De waarde van het bacte-
riologisch onderzoek van
verschillende organen

bij de

keuring van slachtdieren

DOOR

H. J. KARS

\'\' A

r-:

. . j: \'-, ■ , , . ..

\'■■s:..-.\'-

s\' >; ■

»

\'ïîV

i

, "ï 1 \'\'

DE WAARDE VAN HET BACTERIOLOGISCH ONDER.
ZOEK VAN VERSCHILLENDE ORGANEN BIJ
DE KEURING VAN SLACHTDIEREN.

iiïX

■ f" ^
y :

DE WAARDE VAN HET BACTERIOLOGISCH
ONDERZOEK VAN VERSCHILLENDE ORGANEN
BIJ DE KEURING VAN SLACHTDIEREN.

ACADEMISCH PROEFSCHRIFT TER VER-
KRIJGING VAN DEN GRAAD VAN DOCTOR
IN DE VEEARTSENIJKUNDE. AAN DE
RIJKS-UNIVERSITEIT TE UTRECHT. OP
GEZAG VAN DEN RECTOR-MAGNIFICUS
DR. J. PH. SUYLING. HOOGLEERAAR
IN DE FACULTEIT DER RECHTSGELEERD-
HEID, VOLGENS BESLUIT VAN DEN
SENAAT DER UNIVERSITEIT TEGEN DE
BEDENKINGEN VAN DE FACULTEIT DER
VEEARTSENIJKUNDE, TE VERDEDIGEN
OP VRIJDAG 25 JUNI 1926, DES NAMID-
DAGS VIER UUR.

DOOR

HENDRIK JAN KARS,

GEBOREN TE GOUDRIAAN.

1926

N.V. v/h. ALBERTS\' DRUKKERIJEN. SITTARD.

!,?: ■ i

■i^v^t\' JcA"-\'. V-.;;.: .

rr/

Mi

■■\'■ O

AAN MI/N VROUW
EN

MIJN OUDERS.

Het is mij een voorrecht, bij het aanbieden van dit proef-
schrift, mijn hartelijken dank te betuigen aan U, Hooggeleerde
VAN OYEN, Hooggeachte Promotor, voor de bereidwilligheid,
waarmee U mijn onderwerp voor een proefschrift hebt wilkn
aanvaarden.

De leerzame uren welke ik bij U mocht doorbrengen, de
groote steun welke ik van U mocht ondervinden door Uw vele
raadgevingen, dit zal door mij nooit worden vergeten.

Uit groote erkentelijkheid jegens U, Hooggeachte Promotor,
denk ik dan ook aan Uwe belangstelling voor mijn werk terug,
nu het voleindigd, de vorm van een proefschrift heeft verkregen.

U, Hooggeachte FRENKEL, die mij het onderwerp heeft
aanbevolen, mij zeer vele nuttige wenken en raadgevingen gaf
omtrent het te verrichten onderzoek, breng ik mijn hartelijken dank
^oor Uw belangstelling en Uw steun.

Tenslotte betuig ik aan allen, die mij bij de uitvoering van
het onderzoek van dienst zijn geweest, mijn oprechten dank.

HOOFDSTUK L
INLEIDING.

In de beschikking van den Minister van Arbeid tot uit«
voering van eenige artikelen van het Koninklijk besluit van
den 5en Juni 1920, S. No. 285, kortweg het „keuringsregula*
tief" genoemd, is herhaaldelijk sprake van goedkeuring onder
voorwaarde van verkoop in het klein onder toezicht of wel
op voorwaarde van sterilisatie, wanneer het vleesch bij hac»
teriologisch onderzoek kiemvrij bevonden is.

Hierbij rijst de vraag of hier bedoeld wordt het vleesch,
zooals gedefinieerd in artikel 2 sub la der vleesehkeuringsf
wet, dan wel of men met het vleesch de musculatuur in en^
geren zin bedoelt. Wanneer men echter bedenkt, dat vleesch
opgevat in den zin der Wet zeer vaak kiemhoudend is en
men, indien men zich streng aan die bepaling hield, slechts
in weinig gevallen tot goedkeuring van een slachtdier zou
kunnen overgaan, volgt hieruit van zelf dat het keuringsre*
gulatief onder „vleesch", de musculatuur in engeren zin be#
doelt. Men behoeft slechts te denken aan locale baeteriëele
ziekteprocessen, die zoo voor en na in de meest uiteenloo«
pende organen worden aangetroffen, zonder dat het vleesch
de ziektesoorzaak bevat welke in het aangetaste orgaan (of
zelfs organen) werd gevonden. Als voorbeelden mogen hier
dienen: pneumoniën, mastitiden, baeteriëele leverontste»
kingen (multipele levernecrose), pyaemische processen, enz.,
alle dus aandoeningen waarbij in de groote meerderheid
der gevallen de musculatuur kiemvrij is.

Aan den anderen kant vraagt men zich af of men bij het
onderzoefk naar kiemhoudend zijn der musculatuur kan vol«
staan \';net het bacteriologisch onderzoek daarvan alleen,
dan wel of men zijn aandacht ook zal hebben te schenken
aan andere organen van het te beoordeelen slachtdier. Wan«
neer men de keuring post mortem, vergelijkt met een lege

artis verrichte sectie, dan valt het antwoord op deze vraag
niet moeilijk. Immers, wanneer men sectie verricht van een
dier dat verdacht is lijdende te zijn geweest aan septichae?
mie, zal men, nadat alle pathologisch^anatomische gegevens
zijn verzameld, overgaan tot een bacteriologisch onderzoek.
Bij de keuze van de organen, die bacteriologisch worden
onderzocht, zal niet in de eerste plaats onze aandacht vallen
op de inusculatuur om tot het stellen van onze bacteriolo^
gische diagnose te geraken; veeleer, zullen we enkele orga^^
nen daarvoor nemen, die ons in dit opzicht zuiverder aan.
Jcnoopingspunten kunnen geven, omdat zich daarin het eau.

? bevindt en men dus bij

SL\'Ägr heir ^^

n^rinTZ^^tl? ^^^ ^^^ de milt, de lever, de

u eventueel het hartblocd. Wanneer dan

ooklHeeirb\'^\'\' ^^^ ^^^ ^e vlecschkcuring

derzoek he^ff Ja bacteriologisch on.

S het bekLr^tcr^\'P\'J- dc%ractijk

g^nen en Sv^^^^ kiemhoudend zijn der or.

S^cifV ^"if^^pvnj zijn van de muscu atuur deze ccnziidiüc

vaf n?elr ^^^^ hêtleb^uScn

van het bactPHnS ^en ander voordeel

oultnm^^^ "^ast dat der mus.

vS bii do ""xS^ belangrijke steun

Voor met nama herhaaldelijk

X bTL^ZrflIT^" onvoldoende erva.

één vLsthmnn^^^^^^^^ beschikt, dat men uit

men die S cnlH^ ^^»^"^en kWcekt. terwijl

komstiß vafhotÄ vlccschmonster af.
hS le/even hf ^^^^^^ licrhaaldelijk moeilijk.

houden had kunnen bi fven Heef^^^^^ consumptie be.
onderzoek der muscula uu^ook onL^\'^

organen od -S ^^^ bovengenoemde

Sen eenzÄ nagegaan cn vindt men in die

af te keuren miil\'^^ «kerker om

kiemenTe\'aUe^nl\'dan gt\'hYt\'"^^^^^^^^

dat het vleesch oevdligcrwnlo Xlo ï f" ^^
geen verband hf^Qfnof  kiemen bevatte en cr

ëeen verband bestaat tusschen mtravitalc of wel postmor.

tale infectie (van uit het intacte cadaver) en de positieve
bacteriologische bevinding in het vleeschmonster.

Ligt het dus voor de hand bij het bacteriologisch onder«
zoek, zooals bedoeld in het keuringsregulatief, zich niet al«
leen tot de musculatuur te beperken, maar ook en in de
eerste plaats zijn aandacht aan de inwendige organen te wij«
den, dan zal men zich hebben af te vragen hoe het gesteld
is met het eventuëel voorkomen van microörganismen in de
normale versche organen afkomstig van normale slachtdie«
ren en in die van dieren welke uit nood zijn geslacht.

Wanneer het immers zou blijken, dat versche organen af«
komstig van gezonde slachtdieren kiemen kunnen bevatten,
zou dit voor een goede beoordeeling van het bacteriologisch
resultaat een hinderpaal kunnen zijn. Voor en na is n.l. door
onderzoekers beweerd, dat normale organen, afkomstig van
normale slachtdieren regelmatig kiemen kunnen bevatten.
Aangezien echter over deze zaak de meeningen zeer uiteen«
loopen, heb ik mij tot taak gesteld naar het al of niet kiem«
houdend zijn van organen van normale slachtdieren en van
uit nood geslachte dieren (die niet aan bacteriaemie leden)
een onderzoek in tc stellen, hopende daarmede een bijdrage
tot de kennis van het bacteriologisch vleeschonderzoek tc
leveren.

HOOFDSTUK IL
LITERATUUR.

A. Algemeen overzicht.

Von Rosenbach. (I), beschreef het onderzoek van Meis«
ner. Op heel eenvoudige wijze werden organen en weefsel«
stukken onderzocht. Na het dooden werd het dier door
water getrokken en de huid zoo vlug mogelijk verwijderd
ter voorkoming van infectie van af de huid. De instrumen«
ten werden in alcohol bewaard en voor het gebruik geflam«
beerd. Het materiaal werd in een steriel glas gebracht, het«
welk met een wattenprop werd gesloten en gedeeltelijk ge«
vuld — met het oog op uitdroging — met gesteriliseerd wa«
ter. Voor het onderzoek der vloeistof werden er glazen
buisjes ingebracht, waardoor kleine hoeveelheden eruit ge«
nomen konden worden, zonder het geheel te infecteeren.
Geheele nieren, milten, pancreas en leverstukken van katten
en konijnen werden aldus 2—3 jaar bewaard, zonder dat
rotting optrad of lagere organismen zich erin ontwikkelden.
Geen conserveeringsmiddel werd eraan toegevoegd.

Bloed van zoogdieren, urine van gezonde menschen cn
melk van gezonde geiten werd op dergelijke wijze onder«
zocht. Het resultaat was echter negatief. De structuur der
weefsels veranderde niet en geen microörganismen waren
aan te toonen.

Rossbach. (2). In het bloed van dieren, vergiftigd door een
injectie van versch bereide bacteriënvrije (?) papyotine op«
lossing (0,05—0,1%), werd kort na den dood, welke snel
intrad, een buitengewoon groot aantal kogelbacteriën met
krachtige bewegingen gevonden, welke zich intensief kleur«
den. Na 50 minuten waren deze reeds zeer talrijk in eiken
droppel bloed aanwezig. Hauser twijfelt er echter aan of
het wel bacteriën waren, te meer omdat hij bij het nemen
van dezelfde proef hetzelfde resultaat niet kon bereiken.

Zweifel (3). Het resultaat van diens onderzoekingen was
dat ook in het levend weefsel van gezonde dieren steeds
bacteriën voorkomen (anaëroben). Ook bloed bevatte bac«
teriën.

Zahn. (4). In bloed opgevangen in gesteriliseerde glazen
vond Zahn geen bacteriën of verschijnselen van rotting.
Waren de glazen echter verontreinigd door niet gesterili«
seerde lucht, dan werden regelmatig bacteriën gevonden en
traden rottingsverschijnselen op.

Hauser, (5).. Hauser is van meening dat door niet voldoen«
de steriliseering van gereedschappen enz. dikwijls kiemen
worden gevonden. Hij onderzocht volgens de methode van
Meisner en kwam tot de conclusie, dat in het levende weef«
sei en de weefselsappen van gezonde dieren geen rottings«
of andere bacteriën aanwezig zijn. Na 22 dagen trad nog bij
geen enkele proef uit orgaan of vleesch bederf op, zelfs nog
niet bij toetreding der lucht en nog niet na 130 dagen bij
conserveering in H^, O», en 00=^.

Muller. (6). Voor onderzoekingen omtrent het kiemgehal«
te van normale longen, gebruikte Muller voor de eerste
maal groote stukken van het orgaan. Hij bracht longstukken
in bouillonbuisjcs cn bewerkte deze met een pincet, terwijl
het buisje schuin gehouden werd. Na 2 dagen verblijf bij
37°, verwerkte hij de proeven op platen, om de gegroeide
kiemen te diffrentieeren en te isoleeren. Ter vergelijking
verwerkte hij deelen van dezelfde orgaanstukken volgens de
methode aangegeven door :

Dürk. (7) en Klippstein. (8). Dürk kwetste kleine stukjes
weefsel in bouillon en entte met deze emulsie agarplaten.
Klippstein entte nog daarbij op schuin gestolde agar of met
een platinanaald in vloeibare agar. De methoden van Dürk
CQ Klippstein zijn ongeveer gelijk.

Muller kreeg echter de meeste positieve resultaten ; hij
vond in de longen van 25 konijnen bij 7 dieren in alle bouil«
lonbuisjes bacteriën, bij 10 dieren in meerdere culturen,
terwijl hij bij 5 dieren de longen kiemvrij vond.

Volgens de methode Dürk waren bij 2 konijnen in de Ion«
gen bacteriën aan te toonen, bij 17 niet en volgens de me«
thode Klippstein bij 1 konijn en bij 16 niet.

Nenninger. (9) en Paul. (10). zijn van meening dat de Ion«
gen meestal kiemvrij zijn.

Ficker. (11), Hartl en Herrmann. (16) zijn dezelfde meening
toegedaan als Nenninger en Paul.

Béco. (12). De proeven van Béco toonden aan dat na den
dood slechts heel langzaam microben uit den darm in het
bloed worden opgenomen.

Kälble. (13). In het meerendeel der gevallen vond Kälble
de lymphoglandulae bronchiales van slachtdieren (varkens)
niet steriel.

Présuhn. (14). Présuhn komt tot de conclusie dat vleesch
van normale dieren geen bacteriën bevat, terwijl hij beweert,
dat in organen normaliter wel bacteriën voorkomen, (B. Coli
en B. Proteus).

Rogozinsky. (15). In het meerendeel der onderzochte lyms
pho.glandulae mesenteriales (n.1 bij 17 van de 19 dieren),
vond Rogozinsky bacteriën en wel meestal uit de Coligroep,
welke volgens zijn meening van uit den darm in de klieren
zijn gekomen. Hij voederde 500—800 ccM. bouillonculturen
van $aprophyten in 3—5 dagen en vond van de 40 klierproe.
ven in 15 gevallen de saprophyten terug, terwijl echter bloed,
lever en milt er steeds vrij van werden bevonden. Hij conc
cludeert derhalve, dat de lympho.glandulae mesenteriales als
ondoorlaatbaar zijn te beschouwen.

Wrzosek. (17). Komt op grond van zijn onderzoekingen
tot de conclusie, dat in het weefsel van alle mogelijke organen
normaliter microben in uiterst gering aantal aanwezig zijn
en dat deze microben van uit den darm naar de lympho.
glandulae mesenteriales en van daaruit naar de organen gaan.

KUmenko. (18). Ook Klimenko probeert te bewijzen dat de
intacte darmwand van volkomen gezonde dieren voor mis
croörganismen ondoorlaatbaar is en de organen en de mesens
teriale lymphklieren kiemvrij zijn. Hij vond de organen van 6
cavia\'s geheel steriel.

Wel werden bij dieren, deels zonder, deels met bacteriën
gevoed, meermalen bacteriën in de organen en lympho^glan.
dulae mesenteriales gevonden, maar dit wordt toegeschreven
aan verontreinigingen of pathologische aandoeningen van
het dierlijk Organismus.

Ascariden zegt Klimenko, zijn ook verantwoordelijk voor
de doorlaatbaarheid van den darm ; directe beschadiging van

den darm kon hij echter niet aantoonen. De vertegenwoor*
digers van de Colisgroep zegt hij, kunnen, bij daarvoor gun«
\'stige verhoudingen (misschien had hij op het oog de mate
van virulentie der colibacillen, waardoor irritatie der daraitf
wand kan optreden, en daarnevens steken, ontvellingen,
epitheelverwoesting bij catarrhen enz.), de intacte darmwand
passeeren, in de lympho^glandulae mesenteriales achter blijs
ven en daar eenigen tijd levensvatbaar blijven.

Ficker. (19). Pieker pleit in het algemeen voor het denk«
beeld, dat bij volwassen normale dieren een uittreden van de
darmbacteriën door den darmwand onwaarschijnlijk is;
slechts bij konijnen kan het plaats vinden en wel in het bo?
venste gedeelte der dunne darmen. Bij zoogende dieren (ko*
nijnen, honden of katten) vond Ficker, in overeenstemming
met de mededeelingen van von Behring, dat de darmwand
doorlaatbaar is en de gevoederde kiemen tijdens de digestie
in de organen of in het bloed aantoonbaar zijn.

Uffenheimer. (20). Deze schrijver stelt vast dat het maag«
darmkanaal van pasgeboren cavia\'s geen bacteriën doorlaat,
uitgezonderd tubercelbaeillen. Wel verhoudt zich het maag*
darmkanaal van een cavia anders dan dat van konijnen en
andere dieren.

Hiïgermann. (21). Wat betreft de doorlaatbaarheid van het
slijmvlies van maag en darmen, vond Hilgermann onder«
scheid bij zoogende konijnen en cavia\'s. Na voedering met
zuurvaste bacillen bij konijnen, werden deze aangetoond in
maags en darmslijmvlies, welke zij passeerden en die in de
organen terecht kwamen. In de maag was de passage het
grootst alsook in het bovenst derde gedeelte der dunne dar*
men en in het processus vermiformis, terwijl de passage in
den dikken darm het geringst was. Bij cavia\'s kon Hilgers
mann deze microben in het slijmvlies van de maag niet aan
toonen, ook in het darmslijmvlies waren slechts enkele kie*
men te vinden. Een verklaring hiervoor kon niet worden gef
geven. \'"}

Manfredi. (22). Bij de 78 van de 88 onderzochte dieren
vond Manfredi de huidlymphklieren kiemhoudend.

Perez (23) cn Simoncini (24) vonden reeds na 12 uur de op
de huid gewreven kiemen in de daaronder gelegen lymph«
klieren terug ; de bacteriën drongen door de intacte huid.

Chillés. (25). Bij gezonde dieren, zegt Chillés, komen in de
organen geen bacteriën voor ; wanneer ze echter gevonden
worden zijn zij binnengedrongen door verontreiniging bij het
slachten óf postmortaal door het niet direct verwijderen der
ingewanden óf het gaat om zieke dieren.

Seit er. (26). Gemakkelijk te herkennen microörganismen
bracht Selter in de longen of het maag^darmkanaal en tracht«
te deze kiemen na een bepaalden tijd in de organen aan te
toonen. Het resultaat van zijn onderzoek was dat lever, inilt,
nieren en hartebloed bij al zijn onderzoekingen steriel ble«
ven, terwijl in de lympho«glandulae mesenteriales bacterien
werden aangetroffen, ook anaëroben (boterzuurbacil) en in
de longen (hooibacil).

Selter komt tot de conclusie dat de longen in het algemeen
niet als een kiemvrij orgaan kunnen worden beschouwd. Het
meest zijn sporenvormende bacteriën aan te toonen. Ook
pneumococcen en andere virulente bacteriën werden aange«
troffen. Sterke inspiraties zijn in staat van het mondslijm«
vlies bacteriënhoudende droppels naar de periphere deelen
der longen te brengen. Ook reeds bij kauwen en slikken kun.
nen bacteriën van het mondslijmvlies met den adem mede«
gevoerd en naar de longen getransporteerd worden, van«
waar ze naar de lympho«glandulae bronchiales gaan.

Lever, milt, nieren en bloed zijn onder normale verhoudin«
gen kiemvrij. De macroscopisch intacte darmwand is niet
geheel ondoorlaatbaar voor darmbacteriën. De doorgaande
bacteriën worden in de lympho«glandulae mesenteriales te«
ruggevonden. .....

Ook de intacte huid laat bacterien door, welke komen in
de onderhuidsche lymphklieren. Het kiemvrij zijn der or«
ganen en het bloed berust niet zoozeer op de ondoorlaat«
baarheid der longen, darmwand en huid, als op de ondoor«
laatbaarheid der lympho glandulae mésenteriales en overige
lymphklieren.

Bugge. (27). In hoofdzaak onderzocht Bugge alleen de
musculatuur. Van de hem toegezonden 116 vleeschstukken
werden er 22 kiemhoudend gevonden ; soms werd eerst na
36 uur het onderzoek ingesteld.

jVleerdere spierstukken van hetzelfde dier onderzocht, ga«
ven steeds dezelfde resultaten. Volgens onze onderzoekin«
gen, zegt Bugge, bevatten de ingewanden dikwijls kiemen,
terwijl de musculatuur kiemvrij was.

Flügge. (28). Het gemakkelijk binnendringen der ingeadem«

de kiemen in de longen, beweert Flügge, is een reden om aan
te nemen, dat normale longen niet kiemvrij zijn.

Conradi. (29). Volgens zijn elders aangegeven methode
(oliebad) onderzocht Conradi 150 normale slachtdieren (run»
deren, koeien, kalveren en varkens) en wel hiervan 162 or.
gaandeelen, waarvan er 72 (44,4%) kiemhoudend bleken, n.1.:

van de 63 leverproeven 42 kiemhoudend,
van de 59 spierproeven 18 kiemhoudend,
van de 19 nierproeven 6 kiemhoudend,
van de 5 longproeven 4 kiemhoudend,
van de 4 onderzochte lymphklieren 1 kiemhoudend,
van de 11 miltproeven 1 kiemhoudend,
1 onderzochte testikel bevatte geen kiemen.
Bij 30 kiemhoudende proeven werden anaërobionten ge.
vonden, behoorende tot de groep der boterzuurbacillen.

Bij 42 kiemhoudende proeven werden de volgende aërobe
kiemen gevonden: b. coli, b. lactis.aërogenes, Streptococcus
acidi lactici, b. mesentericus, b. fluorescescens non liquefa.
ciëns, diplococcus pneumoniäe Frankel en b. suïpestifer.

Conradi trekt de conclusie dat in normale organen van ge.
zonde slachtdieren in lever, spieren, nier, lymphklieren en
milt, bacteriën vegeteeren kunnen. Naar alle waarschijnlijk,
heid zijn de kiemen van den darm uit in het gezonde weefsel
gedrongen. Er zijn weinig latente kiemen in het weefsel der
normale organen, daarom moet men „anreicheren".

Wanneer bacteriën in versch spierweefsel der slachtdieren
worden aangetoond, is dit geen bewijs dat septische proces,
sen zijn voorafgegaan.

Hoe zijn echter de bacteriën in het vleesch gekomen, tij.
dens het leven of na den dood (infectie van buiten af) ?

Komt er over het algemeen bij het onderzoek geen groei,
dan mag men het vleesch van noodslachtingen vrij geven.
Komt er groei, dan moet men eerst uitmaken, dat geen patho.
gene bacteriën voor den mensch in het spel zijn ën daarna
nagaan of het vleesch is vrij tc geven.

Alleen het vinden van pathogene bacteriën geeft het
recht vleesch, van noodslachtingen afkomstig, af te keuren.

Conradi. (30). Door zijn aangegeven methode (oliebad)
toonde Conradi ook spaarzaam aanwezige kiemen in het
vleesch aan. Hij zegt dat de onderzoekingen vóórdien mees.
tal negatief waren, omdat de onderzochte stukjes materiaal
te klein waren. Zijn uitwendige desinfectie controleerde hij

door bacteriën en sporen op het vleesch te brengen en het
dan te laten drogen. Daarna bracht hij het in een oliebad
van 200° C. en constateerde dat het vleesch uitwendig steriel
bleef. Verder spoot hij in het vleesch paratyphusbacillen,
paste daarna de uitwendige sterilisatie toe en kweekte toch
uit het vleesch paratyphusbacillen. Hiermede bewees Con«
radi, dat door uitwendige sterilisatie (oliebad), wel de opper«
vlakkige kiemen worden gedood, doch in het vleesch de aan«
wezige bacteriën intact worden gelaten.

Cao. (31). In aseptisch uit het lichaam verwijderde levers
en milten van runderen, varkens en geiten vond Cao naast
niet pathogene« ook pathogene kiemen en hij is van meening
dat het transport der dieren de opname der kiemen heeft
bevorderd.

Ford. (32). Bij het onderzoek van verschillende organen
van kleine dieren (honden, katten en cavia\'s) vond Ford een
hoog percentage kiemhoudend, hetgeen hij toeschrijft aan
den langen duur van het onderzoek (6—7 dagen), in welken
tijd zich langzaam groeiende kiemen konden ontwikkelen.

Rommeler. (33). Paratyphusbacillen en Bacillen enteritidis
Gärtner komen zeer frequent in de natuur voor, waardoor
postmortaal het vleesch zeer gemakkelijk kan geïnfecteerd
worden. Het is dan ook dikwijls zeer moeilijk endogene en
exogene infectie van het vleesch van elkaar te scheiden.

Intravitaal vermeerderen zich bacteriën van een septichae«
mie in organen en bloed minder sterk dan postmortaal, zoo
!dat vóór den dood patiënten lijdende aan septichaemie,
heel weinig bacteriën in het vleesch hebben.

Amako. (34). Bij een deel zijner proeven paste Amako de
methode van Conradi toe, terwijl het ander deel zijner proe«
ven onder aseptische cautele werd uitgevoerd. Hij wijst erop,
dat bij druk op een orgaan uit de vaten en uitvoergangen
vloeistof wordt uitgeperst, welke van buiten af geïnfecteerd
kan worden, en voegt daaraan toe, dat bij het ophouden van
de druk aldus besmette vloeistof naar binnen kan worden ge«
bracht, waardoor het orgaan wordt geïnfecteerd.

Vooral bij de lever zou het gevaar van besmetting op deze
wijze het grootst zijn, daarna bij de nieren en de milt en het
geringst bij de spieren. .

Bij het onderzoek der spieren, milt, nieren en lever, voor
een "klein gedeelte onder aseptische cautele uit het dier ge«

nomen en voor het grootste gedeelte op de gewone wijze
door den slachter uit het dier verwijderd, terwijl hoogstens
een uur na de slachting de proeven waren genomen, werden
kiemhoudend gevonden :

6 maal de spieren (27,2%),

7 maal de milt (31,8%),

13 maal de nieren (59%),

22 maal de lever (100%).

Gevonden werden : saprophyten, colibacillen, streptococ^
een, staphylococcen. Het onderzoek geschiedde volgens de

methode van Conradi.

Dit ongunstig resultaat gaf Amako aanleidmg de proeven
onder gunstiger omstandigheden te herhalen en wel m het
laboratorium met kleinere dieren en onder steriele cautelen.

De orgaanstukken kwamen in een oliebad. Onderzocht
werden 31 normale dieren en wel hiervan lever, nier en spie«
ren. Het resultaat was dat in geen enkel geval bacteriengroei
kon worden waargenomen, ook geen anaerobengroei. Zelts
na 7 dagen bewaring in de broedstoof bij 37 , werd bij het
onderzoek van 35 normale dieren, noch anaëroob noch
aëroob bacteriëngroei geconstateerd, uitgezonderd bij:

1. één buisje met een stukje nier (konijn),

2. één buisje met een stukje spier (cavia), waarin aards
appelbacillen werden gevonden,

3—4. 2 buisjes met een spierstukje (konijn en cavia),
waarin micrococcus albus werd gevonden en

5. één buisje met een stukje lever (konijn), waarin colU
bacillen werden aangetroffen.

De aanwezigheid van „aardappelbacillen" en micrococcus
albus duidt volgens Amako op een luchtinfectie, terwijl de
colibacillen waarschijnlijk door inzuiging in het orgaan zijn
terecht gekomen.

In elk geval spreekt het resultaat der beide series proeven
hiervoor, dat een latente infectie der organen van gezonde
dieren, wanneer ze wordt gevonden, toch hoogst zelden voor^
komt.

Machida. (35). Heeft met Bierotte de methode van Gons
radi voor de toepassing in de practijk onderzocht. Zij komen
tot de conclusie dat de methode wel bruikbaar is, m^r
te gecompliceerd om ze practisch ingang te doen vinden. De
methode der sterilisatie door olie bij hoogen temperatuur is
zeer doelmatig.

Voor het bacteriologisch onderzoek werden orgaanstuk.
ken van gezonde dieren gebruikt. Tegelijkertijd werden ook
kleine orgaanstukken op schuin gestolde agar uitgestreken,
waardoor te onderscheiden was geen of weinig kiemen en
de mogelijkheid van verontreiniging.

In de hangende droppel en ook in het grampreparaat wa?
ren meermalen geen kiemen te vinden, terwijl op de uit.
strijkplaten weelderige groei te zien was. Onder de posi.
tieve gevallen werd dit 15 maal door Machida waargenomen,
waarom hij groote orgaanstukken voor het onderzoek aan#
beveelt.

Onderzocht werden 54 orgaanstukken van 11 gezonde
dieren:

7 runderen (4 rituëel geslacht), 1 kalf, 2 schapen en 1
varken.

Van de 54 onderzochte orgaanstukken waren er 32 of
59,25% kiemhoudend (26 maal aërobe, 6 maal anaërobe kie.
men).

Kiemhoudend waren :
van de 11 longen 8 of 72,7%,
van de 11 levers 8 of 72,7%,
van de 11 milten 5 of 45,4%,
van de 9 nieren 4 of 44,4%,
van een hart 0%,

van 11 spieren (diepe nekspier) 7 of 63,6%.
De waarde der „anreicherung" is door onze proeven bewe.
zen zeggen Machida en Bierotte.

Of de methode van slachten invloed had is niet te zeggen
tengevolge van het gering aantal rituëele slachtingen.

In de longen der rituëel geslachte dieren werden altijd
kiemen gevonden, welke misschien door krampachtige adem.
tochten bij inspiratie in de longen zijn terecht gekomen.

MüUer. (36). Door mijn onderzoekingen, zegt-Muller, kon
worden vastgesteld, dat bij opname van vleeschvergiftigings.
bacteriën met de voeding, weldra de overgang in het lym.

phatenstelsel volgt. .

De kiemen zijn daarna aan te toonen in : milt, longen cn
lever echter niet in bloedbaan en musculatuur. Eerst wan.
neer \'de natuurlijk beschuttende kracht van het lichaam met
meer in staat is de infectie tot het lymphatenstelsel te beper.
ken gaan de kiemen over in de bloedbaan en volgt de alge.
meene infectie van alle organen, en het spierweefsel,
aldus van het geheele lichaam.

Eerst op het oogenblik van de bloedinfectie wordt het
dier zichtbaar ziek en hiermede is het stadium van het ziek
zijn ingetreden, zoodat het dier uit nood wordt geslacht.

In den darm worden de kiemen weldra door darmbacteriën
overwoekerd en dan moet het aantoonen door anreicherung
op malachietgroenplaten geschieden.

De gewichtigste „anreicherungsorganen" in het dierlijk
lichaam bij een septichamie zijn : de vleeschlymphklieren,
de lymphosglandulae mesenteriales, de lever en de milt. Deze
organen kunnen besmet zijn, terwijl de musculatuur nog
vrij is.

Müller zegt dat de saprophyten, welke gedurende de slacht
ting of bij het afhakken op de oppervlakte van het vleesch
geraken, in den regel niet in staat zijn de enkele kiemen van
Gärtner, welke in het vleesch aanwezig mochten zijn, zoo*
danig te overwoekeren, dat zich deze kiemen niet meer laten
aantoonen.

Horn. (37). Deze schrijver ging de verhouding van vleesch
en milt na, wat betreft het baeteriëngehalte. Hij onderzocht
231 zieke dieren. Van de milt werden culturen op schuin ges
stolde agar aangelegd en van het vleesch 4 agarplaten, welke
ongeveer 15 uur bij 37° werden gehouden. Van de 231 ges
vallen gaven 172 of 74,46% een gelijk en 59 of 25,54% een
verschillend resultaat. Bij 20 of 8,66% was de miltcultuur
steriel gebleven, terwijl het spierweefsel kiemhoudend was.

Hierbij is een intravitale opname van kiemen uitgesloten,
anders was de milt ook aangetast. Meer aannemelijk is een
postmortale infectie, waarvan de milt door haar minder
doorlaatbaar kapsel werd uitgesloten.

In 39 gevallen of 16,88% was de milt kiemhoudend en het
vleesch steriel O^et gansche lichaam nog niet met bacteriën
doorwoekerd, alleen de orgpen). In 117 gevallen waren
milts en vleeschcultuur negatief.

Evenals Müller ziet Horn de milt voor een natuurlijk „an*
reicherungsorgaan" aan. Hom komt tot de volgende cons
clusies:

In de musculatuur van gezond geslachte dieren kunnen
bacteriën voorkomen, echter in den regel in zoo geringe
mate, dat ze slechts door een anreicherungsverfahren aan te
toonen zijn.

Het baeteriëngehalte in het vleesch neemt niet toe, wans
neer het vleesch tot 3 dagen bij gewone kamertemperatuur
bewaard blijft (in het vierendeel natuurlijk en bij het op tijd

verwijderd zijn der ingewanden) ; eerst dan treedt een toe»
name van het gehalte aan bacteriën in het binnenste der
musculatuur op en wel van de oppervlakte uitgaande ; echter
kari het vleesch zelfs na 21 dagen in het koelhuis te zijn be«
waard, nog kiemvrij zijn.

Het gehalte aan bacteriën van vleesch, afkomstig van nood«
slachtingen (septichaemie) is, wel is waar aanmerkelijk groo«
ter, dan dat der gezonde dieren, doch ook hierbij laten zich
in de meeste gevallen, niettegenstaande „anreicherung" geen
kiemen aantoonen.

Het gehalte aan bacteriën der musculatuur staat tot de
beteekenis der ziekte van het slachtdier niet in evenredige
verhouding.

Door de manier en de wijze van slachten, zoowel door
de verpakking en verzending wordt het gehalte aan bacteriën
aanmerkelijk beïnvloed.

Bij noodslachtingen wegens sepsis zal naast de muscula«
tuur, steeds ook de milt onderzocht moeten worden.

In de gevallen, waarbij slechts het vleesch kiemen bevat,
terwijl de milt steriel is, kan men een postmortale infectie

aannemen. , .

Bij positieve milt« en negatieve musculatuur«bevmdmg is
)een langer verblijf dan 12 uur in de broedstoof, of wel een
„anreicherungsverfahren", noodzakelijk.

Bugge en Kieszig. (38). Zijn met Müller van meening, dat
vleesch van uit nood geslachte dieren ook dan als niet ver«
dacht beschouwd moet worden, zoodra op de platen geen
verdachte groei aanwezig is.

Wanneer coliachtige groei matig voorkomt, moeten we
met een zekere voorzichtigheid te werk gaan.

Het in mindere mate voorkomen van verschillende kiemen
in een spierstuk houden zij voor een toevallige postmortale
verontreiniging van het vleesch, welke ook bij het nemen
der vleeschproeven volgens Conradi niet te vermijden is.
Vleesch van normaal geslachte runderen is, wanneer het
volgens de methode van Conradi angereichert wordt, in een
zeker percentage kiemhoudend, of dit echter moet worden
toegeschreven aan een intravitale«, van den darm uitgaande
infectie of als een postmortale infectie is op te vatten, blijft

twijfelachtig. , . , i n • •

Voor toepassing bij de bacteriologische vleeschkeurmg is

het „anreicherungsverfahren" niet geschikt.

Graberf en MergelL (39) vonden de nieren voor 60%, de
lever voor 51% en de milt voor 5,4% kiemhoudend, terwijl
van de 108 spierproeven er 1 kiemhoudend werd bevonden.
De in de organen gevonden kiemen behoorden tot de groep
der boterzuurvormende organismen (anaëroben).

Zwick en Weichel. (40), onderzochten de uitwendige steri*
lisatie volgens 5 verschillende methoden, n.1.:

1. Volgens Conradi, (met olie van 200° C.),

2. de schroeiing geschiedt met gloeiende messen,

3. vóór de schroeiing als in 2 aangegeven 3,5 uur in subli.
maat,

4. na de behandeling als in 3 aangegeven het materiaal 18
uur bij 37° C. gehouden,

5. dompeling in kokend water 2—5 minuten, daarna ge®
durende 5 uur in een 1/2 % sublimaatoplossing.

Van de door hen op deze wijze, direct na de slachting, on»
dcrzochte 77 orgaan« cn spierstukken van runderen en var.
kens, bleek 5 maal de lever en 1 maal de nekspier kiemhou»
dend te zijn.

Zij nemen niet aan dat de gevonden bacteriën (b. coli com.
rnune, staphylococcus aureus) in de organen van het slacht,
dier gedurende het leven zijn binnen gedrongen.

Muller. (41). Het onderzoek der musculatuur van slacht,
dieren is niet voldoende, zegt Müller, om te beweren dat or.
ganen vrij zijn van een septicaemische infectie, al is het
spierweefsel onderzoek ook negatief.

Het bacteriologisch vleeschonderzoek kan met zekerheid
een septicaemische infectie vaststellen, indien musculatuur,
mesenteriales en vleeschlymphklieren, alsook de milt en de
levei] onderzocht worden.

Wanneer een infectie met vleeschvergiftigingsbacteriën
tot spierinfectie voert, treedt deze eerst op nadat de overige
organen en het bloed geïnfecteerd zijn.

Een directe overgang der bacteriën in het bloed, bij met
het voedsel opgenomen bacteriën treedt alleen dan op, in.
dien de bacteriën een zeer hooge virulentie (maximaal) be.
zitten.

Met de haematogene infectie van het dierlijk lichaam loopt
parallel een lymphogene infectie van de mond.keelholte en
van het maagdarmkanaal uitgaande.

Bacteriën, welke hun maximale virulentie verloren hebben,
kunnen in den regel geen directe bloedinfectie meer doen
ontstaan.

Bacteriën met verminderde virulentie, evenzoo als langs
zaam infeeteerende pathogene bacteriën, dringen lymphos
geen in het lichaam en verbreiden zich in het lymphatens
stelsel.

Bij een infectie van het lichaam langs den weg der lymphs
banen kan de infectie van het lymphatenstelsel op het bloed*
vatenstelsel overgaan, nadat de infectie in het lymphatens
stelsel een grootere uitbreiding heeft gekregen en milt en le^
ver sterk kiemhoudend zijn geworden.

Milt en lever kunnen lymphogeen geïnfecteerd worden.
Lymphklieren, milt en lever vormen de natuurlijke anreis
eherungsorganen voor het aantoonen der als „vleeschvers
giftigers" verdachte bacteriën. .. . ,

Het aanwezig zijn van vleeschvergiftigingsbactenen in de
musculatuur van geïnfecteerde dieren, laat zich op grond van
systematische onderzoekingen over het mechanismus van
een septicaemische infectie door anreicherung van z.g. latent
aanwezige kiemen niet aantoonen. Een kunstmatig anreiches
rungsverfahren vóór het onderzoek van vleesch op een sep»
ticaemische infectie, is daarom bij het bacteriologisch onders
zoek van slachtdieren, afgezien nog van het tijdverlies, overs
bodig en onnoodig.

Muller en Zingle. (42-43), komen op tegen het infecteeren
der organen langs den weg der bloedbaan. Wanneer het
lymphatenstelsel de bacteriën niet kan tegenhouden, dan
vindt men deze eerst in de bloedbaan (Zingle), daarna in de
organen en dan in de musculatuur. , . , , j

Muller zegt, de infectie der musculatuur geschiedt door de

bloedbaan.

Baum en Joest. (44). Van uit het darmkanaal kunnen bacs
teriën betrekkelijk snel in het bloed geraken. Lymphkheren
zün dus geen volkomen filters.

Grunt (45). Aangetoond moet worden zegt Grunt of de
kiemen intravitaal of postmortaal zijn ingedrongen.

Van de 80 onderzochte lymphklieren waren er 31 ot 38,/%

kiemhoudend. ,

Gevonden werden: b. coli commune, streptos p staphys
lococcen, b. vulgare, b. paratyphosis B. (2 maal) en anaes
roben. Meestal waren het menginfecties.
Grunt komt tot de volgende conclusies :
In het vleesch van gezonde slachtdieren komen physiolos
gisch geen bacteriën voor.

Practisch is de infectie van buiten af niet te vermijden
en is dus het in consumptie gebrachte vleesch in zekeren
graad kiemhoudend. Wil men aantoonen dat bacteriën in het
vleesch voorkomen, dan is het noodzakelijk meerdere groote,
zoo mogelijk met fasciën omgeven spierstukken te nemen en
passen men het „anreicherungsverfahren" toe.

Het postmortale indringen van bacteriën in het inwendige
van het vleesch geschiedt dikwijls zoo snel, dat de opper*
vlakteïsterilisatie te laat komt.

De lymphklieren van gezonde runderen kunnen in tegen*
stelling met het vleesch, bacteriën bevatten.

Schornagel. (46). De^ kunst van het keuren bestaat niet in
het afkeuren doch wel in het goedkeuren van vleesch. De
hygiënische factor moet voorop staan, daarnaast moet men
zorgen, dat niet meer kapitaal vernietigd wordt, dan werke*
lijk noodzakelijk is. Het bacteriologisch onderzoek moet ook
worden toegepast, om meer vleesch van in nood geslachte
dieren goed te kunnen keuren. Postmortaal kan vleesch of
een orgaan geïnfecteerd worden en kunnen de bacteriën zich
vermeerderen, zoodat het laatst overgebleven stukje zooda»
nig kan geïnfecteerd zijn, dat door de vermeerdering der
bacteriën en toxinen dit stukje schadelijk kan werken. Para*
typhusbacillen kunnen tot een enkel orgaan gelocaliseerd
zijn gebleven, b.v. alleen aanwezig zijn in lever en milt en
niet in andere organen (vergiftigingen door lever en lever*
worst) en zelfs een gering aantal bacteriën in het vleesch
aanwezig, kan bij lang bewaren door vermeerdering tot
groote aantallen voeren.

Zouten en rooken zijn niet in staat de bacteriën in korten
tijd te dooden. Men mag wel aannemen dat vleesch en or*
ganen van gezonde dieren geen pathogene kiemen bevatten.

De methode van Conradi is niet in alle opzichten betrouw*
baar en het vinden van enkele bacteriën moet men nu ook
niet al te hoog aanslaan. Over het algemeen is, specifieke
infectieziekten buiten beschouwing gelaten, het voorkomen
van bacteriën in vleesch van in nood geslachte dieren niet
zeer frequent.

Aanbevelingswaardig is het, het slachtdier 12—24 uur te
laten hangen, voordat het vleesch bacteriologisch wordt on*
derzocht.

Vermeerdering van bacteriën, welke tijdens het leven aan*
wezig waren, kan dan plaats vinden.

De methode van Conradi is zeer omslachtig.

De vele malen door Conradi gevonden bacteriën in nor*

male organen en vleesch, verklaart Schornagel evenals Ama.
ko doordat bij het uitsnijden weefselsap uitgedrukt direc
geïnfecteerd en daarna weer teruggezogen wordt Deze in-
fectie is door middel van het oliebad van 200 C. met meer
te achterhalen. De druivensuikerbouillon m hooge laag (bui.
zen van 18 m.M. wijdte gevuld met 25 c.c.M. druivensuiker.
&on) dienende v.n.1 voor de cultuur van anaeroben is
vXenvoudiger en zekerder dan die met Buchnersche bui.
zin inZn men flinke stukjes van het te onderzoeken ma.
tSaal (orgaan) in den voedingsbodem brengt. Het meest
tTdro^ van het technisch gedeelte van het onderzoek
is een goede uitwendige sterilisatie van het vleesch. of or.
Sanstuk Onderzoek van lymphklieren en een of meerdere
oSanen is noodzakelijk, omdat bij aanwezigheid van sleets
Sg bacteriën deze in het vleesch soms moeilijk zijn te vm.
den terwijl ze gemakkelijk zijn aan te toonen in lymphklie.
ren\'en organen Onderzoekt men het vleesch 24 uur na de
slachting of past men een „anreicherungsmethode toe dan
tomen zich alleen tot het vleesch bepalen.

Het is echter practischer direct een eenvoudig onderzoek
in te stellen en daarbij ook milt. lever of nier te onderzoeken.

Bugge en Kieszig. (47—48). Wanneer gezonde proefdieren
onder steriele cautelen worden gedood en de huid en dc or.
ganen met dezelfde voorzorgen worden verwijderd, is dc in«
■fectie van buiten af voor het grootste deel vermeden. Ge.
lukt het zoo musculatuur en organen kiemvrij te houden,
dan is het bewijs te leveren, dat het lichaamsweefsel van
gezonde dieren tijdens het leven kiemvrij is.

Het dooden geschiedde door een plotseling afsnijden van
de luchttoevoer. Na den dood werd de buikwand geschoren,
grondig gedesinfecteerd, afgebrand en steriel verwijderd, dc
testikels werden weggenomen, de buikholte geopend, milt
cn nieren verwijderd, de luchtpijp afgebonden, het hart na
afbinding der vaten cn^ de longen in hun geheel verwijderd.
De lever werd na dubbele onderbinding der vaten, in zijn
geheel verwijderd. De milt is eerst weggenomen en direct
in een steriele Petrischaal opgevangen (niet in oliebad,
want dan kunstmatig steriel).

De genoemde deelen zijn 4 uur in 2% sublimaatoplossing,
in steriele doozen met overhangend deksel en draadbank
bewaard en daarna 24 uur in de broedstoof van 37° ge.
plaatst.

Onderzocht werden : hart, longen, milt, nieren, lever, her.

senen, rechter en linker voor. en achterschenkel, muacula*
tuur, l3eenmerg van de rechter en linker humerus en femur.
Een contróleproef werd ingesteld.

Een konijn met paratyphusbacillen ingespoten, werd vol.
gens de lboven beschreven methode gedood en onderzocht.
Uit alle organen en spierdeelen werd een reincultuur van
paratyphusbacillen gekweekt, uitgezonderd uit het hart, het.
geen kiemvrij werd bevonden. Hieruit blijkt dus, dat een
kunstmatige steriliseering der organen en spierdeelen in het
olie. en sublimaatbad niet optreedt.

Het resultaat van het onderzoek was, dat kiemvrij waren
bij alle dieren: hart, milt, nieren, hersenen, testikel of uier,
tong, spieren der voorarm, der tibia, spiergroep dorsaal van
de lendewervels en roode beenmerg.

Geen microörganismen konden worden aangetoond, niet.
tegenstaande de „anreicherung". De longen waren het meest
kiemhoudend (33,4%); verschillende soorten van kiemen
werden gevonden, gram positieve en gram negatieve staaf,
jes cn coccen.

Bij konijnen werd met de hand de luchtpijp plotseling af.
gesloten, terwijl het dier rustig was. De longen waren dan
bij het onderzoek kiemvrij.

De lever in 28,6% kiemhoudend. Gedurende het leven kan
de lever reeds geïnfecteerd worden van uit den darm door
de Ductus Cholcdochus of zij wordt bij het verwijderen ge.
ïnfecteerd.

De soort der gevonden kiemen wijst ook op een postmor.
tale infectie of op ccn infectie van buiten af gedurende het
leven.

De spieren waren in 3,2% der gevallen kiemhoudend ; ver.
schillende soorten kiemen werden gevonden.

ßugge en Kieszig komen tot de volgende conclusies :

de musculatuur van gezonde, steriel gedoode dieren was
tot op eenige proeven na (3,2%) bij de anreicherungsmetho.
de van Conradi, kiemvrij;

de gevonden microörganismen zijn bij het afhakken van
bet dier, dus postmortaal ingedrongen.

Wanneer geheel aseptisch gewerkt wordt, zullen ook deze
enkele positieve gevallen, kunnen worden vermeden.

Bij één proefdier waren 2 stukken slechts kiemhoudend;
«lemen van verschillenden aard werden gevonden, zoodat
^an een intravitale infectie bij de proefdieren geen sprake
kan zijn.

Longen en lever, welke met de buitenlucnt in betrekkelijk
nauwe verbinding staan, waren meer kiemhoudend (in groos
ter aantal %); bij de longen laat zich, door een bepaalde
methode van werken (ver strekkende desinfectie van de huid,
lang verblijf der kleine proefdieren in steriele kooien, plot®
seling dooden zonder verzet der dieren), het percentage ge*
tal der kiemhoudende proeven aanmerkelijk verminderen.

Bij de lever is dit niet mogelijk, aangezien door de Ductus
Choledochus een infectie tijdens het leven elk oogenblik
kan plaats hebben.

In hart, milt, nieren, hersenen, testikels en beenmerg van
alle proefdieren konden in geen enkel geval na de anreiche»
rung microörganismen worden aangetoond.

Een intravitale infectie bij al deze organen is uitgesloten ;
uit de kiemvrijheid dezer talrijke gewichtige organen, wordt
de kiemvrijheid van het geheele organisme bewezen.

De schijnbaar foutieve resultaten bij de musculatuur
eenerzijds en de lever en de longen anderzijds, zijn eensdeels
op de moeilijkheid van het nemen cn verwerken van het
materiaal, anderdeels op de directe verbinding dezer orga«
nen met de buitenlucht, terug te voeren.

Een intravitale infectie van gezonde dieren in den zin van
Conradi kon bij de proeven tot hiertoe niet worden aange»
toond.

Horn. (49). Van de 67 noodslachtingen van paarden, welke
Horn onderzocht, waren 43 lijdende geweest aan koliek. Het
resultaat van het onderzoek was dat 94% der onderzoekin»
gen negatief en 6% positief waren.

Gevonden werden coccen en B. coli commune. Vleesch»
vergiftigers werden niet gevonden.

Buëèe en Kieszig. (50). Op grond van al hun onderzoeking
gen zijn Bugge en Kieszig tot de overtuiging gekomen, dat
een mtravitale infectie van het gezonde weefsel in den zin
van Conradi nauwelijks voorkomt.

Nadat het slachtdier bedwelmd is, wordt dot>r den slach*
ter een wond gemaakt voor de verbloeding. Door mes en
handen van den slachter worden de wondranden en het in*
wendig gedeelte van de wond geïnfecteerd en nog meer, wans
neer de slokdarm is aan® of doorgesneden.

Bij normale dieren heerscht in de Vena jugularis, nabij de
borstingang, een negatieve druk, welke in de voorste holle
ader bij geforceerde inspiratie nog toeneemt, waardoor geïn*

fecteerde vloeistof wordt opgezogen. De kiemen komen ab
zoo in de rechter voorkamer, in de rechter ventrikel, in de
iongen en worden dan door het linker hart in de overige
deelen van het lichaam verspreid.

Bugge en Kieszig brachten in en om de wond, direct na
het maken der huidwond en afbinden der carotis een para«
typhuscultuur in de gevormde huidzak, zij zagen de met cuh
tuur gemengde vloeistof inzuigen en met een volgende hart«
slag terugkomen. Na den dood werden de organen steriel
verwijderd (scheren en desinfecteeren der huid), volgens \'de
methode Conradi „angereichert" en bacteriologisch onder«
zocht. Een totale paratyphusinfectie van het geheele lichaam
werd niet geconstateerd, ofschoon men het wel verwacht
zou hebben, in verband met de waargenomen opzuiging.
Bugge en Kieszig concludeeren het volgende:
Door de slachtwond wordt de kringloop van Het bloe\'d
ßeopend, waardoor een opzuiging van bacteriën kan plaats
vmden, tengevolge waarvan een verdeelina in Het lichaam
kan volgen. Hieruit blijkt, dat bij vakkundig slachten, dc
Slachtwond, door de hand van Hen slachter, de instrumcn«
.ijin, de huid van het slachtdier of bij opening van den slok«
darm, op verschillende wijze verontreinigd kan worden cn
aeze verontreinigingen op gelijke wijze in Ket lichaam kun«
Oen worden gebracht. Hiervoor pleit ook", \'dc bij de meeste
proeven gevonden verscheidenheid van bacteriën in een or«
Caan cn in enkele spier\'dcelcn van ccn dier. Een \'deel \'der
kiemen, welke in vroegere proeven over het kicmgehaltc van
het vleesch van gezonde slachtdieren gevonden werden,
"joet langs dezen weg in de onderzochte organen en spier«
K gekomen zijn. Dc proeven bewijzen tevens, \'dat ccn
oeel der positieve resultaten niet op ccn postmortale infectie
(verontreiniging) bii het afhakken enz., is terug te brengen.
,Ecn intravitalc infectie van het gezonde organisme in \'den
van Conradi, is volgens Ket resultaat van deze cn vroe«
ßere proeven over het kicmgehaltc \'der organen en muscula«
^\'ur van steriel gcdoodc dieren niet aan tc toonen.

Opmerkingen naor aanleiding van de genoemde literatuur.

E)e voornaamste literatuur welke werd nagegaan behelst,
^oals het overzicht aangeeft, vele onderzoekingen, echter
JJJct zeer uiteenloopende resultaten, tengevolge waarvan dc
^ningen der onderzoekers ook niet overeenstemden.
Waar toch is hiervan dc oorzaak te zoeken ?

Wanneer men het onderzoek heeft ingesteld of heeft be»
studeerd, zal men moeten bekennen, dat er zeer veel factoren
zijn, welke een invloed op het eindresultaat kunnen uit*
oefenen, als :

1. de omgeving, waarin het onderzoek geschiedt vanaf
het oogenblik, dat het materiaal uit het dier wordt genomen:

2. de steriliteit van de instrumenten en voedingsbodems
welke men gebruikt;

3. de wijze, waarop het materiaal wordt verwerkt;

4. de manied waarop getracht wordt, microörganismen
aan te toonen, (vermeerdering der kiemen in de organen
door bewaring) ;

5. de tijd, welke verloopt tusschen het slachten en het
onderzoek (onderzoek gedurende enkele achtereenvolgendé
dagen) ;

6. de methode van slachten.

Om uniforme resultaten te bereiken, moet het onderzoek
dus zeer nauwkeurig worden verricht, rekening houdende
met alle mogelijke storende invloeden, die kunnen voorko.
men, waardoor het eindresultaat van het onderzoek ten on*
gunste kan worden gewijzigd.

Het zal ons dus nu niet meer verwonderen dat, gezien de
verschillende methoden van onderzoek, de meeningen zeer
uiteenloopend werden uitgesproken, ofschoon men in prin.
cipe mag veronderstellen, dat over het algemeen genomen,
verschillende factoren volkomen in de macht der onder,
zoekers waren.

Meisner, die op heel eenvoudige wijze werkte, verkreeg
door zijn simpele methode, waarbij een eenvoudige sterili.
satie werd toegepast, negatieve resultaten, d.w.z. kon geen
microörganismen aantoonen, zelfs niet bij heel lang bewaren.

Hauser is van meening, dat door niet voldoende sterili.
satie van gereedschap enz., dikwijls kiemen worden gevon.
den en toonde aan, dat in organen van gezonde dieren, on«
derzocht volgens de methode van Meisner, geen rottings* of
andere bacteriën aanwezig waren, zelfs nog niet na 22 da.
gen, ook niet bij toetreding van de lucht en nog niet na 130
dagen bij conserveering in H», 0> en CO».

Afwijkende resultaten hiervan verkreeg Muller, terwijl
de resultaten van Dürk en Klippstein (volgens hun methode
nam ook Muller zijn proeven), zoo goed als negatief waren.

Het kiemvrij zijn der longen wordt bepleit door Nennin.
ger, Paul, Pieker, Hartl en Herrmann, terwijl Béco aantoonde,
dat na den dood slechts heel langzaam microben uit den
darm in het bloed worden opgenomen.

Présuhn beweert, dat de organen normaliter wel bacteriën
bevatten, doch dat het vleesch steriel is.

Daarna komen verschillende onderzoekers, die op de door.
laatbaarheid van den darm wijzen en op het al dan niet pas#
seeren der bacteriën van de mesenteriale lymphklieren.

Rogozinsky vond bloed, lever en milt steeds kiemvrij, \'de
klierproeven echter in 15 van de 40 gevallen bacteriënhou.
dend en komt tot de conclusie dat de mesenteriale lymph:»
klieren bacteriën niet doorlaten.

Wrzoseck daarentegen toonde in alle mogelijke organen
normaliter microben in uiterst gering aantal aan en zegt dat
\'deze uit den darm komen cn van uit de mesenteriale lymph»
klieren naar de organen gaan.

Klimenko vond de organen van 6 gezonde cavia\'s geheel
steriel. De positieve resultaten schrijft hij toe aan veront»
reinigingen of pathologische aandoeningen van het organiss
me. Zelfs ascariden worden door hem verantwoordelijk ge?
steld voor de doorlaatbaarheid van den darmwand. Verder
dan de mesenteriale lymphklieren gaan de ingedrongen mi#
croben echter niet, zij blijven daar eenigen tijd levensvat.
baar.

Pieker \'daarentegen beweert weer dat de \'darmwand door?
laatbaar is, de kiemen ziin tijdens de digestie in de organen
of in het bloed aantoonbaar.

Uffenheimcr zegl, dat het maag.darmkanaal van pas ges
boren cavia\'s geen bacteriën \'door laat, uitgezonderd dc
tubercelbacillen.

Hilgermann toonde gevoederde zuurvaste bacillen bij zoos
gcnde konijnen in de organen aan ; bij cavia\'s waren zc
echter in het maagslijmvlies niet tc vinden. Een verklaring
hiervoor kon \'door hem echter niet worden gegeven.

Bij gezonde \'dieren, zegt Chillés, komen in de organen geen
bacteriën voor.

Selter kwam tot de conclusie dat lever, milt, nieren en
hart, bloed steriel zijn, terwijl de mesenteriale lymphklieren
bacteriën bevatten. De longen zijn in het algemeen niet
kiemvrij, hetgeen ook Flügge beweert.
. Conradi die in 1909 met zijn nieuwe methode voor \'den
dag kwam, trekt de conclusie, dat niet alleen de organen

van normale slachtdieren kiemhoudend zijn, maar ook de
musculatuur. Hij paste de methode van het z.g. „anreiche»
ren" toe .waardoor een gering aantal kiemen konden worden
aangetoond. Naar aanleiding van de verkregen resultaten
door Conradi, vooral wat het vleesch betreft, werd zijii
methode door verschillende onderzoekers gecontroleerd.

Amako komt hierbij tot de conclusie dat geen bacteriën«
groei aanwezig was in lever en nier bij 35 normale dieren,
zelfs nog niet na 7 dagen bewaring in de broedstoof bij
37° C. Alleen in een stukje lever en in een stukje nier wer^
den kiemen aangetroffen. De gevonden colibacillen in het
stukje lever zijn daar waarschijnlijk door inzuiging gekomen.

Een latente infectie van de organen van gezonde dieren
komt dus heel zelden voor.

Machida en Bierotte echter vonden de organen bij het
onderzoek volgens Conradi wel kiemhoudend (72% de Ion«
gen en lever, 45% de milt en 44% de nieren).

Ook Müller vond milt, longen en lever kiemhoudend, ech»
ter niet bloed en musculatuur. De belangrijkste „Anreiche*
rungsorganen" zijn de vleeschlymphklieren, de mesenteriale
lymphklieren, de lever en de milt. Deze organen kunnen
zijn aangetast, terwijl de musculatuur vrij is.

Horn ging de verhouding van vleesch en milt na, wat be»
treft het gehalte aan bacteriën en onderzocht 231 zieke
dieren, waarvan bij 117 gevallen de milts en vleeschcultuui»
steriel bleven. Hoe langer bewaard, hoe meer positieve ges
vallen. De milt is een natuurlijk anreicherungsorgaan en
zal daarom vooral bij noodslachtingen steeds moeten wors
den onderzocht.

Grabert en Mergell vonden de nieren voor 60%, de lever
voor 51% en de milt voor 5,4% kiemhoudend.

Zwick en Weichel onderzochten volgens 5 verschillende
methoden (ook volgens de methode Conradi), direct na de
slachting, 77 orgaan* en spierstukken van runderen en vars
kens. Zij vonden 5 maal de lever en 1 maal de nekspier
kiemhoudend. De kiemhoudendheid berust niet op ccn ins
travitale infectie zeggen zij.

Muller wil ook, naast de musculatuur, de milt, de lever en
de mesenteriale lympklier onderzocht hebben, omdat de
spierinfectie het laatst optreedt, n.1. nadat eerst organen en
bloed zijn geïnfecteerd.

Muller en Zingle echter zeggen dat eerst dan de bloed»
baan en daarna de organen geïnfecteerd worden, wanneer

het lymphatenstelsel de bacteriën niet meer kan tegenhou.
den.

Grunt wil aangetoond hebben of de kiemen intravitaal of
postmortaal zijn ingedrongen. Van de 80 door hem onder,
zochte lymphklieren waren 38.7% kiemhoudend. Meestal
waren het menginfecties.

Schornagel zegt dat organen van gezonde dieren geen
pathogene bacteriën bevatten en is het met Amako eens,
dat het vinden van bacteriën in normale organen berust op
een infectie van het weefselsap, dat bij het uitsnijden wordt
uitgedrukt en weer teruggezogen, welke infectie door het
oliebad van 200° C. niet meer is te achterhalen. Ook Schor,
nagel beveelt het onderzoek van milt, lever of nier aan,
naast het vleeschonderzoek.

Bugge en Kieszig doodden de dieren op een bijzondere
wijze en verwijderden dan aseptisch de organen. Zii onder,
zochten hart, longen, milt, nieren en lever. Kiemvrij bevon.
den werden hart, milt en nieren, niettegenstaande de an.
reicherung. De longen bleken 33,4% kiemhoudend te zijn.
Ook de lever bleek kiemhoudend (postmortaal geïnfecteerd
of tijdens het leven van uit den darm door de Ductus Chole.
dochus). De soort der gevonden kiemen wijst op een post.
mortale infectie.

slachten kan een infectie van de slachtwond
Woor de handen van den slager, de gereedschappen, de huid
ot de geopende slokdarm) een infectie van het verdere
lichaam tengevolge hebben (de bloedbaan is geopend) De
gevonden verschillende bacteriën bij de meeste proeven,
pleitten ervoor, dat ze op bovengenoemde wijze in de oröa.\'
iien zijn terecht gekomen.

De verschillende meenint»en, welke de onderzoekers op-.
geJdrfdt^n " ^eer waarschijnlijk in de vol^

I- De verschillende methoden waarop getracht werd de
infectie van buiten af te weren,

O. het door water trekken van het te onderzoeken dier,

b. het dooden van het te onderzoeken dier door plotse»
ling afsnijden van de luchttoevoer,

c. het dompelen in een oliebad van 200° C., van de te
onderzoeken stukken,

het schroeien daarvan met gloeiende messen,

e. het schroeien met gloeiende messen en daarna dom«
peling in sublimaat,

f. dompeling in kokend water.

2. De tijd welke verloopt tusschen het slachten en het
onderzoek.

Bugge onderzocht eerst na 36 uur de hem toegezonden 116
vleeschstukken en vond er 22 kiemhoudend.

Ford vond een hoog percentage kiemhoudend en schrijft
dit toe aan den langen duus van het onderzoek (6—7 dagen),
in welken tijd zich langzaam groeiende kiemen konden ont«
wikkelen.

Amako vond echter zelfs na 7 dagen bewaring bij 37° C.
geen kiemen.

Horn komt tot de conclusie dat het gehalte aan bacterien
niet toeneemt wanneer het vleesch tot 3 dagen bij gewone
kamertemperatuur bewaard blijft (echter in het vierendeel
en bij het op tijd verwijderd zijn van de ingewanden). Na 21
dagen zoo in het koelhuis te zijn bewaard, kan het vleescK
nog steriel zijn. ,

Schornagel beveelt aan, vleesch 12—24 uur te laten han«
gen alvorens een bacteriologisch onderzoek wordt ingesteld
(vermeerdering der bacteriën kan dan plaats vinden).

Uit genoemde voorbeelden blijkt, dat de rol, die deze fac«
tor speelt, niet gemakkelijk naar waarde is te schatten.

3. De grootte van het materiaal hetwelk voor het onder«
zoek werd gebruikt.

Meisner bewaarde geheele organen (nieren en milten) en
stukken van organen (lever) gedurende 2—3 jaar zonder
dat lagere organismen zich erin ontwikkelden.

Hauser vond na 22 dagen nog geen lagere organismen bij
zijn onderzoek, zelfs niet bij toetreding der lucht en nog niet
na 130 dagen bij conserveering in H*, O» -en CO».

Muller die groote stukken van organen gebruikte voor
zijn onderzoek kreeg enkele positieve resultaten.

Conradi schrijft de negatieve resultaten der verschillende
onderzoekers toe aan de te kleine stukjes materiaal welke
voor het onderzoek werden gebruikt. Hij kreeg veel meer

positieve resultaten.

Van de 63 leverproeven waren er o.a. 42 kiemhoudend.

De resultaten van Amako, die op dezelfde wijze de proe«
ven nam, waren veel minder positief in aantal.

Machida en Bierotte, die groote en kleine orgaanstukken
gebruikten als materiaal voor onderzoek vonden een hoog

percentage positief, n.1. 59,25% van de 54 onderzochte or-
gaanstukken.

Zwick en Weichel vonden echter weer veel minder posi»
tieve gevallen, terwijl door hen toch 5 verschillende metho«
den voor ondrzoek werden gebruikt. Van de 77 orgaan, en
spicrstukken afkomstig van runderen en varkens, bleek 5
maal de lever en éénmaal de nekspier kiemhoudend te zijn.

Schornagel beveelt het gebruikt van flinke stukjes van het
materiaal voor het onderzoek aan, hetgeen vooral gewenscht
is bij het onderzoek in hooge druivensuikerbouillon.

Bugge en Kieszig komen tot het resultaat bij proeven
volgens de methode van Conradi, dat geen positieve geval,
len voorkomen indien voldoende voorzorgen genomen wor.
den.

4. De methode van slachten.

Machida en Bierotte, die ook orgaanstukken onderzoch.
ten van ritueel geslachte dieren, konden tengevolge van het
gering aantal niet zeggen, of de methode van slachten in.
vloed had op het resultaat van het onderzoek. In de longen
der ritueel geslachte dieren werden altijd kiemen gevonden
(misschien door krampachtige ademtochten bij inspiratie
de longen geïnfecteerd).

Horn zegt, dat de methode van slachten invloed uitoefent
op het gehalte aan bacteriën.

Bugge en Kieszig concludeeren, dat bij het slachten de
slachtwond geïnfecteerd wordt en nog des te meer wanneer
de slokdarm is aangesneden. Ook deze factor kan volgens
enkele onderzoekers dus eenigen invloed op het resultaat
uitoefenen.

5. De methode van het bacteriologisch onderzoek en de
wijze waarop getracht wordt de aanwezige kiemen in het te
onderzoeken materiaal te vermeerderen.

Reeds Meisner kwam tot de conclusie, dat zelfs na lang
bewaren van het materiaal, waarbij de aanwezige kiemen
gelegenheid hadden zich ruimschoots te vermeerderen,
nieren, milten, lever en bloed geen lagere organismen bevat,
ten. Zijn methode was, zooals reeds beschreven heel een.
voudig.

Hauser kreeg ook, volgens dezelfde methode, negatieve
resultaten.

Gaat men de resultaten van verschillende andere onder,
zoekers na, dan ziet men echter, dat deze zeer uiteenloopend
zijn. Conradi die in 1909 met een geheel nieuwe methode

van onderzoek voor den dag kwam, vond regelmatig kiemen
en volgens zijn meening is de methode van het z.g. „ans
reicheren" afdoende voor het aantoonen der kiemen, aan»
gezien door de uitwendige sterilisatie de oppervlakkige kies
men worden gedood.

Na de controle welke op de methode van Conradi door
verschillende onderzoekers werd uitgeoefend, blijkt dat de
resultaten ook daarmede nog zeer verschillend zijn en de
onderzoekers van den laatsten tijd hellen meer en meer
over naar de meening, dat organen van gezonde slachtdies
ren in het algemeen kiemvrij zijn (Amako, Zwick en Weis
schel, Bugge en Kieszig enz.), al zal dan ook een der hiers
boven genoemde factoren, welke een rol spelen tenopzichte
van het resultaat van het onderzoek, zoo nu en dan zijn ins
vloed eens doen fielden.

Over de vraag of de infectie als intravitaal of als postmors
taal is te beschouwen, is men het ook nog niet eens (Bugge
en Kieszig, Zwick en Weichel, Schornagel contra Conradi).

Selter constateerde bij zijn proeven, dat de lucht der oms
geving waarin hij zijn proeven nam, nauwelijks aantoonbare
kiemen bevatte. Hij verrichtte zijn proeven in een niet ges
bruikte ruimte, terwijl de dieren in een andere ruimte voor
het onderzoek werden voorbereid.

Steriele overjassen werden voor Het onderzoek aangetrok\'s
ken. :

Zoover is na te gaan, zijn de gebruikte voedingsbodems
ook zeer varieerend geweest en was alleen overeenstemming
hierin bij verschillende onderzoekers, wanneer volgens een
bepaalde methode werd geënt, om een controle hierop uit
te oefenen. Niettegenstaande echter bij deze controle overs
eenstemming bestond betreffende de verschillende factoren,
waren nog de resultaten verschillend. Of de onderzoekingen
betrouwbaar zijn, blijkt,, uit de gegevens welke ons daaroms
trent ten dienste staan, niet.

Bii het naöaan der literatuur betreffende de al \'dan niet
doorlaatbaarheid van den darm en de mesenteriale lymphV
klieren, ziet men ook uiteenloopende meeningen.

Volöens Béco worden na den dood slechts heel langzaam
microben uit den darm in het bloed opgenomen.

Rogozinsky vond 17 van de 19 mesenteriale lymphklieren
geïnfecteerd, welke kiemen volgens zijn meening van uit den
darm in de klieren zijn gekomen ; de organen werden klems

vrij bevonden. De mesenteriale lymphklieren zijn ondoor*
laatbaar, zegt hij.

Wrzosek daarentegen komt tot de conclusie, dat in het
weefsel van alle mogelijke organen normaliter microben in
uiterst gering aantal voorkomen en dat deze microben van
uit den darm naar de mesenteriale lymphklieren en van daars
uit naar de organen gaan.

klimenko bepleit ook de ondoorlaatbaarheid der intacte
darmwand van volkomen gezonde dieren en het kiemvrij
zijn der mesenteriale lymphklieren en der organen.

Bij zoogende dieren vond Ficker de darmwand doorlaat,
baar.

Uffenheimer stelt vast, dat het maag.darmkanaal van pas
geboren cavia\'s geen bacteriën doorlaat, uitgezonderd tuber.
celbacillen.

Hilgermann vond bij zoogende konijnen de bacillen terug
in maag. en darmslijmvlies en in de organen. Bij cavia\'s
kon hij ze echter in het maagslijmvlies niet aantoonen.

Selter beweert dat de intacte darmwand niet geheel on.
doorlaatbaar is ; bacteriën werden in de mesenteriale lymph.
klieren gevonden.

Volgens Muller gaan de kiemen van uit den darm naar
de mesenteriale lymphklieren.

Baum en Joest noemen de lymphklieren geen volkomen
filters.

Ook Grunt komt tot de conclusie dat lymphklieren bac
teriën kunnen bevatten.

Uit de uiteenloopende resultaten van het onderzoek blijkt
tenvolle, dat het ook van belang is na te gaan of de mesen.
teriale lymphklieren bij gezonde dieren kiemvrij zijn, in ver.
band met het bacteriologisch onderzoek bij noodslachtin.
gen of bij dieren welke na de slachting ziek bleken te zijn.
Muller concludeert, dat bij een infectie van het lichaam
langs den weg der lymphklieren, de infectie van het lympha.
tenstelsel op het bloedvatenstelsel kan overgaan, nadat de
infectie in het lymphatenstelsel een grootere uitbreiding
heeft gekregen en milt en lever kiemhoudend zijn geworden.

Het blijkt uit de literatuur dus volkomen duidelijk, dat het
van zeer veel belang is na te gaan, hoe het gestelde is met
het kiemgehalte van organen, afkomstig van normale, en uit
nood geslachte dieren, terwijl een onderzoek der lymphklie.
ren en e.v. het hartbloed, dit onderzoek nog meer volmaken.

Wanneer hierbij een sprekend resultaat wordt verkregen,
zal dit een bijdrage zijn tot de kennis van het Dacteriologisch
vleeschonderzoek, waardoor een zuiverder uitspraak zal
kunnen volgen, mogelijk aanleiding gevende tot het goed*
keuren van meerdere slachtdieren, die nu ten onrechte woi*
den afgekeurd.

HOOFDSTUK III.
EIGEN ONDERZOEKINGEN
A\'. Methoden van onderzoek.

De methode van onderzoek welke v. Santen volgde bij
vleesch en welke mij eerst bekend werd, nadat het onder
zoek zeer ver was gevorderd, heeft mij aanleiding gegeven
daarna nog enkele onderzoekingen volgens de door hem ge.
volgde methode te verrichten.

Het onderzoek laat zich dus in 2 deelen scheiden.

le deel. In de eerste groep geschiedde het onderzoek als
volgt:

ö. Onderzocht werden:

1. de lever, \'

2. het bloed uit de vena Porta,

3. de nier,

4. de milt,

5. de mesenteriale lymphklier,

6. het bloed uit het rechter hart,

7. de longen.

Verwijdering van het materiaal uit het dier.

Een gedeelte van de vena Porta werd in het dier afge»
bonden en met de lever uit de buikholte verwijderd.

De nier werd in de kapsel uit het dier genomen, de milt
zonder beleediging verwijderd (bij kleine dieren bleef zelfs
de milt aan de pens). De mesenteriale lymphklieren werden
"ïet een gedeelte van het mesenterium of bij kleine dieren
met het geheele mesenterium ter onderzoek medegenomen.

Hart en hartezakje werden intact gelaten, de vaten aïgebon*

den en daai^na afgesneden. , . . , ^«Uo^i f^t.

De longen werden zonder beschadiging in hun geheel ter

onderzoek aangevoerd. -x ^ i

Het materiaal van elk dier werd m een bij uitstek ge«
reinigden zinken bak direct naar het laboratorium vervoerd,
alwaar onmiddellijk met het onderzoek werd aangevangen.

c. Het onderzoek in het laboratorium.

Zonder schroeiïng werden tafel, zinken bak en materiaal
zooals het in de bak lag, flink geflambeerd, waarvoor een
benzine vlam werd gebruikt. Hierdoor werden de kiemden
die bij het transport naar het laboratorium eventueel op het
materiaal mochten zijn terecht gekomen, gedood.

Gedurende het onderzoek werd niemand tot het labora«
torium toegelaten.

Voor de enting werden voor elk orgaan zoowel als voor
de bloedenting 2 buisjes gebruikt, n.1. één buisje schuin ge«
stolde agar en één buisje druivensuikerbouillon (hoog ge*
goten), waarbij dus zoowel groei van anaërobe* als aërobe
bacteriën kon plaats vinden.

Voor het gebruik werden de buisjes 24 uur minimaal in
de broedstoof geplaatst bij een temperatuur van 37® C. om
verzekerd te zijn, dat de te gebruiken bodems steriel wa*
ren. Vrij eenvoudig kon dit geschieden, door naast de ge«
ënte buisjes de niet geënte in de stoof te zetten.

Het aantal niet geënte buisjes was echter immer grooter
om eventuëel steriele bodems in voorraad te hebben, welke
onverwacht bij noodslachtingen konden worden gebruikt.
Langer dan 2 X 24 uur werden de reserve bodems niet be*
waard ; zij werden dan door nieuwe vervangen.

De instrumenten waarmede het materiaal werd verwerkt,
werden gedurende 20 minuten minimaal uitgekookt en daar«
na in alcohol van 96% gebracht, waarna vóór het gebruik
de alcohol door aansteken in een benzinevlam werd afge*
brand. Ter controle van de steriliteit werd zoo nu en dan ge*
tracht eenige bouillonbuisjes door middel van de aldus ge*
steriliseerde instrumenten te infecteeren, hetgeen geen en*
kele maal resultaten gaf.

Uit de organen werd nu zoo snel mogelijk, na aansnijding
met steriel mes en gebruik makende van steriel pincet, met
sterielen spatel, een flink stuk weefsel uit de diepte gehaald
en met steriele naald in de buisjes gebracht. Na verwijde*
ring van de wattenprop werd de rand van het buisje eenige

malen door de vlam gehaald, het materiaal er in gebracht
en over de geheele schuine agarvlakte afgestreken, de rand
van het buisje nogmaals door de vlam gehaald, het gedeelte
van de wattenprop dat in het buisje kwam, flink afgebrand,
de wattenprop in het buisje gebracht en het buiten het
buisje uitstekend gedeelte eveneens flink afgebrand.

De platinanaald, waarmede het materiaal in de buisjes,
werd gebracht, werd in de vlam gegloeid, eenige seconden
afgekoeld, waarna deze zoo warm bleef, dat het materiaal
er even aan kleefde, doch onmiddellijk losliet, wanneer het
in of op den voedingsbodem werd gebracht.

De bloedenting geschiedde eveneens na schroeiïng van den
vaatwand en aansnijden met steriel mes en eventuëel ge.
bruik van steriel pincet, met steriele (uitgegloeide) platina,
naald met oogje, welke in het bloed werd gebracht en steriel
overgebracht naar den voedingsbodem.

Zoo dienden voor elk onderzoek 6 buisjes gestolde agar
en 6 buisjes hoog gegoten druivensuikerbouillon, welke di.
reet na enting in de broedstoof bij 37° C. werden geplaatst
en na minimaal 24 uur, werden gecontroleerd.

Waar het macroscopisch zichtbaren groei betrof, werd een
uitstrijkpreparaat gemaakt en gekleurd met methyleenblauw.

Bovendien werd van die bodems nog een uitstrijkprepa-
raat gemaakt, wanneer werd getwijfeld of groei al dan niet
aanwezig was, echter eerst na een verblijf van nogmaals 24
uur in de broedstoof bij 37° C.

Ofschoon niet van alle, werden van het grootste aantal
door mij als steriel bestempelde bodems, toch uitstrijkpre.
paraten gemaakt, waarbij echter nooit kiemen werden ge.
vonden.

Van het grootste aantal geënte buisjes enz. werden dus
preparaten gemaakt.

Als steriel werden beschouwd die buisjes met vloeibaren
bodem, waarbij na schudden geen troebeling optrad en die
vergeleken met een gecontroleerd ongeënten bodem, geen
afwijking vertoonden.

De gevonden bacteriën werden alleen onderscheiden naar
hun vorm en ook als zoodanig in de tabellen genoemd, om.
dat het onderzoek niet de soort der gevonden kiemen be.
treft, doch het al dan niet kiemvrij zijn der organen.

2e deel. In de 2e groep geschiedde het onderzoek als volgt:
Respectievelijk werden onderzocht,

1- de lever,

2. de milt,

3. de mer,

4! de mesenteriale lymphklier.

b. Verwijdering van het materiaal uit het dier.

Lever, milt en nieren werden m hun geheel uit het die^
genomen. Beschadiging van het orgaan trad met op en zoo
mogelijk werden de nieren in hun kapsel gelaten.

De lymphklieren werden in hun geheel e.v met vet om.
geven uitgesneden zonder dat de klier werd beleedigd

Onmiddellijk werd het materiaal m de zinken bak als ge»
bruikt en behandeld bij het eerste gedeelte van het onder.
zS naar het laboratorium gebracht, alwaar zoo spoedig
mogelijk met het onderzoek werd aangevangen.

c. Onderzoek in het laboratorium. u ..
Het doel van dit onderzoek was, na te gaan, hoe het was

gesteld met het al dan niet kiemhoudend
direct na de slachting en na bewaring, hetzij 1^2.3. of 4 maal
24 uur, waarbij tevens de kamertemperatuur werd gemeten.
De spaarzaam aanwezige kiemen kregen gelegenheid zich
langs natuurlijken weg te vermeerderen.

Evenals bij het eerste deel van het onderzoek werd me.
mand tot het laboratorium toegelaten zoolang het onderzoek

^"voïr elk orgaan werd voor de enting gebruikt:

1 agarplaat (anaëroob), waarbij het te onderzoeken mate*

riaal met agar werd overgoten,

1 buisje schuine leveragar (anaëroob) volgens v. Riems»
dijk, (enkele onderzoekingen werden op schuine agar vol»
gens Büchner verricht),

1 bouillonbuisje, , „ ^ \\

1 buisje met druivensuikerbouillon (hoog gegoten) en
1 buisje schuine agar (aëroob). ^

Ook hier werden de buisjes met schuine agar, bouillon
en druivensuikerbouillon minimaal 24 uur in de broedstoof
bij 37° C. geplaatst, ter overtuiging der steriliteit van de

voedingsbodems.

Een reserve was steeds aanwezig.

De benoodigde agar werd in water gezet en door kok^
vloeibaar gemaakt; hierna volgde afkoeling tot op 45
en het gieten der platen. De Petrischalen werden nu en dan
op steriliteit onderzocht door steriele agar in de schaal te
gieten. Zooveel mogelijk echter werden de schalen direct na

sterilisatie voor de enting gebruikt. , , , , „

Aangezien geen contrölestam bemachtigd kon worden
voor de methode Büchner, werden in hoofdzaak de proeven
genomen volgens de methode v. Riemsdijk, waarbij de kwee»

king der anaërobe bacteriën geschiedt op leveragar en de
afsluiting der buisjes niet met wattenproppen, doch met
glaswolproppen. Deze bodem heeft een zeer sterk redu?
ceerend vermogen, terwijl de glaswolproppen de resorptie
van de O» uit het agarbuisje sneller doen geschieden en toch
de uitwendige infectie evengoed tegenhouden.

Bovendien heeft men bij deze methode nog een eenvou.
dige zuurstofindicator, n.1. een stukje hydrophylgaas ge.
drenkt in een oplossing van de volgende samenstelling : 4,2
cc. 10% glucose oplossing, 0,1 cc. N. Na OH en 0.1 cc. me.
thyleenblauw (Höchst) n.1. 50 mgr. methyleenblauw op 30
gram aqua destillata.

In de Buchnersche buis werd aldus eerst gebracht KOH
(20%) 6 gram, daarna 1 gram vaste acid. pyrogall,, hierop
volgde onmiddellijk het inbrengen van het agarbuisje en
het in bovengenoemde oplossing gedrenkte stukje hydro.
phylgaas (buiten het agarbuisje), waarna onmiddellijk de
Buchnersche buis met gummistop cn paraffine luchtdicht
werd gesloten.

Het materiaal werd over de leveragar zoowel als over de
schuine agar behoorlijk afgestreken.

Overigens geschiedde de enting als beschreven bij de eer«
te groep van het onderzoek. Voordat het materiaal voor het
onderzoek werd genomen, werden de organen in hun geheel
zonder schroeiïng met de benzinevlam bewerkt en dc plaats
Waar het materiaal werd uitgenomen, geschroeid. Dit ge.
schiedde aldus zoowel de laatste als dqf eerstof maal van het
onderzoek.

De bewaring van het materiaal gedurende 4 dagen is wel
het grootste bezwaar bij dit onderzoek. Het minst gemakke.
lijk te bewaren, zonder dat bederf optreedt, bleek mij wel
de lever tc zijn, waarbij de infectie tengevolge van druk
en inzuiging (Amako, Schornagcl), een rol speelt.

Het laboratorium, gelegen met de vensters op de middag,
zon, bovendien van hout opgetrokken, was nu wel niet het
meest geschikte lokaal voor bewaring, zeker niet gedurende
de warme dagen, doch een betere gelegenheid tot bewaring
Was niet aanwezig. Het slachthuis is een hulpgebouw, ge.
heel van hout opgetrokken.

Met zeer veel moeilijkheden had ik dus te kampen en er
nioest met buitengewone voorzichtigheid worden gewerkt.

Wanneer het materiaal ten onderzoek in het laboratorium
aamvezig was, werd het in de genoemde zinken bak bewaard
en niet meer aangeraakt, tenzij met steriele instrumenten.

B. EERSTE GROEP.

I. Normale slachtingen.

Rund :

Onderzocht werden volgens de beschreven methode van
onderzoek in de Ie groep : 50 runderen, waarvan 3 volgens
Israëlitische methode werden geslacht. j . •• i

Het vleesch van een der dieren mocht volgens de ritueele
keuring niet worden gegeten. Onder de 50 onderzochte die«
ren waren slechts 2 manlijke.

Tengevolge van de gevonden afwijkingen bij het keuren
werd 2 maal bacteriologisch vleeschonderzoek verricht, welk
onderzoek in beide gevallen negatief uitviel.

In 32 gevallen werd bij het onderzoek en bij de keuring
niets gevonden, terwijl in 11 gevallen bij de keuring afwij?
kingen werden aangetroffen, ja zelfs 2 dieren geheel werden
afgekeurd, zonder dat het bacteriologisch onderzoek eenig
resultaat opleverde.

De enting gaf meestal een negatief resultaat.

De gevallen, waarin de aangelegde bodems gegroeid wa«
ren zijn in de volgende staat No. 1 opgenomen.

Staat No. 1.

Geënt werden voor dit onderzoek 600 buisjes.
Van de 300 geënte buisjes met druivensuikerbouillon, ble.
ven er 7 niet steriel en van de 300 geënte buisjes schuin ge=
stolde agar, bleven er 4 niet steriel.

Tegelijkertijd was het resultaat der enting, zoowel in de
druivensuikerbouillon als op de schuin gestolde agar posi«
tief, bij onderzoek No. 11 en 26 en wel respectievelijk bij
enting met levcr#weefsel en met bloed uit de Vena Porta.

Van de 7 positieve gevallen, werd er bij 6 geen afwijking
bij de keuring gevonden, terwijl in het 7e geval in den uier
een afgekapseld abces werd aangetroffen (onderz. No. 48).
Rituëel geslacht werden de No. 6—25 en 32.
De navolgende onderzoekingen gaven afwijkingen bij de
keuring, zonder dat het bacteriologisch onderzoek eenig re.
sultaat gaf:

Tuberculose van dc bronchiale, en
mesenteriale lymphklieren (verwec.
kingshaarden).

Rituëel niet goedgekeurd. Hepatitis
interstitialis. Leverabces (kinder,
hoofd grootte). Tuberculose van dc
lympho glandulae bronchiales, — he.
paticae, — mcdiastinales, — sub.
maxellares, — retropharyngeales cn
de longen, (verweekingshaarden).
Locale peritonitis.
Lever met distomatosis.
Hart met pericarditis.
Lever met abscessen cn intersti.
ticele ontsteking.

Ontsteking van het diaphragma
en het rumen (corpus alienum ?).
Lever met angiomatosis. Beide nie
ren met interstitiëele ontsteking.
Lever met angiomatosis.
Lever met abcessen.
Acute miliair tuberculose. Tempera,
tuur 40°. Vermagerd. Bacteriolo.
gisch vleeschonderzoek negatief. Af.
gekeurd,

Algemeene tuberculose. Bacteriolo.
gisch vleeschonderzoek negatief. Af.
gekeurd.

No. 49: Tul5ercuIose van de bronchiale lymph,
klieren, (verweekingshaarden).

Varken :

Onderzocht werden volgens de beschreven methode van
onderzoek in de le groep : 50 varkens.

Na het slachten werden afwijkingen gevonden bij 4 dieren.

In 41 gevallen werd bij het bacteriologisch onderzoek en
bij de keuring niets gevonden, terwijl in 3 gevallen bij de
keuring afwijkingen werden geconstateerd, zonder dat het
bacteriologisch onderzoek eenig resultaat opleverde.

De enting gaf een positief resultaat in de, in staat No. 2
opgenomen gevallen.

Staat No. 2.

Geënt werden voor dit onderzoek 600 buisjes. Van de
300 geënte buisjes druivensuikerbouillon, bleven er 5 niet
steriel en van de 300 geënte buisjes schuin gestolde agar,
bleven er 2 niet steriel. Tegelijkertijd was het resul.
taat der enting positief, zoowel in de druivensuikerbouillon
als op de schuin gestolde agar, bij onderzoek; No. 15 en wel
bij enting met weefsel uit één mesenteriale lymphklier.

Van de 50 onderzochte gevallen waren er derhalve 6,^
waarbij niet alle geënte buisjes steriel bleven en van de ge.
noemde 6 gevallen waren er 5 waarbij, geen macroscopische
afwijking bij de keuring werd gevonden, terwijl in het 6e

geval (onderzoek No. 15) een lever met echinococcosis werd
aangetroffen.

Afwijking bij de keuring, zonder dat het bacteriologisch
onderzoek eenig resultaat gaf, leverden de volgende gevallen:

Onderzoek No. 7 : Lever met echinococcosis.

„ No. 40: Pleuritis adhaesiva dextra cn sinis.
tra.

„ No. 46 : Lever met echinococcosis.

Kalf:

Onderzocht werden volgens de beschreven methode van
onderzoek 50 kalveren, waarvan 4 volgens Israëlitische me»
thode werden geslacht en goed.gekeurd.

Afwijkingen bij het slachten werden gevonden bij 2 dieren.

In 41 gevallen werd bij het bacteriologisch onderzoek cn
bij de keuring niets gevonden, terwijl in 2 gevallen bij de
keuring afwijkingen werden aangetroffen, zonder dat het
bacteriologisch onderzoek eenig resultaat opleverde.

De enting gaf een positief resultaat in de volgende gc»
vallen:

Staat No. 3.

Geënt werden eveneens 600 buisjes.

Van de 300 buisjes druivensuikerbouillon, bleven er 9 niet
steriel en van de 300 buisjes schuin gestolde agar, bleef er
één niet steriel.

Tegelijkertijd was het resultaat der enting positief, zoo#
wel in de druivensuikerbouillon als op de schuin gestolde
agar, bij onderzoek No. 9 en wel wat betreft de enting met
bloed uit de Vena Porta.

Bij de 50 onderzoekingen kwamen derhalve 7 gevallen
voor, waarbij niet alle geënte buisjes steriel bleven, terwijl
bij de keuring van deze dieren geen afwijkingen werden ge«
vonden.

Rituëel geslacht werden de Nos.: 4—11—19 en 38.

De navolgende onderzoekingen gaven afwijkingen bij de
keuring, zonder dat het bacteriologisch onderzoek eenig

resultaat gaf :
Onderzoek No. 25

Pneumonische
longtoppen.
No. 45 : Vermineuse pneumonie.

Paard :

Onderzocht werden volgens de beschreven methode van
onderzoek in de Te groep : 25 paarden.

Afwijkingen bij de keuring werden gevonden bij 7 dieren,
terwijl het bacteriologisch onderzoek een negatief resultaat
gaf.

In 16 gevallen werd bij het bacteriologisch onderzoek en
de keuring niets gevonden.

De enting gaf in de volgende gevallen een positief resul«
taat:

Staat No. 4.

Geënt werden, 300 buisjes.

Van de 150 geënte buisjes druivensuikerbouillon, bleven

er 2 niet steriel en van de 150 geënte buisjes schuin gestolde
agar bleven er eveneens 2 niet steriel.

Tegelijkertijd was het resultaat der enting, zoowel in de
druivensuikerbouillon als op de schuine agar positief, bij
onderzoek No. 5 en 12 en wel respectievelijk bij de enting
met lever.weefsel en met weefsel van een mesenteriale
lymphklier.

Bij de 25 onderzoekingen kwamen derhalve 2 gevallen
voor, waarbij niet alle geënte buisjes steriel bleven, terwijl
bij de keuring geen afwijkingen werden gevonden.

De navolgende onderzoekingen gaven afwijkingen bij de
keuring, zonder dat het bacteriologisch onderzoek eenig re.
sultaat gaf :

Onderzoek No. 1 : In lever en longen chalicosis nodosa.

„ No. 17 : Rechter achterbeen verdikt tot aan de
knie, verwonding aan de voorvlakte
van de tibia.

No. 18 : Rechter achterbeen verdikt tot boven
het spronggewricht; de beide longtops
pen pneumonisch ontstoken; darm«
ontsteking.

„ No. 19 : Verspreide pneumonische haarden in
de longen.

„ No. 20 : Beide longtoppen pneumonisch ont«
stoken.

„ No. 21 : Beide longtoppen pneumonisch ont«
stoken.

„ No. 25 : In lever cn longen chalicosis nodosa.
Schaap:

Onderzocht werden volgens de beschreven methode van
onderzoek in de le groep : 25 schapen, waarvan een volgens
Israëlitische methode werd geslacht cn goed.gekcurd.

Afwijkingen bij de keuring werden gevonden bij 2 dieren
terwijl het bacteriologisch onderzoek een negatief resultaat
gaf.

In 21 gevallen werd bij het bacteriologisch onderzoek cn
de keuring niets gevonden.

De enting gaf in de volgende gevallen een positief resul*
taat:

Staat No. 5.

Geënt werden, voor dit onderzoek, 300 buisjes.

Van de 150 geënte buisjes met druivensuikerbouillon bleet
er één niet steriel en van de 150 geënte buisjes met schum
gestolde agar, bleef er eveneens één niet steriel.

Bij de 25 onderzoekingen kwamen derhalve 2 gevallen
voor, waarbij niet alle buisjes steriel bleven, terwijl in die ge.
vallen bij de keuring geen afwijking werd gevonden.

Rituëel geslacht werd No. 14. , .. j ,

De navolgende onderzoekingen gaven afwijking bij de keu.
ring. zonder dat het bacteriologisch onderzoek eenig resul.

taat gaf: ^ j v •

Onderzoek No. 5 : Longen met pseudaliosis.

No. 25: Lever met distomatosis.

II. Noodslachtingen.

Onderzocht werden in deze eerste groep 8 uit nood ge.
slachte dieren, n.1. 2 runderen, 1 varken, 1 kalf en 4 paarden,
welk onderzoek geen positief resultaat opleverde.

Alle geënte bodems bleven steriel. ^

Het aantal onderzochte, uit nood geslachte dieren is daar.
om zoo gering, omdat de meeste dieren, uit nood geslacht,
ter plaatse konden worden afgekeurd. Vooral ook met het
ooö OP het bloedonderzoek uit de Vena Porta, was het on.
derzoek dikwijls niet mogelijk, omdat verscheurmg der Vena
was opgetreden. Het was dus zeer moeielijk in een betrekke,
lijk korten tijd een voldoende aantal noodslachtingen, zoo.
als ik had gewenscht, te onderzoeken.

De navolgende onderzoekingen gaven afwijkmgen bij keu.
ring bij het leven en na de slachting of na de slachting alleen:

Onderzoek No. 1 : (stier), etterige wonden aan de beide

hielen, met gezwollen omgeving ; de
elleboogstreken oedemateus gezwol»
len ; temperatuur 38,3 ; oedemateus
gezwollen bekkenklieren, nieren met
petechiën ; het bacteriologisch vleesch»
onderzoek was negatief ; het vleesch
werd verkocht in het klein onder toe»
zicht.

„ No. 2 : (rund), het dier kon niet meer opstaan,
temperatuur 37,8; het onderzoek na
slachting leverde geen resultaat; het
bacteriologisch vleeschonderzoek was
negatief ; het vleesch werd verkocht in
het klein onder toezicht.

No. 3 : (varken), liep pijnlijk, vertoonde vep
dikte gewrichten en echinococcosis
van de lever; het bacteriologisch
vleeschsonderzoek was negatief; na
verwijdering der beenderen werd Ket
vleesch verkocht in het klein onder
toezicht.

„ No. 5 : (paard), vertoonde verschünselen van
een herscnlijden, temperatuur 39,8;
zeer bloedrijke hersenen cn een lever
met echinococcosis; het bacteriolo»
gisch vleeschonderzoek was negatief ;
het vleesch werd verkocht in het klein
onder toezicht.

„ No. 6 : (paard), het dier werd tijdens het ver»
voer naar het slachthuis gedood;
het onderzoek na de slachting leverde
geen resultaat; het bacteriologisch
vleeschonderzoek was negatief, terwijl
het vleesch verkocht werd in het klein
onder toezicht.

„ No. 7 : (paard), gecompliceerde open fractuur
van de rechter patella, temperatuur 38 ;
het onderzoek na de slachting leverde
geen ander resultaat; het bacteriolo»
gisch vleeschonderzoek was negatief;
het vleesch werd voor de consumptie
goedgekeurd.

Onderzoek No. 8 : (paard), linker dijbeenfractuur met hae.

matoom, temperatuur 38,2 ; het onders
zoek na de slachting leverde geen an.
der resultaat; het bacteriologisch
vleeschonderzoek w^as negatief; het
vleesch werd voor de consumptie
goedgekeurd.

45
II.

C. TWEEDE GROEP.

I. Het onderzoek der normale slachtingen.

Onderzocht werden van 10 runderen, 10 varkens, 10 kal»
veren enlO paarden de lever, de milt, de mesenteriale lymph»
klier en de nier.

Volgens de rituëele methode werd intusschen niet meer
geslacht.

Door bederf, tengevolge van de hooge temperatuur in het
laboratorium, konden niet alle organen gedurende 4 achter»
eenvolgende dagen worden onderzocht.

De organen van onderzoek No. 2 van het paard waren
afkomstig van een dier met een etterige wond in het koot»
hol van het rechter achterbeen, hetwelk oedemateus was
gezwollen.

Onderzoek No. 10 van het paard betrof een dier lijdende
aan tetanus, doch het onderzoek was negatief, terwijl aan
de organen geen afwijkingen waren te vinden.

De resultaten van het onderzoek der organen van de ver»
schillende dieren zijn in dc navolgende tabel vastgelegd :

(De niet genoemde nummers wyzen op een negatief re»
sultaat).

Verklaring der teekens en afkortingen.

No. = volgnummer.

D. = diersoort.

T.v.O. = tijdstip van onderzoek.

K.t. = kamertemperatuur in graden Celsius.

O.a. = orgaanafwijking.

L.gl. = lympho glandula.

an. = anaërobe agar in plaat.

B. = bouillon.

H.B. = hooge druivensuiker bouillon.

S.a. = schuin gestolde agar.

e. = coccen.

st.c. = staphylococcen.

str.c. == Streptococcen.

— = negatief resultaat.

b. = bacillen.

R. = rund.

V. = varken.

K. = kalf.

P. = paard.

Resultaat van het onderzoek der

normale slachtingen. (2e groep).

.fes

Resultaat van het onderzoiek der

normale slachtingen. (2e groep).

II. Noodslachtingen.

(2e groep).

Onderzocht werden de organen van 12 runderen, 3 var.

■\'Het\'ondmÓfk\'der runderen No. 1 en 2 benevens het
onlrUek va^varken No. 3 ge^dde respectievelyk di<

werd ook het vleeseh bac.

werden Mi het keuren gevonden:

traumatische pericarditis bij rund No. i,
algemeene tuberculose bij rund No. z,
tuberculose bij rund No. 3—4 en
bekkenfractuur bij rund No. /,
kwetsuren bij varken No. ^

rènvül paard No. 4 een koliek patiënt was ;
gezwollen lever en bloedrijke nier bij rund No. 8.
nier en milt bij rund No.
organen bij rund No 10,
mesenteriale lymphklier bij rund No. 11,
mesenteriale lymphklier
milt en nier bij rund No. 12 en
lever en nier bij paard No. 1,

^^De" enting gaf bij de niet genoemde nummers der ver.
schillende dieren een negatief resultaat.

Onderzoek der noodslacbtingen. (2e groep).

Verklaring der teekens en afkortingen.

d n.o. = direct na ontvangst,
d.n.sl. = direct na slachting,
an. = anaërobe agar in plaat.
B. = bouillon.

H.B. = hooge druivensuikerbouillon.
t>.a. = schuin gestolde agar.
— = negatief resultaat,
c. = coccen.
st.s. = staphylococcen.
b. = bacillen.

HOOFDSTUK IV.

RESULTATEN VOLGENS LITERATUUR EN
VOLGENS EIGEN ONDERZOEK.

A. LEVER.

I. Literatuur.

a. Gegevens, die wyzen op het niet steriel zijn bij gezonde

dieren.

Présuhn (14) vond de lever niet steriel. ,

Conradi (29) zegt, dat men, omdat zeer wemig latente
kiemen in het weefsel der normale organen voorkomen, men

z.g. moet „anreicheren". ç

Hij vond van de 63 leverproeven er 42 kiemhoudend ot

\'^"Am?ko\'(34) vond bij zijn eerste onderzoek, hetgeen onder
ongunstige omstandigheden geschiedde, 100% der levers

^\'XSren Bierotte (35) vonden van de 11 levers er 8
of 72% kiemhoudend, terwijl het onderzoek geschiedde vol.
gens de methode aangegeven door Conradi. ,

Grabert en Mergell (39) vonden bij hun onderzoek de le.

ver voor 51% kiemhoudend. • occr ^^r

Bugge en Kieszig (47-^8) vonden dc lever in 28% der

öevallen kiemhoudend. u i. ««

De lever kan echter, zeggen zij, gedurende het leven

reeds worden geïnfecteerd van uit den darni door den Uuc

tus Choledochus of wel gebeurt dit reeds bij het verwijderen.

b. Gegevens die wijzen op het steriel zijn bij gezonde dieren.

Meisner, (von Rosenbaeh (1) ) bewaarde leverstukken van
katten en konijnen 2—3 jaar zonder dat rotting optrad of
kiemen er zich in ontwikkelden, terwijl geen conserveerings.
middel werd gebruikt.

Rogozinsky (15) vond de lever steriel in 100% van de 40
gevallen.

Klimenko (18) onderzocht de levers van 6 cavia\'s en be.
vond ze steriel.

Chillés (25) beweert, dat bij gezonde dieren de lever steriel

is.

Selter (26) vond de lever onder normale verhoudingen
kiemvrij.

Amako (34). Het 2e gedeelte van het onderzoek geschiedde
onder meer gunstige omstandigheden, n.1. in het laborato.
rium, onder steriele cautelen. Slechts in één buisje, met een
stukje lever van het konijn, werden coli.bacillen gevonden,
welke volgens Amako waarschijnlijk door inzuiging in het
orgaan zijn terecht gekomen.

Schornagel (46) zegt: het is aan te nemen, dat de lever
van gezonde dieren geen pathogene kiemen bevat.

Bugge en Kieszig (47—48). Alhoewel positieve resultaten
werden verkregen (28%), komen zij tot de conclusie, dat de
lever kiemvrij is.

De verkregen resultaten schrijven zij eensdeels toe aan de
inoeilijkheid van het nemen en het verwerken van het mate.
riaal, anderdeels aan de directe verbinding der organen
met de buitenlucht, terwijl bovendien de soort der gevon*
den kiemen wijst op een postmortale infectie of op een in#
fectie van buiten af.

c. Gegevens welke een overgang vormen tusschen de beide

bovengenoemde groepen.

Wrzosek (17) zegt, dat normaliter microben in uiterst ge-
ring aantal aanwezig zijn.

Cao (31). De kiemen door hem gevonden zouden geduren.
de het transport in het orgaan zijn gedrongen.

Ford (32). Het hooge percentage van kiemhoudendheid
Wordt door hem toegeschreven aan den langen duur van het
onderzoek (6—7 dagen).

Zwick en Weichel (40) nemen niet aan, dat de kiemen
gedurende het leven zijn binnengedrongen. De lever werd
^ X kiemhoudend bevonden.

Zoover kon worden nagegaan, bleek uit de gegevens de
verschillende onderzoekers, dat 54% der onderzochte levers,
kiemhoudend waren, voor zoover de normale slachtmgen

^^oïï^nd van de literatuur is dus geen uitspraak te doen
of de lever van een gezond geslacht dier bij onderzoek ste.

riel is

Omtrent het resultaat der eigen onderzoekingen geven
de navolgende tabellen een schematisch overzicht en wel
van de normale, en noodslachtingen, onderzocht m 2 groe.
pen.

IL TABELLEN.

Sesultaat van hct onderzoek der levers van alle slachtdieren, (le groep.)

Verklaring der teekens cn afkortingen.

S.a. = schuin gestolde agar.
st. c. = sthaphylo-coccen,
str.c. = streptococcen.
t. c. = tetracoccen,
— = negatief resultaat.

st c.

St. C.

str. c.

St. c.

str. c.