m.

sïw Ï r immsmm^

>> -iL

iSàr TÄf^Ä.

^ V

1

m^

^■fw/rf:

r

m\'

-

Ali, y >4^, , -- ^

Il äp&I^ä jXIA

i -

mMl.

I

mÊFê

mm

mm

\'■iûmm
Ép

Si\'

ir..

-■s\'.W

I

i.

EM

71.

S

i:-

■i-.\'i

m»

f

■ li

1 -\'t

ü s E U M

NATOMICUM.

VOLUMEN QUARTU

w

^ - - ■
- r^C • i

I

Q -V.

^ s

^ /a

§

M: K

B U I

i-

f1

V ■ •

....

r

m

/ /

TABULAE

AN ATOMICO - PATHOLOGIC AE

Tabularum Anatomico-Pathologicarum necessitatem, copiosis verbis hisce tem-
poribus demonstrare velle, certe inutile opus foret. Nemo enim praxin Medico-
Chirurgicam factitans non tantum summae illarum utilitati, verum etiam illarum
nécessitât! assentietur, ut longe majori, quam tabularum anatomicarum, sanam
corporis partium structuram repraesentantium.

Nimirum Anatomicus, artem suam exercens, praevidit, se illas partes, licet sub-
t.iissimas, quas vel ipse unquam in cadavere praeparaverit, vel ab aliis Anatomicis
praeparatas conspexerit, denuo inventurum essej dummodo juxta praecepta artis
sectiones instituât. Natura enim quam maxime sibi constans est in evolutione par-
tium, in statu nempe ad sanitatem perfectissime accommodato. Sed suam illae
Tabulae habent utilitatem, quoniam vita brevis, ars vero longa sit, adeoque lon-
ge absit, ut quivis Anatomicus omnia, quae in structura corporis, sectioni sub-
Jiciendi, obsei-vari possent, indigare valeret; multumque hae Tabulae conferunt,
m IS, qui omnibus viribus in hanc scientiae medicae disciplinam incumbit,
omnes corporis partes facile cognoscat; imo aliorum observationibus locupletatus,

exploratione partium minus cognitarum scientiam medicam in una alterave parte
amphficare valeat.

Aliam praeterea , imo longe majorem utilitatem et necessitatem habent Tabulae
Anatomico-Pafhologicaej etenim licet Natura in statu morboso et suas sequatur
leges, attamen in variis morborum periodis longe alia, imointerdum sibimet fere

oppositaphaenomena offert, quae singula , ut genuina morbi Natura cognoscalur

omnino cognosci debent. \'

Quum itaque omnibus nequeea contingit fortuna singulas partium degeneratio-
nes ejusdem Biorbi cultro anatomico indagare, neque praeparationes Anatomico-

A Pa-

TABULAE

Pathologicas continuo oculis usurpare, et consulere, ne dicamus, colligere^ artis
caelandi ministerlo omnibus copia datur morborum efFectus in singulis organis
rite cognoscendi, partiumque habitum , verbis saepe vix describendum, quique
favente fortuna aliquando fuit observatus , neque integre et incorrupte asservari
potuit, et vix unquam denuo observabitur, addiscendi^ has difficultates ars cae-
landi Tabulaeque Anatomico-Pathologicae in artis emolumentum, generisque hu-

mani commodum praevertunt.

Neque objiciat quis, summos Viros, anatomes pathologicae auctores atque fun-
datores, solummodo exactissimas descriptiones, minime vero Tabulas Anatomico-
Pathologicas nobis reliquisse, nihilominus illorum scripta, summa cum voluptate,
neque minori cum utilitate ab omnibus pervolvi, consulique. Ad quam objec-
tionem animadvertimus , eo tempore , quo anatomia generalis nondum erat ex-
culta, accuratam, imo ut dicamus, graphicam partium descriptionem rem egregie
illustrasse^ hodie vero, postquam omnium partium interna structura quam exac-
tissime est indagata, et texturae diversae in tot systemata organica sunt redactae,
illarumque diversae degenerationes pathologicae, sed in iisdem morbis constanter
eaedem, cognitae sunt, harum Tabularum necessitas longe major evadit, iisque
simul praecedentium saeculorum scriptores egregie illustrantur 5 manifestumque iis
fit, quam fideles sunt observationes, posteritati ab illis relictae.

Haec mente volvens, et defuncti Patris elFati memor „ tum demum Anatomen

Pathologicam exoptandos facturam esse progressus, speratamque utilitatem pro-
„ducturam, quando omnes, quibus praeparationum hujus generis collectio est,
vires suas con j un gant, inceptumque opus erigant, demumque absolvere conen-
tur" (1), minime incongruum duxi, quamvis in descriptione praeparationum
Anatomico-Pathologicarum, ex supellectile Brug mans 11 et Bonn 11 V. V. Cl. Cl.
volumine tertio hujus operis invenienda, omnem operam navaverim, quam exactis-
sime singula specimina describere, nonnulla specimina, quae mihi videbantur om-
nem mereri attentionem, delineare, ut in verum scientiae emolumentum, descrip-
tiones figuris illustratae consuli possent.

Quum vero tantum non omnia specimina, imo nequidem ea omnia, quae illud
mererentur, figurîs débita ratione illustrari possent, quin in immensum, pretio-
sissimumque volumen excrevisset hocce opus, difficile admodum fuit severum de-
lectum instituere. Duplici consilio satisfaciendum esse mihi proposueram, scilicet,
unius potius systematis organorum diversas degenerationes ita oculis exponere,
ut vera, genuina, characteristica illarum natura in singulis morbis appareret, quam
multorum morborum nonnulla tantum specimina, quae commune nihil inter se
haberent, adeoque vix ullum morbum absolute illustrarent, delineare ^ ab altera
tamen parte necesse mihi vîdebatur, ut hae Tabulae Anatomico-Pathologicae cum

plu-

( I ) Confer Introductioriem Voluminis Secundi hujus operis.

ANATOMICO-PATHOLOGICAE. 5

plurimis, altero hujas operis volumine a Carissimo Patre editis, unam Seriem con-
stituèrent, adeo ut illae nonnullas harum, hae vero nonnullas illarum Tabularum
illustrarent.

Igitur his Tabulis imprimis degenerationes ossium in diversis morbis, diversis-

que illorum stadiis illustrare conatus fui, quoniam Museum A^ * • * i

, . , ^lîatornicum Acade-

miae Lugduno-Batavae splendidam ejusmodi ossium morbosorum contineat collec-
tionem, qualem frustra quis in quovis alio Museo quaereret.

In explicatione Tabularum singulorum capitum Tabulas secundi voluminis hu

jus operis notavi, quae ad illud caput pertinent, ideoque cum his completam magis

senem constituunt. Hanc ob causam nonnullorum etiam morborum, ut luxatioL

femons a causa externa, curvaturae Spinae dorsi, aliorumque vitiorum non nisi

unum alterumve specimen delineavi, quae prioribus addenda videbantur. Hac

ratione, Regis Augustissimi munificentia adjutus, opus Paternum magis\' adhuc

perficere tentavi, cujusmodi proposito , si vel pro parte satisfecerim, mihi erit
quam gratissimum.

Quamvis enim natura morborum ossium, aeque ac aliorum organorum sit in-
dagata, illorumque vitiorum exactissimae descriptiones exstent, attamen, ut mihi
videtur, longissime abest, ut morbi hujus systematis penitus cognoscantur,

Paucas tantum degenerationes partium mollium, nec nisi rariores delineavi, li-
cet nostrum Museum, quemadmodum ex descriptione apparet, insignem illarum
continet collectionem. Hae enim partes recenti in statu, et minime postquam per
aliquod tempus in Spiritu Vini fuerint conservatae, delineandae sunt. Etenim li-
quoris alcoholici, quo continentur, actione, nimis alterantur, constringuntur,
omnemque certe amittunt colorem.

Ejusmodi delineationes, ut consilio satisfaciant, naturahbus, dum adhuc persis-
tunt, coloribus sunt instituendae. Opus certe difficultatis plenissimum^ vix enim,
si ab artificibus, Anatomiam nondum ex professo excolentibus, parantur, duo
exempla ejusdem speciminis, sibi ab omni parte simillima reperiuntur. Hoc sem-
per expert! fuerunt summi in arte Viri, illorumque scripta hoc etiam testantur,
et paucissimae tantum Tabulae existere videntur, hac arte paratae, quae artis
peritis omnino satisfaciunt. Praeterea jam publici juris feci praecipua specimi-
na , quae doctrinam herniarum ex supellectili anatomica Bonnii V. Gl. illus-
trant (2).

Omnia specimina ipse delineavi, et quidem ad magnitudinem naturalem, eo
consilio, ut ab omni parte illud exprimèrent, quod singulis alfectionibus proprium
est, et naturam morbi simul indicat. Pictores, delineatoresve, qui artem ex
professo exercent, elegantiores forte figuras exhibuissent^ verum illi, qui intimam

.. de-

(3) A. Bonn Tabulae Anatomico-Chirurgicae, doclrinam herniarum illustrantes, editae a G. Sandifort Lu^^d.
Bat. 1828. fol.

A 3

4 TABULAE ANATOMICO-PATHOLOGICAE.

degenerationis naturam ignorât, saepe praetervidit, aut ut ingratum quid, minus
accurate delineat, quod imprimis esset exprimendum. Has, ut confido , omni
cum attentione paratas delineationes felicissimo cum successu, nisi fallor, in aes
incidit dexterrimus chalcographus D. Veelwaard, Amstelodamensis, qui ad
unum omnes tabulas para vit, eo certe consilio, ut una eademque manu paratae^
sibimet, quantum speciminum indoles hoc permittît, forent aequales.

Eundem ordinem servavi, quem in describenda supellectile anatomica Brug-
ma nsii et Bonnii V. V. CL CI. secutus fui. Primo ergo loco morbos nonnullos
ossium a causa externa, dein a causa interna repraesentavi, tandemque paucas
aliorum organorum degenerationes exposui^ brevique interpretatione speciminum
naturam adumbravi, quin tamen ipsis figuris plures adposuerim litteras, quibus
ipsa delineatio fere semper ma jus detrimentum capit, quin inde ipsa explicatio,
aut interpretatio lucidior evadat. Quicunque enim in scientiae commodum ejus-
modi Tabulas consulit, rei anatomicae peritus, illis litteris non indiget. Lecto-
ribus vero relinquendum esse censui naturam morborum his Tabulis illustrare s
ea vero, quae observavi, fideliter tradidi.

TA-

TABULARUM EXPLICATIO.

MORBI OSSIUM A CAUSA EXTERNA

MORBI OSSIUM A SIMPLIGI COMPRESSIONE (i).

TABULA CXXVIIL

( VOL. IV, TAB, L )

Figura 1.

Cranium absque maxilla inferiore, viri adulti, concussione cerebri mortui. In
media et imprimis in sinistra parte ossis frontis, mox supra sinum frontalem, cer-
nitur inpressio insignis, ovalis figurae, absque ulla fractura vel fissura, producta
globo e sclopeto emisso.

a. b. Margo convexus inpressionem circumdans.
c. Fundus inpressionis, sive pars maxime inpressa.

Figura 2.

Delineatio partis lateralis sinistrae ejusdem cranii, sectione ducta per mediam
cranii partem, a latere sinistro septi narium, adeo ut in cavitate narium conspi-
ciantur os spongiosum superîus et inferius , atque sinus sphaenoidalis.

Hac sectione constat utramque tabulam ossis frontis insigniter esse inpressam,
dum substantia media, sive diploë, paululum tantum compressa est in fundo
inpressionis.

a. b. c. Pars inpressa ossis frontis. In parte media b. diploë magis compacta
sive compressa, cernitur quam in reliquis partibus ossis.

A mr^ni- D«**^**«\' ft IkTi^* ft m* i __________1

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ cxxvi. vol. nr. pag.

(i) Ad hoc caput pertinet Voluminis II, Tabula XXXIV.

TABULARUM

Figura 3.

Effigies capitis infantis aliquot mensium, qui insigni steatomate in orbita si-
nistra laboravit, cohaerente cum musculis oculi atque periosteo ossis jugalis, ex-
hibens degenerationem oculi vicinarumque, oculum tegentium partium, brevi
ante mortem,

Palpebrae valde expansae sunt ab insigni tumore, orbita contento, dum glo-
bus oculi a steatomate elevatus extra orbitam sinistrorsum est propulsus ^ stea-
toma hinc majus spatium inveniens inter oculum atque nasum, hac in parte
volumine maxime fuit auctum, et palpebra superior hoc in loco tumorem ma-
gis tuberculatum, quam in reliquis partibus offert. In cantho majori oculi cer-
nitur a compressione deformata caruncula lacrymalis ^ tunica adnata oculi fuit
incrassata, unde corneae inferior pars obfuscata erat. Tumor dextrorsum ante
nasum expansus, nasum pro majori parte recondebat, ejusque aperturam sinis-
tram fere comprimebat. Angulus oris etiam ex eadem causa erat depressus.

Figura 4.

Cranium ejusdem infantis ab omnibus partibus mollibus depuratum. Orbita
sinistra non tantum insigniter est adaucta, depressis extrorsum esse jugali, ejus-
que sustentaculo in osse maxillari^ sed pressione tumoris in omnes vicinas par-
tes conceptaculum cerebri obliquam acquisivit fîguram, extensa ab hoc latere
maxime parte orbitali ossis frontis. Os maxillare superius oblique dextrorsum est
reclinatum, unde nexus ossium maxillarium superiorum non in linea perpendicu-
lari cum symphysi maxillae inferioris collocatus cernitur, sed multum dextrorsum
est reclinatus. Interna orbitae superficies nullam degenerationem morbosam os-
sium offert, sed ossa partis exterioris tantum ampliata, atque partim extenuata
sunt. Foramen pro nervo optico, ut et fissura lacera nullam subierunt muta-
tionem^ fissura vero inferior orbitae, sub temporum sinu patens, est elongata,
et ampliata.

a. b. c. Orbita sinistra valde dilatata. A latere nasi a. sursum deorsumque
expansa est, quin aliam subierit mutationem. b. Processus externus su-
percilii, cum osse jugali nexus, longitudine valde est auctus, simulque
extenuatus. c. Os jugale omnium maxime e sede remotum, adauctum atque
extenuatum est,

d. Fissura orbitae inferior etiam elongata et ampliata cernitur.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^ dlxix, vol, nr. pag. 37g.

MOR-

E X P L I C A T I O,

MORBI OSSIUM A CONTÜSIONE ABSQUE FRACTURA.

TABULA CXXIX.

{VOL. IF. TAB. IL)

Figura 1.

pars superior conceptaculi cerebri hominis adultî, qui gravi eontusione ad
verticem capitis laesus , post quadriennium tandem nocivos elFectus illius contu-
sionis percipiebat, et quidem primo tumorem parvum in loco antea laeso. Hic ta-
rnen tumor intra breve temporis spatium non tantum extrorsum increscebat, sed
simul introrsum se extendens, tantopere augebatur, ut ex compressione cerebri
omnes functiones animales turbarentur, et aeger tandem sufFocatione, ex alimen-
tis assumtisj moriretur.

Constat ex hac figura quanta pars ossis verticis sinistri lateris est consumta,
dum margines foraminis quasi exesi, et hinc denticulati apparent. Quum tumor
in basi majorem acquisiverat ambitum quam apertura foi-aminis, jam praesentis,
effectus absorptionis in tabula externa ossium, in ambitu foraminis, etiam cer-
nuntur j qui simili ratione et magis adhuc conspiciuntur ab interiore parte con-
ceptaculi 5 in tabula ossium interna.

a, b. c, d. Ambitus foraminis in osse verticis sinistri lateris, se extendentis per
suturam sagittalem et lambdiformem ad os verticis oppositum , nee non
ad os occipitis. Circa a. tabula externa inaequabilem j erosum, acutum mar-
ginem offert j ab anteriore b., et inferiore d., sed imprimis a latere c. ta-
bula externa ossium maxime est alfecta, multis foraminibus majoribus
ac minoribus pertusa, quae transcurrebant dilatatae arteriae ad diploën.
Dura mater maxime depressa, atque ab ossibus remota ipsam aperturam
claudit.

Conf, SupeL Anat. Brugmansianae cxxvit. vol. m. pag. i 58,

MORBI OSSIUM AB IMMISSO CORPORE HETEROGENEO,
ABSQUE FRACTURA TOTIUS OSSIS.

TABULA CXXIX.

( VOL. IV, TAB. II, )
Figura %

Pars inferior ossis femoris dextri hominis adulti, glande plumbea vulnerati ad
latus internum genu.

B ü

TABULARUM

Interius ossis latus totum est tumefactum, usque ad ilium locum, ubi substi«
tit glans plumbea, quemadmodum ex figura 3 luculenter apparet. Foramen per
quod glans plumbea intravit, et ex quo per quatuor fere menses pus effluxit,
circumdatur copioso callo, duro et satis sano, margine suo revoluto foliaceam
naturam quasi représentante 5 supra locum tumefactum superficies ossis sani te-
nuissima lamella, ex callo noviter producto, tegitur.
a. t. Pars maxime tumefacta ossis femoris.

c. Foramen ah intrante glande plumbea productum, et limbo calloso cir-
cumdatum. Substantia ossis in ambitu fistulae post vulnerationem ex in-
flammatione chronica videtur emollita, tumefacta atque dein novam sub-
stantiae osseae copiam admisisse.

d. Superficies ossis tenuissima lamella callosa tecta.

Figura 3-

Ejusdem ossis femoris pars inferior, a priore exhibita. Manifeste apparet os
tantum morbose fuisse affectum, quantum glande plumbea fuit laesum.

a. Pars sana ossis.

b. Portio ossis tumefacta, inaequabilis, totaque aspera ab accumulatione sub-
stantiae osseae intra substantiam ossis antea emollitam.

c. Locus, qui nonnisi tenuissima lamella ossea, noviter secreta et superficiel
externae adnexa, tegitur.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae gxxxvii. vol. ni. pag. i6i.

MORBI OSSIUM EX ABLATIONE PARTIS CUJUSDAM.
OPE GLADIT FEL ALIUS INSTRUMENTl (1).

TABULA CXXX.
{VOL. IF, TAB. 111.)

Figura 1.

Superioris partis conceptaculi cerebri pars sinistra, hominis adulti, gladio vul-
nerati ad os verticis sinistri lateris, qui notabilem hanc vulnerationem octo men-
ses supervixit, et cui brevi ante mortem, propter vehementiam symptomatum,
bis corona trepani fuit applicata.

a,

( I ) Ad hoc caput pertinent Voluminis II. Tab. XIX, et Tabulae XX. fig. 1.

E X P L I C A T I O. 9

a. b. c. Vulnus ossis, quod fere a sutura sagittali usq;ue ad fossam temporalem
se extendit. a. b. Vulneris pars cicatrice clausa, b, c. Margines vulneris
rotundati et callo obducti, adeo ut diploë non conspiciatur, inter se ante
trepanationem fissuram relinquentes , ex qim pus stillabat.
d. e. Margines* circulorum osseorum, trepanatione ablatorum.

Figura 2.

Eadem pars conceptaculi cerebri ab interiore.
a. b. c. Vulnus ossis ab interiore. a. Pars tabulae internae ossis antea ictu gla-
dii a diploë separata, sed dein rursus cum ea callo conjuncta. b. Margo
rotundatus vulneris.

f

d. e. Margines circulorum osseorum, trepanatione ablatorum.

f. Superficies tabulae internae, quae praesente abscessu, producto inter hanc
tabulam et duram matrem ab inflammatione chronica, et insequente sup-
puratione illius membranae, erosa fuit, sed dein rursus sanata videtur.

g. Locus ubi etiam parvus abscessus durae matris antea adfuisse videtur.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae cxlviii. vol. in, pag. 166 seqq. ;

Figura 3.

Pars superior sinistra conceptaculi cerebri hominis adulti , glande plumbea in
vertice vulnerati, atque undecima hebdomade, post acceptum vulnus, mortui,
a. b. Margo circuli ossei, cui inhaesit glans plumbea, trepanatione ablati, dum
anterior vulneris ossis pars, magis ovalis , ipsa glande plumbea fuit pro-^
ducta.

c. Pars tabulae internae et diploës ossis verticis a reliquo osse difFracta atque
depressa.

d. e. f. Tabula externa necrosi affecta. In ambitu indicia formatae crenae sepa-
rationis inter partes emortuas et vivas apparent.

Figura 4.

Eadem conceptaculi cerebri pars ab interiore representata.
a. b. Margo circuli ossei trepanatione ablati.

c. Frustum tabulae internae ossis, vulnere externo majus, a reliquo osse dis-
silitum atque introrsum pressum, diversas montrans fissuras , et a latere
suturae sagittalis callo rursus cum interna tabula sana conjunctum.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae clxiii. vol.111, pag. 174.

C . TA-

TABULARÜM

TABULA CXXXL

( FOL. ir. TAB, IF. )

Cranium militis Hanoverani, gladio in osse frontis et osse vertifcis sinistri late-
ris vulnerati. Hoc vulnus insecuta fuit necrosis magnam partem ossis frontis ,
nec non ossium verticis occupans, atque aeger circa finem quarti mensis febre
hectica periit.

Figura 1.

Cranium a latere sinistro visum,
a. b. Sutura coronalis.

c. Sutura processum lateralem ossis multiformis conjungens cum ossibus fron-
tis et verticis.

d. Sutura squamosa ossis temporis et ossis verticis.

e. f. Fissura ab ictu gladii producta in ossibus frontis et verticis. In osse frontis

margines sunt acutissimi, atque totum os in ambitu vulneris probat, banc
partem omnium primo necrosi fuisse affectam. In osse verticis vero, hoc
in loco 5 foramen oblongum occurrit, necrosi hac in parte jam deperdita
tota substantia ossis.
g. h. i. k. 1. m. Insignis portio ossium frontis et verticis, quae necrosi affecta,
fere ubivis a reliqua substantia ossea est separata y in nonnullis vero punc-
tis adhuc cohaerens, totum hoc frustum nondum solutum fuit. Inter hanc
insignem portîonem, necrosi aftectam , atque vicina ossa sana non tantum
fissurae observantur , ubi tota substantia ossis déficit, sed adsunt etiam in
nonnullis locis foramina sat magna, uti prope h., atque ab utroque latere m.
n. Oé Pars ossis verticis, de qua sola tabula externa fuit separata, superstite in-
terna cum parte diploës, unde haec pars inaequalis atque porosa se offert.

p. Foramen in osse frontis, ubi fragmentum, necrosi affectum, jam antea fuît
separatum.

Figura %

Idem cranium a superiore.
a. b. Sutura coronalis.

c. Sutura sagittalis.
d. e. Fissura in ossibus frontis et verticis, gladii ictu producta.

f. g. h. i. k. 1. Pars ossium frontis atque verticis sinistri lateris, necrosi affecta,

ubivis fere, non vero in omnibus punctis a reliqua parte sana horum os-
sium separata : in fronte et vertice prope suturam coronalem varia adsunt
foramina, et fissurae, ex quibus nonnulla satis magna, formata ex separa-
tione et ablatione partium ossium, necrosi afFectarum.

m.

EXPLICATIO.

m. n. o. Pars ossis verticis dextri cujus tabula externa necrosi affecta est, atque
superficiem inaequabilem, erosam quasi exhibet.
p. Pars ossis verticis sinistri, adjacens parti necrosi affectae, de cujus exter-
na superficie portio exfoliatione separata est, unde tabula interna cum di-
ploë, pro parte praesente, inaequabilem monstrat superficiem,
Conf. Supel, Anat. Britgwansianae n^ guii. vol. nr. pag. 169,

TABULA CXXXIL

( VOL. IV. TAB, V, )
Figura 1.

Cranium militis Hanoverani, ictu gladii in vertice vulnerati. Necrosis partim to-
tius substantiae osseae, partim solius tabulae externae, insecuta vulnerationem
ossis, devastavit insignem portionem verticis conceptaculi cerebri,
a. b. c. d. Ambitus foraminis, in osse frontis , producti necrosi totius substan-
tiae ossis, quod gladio vulneratum fuerat.
c. d. e. f. Pars ossis frontis et ossis verticis dextri lateris, in qua, necrosi ab-
lata tabula externa, sola tabula interna superest, quae tamen quatuor in
locis aperturis diversae magnitudinis et formae pertusa est.

g. Locus ubi in frontis media fere parte tabula externa exfoliatione separa-
ta est,

h, i. Insignis portio ossis frontis in tota crassitie necrosi affecta , in ambitu pro
majori parte jam a reliquo osse separatum, et in paucis tantum punctis
adhuc cum reliqua ossis parte cohaerens.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n\'\'. gliv. vol. m. pag. 169.

Figtira 2,

Pars superior conceptaculi cerebri hominis adulti, graviter gladio vulnerati a

latere dextro capitis, septimana undecima media ab inflicto vulnere mortui.

a. b. c. Margo vulneris in ossibus frontis et verticis. Absorptione omnis acies

marginum ossium periit, et vix tabulae ossis diploë a se invicem sunt se-
paratae.

d. Margo inferior frusti, extrorsum inflexi, ubi tabula externa callo rursus cum
reliquo osse conferruminata est.

e. Frustum ab osse verticis separatum, atque extrorsum reflexum, ita ut a
superiore distet a reliquis ossibus.

f. Margo anterior ejusdem fragmenti, totus rotunda tus, a quo aliud frustum
ictu fuit abruptum.

C li

TABULARUM

Figura 3.

Frustum ossis eodem ictu ab osse frontis et parte anteriore ossis verticis sepa-
ratum, adimplens majorem partem vulneris hujus cranii. Ipsius margines absorp-
tione sunt rotundati, et media in parte portionem suturae coronalis monstrat.
Conf. Supel. Anat. Brugmansianae clxi. vol. hi. pag. 172.

AMPUTATION E.

TABULA CXXXIIL
{\'FOL, ir. TAB. FI.)

ssis femoris sinistri lateris viri adulti pars major, ablata amputatione parte infe-
riore. Juxta totam longitudinem ossis usque ad radicem colli et trochanteris majoris,
pars medullaris necrosi fuit affecta, et in totum jam separata a theca investiente.
Quamvis durante vita emortua pars tolli non potuerit, tamen post mortem, mace-
ratione depurato osse, atque destructa parte molli inter thecam et mortuam partem

semper praesente, haec pars, tota mobilis, facile tollebatur. Necrosis ergo etiam
#

in hoc casu substitit circa partem magis cellularem ossis, et tantum internam
corporis ossis partem, neque totum corticem fuisse mortuum manifestum videtur,
si comparamus crassitiem partis mortuae sublatae cum solita crassitie corporis
ossis femoris sani ejusdem longitudinis. Theca circumdans totam affectam partem
sistit OS spongiosum, tuberculatum, tumefactum , in externa superficie corticem
nonnullorum arborum referens, atque ab interiore cellularem tenuem substantiam
offerens. Inferior margo substantiam ossis tenuiorem, aequabiliorem, sed ma-
xime porosam, callo magis similem, offert. Foramen unum in superficie ante-
riore majus, et in hac, et in opposita superficie alia minora adsunt, quae vulgo
Cloacae dicunlur.

Figura 1.

Os femoris a parte anteriore. Caput et collum usque ad inferiorem partem
trochanterum sana sunt, reliqua vero ossis pars maxime tumefacta inaequabilem
superficiem offert, in qua a. foramen, sive Cloaca, insigne adest, intra quod
pars emortua ossis cernitur. In b. et c. foramina minora similia adsunt.

Figura %

Idem os a posteriore. In hac superficie, simili ratione affecta, tria forami-
na

E X P L J c A T I O.

na minora observantur , ex quibus superiora in cortice ossis immutato inve-
niuntur.

Figura 3.

Pars hujus ossis femoris interna, necrosi affecta ab anteriore delineata, adeo
ut ipsius situs conveniat cum situ ossis femoris in Figura i. Tota liaec pars
lamina est interna ossis, in formam cylindri, non valde crassa, a posteriore et
superiore deficiens, ab inferiore cylindrum constituens, in externa pagina valde
inaequabilis acutis lineis, prominentibusque quasi uncis inter sulcatam superfi-
ciem. Margo inferior crassior, ab anteriore superficiem externam corticis ossis
monstrat, adeo ut manifestum sit non totum cylindrum ossis fuisse necrosi af-
fectum. Pars superior sensim sensimque magis extenuata, extrorsum quasi in-
curvata est, dura cum hac parte etiam convenit margo superior thecae osseae ,
circa trochanterem majorem magis adscendens quam ab interiore.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n". clxxxu. vol. m. pag. 178.

TABULA CXXXIY.

{VOL. IV. TAB. VII,)
Figura !•

Ossis femoris dextri, hominis adulti, pars superior ab exteriore visa, amputatione
ablata parte inferiore. Pars inferior, serra tacta, necrosi affecta et fere soluta est
a reliquo osse 5 supra hune vero locum ab interiore et posteriore ex callo luxu-
riante, intra spatium sex mensium, per quos post amputationem-supervixit aeger,
productae fuerunt exostoses admodum insignes.

a. Lamina inferior serra tacta, necrosi affecta, et a sequente parte crena ,
absorptione producta, separata atque fere solubilis.

b. Superficies ossis mox supra crenam separationis praegressa inflammatione
emolhta, et dein rursus phosphate calcis indurata, partim effectus absorp-
tionis monstrans.

c. d. e. Massae osseae, sive exostoses , ex callo luxuriante, maxime spumoso ,
a posteriore et interiore productae. c, et d. cum ipso osse cohaerere vi-
dentur. Massa e. prodiit ex massa d.

Figura 2.

Eadem ossis femoris pars ab interiore visa,
a. b. c. d. e. ut in Figura 1.

f. Sulcus duas exostoses majores separans.

Conf. SupeL Anat. Brugmansianae n". glxxxui. vol. m. pag. 178,

D F/-

TABULARUM

Figura 3.

Ossis humeri pars superior ex homine adulto, qui antea morbo venereo labo-
ravit 5 propter grave vulnus in articulo eubiti, amputatione ablata parte inferiore.

a. Margo inferior partis inferioris ossis, necrosi affectae et solubilis.
b. c. d. e. Superficies externa ossis morbose affecta, tumefacta, porosa, aeque
ac si luxuriante et morboso callo esset tecta.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ glxxxi. vol. m. pag. 178,

Figura 4.

Extremum inferius tibiae et fibulae hominis adulti, a posteriore visum, Post-
quam sphacelo pes separatus fuerat, neque sanatio intra biennium obtineri po-
tuerit, amputatione in superiore parte cruris aeger servatus est.

a. Pars interna tibiae neci^osi affecta et in ambitu tantum separata a cingente
substantia ossea, ab eaque sulco satis profunde distincta,
b. c. Limbus satis crassus ex tumefacto ossis extremo, et apposito callo pro-
ductus.

d. Noviter productus callus, sub forma lamellarum atque obtusarum spina-
rum se manifestans, vegetationem quasi substantiae osseae referens, non
dissimilem ei, quae in affectione venerea observatur.

e. Extremum fibulae incrassatum, atque substantia ossea satis compacta con-
stans.

f. Foveola sive sinuositas, ex qua pars necrosi affecta jam soluta est.

Conf. Supel, Anat. Brugmansianae n", gxgiii et cxgiv, vol, m. pag. 180,

TABULA CXXXy.

(FOL, IF. TAB. FUI.)

Hac tabula exhibentur mutationes, quas subit extremum ossis amputati, pro

ratione, qua aeger diutius, aut minus diu, sanationi vulneris amputationis su-
• • _

Figura 1,

Pars superior ossis humeri dextri lateris, ab anteriore delineata, aegri quarto
mense post institutam amputationem mortui.

In media parte cavitatis medullaris parva adhuc cernitur apertura , circum-
data margine calloso, ex dissecto osse prodeunte.

Fl-

E X p L I c A T 1 O.

Figura 2.
Eadem ossis portio a posteriore.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. gxgvi. vol. iir. pag. 180.

Figura 3.

Anterior facies partis superioris Tibiae et Fibulae, dextri lateris, ex homine
adulto, qui plures annos post amputationem feliciter vixit.
a. Extremum tibiae perfecte clausum callo.

b. c. Luxurians callus ex fibulae extremo prodiens, fibulam cum tibia conjun-

gens.

Figura 4.

Facies posterior eorundem ossium. Quamvis utriuscfue ossis extremum cavum
medulläre perfecte clausum offert, protuberans tamen callus in media parte hic
sulcum vel foveam reliquit. Callus duo extrema ossium conjungens ab hac parte
copiosior est.

Conf. Supel. Anat, Brugmansianae ce. vol. m. pag. 180,

Figura 5.

*

Pars inferior Tibiae et Fibulae ab anteriore representata ex homine adulto ,
qui ab amputatione pedis, parum supra malleolos per plures annos sanus vixit.

a. Extremum Fibulae, a qua major portio quam a Tibia, necrosi separata
videtur, desinens in tenuem lamellam osseam, a callo secreto formatam,
et Tibiae extremo accretam.

b. Extremum inferius Tibiae, cujus cavitas medullaris minima copia calli est
clausa, et superficiem satis aequabilem offert. Hic noviter productus callus
non valde firmus, sive compactus est, sed plurimis, diversae magnitudinis ,
foraminibus quodammodo reticulatam offert substantiam.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae cxgviii. et cxcix. vol. iii. pag. 180.

Figura 6.

Pars inferior ossium cruris, sinistri lateris, ab anteriore exhibita, ex homine
aduho, qui ab amputatione in parte media cruris feHciter sanatus est.

Portio satis magna Fibulae necrosi periisse videtur, dum ex extremo inferiore
parva calli copia producta cernitur, qua jungitur cum Tibia. Extremum inferius
Tibiae valde est extenuatum, procul dubio absorptione superficiei externae ossis-
cavum medulläre clausum cernitur.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae cgi. vol. iii. pag. 180,

D 2

TABULARU

NECROSI ( 1 ).

TABULA CXXXYL
{FOL, IF. TAB. IX,

rii

ibia cum Fibula sinistri lateris hominis adulti, necrosi affecta post ablationem
partium mollium globo sclopetario crus stringente.

Figura 1.

Tibia atque Fibula ab anteriore,
a. b. Portio insignis Tibiae necrosi affecta. Major portio emortui fragmenti ossei
monstrat superficiem externam immutatam (foramina in hac parte, arte
producta, ut exfoHatio promoveretur, delineare necesse non duxi), dum
superficies externa partis inferioris b. ejusdem fragmenti, pro majori parte
tecta crusta vel vagina cssea, sed ab ea tamen satis remota, valde est in-
aequabilis et quasi undulata. Margines fragmenti emortui a vivis partiLus
fere toti sunt separati.
c. d. 6. f. AmBitus vulneris ossis, a mortua parte separatus, valde prominens
atque revolutus, speciem luxuriantis porosi calli referens. _ .

g. Degeneratio ossis ubi intus tantummodo pars medullaris ossis necrosi affecta
videtur, thecam osseam foraminibus, sive cloäcis nonnullis perforatam ex-
hibens.

Figura 2.

Eadem ossa a posteriore.

Posterior Tibiae superficies pro parte immutata cernitur, quantum os ab in-
teriore necrosi non fuit affectum. Margines vero vulneris ossis speciem monstrant

calli spumosi luxuriantis.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ gcxiv. vol. m. pag.

TABULA CXXXVIL

{FOL, IF, TAB, X,)

Figura 1.

Ossis humeri sinistri lateris pars superior, ab interiore latere visa, globo sclo-
petario fissa.

(i) Ad hoc caput pertinent Voluminis II, Tabula XCVI. XCVII. XCVIII. et CI.

EXPLICATIO.

a. Caput ossis, superficiem articularem offerens.
h, c, d. Tres partes corporis hujus ossis, a se invicem transeunte globo sclopetario
separatae, sed inter se rursus concretae. Frusta non tantum in marginibus,
sed etiam in majori parte superficiei externae monstrant qualem, in prae-
gresso morbi statio post vulnerationem , subierunt mutationem nec non
ubinam nova ossis substantia fuit producta.

Figura 2.

Idem os ab exteriore latere.

a. Tuberculum majus capiti adstans, a cujus latere cernitur sulcus, pro
transitu tendinis musculi Bicipitis brachii.

b. c. d. Eaedem tres partes corporis ossis, quam in praecedenti figura, quae
inter se cavum notabile relinquunt, medullari, sive cellulari ossis parte
penitus destructa, cujus parietes interni satis sunt aequabiles. Margines
fragmentorum hie etiam apparent tumefacti et porosi 5 superficies externa
frusti c. tota etiam mutata cernitur.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae gggxvii. vol. lu, pag. 197.

Figura 3.

Tibia cum fibula dextri lateris hominis adulti 5 post fracturam utriusque ossis
tibia necrosi affecta est. Longitudo cruris fuit imminuta, quum diffractae partes
non in situ fuerunt repositae, vel non bene retentae , sed lateraliter inter se
concretae sunt.

a. b. Fractura valde obliqua in corpore tibiae , circa ejus partem infe-
riorem.

c. d. Fractura obliqua fibulae, prope ejus caput superius.
a. e. Frustum insigne corporis tibiae, necrosi affectum. Pars major e. super-
ficiem inaequabilem offert 5 pars inferior a. aequabilior est, atque strias
porosque exhibet. Margines fracturae circa a. et b. immutati cernuntur.
Margines ossis, frustum necrosi affectum pro majori parte cingentes, sunt
tumefacti et inaequabiles, atque circa fracturam emortuam partem vaginae
adinstar tegunt, rursusque callo excreto concreti sunt cum fragmento, sive
ossis parte inferiore, licet pars superior ossis juxta latus internum partis
inferioris multum descendent. Fragmentum, sive extremum ossis inferius in
externa superficie etiam est tumefactum, inaequabile, tuberculosum ut in
omni osse necrosi affecto. Extremum ossis ad articulationem cum pede
pertinens sanum superest.

E Fi-

TABULARUM

Fibulae fractura etiam fuit valde obliqua, frusta juxta se invicem posita, inter

se conferruminata sunt.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n. cccxxm. vol. m. pag. 198.

FRACTURAE (1).

TABULA CXXXVII.
(FOL. IF. TAB. X.)

Figura 4.

_ ssis femoris sinistri lateris, hominis adulti, pars inferior ab anteriore delinea-
ta, fracturam obliquam sanatam exhibens.

a. b. c. Locus ubi antea fractura adfuit^ pars superior ante partem inferiorem
descendit, et in hoc situ fragmenta nunc rursus minima copia calli concreta

conspiciuntur.

d. Fragmentum, fractura procul dubio a reliqua parte separatum , oblique
introrsum nunc positum , in ambitu cum reliquo osse denuo concretum,
prominentibus marginibus rotundatis circumdantis ossis , et cavitatem me-
dullärem claudens.

e. Simile fragmentum, introrsum etiam pressum, sed valde porosum.

f. Superficies articularis condylorum. Haec inaequabili superficie satis probat
etiam ipsam articulationem morbose fuisse affectam.

Figura 5.

Idem OS a latere exteriore visum, quo probantur situs et cohaesio partium ,

fractura antea disjunctarum.

a. b. Locus ubi antea fractura adfuit.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n«. ggcxxviii. vol. iii. pag. 199.

TABULA CXXXVIIL
( VOL. IF. TAB, XL )

Figura 1.

Os femoris dextri lateris, hominis adulti, ab anteriore visum, cujus corpus frac-

tu-

(,) Ad hoc cpul pertinent Vol„n,ims II. Tabulae XVII, XVIII. LXXX ad LXXXVI. XCIII et XCIV,
Fig. 1. 2. 3. 4.

i \' ^
n • i !

E X p L I G A T I O.

tura transversa divisum, nondum fuit conferruminatum, sed in quo, interposita
specie ligamenti, speudo-articulatio fuit producta.

a. Pars ossis superior ^ in extremo diffracto cavum medulläre substantia ossea
clausum est.

b. Pars ossis inferior.

c. Substantia ligamentosa extrema diffracta inter se conjungens.

Figura %

Idem os a posteriore delineatum.

a. b. Pars lineae asperae ossis femoris cui substantia ligamentosa, satis crassa

atque firma, nexa est.

c. Substantia ligamentosa fragmenta conjungens, extremo superiori, atque
asperae lineae partis inferioris inserta.

d. Pars inferior ossis.

Figura 3.

Idem os aL anteriore visum, reflexa deorsum introrsumque parte superiore.

a. Pars superior ossis femoris 5 circa ipsius extremum diffractum cernitur pe-
riosteum transiens in productam substantiam fibrosam , ligamenti speciem
referentem.

b. Superficies anterior partis inferioris ossis femoris , juxta quam pars supe-
rior movebatur, exhibens magis glabram superficiem, periosteo satis crasso
tectam, atque circumdatam limbo ligamentoso valde crasso.

c. Corpus ossis femoris.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n". gclxiï. vol. m. pag. 545.

Figura 4.

Os humeri, hominis adulti, ab omnibus partibus mollibus depuratum, frac-
tura nondum sanata in media parte divisum. Utraque pars ossis circa fracturam
valde est extenuata. In sinu ad recipiendum processum olecranon ossis ulnae
absorptione crassities ossis non tantum valde est extenuata, sed medio loco etiam
perforata.

a. Extremum partis superioris extenuatum, atque parva copia calli tectum
unde species capituli producta cernitur. \'

b. c. Superficies oblonga, satis glabra, leviter excavata, a callo producto for-

mata , atque limbo crenulato cincta, juxta quam movebatur extremum
alterum, adeo ut speudo-articulatio fuerit formata.
Conf. Supel. Anat. Bonnianae n"". dlxxvu. vol ht. pag. 58i.

^ ^ TA-

TABULARUM

TABULA CXXXIX.

( VOL, IF, TAB, XIL )

Cranium nautae cujus ossa faciei a globo e tormento bellico exploso, faciem
stringente, diffracta et repressa fuerunt, rursusque concreta sunt,

a. Portio superstes ossium nasi.

b. Processus nasalis ossis maxillaris superioris dextri lateris,

c. Idem processus alterius lateris.

d. Septum ossis cribriformis.

e. Processus alveolaris ossium maxillarium superiorum, valde retrorsus pres-
sus, in quo alveoli dentium incisorum toti perierunt, superstitibus alveolis
dentis cuspidati atque bicuspidati primi dextri lateris5 a latere sinistro dens
molaris primus obliquum acquisivit situm.

Ex mutata forma ossium maxillarium et deperditione ossium nasi, aper-
tura narium etiam tota deformis est.

f. Os unguis dextrum a processu nasali separatum.

g. Os jugale dextrum in nexu cum osse frontis h. ab hoc osse partim solutum.
i. Os jugale sinistrum, in nexu cum osse maxillare ab eo solutum. Fractura

in corpore ossis maxillaris hujus lateris praesente, sinus maxillaris apertus
cernitur.

k. Sinus maxillaris dexter, ex commolitione parietis externi ossis maxillaris,

etiam ab hac parte apertus.
1. Maxilla inferior, hac in parte spinam offerens. Hujus ossis alveoli medii
ab anteriore etiam sunt destructi, quum omnes ipsius dentes, exceptis mo-
laribus duobus ultimis, utroque in latere sub commolitione ossium faciei
etiam fuerunt deperditi.

Figura 2.

Idem cranium a latere sinistro visum, ut constaret quantopere ossa faciei sunt
repressa.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^ dlxxxui. vol.111, pag. 582.

T A B U L A C X L.

I

( VOL, IV, TAB, XIIL )

Os femoris sinistri lateris, h..minis adulti, fractura valde obliqua in duas paries
divisum, formationem calli ex parte interna sive medullari, et ex tabula ossis
externa exhibens.

Fl-

E X p L I c A T I o.

Figura 1.

Fragmentum sive pars superior ossis ab anteriore,
a. b. c. Margo inferior fracturae, necrosi affectus.

d. Superficies ossis externa in ambitu fracturae tenui lamella, ex callo jam
producto tecta.

e. f. Callus fungose quasi excretus tam e superficie externa ossis e., quam ex
cavitate medullari f.

Figura 2.

Idem fragmentum ab interiore latere visum.

a. Margo inferior fracturae necrosi affectus , et partim absorptione jam a se-
quente viva parte separat us.

b. Lamella superficiei externae ossis necrosi affecta, et pro parte jam soluta.
c. d. Callus e superficie externa et cavitate medullari excretus.

e. Callus prodiens ex superficie externa ossis, mox supra marginem necrosi
affectum.

Figura 3.

Idem fragmentum ab exteriore exhibitum.
a. b. Margo inferior necrosi affectus. Inter hanc mortuam atque sequentem vivam
ossis partem crena separationis egregie manifesta est, absorptione partis
intermediae producta,
c. d. Callus noviter productus ac fungose excretus.

Figura 4.

Pars inferior ejusdem ossis femoris a posteriore visum,
a. b. Pars necrosi affecta, in cujus parte superiore margines immutati fracturae
obliquae conspiciuntur, crena a reliqua parte jam separata, dum cavum
medulläre totum est inane.

c. Callus infra partem necrosi affectam ex posteriore superficie ossis prodiens.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n\'\'. gccv. vol. m. pag. igô.

TABULA CXLL

{VOL. IV, TAB, XIV.)

Os femoris dextri lateris juvenis , in diversa fragmenta fractum , quorum duo
majora cum superiore parte corporis ossis, callo foliosae naturae quasi concreta

^ spe-

TABÜLARU

speciem vaginae formant, qua apex partis inferioris corporis partim continebatur.
Remotam quodammodo a parte superiore delineavi partem ossis inferiorem, ut
omnia eo melius in oculos incurrerent.

Figura 1,

Os femoris ab anteriore,
a. b. Fragmentum majus a superiore calli ope, ex marginibus fragmenti et
superficie externa partis superioris ossis producti, cum superiore ossis
parte junctum.

c. d. Fragmentum alterum oblongae figurae, cujus margines omnes rotundati
novum callum jam produxerunt^ extrorsum vero conversum monstrat
superficiem internam, medullärem , omni tela cellulari orbatam.

e. Caiiosa massa ex superficie externa partis superioris ossis, et ex marginibus
fragmentorum producta, fragmenta conjungens.

f. Extremum partis superioris ossis necrosi affectum, a reliquo osse nondum
adhuc penitus solutum, constans parte corticis superficiei anterioris ossis.

g. Margo satis acutus fragmenti majoris (a. b. ) necrosi affectus, neque sepa-
ratus a reliqua parte.

h. Portio inferior corporis ossis in apicem transiens. Absorptione atque
separatione lamellarum externarum, necrosi alfectarum, superior pars ex-
tenuata est, atque partim tecta callo noviter producto, ex superficie ossis
a lamellis necrosi affectis liberata.

i. Lamella tenuis superficiei externae, quae necrosi affecta, pro parte jam ab
osse vivo separata, pro parte vero ei firmiter adhuc nexa est.

Figura 2.

Idem os a posteriore.

a. Fragmentum majus.

b. Fragmentum minus. Utriusque fragmenti margines novum ex iis productum
Galium exhibent, dum a superiore calli ope cohaerent cum externa super-
ficie partis superioris ossis. Inter utramque massam callosam cernitur su-
perficies ossis valde porosa.

c. Pars inferior corporis ossis.

d. Lamella tabulae externae ossis necrosi affecta, et partim tantum separata5
dum in ambitu similes lamellae exfoliatione jam separatae sunt, superficies
ossis inaequabilis, et ex ea secretus callus cernuntur. A parte interiore
ossis etiam externa superficies, infra productum callum, observatur valde
porosa.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n". cccviir. vol. m. pag. 196.

TA\'

E X p L I c A T I O.

TABULA CXLIL

{VOL. IF. TAB. XF.)

Os femoris sinistri lateris, hominis adulti, post commolitionem in quinque
fragmenta sanatum ; cohaerent vero fragmenta sub angulo valde aeuto, antror-
sum extrorsumque prominente.

Figura 1.

Os femoris ab anteriore,
a. b. Pars ossis superior, cujus cavum medulläre in extremo difFracto b. totum
callo est oppletum, atque mucrone acuminato terminatur.

c. Pars ossis inferior, cujus cavitas medullaris simili ratione in extremo etiam
callo, ex interna superficie prodeunte repleta est.

d. Fragmentum de laterali interna superficie partis superioris a. b. separatum,
atque callo e margine superiore, et ex interna superficie enato rursus cum
eadem concretum.

e. f. Fragmentum e dimidia anteriore parte crassitiei corporis constans, quod
mediam corporis ossis partem antea constituens, inter extremum superius
atque inferius , circa b. antea situm erat 5 cavitas medullaris deleta est 5
margines omnes sunt rotundati, atque inter marginem externum, atque
partem ossis inferiorem, copiosus satis callus ad conferruminationem prodiit.
Margo superior hujus fragmenti f. satis firmiter cum fragmento d. concre-
tus est. Ex margine inferiore major portio calli prodiit, hanc partem cum
parte ossis inferiore, atque cum fragmento, antea partem posteriorem cor-
poris ossis constituente conjungens. In hoc callo apertura est satis ampla,
ex ulcere fistuloso, inter fragmenta diversa antea praesente , enata.

Figura 2.

Idem OS ab interiore latere.

a. Pars ossis superior.

b. Pars ossis inferior.

c. Fragmentum a parte interiore partis superioris separatum (Fig. 1. d.).

d. Fragmentum separatum ab anteriore parte partis mediae corporis ossis.
(Fig. 1. e.)

e. Fragmentum quod separatum fuit a posteriore superficie ejusdem partis
corporis J ubi a superiore concretum est cum fragmento superiore, callus
formam foliaceam monstrat.

F 2 £

TABULARUÎ

f. g, Fragmentum necrosi affectum, inter partem anteriorem et posteriorem
situm, totum solutum, adeo ut auferri queat. Pars superior f. monstrat
parvam portionem superficiei externae ossis, reliqua pars potius ad cavum
medulläre pertinet.

h. Callus foliaceae atque spinosae formae, conjungens partem ossis inferiorem
cum duobus intermediis fragmentis^ in hoc callo apertura\'satis magna su-
perest, in pagina posteriore, ex ulcere fistuloso tendente ad cavum medul-
läre , cui inhaeret pars necrosi affecta.

i. Extremum superius partis inferioris b. ossis.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ gggxvi. vol. iii. pag. 197.

TABULA CXLIIL
(VOL. ir. TAB. XVI,)

ac tabula ut et figura prima sequentis tabulae exhibentur ossa pelvis juvenis
novemdecim annorum, qui lapsu muri graviter vulnerabatur. Mox post vulne-
rationem symptomata fracturam colli ossis femoris indicare videbantur, sed dein
constabat ossa pelvis atque Organa contenta vehementer esse laesa, adeo ut post
mensis spatium, gangrena in perinaeo enata, vitam cum morte commutaret aeger.
Si acetabulum totumque os innominatum dextrum cum opposito osse sano com-
paramus, formae et situs mutatio facillime in oculos incurrit, atque symptomata
observata optime explicantur.

Figura 1.

Ossa pelvim componentia inter se nexa, ab anteriore.

a. Fractura nondum sanata in crure horizontali ossis pubis,

b. Similis fractura in crure descendente ejusdem ossis.

c. Fractura sanata in crure descendente ossis pubis, ubi cum tubere ossis

ischii jungitur.

d. Fissura in acetabulo.

e. Fragmentum in interna superficie ossis ilii prominens.

f. Di versa fragmenta, fractura ossis ilii producta, callo inter se concreta.

Figura %

Eadem ossa a latere dextro.

a. Fractura perpendicularis ossis ilii, qua pars anterior hujus ossis retrorsum
mota, tota subjacet posteriori parti. Pars medullaris in superficie frac-

tu-

E X p L I c A T I O.

turae callo leviter est oppleta^ margines vero satis acuti supersunt.
b. c. Duo alia fragmenta, quorum alterum alteri transversum incumbit^ licet
satis appareat haec tota separata fuisse, nunc tamen inter se concreta ob-
servantur.

d. Fractura cruris horizontalis ossis pubis.

e. Fissura in acetabulo.

f. Fractura in crure descendente ossis pubis.

TABULA CXLIY. j

{VOL. IF. TAB.XVIL)

Figura

Os innominatum sinistrum ejusdem juvenis, ab interiore delineatum,

a. Fractura cruris horizontalis ossis pubis.

b. Fractura cruris descendentis ejusdem ossis.

c. Fractura sanata inter tuber ossis ischii et crus adscendens ossis pubis.

d. Fissura acetabulum dividens, e cujus marginibus callus jam prodiit.

e. Fragmentum ossis ilii, inter tria reliqua fragmenta hujus ossis oblique in-
trorsum prominens, atque inter ea incuneatum.

f. Margo fracturae ossis ilii, a quo fragmentum e. est abruptum, introrsum
prominens.

g. Pars tabulae internae ossis ilii, introrsum valde prominens, atque fissuram
monstrans.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ cgclvii. vol. hi. pag. 3o3.

Figura 2.

Os innominatum sinistrum, hominis adulti, cujus crista ossis ilii graviter fuerat
laesa. Pars insignis ossis ilii in plura fragmenta diffracta fuisse videtur5 ex his duo
fragmenta, quae cristam ossis ilii composuerunt, situm transversum assumserunt^
superius a priore et a posteriore rursus concretum est cum partibus ossis ilii 5
inferius ab anteriore tantum de novo cum osse ilio nexum, retrorsum tendit et
in processum unciformem terminatur. Utrumque fragmentum ultra superficiem
össis ilii extrorsum valde prominet.

Conf, SupeL Anat. Brugmansianae n®. ggglv. vol. m. pag. 2o5.

TA-

TABULARUM

TABULA CXLV.

( VOL, JF. TAB, XFIIL )
Figura 1.

Ossa pelvim componentîa juvenis, globo sclopetario a perinaeo ad pubem vul-
nerati, adeo ut ossa fracta partim perierint, partim vero quantum fragmenta e
vulnere non fuerunt remota, singular! ratione inter se sunt concreta.

a. Extremum anterius rami horizontalis dextri ossis pubis. Toto corpore
ossis pubis hujus lateris globo sclopetario fracto, atque e vulnere remoto,
hoc extremum tectum cernitur quadam copia calli valde porosi, et irregu-
laris figurae.

b. Ramus descendens ossis pubis dextri, in extremo fracto parva copia calli
tectus.

c. Corpus ossis pubis sinistri lateris, fracto ejus crura horizontali atque crure
descendente, totum e situ remotum, rursusque concretum cum superstite
parte cruris horizontalis ejusdem lateris.

d. Locus ubi duo fragmenta concreta sunt.

e. Superstes pars tuberis ossis ischii, cujus superficies fracta parva calli copia
tegitur.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. ccclviu. vol. m. pag. loL

Figura 2 et 3.

Pars superior ossis femoris sinistri, hominis adulti, a posteriore et ab anteriore
representata. Hujus ossis caput fractura fuit divisum, adeo ut circiter tertia
et quidem anterior pars a reliquo capite fuerit separata, nec rursus cum eo
concreta. Ipsum autem fragmentum inaequabilem monstrat superficiem ex callo
ad ejus superficiem secreto.

a. b. Fragmentum a capite separatum, ex effuso ad superficiem articularem callo
inaequabile.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae cgclix. vol.m. pag. aol.

FRAC-

EXP Lie ATI O.

fractura colli ossis femoris ( 1 ).
tabula CXLVL

( VOL. iv. TAB. XIX. )

XIac et sequente tabula exhibetur os innominatum cum osse femoris dextri la-
teris hominis robustissimi, in quo observatur fractura colli ossis femoris, nec
non trochanteris majoris sanata copioso, atque valde luxuriante callo.
a. b. Os innominatum. a. Ossis ilii superficies interna, b. Os pubis.

c. Caput ossis femoris.

d. Ejusdem ossis corpus.

e. Frustum osseum, quod basi lata cohaeret cum ampliato valde tubere infe-
riore et anteriore ossis ilii, ex quo alteram caput musculi Recti cruris
oritur. Hoc frustum primo valde latum, dein contractum, deorsum rursus
parum latescens, membrana crassa fibrosa, vel cartilagine procul dubio
jungebatur cum osse ilio, et forte etiam cum callo luxuriante ossis femoris,
quum nunc solutum utroque in loco superficiem inaequabilem monstrat,
convenientem cum solutis superficiebus epiphysium et corporum ossium ,
ubi lamella cartilaginea ea conjungens est deleta. Descendisse haec portio
videtur juxta musculum Rectum cruris.

£ g. h. Trochanter major, tuberculis, processibus atque spinis totus a forma
naturali recedens. f. Tuberculum sat magnum, convexum, a superiore
sulcatum, ex inferiore margine spinam emittens. g. Processus insignis
antrorsum horizontaliter excurrens. h. Spina duplici mucrone terminata,
versus os ilium tendens, atque sub leviore etiam motu ossis femoris illud
OS tangens. Omnes hae partes luxuriante callo productae, manifeste pro-
bant, hanc osseam materiem effusam fuisse inter musculos diversos Glu-

teos, atque musculum Tensorem vaginae,
i. Spina insignis longitudinis ex trochanteris majoris superficie anteriore, ad
ductum musculi Cruralis, vel musculi Recti cruris, juxta anteriorem su-
perficiem ossis femoris descendens.
k. Insignis massa ossea, inaequalis admodum formae, juxta asperam lineam
inter duos trochanteres in anteriorem superficiem ossis se extendens.

1.

( I ) Ad hoc caput pertinent Voluminis II. Tabulae LXXVII. Fig. 3. 4. 5. et 6. Tabula LXXVIII ad
LXXXI.

G 2

tabula II u î

1. Alia massa ossea ex praecedente parte âmpla atque basi quasi scabra enata,
adscendens juxta frustum e. usque ad marginem superiorem acetabuli^ in
media parte sulcum monstrans , cui procul dubio portio musculi Iliaci
interni, et tendo Psoae majoris incubuerunt, dum anteriori parti verosi-
miJiter incubuit musculus Pectineus.
m. n. o. p. Productiones osseae ex aspera linea ossis femoris juxta directionem
musculorum Adductorum adscendentes, ex his m. n. crassissima usque ad
crus inferius ossis pubis adscendit. o. et p. Portiones sunt tenuiores, sursum
incurvatae, quae juxta musculum Adductorem majorem femoris per telam
cellularem proserpserunt.

TABULA CXLVII.

( rOL. VI. TAB. XX. )

Figura 1.

s femoris praecedenti tabula cum osse innominato conjunctum exhibitum,
nunc ab eo osse solutum, atque ab interiore latere delineatum.

a. Superficies articularis capitis ossis femoris aequabilis, glabra, sinum pro
insertione ligamenti teretis exhibens, atque probans ipsam articulationem
non fuisse afifectam.

b, c. d. Protuberantiae atque processus ex trochantere majori provenîentes,
b. Tuberculum in tabula praecedenti f. notatum. c. Processus unciformis
antrorsum horizontaliter incurvatus, ab hac parte superficiem aequabilem,
excavatam offerens, sub littera g. in praecedenti tabula exhibitus. d. Spina
duplici mucrone terminata, in praecedenti tabula h. notata.

e. Massa ossea ad ductum musculorum Iliaci interni, Psoae majoris et Pectinei
adscendens, in praecedenti tabula sub littera 1. delineata«

f. Spina ad aliquam distantiam ab osse femoris descendens, juxta directionem
musculi Recti cruris.

g. Insignis massa ossea ex posteriore facie trochanterum enata.

h. Processus major, juxta decursum musculi Adductoris ex aspera linea ossis
femoris, ad crus inferius ossis pubis se extendens, in praecedenti tabula m.
n. notatus.

i. Processus médius, in tabula praecedenti o. notatus.

k. Processus inferior, in tabula praecedenti p. notatus.

Figura 2.

Idem os a posteriore visum.

a.

e X p L 1 g A t I

a. Caput ossis femoris.

b. Spina duplici mucrone terminata (Figura 1. d.).

c. Spina juxta femur descendens.

d. e. Massa ossea ex posteriore facie trochanteris majoris ad trochanterem mino-
rem se extendens, irregularis formae (Figura 1. g.).

f. Processus major ex aspera linea ossis femoris juxta musculum Adductorem
femoris. ad crus descendens ossis pubis se extendens (Figura 1. h.).

g. Processus médius (Figura 1. i.).

h. Processus inferior (Figura 1. k.).

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n°. cccLxxvn et gcglxxviii. vol. m.
pag. 206.

tabula cxlyiil

{VOL. IV, TAB, XXL)
Figura 1.

^s innominatum dextri lateris, hominis adulti. Collo ossis femoris circa mediam
ipsius partem defracto , fracturae sanatio locum non habuit, sed deletis capite
et collo ossis femoris, species novae articulationis producta est.
a. b. c. Margo acetabuli ex effuso callo, imprimis circa anteriorem partem b.,

crassus et inaequabilis.

d. Acetabuli interna superficies partim callo repleta, inaequabilis, sed tamen
concava, monstrans foramen circa mediam fere partem, tendens ad sinum
quo antea massa pinguedinosa et extremum ligamenti teretis recondebantur.

Figura 2.

Ossis femoris dextri lateris, ejusdem hominis, pars superior ab interiore

visa.

a. b. c. Superficies valde aspera radicis colli ossis femoris, ubi fractura locum

habuisse videtur, quae ampliata simul est calloso excreto margine c. b.
d. e. f. Copiosus callus, qui ex margine posteriore inter trochanteres, et ex
trochantere minore prodiit 5 hie articulationem partim ambiens , juxta in-
sertionem musculi Iliaci interni et tendinem Psoae majoris adscendebat.
e. f. Portio quae imprimis in contactu venit cum margine posteriore ace-
tabuli, et politam superficiem offert,
g, Margo superior trochanteris majoris.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae cgclxviii et seq. vol.m. pag. 206.

Fi-

B U L A R U

Figura 3.

Os innominatum dextrum hominis adulti. Capite ossis femoris, fractura colli
illius ossis, ab ipsius corpore soluto, nec sanata fractura caput cum interna
superficie acetabuli concretum est.

a. Caput ossis femoris superficiem inaequabilem, hic illic asperam, convexam
monstrans, concretum cum superficie interna acetabuli, et duobus in locis
cum ipsius margine.
b. c. Concretiones praecipuae capitis cura margine acetabuli.

d. Spina capiti adhaerens , procul dubio fractura producta. A superiore et
inferiore similes Spinae osseae adsunt.

e. f, Margo posterior et inferior acetabuli deletus ex abscessu in articulo prae-
sente.

Figura 4.

Ossis femoris dextri lateris, ejusdem hominis, pars superior a latere inte-
riore visa

a. Basis colli ossis femoris post ejus fracturam superstes, superficiem partim
aequabilem , partim asperam offerens.
b. c. d. Lamella callo producta, a trochantere majore deorsum introrsumque
descendens, inter quam et radicem colli spatium sat magum superest, ab
anteriore duplici apertura, et ab interiore unica majori hians.

e. Trochanteris majoris superficies interna.

Conf. SupeL Anat. Brugmansianae n". cdxv et seq. vol. m. pag. 211«

TABULA CXLIX,

( FOU IF, TAB, XXII. )

racturae colli ossis femoris intra ligamentum capsulare obviae, et feliciter
sanatae hac tabula representantur.

Figura 1.

Ossis femoris sinistri lateris , foemina adultae , pars superior ab anteriore
representata.

a. Fractura in collo ossis femoris, parva copia calli conferruminata. A supe-
riore fractura ipsi superficiei articulari capitis proxima est, ab inferiore
aliquantum ab ea superficie distat. Situs capitis parum est obliquus in-

tror-

E X p L I G A T I O.

trorsum, unde pes extrorsum ductus fuit5 superficies anterior colli, pro-
minente margine ex sanata fractura, in duas superficies divisa est.

Figura 2.

Idem os a posteriore visum,
a. b. Fractura in collo antea praesens ab hac parte nondum penitus callo est

consolidata, sed inter margines diffractos , qui hic superficiei articulari
capitis proximo adstant, parvus sulcus superest.

Figura 3.

Idem OS ab interiore latere visum, quo constat caput solito magis retrorsum
post sanationem fracturae esse situm.

a. b. c. Fractura in collo ossis sanata 5 media pars b. caeteris partibus magis

prominet.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ ccclxxix. vol. m. pag, 206.

Figura 4.

Pars superior ossis femoris sinistri lateris, hominis robusti, ab anteriore ex-
hibita.

a. Capitis pars cui ligamentum rotundum fuit insertum, lamella ex callo ob-
ducta.

b, c. d. Fracturae antea praesentis vestigium. Quum superficies diffractae non-

dum perfecte inter se conveniunt, colli pars b. parum supra caput pro-
minet, dum circa d. capitis pars descendit infra superficiem colli 5 utraque
tamen haec pars fracturae superficiem callo oppletam exhibet.
e. Margo vel aspera linea inter trochanteres, cui insertum fuit ligamentum
capsulare, sua asperitate monstrans hic inflammationem chronicam locum
habuisse.

Figura 5.
Idem OS femoris a parte posteriore.

a. Capitis superficies cui insertum fuit ligamentum teres, atque callo parum-

per obducta est.
b. c. d. Colli pars in qua antea fractura adfuit.

Margo vel aspera linea cui ligamentum capsulare fuit insertum ab hac parte
etiam varias monstrat asperitates, dum linea aspera corporis ossis, cui

H 3 ad-

TABULARU

adhaerent musculi Adductores femoris, non parum etiam est ampliata et
solito magis aspera.

Figura 6.

Idem os femoris ab anteriore latere.

a. Capitis pars callo obducta.

b. Pars prominens colli, atque supra trochanterem majorem eminens (Fig.
4 et 5. b.).

In hoc ergo casu longitudo membri quidem fuit imminuta, sed situs pedis

nondum fuit mutatus ( i ).

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n"". ccclxxx. vol. hi. pag, 206.

morbi articulationum.

MORBI ARTICULATIONUM AB INJURIA EXTERNA
FRACTURAM AUT CARIEM PRODUCENTE.

TABULA CL.
{FOL, IF. TAB. XXIIL)

Figura 1.

Extrema ossium brachii articulationem cubiti componentia, ab interiore exhi-
bita , hominis, cujus ossis humeri extremum inferius, transeunte globo sclopeta-
rio, fuit fractum, sed tali ratione sanatum est, ut fragmenta partim anchylosin,
partim speudo-articulationem produxerint.

a. b. c. Extremum inferius ossis humeri in fragmenta varia fractum, sed rursus

conferruminatum, superstite tamen foramine valde magno inter diversa

fragmenta, b. Capitis inferioris ossis humeri pars, quae rotulae speciem

pro articulatione cum ulna constituit, nunc cum ulna anchylosi nexa.

c.

(1) Talem fracturam colli ossis femoris intra ligamentum capsulare aliquando absque notabili deformitate sa-
nari, si debito in situ, et in quiete post fracturam perpessam satis din servatur totum membrum , ipsuraque
periosteum colli eodem tempore totum dilaceratum sit, probare tentavi in Dissertatione, cui titulus Aanmerkin-
gen omtrent de breuk van den hals van het Bijeheen, quae édita invenitur inter Dissertationes primae classis
Institut! Regii artium atque scientiarum, Nieuwe Verhandelingen der Eerste klasse van het Koninklijk Nederl.
Instituut van Wetenschappen, Letterkunde en Schoone Kunsten. Amst.d827. IBeel. pag. i53. Si enim periosteum
non in totum est dilaceratum , saepe valde extenditur , atque reposito in situ osse, plicam inter superficies frac-
îas producit, quae concretionem perfectam calli ope impedit.

EXPLICATIO.

c. Fragmenlum osseum, partim noviter productum, quod cum radii capite
concretum est, deléta ea parte capitis ossis humeri, quae cum radio arti-
culationem constituebat.

d. Radius cum osse humeri et cum ulna concretus.

e. Radii caput magnitudine auctum, atque cum fragaiento c. concretum.

f. Ulna.

Figura 2.

Eadem ossa ab exteriore exhibita,
a. b, c, d. e. f. Ossis humeri extremum inferius in genere superficiem inaequa-
bilem, ex crusta ossea noviter in superficie externa secreta, ab hac parte
olferens. a. Corpus ossis. b. Fragmentum sat magnum, quod totum fuit
separatum, sed diversis in locis rursus concretum est cum corpore ossis,
tali tamen modo, ut circa partem superiorem inter corpus ossis et fragmen-
tum spatium quoddam supersit. c. Pars ossis humeri articulationem cum
ulna constituens, sed nunc anchylosi cum ea nexa. d. Pseudo-articulatio
inter duo fragmenta b. et c. Superficies quae hic semet invicem tangunt,
sunt satis aequabiles et glabrae, e. Fragmentum aliud cum radio concretum.
f, Pseudo-articulatio inter hoc fragmentum atque corpus ossis.

g. Ulnae extremum superius cum parte ossis humeri c. concretum.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ cccxc et seq. vol. in. pag. 208,

Figura 3.

Patella sinistri lateris, hominis adulti, a calcitrante equo transversaliter dif-
fracta, ab interiore exhibita.

a. Pars superior patellae, cujus superficies interna a superiore lamella carti-
laginea articulari sana tegitur, ab inferiore vero fissuras duas transversales
monstrat. Margo inferior totius hujus fragmenti cariosum adspectum offert,
b. c. d. Pars inferior patellae fractura transversa a superiore parte separata,
b. Pars media, sive mucro inferior patellae, c. d. Fragmenta duo, quae
a superiore patellae parte videntur separata, sed cum hac inferiore parte
callo sunt concreta, atque secreto callo magnitudine videntur aucta, et

forma mutata.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae cdxiv. vol. 111. pag. 210.

Figura 4.

Os innominatum dextrum cum osse sacro, post fracturam partis posterio-

ns

34 TABULARU

ris ossis ilü, carie maxime erosum, ex homine adulto , a latere delineatum.
a. b. Margo fracturae in media fere parte ossis ilii. Externa ossis superficies

hac in parte est scabra atque erosa.
c. d. Parva portio ossis ilii a destructione superstes, et cum osse sacro adhuc

cobaerens.

e. £ g. Margo superstes acetabuli, qui licet valde erosus articularem capacitatem
a superiore, posteriore et inferiore adhuc circumscribit. Fundus acetabuli

carie penitus consumtus est.
h. i. Pars lateralis ossis sacrî, quae antea conjuncta erat cum osse ilio , carie

consumta.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n". cdxvii et seq. vol. m. pag. au.

MORBI ARTICÜLAT10NVM AB INJURIA EXTERNA LUXATIO-

NEM PRODUCENTE.

LUXATIO OSSIS HUMERI.

TABULA CLL
[FOL. IF. TAB.XXIF.)

Figura 1.

Scapula cum superiore parte ossis humeri dextri lateris, hominis adulti, qui
subluxatione humeri diu laboravit. Situs capitis ossis humeri in cavitate glenoi-
dea scapulae abunde probat os humeri sursum fuisse pi-opulsum, adeo ut inferior
pars cavitatis articularis scapulae non amplius in contactu veniat cum capite
ossis humeri; dum ab altera parte caput ossis humeri attingit summum humerum,

nec non processum coracoideum.

Figura 2.

Scapula eadem ab anteriore deUneata.

a. Pars cavitatis glenoideae, quae pro majori parte non amplius attingebatur
a capite ossis humeri, et ex cujus margine callosa materies prodiit.

b. Pars superior cavitatis glenoideae, nec non radix processus coracoidei, cui
impositum fuit caput ossis humeri, partim porosa, sed caeterum valde

polita, ac quasi ebumea.

E X p L I C A T ï O.

c. Extremum processus coracoidei, quod trîturatione capitis ossis humeri par-
tim deîetum, porosam monstrat superficiem.

d. Margo superior summi humeri, cui adnectebatur clavicula , simili ratione
cpam processus coracoideus affectus.

Figura 3.

Ossis humeri ejusdem hominis pars superior, capitis superficiem articularem
ampliatam, maxime politam atque quasi eburneam, nonnullis in locis porosam
demonstrans, dum margo superficiem articularem cingens ampliatus, atque revo-

lutus apparet.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n\'^. gdxix et seq. vol.m. pag. 212.

Figura 4.

Scapula sinistri lateris hominis adulti, qui luxatione inveterata ossis humeri
laboravit.

a. Cavitas glenoidea scapulae, quae licet per seriem annorum non amplius
articulationi inserviisse videatur, tamen magnitudinem suam naturalem
conservavit, sed tota inaequabilis, atque profundis sulcis exsecta depre-
henditur.

b. Nova superficies articularis, cui impositum fuit caput ossis humeri, effuso
copioso callo producta^ haec licet in genere quidem aequabilis, atque
leviter exsecta, tamen porositatem insignem monstrat.

Capitis ossis humeri mutatio non tanta est, ut mihi videretur digna illud os

etiam delineare.

Conf Supel Anat. Brugmansianae n". gdxxiii. vol. 111. pag. 215.

TABULA CLIL

( FOL. IF. TAD. XXF. )

Figura 1.

^capula cum adnexa parte claviculae, et superiore parte ossis humeri, dextri
lateris, ab interiore latere delineata, foeminae adultae , cujus summus humerus
graviter fuerat contusus, atque acromium diffractum.

a. Cavitas glenoidea scapulae insigniter ampliata, ex nova secretione sub-
stantiae osseae. Tota fere ipsius superficies articularis, licet mirum in

I a mo-

TABULA R

modum aucta, tarnen levissima est5 ab inferiore haec superficies minus
aequabilis observatur.

b. Processus coracoideus.

c. Claviculae portio scapulae adnexa, atque sursum promota.

d. Ossis humeri pars superior , cujus caput licet totum sit deletum, tamen
superficiem satis aequabilem monstrat, quae movebatur juxta amphatam

superficiem articularem scapulae,
e. £ Duo fragmenta ossea, novae ut videntur formationis, quae ligamento cap-
sular i adhaerent.

Figura 2.

« *

Eadem scapula cum adnexa parte claviculae, ab exteriore visa.

a. Cavitas glenoidea.

b. Fragmentum osseum superius, novae ut videtur formationis.

c. Anterior pars summi humeri a spina scapulae diffracta, nec cum ea rursus

concreta.

d. Extremum processus coracoidei.

e. Claviculae pars adhaerens summo humero a spina scapulae diffracto.
Conf. Supel. Anat. Bonnianae n\'\'. dxgiii. vol. m. pag, 385.

LUXATIO OSSIS FEMORIS (1).

TABULA CLIL

( VOL, IV, TAB, XXV^ )

Figura 3.

innominatum dextri lateris, foeminae adultae, quae ab hoc latere clau-

dicavit, ab anteriore representatum. Femoris os sursum retrorsumque fuit

luxatum, atque nova cavitas cotyloidea est producta, quae insignem acquisivit

profunditatem, adscendente in toto ambitu pariete admodum insigni, quamvis

hujus altitudo a posteriore omnium sit maxima. Tota haec noviter formata

ca-

(i) Ad hoc caput pertinent Voluminis 11, Tabula LXIV ad LXVItl-

E X p L I c A T I O.

cavitas articularis tantae est profunditatis, ut naturali non cedat, et inter
rarissima specimina merito referatur 5 ab interiore satis est aequabilis, a poste-
riore quidem parum porosa, sed caeterum ubique magis polita. Externa
superficies a priore paulo inaequabilior est quam a posteriore, atque sulcis in-
structa. Acetabulum naturale , os ischion atque os pubis earn subierunt muta-
tionem, quam in inveterata simili luxatione subire soient.

Si hoc specimen comparera us cum aliis ejusdem generis, atque cum iis, quae
ex luxatione congenita producta sunt, miramur maxime non tantum insignem
copiam secretae osseae substantiae, sed etiam formam acetabuli ad naturalem
formam valde accedentem^ dolendum ipsum os femoris nondum esse servatum,
quo constitisset, quali modo illud os procul dubio moveri potuerit, nam quamvis
acetabulum satis sit perfectum, tamen motus quodam sensu limitatus esse debuit.
Dolendum etiam nihil cognitum esse de historia hujus laesionis, quae certe juniori
aetate obtinuit^ si computemus quantitatem secreti calli, dum etiam ad ejusmodi
perfectam conformationem novae cavitatis articularis obtinendam, diu protracta
quies totius membri multum procul dubio contulit.

Figura 4.

Idem OS innominatum ab exteriore latere dehneatum.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. gdui. vol. in, pag. 218.

-à

4/

mor-

TABULARUM

MORBI OSSIUM A CAUSA INTERNA

CLAUDICATIO ABSQUE LUXATIONE ( i ).

TABULA CLIII.
(FOL. IF. TAD. XXFL)

Hac tabula et sex figuris sequentibus exhibetur degeneratio articulationis ossis
femoris cum osse innominato ex morbo rbeumatico, quo mollescunt partes arti-
culares osseae, dein expanduntur , sive magnitudine augentur, et tandem tractu
temporis rursus appositione phosphatis calcis soliditatem insignem acquirunt.
Partibus illis emollitis, hae impares videntur ad sustentandum pondus totius
trunci, unde hic inter femora quasi descendit, atque acetabulum sursum ad os
ilium protruditur. Centro gravitatis ergo non amplius conveniente in eodem
piano cum centro motus, acetabuli et capitis ossis femoris naturali figura atque
situ deperditis, singularis producitur species claudicationis , a claudicatione ex
luxatione facile distinguenda. Haec degeneratio hic in diversis morbi periodis

exhibetur.

Figura 1.

Os innominatum sinistri lateris, hominis robustissimi.
a. b. Acetabulum magnitudine parum auctumsuperficiem articularem in parte
superiore a. minus aequabilem quam in naturali statu exhibet^ in parte
inferiore b. haec superficies aequabilior est.
c. d. e. Margo acetabuli crassitie valde auctus ac parumper sursus remotus.

c. Pars anterior limbum revolutum offert, d. e. Reliqua pars marginis in

d. tumefacta, inde usque ad e. crassities aucta atque scabra est, deperditis
praeparatione partibus osseis emollitis.

Figura %

Ossis femoris sinistri lateris pars superior, ab anteriore ex eodem homine.

( I ) Ad hoc caput pertinent Voluminis II. Tabulae LXIX ad LXXIV^.

EXPLICATIO.

a. b. Margo superficiel articularis capitis excretus, ac revolutus, adeo ut in toto
ambitu promineat. Superficies articularis sanissima deprehenditur ^ capitis
magnitudo paulo minor est quam cavitas acetabuli.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n". gdlv et seq. vol. m. pag. 218.

Figura 3.

Os innominatum dextri lateris , foeminae adultae ex eodem morbo , sed in
stadio provectiori, affectum. Acetabulum magnitudine valde est auctum, oblon-
trae figurae, sursumque promotum, adeo ut insistât pro majori parte ossi ilio5
cavitas recondens massam adiposam, atque ligamentum rotundum lamella ossea
praeternaturali, excreta ex interiore margine superficiei articularis , caeterum in
sano statu foveam semilunarem limitante, tegitur5 hac lamella ossea haec altera
cavitas separata est a superficie articulari.

a. b. c. d. Ambitus acetabuli sursum promoti, adeo ut adscendat supra tuber-
culum in margine anteriore ossis ilii, a quo musculus Rectus cruris ahero
suo tendine oritur, a. Marginis pars superior tenuis, b. Pars inferior
acetabuli, in formam lamellae crassae excreta ex margine superficiei semi-
lunaris. Haec lamella acetabulum separat a fovea pro massa adiposa atque
ligamento rotundo. c. Acetabuli margo anterior tuberculosus, insidens

margini inferiori ossis ilii.
e. f. Superficies interna acetabuH. e. Pars inferior satis aequabilis. f. Pars
superior porosa cum punctis glaberrimis, maxime politis interspersis.

g. Fovea superstes, atque tota separata ab acetabulo, ad recondendam mas-
sam adiposam et hgamentum rotundum, quod transiit per fissuram inter b.

et c. praesentem.

h. Tuberculum ex quo enascebatur alter tendo musculi Recti cruris.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n"". gdlxv. vol.111, pag, 220.

Figura 4,

Ossis femoris ejusdem lateris pars superior, ex eadem foemina.

a. Capitis superficies articularis scabra, porosa, complanata, in parvum
apicem elevata, ubi ipsi procul dubio adnectebatur Hgamentum rotundum,
quamvis vestigium ipsius insertionis non amplius supersit.
b. c. Margo superficiei articularis anterior excretus, revolutus, colli partem
tegens, sed ab eo remotus, ab exteriore inaequabilis, ac partim alia lamella
ossea tectus.

d. Pars inferior ac posterior ejusdem marginis simili modo revoluta, et quum

K 2 la-

4o T A B U L A R U M

latitudo capitis complanati maxime aucta est, valde distans a collo ossis
femoris.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae gdlxvi. vol. m. pag. 220.

TABULA CLIV.

( FOL. IF. TAB.XXFII.)

Figura 1.

Os innominatum sinistrum hominis adulti, robustissimi, eodem vitio in articu-
latione cum femoris osse degeneratum.

a. b. c. d. Ambitus acetabuli sursum retrorsumque valde promoti, atque ovalis
figurae , imprimis circa b. et c. ultra superficiem ossis ilii et ischii pro-
minens.

e. Lamella ossea ex margine inferiore superficiei semilunaris excreta, atque
hanc separans a fovea pro massa adiposa et ligamento tereti^ haec vero
lamella non tantae est latitudinis, ut ipsas cavitates a se invicem in totum
separet. Ubi margo articularis acetabuli exsectus est pro ingressu vasorum,
nec non in media parte interior pars alterius cavitatis cum parte articulari,
in hoc specimine, adhuc communicat.

f. Superficies interna acetabuli inaequabilis, atque inter partes caeteris aequa-

biliores valde porosa.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae gdlxxi. vol, ni. pag. 220.

■ Figura %

Ossis femoris ejusdem lateris pars superior.

Caput cernitur valde compressum atque porosum inter lamellas, sive squamas
satis aequabiles, nonnullas capitis partes tegentes^ margines superficiei articularis

excreti atque parum tantum revoluti sunt.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ gdlxxii. vol. m. pag, 220.

Figura 3.

Os innominatum dextrum, hominis robustissimi, in quo acetabulum ex eodem
morbo non tantum insigniter auctum, sed etiam ferme circularis formae cer-
nitur.

a. b. c. d. Margo acetabuli, Hujus posterior pars a. marginem satis acutum,
valde ultra superficiem ossis ilii prominentem offert, Marginis pars ante-
rior

E X p L I c A T I

rior b. conflaens cam tuberculo inferiore et anteriore ossis ilii, crassior
est, et magis revolutus. Pars c. d. crasissima est, atque superficiem arti-
cularem a fovea pro massa adiposa in totum separat. Acetabuli pars inferior
b. c. d. e., pro parte formata ex lamella praeternaturali, duas acetabuli
partes caeterum in statu naturali praesentes, a se invicem séparante, valde
est aequabilis 5 contra vero acetabuli pars superior a. b. e. d. est porosa
cum interstitiis glaberrimis, quasi politis.

e. Fundus acetabuli.

f. Superstes partim fovea, cui in statu naturali ligamentum teres inhaerct.

Figura 4.

Ejusdem hominis pars superior ossis femoris dextri lateris.
a. Superficies articularis capitis ossis femoris globosae figurae, magnitadinis
valde auctae, partim porosa, partim polita. Hujus superficiei articularis
margo in toto ambitu valde est excretus, et revolutus, adeo ut de superficie
anteriore colli vix quidpiam conspiciatur, et lamella b. c. descendat usque
ad asperam lineam inter trochanteres, cui inseritur ligamentum capsulare,
quin tamen collo adhaereat.
d. Linea ad radicem colli, cui ligamentum capsulare adnectebatur , valde

aspera , atque circa trochanterem majorem tuberculosa.
Conf, Supel. Anat. Brugmansianae n*^. cdlxxvii et seq,. vol, iii. pag. 221.

TABULA CLY.

{FOL. IF. TAB. XXVI li.)

Figura 1.

Os innominatum dextri lateris hominis adulti, ex eodem morbo acetabulum
valde degeneratum exhibens.

a. b. c. d. e. Ambitus sive margo acetabuli sursum promoti, atque ovalis figurae.
Superior marginis pars b. non multum prominet ultra superficiem ossis
ilii \'y anterior vero pars c. adimplet totum sulcum, cui caeterum incumbit
musculus Iliacus internus, d. Anterius cornu superficiei articularis, sive
semilunaris, tuberculosum atque prominens, e. Posterius crus ejusdem
superficiei articularis valde excretum, atque tuberculosum.
f. Fovea sive exsecta marginis acetabuli pars, juxta quam vasa tendebant ad
massam adiposam, atque ligamentum rotundum, cum parte articulari ace-
tabuli unam cavitatem formans.

TABULARUM

g. Tuberculum cui jungitur musculus Rectus cruris.

Conf. Supel Anat. Brugmansianae n». cdlxxxih. vol. m. pag. aai.

Figura 2.

Pars superior ossis femoris dextri lateris, ejusdem hominis,
a. b. c. d. Deforme admodum caput, a. Tuberculosa pars ossea inter marginem
superficiei articularis et trochanterem majorem, cum utraque hac parte,
et cum externa superficie colli cohaerens. b. Apex satis acutus in formam
Spinae e capite proveniens, qui admittebatur in foveam acetabuli, cui
insidet massa adiposa et ligamentum teres, d. Eminentia alia ex revoluto
margine inferiore superficiei capitis, c. d. b. Pars capitis quae recipiebatur

acetabulo.

e. Trochanteris minoris pars superstes.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n°. gdlxxxiv et seq. vol. m. pag. 225.

CARIES ARTICULORUM.

TABULA CLV.

{VOL. IV. TAB. XXVin.)

Figura 3.

^s innominatum sinistri lateris hominis adulti, in quo, ex abscessu in articu-
latione cum femoris osse, tota capacitas acetabuli non tantum cernitur quoad
formam mutata, imprimisque sursum aucta, et hinc solito magis elongata, sed
praeterea tota superficies articularis, a sua lamella cartilaginea orbata, ex ero-
sione est scabra, , cavitatisque margo anterior rotundatus, deperdito ligamento
elastico, huic margini caeterum adhaerente. Fundus cavitatis totus quantus exe-
sus, foramen exhibet majus, quam caeterum fovea in fundo acetabuli esse solet.
Superficies externa ossis ilii supra acetabulum etiam probat crassitiem hujus ossis
esse auctam, licet imprimis ipsius superficies interior promineat, atque haec
potius convexum, quam concavum planum exhibeat.

Conf. SupeL Anat. Brugmansian ae n". dlxv. vol. in. pag. 229.

Fi\'

X r l i c A ï I

Figura 4.

Ossis femoris ejusdem lateris pars superior, ex eodem homine.

Maxima capitis pars fere penitus est consumta, deperdita non tantum cartila-
gine articulari, sed et magna capitis parte. Quae vero de capite superest pars
monstrat substantiam scabram, cellularem et porosam. Trochanter major, nec
non aspera linea inter trochanteres, cui ligamentum capsulare adnectitur, spinulis
osseis solito majorem asperitatem offerunt.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n*^.dlxvi. vol. m, pag, 229.

TABULA CLVL
( VOL, IV, TAB, XXIX, )

\'ssa articulationem genu sinistri lateris componentia, hominis adulti, ex hy-
drope articuli degenerata, ab anteriore et a posteriore delineata. Degenerationes
superficierum articularium omnium horum ossium videntur ejusdem generis esse,
quam quas in tabulis praecedentibus in articulatione ossis femoris cum acetabulo
ex rheumatismo, vel arthritide vidimus. Forma nimirum ossium, ubi articulationem
componunt, maxime est mutata, aeque ac si haec ossium extrema in prima morbi
periodo, quando emollita fuisse videntur, gravitate corporis compressa, prae-
ternaturalem hanc acquisiverint figuram, quam dein, duritie ossis rursus aucta,
retinuerunt, dum post illud tempus marginum superficierum articularium excres-
centiae proculdubio exortae sunt. Non enim hanc deformitatem fuisse congenitam
probant specimina volumine in. pag. 255 et sequente, is^. dgx ad dgxiv descripta.

Quantopere genua introrsum fuerunt incurvata ex ipsis figuris satis elucescitj
licet enim femoris atque cruris ossa a sè invicem remota hic delineata sint,
tamen eo in situ sunt posita, quem inter se juncta servabant.

Figura 1.

Ossis femoris pars inferior ab anteriore delineata monstrat quantopere condy-
lus internus a. infra condylum externum b. descendit^ excreti margines c. et d.
superficierum articularium utriusque condyli ad corpus ossis sunt revoluti, unde
superficies juxta quam patella movebatur etiam imminuta apparet.

Fis[ura 2.

Eadem ossis pars a posteriore.

Con-

TABULARUM

Constat superficiem articularem condyli externi a. latiorem mansisse, quam
condyli interni b. Condylus hic internus subluxatione etiam e suo situ ad su-
perficiem articularem internam tibiae fuerat remotus 5 margines articulationis
etiam ab hac parte valde sunt excreti, et pro majori parte revoluti.

Figura 3.

In anteriore superficie partis superioris tibiae et fibulae non tantum apparet
situs oblique extrorsum corporis tibiae, sed etiam constat fibulae corpus
complanatum, partim pone tibiam , circa mediam partem longitudinis cruris
descendere 5 superficies articulares tibiae etiam non servarunt situm naturalem
horizontalem, sed pone elevatum marginem anteriorem oblique retrorsum

descendunt.

Figura 4.

In hac figura easdem partes, eodemque in situ, sed a posteriore exhibente,
omnino constat superficies articulares tibiae maxime degeneratas esse 5 non tantum
enim utraque superficies planum retrorsum valde inclinatum offert, sed praeterea
externa, licet satis ampla, in duas quasi partes linea a. parum prominente, est
divisa, dum posteriori, solito magis excavatae parti, tantum inpositus fuisse
videtur condylus ossis femoris, qua ex causa substantia hujus partis magis
compacta, polita, quasi eburnea apparet. Margo anterior et exterior b. hujus
superficiei articularis etiam cernitur excretus, et revolutus. Superficies articularis
pro condylo interno femoris, in duas etiam partes c. et d. divisa, pro minori
adhuc parte articulationi inserviisse videtur, quum tota ipsius anterior pars c^
quae situm naturalem magis servavit, admodum inaequabilis , abunde probat
lamellam articularem cartilagineam hic jam dudum fuisse consumtam^ subluxatio
itaque hic obtinuit. Caput fibulae ab hac posteriore parte etiam ampliatum

cernitur.

Figura 5.

Patella a posteriore delineata eandem degenerationem in superficie articulari
exhibet. Ut in femore superficies articularis in condylo interno pro hoc osse
fere est deleta, sic etiam haec pars a, maxime lamella ossea praeternaturali
est obducta j dum limbus b. superficiei externae etiam lamellam complanatam
refert.

Conf, Supel. Anat. Brugmansianae dgvi ad dcix. vol. iit. pag.

CON-

EXPLICATIO.

CONCRETIO ATQUE ANCHYLOSIS OSSIUM (i),

TABULA CLYIL

( FOL. IF. TAB. XXX, )

Cranium hominis adulti ab anteriore et a latere dextro delineatum. Omnes
musculorum impressiones in hoc cranio valde sunt notabiles, Maxiila inferior
sinistrorsum est subluxatum , adeo ut condylus sinister maxillae inferioris pro
majori parte extra sinum articularem promineat, Concreta praeterea est maxilla
inferior cum cranio ope insignis exostosis, ab osse jugali dextro in processum
coronoideum maxillae inferioris descendentis. Licet dentes incisores maxillae
superioris, et dens incisor médius sinister maxillae inferioris, procul dubio ut
alimenta fluidiora ori possent infundi, fuerint evulsi, alveoli tamen, licet parum
consumti, adhuc distinguuntur.

Figura 1.

a. Condylus sinister maxillae inferioris lateraliter e sinu articulari, pro majori
parte expulsus,

b, c. Exostosis insignis duritiei ex superficie externa, et ex margine inferiore
ossis jugalis excreta, juxta os maxillare superius, sed ab eo valde remota
descendens, et cum superficie externa processus coronoidei maxillae infe-
rioris concreta.

Figura 2.

a. Condylus dexter maxillae inferioris valde extenuatus, lateraliter introrsum
propulsus, unde sinus articularis callo fere totus repletus est, nec nisi
sulcum angustum refert,

b. Exostosis ab inferiore superficiem parum inaequabilem offerens, cui mus-
culus Masseter adnectebatur.

Conf, Supel Anat. Brugmansianae n"". dgxvi. vol. m. pag, 234.

TA-

(1) Ad hoc caput pertinent Voluminis II. Tabulae XIV —XVI. XXXVIII—XLIV. XLVI—XLVIII. LXL
LXIII. LXXV. LXXVI. LXXXVI. XG XCI. XCIV. XCV. GUI.

M

A B U L A R U ]\\ï

TABULA CLVIIL

{VOL. IF. TAB.XXXL)

Cranium anchylosi junctum cum maxilla inferiore, atque cum sex superioribus
vertebris cervicalibus, hominis adulti, qui paralysi universali laboravit per seriem
annorum , orta ex luxatione epistrophei ad atlantem.

Figura 1.

Delineatum cernitur cranium cum concretis vertebris cervicis a latere smistro,
ut constaret quantopere totum cranium antrorsum sit incurvatum, nec non quahs
sit curvatura vertebrarum colli, ex praesente luxatione secundae vertebrae. Situs
atlantis parum est mutatus, hinc arcus oblique adscendens, tali ratione a latere
sinistro cum margine foraminis magni est concretus, ut tantum spatium supersit
pro transitu arteriae vertebralis. Constat porro processum odontoideum epistro-
phei a margine interiore atlantis recessisse, et fere centrum foraminis atlantis
occupare, unde omnes vertebrae colli, in processubus articularibus et corporibus
concretae, sub angulo cum ipso cranio , interventu atlantis sunt nexae, adeo
ut situs relativus conceptaculi cerebri et canalis spinalis maxime sit mutatus.
Cernitur praeterea condylum maxillae inferioris valde esse applanatum, antror-
sumque juxta tuberculum articulationis adauctum, et in superficie articulari
concretum cum tota superficie articulari ossis temporis, ita tamen ut in ambitu
articulationis ossa separata videantur.

Figura 2.

Pars posterior conceptaculi cerebri horizontaliter aperti, ab interiore visa.

Ab hac parte constat quantopere lumen foraminis magni ossis occipitis et
atlantis , luxatione processus dentiformis epistrophei sit oppletum. Totus enim
ille processus valde recessit a margine interiore atlantis, et cariosus cernitur in
superficie anteriore, ejusque figura ex praesente carie est mutata. Quanta com-
pressio medullae spinalis ex hac luxatione producta fuerat, sponte liquet. Tam
ex praesente carie, quam ex paralysi universali per seriem annorum protracta,
concludendum videtur, dentem epistrophei non nisi sensim sensimque e sede
fuisse pulsum.

a. Margo anterior foraminis magni.

b. Processus dentiformis epistrophei.

c. Arcus atlantis.

F/-

EXPLICATIO,

Figura 3.

Hac in figura cernuntur vertebrae colli cum media parte basis cranii ab
inferiore, adeo ut superficies inferior vertebrae pene infimae colli a superiore

conspiciatur.

a. Pars basilaris ossis occipitis.

b. Superficies inferior corporis vertebrae pene infimae colli.

c. Tuberculum in media anteriore parte arcus atlantis.

d. Anterior superficies processus dentiformis epistrophei, cariosam monstrans
superficiem.

Ex spatio praesente inter arcum atlantis et anteriorem superficiem proces-
sus dentiformis epistrophei, satis constat quantopere haec vertebra e sede est

remota.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n°. dgiii. vol. iii. pag. 384.

TABULA CLIX

{VOL. IF. TAB, XXXII).

A-nchylosis ossium pubis ex viro et foemina.

Figura 1.

Ossa innominata foeminae adultae, in nexu ossium pubis substantia crassa,

satisque dura, ossea inter se concreta.

Licet ossa pelvis solito magis in pube a se invicem sint remota, totum tamen
illud spatium intermedium substantia ossea adimpletum est, adeo ut firmissime
inter se cohaereant. Margo ossis pubis dextri lateris processus monstrat spinosos
contortos, dum circa marginem superiorem, in genere latum atque crassum,
a sinistro latere etiam tubercula, ac Spinae osseae apparent. Licet ossa pubis
solito magis a se invicem distare videantur, diameter transversalis in apertura
supeïiore pelvis minoris tamen non superat quinque pollices rhenolandicos.
Superficies articulares conjunctionis ossium iliorum cum osse sacro immutatae
supersunt. Os sacrum est deperditum.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n°. dglviii. vol. iii. pag. 238.

Figura %

Ossa pelvim componentia ex viro f^dulto , robusto, in qua post perpessam

M,2 frac-

TABULARUM

fracturam utriusque cruris ossis pubis sinistri lateris, anchylosis inter ossa pubis
enata videtur. Adfuisse enim duplicem fracturam, nunc callo sanatam omnino
constat 5 tam ex figura et situ cruris horizontalis ossis pubis sinistri lateris, quam
ex deformitate rami descendentis, prope tuber ossis ischii. Corpus ipsum ossis
pubis sinistri, nec non anterior superficies anchylosis asperitates diversas mon-
strant. Latus dextrum omnino sanum videtur. In media parte nexus ossium
pubis quaedam cavitas superest.

Conf. Supel. Anat. Bonn! an aï; n"^. dgvii. vol. m. pag. 385.

MORBI OSSIUM EX CAUSA SCROPHULOSA ( i ).

tabula CLX.

( VOL. IV. TAB. XXXIJL )

Figura 1.

Extremum inferius ossis humeri cum superioribus partibus ossis radii et ulnae,
dextri lateris , ab interiore visum, viri juvenis viginti octo annorum , qui ex
carie scrophulosa periit. Haec ossa, ut ea omnia quae ex morbo scrophuloso
sunt affecta, levissima, valde fragilia atque porosa sunt, imo toto habitu externo
distinguuntur facile ab affectionibus ossium aliis morbis productis, uti etiam ex
bis figuris facilius conspicitur, quam verbis describitur.

a. b. c. d. Extremum ossis humeri circa articulationem valde ampliatum atque
extensum, totumque morbosum. Cavitas medullaris maxime est ampliata,
ita ut non nisi tenuissima lamella corticem constituât, b. c. Superficies
articularis lamella cartilaginea orbata, tota quanta porosa et exesa est, ita
tamen ut superficies b., pro articulatione cum radio adhuc a superficie c.,
quae jungebatur cum ulna, distingui valeat. d. Limbus ab uno latere
articulationis in alterum tendens, atque terminans superficiem cui incubuit
abscessus , ex callo poroso et tuberculoso constat. Superficies inter b. c.
et d. est erosa, scabra atque valde porosa.
e. Radii extremum superius, cujus capitulum in vertice, et in toto ambitu
etiam cartilagine articulari orbatum est, valde porosum et leviter tume-
factum cernitur.

f.

(i) Ad hoc caput pertinent Voluminis II, Tabulae XXII. Fig. 2 et 3. et Tab. XXIIL Fig. 5 et 6.

EXPLICATIO.

f. Ulnae caput superius maxime tumefactum a radio nimis remotum, super-
ficiem articularem, tam pro articulo cum osse humeri, quam pro eo cum
radio monstrat valde erosam, dum in toto ambitu ossis substantia est
scabra et porosa.

Figura 2.

Eadem ossa ab exteriore exhibita,
a. b. c. Extremum ossis humeri, ab hac parte etiam carie affectum, maxime
est emollitum atque tumefactum, unde tota externa superficies inaequabi-
lis , tuberculosa et quasi fungosa cernitur. Ubi limites observantur inter
partem sic maxime degeneratam et corpus ossis, quod figuram naturalem
servavit, substantia ossea quam maxime est extenuata, imo partim fissura
a se invicem partes sunt separatae.
d. e. Ulnae caput maxime tumefactum. In parte d. ubi substantia cellularis
valde expansa est, detegitur foramen fistulosum. Processus olecranon, cujus
substantia ossea magis tumefacta videtur ex emollitione corticis ossis, con-
cretus est a latere interiore cum portione ossis humere b. In extremo
lamella ossea e. noviter ab effuso callo producta, olecrani verticem cum
osse humeri conjungit, utraque enim cum parte concreta videtur.

Badii caput etiam ab hac posteriore parte valde porosum cernitur.

Conf. Supel. Anat, Brugmansianae n®, dcgiv et seq.. vol. m. pag. 245.

Figura 3.

Extremum inferius ossium cubiti sinistri lateris, cum ossibus carpi et meta-
carpi, ejusdem hominis, ab interiore.

a. Caput inferius radii in hac superficie, ex emollitione et expansione lamellae
externae ossis , superficiem inaequabilem , tuberculosam monstrat, atque
cum ulna hac in parte concretum est.

b. Ulnae caput totum etiam ex simili degeneratione ampliatum, tuberculosum
ac forma naturali plane orbatum.

c. Ossis lunati pars. Concretum hoc os est cum ulna et cum radio. Os
naviculare, nec non os triquetrum carie perierunt.

d. Utrumque os multangulum, quorum majus cum ossibus metacarpi pollicis
et digiti indicis concretum est.

e. Os cuneiforme, ut videtur concretum cum subrotundo osse, et cum ossibus
metacarpi digiti annularis et auricularis. Inter hoc os et capitatum foramen
praesens est, ex corrosis superficiebus horum ossium in naturali statu cae-
terum nexorum.

N Fi.

• n

tabularu

Figura 4.

Eadem ossa ab exteriore.

a. Radii caput, ab hac parte licet tumefactum tamen formam naturalem, et
sulcos pro decursu tendinum melius servavit quam ab interiore latere,
pars vero ulnae obversa magis intumuit, atque ab exteriore tuberculosam
superficiem exhibet, ad majorem altitudinem quam ab interiore latere,

b. Ulnae caput, quamvis etiam tumefactum, tamen suam formam naturalem

imprimis ab inferiore exhibet.

c. Ossa metacarpi pollicis et indicis inter se, et cum ossibus multangulis

concreta.»

d. Ossa cuneiforme, lunatum et capitatum inter se, et cum ossibus metacarpi
concreta.

Ossa metacarpi ex emollitione et expansione etiam sunt deformia.
Conf. Supei. Anat. Brugmansianae n^ dggv. vol. in. pag.

tabula clxl

(FOL, IF, TAB, XXXIF,)

Figura 1.

Tibia juvenis 25 annorum, habitu corporis scrophulosi et cachectici, carie in
parte media corporis fere penitus consumta.

a. h. c. d. Lamellae corticis ossis, quae necrosi affectae superficiem externam
striatam , porosam, nigrescente colore tinctam offerunt, et vel magis, vel
minus jam absorptione a subjacentibus partibus sunt separatae. Inter has
cernitur substantia cellularis ossis, de qua externa lamella necrosi affecta

jam est separata.

e. f. g. h. Lamellae superficiei externae ossis tenues, partim a subjacente parte
ceUulari separatae et porosae, partim tenuissima lamella callosa, pravae

indolis, tectae.

i. Foramen ubi in anteriore et posteriore superficie omnis substantia ossea
est deperdita^ mox infra hanc destructionem ex consumtione totius ante-
rioris parietis cavitas medullaris aperta cernitur, superstite parte cellulari

parietis posterions.

Supra et infra cariosam destructionem hujus ossis, superficies externa

ossis leviter affecta et porosa apparet.
Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ dggvi. vol. m. pag. ^44 et seq.

Fi-

Figura 2.

Anchylosis ossîum cubiti cum ossibus carpi et metacarpi post degenerationem,
atque cariem horum ossium, ex causa scrophulosa enatam, sed feliciter sanatam.
Extremum ossis radii imprimis tumefactum fuisse videtur, unde ipsius externa
superficies, licet debitam soliditatem recuperaverit, adhuc vestigia monstrat prae-
gressae degenerationis, qualem in tabula praecedente etiam observavimus.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^.dccxoi. vol. m. pag, â46.

TABULA CLXIL
( FOL. IF. TAB. XXXF. )

Figura 1.

nn

ibia dextri lateris juvenis, scrophuloso morbo affecti, a latere interiore.

a. Epiphysis superior tota separata est a corpore ossis, sed membranae liga-
mentosae ope anteriori parti tibiae adnectitur.

b. Pars interna corporis ossis necrosi affecta, atque a tabula externa orbata5
hujus portionis superior pars, ut et ei respondens substantia interna
epiphysis carie consumta sunt, adeo ut cavitas medullaris pro parte
aperta sit.

c. d. Lamellae osseae partim a parte interiore b., necrosi affecta separatae,
parumper revolutae et in marginibus indicia praebentes secreti noviter
calli.

Latus internum ossis levissimis sulcis quasi striatum est, atque poros
plurimos dilatatos offert.

Figura 2.

Eadem tibia a posteriore.

a. Epiphysis separata a corpore ossis, cujus externa pars magis carie consumta
cernitur, quam interna. Lamella cartilaginea in utraque superficie articulari
intégra superest.

b. Pars interna corticis corporis ossis necrosi affecta, et a sua parte externa
orbata.

c. d. Partes sive lamellae superficiei externae ossis, partim a subjacente parte
mortua separatae.

N ^^ La.

Latus externum ossis cernitur non tantum ampliatum, sed etiam in
media parte longitudinis excavatum, ubi a fibula degenerata fuit com-
pressum.

Figura 3.

Fibula ejusdem juvenis a latere exteriore.

Tota dimidia superior pars in tumorem insignem, solidum, ovalem, maxime
spinosum et Mnc inaequabilem est expansa, dum de ipsius capitulo superiori
nihil superest. Mox infra tumorem os tumefactum est, sed ab inferiore sanum
videtur. Ad radicem tumoris in externa ossis superficie, multi pori atque sulci
adsunt.

Conf. Supel Anat. Brugmansianae dccx et dccxi. vol. m. pag, 245.

MORBI OSSIUM EX SCIRRHO ET CANCRO (i).

TABULA CLXIIL

{VOL. IV. TAB. XXXVI.)

Figura 1.

Cranium hominis adulti, qui ulcere carcinomatoso labii inferioris laboravit.
Ex hoc ulcere maxilla inferior, nec non superior a latere dextro aflfectae, et

partim consumtae sunt.

Maxillae superioris processus alveolaris, pro parte qua continebat dentes duos
incisores, cuspidatum ac bicuspidatum primum ad altitudincm palati duri con-
sumtus cernitur, dum margo ulceris ossis offert porosum adspectum. Ossis jugalis
dextri tabula externa leviter est affecta et porosa. Maxilla inferior partim etiam
est destructa, deficiente toto processu alveolari hujus lateris, cum parte recon-
dente dentes incisores dextros. Ramus adscendens dexter maxillae inferioris ab
exteriore totus innumeris foraminibus exiguis pertusus, ab interiore vero fere totus
consumtus est usque ad tabulam externam, quae inferiora versus sensim sensim-
que extenuata est, usque dum tota deficit. Ramus horizontalis in parte mentali
crassitiem satis notabilem servavit, inde sensim extenuatus in apicem acutum tan-
dem desinit.

Om-

( 1 ) Ad hoc caput perlinel Voluminis II. Tabulae XXIII. Figura 7.

Omnia ergo confirmare videntur ossa hoc morbo sensim in loco circumscripto
emolliri, et absorptione dein to.ta consumi,

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae dgcxv. vol ni. pag, 246.

Figura 2.

Cranium viri adulti, cujus maxilla inferior partim ex affectione cancrosa labii

inferioris destructa est.

Post evulsionem dentium incisorum maxillae superioris deleti observantur
alveoli, et sequentium dentium, ab utroque latere, nonnisi fragmenta cariosa
supersunt. Maxillae inferioris pars media tota quanta est destructa, major tamen
portio deficit a latere sinistro, quam a dextro. Extrema utriusque partis maxillae
sunt foliaceae quasi naturae , adeo ut consumtio progressiva facile observetur,
dum circa extrema cariosa substantia ossea porosa observatur.

Conf. Supel Anat. Brugmansianae dccxvt. vol m. pag. 24/.

MORBI OSSIUM EX CAUSA VENEREA ( i ),

TABULA

{FOL. IF, TAB. XXXF11.)

Figura 1.

Conceptaculi cerebri hominis adulti pars, quae ante foramen magnum ossis

occipitis est, ab inferiore visa.

In palato cernitur foramen sat magnum, oblongum, adeo ut interiora narium
usque ad lacunar conspiciantur. Ex lue venerea nimirum palatum pro majori
parte consumtum est, superstite ejus margine posteriore. Intra capacitatem
narium apparent pars ossis vomeris, atque pro parte os spongiosum dextrum.
a. b. Margo posterior basium ossium palati.

c. Vomeris capitellum ossis multiformis basi insidens5 corpus hujus ossis,
et ossa spongiosa inferiora pro parte etiam consumta sunt, adeo ut
non nisi pars vomeris septo ossis cribriformis adhaerens supersit. Pone

den-

(1) Ad hoc caput pertinent Vol. IL Tab. XIII. Fig. 1-5. XXL XXII. Fig. 1. 4, 5. XXIV. XXV. XXVL
XXVIL Fig. 1 — 6. XXVIIL Fig. 1. et forte Tab. C. Fig. 8-13.

O

\' \\

dentes incisores conspicitur foramen incisivum, magnitudine etiam auctum.
d. Superficies articularis pro condylo dextro maxillae inferioris, carie af-
fecta.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. dcgxxhi. vol. iii. pag. 248,

Figura 2.

Similis pars conceptaculi cerebri, hominis adulti, cujus interiora oris carie
venerea partim destructa sunt^ ex dentibus non nisi dentes bicuspidati ab utroque
latere, atque praeterea duo fragmenta radicum dentis molaris sinistri lateris
supersunt.

a. Superstes lamella anterior processus alveolaris dentium incisorum, ac cus-
pidatorum , cujus superficies interna rugosa, ac cariosa se offert,
b. c. Pars major lamellae palatinae ossis maxillaris sinistri, quae ab anteriore,
ubi pari suo adjungebatur, partim consumta, partim porosa et valde
extenuata se offert, dum a posteriori ossi vomeri adhuc adhaeret. Margo
posterior déficiente parte basis ossis palati oblique decurrit. Ab hoc latere
palati situs non valde mutatus est, sed ejus superficies est scabra.

d. Lamellae palatinae ossis maxillaris dextri pars interna, consumta parte
tota, quae ad cavitatem oris pertinet. Superficies quae hic se offert valde
est porosa, carie affecta, et concava ^ in hoc latere itaque lamella palatina
a parte oris, in opposito vero latere a parte narium erosa est. Ab hoc
latere non tantum a posteriore parte deficit basis ossis palati, sed etiam
pars lamellae palatinae ossis maxillaris.

e. Os vomer a carie non affectum.

f. Margo posterior ossis maxillaris dextri. Destructo pariete exteriore, antrum
Highmori hic apertum cernitur.

g. Lamella externa sive major processus pterygoidei dextri ossis multiformis,
crassitie aucta, lamella interna hujus processus et totum os palati hujus
lateris carie perierunt, adeo ut spatium adsit inter hune processum et
marginem posteriorem ossis maxillaris.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ dccxxiv. vol. m. pag. 248.

Figura 3.

Conceptaculi cerebri et faciei pars, hominis adulti, cujus palatum
processus alveolaris inter dentes bicuspidatos posteriores, atque ossa narium
ternarum ex carie venerea penitus destructa fuerunt 5 caries vero diu ante
mortem sanata est.

a. Ossium nasi, nec non processuum nasalium ossium maxillarium partes

su-

superstîtes, inter se concretae, atque perpendiculariter positae. Al>
utroque latere os unguis partim destructum, ac perforatum est, adeo ut
uterque canalis nasalis deficiat.

b. Margo inferior aperturae nasi, destructis toto palato atque vomere ^ in
hoc margine etiam fissura cernitur, ubi duo ossa maxillaria nectebantur^
Processus alveolaris totus quantus inter dentes bicuspidatos posteriores est
erosus. Margines totius ulceris sunt rotundati et satis crassi.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n°. dccxxviii. vol. hi. pag. ^^g.

Figura 4.

Conceptaculi cerebri et faciei pars, hominis adulti, cujus palatum osseum,
atque nares internae lue venerea exesae sunt, et qui sanationem diu supervixisse
videtur. Ossa nasi solito magis perpendicularem habent situm 5 apertura anterior
narium est rotunda ex crassitie aucta parietum internorum ossium maxillarium
superiorum, et ex peculiari lamella ossea descendente ex interiore parte marginis

inferioris ossium nasi.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. dccxxxi. vol. nr. pag. aSo.

TABULA CLXY.

( VOL. IV. TAB. XXXVIIL )

Figura 1.

Cranium hominis adulti, cujus nares internae cum majori parte tabulae

externae ossis frontis carie venerea destructae sunt.

a. b. c. Pars media ossis frontis tabula externa destituta, superficiem inae-
quabilem monstrans, ex superstite tabula interna cum portionibus non-
nullis diploes.

Margines sunt rotundati, satis aequabiles , atque sanationis initium
monstrant.

d e. Duae portiones superstites de tabula externa, valde porosae et necrosi
alfectae.

f. Paries posterior sinuum frontalium. Deletis tabula externa et sepimentis,
hi sinus toti quanti hiant. Introrsum cernuntur duae fissurae oblongae,
ubi lamina cribrosa ossis cribriformis valde extenuata partim est fissa.

g. Pars, quae superest, processus nasalis ossis maxillaris superioris dextri,
tenuiore parte adhuc cohaerens cum lamella interna supercilii. Totum os

O 2 un-

unguis et major pars ossis plani perierunt, adeo ut hic apertura sat
magna adsit.

h. Margo superior verticis ossis maxillaris sinistri, qui antea nectebatur cum
osse unguis et osse piano, ab hoc latere etiam destructis.

i. Pars basis processus nasalis ossis maxillaris sinistri. Margo aperturae
narium inter i. et k. erosione etiam naturalem formam hoc in latere
amisit.

k. Pars, quae superest, processus alveolaris dentium incisorum smistri lateris.
Dentes incisores dextri carie ad collum usque sunt consumti.

Destructis parietibus nasalibus ossium maxillarium, atque omnibus ossi-
bus, quae ad nares internas pertinent sinus maxillares etiam hiant, atque
separatas cavitates non demonstrant. In fundo cernuntur aperturae, quae
cellulae sunt sinuum sphaenoidahum. Infra has extrorsum utroque in
latere cernitur foramen, quo hiat canalis Vidianus.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. dccxxv. vol. m. pag. 248.

Figura 2.

Cranium hominis adulti, in osse frontis, et osse jugali dextro carie venerea
erosum. In hoc cranio egregie manifestum est quomodo ossa ex hoc morbo
sensim consumuntur. In utraque parte ossis frontis , quibus musculi frontales
incubuerunt tabula externa ossis in toto ambitu ulceris cernitur porosa , sed
ulcus est circumscriptum, et circumdans pars omnino sana videtur. Versus
centrum vero ulceris tabula externa magis est consumta, et in medio, ubi
procul dubio ulceratio ortum sumsit, haec tota quanta est deleta, adeo ut sola
tabula interna, cum nonnullis cellulis diploës appareat) imprimis haec omnia
observantur a latere sinistro. Utriusque supercilii externa lamella partim etiam est
erosa^ margines in ambitu sunt acuti, et cum sinus frontales in hoc cranio valde
sunt evoluti, in his partibus plures sinuum cellulae hiant. Glabella simili ratione
est affecta, lamella externa est extenuata, porosa, in medio tota erosa, unde
et hac in parte sinus frontales hiant. Ulceratio ossis jugalis dextri videtur in
ultima periodo morbi, margines sunt magis rotundati, et superficies cariosa ossis
granulosa deprehenditur. Palatum osseum leviter est affectum, os vomer destruc-
tum, et basis ossis multiformis parum erosum, unde sinus sphaenoidalis dexter
hiat foramine ovali, cujus margines sunt levigatï.

Conf» Supel Anat. Brugmansianae n". dccxxxvu. vol m. pag. 261.

TA-

TABULA CLXYL

{VOL, IV. TAB. XXXIX.)

Figura 1.

Cranium hominis adulti, cujus os frontis hic cernitur pro majori parte carie
venerea erosum. In hoc vero specimine morbus majores fecit progressus, quam
in praecedentibus, non solum enim tabula externa ossis est porosa, exesa,
tota consumta, sed diploë in bene multis locis est deperdita^ imo tabula interna
tota quanta in nonnullis partibus est deleta. Ubi utraque ossis tabula deficit
in marginibus ulceris apparet, substantiam cellularem intermediam magis esse
destructam ipsis tabulis, quae valde porosae sunt. In glabella etiam tabula
externa est affecta, atque hac déficiente in parva parte, hiat sinus frontalis.
Ossium nasi partes inferiores carie perierunt 5 horum et processuum nasalium
margines sunt rotundati et incrassati, totum septum narium, nec non ossa
spongiosa superiora et inferiora carie consumta sunt.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n\'\'. dggxl. vol.m. pag. 252,

Figura 2.

Cranium hominis adulti ex eadem causa insigni necrosi in fronte, et vertice
affectum. Tota ossis substantia in hoc admodum amplo ulcere mortua est 5
externa tabula ubique videtur pro majori parte consumta, hinc superficies
externa spongiosum offert adspectum, duobus parvis locis, in medio circa
marginem inferiorem, exceptis, ubi externa tabula, vix laesa superest. In parte
supra orbitali margines plus minus sunt rotundati, atque sinus frontales, qui
in hoc cranio amplissimi sunt, juxta totum hune marginem hiant, et ab inte-
riore sani apparent. In toto reliquo ambitu ulceris margines ossis vivi sunt
acutissimi, atque plurimis in locis pars quaedam inter vivum et mortuum os
consumta est. In vertice ubi antea adfuit fontanella tabula interna paulo minus
necrosi videtur affecta, quam tabula externa et diploë.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n°. dcgxli. vol.m. pag. 252.

TA-

• N\'

t abular um

TABULA CLXVIL
( FOL. IF. TAB. XL. )

Figura 1.

Cranium hominis adulti, in tota superficie, quae musculo Epicranio tegitur
carie venerea afFectum. In osse frontis major portio tabulae externae, et diploës
deperdita est, atque in media parte etiam tabula interna est perforata. Tuber-
culosa itaque cernitur in osse frontis superficies, quum diversis in locis parvae
portiones tabulae externae supersunt, dum caeterum omnis substantia ossea usque
ad tabulam internam consumta est. Licet margines fere ubique sint rotun-
dati , tamen in multis locis diploes inter lamellam externam internamque magis
ipsis illis tabulis est destructa. Ubique in fundo ulceris granulatio cernitur,
quae cicatrisationem ossis indicate Utriusque supercilii partes exteriores defi-
ciunt, unde his in partibus hiant sinus frontales. In ossibus verticis, et majore
parte ossis occipitis superficies externa est inaequabilis, a carie feliciter sanata

in sola tabula externa.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n\'^.dgcxlvi. vol. hi. pag. 255.

Figura 2.

Cranium hominis adulti, cujus omnia ossa camerae cerebri ex lue venerea
vel penitus, vel pro majori parte consumta sunt. Ossis verticis dextri lateris
pars major^ penitus exfoliatione deperdita est j foramen insigne hinc productum
sola dura matre clauditur 5 in ambitu hujus foraminis superstes lamina interna
indicia offert sanati ulceris ossis. Ossis frontis lamella externa cum diploë etiam
exfoliatione separata cernitur, et ipsa interna lamella, in plurimis locis tenuis-
sima, in aliis tota quanta periit, et inde producta foramina etiam dura matre
clauduntur. Maxillae inferioris ramus horizontalis dexter, ex antea praesente
carie, usque ad internam superficiem erosus cernitur^ quae superest pars omnia
indicia offert etiam hanc eariem fuisse sanatam.

a. b. c. d. Margo acutus superstitis tabulae externae ossis frontis. Non tantum
in spatio his litteris circumscripto deficit externa tabula, sed omnis etiam
cellularis substantia, imo in marginibus haec magis quam externa tabula
erosa est5 tenuissima lamina interna, nonnullis in locis etiam perforata

superest.

e. f. g. h. i. k. Circumferentia ulceris in tabula externa ossis verticis, quae
ubique superficiem laevigatam offert.

L Foramen insigne dura matre clausum, ubi omnis substantia ossis penitus
est deperdita. In margine partis scfuamosae et mammillaris g. et h. ossis
temporis nonnulla adhuc cernuntur fragmenta tabulae internae, quae
durae matri insularum instar adhaerent. Pars tabulae internae, quae inter
foramen et marginem tabulae externae e. f. h. et i. superest, sanatam

superficiem monstrat.
m. Paries posterior rami horizontalis maxillae inferioris superficiem etiam
sanatam, post destructionem fere omnis substantiae osseae olferens. Den-
tium cuspidati et bicuspidati primi radices nudae cernuntur, adhaerentes
parieti posteriori maxillae} reliquorum alveolorum hujus lateris nequidem
vestigia supersunt.
Conf. Supel. Anat. Bonnianae n"". dgxii. vol. m. pag. 586.

TABULA CLXVIIL
{FOL. IF, TAB.XLl).

Figura 1.

onceptaculi cerebri pars superior, hominis aduki, qui diu lue venerea labo-
ravit. In vertice periit insignis portio totius substantiae osseae, adeo ut foramen
sat magnum supersit, dura matre, in qua sinus longitudinahs transparet,
clausum. In toto ambitu foraminis margo osseus crassus, valde rotundatus,
et tuberosus cernitur , qui omnia indicia offert eum productum fuisse a callo
secreto e marginibus foraminis, unde aperturae magnitudo valde imminuta est.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n"^. dccli. vol. m. pag. 3,54.

Figura 2.

Cranium vetulae , quae media aetate stupenda carie totius superioris partis
cranii laboravit, ab eaque feliciter sanata est.

Quamvis haec caries minime ex causa venerea esset provocata, sed , auctore
A. van Solingen, suppressioni mensium adscribi debuerit, tamen hoc cranium
hic delineare non incongruum duxi, ut constaret, ossa cranii carie erosa, post
sanationem , licet causa morbi valde sit diversa, eundem adspectum oflferre.

Foemina haec ex sanis parentibus nata, robusta, aetatis anno duo de vicesimo
viro nupsit militari, sano, et gravida facta filiam peperit, quae brevi defuncta
est. Tribus cum dimidio annis post initum matrimonium praeterlapsis obiit
maritus^ per sex annos vidua vixit, tumque alteri viro nupsit, végéta sanitate
fruenti. Proies nunc edidit tres, quarum prima puella sana supervixit 5 obierunt

P 2 duae

■

TABULARUM

duae aliae, juvenes, quarum posteriorem tempore, quo morbo deseribendo
laboravit, utero gessit, et in lueem editam laetavit.

Mulier haec absolutis septem vitae lustris, dum sub dio solani esculenti tube-
ribus legendis occuparetur, vehementis doloris insultum per totum dextrum
brachium a scapula ad cubitum se diffundentis percepit^ postquam doloris vehe-
mentia maxime increverat, hi dolores a medico et chirurgo ex arthriticorum
genere habebantur. Sequentis anni mense quarto mensium fluxus, qui msta-
bat, non apparuit, atroci dolore erypsipelas nucham , regiones post aures, et
universam faciem misere infestavit, sicut ad immanem molem caput mcreverit 3
apparentibus una cum colore subnigro hic illic pustulis, et perseverantibus
simul molestis brachii affectionibus, quamvis minori cum vehementia. Disparuit
post aliquot dies erysipelas, sed menses non apparuerunt, et brachii dolores
eadem perstiterunt vehementia. Sequente mense, subpressis adhuc menstruis,
eadem loca denuo occupavit erysipelas, iisdem cum symptomatibus, et per
idem temporis intervallum perdurans, quale phaenomenon per quinque menses
continuo reversum est, quo tempore praeterlapso subpressus mensium fluxus
rediit, et per tres menses debito se manifestavit tempore, nullo tum apparente
erysipelate, et utero cum concepisset nullum per omne graviditatis intervallum
apparuit erysipelas. Postquam erysipelas prima vice fugatum esset, et brachii
dolores vehementer increverant, ex improviso sub brachii usu, os humeri
cum strepitu frangebatur in medio. Quarto die, post debitam deligationem,
ex dolorum vehementia saepius in lipothymias incidit, atque remotis ferulis,
praeter parvas pustulas et ulcuscula, ulcus insigne, materiem serosam fundens
in brachio observabatur. Pein imminuti aliquomodo sunt dolores, et post-
quam in quiete aliquamdiu servaverat brachium, os fractum coalitum perce-
pit, et omnem brachium movendi facultatem recuperavit. Anno praeterlapso
inter pariendum, dum affecto brachio sedili innitebatur, et validos edebat
nixus denuo fractum est os humeri. Nullam fracto huic ossi curam adhiberi
permisit, adeo ut separatae extremitates nequaquam ad se invicem accesse-
rint , sed speudo-articulationem formaverint. Tempore quo erysipelas primo
prodiit, tumor satis insignis cutaneus se manifestavit ad partem colli inferiorem,
et sterni superiorem, qui aliquomodo erat durus, neque admodum dolorificus^
quatuor post hebdomades, mensium tempore, quorum loco iterum apparebat
erysipelas, tumor ille sponte apertus est, materiem effundens tenuem, albican-
tem, inodoram, qua effusa, quarto die tumor sponte clausus est. Tumor hic
aperiebatur, similem materiem fundebat, iterumque claudebatur quolibet mense
tempore menstruorum, eorumque vices supplebat, donee tandem post quatuor
menses, utero cum concepisset, perfecta cicatrice claudebatur, et semper
clausus mansit.

Mox sub initium graviditatis alter tumor frontem infestavit, ab omni parte

prio-

priori similis, et absque multo aegrae incommodo per sex menses immotus
persistit, donee tandem incisione aperiebatur, et materiem tenuem, albicantem,
inodoram fundebat, dum ulcus inde enatum tandem sanabatur. Quarta post
partum hebdomade inter sternutandum hoc ulcus rursus disruptum est, priori
similem materiem elFundens, nec unquam postea rursus occlusum est, ac dirae
cephalalgiae hoc phaenomenon exceperunt. Brevi post infestaverunt totam cranii
superficiem varia ulcuscula cariosa, quae severis torminibus aegram vexabant,
fundentia materiem purulentam, putridam cum fiDetore intolerabili, febre hectica
stipatam. Hoc tempore ad mediam claviculam tumor ejusdem magnitudinis
atque indolis, ac priores apparuit, qui post mensis spatium, nocte sponte
disrumpebatur, efiluente rursus materie albicante et tenui. Clavicula periosteo
suo erat orbata, et carie infecta, atque separatis tribus fragmentis osseis ulcus
claudebatur.

Praeter memorata in vertice cranii ulcuscula, in medio ossis verticis sinistri
ulcus aderat, magnitudinis volae manus, deërat periosteum sub hoc ulcere,
ossisque superficies carie infecta erat5 aderat efiluxus materiae tenuis, ichorosae,
odoris intolerabilis, et sinus sub integumentis se ad ulcus ossis frontis extendens 5
toto hoc sinu aperto, os periosteo orbatum atque cariosum inveniebatur, sic ut
caries haec se a medio ossis verticis sinistri fere ad inferiorem sinistram frontis,
et hinc ad mediam ejus partem, quo loco primus tumor fuerat, extenderet. Post
sex menses tota haec ossis denudati pars, ad magnitudinem plus quam quatuor
pollicum rhenolandicorum, a vicinis soluta, separataque fuit.

Praeterlapsis tribus mensibus , tres tumores insignes , quorum unus medium
brachium dextrum , alter superiorem partem dextri temporis , tertius tandem
os occipitis occupabat, prodierunt, quibus lanceolae ope apertis , similis, foe-
toris intolerabilis, sanies effluebat, omnesque subjectae partes osseae, periosteo
denudatae, et carie infectae repertae sunt, solummodo excepto loco, quem tumor
ossis temporis occupaverat. Interim media ossis frontis pars etiam carie erat
affecta, qua propter Chirurgus omnem cavitatem ad medium os verticis dextrum
aperuit, cutem undique resecuit, et totam hanc plagam in ulcus apertum mu-
tavit. Aegra hoc tempore, si solas exceperis cephalalgias, recte valuit, et do-
mestici operis curam absque magno incommodo habuit. Post intervallum
octodecim mensium, pars ossea a medio osse verticis usque ad mediam et infe-
riorem partem ossis frontis, longitudinis novem pollicum rhenolandicorum, a
vicinis una cum parvis fragmentis osseis a lateribus separabatur. Apertus itaque
erat ab hac parte sinus frontalis, et maxima pars musculi Temporalis destructa
fuit; sex quoque hebdomadibus ante hanc osseam separationem pars insignior
arteriae temporalis, absque notabili haemorrhagia, et duo fragmenta ex ulcere
in occipite separata fuerant. Dein aegra perfectam recuperavit sanitatem, et
menses post suppressionem quatuor annorum redierunt, perfecte et debito

Q tem-

tempore fluebant, sed quo tempore hi instabant tumebant nucha et facies tumore,

ad sensum (juidein leucophlegmatico, punctorio tamen cum pruritus sensu,
calore, et colore, in rubedinem erysipelatosam vergente, stipato, accedentibus
cephalalgiis gravioribus, quae una cum tumore per quatuor quinqueve dies
plerumque perdurabant, statim vero, ac menses fluxerunt, evanescebant (i).

Si cranium consideramus patet in osse frontis, praeter foramina, quibus
sinus frontales hiant, supra sinum dextrum adesse foramen fere quadrangulare,
dum interna ossis tabula tenuissima in ambitu foraminis quasi evanescit. In
parte sinistra hujus ossis externa tabula supermansit, ejusque margines admodum
tuberculati, crassi, toti quanti rotundati sunt, Prope suturam coronalem partim
quidem externa tabula soperest, sed valde porosa, Ossis verticis sinistri tota pars
supra musculi Temporalis ortum, deperdita tabula externa, inaequabilis atque
porosa est, dum circa suturam lambdiformem, quae de tabula externa superest
portio, limbo crasso, rotundato circumdatur. Ossis verticis dextri media pars
tota desideratur , adeo ut hic foramen adsit, longitudinis trium poll. rhen., et
latitudinis duorum cum dimidio poll. Adest aliud foramen ovale, longitudinis
unius poll., Septem lin., et latitudinis unius polL, ubi sutura sagittalis cum lamb-
diformi conjungebatur, dum in toto ambitu utriusque foraminis, sola tabula
interna superest, superficiem admodum inaequabilem monstrans.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. dcxlvi. vol. m. pag. 592.

TABULA CLXIX,

( FOL. IF, TAB. XLIL )

Figura

Os verticis dextri lateris, ex homine adulto, ab exteriore in vertice visum^
cujus crassities valde est aucta, imprimis in parte dimidia posteriore. Diploës
crassities solito major est^ superficies externa ubique est rugosa, in vertice
vero valde porosa, quod ex figura melius adhuc apparet, quam verbis describi
valet.

Figura 2,

Idem os verticis a superficie interna exhibitum. De crassitie aucta ex hac
figura melius quam ex praecedente judicium ferre possumus, imprimis in vertice

et

( 1 ) Conf. A. vanSolingew de Stupenda imprimis cranii carie, per naturam et ariem feliciter sanata.
Traject, ad Rhen. 1780. in 8vo. c. fis.

et posteriore parte 5 etiam manifeste cernitur inter impressiones arteriarum durae
matris tabulam internam solito magis prominere. Denticuli suturarum in hac
et praecedenti figura etiam apparent incrassati et solito magis obtusi.
Conf. Supel. Anat. Bonnianae n"^. dcxiv. voL m. pag. 586.

Figura 3.

Hac, ut et sequentibus figuris hujus tabulae, nec non duabus sequentibus
tabulis exhibentur degenerationes, quas ossa, imprimis longa, cylindracea ex
lue venerea subeunt. Hae degenerationes facilius oculis distinguuntur ab iis ,
quae aliis morbis producuntur, quam verbis describuntur.

Radius dextri lateris ab interiore, ex homine adulto. In media fere corporis
parte, os cernitur parum tumefactum, sed longe alia ratione quam intumescere
solet os, praesente necrosi. In hac nimirum degeneratione substantia admodum
est rara, porosa, partim in spinas, partim in squamulas degenerata, dum ubi-
que manifesta sunt indicia consumtionis ossis, et contra aliis in locis species
vegetationis osseae rursus observantur. Pars ossis affecta est circumscripta, et
caeterum os sanissimum.

Figura 4.

Idem os a parte exteriore. Ab hac parte foramina paulo majora in extenuata
et tumefacta ossis substantia observantur, dum ab inferiore ita dictae vegeta-
tionis osseae primordia observantur.

Conf. Supel. Anat, Brugmansianae n"^. dcclxix. vol. m. pag. ö56.

Figura 5 et 6.

Ulna dextri lateris ab anteriore et posteriore, ejusdem hominis. Juxta totam
longitudinem fere tumefactum cernitur hoc os, extrema et superficies articulares
tantum sanae supersunt. Omnia quae in radio observantur, hic non tantum
manifesta sunt, sed magis sunt perspicua, quum morbus in hoc osse jam videtur
majores fecisse progressus. Ab una parte ex deperditione osseae substantiae
foramina plura et majora observantur, quae introrsum fistulosum decursum
monstrant, et primo adspectu cum cloäcis, in ossibus necrosi affectis, convenire
videntur, sed re bene perspecta ab iis multum differunt 5 ab altera parte,
imprimis in superficie posteriore, et maxime circa extremum inferius, vegetatio
major substantiae osseae observatur, unde squamulae vel lamellae, novae secre-
tionis osseae producta, superficiem tegentes, sed a cariosa parte separatae con-
spiciuntur.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. dcglxx. vol. ni. pag, 266.

Q 2 TA-

TABULA CL XX.

{FOL. IF. TAB. XLIIL)

Figura 1.

Ei„sde„ , c„i„, „.ü™ e. .1„„ pieced», «bu,a exhihe,, ci.

femoris sinistri lateris pars major, ab exteriore exhibita. Ab hac parte in
corpore ossis similis, quam in praecedentibus figuris cernitur degeneratio. In-
tumuit externa ossis superficies, quae porosa et cariosa sc offert 5 sed vegetatio ex
substantia ossea longe major observatur, unde squamulae inter cariosa foramina
sunt productae, et ab anteriore superficie descendit squama insignis, tota remota
a superficie reliqua ossis.

Conf. Supelo Anat. Brugmansianae dcclxxu. vol. m. pag. 266.

Figura 2.

Ossis humeri dextri lateris extremum inferius ab interiore visum, ex homine
adulto juniori, dum epiphyses inferiores radii et ulnae adhuc secesserunt. Su-
perficies articularis recipiens radium et ulnam tota quanta lamella cartilaginea
orbata, inaequalem, ac porosam monstrat superficiem5 supra hanc articulatio-
nem , ubi caeterum in utraque pagina ossis sinus, admittens processum olecranon
ulnae, et coronoideum radii, invenitnr, os totum est perforatum5 margo hujus
foraminis est satis crassus et aequabilis. Quousque purulenta materies cum ossis
substantia in contactu venerit facile apparet; in ambitu vero, et ad ipsos condylos
cernitur vegetatio illa pecularis ossea, quae hoc in morbo saepius observatur,
et ex qua spinulis, tuberculis vel squamulis externa ossis superficies obtegitur.

Figura 3.

Ulnae ejusdem lateris pars superior, ex eodem homine, ah interiore delineata.
Totus processus olecranon necrosi est affectus, et crena separationis jam mani-
feste cernitur. In parte affecta insignis apparet amplificatio substantiae osseae,
et in ambitu eadem degeneratio observatur, quam in osse humeri notavimus.

Figura 4.

Radii ejusdem lateris, ejusdemque hominis, pars superior. Superficies arti-
cularis et in vertice, et in amBitu lamella cartilaginea orbata, maxime porosa

est,

est5 infra hanc partem spinulis rotundatis otsessum est collum hujus ossis,

imprimis in facie anteriori.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n®. dggxg —dgcxcii. vol. in. pag. 258.

TABULA CLXXL
( FOL. JV, TAB. XLIV).

Exhihet haec tabula Tibiam ac Fibulam sinistri lateris, hominis adulti, inter se
atque cum talo et calcaneo non tantum anchylosi junctas, sed mirum in modum
de^eneratas , quum fibula et inferior tibiae pars summam vegetationem osseam
ostendunt, adeo ut non tantum margines acutiores , qui latera fibulae distin-
guere solent, hic in cristas spinosissimas sint elevati, sed integrae lamellae, imo
et canales musculos diversos includentes, productae observentur.

Figura 1.

Demonstrat haec figura ossa memorata ab exteriore latere.

Tibiae superficies externa verrucis osseis quasi est obsessa, ipsiusque inferior
pars tumefacta, atque valde porosa. In articulo cum talo hujus ossis pars
carie consumta est , et omnis superficies articularis utriusque ossis in hoc
articulo est destructa. Fibulae latitudo insigniter est aucta , praesente lamella
ossea, quae ex fibula et tibia juxta ligamentum interosseum se extendit,
utrumque os conjungit. Externa fibulae superficies, cui musculus Peroneus
longus adjungitur, sulci speciem offert, elevatis maxime marginibus, imo
circa mediam partem canalis integri speciem monstrat. Extremum malleolum
externum formans, maxime ampliatum, concretum est cum talo, et cum
calcaneo, atque supra hanc concretionem lamellam, digitatam quasi , emittit,
quae partim ante musculos partis anterioris cruris se dimittebat, adeo ut
materies ossea hic sit effusa juxta diversas aponeuroses, vel membranas fibro-
sas. Calcanei superficies lateralis externa spinulis osseis tota quanta etiam est

rugosa. \' nt

a. b. Lamina ossea spinulis, tuberculis, squamulisque obsessa mter fibu-
lam atque tibiam, juxta ligamentum interosseum excreta, utrique ossi

adnexa.

d. Margo simili ratione asper, ex superficie externa fibulae elevatus.
e Similis margo ex posteriore magis parte fibulae excretus. His marginibus
maxime prominentibus sulcus insignis productus fuit, qui continebat
musculum Peroneum longum, atque lamella transversa f. in canalem
integrum mutatus est.

R

g. h. i. Lamellae tennes osseae digitatae , quae ante museulos cruris procede-
bant.

k. Malleolus externus cum tibia, talo et calcaneo anchylosi nexus.
1. Externa superficies ossis tali,
m. Eadem pars ossis calcanei.

n. Tuber calcanei, spinulis squamulisque totum inaequabile.
o. Lamina ossea conjungens tibiam cum calcaneo.

igura 2.

Eadem ossa a posteriore exhibita. Latitudo fibulae hic apparet maxime aucta5
spinis 5 squamulisque ejus superficies tota est inaequalis et asperrima. Inferior
tibiae pars etiam valde affecta est , et quamvis ex nova producta substantia
ossea tota sit valde inaequabilis, sinuosa, porosa et aspera, tamen, imprimis
ad partem, ex qua margo inferior musculi Solei originem trahit, Spinae longis-
simae observantur. Calcanei tuber lamina ossea conjunctum est cum valde
ampliata parte fibulae.

a. Calcanei tuber.

b. Lamina ossea conjungens pontis instar calcaneum cum fibula.

c. Lamina ossea calcaneum cum talo conjungens.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ dcgxxix. vol. iii. pag, 261,

MORBI OSSIUM E LABE SCORBU TI CA.

TABULA CLXXIL

( VOL. IF. TAB. XLV. )

Cranium hominis adulti cum maxilla inferiore, qui ex morbo scorbutico gravi
necrosi partium anteriorum ossium maxillarium superiorum, ossium
narium internarum extinctus fuit.

Figura 1.

In cranio ab anteriore considerato, cernitur separatio mortuarum ossium
partium a partibus vicinis osseis non affectis. Ossa mortua valde porosa, sola
inspectione facile ab ossibus vivis distinguuntur, sed praeterea a sanis separantur

fis-

fissura satis ampla, in utroque latere adscendente a margine alveolari secundi
dentis bicuspidati per antrum Highmorianum et orbitam, usque ad conjunctionem
processus nasalis cum osse frontis; in sinistro latere haec fissura transit inter os
unguis et os planum ; in dextro vero latere juxta marginem posteriorem canalis
nasalis. Ossium nasi non nisi partes, cum osse frontis nexae, vivae supersunt^
reliquae vero partes horum ossium mortuae jam exfofiatione deperditae viden-
tur. Perierunt dentes incisores, cuspidati, et bicuspidati primi, eorumque
alveoli partim deleti, partim superstites observantur. Intra narium capacitatem
supersunt os cribriforme, et spongiosum inferius dextrum. Vomer atque spon-
giosum OS sinistrum perierunt.

Figura 2.

Transitus fissurae inter vivas mortuasque partes a latere sinistro hic deli-
neatur.

Figur a 3.

]n hac inferiore cranii parte ob oculos ponitur, utriusque palati ossis partem,
basin dictam a. a. superstitem esse. Fissura vero in basi ossis sinistri adest,
quae continuatur inter hanc et sequentem partem b. lamellae palatinae ossis
maxillaris. In dextro latere lamella palatina ossis maxillaris pro parte exesa
cernitur. Vomeris capitellum c., sphenoideo ossi adhaerens, superest, deleta
tota anteriore hujus ossis parte.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n". dccclvi. vol. nr. pag. 267,

MORBI OSSIUM A MORBO RHACHITICO, VEL

AFFINIBUS MORBIS (1).

TABULA CLXXIIL

{VOL. IF. TAB.XLVL)

Figura 1.

Sceletus naturalis foetus, qui rhachitide congenita laboravit. Caput hydrocephalo

af-

(I) Ad hoc caput pcrtinet Voluminis II. Tabulae I —V.

R 2

affectum plura memoratu digna offert, quae hoc in situ neque delineari, neque
descrihi potuerunt, quare illud peculiari delineatione, inter crania hydrocephalo
affecta, dignum judicavi, atque invenitur Tabula cxcii. Figura 2. et 5. (sive hujus
voluminis Tab. 65. fig. 2. et 5. ).

Praeter ossa columnae vertebralis, quae reliquis omnibus minus affecta sunt,
ossa pleraque trunci atque artuum valde sunt emollita, adeo ut cultro vix resi-
sterent, et a periosteo ea propter penitus denudari non potuerint, facileque in
omnem sensum, absque crepitatione flecti possint. Costae lateris sinistri in
media parte longitudinis nodosae sunt 5 in aliis illi nodi sunt simplices, in aliis
plures adsunt, et a fracturis sanatis enati videntur. A latere dextro costae
nonnullae superiores et mediae quodammodo intropressae sant, et in superio-
ribus etiam nodi observantur. Sternum nihil peculiare offert, inferius ossiculum
in duplicem carîilaginem mucronatam desinit. In pel vi margo innominatus
quodammodo a forma naturali recedit, quum ischii ossa solito proprius ad se
invicem accedunt, quamvis eorum tubera debilo modo a se invicem distent,
adeo ut apertura superior pelvis ad triangularem formam accedat. Hac ex
causa acetabula jam magis in anteriore, quam laterali superficie pelvis sitasunt.
Femoris ossa in media parte incurvata , imo dextrum ad angulum fere rectum
inftexum est, sunt praeterea nodosa, aeque ac si fuissent fracta rursusque
conferruminata. Ex curvatura horum ossium, et forte etiam ex mutato situ
acetabulorum , nec non horizontali situ colli utriusque femoris, capita femorum
aliam, quam naturalem habent directionem, et trochanteres majores solito
magis ad ilia ossa accedunt. Crurum ossa etiam singulari modo incurvata,
vix permittunt ut plantae pedum in situm naturalem reduci valeant. In
artubus superioribus claviculae nodosae et incurvatae sunt, scapularum forma ,
imprimis in sinistro latere, periit, ad costarum prominentiam nimirum sunt
incurvatae, et inaequabilem offerunt superficiem5 ossa humeri valde tumefacta,
formam naturalem amiserunt5 cubiti ossa, imprimis circa extrema inferiora,
tument, et parum sunt incurvata 5 manuum et pedum ossa non videntur af-
fecta.

Conf Supel. Anat. Bonnianae n®. cccxv. vol. hi. pag. 565.

Figura 2 et 3.

Quatuor vertebrae superiores dorsales, cum totidem costis dextri lateris inter
se concretis, anchylosi junctae, etparvam curvaturam formantes, a latere dextro
et ab anteriore delineatae. Peculiaris hic procul dubio lusus naturae in osteogenesi
horum ossium locum habuit. Si enim hoc praeparatum ab anteriore examine-
tur, nullum superest dubium, quin ex quatuor vertebris constet, dum a
latere sinistro tres numerantur processus transversi, et a posteriore quinque

ad-

i;

EXPLICATIO.

adesse videntur processus spinosi. Processus spinosi supremae et quartae ver-
tebrae omnino distincti sunt 5 intermedins autem tribus inter se concretis pro-
cessubus videtur constare, quorum rursus superior et inferior in latere dextro,
intermedins vero in latere sinistro magis evoluti videntur. Distincti, sed tamen
anchylosi juncti sunt processus quatuor transversi a latere dextro 5 in opposito
vero latere tantum tres numerantur, ex quibus tamen inferior crassior reliquis,
duplicem monstrat superficiem articularem, adeo ut procul dubio cum duabus
costis conjunctus fuerit. Costae quatuor non tantum cum corporibus et processubus
transversis vertebrarum anchylosi junctae, sed praeterea juxta longitudinem inter
se concretae sunt in formam scuti, adeo ut in partibus posterioribus ab exte-
i\'iore, et ab interiore vestigia separationis tantum supersint 5 extremum anterius
supremae costae integrum est, in reliquis pars anterior diffracta videtur.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n"". gmxgui. vol. in. pag. 289.

TABULA CLXXÏV.

{VOL.IF. TAB.XLVIL)

n

runcus foeminae adultae, quae emollitione ossium laboravit. Columna verte-
bralis, in parte superiore dorsi parvam format curvaturam dextrorsum, reliquae
vertebrae sinistrorsum parumper sunt conversae 5 hinc, dum thorax ab anteriore
conspicitur, pelvis sinistrorsum versa magis latus dextrum, quam mediam ipsius
partem offert. Manubrium sterni fere perpendiculariter situm est, medium os, ex
quatuor partibus constans, antrorsum est incurvatum, inferiusque ipsius ossicu-
lum cum osse tertio sterni rursus retrorsum directum invenitur. Costae omnes
circa extrema anteriora singulari ratione incurvatae, primo introrsum, dein ex^
trorsum, antequam in cartilagines transeunt, inflexae sunt, quin indicia fractu-

rarum, antea praesentium exhibeant.

Generalis atque aequabilis ossium emollitio hic adfuisse videtur, adeo ut ossa
neque vi musculorum, neque ponderi partium incumbentium resistere potuennt.
Hinc etiam processus spinosus vertebrae quartae, quintae , sextae, septimae et
octavae ex decubitu supino sunt compressi, et dictus processus vertebrae sextae
fere totus evanuit. Forma thoracis ex his omnibus mutationibus valde est de-
formis, et ab interiore ex transverso valde angustata, dum, prominente media
parte sterni, distantia inter hoc os et columnam vertebrarum est aucta. Cla-
viculae valde, et singulari modo sunt incurvatae, imo dextra a parte sterni
fracta olim fuisse videtur. Scapularum forma accommodata est superficiei externae
costarum^ in his fracturae observantur, et foramina membranis clausa ^ earum
situs totus est mutatus , directis deorsum cavitatibus articularibus , unde hume-
rorum motus etiam procul dubio valde limitatus fuit. Pelvis ossa tumefacta ,

S di-

diversimode flexa sunt. Ilia perpendiculariter fere sunt sita, et in latere dextro
mox ante unionem cum osse sacro ilium os incurvatum est. Rami horizontales
ossium pubis sunt flexuosi; rami descendentes, singulari modo incurvati, fissuras,
vel fracturas in ipsa curvatura demonstrant. Apertura superior pelvis minoris
est triangularis formae; inferior apertura magis est angustata quam superior.
Ex mutatis, quod ad decursum attinet, ramis horizontalibus et descendentibus
ossium pubis, distantiae inter ossa pubis et acetabula sunt imminutae, et foramina
ovalia valde elongata. Os sacrum ad angulum fere rectum est incurvatum.

Conf. Supel Anat. Brugmansianae dggglxxiii. vol m. pag. 269.

TABULA CLXXY.

{FOL.IF. TAB.XLFin^)

Ossa pelvis cum duabus inferioribus vertebris lumborum ligamentis nexa, homi-
nis adulti, ex emollitione ossium, quantum ad formam perlinet, maxime mutata.

Figura 1.

Ex hac figura, pelvim ab anteriore exhibente, imprimis cernitur quomodo
^ex curvaturis ramorum horizontalium ossium pubis, acetabula tota quanta in
anteriore facie pelvis sita inveniuntur, unde sequitur tali in casu ossium femorum
positionem et motum , durante vita, singulari ratione mutari, ita ut saepe ex
motu progressivo illorum hominum, jam a priore de hac deformitaté concludere
possemus. Corpora ossium pubis prominentiam ab anteriore constituunt, ab
utroque latere compressam, ex curvatura introrsum utriusque rami horizontalis
horum ossium. Rami descendentes media in parte ad se invicem accedentes,
aperturam inferiorem pelvis in duas partes dividunt. Ossis sacri extremum cum
coccyge junctum, introrsum tantopere incurvatum est, ut externa superficies
illius curvaturae , in hoc situ pelvis conspiciatur.

Figura 2.

Haec figura, pelvim a superiore exhibens, totam mutatam formam pelvis
minoris ob oculos ponit. Promontorium ossis sacri cum infima vertebra lumborum
ultra modum intra aperturam superiorem pelvis prominet, dum anterior facies
ossis sacri tantopere est excavata, ut scutum, sive dorsalis pars hujus ossis multum
retrorsum tendat. Crura horizontalia ossium pubis introrsum maxime incurvata
aperturam non tantum superiorem, sed totam capacitatem pelvis minoris valde
imminuerunt, imo ei tribuerunt peculiarem illam formam huic morbo propriam,

in^

inque causa fuerunt mutati situs acetabulorum. Processus acuti ischiorum ossium
introrsum etiam multum prominent.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^\'.dccclix. vol. ni. pag, 267 et seq.

TABULA CLXXYI.

( VOL. IV. TAB. XLIX. )

elvis foeminae adultae a latere sinistro mirum in modum deformis, cujus
ossa sunt tenerrima, et admodum levia. Os sacrum in anteriore superficie a
superiore solito magis complanatum, concretum est a latere dextro cum processu
transverso infimae vertebrae lumborum, adeo ut ille processus, valde ampliatus,
partem alae ossis sacri componat. A latere vero sinistro processus transversus
dictae vertebrae solito modo ab osse sacro distat. Os innominatum dextrum,
in genere quidem tenerum, naturalis est figurae, excepto ramo horizontali ossis
pubis, nimis oblique sursum posito. Ossis femoris dextri caput luxatum fuit,
unde acetabuli forma mutata est, ut hoc in plurimis luxationibus hujus ossis fieri
solet. Talis autem adfuisse videtur luxatio, ut caput femoris impositum fuerit
superficiei externae ossis ilii, mox pone ejus marginem anteriorem, ad altitudinem
mediam inter duas spinas, ibi praesentes , quin tamen ibi superficies ossis sit
mutata. Trochanter minor margini posteriori acetabuli impositus continuo motu,
hune acetabuli marginem in superficiem ovalem, complanatam, satis aequabilem,
speciem pseudo-articulationis referentem mutavit. (Fig. 1. a.). Os innominatum
sinistrum totum est deforme , sursumque quasi protrusum. Ilium os perpendi-
cularem habet situm, et altero longe tenuius est, media in parte vestigia mon-
strans praesentis antea fissurae (Fig. 2. a.), ubi ab exteriore curvatura praecipua
observatur, quales fissurae saepius in emollitione scapularum observantur. Os
ischium totum est deforme, tuber vix evolutum est, ac praeterea introrsum
incurvatum^ ejus ramus adscendens tenuis admodum est5 ramus horizontalis mox
ante acetabulum complanatus (Fig. i. b.), ac quodammodo juxta longitudinem
suleatus (Fig. 2. b.) cernitur. Acetabuli superficies semilunaris solito magis est
complanata, ipsiusque margo magis rotundatus.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. cdxliii. vol. iii. pag. 216.

TA-

TABULA CLXXVIL

( FOL. IF. TAB. L. )

Figura 1. et %

Femoris os dextrum ejusdem foeminae, cujus pelvis praecedenti in tabula
delineata est, ab anteriore et a latere interiore exhibitum. Solitae (juideiii hoc os
est longitudinis, sed ab anteriore visum tenue apparet, dum a latere examinatum
constat lineam asperam valde prominentem, et potius gracilem laminam refe-
rentem, crassitiem femoris ab hac parte adaugere. A luxatione capitis forma,
imprimis ab anteriore parum mutata est, a posteriore vero suam convexitatem
conservavit, sed in genere tenerum est. Trochanter minor superficiem offert
complanatam, aequabilem, quodammodo porosam, quae forma convenit cum
superficie ad marginem acetabuli posteriorem notata (Tabulae praecedentis Fig,
1. a.), juxta quam post luxationem movebatur. Majoris vero momenti est notare
capitis et colli situm non esse naturalem, quod sola inspectione atque compara-
tione utriusque figurae mox in oculos incurrit. Non enim, ut in naturali statu,
Collum cum laterali interna superficie corporis ossis cohaeret, sed insertum est
parti mediae inter superficiem anteriorem et lateralem internam, uti manifestum
est, si attendamus ad superficiem anteriorem condylorum, articulationi genu in-
servientium (Fig. i.), et ad lateralem superficiem condyli interni (Fig. a.). Ex
hoc situ capitis sequitur ergo, quod, juncto hoc osse acetabuli ope cum pel vi,
patella ab interiore fuerit posita, et cruris motus extrorsum , non retrorsum
locum habuerit ( i ).

Figura 3.

Os femoris sinistrum ejusdem foeminae, longe tenuius et brevius, cujus
Collum solito magis perpendiculariter adscendit, et hinc situm capitis magis supra
trochanterem majorem eminentem, quam in statu naturali, produxit ; Collum
vero justo loco ossi femoris adhaeret. Trochanter minor soHto major est; con-
dylorum inferiorum magnitudo solito minor observatur.

Fl-

(1) Cohaesionem colli ossis femoris cum anteriore superficie ossis, ex qua itaque adhuc major couversio arti»
culationis genu in interiora producebatur, bis in cadavere observavi, et plus semel in vivis hominibus, conjunc-
tam cum eo pedis vilio, quod vulgo Varum Yocare solemus ; unde si duplex hoc vitium congenitum eodem
tempore locum habeat, ejusmodi hominum gressus admodum difRcilis est, et perfecta sanatio omnino impeditur,
etiamsi vitium pedis caeterum sanationem admitteret. Conf. E. C. A. Sandifor t Diss, sistentem Animadversiones
de viiiis congenitis, et de fracturis articulationis coxae. Lugd. Bat. 1834. 8vo.

Figura 4.

Tibia et fibula ejusdem lateris ex eadem foemina. Haec ossa admodum tenuia
sunt, eorumque lineae asperae, superficies séparantes, spinulis diversis obsessae
sunt. Haec ossa, ut et femoris os, tenuitate satis probant, nunquam destinato
usui inserviisse.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n°. cdxlïv—cdxlvh. vol. nr. pag. 216
et seq.

CURVATURA SPINAE (1).

TABULA CLXXYIÎL

( VOL, IV. TAB, LI. )

Figura I.

Spina dorsi, vertebra suprema excepta, cum arteria aorta, foeminae adultae,
quae singulari curvatura Spinae, ad scoliosin accedente laboravit. Vertebrae
nimirum lumborum, mox post unionem cum osse sacro, retrorsum sinistror-
sumque inflectuntur, et fere horizontalem situm acquisiverunt , dum simul
superiores hae vertebrae totae quantae sunt conversae, adeo ut corporum super-
ficies anterior, licet in genere haec spina fere tota a latere sinistro conspiciatur,
se offerat, et processus transversi sinistri fere in medio dorsi sint positi. Tres
infimae vertebrae dorsales imprimis curvaturam majorem, ac antrorsum spinae
produxerunt^ earum nimirum corpora a latere dextro pro majori parte consumta,
cunei figuram referunt, et praeterea juxta axin conversa sunt 5 unde tota supe-
rior spinae pars rursus, quamvis antrorsum inflexa, situm tantum non naturalem
habet. Arteria aörta in situ suo relicta demonstrat eam omnem spinae cur-
vaturam exacte sequi, ac tali in casu angulum plus minusve acutum formare.
Ipsam circulationem in hoc individuo satis fuisse liberam statui posse videtur,
quum arteriae lumen in hoc casu non, ut saepius in scoliosi obtinet, circa

fleXuram imminutum est.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae N^\'.DCxxiv. vol. iir, pag. 588.

Fi-

( 1 ) Ad hoc caput pertinet Voluminis II. Tabulae XXXVI — LXI.

Figura 2.

Pars superior Spinae dorsi infantis recens nati, curvatura spinae dorsi conge-
nita laborantis, apriore exhibita, atque constans undecim superioribus vertebris
dorsi, atque vertebris cervicis, suprema excepta. Ex evolutione turbata corporum
nonnullarum vertebrarum, haec singularis deformitas producta videtur. Epistro-
phei corpus solito paulo crassius videtur. Corpora duarum sequentium vertebrarum
a latere dextro sunt separata, sed in opposito latere sunt concreta, et unicuin
processum transversum formant. Duarum sequentium vertebrarum corpora neque
in forma, neque in situ mutata sunt. Corpus vertebrae infimae colli, cunei
figuram referens, a sinistro latere tantummodo observatur, hinc corpus verte-
brae pene infimae cum corpore vertebrae supremae dorsi a dextro con jungitur.
Corpus vertebrae supremae, sive duodecimae dorsi oblique positum est, ejusque
processus transversus dexter, parum deformis, cohaeret in extremo cum processu
transverso sequentis vertebrae dorsi, dum processus transversus sinister juxta
corpus vertebrae infimae colli situs est. Corpus vertebrae undecimae dorsi,
cuneiformis figurae, a latere dextro conspicuum, ultra mediam lineam spinae se
non extendit 5 hinc a latere sinistro corpus vertebrae duodecimae cum corpore
vertebrae decimae cohaeret. Simili ratione corpus vertebrae decimae cum
corpore vertebrae octavae a sinistro latere jungitur, quoniam corpus vertebrae
nonae, etiam cunei figuram habens, a dextro tantum latere spinae se manifestât.
In nonnullis corporibus sequentium vertebrarum duo separata puncta ossifica-
tionis observantur.

Figura 3.

Eadem pars spinae dorsi a posteriore exhibita. Ut a priore corpora vertebrae
quartae et quintae cervicis a latere sinistro sunt concreta, sic a posteriore arcus
illarum vertebrarum confluxerunt , et unicum processum spinosum formant.
Arcus vertebrae quintae a sinistro latere tegit magnam partem arcus sequentis
inferioris vertebrae. Arcus infimae vertebrae colli cohaeret cum duobus sequen-
tibus, unde ex tribus illis arcubus unicus exsurgit processus spinosus. Sequens
processus spinosus a sinistro provenit ex ampliato quidem arcu, sed cui tantum
unicus, sive decimus processus transversus adhaeret3 a dextro vero latere cohaeret
cum tribus processubus transversis superiorum vertebrarum.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. ggcx. vol. iii. pag. 551 (1).

OS-

(1) Ulteriori depuratione hujus praeparati constitit descriptronem ibi datam, minus accuratam esse.

OSTEOSARCOMA, OSTEOSTEATOMA.

TABULA CLXXIX.

( VOL. IV. TAB. LU. )

Figura 1.

Sternum hominis aduiti volumine maxime auctum, atque mutatum in substantiam
fibrosam , ab anteriore exhibitum.

a. b. c. Manubrii sterni pars superior, quae, licet emoUila, tamen figuram
naturalem servavit. a. Superficies articularis pro capite claviculae, b. Margo
superior, c. Abscissus margo lateralis. Tanta enim erat hujus partis emoL
litio, ut culter facilius transient per totam ossis substantiam, quam quod
solveretur articulatio hujus ossis cum clavicula,
d. e. Pars inferior manubrii, tumefacta, extrorsum tuberculata.

f. Os medium sterni, totum tumefactum, inaequabilem monstrans superficiem,
atque descendens ante ossiculum tertium, ita tamen ut hoc, pro dimidia
parte adhuc infra illud promineat. Ultimum ossiculum degenerationis
nulla praebet indicia.

Figura %

Idem sternum juxta longitudinem dissectum, ut mutata interna structura
patescat.

a. b. Manubrii pars superior, quae licet emollita, tamen ejus formam servavit,
et cellularem propriam substantiam demonstrat.
c. Pars inferior manubrii, insigniter expansa, ac in substantiam fibrosam
compactam mutata.

d. e. Nexus mobilis manubrii cum osse medio.

d. e. f. Os medium insigniter expansum. In facie posteriore quaedam substantia
ossea superesse videtur, totum vero reliquum os mutatum est in substan-
tiam fibrosam , compactam, fibrarum decursum tamen facile exhibentem ;
inter fibras variis in locis spatia supersunt, quae in nonnullis partibus
vasa sanguinea dilatata videntur, dum in inferiore parte manubrii sub-
stantia minus distincte fibrosa apparet, ex praesentia substantiae albumini
concreto similis, inter fibras depositae.

T 2 In-

Inferius ossiculum immutatum cernitur.
Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. gggi. vol. m pag. 549.

Figurci 3.

Pars superior ossis humeri sinistri, ex homine adulto, ad aliquam distantiam
infra caput superius diffracti, nec callo, sed substantia fibrosa intermedia,
ac fracturam cingente, conferruminati, quamvis extrema diffracta hoc in casu
minime callo essent conjuncta, tamen nulla mobilitas superfuit, ut caeterum in
pseudo-articulationibus, post fracturas non sanatas, obtinet. Externa superficies
circa fracturam est tuberculosa 5 membrana fibrosa tensa, totum tumorem cir-
cumdat, quae forma externa, et tensione valde convenit cum ea in media parte
ossis sterni, praecedente figura delineata.

Figura 4.

Idem os juxta longitudinem dissectum. Interna cellularis ossea substantia in
capite et corpore ossis immutata superest, et medullam sanam continebat. Inter
extrema diffracta ossis non tantum fibrosa substantia satis compacta adest, in
quam extrema ossium evanescunt, sed haec substantia medullärem ossis partem,
sursum deorsumque aliquantulum replet, et ex ea produci videtur, dum extror-
sum insigni sua expansione tumorem satis magnum, fracturam circumdantem,
et membrana tendinosa firma cinctum, constituit. Fibrarum decursus ex figura
facilius intelligitur, quam verbis describitur.

Conf. SupeL Anat, Bonnianae n°. gglxiit, vol. m. pag. 545.

TABULA

{VOL, IF. TAB. LUI.)

Figura 1.

Cranium foeminae adultae, cum insigni tumore in parte dextra maxillae infe-
rioris. Quum integro tumore ejus natura minus bene intelligi potuit, tumorem
juxta longitudinem dissecui, qua sectione constitit, veram esse degenerationem
hujus partis maxillae inferioris in substantiam fibrosam, quasi tendineam, quin
hic substantia ossea sit producta, sed quae ex cellulari ossis parte evoluta
lamellam externam ossis expandit. Post scrupulosam separationem telae cellularis
condensatae, adhaerentis membranae externae, constat lamellam osseam partim
penitus esse destructam, partim valde extenuatam superstitem esse, unde externa

tu^

tumoris superficies satis aequabilis est, atque compressa renititur. Idem itaque
videtur ossis vitium, quod in praecedenti tabula delineatum est, sed in hoc
specimine forte cernitur alia morbi periodus. Non tantum enim in tumore
conspicitur fibrosa substantia cum vasis sanguineis dilatatis, sed praeterea in
interiore parte hic adsunt cavitates diversae insignes, quae sanguine erant
repletae, dum earum parietes ab interiore obducti sunt lamellis crassis, ex
sanguine coagulato. Non solum deorsum, extrorsumque, sed sursum etiam
tumor insigne incrementum coepit ^ hinc ossis maxillaris superioris dextri pro-
cessus alveolaris pro majori parte periit, atque consumta parte externa , antrum
Highmori apertum est^ praeterea os jugale extenuatum e sede est remotum,
extrorsumque curvatum, atque processus zygomaticus fere totus periit, super-
stite parva parte circa radicem. Dentes maxillae superioris fere omnes evulsi
videntur, eorumque alveoli perierunt. In maxilla inferiore dentes dextri
lateris , qui supersunt, toti quanti e sede sunt remoti, atque sibi invicem

incumbunt.

Figura 2.

Maxilla inferior, ejusdem foeminae, ab inferiore exhibita, monstrat lamellam
ossis externam maximopere esse extensam, et tantum in interna parte, nec
etiam hic ubique, superstitem esse, sed variis in locis membranam tensam inter
lamellas osseas superesse. Totam lateralem maxillae partem occupavit hoc vitium,
adeo ut de processu coronoideo nihil, et de condylo articulari superficies
tantummodo supersit. Inde a spina mentali interna, quae solito major est,
incipit expansio, quae cito dein insigne volumen acquirit.

Figura 3.

Eadem maxilla inferior ab anteriore exhibita , postquam segmentum tumoris
fuerat ablatum. Hac sectione vera natura tumoris patet. Inter fibrosam com-
pactam substantiam, apparent aperturae dissectorum vasorum sanguineorum,
valde dilatatorum 5 cernuntur praeterea cavitates majores et minores , quae
lamellis ex sanguine coagulato sunt obductae, adeo ut extravasationes internae
insignes locum habuerint, de quibus in externa facie nihil constabat.

a. Superficies articularis condyli dextri.

b Substantia fibrosa, nullam substantiam osseam continens, in qua disseeta
vasa, et cavitates diversae cernuntur.
c. d. Lamellae ex coagulato sanguine, partim parietes cavitatum obducentes 5
partim sepimentorum instar prominentes, quae in reliquis minoribus ca-

V vi-

vitatibus etiam deprehenduntur, licet nec adeo crassae, nec adeo amplae
sint.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. ggg. vol. m. pag. 548.

TABULA CLXXXL

{FOL. ÎF. TAB, LIF.)

Hac tabula ut et figura prima tabulae sequentis exhibetur cranium viri adulti,
qui insigni tumore osteosteatomatoso, in ramo dextro maxillae inferioris labo-
ravit. Maceratione in aqua depuratum est hoc cranium, hinc omnes partes
molliores tumoris perierunt, atque vegetatio ossea , antea per substantiam pro-
priam dispersa , sola superest.

îgura î.

Cranio ab anteriore inspecto, cernitur quantopere tumor, quantum ex ossea
substantia constat, se extrorsum retrorsumque extendit, atque componitur ex
squamosis quasi lamellis , sive spinis complanatis, retrorsum tendentibus, sibi
invicem quasi incumbentibus, sed tamen ita a se invicem remotis, ut manifeste
appareat, osseam substantiam per massam propriam dispersam, ab liac fuisse sus-
tentatam. Prior tumoris pars, circa alveolos dentium molarium ex lamellis tenuis-
simis, fere perpendiculariter positis, brevioribus componitur; ceterae lamellae,
longiores, retrorsum inflexae, tumorem ab exteriore satis aequabilem, rotundatum
constituunt. Inferior pars circa marginem maxillae inferiorem probat laminam
externam superficiei internae maxillae primo fuisse expansam, deorsum extror-
sumquc reflexam.

Pressione tumoris faciei ossa si ni str or sum sunt remota, hinc longe abest ut
linea media ossium maxillarium et nasi sita sit in linea perpendiculari cum
protuberantia mentali maxillae inferioris. Latus ossis maxillaris superioris, inde
ab alveolo dentis cuspidati dextri retrorsum totum est destructum ; vertex hujus
ossis in orbita, pro dimidia parte consumtus ; os jugale, valde extenuatum
quantum ad orbitam non pertinet, elevatum , atque ad superficiem rotundatam
tumoris accommodatum est ; processus zygomaticus penitus destructus est. De-
structa parte majori ossis maxillaris superioris, inter hujus marginem priorem
superstitem, atque tumorem nunc cernitur pars externa basis conceptaculi cerebri.
Foramen infraorbitale dextrum latitudine multum est auctum, atque foramen
ossis jugalis valde ampliatum.

Fl-

f ■

Figura 2.

In situ iaterali cranii cernitur quantopere hicce tumor se extendit, atque
lamellis, sive spinis compJanatis, ramosisque ab invicem distantibus constat, dum
in media circiter parte antrum satis profundum adest 5 cernitur porro quali modo
OS jugale e sede est remotum, totusque processus zygomaticus consumtus est.
In parte squamosa ossis temporis, quae tota est porosa, impressiones cernuntur
vasorum sanguineorum dilatatorum.

TABULA CLXXXÎL

[ FOL, IF. TAB. LF.)
k ,

Figura 1.

em cranium, remota maxilla inferiore, a parte basis delineatum.

Ex mutato situ ossium faciei nexus lamellarum palatinarum incurvam sequitur
directionem, e linea media cranii recedentem. Processus alveolaris pars dextra,
inde ab alveolo dentis cuspidati, deficit^ lamella palatina pro dimidia posteriore
parte Mc desideratur, dum in latere sinistro, hac lamella pro minori parte défi-
ciente, margo posterior palati duri oblique tendit in processum pterygoideum
sinistrum. Deficiente pariete exteriore antri Highmori, cum majore parte verticis
ossis maxillaris illud antrum non tantum apertum cernitur, sed simul etiam appa-
ret portionem ossis cavernosi, partem ossis spongiosi superioris, cum septi narium
partem superiorem tantum superesse^ os jugale extenuatum insigniter extrorsum
est remotum ^ processus zygomaticus deficit 5 sinus et tuberculum pro articulatione
maxillae inferioris superficiem ampliatam, atque complanatam offerunt 5 paries
canalis auditorii est applanatus. In processu Iaterali ossis multiformis foramen
magnum invenitur, atque processus pterygoidei dextri non nisi radix superest.
Superficies articularis pro capitulo sinistro maxillae parum est aspera, et sulcum
praeternaturalem offert. Condylus dexter ossis occipitis etiam parum e sede est

remotus.

a. Margo detritus ossis maxillaris superioris dextri lateris.
b c. Margo posterior palati duri, oblique tendens in processum pterygoideum
sinistrum.

(1, Pars superior superstes septi narium.

e Pars cavernosa dextra ossis cribriformis, partim destructa.
f. 0-. Margo superstes verticis ossis maxillaris.

\' V 2 b.

h. i. Margo processus lateralis ossis multiformis. Spatium inter g. et i, fissura
est orbitalis inferior.

k. Margo posterior ossis jugalis.

Spatium inter f. g. h. k. apertura est, qua, pressione tumoris consumtis
parte verticis ossis maxillaris , priore parte processus lateralis ossis multi-
formis, et huic adnexa parte ossis jugalis, nunc hiat ab inferiore orbita,
et cernitur lamella orbitalis ossis frontis.
k. 1, Os jugale extrorsum, antrorsumque remotum.

m. Superficies complanata et ampliata articularis pro articulatione maxillae
inferioris.

n. Radix lamellae internae, sola superstes pars processus pterygoidei dextri.

Inter m. et n. foramen magnum in processu laterali ossis multiformis
cernitur.

o. Paries complanatus canalis auditorii.

p. Canalis caroticus sinistri lateris, hic semicanalem referens.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. cmlxxt. vol. m. pag, 286.

Figura 2.

Os innominatum dextri lateris, quod postquam a partibus mollibus fuerat
depuratum, in liquore idoneo asservatum est, ita ut exhibeat naturalem formam,
atque magnitudinem degenerationis morbosae, ad osteosteatomata referendae.
Ex interna ossis ilii substantia excreta videtur substantia fibroso-cartilaginea,
quae extenuata, elevata atque tandem deleta tabula externa ossis, excrevit in
tumorem notabilem, inaequabilem, fungosum quasi, substantiae compaetae,
subalbidae, per quam frustula ossea parva quasi dispersa sunt.

Conf, Supel. Anat. Bonnianae n^. cggh. vol.m. pag. 34 9.

TABULA CLXXXIIL
( FOU IF. TAB. LFI, )

ac et sequente tabula exhibetur pelvis cum tribus inferioribus vertebris

lumborum, viri robusti, mediae aetatis, qui ex lapsu laesionem in nexu ossis

• «

ilii sinistri cum osse sacro contraxerat, qua insigne osteosteatoma fuit provoca-
tum. Constat quantam partem pelvis majoris tumor a latere sinistro occupât,
imo pelvis minoris capacitatem ab eo fere totum repleri, adeo ut s5rmptomata
in historia morbi memorata facillime explicentur. Ossis ilii sinistri non nisi margo
anterior satis sanus se offert, dum reliqua pars in tumorem valde tuberculatum,
inaequabilem est elevatum. Totum illud OS e sede naturali esse remotum com-

pa-

EXPLICATIO.

paratione cum osse alterius lateris in oculos incurrit. Tumor aperturam
inferiorem pelvis, nec non foramina sacro-ischiadica transgressus se conjunxit
cum tumoris parte in posteriore superficie.

TABULA CLXXXIV.

( FOL, IF. TAB. LFII. )

Pelvi a posteriore considerata , apparet tumorem ab hac parte longe magis
esse evolutum quam ab anteriore, atque divisum in plures partes. Superior
pars juxta vertebras adscendens magis complanata est, procul dubio ex situ
supino, et ab inferiore confluit cum alia parte ex osse sacro prodeunte ;
inferiora et exteriora tubera admodum inaequalia sunt, et valde convexa. Totus
tumor, qui in statu recenti insignem quantitatem materiae purulentae in intimis
partibus continebat, in superficie monstrat vel lamellas osseas, vel frusta ossea
per substantiam fibroso-cartilagineam disseminata, unde post exsiccationem sub-
stantia molliori magis contracta, superficies tota est aspera.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^. gmlxxii. vol. m. pag. 286»

TABULA CLXXXV.

{FOL. IF. TAB. LFIII )

__ac atque sequente tabula exhibentur ossa diversa hominis viginti Septem

annorum, cujus ossa fere omnia osteosteatomatibus sunt afifecta, et cujus
historia morbi, atque sectio cadaveris descriptae inveniuntur volumine tertio
pag. 549. Nonnulla ossa post depurationem cultri ope sunt exsiccata 5 alia
vel intégra, vel juxta longitudinem dissecta in idoneo liquore asservantur ^
alia tandem maceratione in aqua depurata et dein exsiccata sunt, ut, ex
his omnibus praeparationibus inter se comparatis, vera degenerationis natura

melius pateret.

Figura 1.

Os innominatum dextrum ab interiore delineatum monstrat, in osse exsiccato,
post depurationem cultri ope, in superficiebus ossis ilii, ischii et pubis variis in
locis tabulam externam ossis pro majori, aut minori parte extenuatam, aut totam
deperditam, dum fibroso-cartilaginea substantia in statu recenti ex meditullio
ossis proveniens, externamque tabulam extenuatam elevans, vel per destructam

X ta-

labulam propullulans, nunc post exsiccatîonem contracta, ultra superficiem
naturalem non prominet, et interiora replet.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^.dgxli. vol. iii. pag. Sgi.

Figura 2.

Pars dimidia fibulae sinistrae, juxta longitudinem dissectae, ejusdem hominis,
in idoneo liquore asservata, monstrans miram expansionem utriusque extremi-
tatis, adeo ut figura naturalis ossis tota perierit. In extremitate inferiore
plurimae cellulae dilatatae continent substantiam albissimam, substantiae fibroso-
cartilagineae similem^ corpus ossis et cellulae dilatatae extremitatis superioris
vacuae sunt.

Conf Supel. Anat. Bonnianae cccvin. vol. m. pag. 549.

Figura 3.

Radii dextri, longitudinaliter secti, pars dimidia, idoneo in liquore asservata.
Quamvis extremi inferioris hujus ossis amplificatio valde sit insignis, tamen
forma naturalis non periit. Substantia cellularis massa solidiore, fibroso-cartila-
gineae simili, fere tota est repleta, cellulaeque magis deletae sunt, atque externa
lamella tenuissima 5 articularis superficies autem immutata superest. In extremo
superior!, cujus figura non mutata est, cernuntur cellulae infra Collum dilatatae
et magis destructae, atque repletae simili massa albissima, qua parietes jam
distendi incoeperunt.

Conf. Supel. Anat, Bonnianae n^. cccix, vol, in. pag, 549,

Figura 4.

Man US sinistrae ossa, ligamentis nexa , et in liquore idoneo asservata,
Carpi omnia ossa sanissima sunt. Metacarpi ossa pollicis, digiti medii et
annularis juxta longitudinem diversimode intumuerunt. Omnia ossa illorum
digitorum amplificatione formam naturalem amiserunt, sunt tuberculosa et
apices ossiculorum tertii ordinis sani tantum supersunt, verum situ maxime
mutati. Tumores illi omnes comprimi possunt, quüm tabula externa adeo est
extenuata ut contenta materies transpareat, imo in nonnullis locis tota evanuit 5
in aliis crassior est substantia ossis et tumores videntur solidiores. Superficies
articulares omnes sanae apparent.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^ cccvi. vol. iii, pag, 3^9.

TA-

TABULA CLXXXVL

( VOL, IV. TAB. LIX. )

Figura 1.

\'s femoris dextri laleris, post depurationem exsiccatum, ab anteriore ex-
hibitum.

Superficies articulares tam capitis, quam condylorum sanissimae sunt. Extre-
mum inferius supra condylos ex amplificatione omnem formam naturalem amisit.
Tabula externa non tantum extenuata, sed pro magna parte penitus deleta est,
adeo ut nunc exsiccata massa fibroso-cartilaginea, quae fungose per aperturas
propullulabat, cellularem expansam substantiam ossis adimpleat. In media parte
apertura sat magna cernitur, simili ratione dicta massa repleta. Corpus ossis
figuram naturalem servavit, sed infra collum a priore et a posteriore, substantia
ossis partim extenuata, partim destructa observatur, cum dilatatione totius partis
cellularis, quamvis figura naturalis hic melius, quam in inferiore parte servata
fuerit.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n". dgxlii. vol.m. pag. 591.

Figura 2.
Tibia et fibula dextri lateris valde incurvatae.

Fibula hoc morbo non est affecta 5 utrumque vero tibiae extremum tumefac-
tum, corticis substantiam partim valde extenuatam, partim penitus consumtam
demonstrat, ita ut ex hoc, uti,ex praecedenti specimine, manifestum fiat, quali
modo a substantia fibroso-cartilaginea in interna parte evoluta, sensim sensim-
que extenuatur, tandemque perit cortex , et contenta massa extra superficiem

ossis fungose excrescit.

Conf. SupeL Anat. Bonmianae n^. dcxliii. vol. m. pag. 591.

Figura 3.

Calcaneus sinistri lateris , a latere exteriore exhibitus, postquam maceratione
in aqua omnis mollis fibroso-cartilaginea massa fuerat ablata, exsiccatus.

In externo latere et parte anteriore, ubi cum cubiforme nectebatur hoc os
affectum fuit, latus nimirum internum sanum videtur. Non tantum in externo
latere lamella externa periit, sed ossis cellularis substantia pro majori parte est
destructa cellulaeque reliquae omnes ex tenerrima lamina ossea constant, adeo
ut levissimum sit totum os. Lamina articularis, pro articulo cum osse cubiformi

X 2 pro

pro parte etiam periit, et hac in parte totum os eandem tenuissimam cellularem
fabricam demonstrat.

Figura 4.

Idem os ab anteriore visum, ut confirmarentur quae modo notavimus de
superficie interna ossis, et de superficie articulari in parte anteriore.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n\\ dgxliv. vol. iii. pag.

Figura 5.

Os metatarsi digiti ultimi sinistri pedis, post similem praeparationem exsic-
catum.

In corpore et extremo anteriori post insignem amplificationem similis destructio
substantiae osseae observatur quam in calcaneo.

Figura 6.

Os metatarsi digiti pollicis sinistri pedis.

In hoc osse, maceratione ablata omni substantia molliori, tenuissima lamina
ossea superest, quae in nonnullis locis maxime expansa et hinc tenuissima est,
dum aliis in locis penitus consumta foramina exhibet, ad destructam internam
cellularem partem tendentia.

Conf. Supel. Anat Bonnianae n^. dcxlv. vol. iii. pag. Sga.

TABULA CLXXXVIL
( FOL. IF. TAB. LX. )

Hac atque duabus sequentibus tabulis exhibetur amplificatio enormis condy-
lorum, inferiorisque partis ossis femoris, hominis adulti, procul dubio adscri-
benda alfmi morbo ilii, cujus effectus in ossa diversa in praecedentibus tabulis
delineavimus. Ex collectione nimirum materiae purulentae, pultaceae spissitu-
dinis, copioso humore aqueo dilutae, interna ossis substantia contentae, inferior
haec ossis pars in tumorem expansa est, cujus superficies externa tota inaequa-
bilis, tuberculis majoribus monstrat tabulam externam inaequabiliter fuisse
expansam, imo in posteriore parte valde descendere infra articulationem genu.
In media superiore parte ossis substantia tantopere expansa est, ut fabricam
fere cellularem exhibeat, dum omnis reliqua superficies in hac facie, magis
compactam substantiam exhibet 5 cernuntur praeterea impressiones variae latitu-

di-

85

dînis atque profunditatis , vasorum valde dilatatorum, ut et foramina majoris
vel minoris am\'plitudinis, quae transmiserunt vasa substantiam ossis pereurrentia.
Cum inferiore media parte anchylosi juncta est patella, quae caeterum a parte
tibiae libera, et in totum magnitudine aucta non est. Tibia sana articularem
superficiem superiorem illaesam offert, et nisi in majori parte ipsius ambitus
osseis tumoribus, ex femore descendentibus circumdaretur, facile a femore
solveretur, quod vero, licet mobilissima sit, nunc plane impossible est.

TABULA GLXXXVIIL
( VOL, IV. TAB. LXI )

Eadem femoris degeneratio, a latere exteriore visa. In tuberculosa externa
superficie manifestum admodum est, vasa sanguinea omnia, quae ossis sub-
stantiam percurrunt valde fuisse dilatata 5 hinc enim omnes ilU semicanales atque
foramina diversae magnitudinis, quae superficiem tuberculosam, magis asperam
reddunt. Superiori atque posteriori parti adhaeret tuberculum sat magnum, sed
ex posteriore et inferiore parte descendit tuberculum longe majus, magis quasi
subdivisum, et sulco profundo a tumore majori distinctum, quod valde pone
articulationem et tibiam descendit, atque procul dubio evolutum fuit intra spa-
tium, ab inferioribus partibus musculorum flexorum tibiae, et capitibus superio-
ribus musculi Gemelli, relictum. Superficies articularis tibiae intégra et separata
a condylo femoris, maxime ampliato, observatur. Inferior patellae margo, infra
marginem inferiorem tumoris cum quo anchylosi jungitur, et satis remotus a
tibia cernitur.

Linea quae fingi potest inter litteras a. a. indicat locum , quo serrae ope
totus tumor divisus est, ut interiora patescant.

TABULA CLXXXIX.
{VOL. IV. TAB.LXII.)

Figura 1.

Dissecto, in parte iudicata praecedenti in tabula, transversaliter tumore, deli-
neata in hac figura est interna facies partis superioris , ut constaret quantopere
.interna cellularis substantia mutata est, atque tenues cellularum parietes, nunc
sepimenta vel trabeculas osseas referunt, praeprimis ex intima parte in circumfe-
rentiam tendentia, quae ut trabeculae satis crassae circa centrum, ramosae quasi
fiunt in ambitu, ibique cellulas varias componunt. Lamella externa sive cortex

Y

m-

inaequalis est crassitiei in variis locis, atque quodammodo aemulatur substantiam
ossium conceptaculi cerebri ^ inter tabulam nimirum externam internamque,
cellularis quaedam substantia est intermedia.

Figura 2.

Ejusdem tumoris pars inferior ab interiore exhibita. Sepimenta partialia ut et
trabeculae osseae, diversae crassitiei hic magis ex centro prodeunt, et in ambitum
extenuantur atque desinunt. In superiore et inferiore parte substantia ossis
maxime degenerata observatur, dum in media parte tumoris ea tota quanta
destructa fuit.

Conf. SupeL Anat. Bonnianae dcxlvih. vol. m. pag. 592.

Figura 3.

Digitus auricularis hominis adulti, ab exteriore exhibitus, Excrevit juxta
longitudinem ossis primi ordinis tumor, respectu magnitudinis ossis, insignis
voluminis, structurae omnino similis , quam modo descriptus tumor ossis
femoris. Ab exteriore superficies licet in genere aequabilis , parva tamen
tubercula, atque foramina, et semicanales exhibet, quibus incumbebant, vel
transibant vasa dilatata ad interiorem partem pertinentia. Interna substantia
tota quanta ex cellulis dilatatis, diversae amplitudinis constat.

Figura 4.

Idem digitus ab interiore visus.

Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n^ cmlxxvu. vol. ni. pag.

EVOLÜTIO I M P E D 1 T A {i).

TABULA CXC.
{VOL. IF. TAB^LXIIL)

ranmm juvenis viginti annorum, amentis atque ferocis, cujus conceptaculum

(1) Ad hoc caput pertinet Voluminis II. Tabula XXXV.

87

cerebri nec debitam formam, nec naturalem magnitudinem acquisivit, licet
Organa manducationis, atque in genere omnia faciei ossa, bene evoluta sint.

Figura 1.

In cranio a latere sinistro delineato constat quantopere frons complanata est,
sed superior cranii pars retrorsum a vertice ad cristam occipitalem aequabilem
convexam habet superficiem. Partibus vero condyloideis ossis occipitis soHto
magis descendentibus, inferior occipitis ossis pars cum ipsius superiore parte
angulum obtusum format, dum ipsa inferior pars cerebello respondens magis
etiam est complanata. Basilaris pars oblique valde adscendit, et distantia inter
processus pterygoideos et condylos ossis occipitis solito minor est. Vestigium
musculi Temporaiis crenam notabilem exhibet. Processus mammillares sunt
parvi. Sutura coronalis omnino deficit, Orbita naturalis est magnitudinis. Ossa
maxillaria superiora et ossa nasi valde sunt evoluta. Maxilla vero inferior est
tenera et in parte mentali multum descendit. Dentes probant dentitionem se-
cundam nondum plane fuisse absolutam,

Figura 2.

Idem cranium ab anteriore delineatum.

Conceptaculi cerebri ossa in vertice tantopere sunt contracta, ut inter vestigia
musculorum Temporalium spatium non valde magnum adsit. In orbitis cer-
nuntur fissurae lacerae breves , sed amplae, Sinus frontales bene sunt evoluti.
Dentium coronae piagas cariosas monstrant.

Figura 3.

Conceptaculum cerebri ab interiore visum, sectione horizontali ablata superiore
parte supra orbitas atque tentorium cerebelli, demonstrat sinus frontales satis
esse insignes 5 formam totius conceptaculi cerebri magis ad triangulärem quam
ad ovalem formam accedere, atque ossa non valde esse crassa. Os cribriforme
reconditum quasi est in sulco profundo inter lamellas orbitales valde convexas.
Processus priores ossis multiformis sunt breves, sed ampli. Sella turcica pro-
funde exsecta est, lamina posteriore imprimis valde adscendente. Pars basilaris
ossis occipitis fere perpendiculariter sita est. Foramina rotunda pro ramis se-
cundis nervorum quinti paris solito minora 5 ovalia vero foramina pro ramis
tertiis quinti paris majora, imprimis foramen sinistrum. Lunulae majores inter
os occipitis et ossa petrosa solito angustiores, minores contra justo majores.

Y 2 Sero-

Scrobes ossis occipitis non valde excavatae. Foramen magnum fere solitae est
magnitudinis.

Figura 4.

Pars superior conceptaculi cerebri ejusdem juvenis in vertice visa.

Vestigia musculorum Temporalium notabilia observantur, et in media parte
valde ad se invicem accedunt. In parte occipitali, quae hie superior est, desi-
deratur naturalis convexitas horum ossium. Suturae fere omnes desiderantur,
sed in earum directione foramina nonnulla observantur.

Conf, Supel. Anat. Bonnianae n"^. dglxxiv. vol. nr. pag. 595.

TABULA CXCL

( VOL, IV. TAB. LXIV. )

Figura

H ac in figura delineatur cerebrum atque cerebellum ejusdem juvenis a parte
superiore , atque constat totam ipsius figuram cum fere triangulari figura con-
ceptaculi cerebri, tabula praecedente fig, 5, exhibiti, convenire. Lobi priores
vix sunt evoluti, valde acuminali^ gyri cerebri satis lati, neque sulcis profundis
distincti, atque longe minori numero adsunt, quam ceterum in hominibus
ejusdem aetatis observantur. Lobis posterioribus a se invicem recedentibus,
justo amplior pars superficiei superioris cerebelli in conspectum venit.

Figura \'2.

Idem cerebrum cum cerebello atque medulla oblongata ab inferiore deli-
neatum.

Quamvis lobi medii multum promineant, et hinc facile a prioribus lobis
distinguantur, tamen inter eos desiderantur fossae Sylvii, quarum vix vestigia
adsunt. Lobi priores valde sunt acuminati. Gyri cerebri in tota inferiore
superficie solito sunt ampliores. Ab utroque latere, juxta marginem prior em
cerebelli hiat ventriculus lateralis cerebri fissura satis longa ^ inter marginem
priorem harum fissurarum atque crura medullae oblongatae ad cerebrum pars
loborum mediorum prominens, atque unciformis figurae, videtur esse cornu
ammonis. Cerebellum formam naturalem sat bene demonstrat. Medullae oblon-
gatae corpora pyramidalia solito profundiori sulco a se invicem distinguuntur,
et in pontis Varolii media parte sulcus quidam longitudinalis conspicitur.

Cru-

Crura cerebri proxime sibi invicem accumbunt, ut et corpora candicantia, quae
unum adhuc corpus constituunt. Nervi omnes facile distinguuntur et inter hos
nervi quinti paris sunt crassi.

a. Fissura oblonga, qua hiat in utroque latere ventriculus lateralis cerebri.

b. Cornu ammonis.

Ce Corpora candicantia inter se cohaerentia.

Figura 3.

Delineatio ejusdem cerebri post sectionem perpendicularem, transeuntem
mediam partem corporis callosi, inter duos thalamos nervorum opticorum, et
médias partes medullae oblongatae et cerebelli, adeo ut tota pars sinistra hic
exhibeatur.

In superficie hemisphaerii cerebri, processui falciformi durae matris obversa,
cernuntur gyri cerebri paucissimi, sed singularis latitudinis. In corpore calloso,
cujus margo posterior erat exsectus, cernitur marginem lateralem, cum cerebri
haemisphaerio cohaerentem, esse longiorem parte media disseeta, adeo ut in
media parte se tantum extendat ad mediam priorem partem thalami nervi optici.
Ex ipsius inferiore superficie descendens in fornicem cernitur septum lucidum.
Corpora quadrigemina superficiem superiorem exhibent quasi undulatam, adeo
ut potius sex quam quatuor adesse videantur corpora.

Cerebelli sectio nihil praeter naturam offert, neque etiam aliquid notatu
dignum observatur in disseeta medulla oblongata.

a. b. c. Corpus callosum. a. Ipsius margo anterior, a. c. Margo externus, cum
cerebri hemisphaerio cohaerens, longior parte media, b.

d. Fornicis crus sinistrum.

e. Septum lucidum.

f. Thalamus sinister nervi optici.

g. Corpora quadrigemina.

h. Crus cerebelli ad corpora quadrigemina.

i. Pons Varolii.

k. Corpus pyramidale.
L Nervus opticus,
m. Eminentia mammillaris.
n. Protuberans lobus médius cerebri.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. cdxlui. vol.m. pag. 365.

Fissura 4.

Cranium hominis adulti, absque maxilla inferiore, praecedente non majus,

^ sed

sed formae magis naturalis, a latere sinistro exhibitum, adeo ut constet, ex
conceptaculi cerebri figura, cerebrum stricte dictum satis bene fuisse evolutum,
dum contra, ex situ magis perpendiculari partis inferioris ossis occipitis, inter
cristam occipitalem atque foramen magnum, manifestum est, cerebellum non in
eadem proportione quam cerebrum fuisse evolutum. Hinc foraminis occipitalis
situs magis in posteriore cranii parte invenitur, atque solito major distantia
adest inter processus pterygoideos et dictum foramen, dum pars basilaris ossis
occipitis nimis obliquum situm habere videtur. Suturae verae et squamosae
sunt perfectae, imo suturarum verarum denticuli sunt magni et compositi.
Faciei ossa proportionem servarunt cum conceptaculo cerebri 5 nasi ossa nimis
magna videntur.

Figura 5.

Ejusdem cranii a priore delineatio demonstrat latitudinem conceptaculi cere-
bri et faciei in débita proportione esse cum altitudine cranii, ipsasque orbitas
debitae esse magnitudinis 5 atque proportionatam esse distantiam inter vestigia
musculorum Temporalium. Alveoli omnium dentium incisorum sunt deleti, et
marginem acutum formant 5 dentium cuspidatorum alveoli sunt satis magni,
atque ab exteriore aperti , ex defectu ossificationis, quod in sequente alveolo
ab utroque latere etiam observatur.

Figura 6.

Idem cranium ab inferiore visum.

Ex margine alveolari constat totam dentitionem fuisse perfectam, conspiciun-
tur nimirum a latere dextro tres dentes molares veri, atque in oppotito latere,
praeter dentem molarem primum verum, alveoli perfecti duorum posteriorum
molarium dentium conspiciuntur. Alveoli dentium incisorum sunt clausi et
marginem acutum formant. Pone hos in utroque osse maxillari sutura valde
distincta transversa, incisiva dicta, cernitur, se extendens ad marginem al-
veolarem inter alveolos dentis incisivi et cuspidati. Foramen occipitale in
proportione magnitudinis cranii valde magnum est , unde probabile evadit
medullam spinalem habuisse crassitiem fere solitam , quae in adultis homini-
bus debitae longitudinis observatur, dum foramini magno adstantes condyli
eam etiam habent magnitudinem, quam in adultis observare solemus. Do-
lendum certe nihil esse cognitum de ipso homine, cujus longitudo certe non
fuit in proportione naturali cum ipsius capite, si ex memoratis partibus ali-
quid concludere liceat. Foramina omnia ad nervos pertincntia nihil notandum
offerunt 5 canales carotici et lunulae majores, per quas sinus transversales

du-

durae matris se évacuant in venas jugulares sunt in proportione cum magnitu-
dine cranii»

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^dclxxv. vol.m. pag. 596.

hydrocephalus. spina bifida. hernia medullae

spinalis (. ).

tabula cxcii.

(VOL. IF. TAB. LXF.)

Figura 1.

Conceptaculum cerebri infantis recens nati, qui hydrocephalo laboravit, a
superiore visum.

Totum hoc conceptaculum cerebri, quod ante nativitatem jam fere hanc

•

magnitudinem acquisiverat pro magna parte membranosum est, nam quamvis
ossa verticis atque os occipitis , uti ex hac delineatione constat, magnitudine
valde sunt aucta, atque satis tenuia, tamen inter se conjunguntur membranis
quam maxime ampliatis. Ossificationem ossium verticis non fuisse regulärem, in
utroque osse manifestum est 5 constant enim haec ossa ex variis distinctis frustulis
valde extenuatis, atque quasi fibrosis, quae inter se membranis cohaerent tali
niodo ut tamen unicam partem constituant. In membranacea parte inter ossa
verticis, nec non inter haec atque os occipitis copiosa adsunt ossicula separata,
Wo rm ian a vulgo dicta. Mediae partes ossium verticis plurimum protuberant,
et ex vestigio sinus longitudinalis constat latus sinistrum magis fuisse expansum
latere dextro.

\' Conf. SupeL Anat. Bonnianae n^ dcxxxv. vol m. pag. 590. \'

Figura 2.

Cranium foetus, qui hydrocephalo atque rhachitide congenita laboravit, cujus
reliqua ossa descripta atque delineata sunt Tab. glxxiii. (sive hujus voluminis
Tab. xLVr. fig» ^ latere sinistro delineatum, in quo fontanella major insignis
admodum est amplitudinis , recedentibus valde a se invicem duabus partibus

os-

(1) Ad hoc caput pertinent Voluminis II. Tabulae VI —XII. et CXXtV.

z 3

TABULARUM

ossis frontis, unde fere ad radicem usque nasi descendit, Utraque pars ossis
frontis, ossa verticis, et occipitalis pars ossis occipitis sunt solito longe minores,
sed circumdantur ossiculis Wormianis copiosissimis, quae licet inter se sepa-
rata, et per membranas dispersa sint, tamen unum quasi continuum marginem
in ambitu singulorum ossium constituunt, adeo ut in multis locis haec ossicula
fere in contactu veniant, atque suturas constituant. Totius conceptaculi cerebri
forma satis est regularis atque naturalis, vertex tantum paululum nimis elevatur,
et tota capacitas justo major est respectu magnitudinis faciei.

Figura 3.

Idem cranium a posteriore exhibitum.

Ex hac figura constat quantopere ossa verticis a se invicem, et ab osse occipitis
distant, nec non quantus sit numerus ossiculorum Wormianorum inter diversa
ossaj quali ratione ea omnia, diversae admodum formae atque magnitudinis,
licet tota quanta a se invicem distincta, tamen in ambitu ossium majorum,
unum quasi continuum marginem formant, qui pro magna parte supplet quod
in ossibus deficit, praesente tamen adhuc magna parte membranacea in hac parte
posteriore. Satis aequabiliter superiorem conceptaculi cerebri partem esse ex-
tensam facile in oculos incurrit, imprimis si attendimus ad vestigium sinus
longitudinalis durae matris.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n". dgxxviii. vol. m. pag, JSg,

Figura 4.

Quatuor vertebrae infimae lumborum cum osse sacro atque coccyge infantis,
qui spina bifida laboravit, cum sacco tumoris ita dissecto, ut capacitas atque
communicatio cum dura matre appareant. Arcus duarum inferiorum vertebra-
rum lumborum in media parte hiant, et hoc foramen transmisit non tantum
duram matrem , in saccum dilatatam, sed praeterea bene multa filamenta
nervosa caudae equinae, quae cum pariete durae matris concreta sunt. Supe-
riorum vertebrarum arcus, et scutum ossis sacri sunt in statu naturali.
a. a. a. Pars lateralis sinistra tumoris sacco constantis, cujus parietes compo-
nuntur dura matre, atque integumentis communibus extenuatis.

b. Inferior pars lateris dextri tumoris.

c. Filamenta nervosa caudam equinam componentia, per foramen in arcubus
vertebrarum praesens exeuntia, et parieti sacci adhaerentia.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. gdxlviïi. vol. m. pag, 566.

Figura 5.

Vertebrae lumborum cum osse sacro infantis, qui spina bifida laboravit.
Dissectis arcubus vertebrarum lumborum , atcjue aperta juxta longitudinem
dura matre, quatuor superioribus vertebris contenta, medulla spinalis cum ex
ea prodeuntibus nervis lumbaribus conspicitur. Tumor juxta os sacrum descen-
dens longitudinaliter est dissectus , unde constat arcum vertebrae infimae
lumborum deficientem transmisisse duram matrem, in tumorem expansam,
atque per banc aperturam simul transiisse medullam spinalem, quae cohaeret
cum pariete sacci.

a. b. c. d. Dilatatio durae matris juxta longitudinem dissecta , atque ab exte-
riore obducta integumentis communibus, vix extenuatis.
e. Inferior pars medullae spinalis , durae matri adhaerens.
f. f. f, Filamenta tendinosa tensa inter parietes sacci, a dura matre formati.
Conf. Supel. Anat. Bonni anae coxLvr. vol. hi. pag. 366,

TABULA CXCIII.

{VOL. IF. TAB. LXFI.)

ac tabula exhibentur duo casus herniae medullae spinalis in cervice. Alter
casus in puero vivo, alter autem alio in individuo juniori post mortem
examinatus est.

Figura 1.

Delineatio capitis et nuchae pueri 6 annorum, ab A. Bonn Viro Gl. obser-
vati, qui in media parte inferiore cervicis tumorem mollem gerebat, cute
tectum. Hie tumor congenitus, sensim magnitudine increvit, latam satis basin
monstrans 5 in vertice parum contractus cicatrice tegebatur, quum nimirum
antea cutis, hac in parte, gangraena fuerat correpta , ab eaque feliciter erat
sanata. Si tumor parumper attolleretur facile apertura rotundata in arcubus
duarum vertebrarum cervicis detegebatur, deficiente in utroque arcu processu
spinoso 5 quae apertura manifeste transmittebat portionem quamdam medullae
spinalis. Brachium dextrum erat emaciatum atque paralyticum, digiti illius
manus erant deformes. Puer hic valde debilis, aetatis annum decimum tertium
attigit.

Fl-

Figura 2.

Sex vertebrae superiores cervicales pueri j unions, cujus cranium levia symp-
tomata hydrocephali ofFerebat 5 in collo gerebat tumorem möllern congenitum
cum basi parum angustiori. Chirurgus veram indolem tumoris ignorans, eumque
cum atheromate confundens, cultro ilium resecuit, verum effluente mox humore
seröso 5 atque collapso cerebro, infans animam efflabat.

In vertebra tertia et quarta a superiore, ex defectu processuum spinosorum,
foramen cernitur, quod transiit pars medullae spinalis suis membranis tecta.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. dglxxxiv. vol. m. pag. ^gg.

Figura 3.

Dura mater cum vaginulis radicum nervorum, continens medullam spinalem,
separata e vertebris cervicalibus ejusdem pueri, emittens a posteriore parte
vaginam, quae transiit foramen in arcubus vertebrarum, atque distenditur
portione medullae spinalis. In superficie abscissa medullae cernuntur forami-
nula, producta memorata incauta operatione, ex quibus sub operatione efiluxit
humor serosus.

Figura 4.

In interna superficie durae matris, a medulla spinali separatae, hic cernitur
apertura interna vaginae, tanquam saccus herniosus, hoc in casu a dura
matre productus.

Figura 5.

Medulla spinalis dura matre orbata exhibens partem prolapsam in formam
processus cylindrici, quae vagina durae matris includebatur, et in cujus super-
ficie abscissa foraminula nonnulla observantur. A lateribus radices posteriores
nervorum cervicalium apparent.

Figura 6.

diculari per mediam partem xncuuuctc mtci pusteriores et anteriores

nervorum instituta, exhibens canalem conoideum, a superiore satis amplum,
atque desinentem in basjn partis prolapsae medullae spinalis.

In

In hoc ergo specimine humor ventriculis cerebri contentus procul dubio
descendit per mediam medullae oblongatae et spinalis partem, in iisque partibus
canalem satis amplum produxit, usque ad mediam partem cervicis, ubi herniae
speciem constituit.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n"". doli. vol. ni. pag. 566.

EGENERATIONES NONNULLARUM PARTIUM

MO LEI UM.

TABULA GXGIY.

{FOL. IF. TAB. LXF IL)

^igura 1.

Cranii hominis adulti latus dextrum, serrae ope juxta longitudinem cranii ab
altero latere solutum, ab interiore visum, membrana dura matre in concepta-
culo cerebri tectum, adeo ut processus transversalis dexter distinguât cameram
cerebri a camera cerebelli. Sinus frontalis, sphaenoidalis atque tota capacitas
narium internarum suis membranis mucosis teguntur.

Ex interna superficie durae matris, processum priorem ossis multiformis
tegente, adsurgit tumor satis magnus, incumbens excavatae superficiei processus
lateralis ossis multiformis, nec non ossi verticis, et squamosae parti ossis tem-
poris , quin his in locis cum dura matre cohaereat, multum intra conceptaculum
cerebri prominens, atque comprimens nervum tertium atque nervum quintum.
Externa tumoris superficies, quae cerebrum repressit, in eoque excavationem
satis notabilem produxerat, leviter est tuberculosa, atque hinc inaequabilis. Sec-
tione longitudinali tumoris constat ejus substantiam totam esse fibrosam.

Hic tumor totus quantus intra conceptaculum cerebri evolutus, neque cum
dura matre, nisi in basi, cohaerens, nulla ratione affecit ossa, quod eo magis
mirandum, quum similes tumores durae matris, sed longe minoris voluminis
non raro, introrsum etiamsi prominent, etiam destructionem ossium cranii pro-
ducunt. Procul dubio spiritu quo jam per seriem annorum haec cranii pars
asservatur totus hicce tumor est contractus, adeo ut vivente homine longe major
fuerit 5 quod si consideremus, atque ejus situm et actionem in cerebri partes
attendamus, symptomata in historia morbi memorata, facile explicantur.
a. Sinus frontalis dexter.

Aa 2 b.

b. Sinus sphaenoidalis,

c. Os spongiosum superius.

d. Os spongiosum inferius.

e. Lamina orbitalis ossis frontis.

f. Processus transversalis dexter durae matris.

g. Nervus opticus.

h. Nervus quinti paris.

i. Nervus Facialis cum nervo auditorio.
k. Tumor fungosus durae matris.

1. Lobus ejusdem minor ex externa facie magis adscendens.
Conf. Supel. Anat. Brugmansianae n\'\'. xxxix. vol. iii. pag.

Figura 2.

Delineatio genitalium externoram cum vesica urinaria inversa Lamberti
Muller Dordracensis , aetatis 45 annorum, quam anno i8i5 ad objectum
vivum paravi ; obiit anno insequente.

In utroque inguine per dilatatas fissuras musculorum Obliquorum externorum
abdominis portio intestinorum herniam inguinalem formabat. Scrotum erat
bene evolutum, atque testes continebat. In regione pubis cernitur vesica
urinaria inversa, formans tumorem satis notabilem, leviter inaequabilem,
atque mucosa membrana vesicae tectum. Supra marginem superiorem tumoris
conspicitur cicatrix umbilici^ circa ipsius marginem inferiorem, in prominen-
tibus quasi papillis, aperturae ureterum facile distinguuntur, Membro virili
quantum fieri potuerit deducto non tantum constat illud juxta totam longitu-
dinem a basi ad apicem glandis esse fissum, atque urethram fissam ejus mediam
occupare partem , dum corpora spongiosa penis lateraliter a se invicem reces-
serunt, et glande fisso terminantur^ sed praeterea ad radicem, vel ubi vesicae
membrana in urethram transit, caput gallinaginis , et ab utroque ejus latere
orificium vesiculae seminalis facile observabantur. Inferiori parti membri virilis
adhaerent integumenta communia, circa glandis inferiorem superficiem prae-
putium constituentia.

a. Cicatrix umbilici.

b. Tumor ab inversa vesica urinaria formatus.

c, c. Ostia ureterum.

d. e. Ostia vesicularum seminalium, et inter ea caput gallinaginis.

f. Urethra longitudinahter fissa , et cum corporibus spongiosis penis latera-
liter expansa.
g. h. Glans penis fissa.

Praeputii pars media.

Fi-

Figura 3.

Ossa pubis cum omnibus partibus mollibus ad genitalia ejusdem viri perti-
nentibus ab interiore conspicua.

Cernuntur ossa pubis ab omnibus partibus mollibus depurata, tantopere a
se invicem distantia^ ut spatium intermedium adsit poll. Rhen, quod partim
repletur fascia ligamentosa , admodum crassa, ossa dicta conjungente, ad cujus
marginem superiorem etiam terminantur aponeuroses musculorum abdomina-
lium 5 nee non tendines musculorum Rectorum abdominis. Pone fasciam
ligamentosam descendunt ureteres, ad vesicam tendentes inter hanc et mar-
ginem superiorera glandulae prostatae ^ huic corpori glandiformi incumbunt
vesiculae duae seminales, quae tela cellulari in unum corpus erant junctae,
sed nunc separatae, cellulosa tela dissecta 3 singulae formam ovalem exhibent,
dum inter eas a priore vasa deferentia, ad parvam distantiam a vesiculis
abscissa, distinguuntur. Glandula prostata partem inferiorem excavatam tu-
moris, sive inversae vesicae, implens a superiore marginem satis crassum
habet, cui incumbunt vesiculae seminales, et ab utroque latere substantia
fibrosa ossibus pubis adnectitur. Corpora cavernosa penis , in prima dissec-
tione jam separata a ramis descendentibus ossium pubis, satis robusta cer-
nuntur , et licet sat cito conjuncta, tamen cum glandulae prostatae corpore
spatium triangulare relinquunt, in quo bulbus corporis cavernosi urethrae
conspicitur} caeterum vero tali modo corpora spongiosa penis ab inferiore
cohaerent, ut nihil de corpore spongioso urethrae detegi valeat. Glans penis
tegitur ita ab hac parte praeputio, plicam cutaneam satis crassam formante,
ut ipsius apex infra illud promineat.

a. a. Corpora ossium pubis, serrae ope divisis ramis superioribus et inferio-
ribus.

b. Integumentorum abdominalium superficies interna, ab aponeurosi muscu-
lorum abdominalium separata,
c. d. e. Aponeurosis musculorum abdominalium.
f. g. Tendines musculorum Rectorum abdominis,
h. i. k. Fascia ligamentosa satis crassa, ossa pubis conjungens.
1. m. Vesiculae seminales, inter quas cernuntur abscissa vasa deferentia.
n. o. Ureteres,

p. Media pars glandulae prostatae, ab utroque latere fibrosa substantia ossi-
tus pubis nexa.
q. r. Corpora cavernosa penis.

s. Bulbus corporis cavernosi urethrae.

Bb t.

t. u. Integumenta communia dissecta, ubi a memiro virili ad scrotum tran-
seunt.

w. Praeputium, infra cfuod glans penis prominet.
Conf, SupeL Anat. Bonnianae n°. gdxiv. vol. m. pag. 56

TABULA

{VOL, ir, TAB, LXVIIL)

elineatio puellae mortuae in lucem emissae, Bene evolutae et nutritae cum
insignibus tumoribus polyposis ex nariBus et ore prodeuntibus.

Figura 1.

Quum infans a sinistro latere atque a priore consideratur, facile apparet
parvam portionem polypi ex apertura sinistra nasi prodire, dum longe major
ex dextra apertura exiens figuram habet rotundatam, atque ante oculum illius
lateris incurvata est. Tota vero oris capacitate polypo oppleta, hic ex ore
prodiens tuberculosae admodum formae sinistrorsum imprimis se extendit ,
atque ad summum humerum hujus lateris, et ante pectus descendit.

Figura 2.

Hac in figura cernitur partem polyposam ex apertura dextra narium exeun-
tem satis esse remotam ab oculo. Oris capacitate tota tumore polyposo oppleta,
lingua, magnitudine nec aucta, nec figura mutata, ore extrusa juxta angulum
dextrum labio inferiori incumbit. Fissura labiorum quam maxime dilatata
tumore repleta ■ est, dum polypi superficies externa in tubera diversa quasi
divisa est 5 sinistrorum et infra mentum quam maxime volumine increvit totus
polypus.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n". dlviii. vol.111, pag. 577.

TABULA CXCVL

{VOL. IV, TAB, LXIX,)

Polypus uterinus insignis voluminis, magnitudine naturali delineatus, a pe-
dunculo elongato ex orificii uterini labio posteriori dependens, ex cada-
vere foeminae 45 annorum, quae nunquam matrimonium inierat , cas-

tam

tam admodum vitam degerat, et menstruorum iluxa regulari passa fuerat,

Haec foemina postquam tempore pubertatis morte fidelissimi amantis, quo
cum brevi matrimonium iniisset, quam vehementissime afHigebatur, corripie-
batur anxia tussicula, pituitosa, cum febricula, quae imminentem phtbisin
pulmonalem indicare videbantur, et primo ad omnia remédia rebellia, dein
vero imminuebantur, et subinde redibant. Aetatis anno 5a mentruorum
fluxus subinde erat minus regularis, aliquando copiosus, diuturnus et doloribus
gravissimis stipatus 5 saepius bis quovis mense prodibant menses, et fluor albus
antea nonnunquam mensium fluxum insequens, vix amplius observabatur ^
dolores vero tempore menstruationis augebantur et intolerabiles evadebant.
His non obstantibus sanitas non multum laedebatur, et aetatis anno 56 nulla
symptomata morbum localem indicare videbantur. Tussicula atque anxietates
hoc tempore denuo recrudescebant, et ad mortem usque perseverarunt. Post
biennium queri incoepit de sensatione dolorifica in regione hypogastrica sinis-
tra, atque de pressione in urethram. Mensium fluxus erat copiosus, et magis
dolorificus. Dolores gravativi ad urethram et intestinum rectum tendentes
augebantur, subinde erant intolerabiles, et dein rursus pro tempore evanes-
cebant. Post annum omnia in pejus ruebant. Alvi depositio fere tota impe-
diebatur, et urinae excretionem concomitabantur gravissimi, intolerabilesque
dolores. Sensus ponderis ad perinaeum observabatur, cum insigni et dolo-
rifica intumescentia in regioee pubis.

Omnis exploratie per vaginam ab aegrotante pertinaciter prohibebatur , et
vix concedebatur applicatio clysmatum, et in casu maxime urgente evacuatio
urinae catheteris ope. Clysmata diflicillime applicabantur, intestino recto toto
a tumore, totam cavitatem pelvis minoi-is opplente, compresso, dum etiam
minimum tentamen ad tumorem in cavitatem abdominis reducendum, intole-
ratilem pressionem, atque dolorem provocabat.

Sensim sensimque aegra emaeiabatur, juin tamen vires eadem proportione
labi viderentur. Pulsus erat celer, atque parvus, et vespertino tempore 1-20
pulsus intra minutam numerabantur. Pedes intumescebant, respiratio erat
diffieilis, imprimis matutino tempore, nec, nisi diflicili expectoratione tena-
cissimi muci, facilior reddebatur^ appetitus erat irregularis 5 urina erat vel
pellucida et copiosa, vel parca et foetida cum sedimento ichoroso : Oculi ad
mortem usque erant vivaces et splendentes^ arteriarum pulsatio ob debilitatem
saepe vix percipiebatur, et subinde mors instare videbatur. Saepius vero post
evacuationem insignis quantitatis urinae, catheteris ope , virium admiranda
refocillatio observabatur. Mensium fluxus erat irregularis , illumque conco-
mitabantur evacuatio humoris mucosi, tenacis, foetidi, sed minori copia quam
insequentibus temporibus, atque dolores vix perferendi.

Bb 2 Tan-

Tandem exploratio per vagînam coneedeLatur, et licet ob summum dolorem
non nisi imperfecte institui potuerit, tamen omnia praeseritiam polypi uterini
ex sententia primi exploratoris indicare videBantur.

Quum ergo in hoe casu dubio, si polypus révéra adesset non nisi ligatura
cura radicalis obtineri posset, alter obstetricator in consilium vocabatur. Hic
vero exploratione instituta statuebat tumorem in vagina praesentem non esse
polyp um, sed carcinomatosam indurationem ostii et colli uterini, et forte
totius uteri, et hac ex causa ligaturam tentare dissuadebat. Tertius itaque
obstetricator, priorum sententias ignorans etiam exploratione facta statuebat
tumorem esse carcinomatosam indurationem ostii et colli uteri, et forte etiam
totius uteri, imo partem etiam vesicae urinariae esse induratam credebat ^ con-
cludebatur ergo curam radicalem non esse suscipiendam. Reiterata hac explo-
ratione , sed imprimis prima vice , quum movebatur, sursumque propellebatur
tumor, humor tanti foetoris evacuabatur , ut foetor totam domum penetraret,
et indelebilis esset. Tales evacuationes copiosissimae materiei purulentae,
mucosae, foetidissimae cum sanguine coagulato mixtae ab eo tempore summis
doloribus stipatae, sub evacuatione foecis et yrinae ad mortem usque per-
durabant , cum insigni prostratione virium vitalium , dyscrasia omnium humo-
rum, et pulsu celerrimo atque debilissimo, adeo ut mors inevitabilis videretur^
attamen haec omnia perferebantur, atque sub majori intumescentia, et indura-
tione abdominis vires redibant, et reconvalescere videbatur aegra. Ad dolores
intolerabiles mitigandos aegra opio cum successu utebatur, cujus tamen dosis
continuo erat adaugenda, adeo ut nycthemeri spatio tribus granis uteretur,
quum intolerabilibus doloribus ad summum vexata, inscio medico, octo grana
una vice assumebat. Brevi sopore apoplectico afficiebatur , qui per 48 horas
durabat, et ex quo expergefiebat cum insolita hilaritate et jocandi specie,
aegrotae nunquam propria 3 haec symptomata per aliquot horas perseverabant,
et dein, excepto dolore, in praecedenti versabatur statu 5 quod vero notan-
dum, dolores sub evacuatione dictae materiei ex vagina post illud tempus
nunquam redierunt. Interim abdominis intumescentia cum sensibilitate peculiari
juncta tantopere augebatur, ut graviditati septem mensium responderet. Dein
postquam aegra insolitam sensationem in pel vi observaverat , aeque ac si
corpus insignis ponderis per pelvim descenderet, tumor satis durus in orificio
vaginae detegebatur. Nunc omnia symptomata jam jam gravissima insuper
increscebant 3 mensium fluxus erat copiosus, et

Cum pure foetidissimo mixt us.

Vires magis magisque decrescebant, et aphthis obscessae erant omnes oris

* * *

fauciumque partes, adeo ut mors jam jam mstare videretur^ attamen ejusmodi
virium refocillatio locum habebat , ut post aliquod tempus rursus obam-
bulare, aliaque exercitia peragere potuerit. Tandem vero febris hectica cum

om-

omnibus suis symptomatibus vires penitus pcssumdabat, et mors vitae, miseriis
plenae, op latum fmem imponebat.

Accurata ipsius morbi historia maii delineationem antecedere debere vide-
batur.

Figura 1.

Vagina crassitie valde aucta atque praeter modum expansa, juxta longitu-
dinem ad paginam posteriorem incisa , hic sursum inflexa cernitur, obtegens
itaque anteriorem superficiem uteri. Ex ostii uterini, satis dilatati, labio
posteriori descendit pedunculus latus et crassus , membrana interna uteri ob-
ductus. Hic mediae parti tumoris polyposi adhaerens, sulco quasi continetur,
quo totus tumor juxta longitudinem in duas partes laterales dividitur. Ubi
pedunculus tumori insertus est , lobi a se invicem bacillo remoti servantur.
Totus hic tumor, insignis ponderis constat substantia admodum compacta,
fibrosa, ab exteriore sulcata, et hinc quasi ex lobulis concretis compositus
videtur. Ab inferiore incisura profundior, et magis dilatata observatur, quae
procul dubio ab obstetricatoribus habita fuit ostium uterinum, et sic in diag-
nosi errori ansam dédit,
a. a. Vaginae sursum reflexae paries interior.

k c, Pedunculus ex labio uterino descendens , ad cujus superiorem partem
cernitur ostium uteri, c. Locus insertionis pedunculi in tumoris partem
mediam , adeo ut tumore sibi relicto in aequilibrio quasi sustîneatur et

totus inverti queat.
d. e. Lobi majores a se invicem remoti, et inter se sulcum relinquentes.
f. Incisura profundior atque magis quam reliquae incisurae dilatata.

Figura 2.

Eaedem partes a posteriore delineatae. Vagina juxta longitudinem dissecta
et versus latera reflexa monstrat crassitiem auctam.

In uteri superficie posteriore cernitur tumor scirrhosus, oblique situs.
Ovaria et tubae Fallopianae vix quidquam notatu dignum exhibent. Pe-
dunculus polypi ex labio posteriori ostii uteri descendens, basin satis latam
exhibens secum etiam traxit internam membranam vaginae. Totus tumor
polyposus nunc inversus est circa ipsius centrum, cui pedunculus insertus est,
quum ceteroquin pedunculi posterior superficies, ejusque transitus in tumorem

delineari non potuerunt.

Totum tumorem rursus delineare incongruum judicavi, sed infra ipsius cen-
trum nunc perscissus representatur.

Ce

a. b. Corpus uteri, b. Tumor scirrhosus.

c. Portio incrassata et indurata peritonaei.

d. d. Ovaria.

e. f. TuBae fallopianae.

g. h. Vaginae incrassatae partes laterales.

i. k. Pedunculus basin latiorem in i. exhibens. k. Ipsius cohaesio cum centro
tumoris.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae coLxxxm. vol. m. pag. 569.

TABULA CXCYIL
{FOL. IF. TAB.LXX.)

Figura 1.

Delineatio pueri recens nati cum insigni tumore descendente ex inferiore
parte faciei, atque parte anteriore colli, ex degenerata glandula thyreoi-
dea, prout tumor se manifestabat mox postquam in lucem emissus fuerat
puer. Fluctuatio humoris contenti facile observabatur, et circa inferiorem
partem integumenta communia, maxime extenuata in parvum tuberculum
erant elevata. Tumor in genere satis erat aequabilis, atque dextrorsum im-
primis se extendebatß pressioni majori in latus dextrum corporis adscribenda
videtur intumescentia brachii illius lateris, quae eo tempore facile observabatur.
Conf. Supel. Anat. Bonnianae n"^. dlvii. vol. m. pag. 577.

Figura 2.

Superficies glandulae thyreoideae, ejusdem infantis, quae asperae arteriae
erat obversa in hac figura exhibetur.

Cernitur tota haec superficies degenerata, media in parte excavationem
oflferens, et cincta membranis, quae sacci speciem constituebant, quo humor
serosus erat collectus. Substantia glandulosa nonnullis in locis indurata, in ge-
nere admodum laxa est, atque ab interiore cavitates duas, praeter cellulas
multas dilatatas, exhibet, quae humore seroso etiam erant repletae, et quarum
altera maxima fere totam glandulam occupabat, adeo ut in plurimis locis
tenuissimi superessent parietes, Evacuato nunc humore glandula quodammodo
pyramidalem offert formam, cujus ampla satis basis hic cernitur.
a. a. a. a. Membranae reflexae , quae cum colli partibus constituebant parietes
sacci, humore repleti.

b.

b. c. d. e. f. Superficies posterior glandulae, partim sacci fundum constituens.
b. Superficies superior glandulae, quae ultra membranam prominet
f. Pars inferior glandulae etiam membranis non inelusa. c. d. e. Pars
glandulae in medio excavata, et speciem trabeculae, substantiae etiam ut
videtur glandulosae, perpendiculariter sitae offerens.

Conf. Supel. Anat. Bonnianae n^. CDXvrn. vol.m. pag. 565.

C

\'d-c/lV A

f-

y.

S.

VrrU.^aTè.^J/^.

^ /

If

J?/

T

\'Vcc/^\'aóri)

T"

2.

^ :

4.

W.IV.

f

Cl\'

e/.

a

y

CXI. III.

. 2.

T

■

.1

/\'F

/

If ai

c

f.
i\'

r

f.
i\'

r

\\n

J s

4

J.

v/, V,\', ,././

\\T

;!/ ■ de/.

</ • c. ^<1,7e ivX V 1" /

Ç. f^a.^ti/^û^\'ii; de/.

▼

J

. .y:

)

\': -\'JO.

3.

;

\'j/ \'^\'cc/vaa-rx^^cM/^\'.

: f

m

\'a. ^

\\ M

7. 2.

\' I

{ f;

%

Î. I

3.

h

liï/3

s i

1

/

à

ó\'. < de/.

7i\'l-/7, t rx\'. / ■

li

SO.

Ih

if! i

bi\'

j
I

\\

i

Î

Jl^ ^ 1 cc/Ï\'V?^ 2 .

\'^i?/!!: So.

\'M.n:

OO.

,7/ n-A

■a. 3.

^."e/.IK ói

\\v

♦ } ■

s t ; \'

! i!

î? i f

= Mï?,
■f\' il

\\\\ vi

Si l\'a

f ^

If ^

■

J.

t/. ,/e/.

I

H

(X-

7.

! \'S\'
t,

m

J..

■f

\' 1 \'

¥

\' I

\' I I
J I!
i

1

\' !

ffl
I\'ll

i \'

I

iL

. J.

\'i»

f

yzndoßt^-i\', dôl.

•^/a. O.

t:/., Ainc^z/wtrc

(I-

ij:

■■ IVj.

. -".\'S

à

l

ï-

Ci

f

H.,

■ -i
■1

\\ \'

- V\' , .

r ■■ f

J V: .

S"-.-

. /

Î

\'A-C t^ ^^^^^