-ocr page 1-

jf

» *t

^^ ^ 4

^ ijr^ t 1

- f \' é

F*

w

< ^^
F

j ^ »

/W * \'f, \' \'

•H

f\' M \' y ^

MBUMA

G
1-4

ià -f

: #, •

-ocr page 2-

fr r\' V

. . A

f\\

H

y \\ <<

% . ■ ■ ■

■ \\ ■

<> " . -c - ■ ■-■<

m-

-"\'A

1 ■.

I

^ m

m

\' : r

t-i,

\\.

■ •■. i-

■ \\

.. ■ »

■ K ■

■ .-v..

tv\'.- ":

t -

7

■ . _ - ■ , • T o; ■ \' ■

If -

- t

-ocr page 3-

(

\\

9/- y

m.\'

sm

S

" f -

Universiteit

V ^Tr.ECHT.

\\

-mi

%

■ V.

i\'

J::

1

; ■ -

-ocr page 4-

Wici\'

•tiÄ

ts- ^ ,
i -

J

i -i

\'tl;

-ocr page 5-

Uri-JCTc..

\\ UTurci:

SAMUELIS THOMAE SOEMMERRING

ICONES

EMBRYONUM HUMANORUM.

■\'Veuêa.ucr\'

FRANCOFURTI AD MOENUM,

PIIOSTANT APUD V A R Pi E N T R A P P ET W E N N E R,

M D G c L X X X X I X.

■t /rq/ .

-ocr page 6-

Î i:;

■V Î

■ f. ■■«,

à

ö

■Ssé!\'

i

I

^ Î

i

I i,

X- ■

■ -^v.

1 1

ui

■ ^ 1

f
■ \'ï\' ;

r 1

H

; I ■

: 4

s Î
. >

a. ^

"mi

s ri

■ - .

h ^

W - » _

J

■ V!

X

\\ • ^

f,

a>

■ ? :

■ï^- :

I "

> c

f _

r - \'

„■L

r^

-ft-

-"1

\\ t. ■

i;

\' \' :: • X r

• ^^

f"

1  . ■ ; -T*

-ocr page 7-

II \'

I

¥

.if

I ■

XV

\' I

J

t

¥

s .TH :^0]EMM]EMiRmG ICO^^IES EMBByOlWM IIFMATOMIIM

l/\'izz^.ócr

w

-ocr page 8-

- \'"î :,.

m

... (

\'\'ft

■ V ■

-m

A\' -

-.î -
■ \' V

- - lé- :

■\'f

m

» •

.T.-

\'/: \'à\'

I\'.
>

 1

-ocr page 9-

yin

S/ra. ^OJ^MMiaRKI-N-G leoi^E^ ÏMBRXOmTM HimwOMmi

-ocr page 10-

rv

-

-

-

i.

I

i

Çj:;. -, ........., -

. %\'.tó film . . - iix v-.N ■ i - - . - • ■ - ■ ■

»

J

-ocr page 11-

PRAEFATIO.

Anthropologiae studiosis icônes embryonum humanorum, quas ex-
hibeo, acceptas fore, eo magis spero atque confido, quo majorem
diligentiam et sumtum adhibni, ut praeter novitatem, perspicuitatem et ve-
ritatem, figurarum subtilitate, ordine, et elegantia sese commendarent.

Praestantissimas icones embryonum humanorum, praetermissis Vesalii,.
Eastacliii aliorumque vetustiorum figuris, ab innumerabili fere successo-
rum cohorte recusis, dederunt hi fere auctores:

1600. Fabricius (Hieronymus, ab Aquapendente) libro de formato foetu
Tabula III. IV. v. VI. non contemnendas, pro illis temporibus,
dedit icones foetuum humanorum. Utor editione B. S. Albini.

Lugd. Bat. 1738« foh
1670. Kerckring. (Theodorus) Spicilegiuip. anatomicum, Amst. 4to. Tab,
XXVIII. p. t86. embryonem in ooagulo sanguinis delineat.

Idem in Anthropogoniae ichnographia Ams,t. 1671. 4. récusa in
Mangeti Bibliotheca anatomica. Tab. LX. fig. i. etiamsi cum
Hallero ova humana, quae delineat, non suspecta et ficta habeas,
tamen juniora renditavit, quam ullo modo esse possunt.
1685. Bidloo (Godofredus) i\\natome corporis humani centum et quin-
que tabulis per G. de Lairesse ad vivum delineatis, Amst. fol. Tab.
LVII. et seq. satis veras exhibuit icones embryonum humanorum.
Anno 1739. hunc librum recudi curavit G. Cowper Lugd. Bat.
Has embryonum figuras praeterea récusas invenies in Mangeti
Theatro anatomico, et Mohrenheimi Abhandlung von der Ent-
bindungskunst. Tab. XIL
1691. Ruys-ch (Fridericus) Observationes anatomico-chirurgicae, Amst. 4.
1705. Idem in Thesauro anatomico sexto. Tab. 1. II. et III. Amstelod. 4.
1715. Idem in Thesauro anatomico decimo. Tab. X. satis nitidas ovulorum

et embryonum humanorum exhibuit icones, quibus demum
1720. in Advcrsariorum anatomicorum Decade secunda Tab. 3. adhuc ad-
didit figuram nitidiorem.

1729. Vater (Abraham) Mola praegnans abortus causa. Vitteberg. 4.
1750. Idem in Descriptione musei anatomici proprii, quae Helmstadii 4to
prodiit, figuras ovulorum et embryonum addidit.

jy^g^ Q^ 1744* Trew (Christoph. Jacob.) in Commercio literario Norico et
1739* Camerarius (Alexander) in eodem Commercio literarioNorico figu-
ras embryonum exhibuerunt.
1741. Trio en (Cornelius) Observationum medico-chirurgicarum fasciculus.

Lugd. Batav. 4to Tab. VI. ovulum cum foetu nitidissime et summa
arte delineatum a subtilissimo pictore F. van Mieris, et aeri incisum
a celeberrimo sculptore van der Spyk.
1743. Noortwyk (Guiliel.) Uteri humani gravidi anatomia et historia

Londin. 4to. Tab. IV. figurae mascule sculptae.
1750. Boehmer (Philipp. Adolph.) Institutiones osteologicae. Halae. Tab. I.

diligentissime pictum ovulum et embryonem perpusillum exhibet.
1752. Idem Observationum anatomicarum rariorum fasciculo primo, Halae
fol- Tab. III. embryonem in ovario çontentum, et fasciculo secundo
Tab. I. embryonem in tuba uteri delineat.

1754. Albinus (Bernard. Siegfried.) Annotationes academicae. Liber L Lei-

dae !4to. Tab. I. et V. Hae figurae embryonum revera non modo
multo elegantiores, sed etiam veriores, quam ullae, quae ante Albi-
num exstiterunt. Descriptiones, pro more, vir summus et unicus
addidit perfectissimas.

1755. Heuermann (Georg.) Physiologie. Copenhagen. Vierter Theil. g.

Tab. ultima figuram non malam exhibet embryonis.

Gottwaldt (Christoph.) Circa hoc tempus auguror icones ovulorum
humanorum, abortu elisorum ab ipso mascule aeri incisas esse,
quas, ni fallor ineditas, possideo.
1761. Krapf (Nicolaus Ambrosius) Naturspiegel, worinn der Mensch
vom ersten Augenblick seiner Werdung bis zu seinem Ausschlufs
aus Mutterleib in einer dreyfachen Abbildung zu ersehen. Basel,
fol. Foetus nimis rudis ad lubitum pictus videtur.

1763. Madai (Carol. August.) Dissertatie: Anatome ovi humani foecundati.

Halae» 4. récusa in Fasciculo dissertationum anatomico - medicarum
Amstelod. apud G. Schräder 1764. g. fidas exhibet icones.

1764. V^risberg (Henr. August.) Descriptio anatomica embryonis, obser-

vationibus illustrata. Goettingae4. unicum fere scriptum subtilioris ana-
tomiae, et summae in incidendo dexteritatis perpetuum documentum,
recusum in Eduardi Sandiforti thesauro dissertationuai, volumine
tertio, perpulchras et a<lmodum perspicuas icones embryonum dedit.

1767. Camper (Petrus) hoc anno tabulam aeri incidendam curavit, in qua
- duos embryones connatos egregie delineat.

1768. Burda ch (D. Chr.) Dissertatio de laesione partium foetus, abortus

causa Lipsiae 4. Ovulum a celeberrimo Hopfero delineatum exhibet.
1774. Hunt er (William) Anatome uteri gravidi humani. Londini
folio ma-
ximo. Omnibus numeris absolutas et splendidissimas Tabulas
reliquit, artis sculptoriae, quae in Anglia unice fere nostra aetate
floret, nobilissima et sempiterna monumenta.
1778- Sandifort (Eduard.) Observationes anatomico-pathologicae. Libro
secundo Tab. VI.

1779. Idem in libro tertio harum Observationum anatomico - pathologicarum
Tab. III. icones ovulorum nitidissimasf Albinianis non inferiores ex-
hibuit.

1786. Mayer (J. C. A.) Anatomische Kupfertafeln. Drittes Heft. Berlin

4 maj. aliquas Hunteri icones in minorem formam redegit.

1787. Blumenbach (JoannesFridericus) Institutiones physiologieae. Goettin-

gae. Tab. ult. nitidissime perparvum ovulum pingit. Nova editio hujus
libri prodiit ibid. 1798- Idem liber in linguam germanicam, belgicam
et russicam versus.

1789- Idem in Specimine; physiologiae comparatae. Goettingae 4. pari arte

Ovulum cum embrjone pingit.
17H7. Denmann (Thomas) A collection of engravings tending to illustrate
generation and parturition of animals and of the human species.
London. 4maj. Ad annum 1790. usque quindecim tabulas accepimus.
Inter alias tabula septima embryonem cum
ovo exhibens , adeo prae-
cellit, ut arte vix superari queat.
179Î. Mohrenlieim (Joseph von) Abhandlung über die Entbindungskunst.

St. Petersburg fol. max. Tab. XII, Bidloi figuras repetiit.
1791. Tolberg (Johannes Guilielmus) Commentatio de varietate hymenum.
Halae- Splendida tabula foetum quinquemestrem pingit, e museo
Meckelii.

1791. Gregorini (Gerasimus Constantini de) Dissertatio de hydrope uteri.

Halae 4. figuram coloribus distinctam exhibet embryonis.

1792. Scassi (Onuphrio Agnese) de foetu humano Dissertatio. Edinburgi

g. figuram unam Flunteri nitide* recudit.

Optimas autem descriptiones embryonum, praeter Harvaeum,
Hallerum et Wrisbergium, quos jam laudavi, inprimis reliquerunt
Georg Ferdinand Danz Grundrifs der Zergliederungskunde des
neugebohrnen Kindes, in den verschiedenen Zeiten der Schwanger-
schaft, mit Anmerkungen begleitet von Sömmerring. Erstes und
zweites Bändchen. Frankfurt 1792. 8- Soller tissimus vir omnia
congessit et egregio ordine exposuit in doctissimo hoc opere, quae
hucusque circa hanc rem innotuerunt.
An anatomical description of the human gravid uterus, by the late
William Hunter. London 1794. 4 maj. Editionem praestantissimi
hujus libri debemus Matthew Baillie.
J. H. F. Autenrieth Supplementa ad historiam embryonis humani.
Tubingae 1797, Accuratas ex propriis tantum observationibus

natas exhibet descriptiones, interspersis admodum ingeniosis annota-
tionibus generalioribus.
Cum revolvens horum celeb err imor um virorum opera intelligerem,
deesse adhuc embryonum humanorum eiusmodi icones, quae non modo com-
pletam quandam, sed etiam talem eorum seriem exhiberent, ut facili negotio

-ocr page 12-

ex illis incrementum et metamorpliosîs corporis Immani, a tertia fere liebdo-
made post ortum, ad quintum vel sextum mensem usque, cognosci queat,
constitui mecum istas supplere icones.

Elegans profecto et utilis admodum speculatio , peliexit animum, ad sub-
tilius ex industria perlustrandam corporis nostri formam, et metamorphosin
successivam , ea aetate, qua abditumlatet in utero materno, et liominis ger-
men plantulae ad instar sibi non conscium vivit et viget, sanitate, quin ipsa
vita ejus pendente a vita et sanitate matris.

Eo jucundior autem mihi semper visa fuit ista pervestigatio, quo majori
studio, non
anatomicos modo, sed quoscunque fere physices et historiae natu-
ralis amatores ubique terrarum sollicitos videbam de colligendis et asservan-
dis embryonibus humanis. Apud viros privatos saepenumero ofPendi colle-
ctiones embryonum^ quae multitudine atque excellentia speciminum supera-
rent collectiones celebratissimas regias, vel alias publicas theatrorum anato-
micorum.

Verum enim vero quid de generis humani cognitione sollicitis dulcius,
aut philosophe dignius, quam in gemma quasi contemplari mirificam formam
perfectissimi corporis in orbe terrarum, aitissimasque, quantum fieri potest,
ejus indagare et repetere origines?

Quocirca satis mirari nequibam, quum non solum physiologiae imperitos,
sed ipsos etiam pictores et statuaries audirem, qui nescio quibus fabeUis
anilibus ducti, etiam integerrimi, et omnibus numeris absoluti embryonis
humani formam, non modo non arridentem, sed ne tolerabilem quidem judi-
cabant; immo parum aberat, quin earn ceu monstrosam, fastidio delicatissimo
abhorrèrent.

Hi quidem parum cauti, non id intuebantur, quod ordini naturae, sed
quod ipsorum opinioni conveniebat.

Quodsi enim solummodo embryones marcidos, vel alio modo corruptos,
vel revera monstrosos abhorruissent, ignoscendum; sed etiam perfectissimos,
quos ilia aetas fert, aspernabantur.

Liceat rem exemplo a plantis desumto illustrare. Rosae vel in calyce
adhuc latitantis, vel semiadapertae, longe alia a partium ratione pendens
est forma, quam dum calyce effracto et prorsus reflexo, folioxxim explicato-
rum ubertate et pulchr^tu-cline efflorescens longe lateqne splcndet. K\'ihilose-
cius t^emmam vel nodum rosae non despicimus, neque non alium inter illos

formosiorem adpellamus ac alium.

Rationi ergo consonum erit asseverare, aham corporis humani formam
pulchram et perfectam vocandam esse in embryonibus, aliam in foetibus,
aliam in infantibus, aliam in adolescentibus, aliam in viris, aliam in foemi-
nis, aham denique in senibus. Çuaevis , aetas sua gaudet formositate et
pulchritudine, ab ilia pulchritudine, quam in aetate antecedente vel in sequente
admiramur, valde diversa. Quocirca etiam inter embryones nonmilli, quam-
quam raro, occurrunt, qui revera formosi dicendi sunt. Cur enim ab ilia
tenella aetate omnis
omnino abesset partium concinnitas et pulchritudo? Certe
complures harum artium gnaros reperi, qui inter alios embryones, puellam,
Fig. XVI. delineatam, formosissimam judicarent.

Verissime caeterum contendebat CI. Günther, professor Duisburgensis,
in colloquio ante decennium mecum habito, plerosque embryones, abortu
elisos, inprimis perpusillos, deformes vel monstrosos inveniri. Quis enim
neo-are sustineat, eam ipsam deformitatem forsan unam e causis esse, cur em-
bryones moriantur, et cum ovulo ab utero separentur et excludantur, pari
modo ac fructus arborum deformes, vel vermibus arrosi, rarius ad maturi-
tatem perveniunt, sed ea ipsa deformitate ab ulteriori incrernento impediti
de ci dunt?

Eodem fere redeunt, quae Cl. Autenrieth §. annotat: „Mirari
licet inter 19 foetus, quorum partes distinguendae erant, tres nos invenisse
monstrosos, Wrisbergium inter quinque duos descripsisse, et Ruyschium
inter 12, qui extremitates jam firmatas habuerunt, iterum duos exhibuisse,
ut in tribus his fortuitis collectionibus monstrosorum foetuum numerus ad
naturales se habeat ut 7: 29. Ingens numerus, qui (si addas, scatere omnes
rariorum circa anatomen observationum collectiones foetibus monstrosis,
mox a partu mortuis, et rarissima esse monstra adulta), verosimillimum red-
dit, naturam, ut servet genuinam hominis formam, brevissimo et hic uti
exstirpationis adjumento, et omnium configurationum, in quas humana
forma dilabi potest, unam tantum vere vitalem esse. "

Meis etiam observationibus consentit ejusdem Viri Cl. adnotatio, inter
embryones abortu elisos plures esse sexus feminini, quam masculini; de em-
bryonibus monstrosis enim eadem adnotaveram §. 19. in opere, quod de
monstris ex industria, additis tabulis et meditationibus, conscripsi. (Abbil-
dungen und Beschreibungen einiger Mifsgeburten. Mainz 1791. folio.)

Liceat brevibus exponere auxilia, quibus usus sum ad comparandum
numerum sufficientem embryonum, Principio non contemnenda specimina
congesseram in Germania, Belgio, Anglia, Scotia, Polonia; deinde CasseUis
in theatro anatomico non modo aliquo\'t specimina, liquore idoneo optime
servata inveni, sed etiam, dum ibi professoris medicinae munere fiingebar,
emerat meo suasu Fridericus secundus, Landgravius, totam collectionem
Kaltschmidii, professoris chirurgiae et artis obstetriciac quondam famigeratis-
simi (cujus catalogum dedi in Ealdingeri medicinischem Journal. i6. Stück.),
tam 111. Stein, professorum artis obstetriciae in Germania facile princeps,
egregia admodum specimina mihi dono dedcrat. Denique maximam multi-
tudinem Moguntiae obtinui, quam copiam viri clarissimi partim, libero
usu ad delineandum dato, partim muneribus adauxerunt.

In adornandis autem tabulis duabus, quas exhibeo, hoc modo progres-
sus sum :

Ex abundantia embryonum illa, quam exposui, optima quaeque speci-
mina, praeter, quae ipse pinxeram, variis pictoribus delineanda et pingenda
tradideram. Deinde selegi e numero illarum imaginum eas tantum, qua-
rum archetypi non modo ab omni monstrositate liberi reperiebantur, sed
qui etiam justa membrorum concinnitatej et, pro aetatis ratione, pulchritu-
dine excellebant, et inter tractandum nullum detrimentum passi erant.
Tum, selectas imagines in ordinem quendam naturalem redegi, et in duas
tabulas dispescui.

Ne autem tabula prima pluribus, quam opus erat, figuris abundaret,
ea specimina embryonum selegeram, quae aequo gradu quodammodo, vel
pari passu incrementi, ut ita dicam, a se invicem distabanty ita, ut ad
normam quandam disposita, prouti aetate, ita etiam magnitudine sese exci-
piant.

Paratas hasce tabulas contuli cum iconibus praestantissimis Trio e ni,
Albini, Wrisbergii, Hunteri, Denmanni, ut eo melius intelhgerem,
quae forsan corrigi, addi, vel omnino melixis exprimi possent.

Magnopere autem delectatus sum, dum in ilia comparatione animad-
vertebam, inprimis picturas
CL Koeck adeo praestare, ut veritate et arte
antecessorum opera non modo attingere, sed etiam superare videantur.

Denique tabulas tali modo absolutas aeri incidendas tradidi sculpto-
ribus in Germania nostra longe celeberrimis, Klauberis fratribus et Hüll-
manno.

Quum autem in G uil. Hunteri opere splendidissimo, compléta fere
et nitida embryonum series a quarto mense ad perfectam usque maturita-
tem picta inveniatur, duae tabulae meae ad instar supplementi istis tabu-
lis adponi poterunt, quippe revera ea supplent, quae reliqui fecit Vir ille
summus, fautor noster insignis. Hunterianis ergo tabulis junetae hae duae\'
eandem perfecte magnitudinem et chartae formam habentes, completam
sistunt seriem foetuum humanorum a primis originibus ad perfectam usque
maturitatem.

Multa profecto, repetita harum imaginum contemplatione, hand secus
fere ac ex ipsa
archetyporum contemplatione didici, neque dubito, alios phy-
siologos varia
adhuc detecturos in hac serie, quae in explicatione aut studio
neglexerim, aut
omnino non animadverterim.

Omnes embryones, diligenter servata in imagine eorum magnitudine na-
turali,
architectorum fere more, prouti Albinus et Camper docuere, de-
lineandos curavi, adeo ut non modo in universum corporis, capitis, trunci
artuumque longitudo et crassitudo, sed etiam singLÜamm partium, earum sal-

tim, quarumpositus ad id satis commodus Videbatur, circino mensurata, ex-
primeretur, et, quantum fieri posset, ad amussim respondeat magnitudini
archetyporum. Reliquae vero partes magnitudine eo breviores conspiciun-
tur, quo magis a visu remotae jacent.

Hacmethodo, ni fallor, comparationem incrementi vel augmenti succes-
sivi embryonum facillimam certissimamque reddidi.

Primo ergo obtutu illico judicium ferri potest de magnitudine vel exi-
guitate, de plenitudine vel tenuitate, de marcore vel obesitate, de torosiori

-ocr page 13-

vel graciliori habitu^ tum totius corporis? tum singularum partium,
diversa.

Quod situm membrorum singulorum embryonum attinet, talem plerum-
que reliqui, qualem in liomuneulis oblatis offendi, nec nisi in iliis cauta manu
paululum immutavi, quos recentes, nullo liquore praeter materno sanguine
madidos acceperam. Verabar enim, quod certe accidisset, ne distorsio arti-
culorum tenerrijnorum, tum morte tum spiritu vini generoso rigidiusculorum,
criretur, si ad lubitum in omnibus pari ratione membra disponere voluissem.

Melius enim m universum pictores, in delineandis corporibus demortuo-
rum , eum servant situm membrorum , quem inveniunt, quam ut immutando
distorsione falsas et horridas reddaiit imagines. Nam ut taeeam reliqua,
musculi, quorum solorum vi corporis forma mutatur., flaccidi, ob amissam
vim contractilem et vivam, quam irritabilitatem vocant, nec amplius coarctan-
tur, nec eam, quam in flexione vel extensione artuum hominis vivi videre
soles, induunt formam, sed multo diversam. Corrugantur et crispantur qui-
dem quodammodo fibrae muscnlares, dum arte articuli motum imitaris, sed
multum discr«pat ista corrugatio a crispitudine vel contractione viva. Si
Albinianas icônes excipio, vix ullas alias me videre memini , in quibus vel
anatomicus, vel pictor ad haec satis attendisse videatur.

Minime tamen servili et ridiculo prorsus modo rugas, vel sinuositates,
vel deformitates alias, partim casu,, partim a minus idoneo modo servandi, in
spiritu villi demum natas , expressiv Judicio enim opus est ad negligenda et
ömittenda^ quae non modo ad rem illustrandam non faciunt, sed etiam, res
nobiliores in imagine obfuscando, nocent. Dolendum profecto, plerosque arti-
fices in istis rebus exprimendis mirifice sibi placere, prouti in Bidloi et Trewi
figuris animadvertimus , sat veris quidem, sed ob rugarum aliarumque deformi-
tatum., non natura , sed inepta servandi methodo natarum, multitudinem,
nimium deturpatis«

Archetypos pingendos in universum ita posui, ut in omnibus, luminis
radii angulo 40 graduum fere illos attingerent.

Deinde archetypum pingendum ita collocavi , ut in illo maxima perspi-
cuitate adpareret forma capitis, et in capite forma concej^taculi cerebri,
frontis, nasi, genarum, oris, menti, ociilorum, auricularum. Summo in-
primis studio et maxima subtilitate faciem pingendaMi cura^^i, aêcu wt vere
mihi videar posse praedicare, simillimas et exactas hic exhiberi embryonum
effigies, Non minori cura sollicitus fui de forma thoracis, ventris et quan-
tum positura membrorum admittebat, de forma genitalium externorum et
artuiam,
adeo ut ex artubus vel superioribus vel inferioribus saltim alteruter,
aut sinister, aut dexter, vel totus, vel ex parte, plene appareret.

Situs ad ea omnia dilucide demonstranda aptissimus iste videbatur , quem
in omnibus figuris tabulae primae observamus.

Ilasce sedecim embryonum figuras ita juxta se invicem disposui, ut se-
cundum aetatem et incrementum, ordine quo dam naturali non modo, ut supra
dixi, se exciperent, sed etiam simul comparatioiiem omnium membrorum
facillimam admitterent.

Absque difficultate ergo cognoscitur, quae partes externae embryonum
citius, quae tardius in utero incrementa capiunt. Nonnullae enim partes
adeo laete crescunt in utero materno, ut longe ante maturitatem perfectio-
nem summam attingant, in his pyramis ossis temporum, continens ossicula
auditus et labyrinthum.

Secundae tabulae figura prima et secunda, utpote integrum ovum reprae-
sentans, situm foetus talem exhibet, qualis fnerat in utero stantis matris,
quae hoc ovum integerrimum enixa erat.

Ad tertiam vero figuram pingendam, embryonum ovo exemtum ita col-
locavi, ut quoad situm, cum reliquis embryonibus tabulae primae quodam-
modo conveniret, rationibus ad id adductus illis, quas modo narravi.

Sed haec hactenus de modo tabulas adornandi.

î^iguris singulis brevem subjunxi explicationem, ut non modo lectoruni
attentionem ad illud excitarem, cujus potissimum causa pictae fuerunt, sed
etiam ut ea adderem, quae e sola inspectione figurarum addisci
nequeunt.

Quoniam autem nonnisi difficillime de aetate embryonum judicatur,
optimos quoscunque auctores allegavi, ut eorum suffragio quasi et auctoritate
î^ea stabilirem asserta.

Dispiciamus pauhsper rationem, qua natura in exaedificauda forma
externa partium corporis embryonis procedit.

In universum primis diebus et hebdomadibus post ortum embryo
omnium laetissime crescit, postmodum ad nonum usque mensem minus laete.

Non autem aequo gradu, vel pari passu istud incrementum ad matu-
ritatem foetus usque procedit.

Secundo quippe mense parumper lentescere, tertio accelerari, initio
quarti paulum iterum lentescere, post medium quartum vero iterum accele-
rari ad sextum usque, a quo ad maturitatem vel noni finem usque iterum
lentescere videtur.

Similia fere annotaverat de principe viscere embryonis, jecore nimi-
rum,, HL Walte ri filius( in Ann. acad. de hepate §. 80 celere ac stupen-
dum jecoris incrementum in embryone non usque ad partum durare, sed
jam sub finem mensis quarti cessare.

Constat praeterea, prouti etiam in tabulis cernimus, diversas corporis
embryonis partes diverso modo incrementa capere, et alias aliis ocyus ma-
turescentes, citius ad quendam perfectionis gradum pervenire.

Quo junior embryo, eo majus Ovulum est, in quo continetur. Ovulum
ergo primis post ortum diebus, quale fig- I. et II. videmus, ratione embryo-
nis habita, omnium maximum, amplissimum, crassissimum, tenacissimum,
tempore maturitatis sive nono mense exacto omnium, minimum, angustissi-
mum, tenerrimum et summe fragile videtur.

Medio graviditatis tempore sive quinto fere mense, medium tenere vide-
tur ovum quoad amplitudinem, crassitudinem et tenacitatem
membranarum
suarum; prouti in tabula secunda cernimus.

Primo et secundo mense, embryo vermiculi in modum incurvns fig. I. et II.
sequente mense paulum extenditur fig. IV. et V. post increscentibus membris
convolutus eum in modum cernitur, quem fig. XVIIL XIX. et XX. videmus.

Caput nutans per omne tempus, quo in ovo continetur, ut in omnibus
quo que figuris cernimus.

Quo junior embryo, eo majus est volumen capitis ad truncum collati,
sive, quod eodem redit, truncus tunc temporis minimus apparet. Omnium
ergo maximum est caput illo tempore, quo jirimum illud conspicere vel di-
stinguere licet. In embryone primo caput truncum magnitudine multum
superat, in secundo magnitudine tantum aequat, in tertio truncus magnitu-
Jiiiciii capitis superat.

Absoluta jam tabula prima accepi embryonem figura prima non modo
minorem, sed etiam formosiorem, in quo capitis moles trunci molem ma-
nifestius superat-

Post mensem primum sensim minus laete caput crescit, adeo ut rationem
increment! trunci propius accedat, quemadmodum in embryone quinquemestri
(fig. XX.) caput ratione trunci non adeo grande videmus.

Facies eo minor ad cerebri conceptaculum est, quo junior embryo. Insignes
autem sibi partes sumunt in cranio primis mensibus partes illae, quae pyra-
mides vocantur ossium temporalium.

Collum capitis volumini quodammodo respondens amplum, breve, quin
primo et secundo mense adeo breve est, ut nullum fere videatur; ob nuta-
tionem capitis ante tertium mensem vix distinctum ajDparet.

Artus, respectu ad truncum habito, eo minores apparent, quo junior
embryo. Principio tuberculorum hemisphaericorum, nodulorum vel gemma-
rum plantarum ad instar e trunco pullulant, (fig. II.) tum secundo mense
paululum protruduntur et elongantur, (fig. III.) tum artus superiores in
brachium et manum, inferiores in crus et pedem disterminantur, (fig. IV.)
tum in manibus digiti, papillularum ad instar emergunt, brachiis et cu-
bitis simul magis efformatis; in artubus inferioribus eo tempore femora,
crura et pedes distinguuntur, in pedibus vero digiti desiderantur, (fig. V.)
qui absoluto mense secundo, pari modo papillularum ad instar pullulant,
manuum digitis inteiim paulum elongatis. (fig. VI.)

Quomodo secundo mense exacto artus ulterius effingantur, adeo mani-
feste in tabulis cernitur, ut fusiori explicatione non egeat. Satis enim appa-
ret, artuum superiorum volumen primo, secundo et tertio mense volumine
artuum inferiorum esse majus, quarto circiter mense fere aequale, (fig. XII.)
■quinto mense minus, (fig. XX.)

Tuber coccygeum, quod primo et secundo mense, ut videre est fig. II.
III. et IV., grandissimum ultra artus inferiores carinae in modum prominet,
artuum inferiorum prolongatione sensim tertio mense circiter evanescit.

Oculi, inter reliqua Organa sensuum, primi apparent, et quidem insigni

-ocr page 14-

magnitudine, fig. IIÎ. ÏV. quo junior embryo, eo fere majores et magis
prominentes. Facile autem distinguuntur circello nigerrimo, in embryonibus
perpusillis. Ante secundum mensem, palpebrae aut apertae sunt^ aut adeo
tenues, ut bulbus oculi pigmento suo nigro per illas pelluceat. Diceres^
palpebras apertas esse ad decimam feebdomadem fere usque., qua dauduntur.
Est mihi embryo, quem ob monstrpsitatem labii superioris hie non profero,
qui magnitudine medium inter figuram VIIL et IK tenet, cujus palpebrae
semiadapertae cernuntur. Certe post hebdomadem decimam, firmiter semper
palpebras clausas reperi, et rimam paulo breviorem, quam diametrum globi.

Iridis nigerrimae circulus in latere interno serius ? quam in externo per-
fici videtur, prouti .egregie observât Ci. Autenrieth.

Auricularum locum principio tenent poruli, fig. V. «t VL tunc in
utraqu€ auricula helicis pars media surgit, fig. VI. mpx etiam tragus, fig. VII.
quem antihelix sequitur, fig. IX. hunc antitragus fig. XII. et lobulus exci-^
piunt, fig. XIII., denique pars superior helicis prodit, fig» XIIIL tandem pars
suprema helicis fig. XV.; quo facto auriculae ita perficiuntur, ut concha et »
scapha in iilis simul quinto fere mense effingantur. Quamquam autem illö
tempore omnes auriculae partes adsunt, forma tamen earum adhuc multum
distat a forma partium auriculae adultae. Auriculae enim non modo embryo-
nis , sed etiam foetus maturi peculiari sua gaudent forma. Ista autem forma
non est forma auricularum adultarum perparvarum, vel in minorem tantum
magnitudinem redactarum, sed valde diversa, prouti optime in tabulis cernitur.

Nasi locum initio tenent duo foraminula, fig. V. paulatim hebdomade
circiter septima nasus simus pullulât, fig. VL VIL VIII. qui sensim magis
prominere incipit, adeo ut dorsum et alae ejus distinctae appareant, fig. IX.
X. XL XIL
XIIL donee omnes partes adipiscatur, quas in naso foetus per-
fect! invenimus. Peculiaris nasi forma melius figuris, quam verbis discitur.

Osculum embryonis primis mensibus fere maximum, quodammodo aper-
tum hiat fi^". IIL IV. V. VI. VII. labiis nondum dignoscendis, paulatim labia
disterminari ineipiunt fig. VIIL
et distincta apparent, fig. IX. Post tertium
fere mensem os embryonis firmiter ad sese invieem adductis labiis clausum
videtur. fig. XIIII. XV. XVI. XVII.

Genitalia embryonum utriusque sexus primis hebdomadihus vix dignos-
cenda, tertio jam ineunte mense satis grandia efflorescunt. Penis, quo junior
embryo, eo major magisque porrectus balano denudato videtur, fig. X. scro-
tum perexiguum, fig. XV.
XVI. ad usque nonum fere mensem vacuum,
mox laxum aqua turget, mox corrugatum obdurescit.

Virginal rimulae ad instar jamjam secundo mense nonnunquam dignos-
citur. Clitoris tertio mense grandis, instar fere menibri virilis porrecta ex-
stat, adeo ut embryo femininus a latere visus masculinus videri possit.
Sub quartum mensem fig. XII. XIII. clitoris decHnatur, quinto tamen mense

ineunte adhuc satis grandis eminet.

Funiculus umbihcaris, cum primum apparet , perbrevis at crassissimus
est, fig. IIL IV. adeo ut in perpusillis embryonibus trunci crassitudinem fere
aequare visus sit; sequente tempore magis in longitudinem quam in crassitu-
dinem crescit. Semper inaequahs, passim quasi nodosus apparet. Qualem
se habeat quinto mense, verissima imagine cernitur in figura vice^ima; et
quomodo convolutus jaceat, in figura décima octava et décima nona.

Nullibi autem annotatum me legere memini, maxima quamvis dignum
attentione, scihcet, plerumque in embryonibus tenerrimis, modo sint satis
perfecti et integri, et ad tale judicium ferendum idonei, sexus discrimina

praeter genitalia jamjam adparere.

Omnium maximam sexus differentiam, m thoracis Structura inveni. The-
rax enim masculini embryonis non modo longior, magis conoides, crassiori-
bus costis constructus est, sed inprimis respectu ad abdomen et pelvim habito,
multo magis prominet ac in feminis. Thorax feminini embryonis vero non
modo totus brevior, sed etiam supra vel ad quartam costam usque paulo am-
plior,
infra vero angustior, dolio similior, minus conoides, longius a pelvi
distat, ob interstitium ultimam costam inter et marginem ossium coxae ma-
jus , minus prominens, adeo ut corpore erecto vel supino, in sexu sequiori
symphysis ossium pubis, in sexu potiori thorax promineat.

Venter in embryonibus femininis altius non modo incipit, sed etiam tan-
tum prominere solet, ut sacci ad instar genitalia versus ampliatus videatur,
et si metaphorice loqui fas esset, pectus femininum compressum, ventrem
vero tumidulum
diceres«

Talem profeet© quodammodo jam ea aetate conspexi thoracis structu-
ram, qualem fuse descripseram in Dissertatione de thoracibus feminarum,
(von den Sehnürbrüsten. Berlin 1793. g.) et in Osteologia, qualem illam ex-
posuerat Ackermann (Dissertatione de discrimine s
exuum praeter genitalia.
Mogunt. 1788- 80\' qualem denique summa cura pingendam curaveram in
Tabula Sceleti feminini. (Francofurti ad Moenum 1798O

Adeo manifestum istud est discrimen^ ut qui semel ad id attenderit,
non modo illud non desideraturus sit in embryonibus bene comparatis, sed
etiam miraturus^ hucusque animadversum non fuisse.

Primo ergo obtutu embryones masculini figuris IX. X. XL XV. XVL ex-
hibiti, a femininis figuraram VL VIL VJIL XIL XIIL XIIII. XVÏL dignos-
cuntur,

Adeo lucuientum saepenumero istud -est discrimen , cit in ipsis perpusil-
lis embryonibus appareat , et vix inveniatur embryo tam exiguus, in quo
non quodammodo se prodat. Si .enim ullo unquam modo e genitahbus de
sexu certiores fieri, possumus, una ßt in thorace sexus discrimen animadver-
temus.

Adeo denique nonnunquam per stat istud discrimen, ut etiam in mutihs,
et putredine nonnihil corruptis embryonibus adhuc satis supersit, modo non
sint nimium passi inter tractandum, vel omnino monstrosi.

Quod discrimen quanti sit momenti, facile patebit respicienti ad pulmo-
num,
thorace contentorum , officia, per totam vitam summe necessaria, quae
illo hbro exposui, quem de visceribus (von den Eingeweiden. Frankfurt
1796.) conscripsi.

In pulmonum enim, pro sexus differentia, amplitudine vel magnitudine
diver sis ad corpus reliquum, rationem diversitatis functionum, a caeteris
omnibus fere partibus peragendarum, quaerendam esse, non est quod hie

demonstrem.

Egregie hisce assertis conveniunt, quae accuratissimus Autenrieth an-
notat, quum pag. 18- „in embryone feminino quinquaginta et oeto dierum,
quo
elegantiorem nullum vidit, truncum oblongo- ovatum, et ad inferiorem

partem quasi acuminatum" describit^

et §. 6. pag. 33. „in embryone vero masculo centum et decern dierum
truncus tumido sub hypogastric, pelvim jam angustissimam monstrabat,"

et pag. 41. ,,in embryone masculo centum et novemdecim dierum trun-
cus ad scrobiculum cordis maximam crassitiem monstrabat, vix capite hie

angustior. "

Aliam differentiam sexus in capitis fonm inveni. Embryonis enim mas-
culini caput, prouti in figuris IX. X, XI. XV. XVI. videmus, ratione
corporis reliqui habita, in universum amplius, at minus rotundatum
videtur feminino, occiput praeterea plerumque elatum, gibbum quasi pro-
minet, vertex capitis simul paululum complanatus, cervix autem nonnihil
sinuata. Embryonis vero feminini caput, prouti in figuris VI. VIII. XIL
XIII. cernimus, in universum minus amplum, magis rotundatum
verO
videtur, occiput praeterea plerumque vix elatum, vertex simul sphaericus,
cervix minus sinuata quam in masculinis. Hinc etiam puellis formosioribus

adultis cervix minus sinuata esse solet.

Nonnullam etiam sexus differentiam in artuhus inveni. In masculinis
enim embryonibus fig. IX. X. XV. XVL artus superiores paulo longiores sunt,
quam in
femininis, scapulae et robustiores et elatiores thoraci masculino sive
torosiori adaptatae, humeri quasi conoidei, antibrachia carnosiora, manus
et digiti mascuhni, id est, carpi latiores, digitorum apices minus acuminati,
obtusiores quasi. Artus inferiores, pelvi angustiori adaptati, suprema in
parte angusti, in femora graciKora abeunt, pedibus
plerumque insigniter
masculinis
finiuntur, sive malleoUs et calcaneis prorninentibus. Hallux reli-
quos digitos pedis magnitudine insigniter
superare solet.

In femininis vero embryonibus fig. XII. XIIL XIIIL XVII. artus supe-
riores paulo sunt breviores,
quam in masculinis, scapulae devexiores, thoraci
feminino angustiori adaptatae, humeri quasi
cylindrici, antibrachia gracihora,
carpi angustiores, digitorum apices magis acuminati. Artus inferiores pelvi
latiori adaptati, suprema in parte crassissimi, genua versus com m modum
extenuantur, in pèdibus malleoH et calcanei minus prominent, et hallux
reliquos pedis digitos minus magnitudine superare solet. An femora simul
sint magis arcuata, vix dijudicare Hcebat, ob situm embryonum çonvo-
lutum.

-ocr page 15-

Aliud novum sexns discrimen ill Spina äorsi înveni, scilicet in pueris pro-
cessus spinosi vertebrarum dorsalium inferiorum et lumbalium superiorum
medio in dorso eminens quoddam jugum quasi decurrens effingunt, eo ipso
loco, quo in puellis satis manifesta sinuositas cernitur. Luculentissimum
illud sexus discrimen, etiam in tenellis quibuscuiique embrjonibus obvium,
perpetuo animadverti, in tabulis autem exhibere, ob situm minus comm.0-
dum, nequiyi. Idem discrimen noaa. modo in foetu perfecto., sed etiam in in-
fantibus^ tum in pueris et puellis formosioribus observatur.

Attingam solummodo, ad liunc usque diem, exagitatam quaestionem,
. eaedemme omnibus hominibus conveniant corporis animique facultates, an e
contrario nativum quoddam discrimen detur istas inter facultates, e corpo-
rum structura diversa demonstrandum ? Quodsi circumspecta corporum
humanorum ingeniorumque infantilium comparatione^ minime vero pro sua
quisque utilitate,, dirimere voluissent banc controversiam philosoplii, jamdiu
•profecto litem composuissent.

Certe qui embryonum corpora sedulo lustravit, negare non sustineat,
tnativam inesse hominibus diversitatem, satis conspicuam .jam illis temporibus,
quo neque alimentorum varietas, neque educationis diversitas , nec consuetu-
dinis discrepantia, nee vestimentorum diiTereutia, nec morboxum dissimili-
;£udo ullum adhuc effectum in illis edidere.

Nam ut taceam, foetus viventes nasci photophobos, sive, eb oculorum
aiimis delicatam structuram, lucem, qua nos tantopere delectamur , ceu sum-
mum malum fugientes, alios nasci, ob aurium imperfectam structuram, ple-
^rorumque negotiorum vitae addiscendorum minime capaces, alios, ob orga-
norum vocis defectum, ad societatem hunianam non idoneos, alios, ob cordis
struct:uram vitiosam, tota vita miserrime anlielos, omni corporis et animi for-
;titudiïii impares, alios, ob membrorum deformitatem, ad artes quascunque
exercendas ineptos, alios denique nasci cerebro Garantes, eamque ob causam
.omnium .omnino facultatum animi expertes, quanta quaeso discrimina offen-
dimuQ inter embryones bene formatos, quos in tabulis exhibeo? Quantum,
verbi causa, discrimen in capitis ea parte est, quae conceptaculum cerebri sistit,
quoad formam, amplitudinem et lirmitatem? Quae facierum mira diversitas,
<iirca distantiam, magnitrndinem et formam
organomm sensuum externorum?
Quanta thoracum difiFeremtia, ad volumen et robur? Quanta artuum
discre-
pantia, ad torositatem et conciniiitatem?

Nonne embryo decimus sextus robur quoddam thoracis, embryo vero
decimus quintus infirmitatem quandam nativam prodit?

ïslonne jamjam ea aetate frons s erena puellae decimae septimae mansue-

tu<linem quandam nativam, frons rugosa puellae in figura vicesima delinea-
tae severitatem quandam manifestat ?

i ;

j;

EXPLICATIO
F I G U Pi A E PRIMAE.

Ovulum hocce abortivum, tertia vel quarta post ortum hebdomade
parum laboriose editum, minimum embryonem continens, recentissimum,
paucis post abortum horis integerrimum acceperam. Cui, quum pauculo
tantum sanguine madidum esset, vix abliitione in spiritu vini tcnuiori opus
fuit.

Ovulum constabat tomento et vesicula.

Tomentum, pro ratione magnitudinis ovuli, longissimis et confertissî-
nais construitur fibrilliilis- Non undiquaque tamen circum totam vesiculam
hae fibriilulae eadem longitudine et stipatione gaudebant, sed in tertia vei
quarta fere ovuli parte et breviores et rariores apparebant. Passim in fibril-
lulis noduli vel vesiculae perparvarum hydatidum instar cernuntur. Fibril-
lulas illas vel ipsa vasa, vel vasculosa esse, vix dubitaadum, minime autem
dicerem, omnia ista vasa umbilicaria esse, vel ad placentam pertinere ; primis
enim mensibus vix distinguere licet placentam a tomento reliquo, et funicu-
lus umbilicaris tantum locuai indicat, ubi post tertium vel quartum, mensem
placenta apparitura sit. Ea nimirum pars horum vasculorum, quae ad vasa
umbilicariapertinet, laetissime crescit, ramosior reddita magis coagmentatur
et quasi compingitur in placentam. Quocirca maxima pars hujus tomenti
vasculosi id efficit, quod membranam deciduam , vel caducam,, vel ovum cum
utero connectent em vocant.

Yesicula, e qua illae iibrillae prodeunt, ovata, diametro majore lineas
parisinas circiter quinque aequabat, pellucida, firmula, liquore limpidissimo
turgebat. Ex duplici xe-vera membrana, chorio scilicet et amnio., earn coii-
flari, sectio me docuit.

Subtiliter aperto in ovulo, quod in spiritu vini tenuiori natabat, con-
spexi embryonem perparvum solidiore et opaca massa jamjam constantem,
antequam ullam indurationem a spiritu pati poterat, brevissimo funiculo
umbilicari stricte adhaerentem ovulo. Longitudo corporis embiyonis vix
lineam parisinam superat. Microscojoio lustratus talis fere apparebat, qua-
lem figura linearis subjecta demonstrat., totum corpusculum nimirum incur-
vum; caput, aut monstrosum aut corruptum, magnitudine superat truncum,
quippe duos trientes circiter lineae aequat. In trunculö, quod quidem mi-
rum videri possit, in tanta exilitate artas superiores et inferiores , perpar-
vulorum tuherculorum instar , jam emicare inci23iunt. Pars inferior trunci
simillima est parti inferiori trunci embryonis secundi, quamquam multo sit
minor.

Absoluta hac tabula varios embcyones paulo minores accepi, quos
dum sollerter microscopio examinabam et inter se invicem compara-
bam, didici, \'embryonem humanum
bene formatum hujus fere aetatis et
magnitudinis, tali gaudere forma, qualem figura in fine apposita indicat.
Oppido autem raro contingit, ut supra jam monui, embryones abortives
primi mensis videre bene formatos.

Servo adhuc nitidissimum hocce ovulum cum embryone in liquore
idoneo^

Blumenbach Institutionum Physiologiae Tab. FV^. exhibet ovulum,
ad primum .graviditatis mensem referendum, ubi amnii vesicula vix pisum
majus magnitudine aequat, in quo autem embryonis non minimum adhuc
vestigium apparet.

Embryonis vero figuram, quae in tanta exiguitate membra haberet
satis
disiincta, nullibi adhuc offendi.

Th. Kerckring quidem in Anthropogoniae idinograpliia, récusa in
M an g et i Biblioth. anat. Tab. LX. fig.
I. embry^onem delineat, triplo fere
îiostro majorem, caj)ite a
trunco distincLO, asserens, ,,trium, ad summum
quatuor a conceptione dierum esse." Quod, quoniam omni verisimihtudine
est destitutum, justam Halle ri reprehensioiiem meruit in Bibliothecae ana-
tomicaeTom. 1. §. 518. et Blu m enb achii Institutionum Physiologiae 568«

Jluyschius autem Thesauro anat. sexto Tab. 2. ûg. i. et 2. pingit ac
describit embryones quatuor, quorum unum dicit habere magnitudinem
Seminis anisi, secundum pediculi aut seminis lactucae , tertium et quartum
grani hordei. In figuris autem nil omnino distincti cernitur. In tertio enim
«mbryonis rudimento caput et corpus quidem distinguit, sed nostro etiam
est multo major. Idem Adversar. anat. Decade secunda Tab. III. fig. 5.
pingit embryonem
cum rudimento funiculi umbilicaris, quem i2:fse rudem
modo et indigestam molem yocat, quanquam nostro longe major videatur.
Embryonum omnium minimum, quanquam nostro crassiorern, pingit in
Thesauri septimi Tab, II. fig.
4. asserens, „in capite unius ocuh rudimen-
tum videri posse," licet hocce caput vix quartam partem lineae parisinae
magnitudine exaequet, et pro corpore reliquo sit nimis exiguum.

M ad ai 1. c. fig. 5. 6. 7. embryonem duplo nostro majorem delineat, et
judicat, unius eum mensis esse.

Frid. Aug. Walter L c. 3. annotat, ,,hominem ab existentiae suae
„primordiis ad octavum fere usque diem, praeter massam gelatinosam nil
„esse,— ab octavo die usque ad decimum quartum vel octavum, figuram
,,hominis ahquaiito magis visui se atque distinctiorem subjicere."

Blumenbach Medicinische Eibhothek Vol. III. pag. 727. ovulum vidit
viginti trium dierum cerasi minoris magnitudine, in quo embryo seminis cu-
mini magnitudine, nostro ergo specimini simillimum.

Baillie denique 1. c. p. 87» asserit, embryonem vix ante finem quartae
hebdomadis apparere, et Doctorem Combe sibi monstrasse ovulum vicesimi
secundi diei post ortum, in quo foetus perpusillus appareat. Forsan hocce
idem est ovulum, cujus mentionem facit Blumenbach 1. c.

-ocr page 16-

EXPLICATIO
FIGURAE SECUNDAE.

Nitidissimum liocce Ovulum abortivum, sexta circiter hebdomade post
ortum editum, accepi recentissimum et integerrimum, liquore amnii limpi-
dissimo turgidulum, panculo sanguine obrutum.

Pars flocculenta, decidua vel connectens membrana dicta, pro ratione
magnitudinis ovuli breviores et rariores floccos ostendit , quam Ovulum pri-
mum, nullis nodulis interspersa.

Vesicula ovata, ejus fere magnitudinis, quae in figura cernitur, contine-
bat liquorem limpidissimum. Manifeste e duabus conflata erat membranis,

chorio videlicet et amnio. Amnios sive membrana interna tenuitate et pel-

luciditate suj^erat membranam arachnoiden cerebri, ubique vestiebat exter-
nam , cum qua tarnen parum firmiter cohaerebat. Chorion vero sive mem-
brana externa multo erat firmier, durior et densior. Superficies ejus interna
iaevissima et albicans leviter cum amnio cohaerebat? superficies externa in
partem flocculentam abiens minus albicans videbatur.

Embryo perpusillus, brevissimo et crasso funiculo umbilicari stricte ad-
haeret ovulo, ut fructus pediculo, totus adeo conglobatus,
vel arcus in mo-
dum incurvatus, ut tuber coccygeum caput fere attingat; microscopio visus
talis fere apparet, qualem figura linearis subjecta demonstrat. Capitis aut
monstrosi aut morbosi magnitudo corporis reliqui magnitùdinem fere aequat:
neque oris, neque oculorum ullum invenio rudimentum satis conspicuum,
licet non dubitem, in embryonibus bene comparatis illa jam ea aetate non
modo adesse, sed etiam luculenter demonstrari posse.

In trunco autem integerrimo non modo spinae dorsi delineatio, sed
etiam artuum rudimenta manifeste conspiciuntur. Et quidem. artus superiores
tuberculorum globosorum instar apparent, ampliores simul et magis prominentes
artubus inferioribus. Artus inferiores pari modo tuberculorum vel papillula-
rum instar pullulaverunt, et tuberculo coccygeo a se invicem disterminantur.
Tuberculum autem istud coccygeum arcuatum carinae in modum surgit, et
altius porrigitur, quam illa ipsa tubercula artus inferiores repraesentantia.

E medio corpore nascitur tenuiösiuio illo ^«ssicula, quam umbilicarem

appellant, sita inter amnion et chorion.

Iis, quae de Kac veslcAila lanibilicari coujeci in nota pag. 670. ad Hal-
leri Grundrifs der Physiologie. Berlin 1788-, et quae docte proposuit Danz
in der Zerghederungskunde des neugebohrnen Kindes g. 13., addi potest,
Denmannio adhuc aenig;maticam videri hanc vesiculam, eamque a Cl.
Autenrieth
observatam fuisse in embryone quadraginta unius diei.

Th. Kerkring in Antbropogoniae ichnographia, récusa apud Mang et
Eibl. anat. Vol. IL Tab. LX. fig. 3. pingit embryonem, quem dicit quatuor-
decim dierum esse, ejusque membra certa aliqua conformatione apparere;
sed suspecta esse ejus asserta, jam supra monuimus.

Eidloo récusa in Theatro Mangeti Tabula 69. fig. 3. embryonem viginti
quinque circiter dierum delineat, qui, quanquam nostro multo minor, magis
tamen formatus videtur; ipse etiam
aQCtor asserit, „omnium membrorum,
ac plurium etiam ossium rudimenta apparere." Quod quidem nimium videtur.

Ruysch Adv. anat. Decade secunda Tab. III. fig. 5. embryonem nostro
paulo minorem, cum funiculo, ipso embryone crassiori, Obs. anat. chirurg.
XIV. fig. 15. autem paulo majorem embryonem delineat.

Ph. A. Boehmer Institut, osteolog. Tab. I. fig. 7. et 8- embryonem
delineat, qui, quamquam nostri magnitudinem non excedit, tamen nimis a
corpore distinctos artus, quin immo placentam jam ostendit, et, licet plus
quam sexies embryonem meum primum magnitudine superet, tamen asse-
rit, „vix octo dies crescendo implevisse conceptum embryonem.^J

Idem Eoehmer Observationum anat. rarior. fasciculo secundo embryo-
nem paris cum nostro magnitudinis tuba uteri contentum exhibet, in quo
nulla pars distincta, quem judicat, „alterum tertiumve dierum septenarium
vix attigisse."

GuiL Hunter 1. c. Tab. ult. fig. I. et 2. embryonem delineat, quem
dicit ,,quinque hebdomadum esse, caput ejus trunco. longius, brachia et
crura nonnisi pîerpaululum emicuisse, fune umbilicari nondum orto." Nostro
hic major videtur, forsan tantum radios lucis refringente vi liquoris amnii.
Hanc figuram bene] recudit S cas si Le.

EXPLICATIO
FIGURAE TE Pi TIA E.

Taiem exhibeo embryonem, qualem accepi, diutius in spiritu vini ser-
vatum, Quum enim manifesto inter embryonem secundum et quartum,
magnitudinis et incrementi ratione, collocandus sit, non omittendum putavi.

Aetate, ni fallor, sextam hebdomadem explevit.

Totus embryo vermiculi in modum incurvatus, multo minus tamen
quam antecedens secundus, paululum spiritu vini induruisse, eamque ob
causam membra distinctiora monstrare videtur.

Truncus adeo jam increvit, ut a capitis mole non amplius superetur.

Spina dorsi distincta est.

Oculi manifesti sunt, oris apertura luculenta, nasi nullum rudimentum.

Artus superiores et inferiores longiores et crassiores , quam in embryone
antecedente, sunt.

An thorax plenior, quam in duobus sequentibus, forsan sexum mascu-
lum pro dit?

Funiculus umbilicaris crassus longitudine jam increvit.

Magnitudine convenit cum embryonibus, quos delinearunt

Trioen Tab. V. fig. 3., in qua tamen nulla pars distincta est,

Albinus in Annot. acad. Tab. V. fig. 5.

Elumenbach in Specimine Physiol, compar. fig. i., qui sui aetatem
certe non ultra quintam hebdomadem ascender« asserit.

Dennîann Tabula sexta. 1783-

EXPLICATIO
FIGURAE QUARTAE.

Embryo septem fere hebdomadum, ovulo suo innatans, a quo pendet
ope funiculi umbilicaris.

Ovulum magnitudinis ratione secundum Ovulum non superat, multo
autem minus sequexiti, pauculo sanguine circuxnfusum erat.

Flocculi membranae decldnae vel connectentis et pauciores et breviores
sunt, quam in bvulo secundo.

Vcsicula paulo crassioribus construitur membranis.

Embryo immersus liquori amiiii, incurvus, major est antecedente. Caput
ovatum a trimco magnitudine superatur; in utroque oculo irides nigredine
distinguuntur, oris apertura insigniter hiat, nasi locum poruli indicant, in
artubus superioribus quodammodo brachium et antibrachium distinguere
licet, inter artus inferiores, qui superioribus minores apf>arent, tuber coc-
cygeum prominet, funiculus umbilicaris longior, minus tamen crassus est,
processus infundibidi fo r mi s amnii circum funiculum sat manifestus.

Sexum cum quadam certitudine distinguere non potui.

Convenit hicem.bryo, ad magnitudinem et habitum, cum Piuyschiano
in Thes. anat. decimi Tab. III. fig.
I., et Thes. sexti Tab. II. fig. 5. paulo
minori, et Tab. III. fig. 2. -paulo majori, et cum Albiniano Annot. acad.

Tab. V, fig. 4-

EXPLICATIO
FIGUFiAE QUINTAE

Embryo, qui septimam hebdomadem aetate explevit, ovulo continetur,
majori forsan,
quam solito ordine naturae.

Aperte cernitur et magnitudine et formatione superare antecedentem
embryonem.

Membranarum ovuli crassitudo aucta, flocculi membranae deciduae vel
connectentis simillimi illorum sunt, qui in secundo ovulo conspiciuntur.

Corpus embryonis arcuatum, dimidium fere circulum aequat. Caput
cernuum increvit, minus tamen quam tri
nie us ; ea pars capitis maxima est,
quae conceptaculum cerebri efficit. Ocelli distinct!
sunt, osculum hi ans,
nasi locum tenent foraminula, auricularum vero poruli perexigai vix sine
microscopio conspiciendi.

Spina dorsi et lata est et crassa.

-ocr page 17-

Pectus planiuscuîunî-

Abdomen turgidulum umbilicum versus eminens, abit in funiculum
iimbilicarem, antecedentis embryonis funiculo longiorem, et minus erassum.

In artubus superioribus, quamquam brevibus et crassis, facile distin-
guuntur humeri, antibrachia, manus, quin in manibus ipsi digiti. Hi di-
giti papillarum teretium instar a se invicem distant.

In artubus inferioribus, jam adeo prolongatis, ut ultra tuber coccy-
geum porrigantur, femora, crura et pedes quodammodo distingui possunt,
in pedibus autem adhuc digitorum nullum rudimentum emicat.

Inter funiculum umbilicarem et tuber coccygeum duo foraminula satis
distincte video, Num inde concludere liceat, sexus feminini esse hunc
^embryonem?

Wrisberg embryonem masculum, paulo majorem summa arte fig. r.
2. 3. pictum, decern septimanarum esse asserit.

EXPLICATIO
FIGURAE OCTAVAE.

Embryo femininus, decern circiter hebdomadum. Nitidissimum pro-
fecto corporis feminini tenerrimi
S]3ecimen, omnes sexus characteres, quos
fusius supra exposui, gerit. Inprimis apta ejus est fi-gura ad comparatio-
nem cum foetu masculino sequente instituendam. Oculis palpebrae prae-
tensae hue usque non videntur. Osculum fere clausum, nasus cum alis
eminere incipit. Helix et tragus auriculae prodeunt. Manuum et pedum
forma apprime muliebris videtur.

Albinus nostri simillimum embryonem delineat Annot. acad. Tab. V,

fig. I., et

Denmann Tab. quinta. Idem auctor ovulum Septem hebdomadum,
quod utero adhaeretj pingit
Tab. duodecima.

EXPLICATIO
FIGURAE SEXTAE.

Embryo femininus, octavae circiter hebdomadis, antecedentem hisce
fere super at: nasus et helix auriculae jam emicare ineipiunt, reliqua autem
parte faciei exigua. Thorax planiusculus est. Artus ultra truncum porri-
guntur. In artubus superioribus^ non modo brachium, antibrachium, ma-
nus et digiti, sed inter digitos pollices quoque distinguuntur. In artubus
inferioribus, praeter femora, crura et pedes, jam digitos distinguere licet.
Arcus sive tuber coccygeum adhuc exstat. Funiculus umbilicaris et lon-
gior est et graciiior.

Ruyscia Thesauri anat. sexti Tab. III. fig. 3. embryonem rïelineaf:
magnitudinis et incrementi ratione cum nostro convenientem.

Albinus Annot. acad. Tab. I- fig. IZ. nitidissime embijonem exhibet
cum nostro convenientem? forsan eundem, quem Neufville in Disserta-
tione de allantoide dicit septem circiter
septimanarum fuisse.

Gregorini 1. c. embrjonem exhibet nostro non majorem, quem de-
cern circiter hebdomadarum aestimat.

Hunter 1. c. Tab. penultima duos embryones nostro simillimos, fig. 2.
et fig. 5. et 6. delineat, quos asserit nonae circiter hebdomadis esse. Alte-
rum horum embryonum optime
recudit J. C. A. Mayer in libro: Anato-
mische Kupfertafeln. Drittes Heft. Tab» IX.

EXPLICATIO
FIGURAE SEPTIMA E.

Embry o femininus, novem ciirciter hebdomadum, diutius spiritu vini
servatum accepi, unde etiam occipitis forma immutata videtur. Quum hujus
aetatis meliorem embryonem non haberem, eam formam potius relinquen-
damputavi, quam fingendo corrigere. Oculos, nasum et helices auricularum
distinctiores monstrat. Pectus complanatum est. Artus superiores et infe-
riores magis ultra truncum prominere ineipiunt, quam in antecedente. Tuber
coccygeum evanescit.

Jam aperte hominis nobilissimam formam prodit, adeo, ut nemini simi-
lem embryonem accipienti dubium ullum superesse possit, revera esse
humanum.

mensis

Bidloo in Theatro Mangeti Tab. 69. fig. 4. embryonem pari fere
magnitudine quadraginta dierum esse dicit.

Ruysch Thesauri anat. sexti Tab. HI. fig. 4. similem pingit.

Madai 1. c. fig. 2. 3. et 4. trimestrem judicat embryonem, nostro hand
»lajorem; ipse tamen
14. dicit, homuncionem unius mensis referre videri.

Albinus 1. c. Tab. V. fig, 3. similem egregie pingit.

Heuerraann 1. c. Tab. IV. fig. 5. similem unius et dimidii
judicat.

Ruysch in Thesauro anat. decimo Tab. I. fig. 3. embryonem delineat,
qui circa incrementi gradum cum nostro embryone quodammodo convenit.

Burdach 1. c. Tab. II. fig. 2. trium mensium embryonem e museo
Walteri delineat, nostro similem.

Camper delineat gemellos coalitos simillimos nostro embryoni.

Autenrieth embryonem Septuaginta dierum §.6. optime describit, qui
per omnes fere partes perfectissime cum nostro congruere videtur.

E X P L I C A T I O
FIGURAE NONAE.

Embryo masculinus, qui undecimam hebdomadem aetate explevisse vi-
detur. Nitidissimum profecto corporis masculini tenerrimae aetatis speci-
men, omnes quippe characteres masculinos gerens, quos supra exposui. In
auricula praeter helicem et tragum, antitragum quoque et anthelicem distin-
guimus.
Frons prominula, oculi palpebris clausi sunt. In naso et dorsum,
et alae, et septum cernuntur. Labia oris a reliqua cute faciei disterminari
ineipiunt«

Wrisbergii embryo masculinus, trium circiter mensium, Fig. IV. de-
lineatus, convenit cum nostro. Magis tamen nostro convenit trimestris ille,
quem

Denmann Tab. septima elegantissime pinxit.

EXPLICATIO

FIGURAE ÜECIMAE.

Embryo masculinus duodecim forsan hebdomadum. Non dubito, harum
rerum peritos felicem diligentiam et summam subtilitatem admiraturos, qua
pictor et sculptor hanc figuram prae caeteris perfecerunt. Quamquam autem
hie embryo tenuis, nihilosecius tamen valens videtur. In capite cernis, prae-
ter ossium frontalium, parietalium et temporalium ambitum , etiam oculo-
rum globos, ultra rimam palpebrarum ad utrumque latus prominentes, et
palpebras firmiter clausas. Nasus feene formatus est. Labia oris distincta,
quin ipsa sinuositas in labio superiori, quam philtrum vocant, apparet. Au-
riculae , quamquam planiusculae, omnes tamen fere partes distinctas osten-
dunt. Collum minifeste a capite et scapulis disterminatur.

In thorace peramplo, insigniter masculino, costae fere singulae valentes
distinguuntur. Arcus coccygei vix vestigium superest. Penis prominens,
scrotum exiguum, vacuum, ab ano distans deprehenditur.

Scapularum ambitus et forma manifesta existunt.

Artus superiores claviculis valentibus thoraci junguntur.

In brachio et musculus deltoides et bicej)s sunt turgiduli, ob sublatum
antibrachium; pari modo musculus anconeus et condylus externus ossis brachii
eminent. In manu et carpus, et ossium metacarpi pars prior, et digitorum
articuli, quin immo ipsi unguiculi express! apparent. Digiti manus sinistrae
inprimis eam produnt formam, quae embryonibus parum obesis priva
esse solet.

In parte inferiore trunci eminent ossa coxae, in femore praeter trochante-
rem majorem et condylos, etiam e musculis glutaeus major, vastus, exter-
nus biceps et semitendinosus cum semimembranoso.

-ocr page 18-

In erure patella, et tibia cum malleolis. In pedibus priva huiç aetati
forma plantae et digitorum, in quibus jamjam unguiculorum rudimenta.

EXPLICATIO
FIOURAE UNDECIMA E.

Embryo masculinus, qui forsan ttes menses excessisse videri possit.
Possideo similem paulo minorem femininum embryonem, in quo clito-
ris pari fere modo ejecta, ac in tali embryone masculino penis porrigitur.

Bidloo in récusa apud Man get Theatri anat. Tab. 69. fig. similli-
mum magnitudine embryonem trium mensium esse asserit.

EXPLICATIO
FIGURAE DUODECIMAK

Embryo femininus, qui quartum fere mensem attigit. Frons prominula.
Oculi, nasus, osculum et auriculae incrementa insignia ceperunt. Thorax
femininus, humeri devexiores. Clitoris deorsum inclinata praeputio cincta
est. Virginal distinctum ab orificio ani. Artus superiores pari fere longitu-
dine sunt cum inferioribus.

EXPLICATIO
FIGURAE DECIMAE TER TIA E.

Eimbryo femininus, medio quarto mense, antecedente pravectior et
plenior,

Eadem fere gaudet magnitudine, qua monstrosus embryo Wrisbergii
L c. Fig. V. quadrimestria.

EXPLICATIO
FIGURAE DECIMAL QUARTAE.

Embryo femininus, qui aetate in quartum mensem transiisse videtur, an-
tecedente multo provectior.

Ph. Ad. Boehmer Obs. anat. rar. Tab. IIL foetum paulo minorem de-
lineat, quem tres menses supergressum, fere quadrimestrem judicat.

G. W- Stein in egregia Dissertatione: Kurze Beschreibung eines Baro-
macrometers und Cephalometers Cassel 1775. embryonem hujus magnitudine

trimestrem judicat.

G. Hunt eri in Tabula tricesima secunda delineatus foetus tertio mense

prorsus exacto, ejusdem magnitudinis videtur.

EXPLICATIO

figurae DECIMAE QUINTA E.

Embryo masculinus, qui forsan paululum spiritu vini induruit. Ae-
tate quadrimestris videtur.

EXPLICATIO

figurae DECIMAE SEXTAE.

Embryo masculinus quadrimestris. Egregium admodum corporis mas-
culini hujus aetatis exemplar, ipso quodammodo vultu sexum prodens, in-
primis thorax insigniter masculinus est. Auricula talis, qualem in ipso in-
veni. Penis crassiusculus, scrotum vacuum.

G. Hunter in Tabula tricesima prima, embryonem quarti mensis decur-
rentis delineat, qui magnitudine cum nostro convenit.

EXPLICATIO
FIGURAE DECIMAE S.EPTIMAE.

Embryo femininus, qui quartum mensem cum dimidio aetate explevit.

Ferbelle corporis feminini egregium exemplar embryonum agmen in hac
tabula claudit. Cutis justa pinguedinis quantitate gaudet. Embryonem, qui
vultus gratissimi venustate, trunci plenioris formositate, membrorum exi-
miorum concinnitate magis sese commendaret, hue usque me videre non
xnemini.

Capitis paulum ovati admodum regularis est forma, feons explicata,
rotundata. Oculi grandes insigniter a se invicem distant. Palpebrae jam
pullulavere. Nasus directe a fronte descendens vix simus dicendus est. Os-
culum semiadapertum, labellis delicatissimis cinctum. Mentum teretiuscu-
lum. Auricula formosior, quam in reliquis embryonibus.

Collum lepidissimo capiti formositate respondefc.

Thorax insigniter femininus.

Humeri devexi sunt, brachium rotundatum, manus et digiti muliebres.
Artus inferiores superant magnitudine superiores, femora magis ac in mas-
culiriis arcuata videntur«

EXPLICATIO
FIGURAE DECIMAE OCTAVAE.

TABULAE SECUNDA E.

Ovum humanum foecundum^ quinquemestre, violentia summa elisum
a miseranda matre, cujus abdomen mari tus, miles Borussicus, crudelissime
jredibus calcaverat.

Integerrimum ovum, liquore amnii turgidum, paulo post commis-
sum scelus accepi, ejusdem perfecte figurae et magnitudinis, qualem figura
exhibet.

Adeo perfectum adeoque illaesum ovum videng, quam profecto nulla
unquam arte ex utero feminarum gravidarum, quas secui, deglubere potue-
ram, illico liquore idoneo servandum et delineandum curavi, ad ea sup-
plenda, quae adhuc magnopere desiderari jamdiu cognoveram. Sana enim
mater sanum etiam foetum, ut figura vicesima demonstrat, gerebat, qui,
nisi vi expulsus fuisset, maturitatem facile attigisset.

Eum autem situm embryonis dilineandi seligendum judicavi, in quo
ejus pleraeque partes, loco earum non mutato, per membranas ovi pellu-
centes appaierent. Cernitur exgo illud superficiel ovi dimidium^ quod ad
latus anterius et sinistrum pertinebat, dum in
utero matris continebatur.

Quo facto liquet, foetum in utero non praecipitem dari, sed omni tem-
pore solita naturae lege infimum locum occupare. Liquet etiam ex hac figura,
foetus faciem plerumque sursum , sinistram et posteriorem partem pelvis ver-
sus , spectare.

Secundas illaesas cum foetu, non modo primis temporibus, sed etiam
quinto mense
ovum huînanim, a similitudine non inepte dici patet; ovum
enim hoc ovatam revera gerit formam, adeo ut diameter perpendicularis,
a superioribus tendens inferiora versus, longitudine superet diametrum
horizontalem.

Cernimus jîraeterea in isto ovo formam cavi uteri gravidi, cui adhaere-
bat; scilicet pars superior ovi, fundo uteri adaptata quae fuerat, latior:
quae medio utero adaptata, latissima : quae cervici adaptata, angustissima
apparebat.

Ovum istud autem, dum accipiebam, \'turgebat liquore amnii rubello,
digito facile cedentibus membranis, adeo ut citra difFicultatem nec de loco
demoventi membra embryonis, passim membranas ovi attingentia, exami-
nare et discernere liceret. Justam, ni fallor, quantitatem liquoris istius con-
tinebat hocce
ovum; pro ratione ergo foetus, multo minor ejus quantitas,
quam primis mensibus, existebat, sulficiens tamen ad aequaliter ubique ex-
pandendas et in ovatam formam redigendas secundas.

Ovum liquori spirituoso idoneo innatans subtilius inspiciendo, ubique
superficiem ejus plus minus flocculis subtilibus et raris hirtum
reperi tali-
bus, quales in spatio pedem dextrum inter et caput in figura exprimendos

curavi,

Flocculi isti tamen multo copiosiores non modo, sed etiam longiores,
magis coagmentati
et stipatissimi cernuntur in sinistra et superior! parte,
quam placenta occupât, ut manifeste
e figura proxima apparet.

Secundae hac parte, ob placentam, adeo sunt crassae, ut examen mem-
brorum embryonis discus placentae impedirct; a peripheria disci placentae

-ocr page 19-

autem membranae ovi sensim ita extenuantur, ut in medio ovo multo tene-
riores, pro ratione magnitudinis embryonis, reperiantur, quam secundo
Tel tertio mense.

Atque haec omnia perpétua naturae lege ita se habere cognovi, dum
paulo post,
quam hocce ovum examinaram, quinquemestre ovum simillimum
paris integritatis et magnitudinis accepi.

EXPLICATIO
FIGURAE DECIMAE NONAE.

TABULAE SECUNDAE.

Egregie admodum et simplicissimo modo haec figura demonstrat lamel-
latam, vel tribus presse sibi incubahtibus membranis conflatam vesicam,
quam ovum appellamus, ejusque nexum cum placenta.

Ex industria autem ita ovum secai, ut duabus divisis exterioribus mem-
branis tertia intima intégra servaretur.

Prima sive externa tunica, quam chorion fimgosumj filamentosum, to-
mentosum, spongiosum, reticulatum, falsum, membranam villosam Ruy-
schii, placento-vascularem, caducam vel deciduam Hunteri, corticem ad to-
tum ovi ambitum Bianchi, involucrum membranaceum Albini, membranam
connectentem ovum Denmanni vocant, ita abit in placentam, vel, si mavis,
ita continuatur a placenta super ovum, ut aequo jure aut placenta pars cras-
sis sima hujus chorii, aut chorion pars extenuata placentae dici queat. Pla-
centae enim discum in peripheria vides subito ita extenuari, ut inde oriatur
chorion fungosum, cujus superficies externa cum superficie interna uteri,
superficies interna vero cum chorio proprie sic dicto cohaerét. Nullibi enim
peripheria placentae segregata aut separata ab illa est membrana, quam
chorium fungosum vocant, sed altera in alteram sine limitibus distinctis con-
tinuatur. Extenuatur vero haec membrana connectens eum fere in
modum,
ut quo magis a placenta recedit, eo subtilior reddatur, et loco placentae e
diametro opposito tenuissima fere appareat.

Mensibus primis autem longe aliter se res habebat. Membrana connec-
tens enim circum omne ovum tomenti speciem habebat, locum placentae
futurae non nisi funiculi umbilicaris insertione indigitans.

Haecce ergo membrana connectens, primis diebus omnium crassissima
sub maturitatem foetus sensim ita extenuatur, ut vix crassitiem amnii non-
nullis locis retineat illo tempore, quo foetus in lucem editur. Quocirca
etiam non inepte caducae vel deciduae tunicae nomen accepit. Subtilissi-
mam hanc membranam connectentem coram video in utero gravido octavi
mensis.

Nominum autem multitude et varietas hujus tunicae jamjam indicant,
variam admodum eam apparaisse variis auctoribus. Quod quidem ex illis,
quae attuli, facile est explicatu. Quum enim variis graviditatis temporibus
natura et habitus hujus tunicae variet, iis auctoribus qui primis mensibus
eam contemplabantur, longe alia videretur necesse fuit atque illis, qui medio
vel ultimo graviditatis mense illam examinaverant et descripserant.

Secunda vel media tunica, chorw?i proprie sie dictum, firmissimam mem-
branam ovi construens, cum chorio fungoso, leviter, levissime cum amnio
cohaeret. Obducit internam placentae superfi.ciem, cui firmiter adhaeret
eamque reddit laevissimam, circum funiculum umbilicarem ita coalita cum
amnio, ut ulterius ab eo separari nequeat.

Tertia vel intima tunica, a?nni0S dicta, integerrima hic foetum obve-
lat, et circum funiculum umbilicarem in se ipsam quasi revolvitur, vix
membrana arachnoide cerebri crassior. At primis temporibus haec mem-
brana omnium est tenuissima, adeo, ut praeter omentum vix ulla tenuior
in toto corpore humano inveniatur. Sectis duabus exterioribus membranis,

inprimis secto chorio firmiori, haec membrana paululum collapsa et ru-
gosa cernitur.

In disco placentae sanguifera vasa sanguine admodam turgida conspi-
ciebantur, inter quae facile arterias a venis distinguere licet. Arteriae enim
angustiores magis serpentarios flexus amant, et lienolis transversis insigniun-
tur: venae autem ampliores minus tortuosae lineolis longitudinalibus sunt
distinctae. Crassitudo placentae vera e margine ejus dijudicari ji^test
Placenta enim sexto, octavo et nono mense ulterius ambitu, crassitudine
et firmitate eum in modum adaugetur et quasi compingitur ; membranae
vero nectentis crassitudo et firmitas imminuitur et quasi solvitur, ut evi-
dentius ambae a se invicem distent.

Quocirca ovum, quod exhibeo, prouti aetate, ita etiam membranae
nectentis ratione, ad placentam medium tenet quodammodo inter structu-
ras, quae primo et quae ultimo mense, solito ordine naturae, deprehendi
soient. Placentam et chorion enim neque adeo confusa, quam primo mense,
neque adeo a sese invicem disterminata, quam ultimo mense, nuper offendi
in femina octavo graviditatis mense emortua.

Novam hanc delineationem et explicationem tunicarum ovi ab omni-
bus, quibus opportunitas erit naturam consulendi, confirmatum iri, certo
persuasum habeo.

EXPLICATIO
FIGURAE VICESIMAE.

TABULAE SECUNDAE.

Foetus, qui in Fig. XVIII. et XIX. per membranas ovi pellucebat,
secto amnio exemtus, membris autem in situ naturali relictis, funiculo
umbilicari parumper explicato, placenta ita posita, ut omnis ejus superfi-
cies interna visum incurrat. Consilio autem ita p\'osui embryonem, ut non
modo figuris XVIII. et XIX. respondeat, sed etiam cum omnibus reliquis
figuris tabulae primae facillimam comparationem admittat.

Situs hujus foetus exacte convenit cum situ, qualem Smellie, Cam-
per, G.
Hunter et Denmann optime delinearunt, et Harvaeus egregie
admodum jam descripserat.

Foetus hicce femininus vultum longe diversum gerit a vultu puellae
XVII. Calvaria crinibus obsita est brevibus et raris, quorum ductum, lon>
gitudinem et situm diligenter expressit pictor. Frons rugosa. Palpebral
distinctae. Ocelli et osculum firmiter clausa sunt. Auriculae ovatae omnes
partes quidem satis luculentas ostendunt, nihilosecius propriam huic aetati
formam, a forma auricularum adulti diversam. Artus inferiores tantopere
increverunt, ut superiores volumine superent.

Funiculus umbihcaris summa fide pictus, inaequalis, passim, ut plerum-
que solet, distortus quasi et nodosus, non centro placentae, sed magis ad
latus ejus insertus, ubi ad placentam pervenit, amnium et chorion ita transit,
ut hae membranae in massam ejus gelatinosam veluti degenerare videantur.
Adumbratum etiam cernis modum, quo arteriae umbilicares placentae in
minores ramos dirimuntur, venaeque in unum truncum confluunt.

Placenta ovata ostendit vasa collapsa et sanguine fere vacua, obducta in
superiore parte amnio, quod circa funiculum umbilicarem reflexum est.
Reliqua pars placentae obducta est chorio., quod in margine reflexum cernis,
ut appareat, substantiam placentae, spongiae similem, non nisi e vasculis
construi. Particulam placentae, eadem de causa,
in subtilissima vasa leni
maceratione solutam et diremtam exhibui.

Stein foetum quinquemestrem judicat, nostro perfecte convenientem.

G. Hu nter in Tabula vicesima quinta foetum delineat masculinum,
quem dicit quinti mensis esse, et qui nostro paulo minor videtur. In Ta-
bula ejus vicesima sexta delineatur foetus quinti mensis, nostro minor; pari
modo et in Tabulis vicesima septima et octava delineatus foetus quinti mem-
sis ineuntis nostro minor.

Tolberg L c. Fig. II. delineat foetum sexti mensis, qui nostro, ut vi-
detur, non minor est.

-ocr page 20-

EXPLICATIO
FIGURARUM TITULO SÜBJUNCTARUM.

Nitidissimum hocce ovum in duplici icone titulo libri subjunxi, ut non-
nulla in Tabula prima illustrarentur, et varia prioribus non inepte boe loco
inserenda adderentur,

Acceperam istud ovum recentissimum et integerrimum liquore amnii
turgidulum, perfecte magnitudine et forma tale, quale figura prima exhi-
bet. Postquam liquori illud idoneo indideram, multo distinctius quam
in ullo alio specimine, eernebatur structura arborea floccorum membranae
deciduae, adeo ut evidentius et subtilius a trunculis ramos, a ramusculis
surculos discernere liceret.

Insignis autem ovi pars triangularis (fig. 2. a. b. £) laevis erat, obducta
membrana reflexa
Cg) pilei in modum. Habitum hujus partis triangularis
in medio sectae talem offendi, qualem fig. secunda exhibet, scilicet in late-
ribus (a. b.) et in medio (c) reflexa membrana continuatur parte illa laevi,
in regione (d) vero separata eum in modum est^ ut stjlimi crassiorem
transmittat»

Ovum, praeter tomentum, seu membranam ovum cum utero connec-
tentem, e duabus potissimum construitur membranis, amnio videlicet (d)
et chorio (e); eo autem loco, quo laevis ista plaga adest, tertia (f), et ubi
pileo reflexo obducitur (g), quarta quodammodo addita est membrana.

Harum tunicarum prima, sive pilearis reflexa, crassissima est (g),,
secunda, connectens dicta, cujus pars maxima tomentosa, pars minor lae-
vis crassior (^f), tertia, chorion, ^ubtilior (e), quarta^ amnios, subti-
lissima (^d}.

ïn OVO, prope funiculum umbilicarem, parva ovata lamella ossea sita
est inter chorion et amnion«

Embrjo femininus a fimiculo umbilicari pendet. In capite ejus, quod
trunco multo minus apparet, cernuntur ocelli et osculum; nasi vero et auri-
cularum locum poruli tenent. Truncus embryonis plenior quam reliquorum
embryonum est. Venter tumidulus elongatur quasi in funiculum umbilica-
rem, pro foetus ratione crassiuscalum. Processus amnii per ambitum funi-
culi umbilicaris a chorio recedit? sensimque contrahitur in quandam infun-
dibuli speciem, eaque parte funiculum umbilicarem laxe continet. Tuber
coccygeum valde prominet. Umbilieum inter et tuber coccygeum micro-
scopii 02>e duos porulos distincte conspexi, ani scilicet et virginalis rudi-
menta. In artubus superioribus, brachia, manus et manuum digiti appa-
rent. In artubus inferioribus autem aliqua femorum, crurum et pedum
divisio,
digitorum pedum contra nullum rudimentum conspicere licet. Artus
enim inferiores adhuc imperfecti sunt, ^deo ut ultra tuber coccygeum non
promineant.

E quibus omnibus satis patet, huic embryoni, incrementi ratione, inter
embryonem tertium et quartum Tabulae primae locum assignandum esse»
eumque priore seniorem, posteriore
vero juniorem videri. Aetate ergo in
septimam eum hebdomadem eadere, non citra verisimiiitudinem conjicere

fas erifc

EXPLICATIO
FIGURARUM IN FINE ADDITARUM.

Très denique figuras in fine hujus paginae subjunxi, quarum in expli-
catione figurae primae mentionem feci. Curis posterioribus enim et micro-
scopii ope varios embry ones perpusillos examinando id demum assecutus mihi
videor, ut certior fierem de genuina figura capitis bene formati embryonis,
qui primum se visui offert.

Figura superior perparva

embryonem sistit magnitudine naturali, omnium, quos unquam con-
templatus sum, minimum, cujus caput bene est formatum.

Figurae inferiores majores

eundem embryonem microscopio visum exhibent. la capite ejus cernun-
tur, praeter conceptaculum cerebri, ocelli et osculum. In spina dorsi ver-
tebrarum rudimenta. In trunco autem significant (a) brachii dextri rudimen-
tum, (b) rudimentum pedis dextri,
(c) tuber coccygeum, (d) rudimentum
pedis sinistri, (e) ventrem.

Quocirca harum figurarum ope figura prima et secunda Tabulae primae
magnopere illustrantur et quodammodo emendantur.

V

\'v.

v^i

a-tv^-,

■•■y-:-

- ■■

-\'Ii

I

i

I

I ï

H i ^^

\'f

[V

li

-ocr page 21-

» y

- .....

:: \' ï

i

i

■ V -;

r-\'

c: ..."•■iii

-ocr page 22-

\'V -:* V;

. ^ „4:: V Ci .

- : • ■ .....•

/

\'Tr-

. ■ " - ■ - •• If:

& /

Jd\'d,.

L

.V -i

-vi

.........^rTk

"\'^WÊ^iwm-.

Pv

V

i" •

• - .v .-

. \'1. >■

" . ■ V-V/-: \' -

-.I\'t-.\'

. r

....., ; .-\'i; _ ■ ; -

V

r •

- • • . . . _ ■ \'i »,

.rU-"\'"

- -If

-.- .V ;r-,. \' : ■

" •. • "V " ""■ .

r\'\'

■.•„■i-\'^J

i \'. -

iMmm^^ Ml r •-V^,;.-- -

\'r;

.vV.- - .■.

.■ \'i; \'ff-.
■ . ^ .

-ocr page 23-

fe...

.r

■.

V\' ■■

.... .

Iv •... i

KÄS\' WSi

h ■y

■ : iv:

■ - îi 5 ■ " , •
. ■ **

r-;v

A IJ^

/ ."v

■ ..-1\'
f ,

... C

..... .

- ■ . ■ ":-■ V ■ \\ \'f:

\\

..t \'.i-\' r.

i- \' •

; \' . ■ ^

•-■\'A.. :

.-. . . - .

? ,

•t , -

\' * \'. \' .

......

• ■ " .-vi . ■ ■

; :

<

*

■■•V-r*

1 -, -

-r
: i ••f\'

T

V

" ^ Vi,

-.

» - \' ^ \'\' \'

- \' • ■ J y"

v \' ■\'

--v;

\'t \'

-i:

V» Î;y

*>, ..

s:;

\'tr

V VA

j\'

r./

-ocr page 24-

*

M

/

\'if^r

h*-\'

irirv^^ iL 4

* ; «

P

> 71

#■5 ^

/

p

/

■ f ■

_ m

■1*

JÊ^- i2

^ f

■ -ï\'

3
^^

yï^ X /

/

^^ i

r

!

/ V-

r^. ^ JT \\

r •

it V

- \' <

M ■ ^

c

^ A

■j\'jf

h •
S

^ ; /

T- ■

/ \' ■

^^^-

-1

^ /. ^ ^ ^

f

^ m.

\' j} ^
f

y y

.s

^ \'i.

» ■ J?"\'

*rf & ^

Il

f Jk^

\'»rM

M f % ^

f

ï - .

% %

» s