welks oorspronkelijk kraakbeen zich de scheiding voordoet in handvat,
middenstuk en zwaardswijs uitsteeksel. — Voor het grootste gedeelte toch is hetzelve nog kraakbeenig, en vertoont het slechts
enkele beenkernen , welke vooral benedenwaarts zich voordoen als in dubbelen getale en symmetrisch geplaatst. Hierdoor
bevestigt zich, hetgene daaromtrent D. I, bl. 377, gezegd is.

Fig. 9. Borstbeen eener vrucht uit een vroeger tijdperk van ontwikkeling, hetwelk nog geheel kraakbeenis? is. en

slechts enkele korrels als rudimenten van beenkernen vertoont, die benedenwaarts zich in dubbelen getale en symmetrisch
geplaatst voordoen.

Fig. 10. De zesde regterrib van een pasgeboren kind, welke, met uitzondering van het nog kraakbeenig ribbenhoofd
en ribbenknobbeltje, geheel tot been geworden is. — Zulks is een bewijs der snelle verbeening van de ribben , welke onge-
twijfeld uit hetzelfde beginsel voortvloeit als de spoedige wording van hare kraakbeenige grondlaag, namelijk uit de behoefte
van beschutting voor longen en hart, als hoofdmiddelpunten des organischen levens.

Fig. 11 en 12. Het heupbeen van een pasgeboren kind aan de buiten- en binnenvlakte, hetwelk blijkt te bestaan uit
drie beenkernen, waarvan de eene tot darmbeen, de andere tot schaambeen, de derde tot zitbeen wordt. — Alle drie ko-
men, gelijk vooral uit fig. 11 blijkt, in de heupkom te zamen , waardoor haar omvang gelijken tred kan houden met den
omtrek van het dijbeenshoofd, hetwelk er in bevat moet worden. — Het is ook om die reden , dat zij aldaar niet ineensmel-
ten , voordat het ligchaam zijnen vollen wasdom bereikt heeft. — Behalve de ruimte tusschen deze beenkernen , zijn ook de
darmbeenskam en de voorrand van het schaambeen, met den onderrand van het zitbeen, nog kraakbeenig.

Fig. 13 , 14. Wandbeen van een pasgeboren kind aan de buiten- en binnenvlakte, om te doen zien, hoe de beenstra-
len uit het middelpunt voortkomen , en aan den rand ophouden , ahvaar zij eenen gekartelden omtrek te weeg brengen ,
door welken de grondslag tot de naden gelegd wordt. — Voorts is het duidelijk , dat de beide oppervlakten van het been het
zaamgedrongen en harde maaksel nog niet bezitten, hetwelk haar later staat eigen te worden.

Fig. 1 OS femoris refert infantis recens nati, in quo pars media (diaphysis) prorsus in substantiam osseam est mutata ,
ambabus parlibus extremis adhuc cartilagineis. — Altera pars extrema ambos refert condylos ; altera caput, collum et iro-
chanterem majorem. In trochantere hacce vitae periodo jam nucleus osseus apparet. — Pars etiam distinguitur trochanteris
nnnoris adhuc cartilaginei. — Omnes hasce partes extremas epiphyses esse dicendas non opus est ut repetam.

Fig. 2. Tibiae os sinistrum infantis recens nati, in quo eadem ratione pars media est ossea, sed partes extremae epi-
physes cartilagineas referunt.

Flg. 3. Os humeri dextrum infantis recens nati, in quo pars media sive diaphysis est ossöa , dum ambarum partium ex-
tremarum superficies sunt cartilagineae. In parte tarnen extrema superiori sunt, docente albino, duo nuclei ossei, alter in
capite articulari , alter in utroque tuberculo , cum quo se conjungunt musculi e scapula orti. Ita etiam in parte extrema in-
feriori formantur duo nuclei ossei, alter in tuberculo articulari pro radio , alter in condylo humeri magno.

Fig. 4 et 5 repraesentant radium et cubitum infantis recens nati, in quibus eadem apparet partium dispositio, ita ut partes
mediae prorsus sint osseae et partes extremae cartilagineae. Ex observationibus albini patet osteogenesin citius fieri in horum
ossium parte extrema infima.

Omnia haecce osteogeneseos exempla in ossibus cylindricis demonstrant, prius,ut dixi T. I, p. 91 , tantum unam com-
munemque esse basin cartilagineam, in qua quidem pars media sine diaphysis nondum est separata a partibus extremis , sed
quae m caeteris ectypon ossis futuri refert. — In ea primo loco oritur nucleus in parte media, qui sensim excrescens in
diaphysin mutatur ; postea tales nascuntur in utraque parte extrema, quae in epiphyses transeunt. Ilaecce tria osteogeneseos
meditullia sensim ad se invicem accedunt, unde antequam prorsus coalescant, semper pars cartilaginis primitivae remanet, in
iconibus depicta, quae futuro incremento revera prodest.

Fig. 6 et 7. Scapula infantis recens nati, a parte antica et laterali depicta, in qua corpus et spina osseam referunt tex-
turam, dum margo posticus, apex, acromion et processus coracoideus adhuc in conditione cartilaginea versantur. In hacce
cartilagine dein oriuntur nuclei ossei, qui separatas efficiunt epiphyses, nempe duas in margine postico sive in basi scapulae,
alteram in apice, alteram in loco ubi spinae radix exsurgit ; quartam porro in rostro apophyseos coracoideae ; quinlam
denique in acromio.

Fig. 8, 9. Patella infantis recens nati cujus superficies extima fig. 9 et intima fig. 8 depingitur. Cartilagineam refert
fabricam , quae diu post natum infantem perstat.

Fig. 10 et 11. Os calcis infantis recens nati, cujus superficies suprema et infima depinguntur, unde patet omnibus reliquis
tarsi ossibus adhuc cartilagineis , in calcaneo nucleum jam esse osseum centralem, deraonstrantem istud os . quod dein totius
corporis fulcrum esse debet, citius quam reliqua ossefieri.

Fig. 19. Superficies inferior astragali infantis recens nati, in quo eadem ratione et eodem proposito nucleus osseus in-
venitur.

Fig. 15, 14, 18, 16, 17 et 18. Reliqua tarsi ossa infantis recens nati, omnia adhuc cartilaginea. — Fig. 13 os cunei-
forme majus; f. 14 os cuneiforme minus; f. 18 os cubiforme; f. 16 os cuneiforme tertium; f. 17 ossis navicularis super-
ficies suprema; f. 18 ossis navicularis superficies infima.

Fig. 19. Carpus infantis recens nati, cujus partes omnes, ectypa ossium futurorum referentes, adhuc sunt carti-
lagineae.

Fig. 20. Metacarpus absque pollicis osse metacarpi infantis recens nati , cujus quodvis os distincte in partem osseam
rnediam sive diaphysin et in epiphyses cartilagineas est separatum.

Fig. 22. Segmentum partis infimae ossis femoris, serrae ope verticali ratione divisi, ut substantia spongiosa cavitatis
medullaris et nucleus osseus in epiphyseos cartilagine appareant.

Fig. 23. Os frontis infantis recens nati periosteo tectum, cujus arteriae ah albino materia ceracea rubra sunt impletae, ~
Patet periosteum nonnisi A\'iasorum esse :^ehiculum , minutissima ratione distributorum.

Fig. 1 stelt het dijbeen voor van een pasgeboren kind, in hetwelk het middenstuk {diaphysis) zich geheel verbeend
voordoet, terwijl de beide uiteinden nog kraakbeenig zijn. Het eene uiteinde stelt de beide knokkels voor; het andere bestaat
uit het hoofd , den hals en den grooten draaijer. In dit laatste is in dit levenstijdperk reeds eene beenkern zigtbaar. Een
gedeelte is ook zigtbaar van den nog kraakbeenigen kleinen draaijer. Dat al deze gedeelten der uiteinden aangroeisels (epiphy-
ses) zijn , is eene algemeen bekende zaak.

Fig. 2. Linkerscheenbecn van een pasgeboren kind, in hetwelk evenzeer het middenstuk verbeend is, terwijl de
beide uiteinden kraakbeenige epiphysen zijn.

Fig. o. Regter-opperarmbeen van een pasgeboren kind, in hetwelk het middenstuk verbeend is, terwijl de beide uit-
einden zich aan de oppervlakte nog kraakbeenig voordoen. In het bovenste uiteinde zijn er echter, blijkens de nasporingen
van ALBiNcs, twee beenkernen, de eene aan het geledingshoofd, de andere aan de beide knobbels, met welke zich de spieren,
van hel schouderblad afkomende, verbinden. Evenzoo vormen zich in hel onderste uiteinde twee beenkernen, de eene in
den geledingsknokkel voor hel spaakbeen, de andere in den grooten knokkel.

Fig, 4 en 5 beelden het spaakbeen en de ellepijp van een pasgeboren kind af, in welke gelijke verhouding plaats
heeft, zoodat de middenstukken geheel verbeend en de uiteinden kraakbeenig zijn. Volgens de nasporingen van albinus, geschiedt
de verbeening veel spoediger in het benedenste uiteinde. •:

Al deze voorbeelden van beenwording der pijpbeenderen leeren, dat er aanvankelijk (Z, D. I, bl. 90) slechts eene kraak-
beenige grondlaag is , in welke het middenstuk nog niet van de eindstukken gescheiden is, maar welke voor het overige den
aanleg der bepaalde gedaante van het been in zich heeft. Er vormt zich dan eerst eene beenkern in het midden, welke voort-
groeijende lot diaphysis wordt, en later ontstaan ook dergelijke aan de uiteinden, welke in epiphyses overgaan. Deze drie
middelpunten van verbeening groeijen over en weder naar elkander toe, waardoor er, zoolang zij niet ineengesmolten zijn,
een gedeelte der oorspronkelijke grondlaag overblijft, gelijk dit ook in de afbeeldingen zigtbaar is, en door hetzelve de ge-
schiktheid tot verderen wasdom voortduurt.

Fig. 6 en 7. Schouderblad van een pasgeboren kind, vlak van voren en zijwaarts gezien, in hetwelk het ligchaam
met de graat zich geheel verbeend voordoen, terwijl de achterrand, de punt, het acromium en hel ravenbekswijze uitsteeksel

nog kraakbeenig zijn, In dit kraakbeen vormen zich later beenkernen, welke dan afzonderlijke aangroeisels of epipbysen te
weeg brengen, twee in den achterrand , of aan de zoogenaamde basis van het schouderblad, waarvan de eene zich aan de
punt, de andere aan de plaats bevindt, alwaar de graat oorsprong neemt, eene vierde in den zoogenaamden snavel van het
ravenbekswijze uitsteeksel, eene vijfde in het acromium.

Fig. 8 en 9. Knieschijf van een pasgeboren kind aan de buitenvlakte (fig. 9), en aan de binnenvlakte (fig. 8), nog
geheel kraakbeenig. Deze gesteldheid duurt nog lang na de geboorte voort.

Fig. 10 en 11. Hielbeen van een pasgeboren kind aan de boven- en aan de ondervlakte, hetwelk doet zien, dat er,
terwijl de overige beenderen van den voetwortel nog kraakbeenig zijn, in het hielbeen zich eene centrale beenkern vormt,
welke aantoont, dat op eene typische wijze zich dat been van den voet het snelst verbeent, hetwelk bestemd is om later een
gedeelte van de vracht des ligchaams te dragen.

Fig. 12. Ondervlakte van het koolbeen des pasgeboren\' kinds, in hetwelk zich evenzoo en om dezelfde reden eene
beenkern bevindt.

Fig. 13, 14, 15, 16, 17, 18. De overige beenderen van den voetwortel des pasgeboren\' kinds, welke alle nog kraak-
beenig zijn. Fig. 13 groot wigvormig been; fig. 14 klein wigvormig been; fig. 15 teerlingbeen ; fig. 16 derde wigvormig
been; fig. 17 scheepswijs been van boven; fig. 18 scheepswijs been aan de ondervlakle.

Fig. 19, De handwortel van het pasgeboren kind, in hetwelk al de deelen, geheel den vorm hebbende der latere
beenderen, nog kraakbeenig zijn.

Fig. 20, De metacarpus, met weglating van het os metacarpi pollicis van het pasgeboren kind, in hetwelk elk der
beenderen duidelijk in beenachtig middenstuk en kraakbeenige aangroeisels gescheiden is.

Fig. 22. Het doorgezaagde benedenste gedeelte van het dijbeen , ten einde het sponsachtige weefsel der mergholte en
de beenkern in het kraakbeen der epiphyse te doen zien.

Fig. 23. Voorhoofdsbeen van een pasgeboren kind, met beenvlies bedekt, in hetwelk door albinds de slagaders met rood
was zijn opgespoten. — Het blijkt, dat het beenvlies niet anders is dan een bindmiddel voor een net van vaten, welke zich
uiterst fijn verdoelen.

Infantem exhibet maturom, faemininum, recens natum, in quo vasa sanguifera materie ceracea rubra implevi, et dein
tJissecui, ut possit conspici apparatus, quo per foetus corpus, sanguis circmnducitur (vid. opus meum, T. I, p. 186). —

a?. X. Vena umbilicalis, qua sanguis refluit e placenta. Haec vena per aperturam umbihcalem transit in hepar A. A. quod
dextrorsum retroflexi, ut modus appareat, quo vena umbilicalis in hepar pénétrât, seseque conjungit cum venae portamm
trunco p.p. quem constituunt vena lienalis n. et vena meseraica superior o. o. ambae, visceribus abdominalibus exenteratis,
discissae. Patet inde , quemadmodum dixi Tom. I, p. 17§ , venae portarum systema formari a venis umbilicali et meseraica. In q.
apparet ductus venosus arantii, transitum efficiens a vena umbilicali ad partem supremam venae cavae inferioris r., in quam
etiam se effundunt venae hepaticae s.

Haec partium expositie, veram naturae imaginem exhibens, confirmât ea quae dixi T. I, p. 186, nempe quod in partem
venae cavae inferioris r. sitam inter hepar et cor confluant tria sanguinis itinera, verosimiliter diversae naturae, l» sanguinis
qme vena umbilicali oo. per ductum venosum arantii g., qui e venis hepaticis s., ^^ qui e trunco venae cavae inferioris t. tendit
versus partem supremam venae cavae inferioris r. — Haec sanguinem per tres hasce vias receptum, ducit versus cor B. et
quidem propter venae cavae directionem versus foramen ovale, et propter valvulae eüstachii expansionem, praesertim in atrium
sinistrum. Atrium istud simul sanguinem accipit, qui per venas pulmonales in sinistro iconis latere conspicuas e pulmonibus
revehitur, dum a dextro atrio, praeter exiguam portionem sanguinis e vena cava inferiore, praesertim sanguis recipitur
e vena cava superiore V. et e vena a%ygos. Ambo haecce atria, postquam huncce sanguinem receperint, so contrahunt, eumque
propellunt in ventricules cordis dextrum et sinistrum, qui se dilatant, ut sanguinem recipere possint. — Tomo primo p. 187,
modum exposui, quo in atrio dextro ambo sanguinis flumina , e vena cava superiori et inferiori, propter valvulam eüstachii, in
transversum, crucis instar alterum super altero, diriguntur, et quo per valvulam BOiALLivia ex atrio sinistro in dextrum ocduditur. —
Hinc ambo ventriculi simul implentur, et sese contrahentes iterum duobus fluminibus sanguinem propellunt. Alterum flumen
dirigitur per aortam adscendentem a. versus partes superiores corporis ; alterum e ventriculo dextro per arteriam pulmonalem (?.
ductum arteriosum botalli et truncum descendentem arteriae aortae b. b. in partem inferiorem corporis, et ex hac per
arterias umbilicales m. m. m. m. in placentam , in qua sanguis e corpore foetali redux depuratur et dein vena umbilicali
susceptus versus foetus corpus revehitur.

A. A. Hepar dextrorsum retroflexum, B. Cor. — C. Ren sinister. — D. Glandula suprarenalis sinistra. — E. Vesicula
fellea. — F, Oesophagus. — g. Vesica urinaria. — H. H. Glandula thymus. — I. Pulmo dexter.

a. Arcus arteriae aortae tres suos truncos emittens. — b. b. Truncus thoracicus et abdominalis arteriae aortae. — c. Arteria
pulmonalis, in d. ramos suos sinistres dimittens, qui ob sublatos pulmones sunt abscissi. - e. Ductus arteriosus botalli , qui
ex arteria pulmonah transit in truncum aortae descendentem. - 1, 2, 5, 4, 5, 6, 7, 8. Arteriae intercostales sinistrae. -
f Arteria hepatica. — g. Arteria coronaria ventriculi sinistra. — h. Arteria splenica. — i. Arteria meseraica superior. — L I. Ar-
teriae iliacae communes. — m. m. m. m. Arteriae umbihcales, — n. Vena splenica sive lienalis. — o, o. Vena meseraica supe-
rior, - p. p. Vena portarum, - q. Ductus venosus arantu, - Pars superior venae cavae inferioris, in quam, praeter ductum
venosum aranth, etiam transeunt venae hepaticae -, t. Truncus venae cavae inferioris. -- u. Vena renalis. Vena cava
superior, —w. Vena hemiazygea. — x. x. Vena umbilicalis.

Afbeelding van een voldragen vrouwelijk kind, in hetwelk ik, na opspuiting, de bloedvaten heb blootgelegd, ten einde eene
Toorstelling te geven van den toestel tot den bloedsomloop der menschelijke vrucht (zie Handboek, D. ï, bl. 186).

In x. X. wordt de navelader voorgesteld , door welke de bloedstroom terugkeert uit den moederkoek. Zij begeeft zich door
de navelopening naar de lever A. A., welke ter regterzijde is omgeslagen. In de lever ziet men de navelader met eenige lakken
dringen, en zich verbinden met de poortader p.p., gevormd uit de hier doorgesnedene miltader n. en bovenste darmscheils-
ader o. o., waaruit blijkt (zie Handb., D. I, bl. 475), dat de poortader ontstaat uit de navel- en de darmscheilsader. — !n q,
^iet men de aderlijke buis van arantiüs eene gemeenschap vormen met het bovenste gedeelte van de onderste holle ader r., in
hetwelk ook de leveraderen s, zich uitstorten. — Het gevolg dezer geheel naar de natuur gevolgde voorstelling is, dat men,
gelijk ik zulks D. I, bl. 186, heb voorgedragen , in het gedeelte der onderste holle ader /■., geplaatst tusschen de lever en het
hart, drie bloedstroomen, waarschijnlijk van verschillenden aard, ziet te zamenkomen: 1 den stroom, welke uit de navelader x.
door de aderlijke buis van arantius q. ^ welke uit de leveraderen , 3 welke uil het benedenste gedeelte, of uil den stam der
onderste holle ader t., wordt overgevoerd in het bovenste gedeelte der onderste holle ader r. — Dit r voert dezelve naar het
hart B., en wel, wegens de rigting van de onderste holle ader, naar het eironde gat, als ook, wegens het in den boezem uitge-
spannen klapvlies van eüstachiüs, voornamelijk in den linkerharteboezem. — Deze neemt ook nog het bloed op, hetwelk door
de hier aan de linkerzijde zigtbare longaderen uit de longen terugkeert, terwijl in den reglerharteboezem, behalve een klein
gedeelte van het bloed der onderste holle ader, dat der bovenste v. en der vena a%ygos wordt uitgestort, — Beide boezems gezegd
bloed ontvangende, en zich te zamentrekkende, persen hetzelve in de regter- en linkerkamer, welke zich op hetzelfde oogen-
blik uitzetten, om hetzelve te ontvangen. Dat, wegens het klapvlies van eüstachiüs, de stroomen uit de bovenste en onderste
holle ader in den regterboezem kruiselings over elkander heengaan, en dat het klapvlies van botallus den weg afsluit uit den
linker- naar den regterboezem, heb ik D. I, H. 187, gezegd. — De beide hartekamers op deze wijze gevuld zijnde, brengen ,
zich te zamentrekkende, weder eenen dubbelen stroom teweeg. — Uit de linkerhartekamer wordt er een, door de oprijzende
aorta a. naar de bovenste, uit de reglerkamer een door de longslagader c., de slagaderlijke buis van botallüs e., en den neder-
dalenden stam der aorta b. h. naar de onderste ligchaamshelft, en door de navelslagaders m. m. m. m. naar den moederkoek
gevoerd, in welken het bloed zich zuivert, en door de navelader opgenomen, naar het ligchaam der vrucht terugkeert.

A. A. De lever ter regterzijde omgebogen. — B. Hel hart. — C. De linkernier. — D. De linkerbijnier. — E. De gal-
blaas. — F. De slokdarm. — G. De urinblaas. — H. H. De borstklier. — ï. Be regterlong.

a. De boog der arteria aorta, zijne drie stammen afzettende. — b. b. De borst- en buikstam der arteria aorta. — c. De
longslagader, welke in d. hare beide linkertakken afgeeft, welke hier, wegens het wegnemen der longen, afgesneden worden
voorgesteld. — e. Slagaderlijke huis van botallüs , welke uit de longslagader overgaat in den stam der nederdalende aorta. —
4,2,5,4, 3,6,7,8, linkertusschenribbige slagaderen. — f. Leverslagader. — g. Linkerkroonslagader der maag. — h. Milt-
slagader. — i. Bovenste darmscheilsslagader. — l. l. Gemeenschappelijke darmbeensslagaders. — m. m. m. m. Navelslagaders. —
n. Miltader. — o. o. Bovenste darmscheilsader. — p. p. Poortader. — q. Aderlijke buis van arantiüs. — r. Bovenste gedeelte
der onderste holle ader, in welke , behalve de aderlijke buis van arantiüs , ook overgaan de leveraderen s. — t. Stam der onderste
holle ader. — u. Nierader. — v. Bovenste holle ader, — w. Vena hemia%ygea, — x. Navelader.

Hacce tabula ea illustrare studui, quae de cordis et systematis vasoruna genitura et formatione dicta sunt, T. I, pag. 160
♦

Fig. 1—6. ïmitationes sunt ex h. eathkii opere, cui titulus EnîwicMungs-geschichfe der Natter, (Coluber natrîx) Koe-
nigsberg 1839, Taf. IV, fig. 1—6. — Cordis genesin demonstrant, in Coluhro natrice magnitudine sexies aucta.

Fig. 1 docet, in altera parte dimidia periodi formationis primae, cor simplicem referre vasorum ansam, cujus pars quam
maxime eminens dextrorsum et retrorsum dirigitur. — Attamen in ea facile tres partes praecipuae distinguuntur. — Prima cum
venarum systemate conjungitur, tubo a, et duos refert tumores sive saccos, veluti atriorum primordia A, c, — Parte altera
angusta transit in secundam cordis divisuram d, dein in cordis ventriculum mutandam. — Haec iterum a tertia e separatur,
quae e canali constat spirae ad instar convoluto, et, quemadmodem T. I, p. 178 dixi fretum halleri dicto.

Fig. 2. Cor refert embryi ejusdem periodi, cujus partes paululum sunt explicatae. Notae eadem désignant quam in fig. 1.

Fig. 3. Imitatio est cordis parte postica depicti embryi ex initio secundae periodi. — Praecipua mutatio, quam subivit,
est voluminis augmentum, in parte venosa. Ejus appendices sive atriorum primordia valde increverunt, et eminent prae
parte media sive prae canali d, e quo originem sumunt. Exinde pars venosa cordis fit latior. Atrium sinistrum a quod dein-
ceps fit minus, nunc majus est dextro b. Ambitus ventriculi c est quam maxime auctus. — Ejus crassities facta est major.

Fig. 4. Cor e postrema secundae periodi parte, in qua ambae cordis partes extremae ad se invicem accedunt et fretum
c ponitur in sulco, inter ambo atria obvio. — Atria ambitum normalem acquisivemnt, et sinistrum minus quam antea prae
dextro eminet. Ventriculus d est latior ; ex eo provenit arteria, quae in arcus branchiales e, e finditur.

Fig- Ejusdem cordis pars suprema. Notae eadem désignant quam in praecedenti Figura.

Fig. 6. Cor ex initio tertiae periodi, in quo aortae bulbus c major, fretum e contra minus est factum. Ambo atria a, a
in meliori ad se invicem et ad ventriculum b sunt proportione.

Fig. 7. Cor pulH gallinacei, quemadmodum conspicitur, in ovo superne spectato, magnitudine quam maxime aucta.
Imitatio est panderi Beiträge zur Entwickelungs-geschichte des Hühnchens im Eye. Würzburg 1817. In a, a ambo sunt venae
terminalij rami, qui apud b in cor transeunt. In c est pars cordis, e qua in d aorta provenit ; ex ea in e, e, e oriuntur arcus
branchiales , in aortam descendentem f coalescentes.

Fig. 8. Ejusdem cordis superficies lateralis. Notae eadem désignant quam fig. 7.

Fig. 9. Cor embryi humani quatuor hebdomadura, secundum meckeliüm, in quo, quemadmodum T. I, p. 181 dixi ven=
triculus sinister a earn habet magnitudinem , ut de.ter Ô non nisi tumorem référât, ex eo ortum. In basi cordis, sunt eju\'sdem
ambitus, sed deorsum ventriculus dexter non adeo quam sinister extenditur. Ambo atria quam maxime prae ventriculis
emment. Atrium dextrum c vix majus est sinistro rf; e aorta m exhibet.

Fig. 10. Cor embryi humani quinque hebdomadum , secundum meckeuüm, quod distincta majoris perfectionis signa os-
tendit. In eo ventriculus dexter est magis evolutus , et atriorum ratio prorsus mutata, ita ut dextrum prae sinistro emineat. -
Haec omnia declarant cor ad majorem accedere perfectionem. a Ventriculus dexter ; b sinister ; c atrium dextrum ; rfsinistrum.

Fig. H. Cor embryi humani duorum mensium et dimidii, in quo ventriculus dexter a continuatur usque ad apicem ob-
tusum cordis, in quo, simulque in reliqua cordis superficie, sulcus satis profundus separationem indicat, inter ambos ventricu-
les. Auricula dextra c et sinistra d bene sunt evolutae, et licet sinistra magnitudine sua, statum adhuc imperfectum declaret,
negari tarnen nequit, earum rationem accedere ad conditionem. quae cordi post natum infantem est propria. Ad formam
quod attinet cor ambitu majori et apice obtuso distinguitur a corde hominis adulti.

Fig. 12. ^Cor embryi humani ex initio mensis quarti. Ejus habitus externus ostendit, illud ad perfectam accedere condi-
tionem. - Formam enim acquisivit magis oblongam ; sulcus inter ambos ventricules est deminutus , atriumque dextrum et
sinistrum fere rationem referunt, quae illis post natum infantem est propria. - Eorum margines sunt denticulati.

Fig. 9, 10, H et 12 imitationes sunt e h. f. kiliani opere cui titulus est ueber den Kreislauf des Blutes im Kinde,
welches noch nicht geathmet hat. Karlsruhe , 1826.

Fig. 13. Cor embryi humani quinque circiter hebdomadum , cujus superficies ventralis est aperta. Ejus imaginem imita-
tus sum e von baeu (siebold\'s Journal f. Geburthshülfe, B. XIV et k. wagner, Icon. Physiol. Fase. I, Tab. IX, f. VH.) Patet
quemadmodum T. I. p. 180 dixi, atrium antea simplex primordium separationis monstrare. Atrium simplex\'« est retrorsum
depressum ; in rf apparet communicatio inter atrium et ventriculum apertum ; septum quod inter ventricules formari incipit
phcae ad instar continuatur usque in aortae bulbum, qui communem truncum cum arteria pulmonali refert. Ex eo ambovaso-
rum arcus exsurgunt b, b, qui ad aortae truncum efficiendum invicem conjunguntur ; g est vena cava inferior.

Fig. U. Embryon humanum quatuor hebdomadum, quod wagner imitatus est ex j. mülleri dissertatione édita in . e
MECKEL fur Anat. u. Physiol. Jahrgang 1830, p. 412, quodque depinxit vir clarissimus in Iconibus Physiologicis

Tab. VII, f. 12, Tab. VHI, f. 4. Embryi arcus inflexus longitudinem habet 3% 1. et funiculo brevi cum chorio connectitur
Cum funiculo umbilicali, ductu valde longo, conjungitur vesicula umbilicalis. Vesicula formam refert rotundam paululum oblon-
gam ; ejus diameter longissimus est 2 lin. - Ductus vesiculae ubivis est aeque latus et erassus, et transit in ipsos vesiculae
panetes. Locus, ubi vesiculae ductus e funiculo provenit, non valde remotus est a loco, ubi funiculus in embryi abdomen
mseritur; est igitur propior embryo quam funiculi insertioni in chorium. Manifestum est, eam partem ductus vesiculae, quae
m funiculo est, continuari usque in ipsum embryi abdomen. - Microscopii ope clar^ moller omnes vertebras numerare, et vesi-
culas cerebrales bene discernere potuit. - Infra capitis basin quatuor apparent arcus branchiales, inter quos tarnen nulli sunt
sulci. Ex anteriori partim maxilla superior , e secundo inferior , e sequentibus os-hyoideum et larynx formari incipiunt.

Fig. 15. Idem embryon, magnitudine valde aucta, ut meUus demonstrentur omnes partes,"de quibus dictum est supra.
In a, a, a repraesentatur chorion reflexum ; in b, Ä, b interstitium humore albuminoso repletum, quod, quemadmodum T. I,
p. 35 patet, semper hacce formations periodo invenitur inter chorion et amnion: c amnion nondum prorsus evolutum • d vesi-
cula umbiUcalis, ductu cum ansa intestinale . conjuncta; fcov;g, g, g tres vesiculae cerebrales primitivae ; h extremitas su-
perior ; . inferior; Z locus quo allantois chorio applicatur ; m funiculus umbilicalis; 1, 2, 5, 4 quatuor arcus branchiales,
mdicatis etiam sulcis qui antea fuerunt.

Fig. 16. Embryon pulli gallinacei, 5 lin. longum, e septuagesima secunda incubationis hora (quae transitum ùit a ter-
tio m quartum diem). Ejus imaginem imitatus sum ex wagneri Iconibus physiologicis , Tab. IV, f. 8. Abdomen est pro parte

apertum, ejusque parietes a se invicem sunt remoti; a vesiculam cerebralem mediam refert, e qua se evolvunt corpora quadri-
gemina (loU optici)-, b vesicula cerebri antica, e qua haemispheria cerebri formantur : c ventriculus quartus, ante quem jacet
distinctum cerebellum d-, e sulcus nasalis; f organon auditorium; g oculus, in cujus cboroidea deorsum fissura primitiva superest;
1, 2, 5, A quatuor arcus branchiales; h cor, formam referons ansae vasorum incurvatae; i hepar; k intestinorum tractus, cum
ductu vitelline i aper to ; m intestinum anale coeco fine terminatum; n allantois; o extremitas anterior; p posterior; q,q corpus
Wolflianum ; r maxilla superior ; s inferior.

Fig. 17. Embryon gallinaceum ex initio tertii incubationis diei, cujus superficies ventralis in conspectu est • a va<^ina
pro capite in blastodermate ; b vagina in eodem pro cauda ; c transitus vaginae in communia embryi integumenta ; d vesiculae
cerebralis mediae eminentia; e vesicula cerebralis anterior; /"cor, canalem referons; g modus quo trunci venosi incurvantur,
ut transeant in futurum cordis atrium ; h aorta ; 1, 2, 3, 4 quatuor arcus branchiales, e quibus truncus descendons aortae ori-
ginem sumit ; i,i blastödermatis arteriae; 1,1 laminae dorsales et vertebrarum corpora, quae translucent.

Fig. 18. Canis embryon e tertia graviditatis hebdomade, cujus imaginem wagner imitatus est e von baer de ovi mamma-
lium et hominis genesi. Lipsiae 1827; a,b,c,d amnion; e allantois, vesiculam referons prope caudae incurvationem ; ƒ cor,
e quo aortae bulbus exsurgit, cujus truncus g formatur e quatuor arcubus branchialibus 1, 2, 3, 4; Ä est vesicula auditoria;
i eminens vesicula cerebralis media ; l oculus.

Fig. 19. Embryon Colubri natricis e priori formationis periodo, dextro latere depictum, quod imitatus sum e h.rathke,
EntWickel. Gesch. der Natter. — Hic apparent 1,2,5,4 quatuor arcus branchiales, qui e cordis freto a originem sumunt,
et in truncum descendentem arteriae aortae b transeunt; versus caput tendit arteria carotis c. — Paries dexter corporis est
sublatus, ut in d cor appareat; e ventriculus et pulmo dexter; /"hepar; g urachus; h pars amnii; i vena umbilicalis dextra;
k corpus WolfTiânum,

Fig. 20. Superficies sinistra ejusdem embryi; integer paries ventralis est sublatus, et ventriculus a dorsali abdominis su-
perficie remotus. Inde pars systematis venosi facile conspicitur; a cor; b ventriculus et pulmo sinister; c tractus intestinalis;
d pars sacci vitellini ; e pars urachi; /"corpus Wolffianum; g vena umbilicalis sinistra, quae circa vitelli saccum reflectitur;
h vena cardinalis ; i vena jugularis.

Fig. 21. Embryon paululum maturius. Quatuor arcus branchiales 1, 2, 3, 4 et absolute et ratione habita sunt longiores;
anterior est angustior; cor alium acquisivit situm; in a ejus fretum apparet, e quo arcus branchiales oriuntur; b est aorta,
ex arcubus branchialibus confluentibus formata, et in c arteriam carotidem dimittens; in e est ventriculus cum pulmone sinis-
tro; in / hepar; in k corpus Wolflianum; in d pars sacci vitelli, cum ansa intestinali conjuncta.

Fig. 22. Ejusdem embryi superficies sinistra ; o cor ; A ventriculus cum pulmone sinistro ; c tractus intestinalis ; d pars
sacci vitellini; g vena umbilicalis sinistra; /"corpus Wolflianum; h vena cardinalis.

Ik stel mij met deze plaat eene nadere toelichting voor, van hetgene omtrent de wording van het hart en van het bloed-
vatenstelsel gezegd is D. I, bl. 160 en

Fig. 4-6 zijn nabootsingen der afbeeldingen, welke h. rathke gevoegd heeft bij zijne Entwickelungsgeschichte der Natter
(Coluber natrix), Koenigsberg 4839, Taf. IV, fig. 4-6, Zij stellen de ontwikkelingsgeschiedenis voor van het hart der gewone
Waterslang (Coluber natrixj, en zijn zesmaal vergroot.

Fig. 4 leert, dat in de tweede helft van het eerste ontwikkelingstijdperk het hart den vorm heeft eener enkelvoudige
vaatlis, welke met haar meest uitpuilend gedeelte achterwaarts en regts gerigt is. - In haar zijn intusschefi duidelijk drie hoofd-
afdeelingen te bemerken. _ De eerste hangt met het aderlijk vaatstelsel door middel eener buis o te zamen; aan haar zijn
twee uitpuilingen of zakken te bemerken, als eerste aanleg van de beide harteboezems b, c. - Door eene tamelijk sterke in-
snoering wordt de eerste afdeeling van het hart gescheiden van de tweede d, welke later tot hartekamer wordt. — Deze scheidt
zich weder van de derde afdeeling welke een spiraalsgewijs gebogen kanaal, en volgens D. I, bl. 478, het fretum hauesi is.

Fig. 2 stelt het hart voor eener vrucht uit hetzelfde tijdperk, welks deelen eenigzins uit elkander zijn geschoven. De
letters hebben dezelfde beteekenis als in Fig. 4.

Fig. 3. Afbeelding van de achtervlakte van het hart eener vrucht van de Waterslang, uit den aanvang van het tweede
tijdperk van ontwikkeling. — De grootste verandering, welke nu plaats heeft, is de vermeerderde omvang van het aderlijk ge-
deelte. - Deszelfs beide aanhangsels of de eerste aanduiding der boezems zijn veel grooter, en krijgen een bepaald overzigt
boven het middelste gedeelte of het kanaal d, waaruit zij zich gevormd hebben. Hierdoor krijgt het aderlijk gedeelte van het
hart eene aanmerkelijke breedte. — De linkerboezem a, welke later de kleinste wordt, is nu vèel grooter dan de regter b.
De omvang der kamer c is sterk vermeerderd. Zij is breeder en dikker geworden.

Fig. 4. Hart uit het laatst gedeelte van dit tijdperk, in hetwelk de beide uiteinden van het hart digt bij elkander ge-
komen zijn, en het fretum c zich geplaatst heeft in de sleuf, welke zich in het midden tusschen de beide boezems bevindt.
De beide boezems a, b hebben eenen regelmatigen omvang verkregen, en de linker heeft geen zoo groot overwigt meer. De
kamer d is breeder geworden; uit haar komt de slagader voort, welke zich in de kieuw-vaatbogen e, e splitst.

Fig. 8. Hetzelfde hart van de bovenzijde gezien. De letters hebben dezelfde beteekenis.

Fig. 6. Hart uit het begin van het derde tijdperk, in hetwelk de bol der aorta c zich aanmerkelijk vergroot, het
fretum daarentegen zich verkleind heeft. De beide boezems a staan in betere verhouding tot elkander en tot de kamer b.

Fig. 7. Hart van het kieken in het ei, van boven af bezien en, sterk vergroot, naar pander Beiträge zur Entwicklungs-
gmhiehte dêS Hühnchens im Eye , Würzburg 1817. In a, a worden de beide takken der vena terminalis voorgesteld, welke
zieh bij b in het hart uitstorten. In c is de punt van het hart, uit hetwelk bij d de aorta-bol komt, waaruit in e, e, e de
kieuw-vaatbogen oorsprong nemen, welke zich tot eenen nederdalenden aorta-stam f vereenigen.

Fig. 8. Hetzelfde hart ter zijde gezien. De letters hebben dezelfde beteekenis als in Fig. 7.

Fig. 9. Het hart eener menschelijke vrucht van vier weken, volgens meckel, in hetwelk, gelijk ik, D. I, hl. 181, gezegd
heb, de linkerkamer a zoo groot is, dat de regter b zich slechts als hare opzwelling of uitpuiling voordoet. — Aan de grond-
vlakte van het hart zijn zij gelijk, maar benedenwaarts strekt zich de regterkamer op lange na niet zoo verre uit, als de
linker. — De heide boezems hebben een groot overwigt boven de kamers. — De regterboezem c is slechts weinig grooter
dan de linker d. In e wordt de aorta voorgesteld.

Fig. JO. Het hart eener menschelijke vrucht van vijf weken, volgens meckel, hetwelk duidelijke bewijzen van meerdere
ontwikkeling vertoont. In hetzelve is de regterkamer veel meer ontwikkeld, en de verhouding der boezems geheel veranderd,
zoodat de regter het nu van de linker wint. Ontwijfelbaar is dit meerdere toenadering tot volmaaktheid : a de regter- b de
linkerkamer; c de regter-, d de linkerboezem.

Fig. 11. Het hart eener menschelijke vrucht van twee en eene halve maand, in hetwelk de regterkamer a zich tot aan
de stompe punt van het hart verlengt, in welke even als over de geheele oppervlakte van het hart, eene vrij diepe sleuf de
scheiding der beide kamers verkondigt. — Regter- c en linkeroor d hebben zich nu behoorlijk ontwikkeld, en hoewel het
linkeroor als bewijs van lagen trap van ontwikkeling nog zeer groot is, nadert echter hunne verhouding meer tot den toe-
stand , aan het hart na de geboorte eigen. — In vorm onderscheidt het hart zich nog door zijne breedte en zijne stompe punt.

Fig. 12. Hart eener menschelijke vrucht, uit den aanvang der vierde maand. —- Deszelfs gedaante toont op eene vol-
doende wijze, dat het tot den volkomen toestand begint te naderen. — Het heeft eene meer langwerpige gedaante gekregen,
de sleuf tusschen de beide kamers is verminderd, en het regter- en linkeroor vertoonen nagenoeg de verhouding, welke hun,
gedurende het leven na de geboorte, eigen is. — Hunne randen zijn gekarteld. Fig. 9, 10, 11 en 12 zijn ontleend aan
h. f. kilian, Ueber den Kreislauf des Blutes im Kinde, welches noch nicht geathmet hat. Karlsruhe 1826.

Fig. 15. Hart eener menschelijke vrucht van ongeveer vijf weken, aan de buikvlakte geopend, naar von baeh (siebolds
Journ. f. Geburtshülfe, B. XIV, en overgenomen in r. wagner, Icones physiologicae , Fase. I, Tab. IX, fig, 7). — Het blijkt,
gelijk ik, D, I, bl. 180, gezegd heb, dat de aanvankelijk enkelvoudige hartekamer zich in tweeën begint te scheiden. De
nog enkelvoudige boezem c is achterwaarts weggedrongen; bij d vertoont zich de gemeenschap tusschen den boezem en de
geopende hartekamer; het zich vormend tusschenschot der kamers e verheft zich als plooi lot in den bol der aorta , welke
nog eenen gemeenschappelijken stam met de longslagader vormt. Uit denzelven ontspringen de beide vaatbogen b, b, welke zich
tot vorming van den stam der aorta zamenvoegen; gr is de onderste holle ader.

Fig. 14. Eene menschelijke vrucht van vier weken, welke wagner aan j. muller ontleent (z. Icones physiologicae Tab. VII, fig.
12, Tab. VIII, fig. 4, en j. f. meckel, Archiv, für Anatomie und Physiologie, Jahrg. 1830, p. 412). De vrucht heeft in hare
kromme gedaante eene lengte van 37^ I- en hangt door eene korte navelstreng met het chorion zamen. Aan de navelstreng
hangt het navelblaasje met zijne zeer lange buis. — Het blaasje is rondachtig, maar iets of wat langer dan breed; zijne langste

doormeting is van 2 1. — De buis der navelblaas is overal even wijd en dik en gaat in de wanden zelve der blaas over. _

De plaats, waar de buis der navelblaas uit de navelstreng te voorschijn komt, is niet verre verwijderd van de inplanting der
navelstreng in de vrucht, en bevindt zich derhalve digter bij de vrucht, dan bij de inplanting der navelstreng in het chorion.—
Men kan het gedeelte der navelbuis, hetwelk in de navelstreng geplaatst is, vervolgen tot in den buik der vrucht. Onder het
mikroskoop kon muller alle wervelen tellen, en de hersenblazen goed erkennen. Onder de grondvlakte van het hoofd zijn vier
kieuwbogen te onderscheiden, maar zonder spleten tusschen hen. — Uit de voorste heeft zich reeds gedeeltelijk de bovenkaak,
uit de tweede de onderkaak, uit de volgende tongbeen en strottenhoofd ontwikkeld.

Fig. 15. Dezelfde menschelijke vrucht, aanmerkelijk vergroot, om al de hierboven vermelde deelen duidelijk te doen
zien. In «. a, a wordt het omgeslagen chorion voorgesteld; in b,b,b de ruimte met eiwitachtig vocht, welke men, blijkens
D. 1, bl. 55, in dit tijdperk van ontwikkeling steeds tusschen chorion en amnion vindt; ine het nog niet volledig ontwikkeld
amnion; in d de navelblaas, welke door hare buis met de darmlis e in gemeenschap is ; in f het hart; in g, g, g de drie
oorspronkelijke her.senblazeo ; in h de bovenste, in i de onderste extremiteit; in I de plaats, waar zich de allantois aan het
chorion voegt; in m de navelstreng; in 1, 2, 3, 4 de vier kieuwbogen, met de aanduiding der vroegere spleten tusschen hen.

Fig. 16. Vrucht van het hoen, 5 lijnen lang, het 72® uur der uitbroeijing (overgang van den derden dag tot den vier-
den), ontleend aan wagner , Icones physiologicae, Tab. IV, fig. 8; de buikholte is gedeeltelijk kunstmatig geopend, en uit-
eengeschoven: a de middelste hersenblaas, uit welke zich de vierlingsknobbels Cgezigtskwabben) ontwikkelen; b de voorste her-
senblaas of de halfronden der groote hersenen ; c de vierde hersenholligheid, vóór welke de duidelijke kleine hersenen d lig-
gen; e de neusgroef; /"het gehoorwerktuig; g het oog, in welks choroidea zich benedenwaarts nog eene spleet vertoont; 1,
2, 5, 4 de vier kieuwbogen; h het hart, zich onder den vorm van eene omgebogen vaatlis voordoende; i de lever; k het darm-
kanaal met zijne opene dojerbuis l\\ n% de blind eindigende aarsdarm ; n de allantois; o de voorste, p de achterste extremiteit
q, q het Wolffiaansch hgchaam; r de boven-, s de onderkaak.

Fig. 17. Vrucht van het hoen in den aanvang van den derden dag der uitbroeijing, van de buikvlakte af gezien: a
hoofdschede van het blastoderma ; b schede van den staart; c overgang van deze schede in de algemeene bekleedselen der
vrucht; d uitpuiling der middelste hersenblaas ; e voorste hersenblaas ; f hart, hetwelk nog kanaalvormig is ; g inbuiging der
aderlijke stammen in den toekomstigen boezem van het hart; h aorta; 1, 2, 5, 4 vier kieuwvaatbogen, uit welke de neder-
dalende stam der aorta oorsprong neemt\\ i, i slagaders van het blastoderma; i, I doorschemerende ruggeplaten en wer-
velligchamen.

Fig. iS. Vrucht van eenen hond uit de derde week der zwangerschap, welke afbeelding wagner overgenomen heeft van
von baer de ovi mammalium et hominis genesi, Lipsiae 1827: a, b, c, rf het amnion; e de allantois, welke zich blaasvormig
vertoont bij de kromming van den staart; ƒ het hart, waaruit de bol der aorta ontspringt, wier stam g uit de vier kieuwvaat-
bogen 1, 2, 3, 4 gevormd wordt; h is de gehoorblaas; i de uitpuilende middelste hersenblaas; I het oog.

Fig. 19. De vrucht van de Waterslang, uit een zeer vroeg tijdperk van ontwikkeling naar h. rathke , Entwicklungsge-
schichte der Natter (Coluber natrix), aan de regterzijde gezien. Er vertoonen zich hier 1, 2, 3, 4 de drie kieuwvaatbogen,
welke uil hel fretum van het hart a oorsprong nemen, en in den nederdalenden aorta-stam b overgaan ; naar het hoofd ziet
men de carotis c gaan. De regter zijwand des ligchaams is weggenomen, om in d het hart zigtbaar te maken; e is de maag
en reglerlong; f de lever; g de urachus ; h een gedeelte van het amnion de regter navelader; k het Wolffiaansch ligchaam.

Fig. 20. Linker oppervlakte derzelfde vrucht; de geheele buikwand is weggenomen; de maag is eenigzins afgirokken
van de rugvlakte. Men ziet hierdoor een gedeelte van het aderlijk stelsel: a het hart; b de maag en linkerlong; c het
darmkanaal; d een stuk van den dojerzak ; e een gedeelte van den urachus ; ƒ het Wolffiaansch ligchaam : g de linker navel-
ader , welke zich om den dojerzak heenslaat; h vena cardinalis; i de strotader.

Fig. 21. Eene eenigzins oudere vrucht. De vier kieuwvaatbogen 1, 2, 3, 4 zijn absoluut en relatief eenigzins langer
geworden; de voorste heeft zich tevens eenigzins vernaauwd; het hart g heeft ook eenen eenigzins anderen stand aangenomen:
in a vertoont zich zijn fretum, uit hetwelk de kieuwvaatbogen voortkomen ; is de aorta, welke uit de kieuwvaatbogen
voortkomt en in c de a. carotis afgeeft; in e is de maag en de regter long; in /"de lever; in k het Wolffiaansch ligchaam; in
d een stuk van den dojerzak , welke in verband is met de darmlis.

Fig. 22. Dezelfde vrucht, maar aan de linkerzijde: a het hart; b de maag en linkerlong ; c de darmbuis ; d een gedeelte
van den dojerzak; g de linker navelader; fhet Wolffiaansch ligchaam; h vena cardinalis.

apparatus ad digestionem , ad respirationem , ad urinae secretionem et generationem

Fig. i, 9, 5 en 4. imagines dant embryonum Ovis e prioribus formationis periodis, quas imitatus sum ex h. rathke ,
Vierte Abhandimg ueber die Bildung und Entwichelung des Oberkiefers und der Geruchswerkseuge der SäugetMeren in Abh.
zur Bildungs-u. Entwickelungsgeschichte des Menschen u. der Thiere, Leipzig 1832, 1 Th. Taf. VII. fig. 1,2, 3 en 5. —
llUistrare iis volo genesin apparatus olfactorii, uti hic in mammalibus aeris viam constituit. Quemadmodum T, I. p. 124 dixi,
rathke in embryis junioribus ovium , in quibus oculorum tantum puncta nondum colorata , prope supra oris fissuram sunt sita,
observavit, anticam faciei superficiem parum esse latam et longam. Prope oris fissuram facies est latior; fere sola constat e
fronte futura et per arcum parvum transit in parietem superiorem organorum ad ciborum subactionem facientium. In parte suprema
hujus arcus, duae sunt fossae parvae, valde planae , rotundae , a se invicem remotae ; et e quovis fissurae oralis angulo duae aliae
fossae, angustae, parum longae, divergendo sursum diriguntur, et extenduntur usque ad regionem, in cujus fundo spina jacet columnae
vertebralis. ~ Inter eas occurrit cutis lacinia acuminata, triangularis. - Incrementi progressu, ambae fossae prope oris
fissuram sitae, quas nasi fossas vocare possumus , paululum profundiores et longiores redduntur. Eodem circiter tempore,
interno latere et prope partem extremam , infimam cujusvis fossae, parva formatur eminentia pyramidalis, quae supra fossam
extrorsum reflectitur. Ex iis elementis gignuntur, quemadmodum plenius dixi T. I, pag. 125, canales nasales et palatum.

Fig. 1. Superficies lateralis partis extremae anterioris embryi Ovis recens formati secundum rathke , in qua prope a ocu-
lus, b fossa nasalis, c maxilla superior, d maxilla inferior, arcus pro cornu antico ossis hyoidei, f, ^ arcus branchiales, et
h extremitas anterior depinguntur.

Fig- 2. Idem objectum ita depictum , ut partim a fronte conspiciatur , partim a latere sinistro ; a—g eadem désignant ac in
fig. 1.; A exhibet ventriculum cordis simplicem, et i ejus atrium simplex.

Fig. o. Caput et pars colli embryi Ovis paulo maturioris, cujus superficies anterior depingitur, cranio valde reclinato ;
a cranium ; b ejus superficies frontalis ; c parietis frontalis appendix nasalis, cum supra memoratis processubus ejus lateralibus ;
d paries lateralis capitis; e, e maxillae superiores valde anteriora versus productae ; ƒ,/■ maxilla inferior; g, g arcus pro cor-
nibus anterioribus ossis hyoidei ; h fossa inter arcus branchiales posita, in qua parva cordis pars residet.

Fig, 4. Pars ejusdem capitis, inde ab ore transversa directione dissecta , et ita disposita, ut paries superior oris bene
conspiciatur; « appendix nasalis parietis frontalis cum parva hujus parietis parte ; Ô paries lateralis hujus capitis, ubi partes

extremas foveae nasalis efficit ; c, c processus palatini ; d paries superior oris, e quo dein narium septum formatur ; e introi-
tus ad cavum cerebro destinatum.

Fig. S«. Fig. 3à. Embryon humanum 10 hebdomadum, fig. S« magnitudine naturali et fig. 5é magnitudine bis aucta de-
pictum. In eo apud a palatum fissum apparet ; unde confirmantur quae de primitiva palati fissura dixi T. I, p. 127; Ô lingua;
c glandula thyreoidea, quae adhuc, quemadmodum in priori periodo semper fieri dixi T. I, p. 1S7, in duos lobos est separata ;
d primordium glandulae thymi, cujus jam prima origo apparet ; e ventriculus cordis dexter, cujus ambitus valde eminet,
sulco a sinistro ƒ separator; gr atrium dextrum, A sinistrum; i pulmo dexter; I, I diaphragma pro maxima parte mem-
branaceum , cui in k segmentum adhaeret hepatis granulosi ; m, m capsulae suprarenales, quae valde prae renibus magnitu-
dine eminent ; «, renes e lobulis compositi, e quibus in o uretheres proveniunt ; p intestinum rectum dissectum ; q organon
generationis germen praeparans ; r pars e corpore Wolffiano residua ; ^ sinus uro-genitalis, hic verosimiliter uteri primordium referons;
t, t futurae tubae Falloppianae ; u clitoris valde magna in longitudinem fissa ; v aniapertura. — Icones has imitatus sum ex wagneri
Iconibm physiologicis. Tab. X, fig. 3.

Fig. 6. Embryon humanum e sexta hebdomade, magnitudine paululum aucta, secundum wagneri Icones physiologicas,
Tab. IX, fig. 4 et 5. ~ Hujus iconis propositum est, ut pateat ansam intestinalem a, tractus intestinorum locum tenentem,
primo extra abdominis cavum in funiculi umbilicalis vagina e sitam et cum filo b e ductu vesiculae umbilicalis residue con-
junctam es.se (cf. T. I, p. 132); c exhibet extremitatem superiorem, d inferiorem, e vaginam funiculi umbilicalis incisione
apertam;/cor;5rpulmonem sinistrum, cujus superficies, ut dixi T. I, p. 1§4 est rugosa, propter vesiculas, in quas transeunt
partes extremae bronchorum; h est lobus sinister hepatis, ad cujus marginem inferiorem ventriculus jacet ; i corpus Wolflianum.

Fig. 7, 8, 9, 10 et 11 sunt imitationes ex hathke, Entwickelungsgeschichte der Natter, Tab. HI, fig. 2, 3, 3, 6, 7-
4is genesin apparatuum ad respirationem et ciborum subactionem facientium illustrare studui.

Fig. 7 repraesentat superficiem sinistram Colubri natricis. in recenti formationis periodo In a apparet fretum halleri
b atrium sinistrum ; c cordis ventriculus; d ductus sinister cuvierii (v. rathke, p. 20); e pulmo sinister; ƒ ventriculus ; g he-
par; h nexus inter vitelli saccum et ansam intestinalem.

Flg. 8 exhibet superficiem dextram ejusdem embryi, omnibus abdominis tegumentis et corporibus Wolffianis sublatis ; a
atrium cordis; b ventriculus; c ductus cuvieru ; d ventriculus; e pulmo dexter; / hepar; g pancreas; h nexus inter vitelli
saccum et ansam intestinalem.

Hisce imaginibus ea confirmantur quae dicta sunt T. I, p. 184, nempe pulmones ex oesophago, et glandulam pancrea-

lem e tractu intestinali evolvi. Haecce pulmonum genitura e duabus vesiculis, ex oesophago ortis, praesertim patet fig. 9,

10 et 11, quarum fig. nona hasce partes in juniori et fig. decima etundecima in magis provecta periodo repraesentant. In omnibus

a est oesophagus, b, b pulmones, c hepar, d initium tractus intestinalis, e glandula pancreas, ƒ secundum ansae intestinalis
crus ; g parva sacci vitellini pars.

Fig. 12. Embryon Bovis tauri e priori formationis periodo, magnitudine bis aucta, et ita depictum, ut sublatis abdo-
minis tegumentis, sinistra appareat corporis superficies. — Haecce imago, quam debeo viro clarissimo rathke (cf. Abhandl.
zur Bildungs- und Entwickelungsgeschichte des Menschen u. der Thiere. Leipzig 1833. II Th., Tab. VII, f. 6) praesertim
est destinata, ad eam formationis periodum illustrandam, qua primordia renum se monstrant. In a apparet narium apertura
sinistra; b cor ex unico ventriculo et unico atrio compositum ; c hepar; ren spurius sinister sive corpus Wolflianum, magis
anteriora versus productus quam ipso pulmo\' e-, f ventriculus; g ansa intestinalis, in h cum ductu vesiculae umbilicalis cL
juncta; i mesenterium; k extremitas anterior; l posterior; m cauda.

Flg. 13. Pars extrema, posterior et maxima ejusdem embryi, ita depicta ut partim ejus superficies inferior, partim

sinistra appareant, integumentis,abdominis et corporibus Wolflianis sublatis; « intestinorum tractus; b ren sinister; c, c exlre-
mitates posteriores.

Fig. 14. Pars minor etiam ejusdem praeparati, cujus superficies praesertim inferior depingitur. — Ambo corpora Wolffiana
sunt sublata; a tractus intestinalis; b ren dexter, c sinister ; hic magis retrorsum jacet quam ille; d, d extremitates posteriores.

Fig. ÎS. Renis sinistri ejusdem embryi superficies inferior, magnitudine quam maxime aucta. Patet, quemadmodum dixi
T. I, p. 195 eum e lobulis esse compositum.

Fig. 16. Ren sinister embryi magis maturi Bovis tauri. Cum eo conjunguntur pelvis renalis et urether.

Fig. 17. Ren e provectiori periodo Ovis, magnitudine sexies aucta. Depingitur ejus superficies inferior; a ren ; A ure-
ther. Infra renis involuerum translucent tubuli uriniferi, hacce periodo in longitudinem product!, sed dein in gyros con vol vendi.

Fig. 18. Ejusdem renis superficies externa. Infra ejus involuerum translucent tubulorum uriniferorum partes exiremae.

Fig. 19. Pars corporis inferior embryi humani admodum recentis, cujus superficies ventralis depingitur, magnitudine bis aucta,
et abdominis tegumentis cum tractu intestinali sublatis. In a apparent corpora Wolffiana, quibus adjacent in b, b ovaria vel
testes ; c est vel oviductus vel vas deferens ; d veri renes ; e, e extremitates inferiores.

Fig. 20. Pars inferior corporis embryi e provectiori periodo magnitudine bis aucta. Notae eadem désignant atque in
fig. 19. Fig. 19 et 20 contemplatione confirmantur ea quae dixi T. I, p. 205, nempe corpora Wolffiana per aliquod tem-
poris spatium simul extare eum generationis organis germen praeparantibus, et vas deferens vel oviductum progigni e ductu
deferente corporis WolfiQani. — Hoc autem praesertim patebit sequenti figura.

Fig. 21. Segmentum posticum corporis embryi Ovis, magnitudine dimidia parte aucta. Integumenta ventralia infima
sunt remota, simul cum bepate, tractu intestinali et sinistro rene spurio, cum quo conjunguntur paries genitales ; o, o renes
veri; b ovarium vel testis; c ren spurius sive corpus Wolffianum; d oviductus sive vas deferens; e organon generationis exter-
num; f funiculus umbilicalis; gf vesica urinaria; h vena cava.

Fig. 22. Organa generationis interna embryi humani quatuor mensium, longitudinem habentis SVa poll., quorum ima-
ginem debeo viro clarissimo wagner, Icon, physiol. Tab. X, fig. 5, A. Abdomen est apertum ; funiculus umbilicalis I deorsum
reflexus; etiam depingitur extremitas inferior sinistra. In a apparet glandula suprarenalis sinistra; b ren in lobulos separa-
tus; c urether; d ovarium; e, e tuba Falloppiana; /"uterus; g ligamentum rotundum, in annulum inguinalem internum pe-
netrans; h intestinum rectum; i vesica urinaria; k, k arteriae umbilicales ; I funiculus umbilicalis.

Fig. 23. Organa generationis externa ejusdem embryi; in a, a depinguntur labia majora; b clitoris; c anus.

Fig. 24. Imago viarum uriniferarum et partium genitalium embryi humani, 8 lin. longi, magnitudine valde aucta; a
ren succenturiatus dextri lateris, renem pone eum situm fere totum abscondens ; b ren sinister, glandula suprarenali sinis-
tra sublata ; c, c vas deferens vel oviductus ; d, d corpus Wolffianum ; e organon generationis germen praeparans, igitur testis
vel ovarium ; f sinus uro-genitalis.

.. „aar doe. .s .oehcht™, .e ,eve„ aa„ de ,an den .„..oeste, a. ,„oh..ea bij de .„gdierl L\' c "

1 eirt \'\' -d^pleet het breedst, hestaat „hier a,leen uit het aanstaande en Z

onder.^eenen Me,nen hoog, ,n den bovenwand der spijsverteringswerktuigen „ver. Op het toppnnt van de.en hoo\'I\'
tweo „e-ne .eer viakke, indachtige, verre niteen.iggende g^oefles, en „it eiken hoek der „. dsp.eet ^an tl IT
sn,ai,e s,echts n,a.ig iange en een weinig niteen.oopende groeven naar boven,, en strekken .ch bijna tot aTn die reek \'

B,j toene^enden „asdon,, worden de beide groeven, we.ke aan de .nondspieet grenzen, en neusgroeven n,„ge„

.. ,eper en anger. Omstreeks op de„.e,fde„ tijd v„™t .ich aan de binnenzijde, en digt hij het onderste „itein e van I\'

groef, eene kie.ne, b.jna p,™iedvorn,ige ni.puiMng, welke zich over de groeve heen naar hniten keert - Uit deze
mentaire deelen vormen zich op de wiize welke ik n l ki .0« j ,,,,,.,,, \'jii. ucze ele

F,g. t. Z,jvlakte van het voorste gedeelte eener zeer Jonge schaapsvrncht, „aar in welke bii „ het 00. i T h

neusgroef; in c de bovenkaak, in . de onderkaak; in . de hogen voor den voorsten hoorn des tongbJs- in /! de k
bogen en in A de voorpoot voorgesteld worden. \'

Fig. 9. Hetzelfde voorwerp half van boven, en halt ter linkerzijde gezien: hehhen dezelfd.
Boor A wordt de enkelvondige hartekamer, en door V de enkelvondige hartehoezen, aangeduiT \' ^^ \'\'

eene zoodan.ge w,jze, dat de schedel sterk naar achteren gekeerd wordt: a de schedel ■ i ziine voorhoofdsvlakte • c h ,

verlengsel van den voorhoofdswand met zijne hierboven geopende zijdcli\'ngsehe verlengs Is , e jl n ^ h 0«

e ree s sterk naar hoven vcr.ngde bovenkaken, ,, , de onderkaak, ,, ,de hogen vlr de voorste^ hoorns van 1 e Ie ^
A de groef tusschen de k.enwbogcn, waarin een klein gedeelte van hel hart rast.

Fig. 4. Een gedeelte van dit zelfde hoofd, hetwelk van af den mond in de dwarste is doorgesneden, en zoodanig geplaatst,
dat de bovenste wand der mondholte zigtbaar geworden is: a het neusverlengsel van den voorhoofdswand met een klein gedeelte
van dezen wand: è de zijwand van het hoofd, daar, waar hij de uiterste grenzen der neusgroef vormt; c het verhemelte-ver-
lengsel; d de bovenwand der mondholte, waaruit naderhand het tusschenschot der neusholte ontstaat; e de ingang der holte
voor de groote hersenen.

Fig. S». Fig. Menschelijke vrucht ter natuurlijke grootte, fig. en tweemalen vergroot fig. 5^ van 10 weken, in
welke bij a het verhemelte zich duidelijk gespleten voordoet, als bevestiging van het, D. I, bl. 427, aangevoerde, dat er
oorspronkelijk eene spleet in het verhemelte is; b de tong; c de schildklier, nog, gelijk ik zulks, D. I, bl. 157, als oorspron-
kelijken toestand heb voorgesteld, in twee kwabben verdeeld ; d het beginsel der borstklier , hetwelk zich nu voor het eerst
begint te vormen; e regterhartekamer, welke een groot overwigt heeft van omvang; zij is door eene sleuf van de linker/"
gescheiden; ^ de regter- /i de linkerboezem: «de regterlong; 1,1 het nog grootendeels vliesachtig middenrif, waaraan bij A; nog een
gedeelte der korrelige lever zit; m, m de bijnieren, welke in grootte het aanmerkelijk winnen van de nieren n, n, die uit
kwabjes zijn zamengesteld ; uit deze komen de uretheres o voort; in p wordt de afgesneden endeldarm voorgesteld; in q het
kiembereidend geslachtsdeel; in r het overblijfsel van het Wolfiiaansche ligchaam; s sinus urogenitalis, welke hier waarschijnlijk
het eerste rudiment van baarmoeder voorstelt; t,t de toekomstige baarmoederlijke trompetten; u de clitoris van aanmerkelijke
grootte en in de lengte gespleten ; v de anusopening. Naar wagner Icones physiologicae Tab. X , fig. 3.

Fig. 6. Menschelijke vrucht uit de zesde week eenigzins vergroot, naar wagner Icones physiologicae Tab. IX, fig. 4 en
5. — Het doel dezer afbeelding is voornamelijk, om te doen zien, dat de oorspronkelijke darmlis ö, welke de plaats van
darmkanaal vervangt, buiten de buikholte in de scheede der navelstreng geplaatst en met het overblijfsel van de navelbuis b
verbonden is (zie D, I, b!. 152): in c wordt de bovenste, in d de onderste extremiteit voorgesteld ; e is de opengesnedene
scheede der navelstreng; f hel hart; ^ de linker long, wier oppervlakte, gelijk ik, D. I, bl. 154, gezegd heb, zich onge-
lijk voordoet, wegens de blaasvormige uiteinden der luchtpijptakken; h de linkerleverkwab, aan wier ondersten rand de maag
ligt ; i het Wolifiaansch ligchaam.

Fig. 7, 8, 9, 10 en 11 zijn ontleend aan rathke, Entwickelungsgeschichte der Natter , Tab. III, fig. 2, 5, 5, 6 en 7
en bestemd, om nadere toelichting te geven omtrent de oorspronkelijke wording der toestellen tot ademhaling en spijsvertering.

Fig. 7 is de afbeelding der linkervlakte van de Waterslang in een zeer vroeg tijdperk van ontwikkeling. In a wordt
het fretum halleri ; in b de linkerboezem ; in c de hartekamer; in d de linkerbuis van cüvier (zie rathke p. 20); in e de lin-
kerlong ; in ƒ de maag ; in g de lever; in h het verband tusschen den dojerzak en de darmlis voorgesteld.

Fig. 8. Afbeelding der regtervlakte van dezelfde vrucht, nadat de buikbekleedsels en de Wolffiaansche ligchamen geheel
zijn weggenomen: a de boezem ; b de kamer van het hart ; c de buis van cüvier ; d de maag ; o de regterlong ; f de lever ;
g de alvleeschklier; h het verband tusschen den dojerzak en de darmlis.

Uit deze beide afbeeldingen is als bevestiging van hetgene ik D. I, bl. 154 gezegd heb, het besluit af te leiden, dat de
longen zich uit den slokdarm vormen, en dat de alvleeschklier zich uit de darmbuis ontwikkelt.

Deze vorming der longen als twee blaasjes, welke uit den slokdarm voortkomen, blijkt vooral ook in fig. 9, 10 en 11 ,
van welke fig. 9 de gesteldheid der deelen in een zeer vroeg en fig. 10 en 41 die in een later tijdperk van ontwikkeling voor-
stellen. Bij allen is a de slokdarm b, b zijn de longen; c de lever; d de aanvang der darmbuis; e de alvleeschklier; f de
tweede schenkel der darmbuis ; g een klein gedeelte van den dojerzak.

Fig. 12. Vrucht van het rund uit een zeer vroeg tijdperk van ontwikkeling, tweemaal in hare doormeting vergroot ,
en aan de linkerzijde afgebeeld, na het wegsnijden der buikbekleedsels. — Deze afbeelding , welke aan rathke ontleend is
(z. Abhandl. zur Bildungs- und Entwickelungsgeschichte des Menschen und derThiere. Leipzig 1855, 4 Th. Tab. VII, fig. 6),
strekt voornamelijk, om het tijdperk te doen kennen , in hetwelk zich de eerste bewijzen van nieren vertoonen. In « vertoont

2ich het linkerneusgat ; b het uit ééne kamer en éénen boezem bestaande hart ■ c de lever; d,d de linker onware nier of het
Wolffiaanseh ligchaam, hetwelk nog verder dan de long . naar voren uitpuilt; ƒ de maag, ^ de darmlis, welke zich in h
met de navelblaasbuis verbindt; i het darmscheil ; k de voorste ; I de achterste extremiteit ; m de staart.

Fig. 13. De achterste, grootste helft derzelfde vrucht; half aan de ondervlakte en half ter linkerzijde gezien, nadat

de bu.ksbekleedselen, en het linker Wolffiaanseh ligchaam zijn weggenomen: a het darmkanaal; A de linkernier; c, c de
achterpooten.

Fig. 14. Een nog kleiner gedeelte van hetzelfde praeparaat, geheel van onderen gezien. Beide Wolffiaansche ligchamen

zun weggenomen: a de darmbuis; b de regter c de linkernier. De laatste ligt veel verder naar achteren dan de eerste; d,d
zijn de achterpooten.

Fig. 15. De linkernier derzelfde vrucht, zeer sterk vergroot en aan de ondervlakte gezien. - Het blijkt, dat zij . gelijk
ik D. I, bl. 19S gezegd heb, uit kwabjes is zamengesteld.

Fig. 16. De linkernier van eene eenigzïns oudere vrucht van het rund. _ Met haar zijn het nierbekken en de urin-
leider verbonden.

Fig. 17. Nier van eene nog oudere vrucht van het schaap , zesmaal vergroot en aan de ondervlakte gezien: a de nier
b de urinleider. In de nier schemeren de pisvaatjes door, welke dan nog in de lengte zij n uitgerekt, maar zich later kronkelen!

F.g. 18. Dezelfde nier van de buitenvlakte af gezien. - Door haar uitwendig bekleedsel schemeren de uiteinden der
pisvaatjes heen.

Fig. 19. De onderste ligchaamshelft eener zeer jonge menschelijke vrucht van de buikholte af gezien , en tweemaal ver-
groot. De buikbekleedsels en het darmkanaal zijn weggenomen. In a vertoonen zich de Wolffiaansche ligchamen, tegen welke
m b, b de eijerstokken of ballen liggen ; c de eijerleider of zaadafvoerende buis ; d de ware nieren ; e, e de onderste ledematen.

Fig. 20. De onderste ligchaamshelft van eene eenigzins oudere menschelijke vrucht, evenzoo tweemaal vergroot. - De
letters hebben dezelfde beteekenis als in fig. 19. Door de beschouwing van fig. 19 en 20 krijgt men bevestiging van hetgeen
ik D. I, bl. 20S gezegd heb, namelijk dat de Wolffiaansche ligchamen eenen tijd lang tegelijk met de kiembereidende geslachts-
deelen bestaan, en dat het zaadafvoerend vat of de eijerleider uit de uitlozingsbuis van het Wolffiaanseh ligchaam gevormd\'
wordt. Dit wordt nader door de volgende figuren toegelicht.

Fig. 21. Achterste gedeelte van het ligchaam van eene schaapsvrucht over de helft vergroot. De onderste buikbekleed-
sels zijn verwijderd geworden, even zoo de lever, de darmbuis, en de linker onware nier met de daarmede verbondene ge-
slachtsdeelen : a de eigenlijke nier; A de eijerstok of bal; . de onware nier of het Wolffiaanseh ligchaam; rf de eijerleider
of het zaadafvoerend vat; . het uitwendige geslachtsdeel ; /de navelstreng; g de urinblaas; h de holle ader.

Fig. 22. Inwendige geslachtsdeelen eener menschelijke vrucht van vier maanden, welke eene lengte heeft van Sy, duim
naar wagner, Icones physiologicae, Tab. X, fig, 5, A. De buik is geopend, de navelstreng I naar beneden omgeslagen,\'
de linker onderste extremiteit is mede afgebeeld. In a is de linkerbijnier; in b de sterk gekwabde nier; in c de pisleider,\'
in d de eijerstok; in ^ de trompet; in ƒ de baarmoeder; in g de ronde band, welke in den inwendigen liesring treedt;\'
in h de endeldarm; in i de urinblaas; in k,k de navelslagaders; in I de navelstreng.

Fig. 23. De uitwendige geslachtsdeelen derzelfde vrucht: in a,o worden de groote lippen afgebeeld; in b de clitoris-,
in c de anus.

Fig. 24. Vergroote voorstelling der urinwegen en geslachtsdeelen van eene menschelijke vrucht, welke 8 lijnen lang is:
a de bijnier der regterzijde, welke de daarachter liggende nier geheel bedekt; b de linkernier, na het wegnemen der linker
bijnier; c, c het uitvoerend geslachtsdeel, afvoerend vat of de trompet; d, d het Wolffiaanseh ligchaam; e het kiembereidend
geslachtsdeel, de bal of eijer stok ; f sinus urogenifalis.

Haecce tabula duo exhibet graviditatis extrauterinae exempla, a viro dar. crdveilhiek allata.
quae T. I, p. 306 sqq., hac de re dixi.

Fig. 1. Imitationem paulo emeudatam refert fig. 1, Tab. I, Livr. 37 operis clarissimi crüveilhier, cui titulus Anatomie
pathologique du corps humain, magnitudine una tertia parle diminuta. — Exhibet primitivam graviditatem extraulerinam
abdominalem, quam ita descripsit vir clarissimus. In cadavere faeminae aelalis 46 annorum et 9 mensium, cui hernia incar-
cerata mortis causa fueral, infans extra uterum in peritonaei sacco est inventus. — Consanguinei narrabant, eam antea puel-
lulam vivam in lucem edidisse, et post decem annos iterum gravidam esse factam. — Principio graviditas solita obtulit sym-
tomata , imo infans motubus vitam suam manifestavit. — Debito tamen partus tempore , frustra fuerunt pariendi conamina,
neque etiam aqua amnios eflluxit. — Per tres fere menses vehementissimis doloribus colicis est cruciata, qui balneorum et
remediorum narcoticorum ope tantum sunt sanati. — Viri celeberrimi Dubois et bover, post debitum aegrae examen, eam gra-
viditate extrauterina laborare declaraverunt. Quatuor annis elapsis ictero est correpta, cui accedebant vehementes dolores
colici. — Eodem tempore orta est hernia umbilicalis, qua laborans adhuc per quatuordecim annos vitam suam protraxit, sed
quae incarcerata die 9» Maji anni 1859 vitae finem ei attulit. Viri docti laborie, lacroix et iiijsson, qui sub icteri accessu eam obser-
vaverunt, graviditatem extrauterinam adesse etiam affirmaverunt. — Postridie mortem, autopsia cadaveris est facta, qua
patuit herniam in gangraenam transiisse. Faeces in abdominis cavitatem erant evacuatae, et intestina tenuia pseudomem-
branis cum abdominis parietibus conjuncta. — Hisce ligaminibus solutis, infantis cadaver se obtulit, membranis spuriis cum
intestinis conjunctum. — Uterus normalem refert fabricam, si nonnullos parvos tumores fibro.sos excipias, in ejus parietibus
ortos. Tubae Falloppianae sinistrae ostium abdominale est occlusum , et in tumorem oblongum expansum. — Eadem ratione
tuba Falloppiana dextra est clausa, sed sine tumore. Altero latere cum ovario, altero cum intestine colo coaluit. — Ovarium
smistrum est valde parvum et in substantiam pulposam mutatum. Ovarium dextrum est longe majus, et calcaream fere refert
duritiem. — Pnmo adspectu , infans prorsus liber et nudus in abdominis cavitate jacet. — Penitiori tamen examine patet,
foetum debitis ovi velamentis esse circumdatum, quae ejus corpus arete amplectuntur, et in laminas a, a, a, a producuntur,
quibus intestine colo adscendenti et transverso annectuntur. Tales etiam fasdae procedunt e parte infima corporis et e pedi-
bus b, b. — Accurata corporis dissectie coram societate anatomica Parisiensi instituta docuit, infra ovi velamenta crustam esse
e substantia calcarea et praesertim e carbonate calcis constitutam. — Hacce crusta sublata, intégra apparent integumenta com-

strooken a, a, a, ö en met deze zich aan liet oprijzende en dwarse colon vasthechten. Dergelijke strooken komen ook uit
het onderste uiteinde des ligchaams en uit de voeten voort. — Bij het naauwkeurig ontleedkundig onderzoek , hetwelk in de
Sociëld anatomique te Parijs bewerkstelligd werd , bleek dat onder de ei-omhulsels van het kind eene korst van kalkachtige
zelfstandigheid geplaatst is , welke voornamelijk uit koolstofzure kalk blijkt te bestaan. Onder deze korst bevindt zich de
volkomen gave huid , welke aan het aangezigt al deszelfs deelen duidelijk doet onderkennen; evenzeer zijn aan de ledematen
spieren , bloedvaten en zenuwen in gaven staat, en valt het niet moeijelijk in borst- en buikholte de ingewanden te herken-
nen. — Van moederkoek is geen bepaald bewijs te vinden, ten zij men als deszelfs overblijfsels de strooken wil aannemen,
welke ik zoo straks beschreven en in de afbeelding met de letters a, a, a, ö , en , b aangeduid heb. — Van de hersenen
is niets dan eene vetachtige zelfstandigheid overgebleven. — Zoo wij al de bijzonderheden , welke dit belangrijke geval aan-
biedt , bijeennemen , is het niet te ontkennen , dat het tot eene primitieve buikzwangerschap gebragt moet worden , d. i. met
andere woorden , dat het ei, in den zak van het buikvlies gevallen, zich aan het colon gehecht en zich aldaar ontwikkeld
heeft. — De omkorsting, welke later , na het afsterven der vrucht, rondom haar ligchaam geschied is, heeft hetzelve voor
bederf bewaard , gelijk de gave staat, waarin de ligchaamsdeelen gedurende achttien jaren gebleven zijn , dit ten duidelijkste
aantoont. Zulks is bevestiging van hetgene daaromtrent D. I, bl. 313, gezegd is.

Fig. 2. Toont, dat buikzwangerschap ook consecutief kan plaats grijpen , hetzij door bersting van de baarmoeder, hetzij
door bersting van den eijerstok bij eijerstokszwangerschap, waarvan deze afbeelding een voorbeeld geeft. — Hetzelve is ont-
leend aan cruveilkijsr. t. z. p.. Livr. XXXVl, PI. 6. — Het werd in een lijk gevonden, omtrent hetwelk men geene verdere
berigten heeft kunnen bekomen. De baarmoeder is grooter dan gewoonlijk ; de eijerstok sterk uitgezet, en in eene soort van
kraakbeenige schil ingevat. Aan dezen uitgezetten eijerstok zit, door middel eener vliezige strook, eene ingekrompene verharde
vrucht van ongeveer twee maanden. — In den geopenden eijerstok vertoont zich in a het bewijs eener soort van eivlies, en in b eene
sponsachtige zelfstandigheid, welke veel overeenkomst aanbiedt met eenen moederkoek. Dc eigenlijke holte van den eijerstok
was met ontaard bloed gevuld, — Door al deze bijzonderheden is het niet onwaarschijnlijk, dat er aanvankelijk eijerstokszwan-
gerschap zal geweest zijn ; dat de eijerstok later geborsten en de vrucht naar buiten gevoerd is , terwijl de rokken van het ei
en de moederkoek in den eijerstok zijn gebleven, — Later zal zich de vrucht tot eene soort van lithopaedion verhard
hebben. — Hoe echter deze bersting van den eijerstok met behoud van het leven der vrouw heeft kunnen plaats hebben ,
Wij ft duister.

Fig. i et Q imitationem referunt, magnitudine dimidia parte diminuta, iconum quibus graviditatem ovarii depinxit
p. a. boehmer in obscTV. anat. rarior. fasciculo. Ilalae Magdeburgicae, 1732. — Observata est apud faeminam 58 annorum ,
quae per 90 annos vagae mulieris partes egit, — Praeter omnem expectalionem gravida facta non tantum solita graviditatis
incommoda passa est, sed etiam tumorem durum sentivit, usque ad sinislram hypogastrii partem se extendentem, — Hisce
jungebantur effluxus humoris acris, foetidi e vagina, dolor in hypogastrio, denique violenta febris inflammatoria, cui, acce-
dente subito abdominis tumore, succubuit. — Aperto abdomine , magna effluxit sanguinis coacti et foetidi copia, quo obte-
guntur intestina valde inflammata et bine illincque gangraenosa. — In superficie postica uteri apparet tumor magni ambitus,
fere integram pelvcos cavitatem implens, valde inflammatus et incipiente gangraena correptus. — E parte spbacelo deturpata,
exit extremitas inferior dextra embryi usque ad genu, quemadmodum fig. 1 patet. — Hicce tumor ovarium sinistrum
esse videtur, cum quo tuba Falloppiana confluxit. — Ejus tegmentum externum in duas laminas separari potest. — Lamina
externa, fig. I, a, est involuerum peritoneale ; altera b est tunica propria ovarii. Sectione patet ovarium intus continere con-
textum vasculosum , tenui membrana villosa obtectum. Hicce contextus praesertim spongiosus et vasculosus apparet, eo loco
cui placenta est inserta, quemadmodum fig. 2 patet. Praeterea in ovario, quam maxime expanse, residet embryon faemini-
num quatuor mensium, funiculi ope, cum placenta conjunctum. Hioc patet in isto casu graviditatem ovarii obtinuisse, cu-
jus exitus (Cf. T. 1, p. 31S), fuerunt diruptio, baemorrbagia interna, indeque mors. Fundus uteri crucis in modum est
apertus , ut pateat fig- 2, a, a, formatam esse tunicam deciduam uterinam, quae quemadmodum dixi, T. I, p. 4 et 304,
fere semper in graviditate extrauterina oritur. In fig. 2, Ä, intestinum rectum depingitur, quod primo loco cum tuba Fal-
loppiana dextra, et dein cum expanse ovario sinistro, pseudomembranis est conjunctum.

Fig. 5 et 4 inserviunt ad ea illustranda , quae T. I, p. 316, de graviditate interstitiali sunt dicta. Imitationes sunt
iconum, quas breschet dissertationi addidit, cui titulus est Mémoire sur une nouvelle espèce de grossesse extra-utérine in Rép.
gén. d\'anat. et de pbysiol. path., Tom. I, p. 1. Fig. 3 exhibet uterum faeminae, quae postquam primo solita obtulit gravi-
ditatis incommoda, die 10° Januarii 1825, infestata est bene multis incommodis valde periculosis, nempe doloribus in ventre,
lipothymia , puisu parvo caet. - Praescripsit medicus quietem, et remedia antispasmodica. — Dolorum vehementia durante
nocte increvit. - Abdominis attactu dolor se manifestabat, et exploratie interna docuit, uterum esse valde extensum , abs-
que Ulla colli dilatatione. — Aegra putavit se in tertio graviditatis mense versari. — Viginti hirudines abdomini sunt imposi-
lae, et balnea dimidia adhibuit aegra. - Absque ulla tamen remissione symtomata eandem manifestaverunt vehementiam
usque ad sequentem diem , H"™ Junii, quo faemina œortua est hora matutina nona. Autopsia cadaveris patuit magnam

onderbuik, flaauwlen, kleinheid van pols, enz. Men schreef rust en een krampstillend middel voor. De pijnen hielden den
geheelen nacht aan met vermeerderde hevigheid. De buik was pijnlijk bij de aanraking, en het inwendig onderzoek leerde,
dat de baarmoeder sterk uitgezet was, zonder eenige verwijding van den hals. — De zieke meende drie maanden zwanger
te zijn. — Er werden twintig bloedzuigers op den buik gezet, en halve baden voorgeschreven. — Al deze verschijnsels gin-
gen zonder ophouden voort tot aan den volgenden dag, zijnde den Junij, als wanneer de vrouw des morgens te negen
ure bezweek. — Bij de lijkschouwing bemerkte men eene aanmerkelijke uitstorting van gedeeltelijk vloeibaar, gedeeltelijk
gestremd bloed in de bekkenholte. — De baarmoeder, hoewel uitgezet zijnde, was echter niet boven den ingang des kleinen
bekkens opgerezen, en vertoonde eene scheur links, aan haren bodem. — Deze scheur was door het buikvliesbekleedsel en
door het weefsel der baarmoeder gedrongen, zonder in hare holte te komen. — Door deze scheur kwam eene vrucht te
voorschijn, in hare eivliezen gehuld. — In de baarmoeder, 8 a 6 duimen lang, en 4 duimen breed, is eene holte ter grootte
ongeveer van een hoenderei. In haar vindt men veel slijm en eiwit, met een vlies, hetwelk ongetwijfeld het afvallende vlies
van HÜNTER is. De dikte der wanden van de baarmoeder is van 16—18 lijnen, zoodat dit werktuig eenen veel grooteren om-
vang , en veel dikkere wanden heeft dan in den ledigen toestand. — De eijerstokken zijn gezond; de regtertrompet is in
hare bovenste helft gesloten; de linker- in hare geheele uitgestrektheid. De holte a, welke de vrucht bevat, bevindt zich in
de zelfstandigheid van den bodem der baarmoeder, boven de inplanting der linkertrompet. — Deze holte is met geen vlies
bekleed; groot genoeg zijnde om een klein hoenderei te bevatten, vertoont hare ongelijke oppervlakte eene menigte vaten of
aderlijke boezems, — In deze boezems waren de penseelvormige kwabben geschoven, welke de rudimenten van eenen moeder-
koek vormen. — Het tusschenschot, hetwelk deze holte van die der baarmoeder scheidt, heeft de dikte van eenen halven
duim; maar de bovenwand, in welken zicb de scheur bevindt, is slechts twee lijn dik. Intusschen erkent men er duidelijk het

buikvlies en het baarmoederlijk weefsel in. — In den geheelen omtrek dezer holte zijn de bloedvaten sterk ontwikkeld. _ De

vrucht b met hare omhulsels heeft ongeveer eene lengte van drie duim. — Uit deze beschrijving volgt, dat, gelijk ik D. I,
bl. 316, gezegd heb, het ei is doorgeschoven in dat gedeelte der trompet, hetwelk door het parenchyma der baarmoeder heen-
gaat , en aldaar zich vastgehecht heeft, waardoor die soort van huitenbaarmoederlijke zwangerschap wordt te weeg gebragt, aan
welke men den naam van interstitièle zwangerschap geeft. — Fig. 3 stelt de uitgezette en geopende baarmoeder voor, in welke
zich bij a de holte vertoont, die zich in haar weefsel door het ei b gevormd heeft; c is de gewone baarmoederlijke holte. —
Fig. 4 is het geopende ei met het vruchtje, hetwelk aan zijne navelstreng gehecht is. De rokken van het ei bestaan uit
het chorion en amnion. In a vertoonen zich de vlokken van den moederkoek.

Fig. 1. zïvaojoaefiîïo« refert, a viro doctissimo Zanino , Groningae quondam medicinae doctore , ex abdomirie vetulae oclo-
genariaè , desumtum et jam in museo Academiae Gronînganae obvium, e quo vir clarissimus Sebastian illud mihi suppeditavit,
ut ejus imagine opus meum ornarem.

Faemina a". 1749 nata, et a*^. 1779 nupta, a". 1783 puerum bene formatum in lueem edidit, qui per parvu m tantum tempo-
ris spatium vixit. — Tribus annis elapsis iterum gravida, solita graviditatis obtulit symtomata, sed quatuordecim diebus ante
debitum graviditatis terminum foetus videbatur desiisse moveri, simulque ingratum ponderis et frigoris sensum in dextra hypo-
gastrii parte ortum esse narrabat. Quamvis orto quodam ad partum molimine, initio anni 1786, postea omnia graviditatis et puer-
perii cessaverunt symtomata, et rediit menstruatio. — Ab isto inde momento usque ad mortem, quae die 26 Maji anni 1829
obtinuit, semper sana vegetaque fuit, si nonnulla seneetutis incommoda excipias. — Autopsia cadaveris negligenter instituta
fuit ; illud tantum mihi narravit vir doctissimus se lîthopaedion invenisse in sacco, dextro abdominis latere obvio.

Lîthopaedion naturali sua magnitudine est depictum. — Adhuc ovi tunicis contineri videtur, supra quas se substantiae cal-
careae stratum formavit. — Imo in a conspicitur funiculus umbiUcalis contractus, et in tubum calcareum mutatus. — In
eodem abdominis sacco continebatur substantia calcarea, tuberculosa, quae placentae involuerum calcareum esse videtur. — In
parte infima lithopaedii, os coxae denudatum, sed integrum apparet cum duobus ossibus cylindricis, quorum alterum femoris,
alterum cubiti os refert.

Fig. 2. Altera ejusdem lithopaedii icon , ejus faciem posticam demonstrans , in qua praesertim , propter involucri cal-
carei lapsum, animadvertenda venit intégra et bene conservata cutis et capillorum conditio in capite. — Ambae hae imagines ea
confirmant quae T. 1, p. 313, dixi. — Docent talis lithopaedii formationem optimum esse graviditatis extrauterinae exitum, qui
nequaquam impedit, quominus faemina ad provectam perveniat senectutem, ita ut nequaquam rejicienda videatur viri clar.
OsiANDER opinio, hanc substantiae calcareae genesin circa ovum, vicaria ratione, partes molles servare a morbosa in substantiam
osseam metamorphosi, cui caeterum faeminae provectae aetatis saepe sunt obnoxiae.

Fig. 3. Liihopaedion, serrae ope longitudinali directione divisum, cujus imaginem debeo viro clar. Crüveilhier, Anat. pathol.
du corps humain, T. 1, Livr. 18, p. 6. — Inventum est in tumore cystico cartilagineo ovarii faeminae 77 annorum, quae inde ab
aetatis anno 38, iHud abdomine suo gestavit, et tandem in nosocomio hospitii Parisiensis Salpétrière dicti herniae incarceratae
succubuit. — Bis nupla, priori suo conjugio, duos infantes bene sese habentes peperit. Secundo vero conjugio, debito tempore,
infantem sanum in lucem edidit, sed dein , secunda vice, omnia graviditatis symtomata cum doloribus vehementibus et motu

ia een vermoedelijk kraakbeenig beursgezwel van den eijerstok, bij eene vrouw van 77 jaren, die hetzelve sedert haar 55^te jaar
gedragen bad, en in de infirmerie der Salpétrière te Parijs gestorven was aan beklemde breuk. — Tweemaal gehuwd ge-
weest zijnde, beviel zij bij haar eerste huwelijk van twee welgevormde kinderen. - Bij baar tweede huwelijk, bragt zij eerst
op den gewonen tijd een welgesteld kind ter wereld, en ondervond eenigen tijd daarna, 55 of 36 jaren oud zijnde, al de ver-
schijnsels der zwangerschap, gepaard gaande met hevige pijnen en bewegingen in de onderbuikstreek, welke in de zesde maand
plotseling ophielden. — Daarna slonk de buik, vertoonde zich de menstruatie, en kreeg de vrouw nog twee kinderen, onder
het genot der bestmogelijke gezondheid. — Het eenige, waarover zij klaagde, was een gevoel van zwaarte in de buikholte. —
De wijze van omkorsting is eenigzins anders dan in het lithopaedion der Groninger Hoogeschool. — In dit schijnt het meer
eene geheele omkorsting van het ei te zijn, terwijl, in het lithopaedion van Crüveilhier, het ei op zich zelf in eenenkraakbeenigen
zak schijnt veranderd te zijn, in welken het lithopaedion bevat is. In hetzelve bedekt de kalkkorst derhalve onmiddellijk de
uitwendige bekleedselen der vrucht, welke onder dezelve met vele andere weeke deelen vrij gaaf gebleven zijn. — Zoo b, v.
ziet men in a, a de uitwendige huid van het hoofd; in b het harde hersenvlies ; in c het sikkelvormig verlengsel; in rf, d de
doorgezaagde wervelligchamen ; in e het verharde overblijfsel van het ruggemerg; in / het middelrif, onder hetwelk zich in
g de ingekrompene en verharde lever bevindt met de verdroogde overblijfsels der overige buiks- en bekken-ingewanden , terwijl
boven het middelrif de plaatvormige overblijfsels van hart en longen geplaatst zijn.

a, a de uitwendige huid ; è hard hersenvlies; c sikkelvormig verlengsel; d, d doorgezaagde wervelligchamen; e overblijf-
sel van het ruggemerg; f, f middelrif; g overblijfsel van de lever.

Fig. 4. Lithopaedion van een kalf, op de helft der natuurlijke grootte afgebeeld , hetwelk een jaar langer dan den gewo-
nen dragttijd in de baarmoeder was blijven zitten, en mij door den Heelmeester Ei.whoven in Groningen ten geschenke werd
gegeven. — Ook hier heeft zich het geheele ei omkorst, zoo zelfs dat de cotylodones van den moederkoek zich in b als een
ingekrompen en verhard aanhangsel voordoen. In a heeft een gedeelte van de korst losgelaten, zoodat een gaaf gedeelte van
het verdroogde hoofd duidelijk zigtbaar is. — De rokken van het ei, welke zich ten naauwste rondom het ligchaam van het
kalf hebben zamengetrokken , zijn schubachtig met korsten bedekt, welke nog niet geheel kalkachtig zijn geworden.

Dit voorbeeld bevestigt de waarheid van hetgene in D. 1, bl. 520, gezegd werd, dat, bij eenen gunstigen uitgang,van ver-
lengde zwangerschap, de weeke ligchaamsdeelen der vrucht zich verdroegen, verharden en als tot eene mummie worden, welke
zich, in enkele gevallen, nog met eene kalklaag omkorst, en dus tot een lithopaedion wordt. — Door dezen heilzamen voort-
gang der natuur, wordt de verrotting der gestorvene vrucht voorgekomen, en zij zoodanig van de bewerktuiging des moederlijken
ligchaams afgesloten, dat zij op dezelve geenen nadeeligen invloed kan uitoefenen. - Meerdere bijzonderheden omtrent de
zoogenaamde verharde of steenkalveren zijn te vinden in de Verhandelingen van A. Numan, N. Verh. Ie Kl. Kon. Nederl. Inst.,
5e. D., Amsterdam, 1851, en Instituut, of Verslagen en Mededeehngen, enz. D. Hl, over den jare 1845, bl. 273.

FOETUS MATÜRUS CUM GEMELLO IMMATURO, HUJUS PLACENTAE ADHAERENTE , IN LUCEM EDITLS.

Quemadmodum T. I, p. 519, dixi, in partu gemello potest alter infans mori medio graviditatis tempore et volutin mummiae
speciem exarescere, increscente altero, ita ut elapso naturali graviditatis tempore ambo simul in lucem emittantur. — Nonne-
cesse habeo iterum monere, hancce embryi mutationem in massam siccam et duram comparandam esse cum hthopaedii formatione.
cum qua etiam in eo convenit, quod salutari naturae conamine, omnia putredinis incommoda praecaveat. Impeditur in tah
casu putredinis progressus secluso embryi situ , quo aeris accessus arcetur , nec non actione antiseptica, quam partes vivae, quibus
embryon circumdatur, in illud exercere videntur. — Ut haec omnia melius pateant, lustranda est tabula adjecta.

Fig. 1. Praeparatum e museo patris, quod jam descripsit et delineavit m. w. luber Diss, obstet, medica de foeta maturo

cum altero immature prioris placentae adhaerente , una partu edito. Amstelodami A". 1811. _ Refert placentam integram

cum funiculo umbilicali infantis bene constituti sed debilis , 14 diebus post partum mortui. Patet infra paululum retroflexas
chorii et amnii tunicas, cum placenta saccum conjunctum esse, ovum 4 mensium referentem, quod simul cum dicto infante
maturo in lucem est editum. — Per ovi tunicas translucet embryon quatuor mensium, cujus corpus singularem habetposi-
tionem. — Ambobus pedibus placentae obversum, dorso deorsum convexo e placenta quasi pendet, occipite thoracem et ab-
domen attingente, et facie retrorsum respiciente. Funiculus umbilicalis hujus embryi valde contractus circa genu supra
pedem dextrum reflectitur, tunc circa collum torquetur, et dein solita ratione in abdomen pénétrât.

Fig. Idem praeparatum , ovo embryi quatuor mensium aperto. — Ex eo cum operiretur fluxerunt duae fere unciae
aquae amnios turbidae, nullum foetorem spargentis. — In d placenta apparet embryi quatuor mensium colorem referons
albido flavum et substantiam coriaceam , absque ullo vasorum indicio. Maximus ejus diameter 5 poll. 6 lin. mensurae
rheno-landicae ; minimus 2 poll. 2 lin. aequat.

In a apparet placenta infantis maturi ; in Z», b depinguntur tunicae retreflexae ejus ovi, quae in c adhuc tenui decidua
reflexa teguntur ; in d placenta embryi quatuor mensium ; in e locus quo ambae placentae invicem connectuntur ; in f funicu -
lus umbilicalis valde contractus, et circa pedes contortus ; in g, g , g ovi embryi mortui et exsiccati tunicae, quae in latere
opposite a se invicem sunt separatae , ut in Ä amnion et in i chorion bene distinguantur.

Fig. 5. Placenta partus gemelU, cum embryo quatuor mensium ei affixo, in eodem statu versante atque iste, quem
fig- 1 et 2 depinxi; ejus imaginem petivi ex opere viri clarissimi crijveilhier, Anat. Pathol, du corps humain, Livr. 6, Pl.

— Placenta a simul cum infante bene formate sed mortuo in lucem est édita , cujus funiculus umbilicalis in d appa-
ret. — Debitum vascularem et sanguinolentum refert aspectum, dum placenta b, ad foetum quatuor mensium contractum et
exsiccatum pertinens, colore est pallideflavo et sanguine estexpers. — Corpus foetus c, qui post mortem usque ad ultimum gra-
viditatis terminum in utero remansit, est compressum , planum, paululum exsiccatum et corrugatum, absque ullo putredinis indicio.

In casu supra ad fig. \\ et 2 allato, nihil durante graviditate accidit, quod pro causa mortis embryi haberi potest,
în casu vero, quem clarissimus crüveilhier retulit, secundo et dimidio graviditatis mense haemorrhagia uterina obtinuit,
quae per duos menses duravit. Sexto graviditatis mense duo infantes sunt nati, quorum alter , cujus imaginem superva-
caneam credidi, bene est constitutus et rite nutritus, dum alter c est contractus et exsiccatus , et magnitudinem refert qualis
fere esse solet embryi 5—4 mensium. ~ Ista itaque periodo succubuisse videtur, et haemorrhagia tunc nata tamquam nisus
ad abortu m producendum considerari potest.

Gelijk 1). 1, bl. Ti9, gezegd is, bestaat de mogelijkheid, dal ingeval van tweelingzwangerschap, het eene kind vóór
of op de helft der zwangerheid kan sterven en tot eene mummie schier verdroegen , terwijl het andere in ontwikkeling voort-
gaat , en te gepaster tijd tegelijk met deszelfs vroeger gestorven\' tweelingbroeder of zuster geboren wordt. — Dat zich de
mogelijkheid eener dergelijke mummificatie van de vrucht hecht aan de vorming van lilhopaediën, en dat zij, even als deze, als
een voorbehoedmiddel verdient beschouwd te worden, waardoor de onmisbare nadeden der verrotting worden voorgekomen,
zal ik wel niet behoeven te herhalen. Het gemis van ontbinding schijnt in dergelijk geval afhankelijk van de afsluiting der
dampkringslucht, als ook van den invloed, welken de omringende levende deelen, tot wering van bederf, kunnen uitoefenen.

^ Fig. 1. Een praeparaat uit het Mmeum Vrolikianum, reeds beschreven en afgebeeld door m. w. luber. Het stelt
eenen gaven moederkoek voor met de streng, behoorende tot een welgevormd, maar tenger kind, hetwelk 14 dagen na de
verlossing gestorven is. Met den moederkoek blijkt, onder het weggeschoven chorion en amnion, een zak verbonden te zijn,
welke het ei is eener vrucht van vier maanden, die tegelijk met het voldragen en levende kind geboren werd. Door de
rokken van het ei henen schemert de viermaandsche vrucht, welker ligchaam eene allerzonderlingste plaatsing heeft. Het is
met beide voelen naar den moederkoek gerigt, hangt met den rug naar beneden, raakt met het achterhoofd de borst en
den buik, terwijl het aangezigt naar achteren gekeerd is. De ingekrompen navelstreng dezer vrucht gaat over den regter-
voet, langs de knie henen , slaat zich rondom den hals, en dringt dan op de gewone wijze in de buikholte.

Fig, 2. Hetzelfde praeparaat na de opening van het ei der viermaandsche vrucht. Bij de opening waren ongeveer 2
oneen troebel vruchtwater weggevloeid, hetwelk geen\' den minsten slank verspreidde. In d vertoont zich de moederkoek der
viermaandsche vrucht, welke witachlig-geel van kleur en van eene lederachtige consistentie was, zonder eenig het minste bewijs
van vaten. — Zijne grootste doormeting was van 3 d. 8 1. Rh. ; zijne kleinste van 2 d. 2 1.

In a vertoont zich de moederkoek van het voldragen kind m h, b worden de omgeslagene rokken van deszelfs ei voor-
gesteld, welke in c nog met eene zeer dunne decidua bedekt zijn; in d de moederkoek der viermaandsche vrucht; in e de
plaats, alwaar de beide moederkoeken te zamenhangen; in ƒ de ingekrompene navelstreng, welke de bij de eerste figuur
voorgestelde rigting heeft; in g, g, g de rokken van het ei, welke aan de andere zijde van elkander zijn gescheiden, om
in h het amnion en in i het chorion duidelijk te maken.

Fig. 3. Afbeelding eener tweelingplacenta, met daaraan hangende vrucht van drie maanden , welke in dezelfde omstandigheden
als die der beide voorgaande figuren verkeert, ontleend aan crüveilhier, Anat. palhol. du corps humain, Liv. O, PI. 6. Zij werd
tegelijk met een welgevormd, maar doodgeboren kind ter wereld gebragt, hetwelk door de navelstreng d met den moederkoek
a verbonden was. Deze moederkoek heeft de gewone bloedrijke gesteldheid, terwijl de moederkoek b der viermaandsche ver-
droogde en ingekrompene vrucht zich bleek-geelachlig van kleur, en geheel bloedeloos voordoet. Het ligchaam der gestorvene
en echter tot aan het laatste tijdperk der zwangerheid in de baarmoeder geblevene viermaandsche vrucht c is zamengedrukt
plat, eenigzins verdroogd en rimpelig, maar zonder eenige de minste bewijzen van rotting. In de zoo straks bij fig. 1 en 2
beschrevene waarneming had , gedurende de zwangerschap , niets plaats gegrepen , hetwelk als oorzaak van den dood van een
der kinderen konde gelden. In die van crüveilhier daarentegen greep, op 2V2 maand, bloedstorting uit de baarmoeder plaats,
welke twee maanden bleef voortduren. Op de zesde maand volgde de verlossing van twee kinderen , van welke het eene,
welgevormd en goed gevoed, het andere c ingekrompen en verdroogd is, en eene ligchaamsgrootte heeft, met die van eene
vrucht van 3—4 maanden gelijk Ie stellen. — Het schijnt derhalve , dat hel op dit levenstijdperk bezweken is, en dat de toen
plaats gehad hebbende bloedstorting als eene poging lot miskraam kan beschouwd worden.

Hacce tabula illustrare mihi proposui ea, quae de morbosa mutalioue et vitiosa formatione ovi dixi Tom. 4, p, 323.

Fig. 1. Earn morbosam ovi conditionem exhibet, qua ejus chorion degeneravit in vesiculas diversae magnitudinis , humore

seroso repletas, quibus nomen molae botryoides sive hydaticae, vel etiam hydrometrae aqmticae datur, - Dixi T. 1, p. 324,

hasce vesiculas non hydatides sed vitiatos referre chorii floccos. - Ut res melius pateat, imaginem exhibui ovi, maximae ampli-

tudinis, post graviditatem septem mensium evacuati, quod depinxit et descripsit vir clarissimus crüveilhier. - Praeparatis,

quae ante oculoshabeo , adjutus banc imaginem paululo meliorem reddere conatus sum. - Ovi superficies externa intégra obte-

gitur vesiculis variae magnitudinis ; continet autem embryon sex circiter hebdomadum. - Hacce periodo verosimiliter embryon

Fig 2 Aortam refert et venam cavam inferiorem infantis masculini recens nati, quarum imaginem debeo benevolentiae

viri clarissimi van maanen. Ex aorta a proveniunt duae arteriae sperinaticae interme b, b et una a. mesenterica inferior c. ;

Tin se findit in duas arterias iliacas communes d, d, quarum dextra magnum , sinistra parvum habet volumen. - Dextra se

separat in a. iUacam externam e et Interna tamen pro maxima parte producitur in arteriam umbilicalem,

cujus nonnisi ramus esse videtur in g. Sinistro latere arteria iliaca communis in bifurcam speciem diffinditur, formatque idcirco
arteriam iliacam externam h et internam^, sed nullam emittit arteriam umbilicalem. - Una igitur tantum est arteria umbi-
licalis , quod; quum ceteroquin infans bono sit statu, quam maxime notandum videtur, et confirmât ea, quae T. 1, p. 334, dixi,
de corpore fœtali rite se habente, licet una arteria umbilicalis deficiat. Vena cava inferior I solita ratione formatur ex amba-
bus von is iliacis communihus m , n.

Fig. 3. Embryon exhibet trium mensium, e cujus fronte filum membranaceum ad placentam tendens provenit, c.rcum

quod funiculus umbilicalis circumvolvitur. - Servatur in museo Vrolikiano, et depictum jam extat in c. nicati Specim. anat.
path, inaug. de labii leporini congeniti natura et origine. Traj. ad Rhen. f. 7. In facie embryi fissura e cantho oculi inter-
no tendit versus angulum oris, unde idem istud embryon nobis inservire potest, ad explicanda ea, quae de compléta faciei fis-
sura dicta sunt T. 1 , p. 440. - Sensu aetiologico denuo memorabile est, quoniam tertiam ejusdem matris progeniem refert,
simili vitii specie deturpatam. Haec enim ter, licet a diversis viris, gravida, quavis vice infantem peperit cum fissura faciali.

Fig. 4 et S. Duae sunt embryonum deformium imagines, quas suppeditavit vir clarissim. Montgomery on the spontaneous
amputations of the foetal limbs in utero, in an exposition of the signs and symptoms of pregnancy caet. London, 1837. ™
Embrya ipsa vidi Dublini in museo viri clarissimi. Figura quarta docet, quod inflammation« exsudativa in embryo nasci pos-
sint fila membranacea, brides placentaires a viro clarissimo Geoffroy st. hilaire dicta, quibus strictura producitur circa unam
alteramveextremitatem, unde vasa comprimuntur, et infra locum constrictionis, morbosa conditio efficitur, cum gangraena
spontanea comparanda. Per amputationis spontaneae speciem igitur pes dexter est quasi abscissus, et idem fere fieri incipit

In fig. S eadem morbosa conditio exhibetur, quam efficit funiculus umbilicalis extremitatem contorquens. - Cf. T. II, p. 17S.

Het doel dezer plaat is toelichting van hetgeen omtrent ziekelijke afwijking en gebrekkige vorming van het ei, D. I,
bl. 323, gezegd is.

Fig. 1. Stelt die ziekelijke gesteldheid van het ei voor, bij welke deszelfs chorion in blazen van verschillende grootte
ontaard is, met een weiachtig vocht gevuld, waaraan de naam van mola botryoides of hydatica, of ook wel die van hydrome-
tra aquaiica wordt gegeven. Dat deze blazen geene hydatiden, maar de ontaarde vlokken van het chorion zijn, werd D. I,
bl. 324, gezegd. — Ter nadere toelichting heb ik, naar aanleiding eener niet zeer fraaije plaat van crüveilhier, een ei afge-
beeld van aanmerkelijken omvang, hetwelk na eene zwangerheid van zeven maanden ontlast was. — Deszelfs uitwendige op-
pervlakte is geheel met blazen van verschillende grootte bezet, terwijl het ei inwendig een vruchtje van nog geene zes we-
ken bevat. Het vruchtje is waarschijnlijk op dit tijdperk bezweken, terwijl het ei daarna ziekelijk is voortgegroeid.

Fig. 2. Afbeelding der aorta en onderste holle ader van een pasgeboren mannelijk kind, welke ik aan de welwillendheid
van den Hoogleeraar van maanen verschuldigd ben. — Uit de aorta a komen twee a. a. spermaticae internae b,b en eene
a, me senterica in f er ior c voort; vervolgens splitst zij zich in twee gemeenschappelijke darmbeensslagaders d,d, van welke de
regter- eenen grooten , de linker- eenen geringen omvang heeft. De regter- splitst zich in buitenste e en binnenste f darm-
beensslagader. — De binnenste wordt echter grootstendeels tot navelslagader, van welke zij eigenlijk slechts een tak in g
schijnt te zijn. Aan de linkerzijde splitst zich de gemeenschappelijke darmbeensslagader in tweeën, en vormt derhalve de
buitenste h en de binnenste i darmbeensslagader, zonder echter eene navelslagader af te geven. Deze is derhalve enkelvou-
dig, hetgeen, wegens de welgesteldheid voor het overige van het kind, eene belangrijke bijzonderheid is, en aantoont, gelijk ik reeds
D. ï, bl. 334, gezegd heb, dat, in weêrwil van het gemis van eene der navelslagaders, de onderste ligchaamshelft goed
ontwikkeld kan zijn. De onderste holle ader I vormt zich op de gewone wijze uit de beide gemeenschappelijke darm-
beensaderen m, n.

Fig. 3. Afbeelding van een vruchtje van drie maanden, in hetwelk een vliesachtige draad uit het voorhoofd voortko-
mende , en met den moederkoek verbonden, dient tot omwoeling der navelstreng. — Hetzelve behoort tol het museum Yro-
Ukianum , en werd reeds vroeger afgebeeld in c. nicati specim. anat. path. inaug. de labii leporini congeniti natura et ori-
gine. Traj. ad Rhen. f. 7. — Aan het aangezigt gaat eene spleet van den binnensten ooghoek naar den hoek van den mond,
waardoor dit zelfde vruchtje ons ook kan dienen, om nadere toelichting te geven van hetgene over de geheele splijting des
aangezigts D. I, bl. 440, gezegd is. Uit een aetiologisch oogpunt eindelijk is dit vruchtje nog belangrijk, omdat het de
derde, gelijksoortige misgeboorte is , welke door dezelfde moeder werd ter wereld gebragt, die opvolgend door drie onder-
scheidene mans bezwangerd, telkens een kind met splijting des aangezigts baarde.

Fig. 4 en §. Twee afbeeldingen van misvormde menschelijke vruchtjes, ontleend aan montgomery, on the spontaneous
amputation of the foetal limbs in utero, in an eccposition of the signs and symptoms of pregnancy caet. London, 1837 , welke
ik aldaar in zijn Museum zag. — Fig. 4 toont, dat door exsudative ontsteking bij de vrucht, vezelachlige draden kunnen
ontslaan, de zoogenaamde brides placentaires van geoffroy st. hilaire, welke eene insnoering rondom eene der ledematen
vormen, waardoor drukking der vaten , en onder de plaats der insnoering eene gesteldheid der deelen ontstaat, welke men met
gangraena spontanea kan vergelijken. Het is derhalve eene soort van amputatio spontanea , welke hier aan de regter-onderste
extremiteit de voet heeft weggenomen, en zulks ook reeds ter linkerzijde begint te doen.

In fig. § wordt dezelfde ontaarding afgebeeld, maarten gevolge van eene omslingering door de navelstreng. Zie daariom-
trent D. H, bl. 173.

Infans recens natus faemininus, e Museo Vrolikiano, in quo ectopia compléta viscerum thoracicorum et abdominalium , des-
cripta T. I, pag. 383 seqq. — Ejus imago confirmât ea , quae de hac vitii congeniti specie ibi attuli. — Primo loco in censum
venire meretur, columnae spinalis distorsie qua calces occipiti applicatae sunt quaeque effectus videtur tensionis, quam propter
deficientem parietem anticum pectoris et abdominis, viscera pondéré süo in columnam spinalem exercent. — Secundo loco
saccum animadverti volo, forsitan sub partu disruptumet e duabus laminis compositum, quarum altera i. producitur exinvolucro
amniotico placentae I. et transit in tegumenta communia foetus , altera h. in peritonaeum continuatur, parietem posticum abdo-
minis obvestiens, viscera ibi libere pendeatia involvéns , et pone se renes g. abscondens. — Itaque saccus ille est tunicarum ovi
continuatio, e placenta provenions. — In eo libere fluctuant thoracis et abdominis viscera. — Tertio loco ad funiculi umbilicahs
k. brevitatem adtendi debet, qui ab eo loco ubi inseritur in placentam usque ad eum ubi in parietem fissum abdominis pénétrât
non ultra 0,115 producitur. — Hancce brevitatem stadium infimum embryogeneseos indicare T. I, p. 49, explicui. — Eadem
res de placenta m. m. valet, in cotyledones separata.

Viscera thoracica et abdominalia, extra cavitates suas naturales obvia, sunt: a. a. Hepar. — b. Cor, pericardio suo conten-
tum, quod simul cum pulmonibus c. c. infra imperfectum sternum transiisse videtur. — d. Ventriculus, cum quo in e. lien est
conjunctus. f. f. Intestina tenuia. — g. Ren sinister pone peritonaeum situs.

Pas geboren vrouwelijk kind, uit het Museum VröUkianum, met blootliggende borst- en buiksingewanden , beschreven in
mijn Handboek, D, I, bh 583 en volgg. Deszelfs afbeelding bevestigt al de kenmerken, welke daar ter plaatse aan deze soort
van misvorming toegeschreven zijn geworden. Vooreerst de kromming der ruggegraat, door welke de hielen tegen het achter-
hoofd aanliggen , te weeg gebragt door het gemis van tegenwerking der voorvlakte van het ligchaam, door gebrek aan aanvulling
der opene holten, en door de trekking, welke de ingewanden, buiten borst- en buikholte hangende, door hunne zwaarte op de
wervelkolom uitoefenen. Ten tweede het bestaan van eenen zak, waarschijnlijk bij de verlossing gescheurd, gevormd uit twee
platen, waarvan de eene i. uit het amnionbekleedsel van den moederkoek l. uitgaat, en ineenloopt met de uitwendige bekleed-
selen der vrucht; de andere h. zich verliest in het vlies, hetwelk den achterwand der opene buikholte bekleedt, en al de vrij
hangende ingewanden omhult, terwijl het de nieren g. langs deszelfs achtervlakte laat henengaan. Dit vlies is dus het buikvlies,
hetwelk één geheel uitmaakt met de rokken van het ei ; zoodat eigenlijk de buiks-, en gedeeltelijk ook de borstingewanden, vrij
dobberen in den zak, welke door de bekleedsels van het ei gevormd wordt, en van den moederkoek afkomt. — Ten derde de
kortheid der navelstreng k., welke, gemeten van de plaats van inplanting in den moederkoek tot aan de plek, waar zij den rand
raakt van den gespleten\' voorrand des ligchaams , slechts eene lengte heeft van 0,1 IS. — Dat zulks stilstand is op eenen vroegeren
trap van ontwikkeling, heb ik D. I, bl. 49, gezegd. — Hetzelfde is het geval met den moederkoek m. w., welke zich in vele
kwabben verdeeld voordoet.

De borst- en buiksingewanden nu, welke , builen derzelver natuurlijke holten , zich bevinden in den zoo straks gemelden
zak, zijuf a. a. De lever. — b. Het hart, in deszelfs hartezakje bevat , hetwelk met de longen c. c. onder het onvolkomen
borstbeen schijnt doorgedrongen te zijn. d. De maag, met welke in e. de milt verbonden is. —- f-f-f- De dunne darmen. —
g. De achter het buikvlies geplaatste linkernier.

Aliam ejusdem Tab. 21 foetus imaginem exhibet. Distinctius etiam apparent columnae spinalis distorsie, 2*^ ambae
laminae e quibus saccus antea dictus est compositus, ^^ modus quo lamina externa confluit cum tegumentis communihus
foetus. Praesertim tarnen haecce Tabula inservit, ad demonstrandum, extra saccum adesse cüoocam, juxta cujus margines
transeunt ambae arteriae umbilicales a. a. Funiculus nempe umbilicalis compositus e duabus hisce arteriis umbilicalibus ete vena
umbilicali g. decurrit juxta superficiem externam sacci. — Cloaca ipsa membrana mucosa est obtecta, et in anguio quo coeunt
ambae arteriae umbilicales, duas refert plicas eminentes, inter quas membrana cloacae se intus reflectit in speciem quandam
foveae , quae in intestinum crassum continuatur, juxta renem dextrum terminatum in saccum coecum. ~ Supra banc foveam,
eminens et oblonga est apertura b. sphinctere circumdata, qua intestinum rectum se evacuare videtur. — Inferiora et posteriora
versus ambo sunt orificia c. c., in quae uretheres transeunt. Infra et inter ea in utroque latere tela est reticulata, spongiosa,
quae vesicae urinariae membranam mucosam referre mihi videtur, pone quam ambo uteri cornua coeco fine terminari videntur,
quemadmodum Tab. XXIII demonstrare tentabo. — Ad partem inferiorem et posteriorem telae hujus spongiosae plica est in

Margo posticus hujus cloacae circumscribitur versus femora tumido limbo cutaneo, pone quem saccus coecus é. apparet,
ani locum indicans, ad cujus utrumque latus in superficie interna femorum duae sunt papillae f. f. quae labiorum majorura
indicia esse yidentur.

Eene tweede voorstelling der misvormde vrouwelijke vrucht, met geheel blootliggen der borst- en buiksingewanden, van
"welke eene eerste afbeelding is gegeven op PI. XXI. In dezelve vertoonen zich, nog duidelijker dan op PI. XXI, de eigenaardige
kromming der ruggegraat, de beide platen, uit welke de zak is zamengesteld , en vooral de wijze , waarop de buitenplaat van
den zak ineenloopt met de uitwendige bekleedselen der vrucht. — Het voorname doel echter is, om aan te toonen, dat zich,
buiten den zoo straks gezegden zak. eene cloaca bevindt, langs welker randen de beide navelslagaders a. a. henengaan. De
navelstreng, uit deze beide navelslagaders en de navelader g. bestaande , gaat namelijk langs de buitenvlakte van dezen zak
henen. De cloaca zelve is met een slijmvlies bekleed, en vertoont in den hoek , welken de beide navelslagaders vormen, twee
halvemaanswijze regtopstaande plooijen, tusschen welke het vlies der cloaca zich naar binnen in eene soort van diepte wegbuigt,
en zich voortzet in eenen endeldarm , welke zich naar boven begeeft, en op de hoogte van de regternier uitloopt in eenen blin-
den zak. Boven deze inbuiging is eene uitspringende langwerpig ronde opening b., omgeven van eene soort van sphincter, met
welke de endeldarm zich aldaar uitloost. — Meer naar beneden, en meer naar achteren, zijn de beide openingen c. c., in welke
de uretheres uitloopen. Onder en tusschen deze is er aan weêrszijde een netswijze sponsachtig weefsel, hetwelk mij voorkomt
het slijmvlies der urinblaas te zijn, achter hetwelk de beide hoorns der baarmoeder blind schijnen te eindigen, gelijk ik in
PI, XXHl nader hoop te doen zien. Aan de onder- en achterzijde van dit sponsachtig weefsel is eene gelobde plooi d., welke
mij voorkomt de aanduiding te zijn der scheede. De achterrand dezer cloaca wordt naar de dijen toe omschreven door eenen
opgezwollen\' huidrand, achter welken zich eene blind eindigende sleuf bevindt, e., de plaats van omms aanduidende. Aan
weêrszijde van dezelve zijn er, tegen de binnenvlakte der dijen, huidtepels welke de aanduiding van groote lippen schijnen te zijn.

Haeccc tabula, quae tertiam ejusdem alque in Tab. 21 et foetus imaginem exhibet, praesertim inservit ad demonslrationem
partis inferioris tractus intestinalis et amborura uteri cornuum, quae, quemadmodum in explicatione Tab. XXII dixi, coeco fine
terminantur pone telam retieulatam , spongiosam , vesicae urinariae membranam mucosam referentem. — Distinctius quaminprae-
cedentibus tabulis modus apparet, quo involucrum peritoneale abdominis confluit cum lamina interna sacci, quem in explicatione
Tab. XXI descripsi. In parte infima apertae abdominis cavitatis , intestina tenuia a, a, a transeunt in ansam intestinalem
quae se reflectit et transit in saccum amplum, coeco fine terminatum c, et ante renem dextrum situm. Saccus iste rudimen-
tum intestinorum crassorum esse apparet. — Tres fibrarum longitudinalium fasciolae et cellulae, per quas, intestina crassa
suam accipiunt conformationem distincte in isto sacco cernuntur. — Per parvam aperturam d, in quam stylus est inmissus,
via datur ad intestina tenuia. — In explicatione Tab. XXII jam dictum est, intestinum istud crassum continuari in cloa-
cam ibi depictam. Ad utrumque hujus ansae intestinalis latus cornu uterinum apparet e,e, cum imperfectis ovario et
tuba. — Adsunt igitur duo separata cornua uterina, quae coeco fine terminantur pone telam retieulatam, spongiosam,
quam Tab. XXII tamquam vesicae urinariae membranam mucosam exhibui. Supra ambo uteri cornua et pone peritonaeum
ambo sunt renes f, f.

ö, a, a. Intestina tenuia; b, ansa in quam deorsum transeunt; c, intestinum crassum, quod ex hacce ansa provenit,
sursum coeco fine terminatum ; rf, apertura , per quam ex intestinis tenuibus via est in huncce saccum coecum ; e, e, ambo uteri
cornua; /", f, renes; g hepar; /i,cor; i, i, pulmonis sinistri lobi; ventriculus; m, lien.

Eene derde voerslelling der misvormde vrou\\velt|ke vrucht, van welke reeds afbeeldingen zijn gegeven op PI. XXI en
XXn. Haar doel is de verhouding van het benedenste gedeelte van het darmkanaal en van de beide hoorns der baarmoeder
te doen zien , welke , blijliens hetgene daarvan bij PI. XXII gezegd is, blind eindigen achter het sponsachtige weefsel, hetwelk
het slijmvlies der urinblaas schijnt te wezen. — Duidelijker dan in de beide voorgaande Platen , ziet men het buikvlies-be-
kleedsel der buikholte ineenloopen met de binnenste plaat van den zak , welke bij PI. XXI beschreven is. — In het benedenste
-gedeelte der ©pene buikholte ziet men de dunne darmen a, a overgaan in eene darmlis b , welke met eenen verbreeden
schenkel c zicfh bovenwaarts ombuigt, langs de voorvlakte van de regternier, welke hij bedeict, heengaat, en aan haren bo-
venrand blind eindigt. — Deze schenkel is duidelijk eene onvolkomene aanduiding des dikken darms. — De drie bekende
langwerpige strooken van overlangsche vezels, en de cellen , welke het eigenaardige karakter van den karteldarm uitmaken , zijn
er goed aan te onderscheiden. — Dezelve is TOet de dunne darmen in gemeenschap door eene naauwe opening, in welke een stylet
is gevoerd, ten einde haar duidelijker te maken. Dat deze blinde zak zich als endeldarm in de op PI. XXII afgebeelde
cüoaca opent, werd reeds bij de beschrijving dier afbeelding gezegd. — Aan elke zijde dezer omgebogene darmlis bevindt
aich een baarmoederlijke hoorn e, e, met de onvolkomene aanduiding van eenen eijerstok en eene Falloppiaansche trompet. —
Er zijn derhalve twee op zich zelve staande hoorns der baarmoeder, welke blind eindigen achter het netswijze sponsachtige
weefsel, hetwelk op PI. XXII als slijmvlies der urinblaas is afgebeeld. Bove® de beide baarmoederlijke hoorns zitten achter
het buikvlies de regter- en linkernier ,/",ƒ•

a, a. Dunne darmen ; b, darmlis, in welke zij benedenvi^aarts overgaan; c, dikke darm, er uit voortkomende , en bo-
venwaarts blind eindigende; d, opening, door welke de dunne darmen met dezen blind eindigenden dikken darm in gemeen-
sschap zijn; e, e, de twee op zich zelve staande baarmoederlijke hoorns; f, de beide nieren; g, g, de lever; h, het harti
i, de heide kwabben der linkerlong , l, de. maag; m, de «lüt.

Fig. i. Sceleton infantis recens nati, ectopia viscerum thoracicorum et abdorainaïiiim laborantis, forma minuta depictum,
quod descripsi T. I, p. 386. — Ejus imago demonstrat, posse, in fissione parietis antici thoracis, alterum latus thoracis
ad legitimam pervenire absolutionem, altero inchoato manente. — Perfectum est non nisi sterni manubrium, cum quo se
conjungunt costae sinistrae ; at in in dextro latere, sola costa suprema connectitur cum sterni manubrio, reliquae autem
nondum suam absolutionem consecutae apprimuntur columnae vertebrali. — Ab actione mechanica viscerum, e cavitatibus suis
pendentium, columna spinalis lateraliter est incurvata. Mus. Vrolik.

Fig. 2. Sternum hominis adulti, forma minuta depictum, in cujus parte infima foramen apparet, vestigium referons
fîssurae, quae, antea ibi obvia, dein formatione progrediente, clauditur V. T. 1, p. 377. Mus. Vrolik.

Fig. 3. Sceleton agni recens nati, forma minuta depictum , e museo scholae veterinariae Ultrajectensis , descriptum T. i.
p. 377, — Agnus ectopia viscerum thoracicorum et abdominalium laboravit, et in sceleto suo , fissuram refert sterni, ita
ut in utroque latere nuclei ossificationis symmetrice appareant, iique in latere dextro quinque, in sinistro quatuor.

Fig. 4. Musculi abdominales et linea alba faeminae , laborantis hernia umbilicali acquisita. Linea alba parte sua suprema
1 poil. 4 lin. mensur. Rheno-land. est lata, et hinc multo latior quam in statu naturali. — Inter ejus fibras aponeuroticas
bene multae sunt lacunae, tela cellulari tantum repletae; quibus omnibus demonstratur, in hacce faemina sero neque satis
bene coaluisse utramque laminam , e qua paries anticus abdominis efficitur ; eamque propterea quam maxime ad hernias ven\'
trales, praesertim in linea alba fuisse proclivenu Inferiora versus cutis non a subjacentibus musculis est detracta, ut tumor
appareat in cicatrice umbilicali , sedem herniae umbilicalis designans. Mus. Vrolik.

Fig. s. Os sternum valde latum, descriptum T. 1, p. 577, magnitudinis parte dimidia minutae. — Dimensio manubrii
est 0,08, partis mediae ensia 0,075. — Verosimiliter substitit in ea formationis periodo, in qua sternum latitudine sua emi-
net. Mus. Vrolik.

Fig. 1. Geraamte van een pasgeboren kind met oclopie der horst- en buiksingewanden, in verkleining geteekend, beschre-
ven Handboek, D. 1, bL 586. Hetzelve toont, dat, bij eenen minderen graad van splijting van den voorwand der borstholte,
hare eene helft zich kan voltooijen, terwijl de andere onvolmaakt blijft. Er heeft zich alleen het handvat des borstbeens ge-
vormd, met hetwelk de linkerribben verbonden zijn, terwijl van de regter- alleen de bovenste rib er zich mede vereenigt, en
dc overige rudimentaire ribben tegen de ruggegraat zijn aangedrukt. — Door den mechanischen invloed der blootliggende in-
gewanden, heeft zich de ruggegraat zijdelings gekromd. — Mus. vrolik.

Fig. Q. Borstbeen van eenen volwassene, in verkleining geteekend, met eene opening aan deszelfs onderste uiteinde, als
overblijfsel der in de eerste tijdperken van ontwikkeling aldaar bestaande spleet, welke zich later, bij voltooide beenwording,

Fig. 3. Verkleinde voorstelling van het geraamte van een pasgeboren lam, uit het Museum der Veeartsenijschool te
Utrecht, beschreven D. I, bl. 377, hetwelk met blootliggende borst- en buiksingewanden is ter wereld gekomen. De borstholte
is gespleten; aan weêrszijde der spleet bevinden zich, in symmetrische orde, de beenkernen, uit welke zich het borstbeen
vormt. Aan de regterzijde zijn er vijf, aan de linker- vier beenkernen.

Fig. 4. Verkleinde voorstelling van de regter- buikspieren met de witte lijn eener vrouw , welke aan verkregene navelbreuk
geleden heeft. De witte lijn is zeer breed, van boven eene breedte van 1 d. 4 1. Rhijnl. hebbende, en, tusschen de peesveze-
kn, hier en daar met onderscheidene opene ruimten, welke alleen met celwijs weefsel gevuld zijn. — Door al deze bijzon-
derheden is het duidelijk, dat er in dit geval eene te late, en daardoor onvolkomene, toenadering geweest is der beide platen,
uit welke zich de voorwand der buikholte vormt, waardoor deze vrouw bij voorkeur tot buikbreuken in de witte lijn werd
voorbeschikt. Benedenwaarts is de huid niet van de spieren afgeligt, zoodat de opzwelling van het naveUikteeken zich duide-
lijk als zitplaats der breuk vertoont. — Mus. vrolik.

Fig. O. Breed menschelijk borstbeen, beschreven D. I, bl. 577, geteekend op de helft der natuurlijke grootte, de breedte
hebbende aan het handvatsel van 0,08, en op het midden van het zwaard van 0,073. Hetzelve is waarschijnlijk, bij latere sluiting
van den voorwand der borstkas, blijven staan op dat tijdperk van ontwikkeling, in hetwelk het borstbeen een overwigt van
Ijreedte heeft. — Mus. vrolik.

> -	•
»

EGTOMA YISCERÜM TIÎOE 4CIG0RUM ET ABDOMINALIUM. SCELETON DEFORME EX HACCE ECTOPIA.

Haecce tabula tres dat imagines sceleli vituîi recens nati, ad V4 niagnitudinis partem depictas, ex museo scholae veterina-
riae Ultrajectensis, quas debeo benevolentiae viri clar. Numax. Ex iis quae T. 1, p. 587 attuli, patet sceleton ectopia viscerum
deforme reddi, propter antagonismi absentiam in parte antica corporis, propter defectum parietis antici in thoracis et abdomi-
nis cavitatibus, et propter vim, quam viscera ex hisce cavitatibus pendentia, pondéré suo exercent in columnam spinalem.
Thorax, abdomen et pelvis parte media sunt fissa , eorumque parietes laterales sursum vertuntur. Columna spinalis ita est
inflexa, ut caput et can da se attingant, et extremitates in dorso sibi invicem opponantur. Viscera extra thoracis et abdominis
cavitates jacehant.

Fig. 4. Sceleti facies antica. Caput jacet inter ambas extremitates posteriores, quae illud circumdant. Propter defectum
synchondroseos pubis, magnum est intervallum inter ambo pubis ossa , quae versus latera sunt incurvata. Superficies inferior
vertebrarum lumbalium sacralium et caudalium occipiti opponitur et cauda jacet supra cervicem.

Fig. 3. Sceleti facies posterior. Ob columnam spinalem retroflexam, superficies inferior vertebrarum dorsalium aspectui
se offert, simul cum facie postica extremitatum anteriorum. Costae versus dorsum sunt reflexae et cavitatem thoracis non
efficinnt. Non cum sterno connectuntur, sed in utroque latere iis nuclei ossei adjacent, e quibus quemadmodum T. 1, p.
577 dixi, sternum formatur, ita ut una pars sterni in uno, altera in altero latere sit sita, et hinc istud sceleton omnia ea
confirmât quae hac de re loco citato attuli. — Costarum inversio facile explicatur e vinculi defectu in extremitatibus suis an-
ticis. — Propter eandem causam costae posticae magis quam anticae sunt inversae.

Fig. 3. Sceleti facies lateralis. Extremitates posticae faciem posticam adspectui praebentes anteriora versus diriguntur,
circa utrumque capitis et cervicis latus. Extremitates anteriores e contra in solita sua sede remanent unde in parte postica
sitae videntur. — Scapulae jacent inter columnam spinalem et costas sursum reflexas, quarum superficies intima exinde se
aspectui offert.

BLOOTLIGGEN DER BORST- EN BUIKSINGEWANDEN. MISVORMING VAN HET GERAAMTE DOOR HETZELVE.

De plaat geeft drie afbeeldingen van het geraamte van een pasgeboren kalf, geteekend op V^ van de natuurlijke grootte,
uit het Museum der Veeartsenijschool te Utrecht, en mij door de welwillendheid van den Hoogleeraar küman ten gebruike afge-
staan. — Volgens de voorstelhng, daarvan gegeven D. I, bl. 587, is het geraamte misvormd, wegens gemis van tegenwerking
der voorvlakte van het ligchaam, wegens gebrek aan aanvulling der opene holten, en wegens de trekking, welke de ingewan-
den, buiten borst- en buikholte hangende, door hunne zwaarte op de wervelkolom uitoefenen. — Borst, huik en hekken zijn
in het midden gespleten, en derzelver zijwanden naar boven omgebogen. — De wervelkolom is zoodanig gekromd, dat
hoofd en staart zich raken, en al de ledematen op den rug naar elkander toegekeerd liggen. — De ingewanden lagen builende
borst- en buikholte.

Fig. 1. Geraamte , van voren gezien. — Het hoofd ligt tusschen de beide achterpooten, welke over hetzelve zijn heenge-
geslagen. Wegens gemis aan schaambeensvereeniging, staan de beide schaambeenderen wijd uiteen, en zijn zij zijwaarts als
omgebogen. De ondervlakte der lenden-, heiligbeens- en staartwervelen is naar het achterhoofd gekeerd, en de staart ligt op den hals.

Fig. 2. Geraamte, van achteren gezien. — Wegens de achteroverbuiging der ruggegraat, ziet men tegen de ondervlakte aan
der ruggewervelen en tegen de achtervlakte der voorpooten. Belangrijk is vooral de verhouding der ribben, welke naar den rug
zijn heengeslagen en geene borstholte vormen. In plaats van met een borstbeen, zijn zij aan elke zijde vereenigd met de oor-
spronkelijke beenkernen, uit welke zich, volgens hetgene daarvan, D. I, bl. 377, gezegd is, het borstbeen vormt zoodat de eene
helft van het borstbeen zich aan de eene, de andere aan de andere zijde bevindt, en hierdoor dit geraamte al datgene bevestigt,
hetwelk ik aldaar gezegd heb. De ombuiging der ribben Iaat zich gemakkelijk verklaren uit het gemis van verband naar
voren. Het is ook om die reden, dat de achterste ribben het meest omgebogen zijn.

Fig. 5. Geraamte, ter zijde gezien. De achterpooten zijn met hunne achtervlakte naar voren geplaatst, aan weérszijde van
het hoofd en van den hals. — De voorpooten daarentegen zijn op hunne gewone plaats gebleven, en bevinden zich hierdoor, in
betrekkelijken zin, naar achteren. De schouderbladen liggen tusschen de ruggegraat en de naar boven omgebogene ribben,
tegen welker binnenvlakte men aanziet.

Minor cctopiao viscefum abdominalium gt-àdus èét, qüod fissura se non per iritégram àbdômtinis süperficiem anticMife ex-
tendat, sed ad parvam "ejus partem restringatur. — Plerumque fissura supra funiculi umbilicalis insertionem est sita , quoà
■quemadmodum T, , disi, explicatnr ex seriori occlussione parietis abdominalis, inter umbilicum et sternum. — Si

in isto spatio fissura et eOtopia visCerum ôbtinèant, Vitium inde Ortöm hernia umbilicalis congenita dicitur. Fùnictilùs tîtinc
umbilicalis, quemadmodum etiam hac icone patet, porrigitm\' jus;ta superficiem infimam viscerum^ëitrorsum jacentium. Viscerà
•sunt vel nuda, vel peritonaeo et funiculi vagina obtecta. — Nüda sunt in infante monstroso, e museo Vrolikiano, cujus
Imaginem exhibeo. In eo extra abdööiiÈis cavitatem nuda jacent hepar, ventriculus, lien et tractus intestinalis. Praeterea
Infans omni attentione dignus est propter multa aha vitia in capitè. In eo acrania, cyclopfia cum proboscide suprâ unicum
\'oculum sita, et defectus maxillae superioris , propter quem ambae auriculae externae infra oculum transversa directioné dö£Äes-
centes, faciem quam maxime deformem reddunt. ~ €olumna spinalis propter causas antea allatas (vid. Explic. Tab. XXIV eN;
-X\'XV) est incurvata.

Een mindere graad van blootliggen der buiksingewanden beslaat daarin, dat de spleet niet over de geheele voorvlakte van
den buik heengaat, maar zich lol een klein gedeelte van haar bepaalt. Meestal bevindt zich de spleet boven de inplanting der
navelstreng, hetgene, gelijk ik D. i , p. 402, gezegd heb, zich laat verklaren uil de latere sluiting van dat gedeelte van den
voorsten buikwand, hetwelk zich tusschen het zwaardswijze uitsteeksel des borstbeens en de inplanting der navelstreng bevindt.
Zoo , in deze tusschenruimte, de spleet en het blootliggen der buiksingewanden plaats grijpen , geeft men aan het gebrek den
naam van aangeborene navelbreuk (hernia umbilicalis congenita). De streng gaat dan , gelijk zulks ook in deze afbeelding
Mjkt, langs de ondervlakte heen van de buitenliggende ingewanden. Zij liggen in dergelijk geval óf bloot, óf zijn met het
buikvlies en met de scheede der navelstreng bedekt. — Het eerste geschiedt in de misgeboorte uit het Museum Vrolikianum,
welker afbeelding hier voorgesteld wordt. — In dezelve liggen bloot maag , lever, milt en darmkanaal. — Zij is voorts belangrijk
door de complicatie met velerlei andere misvormingen aan het hoofd. Aan hetzelve toch merkt men acranie, cyclopie met
eenen slurp boven het enkelvoudige oog, en gemis van onderkaak op, waardoor de twee ooren op de bij dit gebrek gewone
wijze ineengesmolten zijn aan den onderrand van het enkelvoudige oog. - De ruggegraat is, om vroeger gemelde redenen
(zie de verklaring van PI. XXIV en XXV), gekromd.

Tabuia infantem exhibet malurum , reeens natum , sexus mascuhni, in quo, ad confirmandam sententiam opei e meo,
Tom. I, p. 357 et 399, allatam , multa vitia congenita simuisunt obvia. Praesertim valet ad cordis ectopiam demonstrandam.

Cor nudum eminet in summo pectore medio, apice obtuso anteriora versus directe. — Infra illud cutis imperfecta,
stratum tenue rubrum refert, usque ad insertionem funiculi umbilicalis eontinuatum. Apertura cutis circa cor est parum
ampla et superiora versus margine reflexo circumdata, e quo utrimque plicae cutis, inferioraversus descendentes, dictum stra-
tum circumdant. — Integra cordis forma et fabrica ea, quae Tom. I, p. 39S attuli, confirmant. — Cor enim infimo formationis
stadio substitisse, patet tam forma ejus globosa, quam auricularum symmetria, apicis defectu, pericardii absentia, et situ in
media thoracis parte, ünde concludendum est , ectopiae naturam non tantum in abnormi cordis sede , sed etiam in vitiata ejus
fabrica esse quaerendam.

Cum dicto cordis vitio conjungitur abnormis capitis conditio, in quo duo sacci rubri coloris, invicem cohaerentes, peculi-
arem quandam herniae cerebri formam referre mihi videntur. Licet hujus sedes prorsus sit diversa ab illa, quam ei (T. I, p,
483) tamquam frequentissimam adscripsi, aliud tarnen quam herniae cerebri nomen, quod illi darem, non haberem, for-
mamque capitis prorsus convenire video cum ea, quam huic propriam esse dixi (T. I, pag. 479 seqq.). A sacco antico ocu-
lus dexter prorsus absconditur, dum posticus exteriora et posteriora versus eminet.

Altera forma aliéna, in dicto infante conspicua, summo cernitur labii leporini dwplicis et palati fissi gradu (cf. T, I,
p. 442). Fissura utrimque se extendit a labio superiore ad nasum et frontem, ita ut oris et narium cavitates prorsus sint
apertae, linguaque, cum conchis media et inferiore nudae jaceant. Partem mediam fissurae eminentia occupât, dorsum nasi
et os intermaxillare referens. Cum ea septum narium est conjunctum, in cujus utroque latere, separata apparet ala nasi. —
Ala nasi sinistra et pars sinistra labii superioris superiora versus protrahuntur.

Parte suprema, cutis, hancce eminentiam obtegens, coalescit cum involucre , quod placenta ab amnio acquirit, ita ut
exinde quartum infantis vitium , nempe praeternaturalis placentae adhaesio ad caput formetur, de qua T. I, p. 336 et 369,
dixi, quaeque eo magis hic recensenda mihi videtur. quoniam cum deformi digitorum in manu dextra habitu connectitur,
quem a simili pseudo-membranarum accretione repetere velim. — His enim , quas vir dar. Geoffroy st, hilaire brides placen-
taires dixit, amputationem spontaneam fieri posse, T. I, p. 176 , demonstravi, et ni fallor etiam digito indice hujus manus patet,
in quo annularis quaedam impressie apparet, nee non digito medio, cujus apici obtuso filum adhaeret, forsitan e tali adhaesi-
one residuum.

De Plaat stelt een voldragen mannelijk pasgeboren kind voor, in hetwelk, ter bevestiging van hetgeen in mijn Handboek,
D. I., bl. 5S7 en 399, gezegd is, velerlei misvormingen zich compliceren. Voornamelijk geeft zij eene voorstelling van het
tegennatuurlijk blootliggen van het hart {ectopia cordis).

Het hart ligt bloot, midden op de oppervlakte van de borst, met den stompen rand, de plaats van punt vervangende ,
naar voren, de basis en de beide rondachtige ooren naar achteren gekeerd. — Onder hetzelve is de huid van de voorvlakte
des ligchaams zeer onvolkomen , zoodat dezelve zich als eene roodachtige plek voordoet, welke zich voortzet tot aan de inplan-
ting der navelstreng , die in het benedenste gedeelte dier streek is ingevat. De opening der huid rondom het blootliggende
hart is zeer klein, en boven hetzelve van eenen omgebogen\' rand omgeven, uit welken aan weêrszijde regt naar beneden
gaande huidplooijen gezegde dunne plek omschrijven. — De geheele verhouding van het hart bevestigt, hetgeen in mijn Hand-
boek, D. I., bl. 39S, gezegd is, dat, bij ectopie van het hart, hetzelve zich voordoet, als op eenen lagen trap van ontwikke-
ling teruggebleven, gelijk de rondachtige gedaante, de gelijkheid der ooren, het gemis van punt, de plaatsing vlak in het mid-
den der borstvlakte , het gemis van hartezakje, zulks genoegzaam aantoonen. — Een en ander geeft naderen grond voor het
aldaar aangevoerde, dat de aard der ectopie niet alleen in eene buitenwaartsche ligging, maar buitendien ook in eene oorspronke-
lijke misvorming van het hart gelegen is.

Eene eerste complicatie der ectopie van het hart is, in deze misgeboorte, de gesteldheid van het hoofd , in hetwelk twee
zamenhangende roodachtige zakken mij toeschijnen een zonderlinge vorm van hernia cerebri te wezen , welker plaatsing geheel
afwijkt van de meer gewone verhouding van dit gebrek. — Ik zoude althans aan deze misvorming geenen anderen naam dan
dien van hersenbreuk weten te geven, en merk hierbij alleen op, dat de geheele vorm des schedels , vooral aan deszelfs
bovenvlakte, met dien overeenkomt, welke aan gezegd gebrek eigen is (z. D. I., bl. 479 en volgg.) Door den voorsten
dezer zakken wordt het regteroog ten eenemale bedekt, terwijl de andere naar achteren uitpuilt.

Eene tweede complicatie is de allerhoogste graad van dubbele haselip met gespleten verhemelte (z. D. I., bl. 442). De
spleet gaat van weêrszijde midden door de bovenlip en den neus henen , zoodat neus- en mondholte beide van voren open zijn.
In het midden der spleet is eene langwerpige uitpuiling, welke den rug van den neus met het tusschenkaakbeen voorstelt,
zich achterwaarts voortzettende in het middelschot van den neus , aan weêrszijde van hetwelk zich een gescheiden neusvleugel
vertoont. Dc linkerneusvleugel en de linkerhelft der bovenlip zijn opgetrokken ; in de opene mondholte ligt de tong geheel
bloot, en tegen den bovenhoek aan der neusholte vertoonen zich de voorste gedeelten der onderste en middelste neusgangen.

Aan de bovenzijde der aangezigtsspleet is de huid des aangezigts ineengesmolten met het amnionbekleedsel van den moe-
derkoek , zoodat er, als derde complicatie, aangroeijing bestaat van den moederkoek aan het hoofd, een toestand, welks be-
teekenis ik getracht heb D. 1., bl. 336 en 369, nader toe te lichten. Deze aangroeijing is hier te belangrijker, daar ook aan
de regterhand de gesteldheid der vingers zoodanig is, dat men derzelver misvorming niet wel anders dan aan eene insnoering
kan toeschrijven, voortgebragt door pseudomembranen, of door de zoogenaamde brides placentaires van geoffrov st. hilaire.
Dat door dezelve eene amputatio spontanea kan plaats grijpen, is D. I., bl. 176, bewezen, en wordt nader toegelicht door de
regterhand dezer misvormde vrucht, in welke de wijs-, de middelste en de ringvinger zich als afgeknotte stompjes voordoen.
Aan den wijsvinger b. v. is de insnoering zeer duidelijk , en aan het stompe uiteinde van den middelsten vinger is een vezel-
achtige draad , als overblijfsel eener vroegere afsnoering.

Infans recens nalus faemininus e Museo VroUkiano, hernia umbilicali congenita deformis. —- Saccus herniosus amplum
refert volumen, et ut T. 1, p. 404, dixi, e duplici formatus est tunica. — Exterior a, a, a, a ex ambitu aperturae abdomina-
lis provenit, ibique vix discernitur ab integumentis externis. Initio continenter adjacet secundae tunicae, a qua dein se separat
et in involucrum amnioticum funiculi umbilicalis et ovi transit. — Patet exinde eam ab amnio formatam esse. — In icone
aperta et reflexa apparet, ut melius subjacens peritonaeum c, c, c pateat, secundam sacci herniosi tunicam referens. Est
pellucidum, ita ut viscera abdominalia bene transluceant. — In rf hepar apparet ; in e lien ; in f ventriculus ; reliquae partes
sunt intestinorum gyri. — Funiculus umbilicalis transit juxta latus sacci herniosi. — Quemadmodum T. 1, p. 386, illud tam-
quam effectum necessarium ectopiae exposui, columna spinalis per vehementem scoliosin sinistrorsum est contorta. Reliquae
corporis partes bene sesehabent, exceptis extremitatibus inferioribus, in quarum sinistra secundus digitus obliqua directione
reliquis est impositus ; dum in dextra, crus debito brevius superficiei intimae femoris imponitur, et pes in angulum flectitur
versus superficiem internam femoris, cui ejus margo internus applicatur, dum planta extrorsum vertitur.

Pasgeboren vrouwelijk kind uit het Museum Yrolikianum, hetwelk aan aangeborene navelbreuk lijdt. — De breukzak
heeft eenen aanmerkelijken omvang, en is, gelijk ook D. bl. 40i, gezegd wordt, duidelijk gevormd uit eenen dubbelen
rok, van welken de buitenste o, a, a, a van den omtrek komt der opening in de buikholte, en aldaar slechts door eene
flaauwe lijn gescheiden is van de uitwendige huid der vrucht. — Aanvankelijk ligt hij vlak tegen den tweeden rok aan,
maar later verwijdert hij er zich van, om in het amnionbekleedsel van de navelstreng en van het ei over te gaan. Hij wordt
derhalve door het amnion gevormd. — In de afbeelding wordt hij geopend en teruggeslagen voorgesteld, ten einde het daar-
onder liggende buikvlies c, c, c duidelijk te maken , hetwelk het tweede bekleedsel van den breukzak vormt. — Hetzelve is
doorschijnend, zoodat men de buiksingewanden er duidelijk doorheen ziet schemeren. In d is de lever; in e de milt; in f
de maag zigtbaar; de overige deelen zijn de darmkronkels. — De navelstreng gaat langs de zijvlakte van den breukzak henen. —
Gelijk dit D. 4, bl. 586, als noodwendig gevolg van de buitenwaartsche plaatsing der buiksingewanden wordt voorgesteld, is de
ruggegraat naar de linkerzijde door eenen hevigen graad van scoliosis gekromd. — Het ligchaam is voor het overige welgevormd,
met uilzondering der onderste ledematen , aan welke ter hnkerzijde de tweede teen in eene schuinsche rigting over de overige
is heengeslagen ; terwijl aan de regter-onderste extremiteit de verkorte schenkel naar boven is omgebogen, zoodat dezelve
legen de binnenvlakte van de dij aanligt. De voet is in eenen hoek gebogen naar de binnenvlakte der dij, tegen welke hij
met zijnen binnenrand aanligt, terwijl de voetzool naar buiten gekeerd is.

Haecce tabula imaginem exhibet regionis hypogastricae pueri duorum et dimidii annorum, vesica urinaria fissa deformis. —
Puer in lucem est editus a maire juniori, béne constituta, nupta, quae ante hunc infantem , puerum pepererat bene se
habentem, et postea tertium procreavit nullo vitio affectum. — Dum deformi hocce infante gravida erat, nullis obnoxia fuit mo-
lestiis, a quibus vitii origo derivari posset. — Praeter vesicae urinariae deformem conditionem, infans nulla alia refert vitia
et tam corpore quam mente sanus, vegetusque videtur. — Infantem recens natum vidi, consiliumque dedi, ut usque ad
aetatem duorum aut quod excurreret annorum nulla adhiberentur remedia. — Mater, huic consilio obtemperans, infantem
iterum mihi attulit, ad aetatem S Va annorum provectum, — Tunc, exemplum sequens a viro clarissimo bonn oblatum (vid.
Verhand, van het Genootsch. ter bevord. der Heelk. Amsterdam, l^te D., bh 147, pl. VI.), apparatum construere jussi, quam
maxime proposito satisfacientem et bonnii apparatu simpliciorem. —- Tabula adjecta hujusque explicatio rem melius illustrabunt.

Fig. 1. Hypogastrium hujus infantis , in cujus pubis regione superficies intima vesicae urinariae a nuda jacet. Haec colorern

refert profunde rubrum ; in ejus parte infima duae sunt papillae , ostiis uretherum munitae c, c, e quibus per intervalla urina cum

impetu quodam emittitur. — Superficies membranae mucosae vesicalis denudatae sanguine paululum est foeda, et tumorem

refert rubrum, spongiosum. — Cum ejus parte suprema , ut vulgofit (cf op. mei T. 1., p. 426) confunditur cicatrix umbilicalis,

et parti infimae adjacet glans lata et plana penis fissi, epispadiaeum referentis d\\ pone glandem denudatam praeputium est

refractum, funiculum, circularem, contortum referons. — In scrotum sinistrum e testis penetravit ; dexter vero abdominis

cavitate retinetur. Hinc tumet scrotum sinistrum ; planum e contra apparet dextrum f. — Hernia inguinalis neque in dextro,

neque in sinistro latere est. Inter ambo pubium ossa largum est intervallum , quemadmodum in hoc vitio semper fieri videtur
(vid. T. 1 , p. 427).

Fig. 2. Hypogastrium ejusdem infantis, apparatu supra dicto obtectum. — Hic praecipue componitur e scuto cupreo a, aparte
interna stanno illinito, denudatam vesicae urinariae superficiem obtegente, simulque penem cum scroto recipiente. — A parte
infima cum isto scuto conjungitur receptaculum cupreum, margini infimo ossium pubis appositum. -- Margines scuti sunt obtusi ne
pressione sua cutem laedant, et scutum ipsum immediate superficiel anticae abdominis applicatur. — Lamina oblique postrorsum
inclinata scutum a receptaculo sejungit ; tribus foraminibus est pertusa, ut urina in receptaculum effluere possit. — Inferiora
versus receptaculo mobili ratione adjungitur vesica lagenae formam referons, e gummi elastico formata d, quae urinam recipiens,
eaque repleta a receptaculo amoveri potest, ut evacuetur. — Zona e, e, e molli corio fabricata lumbos cingit, et parte antica scuto

annectitur, quod ab altera parte in sede sua retinetur ligamento, inter femora transeunte et cum parte infima scuti c con-
juncto. — Praeterea scuto adhaerent ab utroque latere pilae duplicis bracherii b, b. — Bracherium applicare volui, ut eo
melius in sede sua retineatur apparatus, et ad praecavendam herniam inguinalem, quae fere semper vesicam urinariam
fissam comitatur (cf. T. 1, p. 428). — Propter specialem canalium inguinalium directionem, partes anticae bracherii insolita
ratione sunt inclinatae, quemadmodum in Tabula apparet.

Fig. 5. Penis paululum antrorsum protractus, ut fissura appareat, in superficie ejus suprema obvia eique epispadiaei

Fig. 4. Scuti a superficies antica cum vesica, lagenae formam referente , e gummi elastico formata.
Fig. S. Scuti a superficies interna, ut nexus appareat cum receptaculo c, et lamina b demonstretur, planum mclina-
tum referons, tribusque foraminibus pertusa. In d depingitur vesica, lagenae formam referons, e gummi elastico formata et

Praeterea nosse oportet quod post usum hujus apparatus, bene multae ex vitio ortae molestiae evanuerint. — Cutis
superficies ad partem internam femorum, antea propter urinae diflluentis irritationem inflammata , jam est sana et glabra. —
De dolore, in superficie vesicae vestimentorum attritu, producto nulla amplius est querela ; et quod, sensu physiologico
quam maxime attentione dignum videtur, vesicae urinariae superficies, antea sanguine foeda , muci strato est obtecta.

De plaat stelt de onderbuikstreek voor van een mannelijk kind van twee en een half jaar, lijdende aan gespletene blaas. —
Het kind werd ter wereld gebragt door eene jeugdige, welgevormde, gehuwde vrouw, welke vóór de geboorte van dit misvormde
kind reeds moeder was van een welgesteld kind , en daarna nog een ander welgevormd kind heeft gebaard. — Gedurende hare
zwangerschap heeft zij niets ondervonden, dat met deze misvorming in eenig oorzakelijk verband zoude kunnen gebragt worden.
Behalve de wanschapenheid aan de urinblaas, is het kind welgevormd, en naar ziel en ligchaam zeer goed ontwikkeld. —
Geraadpleegd omtrent het gebrek, toen het kind slechts eenige dagen oud was, heb ik aan de ouders den raad gegeven, het-
zelve stil aan zich zelf over te laten, totdat het ongelukkige lijdertje een paar jaar oud zoude zijn. — Demoeder, dezen
raad opvolgende, bragt het kind weder bij mij, toen het twee en een half jaar oud was. Ik liet toen, in navolging van het
werktuig, hetwelk door den Hoogleeraar Bonn is afgebeeld (Verhandelingen vaji het Genootschap ter bevordering der Heel-
kunde te Amsterdam, pte D., bl. 147, pl. VI), met eenige wijziging, en vooral met eene niet onbelangrijke vereenvoudiging,
eenen toestel door den bekwamen heelmeester en instrumentmaker Smit vervaardigen, welke geheel aan het voorgestelde doel
beantwoordt. — De Plaat en hare verklaring zullen den aard van het gebrek en gezegden toestel nader duidelijk maken.

Fig. 1. De onderbuik van het kind, in welke aan de schaambeensstreek de binnenvlakte der urinblaas a bloot-
ligt , hoogrood van kleur zijnde, met eene tepelvormige uitpuiling aan elke zijde van de ondervlakte c,c, uit welke bij tus-
schenpoozen de urin als met eenen kleinen straal wordt uitgedreven. De oppervlakte van het blootliggende slijmvlies der urinblaas
is eenigzins bloederig, en doet zich voor als een rood, sponsachtig gezwel. Met haren bovenrand is, gelijk zulks standvastig
plaats heeft (Z. D. 1, bl. 426), het navellikteeken b ineengesmolten. — Aan haren onderrand vertoont zich de breede en platte
eikel van eene korte, als epispadiaeus gespletene, roede d, achter welke de voorhuid zich als eene ronde wrong voordoet, zoo-
dat de eikel niet door dezelve bedekt wordt. — In den ïinkerbalzak e is de bal doorgedrongen, terwijl de regterbal nog ver-
borgen is in de buikholte. — Vandaar het gewelfde aanzien van den linkerbalzak, in tegenoverstelling der platte oppervlakte
van den regter- f. Er is geene liesbreuk noch ter regter- , noch ter linkerzijde. Tusschen de beide schaambeenderen is een
groote afstand, gelijk ik zulks D. 1 , bl. 427 , als gewoonlijk heb voorgesteld.

Fig. 2. De onderbuikstreek van hetzelfde kind, bedekt met den zoo straks gemelden toestel. — Deszelfs voornaamste ge-
deelte bestaat uit een koperen, van binnen vertind en behoorlijk gewelfd schild a, hetwelk het blootliggende slijmvlies der urin-
blaas bedekt, en tevens de roede met den balzak in zich opneemt. Benedenwaarts is met dit schild een vergaderbak verbon-

den, welke tegen den onderrand der schaambeenderen aanligt. De randen van het schild zijn afgeslepen en afgerond, om
alle gevaar van drnkking te voorkomen, en het schild past tegen de buikvlakte van het kind aan. Eene schuins achterwaarts
afhellende plaat scheidt den vergaderbak van het schild, en oefent achterwaarts, door drie openingen, met den vergaderbak ge-
meenschap. — Benedenwaarts is aan den vergaderbak eene flesch aangeveegd van elastische gom d, welke, zoodra dezelve gevuld
is, kan worden afgeschroefd. — Een riem e, e gaat als gordel rondom de lendenen , en wordt door twee stiftjes aan het
schild vastgehecht. Bovendien wordt het schild op zijne plaats gehouden door eenen bilnaad, welke zich achterwaarts met
dezen riem verbindt, en van voren tusschen de dijen doorgaat , om zich door een haakje met eene lus c te verbinden, welke
geplaatst is aan het benedenste gedeelte van het schild. Voorzigtigheidshalve is met het schild een dubbele breukband ver-
eenigd, welks poppen b, b door middel van riemen gekoppeld worden aan het schild. De, gelijk ik D. 1, bl. 428 gezegd
heb, zich meestal met de gespletene blaas complicerende dubbele liesbreuk, en de wensch van het schild met den vergaderbak
nog beter op hunne plaats te houden, heeft mij de aanwending van dien dubbelen breukband doen aanraden. Door de eigen-
aardige rigting der uitwendige liesringen (D. 1, bl. 428) is men genoodzaakt geweest aan den hals van den breukband ter
wederzijde eene eigendommelijke, op de plaat aangeduide, ombuiging te geven.

Fig. 3. De naar voren getrokkene roede, ten einde de spleet te doen zien, welke zich aan de bovenvlakte bevindt, en
waardoor de roede wordt epispadiaeus.

Fig. 4. Het schild a aan de voorvlakte met de daaraan geschroefde flesch b van elastische gom.

Fig. 8. De binnenvlakte van het schild a, om het verband met den vergaderbak c, en het afbellend tusschenschot/», met
de drie daarin geplaatste openingen, te doen zien. In d wordt de aangeschroefde flesch van elastische gom voorgesteld.

Ten slotte verdient hierbij gemeld te worden , dat, sedert de aanwending van dezen toestel, grootstendeels de bezwaren,
uit het gebrek voortvloeijende, zijn verdwenen. — De ontvelling, door het wegdruppelen der urin , op de binnenvlakte der
dijen te weeg gebragt, is geweken. — De pijn, door de drukking der kleedingstukken op de oppervlakte der urinblaas te weeg
gebragt, bestaat niet meer, en hetgeen als physiologische bijzonderheid niet onbelangrijk is, de vroeger bloedige oppervlakte
der urinblaas is met eene duidelijke sijmlaag bedekt.

Haecce tabula exhibet levissimum graduiti fissionis in regione hypogastrica , in quo hujus paries tantum anterior est fissus,
et nuda jacet vesica urinaria non fissa. — T. 1, p. 431, isli vitio ut nomen detur ectopiae vesicae urinariae proposui, dixique
illud Seriem claudere, quae cum summo cloacae gradu incipit et ectopia vesicae urinariae terminatur.

Fig. 1. Regio hypogastrica pueri iVa anni, Vs magnitudinis naturalis parte diminuta, secundum iconem, quam edidit vir
clar. G. Vrolik (T. 1 , p. 431 seqq). Vesica urinaria a nuda jacet in fissura parietis antici abdominis. Cum ejus parte suprema
conjungitur cicatrix umbilicalis b , et infra eam apparet penis c urethra perforatus , circa cujus glandem praeputium d d re-
tractum annulum quasi refert, et in cujus superficie superiore vestigium sulci e, e conspicitur. — Urinae evacuatio per vesicam
urinariam et per urethram obtinuit, cujus orificium externum in h depingitur. — Narrant tamen parentes eam antea etiam
guttatim factam esse per duas parvas aperturas, quarum vestigia apparent, veluti-cicatrices î, i in parte inferiore superficiel
anticae tumoris. — Hae verosimiliter progrediente infantis incremento sunt reclusae, ita ut tantum via per urethram reman-
serit. — Scrotum est vacuum, et testes adesse declarant tumores g g m regione inguinali.

Fig. 2. Idem exhibet vitium, pene sursum reflexo, ut in a appareat praeputii frenulum ; in b, b obliqua directio, quam
raphe refert, et in c scrotum vacuum et corrugatum.

Fig. 3. Viscera ad urinae secretionem et generationem Vs magnitudinis parte diminuta, ejusdem pueri, aetate 6 anno-
rum mortui, cujusquc cadaver dissecuit vir dexterrimus J. van Dam (T. 1, p. 432). — Descriptioni, quam hujus autopsiae
publici juris fecit, imperfectam valde addidit iconem, quam paululum meliorem reddere tentavi, propterea adhibens pelvin et
calcules, quos postmortem ornatissimi van Dam acquisivit Museum VroUkianum. Imperfecta quidem adhuc manet icon, sed
apta tamen est ad metamorphoses demonstrandas, quas, temporis lapsu, subivit vitium. — Primo loco, patuit examine ana-
tomico, descriptum regionis hypogastricae tumorem, non a compléta vesica urinaria, sed tantum ab ejus parte formatum, eum
a perversa pressione, planiorem factum, eoque foramen natum esse , de quo non constat, utrum ad urachum pertineat. —
Pars vesicae urinariae, quae nuda jacuit, in parvum rotundum saccum a est contracta, qui cum uracho b conjungitur, unde
forsitan concludendum est, aperturam, per quam urina effluxit, ah uracho esse formatam. — Pars vesicae urinariae pel vi
contenta c,c constrictione a reliqua parte, extra abdomen jacente, est separata. — Ejus tunicae sunt valde inspissatae, et
calculum vesicalem d continet, formam referentern nucis mosschatae, ponderis unius drachmae. — Renes valde a norma aber-
rant. — Eos majores esse quam in homine adulto refert vir dexterrimus van Dam, — Pelves renales et uretheres amplitudine
excellunt, nonnullas referunt dilatationes et urina repletae sunt. In pelvi renali dextra et in parte infima uretheris sinistri cal-
culi e, f continentur. — Forsitan horum calculorum formatio est repetenda, ah urinae accumulatione, quae vitii elTectus esse

debuit. — Parietum vesicae inspissatio ab actione calculi, in vesica contenli, est explicanda. — Hie enim lunicam muscularem
vesicae ad vebementiores contractiones incitât, quae e generali quadam Physiologiae lege, majorem nutritionis vim ibi alliciunt, unde
tunicarum vesicae hypertropbia facile explicatur. — Hanc saltem a calculis vesicalibus produci saepe vidi. — Adhuc notandum
est, corpora cavernosa penis, infra pubis arcum ad V4 poll- mens. Rh.l. distantiam a se invicem esse separata, sed dein ante-
riora versus iterum sibi invicem appropinquari. Ita sulcus formatur, quem in prima hujus tabulae figura tamquam leve fissio-
nis indicium attuli. ~ Mortis m omen to , quae vitae anno sexto obtinuit, testes adhuc annulo inguinali externo adjacebant.

Fig. 4. Pelvis ejusdem pueri, e Museo VroUkiano, magnitudine Vs parte diminuta. — In ea praesertim est memoran-
dus synchondroseos ossium pubis defectus, et hiatus obvius inter ossa pubis, quae ad IV4 poll, a se invicem remota, ligamen-
tosa tantum expansione conjunguntur. — Haec ossium pubis sejunctio constans est vesicae inversae phaenomenon, e quo va-
cillantem hominum isto vitio laborantium gressum explicui T. 1, p. 427. — Inde pelveos introïtus majorem acquirit diame-
trum transversum, dum, docente viro clarissimo G. Vrolik (cf. T. 1, p. 428) in eadem proportione diminuitur ejus diame-
ter rectus. Propter eandem causam acetabula postrorsum vertuntur et a se invicem dimoventur. Autopsia cadaveris docuit,
lineam albam valde latam essa in parte infima, sed angustiorem reddi parte suprema, in eaque mox supra pubis ligamentum
esse aperturam, per quam pars vesicae urinariae se exteriora versus produxit. — Spatium exinde inter rectos abdominis muscu-
los ortum, sub fortiori infantis inspiratione, sulcum satis profundum in antico abdominis pariete producebat, quem se saepe ob-
servasse testatur vir dar. G. Vrolik.

Deze plaat stelt den minsten graad voor van splijting van den onder wand der buikholte, bij welke slechts de ongeschon-
dene urinblaas blootligt, en er derhalve geen ander deel dan de voorwand der onderbuikstreek gespleten is. — Gelijk ik D. 1,
bl. 431, heb voorgesteld, zoude men het gebrek met den naam van ectopia vesicae urinariae kunnen bestempelen. — Het
sluit in zekeren zin eene reeks, welke met den hoogsten graad van cloakvorm begint en met het onderhavige gebrek eindigt.

Fig. 1. Stelt de onderbuikstreek voor van een jongetje van jaar, geteekend op van de natuurlijke grootte, naar
de vroeger uitgegevene afbeeldingen van den Hoogleeraar G. Vrolik (Z. D. 1, bl. 431 en volg.). De urinblaas a ligt bloot
aan den voorwand der buikholte, in eene vaneensplijting van dezelve. Met haren bovenrand is het naveUikteeken Z» verbonden,
en onder haar zit de gave penis c , met eene pisbuis doorboord, rondom welker eikel de voorhuid in eene soort van kringswijze
wrong is weggetrokken, en aan welker bovenvlakte zich eene geringe aanduiding van splijting vertoont ,e, e. De urinlozing
greep uit de blaas en door de pisbuis plaats, welker uitwendige opening in h wordt afgebeeld; vroeger echter zal, volgens de
opgave der ouders, er wegdruppeling van urin geschied zijn door twee kleine openingen , van welke men de overblijfsels nog
zag. i, i. als kleine likteekens aan het benedenste gedeelte der voorvlakte van het gezwel. Waarschijnlijk hebben deze, bij
den verderen groei van het kind, zich later gesloten, waardoor de weg door de pisbuis alleen is overgebleven. De balzak/.s

ledig, terwijl de ballen g , g zich aan de liesstreek door eene opzwelUng verkondigen.

Fig. 2. Stelt hetzelfde gebrek voor, met naar boven omgeslagene penis , ten einde in h het toompje der voorhuid, m b, b

de schuinsche lijn van de raphe. en in c het gerimpelde en ledige .cro^i^m te doen zien.

Fig. 3. De werktuigen tot de urinafscheiding en voortplanting, op van derzelver natuurlijke grootte, van hetzelfde kind

hetwelk op zesjarigen leeftijd gestorven zijnde, ontleedkundig onderzochten beschreven werd door J. vm Dam (Z D. 1, bl
452). Deze afbeelding is gevolgd naar eene hoogstonvolkomene, welke gemelde schrijver van de ligchaamsdeelen van het
ongelukkige lijdertje gegeven heeft. - De steenen en het bekken, later, door aankoop, de eigendom van mijnen vader ge-
worden zijnde, was het mij mogelijk deze afbeelding eenigzins te verbeteren. - Zij blijft echter nog onvolmaakt, maar zal,
in weêrwil deze. onvolkomenheid,, toch eenig denkbeeld kunnen geven van de gewigtige veranderingen , welke het gebrek bij

J ti^^^i^^r^riïrr«. «»«nnriTiff blcok in de eerste plaats, dat het vroeger beschre\'
verder tijdsverloop heeft ondergaan. -- Door de ontleedkundige nasporing meciv f

vene gezwel niet door de geheele urinblaas, maar slechts door een geueeiie vdi &

gepaste aanwending van „U^ndigedmkking, plaUer was geworden, en er eene opening in was gevormd, door welke de urin in
de laatste drie jaren des levens wegvloeide. - Het is noch nit de besehrijving, noch nit de afbeelding dnidelijk, of deze ope-
ning door den Maasband wordt gevormd; maar zeker is het, dat dit blootliggende gedffiUe der urinblaas zich ingekrompen heeft

tot eenen kleinen rondachtigen zak a, welke volgens van Dam de grootte heeft, dat men er eene gewone graauwe erwt zeer
goed in kan plaatsen. Dezelve is, volgens de afbeelding, in gemeenschap met den blaasband b, en het komt mij derhalve zeer
waarschijnlijk voor, dat de opening, door welke eenige urin wegvloeide, die van den blaasband is. — Het in de bekkenholte
geplaatste gedeelte der urinblaas c, c is door eene insnoering van het vorige gedeelte gescheiden. Het heeft sterk verdikte wan-
den , en bevat eenen blaassteen d, van gedaante als eene notenmuskaat, en een drachme zwaar, -— Niet minder belangrijk is de
gesteldheid der nieren. Volgens de opgave van den Heer van Dam, overtreffen zij in grootte die van een\' volwassen\' mensch. —
De nierbekkens en urinleiders zijn zeker viermaal wijder dan gewoonlijk, met zeer ongelijke zakswijze verwijdingen, in der-
zelver geheele uitgestrektheid , en zij waren geheel met urin gevuld. — In het regter-nierbekken en in het blaasuiteinde van
den linker-urinleider bevinden zich steenen e, f; misschien moet de oorsprong dezer nier- en blaassteenen toegeschreven wor-
den aan de ophooping, welke de urin uit den aard van het gebrek beeft moeten ondervinden. ^— De verdikking der wanden
van de urinblaas is het uitwerksel van den blaassteen; door den prikkel, welken dezelve te weeg brengt, wordt de spierrok
der blaas tot verhoogde werking aangezet, waarvan, volgens eene algemeene physiologische wet, meerdere voeding, en hierdoor
toenemen in zelfstandigheid, het gevolg moeten zijn, — Meermalen heb ik deze verdikking der wanden van de urinblaas bij
blaassteen opgemerkt, — Eene laatste bijzonderheid, welke omtrent de ontleding van dit kind nog te vermelden valt, is, dat
de beide sponsachtige ligchamen van de roede onder den schaambeensboog aanvankelijk wel op eenen afstand van duim
van elkander verwijderd zijn, maar dat zij later zich weder digter ineenvoegen, — Hierdoor werd de platte sleuf gevormd ,
welke ik bij de eerste figuur als eene flaauwe aanduiding van splijting heb vermeld, — Bij den dood van het knaapje, op
zesjarigen leeftijd , lagen de ballen nog tegen de uitwendige liesringen aan, —

Fig. 4, Bekken , op der natuurlijke grootte afgebeeld, van hetzelfde kind , uit het Museum Vrolikianum. — Het-
zelve is belangrijk, door het gemis van schaambeensvereeniging, welker plaats, bij de op eenen afstand van IV4 duim
van elkander afstaande schaambeenderen , door eene breede bandachtige strook vervangen wordt. _ Dat deze uiteen-
wijking der schaambeenderen een standvastig verschijnsel is bij gespletene blaas, en dat zich daaruit de wankelende gang
der hierdoor misvormde personen laat verklaren, werd D. 1, bl. 427, gezegd. Door haar krijgt het bekken eene meerdere
ruimte in de dwarse doormeting, maar verliest het ruimte (Z. hl. 428) inde regte doormeting van den ingang des kleinen
bekkens. — Voorts worden, gelijk ook in deze afbeelding duidelijk is, de heupkommen achterwaarts verdrongen , en staan
zij verder van elkander af. — Bij de lijkopening bleek, dat, behalve deze uiteenwijking der schaambeenderen , ook de witte
lijn der buikspieren benedenwaarts eene aanmerkelijke breedte had, en zich bovenwaarts versmalde, als ook dat er een\' halven
duim boven de dwarse, bandachtige strook der schaambeensvereeniging eene opening in is, door welke de buitenwaartsche
plaatsing van een gedeelte der urinblaas werd te weeg gebragt. — De hieruit voortvloeijende tusschenruimte tusschen de regter-
buikspieren bragt gedurende het leven van het kind, bij eene diepe inademing, eene aanmerkelijke sleuf aan den voorsten
buikwand te weeg , welke , volgens de opgave van den Hoogleeraar G. Vrolik, zich gemakkelijk liet onderscheiden.

Tribus prioribus bujus labulae iconibus explicationern dare mihi proposui, ejus cloacae forniae, quae ad conditionem nor-
malem transilum quasi facere videtur. — Illud obtinet, si intestinum rectum in urethram, et non in vesicam urinariam se
aperit. — Est vitium, quod atresiam ani comitatur, a viro doctissimo papendorp , sub nomine atresias ani urethralis
tunii — Benevolentia viri dcxlerrimi krieger schümer , infantem secare potui, qui tali vitio laborans quindecim hebdomades
vixit. — Ejus descriptio invenitur T. I, p. 422. — In eo regulari ratione sed per intervalla obtinuit foecum evacuatio, per
aperiuram , ad superficiem infimam penis pone glandem obviam, unde patet huncce infantem simul esse hypospadiaeum. —
PrincipiO bene erat nutritus, sed dein sensim sensimque languere incepit et tandem in summo atrophiae statu est mortuus. —
Externus aspectus, quoad caput et extremitates superiores, est normalis sed valde emaciatus. — Parte infima corpus est valde
difforme. Primo loco extremitates inferiores sunt sursum retractae et quidem per cutem, quae a femore procédons, conjungi-
tur cum parte postica cruris , et banc igitur versus femur protrahit. Scrotum est valde rugosum, et in sinistrum ejus latus
pénétrât hernia scrotalis congenita ; pars dextra scroti est vacua. — Inter ambos scroti saccos occurrit penis, papillam referons,
postrorsum ita incurvatam, ut glans prorsus sit abscondita. Adest atresia ani, absque ullo aperturae indicio, licet perinaeum
adsit. Abdominis cavitate aperta, apparet flexura infima coli valde expansa, ita ut directione transversa regionem epigastricam
impleat , et dein recta directione versus hypochondrium dextrum deorsum üectatur, et in pelvin penetret. Hacce coli dila-
tatione et abnormi directione, intestina tenuia pelluntur versus sinislram abdominis partem, ubi eliam reliqua sunt intestina
crassa. — Ventriculi curvalura major sursum spectat, et ita in bypochondrio sinistro residet ventriculus, ut ejus pylorus non
dextrorsum , sed sinistrorsum et postrorsum dirigatur. — Ex eo pro venit intestinum duodenum , quod dein dextrorsum inflec-
tilur, ut in intestina tenuia transeal, quae tunc iterum sinistrorsum diriguntur. — In herniae congenitae sacco sive potius in peri-
tonaei pröcessu vàginali sinistro, ea tractus intestinalis ansa adest, qua intestina tenuia in crassa transeunt, hinc etiam ibi
residet intestinum coecum. — Eo efiicitur, ut colon procedat ex annulo inguinali interno , ibique versus sinislram abdominis
partem adscendat, versus curvaturam majorem ventriculi inflectatur, colon transversum formet, et tunc iterum dextrorsum
descendat, in flexuram sacciformem dextram transiens. — Haec flexura in intestinum rectum continuatur , quod parte in-
fima vesicae urinariae sacco terminatur non prorsus clauso, sed in urethram meatum habente. — Urethra est valde ampla et
ex angusta vesica urinaria procedil. Penis parvus, incurvatus et parva glande praeditus est impervius, sed quemadmodum dixi,
ad superficiem infimam ejus radicis orificium est, quo, durante vita, urina et fluida excrementa evacuabantur. — Ita, veluti

salutari naturae conamine , hic meatus inter intestinum rectum et urethram , medetur defectui ani, unde etiam explicari potest,
quod infans deformis tam diu vitam protrahere potuerit. Quam maxime memorabihs est singularis tractus intestinahs situs,
qui ut patet ex iis quae dixi Tom. I, p. 144, prorsus ad conditionem foetalem est referendus , et hinc nisum formativum cohi-
hitum esse , vel infantem infimo formationis stadio substitisse demonstrat.

In sceleto imperfecta apparet regionis lumbalis conditio, ulterius describenda. Novem tantum sunt vertebrae dorsales. ~
Prope nonam sive infimam , ipsa columna vertebralis interrumpitur , et tantum per fasciam cartilagineam conjuncta est cum co-
lumnae parte inferiori, quae apice obtuso incipit et e corporibus vertebralibus componitur, quibus arcus deficiunt , quorum
locum ligamentum tenet. — In osse sacro quatuor sunt vertebrarum rudimenta, foraminibus sacralibus praedita, sed absque
osse coccygis. — In parte suprema columnae vertebralis cessât medulla spinalis , in loco ubi columna terminatur , sed haec
denuo adest in parte infima, ex imperfectis vertebris lumbalibus formata. — Ex ea proveniunt nervi sacrales pro pelveos
intestinis, — Nervum ischiaticum non inveni, sed nervus cruralis est valde fortis. — Quoad musculos extremitatum inferio-
rum , animadvertendum censeo tantum distinctas apparere fibras musculares m, m. glufaeorum , psoatis et iliaci interni , sed
in femore, crure el pede massam tantum esse adipo-ceraceam , musculorum locum tenentem. — Singulari prorsus ratione
hancce musculorum absentiam in utroque latere comitatur patellae defeclus. — Costae inferiores sunt valde deformes, quemad-
modum iconis inspectione patebit.

Fig. 1. Infantem supra dictum exhibet, ad dimidiam magnitudinis partem depictum. — Pars suprema corporis est bene
constituta : infima in a,a allatam refert extremitatum inferiorum retractionem , praesertim cute formatam ; b, b est scrotum
rugosum, in quo in c hernia inguinalis congenita apparet; d est penis parvus, incurvatus et quasi depressus.

Fig. 2. Sceleton infantis, magnitudine dimidia parte deminula. In eo primo loco est describenda deformis thoracis con-
ditio ^ praesertim in coslis infimis. Dexlro latere arcus secundae et tertiae vertebrae dorsalis invicem sunt connati ; quarta et
quinla sunt normales ; sed sexlae el seplimae vertebrae dorsalis arcus iterum partim coaluerunt. — Eadem ratione sinistro latere
arcus septimae et octavae vertebrae in unum confluxerunt. Infra arcum verlebralem octavum, sinistro latere costa nona est abs-
condita , quae tantum ligamenti ope cum corpore vertebrali est conjuncta ; sequitur tunc tuberculum, sulco in duos margines
elevatos separatum ; cum quo sinistro latere costa larga et plana a conjungitur, in cujus extremitate vertebrali fissura est tam-
quani bifurcationis primordium. — Dextro latere, costae octavae loco , fragmentum tantum extat osseum b, quod ligamenti ope
conjungitur cum supradicto tuberculo, et dein cum cartilagine costae nonae c. In d apparet extremitas tuberculosa partis
thoracicae columnae vertebralis; in e conjunctio ligamentosa cum parte infima ejusdem columnae; et in f rudimentum vertebra-
rum lumbalium incompletarum ; g est os sacrum cum quatuor ejus foraminibus. Extremitates inferiores singulari ratione sunt
retractae et inflexae; in A, h patellarum defectus demonstratur.

Fig. 5. Intestinum rectum et viae uriniferae ejusdem infantis, magnitudinis dimidia parte deminuta, — In a apparet
Saccus coecus intestini recti, cum urethra b communicationem alens. In c est angusta et contracta vesica urinaria, in quam
ad rf,rfambo uretheres evacuantur, e renibus g orti. In e parva glans penis brevis cernitur , praeputio obtecta. Ad
apicem glandis sedes apparet urethrae orificii, quod tamen ibi non est apertum. Ejus apertura e contra est in /"adbasin penis.
Per eam emittebantur urina et faeces, uti modo dixi.

Fig. 4. Regio hypogastrica infantis cloaca deturpati, qui per 22 dies vitam protraxit. — Vir dexterrimus asscher mihi
benevole opportunitatem dedit, infantem viventem examinandi et depingendi. — Post mortem vero cadaver secandi facultas
mihi est negata. — Mater jam undecim infantes bene constitutes in lucem ediderat ct dum hoc infante gravida erat, nulla
passa est incommoda vel animi perturbationes, quae deformitatis causae esse possent. — Infans est maturus, sed gracilis et
debiUs. — Vitium naturali magnitudine est depictum. — Ejus examine patet, herniani adesse umbilicalem congenitam a, a,
quae debito limite a reliquo abdominis pariete separatur, sed non valde eminet. Obtegitur cute furva-viridi, quae facile
a margine cutaneo circumdante , satis acuto et rubescente distinguitur. Margine inferiore herniae umbilicalis, die nono post
natum, apparet funiculus umbilicalis adhuc integer , débita ratione ligatus b , qui tantum die decimo tertio se a corpore sépara-

vît. Infra herniam umbilicalem cutis est rubra, eadem ratione atque integer margo cutaneus circa herniam umbilicalem. Parte
infima et laterali duo sunt tumores rubri et spongiosi, qui praesertim clamante puero valde proeminent. — In utroque deor-
sum est eminentia c, c cum orificio, e quo urina efifluit. Inter istos tumores, deorsum apertura apparet d, e qua, praesertim
vebementius nitente infante, faeces effluunt. Infra hancce aperturam glans est plana e, e penis epispadiaei, pone quam prae-
putium tumidum occurrit, quod frenuli / ope conjungitur cum glande. Deorsum cernitur scrotum parum eminens et vacuum.
Testes non extrinsecus apparent, et abdomine absconditi videntur. Ani loco, inter ischii tubera , fovea est, quae clausa appa-
ret , et pone quam papilla extat cutanea g. In utroque glandis latere bene sentiuntur ossa pubis largiter distantia.

Si memorabilem huncce casum comparemus cum eo, qui Tabula trigesima secunda depingitur, palet illum magis ad con-
ditionem naturalem accedere. — Etenimdeficit duplex tractus intestinalis ansa ibi obvia, et simpliciori ratione intestinum (an
colon?) se aperit in nudam vesicae urinariae superficiem mucosa m. Ita confirmantur ea, quae hac de re dixi T. 1, p. 416.

Paucis mensibus elapsis Noviomagi ilerum infans est natus , cujus vesica urinaria simpliciter est fissa. Ex iis quae vir doctis-
simus DAAMEs mihi benigne scripsit, palet infantem esse vegetum, sanumque. — Vitium prorsus simile esse videtur ei, quod
depinxi Tab. XXIX. — Ulteriori descriptione igitur non indiget.

De drie eerste figuren dezer plaat dienen, om nadere opheldering te geven van die soort van eloakvorm, bij welke de
meestmogelijke toenadering tot den natuurlijken toestand plaats heeft. — Zulks geschiedt, wanneer de endeldarm zich in de
pisbuis, in plaats van in de urinblaas, opent. —Het is een gebrek, hetwelk van atresia ani vergezeld gaat, en waaraan papendorp
den naam van atresia ani urethralis gegeven heeft. Door de welwillendheid van den Heel- en Vroedmeester kriegeb schdmer
werd ik in de gelegenheid gesteld een kind te ontleden, hetwelk met dit gebrek vijftien weken geleefd heeft. — Men vindt
deszelfs beschrijving D. I, bl. 422. — Het had regelmatig, hoewel somtijds bij tusschenpoozen, ontlasting van drekstolfen door
eene opening, welke zich aan de ondervlakte van den penis, achter den eikel, bevindt, waardoor het tegelijk met de overige
misvormingen hypospadiaeus is. In den aanvang was het welgevoed, maar later is het gaan kwijnen, en eindelijk in eenen
uitgeputten staat gestorven. — In uitwendig aanzien vertoont het zich, wat het hoofd en de bovenste ledematen betreft,
welgevormd, maar zeer mager. Van onderen heeft het de volgende wanstaltigheid. — Vooreerst zijn de onderste ledematen
opgetrokken, en dit wel door de huid, welke, van de dij afgaande, zich met den achterkant des schenkels verbindt, en aldus
dezen naar de dij optrekt. De balzak is zeer gerimpeld, en aan de linkerzijde zakt er eene aangeborene balzakbreuk in; het
regtervak is ledig. Tusschen de twee zakken in, zit de penis, onderden vorm eener tepelachtige uitpuiling, welke zoodanig
achterwaarts gekromd is, dat hierdoor de eikel geheel en al verborgen wordt. Er bestaat atresia ani, zonder eenig het
minste bewijs van opening, in weêrwil der aanwezigheid van eenen bilnaad. — Bij de opening der buikholte blijkt, dat de
onderste bogt van den karteldarm sterk uitgezet is, en in eene dwarse rigting de bovenbuikstreek vult; van daar zich in het
regter-hypochondrium regt naar beneden ombuigt, en in het bekken dringt. — Door deze sterke uitzetting en afwijkende
rigting van den karteldarm, worden de dunne darmen naar de linkerzijde der buikholte verdrongen, alwaar zich ook het
overige gedeelte der dikke darmen bevindt. — De maag is met de groote bogt naar boven gekeerd, en in het linker-hypo-
^hondrium zoodanig geplaatst, dat de portier zich, in plaats van regts, links achterwaarts rigt. — üit haar komt de twaalf-
vingerige darm voort, welke zich daarna regts ombuigt, om in de dunne darmen over te gaan, welke zich dan weder links
begeven. In den aangeboren\' breukzak, welke, blijkens het hierboven aangevoerde, door den linker-liesring dringt, bevindt
zich de overgang van de dunne darmen in de dikke, waardoor er ook de blinde darm in zit. Het gevolg daarvan is, dat uit
den inwendigen linker-liesring de karteldarm opkomt, welke aan de linkerzijde der buikholte naar boven gaat; zich langs den
bollen rand der maag ombuigt; den dwarsen karteldarm vormt, en dan weder regts gaat, om zich in de zakvormige, regts

geplaatste bogt voort te zetten. — Deze bogt gaat in den endeldarm over, welke, aan het benedenste gedeelte der urinblaas,
in ,eenen zak eindigt, die niet volkomen blind is, maar zich in gemeenschap bevindt met de pisbuis. Deze buis is zeer wijd,
en komt uit eene smalle urinblaas voort. De kromme, kleine en met geringen eikel voorziene pem« is ondoorboord; maar,
gelijk hierboven gezegd is, bevindt zich aan de ondervlakte van deszelfs wortel eene opening, door welke, gedurende het leven,
de urin en de vloeibare drekstoffen wegvloeiden. Op deze wijze werd, als door eene heilzame poging der natuur, aan het
gemis van open\' anus te gemoet gekomen, waaruit zich ook het vrij lang rekken van het leven des kinds laat verklaren. —
Belangrijk is de zonderlinge plaatsing des darmkanaals , welke, blijkens hetgeen daaromtrent D. I, bl. 144, gezegd is, geheel
tot den vruchtelijken toestand kan teruggebragt worden, en zich derhalve als stremming der vormkracht, of als stilstand op
een vroeger tijdperk van ontwikkehng, verkondigt.

In het geraamte vertoont zich eene hoogstonvolkomene gesteldheid der lendenstreek, welke eene nadere toelichting
vordert. —■ Er zijn slechts negen ruggewervelen. Bij den negenden of ondersten houdt eigenlijk de ruggegraat op, zijnde slechts,
door middel van eene kraakbeenige strook, met het daaronder geplaatste gedeelte dér ruggegraat verbonden. Dit onderste of
lendengedeelte der ruggegraat begint met eene soort van knop, en bestaat uit wervelligchamen , aan welke eigenlijk de boogen
ontbreken, wier plaat slechts door eenen band vervangen wordt. — Aan het heiligbeen zijn vier wervelstukken, zonder staart-
been , maar met heiligbeensgaten. — In het bovenste gedeelte van de afgebrokene ruggegraat eindigt het ruggemerg; maar in
het benedenste gedeelte, uit de onvolkomene lendenwervelen bestaande, is een op zichzelf staand gedeelte des ruggemergs,
uit welke de nervi sacrales voor de bekkeningewanden voortkomen.

Eene zitbeenszenuw was het mij niet mogelijk te ontdekken, terwijl de dijzenuw zeer zwaar is. -- Ten opzigte der spieren
van de onderste ledematen, valt op te merken, dat zich alleen duidelijk onderscheiden de spiervezelen van de glutaei en van
den psoas en Uiacus internus, maar dat zich voor het overige, zoowel aan de dij, als aan den schenkel en voet, niets anders
dan eene soort van vetwas, in plaats van spieren, vertoont. — Op eene boogstmerkwaardige wijze gaat dit gemis van spieren
vergezeld van het gemis van knieschijf ter wederzijde. — De onderste ribben zijn sterk misvormd, hetgene met vele andere
zoo straks vermelde bijzonderheden uit de beschouwing der figuren zal kunnen blijken.

Fig. 1. Stelt het zoo straks gezegde kind voor, geteekend op Va der natuurlijke grootte. De bovenste ligchaamshelft
is behoorlijk ontwikkeld; aan de onderste vertoont zich in o, a, de hierboven gezegde optrekking der ledematen , welke
bepaaldelijk door de huid wordt te weeg gebragt; h, b is de gerimpelde balzak , met den linker- aangeboren\' breukzak in c; d
de kleine , kromme en als weggedrongene penis.

Fig. 2. Het geraamte van het kind , evenzoo op de helft der natuurlijke grootte. Aan hetzelve valt in de eerste plaats
de misvorming der borstkas op te merken, vooral aan de onderste ribben zigtbaar. — Ter regterzijde zijn de boogen van den
tweeden en derden ruggewervel ineengesmolten; de vierde en vijfde zijn regelmatig; maar van den zesden en zevenden ruggewervel
zijn de boogen weder gedeeltelijk ineengesmolten. Evenzoo zijn ter linkerzijde ineengesmolten de boogen van den zevenden en
achtsten wervel. Onder den achtsten wervelboog is verborgen ter linkerzijde de negende rib, welke slechts, door midder van
eenen band, met een wervelligchaam vereenigd is; daarop volgt een knobbel, welke door eene sleuf verdeeld wordt in twee
uitstekende randen. Met dezen knobbel is ter linkerzijde eene breede en platte rib verbonden a, in welke zich aan het wervel-
uiteinde eene splijting bevindt, als aanduiding van beginnende splitsing in tweeën. Ter regterzijde is er , in plaats van de
achtste rib, slechts een beenig fragment b, hetwelk door eenen band vereenigd is met den zoo straks gezegden knobbel,
en voorts zich aan het kraakbeen van de negende rib hecht, c. In d wordt aangeduid het knobbelswijze uiteinde van het
borstgedeelte der ruggegraat; in e de bandachtige vereeniging met het onderste gedeelte der ruggegraat, en in ƒ het rudi-
ment van onvolkomene lendenwervelen; g is het heiligbeen met deszelfs vier gaten. — De onderste ledematen zijn op eene
zonderlinge wijze opgetrokken en gebogen; \'m h, h wordt het zoo straks vermelde gemis van knieschijven duidelijk gemaakt.

Fig. 3. De endeldarm en urinwegen van hetzelfde kind, op de helft der natuurlijke grootte. In a vertoont zich de
blinde zak van den endeldarm, welke in gemeenschap is met de pisbuis b. In c is de smalle en ingekrompene urinblaas.

in welke zich bij d, de beide uretheres uitstorten, welke uit de nieren g, g voortkomen. — In e vertoont zich de kleine
eikel van den korten penis, overtrokken met deszelfs voorhuid. — Aan het toppunt van den eikel is de plaats der pisbuis
even aangeduid, zonder dat zij zich echter aldaar opent. — Hare opening vertoont zich benedenwaarts aan de grondvlakte van
de roede, bij f.\'— Uit dezelve greep de zoo straks vermelde uillozing van urin en dreksloffen plaats.

Fig. 4. De onderbuikstreek van een kind met cloakvorm , hetwelk met het gebrek twee en twintig dagen oud gewor-
den is. — De Heer asscher, Heelmeester hier ter stede, had de beleefdheid mij, gedurende het leven van het kind, tot dós-
zelfs onderzoek uit te noodigen , en mij tol het vervaardigen dezer afbeelding in staat te stellen. — Hel ontleedkundig onder-
zoek werd mij niet vergund. — De moeder had reeds elf welgevormde kinderen Ier wereld gebragt, en wist noch gemoeds-
aandoening, noch uitwendige beleediging, gedurende de zwangerschap, als oorzaak der misvorming op te geven. — Het kind
was voldragen, maar tenger en zwak. ~ Het gebrek is ter natuurlijke grootte afgebeeld. — Bij deszelfs beschouwing blijkt,
dat er eene aangeborene navelbreuk is, welke zich door eene streng afgebakende lijn van den overigen buikwand afzondert,
maar niet sterk uitpuilt, a, a. Dezelve is bedekt met eene bruinachtig groene huid, welke zich onderscheidt van den om-
ringenden , Vlij scherpen, roodachtigen huidrand. — Aan den onderrand der navelbreuk bevond zich op den negenden dag
de nog niet afgevallene behoorlijk onderbondene navelstreng b, welke slechts op den deriienden dag is afgevallen. — Onder de
navelbreuk is de huid roodachtig van kleur, even gelijk de geheele huidrand rondom de navelbreuk. Zij- en benedenwaarts
zijn er twee rood- en sponsachtige gezwellen, welke , vooral bij geschreeuw van het kind, sterk gaan uitpuilen. — Aan elk
derzelve is er benedenwaarts eene verhevenheid c, c, met eene opening, uit welke de urin wegvloeit. — Tusschen deze ge-
zwellen is er benedenwaarts eene opening d , uit welke, vooral bij persing van het kind, de dreksloffen wegvloeijen. Onder
die opening bevindt zich een platte eikel <?, e voor eenen penis, die als epispadiaeus gespleten is, en achter zich heeft de
omgewrongene voorhuid, welke zich, door middel van het toompje f, nog verbindt met den eikel. Benedenwaarts vertoont
zich het weinig uitpuilende en ledige scrotum. — De ballen zijn niet uitwendig voelbaar, en blijken in de buikholte verborgen
te zijn. Op de plaats van den anus is er tusschen de zitbeensknobbels eene diepte, welke zich gesloten voordoet, en daar-
achter zit een huidtepel g. Aan weêrszijde van den eikel zijn de uiteenslaande schaambeenderen voelbaar.

Zoo men dit belangrijke g€vai met datgene vergelijkt, hetwelk op de twee en dertigste plaat afgebeeld wordt, blijkt,
•dal hetzelve eenige meerdere toenadering lot den natuurlijken toestand vertoont. — Men mist toch de dubbele darmlis,
welke aldaar wordt aangetroffen, en ziet alleen de darmbuis (waarschijnlijk den karteldarm) zich openen op de onlbloote
slijmvlies-oppervlakte der urinblaas. — Hierdoor bevestigt zich , hetgene ten opzigle dezer toenadering lol den natuurlijken
toestand, D. I, bl. 416, gezegd is.

Ik acht het niet onbelangrijk daarbij te vermelden, dat onlangs te Nijmegen weder een kind met eenvoudig gespletene
urinblaas geboren is. — Volgens de beleefde mededeeling van Doctor daames , leeft het en neemt het goed in wasdom toe. —
Volgens de beschrijving, welke hij de goedheid gehad heeft mij te zenden, komt het gebrek geheel overeen met datgene,
hetwelk ik op PI. XXIX heb afgebeeld. — Hetzelve vordert derhalve geene nadere beschrijving.

Haec tabula facit, ad melius intelligenda ea quae exposuit vir clarissimus g. vrolik de cloacae formatione , quam descripsi
T. 1 , p. 412. Agitur de infante recens nato, masculine simul cum sorore gemella in lucern edito. In eo infra umbilicum
tumor est ruber , a vesica urinaria inversa formatas , nec non ab intestin! ilei prolapsu, parietem posticum vesicae urinariae
perforante. — Hinc isto loco conspicitur ansa intestinalis nuda, e cujus extremitate meconium fluit. — Ad utrumque ejus
latus, pars jacet glandis fissae, et pone eam ostia apparent ambo uretherum , e quibus urina guttatim depluit. — Magis deor-
sum jacet scrotum , duos continens testes, infra quod, ani loco saccus est clausus , cum medulla spinali cobaerens, humore seroso
repletus et hinc hydrorachidem referens, cum qua etiam connectitur columnae spinalis fissura, in parte infima regionis lumba-
lis. Ossa pubis valde distant, et tantum lamina aponeurotica musculorum abdominalium invicem connectuntur. — In pelveos
cavitate intestinum rectum terminatur sacco sursum clauso. Deficit nempe integrum colon, dum ileum quasi tractus intestina-
lis orificium inferius sive anum efficere videtur. In utroque latere deficit arteria hypogastrica et venit arteria umbilicalis ex
iliaca externa. Deficiunt itaque omnes rami, qui ab arteriis hypogastricis eduntur ; eorumque defectus nonnisi partim
compensatur ab iis, qui ex arteriis iliacis externis proveniunt. Annuli inguinales extern i , propter largum ossium pubis inter-
vallum , magis extrorsum sunt positi, quam in homine bene constitute ; unde sequitur rationem vasorum spermaticorum et
vasis deferentis prorsus aliam esse quam in conditione normali. — Solito enim partium habitu, funiculus spermaticus ad inter-
num latus vasorum cruralium est situs , dum hic contraria prorsus obtinet conditio. Vas deferens transit supra arteriam et
venam iliacas, dum in viro rite sese habente , valde ab eorum latere interne distat. — Ut haec omnia melius pateant , hujus
iconis figurae sunt lustrandae.

Fig- 1. Regionem bypogastricam refert infantis recens nati, supra dicti. In a est paries posterior vesicae fissae, per
quem ansa intestinalis extroversa b transit, quae ejus parte extrema c meconium evacuabat, et in rf secundum refert ori-
ficium, quod ab altera tractus intestinalis parte formatur. — In utroque ansae intestinahs inversae et prolapsae latere, in e, e
pars dimidia glandis apparet. Scrotum in /", f est valde dilatatum et corrugatum, et in gr distinctam suturam sive raphe
monstrat. Ani loco siccus est sero repletus h, qui cum meduRa spinali cobaeret et hydrorachide formatus videtur.

Fig. 2. Secundam ejusdem regionis exhibet imaginem e qua ansa intestinalis paululum est remota, ut pars infima vesicae
fissae melius conspici possit. Haec se in a monstrat, et in b, b apparent ansae intestinales inversae et prolapsae, cum earum
orificiisc et rf.— In e, e ambae partes dimidiae glandis fissae exhibentur ; f, /"repraesentant scrotum latum et rugosum, et
g hujus raphe. In k, k nuda jacent uretherum orificia , in quae styla sunt inmissa. In i se monstrat funiculus umbilicalis.

Fig. 3. Superficies interna vesicae fissae et scroti, quemadiModum si ex abdomine conspiciatur se offert. In a, a se
monstrant vesicnlae séminales ; \\n b, b vasa deferentia discissa ; in c, c prostata in duas partes separata ; in d intestinum rec-
tum , quod se extrorsum in cloacam aperit, sed intus in saccum coecum terminatur: in e, e uretheres discissi ; in f, ƒ• corpo-
ra cavernosa discissa, in quorum sinistro nullum est contextus spongiosi indicium, dum hic se distincte dextro latere monstrat ;
in 17, Ä, i ambo sunt testes, sublata tunica vaginali.

Fig. 4. Parietes anterior et laterales abdominis sunt retroflexi, et organa chylo-poietica ex abdomine sumta, ut situs vaso-
rum majorum , renum , vasorum deferentium , et ambarum ansarum intestinalium antea dictarum demonstretur. In a, â ap-
paret extremitas intestini ilei, quod in vesica urinaria fissa extroversum apparet ; in c se monstrant fasciculi fibrarum trans-
versarum intestini recti, in d coeco fine terminati. Etiam haec pars tractus intestinalis se aperit ad superficiem anticam corporis,
quemadmodum ad litt, d in fig. 1 et 2 dixi. Specillum in orificium ibi obvium introductum, statim coecum intestini recti
terminum d (fig. 4) offendit. In e se monstrat arteria meseraica inferior, quae ex aorta descendente originem sumit ; aorta fin-
ditur in ambas arterias iliacas communes, quae solita ratione procedunt, sed non in f se in a. iUacam externam et internam
séparant, sed absque ulla divisione usque ad g procedunt, ubi propter allatum defectum a. a. hypogastricarum, ambae a. a,
umbilimles originem sumunt ex a. a. iliacis externis, quae prope l simul cum vena umbilicali h hic abscissa per annulum um-
bilicalem penetrant. Vena cava adscendens k formatur e venis iliacis communihus in unam confluentibus, quae iterum oriuntur
e venis iliacis externis et internis prope i convenientibus. In «, » ambo depinguntur renes, et mm, m pelves renales, e
quibus uretheres proveniunt. — In o,o modus apparet, quo ambo vasa deferentia penetrant per annulos inguinales internos
late distantes. — Effectus largae hujus annulorum distantiae est, quod funiculus spermaticus non ad partem internam, sed ad
partem externam vasorum iliacorum existât.

Fig. 5. Exhibet pelvin ejusdem infantis, ut pateat magnam hanc inter annulos inguinales distantiam nasci ex intervallo,
quod ossa pubis inter se relinquunt, quippe quae amphiartbrosin non efficiunt, sed tantum arcu aponeurotico invicem connec-
tuntur , orto ex insertione partis tendinosae utriusque musculi abdominalis obliqui externi. Haec tamen non sola sunt pelveos
vitia. Ambo ossa iliaca a, a magis sursum producuntur, quam in normali pelveos conditione. Sinistro latere crista ossis
ilii b adscendit usque ad tertiam vertebram lumbarem, et dextro quidem paula etiam est magis elevata. — Os sacrum c cum
coccyge d est quam maxime sinistrorsum inclinatum , et in pelvin introductum, unde ambo ligamenta sacro-ischiatica e, e
non ad tubera ischiatica I, I, sed ad ossa pubis g, g tendunt, eorumque faciei internae se inserunt. — Quam maxime notan-
dum est firmitatis augmentum in ligamentis sacro-iliacis h, li, unde explicatur quod in iis hominibus, qui cum tali vesica urina-
ria fissa et hinc cum tali ossium pubis intervallo vitam protrahunt, non gressu adeo vacillante vexantur, quam quidem ex
ipsa vitii natura praesumendum foret. Ink, k depinguntur margines superiores acetabulorum ; in i, i connubium cartilagineum
ossium ilii, pubis et ischii ; in m , m foramina ovalia.

Deze plaat is bestemd tot nadere toelicbting eener waarneming van cloakvorm, ontleend aan den Hoogleeraar g. vrolik ,
en beschreven D. I, bl. 412. Dezelve betreft een pasgeboren, mannelijk kind, tegelijk met eene welgevormde tweeling-
zuster geboren. — In hetzelve is er, onder den navel, een rood gezwel, hetwelk blijkt gevormd te wezen uit de omgekeerde
urinblaas en het uitgezakte ileum, hetwelk den achterwand der blaas doorboort. — Hierdoor vertoont zich daar eene
ontbloole darmlis, uit welker uiteinde meconium vloeit. Aan elke van hare zijden zit een gedeelte van den gespleten\'
eikel, en er achter vertoonen zich de beide openingen der uretheres, uit welke de urin droppelswijze wegvloeide. Nog
meer benedenwaarts zit de balzak, twee ballen bevattende, en onder denzelven, op de plaats van Aenanus, een gesloten zak,
welke met het ruggemerg zamenhangt, vocht bevat, en zich derhalve als hydroraehis voordoet, waarmede dan ook in verband
is splijting der ruggegraat aan het benedenste gedeelte der heiligbeensstreek. De schaambeenderen staan verre uiteen , en
worden slechts door de peesplaat der buikspieren onderling verbonden. In de bekkenholte eindigt de endeldarm bovenwaarts
in eenen blinden zak. De geheele karteldarm ontbreekt namelijk, terwijl het ileum, als ware het, het open uiteinde van
het darmkanaal, en derhalve den anus uitmaakt. Aan elke zijde ontbreekt de arteria hypoyastrica, en komt de a. umbilica-
lis uit de iliaca externa. Al de takken, welke door de a. a. hypogastricae afgegeven worden, ontbreken derhalve, en in der-
zelver gemis wordt slechts op eene gebrekkige wijze voorzien door diegene, welke uit de buitenste darmbeensslagaderen voort-
komen. De uitwendige liesringen zijn, wegens het uiteenwijken der schaambeenderen, veel meer naar buiten geplaatst, dan
in een welgesteld voorwerp ; hetgene ten gevolge heeft, dat de verhouding der zaadvaten en der afvoerende buis geheel an-
ders is , dan in den gewonen toestand. Gewoonlijk is de zaadvatenstreng aan de binnenzijde der dijvaten geplaatst, terwijl
hier juist het tegenovergestelde geschiedt. Het afvoerend vat gaat hier over de darmbeensslagader en ader heen, terwijl het,
in den gewonen toestand, zich verre van de binnenzijde dezer vaten verwijderd houdt. — De onderscheidene figuren zullen
dit alles duidelijk maken.

Fig. 1. Stelt de onderbuikstreek voor van het zoo straks gezegde pasgeborene kind. In a is de achterwand der gespletene
blaas, door welke de ten binnenste buiten gekeerde darmlis b heengaat, welke door haar uiteinde c meconium uitloost, en in
d eene tweede uitwendige opening vertoont, door een ander gedeelte des darmkanaals gevormd. Aan weerszijde dier omge-
keerde en uitgezakte darmlis vertoont zich in e, e eene helft van den gespleten\' eikel. De balzak doet zich in f f sterk ver-
wijd en gerimpold voor, en heeft in g eenen duidelijken naad. Op de plaats, alwaar zich gewoonlijk de anus bevindt, is
een met wei gevulde zak h, welke met het ruggemerg zamenhangt, en blijkt gevormd te zijn door hydroraehis.

Fig. 2. Eene tweede voorstelling derzelfde ligchaamsstreek, waarin de darmlis iets of wat is weggeschoven, ten einde
het benedenste gedeelte der gespletene blaas duidelijk te maken. Zij vertoont zich in a, en in worden de omgekeerde en
uitgezakte darmlissen met hare openingen c en d voorgesteld. In e, e doen zich de beide helften voor van den gespleten\' ei-
kel ; ƒ, f stellen het breede en gerimpelde scrotum , en gf deszelfs raphé voor. In k, k zijn de blootliggende monden der
urinleiders, in welke tot verduidelijking styletjes zijn ingebragt. In i vertoont zich de navelstreng.

Fig. 3. Binnenvlakte der gespletene blaas en des balzaks, van uit de buikholte gezien. — In a, « vertoonen zich de
zaadblaasjes ; in b, b Ae doorgesnedene zaadafvoerende vaten ; in c, c de in tweeën gedeelde voorstanderklier; in d de endel-
darm , welke zich naar buiten in de cloaca opent, maar binnenwaarts in eenen blinden zak uitloopt; in e, e de doorgesnedene
urinleiders; in /",/" de doorgesnedene corpora cavernosa, aan welke ter linkerzijde geen spoor is van sponsachtig weefsel, ter-
wijl dit duidelijk zich ter regterzijde vertoont; in g, h, i de beide ballen, ontbloot van scbeederok.

Fig. 4. De voorste en de zijdelingsche buikwanden zijn in drie lappen omgeslagen, en de cbylbereidende werktuigen
weggenomen, ten einde de plaatsing der groote bloedvaten, der nieren, der afvoerende vaten , en der beide vroeger genoemde
darmlissen te doen zien. — In a,b is het uiteinde van het üeum, hetwelk zich ten binnenste buiten gekeerd vertoont aan
de gespletene urinblaas; in c doen zich de dwarse spierstrooken voor van den in rf blind eindigenden endeldarm. — Ook dit ge-
deelte des darmkanaals opent zich aan de voorvlakte des ligchaams, gelijk bij d in fig. 1 en 2 gezegd werd. — Zoo men in
de aldaar afgebeelde opening eene dunne sonde inbragt, stuitte dezelve terstond tegen de blind eindigende punt van den en-
deldarm d. In e ziet men de onderste darmscheilsslagader uit de nederdalende aorta oorsprong nemen; de aorta splijt zich
in de beide gemeenschappelijke darmbeensslagaderen, welke op de gewone wijze naar voren gaan, doch zich bij f niet op de
gewone wijze in buitenste en binnenste darmbeensslagader splitsen, maar daarentegen onverdeeld voortgaan tot aan g, alwaar,
bij gezegd gemis der a. a. hypogastricae, de beide navelslagaders oorsprong nemen uit de a. a. iUacae externae, welke bij J
tegelijk met de bier doorgesnedene navelader/i door den navelring dringen. De oprijzende holle ader k vormt zich uit de in-
eensmeltende gemeenschappelijke darmbeens-aderen, welke weder ontspringen uil de bij i te zamenkomende buitenste en bin-
nenste darmbeens-aderen. In worden de beide nieren afgebeeld, en in m,m de nierbekkens, uit welke de urinleiders
vpartkomen. In o,o wordt de wijze voorgesleW , waarop de beide afvoerende vaten door de wijd uiteenslaande inwendige
liesringen dringen, — Het gevolg van dit wijd uiteenslaan is, dat de zaadvalenstreng zich niet aan de binnen-, maar aan de
buitenzijde der darmbeensvaten bevindt.

Fig. S, Afbeelding van het bekken, bepaaldelijk om te doen zien, dat dit wijd uiteenslaan der liesringen wordt ver-
oorzaakt, doordien de beide schaambeenderen zich niet lot een twijfelachtig gewricht met elkander verbinden, maar eene
ij \' aanmerkelyke ruimte tusschen zich overlaten, in welke de zamenhang slechts door eenen peesachtigen boog wordt te weeg ge-

bragt, voortkomende uit de inplanting van hel peesachtig gedeelte der beide buitenste schuinsche buikspieren. Hiertoe bepalen
zich echter de misvormingen des bekkeiis niet. De beide darmbeenderen a,a rijzen veel booger op, dan zulks in den gewonen
j j| i toestand geschiedt. Ter linkerzijde gaat de kam des darmbeens è tot aan den derden lendenwervel, en ter regterzijde is hy

zelfs nog iels hooger. Het heiligbeen c is met het staartbeen d sterk naar de linkerzijde verwrongen en in het bekken inge-
drongen, waardoor de beide heilig- en zitbeensbanden, e, e, in plaats van naar de zitbeensknobbels IJ le gaan, zich naar de
schaambeenderen g , ^ begeven, aan welker binnenvlakte zij zich inplanten. Merkwaardig is de aanmerkelijke versterking der hei-
lig- en darmbeensbanden uit welke zich laat verklaren, dat bij diegenen , welke met dergelijk blootliggen des binnen wands van
de urinblaas, en gevolgelijk met dergelijke uiteenwijking der schaambeenderen, blijven leven , de gang niet zOo onvast is, als men
zulks O priori zoude vermoeden. In k, k worden de bovenranden der heupkommen, in i,i de kraakbeenige vereeniging
der darm- schaam- en zilbeenderen . in m, m de eironde gaten afgebeeld.

Hacce tabula illustrare tentabo ea quae de faciei fissura dicta sunt T. I, p. 438 sqq.

Fig. 1. Exhibet imaginem vitii quale esse potest maximum ad dimidiam magnitudinis partem depictam , quam debeo
viro clarissimo f. s. leuckart, Unters, ii. d. Zwischen-Kieferbein des Menschen in seinen normalen u. abnormen Metamorphose,
Stuttgart, 1840, Tab. IX. Fissura extenditur supra sinistram faciei partem, et a labio superiori, supra alam nasi sinistram,
usque ad canthum internum orbitae venit. — Narium et oris cavitates ibi prorsus nudae et apertae sunt ; ala narium sinistra in
duas partes est separata, inter quas intervallum est 13 linearum. Oculus sinister tantum imperfectum rudimentum et auris
sinistra deformem papillam refert. A parte antica patent oris et narium cavitates, et nuda jacet lingua. — Si haec omnia
comparentur cum iis, quae T. I, p. 127, de olfactus oflicinae genitura dicta sunt, negari nequit generalem fissuram faciei et mea-
tum inter narium et oris cavitatem principio naturalem referre conditionem , in qua in isto casu foetus substitisse videtur. Si
magis ad statum normalem vitium transeat, forma producitur, quam fig. 3, Tab. XX, depinxi.

Fig 2, 3 et 4. Partium situm et fabricam demonstrant, ubi labium leporinum est dupleœ, cum palato fisso. Fig. 2 docet,
ut dixi T. I, p. 442 , sub isto nomine cognitum esse vitium quam maxime ingratum , quo, utroque labii latere, fissura ab
angulis oris transit in alas nasi. — Inter has eminet tuberculum rotundum , quod cute et alveolorum membrana mucosa obtec-
tum est. Fig. 3 indicat hocce tuberculum a, ad superficiem infimam apicis nasus, conjunctum esse cum narium septo, et
tria tantum continere dentium germina , dum in genere ibi quatuor sunt. — Eadem imago demonstrat tuberculum istud ver-
sus dextrum latus depressum , ibi in parte media fissurae jacere, ossa maxillaria superiora et palatina occupantis. — Distinctior
adhuc apparet fissura fig. 4, ejusdem cranii basin exhibente. Palatum osseum a , a deficit pro maxima parte, et utroque latere
laminam tantum parvam osseam refert, largo intervalle a lamina oppositi lateris separatam. — Os vomeris b, propter defectum
fulcri in superficie nasali ossium maxillarium superiorum et palatinorum, eo sensu a statu naturali differt , quod os oblongum
in parte media fissurae referat, et antrorsum per parvam appendicem cum tuberculo cohaereat. — Utroque ejus latere narium
et oris cavitates in mutuo sunt nexu. Specimina quorum sunt tres hae imagines, servantur in museo VroUkiano. Fig. 2 mag-
nitude dimidia, fig. 3 et 4 tertia parte est deminuta.

Fig. 5. Eum deformitatisgradum exhibet, quo fissura supra dimidiam tantum labii partem transit. Quemadmodum T. I,
p. 446, dixi, vitium dicitur labium leporinum simplex. Si istud se complicet cum palato fisso , quemadmodum hic fit, labium
usque ad alam nasi unius lateris est fissum, ita ut directa communicatio sit inter narium et oris cavitatem. Margines in
cutis fissura paululum sunt inflexi et rotundi, et fissurae directio est versus sinistrum latus , licet in aliis casibus etiam dex-
trorsum esse possit. E museo VroUkiano, ad dimidiam magnitudinis partem.

Fig. 6. Leviorem ejusdem vitii gradum exhibet, in quo labium leporinum simplex nou usque ad narium aperturam exten-
ditur , sed cutis propage supra partem supremam fissurae transit, et hac ratione marginem infimum pro narium apertura efficit.
Mus. Yrolik. Vg. —

Fig. 7. Vitii gradum exhibet, qui quanimaxime ad statum naturalem transitum facit. Est imitatie foetus trium men-
sium , quem depinxit leückart 1. c,, Tab. VIII, fig. 30. — In eo fissura in parte media faciei est sita. Leückart putat huncce
situm produci defectu primitive ossis intermaxillaris , et absque dubio confirmatur haec hypothesis, 1®. monstro , quod ante oculos
habeo , in quo fissura in medio labii est et os intermaxillare deficit, ita ut in palato fisso septum ossis ethmoidei , et in utro-
que ejus latere os spongiosum inferius appareant ; 2®. icone, quam edidit dar. von ammon (die Chir. Pathol, in Abbildungen ,
Tab. Vi , fig, 19), in qua fissura lata in parte media labii superioris est , et os intermaxillare deest ; 3®. simili observatione viri
clarissimi ieückart , Tab. VHI, fig. 27. — Haec tamen ossis intermaxiliaris absentia, et fissurae sedes in parte media labii supe-
rioris inde orta , rarae esse videntur. — Praeter specimen e patris museo , unum ejus exemplum tantum cognovi e museo
collegii Chirurgorum Londinensis , et prent scio ilium tantum descripserunt von ammon , leückart et boüisson, Rech, sur les fis-
sures congénitales. — Haec raritas ideo praesertim animadversione digna est, quoniam in animalibus, in quibus labii superioris
fissura ad normalem statum pertinet, haec semper in parte media labii est sita, quemadmodum Leporis, Cameîi et Lamae
exemple patet.

Fig. 8. Exhibet maxillam superiorem infantis recens nati, q museo Vrolikiano, docentem, cum labio leporine simplici
conjunctam esse posse duplicem palati fissuram. Dextro latere fissura transit inter os maxillare superius, et os intermaxillare, et
sinistro latere os vomeris a parte anteriori conjunctum est cum tubercule b, in quo dentes incisores siti sunt , sed nullibi
conjungitur cum imperfectis laminis c, c ossium maxillarium superiorum et palatinorum , unde duplex palati fissura efficitur,

Fig. 9 et 10. Formam simpliciorem vitii exhibent, in qua palati fissura tantum in uno et quidem in labii leporini latere
obtinet. — Ambo haecce specimina e museo sunt Vrolikiano. Fig. 9 cranium est infantis recens nati ; fig. 10 viri adulti. —
Eorum imagines sunt depictae, una tertia magnitudinis parte deminuta. — In ambobus ossa vomeris et intermaxillare cum osse
maxillari superiori oppositi lateris in unum sunt conjuncta. Hinc maxillae superioris et palati fissura est simplex.

Fig. 11. Docet fissuram nonnunquam non ultra palatum extendi. Est caput viri adulti, dimidia magnitudinis parte depic-
tum , e museo Vrolikiano. Margo alvéolaris et palatum parte antica sunt Integra, sed postrorsum palatum molle et durum
sunt fissa , ita ut alteri fissurae latere altera , alteri altera uvalae pars adhaereat.—Inde confirmantur ea quae dixi T. I, p. 4SI,
labium leporinum et palatum fissum separata referre vitia, quorum unum absque altero extare potest. — Pro palato fisso hoc
satis allato exemplo patet, et pro labio leporino demonstratur observationibus, quas attuli T. I, p. 446 et 449.

Fig. 12 et 13. Demonstrant, in infante recens nato, os intermaxillare integrum e maxilla superiori separari posse, —
Fig. 12 refert ossis intermaxillaris superficiem facialem ; fig. 13 palatinam. — Hasce imagines exhibendas existimavi, ut iis
illustrentur ea, quae T. I, p. 4S3 , de labii leporini et palati fissi genesi dixi.

Met deze plaat stel ik mij voor nader toe te lichten, hetgeen over splijting des aangezigts, D. I, bl. 438 en volg.,
gezegd is.

Fig. 1. Geeft eene afbeelding van den hoogsten graad van het gebrek, op de helft der natuurlijke grootte, ontleend
aan f. s. leückart , Unters. «. d. Zwischen-Kieferbein des Menschen in seinen normalen u. abnormen Metamorphose,
Stuttgart, 1840, Tab. iX. De spleet gaat over de linkerhelft van het aangezigt heen, en strekt zich van de bovenlip, over
den linkerneusvleugel, tot aan den binnenhoek der oogkas uit. De neus- en mondholte liggen daar geheel open en bloot;
de linkerneusvleugel is in tweeën gesplitst, en beide deze gedeelten zijn 13 lijnen van elkander verwijderd. — Het linkeroog
is slechts een onvolkomen rudiment, en het linkeroor niets dan een misvormde tepel. — Van voren ziet men in de opene
mond- en neusholte, en ligt de tong geheel bloot. — Zoo men dezen vorm van bet gebrek vergelijkt met hetgene D. I,
bl. 127, omtrent de wording van den toestel tot den reuk is voorgedragen, is het niet te ontkennen , dat de algemeene spleet
van het aangezigt en de gemeenschap tusschen mond- en neusholte vroeger een natuurlijke toestand is , op welken de vrucht
in dit geval teruggebleven schijnt te zijn. Bij meerdere toenadering tot volmaaktheid, wordt de gesteldheid te weeg gebragt ,
welke op fig. 5 van PI. XX is afgebeeld.

Fig. 2, 3 en 4. Dienen tot het geven eener nadere voorstelling van de ontleedkundige verhouding der deelen, bij
dubbele hazenlip met gespleten verhemelte. — Fig. 2 doet zien, dat men, gelijk ook D. I, bl. 442, gezegd werd, onder
dezen naam eene walgelijke misvorming verstaat, bij welke zich, aan weêrszijde der lip, eene spleet van de hoeken van den
mond naar de neusvleugels uitstrekt. — Tusschen dezelve puilt een rondachtige knobbel uit , welke met een gescheiden
gedeelte der bovenlip , en derhalve met uitwendige huid, voorzien, voorts ook met tandvleesch bedekt is. — Fig. 3 toont, dat
deze knobbel a, aan de onderzijde der punt van den neus, zamenhangt met het middelschot der neusholte, en hier slechts
de beginsels van drie snijtanden bevat, terwijl er meestal vier in geplaatst zijn. -- Dat deze knobbel naar de regterzijde
verwrongen en in het midden van eene spleet der bovenkaak en des verhemelten geplaatst is , blijkt uit de afbeelding. —
Duidelijker nog vertoont zich de spleet in fig. 4, welke denzelfden schedel aan de ondervlakte afbeeldt. Het beenig ver-
hemelte a, a ontbreekt grootstendeels , en doet zich aan weêrszijde slechts als eene smalle beenplaat voor , welke , door
eene aanmerkelijke tusschenruimte, van die der andere zijde gescheiden is. Het ploegbeen b wijkt, door het gemis van
steunpunt aan de neusoppervlakte der bovenkaak- en der verhemeltebeenderen, in zooverre van den natuurlijken toestand af,
dat het als een langwerpig beenstuk, midden in de spleet geplaatst , naar voren , door een klein verlengsel, met den knob-
bel zamenhangt. Aan weêrszijde van hetzelve zijn mond- en neusholte met elkander in gemeenschap. — Deze drie figuren
stellen voorwerpen voor uit het museum Yrolikianum. Fig. 2 is op de helft en fig. 3 en 4 zijn op twee derden der
natuurlijke grootte genomen.

Fig. S. Stelt dien graad van misvorming voor , bij welke de spleet slechts over de eene helft der bovenlip heengaat.
Men geeft er, gelijk ik D. I, bl. 446, zeg , den naam aan van enkele hazenlip. — Zoo zij zich met gespleten verhemelte
compliceert, gelijk hier plaats heeft, is de lip aan de eene zijde tot aan het neusgat gespleten , zoodat er aldaar eene onmid-
dellijke gemeenschap is tusschen de mond- en neusholte. — De randen der huidspleet doen zich eenigzins rond omgebogen
voor, en hare rigting is naar de linkerzijde, terwijl zij in andere gevallen ook ter regterzijde kan zijn. — Uit het museum
Vrolikianum op Va natuurlijke grootte.

Fig. 6. Geeft eene afbeelding van eenen minderen graad van het gebrek , in welke de enkele hazenlip niet doorloopt
tot in het neusgat, maar er eene huidslrook over het bovenste gedeelte van de spleet der lip heengaat, waardoor althans
een onderrand voor het neusgat gevormd wordt. — Museum Vrolikianum V5 der natuurlijke grootte.

Fig. 7. Is de meestmogelijke toenadering tot den natuurlijken toestand. — Zij stelt eene nabootsing voor van eene
vrucht van drie maanden, welke leuckart , t. a. p.. Taf. VIII, fig. 30, heeft afgebeeld. — Bij haar is de spleet vlak in het midden
van het aangezigt geplaatst. — Leückart meent, dat deze plaatsing een gevolg is van het oorspronkelijk gemis van tusschen-
kaakbeen, en ongetwijfeld kunnen als gronden voor deze vooronderstelling aangevoerd worden: eene misgeboorte , welke
ik voor mij heb, en waarin, bij het bestaan der spleet vlak in het midden van het aangezigt, het tusschenkaakbeen ontbreekt,
zoodat men in het gespleten verhemelte het middelschot van het zeefbeen, en aan weêrszijde een onderst sponsbeen ziet liggen ;

eene afbeelding, welke von amaion geeft {die Chir. Pathol. in Abbildungen, Tab. VI, fig. 19), waarin eene wijde spleet
zich vlak in het midden der bovenlip bevindt, en het tusschenkaakbeen ontbreekt; 3°. eene dergelijke waarneming van
LEÜCKART (Taf. VIII, fig. 27). — Dit gemis van tusschenkaakbeen en de hieruit voortvloeijende plaatsing derspleet in het
midden der bovenlip schijnen voor het overige zeldzaam plaats te grijpen. — Behalve het .specimen uit de verzameHng van mijnen
vader, ken ik er slechts een voorbeeld van uit het museum van het college of Surgeons te Londen, en hebben slechts von
ammo.\\, leückart cn bouisson deze plaatsing afgebeeld. Zie boüisson , Rech. sur les fissures conge\'nitales. Deze zeldzaamheid is
vooral belangrijk, omdat bij de dieren , in welke de splijting der bovenlip natuurlijke toestand is , de spleet zich steeds vlak
in het midden bevindt, gelijk de haas, de kameel en de lama zulks aantoonen.

Fig. 8. Stelt eene bovenkaak voor van een pasgeboren kind, ter natuurlijke grootte, uit het museum Vrolikianum,
welke aantoont, dal bij eene enkele hazenlip zich een dubbel gespleten verhemelte kan voegen. Ter regterzijde gaat de
spleet door tusschen het bovenkaak- eo tusschenkaakbeen, en ter linkerzijde is het ploegbeen a, aan de voorzijde ver-
bonden met den knobbel b, in welken de snijtanden zilten , maar vereenigt het zich aan geene van beide zijden met de
onvolkomene verhemelleplalen c, c der bovenkaak- en verhemeilebeenderen, waardoor het verhemelte zich dubbel ge-
spleten voordoet.

Fig. 9 en 10. Geven de voorstelling vaneenen meer eenvoudigen vorm des gebreks , wanneer de splijting van het verhemelte
zich bepaalt tot de zijde , waar de hazenlip zich bevindt. Beide behooren tot het museum Vrolikianum. Fig. 9 is de sche-
del van een pasgeboren kind ; fig. 10 van eenen volwassen\' man. Zij zijn op Vs der natuurlijke grootte afgebeeld. — In
beide zijn het ploegbeen en het tusschenkaakbeen met het tegenovergestelde bovenkaakbeen tot één geheel veréenigd. — De
spleet van bovenkaak en verhemelle is hierdoor enkelvoudig.

Fig. 11. Toont dat de misvorming zich tot de splijting vaa het verhemelte kan bepalen. — Het is de schedel van eenen
volwassen\' man, op de helft der natuurlijke grootte afgebeeld, uit het museum Vrolikianum. De tandkassenrand en het ver-
hemelte zijn van voren geheel gaaf, maar achterwaarts zijn het zacht verhemelte en het beenige gespleten , zoodat aan de eene
zijde der spleet de eene, aan de andere de tweede helft van de huig zit. Hierdoor wordt bevestigd, hetgene ik D. I , bl.
4§1, gezegd heb, dat hazenlip en gespleten verhemelte twee op zich zelve staande gebreken zijn, welke gelijktijdig kunnen,
maar niet behoeven plaats te grijpen. — Voor het gespleten verhemelte is zulks door dit voorbeeld genoegzaam bewezen , en
voor de hazenlip wordt het aangetoond door waarnemingen , welke ik D. I, bl. 446 en 449, heb aangevoerd.

Fig. 12 en 13. Dienen om aan te toonen , dat men bij een pasgeboren kind het tusschenkaakbeen gaaf van de bovenkaak
kan scheiden. Fig. 12 stelt het tusschenkaakbeen voor aan de aangezigts- fig. 13 aan de verhemeltevlakte. — Ik heb
hetzelve afgebeeld , om hierdoor, hetgene D. I, bl. 4S3, omtrent den oorsprong van hazenlip en gespleten verhemelte gezegd
wordt , gemakkelijker te doen begrijpen.

ilaecce tabula inservit, ut ea explicentur quae de hydroracbide et spina bifida dicta sunt T. 1, p. 496 seqq.

Fig. \'1 exhibet casum memorabilem fissionis columnac spinalis, in puero 13 annorum , cujus imago ex supellectile Bonni-
ana translata est in splendidum museum anatomicum Academiae, quae Lugduni Batavorum floret. — G. Sandifort eam descripsit
et depinxit in musei anatomici Academiae Lugduni Batavae, vol. IV, Tab. LXVI. Lugd. Bat., 1855. Imaginem imitavi, di-
midia magnitudinis parte diminuta.

Caput et nucham exhibet pueri 6 annorum, ab a. bonn viro dar", observati, qui in media parte inferiore cervicis tumorem
mollem gerebat, cute tectum. Hic tumor congenitus , sensim magnitudine increvit, latam satis basin monstrans; in vertice
parum contractus cicatricem a refert, a cutis sphacelo antea ibi obvio sed sanato formatam. —Tumore paululum elevato inarcu-
bus duarum vertebrarum apertura rotunda apparebat, ob déficientes ibi processus spinosos orta, qua manifeste transmittebatur
portio quaedam meduilae spinalis. Brachium dextrum erat emaciatum, paralyticum atque digitis deformibus deturpatum. —
Puer valde debilis aetatis anno decimo tertio succubuit.

Fig. 2,3,4 imagines referunt praeparatorum ex eodem museo, eodem libre a viro clarissimo g. sandifort depictorum,
magnitudine dimidia parte diminuta. — Sunt pueri junioris , cujus cranium levia hydrocephali symtomata offerebat, quique
in collo tumorem mollem congenitum gerebat, cum basi parum angusta. Chirurgus veram tumoris indolem ignorans, illum
cultro resecuit, post quam operationem, cerebrum effluente sero est collapsum, et subito infans succubuit.

Fig. 2 sex exhibet vertebras cervicales supremas hujus pueri, in quibus, ad arcus vertebrae tertiae et quartae, satis
largum apparet intervallum , quo exivit pars meduliae spinalis, membranis tecta.

Fig. 5. Dura mater cum vaginulis radicum nervorum, continens medullam spinalem, remota e vertebris cervicalibus
ejusdem pueri, et emittens a parle posteriore vaginam, medullam spinalem continentem et per dictum vertebrarum cervicalium
intervallum propulsam. In superficie tumoris medulla apparet incauta manu abscissa ; ex apertura hinc orta humor serosus
allata ratione efïïuxit.

Flg. 4. Segmentum medullar spinalis longitudinali directione discissum, unde in ejus parte interna canalis apparet co-
noideus, parte suprema amplus, parte infima angustus, qui se in allatum tumorem extendit. Patet itaque hic obtinuisse hydro-
rachidem et hydrocephalum cum spina bifida, indeque ortum esse tumorem in nucha pueri, quem imprudenter resecuit
chirurgus.

Flg. S. Regio lumbalis infantis recens nati, qui paucos tantum dies vixit, magnitudine dimidia parte diminuta, cujus
iconem debeo viro darissimo criiveiuiier, Anat. path, du corps humain, Tom. 1, Livr. XVI, PI. IV, fig, 3. — Regione lumbali

apparet saccus hydrorachide formatus, coloris purpureo-rubri, qui utvulgo fit, in ambito cute sed reliqua parte tantum dura
matre est tectus. — Parte media superficiei tumoris, est stria oblonga a, a ulcere deturpata, in cujus parte suprema apertura
est nata.

Fig. 6. Pars infima medullae spinalis cum sacco allato ejusdem infantis, unde palet partem infimam medullae spinalis esse
connatam cum sacco, allata ratione a tunicis medullae et cute externa formale. Inde e sacco ipso exsurgunt radices, quae
plexum lumbalem et sacralem constituunt. Tom. 1, p. S03, hancce viri clarissimi observationem tamquam testimonium ad-
duxi, quod in hydrorachide, humor adesse possit in canali, antea in medulla spinali obvio. — Ibi sc accumulare polest, ita

Fig. 7 imaginem exhibet regionis lumbalis infantis recens nati, e museo Vrolilciam , magnitudine dimidia parte dimi-
nuta. — Columnae spinalis fissura margine rugoso est circumdata, e quo radiorum ad instar plicae proveniunt, quae sensim
in reliquam culem evanescunl. Medulla spinalis nuda a laminam refert latam et planam, quae quemadmodum T. 1 , p. 811

Fig. 8 depingil regionem lumbalem infantis recens nati, e museo Vrolikiano, magnitudine dimidia parte diminuta. —
Eam T. 1, p. SlO, tamquam quartam deformitatis speciem atluli , in qua vertebrarum theca fissa , nil nisi fibrarum nervearuni
distribulionem continet, absque ullo medullae spinalis indicio. In regione lumbali et sacrali nuda jacet columnae spinalis
cavitas, limbo cutaneo coeruleo circumdata , et nervorum partes extremas non valde distinctas continens, quae per foramina
intervertebralia transeunt. In parte suprema hujus spatii aperti medulla spinalis terminalur parte quadam abscissa a, et in osse
sacro aperto substantia jacet fibrosa , e cauda equina residua. Haecce expansie nervea forsitan deformem et quasi diductam
caudam equinam refert.

Fig. 9. Saccum refert apertum , spina bifida sacrali formatum , quem descripsit et depinxit von ammon , die angeb. chir.
Krankh. d. Menschen, Tab. XH , f. 2, Ä, apud infantem sex mensium. Tumor ad disruplionem pronus magnum acquisivit
ambitum. von ammon punctionem tentavit, eaque magnam humoris limpidi copiam evacuavit. — Saccus tunc erat collapsus ,
sed 12 horis elapsis iterum sc replevit. Post aliquod tempus sponte disruptus est ; magna tunc humoris copia eflluxit, et post
paucos dies infans succubuil.

a, a, sacci ambitus ; b, locus quo medulla spinalis eum inirat ; c, expansio hujus partis extremae in sacci peripheriam ;
d d d, e, e, e, nonnulli nervi sacrales, qui transversa directione per saccum decurrunt, et sese ejus superficiei internae affigunt.

Fig. 10 est pars hujus medullae, qualiter se obtulit pollice supra columnae spinalis fissuram. Pars angustior a est
ea, quae fissurae obvertitur. Medulla magis in duas columnas est separata, quam hoc naturali conditione fieri solet. — In
quovis fascicule canalis est, qui se usque in cerebri ventriculos extendit. Ni fallor, haecce observalio analoga esl ei, quam
fig. 6 depinxi, itaque demonstrat medullam ipsam saccum hydrorachidis nonnumquam formare.

Fig. H minimum fissionis gradum columnae spinalis demonstrat, quo ambae partes dimidiae arcus vertebrarum se per-
ficiunt sed non invicem confluunt, ita ut postrorsum inter cas intervallum remaneat, ibique processus spinosi loco, fissura
occurrat, in qua ambae processus partes extrorsum sunt incurvatae. — Hocce vitium apparet in regione lumbali et sacrali
columnae spinalis pueri 10 annorum, in museo viri clarissimi novn servata, et magnitudine dimidia parte diminuta depicta. —
Partes arcuales vertebrae sacralis supremae et vertebrarum trium inferiorum lumbalium ita extrorsum sunt flexae, ut interval-
lum, ovi formam referens, nascatur, in quo, durante vita aegri, tumor fuit situs, humore seroso repletus. In islo humore, ad
marginem infimum quartae vertebrae lumbalis, natal quasi pars infima lata el plana medullae spinalis, cum nervis sacralibus
et lumbalibus valde flexuosis, ex ea natis. — Sanilas et movendi facultas parum fuerunt laesae. — V. T. I, p. 499.

Fig. 12 demonstrat quod, si haec imperfecta arcuum vertebralium conditio per so extet, ambae partes dimidiae arcuum
sese non extrorsum fleclant. In isto osse sacro musei VroUkiani, magnitudine dimidia parte diminuta depiclo, deficiunt partes
dimidiae arcuum vertebralium ea quidem ratione, ut os sacrum ipsum postrorsum prorsus sit apertum, si excipias parvam
laminam osseam, inter secundum et tertium foraminum sacralium posticorum par.

Fig. 13 et 14 repraesentant regionem lumbalem et partem infimam regionis dorsalis infantis recens nati, hydrorhachide
affecti, et nono post natum die mortui. Cadaveris autopsia patuit, saccum adesse in regione lumbali, satis magnam circum-
ferentiam habentem, in quo medulla spinalis in duos transit funiculos nerveos prorsus separates, quorum quisvis nervös sui
lateris dimittit. — Quisvis funiculus canali pertunditur et substantia cinerea caret. Ventriculi laterales fortiter humore turbido
et flavo expanduntur, prorsus ei analogo, qui sacco hydrorhachidis continetur. — Icones, quas debeo viro clarissimo crüveilhier,
exhibent columnae vertebralis superficiem posticam fig. 13 et anticam fig. 14, ut pateat in maximo vitii gradu, fissionem se
supra corpora vertebralia extendere. T. I, p. 498, dixi separates istos nucleos osseos forsitan demonstrare, quod apud homi-
nem , non aliter quam apud Ramm et Squalum corpora vertebrarum formentur duobus nucleis, primo separatis, sed dein
connatis.

Fig. 15. Pars infima columnae spinalis et pelveos infantis recens nati, hydrorhachide et spina bifida laborantis e museo
VroUkiano, ut pateat partes arcuales vertebrarum lumbalium magno intervallo a se invicem separatas, easque in osse sacrp
valde incompletas esse.

Deze Plaat is bestemd ter nadere toelichting van hetgene D. I, bl. 496 en volgg., over gemelde gebreken gezegd is.
Fig. 1 stelt een allermerkwaardigst geval voor van splijting der ruggegraat bij eenen jongen van 13 jaren, welks afbeel-
ding uit de verzameling van a. bonn overgegaan is in het uitmuntend museum der Hoogeschool te Leijden. — G. sandifort
heeft hetzelve reeds beschreven en afgebeeld in Museo Anatomico Academiae Lugduno-Batavae, Vol. IV, Tab. LXVI,
Lugd.-Bat., 1835. De afbeelding is genomen op de helft van hare grootte. — Zij stelt het hoofd en de nekstreek
voor van eenen knaap , toen 6 jaren oud, bij wien er in het benedenste gedeelte van den nek een gezwel is, met de huid
bedekt. Dit aangeboren gezwel is langzamerhand in omvang toegenomen, en heeft eene vrij breede grondvlakte. Op des-
zelfs toppunt is een likteeken a , als overblijfsel eener aldaar plaats gehad hebbende versterving der huid, welke gelukkig gene-
zen is. — Door het voorzigtig opheffen van het gezwel bleek , dat er eene rondachtige opening was in de boogen van twee
halswervelen , aan welke de doorn wijze uitsteeksels ontbreken. Door deze opening ging blijkbaar een gedeelte van het rugge-
merg heen. De regterarm was verlamd en vermagerd, met misvormde vingers. De zeer zwakke knaap is op dertienjarigen

Fig. 2, 3 en 4 zijn afbeeldingen van praeparaten uit hetzelfde museum, ter zelfder plaatse door g. sandifort beschreven
en afgebeeld , genomen op dc helft harer grootte. Zij behooren tot eenen knaap, wiens schedel zwakke sporen van water-
hoofd vertoonde ; aan den hals was er een week aangeboren gezwel, met eenen eenigzins vernaauwden hals. — Een ter hulp
geroepen heelmeester , het gebrek miskennende, had het gezwel weggesneden, waarop veel wei wegvloeide, de hersenen za-

Fig. 2 stelt de zes bovenste halswervelen van gemelden knaap voor , in welke er bij de boogstukken van den derden en

vierden halswervel eene groote tusschenruimte opgemerkt wordt, door welke een gedeelte van het ruggemerg met zijne vlie-
zen was heengegaan.

Fig. 3. Het harde hersenvlies met de scheeden der ruggemergszenuwen van denzelfden knaap, uit welks achtervlakte eene
scheede voorkomt, die door gemelde opening der halswervelen is heengegaan, en door een gedeelte van het ruggemerg uitge-
spannen wordt gehouden. Op de oppervlakte van het gezwel vertoont zich de opening, door voormelde kunstbewerking te

Fig. 4. Eene doorsnede van het ruggemerg van hetzelfde voorwerp, waardoor men in deszelfs binnenvlakte ziet, in
welke zich een kegelvormig kanaal vertoont, hetwelk van boven wijd en van onderen smal is , en aldaar zich voortzet in de
basis van het zoo straks gezegde gezwel. — Het is derhalve duidelijk , dat hier waterhoofd en waterzucht van het ruggemerg
bestonden met splijting der ruggegraat aan de halsstreek, en dat door haar het gezwel werd gevormd, hetwelk de heelmeester
de onvoorzigtigheid beeft gehad weg te snijden.

Fig. Lendenstreek van een pasgeboren kind, hetwelk slechts weinige dagen geleefd heeft, ter helfte van de natuur-
lijke grootte afgebeeld, en ontleend aan chcveilhieu , Anat. path. du corps humain, T. I, Livr. XVI, Pl. IV , fig. 3. — Inde
lendenstreek vertoont zich een zak, door waterzucht van het ruggemerg gevormd, paarsachtig rood van kleur, welke, gelijk ik
zulks als den meest gewonen toestand, D. 1, bl. S02, heb voorgesteld, aan den omtrek met de uitwendige huid , maar voor
het overige slechts met hel harde hersenvlies bedekt is. In het midden der oppervlakte van het gezwel is eene langwerpige
plek a, a, door verzweering aangedaan, in welker bovenste gedeelte eene opening ontstaan is.

Fig. 6. Het onderste uiteinde van het ruggemerg met den zak van hetzelfde voorwerp, waaruit blijkt, dat het benedenste
gedeelte van hel ruggemerg ineengesmollen is met den zak, welke op de zoo straks gezegde wijze door de rokken van het
ruggemerg en de uitwendige huid gevormd wordt. — Hierdoor ontspringen uit den zak de zenuwwortels, welke de lenden-
en heiligbeensvlecht zamenstellen. — D. l,bl. 803, heb ik deze waarneming van crüveilhier als een bewijs aangevoerd, dat
bij waterzucht van het ruggemerg het vocht zich kan bevinden in het kanaal, hetwelk vroeger in het ruggemerg bestaat, —
Hetzelve kan zich aldaar ophoopen , cn eene zakswijze uitbreiding van het ruggemerg te weeg brengen.

Fig. 7 geeft de afbeelding der lendenstreek van een pasgeboren kind uit het museum Vrolikianum , ter helfte der na-
tuurlijke grootte afgebeeld. De spleet in de ruggegraat is met eenen gekarlelden huidrand omgeven, uit welken straalswijze
plooijen voortkomen , die zich in de overige huid van het kind gaan verliezen. — Het ontbloote ruggemerg a doet zich voor
als eene breeds en platte strook, welke ongetwijfeld, gelijk ik D. 1, bl. 511, gezegd heb, als bewijs van mindere volmaaktheid
kan gelden.

Fig. 8 is de voorstelling der lendenstreek van een pasgeboren kind uit het museum Vrolikianum, geteekend ter helfte
van de natuurlijke grootte. Ik heb haar D. 1, bl. 510, als eene vierde soort van misvorming aangevoerd, welke zich bij ge-
spletene ruggegraat kan voegen, en waarin de spleet niets dan eene zenuwuitbreiding bevat, zonder aanduiding van rugge-
merg. — Aan de lenden- en heiligbeensstreek ligt de holte voor het ruggemerg bloot, zoodat daar eene opene ruimte gevormd
wordt, welke met eenen blaauwachligen rand omgeven is, en in zich niets dan de niet zeer duidelijk zigtbare zenuwuiteinden be-
vat , welke door de tusschen wervelgalen heengaan. Aan het bovenste gedeelte dezer opene ruimte eindigt het ruggemerg met
een afgesneden uiteinde a, en op het open heiligbeen ligt eene vezelachtige zelfstandigheid , welke zich als overblijfsel van den
paardenstaart vertoont. Misschien verdient deze zenuwuitbreiding als de uiteengedrevene en misvormde paardenstaart beschouwd
te worden.

Fig. 9 stelt den geopenden zak voor eener Spina bifida sacralis , welke von ammon, die angeb. chir. Krankh. d. Menschen,
Tab. XII, fig. 26 , beschreven en afgebeeld heeft bij een kind van zes maanden. Het gezwel had eenen aanmerkelijken om-
vang , en scheen eene groote neiging tot bersten te hebben. Von ammon beproefde de punctie, en loosde hierdoor eene groote
hoeveelheid helder vocht. De zak zonk te zamen; 12 uren na de operatie was hij weder gevuld; korten tijd daarna borst
hij , waarbij eene groote hoeveelheid wei werd geloosd , en het kind eenige dagen daarna bezweek, a, a, omtrek van den
zak; b, plaats, waar het ruggemerg in denzelven uitkomt ; c, uitbreiding van deszelfs uileinde aan de binnenvlakte van den
j d, d , d, d, e, e, e, e, enkele heiligbeenszenuwen , welke dwars door den zak heengaan , en zich hier en daar aan
zijne binnenvlakte vasthechten.

Fig. 10 is een gedeelte van dit ruggemerg , gelijk het zich eenen halven duim boven de ruggegraatsspleet voordeed.
Het smallere gedeelte a is het naar de spleet toegekeerde gedeelte. Het ruggemerg is veel meer in twee bundels gescheiden ,
dan zulks gewoonlijk plaats heeft. In eiken bundel is een kanaal, hetwelk zich tot in de hersenholligheden voortzette. —
Zoo ik mij niet bedrieg , hecht zich deze belangrijke waarneming aan diegene , welke in fig. 6 is afgebeeld , en bevestigt zij
dat, zoo als ik D. 1 , bl. 503 zeg, het ruggemerg zelf den zak kan vormen.

Fig. H stelt den minsten graad van splijting der ruggegraat voor, bij welke de beide helften van den wervelboog zich
wel voltooijen, maar niet ineensmelten , zoodat er aan de achterzijde tusschen dezelve eene ruimte overblijft, en, in plaats
van doornwijs uitsteeksel, zich aldaar eene spleet bevindt, aan welke de beide helften van het uitsteeksel als naar buiten om-

gebogen zijn. Gemeld gebrek heeft hier plaats aan de lenden- en heiligbeensstreek der ruggegraat van eenen jongen van tien
jaren, welke in de Verzameling van onzen beroemden,hoviüs bewaard, en hier op de helft der grootte afgebeeld wordt. Dc
boogstukken van den bovensten heiligbeenswervel en van de drie onderste lendenwervelen zijn zoodanig van elkander verwijderd
en eenigzins naar buiten omgebogen, dat er eene eivormige ruimte door ontstaat , in welke zich , gedurende het leven van
den lijder , een gezwel zal bevonden hebben, met weiachtig vocht gevuld. In dit vocht zweefde, op de hoogte van den onder-
rand des vierden lendenwervels , het breede en platte onderste uiteinde van het ruggemerg, met de zeer gekronkelde heilig-
bcens- en lendenzenuwen, welke daaruit ontspringen. De gezondheid en beweging schijnen bij dezen jongen weinig geleden te
hebben. Z. D. 1 , bl. 499.

Fig. 12 toont, dat, zoo deze onvolkomene vorming van den boog der wervelen als een op zich zelf staand gebrek voorkomt,
gezegde ombuiging der beide booghelften niet plaats heeft. - In dit heiligbeen uit het museum Vrolikianum , op de helft
der natuurlijke grootte afgebeeld, ontbreken de boogstukken van het heiligbeen zoodanig , dat dit , met uitzondering van eene
kleine beenplaat, tusschen het tweede en derde paar achterste heiligbeensgaten, van achteren geheel open is.

Fig. lo en 14 stellen de lendenstreek en het benedenste gedeelte der ruggestreek voor van een pasgeboren kind, het-
welk aan waterzucht van het ruggemerg, na eenen leeftijd van negen dagen, bezweken is. - Bij de lijkopening bleek er een
zak in de lendenstreek te bestaan , van aanmerkelijken omvang , op de hoogte van welken het ruggemerg uitloopt in twee vol-
komen gescheidene strengen, welke elke de zenuwen van hare zijde afgeeft. - Elke dier strengen mist de graat\'^e zelfstandig-
heid, en is met een kanaal doorboord. — Slechts op de hoogte van het verlengde merg begon zich weder aschgraauwe zelfstan-
digheid in het ruggemerg te vertoonen. - De zijdelingsche hersenholligheden waren sterk door troebele en geelachtige wei uit-
gezet, geheel gelijk aan diegene, welke uit den zak der hydrorachis, bij zijne doorklieving, was weggevloeid. - De afbeeldin-
gen der ruggegraat, welke ik aan crtjveilhier te danken heb, zijn hier aan de achtervlakte in fig. 15, en aan de voorvlakte in
fig. 14 gegeven, om te doen zien, dat de hoogste graad van misvorming is, zoo do splijting, gelijk hier, zich ook over de wer-
velligchamen uitstrekt. - D. 1, bl. 498, heb ik gezegd, dat het bestaan dezer gescheidene beenkernen welligt als bewijs kan
gelden, dat bij den mensch , even zoowel als bij den kikvorsch en den haai, de wervelligchamen zich mt twee beenkernen

Fig. 15. Benedenst gedeelte der ruggegraat en bekken van een pasgeboren kind met hydrorachis en spina bifida, uit het

museum Vrolikianum, om te doen zien, dat de boogstukken der lendenwervelen op eenen aanmerkelijken afstand van elkander
verwijderd en aan het heiligbeen zeer gebrekkig gevormd zijn.

Infans recéns natus masculinus , cum singulari prorsus hydrocephali interni forma, quem Museum Vrolikianum Aehethena-
volentiae viri desterrimi Weisz , Amstelodami praxin chirurgicam et obstetriciam exercentis. — Pondus infantis mox post na-
tura erat 5,1 et longitudo a capitis vertice usque ad calces 0,46. — In lucem erat editus a matre 50 annorum, post tertiam
graviditatem, quam praecesserant abortus et partus praematurus. Quarto hujus graviditatis mense vehementes passa fuerat
ictus in ventre , coxa et humero. — Inde fortes nati sunt dolores cum spasmodica affectione , quibus ultima praesertim gravi-
ditatis periodo usque ad partum vexabatur. — Infans pedibus praevüs est natus. — Capitis tumor singularem prorsus ei dat
babitum , qui efßcitur praesertim tum magna verticis eminentia , tum genarum et partium lateralium faciei tu m ore, naso simo,
auricularum depressione et transversa directione. In fronte liquoris motus bene sentitur ; in capitis lateribus ossa parietalia
offenduntur , et postrorsum apex est eminens, paululum bifidus et obtusus, occiput referens. Itidem in genarum tumore fluc-
tuatie sentitur, eaque confluit cum humore, qui cranio continetur. — Caput prae reliquo corpore est evolutum; extremitates
saltem sunt breves ; thorax est sursum elevatus, cum reflexo costarum spuriarum margine ; tumet abdomen, licet serum non
contineat. — Funiculi umbilicalis insertio est valde depressa. — Testis sinister scrotum occupât; dexter adhuc abdomine
continetur.

Facile patet infantem hune hydrocephalo laborare , tum bumoris fluctuatione, quam singulari oculorum directione. Vero-
similiter hydrocephali origo est repetenda ab injuria externa, quam faemina tertia graviditatis mense sustulit. — Constat sal-
tem. quemadmodum T. 1, p. 821, dixi, injuriam externam utero allatam, causam fieri posse inflammationis chronicae in ca-
pite infantis, et hinc hydrocephali interni. Verosimiliter infantis situs in utero, quem partus, pedibus praeviis declarat, pro
parte singularem vitii formam effecit, quemadmodum praesertim patebit cerebri et cranii examine , de quibus in sequenti
Tabula.

Afbeelding van een mannelijk pasgeboren kind, met eenen zonderlingen vorm van inwendig waterhoofd, hetwelk het
Museum Vrolikianum verschuldigd is aan de welwillendheid van den Heel- en Vroedmeester Weisz. Het kind woog bij de ge-
boorte 3,1 Nederlandsch gewigt, en had eene lengte, genomen van de kruin des hoofds tot aan de hielen, van 0,46. — Het
werd ter wereld gebragt door eene gezonde gehuwde vrouw, 30 jaren oud, na eene vierde zwangerschap, welke eerst eene
miskraam en daarna eene vroegtijdige geboorte waren voorafgegaan. — Op vier maanden dragts was zij aan vrij hevig uit«
wendig geweld blootgesteld geweest, bestaande in eenen hevigen slag op den buik, op de linkerheup en den schouder. — De
gevolgen daarvan waren, vooral in de laatste helft der zwangerschap, hevige pijn en krampachtige aandoening, welke haar tot
aan de verlossing kwelden. — Het kind is als voetgeboorte ter wereld gebragt. — De uitzetting van het hoofd geeft aan het-
zelve eene hoogstvreemde gedaante, waarvan het eigenaardige door eene zeer verlengde uitpuiling van de kruin , door opzwel-
ling der wangen en der zijwanden des aangezigts, nederwaarts verdringen en dwarse rigting der ooren, en opgewipten neus wordt
te weeg gebragt. Aan het voorhoofd is vochtgolving voelbaar; zijwaarts van de uitpuiling des hoofds stuit men op de wand-
beenderen , en achterwaarts is er eene stomp uitstekende en eenigzins gespletene punt, welke de plaats van achterhoofd ver-
vangt. — De aan de wangen voelbare vochtgolving blijkt in gemeenschap te staan met het vocht, hetwelk aan de kruin des
hoofds wordt opgemerkt. — Het hoofd schijnt zich als ware het ten koste van het overige ligchaam ontwikkeld te hebben; de
ledematen zijn kort; de borstkas is naar boven opgedrongen met omgebogen\' rand der valsche ribbende buikholte sterk opge-
zwollen , zonder dat er eenig vocht in is. De inplanting der navelstreng is vrij laag. -— Aan de Imkerzijde slechts is de bal
in den balzak gedrongen.

Dat het kind aan waterhoofd lijdt, liet zich gemakkelijk bepalen, zoowel door de vochtgolving , als door den eigenaardi-
gen stand der oogen. — Hoogstwaarschijnlijk is het waterhoofd zijnen oorsprong verschuldigd aan het uitwendig geweld, het-
welk de vrouw doorstond, vier maanden zwanger zijnde. — Dat althans uitwendige beleediging der baarmoeder de oorzaak
kan wezen van chronische ontsteking in het hoofd der vrucht, en zoo doende van inwendig waterhoofd, werd D. 1, bl. S21,
gezegd. — Welligt heeft de plaatsing van het kind in de baarmoeder, uit welke de voetgeboorte is voortgevloeid , wel eenigen
invloed gehad op den zoo eigendommelijken vorm, welken het hoofd heeft aangenomen, gelijk dit bij de beschrijving der
volgende afdeeling, welke de bijzonderheden der ontleding zal voorstellen, nog beter zal kunnen blijken.

Fig. A. Superficies postica capitis infantis hydrocephalo interno laborantis, de quo in explicatione Tabulae trigesimae quintae dixi,
magnitudine una tertia parte diminuta. — In ea eadem apparet capitis eminentia, de qua ad tabulam trigesimam quintam dixi,
simulque iterum patet aures b, b quam maxime deorsum esse depressas. In a tumor existit, ex eminente occipite formatus.

Fig. 2. Hemispherium sinistrum cerebri, magnitudine naturali ita depictum , ut in cranio aperto situ natural! cernebatur. —
Patet hemispheria cerebri singulari quidem ratione in altitudinem esse producta, in longitudinem contra contracta. — Hinc a
parle postica quasi truncata apparent, et nequaquam in lobos posticos se extendunt. Lobus cerebri medius a transversa quasi
strictura b distinguitur a reliqua cerebri massa. — Inter eum et lobum anticum sulcus est profundus, longitudinalis c. — In
hemispheriorum superficie nulli sunt sulci, neque gyri, sed debile tantum eorum existit indicium , undarum referens speciem. —
Pleniori cerebri disseclione patet, ambos ventriculos laterales quam maxime sero esse expanses, sed corpus callosum nonnisi
partim sursum esse propulsum, ita ut hemispheria non in communem saccum confluxerint, sed separata adhuc sint. — Intus
ventriculi laterales non in cornua distinguuntur, sed regulärem, communemque tantum referunt superficiem. Corpora tamen
striata et thalami nervorum opticorum distincte apparent. Cerebellum parvum refert volumen, quale esse solet infantis recens
nati, unde quam maxime a cerebro discrepat.

Fig 3. Cranium ejusdem infantis magnitudine naturali depictum, cujus forma cerebri vitium quasi indicat. — Sursum
quam maxime est elevatum, propter verticalem directionem et altitudinem ossium frontis a, ossium parielalium b, b et occi-
pitis c; praeterea a norma aberrat lalerali dilalatione, producta ah alis ossis sphaenoidei d et squamis ossium temporis e extror-
sum et deorsum tumentibus. — Hacce lalerali cranii expansione genarum tumor eflicitur in quo fluctuatie senliebatur, quo-
niam largum intervallum cartilagineum f pressioni non resistit, et hinc humorem serosum, in lobo cerebri medio, lilt, a, fig. 2
depicto obvium, in molum ciet. Vertex et superficies anterior cranii cartilagineum tantum monstrant contextum g, g, g. —
Mollitie cranii efiiciebatur, ut si manuum applicatione simul capitis tumor lateralis et vertex premerentur, immediata communi-
catio inter ambas hasce regiones manifesta fieret. In h vaUda est et truncata capitis eminentia, pro parte ossea, pro parte
cartilagiuea. — Propter fortem squamae ossis temporis inclinationem extrorsum el deorsum, os zygomaticum i deorsum flecti
debet, ut processum zygomaticum ossis temporis attingere et cum eo arcum jugalem efticere possit. — Eadem isla lalerali cranii
dilalatione, facies sursum dirigitur simul cum maxilla inferiore, obliqua ralione sursum inclinala. Laminae orbitales ossis frontis
eam referunt inclinationem, quae ut T. I, p. 835, dixi, hydrocephalo est propria. Solae sunt ossis frontis partes, debila ratione
in substanliam osseam mulalae. Reliqua frontis pars cartilaginem refert, quae a fronte et verlice usque ad occiput se extendit.

In isla carliîagine tantum supra nasum, duae et augustae sunt laminae osseae , quarum smistram in a depinxi. — Praeterea
quam maxime memorandum videtur longitudinis et altitudinis augmentum in osse parietali b, b , quod se retrorsum producit in
squamam verticalem c; haec deorsum fmditur in h, ibique eminentiam officii occipitis modo diclam , et dein per suturam sepa-
ratur a parva et depressa occipitis squama ^ capitis -verticem fion attingente.

Ossis temporis squama e utroque latere deorsum deprimitur, laminam osseam horizontalem referens ; alae magnae ossis
sphaenoidei d e contra directa ratione prominent. — Ossa nasi sunt minima, et quasi infra frontem eminentem el cartilagi-
neam abscondita. — Huic singulari capitis augmente opponitur parva sceleti slalura , in quo omnia ossa sunt brevia sed valde
crassa, et crassilie minorem longitudinem quasi compensantia.

Fig. 4. Cerebrum refert juvenis 20 annorum, dimidia magnitudinis parte diminuta, cujus imaginem suppeditavit vir
clarissimus o. vrolik, eam exhibens in dissertatione cui titulus: Bedenkingen over het inwendig waterhoofd, in N. Verh. der
le Masse van het Koninkl. Nederl. Instituut, D. F///, Amsterdam, 1840, p. 139. — Inaequali ratione hydrocephalo interno
hemispberia cerebri sunt expansa, ita ul hemispherium sinistrum pro dimidia quidem parle majus sit quam dextrum ; hancce
assymetricam dispositionem saepe apud hydrocephalum occurrere dixi T. I, p. S33. Ilorizonlali cerebri sectione hic depicta,
patuit serum, cerebri ventriculis çontentum , sensim sensimque explicuisse gyros e substantia cinerea et alba compositos, ila
ut exinde lata quasi sit formata membrana, in qua substantia cinerea et alba bene a se invicem distinguuntur b, b. -— Hancce
planam superficiem explicatione gyrorum cerebri esse natam , praesertim palcl, si nonnulli gyri in uno latere residui, el in parte
postica lobi adhuc remanentes adspiciantur. Intus larga apparet pseudo-membrana, verosimiliter a praegressa infiammatione pro-
ducta, quam T, I, p. 821, tamquam frequenlissimam hydrocephali interni causam proposui. — Haec pro maxima parte tertium
ventriculum oblegit, el cum superficie interna loborum anlicorurn conjungitur per duas propagines filiformes c, c, c c. Caete-
rum intégra apparent commissura cerebri anterior d, ventriculus tertius e, corpora striata f, f, thalami nervorum opticorum g, g,
plexus choroidei h, h. Sed in hemispberio magis expanso, corpus striatum et thalamus nervorum opticorum planiorem referunt
superficiem quam opposite latere. — Omnibus istis momentis confirmatur, quemadmodum dixi T. 1, p. 526, hemispberia
cerebri hydrope vcntriculorum quidem expandi, sed nequaquam dcstrui. — Per pseudo-membranam hic formatam expansio
noil ulterius quam in ventricules laterales et tertium est progressa.

Si porro cerebrum, et cranium quo coiitinetur, comparentur cum hydrocephalo, quem in praccedente Tabula el fig. 1, 2 et 3
hujus tabulae depinxi, patet magnam inter ambas hasce hydrocephali species esse diiferentiara. In cerebro fig. 4 depiclo regu-
laris est in omncm partem el praesertim versus ambilum expansio. — Haec e contra in fig. 2 et 5 definilur ad superficiem
supremam et infimam cranii, quod inde singularem prorsus acquirit formam. — Si tamen modus considerelur, quo, quem-
admodum in explicatione Tabulae trigesimae quintae dixi, infans in luccm est missus, concludendum est cum capite sursum
elevalo. in utero positum fuisse. — Nonne exinde pro maxima parte differentia explicari potest, el nonne probabilis fit hypo-
thesis , hacce capitis positione, humorem serosum praesertim pressisse in cranii basin, ibique in iis locis, ubi expansio fieri
potest, singularem eam produxisse intumescentiam, quam depinxi ? ~ Haec saltem hypothesis confirmatur, hydrocephalo infan-
tis 16 hebdomadum, quem vir doctissimus van der boon mihi benevole suppeditavit. — In eo eadem apparet singularis forma,
sed occiput magit prominet, el genarum regio minus deorsum est propulsa. — Vertex eminet veluti in cranio fig. 3 descripto,
sed ambo frontis ossa fere intégra in substantiam osseam sunt mulata, ita ut inter ea, sulurae frontalis loco , tantum intervallum
cartilagineum maneat, quod parte infima et antica est latum sed sursum et retrorsum fit angustius, ibique largam laminam
osseam allidit, pro maxima parte cum ossibus frontis connalam , el ossium parielalium locum tenentem. In hacce lamina bene
multa sunt puncta cartilaginea, nondum in substantiam osseam mutata, qualia etiam apparent in osse occipitis pone eam sito.
Ossis occipitis squama valde est convexa, ibique validum tumorem efficit. — Inter os parietale, alam sphaenoideam el squamam
ossis temporis, in utroque latere, tantum intervallum manet minoris ambitus. — Ex omnibus islis concludendum est, osteoge-
nesin , propter aetatem magis provectam infantis, magis completam esse, quam in cranio fig. 3 depicto. — In caeteris quam
maxime cum eo convenit, quod praesertim notandum videtur, quoniam etiam hicce infans pedibus praeviis est natus. — Ounm

itaque jam bis hancce singularem hydrocephali formam in tali partu offendi, problema mihi videtur, a medicis praxin obstetri-
ciam exercentibus enucleandum, utrum , si hydrocephalus occurret in partu pedibus praeviis , hic semper allatam sit habiturus
formam, an e contra forma generalior hydrocephali sit effectus mechanicus situs, quem caput foetus in utero habere solet. —
Sensu aetiologico memorandum est, matrem infantis, a viro doctissimo van der boon descripti, ante et post hujus natum,
infantes bene constitutes in lucem emisisse, eamque, dum eo gravida erat, tertio graviditatis mense convulsionibus infestatam
et bene multas injuriasperpessam fuisse. Inde confirmantur ea, quae de causa hydrocephali interni dixi T. I, p. 821. — Infans
caeterum a norma non aberrat, si excipias vitiosam manuum et pedum conditionem, in quibus digiti non bene sunt separati.
Ejus oculi valde prominebant, quemadmodum e situ valde inclinato laminarum orbitalium ossium frontis facile explicari potest.
Usque ad decimam post natum hebdomadem, infans fuit vegetus et bene nulritus, sed tunc ore aperto et sub violentis clamo-
ribus omnem cibum recusare incepit, ita ut denique hebdomade décima sexta verae atrophiae succubuerit. — Denique memo-
randam censeo transversam stricluram , quam fig. 2 ad Ä indicavi. Est effectus pressionis, quam margo acutus apophysium
ensiformium ossis sphaenoidei exercuit in cerebrum.

Fig. 1. Achtervlakte van het hoofd des kinds met inwendig waterhoofd, hetwelk op PI. XXXV werd afgebeeld, ge-
teekend op Vg der natuurlijke grootte. In hetzelve vertoont zich dezelfde zonderlinge uitpuiling van het hoofd , waarvan
reeds bij PI. XXXV werd melding gemaakt, met de verplaatsing benedenwaarts der beide ooren, b, b. In o is eene huid-
uitpuiling , welke door het uitspringend achterhoofd wordt te weeg gebragt.

Fig. 2. Het linkerhalfrond der groote hersenen, op natuurlijke grootte afgebeeld, gelijk het zich, bij de opening van
den schedel, in zijne natuurlijke plaatsing voordeed. — Het blijkt, dat de halfronden der groote hersenen op eene zonder-
linge wijze in de-hoogte uitgebreid, in de lengte verkort zijn. — Hierdoor zijn zij achterwaarts als afgeknot, iu plaats van
zich in eene achterkwab te verlengen. — De middelste hersenkwab a is door eene sterke insnoering b in de dwarste geschei-
den van de overige hersenmassa. Tusschen haar en de voorste hersenkwab d bevindt zich eene diepe overlangsche sleuf c. Op
de oppervlakte der halfronden zijn geene eigenlijke kronkels en sleuven, maar is er als ware het eene aanduiding derzelve
in eene flaauwe golving. Bij de verdere ontleding der hersenen blijkt, dat de beide zijdelingsche holligheden sterk uitgezet
zijn door wei, maar dat het eeltachtig ligchaam toch niet volkomen is opgedreven , en de halfronden derhalve niet tot eene
enkelvoudige hersenblaas zijn geworden, doch zich daarentegen nog gescheiden voordoen. Aan de binnenvlakte der zij delingsche
holligheden is geene verdeeling zigtbaar in drie hoorns, maar slechts eene doorloopende gelijkmatige oppervlakte. Het
corpus striatum en de thalamus nervorum opticorum laten er zich duidelijk in onderscheiden. De kleine hersenen zijn op
de grootte van die eens pasgeborenen kinds teruggebleven, waardoor zij sterk bij de groote hersenen afsteken.

Fig 3. Levensgroote afbeelding van den schedel van hetzelfde pasgeboren kind, in welken de zonderlinge vorm der
hersenen als uitgedrukt is. — Hij vertoont eene bovenwaartsche uitpuiling , te weeg gebragt door het regtstandig oprijzen van het
voorhoofd a, van de wandbeenderen b, b en van het achterhoofd c, en onderscheidt zich door eene zijdelingsche opzwelling,
veroorzaakt door het uitwijken der groote vleugels van het wiggebeen d , en der schubben van de slaapbeenderen e. Door
deze uitwijking wordt de zonderlinge opzwelling der wangen te weeg gebragt, aan welke bij de aanraking vochtgolving werd
opgemerkt, doordien er , tusschen de schub des slaapbeens en het wandbeen, eene kraakbeenige tusschenruimte overblijft
van aanmerkelijken omvang /", welke door drukking terugwijkt, en golving te weeg brengt in het vocht der daartegen
aanliggende en bij fig. 2 a afgebeelde middelste hersenkwab. De kruin en de voorvlakte van het hoofd zijn nog geheel kraak-
beenig g , g, g- Het gevolg daarvan was, dat men, met de eene hand drukkende op de zijdelingsche opzwelling , en met de
andere de kruin van het hoofd rakende, het vocht duidelijk tegen deze konde opdrijven. In h is er eene sterke afgeknotte

uitpuiling van het achterhoofd, gedeeltelijk beenachtig, gedeeltelijk nog kraakbeenig. Door het sterk naar buiten en naar
beneden drijven van de schub des slaapbeens , wordt het jukbeen i genoodzaakt zich zeer naar beneden om te buigen , ten
einde het jukbeens-uitsteeksel van het slaapbeente bereiken, en zich met hetzelve tot jukbeensboog te verbinden. Een ander
gevolg dezer zijdelingsche uitwijking is, dat het aangezigt opwipt, en de onderkaak zich schuins naar boven rigt. De
oogholteplaten des voorhoofdbeens vertoonen de helling, welke, volgens hetgene ik D. I, bl. 533, gezegd heb, aan het
waterhoofd eigen is. Zij zijn de eenige behoorlijk verbeende gedeelten van het voorhoofdsbeen. Het overige is kraakbeen,
hetwelk zich over de kruin van het hoofd tot aan het achterhoofd voortzet. In dit kraakbeen zijn slechts boven den neus
twee smalle beenige platen, waarvan eene in a wordt afgebeeld. Voor het overige is hoogstmerkwaardig de aanmerkelijke vergrooting
in de hoogte en in de lengte van het wandbeen b, b, hetwelk zich achterwaarts verlengt in eene regtopstaande schub c ;
deze splijt zich benedenwaarts in h, vormt aldaar de zoo straks gezegde uitpuiling van het achterhoofd , en is dan benedenwaarts
door eenen naad gescheiden van de kleine en ingedrongene schub van het achterhoofdsbeen, welke de kruin van het hoofd
niet bereikt. De schub van het slaapbeen e is aan weêrszijde benedenwaarts verdrongen, en vormt eene horizontale been-
plaat ; de groote vleugels van het wiggebeen d zijn daarentegen vlak naar voren geschoven. De neusbeenderen zijn zeer klein,
en in zekeren zin weggeschoven onder het gewelfd, kraakbeenig voorhoofd. Bij dit aldus vergroot en zonderling hoofd steekt
op eene zonderlinge wijze af het korte geraamte, in hetwelk al de beenderen kort, maar zeer massief zijn, als hadden zij

Fig. 4. Afbeelding der hersenen van eenen jongeling van twintig jaren op de helft der grootte, gevolgd naar de plaat
van g. vrolik in de Verhandeling, ten titel hebbende: Bedenkingen over het inwendig waterhoofd, in N. Verh. d. l^ kl. van het
Koninkl. Nederl. Instituut, D. VUL Amsterdam, 1840, bl. 139. Zij zijn op eene zeer ongelijke wijze door inwendig waterhoofd
uitgezet, zijnde het linkerhalfrond wel voor de helft groeier dan het regter-, welke onevenredigheid, gelijk ik D. I, bl. 533,
zeg, menigwerf bij waterhoofd wordt opgemerkt. Bij de horizontale doorsnede der hersenen , welke hier wordt afgebeeld ,
bleek , dat de wei, welke in de hersenholten bevat is geweest, door hare ophooping gaandeweg voor zich uit heeft gedron-
gen de uit aschgraauwe en vezelig witte stof gevormde plooijen , en dezelve ten laatste tot een geregeld uitspansel heeft ont-
vouwd , waaraan nog altijd de aschgraauwe en witte stof onderscheidenlijk zigtbaar zijn b, b. — Dat dit uitspansel door
eene ontplooijing der hersenkronkels is te weeg gebragt, blijkt vooral, zoo men aan de eene zijde het overblijven van nog
enkele kronkels, als ook aan de achterzijde een gedeelte der nog bestaande hersenkwabben nagaat. — Inwendig vertoont
zich een breed schijnvlies , hetwelk hoogstwaarschijnlijk het gevolg is geweest eener voormalige ontsteking , welke ik D. I,
bl. 521, alsde menigvuldigste oorzaak van inwendig waterhoofd heb voorgesteld. Hetzelve dekt grootstendeels de derde hersenholte ,
en is aan de binnenvlakte van de voorkwabben door twee draadvormige verlengsels verbonden, c . c , c , c. Voor het overige vindt
men onverlet de commissura cerebri anterior d, den ventriculus tertius e, de corpora striata f, f, de thalami nervorum op-
ticorum g, g, de plexus choroidei h , h. Alleenlijk schijnen aan de meest uitgezette zijde, de gestreepte ligchamen en de ge-
zigtsbeddingen iets platter dan aan den anderen kant. — Door al deze bijzonderheden wordt de waarheid bevestigd van het
D. I, bl. 526, aangevoerde, dat door de waterzucht der hersenholligheden wel de hersenen ontplooid en uitgezet, maar
geenszins vernietigd worden. — Door het bestaande schijnvlies heeft zich de uitzetting bepaald tot de zijdelingsche en de
derde holligheden.

Vergelijkt men verder deze hersenen en den schedel, in welken zij bevat zijn , met het zoo straks in deze en de voorgaande
plaat afgebeelde waterhoofd, zoo blijkt, dat er groot verschil tusschen beide bestaat. — In de hersenen van fig. 4 grijpt
eene regelmatige uitzetting naar alle zijden, en vooral in den omtrek, plaats. — In fig. 2 en 3 daarentegen bepaalt dezelve
zich tot de boven- en tot de ondervlakte van den schedel, waardoor deze eene hoogsteigenaardige gedaante erlangt. — Zoo
men echter de wijze nagaat, waarop , gelijk ik bij de verklaring van Pl. XXXV gezegd heb, het kind is ter wereld gekomen,
is het waarschijnlijk, dat het met het hoofd naar boven in de baarmoeder zal gezeten hebben. — Laat zich hieruit het verschil
niet verklaren, en wordt het niet zeer waarschijnlijk, dat, door dezen stand van het hoofd , het vocht door zijne zwaarte voor-

namelijk gedrukt heeft op de grondvlakte des schedels, en aldaar op de plaatsen , waar uitwijking mogelijk is , die zonder-
linge uitzetting heeft te weeg gebragt, welke een zoo eigendommelijk karakter aan dezen vorm van waterhoofd heeft gegeven?
Ik krijg grond, om deze vraag bevestigend te beantwoorden, door eenen schedel met waterhoofd van een kind van 16 weken ,
welken Doctor van der boon , Geneesheer te Zaandam, de goedheid heeft gehad mij ten gebruike af te staan. — In denzelven
ontmoet ik nagenoeg denzelfden zonderlingen vorm , echter met meer gewelfde uitpuiling van het achterhoofd , en met minder
benedenwaarts wegdrukken in de wangstreek. De kruin puilt even als in den hier afgebeelden schedel uit; maar de beide
voorhoofdsbeenderen zijn schier geheel verbeend, zoodat er tusschen dezelve, op de plaats der vroegere sutura frontalis, slechts
eene kraakbeenige tusschenruimte overblijft, welke benedenwaarts nog breed is, maar zich allengs naar achteren versmalt,
en daar stuit tegen eene uitgebreide beenplaat, welke grootstendeels met de voorhoofdsbeenderen ineensmelt, en de plaats
van wandbeenderen vervangt. In deze beenplaat zijn verscheidene onverbeende plekken, welke zich evenzeer bevinden in het
daarachter geplaatste achterhoofdsbeen, hetwelk zich door eenen duidelijken naad er van scheidt. De schub van het achter-
hoofdsbeen is sterk gewelfd , en vormt aldaar eene uitpuiling van aanmerkelijken omvang. Tusschen wandbeen, wiggebeens-
vleugel en slaapbeensschub blijft aan weérszijde slechts eene kraakbeenige ruimte van geringen omvang over. Uit een en
ander blijkt, dat de beenwording, wegens den meerderen leeftijd van het kind, veel meer voltooid is dan in den op fig. 5
afgebeelden schedel. — Voor het overige komt dezelve er geheel mede overeen , hetgene vooral verdient gemeld te worden, omdat
ook dit kind door voetgeboorte ter wereld kwam. — Aangezien nu reeds twee malen deze eigendommelijke vorm van inwen-
dig waterhoofd werd aangetroffen bij eene voetgeboorte, wordt het een gewigtig punt van nasporing, of, zoo hydrocephalus
bij voetgeboorte voorkomt, dezelve steeds dezen vorm zal hebben , en of de meer gewone vorm van het gebrek als het
werktuigelijk uitwerksel van den meer gewonen stand van het hoofd behoort beschouwd te worden. — Ik rigt deze vraag lot
al de Genees- en Verloskundigen, die door hunne rijke ondervinding in staat zouden zijn , daaromtrent eenig licht te versprei-
den. — Uil een aetiologisch oogpunt is het niet onbelangrijk te welen, dat de moeder van het door den Geneesheer boon
beschreven kind, vóór en na dit welgevormde kinderen heeft ter wereld gebragt, en gedurende dat zij van dit zwanger was,
in de derde maand der zwangerschap, hevige convulsiën en dikwerf ook mishandelingen ondervond. — Hierdoor bevestigt zich ,
hetgene omtrent de oorzaak van inwendig waterhoofd D. I, bl. 821, gezegd is. — Het kind was voor het overige welgevormd,
met uilzondering dat de handen en voeten niet behoorlijk in vingers en teenen gescheiden waren. — Deszelfs oogen puilden
sterk uit, hetgene zich ook uit de groote helling der oogholteplaten van het voorhoofdsbeen gemakkelijk laat afleiden. — Tol
aan de tiende week na de geboorte was het kind goed met groeijen voortgegaan, en had het gretig de borst genomen ; maar
van dien lijd af was het met open\' mond gaan schreeuwen, zonder eenig voedsel te gebruiken, zoodat het werkelijk aan
gebrek van voedsel omkwam. — Een laatst punt, hetwelk ik meen te moeten vermelden , is de dwarse insnoering, welke
in fig. 2 bij b wordt opgemerkt. — Dezelve is een gevolg van de drukking , welke de scherpe kant der zwaardswijze uitsteek-
sels van het wiggebeen op de hersenen heeft uitgeoefend.

Fig. \'1. Quatuor vertebrae infimae lumborum infantis recent nati, spina bifida et hydrorachide laborantis. Tumoris
Saccus est apertus, ut ejus capacitas et ncxus cum dura matre appareant. Partes, arcus duarum intimarum vertebrarum
lumbaliumconstituentes, valde hiant et intervaRum relinquunt, quo dura mater transmiltitur cum nervorum funiculis, caudam
equinam formantibus, qui cum sacci parietibus sunt concreti. - Superiorum vertebrarum arcus et superficies postica ossis
sacri in naturali conditione versantur. a partem lateralem sinistram sacci refert, cujus parietes formati videntur dura matre et
tegumentis communihus, valde attenuatis; b est pars dextra inferior ejusdem tumoris. In c apparent funiculi nervosi caudae

Fig. 2. Vertebrae lumborum cum osse sacro infantis, qui spina bifida laboravit. Dissectis arcubus vertebrarum lumba-

lium, atque aperta, longitudinali directione dura matre, quatuor superioribus vertebris contenta, meduRa spinalis cum nervis

ex ea prodeuntibus conspicitur. Tumor juxta os sacrum descendens longitudinali directione est apertus, unde patet, per de-

ficientem arcum vertebrae lumbalis infimae, transiisse saccum dura matre formatum, et partem infimam medullae spinalis

continentem, quae cum sacci parietibus est concreta. In a. a apparet externus sacci ambitus, integumentis communihus et

dura matre formatus; b est pars infima medullae spinalis, cum sacco concreta; c, c, c sunt filamenta fibrosa per saccum

extensa. Ambae hae icones, dimidia magnitudinis parte diminuta depictae, sunt desumtae e g. sandifort, Mus. anat. Acad.

Fig. 3. Ovum humanum, in quo embryon duorum mensium, cujus iconem debeo viro clarissimo rüdolphi , ueber den
Wasserkopf vor der Geburt, in Abhandl. d. Königl. Akad. der Wissensch, zu Berhn a. d. Jahre 1824. Berhn, 1826, p. 121.
Demonstrat in primitive isto formationis stadio hydropem ventriculorum cerebri jam formari posse. — Inde Tom. 1 , p. 521,
conclusi ita dictum hydrocephalum internum nonnumquam nasci posse nisu formativo, infimo formationis stadio cohibito.

Fig. 4. Caput pueri 6 menses nati, depictum magnitudine dimidia parte diminuta, mense Septembris a\\ 1844. — Patet
illud hydrocephalo interno esse expansum. Character hydrocephali apparet depressione laminarum orbitalium ossis frontis, qua
quemadmodum T. i, p. 535, dixi, oculi singularem et hydrocephalo propriam acquirunt directionem, quam maxime
conspicuam in hocce capite, vitii physiognomiam eximie exhibente. - Propter maximum pondus caput inter humeros quasi

Fig, s. Cranium hominis adulti e museo VroUkiano, magnitudine Vs Pa^te diminuta. In ejus superficie postica apparet

occiput valde proeminens, dum os frontis et ossa parietalia débita ratione sunt expansa et magnitudine aucta. — Haecce for-
ma, quemadmodum T. 1, p. 534, dixi, absque dubio effectus est aequalis expansionis utriusque cerebri bemispherii, sursum
et versus latera , dum lobi postici et cerebellum nequaquam vitio sunt correpti. Ossa parietalia inde sunt extensa et majora
facta , dum os occipitis non expansum in abnormi est proportione cum reliquo capite ; ossa parietalia hinc ab eo sunt remo-
ta , et in primitiva osteogenesi intervallum natum est inter ea et os occipitis, quod dein ossiculis ita dictis Wormianis est
repletum. — Ita saltem fit in hocce cranio, quemadmodum icône patet.

Fig. 6. Cranium pueri 8 annorum, magnitudine una tertia parte diminuta, e museo VroUkiano. — Hydrocephalo interno
quam maxime est expansum, omnesque refert characteres, quos T. 1, p. 532, hydrocephalo adscripsi. Cranii tantum ambi-
tus est auctus, dum facies triangularem suam formam servavit, unde cerebri receptaculum singulari prorsus ratione prae facie
eminet. — Haecce abnormis capitis proportio praecipuus est bydrocepbali character, quo praesertim a capite giganteo differt. —
Secundus character est eminentia punctorum ossificationis , praesertim tuberum frontalium, quae ut dixi T. I, p. 933, nisum
formativum cohibitum indicat. — Tuberibus frontalibus et intégra fronte hac ratione eminentibus , angulus facialis aliam ac-
quirit dispositionem quam in capite normali, et rectangulum quam maxime superat. — Tertius character, qui hic etiam se
manifestai, est laminarum orbitalium depressio , propter quam margines superiores orbitarum prorsus evanescunt, et in unam
communemque eminentiam convexam confluunt cum partibus frontalibus ossis frontis. — Denique recensenda est ossiculorum
Wormianorum series, quae ad suturam coronalem incipit et usque ad suturam lambdoideam protrahitur. — Est sequela dis-
tensionis, quam sustulit cranium , dum ejus ossa formabantur.

Fig. 7. Cranium infantis 7—8 mensium, e museo VroUkiano, hydrocephalo expansum, et depictum una tertia magnitudinis
parte diminuta. — Demonstrat, hydrocephalo interno osteogenesin valde incompletam fieri. Hic saltem, quemadmodum T.
p. 538, dixi, in ossibus parietalibus bene multa sunt interstitia cartilaginosa irregularia et margine rotundo circumdata, in qui-
bus hinc et illinc apparent ossificationis puncta. — Similia adsunt in osse frontis et occipitis.

Fig. 1. l>e vier onderste lendenwervelen van een pasgeboren kind, hetwelk aan gespletene ruggegraat en waterzucht van
het ruggemerg geleden heeft. Het gezwel is geopend, om deszelfs inwendige ruimte en den zamenhang met het harde her-
senvlies te doen zien. De boogstukken der beide onderste lendenwervelen wijken sterker uiteen, en laten eene ruimte over,
door welke het harde hersenvlies heengaat met eene menigte zenuwbundels van den paardenstaart, welke met de wanden van
den zak van het harde hersenvlies zijn vergroeid. — De bogen der bovenste lendenwervelen zijn in natuurlijken toestand, en
evenzoo is de achtervlakte van het heiligbeen gaaf. — a stelt het linkergedeelte van den zak voor, welks wanden bestaan uit
het harde hersenvlies, en uit de zeer verdunde uitwendige bekleedselen; b is het linkergedeelte van denzelfden zak. In c
vertoonen zich de zenuwbundels, den paardenstaart zamensteRende, welke met de wanden van den zak zijn ineengesmolten.

Fig. 2. De lendenstreek der ruggegraat van een pasgeboren kind, hetwelk aan waterzucht van het ruggemerg geleden
heeft. Door het wegnemen der wervelbogen, en het opensnijden van den waterzuchtigen zak van het ruggemerg, vertoont
zich het ruggemerg met de daaruit te voorschijn tredende lendenzenuwen. — Uit het opensnijden van den zak blijkt, dat
door den ontbrekenden wervelboog van den ondersten lendenwervel heengedrongen is een zak , gevormd door het harde her-
senvlies, in welken zich het benedenste gedeelte van het ruggemerg vertoont, hetwelk met den wand van den zak vergroeid
is. — In a, a wordt de uitwendige omvang van den zak voorgesteld, welke door de uitwendige huid en het harde hersen-
vlies blijkt gevormd te zijn; b is het benedenste gedeelte van het ruggemerg, hetwelk met den zak vergroeid is; c, c, c zijn
peesachtige draden, in den zak uitgespannen. Beide deze afbeeldingen zijn ter helfte harer grootte ontleend aan g. sandifort,
mus. anat. Academ. Lugdun. Bat., Vol. IV, Tab. 65, fig. 4 et S. ~ Zij zijn genomen naar voorwerpen uit het museum

Fig 3. Menschelijk ei, waarin een vruchtje van twee maanden, ontleend aan rüdolphi, ueber den Wasserkopf vor der
Gehurt, in Abh. der Königl. Akad. d. Wissensch, zu Berlin, a. d: Jahre 1824. Berlin 1826, p. 121. Hetzelve toont de mo-
gelijkheid, dat in een dergelijk vroeg tijdperk van ontwikkeling er reeds waterzucht der hersenholligheden kan bestaan. Hieruit
heb ik, D. I, bl. 521, afgeleid, dat het zoogenaamde inwendige waterhoofd zich somtijds als stilstand op eenen lagen trap van
ontwikkeling kan openbaren.

Fig. 4. Hoofd op de helft der natuurlijke grootte van een jongetje van een halfjaar, naar het leven geteekend in September,
1844. — Hetzelve is blijkbaar door inwendig waterhoofd uitgezet, — Het kenmerk des waterhoofds, bestaande in naar beneden

drijven der oogkuilsplaten van het voorhoofdsbeen, waardoor, gehjk ik D. I, bl, §35, gezegd heb, de oogen eene eigenaardige
rigting krijgen, vertoont zich duidelijk in dit merkwaardig hoofd, hetwelk de physiognomie des gebreks op eene sprekende
wijze geeft. — Wegens deszelfs zwaarte, was het geheel tusschen de schouders ingedrongen, en zaten de laag geplaatste ooren
schier op de schouders,

Fig. 5, Schedel van een\' volwassene uit het museum Vrolikianum, op der natuurlijke grootte afgebeeld, — Aan des-
zelfs achtervlakte vertoont zich het achteruitsteken van het achterhoofdsbeen, terwijl voorhoofds- en wandbeenderen regelmatig
uitgezet en vergroot zijn. Een dergelijke vorm is, gelijk ik D, I, bl. S34, gezegd heb, ongetwijfeld het gevolg van eene gelijk-
matige uitzetting der beide halfronden van de groote hersenen, boven- en zijwaarts, terwijl hunne achterkwabben en de kleine
hersenen niet in het gebrek gedeeld hebben. De wandbeenderen zijn bierdoor uitgezet en vergroot, terwijl het achterhoofds-
been, niet in de uitzetting deelende, hierdoor in onevenredigheid komt met den overigen schedel; de wandbeenderen verwij-
deren zich van hetzelve, en er wordt, bij de oorspronkelijke beenwording, een tusschenstand tusschen hen en het achterhoofds-
been gevormd, welke later door zoogenaamde Wormiaansche beentjes schijnt aangevuld te worden. Zoo althans greep het in
dezen schedel plaats, gelijk uit de afbeelding kan blijken.

Fig. 6. Schedel van eenen jongen van acht jaren, op der natuurlijke grootte afgebeeld, uit het museum VroUkianum. —
Dezelve is door inwendig waterhoofd op eene aanmerkelijke wijze uitgezet, en vertoont ten duidelijkste al de kenmerken,
welke ik D. I, bl, S52, aan het waterhoofd heb toegeschreven. — De vermeerdering in omvang betreft a.lleen het bekke-
neel , terwijl het driehoekig aangezigt de gewone grootte niet te boven gaat, waardoor hetzelve op eene zonderlinge wijze bij
den grooten omtrek der schedelholte afsteekt. — Deze onevenredigheid wordt een der meest karakteristische kenmerken van
het waterhoofd genoemd, waardoor hetzelve zich het meest van een reusachtig vergroot hoofd onderscheidt, — Als tweede
kenmerk vertoont zich bier bet uitpuilen der verbeeningspunten, vooral der voorhoofdsknobbels, hetgene ik D. I, bl. 853, als
stilstand op eenen vroegeren trap van ontwikkeling beschouwd heb. — Door dit voorwaarts dringen van de voorhoofdsknobbels
en van het geheele voorhoofd, krijgt de aangezigtshoek eene andere verhouding dan in eenen welgestelden schedel, en gaat hij
den regthoek verre te boven. Een derde kenmerk, zich hier ook openbarende, is het naar beneden drijven der oogkuilsplaten
van het voorhoofdsbeen, waardoor de bovenste oogkasranden geheel verdwijnen, en als tot eene bolle verhevenheid zamen-
vloeijen met de voorhoofdsbeenstukken. Eindelijk is, als gevolg der bij de beenwording plaats gegrepene uitzetting van den
schedel, opmerkelijk de aaneenschakeling van Wormiaansche beentjes, welke aan den kroonnaad begint, en zich tot aan den
lambda-naad voortzet,

Fig, 7. Schedel van een kind van 7—8 maanden, uit het museum VroUkianum, door inwendig waterhoofd uitgezet,
geteekend op Vs der natuurlijke grootte. Dezelve toont, dat, bij inwendig waterhoofd, de beenwording van den schedel dik-
werf op eene hoogstgebrekkige wijze geschiedt. — Hier althans zijn, gelijk ik D. I, bl. 538, reeds gezegd heb, de wandbeen-
deren bezaaid met rond omschrevene en onregelmatige kraakbeenige tusscbenruimten, in welke zich hier en daar beenpuntcn
beginnen te vormen. — Dergelijke vertoonen zich ook in het voorhoofds- cn in het achterhoofdsbeen.

Exhii>€t cranium vir!, qui hydrocephalo interno affectus, trigcsimo secundo vitae anno est mortùus ; e musea Vrolikiam.—
Eo confirmantur ea, quae T. L, p. B25, dixi, nempe omnes cerebri ventriculos se expandere, si humoris secretio in onini^
hus simul fiat; unde aequali ratione cranii ambitus ita increscit, ut gigantis caput quasi referai. — Vir, qui inde a prima
infantia hydrocephalo laboravit, et cum eo ad salis provectam, quam dixi, aetatem pervenit, columnam. dorsalem habebat cur-
vatam. Inferioris corporis artus vix superioris pondus suslentare valebant. Ceteroquin erat sanus, et nequaquam mente imbe-
c\'illus. — Consanguinei affirmant, quovis fere mense capitis ambitum crevisse.

; E mensuris quas edidit vir dar®, g. vrolik {Bedenkingen over het inwendig waterhoofd, \'m N. Verhand, d. eerste Klasse
van het Koninkl. Nederl. Inst., D. VIII, p. 145, etiam sub titulo Traité sur Vhydroce\'phalie interne. Amsterdam, 4859), patet :
cranii ambitum aequare 0,661 ; , . , !

circumferentiam a nasi radice, supra cranii verticem, ad marginem posticum foraminis occipitalis magni 0,S49 ; -
circumferentiam, a meatu auditorio externe unius versus illum oppositi lateris, itidem supra cranii verticem sumtam 0,810 ;
diametrum rectum a fronte usque ad occipitis tuber 0,229;
dislantiam inter ambo ossium parielalium tubera 0,196;

cranii altitudinem a vertice usque ad marginem anteriorem foraminis occipitalis magni 0,177.

In tali vitii forma, facies débita proportione, capitis incremento respondet. Hic salle m faciei altitude înde a nasi radice
usque ad menti marginem ^ est 0,151. — Faciei latitude in arcuum zygomaticorum regione est 0,144.

Propter aequabilem haijcce cranii expansionem, ossa Wormiana deficiunt, si pauca excipias inter os occipitis et ossa parieta-
lia obvia. — Hinc cranium quam maxime diiïert ab iis, in quibus, propter inaequalem extensioaem, ossa Wormiana adeo
sunt numerosa. V. Tab. XXXVU.

Afbeelding des schedels van eenen man, die met waterhoofd eenen leeftijd van 32 jaren heeft bereikt, uit \\ieimmeutn
Vrolikianum. Hij toont, gelijk ik D. I, bl. 523, gezegd heb, dat, als bij inwendig waterhoofd de vochtafzetting over al de
vier hersenholten heengaat, zij alle in omvang vergroot worden, en de omtrek van het hoofd zich op eene meer gelijkmati-
ge wijze vermeerdert, zoodat het zich in al deszelfs afmetingen vergroot en als van eenen reus voordoet. De man, die met
dit waterhoofd was ter wereld gekomen, en met hetzelve den zoo straks gezegden leeftijd heeft bereikt, was in de rugge-
graat gekromd; zijne onderste ledematen droegen met moeite den bovenlast. Hij was voor het overige gezond, en gansch niet
onbedeeld van geestvermogens. Zijne nabestaanden beweren, dat men schier van maand tot maand het hoofd in omvang zag
toenemen. — Volgens vroeger bekend gemaakte maatsbepaling (z. g. vrolik, Bedenkingen over het inwendig waterhoofd, in N.
Verh. d. eerste klasse van het Koninkl. Nederl. Inst.\', D. VIH, p. 143), bedragen:
deszelfs omtrek 2 V. iVi d. Rijnl.;

afmeting,van den neuswortel over de kruin, tot aan den achterrand van het groote achterhoofdsgat,= 1 v. 9 d.;
afmeting van den eenen uitwendigen gehoorgang tot den anderen, wederom over de kruin heen, 1 v. TVa d.;
de regie doormeting van het voorhoofd tot aan den knobbel van het achterhoofdsbeen 8^4 d.;
de dwarse doormeting van het) eene\'wandbèen toti het andere TVa d.;

,de hoogte\'des schedels vaaide kruin tot aan. den voorrand van het groote achterhoofdsgat is 6^/4 d.
Bij dergelijken vorm.van het gebrek, is het aangezigt niet onevenredig aan het bekkeneel. Hier bijv. bedraagt de boogie
des iïiaBgezigts vattj^den neuswortel tot aan den rand der kin S d. De breedte van het aangezigt, vlak van voren gezien op
de hoogte der\' jukbeenderenfj houdt SVa d.

Van dezelfde gelijkmatige uitzetting is het gevolg, dat er, met uitzondering van eenige weinige tusschen het aehterhoofds-
been en de wandbeen deren, geene Ossicula Wormiana in dezen schedel zijn, welker aantal, bij ongelijkmatige uitzetting des
schedels (z. Pl, XXXVH), zoo groot kan worden.

Ambae hujus tabulae figurae repraesentant sceleton infantis recens nati Amstelodami anno 1842, quod debeo benevolen-
liae viri doclissimi uevffebt. înfans est faeminini sexus, et bene constitutus, si deformem capitis et spinae dorsalis conditionem
excipias. Pedibus praeviis est natus, quod quam maxime memorandum censeo, propter ilia quae hac de re dixi in explicatione
Tabulae XXXVI. Ibi nempe rei obstetriciae peritos rogatos volui, utrum si hydrocephalus obtineat in infante pedibus praeviis nato,
hic semper eam habeat formam , quam Tab. XXXV et XXXVI exhibui, et utrum vulgaris potius hydrocephali forma effectus sit
mechanicus sedis quam occupât infans, si capite praevio in utero resideat. — Haecce observatie negativam dat allatae quaesti-
oni rcsponsionem. Caput solitam refert hydrocephali formam, licet infans pedibus praeviis sit natus. — Partus, propter enor-
mem capitis ambitum, fuit valde difficilis ; quum enim infans satis celeri nisu usque ad humeros in lucem esset productus,
caput impedimento fuit quominus ulterius prodiret, ita ut vir doctissimus reyffert , perforatorii ope , prius maximam seri
quantitatem evacuare fuerit coactus, antequam diminuto capitis ambitu illud unco obtuso protrahere posset. —Non obstitit diffi-
cilis haecce pariendi ratio, quominus puerpera post breve temporis spatium sanitatem recuperaverit. — Antea jam plurimos
sanos et bene constitutes in lucem edidit infantes semperque fuit sana, sed dum infante isto deformi gravida erat, lapsum
pcrpessa est.

Fig. \'1 exhibet anticam, fig. 2 posticam infantis deformis superficiem , magnitudine ^/g partibus diminuta. — Ex ambabus
patet, cranium quam maxime hydrocephalo esse expansum. Ejus maxima circumferentia aequat 0,80; longitude sumta a
tubere occipitali , usque ad partem quam maxime eminentem frontis est 0,1SS; distantia inter ambo ossium parietalium tubera
0,14\'i, — Quemadmodum fere semper fit, expansio uno latere est major quam ah altero latere, unde facies et cranium obli-
quam acquisiverunt directionem. — Intervalla cartilaginea inter cranii ossa maximum referunt ambitum , qui , ut dixi T. I, p.
834, consequentia est celeritatis, qua cranium se expandere debuit et cum qua osteogenesis pari passu procedere nequit, ita
ut, propter impeditam radiorum osseorum formationem , intervalla cartilaginea remanserint. Hac ratione etiam explicantur
fontanellarum magnitude et intervalla cartilaginea quae fig. 1, a, a, a, a, in utroque nucleo osseo ossis frontis sunt obvia.
Quemadmodum T. I, p. 83S , dixi, haecce intervalla cartilaginea dein replentur ossibus Wormianis fig. 2, b, b, b, b,
quae praesertim intervallum replent inter os occipitis et ossa parietalia. Tales nuclei etiam apparent in largo intervalle car-
tilagineo amborum ossium parietalium , et in ossium temporalium ambitu. Quam maxime etiam notandi sunt radii elon-
Sati, quibus os occipitis fig. 2 , ad ossa parietalia protrahitur et intervallum ibi obvium replere tentât. — Cum hydrocephalo,

quemadmodum docente ï. 1, p. 504, saepe fit, hic etiam conjuncta est hydrorachis cum spina bifida, Fig. Q patet ad secun-
dam vertebram dorsalem fissuram incipere , quae usque ad infimam ossis sacri partem extenditur. — In parte dorsali ambitus
hujus fissurae definitur , segmentis incurvatis arcuum vertebralium , quae irregulärem prorsus referunt formam. — Latere dex-
tro ad a est lamina ossea plana, oblonga, quae e margine libero segmentorum arcuum provenit, et tribus tuberibus so conjungit
cum superficiebus posticis trium nucleorum corporum vertebralium. - Ita sepimenti species efficitur in aperto spinae dorsalis
canali. - Regione lumbali et sacrali arcuum segmenta non tantum sunt inflexa , sed fere plana, ita ut ambae hae spinae dor-
salis partes laminam osseam continuam référant, in articules quasi divisam. - Figura segmentorum arcualium ibi est inaequa-
lis. - Unum eorum c est valde latum , dum aliud, infra istud situm est exiguum , et reliqua magis sunt regularia. - Prae-
terea, intégra sceleti conditio a norma aberrat. Septima vertebra cervicalis e gr. tantum dimidiam arcus partem d possidet ; latere
dextro tantum undecim sunt costae , et duae infimae ^ pro maxima parte confluunt. - Notanda etiam est abnormis pedum
curvatura, quorum dorsa superficiei anticae tibiarum apprimuntur , unde ea pedis vari species efficitur, quam scoütettfn pe-
dem varum calcaneum dixit (cf. T. il, p. 199).

De beide figuren dezer plaat stellen het geraamte voor van een pasgeboren kind , hetwelk drie jaren geleden te Amstcr
dam geboren is, en mij door Doctor ueyffert , aan wien ik nogmaals mijnen dank herhaal, geschonken werd. — Het kind
is van het vrouwelijke geslacht, en behalve de nader te vermelden wanstaltigheid, welgevormd. Het kwam met eene voetge-
boorte ter wereld, hetgeen, wegens het daaromtrent in de verklaring van PI. XXXVI aangevoerde, mij voorkomt eene belang-
rijke bijzonderheid te zijn. Ik heb aldaar tot genees- en verloskundigen de vraag gerigt, of, zoo hydrocephalus bij voetge-
boorte voorkomt, dezelve steeds den in PI. XXXV en XXXVI afgebeelden vorm zal hebben, en of de meer gewone vorm van
het gebrek als het werktuigelijk uitwerksel van den meer gewonen stand van het hoofd behoort beschouwd te worden. —
Door de hier voorgedragene waarneming is deze vraag ontkennend beantwoord. — Het hoofd heeft den bij hydrocephalus ge-
wonen vorm, in weêrwil dat het kind door voetgeboorte ter wereld kwam. — De verlossing was, uit den aard der zaak,
zeer moeijelijk; toen namelijk het kind vrij spoedig tot aan de schouders geboren was, bood het hoofd eenen zoodanigen
wederstand, dat de Heer reijffert genoodzaakt werd, door het perforatorium, ontlasting aan de groote hoeveelheid vochts
te geven, en aldus, na verminderden omvang, het hoofd met den stompen haak naar buiten te brengen. In weêrwil van
al de bezwaren, aan dergelijke verlossing verbonden , herstelde de kraamvrouw spoedig, — Zij had vroeger gezonde en zware
kinderen ter wereld gebragt, was steeds gezond , maar had in den aanvang van deze zwangerschap eenen val gedaan.

Fig. 1 stelt de voor-, Fig. 2 de achtervlakte voor van gemelde misgeboorte, geteekend op % der natuurlijke grootte.
Uit beide blijkt, dat de schedel op eene aanmerkelijke wijze door waterhoofd is uitgezet. Deszelfs grootste omtrek be-
draagt 0,50; de lengte, genomen van de achterhoofdsbuil tot aan het meest uitstekende gedeelte van het voorhoofd, 0,15§; af-
stand tusschen de beide wandbeenknobbels 0,141. — Zoo als gewoonlijk, is de uitzetting aan de eene zijde grooter geweest
dan aan de andere, waardoor aangezigt en bekkeneel zich beide scheef voordoen. — Van grooten omvang zijn de kraakbee-
nige ruimten tusschen de bekkeneelsbeenderen, hetgene ik D. 1, bl. S34, als gewoon gevolg van derzelver belemmerden
straalswijzen groei heb voorgesteld, welke, de snelle uitzetting van den schedel niet kunnende volgen, tusschenruimten over-
laat, eenigen tijd kraakbeenig blijvende. Hierdoor laten zich evenzeer verklaren de aanmerkelijke grootte der fontanellen, en
de kraakbeenige ruimte, welke fig. 1, a, a, a, a, in de beide beenkernen van het voorhoofdsbeen blijken overgebleven te zijn.
tielijk ik D. 1, bl. S38, gezegd heb, vullen zich deze kraakbeenige ruimten later met Wormiaansche beentjes aan, gelijk dit
fig 9, />, b, b, b, in de kraakbeenige ruimte tusschen het achterhoofdsbeen en de wandbeenderen zigtbaar is. Deze beenker-

„e„ «.oone. zich ook hier e„ da. io de hreede kraakbeenige rnimte tn.chen ; ^^ wl n

aer sia^pheenderen. - Merkwaardig i, .even. de verlengde sU-aa.vvij.e vorm van he. aeh.erhoof sheen fig. °

bet de limto tu.ehen .eb en de handbeenderen tracht aan to v„„cn. - Hot waterhoofd beeft ^^ ■ "

kensB . M dikwerf geschiedt. gecompliceerd met waterzucht van het rngge,„erg en gesp,e,ene ruggegra t. In flg. -
i t dat ij e: tweeden ruggewervei eene spicet begint, welke zich tot aan het benedenste ge^.to van bet he.hg^
uet Aa bet ruggedceUe wordt de omtrek dezer spleet bepaald door de omgebogone boogstukken der wervel», we ke
eHiJ onregeh.aUg a„ vorm voordoen. - Ter rcgterziide is er in « een plat, langwerpig beenstuk , hetwelk u,t den
n 1 de boogstukken voorkomt, en zich door drie knobbels met de ach.ervlakton van drie wervelbgcbaamkernen
: _ Boor h tzcl. wordt eene soort van tusschenschot in bet opene ruggegraatskanaal te weeg gebragt. n de len e.
reili..bee„ss,reek zijn de boogstukken „iet allecn omgebogen, maar staan zij bijna vlak, waardoor deze be.de ge 0,ten
r eglt zich al! eene doorloopende, in afdeelingen gescheidene, boenplaat voordoen. De gedaante der hoogs ukken ,s
laar "ongelijkmatig. Ken enkel boogstuk . is zeer breed, terwij. het daaropvolgende nietig is en de over,ge een.ge meer-
dere geli^matigbeL vertoonen. _ Behalve deze spijting der ruggegraat. is dc gcheele beenwording m d,t km onregelma-
; _ y „ den zevenden halswervel bijv. Lstaat alleen het halve boogstuk .. aan de regterz.de z.jn er slechts elf r.bben, en

s, elten de beide onderste e grootstendeels ineen. Merkwaardig is ook do tegennatuurlijke —^ ^

oppervlakte tegen de voorvlakte van den schenkel is aangedrukt, waardoor die soort van horrelvoeten wordt ,e weeg geb,a„t,

aan welke scootcttp.s den naam van fied-bot ealcankn geeft. - Z. D. II, bl, 199.

Haec et nonnullae e sequentibus tabulis sunt destinatae ad repraesentationem eoruin vitiorum, quae acephalia spuria, mi-
crocephalia, anencephalia sive hemicephalia, dicuntur. — Vir dar\', j. f. meckel horuni nominura farraginis loco, unum acra-
niae nomen proposuit, quod servandura esse censeo. — In operis mei T. î, p. 486, quatuor quasi typos s. species praecipuas
hujus vitii constitui, quarura prima est illa, in qua cerebrum deficit, et intégra cranii basis nuda jacet, — Fig. 1 et 2
hancce vitii formam referunt. — In iis cranii pars suprema planam exhibet superficiem , ibique non ossibus sed membrana
tantum tegitur, margine inaequali circumdata. — Hicce margo est elevatus et acutus ; distincte patet eum cranii ossibus
esse formatum. — Integumenta communia supra huncce marginem transeunt, ibique terminantur linea inaequali, quam ambit
cutis pilis densis referta, quemadmodum tam parte antica (Fig. 1) quam postica (Fig. 2) patet. — Mox post mortem mem-
brana , cranii basin obtegens, et cum margine supra dicto conjuncta, paululum convexa, rubra et sanguinolenta apparet. —
Infra eam sine ullo intervallo jacet periosteum , quod eminentem superficiem supremam baseos cranii investit. Deficit cere-
brum , sed nervi cerebrales in genere adesse videntur. Ante denudatam hancce cranii superficiem apparet (Fig. 1) frons plana
et obliqua directione antrorsum eminens. -— Ad ejus marginem anteriorem sive superciliarem proeminent oculi, sursum elevati,
et palpebris supremis tumidis obtecti. Ob deficientem cranii verticem, oculi magnitudine quasi excellere videntur, quod eo
magis quidem fieri videtur, quoniam faciei directio prorsus differt ab ea, quae infanti rite constitute est propria. Est enim
plana, et sursum eminet, ita ut horizontalem potius quam \'verticalem directionem acquirat. Maxillae , praesertim inferior,
majorem exinde acquirunt longitudinem quam in infante, debitam formam referente. Ita brutorum quasi adspectus efficitur,
propter quem capita infantiuni, tali ratione deformia, Germani Katzenköpfe et Franco-galli têtes de Crapaud vocant. Attamen
columna spinalis intégra esse potest, et tune quemadmodum Fig. 1 et 2 patet, collum debitam habet formam, ita ut mentum
a pectore et aures ab humeris separentur. E museo VroUkiano.

Fig. 3 et 4 ad secundam vitii speciem pertinent. In ea, ut dixi T. I, p. 468, saccus adesse potest, tum integer, tum
laceratus, a parte suprema cranii juxta superficiem posticam dorsi, propendens. — In infante deformi, e museo VroUkiano
Fig. 3 a parte antica et Fig. 4 a parte postica depicto, facies ita sursum spectat, ut directionem horizontalem supra humeros
teneat, et oculi sursum tendant. Collum quasi deficere videtur, et pars suprema capitis in eodem piano est sita ac superficies
postica dorsi. — Antrorsum pilis longis est obtecta, et dein in marginem serratum transit, e quo saccus pendet, a membrana
coerulei coloris formatus (Fig. 4). — Mox patebit in tali conditione columnam spinalem esse fissam.

Fig. S exhibet imaginem a latere depictam massae spongiosae , quae in tertia acraniae specie, supra cranium conspicitur ,
simulque repraesentat partem a cerebro residiiam et partem supremam medullae spinalis.

In hac tertia vitii specie, cranii basis tantum pro parte est denudata , quoniam ejus pars postica est clausa et suprema sola
aperta manet, Hinc substantia, deforme cerebrum referens in parte suprema capitis apparet, herniae cerebralis ad instar.

In infante deformi e museo VroliJciano, cujus cerebrum hic depingitur, massa vesicularis a in cranii vertice est sita. Ante
eam frons plana apparet , pone eam occiput magis eminens. Cutis h, b, b circa eam margine piloso terminatur, ibique tran-
sit in membranam , cerebri vesicam obtegentem. Vesica ipsa colorem refert profunde rubrum, et humore seroso , sanguine-
lento repletur, qui e sandifoutii observatione , bene multis cellulis continetur. A parte postica transit in medullam oblongatam
t\', valde crassam et latam , quae antrorsum intumescentiam d exhibet. Cum hacce medulla oblongata nervi solita ratione sunt
conjuncti, sed humore sanguinolente copioso circumdati.

Haecce observatie, quae prorsus ei est analoga , quam edidit vir clar\'. sandifort , demonstrat, in hacce vitii specie , licet
cerebrum sit valde imperfectum , nervös tamen solitos adesse. — Eorum praesentia et praecipue ramorum distributio periphe-
rica, in infante fig. 1 et 2 depicto, res maximi momenti esse videtur, quippe quae confirmât ea , quae T. I, p. 76, dixi,
nempe nervos stricto sensu neque e cerebro , neque e medulla spinali originem ducere , sed sponte sua formari.

Deze en eenige volgende platen ^ijn bestemd , om eene duidelijke voorstelling Ie geven van die soort van gebreken, welke
men nu eens met den naam van onviavG hooMelmsheid , acephaUa spuria, dan weder met dien van microcephalia, anencepha-
Ua oi hemicephalia bestempeld heeft. — j. f. ftieckel heeft er den vrij gepasten naam van acvanie aan gegeven, welken ik
meen te moeten behouden. — In mijn Handboek, D. I, bl. 486, heb ik er vier onderscheidene hoofdvormen toe gebragt, van
welke de eerste diegene is, in welken de hersenen ontbreken, en de geheele grondvlakte des schedels blootligt. — Fig. 1 en
2 bieden dezen vorm des gebreks aan. — In dezelve heeft de schedel van boven eene platte gedaante, en is dezelve aldaar
niet met de bekkeneelsbeenderen, maar slechts met een vlies bedekt, hetwelk van eenen ongelijken rand omgeven is. Deze
staat op, is hard en kantig op het gevoel, en doet zich duidelijk voor, als uit beenderen zamengesteld. — De uitwendige
bekleedsels gaan over dezen rand heen, en houden aldaar in eene ongelijke lijn op, welke duidelijk door het hoofdhaar, het-
welk zeer zwaar is, omschreven wordt. — Zoowel aan de voorvlakte (Fig. 1) als aan de achtervlakte (Fig. 2) is zulks zeer
duidelijk zigtbaar. — In den verschen toestand is het vlies, hetwelk de grondvlakte des bekkeneels dekt en zich met gemel-
den rand verbindt, rood van kleur, eenigzins bloederig en fiaauw gewelfd. Onmiddellijk onder hetzelve zit het beenvlies, het-
welk de naar boven uitpuilende binnenvlakte van het grondstuk des bekkeneels bekleedt. — De hersenen ontbreken, maar het
bestaan van zenuwen wordt in den regel opgeteekend. — Op deze aldus blootliggende grondvlakte van het bekkeneel volgt,
gelijk uit fig. 2 blijkt, naar voren het voorhoofdsgedeelte van het hoofd, hetwelk zeer plat is, en in eene eenigzins schuin-
sche rigting naar voren uitsteekt. Aan deszelfs voorsten of oogkasrand puilen de oogen uit, welke tevens eenigzins naar boven
gerigt, en met gezwollene bovenste oogleden overdekt zijn. Door het gemis van gewelfden schedel krijgen zij een overwigt
van grootte, en dit te meer, daar het aangezigt eene geheel andere rigting heeft, dan bij een welgesteld voorwerp. Hetzelve
is plat, en puilt naar boven uit, waardoor het, in plaats van regtstandig, bijkans horizontaal wordt. — De boven-, en vooral
de onderkaak krijgen hierdoor eene betrekkelijk grootere lengte, dan zulks bij een welgesteld voorwerp het geval is. — Het
gevolg van een en ander is een zonderling dierlijk aanzien, weshalve men deze wanstaltigheid bij onze naburen met den naam
van Kat%enkopf of van tête de Crapaud bestempeld heeft. — De ruggegraat kan daarbij gaaf zijn, en dan is er, gelijk in
fig. 1 en 2, een welgestelde hals, door welken de kin van de borst en de ooren van de schouders verwijderd worden. —
Uit het museum Vrolikianum.

Fig. 5 en 4 dienen om eene voorstelling te geven van den tweeden hoofdvorm van het gebrek. — In denzelven kan

er, gelijk ik D. I, bl. 463, gezegd heb, een zak zijn, nu eens gaaf, dan weder gescheurd, welke zich langs de bovenvlakte
van den schedel en de achlervlakle van de ruggegraat uitstrekt. — In de mannelijke misgeboorte uit het museum Vrolikianum,
welke in Fig. 5 van voren en in Fig. 4 van achteren wordt afgebeeld, is het aangezigt zoodanig naar boven gerigt, dat het
in eenen horizontalen stand vlak op de schouders geplaatst is, en cieoogen zich naar boven wenden: de uitwendige hals ont-
breekt, en de bovenvlakte van het hoofd loopt in ééne lijn voort met de achtervlakte van den rug; zij is eerst met vrij lange
baren bedekt, en gaat dan in eenen gekartelden rand over, uit welken een zak hangt, door een blaauwachtig gekleurd vlies
gevormd (Fig. 4). — Dat bij eene dergelijke uitwendige gesteldheid de ruggegraat gespleten is, zal later blijken.

Fig. 5 geeft eene zijwaartsche voorstelling van de sponsachtige massa, welke men, bij den derden hoofdvorm van acra
nie, boven op den schedel opmerkt, als ook van haar verband met hetgene er van hersenzelfstandigheid en ruggemerg be-
staat. — Bij den derden hoofdvorm is de grondvlakte van het bekkeneel slechts gedeeltelijk ontbloot, doordien de schedel
zich van achteren sluit, maar van boven openblijft. Eene meer of min misvormde hersenmassa vertoont zich dan boven op
den schedel, als ware zij door eene soort van breuk heengedrongen. — In eene vrouwelijke misgeboorte, uit het museum
Vrolikianum ,viQ\\kev misvormde hersenen hier afgebeeld worden, is eene blaasvormige massa a boven op de kruin van het hoofd.
Vóór dezelve is het platte voorhoofd, achter dezelve het meer verheven achterhoofd geplaatst. De huid {b,h,b) houdt rondom
dezelve met eenen harigen rand op, en gaat daar in een vlies over, hetwelk de blaas bedekt. — De blaas is paarsachtig
rood van kleur , en met weiachtig bloederig vocht gevuld, hetwelk, volgens eene waarneming van sandifort , in eene menigte
van cellen bevat is. Achterwaarts gaat zij in het verlengde merg c over, hetwelk zeer dik en breed is, en aan de voorzijde eene
opzweUing d vertoont. —Met dit verlengde merg zijn de zenuwen op de gewone wijze vereenigd, maar met veel bloederig vocht
omgeven. Deze waarneming, welke geheel met eene dergelijke van sandifort overeenkomt, toont, dat bij dezen vorm van het
gebrek de hersenen nog zeer onvolkomen zijn, en dat in weêrwil daarvan de gewone zenuwen bestaan. — Dit bestaan, en vooral
de peripherische takverdeeling der hersenzenuwen , in de misgeboorte, welke in fig. 1 en 2 wordt afgebeeld , is eene zaak van
groot gewigt. Zij bevestigt de D. I, bl. 76 , aangevoerde stelling, dat de zenuwen niet kunnen gezegd worden uit de herse-
nen of uit het ruggemerg voort te groeijen.

Fig. i. Verticem refert capitis infantis, e museo Vrolikiano, in quo ea cernitur speciei secundae varietas, quam T. I,
p, 462, descripsi. —- In vertice piano, substantia est spongiosa , cerebri locum tenens. — In tali casu columna spinalis intégra
esse potest, qua in re differt haecce varietas a forma, quam Tab. 40, f. 3 , 4, depinxi. — Caput distincte collo a trunco
esse separatum , negari nequit.

Fig. 2 et 3 repraesentant habitum externum ejus speciei secundae varietatis, cui vir clar^. geoffkoy st, hilaire nomen anen-
cephali dedit. In ea cranium est perfectius, parte suprema integrum, sed postica apertum , et tota columna spinalis est fissa,
ita ut medulla nuda jaceat.

Fig. 2 demonstrat indicium fissionis spinae dorsalis etiam capitis situ cognosci, quippe quod inter humeros quasi est de-
pressum. Oculi proéminent, et sursum diriguntur; aures humeris insident. In superficie postica cranii nuda jacet et deformis
massa cerebralis, quemadmodum fig. 3 patet, in qua tamen nonnulla sunt loborum cerebralium rudimenta , et in dorso me-
dulla apparet, laminam referens. — Superficies plana cranii et tota superficies postica spinae dorsalis circumscribuntur margine
cutaneo denticulate. — Sceleti dispositie depingitur Tab. XLIII ; simul cum ejus descriptione tradentur nonnulla de cerebri et
\'medullae spinalis structura. E museo Vrolikiano.

Fig. 4 depingit superficiem supremam capitis infantis deformis e museo Vrolikiano , cujus corpus enormem habet magni-
tudinem. — Demonstrat icon, in tertia acraniae specie, tumorem, in vertice situm, normalem fere formam et structuram ex-
hibere posse. — Hic saltem massa apparet, cerebri hemispheria referens, et In vertice memhrana tecta, quae conjungitur cum
margine cutaneo, serrato , cerebrum nudum circumdante.

Fig. 1 stelt de kruin des hoofds voor eener misgeboorte uit het museum Vrolikianum, waarin die wijziging van den
tweeden hoofdvorm van acranie bestaat, in welke , gelijk ik D. I, bl. 462, gezegd heb, boven op de platte kruin van het
hoofd, een sponsachtig weefsel zit, hetwelk de plaats van hersenen vervangt. — In dergelijk geval kan de ruggegraat gaaf
zijn, waardoor bepaaldelijk het verschil met den vorm, welken ik PI. 40, fig 3, 4, heb afgebeeld, wordt uitgemaakt. — Dat
het hoofd door eenen duidelijken hals van den romp is afgesnoerd, zal wel niet ontkend worden.

Fig. 2 en 3 geven de voorstelling der uitwendige gesteldheid van die wijziging van den tweeden hoofdvorm, aan
welke geoffroy st. hilaiue den naam van anencephalus heeft gegeven. — Bij dezelve is de schedel meer voltooid, van bo-
ven gaaf, maar van achteren open, terwiji de geheele ruggegraat gespleten is, en hierdoor het ruggemerg blootligt. Fig. 2
loont, dat het kenmerk der splijting van de ruggegraat zich ook weder in de plaatsing van het hoofd verkondigt, hetwelk
als tusschen de schouders ingedoken zit. — De oogen puilen uit, en zijn naar boven gerigt; de ooren zitten op de schou-
ders. — Aan de achtervlakte van den schedel ligt eene misvormde hersenmassa bloot, gelijk uil fig. 3 blijkt, in welke echter
eenige aanduiding van kwabben zigtbaar is, en aan de ruggegraat vertoont zich een handvormig ruggemerg. — De platte
schedelvlakte en dé geheele achtervlakte der ruggegraat worden omschreven door eenen gekartelden huidrand. — De verhou-
ding van het geraamte wordt in eene der volgende platen afgebeeld; bij deszelfs beschrijving zal ik omtrent hersenen en rug-
gemerg in eenige nadere bijzonderheden treden. — Uit het museum Vrolikianum.

Fig. 4. Afbeelding der bovenvlakte van het hoofd eener misgeboorte uit hel museum Vrolikianum, van zeer zwaren
ligchaamsbouw. — Zij toont, dat bij den derden hoofdvorm van acranie het gezwel, hetwelk boven op de kruin van het
hoofd geplaatst is, nagenoeg den gewonen vorm en het gewone maaksel der hersenen kan vertoonen. — Hier althans is eene
hersenmassa, welke in vorm de halfronden der groote hersenen nabootst, en op de kruin van het hoofd met een vlies bedekt
wordt, hetwelk zich met den gekartelden huidrand rondom de blootliggende hersenen verbindt. — Z. D. I, bl. 477,

Hujus tabulae propositum est, ut imaginem det deformitatis, quae ex duabus primis acraniae speciebus in cranii compage
exsistit.

Fig. i et 2 repraesentant superficiem supremam et lateralem cranii, T. I, p. 460, descripti, eamque acraniae speciem
exbibentis , cujus babitum externum depinxi fig. 1 et 2 Tab. XL. — Cranii basis nuda jacet, et superficiem refert transversa
directione convexam, cujus limites antrorsum determinantur ossibus frontis a, a, quae duas angustas referunt laminas osseas. —
Hae non prorsus sunt fornicatae, sed recta directione antrorsum tendunt, ibique ossa nasi oflfendunt lata et longa b, quae con-
junguntur cum partibus nasalibus ossium maxillarium superiorum, valde latis et recta directione deorsum tendentibus. Orbitae
antrorsum magnum habent ambitum, valdeque patent, dum parum sunt profundae. Ossa zygomatica sunt valde lata , et in
partibus orbitalibus, directione obliqua, excavata. In hisce cavitatibus resident oculi, qui propterea eminent, ratione acraniae
propria. — Genarum lata expansio (V. Pl. XL, fig. 1) oritur ex ossium jugalium eminentia ; frons plana, ex ossium frontalium
dispositione ; nasus latus ex ossibus nasahbus planis, quibus omnibus fit ut hoc cranium prorsus ac perspicue exprimat exter-
num babitum vitii, de quo agitur. — Neque minus digna est basis ejus ad quam attendatur. Antrorsum fig. 1, c?, apparent duo
parvi processus ensiformes, qui se non versus latera expandunt, sed formam referunt duorum parvorum stylorum osseorum,
qui antrorsum diriguntur. Pone eos jacet sella turcica fig. 4, e, quae, foveae loco, dorsum refert convexum. — Juxta eam
ab utroque latere sita est parva et nequaquam sursum elevata superficies cerebralis alarum majorum ossis sphaenoidei f, in
quibus duo sunt foramina rotundum alterum, alterum ovale. Pone eas transversam sedem occupant partes petrosae ossium temporalium
g, g, quae in cranio bene sese habente\', soient oblique antrorsum tendere. Inter eas partes, basis ossis occipitis h verticali fere
directione descendit. — Ah utroque hujus latere pars sita est condyloidea i, i, cum qua squama ossis occipitis 1,1, in utroque
latere est conjuncta. Haec cum parva lamina m , ossis parietalis locum obtinente, extrorsum dirigitur. — Itidem obhqua direc-
tione extrorsum deprimuntur squamae ossium temporalium parum evolutae. — Hisce omnibus basis cranii latior redditur , et
meatus auditorii externi prorsus deorsum absconduntur. Vertebra cervicalis prima sive summa parte postica est fissa , reliquae
sunt integrae.

Fig. 3 et 4 exhibent imaginem planitiei superae et lateralis cranii infantis recens nati, acrania deformis, in quo squamae
ossis occipitis (fig. 5 et 4, a, a, a) et laminae, ossium parietalium locum tenentes (fig. 3 et 4, ô, 6 , />) ita extrorsum emi-
nent, ut quemadmodum T. I, p. 461, dixi, alarum instar, deorsum et versus latera dirigantur. Simul autem vertebrae cervi-

cales quatuor supremae sunt fissae. Eadem res obtinet in infante deformi, quem vir clar^ sandu^ort depinxit tabula quarta dis-
sertationis, cui titulus anatome infantis cerebro destituti, quam edidit in OpuscuUs anatomicis Lugd. Bat. a«. 1784. Adeo
similis ille est sceleto, quod ante oculos habeo, ut bujus ectypum fere videatur. — In ceteris, compages ossea bujus cranii
convenit cum ea. quae fig. 1 et â depingitur. In c, c, apparent ossa frontalia imperfecta ; in d processus ensiformes stylos
referentes ; in e sella turcica ; in f superficies cerebralis alarum majorum ossis sphaenoidei ; in g, g, g partes petrosae ossium
temporalium; in h pars quae ossi occipitis pro fundamento est; in i, i partes condyloideae ossis occipitis ■ in l, l orbitae emi-
nentes ; in m, m vertebrae cervicales supremae fissae.

Fig. 8 et 6 repraesentant superficiem superam et lateralem cranii, in tertia acraniae specie. — In ea, quemadmodum T.
I, p. 474, dixi, cranium postrorsum clauditur, sed sursum apertum manet. — Massa cerebralis deformis tunc in vertice appa-
ret , herniae cerebralis ad instar. — Cranium igitur magis est perfectum , quoniam pars occipitalis ossis occipitis laminam refert
osseam , elevatam (fig. 5, 6, a), angulum rectum cum reliqua cranii baseos parte formantem. — Ossium frontalium tantum
adsunt partes orbitales ^, b, b, et parietes laterales cranii tantum efficiuntur squamis ossium temporalium c, c, c, deficienti-
bus ossibus parietalibus.

Fig. 7 et 8 demonstrant cranium aliquando ad majorem adhuc accedere perfectionem, ita ut adsint ossa parietalia a, a, a,
et pro maxima parle vertex sit clausus. Fig. 8 Tab. XL depingitur massa spongiosa, quae supra verticis hiatum est sila. Ante
eam frons est plana, et pone eam occiput elevatum. ~ In ipso cranio major apparet perfectio. Cum fere simili forma sed ma-
jori elevalione occipitis Fig. 8, c, et squamae temporalis b conjunguntur partes frontales magis evolutae Fig. 7 , b, b, et ossa
parietalia Fig. 7, a, a, quae laminas referunt planas, margine concavo terminatas, et antrorsum cum osse frontis, retrorsum
cum osse occipitis connexas. Hac ratione supra verticem circumscribunt aperturam ovalem, per quam vesica cerebralis denudata
communicationem habet cum angusta cranii cavitate. —- Haec antrorsum nullam refert capacitatem, sed postrorsum est pro-
fundior, quoniam basis ossis occipitis verticali fere directione deorsum tendit, et hac ratione inter eam et verticalem occipitis
squamam satis largum remanet intervallum, ad recipiendam medullam oblongatam. Quemadmodum Fig. 8, 6, 7,8 patet,
facies in tertia hacce vitii specie magis quam in prius allatis est evoluta et longa, sed angusta. Praesertim in maxilla inferiore
patet haec faciei longitudo. — In cranio f. 8 et 6 depicto separatns est nucleus triangularis in mento d, d, quem vir clar\'.
ARNOLD (Lehrb. der Physiologie des Menschen, Ipcr Th., 3te Abth. Zürich, 1842, p. 1261), sub nomine ossis intermaxillaris
inferioris , descripsit. — Iste nucleus saepe , sed nequaquam constanter separatum pro maxilla inferiori refert ossificationis
punctum, quod vir clar^ os mentale dixit. Propter majorem orbitarum profunditatem oculi minus proeminent, quam in
prima specie, Quae in bac tabula delineata sunt, eorum omnium exemplaria sunt in mmeo VroUMano.

Het doel dezer plaat is eene voorstelling der misvorming, welke door de beide eerste hoofdvormen van acranie in de
beenige zamenvoeging van den schedel wordt te weeg gebragt.

Fig. 1 en 2 geven eene afbeelding der boven- en der zijvlakte van den schedel, welken ik D. I, bl. 460, beschreven
heb. — Hij is misvormd door den eersten hoofdvorm van acranie, welks uitwendige verhouding fig. 1 en 2 van pl. XL wordt
voorgesteld. — De grondvlakte van den schedel ligt onbedekt, en is in eene dwarse rigting gewelfd. Zij wordt van voren
door de voorhoofdsbeenderen a, a begrensd, welke zich als een paar smalle beenplaten voordoen. Zij welven zich niet, maar
gaan regt naar voren, totdat zij tegen twee breede en lange neusbeenderen b stuiten , welke zich met de reusgedeelten der
bovenkaakbeenderen verbinden. Deze zijn zeer breed, en gaan regt naar beneden. — De oogkassen hebben naar voren eenen
grooten omvang, en staan wijd uit, terwijl zij daarbij niet zeer diep zijn. De jukbeenderen verbreeden zich, en zijn, aan
hunne oogholtegedeelten, in eene schuinschê rigting uitgehoold. — In deze holten zijn de oogen ingevat, welke hierdoor op
de bij acranie eigene wijze uitpuilen. — Het breed zijn der wangen (z. Pl. XL, fig. \\) wordt door het uitsteken der juk-
beenderen ; het platte voorhoofd, door de gesteldheid der voorhoofdsbeenderen; de breede neus door de platte neusbeenderen
te weeg gebragt, zoodat de schedel eene volkomene uitdrukking geeft van den uitwendigen vorm des gebreks. — Niet min-
der belangrijk is deszelfs grondvlakte. Van voren, fig. 1, d, vertoonen zich aan dezelve twee zeer kleine zwaardswijze uit-
steeksels, welke zich niet zijwaarts uitbreiden, maar zich als een paar kleine voorwaarts gerigte beenstijlen voordoen,—Ach-
ter dezelve zit de turksche zadel, fig. 1, e, welke, in plaats van diepte, eenen gewelfden rug vertoont. Daarnaast bevindt
zich aan weêrszijden de geringe en niet zijwaarts oprijzende hersenvlakte van de groote vleugels van het wiggebeen f, in
welke een rond en eirond gat zijn. Achter deze breiden zich in de dwarste, in plaats van schuins naar voren, de steenachtige
gedeelten der slaapbeenderen uit, g, g, tusschen welke het grondstuk des achterhoofdsbeens h bijna regtstandig naar beneden
gaat. Aan elke van deszelfs zijden zit een knobbelstuk, i, i, met hetwelk aan weêrszijden eene achterhoofdsschub l, I verbon-
den is, die, even als de smalle daarmede vereenigde beenplaat, welke de plaats van wandbeen m vervangt, geheel naar bui-
ten gekeerd is. Evenzoo zijn de weinig ontwikkelde schubben der slaapbeenderen, fig. 2, d, in eene schuinschê rigting naar
buiten verdrongen. — Door een en ander verbreedt zich de grondvlakte des schedels op eene aanmerkelijke wijze, en zijn de
uitwendige gehoorgaten geheel benedenwaarts verborgen. De bovenste of eerste halswervel is van achteren gespleten; de an-
dere zijn gaaf.

Fig. 3 en 4 stellen de boven- en de zijvlakte voor van den schedel van een pasgeboren kind, door acranie misvormd,
in welken de schubben van hel achterhoofdsbeen, fig. 5 en 4, 0, a, a, en de platen, welke de plaats van wandbeenderenver-
vangen, fig. 3 en 4, Z», zoo verre naar buiten uitstaan, dat zij, gelijk ik D. I, bl. 461, zeg, als waren zij vleugels, zich
naar beneden rigten en zijwaarts van den schedel uitpuilen , waarbij de vier bovenste halswervelen gespleten zijn. — Hetzelfde
grijpt plaats in de misgeboorte, welke sandifout op de vierde plaat zijner Verhandeling heeft afgebeeld (z. anai. inf. cerebra desti-
tuti. L\\x%(\\.JS&l.\\lU,inOpuse.ünat.). — Hare overeenkomst met bovengenoemde misgeboorte is zoo groot, dat zij zich voordoet
als ware zij naar haar genomen. — In alie andere opzigten komt de misvorming in de beenige zamenstelling overeen met
diegene, welke in fig. 1 en 2 wordt voorgesteld. — In c, c worden de onvolmaakte voorhoofdsbeenderen afgebeeld; in d de
slijlvormige zwaardswijze uitsteeksels; in e de lurksche zadel ; in f de hersenoppervlakte van de groote vleugels van het wig-
gebeen ; in g, g, g de steenachtige gedeelten van het slaapbeen; in h het grondstuk van het achterhoofdsbeen; ini de knob-
belgedeelten van het achlerhoofdsbeen ; \\n l, I de uitspringende oogkassen; in m, m de gespletene bovenste halswervelen.

Fig. S en 6 geven eene voorstelling boven- en zijwaarts van den schedel in den derden hoofdvorm van acranie. In
denzelven sluit zich, gelijk ik D. 1, bl. 474, zeg, de schedel achterwaarts, maar blijft hij van boven open. Eene meer of min
misvormde hersenmassa vertoont zich dan boven op den schedel, als ware zij door eene soort van breuk heengedrongen. —
De schedel is derhalve meer voltooid, doordien het achterhoofdsgedeeltc van het achterhoofdsbeen, als eene regtopslaande
beenplaat, fig. 5, 6, a, zich in eenen regthoek met het overige gedeelte van dc grondvlakte des schedels verbindt. Van de
voorhoofdsbeenderen beslaan slechts de oogholtegedeeltenZ», b, b, en de zijwanden van den schedel worden alleen door de schub-
ben der slaapbeenderen gevormd c, c,c, terwijl de wandbeenderen ontbreken.

Fig. 7 en 8 loonen, dat er verdere voltooijing van den schedel mogelijk is, zoodat er wandbeenderen a, a, a bestaan, en
lot op eene kleine opening na, dc bovenvlakte van den schede! gesloten is. — In de vijfde figuur van PI. XL wordt de spons-
achtige massa afgebeeld, welke boven de opening van den schedel geplaatst was. — Vóór dezelve was het platte voorhoofd,
en erachter het meer verhevene achterhoofd geplaatst. — In den schedel is, gelijk fig. 7 en 8 loonen, meerdere voltooijing
zigtbaar. Bij ongeveer denzelfden vorm, maar met meerdere verheffing van achterhoofdsbeen , fig. 8, c, en van slaapbeensschub b,
voegt zich grootere ontwikkeling van de voorhoofdsgedeelten des voorhoofdsbeens, fig. 7 b, b, en bestaan van wandbeenderen, fig.
7, a, a, welke zich als een paar platte beenplalen voordoen, die in eenen hollen rand uitloopen, en van voren legen de voor-
hoofdsgedeelten van de voorhoofdsbeenderen , van achteren tegen de achterhoofdsschub aansluiten. Aldus omschrijven zij boven
op de plalle kruin van het hoofd eene eironde opening, door middel van welke de blootliggende hersenblaas met de naauwe
schedelholle gemeenschap oefent. Deze heeft aan de voorzijde ter naauwer nood eenige ruimte, maar is van achteren dieper ,
doordien het grondstuk des achterhoofdsbeens in eene schier vertikale rigting naar beneden gaat, en er aldus tusschen hetzelve
en de regtopslaande schub des achterhoofdsbeens een genoegzame afstand overblijft, ter bevatting van het verlengde merg. —
Gelijk uit fig. 8, 6,7, 8 blijkt\', is het aangezigt, in dezen derden hoofdvorm, sterker dan in dc vroeger beschrevene ont-
wikkeld, en daarbij lang, maar levens smal. Vooral drukt zich deze lengte in dc onderkaak uit. In den schedel, welke in
fig. Sen 6 afgebeeld wordt, is er in het kingedeeltc der onderkaak eene op zich zelve staande driehoekige beenkern d, d,
welke men, volgens arnold (Lehrb. der Physiologie des Menschen, IPer xh., 4^« Abth. Zürich, 1842, p. 1261), als een
onderst tusschenkaakbeen moet beschouwen. — Zij schijnt dikwerf, hoewel niet standvastig, als afzonderlijk verbeeningspunt
der onderkaak voor te komen, en wordt door hem als een eigenlijk kinbeen beschreven. Wegens de meerdere diepte der oog-
kassen, puilen de oogen veel minder uit dan in den eersten hoofdvorm.

Al de afbeeldingen dezer plaat zijn genomen naar praeparaten uit het museum Yrolikianwn.

Fig. 1 et 2 repraesentant superficiem posticam et lateralem sceleti, ea acraniae speciei secundae varietate affecti, cujus habitu m
externum depinxi f. 2 et 5 Tab. XLI. — In memoriam est revocandum, quod in ea margo serratus planum cranii et super-
ficiem posticam spinae dorsalis ambeat, et quod ut fig. 5 Tab. XLI patet, cerebrum et medulla spinalis in perfecta versentur
conditione. — In infante vitiose nato, cujus sceleton hic depingitur, planum supremum cranii vix eminet, et cute externa
pilis refertissima obtegitur ; pone illud aderat saccus sanguinolentus, quem spina dorsalis sequitur, usque ad os sacrum fissa ;
circa hanc fissuram margo cutaneus denticulatus reperitur, qui in membranam transit sanguinolentam, cujus vasa sunt tumida
et profunde rubra. Infra eam translucent fasciculi nervei albi. — Saccus sanguinolentus rudimentum cerebri refert, anteriora
versus in duos lobos divisum, et membrana tectum, quae in marginem cutaneum denticulatum transit. — Ex eo exsurgùnt
nervi cerebrales, qui omnes adsunt. — Medullae spinalis loco duo sunt nervorum funiculi, largo intervallo a se invicem sepa-
rati , ita ut alter in parte suprema, alter in parte infima spinae dorsalis fissae sit situs. — Quivis horum funiculorum termi-
natur extremitate obtusa ; alter partem cervicalem, alter lumbalem medullae spinalis refert. Ex altera plexus brachialis , ex
altera plexus lumbalis et sacralis exsurgunt. In intervallo inter istos funiculos jacent nervi dorsales, qui ibi prorsus sunt liberi,
quique directionem transversam tenent. — Per foramina penetrant membranae, quae totam hancce spinae dorsalis fissuram
obvestit, et in marginem cutaneum denticulatum transit.

Ab hacce partium mollium descriptione transitum facientes ad sceletcm, in cranio conspicimus ossa frontalia et parietalia
fig. 2 a, b, ita ut cranium a parte suprema clausum sed nequaquam convexum sit, et foveam transversam referat. Pone eam
arcus est osseus fig. 1 et 2 c, vertebrae arcum referens, per quem angustum cerebri receptaculum conspici licet fig. 1. Hicce
arcus efficitur squama occipitali ossis occipitis, et saccum sanguinolentum transmittit, quod cerebri rudimentum esse dixi. —
Sequitur spina dorsalis, usque ad ultimam vertebram lumbalem fissa fig. 1 b, b. Arcuum segmenta non tantum extrorsum,
sed etiam paululum antrorsum vertuntur, et in latere sinistro partis cervicalis in unam laminam osseam confluunt fig. la. —
Cervix antrorsum deprimitur ; sternum directionem habet fere horizontalem, eique mentum incumbit. Cranium magis est per-
fectum quam in reliquis foetubus acrania deturpatis, antea descriptis. Illud transitum facere ad formam * herniae cerebrali
propriam, explicatione fig. 3 et 4 patebit. E museo VroUkiano.

Fig. 3 et 4 exhibent imaginem quartae acraniae speciei, cui nomen datur herniae cerebri, encephalo-celes. Quemadmo-
dum T. I, p. 479, dixi, eo nomine tumor intelligitur, cute externa tectus, in parte quadam circumferentiae cranii ortus, et

encephali portionem conlinens. — In genere, quemadmodum etiam hisce figuris patet, saccum refert ex occipite pendentem
et in nucha situm. A sacco flg. 4, Tah. XL, depicto dilfert hernia cerebri, quoniam solitis integumentis communibus est ob-
tectus, et vitiosa conditio capitis et cervicis aliam exhibet formam. Facies nempe minus sursum vertitur ; aures non humeris
sunt impositae; Collum non deest. Imperfecta tamen cranii conditio pro parte est comparanda cum ea, quae secundae acra-
niae speciei est propria, quaeque fig. 1 et 2 hujus tabulae depingitur. — E speciminibus , quae ante oculos habeo , patet
caput parte suprema esse planum, clausum , sed nimis angustum, quam ut cerebrum continere possit, ita ut istud se retror-
sum dirigere fuerit coactum. — Exit nempe per os occipitis, arcum referens, eadem fere ratione qua fig. 1 et 2 hujus
Tabulae vertebrae arcus sursum tendens imitatur. — Notandum videlur, in cranio, ad hancce vitii speciem pertinente, e
mmeo VroUkiano, ossa illud constituentia esse spissiora et ponderosiora , quam e parvo eorum ambitu suspicari liceret, eaque
crassitie etiam superare cranii ossa in foetu rite constituto ex eadem periodo, — Pro maxima parte suturis invicem conjungun-
tur. — An haecce dispositio e vicaria quadam vi plastica est explicanda? Quoad cerebrum et nervös, in hacce vitii specie,
lectorem relego ad ea, quae T. I, p. 481 seqq., sunt dicta. Ambae hae figurae praeparata depingunt e museo Vrolikiano.

Fig. 1 en 2 geven eene afbeelding achter- en zijwaarts van de verhouding des geraamten, bij de wijziging van den twee-
den hoofdvorm van acranie, welks uitwendige gedaante beschreven werd Fig. 2 en 3 van PI. XLI. ~ Ter herinnering strekke,
dat bij haar de platte schedelvlakte en de geheele achtervlakte der ruggegraat omschreven zijn door eenen gekartelden
huidrand, en dat, gelijk uit fig. 3, PI. XLI, blijkt, hersenen en ruggemerg zich in volmaakteren staat voordoen. — In demis-
geboorte , welker geraamte hier wordt voorgesteld, is de bovenste schedeloppervlakte zeer plat, en was zij met de uitwendige
huid en veel haar bekleed; achter haar zat een bloederige zak, waarop de ruggegraat volgt, welke tot aan het heiligbeen
gespleten is; rondom die spleet zat een gekartelde huidrand, welke in een bloederig vlies uitliep, met opgezette, hoogroode
vaten. Onder hetzelve schemerden witte zenuwbundels door. — De bloederige zak is het rudiment van hersenen, aan de
voorzijde van twee kwabben voorzien, en met een vlies bedekt, hetwelk met den gekartelden huidrand ineenliep; uit hem
komen de hersenzenuwen voort, welige alle aanwezig zijn. In plaats van ruggemerg, waren er twee bundels van zenuwen,
welke door eene aanmerkelijke tusschenruimte van elkander gescheiden waren, zoodat de eene in het bovenste, de andere
in het benedenste gedeelte der gespletene ruggegraat zat. Elk dier bundels eindigde in een afgeknot uiteinde ; de eene is
als hals- , de andere als lendengedeelte te beschouwen. Uit den eenen kwam de plems brachialis voort; uit den anderen
ontstonden de plexus lumbalis en sacralis. — Tusschen in zaten de n. n. dorsales geheel vrij en in eene dwarse rigting ;
zij drongen door de gaten heen van het vlies, hetwelk deze geheele gespletene ruggegraat bekleedde, en in den gekartelden
huidrand uitliep.

Zoo wij, na deze beschrijving der weeke deelen, tot de beschouwing van het geraamte overgaan, vinden wij in den
beenigen schedel de voorhoofds- en wandbeenderen (fig. 2, a, b); zoodat hij van boven gesloten, echter niet gewelfd is ,
maar eene dwarse diepte vertoont. - Achter die diepte is een beenige boog, Fig. 1 en 2, c, onder den vorm van eenen
wervelboog, door welken men heenziet in de zeer naauwe schedelholte (zie fig. 1). Deze boog wordt door de achterhoofds-
schub van het achterhoofdsbeen gevormd, en dient om den bloederigen zak door te laten, welke zoo straks als rudiment van
hersenen vermeld werd. Daarop volgt de ruggegraat, welke tot aan den ondersten lenden wervel gespleten is (z. Fig. 1,
b, b). De boogstukken der wervelen zijn niet alleen naar buiten, maar zelfs eenigzins naar voren omgebogen, en aan de
linkerzijde van het halsgedeelte tot één beenstuk ineengesmolten (z. Fig. 1, a). De hals is naar boven ingebogen; bet
borstbeen heeft eene bijna horizontale rigting, en de kin rust op hetzelve, — De schedel is hier meer dan in eenige der

vroeger beschrevene en afgebeelde misgeboorten voltooid. — Dat hij den overgang maakt tot den vorm, welke aan hersenbreuk
eigen is, zal uit de verklaring van fig. o en 4 blijken. — Uit het museum, Vrolikianum.

Fig. 3 en 4 geven de voorstelling van den vierden hoofdvorm van acranie, aan welken men den naam geeft van hernia
cerebri, encephalo-cele. — Gelijk ik D. 1, bl. 479, gezegd heb, wordt onder dien naam een gezwel verstaan, met de uit-
wendige huid bedekt, hetwelk aan eenig gedeelte van den omtrek des schedels ontstaat, en een gedeelte der hersenen in zich
bevat. Het doet zich in het algemeen, gelijk ook uit deze beide figuren blijkt, als een zak voor, welke uit het achterhoofd
voorkomt, en aan den nek geplaatst is. Van den zak, welken ik Pl. XL, fig. 4, afgebeeld heb, onderscheidt de hersenbreuk
zich, doordien zij met de gewone uitwendige bekleedsels bedekt is, en daarbij de misvorming van het hoofd en van den hals
zich op eene geheel andere wijze voordoet. Het hoofd is namelijk minder met het aangezigt naar boven gekeerd; de ooren
zijn niet op de schouders geplaatst; de hals onbreekt niet. — De onvolkomen toestand echter van den schedel is in enkele opzig-
ten te vergelijken met diengenen, welke aan den tweeden hoofdvorm van acranie eigen is, en fig. 1 en 2 dezer plaat werd
afgebeeld. — Uit de specimina, welke ik voor mij heb, blijkt dat het hoofd van boven plat, gesloten, maar als verblijfplaats
der hersenen te weinig ontwikkeld is, zoodat deze zich hierdoor naar achteren verplaatst hebben. — Dit geschiedt door het
boogvormig achterhoofdsbeen henen, welks achterhoofdsstuk zich als een regtopstaande wervelboog voordoet, ongeveer op
dezelfde wijze als in fig. 1 cn 2 dezer plaat werd afgebeeld. Merkwaardig komt mij in eenen schedel, tot dezen hoofdvorm
des gebreks behoorende, uit het museum Vrolikianum, \\oov, dat de beenderen, welke hem zamenstellen, veel dikker en zwaar-
der zijn, dan men uit hunnen geringen omvang zoude verwachten, en dat zij het in dikte zelfs winnen van de schedelbeende-
ren eener welgemaakte vrucht van hetzelfde levenstijdperk, Grootstendeels vatten zij door naden in elkander. Zoude dit uit
vicariërende werkzaamheid te verklaren wezen? — Wat de verhouding der hersenen en hare zenuwen bij dezen vorm des
gebreks aangaat, verwijze ik tot hetgene daaromtrent D. 1, bl, 481 en volgg,, gezegd is.

Haccc tabula ca quasi conlincntc, quae ex acraniae dcscriplionc et rcpraesenlationc sunt deducenda , ea iiiustrare sludui, quae
T. I, p. 494, de vitii causis sunt dicta. Nonnullarum ejus spccicrum originem huic hydrocephali disnipti formae esse ad-
scribendam, quam T. ï, p. S20, tamquam vitium primitivum descripsi, vix est quod dubitemus. — Observatio quaedam viri
clarissimi tieremann hancce acraniae causam distinctissime indicat. — Describit quemadmodum fig. 1 et 2 patet, infantem
recens natura, in quo, cranii tegmenti loco, saccus est magnus, vcsicularis, supra cujus superficiem numerosa dispergunlur
vasa sanguifera, ct qui intus continet humorem turbidum , opacum , sanguinolentum , e cerebro verosimiliter residuum. In
fundo sacci apparent nervi cerebrales. — Si huncce saccum nobis disruptum proponamus, acquirilur forma quam conspicere
licct in embryo 4 mensium musei Vrolilciani, quaeque non minus evidenter apparet, si quemadmodum fig. 5 et 4 patet,
propter nimiam humoris serosi congeriem, hydro-encephalo-cele terminetur disruptione vesicae cerebralis, unde infans in lucem
ediiur cum sacco disrupto, cerebri reliquias continente.

Aliud licet non prorsus aequiparandum exemplum, cujus imaginem delineandam curavi fig. S, dat tiedemanîn" , Anat. d.
Kopfl. Missfjeb. Landshut, 1813, p. 95, Tab. II, fig. 9. Est embryon 7 hebdomadum, in quo cerebri loco, vesica est
rugosa in a.

Ex omnibus iis quae attuli, concludendum esse puto, in omnibus casibus, in quibus saccus sive integer sive disruptus
conjungitur cum cranio deformi, ejus originem esse attribuendam mox dictae hydrocephali interni speciei, vel si mavis, ni-
sui formative cohibito, quo cerebrum subsistit in infimo isto formationis stadio, ubi vesicam tantum refert. — In iis casibus
contra, in quibus plana cranii superficies membrana tantum et nervis cerebralibus tegitur; in iis in quibus ibi residet substantia
spongiosa ; in iisque in quibus cranium quidem planum, sed praetcrea completum est, nequaquam vitii origo explicanda
videtur e disrupta vesica cerebrali. Haecce opinio praesertim nilitur observationi embryi vix duorum mensium depicti fig. 6,
quod debeo bencvolentiae viri clarissimi baart de la faille. In eo deficit cranii tegmentum et jacet supra caput massa spon-
giosa a, cerebri locum tenens. Ita demonstrare illud embryon mihi videtur, acraniam nonnunquam etiam primitivum esse
Vitium , quemadmodum tabulae explicatione melius patebit.

Fig. 1. Caput infantis a tiedemanno descripti et depicti quod acraniae physiognomiam bene repraesentat, et sursum tu-
morem magnum vcsiculosum possidet, cranii tegmenti locum tenenlem. Integumenta communia capitis supra oculos et aures
transeunt in tenucm et mollem membranam, nullis pilis tectam , et vesicae ad instar humore seroso expansam. Cf. f. tiede-

Fig. 1. Hel hoofd \\an een door tiedemann heschrevea cn afgebeeld kind, hetwelk de algemeene physiognomie, aan acra-
ie eigen, vertoont, en van boven een groot blaasvormig gezwel bezit, in plaats van schedeldekseL — De algemeene bekleed-
sels van het hoofd gaan boven de oogen en de ooren, in een teeder, week vlies over, waarop geene haren zitten, en hetwelk
zich blaasvormig door vocht uitgezet voordoet. — Z. v. tiedemann , Beob. u. die Beschaffenheit des Gehirns u. der Nerven in
Missgeburten, in Zeitschr. f. die Physiol., B. Hl, p. 56, Taf. VHl, IX.

Fig. 2 toont, dat, na het wegnemen van het uitwendig bekleedsel van den zak a , zich het. in de afbeelding naar voren
omgeslagen harde hersenvlies b vertoont met het sikkel- en tentvormig verlengsel, welke de aderlijke boezems bevatten. — Er
onder zit het zachte hersenvlies, welks met was opgespotene vaten hier worden afgebeeld. — Het spinnewebvlies heeft tiedemann
niet goed kunnen zien.

Bij de ontleding bleek, dal de zak met een troebel, ondoorschijnend, witachtig en met bloed vermengd vocht gevuld
is. — Ten duidelijkste wordt derhalve bewezen, dat de oorspronkelijke bersenwaterblaas niet alleen is blijven bestaan, maar
dat zij, bij lerugblijvende ontwikkeling der hersenen, sterk in omvang is toegenomen. — Zoo hare bekleedsels zich verscheurd
hadden, was het kind met dien vorm des gebreks ter wereld gekomen, welke in fig. 3 en 4 van PI. XL is afgebeeld. Na het
wegnemen van het vocht, waarvan het gewigt 3 onc. en 1 dr, bedroeg, nam tiedemann duidelijk de hersen- en ruggemergszenu-
wen waar, welker uileinden zich verliezen in het witte, vlokkige, sponsachtige rudiment der hersenen. Als eene belangrijke
complicatie voegt er zich vochtafzetting bij in het hartezakje en in de beide borslvlieszakken, door welke hart en longen zooda-
nig in hunne ontwikkeling belemmerd worden, dat zij zich voordoen als borslingewanden eener vrucht van vier of vijf
maanden.

Fig. 3 cn 4. Eene vrouwelijke misgeboorte uit hel museum Vrolikianum , geteekend op de helft der natuurlijke groot-
te, in welke een zak, door hydro-encephalo-cele gevormd, schijnt gebarsten te zijn, waardoor hel hoofd, deszelfs afplatting
daargelaten, zich aan de voorvlakte weinig misvormd voordoet, terwijl aan de achtervlakte (fig. 4) de verscheurde vliezen han-
gen , als overblijfsels van de gcbarstene hersen-waterblaas. — Boven dezelve, fig. 4, a, doel zich de boogvormige en beenachtige
rand voor, welke , blijkens fig. 1 en 2 van PI. XLHI, gevormd wordt door de achterhoofdsschub van het achterhoofdsbeen.

Voor het overige doet fig. 5 zien, dal de hersenbreuk zich hier compliceert met ectopie der buiksingewanden, van welke
men lever maag b, milt c, dunne darmen rf, d cn dikke darmen e ziet blootliggen.

Fig. 5. Nabootsing der hierboven vermelde afbeelding van tiedemann , eene menschelijke misgeboorte voorstellende , uit
de zevende week der zwangerschap, in welke zich, in plaats van hersenen, eene ledige blaas bevindt, welke uit het achter-
hoofd vrij naar beneden hangt. Tiedemann leidt daaruit het bewijs af, dat acranie kan ontstaan in een tijdperk, in hetwelk
nog geene hersenen gevormd zijn, en dat men zich niet juist heeft uitgedrukt, door te zeggen, dat zij door gebarsten water-
hoofd wordt te weeg gebragt. Hier toch is het duidelijk, dat de schedel zich niet voltooid heeft, en dat de blootliggende
hersenen op dat tijdperk van ontwikkeling zijn teruggebleven, in hetwelk eene blaas met vocht hare plaats vervangt.

Fig. 6. Eene menschelijke vrucht van nog geene twee maanden, uit het museum Vrolikianum, welke beter nog dan de
door tiedemann afgebeelde vrucht aantoont, dat acranie een oorspronkelijk gebrek kan wezen. In a toch vertoont zich, in plaats
van schedeldeksel, eene sponsachtige massa, welke geheel met diegene kan vergeleken worden, welke, blijkens fig. 1 en 2
van PI. XLI, ook bij voldragen kinderen wordt opgemerkt. — Daar men niet wel kan aannemen, dat er hydrocephalus is, yoor-
dat er hersenen bestaan , zal men in dit vruchtje het ontslaan der acranie wel niet aan gebarsten waterhoofd kunnen toeschrij-
ven, maar veeleer moeten stellen, dat het gebrek in dezen vorm geheel op zich zelf kan ontslaan, als gelijktijdige gebrekki^
ge ontwikkeling van hersenen en schedel. —

Fig. 1, 9, 3 ct 4 analomiam exhibent infantis deformis, in quo cum acrania conjunguntur bene multa alia vitia conge-
nita. _ Debeo ilium viro doctissimo leiimann , Athenaei illuslris Amstelodamensis quondam alumno eximio, nunc praxin medi-
cam feliciter in nostra urbe exercenti. — Infans deformis faemininus octavo mense graviditatis naturali prorsus ratione proce-
dentis, in lucem est editus faemina nupta 23 annorum, primipara. Paucis signis, postquam in lucem est editus, vitam patefecit,
levi nempe clamore, convulsive extremitatum motu, et dein puellula mortua est. — Funiculus longitudinem habebat 2 " et
margini placentae solidae et firmae erat insertus. — Partus fuit prorsus normalis, sed propter animi perturbationes praema-
turns.

Fig. 1 exhibet deformem externum habitum infantis, depictum dimidia magnitudinis parte deminuta. In capite apparent
duo sacci a, A, transverso sulco a reliquo capite separati. — Saccus postremus a cute externa tegitur, et distinctam mamfestat
fluctuationem ; saccus anticus h est membranaceus , et verosimiliter in partu disruptus. Ex eo effluit substantia cerebralis
pulposa. Frontis cutis c stricto sensu tertium efficit saccum , supra faciem deorsum pendentem , et similiter humoris motum
ostendentem. - Utroque latere hancce frontis cutem sulcus ambit, qui a margine superiore capitis descendens, in labium
superius transit. - Latere sinistro hujus sulci est oculi bulbus convexus et eminens , pone quem palpebrae sunt quasi depres-
sae et in circulum contractae. Cantho externo ambae palpebrae invicem sunt conjuiictae ; cantho interno magnum inter eas
est intervallum. Latere dextro oculus primo adspectu deficere videtur. - Sublata tamen tumida frontis cute, patet pone eam
situm esse parvum oculi rudimentum, duabus palpebris circumdatum , quae cantho quidem externo sed non interno invicem
sunt conjunctae. Bulbus iste parte postica confusis tegitur fibris muscularibus, et quantumvis parvum sit ejus volumen , omnes
e quibus componitur partes rite demonstrat. Inter utrumque oculum mox infra frontis cutem, situs est nasus proboscidem
referens d, in cujus utroque latere apertura est per quam stylum inmittere licet, in pharyngem penetrantem , quoniam pala-
tum utroque latere est fissum. - Parte media infra nasum proboscideum os intermaxillare eminens refert tuberculum, in quo
duo apparent dentes incisores. Lingua e fere tota nuda jacet. In dextro latere deficit extremitas superior; in sinistro humerus
tantum adest, parte inferiore in apicem obtusum terminatus. Parte antica thoracis et abdominis tumor est, tunica tenui,
pellucida tectus, et margine cutaneo denticulato circumdatus. Juxta dextrum ejus latus transit funiculus umbilicalis flexuosus
ƒ, e margine infimo tumoris ortum ducens. — Per tenue externum tegumentum translucent intestinorum ansae. — Pars in-
fima parietis anterioris abdominis est clausa ; organa generationis faeminina externa sunt normalia ; in extremitate infima

sinistra talipes est varus ; in pede dextro pseudomembrana sive ita dicta bride placentaire viri dar\'. Geoffroy st. hilaire transit a
digito quarto ad secundum , in cujus apice transversam efficit impressionem. Universus infantis habitus docet eum esse ma-
turum ; a capitis vertice ad calces longitudinem refert 0,51

Fig. % eundem exhibet infantem deforibem , depictum magnitudinis parte dimidia deminuta, et integumentis communibus
dissectione sublatis. Tumor peculiarem herniae umbilicalis varietatem refert ; duabus tunicis obtegitur, quarum altera est in-
volucrum amnioticum funiculi, quod uno tramite transit in infantis deformis epidermidem ; huic secunda tunica immediate
subjacet, ex abdomine provenions et pro peritonaeo habenda. — Se reflectit supra hepar. — Sublatis sacci herniosi involucris,
patet parietis antici abdominalis fissuram a parte suprema sterni et a clavicula dextra extendi usque ad partem tertiam superio-
rem parietis anterioris abdominalis, ubi ad eam efficiendam m. m. recti a se invicem secedunt. — Musculus rectus sinister a
oritur e sterno ; dexter b e cartilagine, cum qua costa quinta, sexta et septima sunt conjunctae. — In ista fissura , supra
dextram thoracis et supremam abdominis partem extensa, nuda jacent in sinistro latere hepar, cujus superficies convexa sinis-
trorsum , concava dextrorsum vertitur, nec non omnia intestina tenuia d cum parte intestinorum crassorum e. Ventriculus habet
directionem verticalem superficiei concavae hepatis oppositam, et curvatura majori dextrorsum, minori sinistrorsum vertitur.
Infra eum jacet lien oblongus, et paralelam directionem cum curvatura majori tenet colon transversum.

Diaphragma est valde imperfectum ; ejus pars tantum sinistra est compléta ; deficit pars dextra. In ejus loco adest fora-
men semilunare , quo pars transmittitur intestinorum tenuium cum intestino coeco in thoracem antrorsum apertum. Hinc
pulmo dexter f valde sursum premitur. In sinistra intégra diaphragmatis parte solita est pro vena cava inferiori apertura 5 mox
infra eam foramen oesophageum , et magis deorsum hiatus aorticus. Cor g deprimitur versus sinistram thoracis partem, ubi
pulmoncm sinistrum prorsus obtegit. Trunci ex arcu aortae orti solitam referunt normam ; arteria subclavia dextra est te-
nuior sinistra, ct fere tota transit in arteriam verlebralem. — In cavitate axillari tantum parvum dat truncum, ibi se dis-
jtribuentem. Vena subclavia dextra parvum habet ambitum et anastomosin init cum vena cava superiori. Veria jugiilaris
interna dextra C contra est valde ampla. — Quamquam deest extrema pars dextra , cervicis latere dextro plexus est brachialis,

e tenuibus nervis compositus. Distributio arteriae carotidis utroque latere fit eadem ratione.

In sinistro latere intégra est pars dimidia thoracis cum costis ad eam pertinentibus , quarum cartilagines confluentes ossis
«terni locum tenent. Ab ejus superficie anteriore provenit m. pectoralis major , qui ossi humeri sinistro inseritur. — Cum
margine supremo cartilaginum , quae coaluerunt, conjunguntur ambo m. m. sterno-cleidomastoidei. In sinistro humero distinguun-
tur m. m. deltoideus, biceps, brachialis internus et triceps. In sinistro latere arteria subclavia efficit praecipue arteriam
subscapularem et circumflexam scapulae, et tunc in culem et in fibras musculares se quasi perdit. — E plexu brachiali stricto
sensu tantum exil nervus subscapularis, truncum emittens, qui profunde pénétrai inter m. bicipitem et Iricipitem et ibi evanes-
cit. M. biceps tantum e capite brevi componitur ; caput longum deficit. Adest etiam m. coraco-brachialis.

Quod altinet reliqua viscera abdominalia, tantum moneo magnas adesse glandulas suprarenales ; ambae venae iliacae alte
in abdominis cavitatem adscendunt, antequam in venam cavam inferiorem coeant.

Cerebri loco observavi substantiam pulposam decolorem , quae pro maxima parte effluit e sacco dilacerato capiti imposito.
Nervi olfactorii deficiunt; omnes reliqui adsunt. Simul cum nervis opticis in utroque latere, a. a et v. v. ophlhalmicae pene-
trant per ulrumque foramen opticum.

Fig. 3 repraesentat sceleton hujus infantis, magnitudine dimidia parte deminuta. In eo cranium est imperfeclisslmum, —
Ejus basis est nuda et dextro latere fissura adest, in cujus parte antica tuberculum jacet, duos denies incisores continens,
itaque ossis intermaxillaris paries agens. — De his tamen mox in explicatione Fig. 4. — In reliquo sceleto praesertim in cen-
sum venit dispositio thoracis. ^—■ Deficiente sterno thorax prorsus est apertus. — Gestae dextrae sunt longae, obliquae et fere
recta directione deorsum tendunt, ita ut incurvatae spinae dorsali fere applicentur ; costae sinistrae contra directe antrorsum
vertuntur, et paululum convexae sunt; earum cartilagines confluunt, Hisce omnibus thorax dextro latere prorsus est fissus.
Coslarum numerus utroque latere est 12.

Déficiente quamvis parte peripherica extremitatis, in dextro latere est clavicula valde curvata , cum parva triangulari scapula
conjuncta, in qua superficies leviter convexa spinae locum tenet. Haecce amborum ossium praesentia quam maxime notanda
videtur, quoniam denuo probat zonas, quibus extremitates cum trunco conjunguntur, valde esse constantes (T. I, p. 104 et lOS,
T. II, p. 148). Clavicula sinistra fortiter postrorsum flectitur; cum ea conjungitur scapula robustior, distincta spina praedita,
et articulum referens cum osse humeri, parte infima bifurcato. Reliquum sceleton est bene constitutum , si excipias incurvatio-
nem dextrorsum partis thoracicae et lumbalis spinae dorsalis, et validam flexionem introrsum pedis sinistri.

Fig. 4 exhibet imaginem cranii hujus infantis valde deformis, magnitudine naturali depicti. In eo, déficiente tegmento
superiori, nuda jacet intégra basis, in qua ad a, a ambae apparent partes condyloideae ossis occipitis, quas postrorsum sequitur
squama excelsa occipitalis b, b, qua facies postica cranii clauditur. Ambitus cranii aperti determinatur duobus planis et
arcuatis ossium parietalium rudimentis c, c, ad quorum partem anticam in d, d apparent partes orbitales ossis frontis, cum
osse e a lamina frontali residue. — Pone laminas orbitales fovea est satis profunda et obliqua ƒ, in qua lamina cribrosa ossis
ethmoidei est sita. Pone banc in g sunt processus ensiformes ossis sphaenoidei, quos sequitur in h sella turcica parum pro-
funda. Ambae alae magnae ossis sphaenoidei fere totae depressae videntur. In dextra tantum est foramen ovale i: in sinistra
sunt rotundum et ovale. Basis ossis occipitis verticali directione deorsum tendit. —- In partibus petrosis ossium temporalium
l, l nil notandum venit. — Tantum dici meretur in iis veluti in reliquis baseos cranii partibus, partem dextram magis quam
sinistram esse evolutam. — In palato distincta adest fissura in sinistro latere, quae usque in fundum orbitae pénétrât. Hinc
OS spongiosum infimum sinistrum m prorsus est nudum. Secunda est fissura in dextro latere, sed haec tantum extenditur
usque ad marginem alveolarem. Inter eas fissuras eminet tuberculum n, quod distinctum refert os intermaxillare , suturae
ope in duas paries divisum. In eo resident duo dentium gerraina. Pone istud tuberculum, uno quasi tramite cum illo, vome-
ris OS est situm. — Itaque labium leporinum adest cum palato fisso. — Supra tuberculum sita sunt ossa nasi brevia et satis
lata 0, 0. Ambae orbitae p, p sunt anguslae et depressae. Istud cranium quandam analogiam refert cum eo, quod von ammon
depinxit Tab. IV, fig. 8. Est infantis deformis, in quo acrania et palatum fissnm conjunguntur cum cordis ectopia.

Fig. 5 et 6 demonstrant, quemadmodum T. 1, p. 483, dixi herniam cerebri etiam occurrere posse in aliis capitis partibus
quam in occipite. Von ammon, die angeborenen chirurgischen Krankheiten des Menschen, Berlin 1842, p. 23, hancce vitii
formam descripsit sub nomine hydrencephaloceWs anterioris. — Eam observavit niemeyer (Diss, de hernia cerebri congenita.
Halae, 1833) in infante recens nalo. Fig. S saccus depingitur, qui e glabella exit et cerebrum cum sero continet. Hic pau-
lulum sursum protractus repraesenlalur. — Libere deorsum pendens, integram obtegil faciem, ila ul claviculas altingat,

Fig. 6 patet, saccum penetrare per fissuram a in parlem nasalem et frontalem ossis frontis. Circumdatur annulo osseo
b, b, qui sutura frontali in duas partes dividitur. Glabella prorsus deficit; margines superiores orbitarum c, c bene sunt
conspicui ; laminae orbitales ossis frontis d, d sunt fortiter evolutae, quoniam integrum os frontis adeo sursum premitur et in
largam superficiem excrevit. Omnes ossis ethmoidei parles, quae ad orbitae formationem contribuunt, sunt imperfeclae. —
Ossa lacrymalia extrorsum flectuntur; ossa nasi sunt plana; os maxillare superius non est valde latum.

Fig. 2, 3 en 4 stellen de ontleding voor eener misgeboorte, in welke zich bij acranie eene complicatie voegt van
vele andere misvormingen. - Ik ben haar aan eenen mijner uitstekende vroegere leerlingen, den te Amsterdam gevestigde«
geneesheer lehmann, verschuldigd. _ Het misvormde vrouwelijke kind werd in de achtste maand eener goed afloopende zwan-
gerschap door eene gehuwde vrouw van 29 jaren, voor de eerste maal zwanger, ter wereld gebragt. Het gaf nog even ge-
luid na de geboorte, trok de onderste ledematen stuipachtig op, en stierf. De navelstreng had slechts de lengte van 2\'\',
en was aan den rand van eenen vasten en stevigen moederkoek ingeplant. — De verlossing ging geregeld haren gang. — De
reden harer vervroeging schijnt in gemoedsaandoeningen gezocht te moeten worden.

Fig. 1 stelt het vreemde uitwendige aanzien der misgeboorte voor, geteekend op de helft der natuurlijke grootte. — Aan
het hoofd vertoonen zich twee zakken, a, b, welke door eene dwarse insnoering van het overige hoofd gescheiden worden.
De achterste zak a is met de huid bekleed , en vertoont eene duidelijke vochtgolving; de voorste zak b is vliesachtig, en waar-
schijnlijk , gedurende de verlossing, gescheurd. Uit hem vloeit eene brijachtige hersenzelfstandigheid. — De huid van het
voorhoofd c vormt eigenlijk eenen derden zak, welke over het aangezigt naar beneden hangt, en ook al vochtgolving doet ont-
dekken. Aan weêrszijde is deze huid des voorhoofds door eene spleet begrensd, welke van den bovenrand van het hoofd ter
wederzijde afkomt, en zich in de bovenlip verliest.

Ter linkerzijde van deze spleet bevindt zich een vrij gewelfd en uitpuilend oog, achter hetwelk de oogleden als wegge-
drongen zijn, eene soort van wrong vormende. Aan den buitenhoek zijn de beide oogleden zaamverbonden ; aan den bin-
nenhoek Avijken zij sterk uiteen. Ter regterzijde schijnt het oog bij den eersten aanblik ïe ontbreken. Zoo men echter de
gezwollene huid van het voorhoofd opligt, blijkt, dat achter haar een klein, rudimentair oog geplaatst is, ingevat in twee oog-
leden, welke wel aan den buiten-, maar niet aan den binnenhoek met elkander verbonden zijn. Het is aan de achterzijde met
verwarde spiervezelen bedekt, en vertoont al zijne deelen, in weêrwil van zijnen geringen omvang. Tusschen de beide oogen
zit vlak, onder de huid des voorhoofds, de slurpvormige neus d, in welken zich aan weêrszijde eene opening vertoont, door
welke men met eene stylet in de keelholte kan dringen, doordien het verhemelte dubbel gespleten is. In het midden onder
den slurpvormigen neus vormt het tusschenkaakbeen eenen uitpuilenden knobbel, in welken twee snijtanden zich duidelijk
vertoonen. De tong e ligt schier geheel bloot. — Aan de regterzijde is geene bovenste extremiteit; aan de linkerzijde
bevmdt zich slechts een bovenarm, welke benedenwaarts in eene puntige stomp uitloopt. Aan de voorvlakte van de borst
en van den buik bevindt zich eene opzwelling, welke slechts met een dun , doorschijnend vlies bedekt, en met eenen gekartelden
huidrand omgeven is. Langs hare regterzijde gaat de gekronkelde navelstreng heen, welke uit den onderrand der opzwelling
te voorschijn komt. — Door het dunne bekleedsel schemeren duidelijk lever en darmkronkels door. Het benedenste gedeelte
van den voorsten buikwand is gesloten; de uitwendige vrouwelijke geslachtsdeelen hebben hunnen natuurlijken vorm; aan
.de linker-onderste extremiteit is een horrelvoet; aan den regtervoet gaat eene pseudomembraan of eene zoogenaamde bride

placentaire van geoffroy sï. hilaire van den vierden naar den tweeden teen, en brengt zij aan den top van dezen laatsten
eene insnoering te weeg.

Het geheele nitzigt van het kind toont, dat het onvoldragen is; het heeft van de bovenvlakte van het hoofd tot aan de
hielen slechts eene lengte van 0,31.

Fig. 2 stelt dezelfde misgeboorte voor, geteekend op de helft der natuurlijke grootte, gelijk zij zich voordeed, na het
wegnemen der uitwendige bekleedsels. — Het gezwel bleek eene eigendommelijke wijziging van navelbreuk te zijn: het is met
twee rokken bedekt, waarvan de eene het ammionbekleedsel der streng is, en in ééne lijn voortloopt met de opperhuid der mis-
geboorte ; de tweede rok ligt er onmiddellijk onder tegen aan, komt uit de buikholte en is derhalve het buikvlies, — Hij slaat
zich over de lever heen, — Na het wegnemen der bekleedselen van hetgene men breukzak zoude kunnen noemen, blijkt dat
dc spleet in den voorwand des ligchaams gaat van het bovenstuk des borstbeens en van het regtersleutelbeen, tot aan het bo-
venste derde gedeelte van den voorwand der buikholte, alwaar zij gevormd wordt, door eene uiteenwijking der beide regte buik-
spieren, — De linker- regie buikspier a komt van het borstbeen af; de regter- b van een kraakbeen, met hetwelk de vijfde,
zesde en zevende rib verbonden zijn, — In deze spleet, welke zich over de reglerhelft der borstkas en over het bovenste ge-
deelte der buikholle uitstrekt, liggen blootter linkerzijde de lever, welke met hare bolle vlakte links, met de holle regts
gekeerd is, als ook al \'de dunne darmen d meteen gedeelte der dikke e. De maag ligt in eene vertikale rigting tegen de
holle oppervlakte der lever aan, en is met de groote bogt regls, met de kleine links gekeerd. Onder haar ligt de langwerpige
milt, en evenwijdig met hare groote curvaluur de dwarse karteldarra.

Het middelrif is zeer onvolkomen; deszelfs liiikergedeelte is alleen goed ontwikkeld; het regter- ontbreekt. In zijne
plaats is er eene halvemaanswijze opening, door welke een gedeelte der dunne darmen en de blinde darm in de naar voren
opene borstholte gedrongen zijn. De regterlong / is hierdoor sterk naar boven gedreven. — In het linker- gave gedeelte van
het middelrif bevindt zich de gewone opening voor de onderste holle ader; vlak daaronder is de slokdarmopening, en veel
lager de spleet voor de aorta. — Het hart g is geheel in de linkerhelft der borstkas verdrongen, alwaar het de linkerlong
ten eenemale bedekt. — In den oorsprong der stammen uit den boog der aorta is geene afwijking; de regter- ondersleutel-
beensslagader is veel dunner dan de linker-, en gaat bijna geheel in de wervelslagader over, — In de okselholte geeft zij slechts
eenen kleinen stam af, welke zich aldaar verdeelt. De regter- ondersleutelbeensader heeft eenen geringen omvang en mondt
zich in de bovenste holle ader. De regter- binnenste strotader is daarentegen zeer wijd. In weêrwil van het gemis der regter-
bovenste extremiteit, is er toch ter regterzijde van den hals eene armvlecht, welke uit zeer dunne zenuwen is zamengesteld. —
De takverdeeling der carotis geschiedt aan weérszijde op de gewone wijze.

Ter linkerzijde bevindt zich de gave helft der borstkas met de daartoe behoorende ribben, welker ineengesmoltene kraakbeen-
deren de plaats van borstbeen vervangen. — Van hare voorvlakte komt de pectoralis major, welke zich met het linker- opper-
armbeen verbindt. — Met den bovenrand der ineengesmoltene kraakbeenderen vereenigen zich de beide sterno-cleidomastoidei.
Aan den linker- bovenarm laten zich onderscheiden deltaspier , biceps , brachialis internus en triceps. — Ter linkerzijde vormt
de a. subclavia voornamelijk de a. subscapularis en circumflexa scapulae en verliest zich dan in de huid en m de spieren.
Uit dc armvlecht komt eigenlijk slechts de onderschouderbladszenuw met eenen stam, welke zich in de diepte tusschen den
m. biceps en triceps heen begeeft, en aldaar te niet loopt. De m. biceps is slechts uit het korte hoofd zamengesteld ; het lange
ontbreekt. Er is ook een m. coraco-brachialis.

Wat de overige buiksingewanden betreft, heb ik alleen te melden, dat er vrij groote bijnieren zijn; de beide darmbeens-
aderen gaan zeer hoog in de buikholte, voordat zij zich tot onderste holle ader verbinden.

Van de hersenen heb ik niet veel meer dan eene wankleurige brijachtige zelfstandigheid kunnen herkennen, welke groot-
stendeels door den gescheurden zak boven op het hoofd is weggevloeid. — De reukzenuwen ontbreken; al de overige zijn
aanwezig. — Met de gezigtszenuwen treden van weerszijde de a. en v. ophthalmica door elk gezigtszenuwgat.

Fig. 3 stelt het geraamte voor van het kind, op de helft verkleind. In hetzelve is de schedel vooral zeer onvolkomen.
Zijne grondvlakte is geheel ontbloot, en ter regterzijde vertoont zich eene spleet, in welker voorste gedeelte de knobbel ligt, twee
snijtanden bevattende , en derhalve als tussch enk aakbeen te beschouwen. — Hierover echter straks nader bij de beschrijving van

Fig. 4. — In het overige geraamte valt vooral de gesteldheid der borstkas op te merken. — Zij is, door gemis van borstbeen,
van voren geheel open. — De regterribben zijn lang, sehuinsch en bijna regt naar beneden gerigt, zoodat zij schier tegen de
gekromde wervelkolom aanliggen ; de linkerribben daarentegen gaan regt naar voren en zijn tamelijk gewelfd; hare kraak-
beenderen vloeijen ineen. — Door een en ander is de borstkas ter regterzijde geheel gespleten. — Het getal ribben is twaalf
ter wederzijde.

In weêrwil van het uitwendig gemis van bovenste extremiteit, is er ter regterzijde een sterk gebogen sleutelbeen , hetwelk
zich met een klein driehoekig schouderblad verbindt, aan hetwelk eene kleine welving de plaats van graat aankondigt. •— Het
bestaan dezer beide beenderen is geene onmerkwaardige bijzonderheid, aangezien het op nieuws de standvastigheid der gordels
voor de bevestiging der bovenste ledematen bewijst (Z. D. I, bl. 104 en 10S, en D. II, bl. 148). — Het linkersleutelbeen is
sterk achterwaarts gebogen ; met hetzelve is een zwaarder schouderblad verbonden , hetwelk eene duidelijke graat heeft, en
daarmede geleedt zich een benedenwaarts vorkswijs gespleten opperarmbeen. — Het overige geraamte is welgesteld, met
uitzondering eener kromming regts van het borst- en lendengedeelte der ruggegraat, en eene sterke binnenwaartsche ombuiging
van den linkervoet (horrelvoet).

Fig. 4 stelt den zeer misvormden schedel voor , ter natuurlijke grootte afgebeeld. — In denzelven ligt, door gemis van
schedeldeksel, de geheele grondvlakte bloot, in welke men bij a, a de beide knobbelgedeelten van het achterhoofdsbeen ziet,
waarop achterwaarts eene regtopstaande schub des achterhoofdsbeens b, b volgt, door welke de schedel achterwaarts gesloten
wordt. De omtrek van den openen schedel wordt bepaald door twee platte en boogswijze rudimenten van wandbeenderen,
c, c, aan welker voorzijde zich in d, d de oogholtegedeelten des voorhoofdsbeens bevinden met hetgene er in e van voorhoofds-
plaat bestaat. Achter de oogholteplaten is een vrij diepe en scheef gerigte kuil f, in Welken zich de zeefplaat van het zeef-
been bevindt. — Daarachter zijn in g de zwaardswijze uitsteeksels van het wiggebeen geplaatst, waarop in h de weinig diepe
Turksche zadel volgt. — De beide groote vleugels van het wiggebeen schijnen schier geheel verdrongen. In den reg-
ter- is er slechts een eirond gat i ; in den linker- bestaan het ronde en eironde gat. — Het grondstuk des achterhoofds-
beens gaat in eene vertikale rigting naar beneden. — In de steenachtige gedeelten der slaapbeenderen l, I valt niets buiten-
gewoons op te merken. Alleenlijk geldt van hen, even als van de overige gedeelten der grondvlakte van den schedel,
dat de regterhelft veel beter dan de linker- ontwikkeld is. Aan het verhemelte is eene duidelijke spleet ter linkerzijde,
welke tot in den bodem der oogkas dringt. Hierdoor doet zich het linker- onderste sponsbeen m geheel ontbloot voor. —
Eene tweede spleet is er aan de regterzijde, maar deze gaat niet verder dan tot aan den tandkassenrand. — Tusschen deze
beide spleten puilt een knobbel n uit, welke duidelijk het tusschenkaakbeen is, door eenen naad in tweeën gedeeld. — In
hem zitten twee tandkiemen. Achter dien knobbel bevindt zich in ééne lijn met denzelven het ploegbeen. — Er is derhalve
hazenlip met gespleten verhemelte. Boven den knobbel zitten de korte en vrij breede neusbeenderen o, o. — De beide oog-
kassen p, p zijn naauw en laag. — Deze schedel biedt eenige overeenkomst aan met diengenen, welken von ammon, fig. 8van Pl.
IV, afbeeldt. — Hij is van eene misgeboorte, in welke zich acranie en gespleten verhemelte bij ectopie van het hart voegen.

Fig. 5 en 6 toonen dat, gelijk ik D. I, bl. 483, gezegd heb, hersenbreuk ook aan andere gedeelten van het hoofd dan
aan het achterhoofd kan plaats hebben. — Von am.ton, die angeborenen chirurgischen Krankheiten des Menschen. Berlin, 1842,
p. 23, heeft dezen vorm des gebreks onder den naam hydrencephalocele anterior beschreven en afgebeeld. — Hij werd door
kiemeijer, Diss. de hernia cerebri congenita. Halae, 1833, waargenomen bij een pasgeboren kind. — In Fig. 5 wordt een zak
afgebeeld, welke uit de glabella uitgaat, en de buitenliggende hersenen met wei bevat. — Hij wordt hier eenigzins opgeligt
voorsteld. Vrij naar beneden hangende, bedekt hij het geheele aangezigt en reikt hij tot aan de sleutelbeenderen.

üit Fig. 6 blijkt, dat de zak heendringt door eene spleet a in het neus- en voorhoofdsgedeelte van het voorhoofdsbeen.
Zij is van eenen beenachtigen ring b, b omgeven, welke door den voorhoofdsnaad in tweeën wordt gedeeld. De glabella ont-
breekt ten eenemale; de bovenste oogkasranden c, c zijn duidelijk zigtbaar; de oogholteplaten des voorhoofdsbeens d, d zijn
sterk ontwikkeld, omdat het geheele voorhoofdsbeen zoo sterk naar boven geschoven en uitgebreid is. Al de gedeelten van het
zeefbeen , welke tot vorming der oogkas bijdragen, zijn onvolkomen. — De traanbeenderen zijn naar buiten omgebogen; de
neusbeenderen zeer plat; de bovenkaak niet zeer breed.

Haec et quatuor sequentes tabulae sunt destinatae vitiosae illi corporis constitutioni, qvL&e acephalia dicitur. — Imperfectis-
sima ejus forma est ea, qua corpus massam refert rotundam , integumentis communibus obtectam, funiculo umbilicali praedi-
tam, et in genere ansam intestinalem continentem. Inter exempla , quae hac de re sunt nota, attentione quam maxime dignum
videtur illud, quod vir clarissimus g. yuolik descripsit (Mémoire sur un foetus monstrueux né au bout du mois de la gros-
sesse en même temps qu\'un enfant bien conformé, in Mém. sur quelques sujets intéressants d\'anatomie et de physiologie.

Mulier tempore vespertine puellam bene formatam et tempore matutino diei sequentis massam rotundam in lucem edidit,

in qua insertio rite animadvertitur funiculi umbilicalis, e duobus tantum vasis compositi, arteria fig. 4 a et vena fig. 4, b.

Nexum cum placenta neque discernere neque ullam hac de re notitiam acquirere potuit vir cla^^ — Verosimiliter cum acephalo
propria conjuncta fuit placenta. — Praeter funiculum , extrinsecus apparent quatuor eminentiae diversae magnitudinis crinibus
circumdatae fig. 1 c, d, e, f — Incisione in longitudinem facta patuit;

10. tegumentum externum cutem referens, ex epidermide, reti malpighiano et corio compositum, intus contextum ha-
bere valde intricatum, multis vasis praeditum ;

20. intus in parte media massae rotundae distincta adesse indicia columnae vertebrarum, cujus vertebrae inferiores con-
fluunt in massam irregulärem et informem ; cum superiores a se invicem sint sgparatae, et simul sumtae massam référant

5". circa haecce vertebrarum primordia distinctas, licet irregulari ratione diffusas esse fibras musculares fig. 2 A, é ;

in vertebrarum canali speciem esse medullae, in qua medullae spinalis prima origo facile discernitur fig. 2 c, c.
Haec sursum in tumorem continuatur , qui cerebri primordium refert fig. 2 d. In eo tarnen nulla est inter substantiam me-
dullärem et corticalem distinctio ;

ambas hasce cerebri et medullae spinalis origines contineri vagina fig. 2 e, e, quae duram matrem refert, cujus pars
spinalis, ossea compage paulo ante memorata, et pars cerebralis , superficie intima cutis propterea excavatae, continetur.

6\'\'. medullam spinalem, in loco ubi vertebrarum rudimenta confluunt, in bulbi speciem transire, sed in parte suprema
nervos emitteire, qui per vertebrarum intervalla transeunt, et in partes molles disperguntur.
in cerebri primordio nullum apparere distributionis nervorum indicium.

8». praeter inchoata columnae spinalis primordia (fig. 2 f,f,g,g) duos adesse nucleos osseos fig. 2 h,i,h,i, quorum
propositum definiri nequit. Praeterea prope locum, ubi vasa umbilicalia fig. b,c m ipsum acephalum penetrant, parvum
est cavum, in quo exigua continelur ansa intestinalis fig. 3 a. Haec ab altera parte coeco fine terminatur ; ab altera transit
in funiculi vaginam. — Kullae aliae corporis paries apparent. Reliqua corporis substantia nil est nisi tela conjunctiva gelatinosa.

Fig. 1. Externus dicti acepbali habitus. — Ad istud perlinel genus, cui gurlt nomen amorphi dedit, cujusque speciem,
hancce formam referenlem , per singularem conlradictionem in adjecto, amorphum globosmn dixit. Ina, 6 duo repraesentanlur vasa
umbilicalia, quae in corpus penetrant. Continentur memhrana g, quae ab una parte cum placenta verosimiliter conjunctafuit,
ab altera in acephali substantium corpoream transit, prope introitum vasorum umbilicalium h. Quatuor eminentiae , pilis ob-
tectae apparent in c, d, e, f. Maxima c humore seroso repletur, quo ab omni parte tumet; duae reliquae d, e ex eadem com-
ponuntur substantia, e qua reliquum corpus est constitutum ; quarta f est rugosa, quia efiluxit humor, qui ea continebatur.

Fig. 2. Acephalus directione verlicali in duo segmenta divisus. Pro maxima parte componitur e tela conjunctiva , ge-
latinosa , firma et regulari ratione cohaerente , quae parte infima paucis obtegitur cellulis adiposis. — Bene multa per eam
transeunt vasa sanguifera, quorum duo in I, I majorem referunt ambitum. — Venae esse videntur, dum in m, m arteriae ap-
parent. In /; /; g, g duo corporum vertebralium nuclei sunt dissecti, qui medullam spinalem dissectam c, c amplectuntur.
Haec vagina durae matris e, e continetur, et prope d in bulbum expanditur, cerebri locum tenentem. Deorsum prope a, a,
a, a est massa irregularis ossea, a vertebris inferioribus invicem connatis formata. Porro ad h, h, i, i supra dicti sunt nuclei
ossei, quorum functio non potest definiri. In b, b patet circa eos fibrarum muscularium esse fascicules.

Fig. 5. Corpus acephali a parte antica apertum, prope supra introitum funiculi umbilicahs. Ibi cavum adest, in quo
ansa intestinalis a continetur, cum continuatione amborum truncorum vasorum umbilicalium b, c. Prope d haecce ansa in-
testinalis transit in saccum coecum; in e vaginam funiculi umbilicalis intrat. In f tela est conjunctiva mesenterii locum tenens.

Fig. 4 et S imaginem dant acephali, simul cum vitulo bene formato in lucem editi, e museo Vrolikiano. Magnitude
dimidia parte est deminuta. Obtectus est cute rite se habente, et in a, b duas refert eminentias irreguläres, rubras et duras,
quae quales sint me latet. — In c,c apparet vagina cylindrica, quae appendicem refert integumentorum communium, pilis
destitutam. — Parte extrema obtusa repletur substantia gelatinosa, sed prope corpus acephali tres sunt sacci sepositi, materie
pulposa repleti, et hinc illincve intus in plicas producti. — Obscura intestinorum abdominalium primordia esse videntur,
quibus certum nomen dare non audeo. Pone ea jacet vagina membranacea et firma, medullam spinalem continens, quae
in corporis massa continuatur, ibique ramos dat, eadem fere ratione, qua illud fig. 2 fit. Cutis quae corpus obtegit est
valde crassa et normalis, infra eam substantia est spongiosa, quae e cellulis telae conjunctivae componitur, inter quas bene
multa cernuntur vasa sanguifera , cum maxima copia cellurarum adiposarum. Pone hancce vaginam funiculus umbilicalis acepha-
lum intrat, in quo ejus ramorum distributionem partim prosequi potui.

Deze en eenige volgende platen zijn bestemd, om eene duidelijke voorstelling der hoofdelooze misgeboorten te geven. —
De laagst mogelijke vorm derzelve, gelijk ik, D. I, bl. 540, gezegd heb, is die, bij welken het ligchaam zich als eene
rondachtige massa voordoet, met de uitwendige huid bekleed, de inplanting der navelstreng ontvangende, en in het algemeen
eene darmlis bevattende. — Onder de voorbeelden, welke men er van kent, is zeker het meest belangrijk datgene, hetwelk
door den hoogleeraar g. vuolik beschreven is {Mémoire sur un foetus monstrueux nié au bout du 8® mois de la grossesse
en même temps qu\'un enfant bien conformé in Mémoires sur quelques sujets inte\'ressants d\'anatomie et de physiologie. Am-
sterdam 1822) en hier in fig. 1 , 2 en 3 afgebeeld wordt.

Eene vrouw bragt des avonds een welgevormd meisje, en den volgenden ochtend eenen rondachtigen klomp ter wereld ,
aan welken de duidelijke inplanting eener navelstreng wordt waargenomen, bestaande uit slechts twee vaten, eene slagader,
fig. a, en eene ader fig. 1, b. Het was onmogelijk na te gaan of eenig berigt te Ontvangen ten opzigte van het verband
dezer navelstreng met eenen moederkoek. — Vermoedelijk echter is zij aan een eigen moederkoeksgedeelte gehecht geweest.
Behalve de streng vertoonen zich uitwendig vier verhevenheden van ongelijke grootte, welke met haar omringd zijn (fig. 1, c,d, e,f).

Bij eene overlangsche doorsnede bleek: \\.) dat het bekleedsel, hetwelk zich als uitwendige huid voordoet, zamengesteld
uit opperhuid, malpighiaansch net en lederhuid, van binnen een zeer ineengedrongen weefsel heeft, en vele bloedvaten bezit;
2.) dat er binnen in het midden der rondachtige massa duidelijke bewijzen bestaan eener wervelkolom, aan welke de onderste
wervelen tot eene onregelmatige en vormlooze massa zijn ineengesmolten , terwijl de bovenste van elkander gescheiden zijn. en
zamengenomen eene rondachtige massa vertoonen (z. fig. 2, a, a, a, a) ; 3.) dat er rondom deze rudimenten van wervelen
duidelijke, hoewel onregelmatig verspreide spiervezelen zijn (fig. 2, A, Z>) ; 4.) dat er in het wervelkanaal eene soort van merg
zit, hetwelk men niet wel als aanduiding van ruggemerg kan miskennen, fig. 2, c, c. Van boven loopt het in eene opzwelling\'
uit, welke men als rudiment van hersenen zal kunnen beschouwen fig. 2, d. Er is echter geene scheiding in merg en hast-
zelfstandigheid aan te ontkennen ; 5.) dat beide deze rudimenten van hersenen en ruggemerg bevat zijn in eene scheede , fig.
2, e, e, welke zich voordoet als hard hersenvlies, en wat het ruggemerg betreft, in de vroeger aangevoerde beenige zamen-
voeging, wat de hersenen aangaat, vrijelijk op het inwendige van de daartoe uitgehoolde huid geplaatst is ; 6.) dat het rugge-
merg , op de hoogte der ineensmelting van de rudimentaire wervelligchamen, in eenen knop uitloopt, maar vanboven zenuwen
afgeeft, welke door de tusscbenruimten der wervelligchamen heengaan, en zich in de zachte deelen verspreiden; 7.) dater

aan het rudinient der hersenen niets te zien is, hetwelk eenigzins naar het afgeven van zenuwen gelijkt; 8.) dat er, behalve de
onvolkomene beginsels eener ruggegraat, (fig. ^ f, f, g, g), nog twee beenpunten zijn (fig. % , h,i, h, i), waarvan de eigent-
lijke beteekenis niet bepaald kan worden. Bovendien is er digt bij de plaats, alwaar de navelvaten (fig. 3, 6, c) in het inwen-
dige der misgeboorte dringen, eene holte, in welke zich eene kleine darmlis bevindt (fig. 5, a). Deze loopt aan de eene
zijde in een blind einde uit, en verliest zich aan de andere zijde in de scheede der streng. Andere ligchaamsdeelen zijn er
niet aan te ontdekken. De overige ligchaamszelfstandigheid is niet anders dan een geleiachtig bindweefsel.

Fig. 1. De zoo straks gezegde hoofdelooze misgeboorte , in haren uitwendigen vorm afgebeeld. Zij behoort tot die soort,
aan welke gürlt den geslachtelijken naam van amorphus, en door eene zonderlinge contradictio in adjecto den soortelijken van
globosus gegeven heeft. — In a, b worden de twee navelvaten afgebeeld, welke in het ligchaam indringen. Zij zijn in een
vlies jr ingevat, hetwelk aan de eene zijde aan den moederkoek moet gehecht geweest zijn, en aan de andere zich in de ligchaams-
zelfstandigheid verliest, vlak bij den ingang der navelvaten, h. De vier opzwellingen, welke met haar bedekt zijn, vertoonen
zich \\n c, d, e, f. De grootste c was met weiachtig vocht gevuld, hetwelk haar van alle kanten deed opzwellen; de twee
andere d, e zijn uit dezelfde zelfstandigheid zaamgesteld , uit welke het overige ligchaam bestaat; de vierde f is gerimpeld ,
wegens het wegvloeijen van het vocht, hetwelk er in bevat geweest is.

Fig. 2. De hoofdelooze misgeboorte in eene verticale rigting doorgesneden. — Zij bestaat grootendeels uit een gelei-
achtig, vast en regelmatig zamenhangend bindweefsel, aan zijn benedenste gedeelte met eenige vetcellen bedekt. Er gaan
menigvuldige bloedvaten doorheen, van welke twee zich in Z, « als van meerderen omvang vertoonen. Zij zijn waarschijnlijk
aders, terwijl bij m, m zich slagaders voordoen. In f, /\', g, g blijken twee kernen van wervelligchamen doorgesneden te
zijn, welke het doorgesneden ruggemerg c, c omvatten. Dit is in eene scheede van hard hersenvlies e , e ingevat, en zwelt
bij d lot eenen knop op , welke de plaats van hersenen vervangt. — Benedenwaarts is er bij a, a, a, a eene onregelmatige
beenachtige massa, welke door de ineensmelling der onderste wervelen gevormd is. Voorts zijn er bij h, h, i, i de hier-
boven gezegde beenkernen , aan welke geene bepaalde beteekenis kan worden toegekend. — In b, b blijkt, dat er enkele
spierbundels rondom deze beenkernen geplaatst zijn.

Fig. 3. Het ligchaam van boven geopend, vlak boven den ingang der navelstreng. Er is aldaar eene holte, in welke
zich de darmlis a bevindt, met de voortzetting der stammen van de beide navelvaten. Bij d loopt deze darmlis in eenèn
blinden zak uit; bij e gaat zij in de scheede der navelstreng over, In f is er eenig bindweefsel, hetwelk de plaats van darm-
scheil vervangt.

Fig 4 en 5 geven de afbeelding ter helft der natuurlijke grootte van den acephalus eens kalfs, tegelijk met een welge-
vormd kalf ter wereld gebragt, uit het museum Vrolikianum. Hij is met eene goed ontwikkelde huid bekleed , en vertoont
\\n a, b een paar onregelmatige roodachtige en harde uitpuilingen , wier beteekenis mij duister is. In c, c vertoont zich eene
kokervormige scheede, welke zich als haarlooze verlenging der uitwendige bekleedselen voordoet. Zij is bij haar slomppuntig
uiteinde met een geleiachtig weefsel gevuld, maar digt bij het ligchaam zijn drie op zich zelve staande zakken , met brei-
achtige zelfstandigheid gevuld, en hier en daar innerlijke verdubbelingen vertoonende. Zij komen mij voor buiksingewanden te
vertegenwoordigen ; maar ik durf er geene bepaalde beteekenis aan geven. Achter hen zit eene vliesachtige , stevige scheede,
in welke een ruggemerg zit, hetwelk zich in de ligchaamszelfstandigheid voortzet, en daar takken afgeeft, ongeveer op de-
zelfde wijze als zulks in fig. 2 geschiedt. — De huid, welke het ligchaam bekleedt, is zeer zwaar, en natuurlijk gesteld;
daaronder zit eene sponsachtige zelfstandigheid, welke uit bindweefselcellen bestaat, waar tusschen door zich eene menigte
bloedvaten vertoonen, met vetcellen in rijkelijke hoeveelheid. — Achter gemelde scheede dringt de navelstreng in de hoofde-
looze misgeboorte, in welke ik hare takverdeeling heb kunnen volgen.

Quatuor primae hujus tabulae figurae imaginem exhibent secundi acephalorum typi quem T. I. p. S43 descripsi veluti
massam rotundam cum pedibus, extremitatum primordia referentibus. — Ejus notitiam debemus viro clar®. g. vrouk. Faemina
primipara, octavo graviditatis mense prime aeephalum et dein infantem bene constitutum sed debilem sexus faeminini in lucem
edidit, qui paulo post quam natus fuerat succubuit. Ejus placenta fuit separata a placenta acephali. — Hic corpus refert planum,
rotundum fig. 1, cujus margini inferiori duo pedes sunt afiixi, quorum alter dorse fig. Ij a, alter planta fig. 1, b anteriora
versus dirigitur. Pes sinister tres, dexter quinque habet digitos. Funiculus umbilicahs fig. 1, c circiter in partem mediam
superficiel anticae corporis deformis pénétrât. Supra ejus insertionem quatuor jacent tumores carnosi, quorum tantum unus
pilis obtegitur. Pedibus paululum a se invicem dimotis, patet inter eos indicium esse partium genitalium externarum fig. 1,
h et ani aperturae fig. i,i. Organa generationis externa sub forma apparent labiorum majorum, cum clitoride; hinc acepha-
lus ad faemininum sexum referri potest. Distincta est urethrae apertura, quae in vesicam urinariam ducit. Cutis sectione
patuit fig. 2, maximam corporis partem constitui tela conjunctiva peculiari, molli, optime comparanda cum ea, quae in genere
inter intestina pelvina est obvia. — Cultro profundius penetrante patuit cavum adesse, in quo primo ansa apparet intestinalis
fig 2, a, cujus una pars extrema intestine coeco efficitur. Ex isto imperfectum provenit intestinorum tenuium rudimentum,
quod in funiculi umbilicalis vaginam transmittitur, ubi positum est in coeca peritonaei appendice. Altera intestini coeci pars
extrema transit in colon, facile oh fibrarum longitudinalium fascicules distinguendum. Omni attentione dignum est, quod in
integre tractu intestinali nullibi sit meconium, cujus defectus absque dubio est explicandus ex absentia hepatis, et e deficiente
hinc bilis secretione. Juxta et paululum supra huncce imperfectum tractum intestinalem ren est magnus fig. 2, A , in multos
lobos divisus, et tela adiposa cricumdatus. Ejus superficies ventralis peritonaeo obtegitur, et postica sive dorsalis nuda colum-
nae dorsali apponitur. Ei alter adjungitur ren fig. 2, c , multo minor et formae irregularis. Vesica urinaria solitam refert for-
mam , solitamque occupât sedem ; urachus per umbilici aperturam transit, et ejus parieti postico uterus apponitur fig. 2, rf,
in duo cornua separatus. — Nullum est glandularum suprarenalium indicium. Urether sinister fig. 2, f evacuatur in vesi-
cam urinariam fig. 2, ä ; dexter fig. 2, e apice coeco terminatur, et hinc meatum non habet in vesicam urinariam. Duae sunt
arteriae umbilicales, quae sanguinem e renibus et e reliquo corpore vehunt versus placentam fig. 2, i, I, Vena umbilicalis fig.
2, m, propter defectum organorum , in quae caeterum dispergitur, nempe hepatis et cordis, in duos finditur ramos, quorum
alter in superiorem, alter in inferiorem corporis partem dispergitur. Ramus superior bene multos ramusculos emittit, quorum

nonnulli in renes transeunt, cum aiü sursum evanescant. Inferior in pelvin pénétrât, exinde dispergitur in omnes corporis
partes, et tandem tenuissimis ramis terminatur, qui anastomoses ineunt cum arteriarum umbilicalium radicibus. Hac ratione
sanguinis meatus per vasa fit absque corde, et vena umbilicalis est vas afferens, cum arteriae umbilicales sint vasa revebentia. —
Tres distincti sunt trunci nervei ; primus nerms obturatorius solita ratione tr&mii Tßer foramen obturatorium-, alter nervus
cruralis transit in musculos extremitatis inferioris dextrae ; tertius nervus ilio^-inguinalis esse videtur. Nullum est hepatis,
lienis, pancreatis, ventriculi et intestinorum tenuium indicium. — Neque minori attentione digna imperfecti sceleti compages.
Quinque sunt vertebrae lumbales bene evolutae fig. HI, 1, 2, 3, i, S. Supra eas adest vertebra dorsalis imperfecta, quae
parte suprema canalem pro medulla spinali occludit. Cum ea conjunguntur duae costae spuriae fig. 5, a, a. Infra vertebras
lumbales, os sacrum est imperfectum fig. 5, 6, quod deorsum prorsus in substantiam osseam est mutatum et anteriora versus
inflexum. Foramina possidet sacralia anteriora, quae nervos transmittunt. Coccygis os deficit, sed os sacrum incurvatum
exitus pelvini ambitum rite determinat. Ossa pubis late patent, et tela fibrosa interposila, per largum intervallum invicem
conjunguntur Fig. 5. e Os coxae dextrum fig. 3, d est satis perfectum, et conjungitur cum extremitate inferiori bene con-
stituta, quae extrinsecus vix conspicua , pro maxima parte in contextu corporis absconditur. Os coxae sinistrum fig. 5, c
multo imperfectius, articulum init cum capite femorali imperfecte ; reliquae femoris et cruris partes deficiunt ; sed pes
imperfectus separatus extat (fig, 4), e duobus tantum tarsi nucleis compositus (fig. 4, a, b) et tribus digitis imperfectis prae-
ditus fig. IV, I, 2, 3.

Fig. 1. Acepbali modo dicti habitus externus, magnitudine parte dimidia deminuta. — Extremitates imperfectae pau-
lulum a se invicem sunt remotae, ut appareant organa genitalia faeminina h, et ani apertura i. In a conspicitur superficies
dorsalis pedis dextri, quinque digitis praediti ; in b planta pedis sinistri, tres tantum digitos possidentis. In c apparet funi-
culi umbilicalis tumor, in cujus parte extrema abscissa tria sunt vasorum lumina, nempe duarum arteriarum et unius venae;
d, f, g quatuor sunt eminentiae pilis obtectae.

Fig. 2 refert corporis aperti cavum; in quo ansa intestinalis est abscissa prope g, ut melius partes subjacentes appareant.
In k est superficies intima annuli umbilicalis, in qua duae sunt arteriae umbilicâles i, I cum uracho h, vena umbilicali m,
et parte intestinorum tenuium, quae in g est dissecta, cum reliqua pars in a sit reflexa et ex intestinis coeco et colo con-
stet. — Ren dexter b versus sinistram partem-reflectitur, et hinc renem sinistrum c abscondit; in /"urether sinister trans-
mittur in parietem .posticum vesicae urinariae; in e urether dexter apparet, coeco fine terminatus, ila ut superficiem posti-
cam vesica urinariae atlingere non possit. In d leve est uteri indicium. In n unica apparet costa spuria.

Fig. 5. Partes molles e cavitate ventrali et pelvina sunt sublatae, et extremitas inferior dextra inlegraque sceleti com-
pages sunt denudatae. In a, a patet vertebra dorsalis infima, cum unico coslarum spuriarum pare; sequuntur in 1, 2, 3, 4, S
quinque vertebrae lumbales; in b os sacrum. In e apparet largum inter ossa pubis intervallum, substantia tendinosa re-
pletum. Os coxae dextrum d débita ratione est evolutum; sinistrum c valde imperfectum et sursum protractum. Extremitas
inferior dextra est bene formata, sed in pede deficit os cuneiforme tertium , unde os cuboideum f conjungitur cnm tribus
metatarsi ossibus.

Fig. § et 6 repraesentant tertium acephalorum typum , in quo quemadmodum T. 1, p. 548 dixi, una tantum et im-
perfecta extremitas inferior conjuncta est cum trunco imperfecto. Hayn {inonstri unicum pedem referentis descriptio anato—
mica Berolini 1824) hujus vitii formae exemplum praebuit memorabile, in extremitate postica sinistra Caprae hirci, simul
cum Capra rite sese habente in lucem édita a maire, quae post aliquot partus naturales, anno praecedenti pullum procreavit
tribus tantum pedibus praeditum. — Haecce extremitas depingitur, magnitudine dimidia parte deminuta. Sursum termina-
tur apice truncato fig. S , a et superficie ventrali insertionem monstrat funiculi umbilicalis fig. 5, A, el papillam deformem
fig. 5 c. Disseclione patuit, os adesse coxae cum reliqua extremitatis compage ossea, attamen absque patella; porro adsunt
musculi, nervus cruralis, arieria el vena, quae cum funiculo umbilicali puHi perfecti verosimiliter conjunctae fuerunt (fig. 6).

Solum trunci indicium constituitur primordio vertebrae fig. 6, a, qua funiculus nerveus continetur, imperfectam referens
medullam spinalem. Patet saltem ex ea nervum cruralem originem sumere.

Fig. Habitus externus hujus acephali, ex unica extremitate formati. In a terminatur apice obtuso; in c papilla est
imperfecta, rotunda ; in b funiculi umbilicalis insertio.

Fig. 6 exhibet fabricam internam ejusdem acephali, dissectione patefactam. In a vertebra apparet, primordium referens
columnae spinalis imperfectae, per quam funiculus nerveus b transit, qui medullae spinalis partes agere videtur. Ex ea in
c nervus cruralis provenit. — In rf est ossis coxae primordium , cum quo femur conjungitur musculis, nervo allato, arteria
crurali e et vena f praeditum. In crure et pede praeter defectum digitorum spuriorum et patellae, memorabile est, quod
nonnisi unus adsit digitus, qui ex unica tantum phalange, in duas partes separata, constat. — Extrinsecus nulla apparet
ungula.

Fig. 7 et 8 quartum exhibent acephalorura typum, in quo truncus est magis evolutus, thorace et membris quidem
carens, sed e regione hypogastrica, partibus genitalibus et duabus extremitatibus inferioribus constans. — In infimo perfectionis
gradu substitisse haec forma censenda est in embryo humano vitioso, quod est a viro clarissimo bonn descriptum et depic-
tum {Verh. van het genootschap ter bevordering der heelkunde te Amsterdam. 1794. III. D. bl. 125). — Ejus iconera in
ambabus istis figuris imitatus sum. Ex lis patet, acephalum istum transitum facere a tertio ad quartum acephalorum typum.
Constat (fig. 7) tantum e duabus extremitatibus inferioribus, absque ullo regionis epigastricae neque etiam trunci indicio. —
Coxae nempe in apicem obtusum ad se invicem quasi accedunt. Inseritur ibi funiculus umbilicalis, qui altera parte extrema
truncatus et clausus apparet, quemadmodum fig. 7, a patet. Eo tamen duo vasa continentur. Columna spinalis prorsus
deest, sed pelveosloco, duo extant ossa iliaca, quae invicem expansione tendinosa conjunguntur. Apparet ansa intesti-
nalis, in interna corporis cavitate fig. 8, a, sed anus est clausus.

Fig. 7 externum habitum hujus acephali refert. Patet eum tantum regione hypogastrica, duabusque extremitatibus in-
ferioribus constitui; in eo funiculum umbilicalem insertum esse, per cujus vaginam vasa contenta translucent; huncce funi-
culum parte superiori coeco et truncate fine terminari a, et infra ejus insertionem partium genitalium indicium situm esse
b, quae vix dici potest, utrum ad sexum masculinum , an äd faemininum sint referendae.

Fig. 8 exhibet eundem acephalum, sed sectione cutis in laciniam triangularem apertum, ita ut pateat ibi adesse pelveos
cavitatem imperfectam, qua ansa intestinalis sola continetur; in b, b repraesentatur peritonaeum apertum et reflexum, cui
adjacet corpusculum ovi formam referens c, forsitan pro testis rudimento habendum.

De vier eerste figuren dezer plaat geven eene voorstelling van den tweeden hoofdvorni van hoofdelooze misgeboorten ,
welken ik, D. 1, bl. S43, bescbreven heb, als eene ronde massa met aanduiding van voeten, als bewijs van ledematen. — Wij
zijn de kennis daarvan weder den hoogleeraar g. vrolik t.a.p. verschuldigd. — Door eene vrouw, voor de eerste maal zwan-
ger, werd, op de achtste maand der zwangerheid, eerst eene hoofdelooze misgeboorte, en daarna een welgevormd , maar zwak,
vrouwelijk kind ter wereld gebragt, hetwelk spoedig na de geboorte bezweek. Deszelfs moederkoek is gescheiden van dien
der hoofdelooze misgeboorte. Deze doet zich als een plat, rondachtig ligchaam, fig. 1, voor, aan welks onderrand twee voeten
toegevoegd zijn, waarvan de eene met den rug, fig. i, a, de andere, met de voetzool naar voren gekeerd is, fig. b. De linker-
voet heeft drie, de regter vijf teenen. De navelstreng, fig. 1, c, dringt ongeveer in het midden der voorvlakte van dit misvormde

ligchaam, _ Boven hare inplanting zitten vier vleesachtige kwabben, waarvan slechts eene met haar bedekt is. Zoo men

de voeten eenigzins uiteenhoudt, vertoont zich midden tusschen hen eene aanduiding van uitwendige geslachtsdeelen , fig.
i, h, en van anusopening , fig. 1, i. De uitwendige geslachtsdeelen doen zich als groote lippen met eene clitoris voor; zoodat
deze hoofdelooze misgeboorte als eene vrouwelijke kan beschouwd worden. Er is eene duidelijke opening der pisbuis , welke in
de urinblaas voert. Bij de doorsnede der huid, fig. 2, bleek» dat het grootste gedeelte des ligchaams uit een zonderling en
week bindweefsel bestaat, hetwelk zich het best laat vergelijken met datgene , wat zich tusschen de bekken-ingewanden
bevindt. Bij het verder doorvoeren der snede komt het mes in eene holte\', in welke zich vooreerst eene darmlis, fig. 2, a, be-
vindt, die met eenen blinden darm aanvangt. — Uit dien komt een onvolkomen rudiment van dunne darmen voort, hetwelk
zich naar de scheede der navelstreng begeeft, alwaar het in een blind eindigend verlengsel van het buikvlies geplaatst is. Het
tegenovergestelde uiteinde van den blinden darm gaat in den karteldarm over, welke zich gemakkelijk aan de overlangsche spier-
vezelen laat herkennen. Belangrijk is het, dat in de geheele uitgebreidheid der darmbuis geen meconium te vinden is , welk
gemis ongetwijfeld in verband is met het gemis van lever, en met de hierom ontbrekende galafscheiding. Naast en eenigzins
boven dit onvolkomen darmkanaal is eene zeer groote nier, fig. 2, b, welke in vele kwabben verdeeld en van een vetachtig
cellenweefsel omgeven is. — Hare buikvlakte wordt met het buikvlies bedekt, en achterwaarts ligt zij bloot op de wervelkolom.
By haar voegt zich eene tweede nier, fig. 2, c, welke veel kleiner en onregelmatig van gedaante is. De urinblaas heeft hare
gewone gedaante en plaats; haar blaasband gaat door de navelopening heen, en tegen haren achterwand is de baarmoeder,
fig. 2, d, geplaatst, welke zich niet tweehoornig voordoet. Van bijnieren wordt geen bewijs gevonden. De linkerpisleider.

fig. 2,/; stort zich in de blaas, fig. uit; de regter, fig. 2, e, loopt blind en puntig uit, en is derhalve buiten gemeenschap met
de urinblaas. Er zijn twee navelslagaders , welke het bloed uit de nieren en het overige ligchaam naar den moederkoek voeren,
fig. 2, De navelader, fig. 2, m, de werktuigen missende, naar welke zij zich gewoonlijk begeeft, namelijk de lever en
het hart, splitst zich in twee takken, waarvan de eene zich in de bovenste, de andere in de onderste ligchaamshelft verspreidt.
De bovenste geeft verscheidene takken af, waarvan enkele zich naar de nieren begeven , terwijl andere zich bovenwaarts ver-
liezen. De onderste dringt in het bekken , verdeelt zich van daar in al de ligchaamsdeelen , en loopt eindelijk in fijne takken
uit, welke zich door inmonding verbinden met de wortels der navelslagaders. Op deze wijze wordt de bloedsomloop alleen
door de vaten , zonder hart, bewerkstelligd, en is de navelader een aanvoerend vat, terwijl de navelslagaders terugvoerende
vaten zijn. — Er zijn drie duidelijke zenuwstammen ; de eerste, de nervus obturatorius gaat op de gewone wijze door het
foramen obturatorium ; de middelste, de nervus cruralis gaat naar de spieren van de regter onderste extremiteit; de derde
stam schijnt de nervus ilio-inguinalis te zijn. Er is geen bewijs hoegenaamd van lever, milt, alvleeschklier, maag of
dunne darmen.

Niet minder belangrijk is de gesteldheid van het onvolkomen geraamte. Er zijn vijf goed ontwikkelde lendenwervelen, fig. III, 1,

2, 3, 4, 5. Boven hen bevindt zich een onvolkomen ruggewervel, welke van boven het ruggemergskanaal afsluit. — Met
dezen ruggewervel is een paar valsche ribben verbonden, fig. 3, a, a. —Onder de lendenwervelen is een onvolkomen heiligbeen, fig.

3, b, hetwelk benedenwaarts geheel verbeend en naar voren omgebogen is. Het bezit voorste heiligbeensgaten , door welke de ze-
nuwen heengaan. Het slaartbeen ontbreekt, maar hel omgebogen heiligbeen beperkt hel bekken geheel benedenwaarts. De
schaambeenderen slaan wijd uileen, en zijn, door een bandachtig tusschenweefsel, op eenen aanmerkelijken afstand met elkan-
der verbonden, fig. 3, e.

Het reglerheupbeen, fig. 3, d, is vrij volkomen, en geleedt zich met eene goed ontwikkelde extremiteit, welke, van
buiten ter naauwernood zigtbaar, in het weefsel des ligchaams als verborgen is. Het linkerheupbeeri, fig. 3, c, is veel on-
volmaakter ; het geleedt zich met een onvolkomen dijbeenhoofd; het overige gedeelte van dij en schenkel ontbreken; maar
er is een onvolkomen voet, fig. 4, op zich zeiven staande, en slechts uit twee beenkernen van den voetwortel, fig. 4, a,b, en
uit drie, onvolkomen teenen, fig. IV, 1,2, 3 , zamengesteld.

Fig. 1. De zoo straks gezegde misgeboorte, in hare uitwendige gedaante en op de helft verkleind. De onvolkomene
ledematen zijn eenigzins uitgespreid , ten einde de uitwendige vrouwelijke geslachtsdeelen h en de anus-opening i te doen
zien. In a is de rugoppervlakte van den regtervoet zigtbaar met vijf teenen ; in de voetzool van den linkervoet met
slechts drie teenen. — In c vertoont zich de opzwelling der navelstreng, in wier doorgesneden uiteinden zich drie bloedvaten,
twee slagaders en eene ader bevinden. — d, e,f\\ g zijn vier met haar bedekte verhevenheden.

Fig. 2 stelt de geopende ligchaamsholle voor, in welke de darmlis is doorgesneden bij g, ten einde de onderliggende dee-
len duidelijker te doen zien. Bij k vertoont zich de binnenvlakte van den navel-buikring, aan welke zich twee navelslagaders
doen zien i, l, met den urachus h, de navelader m, en een gedeelte der dunne darmen, hetwelk bij g is doorgesneden ,
terwijl het andere gedeelte in o is omgeslagen en blijkt uit den blinden darm met den karteldarm te bestaan. De regternier
b IS naar de linkerzijde omgeslagen, en bedekt hierdoor de linkernier c; in /" begeeft zich de linkerpisleider naar den ach-
terwand der urmblaas ; in e vertoont zich de regterpisleider, welke blind te niet loopt, zonder den achterwand der urin-
blaas te kunnen bereiken. — In d is eene flaauwe aanduiding van baarmoeder. — In « de eenige aanwezige onware rib.

Fig 3. De weeke deelen zijn uit de buik- en bekkenholte uilgenomen, en de regter onderste extremiteit is blootgelegd,
met hetgene ervan geraamte beslaat. — In o, a vertoont zich de onderste ruggewervel met het eenig aanwezige onware ribben-
paar; daarop volgen in 1, 2, 3, 4, 5 de vijf lendenwervelen , en in A het heiligbeen. In e blijkt, dat de beide schaambeende-
ren door eene aanmerkelijke tusschenruimte van elkander verwijderd zijn, en dal deze met een bandachtig weefsel is aange-
vuld. — Het reglerheupbeen d is behoorlijk ontwikkeld; het linker c zeer gebrekkig en bovenwaarts opgedrongen. De regter

©iiderste extremileit is welgevormd, maar aan den voet ontbreekt het derde wigvormige been, waardoor het teerlingbeen f zich
met drie voorvoetsbeenderen geleedt.

Fig. S en 6 geven eene voorstelling van den derden hoofdvorm van hoofdelooze misgeboorten, in welken, gelijk ik,
D. 1, bl. 548, gezegd heb, eene enkele onvolkomene onderste extremiteit verbonden is met eenen onvoltooiden tronk. —
IIaïn fmoiistri unicum pedem referentis descriptio anatomica, Berolini 1824) heeft er eene belangrijke waarneming van me-
degedeeld in den linkerachterpoot eener geit, tegelijk met een welgemaakt jong ter wereld gebragt, door een moederdier,
hetwelk , na vroegere regelmatige geboorten , het jaar te voren een jong met drie pooten had gebaard. —■ Gemelde achterpoot
wordt hier afgebeeld, ter helfte verkleind zijnde. — Hij eindigt van boven in eenen afgeknotten top , fig. S, a, en vertoont
aan zijne buikvlakte de inplanting eener navelstreng, fig. 5, b, en eenen misvormden tepel, fig. 5, c. Bij de ontleding bleek,
dat er een heupbeen met het overige beengestel der extremiteit, echter zonder knieschijf, eenige spieren, eene dijzenuw, en eene
slagader en ader bestonden, welke waarschijnlijk te zamenhingen met de navelstreng van de volkomene vrucht, z. fig. 6.
De eenige aanduiding van den tronk beslaat in het rudiment van eenen wervel, fig. 6, a, in welken zich eene zenuwstreng
b bevindt, welke men voor een onvolkomen ruggemerg schijnt te moeten houden. Zoo veel althans is zeker, dat de dij-
zenuw c er uit voortkomt.

Fig. 3. De uitwendige gedaante der misvormde geitevrucht, welke slechts uit eene enkele extremiteit bestaat. In o
eindigt zij in eenen afgeknotten top; in c vertoont zich een onvolkomene, rondachtige tepel; in A de inplanting der navelstreng.

Fig. 6 beeldt hel innerlijk zamenslel der misgeboorte af, gelijk hel zich na de ontleding voordeed. In a vertoont zich
een wervel, als aanduiding eener onvolkomene ruggegraat, door welke een zenuwbundel b heengaat, welke eene soort van
ruggemerg kan heelen. — üit denzelven komt in c de dijzenuw. In d is het rudiment van heupbeen, waarmede zich de dij
geleedt, aan welke zich, behalve de gezegde zenuw en de spieren, de dijslagader e en ader /"vertoonen. — Aan den schenkel
en voel is, behalve het gemis van onware teenen en van knieschijf, op te merken, dat er slechts de aan duiding van eenen enkelen
teen is, welke uit slechts één lid bestaat, hetwelk in tweeën gedeeld is. —■ Uitwendig is er niets van eenen hoef te zien.

Fig. 7 en 8 stellen den vierden hoofdvorm van hoofdeloosheid voor, bij welke een meer ontwikkelde romp zonder borst
en zonder bovenste ledematen is, uit den onderbuik, de voortplantingswerktuigen en de twee onderste ledematen
bestaande. — Op den allerlaagsten trap ten deze kan men stellen, dat geplaatst is eene hoofdelooze misgeboorte van den
mensch, door bonn {Verh. van het genootschap ter bevordering der heelkunde te Amsterdam, 1794, III D. bl. 123) beschre-
ven en afgebeeld. Eene nabootsing dezer afbeelding wordt hier gegeven. Uit haar blijkt, dat gezegde misgeboorte zich hecht
aan den derden zoo straks beschreven hoofdvorm. —■ Zij bestaat fig. 7 , slechts uit de beide onderste ledematen, zonder eenige
aanduiding van bovenbuikstreek of van tronk. De heupen gaan namelijk in eene punt naar elkander toe, en eindigen daar
in eenen knop. De navelstreng plant er zich in, maar is afgebroken en tevens gesloten, gelijk bij fig. 7, a blijkt. — Er zijn
echter twee vaten in. De ruggegraat ontbreekt geheel, en, in plaats van bekken, zijn er slechts twee darmbeenderen, welke
aan elkander gehecht zijn, door eene peesachtige uitbreiding. Er vertoont zich een darmkronkel in het uitwendige des lig-
chaams, fig. 8, a, maar de anus i^ gesloten.

Fig. 7 stelt de uitwendige gedaante van gezegde misgeboorte voor. Het blijkt, dat zij uit niets dan uit eene onvolkomene
onderbuikslreek met twee onderste ledematen bestaat; dat er zich eene navelstreng inplant, door wier scheede men de vaten
ziet heenschemeren , dat deze navelstreng van boven in een afgeknot uiteinde a uitloopt, en dat onder hare inplanting zich
de aanduiding van geslachtsdeelen b bevindt, omtrent welke het moeijelijk is te zeggen, of zij mannelijk of vrouwelijk
moeten heeten.

Fig. 8 beeldt de door eene driehoekige huidlap geopende misgeboorte af, in welke eene onvolkomene bekkenholte blijkt te
zijn, eenen darmkronkel a, als het eenige ingewand bevattende; inZ», b wordt het geopend en teruggeslagen buikvlies voorgesteld,
tegen hetwelk in c een eirond deel aanligt, hetwelk men misschien voor een rudiment van bal zoude kunnen houden.

Haecce tabula quartain Acephalorum exhibet speciem, in qua pelvis est plus minusve perfecta, vertebris lumbalibus et
duabus inferioribus extremitatibus praedita. — Inter bene multa hac de re allata exempla illud eligo quod observationi debetur
clar\\ sANDiFORT (Verh. d. Eerste Kl. van het Koninkl. Nederl. Inst. Amsterdam, D. V. bl. ISÎ). —Illud enim descripsit et
iconibus illustravit vir clar^ ea cura, eoque studio, quae in omnibus ejus operibus sunamo jure laudantur.

Faemina nupta sed adhuc juvenis, primipara, infantem faemininum bene formatum sed tenerum et parvum, attamen vivum
et dein acephalum in lucem edidit. — Funiculus umbihcalis acephali fuit valde brevis et tenuis, vix S poil, longus, Vg PolL
partem crassus. — Placenta, quemadmodum in plerisque acephalis fieri solet est conjuncta cum placenta infantis rite sese ha-
bentis, primogeniti.

In parte suprema acephali tuberculum est parvum, rotundum , paucis pilis in vertice, et puncto albo, corneoque in ejus
parte antica praeditum, cui subjacet saccus membranaceus. — In parte antica corporis sulcus longitudinalis apparet ; in cujus
parte media insertus est funiculus umbilicalis, infra quem locum indicium est organorum genitalium faemininorum cum ano. —
Organa genitalia constant e parva clitoride, duabus nymphis, urethrae orificio, et vagina partim clausa. — Habitus externus
acephali est irregulari ratione tumidus, et in pedibus deformibus duo tantum sunt digiti (v. fig. 1). Dissectione patuit cutem
esse valde spissatam , infraque eam telam esse conjunctivam tumidam , in cujus cellulis magna est seri quantitas. — Infra telam
conjunctivam subcutaneam tunica est generalis musculosa. — Abdominis cavitas est parvi ambitus; in eam disperguntur duae
arteriae et una vena umbilicales, quemadmodum fig. 2, 5 et 4 amplius patebit. Abdominis et pelveos intestina sunt ren
absque capsula suprarenaU , uterus cum tubis Falloppianis sed sine ovariis, et vesica urinaria cum duobus uretheribus, quo-
rum alter e rene provenit, alter coeco fine terminatur. Tractus intestinalis locum intestinum rectum tenet, sursum in
saccum coecum terminatum. — Nervus obturatorius, ischiaticus et cruralis facile distinguuntur. Musculorum glutaei maximi
et medii locum adeps occupât; glutaeus minimus débita ratione<est constitutus. — In femore adeps adest, musculorum loco;
nonnullae tamen fibrae musculares apparent tricipitis, gracilis, semi-tendinosi, semi-membranosi, quadrati femoris et obtu-
ratoris interni. In sceleto quatuor sunt vertebrae lumbales; cum vertebra suprema incompleta conjungitur ossiculum trun-
catum. Pelvis est imperfecta ; os femoris sinistrum luxatum.

Fig. 1. Superficies anterior acephali, magnitudine parte dimidia deminuta, et extremitatibus inferioribus paululum a
se invicem remotis, ut appareant organa generationis imperfecta a et ani apertura b. — Sursum corpus terminatur eminentia

parva, rotunda, in cujus vertice nonnulli sunt pili c. — In ejus superficie antica papilla est d, cui subjacet saccus membra-
naceus e. — In media superficiei anticae parte sulcus est satis profundus, e quo funiculus umbilicalis provenit. Corpus est
tumidum; cutisque nonnullis locis in vesiculas elevata, aliis contra quasiconstricta apparet. Hicce habitus, quemadmodum T. I, p. S54
docui, omnibus fere acephalis communis, efficitur magna telae conjunctivae copia, hisce monstris propria. — Haec est spissa,
pallida, mollis, gelatinosa et magnam seri quantitatem continet, quae secta cute effluit. Tiedemann observavit ex isto sero
albumen praecipitari, floccorum ad instar. — Pedes non tantum sunt tumidi, sed etiam introrsum flexi, ita ut pedis vari
formam référant. — Etiam a norma aberrant, quemadmodum jam dixi, digitorum numero.

Fig. 3 et 4 repraesentant abdomen apertum magnitudinis naturalis, ut vasorum distributie appareat. In fig. 2 vesica
urinaria a deorsum et anteriora versus est inflexa cum ambabus arteriis umbilicalibus buic adjacentibus b, b, ut melius abdo-
men apertum pateat. In c apparet vena unibiiicalis secta , eo loco quo inter ambas arterias umbilicales in funiculum pénétrât.
In d est altera venae umbilicalis pars extrema, retrorsum flexa. In ejus truncum confluunt ambae venae iliacae e, e et ex
eo exsurgit truncus adscendens f sive vena cava inferior. Quaevis arteria umbilicalis in g, g ramos emittit, qui circum
caput ossis femoris circumflectuntur, et transeunt in arterias iliacas externas ; ex arteria umbilicali sinistra provenit
truncus ad-^cendens h, qui aortae locum tenere videtur. — Simplici hacce vasorum distributione sanguinis fit meatus, absque
ullo cordis indicio. — In i ren unicus apparet, e quo urether ortum ducit ; in I uterus bicornis.

In fig. 5 eaedera paries demonstrantur, iisdem notis designatae, sed vesica urinaria dextrorsum est depressa, ut melius
etiam vasorum distributio pateat. Haec etiam in femore demonstratur, ubi arleria est femoralis superficialis cujus decur-
sus comparari potest cum a. profunda femoris. — Juxta eam decurrit truncus venosus I. — Magis introrsum et in parte pro-
fundiori apparent vasorum el nervorum trunci, qui infra ossis ischialici tuber e pelveos cavitate proveniunt. Sunt arteria
femoralis m; vena femoralis n el nervus iscbiaticus o. In p apparet nervus femoralis; in q truncus nerveus, in funiculum
umbilicalem penetrans el ramusculis nervi sympalhici formatus ; r est nervus obluralorius ; s, s, s sunt nervi lumbales, qui
supra musculum psoatem transeunt. Decursus vasorum femoralium et nervi ischialici non a norma aberrat. Sandifort affir-
mai se nervurn tibialem et fibularem distincte vidisse.

In fig. 4 vesica urinaria cum vasis umbilicalibus est sinistrorsum inflexa. Notae eadem designunt ac in fig. 2 el 3. —
Trium harum imaginum examine facile explicatur sanguinis meatus in acephalis, — Incipit in placenta e qua sanguis per
venam umbilicalem d transfertur in venas iliacas e, e pelvi et extremitatibus inferioribus destinatas et in truncum adscenden-
tem /; unde in reliquum corpus meat, Revehitur per arteriosum truncum descendentem h e reliquo corpore, el per arterias fe-
morales Ar, m ex extremitatibus inferioribus, ut in ambas arterias umbilicales h, b transeat, et iis in placentam repellatur. —
Fil igitur sanguinis meatus vasis , absque corde.

Fig. S exhibet imaginem lateralem superficiei sinistrae vesicae urinariae a, uretheris dissecti b, cornu sinistri uteri ni c,
unde palet quidem adesse tubam Falloppianam, sed deesse ovarium. Intestinum rectum d in saccum coecum transit.

Fig. 7. Latus dextrum vesicae urinariae, uteri et intestini recti; a vesica urinaria; h urether dexter coeco fine termi-
natus; c urethra; d vagina; e,f cornu dextrum et sinistrum uteri; unde palet cornu sinistrum minus esse dextro; ambo in
tubas transeunt, quae parle earum extrema sunt clausae, et fimbrias non possident; g intestinum rectum in saccum coecum
terminatum ; h orificum organorum genitaliurn ; i ani apertura, in cujus dissectione sandifort distincte sphincterem ani exter-
num et m m, levatOres ani observavit.

Fig. 8 exhibet superficiem anticam sceleti, ad dimidiam magnitudinis partem depictam, Columna spinalis tantum e
quatuor inferioribus vertebris lumbalibus constat ; earum superficies anlicae sunt planiores quam in normali conditione ; ver-
tebra superior est acuminata; cum ea conjungitur ossiculum solutum a figurae oblongae et angulatae, et in apicem obtusum
terminatum. Pars extrema hujus ossiculi fuit sita in substantia cornea, quae papillae ad instar eminet in vertice fig. 1 descripta.

Os sacrum est valde rectum , sed rite formatum. Os coccygis ex unico osse componitur, et in apicem obtusum terminatur. —
Ossa iliaca, magis quam caeterum fieri solet, extrorsum sunt flexa. — Os ischii dextri lateris est imperfectum. — Ossium
pubis symphysis est valde laxa et mobilis. Reliquae pelveos partes sunt naturales, sed in latere dextro deficit ligamentum
tuberoso-sacrum.

Os femoris sinistrum fere totum ex acetabulo est emotum, unde ejus caput valde eminet in superficie externa marginis
pelveos minoris, et trochanter major ossi iliaco applicatur, cum quo ligamenti ope est conjunctus. Est istud femoris os Va PoH-
brevius quam dextrum. — Caput ossis femoris dextri etiam parte interna ex acetabulo est emotum, unde trochanter major
ossi iliaco appremitur, cum margo superior acetabuli ibi pro parle marginem pelvinum efficiat. — Genuum articuli sunt
rigidi ; ambae patellae sunt tenues et ita superficiebus inferioribus ossium femoris applicatae, ut primo adspectu deficere vi-
deantur. — Crura solitam referunt dispositionem. — In pede sinistro omnia tarsi ossa sunt adhuc cartilaginea, sed normalia.
Ossa metatarsi hallucis et digiti secundi sunt bene formata ; sed tertium metatarsi os est imperfectum ; quartum et quintum
deficiunt ; hallux et digitus secundus tantum ex una phalange componuntur. In pede dextro ossa tarsi sunt minus evoluta ;
eorum series anterior est imperfecta ; os metatarsi hallucis deficit ; et hallux ipse tantum e phalange unguaîi componitur.
Tria sequentia ossa metatarsi parvas referunt eminentias obtusas.

Fig. 9. Superficies posterior sceleti, e qua praesertim patet, vertebram lumbalem superiorem esse valde imperfectam ,
eamque retrorsum claudi membrana fibrosa. Praeterea dextro latere manifeste deficiunt tuber ischiaticum , et ligamentum
tuberoso-sacrum.

Deze plaat geeft eene voorstelling van den vierden hoofdvorm van hoofdelooze misgeboorten, in welken een meer
of min volkomen bekken is, met lendenwervelen en met de twee onderste extremiteiten. — Uit vele daarvan bekend
gemaakte voorbeelden kies ik ter toelichting eene waarneming uit, door onzen sandifort bekend gemaakt [Verh. der
eerste klasse van het Koninkl. Nederl. Instit. Amsterdam, D. V, bl. 1.51). — Zij werd met de hem eigene zorg en naauw-
keurigheid beschreven en afgebeeld. \'

Eene jong gehuwde vrouw, voor de eerste maal zwanger, bragt eene hoofdelooze misgeboorte ter wereld , weinig oogen-
blikken daarna een welgeschapen, levend, doch teeder en klein vrouwelijk kind. — De navelstreng der hoofdelooze misge-
boorte was zeer kort en dun, hebbende slechts de lengte van 5 duim, terwijl de dikte Vg d. bedroeg. De moederkoek
was even gelijk dit bij de meeste hoofdelooze misgeboorten geschiedt, vereenigd met die van het eerstgeboren welgevormde
kind. Aan het bovenste uiteinde der hoofdelooze misgeboorte is eene kleine, rondachtige verhevenheid met eenige haren op

de kruin , en aan het voorste gedeelte met een wit hoornachtig puntje, waaronder zich een vliesachtig zakje vertoont. _ De

voorzijde des ligchaams is als het ware gespleten ; midden tusschen deze schijnbare vaneensplijting zit de inplanting der
navelstreng , onder welke zich eene aanduiding van vrouwelijke geslachtsdeelen met den anus bevindt. De vrouwelijke ge-
slachtsdeelen bestaan uit eene kleine clitoris, twee nymphae , de opening der pisbuis, en eene gedeeltelijk geslotene scheede.
Het uitwendig aanzien der vrucht is onregelmatig opgezwollen , en aan de misvormde voeten bevinden zich slechts twee teenen,
z. fig. 1. Bij de ontleding blijkt, dat de huid aanmerkelijk verdikt is, en dat zich onder haar een gezwollen bindweefsel
bevindt met eene groote hoeveelheid wei in zijne cellen. Onder het onderhuidscellenweefsel zit een algemeene spierrok. Er
is eene buikholte van geringen omvang, in welke zich twee navelslagaders en eene navelader verdeden op eene wijze, welke
bij de beschrijving van fig. 2, 3 en 4 nader zal blijken. — Als bekken- en buikholte-ingewanden vertoonen zich eene nier
zonder bijnier, eene baarmoeder met Falloppiaansche trompetten , maar zonder eijerstokken en eene urinblaas met twee pis-
leiders , waarvan de eene uit de nier komt, en de andere blind eindigt. — Van darmkanaal bestaat niets dan een bovenwaarts
bhnd eindigende endeldarm. — De n. obturatorius, ischiaticus en cruralis zijti duidelijk zigtbaar. — In plaats van glutaeus
mammus en medius is er niets dan vet; de glutaeus minimus is duidelijk zigtbaar. Aan de dij bevindt zich vet in plaats
van spieren; eenige spiervezelen zijn intusschen zigtbaar van den triceps, gracilis , semi-tendinosus , semi-membranosus, qua-
dratus femoris en obturator internus. —- Aan het geraamte vertoonen zich vier lendenwervelen; met den bovensten onvol-

komen lendenwervel is een stomp beentje verbonden. Het bekken is onvolkomen. Deszelfs linkerdijbeen is ontwricht, zie
fig. 8.

Fig. 1. De voorvlakte der hoofdelooze misgeboorte, op de helft der natuurlijke grootte met eenigzins uitgespreide on-
derste ledematen, om de onvolkomene uitwendige vrouwelijke geslachtsdeelen a en de anusopening b te doen zien. — Boven-
waarts eindigt het ligchaam in eene kleine , rondachtige verhevenheid, met eenig haar op de kruin c. Aan hare voorvlakte
zit een tepel d, waaronder zich een vliesachtig zakje vertoont, e. In het midden der voorvlakte zit eene vrij diepe sleuf,
waaruit de navelstreng voortkomt. Het ligchaam doet zich opgezwollen voor, even als ware de huid op enkele plekken als
opgeblazen, op andere als ingesnoerd. Deze toestand, welke, blijkens vele waarnemingen, in D. I, bl. S54 aangevoerd , vrij
algemeen is, wordt door de groote hoeveelheid van celwijsweefsel te weeg gebragt, welke aan deze misvormsels eigen is.
Hetzelve is dik , bleek , week, geleiachtig, en bevat eene groote hoeveelheid wei, welke bij de doorsnede der huid wegvloeit.
Tiedemann zag, dat er eiwit uit geprecipiteerd werd, hetgeen zich onder den vorm van vlokken voordeed. Behalve door deze
opzwelling , zijn de voeten ook nog door binnenwaartsche ombuiging misvormd, zoodat zij de gedaante van horrelvoeten vertoo-
nen. — Ook wijken zij, gelijk hier boven werd gezegd, door het getal der teenen van den natuurlijken toestand af.

Fig. 2, 3 en 4 stellen de geopende buikholte voor ter natuurlijke grootte, om de bloedvaatverdeeling te doen zien. In
fig. 2 is de urinblaas a met de daar naast gelegen navelslagaders b, h naar beneden en naar voren omgeslagen , ten einde dui-
delijker in de geopende buikholte te doen zien. In c vertoont zich de doorgesnedene navelader, waar zij tusschen de beide
navelslagaders in de streng dringt. — In d bemerkt men het andere uiteinde der navelader, naar achteren omgeslagen. —
In haren stam vereenigen zich de beide darmbeensaderen, e, e, en uit denzelven komt een oprijzende stam f of onderste holle
ader. Elke navelslagader geeft bij g, g takken af, welke zich romdom het dijbeenshoofd ombuigen ; zij gaan in de buitenste
darmbeensslagaderen over, en uit de hnkernavelslagader komt een oprijzende stam h , welke men als plaatsvervanger der
aorta kan beschouwen. — Door deze eenvoudige vaatverdeeling geschiedt de geheele bloedsomloop , zonder eenige de minste
aanduiding van hart. — In i vertoont zich de enkelvoudige nier, uit welke een pisleider voortkomt ; in Z de tweehoornige
baarmoeder.

In fig. 5 vertoonen zich dezelfde deelen, aangeduid met dezelfde letters, maar de urinblaas is ter regterzijde weggescho-
ven , ten einde de vaatverdeeling duidelijker te doen zien. Zij is ook aan de dij blootgelegd, waaruit blijkt, dat er eene
buitenste dijbeenslagader k is, wier loop geheel met de a. profuiida fenioris overeenkomt. Naast haar gaat een aderlijke stam l
heen. — Veel meer naar binnen en in de diepte vertoonen zich vaat- en zenuwstammen , welke onder den zitbeensknobbel
uit de bekkenholte te voorschijn komen. Zij zijn eene dijslagader m , eene dijader n en de zilbeenszenuw o. In p vertoont
zich de dijzenuw, in q een zenuwstam , welke in de navelstreng dringt, en door takjes van den sympathicus gevormd wordt;
r is de n. obturatorius-, s, s, s zijn lendenzenuwen , welke over den psoas heengaan.

De loop van de dijvaten en van de zitbeenszenuw komt geheel met de natuurlijke gesteldheid overeen. — SANDifOUT zegt,
dat hij duidelijk den nervus tibialis en fibularis heeïl\\nnnen volgen.

In fig. 4 is de urinblaas met de navelvaten links omgebogen. — De letters hebben dezelfde beteekenis als in fig. 2 en
3- — Door de vergelijking dezer drie figuren zal men zich gemakkelijk rekenschap kunnen geven van den bloedsomloop in
deze hoofdelooze misgeboorte. — Hij gaat van den moederkoek uit , door middel der navelader , welke het bloed door de darm-
beensaderen e,e naar het bekken en de onderste ledematen en door den oprij zenden stam f naar het overige ligchaam voert,
van daar keert het door den nederdalenden slagaderlijken stam h uit het overige ligchaam en door de dijslagaders k, m, ter we-
derzijde, uit de onderste ledematen terug, om in de beide navelslagaders b,b o\\ev te gaan, en met deze naar den moederkoek
teruggevoerd te worden. — Het is derhalve een bloedsomloop, welke alleen door de vaten , zonder hart, geschiedt.

Fig. 5 geeft eene zijdelingsche voorstelling der linkervlakte van de urinblaas a, van den doorgesneden pisleider b, van
den linkerhoorn der baarmoeder o, waardoor blijkt, dat er wel eene Falloppiaansche trompet, maar geen eijerstok is. De
endeldarm d blijkt in eenen korten blinden zak uit te loopen.

Fig. 6. De baarmoeder van achteren gezien: a de scheede; b, c de beide hoorns der baarmoeder.

Fig. 7. De regterzijde der urinblaas, der baarmoeder en des endeldarms: o de urinblaas; b de regter blind eindigende pis-
leider; c de pisbuis; d de scheede; e, ƒ de regter- en linkerhoorn der baarmoeder, waaruit blijkt, dat de linkerhoorn kleiner
is dan de regter; beide eindigen in de trompetten, welke aan de uiteinden gesloten zijn, en geene franjes bezitten; g de
blind tenietloopende endeldarm; h de opening der voortplantingswerktuigen; i de anusopening, bij wier ontleding sandifort
ten duidelijkste den sphincter ani externus en de m. m. levatores ani opmerkte.

Fig. 8 stelt de voorvlakte van het geraamte voor, ter helft van de natuurlijke grootte. De ruggegraat bestaat alleen uit
de vier onderste lenden wervelen; hunne voorvlakten zijn platter dan gewoonlijk; de bovenste wervel loopt spits toe, met den-
zelve is een los beentje a verbonden, van eene langwerpige en hoekige gedaante, en in eene stompe punt eindigende. Het
uiteinde van dit beentje was geplaatst in de hoornachtige zelfstandigheid, welke als een tepel aan de, bij üg. 1 beschrevene,
kruin uitpuilt. Het heiligbeen is zeer regt, doch voor het overige welgevormd. Het staartbeentje bestaat slechts uit een been-
stuk, en eindigt zeer stomp. — De darmbeeuderen zijn meer dan gewoonlijk buitenwaarts gebogen. — Het zitbeen der reg-
terzijde is onvolkomen. — De schaambeensvereeniging is zeer los en beweegbaar. — De overige gedeelten van het bekken zijn
natuurlijk gesteld, maar ter regterzijde ontbreekt het ligamentum tuberoso-sacrum.

Het linker dijbeen is bijna geheel uit zijne geledingsholte gedrongen, waardoor zijn hoofd eene aanmerkelijke verhevenheid
op de buitenvlakte van den rand van het kleine bekken maakt, en de draaijer tegen het darmbeen geplaatst wordt, waarmede
hij door een bandachtig vlies vereenigd is; ook is dit dijbeen bijna één halven duim korter, dan het tegenovergestelde. Het
hoofd van het regterdijbeen is insgelijks met zijne binnenste oppervlakte buiten de geledingsholte geplaatst, waardoor ook de
groote draaijer tegen het darmbeen is aangedrukt, terwijl de bovenrand der geledingsholte dit gedeelte van den rand des bek-
kens vormt. — De kniegewrichten zijn zeer stijf; beide de knieschijven zeer dun en zoodanig tegen de onderste geledingsknob-
bels der dijbeenderen aangedrukt, dat zij bij den eersten oogopslag schijnen te ontbreken. De schenkels hebben de gewone
gesteldheid. Aan den linkervoet zijn al de beenderen van den voetwortel geheel kraakbeenig en natuurlijk gesteld. De ossa
metatarsi van den grooten en tweeden teen zijn wel gevormd ; het derde is onvolkomen, en het vierde en vijfde ontbreken ; de
groote en tweede teen bestaan slechts uit één lid. In den regtervoet zijn de beenderen van den voetwortel minder ontwikkeld;
de voorste rij is van eene minder volmaakte gedaante; het os metatarsi van dezen grooten teen ontbreekt geheel; de teen zelf
bestaat slechts uit het nagellid. De drie volgende ossa metatarsi vertoonen kleine stompjes.

Fig. 9. De achtervlakte van het geraamte, waaruit vooral blijkt, dat de bovenste lenden wervel zeer onvolkomen is, en
van achteren gesloten wordt door een bandachtig vlies. Voorts is het ter regterzijde duidelijk , dat er geen zitbeensknobbel is,
en dat het ligamentum tuberoso-sacrum ontbreekt.

Haecce tabula quintam repraeseutat Acephaliae speciem, in qua, quemadmodum dixi T. I, p. 560, cum extremitalibus
inferioribus conjungitur thorax, e vertebris nonnullis dorsalibus et costis compositus. — Deficiunt extremitates superiores.

Tabula exhibet habitum externum et structuram internam infantis deformis, cujus cognitionem debemus viro dar. sandifort,
loco citato p. 168. Natus est infans Bremae a". 1811 simul cum infante maturo, bene constituto, sed mortuo. — Est faemi-
nini sexus, et constat tantum e trunco et extremitatibus inferioribus (V, Fig. 1). Tela conjunctiva rite cellulis adipo-
sis scatet, ita ut in infantibus recens natis bene nutritis et maturis fieri solet; hinc infans nequaquam mirabilem istum,
tumidum et rugosum eifert aspectum , reliquis acephalis proprium. Trunci pars superior est rotunda; capitis, colli et extremi-
tatum superiorum nullum est vestigium. — Solito mammarum loco plica est tegumentorum communium, supra quam in parte
media parva apparet papilla , veluti in omnibus reliquis infantibus. — Inter ambas mammas fissura est oblonga Fig. 1, a, paucis
pilis obsita, et retrorsum in fundum coecum transiens. — Umbilici regione hernia se monstrat fig. \\ ,b, diametri unius pollicis,
in cujus partem centralem inseritur tenuis funiculus umbilicalis. Haecce hernia umbilicalis tantum tenui obtegitur tunica,
quae deorsum ex integumentis communibus corporis provenit. Partes genitales externae masculinae rite sunt evolutae;
scrotum tamen est vacuum. Extremitates inferiores, similiter ac corpus bene sunt nutritae; pede dextro duo sunt digiti, un-
guibus ornati; pede sinistro tres digiti, in quibus etiam unguium apparent primordia. — Corporis longitudo a parte suprema
usque ad pedum plantas est 9 poll. mens. Rhenol.; a parte suprema usque ad regionem pubis iVa poll. — Thoracis latitude,
eo loco quo sulcus, quem dixi, residet, est SVa poll., et integra ejus circumferentia aequat 107^ poll. Femora a parte infima
abdominis usque adpatellas longitudinem habent aV^poll.; crura, a genuum articulis usque ad pedum plantas poll.; maxima
femorum drcumferentia est 7 poll.; pedes longitudinem habent 2 poll.

Integumentorum externorum dissectione patuit, telam conjunctivam subcutaneam ubivis adipe albo et duro, aspectum
naturalem referente, esse repletam, quo sublato, corporis ambitus quam maxime fuit deminutus. — Truncus parte antica et in
lateribus fibris muscularibus obtegitur, quarum decursus tamen adeo est confusus, ut ibi solita musculorum forma nequaquam
discerni possit. — In fisso sterni osse , et trans arcum muscularem ibi obvium , conspiciuntur nonnullae fibrae musculares fig. 2,

A, parva tanlum telae conjunctivae copia invicem connexae, omni adipe earentes, et in fissuram integuoientorum externorum
abeuntes.

Omnes abdominis et extremitatum inferiorum musculi rite sunt evoluti, et facile a se invicem distinguuntur. Musculi
recti parte media a se invicem sunt separati, et fissurae marginem ambeunt, per quam hernia umbilicalis transit. —
Partes extremae tendinosae musculorum extensorum et flexorum digitorum pedis, solita ratione sunt divisae, sed , si tendines
pro halluce in utroque pede excipias, terminantur in partibus extremis anticis ossium metatarsi. Musculi dorsales evanescunt
in parte suprema columnae vertebralis, ibique non facile discernuntur.

Abdomine aperto, diaphragma fig. 3, A, h alte in thoracem adscendere patuit,-ibique conjungi cum margine costarum spuri-
arum ; parte media, ubi ossis sterni est fissura, etiam foramine pertunditur. Abdominis tamen capacitas est valde deminuta ,
propter OT. m. psoatum fig. 3, i, « magnitudinem. Ventriculus, hepar, lien, pancreas, duodenum prorsus deficiunt ; hernia
umbilicalis maximam continet intestinorum tenuium partem , quarum pars extrema superior est coeca. — In parte media abdo-
minis intestinum coecum invenitur cum appendice vermiculari fig. 4 , /", gr, transiens in intestinum colon adscendens, quod pone
reliqua intestina dextrorsum fiectitur, intestinum colon transversum efficit, fig. 4, h, i, sinistrorsum primo tendit, sed dein
iterum ad partem mediam abdominis fig. 4, k, transit, et in intestinum rectum terminatur fig-4, Per integrum intestinorum
crassorum ambitum tres soliti apparent fasciculi musculares , sed eorum stratum musculare transversum valde spissum esse vide-
tur , quare deficiunt cellulae , in saccos expansae, alioqui intestino colo propriae. Mesenterium est valde contractum fig. 4, o,
et cum tegumento peritonaeali m. m. abdominalium conjunctum; intestinorum tenuium longitude est lOVa poll., intestinorum
crassorum circiter 12 poll.; utraque tantum muco albo sunt repleta. Ambo testes adhuc abdominis cavitate fig. 4, m, n, supra
processum vaginalem fig. 4, b, b, sunt siti, canalem cylindricum efficientem, quo ex abdominis cavitate sunt transferendi. Sub-
latis intestinis, partes, pone peritonaeum obviae, se monstrant: renes fig. 3, I, I, figuram referunt oblongam, et in lobos divi-
duntur; nulli adsunt renes swcenturiati. Ambo uretheres fig. 3, o, o, solitum habent ambitum et in vesicam urinariam evacu-
antur, quae oblongam refert formam fig. 3, n, et valde est contracta.

Funiculus umbilicalis, praetor urachum fig. 3, e, venam umbilicalem fig. 3, p, g, et unam tantum arteriam umbilicalem
fig. 3, «, (5, continet. Vena umbilicalis transit in venam iliacam dextram, eo loco quo vena iliaca sinistra fig. 3, y cum dextra
conjungitur, et quo vena iliaca interna e pelvi exsurgens simul in eam terminatur. Reliqua venarum iliacarum pars in extre-
mitatibus inferioribus solitum refert decursum. Eo loco, quo ambae venae iliacae cum vena umbilicali fig, 3, conjunguntur,
communis efficitur venae cavae inferioris truncus, in quem eff"unditur truncus, qui omnes venas ex intestinis abdominalibus
recipit. Truncus ipse venae cavae adscendentis fig. 3, v juxta vertebras lumbales sursum tendit, et tunc in duos ramos dividi-
tur ejusdem capacitatis, quorum sinister adscendit pone aortam. Ambo hi rami, postquam e renibus nonnulla vasa acceperint,
juxta vertebras dorsales sursum tendunt, et ambitu sensim sensimque deminuto, sursum in tenues abeunt ramusculos ; in
eos transeunt venae intercostales et lumbales. In omnibus istis venis deficiunt valvulae.

Aorta, sinistro venae cavae latere obvia Fig. 3, t sursum originem ducit e parvis ramusculis, qui ex omni parte pro-
deunt ; sensim sensimque ejus ambitus increscit ; in thorace versus quamque costam arteriam dimittit, quae simul cum vena
et nervo intercostalibus decurrit. Solita ratione per diaphragma transiens, aorta versus renes, mesenterium, testes et lumbos
debitos emittit ramos, dein in ambas arterias iliacas finditur, quae solita ratione disperguntur, dum arteria umbilicalis fig. 3,
«, j3 directa ratione ex arteria iliaca sinistra oritur, et juxta vesicam urinariam adscendit usque in funiculum umbilicalem.
Arteriae femorales solita ratione decurrunt in extremitatibus inferioribus.

Thorax continet duo corpora spongiosa fig. 3, f, g in quibus pulmonum forma quidem sed nulla vasorum distributio
cernitur. Obteguntur pleura, et a se invicem separantur intervallo, tela conjunctiva repleto, sed neque cor neque vasa
majora possidente. — Hic igitur iterum fit sanguinis meatus sine corde, sola quidem vasorum actione. — Glandula
thymus deest.

De syslemale nervoso narrat vir clarissimus sandifort, medullam spinalem solita ratione vertebrarum thfeca contincri, et per
omnia foramina intervertebralia , solilos nervös dimittere in partes circumjaccnles. Nervus sympatbicus jacet juxla verlebras
lumbales, dat ramos mesenlerio et in pelvi terminatur. — Utrum etiam in tborace adsit, vir clarissimus decernere nequivit.
Nervi extremitatum inferiorum quoad originem, decursum et ramorum distributionem , solitam referunt normam.

In sceleto, columna spinalis constituitur vertebra cervicali ultima, decem vertebris dorsalibus, quinque lumbalibus et osse
sacro, dum os coxygis deficit V. fig. S, 6, Os sacrum a parte antica est excavatum ; vertebrae lumbales omnes aèque sunt latae;
vertebrarum dorsalium volumen sensim decrescit; anteriora versus incurvantur et in quinque supremis processus spiuosi pafuin
sunt evoluti fig. 6; vertebra cervicalis infima deorsum lamina aponeurotica clauditur; cum ejus parle superiore conjungituf os-
siculum oblongum, valde mobile fig. S et 6 , a.

Utroque latere decem sunt costae; dextro latere sex cum sterno sunt conjunctae; secunda dimidiam solitae longitudinis
partem tantum referens, cum prima et tertia in laminam cartilagineam confluit; tres costae inferiores apice obtuso terminan-
tur. Sinistro latere, costa prima, secunda, tertia et quarta concrescunt, et pars antica costae primae est valde lata, dua-
busque carlilaginibus cum sterno conjuncta; quatuor costae inferiores parle anlica sunt prorsus solutae. Os slerni est tantum
cartilagineum, absque ullo substantiae osseae indicio, longitudinali directione fissum, ila ut inter ejus margines, paululum
extrorsum flexes, satis magnum sit intervallum. — Segmentum sinistrum sursum duobus foraminibus pertunditur; in dextro
ibi tantum una est apertura. Pelvis et extremitatum inferiorum ossa rite constituta sunt, sed in pede dextro deficit os
cuneiforme, dum cuboideum est debito latius. Os metatarsi ballucis parte ejus extrema est valde amplum, extrorsum flexum et
cum duobus digitis conjunctum , quorum secundus tantum ex ultima phalange constat. In pede sinistro omnia tarsi ossa et
metalarsi os halluci deslinatum eadem ratione conjunguntur cum ossibus digitorum sequentium.

Fig. 1 Superficies anterior corporis allali infantis deformis, depicta magnitudine una tenia parte deminuta. In a appa-
ret sulcus de quo dixi; infra eum in b est tumor hernia umbilicali formatus, e cujus margine inferiore funiculus umbili-
calis provenit.

Fig. 2. Eadem superficies anterior , in eadem proportione depicta, in qua ad a, b, c, d linea designatur, qua integu-
menta externa sunt dissecta. la e, e repraesenlantur duo lobi cutanei reflexi, in f,f musculi abdominales dissecti et refiexi,
peritonaeo sublato. In gr pars apparel thoracis fibris muscularibus oblecla; h est margo rotundus, muscularis, nonnullos
et solutos transmittens fascicules carneos , qui cum cute connectunlur. In i est funiculus umbilicalis dissectus; h, I sunt intes-
tina tenuia hernia umbilicali conlenla; m est pars mesenlerii, cum pariete antico abdominis conjuncta.

Fig. 3. Thoracis et abdominis cavitates ambae sunt apertae, el reliqua intestina ex abdomine desumla, ut partes appa-
reant, pone peritonaeum sitae, a est pars eminens vertebrae cervicalis infimae, quemadmodum se monstrat, poslquam ossiculum
solutum angulosum , quod cum ea conjungitur, est sublatum ; b, c sunt costae in dextro et sinistro latere resectae, ut plenius
pars interna thoracis appareat; d, d sunt parietes laterales abdominis ; e urachus ; f g duo corpora spongiosa, in thorace sita ,
pulmones referentia, absque ulla vasorum distributione; Ä , h diaphragma dissectum ; i, i musculi psoales magni; A:, i ren dexter
et sinister; m pars mesenlerii reflexa versus renem sinistrum; n vesica urinaria; o, o ambo uretheres; p, q vena umbilicalis, e
qua in q prope conjunclionem cum vena iliaca sinistra ij cxsurgit vena cava adscendens v ; in eam se effundit truncus venosus
s, qui sursum est inflexus, et venas meseraicas r, t, simulque in m venam recipit, quae e thorace provenit, et per dia-
phragma fissum transit; in x est vena saphena dextra; in w vena cruralis dextra, in z sinistra.

Arteria umbilicalis unica in a repraesenlatur; in ß conjungitur cum arteria iliaca sinistra, quae prope / in arteriam cru-
ralem continuatur; in 8 est arteria iliaca dextra ; ambae hae arteriae iliacae proveniunt ex aorta f. — Icon magnitudinem na-
turalem exhibet.

Fig. 4. Abdominis cavitas ejusdem infantis deformis, veluti apparet, post simplicem parietis anterioris dissectionem,
cujus quatuor laciniae sunt extrorsum flexae, ut bene paleant tractus intestinalis sacco herniae umbilicalis contentus, et reliqua

intestina abdominalia; a, a, a, a quatuor sunt parietis abdominalis laciniae extrorsum inflexae ; i6, Ä sunt processus vaginales,
quorum partibus superioribus insident testes m,n, abdominis adhuc intestina referentes; c est pars peritonaei, quae vesicam
urinariam et vasa umbilicalia obvestit. — Intestina tenuia, deficientibus ventriculo et intestino duodeno, ine parte coeca
extrema originem ducunt et pro maxima parte herniae umbilicalis sacco continentur ; intestinum coecum f cum appendice
vermiculari g, intestinum colon h,i, k et intestinum rectum I in abdominis cavo resident; in o pars est mesenterii.

Fig. S. Sceleti superficiem anticam repraesentat, in qua ad a apparet ossiculum mobile antea descriptum , quod cum
unica vertebra cervicali est conjunctum. — Reliquae partes facile discernuntur et antea jam sunt descriptae. In icone magni-
tude una tertia parte est deminuta.

Fig. 6. Superficies lateralis trunci, in qua a idem désignât atque in Fig. — Depicta est, magnitudine una tertia
parte deminuta.

In deze plaat wordt eene voorstelling gegeven van den vijfden hoofdvorm van hoofdelooze misgeboorten, in welke er, blij-
kens hetgene ik, D, I, bl. 560, gezegd heb, bij de onderste ledematen eene borstkas is, uit eenige ruggewervelen en ribben
beslaande. De bovenste ledematen ontbreken.

Zij beeldt het uitwendig aanzien en de innerlijke zamenstelling eener misgeboorte af, wier kennis wij aan saindifout ver-
schuldigd zijn, t. a. p. bl. 168. — De misgeboorte werd te Bremen in 1811 geboren, tegelijk met een ander voldragen en
welgemaakt, hoewel doodgeboren, kind. — Zij is van het mannelijk geslacht, en bestaat alleen uit den romp en de onderste
ledematen (z. fig. 1). — Het bindweefsel schijnt behoorlijk met vetcellen gevuld, even als bij weldoorvoede en voldragen kin-
deren, waardoor het zonderling, gezwollen en rimpelig aanzien wegvalt, hetwelk anders aan hoofdelooze misgeboorten eigen is.
De romp is van boven rond. Van het hoofd, den hals of de bovenste ledematen is geen spoor te vinden. Op de gewone plaats
der mamschijven ziet men eene plooi in de algemeene bekleedselen, en in het midden, even boven haar, is een klein tepeltje,
even als bij alle kinderen. — Tusschen de beide mamschijven zit eene langwerpige spleet (fig. 1, a) met eenige weinige haren
bezet, en achterwaarts blind eindigende. Aan den navel zit eene navelbreuk (fig. 1, b) van eenen duim middellijn, aan
wier middelste gedeelte de dunne navelstreng is ingeplant. Deze navelbreuk is alleen met een vlies omgeven, hetwelk uit de
algemeene uitwendige bekleedsels des ligchaams aan den onderkant voortkomt. De uitwendige mannelijke geslachtsdeelen zijn
behoorlijk ontwikkeld ; de balzak is echter ledig. De onderste ledematen, zijn even als het overig ligchaam, welgevoed. Aan
den regtervoet zijn twee teenen met nagels; aan den linkervoet drie teenen, waarop ook beginsels van nagels te zien zijn. —
De lengte van het boveneinde van dezen romp tot aan de ballen der voeten is 9 duim R. M.; van het bovenste gedeelte tot
de schaambeensstreek ly^ d. De breedte der borstkas is op de hoogte der bovengenoemde spleet SV^ d., en haar geheele
omtrek 10^4 <1. — De dijen hebben van het onderst gedeelte van den buik tot beneden de knieschijven eene lengte van SlV^d»^;
de schenkels van de kniegewrichten tot aan de voetzolen d.; de grootste omtrek der dijen is 7 d.; de voeten hebben eene
lengte van 2 d.

Bij het wegnemen der inwendige bekleedselen bleek, dat het bindweefsel onder de huid overal met eene groote hoeveeL
heid wit en hard vet, zoo als het scheen van natuurlijke gesteldheid, is opgevuld, waardoor, na het wegnemen van hetzelve, de

omvang der ligchaamsgcslalte aanmerkelijk verminderd is. --- De romp is van voren en ter zijde met spiervezelen bedekt, wier
loop echter zoodanig verward is, dat men er geene bepaalde spier in kan herkennen ; tusschen het gespleten borstbeen vertoo-
nen zich, door eenen ronden spierachtigon rand heen, eenige spiervezelen (fig. door zeer weinig bindweefsel vereenigd, van
alle vet ontbloot, en in de spleet der uitwendige bekleedselen eindigende.

Al de spieren van den buik en de onderste ledematen zijn in eenen volkomen staat van ontwikkeling en gemakkelijk van
elkander te onderscheiden. De regie buikspieren zijn in het midden geheel van elkander verwijderd, en omschrijven den rand
der spleet, door welke de navelbreuk heengaat. De peesachtige uiteinden der strek- en buigspieren van de teenen zijn op de
gewone wijze verdeeld , maar eindigen , met uitzondering der pezen voor de groote teenen, aan de voorste uiteinden der ossa
metatarsi. — De rugspieren loopen aan den bovensten wervel te niet, en zijn aldaar moeijelijk te onderkennen.

Bij de opening der buikholle bespeurde men, dat het middenrif (fig. 3, h, h) vrij hoog in de borstholte opklom, zich aan
den rand der onware ribben vasthechtte, en in het midden, alwaar het borstbeen gespleten is, ook eene opening heeft; de
holte van den buik is daarentegen zeer verminderd, door de beide zeer groote lendenspieren (m, m. psoates) (fig. 3 , i). De
maag, lever, milt, alvlceschklier, de twaalfvingerige darm ontbreken geheel en al; de navelbreuk bevat hel grootste gedeelte
der dunne darmen, welke met een blind uiteinde beginnen. ïn het middengedeelte van den buik wordt de blinde darm
met het wormsgewijze verlengsel gevonden (fig. 4, /*, g), welke in den oprijzenden karleldarm overgaat; deze buigt zich achter
de overige darmen ter regterzijde, vormt daarna den dwarsen karteldarm (colon transversum) (fig. 4, h, i), en begeeft zich ,
aan de linkerzijde gekomen zijnde, wederom naar het midden van den buik (fig. 4, Ar), om aldaar in den endeldarm te ein-
digen (fig. S, /). Langs de geheele lengte van den dikken darm worden de gewone spierachtige strooken gevonden, doch zijn
dwarse spierrok schijnt zeer dik te zijn, waardoor de zaksgewijze verwijdingen ontbreken, welke men er anders in vindt. —■
Het darmscheil is sterk ingetrokken (fig. 4, o), en met het buikvliesbekleedsel der buikspieren vereenigd. De lengte der dunne
darmen is lO\'/a d., die der dikke darmen bijna 12 d.; beiden zijn met wit slijm gevuld.

De beide zaadballen bevinden zich nog in de buikholte (fig. 4, m, n), boven op het scheedevormig verlengsel, (fig. 4,A, i),
hetwelk de koker wordt, door welken zij zich uit de buikholte verplaatsen. Na hel wegnemen der buiksingewanden vertoonen
zich de deelen , achter het buikvlies gelegen, op de volgende wijze:

De nieren (fig. 3, k, hebben eene langwerpige gedaante, en zijn in kwabben verdeeld; er zijn geene bijnieren {renes
succenturiati). De beide pisleiders (fig. 3, o, o) zijn van gewonen omvang en lozen zich op de gewone wijze in de urin-
blaas. De urinblaas zelve is zeer langwerpig (fig. 3, »), en meer dan gewoonlijk te zamengetrokken.

De navelstreng bevat, behalve den blaasband (fig. 3, e), de navelader (fig. 3,/>, q) en slechts eene navelslagader (fig.-3,
«, §). De navelader gaat in de regterdarmbeensader over, daar, waar de linkerdarmbeensader (fig. 3, y) zich met de regter ver-
eenigt, en de uit het bekken opklimmende binnenste darmbeensader ook in haar eindigt. Hel overig gedeelte van de darm-
beensaderen heeft in de onderste ledematen den gewonen loop. Ter plaatse van de vereeniging der beide darmbeensaderen
met de navelader (fig. 3, q), wordt de gemeenschappelijke stam der onderste holle ader gevormd, waarin zich de stam uit-
stort , die al de aderen der buiksingewanden opneemt. De stam zelve der oprijzende holle ader (fig. 3, v) gaat langs de len-
denwervelen naar boven, en verdeelt zich dan in twee takken van gelijke ruimte, van welke de linker achter de groote slagader
opklimt. Deze beide takken, na van de nieren eenige takken ontvangen te hebben, loopen langs de ruggewervelen naar bo-
ven, en, langzamerhand in wijdte verminderende, eindigen zij van boven in zeer fijne takjes; waarin de tusschenribbige en de
lendenaderen uitloopen. — In geen dezer aderlijke vaten zijn klapvliezen.

De aorta, welke ter linkerzijde der holle ader voortgaat (fig. 3, f)» ontspringt van boven uit zeer dunne takjes, welke van
alle zijden te voorschijn komen, en neemt al spoedig in wijdte toe; in de borstkas geeft zij aan iedere rib eene slagader,
welke in gemeenschap met de tusschenribbige ader en zenuw voortloopt. , Na op de gewone wijze door het middenrif heen-
gegaan te zijn, geeft de aorta aan de nieren, het darmscheil, de zaadballen en de lendenen de gewone takken, splitst zich ver-

volgens in de beide darmbeensslagaderen, die zich op de gewone wijze verspreiden, terwijl de navelslagader (fig. 3, a\\§) on-
middelijk uit de linker darmbeensslagader voortkomt, en langs de urinblaas tot in de navelstreng opklimt. De dijslagaders heb-
ben haren gewonen loop in de onderste ledematen.

De borstkas is gevuld met :twee sponsachtige ligchamen (fig. welke wel de gedaante van longen hebben, maar geene

de minste vaatverdeeling vertoonen. Zij zijn met het borstvlles bedekt, en laten tusschen zich eene holte over, welke met bind-
weefsel gevuld is, maar geen het minste bewijs van hart of groote bloedvaten vertoont. — Hier heeft derhalve alweder bloeds-
omloop zonder hart en alleen door den invloed der vaten plaats gehad. — Er is geene borstklier. Van het zenuwstelsel wordt
opgeteekend, dat het ruggemerg op de gewone wijze in het kanaal der ruggegraat wordt gevonden, en dat het door al de tus-
schen wervel gaten de gewone zenuwen aan de omringende deelen afgeeft. De sympathische zenuw bevindt zich langs de lenden-
wervelen, geeft eenige takken aan het darmscheil en eindigt in het bekken. —- Of zij ook in de borstkas is, konde sandieort
niet bepalen. De zenuwen der onderste ledematen zijn ten aanzien van haren oorsprong, loop- en takverdeeling, geheel inden
natuurlijken staat.

In het geraamte beslaat de ruggegraat uit den ondersten halswervel, tien ruggewervelen, vijf lendenwervelen en het hei-
ligbeen , terwijl het staarlbeen ontbreekt (z. fig. 5,6). Het heiligbeen is van voren eenigzins uitgehoold ; de lendenwervelen
zijn allen van gelijke breedte; de ruggewervelen verminderen langzaam in breedte, en zijn naar voren omgebogen (fig. 6);
de doornwijze uitsteeksels zijn in de vijf bovensle wervelen weinig ontwikkeld (flg, 6),- de onderste halswervel is van onderen
door een peesachtig uitspansel gesloten; met deszelfs bovenste gedeelte is een langwerpig beentje vereenigd , hetwelk zeer be-
wegelijk is (fig. 8 en 6, a).

Van weêrszijde zijn er tien ribben, van welke er aan de regterzijde zes met het borstbeen vereenigd zijn , terwijl de
tweede zich slechts lot de helft harer gewone lengte uitstrekt, en aldaar met de eerste en derde rib tot eene beenige plaat za-
mengroeit; de drie onderste ribben eindigen in eene kraakbeenige punt. — Aan de linkerzijde zijn de eerste en tweede,
de derde en vierde rib zamengegroeid, en is het voorste uileinde der eerste rib zeer verbreed en door twee kraakbeenderen met
het borstbeen vereenigd; hier zijn de vier onderste ribben van voren geheel los. Het borstbeen is geheel kraakbeenig, zonder
eenige aanduiding van beenwording, in zijne lengte geheel gespleten, zoodat tusschen zijne, een weinig buitenwaarts gebogene,
randen een vrij aanmerkelijke afstand is. Hel linker segment is van boven met twee gaten doorboord; aan het regter- is aldaar
slechts eene opening. — Bekken en beenderen der onderste ledematen zijn behoorlijk gesteld, maar aan den regtervoetontbreekt
het wigvormig beentje, terwijl het teerlingbeen meer dan gewoonlijk verbreed is. Het os metatarsi van den grooten teen is
aan zijn uiteinde vergroot, buitenwaarts gebogen en met twee teenen vereenigd, van welke de tweede teen slechts uit het
laatste kootje beslaat. In den linkervoet zijn al de beenderen van den voetwortel en het metatarsaal beentje van den grooten
teen op gelijke wijze met die van den volgenden leen vereenigd.

Fig. \'1. De voorvlakte des ligchaams van gezegde misgeboorte, geteekend op Vs der natuurlijke grootte. In a vertoont
zich de hierboven genoemde spleet, daaronder zit in b het gezwel door de navelbreuk gevormd, uit hetwelk aan den onder-
rand de navelstreng voortkomt.

Fig. 2. Dezelfde voorvlakte, in dezelfde evenredigheid afgebeeld, alwaar in a,b,c,d de lijn afgebeeld wordt, in welke
de uitwendige bekleedsels zijn doorkliefd. In e, e worden twee omgeslagen huidlappen afgebeeld; in ƒ", / de doorgekliefde en
omgeslagen buikspieren, welke van hel buikvlies zijn afgescheiden. In g wordt een gedeelte der borstkas voorgesteld met spier-
vezelen bedekt; h is een ronde spierachtige rand, welke eenige losse vleeschbundels doorlaat, zich aan de huid vasthechtende.
In i is de afgesnedene navelstreng; k, I zijn de dunne darmen in de navelbreuk bevat; m een gedeelte van hel darmscheil,
hetwelk zieh aan den voorsten wand der buikbekleedselen vasthecht.

Fig. 3. De buik- en borstholten derzelfde misgeboorte beide geopend, terwijl de overige ingewanden uit de buikholte
genomen zijn, ten einde de deelen te doen zien, welke zich achter het buikvlies bevinden, a is het vooruitstekende gedeelte

van den oudersten halswervel, zijnde het losse, hoekige beentje, hetwelk met denzelven vereenigd is, weggenomen; b,c de rib-
ben , welke ter regter- en linkerzijde zijn afgesneden , om het inwendige der borstkas duidelijker te maken ; d, d de zijwanden
van den buik ; c de blaasband ; /", g twee sponsachtige ligchamen , in de borstkas gelegen , de gedaante hebbende van longen ,
maar geen bloedvaatverdeeling bezittende; h, h hel afgesnedene middenrif; i, i de groote lendenspieren; U, I de regter- en
linkernier; m een gedeelte van het darmscheil, naar de linkernier heengeslagen; n de urinblaas; o, o de beide pisleiders;
p,q de navelader, uil welke \'m q, bij de vereeniging met de linker darmbeensader y, de oprijzende holle ader v voortkomt; in
haar stort zich een aderlijke stam uit s, s, welke van boven omgebogen is en de darmscheilsaderen r, t, als ook bij « eene ader
ontvangt, die uil de borstkas komt en zich doorbel gespletene middenrif heen begeeft; in a? is de regter vena saphenain
■w de regter- in z de linker-dijader. — De enkelvoudige navelslagader wordt in « afgebeeld ; bij (3 vereenigt zij zich met de
linker darmbeensslagader, welke zich bij / in de dijslagader voortzet; in 8 is dc regter darmbeensslagader; beide deze
darmbeensslagaderen komen uit de aorta f voort. — Afgebeeld ter natuurlijke grootte.

Fig. 4. De buikholte der zelfde misgeboorte , gelijk zij zich voordoet na hel eenvoudig doorklieven en omslaan van den
voorsten buikwand , afgebeeld ter natuurlijke grootte, vooral met het doel, om duidelijk het in den navel-breukzak bevatte
darmkanaal en het overig gedeelte der buiksingewanden te doen zien.

a,a, a, a zijn de buitenwaarts omgeslagen lappen van de buikspieren en van hel buikvlies ; b,b het scheedenrok-verlengsel,
op welks bovenste gedeelte de ballen m, n als buiksingewanden zitten; c een gedeelte van het buikvlies, de urinblaas en de
navelvaten bekleedende. De dunne darmen beginnen, bij gemis van maag- en van twaalfvingcrigen darm, in e met een blind
uileinde, hetwelk met eenige darmkronkels d geplaatst is in den zak der navelbreuk; de blinde darm ƒ met zijn worrnsgewijze
verlengsel g, de karteldarm /j, i, k en de endeldarm I zijn in de huikholle gelegen ; in o is een gedeelte van het darmscheil.

Fig. 5. Afbeelding van hel geraamte van voren, in hetwelk bij a het hierboven beschreven bewegelijk beentje wordt af-
gebeeld, hetwelk met den eenigen halswervel verbonden is. — De overige deelen wijzen zich van zelf aan. en werden hierbo-
ven aangeduid. — Geteekend op der natuurlijke grootte.

Fig. 6. Zijdelingsche voorstelling van het rompgedeelle van het geraamte, in welke o dezelfde beteekenis als bij fig. 5
lieeft. Geleekend op der natuurlijke grootte.

In sexta Acephalorum specie, cujus forma et fabrica hacce tabula exponuntur, truncus est magis completus, thorax con-
vexior, distinctius ab abdomine separatus, illique adjunguntur duae extremitates superiores plus minusve perfectae. In infante
deformi, qui fig. 4 depingitur, in a est eminentia, papillam referens, quae tumidis insidetcartilaginibus, et deorsum circum-
dat saccum coecum, e membrana mucosa compositum. — Adsunt vertebrae cervicales rite constitutac, quas sequitur
thorax, parte antica patens, ita ut in utroque sulci latere pars sit dimidia sterni (fig. 1 , v, î;). Fundus thoracis eCßcitur a
plano inclinato musculari, diaphragmatis locum tenente (fig. \\ , b). — In eo est foramen, per quod verticali directione duo
transeunt vasorum trunci, — Alter c est continuatio venae umbilicalis e, itaque vas afferens ; alter d producitur ab aorta des-
cendente f, quae deorsum finditur in ambas arterias iliacas, e quibus iterum proveniunt duae arteriae umbilicales g, g. •—
Caeterum thorax, sine ullo cordis vel pulmonum primordio, tantum tela conjunctiva, gelatinosa repletus est. In abdominis cavi-
tate duo apparent renes h, h, cum duabus glandulis suprarenalibus i, i. Porro tractus est intestinalis, qui parte extrema
coeca incipit fig. 2, a, in gyros circumflectitur, intestine coeco b in intestinum colon et dein in anum transit. —
Ani apertura extus patet, sed intus septo transverso est occlusa. — In alio infante deformi, a viro clarissimo isenflamm des-
cripto, intestinorum tractus parte incipit extrema coeca fig. 3, a, possidet diverticulum transit in intestinum coecum
fig. 3, c, et tune in intestinum colon continuatur fig. 3, d.

In hisce acephalis distincta adsunt generationis organa, tam interna, quam externa. — Extremitates inferiores sunt comple-
tae ; superiores valde imperfectae. — In infante deformi, quem dissecui, manus dextra (v. Fig. 1) tuberculi instar, ex hu-
mero provenit et duos tantum habet digitos. — Humerus iste constat e parva et angusta scapula, non claviculae sed li-
gamenti tantum ope, cum sterno conjuncta. Sequitur os brachii breve A;, conjunctum cum antibrachio cartilagineo l, cui
adhaerent duo ossa metacarpi cum digitorum phalangibus. — Extremitas superior sinistra est perfectior, et e solitis ossibus
composita, quae cum quatuor digitis conjunguntur. In sceleto apparent vertebrae cervicales, cum imperfectis ossium cranii
primordiis. Isenflamm in parte suprema columnae vertebralis seriem observavit variorum segmentorum osseorum, quae cranii
primordium referunt (v. fig. 4, a, a). Sequitur os vertebrale b, quod e connatis vertebris cervicalibus formatum esse videtur;
huic subjacent 42 vertebrae dorsales et 8 lumbales. Sterni locum, ligamentum tenet g, cum quo costarum cartilagines
conjunguntur.

Nervi, saltem qui ad extremitates pertinent, sunt crassi et fortes, et e medulla spinali oriuntur (fig. \\ , n, n). —
Musculos, quos adesse alii negant, distincte observavi.

Fig. 1. Acephalum repraesentat sextae speciei, quem debeo viro dexterrimo de lang^ scholae nostrae clinicae quondam
alumno. — Eum ita dissecui, ut licet conservaverim formam externam, sceleton tamen et bene multae aliae partes distincte
pateant. In a apparet imperfectum cranii primordium, quod supra descripsi, et cum quo in o conjuncta est membrana apo-
neurotica. In n, n repraesentantur nervi cervicales, qui infra robustam claviculam transeunt, et conjunguntur in largum
plexum brachialem, cujus trunci hic depinguntur; b est diaphragma inclinatum, quod utroque latere cum parietibus thoracis
aperti connectitur. In eo est apertura, per quam penetrant ambo vasorum trunci ç, d, qui in cervicem et extremitates supe-
riores disperguntur, ibique arteriae et venae locum tenent. — Thorax inchoatus et apertus in uno latere unam, in altero al-
teram monstrat partem dimidiam ossis sterni cartilaginei v, v. — In abdominis cavitate, apparent duo renes h, h, cum glan-
dulis suprarenalibus i, quae magnum habent ambitum. E renibus uretheres proveniunt p, p, qui solita ratione evacuantur
in vesicam urinariam q-, r est intestinum rectum dissectum, et s, s sunt testes adhuc abdominis cavitate contenti ; t est penis
rite evolutus. In abdomine vasorum trunci sunt, vena cava sinistro latere posita e, quae venae umbilicalis u continuatio
esse videtur; porro truncus descendens aortae ƒ, qui in ambas arterias iliacas finditur, et cum iis continuatur in ambas arte-
rias umbilicales g, g. — Cordis, neque pulmonum ullum est indicium, et in abdomine, praeter allata intestina, tantum trac-
tus est intestinalis, ita ut hepar, ventriculus, lien et pancreas deficere videantur,

Extremitates superiores pro parte sunt dissectae, unde patet dextram valde imperfectam esse; k est brachium breve; I
antibrachium adhuc cartilagineum \\ m, m manus.

Fig. 2. Tractus intestinorum infantis deformis fig. 1 depicti. Incipit in a parte extrema coeca , transit in coecum Ä, et dein
colo din anum terminatur. Istis intestinis, quemadmodum T. I, p. 379 dixi, meconii loco, tantum materies mucosa et pul-
posa continetur. Meconii absentia absque dubio e deficiente bilis secretione explicari debet, Ventriculus et hepar deficiunt,
sed corpus glandulosum inveni, quod lienis speciem refert.

Fig. 3. Exhibet intestina abdominalia et vasorum systema acepbali, a viro clar. isenflamm descripti /«r die Zergliede-

rung s kunst von isenflamm «.rosenmüller, 2 B, 2s. H. Leipzig 1801, p. 269. — Infans deformis in lucem est editus a faemina
juniori, quinque horis, postquam nata fuit puella parva, bene constituta. Placenta fuit simplex, sed duobus funiculis praedita.
In corpore deficiunt caput et collum , et cutis est valde tumida, rugisque obsita, quemadmodum Tabula quinquagesima se-
cunda patet. Parte media, inter ambo bracbia est eminentia, veluti capitis primordium. — Mox infra illud est funiculi um-
bilicalis tumidi insertio, et adhuc profundius adsunt partes sexuales faemininae, externae, in quibus labium majus dextrum
valde tumet et adeo magnum est, ut aditum in vaginam prorsus abscondat.

A parte suprema trunci extremitates superiores directe deorsum tendunt. Dextra primo adspectu tantum e manu composita
videtur, sed penitiori examine etiam brachium possidere patet. — Manus dextra tantum tres digitos refert cum pollice. Extremitas
superior sinistra oedemate est tumida, et distincte in brachium et antibrachium separata, cui adnectitur manus, cum quatuor digitis.
— In pede dextro et sinistro tantum tres digiti extus patent ; in ossea tamen compage eorum numerus est major, quemadmodum
fig. 4 demonstratur. Dissectione patuit, in abdomine non valde amplo tractum esse intestinalem, fig. 3 depictum, qui parte
extrema cpeca incipit a, in gyros circumflectitur, diverticulo b instructus est, et in intestinum coecum c transit, quod conti-
nuatur in intestinum crassum simpliciter flexuosum d , coli locum tenens. — Diaphragmatis loco est septum transversum,
quod hic illic nonnullas monstrat fibras musculares. — Supra illud tela est mucosa, quae inflatione in saccos distendi-
tur, pulmones referentes, qui respirationem non exercuerunt. Renes succenturiati e,e, renes ƒ et uretheres ^, </ rite
sunt disponsiti, sed vesica urinaria h est immediate connata cum intestine recto i, quoniam uterus et vagina deficiunt. —
Vasorum systema constituitur aortae trunco I, vena cava m. Ramorum distributio facile figurae examine patet. Sequitur
exinde, etiam bic sanguinis meatum obtinuisse absque corde, fere eadem ratione, qua in infante deformi fig. 1 depicto.

Fig. 4. Sceleton hujus acepbali, ad dimidiam magnitudinis naturalis partem depictum, in quo ad a, a primo loco cranii
est primordium ; in b sunt nonnullae vertebrae cervicales. Cum cranii primordio dextro latere conjunguntur duo ossa c, d,
quae claviculae et scapulae partes teuere videntur; sequitur brachium e, cum quo immediate manus est conjuncta. Latere

sinistro distincta est clavicula ; brachium ibi rite est dispositum ; ossa antibrachii paululum sunt inflexa, et in manu
tantum tria sunt ossa metacarpi, quorum externum distincte e duobus est compositum. Columna spinalis, e duabus allatis ver-
tebris cervicalibus, 12 dorsalibus et 5 lumbalibus componitur. Sinistro latere deficit costa duodecima sive inferior; et
prima, valde brevis, paululum altius exsurgit quam oppositi lateris, quae est longior. — Sterni locum tenet membrana fibrosa^,
cartiiagines costales invicem connectons.

In Actis Societatis Bobemicae , quibus titulus est Abhandlungen der Königl. Böhmischen Gesellschaß der Wissenschaften,
neuer Folge, 2 B. Prag, 1830 continetur dissertatie viri doctissimi j. v. krombholz, anatomische Beschreibung eines sehr
merkwürdigen Anencephalus, mihi ignota quo tempore editus fuit Tomus primus operis mei de foetus humani nor-
mali et abnormali genitura, quamque ideo hic memorandam esse censeo, praecipue quoniam vasorum et nervorum systemata
ibi accuratius quam caeterum fieri solet, sunt descripta. Generalis corporis constitutie convenit cum ea, quae infanti deformi
hic descripto est propria ; hinc thoracis et abdominis cavitates iis, quas supra descripsi, prorsus sunt analogae. — In iis deficiunt
cor, pulmones, hepar, ventriculus, lien. — Duae sunt sepositae ansae intestinales, in partes extremas coecas terminatae, qua-
rum altera intestina tenuia, altera crassa refert ; porro renum massa communis extat cum duabus glandulis suprarenalibus, ve-
sica urinaria, et utero bicorni. — Systema vasorum componitur praecipue ex arteria umbilicali, et e systemate arteriöse plus
minusve complete, dum vena umbilicalis deficit, et reliquae venae valde sunt imperfectae. Quod arterias attinet, sinistro
vertebrarum lumbalium latere jacet a. aorta abdominalis, sursum in incboatam thoracis cavitatem continuata , ibique quatuor
truncos praecipuos dimittens versus caput, cervicem et ambas extremitates superiores; ex aorta abdominali oriuntur arteriae in-
tercostales et lumbales, et dein ex ea exsurgunt ambae arteriae iliacae, quarum sinistra dat arteriam umbilicalem. Pro vena
cava inferiori , tantum series est cellularum irregularium, invicem conjunctarum, et venae cavae superioris locum tenet
truncus parvus, venas extremitatum superiorum et cervicis recipiens. Cuivisextremitatum arteriae una tantum vena respondet,
et venae subcutaneae sunt valde angustae. — Extremitates superiores et inferiores suos habent nervös spinales. — Nervi
vagus, phrenicus, omnesque reliqui nervi cerebrales deficiunt. Pars suprema nervi sympalhici incipit filo, quod exit e
foramine intervertebrali vertebrae cervicalis secundae et tertiae , et originem sumit ex ibi obviis gangliis nervorum cervicalium.
Exinde efficitur species ganglii cervicalis superioris, e quo oritur filum terminale, quod in vertebrae cervicalis sextae vel septi-
mae regione , secundum format ganglion similis formae el magnitudinis. Inde filum terminale paullo extrorsum tendit, et
prope primam vertebram Ihoracicam juxta superficiem lateralem vertebrarum Ihoracicarum decurrens , ibi inter costain secun-
dam et lertiam, primum format ganglion thoracicum, — In istud transeunt fila nervea nervi dorsalis primi et secundi, et ex
illo fit distributio versus partem costalem diaphragmalis. Aliud magnum nervi sympalhici ganglion, quod cum ganglii coeliaco
convenit, occurrit eo loco quo thorax in abdomen transit. Etiam connectitur cum nervis spinalibus, et radiorum ad instar
mittit ramos nerveos in massam cellularem et in diaphragma. Ex eo exsurgit filum terminale, quod in renes, in glandulas
suprarenales et in uterum distribuitur. — Nervus sympathicus igitur habet duo ganglia cervicalia, duo thoracica et unum
abdominale.

In den zesden hoofdvorm van hoofdelooze misgeboorten, van welke de vorm en het maaksel in deze Plaat worden
voorgesteld, is de tronk meer voltooid, krijgt de borstkas eene grootere welving, scheidt zij zich duidelijker van de buikholte,
en voegen er zich twee meer of min volkomene bovenste ledematen bij. — In de misgeboorte, welke fig. 1 afgebeeld is, vindt
men bij a eene tepelvormige uitpuiling, welke op knobbelvormige kraakbeenderen rust, en benedenwaarts eenen blinden zak
begrenst, welke uit een slijmvlies gevormd is. Er zijn natuurlijk gevormde halsvvervelen, waarop eene borstkas volgt, welke
van voren wijd open slaat, zoodat de eene helft des borstbeens aan de eene, de andere aan de andere zijde der spleet be-
slaat (fig. i , V, v). De bodem der borstkas wordt door een spierachtig hellend vlak gevormd, hetwelk de plaats van mid-
denrif vervangt (fig. i, b). — In hetzelve is eene opening, door welke de twee vaalslammen regtstandig naar boven gaan.
De eene c is eene voortzetting van de navelader e en derhalve een aanvoerend vat; de andere d eene voortzetting van den
nederdalenden aorta-stam /", welke zich benedenwaarts in twee darmbeensslagaderen splitst, waaruit weder de twee navel-
slagaders g, g voortkomen. — Overigens is de borstkas, zonder eenige de minste aanduiding van hart of longen, slechts met
geleiachtig bindweefsel gevuld. In de buikholte merk ik twee nieren op A, /i met twee bijnieren i, i. — Voorts is er een
darmkanaal, hetwelk met een blind uiteinde aanvangt, (fig. 9, a) zich kronkelt, door eenen blinden darm b in den karlel-
darm, en aldus in den anus overgaat, welke uitwendig open is, maar innerlijk door een dwars middenschot eene afsluiting
vertoont.—In een ander geval, door isenflamm beschreven , begint de darmbuis met een blind uiteinde; in fig. 3, a heeft zij
een diverticulum b, gaat dan in den blinden darm over, (fig. 5, c) en zet zich in den karteldarm voort d. — Er zijn in dezen
hoofdvorm duidelijke geslachtsdeelen, zoo wel uit- als inwendige. De onderste ledematen zijn volledig; de bovenste zeer on-
volkomen. In de door mij ontlede misgeboorte bijv. (z. fig. 1), komt de regterhand als een knopje uit den schouder uit-
puilen, en heeft zij slechts twee vingers. De schouder is zamengesteld uit een klein en smal schouderblad, hetwelk, in plaats
van door een sleutelbeen , slechts door eenen band vereenigd is met het borstbeen ; daarop volgt een kort opperarmbeen k,
hetwelk zich met eenen kraakbeenigen voorarm verbindt, l en met dezen geleden zich twee voorhandsbeenderen m, m en vin-
gerleden. De linkerexlremiteit is volmaakter en uit de gewone beenderen zamengesteld, welke zich met vier vingers geleden. —
In het geraamte vertoonen zich halswervelen, met eene onvolkomen aanduiding van schedelbeenderen. — Isenflamm nam aan
het bovenste uiteinde der wervelkolom eene zamenvoeging van verschillende kleine beenstukken waar, als rudiment van schedel
(z. fig. 4, a, a). Daarop volgt een groot wervelstuk b, hetwelk uit ineengevloeide halswervelen schijnt te bestaan, en daar-
onder bevinden zich twaalf rugge- en vijf lendenwervelen. Er is, in plaats van borstbeen, eene bandachtige zamenvoeging der

ribbenkraakbeenderea, (fig. 4, </.) — De zenuwen, althans die der ledematen, zijn zeer zwaar en dik, en komen uit het
ruggemerg voort, (fig. 1, w, n.) — Ik heb duidelijk spieren waargenomen, wier bestaan eehter door anderen ontkend is.

Fig. 1. Afbeelding eener hoofdelooze misgeboorte tot den zesden hoofdvorm behoorende, welke ik aan eenen mijner
voormalige toehoorders, den Heer de lang, verschuldigd ben. — Ik heb haar op eene zoodanige wijze ontleed, dal met be-
houd van grootendeels den uitwendigen vorm, het geraamte en vele andere deelen duidelijk zigtbaar worden. — In o ver-
toont zich de onvolkomen aanduiding van eenen schedel, hierboven beschreven, met welken in o eene vliesachtige uitbreiding
verbonden is. In n, n worden de halszenuwen afgebeeld, welke onder een zwaar sleutelbeen doorgaan, en tot eene aanmer-
kelijke armvlecht worden, wier stammen zijn blootgelegd; b is het hellend middenrif, hetwelk aan weêrszijde met de wanden
der opene borstholte vereenigd is. Daarin is eene opening, door welke de twee vaatstammen c, d doorgaan, die zich in
den hals en de bovenste ledematen verdeden, de eene als aderlijk, de andere als slagaderlijk vat. — De borstholte blijkt
onvoltooid en ongesloten te zijn, zoodat aan de eene zijde de eene, aan de andere de tweede helft van het kraakbeenig
borstbeen v, v geplaatst is. — In de buikholte vertoonen zich twee nieren h, h, met bijnieren van aanmerkelijken omvang
i, i. Uit de nieren komen pisleiders p, p voort, welke zich op de gewone wijze in de urinblaas q uitstorten; r is de door-
gesneden endeldarm , en 5, ^ zijn de nog in de buikholte bevatte zaadballen ; t de behoorlijk ontwikkelde penis. — De vaat-
stammen der buikholte zijn eene links geplaatste holle ader e, welke zich als voortzetting van de navelader u voordoet; voorts
een nederdalende aorta-stam f, welke zich in twee darmbeenslagaders splitst, en met deze zich voortzet in de beide navel-
slagaders g, — Van hart of longen bestaat geene de minste aanduiding, en in de buikholte is er, behalve de beschre-
ven ingewanden, alleen eene darmbuis, zoodat lever, maag, milt en alvleeschklier ontbreken.

De bovenste ledematen zijn gedeeltelijk blootgelegd, zoodat het duidelijk is, dat de regter zich zeer onvolledig voordoet;
k is het korte opperarmbeen, l de nog kraakbeenige voorarm, m, m de hand.

Fig. 2. Het darmkanaal der in fig. 1 afgebeelde misvormde vrucht. — Het begint bij a met een blind uiteinde, en gaat
in eenen blinden darm b en aldus in den karteldarm d over. — In dit darmkanaal was, blijkens hetgene ik daarvan D. I, bl.
870 gezegd heb, eene brijachtige, slijmige stof in plaats van meconium, welks gemis zonder twijfel afhangt van de ontbrekende
galafscheiding. ~ De maag en de lever worden gemist, maar ik vond een klierachtig ligchaam , hetwelk zich geheel als eene
milt voordeed.

Fig. 3 stelt de buiksingewanden en het vaatstelsel voor eener hoofdelooze misgeboorte, door isenflamm beschreven (Bei-
träge für die Zergliederungskunst von isenflamm ti. eosenmüller 2 B. 2« H. Leipzig, 1801, p. 269. — Zij werd door eene jonge
vrouw ter wereld gebragt vijf uren na de geboorte van een klein, maar welgevormd meisje. De nageboorte bestond slechts uit
eenen enkelen moederkoek met twee strengen. Aan het ligchaam ontbreken hoofd en hals, en is de huid rimpelig opgezwol-
len, In het midden is er tusschen de beide armen eene uitpuiling, als aanduiding van hoofd. Daar beneden bevinden zich
de inplanting der gezwollen navelstreng, en nog lager de uitwendige vrouwelijke geslachtsdeelen, in welke de regter groote
schaamlip zeer gezwollen en zoo groot is, dat zij den ingang der scheede ten eenenmale bedekt.

Van den bovenrand van den romp gaan de bovenste ledematen regt naar beneden. — De regter- schijnt bij den eersten
aanblik alleen uit de hand te bestaan, maar is bij nadere beschouwing ook uit eenen bovenarm zamengesteld. De regterhand
heeft slechts drie vingers en eenen duim. De linker arm is zeer oedemateus gezwollen, en duidelijk in boven- en voorarm
verdeeld, aan welken eene hand met vier vingers is toegevoegd. Aan den regter- en linkervoet zijn slechts drie teenen, al-
thans uitwendig; in de beenige zamenvoeging is echter het aantal grooter, gdijk uit fig. 4 blijkt. Bij de ontleding bleek dat
er in de niet zeer ruime buikholle eene darmbuis was, hier in fig. 3 afgebeeld, welke met een blind uiteinde a begint, zich
kronkelt, met een diverticulum b voorzien is en in eenen blinden darm c overgaat, welke zich voortzet in eenen eenvoudig
gekronkelden dikken darm d, de plaats van colon vervann^ende. — In plaats van middenrif was er een dwars middelschot, hier
en daar met eenige spiervezelen doorweven. Boven hetzelve zat een slijmvliezig weefsel, hetwelk zich liet opblazen, en zich
voordeed als longen, welke nog niet geademd hebben. -— De bijnieren <?, e, de nieren f f en de pisleiders g, g hebben hunne

gewone gesteldheid, maar de urinblaas h is onmiddellijk vergroeid met den endeldarm i, vermits de baarmoeder en de scheede
ontbreken. Het vaatstelsel bestaat uit eenen aorta-stam l en eene holle ader m, waarvan het in de afbeelding gemakkelijk valt
de takverdeeling te volgen — Het blijkt, dat er ook hier een bloedsomloop zonder hart geweest is, ongeveer op dezelfde wijze,
als voor de misgeboorte van fig. 4 werd voorgedragen.

Fig. 4. Het geraamte dezer misgeboorte, ter helft van de natuurlijke grootte, aan hetwelk vooreerst in a, a eene aandui-
ding is van schedel; en in b zich eenige halswervelen vertoonen. Met het rudiment van schedel zijn ter regterzijde twee beende-
ren verbonden c, d, welke de plaats van sleutelbeen en schouderblad schijnen te vervangen ; hierop volgt een bovenarmbeen
e, met hetwelk onmiddellijk de hand geleed is. Aan de linkerzijde is er een duidelijk sleutelbeen ; de bovenarm heeft aldaar
eene natuurlijke gesteldheid; de beenderen van den voorarm zijn iets of wat gebogen, en aan de hand bevinden zich slechts
drie ossa metacarpi, van welke het buitenste duidelijk uit twee is zamengesteld. — De wervelkolom bestaat, behalve uit de
beide gezegde halswervelen, uit IS rugge- en ö lenden wervelen. Ter linkerzijde ontbreekt de twaalfde of onderste rib en de
eerste , welke zeer kort is , ontspringt iets hooger dan die der tegenovergestelde zijde, welke iets langer is. In plaats van borst-
been is er een bandachtig vlies g, hetwelk de ribbenkraakbeenderen zamenhoudt.

In de Abhandlungen der königlichen Böhmischen Gesellschaft der Wissenschaften neuer Folge, Prag 1830, komt eene

verhandeling voor van j. v. kbombiiolz anatomische Beschreibung eines sehr merkwürdigen Anencephalus, welke ik op het oogen-
blik der uitgave van mijn handboek niet gekend heb, en nu kortelijk vermeld, omdat bloedvaten en zenuwstelsel met meer dan
gewone naauwkeurigheid er in beschreven zijn. De algemeene ligchaamsgesteldheid is even als in demisgeboorte, welke
hier beschreven en afgebeeld is, en daarmede komt de verhouding van borst- en buikholte overeen. In haar ontbreken
hart, longen , lever, maag en milt. Er zijn twee op zich zelve staande, blind eindigende darmlissen , waarvan men de eene
voor dunne, de andere voor dikke darmen kan houden, eene gemeenschappelijke niermassa, met twee bijnieren, eene urin-
blaas, en eene langwerpige, tweehoornigebaarmoeder. Het vaatstelsel bestaat hoofdzakelijk alleen uit de navelslagader, en uit
het min of meer volledig slagaderlijk stelsel, terwijl de navelader ontbreekt, en de overige aders zeer onvolkomen zijn. Wat
nu de slagaders aangaat, ligt ter linkerzijde van de lendewervelen, de buik-aorta , welke zich bovenwaarts in de onvolkomen
borstkas voortzet, en hier vier hoofdstammen afgeeft voor het hoofd, den hals en de beide bovenste ledematen ; de buik-aorta
geeft tusschenribbige en lendenslagaders af, en splitst zich benedenwaarts in de beide darmbeensslagaders, uit de linker
van welke de navelslagader voortkomt. In plaats van de onderste holle ader is er slechts eene rij met elkander zamenhan-
gende, onregelmatige cellen; en in plaats van bovenste holle ader slechts een kleine stam, welke de aders der bovenste
ledematen en van den hals in zich opneemt. — Voor elke slagader der ledematen is er slechts eene ader, en de huidaderen
zijn zeer naauw. — Voor de bovenste en onderste ledematen zijn de gewone ruggemergzenuwen aanwezig. De vagus en
phrenicus ontbreken met al de overige hersenzenuwen. — Het bovenste gedeelte van den sympathicus begint met eenen zenuw-
draad , welke uit het tusschenwervelgat van den Q\'ien en 3Jcn halswervel komt, en oorsprong neemt uit de aldaar liggende
knoopen der halszenuwen. — Hieruit vormt zich eene soort van bovenste halszenuwknoop , waaruit eene grensstreng komt,
die, op de hoogte van den G\'ien of 7-ien halswervel, eenen tweeden knoop vormt van gelijke grootte en gedaante. Van daar
gaat de grensstreng eenigzins naar buiten, en komt in den omtrek van den eersten borstwervel op de zijvlakte der horst-
wervelen te liggen , alwaar tusschen de 2de en 3tie rib de eerste borstzenuwknoop gevormd wordt. Daarin dringen draden
van de knoopen der eerste en tweede rugzenuw , en van daar uit geschiedt de verspreiding naar het ribbengedeelte van het
middenrif. Een andere groote knoop van den sympathicus met het ganglion coeliamm overeenkomende, bevindt zich op de
grens van borst- en buikholte. — Hij is ook in verbinding met de ruggemergszenuwen, en uit hem verspreiden zich straals-
wijze zenuwtakken in de cel-massa , en in het middenrif. Er komt eene grensstreng uit voort, welke zich in de nieren, bij-
nieren en baarmoeder verdeelt. — De sympathicus heeft derhalve twee halszenuwknoopen , twee borstzenuwknoopen en eenen
buiksknoop.

Postquam edilae fuerunt tabulae, acraniam depingentes, a viro doctissimo g, j. van epen, praxin medicam et chirurgicam
Amstelodami exercente, infantem deformem accepi, qui adeo attentione dignus mihi videbatur, ut ejus dissectionem instituere,
et quae observavi describere et depingere voluerim, licet jam locum in opere occupent, ab eo remotum, qui reliquis acraniae
exemplis fuit dicatus. — Accipiat, quaeso, vir doctissimus, gratias quas ilh offero, pro dono eximio. — Infans estmasculini
sexus et in lucem editus a faemina 26 annorum, primipara, sana et nullis vitiis corporels affecta. — Neque magis difformis
est pater 47 annorum, qui priori matrimonio duos procreavit infantes bene constitutes. — Infans septimo graviditatis mense est
natus ; mortuus erat, sed ultima graviditatis periodo vitam debitis signis patefecit. — Neque animi perturbationes, neque etiam
corporis laesiones deformitatis causae fuisse videntur.

Externus habitus est similis illi, quem Tab. XL secundae acraniae speciei proprium esse dixi. — Caput inter humeros est
quasi depressum, quibus insident auriculae. Palpebrae valde tument; faciei color est profunde ruber. — Cranii basis nuda
jacet et tota vertebrarum columna est fissa, unde ea secundae speciei varietas formatur, quam vir clarissimus geoffboy st.
hilaire anencephalum dixit.

Fig. 1. Repraesentat partes, veluti se offerunt postica corporis superficie. Ina supra denudatam cranii basin, substantia
apparet sanguinolenta, margine cutaneo denticulate et pilis obsito circumdata. — Pone eam jacet saccus b, fisso dorso imposi-
tus et humore repletus. Pars infima hujus sacci obtegit medullam spinalem, planam quasi laminam referentem c, supra cujus
superficiem posticam extenditur sulcus oblongus. — Haecce medulla membrana tegitur, cujus vasa sanguine sunt repleta. —
In utroque ejus latere margo est elevatus, acutus, cute denticulata obtectus, — Substantia, supra cranii basin obvia,
est rubra, sanguinolenta , in qua, etiam sub microscopic nullam structuram determinatam discernere potui, sed in quam partes
centrales nervorum cerebralium terminantur, quos omnes rite inveni. Fibras primitivas centrales exploravi, sed nullibi ansas
observare potui; neque magis eas nuperrime inveni in alio infante, recens nato acrania et spina bifida affecto, quem debeo viro
expertissimo landman, discipulo quondam meo, cui etiam publicas ago gratias, — Huncce ansarum terminalium defectum indi-

candum esse censui, quoniam eas se invenisse in duobus infantibus anencephalis affirmai vir doct. landsdale, canstatt\'s JoAretó.
f. d. Ges. Heük., 1843, B. I, p. 79.

Fig. 2. Eundem exhibet infantem deformem, in cujus cranii basi sublata est substanlia spongiosa, et denudatus apparet
saccus antea allatus, liber et petiolo coeco praeditus, qui infra cranii basin provenit e parte cervicali columnae vertebralis fissae.
Patet illum deorsum medullam spinalem oblegere. — Ulterior cranii descriptio datur descriptione Tab. LH. — Potius hic
sunt afferendae mutaliones, quas subit systema musculare. — Trapezii a nil restât nisi segmentum triangulum referens, quod
a parte suprema columnae vertebralis fissae provenit, el versus scapulae spinam tendit. Latissimus dorsl b oritur a processubus
spinosis vertebrarum dorsalium et lumbalium extrorsum versis, el solita ratione ossi humeri inseritur. — Propter parvum trape-
zii ambitum, intervallum inter ilium et marginem superiorem latissimi dorsi est solito majus, unde m. m. infraspinatus c et
teres major d magis quam caeterum fieri solet in conspectum veniunt.

Fig. 3. Demonstrat columnae vertebralis fissae habitum, magnitudine una tenia parte deminuta. — In parte suprema ap-
parel saccus, cui petiolus adhaeret. — Ambo sunt dissectione aperti. — Patet saccum in duas cellulas majores esse divisum,
quarum altera sursum, altera deorsum dirigitur. — Cellula superior iterum in duo minora receptacula est separata. — Ambo
hi sacci, qui receptaculum referunt cerebro et cerebello destinatum, continent materiem pulposara, cerebro maceratione emollito
analogam. Petiolus aperitur in sacco superiori, et eandem continet substantiam. — Pars extrema opposita petioli est coeca,
et in apertura posita, quae parte anteriori inter vertebrarum dorsalium superiorum segmenta est posila. — Microscopii ope
externam hujus sacci tunicam examinavi, et eam e fibris telae conjunctivae, sese invicem decussantibus, compositam esse
vidi. — Patet igitur eam esse duram matrem.

Columnae vertebralis fissae dissectione patet, in ejus parte superiori nihil contineri nisi telam conjunctivam sanguinolen-
lam, cum qua nervorum spinalium partes exiremae, in icone conspicuae, conjunguntur. Microscopico examine patuit a parti-
bus istis extremis ansas non effici. Deorsum in parte lumbali prorsus separatum adest medullae spinalis segmentum, planum
et apice obtuso terminatum a, quod in ejus superficie postica sulcum oblongum refert. Sursum illud medullae spinalis seg-
mentum margine horisontali, truncato terminatur et deorsum in caudam equinam transit. — Partium disseclione in superficie
postica femoris, patet nervum ischiaticum b, b normalem referre habitum. Propter cervicis brevitalem , m. m. sterno-cleido
mastoidei adeo obliquam acquirunt directionern, ut fere paraleli reddantur claviculis el acromiis. — Omni attentione dignae
sunt brevitas m. m. sterno-hyoidei et sterno-thyreoidei, et transversa m. omo-hyodei direclio. — Nervi, plexum brachialem
componentes, sunt valde robusli.

Fig. 4 demonstrat, unam tantum esse arteriam umbilicalem. Elenim aorta a solita ratione finditur in duas arterias
iliacas ; dextra b est valde tenuis ; sinistra c ampla. — Quaeque arieria iliaca communis dividitur in a. iliacam exter-
nam et inlernam, sed sinistra tantum arteriam umbilicalem d emitlit, quae juxta sinistrum vesicae urinariae latus, et
juxta urachum in umbilici aperiuram transit. Prope unicam arteriam umbilicalem jacet pars extrema descissa venae
umbilicalis e. — Praeterea bene multa in abdominis cavitate memoralu sunt digna. Primo utroque latere m. psoas
minor est valde robustus, et secundo intestinorum abdominalium situs in condilione foelali substitii, quoniam intestinum
coecum in sinistro latere est situm , el colon inde ortum primo recta linea sursum dirigitur, et dein dextrorsum flectitur,
ut in intestinum rectum Iransire possit. — Exinde intestinum colon transversum deest, cujus locum tenent duae intesti-
norum crassorum ansae, sibi invicem imposilae et in sinistra abdominis parte obviae. Propterea flexura sigmoidea intestini
coli et intestinum rectum in dextro abdominis latere sita esse debent. Hepar magnum habet ambitum el integram abdominis
cavitatem replet.

Fig. 5 exhibet diverticulum magni voluminis o, 0,068 longum, quod ductus ampli ope connectitur cum inlesiino ileo.
Est canalis a ductu umbilicali residuus, nam cum ejus parte extrema coeca conjunctum est filum, in venam meseraicam su-
periorem transiens, et absque dubio a vena omphalo-meseraica residuum.

Si haec omnia, quae hujus infantis deformis examine patuerunt, simul sumamus, hic certo certius omni attentione dignis-
simus videbitur. — Primo quidem eo confirmatur partem periphericam systematis nervei formari posse, licet prorsus deficiant
vera centra nervosa, nempe cerebrum et medulla spinalis (T. I, p. 77); S\'\', memoratu dignum est, quod cum substantia
spongiosa supra nudam cranii basin, conjunctus sit saccus, a dura matre formatus et materiem pulposam cerebralem conti-
nens; 3®. videmus, déficiente parte suprema medullae spinalis adesse ejus partem infimam, sponte sua formatam, unde con-
firmatur, quemadmodum dixi T. I, p. 73 et T. Il, p. 493, medullam spinalem sponte sua et nequaquam a cerebro pro-
duci; praesentia duarum extremitatum, licet una tantum sit arteria umbilicalis, docet minus recte nonnullos putasse , ex
defectu unius arteriae umbilicalis semper vitiosam infimae corporis partis conditionem sequi debere ; S", denique notanda
est magna diverticuli longitudo ; numquam illud adeo longum et amplum vidi, unde iterum confirmatur illud partem esse a
ductu umbilicali antea praesente residuum. (V. T. II, p. 295).

Sedert de uitgave der Platen, de Acranie betreffende, heb ik van den heer g. j. van epen. Geneesheer en Heelmeester

hier ter stede, eene misgeboorte ontvangen, zoo belangrijk, dat ik gemeend heb de beschrijving daarvan, hoewelzij nu niet meer

op hare plaats is, niet te mogen achterwege houden, en dit te minder, omdat ik gelegenheid had, haar op eene volledige wijze

onllecdkundig te onderzoeken. — Voor deze welwillendheid, welke ik op hoogen prijs stel, wordt bij deze openlijk dank
betuigd.

Het kind is van het mannelijk geslacht, en ter wereld gebragt door eene vrouw van 26 jaren, voor de eerste maal zwan-
ger, gezond en zonder eenig ligchaamsgebrek. Evenmin lijdt de vader aan eenige misvorming: hij is 47 jaar oud, en beeft
in een vroeger huwelijk twee gezonde kinderen gehad. — De misgeboorte kwam in de zevende maand ter wereld, maar had,
in het laatst gedeelte der zwangerschap, duidelijke bewijzen van leven gegeven. — Noch gemoedsaandoening, noch ook ligcha-
melijke beleediging kunnen als vermoedelijke, verwijderde oorzaken der misvorming vermeld worden.

De uitwendige gedaante der misgeboorte is gelijk aan diegene, welke op PI. XL werd voorgesteld , als eigen aan den twee-
den hoofdvorm des gebreks. — Het hoofd is in de schouders ingedrukt, op welke de ooren zitten; de oogleden zijn sterk
opgezwollen; de kleur des aangezigts is paarsachtig rood. — De grondvlakte des schedels ligt bloot, en de geheele ruggegraat
is gespleten, waardoor die wijziging van den tweeden hoofdvorm ontstaat, aan welke geoffroy st. hitaire den naam geeft van
Anencephalus.

Fig. 1 stelt de gesteldheid der deelen voor, gelijk zij zicb voordoen aan de achtervlakte des ligchaams. In a vertoont zicb
op de grondvlakte van den openen schedel eene bloederige zelfstandigheid, omgeven van eenen gekartelden huidrand, met ba-
ren bezet. ^ Daar achter zit een zak b, welke op den gespleten rug ligt, en met vocht gevuld is. Het benedenste gedeelte
van dezen zak ligt op een plat, handvormig ruggemerg c , over welks achtervlakte eene langwerpige sleuf heengaat. Dit rugge-
merg is met een vlies bedekt, welks bloedvaten rood opgeloopen zijn. Aan weêrszijde van hetzelve zit een scherp opstaande
kant, bedekt met eenen gekartelden huidrand. - De zelfstandigheid, welke op de schedelgrondvlakte zit, is een bloederig weef-
sel, m hetwelk zich ook onder het microscoop geene bepaalde structuur laat herkennen, maar waarin de centrale uiteinden
der hersenzenuwen uitloopen, welke ik allen ten duidelijkste heb herkend. — Ik heb de centrale uiteinden dezer zenuwen mes

het doel onderzocht, om na te gaan, of zij eindlissen vormen, maar deze niet te zien kunnen krijgen, evenmin als ik deze
onlangs heb kunnen vinden in een pasgeboren kind met acranie en gespleten ruggegraat, hetwelk ik aan eenen mijner vroegere
leerlingen, den te Helvoet gevestigden Heelmeester landman, verschuldigd ben. — Hij gelieve ook mijne dankbetuiging aan te
nemen. — Ik heb gemeend , dit gemis van de eindlissen aan de centrale uiteinden der hersenzenuwen te moeten vermelden,
omdat onlangs landsdale beweerd heeft (z, canstatt , Jahresb. f. d. Ges. Ilcilk., 1845, B. I, p. 72), bij twee door acranie mis-
vormde kinderen, centrale eindlissen opgemerkt te hebben.

Fig. 2 beeldt dezelfde misgeboorte af, in welke de schedel van de weeke zelfstandigheid bevrijd is, welke zijne grondvlakte
bedekt, en de zoo straks vermelde zak geheel is blootgelegd, om te doen zien, dat hij op zich zeiven staat, een blind verleng-
sel heeft, en m,et eenen steel, onder de grondvlakte van den schedel komt uit het halsgedeelte der gespletene ruggegraat. —
Het blijkt, dat hij benedenwaarts het handvormig ruggemerg bedekt. — De nadere beschrijving van den schedel acht ik onnoo-
dig, aangezien zij bij de verklaring van PI. LII gegeven wordt. Van meer belang is het de wijzigingen na te gaan, welke zich
in de verhouding des spierstelsels openbaren. — Van den trape%ius a blijft niets over dan eene driehoekige strook , welke
van het bovenst gedeelte der gespletene ruggegraat afkomt, en zich naar de graat des schouderblads begeeft. De latissimus
dorsi b komt van de buiten uitspringende doornsgewijze uitsteeksels der rug- en lendenwervelen, en plant zich op de gewone
wijze aan het opperarmbeen in. — Door de geringe ontwikkeling van den trapezius, is de tusschenruimte tusschen hem en den
bovenrand van den latissimus dorsi grooter dan gewoonlijk, waardoor de m. m. infraspinatus c en teres major d meer dan
anders zigtbaar worden.

Fig. 3 doet de verhouding der gespletene ruggegraat kennen. De afbeelding is op 2/5 der natuurlijke grootte genomen.

In het bovenste gedeelte der gespletene ruggegraat vertoont zich de zak met zijnen steel. — Beide worden geopend voor-
gesteld. — Het is mij gebleken, dat de zak in twee hoofdvakken verdeeld is, waarin het eene naar boven, het andere naar
beneden gekeerd is. Het bovenst vak is weder door eene uitspringende plooi in tweeën verdeeld. — Beide deze vakken, welke
als het ware eenen zak voor groote en voor kleine hersenen voorstellen, bevatten breiachtige zelfstandigheid, welke zich even
als gemacereerde hersenen voordoet. De steel opent zich in het bovenste vak en is met gelijke zelfstandigheid gevuld. — Het
tegenovergestelde uiteinde van den steel is blind , en geplaatst in eene opening, welke aan de voorvlakte tusschen de bovenste rug-
wervelen overblijft. — Ik heb den uitwendigen rok van dezen zak microscopisch onderzocht, en bevonden, dat hij uit bind-
weefselvezels is zamengesteld, welke zich overkruisen. — Hij blijkt derhalve het hard hersenvlies te zijn.

Door de ontleding der gespletene ruggegraat blijkt, dat er boven in haar niets zit dan bloederig bindweefsel, met hetwelk
zich de in de afbeelding zigtbare ruggemerg-zenuwen verbinden. Door microscopisch onderzoek is nog gebleken, dat de uit-
einden dezer zenuwen geene centrale eindlissen vormen. — Benedenwaarts in het lendengedeelte zit op zich zelve eene platte,
, benedenwaarts puntig toeloopende, strook 0, welke zich duidelijk als ruggemerg voordoet, en aan hare achtervlakte eene over-
langsche sleuf bezit. — Van boven houdt dit ruggemerg met eenen dwarsen, als afgesneden\', rand op, en benedenwaarts loopt het
in den paardenstaart uit. Door het blootliggen der deelen aan de achtervlakte der dij blijkt, dat de zitbeenszenuw geheel en
al hare gewone gesteldheid vertoont (è, b). Door de aanmerkelijke kortheid van den hals wordt teweeg gebragt, dat de
sterno-cleidomastoideus eene zoo scheeve rigting krijgt, dat hij schier evenwijdig wordt met den schoudertop en het sleutel-
been. Zeer opmerkelijk is de kortheid van den sterno-hyoideus en sterno-thyreoideus met de dwarse rigting van den omo-
hyoideus. De zenuwen, welke den plexus brachialis zamenstellen, zijn zeer zwaar.

Fig. 4 dient om te doen zien, dat er slechts eene navelslagader is. — De aorta a splitst zich namelijk op de gewone wijze in
twee darmbeensslagaderen; de regter b is zeer dun, de linker c wijd. Elke gemeenschappelijke darmbeensslagader splitst zich
in eene buitenste en binnenste , maar de linker geeft alleen eene navelslagader d af, welke zich langs de linkerzijde der urin-
i)laas, en langs den blaasband naar de navelopening begeeft, — Naast de enkelvoudige navelslagader bevindt zich het doorgesne-
den uiteinde der navelader e.

Behalve deze belangrijke gesteldheid, vallen menigvuldige bijzonderheden in de buikholte op te merken. — Vooreerst is ter
wederzijde de m. psoas minor zeer zwaar, en ten tweede vertoont zich eene foetale gesteldheid in de plaatsing der buiksinge-
wanden , doordien de blinde darm links geplaatst is, en de daaruit voortkomende karteldarm eerst ter linkerzijde regt naar
boven gaat, en zich dan regls ombuigt, om in den endeldarm over te gaan. Het gevolg hiervan is, dal er geen dwarse kartel-
darm bestaat, welks plaats vervangen wordt, door twee boven elkander geplaatste kronkels der dikke darmen in de linkerhelft
der buikholte. — Hierom moeten zich ook de S-vormige bogt en de endeldarm regls bevinden. De lever heeft eenen aan-
merkelijken omvang, en vult de geheele buikholte.

Fig. 8 leert een diverticulum kennen van groote uitgebreidheid, 0, eene lengte hebbende van 0,065, hetwelk door eene
buis, schier even wijd als de darm, in gemeenschap is met het ileum. Het is duidelijk het overblijfsel van de navelbuis, want
met zijn bhnd uileinde is in verband een draad, weike zich met de bovenste darmscheils-ader verbindt, en ongetwijfeld een
overblijfsel is van de v. omphalo-meseraica.

Nemen wij al de bijzonderheden bijeen, welke deze misgeboorte ons heeft doen kennen, dan voorzeker zal zij wel niet dan
hoogst belangrijk kunnen heeten. — Vooreerst toch is het gewigtig, dat men door haar al weder de mogelijkheid bevestigd
ziet, dat de peripherische uitbreiding der zenuwen bestaan kan, terwijl de eigenlijke zenuwmiddenpunten, als hersenen en
ruggemerg, schier ten eenemale ontbreken (z. D. I, bl. 77); is hel merkwaardig, dat men bij het beslaan eener spons-
achtige, bloederige zelfstandigheid, op de ontbloole grondvlakte des schedels, gevoegd ziet eenen zak met breiachtige hersen-
zelfstandigheid gevuld, en het onmiskenbaar beeld gevende van hard hersenvlies; 3». zien wij, bij gemis van het bovenste
gedeelte des ruggemergs, dat er benedenwaarts eene bandachtige strook aan hetzelve zich op zich zelve gevormd heeft, als nader
bewijs, dat, gehjk ik D. I, bl. 70 en D. H, bl. 499 gezegd heb, het ruggemerg op eene wijze ontslaat, welke geheel onaf-
hankelijk is van de wording der hersenen ; 4». is het beslaan van twee onderste ledematen , bij de aanwezigheid van slechts
eene navelslagader, eene nadere tegenwerping van de meening diergenen, die stellen, dat hel gemis van eene der navelslag-
aders misvorming na zich moet slepen der onderste ligchaamshelft; 5». eindelijk verdient de groote lengte van hel diverticulum
onze opmerkzaamheid; ik heb hetzelve nimmer van zoo grooten omvang gezien, en geloof, dat door deze lengte, gevoegd bij
de eigendommelijke gedaante en den hierboven vermelden draad, ten overtuigendste wordt bewezen, dat hel diverticulum niets
anders is, dan een overblijfsel van de vroeger beslaande navelbuis (z. D, 11, bl. 295).

Hacce tabula illustrare volo ea quae de sexta acephaliae specie dicta sunt in explicatione Tab. L, nec non quae ad melio-
rem acraniae et herniae cerebri cognitionem facere possunt.

Fig. 1 repraesentat acephalum , depictum magnitudine dimidia parte deminuta, e museo Vrolikiano et ad sextam ace-
phaliae speciem pertinentem ; ejus structuram internam et sceleton repraesentavi Tab. L. Patet thoracem valde esse convexum
et partem extremam superiorem corporis non in apicem obtusum, sed e contra in latum et planum marginem terminari. In-
fra eum apicem est sulcus, in que papilla eminet, capitis primordium referens. In lateribus sitae sunt extremitates superio-
res, quae quasi e margine superiore corporis descendunt. In sinistra tantum quatuor, in dextra quinque sunt digiti inchoati.
Tota pars superior corporis thorace et extremitatibus superioribus composita valde tumida et rugosa est, propter magnam telae
conjunctivae copiam, huic monstrorum generi propriam. Hinc fortiter separatur a parte extrema inferiore corporis, in qua funi-
culus umbilicalis tantum duo vasa possidet-, organa generationis rite sunt evoluta, et in extremitatibus superioribus bene con-
stitutis pedes sunt vari, quorum dexter quinque, sinister quatuor digitis est praeditus.

Fig. 2 et 5 imaginem exhibent sceleti infantis recens nati acrania deformis, cujus structura interna et sceleton depinguntur

In cranio apparet ea imperfecta ossium conditio, quae summo acraniae gradui est propria. Prorsus comparari potest cum
ea, quae depingitur fig. 5 et 4, Tab. XLH, ad cujus explicationem igitur lectorem referendum esse censeo. Patet figurarum
examine, cranium quasi in vertebrarum dorsalium columnam esse intropressam. Hinc primo aspectu nullae apparent vertebrae
cervicales , et alae extrorsum eminentes squamae ossis occipitis arcubus fissis vertebrarum dorsalium superiorum quasi sus-
tineri videntur - Si tamen penitius inspicias, fig. ^ a, a patet vertebras esse cervicales , quarum corpora retrorsum ita sunt in-
clinata, ut angulum acutum efiiciant cum vertebrarum dorsalium corporibus. Hinc cum arcuum segmentis adeo infra basin
ossis occipitis sunt sita, ut cum ea angulum rectum faciant. Deprimuntur quasi inter basin ossis occipitis et arcuum segmenta
vertebrarum dorsalium , cum quibus confiuunt. Utroque latere animadverto quinque laminas osseas planas, diversae magnitu-
dinis , pro arcuum segmentis vertebrarum cervicalium habendas. Proveniunt e parvis corporum vertebralium nucleis et mox
retrorsum flectuntur, unde sine ullo intervallo imposita jacent arcuum segmentis vertebrarurii dorsalium fissarum. Hacce ab-
normi regionis cervicalis dispositione , facile expHcatur mirus ille capitis in acrania situs, quem repraesentant Tab. XL et
XLI. — Palet, lata arcuum segmenta e pluribus coaluisse, unde deminutus vertebrarum cervicalium numerus explicatur. — Ne-

halswervelen te zijn. Zij komen uit kleine kernen van wervelligchamen voort, en buigen zich terstond naar achteren om,
waardoor zij onmiddellijk liggen op de boogstukken der gespleten rugwervelen. _ Door deze zoo afwijkende gesteldheid der
halsstreek, laat zich gemakkelijk de zonderlinge plaatsing van het hoofd verklaren, van welke Pi. XL en XLL bij acranie,
eene voorstelling geven. — Het is duidelijk, dat de breede boogstukken uit meer dan een zijn zaamgesmolten , waardoor
zich dan ook het verminderd aantal der halswervelen Iaat verklaren. Niet minder merkwaardig is de verhouding der rug-
wervelen. Niet alleen zijn hunne boogstukken gespleten, maar voor de zeven bovenste zijn ook de ligchamen in twee ker-
nen gescheiden, waardoor in hel midden tusschen hen eene sleuf overblijft, en de wervelkolom zich aldaar als gespleten
voordoet. Onder deze gespletene rugwervelen is aan de achtervlakte eene opening, in welke de steel indringt van de in
fig. 1, 2 en 3, van Pl. LI, afgebeelden zak. Van de zes bovenste zijn de boogstukken naar buiten omgebogen, om zich op
de zoo straks vermelde zijde te verbinden met de boogstukken der halswervelen. Van de zes onderste zijn de boogstukken
slechts plat naar achteren gerigt, even gelijk dit ook met de boogstukken der lendenwervelen plaats heeft, waardoor de ge-
heele ruggegraat gespleten is tot aan het staartbeen toe. - Van de inkorting der ruggegraat is het gevolg, dat de ribben
digter bijeenkomen, dan zulks gewoonlijk het geval is; hierdoor zijn de 9% 10« en II« van de linkerzijde door eene beenach-
tige massa ineengesmolten, en geschiedt hetzelfde voor de 10^ en 11« der regterzijde. - Aan de onderste ledematen vertoont
zich de hoogst mogelijke graad van horrelvoeten.

üe verhouding van dit geraamte is hoogst gewigtig. - Het staat ondertusschen niet geheel op zichzelf, want in den jaargang
1839 van j. mullers Archiv. f. Anat. Phys. u. Wissensch. Medicin,^. 35, vindt men eene verhandeling van switser te Koppen-
hagen , in welke eene gelijkvormige splijting der rugwervelen vermeld wordt, bij eenen anencephalus. Zij diende ten door-
gang voor eene darmlis, welke zich door aangeboren middenrifbreuk in den regter borstvlieszak verplaatst had. Ongeveer
hetzelfde werd onlangs van eenen anencephalus opgeteekend door c. e. levy in j. müllers Archiv. Jahrz. 1845 H. I P. 22.
Bij dezen was er aan weerszijde eene middenrifbreuk, uit welke ter regterzijde het benedenste uiteinde van duodenum en de
aanvang van jejunum, zich in de spleet der ruggegraat begaven, en aldus aan den nek uitpuilden. _ Dat deze spleet der
wervelligchamen ook nog in andere gevallen, maar zonder deze complicatie, met darmbreuk werd waargenomen, heb ik reeds
D. I, bl. 497, gezegd. — Zij maakt het meer en meer waarschijnlijk, dat ook bij den mensch de wervelligchamen zich uit
twee beenkernen vormen, welke eerst gescheiden zijn, maar later ineensmelten.

Fig. 4. Eene verlikale doorsnede van het hoofd van een pas geboren kind, hetwelk met die wijziging van den tweeden

hoofdvorm van acranie misvormd is, in welken zich bovenop het toppunt van den schedel eene sponsachtige massa bevindt, de

plaats van hersenen vervangende. - Zij behoort tot de fraaije verzameling van den lloogleeraar broers te Leiden, die mij

vergund heeft, er eene afbeelding van te laten maken. — Ik acht deze wijze van voorstelhng hoogst belangrijk, omdat zij

om een uiterst helder denkbeeld geeft van de verhouding tusschen de misvormde hersenen, en het volledig ontwikkelde

ruggemerg. van hetwelk, hoewel op eene geheel andere wijze, reeds eene afbeelding gegeven is in fig. 5 van PI. XL. Het is

duidelijk, dal er in a, b, c drie misvormde hersenblazen zijn, in cellen verdeeld, waarop bij d het gave ruggemerg volgt.-

De sponsachtige massa derhalve, welke men in den tweeden hoofdvorm van acranie boven op het hoofd vindt, bestaat uit
de misvormde oorspronkelijke drie hersenblazen.

Fig. s. Schedel van een pasgeboren kind, uit de verzameling van den Hoogleeraar broers, in hetwelk/^emto cerebri

bestaan heeft, waarschijnlijk op dezelfde wijze als in fig3,Pl XLIH, werd voorgesteld. - Aan het achterhoofd is eene opening

van grooten omvang te bemerken, welke eigenlijk door vergrooting van het groot achterhoofdsgal wordt te weeg gebragt. De

drie bovenste halswervelen zijn gespleten. Het overige van den schedel is in de lengte uitgerekt, en van boven naar beneden

plat gedrukt. _ Door de vergrooting van het achterhoofdsgat, is de vorm der achterhoofdsschub schier tot dien van eenen
wervelboog teruggebragt.

Haec et nonnullae tabulae sequentes distinatae sunt, ad illustrandam eam imperfectam faciei conditionem, cui cyclopiae
nomen est datum. T. H, pag 15 dixi, cyclopum nomine intelligi eos foetus monstrosos, in quibus visus et olfactus apparatus
ambo sunt deformes, ita ut alter vel deficiat vel e sede sua sit remotus, alter simplicior, vitiosus, debitam suam sedem non
occupet. — Hac defmitione patet, cyclopiam fieri posse tam si duo adsint oculi, quam si uterque ocuîus deficiat ; sed ad eam
requiri orbitam unicam, et plus minusve palpebrarum superiorum et inferiorum concretionem in parte media faciei. Quinque
numeravi cyclopiae species, quarum prima cyclopes continet, in quibus oculi i^el extus non conspiciuntur, vel prorsus defi-
ciunt, nonnunquam déficiente simul naso , nonnunquam proboscide ejus locum tenente. — His hancce dicavi tabulam.

Fig. 1. Exhibet caput infantis e Museo VroUkiano, ad primam cyclopiae speciem pertinentis. — In eo palpebra superior
semilunaris adest, ambas palpebras superiores concretas referens, cum inferiores ambae in parte media in angulum invicem
connectantur. Frons est prorsus glabra, sine ullo nasi indicio. Pone dictas palpebras, nullum inveni oculi primordium, nisi
ita dicere velis telae conjunctivae cumulum , fibris muscularibus irregularibus obsitum.

Fig. S. Cranium valde imperfectum hujus infantis deformis. In a deficit pars orbitalis ossis frontis, cujus locum tenet
membrana, usque ad partem superiorem apophysium ensiformium ossis cuneiformis extensa. Deficites ethmoideum , cujus
sedem occupât membrana, incisuram ethmoideam b ossis frontis implens sed foramina non possidens, quibus nervi transire
possint. — Processus ensiformes ossis cuneiformis, qui pro parte orbitam efficinnt , sunt angusti, neque etiam in solitam
laminam osseam invicem conjuncti. Deficiunt foramen opticum et foramen rotundum ossis cuneiformis ; adest fissura orbi-
talis superior. — Sella turcica est valde angusta , et processus clinoidei posteriores apicem referunt deformem. Apophyses
zygomaticae ossis maxillaris superioris c et ossis temporalis d sese invicem non attingunt , unde arcus zygomaticus non fit
completus, ita ut imperfectum Bradypi cranium fere in memoriam revocet. — Pars facialis ossium maxillarium superiorum
e est parum evoluta ; in ea utroque latere largum est foramen infraorbitale. Ambo ossa maxillaria superiora in unum os sunt
conjuncta. Deficiunt ossa vomeris, ossa spongiosa et nasalia. In parte inferiore orbitae prope /, jacet os unguis, laminam
osseam transversam referens. Ex angusto palato crista provenit acuta ; choana narium posterior est clausa. Maxilla inferior
valde eminet.

Fig. 3 superficiem internam exhibet baseos cranii, infantis cyclopia laborantis, quem debeo viro doctissimo pekelharing.
Ejus forma est similis cranio fig. 2 depicto , si tamen excipias illud esse perfectius cum arcu zygomatico completiori. In-

cisura ethmoidea a parvum refert intervallum, membrana clausum ; sequitur retrorsum , laminae orbitalis loco , membrana b.
Apophyses ensiformes ossis cuneiformis sunt parvi et angusti styli ossei c,c, qui anteriora versus paululum fiunt latiores,
et inter se aperturam relinquunt d magni ambitus, per quam simplex transit nervus opticus. — Fissurae orbitales superiores
debitam habent circumferentiam In alis magnis ossis cuneiformis apparent parvum foramen rotundum f et majus fora-

men ovale g. — Haecce differentia notatu est digna ; etenim docet ramum secundum nervi trigemini, maxillae superiori des-
tinatum, debilem , ramum e contra tertium, in maxillam inferiorem et linguam destributum, fortem esse. In reliquis
foraminibus baseos cranii nil notandum venit. Os frontis laminam refert simplicem , triangularem.

Fig. 4. Caput Suis scrophae recens nati, e museo scholae veterinariae Ultrajectensis, quod mihi benevole suppeditavit vir
clar. NÜMAN. In eo augustus est sulcus, palpebrarum locum tenens, supra quem papilla apparet, petiolo appensa et pro nasi primordio
habenda. Pone hancce fissuram ocularem , bulbi loco nil nisi telam conjunctivam inveni cum fibris muscularibus irregularibus.

Fig. 5. Cranium hujus Suis scrophae, cujus ossa sunt valde inspissata et singulari ratione invicem connexa. Os occipitis
a magis quam caeterum fieri solet anteriora versus eminet, et usque ad os frontis simplex b extenditur. Os frontis laminam
refert quadrangularem el irregulärem , quae in cranii vertice , ossa parietaha c, c parum evoluta et irregularia a se invicem
separat. Ossium temporalium squamae d sunt valde extensae, ita ut sursum ossa parietalia , simulque os occipitis anteriora
versus productum, el anteriora versus sese invicem attingant. — Hisce temporum squamis os cuneiforme fere totum est
depressum , ila ul ejus basis tantum remaneat cum duobus parvis processubus ensiformibus quadrangularibus , el cum duabus
parvis alis directe deorsum tendentibus conjuncta. Cranii cavitas fere depressa apparet, el pro maxima parte replelur ossium
temporalium partibus petrosis. Superficie faciale cranium singularem refert habitum propter orbitae angustiam, et propter
processuum zygomalicorum brevium quidem sed latorum tlectionem e anteriora versus, unde ipsa ossa zygomatica f depri-
muntur versus superficiem anteriorem faciei, el ibi inter se recipiunt os unguis simplex , foramine pertusum g. Ossa maxil-
laria superiora sunt brevia h, h, sed lata el anteriora versus incurvata. In utroque est foramen infraorbitale. In palati
superficie est crista acuta. Quammaxime notanda venit maxillae inferioris eminentia , a majori ejus longitudine orla.

Fig. 6. Cerebri basis infantis cyclopici deformis, cujus cranium exhibui fig. 3. Statim infra duram matrem jacebal saccus
membranaceus, sero replelus, et infra eum massa rotunda a, a, non in hemispberia neque in lobos separata, et hemispheriorum
cerebri locum tenens. — Haec petiolo connectitur cum corpore globoso b, b, pone quod occurrunl pons varolii el medulla
oblongata. Ambo exhibent vesicam cerebri anticam el mediam e prima embryogeneseos periodo, in qua substitisse videtur
cerebrum. Pone corpus globosum, jacet varolii pons c, quem sequitur medulla oblongata d. Cerebellum e, e, est valde evolu-
tum. Deficiunt nervi olfactorii et nervus opticus f est simplex, sed valde crassus; ante eam sila est eminentia, quae infundibu-
lum cum glandula piluitaria esse videtur. Omnes reliqui nervi cerebrales adsunt ; eos solitis eorum numeris indicavi.

Fig. 7. Oculus simplex apertus ejusdem infantis deformis. Erat magna telae conjunctivae, adipis et fibrarum muscularium
copia quasi absconditus. Distincte observavi sclerolicam, choroideam et retinam, duasque lentes crystallinas a, a, inter quas
pénétrât retina.

Fig. 8. Caput infantis deformis e museo Vrolikiano, demonstrans in hacce cyclopiae specie proboscidem sitam esse posse
supra palpebras, unde altera vitii forma oritur. Oculus non extus patet; ejus locum lenent duae plicae culaneae, quarum su-
perior a, a figuram semilunarem, inferior b triangularem, elongatam refert. — Superior, quae palpebra superior esse videtur,
praedita est ciliis; in inferiore, concretione utriusque palpebrae inferioris nata, utroque margine punctum est lacrymale. In
angulo in quem pHca inferior transit, residet caruncula lacrymalis ; supra eam utroque latere plica est semilunaris tunicae
conjunctivae, et huic imponilur appendix papillam referens. — Haec omnia sunt, quae externo oculi adspectu apparent ; neque
corneae neque pupillae ullum est vestigium. Mox supra plicam semilunarem superiorem appendix est cutanea probpscidea c,
in cujus parte extrema, antica est fovea, parum profunda, aperturae externae locum tenens. Inter palpebras el oris aperturam
cutis rugosa nasi sedem occupât. Oris apertura est valde parva el labia parum eminent. Caeterum nulla vitia apparent.

Fig. 9. Est vestigium oculi duplicis, in parte postica regionis orbitalis obvium. Ibi est vagina, quae per sulcum, inter
ambas apophyses ensiformes ossis cuneiformis, e cranii cavitate provenit, et dura matre formata esse videtur. hi parle antica
eam circumdant magna adipis copia et fibrae musculares; hisce sublalispalet, vaginam transire in saccum duplicem a,a, bulbo-
sum, in quo, postquam eum aperuissem, vidi utroque latere, lentem crystallinam, tunicam choroideam, et massam granulosam,
a corpore vitreo residuam. Nullas alias partes animadvertere potui. Vagina b, quae in islud oculi duplicis primordium expan-
dilur, est prorsus vacua, nullasque fibras nerveas continet; neque eliam relinam distinguere potui.

Fig. 10. Cerebri basis hujus infantis deformis. Cerebrum in hemispberia non separatum a, o, a, a constituitur massa qua-
dam communi, in qua indislincta sunt gyrorum irregularium et sulcorum indicia. — Ad basin utroque latere lobum refert, qui
sinistro latere major est ; inter istos lobos est fovea salis profunda, oblonga, in quam massa communis crurum cerebralium d, d
transit. Retrorsum cerebrum imperfecta tantum ratione est evolutum, ita ut cerebellum nequaquam oblegere possit. — Cere-
bellum Ô, Ä e contra quam maxime eminet, neque minus medulla oblongata c. Cerebri crura conslituunlur massa quadam
communi, paululam rotunda, in qua sulcus levis, separationem in duas paries indicare videtur. — Uli imponilur glandula
piluitaria quam maxime evoluta g. Corporis striati, thalami nervorum opticorum, corporum quadrigeminorum loco, massa
apparet globosa, supra quam cerebrum, capsulae instar, est protractum. Ibi enim cerebrum laminam medullärem duplicalam
distincte refert. — Deficiunt nervi olfaclorii et optici. Adsunt reliqua nervorum cerebralium paria, solitis eorum numeris in
icone iudicata.

Fig. 11. Cranium exhibet ejusdem infantis deformis. In eo soliti cyclopiae characteres apparent osse frontis simplici,
orbita unica, maxilla superiore parum evoluta , crista in palato obvia, el choanae narium posterioris occlusione. — Etenim hi
omnes semper in cyclopum craniis adsunt, Signa sunt slruclurae simplicioris.

Deze en eenige volgende platen zijn bestemd tot toelichting van dien gebrekkigen aangezigtsvorm, aan welken de naam
van Cyclopie gegeven wordt. D. 11, bl. 13 heb ik gezegd, dat men onder den naam van cyclopen verstaat de misgeboorten,
bij welke het reuk- en gezigtswerktuig te zamen misvormd zijn zoodanig, dat het eerste of ontbreekt, of van zijne gewone
plaats is afgeweken , het andere meer of min enkel, gebrekkig gevormd en verplaatst zich voordoet, üit deze definitie volgt,
dat cyclopie, zoowel bij het beslaan van eenen dubbelen oogbol, als bij het gemis van beide oogbollen kan plaats grijpen;
maar dat er het bestaan van eene enkelvoudige oogkas, en, in meerdere of mindere mate, de ineensmelting der beide bo-
venste en der beide onderste oogleden toe gevorderd wordt. Ik heb er vijf hoofdvormen toe gebragt, v.on welke de eerste de
cyclopen bevat, in welke de oogen öf niet uitwendig %igibaar %ijn, bf ontbreken, somtijds met volslagen gemis van neus, som-
tijds met eenen snuit, deszelfs plaats vervangende. Aan denzelven is deze plaat toegewijd.

Fig. 1 stelt het hoofd voor eener misgeboorte, uit het museum Vrolikianum, tot dezen eersten hoofdvorm van cyclopie
behoorendc. In hetzelve is een halvemaansgewijze bovenste ooglid, hetwelk de beide ineengesmolten bovenste oogleden voor-
stelt, terwijl de beide onderste zich in het midden in eenen hoek met elkander verbinden. — Het voorhoofd is volkomen
glad zonder eenig het minste bewijs van neus. — Achter deze oogleden vond ik geen ander bewijs van oogbol, dan eenig
bindweefsel met verwarde spiervezelen.

Fig. 2. De zeer onvolkomene schedel dezer misgeboorte. In a ontbreekt het oogholtegedeelte van het voorhoofdsbeen ,
welks plaats door een vlies vervangen wordt, dat zich tot aan den bovenrand der zwaardsgewijze uitsteeksels van het wiggebeen
uitstrekt. Het zeefbeen wordt gemist; in zijne plaats is er een vlies, hetwelk de zeefbeensinsnijding b van het voorhoofds-
been vult, zonder eenige de minste opening tot doortogt van zenuwen te bezitten. ™ De zwaardsgewijze uitsteeksels van het
wiggebeen, welke voor een gedeelte de oogholte helpen vormen, zijn smal, en niet tot de gewone beenplaat zamen vereenigd.
Het gezigtszenuwgat en het ronde gat van het wiggebeen ontbreken; de bovenste oogholtespleet is aanwezig. De turksche za-
del is zeer smal, en de processus cUnoidei posteriores doen zich als eene misvormde punt voor. De jukboog-uitsteeksels der
bovenkaak c en der slaapbeenderen d, raken elkander niet, zoodat de jukboog niet gesloten is, en den gebrekkigen schedel
van den Bradypus herinnert. — Het aangezigtsgedcelte der bovenkaakbeenderen e is weinig ontwikkeld; in hetzelve zit
aan weêrszijde een groot foramen infraorbitale. De beide bovenkaakbeenderen zijn tot één been vereenigd. Ploeg-, spons-
en neusbeenderen ontbreken. Aan den onderrand der oogkas zit bij f het traanbeen als eene platte beenplaat. Uit het

smalle verhemelte komt een verheven kam voort, en de achterste neusgang is gesloten. De onderkaak steekt sterk naar
voren uit.

Fig. 3 stelt het binnenste voor der grondvlakte van den schedel eener andere menscbelijke misgeboorte, aan cyclopie lij-
dende , welke ik aan den Geneesheer pekelharing verschuldigd ben. — Deszelfs vorm is gehjk aan den in fig. 2 afgebeelden
schedel, met dat onderscheid slechts, dat hij meer voltooid en de jukbeensboog niet afgebroken is. — De zeefbeensinsnijding
a doet zich als eene zeer smalle ruimte voor, welke met een vlies gesloten is; daarop volgt achterwaarts, in plaats van ooghol-
teplaat, een vlies b. De zwaardsgewijze uitsteeksels van het wiggebeen zijn een paar smalle beenstijlen c, c, welke zich naar voren
iets of wat verbreeden, en tusschen zich eene opening d overlaten van aanmerkelijken omvang, door welken de enkelvoudige ge -
zigtszenuw heengaat. De bovenste oogkuilspleten zijn van behoorlijken omvang e, e, In de groote vleugels van het wiggebeen
bemerkt men een klein rond f, en een veel ruimer eirond gatjr op. Dit verschil is gewigtig. Het doet zien, dat de tweede
tak van het vijfde paar, welke voor de bovenkaak bestemd is, gebrekkig, de derde tak daarentegen, voor de onderkaak en de
tong behoorlijk ontwikkeld is. In de overige openingen der grondvlakte van den schedel valt niets bijzonders op te merken.
Het voorhoofdsbeen is eene enkelvoudige driehoekige beenplaat.

Fig. 4. Hoofd van een pas geboren varken, uit het museum der Veeartsenijschool te Utrecht, mij door den Hoogleeraar
NüMAN met zijne gewone bereidwiUigheid ten gebruike afgestaan. ïn hetzelve is eene smalle spleet, de plaats van oogleden
vervangende, boven welke een tepel is, aan eenen steel hangende, en als aanduiding van neus te beschouwen. — Achter
gemelde oogspleet vond ik, in plaats van oogbol, niets anders dan eenig bindweefsel met verwarde spiervezelen.

Fig. S. De schedel van gemeld varken, welks beenderen zeer dik, en op eene zonderhnge wijze zamengevoegd zijn. —
Het achterhoofd a strekt zich verder, dan gewoonlijk, naar voren uit, en reikt tot aan het enkelvoudige voorhoofdsbeen b, het-
welk zich als eene onregelmatige vierkante beenplaat voordoet, en boven op den schedel de weinig ontwikkelde, onregelmatige
wandbeenderen c, c van elkander scheidt. De schubben van de slaapbeenderen d zijn zeer sterk ontwikkeld; zij reiken bo-
venwaarts tot aan de wandbeenderen en tot aan het naar voren verlengde achterhoofdsbeen, en komen aan de voorzijde geheel
aan een. Door deze sterke ontwikkeling der slaapbeenschubben is het wiggebeen bijna geheel verdrongen , zoodat zich van
hetzelve niets meer vertoont dan de basis met twee kleine, vierkante zwaardsgewijze uitsteeksels, en met twee regt naar beneden
gaande kleine vleugels. De bekkeneelsholte doet zich voor, als ware zij verdrongen, en wordt grootendeels slechts door de
steenachtige gedeelten der slaapbeenderen gevormd. Aan de aangezigtsoppervlakte wordt aan den schedel een zonderling ka-
rakter gegeven door de smalheid der oogkas, en het naar boven ombuigen van de korte, maar breede jukbeensuitsteeksels der
slaapbeenderen e, waardoor de jukbeenderen f zelve verdrongen zijn naar de voorvlakte van het aangezigt, en aldaar tusschen
zich ontvangen het enkelvoudige met eene opening doorboorde traanbeen g. De bovenkaakbeenderen h, h zijn kort, maar breed
en van voren opgewipt. In elk derzelve is een onderkuilsgat. — Aan de verhemelteoppervlakte is een scherpe kam. — Op-
merkelijk is de aanmerkelijke uitpuiling der onderkaak, wegens haar overwigt in lengte.

Fig. 6. De grondvlakte der hersenen van de cyclopische misgeboorte, wier schedel ik in fig. 3 afgebeeld heb. — Vlak
onder het harde hersenvlies lag een vliezige zak met wei gevuld, en daaronder eene rondachtige massa a, a, welke niet in
halfronden of kwabben verdeeld is, en de plaats der halfronden vervangt. Zij is door eene soort van steel met een kogel-
rond ligchaam b, b verbonden, waarachter zich de brug van varoliüs en het verlengd merg bevinden. — Beide stellen de
voorste en middelste hersenblaas der vroegere tijdperken van ontwikkeling voor, en leeren, dat de hersenen op dezen toestand
in derzelver vorming zijn teruggebleven. ~ Achter het kogelrond ligchaam zit de brug van varoliüs c, waarop het verlengd
merg d volgt. — De kleine hersenen e, e doen zich zeer ontwikkeld voor. De reukzenuwen ontbreken en de gezigtszenuw
f is enkelvoudig, maar zeer dik ; vóór haar zit eene verhevenheid , welke de trechter met de slijmklier schijnt te zijn. Al
■de overige hersenzenuwen zijn aanwezig; ik heb ze door bare gewone getallen aangeduid.

Fig. 7. Het geopend enkelvoudig oog dierzelfde misgeboorte. Het was als het ware begraven onder eene groote hoe-

veelheid vet , bindweefsel en spiervezelen. — Ik merkte, er duidelijk de sclerotica , choroidea en retina in op, en vond er
twee groote kristallensen a,a in, tusschen welke het netvlies doorgaat.

Fig. 8. Hoofd eener menschelijke misgeboorte uit het Museum Vrolikianum, hetwelk aantoont, dat zich bij dezen vorm
van cyclopie een snuit boven de oogleden kan voegen, waardoor eene andere wijziging des gebreks wordt te weeg gebragt.
Het oog is niet uitwendig zigtbaar; deszelfs plaats vervangen twee huidplooijen, de bovenste ö, a halvemaansgewijze, de onder-
ste b driehoekig en uitgerekt van gedaante. De bovenste, welke het bovenste ooglid schijnt te zijn , is van ooghaartjes voor-
zien ; aan de onderste, welke door de ineenvoeging der beide onderste oogleden gevormd wordt, ziet men aan eiken rand een
traanpunt. In den hoek, in welken de onderste plooi uitloopt, zit de caruncula lacrtjmalis; boven haar bemerkt men aan
weêrszijde eene halvemaansgewijze plooi van het bindvlies, en daarboven een tepelvormig verlengsel. Dit is alles, wat uitwendig
van het oog zigtbaar is; van hoornvlies of oogappel vertoont zich geen spoor. Vlak boven de bovenste halvemaansgewijze plooi
zit een snuitvormig huid verlengsel c, hetwelk aan zijn voorste uiteinde eene ondiepe groef in plaats van uitwendige opening
heeft. Tusschen de oogleden en den mond is de ruimte slechts met huidplooijen gevuld. De mondopening is zeer klein en
de lippen puilen weinig uit. Voor het overige zijn geene misvormingen zigtbaar.

Fig. 9 is een rudiment van verdubbeld oog, hetwelk zich aan de achterzijde der oogstreek voordoet. Er is aldaar eene
scheede, welke door eene sleuf, tusschen de beide zwaardsgewijze uitsteeksels van het wiggebeen, uit de hersenholte voortkomt,
en blijkbaar door het hard hersenvlies gevormd wordt. Naar boven ziet men haar door veel vet en spierbundels omgeven , en
deze wegnemende, blijkt het, dat de scheede in eenen dubbelen zak a,a, bolvormig van gedaante, overgaat. Dezen van
weêrszijde openende, zie ik er aan eiken kant eene kristallens , een vaatrijk vlies, alsook eene korrelige massa in, welke welligt
voor het overschot van het glasachtig ligchaam moet gehouden worden. Andere deelen was het mij niet mogelijk te ont-
dekken. De scheede b, welke zich tot dit bewijs van dubbelen oogbol uitbreidt, is geheel ledig, en vertoont geen spoor
hoegenaamd van zenuwvezels; ook was het mij niet mogelijk een netvlies waar te nemen.

Fig. 10. De grondvlakte der hersenen van gemelde misgeboorte. De groote hersenen a,a,a, niet in halfronden ge-
scheiden, bestaan uit eene gemeenschappelijke massa, met flaauwe bewijzen van onregelmatige kronkels en sleuven. Zij
vormen aan de grondvlakte van weêrszijde eene kwab , waarvan de linker de grootste is , en tusschen deze beide in, eene vrij
diepe, overlangsche sleuf, in welke de gemeenschappelijke massa der hersenschenkels d, d overgaat. Naar achteren zijnde
groote hersenen zoo weinig ontwikkeld, dat zij op verre na de kleine hersenen niet dekken. Deze b, b hebben een betrekke-
lijk overwigt, even zoo het verlengd merg c. De hersenschenkels bestaan uit eene gemeenschappelijke, eenigzins rondachtige
massa, in welke eene flaauwe sleuf de scheiding in tweeën schijnt aan te duiden, waarop eene vrij sterk ontwikkelde slijni-
klier e zit. In plaats van gestreept ligchaam, gezigtsbedding, vierlingsknobbels merk ik eene kogelronde massa op, over welke
de groote hersenen als eene kap zijn heen geschoven. Deze namelijk doen zich aldaar als een verdubbeld mergvlies voor.
Reukzenuwen en gezigtszenuwen ontbreken. De overige hersenzenuwparen zijn aanwezig. Ik heb ze met hunne nummers
aangeduid.

Fig. 11. Afbeelding des schedels van dezelfde misgeboorte. Aan denzelven vertoonen zich de gewone kenmerken der cy-
clopie in het enkelvoudige voorhoofdsbeen, de enkelvoudige oogkas, de weinig ontwikkelde bovenkaak, de kam aan het verhe-
melte en de afsluiting van de achterste neusopening. — Al deze kenmerken toch vindt men steeds in de schedels der cyclopen
terug. Zij zijn bewijzen van vereenvoudiging.

Fig. 1 exhibet caput infantis deformis, depictum magnitudine Vs deminuta, quod debeo viro clarissimo otto mon-

strorum sexcentorwm descript. anat., Vratislaviae 1811, p. 88, Tab. III, fig. 1. In eo transitus apparet primae ad secundam
Cyclopiae speciem. Facies et cranium compressam et elongatam referunt formam; occiput est truncatum. Oris apertura est
valde parva, et tantum 7 lin. longa; nasus deficit. — Oculorum loco tantum quatuor sunt palpebrae, in rhombum invicem
conjunctae, quarum superior et inferior in angulum invicem connectuntur. Iis apposita sunt parva cilia ; pone tunicam con-
junctivam jacet oculi primordium, coni formam referens, cujus basis circiter 2 lin. lata et alta anteriora versus dirigitur.
Intus oculi bulbus tegitur choroidea pigmento obducta ; desunt lens crystallina, corpus vitreum et iris. Circa bulbum paucae
sunt fibrae musculares, irreguläres, quae e fundo orbitae proveniunt et parte anteriore conjunctivae adhaerent. Deest glan-
dula lacrymalis, sed adest unum punctum lacrymale dextro latere in cantho oculi inferiore. Mentum et collum adipe copioso
circumdantur. Praeterea in orbita hygroma est, cujus ambitus cerasi nucleum aequat, quodque lympham firmam conti-
net. — Supra angulum palpebrarum superiorum petiolo appenditur tumor rotundus, firmus, crassus, elasticus et cute externa
tectus. Locum tenet nasi proboscidei et intus constituitur substantia cellulosa , filis tendineis intertexta, et magnam lymphae
plasticae copiam continente. Dissectione patuit partem anticam processus falciformis durae matris deficere, sed adesse ejus partem
posticam et tentorium. — Sinus longitudinalis durae matris est parvus, figuramque refert triangulärem, transversus e
contra magnum habet ambitum. — Pars antica cerebri est simplex, et duo hemispheria refert, retrorsum in amplam vesicam
connata, quae humore seroso est repleta, et deorsum usque ad cerebellum extenditur.—Intus cavum tantum commune refert,
quod unum modo ganglium cerebrale continet absque ullo ventriculi tertii, commissurarum , fornicis sive corporis callosi indi-
cio. — In eo apertura est, quae ad aquaeductum sylvu ducit. — Corpora quadrigemina, valvula cerebelli, cerebellum, pons
VAHOLU et medulla oblongata solita ratione sunt disposita. — Deficiunt eminentiae candicantes. (îlandula pituitaria a norma
non aberrat; glandulam pinealem invenire non potuit vir clarissimus. Nervi olfactorii deficiunt. — Proveniunt duo nervi
optici ex unico ganglio cerebrali, quod propterea thalamus nervorum opticorum esse videtur. — Hi dein conveniunt, et ita
nascitur nervus tenuis, medullam nerveam non continens, et cum postica bulbi ocularis parte conjunctus. — Arteriae cere-
brales et vertebrales, omnesque reliqui nervi solita ratione sunt disposita; sed nervi oculi et ramus ophthalmicus nervi trigemini
sunt tenues et molles.

Fig. 2. Caput infantis recens nati, depictum magnitudine una tertia parte deminuta, quod debeo viro darissimo otto
1. c. p. 84, Tab. II, fig. 5. Infans simul cum puero deformi et coeco partu serolino in lucem est editus. Cranium hydro-
cephalo est expansum, cui cyclopia conjungitur. Giabellae loco parva est proboscis, parte extrema unica tantum narium aper-
tura praedita , et intus septum incompletum continens. — Infra hanc proboscidem simplex est oculi bulbus, magnus, tumi-
dus, palpebris obtectus, quae circulum quasi referunt. — Cornea formam habet elliplicam. Oris orificium est parvum et
apertum; auriculae formam referunt regulärem. — Cerebri loco vesicula est simplex, magna seri quanlitate repleta ; corpus
striatum et thalamus nervorum opticorum sunt parva ; cerebellum et pons vauolu bene conspiciuntur. — Sunt parva fila ner-
vea , quae nervös olfactorios repraesentant, et in proboscidem penetrant. — Unus tantum est nervus opticus, in parte media
situs, valde parvus et vacuus; omnes reliqui nervi sunt gemini, sed tertium , quartum et quintum par sunt parva. Desunt
sella turcica et glandula pituitaria. Faciei dissectione patuit, oculi bulbum, qui magnum volumen habere videbatur, tantum
tela conjunctiva inspissata formatum esse, pone quam, in corneae regione parvus est oculi bulbus, pisi magnitudinem aequans,
e pigmento et humore limpido constans. Nervorum et musculorum oculi indicia extant, sed apparatus ad lacrymarum
secretionem faciens deesse videtur. Orbita est valde plana. Omnia intestina foetus bene sunt constituta. si glandulas supra?
renales excipias , quae exiles sunt.

Ambae hae observationes ad primam Cyclopiae speciem sunt refereodae, in qua oculi non extus apparent vel etiam defi-
ciunt. In secunda specie, unica est orbita, quae simplicem, extus patentem continet oculi bulbum; nonnumquam supra eum
est nasi vestigium, proboscidem referens. — Huic sequentes hujus Tabulae figuras dicavi.

Fig. 3. Caput infantis deformis faeminini, cyclopia laborantis, depictum magnitudine una tertia parte deminuta, quod
debeo viro clarissimo tiedehaivn, Beob. u. Missbildungen des Gehirns u. seiner Nerven, in Zeitschr. f. Physiol., \\. B,, p. 81.
In eo apparet secunda Cyclopiae species, et quidem hujus varietas, in qua proboscis supra oculi bulbum simplicem est sita. Libera
proboscidis pars extrema est paululum tumida, et in parte media foveam continet, cujus apertura ducit ad canalem amplum ,
membrana mucosa obtectum et coeco fine terminatum. — In nasi radice duo parva sunt fragmenta ossea, angulosa, et fibris
aponeuroticis cum frontis osse conjuncta. — Quatuor palpebrae, quae acutis angulis invicem conjunguntur, spatium rhomboi-
deum ambeunt, quoocuhis continetur. In cantho oculi superiori et inferiori est incisura, quae lacum et carunculam lacrymales
continet. — In palpebris ciliis obsitis apparent puncta lacrymalia et ostia glandularum meibomîi. Simplex sed amplus est oculi
bulbus, non prorsus in centre situs, sed a massa rubra, solida , in tela conjunctiva obvia, paululum sinistrorsum remotus. —
Partes oculum constituentes sunt siraplices, et unus tantum est nervus opticus. Oculi musculi e contra sunt gemini, et mas-
sam componunt, non facile dispertiendam.

Fig. 4. Cerebrum exhibet hujus infantis deformis, magnitudine naturali depictum. Per cranii aperturam, vidit tiedemann ce-
rebrum esse parvum, illudqiie tantum partem anticam cranii implere. In ejus parle media et postica, infra duram matrem
magna est humoris rubri aquosi copia. Hemispheriorum loco massa est communis, a parle antica versus poslicam tendens,
angusta /",/\',/\', sine ulla incisura longitudinali, ad processum falciformem durac matris recipiendum. Sinus longitudinalis est
intervallum parvum, triangulare , inter laminas durae matris silum, quod a parle anlica versus poslicam lendil, et in sinum
transversum continuatur. Superficies externa cerebri est glabra, sine sulcis vel gyris : tantum in parle media superficiei
superioris, duae sunt foveae parum profundae. — Propier parvum cerebri ambilum, cerebellum a, corpora quadrigemina
b, glandula pinealis e et thalami nervorum oplicorum c nuda jacent, et tantum membrana vasculari cerebri obleguntur. —
Medulla oblongata, cerebellum, pons varoui et corpora quadrigemina solitam sequuntur normam. Corpora olivaria massae
sunt, quae ovoruni ad inslar eminent. Corpora candicantia in massam parvam , simplicem confluunt, ante quam jacet
infundibulum cum glandula pituitaria. In corporibus quadrigeminis, thalamis nervorum opticorum, glandula pineali, ejusque
cruribus nihil est nolatu dignum — Ex utroque partis anticae thalami nervorum oplicorum lalere essurgil funiculus
planus fibrarum medullarium g, (j, qui cum funiculo oppositi lateris conjungitur in massam, arcum referentem h.

Ill margine superiori hujus arcus medullaris sunt fasciculi molles, medulläres i, i, qui in parlera poslicam cerebri evanes-
cunt. — Corporis striati indicium esse videtur. — Ante thalamos nervorum opticorum, et infra arcum medullärem est apertura
magni ambitus k, quae in cerebri cavum transit. Nervus opticus valde crassus, a loco quo ex utriusque radicis concretione
nasci videtur, dextro infundibuli latere anteriora versus lendit, et in orhitam pénétrât. Tiedemann putal vitium istud congeni-
tum natum esse a vehemenli animi perturbatione, qua affecta fuit mater, dum hocce infante gravida erat.

Fig. S. Faciem repraesentat infantis recens nati, faeminini, magnitudine naturali depictam, cujus imaginem debeo viro elar".
tiedemann 1. c. qui narrai in ulraque ejus manu sex esse digitos, et similiter pedem sinistrum sex digitos possidere. — Nasi partes
externae et internae deficiunt, sed ejus loco est proboscis ISlineas longa, quae e fronte deorsum pendet. — In hujus proboscidis
parles extrema parva est apertura, quae in canalem brevem , et coeco fine terminatum transit. Ad proboscidis radicemparvus est
nucleus, osseus, substantia aponeurotica cum frontis osse conjunctus. Mox infra proboscidem jacet oculi bulbus cyclopicus,
circumdalus quatuor parvis palpebris, in angulos conjunctis et ciliis obsitis. In angulo superiori et inferiori caruncula est
lacrymalis, ibique quaevis palpebra punctum habet lacrymale. —Tunica conjunctiva a superficie intima palpebrarum transit
supra faciem anticam bulbi ocularis. — Corneae duplices, marginibus internis invicem confluunt, et pone eas apparet pupillae
orificium in transversam directionem protractum, et iridibus eadem ratione invicem conjunctis circumdatum. Oculi bulbus
parte poslica massa musculari, irregulari est lectus, et fere duplex apparet. Sclerotica, choroidea et retina parte postica sunt
duplices, sed parte antica adeo connatae, ut commune tantum référant cavum, ad humores oculi recipiendos. A corona ciliari
excipitur iris magna et transversa directione valde lata, quae pupillae orificium fissiforme efificit. Pone iridem jacet lens crys-
tallina magna, superficie antica et postica valde convexa. Hemispheriorum cerebri loco, vir dar\', tiedemann tantum massam
oblongam invenit, ovi formam referentem, in qua nullum est vestigium foveae, a processu falciformi durae matris oriundae.
Tola superficies externa est glabra, sine sulcis vel gyris, eadem fere ratione atque in foelu prioris periodi. In cerebello et
medulla spinali nihil est, quod a norma aberrat. Propter mollem cerebri conditionem, paries internas examinare non potuit
vir clarissimus. Deficiunt nervi olfactorii simul cum osse ethmoideo. — Nervi optici sunt exiles el tenues, et sibi invicem
applicati in orbitam penetrant, in qua quisque transit in partem dimidiam bulbi ocularis. — Antequam orbitam relinquant,
nullum inter eos apparet conjunctionis indicium.

Fig. 6. Segmentum capitis infantis faeminini cyclopia laborantis, descripti a s. delle chiaie îstoria Anatomica-teratologica
intorno ad una Bambina rhinocefalo-monocdla , Napoli 1840. Quamvis icon mirabilem polius habeat adspeclum , eam tamen
imilari el paululum meliorem reddere constitui, primo quoniam eam minus notam censeo, tum quoniam ipsa observalio
bene multa continet notalu digna. — Praesertim distinguitur praesentia oculi, qui quemadmodum ejus sectione verticaîi palet,
est salis perfectus, quamquam déficiente nervo oplico. Itaque iis casibus est annutnerandus, qui T. II, p. 75 describuutur, demon-
stranles oculi formalionem sponte sua fieri, et nequaquam e nervo oplico esse derivandani, porroque relinam, quemadmodum
jam viri dar\' magendie observatione patuit, occurrere posse, licet deficiat nervus opticus.

In a, a, a repraesenlanlur cerebrum, in b cerebellum, in c medulla oblongata , in d corpus callosum, in e vena cerebra-
lis, in f Sectio verticalis oculi, in gf, g, g musculi oculi, in h ganglion ciliare, in l tertium, m quartum, n sextum nervorum
cerebralium par, o ramus ophthalmicus nervi trigemini, p, q a. ophlhalmica, r a. basilaris et in s, t partes internae canalis
nasalis, proboscidem referentes.

Fig. 7. Cranium Suis scrophae recens nati cujus pars suprema est sublata, quod debeo viro clar°. otto monslr. sexe,
descr. anat. p. 100, Tab. H, fig. 1, 2, 5, depictum magnitudine una lerlia parle deminuta. Est oculus magnus infra fron-
lem; cornea valde convexa palpebra simplici superiori tegitur; palpebrae inférions pars deficit. — Maxilla superior est brevissi-
ma, unde lingua valde eminet. Nullum est nasi indicium. — Inter orbitam et cranii cavitatem larga est communicatio, quae
etiam durae malri transitum concedit. Pars cerebri orbila continetur, unde oculi bulbus ibi in parle antica foveam format
salis profundam. In cranii cavitate neque indicium est processus falciformis, neque lentorii. Eorum locum tenet plica, trans-

versa, semilunaris. — Cerebrum non in duo hemispheria separatur, sed vesicam refert simplicem, parvam, pone quam duo
ganglia cerebralia et corpora quadrigemina nuda jacent. Inter cerebri vesicam et corpora quadrigemina supra ganglia cerebralia
est vesica ampla et simplex, sero replela, a duabus intimis cerebri tunicis formata , et margine antico, e parte postica cerebri
originem sumens. — Medullam nerveam nullam sed serum continet, unde ventriculorum cerebri locum teuere videtur.
Hinc in ejus fundo duo apparent ganglia cerebralia simulque introitus ad aquaeductum sylvu. Corporis callosi, septi pellucidi,
fornicis, plexuum choroideorum nullum est vestigium. Supra corpora quadrigemina maxima jacet glandula pinealis. Cere-
bellum, cerebri ratione habita, est valde evolutum. Nervi olfactorii prorsus deficiunt. Est nervus opticus simplex ; quartum
nervorum par deficit; tertium est valde evolutum; omnes reliqui nervi cerebrales adsunt, non secus ac tenues et exiles arteriae
cerebrales; glandula pituitaria el infundibulum sunt excavata. — a maxilla inferior ; b superior ; ç lingua ; d oculi bulbus sim-
plex ; e cerebrum ; f vesica cerebralis serum conlinens ; g introitus ad aquaeductum svlvii ; h, h corpora quadrigemina : i cere-
bellum ; k, k dura mater.

Hacce igitur observalione nolatu dignissima , indicatur nexus inter oculi bulbum el cerebri cavum, prorsus ad conditio-
nem foelalem referendus, qua, quemadmodum T. H, p. 51 dixi, cerebrum modo inchoatum unam efficit cavitatem cum
oculo. — Hancce conditionem etiam propriis observationibus mihi esse notam sequenti tabula patebit.

Fig. 1 stelt het hoofd eener menscliehjke misgeboorte voor, geteekend op \'^/g der natuurlijke grootte, en ontleend aan
OTTO, Monstrorum seoocentormn descriptio anatomica , Vratislaviae 1841, p. 88, Tab. Hl, fig. 1. — In hetzelve vertoont zieh
een overgang van den eersten tot den tweeden hoofdvorm van cyclopie. Het aangezigt en het bekkeneel zijn smal en uitgerekt,
het achterhoofd is als afgeknot. De mondopening is zeer klein, en slechts zeven lijnen lang; de neus ontbreekt. — In de
plaats der oogen zijn vier ruitvormig met elkander verbondene oogleden , waarvan de bovenste cn de onderste zich in eenen
hoek met elkander vereenigen. Aan dezelve zitten zeer kleine ooghaartjes, achter het bindvlies zit een rudiment van oogbol,
hetwelk eene kegelvormige gedaante heeft, met eene naar boven gekeerde grondvlakte, welke ongeveer 9 lijnen breed en
hoog is. — Innerlijk is de oogbol bekleed met het vaatrijk vlies en met pigment, zonder eenige krystallens, glasachtig lig-
chaam of regenboog te bevatten. — Rondom den oogbol zijn eenige verwarde spiervezelen , welke uit het achterste ge-
deelte der oogkas voortkomen en van voren zich aan het bindvlies vasthechten. Er is geene traanklier, maar wel een enkel
traanpuntje, geplaatst ter regterzijde in den benedensten ooghoek. De kin en bals zijn met veel vet omgeven. — Behalve
dat is er in de oogkas eenhygroma, in omvang aan eene kersenpit gelijk, en met vaste lympha gevuld. Boven den hoek der
bovensle oogleden hangt aan eenen steel, een rondachtig gezwel, hetwelk vast, dik, elastisch en met de uitwendige huid be-
kleed is. — Het vervangt de plaats van slurpvormigen neus en bestaal inwendig uil celwijze zelfstandigheid, met peesachtige
draden doorweven, en eene groote hoeveelheid strembare lympha bevallende. Door de ontleding bleek, dat het sikkelvormig
verlengsel van het hard hersenvlies naar voren ontbreekt, maar achterwaarts even als het tentvormig verlengsel aanwezig is.
De overlangsche aderlijke boezem van het hard hersenvlies is klein en driehoekig van gedaante ; de dwarse daarentegen heeft
eenen groolen omvang. Het voorste gedeelte der hersenen is enkelvoudig, en het doet zich voor onder den vorm van twee
halfronden, welke zich achterwaarts voortzetten in eene blaas van aanmerkelijken omvang, welke met weiachtig vocht gevuld
is, en benedenwaarts tot aan de"kleine hersenen afdaalt. Innerlijk vormt zij slechts eene gemeenschappelijke holte, in welke
zich een enkel hersenganglion bevindt, zonder eenig bewijs van derde hersenholligheid, van commissuren , van gewelf, of van
eeltachtig ligchaam. — Er is eene opening in, welke naar de waterleiding van sylvius voert. — De vierlingknobbels, het
klapvlies der kleine hersenen, de kleine hersenen, de brug van varolius en het verlengd merg hebben hunne gewone gesteld-
heid. — De eminentiae candicantes ontbreken. De slijmklier heeft hare gewone gesteldheid; de pijnappelklier was niette

welke ik D. II, bl. 73 heb voorgedragen, toonende dat de vorming van het oog geheel onafhankelijk is van de gezigtszenuw,
en dat er, gelijk dit ook reeds door magendie was waargenomen, een netvlies kan zijn, in weêrwil van het gemis van ge-
zigtszenuw.

In a,a,a worden de groote hersenen, in b de kleine hersenen, in c het verlengd merg, in d het eeltachtig ligchaam,
in e eene hersenader, in f de verticale doorsnede van het oog, in de oogspieren, in h het ganglion ciliare, in l het

derde-, in m het vierde-, in n het zesde hersenzenuwpaar, in g dc voorhoofdstak van het vijfde paar, in jo, ^ de a. oph-
lhalmica , in r de a. basilaris, in s, / de inwendige deelen van den slurpvormigen neuskoker afgebeeld.

Fig. 7. Hoofd van een pasgeboren zwijn, van hetwelk het bovendeksel is afgenomen, ontleend aan otto wiojis^r. seajc. descr.
anat.^. 100, Tab. II, f. 1,2, 3, afgebeeld op Vs der natuurlijke grootte. Er wordt een groot oog onder hel voorhoofd bemerkt; het sterk
gewelfd hoornvlies is door een enkelvoudig bovenste ooglid bedekt; aan het onderste ooglid ontbreekt een gedeelte. De bovenkaak is zeer
kort, waardoor de tong sterk uitpuilt. Er is geene de minsle aanduiding van neus. Tusschen de oog- en hersenholte bestaat eene ruime
gemeenschap, door welke ook hel hard hersenvlies heengaat. Een gedeelte der hersenen is in de oogkas geplaatst, waardoor de oogbol er
van voren eene vrij diepe kuil vormt. Er is in de schedelholte noch aanduiding van sikkelvormig, noch van tentvormig verlengsel.
Hunne plaats wordt door eene dwarse, halvemaansgewijze plooi vervangen. De groote hersenen zijn niet in twee halfronden verdeeld,
maar doen zich voor, als eene enkelvoudige , zeer kleine blaas, achter welke zich twee hersenknoopen en de vierlingknobbels , in
onbedekten staat bevinden. — Tusschen de hersenblaas der groote hersenen en de vierlingsknobbels is er, boven de hersen-
knoopen , eene groote en enkelvoudige blaas, met wei gevuld, uit de twee binnenste hersenvliezen zaamgesteld, en met haren
voorsten rand uit den achterrand der groote hersenen oorsprong nemende. — Er is geen zenuwmerg in , maar wel weiach-
tig vocht, waardoor zij de plaats der hersenholligheden schijnt te vervangen. Hierdoor vertoonen zich ook op haren bodem
de twee hersenknoopen met den ingang lot de waterleiding van sylviüs. Van eeltachtig ligchaam, doorschijnend middelschot,
gewelf, vaatvlechten is geen bewijs. Boven op de groote vierlingknobbels ligt de pijnappelklier. — De kleine hersenen zijn
in verhouding lot de groote sterk ontwikkeld. De reukzenuwen ontbreken te eene male. Er is eene enkelvoudige gezigts-
zenuw ; het vierde zenuwpaar ontbreekt ; het derde is sterk ontwikkeld ; al de overige hersenzenuwen bestaan, evenzeer als de
kleine en dunne hersenslagaderen ; de slijmklier en de Irechter zijn hol. — a de onderkaak; b de bovenkaak; c de long; d
het enkelvoudige oog ; e groote hersenen ; /"de weiachtige hersenblaas ; g ingang lol de waterleiding van sylviüs ; h, h vierling-
knobbels ; i kleine hersenen ; fc, k hard hersenvlies.

Door dit merkwaardig geval wordt derhalve het beslaan eener gemeenschap tusschen oog- en hersenholte aangewezen,
welke lot dien vruchlelijken toestand schijnt leruggebragt te moeten worden, in welken, gelijk ik D. II, bl. 31 heb gezegd,
de nog onvoltooide hersenen ééne holte met het oog uilmaken. — Dat ik dezen vorm des gebreks ook in eigene waarnemingen
heb teruggevonden, wordt door de volgende Plaat bewezen.

Haecce tabula secundae cyclopiae speciei est distinata, in qua, quemadmodum in explicatione Tab. LU dixi unica est
orbita, quae simplicem extus patentem continet oculi bulbum ; nonnumquam supra eum est nasi vestigium, proboscidem
referens.

Fig. 1, 3, 4 et 5 exhibent externum capitis babitum simulque cerebrum et cranium pulli Sue scropha recens
nati, hacce cyclopiae specie deformis. Hlum debeo viro ornatissimo van peenen , qui hujus dissectionis mihi praebuit
opportunitatem.

Fig. 1 repraesentat oculum simplicem in parte media frontis situm, et tribus palpebris circumdatum, quarum superior figuram
refert semilunarem, ambae inferiores vero in angulum invicem conjunguntur, in quo caruncula lacrymalfe est sita. Ad marginem in-
feriorem orbitae apparet plica cutanea semicircularis, valde profunda , ad cujus partem anticam eminet labium superius. —
Maxilla inferior valde anterioraversus protrahitur, et propter parvam capacitatem, quam ossa maxillaria superiora parum evo-
luta oris cavitati concedunt, lingua ex ea quasi est protrusa. Mentum est rotundum et sursum incurvatum. Oculi bulbus est
parvus, intus et extus simplex et parte postica fibris muscularibus circumdatus, quae variis directionibus se decussant, et ne-
quaquam ad distinctes musculos oculares referri possunt.

Fig. 2. Exhibet superficiem inferiorem cerebri valde imperfecti hujus embryi. — Deficiunt primum nervorum cerebra-
lium par sive nervi olfactorii. — Duorum nervorum opticorum locum tenet nérvus tenuis , vagina contentus, quae cum cavo
durae matris cohaeret, et ut illud ipsum humore seroso est repletus. — Adsunt reliqui nervi cerebrales; eos debitis suis
numeris in icone indicavi. — Encephalon est parum evolutum; hemisphaeriorum cerebri loco lobus est rotundus o, indivisus
et globum referens, e cujus parte media baseos parvus provenit nervus opticus, qui e plica quasi exsurgere videtur. Pe-
dunculi cerebrales transeunt in marginem posticum hujus lobi; adeo breves sunt, ut pons varolii b statim pone hunccelóhum
sit situs, et nervus oculo-motorius quasi e sulco , inter ambas istas partes exsurgere videatur. — Pons varolii 6 ipse est valde
evolutus, et une tramite quasi transit in medullam oblongatarn. Solalinea transversa parum profunda, e qua nervorum
cerebralium par sextum provenit, discernuntur ambae illae partes. — In medulla oblongata lata et tereti c solitr
fasciculi non bene distinguuntur ; tantum in parte media levis apparet separatio inter duas partes dimidias. Cerebellum rf, d

maximam encephali porlionem constituit, pyri refert forman, apice retrorsum inclinato. Ejus superficies bene multis
gyris est obsita.

Fig. 3 demonstrat ita dictum vermem c pro maxima parte ambitum cerebelli efficere. — Exinde , si a parte superiori
conspiciatur, encephalon pro maxima parte a cerebello formari videtur. — In ejus parte antica saltem tantum apparent corpora
quadrigemina«, b, quorum postica b partim cerebello obteguntur, et antica nuda jacent cum superficie superiori lobi globosi d, rf,
antea discripti, qui hic in duo hemisphaeria est separatus et hinc pro maxima parte e thalamis nervorum opticorum formatus
esse videtur. — Patet exinde deficere cerebri hemisphaeria, et propterea nudas jacere partes , quae in conditione normali iis
obteguntur. — Cum encephalo isto conjungitur saccus membranaceus, hemisphaeriorum cerebri locum teneus, humore seroso
repletus, et meatum habens in vaginam, qua continetur nervus opticus tenuis. — Videntur igitur cerebrum et oculusconsti-
tisse infimo isto formationis stadio, quando cerebrum inchoatum et oculus eodem continentur cavo.

Fig, 4. Cranium refert hujus Suis s crop hae, quod solitum habet cyclopiae adspectum. In a est os frontis, triangulum
referens, infra quod, incisurae ethmoideae locum tenet arcus osseus b, deorsum in marginem superiorem apophysium ensiformium
ossis sphaenoidei continuatus c, c et cum iis aperturam efficiens, ovi formam referentem, per quam transit vagina nervi optici
antea allata. — In orbitam disperguntur nervorum cerebralium par tertium, quartum et sextum, simulque ramus primus
nervi trigemini, Transeunt per foramen, fissurae orbitalis superioris et foraminis rotundi ossis sphaenoidei locum tenens ,
quo etiam transmittitur ramus secundus nervi trigemini.

In ipso cranio digna omni attentione est brevitas maxillae superioris in arcmn sursum inflexae, propter quam maxilla
inferior fortiter sursum inflectitur, et valde ante maxillam superiorem eminet. In d os unguis simplex solita ratione infra
unicam orbitam est situm.

Fig. S. Pars superior cranii est sublata, ut cerni possit baseos superficies interna. In a est apertura, ovi formam
referens,. per quam nervi optici vagina transmittitur, simulque inter oculum et encephalon, communicatio existit, sacci supra-
dicti ope-, b, b sunt apophyses ensiformes ossis sphaenoidei, pone quas sita sunt foramina, quae locum tenent fissurarum
Bupraorbitalium , per quas transmittuntur nervorum cerebralium par tertium , quartum et sextum , nec non rami primus ét
secundus nervi trigemini. Sella turcica est valde augusta ; c,c sunt alae majores ossis sphaenoidei; d processus clinoidei
posteriores; e basis ossis oecipitalis ; f, f, partes petrosae ossium temporalium; partes condyloideae ossis occipitalis cum fo-
raminibus eondyloideis anterioribus.

Fig. 6. Repraesentat habitum externum varietatis secundae cyclopiae speciei, in qua supra oculum unicum proboscis
est. Est caput puHi Sue scropha recens nati, quem vir clarissimus broers dissecandum mihi praebuit. — Supra
oeulum unicum, plica cutanea irregulari circumdatum, quae palpebrarum locum tenet, proboscis est retrorsum inflexa,
ossibus sustentata, et septo in duas partes separata. — Dissectio docet, oculum unicum massa musculari irregulari
esse circumdatum, in eumque nervum opticum non penetrare. — Sclerotica, cboroidea et lens crystallina distincte
conspiciuntur. — Reliquas oculi partes discernere nequeo. -- Ambae maxillae et lingua habitum referunt similem ei,
quesi exhibui fig. 1.

Fig. 7. Exhibet encephalon hujus animalis deformis, ut pateat, hemisphaeriorum cerebri locum teuere lobum rotun-
dum , excavatum, anteriora versus in apicem terminatum , e quo venit nervus olfactorius unions a. Cum nervis opticis defi-
cientibus deficiunt etiam illorum thalami. Inde ah apice lobi usque ad ejus marginem posticum superficies apparet, in qua
hic illic sunt leves sulci. — Supra ejus marginem posteriorem reflectuntur nervi oculo-motorii b, b. Medullae oblongatae,
pontis VAROLII et crurum cerebralium locum tenet massa communis, in qua vix separationis apparent vestigia. Cerebellum
vix differt a normali; conditione.

Fig. 8. Cranium hujus suis deformis , in quo os frontis in duas partes est separatum a, a. Haecce fissio apparet in

omaibus in quibus adsUßt msös et nervi olfactorii. Distincta sutura tendit a sutura coronali versus ossa nasi.

Haec sunt lata rfe^ et in parte postica sur^utti reflexa, ibique canalern constituunt deorsum fibro-cartilagine clausum. In ejus
parte media situm est septum cartilagineum, quod eadem ratione atque; in narium cavitate bene formata, canalem in duas
partes separat. Cr^ Infrac locum, quo ossa nasi conjunguntut\'cum processibns nasalibus .ossiuin frontalium , intervallum re-
manet siinili fibro-rcartilagine clausum , — Fere;iin angulo jnfimo hujus spatii inteijectî lamina : est ossea transversa c ossis eth-
moidei primordiuoi referens ; hinc intervallunj ipsuni incisurae ethmoideaef locum tenet. Ad partem infimam hujus spatli
ioterjecti confluunt ambo ossa frontalia, quae in superficie interna cranii relinquunt aperturam transversam, ovi fere formam
referentem, et lamina vera cribrosa fibro-cartilpgiOea clausapfi ; est haeC:foramini fibrae nervi olfactorii

transmitti distincte observavi. — Per laminam, canalem nasalem deorsum claudentem, translucent segmenta ossea, forsitan
pro ossibus spongiosis habenda. Itaque omnia, quae cum apparatu olfactorio connectuntur , in perfecta sunt conditione ;
e contra omnes partes, quae ad oculum pertinent sunt imperfectae. — Stricto sensu deficit orbita. Haec saltem nequaquam
praecluditur. Deficiunt apophyses zygomaticae ossis frontis, quorum locum tenet in sinistro laterere tuberculum vix conspi-
cuum. Paries posterior orbitae est fere apertus , saltem pro parva tantum parte lamina ossea transversa clausus. — In ejus
parte superiori apertura est ampla rotunda d, formata inter ossa frontis et apophyses ensiformes ossis spbaenoidei, in primitiva
ejus conditione membrana clausa. -Infra eam planities est ossea , transversa e , formata a processubus ensiformibus ossis sphae-
noidei, et infra eam lata apertura , quae ambarum fissurarum orbitalium locum tenet. — Cum omnibus hisce conjunctam
esse irnperfectam ossis spbaenoidei conditionem sequentis figurae explicatio docebit. In omnibus reliqnis convenit istud cra-
nium cum prima cyclopiae specie.

Fig. 9. Superficies interna cranii aperti hujus cyclopis, in qua ad a est vasta apertura, inter ossa frontis et apophyses

ensiformes ossis spbaenoidei, et in primitiva ejus conditione membrana clausa. Infra eam planities est ossea transversa b, apo-
physibus ensiformibus ossis spbaenoidei formata, et infra eam ampla apertura e, e, quae locum tenet ambarum fissurarum or-
bitalium. Os sphaenoideum est valde imperfectum, nam ejus apophyses ensiformes b sunt prorsus sepositae, et nequaquam cum
ossis corpore sive basi conjunctae. — Basis ossis spbaenoidei c est angusta, et processus clinoidei posteriores d ita anteriora
versus tendunt, ut sella turcica vix sit conspicua ; alae majores f f sunt parum latae, ubi e basi ossis exsurgunt, sed dein ex-
trorsum paululum fiunt latiores, ut conjungantur cum ossibus parietalibus et cum osse frontis. In iis nullum est foramen, per
quod transire possent rami nervi trigemini. Hi simul cum nervornm cerebralium pari tertio, quarto et sexto transeunt, per
amplam aperturam, fissurarum orbitalium locum tenentem. Exinde patet, os sphaenoideum substitisse, in formationis stadio
quod inferius est illo, quod observe in reliquis cyclopibus a me dissectis.

Fig. 10. Encephalon pulli Sue scropha recens nati, e museo viri clarissimi bakker, in academia Groningana quondam
anatomiae professoris. In eo oculi bulbus magnus distincte e duobus compositus apparet. Pupillae orificium in duo est separa-
tum, _Quaevis pars dimidia semilunarem habet formam; ambae hae partes dimidiae in parte media invicem cohaerent. —

Adest lens crystallina duplex cum duabus coronis ciliaribus, quae parte media in marginem rectum invicem connectuntur ;
oculi bulbus hinc in duo quasi segmenta separatus videtur. Tantum unus nervus opticus in partem mediam bulbi pénétrât.
In fronte mox supra oculum, proboscis est sita, in qua nuclei sunt ossei, qui pro parte cum ossibus spongiosis et cum eth-
moideo comparari possunt. — Praeterea distincta est lamina cribrosa, pro parte ossea, pro parte membranacea, incisuram
ethmoideam ossis frontis implens et transitu! nervorum olfactoriorum tenuium inserviens. Praeterea in osse frontis cavum est
triangulum, mox supra incisuram ethmoideam situm, et pro imperfecta olfactus officina habendum. — In encephalo, quod
repraesentavi, hemisphaeria sunt parum evoluta et in unam massam conjuncta. Haec figuram refert triangulam, sulcis irregu-
laribus praeditam. — Attamen in utroque baseos latere inter ea sulcus est, stlvii fossam referens, e quo tenues exsurgunt nervi
olfactorii a, a. Pone cerebrum massa est rotunda, quae e thalamis nervorum opticorum et e cruribus cerebralibus connata

esse apparet, et unico nervo optico h originem dat. Pone eam massa est ovi formam referens, quae ex infundibulo et e cor-
poribus candicantibus invicem concretis orta videtur. Medulla oblongata et cerebellum ratione habita ceterarum partium sunt
minus evoluta, quam in aliis cyclopibus a me pervestigatis.

Haecce omnia probant, huncce cyclopem ad tertiam speciem pertinere. — In eo quam maxime hoc est notabile,
nervum opticum esse unicum, licet oculi bulbus sit duplex, et adesse nervos olfactories. Ita enim demonstrantur quaeT. II,p. 72
dixi, cyclopiae causam non in nervorum olfactoriorum defectu esse quaerendam, neque magis directum nexum observari inter oculos
et nervum opticum. Exinde loco citato deduxi, tiedemannum minus recte systema nerveum principium gfewerons ei ordinms
apellasse. — Sed et alia huic theoriae opponi posse argumenta sequenti Tabula patebit. ^ ^ : j1 ^^

Deze plaat is aan den tweeden hoofdvorm van Cyclopie gewijd, waarin, gelijk reeds vroeger werd gezegd , de enkel-
voudige oogkas, eenen uitwendig zigtbaren oogbol bezit, en waarboven somtijds de schijn van eenen uitwendigen neus,
onder den vorm van snuit is.

Fig. 1, Q, 5, 4, 8, stellen de uitwendige gedaante van het hoofd, met de hersenen en den schedel van eene zwijnsvrücht
voor, in welke zich deze vorm van cyclopie vertoont. Ik ben denzelven aan den heer van peenen verschuldigd, die mij tot
deïë\'ontleding gelegenheid gaf.

Fig. 1 toont, dat het enkelvoudige oog geplaatst is in het midden van het hoofd, en omgeven wordt door drie oogleden,
waarvan het bovenste eene halvemaansgewijze gedaante heeft, terwijl de beide onderste zich zamen tot eenen hoek vereenigen, in
welken de caruncula lacrymalis geplaatst is. Aan den benedenrand van de oogkas vindt men eene sterk uitgedrukte halfcir-
kelvormige huidplooi, aan welker voorkant de bovenlip uitpuilt. De onderkaak steekt sterk vooruit, en de tong, wegens de
geringe ontwikkeling der bovenkaakbeenderen, de voor haar bestemde ruimte missende, is als uit de mondholte verdrongen.
De kin doet zich afgerond en naar boven gebogen voor. De oogbol is klein , zoo wel uit- als inwendig enkelvoudig, en ach-
terwaarts van spiervezelen omgeven, welke zich in verschillende rigtingen doorkruisen, en niet tot bepaalde oogspierentèrug^
gebragt kunnen worden. \'•

Fig. 2 stelt de onder vlakte van de zeer onvolkomen hersenen dezer misgeboorte voor. Het eerste paar hersenzenuwen v of
de reukzenuwen, ontbreken. In plaats van twee is er slechts eene dunne gezigtszenuw, in eene scheede bevatwelke
met de holte van het hard hersenvlies zamenhangt, en even als zij met weiachtig vocht gevuld is; de overige hersen-
zenuwen zijn aanwezig , en worden door hare nummers aangeduid. De hersenen zijn zeer gebrekkig; in plaats van groöte herv-
senen , bemerkt men eene ronde kwab, a, welke hoegenaamd geene scheiding in halfronden aantoont, zich als eenen kleiudn
kogel voordoet, uit welks midden, aan de grondvlakte, de kleine gezigtszenuw uitpuilt, welke aldSar, als uit éene plooi,
te voorschijn komt. — Aan den achterland gaan de hersenschenkels in deze kwab over ; zij zijn zoo korC vJ dat^dëi brug vaii
vaeolids, b, terstond achter gemelde kwab geplaatst is, en de beweegzenuw van het oo^, als uit èene spleet^ tü^sohen jdèas
beide deelen ontspringt. De brug van varoliüs , zelf is vrij sterk, en loopt als het ware in ééne lijn met heliVerleÈgdè
merg voort. Eene flaauwe lijn van scheiding, uit welke het zesde zenuwpaar voortkomt, is het eenige , waardoor beidé dee-
len zich van elkander doen onderkennen. In het breede en rolronde verlengde merg, c, zijn de gewone bundels niet ^duidelijk

uitgedrukt; alleenlijk bemerkt men in het midden eene flaauwe lijn van scheiding tusschen de beide helften. De kleine her-
senen d, d, maken verreweg het grootst gedeelte van het hersenstelsel uit; zij zijn peervormig van gedaante, met naar achte-
ren gekeerden punt. Hare oppervlakte is met menigvuldige kronkels voorzien.

Fig. 3 doet zien, dat de zoogenaamde vermis, c, een groot gedeelte van dén omvang der kleine hersenen beslaat. Het
gevolg hiervan is, dat de hersenen, van boven af beschouwd wordende, zich voordoen, als bestonden zij grootendeels uit de
kleine hersenen. Aan derzelver voorkant althans, bemerkt men niets dan de zeer sterk ontwikkelde vierlingknobbels, a,
waarvan de achterste, b, gedeeltelijk door de kleine hersenen bedekt worden, en de voorste geheel vrijliggen, benevens de
vóór deze geplaatste bovenste oppervlakte van de vroeger beschrevene kogelronde kwab, d, d, welke zich hier voordoet als
in twee halfronden gescheiden, waaruit het vermoeden ontstaat, als bestond zij grootendeels uit de gezigtsbeddingen. Hieruit
blijkt, dat de halfronden der groote hersenen ontbreken, en zich om deze reden ook deelen naakt voordoen, welke door hen
beboeren bedekt te worden. Met deze hersenen is een vliezige zak verbonden, de plaats van halfronden der groote hersenen
vervangende, met weiachtig vocht gevuld, en gemeenschap oefenende met de scheede, in welke de dunne gezigtzenuw ge-
plaatst is. Hersenen en oog schijnen derhalve op dien lagen trap van ontwikkeling te zijn blijven staan , in welken de nog
onvoltooide hersenen ééne holte met het oog uitmaken.

Fig. 4 doet den schedel dezer zwijnsvrucht kennen, welke de gewone verhouding van cyclopie vertoont. Bij a is het
enkelvoudige en driehoekige voorhoofdsbeen, onder hetwelk in plaats van zeefbeensinsnijding een beenige boog b is,
welke zich benedenwaarts met den bovensten rand der zwaardsgewijze uitsteeksels van het wiggebeen vereenigt, c, c, en daar-
mede eene eirondte omschrijft, welke tot doortogt van de vroeger opgegevene scheede der gezigtszenuw dient. In de oogholte
verspreiden zich het derde, vierde en zesde zenuwpaar, benevens de eerste tak van het vijfde paar. Zij gaan door eene ope-
ning, welke de plaats van bovenste oogholtespleet en van rond gat van het wiggebeen schijnt te vervangen ; door haar gaat
ook de zeer zware tweede tak van het vijfde paar.

In den schedel is de kortheid en bovenwaardsche ombuiging der bovenkaak merkwaardig, om welke oorzaak de onderkaak
zich sterk naar boven ombuigt, en verre vóór de bovenkaak uitpuilt. In d is op de gewone wijze het vereenvoudigd traan-
been onder de enkelvoudige oogkas geplaatst.

Fig. S. Het bovenste gedeelte van den schedel is weggenomen, om zijne grondvlakte van binnen zigtbaar te maken. In
a is de eironde opening, door welke de scheede der gezigtszenuw heengaat, en tevens oog eii hersenen, door middel van den
hierboven gezegden zak, met elkander in gemeenschap gesteld worden Azijn de zwaardsgewijze uitsteeksels van het wigge-
been, waarachter zich de openingen bevinden, de plaats van bovenste oogkuilspleten vervangende, door welke het derde,
vierde en zesde zenuwpaar heengaan met den eersten en den zwaren tweeden tak van het vijfde paar. De turksche zadel
blijkt zeer naauw te zijn; c, c zijn de groote vleugels van het wiggebeen; d de processm cUnmdei posteriores; e grondstuk
van het achterhoofdsbeen; f, f steenachtige gedeelten der slaapbeenderen; gr, g knobbelgedeelten van het achterhoofdsbeen met
de foramina condyloidea anteriora.

Figi 6 stelt de uitwendige gedaante voor dier wijziging van den tweeden hoofdvorm v in welke er boven het enkelvoudige
oog een snuit is. Het is het hoofd van een pasgeboren varken, hetwelk mij door den Hoogleeraar broers ter ontleding is afge-
staan. Boven het enkelvoudige oog y, hetwelk met eene onregelmatige huidplooi omgeven is , de plaats van oogleden vervan-
gende, zit een naar achteren omgeslagen snuit, door beenderen ondersteund, en door een middelschot in tweeën gedeeld.
De ontleding leert, dat het enkelvoudige oog door eene verwarde spiermassa omgeven is. en dat geene gezigtszenuw- in het-
zelve dringt. Hard oogvlies, vaatrijk vlies en kristallens zijn er duidelijk in te zieo. Overig« deelen is het niet mogelijk te
herkennen. De beide kaken en de tong doen zich voor als in de misgeboortev welke ik fig. 1 héb afgebeeld.

Fig. 7. Voorstelling der hersenen dezer misgeboorte, om te doen zien, dat er, in plaats van halfronden der groote her-
senen, eene ronde, holle kwab is, welke naar voren in eene punt uitloopt, uit welke de enkelvoudige reukzenuw a voort-

komt. Het gemis van gezigtszenuw gaat vergezeld van afwezigheid der gezigtsbeddingen. Het gevolg hiervan is, dat van de
punt der kwab tot aan haren achterrand zich eene vlakte vertoont, in welke hier en daar flaauwe sleuven en groeven zijn.
Over haren achterrand slaan zich de nervi oculo-molorii b, b heen. In plaats van verlengd merg ; brug van varolius en her-
senschenkels, is er eene gemeenschappelijke massa, in welke ter naauwernood eenige flaauwe bewijzen van splitsing te bemer-
ken zijn. De kleine hersenen wijken geenszins van den natuurlijken toestand af.

Fig. 8. De schedel dezer misgeboorte, in welken het voorhoofdsbeen in tweeën gescheiden is, a, a. Deze splitsing ver-
toont zich in al die gevallen, in welke er een neus en eene reukzenuw zijn. Een duidelijke naad gaat van den kroon-
naad tot aan de \'neusbeenderen. — Deze, b, zijn breed, en achterwaarts naar boven omgeslagen, een kanaal vormende, hetwelk
beneden door eene vezelachtige kraakbeenige plaat gesloten wordt. In bet midden zit een kraakbeenig middelschot, hetwelk,
even als in eene goed gevormde neusholte, het kanaal in tweeën scheidt. Onder de plaats, waar de neusbeenderen zich met
de neusuitsteeksels der voorhoofdsbeenderen verbinden, blijft eene tusschenruimte over, met hetzelfde vezelachtige kraakbeen
gesloten. Ongeveer in den ondersten hoek dezer tusschenruimte zit eene dwarse beenplaat c, welke men voor een bewijs
van zeefbeen moet houden, en dit zoo zijnde, zoude de tusschenruimte de zeefbeensinsnijding zijn. Aan de benedenzijde dezer
tusschenruimte komen de voorhoofdsbeenderen bijeen , latende aan de binnenvlakte des schedels eene dwarse, ongeveer eironde,
opening over, welke door eene ware vezelachtig kraakbeenige zeefplaat gesloten is; zij is met gaten doorboord, door welke ik
duidelijk de vezels der reukzenuw zag heengaan. Door de plaat, welke het neuskanaal van onderen sluit, ziet men beenstuk-
ken van onderen doorschemeren, welke welligt sponsbeenderen zijn. Al hetgeen met het reukorgaan in verband is, bevindt
zich derhalve in vrij volmaakten staat; voor het oog daarentegen zijn alle deelen geheeronvoltooid. — Strikt genomen, ont-
breekt de oogkas. Er is althans geene afsluiting voor haar. Jukbeensuitsteeksels van het voorhoofdsbeen ontbreken, vervan-
gende een ter naauwernood zigtbaar knopje aan de linkerzijde derzelver plaats. — De achterwand der oogholte is nagenoeg
open, althans slechts voor een zeer klein gedeelte door eene dwarse beenplaat gesloten. Van boven bemerkt men eene rui-
me ronde opening, d, gevormd tusschen de voorhoofdsbeenderen en de zwaardsgewijze uitsteeksels van het wiggebeen. Inden
verschen toestand was zij met een vlies gesloten. Onder dezelve zit een dwarse darm, e, gevormd door de zwaardsgewijze uit-
steeksels van het wiggebeen, en daaronder eene breede opening, de plaats der beide oogholtespleten vervangende. Met een en
ander staat de onvoltooide toestand van het wiggebeen in het naauwste verband, gelijk uit de verklaring der volgende figuur na-
der zal blijken. In alle andere opzigten komt deze schedel met den vroeger beschreven cyclopen-vorm overeen.

Fig. 9. De binnenvlakte van den geopenden schedel dezes cycloops, in welke zich bij a de ruime opening bevindt,
gevormd tusschen de voorhoofdsbeenderen en de zwaardsgewijze uitsteeksels van het wiggebeen, en in den versehen toestand
met een vlies gesloten, waaronder de dwarse darm, b, zit, door de zwaardsgewijze uitsteeksels des wiggebeens gevormd, en
daar onder de breede opening e, e, welke de plaats van de beide oogholte-spleten vervangt. Het wiggebeen blijkt zeer on-
volkomen te zijn, want zijne zwaardsgewijze uitsteeksels b staan geheel op zich zelve, zonder met het ligchaam des beens in
eenig verband te zijn. Het ligchaam des wiggebeens, c, is smal, en de processus cUnoidei posteriores d gaan zoodanig naar
voren, dat de turksche zadel ter naauwernood zigtbaar is; de groote vleugels, f, komen smal uit het ligchaam des wig-
gebeens voort, en verbroeden zich eenigzins aan de buitenzijde, om zieh met de wandbeenderen en met het voorhoofdsbeen
te verbinden. In deze vleugels is geene bijzondere opening voorde takken van het vijfde paar. Deze gaan met het derde, vierde en
zesde zenuwpaar door de breede opening, welke de plaats der oogkuilspleten vervangt. — Uit het een en ander blijkt, dat het
wiggebeen op eenen veel lageren trap van vorming staat, dan in andere door mij onderzochte cyclopen.

Fig. 10. Hersenen eener zwijnsvrucht, welke tot de verzameling van wijlen den Hoogleeraar bakker in Groningen be-
hoort. Hierin doet zich de groote oogbol duidelijk voor, als uit twee zamengesteld. De oogappel-opening is zigtbaar in
tweeën gedeeld. Elke helft heeft eene halvemaansgewijze gedaante; beide helften hangen van weerszijde in het midden te zamen.—
Er is eene dubbele kristallens met twee haarbanden, welke zich in het midden in eenen regten rand zamen vereenigen; de

oogbol is bierdoor als in twee vakken gesplitst. Er dringt slechts ééne gezigtszenuw in het midden van den oogbol. — Op
het voorhoofd zit vlak boven het oog een snuit, in welken men beenstukken vindt, die zich eenigzins bi] een zeefbeen en bij
sponsbeenderen laten vergelijken; ook is er eene onmiskenbare zeefplaat, welke, gedeeltelijk beenachtig, gedeeltelijk vliezig,
de zeefbeensinsnijding van het voorhoofdsbeen vult, en tot doortogt van de zeer dunne reukzenuwen dient. Bovendien ziet
men op het voorhoofdsbeen eene driehoekige holte, welke vlak boven de zeefbeensinsnijding zit, en voor eene onvolmaakte

In de hier afgebeelde hersenen zijn de halfronden weinig ontwikkeld en tot ééne massa vereenigd. Deze massa heeft eene drie-
hoekige gedaante, en is slechts van onregelmatige groeven voorzien. Aan de grondvlakte intusschen ziet men van weêrszijde
eene sleuf, als ware het de groeve van sylviüs; uit haar komen de dunne reukzenuwen voort, o, a. Achter de groote hersenen
bemerkt men eene ronde massa , welke uit de gezigtsbeddingen en de hersenschenkels als zaamgesmolten schijnt, en ook aan
de enkelvoudige gezigtszenuw, b, oorsprong verschaft. Daarachter zit eene eironde massa, welke uit den trechter en de corpo-
ra candicantia schijnt zamengevoegd. Het verlengde merg en de kleine hersenen , zijn naar evenredigheid minder ontwikkeld,
dan in andere door mij onderzochte cyclopen.

Al deze bijzonderheden toonen, dat deze cycloop tot den derden hoofdvorm behoort. — In denzelven zijn de aanwezigheid van
eene enkele gezigtszenuw, bij inwendige verdubbeling van den oogbol en het bestaan van reukzenuwen, feiten van groot ge-
wigt, welke aantoonen, dat, gelijk ik D. 11. bl. 72, meer in het breede gezegd heb, de oorzaak der cyclopie niet in gemis
van reukzenuwen gezocht kan worden, en dat men evenmin tusschen de oogen en de gezigtszenuw eene bepaalde verhouding
kan opmerken. Ik heb daaruit t. a. p. afgeleid, dat tiedemann ten onregte het zenuwstelsel een vormend en regelend begin-
sel heeft genoemd. — Dat daartegen ook nog andere gronden kunnen worden aangevoerd, zal uit de volgende plaat blijken.

Haecce tabula est destinata , ad illustrandam tertiam cyclopiae speciem. — In ea oculus extus est simplex, intus duplex,
et nonnumquam proboscis apparet, vel haec etiam deßcere potest. Hinc transitas fit ad conditionem naturalem. — Oculus
quidem simplex remanet, quoad ambitum externum, sed duplex fit in partibus internis. — Duae sunt ejus varietates, altera
cum, altera sine proboscide.

Fig 1, 2, 3 et 4 repraesentant agnum recens natum, quem dissecandi facultatem mihi benevole concessit vir clarissimus
noman. In eo deficiunt tam nasus externus, quam appendix proboscidea, quae nonnunquam ejus locum tenets. — In orbita
lata residet oculi bulbus magnus cum duabus pupillis, quae in parte media arcte coaluerunt. Sursum in fig. 1 circumdantur
plica semicirculari, palpebrarum superiorum locum tenente ; et deorsum duabus palpebris , quae in angulum acutum con-
fluimt. — Mox prope conjunctionis locum , in quavis palpebra punctum est lacrymale. Infra palpebras inferiores invicem
connatas, maxilla inferior directe deorsum tendit, unde facies quasi truncata apparet. — Maxilla, quam capitis deformitas
non attigit, valde antrorsum est protrusa et sursum inflectitur. Cranii ambitus fig. 2 et 5 est valde magnUs ; praesertim parte
antica vesicae ad instar eminet. — Dissectione patet oculi bulbum extus non duplicem referre ambitum. — Per partem me-
diam parietis postici transit nervus opticus unicus, qui angusta durae matris vagina continetur. Oculi bulbus fig. 8 fibris mus-
cularibus obtegitur, quarum nonnullae sunt sejunctae, cum reliquae coaluerunt. — Separates fascicules referunt quatuor mus-
culi, qui radiatim proveniunt e vagina nervi optici, et in parte antica in oculi bulbum terminantur; sunt musculi recti. —
In parte superiori est fasciculus transversus, e cujus margine posteriori funiculus provenit angustus, qui retrorsum in duos
separatur. Supra eum dispergitur nervus, qui nervus trochlearis esse videtur. — Si haec vera sunt, tota massa superior foret
musculus obliquus superior, e duobus connatus. — Ad marginem inferiorem bulbi ocularis, secundus apparet fasciculus mus-
cularis , qui sursum appendicem dat musculis rectis inferioribus. — Musculus obliquus inferior esse mihi videtur. — Infra
omnes eos fasciculos musculares statim supra scleroticam sitae sunt fibrae musculares musculi choanoidei. — Parte superiori
nervus frontalis transit supra oculi bulbum. In utroque bulbi latere glandula est lacrymalis, in quam dispergitur nervus la-
crymalis. Quatuor musculi recti ramos accipiunt a nervo oculomotorio ; nervus abducens dispergitur in fasciculum longitu-
dinalem, qui a musculo obliquo inferiori ad musculos rectos inferiores tendit. Itaque simul cum glandula lacrymali duplice,
adsunt primordia omnium musculorum ocularium, omniumque nervorum , qui ad oculi bulbum accedunt. Intus oculus sim-
plici sclerotica et choroidea obtectus videtur. Retina pro parte obvestit superficiem internam choroideae , et tune pénétrât

inter duo corpora vitrea. Duae sunt lentes crystallinae , et ambae coronae ciliares in parte media in marginem rectum con-
fluunt. ïntus igitur oculi bulbus est duplex , extus vero nulla alia duplicitatis sunt indicia, quam ambitus debito major et nervi
optici crassitude.

Quod encepbalon attinet, primo loco dicendum est illud neqUaquam cranii cavitatem implere, in qua vix mediam baseos
partem occupât. Reliqua pars tantum est saccus membranaceus sero repletus, qui quemadmodum, T. I, p. 816 dixi hy-
drocephalum externum congenitum refert. — Verae partes cerebrales constituuntur massa globosa, intus cava, sursum posita
(v. flg. 4) ; hemisphaeriorum locum tenet , et retrorsum vix protrahitur, ita ut cerebellum prorsus nudum jaceat. — Deor-
sum massae huic rotundae adjacet nervus opticus simplex, qui ex eminentia provenit, cum alio lobo rotundo conjuncta.
Nervus opticus cum dicta eminentia fasciculum refert planum , e quo petiolus exsurgit, cui glandula pituitaria imposita est.
Pars postica hujus fasciculi infundibulum, corpora candicantia et tuber cinereum refert. — Pone eam lobus est, qui com-
munem massam crurum cerebralium, thalamorum nervorum opticorum et corporum quadrigeminorum repraesentat ; e parte
superiori hujus lobi exsurgit petiolus angustus, qui cum margine antico massae rotundae conjungitur. — Sulco oblonge in
duas partes separatur. — Ex ejus parte media oritur nervus oculo-motorius. — Pone huncce lobum jacet pons varolii , qui cum
medulla oblongata communem efficit massam ; sulcus debilis , transversus separationem tantum indicat. — Ex eo provenit
nervus abducens. — Reliqui nervi cerebrales continua serie e medulla oblongata oriuntur. Propter parvum cerebri ambi-
tum nervi, pro proportione, longitudine eminent , quod presertim de nervo trochleari valet, —Omni attentione digna est analogia
cum piscium encephalo, non tantum in imperfecta cerebri condilione, sed etiam in ejus fabrica. — Ejus lobi enimcavi,
nervorumque longitudo et crassities in memoriam revocant cerebrum piscium carlilagineorum. Nervi olfactorii deficiunt.

Cranium (fig. â et 3) fere magniludinem refert capitis agni recens nati, — Versus latera at partem anticam protrahitur
in frontem , apice obtuso vesicae ad instar praedilam. — Os frontis est simplex et incisura ethmoidea caret. — Deorsum
abit in flexnm obliquum , ut parietem posticum orbitae efficial. — Inter ejus marginem inferiorem et apophyses ensiformes
ossis sphaenoidei intervallum rensanet. tantum membrana clausum, in qua apertura est rotunda, quae nervum opticum trans-
mittit. -- Ossa unguis eadem ratione atque in reliquis cyclopibus , inter ossa maxillaria superiora sunt posila. Pone apicem
in quem terminatur, apertura est per quam canalis lacrymalis transit. Ossa intermaxillaria deficiunt ; foramina infraorbitalia
sunt valde ampla; choana narium posterior est clausa. Adsunt utroque latere canalis plerygo-palatinus et foramen palatinum
posticum. Deficiunt foramina palatina antica. Foramen occipitale est valde magnum.

Fig. 1. Caput agni recens nati supradicti. Palpebrarum loco plica est semicircularis superior, el altera inferior in
angulum inflexa, qui e duabus palpebris inferioribus componitur. — Circumdant oculi bulbum duplicem. Infra oculum,
maxilla superior primo directe deorsum tendit, et dein protrahitur in labium superius acuminatum el paululum sursum in-
flexum. Maxilla inferior valde anteriora versus eminet, et sursum incurvatur.

Fig, â. Ejus cranium. Os frontis simplex a nullam monstrat incisuram ethmoideam, neque etiam ossibus praeditum est,
quae cum nasi ossibus comparari possunt; in orbita apophyses ensiformes ossis sphaenoidei Z», b non attingit, sed cum iis
tantum membranae ope conjungitur. Inter apophyses ensiformes situm est foramen opticum unicum c, et infra eas utroque
latere fissura apparet orbitalis. Una tantum est orbita, Ossa supramaxillaria parum evoluta d, d directe deorsum tendunt, et
ossibus intermaxillaribus carent. In parte superiore inier ea et ossa zygomatica situm est segmentum osseum triangulum e, e,
quod ossium unguium locum tenet, — Ossa jugalia et arcus jugalis in normali sunt dispositione. Maxilla inferior est valde
longa et sursum incurvata.

Fig, 5. Baseos ejusdem cranii superficies interna. Ejus pars anterior in vesicam osseam quasi terminatur, ibique neque
laminam cribrosam, neque incisuram ethmoideam ostendit, Cranii cavitas magnum habet ambitum; a, a sunt apophyses ensi-
formes; b basis ossis sphaenoidei ; c foramen opticum unicum; d, d foramen rotundum et fissura sphaenoidalis, quae in unam
aperiuram confluunt, quae hic tamen major est quam in ossibus bene constitutis ; e, o foramina ovalia ; f clivus ; g basis ossis

occipitalis, in cujus parte media cessât substantia ossea, cui sufficitur membrana quadrangula. In lateribus positae sunt partes
petrosae ossium temporalium h, h, et pone eas occurrit largum foramen occipitale i. Si cranii ambitum compares cum ence-
phali volumine in fig. 4, patet inter ambas eas partes amplum remanere intervallum, sacco membranaceo, serum continente,
repletum.

Fig. 4. Encephali basis cum nervis, qui exinde oriuntur, ita ut pateat nervos quam maxime prae cerebro eminere. In
a, a est massa globosa , quae hemisphaeriorum cerebri locum tenet ; b massa rotunda, quae ex infundibulo, corporibus candi-
cantibus et tubere cinereo est composita ; c, c massa rotunda, in cujus parte media sulcus est, crurum cerebralium, corporum
quadrigeminorum et thalamorum nervorum opticorum locum tenens ; d pons varolii angustus; e medulla oblongata ; f glandula
pituitaria. Nervi cerebrales debitis suis numeris indicantur; deficiunt nervi olfactorii, ita ut a pari secundo incipiant.

Fig. 8. Bulbus oculi extus simplex; a nervus opticus; b, b, b, b quatuor musculi recti ; c musculus ocuh obliquus supe-
rior, qui retrorsum in duos separatur; d musculus obliquus inferior; e, e ambae glandulae lacrymales.

Fig, 6—10. repraesentant tertiae cyclopiae speciei varietatem , in qua supra oculi bulbum extus simplicem, sed intus du-
plicem proboscis est, quae nasi externi indicium refert. — Eam observavi in agno cyclope, quem Groningae acquisivi. Oculus
est extus simplex, sed intus e duobus compositus, ita ut duo sint corpora vitrea, inter quae pénétrât retina, et omnes reliquae
partes internae sunt duplices, dum sclerotica, et choroidea manent simplices. — Ambae corneae, quarum altera alteri adjacet,
deorsum et sursum a se invicem separantur appendice acuta tunicae conjunctivae. Encephalon solitum refert cyclopiae habitum.
Igitur hemisphaeriorum cerebri locum tenet vesicula, e substantia nervea composita et parietibus tenuibus praedita, quae mag-
nam seri quantitatem continet. In cranio nil animadvertendum venit. Cernuntur in eo quae soient in cyclopibus. Proboscis
supra oculum basi osseae imposita est, et e segmentisosseis constat, quae vix ad certam aliquam normam referri possunt.

Fig. 6. Caput agni masculi supradicti, praecipue cum fig. 1 conveniens, sed ah ea distinctum, quoniam supra oculum
proboscis est, quae pro maxima parte tantum a cute externa formatur. Lingua valde ex oris cavitate eminet ; oculorum pupil-
lae in parte antica magis sunt separatae.

Fig. 7. Cranium pro maxima parte fig. 2 et 3 analogum, sed ab iis tantum hac in re distinctum, quod supra orbitam
parva sit basis ossea proboscidi destinata, quod maxilla superior in longitudinem sit porrecta, et occiput magis obliquam habeat
inclinationem.

Fig. 8. Encephah superficies superior; a, a saccus sero repletus, cerebri locum tenens; ô, b crura cerebri; c, c corpora
quadrigemina, d, d cerebellum ; e medulla oblongata.

Fig. 9. Basis cerebri; a, a saccus, tunica medullari formatus et humore seroso repletus, qui hemisphaeriorum cerebri
locum tenet ; b nervus opticus unicus ; c, c massa rotunda, e cruribus cerebri, corporibus candicantibus et thalamis nervorum
opticorum composita ; rf, d pons varolii; e medulla oblongata ; f, /cerebellum. Deficit nervus olfactorius. Inde a nervo oculo-
motorio nervi cerebrales debitis suis numeris indicantur.

Fig. 10. Oculus dissectione apertus, unde patet eum extus esse simplicem, intus e duobus compositum; a nervus opticus
simplex; b, b palpebrae; c, c oculi bulbus extus simplex; d retina, inter âmbo corpora vitrea penetrans; e, e corpora vitrea.

Deze plaat is tot toelichting van den derden hoofdvorm van cyclopie bestemd. — In dien hoofdvorm is het oog uitwendig
enkelvoudig, inwendig verdubbeld, nu eens met, dan weder zonder snuit. — Hierdoor wordt grootere toenadering tot den na-
tuurlijken toestand te weeg gebragt. — Het oog blijft wel enkelvoudig in uitwendigen omvang, maar verdubbelt zich voor
de inwendige déelen. Ook hier zijn twee wijzigingen mogelijk; de eene is zonder, de andere met snuitvorming.

Fig, 1, 2, 3, 4 en 8 geven afbeelding van een pas geboren lam, welks ontleding mij welwillend door den Hoogleeraar
NÜMAN vergund werd. Het mist zoowel den uitwendigen neus, als het snuitvormig verlengsel, hetwelk somtijds zijne plaats
vervangt. In de zeer ruime oogkas zit een groote oogbol met twee pupillen , welke in het midden digt aaneengegroeid zijn.
Van boven wordt zij, fig. 1 , door eene halvemaansgewijze plooi omgeven, welke de plaats van bovenste oogleden vervangt; van
onderen door twee oogleden , welke in eenen scherpen hoek te zamenkomen. Vlak bij de plaats der zamenvoeging zit in elk
ooglid een traanpunt. Onder de ineengesmoltene onderste oogleden gaat de bovenkaak regt af naar beneden , waardoor het
aangezigt zich als afgeknot voordoet. De onderkaak, niet in de misvorming deelende , puilt sterk naar voren uit, en buigt zich
naar boven om. De omvang van den schedel, fig. 2 en 3, is zeer groot; vooral steekt hij naar voren blaasvormig uit. Bij
de ontleding blijkt de oogbol uitwendig niet verdeeld te zijn. Door het midden ongeveer van zijnen achterwand, dringt de enkel-
voudige gezigtszenuw, in eene naauwe scheede van het hard hersenvlies bevat zijnde. De oogbol, fig. 8, is door spierbundels
bedekt, waarvan sommige gescheiden, andere ineengesmolten zijn. Als gescheiden bundels doen zich vier spieren voor,
welke straalsgewijze uit de scheede der gezigtszenuw voortkomen , en zich naar voren in den oogbol verliezen ; zij zijn de
regte oogspieren. Van boven is er een dwarse spierbundel, uit welks achterrand eene smallere strook komt, welke zich
van achteren in tweeën splitst. Hierover verdeelt zich eene zenuw, welke mij voorkomt de nervus trochlearis te zijn. Dit
zoo zijnde, zal de geheele bovenste spiermassa de bovenste schuinsche oogspier zijn , uil twee te zamengesmollen. •— Aan den
onderrand van den oogbol bemerkt men eenen tweeden dwarsen spierbundel , naar boven een verlengsel lot de onderste regte
oogspieren gevende. Zij komt mij voor, de onderste schuinsche oogspier te wezen. Onder al deze spierbundels zitten onmid-
delijk op het harde oogvlies de spiervezelen van den m. choanoïdeus. Naar boven gaat de voorhoofdszenuw over den oogbol
heen. Aan weêrszijden van den oogbol zit eene traanklier, in welke de traanzenuw zich verdeelt. — De vier regte oogspieren
ontvangen takken van de bewegingszenuw van het oog; de afvoerende zenuw schijnt zich in den overlangsen bundel te ver-
doelen , welke van de onderste schuinsche oogspier naar de onderste regte oogspieren gaat. — Bij verdubbeling derhalve van
de traanklier, zijn de bewijzen van alle oogspieren en van alle hulpzenuwen des oogbols aanwezig. Inwendig doel het oog
zich voor, als door eene enkelvoudige sclerotica en choroidea omhuld. Het nelvlies bekleedt gedeeltelijk de inwendige opper-
vlakte der choroidea, en dringt dan tusschen twee glasachtige ligchamen door. Er zijn twee kristallensen, en de beide haar-

banden komen in het midden als met eenen regten rand te zamen. ïnVvendig is derhalve de oogbol verdubbeld, terwijl hij
uitwendig geen ander bewijs van verdubbeling heeft, dan den meerderen omvang van den oogbol en de grootere dikte der
gezigtszenuw.

Wat de hersenen betreft, is in de eerste plaats op te merken, dat zij op verre na de ruimte van den schedel niet vullen;
ter naauwernood beslaan zij het middelste gedeelte van den bodem. — Het overige is slechts een vliezige zak, met wei gevuld ;
zoodat, gelijk ik zulks D. I, bl. S17 reeds aanvoerde, hierdoor een voorbeeld wordt gegeven van uitwendig waterhoofd, als
oorspronkelijk gebrek. De eigenlijke hersendeelen bestaan uit eene kogelronde, van binnen holle massa, welke naar boven
geplaatst is (z. fig. 4); zij vervangt de plaats der halfronden, en is naar achteren zoo weinig verlengd, dat zij de kleine
hersenen geheel onbedekt laat. Onder en tegen deze ronde massa is de enkelvoudige gezigtszenuw gelegen, welke uit eene
verhevenheid voorkomt, met eene andere ronde kwab zamenhangende. De gezigtszenuw vormt met de genoemde verhevenheid
eenen platten zenuwbundel, uit welken een steel ontspringt , waarop de slijmklier zit. Het achterste gedeelte van dezen
bundel kan men wei niet anders dan als infundibulum , corpora candicantia en tuber cinereum beschouwen. Achter hen zit
eene kwab, welke de gemeenschappelijke massa van hersenschenkels, gezigtsbeddingen en vierlingknobbels voorstelt; uit de
bovenste oppervlakte dezer kwab komt een smalle steel voort, welke zich met den voorsten rand der ronde massa verbindt. —
Door eene overlangse sleuf wordt hij in tweeën verdeeld. Uit het midden ontspringt de beweegzenuw van het oog. Achter
deze kwab zit de brug van varoliüs, welke met het verlengde merg één geheel uitmaakt; eene flaauwe overdwarse sleuf
duidt alleen de scheiding aan. Uit haar komt de afvoerende zenuw voort. De overige hersenzenuwen ontstaan allen bij
opvolging uit het verlengde merg. De vorming der hersenen teruggebleven zijnde, krijgen de zenuwen hierdoor eene meer-
dere betrekkelijke lengte, hetgeen vooral van den nervus trochlearis geldt. Belangrijk is het, dat bij de overeenkomst met
de visschen, in de betrekkelijke verhouding der hersenen, zich ook overeenkomst van maaksel voegt. Het bestaan toch van
blaasvormige kwabben en de betrekkelijke lengte en dikte der zenuwen herinneren geheel de gesteldheid der hersenen bij
de kaakbeenige visschen. —- De reukzenuwen ontbreken.

De schedel (fig. S en 3) heeft nagenoeg de grootte van dien eens pasgeboren lams. Zijwaarts bol, loopt zij naar voren
in een puntig en blaasvormig voorhoofd uit. Het voorhoofdsbeen is enkelvoudig, en mist de zeef been-insnijding. Het buigt
zich benedenwaarts schuins om, ten einde den achterwand der oogkas te vormen. Tusschen zijnen onderrand en de zwaards-
gewijze uitsteeksels des wiggebeens blijft eene tusschenruimte over, alleen door een vlies gesloten , in hetwelk zich eene cirkel-
vormige opening bevindt tot doortogt van de gezigtszenuw. De kaakbeenderen zijn, op de in cyclopie gewone wijze, tusschen
de bovenkaakbeenderen ingevoegd. Achter de punt, in welke zij uitloopen, vindt men eene opening voor het traankanaal.
Tusschenkaakbeenderen ontbreken. De onderoogkuilsgaten zijn zeer ruim. De achterste neusgang is gesloten. De canalis
pterygo-palatinus en het foramen palatinuin posticum zijn van weerszijden aanwezig. De voorste verhemeltegaten ontbreken.
Het achterhoofdsgat is zeer ruim.

Fig. 4. Hoofd van het hierboven beschreven pasgeboren lam. In plaats van oogleden, bemerkt men eene halvemaans-
gewijze plooi van boven, en eene meer hoekige beneden ; de laatste is uit de twee onderste oogleden ineengesmolten. Zij om-
geven eenen dubbelen oogappel. Onder het oog gaat de bovenkaak eerst regt naar beneden en verlengt zich dan tot eene
puntige, eenigzins omgeslagene, bovenlip. De onderkaak steekt sterk naar voren uit, zich naar boven ombuigende.

Fig. 2. Zijn schedel. Het enkelvoudige voorhoofdsbeen, a, vertoont geene de minste zeef been-insnijding en is ook van
niets voorzien , hetgeen eenigzins naar neusbeenderen gelijkt. In de oogkas reikt het niet tot aan de zwaardsgewijze uitsteek-
sels des wiggebeens b, b, maar is er slechts middelijk door een vlies mede verbonden. Tusschen de zwaardsgewijze uitsteek-
sels zit het enkelvoudige gezigtszenuwgat c. Onder hen ziet men van weerszijden de oogkuilspleet. — Er is slechts eene oog-
kas. De weinig ontwikkelde bovenkaakbeenderen d, d gaan regt af naar beneden en hebben geene tusschen-kaakbeenderen
tusschen zich. Van boven zit tusschen hen en de jukbeenderen een driehoekig beenstuk e, e, hetwelk de plaats der traanbeen-
deren vervangt. Jukbeenderen en jukbeensboog zijn in natuurlijke gesteldheid. De onderkaak heeft eene aanmerkelijke lengte,
en is naar boven omgebogen.

Fig. 3. De grondvlakte van denzelfden schedel van binnen beschouwd. Zij eindigt van voren geheel blaasvormig en ver-
toont aldaar geen het minste bewijs van zeefplaat of van zeefbeen-insnijding. De omvang der schedelholte is aanmerkelijk: o, a
zijn de zwaardsgewijze uitsteeksels; b het ligchaam van het wiggebeen; c enkelvoudig gezigtszenuwgat; d, d het ronde gat en
de wiggebeenspleet tot ééne opening ineengesmolten, welke echter hier aanmerkelijker is dan in welgestelde schapen; e, e de
eironde gaten; /de cUvus; g het grondstuk van het achterhoofdsbeen, in het midden van hetwelk de beenstof ophoudt, en door
een vierhoekig vlies wordt vervangen. Zijwaarts zitten de steenachtige gedeelten des slaapbeens A, h en daar achter het zeer
groote achterhoofdsgat, i. Zoomenden omvang dezer schedelholte vergelijkt met den omtrek der hersenen in fig 4, blijkt, dat
er tusschen beide eene groote ruimte moet overblijven, welke door eenen vliesachtigen zak met wei was aangevuld.

Fig. 4. De grondvlakte der hersenen met de zenuwen, welke er uit ontspringen , waaruit het betrekkelijk overwigt der
zenuwen ten duidelijkste blijkt, In a, a is de kogelronde massa, de plaats van halfronden der groote hersenen vervangende;
b ronde massa, welke uit het infundibulum, de corpora candicantia en den tuber cinereus is zamengesteld* c c ronde massa
met eene flaauwe sleuf in het midden , welke de plaats van hersenschenkels, vierlingknobbel en gezigtsbeddingen vervangt; d
smalle brug van varolids ; e verlengd merg ; f slijmklier. De hersenzenuwen worden door hare nummers aangeduid; de reuk-
zenuwen ontbreken , zoodat zij met 2 aanvangen.

Fig. 5. De uitwendig enkelvoudige oogbol: a de gezigtszenuw; b, b, b,b Aq vier regte oogspieren; c de bovensle
schuinsche oogspier, welke zieh achterwaarts in tweeën splitst; d de onderste schuinsche oogspier; e, e de beide traanklieren,

Fig. 6—10 geven eene voorstelling dier wijziging van den derden hoofdvorm van cyclopie, in welke er boven het uitwen-
dig enkelvoudige, maar inwendig verdubbelde oog een snuit is, als aanduiding van uitwendigen neus. Zij betreffen een cy-
clopisch lam, hetwelk te Groningen in mijn bezit kwam. Het oog is uitwendig enkelvoudig, inwendig verdubbeld; zoodat er
twee glasachtige ligchamen zijn, tusschen welke het netvlies doorgaat, en alle overige inwendige deelen zich dubbel voordoen,
maar het harde oogvlies en het vaatrijk vlies enkelvoudig blijven. — De twee hoornvliezen liggen tegen elkander aan , en zijn
van boven en van onderen door een puntig verlengsel der conjunctiva van elkander geseheiden. De hersenen vertoonen de ge-
wone verhouding der cyclopie, In plaats van halfronden der groote hersenen, is er derhalve eene blaas, uil zenuwstof be-
staande, met zeer dunne wanden , en inwendig eene groote hoeveelheid weiachtig vocht bevattende. Aan den schedel valt
niets bijzonders op te merken ; hij heeft het gewone kenmerk der cyclopie. De snuit, boven het oog, zit op eene beenach-
tige basis, uit beenstukken beslaande, welke zich niet wel tot eenen bepaalden grondvorm laten terugbrengen.

Fig. 6. Hoofd van het zoo straks gezegd mannelijk lam, hoofdzakelijk met fig. 1 overeenkomende, met onderscheid alleen,
dat zich boven het oog een snuit bevindt, grootendeels slechts door de uitwendige huid gevormd. De tong steekt verre uit de
mondholte; de oogappels zijn van voren meer gescheiden.

Fig. 7. Zijn schedel, grootendeels met fig. 2 en 3 overeenkomende, met onderscheid alleen, dat er zich boven de oogkas
eene kleine beenige basis voor den snuit bevindt, dat de bovenkaak zeer verlengd is, en dat het achterhoofd schuinscher naar
beneden afdaalt.

Fig. 8. De hersenen van boven beschouwd; a, a de zak met wei gevuld, welke de plaats van groote hersenen vervangt;
b, b de hersenschenkels ; c, c de vierlingknobbels; d, d de kleine hersenen ; e verlengd merg.

Fig, 9, Grondvlakte der hersenen ; a, a de zak door een mergvlies gevormd en met wei gevuld, welke de plaats der
halfronden van de groote hersenen vervult; b de enkelvoudige gezigtszenuw ; c, c eene ronde massa, uit de hersenschenkels, de
corpora candicantia en de gezigtsbeddingen bestaande de brug van varoliüs ; e verlengd merg ; f, f kleine hersenen. De
reukzenuw ontbreekt; van de derde hersenzenuw af zijn al de overige met hare nummers aangeduid.

Fig. 10. Het oog geopend, waardoor blijkt dat het uitwendig enkelvoudig, inwendig verdubbeld is ; a de enkelvoudige
gezigtszenuw ; Z», A de oogleden ; c, c de uitwendig enkelvoudige oogbol; d het netvlies tusschen de twee glasachtige ligchamen
doordringende; e, e glasachtige ligchamen.

Fig. 4— 6 repraesentant quartam cyclopiae speciem, in qua duo distincti sunt oculi, vel arcte sibi invicem appositi, vel
intervallo a se invicem separati. Supra eos plerumque est proboscis reflexa. —Referuntur ad pullum Ät^e scropha recens natum,
e museo Vrolikiano, in quo {fig. 1.) oculi distincto intervallo a se invicem separantur; et oculus sinister hydrophtbalmo
distenditur. Supra eos proboscis est retrorsum reflexa . cujus pars extrema foramine coeco terminatur , supra quod apex est,
papillam referens. — Hinc istud organen adspectu ejus externe , quam maxime speciem refert proboscidis elepbantis; intus
tamen difl\'ert cavitatis internae continuae defectu. In ea proboscide segmenta sunt ossea, quae pro parte ex osse frontis pro-\'
ducuntur, pro parte propriis ossibus sursum incurvatis constituuntur; haec absque ullo dubio sunt ossa nasi. — Intervallum ,
quod in superficie antica et superiori inter ea remanet, duabus cartilaginibus oblongis clauditur , quae in parte media sutura
invicem conjunguntur. Cavum, ah allatis ossibus formatum , septo cartilagineo in duas partes separatur, et ambo canales ex-
inde orti, transeunt in narium aperturam externam clausam. In parte superiori hujus cavitatis osseae (v. fig. 3) gyri sunt
cartilaginei , qui septo a se invicem separantur, et cum ossibus spongiosis comparari possunt. — Praeterea distincta est lamina
cribrosa , cartilaginea , per quam transmittuntur ambo rami, in quos nervus olfactorius finditur. Os frontis (v. fig. Q) dis-
tinctae suturae ope in duo segmenta est separatum. Fissio usque in orbitam continuatur. Ibi utroque suturae latere parva est
apertura, per quam transmittitur ramus ethmoideus nervi trigemini. Eos nervos sursum decurrere vidi, per sulcum in su-
perficie interna cranii cavatatis obvium, ubi destribuuntur in deformem narium cavitatem. Haecce foraWna igitur sunt fora-
mina orbitalia interna sive ethmoidea, quorum alterum alteri adjacet, quia os ethmoideum non plane formatum est. In
orbita , ossa frontis conjunguntur in eminentiam paululum elevatam , quae separationis primordium in duas orbitas indicare
videtur. Apophyses ensiformes ossis sphaenoidei ossa frontis tangunt. In earum parte media apertura est rotunda, per quam
nervus opticus transmittitur. Omnia ossa sunt integra, et nequaquam membranis interrupta, quemadmodum fit in aliis cyclo-
pibus, ita ut etiam eo nomine cranium magis ad conditione naturalem accedat. Reliquis vero characteribus est simile aliis
cyclopum craniis. Encephalon est satis perfectum (v. fig, S). Hemisphaeria quidem non prorsus a se invicem sunt distincta,
sed in parte tamen antica sulcus est, e cujus fundo provenit nervus olfactorius unicus. Sulci profundi sed nori valde frequen-
tes, et pauci gyri apparent in lateribus baseos cerebri. Superficies superior est magis glabra; ibi etiam cerebrum retrorsum
transit in vesiculam membranaceam , sero repletam. In parte igitur postica hemisphaeria sunt quasi incompleta, unde corpora
quadrigemina partim et cerebellum totum nuda jacent. Crura cerebri, licet cum thalamis nervorum opticorum infundibulo

et corporibus candicantibus in unam massam confluant, sunt tamen profundius sita quam pons varolii , et per lineam magis
distinctam quam in aliis cyclopibus ab ea separata. E parte antica corporis globosi inde formati exsurgit nervus opticus te-
nuis , qui per foramen opticum unicum ossis sphaenoidei transit, et tunc in duos ramos separatur , quorum uterque transit
in oculum, cui destinatus est. GerebelJum, medulfe spinalis et pons vaaolii in

in aliis cyclopibus a me inspectis. Nervus olfactorius est simplex et in duos finditur , ut transeat per laminam cribrosam.
Reliqui nervi cerebrales a norma non aberrant. -— Oculi prorsus a se invicem sunt separati, et musculis duplici numero
obviis circumdati. Musculi obliqui superior et inferior sunt tamen paululum in unum connati. — Duae sunt glandulae lacry-
males ; ea quae ad oculum sinistrum pertinet, jacet inter ambos oculos ; glandula dextra in latere externo oculi dextri est sita.
Omnino notandum est ambos nervi optici ramos robustiores esse quam est truncus ipse , et quidem ramum in oculum parvum
penetrantem crassiorem esse quam est ramus oculi magni.

Fig. 1. Caput pulli Sue scropha recens nati supradicti, in quo oculorum bulbi prorsus a se invicem sunt separati , et
oculus sinister bydropblbalmo est expansus ; supra eos est proboscis cylindro osseo sustentata et retrorsum reflexa.

Fig. 2. Ejus cranium , in quo os frontis a in parte superiore est simplex sed in parte antica per suturam in duas partes
separatur; b est foramen orbitale internum, quo transmittitur ramus ethmoideus nervi trigemini; c foramen opticum ; rf, d apo-
physes ensiformes ossis sphaenoidei; e, e fissura sphaenoidalis, quae quemadmodum semper fit in hisce animalibus confluit
cum foramine rotundo ossis sphaenoidei; f os nasale sinistrum ; g membrana , quae ambo nasi ossa parte inferiore invicem
conjungit. Reliqua cranii forma convenit cum ea quae depingitur fig. 8, Tab. LV.

Fig. 5. Superficies interna baseos cranii; a ossa spongiosa dissecta; b, b foramina orbitalia interna ; c foramen opticum;
d, d fissura sphaenoidalis, foraminis rotundi et ovahs locum tenens; e clivus;Y,/- partes petrosae ossium temporis ; g foramen
occipilale magnum.

Fig. 4 superficies inferior baseos Cerebri, ut appareant crista elevata palati et occlusio choanae posterioris narium ; a crista
palati; Ä apophyses pterygoideae ossis sphaenoidei quae cum partibus adscendentibus ossium palatinorum in unam laminam
confluunt, üt elaudatur narium apertura postica. ,

Fig. 5. Encephali basis. Hemisphaeria cerebri a, a, licet e commune massa sint composita, tarnen in duos lobos sunt
separata, qui in parte antica sulcum efiiciunt, e quo nervus olfactorius unicus è provenit. Paululum magis retrorsum exsur-
git nervus opticus unicus c. — Reliquarum partum nonnisi lineamenta conspiciuntur; etenim nimis molles sunt, quam ut
bene depingi possint.

Fig. 6. Ambo oculi ita delineati, ut simul ratio pateat qua nervus opticus finditur et in duos ramos separatur; a trun-
cus tenuis nervi optici; b ramus crassus, qui versus parvum , c ramus tenuis, qui versus magnum oculum tendit.

Fig. 7, 8 et 9 exhibent imaginem agni recens nati, in quo qUinta est cyclopiae species. — In ea proboscis deorsum diri-
gitur, eylindro osseo sustentata, ita ut magis ad naturalem formam accedat. Oculus est vel simplex, vel duplex. — Debeo
istum agnum benevolentiae viri ornatissimi westerman, qui horto zoologico Amstelodami praeest, eumque dissecui anno 184S.
In eo extiis duo apparent oculorum bulbi , tunicae conjunctivae tumore a se invicem separati. Supra eos est proboscis, quae
per tubum osseum deorsum dirigitur (v. fig. 7). Cerebri hemisphaeriorum loco vesica est medullaris triangula, humore
seroso replata, e qua provenit nervus olfactorius unicus. — Ad ejus basin est eminentia conica, in qua duo nervi optici sibi
invicem adjacent; hi dein confluunt, ita ut nervus opticus simplex in ocuH bulbum penetret. — Sequuntur infundibulum et
omnes reliqui nervi cerebrales. Oculorum bulbi (fig. 9) in parte antica prorsus a se invicem sunt separati, sed parte postica
invicem connati. — In orbita communi duo sunt musculi obUqui superiores, quorum alteri alter sine ullo interjecto spatio
adjacet.— Infra bulbum ocularem communem, est massa muscularis communis, quae muscuh obhqui inferioris locum tenet.
Musculi oculi recti et musculus choanoideus sunt duplices. In cranio (fig. 8) ea apparent, quae cyclopiae solent esse propria,
ita tamen ut major cernatur absolutio. — Os frontis per suturam in duas partes est separatum ; sequuntur duo ossa parietalia.

Wormianum in, duoi segmenta separatum , nee non os occipitis. E fronte provenit cylinder osseus, foriftatus ah apophysibus
nasalibus ossis frontis, quae in superficie inferiore sulcom relinqiiunf, lamina ossea repletum, ossium nasalium locum tenente.—
Hinc oritur canalis nasalis satis completus, in quem, per sulcum in cranii superficie interna obvium, nervus olfactorius péné-
trât. Ossium frontaliam separatio usque in orbitam continuatur f in utroque latere suturae, exinde formatae, sita sunt foramina
orbitalia interna. Apophyses ensiformes magis quam in aliis cyclopibus a me descriptis sunt evolutae ; foramen opticum est
valde magnum , et in eo differt os sphaenoideum ab eodem esse reliquorum eyclopum , quod in alis majoribus utroque latere
foramen sit ovale , ramum tertium nervi trigemini transmittens.

Fig. 7. Habitus externus capitis hujus agni reeens nati, in quo proboscis deorsum et anteriora versus dirigitur, et infra
eam duo jacent oculi, tumore conjunctivae a se invicem separati.

Fig. 8. Ejus cranium, in quo prope a exhibetur os frontis, suturae ope in duas partes separatum. E fronte prope
b exsurgit cylinder osseus , cujus compositionem supra indicavi. Reliquae hujus figurae partes facile absque explica-
tione patent.

Fig. 9. Oculus, a parte postica simplex , unumque nervum opticum recipiens, sed in parte antica quasi bilobus.

Fig. 10, 11, 12 et 15 exhibent caput et cranium canis recens nati e museo viri clari. bonn, cujus descriptionem anato-
micam mihi suppeditavit vir dar«, sandifort. In eo eadem ratione atque in agno recens nato supradicto, proboscis deorsum
dirigitur. At haec proboscidis constutio, quaeri posset , utrum revera proprietatibus cyclopiae adjudicanda sit , quoniam in
bene multis aliis cyclopiae speciebus proboscis libere deorsum pendet (cf. Tom. H, p. 63). In bis tamen hicce proboscidis
situs non e tubo osseo sed potius e defectu segmentorum osseorum nasum sustinentium oritur. In iis proboscis tantum effici-
tur cute , unde debito fulcro caret, et libere deorsum pendet; dum e contra in quinta cyclopiae specie canali osseo deorsum
retinetur. ~ Haec igitur ad normam quasi accedit , dum reliquae species potius imperfectae dici merentur. — In capite canis
fig. 10 et H depicti, proboscis libere deorsum pendet et labium superius attingit. Infra eam lacinia est cutanea quadrangula,
palpebrarum locum tenens. — Circumdat simplicem oculi bulbum. Maxilla superior parum eminet , et narium apertura est
valde ampla. Dissectione patet proboscidis tam partem osseam quam cutaneam esse excavatam. Canalis ad apicem probosci-
dis transit in duas aperturas, quae nares referunt. — Oculus extus est simplex et intus e duobus compositus ; continet nempe
duo corpora vitrea et duas lentes crystallinas. Nervus opticus unicus in duos finditur, eo loco quo in bulbum oculi pénétrât. —
Extus oculus massa musculari confusa circumdatur. — Encephalon parum est deforme. Cerebrum tamen in hemisphaeria non
est separatum sed e communi massa compositum. Adsunt omnes nervi, ne olfactoriis quidem exceptis. In cranio satis bene
constituto (fig. 12 et 13) os frontis primo loco in parte postica distincte in duas partes est separatum ; anteriora versus produ-
citur in appendicem cylindricam, in cujus parte superiore sutura apparet. Conjungitur cum duobus nucleis irregularibus trian-
gulis, qui intervallum cartilagineum inter se relinquunt. — Deorsum amplectuntur parvum segmentum osseum , irreguläre ,
et posteriora versus ossiculum tuberculosum, forsitan pro osse ethmoideo habendum. Exinde ambo ossa superiora forent ossa
nasalia, et os parvum quadrangulum os unguis. Sed utut est, certum est omnia haecce ossa, in eorum conjunctione cylindrum
efficere , apice obtuso terminatum , qui proboscidem sustinet ; oblique deorsum dirigitur , et locum nasi externi tenet. Meatum
in cranii cavitatem efficit incisura ellypsoidea in osse frontis , quae laminam cribrosam cartilagineam continere videtur. — In
orbita, utroque suturae ossis frontis latere apertura est, quae ramum ethmoideum nervi trigemini transmittit. Unum tantum
est foramen opticum. In palate crista est, et choana narium posterior tota lamina ossea est clausa. Os frontis attingit apo-
physes ensiformes et alas majores ossis sphaenoidei ; nullum igitur est intervallum membranaceum quemadmodum in aliis cy-
clopum craniis. — Processus ensiformes sunt parvi, et ambeunt foramen opticum simplex. Pone et infra eos utroque latere
est parva fissura sphaenoidea. Alae majores ossis sphaenoidei sunt valde magnae , et foramina rotundum et ovale rite sunt
evoluta. Orbitae simplicis latera nequaquam secluduntur. Caeterum orbita est magis integra et perfecta quam in aliis cyclo-
pibus a me dissectis.

Fig. 10. Capitis canis recens nati supradicti superficies antica. Proboscis libere deorsum pendet, et labium superius
attingit; infra eam lacinia est quadrangula, quae bulbum simplicem circumdat.

Fig. 12. Ejus cranii superficies lateralis, in qua apparet cylinder osseus deorsum directus, nasi externi locum tenens;
a est os frontis, suturae ope in duas partes separatum; Ä processus nasalis ossis frontis; c os nasale; d os ethmoideum; e, e
fissurae sphaenoidales ; f foramen opticum ; g ossa maxillaria superiora ; h maxilla inferior.

Fig. 13. Baseos cranii superficies interna; a lamina cribrosa ; b foramen opticum; c, c apophyses ensiformes ossis
sphaenoidei; d fissurae sphaenoidales ; foramina rotunda; f, /"foramina ovalia ossis sphaenoidei.

Fig. i—6 geven eene voorstelling van den vierden hoofdvorm van cyclopie, in welken er twee duidelijk gescheiden oogbollen
zijn, nu eens digi aan een liggende, dan weder door eenen dam van elkander gescheiden. Boven deze oogbollen is meestal een
omgebogen snuit. — Deze figuren betreffen de ontleding van een pas geboren cyclopisch varken, in hetwelk, fig. i, de oogen door
eenen duidelijken dam van elkander gescheiden zijn, en het linker zeer sterk als hydrophthalmus is uitgezet. Boven de oogen
bevindt zich een naar achteren omgeslagen snuit, welks uiteinde in een blind gat uitloopt, waarboven eene tepelvormige punt
uitpuilt. — Hierdoor biedt dit werktuig in uitwendig aanzien de meest mogelijke overeenkomst aan met eenen olifantssnuit;
inwendig echter verschilt hel er van, door het gemis van eene doorloopende holte. In dezen snuit zitten beenstukken , welke
gedeeltelijk een verlengsel zijn van het voorhoofdsbeen , gedeeltelijk uil bijzondere , naar boven omgekrulde, beenderen bestaan,
welke, buiten eenigen twijfel, als neusbeenderen moeten beschouwd worden. De lusschenruimte, die aan de voor- of boven-
zijde tusschen hen overblijft, is met twee langwerpige kraakbeenderen gesloten, welke in het midden door eenen naad zamen
verbonden zijn. De holte, door gezegde beenderen gevormd, is door een kraakbeenig middelschot in tvpceën gedeeld, en de
beide hieruit voortgebragte buizen loopen in de geslotene uitwendige huidopening te niet. In het bovenste gedeelte dezer
beenachtige holte (z. fig. 3), zitten kraakbeenige kronkels, door een middelschot van elkander gescheiden, en bij sponsbeen-
deren te vergelijken. Ook is er duidelijk eene smalle kraakbeenige zeefplaat, door welke de beide takken heengaan, in welke
de reukzenuw zich splitst. Het voorhoofdsbeen (z. fig. 2) is duidelijk door eenen naad in twee stukken gescheiden. De split-
sing zet zich tot in de oogholte voort. Aldaar ziel men aan weêrszijde van den naad eene kleine opening, door welke de
zeefbeenslak des eersten taks, c, van het vijfde paar heengaat. Ik zag deze zenuwen aan de binnenzijde der schedelholte in eene
sleuf naar boven gaan, en zich in de misvormde neusholte verdeden. Gezegde openingen zijn derhalve de binnenste oogkas- of
zeefbeensgaten, welke hier, bij gemis van volkomen ontwikkeld zeefbeen, naast elkander liggen. In de oogholte voegen\'zich
de voorhoofdsbeenderen met eenen verheven rug te zamen , welke een begin van scheiding in twee oogkassen schijnt aan te dui-
den. — De zwaardsgewijze uitsteeksels van hel wiggebeen raken onmiddelijk aan de voorhoofdsbeenderen, in wier midden
eene ronde opening zit, door welke de gezigtszenuw heengaat. Al deze beenderen zijn gaaf en niet zoo door vliezen afge-
broken , als wel in andere cyclopen; zoodat de schedel ook in dit opzigt meer tot den natuurlijken vorm nadert. In overige
kenmerken echter komt hij met andere cyclopenschedels overeen. De hersenen zijn vrij volmaakt (z. fig. S). De halfronden
zijn, wel is waar, niet geheel van elkander gescheiden; maar aan de voorzijde bemerkt meo echter eene duidelijke sleuf, uit wier

is het oog door eene verwarde spiermassa omgeven. De hersenen zijn weinig misvormd. De groote hersenen Intussehen
zijn niet in halfronden gedeeld, maar bestaan uit twee gemeenschappelijke massa\'s. Alle zenuwen, de reukzenuwen niet uit-
gezonderd , zijn aanwezig. In den vrij goed gevormden schedel (fig. 12 en 13) is vooreerst het voorhoofdsbeen van achteren
zeer duidelijk in tweeën gescheiden ; naar voren loopt het in een kokervormig verlengsel uit, aan welks bovenzijde men eenen
naad opmerkt. Het verbindt zich met twee onregelmatige , driehoekige beenderen , welke eene kraakbeenige ruimte tusschen
zich hebben. Benedenwaarts omvatten zij een klein onregelmatig beenstuk , en naar achteren een knobbelvormig been , het-
welk welligt voor zeefbeen moet gehouden worden , zijnde alsdan de beide bovenste beenderen de neusbeenderen , en het
kleine vierhoekige beenstuk, een traanbeen. Wat hiervan ook zijn moge, zooveel is zeker, dat al deze beenderen door hunne
vereeniging , eenen stomppuntig eindigenden koker vormen , welke den snuit tot steun dient, schuins naar beneden helt, en de
plaats van den uitwendigen neus vervangt. Met de schedelholte oefent hij gemeenschap , door middel eener elliptische insnij-
ding van het voorhoofdsbeen, welke de zeefplaat onder een kraakbeenig maaksel schijnt te bevatten. In de oogkas zit aan
weêrszijden van den wand van het voorhoofdsbeen eene opening tot doortogt van den neustak des vijfden paars. Er is slechts
één gezigtszenuwgat. Aan het verhemelte vindt men eenen verheven kam , en de achterste neusopening is geheel door eene
beenplaat gesloten. Het voorhoofdsbeen reikt tot aan de zwaardsgewijze uitsteeksels en tot aan de groote vleugels van het wig-
gebeen ; er is derhalve geen vliezige tusschenstand, gelijk in andere cyclopen-schedels. De zwaardsgewijze uitsteeksels zijn klein,
en hebben tusschen zich het enkelvoudige gezigtszenuwgat. Achter en onder hen zit aan weêrszijde eene kleine wiggebeens-
spleet. De groote vleugels des wiggebeens zijn zeer groot, en het ronde en eironde gat regelmatig ontwikkeld. Aan de
enkelvoudige oogkas is zijwaarts hoegenaamd geene afsluiting. Voor het overige is de schedel veel gaver en volmaakter, dan
in eenigen anderen, door mij onderzochten, cycloop.

Fig. 10. ^ Hoofd van den pas geboren hond van voren. De snuit hangt vrij naar beneden en reikt tot aan de boven-
lip ; onder deze zit eene vierhoekige huidspleet, welke eenen enkelvoudigen oogbol omgeeft.

Fig. 12. Zijn schedel ter zijde afgebeeld, bij welken men eenen naar beneden gerigten koker, in plaats van uitwendi-
gen neus, opmerkt : a is het voorhoofdsbeen door eenen naad in tweeën gescheiden ; b neusuitsteeksel van het voorhoofds-
been; c neusbeen; d zeefbeen; e wigggebeensspleten; /"gezigtszenuwgat; g bovenkaakbeenderen; h onderkaak.

Fig. 13. Grondvlakte des schedels van binnen: a zeefplaat; b gezigtszenuwgat; c, c zwaardsgewijze uitsteeksels van het
wiggebeen ; d, d wiggebeensspleten ; e, e ronde gaten ; f, f eironde gaten des wiggebeens.

Fig. 1, 2, 3, 4 et s demonstrant cum quarta cyclopiae specie conjungi posse maxillae inferioris defectum. Repraesentant
caput et cranium pulli Lepore cuniculo recens nati, e museo scholae veterinariae rheno-trajectinae, quem dissecandi vir dar«.
NÜMAN mihi dedit facultatem. Supra caput rotundum (v. fig. 1 et 2) sita est proboscis sursum reflexa, tubo osseo sustentata,
Infra eam palpebrae in quadrangulum invicem sunt conjunctae. Inter palpebras superiores et inferiores siti sunt oculorum
bulbi distincti, et infra eos pars est eminens, quae mentum refert. Oris aperturae nullum est indicium. Auriculae paululum
anteriora versus diriguntur sed minus quam in aliis deficientis maxillae inferioris exemplis. Cerebri locum tenet saccus pro
parte membranaceus, pro parte medullaris, sero repletus, in basi laminam medullärem referens , sulcis et gyris destitutam.
Deficiunt nervi olfactorii. Nervus opticus est simplex, et in utrumque bulbum dimittit ramum. Cerebellum est valde evolutum,
et medulla spinalis lata. Oculorum bulbi separati, quorum alter alteri arete adjacet, massa musculari confusa circumdantur.—
Linguae locum tenet parvum tuberculum carnosum ; os hyoideum , larynx , trachea et oesophagus non a norma aberrant, — In
cranio, praesertim basis notanda venit. In omnibus reliquis est simile cyclopum cranio. In hac jam basi apophyses zygomaticao
ossium temporis oblique deorsum tendunt, et latiores fiunt, ut conjungantur cum ossibus jugalibus quadratis, quibus interpo-
sita est lamina quadrangula, in parte anteriori scabra et tuberculosa, quae ossium supramaxillarium locum tenet. In hujus
laminae parte anteriori duae sunt aperturae, quae foramina infraorbitalia referunt. Inter ambo ossa zygomatica est intervallum ,
fibris muscularibus repletum, quod pro solito arcu zygomatico habeo. Pone illud jacent tympani annuli sibi invicem appositi,
et parte superiori segmento osseo invicem connati. Maxillae inferioris nullum est indicium.

Fig. 1. Capitis Leporis mniculi supradicti superficies antica. Ei imposita est proboscis retrorsum reflexa, et infra
hanc sunt duo oculorum bulbi distincte separati, infra quos est appendix cutanea eminens, quae mentum quasi repraesentare
videtur. Auriculae versus latera et deorsum diriguntur. Oris apertura deficit.

Fig. 2. Superficies lateralis ejusdem capitis, in qua melius adhuc patent proboscis sursum incurvata, mentum eminens
et auriculae versus latera et deorsum directae.

Fig. 3. Cranium ita depictum, ut superficiei anticae partes appareant; in eo prope a exhibetur canalis osseus re-
trorsum flexus; Ä est foramen opticum simplex; c, c sunt fissurae orbitales superiores, infra quas in d sita est lamina ossea,
scabra, quadrangula et tuberculosa, maxillam superiorem referens. In ea duae sunt aperturae, foramina - infraorbitalia
dicendae. Deorsum in e sunt annuli tympani , quorum alter alteri pressim est adplicatus.

Fig. 4. Baseos cranii superficies externa, in qua in a annuli tympani prope se invicem sunt siti -, in b, b apophyses zygo-
maticae ossis temporis oblique deorsum tendunt, ut conjungantur cum ossibus zygomaticis c, c, quibus interposita est maxilla
superior d snpradicta. In ambabus istis cranii figuris patet nullum esse maxillae inferioris indicium.

Fig. § repraesentat superficiem internam baseos cranii. In ea prope a est foramen opticum simplex, in ô sunt incisurae
orbitales superiores ; in c foramina nervo trigemino destinata ; in d parva foramina condyloidea anteriora , quae nervum hypoglos-
sum transmittunt.

Fig. 6 exhibet babitum externum pulli Sue scropha recens nati e museo VroUkiano, in quo quarta cyclopiae species con-
jungitur cum defectu maxillae inferioris. — Oculi valde a se invicem distant, ita ut inter eos sufficiens remaneat intervallum ,
ad recipiendum nasum , qui tamen sub forma proboscidis supra eos est situs, unde deduci potest, virum clarissimum tiedemann
perperam putasse, nasum in cyclopibus, propterea quod debitam sibi sedem inter oculos non inveniat, sursum repelli ibique
proboscidem illam formare , quae propria est buic monstrorum speciei. Etenim, ubi adeo amplum est intervallum inter am-
bos oculos , vix credi potest canalem osseum nasi externi locum tenentem sursum fuisse propulsum. _ Quivis oculus duabus

palpcbris est pracditus, quarum superior tantum cilia possidet. — Late a se invicem distant, hinc prorsus apertae sunt. In
cantho interno utriusque oculi est plica semilunaris tunicae conjunctivae. Supra ambos istos oculorum bulbos proboscis est, de-
orsum directa et foramine coeco praedita. Labium superius producitur in apicem longum, qui partim maxilla superiori sustine-
tur. Infra eum oris est apertura retrorsum directa. Auriculae in naturali sunt situ.

Fig. 7, 8, 9 et 10 referunt cranium et encephalon pulli Sue scropha recens nati, in quo tertia cyclopiae species compli-
catur cum maxillae inferioris defectu. Ornatissimus vir klinkenberg , qui ditissimum sibi paravit museum , eum dissecandi
facultatem mihi praebuit. Eum speciali commemoratione dignum censui, quoniam nonnullis in rebus transitum facit a se-
cunda ad tertiam speciem. Oculus extus est simplex, sed ita dispositus ut in parte media e duobus invicem connatis compo-
situs esse videatur. — Dissecando nullum invenitur indicium, oCulum interna compositione esse duplicem, praeter coronam
ciliarem et lentem crystallinam. Lens crystallina sine dubio e duabus est orta , et quasi in duos lobos separata videtur. —
Transitum igitur facit a simplici ad duplicem lentem. Tantum unus est nervus opticus, et oculi bulbus parte postica massa
musculari confusa circumdatur. Supra istum oculum proboscis est obliqua, quae versus sinistrum latus et deorsum dirigitur,
et canali osseo sustinetur. Proboscis parte antica foramine est praedita et septo cartilagineo in duas partes separatur. Quatuor
sunt palpebrae , quae parte superiore et inferiore in angulum conjunguntur. — Infra angulum inferiorem papilla est cutanea ,
quae obliqua directione anteriora versus eminet. — Oris aperturae nullum est indicium , unde aures parte antica colli invicem
confluunt. In cerebro (fig, 10) caeterum disposito veluti in reliquis cyclopibus , deficiunt nervi olfactorii et hypoglossi ; ner-
vus opticus est simplex. Cranium babitum refert, qui e cyclopia et defectu maxillae inferioris simul obviis sequi debet (v.
fig. 7, 8 et 9). Adest os frontis triangulum, suturae ope quasi in duo segmenta divisum, et anteriora versus apice obtuso
et cavo terminatum , qui versus sinistrum latus et deorsum torquetur, ibique conjungitur cum lamina ossea sellae ad instar
incurvata, et ossium nasi locum tenente. — Etiam haec versus sinistrum latus et oblique deorsum dirigitur. In apophysi
xyphoidea ossis spbaenoidei amplum est et simplex foramen opticum, pone quod duo sunt foramina, pro fissuris sphaenoida-
libus habenda, Pone ea lamina ossea directe deorsum tendit, corpus ossis spbaenoidei repraesentans. — Pone istud iterum
situs est arcus osseus , qui oblique anteriora versus dirigitur. E tribus est compositus ossibus, quorum duo lateralia referunt
apophyses zygomaticas, dum medium nil aliud esse potest, quam os supramaxillare imperfectum et e duobus invicem connatis
ossibus supramaxillaribus compositum. Inter laminam verticalem et istum arcum sulcus est, fibras musculares non continens.
In inarginis convexi hujus arcus lateribus duae sunt parvae aperturae , quae meatus auditorii externi esse videntur. Ad eorum
latera sitae sunt apophyses styloideae ossium temporis, et inter eas arcus est vesicam osseam referens, quae e bullis tympani-
cis invicem confluentibus nata est. — Ad ejus partem posticam et inferiorem in basi ossis occipitis fossa est, qua pharynx con-
tinetur , quae ibi in conum coecum terminatur. Lingua deficit ; larynx et oesophagus normalem habent structuram.

Flg. 7. Superficies lateris cranii hujus cyclopis astomi, in quo prope a repraesentatur os frontis triangulum , quod parle

antica transit in apicem obtusum et cavum , qui versus sinistrum latus deorsum dirigitur, et cum osse nasi sellae ad instar
incurvato in proboscidis speciem conjungitur b. — Haec versus sinistrum latus et oblique deorsum tendit. — In c adparet la-
mina ossea, quae oblique deorsum dirigitur et corporis ossis sphaenoidei locum tenet ; d est arcus osseus , apophysibus zygoma-
ticis ossis temporis, et osse supramaxillari imperfecto formatus ; e meatus auditorius externus; /\'bulla ossea cavitatis tympani.

Fig. 8. Exhibet superficiem inferiorem baseos cranii ; a est sutura , qua os frontis in duas partes separatur ; b apex os-
seus in quem terminatur os frontis , et qui cum osse nasi sellae ad instar incurvato c in proboscidem conjungitur ; d foramen
opticum unicum in lamina situm, apophysium ensiformium locum tenente ; e corpus ossis sphaenoidei deorsum tendens ; f, f
apophyses zygomaticae ossium temporalium, quae in g os quadrangulum inter se recipiunt, quod ossis maxillaris superioris
locum tenet ; h est bulla ossea , quae cavitatis tympani sedem occupât.

Fig. 9. Ejusdem baseos cranii superficies interna. In a est sulcus, qui etiam fig. 8 in a aperturam externam refert, per
quam transmittitur ramus ethmoideus nervi trigemini; in 6 foramen opticum est situm in apophysi xyphoidea simplici ossis
sphaenoidei ; c, c sunt fissurae orbitales superiores; d,d alae magnae ossis sphaenoidei ; e clivus ; /"basis ossis occipitis.

Fig. 10. Encepbalon ejusdem cyclopis astomi, in quo ad a, a apparet vesica cerebralis antica, hemisphaeriorum cerebri
partes agens ; in b est nervus opticus unicus ; deficiunt nervi olfactorii ; omnes reliqui nervi cerebrales adsunt, exceptis nervis
hypoglossis.

Fig. 11, 12 et 13 demonstrant nexum inter cyclopiam et maxilJae inferioris defectum. Omnibus enim allatis specimini-
bus cyclopiae cum defectu maxillae inferioris conjunctae, propria quaedam vitiorum congenitorum efficitur series, quae quem-
admodum T. II, p. 78 dixi transitum facit ad ea, in quibus quidem adsunt duo oculi, sed deest maxilla inferior. —Rem con-
firmât fig. 11 , quam OTTONi debeo (monstr. sexcent. descr. anat. Tab. IH, fig. 2). Exhibet agnum recens natum, in quo de-
ficit maxilla inferior, oculi prope se invicem in basi capitis sunt siti, et aures pone eos sunt in unam connatae. — Fere eadem
apparent in fig. 12 et 13 quae exhibent superficiem superiorem et inferiorem capitis agni recens nati, e museo VroUkiano.
In fig. 12 deficiente maxilla inferiore, ambo oculi sibi invicem sunt appositi, eosque sequuntur aures, quarum sinistra débita
ratione est evoluta , dum dextrae loco tantum plica est cutanea. Inter ambas aures sita est papilla cutanea. Fig. 13 demon-
strat cum imperfecta hacce faciei conditione conjunctam esse acraniam.

Si jam omnibus istis casibus, in quibus cyclopia cum defectu maxillae inferioris est conjuncta, adjungas agnos fig. 11, 12
et 13 depictos, et cum iis iterum compares monstra, in quibus maxilla inferior sola deest, sequente tabula depicta, modus
apparet, quo omnes hae formae in se invicem transeunt.

Fig. 11 repraesentat agnum recens natura, supradictum quem debeo ottoni (monstr. sexcent. descriptio anatomica, p. 120,
Tab. III, fig. 2). Ejus descriptione patet illum masculini sexus, et si excipias caput, bene formatum esse. Viscera abdominalia
et thoracica tantum hac in re a norma aberrant, quod ren sinister loco situs sit inferiori quam par est. Pars cranii, quae
cerebri receptaculum efficit, est bene constituta, sed angustior quam caeterum fieri solet; anteriora versus in apicem producitur,
cujus pars extrema paululum versus sinistrum latus est inflexa. Ibi est nasi apex cum duabus narium aperturis, septo angusto
a se invicem separatis, infra quod nasus proboscidis ad instar eminet. In loco, quo solita ratione oculi occurrunt, cutis capitis
plicam efficit ibique locum calvum quasi relinquit. Oculi in parte inferiore capitis sibi invicem sunt appositi, et tantum an-
gusta lamina mucosa a se invicem separantur. Oris apertura deest, neque magis maxilla inferior occurrit ; aures in collo sunt
sitae, pone oculos, ibique confluunt. Leve tantum palpebrarum occurrit indicium, cum paucis ciliis ; apparatus lacrymalis
deest. Ambae aures communem habent meatum auditorium externum, ita angustum, ut vix stylum admittat. Encephalonsoli-
tam habet structuram et normali ratione in duo cerebri hemisphaeria separatur. Nervus opticus unicus adest, in duos fissus,
ut uterque oculus unum accipiat. Nervus trigeminus parvum habet ambitum.

Fig. 12. Exhibet caput agni recens nati e museo VroUkiano, in cujus superficie inferiore sunt duo oculi sibi invicem ap-
positi , inter quos tantum transit plica mucosa angusta. Pone eos oculos deest oris apertura, sed adest parva papilla cutanea.
Auricula dextra rite est evoluta; locum sinistrae tenet parva plica cutanea.

Fig. 13. Superficies superior ejusdem capitis, cui impositum est encephalon per acraniam deforme.

Fig. 14, 18 et IG demonstrant maxillae inferioris defectum conjungi posse cum imperfecta conditione totius faciei, et
quidem ea ratione, ut exinde acephaliae physiognomia quasi oriatur, quamobrem antea vitiosam hancce conditionem ad acepha-
liam retuli (cf. Tom. I, p. 883). Cervici débita ratione constitutae impositae sunt ambae auriculae invicem connatae. Capitis
locum tenet parvum tuberculum osseum , ex osse occipitis , et imperfectis ossibus parietalibus et temporalibus compositum.
Bullae tympanicae sedem occupât parvus arcus osseus , pone quem inperfecta sita sunt ossiculorum auditus primordia, et e quo
exsurgit oesophagus. Reliquae corporis partes sunt bene formatae ; viscera abdominalia et thoracica non a norma aberrant.

Fig. 14. Pars superior cervicis agni e museo VroUkiano, in quo vitium supradictum cernitur cui vir clars. gürlt nomen
dédit perocephaU aprosopi. Supra collum jacent duae aures invicem connatae.

Fig. 15. Cranii hujus agni superficies antica; in qua ad a conspicitur squama occipitis bene evoluta; b,b sunt partes
condyloideae ossis occipitis ; c, c partes petrosae ossium temporis ; d, d squamae temporales ; e, e duae laminae osseae , quae
ossium parietalium locum tenent; f ossiculorum auditus indicium, infra quae arcus est partim membranaceus , partim osseus,
cavitatis tympani locum tenens. Infra eum apparent os hyoideum , larynx , trachea et oesophagus.

Fig. 16. Superficies lateralis ejusdem cranii. Notae eadem désignant ac in fig. 15.

Fig. 17 repraesentat deformem faciei conditionem, quam depinxit von ammon {angeb. Chir. Krankh. Taf. IV, fig. 14).
Dicitur macrostoma vel hiatus buccaUs congenitus, et constat abnormi oris aperturae conditione, quae sinistro latere in apicem
acutum et incurvatum producitur, usque ad canthum oculi externum extensum. Vir dar®, langenreck operatione chirurgica
partes in magis normalem situm restituit.

Fig. 18. Exhibet parvitatem congenitam oris, e vitiosa labiorum formatione ortam, et a viro dar", von ammon {angeb.
Chir. Krankh. Taf. IV, fig. 13) descriptam et depictam. Ambo labia diametro transverso sunt contracta, non rite tumida et
stricto sensu nimis parva. Simul maxilla inferior est nimis brevis, quae vitiosa dispositio in omnibus hujus infantis sororibus ob-
tinet. Primo infans os aperire non potuit ; difficulter tantum spongia praeparata in ejus aperturam introducta est, qua tandem
haec ita distendebatur, ut infans dein labia papillae mammarum apphcare potuerit. Adest etiam palatum fissum, cui ex opi-
nione viri clari. von ammon\'per staphyloraphiam medela afferri potest.

Fig. 1, 2, 5, 4 en S doen zien, dat bij den vierden hoofdvorm van cyclopie zich gemis van onderkaak kan voegen. Zij
stellen het hoofd en den schedel voor van een pas geboren konijn, uit het museum der veeartsenijschool te Utrecht, waarvan
de ontleding mij door den Hoogleeraar numan werd toegestaan. — Boven op het rondachtig hoofd (z. fig. 1 en 2) zit een naar
boven omgeslagen snuit, welke door eenen beenigen koker ondersteund wordt. — Daaronder zijn de oogleden in eenen vier-
hoek met elkander verbonden. Tusschen de bovenste en de onderste zitten twee duidelijk gescheiden oogbollen, en daaronder
is een vooruitstekend deel, hetwelk zich ongeveer als eene kin voordoet. Van mondopening is geen bewijs hoegenaamd. De
ooren zijn eenigzins naar voren verdrongen, echter niet zoo veel, als zulks in andere gevallen geschiedt, waar gemis van onderkaak
plaats heeft. In plaats van groote hersenen , is er een half vliesachtige , half mergachtige zak , met wei gevuld , welke zich aan
zijne grondvlakte als eene mergplaat voordoet, zonder sleuven of kronkels. De reukzenuwen ontbreken. De gezigtszenuw is
enkelvoudig, en geeft voor eiken oogbol eenen tak af. De kleine hersenen zijn zeer sterk ontwikkeld , en het ruggemerg is breed.
De twee gescheiden oogbollen liggen digt aaneen, en zijn door eene verwarde spiermassa omgeven. In plaats van tong is er
een kleine vleeschknobbel; tongbeen, strottenhoofd , luchtpijp cn slokdarm wijken niet van den natuurlijken toestand af. In
den schedel is het vooral de grondvlakte, welke onze opmerking verdient. In alle overige opzigten is hij aan den schedel van
de overige cyclopen gelijk. Aan die grondvlakte nu gaan de jukbeen-uitsteeksels van het slaapbeen schuins naar beneden, waar
zij zich verbreeden, om zich te verbinden met de vierkante jukbeenderen, tusschen welke eene vierkante, naar voren ruwe en
knobbelige, beenplaat ingevoegd is, welke de plaats van bovenkaakbeenderen vervangt. In deze plaat bevinden zich naar voren
twee openingen, als onderoogholte-gaten. Tusschen de beide jukbeenderen in bevindt zich eene ruimte, met spiervezelen ge-
vuld. Zij is de gewone ruimte van den jukbeensboog. Achter haar liggen de trommelvliesringen zeer digt aaneengevoegd ,
en bovenwaarts zelfs door een dwars beenstuk ineen gesmolten. Van onderkaak vindt men hoegenaamd geen bewijs.

Fig. 1. Hoofd van het bovengenoemd pas geboren konijn aan de voorvlakte afgebeeld. Boven op hetzelve zit een naar ach-
teren omgeslagen snuit, en daaronder bevinden zich twee duidelijk gescheiden oogbollen, onder welke een huidverlengsel uitpuilt,
hetwelk zich eenigzins als eene kin voordoet. De ooren zijn ter zijde en benedenwaarts geplaatst. — De neusopening ontbreekt.

Fig. 2. Zijdelingsche voorstelling van hetzelfde hoofd, waardoor de ombuiging van den snuit, tot het uitpuilend kinver-
lengsel, en de zijdelingsche als ook benedenwaartsche plaatsing der ooren duidelijker worden gemaakt.

Fig. 5. De schedel op der voorvlakte afgebeeld , in welken bij a de naar achteren omgebogen neuskoker wordt af-
gebeeld ; b is het enkelvoudig gezigtszenuwgat; c, c zijn de bovenste oogkuilspleten; waaronder in d eene ruwe, vierkante en
knobbelige beenplaat geplaatst is , welke zich als bovenkaak voordoet. Daarin bevinden zich twee openingen als onderoogholte-
gaten. Benedenwaarts zijn bij e vlak tegen elkander aan geplaatst de beide trommelvliesringen.

ter linkerzijde omgebogen is. Aldaar is de punt van den neus met twee neusgaten, welke door een smal middelschot , onder
betwelk de neus als slurf uitpuilt, van elkander gescheiden zijn. Op de plaats, waar zich gewoonlijk de oogen bevinden ,
vormt de buid van bet hoofd eene plooi, en laat zij eene kale plek over. De oogen zijn aan de ondervlakte van het hoofd
vlak bij elkander geplaatst, en worden slechts door eene smalle slijmvliesstrook gescheiden. Er is geene mondopening, noch
ook eenig bewijs van onderkaak; de ooren zijn aan den hals achter de oogen geplaatst en aldaar ineengesmolten. Er is slechts
eene flaauwe aanduiding van oogleden met eenige ooghaartjes; van traantoestel bestaat geen bewijs. — De beide ooren hebben eenen
gemeenschappelijken uitwendigen gehoorgang, welke zoo naauw is, dat men er ter naauwernood eene stylet doorheen kan voeren.
De hersenen hebben hare gewone gesteldheid, en zijn op de gewone wijze in twee halfronden gedeeld. Er is eene enkelvoudige
gezigtszenuw, welke zich in tweeën splitst, om in eiken oogbol te dringen. —- Het vijfde paar heeft eenen zeer geringen omvang.

Fig. \'12. Afbeelding van het hoofd van een pas geboren lam uit het museum Vrolikianum, aan welks ondervlakte zich
twee bijeen geplaatste oogen bevinden, tusschen welke slechts eene smalle slijmvliesplooi doorgaat. Achter deze oogen is geene
mondopening, maar bevindt zich slechts een kleine huidtepel. Het regter oor is behoorlijk ontwikkeld; de plaats van het
linker wordt slechts door eene kleine huidplooi vervangen.

Fig. 13. Bovenvlakte van hetzelfde hoofd , op welke de misvormde hersenen door acranie bloot liggen.

Fig. 14, 18 en 16 doen zien, dat het gemis van onderkaak zich met .gebrekkige wording van het geheele aangezigt kan
compliceren , in eene zoo groote mate, dat hierdoor de schijn van hoofdeloosheid wordt te weeg gebragt, en ik daarom ook
dezen gebrekkigen vorm vroeger bij de hoofdelooze misgeboorten heb beschreven (z. D. I, bl. 863). Op den behoorlijk ont-
wikkelden hals zitten de beide ineengesmoltene ooren. De plaats van het hoofd wordt door eenen kleinen beenigen knobbel
vervangen, welke uit het achterhoofdsbeen, de onvolkomene wand- en slaapbeenderen is zamengesteld. In plaats van gehoorblaas
is er een kleine beenige boog, achter welken de onvolkomene aanduiding van gehoorbeentjes gelegen is, en uit welken de slok-
darm voortkomt. — Het overige ligchaam is welgevormd, en in borst- en buiksingewanden vertoont zich geene afwijking.

Fig. 14. Bovenste gedeelte van den hals van een lam, uit het museum Vrolikianum, in hetwelk de zoo straks vermelde
gebrekkige vorm zich openbaart, aan welken gürlt den naam heeft gegeven van perocephalus aprosopus. Boven op den hals

Fig. 18. Schedel van dit misvormd lam aan den voorkant afgebeeld, in welken bij a zich de behoorlijk ontwikkelde
achterhoofdsschub vertoont; b, b zijn de geledingsgedeelten des achterhoofdsbeens; c, c, de steenachtige gedeelten des slaapbeens;
d,d., zijne schubben; é?, een paar beenplaten, welke de plaats van wandbeenderen vervangen; ƒ is eene aanduiding van
gehoorbeentjes, waaronder zich een boog bevindt, gedeeltelijk vliezig, gedeeltelijk beenachtig, de plaats van trommelholte
vervangende. — Onder dezen boog vertoonen zich tongbeen, strottenhoofd, luchtpijp en slokdarm.

Fig. 16. Zijdelingsche afbeelding van denzelfden schedel; de letters hebben dezelfde beteekenis als in fig. 18.

Fig. 17 beeldt eene misvorming des aangezigts af, welke door von amiwon (Angeb. chir. Krankh. Taf. IV, f. 14) is voorge-
dragen. Zij heet macrostoma of hiatus buccalis congenilus en bestaat daarin, dat de spleet van den mond zich ter linker-
zijde ombuigt en zich bijna tot aan den buitensten ooghoek uitstrekt. — Langenbeck heeft dit aangeboren gebrek met gelukkig
gevolg door eene kunstbewerking hersteld.

Fig. 18. Voorstelling van eene aangeborene tekleinheid van den mond, te weeg gebragt door gebrekkige lipvorming en
ontleend aan von ammon (Angeb. chir. Krankh. Tab. IV, f 12), De beide lippen zijn in hare dwarse doorineting zamengetrok-
ken; zij hebben geene behoorlijke welving, en zijn eigenlijk te klein. Tegelijk is ook de onderkaak te kort, hetgeen in meer-
dere of mindere mate bij al de zusters van dit kind het geval is. — Aanvankelijk kon het kind den mond niet openen,
slechts met moeite gelukte het, eene geprepareerde spons in de mondopening te brengen en deze hierdoor uit te rekken, waar-
door het kind eindelijk de borst kon nemen. — Er vertoonde zich gespleten verhemelte, welke von ammon meent, dat door
staphyloraphie zal kunnen genezen worden.

Haecce tabula cognoscendo defectui maxillae inferioris est destinata. Confirmât sententiam Tab. H, pag. 78 et in expliea-
*

tione Tab. LVIII, prolatam inter cyclopiam et defectum maxillae inferioris magnara esse affinitatem. — Quinque primae hujus
tabulae figurae continua serie cohaerent cum fig. ii, 42 et 13 Tab. LVIII. — Repraesentant caput et cranium agni recens
nati, quem antea descripsit et depingendum euravit vir clar. g. vrolik (N. Verh. d. 1®. kl. van het Koninkl. Ned. Instit. D.
I, bl. 187. Amsterdam 1897). Oculi, si caput a parte superiori conspiciatur, prorsus deficere videntur (fig. i.) quoniam ad
basin capitis quasi sunt remoti (fig. 9.), ubi planitie lata a se invicem separantur. — In apice faciei in conum procurrentis ,
sitae sunt nares, et tota superficies inferior capitis lanugine est obtecta , infra quam neque oris , neque maxillae inferioris ves-
tigium apparet. — Retrorsum versus basin capitis aures marginibus externis confluunt, unde ad faciem anticam colli sunt
sitae (fig. 9.). — Hinc earum radices quasi absconduntur infra caput, et inter eas sulcus occurrit transversus (fig. 2, a) mem-
brana mucosa praeditus, quae partes profundius sitas prorsus praecludit. — Pone hancce membranam mucosam arcus est osseus,
mobilis (fig. 4. a fig. 8), qui quamquam forma convenit cum rudimento maxillae inferioris, docente webero (v. T, I, p. 80),
locus est, ubi eoalescunt bullae tympanicae (fig. 8). Hic arcus est cavus, cellulas habens magnas, invicem permeabiles, et
ligamentorum ope cum cranii basi conjunctus. In parte media ejus marginis liberi ossiculum residet, dentis formam referens ,
(fig. 8, a) quod e duobus malleis invicem connatis formatum esse videtur ; pone partem superiorem oesophagi, ad basin cranii
duo alia jacent ossicula fig. 3 a, k, quae ex incudibus et e stapedibus invicem connatis orta esse videntur. Adsunt igitur
organa ad auditum facientia, licet imperfecta et deformia ; haec demonstrant, arcum osseum , pone quem sunt sita, cavum
tympani sed non maxillam esse inferiorem, quemadmodum perperam putaverunt nonnulli. Pone istum arcum intervallum est
quod in oesophagum et tracheam meatum habet, sed propter ipsam capitis fabricam, non transit in narium cavitatem. —
Defectu oris cavitatis et praeclusione partis posticae narium fit, ut oesophagus humore repletus espandatur et tumorem stru-
mae ad instar efficiat ad superficiem anticam cervicis, in hac non minus quam in secunda vitii specie obvium.

Cranii examine in fig. 3 et 4 haecce omnia distinctius patebunt. — Defectus maxillae inferioris eoconfert, ut ossa tem-
porum fere prorsus comprimantur infra cranium, et margines eorum partium petrosarum eum situm habeant, ut alter alte-
ram tangat. — Replent intervallum , quod in cranio bene constituto formatur ab apophysibus lateralibus ossis cuneifOrmis,
ah ejusque basi. Sequitur exinde, apophyses zygomaticas in unum os c concrescere, quod directe anteriora versus tendit,
et cum osse multangulo d conjungitur, ossium jugalium locum tenente. — Haec versus latera protruditur, ibi orbitas pro parte

efficit, et anteriora versus inter ossa unguis e, e pénétrât, quae valde sunt evoluta, et magnam baseos cranii partem consti-
tuunt. — Haec partem anticam orbitarum determinant, et anteriora versus conjunguntur cum ossibus palatinis connatis ƒ et
sursum cum ossibus spongiosis inferioribus. — Omni attentione digna est sedis mutatio, quam passa sunt ossa palatina. —
Coaluerunt in unam laminam, quae parte antica cum ossibus maxillaribus superioribus, postica cum ossibus unguium conjun-
gitur, et planitiem transversam osseam refert, inter haecce ossa sitam. Utroque marginis posticae latere apparet foramen
palatmum posticum. — Ossa igitur palatina nexum, quem caeterum habent cum ossibus frontalibus et cuneiformi, prorsus
amiserunt, novam iniverunt conjunctionem cum ossibus unguium, et debitam servaverunt rationem ad ossa maxillaria superiora.
Maxilla superior e duobus componitur ossibus supramaxillaribus imperfectis g, g, quae utrique lateri marginis anterioris ossis
palatini communis annectuntur, et e rudimento ossis intermaxillaris A, cujus apex incurrit in partem mediam marginis ante-
rioris ossis palatini. Utrumque os maxillare superius est lamina triangula , procurrens in angustum, limbo alveolari et sulco
destituta ad recipiendum ramum infraorbitalem rami secundi nervi trigemini. — Inter ea singulum est os, veluti ossis in-
termaxillaris h rudimentum, quod retrorsum extenditur inter ossa maxillaria, usque ad ossa palatina invicem connata, et
anteriora versus tuberculo terminatur, quod utrimque sulcum habet, ad transmittendos nervos naso-palatinos, et obtectum
est palati mollis specie, spatio quantum fieri polest minimo ibidem compressi.

Narium cavitas, licet a parte postica tegmento cartilagineo claudatur, intus omnes partes continet, quae conditione natu-
rali ibi occurrunt. Adsunt igitur os ethmoideum lamina praeditum , per quam nervi olfactorii transeunt, septum cartilagineum
et osseum, in cujus utroque latere jacent ossa spongiosa inferiora. Os cuneiforme e contra est imperfectum, et a norma
aberrat. Ejus apophyses anteriores sunt valde magnae et latae, et in parte media retrorsum eorum locum obtinet lamina
angusta, paululum elevata, quae os cuneiforme conjungit cum parte antica ossis occipitis. Haecce igitur lamina media
m superficie interna cranii locum quasi tenet baseos ossis sphaenoidei, quae, propter ossium temporalium squamas deorsum
depressas , debitam sedem in superficie inferiori cranii invenire nequit. — Apophysium lateralium et alaeformium ossis cunei-
formis nullum apparet vestigium.

Quoad partes molles, normalis est cerebri habitus ; omnes nervi cerebrales adsunt, sed deficit ramus tertius nervi trige-
mini. Linguae nullum est vestigium. Larynx i et pharynx I debitam referunt normam. — Communem efficiunt cavitatem,
quae parte postica basi cranii, parte antica arcu osseo supradicto circumscribitur. Ita agnus isle deformis conditionem
refert quammaxime vitiosam.

Fig. 1. Caput hujus agai, quod a parte superiori conspicitur. Nares bene apparent, sed oculorum nullum est vesti-
gium ; aurium superficies superior partim conspicitur.

Fig. 2. Superficies inferior ejusdem capitis. Maxilla inferior deficit. — Loco quo vulgo siti sunt ejus rami, oculi appa-
rent ; b sunt aures in unam connatae ; a sulcus transversus, intus membrana mucosa obtectus, quae viam versus partes inter-
nas prorsus occludit, el pone quam occurrit arcus osseus supradictus.

Fig. 3. Superficies inferior cranii ejusdem agni, cui sustuli arcum osseum supradictum, ut in a appareant incudes et
m k stapedes invicem connatae et pone eum sitae; b,b partes squamosae ossium temporis, quae basin cranii quasi implent ;
c apophyses zygomaticae invicem connatae ; d ossa zygomatica in unum os concreta ; e, e ossa unguis, quorum magnitudo
est valde aucta ; f ossa palatina in unum os connata, in quorum margine postico apparent foramina palatina postica ; g ambo
ossa maxillaria superiora ; h lamina ossea singula , ah ossibus intermaxillaribus invicem concretis el deformibus formata, et
m parte antica sulco duplici praedita, qui in narium cavitatem transit, quique inservit transmittendis ramis nerveis, e ramo
secundo nervi trigemini ; i trachea et larynx : I oesophagus et pharynx ; w, m os hyoideum ; n, n ossa spongiosa inferiora ; o, o
foramina m ossibus temporum, per quae transit arfon\'a carotis interna-, p,p ossa parietalia ; q, q ossa frontalia.

Fig. 4. Latus sinistrum paululum deflexum cranii, in quo prope a depingitur arcus osseus a connatis bullis osseis, ca-
vitatem tympam referentibus, formatus ; b pars sinistra squamosa ossis temporis ; c arcus zygomatici invicem connati ; d fora-
men, per quod transit arteria carotis interna-, e os jugale simplex, e duobus natum ; /" ossa palatina invicem concreta; g os

niaxillare superius sinistrum; h os unguis sinistrum ; i os spongiosum sinistrum ; l, l ossa nasaiia; m, m ossa frontalia; n, n
ossa parietalia ; o os interparietale ; p,p os oeeipitale ; q ossiculum a malleis invicem connatis formatum.

Fig. 5, Arcus osseus bullae ad instar expansus; a malleus distincte e duobus compositus; b, b margines acuti, quibus
insertus erat pone locum, quo cranio adbaerebant cornua ossis hyoidei; c, c partes cellulares et bullae ad instar expansae
hujus arcus.

Reliquae hujus tabulae figurae sunt destinatae secundae hujus vitii speciei, quae frequentius occurrit. — Hujus speciei
proprium est quod, quum idem fere sit habitus externus, in superficie inferiore faciei in apicem terminatae , sulcus sit\'(fig. 7)
in palatum transiens, ita ut imperfectum adsit aperturae et cavitatis oris indicium (fig. 8). — Accedit, quemadmodum per
se patet, major structurae internae perfectie. In oris cavitate (fig. 8) linguae est rudimentum , in quod, docente barkowio
(T. II, p. 86) disperguntur nervi glosso-pharyngei et hypoglossi; in genere tamen defieere videtur ramus tertius nervi trigemini.
Cranii compages ossea , defectu maxillae inferioris et praesentia arcus ossei supradicti a norma aberrat. — In omnibus reli-
quis cranium est bene constitutum, si excipias ossa maxillaria superiora esse valde angusta et ossa intermaxillaria in apicem
terminata , unde oris pars antica fit valde acuta, et margines alveolares cum dentibus molaribus adeo introrsum flectuntur, ut
se invicem quasi attingant. — Inde palatum efficitur valde angustum , quod septo in duas partes separatur. Bulla ossea fig.
11 quae a tympanorum cavis invicem connatis formatur, in secunda vitii specie est grandior et perfectior quam in prima.
Distincte efficitur duabus partibus, quae parte media concrescunt, ibique septum formant, quod propagine ossea conjungitur
cum processu triangulo. — Hic veluti arcus in cranii basi est mobilis. In eo nulla sunt auditus ossicula, sed ante et pone
processum triangulum singula apparent fragmenta ossea, verosimiliter pro inchoatis et invicem connatis auditus ossiculis
habenda. — Attamen determinatam non habent formam. — Aures ad partem anticam cervicis confluunt fig. 7 et inter se con-
tinent membranam , supra arcum osseum expansam.

Fig. 6. Superficies superior capitis agni recens nati, e museo Vrolikiano, antea jam descripti a viro clar. g. vrolik I.e.
In lucem est editus eadem matre , quae agnum supradictum et quinque figuris primis depictum peperit. Distincte patet,
oculos non adeo versus superficiem inferiorem capitis esse depresses , ita ut capitis superficies superior minus a norma aberret.

Fig. 7. Superficies inferior ejusdem capitis, magis deformis. In ejus parte antica, ubi oris apertura a maxilla inferiori
claudi solet, sulcus est in tegumentis communibus, longitudinem referens unius pollicis, in quo rugae palati bene apparent«.
Si in eum stylus mittatur , retrorsum intervallum sentitur bene circumscriptum, septo divisum, unde duo cylindri formantur,
qui in parte postica palati sunt clausi. Aures et sulcus inter eos membrana mucosa tectus, sunt veluti in agno deformi, de
quo dictum supra.

Fig. 8. Superficies inferior cranii, quemadmodum apparet, sublata cute. Patet speciem adesse oris cavitatis, ita com-
pressae , ut coronae germinum dentium molarium fere se invicem attingant. Inde a sulco supradicto usque ad partem ulti-
mam palati occlusie fit, membranae ope , quae in parte media concrescit cum sutura, e palate orta b. Haecce oris pars
igitur in duos canales separatur, in quorum dextro parva continetur lingua c, in qua parvae conspiciuntur papillae. Haecce
lingua nequaquam connectitur cum osse hyoideo.

Fig. 9. Superficies inferior cranii, cum qua in a, a connectitur bulla ossea : b, b squamae ossium temporalium, quae
pro maxima parte basin cranii implent; c, c ossa parietalia ; d basis ossis sphaenoidei, cujus pars anterior connectitur cum in-
choatis ossibus palatinis , quae in parte postica palati sulcum relinquunt; e, e apophyses zygomaticae ossium temporalium ;
f, f ossa jugalia ; g, g apophyses anteriores ossis sphaenoidei, in quibus foramina sunt pro nervis opticis ; h, h ossa maxiUaria
superiora; i, i ossa intermaxillaria, cum foraminibus palatinis anticis.

Fig. 10. Latus dextrum paululum deffexum cranii. Ejus forma valde difl\'ertabea, quae fig. 4 depicta est, ita quidem
ut omnia faciei ossa fere eandem sedem occupent, atque in agno bene constituto. — In parte tamen inferiore ossium fron-
talium osteogenesis est valde imperfecta, ita ut segmenta nonnulla tantum cartilagine constltuantur; a, a ambae ossium
frontalium partes, pro maxima parte allata ratione cartilagineae; b, b ossa nasi; c os maxillare superius dextrum , infra quod

primordia dentimn molarium introrsum fere tota sunt abscondita ; d os unguis dextrum, partim cartilagineum ; e os zygoma-
ticum dextrum; f,f ossa intermaxillaria; jtMa ossea ossium temporalium, e cujus parte media propago exsurgit, quae in
processum triangulum transit ; h os temporale dextrum ; i,i ambo ossa parietalia ; l os interparietale ; m os occipitale.

Flg. 11. Superficies interna arcus ossei, in quo prope a septum est, quod eum in duas partes separat.

Fig. 12 et 13. Processus triangulus, qui e bulla ossea exsurgebat, et conjuDgebatur cum loco, quo os occipitale connec-
titur cum osse sphaenoideo. In a est ossiculum, quod quodammodo est eo habitu, ac sie duobus malleis esset compositum.
Reliqua b, c vix cum aliis comparari possunt.

Uno conspectu universum cranium perlustranti perspicuum erit, illud magis quam cranium fig. 3 et 4 depictum ad nor-
malem quidem conditionem accedere, sed , si parum tantum ad se invicem appropinquent partes cranium constituentes , ex
eo orituram es.se formam, primo agno deformi propriam. Ambo varies gradus referunt unius ejusdemque vitii.

Fig, 1, 2, 6, 7 dimidiam, fig. 8, 9 et 10 duas tertias magnitudinis partes exhibent.

Deze plaat is bestemd, om het aangeboren gemis van onderkaak te leeren kennen. Zij bevestigt destelling, geopperd D.lï.
bl. 78, en in de verklaring der acht en vijftigste Plaat, dat er tusschen cyclopie en gemis van onderkaak eene groote ver-
wantschap bestaat.

De vijf eerste figuren sluiten zich onmiddelijk aan fig. il, 12 en 13 van PI. LVIII. — Zij beelden het hoofd en den
schedel af van een pas geboren lam, vroeger reeds beschreven en afgebeeld door g. vrolik (N. Verh. der 1« kl. van hetko-
ninkl. Nederl. Instit. D. I. bl. 187. Amsterdam 1827). De oogen schijnen, zoo het van boven af gezien wordt, (fig. 1) ge-
heel te ontbreken, vermits zij (fig. 2) naar de ondervlakte van het hoofd verplaatst zijn, alwaar zij door eene breede vlakte
van elkander gescheiden worden. Aan de punt van het kegelvormig uitloopende aangezigt zijn de neusgaten geplaatst, en de
geheele óndervlakte van het hoofd is met wollig haar bedekt, waaronder zich geen spoor van mondopening noch ook van
onderkaak vertoont. Geheel achterwaarts naar de grondvlakte des hoofds zijn de ooren door den buitenrand zamengevloeid,
en derhalve aan de voorvlakte van den hals gelegen (fig. 2). Zij wijken hierdoor met hunne wortels geheel onder het hoofd
weg, en hebben tusschen zich eene dwarse spleet (fig. 2, a) voorzien van een slijmvlies, hetwelk de dieper gelegen deelen
volkomen afsluit. Achter dit slijmvlies bevindt zich een beenige, bewegelijke boog (fig. 4, a, fig. 3), welke in vorm eenige
overeenkomst aanbiedt met eene rudimentaire onderkaak, maar, blijkens de nasporingen van e. h. weber (zie D. I. bl. 80),
de ineensmelting is der blaasvormige trommelholten. Deze boog is ter wederzijde (fig. 8) inwendig hol, van groote, onderlinge
gemeenschap oefenende, cellen voorzien, en van weêrszijde door bandhechting met de grondvlakte van den schedel vereenigd.
Op het midden van zijnen vrijen rand zit een tandvormig beenstuk (fig. 8, a), hetwelk uit twee zaamverbonden hamers
schijnt te bestaan, terwijl achter het bovenste gedeelte van den slokdarm, tegen de grondvlakte van den schedel aan, twee
andere beenstukken liggen (fig. 3, o), welke de ineengevloeide aanbeelden en stijgbeugels (fig. 3, k) schijnen te zijn. De
werktuigen van het gehoor, hoe onvoltooid en misvormd ook, zijn dus aanwezig, en bewijzen, dat de beenige boog, achter
welken zij geplaatst zijn, eene trommelholte, maar geene onderkaak is , voor welke zij door anderen verkeerdelijk wierd ge-
houden. Achter dien boog is eene ruimte, met den slokdarm en de luchtpijp in gemeenschap, maar, wegens de bijzondere
gesteldheid van den schedel, geenen uitgang hebbende in de neusholte. Het gemis van mondholte en de achterwaartsche af-
sluiting der neusholte brengen te weeg, dat de met vocht gevulde slokdarm zich uitzet, en een kropvormig gezwel aan den
tials doet ontstaan, hetwelk men in dezen, zoo wel als in den tweeden, hoofdvorm des gebreks opmerkt.

Uit de vergelijking des schedels, in fig. 5 en 4, zal een en ander duidelijker worden. — Het gemis van onderkaak brengt
te weeg, dat de slaapbeenderen, h, h, bijna geheel zamcngeschoven worden onder den schedel, en dat de randen van hunne
schubachtige deelen in onderlinge aanraking komen. Zij vullen de plaats aan, die anders door de zijdelingsche uitsteeksels
van het wiggebeen, en door zijn grondstuk wordt ingenomen. Het gevolg hiervan is, dat dejukbeen-uitsteeksels tot een en-
kel been, c, te zamenkomen, hetwelk zich regtstreeks naar voren rigt, en zich verbindt met een veelhoekig been, d, hetwelk
de plaats van jukbeenderen vervangt. Dit springt zijwaarts uit, helpt aldaar de oogkassen zamenstellen, en schuift zich naar
voren tusschen de traanbeenderen, e, e, in, welke zeer groot zijn, en een groot gedeelte van de ondervlakte des schedels uit-
maken. Zij bepalen het voorste gedeelte der oogkassen, en vereenigen zich vlak van voren met de ineengegroeide verhe-
meltebeen deren /", voorbovenwaarts met de onderste sponsbeenderen. Het belangrijkste is de verplaatsing. welke de verhemel-
tebeenderen ondergaan hebben. Zij zijn tot één stuk zamengegroeid, hetwelk van voren met de bovenkaakbeenderen, van
achteren met de traanbeenderen in aanraking is, en zich als eene dwarse beenplaat voordoet, welke tusschen deze beenderen
m geplaatst is. Aan zijnen achterrand vertoont zich aan weêrszijde het achterste verhemeltegat. De verhemeltebeenderen heb-
ben derhalve hunne betrekking tot het wiggebeen en tot het voorhoofd geheel verloren, terwijl zij eene nieuwe betrekking tot
de traanbeenderen verkregen en die tot de opperkaak behouden hebben. De bovenkaak bestaat uit twee onvolkomene op-
perkaakbeenderen, g, g, welke zich ter wederzijde aan den voorrand van het gemeenschappelijk verhemeltebeen aansluiten, en
uit een rudimentair tusschenkaakbeen, h, hetwelk met zijne punt stuit tegen het midden van den voorrand des verhemelte-
beens. Elk opperkaakbeen is eene driehoekige, smal naar voren loopende, beenplaat, zonder tandkassenrand en zonder zenuw-
goot voor den onderoogholte-tak van den tweeden lak van het vijfde paar. Daartusschen is een enkel beenstuk , als blijk
van tusschenkaakbeen, h, hetwelk zich achterwaarts tusschen de kaakbeenderen uitstrekt, tot aan de zamengevloeide verhemelte-
beenderen , en voorwaarts in een knopje eindigt, hetwelk van weêrszijden eene spleet draagt tot doorlating der nervi nasopa-
latini,Gn dat met eene soort ^yan zacht verhemelte bedekt is, hetwelk in het minstmogelijke bestek aldaar wordt zaamgedrongen.

De neusholte, hoewel aan den achterkant afgesloten door eene kraakbeenige bedekking, heeft echter in hare ruimte
alle deelen, welke men in den natuurlijken vorm gewoon is, daar binnen aan te treffen. Er is derhalve een zeefbeen met
de bekende plaat, door welke de reukzenuwen heengaan, een beenachtig en kraakbeenig middelschot, aan weêrszijde van
hetwelk zich de onderste sponsbeenderen bevinden. Het wiggebeen daarentegen is onvolkomen, en wijkt van de natuurlijke
gesteldheid af. Deszelfs voorste uitsteeksels zijn_^van aanmerkelijke grootte en breedte, en worden op het midden achterwaarts
vervangen door eene smalle, eenigzins verhevene strook, welke het wiggebeen verbindt met het voorste gedeelte des achter-
hoofdbeens. Deze middelstrook vervult derhalve, als ware het, op de binnenvlakte van den schedel de plaats van grondstuk,
voor hetwelk aan zijne ondervlakte, door het benedenwaarts dringen van de schubben der slaapbeenderen, geene plaats is
overgebleven. Van zijdelingsche en vleugel-uitsteeksels des wiggebeens bestaat geen spoor hoegenaamd.

Omtrent de weeke deelen wordt eene natuurlijke gesteldheid der hersenen opgeteekend. Alle hersenzenuwen zijn
aanwezig, maar de derde tak van het vijfde paar ontbreekt. Van tong wordt geen bewijs hoegenaamd gevonden. Het strot-
tenhoofd i en de pharynx l zijn natuurlijk gesteld. Zij vormen eene gemeenschappelijke holte, welke van achteren door de
grondvlakte van den schedel, van voren door den zoo straks gemelden beenigen boog begrensd wordt. Aldus vertoont deze
misgeboorte den hoogsten graad van deze misvorming.

Fig. 4. Het hoofd van gezegd lam van boven gezien. De neusgaten zijn duidelijk zigtbaar, maar van de oogen ontdekt
men niets; van de ooren vertoont zich een gedeelte der bovenvlakte.

Fig. 2. Ondervlakte van hetzelfde hoofd. De geheele onderkaak wordt gemist. In de rigting, waar hare takken ge-
woonlijk geplaatst zijn, bevinden zich nu de oogen; b de zamensmelting der beide ooren; a dwarse spleet, inwendig bekleed
met een slijmig vlies, hetwelk den weg naar binnen geheel afsluit, en waar achter zich de hierboven beschrevene beenige boog bevindt.

Fig. 3. De ondervlakte van den schedel van hetzelfde lam, van welke ik gezegden beenigen boog weggenomen heb, ten
einde in a de daarachter liggende zaamgevloeide aanbeelden, en in k de ineengesmolten stijgbeugels te doen zien; Z», h schub-

achtige gedeelten der slaapbeenderen, welke geheel de grondvlakte des schedels innemen; e zaamgevloeide jukbeen-uitsteek-
sels ; d tot een stuk ineengesmolten jukbeenderen; e, e sterk vergroote traanbeenderen ; f tot een stuk zamengegroeide verhe-
meltebeenderen , aan welker achterrand zich de achterste verhemeltegaten vertoonen ; g de beide opperkaakbeenderen; h eCn en-
kel beenstuk, hetwelk door de zamengegroeide en misvormde tusschenkaakbeenderen wordt gevormd, en van voren met eene
dubbele spleet voorzien is, uitkomende in de neusholte, en dienstig ter doorlating van zenuwtakken, welke afgegeven worden
door den tweeden tak des vijfden paars; i luchtpijp en strottenhoofd ; l slokdarm en keelholte; m, m tongbeen ; n onderste
sponsbeenderen ; 0,0 gaten in de slaapbeenderen, ter doorlating van de arfenacaro^w wfóma; p, p wandbeenderen ; ^ voor-
hoofdsbeenderen.

Fig. 4. De linker, eenigzins overgekantelde, zijde van het beenige hoofd, waarin bij a de beenige boog wordt afgebeeld,
welke door de ineensmelting der blaasvormige trommelholten wordt te weeg gebragt; b het linker schubachtig gedeelte des
slaapbeens; c de ineensmelting der jukbeen-uitsteeksels; d opening tot doorlating der arteria carotis interna; e het enkelvou-
dige , uit twee tezamengesmolten jukbeen; f ineensmelting der verhemeltebeenderen ; g linker opperkaakbeen; h linker
traanbeen; i linker onderste sponsbeen; l, I neusbeenderen; m,m voorhoofdsbeenderen; » wandbeenderen; 0 tusschenwand-
been; p,p achterhoofdsbeen; q beenstuk, door de ineengesmoltene hamers gevormd.

Fig. S. De beenige blazige boog op zich zeiven: a de hamer duidelijk uit twee zamengesmolten ; A, 6 de scherpe ran-
den , waarmede hij inschoof achter de aanhechtingen van de hoornen des tongbeens, om met het slaapbeen verbonden te
worden; c,G Ae blaas-celachtige gedeelten van dezen boog.

De overige figuren dezer plaat zijn gewijd aan den tweeden, menigvuldiger voorkomenden, hoofdvorm des gebreks. —
Zijn kenmerk is daarin gelegen, dat, bij nagenoeg denzelfden uitwendigen vorm, er aan de ondervlakte van het puntig toe-
loopende aangezigt eene spleet is (fig. 7), waardoor het verhemelte zich" vertoont; zoodat er eene, hoewel onvolko-
mene, aanduiding van mondholte en van mondopening bestaat (fig. 8). Daarbij voegt zich, gelijk van zelf spreekt, eene
meerdere toenadering tot volmaaktheid in inwendig zamenstel. In de mondholte (z. fig. 8) is eene rudimentaire tong, in
welke zich volgens baekow en anderen (z. D. II, bl. 86) de n, n glosso-pharyngeus en hypo-glossus verspreiden; in den regel
schijnt echter de derde tak van het vijfde paar te ontbreken. — Van de beenige zamenvoeging des schedels wordt opgeteekend,
dat deze , door het gemis van onderkaak en door het bestaan van den hierboven omschrevenen blazigen boog, van den natuurlijken
toestand afwijkt. In alle overige opzigten is het een welgestelde schedel, met die uitzondering slechts, dat de bovenkaak-
beenderen zeer smal en de tusschenkaakbeenderen puntig zijn, waardoor de mond naar voren spits toeloopt, en de tandkas-
senranden met de kiezen zich zoodanig naar elkander ombuigen, dat zij elkander schier raken. Een gevolg hiervan is smalte van
het verhemelte, hetwelk door een middelschot in tweeën wordt gedeeld. De blazige boog (fig. 11), door de ineengesmoltene
trommelholten gevormd, is in den tweeden hoofdvorm veel zwaarder en volmaakter dan in den eersten. Hij is duidelijk ge-
vormd uit twee deelen, welke in het midden te zamengroeijen, en daar eene soort van middelschot vormen, hetwelk zich ,
door een beenig verlengsel met een driehoekig uitsteeksel vereenigt. Dit is, even als de boog op de grondvlakte van den
schedel, bewegelijk. In den boog zijn geene gehoorbeentjes zigtbaar; maar achter en vóór het driehoekig uitsteeksel vertoo-
nen zich enkele beenstukjes, welke waarschijnlijkerwijze voor onvoltooide en zamengevloeide gehoorbeentjes kunnen gehouden wor-
den. Zij hebben echter geene zeer bepaalde gedaante. De ooren zijn aan de voorvlakte van den hals ineengesmolten (fig. 7),
en hebben een vlies tusschen zich, hetwelk over den beenigen boog is uitgespannen.

Fig. 6. Bovenvlakte van het hoofd eens pasgeboren lams, uit het museum Vrolikianum, en reeds beschreven door den
Hoogleeraar g. vrolik t. a. p. — Het werd door hetzelfde moederdier geworpen , hetwelk het hierboven beschrevene ter wereld
bragt. — Het is duidelijk, dat de oogen niet zoo veel naar de ondervlakte van het hoofd verdrongen zijn, zoodat van boven
het hoofd niet zoo veel van den natuurlijken toestand afwijkt. ^

Fig. 7. Ondervlakte van hetzelfde hoofd, welke veel meer van den natuurlijken toestand afwijkt. Geheel naar voren
vindt men op de plaats, waar de mond door de onderkaak gewoonlijk gesloten wordt, in de algemeene bekleedselen eene

splijting, ongeveer ter lengte van eenen duim, binnen welke zich de rimpels van het verhemelte duidelijk vertoonen, a. Brengt
men in deze vaneensplijting een stilet achterwaarts, dan vindt men eene omschrevene ruimte , die door een middenschot ver-
deeld is, waardoor twee kokers gevormd worden, die aan het einde van het verhemelte zijn afgesloten.—De ooren en de, met
slijmvlies bedekte, spleet tusschen deze zijn ongeveer als in de hierboven vermelde misgeboorte.

Fig. 8. Ondervlakte van den schedel, gelijk deze zich voordoet, na het wegnemen der huid. Er blijkt eene soort van
mondholte te zijn, zoodanig zamengedrongen, dat de kroonen der aanvangende maaltanden bijna die der andere zijde raken;
van de hierboven gezegde spleet af tot aan het einde van het verhemelte geschiedt de afsluiting door een vlies, hetwelk op het
midden vastgemaakt is aan den naad, die uit het verhemelte oprijst, b. Dit gedeelte der mondholte scheidt zich dus in twee
goten, in wier regter eene zeer kleine tong , c bevat is, waarop zeer kleine tepeltjes zigtbaar waren. Deze tong is in geen
verband hoegenaamd met het tongbeen.

Fig, 9. De ondervlakte van den beenigen schedel, aan welke bij a, a de blazige boog gehecht is; b, b de schubben
der slaapbeenderen, welke een groot deel van de grondvlakte des schedels innemen; q, c de wandbeenderen; d grondstuk des
wiggebeens, aan den voorkant verbonden met onvoltooide verhemeltebeenderen, welke achter in het verhemelte eene spleet la-
ten ; e, e jukbeen-uitsteeksels der slaapbeenderen ; f, f jukbeenderen ; g, g voorste uitsteeksels van het wiggebeen, waarin de
gaten ter doorlating van de gezigtszenuwen; h, h de opperkaakbeenderen ; i, i de tusschenkaakbeenderen, met hunne voorste
verhemeltegaten.

Fig. 10. De regter, eenigzins overgckantelde, zijde van het beenige hoofd. Het verschilt in gedaante zeer veel van fig. 4,
zoo zelfs, dat men al de beenstukken van het aangezigt bijkans terzelfde plaatse aantreft, als in een welgevormd lam, In
het onderste van de voorhoofdsstukken is evenwel de beengroei zeer onvolkomen, zoodat geheele vakken enkel uit kraakbeen
bestaan: a, a de beide stukken van het voorhoofdsbeen, op de voormelde wijze grootendeels kraakbeenig gebleven, b. b Ae
neusbeenderen; c het regter opperkaakbeen, waaronder de beginsels der maaltanden binnenwaarts geheel verborgen liggen ; d
het regter traanbeen, nog gedeeltelijk kraakbeenig ; e het regter jukbeen; f, f tusschen-kaakbeenderen; g blazige boog der
slaapbeenderen , waarin een verlengstuk uit het midden oprijst, om in het driehoekig uitsteeksel over te gaan ; h regter slaap-
been; i de beide wandbeenderen; I tusschen-wandbeen ; m achterhoofdsbeen.

Fig, 11. Binnenvlakte van den beenigen boog, waarin bij a een middenschot, hetwelk dien boog in twee vakken deelt.

Fig. 12 en 13. Driehoekig uitsteeksel, hetwelk uit de beenachtige blaas voortkwam, en zich vasthechtte aan de plaats,
waar het achterhoofdsbeen zich met het wiggebeen vereenigt. Er is in a een beentje aan toegevoegd, hetwelk min of meer
zich voordoet als uit twee hamers zamengesmolten. De twee overige, b, c, gedoogen niet wel eene bepaalde vergelijking.

Zoo men in algemeen overzigt den geheelen beenigen schedel beschouwt, blijkt het, dat hij veel meer dan die van fig. 3
en 4 tot den natuurlijken vorm nadert, maar dat intusschen slechts weinig toenadering der betrekkelijke deelen zoude noo-
dig geweest zijn, om uit deze gedaante die van de eerst beschrevene misgeboorte te vormen. Beiden maken twee verschil-
lende graden uit van een en hetzelfde gebrek.

Fig, 1, 2, 6, 7 zijn op de helft, fig. 8, 9 en 10 op twee derden der natuurlijke grootte geteekend. De overige af-
beeldingen hebben de natuurlijke grootte.

Postquam defectum maxillae inferioris illustravi, de iis capitis vitiis agam, in quibus maxilla inferior est inchoata. — Ex-
ordior a descriptione fig. 1, 2 et 3 cranii viri adulti, e museo Vrolikiano, quod pater aestumatissimus jam depinxit et des-
cripsit in N. Verh. d. 1®. kl. van het Koninkl. Ned. Inst. D^ V, p. 175. In eo maxilla inferior non tantum debito brevior
est, sed simul nimis retrorsum remota. Alae nempe magnae ossis sphaenoidei (fig. 1) ita sunt expansae, et ossa temporum
adeo retrorsum remota, ut superficies articulares, quae maxillam inferiorem recipiunt, ipsaque haec maxilla versus partem pos-
ticam capitis sunt reclinatae. Maxilla igitur inferior tantum respectu superioris nimis brevis est dicenda. — Huic dispositioni
occurritur quodammodo occipite profundius depresso. Hinc pars media baseos cranii distincte attollitur , limbus alveolaris,
autem anteriora versus descendons, situm refert obliquum, unde superficies infima capitis nimis brevis et contracta apparet.
Haecce capitis structura eCfectum quemdam habere debet in arcum zygomaticum, cujus pars media sursum dirigitur. Hinc
ossa temporalia et maxillaria superiora ad se invicem appropinquant, et foramen occipitale majus, quantum fieri potest, in
parte media baseos cranii est situm (fig. 2). Limbi alveolares utriusque maxillae sunt valde parvi, et tantum quatuor conti-
nent dentes molares, qui numerus convenit cum brevitate palati , et exiguo ambitu limborum alveolarium tam superiorum quam
inferiorum (fig. 2 et 3). Dentes incisores maxillae superioris (fig. 1) valde anteriora versus diriguntur, et si maxilla inferior
quam maxime retrorsum ducatur, ejus dentes incisores tantum caninos maxillae superioris attingunt, et utrimque dens mo-
laris posterior fit liber (fig. 1). — E maxilla inferiore sic retrorsum remota, e mento non proeminente, e dentibus incisori-
bus superioribus anteriora versus ductis , eque fronte plana et reclinata, cranium habitum brutorum acquisivit, qui durante
vita praesertim faciei ingratum attulit adspectum. Anguli maxillae inferioris (fig. 5) utrimque apice terminantur, qui con-
fluit cum margine postico erecto, quique extrorsum reflectitur ; et incisura semilunari separatur a margine inferiore. Hujus
formae mutationis causa est major vis, quae requiritur, ut maxilla inferior a massetere anteriora versus trahatur. Eadem
causa formam mutavit processuum coronoideorum maxillae inferioris. — Acuto apice prominent, unde eorum margo posticus
potius superior est factus. — In eum praesertim m. temporalis actionem suam exercuit, unde etiam apices anteriora versus
directi processuum coronoideorum introrsum flectuntur. — Habent igitur directionem, quae Rodentibus est propria (fig. 5).
Eadem ratione condyli maxillae inferioris in eminentias oblongas sunt mutati, quae arthrodiam efiicere nequeunt, sed quae
perquam commode promoveri et reduci possunt (fig. 3). Inde sequitur, quod cavitates glenoideae in ossibus temporalibus se
adaptare debuerint huic maxillae inferioris dispositioni. Directionem transversam amiserunt et in sulcos longitudinales sunt
mutatae (fig. 2). Omnes tamen hae mutationes non sunt congenitae, sed verosimiliter progressu aetatis ortae motibus conti-
nuis anteriora versus et retrorsum, quos maxilla inferior exercuit, ut dentes suos primaries aptaret dentibus maxillae superio-
ris. — Iterato appulsu incisorum maxillae inferioris contra superficiem posticam incisorum maxillae superioris, hi adeo for-
titer anteriora versus sunt moti. Ob eandem causam in parte media coronarum dentium molarium sulcus est natus, aequipa-
randus ei, qui in Rodentibus apparet. — Ita, quae in hoc cranio propria cernuntur omnia inter se connexa sunt et unam
habent communemque causam, brevitatem congenitam maxillae inferioris.

Nexus causalis, de quo supra dixi, praeserlim apparet, si cum cranio isto adulto comparetur infans recens natus , eadem
ratione deformis, et eodem loco descriptus. Fig. 4 exhibet ejus babitum externum, unde patet formam capitis insolentem
esse dicendum. E fronte depressa vertex alte escendit. — Inter oculos profunde depresses, qui palpebris arete contractis
teguntur, eminet nasus latus valde arcuatus , infra quem sita est oris apertura, cujus labium inferius introrsum flectitur, et
mentum profunde retrahitur. -- Aures sunt fere planae , et utraque praedita limbo incurvato , qui prope tympani mem-
branam introrsum dirigitur, sed praeterea neque concham , neque tragum vel antitragum possidet, in parte inferiore tantum
speciem prae se ferens lobuli. — Cervix est brevis, thorax latus , extremitates sunt breves et digitis superfluis munitae, ita ut
manus sex digitos habeat cum pollice, omnes in continuam seriem juxta se invicem sitos et arcum levem describentes. Pedis
digiti sunt sex, quorum duo anteriores, halluces referunt, duo postici eidem ossi metatarsi insident ; in digito minimo tan-
tum duae sunt phalanges. Funiculus umbilicalis altius est situs quam fieri solet, et fere partem mediam occupât inter
synchondrosin ossium pubis, et apophysin xyphoideam ossis sterni.

Organa generationis dubium referunt babitum externum. — Primo adspectu clitoris magna adesse videtur, largo prae-
putio obtecta, et inter duo labia majora corrugata sita. Penitiori tamen examine patet penem esse cum glande bene con-
stituta, in cujus parte media linea est, veluti urethrae deficientis indicium. Pone penem nullum est nympharum vestigium ,
sed in parte media sutura tantum adest , quae extenditur usque ad orificium urethrae , ad radicem penis obvium. — Haecce
tamen apertura tantum ad partes externas pertinet. — Intromisso stylo vix ultra pollicem in eam penetrare potui. Neque
ad vesicam urinariam neque ad cetera intestina ullus est meatus. Mater hujus infantis deformis antea alium infantem etiam
deformem in lucem ediderat.

Fig. S. Abdominis cavitas aperta ejusdem infantis. In ea prope a, a apparet vesica urinaria densis tunicis praedita et
valde expansa, urina spissa repleta. — In ejus pariete postico et inferiori ambo sunt uretherum oriflcia, uno pollice rheno-
landico a se invicem distantia et multo majora quam solent ea aetate. — Testes b, b sunt abdomine contenti ; uretheres c, c
et pelvés renales rf, d ab urina , propter ejus evacuationem impeditam, valde distenduntur ; fere ambitum referunt intestinorum
tenuium , et canales sunt elongati et contorti. —■ A pelvibus renalibus valde expansis, renes praesertim dexter fere deprimuntur.
Uretherum expansio vitium est consequens, quod comparari potest, cum distensione, quae post occlusionem ostiorum vesica-
lium ab inflammatione adhaesiva in uretheribus fieri potest, quemadmodum in dissertatione citata et a me T. II, p. 545
ulterius affertur.

Quae in cranio hujus deformis infantis sunt propria, ea singularem postulant descriptionem et imaginem, quas trado
tabula sequenti.

Op het volstrekt gemis van onderkaak, waaraan de negen en vijftigste plaat was toegewijd, laat ik de misgeboorten vol-
gen, bij welke zij in hare ontwikkeling is teruggebleven. — Aan het hoofd dezer stel ik in fig. 4 , 2 en 3 den schedel
van een\' volwassen man, uit het museum Vrolikianum, door mijnen vader beschreven en afgebeeld in de N, Verh. d. \\\\ kl.
van het Koninkl. Ned. Instif.D.Y, p. 175. In deze misgeboorte is de onderkaak niet alleen door oorspronkelijke misvorming tekort,

maar schijnt zij zelfs, meer dan in den natuurlijken toestand, naar achteren gevoerd. — De groote vleugels van het wiggebeen
(fig. 1) namelijk zijn zoodanig verbreed , en de slaapbeenderen zooveel naar achteren verplaatst , dat eene terugwijking der
geledingsvlakten voor de onderkaak, en hierdoor eene terugvoering der onderkaak, er het onvermijdelijke gevolg van wezen
moesten. Het te kort zijn der onderkaak moet derhalve hier, voor een gedeelte, in eenen betrekkelijken zin genomen wor-
den. Er wordt eenigzins aan te gemoet gekomen door het laag afdalen van het achterhoofd. — Hierdoor wordt het midden
van de grondvlakte des schedels merkbaar opgedreven, terwijl de kaakboog, naar voren afdalende, eene schuinschê rigting
aanneemt, en alzoo het hoofd aan zijne ondervlakte verkort en ingetrokken doet voorkomen. Het kan niet missen, of dit
moet invloed hebben op de rigting van den jukbeensboog, welks middendeel naar boven wijkt. Hierdoor naderen de slaap- en
de kaakbeenderen elkander, en wordt het groote achterhoofdsgat zoo veel mogelijk in het midden van de grondvlakte des sche-
dels gesteld (fig. 2). De tandbogen der beide kaken zijn zeer klein en bevatten slechts vier maaltanden, welk verminderd
getal zich voegt naar de zonderlinge kortheid van het verhemelte, en naar den geringen omvang der tandbogen, zoowel boven
als beneden (fig 2 en 3). De snijtanden der bovenkaak (fig. 1) zijn aanmerkelijk voorwaarts gestrekt, en wanneer de onder-
kaak zoo ver mogelijk wordt teruggevoerd, reiken hare voortanden slechts tot aan de plaats der hoektanden in de bovenkaak ,
en raakt ter wederzijde de achterste maaltand geheel vrij van zijnen tegenstander (fig. 1). — Uit dit terugwijken der onder-
kaak , het daaruit voortvloeijende wegvallen van de kin , en de uitpuiling der snijtanden in de bovenkaak , gevoegd bij het
platte en terugwijkende voorhoofd, ontstaat een zonderling dierlijk voorkomen, hetwelk vooral, gedurende het leven, eene
afzigtelijke uitdrukking aan het gelaat van den man gaf. — De hielen der onderkaak (fig. 3) eindigen aan weêrszijde in
eene punt, welke met den regtopstaanden achterrand ineensmelt, zich buitenwaarts ombuigt, en, door eene halvemaan,sge-
"wijze insnijding, gescheiden is van den onderrand der onderkaak. Deze veranderde vorm is een gevolg der grootere krachts-
mspannmg, welke tot het naar voren brengen der onderkaak van den masseter gevorderd wordt. Dezelfde oorzaak heeft
den vorm der kroonuitwassen van de onderkaak gewijzigd. Zij staan puntig voorwaarts, waardoor hunne achterrand bovenrand
is geworden. — Daarop schijnt de slaapspier voornamelijk gewerkt te hebben, waardoor ook de voorwaarts gerigte punten
der kroonswijze uitsteeksels naar binnen in plaats van naar buiten zijn gebogen. — Zij hebben derhalve de rigting, welke aan
vele knaagdieren eigen is (fig. 5). Evenzoo zijn de gewrichtshoofden der onderkaak in kleine, langwerpige verhevenheden ont-
aard , geheel ongeschikt ter vorming eener scharniergeleding, maar volkomen ingerigt om , even als bij de knaagdieren, voor-
en achterwaarts bewogen te worden (fig. §). Het kan niet missen, of de geledingsoppervlakten der slaapbeenderen moeten
zich naar deze gesteldheid der onderkaak voegen. Zij zijn van dwarse regt doorgaande sleuven geworden (fig. 2). Al deze
▼eranderingen intusschen zijn niet aangeboren, maar waarschijnlijkerwijze in lateren leeftijd te weeg gebragt door aanhoudende

voor- en achterwaartsche bewegingen, welke gevorderd worden, om de voortanden der naar achteren wijkende onderkaak met
die der bovenkaak in aanraking te brengen. Door het aanhoudend aanstooten der snijtanden van de onderkaak tegen de achtervlakte
der snijtanden van de bovenkaak, zijn deze zoo sterk naar voren gedrongen. Om dezelfde reden heeft zich op het midden der
kroonen van de maaltanden eene sleuf gevormd, niet ongelijk aan diegene, welke men bij de knaagdieren opmerkt. - Aldus
hechten zich al die bijzonderheden aaneen, en kunnen zij uitwerksels heeten van de oorspronkelijke te kortheid der onderkaak.

Het gezegd oorzakelijk verband wordt vooral duidelijk, zoo men met dezen volwassen schedel een pas geboren kind ver-
gelijkt, met dezelfde misvorming behebt en terzelfder plaatse beschreven. Fig. 4 stelt deszelfs uitwendige gedaante voor,
uit welke blijkt, dat de vorm des hoofds zonderling mag heeten. Uit een laag voorhoofd rijst de kruin hoog opwaarts. Tus-
schen diep ingezonkene oogen. met naauw zaamgetrokkene oogleden bedekt, verheft zich de breede sterk gekromde neus, waar-
onder de mond met eene scheeve, diep teruggetrokkene kin en binnenwaarts gebogene onderlip zich voordoet. De ooren zijn
bijkans vlak, elk voorzien van een\' omgebogen rand, die bij het trommelvlies zich naar binnen keert, doch overigens noch
schelp, noch bok, noch tegenbok heeft, slechts aan den onderkant den schijn van lel aannemende. De hals is kort, de
borst breed, de ledematen kort, dik en met overtollige vingers en teenen voorzien, zoodanig, dat de handen zes vingers en een\'
duim hebben, allen op een\'flaauwen boog naast elkander in ééne rij geplaatst. De teenen zijn zes in getal, waarvan de twee
voorste als groote teenen kunnen beschouwd worden ; de twee achterste zitten op een en hetzelfde os metatarsi ; in de kleinste
kan men niet meer dan twee kootjes ontdekken.

De navelstreng heeft eene veel hoogere plaatsing dan gewoonlijk; ongeveer in het midden tusschen de schaambeensgele-
ding en het zwaardsgewijze uitsteeksel van het borstbeen.

De teeldeelen zijn uitwendig van twijfelachtigen vorm. Op het eerste aanzien schijnt er eene groote chtoris te zijn, met
eene ruime voorhuid gedekt, en tusschen twee gefronselde groote schaamlippen gelegen. — Bij naauwkeurig onderzoek ech-
ter blijkt, dat het eene roede is met eenen welgevormden eikel, welke op deszelfs midden het merk draagt van den hier ont-
brekenden pisweg. Bij het terugslaan van deze roede vindt men overigens geen blijk van kleine schaamlippen , maar slechts
op het midden eenen naad, doorgaande tot aan de opening des piswegs, die aan den wortel der roede gevonden wordt. Die
opening bepaalt zich echter alleen tot de uitwendige deelen; want door een stilet hare binnenwaardsche voortzetting volgende,
kon men naauwelijks tot eene duims diepte doordringen. Met de pisblaas of met eenige andere holte oefende zij alzoo geene
gemeenschap. De moeder van dit misvormde kind had vroeger eene andere misgeboorte ter wereld gebragt.

Fig. 5. De geopende buikholte van bovengenoemde misgeboorte. In deze holte vertoont zich a, a de sterk uitgezette en
dikwandige urinblaas, welke met drabbige urin gevuld was. Aan haren achter-onderwand vertoonen zich de beide openingen
der pisleiders , welke echter een\' geheelen Rijnlandschen duim van elkander verwijderd en aanmerkelijk grooter zijn dan ge-
woonlijk op dien leeftijd. De ballen b, b zijn in de buikholte teruggebleven. De pisleiders c, c en de nierbekkens d. d zijn,
wegens de door afsluiting der urethra opgehoopte urin, aanmerkelijk uitgezet, bijna tot den omvang van dunne darmen
toe, en doen zich voor als veriengde gekronkelde buizen. Door de uitgezette nierbekkens worden de nieren, vooral de
regter, bijna verdrongen. - Deze uitzetting der urinleiders is een consecutif gebrek, gelijkstaande met datgene, hetwelk
door sluiting van hunne monden , ten gevolge van adhaesive ontsteking kan worden veroorzaakt , zoo als zulks in bovenge-
noemde verhandeling breeder uiteengezet en ook door mij, D. II, bl. 345, vermeld wordt.

De eigendommelijkheden van het beenige hoofd dezer misgeboorte vorderen eene afzonderlijke afbeelding en beschrijving,
welke ik in de volgende Plaat zal leveren.

Tres primae hujus tabulae figurae cranium et raaxillam inferiorem repraesentant infantis deformis , cujus habitum exter-
num , et structuram internam supra descripsi, depicta in Tab. LX. Cranium caret omni symmetria et directionem habet
obliquam a latere dextro versus sinistrum, unde in latere sinistro superficies est magis convexa et regularis quam in dextro,
ubi in planitiem quasi detrahitur, et tantum in regione tuberis parietalis , ubi simul paululum elevatur, globosam suam for-
mam récupérât ; facies etiam superficiem obliquam refert, et margines orbitales a parte superiore versus inferiorem compri-
muntur et oculos profundius silos abscondunt (fig. 1). Inter orbitas sita sunt duo ossa nasi lata , convexa , quae insident
duobus ossibus maxillaribus superioribus, brevibus et angustis (fig. 1). Maxilla inferior prorsus infra ea retrorsum trahitur,
ita ut vix partem dimidiam palati altingere possit (fig. 2). Abnormem habet formam (fig. 3) et tantum ex uno osse componi-
tur , cujus ramus dexter una quarta parte est longior quam sinister, unde lota maxilla inferior formam obliquam acquirit.
Mentum (fig. 2) non prorsus in medio est situm , sed versus latus sinistrum deflectitur, ubi in apicem terminatur. Ad su-
perficiem externam anguli margo osseus est latus, et extrorsum flexus. Ad superficiem posteriorem et interiorem, prope
foramen rnaxillare posterius , situm est ossiculum breve et crassum, quod quale sit minus facile determinari potest. Condyli
sunt magis lali quam rotundi, et directionem referunt horizontalem. Processus coronoidei fortiter extrorsum vertuntur. In
basi cranii praesertim animadvertendae veninnl apophyses pterygoideae valde latae et fere horizontales, alae majores ossis
spbaenoidei latissimae, ossa temporum retrorsum directa, quibus omnibus basis quammaxime in longitudinem producitur, et
foramen occipitale magis retrorsum deprimitur. — Ex his, quae propria habet cranium hujus infantis recens nati, bene multa
etiam animadvertunlur in cranio viri adulti Tab. LXI depicti. Ab hoc tamen differt directione obliqua maxillae inferioris ,
orta ex asymmetrica capitis forma, nec non reliqua ejus forma, quae mutationes, quas Tabula praegressa exhibui et descripsi,
nondum subivit. Notabile erat, inier vitia, quae in hocce infante imperfectae maxillae inferioris condition! accedunt, alia in-
cboatam , alia , superfluam formalionem indicare.

Fig. 1. Latus sinistrum cranii infantis hujus recens nati; a orbita contracta; b ossa nasi lata, convexa; c maxilla su-
perior brevis et angusta ; d maxilla inferior rétracta et deformis, tantum ex uno osse composita ; e alae majores ossis spbae-
noidei valde latae ; ƒ os temporis retrorsum duclum ; g os frontis ; h os parietale ; i os occipitale.

Fig. 2. Basis ejusdem cranii, in tola ejus extensione et magnitudine ; a, a partes petrosae ossium temporalium fere
transversae, et non quemadmodum fieri solet oblique anteriora versus directae ; b, b annuli tympanici inchoati ; c foramen

oeeipitale tnajus retrorsum depressum; d tuberositas oeeipitalis in apicem quasi retrorsum eminens; 0,0 fragmenta ossea
interposita, ut impleantur intervalla, quae alioqui, propter nonnullorum ossium situm mutatum, hic remanerent.

Flg. 5. Maxilla inferior infantis recens nati, quae a parte superiori conspicitur; a, a ossicula innata naturae dubiae;
b, b condyli; c, 0 processus coronoïdei valde extrorsum ducti, qui in conditione naturali fere sunt verticales.

Fig. 4. Altera organorum genitalium in hocce infante dubiorum imago, de quibus dictum est in explicatione Tab. LX.
Praeputio retropulso , distincte patet glans a, in cujus parte media vestigium est orificii urethralis imperforati; b sutura,
mter phcas cutaneas, quae labiorum majorum quidem induunt formam, sed scrotum revera efficiunt; haec usque radicem
penis decurrit, ubi externa apparet urethrae apertura intus clausae.

Flg. S. Cranium refert brevitati eongenitae maxillae inferioris quasi oppositum. Haec enim, respectu faciei imperfectae
est nimis longa. Haecce conditio simplicissima ratione est orta defectu congenito ossium nasalium, quorum locum tenet
parvum ossiculum, vix conspicuum. — Inde orta est inchoata formatie processuum nasalium ossium maxillarium superio-
rum, qua facies plana redditur, dum maxilla inferior, prorsus separata, debitum incrementum capere pergit, eadem ratione
ac in cyclopum capitibus, et hinc ante maxillam superiorem nimis brevem eminet.

Fig. 6. Caput Esocis lucii, ex eodem museo, simili ratione deforme, et depictum sublata Vg magnitudinis parte. —
Mira ratione in eo eminet maxilla inferior, dentibus integris munita, prae facie et manilla superiore brevissimis.

De drie eerste figuren dezer plaat stellen den schedel en de onderkaak voor der misgeboorte, wier uitwendige gedaante
en inwendig zamenstel hiervoren beschreven zijn, en afgebeeld worden op Pl. LX. De schedel heeft eenen zonderlingen
asymmetrischen vorm , welke zich schuins benedenwaarts van de regter- naar de linkerzijde rigt, waardoor de ronding van
den schedel aan den linkerkant gevulder en gelijkmatiger is, dan aan den regterkant, welke naar onderen plat is in-
getrokken, en op de hoogte van den wandbeensknobbel, welke tegelijk iets hooger staat, eerst zijne rondte herneemt; het aan-
gezigt deelt in die scheeve rigting, en de oogkuilsranden zijn van boven naar beneden. zaamgedrongen, achter zich de diep
liggende oogen verbergende (fig. 1). — Tusschen de oogkassen zitten twee breede, bol verhevene neusbeentjes, waarop twee
bovenkaakbeenderen volgen, die kort en smal zijn. (fig. 1) De onderkaak ligt geheel onder de neusbeenderen teruggetrokken, zoodat
zij naauwelijks de helft van het verhemelte bereiken kan. (fig. 2.) Zij heeft eene zonderlinge gedaante (fig. 3), en is slechts uit
een enkel beenstuk gevormd, welks regtertak een vierde langer is dan de linker, waardoor de geheele onderkaak eene scheeve
gedaante krijgt. De kin (fig. 2) staat niet in het midden, maar is links afgewend, aldaar puntig uitstekende. Aan de bui-
tenzijde van den hoek of hiel der onderkaak is de beenrand breed, naar buiten omgeslagen. Aan den achterbinnenkant,
tegen het foramen maxülare posterius, zit een kort, dik beenstukje, welks beteekenis moeijelijk kan bepaald worden. ■ De
gewrichtshoofden zijn meer breed dan rond, en hebben eenen horizontalen stand. De kroonuitsteeksels zijn sterk buitenwaarts
gebogen. Aan de grondvlakte des schedels (fig. 2), verdienen vooral opmerking de groote breedte en bijkans horizontale
strekking van de vleugelsgewijze uitsteeksels, de groote breedte der groote vleugels van het wiggebeen , en het achterwaarts
terug drijven der slaapbeenderen , door alle welke bijzonderheden de grondvlakte van den schedel zich sterk verbergt, en het
groote achterhoofdsgat naar achteren verdrongen wordt. Vele dezer kenmerken heeft deze schedel van het pasgeborene kind
gemeen, met dien van den volwassen man, in de vorige plaat afgebeeld. Hij verschilt van dezen, door de scheeve rigting der
onderkaak, welke een uitvloeisel schijnt te zijn van den geheel asymmetrischen vorm des schedels, alsook door de overige
gesteldheid van de onderkaak , welke nog niet de in de vorige plaat afgebeelde, en in hare verklaring beschrevene wijzigingen
heeft ondergaan. — Belangrijk is het dat in de complicatie met andere gebreken, welke door Pl. LX en LXI is aangeduid,
een gedeelte derzelve zich als onvolkomene , een ander gedeelte zich als overtollige vorming kenmerkt.

Fig. 1. Linkerzijde van den schedel van gemeld pasgeboren kind; a vernaauwde oogkas; b breede bol verhevene neus-
beentjes ; c korte en smalle opperkaak ; d teruggetrokken en misvormde onderkaak , slechts uit een beenstuk bestaande ; o

aanmerkelijk verbreede groote vleugels des wiggebeens ; / achterwaart, gedreven »laapbeen ; j voorhoofdsbeen ; A „andbeen ■

Fig. 2. Grondvlakte van donzelfden schedel, in hare geheele nitgehreidheid en grootte; a, « bijkan, dwarse , in plaats

van sch„,„s voorwaarts liggende steenachtige gedeelten der slaapbeenderen ; i de onvoltooide trommelvliesringen ; c sterk

.aar achteren verdrongen achterhoofdsgat, i sterk nitspringende p„„t van het achterhoofd; , tusschengevoegde beenstukjes

ter aanvulhng van het ontbrekende, da. door het terugwijken van sommige beenderen ander.ins hier .oude veroorzaakt zijn

.g. 5. De u,t een stuk bestaande onderkaak van dit kind van boven gezien ; a, a de aangegroeide twijfelachtige been-

aukjes; 4,J de gewrichtshoofdjesi c,c ie sterk buitenwaarts gebogen, kromme uitsteeksels, welke overigens bijna re.tstandi..
Zijn op den kaakrand. ®

Fig. 4. Nadere voorstelling van den twijfelachtigen vorn, der geslachtsdeelen van dit kind, over welke in de verklaring
van PI. LX „erd gesproken. Bij achterwaarts gevoerde voorhuid komt het ™edeh„ofd « duidelijk te voorschijn, op deszelfs

doorloopende o aan den wortel der roede, waar de uitwendige opening van den binnenwaarts gesloten piswegzicli voordoet.

.g. s elt, als tegenhanger tot de gebrekkige ontwikkeling der onderkaak , eenen schedel voor, iu welken juist het
e„s.e,de geschiedt, namelijk de onderkaak een betrekkelijk overwigt in lengte heeft gekregen , terwijl het aangezigt
ontw,kkelmg,s.er„ggebleve„. Zulks is eenvoudig door het oorspronkelijk gemis der neusbeenderen te weeg gebragt, welkerpLts

teeksels der bovenkaakbeenderen, waardoor het aangezigt plat wordt; terwijl de onderkaak, op zich zelve staande. blijft voort-

groeijen, even als in cïclopen-schedels, en bierdoor aan de voorzijde der verkorte bovenkaak uitpuilt.

De schedel behoort tot het mme^m VroMiianum ea is op % der natuurlijke grootte afgebeeld.

Fig. C. De kop van eenen snoek uit hetzelfde museum, aan gelijke misvorming lijdende , afgebeeld op 7, der natuurlijke

«.00,te. Zonden,ng steekt in hem de lengte der onderkaak, met gave tanden gewapend, af bij de merkwaardig inkorting L

Haecce tabula est destinata descriptioni et repraesentationi eorum monstrorum, in quibus caput tantum est inchoatum. et
omnes reliquae partes deficiunt. — Tres modo eorum observationes mihi sunt notae. Prima est, quam exhibuit lycosthenes,
ex opinatione magis quam ex veritate. Secundam debenms viro clarissimo rudolphi, eamque penitius descripsi T. II, pag. 98.
Tertiam, quae non in opere meo invenitur, proposuit vir doct^ nicholson (j. mülleu , Arch. f. Amt. Physiol, u. Wissensch,
medicin. Jahrg. 4837, p. 3Q8.

Fig. 4,2,5 deformitatis istius imagines exhibent. — Caput (fig. 4} eodem partu cum infante bene constitute in lucem
est editum. — Viro clarissimo j. muller, Professori Berolinensi e pago Eupen prope Aquisgranum fuit transmissum, addita
schedula, cui sequentia verba sunt inscripta : » Dieses Gewächs ist von einer kränklichen Person mit einem gesunden Kinde
»zugleich geboren. Dieses Gewächs war mit einem kleinen Gefäss an der Nachgeburt angeheftet, wie die Nabelschnur an
» der andern Seite an der nähmlichen Nachgeburt angeheftet war." — Haecce scribentem obstetricem apparet neutiquam
suspicatam fuisse, gemellos parienti sese auxilium praestitisse. — Neque id mirum videri potest, nam externus hujus
capitis adspectus tantum massam spongiosam deformem refert. — Accurato examine viro doctissimo nicholson patuit, cutem
densiorem habere contextum quam fieri solet, eamque spissa lanugine esse obtectam. Diversae faciei partes sunt tantum
inchoatae, si saltem oris cavitatem excipias. — Oris cavitas e est valde a naso remota, labiis regularibus circumdata et
satis magna. — Labiis a se invicem remotis, margines alveolares apparent (Fig. 3, a, b). Oris cavitas retrorsum coeco fine
terminatur, et parvam lingnarn c continet. — Nasus e plica cutanea simplici componitur fig. 4, d, quae obliqua direc-
tione supra faciem extenditur et tantum unam narium aperturam possidet. Dextro et sinistro latere palpebrae adsunt
(Fig. 4. b, c), sed oculorum bulbi prorsus deficiunt. — Auricula dextra (Fig. 4, ƒ), est satis perfecta, sed meatus auditorius
externus coeco fine terminatur. Auriculae sinistrae tantum primordium apparet. — Capiti imponitur tumor magnus, fere
triangulus fig. 4, a, unde patet monstrum istud ad secundam acraniae formam esse referendum. — Tumor corona pilosa est
circumdatus et densa cute obtectus. Retrorsum alter jacet saccus mollis, qui in duos alios minores transit (Fig. 4,^, h).—
In superficie infima hujus infantis deformis saccus est oblongus, ovi formam referens (fig. 4, «), in cujus parte postica inseri-
tur funiculus umbilicalis, (fig 4, k). -- Sub cute jacet massa muscularis copioso adipe obsita. — Distinctius apparent duo
fasciculi musculares fig. 2, a, a, quorum alter e latere sinistro maxillae inferioris, alter e temporum osse exsurgit. —Retror-
sum transeunt in cartilaginem, cum qua conjungitur petiolus osseus, tenuis, e cranii basi ortus, (fig. 3, o. Inter fascicules
musculares residet pharynx, massam rotundam referens fig 2, b. contextum habens membranaceum, et membranae pellucidae
ope. ab oris cavitate separata. Supra huncce saccum membranaceum sita est cartilago satis lata fig. 2, c, quae deorsum in

capitulum cavum transit d-, vir doctissimus nicholson hoc pro tracheae primordio, illam pro cartilagine thyreoidea habet.
Vasorum systematis locum tenent arteria et vena. Vena fig. 2 e satis magna exsurgit e duabus profundioribus, quarum
est origo in cranio et ex aliis multis, quae a lateribus proveniunt. Arteria fig. 2 , ƒ flectitur circa intestinorum ansam, et
m meatu suo ramos dimittit in propriaçn quandam glandulam, in cranium, in ansarn intestinalem et in omnes reliquas partes.
Dicta glandula fig. 2, g in sinistro latere jacet et figuram triangulam refert. — Vir doctissimus mcholson determinare nequivit,
pro quonam organo haecce glandula sit habenda. — Infra eam tractus intestinalis primordium apparet. Hic coeco fine inci-
pit, qui in ventriculum inchoatum transit fig. 2 , i, contentum massa rotunda, e fibris muscularibus, tela conjunctiva et car-
tilagine composita, ibique aflixam duobus fasciculis aponeuroticis, fig. 2 — Reliqua tractus intestinahs pars ansa intestinal!
constituitur. Quoad systema nerveum , tantum nervus hypoglossus apparet. — Cranium adeo est depressum , ut nasus dex-
trorsum respiciat , et ejus basis sinistrorsum torqueatur. — Omnia cranii ossa superiora adeo versus basin sunt reclinata. ut
integrum cranium triangulum referat (fig. 3), cujus apex est os nasale d, et cujus basis lineam repraesentat, quae a symphysi
maxillae inferioris trahitur versus ossis occipitaHs primordium.

Os maxillare superius a débita fere ratione est constitutum , sed adeo cum osse ethmoideo connatum, ut totum parietem
internum orbitae efiiciat. —- Ex eo oritur protuberantia malaris f, cum osse maxillari superiori et cum osse temporis conjuncta,
dum propter inchoatam ossis frontalis conditionem, processus frontalis liber manet, unde etiam pars superior orbitae prorsus
est aperta. — Mira ratione maxilla inferior cum osse temporum conjungitur. Os zygomaticum g ita inter ambo haecce ossa
transit, ut suturarum ope tam cum maxilla inferiore quam cum osse temporis sit conjunctum. Etenim fere e margine in-
feriori maxillae inferioris provenit parvus processus Ä, qui suturae ope cum osse zygomatico conjungitur. — Optime comparari
potest cum processu coronoideo, dum processus condyloideus, parvi capituli ad instar, eminet inter os zygomaticum et alam
majorem ossis ethmoidei. — Praeterea maxilla inferior suturae ope conjungitur cum temporis osse.

Ossa temporalia tantum sunt inchoata, meatus auditorius externus est parvus, et coeco fine terminatur ; ossa anditus
prorsus deficiunt. Imperfectum tantum adest os nasale. — Septum narium et os vomeris deficiunt. — Ossis frontis sinistri
primordium tantum parvum adest m. Ossa parietalia sunt valde compressa ; os parietale sinistrum I est angustum et extrinsecus
supra OS temporis reclinatum, ubi cum parvis ossiculis cohaeret.— Foramina optica sunt perfecta, sed deficiunt processus
clinoidei anteriores. Ossis occipitalis tantum pars condyloidea adest n, cum qua conjunguntur nonnulli nuclei ossei separati.

Omnibus istis patet, in miro isto monstro, capitis imperfecti vestigium conjunctum esse cum systematis vasorum primor-
diis, cum ansa intestinali et corpore glanduloso, sed truncum nec non extremitates deficere.

Fig. 4. Caput supra dictum, in quo prope a massa spongiosa apparet, cerebri locum tenens; b palpebrae sinistrae;
c dextrae; d nasus inchoatus; e ob-, f auricula dextra -, g, h sacci, qui retrorsum cum capite sunt conjuncti ; i tumor capitis
basi appositus, pone quem funiculi umbilicalis/c est indicium, quo caput conjungitur cum placenta alterius infantis, unopartu
cum capite isto deformi in lucem editi.

Fig. 2. Caput a parte inferiori apertum, dissectis integumentis communihus ; quae in m, m, m, m in quatuor lacinias,
sunt reflexa ; n massa spongiosa cerebralis supra caput posita; o, o ambo maxillae inferioris rami, in quibus prope p,p resi-
dent alveoli ; q pars petrosa ossis temporis ; r petiolus osseus oblongus, cum capitis basi conjunctus ; s segmentum osseum
contentum sacco majori, in parte postica capitis sito ; a, a duo sunt fasciculi oblongi musculares, qui exsurgunt e ramo sinistro
maxillae inferioris et ex osse temporum, et transeunt in cartilaginem, cum osse conjunctam, quod e basi cranii provenit; b
pharynx aperta et coeco fine terminata ; c primordium cartilaginis tbyreoideae ; d primordium tracheae ; e, e vena umbilicalis,
cujus distributio facile patet; ƒ arteria umbilicalis; g glandula incerta; h,h,h ansa intestinalis; i ventriculi primordium,
cui adhaerent duo fasciculi ligamentosi I, I.

Fig. 5. Cranium capitis deformis valde imperfectum ; a maxilla superior, b inferior, inter quas in c lingua est sita,
d os nasale ; e pars petrosa ossis temporis ; f protuberantia malaris ossis maxillaris superioris ; g os zygomaticum ; h processus
coronoideus maxillae inferioris, cum osse zygomatico conjunctus ; i ala magna ossis spbaenoidei ; k squama ossis temporis ; / os .
parietale sinistrum ; m primordium ossis frontis ; n condylus dexter occipitalis ; o petiolus osseus e cranii basi exsurgens.

Fig. 4, 5, 6 repraesentant caput imperfectuuï, uno partu cum vitulo bene constitute in lucem editum, magnitudine una
tertia parte deminuta. — In eo tantum una pars, nempe lingua (v. fig. S, a) débita ratione est evoluta. Omnes reliquae cor-
poris partes, si cutem excipias, deficiunt. Externus babitus massam rotundam refert, cujus pars antica cute bene disposita
est obtecta, ibique duo labia exbibet, inter quae parva quidem sed caeterum bene formata apparet lingua. Retrorsum omnis
cutis ambitus est quasi abscissus, et pone ejus marginem sitae sunt massae rotundae diversi coloris, diversaeque magnitudinis
et texturae, quae ad certum typum vix referri possunt. Sectione verticali patet, labium adesse superius et inferius. Cum labio
superiori conjunguntur, ope membranae mucosae reflexae, radix et dorsum linguae. — Cum labio inferiori connectitur lingua,
tam baseos, quam apicis deorsum incurvati ope. Pone linguam jacet os cylindricum fig. 6 ci, quod in apicem cartilagineum
transit. — Sequitur contextus cavernosus b, b, b, Z», e bene multis cellulis diversae magnitudinis compositus, quae omnes san-
guine coacto sunt repletae. Pone eum situm est os c, c longitudinis 0,096 et altitudinis 0,015, verosimiliter vertebrae pri-
mordium. Supra bancce vertebram tela jacet adiposa, cujus cellulae adipe sunt repletae, et in qua nuclei sunt cartilaginei,
et pone eam iterum contextus est spongiosus bene multis cellulis diversae magnitudinis praeditus d, d, d, quibus sanguis coac-
tus continetur.- Infra huncce contextum spongiosum saccus est e, quo similis continetur contextus cavernosus, porro viscus
f, quod forma et fabrica interna quam maxime convenit cum bepate. Ansa intestinalis non adest, neque etiam vasa vel nervi
apparent, uno tantum trunco nerveo excepto , qui ex osse supradicto provenit et in linguae radicem pénétrât. Praeter massam
hepar referenlem, alia est, quae renis habitum externum ostendit. Vilnius iste deformis est e museo Vrolikiano, donatus
a viro ornatissimo westerman , horti Zoologici Amstelodamensis praefecto. Docet primo loco, deficienlibus omnibus partibus
centralibus, corde, vasis sanguiferis et sceleto, adesse posse cutem bene constitulam, et secundo, quum tela conjunctiva
amorpha locum teneat omnium reliquarum partium, unum tamen organon , quemadmodum hic linguae exemple patet, pror-
sus perfectum esse posse. Hinc jure concludimus, quamvis corporis partem sponte sua formari neque in ejus genitura ullum
nexum cum reliquis partibus requiri.

Fig. 4. Externus hujus vituh adspectus, ila dispositus, ut pars antica in apicem terminata appareat, cute bene constituta
obtecta. Retrorsum cutis per tolum capitis ambitum quasi abscissa videtur, et dein sequuntur massae rotundae, spongiosae,
confusae, quarum nonnullae viscerum contextum referunt. — In a, a, a, a e, gr. massa est, quae prorsus renis habitum refert.

Fig. 5. Ejusdem viiuli deformis facies antica, ut ambo labia et lingua a inter ea sita appareant. In lingua quidem
omnes papillae facile dignoscuntur.

Fig. 6, Sectio verticalis hujus vituli deformis, in quo prope a os est cylindricum, e quo nervus oritur, qui in linguae
radicem g pénétrât : pone islud os in b, b, b, b contextus est cavernosus, quem in c, c species vertebrae sequitur ; in d, d, d,
iterum est contextus spongiosus, in quo bene multae apparent cavitates , quae vasorum lumina esse videntur. Infra illum
saccus est e, in quo similis est contextus spongiosus, et anteriora versus est pars quaedam ƒ cum hepate comparanda.

Deze plaat is gewijd aan de beschrijving en afbeelding dier zonderlinge misgeboorten, in welke het hoofd het eenige ge-
deelte is, hetwelk gezegd kan worden gevormd te wezen, hoewel toch nog op eene zeer onvolkomene wijze. Er zijn mij
daarvan slechts drie waarnemingen bekend. — De eerste is van lycosthenes , die er eene eenigzins hersenschimmige afbeelding
van geeft; de tweede van rüdolphi , welke ik in het breede vermeld heb, D. II, bl. 98; de derde eindelijk, welke ik niet
in mijn Handboek heb opgenomen , werd door nicholson voorgedragen (j. muller , Archiv f. Anat. Physiol. u. Wissensch. Me-
dicin, Jahrg. 1857, pag. 528).

Fig. 1 , 2, 3 zijn tot hare nadere voorstelling bestemd. — Het hoofd (fig. 1) werd geboren met een ander welgevormd
kind. — Het was aan den beroemden j. muller te Berlijn uit Eupen bij Aken gezonden , onder begeleiding der volgende
woorden: »Dieses Gewächs ist von einer kränklichen Person mit einem gesunden Kinde zugleich geboren. Dieses Gewächs
» war mit einem kleinen Gefäss an der Nachgeburt angeheftet, wie die Nabelschnur an der andern Seite an der nähmlichen
»Nachgeburt angeheftet war." — Hieruit blijkt, dat de vroedvrouw, die deze woorden nederschreef, geenszins vermoed heeft,
dat zij bij eene onvolkomene tweelinggeboorte hare hulp toebragt. Dit is dan ook geenszins te verwonderen, want op het
uitwendig aanzien geleek het hoofd slechts naar eene vormlooze sponsachtige massa. Bij naauwkeurig onderzoek bleek aan
nicholson, dat de huid van vaster weefsel dan gewoonlijk, en met digt wolhaar bedekt was. — De verschillende gedeelten van
het aangezigt zijn, met uitzondering van den mond, onvolkomen ontwikkeld. De mond e is verre beneden den neus geplaatst,
met regelmatige lippen omgeven en tamelijk groot. — Door de lippen van elkander te verwijderen komen de tandkasrauden
(fig. 3, a, h) te voorschijn. — De mondholte loopt achterwaarts blind te niet, en is met eene kleine tong c gevuld. — De
neus bestaat uit eene enkelvoudige huidplooi (fig. 1, d), welke zich in eene schuinse rigting over het aangezigt uitstrekt, en
heeft maar een neusgat. Er zijn regtsche en linksche oogleden aanwezig (fig. 1, b, c); maar de oogbollen ontbreken te eene-
male. Het regter oor (fig. 1, /*) is tamelijk volkomen, maar de uitwendige gehoorgang eindigt blind. Van het linker oor is
slechts eene aanduiding aanwezig. — Boven op het hoofd is een groot, driehoekig gezwel (fig. 1, o), waaruit blijkt, dat
deze misgeboorte behoort tot den tweeden hoofdvorm van acranie. — Het is met eene haarkrans omgeven en met eene vaste
huid bedekt. Achterwaarts is er een tweede, wecke zak, welke in twee kleinere (fig. 1, g,h) uitloopt. — Aan de onder-
vlakte der misgeboorte is een eivormig, langwerpig gezwel (fig. 1, i), in welks achterste gedeelte de navelstreng geplant is
(fig. 1, k). ~ Onder de huid bevindt zich eene verwarde, met veel vetweefsel doortrokkene spierzelfstandigheid. Het duide-
lijkst nog zijn twee spierstrooken (fig. 2, a, o), van welke de eene van de linkerzijde der onderkaak, de andere van het slaap-
been ontspringt. Zij gaan achterwaarts in een kraakbeen over, hetwelk vastzit aan eenen dunnen beenstijl, die uit de grond-
vlakte des schedels voortkomt (fig. 3, o). Tusschen deze spierstrooken zit de keelholte als eene rondachtige massa (fig. 2, b),
vliesachtig van aard , welke door een doorschijnend vlies van de mondholte gescheiden wordt. — Op dezen vliesachtigen zak zit
een tamelijk breed kraakbeen (fig, 2, c), hetwelk benedenwaarts in eenen hollen knop uitloopt. — Nicholson houdt het eerste
voor bewijs van schildsgewijs kraakbeen; het laatste voor begin van luchtpijp. — Het vaatstelsel wordt door eenen aderlijken
«n slagaderlijken stam vertegenwoordigd. De ader (fig. 2, e, e), welke van aanmerkelijke grootte is, ontspringt uit twee kleine

aders, welke van het aangezigt komen uit twee diepere, die oorsprong nemen uit de bekkeneelsholte en uit vele andere,
welke zijwaarts afkomen. De slagader (fig. 2, f, f) buigt zich rondom eene darmlis, en zendt in haren loop takken naar
eene klier, naar den schedel, naar de darmlis en naar alle overige deelen. — De zoo straks genoemde klier (fig. 2, g) ligt
links, en heeft eene driehoekige gedaante. — Nicholson durft niet bepalen, voor welk werktuig hij deze klier moet houden. —
Onder haar bevindt zich de rudimentaire aanduiding eener darmbuis. Deze begint met een blind uiteinde, hetwelk in eene
soort van maag overgaat (fig. 2, i), welke in eene rondachtige massa, uit spier-verbindingsweefsel en kraakbeen bestaande, be-
vestigd wordt door een paar bandachtige strooken (fig. 2, 1,1). — Het overige gedeelte der darmbuis bestaat uit eene darm-
Hs. — Van zenuwen is slechts den n. hypoglossus op te merken. — De schedel is zoodanig verschoven, dat de neus geheel
naar de regterzijde staat, terwijl deszelfs basis links gedraaid is. Al de bovenste bekkeneelsbeenderen zijn zoodanig naar de
grondvlakte weggedrongen, dat de geheele schedel de gedaante heeft van eenen driehoek (fig. 5), welks punt het neusbeen
is d, en welks grondvlakte eene lijn is, welke van de symphysis der onderkaak getrokken wordt naar het rudiment van achter-
hoofdsbeen. Het opperkaakbeen is tamelijk natuurlijk gesteld maar het schijnt zoodanig met het zeefbeen ineengesmolten,
dat het geheel op zich zelf den binnenwand der oogkas vormt. — Uit hetzelve komt een wanguitsteeksel f voort, hetwelk zich
verbindt met het opperkaakbeen en met het slaapbeen, terwijl het voorhoofdsuitsteeksel, wegens de onvolmaaktheid van het
voorhoofdsbeen, vrij blijft; weshalve ook de oogkas van boven geheel openblijft. — Zonderling is de verbinding der onderkaak
met het slaapbeen. — Het jukbeen g gaat aldus tusschen beiden door, dat het zoowel met de onderkaak als met het slaap-
been door naden verbonden is, — Bijna van den onderrand der onderkaak komt namelijk een klein uitsteeksel h, hetwelk
zich met het jukbeen door eenen naad verbindt. Het laat zich het best met het kroonsgewijs uitsteeksel vergelijken, terwijl
het geledingsuitsteeksel als een kleine knop tusschen het jukbeen en den grooten vleugel van het wiggebeen uitpuilt. Bo-
vendien verbindt zich de onderkaak door eenen naad met het slaapbeen.

De slaapbeenderen zijn onvolledig, de uitwendige gehoorgang is klein en eindigt blind, de gehoorbeentjes ontbreken te
eenemale.

Er is slechts een onvolkomen neusbeen aanwezig. Middenschot van den neus en ploegbeen ontbreken. Van het voor-
hoofdsbeen der linkerzijde bestaat slechts een flaauw bewijs m. De wandbeenderen zijn zeer zamengedrukt; het linker l is
smal en van buiten over het slaapbeen heengebogen, alwaar het met eenige kleine beenstukken zamenhangt. De gezigtsze-
nuwgaten zijn volkomen, maar de processus clinoidei anteriores ontbreken. Van het achterhoofdsbeen vindt men slechts het
regter geledingsgedeelte n met eenige gescheidene beenstukken.

Uit de opgave van al deze bijzonderheden vloeit voort, dat in deze zonderlinge misgeboorte de onvolkomene aanduiding
van een hoofd zich voegt aan de verstrooide beginsels van een vaatstelsel, van eene darmlis en van een klierachtig ligchaam,
maar dat romp en ledematen ontbreken.

Fig. 1. Gezegd hoofd, in hetwelk bij o zich de sponsachtige massa vertoont, de plaats van hersenen vervangende; è linker-,
c regter oogleden; d onvolkomen neus; e mond; f regter oor; g, h zakken, welke achterwaarts aan het hoofd zijn toegevoegd;
i gezwel aan de ondervlakte van het hoofd geplaatst, achter hetwelk zich eene soort van navelstreng k bevindt, door welke
het hoofd vast zit aan den moederkoek van het andere, tegelijk met dit misvormde hoofd geboren, kind.

Fig. 2. Het hoofd aan de ondervlakte geopend, door het doorklieven der uitwendige bekleedsels, welke bij m, m, m, w,
in vier lappen zijn omgeslagen; n de sponsachtige hersenmassa, welke boven op het hoofd geplaatst is; o, o de beide tak-
ken der onderkaak, waarin bij p, p de tandkassen geplaatst zijn; q het rotsbeen; reen langwerpig beenstuk, hetwelk aan de
grondvlakte des schedels zit; s een beenstuk, bevat in den grooten zak aan het achterste gedeelte des hoofds; a, a zijn twee
langwerpige spierbundéls, welke aan den linkertak der onderkaak en aan het slaapbeen ontspringen, en zich tot eene kraak-
beenige streng vereenigen, welke gehecht is aan het been r, hetwelk uit de grondvlakte des schedels voortkomt; b de ge-
opende en bhnd eindigende keelholte; c rudiment van schildsgewijs kraakbeen; rudiment van luchtpijp; e, e navelader ,
wier takverdeeling zich gemakkelijk laat volgen; f, f navelslagader; g onbepaalde klier; h, h, A darmlis; i aanduiding van
maag, aan welke twee bandachtige strooken l, l vast zitten.

Fig. 3. De beenige schedel van dit misvormde hoofd, welke zich zeer onvolkomen voordoet; a de boven- b de onder-
kaak, tusschen welke in c de long zit; d het neusbeen; e rolsbeen; /" wangsuitsteeksel des opperkaakbeens; g jukbeen; h
kroonsgewijze uitsteeksel der onderkaak, hetwelk zich met het jukbeen verbindt; i groote vleugel van het wiggebeen-, k schub
des slaapbeens; I linker wandbeen; m rudiment van voorhoofdsbeen; n regter geledings knobbel van het achterhoofdsbeen; o
beenstijl, welke uit de ondervlakte van den schedel voorkomt.

Fig. 4, 5, en 6 zijn afbeeldingen, op twee derden der natuurlijke grootte genomen, van een zeer onvolledig hoofd, het-
welk met een ander welgevormd kalf, voor eenige jaren, in de nabijheid van Amsterdam geworpen is. — In hetzelve is slechts
een werktuig, namentlijk de long (Z. Fig. 5 a}, behoorlijk ontwikkeld. Al de overige ligchaamsdeelen, met uitzondering der
huid, ontbreken. — In uitwendigen vorm stelt de geheele misgeboorte eene rondachtige massa voor, welke aan het voorste
gedeelte met eene welgevormde huid bekleed is, en aldaar twee lippen vertoont, lusschen welke eene kleine, maar zeer goed
gevormde tong geplaatst is. Achterwaarts doet zich de huid in den geheelen omtrek voor, als ware zij afgesneden, en daarop
volgen eenige rondachtige massa\'s van verschillende kleur, grootte en consistentie , welke niet wel lot bepaalde vormen terug

gebragt kunnen worden. — Door eene vertikale doorsnede is mij gebleken , dat er eene boven- ■en eene onderlip is. _ Met

de bovenlip zijn de wortel en de rug-oppervlakte der tong, door een omgebogen slijmvlies verbonden. Aan de onderlip hecht
zich de tong, zoowel met hare ondervlakte, als met denaar beneden omgekrulde punt. Achter de tong is een rolrond been
geplaatst (fig. 6 d), hetwelk in eene kraakbeenige punt uitloopt. Hier achter zit een caverneus weefsel b, b, b, b met eene
menigte van cellen van verschillende grootte, welke allen met gestremd bloed gevuld zijn. Daarop volgt een been c, c van
0,026 lengte en 0,01 § hoogte, waarschijnlijk eene aanduiding van wervel; op dien wervel zit vetweefsel, welks cellen met vet
gevuld zijn, en waarin kraakbeenige punten zitten, en daarop volgt weder een sponsachtig weefsel met menigvuldige cellen
van verschillende grootte d, d, d, waarin gestremd bloed. — Onder dit sponsachtig weefsel is een zak e, waarin een gelijk
caverneus weefsel geplaatst is, en voorts een ingewand f, hetwelk in vorm en innerlijke gesteldheid groote overeenkomst aan-
biedt met de lever. Er is geene darmlis; ook vertoonen zich geene vaten of zenuwen, met uilzondering van eenen
zenuwslam , welke uit hel zoo straks gezegde been komt, en in den wortel der long dringt. — Behalve de massa, welke zich
als lever voordoet, is er naar builen nog eene andere, welke het uitwendig aanzien heeft eener nier.

Deze belangrijke misgeboorte behoort lot hel museum Vrolikianum, hetwelk haar verschuldigd is aan den heer westerman,
Commissaris van den Zoölogischen tuin te Amsterdam. — Zij leert ons: dat bij volslagen gemis van alle centrale deelen: van hart
bloedvaten, en beenig geraamte, er vooreerst eene welgevormde huid kan wezen, en ten tweede, dal, terwijl een amorphe-
verbindingsweefsel de plaats van alle overige werktuigen vervangt, een enkel deel, gelijk de tong zulks hier bewijst, zoo
volledig mogelijk ontwikkeld kan wezen. — Teregt mogen wij hieruit besluiten , dat elk ligchaamsdeel zich op eene zelfstan-
dige wijze vormt, en dat hel in zijne ontwikkeling geheel onafhankelijk is van de overige.

Fig. 4. Uitwendig aanzien van gezegd misvormd kalf, aldus gesteld, dat men hel voorst puntig uiteinde ziet, bekleed met
eene welgevormde huid. Naar achteren doet zich de huid voor, als ware zij over den geheelen omtrek afgesneden, en daarop
volgen de rondachtige, verwarde, sponsachtige massa\'s, waarvan enkele de gesteldheid van ingewanden vertoonen. In a, a, a
onder anderen doet zich eene massa voor, welke geheel het aanzien beeft van eene nier.

Fig. §. Dezelfde misgeboorte, vlak van voren voorgesteld, om de beide lippen en de daar tu.sschen geplaatste tong a te
doen zien, in welke zich zelfs al de tepels ten duidelijkste laten herkennen.

Fig. 6. Vertikale doorsnede dezer misgeboorte , in welke bij a zich een rolrond been vertoont, waaruit eene zenuw
komt, die in den wortel der long dringt; achter dit been is in b, b, b, b een caverneus weefsel, waarop in e, c eene soort
van wervel volgt; in d, d, d is weder een sponsachtig weefsel, met doorgesnedene holten, welke zich even als lumina van
bloedvaten voordoen. Onder hetzelve zit een zak e met een gelijkvormig sponsachtig weefsel, en naar voren zit een ligchaams-
deel f, hetwelk zich met eene lever laat vergelijken.

DEFECTÜS EXTREMITATUM INFERIORUM, ET INCHOATA PARTIS INFERIORIS TRUNCI CONDITIO.

A capite unam tantum vertebram cervicaiem possidente, quod descripsi et depinxi Tab. LXIl , transitus fit, per largam
quidem lacunam, in futuro forsitan novis observationibus implendam , ad infantem deformem, quem hacce tabula depingo et
qui, quantum scio, unicum est hujus deformitatis exemplum. Ejus cognitionem debeo viro clar. claas mdlder. —Fig. 1, 2 et 3
repraesentant ejus habitum externum , et internam partium structuram. Imitationes sunt imaginum , quas antea edidit vir
doet. c. p. i. WOLFF {Specim. Anat. patholog. de monstris sireniformibus. Amstelodami 1839). — Infans deformis a faemina
sana 35 annorum in lucem est editus; mater durante graviditate nullas laesiones passa est, et usque ad tertium ante partum
diem se infantis motus sensisse affirmat. — Partum edidit octavo graviditatis mense. ^ Pars superior corporis est bene for-
mata , sed os sterni introrsum pellitur, unde sulcus est ortus in pariete anteriori thoracis. Caput et extremitates superiores
bene evolutae sunt, et magnitudinem referunt, huic graviditatis periodo propriam. Pars e contra inferior corporis est truncata,
et in conum quasi obtusum terminatur , in quo extremitates inferiores deficiunt, et nullum est organorum generationis ves-
tigium, nisi pro iis sit habenda plica cutanea, in dextro latere sita , et intus eminentiam conicam possidens. — Funiculus um-
bilicalis longissimus, in nato infante miris modis circa eollum erat convolutus , a quo infra maxillam sinistram torquebatur ,
ut transiret in placentam. Abdomine aperto apparuit arteria umbilicalis unica in arteriam iliacam dextram transiens, quae
propterea multo amplior est quam sinistra, ramusculos tantum paucos in pelvin dimittens. Hinc aorta uno quasi tramite
transire videtur in arteriam iliacam dextram. Vena umbilicalis solitum tenet deeursum. Hepar est magnum , et totam replet
regionem epigastricam. Infra illud ventriculus transversam tenet directionem (fig. 3) et transit in intestinum tenue, valde in
gyros convolutum. — Ex isto intestinum coecum oritur, quod iterum in intestinum colon continuatur , coeco sacco termina-
tum , qui cum vesica urinaria confluit. Ren dexter tantum adest, et conjungitur cum glandula suprarenali ; ex eo urether
oritur, qui transit in vesicam urinariam. — Annulo inguinali interno adjacent testes. — Oesophagus parte inferiore cervicis
sacco coeco terminatur, et dein in thorace iterum incipit, sub forma canalis, qui, confluit cum trachea ; trachea igitur, post-
quam duos ramos bronchiales in pulmones emisit, statim transit in oesophagum. Pulmo dexter est parvus et ex uno tantum
componitur lobo, sinister e tribus. Cor formam et magnitudinem refert, cordi embryi oeto mensium proprias. In sceleto
(fig. 2) Septem sunt vertebrae cervicales, duodecim dorsales et quinque lumbales. Costarum paria sunt duodecim, cartilage
costae primae sternum non attingit, sed conjungitur cum secunda costa. Vertebras lumbales sequitur os sacrum imperfectum
e cartdagine constans, in qua sunt foramina sacralia, supra se invicem posita. Os coxae dextrum vix distinguitur; lamina se-
milunaris locum ejus tenet. Sinistrum e contra est majus, et constituitur osse ilii, ischii et pubis. In acetabulo sinistro os
situm est mobile, globosum, caput ossis femoris separatum referens. — Os istud coxae perfectius per synchrondosin est con-
junctum cum imperfecte, unde formatur pelvis parva et obliqua, deorsum fibris muscularibus clausa.

Fig.1. Habitus externus infantis deformis, de quo agitur. In eo prope a indicium est imperfectum organorum genitalium externorum.

Fig. 2. Ejus truncus osseus imperfectus, in quo primum costarum par os sterni non attingit. In a est os coxae dex-
trum inchoatum, in b os coxae sinistrum perfectius, et in c caput femorale prorsus separatum.

Fig. 5. Traclus intestinalis hujus infantis deformis. In a est canalis communis e trachea et oesophago formatus ; in
b, b ambo sunt bronchi ; in c intestinum coecum ; in d saccus coecus, in quem intestinum rectum terminatur, et qui in e
confluit cum vesica urinaria.

Ambae reliquae hujus tabulae figurae cum prima tabulae sequentis repraesentant hancce deformitatis speciem, cui nomen
monopodiae tribuitur. — Debeo ejus exemplar viro doctissimo Lehmann , cui iteratas ago gratias.

Fig. 4 est infans recens natus, a faemina primipara, nupta, 38 annorum, in lucem editus. Propter formam pelveos, in-
fundibulum referentem, propter angustiam ejus exitus et propter dolorum debilitatem, vir doctissimus partum forcipe absol-
vere debuit. Infans vivus in lucem edilus tantum horae partem vixit, et inter convulsiones mortuus est. Post aliquot
forcipis tractus, caput non absque difficultate per angustum pelveos exitum fuit transmissum. — Humeri dein fuerunt expulsi,
sed trunci transitum quodammodo impediri sensit vir doctissimus, ita ut nonnisi violentiori nixu et veluti cum impetu eum
in lucem mittere potuerit. Patuit brevitatem funiculi umbilicalis, qui tantum poll, metiebatur, hujus rei esse causam. —
Insertionis loco in placenta erat laceratus. — Placenta, quae decem minutis post natum infantem, ex utero fuit dimissa,
texturain habebat valde firmam. Corporis pars superior, nempe caput, extremitates superiores et regio epigastrica (v. fig, 4)
debitam referunt formam, Deorsum primo loco apparet magna hernia umbilicalis, per cujus tegumentum externum tenuis-
simum translucent hepar et gyri intestinales. Juxta latus sinistrum sacci herniosi decurrit funiculus umbilicalis. Extremi-
tas inferior dextra tota deficit, et organorum genitalium externorum locum tenet plica cutanea, in quam stylum satis profunde
inmittere potui, Extremitas inferior sinistra bene est constituta, sed pedis superficies convexa dorsalis apprimitur cruri., et
tantum tres digitos possidet, quorum interni coaluerunt.

Fig, S demonstrat saccum herniosum apertum hujus infantis deformis, aeque ac fig. 4 ad dimidiam magnitudinis partem
depictum. — Dissectione patuit, saccum e tenui, pellucidaque membrana esse compositum, quae e margine cutaneo fissu-
rae provenit, et tegumentum amnioticum funiculi esse videtur. — Ejus superficiei internae adjacet peritonaeum. — Aperto
herniae sacco apparet hepar a, a satis magnum , quod plicarum peritonaei ope annectitur superficiei internae sacci ; supra illud
transit propago peritonaei b,b, quae deorsum reflectitur, decurrit versus curvaturam majorem ventriculi, haue obtegit, et dein
in mesenterium transit. Haecce plica igitur abscondit ventriculum, pone eam situm. Lien c ea non comprehenditur, sed nudus
jacet. Infra plicam siti sunt intestinorum tenuium gyri d, d, qui sinistro latere transeunt in intestinum coecum c. Ex intes-
tino coeco provenit colon, quod valde convolvitur, pone intestina tenuia decurrit, et dein iterum versus latus sinistrum flec-
titur , ut transeat in saccum coecum valde expansum ƒ, /*, ab intestino recto magna meconii copia repleto formatum. Huic
sacco coeco adjacet uterus g , qui sinistro latere ovarium et tubam in perfecta conditione ostendit, sed dextro latere ansam
tantum possidet, e qua oritur filamentum fibrosum, in saccum coecum intestini recti terminatum. Sinistro latere ex utero oritur
ligamentum teres, in canalem inguinalem sinistrum transiens. Funiculus umbilicalis tantum duobus vasis constituitur, vena h ,
quae in hepar pénétrât et arteria i, quae pone peritonaeum in abdominis cavitatem, in pelvin et extremitatem inferiorem tendit.

(iEMIS VAN ONDERSTE LEDEMATEN MET GEBREKKIGE ONTWIKKELING VAN HET BENEDENSTE GEDEELTE
VAN DEN ROMP. — BESTAAN VAN SLECHTS EENE ONDERSTE EXTREMITEIT (MONOPODIA).

Van de vorming van een hoofd met eenen enkelen halswervel, afgebeeld en beschreven in Pl. LXIl, wordt, hoewel door
vrij groote gaping, welke welligt door nadere waarnemingen aangevuld zal worden, de overgang gemaakt tot eene zonderlin-
ge misgeboorte, van welke nog geen tweede voorbeeld bekend is. — Ik ben hare kennis aan den Hoogleeraar claas mulder
verschuldigd. — Fig. i, 9 en 5 beelden haren uitwendigen vorm, en de innerlijke verhouding der ligchaamsdeelen, af. — Zij
zijn eene nabootsing van diegene, welke vroeger reeds gegeven zijn door c. p. i. wolff, (Specim. Anat. patholog. de mons-
tris sireniformibus. Amstelodami 1859;. Het misvormde kind (fig. 1) werd door eene gezonde vijf-en-dertigjarige vrouw ter wereld
gebragt, die gedurende hare zwangerschap geenerlei letsel heeft ondervonden, en, tot op den derden dag vóór hare bevalling,
de bewegingen van het kind zegt gevoeld te hebben. Hare verlossing greep in de achtste maand der zwangerheid plaats. De
misgeboorte is, wat do bovenste ligchaamshelft betreft, vrij wel gevormd. Het borstbeen is naar binnen gedrukt, waardoor
er eene sleuf aan den voorwand der borstkas ontstaan is. Hoofd en bovenste ledematen zijn goed ontwikkeld, en vertoonen
de grootte, welke aan dit tijdperk van leven eigen is. Het onderste gedeelte des ligchaams is echter afgeknot, en eindigt als
in eenen stompen kegel, aan welken men zoo wel alle bewijs van onderste ledematen, als van voortplantings-werktuigen mist,
tenzij men daarvoor eene huidplooi wil houden, ter regterzijde geplaatst, en innerlijk eene kegelvormige uitpuiling bevatten-
de. De zeer lange navelstreng was, bij de geboorte, op eene zonderlinge wijze rondom den hals geslingerd, waarna zij onder
de linker okselholte heenging , om zich naar den moederkoek te begeven. Bij de opening der buikholte, zag ik eene enkel-
voudige navelslagader in de regter darmbeenslagader overgaan, welke veel zwaarder is dan de linker, die slechts eenige
takjes voor het bekken afgeeft. Hierdoor schijnt zich de aorta, als in ééne lijn, in de regter darmbeensslagader voort te zetten.
De navelader heeft den gewonen loop. — De lever is zeer groot, en vult bijna de geheele bovenbuikstreek. Onder haar is
de maag in de dwarste geplaatst (fig. 3), waarop een zeer gekronkelde dunne darm volgt. Deze gaat in den blinden darm
over, waaruit een karteldarm ontspringt, welke in eenen blinden zak uitloopt, en door hem met de urinblaas ineensmelt.
De regternier is alleen aanwezig, welke met eene bijnier verbonden is, en eenen pisleider afgeeft, die zich in de urinblaas
uitloost. Tegen den inwendigen liesring aan liggen de ballen. De slokdarm loopt in eenen blinden zak, aan het benedenst
gedeelte van den hals uit, en begint dan weder in de borstholte, als een kanaal, hetwelk met de luchtpijp ineengesmolten
is; zoodat de luchtpijp onmiddelijk in den slokdarm overgaat, na eerst de beide luchtpijptakken voor de longen afgegeven te
hebben. De regterlong is klein, en bestaat slechts uit ééne kwab, de linker- uit drie. Het hart heeft de gedaante en grootte,
welke aan een vruchtje van acht maanden eigen zijn. Wat het geraamte betreft (fig. 9), zijn er zeven hals-, twaalf rugge- en
vijf lenden wervelen. De ribbenparen zijn ten getale van twaalf; het kraakbeen der bovenste rib bereikt het borstbeen niet, maar
verbindt zich met de tweede rib. Op de lendenwervelen volgt een onvolkomen heiligbeen, hetwelk uit een kraakbeen bestaat,
met twee paar boven elkander geplaatste heiligbeensgaten. Het regterheupbeen is ter naauwernood aanwezig, en doet zich
slechts als eene halvemaansgewijze beenplaat voor. Het linker daarentegen is vrij groot, en bestaat uit het darm-, zit- en
schaambeen. In de linker heupkom zit een beweeglijk kogelrond been, hetwelk zich als op zich zelf staand dijbeenshoofd

voordoet. Dit meer volmaakte heupbeen is door eene schaambeensgeleding met het onvolkomene verbonden, waardoor een
klein en scheef bekken gevormd wordt, hetwelk van onderen door spiervezelen gesloten is.

Fig. i. Uitwendige gedaante der gezegde misgeboorte, in welke, bij ö, zich eene onvolkomen aanduiding van uitwendig
mannelijk geslachtsdeel vertoont.

Fig. 2. Haar onvolkomene beenige romp, in welken het bovenste ribbenpaar het borstbeen niet bereikt. In a is het on-
volledige regter- in b het meer voltooide linker heupbeen, en in c het geheel op zich zelf staand dijbeenshoofd.

Fig. Darmkanaal dezer misgeboorte, In a vertoont zich de gemeenschappelijke buis uit luchtpijp en slokdarm ge-
vormd; in b, b zijn de beide luchtpijptakken; in c de blinde darm; d is de blinde zak, in welken de endeldarm uitloopt,
die bij e met de urinblaas ineensmelt.

De beide overige figuren dezer plaat geven, met de eerste der volgende plaat, eene voorstelling van die soort van misvor-
ming, aan welke men den naam van monopodia geeft. — Ik ben het daartoe strekkende voorbeeld aan mijnen voormaligen
leerling Dr. lehmann verschuldigd. — Hij gelieve daarvoor bij herhaling mijne dankbetuiging aan te nemen.

Fig. 4 is een pasgeboren kind, door eene, voor het eerst barende, gehuwde vrouw van vijfendertig jaren ter wereld gebragt.
Wegens eene sterk trechtervormige gedaante van het bekken, naauwheid van zijnen uitgang en tragen voortgang der barensweeën ,
was gemelde geneesheer genoodzaakt geweest, de verlossing met den forceps te bewerkstelligen. Het kind kwam levend ter
wereld, leefde slechts een vierendeel uurs, en stierf onder stuipen. Na eenige trekkingen met den forceps, was het hoofd,
niet zonder moeite, door den vernaauwden uitgang heen gevoerd. — De schouders werden daarop naar buiten gebragt, maar
bij het geboren worden van den romp ondervond Dr. lehmann nog eenen aanmerkelijken tegenstand , zoodat deze slechts met eenige
krachtinspanning en met eenen schok kon worden vrijgemaakt. De kortheid der navelstreng, welke slechts V2 d. lang was,
bleek daarvan de reden te wezen. Zij was bij hare inplanting van den moederkoek afgescheurd. De moederkoek, die tien mi-
nuten na de geboorte van het kind uit de baarmoeder wierd verwijderd , was zeer stevig van maaksel.

De bovenste ligchaamshelft, namelijk het hoofd, bovenste ledematen en boven-buikstreek (Z. Fig. 4.) zijn welgevormd, —
Benedenwaarts echter vertoont zich vooreerst eene groote navelbreuk , door wier dun uitwendig bekleedsel men de lever en
darmkronkels ziet heenschemeren. Langs de linkerzijde van den breukzak gaat de navelstreng heen. De regter onderste extre-
miteit ontbreekt geheel, en in plaats van uitwendige geslachtsdeelen is er slechts eene huidplooi, in welke men vrij diep met
eene stijlet kan indringen. Er is geene anusopening. De linker onderste extremiteit is wel gevormd, maar hare voet is met
de rugoppervlakte tegen den schenkel aangedrukt en bezit slechts drie teenen , waarvan de twee binnenste ineengesmolten zijn,

Fig. 5 doet den geopenden breukzak van dit misvormde kind zien, even als fig. 4, ter helfte van de natuurlijke grootte af-
gebeeld. — Bij de ontleding is gebleken , dat de breukzak uit een doorschijnend vlies bestaat, hetwelk uit den huidrand der
spleet voorkomt, en het amnion-bekleedsel der streng schijnt te zijn. Tegen zijne binnenvlakte aan ligt het buikvlies. Bij de
opening van den breukzak vertoont zich als buitenliggend deel de lever, o, o, van grooten omvang, welke door plooijen van het
buikvlies vastzit aan de binnenvlakte van den zak; over haar heen gaat eene verlenging van het buikvlies b, b, welke zich naar
beneden heenslaat, zich begeeft naar de groote bogt der maag, deze bedekt, en dan zich in het darmscheil verliest. Deze
plooi bedekt derhalve de daarachter liggende maag. De milt c is er echter niet in gevat, maar ligt bloot. Onder de plooi
liggen de kronkels der dunne darmen d, d, welke ter linkerzijde overgaan in den blinden darm e. Uit den blinden darm
komt een karteldarm voort, welke zich sterk kronkelt, achter de dunne darmen heengaat, en zich weder naar de linkerzijde
ombuigt, om in eenen sterk uitgezetten blinden zak uit te loepen f, f, welke door den met meconium overvulden endeldarm
wordt teweeg gebragt. Tegen dezen blinden zak ligt de baarmoeder g aan, welke aan de linkerzijde eenen volkomenen eijerstok
en trompet vertoont, maar aan de regterzijde slechts eene lis bezit, uit welke een vezelachtige draad zich naar den blinden
endeldarmszak begeeft. Ter linkerzijde komt uit de baarmoeder nog een ronde band, welke zich naar het linker lieschkanaal
begeeft. De navelstreng bestaat slechts uit twee vaten , eene ader h , welke in de lever dringt, en eene slagader i, welke
achter het buikvlies naar de buikholte, het bekken en de onderste extremiteit gaat.

Quinque primae hujus tabulae figurae ulteriorem dant notitiam ejusdem infantis deformis, cujus partes exhibui ultimis
figuris tabulae praecedentis.

Fig. 1 exhibet abdominis conditionem, quemadmodum haec apparet, remotis visceribus. — Dissectione patuit peritonaeum
transire pone organa chylopoietica, et sese reflectere supra diaphragma , supraque renem sinistrum bene et dextrum vitiose
evolutum, supra uretherem simplicem, arteriam aortam et venam cavam inferiorem. Diaphragma est expansum inter sternum
et costas spurias, et duobus cruribus firmis connectitur cum vertebris lumbalibus. — Pars ejus antica et superior a, sede sua
conveniens eum scrobiculo cordis, fere totum est membranaceum. Reliqua pars constituitur fibris muscularibus firmis, quae
praesertim in parte lumbali duo efficiunt crura fortia et densa b, b, quibus transit a. aorta. Foramen quadrilaterum h et
oesophageum i sibi invicem immediate adjacent. Ren sinister c est valde magnus , et magna glandula saprarenali d supra eum
sita praeditus. Ex eo provenit pelvis renalis lata e , e qua iterum oritur urether latissimus. — Hic coeco fine terminatur in
sinistro uteri latere y; vesica igitur urinaria deest. — Renis dextri loco glandula est conglomerata imperfecta, quae quidem
arteriam accipit et venam dimittit, sed uretherem non possidet. In l, l est intestinum rectum coeco fine terminatum ; in m
ligamentum teres uteri ; in n arteria umbilicalis. Figura duas tertias magnitudinis partes exhibet.

Fig. 2 cavum abdominale exhibet, sublato diaphragmate et demtis partibus, quae figura prima sua sede relictae cernun-
tur. Patet cor a jacere supra diaphragma deorsum depressum versus regionem epigastricam. In atrium dextrum evacuantur
vena cava superior et inferior valde latae. Arteria aorta solita ratione exsurgit e ventricule sinistro, transit per hiatum aorti-
cum , et uno tramite continuatur in arteriam umbilicalem simplicem. In abdominis cavitate dimittit a. coeliacam b, mesenteri-
cam superiorem c, mesentericam inferiorem d, renalem e et praeterea format a. iliacam externam /et iliacam internam g,
quarum altera transit in extremitatem inferiorem, altera in pelvin. Eadem ratione in extremitatem inferiorem dimittuntur
nervus cruralis h et n. ischiaticus i , a quinque nervis sacralibus sinistris formatus. Vena cruralis l solita ratione ex extremi-
tate inferiore provenit.

Musculi extremitatis inferioris a norma non aberrant. Partes lumbalis et sacralis columnae spinalis sunt fissae ; in hacce
fissura residet pars inferior meduilae spinalis, in cujus regione lumbali dextro latere radices nerveas non invenio. — Ibi
etiam foramina non adsunt intervertebralia. In regione tamen sacrali dextro latere nonnullae parvae sunt radices nerveae,
quae transeunt per foramina sacralia, et tunc sensim evanescunt.

Penitiori organorum genitalium examine patet, in vulva, quae coeco fine terminari videtur, inter plicas, quae labiorum
majorum locum tenent, aperturam adesse , quae transit in latam vaginam. Haec diverticulum possidet. — Etiam haecce fi-
gura V5 magnitudinis partes exhibet.

Fig. 3 exhibet superficiem posticam cordis hujus infantis deformis, praesertim ut pateat arteriam aortam uno tramite
continuari in arteriam umbilicalem a. In b est arteria iliaca externa , in c a. iliaca interna. Reliquae partes non a condi-
tione normali differunt, neque ampliori descriptione indigent.

Fig. 4 et S repraesentant superficiem anticam et posticam sceleti , ad dimidiam magnitudinis partem depicti. — Thorax
est obliqua directione compressus. Dextro latere duodecim sunt costae. Duae superiores parte vertebrali et sternali sunt sepa-
ratae, sed parte media in unam connatae. Costae septima, octava, nona et décima falcis formam referunt, ita ut vertebris
apprimantur, et earum margo internus deorsum pellatur. Costae undecima et duodecima oblique sursum diriguntur et imme-
diate vertebris applicantur. Sinistro latere costae cum earum partibus vertebralibus sibi invicem apprimuntur. Totus thorax
hinc directionem acquirit, quae scoliosi est propria. Spina dorsalis dextrorsum est incurvata. Tantum quatuor sunt verte-
brae lumbales ; ambae inferiores fortes possident nucleos et dextrorsum torquentur. Os sacrum quatuor habet nucleos , et
cum ambabus vertebris lumbalibus infimis lineam sigmoideam describit. Cum sinistro ossis sacri latere conjungitur os coxae
integrum. Dextro latere ibi tantum residet lamina ossea, quae inter se et vertebras relinquit tria foramina pro nervis. Os fe-
moris sinistrum est bene evolutum ; in crure deficit os fibulae ; pes tantum duos digitos possidet, quorum internus
duas habet phalanges, nempe posticam valde latam, et anticam in duas partes separatam. Est igitur hallux, Tantum duo
sunt ossa metatarsi.

Omnibus bis patet infantem istum deformem affectum esse vitio congenito, quod monopodiam dixi T. 1. pag, 103.

Fig. 6 exhibet tertiam monstrorum sireniformium speciem. In ea transitus fit ad conditionem normalem , quoniam in parte
extrema infima corporis pes est, qui digitorum numero et tota structura demonstrat, eum e duobus esse compositum. — Est
embryon quatuor mensium e museo Amstelodamensi viri dar. novn. Abdominis cavum une quasi tramite transit in femoris super-
ficiem anticam. Deorsum femori simplici et distincte e duobus composite adjungitur crus , quod e duobus formatum appa-
ret, quae membranae ope invicem conjunguntur, et superficiebus posticis anteriora versus diriguntur. — Cum iis pes con-
nectitur, qui sex digitos habet, — De monstrorum sireniformium characteribus cf, T, 1, p. 109 et sqq.

De vijf eerste figuren dezer plaat geven afbeeldingen van gedeelten derzelfde misgeboorte , aan welke de beide laatste
figuren der voorgaande plaat zijn toegewijd.

Fig. 1 stelt den toestand der buikholte voor, gelijk deze zich voordoet na het uitnemen der buiksingewanden. — Bij het
uitnemen bleek, dat het buikvlies achter de cbylbereidende werktuigen heengaat, en zich over het middenrif heenslaat, over de
linker goed en de regter gebrekkig ontwikkelde nier, over den enkelvoudigen pisleider, over de a. aorta en de v. cava inferior.
Het middenrif is uitgespannen tusschen het borstbeen en de valsche ribben, en verbindt zich door een paar stevige spierstroo-
ken met de lenden wervelen. Het voorste bovenste gedeelte, a, hetwelk in plaatsing met den scroMciilus cordw overeenkomt,
is bijna geheel vliesachtig. Het overige bestaat uit stevige spiervezelen, welke vooral aan het lendengedeelte een paar zware
en krachtige schenkels, b, b, vormen, door welke de a. aorta heengaat. Het foramen quadrilaterum h en oesophageum i lig-
gen vlak tegen elkander aan. De linker nier, c, is zeer groot, en van eene groote, boven haar geplaatste, bijnier, d, voorzien.
Uit haar komt een wijd nierbekken, e, voort, waaruit een urinleider oorsprong neemt, die van grooten omvang is. Deze eindigt
blind aan de linker zijde der baarmoeder, g. Er is derhalve geene urinblaas. In plaats van regter nier is er eene onvolkomene
zaamgevouwene klier, welke wel eene slagader ontvangt en eene ader afgeeft, maar geenen urinleider bezit. In 1,1 vertoont
zich de blind eindigende endeldarm ; in ni de ronde band der baarmoeder; in « de navelslagader. — De afbeelding is ge-
nomen op Vs natuurlijke grootte.

Fig. 2 stelt de verhouding voor der ligchaamsholte na het wegsnijden van het diaphragma , en het uitnemen der deelen,
welke bij de vorige figuur nog in hunne zitplaats zijn gelaten. Het hart, o, blijkt te liggen op het naar beneden gedrongen
middenrif in de bovenbuikstreek. In den regter boezem monden zich eene wijde bovenste en onderste holle ader. — De
aorta komt op de gewone wijze uit de linker kamer voort, gaat door den hiatus aorticus heen, en zet zich in ééne lijn als
het ware voort met de enkelvoudige navelslagader. Zij geeft in de buikholte de a. coeliaca, b, mesenterica superior, c, mesen-
terica inferior, d, renalis, e, en vormt voorts de a. iliaca externa, f en a. iliaca interna, g, waarvan de eerste zich begeeft naar
de onderste extremiteit, en de tweede naar het bekken. Even zoo begeven zich op de gewone wijze naar de onderste ex-
tremiteit de nervus cruralis, h, en n. iscbiaticus, i, welke door de vijf linker nervi sacrales gevormd wordt. De v. cruralis, i,
komt op de gewone wijze uit de onderste extremiteit.

In de spieren der onderste extremiteit is geene afwijking. Het lenden-lieiligbeensgedeelte der ruggegraat is gespleten; in
deze splijting bevindt zich het benedenste gedeelte des ruggemergs, aan hetwelk ik in de lendenstreek ter regter zijde geene
zenuwwortels opmerk. Aldaar zijn ook geene tusschenwervelgaten. In de heiligbeenstreek zijn echter ter regterzijde wel
eenige kleine zenuwwortels, welke door de heiligbeensgaten heengaan, en zich dan onmerkbaar verliezen.

Bij het nader onderzoek der geslachtsrieelen blijkt, dat er in de schijnbaar blind eindigende vulva, tusschen de plooijen,
welke de plaats van groote lippen vervangen , eene opening is, welke in eene groote scheede voert. Deze is van een diver-
ticulum voorzien. Ook deze afbeelding is op Vs der natuurlijke grootte genomen.

Fig. 3 stelt de achtervlakte van hel hart dezer misgeboorte voor, bepaaldelijk met het doel, om te doen zien, hoe de a.
aorta in ééne lijn zich voortzet in de a. umbilicalis, a. In b is de art. iliaca externa, in c de a. iliaca interna. — De overige
gedeelten wijken niet van den natuurlijken toestand af, en vereischen geene nadere toelichtingen.

Fig 4 en 5 stellen de voor- en achtervlakte van het geraamte voor, afgebeeld op de helft der natuurlijke grootte. De
borstkas is scheef zamengedrukt. Aan de regterzijde zijn twaalf ribben. De beide bovenste zijn aan haar wervel- en borst-
beengedeelte gescheiden, maar in het midden ineengesmolten. De 7®, 8% 9" en 10" rib zijn zeisenvormig naar boven gedron-
gen, zoodal zij tegen de wervelen aangedrukt zijn, en haar binnenrand naar beneden gekeerd is. De 11" en 12® rib liggen
in eene schuinse rigting naar boven en vlak tegen de wervelen aan. Aan de linkerzijde zijn de ribben met haar wervelge-
deelte naar elkander opgedrongen. — De geheele borstkas krijgt hierdoor den stand, welke aan scoliosis eigen is. De
ruggegraat is daarbij naar de regter zijde verdrongen. Er zijn slechts vier lendenwervelen; de beide onderste hebben zware
ligchamskernen en zijn regts verwrongen. Het heiligbeen heeft vier kernen en beschrijft met de beide onderste lendenwer-
velen eene S-vormige lijn. Met de linkerzijde van het heiligbeen is een gaaf heupbeen verbonden. Ter regter zijde zit daar
slechts eene beenige plaat, welke tusschen zich en de wervelen drie zenuwgaten overlaat. Het linker dijbeen is behoorlijk
ontwikkeld; aan den schenkel ontbreekt het kuitbeen ; de voet heeft slechts twee teenen, waarvan de binnenste slechts twee
leden heeft, van welke de achterste zeer breed, en de voorste in tweeën gespleten is. Hij is derhalve groote teen. Er zijn
slechts twee ossa metatarsi.

Door al deze bijzonderheden hecht zich deze belangrijke misgeboorte aan diegene , welke ik onder den naam van mono-
podia, D. 1. bl. 103, beschreven heb.

Fig. 6 geeft eene voorstelling van den derden hoofdvorm van monstra sireniformia \\ daarin vertoont zich de grootst
mogelijke toenadering tot den natuurlijken toestand, door de aanwezigheid van eenen voet aan het smalle onderste uiteinde des
ligchaams. Deze voet geeft door het getal teenen en door zijne geheele verhouding genoegzaam bewijs van verdubbeling.

Het is een vruchtje van vier maanden uit het museum van hoviüs te Amsterdam. De buikholte loopt schier in één vlak
voort met de dij. Benedenwaarts is aan de vereenvoudigde en duidelijk uit twee ineengesmolten dij een schenkel toegevoegd,
blijkbaar uil twee schenkels te zamen gesteld, welke door een vlies zamen verbonden, en met hunne achtervlakte naar voren
gekeerd zijn. Er is een voet mede verbonden, uit zes teenen zamengesteld. —• Over de eigendommelijkheden der monstra
sireniformia raadplege men D. II, bl. 109 en volg.





%	\' i-\' , ■ V -

Haec et nonnullae tabulae sequentes clestinatae sunt ad illustrandam imperfectam eam partis inferioris corporis condi-
tionem, quae sirem-melia sive sympodia dicitur. — In ea, quemadmodum T. Ii, p. 109 attuii , una est extremitas inferior,
primordiis duarum constituta , et in caudam quasi producta, unde infantes tali r&tionc deformes monstra sireniformia mnt
dicti, — In iis simul atresia est ani, deficiunt organa generationis externa ct una tantum est arteria umbilicalis. — Secundum
opinionem viri clarissimi j. geoffroy st. hilaire tres sunt sympodiae species. ~ In prima pes deficit; in secunda pes est unicus;
in tertia duo sunt pedes.

Fig 1 et 2 imagines exhibent compagis osseae partis inferioris corporis, in prima specie, cui j, geoffroy st. hilaire nomen
dedit sireno-meliae. Debeo istud praeparatum viro clarissimo baart de la faille , professori Groningensi. — Est sceleton in-
fantis recens nati, cujus partem inferiorem tantum depingendam curavi. Ectypo e gypso confecto, quod externum bujus
infantis habitum refert, quodque etiam mihi dono dedit vir clarissimus, patet partem corporis, quae supra funiculi insertio
nem est sita, esse bene constitutam, si collum nimis breve excipias. — Pars inferior e contra terminatur in appendicem
pyramidalem, quae parte extrema lata incipit, dein deorsum angustior redditur, et tandem transit in apicem obtusum, qui
symmetrica ratione est dispositus, ita ut ejus axis conveniat cum corporis axe. — Pars haec inferior corporis in apicem
terminata, in duas partes est separata, quarum altera femur, altera crus refert. Adspectu externo jam patet, eam non tan-
tum simpliciori extremitatum fabrica, sed etiam earum inversione formari, ita ut earum superficies abdominalis retrorsum ,
dorsalis anteriora versus dirigatur , unde haec quidem cava, illa convexa apparet.

In sceleto primo loco pelvis est respicienda. Est minor quam in conditione naturali, et e minori ossium numero compo-
sita. — Fere semper in parte media vel paululum versus latera os sacrum est, fere numquam deficiens. — In sceleto, cujus
partem inferiorem depingendam curavi (fig 1, a), tuberculum supra ossa iliaca, in scutum b concreta, ossis sacri locum tenet. —
Istud scutum parte media marginis superioris et inferioris est incisum , et in ejus superficie anteriore eminentiam refert oblon-
gam , quae nonnisi e marginibus internis amborum ossium iliacorum formata esse potest. Ex omnibus hisce ossa iliaca in-
vicem concreta formam acquirunt scuti, cujus superficies convexa anteriora versus et concava retrorsum dirigitur. E parte
inferiore et crassiore hujus scuti c, c, fere semper oriuntur duae apophyses (fig. 2, d,d), quae anteriora versus tendunt, in-
vicem conjunguntur et indicia referunt ramorum liorizontalium ossium pubis. Pone et infra haecce ossium pubis primordia ,
eminentia est plus minusve distincta (fig. 1, e), quae nonnunquam in duas partes est separata et ossis ischiatici primordium
esse videtur. In scuti, quod ossibus iliacis invicem connatis formatur, parte inferiori et postica est acetabulum unicum, quod con-

jungilur cum osse femoris unico (fig. i f). ~ Os istud femoris est angustum parle superiore, latius parte inferiore, et super-
ficiem posticam convexam (fig. g), anticam concavam refert (fig. 2 h). — Ejus caput articulare (fig. f) et trochanter
major (fig. 2, i) simplicem habent fabricam. — Patella (fig. 1, 1, l) jacet in parte postica et quemadmodum fere semper in in-
fantibus istis deformibus fit, e duabus convoluta esse apparet. — Hinc formam habet fere cordiformem. Cruris locum, quem-
admodum semper in hac specie fit, parvum tenet os (fig. 1 et 2 w, w), quod apice obtuso terminatur, et symmetrica ratione
infra femur est situm. Est tibiae os, quod, veluti T. H, p. 115 dixi, bene multis varietatibus est obnoxium. ~ Similiter
differt reliqua sceleti dispositio. — A norma saepe aberrat vertebrarum et costarum numerus. In sceleti, cujus partem infe-
riorem exhibeo fig. 1 et 2 , latere dextro tantum undecim sunt costae, quarum prima parte postica est lata , et antica in
partem extremam bifurcatam transit, e qua duae oriuntur cartilagines, quae invicem conjunguntur, antequam os sterni at-
tingunt. — Costa secunda dextra , parte extrema sternali, in apicem terminatur et cartilagine non cum sterno connectitur ;
coslae nona et decima ejusdem lateris parte postica invicem confluunt. In latere sinistro numerus et dispositio costarum
a norma non aberrant. — Ea, quae systemati musculari el reliquis partibus mollibus propria sunt, indicavi T. II, p. 116,
el quoniam in genere conveniunt cum iis, quae in secunda sympodiae specie apparent, in ambarum sequentium labularum ex-
plicatione tradentur.

Fig. 1. Pars inferior sceleti infantis recens nati, prima sympodiae specie deformis, e museo Vrolikiano. Exhibet su-
perficiem, quae sita est in superficie postica sive dorsali infantis, sed quae propter pelveos el extremitatis inferioris inversionem ,
earum est superficies antica ; a tuberculum, ossis sacri locum tenens, et supra scutum iliacum b situm , cujus superficies
postica cava hic apparet; f acetabulum unicum, cum simplici capite femoris in eo contento ; e os ischiaticum in apicem
terminatum; g superficies incurvata antica sed retrorsum conversa ossis femoris; « patella duplex quasi biloba; m os tibiae
in apicem terminatum.

Fig. 2. Superficies postica ejusdem partis inferioris corporis, quae anteriora versus est directa; c,c superficies postica
scuti iliaci, quae eminet el anteriora versus dirigitur; cum eo primordia ossium pubis m d, d sunt conjuncta; in i est tro-
chanter simplex; in h superficies postica ossis femoris concava et anteriora versus respiciens; in m crus, e tibia tantum com-
positum et in apicem terminatum.

Ambae reliquae hujus Tabulae figurae repraesentant secundam sympodiae speciem , in qua pars inferior corporis e partibus
numero majoribus constituta, praedita est pede plus minusve perfecto. - Ad hancce speciem bene multas pertinere varieta-
tes patet T. II, p. 120 seqq. —Viro clarissimo süebman gratem debeo opportunitalem dissecandi el describendi infantem, hacce
vitii specie deformem. Infans , quem depingendum curavi fig. 5, magnitudine una tertia parte diminuta, parte corporis supe-
riori est bene constitutus. - Ejus pars extrema inferior in apicem obtusum terminatur, cujus pars superior femur debito la-
tius refert. — Deorsum duae partes distinguuntur, primo crus tenue , cum quo pes conjungilur, qui tantum ex uno digito
est compositus, et retrorsum dirigitur. - Prope genu, parti posticae et internae hujus cruris adjacet tuberculum, quod secundi

Nullum est organorum genitalium indicium, sed in latere sinistro plica est cutanea, deorsum tendens, quae testem con-
tinet. Deficit ani apertura, quemadmodum praesertim fig. 4 patet . quae superficiem posticam partis inferioris corporis
exhibet. — In ea prope a, in coxarum regione eminentia est papillam referens , quae quasi constricla apparet, et duobus
tuberculis cum papilla cutanea libere deorsum pendente est praedita. In funiculi umbilicalis segmento fig. 3 patet, tantum
duo esse vasa, arteriam et venam.

Deze cn eenige volgende platen zijn bestemd ter toelicbting van die misvorming der onderste ligchaamshelft, aan welke
de naam van sireenvorm of sympodia wordt gegeven. Hierin, gelijk D. H, bl. 109 gezegd wordt, is eene vereenvoudigde
onderste extremiteit, welke duidelijk uit de elementen van twee bestaat, en in eene staartvormige punt uitloopt, waaraan
deze misgeboorten den naam van sirenen verschuldigd zijn. - Daarbij voegen zich gesloten anus, gemis aan Uitwendige
geslachtsdeelen en het bestaan van slechts ééne slagader in de navelstreng. - Op het voetspoor van j. geoffröy sr. hilaire
kunnen er drie hoofdvormen toe gebragt worden. De eerste bevat die misgeboorten, in welke geen, de tweede, in welke
een enkelvoudige , de derde , in welke een dubbele voet bestaat.

Fig. lenQ geven voorstelling der beenige zamenvoeging der onderste ligchaamshelft, in den eersten hoofdvorm, aan
welken j. geoffroy de st. hilaire den naam van sireno-melia gegeven heeft. - Ik ben het daartoe strekkende praeparaat ver-
schuldigd aan den hoogleeraar baart de la faille te Groningen. - Het is bet geraamte van een kind, van hetwelk ik slechts
de onderste helft heb doen afbeelden. - Volgens het afbeeldsel in gips, hetwelk hij de goedheid heeft gehad, mij daarbij te
schenken , is het gedeelte des ligchaams, hetwelk zich boven de inplanting der navelstreng bevindt. welgevormd, hoewel met
eenigzins te korten bals. Het benedenste gedeelte daarentegen eindigt in een piramidevormig verlengsel, hetwelk breed aan-
vangt, maar zich benedenwaarts versmalt en in eene stompe punt uitloopt, welke symmetrisch geplaatst is, zoodat hare as
met die des ligchaams overeenkomt. Dit puntvormig onderdeel is in twee deelen gescheiden , van welke het eene zich als
dij, het andere als schenkel voordoet. ~ Bij uitwendige beschouwing is het reeds duidelijk , dat het niet alleen door vereen-
voudiging der onderste ledematen, maar ook door hare ombuiging wordt te weeg gebragt; zoodat de buigvlakte zich naar
voren, de uitstrekvlakte zich naar achteren gerigt heeft, en hierdoor de voorvlakte zich hol, de achtervlakte zich bol voordoet.

In het geraamte verdient de aandacht het eerst op het bekken gerigt te worden. Het is kleiner dan in den natuurlijken
toestand en uit een minder aantal beenderen gevormd. — Tamelijk standvastig, is er in het midden of iets meer zijwaarts een
heiligbeen, hetwelk slechts zeldzaam ontbreekt. — In het geraamte van het museum Vrolikianum {&g. a), is het een knob-
bel , boven de darmbeenderen geplaatst, welke tot een schild b zijn zamengegroeid. — Dit schild is in het midden van den
boven- en onderrand ingesneden en beeft aan zijne voorvlakte eene overlangse verhevenheid, welke wel niet anders dan uit de
ineengevloeide binnenranden der beide darmbeenderen kan ontstaan. - Door een en ander krijgen de zaamgevoegde darm-
beenderen de gedaante van een schild , welks bolle oppervlakte naar voren en de holle naar achteren gekeerd is. — Van het
benedenste en dikste gedeelte dezes schilds c, c gaan, in het algemeen, twee kleine gescheidene uitsteeksels naar voren (6g. S,
d, d), welke zich met elkander verbinden, en als aanduidingen te beschouwen zijn van de horizontale takken der scllm\'
beenderen. Achter en onder deze aanduiding van schaambeenderen is er gewoonlijk eene meer of min duidelijke verhevenheid

(flg. 1, e), somtijds in tweeën gescheiden en zich als beginsel van zitbeen voordoende. In het schild, door de ineengesmoltene
darmbeenderen gevormd , is heneden- en achterwaarts eene enkelvoudige heupkom, welke zich met het enkelvoudige dijbeen
geleedt (fig. 1, /). Dit is van boven smal, benedenwaarts breed met eene bolle oppervlakte (fig. 1, g) naar achteren, met
eene bolle (fig. 2, h) naar voren gerigt. Geledingshoofd (fig. l,/) en groote draaijer (fig. 2, i) van het dijbeen zijn enkelvoudig. —
De knieschijf (fig. i, 1,1) ligt aan de achtervlakte en doet zich, gelijk gewoonlijk bij deze misgeboorten plaats heeft, voor, als
ware zij uit twee zaamgesmolten. Zij heeft daarom eene eenigzins hartvormige gedaante. — De plaats van schenkel wordt, zoo
als gewoonlijk in dezen hoofdvorm, vervangen door een klein been (fig. 1 en 2, m.m), hetwelk in eene stompe punt uitloopt,
en symmetrisch onder het dijbeen geplaatst is. Het is het scheenbeen, hetwelk, blijkens hetgene ik daarvan D. II, bl. 118.
gezegd heb, aan velerlei verscheidenheid onderworpen is. — Evenzoo doet het overig geraamte zich in veie gevallen zeer ver-
schillend voor. — Afwijkingen in het aantal wervelen en ribben zijn niet zeldzaam. In het geraamte, welks onderste helft in
fig. 1 en 2 wordt afgebeeld, zijn er aan de regterzijde slechts elf ribben, van welke de eerste achterwaarts zeer breed is, en
zich van voren vorksgewijze splitst, waaruit twee kraakbeenderen ontspringen, welke zich met elkander vereenigeu, voor dat zij
het borstbeen hereiken. De tweede regterrib loopt aan haar borstbeens-uiteinde in eene punt uit, en is door geen kraakbeen
met het borstbeen verbonden ; de negende en tiende rib derzelfde zijde zijn achterwaarts ineengesmolten. Aan de linkerzijde
zijn het getal en de gesteldheid der ribben natuurlijk. — De bijzonderheden, het spierstelsel en de overige zachte deelen be-
treffende, heb ik D. H, bl. 116 voorgedragen en, daar zij hoofdzakelijk overeenkomen met diegene, welke zich in den tweeden
hoofdvorm van sympodia vertoonen, znllen zij bij de verklaring der beide volgende platen, nader door mij worden medegedeeld.

Fig. 1. Onderste gedeelte des geraamten van een pas geboren kind met den eersten hoofdvorm van sympodia behebt,
uit het museum Vrolikianum. — De figuur stelt deszelfs vlakte voor, welke met de rug- of achtervlakte van het kind overeen-
komt, en intusschen, door de omkeering van bekken en onderste extremiteit, de voorvlakte dezer beiden is.

a. Knobbel, de plaats van heiligbeen vervangende en boven het darmbeensschild Z> geplaatst, welks holle achtervlakte zich
hier vertoont; ƒ enkelvoudige heupkom, met het enkelvoudig er in bevatte dijbeenshoofd; e puntig zitbeen ; g gebogen, naar
achteren gekeerde, voorvlakte van het dijbeen; l, I verdubbelde knieschijf; m puntig scheenbeen.

Fig. 2. Naar voren gekeerde achtcrvlakte dezer zelfde onderste helft van het geraamte: c, c de naar voren gekeerde en
verhevene achtervlakte van het darmbeensschild , waarmede in d. rf aanduidingen van schaambeenderen verbonden zijn ; in i
vertoont zich de vereenvoudigde groote draaijer; in ä de naar voren gekeerde holle achtervlakte van het dijbeen; in m de
puntig eindigende, en slechts uit het scheenbeen bestaande, schenkel.

De beide andere afdeelingen dezer plaat geven voorstelling van den tweeden hoofdvorm des gebreks, in welken het uit
meerdere deelen zamengestelde onderste uiteinde des ligchaams van eenen meer of min volkomenen voet voorzien is. Dat daar-
van menigvuldige wijzigingen mogelijk zijn, blijkt uit D. II, bl. 120 en volg. — Het verheugt mij, de beschrijving te kunnen
geven van eene merkwaardige , tot dezen vorm behoorende, misgeboorte, van welke de hoogleeraar süerman te Utrecht mij het
vrij en onbelemmerd ontleedkundig gebruik toestond. — Het kind, op Vs der natuurlijke grootte in fig. 3 afgebeeld, is, wat
de bovenste ligchaamshelft betreft, welgevormd. Zijn benedenste gedeelte loopt uit in eene stomp eindigende punt, wier bo-
venste gedeelte zich als eene verbreede dij voordoet. — Benedenwaarts zijn twee deelen op te merken; vooreerst een dunne
schenkel, welke zich met eenen voet geleedt, die maar uit eene teen is zamengesteld en zich naar achteren keert. —Bij de
knie zit aan de achter- en binnenzijde van dien schenkel een knobbel, welke wij later als aanduiding eens tweeden schenkels
zullen leeren kennen.

Er is geen bewijs van geslachtsdeelen, maar ter linkerzijde is eene, vrij naar beneden hangende, huidplooi, welke den bal
blijkt te bevatten. — De anus opening ontbreekt, gelijk vooral uit fig. 4 kan blijken, welke de achtervlakte der onderste
ligchaamshelft voorstelt. — Aan haar is bij a aan de heupstreek eene tepelvormige uitpuiling zigtbaar met eene dwarse insnoe-
ring, aan wier uitersten rand een paar knobbels zijn op te merken, met een vrij hangend huidtepeltje aan de onderzijde.

De doorgesnedene navelstreng doet in fig. 5 zien, dat zij slechts twee vaten bevat: eene slagader en ader.

		• » . ■ -. ■• V

	■r"
f. . . >:		» " 4

Haec et tabula sequens exhibent ea, quae patuerunt dissecando infantem deformem, cujus habitum externum referunt fig.
5 et 4 Tab. LXV.

Flg. 1, 2 et 5 imagines exhibent partis inferioris ejus sceleti in superficie antica, postica et laterali depicti. — In eo,
quemadmodum in genere apud monstra sireniformia fieri solet, scutum adest iliacum , cujus margo latior deorsum, angustior
sursum respicit, (fig. 1, 2, 3, a, a, a, a,a). Ejus superficies concava retrorsum, convexa anteriora versus dirigitur. In margine
superiore angusto sulcus est, inter quem et os sacrum sursum inclinatum, intervallum est, quo primordia continentur orga-
norum generationis mox describenda. — Porro cum margine superiore connectitur os sacrum, e quinque distinctis vertebris
sacralihus compositum, et deorsum conjunctum cum osse coccygis (fig. 2, 5, b, b). Est sursum inclinatum, horizontalem tenet
directionem , et in ejus superficie postica, quae hic superior est facta, sulcum refert, ab arcubus vertebrarum extrorsum
versis formatum. — Parte antica cum isto scuto conjunguntur ossa pubis et ischii (fig. i,5,c,c, c,d) ita disposita, utconjunc-
tim apicem osseum- référant, sursum eminentem, qui parte superiore ex ossibus pubis et inferiore ex ossibus ischii componitur.
Ossa pubis et ischii arcte sibi invicem applicantur. Hinc desunt pubis arcus et incisura ischiatica, sed utroque latera fovea
est, quae indicium refert foraminis ovalis sive obturatorü, — Ad basin hujus pelveos ita constitutae et vix pelveos nomine
dignae jacet acetabulum amplum, quo magnum femoris caput continetur, quod e duobus capitibus fovea oblonga a se invi-
cem distinctis formatum esse videtur. Infra istud femoris caput tuberculum est, planum et utroque latere eminens , locum
tenens trochanteris majoris, (fig. 1, 2, 3, e). — Sequitur deorsum superficies postica concava ossis femoris, quae anteriora versus
dirigitur, et deorsum transit in quatuor condylos, inter quos utroque latere sitae sunt duae fossae popliteae, e quibus prove-
niunt hgamenta cruciata (fig. \\,f,f). — Superficies antica femoris occupât faciem posticam sive dorsalem corporis, et valde
est uiflexa, (fig. 3, g). — Deorsum latior redditur, et dein transit in quatuor condylos femorales sibi invicem adjacentes (fig. 2,
h, h) ita ut ihi adsint duo sulci, quibus recipiuntur patellae (fig. 2, o, o). Pars superior ossis femoris est igitur simplex, inferior
duplex. — Cum parte hacce inferiore duplici duo crura sunt conjuncta. Crus dextrum ex osse tibiae componitur , cujus pars
superior est triangula, inferior cylindrica (fig. î, 2, 5, i,i,i). Deficit fibula, sed unicum adest tarsi os , astragulum referens
cum quo os metatarsi (fig. 1, 2, 3,Z, l, l), et cum eo iterum duae digiti phalanges conjunguntur (fig. 1, 2, 3, Est igitur

hallux, cujus apex retrorsum dirigitur. Crus sinistrum tantum osse tibiae brevi constituitur (fig. 1,2,3,)^), in apicem termi-
nate, et dimidiam vix longitudinis partem oppositae tibiae attingente. Duae adsunt patellae (fig. 2, 0,0).

Ambae reliquae hujus tabulae figurae demonstrant ea, quae fabrica interna hujus infantis propria habet. — Sed ante-
quam ad earum descriptionem transeam, nonnulla adhuc de sceleto afferenda habeo. — Sunt septem vertebrae cervicales,
et quatuordecim dorsales. — Tredecim tamen tantum sunt costae, quoniam costa prima utroque latere est duplex , et parte
altera extrema fissa e duabus vertebris provenit. — Utriusque costae primae partes extremae sternales sunt propterea
simplices. Sunt sex vertebrae lumbales ; inferior ligamenti ope utrumque conjungitur cum scute iliaco. — Hicce vertrebrarum
numerus auctus in infante, cujus extremitates inferiores tali ratione sunt deformes, res est maximi momenti, quoniam inde
generalis quaedam régula confirmatur , quae docet in animalibus , in quibus reliqua motus organa sunt minus evoluta, ver-
tebrarum numerum esse auctum , quemadmodum Serpentium exemple patet, dum e contra earum copia diminuitur , si extremitates
sunt valde evolutae , quemadmodum Ranae demonstrant.

De visceribus thoracicis animadverto in pulmone dextro tantum duos esse lobos, quorum superior incisurae ope imperfecte
est divisus. — Ambitus pulmonis sinistri est major quam dextri. Tantum duos habet lobos. In corde, quemadmodum Tab.
LXVII ulterius patebit, profunda est incisura in apice, unde apex ventriculi sinislri magis eminet quam dextri. — Systema
vasorum omni attentione dignum est. — Est una tantum arteria umbilicalis, quae, quemadmodum fig. i, a, patet, alte in
abdominis cavitatem adscendit, ramos dimittit in flexuram sigmoideam intestini coli et in saccum coecum , quo rectum ter-
minatur, et dein infra venam renalem sinistram (fig. 5, a), anastomosin init cum trunco descendente arteriae aortae, qui
hac in re locum tenet arteriae iliacae internae. Truncus descendens arteriae aortae sursum dimittit supra venam renalem
sinistram, a. coeliacam (fig. 3, et a. mesentericam superiorem (fig. §, et dein infra anastomosin cum arteria umbilicali,
praeter arterias lumbales, nullos alias ramos dimittit, usque ad scuti iliaci regionem , ubi in ambas arterias iliacas communes
finditur (fig. 3, b,b). — Arteriis iliacis communibus venae iliacae communes sunt appositae (fig. S, c, c), e quibus exsurgit vena
cava inferior sive adscendens (fig. 5, d). Gum hacce anastomosin init vena, ex organis genitalibus orta (fig. 9, e); et dein in
eaaa effunduntur venae lumbales et renales, — Vena cava inferior ipsa per hepatis sulcum tendit versus diaphragma. — Circa
aortam , ejusque ramos, nec non circa arteriam umbilicalem ejusque ramos, qui in intestinum colon transeunt, distribuuntur
relia nervi sympathicL — Vena umbilicalis (fig. 4, d), solita ratione hepar intrat. — Hepar implet totam regionem epigastri-
cam; pone illud absconditur ventriculus,: directionem habens verticalem, ila ut saccus coecus sinistrorsum; et sursum sit
inciinatus, curvaIura major sinistrum, minor dextrum latus occupet. — Lien, cujus ambitus est valde magnus, non sacco
coeco, sed curvaturae majori ventriculi adjacet. In parte inferiore dextra abdominis scute iliaco apponitur intestinum coecum
appendice vermiculari praeditum, quae deorsum dirigitur. Ex eo exsurgit intestinum colon acscendens, quod primo loco
deorsum et dein sursum inflectitur, ut transeat in intestinum colon transversum (fig. 4, b, b), quod primo deorsum dirigitur
et dein adscendit, ut transeat in flexuram sigmoideam intestini coli (fig. 4, c), coece fine terminatam, —Cum hacce parte
extrema coeca intestini coli, quae fere sila est in umbilici regione , conjuncta est pars quaedam in apicem acutum lerminata,
quam vesicam urinariam esse opiner (fig. 4, e). Cum ea conjungitur fasciculus (fig. 4,/), qui cum arteria umbilicali per um-
bilici aperturam transit, et urachi vestigium esse videtur. Adest ren sinister magnus (fig. dexter (fig. 5, i), pone hepar
est absconditus. Deficiunt glandulae suprarenales ; similiter désuni uretheres. Testis sinister (fig. A, g), per canalem inguina^
iem pénétrât , el processu vaginali continetur; dexter (fig. 4, ä), annulo inguinali interno adjacet. Quodvis vas deferens (fig.
5, k, k), sursum tendit el arcualim conjungitur cum vase oppositi lateris, ila ut exinde formetur species vesiculae seminalis
tubuliformis (fig. 5, J), quam apertam exhibeo. Praeter ea, quemadmodum Tab. LXVII patebit, in fovea inter os sacri sursum
recUnaiumet scutum coxarum, saccus est coecus, qui cum duabus partibus lobes referentibus conjungitur , quae forsitan pro
bulbo urethrae et pro pene imperfecte sunt habendae.

Fig. 1. facies ventralis partis inferioris sceleti hujus infantis deformis, qua patet superficiem posticam pelveos, femur
el crus anteriora versus dirigi ; a, a ambae partes scuti iliaci, quod ample Intervallo h separatum est ah osse sacro sursum
inclinato ; c, c sunt ossa pubis ; d os ischiaticum ; e trochanter major ; f, f ligamenta cruciata ; k os tibiae sinistrum ; i dex-
trum ; I os metatarsi ; w phalanx postica; n anlica.

Fig. 2. Superficies dorsalis ejusdem sceleti partis. Id o, a apparet superficies postica scuti iliaci ; in ô os sacrum, quod
solita ratione deorsum est fissum ; g trochanter major ossis femoris ; h, h ejus duo condyli ; o, o duae patellae. Omnes reli-
quae notae eadem désignant atque in fig. 1.

Fig. 3. Superficies lateralis ejusdem sceleti partis ; a scutum coxarum : os~sacrum sursum inclinatum; c ossa pubis;
d ossa ischiatica ; e trochanter major; g os femoris retrorsum incurvatum. Reliquae notae eadem désignant atque in fig. i et2.

Fig. 4. Abdominis cavitas aperta hujus infantis deformis, in qua hepar cum vesicula fellea et infra ea intestina tenuia
apparent ; a arteria umbilicalis inflexa cum ejus ramis, qui in inferiorem intestini coli partem destribuuntur ; d vena umbi-
licalis quae in hepar pénétrât ; b, b intestinum colon transversum ; c saccus coecus, in quem transit flexura sigmoidea intes-
tini coli, et cum quo in e conjungitur primordium vesicae urinariae, quod in f in funiculum transit, urachum referentem ;
h est testis dexter annulo inguinali interno appositus; g testis sinister, per canalem inguinalem transiens, et tunica vaginaH
contentus.

Fig. 5. Abdominis cavitas aperta ejusdem infantis deformis, sublato tractu intestinali. — Hepar et vesicula feHea soli-
tam sedem occupant ; g est truncus descendens arteriae aortae , cum quo infra venam renalem sinistram a anastomosin init
arteria umbilicalis ƒ; mox supra venam renalem sinistram emittit arteriam coeliacoin * et mesentericam superiorem ^ et dein
finditur in duas arterias iliacas communes b, b; e venis ihacis communihus c, c exsurgit vena cava inferior adscendens d, cum
qua prope e anastomosin init vena, quae ex organis generationis provenit ; k, k sunt vasa deferentia , quae in vesiculam semi-
nalem I conveniunt ; h ren sinister ; i dexter.

Deze en de volgende plaat stellen de bijzonderheden voor, welke de ontleding der misgeboorte heeft doen kennen, wier
uitwendige vorm in fig. 3 en 4 van pl. LXV is voorgedragen.

Fig. 1, 2 en 3 geven voorstelling van de voor-, achter- en zijvlakte van het benedenste gedeelte van haar geraamte.
In hetzelve is, op de bij sireenvorm gewone wijze, een darmbeen-schild zigtbaar, hetwelk met zijnen breeden rand naar beneden,
met zijnen smallen naar boven gekeerd is, (fig, 1, 2, 3, a, a, a, a, a). Zijne holle vlakte is naar achteren, zijne bolle naar
voren gekeerd. In den smallen bovenrand is eene sleuf, welke tusschen zich en het opgewipte heiligbeen eene ruimte overlaat,
waarin eene later te beschrijven aanduiding van voortplantings-werktuigen geplaatst is. — Voorts is met dien bovenrand het
heiligbeen vereenigd, hetwelk uit vijf duidelijke beiligbeens-wervelen is zamengesteld en zich benedenwaarts met het staartbeen
verbindt. (Z, fig. 2, 3, ö, b). Het is opgewipt, heeft eene horizontale rigting naar achteren, en vertoont aan zijne achter-
(hier boven-) vlakte de gewone sleuf, door het uiteenwijken der boogstukken gevormd. — Naar voren zijn met dit darm-
heen-schild verbonden de schaam- en zitbeenderen (fig. I, 3, c, c, e, d), op eene zoodanige wijze, dat zij gezamenlijk eene
naar boven uitspringende beenige punt maken, welke van boven uit de schaambeenderen, van onderen uit de zilbeenderen
bestaat. De schaam- en zilbeenderen zitten vast tegen elkander aan. Er is hierdoor geen schaambeens-boog, geene zitbeens-
insnijding, maar aan elke zijde een indruk als aanduiding van foramen ovale of obturatorium. Aan de ondervlakte van dit
aldus gevormde bekken , hetwelk ter naauwernood dien naam verdient, zit eene wijde heupkom, waarin een dijbeenshoofd
van grooten omvang, hetwelk door eenen overlangsen indruk uit twee blijkt zamengesteld te zijn. Onder dat dijbeenshoofd
zit een beenknobbel, welke plat is en van weerszijden uitspringt; hij vervangt de plaats van grooten draaijer (fig. 1, 2, 3, e).
Daarop volgt de holle achtervlakte van hel dijbeen, welke naar voren gekeerd is, en benedenwaarts uitloopt in vier dijbeens-
knokkels , waar tusschen, aan weerszijden . de twee gewone knokkel-kuilen zitten , uit welke de kruisbanden voort-
komen (fig. i, f f). De voorvlakte van hel dijbeen is naar de achter- of rugvlakte des ligchaams gekeerd en scherp gebogen
(fig- g). Zij verbreedt zich benedenwaarts en gaat dan over in twee tegen elkander liggende en dubbele dijbeens-knok-
kels (fig. 2, h, h), zoodat er aldaar twee sleuven zijn voor de knieschijven (fig. 2, o, o.) — Het bovenste gedeelte van het
dijbeen is derhalve enkelvoudig; hel benedenste verdubbeld. Met dit benedenwaarts verdubbelde dijbeen zijn twee schenkels
geleed. De regterscbenkel bestaat uit een scheenbeen, hetwelk van boven driehoekig is van gedaante, maar benedenwaarts
kokervormig wordt (fig. 1, 2, 3, i, i, i.) — Er is geen kuitbeen, maar wel benedenwaarts een enkell)een van den voetwor-

tel, hetwelk het kootbeen schijnt te vertegenwoordigen, waarop een metatarsaal been (fig. i, 2, 5, l, l, l), en dan twee leden
van eene teen volgen (fig. 1, 2, 3, m, n). Het is derhalve de groote teen, waarvan de punt naar achteren gekeerd is. De
linkerschenkel bestaat slechts uit een kort scheenbeen (fig. 1, 2, 3, k), hetwelk in eene punt uitloopt, en slechts de helft
bereikt van het andere scheenbeen. Er zijn twee knieschijven (fig. 2, o, o).

De beide andere figuren dezer plaat doen enkele bijzonderheden van het innerlijke maaksel dezer misgeboorte kennen._

Voordat ik echter tot hare verklaring overga, zal het, ten opzigte van het geraamte, nog noodzakelijk zijn te zeggen, dat er
zeven halswervelen zijn en veertien rugwervelen. Het getal ribben is echter slechts met eene vermeerderd, omdat de eerste
rib aan weêrszijde eene dubbele is, welke uit twee wervelen, door middel vaneen gespleten uiteinde, voortkomt. Hare borst-
been-uiteinden zijn derhalve enkelvoudig. Er zijn zes lendenwervelen; de onderste is aan weêrszijde door eenen band ver-
eenigd met het darmbeen-schild. Deze vermenigvuldiging der wervelen is bij eene dergelijke misvorming der ledematen eene
zaak van groot gewigt, omdat zij zich hecht aan eenen algemeenen regel, welke leert, dat bij dieren, zoo als bijv. bij de
slangen, in welke de overige werktuigen van beweging terug blijven, de wervelen in grooter aantal zijn, terwijl zij daaren-
tegen in talrijkheid verminderen bij sterke ontwikkeling van ledematen, gelijk de kikvorschen zulks aantoonen.

Wat nu de ingewanden betreft, teeken ik omtrent die der buikholte op, dat de regter long slechts twee kwabben
heeft, waarvan de bovenste door eene insnoering onvolkomen verdeeld is. — De omvang der linkerlong is grooter dan die
der regter. Zij heeft slechts twee kwabben. Aan het hart, gelijk op pl. LXVH nader zal blijken , is opmerkelijk de diepe
insnijding van de punt, waardoor de punt der linker hartekamer veel meer uitpuilt dan die van de regter. De verhouding
van het vaatstelsel is zeer belangrijk. Er is slechts ééne navelslagader, welke, gelijk in fig. 4, a blijkt, hoog in de buikholte
oprijst, de takken afgeeft voor de S-vormige bogt van den karteldarm en voor den blinden zak , in welken de endeldarm
uitloopt, en dan vlak onder de linker nierader (fig 5, o) zich inmondt in den nederdalenden stam der aorto, in plaats van in
de binnenste darmbeen-slagader. De nederdalenden stam der aorta geeft boven de linker nierader af, de a. coeliaca (fig. 8,
en mesenterica superior (fig. S, en gaat dan onder de inmonding der navelslagader onverdeeld naar beneden, alleenlijk
de lendenslagaders afgevende, tot op de hoogte van het darmbeen-schild , alwaar hij zich splitst in de beide gemeenschappe-
lijke darmbeenslagaders (fig. 5, b, b). Tegen de gemeenschappelijke darmbeen-slagaders aan liggen de gemeenschappelijke
darmbeensaders (fig. 8, c, c,) uit welke de onderste of opklimmende holle ader oprijst (fig. S, rf), In deze laatste mondt eene
ader, welke uit de voortplantingswerktuigen komt (fig. 5, e,); voorts storten er zich lenden- en nieraderen in uit. De onder-
ste holle ader zelve gaat langs eene sleuf der lever naar het middenrif. ~ Over de aorta en hare takken, als ook over de na-
velslagader en hare takken , welke zich in den karteldarm verspreiden , verdeelen zich de gewone ineenvlechtingen van den
nervus sympathicus. — De navelader (fig. 4, d), dringt op de gewone wijze in de lever.

De lever vult de geheele bovenbuikstreek; achter haar ligt de maag verborgen, eene verticale rigting hebbende, zoo dat
de blinde zak links naar boven gekeerd, de groote curvatuur links, de kleine regts gekeerd zijn. De milt, welke eenen
aanmerkelijken omvang heeft, ligt niet tegen den blinden zak, maar tegen de groote curvatuur der maag aan. In
het benedenste regter gedeelte der buikholte ligt, tegen het darmbeen-schild de blinde darm met zijn wormsgewijze
verlengsel, hetwelk naar beneden gekeerd is. Daaruit komt de oprijzende karteldarm voort, welke zich eerst naar beneden
en dan weder naar boven ombuigt, ten einde in den dwarsen karteldarm over te gaan (fig. 4, Z»), welke zich eerst bene-
denwaarts ombuigt, en dan weder oprijst, om in den S-vormigen boog van den karteldarm (fig. 4, c) over te gaan, welke blind
eindigt. Met dit blind uiteinde van den karteldarm , hetwelk ongeveer geplaatst is op de hoogte van de navelopening, is een
puntig en blind eindigend deel verbonden, hetwelk ik voor de urinblaas houd (fig, 4, e)-, aan hetzelve zit eene strook (fig. 4,
f), welke naast de navelslagader in de navelopening dringt. Zij schijnt het overblijfsel van den blaasband te zijn. — Er is
eene linker groote nier (fig. S, A); de regter (fig. 5,^) is achter de lever verborgen; de bijnieren ontbreken ; even zoo worden
de urinleiders gemist. — De linkerbal (fig. 4, g) is door het lieskauaal heengedrongen, en zit in zijnen processus vaginalis;

de reglerbal (fig. 4 h) ligt tegen den inwendigen liesring aan. ~ Elk afvoerend vat (fig. 8 k, k) rijst op, en verbindt zich
boogsgewijze met dat der tegenovergestelde zijde tot eene soort van buisvormige zaadblaas (fig. 8 /), welke ik geopend voorstel.
Bovendien is er, gelijk uit pl. LXVII zal blijken, in de kuil tusschen het opgewipte heiligbeen en het darmbeen-schild een
blinde zak, waarmede twee kwabvormige deelen verbonden zijn, welke welligt voor bulbus urethrae en onvolkomen pertis
moeten gehouden worden.

Fig. 1. Buikvlakte van het benedenste gedeelte van het geraamte der gezegde misgeboorte, in welke blijkt, dat de achter-
vlakte van bekken, dij en schenkel naar voren gekeerd is; a de beide gedeelten van het darmbeen-schild, hetwelk door
eene vrij groote ruimte b gescheiden is van het opgewipte heiligbeen; c, c de schaambeenderen; d het zitbeen ; e de groote
draaijer; / /de kruis-knie-kuilbanden ; k linker-, i regterscheenbeen ; I metatarsaalbeen; m achterste, « voorste lid.

Fig. 2. Rugvlakte van hetzelfde gedeelte des geraamten. In a, o vertoont zich de achtervlakte van het darmbeen-schild;
in h het heiligbeen, op de gewone wijze benedenwaarts gespleten; « is de groote draaijer van het dijbeen; h, h zijne twee
knokkels; O, O de dubbele knieschijf. De overige letters hebben dezelfde beteekenis als in fig. 1.

Fig. 5. Zijdelingsche voorstelling van hetzelfde gedeelte des geraamten ; a darmbeen-schild ; b opwippend heiligbeen ;

c schaam-, d zitbeenderen ; e groote draaijer; g achterwaarts gebogen dijbeen. De overige letters hebben dezelfde beteekenis
als in fig. 1 en 2.

Fig. 4. Geopende buikholte dezer misgeboorte, waarin de lever, met de galblaas en onder deze de dunne darmen zich
vertoonen; o, de omgebogen navelslagader met hare takverdeeling in het benedenste gedeelte des karteldarms; d, de navel-
ader in de lever dringende; 6, de dwarse karteldarra; o, de blinde zak in welke de S-vormige bogt van den \'karteldarm
uitloopt, en met welken in e de aanduiding eener urinblaas verbonden is, die in / in eene streng overgaat, als overblijfsel
van den blaasband; h is de regterbal tegen den inwendigen liesring aanliggende; g, de linker, welke door het lieskanaal is
gedrongen en in zijnen scheederok ligt.

Fig. 8. Geopende buikholte der misgeboorte, uit welke de darmbuis genomen is. De lever en hare galblaas zijn op hare
gewoneplaats gelaten; sr is de nederdalende stam der aorta, in welke, vlak onder de linker nierader a, inmondt de navelslagader/;
zij geeft vlak boven de linker nierader af de arteria coeliaca en mesenterica superior 2. en splitst zich benedenwaarts in de
twee gemeenschappelijke darmbeenslagaders b,b-, uit de gemeenschappelijke darmbeensaderen c, c komt de opklimmende holle
ader d, in welke zich bij e inmondt eene ader, uit de voortplantings-werktuigen voortkomende; k, k zijn de afvoerende va-
ten, welke tot eene zaadblaas l te zamen komen; h linker-, i regternier.

Hacce tabula illustrare volo miram musculorum dispositionem in parte inferiore corporis infantis deformis, quem des-
cripsi in explicatione Tab. LXV et LXVI. Musculi trunci tam in superficie antica quam postica solitam referunt normam,
quemadmodum facile fig. 1 et 2 patet. Musculi femoris e contra prorsus a norma aberrant. — In superficie dorsali, dextro
scuti iliaci lateri adjacet m. sartorius dextri femoris (fig. i, 2, a) et sinistro lateri sartorius sinistri femoris (fig. 2, p). — In
intervallo horum musculorum utrimque est m. rectus femoris (fig. 2, w, g) ; ambo hi musculi recti inseruntur patellis (fig. 2,
«, A). Inter eos ampla est massa muscularis, e duobus fasciculis composita, quorum superior fest parvus et angustus, inferior
i latus et amplus. — Referunt hi vastos externes invicem connatos, qui superficies anticas amborum ossium femoris retror-
sum versas invicem connectunt. Patet exinde, quemadmodum etiam facile coHigere possumus e compage ossea partis infe-
rioris sceleti, musculos , qui ad superficies anticas femorum pertinent, hic in superficie dorsali jacere.

In superficie ventrali femur commune in tres regiones est distinctum. — Una partem mediam occupans et anteriora versus
eminens, determinatur ab eminentibus ossibus pubis et ischiaticis (v. Tab. LXVI, fig. 1). Ambae reliquae in lateribus sunt
sitae et dextrorsum vel sinistrorsum reclinatae. Regio intermedia circumscribitur ab ambobus musculis gracilibus (fig. 1,
r), inter quos siti sunt duo cruris flexores (fig. — In piano inclinato dextro m. gracili adjacent adductor longus

(fig. 1, c) , adductor magnus d, pectinaeus b. Inter adductorem longum et sartorium fovea remanet triangula, in qua a
parte externa versus internam juxta se invicem sitae sunt nervus (fig. 1,«) arteria (fig. et vena crurales (fig. 1 Deorsum
sartorius transit supra vastum internum dextrum (fig.

In piano inclinato sinistro distincte a se invicem separantur m. gracilis sinister (fig. o,r) et sartorius sinister p. In inter-
valle, quod inter se relinquunt, a parte externa versus internam juxta se invicem jacent nervus (fig. 3,®), arteria (fig. 5,
et vena crurales (fig. 5, Venae adjacent m. pectinaeus sinister (fig. let3,W) et adductor longus sinister cc. In intervallo
inter adductorem longum et gracilem residet adductor magnus q. Sartorius transit supra vastum internum sinistrum (fig. 2, 3, o, o).

Postquam ita conspectum dedi musculorum , qui in femore communi reperiuntur plerumque gemini, describam nunc
eorum directionem, originem et insertionem. Sartorius dexter (fig. 1, a, fig2,o) venit a tuberculo scuti iliaci; obliqua direc-
tione deorsum, supra vastum internum dextrum tendit (fig. 1, 2,/) et inseritur superficiel internae et posticae partis superioris
tibiae. Gracilis dexter (fig 1. e) venit a ramo pubis horizontali ; directe deorsum tendit, juxta marginem internum m. sartorii,
et inseritur superficiei posticae ossis tibiae.

Zoo men den regter gracilis (fig. 1, e) wegsnijdt, vertoonen zich naast elkander: regter adductor longus c, adductor brevis,
welke in fig. 1 door den gracilis bedekt is, en regter adductor magnus d, welke met de regter buigspier van den schenkel,
s, is ineengesmolten. Benedenwaarts scheidt zich deze ineengesmolten spier in tweeën. De eene pees verbindt zich met de ach-
tervlakte van den binnensten knokkel van het dijbeen; de andere met de achtervlakte van het bovenste uiteinde van het scheenbeen.

De Imker gracilis (fig. l,5,r) komt van den horizontalen schaambeenstak, en gaat benedenwaarts in eene smalle pees
over, welke zich verbindt met de achtervlakte van het bovenste uiteinde van het onvolkomen scheenbeen. Zoo men deze
spier wegsnijdt, vertoont zich ook een linker adductor brevis, welke zich op de gewone wijze inplant, even als de adductor
longus. De adductor magnus plant zich aan den tweeden binnensten knokkel des gemeenschappelijken dijbeens in. Tegen den
adductor longus, cc, ligt de linker pectinaeus, bh. — Achter de regter en linker pectinaei bevinden zich de inplantingen van
de iliaci interni en psoates. — Aan de linkerzijde is de buigspier van den schenkel, s, gescheiden van den adductor magnus, g.
Zij plant zich in aan de achtervlakte van het bovenste gedeelte van het scheenbeen. De linker sartorius, p, komt zeer breed
van den buitensten knop van het darmbeen-schild. Zij versmalt zich benedenwaarts , en gaat zich vasthechten aan den binnen-
rand van het bovenste uiteinde van het onvolkomen tweede scheenbeen. Elke sartorius bedekt eene driehoekige spiermassa ,
welke mij voorkomt de iliacus internus te zijn. De twee regie dijspieren komen van den onderrand van het darmbeen-schild,
en begeven zich naar beneden om zich in te planten aan den bovenrand der knieschijven. Al de dijspieren zijn er derhalve,
behalve de buigspieren van den schenkel, waarvan slechts twee spieren s als vertegenwoordigers kunnen beschouwd worden.
Tegen de achtervlakte van de tegen elkander liggende kniegewrichlen, bevindt zich eene gemeenschappelijke m. pophtaeus. —
Üe overige spieren van den voet en van den schenkel ontbreken.

Voorts is door het blootleggen der achtervlakte van het darmbeen-schild kenbaar geworden , dat zich aldaar in de ruimte,
tusschen hetzelve en het opgewipte heiligbeen, bevinden eene blaasvormige uitbreiding (fig. 2, t) en een onvolkomen mannelijk
geslachtsdeel (fig. 2, w).

Fig. 1. Spieren der voorvlakte des ligchaams, welke ik aan den romp niet met bijzondere letters heb aangeduid. Zij
laten zich gemakkelijk op de teekening herkennen, en wijken niet van de natuurlijke gesteldheid af. In v vertoont zich de
Imker bal , welke door het lieskanaal gedrongen en in zijnen processus inguiualis bevat is. — Aan de dijstreek vertoonen zich
vooral het middelste en het regter vak , terwijl het linker meer in het verkort geteekend is.

a regter , f linker sartorius; e regter-, r linker gracilis ; b regter-, bb linker pectinaeus; c regter- ^ cc linker adductor
longus ; d regter-, q linker adductor magnus; g regter rectus femoris; ƒ regter vastus internus ; « nervus cruralis; arteria
cruralis ; / vena cruralis.

Fig. 2. Spieren en verdere ligchaamsdeelen aan de rug- of achlervlakle des ligchaams. De achtervlakte van het
darmbeen-schild is blootgelegd , waardoor zich de ruimte tusschen hetzelve en het opgewipte heiligbeen doet zien, in welke
de vroeger vermelde blaasvormige uitbreiding / en een onvolkomen uitwendig geslachtsdeel u geplaatst zijn; o regter, /?
linker sartorius; i,l de twee tegen elkander liggende vasti exlerni; o,f vasti interni: g, m regter dijspieren ; A, «knieschijven.

Fig. 5. Linker hellend vlak van de voorste vlakte der dijstreek, van welke de bal «met zijnen processus inguinalis is
omgeslagen , ten einde hel gezigt niet te belemmeren ; p linker sartorius ; r linker gracilis , tusschen welke eene driehoekige
ruimte overblijft , in welke de linker nervus ^ arteria ^ cn vena crurales ® gelegen zijn , en waarin zich ook bevinden de
linker pectinaeus bb en linker adductor longus cc. In de ruimte, welke benedenwaarts overblijft, tusschen den abductor
longus en den gracilis, bevindt zich in q de abductor magnus, waarvan zich ook een gedeelte bovenwaarts in q vertoont;
^ is de buigspier van den schenkel; m linker regie dijspier; n knieschijf; 0 linker vastus internus.

Fig. i stelt het hart dezer misgeboorte voor. De afbeelding bevestigt, hetgeen reeds in de verklaring van pl. LXVI gezegd
werd , dat de punt van het hart diep is ingesneden , waardoor de punt der linker hartekamer veel meer uitpuilt dan die der
regter. In o vertoont zich de inmonding der enkelvoudige navelslagader in de aorta.

In minori sympodiae gradu, hacce tabula depicto, angustae inferiori corporis parti adjungitur pes, quern digitorum nu-
mero et tota ejus forma duplicem esse patet. — Externum hujus vitii habitum depinxi, fig. 6, Tab. LXIV ; fabrica interna et
praesertim compages ossea exhibentur hacce tabula.

Fig. 1 depingitur pars inferior sceleti infantis, hacce sympodiae specie affecti, quam exhibet crdveilhier, Anat. Pathol,
du corps humain, Paris 1839, Livr. 33, Pl. VI, fig. 4. — Repraesentatur superficies postica. — Crüveilhier narrat ramos
horizontales ossium pubis, et similiter ramos descendentes ossium ischiaticorum invicem esse connatos, ita ut cristam efficiant,
cujus partem anticam constituunt ossa pubis et posticam ossa ischii. — Praeterea confluunt tubera et spinae ossium ischiati-
corum , unde exitus pelveos minoris prorsus occluditur. — Hujus dispositionis effectus est, quod acetabula marginibus posti-
cis ad se invicem accédant et confluant, ita ut stricto sensu unum tantum adsit acetabulum, in superficie postica pelveos situm.
Hinc ossa femoris sejuncta marginibus externis sibi invicem obvertuntur et partibus superioribus confluunt, dum deorsum ite-
rum a se invicem separantur. — Igitur etiam duae sunt patellae in superficie postica ossium femoris. Crus prorsus invertitur,
et tribus ossibus constituitur , quae propter allatam inversionem ita sunt disposita, ut ossa tibiae extrorsum sint remota, et
fibula unica partem mediam occupet. In tarso ambo calcanea a, et cuboidea b invicem connata vidit dar«, crüveilhier, et
similiter in unum concreta esse dicit ambo metatarsi ossa digiti quinti utriusque pedis, ita ut pes simplex appareat, amplum
calcis os anteriora versus directum, novem ossa metatarsi, novemque digitos possidens. Solita nempe in monstris sireniformibus
ratione , apex pedis duplicis retrorsum , et os calcis anteriora versus dirigitur.

Reliquae hujus tabulae figurae pertinent ad memorabile quoddam sympodiae exemplum, in quo transitus fit ad normalem
conditionem. — Illud debeo viro dar«», crüveilhier Anat. path, du corps humain, t. H, livr. 40, pl. VI. — Est infans recens
natus, qui fig. 9 ad dimidiam magnitudinis partem depingitur. Corporis pars superior est bene constituta, si talipomanum
dextram excipias. Extremitates inferiores includuntur eodem integumento cutaneo, sed non connatae sunt. — Commune
istud involucrum extenditur usque ad metatarsum , ubi pedes ita a se invicem separantur, ut plantae sibi invicem sint obversae
margines interni sursum, externi deorsum sint directi, ibique concreti. — Decem igitur sunt digiti prorsus separati fig.
2, 3 et 4. — Partium genitalium externarum locum parva tenet papilla (fig.2, ô). In superficie postica infans deformis deor-

sum eum refert habitum, ut ibi quasi clunes deficere videantur, fig, — In parte media est ani apertura a, e qua exsurgit
appendix b, duabus membranis constituta, quarum altera est mucosa, altera cutanea, quaeque tela conjunctiva invicem co-
haerent. Etiam hacce superficie postica patet, ambas extremitates eodem involucro cutaneo esse circumdatas, et pedes invi-
cem concretes angulum facere cum axi cruris, e duobus invicem connatis cruribus formati.

Examen anatomicum docuit, ventriculum, hepar, intestina tenuia solita ratione esse disposita. — Haec tantum a norma
aberrare incipiunt, in loco , ubi intestina tenuia transeunt in crassa. Desunt valvula ileo-coecalis et appendix vermicularis.
Separatio inter intestina tenuia et crassa tantum indicatur ambitu aucto et plica membranae mucosae, nequaquam cum val-
vula coli confundenda (fig. 6, a, a, b, b). Intestina crassa ansam referunt intestinalem notabilem , quae in pelveos cavitate
sacco coeco terminatur , et per alterum saccum coecum meatum habet in intestina tenuia. Renes resident in foveis iliacis.
Ren sinister (fig. 6. c) in distinctas cellulas est separatus, quae lobuli renales inchoati esse videntur. Ren dexter est nimis
parvus, sed caeterum bene dispositus (fig. 6,d). E quovis rene oritur urether (fig. 6, e, e), Ambo uretheres confluunt in
expansionem angulosam, quae vesicae urinariae primordium esse videtur (fig. 6, f). Capsulae suprarenales eam quam solent
sedem occupant, itaque non cum renibus sunt remotae. — Organa generationis sunt valde imperfecta. Utroque latere ovario
(fig. g) et tuba Falloppiana (fig. G,h,h) constituuntur. Sinistro latere cum ovario et cum tuba Falloppiana pars quaedam
e.sL conjuncta, cylindricam formam referens, et ligamentum teres dimittens (fig. 6, i), ita ut partem dimidiam uteri esse pateat,
quae conneclitur cum sacco coeco intestinorum crassorum. — Nullum est vaginae vestigium. Papilla (fig. 2, 6 et fig. 6, i)
locum tenet partium genitalium externarum , et clitoris inchoata videtur.

Ut bene intelligatur musculorum dispositio in membris inferioribus quae in unam extremitatem coaluerunt, necesse est,
ut moneam ossa extremitatum inferiorum ita extrorsum et retrorsum esse revoluta, ut quartam quasi circuli partem descri-
bant in extremitate sinistra et tres octavas circuli partes in extremitate dextra. — Situs patellarum hancce rem manifestam
facit fig. 6, 7 et 8. HinC musculus sartorius dexter (fig. G,m) fere recta linea deorsum descendit, et m. sartorius sinister
e contra (fig. G, n) oblique dirigitur. Ambo muscuh graciles sine ullo intervallo sibi invicem appositi sunt (fig. 6,o,o) et cum
vasto interno sinistro (fig. 6, p) anteriora versus respiciunt, dum musculi recti extrorsum vertuntur (figv B,q,q). — Musculi
pectinei (fig. 6,r, r) et adductores longi (fig. 6, s, s) etiam contorquentur , ita ut m. m. semi-membranosi mox pone graciles
jaceant(v. fig. 9, a, a).

In crure superficies internae tibiarum anteriora versus, superficies externae retrorsum diriguntur; hinc ossa fibularum
partem mediam inter tibias occupant (fig. 7 et 8). M. m. tibiales antici (fig. 9,d,d) extrorsum vertuntur, eadem ratione ac
rn. m. extensores hallucum fig. 6,/, t). Inter partes extremas inferiores ossium femoris et superiores os.sium tibiarum, massa
jacet muscularis, quae deorsum fit libera (fig. 9, b) , et quam crdven,hier pro musculis gastro-cnemiis inchoatis habet. Ar-
teriae tibiales posticae confluunt in unam arteriam (fig. G,u), quae protenditur inter ambas tibias , et deorsum in duos trun-
cos finditur. Simili ratione confluunt nervi tibiales. Musculi glutei magni sunt parum evoluti (fig. 9, c, c) et quasi emaciati;
deorsum confluunt, et porro in apicem producuntur, quo dein in telam adiposam subcutaneam transeunt. Simili ratione

terminantur m. m. tensores fasciae latae. Nervi ischiatici confluunt per truncum, nervum tibialem constituentem. _ Hinc

rtascitur unicus truncus statim infra pelvin situs (fig. 9, i). — Trunci externi, e quibus exsurgunt nervi peronei, sunt se-

juncti (fig. 9,^,/). Vasti externi retrorsum sunt siti,/*,/". Utroque latere musculus adest biceps (fig. 9, _ Inter istos

musculos bicipites massa est muscularis (fig. 9, a,a), quae m. semi-membranosum refert. — Musculi semi-tendinosi defici-
unt. Itidem deficiunt parvi musculi regionis posticae coxarum , nempe pyriformis, quadratus lumborum, gemelli, obturator
externus et internus. Peroneus longus et brevis utroque latere sunt musculi separati (fig. 9,h,k, hJe}-, m. m. tibialis an-
ticus (fig. 9, d, d), extensor communis longus digitorum pedis (fig. 9,m,m) et extensor proprius longus hallucis (fig. 6, f,t)
in unam communem massam confluunt, e qua tendines cujusvis horum musculorum proveniunt.

Pelveos habitus praesertim notatu dignus apparet, si comparetur cum reliquis sympodiae formis. Major ejus perfectio
declaratur osse sacro perfectiore, sito inter ambo ossa iliaca fig. 7 et 8. — Attamen deficit vera cavitas pelvina , ita ut tan-
tum adsit apertura rotunda (fig. 7, 8, a, a) quae introitus, cavi, et exitus pelvini locum tenet. — Ante eam fovea est (fig.
7, 8, b) formata a tuberihus et spinis ischiaticis invicem conjunctis, et quam a parte antica ambeunt rami horizontales ossium
pubis invicem concreti, et cristam referentes (fig. 7, c). Duo sunt acetabula separata. — Ossa femoris volvuntur circa eorum
axes , praesertim os femoris dextrum. — Hinc patella dextra (fig. 7, 8, d) magis retrorsum, sinistra tantum extrorsum verti-
tur, e. In crure ossa fibulae partem mediam occupant, et sibi invicem sunt apposita. — Igitur partibus internis, et non ex-
ternis tibiarum adjacent (fig. 7,/", fig. 8, c). Connata sunt ossa calcis (fig. 8, f), sed sejuncla reliqua tarsi ossa et duplici nu-
mero obvia. Ossa metatarsi et digitorum phalanges non differunt a normali dispositione..

Fig. 6 patet unam tantum esse arteriam umbilicalem , v. — Hanc tameu rem non indicat vir dar», crüveilhier.

Si omnia haecce sympodiae exempla Tab. LXV, LXVl, LXVIT, LXVHI depicta invicem comparentur , cernitur in iis na-
turalis quidam formarum transitus, quo sensim acceditur ad formam normalem. Praesertim hoc patet facta comparatione
cum infante deformi, Tab. LXXI depicto, qui monstris sireniformibus accenseri debet, tametsi sejunctas habet extremitates.
Ex ista ratione , qua una sympodiae species in aliam quasi transit, satis facile licet colligere nequaquam in isto vitio admit-
tendam esse mechanicam originis explicationem, neque etiam putandum esse illud oriri ossium concretione, _ Hac de re ple-
nius dixi T. II, p. 153 seqq.

Fig. 1. Pars inferior sceleti infantis recens nati, supradicti, cujus superficies postica est depicta, ad dimidiam magni-
tudinis partem. Distincte apparent acetabula in unum conjuncta, ossa iliaca concreta, partes superiores ossium femoralium
invicem connatae, fibula unica, ossa calcanea, a, et cuboidea, Z», in unum concreta et unicum tantum os metatarsi. digito
minime pedis destinatum.

Fig. 2. Infans recens natus sympodia affectus, ad dimidiam magnitudinis partem depictus, et supra descriptus. In a est
funiculus umbilicalis , in b papilla , organorum genitalium faemininorum locum tenens.

Fig. 3. Superficies plantarum pedis ejusdem infantis, in qua bene apparet modus, quo pedes marginibus internis sunt
concreti. Magnitudinis pars \'/«i-

Fig, S. Superficies posterior partis inferioris corporis ejusdem infantis deformis, in qua prope a est ani apertura, et in
b appendix papillam referens, quae ex ea eminet.

Fig. 6. Dissectio cavi abdominalis et extremitatum inferiorum , magnitudinis naturalis. Hepar k et reliqua intestina ab-
dominalia regionis epigastricae normalem referunt dispositionem ; in hepar pénétrât vena umbilicalis w, cui apponitur arteria
umbilicalis simplex v ; a, a sunt intestina tenuia; b, b crassa, quae sacco coeco terminantur; c ren sinister, rf dexter; e, (9ambo
uretheres, qui in vesicae urinariae f primordium transeunt; g, g ambo ovaria ; h, h tubae Falloppianae ; i uteri vestigium ; I pa-
pilla , quae solum est organorum genitalium externorum indicium, et clitoridem inchoatam refert ; m, ambo sartorii ; o,o
ambo m. m. graciles sibi invicem appositi; p vastus internus ; q, q musculi femoris recti ; r, r pectinei et s, s adductores ; f, t
extensores proprii longi hallucum ; u ambae arteriae tibiales posticae, invicem connatae.

Fig. 7. Ossa partis inferioris corporis, ad dimidiam magnitudinis partem depicta, ejusdem infantis deformis. Patet ambo
ossa iliaca esse valde plana, inter ea situm esse os sacrum, et ossa femorum duo cum duobus acetabulis conjuncta et extror-
sum fiexa esse. — In a, a est apertura, quae introitus, exitus et cavi pelvini locum tenet; b fovea formata a tuberihus
et spinis ischiaticis invicem connatis; c crista ab ossibus pubis invicem concretis nata ; d patella dextra retrorsum, ©sinistra
extrorsum versa ; f ossa fibularum.

Fig. 8. Superficies postica ejusdem compagis osseae eadem ratione atque in fig. 7 depicta. In a, a circumscribitur

apertura, quae locum tenet pelveos cavitatis; 6 ossa pubis et ischii invicem concreta; d patella dextra retrorsum versa ; e pa-
tella sinistra; c fibulae quae partem mediam inter tibias occupant; f os calcaneum simplex e duobus natum.

Fig. 9. Musculi superficiei posticae extremitatis inferioris hujus infantis deformis, magnitudine naturali depicti ; c, c mus-
culi glutaei graciles, qui deorsum in apicem transeunt, in cute terminatum; tensores fasciae latae simile ratione terminati;
/•,/ vasti externi; g,g bicipites femoris; o, a massa muscularis, quae semi-membranosi locum tenet; b musculus triangulus,
musculi gastrocnemii et solaei locum tenens ; i trunci interni nervi ischiatici invicem connati; 1,1 ivnncx externi nervi ischia-
tici; d,d m. tibialis anticus; m, m extensor communis longus digitorum ; A, A peroneus longus; k.,k peroneus brevis;
extensor brevis digitorum.

Fig, 10. Superficies lateralis pelveos, magnitudine naturali depicta, ut in o modus appareat, quo ossa pubis apertura
ovali sunt perforata

In eenen minderen graad van sympodia, welke op deze plaat wordt afgebeeld, is aan het smalle onderste uiteinde des
ligchaams een voet toegevoegd, welke door het getal teenen en door deszelfs geheele verhouding, bewijs geeft van verdubbe-
ling. — De uitwendige gedaante van dezen vorm des gebreks, is reeds afgebeeld op de vier en zestigste plaat, fig. 6 ; het
innerlijk maaksel en vooral de gesteldheid van het geraamte maken de onderwerpen dezer plaat uit.

In fig. t wordt het benedenste gedeelte van het geraamte voorgesteld van een kind, dezen vorm van sympodia vertoonende,
ontleend aan crüveilhier, Anat. Patholog. du corps humain, Paris 1839, livr. 35, pl. VI, fig. 4. Het is aan zijne achter-
vlaltte afgebeeld. — Crüveilhier zegt, dat de horizontale schaambeens-takken geheel ineengesmolten zijn en eenen kam vormen,
en dat evenzeer de nederdalende zitbeens-takken zamen verbonden zijn, en het achterste gedeelte van den kam doen ontstaan,
waarvan het voorste gedeelte door de schaambeenderen wordt te weeg gebragt. Bovendien zijn de zitbeens-dorens en zitbeens-knob-
bels zamengegroeid, waardoor de uitgang van het kleine bekken bijna geheel gesloten wordt. Van deze eigenaardige ge-
steldheid des bekkens is het gevolg, dat de heupkommen elkander door hare achterranden naderen en ineensmelten, zoodat er
eigenlijk slechts eene heupkom is , die zich aan de achtervlakte des bekkens bevindt. De twee gescheiden dijbeenderen zijn hierdoor
met hunne buitenranden naar elkander toegekeerd, en bovenwaarts ineengesmolten, terwijl zij benedenwaarts uiteenwijken. Er
zijn derhalve ook twee knieschijven aan de achtervlakten der dijbeenderen. De schenkel is geheel omgedraaid, en bestaat uit
drie beenderen, wegens gezegde omdraaijing zoodanig geplaatst, dat de schaambeenderen naar buiten verdrongen zijn, en het
enkelvoudige kuitbeen zich in het midden daar tusschen bevindt. — Aan den voetwortel vond crüveilhier de beide hiel-, a,
en teerlingbeenderen, b, onderling ineengesmolten , even zoo de metatarsaal-beenderen der vijfde teenen ; zoodat de voetwortel
zich vereenvoudigt en een zwaar hielbeen naar voren vertoont, met negen metatarsaal-beenderen en negen teenen. Op de,
bij sirenen gewone, wijze is namelijk de punt van den verdubbelden voet naar achteren, het hielbeen naar voren geplaatst.

De overige figuren dezer plaat behooren tot een merkwaardig geval van sympodia, hetwelk de boogst mogelijke toenade-
ring tot den natuurlijken toestand vertoont, en ontleend is aan crüveilhjer Anat. Path. du corps humain, Tom. II, livr. 40,
pl. VI. Het betreft een pas geboren kind, in fig. 2 op de helft der natuurlijke grootte afgebeeld. De bovenste ligchaams-
helft is, met uitzondering van de door talipomanus misvormde bovenste regter extremiteit, welgevormd. De onderste ledema-
ten zijn onderling in een en hetzelfde uitwendig huidbekleedsel ingevat, zonder ineengesmolten te zijn. Deze invatting duurt
voort tot aan den metatarsus, alwaar de voeten zich zoodanig van elkander scheiden, dat zij met hunne vrije voetzool-opper-

vlakten naar elkander toegekeerd en gevolgelijk met hunne zamen vereenigde buitenranden naar beneden gerigt zijn. De tien
teenen zijn derhalve geheel gescheiden (z. fig. 2, 3 en 4). De plaats van uitwendige geslachtsdeelen wordt door een klein
lepeltje (fig. 2, b) vervangen.

Aan de achtervlakte doet het misvormde kind zich benedenwaarts voor, als ontbrak aldaar de bilstreek (z. fig. 5). In de
middellijn is eene anusopening, a, uit welke een aanhangsel of verlengsel b voortkomt, hetwelk uit twee vliezen bestaat,
waarvan hel eene zich als slijmvlies, hel andere als huid voordoet. — Zij zijn door bindweefsel vereenigd. — Ook aan deze
achtervlakte is hel duidelijk, dat de beide ledematen bedekt zijn met een en hetzelfde huidbekleedsel, en dat de onderling
vereenigde voeten eenen region hoek vormen met de as van den, uit twee zamengesmolten, schenkel.

De ontleding heeft geleerd, dat de maag, de lever, de milt en de dunne darmen hunne natuurlijke gesteldheid hebben.—
De afwijking begint op de plaats, waar de dunne darmen zich met de dikke vereenigen. — Er is geene valvula ileo-coe-
calis , geen wormswijs verlengsel. De scheiding tusschen de dunne en dikke darmen wordt slechts door den verschillenden
omvang aangeduid , als ook door eene slijmvliesplooi, welke geenszins met het klapvlies van den karteldarm kan worden ver-
geleken (z. fig. 6, a,a,b,b). De dikke darmen vormen eenen aanmerkelijken darmkronkel, welke meteenen bhnden zak
eindigt in de bekkenholte, en door eenen tweeden blinden zak in gemeenschap is met de dunne darmen. — De nieren zijn
in de darmbeensgroeven gelegen. De linker nier (fig. 6, c) is in gescheiden cellen verdeeld, welke zich duidelijk als onvol-
komen nierkwabben voordoen. De regter nier is te klein, maar overigens welgevormd (fig. 6, d). Uit elke nier komt een
pisleider (fig. 6, e, e). De beide pisleiders komen te zamen tot eene hoeksgewijze verwijding, welke men als een rudiment van
urinblaas kan beschouwen (fig. 6,/).

De bijnieren beslaan hare gewone plaats , en zijn de nieren derhalve niet in derzelver verplaatsing gevolgd. — De voortplan-
tings-werktuigen zijn zeer onvolkomen. Zij bestaan aan elke zijde uit eenen eijerstok (fig. 6, g,g) en uit eene Falloppiaansche
trompet (fig. 6,/i, A). Ter linker zijde is met den eijerstok en de Falloppiaansche trompet een deel verbonden, kokervormig
van gedaante en den ronden band afgevende (fig. 6, i), waardoor het eene halve baarmoeder blijkt te zijn. Het is met den
blinden zak der dikke darmen verbonden. Er is geen schijn van scheede aanwezig. De tepel (fig. 2, A en fig. 6, Z) vervangt
de plaats van uitwendige geslachtsdeelen en schijnt een rudiment van clitoris te zijn. —- Om de verhouding der spieren in de
tot ée\'n geworden onderste extremileit goed te begrijpen, is het noodzakelijk zich te herinneren , dat de beenderen der onder-
ste ledematen eene, wenteling naar buiten en naar achteren ondergaan, welke hel vierde van eenen cirkel voor de linker-, en
drie achtsten van eenen cirkel voor de regter onderste extremiteit bedraagt- — De plaatsing der knieschijven maakt zulks
duidelijk in fig. 6, 7en8. Hierdoor gaal de regter snijderspier (fig. 6,«j) bijna regt naar beneden, en heeft daarentegen de
linker snijderspier (fig. 6, n) eene schuinschê rigting. De twee graciles liggen vlak legen elkander aan (fig. 6, o, o) , en zijn
met den linker vastus internus (fig6,/>) naar voren , de regie dijspieren daarentegen naar buiten gekeerd {fig.G,q,q). — De
pectinei (fig. 6, r,/•) en de adductores longi (fig. 6,5, jf) hebben in deze wenteling gedeeld, zoodat de semi-membranosi vlak
achter de graciles liggen (z. fig. 9, a, a).

Aan den schenkel liggen de binnenvlakten der scheenbeenderen naar voren , de buitenvlakten naar achteren ; hierdoor
zijn de kuitheenderen in het midden tusschen de scheenbeenderen geplaatst (z. fig. 7 en 8). De tibiales antici (fig.9,
liggen buitenwaarts, even als de uitstrekkende spieren der groote teenen (fig. 6, ï,/). Er ligt tusschen de onderste uiteinden
der dij- en de bovenste der scheenbeenderen eene spiermassa, welke benedenwaarts vrij is (fig. 9, b) en welke CRuvEiiHiER voor
het overblijfsel der kuitspieren houdt. De twee achterste scheenbeens-slagaders zijn tot eene enkele slagader ineengesmolten

(fig. 6,«), welke te voorschijn treedt tusschen de twee scheenbeenderen, en zich benedenwaarts in tweeën splitst. _ Op

dezelfde wijze geschiedt de ineensmelting der scheenheens-zenuwen. De groote bilspieren zijn gebrekkig ontwikkeld (fig. 9,
c,c) en als het ware vermagerd, benedenwaarts smelten zij ineen, en verlengen zich voorts, om zich in het onderhuid-
vetweefsel te verliezen. Op dezelfde wijze eindigen de tensores fasciae latae. De zilbeens-zenuwen zijn door den eenen stam,
welke den nervus tibialis vormt, ineengesmolten ; er ontstaat daaruit een enkele stam , onmiddelijk onder het bekken gelegen

(fig. 9,«). De buitenste stammen, uit welke de nervi peronei ontspringen, zijn gescheiden (fig. 9,l). De vasti externi
zijn achterwaarts gelegen (fig. 9,/;/). Er is aan weérszijde eene tweehoofdige dijspier (fig. Tusschen deze ligt eene

spiermassa (fig. 9, a, a) als semi-membranosus te beschouwen. De semi-tendinosi ontbreken. — Even zoo worden gemist de
kleine spieren der achtervlakte van de heupstreek , namenlijk pyriformis, quadratus lumborum , gemelli, obturator externus
en internus. — Peroneus longus en brevis zijn aan weêrszijden gescheidene spieren (fig. %,hjc,h,k. De voorste scheenbeen-
spier (fig. 9, rf, d), de lange gemeenschappelijke strekspier der teenen (fig. 9, m, m) en de eigene strekspier van de groote teen
(fig. 6, t, t) zijn tot eene gemeenschappelijke spiermassa ineengesmolten , uit welke de pezen van elke dezer spieren voortkomen.

De beschouwing van het bekken wordt vooral belangrijk, zoo men het gaat vergelijken met de overige vormen van sym-
podia. — Deszelfs meerdere volmaaktheid openbaart zich daarin, dat er een volledig heiligbeen is, geplaatst tusschen de beide
darmbeenderen (fig, 7, 8). Intusschen ontbreekt de eigenlijke bekkenholte, zoodat er niets anders is dan eene ronde opening
(fig. 7, 8, a, a), welke ingang, uitgang en holte des bekkens tevens is, Vóór haar is eene soort van kom (fig. 7, 8, b), ge-
vormd door de vereeniging der zitbeens-dorens en zitbeens-knobbels, en welke van voren omschreven wordt door de vereenigde hori-
zontale schaambeens-takken , zich onder de gedaante van eenen kam voordoende (fig. 7, c). — Er zijn twee gescheidene heup-
kommen. De dijbeenderen ondergaan eene soort van wenteling om hunne as, welke voor hel regter dijbeen sterker is dan
voor het linker. Hierdoor is de regter knieschijf (fig. 7, 8, d) meer naar achteren, de linker slechts naar buiten gekeerd, e. —
Aan den schenkel liggen de kuitbeenderen in het midden vlak tegen elkander aan. Zij bevinden zich derhalve aan de binnen-
in plaats van aan de buitenzijde der scheenbeenderen (fig. 7, f, fig. 8, c). De hielbeenderen zijn ineengesmolten (fig. 8, ƒ);
de overige beenderen van den voetwortel gescheiden en in dubbelen getale aanwezig. ^ De melatarsaal-beenderen en de leden
der teenen verschillen niet van de naluurlijke gesteldheid.

Uit fig. 6 is af te leiden, dat er slechts ééne navelslagader v is. — In de beschrijving wordt daarvan geene melding gemaakt.

Voegt men al deze vormen van sympodia, welke in pl. LXV, LXVl, LXVII, LXVIII zijn voorgedragen, te zamen, dan wordt
daardoor ongetwijfeld de meest naluurlijke overgang van vormen aangeduid, door welken men allengs terug gevoerd wordt tot
den natuurlijken toestand. — Duidelijk wordt zulks vooral door de vergelijking eener misgeboorte, welke op pl. LXXI wordt
afgebeeld, als zich op eene hoogst merkwaardige wijze aan de sympodia hechtende , hoewel zij van gescheiden ledematen voor-
zien is. — Door dezen trapsgewijzen overgang der vormen, behoort dan ook alle denkbeeld eener mechanische oorzaak, tot
verklaring van den oorsprong des gebreks, weg te vallen, en blijkt ook genoegzaam dat het wel niet door ineensmelting kan
worden veroorzaakt, gelijk ik zulks breeder D. 11, p. 435 en volg. heb uiteengezet.

Fig. 4. Benedenste gedeelte van hel geraamte eens pas geboren kinds, naar ckuveu^hier, aan de achtervlakte, ter helft
van de naluurlijke grootte, afgebeeld. Duidelijk zijn de wijze van ineenvoeging der heupbeenderen, de vorming eener slechts
enkelvoudige beupkom , de ineensmelting der bovenste gedeelten van de dijbeenderen , het bestaan van een enkelvoudig kuit-
been, ineensmelting der twee hiel- a en leerlingbeenderen b, en het bestaan van slechts een voorvoelsbeen voorde kleine teen.

Fig. 2. Pas geboren kind mei sympodia ter helfle der naluurlijke grootte afgebeeld, hierboven nader beschreven. In a
is de navelstreng, in b de tepel voorgesteld, welke de plaats van uitwendige vrouwelijke geslachtsdeelen vervangt.

Fig. 3. Voetzool-oppervlakte der voelen van hetzelfde kind, voor de helft verkleind, aan welke duidelijk blijkt de ineen-
smelting der voeten aan hunne buitenranden.

Fig. 5. Achtervlakte der onderste ligchaamshelft van dezelfde misgeboorte, in welke bij a de anusopening, en in b de te-
pelvormige uitpuiling wordt afgebeeld, welke uit haar te voorschijn komt.

Fig. 6. Ontleding der buikholle en der onderste ledematen, ter natuurlijke grootte voorgesteld. — De lever x is met de
overige ingewanden der bovenbuikslreek natuurlijk gesteld; in delever dringt de navelader w, tegen welke eene enkelvoudige na-
velslagader V aanligt; a, a de dunne darmen , b, b Aq dikke darmen, welke in eenen blinden zak eindigen; c linker-, d reg-
ternier; e, e de twee pisleiders, welke in een rudiment van blaas, f, overgaan; g, g zijn de twee eijerstokken-, h, AdeFalloppi-

aansche buizen; i de aanduiding eener baarmoeder; / de tepel, welke als eenig bewijs der uitwendige geslachtsdeelen, de plaats
van clitoris schijnt te vervangen; m, n de beide sartorii; 0,0 de twee vlak tegen elkander aanliggende graciles; p de vastus
internus q, q de regte dijspieren ; r, r de pectinei en s, s de adductores; f de eigene strekspieren der groote teenen; u de
twee achterste scheenbeen-slagaders, welke ineengesmollen zijn.

Fig. 7. Beenderen der onderste ligchaamshelft, ter helft van de natuurlijke grootte dezer zelfde misgeboorte. Het
bhjkl, dat de twee darmbeenderen zeer vlak staan , dat, tusschen hen ingevoegd is het heiligbeen , en dat de twee geschei-
dene en met twee afzonderlijke heupkommen gelede dijbeenderen naar buiten zijn omgebogen. In a, a is de opening, welke
de plaats van ingang, van uitgang en van holte des bekkens vervangt; kom, gevormd door de ineensmelting der zitbeens-dorens en
zitbeens-knobbels; c scherpe kam door de ineengesmolten schaambeenderen te weeg gebragt; d regter- naar achteren, e
linker naar buiten gelegen knieschijf; ƒ kuitbeenderen.

Fig. 8. Achtervlakle dezer zelfde onderste helft van het geraamte, op de helft der natuurlijke grootte afgebeeld. Ino, o
vertoont zich de omschrijving der opening , welke de plaats van ingang, van uitgang en van holte des bekkens vervangt; é ineenge-
smolten zit- en schaambeenderen; d naar achteren gekeerde regter knieschijf; e linker knieschijf; c de binnenwaarts en in het
midden tusschen de scheenbeenderen, gelegene kuitbeenderen ; ƒ enkelvoudig, uit twee te zamen gesmolten, hielbeen.

Fig. 9. Spieren der achtervlakte van de onderste extremiteit dezer misgeboorte, ter natuurlijke grootte ; c, c de smalle,
weinig ontwikkelde groote bilspieren, welke benedenwaarts in eene punt uitloopen , die zich in de uitwendige huid verliest;
e, e de tensor fasciae latae, even zoo met eene punt in de uitwendige huid uilloopende; ƒ, ƒ vastus externus; g biceps femo-
ris ; o, a spiermassa, de plaats van semi-membranosi vervangende; b driehoekige spier, de plaats van gastro-cnemius en solaeus
vervangende; i de ineengesmolten binnenste stammen der zitbeens zenuw; / de buitenste zitbeens-stammen; d, <i m. tibialis
amicus; m, m gemeenschappelijke lange strekspier der teenen; h, h peroneus longus; k, k peroneus brevis; n, n korte strek-
spier der teenen.

Fig. 10. Zijdelingsche voorstelling van het bekken, op de natuurlijke grootte voorgesteld, ten einde in a de wijze te doen
zien, waarop de ineengesmolten schaambeenderen met een eirond gat doorboord zijn.

Infans recens nalus faemininus ^ anno 1843 in hujus urbis nosocomio Sti. Petri in Incem editus, et aliquot horis postquam
natus erat, inter vehementissimos angorum paroxismos et respiratione lahorans difficili mortuus, quem vir clarissimus tilands , Collega,
aestumatissimus, mihi henevolenter suppeditavit, ut ejus imagine opus meum ornarem. — Exemplum hoc confirmât, quae de
hernia diaphragmatis congenita Tom II, pag. 276 seqq., dixi. — Apertis thoracis et abdominiscavitatihus patet, propter imper-
fectam diaphragmatis conditionem, intestina tenuia d. pro maxima parte esse transmissa in dextram thoracis partem, in qua
nuda, absque sacco hernioso jacent ; quem sacci herniosi defectum T. II, pag. 279, tamquam necessariam sequelam imperfectae
hujus diaphragmatis formationis exposui. — Hisce tenuibus intestinis major pars impletur dextri lateris thoracis, ita quidem ut
parvum tantnm spatium relinquatur dextro pulmoni a. qui fere totus in partem supremam thoracis repressus est, in qua valde>
comprimitur. Eandem ob causam cor c. magis quam solet versus sinistrum thoracis latus remotum est, unde etiam hoc coarc-
tatur et pulmo sinister b. b, minus quam deberet se expandere valet. Hepar e. maximum integram regionem epigastricam
implet ; ad ejus marginem anticum tumet vesicula fellea g, — Propter impeditam meconii transmissionem, ventriculus f. est ad
maximum volumen expansus, ita ut fere integram impleat abdominis cavitatem. — Regio autem hypogastrica manet vacua
propter intestinorum tenuium transportationem. — In ejus latere sinistro se reflectit intestinum colon h, versus pelveos cavitatem,
ubi in intestinum rectum transit.

Pas geboren vrouwelijk kind , hetwelk in denjare 1843 in het St. Pieters-Gasthuis alhier geboren is, en aldaar eenige uren,
onder verschijnsels van hevige benaauwdheid en belemmerde ademhaling, geleefd heeft. — Door de welwillendheid van den Hoog-
leeraar TiLANüs werd mij het gebruik dezer belangrijke misgeboorte toegestaan. ■— Dezelve bevestigt, hetgene D. H, bl. 276 en
volgg., over het gebrek is gezegd geworden. — De geopende borst- en buikholte toonen, dat, wegens gebrekkige wording van het
middelrif, het grootste gedeelte der dunne darmen d. gedrongen is in de regterhelft der borstholte, in welke zij zich bloot, en
derhalve niet in eenen breukzak besloten, vertoonen, gelijk ditookD. H, bl. 279, als een noodwendig gevolg dezer gebrekkige
vorming van het middelrif wordt voorgedragen. — Door dezelve wordt hoofdzakelijk de regterhelft der borstkas gevuld, zoodat
er voor de regterlong a. weinig ruimte overblijft, en deze in zamengedrongen\' toestand geheel naar het bovenste gedeelte der
borstkas verplaatst is. Om dezelfde reden is ook het hart c. veel meer dan gewoonlijk naar de linkerzijde der borstholte gedre-
ven , waardoor weder de linkerhelft der borstholte eene te geringe ruimte krijgt, en de linkerlong b. b., hoewel beter daii de
regter-, zich toch niet behoorlijk heeft kunnen uitzetten. — De zeer groote lever e. vult de geheele bovenbuikstreek, en aan
haren voorrand puilt ter regterzijde de uitgezette galblaas g. uit. — Wegens den natuurlijkerwijze beletten doorgang van het
meconium, is de maag f. tot eenen aanmerkelijken omvang uitgezet, en vult zij schier de geheele buikholte; de onderbuikstreek
alleen blijft van dezelve vrij. Zij is hoofdzakelijk ledig, wegens de verplaatsing der dunne darmen; aan de linkerzijde echter
buigt zich de karteldarm h. uit dezelve om, en begeeft zich in de bekkenholte, om tot endeldarm te worden.

lafans recens natus faemininus, anno 4845 in hujus urbis nosocomio Sti. Petri in lucem editus, a matre aetatis anno-
rum , innupta, saepe asthmate chronico laborante , caeterum sana. Habitum externum naturalem referèbat, et mox post natum
ponderis erat octo librarum, longitudinis novemdecim pollicum. — Per duodecim dies vitam suam prolraxit, inter vehementissi-
mos angorum paroxismos. — Dyspnoea nempe incepit secundo post natum die, levibus convulsionibus eomitata. — Unius hiru-
dinis applicatie ad dextrum thoracis latus , quam secutum est largum sanguinis profiuvium , quoddam produxit levamen.— Infans
lacte materne se nutrivit, sed repetito materiae nigrae vomitu cruciabatur, dum parca tantum erat intestinorum evacuatio
per anum. — Abdomen continuo fuit valde tumidum. — Duodecimo post natum die infans est mortuus, non valde emaciatus,
neque etiam aliis symtomatibus incommodatus. Ejus cadaver vir clarissimus tilakus , Collega aestumatissimus , mihi henevolenter sup-
peditavit , ut hujus imagine opus meum ornarem. — Exemplum hoe confirmât, quae de hernia diaphragmatis congenita Tom II,
pag. 276 seqq. , dixi. — Apertis thoracis et abdominis cavitatibus patet, propter imperfectam diaphragmatis conditionem , intes-
tina tenuia d. pro maxima parte esse transmissa in dextram thoracis partem, in qua nuda, absque sacco hernioso jacent ;
quem sacci herniosi defectum T. II, pag. 279 , tamquam necessariam sequelam imperfectae hujus diaphragmatis formationis
exposui. — Hisce tenuibus intestinis major pars impletur dextri lateris thoracis, ita quidem ut parvum tantum spatium relin-
quatur dextro pulmoni a. qui fere totus in partem supremam thoracis repressus est, in qua valde comprimitur. Eandem ob
causam cor c. magis quam solet versus sinistrum thoracis latus remotum est, unde etiam hoc coarctatur et pulmo sinister b. b.
minus quam deberet se expandere valet. Hepar e. maximum integram regionem epigastricam implet ; ad ejus marginem anti-
cum tumet vesicula fellea g. — Propter impeditam lactis deglutiti transmissionem, ventriculus f. est ad maximum volumen
expansus, ita ut fere integram impleat abdominis cavitatem. — Regio autem hypogastrica manet vacua propter intestinorum
tenuium transportationem. — In ejus latere sinistro se reflectit intestinum colon h. versus pelvis cavitatem, ubi in intestinum
rectum transit.

Pas geboren vrouwelijk kind, hetwelk in den jare 1843 in het St. Pieters-Gasthuis alhier ter wereld is gebragt, door eene
twee- en twintigjarige ongehuwde vrouw, die overigens gezorid, echter dikwerf leed aan asthma chronicum. Het kwam uiterlijk
welgevormd ter wereld en was bij de geboorte acht pond zwaar en negentien duim lang ; het heeft twaalf dagen geleefd , onder
verschijnsels van hevige benaauwdheid en belemmerde ademhaling. De benaauwde ademhaling begon op den tweeden dag, en
ging vergezeld van ligte convulsiën. - Men heeft eenen bloedzuiger geplaatst, ter regterzijde op de borstholte, welke eenige
verligting aanbragt, onder vrij sterke nabloeding. Het kind nam gretig de borst, maar braakte aanhoudend een zwartachtig vocht
terwijl het slechts geringe darmontlasting per anum had.— De buik was steeds zeer opgezet. — Het bezweek den twaalfden dag,
zonder merkbare vermagering, en met geene verdere verheffing van verschijnsels. — Door de welwillendheid van den Hoog-
leeraar TiLAKUs werd mij het gebruik dezer belangrijke misgeboorte toegestaan. — Dezelve bevestigt, hetgene D. II, bl. 276 en
volgg. over het gebrek is gezegd geworden. — De geopende borst- en buikholten toonen, dat, wegens gebrekkige wording van het
middelrif, het grootste gedeelte der dunne darmen d. gedrongen is in de regterhelft der borstholte, in welke zij zich bloot, en
derhalve niet in eenen breukzak besloten, vertoonen, gelijk dit ook D. E, bl. 279, als een noodwendig gevolg dezer gebrekkige
vorming van het middelrif wordt voorgedragen. — Door dezelve wordt hoofdzakelijk de regterhelft der borstkas gevuld, zoodat
er voor de regterlong a. weinig ruimte overblijft, en deze in zamengedrongen\' toestand geheel naar het bovenste gedeelte der
borstkas verplaatst is. Om dezelfde reden is ook het hart c. veel meer dan gewoonlijk naar de linkerzijde der borstholte gedre-
ven , waardoor weder de linkerhelft der borstholte eene te geringe ruimte krijgt, en de linkerlong b. b., hoewel beter dan de
regter-, zich toch niet behoorlijk heeft kunnen uitzetten. — De zeer groote lever e. vult de geheele bovenhuikstreek , en aan
haren voorrand puilt ter regterzijde de uitgezette galblaas g. uit. — Wegens den natuurlijkerwijze belemmerden doorgang der
m de maag gevoerde melk, is de maag f. tot eenen aanmerkelijken omvang uitgezet, en vult zij schier de geheele buikholte. De
onderbuikstreek alleen blijft van dezelve vrij; deze is hoofdzakelijk ledig, wegens de verplaatsing der dunne darmen; aan de
linkerzijde echter buigt zich de karteldarm h. uit dezelve om, en begeeft zich in de bekkenholte, om endeldarm te worden.

Secundam refert infantis recens nati imaginem, cujus primarn dedi Tab. LXIX. — Intestina tenuia e diaphragmatis
foramine praeternaturali sunt desumta, ut pateat pulmonem dextrum superiora versus esse propulsum, magnumque spatiiim
inter eum et faciem superiorem diaphragmatis esse natum, quod intestinis tenuibus erat impletum. — ïn abdominis cavitate
ventriculus et intestina tenuia versus latus sinistrum sunt remota, ut ambitus foraminis in diaphragmate melius appareat. —
Ejus margo est integer , et diaphragma , superficie ventrali, usque ad dictum foramen peritonaeo, et superficie thoracica,
eadem ratione pleura, est obtectum»

a. Pulmo dexter, b. Pulmo sinister, c. Cor. d,d,d. Intestina tenuia. e. Hepar, f. Vesicula fellea. g. Ventriculus. hji.
Foramen in diaphragmate, per quod intestina tenuia ex abdomine in thoracem penetraverunt. i. Ren dexter.

Eene tweede afbeelding van het kind met aangeborene middelrifsbreuk, van hetwelk eene eerste voorstelling werd gege-
ven m Plaat LXIX. — De dunne darmen zijn uit de opening van het diaphragma genomen, om te doen zien, op welke wijze
de regterlong naar boven is verdrongen , zoodat er tusschen dezelve en het diaphragma , eene aanmerkelijke tusschenruimte
overblijft, welke met de dunne darmen is aangevuld. In de buikholte zijn de maag en de dunne darmen ter linkerzijde weg-
geschoven , om den omvang der opening in het diaphragma duidelijk te maken. - De rand der opening is gaaf, en het
diaphragma is aan de buikvlakte tot aan de opening met het buikvlies, en aan de borstvlakte evenzoo met het borstvlies
bekleed.

a. Regterlong. h. Linkerlong. c. Hart. d, d, d. Dunne darmen, e. Lever. f. Galblaas, g. Maag. h, h. Opening in het
middenrif, door welke de dunne darmen zijn heengedrongen i. Regternier.

Allatis sympodiae speciebus addo descriptionem minoris hujus vitii gradus, qui quemadmodum T. II, pag. 130 dixi con-
nectitur cum iis, in quibus extremitates inferiores tantum sunt inversae sed non coaluerunt. — In infante deformi, quem
descripsit vir doct». gastellier pelvis ita invertitur, ut articulus pubis in superficie corporis dorsali, pars postica ossium iliaco-
rum in abdominali jaceant. — Os sacrum anteriora versus superficiem refert convexam. Tibiae extrorsum vertuntur, et fibu-
lae veluti in infantibus deformibus antea descriptis, partem mediam inter eas occupant. — Organa generationis interna, renes
et glandula suprarenalis dextra prorsus deficiunt. — In observatione viri docti. jiulot halluces etiam extrorsum vertuntur. —
Hue etiam referenda foret observalio quaedam viri dar", croveilhier , sed hanc deinceps tradam, ubi de talipomanu sermo erit.

Omnibus iis satis patet, infantes tali ratione deformes tantum a monstris sireniformibus differre , quoniam extremitates
non sunt connatae. — Transitum quasi faciunt ab iis ad conditionem normalem. Formam inter eos et slatum naturalem
intermediam refert infans recens natus hic depictus, quem museum Vrolikianum debet viro expertissimo beijtz. In isto fig. i
abdominis cavum adeo humore seroso erat expansum , ut ille punclione evacuari debuerit, antequam partus absolvi posset.
Caeterum pars superior corporis est bene constiluta, si caput excipias a latere sinistro ad dextrum obliquum, el thoracem
ab humore, qui abdomine continebalur, adeo sursum propulsum, ut coslae inferiores exinde paululum extrorsum sint inflexae.
Organorum generationis externorum locum parva tantum tenet papilla; ilidein deficit omne ani vestigium. — Hisce accedunt
mira quaedam forma et directio extremitatum inferiorum. Hae adeo extrorsum vertuntur , ut quasi retrorsum sint flexae.
Femur et crus in planas superficies comprimuntur , unde marginem aculum anteriora versus referunt. Pedis dorsum retrorsum,
planta anteriora versus diriguntur. Dissectione patnit, hancce extremitatum dispositionem effectum esse planae ossium iliaco-
rum directionis , unde ossa pubis valde a se invicem sunt remota , et tantum lato fascicule fibrose invicem conjunguntur,
dum acetabula exinde extrorsum el simul paululum retrorsum dimoventur, el ossa femoris in eandem directionem secum
trahaut. — Os sacrum adhuc residet inter ossa iliaca plana, sed horizontalem habet silurn et fortiter retrorsum est depres-
sum. Intestinum rectum, vagina el urethra coecis finibus terminantur (fig. 3), iisque sibi invicem adjacent. Reliqua intes-
tina sunt normalia , appendix tamen vermicularis est parum evoluta , el ad instar coronae imperfectae imposita parti extremae
intestini coeci. — Ah humore, abdominis cavitatem expandente, simul cum diaphragmate etiam cor est sursum propulsum,
ita ut ejus apex anteriora versus el sursum, basis retrorsum et deorsum , superficies plana anteriora versus, convexa retror-
sum dirigantur. Cor praeterea est valde latum , et deorsum in marginem rotundum transit, ita ut etiam hac in re infimo

formationis stadio substitisse videatur. — Licet credere eadem causa factum esse, ut cutis rite formari non potuerit, quae
nempe supra umbilicum fere pellucida est facta.

Fig. i. Externus infantis habitus, magnitudinis partes exhibens. — Deorsum sceleton denudandtim curavi, dum

sursum partes supra diaphragma sitae, naturalem servant conditionem. Hinc patet mirus modus, quo costae extrorsum sunt

inflexae, et cor sursum est propulsum. — In pelvi patefiunt plana coxarum directio, os sacrum sursum elevatum, et ossa
pubis a se invicem remota.

Fig. 2. Superficies dorsalis lumborum pelveos et extremitatum inferiorum, praesertim ut pateant os sacrum sursum
elevatum et imperfectum, et extremitates inferiores retrorsum directae, ita ut primum quasi inversionis gradum demonstrent.

Fig. 5. Pars inferior intestinorum tenuium cum intestino coeco, colo ejusque parte extrema coeca, in superficie antica
depicta. Uterus et vesica urinaria deorsum vertuntur, ut pateat intestinum rectum, vaginam et urethram partibus eorum
extremis coecis sibi invicem adjacere.

a pars inferior intestinorum tenuium ; b intestinum coecum; c, c colon ; d rectum coeco fine terminatum; e uterus, cu-
jus vagina in coecum finem transit; f vesica urinaria, cujus urethra impervia intestino recto adjacet.

Op al de vroeger afgebeelde vormen van sympodia, laat ik hier nog de voorstelling volgen van den allergeringsten graad
van het gebrek, welke, gelijk ik D. II, bl. 130 gezegd heb, zich hecht aan die waarnemingen, bij welke blootelijk om-
keering is der onderste ledematen, zonder dat zij ineensmelten, In eene waarneming van gastellier is het bekken zoo ver-
draaid , dat de schaambeens-vereeniging zich aan de achtervlakte, het achterst gedeelte der darmbeenderen zich aan de voorvlakte
bevindt. Het heiligbeen heeft naar voren eene gewelfde oppervlakte. De scheenbeenderen zijn naar buiten gerigt, en de
kuitbeenderen liggen, even als in de vroeger beschrevene gevallen, midden tusschen dezelve. Inwendige geslachtsdeelen, nieren
en regter bijnier ontbreken te eenemale. In de waarneming van mulot liggen ook de groote teenen naar buiten. Hiertoe
zoude ook nog eene waarneming van crdveilhier behooren, maar deze zal ik later bij de zoogenaamde talipomanus vermelden.
Door al deze bijzonderheden wordt genoegzaam aangetoond, dat deze gevallen alleen door het gemis van ineensmelting zich
van den sireenvorm onderscheiden. Zij zijn een onmiskenbare overgang van denzelven tot den natuurlijken toestand. Als
tusschenvorm tusschen hen en de natuurlijke gesteldheid, kan de hier afgebeelde misgeboorte gelden, welke het museum
Vrolikianum verschuldigd is aan den heelmeester blijtz. — Bij een voldragen kind (fig, 1), was de buikholte zoodanig met
vocht uitgezet, dat men, om de verlossing mogelijk te maken, genoodzaakt is geweest, eerst door punctie dit vocht te ont-
lasten. — Het ligchaam is voor het overige van boven welgevormd, met die uitzondering echter, dat het hoofd scheef is van
de linker naar de regter zijde, en dat de borstholte door het vocht der buikholte is opgedreven, terwijl de onderste ribben
zich hierdoor eenigzins naar builen hebben omgebogen. Van uitwendige geslachtsdeelen is, behalve een klein lepeltje, geen
uitwendig bewijs zigtbaar; even zoo ontbreekt ook alle uiterlijke schijn van anus. Daarbij voegen zich een zonderlinge vorm
en eene zonderlinge rigting der onderste ledematen. Deze zijn zoo sterk naar buiten gekeerd, dat zij als naar achteren worden
omgebogen. Dij en schenkel zijn platgedrukt, met eenen scherpen kant naar voren. De rug. van den voet is naar achteren
gekeerd, de voetzool naar voren. Bij de ontleding blijkt, dat deze zonderlinge gesteldheid der onderste ledematen een gevolg
is van den vlakken stand der darmbeenderen, waardoor de schaambeenderen sterk uiteen wijkeu, en slechts door eene breede,
peesachtige strook onderling verbonden worden, terwijl de heupkommen, hierdoor naar builen en eenigzins naar achteren
verplaatst zijnde , aanleiding geven, dat ook de dijbeenderen deze veranderde rigting moeten volgen. Het heiligbeen bevindt
zich nog tusschen de vlak slaande darmbeenderen, maar beeft eene horizontale rigting, en is sterk naar achteren opgewipt, —
Endeldarm, scheede en pisbuis eindigen blind, en liggen met derzelver blinde uiteinden legen elkander aan, (fig, 3). De

overige ingewanden zijn natuurlijk gesteld ; het wormsgewijs verlengsel is echter zeer gering , en als een onvolkomen krans over
het uiteinde van den blinden darm heengeschoven. - Door het vocht, hetwelk de aanmerkelijke uitzetting van de buikholte
heeft te weeg gebragt, is met het middelrif ook het hart opgedreven, zoodat deszelfs punt naar voren en naar boven , de basis
naar achteren en naar beneden , de platte oppervlakte naar voren , de bolle naar achteren gekeerd is. Het hart is daarbij
zeer breed , en benedenwaarts afgerond , zoodat het ook hierin op eenen lageren trap van ontwikkeling blijkt terug gebleven
te zijn. Van dezelfde oorzaak zal ook wel de onvolkomene huidvorming afhangen , welke eene schier doorschijnende plek
boven den navel te weeg brengt.

Fig 1. Uitwendige gedaante van het kind , geteekend op Vs der natuurlijke grootte. — Benedenwaarts is het geraamte
blootgelegd, terwijl bovenwaarts de deelen , welke boven het middenrif geplaatst zijn, zich in hunne natuurlijke verhouding
vertoonen. — Hierdoor blijiit de zondedinge wijze, waarop de ribben naar builen zijn omgebogen, en waarop het hart naar
boven is opgedreven. — Aan het bekken vallen de vlakke stand der heupbeenderen, hel opwippen van het heiligbeen, de
uiteenwijking der schaambeenderen in het oog.

Fig. 2. Lendenslreek, bekken en onderste ledematen aan de achtervlakte afgebeeld, bepaaldelijk om het opwippen van
het heiligbeen en deszelfs gebrekkige ontwikkeling, als ook den achterwaartschen stand van de onderste ledematen te doen zien,
waardoor zij als het ware een begin van ombuiging beginnen te vertoonen.

Fig 3. Benedenste gedeelte der dunne darmen met den blinden darm, den karteldarm, deszelfs blind uiteinde aan
de voorvlakte voorgesteld. De baarmoeder en de urinblaas zijn naar beneden omgeslagen; om te doen zien, dat endeldarm ,
scheede en pisbuis met derzelver blinde uiteinden legen elkander aanliggen.

a Benedenste gedeelte der dunne darmen ; b blinde darm; c karteldarm ; d blind eindigende endeldarm ; e baarmoeder
met hare blind eindigende scheede; /"urinblaas, met het blinde uileinde der pisbuis tegen den endeldarm aanliggende.

Ambae hae tabulae demonstrant, nonnumquam latente intus vitio trunci, habitum corporis externum non a norma aberrare,
ld quod m faemina, ubi ad aetatem adultam pervenerit, pernicio\'sos effectus habere potest. Vitium dico congenitnm pelveos ,
cm vir clarissimus NäGELE {das schräg verengte Becken nebst einem Anhange ueber die wichtigsten Fehler des Beckens ueber-
haupt. Mainz 1839) nomen dedit pelveos oblique angustae (schräg verengt Becken). —Tabulae septuagesima secunda et tertia
duas exhibent icones tabs pelveos, e museo Vrolikiano. — Formam referunt, quam, ut recte affirmat vir clar®. NäcELE, pelvis
acquireret, si a vi quadam deprimeretur, actionem suam obliqua ratione et a parte inferiore versus superiorem exercente in
partem dimidiam lateralem parietis anterioris pelveos et in acetabuli regionem, dum simul altera pelveos pars dimidia a parte
postica et externa intus premeretur. — Harum pelvium proprium est ut, licet différant gradus et modus hujus directionis
obhquae, m reliquis tamen pelves hae deformes, quemadmodum recte dixit vir clar^ nMgele, sibi invicem sint similes, ut vix
ovum ovo magis consimile. — Vitiosa haec pelveos conditio, propter pravos , quos habet effectus in partu, praesertim apud
faeminas est observata, sed quemadmodum wäGELE duobus exemplis demonstrat, etiam in viris occurrere potest. —Res, quae
in tali pelvi deformi sunt animadvertendae, facile, quemadmodum etiam hisce iconibus patet, ad sequentia sunt reducendae :
evanescit una symphysis sacro-iliaca , ibique prorsus concrescunt os sacrum et ossa coxarum.

pars dimidia ossis sacri, quae deficienti huic symphysi respondet, est parum evoluta, ibique foramina sacralia parvum
tantum habent ambitum ;

3". eodem latere os coxae est parum latum et incisura ischiatica non valde expansa ;

4°. os sacrum versus locum , quo ossa sunt concreta, quasi depressum videtur. — Ejus superflcies antica huncce locum
respicit, dum ossium pubis articulus in oppositam directionem vertitur, unde hic non promontorio opponitur, sed potius obli-
qua ratione ab eo dimovetur ;

5®. in latere , ubi ossa confluunt, superficies interna parietis lateralis et pars dimidia lateralis parietis anterioris pelveos
sunt minus cavae, vel saltem planiores, quam in pelvi heue constituta;

6» inde etiam oppositum pelveos latus non debitam refert normam. — E gr, linea, quae a parte dimidia promontorii juxta
lineam innominatam hujus lateris usque ad pubis articulum trahitur, in ejus parte dimidia postica minus, in parte antica magis
qunm in pelvi normali est curvata.

Ex omnibus istis sequitur: i". pelvin obliqua directione esse angustam, ita ut introitus pelveos minoris ovum obliqua
ratione deflexum référât ; S», distantiam inter Promontorium et regionem supra unum alterumve acetabulum, simulque dis-
tantiam inter apicem obtusum ossis sacri et unam alteramve spinam isebiaticam in latere, quo ossa sunt concreta, minorem
esse quam opposite latere; 5«. intervallum inter tuber ischiaticum lateris, quo ossa sunt concreta, et spinam superiorem et
posteriorem ossis ilii oppositi lateris, nec non intervallum inter apophysin ultimae vertebrae lumbalis et spinam anteriorem et
superiorem ossis ilii lateris, ubi ossa sunt concreta, esse multo minora quam sunt eaedem diametri oppositi lateris ; 4". distantiam
a margine inferiore articuli pubis usque ad spinam superiorem et posteriorem ossis ilii lateris deformis majorem esse quam
distantiam ah eodem puncto, usque ad spinam ejusdem nominis sed oppositi lateris ; parietes cavitatis pelvinae deorsum
obliqua ratione ad se invicem inclinari, et pubis arcum valde esse angustum, ita ut fere cum arcu pelveos m.asculinae conve-
niat; 6». denique acetabulum in latere, quo ossa sunt concreta, magis anteriora versus dirigi quam in pelvi bene constituta,
illud oppositi lateris prorsus extrorsum tendere.

Omnibus istis patet, pelvin istam deformem reddi, oh inchoatam ossium sacri et iliaci unius lateris conditionem, et ob
completam ambarum harum partium anchylosin. Unna (Hamburger Zeitschr. f. die Ges. Medic. B. 25, H. 3 et schmidt\'s
Jahrb. d. in- u. ausl. Ges. medic. Jahrg. 1844, B. 41, H. 2, p. 202), villi originem altribuit defectui congenito nucleorum
osseorum lateralium in tribus superioribus vertebris sacralibus, unde una pars dimidia ossis sacri non rite evoluta concrevit cum
osse coxae. Martin e contra (de pelvi oblique ovata cum ancylosi sacroHiaca, Jenae 1841 et ueber die Entstehung einiger
Becken Deformitäten in W. Zeitschr. f. d. Geburlsk. B. XV, H. 1. Beriin 1843), putat inflammationem, priori quadam vitae
foetalis periodo ortam, causam esse anchyloseos ossis sacri cum osse Coxae, et hancce anchylosin reliquis partibus osseis pelveos
vitiosam contribuere directionem. — Vix tamen credi polest, morbosae tali conditioni vitii originem esse attribuendam. NäGELE,
qui magnam harum pelvium deformium copiam examinavit, affirmat se numquam praegressi morbi ossium, injuriae externae
vel alius laesionis indicium observasse.

Exinde merito concludit, ejus causam in impedita formatione esse quaerendam. — Hancce sententiam confirmât pelvis
obliqua infantis deformis, quam Tab. LXHi depinxi. — Quammaxime notandum est, vitium, si damna quam sub partuaffert,
mittas, nullis aliis signis externis se durante vita manifestare. — Claudicatio ex eo non oritur ; in nonnullis tamen casubus
®um eo scoliosis connectitur. — Oriri potest lam dextro quam sinistro pelveos latere.

Deze beide platen toonen, dat de uitwendige ligcbaamsgestalte somtijds geen vermoeden opwekt van verkèerden vorm,
terwijl innerlijk intusscben eene aangeborene misvorming van een gedeelte van den tronk verborgen is, welke bij bet vrou-
welijk geslacht in lateren leeftijd tot verschrikkelijke gevolgen aanleiding kan geven. — Ik bedoel hiermede die oorspronke-
lijke misvorming van het bekken, aan welke NäGELE (das Schräg verengte Becken, nebst einem Anhange ueber die wichtigsten
Fehler des weiblichen Beckens überhaupt met 16 Tafeln. Mainz Am schuins vernaauwd bekken (Schrägverengte

Becken) — De twee en drie en zeventigste plaat, stellen twee gezigtspunten van een dergelijk bekken voor uit het mtisewm

Vrolikianum. Zij doen zich voor, gelijk nügele te regt zegt, als moesten zij een bekken voorstellen, verschoven door eene
kracht, welke van buiten af op de eene zijdelingsche helft van den voorsten bekkenwand, en op de streek der heupkom , in
eene schuinse rigting en van onderen naar boven gewerkt heeft, terwijl tevens de andere helft aan haren achterwand, als van
buiten naar binnengedrongen werd. Eene merkwaardige bijzonderheid is, dat, met uitzondering van den verschillenden graad
dier zonderlinge scheefheid en van de onderscheidene rigting, welke zij kan aannemen, de bekkens, met deze misvorming
behebt, elkander, gelijk ik D. II., bl, 138, met de woorden van nMgele zeg, geVqkea wie ein Ei dem andern. De misvorming is
waarschijnlijk , wegens de nadeelige gevolgen , welke zij bij de verlossing na zich sleept, het meest bij vrouwen opgemerkt,
maar kan ook, gelijk nMgele door een paar voorbeelden aantoont, bij het mannelijk geslacht bestaan. — De bijzonderheden,
welke in dergelijk misvormd bekken opgemerkt worden, laten zich, gelijk ook uit deze afbeeldingen is af te leiden, tot de
volgende punten terugbrengen:

1°. Het verdwijnen van de eene symphysis sacro iliaca, of volkomene ineensmelting van het heiligbeen met een der heup-
beenderen.

Gebrekkige ontwikkeling van de eene helft des heiligbeens, en geringen omvang der voorste heiligbeensgaten aan de
zijde der ineensmelting.

3". Geringe breedte aan diezelfde zijde van het heupbeen , en geringen omvang aldaar der zitbeensinsnijding.

4*\'. Het heiligbeen doet zich voor, als of het naar de zijde der ineengroeijing heengeschoven ware. Zijne voorvlakte is,
als het ware , naar de plaats der ineensmelting toegekeerd , terwijl de schaambeensgeleding naar de tegenovergestelde ver-
drongen is, waardoor deze, in plaats van vlak tegenover het Promontorium te staan, zich in eene schuinse rigting van het-
zelve verwijdert.

8«. Aan de zijde, waar zich de ineengroeijing bevindt, is de binnenvlakte van den zijwand en de zijdelingsche helft van
den voorsten wand des bekkens minder hol, of althans vlakker, dan aan een natuurlijk gesteld bekken.

6«. Van daar, dat het bekken aan de tegenovergestelde zijde ook niet volkomen gevormd is. Eene lijn bijv. getrokken
van de helft des voorgebergten langs de ongenaamde lijn des heupbeens dier zijde, gaande tot aan de schaambeensgeleding,
is aan hare achterste helft minder, aan hare voorste helft sterker gekromd, dan bij een welgesteld bekken. De gevolgen
van al die afwijkingen zijn: dat het bekken in eene scheeve rigting vernaauwd is, waardoor de ingang van het kleine bek-
ken zich als een scheef liggend ovaal voordoet: dat de afstand tusschen het Promontorium en de streek boven de eene of
andere heupkom, als ook de afstand tusschen de stompe punt van het heiligbeen en den eenen of anderen zitbeensdoorn
aan de zijde, waar de ineengroeijing bestaat, geringer is, dan aan de tegenovergestelde zijde : dat de afstand van den zitbeens-
knobbel der zijde, alwaar zich de ineensmelting bevindt, tot aan den achter-bovensten doorn van het darmbeen der tegen-
overgestelde zijde, als ook de tusschenruimte tusschen het doornsgwijze uitsteeksel van den laatsten lendenwervel en den voor-
bovensten doorn van het darmbeen der vergroeide zijde , veel kleiner zijn dan dezelfde afmetingen aan de tegenovergestelde
zijde ; dat de afstand van den ondersten rand der schaambeensgeleding tót aan den achter-bovensten darmbeensdoorn der mis-
vormde zijde grooter is, dan de afstand van ditzelfde punt, tot aan den gelijknamigen doorn der tegenovergestelde zijde; dat
de wanden der bekkenholte benedenwaarts in eene scheeve rigting naar elkander toehellen, en dat de schaambeensboog zich
naauw voordoet, waardoor hij ten dezen opzigte tot den mannelijken vorm nadert ; dat eindelijk de heupkom aan de zijde der
ineengroeijing, meer dan in een welgevormd bekken, naar voren, en aan de tegenovergestelde zijde geheel naar buiten gekeerd
is. Uit de opgave van al deze bijzonderheden volgt, dat het wezen dezer misvorming des bekkens gelegen is in eene ge-
brekkige ontwikkeling van de eene helft van het heiligbeen en van het darmbeen, dat aan deze gebrekkig ontwikkelde helft
grenst, als ook in eene volslagene ineensmelting dezer beide gedeelten. ü.wa (Hamburger Zeitschr. f. die Ges. Medic. B. 25
H. 5, eu SCHMIDTS Jahrb. d. in. « Ansl. Ges. Medic. Jahrg. 1844 B. 41 H. 2, p. 202,; schrijft de misvorming toe aan
het oorspronkelijk gemis der zijdelingsche beenkernen in de drie bovenste heiligbeenswervelen, waardoor de eene helft van het
heiligbeen in onlwikkehng terugblijft, en met het eene heupbeen vergroeit. — Martin daarentegen (De pelvi oblique ovata
mm ancylosi sacro-iliaca Un^e 1841, en ueber die Entstehung einiger B eck endefärmitaten, in N. Zeitschr. f. d. Geburtsh.
B. XVLI. Berlin 1845; zegt, dat de ontsteking in een zeer vroeg tijdperk van ontwikkeling de oorzaak der ancylosis van
het heilig- met het heupbeen moet heeten, en dat deze ancylosis aan de overige beenige gedeelten des bekkens eene tegen-
natuurlijke rigting\'gegeven heeft. - Het is echter zeer weinig waarschijnlijk , dat een dergelijk ziekelijk lijden de oorzaak
der misvorming is. \'~ NäGELE, die in de gelegenheid geweest is, een groot aantal van zoodanige misvormde bekkens te onder-
zoeken, zegt, daaraan nimmer eenig bewijs waargenomen te hebben, dat er beenziekte, uitwendig geweld of andere beleediging
was voorafgegaan. — Hieruit leidt hij te regt de gevolgtrekking af, dat hare oorzaak in eene oorsponkelijke vormingsafwij-
king gezocht moet worden. — Tot bevestiging meen ik het scheeve bekken te mogen aanvoeren der op Pl. LXIH afgebeelde
Miisgeboorte. ~ Belangrijk blijft het, dat het gebrek, de nadeelen ten tijde der verlossing daargelaten, zich gedurende het
leven door geene uitwendige kenteekenen openbaart. Manke gang schijnt er niet door veroorzaakt te worden; in enkele ge-
vallen heeft men het met scoliosis gepaard zien gaan. -- Het kan zoo wel aan de regter- als aan de Unker helft des bek-
kens plaats grijpen.








\\ *

Hae tabulae sunt destinalae pelveos deformitati, nimiaeque ejus angustiae, quas nuperrime descripsit et depinxit "f. kobert
Beschr. eines int höchsten Grade querverengten Beckens bedingt durch mangelhafte Entwickelung der Flügel des Kreuzbeins
^ u. synostosis congenialis beider Kreuzdarmbeinfugen. Carlsruhe u. Freiburg 1842). — Ei nomen dedit pelveos in transver-

, sum arctae. — Pelvis tali ratione deformis est observata in faemina 31 annorum, in qua partus tantum per sectionem caesa-

I ream fieri potuit. — Forma pelveos est symmetrica et ossa sunt omnia bene constituta, sed omnes diametri rectae sunt nimis

( magnae, et transversae nimis parvae, ita ut pelvis ad absolute angustas pertineat, et ad formam pelveos in foetu et in Mamma-

libus accedat, quemadmodum praesertim Tab. LXXIV patet. Ambo ossa iliaca prosus cum osse sacro sunt concreta. Os sacrum
I est angustum, caeterum ubivis aeque latum et propterea oblonge quadratum. Ejus ita dictae alae deficiunt. Non curvatum

j est, sed e quinque segmentis vertebralibus prorsus concretis componitur. — Ejus foramina sacralia referunt formam oblongam

I et protractam. — Os sacrum ita profunde inter ambo ossa iliaca pénétrât, ut haec istud aparte postica prorsus abscondant et

II se invicem quasi attingant, saltem adeo ad se invicem accédant, ut parvum tantum remaneat intervallum, quo recipiuntur
processus spinosi ossis sacri. Introitus pelveos minoris vix dici potest formam oblonge rotundam referre, sed potius formam
obtuse quadratam. Spinae ischiaticae magis intus premuntur quam in pelvi normali. Omnibus istis pelvis haec imaginem

1 ""efert pelveos, in cujus utroque latere obtinet deformitas, quam Tab. LXXII et LXXIII depingendam curavi. Verosimiliter

j ejus origo est quaerenda in vitiosa quadam partium lateralium ossis sacri genitura, in quo debiti nuclei non formati esse viden-

tur. Extrinsecus similis deformitas agnoscitur, coxarum angustia, et parva distantia inter ossium femoralium trochanteres. —
Examine interno facile patebit perito artis obstetriciae, angulum infra arcum pubis esse valde acutum et tubera ischiatica
parum a se invicem distare.

Haecce pelveos deformitas foecundo coitui non obstat. — Uterus gravidus facile exsurget e pelvi minori in majorem,
sed haec, propter ejus angustiam. abnormem directionem utero dare debet. — Necesse est, ut ejus fundus et paries anterior
oblique anteriora versus, et ostium retrorsum tendant. Ex opinione viri doct\' robert in tali pelveos conditione partus tantum
per sectionem caesaream absolvi potest.

Tabula LXXIV refert pelvin magnitudine naturali depictam , veluti apparet, si situ erecto conspiciatur. — Ita praesertim
patet analogia cum brutorum forma et cum pelvi hominum imperfectiorum e gr. Aethiopum.
In Tabula LXXV depinguntur omnes figurae, ad dimidiam magnitudinis partem.

Fig. 1. Pelvin ita repraesenlal, quemadmodum apparet si in situ horizontal! a parte antica conspiciatur. — Ita facile
patent ea. quae haecce pelvis propria habet. - Primo loco conspicuum est partes posticas, tuberculosas cristarum ossium ilii
mutatas esse in laminas osseas, planas, glabras, quae ad se invicem accedunt. Secundo loco demonstratur forma obtuse
quadrata introïtus pelveos minoris, in qua a viro doctissimo robeut sequentes mensurae determinantur :
Conjungaia 8\'": in pelvi normali : differentia

Diametros transversa ; in pelvi normali 8 ; differentia Distat a promontorio 8- et in pelvi normali 1- 10-

Diametri obliquae 5" 6\'"; in pelvi normali 47,\'\'; differentia I". - Se decussant ad distantiam 4-\' ante Promonto-
rium , ibique angulum formant 70» ; in pelvi normali 2" ante illud, et sub angulo 105^

Tertio loco patet, ipsam pelveos cavitatem non, quemadmodum fieri solet, formam referre circularem , sed in ellipsin
quasi protrahi a parte antica versus posticam, indeque ab intus protrusis spinis ischiaticis fere formam numeri 8 acquirere.
Ejus diametros recta omnium est longissima et 8- 5- aequat ; in pelvi normali 4-- differentia

Maxima distantia ab una ad alteram ilei cristam est 87/\'; in pelvi normali iOV, ; differentia 27,.

Fig. 2. Superficies posterior pelveos, praesertim ut demonstretur, ossa iliaca eadem ratione atqne in mammalibus, ad se
invicem accedere et partes posticas cristarum superficiem posticam ossis sacri obtegere. Inde pone superficiem posticam ossis
sacri canalis triangulus emcitur, a parte postica ossis sacri et a superficiebus anticis ambarum marginum ossium iliacorum
formatus. - Ossa iliaca ad se invicem accedunt ad distantiam 2-\'; dum haec in pelvi normali est 2- 9-

Fig." 3. Superficies lateralis sinistra pelveos, qua praesertim patent parva ossium iliacorum inclinatie et altitude, forma
triangula incisurae ischiaticae majoris, nec non ossa coccygis anteriora versus incurvata.

Fig. 4 repraesentat pelvin, paululum retroversam , si a parte antica inspiciatur. Hinc patet etiam, quemadmodum fig. 1, demon-
strat ossium pubis articulum, licet solitam referat altitudinem . tamen latiorem et crassiorem esse quam in pelvi normali,
unde\'pubis arcus adeo coarctatur, m vix 88° aequet. Veluti in fig. 2 tubera ischiatica prope se invicem sunt sita et veluti in
fig. 3 foramina ovalia sunt longa et angusta. - In osse sacro superficies antica parum convexa, et foramina sacralia in longi-
tudinem protracta apparent. — Diametri exitus pelveos a viro doct^ robert ita determinantur:
Diametros recta 4" ; in pelvi normali 37^" ; differentia 7./\'.
Diametros transversa V\' 9\'\'\'; in pelvi normali 4-; differentia 2- 5-.

Diametros transversa , ubi ramus adscendens ossis ischii conjungitur cum ramo descendente ossis pubis 1-; in pelvi normali
est 2" 5\'"; differentia 3\'".

Deze platen zijn gewijd aan eene oorspronkelijke misvorming en vernaauwing des bekkens, welke onlangs door f. hobert
(Beschr. eines im höchst. Grade querverengten Beckens bedingt durch mangelhafte Entwickelung der Flügel des Kreuzbeins
u. synostosis congenitalis beider Kreuzdarmbein fugen. Carlsrube u. Freiburg 1842.^ beschreven, afgebeeld en met den
naam van in de dwarste vernaauwd bekken bestempeld is. — Dit misvormde bekken werd aangetroffen bij eene 51 jarige
vrouw, die alleen door de keizerssnede is kunnen verlost worden. — De vorm van het bekken is symmetrisch en de been-
deren zijn allen goed gesteld, maar alle regte doormetingen zijn te groot,de dwarse daarentegen te klein, zoodat het bekken
tot de volstrekt naauwe behoort, en tot den vorm des bekkens bij de vruchten en bij de zoogdieren nadert, gelijk vooral uit Pl.
LXXIV blijkt. De beide darmbeenderen zijn volkomen met het heiligbeen ineengesmolten. Het heiligbeen is smal, maar
overigens overal even breed, en derhalve langwerpig vierkant. Zijne zoogenaamde vleugels ontbreken. — Het is volstrekt
niet gebogen, maar bestaat uit vijf volkomen ineengesmolten wervelstukken. — Zijne heiligbeensgaten hebben eene uitge-
rekte langwerpige gedaante. —■ Het heiligbeen is zoo diep tusschen de beide darmbeenderen in geschoven, dat deze hierdoor
hetzelve achterwaarts geheel overvleugelen, en elkander schier raken , althans zoo digt bijeenkomen, dat slechts eenige ruimte
overblijft tot doorgang van de doornsgewijze uitsteeksels des heiligbeens. De ingang van het kleine bekken kan ter naauwer-
nood langwerpig rond heeten , maar is veeleer stomp vierhoekig. De zitbeensdorens dringen veel verder naar binnen, dan bij
een welgevormd bekken.

Zoo men dit alles te zamen neemt, geeft het bekken het beeld vaneen bekken, aan hetwelk ter wederzijde de mis-
vorming, in Pi. LXXH en LXXIII afgebeeld, zoude hebben plaats gegrepen. — Waarschijnlijk moet de oorsprong der mis-
vorming gezocht worden in eene gebrekkige ontwikkeling vooral van de vleugels van het heiligbeen, in welke zich de daar-
toe behoorende beenkernen niet schijnen gevormd te hebben.

Uitwendig laat zich eene dergelijke misvorming herkennen deerde smalheid der heupen, en den gerin gen afstand tus-
schen de groote draaijers der dijbeenderen. — Bij inwendig onderzoek zal de verloskundige gemakkelijk den scherpen hoek
onder den schaambeensboog herkennen, en uitwendig gemakkelijk kunnen bepalen de weinige ruimte, tusschen de beide zit-
beensknobbels.

Op de bevruchting oefent deze misvorming des bekkens geenen nadeeligen invloed uit. — De zwangere baarmoeder zal ge-
makkelijk uit het kleine in het groote bekken oprijzen, maar dit laatste moet, wegens vernaauwing, eenen nadeeligen in-

vloed uitoefenen op den stand der baarmoeder, — Zij zal zich met den bodem en de voorwand schuins naar voren en met
den baarmoedermond naar achteren moeten rigten. Volgens de voorstelling van hobert kan, bij eene dergelijke misvorming
des bekkens, de verlossing op geene andere wijze, dan door de keizerssnede geschieden.

Plaat LXXIV stelt het bekken voor, gelijk het zich voordoet in natuurlijke grootte en in opgerigten stand beschouwd._

Hierdoor blijkt vooral de groote overeenkomst met den dierlijken vorm en met het bekken van minder volmaakte men-
schenrassen, bijv. negers, — In Plaat LXXV zijn al de figuren gesteld op de helft der natuurlijke grootte.

Fig. 1, Voorstelling van het bekken op eene zoodanige wijze geplaatst, dat men bij eene horizontale plaatsing vlak van
voren in hetzelve inziet. Hierdoor wordt het mogelijk , zich rekenschap te geven van de eigendomlijkheden, welke het
bekken kenmerken. — Vooreerst is het duidelijk, dat de gewoonlijk knoestvormige achterranden van de kammen der darm-
beeAderen zich veranderd hebben in platte, gladde beenvlakten , welke elkander schier naderen. — Ten tweede vertoont zich de
stomp vierhoekige gedaante van den ingang des kleinen bekkens, in welken robert de volgende maatsbepalingen vermeldt:
Conjugata o" 8\'"); in een welgevormd bekken A" ; verschil A\'".

Dwarse doormeting 8\'"; in een welgevormd bekken ; verschil A\'". Zij is van het voorgebergte 8\'" en in
een welgevormd bekken verwijderd.

Schuinsche doormeting 6\'" ; in een welgevormd bekken verschil — Zij kruisen zich op afstand van

het voorgebergte, onder eenen hoek van 70»; in een welgevormd bekken 2" voor hetzelve, onder eenen hoek van lOS®, —
Ten derde blijkt, dat de eigenlijke bekkenholte, in plaats van eene cirkelronde gedaante , zoo als gewoonlijk, te hebben, zich
voordoet, als eene van voren naar achteren getrokken ellypse , welke door het binnenwaarts uitspringen der zitbeensdoorns eenig-
zins den vorm van het cijfer 8 gekregen heeft, — Hare regte doormeting is de langste van allen en bedraagt 5" 3"\'; in een
welgevormd bekken 4\'\'; verschil 3",

De grootste afstand\' tusschen de beide darmbeenskarnmen is 8\'//\', in een welgevormd bekken lOVa\'\'-, verschil 2*//^
Fig. 2. Achtervlakte van het bekken, bepaaldelijk met het doel, om te doen zien , hoe geheel op de wijze, aan vele
zoogdieren eigen, de darmbeederen zich met de achterranden der kammen heenslaan over de achtervlakte van het heiligbeen. -—
Hierdoor wordt achter de achtervlakte van het heiligbeen een driehoekig kanaal gevormd , hetwelk uit de achtervlakle van het
heiligbeen en uit de voorvlakten van de beide achterranden der darmbeenderen bestaat. De darmbeenderen naderen elkander
op eenen afstand van 2\'", terwijl deze voor een welgevormd bekken is

Fig. 3. Zijdelingsche voorstelling van de buitenvlakte der linker helft van het bekken, waaruit de geringe helling van de
darmbeensvlakten , de hoogte der darmbeenderen, de driekoekige vorm der groote zitbeensinsnijding met het sterk naar vo-
ren ombuigen der staarlbeenderen ten duidelijkste blijken.

Fig. 4. Voorstelling van het bekken , vlak van voren en eenigzins achterover gekanteld gezien. — Hierdoor blijkt, even
als zulks ook door fig. 1 geschiedt, dat de schaambeensvereeniging , bij eene natuurlijke hoogte , breeder en dikker is dan
gewoonlijk , en dat de schaambeensboog zoo sterk vernaauwd is , dat hij ter naauwernood 55\'\' bedraagt. — Dat de zitbeens-
knobbels digt bij elkander slaan , blijkt hier, even als in fig. 2 , en evenzoo doen in deze figuur, even als in fig. 3, de eironde
gaten zich lang en smal voor. ~ Aan hel heiligbeen openbaren zich deszelfs geringe kromming , smalle en de langwerpige ,
uitgestrekte gedaante der heiligbeensgalen, — De maatsbepalingen voor den uitgang des kleinen bekkens worden door robert
aldus gesteld :

Dwarse doormeting op de plaats van verbinding van den oprijzenden zitbeenstak met den nederdalenden schaambeenstak
\\ in een welgevormd bekken 3\'"; verschil I"

Haecce tabula est destinata illustrandis variis vitiis congenitis extremitatum. — Ad ea retuli eam vitiosam conditionem,
in qua membra usque ad manum vel pedem, infra cutem sunt abscondita, et hae partes tantum prodeunt, ita ut manus
humero apposita sit, pes coxae. Vitium nomen generale Phocomele s gerit. — Constituitur defectu ossium intermediorum,
qui variis modis sese monstrare potest. Fig. i indicat antibrachium deficere posse, licet perfectum adsit brachium, Refert
infantem masculinum, recens natum, e museo Vrolikiano, in quo infra cutem tantum unum os cylindricum sentitur,
utramque extremitatem superiorem constituens, cum qua manus conjungitur, unci ad instar inflexa. Utraque manus tantum
tres habet digitos, sed digitus externus utriusque manus duos refert ungues, ita ut duo ibi sint digiti cute communi obtecti.
In extremitatibus inferioribus pedes sunt vari, praeterea adsunt in reliquo corpore labium leporinum et hernia umbilicalis
congenita.

Deformis haecce conditio ulterius procedere potest, quemadmodum fig. S patet. — Ibi repraesentatur infans recens natus
masculinus, e museo hovii Amstelodami , in quo antibrachium utriusque lateris deficere videtur. Cum osse humeri utrinque
conjungitur manus deformis, quae dextro latere tres, sinistro duos digitos gerit. Reliquum corpus est bene constitutum.

Fig. 3 demonstrat, vitiosam hancce conditionem nonnunquam in una tantum adesse extremitate. — Refert partem in-
feriorem corporis infantis deformis e museo Vrolikiano, in quo , dum reliquum corpus est bene formatum , dextro latere pes
statim coxae est appositus, et tantum quatuor digitos habet. —• Alia vitiosae extremitatum conditionis species est, si ex omnibus
partibus rite sint formatae , sed nimis breves et quasi tantum inchoatae apparent. — Haecce forma vitiosa in tali casu non
ad extremitates restringitur, sed contra etiam caput et truncum comprehendit. Caput, in omnibus casibus mihi notis, ex-
pansum est hydrocephalo et hinc nimis magnum. Collum est breve et latum, truncus brevis et tumidus et membra sunt
brevia, lata et crassa, — Attamen fieri potest, quod reliquum corpus sit bene constitutum et quod vitiosa forma tantum
appareat m extremitatibus superioribus vel inferioribus. Fig. 4 hujus rei exemplum praebet in infante masculine, recens
nato , e museo Vrolikiano, in quo extremitates superiores tantum sunt nimis breves, ita ut formam fere referant extremita-
tum anticarum Phocae vitulinae,

Quemadmodum T. II, p. 176 dixi, nonnumquam vitiosa fOrmatio constitit in deminuto numero digitorum manus ac
pedis. — Summus vitii gradus est, si tantum unus adest digitus in manu vel pede. Fig. S tale exemplum praebet in infante
faeminino, recens nato, e museo VroUkiano, in quo utrumque antibrachium in unum tantum digitum producitur. _ Reli-

quum corpus est beue constitutum. — Talis iofautis deformis anatomicam dissectionem exhibet vir clars. otto (monstr, seoocent.
descr. anat. p. 158, Tab. XVI. fig. 8 et 9). — Haec docet, in antibrachio radium deesse, et in manu deficere pollieem,
digitum indicem , medium et annularem. Deficiunt omnes musculi, qui e radio proveniunt vel illi inseruntur; veluti supi-
natores, pronatores, abductores et extensores pollicis, extensores et flexor radiales caet. — Biceps et brachialis internus
cum ulna connectuntur; solus digitus minimus adest, parvo musculo extensore, parum distincto praeditus. — Omnes adsunt
extremitatum nervi ; sed nervus radialis subito terminatur , nervus ulnaris autem in unicum digitum extenditur.

Alia vitiosae formae species in extremitatibus est, si truncatae apparent, et antibrachium vel crus in apicem obtusum
terminantur, cicatricem referentem vulneris cultro illati. — Fig. 6 ejus exemplum exhibet. — Est extremitas superior sinis-
tra e sceleto infantis recens nati, musei Vrolikiani, in quo antibrachium formam refert, quam haberet, si amputatum fuis-
set. — Ambo ejus ossa apicibus obtusis terminantur, fere eadem ratione qua fit post amputationem. Otto {Monst. sext.
descr. anat., p. 157) descripsit foetum humanum, cujus antibrachium utroque latere in apicem obtusum terminatur. Defi-
ciunt ibi musculi, et arteria brachialis in plica cubiti terminatur, ibique non in duos truncos finditur. — Musculi biceps
et brachialis internus confluunt et ulnae inseruntur. — In hisce casibus vitiosa forma effectus tantum esse videtur geniturae
imperfectae. In aliis, quemadmodum plenius dixi T. II, p. 175 seqq. vera est abscissio constrictione orta, quam funicu-
lus umbilicalis vel pseudomembranae in extremitates efficere possunt, quamque amputationem spontaneam dixit vir dar».
MONTGOMERY. — Hujus rei exempla dedi Tab. XX, f. 4 et §. — Quam maxime notandum est, nonnumquam in tali extre-
mitate obtusa et truncata tubercula esse observata, quae primordia referunt manus imperfectae, ibi formatae. Hujus rei
exempla vidi in duobus infantibus viventibus, quos mihi exhibuit vir dar®, simpson, dum Edimburgi eram. — Simul mihi
suppeditavit descriptionem et icones talis vitiosae conditionis, in vetula 60 annorum observatae.

Aliquando spontanea amputatie extremitatum tantum phalanges digitorum in manu et pede afficere videtur. Nettekoven
hujus rei bene multa exempla exhibuit {Beyträg zur Lehre ueber die freiwillige Amputation der Gliedmassen in Organ für
die ges. Heilk. herausgegeben von der niederrh. Gesellsch. f. Nat. u. Heilk., Bonn, 1841, B. I, 3 H., p. 580). R. froriep,
N. Notiz., B. X, 1859, p. 12 casum narrat infantis bene formati, in cujus manu sinistra phalanges deficiunt in digito mi-
nimo et annulari. — Simile vitium apparet in manu infantis recens nati, e museo Vrolikiano, cujus superficiem dorsalem
fig. 7 et volarem fig. 8 exhibet. — In superficie volari fig. 8 in ö apparet pollex truncatus, qui e solo metacarpi osse con-
stare videtur. — In ejus extremitate parva est fovea , in cujus centre parva apertura apparet. — Juxta eum digitus index est
erassus, in quo distinguuntur duae phalanges, et in cujus extremitate similiter fovea est cum apertura; sequuntur duo digi-
torum primordia , quae verrucarum quasi speciem prae se ferunt. In superficie dorsali Fig. 7, propter pollieem introrsum
versum, tantum apparent tria indicia tuberculosa digitorum.

Fig. 1, 2, 5, 4 ets dimidiam, fig. 6 tres quartas magnitudinis partes exhibent. —Fig. 7 et 8 sunt magnitudinis naturalis.

Deze plaat is toegewijd aan verschillende oorspronkelijke misvormingen der ledematen. - Tot deze misvormingen heb ik, D. II,
bl. 460, die soort van gebrekkige gesteldheid gebragt, in welke de ledematen, tot aan de hand of den voet, onder de huid verbor-
gen zijn en waarbij deze alleen te voorschijn komen, zoodat de hand aan den schouder en de voet aan de heup schijnt te zitten.—
Men geeft er den algemeenen naam van Phoco-mele aan. — De aard van het gebrek is in gemis van tusschenbeenderen ge-
legen, hetwelk zich op onderscheidene wijze kan openbaren. — Fig. i geeft bewijs, dat, bij volledige ontwikkeling van boven-
arm, de voorarm kan ontbreken. — Zij stelt een pas geboren mannelijk kind voor, uit het museum Vrolikianum, in het-
welk, althans op het gevoel, de bovenste ledematen slechts uit een enkel been bestaan, dat zich met eene hand geleedt, wel-
ke haakvormig gebogen is. - Elke hand heeft slechts drie vingers, maar de buitenste vinger heeft aan beide handen\' twee
nagels, zoodat het duidelijk een dubbele vinger is, door eene gemeenschappelijke huid bedekt. - Aan de onderste ledema-
ten zijn horrelvoeten, en daarbij voegen zich, als andere misvormingen des ligchaams, hazenlip en aangeboren navelbreuk.

Deze misvorming kan nog veel verder gaan , gelijk uit fig. 2 blijkt. — Zij stelt een pas geboren mannelijk kind voor ,
uit de verzameling van hoviüs te Amsterdam, in hetwelk de voorarm aan weêrszijde schijnt te ontbreken. — Met den boven-
arm geleedt zich aan elke zijde eene misvormde hand, welke ter regterzijde drie, ter linkerzijde twee vingers heeft. — Het
overige ligchaam is welgevormd.

Fig. 3 toont, dat deze misvorming zich tot eene enkele extremiteit kan bepalen. — Zij stelt de onderste ligchaamshelft
voor eener vrouwelijke misgeboorte, uit het museum Vrolikianum, in welke, bij een voor het overige welgevormd ligchaam,
aan de regterzijde de voet vlak op de heup zit, en slechts vier teenen heeft. — Eene andere soort van misvorming der lede-
maten bestaat daarin, gelijk ik D. II, bl. 168, gezegd heb, dat j?ij, bij de aanwezigheid van al hare onderdeden, te kort zijn,
zoodat zij zich als niet volkomen uitgegroeid voordoen. — De wanstaltige vorm bepaalt zich echter dan niet enkel tot de le-
dematen, maar strekt zich over den romp en over het hoofd uit. — Dit laatste doet zich, in al de daarvan mij bekende
gevallen, vergroot en door waterzucht der hersenen uitgezet voor. De hals is kort en breed, de romp kort en opgezwollen,
en de ledematen zijn kort, breed en dik. — Dit neemt intusschen niet weg, dat de misvorming zich somtijdsv, bij wdge-
stddheid des overigen ligchaams, alleen tot de bovenste of onderste ledematen kan bepalen. — Fig. A geeft daarvan een voor-
beeld bij een mannelijk, pasgeboren kind, uit het museum Vrolikianum, in hetwelk alleen de bovenste ledematen te kort zijn,
zoodat zij zich ongeveer als de voorpooten van eenen zeehond vertonen.

Het is ook mogelijk, gelijk ik D. II, bl. 176, heb aangevoerd, dat de misvorming zich tot hel verminderd getal van
vingers of teenen aan hand of voet bepale. — Als boogste graad van misvorming ten deze komt bet bestaan van slechts
eenen enkelen vinger of teen in aanmerking. Fig 3 geeft daarvan een voorbeeld bij een vrouwelijk pasgeboren kind, uit
het museum Vrolikianum, in hetwelk de voorarm in eenen enkelen vinger uitloopt. — Het overige ligchaam is welgevormd.
Van eene dergelijke misgeboorte heeft otto (monstr. sexc. descr. anat., p 138, Tab. XVI, fig. 8 et 9) de ontleding medege-
deeld , welke leert, dat aan den voorrand het spaakbeen ontbreekt, en dat aan de hand gemist worden de duim, de wijs-,
de middelste- en de ringvinger. Al de spieren van den voorarm, welke zich aan het spaakbeen inplanten, of er van afko-
men, ontbreken, zoo als de supinatores, de pronatores, de abduclores en extensores pollicis, de extensores en flexor radiales
enz. De biceps en brachialis inlernus hangen met de ellepijp te zamen en smelten ineen; de eenige vinger, welke aangetrof-
fen wordt, is de pink. Hij heeft eene kleine en weinig gescheidene strekspier. — De zenuwen der ledematen zijn alle aan-
wezig ; maar de spaakbeenszenuw loopt spoedig te niet, terwijl de ellepijpszenuw zich tot in den enkelen vinger voortzet.

Eene niet minder belangrijke soort van misvormig der ledematen is hare afknotting, door welke de voorarm of de schen-
kel io eene stompe punt uitloopen, en zich voordoen als hel lidteeken eener door het mes bewerkte verminking. — In fig.
6 wordt daarvan een voorbeeld gegeven. Zij stelt voor de linker bovenste extremiteit van het geraamte eens pas geboren
kinds, uit hei museum Vrolikianum, in welk geraamte de voorarm zich voordoet, als of hij geamputeerd ware geweest.—Zijne
beide beenderen loopen in stompe punten uit, ongeveer op dezelfde wijze als na amputatie plaats heeft. — Otto (monstr.
sexcent. desQr. anat., p. 157) heeft eene menschelijke vrucht beschreven, wier voorarmen aan weêrszijde in eene stompe punt
eindigen. De spieren ontbreken in hen , en de armslagader verliest zich in de vouw van den elleboog, zonder zich in
tweeën Ie splitsen. De biceps en brachialis inlernus vloeijen ineen, om zich aan de ellepijp in te planten. — In deze geval-
len schijnt de misvorming blootelijk het gevolg te zijn vau belemmerde ontwikkeling. — In andere is zij, gelijk ik breeder,
D. II, bl. 175 en volgg., uit eengezet heb, het gevolg eener verminking door omsnoering der ledematen, met de navelstreng
of met pseudo-membranen, aan welke montgomerv den naam van spontane amputatie gegeven heeft. Ik heb er voorbeelden
van gegeven, pl. XX, fig. 4 en S. — Hoogst opmerkelijk is het, dat men somtijds aan een dergelijk stomp en afgeknot uileinde
knobbels heeft zien ontstaan, welke als het ware het beeld leveren eener aldaar gevormde onvolkomene hand. — Ik heb
daarvan voorbeelden gezien bij twee levende kinderen , vvelke de Hoogleeraar simpson mij voorstelde , tijdens mijn kortstondig
verblijf te Edinburg. — Hij deelde mij levens de beschrijving en afbeelding mede eener dergelijke misvorming , welke hij
bij eene vrouw vau 60 jaren had gevonden.

Somtijds schijnt de spontane amputatie der ledematen, zich alleen tot de vingers of teenen aan hand of voel te bepalen.
Nettekoven heeft daarvan onderscheidene waarnemingen medegedeeld in : Beytrdg zur Lehre ueber die freiwillige Amputation
der Gliedmassen in Organ. für die ges. Heilk., herausgeg. von den niederrh. Gesellsch. f. Nat. u. Heilk. Bonn 1841, I B.,
3 H., p. 380. R. FBoaiEP. n. Notiz. B. X 1839, p. 12, geeft er een voorbeeld van, aan de linkerhand van een anders wel-
gevormd kind , in hetwelk de vingerleden aan den kleinen en den ringvinger ontbreken. — Ter nadere opheldering kan ook
strekken de hand van een pas geboren kind uit het museum Vrolikianum, welke in fig. 7 aan de rug- en in fig. 8 aan de
handpalmvlakle wordt afgebeeld. — Aan de handpalmvlakle vertoont zich, fig. 8 in a, een afgeknotte duim , welke alleen
uit zijn metacarpaal-been schijnt te beslaan. Op zijn toppunt is eene diepte, met eene kleine opening in het midden.
Daar naast zit een dikke wijsvinger, waaraan zich twee leden laten herkennen, en op welks toppunt evenzoo eene diepte is
met eene opening, en dan volgen twee aanduidingen van vingers, welke eigenlijk niet veel meer dan een paar wratten zijn.
Aan de rugoppervlakte, fig. 7, zijn door de binnenwaartsche ombuiging van den duim , slechts de drie knobbelvormige aandui-
dingen van vingers zigtbaar.

Fig. 1, 2, 3, 4, 5 zijn op de Va > 6 op der natuurlijke grootte afgebeeld. — Fig. 7 en 8 stellen de natuurlijke
grootte voor. ----

EKTREMITATES, QUAE USQUE AD MANUM VEL PEDEM INFRA CUTEM SUNT ABSCONDITAE, ITA UT
MANUS ET PES TANTUM EXTUS PRODEANT, ET HIC COXAE, ILLA HUMERO INSIDERE

Vmis congenitis extremitatum etiam annumeratur deformis earum conditio, in qua extus nihil nisi manus et pes appa-
rent, et reliquae partes vel deficiunt vel infra cutem sunt absconditae. — J. geoffrov st. hilaire hancce conditionem recte com-
parai cum ea , quae extremitatibus Cetaceorum et Phocarum est propria, et propterea ei nomen Phoco-mele\'s dedit. — Vi-
tiosa conditio nonnumquam quatuor extremitates simul affieit. — Ejus observationem quam maxime memorabilem exhibuit
mokeaü de la sarthe (Descr. d. prificip. Monstriios. PI. n". 31) sub nomine parvi Pepini, cujus descriptionem anatomicam
dedit DüMERiL (Bull, de la socie\'te\'philomatique, T. III, p. 122).

Fig. 1 exhibet habitum externum hujus pumilionis, cujus verum nomen marco catozze est, et in quo manus humeris
appositae sunt, pedes coxis — Reliquae figurae sunt imitationes, ad quartam magnitudinis partem factae, iconum, quas
amplius 40 abhinc annis pater meus Parisiis faciendas curavit. — Fig. 2 patet , columnam vertebralem in regione lumbali
paululum esse ineurvatam ; thorax est amplus ; os sterni latum ; costae non valde sunt mobiles ; pelvis est minus inclinata
quam caeterum fieri solet ; tubera ischiatica extrorsum eminent ; arcus pubis est valde latus. — Clavicula est fere recta ; ejus
pars sternalis valde spissa, et pars scapularis plana. Scapula est robusta ; ejus apophyses sunt longae. Cavi articularis locum
tenet capitulum rotundum articulare , cum quo unum e carpi ossibus conjungitur ; humerus autem et antibrachium prorsus
deficiunt. Manus est satis perfecta, digitis incurvatis praedita. In extremitatibus inferioribus, quemadmadum fig. 3 et 4 pa-
tet, ossis femoris locum tenet ejus caput articulare cum ambobus trochanteribus. Crus unica tibia constituitur, quae cum
pede sed non cum femoris primordio articulatim conjungitur. Transit nempe, quemadmodum fig. 3 patet, ad spinam ante-
riorem et inferiorem ossis iliaci, cum qua, superficiei articularis rotundae et cartilagineae ope, conjungitur. Pes rite est con-
stitutus, sed ejus situs a norma aberrat, dorse nimis elevato, et calcanei esse deorsum inclinato, unde pedis directie est
aequiparanda situi. quem pes acquirit in homine claudicatione affecte (g. vrolik , Essai sur les effets produits dans le corps
humain par la luxation congénitale et accidentelle non réduite du femur, Amsterdam 1839 4°.)

In extremitatibus superioribus omnes musculi, qui os humeri circumdant, normalem referunt originem, sed eorum ten-
dines in fasciculum conjunguntur , qui supra parvum scapulae capitulum transit, ita ut hi musculi fere nullam vira exercere
possint. Musculus pectoralis major, m. latissimus dorsi, deltoideus et teres major, inter scapulam et manum, in tendinem

aanneemt (Z. g. vrolik, over hetgeen bij den mensch, na onherstelbare heupontwrichting, het zij aangeboren, het zij na de
geboorte verkregen, wordt te weeg gebragt, in: N. Verh. der 4" kl. van het Koninkl. Nederl. Inst., D. VIII, bl. 61).

Aan de bovenste ledematen worden al de spieren , welke het opperarmbeen omgeven , in haren oorsprong natuurlijk ge-
heeten ; hare pezen vereenigen zich echter in eenen bundel, welke zich rondom den kleinen knop van het schouderblad heen-
slaat, zoodat deze spieren geene beweging kunnen veroorzaken. De groote borstspier, de breede rugspier, de deltaspier en de
groote ronde spier gaan, tusschen het schouderblad en de hand , in eene gemeenschappelijke pees over, waarvan een verleng-
sel zich begeeft naar de beenderen van den handwortel. Van de spieren van den boven- en voorarm zijn slechts weinig be-
teekenende rudimenten aanwezig. Elke vinger heeft echter zijne eigene strek- en buigspier, welke aan de zoo straks genoemde
pees ontspringt. Evenzoo is er eene aanduiding van al de spieren van den voet aan de onderste ledematen. De strekspier
van den voet (gastrocnemius en solaeus) plant zich met eene gemeenschappelijke pees in aan het hielbeen. De gewone buig-
en strekspieren der teenen komen van de voorste knobbels der heupbeenderen, van de rudimenten der dij en van het scheen-
been. De overige spieren zijn slechts weinig ontwikkeld. De bloedvaten en zenuwen zijn veel kleiner, dan in den natuurlij-
ken toestand. Er is eene volkomene symmetrie tusschen de beide zijden.

In weêrwil van dezen onvolkomen toestand der ledematen, had deze marco catozze toch eene zekere vaardigheid van be-
weging gekregen; hij stond en liep op eene vrij gemakkelijke wijze , en vermoeid zijnde, behoefde hij slechts de onderste
ledematen eenigzins uit te spreiden, om een gemakkelijk steunpunt op de verlengde en uiteenwijkende zitbeenderen te vin-
den. Aan de kortheid zijner bovenste ledematen wist hij door een scherpzinnig uitgedacht werktuig te gemoet te komen;
in het algemeen onderscheidde hij zich door eene groote levendigheid van geest, en door eene zekere soort van beschaafdheid.

Het beenige hoofd is volkomen welgevormd, en onderscheidt zich alleen van den natuurlijken toestand, gelijk uit fig. 4
blijkt, door het gemis van verband tusschen het jukbeen en het jukbeen-uitsteeksel van het slaapbeen , waardoor hij zoowel
eenen der vroeger afgebeelde cyclopen, Pl. LIII, fig. 2, als den schedel der Bradypi herinnert.

Fig. Uitwendige gedaante van den hierboven beschreven dwerg. —- Opmerkelijk is vooral de onevenredigheid tus-
schen het hoofd en den romp.

Fig. 2. Afbeelding van zijn geraamte, hetwelk zich in het kabinet van de Êcole de medédne te Parijs bevindt.

Ambae hae icones exhibent ea, quae propria sunt vitulo deformi, quem dissecui anno 1846, quemque debeo benevol^-
tiae viri ornatissimi landman, antea discipuli mei et jam in pago Helvoirt praxin medicam feliciter exercentis. — Accipiat,
quaeso, iteratam mearum gratiarum actionem. — Vitulus postquam natus erat nonnisi tres horas vixit, et continuo maxil-
lam movit, anhelavit et convulsiva ratione extremitates agitavit. — In capite ea observantur, quae propria sunt iis vitulis de-
formibus, quos descripsi T. II, p. 142, seqq. quosque ad monstra perocorma retulit vir clars. otto. — Praeterea hernia um-
bilicali congenita laborat. Quatuor ejus extremitates, quemadmodum fig. 1, 2,3 et 4 tabulae LXXVIII patet, in antibrachio
et crure sunt truncatae, ac si ibi fuerint amputatae. In extremitate anteriore dextra, duae apparent ungulae inchoatae ; in
extremitate sinistra tantum una est. In cujusvis extremitatis posticae superficie postica duae sunt ungulae. Sulcus, quo
transit hernia umbilicalis congenita, extenditur supra partem posticam parietis anterioris abdominalis, et longitudinem habet
0,18. — Circumscribitur margine cutaneo distincte, in membranam transiente, per quam translucent intestina abdomi-
nalia. Dextro sulci latere duae sunt papillae ; sinistro tantum una adest. Pone eas utrinque adest penicillum pilosum, ve-
luti indicium organorum genitalium externorum. Inter haecce penicilla et expansionem membranaceam, juxta marginem
cutaneum, apertura est plica cutis obtecta, in quam facile stylus pénétrât, et quam apparet laminae aponeuroticae apposi-
tam esse, ossa pubis, quae valde distant, invicem conjungenti. Caudae locum tenet parvum tuberculum. Deest ani aper-
tura ; exitus pelveos clauditur ani levatore.

Cadaveris sectio docuit, intestina abdominalia rite esse disposita usque ad intestinum rectum, a norma aberrans. —
Transit nempe in amplum saccum, qui, parvae aperturae ope , meatum habet in canalem, qui in dictam aperturam simul-
que m vesicam urinariam transit. Intestinum coecum est breve et latum. — Testes sunt parvi et abdomine continentur.
Ren alter valde expanditur, fere vesicae ad instar; alter est parvus et contractus. Parva tantum adest glandula suprarenalis.

Quammaxime notanda sunt situs et fabrica cordis. — Primo loco patet, thoracem imperfecte esse clausuni. — Utroque
sulci profundi latere, qui facile infra integumenta communia sentitur, pars dimidia jacet ossis sterni, quod e separatis
nucleis osseis formatur (Tab. LXXVIII, fig. l). _ Ambae hae partes dimidiae late distant, et lamina tendinosa invicem
conjunguntur. — In parte antica hujus laminae tendinosae, hinc in parte postica colli sita sunt cor, amboque pulmones
(Tab. LXXIX, fig. 1). Pulmo dexter dividitur in lobum posticum, qui ejus quasi appendix videtur. Pulmo sinister est simplex.
Patet igitur, cor per miram quandam ectopiam in cervicem esse transpositum. — Neque minori attentione digna est ejus fabrica.

Externus ambitus ex uno tantum ventriculo compositus esse videtur (Tab. LXXIX, fig. 2 et 3). — Auricula dextra 2
est valde magna, sinistra 3 parva. — E ventriculo isto tantum una exsurgit arteria, quae in ejus superficie antica dimittit
arteriam coronariam (Tab. LXXIX, fig. 2, I). Haec in duos truncos finditur et in cor distribuitur. — In eadem regione,
et supra arteriam coronariam oriuntur duo trunci, quorumi alter (Tab. LXXIX-, fig. 2, a) est carotis dextra, dum alter,
fortior b in extremitatem anteriorem dextram transit, et hinc arteria subclavia dextra dici meretur. — Carotis sinistra
provenit e superficie antica arteriae c, et anteriora versus inflectitur , ut tendat versus sinistrum colli latus. — Paullo magis
extrorsum quam carotis sinistra oritur arteria subclavia sinistra rf, et infra eam truncus communis e, e quo nascuntur
arteriae intercostales et mammariae internae. — Mihi nempe patuit, omnes arterias intercostales oriri ex isto trunco, et non
e trunco descendente arteriae aortae. — E pariete postico arteriae aortae oriuntur ambae arteriae pulmonales (Tab. LXXIX,

In atrium dextrum cordis transeunt venae cavae superiores dextra et sinistra et vena cava inferior (Tab. LXXIX, fig. 3
g, h, k) et in sinistrum efifunduntur quatuor venae pulmonales (Tab. LXXIX, fig. 3, i, i, i, i). — Prope ostium venae cavae
superioris dextrae in atrium dextrum transeunt duae venae , quae e thoracis pariete veniunt. — Transversa sectione aperui
ventriculum, cujus ambitus simplex esse videtur, et hinc vidi, quemadmodum etiam Tab, LXXIX, fig. 4 et S patet, ilium
septo imperfecto a, in duas cavitates esse separatum. — E cavitate majori, quae ventriculi dextri locum tenet, oriuntur
duo musculi pyramidales (fig. 3, b, b) fills tendineis conjuncti cum expansione membranacea, valvulae partes agente (fig. 4,
c,c,c); haec primordium valvulae tricuspidalis esse videtur, et meatum claudit in atrium dextrum, valde latum.

In ostio arterioso ventriculi, e quo simplex oritur arteria, duae sunt valvulae semilunares (fig. 4, d,cl). — Altera cavitas
primordium ventriculi sinistri esse videtur, et directum habet meatum in atrium sinistrum. -- Septum, quo a cavitate majore
separatur, prope cordis apicem est integrum, sed in parte superiori foramine magno pertusum. Ambo atria, per foramen
ovale maximum, in se invicem meatum habent (fig. 4,/"). — Ex hisce omnibus simul sumtis, concludendum est, cor sub-
stitisse in infimo isto formationis stadio, in quo ventriculus est simplex, vel imperfecte tantum in duos separatus (D. I, hi.
169 seqq.) et in quo arteria pulmonalis nondum ab aorta est separata, — Hancce conditionem nonnumquam vitiosa ratione
mveniri patet T. H, pag. 308. — Si arteriae pulmonahs dispositionem excipias, cor istud vituli comparari potest cum illo
Testudinis, quemadmodum patet iconis examine, quam dederunt carüs et otto {Erlemterungs Tafeln z. vergl. Anatomie Yi. VI,
Leipzig 1843 , Tab. V, fig, 4).

Transeo ad descriptionem extremitatum deformium. E figuris 1, 2, 3 el 4 Tab. LXXVHI patet, earum partes inferiores
esse truncatas, easque breviores et crassiores esse quam in vitulo bene constituto. — Hinc formam referunt, quae extremita-
tibus eorum vitulorum est propria, quos sub nomine belgico otterkalmren descripsi T. II, pag. 143 seqq. — In iis extremi-
tates sunt breves., sed e robustis el crassis ossibus compositae. — Scapula est lumida ; os humeri est breve; anlibrachium
contra et metacarpus sunt longa el crassa. -- Os femoris est breve et crassum ; crus el metatarsus contra sunt longa et lu-
mida. — Omnia ea plus minusve apparent in sceleto, quod depingere curavi, attamen minus distincte quam in aliis talium
vitulorum deformium sceletis , quae museo Vrolikiano dono dedit vir clarissimus nüman. — Simul imperfectae sunt partes
inferiores quatuor harum extremitatum; terminantur nempe prope metacarpum et metatarsum in tubercula rotunda, cum
quibus ungulae allatae sunt conjunctae. — Deficiunt igitur phalanges digitorum in manubus et pedibus, sed ossa metatarsi
et metacarpi digitorum spuriorum adsunt, ut Tab. LXXVHI, fig. 4, a patet. — Quammaxime notanda est ratio, qua dis-
positi sunt muscuh et nervi extremitatum. Musculi primo loco, propter extremitatum brevitatem paululum deprimuntur, et
tendines musculorum , qui digitos flectunt et extendunt, inseruntur superficiebus inferioribus partium extremarum obtusa-
rum, quibus membra anteriora et posteriora terminantur. Nervi ibi transeunt in fila tenuia, quae solita ratione ansas peri-
pher icas fibrarum primitivarum efiiciunt, et nequaquam in tubercula transeunt, quemadmodum fieri solet, in extremita-
tibus ampulatione truncatis. — Praeterea patet pelvin esse deformem, tam obliquo situ ossium iliacorum, quam magna dis-
tantia mter ambos ramos descendentes ossium pubis , qui tantum tela ligamentosa interposita invicem conjunguntur. —

Os \'sacrum retrorsum non in vertebras caudales producitur, sed transit in brevem apicem osseum, earum locum te-
nentem. i

Neque minus notanda est deformis cranii conditio, quae tamen omnia ea ostendit, quae propria sunt cranio vitulorum
perocormium« (belgice otterkalveren). hlXVL, fig. 6 patet, faciem esse brevem , latam et quasi intropressam, quod
praesertim pendet a vitiosa forma ossium nasalium, maxillarium superiorum et intermaxillarium. — Ossa nasi sunt brevia et
lata, et infra frontem eminentem quasi abscondita. Earum margo inferior anteriora versus fiectitur. Ossa intermaxillaria
et maxillaria superiora sunt brevia et lata, unde mira quaedam brevitas et forma compressa in facie nascuntur, et nares
valde latae. apparent. — Hisce addendum est, quod occiput directe sursum emineat, et quod maxilla inferior, quae sejunc-
tim excrpscit, longitudine emineat, eadem ratione qua illud obtinet in cyclopibus. — Hujus rei effectus est, quemadmodum
etiam fig. S Tab. LXXVHI demonstratur, quod lingua non sit longa et angusta, quemadmodum G&eteriim in Bovê tauro
fieri solet, sed contra brevis et lata.-

In Tab. LXXVIII, fig. 1 et 9 quartam, fig. 3 et 4 dimidiam magnitudinis partem repraesentant> fig. S magnitudinem
naturalem exhibet. i, .

In Tab- LXXIX , fig. i quartam, fig. 2, 3 , 4 et S duas tertias , et fig. 6 dimidiam magnitudinis partem exhibeiii.

Fig, i. Sceleti vituli supradicti superficies inferior. Praeter partes extremas, obtusas quatuor membrorum, praeser-
tim notandum est largum intervallum , inter ambas paries dimidias ossis sterni, quae fere 0,04S a se invicem distant, et
tantum tela tendinosa invicem conjunguntur. ~ Bene patet, utramque partem dimidiam e serie nucleorum osseorum, pone
se invicem sitorum, esse compositam. — Neque minus distincta apparent separatio ossium pubis, et defectus vertebrarum cau-
dalium, pone os sacrum.

Fig. 2. Superficies lateralis ejusdem sceleti, ut bene pateant mira cranii forma, et brevis nec non crassa extremitatum
dispositio. ~ Membra tantum in latere sinistro depicta sunt, ut omnis evitetur confusio.

Fig. 4. Extremitas anterior dextra. — Ambae sunt vituli supradicti. — In iis solitus est ossium numerus, usque ad
metacarpum el metatarsum ; ossa tantum brevitate et crassitudine differunt a normalibus. — Metatarsus et metacarpus transeunt
in tubercula obtusa; deficiunt igitur phalanges digitorum in manu et pede. In a apparel os metacarpi digiti spurii externi.

Fig. 5. Lingua brevis el valde lata hujus vituli, quae prorsus convenit cum palato brevi et lato.

Fig. i. Dissectio regionis cervicalis hujus vituli, in qua, extrorsum pressis m. m. sterno-hyoideis a , a, patet, cor peri-
cardio contentum et pulmones jacere in parte postica colli, mox ante intervallum inter ambas partes dimidias ossis sterni. —
Pericardium b est apertum , ut cor c appareat. — Juxta cor situs esl pulmo sinister d. E corde provenit arteria simplex e,
quae in f carotidem primitivam dextram , in g sinistram, in h subclaviam sinistram, et in i truncum communem arteriarum
intercostalium et mammariae internae dimittit; I est nervus vagus sinister, qui fiectitur circa arcum aortae, ut efiiciat ner-
vum recurrentem m, m sunt ambae venae jugulares, quae post conjunctionem cum venis subclaviis constituunt venas cavas
anteriores sinistram et dextram.

Fig. 2. Cordis vituli superficies antica. Patet illud formatum esse a ventriculo, cujus ambitus est simplex, et cum quo

in 2 atriuin dextrum valde expansum et in 3 sinistrum multo minus sunt conjuneta. E ventricule oritur arteria simplex
quae prope ejus originem dimittit arteriam coronariam ^ quae iterum in duas ünditur ; juxta ejus ramos decurrunt rami ve-
narum eoronoriarum, quos in icone notis non distinxi. Praeterea e truuco isto arterioso simplici oriuntur ambae arteriae ca-
rotides primitivae o, c, ambae arteriae subclaviae b,da truncus e quo arteriae intercostales et mammariae internae ex-
surgunt. In /apparent arteriae pulmonales, quae e pariete postico arteriae magnae communis sive aortae oriuntur. In g
est vena cava anterior dextra , in k sinistra.

Fig. 3. Superficies posterior ejusdem cordis, in cujus atrium dextrum prope g transit vena cava anterior dextra , prope
k sinistra, et prope h vena cava posterior. In i, i, i, i sunt venae pulmonales. Reliquae notae eadem désignant atque in fig. â.

Fig. L Idem cor sectione transversa apertum et ita dispositum , ut a parte antica intus bene examinari possit. - Patet
septum esse imperfectum o, quod cor in duas cavitates separat, majorem b,b,b, ventriculum dextrum referentem et mi-
norem e, quae pro ventricule sinistro baberi potest; c, c est ambitus valvulae tricuspidalis imperfectae, quae ostium venosum

ventriculi claudit, d, d sunt ambae valvulae seminulares, in ostio arterioso obviae ; /est foramen ovale, per quod ex altero atrio
meatus est in alterum.

Fig. S. Superficies interna segmenti inferioris cordis. In a est pars inferior, intégra septi, quo cor separatur in ventri-

culum majorem dextrum e quo simplex arteria originem ducit. et in ventriculum sinistrum, minorem e. E fundo

ventriculi dextri exsurgunt duo musculi pyramidales, e quibus proveniunt fila tendinea, ad firmandam valvulam tricuspidalem,
irnperfectam.

Fig. 6. Superficies anterior cranii hujus vituli, in qua apparent facies valde lata et plana, et maxilla inferior anteriora
versus eminens.

Deze beide platen stellen de bijzonderheden voor, welke de ontleding eener kalfs-misgeboorte heeft opgeleverd , welke mij
in den jare 1846 door de welwillendheid van den heer landman, eenen mijner vroegere leerlingen, thans geneesheer teHelvoirt
gewierd. — Hij gelieve daarvoor mijne dankbetuiging aan te nemen. — Het kalf heeft na de geboorte drie uren geleefd,
onder aanhoudende beweging der onderkaak, onder hijgen en trekkingen der ledematen. — In het hoofd heeft het de gewone
kenmerken der loogea&axaAe otterkalveren, welke ik D. II, bl. 142 en volg. beschreven heb. — Voorts lijdt het aan navel-
breuk. _ De vier ledematen zijn, gelijk uit fig. 1 , 2 , 3 , 4 van pl. LXXVHI blijkt, aan voorarm en schenkel afgeknot, even
als waren zij geamputeerd. — Aan de regter voorpoot was, vóór de ontleding, zigtbaar de aanduiding van twee duidelijke
hoeven ; aan de linker was slechts ééne hoef te bemerken. — Aan elke achterpoot waren aan de achlervlakten der stompe
uiteinden twee hoeven.

De spleet, door welke de aangeboren navelbreuk gevormd wordt, strekt zich over het achterste gedeelte van den voor-
sten buikwand uit, en heeft eene lengte van 0,18. Zij is met eenen duidelijken huidrand omschreven, welke in een vlies
overgaat, door hetwelk de buiksingewanden heenschemeren. Aan de regterzijde der spleet zijn twee tepels; aan de linker-
zijde slechts een. Daarachter is aan weêrszijde eene haarpluim, als aanduiding van uitwendige geslachtsdeelen. Tusschen deze
haarpluimen in, is in de vliesachtige uitbreiding, tegen den huidrand aan en door eene huidplooi verborgen , eene opening,
in welke men een stylet kan invoeren , en welke blijkt te liggen op de peesachtige strook, die de uiteenwijkende schaam-
beenderen met elkander verbindt. De plaats van staart wordt door een klein knobbeltje vervangen. Er is geene anus-opening.
en de uitgang des bekkens wordt gesloten door den levator ani.

Bij de ontleding bleek, dat de buiksingewanden hunne gewone gesteldheid hebben tot aan den endeldarm, welke van
den natuurlijken toestand afwijkt. Hij loopt namelijk uit in eenen wijden zak, welke door eene kleine opening gemeen-
schap oefent met een kanaal, dat in de zoo straks gezegde opening eindigt, en tevens in gemeenschap is met de urinblaas.
De Winde darm is zeer kort en wijd. — De ballen zijn zeer klein en in de buikholte bevat. — De eene nier is aanmerke-
lijk uitgezet, schier blaasvormig; de andere klein en ingekrompen. — Er is slechts ééne kleine bijnier.

Belangrijk zijn vooral de plaatsing en het maaksel van het hart. — Het blijkt vooreerst, dat de borstkas zeer onvolledig
gesloten is. — Aan weêrszijde eener diepe sleuf, welke zich door de uitwendige bekleedsels heen laat voelen, zit een half
borstbeen, uit gescheiden beenkernen gevormd (z. pl. LXXVIII, fig. 1). - Deze beide helften slaan wijd uileen, en zijn

onderling door eene bandachtige strook vereenigd. — Aan de voorzijde dier bandachtige strook, en derhalve aan het achterste
gedeelte van den hals, bevindt zich het hart met de beide longen (z. pl. LXXIX, fig. 1). — De regterlong is verdeeld in
eene grootere achterkwab en in eene kleine voorkwab, welke zich door eene insnijding in eene aanhangende kwab verlengt.
De linker long is enkelvoudig. — Het blykt derhalve, dat het hart door eene merkwaardige soort van ectopie naar de hals-
streek verplaatst is. — Niet minder gewigtig is zijn maaksel. — In uitwendigen omvang is het éénkamerig (z, pl. LXXIX,
fig. Q, 3). — Het regter oor (2) is zeer groot , het linker klein (3). — Uit deze uitwendig enkelvoudige kamer komt slechts
ééne slagader voort, welke aan de voorvlakte de kroon-slagader afgeeft (pl. LXXIX, fig. 2, /)• Deze splitst zich in tweeën,
en verdeelt zich in het hart. Op dezelfde hoogte en boven de kroonslagader ontspringen twee stammen, waarvan de eene
(pl. LXXIX, fig. 2,a) de regter carotis is, terwijl de tweede zwaardere stam b zich naar de regter voorpoot begeeft, en derhalve
de regter ondersleutelbeens-slagader is. De linker carotis komt uit de voorvlakte der slagader c, en buigt zich naar voren
om, ten einde zich naar de linkerzijde van den hals te begeven. Iets of wat meer naar buiten, dan de linker carotis , ont-
springt de linker ondersleutelbeens-slagader d, en onder deze een gemeenschappelijke stam e, welke tot tusschenribbige en
tot binnenste borstslagader wordt. — Het is mij namelijk gebleken , dat al de tusschenribbige slagaders uit dezen stam voort-
komen , en dat derhalve de nederdalende stam der aorta geene tusschenribbige slagaders afgeeft. — Uit den achterwand dezer
zelfde groote slagader komen de beide longslagaders voort (z. pl. LXXIX, fig. 3, f, f). — Het blijkt derhalve, dat zij te
gelijk aorta en longslagader is.

In den regter harteboezem storten zich de regter en linker bovenste en de onderste holle aders uit (pl. LXXIX, fig. 3,
g,h,k), en in den linker monden zich de vier longaderen (pl. LXXIX, fig. 3, Vlak bij de inmonding der regter bo-

venste holle ader storten zich in den regter boezem twee aders uit, welke uit den voorwand komen. Ik heb door eene
snede, welke in dwarse rigting over den omtrek heenging, de uitwendig enkelvoudige kamer geopend , en hierdoor gezien,
gelijk ook uit pl. LXXIX, fig. 4 en S blijkt, dat zij door een onvolkomen middelschot a in twee vakken verdeeld is. Uit
het grootste dezer vakken, hetwelk blijkbaar de regter hartkamer is, komen twee piramidaalvormige spieren voort (z. fig. 5,
b,b), welke zich door peesachtige draden verbinden, met eene klapvliesachtige uitbreiding (fig. 4 , c, p,); dit klapvlies is
eene onvolkomene aanduiding van het driepuntig klapvlies, en sluit de gemeenschap af met den wijden regter boezem. —-
Aan den slagaderlijken mond der kamer, uit welken de enkelvoudige slagader voortkomt, bevinden zich twee halvemaans-
gewijze klapvliezen (fig. 4, d,d). — Het tweede kleinere vak van het hart is de aanduiding eener linker hartkamer, welke
in onmiddelijke gemeenschap is met den linker harteboezem. — Het middenschot, waardoor het van het grooter vak ge-
scheiden wordt, is naar de punt van het hart toe geheel gaaf, maar bovenwaarts met eene aanmerkelijke opening door-
boord. — De beide boezems oefenen met elkander gemeenschap door middel van een eirond gat van zeer grooten omvang
(fig. 4,/). — Zoo wij, al hetgeen omtrent dit merkwaardig hart gezegd is, zamenvatten , blijkt, dat het teruggebleven is op
dien vroegeren trap van ontwikkeling, in welken de kamer enkelvoudig, of althans op eene onvolkomene wijze gescheiden
is (z, D. .1, bl. 176 en. volg.), en in welken de longslagader zich nog niet van de aorta gescheiden heeft. — Dat deze
toestand somtijds als misvorming voorkomt, blijkt D. H, bl. 308. — Hij is, zoo men de verhouding der longslagader uit-
zondert, grootendeels te vergelijken met de gesteldheid van het hart bij den Schildpad, gelijk uit de vergelijking met de
fraaije afbeelding van carüs en otto zoude kunnen blijken (z. hunne Erlaulerungstafeln z. vergl. Anatomie, H. VI, Leipzig,
1843, Tab. V, Fig. 4).

Ik ga nu tot de beschrijving der .misvormde ledematen over. — Uit fig. 1, 2, 3 eo 4 van Pl. LXXVIH blijkt , dat zij
benedenwaarts afgeknot zijn, en zich korter en massiver voordoen, dan zulks bij een welgevormd kalf het geval is. — Zij
geven hierdoor het beeld der ledematen, welke eigen zijn aan die soort van kalveren, in D. H, bl. 143 en volg. beschre-
ven, aan welke de landlieden den naam van otterkalveren plegen te geven. In deze zijn de ledematen kort, maar uit zware
en dikke beenderen zamengesteld. — Het schouderblad doet zich gezwollen voor; het opperarmbeen is zeer kort; de voor-
arm daarentegen en de metacarpus zijn lang en dik. — Het dijbeen is kort en dik; de schenkel en de pietatarsus ziju lang

en gezwollen. — Meer of min nu vertoonen zich deze kenmerken in het alhier afgebeelde geraamte, echter minder spre-
kend, dan: zulks het geval is in andere geraamten van dergelijke misvormde kalveren, welke het museum Vrolikianum ver-
schuldigd is aan de welwillendheid van den hoogleeraar nüman. te Utrecht. - Daarbij voegt zich onvolledigheid der onder-
ste uiteinden van de vier pooten. welke hïy metacarpus en metatarsus ophouden, en aldaar in afgeronde beenknobbels uit-
loopen , waaraan de vroeger gezegde hoeven gehecht zijn.

De leden van vingers en teenen ontbreken derhalve, maar de metacarpaal- en metatarsaal-beenderen der zoogenaamde on-
ware vingers en teenen zijn aanwezig, gelijk in Pl. LXXVIII fig. 4, a blijkt. — Opmerkelijk is de wijze, waarop de spieren
en zenuwen der ledematen zich verhouden. — De spieren zijn vooreerst door de kortheid der ledematen eenigzins verdrongen,
en de pezen der buig- en strekspieren van vingers en teenen planten zich aan de ondervlakten der stompe uiteinden in. De
zenuwen verliezen zich aldaar in fijne draden, welke op de gewone wijze de peripherische eindlissen der primitifvezels te
weeg brengen, en volstrekt niet in knobbels uitloopen, gelijk zulks bekender wijze het geval is bij stompen, welke na am-
putatie gevormd worden. - Voorts blijkt het bekken misvormd te zijn, zoowel door den scheeven stand der heupbeenderen,
als door de aanmerkelijke verwijdering der beide nederdalende schaambeenstakken, welke slechts door een bandachtig tus-
schenweefsel onderling verbonden zijn. - Het heiligbeen verlengt zich achterwaarts niet in staartwervelen, maar loopt in
eene korte beenige punt uit, welke hunne plaats vervangt.

Niet minder merkwaardig is de misvorming des schedels, welke intusschen geheel het kenmerk heeft van den schedel
bij de zoogenaamde otterkalveren. - Uit plaat LXXIX fig. 6 blijkt, dat het aangezigt kort, breed en als ingedrukt is, hetgeen
voornamelijk door de misvorming der neus-, der bovenkaak- en der tusschenkaakbeenderen wordt te weeg gebragt. De
neusbeenderen zijn kort en breed, en duiken als onder het naar boven uitstekende voorhoofd weg. Hunne onderrand buigt
zich naar voren om. De tusschen- en bovenkaakbeenderen zijn kort en breed, waardoor een zonderlinge korte en inge-
drukte vorm aan het aangezigt wordt gegeven, en de neusgaten zich zeer wijd voordoen. — Daarbij komt, dat het achter-
hoofd regt naar boven uitsteekt, en dat de onderkaak, op zich zelve voortgroeijende , een overwigt van lengte krijgt, op de-
zelfde wijze, als zulks bij cyclopen geschiedt. - Het gevolg daarvan is, gelijk ook door fig. S van Pl. LXXVIII wordt aan-
getoond, dat de tong, in plaats van lang en smal te zijn, zoo als gewoonlijk bij het rundvee, zich daarentegen kort en
breed voordoet.

In Pl. LXXVHI zijn fig. I en 2 op een vierde der natuurlijke grootte afgebeeld; fig. 3 en 4 stellen de helft der natuur-
lijke grootte voor; fig. S is op de natuurlijke grootte afgebeeld.

In PI. LXXIX bedragen fig. \\ een vierde, fig. 2, 3, 4 en 3 twee derden en fig. 6 de helft der natuurlijke grootte.

Fig. 1 Geraamte van het hier boven beschreven kalf, met afgeknotte ledematen aan de ondervlakte gezien. Behalve
de stomp- knobbelige uiteinden der vier pooten, is opmerkelijk de groote afstand tusschen de beide helften van het borstbeen,
welke ongeveer 0,043 van elkander verwijderd zijn, en slechts door peesachtig weefsel onderling verbonden worden. — Het
is duidelijk, dat elke helft uit op zich zelve staande, en in rijen achter elkander geplaatste beenkernen is zamengesteld. —
Niet minder duidelijk blijkt de scheiding der schaambeenderen, en het gemis van staartwervelen achter het heiligbeen.

Fig. 2. Zijdelingsche voorstelling van hetzelfde geraamte, ten einde den zonderhngen vorm van den schedel, en de
korte en dikke gesteldheid der ledematen duidelijk te maken. - De ledematen zijn alleen aan de linkerzijde afgebeeld, ten
einde alle verwarring te voorkomen.

Fig. 4. Regter voorpoot, beide van hetzelfde kalf, ten einde te doen zien, dat zij tot aan den metacarpus en meta-

tarsus uit het gewone getal beenderen zijn zamengesteld, en dat deze slechts daarin van den natuurlijken toestand verschillen,
dat zij korter en dikker zijn. — Het blijkt dat de metacarpus en metatarsus in stompe knobbels uitloopen, en dat derhalve
de leden van vingers en teenen ontbreken. — In a is het metacarpaal-been zigtbaar van den buitensten valschen vinger.

Fig. S. De korte en aanmerkelijk verbreede tong van gemeld kalf, zich geheel en al voegende naar het korte en bree-
de verhemelte.

Fig. 1. Ontleding der halstreek van gemeld kalf, in welke na het terugslaan der m. m. sterno-hyoidei a, o blijkt,
dat het hart in zijn hartezakje, en met de longen ligt aan het achterste gedeelte van den hals, vlak vóór de uiteenwijkende
helften des borstbeens. Het hartezakje b is geopend , om het hart c te doen zien. Daar naast vertoont zich de linkerlong
d. Uit het hart komt eene enkelvoudige slagader e, welke in f de regter, in ^ de linker carotis primitiva , in h de linker
ondersleutelbeens-slagader en i den gemeenschappelijken stam voor de tusschenribbige slagaders en de binnenste borstbeens-
slagader afgeeft; l is de linker vagus, welke zich om den boog der aorta heenslaat, tot vorming der terugloopende zenuw;
m, m zijn de beide strotaderen, welke, na hare vereeniging met de ondersleutelbeensaderen, tot linker en regter voorste
holle ader worden.

Fig. 2. Hart van het kalf aan de voorvlakte. Het blijkt uit eene in uitwendigen omvang enkelvoudige kamer te bestaan
1, met welke in 2 een zeer uitgezet regter-, en in 3 een veel kleiner linkeroor verbonden zijn. üit de kamer komt eene
enkelvoudige slagader, welke vlak bij haren oorsprong de kroonslagader / afgeeft, welke zich weder in tweeën spUtst, ea
naast hare takken die van de kroonaders heeft, welke ik niet noodig geacht heb, door afzonderlijke letters aan te duiden. --
Voorts komen uit dezen enkelvoudigen slagaderlijken stam de twee carotides primitivae a, c, de twee ondersleutelbeens slag-
aders b, d, en de stam e, uit welke de tusschenribbige slagaderen en de binnenste borstslagader ontspringen. ~ in f, f ver-
toonen zich de longslagaders, welke uit den achterwand der gemeenschappelijke slagader voortkomen. In g is de regter-, in
k de linker voorste holle ader.

Fig. 3. Achtervlakte van hetzelfde hart, in welks regterboezem bij g de regter-, bij k de linker voorste holle ader,
en bij h de achterste holle aderen inmonden. In i, i, i, i vertoont zich de inmonding der vier longaderen. — De overige
letters hebben dezelfde beteekenis als in fig. 2.

Fig. 4. Hetzelfde hart door eene dwarssnede geopend en zoodanig geplaatst, dat men er vlak van voren inziet. — Het
blijkt, dat er een onvolkomen middelschot a is , hetwelk het hart in twee vakken verdeelt, een grooter b, b, b, hetwelk de
plaats van regter hartkamer vervangt, en een kleiner hetwelk men voor linker hartkamer kan houden; c, c, is de om-
trek van het onvolledig driepuntig klapvlies, hetwelk de afsluiting van den aderlijken mond der kamer te weeg brengt; d, d
zijn de twee halvemaansgewijze klapvliezen , welke de afsluiting van den slagaderlijken mond vormen; f is het eirond gat,
waardoor de beide boezems onderling gemeenschap oefenen.

Fig. 5. Binnenvlakte van het onderst segment van hetzelfde hart. In o vertoont zich het benedenste gave gedeelte van
het middenschot, waardoor het hart verdeeld wordt in eene groote regter hartkamer c, c, c, uit welke de enkelvoudige slag-
ader oorsprong neemt, en in eene kleine linker kamer — Uit den bodem der regter kamer rijzen twee piramidaalvormige
spieren op , uit welke peesdraden voortkomen tot vasthechting van het onvolkomen driepuntig klapvlies.

Fig. 6. Voorvlakte van den schedel van het kalf, in welke de zonderhnge breedte van het aangezigt, als ook deszelfs
platte gedaante en het naar voren uitspringen van de onderkaak zich duidelijk vertoonen.




	1

• ràft



V	■ri iff.\'. - ^îy

Haecce tabula est destinata ilii deformi pedis condilioni, quae pes vel talipes varus dicitur. — Quemadmodum T. II, p.
194 dictum est et fig. \\ et 2 patet, sub isto nomine intelligitur tam abnormis pedis flexio, ut margo externus basin ejus efii-
ciat, apex autem sursum et introrsum, margo internus directe sursum, dorsum extrorsum, planta introrsum dirigantur. Su-
pra dorsum pedis, quod extrorsum vertitur , eminentia est, a tuberculo astragali formata. Cutis ibi a bene multis plicis est
sulcata. Hallux prae reliquis digitis eminet; omnes digiti sunt abnormi ratione flexi. Planta pedis est cava, et pes totus
inflexus. — In majori vitii gradu, pes deorsum flectitur, ita ut dorsum solo imponatur, quemadmodum fig. 5 patet.

Calx in genere ita introrsum flectitur et elevatur, ut solum attingere nequeat. — Vitiosa tamen conditio, non ad
pedem restringitur, sed per alias partes extremitatis inferioris extenditur. Tota extremitas, a pede varo deformis, non bene
evoluta videtur; ejus musculi sunt emaciati; solitus gastrocnemiorum tumor deficit; pes est macilentior et frigidior quam pes
sanus; genu introrsum flectitur, et patella est minor quam in conditione naturali; quemadmodum etiam fig. 4 patet. Ex-
inde et e vitiosa pedis conditione facile determinatur quam vim pes varushabere debeat instatum, gressumque hominis (D.II, bl.198).

Ossa tarsi, propter vitiosam pedis conditionem, valde a norma aberrant. Hoc praesertim patet fig 4—16, si comparentur
cum fig. 7, 9, 11 et 12, quae conditionem naturalem repraesentant. Praesertim a norma aberrat astragalus. — Si hic (fig. 6)
cum fig. 7, astragalum bene formatum exhibente, comparetur, patet eum prorsus formam suam amisisse, ita ut factum sit os
minimum et parum convexum, in cujus superficie superiore deficit sulcus, qui cum superficie convexa ossis tibiae ginglymum
angularem efficit. — Ambae superficies laterales, quibus malleoli formantur, sunt parum evolutae, et si astragalus cum osse
calcis eonjungatur, patet, illum ita extrorsum et retrorsum esse depressum, ut sustentaculum cervicis tali (fig. 8, o) exinde
prorsus liberum et nudum sit factum. — Tuberculi loco, quo conjungitur cum osse naviculari, tantum est superficies plana,
irregularis (fig. 6 , a), cui apponitur os naviculare. Os calcis (fig. 8), si comparetur cum osse calcis bene constitute (fig. 9),
minus deforme apparet quam astragalus. Est paululum introrsum flexum, angustum et tuberculo minus magno, marginem
acutum referente, praeditum, cui pes partim institisse videtur. Ejus processus, cum quo tendo Achillis conjungitur, est in-
trorsum incurvatus, ita ut durante vita parum tantum conspicuum esse potuerit. Sustentaculum cervicis tali (fig. 8, a) con-
fluit cum superficie articulari, quae ad sustinendum corpus astragali est destinata, et valde est emaciatum. — Os naviculare
magis a norma aberrat, quemadmodum patebit, si comparetur fig. 10 cum osse naviculari bene constituto (fig. 11).
Ejus pars interna fig, 10 a est bene evoluta et transit in tuberculum eminens; sed extrorsum valde angustum redditur, ita

ut ubi lamina ossea tenui lerminetur. Oblique dirigitur a parte externa versus internam, unde tuberculum ossis navicularis,
quemadmodum praesertim fig. 4 patet, prope malleolum internum est situm, qui propter flexionem ossis tibiae anterior!
versus, illi quasi obviam it. ~ In nonnullis casibus ambo ossa ita sibi invicem sunt propioqua, ut articulum effecerint. ~
Tria ossa cuneiformia, (fig. 14, 15 et 16) nullam fere mulationem subeunt. - Eandem directionem tenent atque os
naviculare, et hinc introrsum et sursum inclinantur. Os cuboideum (fig. 12) hac in re differt a conditione naturali,
quod intus contorqueatur et valde emaciatum sit, quemadmodum patebit, si comparetur com osse cuboideo bene constituto
(fig. 15). Hinc ossa primae seriei in tarso veluti circa eorum axin convertuntur, ut praesertim fig. 4 et 5 patet. —
Necesse est, ut ossa metatarsi hancce mutatam directionem sequantur ; hinc explicatur abnormis situs, quem pes acquirit. —
Hisce accedit, quod os tibiae saepe emaciatum et planum (fig. 4) et os fibulae intus incurventur, unde totum crus extus fit
cavum, et malleolus internus anteriora versus, externus retrorsum tendunt. — Omnia haecce tarsi vitia non ab initio
adsunt, sed quemadmodum plenius dixi T. H, pag. 199, tantum effectus sunt temporis quo vitium duravit.

Tamquam varietas pedis vari est notandus ejus situs vitiosus fig. 17 depictus, cui scoütetten nomen dedit pedis vari cal-
canei. In eo tantum calcaneum solo insistit, dum omnia reliqua pedis ossa directione obliqua ab eo sunt remota, et dorsum
pedis angulum acutum facit cum superficie antica tibiae. Margo internus sensim magis elevatur quam externus, unde planta
pedis obliquam acquirit superficiem a parte antica versus posticam, et a parte interna versus externam. Haecce inffexio prae-
sertim fit in articule ossis cuboidei cum osse calcis, et ossis navicularis cum osse cuboideo, unde siinul ossa cuneiformia in-
clinantur. Tendines musculorum extensorum digitorum, nempe extensor proprius hallucis, extensor communis quatuor digi-
torum valde sunt tensi. ~ Docente scoütetten, abnormis haecce pedis conditio semper est congenita, et lenius incipiens ,
progrediente aetate, gravior redditur et tandem in anchylosin ligamentosam transit.

Fig. 1 et 2 repraesentant superficiem externam et internam pedis vari, in infante nonnullorum mensium, e museo Ho-
viano Amstelodami.

Fig. 5 est imitatio ad dimidiam magnitudinis partem facta imaginis, quam dedit vir dar. scoütetten Mémoire sur la
cure radicale des pieds-bots, Paris, 1838. Exhibet eam pedis vari formam, in qua pes adeo inflectitur, ut dorsum solum attingat.

Fig. 4. Extremitas inferior pede varo deformis , e «o VroUkiano, ad dimidiam magnitudinis partem depicta , in qua
ossium mutationes apparent, quas supra descripsi.

Fig. 5. Pes dexter varus, magnitudine dimidia parte deminuta, e museo VroUkiano. — Praeter vitia supradicta , etiam
sunt memoranda puncta ossificationis abnormia a, b, quae ab attritu in margine externo pedis nata esse videntur.

Fig, 14, IS et 16. Ossa cuneiformia pedis vari. Fig. 6—16 praeparata sunt e ftiuseo VroUkiano.

Fig.. 17. Iroitatio est, ad magnitudinis partem dimidiam facta, imaginis, quam dedit scoütetten , quaeque eam formam
pedis vari exhibet, quam, vir doctissimus dixit pedem varum calcaneum.

Deze plaat is toegewijd aan die tegennatuurlijke rigting van den voet, welke den naam voert van binnenwaartschen
klompvoet (pes of talipes varus). Gelijk D. II, bl. 194 nader gezegd is, en uit fig. 1 en 2 blijkt, verstaat men, onder dien
naam, eene zoodanige tegennatuurlijke ombuiging van den voet, dat hij door den buitenrand, de grondvlakte daarstelt, ter-
wijl de punt naar boven en naar binnen, de binnenrand regt naar boven , de rug naar buiten , de voetzool naar binnen
gerigt wordt. — Op den buitenwaarts gekeerden rug van den voet is eene verhevenheid, welke door den knop van het
kootbeen gevormd wordt. -- De huid is aldaar met vele plooijen doorgroefd. De groote teen slaat boven de overige ;
allen zijn tegennatuurlijk gebogen. — De voetzool is hol , en de geheele voet doet zich gekromd voor. — Bij eenen
hoogeren graad van misvorming buigt zich de voet naar beneden om , en kan hij eindelijk met den rug op den grond
komen te liggen , gelijk uit fig. 3 blijkt. — De hiel is zoodanig naar binnen omgebogen en opgewipt , dat hij den grond
niet bereikt. De misvorming bepaalt zich echter niet tot den voet, maar strekt zich ook over andere gedeelten van de
onderste ledematen uit. — De geheele extremiteit, welke door horrelvoet misvormd is, schijnt in ontwikkeling te-
ruggebleven ; hare spieren zijn vermagerd; de gewone opzwelling van de kuitspieren ontbreekt: de voet is magerder, kouder,
dan een gezonde voet; de knie is binnenwaarts gebogen, eu de knieschijf kleiner dan in den natuurlijken toestand , gelijk
ook uit fig. 4 blijkt. — Hieruit en uit de misvorming van den voet laat zich dan ook de invloed afleiden, welken de horrel-
voet op den stand en op de beweging des ligchaams moet uitoefenen (zie D. H bl. 1SS).

De beenderen van den voetwortel ondergaan, door het gebrek, meer dan eene gewigtige verandering. Fig. 4—16 ma-
ken zulks duidelijk, vooral zoo men de misvormde beenderen vergelijkt met fig. 7, 9, 11, 12, welke den natuurlijken toe-
stand voorstellen. Het meest wijkt het kootbeen af. Zoo men het met fig. 7, een welgevormd kootbeen voorstellende,
vergelijkt, blijkt, dat het geheel en al zijne eigenaardige gedaante verloren heeft, en tot een nietig en weinig gewelfd been
geworden is, aan welks bovenvlakte de sleuf gemist wordt, welke dient, om met de eigenaardig gewelfde oppervlakte van
het scheenbeen een hoekscharnier-gewricht te vormen. — De beide zijdelingsche geledingsvlakten voor de enklaauwen zijn
weinig ontwikkeld, en zoo men het kootbeen met het hielbeen in verband brengt, blijkt, dat het eerste zoo verre naar buiten
en naar achteren verschoven is, dal hei sustentaculum cervicis tali (fig. 8, a) zich hierdoor geheel vrij en onbedekt voordoet,
In plaats van knobbel, ter geleding met het scheepsgewijze been, is er niets dan eene ongewelfde en onregelmatige
oppervlakte (fig. O, a), tegen welke het scheepsgewijze been aanligt.

Het hielbeen (fig. 8), vergeleken met een welgevormd hielbeen (fig. 9), blijkt veel minder misvormd te zijn. — Het
is iets of wat naar binnen omgebogen , smal en van eenen zeer weinig ontwikkelden knobbel voorzien , welke, als het ware,
eenen scherpen kant vormt, waarop de voet voor een gedeelte schijnt gerust te hebben. — Zijn uitsteeksel, waarmede
zich de pees van achilles verbindt, is naar binnen omgebogen , zoodat het, gedurende het leven, weinig zigtbaar zal ge-
weest zijn. Het sustentaculum cervicis tali (fig. 8, a) is met de geledingsvlakte voor het ligchaam van het kootbeen ineenge-
smolten en sterk vermagerd. — Veel meer wijkt het scheepsgewijze been van den natuurlijken toestand af, gelijk uit de verge-
lijking van fig. 10 meteen welgevormd scheepsgewijze been (fig. 11) blijkt. — ^iji^ binnenst gedeelte (fig. 10, ö) is vrij wel
ontwikkeld , en loopt in eenen uitpuilende knobbel uit, maar naar buiten versmalt zich het been op eene aanmerkelijke wij-
ze , en eindigt het aldaar in eene dunne beenplaat. Zijne rigting is schuins van buiten naar binnen, zoodat de knobbel
van het scheepsgewijze been, gelijk vooral uit fig, 4 blijkt, digt bij den binnensten enklaauw komt, welke door de omwrin-

Septem primae hujus Tabulae figu rae depingunt infantem deformem, in quo pedes vari manus abnormi ratione incur
vatae conjunguntur cum leviori isto sympodiae gradu, qui ad conditionem naturalem transitum facit. - Imagines debeo
dar», cruveilhier, Anat. pathol. du corps humain, Tom. I, Livr. 2, PI. 2, et brevem hnjus infantis descriptionem jam
dedi T. II, p. 152. _ Patet eum deformem esse:

1® summo pedis vari gradu, utroque latere obvio, ita ut utriusque pedis superficies superior deorsum et retrorsum,
planta e contra sursum et anteriora versus sit inclinata ;

20 congenita manuum inflexione eam formam exhibente, quam lode dixit talipo-manum varam ;

6« minimo sympodiae gradu, cujus mentio jam est facta in explicatione Tab. LXXI , in qua dixi infantem ibi depictum
transitum facere ad eum, quem hacce Tabula exbibeo. Patet haecce sympodia: ossibus iliacis retrorsum indinatis; osse sacro
imperfecte, retrorsum inflexo, ibique apicem sursum devatum referente; spinis iscbiaticis invicem connatis, quae transitum
quasi faciunt ad scutum simplex , sympodiae proprium . et a connatis ossibus iliacis formatum ;

8« defectu renis sinistri ; dextri tantum primordium adest; capsula suprarenalis ibi major est quam ren.

Fig. 1 exhibet infantem masculinum recens natum. qui conservatur in museo Parisiensi, cui nomen est Cabinet de la
maternité, depictum magnitudine dimidia parle deminuta. Atresia ani afficilur ; perineum est valde latum , ejus raphe defi-
cit; partes sexuales valde eminent; scrotum est vacuum; extremitates inferiores, cruribus valde extensis, diriguntur versus
superficiem anticam corporis. Ita ut margines externi pedum mentum attingant. Pes dexter prorsus tibiae applicatur, et ita
emadatus apparet, ut vix partem dimidiam pedis sinistri aequiparet; genu dextrum introrsum infleclilur; manus dextra inflec-
titur versus latus radiale antibrachii, et tantum quatuor possidet digitos, dum pdlex deficit. Latere sinistro eadem appa-
rent extremitatum vitia , sed minori gradu.

Fig. 2. Imago r^mpagis osseae pelveos et extremitatum inferiorum. In pdvi verum cavum sive ila dicta pelvis minor

deficit ; ambae spinae ischiaticae adeo ad se invicem accedunt, ut se fere attingant, et tantum membrana fibrosa interme-
dia separentur; hinc exitus pelveos in duo intervalla est divisus, quorum posterius est magnum, anterius parvum. Omni at-
tentione digna est comparatio hujus pelveos cum ea infantis recens nati, quem Tab. LXXI depinxi ; si in eo spinae ischiati-
cae magis ad se invicem adcessissent, exinde forma fuisset orta, quam hacce tabula exhibeo. — Hinc figura altera alteram
illustrât. — In coxarum articulis femora inde ah ortu luxata videntur. — Ligamenta capsularia adeo sunt laxa et mollia, ut
femorum capita non includant, sed haec adeo sunt libera, ut acetabulis non contineantur, sed potius superficiebus externis
ossium iliacorum adjaceant. — Ligamentis capsularibus apertis, patet ligamenta teretia esse valde tenuia et longa, capitum
femoralium locum tenere superficies planas, imperfectas, veluti attritu destructas, et hinc eongruas cum forma femoris luxati,
quam Tab LXXXIV, Fig 1 et 2 exhibeo. — Pedes vari ulteriori descriptione non indigent ; de iis enim sufficiunt, quae ex-
plicatione Tab. LXXX attuli.

Fig. 5. Pelveos superficies postica , ut bene pateant directio plana ossium iliacorum, parva distantia inter spinas ischia-
ticas , earum conjunctio, laminae fibrosae ope, et ossis sacri inflexio sursum. — Fig. 2 et 5 patet, pelveos minoris exitum
in duo intervalla esse separatum, posticum majus, anticum minus.

Fig. 4. Compagem osseam exhibet extremitatis dextrae superioris hujus infantis, cujus manus non tantum est inflexa,
sed pollice caret. CauvmniER affert etiam abesse os multangulum majus. Adsunt nuclei cartilaginei reliquorum carpi ossium.

Fig. S. Repraesentat, ad comparationem instituendam, extremitatem deformem alterius infantis , in qua similis apparet
manus incurvatio. — Adsunt etiam tantum quatuor digiti ; deficit pollex ; os ulnae est integrum ; sed ossis radii loco tantum
pars superior adest.

Fig. 6. Partem exhibet pelveos infantis Fig, 1 depicti, qua ea cloacae forma exhibetur, in qua intestinum rectum non
tantum meatum habet in vesicam urinariam , sed cum ea coalescit. — Omni attentione dignum est hancce cloacae formam\'
et atresiam ani cum sympodia esse conjunctas ; a intestinum rectum ; b vesica urinaria ; c, c uretheres ; d urethra.

Fig. 7, Intestinum rectum et vesica urinaria ejusdem infantis. Vesica urinaria est aperta, ut in a orificium pateat,
quo intestinum rectum meatum habet in vesicam urinariam.

Fig, 8, Pes dexter, depictus ad dimidiam magnitudinis partem, juvenis 22 annorum, Amstelodami degentis, deformis
vitio, cui pedis equini nomen est datum. — Pes eam formam refert, quam T. II, p. 207 descripsi. Calx directe sursum est
protracta, ita ut pedis dorsum fere in eodem piano sit situm ac superficies antica cruris, ut apices tantum digitorum pedis solum
attingant, et a pondéré corporis anteriora versus flectantur. Quam maxime notandum est totum latus dextrum corporis mi-
nus esse evolutum sinistro.m Hoc primo loco in facie patet, cujus musculi dextri in risu el loquela minorem actionem mon-
strant quam sinistri. Distinctius tamen patet haecce vis minor in extremitatibus ; scapula de.xtra est minor; brachium dex-
trum non tantum est debilius et brevius sinistro , sed musculi flexores sunt fortiores quam extensores ; antibrachium tantum
m angulum extendi potest, manus non prorsus resupinari potest ; si juvenis digitos extendere tentât, phalanges ungueales
manent inflexae ; manus ita est iners, ut nullus labor ea perfici possit.

In extremitate inferiore os iiiacum dextrum magis eminet quam sinistrum ; femur et crus simul sumta uno pollice sunt
breviora, quam par est, et licet bene sint formata, musculos tamen habent debiliores. — Pes est equinus, cujus fulcrum
praesertim constituitur metatarsi articule cum halluce ; margo externus pedis est sursum ductus; malleolus externus vix, in-
ternus e contra et astragalus valde eminent. — Omnia haecce vitia inde ab ortu adsunt.

De zeveo eerste figuren dezer plaat zijn gewijd aan de beschrijving en afbeelding eener menschelijke misgeboorte, in
welke zich, hij horrelvoet en bij tegennatuurlijke kromming der handen, de allerminste graad van sympodia en derhalve de
meest mogelijke toenadering tot den natuurlijken toestand voegt. ~ De afbeeldingen zijn ontleend aan Cuove.lhieu Anat.
pathol. du corps humain. Tom. I. Livr. 2, PJ. g. „ jn korte bewoordingen is van deze belangrijke misgeboorte reeds door
mij melding gemaakt, D. II, bl. 152. — Het blijkt, dat zij misvormd is:

door eenen hoogen graad van horrelvoet ter wederzijde, zoodat de rug van eiken voet naar beneden en naar achteren,
de zool naar boven en naar voren gekeerd is ■

2« door aangeboren kromming der handen, in dien vorm, aan welken lode den naam heeft gegeven van
vara, en welken ik D, II, bl. 211 klomphand heb geheten;

6« door dien minsten graad van sireenvorm, van welken reeds bij pl. LXXl spraak geweest is, in welke de aldaar afge-
beelde misgeboorte gezegd wordt zich te hechten aan de hier voorgestelde. Deze sireenvorm blijkt: uit den vlak naar ach-
teren gekeerdeu stand der darmbeenderen, uit het onvolkomen heiligbeen, hetwelk naar achteren als omgebogen is, en zich
als eene opgewipte punt voordoet, uit de ineensmelting der zitbeenderen, waardoor eene toenadering wordt te weeg gebragt
tot het enkelvoudige schild, aan den sireenvorm eigen, en door het ineensmelten der beide darmbeenderen te weeg\'glbragt\'\';
door ineensmelting van den endeldarm met de urinblaas;

8« door gemis eindelijk van linkernier, de regternier is slechts rudimentair, de bijnier is aldaar grooter dan de nier.

Al de bijzonderheden van deze menigvuldige gebreken zal ik door de nadere beschrijving der figuren trachten duidelijk
te maken.

Fig. 1, stelt ter halve grootte eene mannelijke, voldragene vrucht voor, behoorende tot het Cabinet de la maternité te
Parijs, waarin de aars blijkt gesloten te zijn; de bilnaadstreek is zeer wijd; de naad ontbreekt; de welgestelde
mannelijke voortplantingswerktuigen zijn sterk naar boven gedrongen ; de balzak is ledig , de onderste ledematen zijn met
uitgestrekte schenkels gerigt tegen de voorvlakte van het ligchaam , zoodat de buitenranden der voeten de kin raken ; de
regtervoet is geheel naar het scheenbeen omgebogen, en zoodanig vermagerd . dat hij ter naauwernood de helft bereikt der
grootte van den linkervoet; de regterknie is naar binnen omgebogen ; de regterhand is omgebogen naar de spaakbeenszijde
van den voorarm , en heeft slechts vier vingers, dewijl de duim ontbreekt. Ter linkerzijde vertoonen zich dezelfde gebre •
ken der ledematen, maar in eenen minderen graad.

Fig 2. Afbeelding der beenige zamenstelling van bekken en onderste ledematen. _ In het bekken ontbreekt de

eigentlijke bekkenholte of het kleine bekken; de twee zit-beendorens komen zoo digt bij elkander, dat zij elkander bijna raken,
en slechts dpor eene bandachtige tusschenstrook gescheiden zijn ; hierdoor is de uitgang des kleinen bekkens in twee ruim-

ten gescheiden, waarvan de achterste vrij groot, de voorste zeer naauw is. - Belangrijk is het, dit bekken te vergelijken

met dat van het op pl. LXXI afgebeelde misvormde kind; zoo de zitbeen-dorens in deze nog digter bijeengekomen waren,

zoude daaruit de hier afgebeelde vorm ontstaan zijn. - Op eene onbetwistbare wijze heldert de eene figuur de andere op.

In de heupgeleding openbaart zich aangeborene ontwrichting. De gewrichlsbeursbanden waren zoo slap en los, dat zij de dij-

beenshoofden niet omsloten, maar deze eene zoo vrije speling hadden, dat zij tegen de buitenste darmbeenvlakten aanlagen,

in plaats van in de heupkommen bevat te worden. ™ Bij de opening der beursbanden bleek, dat de ronde banden zeer tenger

en lang zijn, dat de plaats van dij beenshoofden vervangen wordt door platte, onvolkomene oppervlakten, welke zich voordoen

even als of zij gesleten waren, en derhalve herinneren aan de aangeboren dijbeensontwrichting, welke ik pl. LXXXIV, fig. i

en 2 heb afgebeeld. — De door horrelvoet misvormde voeten vorderen geene nadere beschrijving , na hetgene daarover in
de verklaring van pl. LXXX gezegd is.

Fig. 5. Het bekken aan de achtervlakte afgebeeld , om dea vlakken stand van de darmbeenderen , de toenadering van

de zitbeen-dorens, hunne vereeniging door eene bandachtige strook, en het opwippen van het heiligbeen te doen zien. -

Uit fig. 2 zoo wel als uit fig 5 blijkt, dat de uitgang des kleinen bekkens verdeeld is in twee ruimten , eene grootere,
achterste, en eene kleinere, voorste.

Fig, 4 stelt hel geraamte voor der regter bovenste extremiteit van dit kind, waarin behalve de misvormde ombuiging
der hand, hel duidelijk is, dat de duim ontbreekt. Crüveilhier zegt, dat ook gemist wordt het groot veelhoekig been. -
De kraakbeenige kernen der overige beenderen van den handwortel zijn aanwezig.

Fig. 8 geeft ter vergelijking de afbeelding der misvormde bovenste extremiteit van een ander kind, in welke zich de-
zelfde ombuiging der hand vertoont. Er zijn ook maar vier vingers; de duim ontbreekt; de ellepijp is gaaf; maar van het
spaakbeen bestaat slechts het bovenste gedeelte.

Fig. 6 doet een gedeelte van hel bekken der misvormde, in fig. i afgebeelde, vrucht zien, waaruit blijkt, dat zij lijdt

aan die soort van cloakvorm, in welken endeldarm en urinblaas met elkander in gemeenschap, -en zoo als hier geschiedt,

^elfs ineen gesmolten zijn. Opmerkelijk is het, dal ook hier weder de cloakvorm en gesloten aars worden toegevoegd aan
sireenvorm. a. Endeldarm ; b, urinblaas ; c. uretheres ; d, pisbuis.

Fig. 7. Endeldarm en urinblaas van dezelfde vrucht. De urinblaas is geopend , om bij a de opening te doen zien, door
welke de endeldarm met haar in gemeenschap is.

Fig. 8. De regtervoet, op de helft der grootte afgebeeld, van eenen jongeling, twee en twintig jaar oud, in Amster-
dam levende, misvormd door het gebrek, paardenvoet (pes equinus) geheeten. Hij geeft het beeld der kenmerken, welke ik
D. 11, hl. 207 heb voorgedragen, De hiel is reglstreeks naar boven opgetrokken, zoodat de rug van den voet bijna in eene
cn dezelfde lijn gelegen is met de voorvlakte van den schenkel, de toppen der teenen alzoo alleen den grond raken, en
door de zwaarte des ligchaams genoodzaakt worden zich naar voren om te buigen. Merkwaardig is het, dat de geheele
regter helft des ligchaams gebrekkiger ontwikkeld is, dan de linker. Zulks vertoont zich in de eerste plaats aan het aange-
zigt. welks spieren ter regterzijde veel minder werkdadig zijn, dan ter linkerzijde, vooral bij het spreken en het lagchen.
Duidelijker echter is deze onevenredigheid in de ledematen : het regter schouderblad is kleiner; de regterarm is niet alleen
magleloozeren minder ontwikkeld, maar de buigspieren hebben een belangrijk overwigt boven de uitstrekkers; de voorarm kan
slechts in eenen hoek uitgestrekt worden; eene volkomene achteroverkanteling der hand is onmogelijk; bij eene poging tot

uitstrekking der vingers blijven de nagelleden gebogen; de hand is daarbij geheel magteloos, zoodat met haar bijna niets
kan verrigt worden.

Aan de onderste extremiteit is het regter darmbeen iets hooger dan het linker; dij en schenkel zijn te zamen genomen
een duim te kort, en hoewel regelmatig gevormd, echter minder gespierd, dan aan de linkerzijde. De voet is een pmrden^
voet, bij welken hel steunpunt voornamelijk geleverd wordt door de metatarsaal-geleding van den grooten teen; de buiten,
rand van den voet is opgeligt, en de buitenste enklaauw schier geheel weggedoken; de binnenste enklaauw daarentegen en
het koolbeen puilen slerk uil. AI deze gebreken zijn reeds van de geboorte af aanwezig.

Prima el secunda hujus Tabulae figura sunt dicatae illustrandae praeternaturali pedis inflexioni, pes varus et valgus dic-
tae. - Exemplum pedis valgi datur fig. 1. - Vo. ammon illud in opere Angeb. Chir. Krankh. d. Menschen, Berlin 1842
Tab. XXIV, fig. 1 depromsit e tabulis a viro claro. „ editis. - Patet quemadmodum T. II, pag. 205 dixi, pedem ex-
trorsum esse mflexum, ita ut margine suo interno, convexo et praecipue osse metatarsi primo et halluce insistât solo, et
planta ped.s cum ejus margine externo, concavo extrorsum et anteriora versus dirigatur. Pes igitur eam acquirit directio-

nem extrorsum, genubus introrsum inflexis, ut fere dispositionem imitetur pedis in homine, qui vehiculum propellere
conatur.

Fig. 2, quae imitatio est Tab. XXV, f. 3 viri clari. von ammon, palet, quemadmodum dixi Tom. II, pag. 208, in pede

equino, saepe pedem adeo introrsum inflecti, ut formam pedis vari acquirat. - Est vrtiosa pedis forma, quam büva. dixit
pedem equimim varum.

Rehquae figurae sunt destinatae ad repraesenlationem digitorum, varia ratione inde ab oriu coalilorum. Tom. II, pag. 190
dixi, manus et pedes, in extremitatibus caeterum perfectis, saepe in eo stadio subsislere, in quo nondum in digitos sunt
fissi. - Infans hinc in lucem editur cum digitis, qui in manu vel pede coaliti videntur. - Nequaquam tamen vera est con-
cretio, stricto enim sensu vitium potius fissionis defectus foret dicendum. - Summus ejus gradus depingitur fig 5 4 S
et 6 manus et pedes exbibentibus, iu quibus communis massa digitorum locum tenet. - Debeo istas figuras orrom Monstr
sexcent. descr. anat Tab. XXI fig. 4, 5, 6, 7. In infante faeminioo, recens nato, in quo bene multa alia sunt formationis
v.ua, manus ambae pollices gerunt separates, sed in reliquis digitis usque ad apices coalitis , ungues sola sunt separationls
Signa. - In pedibus (fig. S et 6) halluces paululum distinguuntur, sed reliqui digiti usque ad apices sunt concreti, licet
Singuli unguibus praediti. - Fig. 7 exhibet minorem ejusdem vitii formam, quam etiam ottoni Tab. XXI fig. 5 debeo. ~
In infante faeminino undecim hebdomadum, labio leporino et palato fisso laborante et uterum bicornem habente, digitus se-
cundus et tertius manus sinistrae caeterum bene constitutae, sunt per totam longitudinem coahti. - Sunt, quemadmodum
fig. 7 patet, membranae ope invicem conjuncti; in superficie dorsali sulcus inter eos apparet , et eorum partes extremae un-
guibus indicantur. - Cum digito quarto connectitur tertius, per brevem membranam. - lo manu dextra, quam non de
pinxi, membrana, quae conjuctionem efficit inter digitum secundum et tertium, tantum usque ad phalangem secundam ex-
tenditur. Minimus vitii gradus est, si digiti, quemadmodum fig. 8 patet, brevis tantum membranae ope, non ultra pos

ticam phalangem invicem sunt conjuncti. Repraesentat haecce figura manum faeminae adultae, quam, magnitudine dimidia
parte deminuta, imitatus sum ex ottoms opere jam saepe citato. — Ambae ultimae hujus Tabulae figurae demonstrant, ean-
dem vitii formam etiam inveniri in mammalibus bisulcis. — Fig. 9 et 10 nempe referunt extremitates anticas Suis, ab ottone
Tab. XXI, fig. 8 et 9 depictas. — In altera tantum phalanges anticae sunt coalitae, in altera etiam mediae. — Per se pa-
tet ungulam tunc esse simplicem.

Fig. 7. Digitus secundus et tertius coaliti, in infante faeminino undecim hebdomadum.

Fig. 8. Manus faeminae adullae , magnitudine dimidia parte deminuta, in qua digitus tertius et quartus tantum usque
ad ultimam phalangem sunt coaliti.

Fig. 9 et 10. Extremitates anteriores Suis scrophae, in quibus vel phalanges ungueales tantum (fig. 9) vel hae et simul
mediae invicem sunt concretae.

De beide eerste figuren dezer plaat zijn gewijd aan de tegennatuurlijke kromming van den voet, welke met den naam

van binnen- en buitenwaartschen klompvoet wordt bestempeld. - Een voorbeeld van bnitenwaartsehen klompvoet wordt

mfig. 4 gegeven.-VoN am,ion heeft het in Chir. Krankh. d. Menschen, Berlin 184S, Tah XXIV, Fig. 1 ontleend aan

DKCPEcn. _ Het blijkt, gelijk ik D. H, bl. 205, gezegd heb, dat de voet naar buiten omgedraaid is, zoodat hy met zijnen

bollen binnenrand en voornamelijk met het eerste voorvoelsbeen en met den grooten teen op den grond komt te rusten, en

de voetzool, met den hollen buitenrand van den voet, naar voren en naar buiten gekeerd is. » De voet krijgt derhalve

eenen zonderlingen stand naar buiten niet naar binnen ingebogen knieën, zoodat hij eenigzins de gesteldheid nabootst van
iemand, die eene schuifkar voorstuwt.

In Fig. 2 wordt aangeduid, als nabootsing eener afbeelding van von ammon. Tab. XXV, Fig. 5, dat, gelijk ik D H bl
208 gezegd heb, bij paardenvoet, de voet zich zoodanig naar binnen kan ombuigen, dat hij tot den wm van binnen-
waartschen horrelvoet fpes varnsj nadert. Dat is, hetgene büval noemt, pied equin varus. - De overige figuren zijn bestemd
tot afbeelding der verschillende vormen van ineensmelting der vingers en teenen, welke als aangeboren gebrek kunnen voor-
komen. - In D.n, bl. 190, heb ik gezegd, dat, bij overige voltooijing van de ledematen, de handen en de voeten op dien
lagen trap van ontwikkeling kunnen terugblijven, op welken zij zich nog niet in vingers en teenen gesplitst hebben Het
kind komt dan ter wereld met vingers of met teenen, die ineengesmolten schijnen. - Deze ineensmelting is intusschen
slechts schijnbaar, aangezien het wezen van het gebrek gelegen is in een gemis van splitsing. Als hoogste graad dezer mis-
vorming komt in fig. 5, 4, 8, en 6 het volslagen gemis voor van vingers en teenen. wier plaats eene gemeenschappelijke
massa vervangt. Ik heb deze figuren aan otto ontleend, Monstr. seweent. descript. anat. Tab. XXI Fi- 4 5 6 en 7 In
een pas geboren vrouwelijk kind, met menigvuldige andere misvormingen, zijn aan de handen , (fig\' 5 en 4) de duimen ge-
scheiden, maar de overige vingers, hoewel met gescheiden nagels tot aan de toppen, ineengesmolten. Aan de voeten (fig S

en 6) zijn alleen de groote teenen iets of wat gescheiden; al de overige teenen zijn tot aan de toppen aaneengehecht maar

& rig. / stelt eenen mmderen graad voor van dezelfde misvorming, ook aan otto Tab XXI

Fig. 5 ontleend. - In een vrouwelijk kind, hetwelk elf weken geleefd heeft, werd bij hazelip, gespleten verhemelte en\'twee\'

hoornige baarmoeder, aan de overigens welgevormde linkerhand, ineensmelting gevonden van den tweeden en derden vinger

over hunne geheele lengte. - Zij zijn, gelijk uit fig. 7 blijkt, onderling dooreen vlies verbonden; aan de rugvlakte is

n unger slecht, tot aan het tweede lid. _ De minste graad van misvorming is, .oc de vingers, gelijk i„ flg 8 slechts

aoor een zeer kor. vlies met het achterste lid verbonden zijn. - Het is de hand eener volwassene vrouw o " e h\'el d

j , a aan oito, lab. XXI, F. 8 en 9. In de eene bepaalt zich de vereenvoudiging tot het voorste lid in

de andere strek, zij zicb uit tot het middelste lid. Dat de hoef alsdan enkelvoudig is, vordert geen betoo;
i\'ig- 1. Buitenwaartsche klompvoet.

Fig. 2. Paardenvoet met binnenwaartschen klompvoet gecompliceerd. Pes eguinus varus.
Fig. 5. Regterhand \\

Fig. 5. Regtervoet ) ongescheidene vingers en teenen van het hierboven beschreven zeer misvormde kind.

Fig. 7. Ineensmeltiug van den tweeden en derden vinger bij een vrouwelijk kind van elf wekeu.

Hac et quatuor sequentibus tabulis vitium congeuitum describere et repraesentare volui, de quo in opere meo tacui, que-
niam tunc nondum mihi persuasum erat, illud in gremio materne nasci. De femore loquor inde a primo ortu luxato,
simul autem de eodem dicam, in homine adulto, ab injuria externa e sede sua dimoto. — Ambo haec vitia simul esse trac-
tanda putavi, quoniam quoad effectus eodem redit, utrum femur , a formationis errore, an a causa externa ex acetabulo
sit propulsum. — Ita locum, quem antea vacuum reliqui, supplere conabor, atque hoc argumentum fateor me praecipuo
studio explicare. — Etenim et hic mihi contigit aedificium ulterius extruere, cujus prima fundamenta posuit antecessor,
quem ut fdium decet, summa reverentia colo. Felicem me praedicabo, si peritissimus judex, cujus laudes recentes me quam
maxime erigunt, in hisce paginis iterum manifestatum inveniet istum scientiae amorem , quem hereditarium dixit.

Tribus primis tabulae figuris a parte antica, postica et laterali habitum externum depingo vitiosae corporis conditionis,
a femore sinistro luxato ortae. — Eas debeo viro clarissimo ch. g. pravaz [Traité the\'orique et pratique des luxations conge\'ni-
tales du femur, li^on&i Vans , 4®.). — Earum examine ea patefieri puto, quae vitium propria habet, si unum tantum cor-
poris latus attigerit. Si a superficie antica (fig. 1) incipiamus, patet ossium iliacorum situm non esse veluti in conditione normali.—
In latere, ubi femur est luxatum , crista ilii est distincte sursum mota, sed simul spina iliaca anterior et superior deprimitur,
unde magis ad pubis articulum accedit. — Hinc regio inguinalis quasi cava apparet, et labium majus vulvae extrorsum et
sursum versus extremitatem luxatam trahitur. — Haec, propter ejus sedem nimis elevatam, brevior apparet et revera est
macilentior quam in latere sano. Ejus pars extrema superior magis extrorsum eminet, trochanter ad cristam ilii accedit. —
Bene multa eorum etiam patent in superficie postica (fig. 5), ubi praesertim distinguuntur plica clunium magis elevata et latior
nec non genu et crista ilii sursum protracta , in latere quo femur est luxatum. — Fig. â vitium a latere exhibet, ut bene
pateat lumborum excavatio, qui est solitus luxati femoris effectus. — Tres hae imagines externum vitii habitum referunt in
puella trium vix annorum , quam sanare tentavit pravaz.

Formae externae repraesentationem praemittendam esse censui descriptioni anatomicae , ad quam nunc transeo, dein
rediturus ad effectus generales, quos vitium exercet in corporis habitum. Hinc fig. 4 superficies antica, fig. S postica ex-
hibentur pelveos faeminae septuagenariae, cujus cadaver anno 184S, mihi in Theatro anatomico fuit allatum. In ea caput fe-
moris sinistrum est luxatum. — Exinde fig. 4 conspicitur mira formae mutatio in acetabulo, quod vacuum est factum , cujus
ambitus, quemadmodum verissime dixit pater meus {Over hetgeen bij den méiisch, na onherstelde heupontwrichting, hetzij
aangeboren, hetzij na de geboorte verkregen , wordt te weeg gebragt, in N. Verh. der 1" KL van het Koninkl. Nederl.
Inst. D. VIII, bl. 63) transit in formam triangulam, oblongam et cruribus fere aequalibus praeditam, cujus basis definitur
margine inciso partis inferioris et anterioris acetabuli. — Fere nihil remanet annuli fibro-cartilaginei, qui margini acetabuli

insidere solet, fere nihil primitivae divisionis in duas foveas , nihil superficiei cartilagineae auriculae formam referentis,
quae ejus cavum articulare constituit. — Tota ejus superficies est rudis et inaequalis, et antequam partes molles fuissent sub-
latae, replebatur adipe. — Vir clarissimus g. vrolik formae hujus triangulae originem dérivât a forti tensione, quam subire
debet insertio ligamenti capsularis in margine acetabuli, si femur sursum et retrorsum pellitur. — Haec primo quidem am-
bitum rotundum acetabuli non multum mutat, sed dein efficit, ut continua quasi actione margines superior et inferior aceta-
buli velut comprimantur. ~ Hisce accedit continua pressio, quam exercent m. m. iliacus internus et psoas a parte superiore
et m. obturator externus a parte inferiore et externa acetabuli. ~ Sunt quasi duae potentiae sibi oppositae, quibus acetabu-
lum , propter defectum fulcri interni, resistere nequit.

Altera mutatio, quam subit pelvis depicta in latere, quo femur est luxatum, constat in novi acetabuli formatione supra
et pone antiquum, quemadmodum fig. 4 et S patet. Ut ortus ejus explicetur , necesse est ut sciamus, caput femorale e
sede sua remotum, vel libere suspensum teneri inter musculos glutaeos, ab iisque et a ligamento capsulare ejus movendi
facultatem determinari, vel illud tum statim tum post aliquem temporis lapsum in contactum venire superficiei ossis iliaci.—
Prout duo haecce momenta agant, ut verbis utar auctoris jam saepe citati, vel deest novum acetabulum vel istud formatur.
Si generetur, quemadmodum in pelvi depicta factum est, iterata frictione, quam exercet femoris caput in vasa periostei su-
pra superficiem externam ossis iliaci, haec ad majorem actionem incitare videtur, unde ad substantiae osseae formationem
velut stimulantur. — Aut forsitan hicce attritus destruit periosteum et in ipsam ossis superficiem majorem sanguinis afîluen-
tiam allicit, ut deponatur lympha plastica, basin constituons novi acetabuli. — Ex ea enim lympha plastica formari potest
cartilage, et ex ea dein, progrediente aetate, substantia ossea. ~ Experimentis viri doctissimi wette patet (Luwationes experi-
ments illustratae, Berolini 183S, 4". p. 34 et 3§) in cuniculis saltem, novam fossam articularem acquirere involucrum
cartilagineum, quod in homine non semper fit.

Etiam in ossis femoris capite mutationes obtinent. Amittit istud, quemadmodum fig. b demonstrat, ejus superficiem
globosam, quod pro parte saltem fieri videtur, quoniam ligamentum teres disrumpitur, si femoris caput e sede sua dimoveatur,
Negari nequit simul cum isto ligamento vasa nutrititia in caput femoris transferri. — Si itaque femur ligamentum amittit, vel mox
postquam sit luxatum, vel serius, semper ejus nutritio exinde labefactari debet. - Ejus volumen exinde diminuitur, ejus
ambitus globosus evanescit, et nonnumquam , quemadmodum Tab. LXXXV patebit, ita destruitur , ut vix ejus vestigium
supra collum femoris subsistât.

Altera mutatio, quam subit os femoris e sede sua remotum, apparet in collo breviori quam par est • haec etiam e nu
tritione deminuta explicanda videtur. — Osse femoris e cavitate articulari remoto , tollitur vel omnis vel pro maxima parte
nexus cum ligamento capsular!. - Ob sanguinis aöïuentiam exinde impeditam, colli femoris nutritio minus bene fit.

Neque minori attentione dignae sunt mutationes, quae a femoris osse luxato in pelveos dispositione fiunt. - Primo loco
eas describemus, quae nascuntur, si uno tantum latere femur ex acetabulo sit dimotum. - Centro motionis, quod axe capitis
femoris determinatur, sedem suam mutante, necesse est, ut simul pelvis ibi formam suam mutet. — Ob totius fere musculi
glutaei medii inertiam, quemadmodum fig. 8 patet, tollitur antagonismus inter istum musculum et m. iliacum internum. -

Hic praeterea tenditur, propter majorem distantiam, quam ejus tendo simulque iste m. psoatis percurrere debent, an-
tequam trochanterem minorem attingant, cui inseruntur. _ Os iliacum, quod a m. m. glutaeis non amplius retinetur,
cedit aucto musculi iliaci interni vigori; hinc introrsum inclinatur, et planitiem suam obliquam in fere verticalem mutat, quem\'
admodum fig. 4 patet. - Ob deficientem fasciculorum muscularium actionem in superficiem externam ossis iliaci ! etiam
evanescunt eminentiae, undas quasi referentes, in conditione naturali ibi obviae (fig. S). Superficies interna ossis iliaci contra
cavum refert (fig. 4); ejus margo inferior, pelvin majorem a minori separans, sive linea innominata evanescit, vel saltem ita
fit concava, ut exinde fere nulli amplius sint limites, inter ambas istas pelveos partes. -- Crista ilii, arcuatam formam
amittit, et anteriora versus in rectam quasi lineam porrigitur. - Incisura inter spinam iliacam superiorem et inferiorem est
debilior, et praeterea longior videtur quam in opposite latere (fig. 4). Ossa pubis et ischii in loco , quo femur est luxatum,
sunt tenuiora et graciliora. ~ Ramus horizontalis pubis ibi est longior, et loco quo cum osse iliaco conjungitur, foveam re-
fen profundam, ab actione natam, quam exercent ra. iliacus et psoas, dura extrorsum et retrorsum versus trochanterem

minorem diriguntur. Tuber ischiaticum extrorsum vertitur, eandemque directionem sequitur ramus, quo ossa ischii et pubis
invicem conjunguntur. — Haecce directio tuberis ischiatici ejusque rami adscendentis est effectus tensionis, quam propter
ossis femoris sedem mutatam exercere debent m. m. adductor magnus, nec non m. quadratus femoris, gemelli et obturator
internus, qui in obliquam lineam quasi protrahuntur. — Omnibus istis mutationibus accedit forma mutata foraminis obturatorü,
quod in longitudinem porrigitur et angustius redditur. Etiam mutantur, quemadmodum fig. 8 patet, forma et magnitude in-
cisurae ischiaticae majoris et minoris, et deforme etiam redditur os sacrum. In latere, ubi os femoris est luxatam, pelveos
capacitas augetur, — A limitis defectu inter pelvin majorem et minorem, augetur diametrus transversa introitus pelveos mi-
noris. Quoniam os sacrum, ob ejus nexum cum osse iliaco, hujus ossis mutatam directionem sequi debet, ejus superfic-ies
lateralis minus eminet quam in opposite latere. — Hinc etiam augetur longitudo diametri obliquae, quae trahitur a ramo
horizontali pubis lateris sani, versus superficiem posticam lateris, in quo femur est luxatum. — Sequitur exinde etiam augeri
tam cavi pelvini quam ejus exitus diametros siogulas ; unde stricto sensu a gressu claudo, pelvis in uno latere capacior et
bine obliqua redditur.

Haec de systemate osseo sufficiant. — Restât, ut in explicatione fig. 6, 7 et 8 loquar de effectu , quem habet os femoris
luxatum in musculorum et reliquarum partium mollium dispositionem. — Hi depinguntur ejusdem faeminae , cujus pelvin
exhibui fig. 4 et 8. — Praecedere debet generalis observatie, in latere sinistro (claudo) musculos esse debiliores et graciliores
quam dextro latere , et eandem differentium patere in vasis et nervis. — Effectus esse videtur actionis minoris , quam exer-
cuerunt partes in latere claudo. — Si a superficie antica incipiamus fig. 6, ibi facile patebit differentia musculorum femoris
dextri et sinistri. In latere sinistro fovea est profunda infra arcum femoris, formata inter insertionem m. psoatis et iliaci
interni a et pectinaeum b ; pectinaeus transversa directione extrorsum trahitur ; hinc adductor brevis I magis denudatur quam
caeterum fieri solet.

In hacce fovea jacent nervus c, arteria d et vena e crurales. — Praeterea distinguuntur arcus cruralis f minus extensus ;
modus, quo m. iliaci et psoatis insertio magis extrorsum deprimitur; m. rectus femoris g extrorsum tendens; m. sartorius h
gracilior et m. gracilis m valde tenuis et deorsum se abscondens. — Sinistro latere m. tensor fasciae latae ï vix apparet, dum hic dextro
latere fere totus se monstrat. Superficie postica regionis coxae et femoris (fig. 7) facile patet causa , cur glutaeus maximus
sinister a sit debilior quam dexter. Etenim minus est extensus, minus convexus et minus profunde descendit, unde linea,
quae marginem inferiorem m. m. glutaeorura définit, et in cute plicam clunium efficit, magis attollitur, et rotundam suam
formam amittit (fig. 3). — Ob hancce brevitatem et directionem mutatam m. glutaei majoris, origo m. m. flexorum cruris
(m. m, semitendinosi b , semimembranosi c et bicipitis d, d) pro maxima parte nuda jacet, dum in dextro latere solita ratione
a glutaeo majori absconditur. — Omni etiam attentione est digna mutata ratio inter nervum ischiaticum e, e et dictos mus-
culos. Kon quemadmodum caeterum obtinet et hic etiam dextro latere fit, nervus, origine capitis longi m. bicipitis, m. se-
mitendinoso et semimembranoso absconditur, sed contra ad eorum marginem externum prorsus nudus jacet. Sublato m.
glutaeo majori, quemadmodum factum est fig. 8, patet, musculum glutaeum medium sinistrum a, cujus fibrae musculares
valde sunt debiles et pallidae , esse angustum eumque sursum quasi deprimi, unde ejus margo inferior incurvatur, et gluta-
eus minimus b, qui in conditione normali absconditur, hic contra nudus jacet. Musculus pyriformis c sedem occupât prorsus
mutatam, et in duos fascicules separatur, inter quos nervi ischiatici radix transit. — Est formae lusus , quem saepe obser-
vavi. — Intervallum inter m. pyriformen et m. m. gemellos est majus quam dextro latere , unde spina ischiatica et ligamen-
tum spinoso-sacrum nuda jacent. Quam maxime notanda est directio oblique sursum tendens m. m. gemellorum d, tendinis
m. obturatoris interni e et m. quadrati femoris ƒ valde angusti, qua fit ut quemadmodum jam dixi, extrorsum trahatur tuber
ischiaticum. Omnes hi musculi, quemadmodum facile intelligitur, valde sunt extensi et tenues facti. Ulteriori dissectione
mihi patuit nonnisi paucas fibras musculares in m. glutaeo minimo subsistere, easque in arcum semilunarem anteriora ver-
sus inflect!, ibique expansionem aponeuroticam efiicere supra caput ossis femoris, e sede sua remotum. Similes mutationes
in systemate musculari a femore luxato ortas jam antea descripsit pater meus. Nonnumquam observavit m. glutaeum prorsus
amittere debitum colorem, et normalem fibrarum dispositionem, ita ut, quemadmodum e servata icone patet, fasciculi musculares
tantum in parte anteriore et superiore; simulque in determinate partis posterioris loco solitum servaverint habitum. Partes

reliquae sunt mutatae in materiem flavam adipo-ceraceam, in qua tantum exigua apparent singularum fibrarum vestigia.
Praeterea demonstrat vir clarissimus femur e sede remotum basin quasi constituere omnium mutationum, quae in musculis
apparent. Femur, ubi sursum motum brevius redditur et extrorsum dirigitur, hisce occurrere tentât, partem suam inferiorem
inirorsum dirigendo, quemadmodum fig. 4 videtur, Hujus directionis mutatae effectus est, quod m. rectus femoris, qui
tam Spinae iliacae inferiori quam margini superiori acetabuli inseritur, femur remotum nequaquam sequi valeat. Igitur so-
lita ratione transire nequit supra femoris caput, sed quemadmodum auctor allatus nonnumquam vidit, plus quam duobus pol-
licibus ab eo remotus manere potest. Deinde sensim sensimque ad os femoris accedit, ut patellae inseratur. Versione ossis
femoris introrsum , linea insertionis m. m, adductorum introrsum dirigitur, et hinc magis a sede sua aberrat, quam e sim-
plici motu femoris sursum et extrorsum foret expectandum. Hinc adductores longus n et magnus (caput longum et magnum
m. tricipitis) directionem acquirunt magis obliquam extrorsum. Tensionem exinde ortam actionem habere in modum, quo
tuber ischiaticum extrorsum vertitur , jam dixi.

Denique est memorandus m. obturator externus. Ut hic locum attingat, quo in trochanteris majoris partem internam se
inserere debet, multo longior fieri simulque oblique sursum et retrorsum dirigi debet. Actionem , quae exinde exercetur in
formam acetabuli, quod vacuum est factum, jam descripsi, qua de re etiam legi merelur g. hülshoff Specim. pathol. medic.
de mutationibus formae ossium vi externa productis , Amstelodami anno 1846.

Fig. 1. Superficies anterior partis inferioris corporis puellae trium vix annorum, in qua femur sinistrum est luxatum.

Flg. 4. Superficies antica pelveos cum ossibus femorum faeminae septuagenariae , in qua femur sinistrum est luxatum.

Fig. S. Superficies postica ejusdem pelveos , in qua , praeter effectus supra dictos femoris luxati, etiam formationem im-
perfectam arcuum vertebrarum sacralium indicandam esse censeo. Haec, quemadmodum Tom. I, p, 499 dixi, singularem
refert spinae bifidae speciem , quae hac in re differt ab ea, in qua simul hydrorachis adest, quoniam ambae arcuum partes

non retrorsum vertuntur, — Haecce fissio saepe in osse sacro apparet, et nullam rationem habet ad femur luxatum et non
repositum.

Fig. 6. Superficies antica musculorum et partium mollium extremitatum inferiorum ejusdem faeminae.

a insertio m. psoatis et iliaci interni ; b pectinaeus ; c arteria, d nervus , e vena crurales ; f arcus cruralis ; g m. rectus
femoris ; h m. sartorius; i m. tensor fasciae latae; / m. adductor brevis ; m m. gracilis; n m. adductor longus ; o m. vastus
internus; p m. vastus externus

Flg. 7. Superficies postica musculorum, in coxarum et femorum regione, apud eandem faeminam; a m. glutaeus
maximus; b m. semitendinosus ; c m. semimembranosus; d,d m. biceps femoris; e,e nervus ischiaticus,

Fig- 8. Secundum musculorum stratum in coxarum regione ejusdem faeminae; a m, glutaeus medius; b m, glutaeus
minimus ; c m. pyriformis , in duos fascicules divisus, inter quos transit radix nervi ischiatici ; rf m, m. gemelli ; e tendo
m. obturatoris interni; f m. quadratus femoris.

Deze en de vier volgende platen worden toegewijd aan de afbeelding en beschrijving van een aangeboren gebrek, aan het-
welk ik geene plaats in mijn handboek heb ingeruimd, omdat ik toen de overtuiging niet had bekomen , dat het tot de ge-
breken , welke gedurende het baarmoederlijk leven ontstaan, werkelijk behoort. — Ik bedoel de aangeborene ontwrichting van
het dijbeenshoofd, van hetwelk ik, tot beter begrip, gemeend heb niet te moeten scheiden de verkregene ontwrichting, en dit
te minder, omdat beiden toch ook in uitwerkselen met elkander overeenkomen. — Aan de leemte, welke mijn handboek
daaromtrent overlaat, tracht ik zoo veel mogelijk nu te gemoet te komen, en ik kan niet ontveinzen, dat ik het onderwerp
met eenige voorkeur behandel. — Het is ook hierin al weder, dat ik het gebouw verder optrek, waarvan de grondslagen
gelegd zijn door eenen voorganger, aan wien ik door de naauwste banden des bloeds gehecht ben. — Gelukkig zal ik mij
achten, wanneer de zoo bevoegde buitenlandsche beoordeelaar, wiens vleijende goedkeuring mij hoogelijk bemoedigt, ook
hierin bewijzen zal ontmoeten voor hetgeen hij geërfden wetenschappelijken zin noemde.

In de drie eerste figuren der plaat geef ik eene voorstelling van de uitwendige verhouding der aangeborene ontwrichting
aan de linkerzijde , gelijk deze zich aan de voor-, achter- en zijvlakte des ligchaams voordoet. — Zij zijn ontleend aan een
onlangs uitgegeven werk van cii. g. pravaz {Traité théorique et pratique des luxations congénitales du femur, Lyon et Paris
1847, 4®.). Door hare beschouwing vlei ik mij, de uitwendige kenmerken des gebreks duidelijk te maken in die gevallen,
in welke de ontwrichting zich tot de eene zijde des ligchaams bepaalt. — Door in de eerste plaats de voorvlakte na te
gaan (fig. 1) , loeren wij , dat de betrekkelijke stand der beide darmbeenderen niet is , zoo als in een welgevormd voorwerp.
Aan de ontwrichte zijde is de kam des darmbeens duidelijk opgetrokken, maar te gelijk heeft de voorbovenste doorn eene
lagere plaatsing, waardoor hij meer tot de schaambeensvereeniging komt te naderen. Hierdoor vertoont de liesstreek eene
duidelijke diepte, en wordt bij meisjes de groote lip der uitwendige geslachtsdeelen eenigzins buiten- en bovenwaarts naar
de ontwrichte zijde opgetrokken. — De ontwrichte extremiteit is, wegens hare opvoering naar boven, schijnbaar korter en
wezenlijk tengerder dan aan de gave zijde. — Haar bovenste gedeelte springt meer naar buiten uit; de groote draaijer be-
vindt zich digter bij den darmbeenskam. — Vele dezer bijzonderheden zijn ook duidelijk aan de achtervlakte (fig. 5)\', waar
vooral de hoogere vlakte en meerdere breedte der bilplooi, de optrekking van den darmbeenskam en van de knieholte, aan
de ontwrichte zijde duidelijk zigtbaar zijn. — Fig. 2 geeft eene zijdelingsche voorstelling van het gebrek, door welke vooral het,
bij de ontwrichting des dijbeenshoofds, zoo merkwaardig invallen der lendenen wordt duidelijk gemaakt. — Deze drie afbeel-
dingen stellen de verhouding des gebreks voor bij een meisje van nog geene drie jaren , welks genezing pravaz ondernomen heeft.

Ik heb niet onvoegzaam geacht, de voorstelling van het uiterlijk aanzien der aangeborene ontwrichting ter eene zijde te
laten voorafgaan aan het ontleedkundig onderzoek , waartoe ik nu overga, om later terug te komen op den algemeenen in-
vloed , welken het gebrek heeft op de ligchaamsgestalte. — Daartoe worden in fig. 4 de voor- en in fig. S de achtervlakten
afgebeeld van het bekken eener zeventigjarige vrouw, wier lijk in den jare 1843 op het theatrum anatomicum gebragt werd.
Men vindt er ontwrichting aan van het linker dijbeenshoofd. — Hierdoor wordt in fig. 4 zigtbaar de bekende merkwaardige
verandering van de ledig gewordene heupkom, wier omtrek, gelijk mijn vader zoo juist uiteengezet heeft {over hetgeen bij
den mensch, na onherstelde heupontwrichting, hetzij aangeboren, hetzij na de geboorte verkregen, wordt te weeg gebragt,
in N. Verh. d. Ie kl. van het Kon. Nederl. Inst,, D. VIII, bl. 63), overgaat in eenen langwerpigen, ongeveer gelijkbeeni-
gen driehoek, waarvan de grondvlakte bepaald wordt door de uitsnijding aan den vooronder-kant van de heupkom. — Er blijft
schier niets over van den vezelig kraakbeenigen ring, die op den rand der heupkom pleeg gevonden te worden, schier niets van
de vroegere afdeeling in twee diepten , niets van de kraakbeenige oorvormige vlakte, welke hare gewrichtsholte uitmaakt. —

Alles is ruw en ongelijk, en wordt, zoo lang de zachte deelen niet zijn weggenomen, aangevuld door vet. - De oorsprong
van dezen driehoekigen vorm wordt door den hoogleeraar g. vrolik toegeschreven aan de sterke spanning, waarin, bij ver-
plaatsing des dijbeens naar achteren en naar boven , de aanhechtingen van den kapselband geraken, welke aan heupkom en
dijbeen overblijven, waardoor wel in den beginne weinig verandering aan de ronding in de gewrichtsholte wordt te weeg ge-
bragt , maar later door den aanhoudend voortwerkenden invloed , de boven- en onderrand der heupkom als het ware naar
elkander toegedrongen worden. — Hierbij komt de gestadige drukking van de inwendige darmbeens- en groote haasspier (m.
iliacus internus et psoas) , aan de boven-, en van de uitwendige stopspier [obturator externus) aan de buiten- en onderzijde
van de heupkom , waardoor deze als door twee tegenovergestelde magten, bij gemis van inwendigen steun, wordt zamenge-
drongen. — Eene tweede verandering, welke wij aan de zijde der ontwrichting van het afgebeelde bekken opmerken, bestaat
in de vorming eener nieuwe heupkom, achter en boven de oude, gelijk zulks uit fig. 4 en 8 blijkt. Om haar ontstaan te
verklaren, is het noodzakelijk te weten, dat, na de verplaatsing van het dijbeenshoofd, het óf tusschen de bilspieren vrij
blijft dobberen, alleen door deze en den kapselband opgehouden en bepaald wordende in zijne beweging, óf het komt, hetzij
onverwijld, hetzij na eenig tijdsverloop, met de oppervlakte van het darmbeen in aanraking. — Van deze twee zeer onder-
scheidene betrekkingen, gelijk de reeds meermalen aangehaalde Schrijver te regt zegt, hangt het al of niet vormen eener
nieuwe heupkom af. — Waar zij gevormd wordt, als \'in het afgebeelde bekken , schijnt de telkens wederkeerende schuring
van het hoofd des dijbeens, de vaten van het beenvlies aan de buitenvlakte van het darmbeen tot opgewekte werking aan te
zetten, waardoor zij tot vorming van beenzelfstandigheid worden geprikkeld, of zoude welligt deze schuring het beenvlies
vernietigen, en aan de oppervlakte van het been eene opgewekte vaatwerking doen ontstaan, ter vorming van plastische lym-
pha, welke als grondslag voor de nieuwe heupkom optreedt. In deze plastische lympha zou dan van lieverlede kraakbeen,
en in zijne plaats, op lateren tijd, beenstof worden afgezet. — Uit de proeven van wette {Luxationes experminentis illustra-
tae, Her olim 1848, 4"., p. 54 en 38) blijkt, dat althans bij konijnen de nieuwgevonden gewrichtskuil een kraakbeenig
bekleedsel erlangt. — Bij den mensch is dit echter niet altijd het geval.

Ook aan het dijbeenshoofd zijn veranderingen op te merken. — Het verhest, gelijk vooral fig. 5 aantoont, zijne ronding,
hetgeen voor een gedeelte althans aan de verscheuring van den ronden band, bij de verplaatsing van het dijbeenshoofd, dienl
toegeschreven te worden. Dat met den ronden band voedende vaten tot het dijbeenshoofd worden overgebragt, zal wel niet
ontkend kunnen worden. — Komt het derhalve dien band te missen, hetzij onmiddellijk bij de ontwrichting, hetzij eenigen
tijd daarna, zoo kan het niet op gewone wijze blijven gevoed worden. Het vermindert in omvang en verliest zijne vorige
ronding; somtijds zelfs, gelijk uit pl. LXXXV zal blijken, wordt het zoo zeer vernietigd, dat er naauwelijks een spoor van op
den bals des dijbeens zigtbaar blijft. Eene tweede verandering, welke het verplaatste dijbeen ondergaat, bestaat in de inkorting
van zijnen hals , welke waarschijnlijk ook wel aan verminderde voedingswerking zal moeten worden toegeschreven. - Zoodra
het dijbeenshoofd uit zijne holte wordt verplaatst, wordt geheel of gedeeltelijk het verband van het been met den beursband opge-
heven.—Hierdoor wordt de verdere toevoer van bloed er uit belet, en zoo doende de voeding van den hals des dijbeens belemmerd.

Niet minder gewigtig zijn de veranderingen , welke door ontwrichting in de gesteldheid des bekkens worden te weeg
gebragt. — Wij handelen in de eerste plaats over diegene, welke te weeg gebragt worden, zoo de ontwrichting zich
tot de eene zijde bepaalt. — De verplaatsing van het bewegingspunt, hetwelk geleverd wordt door de denkbeeldige
as van het dijbeenshoofd , kan niet wel anders dan invloed uitoefenen op zijnen vorm. — Door het buiten werking stellen
van bijkans de geheele middelste bilspier, gelijk uit fig. 8 blijkt, wordt het antagonismus verbroken tusschen haar
en de inwendige darmbeenspier. Deze laatste ondergaat daarenboven eene spanning door den meerderen afstand,
dien zij te doorloopen heeft, om in gemeenschap met de groote haas- of lendenspier, den kleinen draaijer te bereiken.
Het darmbeen , de werking van eenen magtigen tegenstander missende , geeft aan het overwigt in werking van de inwendige
darmbeènsspier toe, wordt aldus naar binnen overgevoerd en rijst uit eene hellende in eene bijkans regtstandige rigting op,
gehjk uit fig. 4 blijkt. — Door het gemis van werking der spierbundels op de buitenvlakte van het darmbeen, raakt ook
de golvende verhevenheid verloren , welke men gewoon is aldaar aan te trefl^en. (fig. 8). - De binnenvlakte van het darm-
been wordt daarbij komvormig uitgehoold (fig. 4); de onderrand, die het groote van het kleine bekken scheidt of de on-
genaamde lijn gaat verloren, of krijgt althans eene ronding , die aan de afdeeling tusschen de groote en kleine bekken-
ruimten hare vorige begrenzing ontneemt. ~ De kam des darmbeens verliest grootendeels hare bogt, en verkrijgt voorwaarts

eene meer regtlijnige strekking, — De uitranding aan den vooronderkant tusschen den voorbovensten en voorondersten doorn
is flaauwer en schijnt daarenboven langer dan aan de welgestelde zijde (fig. 4). Schaambeen en zitbeen zijn aan de ontwrichte
zijde dunner en tengerder. — De horizontale tak des schaambeens is aldaar langer, en heeft aan zijne vereeniging met het
darmbeen een diep indruksel, veroorzaakt door de inwerking, welke de inwendige darmbeensspier en de groote haasspier te
weeg brengen, terwijl zij zich buiten- en achterwaarts ombuigen , om tot den kleinen draaijer te geraken. — De zitbeens-
knobbel is buitenwaarts gekeerd, ten gevolge van den even zoo gestelden tak, door welken schaam- en zitbeen zamen ver-
bonden worden. Dit naar buiten voeren van den zitbeensknobbel en van zijnen oprijzenden tak is het gevolg van de trek-
king , welke de groote aanvoerder en de schuins gerigte vierkante dijspier, tweelingspier en inwendige stopspier (fig. 8),
wegens de afwijking der dij, moeten uitoefenen. — Met al die afwijkingen is in verband de veranderde vorm van het eironde
of stopgat, hetwelk meer in de lengte uitgerekt, en tevens naauwer wordt. Ook veranderen zoo als fig. S toont, de vorm
en de grootte van de groote en kleine zitbeens-insnijding, en blijft ook het heiligbeen niet geheel vrij van den misvormenden
invloed, — In inwendige ruimte ondergaat het bekken eene aanwinst aan de ontwrichte zijde. Het te niet gaan der grenslijn
tusschen de beide bekkenholten doet de dwarse doormeting aan den ingang des kleinen bekkens grooter worden. — Daar het
heiligbeen, door zijne geleding met het darmbeen, genoodzaakt is, de gesteldheid van dit been te volgen, komt zijne vleu-
gelvlakte minder uit, dan aan den welgestelden kant des bekkens. Hierdoor neemt ook de schuinschêdoormeting, van denwel-
gestelden schaambeenstak naar de manke achterzijde getrokken, in lengte toe. Hieruit volgt, dat ook de inwendige ruimte van
het kleine bekken in enkele afmetingen vergroot wordt, hetgeen evenzeer van de doormetingen van den uitgang gezegd kan
worden. — Het uitwerksel hiervan is, dat strikt genomen, het bekken , door manken gang aan eene zijde, verruimd en scheef wordt.

Ik acht een en ander nu voor het beengestel genoegzaam uiteengezet te hebben, en zal bij de verklaring van fig. 6,
7 en 8 nagaan, welken invloed de ontwrichting des dijbeens heeft, op de gesteldheid der spieren en overige weeke deelen.
Zij worden aldaar van hetzelfde vrouwen-lijk afgebeeld, waarvan ik het bekken in fig. 4 en S heb voorgesteld.

Als algemeene opmerking moge hier voorafgaan het groot verschil in dikte en uitgebreidheid der spieren, welke aan den
linkerkant verre weg moeten onderdoen voor die der regterzijde. Zelfs de vaten en zenuwen deelen in dit verschil, welk
een en ander beschouwd kan worden, als gevolg van de mindere oefening der deelen aan de ontheupte zijde. — Met de
voorvlakte aanvangende (fig. 6) zal daarenboven het verschil in spierverhouding, tusschen de regter en linker dij zeer duide-
lijk in het oog vallen. Aan de linkerzijde is er eene diepe kuil onder den dijboog gevormd tusschen de inplanting van psoas
en iliacus internus a en de kamspier b, welke in dwarse rigting naar buiten wordt weggetrokken, en hierdoor van den
korten aanvoerder l veel meer bloot laat, dan zulks gewoonlijk plaats heeft. — In gezegde kuil liggen de dij-zenuw c,
slagader d en ader e. — Voorts zijn opmerkelijk de mindere uitgestrektheid van den dijboog f\\ de wijze, waarop de inplan-
ting van iliacus en psoas buitenwaarts is weggedrongen ; de buitenwaartsche strekking van de regte dijspier g; de tengerheid
der snijderspier h en het wegduiken van de zeer smalle tengere dijspier m {m, graciUs). Ter linkerzijde is er van de span-
spier der dijscheede i bijna niets te zien , terwijl zij zich ter regterzijde bijna geheel vertoont.

Aan de achtervlakte der heup- en dijstreek (fig. 7) is de grond van verzwakking der linker groote bilspier a duidelijk op te
merken. Zij is minder uitgebreid, minder gewelfd en gaat niet zoo diep naar beneden, waardoor de lijn , welke de onderrand der
bilspieren bepaalt, en in de huid de zoogenaamde bilplooi te weeg brengt, (fig. 3) hooger wordt opgetrokken, en de gewone ronding
komt te missen. Door die inkorting en door de veranderde rigting der groote bilspier, ligt de oorsprong der buigspieren van den
schenkel (m. semitendinosus b, semimembranosus c en biceps d, d) grootendeels bloot, terwijl zij ter regterzijde, op de gewone wijze,
door deze spieren bedekt worden. Belangrijk is daarbij de veranderde betrekking tusschen de zitbeenszenuw e, e en gezegde spieren.

In plaats van, zoo als gewoonlijk hier en ook aan de regterzijde geschiedt, bedekt te worden door den oorsprong van het lango
hoofd van den biceps, van den semitendinosus en den semimembranosus, ligt de zitbeenszenuw geheel bloot aan hunne buitenzijde.

Neemt men de groote bilspier weg, gelijk in fig. 8 wordt voorgesteld, dan ziet men, dat de linker middelste bilspier a,
wier spiervezelen zich zeer zwak en bleek voordoen, zeer smal en bijna geheel naar boven weggedrongen is, waardoor hare
onderrand is omgekruld, en de gewoonlijk bedekte kleine bilspier te voorschijn komt. De peervormige spier c heeft eene geheel
veranderde strekking, en is hier in twee bundels gescheiden , tusschen welke de eene wortel van de zitbeenszenuw doorgaat,
hetgene eene afwijking is, welke niet zoo geheel zeldzaam voorkomt. De ruimte tusschen de peervormige spier en de twee-
lingsspieren is veel grooter dan aan de regterzijde, waardoor de zitbeensdoorn en de heiligbeensdoornband bloot komen te

liggen. ~ Van grootbelang is voorts de reeds vroeger genoemde sehuins-opwaartsehe rigting van de tweelingspieren d met de
pees van de inwendige stopspier, en van de zeer smalle vierkante dijspier f, waardoor, gelijk reeds gezegd is, het naar buiten
trekken van den zitbeensknobbel wordt te weeg gebragt. Al deze spieren zijn daarbij , gelijk zich gemakkelijk laat begrij-
pen, aanmerkelijk uitgerekt en tevens verdund. Bij de verdere ontleding is mij gebleken, dat er slechts enkele spiervezelen
overblijven van de kleine bilspier, welke zich in eene halvemaanswijze bogt naar voren ombuigen, en eene peesachtige uit-
breiding over het naar boven verplaatste hoofd van het dijbeen te weeg brengen.

Dergelijke veranderingen in spierverhouding, door de ontwrichting van het dij been s-hoofd te weeg gebragt, zijn ook reeds
door mijnen vader voorgedragen. — Somtijds zag hij de middelste bilspier in kleur en vezel bijkans geheel haar vorig ka-
rakter verliezen. — Slechts aan den voor-bovenkant, gelijk uit eene door hem bewaarde teekening blijkt, en op zekere streek
ook aan den achterkant, behouden de spierbundels hun vroeger aanzien. Het overige is in eene gele walschotachtige stof ver-
anderd, met flaauwe aanduiding van nog enkele doorloopende vezels. Voorts doet hij opmerken , dat door de verplaatsing
van de dij de grond gelegd wordt tot de veranderde gesteldheid der spieren. — Zij wordt door het bovenwaarts opvoeren
verkort, en te gelijk ver buitenwaarts geschoven, waaraan zij tracht te gemoet te komen door het binnenwaarts keeren van
haar onderdeel, gelijk althans voor het dijbeen uit fig. 4 blijkt. — Het uitwerksel hiervan is, dat de regter dijspier , welke
hare tweeledige inplanting heeft aan den voor-ondersten darmbeens-knobbel en aan den bovenrand der heupkom, de afwij-
kende dij niet kan volgen. — Zij kan derhalve niet op de gewone wijze over het hoofd des dijbeens heengaan, maar zal er,
gelijk hij zag , meer dan twee duimen van verwijderd kunnen blijven. — Later nadert zij allengs het dijbeen, om zich aan
de knieschijf in te planten. Door het binnenwaarts omkantelen van het dijbeen , raakt de lijn voor de inplanting der aanvoe-
rende spieren buitenwaarts gekeerd, en wijkt hierdoor meer af, dan uit een enkel buitenwaarts opvoeren van het dijbeen
zou te wachten zijn. — Hierdoor krijgen de lange en groote aanvoerder {caput longum et magnum m. tricipitis) eene meer
schuinsche en buitenwaartsche rigting. Dat de spanning, hieruit voortvloeijende, invloed heeft op het buitenwaarts uitwij-
ken van den zitbeens knobbel , werd hierboven reeds gezegd.

Eindelijk vordert ook nog de buitenste stopspier vermelding. Zij moet, om de aanhechting aan den binnenkant des
grooten draaijers te bereiken, zich aanmerkelijk verlengen, en schuins naar boven en achteren rigten, welken invloed dit heeft
op de gedaante van de ledig geworden heupkom, is reeds gezegd, waaromtrent ook nog zoude verdienen nageslagen te worden
iiülshoff , specim. pathol. medic. de mutationibus formae ossium vi externa productis, Amstelodami 184G.

Fig. 1. De voorvlakte der onderste ligchaamshelft van een meisje van nog geen drie jaren , in hetwelk het linker dijbeen
ontwricht is,

Fig, 4, Voorvlakte des bekkens met de dijbeenderen eener zeventigjarige vrouw, bij welke het linker dijbeen ontwricht is.

Fig. 8, Achtervlakte des zelfden bekkens, waaraan ik, behalve de hierboven omschreven uitwerkselen der ontwrich-
ting, zal doen opmerken, eene gebrekkige wording der boogstukken van het geheele heiligbeen, waardoor gelijk ik D. I, bl.
499 gezegd heb , eene op zich zelve staande soort van gespletene ruggegraat wordt gevormd , welke zich daarin van die on-
derscheidt, bij welke er complicatie is met hydrorachis , dat de beide booghelften niet zijn achterwaarts omgebogen. — Zij is
een niet ongewoon verschijnsel aan het heiligbeen, doch niet in verband staande met de onherstelde ontwrichting van het dijbeen,

Fig. 6. Voorvlakte der spieren en weeke deelen van de onderste ledematen der gemelde vrouw. — a inplanting van
psoas en iliacus internus ; b pectinaeus; c nervus- ; d arteria-; e vena crurales ; f dijboog; g rectus femoris ; h sartorius; i
tensor fasciae latae; l adductor brevis ; m gracilis; n adductor longus ; o vastus internus; p vastus externus.

Fig- 7, Achtervlakte der spieren aan heup en dijen , bij dezelfde vrouw .• a glutaeus maximus; b semitendinosus; c semi-
membranosus ; d, d biceps femoris ; e, e nervus ischiaticus.

Fig 8. Tweede laag der spieren aan de heupstreek van dezelfde vrouw; a glutaeus medius; b glutaeus minimus ; c
pyriformis, in twee bundels gescheiden, tusschen welke door de eene wortel gaat van den nervus ischiaticus; d gemelli ; e
pees van obturator internus, /"quadratus femoris.

ARTICULUS COXAE LÜXATÜS , SIVE GRESSUS AB ORTÜ CLAUDUS; GENU AB ORTU LUKATUM,

Pergo describere femur luxatum et gaudeo me fig. 1 et 2 probare posse, vitium istud revera congeniti nomen mere-
ri. — Repraesentantur ibi pelvis et extremitates inferiores infantis masculini aetatis septem mensium, in cujus cadavere anno
184S in theatrum anatomicum allato non sine admiratione femur sinistrum luxatum inveni. — Femoris retracti pars supe-
rior, ossi iliaco adjacens , obtegitur ligamento capsular! inspissato, quemadmodum fig. 1 et 2 patet. — Provenit istud liga-
mentum capsulare a margine superiore et e superficie ipsa acetabuli, quod fossam parum profundam refert, et dein transit
supra totum ambitum partis superioris ossis femoris. — Dissecto ligamento, miratus sum me capitis femoralis loco tantum
planum inclinatum invenisse non valde magnum, trochanteri majori adjacens. — Illud in fig. 2 littera a indicavi. — Neque
minus mirum videtur in opposita ossis iliaci superficie nucleum esse osseum b irregulärem (fig, 2), primordium novi
acetabuli referentem. — Si haec omnia omni attentione digna sunt, non minus mirandi videntur effectus, quos quamvis
tam tenera aetate, femur luxatum in pelveos formam habuit. — Negari nequit, os iliacum sinistrum in directionem verti-
calem esse protractum, tuber ischiaticum sinistrum extrorsum verti, et infra spinam iliacam anteriorem et inferiorem sulci
formationem incipere , (fig. 1, a), qui actionis antea descriptae m. psoatis et iliaci interni effectus esse videtur. Omnia haecce
facta, ni fallor, quam maxime confirmant ea, quae attuli in explicatione tabulae LXXXIII. — Docent, etiam in iis casibus ,
in quibus extremitates nondum ad corporis sustentationem inserviverunt, antagonismum musculorum a femore luxato subla-
tum suflicere ad pelvin deformem reddendam. — Quaeritur tamen, cuinam causae in aetate adeo tenera vitii origo sit attri-
buenda? — Ejus initium vix nisi e priori quadam vitae uterinae periodo repeti potest. — Sed quanam ratione tunc ejus origo
est explicanda. — An effectus est expulsionis mechanicae capitis femoralis jam formati ex acetabulo jam obvio? Sed tunc
in ligamento capsulari vestigia invenissem destructionis vel diruptionis praegressae. — Haec non tantum prorsus desunt, sed
praeterea istud ligamentum est valde spissum. — Si propterea causam mechanlcam prorsus seponendam esse censeam, restât
tantum suspicio femur e vitio quodam primae formationis luxatum fuisse. — Pro acetabulo nonnisi superficiem cartilagineam
invenio, in quam conveniunt tres ossis coxae nuclei, pro capite femoris nonnisi planum est oblique inclinatum. Nonne exinde
confirmatur sententia formationi cujuslibet corporis organici suppositam latere causam aliquam typicam, qua fiat, ut partium
ejus altera, alterius forma determinetur. — Exemplum hujus rei in acetabuli et capitis femoralis forma dedi memorabile
Tab. LXni, qua nempe exhibui truncum imperfectum, in cujus osse coxae sinistro perfectiori acetabulum est, caput femorale

continens, dum reliquae ossis partes deficiunt. — Si exinde patet caput articulare sponte sua formari, si adsit cavum, ad ejus

receptionem destinatum, facile intelligimus istud nequaquam formatum iri, si desit cavum , que includi debet. _ Suspicor

tali causae in hocce casu vitii originem esse attribuendam. — Sive vitium ex acetabulo, sive e femoris capite originem ceperit,
semper ejus effectus esse debuit, quod pars superior ossis femoris libere hinc et inde moveri potuerit, dum contra conditione
normali cave articulari retinetur. — Verosimiliter actione m. m. glutaeorum , os femoris est sursum protraetum , ibique fric-
tione quam exercuit, superficiem ossis iliaci disposuit ad formationem novi acetabuli. — Sed quid quid hac de re sit, vitii

origo in aetate adeo tenera mihi quam maxime memorabilis videtur ; illud congenitum esse exinde concludo. _ Solus casus

mihi notus, cum allato comparandus, est ille , quem descripsit u. adams in articule Abnormal conditions of the hip-joint in
todd\'s cyclopaedia T. 11, pag. 780. Describitur ibi homo adultus , in quo, dum ligamentum capsulare est valde amplum,
utroque latere prorsus deficiunt capita et colla femoralia et acetabula sunt valde plana. Hinc femorum ossa quaquaversum
moveri possunt. — An vitium est congenitum, quemadmodum in infante supra descripto? An potius, quemadmodum fieri
potest et forsitan verosimile est capita, a cellis aetate juniori truncata, dein coaluerunt cum acetabulis?

Fig. 5, ad dimidiam magnitudinis partem, depingitur pelvis puellae septemdecim annorum , e museo Vrolikiano , in qua
utroque latere femora inde ab ortu sunt luxata. Ejus imago jam est édita in dissertatione antea allata eamque imitatus est
PRAVAz. — Pater meus praesertim femorum nexum cum pelvi repraesentare voluit, quem propterea nulle modo ausus est
dissolvere.

Altamen vir dar«, puavaz quamquam landaus operam auctoris, pag. 43 et 44 non immérité querituf, exinde incognilam
mansisse partium luxatarum dispositionem. Haecce admonitio efifecit ut examen communi opera iteraretur, e quo nova quae-
dam in notitiam venere , sue loco exponenda. Propterea nunc pelvin alia ralione exposuimus. Loco allato et a viro clarissimo
pkavaz , repraesenlatur a parte infima. — Mea contra tabula eam a parte antica et superiori depingit. Pelvin ipsam ante
hos iriginta et quod excurrit annos, done accepit pater a viro dexterrimo van ree, jamdefuncto, qui tantum narravit, puellam,
e qua pelvis est desumta, inde a primo tempore quo gressum exercuit, utroque latere fuisse claudam sed nullum aliud sym-
toma in coxarum articulis monstrasse ; trochanteres tantum erant nimis lati et eminentes ; difficulter quidem sed absque
dolore se movebat puella . neque ullo fulcro ad corporis sustentationem usa est. — Pater pelvin jam siccatam accepit, hinc
de partibus mollibus nil afi-erre potuit. Si pelvis in conditione, quam nunc refert, examinetur, patet sinistro latere caput
ossis femoris ex acetabulo, quod planam acquisivit superficiem, esse remotum, ita ut ligamentum capsulare integrum supra
illud sit expansum , illudque ita obtegat, ut b. adams, Dublini chirurgiae professor, dum nobiscum praeparatum examinavit,
illud involucre compararet, quo noctu caput tegere solemus {nightcap). Ligamentum capsulare, postquam caput et collum
e sedibus suis fuerunt remota, integrum mansit, et in osse iliaco sinistro, nullum est acetabuli indicium. — Hinc confirma-
tur sententia, quam alter nostrum alio loco protulit, femoris caput, si simul cum ligamento capsulari integre e sede sua sit
remotum , nequaquam in contactum venire cum superficie ossea pelveos , et hinc etiam per integram vitam ibi novi acetabuli
formationi nullam ansam dare, ratione, quam antea indicavimus. — In tali quidem casu, quemadmodum dissertatione allata
patet, impressionem vel foveam formare polest, sed numquam novum cavum articulare efficiet. — Fig. 4 repraesentatur os
femoris ad dimidiam magnitudinis partem depictum et e ligamento capsulari solutum. Icone patet caput paullo tantum
esse magis elevatum quam trochanterem majorem, collum esse brevius et fere ad horizontem depressum ; caput quasi in duas
partes esse separatum, quarum altera majoris ambitus statim e collo provenit, altera minor capitis verticem referens, adhuc
involucro sue cartilagineo obtegitur, sed simul valde porosa est, in atrophiae conditione versans. Haecce capsam osseam
refert ex epiphysi residuam, quae post ligamenti rotundi et vasorum, quae istud comitantur, lapsum , non amplius nutriri

•) Vasa cum ligamento rotundo in caput ossis femoris traflsire jam observavit ruysciiuts, vir in arte anatomica perilissimus, Cf. Icon membranae
vasculosae ad infima acetabuli ossium innominatorum positae caet, a clarissimo viro f. nusscmo delineata, et coloribus distincte typis impressa a
joahne ladmirai, Amslelodami 1738.

potuit et hinc post ah\'quod tempus, prorsus evanescere debet, ut in ejus locum veniat caput imperfectum e collo oriundum.
Pro maxima parte caput istud succedaneum jam est formatum. Est, quemadmodum praesertim fig. 5 patet, a collo pro-
ductum , quod non solita ratione transit in superficiem convexam ut fig. 6 fit, sed in processum abit obtusum inaequalem, cui
parvae capsae ad instar imponitur epiphysis allata. — Trochanter minor solitam habet formam et magnitudinem. Trochanter
major directionem verticalem non servavit, sed valde introrsum inclinatur, et quasi inflectitur. Dextro latere partes in mutuo
suo nexu reliquimus, quoniam earum examine patuit, caput, collum et trochanterem majorem prorsus convenire cum sinistri
lateris. — Tantum notari debet caput femorale dextrum arctius accessisse ad superficiem externam ossis iliaci, ibique parvam
formasse impressionem.

E descriptione nostra patet, capita ossium femorum tantum ligamento capsulari valde inspissato conjuncta mansisse cum
marginibus superioribus et posticis vel extemis acetabulorum et cum spinis iliacis anterioribus. Haecce ligamenta inspissata
constituunt fulcra, quibus pars superior corporis sustinetur, simulque centra sunt motus. Actio, quam organa motus in pelveos
formam exercent, est minor quam in pelvi, quam Tab. LXXXHI repraesentat. Attamen non prorsus deest. Primo loco os
iliacum sinistrum magis sursum porrigitur , porro partim evanuit linea separationis inter pelvin majorem et minorem. —
Annulus fibro-cartilagineus , acetabulo impositus, et ejus ambitum implens , in loco , quo margo osseus est incisus , integer
remansit, ita ut non desit apertura in parte anteriore et inferiore, qua vasa transmittuntur. Foramen obturatorium est altius
prope acetabulum. Si margo, qui acetabulo obvertitur, pro basi trianguli habetur, ex ea crus adscendens et descen-
dens oriuntur, quae sibi invicem fere sunt aequalia, et prope originem rami pubis descendentis in angulum obtusum conjun-
guntur.

Eminentia, quae in ramo horizontali ossis pubis ante et supra acetabulum apparet, orta esse videtur a praematura con-
junctione hujus rami cum parte antica ossis iliaci, et haec altribuenda est defectui formae rotundae in cavo articulari,
quae nempe post expulsionem capitum femoralium est abolita. Ab eadem praematura conjunctione acetabulum propriam
suam formam acquisivisse videtur. Infra spinam iliacam anteriorem et inferiorem sulcus est solitus, et margo externus
ramorum ischiaticorum adscendentium et ossium pubis descendentium valde extrorsum eminet, unde et simul a tuberibus
ischiaticis extrorsum versis, arcus pubis, quemadmodum semper fieri solet, si ambo femora sunt luxata, valde amplus est
factus.

Septima hujus Tabulae figura est destinata ad repraesentationem alius articuli in extremitatibus inferioribus luxati, quod
in genu dextro descripsit von ammon (Die angeb. chirurg. Krankheiten des Menschen, Berlin 1842, Tab. XXVII, fig. 2). Genu
est introrsum luxatum, ita ut membrum vitiosum sano, per condylum internum, sit appositum. Gondylus iste internus valde
eminet, patella introrsum vertitur **) ; condylus externus est valde parvus. Omnia articuli ligamenta erant valde debilia,
ita ut crus prorsus extrorsum duceretur. Hinc pelvis in latere morboso profundius jacet, et columna vertebrahs in oppositum
latus fiectitur, ut equilibrum servet. Malleolus internus fere prorsus evanuit; externus magis eminet, planta pedis est plana.
Pedis directio talis fere est, qualis esse solet in pede valgo.

Fig. Pelvis et extremitates inferiores infantis faeminini supradicti septem mensium, in quo femur sinistrum est luxa-
tum. Repraesentatur ejus facies antica, ad dimidiam magnitudinis partem.

Fig. 3. Superficies anterior pelveos puellae 17 annorum supra dictae , cujus ambo femora sunt luxata, magnitudine dimidia
parte deminuta. Latere sinistro femur est desumtum e ligamento capsulari integro, extrorsum et retrorsum moto. — Dextro
latere partes in naturali situ sunt relictae.

*) Akmob dicit nach aussen. Sed hoc vel calami lapsus vel error typographicus esse videtur, quemadmodum praesertim iis patet, quae antea attulit,•
» die Patella findet man nach dem einen oder anderen Condylus hingeschoben, und zwar auf den äusseren bei Luxatio externa, d. h. nach aussen,
sauf den Condylus internus bei Luxatio interna, d.h. nach innen.

Fig. 4. Femur sinistrum, in quo praesertim apparent directio horizontalis colli femoralis, trochanter major introrsum
flexus, epiphysis pro parte destructa , el ambitus totius capitis deminutus.

Fig, 8. Pars capitis et colli hujus ossis femoris, serrae ope , verticali directione el in parte media a reliquo osse sepa-
rata , ut modus appareat, quo epiphysis ossis femoris fere prorsus evanuit et, angustae capsae ad instar, est imposita collo, in
os tuberculosum producto.

Fig. 6. Pars capitis et colli femoralis juvenis ejusdem fere aetatis, eadem ratione secta, ut differentia appareat cum femore
luxato flg. 6; l*\' patet os luxatum mullo esse tenuius et gracilius quam quod in hacce figura depingitur; collum nequaquam
adeo adscendit in capitis epiphysin quam in femore luxato figurae quintae; 3° epiphysis majorem refert ambilum , et contextum
habet magis compactum.

Fig, 7. Delineatio partis inferioris corporis faeminae, in qua genu dextrum est luxatum. Est imitatio iconis a viro
clar. VON AMNON editae.

Ik zet de nadere toelichting van de aangehorene ontwrichting voort, en verheug mij, in fig. 1 en 2 het hewijs te kunnen
leveren, dat zij een gebrek is, werkelijk den naam van aangeborene ontwrichting des dijbeenshoofds verdienende. — Er wor-
den het bekken en de onderste ledematen in voorgesteld van een kind, zeven maanden oud, van het mannelijk geslacht. —
Hoogstbelangrijk was het mij, in dit kinder-lijkje, hetwelk in den jare 1845 op het Theatrum anatomicum gebragt was, eene
zeer duidelijke ontwrichting aan de linker heup te vinden. — Het opgetrokken dijbeen is aan zijn bovenste uiteinde, waar
het tegen het linker darmbeen aanligt, bedekt met eenen zeer verdikten kapselband, gelijk uit fig. 1 en 2 blijkt. Deze
kapselband komt van den bovenrand en van de oppervlakte zelve der heupkom, welke zich als eene gebrekkige diepte voor-
doet. De band slaat zich voorts over den geheelen omtrek van het bovenst uiteinde des dijbeens heen. — Na het doorklieven
van dezen band aan de achterzijde bevreemdde het mij ten hoogste, geene andere aanduiding van dijbeenshoofd te vinden,
dan een hellend vlak van geringen omvang, tegen den grooten draaijer aanliggende, hetwelk ik in fig. 2 door o heb aan-
geduid. Niet minder vreemd is het, dat, tegenover het onvolkomen dijbeenshoofd, op het darmbeen eene onregelmatige
beenkern b ligt (fig. 2), welke ongetwijfeld eene eerste aanduiding is van heupkom. — Zoo dit alles reeds te regt als
hoogstbelangrijk mag gelden, niet minder gewigtig is het na te gaan hoe, in weêrwil van den nog zoo jongen leeftijd, zich
reeds in het bekken de gewone uitwerkselen der ontwrichting vertoonen. Te ontkennen is het niet, dat het linker darm-
been in eene verticale rigting is opgetrokken; dat de linker zitbeensknobbel naar buiten uitwijkt, en dat er zich, onder den
linker voorondersten darmbeensdoorn , eene sleuf begint te vertoonen (fig. 1, a) als uitwerksel der vroeger beschrevene werking
van psoas en iliacus internus. — Zoo ik mij niet bedrieg, zijn al deze feiten eene belangrijke bevestiging van hetgeen in de
verklaring van pl. LXXXHI werd voorgedragen. Zij leeren, dat zelfs daar, waar de ledematen nog niet tot steunpunten
des ligchaams gediend hebben, het verbroken antagonisme der spieren op zich zeiven voldoende is, om, na ontwrichting des
dijbeens, de beschrevene misvorming des bekkens te weeg te brengen. — Eene andere vraag is, aan welke oorzaak, in zoo
jeugdigen leeftijd, het gebrek moet worden toegeschreven ? Zijn aanvang kan hier wel niet dan van een vroeg tijdperk des
baarmoederlijken levens dagteekenen. Maar hoe zich alsdan zijn oorspong voor te stellen? Is hij het gevolg van werktui-
gelijk uitdrijven des reeds gevormden dijbeenshoofds uit de reeds gevormde heupkom? Maar in dergelijk geval zoude ik
aan den kapselband eenig bewijs gevonden hebben van vernietiging of verscheuring. Ik vind daarvan geen het minste spoor,
en zie zelfs, dat deze band aanmerkelijk verdikt is. ~ Zoo ik om deze reden de werktuigelijke oorzaak geheel ter zijde

meen te mogen stellen , blijft mij alleen het vermoeden over, dat de oorzaak dezer ontwrichting in eene gebrekkige oor-
spronkelijke vorming moet gezocht worden. In plaats van beupkom vond ik slechts eene kraakbeenige vlakte, in welke de

drie beenkernen van het heupbeen te zamen komen ; in plaats van dijbeenshoofd is er slechts eene schuins hellende vlakte._

Is zulks geene bevestiging van de stelling, dat in de bewerktuiging een bepaald plan op den achtergrond hgt, waardoor steeds
het eene deel bepalend wordt voor het andere? Voor de beupkom en het dijbeenshoofd heb ik daarvan reeds een merk-
waardig voorbeeld gegeven op pl. LXIII, alwaar eene onvolkomene romp wordt afgebeeld, in wier linker meer voltooid heup-
been , eene heupkom aanwezig is en zich daarin vertoont een op zich zelf staande dijbeenshoofd met gemis der overige ge-
deelten des beens. — Zoo hierdoor bewezen wordt, dat een gewrichtshoofd op zich zelf gevormd wordt, zoodra de bolte aan-
wezig is, welke tot zijne insluiting dient, laat het zich even gemakkelijk hooren, dat de vorming van het gewrichtshoofd zal
achterwege blijven , zoodra de holte, in welke het moet worden ingevat, ontbreekt. — Ik vermoed, dat aan dergelijke oor-
zaak de oorsprong van het gebrek in dit geval moet worden toegeschreven. Hetzij het gebrek van de heupkom , hetzij
het van het dijbeenshoofd uitging , altijd moet zijn uitwerksel geweest zijn, dat het bovenste uiteinde van het dijbeen vrije-
lijk heen en weder slingerde, in plaats van in eene holte ingesloten te zijn. — Vermoedelijk is het door de werking der bil-
spieren naar boven opgetrokken, en heeft zijne schuring op de vlakte des darmbeens , volgens de vroeger voorgedragene
grondstellingen, de aanvankelijke vorming eener nieuwe heupkom ten gevolge gehad. Maar wat er van deze verklaring ook
zijn moge, belangrijk blijft het steeds, dat in een zoo jeugdig tijdperk des levens, het gebrek heeft kunnen geboren wor-
den , waaruit ik besluit, dat het wezenlijk een aangeboren gebrek is. Het eenige mij bekende geval, hetwelk hiermede eenige
overeenkomst aanbiedt, is dat, hetwelk r. adams heeft beschreven in zijn artikel Abnormal conditions of the hipjoint in
todd\'s Cyclop. T. JI. p. 780. Het geldt eenen volwassene, in wien, bij groote ruimte van den beursband, aan weérszijde
een volslagen gemis van dij beenshoofden en halzen, met vlakke heupkommen, werd opgemerkt. De dijbeenderen waren
hierdoor schier naar alle rigtingen bewegelijk. Is dit een aangeboren gebrek geweest, even als het door mij beschrevene? Of
wel, hetgene evenzeer mogelijk en welligt waarschijnelijk is, zijn de hoofden in den eersten leeftijd afgeknakt van de hal-
zen , en later zamengegroeid en vereenzelvigd met de heupkommen ? —

In fig. 3 wordt op de helft der natuurlijke grootte afgebeeld het bekken van een zeventienjarig meisje, uit het museum
Vrolikianum, hetwelk ter wederzijde aan aangeborene ontwrichting lijdt. — Men vindt er reeds eene afbeelding van in de
vroeger aangehaalde verhandeling van mijnen vader, welke door pravaz is overgenomen. — Mijn vader bepaaldelijk verlangen-
de, de dijbeenderen in hun verhand met het bekken voor te stellen, waagde hel niet, daaraan eenige bewerking te onderne-
men , welke dat verband zelfs in geringe mate konde verstoren.

Pravaz, hoewel met lof den arbeid des schrijvers vermeldende , heeft op bl. 43 en 44 niet zonder grond zijn leed be-
tuigd over het gemis van de nadere kennis aan de gesteldheid der ontwrichte deelen. Dit heeft aanleiding gegeven tot een
gemeenschappelijk vernieuwd onderzoek , en tot daaruit voortgevloeide belangrijke gevolgen , welke ter geschikte plaatse zul-
len voorkomen. Wij zijn dien ten gevolge overeengekomen, hel bekken nu uit een ander gezigtspunt voor te stellen. — In
de oorspronkelijke verhandeling en bij pravaz wordt het van onderen afgebeeld; thans krijgt men het van voren en van bo-
ven te zien.

Het bekken zelf werd vóór meer dan 30 jaren mijnen vader geschonken, door wijlen den heer van ree. — Geene andere
bijzonderheden werden er bijgevoegd, dan dat het meisje, waarvan het genomen was, van den eersten tijd af, dat zij was
begonnen haar ligchaam op de onderste ledematen te doen rusten, aan beide zijden had mank gegaan, zonder dat zich vooraf
eenig ander buitengewoon verschijnsel aan de heupgewrichten vertoond had, dan eene meerdere breedte en uitpuiling van de
groote draaijers, en dal ook haar gang, hoewel moeijelijk, nimmer van pijn is vergezeld geweest, en zij nooit eenig middel of
werktuig ter ondersleuning heeft gebezigd. Mijn vader ontving het bekken in gedroogden staat, en kon niets van de gesteld-
heid der weeke deelen zeggen. — Beschouwen wij het, gelijk het zich nu voordoet, dan blijkt, dat ter linkerzijde het dij-

beenshoofd zich uit de bijna vlak gewordene heupkom verplaatst heeft, zoodanig, dat de kapselband er gaaf over heen is ge-
bleven , en het hierdoor bedekt werd op eene wijze, welke r. adams van Dublin, toen hij het preparaat bij ons te zien kwam,
vergeleek met eene nachtmuts (nightcap). De beursband is, nadat hals en hoofd er zijn uitgeschoven, volkomen gaaf geble-
ven, en aan het linker darmbeen is geene aanduiding hoegenaamd van heupkom. Hierdoor ontleent de steUing van een\'
onzer nieuwe kracht, dat, als het dijbeenshoofd, bij onverbroken beursband, uit zijne gewrichtsholte is geweken, het alsdan
niet met de beenvlakte van het hekken in aanraking kan komen, en hierdoor ook levenslang geene nieuwe gewrichtsholte zal
doen ontstaan in dien zin, als vroeger vermeld is. Het kan er dan wel, gelijk in de aangehaalde verhandeling wordt opge-
geven, eene deuk of indruk vormen, maar zal nimmer eene nieuwe heupkom doen ontstaan. —In fig. 4 wordt ook het op de
helft verkleinde dijbeen voorgesteld, uit den beursband losgemaakt. Uit de afbeelding blijkt, dat het hoofd slechts weinig
hooger staat dan de groote draaijer; dat de hals kort is, en eene schier horizontale rigting heeft; dat het hoofd, als ware
het, in twee deelen is gescheiden, in een\' meer uitgebreiden ruwen omtrek, welke onmiddellijk door den hals gedragen
wordt, en in een den top uitmakende kleiner deel, dat nog bedekt is met zijne kraakbeenige bekorsting, doch te gelijk zeer
poreus is, en in eenen staat van uittering verkeert. — Dit beenig kapje maakt het overschot uit van de oorspronkelijke epi-
physe, welke, na het verlies van den ronden band en van de vaten welke gewoon zijn hem te vergezellen, heeft opge-
houden gevoed te worden, en alzoo met den tijd geheel zou zijn te niet gegaan, om door een onvolmaakt hoofd, hetwelk uit
den hals voortkomt, vervangen te worden. — Het grootste deel van dit plaatsvervangend hoofd zien wij nu reeds gevormd;
het is, gelijk vooral uit fig. 5 blijkt, eene verlenging van den hals des dijbeens, welke in stede van, zoo als gewoonlijk, in
eene bolle vlakte uit te loopen (z. fig. 6), overgaat in een stomppuntig ongelijk verlengsel, over hetwelk de epiphyse even als een
smalle kap is heengeschoven. De kleine draaijer is van gewone grootte en vorm. Wat den grooten draaijer betreft, in plaats
van eene vertikale rigting te hebben, helt hij sterk naar binnen, en is hij als het ware binnenwaarts omgebogen. Aan de
regter zijde hebben wij verkozen, de deelen in hun onderling verband te behouden, omdat wij door hunne aanschouwing de
zekerheid bekomen hadden, dat de gesteldheid van hals, hoofd en grooten draaijer volkomen gelijk is aan die van de linkerzijde.
Alleen verdient eene afzonderlijke vermelding, dat het regter dijbeenshoofd in grootere toenadering is gekomen met de buiten-
vlakte van het darmheen dan aan de linkerzijde, en een oppervlakkig indruksel daarop verwekt heeft.

üit onze beschrijving volgt, dat de dijbeenshoofden alleen, door den aanmerkelijk verdikten kapselband, vereenigd zijn ge-
bleven met den boven-, achter- of buitenkant der heupkom, en met den voorondersten darmbeensknobbel. Deze verdikte
banden zijn de punten van dragt geweest voor de bovenste ligchaamshelft, alsook de middenpunten van beweging. — De invloed
der middelen van beweging op den vorm des bekkens is wel minder groot dan in het bekken, hetwelk op pl. LXXXIII
werd afgebeeld. Hij ontbreekt echter niet ten eenenmale. Vooreerst staat het linker darmbeen regter op ; voorts is gedeel-
telijk uitgewischt zijne lijn van scheiding tusschen het groote en kleine bekken. De vezelig kraakbeenige ring, die op de
heupkom wordt aangelegd, en die haren omtrek op de plaats der uitranding voltooit, is hier onverlet gebleven, zoodat de
opening, waardoor de vaten indringen, aan den vooronderkant niet gemist wordt. Het stopgat heeft zijne meeste hoogte
naar den kant van de heupkom. Zoo men den rand, welke naar de heupkom gekeerd is, als basis aanneemt van eenen
driehoek, dan komen daarvan af een rijzende en dalende schenkel, die aaii elkander ongeveer gelijk zijn, en zich bij den
oorsprong van den nederdalenden schaambeenstak in eenen stompen hoek verbinden.

De verhevenheid, die zich aan den boven- en voorkant der heupkommen voordoet, op de horizontale takken der schaam-
beenderen , schijnt aan te vroeg zamenkomen dezer takken met het voorste deel der darmbeenderen te moeten worden
toegeschreven, en dit wederom aan het gemis van den ronden vorm der gewrichtsholten , welke na het uitwijken der dij-
beenshoofden is verloren geraakt. Van diezelfde te spoedige toenadering schijnt de eigenaardige vorm der heupkommen een

•) Dat er vaten te gelijk met den ronden band in het hoofd des dijbeens dringen, heeft onze groote rdysch reeds geleerd. I. Icon membranae vasculosae ad
infima acetabuli ossiuminnorninatornm positae caet. a clarissimo viro r. Mvscino; delineata et coloribus distincta typis impressa a joasne ladsimai., Amstelodami 1738.

uitwerksel. Onder den voorondersten darmbeensknobbel vindt men de gewone sleuf; de buitenrand der oprijzende zitbeens-en
der nederdalende sehaambeenstakken springt sterk uit, waardoor, alsook door het uitwijken der zitbeensknobbels, eene aan-
merkelijke, en bij dubbele ontwrichting gewone verruiming van den schaambeensboog wordt te weeg gebragt.

De zevende figuur dezer plaat is bestemd tot voorstelling eener andere, door von ammon beschreven, aangehorene ontwrich-
ting der onderste ledematen, welke zich tot de regter knie bepaalt (z. von ammon, die angeborenen chirurgische Krankheiten
des Menschen, Berlin 1849, Tab. XXVII, Fig. 2). De ontwrichting is naar binnen geschied, zoodat het lijdende been door
den binnensten dijbeensknokkel steunt tegen het gezonde been. Deze binnenste knokkel puilt sterk uit; de knieschijf is
naar binnen gekeerd ; de buitenste dijbeensknokkel is zeer klein. Al de geledingsbanden waren zeer slap, zoodat de
schenkel geheel naar buiten werd gedrongen. Het bekken staat daarom ook aan de lijdende zijde lager, en de wervelkolom
buigt zich, tot behoud van het evenwigt, naar de tegenovergestelde zijde om. De binnenste enklaauw is bijna geheel ver-
dwenen ; de buitenste puilt sterker uit; de voetzool is plat. De stand van den voet komt met dien van pes valgus overeen.

Fig. 1. Bekken en onderste ledematen van het hier boven beschreven vrouwelijk kind van zeven maanden, met aange-
horene ontwrichting van het linker dijbeen, afgebeeld aan de voorvlakte, op de helft der natuurlijke grootte.

Fig. 3. Voorvlakte des bekkens, op de helft der natuurlijke grootte afgebeeld, van het hierboven beschreven zeventien-
jarig meisje, in hetwelk de beide dijbeenderen ontwricht zijn. Aan de linkerzijde is het dijbeen uitgepeld uit den gaven,
nu naar buiten en naar achteren verschoven, beursband. Aan de regterzijde zijn de deelen in hunne natuurlijke plaatsing gelaten.

Fig. 4. Het linker dijbeen, op de helft der natuurlijke grootte, aan hetwelk vooral de horizontale rigting van den hals
des dijbeens, de ombuiging van den grooten draaijer en de gedeeltelijke vernietiging van de oorspronkelijke epiphyse, met
den verminderden omvang van het geheele hoofd, opmerkelijk zijn.

Fig. S. Hetzelfde dijbeen, ter natuurlijke grootte, aan hetwelk hals en hoofd in eene verticale rigting op het midden zijn
doorgezaagd, om de wijze te doen zien, waarop de epiphyse van het dijbeenshoofd bijna geheel verdwenen is, en als
een smalle beenachtige kap op den knobbelig uitgegroeiden hals zit.

Fig. 6. Dijbeen eens voorwerps van gelijken leeftijd, waaruit evenzeer een gedeelte van hals en hoofd is uitgezaagd,
om het verschil te doen zien met het ontwrichte dijbeen van fig. 8; blijkt het onderscheid in ontwikkeling, waarin
het hier afgebeelde dijbeen het verre wint van het bovengemelde ontwrichte ; ziet men den hals op verre na niet zoo
hoog in de epiphyse van het hoofd oprijzen, als in het ontwrichte; 3®. neemt de epiphyse betrekkelijk eene veel grootere
uitgebreidheid in, en is tevens van een zeer zamengedrongen weefsel.

Fig, 7. Omtrek der onderste ligchaamshelft eener vrouw met aangeboren knieontwrichting, ontleend aan von ammon.

*) Bij VON AMOS Staat nach aussen, maar dit zal wel eene schrijf- of drukfout zijn. Vooral blijkt dit, uit lietgene hij vroeger zegt: »die PateUa
-findet man nach den einen oder anderen Condylus hingeschoben, und zwar auf den äusseren bei Luxatio externa, d. h. nach aussen, auf den Condylus
Ï internus bei Luxatio interna, d. h. nach innen."

Procedo in descriptione et illustratione femoris luxati, et pelves describam isto vitio affectas e museo Vrolikiano. — Om-
nes figurae hujus Tabulae dimidiam magnitudinis partem exhibent. — Fig. 1, 2, 3 et 4 referunt imagines femoris luxati
in uno tantum et quidem in dextro latere. Fig. 1 distincte apparet contractie in triangulum antiqui acetabuli a, quod a fe-
more luxato est vacuum. Est porro parum profundum et omni cartilagine destitutum, ita ut ejus fundum occupet sub-
stantia ossea, retis ad instar disposita. Novum acetabulum non formatum est, sed oblique supra antiquum pone et extra
spinam iliacam anteriorem et inferiorem, superficies adest oblonga et rugosa b, ab attritu formata , quem exercet caput femo-
rale , mirum in modum atrophia correptum. — Fig. 4 patet, dextri femoris capitis locum tantum teuere superficiem tuber-
culosam, irregulärem, triangulam. Opposite latere acetabulum et caput femorale versantur in conditione, quae absque
ullo dubio morbosa dici meretur, quemadmodum fig. 2 patet. Margo osseus tuberculosus exsurgit ex ambitu acetabuli,
et ejus fundus profundus irregularis occupatur lamina ossea dura, rugosa a. — Talia hypertrophiae osseae vestigia etiam
apparent in sinistro femoris osse (fig. 3); primo loco in luxuriante ossis incremento o, capitis marginem occupante, et secundo
loco in tuberculis osseis sepositis b,b, in collo obviis. Porro in parte media capitis femoralis lamina est duritiei eburneae q ,
cui similis respondet (fig. 2, b) in parte superiori et externa marginis acetabuli.

Omni attentione digni sunt eflectus utriusque femoris luxati in homine adulto. Fig. S, 6, 7, 8 et 9 hujus vitii imagines
exhibent, in pelvi faeminae, e museo Vrolikiano. Comparatione fig. S et 6 patebit, pelvin formam fere cylindricam acqui-
sivisse. Ossa iliaca verticalem habent directionem ; eorum crista ambitum amisit sigmoideum. Spina anterior et inferior
una quasi linea est sita cum superiore. Sulcus infra eam , de quo jam saepius dictum , est valde profundus. Separationis
linea inter pelvin majorem et minorem est fere prorsus abolita, unde inter eas fere nulla est capacitatis differentia. Pubis
articulus est sursum motus, et rami horizontales pubis sunt elongati, plani et graciles. Diametrus transversa introitus pelveos
valde est aucta. Tubera ischiatica extrorsum vertuntur. Arcus pubis est multo capacior , ita ut ejus angulus plus quam
420" referai. — Causam hujus formae mutatae indicavi in explicationc Tab. LXXXIII. Effectus ejus si species, negari nequit
vitium capacitati pelveos magis prodesse quam nocere, quemadmodum camper jam ante bene multos annos docuit (F. Verh. over
het bestier van kinderen, in Verh. d. Holl, maatschappij te Haarlem, D. VII, st. 2, Haarlem 4763, 8®). Caeterum hoc vitium
luxationis , quod praesertim foeminas attingil, necesse est, propter auctam pelveos capacitatem , maximum habere momentum
in graviditatem et partum. ^ Ne res afferam, ad argumentum meum minus pertinentes, sufficiat ut narrera, ex pelveos allata

mutatione, partum nimis celerari posse, et ab ambitu aucto exitus pelveos minoris et a fuleri defectu inde orto, faeminam. in
qua femora sunt luxata, praesertim disponi ad uteri et vaginae inversionem.

Fig. i. Pelvis faeminina, in qua femur dextrum est luxatum, e museo VroUkiano, oblique et a latere depicta ut ap-
pareant acetabuli angustia a,a, e quo femur est luxatum, et oblique supra illud lamina rugosa et fovea b, quibus appositum
fuit caput femorale fere prorsus absorbtum.

Fig. 2. Eadem pelvis ita depicta , ut tres quartae superficiei partes appareant ibique demonstrentur mutatie morbosa et
hypertropbia acetabuli, quae margine osseo tuberculose in ejus ambitu, lamina eburnea , in ejus margine superiori et externo
b et lamina ossea rugosa a in ejus parte antica sunt conspicuae.

Fig. 5. Os femoris sinistrum , in cujus capitis ambitu margo tuberculosus eminens a, in cujus capitis centre lamina
eburnea c et in cujus collo duo tubercula ossea b, b apparent.

Fig. 4. Os femoris dextrum, cujus caput fere totum atrophia est correptum, ita ut ejus locum tantum teneat processus
irregularis, tuberculosus , sulcatus et triangulus.

Fig. 5. Pelvis faeminae adultae a parte antica depicta, ex eodem museo. in qua femora utroque latere sunt luxata
Generalis eompagis osseae mutatie patet iis, quae supra dixi. Supra acetabula plana , triangula et cartilagine destituta, e
quibus femora sunt luxata, in a, a apparent margines anteriores acetabulorum novorum.

Fig. 6. Superficies postica ejusdem pelveos, qua magis adhuc patet mira ejus forma cylindriea. In a sunt margines
posteriores acetabulorum novorum et in osse sacro conspicitur ea spinae bifidae forma, quam etiam exhibui fig. 5, Tab LXXXIII

Fig. 7. Superficies lateralis sinistra pelveos, ut demonstretur novi acetabuli formatie a supra et pone antiquum. Patet
ejus marginem superiorem valde eminere. In Z. est acetabulum antiquum, in triangulum quasi contractum.

Fig. 8 et 9. Ambo femorum ossa luxata, ut pateant defectus ligamentorum teretium, et atrophia capitum, quae in apices
ootusos quasi sunt contracta.

Ik vervolg de besehrijving en de afbeelding der ontwrichting van het dijbeen, in bekkens uit het museum Vrolikianum. —
Al de figuren dezer plaat zijn genomen op de helft der natuurlijke grootte. — Fig. 1, 2, 5 en 4 leveren ons het beeld der
gevolgen van ontwrichting slechts aan de eene, en wel aan de regterzijde. In fig. 1 merkt men de driehoekige zamen-
trekking op van de oude heupkom, a, a, welke na de ontwrichting ledig geworden is. Zij is daarbij zeer ondiep, en van
alle kraakbeen ontbloot, zoodat haar bodem geheel bedekt is met netsgewijze been-zelfstandigheid. Er is geene nieuwe
heupkom, maar schuins boven de oude is achter en buiten den voorondersten darmbeensdoorn eene langwerpige ruwe vlakte, b,
welke, door de schuring van het op eene zonderlinge wijze geatrophiëerde dijbeenshoofd, te weeg gebragt is. Uit fig. 4
toch blijkt, dat er van het regter dijbeenshoofd niets meer overblijft dan eene onregelmatige, driehoekige, knobbelige op-
pervlakte. — Aan de tegenovergestelde zijde zijn heupkom en dijbeenshoofd in eenen ontwijfelbaren staat van ziekelijke ver-
andering , gelijk uit fig. 2 blijkt. Een knobbelige , beenige rand rijst uit den omtrek der heupkom op, en de ruime,
onregelmatige diepte der heupkom is aangevuld met eene harde, ruwe, beenige plaat, a. Dergelijke bewijzen van been-
achtige overvoeding vertoonen zich evenzeer aan het linker dijbeen (fig. S). Vooreerst in den rand van woekerende beengroei
aan den omtrek van het hoofd, a, en ten tweede in op zich zelve staande beenknobbels aan den hals , h, h. Voorts is er
midden op het hoofd des dijbeens eene plek van ivoorachtige hardheid, c, en vindt men eene daarmede overeenkomende strook
(fig. 2, h) aan den boven- en huitensten omtrek der heupkom.

Belangrijk is het bij een volwassen mensch de gevolgen na te gaan der ontwrichting, zoo zij aan weêrszijde plaats heeft.
Fig. S, 6, 7, 8 en 9 geven daarvan eene voorstelliDg uit het museum Vrolikianum. Zij zijn genomen naar het bekken eener
vrouw. Uit de vergelijking van fig. S en 6 kan blijken , dat het bekken eene bijna kokervormige gedaante heeft gekregen.
De darmbeenderen staan vertikaal; hunne kam heeft zijnen S-vormigen omtrek verioren. De vooronderste knobbel is schier in
ééne lijn gelegen, met den voor-bovensten. De reeds meermalen genoemde sleuf onder hem is zeer diep. De lijn van scheiding
tusschen het groote en kleine bekken is schier geheel vernietigd, waardoor het verschil in ruimte tusschen het groote en kleine
bekken wegvalt. De schaambeensvereeniging is opgetrokken, en de horizontale sehaambeenstakken zijn veriengd, platgedrukt
en tenger geworden. De dwarse doormeting van den ingang des kleinen bekkens is vergroot. De zitbeensknobbels wijken sterk
buitenwaarts. De schaambeensboog is zeer verruimd, zoodat zijn hoek meer dan honderd twintig graden houdt. De oor-
zaak dezer veranderde gesteldheid is bij de verklaring van pl. LXXXIII reeds genoegzaam toegelicht. Wat hare gevolgen betreft,

zal het wel niet ontkend kunnen worden, dat zij eerder voor- dan nadeehg is voor de inwendige ruimte van het bekken, ge-
lijk CAMPER dit reeds vóór vele jaren geleerd heeft (z. Verh. over het bestier van kinderen in de Verh. d. Holl. Maatsch. d.
Wetensch. te Haarlem, D. VII, 2« st., Haarlem 4763, 8°.). — Daar het gebrek nu bijna uitsluitend het vrouwelijk geslacht
aandoet, kan het niet missen of de verruiming moet op zwangerheid en haring grooten invloed uitoefenen. — Zonder mij
daaromtrent in beschouwingen te verdiepen, Avelke niet tot mijn onderwerp behooren , wil ik er dit alleen van zeggen, dat
het zich gemakkelijk laat begrijpen, dat de verlossing er te veel door versneld kan worden, en dat, door den grooten omvang
des uitgangs van het kleine bekken, en door het gemis aan steun, daaruit voortvloeijende, eene vrij groote voorbeschikking
wordt gegeven tot omkeering en uitzakking van baarmoeder en scheede.

Fig. 1. Vrouwelijk bekken met ontwrichting ter regterzijde, uit het museum Vrolikianum, schuins ter zijde afgebeeld,
om de vernaauwing der heupkom , waaruit de ontwrichting geschied is , in a, a en schuins daarboven eene ruwe plek en
diepte, i , te doen zien , tegen welke het bijna geheel geabsorbeerde dijbeenshoofd heeft aangelegen.

Fig. 2. Hetzelfde bekken ter linkerzijde, op drie vierden afgebeeld, ten einde aldaar de merkwaardige ziekelijke veran-
dering en overvoeding der heupkom te doen zien , gelijk uit eenen beenachtigen en knobbeligen rand aan haren omtrek , uit
eene ivoorachtige plek aan den bovenrand, b, en uit eene ruwe beenplaat, a, naar voren zigtbaar is.

Fig. 5. Het hnker dijbeen met den knobbeligen; uitspringenden rand, a, aan den omtrek van het hoofd, met de ivoor
achtige plek, e, op het midden en met de beide beenknobbels, b,b , aan den hals.

Fig. 4. Regter dijbeen, welks hoofd schier geheel geatrophiëerd is , zoodat er in zijne plaats slechts een onregelmatig,
driehoekig en gesleufd knobbelig uitsteeksel overblijft.

Fig. 5. Bekken eener volwassene vrouw aan de voorzijde , uit hetzelfde museum , waaraan ontwrichting der dijbeens-
hoofden ter wederzijde plaats heeft. — De algemeen veranderde gesteldheid des beenachtigen zamenstelsels blijkt uit hetgeen
hierboven gezegd is. — Boven de driehoekige, vlakke en van kraakbeen ontbloote heupkommen, uit welke de ontwrichting
geschied is, vertoonen zich in a, a de voorste randen der nieuw gevormde heupkommen.

Fig. 6. Achtervlakte van hetzelfde bekken, waardoor de zonderlinge kokervormige gedaante der bekkens nog duidelijker
gemaakt wordt. In a, a vertoonen zich de achterranden der nieuw gevormde heupkommen ; en aan het heiligbeen blijkt,
dat het benedenwaarts aan dezelfde soort van gespleten ruggegraat lijdt, welke in fig. S van pl. LXXXIII werd voorgesteld.

Fig. 7. Linker zijvlakte des bekkens, om de vorming der nieuwe heupkom, a, achter en boven de oude duidelijk te
maken. — Het blijkt dat haar bovenrand sterk uitspringt. — In A vertoont zich de driehoekig zaamgetrokkene oude heupkom.

Fig. 8 en 9. De beide ontwrichte dijbeenderen, om het gemis van ronde banden, met de aanmerkelijke inkrimping
en het puntig uitloopen der dijbeenshoofden , te doen zien.

FEMUR AB ORTU LUXATUM SIVE GRESSUS CLAUDUS AB ORTU. — GENU LUXATUM EXTRORSUM AB

Haec quoqiie tabula femori luxato est destinata. — Fig. 1 exemplum illustre femoris dextri luxati, cujus dimidiam
magnitudinis partem exhibeo. Illud in cadavere puellae 8 annorum tuberculosi pulmonum mortuae fortuite observavi, dum
in theatre anatomico ejus sceleton praeparabatur. Pelvis partibus mollibus privata transmissa fuit patri meo, qui illam in dis-
sertatione allata descripsit et depinxit. Ligamentum capsulare dextrum in parte superiore et postica expansum apparuit, ita
tamen ut adhuc bene obtegeret caput et collum ossis femoris. Caput, si movebatur, facile percurrebat spatium, quod illi
in expanse ligamento capsulari erat relictum. Facile sentiebatur illud cavo articulari non esse contentum. Dissecto ligamento
patuit, cavum acetabuli non aptum esse ad femoris caput recipiendum , sed illud pro maxima parte repleri a substantia flavi
coloris in lobos divisa et tunica vasculari tenui inclusa, quae ulteriore examine nil aliud esse patuit quam ea adipis et
telae conjunctivae accumulatio, quae glandula innominata sive haversii dicitur. Ut omne dubium hac de re tollatur, eam
microscopii ope examinavi eamque tantum tela conjunctiva componi vidi, qua continentur adipis cellulae, prorsus convenientes
cum iis, quas j. henle [Allg. Anat. Taf, II, fig. 12 repraesentavit. — Praesertim haecce, quae sub examine microscopico mihi
patuere, indicanda esse censui, quoniam objectio mihi est facta, allatam massam fungum esse , qui ex acetabulo crevit. Cum
tali tamen nullam refert similitudinem.

Acetabuli forma est mutata in trianguli speciem. — In ejus margine postico involucrum est depositum latum, molle et
cartilagineum , quo recipitur caput femoris, e sede sua remotum. Capite isto extrorsum ducto, patuit a ligamento tereti tan-
tum fibras esse residuas , quae foveae in capite femoris insident. Omnium reliquarum fibrarum , quae ex acetabulo exsurgere
soient, nulla adsunt vertigia. Iste defectus explicari debet e pressione, quam caput femoris e sede sua remotum supra
marginem cartilagineum dilatatum exercuit in ligamentum teres, unde omnes ejus fibrae sunt destructae , exceptis iis , quae
e fovea capitis femoris proveniunt. Etiam istum fasciculum, temporis lapsu, fuisse periturum probabile videtur. Ita facile
explicatur quomodo fiat, ut ligamentum teres constanter desit. Etiam in capite femorali satis facile patet formae mutatio.
Se accomodare debuit margini lato , supra quem movebatur. Superficies convexa in planiorem est mutata ; caput fere tran-
sire videtur in conum latum , cujus apex invenitur prope insertionem ligamenti rotundi. In pelvi prima vestigia apparent
mutationum , quae e femore luxato oriuntur, attamen, quemadmodum per se patet, minori gradu. Postea didicimus infan-
tem inde ab ortu claudam, constitutionem habuisse scrophulosam , eamque pulmonum morbo affectam esse , post influenzae
accessum, qui in veram phtisin transivit, cui succubuit. Utrum glandulae innominatae intumescentia, antequam nata est

puella, an postea incepit, minus bene determinari potest. Absque ullo tamen dubio, vitium pertinet ad eam formam,
quam paletta, sub nomine claudicationis eongenitae, descripsit. Ejus exemplum attulit vir clarissimus in puero, repetitum
a viris elarissimis g. vrolik et pravaz , quod cum mox allato magnam refert analogiam , si tantum excipias in eo femora esse
utroque latere luxata, et ligamentum teres quidem esse extensum sed non disruptum. In observatione viri clar\'. r. adams ,
in viro adulte 31 annorum vitiosa observata est articuli coxae sinistri conditio, valde similis ei, quae fig. 1 depingitur (v.
Abnormal conditions of the hip-joint in todd\'s Cyclop, of Anat. and Physiol., vol. II, p. 78S). Quam maxime notanda sunt
ea, quae de ligamento terete attulit, quod multo longius est, quam caeterum fieri solet, ita ut ejus longitudo 4 pollices
Anglicos aequet. Porro est flavi coloris, spissum, molle et latum, ita ut capsae ad instar supra caput femoris expandatur.
Ligamentum capsulare erat integrum, sed ita retrorsum et extrorsum dilatatum, ut nequaquam motum capitis in eandem
directionem impediret. Vitium aderat inde a prima juventute, et glandula innominata dicitur valde expansa {the fatty and
vascular cellular structure named Haversian gland existed in rather large quantity).

Si consideremus, in tribus speciminibus bene dissectis, observatam fuisse hancce hypertrophiam adipis articularis in-
terni , et si praeterea computemus, quam rari sint casus, in quibus accurata dissectio fuit instituta , non inverisimile videtur,
hancce hypertrophiam frequentem esse causam, quae inde ah ortu femora luxare faciat.

Fig. 2 et 5 repraesentant superficiem anticam et posticam sceleti vetulae e museo Vrolikiano, ad unam sextam magnitu-
dinis partem depicti, praesertim ut demonstrentur effectus, quos femora luxata habent in totam corporis conditionem. Prae-
cipua mutatio est, quod , remote capite femoris, centrum motionis, quod eo efficitur , non amplius respondeat centre gravi-
tatis, quod in introitu pelveos minoris cadit in loco, quo apud hominem bene formatum, crucis ad instar supra se invicem
transeunt axes capitum femoralium. A deficiente ista convenientia, turbatur situs erectus corporis. Corpore quiescente, ejus
pondus transfertur in latus bene constitutum. Hinc ibi, quemadmodum etiam icone patet, os coxae deprimitur, et profun-
dius situm est quam in latere vitioso, ubi quasi attollitur. Experientia igitur contraria docet eorum, quae a priori suspicare-
mur. Non in latere, quo brevier redditur extremitas, coxa descendit, sed potius opposite latere, ubi ea debitam longitudinem
servat. Brevitas igitur cruris, quae in iis apparet, qui uno latere sunt claudi, pro parte est vera, pro parte tantum apparens ;
^^m, quemadmodum affert auctor jam saepe citatus, quousque e remote femoris osse oriatur ; apparens quousque pelvis
magis elevata in isto loco extremitates inferiores sursum trahat. In pede extremitatis luxatae, praeter ealcem elevatam et
pedis directionem introrsum, etiam compagis differentia recensenda venit. Hoc praesertim conspicitur pedis dorso elevation,
planta magis excavata et calce altiori (flg. 1 et 2), cujus hinc tuberculum in sceleto certe V^ poll, profundius descendit
quam in crure dextro. Itaque elevatio calcanei nequaquam prorsus veram brevitatem extremitatis inferioris indicat, sed e tribus
rebus est explicanda, e femore luxato et non reposito, ex elevatione pelveos in uno lalere et e calcis osse longiori. E descensu
unius pelveos lateris, mutatur columnae vertebralis directio. Lumbi versus idem latus inclinantur; vertebrae dorsales e contra
oppositam acquirunt directionem, et haecce deviatie licet minus conspicue tamen etiam in cervice reflectitur (fig. 2 et 3).

Simul vertebra lumbalis ultima magis superficiem superiorem ossis sacri premit, unde Promontorium quasi in pelvin
pellitur, quae magis quam par est versus horizontem inclinatur. Os sacrum verticalem suam directionem inter ossa iliaca
non servat, unde pelveos cavum fit inaequale, quemadmodum docet fig. 2. Pubis articulus non directe parti mediae ossis
sacri opponitur. Diametrus recta superior hinc oblique dirigitur a parte antica sinistra versus posticam dextram, unde tota
pelvis fit obliqua, et praesertim capacior apparet in latere luxato. Propter deficientem conveuientiam inter centra motionis et
gravitatis, necesse est, ut partes, quantum fieri potest, aequilibrium turbatum restituant. Humeri itaque praesertim in latere
claudo descendunt. prout requiritur; eodem proposito extremitates superiores quasi longiores reddi videntur; bine profundius
m femora descendunt, quam in homine bene constituto.

Luxato geuui quarta hujus Tabula figura est dicata. Imitationem refert, magnitudine dimidia parte deminuta, iconis a
viro clanssimo von ammon prolatae {die angeb. chir. Krankh. des Menschen, Berlin, Tab. XXVH. fig. 4). Generalia hujus
v.tu symtomata sunt, defectus superficiei leviler convexae in genu, in qua, hujus loco, fovea adest; patella pellitur versus

condylum externum, si genu extrorsum sit luxatum, quemadmodum fig, 4 patet, et versus eondylum internum, si luxatum
sit introrsum , quemadmodum in fig. G , Tab. LXXXIV. Inde semper alter eorum eondylorum efficit partem maxime eminen-
tem articuli genu. Nonnumquam hisce accedit atrophia patellae, quemadmodum in observatione wützeri. Gressum isto vitio
reddi incertum, impeditum et vacillantem, per se patet. Extremitatum directio est veluti in pede valgo.

Fig. 4 demonstrat ea, quae propria sunt genui ab ortu extrorsum luxato, secundum imaginem, quam primo loco edidit
adelmann, quamque imitatus est von ammon. Vitium deinde necrosi complicatum est, qua versio extremitatum extrorsum est
aucta. Pelvis latere morboso magis descendit; condylus internus femoris est valde parvus, externus e contra maximus. Su-
perficies articularis tibiae etiam vitio laborat. Patella extrorsum vertitur, ejusque ligamentum est valde tensum. Etiam fe-
moris musculi a norma aberrant. Adductores sunt valde robusti; vastus internus evanuit; rectus femoris introrsum ducitur.
Malleorum dispositio est opposita ei, quam exposui fig. 6, Tab. LXXXIV. Pes sanus est valde robustus.

Fig. S aliud repraesentatur vitium congenitum articulorum extremitatis inferioris, cui von ammon nomen dedit dysarthro-
seos coxae, et cujus jam exemplum occurrit apud h. van deventer {Manuale operatien, zijnde een nieuw licht voor vroed-
meesters en vroedvrouwen, Amsterdam 1763, bl. 21). Puella sex annorum clauda erat sinistro latere. Extremitas dextra
sana est nempe brevior quam sinistra, unde etiam articulus genu non paralelam directionem tenet eum articulo oppositi late-
ris. Etiam ibi clunes sunt magis elevatae. Von ammon, 1. c. p. 116, Tab. XXVII, f. S, 6 vitium habet pro dysarthrosi femoris,
genu et pedis, ob innervationem morbosam, a relaxatis ligamentis hujus extremitatis nata. Hac de re praesertim legi mere-
tur e, stromeijer, Atonie fibröser Gewebe und derer Rückbildung, Wurzburg 1840, 8".

Fig. Pars dextra pelveos et os femoris puellae octo annorum, in qua caput ossis femoris est luxatum, propter glan-
dulae innominatae hypertrophiam, quae caput ossis femoris ex acetabulo propulsit; glandula apparet innominata, cujus
volumen est auctum ; margo acetabuli latior est facta ; supra caput femoris pars invenitur, quae a ligamento rotundo est resi-
dua. Icon dimidiam magnitudinis partem repraesentat. E museo VroUkiano.

Fig. 2. Sceleton vetulae e museo VroUkiano ad sextam magnitudinis partem et in superficie antica depictum. Femur
sinistrum est luxatum.

Fig. 5. Ejusdem sceleti in eadem dimensione depicti superficies poslica. De mutationibus, quae femore luxato in
pelveos dispositione nascuntur, conferantur ea, quae supra dixi.

Fig. 4. Imitatio est ad dimidiam magnitudinis partem facta iconis, qua von ammon repraesentavit partem inferiorem
corporis viri, in quo femur dextrum extrorsum est luxatum.

Fig. 5. Imitatio est magnitudine una tertia parte deminuta, iconis, qua von ammon exhibuit partem inferiorem corporis
puellae octo annorum. Extremitas inferior sinistra ea incurvatione aflBcitur femoris et cruris, eaque abnormali pedis direc-
tione {pes valgus), quam von ammon dixit dysarthrosin femoris, genu et pedis.

AANGEBORENE ONTWRICHTING VAN HET DIJBEEN OF MANKE GANG. - AANGEBORENE KNIE-
ONTWRICHTING NAAR BUITEN. - DYSARTHROSIS FEMORIS, GENU ET PEDIS.

De beschrijving en afbeelding der ontwrichting van het dijbeen verder voortzettende, wil ik in fig. l in de eerste plaats
nader toelichten een belangrijk voorbeeld van ontwrichting des regter dijbeens, op de helft der natuurlijke grootte afgebeeld.
Het werd op het iheatmm anatomicum in het lijk van een meisje van acht jaren, aan tuberculosis pulmonum overleden, bij
toeval waargenomen, toen men reeds met het maken van het geraamte bezig was. Van zijne spieren ontbloot, werd het bekken
mijnen vader medegedeeld, die er in 2ijne reeds meermalen aangehaalde verhandeling gebruik van heeft gemaakt, door er eene
naauwkeurige beschrijving en afbeelding van te geven. - De regter beursband van het heupgewricht bleek hoven- en achterwaarts
verlengd te zijn, zoo echter, dat hij het hoofd en den hals des dijbeens nog geheel kon omvatten. Bij de pogingen, om dit
hoofd te doen bewegen, doorliep het zeer gemakkelijk de ruimte, welke er aan was vrijgelaten door den verlengden kapsel-
band. Men voelde duidelijk, dat het door geene gewrichtsholte omvat werd. Na het doorklieven van den beursband bleek
dan ook, dat de holte der heupkom niet kon worden ingenomen door het dijbeenshoofd, maar dat zij bijkans geheel gevuld
was door eene in kwabben verdeelde geelkleurige stof, omkleed met een zeer dun vaatrijk vlies , welke bij nader onder-
zoek bevonden werd, niets anders te zijn, dan de vergroote opeenhooping van vet- en bindweefsel, ongenaamde klier of
klier van havers geheeten. Ten einde daaromtrent allen twijfel weg te nemen, heb ik haar mikroskopisch onderzocht, en
bevonden , dat het niets anders is dan bindweefsel, met de geïsoleerde vetcellen er in , geheel overeenkomende met diegene,
welke , „...B, Allg, Anat. Taf. H, Fig. 12 heeft afgebeeld. Ik geloof bepaaldelijk op deze uitkomst van het mikroskopisch
onderzoek te moeten aandringen, vermits men de tegenwerping gemaakt heeft, dat het een merggezwel konde wezen , uit
de heupkom uitgroeijende. Hiermede echter heeft het bij het naauwkeurigste onderzoek geene de minste overeenkomst.
•De heupkom was van gedaante veranderd, neigende tot eenen driehoek. Op haren achterrand had zich eene breede,
.zeer zachte kraakbeenige bedekking nedergelegd, waarop het uitwijkende dijbeenshoofd werd ontvangen. - Nadat dit hoofd
buitenwaarts was omgekanteld, deed zich als opmerkelijk voor, dat van den ronden band alleen die vezelen waren overgeble-
ven, welke tot den kuil van het dijbeenshoofd betrekking hebben; van al het overige, dat gewoon is, zich uit de heupkom
naar het dijbeenshoofd te begeven, werd niets meer gevonden. - Dit gemis moet verklaard worden uit de drukking, welke het
verplaatste hoofd den ronden band heeft doen ondergaan op den gezegden, verbreeden kraakbeenigen rand, waardoor ten
laatste eene geheele vernietiging van zijne vezelen is te weeg gebragt, met uitzondering diergene, welke tot de kuil van het
dijbeenshoofd behooren. - Dat ook deze strook met den tijd zoude zijn weggegaan, lijdt geenen twijfel , en hierdoor wordt
dan ook genoegzaam het standvastig verdwijnen van den ronden band toegelicht. - Ook in het dijbeenshoofd valt de veran-
derde gedaante in het oog. - Waar het op den rand der heupkom is bewogen, heeft het zich daarnaar moeten voegen. De
bolronde gedaante is te dezer plaatse vlakker geworden ; het hoofd zelf schijnt te neigen tot eenen breeden kegel, waarvan
het toppunt te vinden is naast de aanhechting van den ronden band. In het bekken vertoont zich een eerst begin van de
gewone veranderingen, welke door ontwrichting worden te weeg gebragt; echter, gelijk van zelf spreekt, hier nog in
zeer germge mate. - Uit een berigt. hetwelk later werd ingewonnen, bleek, dat het meisje van den eersten tijd af eenen

i\'nnTn\'te klierachtig en zwak van gestel geweest is, doch aan borstlijden vooral is be-

gmnen te sukkelen, nadat zij een paar jaren vóór haren dood door griep was aangetast geworden, die van eene volslagene

longtermg is achtervolgd, waaraan zij later is komen te overlijden. - Of de opzetting der ongenaamde klier vóór de geboorte

of daarna geschied is, laat zich moeijelijk bepalen. Ongetwijfeld echter behoort het gebrek tot dien vorm, welken paletta

onder den naam van claudicatio congenita heeft begrepen. Hij heeft een, bij een jongetje voorkomend, geval beschreven, door
g. vrolik en pbavaz overgenomen, hetwelk met het zoo straks beschrevene en afgebeelde eene groote overeenkomst aanbiedt, met die
uitzondering slechts, dat de ontwrichting aan weerszijden plaats heeft, en dat de ronde banden wel uitgerekt, maar niet ver-
nietigd zijn. — In eene waarneming van r. adams werd bij eenen volwassenen man van 31 jaren eene gebrekkige verhouding
van het linker heupgewricht gevonden, welke groote overeenkomst aanbiedt met het in fig. 1 afgebeelde geval (zie zijn artikel
Abnormal conditions of the hip-joint, in todd\'s Cyclop. of anat. a. physiol, vol. H. p. 788). Belangrijk is hetgeen hij zegt
omtrent den ronden band , welken hij veel langer noemt dan gewoonlijk , zijnde meer dan vier engelsche duimen lang, daarbij
geelachtig van kleur, dik, week en breed, zoodat hij zich even als een kap over het hoofd van het dijbeen uitbreidde. De
beursband was geheel gaaf, maar zoodanig achter- en buitenwaarts uitgerekt, dat hij de verplaatsing van het dijbeenshoofd
naar achteren en buiten toeliet. Het gebrek had van de eerste jeugd af bestaan, en de ongenaamde klier wordt als zeer uit-
gebreid beschreven {the fatty and vascular cellular structure , named Haversiam gland existed in rather large quantity).

Zoo wij overwegen , dat in de drie behoorlijk ontlede gevallen deze overvoeding van het inwendig gewrichtsvet is opge-
merkt geworden, en zoo wij daarbij in bedenking nemen, hoe zeldzaam de waarnemingen zijn, waarin eene behoorlijke ont-
leding geschied is, wordt het niet zoo geheel onwaarschijnlijk, dat deze overvoeding eene dikwerf voorkomende oorzaak der
aangehorene ontwrichting zal wezen.

Fig 2 en 3 beelden de voor- en achtervlakte af van het geraamte eener hoogbejaarde vrouw, uit het museum Vrolikianum,
op Ve natuurlijke grootte, bepaaldelijk met het doel, em de veranderingen te doen zien, welke door ontwrichting op de
geheele gesteldheid des ligchaams worden te weeg gebragt. De hoofdverandering is, dat door het verplaatsen van het dij-
beenshoofd het middelpunt van beweging, hetwelk er door geleverd wordt, niet meer overeenstemt met het middelpunt
van zwaarte, hetwelk in den ingang des kleinen bekkens valt, daar, waar bij een welgevormd mensch de denkbeeldige assen
der dijbeenshoofden zich kruisen. — Het gevolg van dit gemis van overeenstemming is , dat de regte stand des ligchaams
gestoord wordt. — In staat van rust wordt de zwaarte des ligchaams overgebragt op de welgestelde zijde. Hierdoor komt,
gelijk de afgebeelde geraamten zulks ook aantoonen , de heup aldaar lager te staan , dan bij het ziekelijk aangedaan gewricht,
alwaar de heup als het ware opgetrokken is. De ondervinding leert derhalve het tegenovergestelde van hetgene men a priori
zoude vermoeden. Het is niet aan de zijde, alwaar de extremiteit zich verkort voordoet, dat de heup lager wordt, maar
aan de tegenovergestelde zijde, waar gene hare gewone lengte heeft behouden. De verkorting van het been, welke men
bij ter eener zijde mank gaanden aantreft, is dus voor een deel wezenlijk, voor een ander deel schijnbaar. Wezenlijk, gelijk
door den reeds meermalen aangehaalden schrijver wordt gezegd, voor zoo verre zij door het verplaatste dijbeen wordt veroor-
zaakt ; schijnbaar , voor zoo verre de meerdere rijzing van het bekken te dezer plaatse de onderste ledematen met zich op-
waarts voert. Aan den voet der ontwrichte zijde , valt, behalve de opgeligte hiel en de binnenwaartsche plaatsing van den
voet zeiven, ook nog eenig verschil in zamenstel op te merken. Dit is vooral zigtbaar aan de hoogere wreef van den voet, aan
de grootere holte van de voetzool, en aan de meerdere hoogte van het hielbeen (fig. 1 en 2), hetwelk in het geraamte hierdoor
zeker een\' halven duim lager afdaalt met zijnen knobbel, dan aan het regter been. De ligting des biels in den staat van rust
is derhalve geene volstrekte aanwijzing der wezenlijke verkorting van de onderste extremiteit, maar vindt haren grond in drie
omstandigheden : in de onherstelde ontwrichting, in de eenzijdige verheffing des bekkens en in de verlenging van het hielbeen.

Door het dalen der eene zijde van het bekken , verandert de rigting van de wervelkolom. De lendenen buigen zich naar
dien kant over, de rugwervelen nemen eene tegengestelde rigting aan, en, hoewel minder zigtbaar, krijgt men van deze
verschijnselen eene ligte wederkaatsing aan den hals (fig. 2 en 3).

Tevens dringt de onderste lendenwervel sterker aan op de bovenvlakte van het heiligbeen , en doet het voorgebergte
dieper indrijven in het bekken , waarvan de helling tot den horizont tevens grooter wordt. — Het heiligbeen behoudt daarbij
zijne vertikale rigting niet tusschen de darmbeenderen, waardoor de geheele inwendige ruimte van het bekken ongelijkvormig
wordt , zoo als vooral fig. 2 zulks aantoont. Het schaambeensgewricht staat niet meer regt tegenover het midden des
heiligbeens. De bovenste regte doormeting bekomt hierdoor eene schuine strekking van den linker voor- naar den regter
achterkant, waardoor het geheele bekken scheef wordt, en vooral een overwigt in ruimte vertoont aan de ontwrichte zijde.

Wegens het gemis aan overeenstemming tusschen de middenpunten van zwaarte en van beweging, wordt de noodzakehjk-
heid te weeg gebragt, van zooveel mogelijk aan het verbroken evenwigt te gemoet te komen. De schouders zakken en wel
in het bijzonder aan de manke zijde zooveel, als hiertoe gevorderd wordt ; de bovenste ledematen schijnen zich te verlengen ,
om tot hetzelfde doel mede te werken; zij dalen hierdoor lager af langs de dijen, dan in welgestelde voorwerpen.

Aan de aangeborene ontwrichting des kniegewrichts is de vierde figuur gewijd. Zij is eene nabootsing op de helft der grootte
van eene afbeelding van von ammon (die angeb. Chirurgischen Krankheiten des Mensphen, Berlin, Tab. XXVII, Fig. 4). Als
algemeene verschijnsels van dit gebrek worden gemeld: gemis van gewone zachte welving der knie, aan welke men, in de
plaats daarvan, eene diepte vindt; de knieschijf is naar den buitensten knokkel geschoven bij buitenwaartsche ontwrichting,
gehjk in fig. 4, en naar den binnensten, bij binnenwaartsche ontwrichting, gelijk in fig. 6 van pl. LXXXIV. — Ten gevolge
daarvan vormt altijd een der beide knokkels het meest uitspringende gedeelte van het kniegewricht. Somtijds komt daarbij
atrophic der knieschijf, gelijk in eene waarneming van wdtzek. Dat de gang door deze misvorming belemmerd, onzeker en
wankelend moet worden, spreekt van zelf. De stand der ledematen is als bij pes valgus.

Fig. 4 stelt deze algemeene kenmerken der aangeborene buitenwaartsche knie-ontwrichting voor aan de regter onderste ex-
tremiteit naar eene afbeelding, welke oorspronkelijk door adelmann werd voorgedragen en door von ammon in zijn plaatwerk is
opgenomen. Het gebrek werd later gecompliceerd met necrosis, waardoor de uitwijking naar buiten sterker is geworden. Het
bekken stond aan de lijdende zijde veel lager; de binnenste dijbeensknokkel is zeer klein, de buitenste daarentegen zeergroot.
De geledingsoppervlakte van het scheenbeen deelt in de misvorming der dij. De knieschijf is geheel naar buiten geschoven
met sterk gespannen band. Ook de spieren der dij vertoonden eene gewijzigde gesteldheid. De aanvoerende spieren waren zeer
stevig, de binnenste groote dijspier is verdwenen, de regte dijspier is meer binnenwaarts getrokken. De verhouding der
enklaauwen is het tegenovergestelde van hetgene bij fig. 6 der vier-en-tachtigste plaat werd gezegd. De gezonde voet is zeer stevig

In fig. 8 wordt een ander aangeboren gebrek der geledingen van de onderste ledematen afgebeeld, waaraan von ammon den
naam geeft van dysarthrosis come, en waarvan men reeds een voorbeeld vindt bij h. van deventer, manuale operatien, zijnde
een nieuw ligt voor vroedtneesters en vroedvrouwen. Amsterdam 1768, bl. 21. Het zesjarig meisje hinkte aan de linkerzijde.
De regter gezonde extremiteit is namelijk korter dan de andere, waardoor ook de kniegeleding niet evenwijdig is met die der
tegenovergestelde zijde. Ook staat de bil aldaar veel hooger. Von ammon t. a, p. Pl. H6 en Tab. XXVII Fig. 5, 6 houdt het
gebrek voor dysarthrosis femoris genu et pedis , ten gevolge der verslapping van al de banden dezer extremiteit, door zieke-
lijke innervatie te weeg gebragt. Men raadplege daaromtrent e. stromeijer Atonie fibröser Gewebe und derer Rückbildung.
Wurzburg 1840, 8°.

Fig. 1. Regter helft des bekkens met het dijbeen van een meisje van acht jaren , waaraan zich ontwrichting des dij-
beenshoofds vertoont, ten gevolge van overvoeding der ongenaamde klier , welke het dijbeenshoofd uit de heupkom heeft ge-
dreven. Men ziet de vergroote ongenaamde klier, den verbreeden rand der heupkom, en het overblijfsel van den overigens geheel
verdwenen ronden band. Afgebeeld op de helft der natuurlijke grootte, üit het museum Vrolikianum.

Fig. 2. Geraamte eener hoogbejaarde vrouw uit het museum Vrolikianum, op Vg der natuurlijke grootte aan de voor-
vlakte afgebeeld , in hetwelk het linker dijbeen ontwricht is.

Fig. 5. Hetzelfde geraamte op dezelfde maat, van achteren afgebeeld. Voor de veranderingen , door deze ontwrich-
ting in de gesteldheid van het geraamte te weeg gebragt, leze men hetgeen ik hierboven daaromtrent voordroeg.

Fig. 4. Nabootsing op de helft der grootte van de afbeelding der onderste ligchaamshelft eens mans, ontleend aan von
ammon t. a. p. Er blijkt aangeborene buitenwaarts-ontwrichting des kniegewrichts te bestaan.

Fig. 8. Nabootsing op twee derde der grootte van de afbeelding der onderste ligchaamshelft van een meisje van acht

jaren, gegeven door von ammon t.a.p. De linker onderste extremiteit blijkt te lijden aan die zonderlinge kromming en inkorting

van dij en schenkel als ook aan dien tegennatuurlijken (valgus) stand van den voet, welke von ammon dysarthrosis femoris,
genu et pedis heet.

Hacce tabula claudo descriptionem et illustrationem articuli coxae luxati et non repositi. Exhibet summum vitii gradum,
in quo femora utroque latere sunt luxata. Imitationes sunt ad duas tertias magnitudinis partes factae imaginum, quas pravaï
tabula secunda depinxit, partem infimam corporis exhibentium puellae sex annorum, in qua femora utroque latere sunt
luxata. Tam superficiei anticae (fig. 1}, quam posticae (fig, 2) et lateralis (fig. 5) examine patet, truncum esse valde evolu-
tum, dum extremitates inferiores sunt brevissimae. Praeterea trochanteres extrorsum eminent et sursum trahuntur, femora
sunt oblique inclinata, sacrum elevatur, regio lumborum est introrsum pressa et hypogastrium deorsum quasi propellitur. —
Pedes plerumque sunt introrsum directi, nonnumquam tarnen eorum apices extrorsum vertuntur. Si gressum exercent utro-
que latere claudi, apicibus pedum quasi se elevare tentant, et vicissim quemvis pedem difficulter anteriora versus ducunt.
Hinc vacillante gressu et subsultim decurrunt, et equilibrium praesertim servant, vehement! extremitatum superiorum agitatione.

Ambae reliquae hujus Tabulae icones exhibent sceleton faeminae adultae e mmeo Vrolikiano, cujus superficies antica
et postica depinguntur, ad sextam magnitudinis partem. Patet utroque latere femora esse luxata. Acetabula antiqua solita
ratione in triangulum sunt compressa, et supra et pone ea nova et imperfecta acetabula sunt formata. In pelvi, praeter
solitas mutationes supra allatas, inclinatie adeo est magna, ut sacrum valde elevetur, et regio lumbalis intus prematur. In
trunco, columna spinalis est oblique distorta. Humeri magis adhuc descendunt, quam si unum tantum latus sit luiatum,
unde manus magis deorsum sunt sitae, quam in homine bene constituto. Ulteriorem hujus Tabulae explicationem super-
fluam duco, eaque iconographiam hujus vitii absolvisse mihi videor.

Fig. 1. Superficies antica partis infimae corporis puellae sex annorum, in qua utroque latere femora sunt Uixata, se-
cundum pravaz.

Fig. 3. Ejus superficies lateralis. Tres hae figurae duas tertias magnitudinis partes exhibent.

Fig. A. Superficies antica sceleti faeminae adultae, cujus pars sexta depingitur, e mmeo VroUkiano, Femora utroque
latere sunt luxata.

Met deze plaat zal ik de beschrijving en afbeelding besluiten der onherstelde ontwrichting van de dijbeenderen. Zij stelt
den hoogsten graad van ontwrichting voor, namelijk dien, waarin het gebrek ter wederzijde bestaat. — De drie eerste figuren
zijn bestemd, om eene voorstelling te geven van de uitwendige verhouding der aangeborene ontwrichting aan weêrszijden. Zij zijn
nabootsingen, op twee derden der grootte, van afbeeldingen, welke pkavaz in zijne tweede plaat heeft gegeven, en stellen de
ondemte ligchaamshelft voor van een meisje van zes jaren, in hetwelk ontwrichting is aan weêrszijden. Door de vergelij-
king zoowel der voorvlakte (fig. 1), als der achter- (fig. 2) en zijvlakte (fig. 5), is het duidelijk, dat de romp zeer sterk ont-
wikkeld is, terwijl de onderste ledematen zeer kort zijn. Voorts vertoonen zich het uitspringen en het optrekken der groote
draaijers, de schuinsche rigting der dijen, het opwippen van het kruis, het invallen der lendenen en het vooroverhangen
der onderbuik-streek. De voeten zijn meestal naar binnen gekeerd, somtijds echter staat de punt naar buiten. Bij de bewe-
ging van dubbel-mankgaanden , ziet men, dat zij zich op de punten der voeten opligten, en beurtelings eiken voet met moeite
naar voren brengen. Hierdoor wordt eene waggeling, en als het ware een huppelende gang te weeg gebragt, bij welken,het
evenwigt voornamelijk bewaard wordt door aanmerkelijk heen en wederslaan der bovenste ledematen.

De beide andere figuren dezer plaat stellen het geraamte voor eener volwassene vrouw, uit het museum VrolUcianum ,
aan de voor- en achtervlakte op een zesde der natuurlijke grootte afgebeeld. Er blijkt aan weêrszijden ontwrichting te zijn
der onderste ledematen. De oude heupkommen zijn op de gewone wijze tot eenen driehoek zamengedrongen, en boven en
achter haar hebben zich onvolkomene nieuwe heupkommen gevormd. In het bekken is, behalve zijne gewone, reeds vroeger
breedvoerig beschrevene, veranderingen, op te merken zijne aanmerkelyke helling, waardoor het heiligbeen sterk opgewipt,
en de lendenstreek ingevallen is. In den romp vertoont zich scheefheid van de ruggegraat. De schouders zakken nog veel
meer naar beneden dan bij ontwrichting, die slechts aan de eene zijde plaats heeft, waardoor de handen veel lager geplaatst
zijn dan bij een welgesteld voorwerp. Ik acht, na al hetgeen hierover reeds gezegd is, eene verdere verklaring dezer plaat
onnoodig, en vertrouw door haar de beeldende voorstelling van de ontwrichting der dijbeenderen voltooid te hebben.

Fig. i. Voorvlakte der onderste ligchaamshelft van een meisje van zes jaren, met dubbele aangeborene ontwrichting
der dijbeenderen, volgens peavaz.

Fig. 5. Hare regter zijvlakte. — Deze drie figuren zijn genomen op twee derden der grootte.

Fig. 4. Voorvlakte van het geraamte eener volwassene vrouw, afgebeeld op een zesde der natuurlijke grootte, uit het
museum Vrolikianum. Er is ontwrichting der dijbeenderen aan weêrszijden.

Benevolentia collegae amiclssimi schrokder van der kolk mihi occasionem suppeditavit exhibendi spectandas in hacce Ta-
bula imagines vitiorum duorum cordis et arteriarum quam maxime memorabiiium, quorum praeparata in eximio museo con-
servât vir clarissimus. — Accipiat quaeso, publicum grati animi mei testimonium.

In Fig. 1, 9, 3, 4 cor repraesentatur pueri, qui ad aetatem pervenit 9 annorum, et succubuit violentis morbi coerulei
accessubus. — Externus cordis habitus differt a solita conditione, lata ejus superficie, et apicis defectu, cujus locum tenet
margo inferior valde latus. Hinc accedit ad formam cordis, apud Testudinem, et apicis defectum oriri a deficiente septo
ventriculorum, patet accurato examine anatomico, a viro clarissimo schroeder van der kolk instituto. — Hoc nempe docuit,
unicum tantum esse cordis ventriculum, cujus paries anterior fig. i, a, a, a patet. ~ In cavo hujus ventriculi simplicis trabecula
adest muscularis transversa (fig, b), quae septum inchoatum refert, illud in duas partes separans, quarum anterior (fig.
c) meatum habet in arteriam pulmonalem (fig. î, d), in cujus ostio tres valvulae sunt semilunares, posterior (fig. 1, e)
originem dat arteriae aort^e (fig. \\ ,f<,f). ■— Pars igitur altera ventriculi, ad partem anticam trabeculae transversae obvia
repraesentat ventriculum anticum sive venosum ; pars altera infra et pone trabeculam sita, ventriculum posticum sive arteri-
osum. E fundo ventriculi communis, in quem ambae hae cavitates conveniunî, duo exsurgunt musculi papilläres (fig. \\
filorum tendineorum ope conjuncti cum marginibus liberis ambarum laciniarum valvulae mitralis (fig. I, Ä) , quae atrium

venosum sive sinistrum praecludit, quod ibi meatum habet in ventriculum (fig. a, a, a). _ Atrium istud sinistrum

auricula valde evoluta munitum est (fig. 1, i, fig. b)-, latere dextro tres (fig. 2, c, c, c) et sinistro duas accipit venas
pulmonales (fig. 2, d, d), et foramine ovale valde magno (fig. 2 et 3, e) meatum habet in atrium dextrum. — Atrium
dextrum omni attentione est dignum. — Sursum venam cavam superiorem (fig, 3, a) et deorsum venam cavam inferiorem
(fig. 5, b) recipit, sed a ventriculo separatur septo musculari (fig, 3, c), ejus fundum occupante, — Ejus auricula dextra d
solitam habet dispositionem. In arteriae pulmonalis apertae pariete postico larga est apertura (fig. 4, a), qua in ejus ramum
dextrum valde latum transit, — Ductus, a canali arterioso botalli residuus, distincte adest (fig, 1, fig. 4, b) sed hic in
pariete interno arteriae pulmonalis prorsus occluditur, ita ut parva tantum plica ostium indicet antea obvium. —Quam maxi-
me notanda est arteriae pulmonalis amplitudo, quae ambitum arteriae aortae superat, ita quidem, ut rami in pulmones pene-
trantes, majorem habeant diametmm quam ipse truncus descendens aortae.

Ex omnibus iis, quae cor istud propria habet, simul sumtis, patet iîlud tantum unico ventriculo componi, in quem duo cava,

irabeculäcarneäase invicem partim separata, meatum habent. Alterum iu arteriam pulmonalem, alterum in arteriam aortam
transit, - Sanguis in istum ventriculum transfertur per atrium sinistrum . in quod venae pulmonales effunduntur. - Ostium
venosum ventriculi valvula mitrali occludilur. - In atrium dextrum ventriculus nullum habet meatum, quoniam illius fundus
septo transverso musculari clauditur et sanguis e dextro in sinistrum atrium transfertur per amplum foramen ovale, - In lali
partium dispositione quammaxime laedi sanguinis meatum, vix est quod dicam, - Duplici nempe ratione fit sanguinis venosi
et arteriosi commixtio, primo loco in atrio, secundo in ventriculo, — Mirum igitur videri nequit, infantem symlomala morbi
coerulei obtulisse et violentiori quidem gradu, Potius dißicile est intellectu, quanam ratione tam diu , usque ad nonum infan-
tiae annum, vita protrahi potuerit. — Forsitan, ut merito mihi significavit collega aestumatissimus, ad vitam protrahendam con-
duxit amplitudo supra dicta arteriae pulmonalis. — Inaequalis enim arteriae aortae et pulmonalis capacitas demonstrat, ratione
habita, majorem sanguinis copiam, per arteriam pulmonalem quam per aortam, fuisse propulsam, unde etiam major ejus copia
aeris actioni fuit exposita, indeque ejus oxidatio validier, pro parte, saltem obviam ivit noxis, e commixlione sanguinis venosi
cum arterioso orlis, idque eo magis, quoniam ductus arteriosus botaui, quemadmodum supradixi, est clausus, et hinc sanguis
non amplius ex arteria pulmonali in aortam transferri potuit, sed omnis per pulmones iter facere debuit.

Sed licet ad rariora pertineat istud cordis vitium, nequaquam lamen , quoad ventriculi simplicitatem , unicum dici po-
Duoejus exempla exhibui Tom. II pag. 308, inter quae praesertim illud est citandum, quod descripsit f. tiedemann,
quoniam quam maxime, licet non prorsus conveniat, cum eo quod hacce Tabula depingo, — Ambo atria sunt in puero,
cujus cor describit vir clarissimus, conjuncta cum ventriculo unico. — In alterum atrium effunduntur venae cavae, in alte-
rum venae pulmonales, — E ventriculo unico exsurgunt arteriae aorta et pulmonalis. — Eandem dispositionen observavit
wolff in juvene, qui ad aetatem pervenit annorum (v. kreysig , Krankh. d. Herzens, Berlin 1817 Th, III, pag. 200). -
Similius adhuc cordi depicto est illud, quod vir cel. Lawrence monstravit doctissimo farre (todd Cyclopaedia; abnormal
conditions of the heart, p. 632). Ventriculus est simplex; ambo atria extus sunt separata, sed intus invicem mealum ha-
bent per amplum foramen ovale. — Arteriae aorta et pulmonalis ex unico exsurgunt ventriculo. In nullo tamen horum
casuum, mentio fit septi transversi, atrium dextrum praecludentis, quod buic cordi proprium esse videtur. - Prout scio, hac

in re praesertim ab aliis distinguitur et transitum facit ad cor Batrachiorum, quod eo magis notandum esse censeo, quoniam

IJAAÏA ng. O, 4, 3 depictum et itidem cor a viro clar° m. j, weber descriplum (ob-

serv. an. pathol. de corde unimntrieulari, e quo unus tantum truncus arteriosus sur git, Bonnae 1832,) congruentiam refe-
runt cum corde Testudinis. — Ambae hae observationes igitur invicem sunt conneclendae.

a, a, paries anterior apertus ; b trabecula muscularis transversa , qua pars superior ventriculi communis separatur in
duas partes, quarum antica c meatum habet in arteriam pulmonalem d, postica e In arteriam aortam f, f, g, g musculi pa-
pilläres, e quibus fila tendinea oriuntur, ad formandam valvulam mitralem h-, i auricula sinistra; I ductus arteriosus botal-
Li; m auricula dextra.

Fig. 2. Superficies postica ejusdem cordis, atrio sinistro aperto a, a, a-, h auricula sinistra; c, c, c tres venae pulmona-
les dextrae; d, d duae sinistrae; e foramen ovale; ƒ ostium venosum ventriculi; g vena cava inferior; h vena cava superior,
quae ambae meatum habent in atrium dextrum , cujus ostium ventriculare est clausum.

Fig. 3. Superficies lateralis dextra cordis, ut conlextus internus alrii dextri pateat. - Atrium est apertum, ut demon-
stretur ejus fundum clausum esse septo musculari c; « vena cava superior, b inferior; d auricula dextra; . foramen ovale;
f arteria pulmonalis; g arteria aorta h, h, h tres venae pulmonales dextrae.

Fig. 4. Arteria pulmonalis aperta; a ampla apertura, qua meatum habet in ramum dextrum valde latum ; b ductus
arteriosus botalli.

Ambae reliquae hujus Tabulae figurae repraesentant vitium congenitum aortae , quo ejus truncus abdominalis, septo

oblongo, piano et obliquo in duas partes separatur, quarum altera oblique anteriora versus, altera eadem ratione retrorsum
dirigitur, quemadmodum demonstrant schemata xylographia inscripta, exhibentia segmenta transversa aortae^

FIG. 1.

a) Cavum posticum dextrum.

0} Cavum anticum sinistrum.

c) Septum ambo cava a se invi-
cem separans.

d) Arieria coeliaca.

e) Ejus ostium in cavo sinistro.

f) Secundum ostium in cavo dex-
lro.

g) Arteria lumbalis dextra.

A) Arteria lumbalis sinistra.

i) Ejus ostium in cavo sinistro.

fe) Secundum ostium in cavo dex-
tro.

p) Vertebra dorsalis.

FIG. 2.

abcghikp) eadem désignant ac

in Fig. 1.
I) Arteria renalis dextra.
m) Ejus ostium In cavo dextro.
«) Secundum ostium in cavo si-
nistro.

o) Arteria renalis sinistra.

Pars dextra canalis arteriosi a, retrorsum directa apponitur vertebrarum columnae et sursum transit in saccum coecum
(fig. S, a) ; pars sinistra , magis anteriora versus respiciens b est stricto sensu continuatio soliti canalis arteriosi, qui septo c
(fig. 5 el 6 , Ô, Z») separatur a cavo dextro retrorsum directe , sed in illud meatum habet, fissurae superloris et inferioris
ope (fig. 5 et 6, e, d),

Fortuito vir clarissimus sciiroedeh van der kolk vitium istud aortae observavit in cadavere viri 30—40 annorum , febre
biliosa mortui. Omnia, quae propria babel, docent illud esse congenitum. — Imagines exhibent duas terlias magnitudinis
partes, el imitationes sunt iconum, quas ipse depinxit et benevole mihi suppeditavit vir clarissimus.

Fig. § repraesentat parietem posticum et cavum dextrum, retrorsum directum aortae ; hoc est apertum et ejus parietes
extrorsum reflectuntur. In a sursum in saccum coecum transit ; ia b, b apparet septum ; quo separatur a canali sinistro
anteriora versus respiciente, licet fissuris c et rf in eum meatum habeat. Patet arteriam iliacam communem dextram e
e cavo dextro, et sinistram f e sinistro oriri; g a. coeliaca ; h a, mesenlerica superior ; i a. renalis dextra, quae ex utroque
cavo originem sumil ; I arieria renalis sinistra, quae tantum e cavo sinistro provenit ; m ostium arteriae renalis dexlrae in cavo
dexlro; n ostium, quo arieria mesenlerica superior h meatum babel in cavum dextrum; o simile ostium sed minus, in quod
arteria coeliaca g transit ; p arteria mesenlerica inferior , quae ope ostii q meatum habet in cavum dextrum aortae ; r, r, r
foramina, quibus nonnullae arteriae lumbales et intercostales meatum habent in cavum posticum aortae; s, s,s,s,s quinque
arteriae lumbales dextrae ; t, t, t, t ostia arteriarum lumbalum sinistrarum, quae meatum habent in ambo aortae cava ; u arteria
intercostalis.

Fig. 6. Cavum sinistrum aortae, longitudinali directione apertum, ila ul in a paries vascularis internus, in b,b seplum
oblongum appareant ; c fissura superior, d inferior, quibus ambo aortae cava invicem meatum habent ; e a. coeliaca ; f a. me-
senlerica superior ; g arieria renalis sinistra ; h a. mesenlerica inferior ; i, i, i, i arteriae lumbales ; I, I, I, I, I ostia in septo ,
quibus arteriae lumbales meatum habent in cavum arleriosum anlerius ; n communicalionis orificium inter canalem arleriosum
sinistrum el arteriam renalem dextram ; o communicalionis ostium arteriae renalis sinistrae -, p, p communicalionis ostia cum
arleriis intercostalibus.

Quam maxime a norma aberrat istud vitium congenitum aortae, et vix ejus causa determinari potest. — Nonne forsitan
amplectenda foret opinio , quam mihi proposuit vir clar^ schroeder van der kolk, ambo haecce arteriae aortae cava illud infi-
mum formationis stadium referre, in quo, quemadmodum protulit vir dar®, t. l. w. bischoff, Entwickelungs Geschichte d.
Saügeth. u. d. Menschen, Leipzig, 4842, p. 262, nec non Entwiekel. Gesch. des Kaninchen-Eies, Tab. XIV, Fig. 60, e, e,
ƒ,ƒ,/; p. 123 et EntWickel, d. Hunden-Eies, Tab. VIII, Fig. 37, G et Tab. X, Fig. 40, B, c, c in foetu Mammalium, sibi
invicem appositi jacent duo trunci arteriosi abdominales, qui dein coalescunt, et tantum in arteriis iliacis, quae eorum conti
nuationes sunt, primitivam manifestant fissionem, — In infimo igitur isto formationis stadio, aorta haecce substitisse videtur.
Fissura c primitivam exhibet aortae separationem ; saccus a postea aneurysmate quasi est formatus ; septum b, b ortum est,
e parietibus internis primo separatis, dein sibi invicem appositis et coalitis utriusque aortae.

Fissura inferior d verosimiliter est residua a ramo anastomotico, antea ibi obvio, inter ambas arterias aortas sive vertebrales,
quo haecce vasa deorsum adhuc meatum in se invicem habent. (Bischoff, Entwickel. Geschichte dos Hunden Eies, Tab. X,
Fig. 40, B, a, 0.)

De welwillendheid van mijnen geachten ambtgenoot schroeder van der eolk stelt mij in staat, in deze plaat eene voor-
stelling te geven van twee uiterst merkwaardige aangeborene gebreken van het hart en van slagaderlijke bloedvaten, welke hij in
zijne keurige verzameling bewaart. — Hij gelieve daarvoor mijne openlijke dankbetuiging aan te nemen.

In fig. 1, 2, 3, 4 wordt het hart afgebeeld van eenen jongen, die den leeftijd van negen jaren bereikt heeft, en onder
zeer hevige verschijnselen van blaauwzucht bezweken is. In uitwendige gedaante wijkt het reeds van de gewone gesteldheid
af door zijne aanmerkelijke breedte en door het gemis van punt, waarvan de plaats door eenen breeden onderrand vervangen
wordt. Hierdoor nadert het tot de gedaante van het hart van den schildpad; en dat het gemis van punt door de afwezigheid
van het middelschot der kamers wordt te weeg gebragt, blijkt uit de naauwkeurige ontleding, door den heer schroeder van der
KOLK bewerkstelligd. Deze toch leert, dat er eigentlijk maar eene hartekamer is, wier geopende voorwand fig. 1, a, a, a, wordt
afgebeeld. In de holte dezer enkelvoudige hartekamer blijkt een spierachtige dwarsbalk te zijn (fig, 1, door welken eene
gedeeltelijke scheiding in twee vakken wordt te weeg gebragt, waarvan het voorste (fig. 1, c) in gemeenschap is met de long-
slagader (fig. i, d), aan wier mond zich drie halvemaanswijze klapvliezen vertoonen. Het achterste vak (fig. 1, e) geeft oor-
sprong aan de aorta (fig. 1, f). Het eene vak aan de voorzijde van den spierachtigen dwarsbalk gelegen, vertegenwoordigt
derhalve de voorste of aderlijke, het andere, onder en achter den dwarsbalk, de achterste of slagaderlijke kamer. Uit den
bodem der gemeenschappelijke hartekamer, in welke zich deze beide vakken openen, komen twee tepelspieren voort (fig, i,(j,g)
welke door peesdraden vereenigd zijn met de vrije randen der twee strooken van een mijtervormig klapvlies (valvula mitralis)
(fig. h), hetwelk den aderlijken mond afsluit, waardoor de kamer in gemeenschap is met den linker harteboezem (fig, 2,
ö, a, a). Deze linker boezem is met een zeer goed ontwikkeld oor voorzien (fig. 1, i, fig. 2, b) ; hij ontvangt ter regterzijde
drie (fig. 2, c, c, c) en ter linker twee (fig. 2, d, d) longaderen, en is door een ruim eirond gat (fig, 2 en 5, in gemeen-
schap met den regter harteboezem. — De regter harteboezem is hoogst merkwaardig. Hij ontvangt bovenwaarts de bovenste (fig. 5,
a) en benedenwaarts de onderste holle ader (fig. 3, b), maar is overigens buiten eenige de minste gemeenschap met de kamer.
Zijn bodem wordt door eenen stevigen spierwand (fig. 3, c) gesloten. Zijn oor d heeft de gewone gesteldheid. In de geopende
long-slagader, vertoont zich aan haren achterwand eene ruime opening (fig. 4, a), door welke zij in haren zeer wijden regter
tak overgaat. — Het overblijfsel der slagaderlijke buis van botallüs is duidelijk aanwezig (fig. 4, l, fig, 4, b), maar aan den
binnenwand der long-slagader geheel gesloten, zoodat men niet dan eene flaauwe plooi vindt, de plaats van de vroegere opening

aanduidende. Opmerkelijk is de groote wijdte der long-slagader, welke verre den omvang der aorta overtreft, zoo zelfs, dat
de takken, welke in de longen indringen, eene grootere doormeting hebben, dan de nederdalende stam der aorta.

Vallen wij al de bijzonderheden , welke dit zonderling hart ons aanbiedt, te zamen, dan blijkt, dat het slechts uit eene
enkelvoudige kamer bestaat, in welke twee, door eenen dwarsen spierbalk gescheiden, vakken uitkomen. — Hel eene is in
gemeenschap met de longslagader, het andere met de aorta. — Het bloed wordt in deze kamer gevoerd door den linker
harteboezem, in welken zich de longaderen uitstorten. De aderlijke mond der kamer wordt door het mijiervormig klapvlies
afgesloten. Met den regter boezem is de kamer in geene onmiddellijke gemeenschap, aangezien de bodem van dezen geslo-
ten is, en hij het uit de beide holle aderen ontvangen bloed door het ruime eironde gat overbrengt in den linker boezem.
Dat bij eene dergelijke gesteldheid de bloedsomloop aanmerkelijk moet geleden hebben, vordert geen betoog. — Op eene dub-
bele wijze toch geschiedt de vermenging der aderlijke en slagaderlijke stroomen, vooreerst in den boezem, ten tweede in de
kamer. Het behoeft derhalve geene verwondering te baren, dat zich de verschijnselen van blaauwzucht, in al hunne hevig-
heid, openbaarden. — Veeleer mag het vreemd schijnen, dat het leven, met een zoo onvolkomen hart, nog tot negen jaren
is kunnen gerekt worden. Misschien echter, gelijk mijn geachte vriend te regt aanvoert, heeft tot deze verlenging des levens
de gezegde aanmerkelijke wijdte der longslagader wel eenigzins bijgedragen. De onevenredigheid toch tusschen aorta en
de longslagader toont, dat er betrekkelijk meer bloed door de longslagader , dan door de aorta is heengevoerd , waardoor
eene groote hoeveelheid er van aan de inwerking der dampkringslucht werd blootgesteld, en de daaruit voortvloeijende rijke-
lijke oxidatie eenigzins is te gemoet gekomen aan de nadeelen der vermenging van den aderlijken met den slagaderlijken
stroom, en dit te meer, omdat de slagaderlijke buis van botallüs, gelijk hierboven werd gezegd, gesloten is, en derhalve
geen bloed uit de longslagader in de aorta werd overgevoerd, maar al het bloed daarentegen den weg door de longen moest
nemen. Hoe zeldzaam intusschen deze zoo belangrijke misvorming ook wezen moge, staat zij echter , wal de enkelvoudige
hartekamer betreft, niet geheel op zich zelve. ™ Ik heb er een paar voorbeelden van medegedeeld in mijn Handboek, D. H,
bl. 308, onder welke datgene, hetwelk door f. tiedemann werd beschreven hel meest, hoewel toch niet geheel, met hel door
mij afgebeelde hart overeenkomt. — De beide boezems zijn bij den door hem beschreven knaap van elf jaren , met eene en-
kelvoudige kamer in gemeenschap. In den eenen boezem storten zich de holle aders, in den anderen de longaders uil. Uit
de enkelvoudige kamer komen de aorta en de longslagader. — Dezelfde verhouding werd door wolff bij eenen jongeling
waargenomen, die er jaren mede oud geworden is (zie kreysig, Krankheitcn des Hersens, Berlin 1817, Th. III, Pag. 200).
Grootere overeenkomst nog met het in deze plaat afgebeelde hart heeft datgene, hetwelk lawrence aan d^ farre heeft ge-
toond (todd\'s üyclopaedia, in abnormal conditions of the heart, p. 632). De kamer is enkelvoudig; de beide boezems zijn
uitwendig gescheiden , maar inwendig met elkander in gemeenschap door een zeer ruim eirond gat. — De aorla en de long-
slagader komen uil de enkelvoudige kamer. In geen dezer gevallen intusschen wordt de merkwaardige afsluiting van den
regter boezem vermeld, door welke zich het hier beschreven en afgebeelde hart onderscheidt. — Voor zoo verre mij bekend
is, staat hel hierdoor op zich zelve en vormt het eene toenadering tot het hart der Balrachia, welke ik te meer doe op-
merken, omdat het door mij ontlede- en op pl. LXXIX, fig. 2, 3, 4, S afgebeelde hart van een kalf, en evenzoo hel door
m. j. weber beschrevene (Observatio anat. path. de corde univentriculari. e quo urms tantum truncus arteriosus surgit-, Bon-
me 1832; eene onmiskenbare overeenkomst aanbiedt met dat des schildpads. — Beide deze waarnemingen sluiten zich der-
halve aan elkander.

a, a, a geopende voorwand; b dwarse spierbalk, door welken het bovenste gedeelte der gemeenschappelijke hartekamer
gescheiden wordt in twee vakken, waarvan hel voorste c in gemeenschap is met de longslagader d, het achterste e met de
aorta f, f-, g, g de lepelvormige spieren, uit welke de peesdraden komen tot vaslhechting van hel mijiervormig klapvlies h.
i linker oor ; I slagaderlijke buis van botallus ; m regleroor.

Fig. Hetzelfde hart aan de achtervlakte met geopende linker hartehoezem a, a, a-, b linkeroor \\ c, c, o de drie
regter longaderen ; d, rf de twee linker longaderen , e eirond gat; f aderlijke mond der kamer ; g onderste holle ader i
h bovenste holle ader, welke zich inmonden in den blind eindigenden regter boezem.

Fig. 5. Regter zijvlakte van het hart, om de innerlijke verhouding van den regter boezem te doen zien. Deze is ge-
opend, opdat blijke, dat zijn bodem gesloten is door eenen spierwand c; a bovenste, b onderste holle ader; d regter oor; e
eirond gat; f longslagader; g aorta; h, h, h de drie regter longaderen,

Fig. 4. Geopende longslagader; a gemeenschapsopening met haren vlijden regter tak; b slagaderlijke buis van botallüs.
De beide andere figuren dezer plaat stellen eene zonderlinge aangehorene misvorming der aorta voor, daarin bestaande,
dat haar buikgedeelte , door een overlangseh , plat en schuins gerigt middelschot in twee vakken verdeeld is, waarvan het
eene in schuinse rigting naar voren , het andere evenzoo naar achteren gekeerd is , ongeveer gelijk in deze schematische
houtsnede uitgedrukt wordt, welke eene denkbeeldige dwarse doorsnede der aorta voorstelt.

FIG. 1.

«) Regter achterste vak.

b) Linker voorste vak.

c) Middelschot tusschen deze vak-
ken.

d) Art. coeliaca.

e) Opening derzelve in het lin-
ker vak.

f) Tweede opening derzelve in het
regter vak.

ff) Regter art. lumbalis.

h) Linker art. lumbalis.

t) Opening derzelve in het lin-
ker vak.

it) Tweede opening in het regter
vak.

p) Ruggewervel.

WG. 2.

abcghikp) als in Fig. 1.

l) Regter nierslagader.

m) Opening derzelve in het regter
vak,

n) Tweede opening derzelve in het

linker vak.
o) Linker nierslagader.

Het regter naar achteren gekeerde vak a ligt tegen de ruggegraat aan, en eindigt bovenwaarts in eenen blinden zak (fig.
5 a); het linker meer voorwaarts gelegen vak b is eigentlijk eene voortzetting van het gewone slagaderlijke kanaal, hetwelk
door het middelschot« (fig. -5 en 6, b, b) gescheiden is van het regter achterwaarts gelegen vak, maar er intusschen mede ia
gemeenschap blijft door eene bovenste en onderste spleet (fig. S en 6 c, d)/

Toevalligerwijze werd deze zonderlinge en, zoo ik mij niet vergis, onbeschrevene misvorming der aorta door den hoogleeraar
schroeder van der kolk , toeu hij geneesheer was van het Buiten-Gasthuis te Amsterdam, gevonden in het lijk van eenen man
tusschen de 30 è 40 jaren , aan galkoortsen overleden. Alles duidt aan , dat het een aangeboren gebrek is, — De afbeel-
dingen zijn genomen op Vs grootte , naar de oorspronkelijke teekeningen , door den heer schroeder van der kolk vervaar-
digd, en mij goedgunstig ten gebruike afgestaan,

Fig. S stelt den achterrand en het regter, achterwaarts gekeerde, vak der aorta voor; dit laatste is geopend en zijne
wanden zijn zijwaarts omgeslagen. — In a loopt het bovenwaarts in eenen blinden zak uit; in b, b wordt het middelschot
voorgesteld , waardoor het zich scheidt van het linker voorwaarts gerigte kanaal der slagader, hoewel het er door de spleten
c m d gemeenschap mede oefent, — Het blijkt, dat de regter gemeenschappelijke darmbeen-slagader e uit het regter, en de
linker f uit het linker vak komt; g a. coeliaca ; h a. meseraica superior ; i regter nierslagader, welke uit beide vakken
voortkomt; l linker nierslagader, alleen uit het linker vak voortkomende; m opening der regter nierslagader in het regter

vak; ^ opening, waardoor de bovenste darmseheilslagader h in gemeensehap is met het regter vak; o eene dergelijke kleine
openmg van gemeenschap met de a. coeliaca g, p onderste darmseheilslagader, welke door de opening q in gemeenschap
is met het regter vak der aorta; r, r, r openingen, waardoor enkele tusschenribben- en lendenslagaderen in gemeenschap zijn
met het achterste vak der aorta; . de vijf regter lendenslagaderen ; ^ openingen , waardoor de linker len-

denslagaderen in gemeenschap zijn met de beide vakken der aorta; « tusschenribslagader.

Fig. 6. Linker vak der aorta, in de lengte geopend, zoodat in a zich de gewone binnenste vaatwand , en in b, b het
overlangse middelschot vertoont, c de bovenste, d de onderste spleet, door welke de beide vakken der aorta met elkander
in gemeenschap zijn; e a. eoeliaca-, f bovenste darmseheilslagader; g linker nierslagader; h onderste darmseheilslagader;
i,i,i,i,i lenden slagaderen; l, l, l, l, l openingen in het middelschot, waardoor de lendenslagaderen in gemeenschap zijn
met het voorste slagaderlijke kanaal; m opening, waardoor de a. coeliaca in gemeenschap is met het linker slagaderlijk ka-
naal; « gemeenschapsopening tusschen het linker slagaderlijke kanaal en de regter nierslagader; o gemeenschapsopening der
linker nierslagader p, p gemeenschapsopeningen met de tusschenribslagaderen.

Hoogst vreemd is voorzeker deze oorspronkelijke misvorming der aorta, en met moeite zal men zich van hare oorzaak
rekenschap kunnen geven. - Zoude het echter niet juist zijn, de vooronderstelling aan te nemen, welke de hoogleeraar
scimoEDER VAN DEii KOLK mij in eenen brief voordroeg, dat het bestaan dezer beide vakken in de aorta stilstand is op dien
vroegeren trap van ontwikkeling, in welken er, blijkens hetgene f. z. w. bischoff daaromtrent mededeelt {Entwickelungs-ge-
schichte der Saugethiere u. des Menschen, Leipzig 1842, P. 202; alsook Entwickelungs-geseh. des Kaninchen-Eies,i:^h. XIV,
Fig. 60 f,f,f,f-, Pag. 122, en ook Eniw. d. Hunden-Eies., Tab. VH, Fig. 37 C. en Tab. X Fig. 40 B., Lett, e?, c), bij de
vrucht der zoogdieren twee tegen elkander aan liggende slagaderlijke buikstammen zijn, welke later ineensmelten,\' tlt een
enkele stam worden, en alleen in de darmbeen-slagaders, welke als hunne voortzetting kunnen beschouwd worden, de
oorspronkelijke scheiding openbaren. - Op dien oorspronkelijken toestand zal derhalve de hier afgebeelde aorta teruggeble-
ven zijn. De spleet c stelt de oorspronkelijke scheiding der aorta voor; de zak a zal zich waarschijnlijk later anemysma-

tisch gevormd hebben; het septum b, b, is ontstaan uit de vroeger gescheidene, en thans ineengegroeide, tegen elkander aan
liggende binnenwanden der aortae.

De onderste opening d zal dan waarschijnlijk het overblijfsel zijn van den in den vroegsten tijd tusschen de beide aortae
of wervelslagaderen ter dezer plaats bestaande vereenigingstak, waardoor de holten dezer beide slagaderen van onderen dan nog
gemeenschap hebben. Zie bischofs, Entwickelungs-geschichte des HundenrEies, Tab. IX, Fig. 40 B., Lelt. c, a.

Licet quam maxime cupiam descriptionem et imagines exhibere omnium vitiorum congenitorum, hoc tamen me vix fa-
cere posse sentio, si determinatum numerum centum tabularum exeedere nolim, — Propterea, inter vitia congenita variorum
apparatuum organicorum, tantum pauca eligere debeo, — Praesertim ea depingam, quorum vel nullae vei imperfectae tabulae
extant. — Hinc vitia congenita oculorum praetermittenda esse putavi, quippe eleganter et accurate ah ammone depicta, et in
hacce tabula e contra collegi bene multa vitia congenita variae speciei.

Fig. i duas tertias magnitudinis partes exhibet capitis infantis recens nati, e museo VroUkiano, in quo simplex plica cu-
tanea locum tenet auriculae externae, et meatus auditorius externus est clausus.

Fig. 2 et 3 exhibent vitium congenitum, a viro clarissimo tilano observatum in cadavere infantis recens nati, qui quin-
que tantum dies post ortum vixit (V. Verh. van het Genootschap ter bevordering der Genees- en Heelk. te Amsterdam, D, I,
2e St. Amsterdam 1844, Verslag p, 67), Infans omni quo vixit tempore nihil deglutire potuit, quoniam oesophagus paulu-
lum infra isthmum faucium sacco coeco terminabatur, quemadmodum tenuioris et elastici catheteris introductione patuit. —
Quidquid humoris deglutire conabatur, rejiciebatur cum muco et bullis aereis commixtum, — Examen anatomicum docuit,
pharyngem et laryngem bene esse constitutas, sed oesophagum paululum supra bronchorum originem terminari in saccum
coecum (fig, 2, a) , et dein iterum incipere, ut in ventriculum transeat (fig. 2, b). — Pariete postico tracheae aperto, ap-
paruit foramen oblongo-rotundum, quo oesophagus in tracheam meatum habet (fig. S, a). Patet igitur hic duo vitia conge-
nita invicem esse conjuncta. Oesophagus monstrat atresiam internam, cujus bene multa exempla dedi Tom II, p. 295; prae-
terea non prorsus a trachea est separatus, unde in eo formationis stadio substitisse videtur, quod Tom I, pag, 155 descripsi,
quo oesophagus et trachea unum efficiunt canalem. — Separatio in duos, quae dein fit, hic nonnisi inchoata est.

Fig. 4 exhibet vitium congenitum linguae, e museo VroUkiano, in infante recens nato. Ejus apex est fissus. Licet is-
tud Vitium nequaquam e formatione cohibita oriatur, omni tamen attentione dignum videtur, propter congruentiam quae, que-
madmodum Tom. II, pag. 262 dixi, maxima cernitur cum lingua Phocae, Serpentium et bene multorum Sauriorum.

Fig. 5 repraesentat leviorem atresiae ani gradum in infante recens nato observatum. Adest plica cutanea, quae externum
ani situm indicat. Saccus coecus intestini recti residet supra anum clausum. — Haecce conditio indicat, infantem in eo for-
mationis stadio substitisse, in quo anus est clausus, et intestinum rectum coeco termino incipit (Cf. Tom I, p. 131)", Haecce
vitii forma omnium facillime artis auxilio sanari potest, quoniam tunc facile chirurgi culter in intestinum rectum penetrare

Fig. 6 exhibet graviorem vitii gradum, e„i mi„u, facile medela alTerri potest. _ Praeparalum amea «rvabatur injmuseo

van het äar,nka„a„l e. „are .ekanäeling in Verk. .an M OenooUekap ,er ie^orä. ä. Genees- en Heelk. >e Änuteräa^, iSM

• , »t. ), p. 85). Intestinum eolon in parle superiori pelveos cessât, et ab eo funiculus membranaceus transit in locum quo

an. aperturo esse debet ; a saccus coecus, in quem intestinum colon terminatur, t funiculus membranaceus- « vesica urinaria
E museo VroUkiano.

Fig. 7. Vitium congenitum renum, qui communem referunt massam, quae plures arterias accipit, pluresque venas edit et
duobus uretheribus originem praebet. - Illud inveni in cadavere infantis recens nati. _ Patet communem massam const\'i.ui
pnmordus duorum renum. Ren alter, quemadmodum jam observavit vir dar. mhche,. altero magis evolutus videtur. - Prae-
sent,a duorum uretherum indicat, renes ita in unum coalitos non confundendos esse cum unius renis defectu. E museo Vro-

Flg. 8 indieat, e vitio eongenito, in uno uteri latere defieere posse ovarium et tubam Falloppianam. Praeparatum istud

museum Vrohk.anum fortuite aequisivit, et de ejus historia nihil addendum habeo. Patet tantum unum uteri cornu esse for

matum, et alterum deficere. _ Infantis esse videtur, qui jam ad aliquam aetatem pervenit. Certo certius saltem non est in-
lantis recens nati.

Hoe groot mijo lust ook zijn moge, om alle aangeborene gebreken af te beelden en te beschrijven, zal ik dit voornemen

toch niet ten uitvoer kunnen brengen, zoo ik bij de oorspronkelijke raming van honderd platen blijf. _ Daar ik mij dezen

ten pligt gesteld heb, word ik genoodzaakt, onder de gebreken van eerste vorming der verschillende toestellen, slechts enkele
ter afbeelding uit te kiezen. In de bepaling der keuze heb ik mij vooral door diegene laten leiden, van welke of geene of
eene onjuiste voorstelling gegeven is. Het is om die reden, dat de aangeborene gebreken van den gezigtstoestel geheel worden
voorbij gegaan, vermits zij met zoo veel vlijt door von ammon zijn behandeld, en dat men daarentegen in deze plaat eene za-
menvoeging vinden zal van belangrijke, hoewel zeer ongelijksoortige aangeborene gebreken.

Fig. 1 doet op der natuurlijke grootte eene afbeelding zien van het hoofd van een pasgeboren kind, uit het museum
Vrolikianum, in hetwelk eene eenvoudige huidplooi de plaats van uitwendig oor vervangt, en de uitwendige gehoorgang ge-
sloten is.

Fig. 2 en 5 stellen een aangeboren gebrek voor, door den Hoogleeraar \'hlancs gevonden in bet lijkje van een pas geboren,
bijna voldragen kind, hetwelk vijf dagen geleefd heeft. (Z. Verhand, van het Gen. ter bevordering van Genees- en Heelkunde
te Amsterdam, D. I, 2-= st. Amsterdam, \\9>U, Verslag, p. 67). Het kind heeft, gedurende zijn kortstondig leven, niets kun-
nen doorzwelgen, ten gevolge eener sluiting van den slokdarm, weinige lijnen beneden de keelholte , welke zich bij hel in-
brengen van eenen dunnen elastieken catheter openbaarde Bij elke poging lot slikken werd hel vocht, met slijm en lucht-
bellen vermengd, weder uitgeworpen. — De ontleding heeft geleerd, dat de keelholte en het stroltclioofd welgevormd zijn.
maar dat de slokdarm iels of wat boven de splitsing der luchtpijp in eenen blinden zak eindigt (fig. 2, a), dan op nieuw
der aanvangt, om zich in de maag voort te zetten (fig 2, b). — Bij de opening van den achterwand der luchtpijp, bleek
eene langwerpig ronde opening te zijn, door welke de .slokdarm met de luchtpijp in gemeenschap is (fig. 5, o). — Het blijkt
derhalve, dat zich twee aangeborene gebreken hier met elkander verbinden. De slokdarm vertoont de inwendige afsluiting,
waarvan ik meerdere voorbeelden heb gegeven, D. 11, bl. 293 ; voorts is hij niet volkomen van de luchtpijp gescheiden, waar-
door hij schijnt terug gebleven te zijn op dien oorspronkelijken toestand, beschreven D. I, bl. -155, in weiken slokdarm en
luchtpijp één zijn. De scheiding in tweeën, welke daarop behoort te volgen, is hier op eene onvolledige wijze gescliicd,

Fig. 4 is de afbeelding van een aangeboren gebrek der tong, uit het museum Vrolikianum, bij een pas geboren kind — De
punt der tong is gespleten. Hoewel dit gebrek niet wel als stilstand op een vroeger tijdperk van ontwikkeling kan beschouwd

den, IS het echter, gelijk ik D. il, bi. 262 aanvoerde, als overeenkomende met den standvastigen vorm der tong bij den zeehond,
de slangen en vele hagedissoorten, belangrijk.

Fig. 5 stelt eenen ligteren graad van gesloten aars voor, gevonden bij een pas geboren kind. Er is eene huidplooi, welke
de uitwendige plaats van den aars aanduidt. De blinde zak van den endeldarm rust, als het ware, op de afgeslotene aars-ope-
ning. — Een dergelijke toestand toont, dat de vrucht op dat tijdperk van ontwikkeling is terug gebleven, in hetwelk de aars
gesloten is en de endeldarm met een blind uiteinde aanvangt (zie D. I, bl. 151). — Voor kunsthulp bestaat bij dezen vorm des
gebreks de meeste kans op gunstig gevolg, vermits de endeldarm het gemakkelijkst alsdan met het snijdend werktuig bereik-
baar is. Uit het museum Vrolikianum.

Fig. 6 is een hoogere en voor kunstbewerking minder toegankelijke graad van het gebrek. — Het praeparaat behoorde
vroeger tot de verzameling van den Hoogleeraar bosscha, en werd reeds door den Heelmeester lacave beschreven (zie Waarn. en
opmerk, v. d. aangehorene sluiting van het darmkanaal en hare behandeling, in Verh. van het Gen. ter bevord. der Gen.- en
Heelk. te Amsterdam, 1841, D. I, st. 1, bl. 8S). De karteldarm eindigt vrij hoog in het bekken, ener gaat eene bandach-
tige strook van af tot op de plaats, waar de anus-opening behoort te zitten, a De blinde zak, in welken de karteldarm uit-
loopt; b de bandachtige strook ; c de urinblaas. ~ Uit het museum Vrolikianum.

Fig. 7. Oorspronkelijke misvorming der nieren, daarin bestaande, dat zij zich als eene gemeenschappelijke massa voor-
doen, welke meer dan ééne slagader ontvangt, en meer dan ééne ader en dan éénen urinleider afgeeft. Ik vond haar in het
lijk van een pas geboren kind. — Het is duidelijk, dat de gemeenschappelijke massa uit de rudimenten van twee nieren za-
mengesteld is. — De eene nier schijnt daarbij, even gelijk dit door meckel reeds is waargenomen, meer dan de andere
ontwikkeld. — De aanwezigheid van twee uretheres doet zien, dat men deze vereenvoudiging der nieren niet moet verwisse-
len met het gemis van eene derzelve. — Uit het museum Vrolikianum.

Fig. 8 toont, dat door aangeboren gemis, aan de eene zijde der baarmoeder, de eijerstok en de Falloppiaansche trom-
pet kunnen ontbreken. — Het is een preparaat, hetwelk het museum Vrolikianum bij toeval verkreeg, en van welks ge-
schiedenis ik derhalve niets weet te zeggen. Het is duidelijk, dat slechts de eene oorspronkelijke hoorn der baarmoeder ge-
vormd is, en de andere in zijne wording is achterwege gebleven. Het schijnt van een kind van eenigen leeftijd te zijn; on-
getwijfeld althans is het niet van een pas geboren kind.

De istis imaginibus fere eadem forent dicenda, quae in explicatione Tab; LXXXIX protuli. Etiam hic nonnulla vitia
congenita valde memorabila sed variae species simul exhibentur,

Fig, i et 2 dimidiam magnitudinis partem exhibent regionis hypogastricae infantis deformis e museo VroUkiano. — In eo uterus
bicornis,qui primum hujus organi formationis stadium refert, quemadmodum Tom. I, p. 2 H patet, conjungitur cum cloacae quadam
forma quae, ut Tom. I, p. 422 dixi, ab omnibus reliquis hujus vitii speciebus differt. — Deficiunt organa generationis externa;
eorum locum tenet eminentia, papillae formam referens, in plica cutanea excavata sita (cf. fig. 1, a,b). — Anus est clau-
sus. — Intestinum rectum (fig. 2, a) transit in saccum coecum, fundo uteri impositum. — Uterus in duo cornua est sepa-
ratus (fig, 2, b , b), inter quae septum est perfectum. — Urether renis sinistri coeco fine terminatur supra cornu sinistrum
uteri (fig. 2, d). — Urether et ren ipse adeo sunt expansi, ut ren prorsus amiserit contextum glaudulosum et separationem
in lobulos. — Vesicam expatisam refert (fig. 2, e). — Supra renem sita est glandula suprarenalis f, nequaquam expansa.
Neque etiam tumet ren dexter gf; ejus urether transit in vesicam urinariam, — Uterus et vesica urinaria per foramen (fig,
1 , c) in hujus pariete postico, in se invicem meatum habent. — Patet hacce descriptione infantem istum deformem exem-
plum praebero cloacae, cum nullo alio comparandum. — Praesentibus enim tribus apparatubus, vesica urinaria meatum non
habet in intestinum rectum sed in uterum.

Fig. 5 uterum exhibet faeminae adultae, magnitudine dimidia parte deminuta, e museo VroUkiano, in quo duo sunt
orificia uterina externa, et vagina septo imperfecte in duas partes est separata. — Minimum igitur refert uteri duplicis
gradum, quemadmodum Tom. II, p. 359 dixi. — Praeterea notandum est, pelvin faeminae, cujus uterum exhibeo, valde
esse latam, praesertim in transversa diametro.

Fig, 4 alterum dat renum connatorum exemplum, in homine adulto, ad Vs magnitudinis partes depictum t museo VroU-
kiano. — Hinc confirmatur, quod Tom. II, p. 536 dixi, nexum amborum renum fere semper talem esse, ut communis
massa exinde orta, margine concavo sursum, convexe deorsum respiciat, — In tali casu, ambo uretheres e margine concavo
proveniunt, et se reflectendo supra superficiem anticam massae communis transeunt, -- Haec quemadmodum etiam icone
patet, formam habet ferri equini inversi.

Omtrent deze afbeeldingen zoude schier hetzelfde te zeggen zijn, als omtrent diegene, welke ik op pl. LXXXIX voordroeg.
Ook hier worden eenige ongelijksoortige, maar hoogst belangrijke, gebreken zamengevoegd.

Fig. 1 en 2 geven, op de helft der natuurlijke grootte, afbeelding der onderbuikstreek eener menschelijke misgeboorte, uit het
museum Vrolikianum. — In haar comphceert zich eene tweehoornige baarmoeder, welke, gelijk uitD. I, bl. 211 blijkt, als stilstand
op een vroeger tijdperk van ontwikkeling verdient beschouwd te worden, met eenen eloakvorm, welke, gelijk ik reeds D. I,
bl. 429 aanvoerde, geheel op zich zeiven staat. — De uitwendige geslachtsdeelen ontbreken; hunne plaats wordt vervangen
door eene tepelachtige uitpuiling, welke in eene kuitvormige huidplooi zit (zie fig. 1 , a, h). — De aars is gesloten. — De
endeldarm (fig. 2, a) loopt in eenen blinden zak uit op den bodem der baarmoeder. — De baarmoeder is in twee horens
gescheiden (fig. 2, b, b), tusschen welke zich zelfs een volkomen middelschot bevindt. — De pisleider der linker nier ein-
digt blind op den linker hoorn der baarmoeder (fig. 2, d). Deze en de nier zelve zijn zoodanig uitgezet, dat deze laatste
geheel haar klierachtig en gekwabd aanzien heeft verloren, en zich voordoet als eene uitgezette blaas (fig. 2, e). — Boven
haar zit de bijnier welke natuurlijkerwijze niet in de uitzetting gedeeld heeft. — De regter nier g is niet uitgezet, en
haar pisleider opent zich in de urinblaas. — Baarmoeder en urinblaas oefenen, door eene opening in de laatste (fig. \\, c),
met elkander gemeenschap. — Uit deze beschrijving volgt, dat men door dit merkwaardig geval, met eene geheel op zich
zelve staande waarneming van eloakvorm wordt bekend gemaakt. — Bij aanwezigheid toch der drie toestellen, oefent hier de
urinblaas niet met den endeldarm, maar met de baarmoeder, gemeenschap.

Fig. 3 doet de baarmoeder kennen eener volwassene vrouw, ter helft van de natuurlijke grootte afgebeeld, uit het mu-
seum Vrolikianum, in welke er twee uitwendige baarmoeder-monden zijn, en de scheede door een onvolkomen middelschot
in tweeën gedeeld is. — Deze baarmoeder stelt derhalve, gelijk ik D. II. bl. 359 gezegd heb, den minsten graad voor van
tweehoornige baarmoeder. — Belangrijk is zij bovendien, omdat het bekken der vrouw, uit welke deze baarmoeder genomen
is, zich door aanmerkelijke wijdte, vooral in de dwarse doormeting, onderscheidt.

Fig. 4 geeft een tweede voorbeeld van ineensmelting der nieren bij eenen volwassene, op V5 der grootte afgebeeld, uit
het museum Vrolikianum. — Hierdoor bevestigt zich, hetgeen ik D.\' II, bl. 53G gezegd heb, namelijk, dat die ineenvoeging
der beide nieren meestal zoodanig is, dat de daaruit voortgekomene gemeenschappelijke massa met haren hollen rand naar
boven, met haren bollen naar beneden gekeerd is. — In dergelijk geval komen de twee urinleiders uit den hollen rand voort,
en gaan zij , door ombuiging, over de voorvlakte der gemeenschappelijke massa heen. — Deze heeft alsdan, gelijk ook uit de
afbeelding blijkt, de gedaante van een omgekeerd hoefijzer.

Praeter vitia congenita sceleti, quae vel unâ cum aliis partibus deformibus oriri videmus, vel quae ipsa deformitatis
quamdam speciem subinde referre constat, quaeque jam supra sunt descripta et depicta ; praeter cranium v. c. deforme in
acrania, faciem deformem in cyclopia et in labio leporine, thoracem apertum in ectopia viscerum thoracicorum, pelvin abnormem,
praesente vesicae urinariae fissione , in mono- et sympodia, sunt et alia vitia conformationis in systemate osseo memoranda,
quae sponte sua et cum nullo alio corporis vitio conjuncta oriuntur. — In hisce vitiis depingendis et describendis, tabula
haecce versatur. — In quatuor primis tabulae hujus figuris singularis proponitur sceleti conditio, subinde licet minus recte
rachitis congenita dicta. — Vitii hujus exemplum, quod fig. 1 en 2 exhibent, museum Vrolikianum debet benevolentiae
chirurgi expertissimi lacave. Est sceleton infantis recens nati, ex parentibus tunc temporis lue venerea laborantibus. — Mor-
tuus est tertio a natu die; anno vero insequente mater infantem prorsus sanum in lucem edidit. — In sceleto depicto
observamus vitiosam totius systematis ossei conditionem. — Haec quam maxime in cranio est notanda, in quo nullum os
dici potest integrum. — Os enim frontis, ossa parietalia et pro maxima parte quoque os occipitale constant ex bene multis
nucleis osseis irregularibus, qui cum marginibus serratis invicem conjunguntur, cranioque formam praebent, ac si ex ossiculis
Wormianis bene multis aggregatis componeretur, (fig 1 et 2). — Cranium insuper expansum est per hydrocephalum adeoque
eminet prae facie brevi et angusta; facies vero cum cranii basi normalem formam servavit (fig. 1). — In reliquo sceleto de
imperfecta systematis ossei conditione constat, praesentibus bene multis fracturis, omnes costas, omniaque ossa cylindrica occu-
pantibus. — Ex hisce fracturis aliae sunt recentes, aliae per callum sanatae ; callus vero, quemadmodum ex fig. I in o et
patet, ibi locorum tumores eifecit. — Sine ullo dubio singularis haec sceleti conditio est derivanda ex imperfecta osteogenesi,
et quoad formam, et quoad contextum osseum.

Osteomalaciae vero et hydrocephalo certe adscribenda erit singularis sceleti dispositio, in infante recens nato, cujus des-
criptionem, additis figuris, debemus cl. g. sandifort {Musei anatomici Academiae Lugduno Batavae volumine quarto \\j\\xgd.
Bat. 185S tab. XLVI, fig. \\ et tab. LXV fig. 2 et 3). In sceleto hoc pleraque trunci et extremitatum ossa adeo sunt emollita
et tumida, ut facile flecti et discindi possint. — Hic et illic tumores cernuntur, a sanatis fracturis residui. — Ossa cylindrica
sunt incurvata et passim deturpata tumoribus, qui e fracturis sanatis orti videntun — Quod tumores et emollitionem attinet,
ossa haec prorsus differunt a sceleto, quod depinxi. — Hujus quippe ossa non sunt emollita solitumque servavere ambitum. —
Patet igitur sceleton, a sandifortio depictum, rachitide congenita laborare, vitio vero, quo laborat sceleton a me depictum, po-
tius congruere nomen osteogeneseos imperfectae. — Differt insuper cranii habitus , quemadmodum ex fig. 5 et 4 inter se
comparatis constat, Calvaria per hydrocephalum est expansa ; fontanella major magnum habet ambitum, quo fit, ut ossa frontis

fere ad radicem nasi usque, late a se invicem distent. Dantur quoque et in eo praesertim cernitur differentia cum fig. i et

verae ossium frontalium et parietalium squamae, quarum margines circumdatae sunt bene multis ossiculis Wormianis,
quae continuam efficinnt seriem. — Constat igitur in hoc cranio, ossa frontalia, parietalia et temporalia, prorsus alia ratione
quam in fig. 1 et 2, e solitis ossificationis punctis esse formata, dein vero propter osteogenesin, verosimiliter per hydroce-
phalum, impeditam, in ossium intervallis primitivis cartilagineis , ossa Wormiana esse nata. — Sunt haec igitur, ex ingeniosa
MECKELii opinione , nuclei ossei, in communem massam osseam non suscepti, adeoque, quemadmodum eximie constat ex cranio
hic depiclo, directionern tenentes radiorum, ortorum in ossibus cranii, tempore ossificationis,

Quinta hujus Tabulae figura imaginem refert alius vitii congeniti, quod oritur in systemate osseo, a coalitis ossibus, aliter,
statu normali praesente, separatis, — Exhibet quatuor vertebras Ihoracicas cum eodem costarum dextri lateris numero,
quae non solum cum corporibus et cum processubus transversis vertebrarum, sed etiam invicem in scutum sunt concretae ;
in parte postica hujus scuti pauca sunt separalionis primilivae indicia. Adsunt quatuor vertebrarum corpora bene distincta ,
in quibus quinque processus spinosi et in sinistro latere tres processus transversi adsunt. — In processubus spinosis mediis
cernitur nucleus osseus, qui praeter solitum numerum, est formatus, ad efficiendum processum spinosum quintum ; in latere
dexlro quatuor processus transversi sunt concreti, infimus vero ex tribus, qui sinistro latere adsunt, adeo incrassatus est, ut
elucescat, ilium e duobus esse concretum. Refert insuper duas superficies articulares , et exinde patet ilium cum duabus costis
conjunctam fuisse.

Jam vero, eUi nil constet de historia priori hujus praeparati, quod ad suppellectilem anatomicam buogmansii pertinuit,
€t ex ea a sakdifohtio est depictum, nobis tamen supponere licet illud vitiis osteogeneseos congenitis esse adscribendum. —
Constitit quidem , talem costarum concretionem subinde occurrere tamquam scolioseos eflectum, ast ita levis est in hac spina
incurvatio, ut exinde costarum concretionem vix derivare possimus, Praeterea in tali casu numquam concretio adeo perfecta
est et compléta; et omnia denique, quae de vertebris sunt dicta, satis superque indicant, eas quoque propter vitium congeni-
tum esse deformes. — Est ultimo loco monendum, hanc costarum concretionem, qualiumque ratione eandem explicare veli-
nus, egregio ioservire, ad explicandam formationem scuti dorsalis in Testudine.

Fig. 1. Est sceleton infantis recens nati, e museo Vrolikiano, depictum ad duas tertias magnitudinis paries. In cranio
cernitur, ut supra memini, ossium frontalium et parietalium constructio, e numerosis nucleis sejunctis, suturarum ope, con-
juoctis. In costis et ossibus cylindricis extremitatum cernuntur bene multae fraciurae recentes et sanatae. In nonnullis,
quemadmodum ex o et patet, callus sub tumoris forma est depositus.

Fig. 2. Superficies cranii hujus infantis superior, magnitudine naturali servata , ut de extensione fontanellarum et de copia
nucleorum osseorum sejunctorum constet. Hoc praesertim valet de ossibus parietalibus ; in osse occipitali nuclei sunt minus
mimerosi et vix dantur, nisi in ejus squama occipitali.

Fig. 3. Cranium, quod debeo sandifortio, recens nati infantis, qui rachitide congenita et hydrocephalo laboravit. — Patet
fontanellam majorem magnum habere ambitum, et ossa frontalia ac parietalia parum extensa circumscripta esse serie ossicu-
lorum Wormianorum, quae directionem tenent radiorum osseorum.

Fig. 4 superficies superior et posterior ejusdem cranii, in quo distinctius adhuc apparet magna ossium Wormianorum
series, circa ossa parietalia et circa os occipitis.

Fig. 5 scutum, e connatis quatuor costis supradiclis formatum, quod debeo sandifortio 1. a. tab. XLVI , fig. 2.

Behalve de aangeborene wanstaltigheden van het geraamte, welke hierboven reeds als complicatie, of somtijds ook wel
als het wezen van menigvuldige aangeborene gebreken beschreven en afgebeeld zijn , b. v. de misvorming van den schedel
bij acranie, van het aangezigt bij cyclopie en hazenlip, van de borstholte, bij ectopie der borstingewanden, van het bekken,
bij gespletene urinblaas, bij monopodia en sireenvorm, zijn ook eenige geheel op zich zelve staande oorspronkelijke gebreken
des beenstelsels te vermelden, welke zonder eenige complicatie met andere misvormingen kunnen voorkomen. — Aan hunne
afbeelding en beschrijving wordt deze plaat gewijd. — Hare vier eerste figuren stellen eene zonderlinge gebrekkige wording
voor van het geraamte , wel eens, hoewel ten onregte met den naam van aangeboren rachitis bestempeld. Het daarvan in
fig. 1 en 2 afgebeelde voorbeeld is het tnuseutn Vrolikianum verschuldigd aan de welwillendheid van den heelmeester la cave.
Het is het geraamte van een pasgeboren kind, dat ter wereld kwam, toen zijne beide ouders leden aan lues universa-
lis* Het stierf den derden dag na de geboorte , maar het volgende jaar heeft dezelfde vrouw, toen genezen, een volkomen
gezond kind ter wereld gebragt. — In het afgebeelde geraamte vertoont zich eene algemeene gebrekkige wording des been-
stelsels. Het opmerkelijkst is zulks in den schedel, waarin geen been van het bekkeneel als gaaf kan worden beschouwd._

Het voorhoofdsbeen toch, de wandbeenderen en grootendeels ook het achterhoofdsbeen zijn zamengesteld uit eene menigte
onregelmatige beenkernen, welke zich door gekartelde randen onderling verbinden, en aan het bekkeneel het aanzien geven,
als ware het door eene aaneenschakeling van Wormiaansche beentjes gevormd (zie fig. 1 en 2.) — De schedel is daarbij door
waterhoofd uitgezet, en heeft hierdoor een overwigt boven het smalle en korte aangezigt, dat, even als de grondvlakte des
schedels, volkomen gaaf is (zie fig. 1). In het overige geraamte vertoont zich de onvolmaaktheid des beenstelsels in eene
menigte van beenbreuken, waarvan noch eene rib noch ook eenig lang pijpbeen vrij is, ja waarvan zelfs eenige twee èdrie fracturen
vertoonen. — Sommige dezer beenbreuken zijn versch, andere daarentegen reeds met beenweer genezen, hetwelk, zooals
in fig. i, bij a en 6 blykt, zich dan als eene soort van gezwel voordoet. — Ontwijfelbaar is deze zonderlinge gesteldheid
van het geraamte af te leiden uit gebrekkige beenwM-ding, zoo wel wat den vorm , als wat het weefsel der beenderen be-
treft. — Aan beenverweeking daarentegen en äan hydrocephalus zal de zonderlinge gesteldheid moeten toegeschreven worden
des geraamten van een pas geboren kind, hetwelk g. sandifort afbeeldt (Museum anatomicum Academine Lugduno batavae
Volumen quartum. Lugd. Batav. 1835, Tab. XLVI fig. 1 en Tab. LXV fig. 2 et 3). — De meeste beenderen van den romp
en van de ledematen zijn verweekt en opgezwollen, zoodat zij zich buigzaam voordoen, en gemakkelijk doorgesneden kunnen
worden. Hier en daar vertoonen zich opzwellingen, welke als overblijfsels van genezene beenbreuken kunnen beschouwd wor-
den. De pijpbeenderen zijn gebogen en hier en daar met opzwellingen voorzien, welke ook door genezene beenbreuken schijnen te
weeg gebragt. — Door hunne opzwelling en verweeking zijn zij geheel onderscheiden van de beenderen des hier afgebeel-
den geraamten. — Deze toch kunnen niet gezegd worden verweekt te zijn, en zij hebben hunnen gewonen omvang. Het
blijkt derhalve, dat het geraamte , door sandifort afgebeeld , zoude kunnen gezegd worden te lijden aan aangeboren rachitis,
terwijl voor het hier voorgestelde meer de naam zoude voegen van gebrekkige beenwording. — Niet minder verschilt ook de

verhouding des schedels, gelijk uit de vergelijking van fig. 5 en 4 blijkt. - Het bekkeneel is door hydrocephalus uitgezet;
de groote fontanel heeft eenen aanmerkelijken omvang, waardoor de voorhoofdsbeenderen, bijna tot aan den wortel van den
neus, wijd uileen staan. — Er zijn, in tegenoverstelling van hetgene in fig. \\ en 2 geschiedt, ware voorhoofds- en wand-
beensschubben aanwezig, aan de randen omgeven met menigvuldige Wormiaansche beenderen, welke eene doorloopende strook
vormen, — Hieruit blijkt, dat in dezen schedel de voorhoofds- wand- en slaapbeenderen , geheel anders dan in fig. 1 en 2,
zich uit hunne gewone kernen gevormd hebben, maar dat later door belemmering inde beenwording, vermoedelijk het ge-
volg van waterhoofd, Wormiaansche beentjes ontstaan zijn in de oorspronkelijk kraakbeenige tusschenruimte. — Deze
zijn derhalve, volgens de scherpzinnige voorstelling van meckel, beenkernen, welke niet in de algemeene beenmassa zijn op-
genomen, — Zij zullen daarom ook wel, gelijk bij uitstek uit den hier afgebeelden schedel blijkt , gelegen zijn in de rig-
ting der beenstralen van de bekkeneelsbeenderen.

De vijfde figuur dezer Plaat geeft voorstelling van een geheel ander gebrek der oorspronkelijke beenwording, bestaande in
ineensmelting van gewoonlijk gescheidene beenderen. — Zij beeldt vier rugwervelen af met even zoo veel regterribben , welke
niet alleen met de ligchamen en de dwarse uitsteeksels der wervelen, maar ook onderling tot een schild ineengesmolten zijn,
waarin slechts achterwaarts eenige sporen van oorspronkelijke scheiding worden aangetroffen. — Er zijn vier duidelijk ge-
scheidene wervelligchamen aanwezig; waaraan zich vijf doornwijze en ter linkerzijde slechts drie dwarse uitsteeksels bevin-
den. — In de middelste doornwijze uitsteeksels is het duidelijk, dat zich eene boventallige beenkern gevormd heeft, als
vijfde doornwijze uitsteeksel; de vier regter dwarse uitsteeksels zijn ineengesmolten , en van de drie linker is het onderste
zoo dik, dat het duidelijk blijkt uit twee gevormd te zijn; het heeft ook twee geledingsoppervlakten, waaruit volgt, dat het
met twee ribben zal geleed geweest zijn.

Hoewel van de geschiedenis van dit merkwaardig praeparaat, hetwelk behoord heeft tot het museum van brügmans , en
daaruit door sandifort afgebeeld werd, niets bekend is, laat het zich echter vermoeden, dat het tot de oorspronkelijke ge-
breken van beenwording behoort. — Men vindt, wel is waar, somtijds dergelijke ineensmelting der ribben, als uitwerksel van
scheeve ruggegraat, maar deze is hier bijna niet scheef; ook zal men in dergelijk geval nooit eene zoo volledige ineengroei-
jing opmerken, als hier plaats heeft. — Bovendien toont, helgene omtrent de wervelen gezegd is, genoegzaam, dat ook de-
ze door eene aangehorene oorzaak misvormd zijn. - Maar hoe men ook den oorsprong dezer ineensmelting zal willen ver-
klaren, zij blijft steeds eene belangrijke toelichting van hetgene bij de vorming van het ruggeschild des schildpads plaats heeft.

Fig. 1. Geraamte van een pas geboren kind uit het museum Vrolikianum, afgebeeld op Vg der natuurlijke grootte, In
den schedel blijkt de hierboven beschrevene zamenstelliug van voorhoofds- en wandbeenderen, uil talrijke op zich zelve
staande en door naden verbondene beenkernen. In de ribben en in de pijpbeenderen der ledematen, openbaren zich menigvuldige
versche en genezene beenbreuken, — Bij sommigen, gelijk uit a en 6 blijkt, heeft de beenweer zich afgezet, onder den
vorm van gezwellen.

Fig. 2. Bovenvlakte des schedels van dit pas geboren kind, ter natuurlijke grootte afgebeeld, om de grootte der fon-
tanellen , en de talrijkheid der op zich zelve staande beenkernen te doen zien. — Dit is vooral met de wandbeenderen het
geval; die des achterhoofdsbeens zijn minder menigvuldig, en bepalen zich hoofdzakelijk tot zijne achterhoofdsschub.

Fig. 5. Schedel van het pasgeboren kind , aan aangeboren rachitis en aan hydrocephalus lijdende , ontleend aan san-
difobt. Het blijkt, dat de groote fontanel eenen aanmerkelijken omvang heeft, en dat de te weinig uitgebreide voorhoofds- en
wandbeenderen , met eene rij van aaneengeschakelde Wormiaansche beenderen omschreven zijn, welke de rigting houden der
beenstralen.

Fig. 4. De boven- en achtervlakle van denzelfden schedel, waarin zich nog duidelijk de talrijkheid der Wormiaansche
beenderen, rondom de wandbeenderen en het achterhoofdsbeen, vertoont.

Fig. 5. Afbeelding van het schild, hetwelk door de ineensmelting van de hierboven gezegde ribben wordt gevormd ,
ontleend aan sandifort t. a. p. Tab. XLVI fig, 2,

Vitia cutis congenita vel possunt consistere in plenario ejus defectu, vel in exuberante ejus formatione. Ullimae hujus,
quod integumenta corporis communia attinet, conditionis exemplum, et quidem respectu lumborum et capitis, dedit a. meckel
{Monströse Larve eines Foetus in j. f. meckel, Archiv f. Anat. u. Physiol., Jahrg. 1828, Leipzig N. II, April—Junij, p.
449 seqq.). Est foetus humanus sex mensium, quam fig. 1 exhibet, in quo caput cute adeo luxuriante circumdatur, ut
facies ceteroquin bene formata ab eadem instar larvae tegatur. Normalem capitis et sceleti ambitum per lineam punctatam
indicandam esse censui, ut facile constaret de ampla integumentorum expansione. Cutis est tumidula , in majorem massam
quasi excreta, et bene multis cellulis vel cavis minoribus referta, quarum nonnullae sunt vacuae , parietibus sibi proximis,
aliae sero repletae. Sceleton est quidem regulariter evolutum, ast contextus osseus ipse est debilis ; viscera a norma minime
recedunt. In casu opposite, cutis, propter impeditam ejusdem evolutionem, nimis stricta esse potest, finditur, externaque
ejus superficies sese offert, ac si variis in locis fuisset dilacerata. Fig. 2,3, 4 et S hujus rei praebent exemplum, obvium
in museo Vrolikiano et a patre ante aliquot annos descriptum (o. vrolik, over een zonderling gebrek in de huid, waargenomen
bij een eerstgeboren kind, in Archief voor de Geneeskunde, uitgegeven door j. f. heije , D. I, st. 4, bl. S27). Infans ex
sana matre natus tres horas vixit. Ejus cutis omni in loco, ubi non est disrupta, dura est, chartae pergamenae ad in-
star, in locorum vero disruptorum fundo est mollis, ductilis, et rubri coloris, reliqua cute colorem referente cinereo-flavum.
Caput est rotundum; ejus suturae sunt valde laxae, et fontanella major valde extensa, Hic et illic pili capitis sunt tenues,
lanuginosi et breves; cutis capitis fissuris valde profundis est quasi disrupta. Facies bene multa exhibet imperfectae evolutionis
indicia (fig. 2, 3, 4). Frons est depressa ; aures sunt imperfectae (fig. 3) et quasi absconditae infra cutem; supercilia (fig. 2

et 4) deficiunt ; palpebrarum loco adsunt eminentiae cruentae, per ectropiam tunicae conjunctivae palpebrarum nimis brevium

natae (fig. 2), pone quas oculi ceterum bene formati absconditi jacent (fig. 4). Margines palpebrarum ciliis brevibus sunt
obsiti, et inter oculos, qui valde a se invicem distant, primordium cernitur nasi plani et lati, qui est in cutem quasi intro-
ductus, alisque caret. Orificium oris (fig. 2) late patet, marginibus labiorum extrorsum flexis. Ex oris angulis exsurgunt
cutis fissurae , quae supra genas sese extendunt. Cervix est brevis et lata. Manus pedesque valde tument, cute lacera ta ,
digitorumque apicibus deformibus et retractis, ungularum ad instar. A pene et scroto (fig. 2), cutis et epidermis sunt
quasi detractae. Pone scrotum (fig, S) baud adest, quae adesse debet, fovea, qua perinaeum formatur ; ani apertura sita est
in eodem plane cum clunibus. Jam vero , praeter haec, quae foetum in evolutione substitisse declarant, adsunt multae fis-
surae, regulariter quidem per universum corpus dispersae, ast, ut e coloris differentia conjicere licet, non eodem tempore
ortae, Nonnullae quidem sunt recentes et nondum sanatae, aliae vero incipiunt novum quasi involucrum accipere ; in aliis

involucrum hoc jam est perfectum, sed intense rubrum ; aliae denique ne ullam fere differentiam cum cute reliqua, a qua
vix discerni possunt, offerunt.

Quod causam attinet proximam hujus vitii, probabile est hanc, quemadmodum T. II, p. 266 ex mente patris quoque
indicavi, esse quaerendam in cohibila corporis evolutione, quoad formam , et in contextus organici degeneratione, quoad
cutem. Ex duplici quidem hac causa, intelligendum est infantem, quoad formam externam, cum foetu 9 vel 3 mensium,
quoad magnitudinem, cum foetu 6 vel 7 mensium convenire. Quo tempore corpus et in longitudinem et in latitudinem
increvit, cutis remansit in primitiva sua conditione, i.e. non una cum corpore excrevit, sed contextus evadebat coriaceus,
vix extensionem admittens. Intelligitur bine quare adfuerint ectropia tunicae conjunctivae palpebrarum , extroversio labiorum
et fissurae copiosae cutis. Non est vero credendum, has cutis fissuras jam statim adeo latas fuisse et profundas. Magis pro-
babile est, cute disrupta et epidermide lacerata, fibras cutis extensas rete elfecisse plus minusve densum, ad formandum ne-
xum inler margines fissurarum , quae a se invicem distant. Rete hoc intermedium se distendi sinit, et in causa est, quod
cutis margines sensim magis magisque a se invicem dimoveantur ; simul vero huic reti adscribendum est, quod intervalla
nata dein possint repleri. In rete hoc quippe, ad cutem formandam, deponitur nova materies, adeoque, cutis durae et
laceratae antea ibi obviae loco, mollis oritur et ductilis. Ad quaestionem, quare cutis evadat coriacea adeoque vix exten-
sionem admittat, respondere non audeo.

Fig. 1. Foetus imago, quam mutuatus sum ab a. meckel. In hoc foetu, cutis est luxuriosa ; hinc in a, a, a tumidum
involucrum, quo obteguntur caput et facies, instar larvae. In b est saccus tumidus, ad lumbos obvius. Lineae punctatae
ambitum indicant capitis et sceleti.

Fig. 2. Habitus externus corporis infantis supradicti, in quo caput et cervix priorem vitae foetalis periodum indicant.
Praesertim hoc patet, ex dispositione palpebrarum, narium, orificii oris et aurium. Eminentine cruentae, per tunicae conjunc-
tivae ectropiam formatae, oculos profunde in orbitas deprimunt, eosque abscondunt. Varia fissurarum cutis dispositio indicat.
eas non simul, sed unam post alteram, aucto corporis incremento, natas esse. Praesertim ex hac figura constat, eas, quae
in utriusque brachii plicis adsunt, posterioris esse originis. Verosimiliter brevi tempore ante natum formatae sunt, sub valida
extremitatum superiorum extensione. Earum quippe superficies, in parte media adhuc strias refert sanguinolentas, dum bene
multae aliae fissurae jam sanari incipiunt, et novo involucro obteguntur.

Fig. 3. Superficies lateralis dextra faciei, ut constet de aure adhuc in cute contenta et per eam obtecta, eadem fere
ratione ac in embryonibus 2 vel 3 mensium.

Fig. 4. Palpebrarum eminentiae sunt retroflexae, ut de oculis, in profunda utriusque orbitae parte-constaret.

Fig. S. Superficies postica clunium. Ubi dunes maxime eminent, conspicitur ani apertura cum perinaeo. Fissuras
utriusque lateris sibi invicem similes esse bene constat.

Fig. 1 magnitudinem refert naturalem. Fig. 2, 3, 4, S magnitudinem referunt dimidiatam.

De aangeboren gebreken der huidvorming kunnen , behalve ia haar volslagen gemis, ook bestaan in eene al te rijkelijke
wording, waarvan a. meckel (Monströse Larve eines Foetus in j. f. meckel, Arth. f. Anat. u. Physiol., Jahrg. 1828, Leipzig
N. 11, April—Junij , p. 149 en volgg.) een voorbeeld geeft aan de schedel- en lendenstreek, bij eene menschelijke vrucht
van zes maanden, in welke het hoofd zoodanig met de weelderig gevormde huid overtrokken is, dat het welgevormde aange-
zigt als achter een masker verborgen wordt, gelijk uit fig. 1 blijkt. In haar is de regelmatige omvang van het hoofd en van
het geraamte met eene gestippelde lijn aangeduid, om hierdoor den grooten omvang van het huidbekleedsel nog duidelijker
te maken. De huid is opgezwollen, in zelfstandigheid vermeerderd, en met vele holten doortrokken, welke of te zamenge-
vallen zijn, of wei bevatten. Het geraamte is regelmatig ontwikkeld, maar eenigzins zwak van beenweefsel; de ingewanden
vertoonen geene noemenswaardige afwijking.

In tegenovergestelde gevallen kan de huid, door hare belemmerde ontwikkeling, zich te strak voordoen, waardoor zij
gescheurd wordt, en de uitwendige gedaante der huid zich vertoont, alsof er op verschillende plaatsen ontvelling had plaats
gegrepen.

Fig. 2, 5, 4 en B geven daarvan een voorbeeld, ontleend aan het museum Vrolikianum, en reeds vroeger door mijnen
vader beschreven veolik , over een %onderling gebrek in de huid, waargenomen bij een eerstgeboren kind, in: Archief voor
de Geneeskunde, uitgegeven door f. heue, 1° D., 4® st. , bl. 327). Het is door eene gezonde moeder ter wereld gebragt,
en heeft drie uren na de geboorte geleefd. Zijne huid doet zich op alle plaatsen, waar zij niet is uiteengeweken , hard en
perkamentachtig voor; in de uiteengeretene streken daarentegen is zij zacht en week, en daar ter plaatse min of meer
bloedrood van kleur, terwijl de algemeene kleur der overige huid graauw-geelachtig is. Het hoofd is rond, los van naden
en voorzien van een wijde voorste fontanel. Hier en daar vertoont er zich dun , vlassig en kort baar op , terwijl de huid
zelve van hel hoofd, door diep indringende scheuren, als vaneengereten is. Het aangezigt geeft meer dan een bewijs van
onvolkomenheid (zie fig. 2, 5, 4). Het voorhoofd is teruggetrokken; de ooren zijn (fig. 3) onvolmaakt, en als onder de
huid verborgen; de wenkbraauwen (fig. 2 en 4) ontbreken, en in plaats van gesloten oogleden, tot dekking der oogen ge-
schikt , zijn er bloedkleurige wrongen, door uitbuiging (ectropia) van het bindvlies der te korte oogleden te weeg gebragt
(fig. 2), waarachter de welgevormde oogen diep zijn weggedrongen in de oogkassen (fig. 4). De randen der oogleden zijn
met zeer korte haartjes bezet, en tusschen de wijd uiteenslaande oogen bevindt zich een rudiment van platten en breeden
neus, in de huid als ingedoken, met ongewelfde neusgaten. De mond (fig. 2) is wijd open, met omgestulpten binnenkant
der lippen, üit de hoeken der lippen komen huidscheuren voort, welke zich over de wangen verlengen. De hals is kort
en breed. De handen en voeten zijn sterk opgezwollen, met gescheurde huid en met vingers en teenen, aan de toppen
mismaakt en ingetrokken, als dierenklaauwen. De roede en de balzak (fig. 2) doen zich voor, als waren de huid en de

opperhuid beide van deze deelen teruggetrokken. Achter den balzak (fig. S) vertoont zich geenszins de bekende diepte, ter
vorming van den bilnaad, en de opening van den endeldarm bevindt zich in een gelijk vlak met de billen. Bij al deze be-
wijzen van vroegeren foetalen-vorm voegen zich scheuren, regelmatig over het geheele ligchaam verdeeld, maar, gelijk uit
verschil in kleur is af te leiden , niet gelijktijdig gevormd. Sommige doen zich versch en ongenezen voor ; andere zijn op
het punt van met een nieuw uitwendig bekleedsel geheel gevuld te worden; andere weder zijn daarvan reeds volkomen voor-
zien, doch nog merkelijk rood van kleur; andere ten laatste zoo gelijkvormig aan de overige huid, dat men de voormalige
scheiding naauwelijks kan wedervinden.

Wat nu het wezen en de oorzaak des gebreks betreft, is het niet onwaarschijnlijk , dat, gelijk ik D. II, bl. 266 nader
uiteengezet heb en reeds vroeger door mijnen vader werd voorgedragen, zij gezocht moeten worden, in stilstand van ontwik-
keling , wat den vorm des ligchaams, en in ontaarding van weefsel, wat de huid betreft. Het gevolg dezer zamenwerkende
oorzaken is, dat, in uitwendigen vorm, het kind naar eene vrucht van 2 è 3 maanden , in grootte naar een kind van 6 è
7 maanden gelijkt. Bij deze vermeerdering in lengte en omvang, bleef de huid terug op hare oorspronkelijke gesteldheid,
groeide niet met het kind mede, en werd een onrekbaar en lederachtig zamenstel, waardoor zich de omstulping van het
binnenvlies der oogleden, van de lippen, en de menigvuldige huidseheuren, als een noodwendig gevolg dezer onrekbaar-
heid van de huid gemakkelijk laten verklaren. Het is echter niet denkelijk, dat de huidseheuren, reeds van den aanvang af,
in hare geheele wijdte eo diepte hebben bestaan. Meer waarschijnlijk is het, dat, bij aanvankelijke bersting der huid en
verdeeling der opperhuid, de gerekte vezels, de vaneenwijkende randen in ouderlingen zamenhang hebben gehouden, als ware
het door een meer of min digt net. Dit tusschenliggende net is vatbaar voor verdere uitrekking, en gedoogt alzoo eene voort-
gaande verwijdering der losgemaakte huidranden , maar legt tevens den grondslag ter volledige aanvulling van de te weeg ge-
bragte ruimte. Daarin toch wordt nieuwe stof ter huidvorming nedergelegd , en alzoo in de plaats der uitgescheurde onrekbare
huid, eene rekbare gesteld. Wat nu als naaste oorzaak te beschouwen is van dat vast onrekbaar worden der huid, kan moei-
jelijk worden bepaald.

Fig. 1. De vrucht aan a. meckel ontleend, met te rijkelijke huidvorming, waardoor in a, a, « een gezwollen kap wordt
gevormd, welke zicb over het geheele hoofd en over het aangezigt heenslaat, en dit laatste even als achter een masker ver-
bergt. In b is een gezwollen zak, welke zich aan de lendenstreek .bevindt. De gestippelde lijnen duiden den omtrek aan
van het hoofd en van het geraamte.

Fig. 2. De uitwendige gedaante van het hierboven beschreven kind, waarin het geheele voorkomen van hoofd en hals
op een zeer vroeg tijdperk van vruchtontwikkeling duidt, blijkbaar vooral uit de gesteldheid van de oogleden , de neusgaten,
de mondopening en de ooren. De bloedige wrongen, veroorzaakt door de omstulping van het bind vlies dringen de oogen
diep terug in de oogkassen, en houden hen voor het gezigt verborgen. Uit de verschillende gesteldheid der huidseheuren
blijkt duidelijk, dat zij niet van gelijktijdigen oorsprong, maar opvolgend ontstaan zijn , door den toenemenden wasdom der
vrucht. Vooral is het duidelijk , dat diegene, welke zich in de vouwen van de beide armen bevinden , van latere dagteeke-
ning zijn. Waarschijnlijk zijn zij kort voor de geboorte gevormd, door eene krachtige uitstrekking der bovenste ledematen.
Hare oppervlakte toch draagt op de middenstreek nog bloedige strepen, terwijl vele andere scheuren reeds tot genezing ge-
bragt en met een nieuw uitwendig bekleedsel gedekt zijn.

Fig. 3. Regter zijdelingsche oppervlakte van het aangezigt, om te doen zien, op welke wijze het oor nog in de huid
bevat en er door gedekt wordt, even als zulks wordt gevonden bij vruchtjes van 2, 5 maanden.

Fig. 4. De wrongen der oogleden zijn teruggeslagen, om, in de diepte der oogkassen, de beide oogen te doen zien,

Fig. 8. Achterkant van het middendeel des ligchaams, waar men den bilnaad tot gelijke hoogte met de ronding der
billen verheven ziel. De evenredigheid der huidseheuren aan beide kanten valt hier bijzonder in het oog.

Fig. i stelt de oorspronkelijke grootte voor der plaat, naar welke zij genomen is. Fig. 2, 5, 4, S zijn op de helft verkleind.

Tabulam , quam hic dedi, dicalam esse volui notatu dignissimo isli genitalium sexus polioris vitio , quod nonnulli scrip-
lores minus rede, sub hermaphroditismi, quem subinde comitatur, nomine descripserunt. Hypospadia audit. Quemad-
modum indicavi, T. IL p. 367. Vitium istud consislit in fissione magis minusve exlensa superficiei inferioris urethrae. Exem-
plum hujus rei praebent depicta hic genitalia externa hypospadiaei, per integram Europam cogniti, primum sub nomine
Mariae Rosinae, dein sub illo Gottlieb Göttlich. Inde a natu se sexui faeminino fuisse adscriptum perhibet et ingenue , sive
potius impudentissime narrat, secum ut cum faemina saepius coitum esse inslitulum. Narrat insuper decimo quinto vel sexto
aetatis anno exiguam sanguinis copiam genitalia exiisse, seque tunc temporis, deficiente barbavirili, longissimos, ut faeminae
consuescunt, gestasse capillos. Juniori aetate, herniam inguinalem dextram patiebatur, quae, quum subinde incarcerationis
symptomata manifestaret, in causa erat, quod chirurgorum auxilium non raro implorare et operationem non semel subire co-
gerelur. — Anno aetatis trigesimo secundo, ad externa sinistri lateris genitalia oriebatur tumor sive potius hydrocele, cujus
operationem instiluit vir clarissimus bech. Anno sequenti, hernia de nova incarcerata, operationem de novo subiit. Perhibet,
sub hydroceles formatione et sub ultima herniae inguinahs incarceratione , testes ex abdominis cavitate in scrotum descendisse.
Quum sub utraque hac operalione, de teslibus constaret, illum ad sexum sequiorem non longius referendum esse jure pu-
taverunt medici. Hinc celeberrimus tiedemann illi testimonium dedit, quo declarabat, illum sçxui potiori esse adscribendum.
Hisce factis , hypospadiaeus ipse resecuit longos, quos habebat capillos et vestimenla faeminina cum masculinis mutavit. Aeque
impudenter ac antea narrat se deinceps non raro coitum cum faeminis insliluisse, exinde vero nec se ipsum, nec faeminas
sensum gratum percepisse. Quo tempore (erat anno 1844) eum Amstelodami vidi, aetatem attigerat 40—50 annorum. En
hypospadiaei hujus imaginem. —Cutis est tenera et alba. Capilli, supercilia et cilia suntalbidi coloris, et, quod pilos attinet,
non valde referta. Barham solum habet labium superius , estque barba haec albidi coloris, tenuis, ex paucis pilis constans;
in pubis regione pili sunt pallidi el satis copiosi, in reliquis vero corporis partibus numero pauci. Margines ossium exstanles,
musculi per integumenta communia conspicui, adeps vix praesens in clunibus et in monte veneris eerie in causa sunt, quod
masculinum habitum referat corpus. Addas hisce laryngem maxime prominentem et vocera vere masculinam. In venerem
propensio hoc tempore nulla ; facullales intellecluales parum evolutae. Genitalia externa (fig. 1 et 2) typum faemininum re-
ferunt. In utroque latere adsunt labia quasi majora, tumida, in quibus distincte cernuntur cicatrices (fig. 1 et 2, a, Z», fig.
3,c, c"! vuhierum factorum, ad herniam inguinalem dextram incarceralam et hydrocelen sanandam. Inter haecce labia est

fissura (fig. 1, c) quae vulvae adspectum refert; e fissura praeputium valde tumidum propullulare videtur (fig. 2 c). Caete-
rum in hac vulvae specie, deficit commissura superior; adest inferior (fig. 4, a, 6). In labiis hisce majoribus, ope digitorum,
sentiri possunt testes cum funiculis spermaticis. Praeputium deorsum elongatur, labiorum minorum sive nympharum ad
instar (fig. 4, d,d). Obvestit glandem, e qua deorsum tendunt duo crura (fig. 4. c,c). In cervice glandis et in praeputio
non exiguus datur numerus gïandularum tvsoni, quae validam secretionem praeputialem instituunt. Inter glandem , ejus crura
et nymphas vestibulum est, quod in vaginae speciem transit; vagina iterum in vesicam urinariam continuatur (fig. 5, &). Vir
doct. j. a. mulder, accurato examine speculi vaginalis ope institute, vidit in utroque urethrae latere dari aperturam (fig, S,
à, b), quae cum vase ejaculatorio multis numeris convenit. Insuper observavit Mulderus in vicinia hujus aperturae adesse laminas
singulares formatas ex margine inferiori fisso glandulae prostatae et capitis gallinaginis (fig. 5, a, o). — Vir doctissimus, tubi
vitrei et parvae antliae pneumaticae ope, ex hisce ostiis humorem extraxit, qui, miscroscopii ope examinatus, e cellulis epi-
thelii, globulis rotundis , granulis seminis et spermatozois mortuis compositus esse videbatur. —- Clunium raphe est valde
lata et ani ambitus haemorrhoidibus est obsitus.

Ex intégra hac, quam dedimus, descriptione, concludendum est, vitium, quo laborat gottlieb göttlich, esse hypospadiam,
subsistentecanalinro-genitaliprimUivo. — U^pospaäiam glans impervia, et apertura (fig. 3 A) in vesicam urinariam ducens.

Fig. 4. Exhibet partem dimidiam magnitudinis naturalis, regionis hypogastricae cum ea pubis et femorum hujus gott-
lieb göttlich; o, b sunt cicatrices vel in labiis majoribus tumidis vel in partibus dimidiis scroti ; c vulvae fissura cum praepu-
tio tumido ; d tumor ex praesente hernia inguinali.

Fig. 2. Ejusdem hominis genitalia, hernia inguinali reposita ; a,b cicatrices post operationes institutas ; e praeputium
cum glande, ad dimidiam magnitudinis partem depictum. Ambas has icones faciendas curavi, quum hypospadiaeus esset
Amstelodami, Reliquas figuras debeo viro doctissimo j. a. mdlder {Nederlandsch lancet 7« jaargang. N». 3 November).

Fig. 3. Genitalia, magnitudine naturali servata, quemadmodum sese offerunt, praeputio reflexo, et vestibulo in
vaginam et urethram late expanse ; ß, a ostia gïandularum cowperi ; b introitus in urethram, e quo urinam prosihre vidi ; c. c
cicatrices in scroto fisso ; d glans, praeputio retrofiexo.

Fig. 4. Partes obviae. vulvae fissura parum aperta; a commissura superior; b inferior; c. c crura inferiora glandis; d,d
plicae praeputii, cum nymphis comparandae ; e, e ostia duetuum excretoriorum gïandularum cowpeei.

Fig. S. Fundus canalis vaginalis, specuH vaginalis ope exploratus ; a, a glandulae prostatae et capitis gallinaginis fissio ;
b, b Ostia vasorum sperma ejaculantium; c apertura in cervice vesicae urinariae ; d saccus coecus sinus uro-genitalis ; c?, e, e
paries internus speculi vaginae. ~ Hanc iconem absolutisslmam esse expertus sum anno 1844, quo tempore una cum viris
doctissimis schneevoogt et dohnseiffen hypospadiaeum hunc examinavi.

Ik wijd deze plaat toe aan de afbeelding van het zonderling gebrek der mannelijke geslachtsdeelen, hetwelk dikwerf als
hermaphroditismus is beschreven , en er ook somtijds mede gepaard gaat. Het voert den naam van Hypospadia. — Gelijk
ik D. II, bl. 567 nader uiteengezet heb, bestaat het wezen des gebreks in eene meer of min uitgebreide splijting der on-
dervlakte van de pisbuis. — Als voorbeeld daarvan deel ik de uitwendige gedaante mede, van de geslachtsdeelen eens hypos-
padiaeus, welke onder den naam van Mmia Rosina, en later onder dien van Gottlieb Guttlich schier in geheel Europa is
bekend geworden. — Van zijne geboorte af zou hij als vrouw zijn beschouwd geworden, en met eene vrijmoedigheid, wel-
ke aan onbeschaamdheid grenst, verhaalt hij in die hoedanigheid dikwerf geslachtelijke vereeniging ondergaan te hebben.
Op zijn vijftiende of zestiende levensjaar zou hij eenig bloed uit de geslachtsdeelen geloosd hebben. — Hij had toen lang
hoofdhaar, en miste den gewonen mannelijken baard. — Ter regterzijde was hij reeds in jeugdigen leeftijd door liesbresk
aangedaan, welke dikwerf beklemd geraakte, en heelkundige hulp vorderde. Op zijn levensjaar had zich, ter linker-

zijde aan de uitwendige geslachtsdeelen, een gezwel gevormd, hetwelk door den Hoogleeraar bech geopend, bleek hydrocele
te zijn, — Een jaar later werd de liesbreuk weder beklemd, en op nieuw geopereerd. Hij geeft voor, dat bij het ontstaan
der hydrocele en bij de laatste beknelling der liesbreuk, de ballen uit den buik in den balzak zijn gedrongen, —Het schijnt,
dat de herkenning der ballen bij de gezegde kunstbewerkingen te regt heeft doen betwijfelen , of men hem wel als vrouw
mogt blijven beschouwen — Door eene officiële verklaring van tiedemann werd hij eindeïijjk als man erkend, waarop hij
zijn lang vrouwenhaar afgeknipt en de kleederen aangetrokken heeft der sexe, waartoe hij nu gezegd werd te behooren, —
Met de onkieschheid , hem eigen, verhaalt bij daarna dikwerf geslachtelijke vereeniging met vrouwen gepleegd te hebben ,
zonder haar noch ook zich zelve te bevredigen, — Toen ik hem in den jare 1844 te Amsterdam zag, was hij tusschen de
40 en SO jaren oud. — Zijne huid is teeder en blank , zijn hoofd-, wenkbraauw- en oogharen zijn blond en matig digt.
Zijn baard is tot de bovenlip en kin beperkt, wit van kleur , dun en ijl; de haargroei is aan de schaamdeelen blond en
vrij sterk, op andere ligchaamsstreken daarentegen schaarsch. Het gemis van vrouwelijke afronding der beenkanten en
spierlijnen , en van vetachtige ophooping aan de bilstreek en aan den venusheuvel, brengt te weeg, dat de ligchaamsbouw
zich mannelijk voordoet. —■ Dit is ook blijkbaar in het vooruitspringend strottenhoofd en in de mannelijke stem, — Zijne
geslachtsdrift schijnt nu uitgedoofd, en zijne geestvermogens zijn vrij beperkt. \'

Het uitwendig aanzien der geslachtsdeelen (fig. 1 en 2) is dat eener vrouw. — Aan weêrszijde vertoonen zich, als het
ware, opgezwollen groote lippen, waarop de likteekens a en b zigtbaar zijn der vroeger doorgestane kunstbewerkingen van
hydrocele en van beklemde breuk. Tusschen deze lippen is eene spleet (fig. c) , welke zich als eene schaamspleet voordoet, waar-

uit eene zeer gezwollen voorhuid schijnt uit te puilen (fig. i, c). Aan deze schaamspleet is geene volkomen bovenste , maar
wel eene onderste commissuur zigtbaar (Fig. 5, a, b). Op het gevoel zijn in deze zoogenaamde groote lippen de ballen te her-
kennen met hunne zaatvaatstrengen. De voorhuid verlengt zich benedenwaarts en brengt den schijn van twee kleine lippen te
weeg (fig. 4, d, d). Zij overtrekt eenen eikel, waaruit twee naar beneden gaande schenkels (fig. 4, c, c) voortkomen. Op
den hals van den eikel, en op de voorhuid zijn vele Tijsonsche klieren, die eene sterke praeputiale afscheiding vormen. Tus-
schen den eikel, zijne schenkels en de kleine lippen is een voorhof, dat in eene soort van scheede voert, welke zich weder in
de urinblaas voortzet (Fig. 3, b). Door naauwkeurig onderzoek met het speculum vaginae bleek aan den heer j. a. mulder, dat
er aan weerszijde van de urethra eene opening is (fig. S, b, b), welke zich als vas ejaculatorium voordoet en dat er bij
deze openingen twee driehoekige kleppen zijn, gevormd door den gespleten onderrand van de voorstanderklier en van het ben-
nehoofd (fig. S , o , a). De heer mdlder trok door een glazen buisje en met een klein luchtpompje het vocht uit deze ope-
ningen , en onderzocht het mikroskopisch, waardoor bleek, dat het uit epithelialcellen, ronde bolletjes, granula seminis en
doode zaaddiertjes bestaat. Er is een zeer breede bilnaad en de omtrek van den anus is met haemorrboïden bezet.

Uit deze geheele beschrijving volgt, dat het gebrek, waaraan deze gottlieb göttlich lijdt, is hypospadia met overblijven van
den vroegeren sinus uro-genitalis. De hypospadia wordt aangetoond door den ondoorboorden eikel , en door de opening
(fig. 5 , Z») , welke in de urinblaas voert.

Fig. 1. Stelt ter belfte van de natuurlijke grootte het benedenst gedeelte voor van den voorsten buikwand, met de
schaambeensstreek en de dijen van gemelden gottlieb göttlich ; a, i zijn de likteekens op de gezwollen schaamlippen of helf-
ten van den balzak; c de schaamspleet met de gezwollen voorhuid; d. het gezwel van de liesbreuk.

Fig. 2. De geslachtsdeelen derzelfde persoon, maar met teruggebragte liesbreuk; a, 6 de likteekens der vroegere ope-
ratiën ; c de voorhuid met den eikel, ook op de helft der natuurlijke grootte. Ik beb deze beide afbeeldingen laten vervaar-
digen , toen gemelde gottlieb zich in Amsterdam bevond; de overige figuren zijn ontleend aan j. a, mulder in: Nederlandsch
Lancet, 7™ Jaargang , W. 3. November.

Fig. 3. De geslachtsdeelen ter natuurlijke grootte voorgesteld, gelijk zij zich voordoen, als de voorhuid wordt terug ge-
slagen, en de voorhof lot scheede en pisbuis wijd uitgespannen wordt gehouden ; a, a de openingen der Gowpersche kliertjes ;
b de ingang lot de pisbuis , waaruit ik de urin met eene straal zag te voorschijn komen ; c , c de likteekens op den gesple-
ten balzak; d de eikel met zijne teruggeslagen voorhuid.

Fig. 4. De deelen, gelijk zij zich voordoen , zoo de schaamspleet slechts weinig wordt verwijd; a bovenste , b onderste
commissuur der schaamspleet; c, c onderste schenkels van den eikel d, d plooijen van de voorhuid, welke met kleine lip-
pen vergelijkbaar zijn ; e, e mondjes van de uitlozingsbuizen der Gowpersche klieren.

Fig. 3. Bodem van het scheedevormig kanaal door het speeulum vaginae te zien; o, o gespleten voorstanderklier en
hennehoofd b, b mondjes der uitlozingsvalen van het sperma ; c opening van den hals der pisblaas ; d blind einde van den
sinus uro-genitalis; e. e, e binnenwand van hel speeulum vaginae. Dat deze afbeelding zeer juist is, bleek mij in den
jare 1844, toen ik dezen hypospadiaeus met de heeren schneevoogt en dobnseiffen onderzocht.

El in Tabula hac et in prima figura Tabulae sequentis maxime completam, ni fallor (scientiae annales bactenus non do-
dere completius) propono hermaphroditismi exemplum, ut simul constaret, hominem, etsi non pauci id negent, hoc vitium
posse referre. Sunt generationis organa hominis, qui aetatis anno quinquagesimo octavo est mortuus. Parentes habebat, quoad
formam corporis saltem, bene constitutes, ejusque frater et binae sorores nullum referebant vitium congenitum. Ad vitae an-
num decimum septimum usque scrotum\' teslibus fuit vacuum ; tunc vero, ul ipse narravil et retulere consanguinei, testes des-
cendere coeperunt, nato in antecessum tumore dolorifico in regione inguinali. Eodem hoc tempore excrevit barba, crinibus
refertissima in mento ac genis et nihilominus tamen faeminini sexus vestimenla, quae gesserat ante, gerere continuavit. Quum
vero et habitus virilis et caput quadratum et barba copiosa baud congruerent cum vestitu faemineo, mirum non est, ilium
multis saepe incommodis frequentique objurgationi fuisse exposilum. Narravil, virum clarissimum bonn, illi, genitalibus explo-
ratis, testimonium dedisse, quo teslabatur, illum faemineo sexui esse adscribendum. FIuxus tamen menstrui defectus, ma-
gnaque in sexum sequiorem propensio, in causa fuere, quod, quum ipse putaret se ad sexum poliorem perlinere, denuo et
quidem anno 1826 medicorum examini se objicere decreverit. Tres medici, quorum unus ipse fui, re examinala, eundem
sexui masculine adscripserunl, eamque opinionem scriplo testimonio conürmaverunt. Hoc facto, jam triginta et octo annos
nalus vestimenla mutavit, et ad mortem usque, quae anno 1846 obtinuit, vilae genere masculino functus est. Argumenta,
quibus a® 1826 senlentia allata de sexu masculino innitebalur, sunt hypospadia, qua laborat et teslium praesentia in scrolo,
propter herniam inguinalem valde expanso. — Hocce tamen criterium esse valde incertum me docuit cadaveris sectio a® 1846
instituta.

Primo loco constat hominem, de quo loquimur, esse hypospadiaeum. — In pene glans est impervia ; in ejusque super-
ficie inferiori sulcum babel satis profundum cum marginibus valde elevalis, qui infra pubis arcura transit in aperturam (fig. 2, o),
quae, re styli ope examinala, in canalem ducil uro-genitalem, mox describendum. — Neque glandulae prostalae, neque vesi-
cularum seniinalium ullum est vestigium. — Glaus praeputium non habet, sed loco ejus adest plica cutanea, quae involucri ad
instar supra glandem reflecti potest (fig. 1, 2 A). — In pene sunt corpora cavernosa, quorum partibus posticis inseruntur m. m.
ischio-cavernosi. — Ex hisce jam patet hic , ex ammonis definitione, secundum adesse hypospadiae gradum, m quo urethra
usque ad penis radicem est fissa. ™ Omnia vero haec minori forsitan attentione digna videntur ; ast cadaveris sectio docuit
hisce accedere valde deformem reliquarum partium sexualium dispositionem quam maxime memorabilem. Pone vesicam uri-

nariarn (fig. 4), prope quam urachum o et arterias umbilicales p,/) distincte cernimus, est uterus a, in vaginam transiens, ad
ejusque latera distinctis ligamentis latis praeditus (fig. 4, b, b). — Ex ejus angulis proveniunt fasciculi cylindrici (fig. 4, ç, c),
qui tubas Falloppianas referre videntur. In utroque latere juxta eos, per annulum inguinalem internum, transit vas deferens
(fig. 4, d, d) et magis extrorsum jacent vasa spermatica (fig. 4, e, e). Inter uterum et intestinum rectum (fig. 4, f) remanet
intervallum , plicis semilunaribus doüglash repletum. — Uterus iste immediate transit in vaginam, cujus introitus est in canali
communi, in quem exit apertura, infra pubis arcum obvia. Canalem hunc uro genitalem habeo eumque inveni contextu spon-
gioso circumdatum. — Cultri ope canalem huncce et quidem in longitudinah directione aperiens, inveni duas ibi dari vias,
quarum altera, in quam (fig. 3) stylum inmissum proposui, in vesicam urinariam ducit, cujus fundum resecui, et altera (fig.
3, a), figurae oblongae et plica membranae mucosae circumscripta, in vaginam pénétrât, cujus parietes sunt valde crassi et
spongiosi, bene multis ostiis vasculosis praediti. — Vagina ipsa (fig. 5, Ä, b) est longa et angusta , et transit in uteri fundum,
e quo primordia exsurgunt tubarum Falloppianarum. - Hae ratione minime distincta evanescunt in tunicam vaginalem com-
munem. - In dextro latere testis est distinctus, sed valde emaciatus (Tab. XCV, fig. 1, c), in quem vasa spermatica solita et
undulata ratione transeunt (tab. XCV, fig. \\ , a). ~ Ex eo teste provenit vas deferens (tab. XCV, fig. b,b,b,b), qui
primo arcus dcscribens et dein recta linea decurrens, juxta parietem uteri inflectitur, ut deorsum in ipsam vaginam transeat.

Ex fig. 5 patet, circa testem valde contractum et parvum a, tunicam esse vaginalem propriam valde latam b, b, quam
apertam propouo. — Longitudo testis vix IS mm. aequat; latitude maxima 43 mm. Teste aperto (fig. 6, a), mihi patuit
tubulos seminiferos deesse, sed occurrere nonnulla septa transversa c, c, quae cum septis conveniunt, semper in teste obviis. —
Porro in eo inveni humorem glutinosum, flavum, qui et colore et spissitudine cum spermate masculino convenit. - Ejus ta-
men esamen microscopicum mihi spermatozoa non indicavit. - Tantum parvis cellulis nucleatis sibi invicem appositis con-
stitutus videtur. - Prope testem vas deferens adeo tenue apparet, ut hoc ibi vix prosequi potuerim ; versus uterum vero ejus
decursus undulatus bene patet (tab. XCV, fig. I, b,b,b,b) et dein dilatatur, ut in vaginam transeat, in cujus parietem qui-
dem pénétrât, licet ad ejus superficiem internam se minime aperiat.

Ad partem posticam et inferiorem hujus testis jacet pars oblonge rotunda, longa 23 mm., lata 18 mm. (tab. XCV, fig.

i. 0). Earn pro ovario habui, quoniam ejus sectio longitudinalis docet, quemadmodum ex fig. 7 patet. substantiam firmam

et albam a, a ejus partem externam occupare, ibique ovarii stroma contractum et durum referre. Sequitur intus substantia

mollis et brunneo-flava b. — Examine microscopico mihi patuit in utraque nihil aliud dignosci. quam telam conjunctivam

granulosam, absque ullo vestigio vesicularum Graafianarum. — Harum defectus et ex statu imperfecte ovarii et ex aetate pro-

vecta hominis intelligitur; minime vero earum vesicularum defectus probat, hancce partem ovarium non esse dicendam. Hac

enim in re praesertim vasorum dispositio est respicienda, et si haec fig. 1, tab. XCV examinetur, negari nequit, eam in d,d

nobis perfectam imaginem offerre venarum plexus ovario proprii et pampiniformis dicti. - Hoc praesertim notandum mihi

videtur, quoniam in a ejusdem figurae tabulae XCV non minus distincte apparet propria distributio vasorum versus testem. _

Anatome periti facile utramque vasorum divisionem dignoscere poterunt, alleramque pro vasorum fasciculo testis, alteram

autem pro eo ovarii habebunt. - Hisce accedit, quod recentem kobelth observationem meam faciens, etiam parovarium

quaesivi et revera tubulorum congeriem inveni, prorsus analogam iconi kobeltii et praeparatis anatomicis, quibus ipse paro-
varium explicui.

Satis jam demonstrasse mihi videor, partem alteram esse ovarium, alternam vero testem, licet utraque in imperfecta ver-
sentur conditione, ita ut frustra sub microscopic eorum notae histologicae quaerantur. - Haec tamen imperfecta conditio
minime a partium genitaliurn vitio, heamaphrodisiam mentiente, est aliéna. - Vir clarissimus nüman semper testes vel ovaria

imperfecta observavit in vitulis hermaphroditicis (cf. a. nüman, Verh. over onvruchtbare runderen, bekend onder de^i naam
van kwenen. Utrecht, 1843).

In opposite vel sinistro corporis latere, omnia haecce sunt minus distincta. — Vasa ovario testique destinata et vas defe-
rens vix cernuntur. ~ Omni attentione dignum est vas deferens sinistrum non in vaginam sed in uteri angulum penetrare.

illudque in eo differre a vase deferente dextri lateris. — Insuper hisce omnihus addendum habeo, vaginam allata ratione,
cum tenuibus parietibus e canali urogenitali provenire; dein vero hanc crassiores acquirere parietes. Ejus membrana mucosa
plicis palmatis est obsita, Deest ostium uteri externum et vagina sensim et pedetentim in uterum transit, cujus membrana
mucosa est prorsus glabra. — Pelvis solitnm typum masculinum refert ; attamen in paucis eorum, quae illi propria sunt, ad
formam faemininam accedil. Vero haec non sunt ejus momenti, ut speciatim recenseri mereantur. Cranium post mortem
examinare non potui.

Hactenus examen anatomicum,— Est, prout mihi e ditissima hujus argument! historia literaria colligere licuit, perfectissi-
mum hermaphroditismi exemplum, adeoque dignissimum, quod omni cura hoc specimen dissecare tentaverim. Jam vero liceat, illud
comparare cum eximiis istis observationibus, quas circa partium genitialium morphologiam fecerunt alii, post operis mei edi-
tionem. — Eo enim tempore notum erat, quemadmodum dixi T. I, pag. 219, in mammalibus, communem esse exitum in-
testini recti et vesicae urinariae, sive ita dictam cloacam et parietes laterales hujus cloacae sensim ad se invicem accedere,
unde nascuntur duae plicae oblongae, quae dein confluunt et septum efiiciunt, quod anum ah urethra separat. — Dum hac
ratione perinaeum formatur, ossa pelveos etiam gigni incipiunt, et elongatur pelveos cavitas, unde urethra longior redditur, —
Hisce factis, cloaca antea obvia evanescit, et adsunt intestinum rectum separatum, et tubus cylindrieus, veluti immediata conti-
nuatio incipientis allantoidis, quae antea magis anteriora versus et sursum est sita. Müller huic tubo nomen dat sinus; Valentin
autem canalis uro-genitalis. — Pars residua allantoidis apud Mammalia in vesicam urinariam et in urachum mutatur. — Apud
hominem contra omnis haece metamorphosis est ignota ; sed ni fallor ea, quae Fig, 5 exhibeo, stadium istud primae formationis
exhibent, in quo homo, cujus partes sexuales describe, substitisse videtur, — Distinctus enim ibi apparet canalis uro-genitalis,
unde concluderepossumus, ilium etiam apud hominem, in ignota adhuc formationis periodo, formam referre, fugitivam quidem,
attamen normalem, — Quammaxime notandum est, etiam apud Bradypiim tridactylum, quemadmodum recens hujus animalis
dissectio mihi confirmavit, partium dispositionem dari, quae prorsus convenit cum ea, quam in hocce hypospadiaeo observe, —
Embryogenesis porro docet, vaginam originem ducere ex urethra faeminina, sub forma tubi longi sursum et deorsum paululum
complanati. Hoc etiam aeque distincte video in Bradypo tridaotylo faeminino adulto, nec non in a Fig. 3 apud hypospadiaeum,
cujus organa genitalia exhibeo.

Quoad formationem membri virilis observationes meckelh docuerunt (Tom. I, p. 223), in media parte mensis tertiae,
glandem nondum praeputio tectam et adhuc imperviam esse, — Patet tunc eam formari corpore cavernoso urethrae et ostium
futurum urethrae indicari macula alba, — Ad superficiem inferiorem penis est sulcus oblongus, a cloaca residuus, qui noU\'
numquam ad aliquam glandis partem usque continuatur, Attamen in parte postica penis fissura est jam clausa et in ure-
thram mutata, Praeputium increscere incipit, et tunc, per integram foetus vitam , ita glandem includit, ut ab ea retrahi
nequeat. Foetus igitur primo hypospadiam, et, secundum meckel , paraphimosin et dein phimosin monstrat. Vix opus est
ut moneam, hominem, cujus organa generationis exhibeo, substitisse in hypospadiae et paraphimoseos perido. Fig, 1 et 2
optime hanc rem demonstrant. Si deformis hujus conditionis comparatio cum primis embryogeneseos stadiis omni attentione
digna dici mereatur, non minus notandus est uterus, ad primitivam normalem conditionem quoque referendus. Praesertim
eximius e. h, weber hac in re lucem attulit. Docet {Zusätze %ur Lehre vom Baue u. d. Verrichtungen d. Geschlechts-Or-
gane, Leipzig 1846) in omnibus mammalibus masculinis primordium adesse uteri, praesertim distinctum apud
sed etiam obvium apud Leporem cuniculum, Equum caballum, Suem, scropham, Canem caet, Apud hominem illud est
inveniendum prope colliculurn seminalem. Inter ostia vasorum ejaculantium spermatis ibi est larga apertura, quae in uterum
masculinum ducit ; unde patet eum residere in glandula prostata. Primordium igitur uteri in hypospadiaeo obvium , tantum
est vesicula prostatica, magnitudine aucta, Haec caeterum apud virum tantum inchoata manet, sed apud faeminam evolvitur
in Organum completum. Uteri formatio, quemadmodum recte dixit van deen {Bijdragen tot de ontwikkelings-geschiedenis der
geslachtsdeelen van den menseh en de zoogdieren , vooral met betrekking tot den uterus masculinus, in Nieuw Archief voor
hinnen- en buitenl. Geneeskunde, 2® Jaarg., 4° en Stuk, bl. 444 en volgg.) in genere prohibet formationem glandulae

et vesîcularum seminalium. Hinc hae partes non inveniuntur in faemiois neque etiam in homine hermaphroditico, de quo
agimus. Minus tarnen viro doctissimo adsentire possum, ubi supponit, uterum faeminino modo cum canali uro-genitali con-
jungi , ipsumque eum canalem in urethram et vaginam findi, si primitivi canales excretorii corporum Wolfianorum , dein in
vasa deferentia mutandi, conjnncti maneant cum fundo uteri primitivi. Hermaphroditus, de quo loquor, docet hancce thesin
esse nimis generalem. în altero etenim latere vas deferens in vaginam transit, in altero vero in fundum uteri. Praeterea
vasa deferentia non sunt confundenda cum tubis Falloppianis vel cum oviductubus. Ambae hae partes, docentibus j. müllero et
kobeltio, diversam habent originem , et si altera bene se evolvit, altera tantum inchoata manet. Est vero notandum ostium
uterinum externum deficere, licet uteri a me descripti satis perfectum detur primordium. Hinc patet, ilium substitisse in eo
formationis stadio, in quo adhuc deest ostium uterinum externum, et in quo uterus, absque ulla separatione vel eminentia,
transit in vaginam. In ea etiam conditione subsistit, ut observavi, uterus Bradypi tridactyli.

Singula haecce facta omni attentione digna mihi apparent, ad confirmandam sententiam , primitus in organis generationis
utriusque sexus eundem apparere typum sive potius conditionem neutram, e qua sexus vel masculinus vel faemininus evolvi-
tur. Facile igitur haec observatie referri potest ad memorabiles istas weberi et kobeltii observationes {der Neben-Eierstock des
Weibes, das langst vermisste Seitenstück des Nebenhoden des Mannes entdeckt, Heidelberg 1847), nec non ad ea, quae nu-
perrime scripsere r. leückart {zur Morphologie u. Anatomie d. Geschlechts-Organe, Göttingen 1847), et h. meckel {%ur Mor-
phologie der Harn- u. Geschlechts-Werkzeuge d. Wirbelthiere, Halle 1848, Taf. III, fig. 28).

Si bene multa, quae huic deformitati propria sunt, facile possint reduci ad conditionem prius normalem, in qua quasi sub-
stitisse videntur, fateri tamen debeo hoc minus facile fieri posse, si explicanda sit praesentia testis simulque ovarii. Prout scio
hermaphroditus, quem describo, solus dici meretur, in quo haec utriusque sexus partium conjunctio apud hominem saltem bene
constat. Tantum similis prostat observatie schrellh, citata T. H, pag. 380. In hypospadiaeo ibi refertur praesentia testium simul
cum imperfectis ovariis et cum utero. Apud Bovem taurum hujus rei exempla dantur ah hüntero et mascangni , apud Capram a
delle chiaie, apud Hylobatem eoneolorem ab harlan (tom I, pag. 381). Ex omnibus hisce tamen et ex allata mea observatione
satis apparet talem hermaphroditismi formam apud hominem et mammalia occurrere posse. — Si j. j. steenstrüp {Unters, ueb.
d. vorkommen d. Hermaphroditismus in der Natur a. d. Dänischen. Greifswald 1846 4». p. 25) cam negat, in opere caete-
rum quam maxime laudando, hoc tantum adscribendum est minori cognitioni, quam horum vitiorum aequisivisse videtur. -
Sed si indicalum est, testem simul cum ovario adesse posse, merito quaeri posset, quo modo hoc ex embryogenesi sit ex-
plicandum? Lubenter fateor hac in re meas non sufficere vires. — J. muller putavit hancce dispositionem derivandam esse e
subsistentibus corporibus Wolfianis, dum juxta ea evolvuntur organa generationis musculina sive foeminina. — Sed licet
ingeniosissima sit haecce theoria, ei tamen assentire nequeo. — E subsistente corporo Wolfiano tantum derivanda foret epidi-
dymidis vel parovarii origo, quemadmodum bene dixit kobelt. — Relictis enim hisce partibus, corpora Wolfiana porsus
evanescunt. — Teste igitur bene evoluto, corpus Wolfianum subsistere nequit. Sed quaerere possemus, utrum non inde
ab origine et in utroque latere corpora Wolfiana duplicia formari possint? — Hoc in iis aeque bene fieri posse mihi videtur,
quam in omni alia corporis parte. — Supponamus e. gr. hoc factum esse, tunc prope alterum corpus Wolfianum testis prope
alterum ovarium formari potest. — Sed nonnisi est hypothesis. — Sufficiat jam hic demonstrasse, apud hominem hemaphro-
ditismum organicum fieri posse.

Fig. 1. Genitalia externa hypospadiaei descripti, tertiam magnitudinis partem referentia. Scroti pars dextra, propter her-
niam inguinalem, expansa. Penis b libere pendet, glande denudata et veluti in paraphimoseos statu versante.

Fig. 2. Eadem organa, in eadem proportione depicta, sed pene retracto et elevato, cujus praeputium in b in paraphi-
moseos conditione versatur. In a est apertura, in quam transit sulcus distinctus, in superficie inferiore penis impervii obvius,
et quae infra pubis arcum ducit in canalem uro-genitalem.

Flg. 5. Genitalia interna ejusdem hominis, ex abdominis cavitate desumta, eo praesertim consilio, ut bene pateat
eanahs uro-genitalis ; depicta sunt haec ad dimidiam magnitudinis partem. — Externum ambitum canalis uro-genitalis exhibet f,

qui apertus est per sectionem longitudinalem , ita ut in a stylus pateat, in vesicam urinariam inmissus, cujus fundus est resectus.
Praeterea ibi etiam apertura demonstratur elliptica, quae in vaginam b, b transit. Vagina uno tramite in uterum c continua-
tur , cui in d, d appendices adjunguntur , quae cum teste et ovario cohaerent. — Omnes hae partes tantum sunt delineatae,
sed majori cura depictae et naturalem magnitudinem referentes iterum apparent fig. 1, tabulae XCV; e sunt partes extremae
discissae bulbi urethrae.

Fig. 4 superficies interna pelveos et parietis antici abdominis, in regione hypogastric«, ad tertiam magnitudinis partem
depicta, veluti se offert, si a cavitate abdominis inde inspiciatur. — Patet uteri primordium a cum ejus appendicibus b, b,
ligamenta lata referentibus, situm esse inter intestinum rectum f et vesicam urinariam g ; o pars ab uracho residua; p, p
partes ab arteriis umbilicalibus residuae ; c, c funiculi, qui locum tenent tubarum Falloppianarum ; quique simul cum vasi-
bus deferentibus d et spermaticis e transeunt per annulos inguinales internos A, h\\ n, n peritonaeum discissum; i, I musculi
psoates et OT, m musculi iliaci interni, fascia iliaca obtecti; i superficies superior sive articularis vertebrae lumbalis quartae.

Fig. 5. Testis dexter, tunica vaginali propria aperta, quo patet testem a depressum esse versus fundum tunicae vagi-
nalis propriae, eumque ibi versari in atrophica conditione, unde intervallum inter testem et tunicam vaginalem propriam
est valde magnum.

Fig 6 idem testis a, tunica vaginali b,b circumdatus sed cultro apertus, ut in c, c septa appareant, in illo obvia.

Fig. 7 ovarium apertum , in quo prope a, a stroma albidum et prope b substantia granulosa interna apparet.

Zoo ik mij niet bedrieg, geef ilc hier en op pl. XCV, fig. i, de afbeelding van een der volledigste voorbeelden van
hermaphroditisme, tot heden in de wetenschap vermeld, en strekkende ten bewijze, dat men zijn bestaan ten onregle ontkend
heeft, liet zijn de geslachtsdeelen van eenen man , op acht- en- vijftigjarigen leeftijd gestorven. — Hij werd uit welgemaakte
ouders geboren, en had een\' broeder en twee zusters zonder eenig ligchaamsgebrek. — Tot aan zijn zeventiende levensjaar
schijnen er in den balzak geene testes geweest te zijn; toen zijn zij. volgens zijn en dat zijner aanverwanten aangegeven verhaal,
te voorschijn gekomen na vorming eener pijnlijke zwelling in de liesstreek. Tevens is toen een vrij sterke baardgroei aan
wangen en kin ontstaan. - Hij ging echter voort met zich als vrouw voor te doen, in weêrwil van den menigvuldigen aan-
stoot, welke zijne mannelijke houding, zijn vierkant hoofd en rijke baardgroei hem in zijne vrouwelijke kleedij verwekten.
Hij verhaalde, dat wijlen de Hoogleeraar bonn hem de verklaring had gegeven, dat hij van het vrouwelijk geslacht was. -
Het gemis echter van menstruatie en zijne geslachtsdrift gaven hem het vermoeden, dat hij tot de mannelijke kunne behoorde
en noopten hem in den jare 1826, om zich op nieuw te laten onderzoeken, waarop hem door drie geneeskundigen, waartoe
ook ik behoorde, eene schriftelijke verklaring werd gegeven, dat hij tot de mannelijke sexe behoorde. — Op acht-en-dertig-
jarigen leeftijd wierp hij toen de vrouwenkleeding af, veranderde van voornaam, en bleef tot aan zijnen dood in 1846 als
man beschouwd worden. ~ De gronden, waarop hem in den jare 1826 de verklaring, daartoe strekkende, gegeven werd,
rusten voornamelijk op de hypospadia, waardoor hij misvormd is. en op de herkenning van de ballen, in den sterk door
liesbreuk uitgezetten balzak. — Hoe weinig zeker intusschen eene alleen daaruit ontleende bepaling is, leerde mij het onder-
zoek van zijn lijk in 1846.

Het bevestigde zich vooreerst, dat hij werkelijk een hypospadiaeus is. Aan den penis is de eikel ondoorboord, en aan
zijne ondervlakte met eene vrij diepe sleuf voorzien, waarvan de randen zeer scherp zijn, en die vandaar voortloopende, onder
den schaambeensboog, voert in eene opening (fig. 2, a), waardoor men met eene stylet kan dringen in het straks te vermelden
uro-genitaal kanaal. Noch van voorstanderklier, noch van zaadblaasjes is, bij het inwendig onderzoek, eenig bewijs zigtbaar. De eikel
heeft geene volledige voorhuid, maar slechts eene huidplooi, welke even als eene kap er over heen kan geslagen worden (fig 1 en
2 , A). - Aan de roede bevinden zich caverneuse ligchamen , waaraan achterwaarts de ischio-caverneuse spieren zitten ; over
den bol der pisbuis gaat de bulbo-caverneuse spier heen. Door al deze bijzonderheden is het duidelijk, dat hier de tweede
graad van hypospadia, volgens von ammon , beslaat, in welke de pisbuis tot aan den wortel van den penis gespleten is. — Dit
ware op zich zelve niet zoo opmerkelijk, maar, bij verdere ontleding van het lijk, bleek er eene hoogst gewigtige misvorming
der overige geslachtsdeelen aan toegevoegd Ie zijn. - Achter de urinblaas (fig. 4), waaraan overblijfsels van de blaasband o

en van navelslagaders p, p nog zeer goed ziglbaar zijn , is eene baarmoeder a, welke in eene scheede overgaat, en zijwaarts
met dnidelijke breede banden voorzien is (fig. 4, b,b). Uit hare hoeken komen rolronde strengen (fig. 4, <?,(;), even als
waren het Falloppiaansche buizen. — Ter wederzijde begeeft zich daarnaast een afvoerend vat (fig. 4, d, d) door den inwen-
digen liesring; en meer naar builen bevinden zich de zaadvaten (fig 4, e,o). — Tusschen de baarmoeder en den endeldarm
(fig. 4, f) blijft eene vrij groote ruimte over, welke met de halvemaansgewijze plooijen van Douglas is aangevuld. Deze
baarmoeder gaat onmiddellijk in eene scheede over, wier ingang gevonden wordt in een gemeenschappelijk kanaal, waarin de
gezegde opening a onder den schaambeensboog uitkomt. — Ik noem het uro-genitaal kanaal, en vond het geheel met een
sponsachtig weefsel omgeven, — Bij zijne opening, welke ik in overlangsche rigting verrigtte, bleek, dat er twee wegen in
zijn , waarvan de een , in welken ik in fig, 3 eene stylet heb afgebeeld, voert in de urinblaas, wier bodem ik heb wegge-
sneden , en de andere fig, 3, a van langwerpige gedaante en met eene slijmvliesplooi omgeven in de scheede dringt, wier
wanden zeer dik en sponsachtig zijn, met menigvuldige vaatmonden. De scheede zelve (fig, 5, b, b) is zeer lang en smal,
en gaat in den bodem der baarmoeder over, waaruit eene aanduiding van Falloppiaansche buizen voortkomt, — Deze verlie-
zen zich op eene onmerkbare wijze in den gemeenschappelijken scheederok. Ter regterzijde is er een duidelijke, hoewel zeer
geatrophieerde , zaadbal (Pl. XCV , fig. 1, c), naar welken de zaadvaten zich op de gewone wijze kronkelend begeven (Pl.
XCV, fig. 1,o). Uil dezen zaadbal komt een afvoerend val (Pl. XCV, fig. 4, b, b,b,b), dat op de gewone wijze wordt gekron-
keld en daarna ongekronkeld voortgaat, en, zich dan naar binnen ombuigend, langs den zijwand der baarmoeder naar bene-
den gaat, om zich laag in de scheede in te monden. Uit fig. 5 blijkt, dat er rondom den zeer ingekrompen, kleinen zaad-
bal a een ruime eigen scheederok b, b is, welken ik geopend voorstel. De lengte van den ingekrompen zaadbal is niet veel
meer dan 15 mm.; zijne grootste breedte 13 mm. Bij zijne doorklieving (fig. G, a) is mij gebleken, dat er geene zaad-
vaatjes in te zien zijn, wel eenige dwarse middelschotten c, c, gelijk aan diegene, welke men steeds in den zaadbal vindt.
Voorts vond ik er een geel kleverig vocht in , dal in kleur en kleverigheid met sperma masculinum overeenkomt. Door mi-
kroskopisch onderzoek was het mij echter onmogelijk er sperm.atozoen in te vinden. Hel bleek mij uit niets anders dan uit
aaneengevoegde, kleine, gekernde cellen zamengevoegd te wezen. Bij den bal is het afvoerend vat zoo uiterst dun, dat ik
het aldaar ter naauwernood heb kunnen volgen; digter bij de baarmoeder worden zijne kronkelingen zeer duidelijk (Pl. XCV,
fig. 1, b ,b, b, b), en later verwijdt het zich om in de scheede over te gaan, in wier wand het dringt, zonder zich op hare
binnenvlakte te openen.

Achter- en benedenwaarts ligl tegen den zaadbal een langwerpig rond deel, 25 mm. lang, 18 mm. breed (Pl. XCV, fig.
1, e). Ik houd het voor eenen eijerstok, en voer als eersten grond voor deze stelling aan, dal bij de overlangsche doorsnede,
gelijk in fig. 7 blijkt, er naar de buitenvlakte toe zich een vast en witachtig weefsel a, a openbaart, dat mij voorkomt,
geheel vergelijkbaar te wezen met het ingekrompen en verhard stroma eens eijerstoks. Daarop volgt binnenwaarts eene wee-
kere en bruinachtig gele zelfstandigheid b. Door mikroskopisch onderzoek heb ik in deze beide niets anders kunnen onder-
kennen dan korrelig bindweefsel, zonder eenig bewijs van Graafiaansche blaasjes. Hun gemis laat zich zoowel uit den gebrek-
kigen toestand van den eijerstok, als uit den hoogen leeftijd van het individu verklaren. Het kan wel niet als tegenwerping
gelden der stelling, dat het onderzochte deel een eijerstok zoude zijn. Hetgeen immers daaromtrent het meest afdoet, is de
vaatverhouding, en zoo men deze in fig. 1 van pl, XCV vergelijkt, is hel niet te ontkennen, dat zij ons in rf, , (Z het
volmaaktst mogelijke beeld geeft van de zoo merkwaardige ineenvlechling der aders van den eijerstok, waaraan men den
naam geeft van wijngaard-rank {plexus pampiniformis). Deze opmerking komt mij te meer belangrijk voor, omdat in a der-
zelfde figuur van pl, XCV even onmiskenbaar zich de eigenaardige gesteldheid vertoont der vaten van den bal. Voor geoe-
fende onlleedkundigen zal het niet moeijelijk zijn , ze van elkander te onderscheiden, en den eenen vaalbundel als van den
eijerstok, den anderen als van den bal te herkennen. Daarbij komt nog, dat ik, gebruik makende van de onlangs wereld-
kundig gemaakte ontdekking van kobelt , ook naar den bij-eijerslok gezocht heb , en werkelijk een zamenvoegsel van buisjes
vond, dat geheel overeenkomt met de afbeelding van kobelt en met de praeparaten, welke ik van den bij-eijerslok gemaakt heb.

Ik meen dus genoegzaam bewezen te hebben, dal hel eene deel eijerstok, hel andere zaadhal is, hoewel beiden in ge-

brekkigen toestand, zoodat men er vruchteloos door het mikroskoop hunne histologische kenmerken in zoude zoeken. Deze
gebrekkige gesteldheid is echter geenszins vreemd, bij de hermaphroditische misvorming der geslachtsdeelen. Noman vond
steeds gebrekkig gevormde ballen of eijerstokken in de door hem onderzochte stier- of vaarskwenen (Z. a. nüman , Verh. over
de onvruchtbare runderen, bekend onder den naam van kwenen. Utrecht 1843). Aan de tegenovergestelde of aan de lin-
kerzijde is dit alles veel minder duidelijk. De vaatverdeeling voor eijerstok en voor zaadbal en het zaadafvoerend vat zijn te
herkennen, maar de zaadbal en cle eijerstok zijn ter naauwernood zigtbaar. Opmerkelijk is het, dat het linker afvoerend vat
niet in de scheede, maar in den hoek der baarmoeder dringt, en hierdoor verschilt van dat ter regterzijde. Ten slotte heb
ik aan deze beschrijving nog toe te voegen , dat de scheede, op de hierboven vermelde wijze, eerst dunwandig uit het uro-
genitaal kanaal komt, en later dikkere wanden krijgt. Haar slijmvlies is met pUeae palmatae bezet. De uitwendige baar-
moedermond ontbreekt, en de scheede gaat op eene onmerkbare wijze in de baarmoeder over, wier slijmvlies volkomen glad
is. Het bekken vertoont in het algemeen den mannelijken vorm, hoewel in enkele bijzonderheden misschien met eenige toe-
nadering tot de vrouwelijke gesteldheid. Zij zijn echter van te weinig belang, om bepaalde vermelding te verdienen. Het
beenig hoofd heb ik na den dood niet kunnen onderzoeken.

Tot zoo verre strekt het ontleedkundig onderzoek van dit hoogst merkwaardig voorwerp. Het is, zoo veel ik uit de zeer
uitgebreide litteratuur over dit onderwerp heb kunnen nagaan, het volledigst bekende voorwerp van hermaproditismus, het-
welk ik getracht heb, zoo volledig mogelijk te onderzoeken. Men veroorloove mij het te toetsen aan de uitmuntende naspo-
ringen , welke sedert de uitgave van mijn handboek omtrent de morphologie der geslachtsdeelen zijn wereldkundig gemaakt.
Toen wist men reeds, gelijk ik nader D. I, bl. 209 uiteengezet heb, dat er, bij de zoogdieren, oorspronkelijk een ge-
meenschappelijke uitgang is voor endeldarm en urinblaas, of eene zoogenaamde cloaca , en dat allengs de zijwanden dezer
cloaca tot elkander naderen, waardoor er twee langwerpige plooijen ontstaan, welke later ineenvloeijen en een tusschenschot
te weeg brengen , dat den anus en de pisbuis van elkander scheidt. Terwijl op deze wijze een bilnaad of dam gevormd
wordt, beginnen ook de bekkenbeenderen zich te ontwikkelen , en verlengt zich de bekkenholte, zoodat hierdoor de pisbuis
langer wordt. Zoodra dit alles heeft plaats gegrepen, is de vroegere cloaca verdwenen, en bevindt er zich een geheel ge-
scheiden endeldarm, met eene kokervormige buis, als onmiddelijke verlenging van den vroeger zich daarvoor en daarboven
bevindenden aanvang der allantois. Müller geeft aan deze buis den naam van sinus, Valentin van canalis uro-genitalis. Het
overblijvend gedeelte der allantois wordt dan bij de zoogdieren tot urinblaas en tot blaasband. Bij den mensch is deze voort-
gang der ontwikkeling onbekend; maar zoo ik mij niet ten eenenmale bedrieg, moet, hetgeen in fig. 3 wordt afgebeeld,
beschouwd worden als terugblijven op dezen vroegeren trap van ontwikkeling. Duidelyk toch is er hier een uro-genitaal
kanaal, waaruit wij mogen besluiten, dat het ook in een nog ongekend tijdperk van ontwikkeling bij den mensch, als voor-
bijgaande natuurlijke toestand zal aanwezig zijn. Hoogst opmerkelijk is het, dat men bij den Bradypus tridactylus, gelijk
de ontleding van dit dier mij zulks onlangs nog bevestigde, eene gesteldheid vindt, welke geheel herinnert aan hetgeen ik
bij dezen hypospadiaeus aantrof. De ontwikkelings geschiedenis leert ons verder, dat de scheede zich uit de vrouwelijke
pisbuis vormt, als eene langè, van boven en beneden eenigzins plat gedrukte, buis. Dat is hetgeen ik ook zoo duidelijk in
de volwassen vrouwelijke Ai zie geschieden, en dat evenzoo bij a van fig. 3, in den door mij hier afgebeelden hypospadi-
aeus plaats heeft.

Wat de vorming van het uitwendig mannelijk geslachtsdeel betreft, hebben de nasporingen van meckel geleerd (D. I, bl.
223), dat. tegen het midden der derde maand, de eikel nog niet met de voorhuid bedekt en nog gesloten is. Hij blijkt
dan duidelijk door het caverneuze ligchaam der pisbuis gevormd te worden. De aanstaande mond der pisbuis wordt door eene
witte vlek aangeduid. Aan het achterste gedeelte van de roede is echter de spleet reeds gesloten, en lot eene pisbuis gewor-
den. De voorhuid begint zich nu te vergrooten, en omvat dan, gedurende het geheele vruchtleven, den eikel zoo naauw,
dat zij er niet over kan teruggebragt worden. De vrucht heeft dus aanvankelijk hypospadia , en volgens meckel, eerst para-
phimosis, en later phimosis. Ik zal niet behoeven te zeggen, dat het misvormde schepsel, welks geslachtsdeelen op deze
plaat wordeu afgebeeld, op het tijdperk der hypospadia en der paraphimosis is teruggebleven. Fig. 1 en 2 geven daarvan de

duidelijke bewijzen. Zoo deze vergelijking der misvorming met de vroegere tijdperken van ontwikkeling belangrijk mag hee-
ten, niet minder gewigtig is het terugbrengen van de schijnbaar zoo vreemde baarmoeder tot den normalen staat. Daarom-
trent heeft de voortreffelijke e. h. weber veel licht gegeven. Hij leert ons [Zusätze zur Lehre mm Baue u. d. Verrichtun-
gen d. Geschlechts\'örgane, Leipzig 1846), dat er bij alle mannelijke zoogdieren een rudiment van baarmoeder is, vooral dui-
delijk bij den bever, maar ook te vinden bij het konijn, het paard, het zwijn, den hond enz. Bij den mensch is bet ge-
legen aan den zaadheuvel; tusschen de openingen der uitloozingsvaten van het sperma is aldaar eene wijde opening, welke
in de mannelijke baarmoeder voert; deze is derhalve in de voorstanderklier gelegen. Zoo er dus bij hypospadiaei een rudi-
ment van baarmoeder gevonden wordt, zal dit slechts zijn de vergroote voorstanderblaas, welke in het mannelijk geslacht op
den oorspronkelijken rudimentairen vorm terugblijft, en in het vrouwelijk geslacht zich daarentegen tol een volledig baarmoe-
derlijk werktuig ontwikkelt. Door de vorming der baarmoeder wordt, gelijk te regt door van deen gezegd is [Bijdragen tot
de ontwikkelingsgeschiedenis der geslachtsdeelen van den mensch en de zoogdieren, vooral met betrekking tot den uterus
masculinus in iV. Archief voor binnen- en buitel. Geneeskunde, 2« Jaargang, 4" en S® stuk, bl. 444 en volg.), de wording
der voorstanderklier em der zaadblaasjes in den regel uilgesloten. Men vindt ze daarom niet bij vrouwen, en evenmin bij
de door mij beschreven hermaphrodiet. Minder kan ik mij vereenigen met eene andere stelling van hem, in welke hij zegt,
dat, zoo de oorspronkelijke uitloozingsbuizen van de Wolfiaansche ligchamen, welke later tot afvoerende vaten worden, ge-
hecht blijven aan den bodem der oorspronkelijke baarmoeder, alsdan de wijze, waarop zij zich hecht aan het urogenitaal
kanaal, gelijk is aan hetgeen bij de vrouw geschiedt, en dat zich dan ook gezegd kanaal splijt in pisbuis en in scheede. De
hermaphrodiet, waarvan ik de deelen hier afbeeld, toont, dat dit te algemeen gesteld is. In hem toch gaat aan de eene
zijde bet afvoerend vat naar de scheede, aan de andere zijde naar den hoek des bodems van de baarmoeder. Bovendien
mogen de afvoerende vaten niet aan de Falloppiaansche trompetten of eijerleiders gelijk gesteld worden. Beiden hebben,
blijkens de nasporingen van j. siüller en van kobelt , eenen verschillenden oorsprong, en zoo de een uitgroeit, blijft de an-
dere in ontwikkeling terug.

Opmerkelijk is hel gemis van uitwendigen baarmoedermond in bet door mij beschreven, zoo volkomen rudiment van
baarmoeder. Hieruit blijkt, dat zij is blijven staan op dit tijdperk van ontwikkeling, waarin er nog geen uitwendige baar-
moedermond is, en de baarmoeder zonder eenige scheiding of uitpuiling in de scheede overgaat. Hel is op dezen toestand,
dat, blijkens mijne nasporingen, ook de baarmoeder van den Ai terugblijft.

Al deze feiten komen mij hoogst gewigtig voor, als bevestiging der stelling, dat oorspronkelijk de geslachtsdeelen der
beide sexen eenen en denzelfden grondvorm vertoonen, of zich, als het ware, in eenen onzijdigen toestand bevinden , waaruit
zich of de mannelijke, of de vrouwelijke sexe ontwikkelt. Zij hechten zich hierdoor aan de merkwaardige ontdekkingen van
weber, van kobelt [der Neben-Eierstock des Weibes, das langst vermisste Seitenstuck des Nebenhoden des Mannes entdeckt^
Heidelberg 1847), en aan de physiologische overzigten , welke onlangs daaromtrent medegedeeld zijn door r. lenckart [%ur
Morphologie u. Anatomie d. Geschlechts Organe, Göttingen 1847), en doorn, meckel [zur Morphologie der Harn- u. Ge-
schleehts-Werkzeuge der Wirbelthiere, Halle 1848, Taf. III, flg. 28).

Zoo het mij gelukt is, de hoofdpunten dezer belangrijke misvorming terug te brengen tot eenen vroeger natuurlijken
toestand, op welken zij, als het ware, zullen teruggebleven zijn, moet ik echter bekennen, dat mij dit niet zoo gemakkelijk
valt, omtrent de gelijktijdige aanwezigheid van bal en van eijerstok. Voor zoo verre mij bewust is, raag de hier door mij
beschreven hermaphrodiet de eenige heeten , in welken de tweevoudigheid der sexe genoegzaam bij den mensch komt te
blijken. Ik ken alleen eene waarneming van schrell , door mij aangehaald D. II, bl. 380, welke er eenigzins mede verge-
lijkbaar zoude wezen. In eenen hypospadiaeus wordt aldaar het gelijktijdig bestaan vermeld van ballen en van onvolkomen
eijerstokken met eene baarmoeder. Bij het rund zijn er voorbeelden van gegeven door hünter en mascagni, bij eene geit
door delle chiaie, bij eenen gibbon [Hylobates concolor) door harlan (D. II, bl. 38ï). Vat men deze allen te zamen, en
voegt men er de hier medegedeelde waarneming bij, dan zal er wel geen twijfel meer over kunnen blijven, omtrent de moge-
lijkheid van het bestaan van eenen dergelijken vorm van hermaphroditismus. Zoo j. steenstrdp [Unters, üb. d. Vorkommen

d. Hermaphrodüismm in der Natur, a, d. Dänischen Greifvvald 1848, 4«. p. 25) haar ontkent, in zijn overigens zoo be-
langrijk werk, moet zulks alleen worden toegeschreven aan de minder volledige kennis, welke hij zich blijkbaar van deze
misvormingen verschaft heeft. Maar, zoo nu de mogelijkheid bewezen is, dat er bij eenen zaadbal een eijerstok kan rijn,
hoe zulks uit de embryogenesis te verklaren? Gaarne wil ik erkennen hierin te kort te schieten. J. müller heeft gemeend
deze gesteldheid te moeten afleiden uit het blijven bestaan der Wolfiaansche ligchamen, terwijl zich daarnevens de manne-
lijke of vrouwelijke voortplantingswerktuigen ontwikkelen. Hoe scherpzinnig uitgedacht deze theorie ook zij , moet ik echter
bekennen , mij niet wel met haar te kunnen vereenigen. Van dit overblijven der W. ligchamen toch kunnen slechts de bij-
bal of de bij-eijerstok het voortbrengsel zijn, gelijk kobelt dit zoo juist geleerd heeft, Op uitzondering van deze beide deelen
verdwijnen zij geheel. Bij eenen ontwikkelden testis kan er derhalve geen W. ligchaam overblijven. De vraag is echter of de W.
ligchamen niet oorspronkelijk dubbel aan weerszijde kunnen gevormd worden. Dit schijnt mij toe evenzeer mogelijk te
zijn als voor elk ander ligchaamsdeel. - Onderstellen wij, dat dit geschied zij. dan zal zich bij het eene Wolfiaausche ligchaam
een bal, bij het andere een eijerstok hebben kunnen vormen. - Het is echter niet meer dan eene vooronderstelling, welke

ik opper. Voor het oogenblik is het mij voldoende, bewezen te hebben, dat er bij den mensch organisch hermaphroditisme zijn kan.

Fig. 1. Uitwendige geslachtsdeelen van den hierboven beschreven hypospadiaeus, op Vs der natuurlijke grootte getee-
kend. De balzak blijkt vooral ter regterzijde sterk door liesbreuk uitgezet te zijn. - De roede b hangt vrij naar beneden
met ontblooten eikel, even als bij paraphimosis.

Fig. 2. Dezelfde geslachtsdeelen , op dezelfde maat afgebeeld , maar met teruggetrokken en opgewipten penis, waarvan
de voorhuid zich in b bevindt in den toestand van paraphimosis. In a is de opening, welke op eene duidelijke sleuf aan
de ondervlakte van den ondoorboorden penis volgt, en welke onder den schaambeensboog voert in het uro-genitaal kanaal.

Fig. 3. De inwendige geslachtsdeelen van denzelfden mensch, uit de buikholte genomen, bepaaldelijk met het doel, om
het uro-genitaal kanaal te doen kennen, afgebeeld ter helft van de natuurlijke grootte. - De uitwendige omvang van het
uro-genitaal kanaal wordt in f afgebeeld ; het is geopend, zoodat men in a de stylet ziet, welke in de urinblaas, met afgesneden
bodem, is ingevoerd, als ook de elliptische opening, welke in de scheede b, b overgaat. - De scheede zet zich in eene lijn
voort in de baarmoeder c, waaraan in d, d de aanhangsels zijn toegevoegd, die met den bal en den eijerstok zamenhangen.
Al deze deelen zijn slechts m omtrek aangeduid, maar worden, op natuurlijke grootte, en met meerdere uitvoerigheid afge-
beeld, teruggevonden in fig. 1 van pl. XCV; ^ zijn de afgesnedene uiteinden van den bulbus urethrae.

Fig. 4. Binnenste oppervlakte van het bekken en van den voorwand der onderbuikstreek van denzelfden mensch , op
der natuuriijke grootte aldus afgebeeld, dat men zich voorstellen moet, er van uit de huikholte in te zien. Het blijkt, dat het
rudiment eener baarmoeder a met zijne aanhangsels b, b, welke zich even als breede banden voordoen, gelegen is\'tusschen
den endeldarm ƒ en de urinblaas g; o het overblijfsel van den blaasband; p, p van de navelslagaders ; c strengen, welke de
plaats van Falloppiaansche buizen vervangen en tegelijk met de afvoerende vaten d, d en met de zaadbloedvaten e, ^ gaan
door de inwendige liesringen h, h; n, n het doorgesneden buikvlies; l, l de psoas- en m, m de met hare fascia bedekte^u-
wendige darmbeensspieren; i de boven- of geledingsviakte van den vierden lendenwervel.

Fig. 3. Regter bal met geopenden eigen scheederok, waardoor blijkt, dat de bal a verdrongen is naar den bodem van den

scheederok b, b, en zich daar in zeer geatrophieerden toestand bevindt, waardoor de ruimte tusschen den bal en de scheederok
zeer groot is.

Fig. 6. Dezelfde bal a, omgeven met zijnen scheederok b,b maar geopend, om in c, c de middelschotten te doen zien,
welke er in voorkomen.

Fig. 7. De geopende eijerstok, in welke bij o, a het witachtig stroma, en bij b de inwendige korrelige zelfstandigheid
voorkomt.

Exhibet prima hujus Tabulae figura magnitudinem naturalem uteri, testis dextri et ovarii ejus hermaphroditi, cujus geni-
talia depingi curavimus in Tab, XCIV. — Testis tunica vaginali propria inclusus in c depingitur ; in a est plexus vasorum sper-
maticorum , juxta quae vasa in Ä, b, b, b videmus vas deferens, quod primum ratione tortuosa decurrit, dein vero ad uterum
inflectitur et in vaginam descendit, cujus parieti deorsum inseritur ; e est ovarium et d, d plexus vasorum ovarii, sive plexus
pampiniformis ; f uterus cum vagina.

Alteram, quae in hac Tabula datur, figuram mutuatus sum ex opere viri doctissimi g. l. kobelt, {die männlichen und
weiblichen Wollust-Organe des Menschen u. einigen Saügethiere in anat. physiol. Beziehung. Freiburg im Breisgau, Taf. I,
fig. 2). Est superficies inferior penis hypospadiaei, ut constet in a, a quali ratione corpus cavernosum urethrae in duäs partes
dividitur. Est sive ullo dubio conditio foetalis. — Sic enim in primis vitae uterinae periodis sese habet urethra, antequam in
completum canalem transiit. in b ad superficiem inferiorem et ad marginem posteriorem glandis est orificium urethrae, pone
quod orificium fissura urethrae apparet, quae integumentis communihus est obtecta.

Figura tertia et quarta referunt testem et partem dimidiam uteri Caprae hirci hermaphroditic!, quem descripsit g. l, kobelt
{der Neben-Eierstock des Weibes, das längst vermisste Seitenstück des Mannes entdeckt, Heidelberg 1847, p. 38, Taf, HI.)
Patetex viri doctissimi descriptione, externum partium genitalium habitum esse faemininum ; clitoris quippe adest adeo evo-
luta , ut extra vulvam pendeat. Nihilominus tamen scrotum , testes continens, adest. Pone vesicam urinariam jacet uterus
bene evolutus, cujus partem sinistram in Fig. 4 exhibui. Est, ut semper in hisce animalibus, bicornis. E singulis hisce cor-
nubus prodit in conspectum ductus, qui habendus est pro parte residua ductus mülleri, forteque vices explet tubae Falloppia-
nae. Ductus ille (Fig. 4, a) transit in marginem acutum epididymidis, ibique evanescit. Juxta hoc oviductus primordium,
adest vas deferens (Fig. 3, Fig. 4, b), quod singulari prorsus ratione remansit in ea conditione, quam in rumioantibus Observavere
et ductus Gartneriani nomine descripsere anatomici. — Eadem ratione, ac in hermaphrodisia humana Fig, 1 depicta, vas defe-
rens prope uteri cornu inflectitur (Fig. 3) et deorsum paululum inturnescens in vulvam transit, in quam juxta urethrae orifi-
cium , communi ostio cum vesicula seminali ibi obvia aperitur. Jam vero praeparatum hoc eximie descriptum et accurate
dissectum praeclare interpetrari poterit hermaphroditismi naturam, organorumque, generationis negotio dicatorum, morphologiara.

1. Ex eo quippe inteUigimus, oviduetum sive tubam Falloppianam et vas deferens duas esse partes distinctas. separatim
formatas.

â. Discimusex eo vas deferens prorsus convenire cum ductu gautneki, quem in ruminantibus praesertim faeminini sexus
habuerunt pro parte residua ductus excretorii corporis Wolfîani, ut inter alios praeclare iconibus demonstravit vir clarissimus
a. nüman {Verhandeling over de onvruchtbare kwenen, ens.)

3. Videmus vas deferens formari e ductu corporis Wolfîani, illudque in viris ad completam pervenire evolutionem , in
faeminis contra subsistere in statu foetali, adeoque progignere parovarium cum ejus ductu, sive corpus Gartneri cum ductu.

4. Gonvincimur utero vesicam seminalem adjungi posse, adeoque concludimus virum doctissimum van deen nimis gene-
raliter dixisse, uteri formationem vesiculam seminalem excîudere. Et banc vesiculam in hoc specimine dari maxime notan-
dum est. Deest quippe in horaine hermaphroditico, quem descripsi. An vesicula seminalis in hirco hoc praesens forte
pendet a typo masculino genitalium internorum?

5. Specimen hoc de novo probat erroneam esse sententiam viri doctissimi van deen. Hic quippe vasa deferentia sive
ductus a corporibus Wolfianis residui in fundum uteri minime transeunt, licet externus partium sexualium habitus sit
prorsus faemininus. Est denique in hae faeminina partium externarum forma maxime notandus ovarii defectus, cujus men-
tionem fecit g. l. kobelt ; sic quidem de novo docemur omnes partes apparatus, qui ad generationem facit, separatim forma-
ri. Hic quippe extus sunt organa generationis faeminina, intus uterus perfectus cum tubis Falloppianis, sed absque ullo
ovariorum indicio, quorum loco testes adsunt.

Fig. 5. c, e cornu sinistrum uteri hirci hermaphroditici, cujus supra fecimus mentionem; a. a oviduetus ex utero pro-
veniens; è, b vas deferens, quod cum oviductu per canalem inguinalem transit, et juxta cornu uterinum continuatur.

Fig. 4. Testis sinister ejusdem hirci in d depictus, cui in c epididymis adjacet; 0, plexus spermaticus ; a, a conti-
auatio oviduetus sive tubae, in epididymidem transiens; b, b vas deferens, quod ex epididymide in canalem inguinalem
transft, deinde juxta cornu uteri inflectitur, quemadmodum ex Fig. 3 patet.

Ambae reliquae hujus Tabulae figurae dicatae sunt epîspadiae. Icones bas jam anno 1844 mihi suppeditavit vir doctis-
simus a. 3. w. van anr00v praeclarus quondam discipulus, qui nunc in Gelriae page Brummen, medicimam excercet. —
Accipiat gratias pro hoc benevolentiae testimonio. — Referunt figurae istae dimidiam magnitudinis partem regionis hypogas-
tricae infantis sex annorum, sani quidem et bene formati, ast deformis eadem epispadiae forma, quam ante ut vesicae uri-
nariae fissae complicationem descripsi ac depinxi. Fig. 5 partes exhibet, quemadmodum sunt, sursum ducta glande, quae
semper nuda manet cum praeputio imperfecto, quod ad superficiem inferiorem in apicem terminatur. Infra penem defor-
mem cernimus scrotum parvum valdeque durum cum raphe. — Testium diu post natum in illud fuit descensio. Supra
penis deorsum inflexi et paululum elongati radicem, quemadmodum ex Fig. 6 patet, plica apparet semilunaris, infra quam
ejus superficies superior a glande usque ad plicam semilunarem est fissa. In utroque lalere nuda jacent, cute lantum tenui
rubra obtecta, corpora cavernosa penis, inter quae sita est urethra fissa. Urina inlerdiu voluntaria ratione evacuatur; noctu
vero inscia mente excernitur. Ab urina, quae effluit noctu, glans continuo irrilatur, coloremque profunde rubrum exinde
sibi contraxit. Reliquae corporis partes sunt, quod formam attinet, bene constitutae.

De eersle figuur dezer plaat geeft in natuurlijke grootte eene voorstelling van de baarmoeder, den regterbal en eijer-
stok van den hermaphrodiet, wiens geslachtsdeelen in de voorgaande plaat zijn afgebeeld. — De bal, met zijnen eigen schee-
derok omkleed, wordt in c afgebeeld; in a is de vlecht zijner zaadvaten, langs welke men in 6, b, b, b het zaad-afvoerend
vat ziet heengaan, eerst gekronkeld, daarna bij de baarmoeder zich ombuigend, om langs de scheede heen te gaan, en zich
in haren wand benedenwaarts in te planten; g is de eijerstok, en d,d,d de vaatvlecht van den eijerstok, of de zoogenaamde
wijngaardrank; f de baarmoeder met de scheede.

De tweede figuur is aan g. l. kobelt ontleend; Die Männlichen und weiblichen Wollust-Organe des Menschen u. einiger
Säugethiere in anatomisch-physiologischer Beziehung, Freiburg und Breisgau Taf. I, Fig. S). Zij stelt de ondervlakte voor
van de roede eens hypospadiaeus, bepaaldelijk om de wijze te doen zien , waarop het caverneus ligchaam der pisbuis zich in
a, a vorksgewijs in tweeën splijt. — Dit is ongetwijfeld eene vroeger foetale gesteldheid, wanneer het oorspronkeHjke halve
kanaal der pisbuis nog niet in een volkomen kanaal is overgegaan. In b vertoont zich aan de ondervlakte en aan den ach-
terrand van den eikel de opening der pisbuis, waarop achterwaarts een gespleten gedeelte der pisbuis c volgt, hetwelk toch
met de uitwendige bekleedselen bedekt was. Figuur drie en vier stellen den zaadbal en de helft der baarmoeder voor van
eenen hermaphroditischen bok, ontleend aan g. l. kobelt (der Neben-Eierstock des Weibes , das längst vermisste Seitenstüek
des Neben-Hoden des Mannes entdeckt. Heidelberg 1847 P. S8, Taf. HI.) — Volgens zijne beschrijving is de uitwendige
verhouding der geslachtsdeelen vrouwelijk, met eene sterke clitoris, uit de vulva hangende. Er is echter een balzak met
duidelijke ballen. — Achter de urinblaas lag eene volkomen goed ontwikkelde baarmoeder, waarvan ik in fig. 3 de linker
helft afbeeld. — Zij is, gelijk altijd bij deze dieren, tweehoornig. Uit eiken hoorn komt eene buis, als overblijfsel van
de Mullersche buis en als vertegenwoordiger van de Falloppiaansche trompet, welke zich begeeft (fig. 4, a) naar den scher-
pen kant van den bijbal en zich daarin verliest. Naast deze aanduiding van eenen eijerleider bevindt zich het afvoerend
vat (fig. 5, 4Ä), hetwelk op eene hoogst merkwaardige wijze geheel teruggebleven is op den toestand, welken men bij de her-
kaauwende dieren, met den naam van Gartnersche buis bestempelt. — Even gelijk in de misvorming bij den mensch, in fig.
1 afgebeeld, buigt zich dit afvoerend vat bij den hoorn der baarmoeder (zie fig. 3) om , en gaat met eene opzwelling bene-
denwaarrs in de schaamspleet over, naast den mond der pisbuis , en door eene gemeenschappelijke opening met de alhier ook
aanwezige zaadblaas Door de vergelijking van dit uitmuntend beschreven en zorgvuldig ontleed praeparaat v^rordt alweder.

omtrent het wezen van hermaphroditisme en de morphologie der geslachtsdeelen, veel licht gegeven. 1°. Zien wij er door
bevestigd, dat de eijerleider of Falloppiaansche trompet en het zaadafvoerend vat, twee op zich zelve staande en afzonder-
lijk gevormde deelen zijn. - S". keeren wij het afvoerend vat kennen, als geheel overeenkomende met het Gartnersche ka-
naal . hetwelk men vooral in vrouwelijke herkaauwende zoogdieren heeft beschreven, als overblijfsel van de oorspronkelijke
uitlozingsbuis van het Wolfiaanseh ligchaam, zoo als ook de platen van onzen a. nüman bewijzen (Verh. over de onvruohtb.
runderen enz.J. 5«. Wordt het ons hierdoor duidelijk, dat het afvoerend vat uit de buis van het Wolfiaanseh ligchaam ge-
vormd wordt, en bij den man tot volledige ontwikkeling komt, bij de vrouw daarentegen op den foetalen vorm terug-
blijft, en aldus den bij-eijerstok met zijne buis, of het Gartnersche ligchaam met zijne buis doet ontstaan; 4«. zien wij,
dat bij eene baarmoeder eene zaadblaas kan voorkomen, waaruit wij mogen besluiten, dat van deen te algemeen gezegd
heeft, dat de vorming eener baarmoeder die van de zaadblaas steeds uitsluit. - Opmerkelijk intusschen blijft de aanwezig-
held dezer zaadblaas. - In den door mij onderzochte hermaphrodiet wordt zij gemist. ~ Is hare aanwezigheid hier ook
misschien af te leiden uit den duidelijk uitgedrukten mannelijken grondvorm der inwendige geslachtsdeelen? 5" worden
wij op nieuw overtuigd van de onjuistheid der stelling van van deen. Hier toch gaan de afvoerende vaten of de overblijf-
sels der uitlozingsbuizen van de Wolfiaausche ligchamen, niet naar den bodem der baarmoeder en toch is de uitwendige ver-
houding der geslachtsdeelen geheel vrouwelijk. - Bij dezen zoo duidelijken vrouwelijken vorm der uitwendige geslachts-
deelen is het gemis van eijerstok, door kobelt uitdrukkelijk vermeld, uiterst opmerkelijk. - Het doet ons op nieuw zien,
hoezeer al de deelen van den geslachtelijken toestel, in hunne wording, volstrekt onafhankelijk van elkander zijn. - Hier
toch vinden wij uitwendig vrouwelijke geslachtsdeelen, inwendig eene volkomene baarmoeder met Falloppiaansche trompetten,
maar zonder eenige de minste aanduiding van eijerstokken , wier plaats door zaadballen vervangen wordt.

Fig. 5 en 4 linkerhoorn der baarmoeder van eenen hermaphroditischen bok hier boven beschreven; o, a eijerleider er
uit voorkomende; b, b, b afvoerend vat, hetwelk met den eijerleider door het lieskanaal heengaat, en zich langs den hoorn
der baarmoeder voortzet.

Fig. 4 linker zaadbal van denzelfden bok, in d voorgesteld, tegen welken in c de bijbal aanligt; e, de zaadvaten-
vlecht; a de voortzetting van den eijerleider, welke zich in den bijbal verliest; b, b het afvoerend vat, dat zich uit den
bijbal naar het lieskanaal begeeft en zich dan langs den hoorn der baarmoeder ombuigt, gelijk uit fig. 3 blijkt.

De beide overige figuren dezer plaat zijn aan de epispadia gewijd. - Ik was deze afbeeldingen reeds in 1844 aan eenen
mijner uitmuntende leerlingen, doctor a. j. w. van anrooy te Brummen , verschuldigd, die voor dit blijk zijner oplettende
genegenheid mijwaarts, deze opentlijke betuiging mijner erkentelijkheid gelieve aan te nemen - Zij stellen, op de helft
der natuurlijke grootte, de onderbuiksstreek voor van een zesjarig kind, overigens gezond en welgevormd. mLr met den-
zelfden vorm van epispadia, welken ik vroeger als complicatie van gespleten blaas bob beschreven en afgebeeld. _ Fig. 5
stelt de deelen voor, gelijk zij zich gewoonlijk voordoen, met naar boven gorigten eikel, die steeds ontbloot is. met eene
onvolkomene en puntig uilloopende voorhuid aan zijne ondervlakte. Onder de misvormde roede vertoont zich de balzak
met zijnen rand. - Hij is klein en zeer vast op het gevoel. De ballen zijn er eerst laat na de geboorte ingedrongen. -
Zoo men de roede naar beneden ombuigt en eenigzins intrekt, bemerkt men, gelijk uit fig. 6 blijkt, eene halvemaans-
wijze huidplooi, boven den wortel van de roede. Daaronder vertoont zich zijne gespleten bovenvlakte, van den eikel af tot
aan gezegde halvemaanswijze plooi toe. - Aan wêerszijden liggen bloot, slechts met eene dunne, roodachtige huid bedekt
de caverneuse ligchamen van den penis, tusschen welke in de gespleten pisbuis ligt. - De urinlozing geschiedt op eene
willekeurige wijze althans over dag, maar wordt des nachts onwillekeurig. - Wegens het dan wegvloeijen der urin is de
eikel in eenen aanhoudende slaat van prikkeling, waardoor hij zich hoogrood gekleurd voordoet. - Alle andere ligchaams-
deelen zijn wel gevormd.

Ut fmem iconographiae huicce imponam, ultimum ejus fasciculum dicalum esse volo descriptioni et imaginibus monstro-
rum nonnullorum duplicium et foetus in foetu. Tabula XCVI, XGVII et fig. 1 Tab. XCVIII depingo habitum externum
et structuram internam monstri humani duplicis faeminini, quod vir doctissimus cauon du vuxard, dum Amstelodami degebat,
museo Vrolikiano dono dedit. — Est exemplum duplicationis lateralis ad speciem referendum, quam vir clarissimus serres
janicipitem dixit. — Quemadmodum T. II, pag. 484 dixi, ea, quae illi propria sunt, constituuntur duobus corporibus
invicem ita coalitis, ut utrumque massae communis latus référât, et facies altera partem anticam altera posticam capitis oc-
cupet. In summo duplicationis gradu, ambae facies aeque sunt perfectae, sed fieri etiam potest, ut faciei posterioris locum
tantum duae auriculae occupent. —■ Hoc palet infante deformi, cujus superficiem anticam et posticam exhibeo fig. i et 2 ,
Tab. XCVI, magnitudine dimidia parte deminuta. — Est infans deformis bicorporeus et monocephalus, cum quatuor extre-
mitatibus superioribus et quatuor inferioribus. — Capitis superficies antica est lata et simplex, auriculis oblique anteriora
versus directis (fig. 1). — In capitis superficie postica jacent duae aliae auriculae sibi Invicem adeo proximae, ut confluant,
et plicam efiiciant cutaneam papillaeformem, quae inter ambos tragos jacet. — Ambae earum conchae efiiciunt infundibu-
lum coecum, in cujus fundum stylus non pénétrât.

In superficie antica communis corporis massae thorax est latus, in cujus utroque latere duae sunt extremitates superio-
res, quarum duae anteriora, duae autem posteriora versus diriguntur. — Infra thoracem epigastrium est utrique corpori
commune, in cujus parte inferiore esl funiculi umbilicalis insertio. — Inde ab ea ambo corpora a se invicem secedunt, et
ulrumque duabus extremitatibus inferioribus terminalur, inter quas utroque latere sita sunt organa sexualia faeminina externa.

Ilujus infantis deformis disseclio, quam sequentibus Tabulis amplius illustre, docuit, in superficie anlica corporis com-
pagem esse muscularem analogam ei, quae corpori simplici foret propria. In utroque cervicis latere musculus est sterno-
cleidomastoideus, qui oblique a processu mastoideo lendit ad manubrium ossis sterni et ad claviculam. — Ad utrumque m.
slerno-cleidomastoidei latus musculus est trapezius. — In postica capitis superficie fibrarum muscularium transversarum est
congeries, infra quam duo sunt slerno-cleidomastoidei, qui primo a se invicem divergunt, et prope os sternum magis ad se
invicem accedunt, ut ibi inserantur. Pone eos nonnullae sunt fibrae musculares valde confusae, et tune tam in antica
quam in postica thoracis communis superficie sunt m.m. pectoralis major, serratus anticus major et lalissimus dorsi. Mus-
culi extremitatum sunt solita ratione dispositi.

In superßcie anlica cavitatis abdominalis communis, utroque latere musculus est obliquus abdominis externus, cui adja-
cent musculi recti, inter quos sili sunt pyramidales. In superficie postica eadem est partium dispositio. Inter musculos
rectos internes intervallum est, per quod exit herniae umbilicalis species.

In sceleto (Tab. XGVII, fig. i et 2) ad partem anticam cranii adspicitur os frontis simplex a, a, quod adhuc in primi-
tiva ejus segmenta est separatum. — In utroque ejus latere est os parietale h, b, quod retrorsum paululum eminet. Inter-
vallum, quod parte postica inler ambo ossa parietalia relinquilur, implet squama ossea magna (Tab. XGVII, fig. 2 c), quae
parietem posteriorem cranii efiicit, et retrorsum nec non versus basin cranii conjungilur cum osse d, quod distincte componi-
tur a duobus ossibus temporalibus invicem connatis, — In utroque hujus ossis temporis communis latere est situm os occipitis
e, e. — Cranium igitur in parte anlica est simplex, et in parte lalerali et postica duplex. — Quam maxime est notanda su-
perficies interna baseos cranii. — Pone laminam cribrosam simplicem, sitae sunt apophyses ensiformes ossis sphaenoidei solita
ratione disposilae , porro sella turcica, duabus foveis praedita, ad glandulas pituilarias recipiendas. Pone eam utroque latere
clivus est processubus clinoideis posterioribus praeditus, et pone hos iterum jacet basis ossis occipitis. — Inter ambo haecce
ossa occipilalia jacent ossa temporum connala, quorum partes petrosae bene distinguuntur. Duae sunt columnae spinales, quae
utroque lalere, infra foramen oeeipitale magnum ibi situm, incipiunt. Adest os sterni anticum et posticum, cum quibus costae
conjunguntur mode, qui istis monstris bicorporeis est proprius. — Nempe cum sterno antico conjunguntur 42 costae tam
dextro quam sinistro lalere; sed dextro latere iis adjungitur costa parva, quae a vertebra lumbali superiori provenit, — Sterno
postico adhaerent sinistro lalere 42 costae, quarum duae superiores, ossis intermedii ope, invicem concrescunt; dextro latere
eadem ratione sunt 42 costae, quam maxime columnae vertebrali appositae. Encephali fabrica omni attentione est digna (Tab.
XCVII, fig. 3, 4, et S). In ejus superficie superiore tantum duo sunt hemispheria, quae praesertim prope lobos posticos
valde sunt lata. Ad ejus basin distincta est sylvu fossa (fig. 4, a, a). E lamina cribrosa anteriore sive substantia perforata
antica solita ratione proveniunt ambo nervi olfactorii, trium radicum ope. — Pone eos jacet chiasma nervorum, et pone illud
sitae sunt duae glandulae pituilariae (fig. 4, b,b). — Utroque lalere massae communis, quae crurum cerebralium et laminae
cnbrosae mediae locum tenet (fig. 4, c), situs est nervus oculo-molorius (fig. 4, 3, s) et tunc utroque latere sequitur poos
taholll, qui in medio sulcum gerit profundum, ad recipiendam arteriam basilarem. Inler utrumque varolii pontem et me-
dulhm oblongatam, latere externo nervus est abducens (fig. 4, 6,6). Similiter ac pons et medulla oblongata etiam cerebel-
lum est duplex. E crure cerebelli ad pontem dextro cerebelli dextri et sinistro sinislri cerebelli provenit nervus trigeminus
(fig. 4, 5, s). Utroque latere inler pontem varolii et hemispherium dextrum dextri et sinistrum sinistri cerebelli procedit
nervus trochlearis (fig. 4, a). Omnes nervi, qui e medulla oblongala proveniunt, facialis, acusticus, vagus, glosso-pharyn-
geus, accessorius willisii et hypoglossus utroque latere sunt duplices. — Utroque latere est tentorium cerebelli, quo utrum-
ique cerebri hemispherium separatur a cerebello. — Horizontali cerebri sectione patet, corpus esse callosum breve , cujus
splenium utroque lalere transit in cornu posticum et descendens ventriculi lateralis. Solita ralione septum lucidum est situm
infra corpus callosum; infra illud apparet fornix, qui duobus cruribus anteriora versus (fig. b, b,b) et duobus fig. 3 , c, c
retrorsum dirigitur. Crura postica utroque latere transeunt in cornu ammonis. — Utrinque est ventriculus lateralis in tria
cornua separatus, solita ratione disposita, ita ut cornu antico contineantur corpus striatum fig. S, et thalamus nervorum
opticorum fig. S, h; cornu medio pes Hippocampi major cum crure poslico fornicis, el cornu poslico pes Hippocampi mi-
nor. — Ventriculus tertius est simplex; in eo anteriora versus apparet aditus ad infundibulum (fig. 8, rf), sed in ejus parte
poslica duae sunt aperlurae, aquaeductubus sylvu duobus destinatae (fig. 8, e,e). Utroque enim latere est pons sylvii, cor-
pora quadrigemina gerens (fig. S, ƒ,ƒ). Anteriora versus inter hosce pontes sylvu jacet glandula pinealis simplex.

Quod ad intestina, primo loco diaphragma est recensendum, quod fundum efiicit thoracis communis. E duobus conna-
4um esse apparet. In parle media centri tendinei (Tab. XCVIH, fig. 1) quod diaphragmate antico b, et postico c eflicitur,

foramen est situm oesophageum a, fibrarum muscularium robuslarum annulo circumdatum. — Ante et pone istud foramen
oesophageum jacent foramen quadrilaterum anticum d et posticum e, per quae transeunt ambae venae cavae. — Anticum
est majus quam posticum. Utroque latere diaphragma commune expanditur, ibique partes duas lumbales efficit, quarum
altera columnae vertebrali dextrae, altera sinistrae est destinata. — Quaevis pars lumbalis fissuram efficit, per quam quaevis
aorta transit (Tab. XCVIII, fig. 4,/,/). Aorta dextra dimittit a. coeliacam fig. 1 , g, nec non duas arterias renales h, h et
arterias lumbales, et dein in regione vertebrae lumbalis quartae dividitur in duas arterias iliacas communes i, i. — Utraque
iterum separatur in iliacam externam et internam, et ex hacce utraque exsurgit arteria umbilicalis Z, i. Arteria aorta sinistra dimit-
tit a. coeliacam m, a. mesentericam superiorem n, a. mesentericam inferiorem o et renales p,p, et dein dividitur in ambas
a.a. iliacas communes q, q. — Sinistra nullam dat iliacam internam, sed continuatur in iliacam externam, postquam originem
praebuit arteriae umbilicali r. — Cuivis columnae spinali destinati sunt duo renes s, s, s, s, quibus imponuntur duae glandu-
lae supra-renales i, t, t, f, et in quavis pelvi jacent vesica urinaria u, u, uterus v, v et intestinum rectum w, w. Patet igitur
tantum 1res esse arterias umbilicales, quibus addita est vena umbilicalis simplex. — Adsunt, quemadmodum Tab. XCVIII,
fig. 2 patet, cor anticum majus a et posticum minus b. Anticum possidet auriculam dextram, sive venosam magnam
c, in quam effunduntur venae cavae superior p et inferior, simulque auriculam sinistram et atrium arteriosum bene
evoluta d, in quae transeunt venae pulmonales. E ventriculo dextro oritur altera arteria pulmonalis e, quae retrorsum ramos
dimittit, ambobus pulmonibus destinâtes, et angustata dein transit in truncum descendentem arteriae aortae sinistrae/, et
per ductum arteriosum botaui g ansam referentem, conjungitur cum trunco adscendente aortae h, qui e ventriculo sinistro
ortus, retrorsum inflectitur, ut directe connectatur cum arteria pulmonali i cordis postici. — Ex angulo, quo haecce conjunc-
tio fit, exsurgit truncus descendens a. aortae dextrae l. — Utroque anguU latere vas est situm in,m, ambas arterias subcla-
vias posticas efficiens. — E radice arcus aortae, proveniunt arteria innominata valde robusta n, et ex ansa supra allata vas,
quod a. carotis anterior sinistra esse videtur. E parte superiore trunci descendentis provenit arteria subclavia antica sinistra
0. Cor posticum b est parvum et imperfectum. — Componitur tantum ventriculo et atrio dextris. — Auricula sinistra defi-
cit. E ventriculo oritur arteria pulmonalis i, quae duobus ramis pulmones intrat, et dein, allata ratione, in truncum adscen-
dentem arteriae aortae cordis antici continuatur. Vena cava superior et inferior r et venae pulmonales evacuantur in atrium
unicum. In superficie antica colli utroque latere sunt arteria carotis communis et vena jugularis interna, et in superficie
anlica et postica etiam utroque latere jacet arteria subclavia. Pulmonum anticorum dexter tres lobos, sinister tantum unum
habet. Uterque pulmo posticus in tres lobos esl divisus. In parte antica colli lingua jacet brevis et lata (Tab. XCVIII, fig.
5, o), quam sequitur larynx c cum magna glandula thyreoidea. — Faucium cavitas ulrique corpori est communis, et in ejus
parte postica lingua secunda est inchoata b cum ossa hyoideo, laryngé d et trachea.

Duo adsunt hepata, majus anticum, in quod unica pénétrât vena umbilicalis, et minus posticum. In utroque vesicula
est fellea, et in utrumque penetrant arteria hepatica et vena portarum. — Oesophagus valde latus (Tab. XCVII, fig. 6, a)
transit in venlriculum bilobalum , cum cujus utroque lalere conjungitur lien 5, J). — Ex isto ventriculo oritur intestinum
duodenum simplex, quod in gyros inflectitur. — Cum quovis gyro conjungitur ductus choledochus. — Glandula pancreas est
simplex, sed prope quemvis ductum choledochum dimittit ductum Wirsungianum. Ex intestino duodeno oritur intestinorum
tenuium tractus valde convolutus, qui deorsum Tab. XCVII, fig. 7, a diverticulum dimittit, et in duo intestina colica findi-
tur S, h. — Inter ambo intestina crassa situm est intestinum coecum appendice vermiculari valde convoluta c praeditum ,
quae absque ullo limite in intestinum coecum transit.

Haec sunt, quae de anatomia hujus infantis deformis dicenda habeo. — Confirmant, quae alibi protuli, in monstris, quae
versus latera sunt bicorporea , verum duplicationis characterem esse situm in duobus thoracibus in unum coalitis. Hi ita
versus latera diriguntur, ut alterum sternum anteriora versus alterum retrorsum respiciat, conjunctis cum utroque duodecim
coslarum paribus, quae costis dextris et sinislris utriusque corporis efficiuntur. Tabula XCVHI patebit, hacce thoracis

communis formatione duplicationem eam lateralem prorsus differre, ab ea, quae a parte antica corporis fieri videlur,
quippe in qua thoraces manent separati, et tantum partibus extremis ossium sterni cobaerent. Cum hacce thoracis communis
formatione connectilur simplex cordis dispositio, quod nonnumquam est unicum, sed in aliis casibus, ubi duo adsunt, quem-
admodum etiam hie fit, haec, minori cordis alterius perfectione et vasorum truncis majoribus invicem connatis, magnam pro-
clivitatem oslendunt ad simpliciorem conditionem , cum contra , ubi monstrum est a parte antica bicorporeum , in genere
duo sunt cordia. ~ Hinc, quemadmodum Tom. H, p. 497 plenius dixi, novum argumentum adjicitur iis, quae réfutant sen-
tentiam illorum, qui unum alterumve organorum apparatum, pro principio quodam formante et ordinante habent. — Eam
enim in syslemale vasorum nequaquam esse admillendam, etiam funiculo umbilicali patet, qui, quamvis infans sit bicorpo-
reus, tantum ex tribus arteriis et ex una vena componitur.

Praeterea eodem infante deformi denuo confirmatur, immerito cerebrum pro simplici meduilae spinalis expansione ha-
beri. — Licet enim duae sint meduilae spinales, duoque cerebella, hemisphaeria cerebri sunt simplicia, neque minus no-
tandum est, omnibus partibus duplicibus eliam duplices nervos esse destinâtes, simplices vero omnibus cranii et faciei par-
tibus unicis. — Ex omnibus istis merito concludere mihi videor, nequaquam statuendum esse, nervos tantum e cerebro et
c medulla spinali exsurgere, et exinde tendere versus diversas corporis partes, ut in eas dispergantur. — Potius, ut dixi Tab.
I, p. 76, formantur veluli paries inlermediae inler organa peripherica et inler centrum syslemalis nervei. Hinc simplices
sunt, si haecce organa sunt simplicia, licet duplices esse possint partes cerebrales, e quibus originem trahere videntur. —
Ita discimus simul, locos, qui pro nervorum origine vel radicibus ibi habentur, potius insertionem referre, qua nervi cum
partibus cenlralibus nervosis conjunguntur. Si praeterea respiciantur tum mira ea conjunctio amborum cordium, tum tractus
intestinalis dispositie, salis facile explicatur, quemadmodum etiam alibi dixi, tales infantes deformes, poslquam in lucem editi
sunt, nequaquam aptos esse ad vitam prolrahendam.

Fig^ 2. Superficies posterior ejusdem. — Ambae hae figurae repraesentant dimidiam magnitudinis partem.

Ten besluite wijd ik de laatste aflevering van mijn nu voltooid plaatwerk\' aan de beschrijving en afbeelding van eenige
dubbele misgeboorten, en aan den foetus in foetu. — In Pl, XCVI, XCVII en fig. 1 van Pl. XCVIIÏ worden de uitwendige
gedaante en het inwendig maaksel voorgedragen eener vrouwelijke, menschelijke dubbele misgeboorte, welke de heer caron
UD viLLARD , tijdcus zijn verblijf te Amsterdam, aan het Museum Vrolikianum schonk. — Zij behoort lot die soort van ver-
dubbeling zijwaarts, waaraan serres den naam van janiceps geeft, — Blijkens hetgene ik D, II, bl, 404 gezegd heb , is
het eigenaardige bij haar daarin gelegen , dat, terwijl het ligchaam zijwaarts verdubbeld is en de ledematen in dubbelen
getale aanwezig zijn, het eene aangezigt naar voren, het andere naar achteren gerigt is, — Beide zijn in den hoogsten
graad van verdubbeling volkomen ontwikkeld, maar, bij meerdere vereenvoudiging, kan het achterste aangezigt zich zoo
gebrekkig voordoen, dat er niets dan de beide ooren van overblijven, — Dit is het geval in de hier afgebeelde en door mij
ontlede misgeboorte, waarvan op Pl. XCVI, fig. 1 en 2 de uitwendige gedaante aan de voor- en achtervlakte voorstellen,
ter helft van de natuurlijke grootte.

Het is eene eenhoofdige dubbele misgeboorte met vier bovenste en vier onderste ledematen. — Het hoofd doet zich
naar voren, breed en enkelvoudig voor, met schuins naar voren gerigte ooren (fig. 1). Aan de achtervlakte liggen twee
andere ooren digt tegen elkander aan , zoodanig dat zij ineensmelten, en hierdoor eene uitspringende, iels of wal tepelvor-
mige , huidplooi vormen , welke tusschen de beide tragi inligt. Te zamen vormen deze beide achterste ooren eenen blind
eindigenden trechter, tot welks bodem men niet met eene stylet kan doordringen.

Aan de voorvlakte der gemeenschappelijke ligchaamsmassa is eene breede borstkas aan elke zijde, waaraan een paar bo-
venste ledematen is toegevoegd, waarvan twee naar boven , twee naar achteren zijn gelegen. — Op de borst volgt eene ge-
meenschappelijke bovenbuikstreek , aan wier onderkant zich de inplanting der navelstreng bevindt. — Van dit punt af wijken
de beide ligchamen uileen, en eindigt elk met twee onderste ledematen, tusschen welke aan weerszijde de geheel gave
vrouwelijke geslachtsdeelen liggen.

De ontleding, waarvan de bijzonderheden in de beide volgende platen nader uiteengezet worden, heeft geleerd, dat er
aan de voorvlakte des ligchaams eene spierverhouding is, als behoorde zij tot een enkelvoudig ligchaam, — Aan den hals
is aan weêrszijde een slerno-cleidomastoïdeus, welke in eene schuinschê rigting gaal, van het tepelachlig uitsteeksel des
slaapbeens naar het handvat des borstbeens en naar het sleutelbeen, — Zijwaarts van eiken slerno-cleidomasloïdeus is een

trapezius. Aan de achtervlakle van het hoofd is eene aaneenvoeging van dwarse spiervezelen, en daaronder zijn twee
sterno-cleidomasloïdei, welke aanvankelijk uiteenwijken, en bij het borstbeen digter te zamen komen, om zich aldaar in te
planten. — Daarachter bevinden zich eenige verwarde spiervezelen, en voorts zijn er aan de voor- zoo wel als aan de ach-
tervlakte der gemeenschappelijke borstkas een pectoralis major, serralus amicus major en laiissimus dorsi. De spieren der le-
dematen hebben de gewone gesteldheid.

Aan de voorvlakte der gemeenschappelijke buikholte, is aan weêrszijde een m. obliquus abdominis externus, waar
naast de regte buikspieren en tusschen deze weder de pyramidale gelegen zijn. Aan de achtervlakle vertoont zich dezelfde
verhouding. — Tusschen de twee binnenste regte buikspieren is eene uiteenwijking , waardoor eene soort van navelbreuk heengaat.

Aan weêrszijde der gemeenschappelijke massa is een rug, welke de gewone spieren vertoont.

Aan het geraamte (Pl. XGVIl, fig. 1 en 2) is van voren aan den schedel een enkelvoudig voorhoofdsbeen a, a zigtbaar,
hetwelk nog in zijne beide oorspronkelijke kernen gescheiden is. — Aan weêrszijde daarvan is een wandbeen b, b, dat
achterwaarts eenigzins uitspringt. — De ruimte, welke achterwaarts tusschen de beide wandbeenderen overblijft, wordt met
eene groote schub gevuld (Pl. XCVII, fig. 2, c), die den achterwand des schedels vormt, en zich achterwaarts\'en naar de
grondvlakte met een been d verbindt, dat duidelijk uit de beide ineengesmollen slaapbeenderen bestaat. Aan elke zijde
van dit gemeenschappelijk slaapbeen is een achterhoofdsbeen e, e geplaatst. — De schedel is derhalve van voren enkelvoudig,
en zij- en achterwaarts verdubbeld. - Belangrijk is vooral van binnen de grondvlakte des schedels. - Op eene enkelvoudige
zeefplaat volgt eene enkelvoudige verhouding der zwaardswijze uitsteeksels van het wiggebeen, en daarop een turksch zadel
met eene dubbele groef voor de twee slijmklieren; daarachter is aan elke zijde een afdak of clivus met de processus clinoi-
dei posteriores, en achter deze zit aan weêrszijde het grondstuk des achterhoofdsbeens, tusschen welke beide achterhoofds-
beenderen de ineengesmollen slaapbeenderen geplaatst zijn , waaraan men duidelijk de steenachtige gedeelten opmerkt. Er
zijn twee ruggegraten, welke beide bij een aan weêrskanlen gelegen groot achterhoofdsgat aanvangen. — Er is een voorste
en een achterste borstbeen, waarmede zich, op de bij dubbele misgeboorten gewone wijze, de ribben verbinden, namelijk van
voren 12 ter regter- en ter linkerzijde, waarbij zich regts nog een klein ribje voegt, dat van den bovensten lendenwervel
afkomt. _ Van achteren zitten er links 12 ribben, waarvan de twee bovenste, door een tusschen geplaatst beenstuk, in-
eensmelten , regts zijn er evenzeer 12 ribben, welke zeer digt tegen de wervelkolom aangedrukt zijn.

De verhouding der hersenen is hoogst merkwaardig (Pl. XCVII. fig. 3,4,5). Van boven (fig. 5) vindt men slechts
twee halfronden, welke, vooral aan de achterkwabben, zeer breed zijn. Aan de grondvlakte bevindt zich eene duidelijke
groeve van sylviüs (fig. 4, a,a). Uit de lamina cribrosa anterior komen, op de gewone wijze, de beide reukzenuwen met
drie wortels. Daarachter bevindt zich het chiasma nervorum opticorum, en achter dit liggen twee slijmklieren (fig, 4, b,b}.
Aan weêrszijde der gemeenschappelijke massa (fig. 4, c), welke de plaats van hersenschenkels en van lamina cribrosa mldia
vervangt, bevindt zich een n. oculo-motorius (fig. 4, 3, 3), en daarop volgt aan elke zijde eene brug van vAaoms, in welke
in het midden eene diepe sleuf is gevormd voor de arteria basilaris. Tusschen elke brug van vaholiüs en het verlengd
merg is er aan de buitenzijde een n. abducens (fig. 4, e, e). Even als de brug en het verlengd merg, zijn ook de kleine
hersenen dubbel. Uit het regter crus cerebelli ad pontem van de regter- en uit het linker van de linkerhelft der gemeen-
schappelijke hersenmassa komt de n. trigeminus (fig. 4, 5,5). Aan weêrszijde treedt tusschen de brug van vakoliüs en het
regter halfrond van de regter- en het linker van de linker kleine hersenen, de n. trochlearis te voorschijn (fig. 4, 4). Al
de zenuwen, welke uit het verlengd merg komen, facialis, acusticus, vagus, glosse- pharyngeus, accessorius willisu en hy-
poglossus zijn aan weêrszijde in dubbelen getale aanwezig. Er is aan weêrskanlen een tentvormig verlengsel van het harde
hersenvlies, waardoor elk halfrond der groote hersenen van de kleine gescheiden wordt. Bij eene horizontale doorsnede der
hersenen blijkt, dat er een kort, eeltachtig ligchaam is, waarvan het splenium (fig. S, a,a) zich aan weêrszijde verliest in
den nederdalenden en in den achtersten hoorn van de zijdelingsche hersenholligheid. Op de gewone wijze zit het septum luci-

dum onder het eeltachtig ligchaam; daaronder bevindt zich het gewelf, dat zich met twee schenkels (fig. S, b,b) naar
voren, met twee (fig. S, c, c) naar achteren ombuigt. De achterste verliezen zich aan weêrszijde in den ammos\'s-hoorn. Aan
eiken kant is er eene zijdelingsche hersenholligheid, dnidel-jk ia hare drie hoorns gescheiden, welke zich op de gewone
wijze verhouden, zoodat in den voorsten zitten het gestreepte ligchaam (fig. 5, //) en de gezigtsbedding (fig. S, h), in
den middelsten de pes Hippocampi major met den achtersten schenkel van het gewelf, en in den anderen de pes
Hippocampi minor. Er is eene enkelvoudige derde hersenholte, waarin men naar voren eenen enkelvoudigen toegang vindt
lot den trechter (fig. S, rf), en eenen dubbelen voor de waterleidingen van sylviüs (fig. 5, e, e). Er is toch aan weerskan-
ten eene brug van sylviüs met hare vierlingknobbels (fig. 5, f,f). Van voren zit tusschen de bruggen van sylviüs eene en-
kelvoudige pijnappelklier g.

Wat de ingewanden betreft, hebben wij in de eerste plaats de verhouding van het middenrif na te gaan, dat toch den
bodem vormt van de gemeenschappelijke borstkas, en het verwulfsel der gemeenschappelijke buikholte. Het blijkt uit twee
zamengesteld te wezen. In het midden (Pl, XGVIII, fig. \\) van het peesachtig middenpunt, dat door het voorste b, en het
achterste middenrif c gevormd wordt, zit eene slokdarmsopening a, welke met eenen kring van zware spiervezelen omgeven
is. Vóór en achter dit slokdarmgat zitten het voorste, rf, en het achterste foramen quadrilaterum e, waardoor de beide holle
aderen heengaan. Het voorste is grooter dan het achterste. Aan weêrszijde wijkt het gemeenschappelijk middenrif uiteen,
en vormt aan eiken kant een lendengedeelte, het eene voor de regter, het ander voor de linker ruggegraat. Elk lendenge-
deelte vormt eene spleet, waardoor elke aorta heengaat (Pl. XCVIII, fig, 1,/,/). De regter aorta geeft een a. coeliaca af
(fig. 1, £f), alsook twee nier- h, h en de lendenslagaders, om zich voorts op de hoogte van den vierden lendenwervel te split-
sen in de beide gemeenschappelijke darmbeen-slagaders i. Elke dezer scheidt zich weder in buitenste en binnenste, en uit
elke binnenste darmbeen-slagader komt eene navelslagader voort ï, l. De linker aorta geeft af a. coeliaca m, mesenterica supe-
rior n, mesenterica inferior o, renales en splitst zich voorts in de beide gemeenschappelijke darmbeen-slagaders q,q.
De linker geeft geene binnenste darmbeen-slagader af, maar verlengt zich in de buitenste, na gevormd te hebben de navel-
slagader r. Voor elke ruggegraat zijn twee nieren s,s,s, s met hare bijnieren t, t,t,t , en in elk bekken zitten eene urin-
blaas u, u, eene baarmoeder en een endeldarm w,w. Het blijkt derhalve, dat er slechts drie navelslagaders zijn, waaraan
eene enkelvoudige navelader is toegevoegd.

Er is, gelijk uit Pl. XCVIII, fig. 2 blijkt, een voorst groot a en een achterst klein hart b. Het voorste hart heeft een
groot regter of aderlijk oor en boezem c, waarin zich de bovenste en onderste holle ader uitstorten, en even zoo een behoor-
lijk ontwikkeld linkeroor en boezem waarin de longaderen zich uillozen, üit de regter kamer komt de eene longslagader
voort e, welke achterwaarts takken afgeeft voor de beide longen, zich vernaauwd voortzet in den nederdalenden stam der
linker aorta f en door eene lisvormige slagaderlijke buis van botallüs g, zich verbindt met den oprijzenden stam der aorta h,
welke uit de linker kamer komt, zich achterwaarts ombuigt, en dan zich regtstreeks naar achteren gaat vereenigen met de
longslagader i van het achterste hart. Uit den hoek, waarin deze verbinding geschiedt, ontstaat de nederdalende stam der
regter aorta l. Aan weêrszijde van den hoek zit een vat m, m, hetwelk de twee achterste ondersleutelbeen-slagaderen vormt,
üit den wortel van den boog der a. aorta komt eene zware ongenaamde slagader en uit de zoo slraks gezegde lis een
vat, dat de linker voorste carotis schijnt te zijn. Uit het bovenste gedeelte van den nederdalenden stam komt de linker voor-
ste ondersleutelbeen-slagader o. Het achterste hart b is klein en onvolkomen. Het bestaat slechts uit de regter kamer en
een regter boezem. Er is geen linker oor. Uit de kamer komt de longslagader welke zich met twee takken naar de
longen begeeft, en zich dan op de zoo straks vermelde wijze voortzet in den oprijzenden stam der aorta van het voorste hart.
De bovenste en onderste holle ader en de longaderen storten zich in den enkelvoudigen boezem uit. Aan de voorvlakte van
den hals is er aan weêrszijde eene a; carotis communis en vena jugularis interna, en aan de voor- en achiervlakte zit ter
wederzijde eene ondersleutelbeen-slagader. Van de voorste longen heeft de regter drie kwabben; de linker slechts ééne. De

achterste longen zijn elk in drie kwabben gedeeld. Aan de voorvlakte van den hals zit eene korte, maar breede tong (PI.
XCVIII, fig. 3, a), waarop een strottehoofd c volgt, met zeer groote schildklier. Er is eene gemeenschappelijke keelengte
voor de beide ligchamen, en daarin zit achterwaarts een rudiment van tweede tong b, met tongbeen, strottehoofd d en luchtpijpen.

Er zijn twee levers: eene groote voorste , waarin de enkelvoudige navelader dringt, en eene kleine achterste. In elke is
eene galblaas, en in elke dringt eene leverslagader en eene poortader. De zeer wijde slokdarm (Pl, XCVII, fig. 6, a) gaat
in eene maag over, welke zich tweelobbig voordoet, namelijk aan elke zijde eenen blinden zak heeft, waarmede aan eiken
kant eene milt b, b verbonden is. Uit deze maag komt een enkelvoudige twaalfvingerige darm voort, welke zich kronkelt.
Met eiken kronkel is eene der gemeenschappelijke galbuizen vereenigd. De alvleeschklier is enkelvoudig, maar geeft naast
elke galbuis eene Wirsungiaansche buis af. Uit den twaalfvingerigen darm komt een enkelvoudige, sterk gekronkelde, dunne
darm voort, welke benedenwaarts (Pl. XCVII, fig 7, a) een diverticulum heeft, en zich in twee karteldarmen i,b splijt.
Tusschen de beide karteldarmen zit in het midden een blinde darm, met zijn gekronkeld wormsgewijs verlengsel c, dat zich
nog niet van den blinden darm heeft afgesnoerd.

Hiertoe bepaalt zich de ontleedkundige beschrijving dezer belangrijke misgeboorte. — Zij bevestigt mijne elders voorge-
dragene stelling, dat hel wezen der zijdelingsche verdubbeling gelegen is in de zamenvoeging van twee borstholten lot eene.
Zij zijn zijwaarts legen elkander aan geplaatst, met een borstbeen naar voren en een naar achleren, met elk waaraan twaalf
ribben-paren verbonden zijn, gevormd door de regier en linker ribben van de twee ligchamen. — Wij zullen in PI. XCVIII
zien , dat door de vorming dezer gemeenschappelijke borstholte, de zijwaartsche verdubbeling geheel verschilt van de ver-
dubbeling van voren, bij welke de overigens gescheiden borstholten slechts door de uiteinden der bortstbeenderen te za-
menhangen. — Met deze vorming eener gemeenschappelijke borstholte schijnt in verband te zijn de vereenvoudiging van het
hart, hetwelk somtijds enkelvoudig is, maar in andere gevallen, wanneer er twee zijn, gelijk ook hier plaats heeft, door de
mindere volmaaktheid van het tweede hart, en door de ineensmelling der groote vaalslammen, eene onmiskenbare neiging tot
vereenvoudiging vertoont, terwijl het in de verdubbeling van voren in den regel dubbel is. Hierdoor krijgt men, gelijk ik
D. H, bl. 497 gezegd heb, eenen nieuwen wenk ter wederlegging van het gevoelen van sommigen, die het eene of andere
stelsel van werktuigen als een vormend en regelend beginsel voor de overigen willen beschouwen. — Dat dit althans voor het
vaatstelsel geenen steek houdt, wordt ook door de navelstreng bewezen, die, in weerwil der volslagen verdubbeling van het
ligchaam, slechts uit drie slagaderen en ééne ader is zamengesteld.

Ook wordt door deze misgeboorte op nieuw bevestigd, dat men ten onregte de hersenen als eene bloole uitbreiding des
ruggemergs beschouwt. Bij dubbel ruggemerg toch en dubbele kleine hersenen, vindt men hier enkelvoudige groote herse-
nen. — Niet minder gewigtig is het, dat er voor al de in dubbelen getale aanwezige deelen , ook dubbele zenuwen wor-
den gevonden, terwijl zij enkelvoudig zijn voor de onverdubbelde gedeelten van schedel en aangezigt. — Ik geloof uit
een en ander te mogen besluiten, dat men volstrekt niet stellen mag, dat de zenuwen bloolelijk uit de hersenen en uit het
ruggemerg uitgroeijen, en dat zij zich van daar naar de onderscheiden ligchaamsdeelen begeven, om zich in deze uit te
breiden. Zij worden veeleer, gelijk ik D. I, bl. 76 gezegd heb, gevormd als intermediaire deelen tusschen de peripherische
werktuigen en het centrale zenuwstelsel. — Daarom zijn zij enkelvoudig, als deze peripherische werktuigen enkelvoudig zijn,
in weerwil dat de hersendeelen, waaruit zij schijnbaar voortkomen, dubbel kunnen wezen, — Hierdoor leeren wij tevens, dat
hetgene men verkeerdelijk de plaats van oorsprong der zenuwen noemt, slechts is de plaats barer verbinding met de centrale
deelen des zenuwstelsels. Zoo men voorts de zonderlinge zamenvoeging der beide harten nagaat, als ook de verhouding der
darmbeenderen, behoeft het geene verwondering te baren, gelijk ik elders broeder heb uiteengezet, dat eene dergelijke mis-
geboorte volstrekt ongeschikt is, om na de geboorte voort te leven.

F\'g- 2. Hare achtervlakte. Beiden geteekend ter helfte van de natuurlijke grootte.

In haccc Tabula cxhibeo varias partes infanlis deformis, cujus habitum externum depingcndum curavi Tab. XCVl, cu-
jusque anatomiam descripsi in iliius explicatione.

Fig. 1, Exhibet superficiem anticam et Fig. 2 poslicam sceleti, ambas ad dimidiam magnitudinis partem. Patet, in
superficie antica faciem esse simplicem, cum cranio in parte antica simplici et versus latera et partem posticam duplici. Cum
osse frontis unico, adhuc in duos ejus nucleos primitivos separate a, a, utroque latere conjungitur os parietale 1,1-, utrinque
etiam est os temporale unicum, et aeque simplicia sunt omnia ossa faciei anlicae, cujus altera pars dimidia, ut etiam cranii
pertinet ad alterum, altera ad alterum infantem.

In superficie poslica capitis (Fig. 2) palet, faciem posticam parum esse evolutam. Inter ambo ossa parietalia l, ö, sim-
plex jacet squama ossea c, quae parietem efficit cranii cavitatis communis. — Cum ea in dos conjungitur, quod distincte e
duobus ossibus lemporum invicem coalitis natum esse apparet. — Utroque latere os est occipitale e, e, cujus condyli utroque
latere cum vertebrarum columna connectuntur. — Patet sternum esse anticum et posticum. — Cum antico conjunguntur cos-
tae dextrae corporis dextri — el sinistrae corporis sinistri ; cum postico sinistrae corporis dextri — et dextrae corporis sinislri.
Ita thorax communis efficitur. — Cum quovis slerno conjunguntur duae claviculae. — Extremitatum quatuor superiorum et
inferiorum , dèxlrae corporis dextri et sinistrae corporis sinistri anteriora versus, et sinistrae corporis dextri cum dextris cor-
poris sinislri retrorsum diriguntur.

Fig. 5. Exhibet superficiem superiorem encephali, unde palet tantum duo esse cerebri hemisphaeria.

Fig. 4. Ad basin encephali pars postica est duplex, quemadmodum plenius dixi in explicatione Tab. XCVI; a, a fossa
STLvn ; h,l) ambae glandulae pituitariae, insidentes infundibulo communi c, in cujus utroque latere siti sunt pontes varoui
cum medulla oblongata et cerebello, quae partes igitur omnes sunt duplices. — Nervi propriis eorum numeris indicantur,
unde patet par I™"\'", 2"«», S"™, 4"\'", 5""* et G"*" solito numero adesse, dum dupîicia sunt par S\'\'\'", 10"™, 11"" et 12"\'".

Fig. 5. Sectio horizontalis encephali, ut itidem paleat duplex ejus conditio, in parle postica; a, a splenium corporis cal-
losi ; h, h crura antica, c, c postica fornicis; d,d aditus simplex ad infundibulum ; e,e duae aperturae internae aquaeductuum
sylvii;/, / pontes sylvii duo ; g, g corpus striatum et h, h thalamus nervorum opticorum, quae utroque latere sunt simplicia.

Fig. G. Oesophagus, ventriculus, lienes et intestinum duodenum; a oesophagus, qui transit in ventriculum cum duobus
saccis coecis, quibus adhaerent duo lienes duodenum c est unicum.

Fig. 7. Pars Inferior intestinorum tenuium, in quo ad a diverticulum apparet. Parte inferiore transit in duo intestina
crassa — Intestinum coecum est simplex; in c est ejus appendix vermicularis valde in gyrum contorta et nondum bene
ab inleslino separata. — Fig. 5, 4, 5, G et 7 exhibent magnitudinem naturalem.

ïn deze plaat wordt eene nadere voorstelling gegeven der onderscheiden deelen van de dubbele misgeboorte, wier uit-
wendige gedaante afgebeeld is op Pl. XGVl, en waarvan de ontleding werd voorgedragen in hare verklaring.

Fig. 1 stelt de voor- en fig. 2 de achtervlakte voor van het geraamte, beiden ter helfte van de natuurlijke grootte. liet
blijkt, dat er naar voren een enkelvoudig aangezigt is, met een bekkeneel, hetwelk van voren enkelvoudig is, en zich zij- en
achterwaarts verdubbelt. Met het enkelvoudige voorhoofdsbeen, hetwelk nog in zijne beide oorspronkelijke beenkernen a, a
gescheiden is, verbindt zich aan weêrszijde een wandbeen h, h ; aan eiken kant is er een enkelvoudig slaapbeen, en even
enkelvoudig zijn al de beenderen van het voorste aangezigt, waarvan de eene helft, even als die des bekkeneels, aan het
eene, en de andere aan het andere kind behoort.

Aan de achlervlakle in fig. 2 blijkt, dat het achterste aangezigt geheel in ontwikkeling is teruggebleven. Tusschen de
beide wandbeenderen b,h zit eene enkelvoudige beenschub c, welke den achterwand der gemeenschappelijke schedelholte
vormt. Met haar is in d een been verbonden, dat duidelijk uit de beide ineengesmolten slaapbeenderen bestaat. Zijwaarts
is er aan eiken kant een achterhoofdsbeen e,e, welks knokkels zich aan eiken kant met eene ruggegraat geleden. De rug-
gegraten staan met de voorvlakten harer wervelligchamen tegenover elkander. Het blijkt dat er een voorste en een achterste
borstbeen is. Met het voorste geleden zich de regter ribben van het regter- en de linker ribben van het linker-, met het
achterste de linker ribben van het regter- en de regter ribben van het linker ligchaam. Hierdoor wordt eene gemeenschap-
pelijke borstkas gevormd. Met elk borstbeen zijn twee sleutelbeenderen geleed. Van de vier bovenste en de vier onderste le-
dematen zijn de regter ledematen van het regler- en de linker ledematen van het linker ligchaam naar voren, en de linker
ledematen van het regter- met de regter ledematen van het linker ligchaam naar achteren gekeerd.

Fig. 3. Afbeelding der hersenen aan de bovenvlakte, waaruit blijkt, dat er slechts twee zeer groote halfronden der
groote hersenen zijn,

Fig. 4. Aan de grondvlakte doen zich de hersenen in haar achterste gedeelte verdubbeld voor, gelijk breedvoeriger ver-
meid is in de verklaring van Pl. XGVi; a,a de groeve van sylviüs ; h,h de twee slijmklieren, zittende op eenen gemeen-
schappelijken trechter c, aan weêrszijde van welken eene brug van varoliüs met verlengd merg en kleine hersenen zit, welke
deelen zich derhalve allen verdubbeld voordoen. De zenuwen worden met hare nummers aangeduid , waaruit blijkt, dat het
4\', 2% 3% 4% 8" en 6" ten gewonen getale aanwezig, hel 7% 8% 9% 10% ir en 12" verdubbeld zijn.

Fig. S, Horizontale doorsnede der hersenen , om evenzeer de achlerwaartsche verdubbeling te doen zien. c, a Splenium
van het eeltachtig ligchaam; Ij,h voorste-, c, c achterste schenkels van het gewelf; d, d enkelvoudige ingang lol den trech-
ter ; e, e dubbele ingang tot de waterleidingen van sylviüs ; ƒ. ƒ dubbele vierlingknobbels; g, g gestreept ligchaam en h, h
gezigtsbed,ding, welke ter wederzijde enkelvoudig zijn,

Fig, G. Slokdarm , maag, milten en twaalfvingerige darm, a Slokdarm , welke in eene maag overgaat met dubbelen
blinden zak , met elk van welke in b, h eene milt verbonden is. De twaalfvingerige darm c is enkelvoudig,

Fig. 7. Benedenste gedeelle van den enkelvoudigen dunnen darm, waaraan in a een diverticulum zigtbaar is. Beneden-
waarts sphjt hij zich, tol vorming van twee karteldarmen h,h. De blinde darm is enkelvoudig; in g vertoont zich zijn ge-
kronkeld en nog niet behoorlijk afgesnoerd wormsgewijs verlengsel.

INFANS DEFORMIS BIGORPOREUS, MONOCEPHALUS ET JANICEPS. INFANS BICORPOREUS XYPHOPAGÜS.

Tres primae hujus Tabulae figurae etiam ad infantem deformem sunt referendae, cujus habitum externum exposui Tab.
XCVl, quemque plenius descripsi in illius Tabulae explicatione.

Fig. 1 demonstrat diaphragma commune fundum efficere thoracis communis. — Apparet e duobus compositum esse,
hinc in 5 diaphragma anlicum, in c posticum dici merelur. In parte media centri tendinei ah utroque formati, situm est
foramen oesophageum o, fibrarum muscularium annulo circumdatum; d est foramen quadrilaterum anlicum, e posticum,
per quae transeunt utraque vena cava inferior. — Utroque latere expanditur diaphragma, ad formationem duarum partium
lumbalium, quarum altera ad vertebrarum columnam dextram, altera ad sinistram pertinet;ƒ,ƒ arieria aorta dextra et sinis-
tra, quae transeunt per hiatum aorticum ulriusque partis lumbalis diaphragmatis; g a. coeliaca dextra; h,h a.a, renales dextrae ;
i, i a. a. iliacae communes dextrae ; I, I a. a. umbilicales dextrae ; m a. coeliaca sinistra ; n a. mesenlerica superior sinistra ;
0 a. mesenlerica inferior sinistra ; p, p a. a. renales sinistrae ; q, q a. a. iliacae communes sinistrae ; r a. umbiUcalis sinistra ;
s, s, s, s renes ; t, t, t, t glandulae suprarenales ; u, u vesicae urinariae 5 v, v uteri ; w, w intestina recta.

Fig. 3. Ambo cordia hujus infantis deformis, quae resident in thorace communi. Anticum a est magnum; posticum
& parvum ; g auricula dextra, d sinistra cordis antici ; e arteria pulmonalis cordis antici, quae transit in aortam descendentem
sinistram ƒ, et ductus arteriosi botalu g ope, ansam referentis, conjungitur cum trunco adscendenle aortae h, qui retrorsum
directe confluit cum arteria pulmonali i cordis postici ; ex angulo, quo fit haecce conjunctio, exsurgit truncus descendens
aortae dextrae L Utroque anguli latere sitae sunt arteriae subclaviae posticae m,m. E radice arcus aortae adscendentis pro-
venit a. innominata n valde magna, et ex ansa supra dicta vas q, quod carotis sinistra anlerior esse videtur. E parte superi-
ore aortae descendentis sinistrae in 0 oritur a. subclavia anterior sinistra ; i a. pulmonalis cordis postici ; r vena cava inferior
dextra sive posterior.

Fig. 3. Linguae et laryngés hujus infantis deformis; a lingua brevis et lata antica; b linguae secundae, posticae pri-
mordium ; c larynx antica, d postica.

Tres hae figurae magniludinem naturalem oslendunt. Tres ullimae hujus Tabulae figurae, imaginem, magnitudine de-
minuta, exhibent duplicationis inde a parte antica corporis factae, quam etiam exhibuerunt gemelli Siamenses, propterea
xijphopagi a nonnullis dicti. Sunt pro parte imitationes iconum, quas jam dedi in dissertatione de monslris duplicibus
{N. Verh. d. 1® kl. van het Koninkl. Nedorl Instituut, D, IX).

Fig. 4 exhibet quartam magnitudinis partem infantis deformis faeminei, e museo VroUkiano, in quo, quemadmodum
semper fit in xyphopagis , ambo corpora sibi invicem sunt opposita, et infra partes extremas utriusque ossis sterni, in ab-
domen vel, quemadmodum hic fit, in epigastrium commune transeunt, unde tantum brevi nexu invicem cohaerent. Infra
istum locum fit funiculi umbilicalis insertie.

Fig. S eundem infantem deformem repraesentat, eadem dimensione depictum, sed regione epigastrica aperta, ut modus
appareat, quo, dum tractus intestinales prorsus sunt sejuncti, ambo hepata o, i adeo sibi invicem sunt apposita, ut fere in
massam communem eonfluant. A loco, quo ambo hepata invicem sunt conjuncta, plica peritonaei exsurgit c, quae pro liga-
mento coronario hepatis tertio est habenda; d, d ambae venae umbilicales; e,e,e,e quatuor arteriae umbilicales; ƒ funiculus
umbilicalis; g, g ambo tractus intestinales sejuncti.

Fig. 6 duas tertias exhibet magnitudinis naturalis partes compagis osseae utriusque thoracis, ut modus appareat, quo
partes extremae inferiores utriusque ossis sterni articulum efiiciunt, juxta quem utraque apophysis xyphoidea opposita direc-
tione inflectitur. Circa huncce articulum dubium sive amphiarthrosin firmae sunt positae fibrae tendineae. Patet igitur, hic
non aequo ac in infantibus inde a latere bicorporeis, communem efiici thoracem, sed duas esse cavitates thoracicas separatas.
Hinc etiam utroque latere cor et pulmones prorsus sejunguntur, et praeter hepatum conjunclionem, nullus alius est organi-
cus nexus inter ambo corpora. Exinde explicatur, cur in tali bicorporea conditione vita diutius protrahi possit, quam si
veluli in Tab, XCVI, XCVH in communem cavitatem eonfluant thoraces, quemadmodum exemplo probant gemelli Siamen-
ses. Ambo corpora durante vita cultro a se invicem non esse separanda demonstrat fig. S, et indicant etiam ea, quae hac
de re protuli Tom, H, pag. 445.

MISGEBOORTE, ZIJWAARTS VERDUBBELD, EN JANICEPS. - MISGEBOORTE , VERDUBBELD VAN VOREN.

De drie eerste figuren dezer plaat behooren nog bij de dubbele misgeboorte, wier uitvoerige beschrijving ik gegeven

Fig 1 toont, dat een gemeenschappelijk middenrif den bodem vormt der gemeenschappelijke borstkas. Het is duidelijk
uit twee zamengesteld, welke zich in b als voorste en in c als achterste middenrif vertoonen. In het midden van het door
beiden gevormd peesachtig middelpunt zit eene slokdarms-opening a, welke met eenen kring van spiervezelen omgeven is: rf is
het voorste, e het achterste foramen quadrilaterum, waardoor de beide holle aderen heengaan. — Aan weérszijde breidt zich
het middenrif uit tot vorming van twee lendengedeelten, waarvan het eene aan de regter- het andere aan de linker rugge-
graat behoort ;ƒ, ƒ de regter en de linker aortae, welke door de spleten der beide lendengedeelten heengaan; g regter a. coe-
liaca ; h, h regter nierslagaders; ï, i regter gemeenschappelijke darmbeenslagaders; 1,1 ^q twee regter navelslagaders; m linker
a. coeliaca ; n linker bovenste darmscheil-slagader; o linker onderste darmscheil-slagader; p, p linker nierslagaders; q, q lin-
ker gemeenschappelijke darmbeen-slagaders; /-linker navelslagader; s,s,s,s de nieren; t,t,t,t de bijnieren; de urinbla-
zen; v,v de baarmoeders; w,w de endeldarmen.

Fig. 2. De beide harten dezer dubbele misgeboorte, welke in de gemeenschappelijke borstkas zitten. Het voorste a is
groot; het achterste ö klein; c regter-, d linker oor van het voorste hart; e longslagader van het voorste hart , welke over-
gaat in de linker nederdalende aorta/, en zich door eene lisvormige slagaderlijke buis van Botallüs g verbindt met den op-
rijzenden stam der aorta h, welke zich achterwaarts reglstreeks verbindt met de longslagader i van het kleine achterste hart j
uit den hoek, waarin deze verbinding geschiedt, onlslaal de nederdalende stam der regter aorla l. Aan weérszijde van den
hoek bevinden zich de achterste ondersleutelbeen-slagaderen m, m. — Uil den wortel van den boog der oprijzende aorla komt
eene zware ongenaamde slagader n, en uit de zoo straks gezegde lis een vat q, dat de linker voorste carotis schijnt te zijn.
Uit het bovenste gedeelte van den linker nederdalende aorta komt in o de linker voorste ondersleutelbeen-slagader ; i de long-
slagader van het achterste hart; r de regter of achterste holle ader.

Fig. 5. De tongen en slroltehoofden dezer dubbele misgeboorte, a Korle en breede voorste tong; ö rudiment van ach-
terste tweede tong; c voorste-, d achterste strottenhoofd.

Deze drie figuren stellen de natuurlijke grootte der deelen voor. — De drie laatste figuren dezer plaat geven, m. ver-
kleinde maal, eene voorstelling van de verdubbeling van voren (wyphopagus), bepaaldelijk van dien vorm, welke hel meeste

niet den beroemden Siamesehen tweeling overeenkomt. — Zij zijn gedeeltelijk eene herhaling der afbeeldingen, welke ik
reeds in mijne verhandeling over dubbele misgeboorten (iV. Verh. d. kl. D. IX) gegeven heb.

Fig. 4 stelt op een vierde der natuurlijke grootte de uitwendige gedaante voor eener vrouwelijke dubbele misgeboorte,
uit het museum Vrolikianum, waarin, gelijk steeds bij verdubbeling van voren, de twee ligchamen tegenover elkander ge-
plaatst zijn, en onder de onderste uiteinden der beide borstbeenderen met elkander in gemeenschap zijn , door eene gemeen-
schappelijke buikholte, welke zich hier tot de bovenbuikstreek bepaalt, en derhalve slechts eenen geringen zamenhang
tusschen de beide ligchamen te weeg brengt. Onder die plaats van zamenhang geschiedt de inplanting der navelstreng.

Fig. S stelt dezelfde misgeboorte voor, in dezelfde maatsbepaling, maar met geopende bovenbuikstreek, om de wijze
te doen zien, waarop, met volledige scheiding der beide darmbuizen, de beide levers a,i zoo vlak tegen elkander aanliggen,
dat zij schier tot een gemeenschappelijk geheel geworden zijn. — Van de plaats van vereeniging der levers gaat eene plooi
van het buikvlies af c, welke men als eenen derden kroonband der lever zoude kunnen beschouwen; d,d de beide naveladers;
e, e, e, e de vier navelslagaders; ƒ de navelstreng; g,g Aq beide gescheiden darmkanalen.

Fig. 6 doet op Vj der natuurlijke grootte de wijze zien, waarop de onderste uiteinden der borstbeenderen zich, met
tegenovergestelde ombuiging der zwaardswijze uitsteeksels, met elkander geleden. Rondom de twijfelachtige geleding zaten ste-
vige peesvezelen. Hieruit volgt, dat er niet, even als bij de verdubbeling zijwaarts, eene gemeenschappelijke borstholte ge-
vormd wordt, maar dat er daarentegen twee op zich zelve staande borstkassen zijn. Hierdoor staan ook van weêrszijde hart
en longen geheel op zich zelve, en zijn, met uitzondering van de aaneengevoegde levers, de ligchamen organisch geheel van
elkander gescheiden. — Hierdoor verklaart zich de groote levensvatbaarheid, aan dezen vorm van misgeboorte eigen, blijkbaar
vooral in den Siamesehen tweeling, in tegenoverstelling van de geringe geschiktheid tot voortdurend leven na de geboorte,
bij de verdubbeling zijwaarts, door Pl. XCVI en XGVII en door de drie eerste figuren dezer plaat aangetoond. — Dat er
aan geene kunstmatige scheiding te denken valt, toont fig. S, en is ook breeder door mij uiteengezet la mijne Verhandeling
over dubbele misgeboorten en in Handb. D. II, bl. 445.

Hancce etiam Tabulam infantibus deformibus bicorporeis destinavi. — Quoniam nequaquam omnes eorum formas depin-
gere valeo, tantum me restringam ad nonnulla, quae fabricam eorum internam, eorumque habitum externum spectant. -—
Primo loco de corde et vasorum systemate agam.

Fig. 1 exhibet dimidiam magnitudinis partem cordis vituli deformis bicipitis, quem debeo benevolentiae ornatissimi v?es-
terman, qui horto Zoologico Amstelodamensi praeest. Pertinet ad decimam catervam a me propositam duplicationis lateralis,
in qua corpus est simplex , et ambo capita, a parte postica connata, imposita sunt collo simplici. Ambae facies parte antica a se
invicem recedunt ; in occipitis simplicis superficie postica sitae sunt duae auriculae ultra debitum numerum obviae, sibi invi-
cem appositae et concretae. — Ossa zygomatica utriusque cranii sibi invicem adjacentia in arcum conjuncta esse possunt, et
hoc quidem, quoniam apophyses zygomaticae utriusque ossis temporis confluunt, unde efiicitur apophysis communis, in duas
ramos fissa et utroque latere conjuncta cum osse zygomatico utriusque cranii. Nonnumquam tamen prorsus a se invicem
separati manent arcus jugales, et crania tantum partibus eorum basilaribus invicem concrescunt. Ita efiicitur cranii cavitas
communis, quae in tres minores cavitates dispertitur, quarum duae laterales cerebri hemisphaeriis quatuor, et tertia poste-
rior cerebelli hemisphaeriis duobus sunt destinatae. Musculorum temporalium et masseterum locum inter ambo capita massa
tenet muscularis communis. — Inter ambo capita decurrit a. carotis tertia, inter duas reliquas sita. — Sanguis venosus
transfertur in venam jugularem tertiam sive mediam. Cerebrum est duplex, cerebellum simplex. Linguae radicibus conflu-
unt, et cum duobus ossibus hyoideis tantum una conjungitur larynx. Plerumque utrumque cranium palato fisso est

Cor est simplex, quemadmodum fig. 1 patet. — Omni attentione mihi dignus videtur magnus ambitus auriculae sinis-
trae , neque minus notandae sunt abnormes nonnullae conditiones systematis vasorum. Ambae venae cavae superiores a, b et
vena cava inferior evacuantur in atrium dextrum. -- Cum atrio sinistro cohaerent venae pulmonales. — Truncus adscendens
aortae c provenit, e cordis ventriculo dextro. — Anteriora versus decurrens primo dat arteriam subclaviam dextram d, et e
trunci continuatione tune oriuntur tres a,a. carotides, quarum duae externae e,/, quae carotidem dextram et sinistram com-
munem referunt, utroque cervicis latere anteriora versus tendunt; media g ramus est a. carotidis sinistrae, quae veluti arte-
ria praeter numerum obvia, tendit versus locum, quo ambo capita confluunt. E pariete postico radicis aortae adscendentis
provenit arteria subclavia sinistra h, quae se inflectendo transit in extremitatem anteriorem sinistram. Truncus descendens

aortae, solita apud ruminantia ratione, procedit a pariete postico trunci adscendentis, sed est valde angustus i, et imme-
diate transit in truncum communem l, qui est continuatio arteriae pulmonalis m. — Haec provenit e ventriculo cordis sinis-
tro et, postquam dedit ramos pulmonales n, n, immediate transit in truncum descendentem l, qui non sinistrorsum sed dex-
trorsum inflectitur. — Immediate islo meatu arteriae pulmonalis in truncum descendentem a. aortae, vas i vix nisi ductus
fit, quo invicem communicant truncus adscendens et descendens aortae.

a Vena cava superior dextra, h sinistra; c aorta adscendens; d subclavia dextra; G,f,g 1res a.a. carotides communes;
h a. subclavia sinistra ; i truncus tenuis aortae descendentis, qui transit in truncum descendentem , ab arteria pulmonali m
et ab a. aorta descendente formatum ; n, n rami pulmonales arteriae pulmonalis.

Fig. 2. Exhibet miram cordis dispositionem in corde vituli bicipitis, quem debeo benevolentiae ornatissimi schölten,
antea scholae nostrae medicae discipuli, et jam in pago Ruhrîoo medicinam exercentis. — Caput hujus vituli erat a parte pos-
tica duplex, unde duo crania, quae regione occipitali confluunt, collo simplici imponuntur. In corde partes nonnullae sunt
duplices, aliae simplices. Tria sunt atria et tres ventriculi. — Atrium dextrum a recipit venam cavam superiorem dex-»
tram 5 et sinistram c cum vena cava inferiore. — In atrium sinistrum ƒ evacuantur venae pulmonales sinistrae d, e. Inter
ambo haecce atria, situm est atrium tertium g , quod recipit venas pulmonales dextras h. Itidem sunt tres ventriculi i, l, m.
E dextro i et e sinistro m oriuntur trunci arteriosi n, o, quorum dexter n primo dat ramum pulmonalem dextrum p et dein
arteriam subclaviam dextram w , cum ambabus a.a, carotidibus capitis dextri g, g, et sinister o primo dimittit ramum pul-
monalem sinistrum r et porro arteriam subclaviam sinistram s, cum duabus carotidibus t, t capitis sinistri. Deinde conflu-
unt ambo trunci, ad arcum efliciendum u, qui in truncum descendentem aortae v continuatur. — Cordis sectione patuit, tres
adesse ventriculos, seplis incompletis a se invicem separates, in quos transeunt tria atria, quorum oslia venosa valvulis clau-
duntur. — Uterque ventriculus externus possidet ostium arteriosum; e dextro oritur truncus arteriosus «, e sinistro truncus
arteriosus o. — Ventriculus tertius intermedius oslio arterioso caret. — Ex descriptione concludendum est, cor, ratione
quammaxime notanda, ex elementis duorum esse formatum. ~ Attamen exinde non perfectius, sed potius incompletum
redditur, quemadmodum praesertim patet sanguinis venosi itinere cum arterioso confluente. — Hinc confirmatur sententia,
alibi a me prolata, quod, quo minus compléta sit bicorporea monstri duplicis conditio, eo minus etiam sit sperandum, illud,
postquam natum sit, diu vitam posse trabere. — Inter ea , quae cordi isti sunt propria, praesertim animadvertendus venit
modus , quo ventriculus terlius, intermedius , arteriam coronariam accipit. — Deficiente arteria, e ventriculo oriunda, vas
nuirions non ex hac originem sumere potest. Hinc illud in œ provenit e trunco communi ambarum carotidum , et dein
deorsum inflectitur, ut transeat in ventricidum supernumerarium.

a Auricula dextra ; b vena cava superior dextra, e sinistra ; d, e venae pulmonales sinistrae ; f auricula sinistra ; g auri-
cula tertia intermedia; h venae pulmonales dextrae; i ventriculus dexter, l medius, m sinister; n truncus arteriosus com-
munis dexter, o sinister; p ramus dexter arteriae pulmonalis; ^ a.a. carotides dextrae; r ramus sinister arteriae pulmonalis;
s arteriae subclavia sinistra ; t, t a.a. carotides sinistrae ; u nexus arcum referens inter utrumque truncum aorticum commu-
nem ; V aorta descendens ; w arteria subclavia dextra ; co arteria coronaria ventriculi supernumerarii.

Fig. 5, 4 et 5 exhibent cor Caprae hirci recens nati, janicipitis, et similis infanti deformi, quem descripsi Tab. XCVI,
XCVH et XCVIII. — Adest igitur facies compléta antica et incompleta postica , cujus locum occupant duae auriculae, sibi
invicem appositae. — Truncus et extremitates numero duplici adsunt. — Anatomia prorsus convenit cum ea, quam exhibui
in dissertalione de monstris duplicibus (iV. Verh. der I\'\' Kl. D. IX , bl. 1§8 seqq.) agni janicipitis, cujus caput est imperfec-
tum. — Hic tantum cordia et systema vasorum memorabo, sed pietas jubet, ut gratias agam viro dexterrirao van der molen,
quondam discipulo meo, cujus benevolentiae hancce capram deformem debeo.

Cor anticum (fig. 3, q, fig. 4, a, r fig. Ö, a) duo habet atria (fig. S, d, e) duosque ventriculos. In atrium dextrum evacuantur
venae cavae, quarum superior dextra depingitur (fig. S et 3 b), E ventriculo dextro provenit arteria pulmonalis (fig. 3, «n,

flg. 4,^,- fig. S.c), quae ramos in pulmones dimittit et dein per latum ductum botalli (fig. fig. 5, i) meatum habet

in truncum descendentem aor-tae (fig. , fig. S, h), in quem truncus adscendens transit (fig. 3, fig. 4,/, fig. 5,/).

Cor posticum (fig. 4, q, fig. 3, c, e) itidem habet duo atria (fig. 5 h. i, fig. 4,i, I) et duos ventriculos (fig. 5, c, e, fig.

E ventriculo sinistro provenit tmncus. adscendens aortae (fig. 3,d), qui anteriora versus transit in ramum (fig. 3,/,
fig.\'4, m, fig. ^J), qui meatum habet in arteriam pulmonalem cordis antici. - Arteria pulmonalis (fig. 3:,a,fig. 4. j».

fig. S, m) ductu arterioso botalli valdo lato meatum habet in truncum descendentem arteriae aortae (fig. fig. 4, o,

Patet igitur: 1» quodvis cor proprios suos habere vasorum truncos; truncum descendentem a. aortae cordis antici,
aortam referre sinistram, corpori sinistro destinatam, et truncum descendentem a. aortae cordis postici aortam referre dextram,
corpori dextro destinatam; 3" truncum arteriosum unius cordis meatum habere in venosum alterius , quemadmodum semper
fieri videtur, in hacce monstrorum duplicium specie. Hunc enim meatum vasis arteriosi in venosum etiam observavi in janici-
pite humano Tab. XCVI, et in agno, quem descripsi in dissertatione de monstris bicorporeis. — Hinc sanguinis meatus non
debita ratione fieri potest in tali janicipite, qui propterea etiam vitam trahere nequit. - Simul inde apparet magna procli-
vitas, quam referunt omnia monstra duplicia, ad formam simpliciorem ineundam, qua ad unitatem accedunt, de qua re ple-
nius dixi T. n, p. 541.

Fig. 3. Ambo corda cum pulmonibus ita posita, ut cor posticum c, e anteriora versus dirigatur ; a, a. pulmonalis cordis
postici; b vena cava superior dextra cordis antici; c ventriculus dexter, e sinister cordis postici; d aorta adscendens cordis
postici; ƒ ramus, quo meatus eflicitur aortae cordis postici in arteriam pulmonalem cordis antici; g truncus descendens aortae
cordis postici, formatus a truoco adscendente et ab arteria pulmonali; h auricula dextra; i sinistra cordis postici; I auricula
dextra cordis antici; m arteria pulmonalis cordis antici; n truncus adscendens aortae cordis antici ; o, o, o, o pulmones ; p, p
tracheae; q ventriculus dexter cordis antici; r truncus descendens arteriae aortae cordis antici.

Fig. 4. Ambo corda cum pulmonibus ita posita, ut anticum anteriora versus dirigatur, fere eadem ratione, qua sita
fuerunt, in thorace communi monstri duplicis. - Cordis antici fere nil nisi ventriculus a et auricula d dextri lateris appa-
rent cum parva parte ventriculi sinislri r; h ventriculus dexter cordis postici; e arteria pulmonalis cordis antici; d ductus
arteriosus, quo arteria pulmonalis meatum habet in truncum descendentem Ä ; ƒ truncus adscendens aortae cordis antici; g
truncus adscendens aortae cordis postici; h truncus descendens aortae cordis antici; i auricula dextra, I sinistra cordis pos-
tici; k,Ic ambae tracheae; m ramus, quo truncus adscendens aortae cordis postici meatum habet in arteriam pulmonalem
c cordis antici; n arteria pulmonalis cordis postici, quae cum trunco adscendente aortae g efiicit aortam descendentem o;
P, P, P, P pulmones ; ^ ventriculus sinister cordis postici; r ventriculus sinister cordis antici.

\' \'Fig, S. Ambo corda ita posita, ut corde postico paululum sursum vecto, melius appareat vasorum dispositio in corde
ajjtico. — Ut haecce melius appareant, pulmones anlicos non depinxi. - Cor anticum ita deflectitur, ut tantum parva pars

a Ventriculus dexter cordis antici; i vena cava dextra superior cordis antici; c arteria pulmonahs, d auricula dextra, e

sinistra cordis antici; ƒ truncus adscendens aortae; h truncus descendens aortae, formatus a trunco adscendente ƒ el ductu arte-
rioso BOTALLI i, in quem transit arteria pulmonalis c; I ramus, quo aorta adscendens g cordis postici meatum habet in
arteriam pulmonalem c cordis antici; m arteria pulmonalis cordis postici; n truncus descendens aorticus cordis postici; o auri-
cula dextra cordis postici; p, p pulmones postici; q vena cava superior sive anterior dextra cordis postici.

Fig. 6. Exhibet dimidiam magnitudinis partem ambarum linguarum, pharyngis et laryngis vituli bicipitis, cujus cor
depinxi fig. 1. — Patet ambas linguas esse separatas, earumque radices quidem sibi invicem esse appositas sed non confluere.
Duo sunt ossa hyoidea, quorum alterum a, a est completum, alterum 5,5 imperfecte evolutum. — Larynx c et oesophagus
d sunt simplices.

Fig. 7. Exemplum dat magnitudine dimidia parte deminuta, infantis recens nati, bicipitis, quem ad decimam meam
catervam duplicationis lateralis referendum esse censeo. — In eo , quemadmodum T. II, p. 470 attuli, gradatim transitus
fit ad simplicem capitis conditionem. Capitis ambitus est simplex, licet e primordiis duorum capitum formatus. Quatuor
sunt oculi, quorum duo interni sibi invicem sunt proximi, sed non connati. Nasus et os sunt duplices.

Fig. 8. Exhibet dimidiam magnitudinis partem felis recens natae, ad secundam catervam heteradelphorum referendae,
in qua appendix, ex extremitatibus posticis constans plus minusve evolutis, conjungitur cum regione epigastrica alterius
corporis. — Quemadmodum etiam obtinet in observatis alibi editis, in appendice sita sunt organa generationis et anus. —
Praeterea in ea in genere continentur renes, vesica urinaria, ansa intestinalis, et vasa arleriosa et venosa, quae meatum
habent in systema vasorum alterius corporis.

Ik heb ook deze plaat aan dubbele misgeboorten toegewijd. — Door de onmogelijkheid, om al hare onderscheidene zoo
belangrijke vormen af te beelden, heb ik mij vergenoegd met enkele bijzonderheden van het inwendige maaksel, en van den
uitwendigen vorm, welke mij voorkwamen eene bijzondere toelichting te behoeven. — Zij betreffen in de eerste plaats het
hart en het bloedvatenstelsel.

Fig. 1 stelt, op de helft der natuurlijke grootte, het hart voor eener tweehoofdige kalfs-misgeboorte, welke ik verschuldigd
ben aan de welwiUendheid van den heer westekman , commissaris van den Zoologischen Tuin te Amsterdam. — Zij behoort tot
de door mij voorgestelde tiende groep van de verdubbeling zijwaarts, waarin het ligchaam enkelvoudig is, en de twee van
achteren ineengesmolten hoofden zitten op eenen enkelvoudigen hals. — De twee aangezigten wijken van voren uiteen; aan
het achterwaarts vereenvoudigde achterhoofd zitten twee boventaRige ooren , met hunne achlervlakten vlak tegen elkander aan,
en zijn aldaar ineengegroeid. — De tegen elkander aanliggende jukbeenderen der beide schedels kunnen tot eenen boog za-
men verbonden zijn, en dit wel doordien de jukbeen-uitsteeksels der beide slaapbeenderen te zamen komen, waardoor een
gemeenschappelijk uitsteeksel gevormd wordt, dat zich in tweeën splitst, en zich dan aan weêrszijden met het jukbeen van
eiken schedel verbindt. Somtijds echter blijven zij geheel gescheiden, en smelten de beide schedels slechts door middel
hunner grondstukken ineen. Hierdoor wordt eene gemeenschappelijke schedelholte gevormd, welke zich in drie vakken ver-
deelt: twee zijdelingsche voor de verdubbelde groote hersenen, eene achterste kleinere voor de enkelvoudige kleinere hersenen.
De slaap- en kaauwspieren zijn, tusschen de beide hoofden, door eene gemeenschappelijke spiermassa vervangen. — Midden
tusschen de beide hoofden gaat eene derde carotis door, welke in het midden tusschen de beide andere carotiden is gelegen.
Het aderlijk bloed wordt in eene derde of middelste strotader gevoerd---De groote hersenen zijn dubbel, de kleine enkel-
voudig. — De tongen komen aan hare wortels te zamen, en bij een verdubbeld tongbeen is slechts een enkelvoudig strotten-
hoofd. — Meestal zijn de beide schedels door gespleten verhemelte misvormd. Het hart is, gelijk fig. 1 toont, enkelvoudig,
ik vind er zeer opmerkelijk in den grooten omvang van het linker oor, met zonderlinge afwijkingen in het vaatstelsel, welke
eene nadere beschrijving vorderen. De twee bovenste holle aderen, o, 5, en de onderste holle ader storten zich in den reg-
ter boezem uit. — In den linker monden de longaderen. De oprijzende stam der aorta e komt uit de regter hartekamer.
Naar voren gaande, geeft hij eerst de regter ondersleutelbeen-slagader d af, en uit de voortzetting van zijnen stam komen dan
drie carotiden, waarvan de twee buitenste, e, ƒ als regter en linker gemeenschappelijke carotis aan wêerszijden van denhals

naar voren gaan, terwijl de middelste g, een tak is der linker carotis, en als eene boventallige slagader zich begeeft naar de
plaats, waar de beide hoofden te zamen komen. — Uit den achterwand van den wortel der oprijzende aorta komt de linker
ondersleutelbeen-slagader h, welke zich ombuigt, om zich naar de linker voorpoot te begeven. — De nederdalende stam der
aorta komt, op de bij herkaauwende dieren gewone wijze , van den achterwand van den oprijzenden stam af, maar is uiterst
dun, i, en gaat terstond over in eenen gemeenschappelijken stam, l, welke eene voortzetting is van de longslagader m- —
Deze komt uit de linker hartekamer, en gaat, na de longtakken n afgegeven te hebben, terstond over in den nederdalenden
stam l, welke, in plaats van links, zich regts ombuigt. — Door dezen onmiddellijken overgang van de longslagader in den
nederdalenden stam der aorta, wordt het vat i niet veel meer dan eene gemeenschapsbuis tusschen den oprijzenden en neder-
dalenden stam der aorta. — a Regter, b linker bovenste holle ader; c oprijzende aorta; d regter ondersleutelbeen-slagader ;
t^^f-, g de drie gemeenschappelijke carotiden ; h linker ondersleutelbeen-slagader; i dunne nederdalende aorta-stam, welke inden
nederdalenden stam overgaat, gevormd uit de longslagader m, en den nederdalenden aorta-stam ; n, n longtakken der longslagader.

Fig. 2 vertoont de zonderlinge gesteldheid van het hart van een tweehoofdig kalf, hetwelk ik verschuldigd ben aan de
welwillendheid van een\' mijner voormalige leerlingen, den heer scholten, thans heelmeester te Ruhrloo. — De achlerwaartsche
verdubbeling, waaraan dit kalf lijdt, bepaalt zich tot het hoofd, waardoor twee door het achterhoofd ineengesmolten schedels
zitten op eenen enkelvoudigen hals. In het hart vertoont zich eene hoogst merkwaardige verdubbeling, welke in enkele
punten tot vereenvoudiging overgaat. —- Er zijn drie boezems en drie kamers. — De regter boezem a ontvangt de regter h
en de linker c voorste met de onderste holle ader. — De linker boezem ƒ neemt de linker longaderen d,e op. — Tusschen
deze beide boezems zit een derde g, welke de regter longaders h ontvangt. Evenzoo zijn er drie kamers i, l, m. Uit de
regter i en uit de linker m komt de slagaderlijke stam n,o, waarvan de regter n eerst afgeeft den regter longtak p, en
vervolgens de regter ondersleutelbeen-slagader w, met de beide carotiden van het regter hoofd en de linker o eerst af.
geeft den linker longtak r, en vervolgens de linker ondersleutelbeen-slagader s, met de beide carotiden t,t van het linker
hoofd. — Daarna komen de beide stammen te zamen , onder vorming van eenen boog welke zich in den nederdalenden
aorta-stam v voortzet. —- Bij de opening van het hart bleek, dat er drie, door onvolkomen middelschotten van elkander ge-
scheiden, kamers, zijn, in welke de drie boezems uitkomen door aderlijke monden, welke met klapvliezen gesloten worden.
De twee buitenste kamers hebben elk eenen slagaderlijken mond; uit den regler komt de slagaderlijke stam uit den linker
de slagaderlijke stam o. De middelste kamer heeft geenen slagaderlijken mond. — Uit deze geheele beschrijving volgt, dat
het hart op eene hoogst merkwaardige wijze uit de elementen van twee is zamengesteld. — In plaats van echter hierdoor vol-
maakter te worden, heeft het daarentegen eene groote mate van onvolkomenheid verkregen, zoo als vooral blijkt uit het ge-
mis van scheiding des aderlijken en slagaderlijken slrooms. — Hierdoor bevestigt zich eene stelling, elders door mij geopen-
baard, dat, hoe minder volledig de verdubbeling is eener dubbele misgeboorte, hoe geringer ook de kans mag heeten tot voort-
durend levensbehoud na de geboorte. — Onder de bijzonderheden, welke dit merkwaardig hart aanbiedt, komt mij ook hoogst-
gewigtig voor de wijze, waarop de boventallige middelste kamer van eene kroonslagader voorzien wordt. Door het gemis van
slagader, uit de kamer voortkomende, kan deze niet op de gewone wijze het slagaderlijk voedingsvat afgeven. Het komt daar-
om bij CB uit den gemeenschappelijken stam der beide carotiden voort, en buigt zich naar beneden om, ten einde zich naar
de boventallige kamer te begeven.

O Regter oor; b regter voorsle, c linker voorste holle ader; linker longaderen; /"linkeroor; ^ middelste oor; A
regter longaderen; «regter, l middelste, m linker kamer; n regter, o linker gemeenschappelijke slagaderlijke stam; p regter
tak der longslagader; g, q regter carotiden; r linker tak der longslagader; s linker ondersleutelbeen-slagader t, t linker
carotiden; « boogswijze verbinding der beide gemeenschappelijke vaalslammen; v nederdalende aorta; w regter ondersleü-
telbeen-slagader • x kroonslagader van de boventallige kamer.

Fig 3, 4 en S geven voorstelling van het hart eener pas geboren geit, welke aan dien vorm van zijwaartsche verdubbeling

lijdt, welke mea met dea naam van janiceps bestempelt. — Zij komt in allen opzigte overeen met de menschelijke misge-
boorte, welke ik Pl. XGVI, XGVIl en XGVIÏI heb afgebeeld. — Er is derhalve een volkomen aangezigt naar voren, een
onvolkomen naar achteren, waarvan de plaats slechts door twee aaneengevoegde ooren vervangen wordt. — Romp en ledema-
ten zijn dubbel. De ontleding komt geheel overeen met diegene, welke ik in mijne verhandeling over dubbele misgeboorten
beschrijf, bl. 188 en volg., van eene janus-misgeboorte van een lam met onvolkomen hoofd. Ik zal hier slechts het hart en
het vaatstelsel vermelden, maar gevoel mij vooraf gedrongen, opentlijk mijnen dank te betuigen aan den heer van der molen,
vroeger leerling der Genees- , Heel- en Verloskundige School te Amsterdam, voor de welwillende toezending dezer belang-
rijke misgeboorte-

Het voorste hart (fig. 3, q, fig. fig. 5, a) heeft twee boezems (fig. 8, d, e) en twee kamers. In den regter

boezem storten zich de holle aders uit, waarvan de regter bovenste, fig. 3 en 5, in b wordt afgebeeld. Uit de regter kamer
komt de longslagader (fig. 3, «i, fig. 4, c, fig. S, c) , welke de takken afgeeft voor de longen, en zich dan door eene zeer
wijde buis van botallus (fig. 4, d, fig. 8, i) in gemeenschap stelt met den nederdalenden stam der aorta (fig. 3, r, fig. 5,

Het achterste hart (fig. 4, 5, b, q, fig. 3, c, e) heeft evenzoo twee boezems (fig. 3, /t, i, fig. 4, l) en twee kamers
(fig. 3, 0,e, fig. 4, b,q). — Uit de linker kamer komt de oprijzende stam der aorta (fig. 3, d); hij gaat naar voren in
eenen gemeenschapstak (fig. 3,/. fig. 4, m, fig. 8, i) over, welke zich inmondt in de longslagader van het voorste hart. —
De longslagader (fig. 3, a, fig. 4, n, fig. S, m) is door eene wijde slagaderlijke buis van botallüs in gemeenschap met den
nederdalenden stam der aorta (fig. 3, fig. 4, o, fig. 8, i« ^«Iken ook de oprijzende aorta overgaat.

Het blijkt derhalve, dat elk hart zijne eigene en duidelijk gescheiden aderlijke en slagaderlijke vaatstammen heeft; dat
de nederdalende aorta van het voorste hart als linker aorta gaat naar het linker-, en die van het achterste hart als regter
aorta naar het regter ligchaam; en dat de slagaderlijke stam van het eene hart in gemeenschap is met den aderlijken van het
andere, hetgeen eene standvastige gesteldheid bij deze soort van dubbele misgeboorten schijnt te wezen. Ik vond haar althans
ook in deo menschelijken janiceps van Pl. XGVI, en in het lam, hetwelk ik in mijne Verhandeling over dubbele mis-
geboorten beschreef. — Hieruit laat zich de onmogelijkheid van eenen regelmatigen bloedsomloop na de geboorte m eenen
dergelijken janiceps verklaren, waardoor eene zoodanige misgeboorte ook ongeschikt wordt, om na de geboorte voort te leven.
Tevens ook blijkt er de onmiskenbare poging uit, bij elke dubbele misgeboorte zigtbaar, om, zoo veel mogelijk, de tweevou-
digheid tot eenheid terug te brengen, waaromtrent ik meer in het breede uitgewijd heb in mijne Verhandeling OVer dubbele
misgeboorten, en in mijn Handboek D. II, bl. 841.

Fig. 3. De beide harten met de longen zijn zoodanig geplaatst, dat het achterste c,«? naar voren gekeerd is.

a Longslagader van het achterste hart; b regter bovenste holle ader van het voorste hart; c regter-, e linker hartekamer
van het achterste hart; d oprijzende stam der aorta van het achterste hart; ƒ gemeenschapstak, waardoor de aorta van het
achterste hart zamenhangt met de longslagader van het voorste hart; g nederdalende stam der aorta van het achterste hart,
gevormd uit den oprijzenden stam en uit de longslagader ; h regter-, i linker oor van het achterste hart; l regter oor van het
voorste hart; m longslagader van het voorste hart; n oprijzende stam der aorta van het voorste hart; o, o, o, o longen; p, p
luchtpijpen; q regter kamer van het voorste hart; r nederdalende aortastam van het voorste hart.

Fig. 4. De beide harten met de longen zoodanig geplaatst, dat het voorste naar voren gekeerd is, ongeveer zoo als zij
geplaatst geweest zijn in de gemeenschappelijke borstkas der dubbele misgeboorte. Van het voorste hart ziet men niet veel
meer dan de regter kamer a met het regter oor d, en een klein gedeelte der linker kamer r ; l regter kamer van het achter-
ste hart; e longslagader van het voorste hart; d slagaderlijke buis, waardoor de longslagader overgaat in den nederdalenden
stam der aorta h; / oprijzende stam der aorta van het voorste hart; g oprijzende stam der aorta van het achterste hart; h
nederdalende stam der aorta van het voorste hart; i regter-, l linker oor van het achterste hart k,h de beide luchtpijpen;

m gemeenschapstak, waardoor de oprijzende stam g der aorta van het achterste hart zamenhangt met de longslagader c van
het voorste hart; n longslagader van het achterste hart, welke met den oprijzenden aorta-stam g de nederdalende aorta o
vormt; p, p, p, p longen; q linker kamer van het achterste hart; r linker kamer van het voorste hart.

Fig. 5. De beide harten zoodanig gesteld, dat, door het opwippen van het achterste hart, de vaatverhouding van het
voorste duidelijker wordt. Om der duidelijkheidswille zijn de longen van het voorste hart weggelaten. — Het voorste hart
duikt zoodanig weg, dat men slechts een klein gedeelte zijner regter kamer a ziet. a Regter kamer van het voorste hart;
h regter bovenste holle ader van het voorste hart; c longslagader, d regter-, e linker oor van het voorste hart; ƒ oprijzende
aortastam ; h nederdalende aortastam, gevormd uit den oprijzenden stam ƒ en de slagaderlijke buis van botallüs i, in welke
de longslagader c overgaat; l gemeenschapstak , waardoor de oprijzende aorta-stam g van het achterste hart zamenhangt met
de longslagader c van het voorste hart; m longslagader van het achterste hart; n nederdalende aorta-stam van het achterste
hart; O regter oor van het achterste hart; p, p achterste longen ; q regter voorste of bovenste holle ader van het achterste hart.

Fig. 6 geeft ter helfte van de natuurlijke grootte afbeelding van de beide tongen, de keelholte en het strottehoofd van
het tweehoofdig kalf, waarvan het hart in fig. 1 wordt voorgesteld. Het blijkt dat de beide tongen gescheiden zijn, en met
hare wortels aaneenliggen, zonder ineen te smelten. Er zijn twee tongbeenderen, waarvan het eene a,a volledig, het an-
dere 5, h gebrekkig ontwikkeld is. Strottenhoofd c en slokdarm d zijn enkelvoudig.

Fig. 7 geeft ter helfte der natuurlijke grootte, bij een pas geboren kind uit het museum Vrolikianum, een voorbeeld
van die zonderlinge ineenvoeging der hoofden, welke ik als tiende groep der zijdelingsche verdubbeling vermeld heb. — In
haar wordt, gelijk ik D. H, bl. 470 heb aangetoond, trapsgewijs de overgang gemaakt tot volslagen vereenvoudiging. — Het
hoofd in omvang bijna enkelvoudig, is uit twee symmetrisch aaneengevoegde hoofden zaamgesteld. Er zijn nog vier oogen,
maar de twee middelste zijn digt aaneengevoegd, zonder ineen te smelten. — Neus en mond zijn dubbel.

Fig. 8 beeldt, op de helft der natuurlijke grootte, bij een pas geboren kat den tweeden hoofdvorm af van heteradelphen,
in welken een aanhangsel, bestaande uit meer of min ontwikkelde achterste ledematen, met de bovenbuikstreek van een
stamligchaam verbonden is. Gelijk ook in de vroeger daarvan bekend gemaakte waarnemingen, zijn er in het aanhangsel ge-
slachtsdeelen en anus. — Als ingewanden heeft men er in opgeteekend nieren, urinblaas, darmlis, met eenen aderlijken en
slagaderlijken vaatslam, aie samenhangen met de vaten van het stamligchaam.

Ultimam hujus operis tabulam destinatam esse volui mirae illi conjunctioni ovi secundi cum corpore quodam foetali,
quam/oefMOT in foetu dixerunt anatomici. Huncce nexum variis rationibus fieri posse plenius dixi T. U, p. 589, ibique
monui eum praesertim obtinere in regione sacrali et perineaU. — Exemplum, quod hic trade, debeo ornatissimo s. holm

quondam discipulo meo, et jam praxin chirurgicam et obstetriciam Amstelodami exercenti, cui propter istud benevolentiae

testimonium, gratias ago quam maximas. — Illud repraesentant figurae secunda, tertia et quarta. Exhibent illae dimidiam
magnitudinis partem pelveos infantis, cujus ossi sacro et perinaeo adhaeret appendix conveniens ei, quam refert infans recens
natus, e museo VroUkiano, magnitudine dimidia parte deminuta, exhibitus fig. 1. — Ornatissimus holm sequentia narravit de
partu, de omnibusque illis, quae in nato puero obtinuerunt.

Die 30° mensis Novembris anni 1846 ejus auxilium invocavit faemina parturiens 28 annorum, altera vice gravida.
Partus lente procedebat, licet normali ratione, sed natis capite et reliqui corporis parle antica, patuit ejus partem pos-
ticam in ulero obstacuio quodam retineri. — Expioratione obstetricia facta, per digitum gliscentem juxta superficiem
poslicam clunium, observatum est adesse tumorem magnum, rotundum, firmum, qui magna cum vi in utero retinebatur. —
Infans valide clamabat, neque etiam magnum damnum e partu retardate pali videbatur, — Puerpera e contra de intolera-
bili querebatur dolore, in regione lumbali et sacrali. Post venae sectionem sex unciarum sufiiciens est orta relaxatie ostii
ulerini, ita ut cito tumor cum parte poslica corporis in lucem prodierit. Elapsa dimidia horae parte, placenta est evacuata,
et bene tunc se contraxit uterus. — Puerperium dein debitam habuit normam, et faemina post ahquot dies sanata ad
solita sua rediit negotia.

Ulteriori examine patuit, infantem faemininum recens natum caeterum rite se habentem, ad partem inferiorem et pos-
ticam pelveos tumorem gerere, laleraliter pone anum situm, et cum parte inferiore coccygis conjunctum, colli ope, tactu

jnollis. _ Igitur, in verlicali corporis situ, tumor superficiei posticae femorum apponebatur, et valde mobilis erat. —

Gute erat obtectus sana, coloris laeti, et globum applanatum referebat, in superficie sua nonnullas eminentias tuberculosas
gerentem. — In nonnullis locis magis elasticus, in aliis contra durus apparebat. — Absque ullo doloris signo se tangi palie-
batur. Ejus dimensiones erant, in diametro transversa IOV2, in longitudinali 7 poll, mensurae Parisiensis. Vir dexterrimus
HOLM Vitium pro foetu in foetu habuit, analogo iis, quos descripsi T. H, p, S04. ~ Ila etiam mihi res videbatur, dum
infantem examini meo subjecit vir dexterrimus, nostramque opinionem dein confirmavit cadaveris sectio. — De nexu incertus,

quem tumor cum vertebrarum canali forsitan haberet, nec non ignorans utrum vasorum quaedam esset communio
cum corpore infantis nec ne, ab omni reseclionis tentamine abstinere suasi. - Infans inter ea sanus remansit, omnesque
ejus functiones organicae bene procedebant. - Ghimrgus interim quovis mense tumorem mensuravit, quo patuit eum
regulari ratione cum corpore increscere ; sed ejus collum paululum longius esse factum, propter extensionem, ab ejus pondéré
ortam - infans bene valuit usque ad diem 8- mensis Octobrisanni 1847, quo unum annum natus, casu fortuito sucubuit. -
Cadaveris sectio omnia signa aspbyxiae patefecit. - Tantum a parentibus concessae fuerunt thoracis et abdominis sectio.
nec non tumoris extirpatie. - Vir dexterrimus holm hacce venia usus, pelvin cum tumore e corpore extraxit, mihique
postridie ad examen anatomicum attulit. - Nobis patuit, quemadmodum etiam demonstrant fig. 2 et 5, tumorem,
funiculi aponeurotici ope, conjunctum esse cum coccyge et cum parte inferiore ossis sacri, et supra eum dispergi fibras
musculares valde elongatas, e musculo levatore ani natas. - Intestinum rectum tumore non continetur, sed juxta ejus
superficiem anticam decurrit. - Tumor nonnulla , licet non valde numerosa vasa sanguifera accipit e pelvi infantis, et ejus
sectione in longitudinem facta patuit ilium praesertim compositum esse e cellulis adiposis, quae sub microscopie solitos
referunt characteres. - Praeterea hinc et illinc receptacula sunt humore sanguinolente repleta, et cernuntur paucae
fibrae musculares (fig. 4, ö, a), quae sub microscopie adspectum praebent fibrarum articulatamm. - In earum proximitate
duo sunt tubercula cartilaginea ö. Ô , magis deorsum nucleus osseus c, in quo sub microscopie apparent soiitae cellulae
systematis ossei. — Hisce fibris muscularibus, tuberculis cartilagineis et nucleo osseo luculenter demonstratur, hic non

adesse lipoma, sed primordia valde incompleta secundi foetus, quae adhaesione connectuntur cum corpore alterius infantis

Tres reliquae hujus Tabulae figurae repraesentant alium foetum iu foetu, quem himly {Geschichte des Foetus in Foetu,
Hannover 1831, bl. 77) debuit viro clarissimo heineken, Bremensi, et cujus imago etiam invenitur apud von ammon,

Mense Aprilis anni 1809 Bremae est nata puella, quae parte extrema columnae spinalis saccum gerebat, magnitudinis
scroti viri adülti, et in quo ad utrumque latus coccygis sentiebantur duo corpore oblonge rotunda, phaseolos referentia,
mediocriter molli\'a, testiculorum instar. - Reliqua sacri pars humorem continebat, qui tam tactu quam luce, per tumoris
teguraenta transluceme. dignoscebatur. — Parte extrema superiore, angusta, saccus utroque latere provenit e regione coccygea
et ex incisura ischiatica. Deorsum valde expanditur et descendit paulo profundius quam fossa popiitea (flg. S). Ad parietem
anticum tumoris anus prorsus liber manet. - Infans caeterum erat bene constitutus. extremitates suas bene movebat et omnes
functiones organicas rite peragebat. - Primis vitae hebdomadibus saccus mansit immutatus, sed dein sensim increvit, et
tandem magnitudinem aequisivit capitis infantilis. - Tunc in ejus superficie natae sunt multae maculae profunde rubrae,
fere furvae ; si tumor tangeretur, infans bene multa dedit doloris signa. - Hinc timuit medicus ne tumor in inflammationem
et gangraenam transiret. — Quoniam praeterea infans magna a tumore patiebatur incommoda, in nulla fere directione de-
cumbere poterat, omnem lactis materni appetitum amittebat, ejusque vires valde labefactabantur, tumoris extirpatio, etiam
urgente matre, tentata est. - Propterea primo partis inferioris quam maxime eminentis punctio est instituta, qua evacuatus
est humor ibi obvius. - Ejus copia fere erat 10 unciarum. Dein incisione a parte suprema ad infimam facta, saccus est
apertus, quo patuit in eo contineri quinque corpora rotunda. - Maximum eorum, fere 2-pollices longum aperuit
chirurgus, unde humor limpidus, aquosus est evacuatus, corpuscula gelatinosa continens, bydatidum ad instar. — Reliqua
majorem soliditatem referebant et colorem profunde rubrum. Omnia haecce corpora libere obtegebat contextus filorum,
albide flavorum, absque ullo ordine se invicem decussantium. - Durante operatione infans quietus mansit, et tantum doloris
signa edebat, si haecce corpora tangerentur. - Lacinias sacci aperti dein supra eum iterum reflexit chirurgus, sperans ita
inflammationem adhaesivam esse orituram. Longitudo sacci aperti, inde ab ejus origine usque ad fundum aequabat 6 poR.
et ejus circumferentia 12 poll, mensurae Rhenolandicae. Humor ex eo effluens continet magnam gelatinae et albuminis co-

Pia» - Primo pos. operationem die infans se bene gessit. - Levis est orta inflammati« puogenesi com.tata ; et haeece
avuta eonditio duravit usque ad nonun, diem, ,uo nimis est aucta puris secretio, ,ua aegrotiuncula va,de est deb.htata,
Ua ut duodecimo die succubuerit convulsionibus. - Cadaveris sectione. quae naturalem indicavit viscerum abdom.nal.um
Iditionem patuit inter uretheres. uterum et intestinum rectum jacere vesicam, humore rep.etam, magn.tud.ne ov.
«-em 0,0), ,uae totam impiet superaciem concavam ossis sacri et infimam vertebram iumba em .mo ma.
ainem inferiorem renum attingit. - Haeo vesica indole e, origine convenire videtur cum sacco suprad.cto, externo. -
iori hujus examine patuit eum formari integumentis externis. infra ,„ae membrana est tendinea magnae crass,t,e, quae
nonnull s locis est alba, aliis rubra et inflammata. - Corpora in eo contenta (fig. 7,6.«. M,«) contextus sunt glandulos,.
. excipias majus o, humore et h.datidum specie replet«,. - Dissectione progrediente dein patuit duram matrem meduUae
spinalis in saccun. transire (Og. 7. „ et ejus tegumentum internum, «hrosum nihil esse nisi dn^e ma.rts con ,nu«.onem.
Hinc demonstratur hancee observationem non ad foetum in foetu esse referendam, itaque prorsus d.lferre a casu, quem fi ,
3 5 et 4 illnstravi, cum quo tamen ejus habitus externus convenit. Est hjdroraebis, deorsum extensa, m ,na sacua hjdro-
pi\'cus va,do est degeneratus. - Durante vita, diagnosis »en.pcr erit valde difr,ciH, , et propterea etiam ab omm opérât,one

.„fans recens natus faemininus e Vrotmano magnitudine dimidia parte deminuta. e cujusc,nn,bu,pendet

Fis. 2. Pelvis infantis unius anni, quem supra descripsi, cujus fundo tumor adhaeret, pro foetu ^n foetu habendus.

Patet fibras musculares levatoris ani supra eum extendi, et vaginam a et anum Ä prorsus liberos esse.

Fig 5 Ejusdem pelveos superficies postica, ut nexus pateat cum ossa sacro et cum coccyge, contextus fibrosi ope.
Fig. 4. Eadem pelvis, tumore sectione longitudinali aperto, ut ejus compositie pateat ex adipe, nonnullis fibr.s mus-
cularibus a, a, tuberculis cartilagineis et nucleo osseo c.

Fi. 12 5 et 4 repraesentant dimidiam partem magnitudinis naturalis. Imagines sunt objectorum e Vrohhano.

Fig. s! Imago magnitudine valde deminuta, infantis faeminini, quem descripsit himly, e cujus clunium regione dextra

tumor pendet, infra fossam popliteam extensus, et qui hydrorachidis naturam patefecit.

Fig. 6. Ejusdem infantis regio hypogastrica aperta, magnitudine valde deminuta, in qua in c residet tumor, cum sacco

Fig 7. Saccus et vertebrarum theca , parte postica aperti, magnitudine valde deminuta; », a, a, a quatuor lacm,ae .nte-

gumentorum eommunium sacci extrorsum flexae ; 6, 6, 6, 6 corpuscula. rotunda subdura ibi sita maximum eorum aper-
tum, quod hydatides coutinebat ; r medulla spinalis; s dura mater, quae in 6, A transi, in tunicam internam aponeuro-

Ik wijd de laatste plaat van dit werk aan die zonderlinge aanvoeging van een tweede ei aan een vruchtelijk ligchaam,
waaraan men den naam van foetus in foetu geeft. Dat dergelijke aanhechting op menigvuldige wijze geschieden kan, heb ik
D. II, bl. 589 nader uiteengezet, en aldaar ook opgegeven, dat zij het menigvuldigst plaats heeft aan de heiligbeens- en
bilnaadsstreek. ik ben daarvan een voorbeeld verschuldigd aan een\' mijner vroegere leerlingen, den heer s. iioui, thans
Heel- en Vroedmeester te Amsterdam , wien ik voor dit blijk van welwillendheid opentlijk dank betuig. De tweede, derde
en vierde figuur geven er eene voorstelling van. Zij beelden ter helfte der natuurlijke grootte het bekken af van een kind,
met een aanhangsel aan de heiligbeens- en bilnaadsstreek, overeenkomende met datgene, hetwelk bij een pas geboren kind
uit het museum Vrolikianum, in fig. ook ter helfte van de natuurlijke grootte wordt voorgesteld. De Heer holm heeft
mij van de verlossing, en van al hetgeen hij bij het kind na de geboorte opmerkte, het volgend verhaal gegeven;

Den November des jaars 1846 werd zijne hulp ingeroepen bij eene vrouw van Q8 jaren, voor de tweede maal

zwanger. De verlossing ging met langzamen, maar regelmatigen gang voort, maar na de geboorte van het hoofd en van
het voorste gedeelte van den romp bleek, dat het achterdeel des ligchaams in de baarmoeder werd teruggehouden. Door in-
wendig onderzoek met den vinger langs de achtervlakte der billen , bleek er een groot, rondachtig, vast gezwel te bestaan,
hetwelk met kracht in de baarmoeder werd teruggehouden. Het kind schreeuwde luid, en scheen onder deze vertraagde
geboorte weinig te lijden. De kraamvrouw daarentegen klaagde over ondragelijke pijnen iu de lenden- en heiligbeensstreek.
Op eene aderlating van zes oneen volgde eene genoegzame ontspanning van den baarmoedermond, zoodat het gezwel spoedig
uitgedreven werd. Een half uur daarna werd de moederkoek verwijderd , waarop de baarmoeder zich goed te zamen trok.
Het kraambed liep geregeld af, zoodat de vrouw na eenige dagen weder hare gewone bezigheden konde hervallen.

Bij eene nadere beschouwing bleek, dat het pas geboren vrouwelijk kind overigens welgevormd was, maar aan het on-
derste en achterste gedeelte van het bekken een gezwel droeg, zijwaarts gelegen achter de aarsopening , en met het onderst
uiteinde des staartbeens verbonden door eenen hals, die zich op het gevoel zacht voordeed. Derhalve, als men het kind
opriglte, hing het gezwel tegen de achtervlakte der dijen en was het zeer bewegelijk. Het was met eene gezonde huid, van
eene levendige kleur bedekt, en had van boven naar beueden eenigzins de gedaante van eenen platgedrukten kogel, met
enkele knobbelige verhevenheden aan zijne oppervlakte. Hier en daar deed het zich meer veerkrachtig, op andere plaatsen
daarentegen vast voor. Het was bij de betasting volstrekt onpijnlijk. Do afmetingen van het gezwel waren in de dwarste 10^ a,

in de lengte 7 duim, Parijsche maat. De heer holm vermoedde hier voor zich te hebben een geval van foetus in foetu, ge-
lijkstaande aan diegene, welke ik D. II, bl. 403, beschreef. Ook aan mij, eenigen tijd daarna door hem geraadpleegd, kwam
de zaak even zoo voor, in welk vermoeden de lijkopening ons nader bevestigde. Op grond der onzekerheid van het verband
met het ruggegraatskanaal en van de vaatgemeenschap met het ligchaam des kinds, raadde ik alle poging lot wegnemen van
het gezwel af. Het kind bleef inmiddels volkomen wel, en al zijne ligchamelijke verrigtingen gingen geregeld voort. De
heer holm gaf zich de moeite, om regelmatig van maand tot maand de afmetingen van het gezwel le nemen, waaruil bleek,
dat het met het kind regelmatig voortgroeide, onder eenige verlenging van den hals des gezwels, wegens de uilrekking door
zijne zwaarte veroorzaakt, en dat het kind zelf in matige ontwikkeling voortging tot op den Oclober des jaars 1847, toen
het, een jaar oud zijnde, door een noodlottig toeval bezweek. De lijkopening deed al de leekenen van slikking als vermoe-
delijke oorzaak van den dood kennen. Men had alleen opening van borst- en buikholte, met het uitpeilen van het gezwel
uit de uitwendige bekleedselen toegestaan. De heer holm maakte van deze vergunning gebruik lot het uitnemen van het bek-
ken met het daaraan hangend gezwel, en bragt ze den volgenden dag bij mij tot ontleedkundig onderzoek. Het bleek ons,
gelijk ook door fig. 2 en 3 wordt aangetoond, dat het gezwel door middel van een handachtig weefsel verbonden is met het
staartbeen, en met het benedenste uiteinde van het heiligbeen, en dal zich over het gezwel de uitgerekte spiervezelen versprei-
den van den opligter van den aars. De endeldarm is niet in het gezwel begrepen, maar gaat eenvoudig langs zijne voorvlakte
been. Het gezwel ontvangt eenige, hoewel niet zeer talrijke vaten van het bekken des kinds, en blijkt door eene
overlangse doorsnede hoofdzakelijk zamengesteld le zijn uit vetcellen, welke onder het mikroskoop hare gewone kenmerken
vertoonen. Voorts zijn er hier en daar ruimten in, met een bloederig vocht gevuld, en ontdekt men eenige spiervezelen
(fig. 4, O, ö), die zich onder het mikroskoop als gelede spiervezelen voordoen. In hare nabijheid bevinden zich een paar
kraakbeenige knobbeltjes l, ö, en iets lager eene beenkern c, welke onder het mikroskoop de gewone beencellen of ligchaam-
pjes vertoont. Door deze spiervezelen, kraakbeenige knobbels en beenkern is het duidelijk, dat men geen gewoon lipoma
voor zich heeft, maar wel de onvoltooide rudimenten eener tweede vrucht, door aanhechting met het ligchaam eens behoor-
lijk ontwikkelden kinds verbonden, derhalve een foetus in foetu.

De drie overige figuren dezer plaat beelden eenen anderen foetus in foelu af, welken himly {Geschichte des Foetus in
Foetu, Hannover 1821, bl. 77) aan den Hoogleeraar heineken in Bremen ontleende, en waarvan de afbeelding ook overgeno-
men werd door von ammon , Taf. XI, fig, 8 , 9,

In April 1809 werd in Bremen een meisje geboren, dat aan het einde van hare ruggegraat eeneu zak droeg, van de
grootte van het scrotum eens volwassen mans, en waarin men van boven aan eiken kant van het staartbeen twee langwerpig
ronde, boonvorrnige, matig weeke ligchamen op het gevoel herkende, even als zaadballen. Het overige gedeelte van den
zak bevatte vocht, zoowel op het gevoel als door doorschemerend licht erkenbaar. Met zijn bovenste smal uiteinde komt de
zak aan weêrszijde uit de staartbeensstreek en de zitbeensinsnijding voort. Benedenwaarts verbreedt hij zich aanmerkelijk, en
daalt hij nog iels lager af dan de kniekuil (fig. 5). Aan den voorwand van den zak blijft de anusopening geheel vrij. Het
kind was overigens welgevormd , kon al zijne ledematen goed bewegen , en verrigtte al zijne ligchamelijke werkingen op ge-
paste wijze. In de eersle weken des levens bleef de zak schier onveranderd ; daarna echter begon hij langzamerhand uit te
groeijen, en bereikte hij allengs de grootte van een kinderhoofd. Daarbij kreeg hij op zijne oppervlakte vele donker roode,
bijna bruine vlekken , en gaf hel kind op de aanraking bewijs van hevige pijn. Hierdoor ontstond vrees voor algemeene ont-
steking en gangreen. Aangezien het kind daarbij vele blijken gaf van grooten last van hel gezwel le ondervinden, in geene
rigting meer goed konde liggen, de lust tot zuigen verloor en zigtbaar in krachten afnam, beproefde men het gezwel, ook
op aanrading der moeder, weg le nemen. Tol dat einde werd eerst inhei benedenste meest uitpuilende gedeelte van het ge-
zwel een troisquart ingestoken , en alzoo het aldaar aanwezige vocht ontlast. Dit bedroeg ongeveer tien oneen. Hierop werd
de zak van onderen naar boven opengesneden , waardoor bleek, dat er zich vijf rondachtige ligchamen in bevonden. Het grootste

van hen, dat ongeveer tvree duim lang was, werd geopend en ontlastte water-helder vocht, met vele heldere, geleiachtige
klompjes, die zich als hydatiden voordeden. De overige ligchamen hadden eene meer vaste gesteldheid en eene donker roede
kleur. Op allen lag een weefsel van witachtig gele, onordelijk dooreengevlochten draden, welke er niet mede in zamenhang
is. Het kind was gedurende de kunstbewerking vrij rustig, en gaf alleen blijken van pijn bij de aanraking der gezegde lig-
chamen. Men sloeg nu de huidlappen van den geopenden zak over elkander, in de hoop van eene adhaesive ontsteking te
kunnen bewerken. De lengte van den opengesneden zak, van den oorsprong af tot aan den bodem toe, bedroeg zes duim
Rhijnl., de omvang twaalf duim. Het er uit weggevloeide vocht, bevat veel gelei en eiwit. Gedurende den eersten dag na
de kunstbewerking was het kind zeer wel. Er ontstond eene ligte ontsteking met verettering, en deze gunstige gesteldheid
duurde tot aan den negenden dag voort, als wanneer de etterafscheiding te zeer toenam, hierdoor eene aanmerkelijke ver-
zwakking werd te weeg gebragt, en eindelijk de kleine lijderes op den twaalfden dag aan stuipen bezweek. Bij de lijkope-
ning, die overigens eene natuurlijke gesteldheid der buiksingewanden deed kennen, bleek dat er tusschen de pisleiders, de
baarmoeder en den endeldarm eene met vocht gevulde blaas lag , welke de grootte had van een hoenderei (fig. 6, c), de ge-
heele holle vlakte van het heiligbeen vulde, en tot aan den laatsten lendenwervel, ja, tot aan den ondersten rand der beide
nieren reikte. Deze zak scheen in aard en oorsprong overeen te komen met den zoo straks gemelden uitwendigen zak. Bij
nader onderzoek van dezen bleek, dat hij door de algemeene bekleedselen gevormd wordt, en dat daaronder is een peesachtig
vlies van aanmerkelijke dikte, dat op eenige plaatsen wit, op andere rood en ontstoken is. De er in aanwezige ligchamen
(fig. 7, b,b,b, b,c) zijn klierachtig van weefsel, met uitzondering van het grootste G, hetwelk met vocht en eene soort van
hydatiden gevuld is. Door nadere ontleding bleek, dat het hard hersenvlies van het ruggemerg in den zak overgaat (fig. 7,
g,h,h), en dat zijn inwendig fibreus bekleedsel niets anders is dan eene voortzetting van het hard hersenvlies. Hieruit blijkt,
dat dit geval niet tot de foetus in foetu behoort gebragt te worden, en derhalve geheel verschilt van het in fig, 1,2,3
en 4 afgebeelde geval, met hetwelk het toch in uitwendigen vorm eenige overeenkomst aanbiedt. Het is hydrorachis met uit-
zakking naar beneden, en met inwendige ontaarding van den waterzuchtigen zak. Gedurende het leven zal de herkenning
uiterst moeijelijk en dit eene reden te meer zijn, om zich van alle kunstbewerking te onthouden,

Fig. 1. Pas geboren vrouwelijk kind, ter helfte der natuurlijke grootte afgebeeld, aan welks achterdeel een gezwel
hangt, hetwelk tot den foetus in foetu behoort. :

Fig. 2. Bekken van een eenjarig kind, hierboven nader beschreven, aan welks bodem een gezwel hangt, foetus in foetu iQ
beschouwen. Het blijkt, dat er de spiervezelen van den levator ani over heengaan, en dat de schede a en de anus h geheel vrij zijn.
Fig. 5. Achtervlakte van hetzelfde bekken, om den zamenhang te doen zien met het heiligbeen en het staartbeen , door

Fig. 4. Hetzelfde bekken, maar met eene overlangse doorsnede van het gezwel, om zijne zamenstelling uit vet, eenige
spiervezelen a, a, kraakbeenige knobbels Z>, A en een beenpunt c te doen zien.

Fig, 1, 3, 3 en 4 stellen de helft der natuurlijke grootte voor. Zij beelden voorwerpen af uit het museum Vrolikianum.
Fig. S. Verkleinde afbeelding van het door himly beschreven vrouwelijk kind, aan welks regter bilstreek een gezwel
hangt, hetwelk tot onder de kniekuii reikt, en dat hydrorachis blijkt te zijn.

Fig. 6. Verkleinde afbeelding van de geopende onderbuikstreek van hetzelfde kind, waarin bij c een gezwel blijkt te
zitten in het bekken, dat met den uitwendigen zak zamenhangt; a, a de nieren ; i,b de pisleiders,

Fig. 7. De zak, en de ruggegraat van achteren geopend, op verkleinde schaal afgebeeld; a, a, a, a de vier teruggesla-
gen lippen van de uitwendige bekleedselen van den zak; l, h, l, h de hardachtige, ronde ligchamen er in geplaatst; c de
grootste van hen, hetwelk geopend is en waarin de hydatiden zaten; f ruggemerg; g hard hersenvlies; h, h overgang van
het hard hersenvlies in het binnenste fibreus bekleedsel van den zak.


•

m\' *
■ -âi




	......: , Ji.^

ïB	" *


»s\'

	« ns
m¹