SPECIMEN LITERAEIUM INAUGURALE,
QUAESTIONES et explicationes platonicas.
-ocr page 2-Traj. ad Rlienum, ex typographeo J. van Boekhoven.
-ocr page 3-SPECIMEN LITERARIUM INAUGURALE,
ESHIEENS
WAESTIOMS HT EXPlICAÏIOPfES PLATONICAS,
QUOD ,
ANNUENTE SUMMO KUMINE,
EX AUOTOBITATE EEOTOEIS MAGKIFICI
tiieol. doct. et phof, oed. ,
neo son
AMPLISSIMI SENATUS ACADEMICI CONSENSU
wtbarinus
gt;;0BiLissiMAE EACULTATIS LITBRARIAE DECKETO,
frw êraèt Joctorate
summisque
LITERIS HQMANIORIBUS ET PHILOSOPHIA THEORBTICA
iionoeibus ac privilegiis
KITE ET LEGITIME CONSEQUENDIS ,
A. D III M. OCTOBRIS, A. MDCCCLXIV, HORA 11,
ERIJDITORUM EXAMINl SUBMITTET
vx iirbe Sa» van «end.
Traiecti ad Rhenum,
. J. VAN HUFFEL.
MDCCCIXIV,
-ocr page 4- -ocr page 5-VIRI CLARISSIMI
S. KA\'RSTEN
I^KAEGEPTOMS BESIDERiTISSIMI PIAE MEMOrxIAE
SACRUM.
-ocr page 6-- -x^ !nbsp;iT l\' ^ -v rj ff-) 7 - \' • ■ ^
..... .. ,. _
-ocr page 7-OBSBRVATIONES AD LOCUM
\'\'«IßOS ABI HHAW EÎ PTüOB VIBTOTIBÜS PRIMABIIS,
PLATONE IN POLITIA EXPOSITÜM.
-ocr page 8-jth-
il
-ocr page 9-PEOOEIIUI.
De nomine „virtutum cardinalium.quot;
Quatuor virtutes primariae veterum philoso-
phorum: sapientia s. prudentia, fortitude, tem-
perantia, justitia, a recentioribus plerumque
dicuntur „virtutes cardinales.quot; Qua aetate illud
nonien ortum sit a nullo quantum scio lexico-
grapho notatum est. Adii primum Cangium
(Gloss, med. amp; inf. Latinitatis torn. II, p. 174,
ed. Henschel a. 1842), postea alios: Jacob.
Facciolati (Lexicon tot. Latin, ed. Forcell. torn.
I s. V. 1); Guil. Freund (Wörterb. d. lat. Sprache,
torn. I, Brunsvigae 1857); Reinholdum Klotz
(Handw. der Latein. Sprache, torn. I, Bruns-
1) Hodie illud emenclatius melioremque in formara redaclnm
editur Patavii curante Francisco Corradiiii. Vid. Jahrb. f. Phil.
Paed. 1863 d. 16 m. Sept.
vigae 1857) ; Carol. Ern. Georges (Lat.-Deutsches
H.nbsp;Wörterb. ed. 12% Lipsiae 1861).
Citantur ab iis conjunctim hi loci, quos,
cum doctrinam moralem non attingant, non
describam : M. Vitruv. Pollion. de Arcbitectura
I.nbsp;IV c. 6, Priscian., de pond, et mens, p 1351
ed. Hei. Putsch 1), Cypriani locus quidam ubi
agit de cardin. Christi operibus, Isid. 13, 11, 14,
Serv. ad Aeneid I : 155 (alii 135, uterque
numerus videtur vitiosus pro 131), Jul. Firmic.
Materni, Math. libr. 410. Apparent autem e
locis allatis duo: alterum, vocabulum „cardina-
lisquot; translate in universum indicare id quod
primarium, praecipuum est, adjuncta hac no-
tionis flexione, quod ita praecipuum est ut alia
res ex ea quasi suspensa sit ; alterum, vocabuli
usum in doctrina morali esse serioris aetatis.
A Cicerone virtutes illae dicuntur in Officiis :
„quatuor partes honestiquot; (1. I c. 5 § 14, c. 113
§ 152, III c. 33 § 116), „haec quatuorquot; (1. T
c. 5 § 15), „quatuor loci honestiquot; (1.1 c. 6 § 18) 2).
1)nbsp;De vita Heliae Putsch consulere operae pretiura est
Adamum: Vit. Philoi. p. III, C. Gr. Jöcher: Gel. Lexikon
t. 11 (1726) s. V.
2)nbsp;Diogenes Laertius appcllat Tizrapctg dpe-rdi? (lib. VII,
§ 92), npigt;iaq äpszxg (ibid), siSr, toü y.xlov Thrapoc (Üb, VII,
§ 100), y.\'Mla.id TÄiv äpsTCOK (lib. VII, § 126), st^r, i:kxapa.
xslü\'xq äpsrf); (lib. III, § 90). Alibi vocantiir •^■j/s^aovtjtaj äpsral.
„Cardinaliumquot; nomine indicantur ab Ambro-
sio (Ob. a. 397), in Expositione Evang. sec. Lucarn
lib. V § 62 (edit. Benedictinorum congregatio-
nis S. Mauri a. .1686, torn. I p. 1370 r) ubi
legimus : „Nunc dicamus quemadinodum in qua-
tuor benedictionibus sit octo complexus. Et
quidem scimus virtutes esse quatuor cardinales,
temperantiam, justitiam, prudentiam, fortitu-
dinem.quot; Patet inde Ambrosium non primum
fuisse qui ea appellatione usus sit, ponit enim
tanquam receptam 1). Quam significationem
illi tribuerit episcopus si quaeritur, respondeo
veri simillimum esse eum illo nomine indicare
voluisse idem quod Cicero ad Marcum iilium
enuntiat his verbis : „omne quod honestum est
id quatuor partium oritur ex aliquaquot; (de Oif.
I, cap. 5, § 14) quam sententiam Cice-
ronem e Platone, Stoicis, Epicureis sumsisse
ûiinus accurate monuit Petrus Gassendi, Epic.
Etbicae tom. II p. 136. Descripsit ea verba
Ambrosius, de Off. Min. 1. I cap. 24 § 116:
jjîib his quatuor virtutibus nascuntur officiorum
genera.quot; Presse ille sequitur in suis Officiis
1) Alibi eas dicit „quatuor virtutesquot; (de Off. Min. lib. I,
cap. 24, § 115, 116, éd. Gilbert. Lips. 1839), „virtutum
genera principaliaquot; (ibid. lib. I, c. 50, § 353); „initia virtutumquot;
(de Parad. cap. 3, ed. Maurinae tom I, p. 1507).
Ciceronis librum ne titulo quidem excepto 1).
Hieroiiymum nomine „virt. card.quot; usum esse
non vidi, vocat eas „quatuor virtutesquot; (Vid. Oper,
torn. VI p. 565 = Comm. in Naum cap. Ill;
Epist. 66 ad Pammach. Oper. tom. I p. 392
ed. Vallars) at catalogum virtutum Justi dedit
in Comment, in Ezechiel, (Op. tom. V p. 203
ed. laud.).
Thomas Aquinas in Summa Theologiae (cujus
editione usus sum ea quae prodiit anno 1585
forma maxima Antverpiae apud Plantinum)
docet omnes virtutes morales ad quatuor vir-
tutes cardinales reduci, cardinales eas dici quia
sunt fundamenta aliarum virtutum, eas tantum
quatuor numéro esse s. prud. just. fort, temper.
Eadem significatione adhibita est appellatio a
multis recentioris aetatis philosophis. Cf. Stäudlin,
Gesch. d. Christi. Moral seit dem Wiederaufleben
der Wissenscli., Gottingae 1808 passim, Schwarz:
Ev. Christi. Ethik, Heidelb. 1836, tom. I p.
271 sq. Lau dare sufficiat : Leonard. Less (Prof.
Lovan. Ob. a. 1623): de justitia et jure ceteris-
que virtutibus card. lib. IV ad secundam se-
1) Notandus est duplex error Frid. Henr. Christ. Schwarz.
Hic enim in opere : Evang-Christi. Ethik, tom. I, p. 271
scribit: Ambrosius hat jene Piaton. 4 virt. cardinales aufge-
noranien und ist der erste der sie so nennt.
cuiidae Divi Thomae, Lovan. 1605, Ferdiiian-
dum dc Castro Palao (tradebat theologiam mo^
ralem Compostellae, Ob. a. 1633) qui in Operis
sui Moralis torn. VII agit de justitia et jure,
prudentia, fortitudine, temperantia ; Petrum
Charron : „de la sagessequot; in : „toutes les oeuvres
de P. Charron, Lutet. Paris. 1635quot; 1) cujus
operis lib. IIP\'® sic inscribitur „livre trois, auquel
sont traictez les advis particuliers de la sagesse
par les quatre vertus morales ;quot; Franc. Hutche-
son: System of moral philosophy published by
Ms son F. Hutcheson, Londini 1755, torn. I
p. 222; Adamum Ferguson: Principles of moral
and political science, Edini 1792, torn. IIp. 34,
aequalem nostrum Cardinalem Eminentissimum
Cousset: Theologie Morale, Brüx. 1853, tom, I
p. 79, 80, 216, 217. Fuerunt etiam qui non
quatuor sed plures „virt. card,quot; statuendas pu-
tarent, e. g. J. H, Abicht: Neues System einer
Pliilos, Tugendl. Lips. 1790 p. 208 undecim
sumit virtt, card, 2), Alii laudantur a Car.
1)nbsp;Invitante occasione raonere liceat optinoam editionem
operum hiijus viri haberi earn quam curavit Eenouard, Dibione,
voll. 4, 1801. Cfr. Tennemann: Grundv. d. Gesch. d.
Philos. ed, Wendt, Lipsiae 1829, p. 333.
2)nbsp;Idem cur jam multis ante ipsum divisio virtutis placuerit
c, p. 200 indicat his verbis: Es war schon lange der
^\'unsch einsichtsvoller Moralisten die vollzählige Summe dieser
-ocr page 14-Frid. Stäudlin, Neues Lehrb. d, Moral, f. ThcoL,
Gottingae 1825 p. 253, et in Kriigii, EncycL
Philos. Lexik, torn. I p. 361.
Procul dubio prae aliis conferri merentur de
hoc capite doctrinae moralis Thomasius, de
quatuor virtutibus cardin. Lips. 1665 (laud, a C. F.
Stäudlin) et Clodius : Programma de virtutibus
quas cardinales appellant. Comm. IL Adest Ex-
cursus in Galeni libellum quod mores animi
corporis temperamenta sequantur, Lipsiae 1820
(Cfr. Engelmann, Biblioth. script, classed, a. 1858
s. V. „Galenusquot; 1). Neutrum librum mihi ad
nianum fuisse est quod doleam, ita enim cogor
meo Marte rem persequi.
An licet Latine scribentibus de quatuor vir-
tutibus primariis antiquae philosophiae nomine
„virt. card.quot; uti ? Dicat quis ab ejus usu pror-
sus abstinendum esse, siquidem constat vocabu-
lum illud ,,card.quot; non usurpasse illos scriptores
Romanorum, qui linguae usum accurate tenue-
allgemeinen Sittengesetze auf welche alle andern zurückgeführt
werden müssen und mit denen sich die ganze Sittlichkeit mit
einem Blicke überschauen lässt dargestellt zu sehen.
1) Addi possunt: Wyttenb. ad Flut, de aud. poëtis, I,
p. 275 Coll. cum Krebsii nota p. 234, labricii Prolegomena
in Marini vitam Prodi Hamb. 1700, Chr. Garve: Cic. über
die Pflichten tom. II, p, 60. Duo priera loca affert C. P. Stäudlin ;
Neues Lehrb. p 253,
I\'unt. Fortasse in ea sententia fuit Daniel Wyt-
tenbacli. V CI., abhorrens ille vel a dictionibus
iis quae Latinorum morem non satis referrent 1).
Vocabat ille eas : „virtutes principesaut
memorabat „solemnem virtutis in quatuor partes
distributionemsimilibusve utebatur appellatio-
nibus. Cff. Editio Phaedonis p. 172, Op. Moralia
Plut. tom. VI p. 1 p. 275, V. Clar. Annotatio
ad Posid. Rhod. relig. p. 282, Philom. tom. II
p. 240.
Equidem assensum praebeam sententiac in
qua fuit editor Eusebii Praepar. Evangel, lib. XV
Frid. Adolph. Heinichen: Theorie des lateinischen
Stils, Lipsiae 1842 p. 49, cujus verba haec
sunt: „virtutes cardinales in der Moral möchte
auch nicht immer mit viriutes primariae ver-
tauscht werden, wie Krebs will.quot; Aut fallor aut
censuit Vir. Doct. formulam loquendi „v. card.quot;
retinendam esse, sicuti alias ejusmodi, tanquam
terminum technicum quem vocant, ea signiti-
catione qua plerumque usurpatur, quippe cui
nulla vox bonae Latinitatis satis accurate res-
pondeat; abrogandam esse eandem ubi adhibe-
atur ad indicandas nonnullas virtutes, quibus
aliae non „subordinenturquot; sed „coordinentur,quot;
1) Cfr. V. Clar. Censura Disp. Jani Ottonis Sluiter in
Biblioth. Critica. Vol. III, P. XI.
quod et alibi et in vetcrum morum officiorunique
doctrina factum esse novimus. Erant inter anti-
ques qui quaecunque susciperent tractanda, sive
de moribus, sive de sermone ac disserendo, in
artis formam redigerent. Universe pronuntia-
tum valet sane illud judicium de doctrina morali
Stoicorum et Aristotelis. At in Stoicorum sicuti
in Peripateticorum doctrina exponenda bene
cavendum est ne singulorum placita permisce-
amus 1). De Stoicis primus hoc satis attendisse
dicitur V. Clar. Tennemann in opere : Gesch. d.
Philos. tom. IV. Culpantur hoc nomine Tiede-
manni Systema philos. Stoicae et scriptio Ab-
batis le Batteux : Idées des Stoiciens sur la
nature de Dieu et du Destin in Opere: Mém.
de l\'Acad. des Inscr. et Belles Lettres, Tom.
.XXXII pag. 100. Universe dictum illustremus
verbis Tertulliani de anima cap. 14 : Animus
a Zenone dividitur in très, nunc in quinque et
in sex a Panaetio , in septem a Sorano, etiam
in octo apud Chrysippum, etiam in novem apud
Apollophanem, sed et in decem apud quosdam
Stoicorum, et in duas amplius apud Posidonium.quot;
l) Cf. J. c. Hinkel, de variis formis doctrinac moralis
Peripateticorum usque ad Ciceronera , Marburgi 1839. 8.
Retulit de illo libre V. D. P. Kaiser in Zeitschr. f. d Alterth,
1842, p. 526—530,
Non omnes Stoici virtutis divisione quadri-
partita usi sunt, quod patet e verbis Diogcnis
Laertii (lib. VII, § 92.): navaîno^ luv ovp bih
aQtxàç, BiojQT]Ti-A7iv y.ai TTçctitrixtji\', alXoi ôè tqhç.
^oyivii-jp yiat (pvSfAfjV y.ainbsp;TérraQug dé oi
^fQi UodaiScoviov, xai nXéiopag oi ttîqI KXtàvBfjV
XQvsntiTOi\' nui quot;^j\'TÎnavQOf. Fuerunt qui
hinc efïicerent Posidonium habuisse quatuor
nostras virtutes cardinales, id autem Biogenis
locus in incerto relinquit 1). Plures tarnen fuisse
Stoicos, qui solemni virtutis divisione in quatuor
partes cum Zenone uterentur 2), tuto efficimus
aliunde et e vita Zenonis a Laertio conscripta § 92,
§ 126. in quibus agitur in universum de Stoicis.
Systematice banc doctrinae moralis partem trac-
tantes multi singulas virtutes et singula vitia pri-
lîiariis quibusdam virtutibus et vitiis subjunge-
bant. Schemata genealogica virtutum e Stoicorum
ratione exstant apud Diog. Laert. VII, § 926, et
Stobaeum Ed. Eth. p. 168 3). Pari modo Aris-
1)nbsp;Calami lapsu V. Doet. F. X. Gruber: Stoicorum senteiitiae
^le moribus, Turici 1837. 8. p. 26 ra; rirraoaj apsra? tribuit
^leanthi, Chrysippo, Antipatro — Alia quaclripartita divisio
quot;lemoratur a Diog. Laert. lib. VII, § 100.
2)nbsp;Cf, Plut. de Stoic. Eepugn cap. VII (edit, stereot. Mora-
tom. VI).
Cum Stob. Ecl. Ethic. non ad manum mihi sint, is
autera accuratius hanc rem persequatur, liceat paucis mutati®
totcles et qui euni sequuntur indicant quomodo
ex una virtute 1) aliae quasi pendeant, niQi
^«t« est. Vid. Magna Mor. I, cap. 34, Etliic.
Nicom. 1. Ill et IV, libellus de virtutibus et
vitiis, Stob. Floril. tit. I, § 18.
Diversa autem fuit Socratis ratio in exponenda
doctrina morali. Qualis illa fuerit, parum refe-
rens formam q. v. systematicam, ad vitam
prudenter agendam unice comparata, patet nobis
e Xenoplioiitis libris. Nam sententiam Socratis
ille verius sinceriusque tradidisse videtur, Plato
describere ejus sententiam e Tiedemanni System der stoischen
Philos, Lips. 1776, tom III, p. 133 sqq.: Stobäus rechnet
folgende fünf Tugenden unter die Klugheit: 1) die gute
Ueberlegung, 2) die üeberlegung (sülojimia.), 3) die Gegenwart
des Geistes [äy/jvotoi.), 4) die Schlauigkeit (vouvsj^sta), 5) die
Behendigkeitnbsp;Unter die Massigkeit ordnet er:
I) die Kunst Plane zu machen, 2) die Kunst mit Anstand
zu handelen, 3) die Schamhaftigkeit, 4) die Enthaltsamkeit.
Simili ratione dividuntur ceterae.
1) Aristoteles non utitur quadripartita virtutis divisione.
Cf. Tennemann: Grundr. d. Gesch. d. Philos. ed. Wendt,
P- !48; C. Meiners: Allgem. krit. Gesch. d. altern und neuvn
Ethik, torn. I, p. 335 scribit: Plato redet von den vier
Cardiiialtugenden auf eine solche Art, als wenn diese Einthei-
lung allgemein bekannt und gar keinem Zweifel mehr unterworfen
sei. Eben dieses thaten die Weltweisen der alten Akademie, die
Peripatetiker, die Stoiker, die Epicureer. Postrema iisdem fere
verbis leguntur apud Petr. Gassendi: Epic, Ethic, tom. II,
p. 136. Utriusque sententia facüe in errorem inducere potest.
rationem Socraticam : urbanitatem , ironiam,
facetias disertiiis expressisse 1). Neglexit Socrates
smgularum virtutuin primariarum, quas quinquc
numero docuisse mihi videtur, definitiones dare
secundum artis praecepta, neque ceteras virtutes
inde deduxit, sed de illis virtutibus, e quibus in
Vita communi maxime hominis probitas aestimari
solet, frequentius sermones miscuit cum disci-
pulis 2). Non alia est Platonis ratio in exponenda
1)nbsp;Cf. Wyttenb. Ep. ad Heusd. pag. XLII.
2)nbsp;Krugius: Encycl.-Philos. Lexikon tom. I, p. 361 quatuor
vu-tutes primarias Socratem docuisse statuit : Euaeß. èyy.p,
Et in eo Krugius laudandus est quod svasß.
Pi\'imo loco posuit. Minus recte Lud. Dissen in Comm. de
philos, morali in Xenopli. de Soor. comm. tradita, Gotting.
1812 (repetita in ejusd. Kleine lat, u. deutsche Schriften,
fàotting. 1839, p. 59—88) p. 19. tres virtutes cardinales S.
\'^\'■ibuit. : temper, fortit. justit. Videntur duae addendae. Cff.
Meraor. IV : 8, § 11, vita Agesilai cap. III—VI. De pietate
®i\'ga Deos vid. Mem. I : l, I : 4, IV : 3. amp; 4., de justitia
J^em. IV : 4, de temper, ibid. I : 5, II : I, IV : 5 , de sapientia
ibid. I : 2, IV : 6, III : 9, de fortitudine ibid. IV : 6.
Socratis divisionem virtutis quinquepartitam fortasse amplexus
^•^it Plato priores sues dialogos scribeus. Difficile autem est
HS auctoris seutentiam assequi. Sane non heet dicere cum
Bacone : de Augm. Scicut. V : 4. : „Plato induit personam
Socratis, cum eo semper agit.quot; Vid. H von Stein V. Cl in
Sieben Bücher zur Gesch. d. Piaton., Gottingae 1862.
I, p. 6; C. F. Hermann, Gesch. u. Syst. I, p. 391;
Tennemann, Syst der Piaton. Philosophie, tom. I, p. 143.
aretologia, atque recte se habent verba Tenne-
maiini: Gesch. cl. Philos. tom. II. p. 506: Wir
suchen in Platon\'s Schriften vergeblich nach
einem System der Pflichten, ungeachtet er fast
alle, einige nur beiläufig, andere ausführlicher
berührt 1). Neque id mirum est. Socrati et
Piatoni principia moralia fundanda erant, inda-
gabant virtutis naturam et officiorum fontem.
Maximo animi ardore Socratici disputabant de
his potissimum quaestionibus ethicis: an virtutes
ita inter se dilFerant ut os, nasus, oculi et aures,
aliaeque virtutes sint viri, aliae feminae, aliae
juvenis, aliae senis, ita ut nee justitia fortitu-
dinem nee fortitudo justitiam contineat, justusque
non fortis nee fortis Justus etmoderatus sit, utrum
ipsa justitia sit nobis appetenda, an tantum species
ejus in publicum versa, quo majus lucrum nobis
comparemus, percontabantur quonam pacto virtus
pariatur, naturane an ratione et usu (Cic. Orat.
Partit. cap. 18, § 64), quid sit summum bonum
1) Idem sine dubio affirmare licet de germanis diversis-
simae actatis Platonicis. Nuper mihi evolvere licuit Gemisthi
ricthonis librum de virtutibus. Acceperam enim „Jo. Stobaei
Eclogarum libb. III — — — nunc priraum Graece editi ;
Interprété Gulielmo Cantero.quot; Antv. 1575, forma maxima,
cui accedit ngt;/j0wvoî Trspt ccos-wv. ex biblioth. V (iri) G (eleber-
rimi) Jo. Sambuci (qui fuit historiograph us Maximil. II Imp.
Yixil 1531—^1584). Sequitur Platonis rationem.
Summa disputationis praecedentis haec est:
Nisi quis velit cognata imponere vocabula rebus,
praestat non uti appellatione „virt. card.quot; quum
agitur de Socratis et Piatonis aretologia, rectis-
sime ea adhibetur de Aristotele et multis Stoi-
corum.
De numéro et ordine virtutwn principuni in
\'palmario Piatonis opere.
In Politia constituit Plato a Socratis ratione
discedens 1) virtutes quarum conjunctione omnis
perfectio censetur, has quatuor : (socpiav s. (fQOi/tjßiv,
f^i\'ÔQeîaif, f)CoqjQoat\'i/i]i\', di-/,aLoavp-tjv (Polit. IV p.
427 E. al.) 2). Illa TtvraQa xfjg dQerijg ndt] eo
ordine in Republica a colloquentibus condita
investigantur (Polit. IV 427 E, 428 A, 429 B,
430 D, 432 B). Cum très sint in ea civitate
\'-ivium ordines: gubernatorius, militaris et opi-
1) Vid. quae supra dicta sunt pag. 11.
Sequor paginarura notationem Henrici Stepliani, quam
Pleraeque recentioris aetatis Platonicorum Operum editiones
margine appictam liabent.
ficum ordo 1), singulorura ordinum peculia-
res virtutes ad earn analogiam se excipiunt,
postremo sequitur ea, quae ad omnes aeque per-
tinet s. justitia, Dicat quis neque temperan-
tiam (aœcpQoatlpfjp) esse uni cuidam reipublicae
parti propriam, sed regnare earn per omnes cives,
multumque abest ut perhibeam civitatem tem-
perantem esse, sicuti sapiens et fortis est,
ixtQii Zivi éccvvîjg Polit, IV p. 442 B C, p, 431 E,
attamen rei ratio probat tertium ordinem po-
tissimum ad acocpQoav\'ptjp instituendum esse,
in eo magis quam in ceteris earn virtutem
desiderari 2). Ni fallor illud non satis at-
tendit Rixnerus (Handbuch d. Gescb. d. Phi-
los. tom, I p. 198) Platonem culpans quod
hie minus recte temperantiam praemiserit ju-
stitiae, nam, ita ille, justitia e sapientia et for-
titudine tantum constat, temperantia vero ilia
demum efficitur. Gignit quidem temperantiam
justitia, sed eatenus, quatenus etiam sapientia it
fortitudo ex ea nascuntur 3). Ordo illarum quatuor
Ij Indagantur illi in Civitate Pol. II p. 374 — III p. 412 B.
2)nbsp;Die Mässigung ist allgemein, aber sie findet besonders
Statt in Ansehung des dritten Standes der zunächst nur in
Harmonie zu bringen ist. Verba sunt Hegeiii in : Vorless.
über die Gesch. d. Philos, ed Michelet, tom. II, p. 283.
3)nbsp;Quaternarium numerum virtutum prineipum Piatonis re-
-ocr page 23-partium virtutis admodum variat. Cf. Polit. IV
P- 433 B ((jwcpçoij. âigt;3^na, qjQÔpyff. ôixaioo.), p. 441 B,
442 D (âixaioa. àvÔQtia, (jocpia, awcpQou.) , VI p.
\'J04 a {SiTtaioamp;v\'py, Gco(f)Qoa. àvôqtia, ßocpia). Una
vel plures nonnullis locis omittuntur quarum
vacuam sedem subinde aliae occupant (^{-/aXo-
^QÎTTdu, èXfvOfQiÔT\'tjg). Declarant quid velim Polit.
III p. 395 C, 402 C, VI p. 487 A, 491 B,
506 D, Vm p. 536 A, IX p. 591 B, X p.
621 C 1). Eandem inconstantiam observare licet
m opere de Legibus. Auctor utitur quadripar-
tita honesti divisione 2). Lib. I p. 631 A—E
Prehendit Schleiermacherus. (Der Staat, Berol. 1862, p. 19).
Idem eadem pagina monet non satis demonstrasse Platonem,
»dass die Besonneniieit der Gerechtigkeit auch an und für
Sich vorangehen müssequot;; alibi monet non séria mente earn
divisionem a philosopho commendatam esse. Sed arctius
eohaeret cum doctrina ejus physiea, quam ut ita statuere
«obis liceat.
Ij Luculentissimum exemplum quod e ceteris dialogis
^audan potest, exstat in Menone, p. 88 A l^wfpocrvvnv rt
•\'•zAetj xa.1 SuxiouwYiv xstt àyâpsim zat sùjtxâôstav vmi [iv/)[j.r,v VMI
,Wsya:),07tps7rs(av nat ttccvt« xà. Tocaura ;
2) Specie est eadem virtutis divisio quae in Politia occurrit :
quot;^on differunt nomina, sed singularum indoles longe alia est,
verbo dicam, explicantur ibi fere eo sensu quo sermone
vitae communis intelliguntur. r^pi-^ma-tç v. c., quomodo vulgo
opere de Legg. prima virtus dicitur, ubi conjunctim enu-
quot;^erantnr quatuor primariae virtutes, (Legg, T p. 630, V p.
(quocum conf. Vp. 726) ab hospite Atheniensi, qui
doctoris partes sustinet, data opera agitur de
pretio, quo virtutes illae aestimandae sunt a legis-
latore, sed ne quis inde efficiat, ordinem quo in
his libris enumerantur ra rfjg dQivfjg néQ?i minus
fiuctuare quam in Politia, neque alia demi,
alia addi. Vid. IV p. 712 A, V p. 733 E,
VIII p. 837 C, XII p. 963 C, 964 B, 965 D.
Causam hujus varietatis indicare liceat, impri-
mis propter utilitatem quam affert ejus notitia
interpreti Platonis. Plato in dialogis suis nun-
733, XII p. 963, 964, 965, est prudentia, qualem seiies
multarum rerum usu sibi comparant (Legg. XII p. 965, II
p. 665. 672, 659, IV p. 715, III p. 696). Non patet ex
opere de Legibus, quale auctor discrimen ititer veram opi-
nionem et sapientiam constituerit in rebus agendis conspicuum.
lufpomvn duplex est. (Legg. IV p. 710 A. B.). Altera
Jyif/w^vj? s. vulgaris, plebeja, quae continuo apparet in infan-
tibus et brutis, prouti magis minusve continentes sunt circa
ràç ^âovà.;. Altera autera non est virtus primaria, sed multo
praestantior est, sc. ea quam fpovnryiv cognominamus. Cf.
Xenoph. Mem. III § 4. lijcppovo? ßiov imago proponitur
Legg. V, p. 734 A sqq.
Qui banc vitam agit, servat ille in omnibus modum, non
exsultat neque in dolore nec in laetitia, nec novit olarpiiSetç
smöuptaï. \'Av^peia. quoque duplex est; participes unius sunt
belluae et infantium animi (Legg. XII p. 963), altera, rnulto
praestantior, est Tnirzô-rnç sv toIç âetvolç, quae non differt a
«?[/.atoffùv^ Cf. Legg. I p. 630 , Ast ad Legg. tom. II pp. 27, 30.
quam suo nomine loquitur 1), tenuitque dialogi
formam in plerisque omnibus suis scriptis, ita
ut jure dictus fuerit de scena philosophus. Dra-
niaticum scribendi genu.s ad quotidianum ser-
monem propius accedit qui natura sua negli-
gentior est et liberior 2). Nihil aseenavivida
magis alienum fuisset quam intolerabilis illa
i^ovoTovia, qua semper et ubique eadem vocabula
eodem ordine recurrerent, nec unquam circulum
eundem egrederentur disputantes. Quantam cu-
ram Plato habuerit ut oratio dialogorum esset
animata, apparet magis etiam hinc, quod saepis-
sime in opere de Legibus, et alibi quoque, collo-
quentes semet ipsos interrogantes inducuntur,
aut alios qui non adsunt. Exemplorum copiam
congessit et ordinavit Eduardus Zeller: Plato-
nische Studien, Tubingae 1839. 8. p. 79—84, quo-
1) Dialogi forma assumta, si quod argumentum in ulram-
que partem verti posset, rationibus satis excussis, liberum
judicium legentibus permitti poterat.
3) Hinc explicandi sunt multi loci in quibus liberior sermonis
structura est. Exempla facili opera colligi possunt ex Indicibus
Stallbaumianis. Hujus generis est locus qui legitur Hipp.
Min. p. 363 D: nxpéyM è;j.xuzov liyovTa. o, ri a-j ziç ßoülyircti
wv av wot siç sTziSsi^iv 7zxps(Ty.s\\ia.a[Mvov ?i ; clarius dixisset
T^xps^M èij.ixv-chv léyonTO. o zt av y,oi sh STcl.äsi^iv TrapeTxsyao-pEvov r,,
Similiter explicanda sunt e. g. Gorg, p. 449 B, 450 C, Cratyl.
3-99 E, 433 D, Euthyd. p. 378 A.
cum Cf. Heusdius, Spec. Critic, in Platonem p. 87,
qui nonnullis locis allatis, plura liac de re da-
turum scribit D. Heinsium ad Maxim. Tyriutn
p. 65. Testatur idem narratio de Sophrone
Syracusano mimorum scriptore a Platone dili-
genter lecto, quo magis dialogos suos ad vitae
communis speciem formaret. Universe de Pla-
tonico dialogo conferri merentur Wyttenb. 1.1. p.
XL sqq. et F. Thiersch: lieber die dramatische
Natur der \'Plat. Dialoge, in: Abhandl. der
Münchner Akademie 1837 p. 1—59.
De partihus animi humani iisdem Ulis (luae in
civitate reperiuntur.
Considerans animum humanuni, qualis nunc
est priore sua dignitate amissa, Plato tripartitum
illum dicit esse, Singularum partium natura
intelligitur e nominibus quibus indicantur. Prima
pars est t6 loyicsTinov, quo homo Xo/I^stui ,■ ceteris
duabus, praesertiin tarnen tertiä, haec pars multo
excellentior est. Vocatur t6 iifitqov -auI äqiov
Tijg ^pvXV^ i cpQOVinop, 6 Xoyog, 6 pofiog, to qjiXo-
aoifiop x«( cfiiXofiaOtg, to ätiytvig rijg ipvpjg fit()og.
(Vid, Polit. IX p. 571, 586 D, IV p. 442,
-ocr page 27-Tim. p. 69, Pol. X p. 604 B, III p. 411 E,
IV p. 435 E, II p. 376 B, Tim. p. 41, Politic,
p. 309 G). Pol. IX p. 581 B sqq. Pars altera
dicitur to Ov/xondég 1), d dv/A-ôg, to Ov/^r^ói\', to {(fiXó-
Vtl\'AOv) (fllÓVl-AOV \'ACil q)lX0TljA,0P , TO à/QlOU liabct ilia
T\'i^i/ Tov XéoPTog (pv\'(Siv ailt yèvvaiovnbsp;; Pol.
III : 375 A sq. Vid. e. g. Polit. VIII p. 545 A,
IX p. 571 C, VIII 550 B, IX p. 581 A sqq.
p. 589 B. Bene exculta, est adjutrix rationis
s. mentis contra tertiam eamque maximam
animi partem, (Polit. IV p. 441 A. E., 442 A.),
quae appellatur to èTTiQvi.i?]Tiy,óif, to cpcXoyifQÔèg xai
Oriuntur ex hac ignobilissima 2) animi parte
cupiditates , tam necessariae, sed quae modum
excedere non debent 3), quam eae quae semper
rejiciendae sunt: cupido cibi, potus, veneris,
lucri studium, corporis ornatus et mundities,
quae omnia quum pecuniae ope expleantur, liujus
multiformis animi partis ^jdoi^rj dicitur esse tov
hÎqSovs: Polit. IX p. 580 E sq. IV p. 439 D, 442 A.
1)nbsp;A Xenophonte saepius dicitur de equis, Cff. Conv. cap.
II § 10, de re eq. cap. I § 8, cap, IX § 3, § 8, Mem. IV:
cap. I, § 3.
2)nbsp;Polit. IX p. 589 E, X p. 611 B.
3)nbsp;Polit. II p. 357 B, VIII p. 558 D—559 C, IV. p.
439 C. D, 431 C—432 A,
Legimus Polit. IV p. 441 C aal »/.uTy ènni\'Aamp;g
ófioXo/tTTai rà avrd fxtv èv nôlii, rà avxà t»
tvàg tzàaTov ipv^fj ytvi] èvnpai nal ïaa top aQitlfiôp.
Civitas a Platone proponitur tanqiiam magnus
homo, homo tanquam parva civitas. Quot rei-
publicae formae sunt, tot Piatoni sunt hominum
species. Homo in se ipse habet rempublicam.
(Pol. IX p. 581 E, 592 E, X p. 608 B). Ad ho-
minis justitiae naturam inveniendam Plato prius
contemplatur eam in civitate. Perinde investi-
gandam esse justitiam monet, ac si quis non
acute cernentibus literas parvas proculque po-
sitas legendas mandasset, deinde animadver-
tisset easdem literas esse alibi in majori quo-
dam loco majores, atque inde operae pretium
censuisset ut has primo legentes, ita demum
minores considerarent 1). Videntur mihi ad-
modum TTXaTcovmêg scripta verba Vineti :
Essais de philosophie morale et de morale
religieuse, Paris 1837 pag. 13: Le genre hu-
main est plus conséquent que les individus.
Telles sont ses moeurs, telle est aussi sa
philosophie. C\'est à cet homme collectif que
s\'appliquent les observations que nous avons
présentées ; ces observations vraies des individus
I) Cf. Polit. II p. 3G8 D, vm p. 551 D.
-ocr page 29-en géneral le sont sans réserve transportées à
l\'humanité.
Age partes animi in civitate indagemus. Trium
animi humani partium aliae aliis in hominibus
propendent. Inde tria prodeunt hominum genera :
philosophi in quibus ro loyioTinàv, iracundi in
quibus TO QviiiMv, denique homines lucri amantes,
et earum rerum quae opibus pariuntur, in
quibus TÓ tTriQvjitjxi-Aôv régnât (Polit. IX p. 580 D).
lîaec tria hominum genera in civitatem congre-
gata tres constituunt civium ordines. Ordines
illi sunt : ordo philosophorum, qui respondet
vw loyiariitch, ordo militaris, qui respondet rw
BvixrAw, denique ordo opificum, qui respondet
Servorum mentio a Platone hune
locum tractante non fit, neque enim illi statim
in civitate adsunt, sed e barbaris gentibus sunt
arcessendi. Polit. V, p. 469 C hoc praeceptum
legimus ^tjèè quot;\'Elltjva äqu 8ovlov t\'xTÎjaOai fitjrf
avtov\'g, Totg re äX).oig quot;ElXijaip ovtco av/i^ovliiktv ;
— — — (.lalXóp àv ourca itçôg rovg ßuQßaQOvg
TQ^TCOIVTO, tavTWV ô\' diviy^oivTO,
In Politia tres civium ordines semper diversi
et separati a se invicem proponuntur. Alia rei-
publicae ratio est in Néfioig ; in qua cives, prout
requiritur, tam civilibus quam militaribus ge-
rendis rebus adsunt.
Nexu animi humani et civitatis breviter expo-
-ocr page 30-sito, liceat ad tres Politiae locos in medium proferre
nonnulla cum hoc argumento conjuncta.
Polit. IV, p. 440 E. ^ üaëaTTfQ h rfj nóXii
tvnHi^v ai}Ti]V TQia ovra yéptj , ■^QtjixavKSTinóv ,
inixovQixóp, ßovliVTiicop, ovrco xai iv xpvj^fj tq\'itov
Tovró Igti ró Oviioeiêés, tni^ov^ov 6v rw Ao/töriic« (pi\'ofi
tav {A.i] imó xuKvg XQoqjrjg dic((f)OccQfj.
Praeeunte Cicerone vertimus vulgo ró Oufxondég
per iram. Sed praestaret vocabulum Graecum
retinere quam ita vertere. Ira a veteribus quoque
proponitur tanquam atFectus 1), itaque semper ra-
tione carens, praeteriens, dum d Ov/xóg Platonis sem-
per in homine adest 2). Eandem aut similem diffi-
cultatem interpreti pariunt plura Graecae linguae
vocabula, praesertim Latino interpreti; videtur
enim haec lingua non aptissima esse ad expri-
mendas notiones abstractas quas vocanius. Suc-
currunt dvaioOtjaia, r^Oog , ttccQos , atdóig et aidfjixMP,
évvilexfia, GcocpQomgt;v)]. Ex postremis verbis èdv ixij
tmó -Aaxijg VQOcp^g diacpOagfj ne efficias róv Qv/,ióv, si
non bene excultus est, adjuvare tertiam animi
partem. Quamquam non semper adjutor est
rationis s. mentis ejusque monitis assensum
1) Vid. e. g. Seneca, de Ira, tom. I ed. Bipont
3) 0 euiM? semper in homine adest, respondct ordini militari
in civitate, itaquc in Platonis civitatc semper adest exercitus
(staand leger).
praebeat 1) nunquam tarnen socium ae otiert cupi-
ditatibus, turn ipse imperium afFectans. Quodam-
nnodo mira videtur illa sententia, etenim amat
Plato tria ita conjungere, ut unum sive medium
particeps sit utriusque extremi, déaixovg tv uéaoj
d^iifpoiv ^vvaymyovg. Cf. Tim. p. 31 C et alibi
in Tim. Volo vQixorofuag Platonis, quarum aliae
in re positae sunt, aliae attingunt formam, verba,
quas dixeris TQiyoxofxiag oratorias. Exempla sunt :
^Jtóg, Gfot •/ei\'VtjToi, apOQConog — aocpïa, dó^a dlijBijg,
diAaOia Symp. p. 189 D. E. : tcqamp;tov idv VQia rjp vd
Vivt] vâv dvBQÜnojv , ov% üantq vvv öf\'o , aQQtv aai
aPJv« xai TOITOV TiQogijv, vioivèv ov di^qioTegcop.
Cfr. p. 190 B, 202 A, 203 E, 204 B, Polit. VI,
p. 507 E, VIII, p. 547 D, Pbaedr. p. 253 D,
Legg. VIII, p. 837 D. Similia exempla inveni-
untur in fragmentis Pythagoreormn apud Sto-
baeum, de quibus postea erit agendi locus.
Polit. IX p. 581 B. TÓ QvfionSèg oigt; nQog vè
■■^QaxiXv ^.lipxoi (pafièp xai évSoidixiïv dei olop MQ^rjaOai;
Kal ^àla. El ovp (piXópdXOP ocvtó \'/.ai çfilôvinop
^QOgccyoQtvoiixcP, î] IsjLfitlamp;g àp ayof, \'EiifieUciTavcc
Slip OVP.
Cobetus, Vir Clar., ubique restituendum docct
^gt;il6piy.np. Astius in Lexic. Platon, tom. III p.
1) Pol. m p. 411 B, 410 D, II p, 375 B, Tim. p. 69 1).
-ocr page 32-493 sq. solummodo attiilit adj. cpiXópeiaog cum
deriv., sicuti ni fallor ubique habet C. C. E.
Schneider in editione Politiae 1). Codices litem
dirimere nequeunt, nulla enim in libris frequen-
tior est commutatio quam vocalis i et diphthongi
ft, quae neque in inscriptionibus satis distinguun-
tur. Provocare licet ad Tischendorfii annotationem
criticam in N. T. Nota est Lobeckii commentatio
de adjectivis in los et excuntibus, ad Sophocl.
Ajac. 108, et altera haec V. Doct. G. Harless,
de significationibus vocabulorum avQocria et (tvqu-
THK in Zeitschr. f. d. Alterth. W. ad a. 1842
p. 55—60, neque enim semper mere orthographi-
cam difficultatem parit ilia vocalis lt; et diphthongi
fi commutatio. Nomen de quo agimus jam veteres
vario modo vertunt. Cicero vertit. „ vincendi studio
inflammatusquot; quod unice convenit nostro loco
et nonnullis aliis, e. g. Polit. p. 583 A, 586 D. E.
p. 545 A. Themistius contra in orat. II de
Constantio Imperatore scribit Aai epi ^aaih-
itóp iv avxfj, ivi öè uv ^iv^osidtg xainbsp;, ivt
St y.alnbsp;noXx/g et paulo serius iterum ró
^aiiiTi-AÖv xai ovfwciSég (Cfr Themistü Orationes,
Gr. et Lat. cum notis J. Harduini, Paris 1684
1) Piatonis Opera Graece. Eec. et Ännot. Critica instnixit
Car. Ern. Christoph. Schneider, Lips. 1830. — Tria priora
voUirtiina continent Civitatem,
p. 35). Discrimen est inter „vincendi studio
infiammatusquot; et „i-iaxijvixég.quot; Ni fallor semper
cpiXópi-Aog vincendi studio inUammata, numquam,
rixae studiosa dicta fuit a Platone haec animi
pars, quae in civitate convenit cum ordine mi-
litari. GIF. imprimis Polit. IX p. 583 A ; 586 D. E. ;
VIII p. 545 A et Stallb. Rep. tom. II p. 171.
Polit. X p. 612 accl tót\' àv Tig Xboi avTtjg TtjV
dltjOri (ptiaiv, HT£ irolvtiötjg fîti fiovonS^g, tin onji
hyet xcci OTTwg.
Tum demum nos veram animi naturam con-
templaturos esse Socrates ibi dicit, quum pur-
gatus is fuerit a sordibus marinis, quae nunc
ei tamquam Glauco marino adhaerescunt Locum
ilium conjungenti cum Polit. IX p. 588 B sqq.
ubi legimus : si quis reperire velit qualis revera
sit animus, necesse est eum consideret qualis
futurus sit purus factus, exuta scilicet leonis
aliarumque bestiarum natura, nam multo pul-
criorem tunc appariturum esse, apparet veram
animi naturam in Politia proponi tamqu.am sim-
plicem. At non semper Plato ita statuisse vi-
detur. Argumentum quintum pro immortali-
tate animi in Phaedone hoc est, quod sim-
plex sit neque dissolvi possit. Legimus Phae-
don. p. 80 B TCO ^Uip deico nal dBavaTCß viai
votjTw nul uoi^oeiöei aai döiakilTCü xcù dii coaatiTcag
\'•\'M zaxà xavtà èy^ovtt éavriu ó^oiótcitop dvai ^ivyriv.
In Phaedro autem non proponitur animus ante
ejus conjunctionem cum corpore humano tam-
quam unum aliquid quod dissolvi nequeat, sed
tanquam simillimus bigis alatis cum auriga suo 1)
E Timaeo, qui dialogus a Platone sene conscrip-
tus est, et arctissime cohaeret cum Politia 2),
discimus irrationales animi partes (ró Qv^oa^és
et TO iTriBvuTjTVAov) una cum corpore interire,
solam rationalem immortalem esse habendam 3),
1)nbsp;Diiplici potissimum modo illam allegoriam, quae invenitiu-
Phaedr. p. 2i6, interpretantur. Hermias ad Phaedr. ed. Ast,
p. ! 26, explicat illam e Timaeo loco supra allato, eumque secutus
est C. F. Hermann. At plerique autem interprétés seqiuiiitur
PJutarchum: Quaest, Platon. Qu. IX. cap. I: Kat rüäxwv
c/.u-oç, siy.âffxçnbsp;Çsvysi xcù \'hvii-j^M to rrjç ^pv\'/r,ç siâoç
rivi.oy^o-j y.h Mç rrdv-f. (J^Àov , d7TSf:pvs t\'o h-ytirrixóv râv ^è Î-îïmv
ro jUev TTspï zàç sîTjÔupi\'aç , ciTvstOsg y.ott àvaywyiv Trav-raTracrt---
TO âe Ouy.osirJsç, sù-nvtov -rà wollx Tw Ao\'j\'icrp.M y.ai nùp.ij.T.yov
(Vid. Edit, stereot. Moral, tom V, p. 543). .1, G. Hullemann,
Vir Clar. in Disq. de legibus lib. civ. vindicibus, Traj. ad
Elien. 1S37, p. 75, hanc exhibet interpretationem: malus
cquus est quot;Ep«ç Tv^â-^uog, alter quot;.Epwç oùoâvtoî. Ceterum Cfr
Heusdius, Init. phil. Plat. III p. m. 26, 178, 179.
2)nbsp;Cfr Tim p, 17 C, 27 C. Hermann, Gesch. u. Syst.
t. I p. 536; de partibus anim. immort p. 7; Tschorzewski,
de Politia, Timaeo, Critia ultimo Platonis ternione. Casa-
uae 1847.
3)nbsp;Ipsum Platonem rationalem et irrationalem animi partem
mortalitatis nomine distinxisse affirmai Plut. (?), de plac.
philos IV : 7. Erant inter Platonicos qui irrationalem quo-
Gandem tarnen mixtarn et compositam (Tini.
P- 35 A, 36 E, 37 A). Cfr C. F. Hermann,
de animi partibus immortalibus secandum Pla-
tonem. Praef. Ind. Schol, in Acad. Georg. Aug.
^abend. a. 1850^51 impr. pag. 13, J, A. Ahlan-
der et P. O. Wiberg : Diss, de veterum in ge-
ilere philosophorum praecipueque Platonis de
animi vi et immortalitate sententiis, P. I, Lun-
clae 1851. 8. p. 4—16.
Apparet Platonem sibi hac in re non con-
stare 1). Inconstantiae illum absolvi non posse
turn veteres tum recentiores monuerunt. Cf
Cic. de nat. deor. I, cap. 12, Galenus, de foet. form,
torn. IV, p. 699 Kuhn. (laudatus uterque ab
Hernianno 1. 1. pag. 8), Brucker, tom. I, p. 663,
Tennemann, Syst. der Platon. Philos. tom. I,
P- 139. Causam bene explicat Hermannus, Gesch.
Syst. der Platon. Philos. tom. I (unico) p. 356
^^oll- cum p. 344. 2).
partem immortalem praedicarent. Off Prod, ad Tim.
P- 311, Olyrapiod. Schol. ad Phaedon. § 175.
1) Hand multura abest quin ad Platonem quoque traham
quot;crba Ed. Eoth: Gesch. unserer abend). Philos. Manhemii
torn. II, p, 2, pag. 864: Die moderne Vorstellung
^\'oii einer absolut einfachen und desshalb ganz unräumlichen
Seele war dem frühem Alterthume völlig fremd.
p. 356. Ueberhaupt lässt es sich schwer denken, dass
Mann dessen schriftstellerische Lebenszeit einen Zeitraum
§ 3.
De sapientia, prima virtute primaria.
Sapientia civitatis inest in ordine magistra-
tuurn; legirnus Polit. IV, p. 428 E: Tw aixtnQovävco
uQu iBpei Kai {^isQei iaVTfjg, nai rfj iv roxjrw tntdTrniji,
x(o TiQotarmxL nai aQyopTi, öXy aoq)i] hv f)V; -Aaxa qjvatv
olaioOuGa nölig. -^ai xovxo, cag aoixt, qsv\'a^i oliyiaxov
yi/Vixai yepog, w ttqog^xu xai\'xijg rrjg iniax^fiyg
IA.evaXayyäpiiigt;, ^loptjp dn xmp äXXojp iniaxtjiioiP
aocpiap itaXfißdat. Consentanea est definitio ejus-
dem virtutis in perfecto homine (Polit. IV p-
442 C) 2:o(fj6p ds /f [unuraquemque virum voca-
von mehr als fünfzig Jahre iimfasste, und auf dessen Geistes-
bildung eine solche Menge äuszere Einflüsse und unvorgesehener
Ereignisse einwirkten, sich von Anfang bis zu Ende so gleich
geblieben wäre, dass er den angefangenen Faden nirgends
neu aufzuspinnen brauchte.
P. 344. idem Vir Clar. monet de Platone, dass sein System
an sich betrachtet schon eine solche Folgerichtigkeit und
innere Harmonie darbiete, dass es sich auch ohne Kenntniss
dieser äuszern Bedingungen (ordinis chronologici singulorum
librorum) aus sich selbst, und den allgemeinen Bedürfnissen
des menschlichen Geistes verslehen und begreifen liesze.
Verbis illis assensum praebuit Th. G. Danzel in Diss, cui tit.:
Plato philosophiae in disciplinae formam redactae auctor atque
parens, Lipsiae IS45, pag. 6L
lïllis] titeipco TW (s^ixQM fitQii, Tw O riQ^t r\' tv ctvTm
^«t TavTu TiaQ^yytXXhv, h%ov av xctanpo ini(}TijfA.tjp tv
^VTÓ) Ti]p Tov §vfi(f)tQ0PT0g éxaCToj Tt xai oXca tw v.oivia
^(fjWP aVTamp;P TQlamp;P ÖPTCOP.
Ex utraque definitione hanc virtutem dixeris
^o(i)ïap; dicitur etiam (pQÓpyoig in Politia e.g. IX,
P- 591 B ubi junguntur mocpQoat\'pij, drAaiooaJpt],
fQópijaig. Discrimen inter utrumque vocabulum
Proprie hoe est, quod aocpia est insita quaedam
Vis sive facultas, (pQÓPTjaig autem actio, cogitatio
s-Tiimi aoqiov 1). A Platone utroque nomine pro-
ïi^iscue appellatur tum sapientia illa, in qua intu-
6nda discendaque ab aeterno puri animi versantes
Summa gaudebant beatitate, tum illa quae in qua-
dripartita honesti divisione primum locum tenet.
Albertus Hafner (in Disputatione praemio ornata,
^uae exhibet Piatonis et Stoic, de virtutibus
primariis doctr. comparationem, Turici 1850.
2) Platonem ita distinxisse inter utrumque
1) Ceterum de utriusque vocabuli discrimine vid. Bekkeri
^Per. Plat, ed. Londin. tom. I, p. 97. Suidas ed. Bernliardy
II p 835. lt;^p6vtixoç non ironice a Platone usurpatur
^\'\'^»iti ^oyij. Cf. Ast. Lexic. Plat., tom. III p. 363, 513.
Habet illa disputatio praeter alias banc quoque laudem
liod nititur Politia, qua laude ornari non debet Car. Prid.
n. Vid, ejus Gesch. der Moralphilos. p, 154i—170.
In
fi^entem venit moniti quod in simili re dedit H. Ewald,
-ocr page 38-vocabulum statuit, ut liceat milii illud verbis
Plutarchi enunciare, e cujus sententia aocpice ea
virtus est, quae finem habet tnisTi]^opixov zat
dtcoQTjTi-AÓv , cpQÓpijaig spectat ró ^ovXevrixóp xcà
TToaxvixóp. Cfr Plutarch, de virt. mor. cap. 5
(ed. stereot. Moral, tom. III, p. 212). Non recte
Hafnerum ita sensisse patet e multis locis. Cfr
Polit. VI passim, IV p. 433, IX p. 591, X p. G21,
qui docent Platonem in usu illarum vocum variare.
Talem inconstantiam in Platonis scriptis obviani
memorat Maximus Tyrius in Diss. XXVII (ed.
J. Davisius, Londini 1740. 4) iyu) yàq tol rà ft
aXXa , \'Aai tv rfj rco ovonàrœp tXtvOtQicc rctiQo^ai TlXâ-
TCOPl. Ipse philosophus fatetur se singulas voces
minus curare: Polit. VIII p. 533 E tart 8\\
tfiol doxtT, 01.1 TCfQi opo^arog r; diÂ,qji(7[Sijr7j()tg, oig
TOGov\'rcop TitQi (fxéipig öaojp TjjAiv nQoxtXrai. — Charm-
p. 163 D ^AXV iyia (Soi rlOtadai /jJp rwp opo^àraV
öiSojfii oTtf! av ^ovXfi èxaGTOP, SrjXov öt (aÓpov tlt;p
Tl hp (péçjjg Tovpo/ia ö, ri av Xéyjjg. ■— Eegg. I p-
644 A Tj^ng 8t jxi]8èp opófiari SiaquQWfitO^ dXhjXoiÇ-
V. Clar. (Jahrb. f. cl. bibl. Wiss. 1856, p. 251): Es ist
aber nothwendig dass mau überall voa dem Buche ausgehe,
welches sie [placita illa] wirklich aufs vollständigste zusam-
menfassen will. Novimus autera Politiam jam ab Aristotele
habitam esse absolutissimum Piatonis opus, quod cum Tintiaeo
saepissime citavit. Vid. Zeller: Piaton. Studien, pag. 202, 203.
Add. Theaet. p. 184 C, Politic, p. 261 E,
Soph. p. 218 C 1).
Verba T(h Gfii\'AQOTaxm aqu e\'Ojjfi Polit. IV p.
■^28 E (locum supra attuli pag. 27) Frid.
^chleiermacher minus accurate dicta putabat.
versione ejus Germanica Civitatis p. m. 17
niter alia haec leguntur: Eben so die etwas zu
^®icht zugegebene Bemerkung deren Richtigkeit
f\'ii\' den Staat vielleicht erfolgreich zu bestreiten
^äre, dass diese Erkenntniss nur einem sehr
kleinen Theile der Bürger einwohnen könne,
Scheint mehr um der Seele willen hervorgehoben
^^ sein. Videtur illi sententiae praestantissimi
^^latonis interpretis assensus praeberi non posse,
^otum est ejus nobilissimum elFatum, nisi
philosophi civitatibus praesint vel hi qui nunc
^■^perant philosophentur, non fore civitatibus
\') Nonnulla exenapla quae succurrunt afferre liceat. Non
^°nstans est in usu vocabulorum siio? et iSix. Cf. Wyttenb.
Plaaedon. p. 374, cui adsentitur V. Doct. A J. Vitringa :
^ egregio quod in rebus corporeis constituit Plotinus pulcri
P^\'incipio, Daventriae I860. 4. p. 23; Car. Kühn, de dialectica
atonis, Berol. 1843, 8, pag. 7. (Interdum tamen distinguuntur
• quot;t magis objective dicatur) — Tror/ij^a, ■kouIv et Spav
P^\'oiaiscue occurrunt Sophist, p. 248. Cf. Eitter: Gesch. der
^^quot;los. torn. 11^ p. 187; ó\'v, mOTÓv, TO dhOi;. Vid. Wyttenb.
Moral. Plat. tom. VII, p. (pdiaofog et filopMBn;.
quibus vocabulis egit Wyttenb. ad Phaedon. p. 317.
ullam requiem malorum 1) : tàv /li]--ol
cpiXàaoifoi ^ccailti\'acoaip tv ruTg irôïtfsiv, ij\' oi ^aaiXîjg
T6 vvv Xeyô^uivoi nul èvvàcsvai (jPtÀoffoqp7;(îwfft /Vîjolcog
Tt quot;Aai iviavœg, xai tovtq ttg ravxov ^vfiTréaj], dt\'vaiA.lg
Tt noXiTi\'ATj y.ai cpiXoaocpia — —• — ovu taxi huk(OV
Tiavla---xaXg nèhaiv 2) (Polit. V p. 473
C. D. ubi vid. Stallb. coll. Heusd. Tnit. tom. III
p. 74 amp; Polit. VI p. 501 B). At philosoplium
esse e mente Platonis difficillimum est.
Polit, lib. VII enumerantur artes, quibus in-
stituendi sunt ii, qui aliquando ad idearum no-
1)nbsp;Parum interesse utrum unus an plures praesint civitati
dicit Plato sub finem lib. IV Politiae, at in Politic, p 302
facit cum Homero (Iliad. II, 204) ohv, àyaôiv noluy.oipo!.\'
VtïJ XZÊ.
2)nbsp;In Legibus IV, p. 716 D. legimus : èv ^ jaÈv yàp œv
àp-^ôy-si/oç fj zoti cîxvpoç vôfioç, fOôpav opSi n xoixûrn ETotprjv
oücav\' èv -ç tJè av (JeffiroT»?« Ttöv àpy^àvzav, oi Ss apy^ovxa; âovlot
■zov vifiov, ffcoTryptav xat TrâvÔ\' ouoc Oso\'l -Kilsatv sâatrav àya6à
ytyvôiisvx xcndopöi. In Politia summa auctoritas penes philosoplios
est, qui curare debent ut leges a civibus observentur, at in
ipsi Legibus adstricti sunt. Cfr. Legg. IX, p. 875,
Polit, m, p. 398, IV, p. 425 C, Legg. II, p. 653, Polit. X,
p. 619, VI, p. 489. 491, VII, p. 538, VIII, p 550 al.
Eam viam, in quam educatio hominem deduxit, sponte
tenet Ceterum recte Aristot. discrimen inter Polit, et Leges
Plat, constituit hoc: (Polit. II, cap. 3) Ka). yà.p h Tfi 1I:o).itj«
TTtp). oliycov Ttâ^j^TZ\'xv ^iMpry.sv o 2»u!{oâTv;ç..... Cons, etiam Ast:
L. u. S. p 384,
-ocr page 41-titiam, quae obscura in eorum animis insita est,
clariorem reddendam adducendi videantur. Sunt
illae arithmetica, geometria, stereometria, astro-
nomia, musica, et quae, tanquam primaria, ex-
tremo loco nominatur, dialectica 1). Deinde veri
pbilosophi nomiisi illi esse possunt, qui student
puro et ab omnibus libero cupiditatibus animo
eoelestem quandam in terra vitam agere, illi
quorum tota vita commentatio mortis dici potest,
quum deserant fluxam hancce et mortalem na-
turam et quae cum corpore conjuncta sunt.
Polit. VI p. 500 CD, 508 E, 509 A.
Polit. IV p. 442 C pars ea quae in nobis
imperat dicitur g^uhqov fiégog. Cur a^uxQà illa
pars a Platone dicta sit nescio. Portasse inde
quod Ta (S^mqà nqog xà fityaXa. (jfii\'AQa tGTi. Id
quod simplex est atque constans (rö Xoyia-
T^izóv) videtur parvum, si comparatur cum alia
re (tlt;p tniOvnijTi-Aü) a qua omnis abest constantia
omnisque actionis concentus (Polit. VIII p. 561
A^E, IX p. 586 AB. Coll. Gorg. 48ID, Esq.,
493 B), atque ideo videtur maxima dici Polit.
IV p. 442 B. al.
1) Vid. E. V. Voorthuysen H. Fil. gt;- de Platonis doctrina
\'le communione bonorum, Traj, ad Ehen. 1850, p. 36 sq.;
Tennemann, Gesch. der Philos. tom. II, p. 282, Kapp:
I\'laton\'s Erzieh. Lehre, Mindae 1883. 8. impr. p. 157—-192.
De Fortitudine.
Plures definitiones hujus virtutis rejectae erant
in Lachete, pro natura hujus dialogi, quam cum
aliis communem habet, (p. 191 A, 192 D, 195 A,
199 B) nec pro dignitate philosophi aperte ejus
indolem significaverat in illo dialogo scriptor 1).
Alia rei ratio est in Politia. Ibi fortitudo civi-
tatis dijudicanda esse dicitur e fortitudine eorum
civium, qui pro ea militant, ceterorum autem
civium timiditas vel fortitudo civitatem nec
timidam nec fortem reddere valere (cf Polit. IV
p. 429 B). quot;AvSqeia — TTÓXig iitQH rivi iavrfjg
èari, 8i(x rè tv tKilvw i%tiv dv\'vctfiiv roiai\'rijv, ^ 8id
nuvTÓg (jcóffft rijv neQi ramp;v 8eivS}v 8ó^aigt;, ravra re
uvra elpai xai roiavxa, ä rt zal ot\'« o vojAoBirijg
TcaQ^yytiXèv tv rfj Tcai8tiq. Brevius rmTïjQia rfjg
dó^yg Tfjg vnó vófxov 8ia rijg TT«i8tiag ytyovviag ntQi
1) Singulis in clialogis a primis initiis res pertractat adque
certum quendam finem perductas miss as facit, alio deinceps
libro eas instituturus. Subeunt haec scribent! verba Polit. IV, p.
430 C: ciuOtg (Jè mpi rvs xvSpd^xg y.xllio-v Jitf^sv, quae C. Dilthey
minus recte spectare censet ad opus de Legibus, quod jam
tune Platoni aliquomodo obversatum fuerit (Platon. librorum
de Legg. examen, Gottingae 1820. 4. p, 17).
rSii; 8iivS}V, a ré iart ncà oî\'« (p. 429 C). De
Fortitudine singulorum hominum, qua fit ut
casus externi eos non conturbent, agitur Polit.
IV p. 442 C Kai àpÔQHop dij — TOî\'rw tçô {xégei
\'\'taXovfA.ep eva e^aarop, ovup avrov to Ovfiotidèg dia-
8ià Ti Ivnàv itai tjôopwp 1) to imo tov Xôyov
naQuyyeXeèp detvôp n xctl firj.
Neutra definitio talis est ut explicatione in-
digeat, quare transibo ad alium locum cum hoc
argumento conjunctum.
Legimus Polit. IV p. 430 B Joneig yàq fiot
T^ilP oçeijp ôô^ap ttiqI tôôv avriap tov\'tcûp àvev naidticcg
\'/fyopvZap, Tijp Té BrjQtioàtj xai dpÔQaTcodcodi] ovxt nàvv
vofiinop rjyuGBai, àllo ré ri ij\' dpSQtiav KaXtip. Pro
^p oQOijp nonnulli codices 2) Vind. E, Ambros. C,
1) \'hiovn est iMsyidrov xaxov ^slexp et lïnvoit sunt
TJyoiL Cf. Tim. p. 69 cujus loci prior pars citatur a Plut.
in Vita Catonis, cap. 3,
3) Codices Mss. qui, praeeunte Schneidero, passim laudantur,
1» sunt: Paris. A saec. IX aut X — Vatic. B (Bekkeri @) —
Venet. B (Bekk. S) saec. XV. — Venet. C. (Bekkeri n)
saec. XII. ~ Paris. D saec. XII, XIII. — Paris, K saec. XV. —
Monacensis B (Bekkeri q) saec. XV. -- Ambros. C (Bekk. t)
I\'ecentioris actatis — Aug. B. (Bekk. v) saec. XVI. — Vatic. H
(Bekk, m) — Vatic, M. (Bekk. r) - Plor. A (Stallb. a)
saec. XIV. — Plor. B (Stallb. b) saec. XII. — Flor. C
(Stallb. c) saec. XV. — Elor. L (Stallb. n) saec. XV. —
ï\'lor. K (Stallb. x) saec. XV. — Flor. T (Stallb. a) saec. XV. —
I\'loi-. U (Stallb, P\') saec, XII. — Flor. V (Stallb. y\') saec. XIII. —
Ang. B, Vatic. H., Flor. A. C. F., Ficin. offe-
nint lectionem rrjv avTijv, quam teste Sclileier-
machero secutae sunt antiquiores interpretationes
Germanicae 1). Vulgatam retinuit Car. Ern. Chri-
stoph. Schneider, sicuti antea Ast. Bekk. Stallb.
At postulare mihi videtur loci sensus ut legamus
Ttjv avr-qv. \'H oQOij 3d§a, vera opinio quam Plato ita
vocat, comparatur bona educatione 2). Contra-
ria autem dfdQanodwSijg kuI dijçiwôyg fortitudo
Cfr. Schneideri praef. ad Civ. p. XXVIII-XXXVI. — Optimi
omnium habentur a Cobeto, V. Clar., ceteris criticis non
dissentientibus Bodieianus s, Clarkianus anni 896 et Paris. A
(Cf. Bibliotheca Pliilol. Batav. tom, IX, p. 338 sq). Monacensis B
praestantia laudatur a Stallb. et Sclileierm. (Vid. hujus versio
Germ, Civit. pag. meis 363, 368, 395, 400) — Vatic. B
secundum locum tribuit Bekkerus — Flor. U, secundum Stallb.,
bonitate non cedit Monac. B. — Ficini interpretatio Latina
exstat in Platonis Operum editione Bekkeriana a. 1816—18,
ex antiquissimis exemplis ducta, ita ut usum criticum habeat.
Cf. Stallb. Disp. de Platonis vita, ingenio, scriptis, p. L.
Secutus est enim partim Venetam a. 1491, in nonnullis
Venetam a. 1517, in quibusdam sua conjectura usus. Vid.
C. C. E. Schneider: Praefat. ad Civit, p. XXXVII.
1)nbsp;Die Eepublik. In zehn Büchern, übers, von C. F. Wolf,
2 tomis, Altonae 1799.
Die Kepublik, übers, und erläut, von G. Fächse, 2 tomis,
Lipsiae 1800.
2)nbsp;Locus classicus de ea legitur Menon, p. 97, B. C.
Vid, praeterea Tim, p. 37 B sq. D sq.
^fj Sid rijg -rraidiiai yiyovvl.tf, ilia avtv Tiuibfiocg
ujstinctu, naturali motu existit.
In verbis ovrt naw pö/iijj.oi\' ijyiiGBai observandus
litotes s. extenuatio {ov ndw vöfu^op). Non
enim illud ov ndpv est imminuentis seu dubitantis,
sed explicandum ex urbanitate Atticorum, qui
duriora verba evitare studebant. Usurpatur ab
lis saepe ov ndw, ubi nos Latine diceremus:
?gt;non sanevel simile quid. Eadem significatione
occurrit Phaedro p. 228 E: ov ndw SiSoytrai,
Cl- p. 229 C, Criton. p. 48 A: ov ndw ij^iXp rovro
, Polit. VI p. 501 ov Tidvv Qudiop,
Polit. IV p. 435 C oi\' ndvv ixoi doxovf^ep. Ejusdem
generis sunt locog (Cfr. G. H. Schaefer ad Longi
Pastoralia, Lips. 1803, p. 357, A. Gronovius
ad Aelian. Var. Hist. XI : 8 ed. Lugd. Batav.
1731), TTOv, TtoXXij dpdyKtj (pro naßa dpdyxij), wg
(quod pro cog dKijewg subinde in textum
ii\'repsit (Vid. J. D. v. Lennep, ad Phalarid.
cd. Groningae 1777, p. 316), (f^iööp (Soph.
Trachin. 43 o\'j^fdop ö^ tniaTa^ai Ti nfjii i^oprd vip),
quae omnia saepius in re certa dicuntur.
^ 5.
De Temperantia (acocpQomlpij) 1).
2:mpQom\'v7] civitatis brevissime sic defiiiitur
Polit. IV p. 433 C : ó^oso^ia twp (xqxópvcop n x«ï
dQloi.dv(av, et ibid. p. 442 D. eadem definitie
occurrit translata ad hominis animum: lt;ïÓjq)Qova
oi\' rfj (pûUci aai ^Vjxqjojpiq rij avrwp roihcop, orav tÓ
Tf àç^opnbsp;TO) aQionépü) ró loyiarixop éj-iodo^waï
ÔHP àçynp xai ,«17 (îraaiâtcoatp avrw ; liuxfiQoav\'p?^
yoi\'p, rj S\' 0Ç, ovk allo ri iarip ij tovto , nóXtoyg rt
xai idtwTov.
Dicitur tertia virtus primaria quae perfecta
temperantia est, (pdla, ófiópoia, ^u^qxopîa inter
iniperantes et subditos. Polit. IV p. 432 B vocatur
aarà (pi\'rnv ^vfiqmpla, quia ^vixcpojpla per se ita dicta
inde oriri posset quod praestantissima animi pars
serviret ignobilissimae, talis autem symphonia
1) De sMfpoGuvo Cfr. M. Anton. Muretus, Op. Omnia ed,
Ruhnk. tons. Ill, p. 284 sq. — Onom Tnll. q. c, Orell. amp;
Baiterns (1836). C. F. Hermann: Gesch. u, Syst, p. 328, 444.
C. HotFmeister: Ueber den Begriff der atafpo^r. bei Platon.
Essenae 1827. 4 pp. 33. Ritter: Gesch. d. Philos. tom. 11,
p. 428 sq; J. Ochmann, Charm. Plat, qui fertur dialogue,
Vratislav. 1827 ; Michelet: Jahrb. f. wiss Kritik, 1829, t, IF,
p. 507.
foret rraQà cpv\'oii;. Oiimis fere consensus et dissen-
sus apud Graecos vocabulis designari solet a re mu-
sica petitis: Legg. V p. 746 E, Pliaedon. p. 92 C,
Protag. 333 A, Gorg. 461 A al. Vid. C. A. den
Tex: Diss, de vi musices e sententia Platonis, Traj.
ad Rben. 1816, p. 153 sq. Tum in Symposio
tum alibi in suis scriptis Plato, homo Graecus,
commendavit amicitiae , concordiae vim atque
momentum. Cfr. e Politia V p. 462 B. : ï^oiitv
OVV TL fièi^ov itamv nóXd rj èmivo , o àv avT^v diaanä
■ytal tcoii] ttollàg âvTi niôcg ; ^ laX^ov â/aQov tov o àv
Tt nai TTOifj fAïav ; VII p. 536 E: xpv^fj ôè
ßiaiov ovöèv ififiovov {làS\'^/ja ; VIII p. 548 B. : xai
IûOqcc Tàg ijdovàg xaqnot\'ia.evoi, coatriq naiôeg nattqa
TOV vôjAOV dTcoSidçàaxovreg, ov^ {mo ntiQovg dXX\' vttô
ßiag nanaiStvi^ivot; Polit. V p. 470 E, 462 D,
III p. 403, 404 1). Plures id testantur loci e libris
de Legibus. Notabo tantum paginas 679 D. E.,
694 B, 695 D, 663 B, 762 A, 736 C, 890 C,
697 C, 698 C, 700 A, 701 D, 708 C, 729 C.D,
628 A. B. C, 689 D. Ratio legum ferendarum,
Platone judice, ita comparata esse debet, ut sua-
dere et monere magis quam jubere et vetare vide-
antur 2), ut cives non externa vi coacti, sed animi
1)nbsp;Protag p. 326 B 7rà? o ßiog toü kvS/jwtto\'j sùpuO[iMç rs
quot;\'\'ai sùap^offTi\'aç JsÏTa«.
2)nbsp;vouSErao-tç. Homines persuasions et, si opus est, jubendo
-ocr page 48-pcrsLiasiüiie ad honestatem colendam praeparati,
leges sua sponte servare et sequi possint;
philosophis praecipit multitudinem non vi et
contentionis studio, sed amicis admonitis et
persuadendo eonciliandam esse (Polit. VI p. 499 E,
520 E). Quae de acofçoav\'jji] civitatis dicta sunt,
valent quoque de eadem virtute animi huniani.
Tum civitas turn hominis animus debet esse
unum et totum. Quodammodo conferri possunt
cum sententia Platonis verba Pauli Apostoli,
quae leguntur in Ep. ad Rom. XII : 4 sq.
•AccôàTi^QyàQ h fVt (T£ü,w«r« ^tlt] noUà è\'xofiîp, rà
ôè nilri navra ov rijv avrrjv iyii nqa^iv ovroig oî
TcoXloi tv aw^tt isfiev Iv XQiarm, et alia similia
apud eundem Apostolum; Oratio Menenii
Agrippae, quae exstat apud Livium, Hist. II,
cap. 32, nec multum abludit Stoicorum virtutis
definitio : ôiàoeaig d^oÂo/ow^tfV?;, Cfr. Diog, Laert.
vn, § 89, Tusc. Disp. IV, cap. 15. Ab ilia
temperantia de qua hucusque egimus, quae
()(ocf:Qomgt;v\'tj a Platone dicitur, distinguenda
est communis temperantia s. tyxQurtia. Haec
autem èyxQavéîa dicitur quoque ßioqiQoßvvfj, ubi
scriptor vulgarem loquendi morem retinet. De
ad leges servandas compellendi sunt. Cf. C. Dilthoy: Platoiii-
comm librorum de Legibus examen, Gottingae 1820. 4. p. 50.
et e. g. Legg. IV p. 718 B s^q.
communi temperantia loquitur Plato Polit, III
p- 389 D. ^mpQOGi\'vtjg 8i mg nlijamp;ci ou rd xoiabt
^iyidzu, d^fóvTfav ^iv vntjiiöovg tivai, avrovg St
dq^ovrag twp thqi nórovg -Aai dcpqoSLaia Aai iHQi
iSojödg ySopmv et lib, IV p, 430 E AOGfiog nov\' Tig
V ucoqjqoffv\'pij taxi Aai ijöopcop tivwv \'Aai tni^v^iioip
t\'/AQaxiia, wg (paai. Cfr. Pliaedon. p, 68 C, Pliaedr.
p. 237 E denique Charm, p. 159 B (de quo loco
vid, Herrn. Gesch. u. Syst. p. 609). Melius hoc
temperantiae genus ty-Aqdrtia dicitur, nam èynQaxijg
est is qui est potens sui 1) : cernitur autem ilia
temperantia in eo, quod magistratus in subditos
per vim dominantur, hi vero inviti serviunt.
Testantur loci supra allati. — Distinguenda ab
ea est ilia a-Aiay^acpia virtutis, quae proponitur
Phaedon. p. 69 B. Verba wg nXijen significare
mihi videntur „respectu plebis.quot; Ejusdem gene-
ris, ni fallor, est Soph. Oedip. Colon. 20: f^ct-Aqdv
ydq ég ytQopxi (Belg, voor een grijsaard) nQovrixdlTjg
\'^Sóp Coll, V. 76 : tneiniQ ti yevvaiog, wg i86vxi.
Plura vide apud Aug. Matthiae, Ausf. Gr. Gram,
ed. Lips, 1827, § 388, Rost, Gr, Gram,, ed.
p. 966 E. Vid. Ast, Lexic. Platon t. I p. 590. De
1) Dominans, superior, qui potestatem alicujus rei habet:
^\'olit. VI, p. 599 D, IX, p. 589 B, Legg. X, p. 897 B,
XII
^Ujus libri pretio mouuit V. Cl. H. von Stein : Sieben Bücher
Gesch. des Platon, tom, I, p, 25.
§ 105 ; non agitur de ea in Doctrina partie,
linguae Gr., scr. H. Hoogeveen, Arastelod. 1769.
4., in Lamb. Bos, Ellips. Gr. neque in Edition.
Vigeri q. c. G. Herm., sed. cons. Ast. ad Polit,
p. m. 443; Stallb. Rep. t. I p. 183.
Non puto Astium recte ab ea explicatione
dissentire, monentem tune rw nlrif^u scribendum
fuisse. Cfr Phaedr. p, 256 E ubi legimus____
àviXtv^tQiav VJiQ nXrfjovq tnaivovuévtjv ; Polit. VI
p. 492 B: rj Tiva àXXov Koivov TtXijOovg ^v\'XXoyop ,
Add. Polit. IV p. 437 E, Symp. p. 216 E.
De Justitia, qiharta virtute primaria.
Quando civitas dicenda sit justa, declaratur
Polit. IV p. 434 C: XQynariGTinov, tninovQixov,
(fjvXaxixov yépovg oiKfionQuyia, éaàdTOv rox\'riov to
éavTOV TCQàvrovrog èp irôXfi — — — Sixaiomht]
àp eïi], xal xijv ttÔXip 8ixaiap naqéy^oi. Consentanea
est definitio justitiae perfecti hominis, Polit. IV
p. 441 E: Mv-rj^opevraop àqa ^[ûp, on zai
(naarog, orov àv rà avvov éaà(STov rtop tp avrtp Tcqàrtri
ovrog dinceiôg re ïorai xai rà avrov nQàrrmp. — Est
praescriptum, quod in Politia identidem recurrit,
ut homines „sua agantquot;, neque alienis rebus se
immisceant. Dicitur illud pie rumque tà avrov
^qàrreiv l) (to avrov nqàrniv : Polit. III p. 400 E,
434 C) Monet Plato ne coriarius simul ag-
grediatur agricolae vel textoris vel arcliitecti
wiunus, quoniam varia est hominum indoles,
Gt imbecillitas naturae humanae prohibet, quo-
lûinus idem homo plures artes bene exerceat,
cf. Polit. Ill p. 397 E, III p. 400 E, 406 C. E,
P- 414 B, 415 D. al. Ideo jubet nos, ut utar verbo
Aristotelis, (Polit. IV cap. 12) fA.ovoTCQa/^arc\'ïv.
Ubi singulae animi partes tà avrwv TCQàrrovsi,
homo foras se praebebit justum qualis intus est.
Pit autem illud, si rationalis animi pars ma-
gistratus munere fungitur, totius animi provi-
clentiam gerens, iracunda pars rationi obsequitur
I) De formulae significatioue vidd. imprimis Henrici Stephan.
Sched. Var. I, 11; Lobeck ad Phryn. (Lips. 1820) p. 441;
P. Hermann ad Lucian. de hist, eonscrib. p. 330 (Francof.
M. 1828); C. F- Hermann: Gesch. u. Syst. p. 445, 610
qui ibi laudantur; V. Doct. Ogienski: Welches ist der Sinn
\'^\'es Platonischen zà. avroü npd-izsiy? in: Sechster Jahres Bericht
quot;les Gymn zu Trzemeszno, edit. ibid. a. 1845. 4. Optime
Gruil. Orges (Comparatio Platonis et Aristotelis librorum de
^epublica, Berol. 1843. 8. p. 37) vertit formulam : das voll-
staudige Ineinander Wirken der Elemente des Staats und
Seelenkräfte im einzelnen Menschen. Hegelius, Vorless.
quot;ber die Gesch. d. Philos, ed. Michelet, tom. II p. 283
\'\'eddit: das Fürsichseyn jedes Theils. Maluerim : das Fur-
sichwirken cet.
»
et pro illa pugnat, prohibeiis ne tertia grandior
fiat et robustior, ita ut suo. dumtaxat officio
fungi nolit.
Apparet Platonem retirmisse justitiae definiti-
onem Simonidis : ro rà ocfulôjxtva é-Aaaroj dTto8i8óvui,
(Polit. I p. 331 E) quam transtulit ad tres animi
humani partes. Recte scribit Chr. Aug. Brandis
in opere c. t. Handbuch der Gr.-Röm. Philosophie,
tom. II p. I (Berol. 1844) pag. 503: Obgleich
jedoch die übliche Erklärung verworfen wird,
sie [die Gerechtigkeit] bestehe darin, das Seinige
zu thun und jeglichem das Seinige zu geben, so
veranlasst diese ihn jedoch die der darin aus-
gesprochenen äuszerlichen Handlungsweise ent-
sprechende innere Bestimmtheit zu suchen.
Saepe Platonem vocem dinaiog significatione
vulgari usurpasse, vix est quod dicam. Eo sensu
jungit diiiatu \'ACÙ o(Tt«, officia quae Diis et homi-
nibus debentur. Cf Polit. I p. 331 A, III
p. 392 B. C. al. Cum illa justitiae definitione
qua dicitur esse ol-AHOTCQayia singularum animi
partium, non facile apparet quomodo consentanea
sit multorum opinio : justitiam quartana virtutem
primariam complecti rijv óaióvijTa 1). Ne pro-
1) Agrioverunt illam difficultatem Teniiemann, Syst. d. Plat.
Philos. tom. IV, p. 138, F. A. L. A. Grotefend : Commentatio
de doctr. Platon, ethica, Gottingae 1820. 4. p, 50.
lixior fiam, afferam tantummodo verba Alex.
Kapp : Platon\'s Erzielmngslehre p. 225 : Uebri-
gens, inquit, geht aus der Art und Weise
wie Piaton die vier Cardinaltugenden in den
Büchern vom Staate entstehen lässt genugsam
hervor, dass er unter der Gerechtigkeit die
Frömmigkeit (óaióvfjg) mitbegreift. Causa cur
in Politia et in libris de Legibus virtutibus
primariis non annumeretur óaióvtjg, licet ea a
Platone semper magni aestimata sit, non satis
liquet. Alb. Hafner in Diss, antea laud, p. 9
Gam a Platone omissam esse statuit, quia, post-
quam singulis tribus animi partibus virtutem
quandam tribuit, cunctis autem s. toto animo
T^nv dixaiom\'pfjv, nullis locus sanctitati relictus
fuerit 1). Sed ita non explicatur, quod et ibi
ubi plus nimio verbosus est Plato in Politia, et
loquacior videatur in enumerandis virtutibus,
quatuor speciebus alias addens, saepissime ea
siletur (Cfr. Polit. HI p. 402 C, VI p. 506 D,
487 A, VH p. 536 A, VI p. 491 B, X p. 621 C,
III B. 395 C), neque ita explicatur causa
oniissionis in Nó^oig. Fortasse quum Politiam
scriberet Plato haec fere ejus sententia fuit.
I) Piaton will für jedes seiner drei Seelenvermögen eine
entsprechende Tugend, daher kann er nur vier Tugenden
zählen,
Conjunctum est scieiitiae et religionis Studium
quo et Deo assimulatur homo et veritatem ve-
natur. Vulgo hominum continetur religio riti-
bus et caeremoniis, eaque Apollini Delphico
constituenda relinquit. Cfr. Polit. IV p. 427 B.
Ita 6stoTi]g partim aflfinis est aocplag, partim crco-
qua fit ut subditi pareant monitis ma-
gistratuum. Verum quaestionem illam in prae-
sens missam facere liceat ut paucis agam
de\' loco, Polit. IV p. 433 B: Jozir /xoi,
ita Socrates, to vnoXoinov tv t^ tzoIh wv èlt;snéfifit6a,
(sa)q)qomh\'tig aai dpdçéîag kul cpqovrjatwg, tovto livai, o
naoiv ixéivoig Ti]p Sv\'pai^iv TtaQtaj^fv, oicrr« iyyepaaOai
xai iyytpofiivoig yi gcottjqiccp naqiittv. Postrema
verba sic jungenda sunt öifpamv naQtaxtp....
tyytpofiévoig naqiitip GooTtjQiav. Est liberior struc-
tura. Clarius dictum
esset iKilpoig naQÉG\'^c öv-
PCifiiv tov iyyeviaBcci kccI iyyepoi.iévoig cet. Pro iy
yipoiitvoig Vind. F. habet èyytpoiiévag, Venet. B.
èyyep6[4.£pa quod tuentur editiones ante Bekkerum.
Scilicet, quaeritur unde pendeat infinitivus nuQi-
%fiv. Stallb. ad h. 1. pendere censet a 8o\'AtX ^loi,
sed hoc videtur longius abesse, neque placet
naQtxei quod praebent Vind. B. F., nam indica-
tivus ille parum conveniret cum praecedenti
doHiT fioi. Astius emendandum censuit naqs^op,
sed ita neque ex2:gt;licari potest origo lectionis
vulgatae, neque iterata terminatio — op nihil
ofFensionis habet, videtur enim laedere wtfooviav.
Videtur ex illo loco profecisse auctor frag-
ment! quod tribuitur Polo Pythagoreo, et legi-
tur apud Stobaeum, Floril. Titul. IX § 54 :
fiQi Tlt;hv dvhqwv ràv diitaioav\'pccp fiartQu re stat
riOavdp Tap aXkap dqtxdp nQoatniép\' avfQ yÙQ railzag
ovTi aœcpQopa ovrt dv^Qt^ov, ovzi cpQÓpifiOV (hSp zt
VMP, quod elFatum componere licet cum sen-
tentia in Ciceronis Olficiis obvia, quem secu-
tus Ambrosius, de Parad. cap. III (ed. Mau-
rinae tom. I p. 152) scribit: Non enim est pars
justitia sed quasi mater omnium. Ad locum,
de quo agimus, Stallb. annotavit, quod Plato
Virtutem universam dixerit dixcdootfpTjp, mirum
id non esse, quia sine virtute primaria hujus
hominis ceterae tres, quibus haec vim praebeat,
adesse non possint 1). Putaverim potius Pla-
tonem, sicuti Aristotelem, (Eth. Nicom. V : 1,
Iii : 8) in ea re secutum esse loquendi usum 2).
\'lam apud Theognidem latiore sensu dmaioavpij
dicitur perfecta virtus. Vidd. ejus naquivéatap
M versus: 147, sq., 200, 255, 313, 385, 465,
1)nbsp;„Quocirca mirandum non est quod justitia passim
latiore sensu pro universa virtute dici videtur.quot; Stallb. Eepubl,
^oni. I p. 397.
2)nbsp;Vidd, e. g, Polit. I : 361. B. coli, Cicer. Off. I § 30,
It § 38.
737, 739, 746, 743, 751, 753, 794. Idem
usus vocabuli est in Aeschyli versu (Sept. c.
Theb. 577): otgt; /à(} Soxeip dixaiog dXX^ nvai QtXti.
Apponere juvat sententiam Heusdii (Init. Philos.
Platon. p. 500 ed. alter.), a quo nemo facile
hic dissentiet: Justitiae notio apud omnem an-
tiquitatem, nec minus apud Graecos quam apud
gentes orientales, cum moralis quam vocamus
yerfectionis notione eonjuncta fuit, ut dUaiog
diceretur vir bonus omnibus virtutibus ad bene
vivendum instructus.
De nexu doctrinae Platonis cum fragmentis Pytha-
goreorum apud Stobaeum (Floril.)
Quod in omnibus rebus humanis cerni potest,
quidquid quocunque in genere posterius est
pendere id a re quadam priore, quippe cui
tanquam fundament© innitatur, id imprimis
scientiae scientiarumque omnium matri philo-
sophiae accidit. Sic magna intercedit inter Pla-
tonis et antecessorum, Socratis, Pythagorae,
aliorum placita necessitudo 1). In fragment!
1) De quaestione quid Plato suo ingenio, quid aliis de-
-ocr page 57-Epistolae quae fertur Xeriophontis ad Aeschinem,
dicitur Plato philosopliiam Socratis corrupisse,
admixta doctrina Pythagorea (Cfr. Dacier, Pla-
ton. Aus dem Französ. übers. von J. K. Götz,
Augustae Vindelic. 1829. 8. p. 45). In Antho-
logia inter ddtaTvora legimus de Platone hunc ver-
SUm ; ^^WAQUTixw Zàiiiov KtQàaag fivitTtjQt (fqóv7]iA.a 1).
Themistius monet, Orat. XXVI p. 318 C, Pla-
tonem veterem philosophiam sparsim liabitan-
tem, quemadmodum Theseus Athenas, in unum
contraxisse ; Moderatus Gaditanus in fragmento
quod legitur in Porphyrii Vita Pythagorica § 48,
contendit Platonem omnia bona habuisse a Py-
thagoreis, nec illis reliquisse nisi nugas.
Pythagoreismi vestigia in philosophi nostri Ope-
ribus multa adsunt. Scribit Carolus Goettling,
Praef. ad Aristot. Politic., ed. Jenae 1824. 8. p. X,
i\'espiciens Politiam, eum tria potissimum ex illo-
rum placitis in suos usus convertisse : a philosophis
regendas esse civitates, civium omnia esse commu-
nia et foeminarum virorumque aequabilitatem.
Recte ille, modo addidisset institutionem puero-
rum per geometriam, musicam, cet. Explicatur il-
lud TcvOayoQÎtnv tum ex itineribus quae Plato sus-
buerit, bene mernisse dicitur D. Tiedemarm : Platonis dialo-
gorum argumeata ilkistrata et exposita, Biponti 1786. 8.
l) Cfr Cic. Kep. I cap. 10.
cepit in Italiam et Sicilian! 1), ubi multmn cum
Ms philosophis fuit, turn inde, quod Cebes et
Simmias, antequam Socratem adiemnt, audive-
runt Philolaum 2), cujus librum in tres partes
divisum philosophum in Italia emisse tradunt
Gellius (Noctes Att. Ill c. 17 § 1 sq.), Diog.
Laërtius (V § 84), Cicero (Rep. I cap. 10).
Virtutis divisionem quadripartitam Platonem
habuisse a Pythagoreis monuit Wyttenbachius,
V. CI., cujus in Philomathia (11 p. 240) verba
haec sunt: „Quod vulgo fertur Platonem philo-
sophiae partem moralem a Socrate sumsisse et
ipsum Socratem eam primum docuisse, habet
hoc nonnihil temeritatis; siquidem jam ante
Socratem Pythagorei illam partem ad quandam
rationem (systema) redegerant, eosque in hac,
ut in reliquis philosophiae partibus frequens se-
cutus est Plato; ut ex eorum reliquiis apud
Stobaeum servatis horumque cum Platone com
paratione intelligitur. Et Socrates solam ethicae
partem nccQaiyeTiaijv, quae est de officiis tra-
1)nbsp;De Platonis itineribus omnino cligna est quae consulatur
„Comm. Critic, de Platonis quae feruntur epistolis praec. ITT,
VII et VIII,quot; scr. V. Doct. H. T. ICarsten, Traj ad lihen.
1864. p. 128 — 150, 163—180. Laudatorem invenit V. Doct.
D. Burger Jan. in: Tijdschr. v. d. Nederl. Gymn. 1863/64gt;,
p. 137 — 140.
2)nbsp;Phaedon. p. 61 D.
-ocr page 59-ctavit, quum Plato alteram etiam partem, So-
ruariaijp, quae est de Principiis a Pytliagoreis
acceptam tradiderit. Solennem virtutis in quatuor
partes distributionem Plato subinde tradit, veluti
Rep. (p. 430 Steph.), Legg. (630 Steph.) et
alibi, et apud Diog. Laërt. III : 80 sumtam ex
Pythagoreorum doctrina, ut apparet in eorum
fragmentis apud Stobaeum, Flor, I v. c. Theagis
p. 8—12, Metopi p. 7, Cliniae p. 8.quot; 1). Frag-
menta librorum Theagis, Metopi, Cliniae post
alios 2) edidit Thomas Galeus in Opuscul. my-
1)nbsp;Baiidem sententiam tuetur Vir Clar. ad Pliaedon.
p. 172, ad Posid, Rhod. reliq. p. 282, Assensus est Viro
Summo, praeter alios, V. Consult. Groen van Prinsterer in
Prosopogr. Platon, pag. 44. — Galeus in Opusc. Mytholo-
gicis (1688) exhibuit ex Stobaeo tantum ea fragmenta quae
in Sermonum libris exstant, neglexit Eclogas Plenius collecta
sunt in opere quod inscribitur : Jamblichus\'life of Pythagoras,
accompanied by fragments of the ethical writings of certain
Pythagoreans — — — translated by Th. Taylor, Londini
apud Valpy 1818. 8. Cfr. etiam Opuscula Graec. veter, sen-
tentiosa et moralia, ed. J. Conr. Orelli. — In Galei opere
laud. p. 704 leguntur „Incerti cujusdam dissertationes mo-
I\'alesquot;, quare obiter moneo harum dissertationum Marsilio
Cagnato (lib. Ill Var. Obs. cap. VI) et Jo. Alb Fabricio
videri Sextum Chaeronensem Antonini Philosophi magistrnm
Vid. Fabricii Praef. ad Sext. Emp., Lips. 1718, Ibid, pro
\'quot;tuaç siuJ. (Galei p 722) legendum docet Fabr. UÙtT^XÇ SlUl
e, initiatus sum.
2)nbsp;Cf. Fabric B. Graec, tom. I p. 886 ed. Harl.
-ocr page 60-thol. phys. ethic. Ed. alt. Amstelod. 1688. 8. Gale-
um secutus liceat conspectum dare placitorum de
quatuor virtutibus primariis et animi humani
divisione, quae in^ Stobaei Floril. tit. I, III
XLI, IX, tribuuntur Theagi Pythagoreo, Me-
topo, Cliniae et Polo 1). Duae sunt animi
partes, melior et deterior, altera rationis com
pos est, altera expers. Illa dicitur Xoyi(i(.ióg
haec bifariam dividitur in iram et cupiditatem
[Qilfioosig, èmOvfiia). Illarum partium melior im
perat, paret deterior. Imperat ?^o\'/iauóg s. mens
Posita est ea in hominis capite tanquam in
pellucida undique specula, et praeest animo
sicut exercitui dux ; satelles ejus est ira {Bi\'ixtaaig)
Tria genera bonorum sunt, nam pertinent ea
aut ad hominis corpus, ut pulcritudo, sanitas,
bona corporis habitudo (fvfitTÎa), sensuum vigor
{cvaiaôuaio), aut ad animum. Animi bona sunt
(fQOvaatg, dvÖQeicc, dixaioGi\'va, aaxpQOGv\'va. Superest
tertium genus, quo ea continentur, quae refe-
runtur ad r« èxTÓg, e. g. nlovrog, öó^a, rifià,
dtyhtia. Animi bonorum s. virtutum prineipum
numerus cognoscitur ex animi partium numero.
Singularum enim trium partium singulae vir-
tutes sunt. Ratio cognitioni praeest, ira robori,
1) Cfr, Gale 1. ]. p. 659—703.
-ocr page 61-cupiditas appetitiii; aliis verbis: ratione praedi-
tae aninii partis virtus est prudentia, irae for-
titudo, cupiditatis temperantia — nam cum
rationis compos pars moderatur expertem tole-
rantia gignitur et continentia {xaqxtgia xal iy-
xQureia) —totius deniquc animi virtus est justitia.
Sicut animi partium alia imperat, alia paret,
ita illarum virtutes partim imperantes sunt
partim parentes, imperat prudentia, parent forti-
tudo et temperantia, mixta est justitia. Cum meli-
or animi pars imperat et praeest, deterior paret
et sequitur, et inter se ambae consentiunt, tum
virtus et omne bonum per totum animum existit.
Virtus non posita est in eo, ut quis ex animo
perturbationes evellat, verum ut apte connectât.
\' Virtus hominis posita est in illis animi partibus
componendis : sunt enim duae animi partes cum
ratione componendae. Similiter in urbe prin-
cipum consensus cum subjectis potentiam parit
et concordiam; cum autem per seditionem di-
velluntur illae , oritur vitiuni atque discordia.
Quidquid vitii, sceleris, peccati in hominum
vita cernitur ex animi perturbationibus ortum
ducit. At cum illae rationem sequuntur, oritur
justitia, quae alibi dicitur efficere harmoniam
animi, ita ut habenda sit reliquarum virtutum
inater atque nutrix, siquidem absque hac nec
temperans nec fortis nec prudens possit esse.
Est enim animi totius cum coiicinnitate pax
atque harmonia. — Apparet jam ex ilia brevi
expositione mira sententiarum similitudo inter
Platonis Politiam et Leges et Pythagoreorum
illorum placita, ita ut per allegoriam ad illos
torqueri possit Hieronymi dictum (de ill. scriptt.) :
„Aut Plato philonissat aut Philo platonissat.quot;
Nulla apparet in fragmentis illis opinionis
diversitas, quare non opus fuit singulis senten-
tiis auctorum nomina addere, quasi ceteri aliter
judicaverint. Si intégra opera aetatem tulissent
viderentur eadem manu esse conscripta. Si
germana sunt fragmenta illa, Platonis imprimis,
sed etiam Aristotelis auctoritas grave damnum
patitur, nam tum Aristoteles quoque dicendus
est saepius inde sua sumsisse. — Verum an aut
quatenus fragmenta Pythagoreorum antiquiorum,
excepto fortasse Philolao, germana sint quae-
ritur. Saeculo superiore ad finem vergente,
Christophorus Meiners j^rimus critice tractavit
hunc locum philosophiae veteris 1). Secuti
1) Anno 1781 edere coepit C. M. suam historiam doetri-
narum apud Graecos et Romanos, cujus operis censuram
dare instituit V. Clar. Wyttenb. in Biblioth. Critic. P. VIII
p. 95 —125. Idem Meinersius scriptor est commentationis q. i.
Abhandlung über die Aechtheit einiger Pythag. Schriften in
Philol. Bibliothek, tom. V parte 5.
ejuH vestigia iiuilti sunt. Teiniemanims e. g. in
Systemate Philos. Platon., tom. 1, authentiam
scriptorum „de anima mundiquot; Timaei Locri et
„de natura tov ncwräsquot; Ocelli Lucani tarn stre-
une impugnavit, ut nullus deinde criticus eam
defenderit. 1) Jam pauca afFeram, unde patebit
qualis hodie sit quaestionis status.
E fragmentis Pythagoreorum illa tantum quae
Philolai sunt, non in dubium vocanda esse scribit
Anton. Westermann, in : Pauly Real-Encycl.
s. V. „Pythagoras,quot; et Henricus Ritter, Gesch.
der Philos, tom. I p. 359 monet multa scripta
et fragmenta librorum quae antiquioribus Pytha-
goreis tribui solebant: Timaeo, Archytae, Ocello
Lucano, Brontino, Eu.ryphamo, certo certius
spuria esse. Caroli Goettling (Praef. ad Aristot.
Polit. pag. X) haec leguntur verba: „Politica
scripta non videntur edidisse Pythagorei, nam
quae apud Stobaeum inveniuntur fragmenta ut
Archytae, Hippodami, Diotogenis, aliorurn ea
omnia diu post Platonis et Aristotelis tempora
mandata literis sunt. In omnibus enim istis
fragmentis mentio regni injicitur ut optimae
reipublicae formae, quod tantum abest ut ex-
1) Horum librorum quiiuim ante Mein, antiquitatem op-
pugnaverint, vide apud Fabricium , B. Gr, tom. I pp. 855 ,
877. ed. Harl.
Pythagorae disciplina prodierit ut nihil ma-
gis abhorrere ab ejus doctrina videatur/\'
De Archytae fragmentorum authentia magis
quam de ceterorum ancipites haeserunt viri
docti. 1) Ritterus (Gesch. d. pyth. Philos, p. 69)
non negat fieri potuisse, ut Theon Smyrnaeus,
Nicomachus et Porphyrins genuina servaverint
fragmenta autem illius apud Stob. sine ullo
dubio spuria pronunciavit. Eadem est sententia
Frid. Adolphi Trendelenburg, de Aristotelis
categoriis, Berol. 1833. 8. pag. 22. Omnium
Archytae fragmentorum quae in Florilegio oc-
currunt, authentiam defendit Petersen: Histor.-
philol. Studien, Hamburg 1832 p. 24; negavit
O. F. Gruppe : Ueber die Fragmente des Archy-
tas u. d. altern. Pythag., Berol. 1840. 8; me-
diam quandam viani ingressus erat a. 1833.
Hartenstein in Diss, de Archytae Tarentini frag-
mentis philosophicis. — Tria potissimum ar-
gumenta sunt, quibus recentiorum sententia
authentiam fragmentorum nostrorum negantium
nititur.
I. E dialecto Dorica tantum abest ut authentia
probari possit, ut statuerit V. Clar. v. Limburg
Brouwer ex dialecto Dorica non satis demon-
1) Antiquiora legmitur in Fabric. B. Gr. tom. I p. 831.
ed. Harl,
strari liaec fragmenta ad Pythagorae tempora
pertinere 1) et ante aliquot annos V. Doet. O. F.
Gruppe in Disput, q. i. Ueber die Fragmente des
Archytas und der altern Pythagoreer pag. VII
haec verba scripserit : In der That entdeckte sich
auf den ersten Blick, dass hier die gewöhnlichste
Sprache nur in dorische Vokale und Endungen
verkleidet sei.
II.nbsp;Magni ponderis argumentum contra authen-
tiam illorum fragmentorum, in quibus de animi
humani partibus et divisione virtutis quadriparti-
ta agitur, hinc peti posse videtur, quod apud
Platonem eadem illa quae ibi tanquam excerp-
ta occurrunt, a colloquentibus ipsis inveniun-
tur.
III.nbsp;Testimonia Aristotelis et Philolai qui
cum Aristotele consentit 2), de doctrina Pytlm-
1)nbsp;Vid. ejus: Disputatio, qua respondetur ad quaestionem :
An et quatenus Philosopiii, qui ante Socratem et Platonem
fuerunt, atque illi ipsi et qui ex eorum scholis postea prod-
ierunt, in commemorandis vel et expouendis principiis mo-
raiibus Divinae existentis îgt;faturae et Providentiae Deorum
Kotionem subinde adhibuerint et virtutis constanter ac sincere
Pectore colendae incitamenta, praesidia atque alimenta inde
fleduxerint? Lugd. Bat. 1824. 4, pag. 35.
2)nbsp;Post Aug. Boeckhii Disput, c. t. Philolaos des Pytha-
goreers Lehren, nebst den Bruchstücken seines Werkes,
Berol. 1820. 8, hujus fragmenta a plerisque genuina habentur,
goreoruiïi morali toto coelo difterunt ab iis, quae
in fragmentis nostris leguntur. Dolemus tem-
poris injuria intercidisse Aristotelis scripta de
Archyta et Pythagoreis 1), eademque a posteri-
oribus scriptoribus neglecta esse, attamen jam
in iis quae supersunt pluribus locis idoneus
auctor 2) longe alia nos docet, ita ut,
judice Rittero, jam inde constet genuina non
esse scripta, quae Theagi, Metopo, Cliniae
a Stobaeo tribuuntur. Metaph. XII cap. 4
(ed. Stereot.) ramp;v i-ièv yào (pvaiaamp;p irti ,1«-
itQÓv Jrjj.iôvtQir()g ritjjavo fióvov, aai wQiaaro ntog to
OfQfiÓP y.ai ró Ipv/Qov, 01 dè HvÜayóotioi rciyórtQOP
E. g. a V. Doct. 0. E. Gruppe : Ueber die Fragmente des
Archytas u. der altern Pythagoreer, BeroL 18i0. 8. cap. III,
quod inscribitur-, Philolaos als Kriterium. Negavit autheu-
tiam V. Doct. Schaarschmidt , (die angebliche Sehriftstellerei
des Philolaos). Philolai doctrinam qui xiizo-^ia cognoscere
velit, evolvat: Histor. Philos. Graec. et Kom. ex fontium
locis context., Gothae 1837, pag. 71 sqq.
1) Diog. Laërt., V § 35, inter scripta Aristotelis occurrunt
nspï fra \'kp-yùxw fùotTOfiaç, jS\', y\'. — xà. èv. xoû TtjAatou
xat Twvnbsp;«\' — Trpôç xovç U\\tÙa.yopsîoiiç c. — nîpi
Tamp;jv n\'jOcx.y opsitüv a . — Obiter raoneo Archytae plurima frag-
menta habere Simplicium, indicata in Indicibus Fabricianis :
Eibl, Gr. tom. IX p, 535 sqq.
3) Aristoteles ist uns der sicherste Führer in der Erfor-
schung der Pythagor. Philosophie. Of, Ii. Ritter: Gesch. d.
Philos. tom. I p. 369.
^fçt Tii.i(ûD oïiyiap mp Tovg Xôyovg iig tovg aQiB/iUi\'g
àvîljtTop, oiop, VL tan -Aai^og ij ro ôinaiop yâ/xog,
ibicl. lib. I cap. 5 de roi;,« llvOayoQHoig legimus
ro f.iip Toiopdc ramp;p àqiQiÀ-wp /càQog ôinatooiJptj, to
roiopdt xpvy^ij Aul povg, srtQOp ôè ituiQOg. Cfr.
porro Magna Moralia, lib. I c. 1. 1), Metaph.
le VII c. 4. — De Justitiae indole
secundum Pytbagoreos agitur Moral. Eudem.
IV cap. 3 : Jq-ah dé cuji xui TO dprintnovBèg
\'^îrAcog tlvui èiy.citov, îoaTttQ oi IIvBCKyOQtioL iq)a(Jc(P,
^fr Metaph. I cap. 5, Magna Moralia I c. 33. 2)
1) -Die sogenannte gröszere Ethik des Aristoteles möge
nicht von Aristoteles selbst sein, so ist sie doch aus seiner
Schule und jedenfalls aus alter guter Zeit. Cf. Gruppe: 1. 1.
ä) Si spuria sunt fragmenta de quibus agimus, id ipsum
■uptime convenit cum Laërtii loco, unde discimus antiquiorurn
^ythagoreorum plures non reliquisse scripta, quod de ipso
%thagora addubitabatur. Cf. Brandis, Handb. d. Gesch. d.
^i\'.-Höm, Phiios. t. I p. 4S5 ubi laudantur e g. Plut. de
^lex. Port. p. 328, Galen, de Hippoer. et Plat. Plac. I p.
Legimus apud Diog. L. VIII § 15 Mixßt lt;Sgt;ào\\âou
xt yjù\'ja.1 TlxtOayipsLov Soyn»\' ouroc lt;?£ wôvoç IÇvjvsyite
^tußöriza. rpioL ßißlLO. à Tlldxcü\'j àTTé(TTsùsv iyMzhv p.VMv
\'quot;\'\'\'■lôfrjcii (Cfr. VIIL § 8é, Cic. Rep. I cap. 10). Aequalis
Philolai erat Archytas (Cic. de Orat. III, 34), sicuti
Cliiiias, Thcages, Metopus.
Annotationes ad locos selectos Polltiae, Ti-
maei, Theaeteti, Phaedri, Phaedonis.
Polit. I p. 327 A. Kateßtjp xoèç fig IIuQuià, Avi.
Omnes Platonis dialogi ordiuntur a fortuito
quodam casu. Singularem curam posuit in
exordiis librorum. Solebant veteres multum
operae consumere in primis scriptorum suorum
verbis. Cicero scribit ad Atticum suum (XVI
: 6): „Habeo volumen prooemiorum. Ex eo eli-
gere soleo quum aliquod wV/^«^^« institui.quot; A
Diog. Laërtio, V § 48, memoratur Tlieophrasti
libernbsp;et ibid. § 81 Demetrii Phalerei
JlQOoifilOV IGTOQIKOV.
Polit. I p. 328 E jdo\'AtX yàq fioi \'/^QÎjvcti TtocQ
avramp;v TtvpOccpfSQai, âaniQ ripà óbóp TiqoiXtjlvQÔTWP, vit^-
Componatur cum his dictum Jamblichi, de Py*
-ocr page 69-thagorica vita, cap. If). § 53: lov Snr vnola-
§óvTuq, vrjg }iti\' yiirécftojg avrwv noovoiav TvejToifjsQai
AnóXlu), rijg öi tjXixlag ànavrag roiig Qfotfg,
d^tovg tivai rrjg txtiixav (fiiXiag , xal iifXtràp dxov\'eiv,
U\'a Sv\'püjptai Xéyc-ip, é\'ri öè ïjv lUXXovaip eïg tó yrj-
^aÖï^fip, Tai\'vTjp fVQvg è^oof-mpTog roig iXi^Xv^óaip
f^ftxo^OfQftr y.at TOÏg noeg^vTtQOig utjSèp dpiiXéycip. 1)
Polit. I p. 329 A. HoXXdxig ydQ avveQiófitQd
T^iptg fig tuvto naquTtXTjdiap ijXixlap èyopxeg, 8itt-
^gt;Kgt;topTtg T)]p TtccXaidp iraQOiniap.
Astius plura, inquit, habebant Graeci pro-
quot;^\'erbia hujus generis. Laudat Aristot. Ethic.
Nicom. VIII 1, Rhetor I : 11. Adde Ma-
crobii Saturnaliorum lib. VII cap. 5 § 18 , ubi
legitur fragmentum Empedoclis : wg yXvxv tiiv
vXv\'Av ^là^Tczé, TïiüQov è\'tni nixQÓv OQOvaiv , o^v d^tn\'
, QtQfAÓp d^t7to%iv\'(To 9eQf4.œ ; Xenoph. Athen.
I^esp. cap. 1 § 10 01 ydq ofioioi roTg óuoiocg evpoi
^\'ȕt ; Plutarch, Symposiacon lib. IV, q. I : Multi-
plexne cibus an vero simplex concoctu sit fa-
cilior? (ed, stereot. Moral tom, IV,)
Polit. I p. 329 A. Ol OVP TtXeldTOl tjlXWV
^^0(f,v\'QO}/Tai ^vpiovzeg — — xccl dyocpamovaiv, log
^^yàXwp TiPOiP dTTélt;jrtQ1jfA.é\'POl.
1) Editus est Jamblichi liber una cum Diog. L Yitis apud
^idotium.
Imitatus videtur Lucianus, Infer. Dial. II
(ed. stereot. t. I p, 163): Ivitovprai yào ov ^ux^inv
(}TtQOV\'fa,tVOl.
Polit. I p. 336 B. \'ßtj èitTTKVGàni-m -auI iyto
ravT dnov, ovxiri \')jGvyiau rjytv, «ÀZcè avGrçéipag
tavTÔv äßntQ Qi]QÎoi\' -fjy.ev éqi^ rjfiàg agt;g dia^nasó^tvog.
Viro Cl. Cobet (Hyperidis Orat. fun. pag.
30) in vocabulo SiaqnaGó^tvng latere videbatur
öiaananófievog, putanti verbum diripiendi hic non
satis commode positum esse de bellua irruente,
sed requiri aliud, quod denotet dilacerare , discer-
pere. Equidem pace intelligentissimi viri non ten-
taverim vulgatam lectionem. Jiaanàv quod po-
tissimum adhibetur de civibus qui discordia
distrahuntur, universe de congregatione quae
separatur 1), frigidius videtur quam ut orationi
contextae conveniat. Ideo nisi codicum scriptu-
ram nostro loco retinere praestat, 2) requiram
(hacjiraQocTTfiP.
1)nbsp;Vid. Polit. V p. 462 A, VI p. 503 B, Legg. IX p.
875 A, XII p. 945 D, Herod. I c. 59.
2)nbsp;Sensu dilacerandi âixpK. sine varietate lectionis oc-
currit Politic, p. 274. B. tâs yàp toù gt;i£XTnp.é-igt;ou xai ve-
«OVTOS -hp-ii; rj\'cct^ovoç àmpYip.MOsvzoç èmi/.slsioiç, Tàv TroÀ^wv
av 6-npi(ov, otjct y^alsnà ràç \'fùastç »iv, aTrayptwQivTwv , aÙTO\'
Sï àaOtMSiç (ivQpMnoi xotl «puXazToi ysyovÔTSç , iJty/pÇovro ûiv
«ÙTûv. Plures loci dubii sunt.
Polit. I p. 344 A. Akyf^ yàq Ô;Tfç VVV di] (\'ktyov,
T^ov fityuXa ôvvâfievov nXiovt^Axnv , xrt,
Ita recte dederimt Ast. et Stallb. pro vul-
gata ovTttQ quam retimdt Schneiderus. Respicit
oniQ sententiam praecedentem, qua significa-
tione occurrit etiam üantq aut wg, ovnto vero
requirit antegressam definitionem.
Polit. II p. 358 B. 0Qa(iv\'/A,a)rog yàq fA.oi (pai-
PiTCCl TTQCO\'lCClTtQOV TOV StOVTOg VTTO (JOV (SffTTfO OCpi;
\'AtfitjQfjvai.
Componantur verba Socratis de Protagora,
Phaedro p. 267 D: OQyiaai Tt av -nolhyvg Stivog
yéyopf, ital nàXiv woyio^tvoig Inàëojv yiyXnv.
Polit. II p. 364 D.
^fig Ttjv fièv \'Aa\'AÔTtjTu y.ai îXaSôv tdTtv éXinQai Fifidlcog\'
Xtîij iièv ódóg, fiàXa B^tyyv\'gi vaitf Tijg (V dot-
Ti]g tÔQû)Ta (jtol nQonaQOLQiv i^ijuav.
Codices Hesiodi cujus versus a Platone laudan-
tur (Op. et Dier. 288) pro Aa\'?; habent ôXLytj. Con-
tra late sparsa fuit antiquitus lectio Xehj. CfF.
Plat. Legg. IV p. 718 E, Protag. 340 C.
D., Critia p. 118 A, Legg. VIII p. 833 B,
Phaedr. p. 272 E, Polit. X p. 619 E., Xenoph.
Mem. II : 1 § 20 (quem locum laudavit Sto-
baeus in Floril. tit. I § 101.), Seneca: Here.
Fur. 437, de Provid. cap. 5, quorum pleros-
que attulit Lennepius ad Hesiodi 1.1. Platonem
liberius laudare poëta.s et alii permulti loci
nos docent, et vero illi ubi diversas diale-
ctes miscuit. Vid. e. g. Polit. II p. 365 E :
(vxlt;a%arg dyavijGi. Ceterum sequi liceat illos
editores qui favent lectioni hii], quoniam ex
altera, olt/^ , mira oritur tautologia. 1) Hanc de-
fendere conatus est V. Doct. B. A. Nauta : An-
not. in L. Ann. Senecae librum de Provid. L.
B. 1828. 8. p. 85 , conferri jubens Odyss. ß , 227
coll. cum Cicer. de Senect. cap. 15. Certe ne-
mo ob locum Ciceronis tentabit verba Homeri,
sed non attendit V. D. lectionem multis locis
obviam certo certius non ortam esse e acpälfian
Polit. H p. 365 E. El ôè ciai T( xal èmi-iékov-
rai, ovy. àlloBÎv toi avrovg ï(Sj.ifP rj dxTjzàafiep, rj èV.
Tf- TMP Xóyiap xcci Twp yivtuXoyTjadvTcop noirjTamp;p.
Pro Xóycov suspicor reponendum esse i.iveoXóycap.
Cf. Polit. III p. 392. D. ô(T« vno uvQoXóycop iq noitjTwtr\'
Xéytrai ;
ibid. p. 392 A jungit eodem sensu
noirjTàg xai Xoyonomfg. De universo istorum vo-
cabulorum genere exposuerunt Wyttenb. ad
Phaed. p. 127; Creuzer, die liist. Kunst der Grie-
chen Ed. prior, p. 177 ; Baehr, Ctesiae Cnidii
Operum Reliq. Francof. ad M. 1824, 8. p. 84.;
G. Bernhardy, Grundr. d. Griech. Liter, ed
a. 1852, tom. I pagg. 59, 67.
1) Ash o^ôç est via plana i. e. vehicularis, v? âf/.oc?iTÔç\'
-ocr page 73-Polit. Il p. 366 A. Ai\'AKioi liiv yàq ovxtg
à\'Q^jf.iioi jjióvov vno Qtwp töójxtOu.
Vocabulum uópop ex multis codd, recepit
Stallb., veruin illud omittendum esse apparet
ex iis quae statim adduntur : adixoi öè XcQ-
Supovfiép Tf /.al lidiJÓuepoi vntQ^aLpopng xai âfiaç-
xâpopTég , TTiiOopvig avvovg d^tj/j.ioi dTua?yXâ^ofiâp.
Schneiderus statuit ftópop additum esse ab ano-
nj/mo, ut Platonem exornaret atque ampliticaret.
Muretus conjectura legi voluerat f^ép, quod
cum IJ.ÓPOP facile permutari potuit. Nam etiam
vetustissimi codices quasdas voces in compendio
scribunt, ita ut primam tantum atque ultimam ,
interdum et mediam literam, pro intégra voce
ponant linea superducta, hoc modo : ITFC, QC ,
^ÎÎP , Yc , nPA , MP\'A , KSf, UTE, ANamp;N.
De his aliisque abbreviationibus tritis et vulga-
ribus vide Bern, de Montfaucon, Palaeogr. Gr.
Paris., 1708, p. 341 sq.
Polit. II p. 372 A. AXXq tl 7] (TÏrÖp vt noiovv-
xal olpop xal ifidria xai vnodti^iava xai 01x080-
t^V(5aiA,évoi oixiag dtQovg f.ièp rd -trollà /vfipoi re xcci
\'^vvTióbrjroL iQydaopvai, xrt.
In hac suavi vitae agrestis descriptione con-
feratur Lucretius, de natura rerum V : 1391
®eqq. „Saepe itaque inter se prostrati in gramine
ii^olli j propter aquae rivum, sub ramis arboris
altae. I Non magnis opibus jucunde corpora
5
-ocr page 74-habebant : j praesertim cum tempestas ridebat, |
et anni tempora pingebant viridaneis floribus
herbas, | tum joca, tum sermo, tum dulces esse
cachinni j consuerant: agrestis enim tum musa
vigebatquot;, et quae deinceps leguntur in ï. Lucre-
tii Cari editione q. c. S. Havercamp, L. B.
1725. 4. tom. II p. 411. 1)
Polit. II p. 372 E. Ov TTÓlip, oog è\'ooce, axo-
TTOVUIV OTcojg yiymrai , â%Xà y.ai rnvcpS^aai\' nàXiv.
ï(7cog oXn\' ov8t y,axwg ^yff vixonovPTtg yàf) aai zoiar\'-
vi]v rày àv naridomc-i\' rriv Ti Sixaiam\'pijr xai dSiyJav,
ÖTTi] Tcorè Tftig uóXtaiv è[A.q)x\'()PTUi.
Explicatur iis quae in vicinia leguntur, ubi
dicit Socrates inde oriri bella ex quibus ma-
gnae calamitates civitatem invadant: non suffi-
ciet exercitus qui civitati hucusqne fuit, sed
plures erunt comparandi inilites, inde fiet ut
agricola vel coriarius vel alius artifex simul
sit miles. (C£ p. 374.) Ita informat vitiosam
civitatem juxta sanam, ut appareat qua via
foTTfjJ in civitatibus oriantur justitia et injustitia,
SC. ex Tio%VTrQayjA.om\'pi].
1) Annotationiim in Lucretiura siiecimen comraunioatura
cum Jo. Clerico a Jo. Barbeyracio , qui edere volebat aucto-
rem hunc , reperias in Opere c t. Bibliothèque Choisie tom.
XVIII p. 242 sqq., quarum tarnen annotationum nulla apnd
Havercaropium facta mentio.
Polit. II p. 375 A. Oiti ovi\' ti, ri\'v d^i/â), âta-
lt;pé()éif (pt/aiv ytvuaiov ayii\'Xcc\'Aog tig (fvXayirjP vtccinß-
\'Aov tvytvovg.
Monuit Ogienski (Welches ist der Sinn des
platonischen rà avrov Tr^arrf«^ / Trzeineszno 1845,
4. p. 7) vocabulum oxi\'la^ a Platone electum
esse propter soni similitudinem cum , quod
in oratione contexta praecedit. Vereor num recte
nostro loco paronomasiam adesse statuerit,
quae saepe existit ut rideantur sophistae e con-
junctione nominis proprii cum nomine communi:
Symp. p. 185 C. Havaainov dt navGui-ihov (addi-
tur 3i8à()\'ÂOV(ii yÛQ fit Xtytiû oyrcofft oi docpoij. Po-
lit. IX p. 580 C. d \'AQi6to3i)og viàg wogt;\' aqidTOv
ti^Qipe , Polit. X p. 614 B. \'AXxivov — ak%iiiov
di\'ÔQÔg.
Pölit. II p. 377. Ad Platonis sententiam de
fabulis ibi propositum conferatur omnino Pro-
«lus, Theol. Plat. 1 : 4 p. 10. 1) In iis quae
I^iato in mythologiam dixit ]3raeiyit Euripides,
Ion. p. 443 sq. Kal yàç 0lt;JTig àv (3qotamp;i\' | y.anàg
\'^tqjtJ\'^jj^ \'Çtj^ioijQip 01 ßtol. ( llcog ovv dixcciov, Toùg
1) In Dan. Wyttenbachii Lectionibus Quinque. Ed. G. L. Maline,
Gandav, 1834, 8. p. 44 legi, in librum X de Eepublica
Plat, exstitisse Prodi Gommentarium , qui superiori saeculo
^dhuc Florentiae in bibliotheca Salviati apparuit, sed postea
evanuit.
vóia.OVS i\\uäs ßQOTOig j yiiàxpainui avrovg dpoulav
o(fli(ixavtiv ; I ti ö\' foii /àç tarai , rm lóyo3 8è %QijGo-
fiaij j dixag ßiauop dœaer\' dpe^wiroig yàfiœp , zre.
Alii loci Euripid. qui huc pertinent, leguntur
Iphig. in Aul. 795, in Taurid. 385, Troad.
981, Androrn. 107. Hippol. 120. Antea Deum
omnis mali et pravitatis expertem proposuerat
Xenophanes, cujus notissimum dictum legitur
apud Sext. Empir. adv. Mathem. IX, 193
navra QtoXg dvêo\'tjxav quot;Oi.ii]Qog rt \'Haîodog rt, oaaa
nagquot; dv^QatnoiGiv ovtlSta xal ipóyog tori. Ipsius
doctrina erat, ètg Bfog tv n QtoTfft zai dvQQ(OT€OiGi
iiéyiarog [ ovn dsuag Qvtjtoigiv ói.ioüog ovrt vóïjua
Cf. Clem. Alex. Stromat. V p. 601, Euseb.
Praep. Ev. lib. XIII p. 678. Ex eadem opi-
nione orta interpretatio allegorica poëtarum
(cui jam fa verat Democritus 1) apud Phurnu-
tum (de natura deor. §§ 2, 3, 4, 9, 11, 16
al.) in Vita Homeri p, 325 ed. Gale, He-
racliti Alleg. Homer, edit. a V. Doct. E. Me-
hler L. B. 1851. 8.
Polit. H p. 378 A.... . ü)g Ovçavôg rt tlqyäaaro
1) Cf. Schol. Venet. ad Iliad. VIII : 39 , in Homeri Iliad,
c. n Villoisoni, Venet. 1788. f. m. pag. 192. Negligenter
versatum esse Villois. in Homeri codd. describendis post
alios queritiir V. Doct. E. Mehler, Heraol. Allegor. Ham-
pag, VI Praef.
cptjai ^Qaciui avTÓp quot;HaioSog, o re «d Kqopog ég
fTêuftjoïjffcfro auTÓp,
Attigeruntnbsp;eam fabulam Porphyrins, de antro
nymphar. p.nbsp;65. ó -/.al nmin ó Kqópog xal 8i-Biig
^xTt^ivtxat égnbsp;6 OvQuvàg ; Phurnutus, dénatura
deorum VIInbsp;p. 118 d Kqópog laxoQeïxai mpt\'img
tTTi. ré jA.iypv(s9ai rj] yfj xariópxa xop Ovqupop èxxt-
l^iHp- xovxop §è xóp /lia èxxef.iHV xal navaai xïjg v^Qicog,
Timaeus apud Schol. Apollonii Rhodii IV p.
983 p. 309 Tijxaiog qgt;i]ai xal ri]p ÔQtTtàviyp txtX
(f^ KtQxifga) xfXQVifQai ij ó Kqópog rd rov Ovqapov
«iSola dnérei-itp ó Ztvg xd xov Kqópov. Accura-
tissime hac de re egit Robertus Unger, Zeitschr.
f- d. Alterth.\'w. 1842 p. 1171 sq.
Polit. II p. 378 B. Ov8i yt , ^p d\'iyè, ró na-
Qànap, cój Qiol Qeoig TroXefiovai rt xal iuipovXttlovGi
^«t Hàyovxai.
Conjunctio vocabulorum Tcolmtïp et /.myrnai
quae etiam occurrit Polit. V p. 470 C, in
wientem revocat Homericum nolmiUiv ijSè fià-
tmat (Iliad. II, 452; III, 67, 435; VII, 3).
Scriptor Vitae Homeri vere aureae quae legitur
apud Galeum, monet TroïXdg Sé yviajxag xal Tcaqai-
\'quot;^Giig dyasdg \'OfiTjQOV t^eveyxópxog , ■iraQécpQadap ovx
\'^^\'ïyoi xwp /.ifxquot; avxóp- sententiam suam défendit
afferendo locos Pythag. Eurip. Aesch. Soph. Arati.
Vix ignoscas ei quod ceteris non addidit Platonem,
inniimeris locis Homerum nobis in mentem
revocat. Liceat autem exemplorum moli uiuim
eripere. Polit. Vil p. 535 B legitur vocabulum
rarissimum àQçarog, cujus sensus declaratur al-
tero loco ubi occurrit, Cratyl. p. 507. Homeri-
cum illud esse nou recte monuit Ruhnken. in
Opusc. p. 15 ed. Kidd (cf. Index ad Timaei
Gloss, ed. Koch), nam apud Homerum non
exstat. 1)
Polit. II p. 379 C. 2\'G)v \'Auxmv aW arvu 5h
^ijvnp rà mricc , «AA\' ov tóp Btóv.
Stallb. conferri jubet Polit. V p. 617 E. Addi
possunt Tim. p. 56 C, Politic, p. 273 B. C.
Polit. II p. 382 D, UoiijTijg flip àçcc ipivdrjg iv
Of (O ova fvi.
Conjectura locum sanare voluerunt Markland,
ad Lysiara p. 408 ed. Reiske et Ruhnken. in
Opusc. tom. I p. 234 ed. Bergman., qui lau-
dantur a Stallb., sed videtur conjectura non
opus esse. Similiter Latine dicitur „erant in
Catone multae literae.quot; Phaed. p. 77 E legimus
ïaiog i\'pi Tig zat èp Tj^ïp rcaig. Schneider, ad h. 1-
aflfert verba Diphili, quae leguntur apud Harpo-
crationem in 8fV(ronoióg : dyaoóg {Saqtfvg i\'ptaTiP ïi\'
l) In praefatione ad Timaei Gloss, scribit Ruhnkenius
Platonem araare verba antiqua et a vulgari usu remotiora
At nura Plato, sicuti Thucydides , Sallustius, alii, amavit
antiquae orationis colorem ?
iw rruiöw). Optiiuc seiiteiitia Platonica vernacule
sic reckleretur: er steekt in den god geen leu-
genaar (geen leugenachtig dichter).
Polit. Ill p. 391 C. . . . cog \'\'A^^iXXivg — rosavrijç
Tji! raqu-^fig rrXîojg, fficrr\' ty/iv èv avtoj vod^^iurt St\'o
ipupTuo dlX^iXoip , àvtXivOiQioiV j-icvà cpiXoyqijiictTiag
\'itui av vntQ7j(fapluD Oiwv Tt acà dv^qünmv.
Cum Platonis verbis comparetur Cicero,
Tusc. Disp. Ill cap. 4 § 7 : „Num reliquae quo-
que perturbationes animi, formidines, libidines,
ii\'acundiae? Haec enim fere sunt ejusmodi quae
Graeci róe?/ appellant : ego porteram morbos ;
et id verbum esset e verbo; sed in consuetudi-
nem nostram non caderet. Nam misereri, in-
videre, ges tire, laetari, haec onuiia morbos
Graeci appellant, motu s animi rationi non ob-
tempérantes : nos autem hos eosdeni motus con-
citati animi recte, ut opinor, perturbationes
dixerimus, morbos autem non satis usitate.quot;
Similia apud Ciceronem leguntur Offic. III cap.
5 § 18, Finib. m § 35.
Polit. HI p. 399 E. mj TÓP m\'vu.
Ad intelligendam originem hujus affirmandi
formulae, quae Socrati imprimis familiaris
erat, (vid. Wyttenb. ad Phaedon. p. 260
et qui ibi laudatur Aeg. Menagius ad Diog.
I^aërt. II § 40.) fortasse facit monitum Baeh-
ad Ctesiam : Canis multum abest ut de-
spicatui sit habita apud Persas ut inter bo-
na aniraalia Ormuzdi fuerit relata. Vid. Plu-
tarch. de Isid. et Osir p. 369 F, p. 514
Wj^ttenb. Fuit quoque imago tidei et impri-
mis immortalitatis spe plenae et idcirco con-
spicua in monumentis sepulcralibus. Vid. Creu-
zeri Symbolic. I p. 752, ne plura. Cf. Jo.
Christ. Felix Baehr: Ctesiae Cnidii Operum re-
liquiae, Francof ad Moenum 1824 p. 96 sq.
Polit. Ill p. 405 C. D. To 8è iuTQfAfjç, rju
(Vèyw , dnaOcei , onnbsp;r^av/xartov evtxa ij tidioi\'
iniTiicop po0îjiA,ânop iTrtmaopnop , dXXd ôi\' aqyiap rt
xai ôiairap, oHav 3i7]X9oy.£p , Qtv^iârtap rt xal TtPtv-
l-Kxrcop wairto Xijxvag if.nTiTrXa/A.tPovs q}tf()ag rt xal xu-
râQQOVQ ponrifiaaip opoj-iara riQtaQai dpayxà^tiv rovg
xouxpovg ^A(SxXi]TTLàdag , ovx aiGyQOP doxti ;
Spectatur ad Hippocraticam doctrinam de jia
tibus atque de fiuctihus. Vide „Oeconom. Hip-
pocr. s.s. v.v. Exstat ea in Hippocr. Oper. Omn.
tom. II ed. Anut. Foes.
Polit. Ill p. 414 C. Mtjdtp xaipop, ijv ô^tyco ,
dXXà cpoipixixôv ri.
Conferatur Strabo III p. 259 B, ubi est
\\\\)tva(.ia rPoipixixop. In Erasmi Adag. Epitome p.
280 ed. Elzev, anni 1650, explicatur prover-
bium „Phoenicum pactaquot; : (Poipizap avpBfjxai. Si-
milia dicta feruntur Diogenis : ^ivSol ttopiiqoî, dtv-
rtooi (T-Jiyt\'Tfrioi. | tqi\'toi nàvxm\' Kdqtg i^mXtata-
-ocr page 81-rot- Phocylidis (V) Aîqioi -/.unoi, Luciani tqIu
•Aànnu -Aa-MÛTCC. Notissimum est KorjTig dd ^itvarui,
■Au-Ad yaavéQeg doyui. A. Livio memoratur
(Histor. XXI cap. 4) „perficlia Puiiicaquot;, apud
Horatium legitur ,, Parthis mendaciorquot; (Epist.
n, 1 V. 113)„iiifidiPersaequot;(0dar. IV,15 v.23).
Polit. V p. 452 C.....dntQ VVV ToXq nolloig
T(ùtgt; [3aQ§dQC0V yv^vovq avS^aq óoddBat.
Miror nullum interpreten! liic contulisse He-
rod. I cap. 10, imprimis liaec verba: ira^d ydq
Toïai AvBoXai , iSytSóvnbsp;-Aai naçà nàai roisi àX-
XoiGi puQ^dQOiSi , zai à^Sça o(pöfjpai. yv^vov ik «\'quot;
Giv\'utjv jxeydXf;p qjtQu, ubi vid. Wesseling.
Polit. V p. 459 C. 2:vxvw rçû tpH^Sn -acù rfj
drcdrij -Aivdvvwéi rjiiiv ôftjaeipnbsp;rovg any^oPTOcg
fjrquot; ù)q){Xttq rCov dqyoaivojv.
Quamquam Plato Legg. V p. 730 C melio-
ra scripsit, saepius tamen probavit i^/fCff^« f-\'i/
yivófitvop. Vid. Polit. II p. 382 C, IIIp.
414 B, I p. 331 C. Legg. II p. 663 D. Haud
dissimilis sententia legitur in Xenoph, Cyrop.
I, 6 § 31, apud Sophoclem, Philoct. 108 sq. :
Keopt. ov\'A ocid\'^QÓv ijyeT ö^va rà ipnJöfj Xtytiv ; UL
, fiquot; ró oojfjfjpai yt ró ijjevôog lt;péQ(:i, et m oratione
Üarii apud Herodot. III cap. 72.
Polit. V p. 460 C. . . . rd öè xmv ytiQÖpojv |sc.
i^fxi»«] -ACii tdv ri rCûp éréQWP dpaTCfjQOP yiyptjrai, év
fiTTOQQïjrto Tc Aul dSïjXco xoiTa\'AQi\'ijjovaip uig irotmi.
Respicit Plato lociuii illum in Tiraaeo p. 19
A : rà ôt TO)v y-agt;icc)igt; tig vi]v àXXrjV XàoQce ÔiaSortoi\'
nôliv. Ceterum non interfici jubet, sed inter
inferioris ordinis homines, in opificum clas-
sem detrudi. Cf. Goettling ad Aristot. Polit,
p. XIV.
Polit. V p. 461 B. quot;Ovau Si dij , oij-iai, uî rt
yvi/avatg xal oi äi\'öqfg roigt; ytvvàv iycßaffi ti]d ijai-
•Aiav , ATL
Laudat Ocellus Lucanus, de Univ. cap. 4
ed. Gale 1). : Jn xcci nutdct\'fip TÙ xoictwa xüp
pofitump tv raXg ^EÏXijVf/,aTg rrôXfOi , to iij\'jvt /.iîjtqI
(SvyyiyptaOccinbsp;gvyaxQi, i^iixe ddeXqjfj , i^ujTt fv
tcQOÏg, fii]ti ip qiapiQÔù rônm, xaXop yào tdti xal
iTQoacfjOQOp TÔ log TcXuara ^«Xî/uar« yiypeaOai xfjg
èpfçytiag Tavxyg.
Polit, VI p. 495 B. Kai t-A toi\'tcop ôi] tS)p ckpÔqwp
Aai 01 TÙ fiéyiara /.aità tQya\'Çoj.ièPoi Tàg mXtig yiypop-
Tai Aai rovg idiwxag, xai oi rdyaOà, oï àv Tav\'TVj
TvycoGi QvévTfg.
Vir Doct. S. A. Naber in erudita disputatione
q, i. Observationes criticae in Platonem p. 19, 2)
facillima mutatione pro oï dp legendum propo-
1) De Ocello Lucano egit. Fabr. ad. Sext. Empir. Oper,
r. 663, 685, 687; Bibl. Gr. tom. I, p. 855 ed. Harl.
3) Continuantur observationes illae in: Tijdschrift voor de
Nederl, Gyranas. 1863—64-, pag. 49—83.
suit öTuv. Verum seiisum loci recte ui fallor
Astius, probante Schneidero , constituit hunc : si
commendare qui forte hue (ad bonum et virtu-
tem) feruntur. Quod si ita est praestat commen-
dare lection em vulgatam.
Polit. VI p. 498 A . . . . h 8t ZM tittixu, tàigt;
xal älXcov tovro rcQavtôvvap naQaxaXovfA,tvoi t\'^tXm-
chv aKobavul yt/vtOQUt , ^léyaXa yyovvrai , TràçtQyov
oïó^iitpoi avvó 8tïp nçàTTttv.
Verum jam videtur sensisse Ficinus qui
locum sic reddidit: „si ab aliis id agenti-
bus provocati auditores fieri patiantur, rnag-
num quid cogitantquot;, cet. Contexta oratio illi
interpretationi favet. Non immerito autem
verba f^éyaXa ijyovvvai post aliorum conjecturas
tentavit Vir Gl. J. A. C. v. Heusde, dubitans
annon illa locutio barbara potius sit quam
Graeca, nedum Platonica. Gonjicit legendum esse
^ifyaXau%ovPTat. I) Et sane frequentissime in co-
dicibus scriptione continua exaratis vitia orta
sunt e prava distinctione verborum. At non pro-
baverim emendationem ueyaXavyovprat, quia illa
wiinus convenit cum ironia quae nostro loco
inest. Quare malim legerenbsp;^^^ ijyovvrai.
1) Viel. Theses adjectae ejus dissertatioiii q. i. M, Tullius
Cicero «»jWUtov , Traj. ad Ehen., 1836. 8.
Polit. VI p. .504 B. EAiyoïiep nov , on wg jxiv
SvpuTÓp rjp xalXiara avrà kckviÔhp txX?,?j j.iayiqotiqa
eÏTj nioiodog, rjv ntQulmp ci KUTaqjapij yiypoivo, taw
^uévtoi ( jatcqogoip 7tq0fiqïj}iépcûp ttcoinépcig dltosiî\'^iig
otóp ït\' Htj TCQogàijjai.
Praestat ibi pro émjiévag cum viro Doct. S.
A. Naber legere iyofiipag, unde pendeat geni-
tivus rép. Longior via quam Plato ingrediendam
esse monet, ut ad veram animi Cognitionen!
perveniamus est ea, quae per ideas ad veram
de animo sententiam ducit.
Polit. VI p. 507 E. Ov afiiy.qà àqa lèiu i] tov
ÔQàp aiaQjjCng xai ij rov ôqaaQai ëvpauig- twp alltop
lt;sv^{tgt;§HOP TifiuoTfQOJ ^vyo) i\'Cî\'yijuap, tïneQ i.irj àn/.iop
TO cpwg,
Vertit Ficinus : „Profecto visibilis ipsius vis et
videntis potentia jugo quodain aliarum omnium
conjugationum maxime honorando junctae sunt,
non exigua quadam specie, si modo non con-
temnendum est lumen.quot; Recte pro 6i.ux()à àça
löéa vertit ai^iinçà uqu Uta , quam lectionem et
oratio contexta flagitat, et praeter alios codex
Paris. A exhibet. Non assentiendum videtur
Bekkero, qui ut Polit. II p. 373 E ov n ()[,iixQU!,
dXV oÀco (STQUTOTtiSm fitî^cop iroXig , ita hic ^vyàp ov
aiii\'AQà i8tq TifitœTtQop dici existimat.
Polit. VII p. 514 A. \\[dè yÙQ dpQQtûTTOvg nlop
tp xavayélw oixtjati nrryXaicodfi , xvi.
-ocr page 85-Comparetui\' cum Platone Aristotelis locus qui
legitur apud Ciceronem, de nat. deor II, 37 §
95: „Si essent qui sub terra semper habitavissent,
bonis et illustribus domiciliis, quae essent or-
nata signis atque picturis, instructaque rebus
iis omnibus quibus abundant ii, qui beati pu-
tantur, nec tamen exissent unquam supra ter-
ramquot; cet.; et Porphyrii verba (de antro nym-
pharum, cap. 8 ed R. M. v. Goens): dcpquot; wn
oluui oqixcoiiivol xccl 01 TIvQcc/oqiiot , xai ufrd tov\'~
Tovg TlXdroiv avxQOv y.cci. airriXuiOV top y.óoiiop
dneqjtjvccvTO.
Polit. VII p. 527 D. Tl. dai ; vQirop Qw^ev
dGTOopof.iiav; ij ov dozil; tixoi yovp, ecpij\' to ydq ntQi
WQug tvaiGQfjTOTiQag eyetpnbsp;f.ii]pa)p y.ai tpiavTWP,
ov Lwpop ytcoQylq ovTi pavTiXtq 7i()ogtizit dXXd y,ai
GTQaTtjyiq ovy rjTTOp,
In postrema verba commentarii instar est
narratio quae legitur apud Livium: Histor.
XLIV cap. 37. Agitur ibi de iis quae praeces-
serunt pugnam Pydnensem: „Castris permunitis
C. Sulpicius Gallus tribunus militum secundae
legionis qui praetor superiore anno fuerat, con-
sulis permissu ad concionem militibus advoca-
tis pronunciavit nocte proxima, ne quis id pro
portento acciperet, ab hora secunda usque ad
quartam horam noctis lunam defecturam esse.
Id quia naturali ordine statis temporibus fiat
et sciri ante et praedici posse
Nocte
quam pridie Nonas Septembres insequuta est,
édita hora luna quum defecisset Romanis mi-
litibus Galli sapientia prope divina videri: Ma-
cedonas ut triste prodigium, occasum regni
perniciemque gentis, movit.quot; (Consonant fere
cum Livio Plut. Aem. Paul. cap. 17 ; Plin. Hist.
Nat. II cap. 6; Polyb. reliq. libri 29 cap. 6.)
Simile quid de Columbo narrat Robertsonus in
Histor. Americ. sub finem lib. II. 1). Convoca-
vit ille Indianos qui jam desierant admirari
Hispanos, ita ut ne commeatum quidem iis
praebere vellent. Advocata concione dixit fore
ut luna deficeret, seque conspiciendam daret
sanguineam, iratam quippe propter eorum agen-
di rationem, atque mox iram suam re proba-
turam. Quod quum stante concione evenit,
metu perculsi, superstitiosi illi homines sta-
tim cum viatico ad Columbum properarunt,
seque prostraverunt ad pedes ejus orantes, ut
averteret .periculum imminens. Neque irritae
fuerunt Coliimbi preces. Mox enim hina sicut
antea lucere coepit.
Polit. VII p. 532 B. C. \'if yt, ijp ê\\\'yó},
1) Operis versio hanc iiiscriptionem habet Belgicana: Ge-
schiedenis van Araerica door William Robertson , Amst. 1778.
8. Ibi vid. tom, I p. 368,
Xv\'aig tt dno tmv 8tgumv nai /.ittaatqoq)?] and ro))\'
o-ailoi\' tni rd tidmXa yial to cpcog ital in tov \'acctcxytiov
tig TOP rjXiop tndpobog zai ix(T TVQog ^tv Ta t^wd Tt
y.ui cpvTd kal ro tov ijliov cpcog tn^ ddvpcxf-iia ^XtntiP,
ttqog St rd iv lidaai (favtdgfxatck BtTa xai axidg tojp
optoyp, dxr ova tiStoliop GKidg Sl\' tttqov toioi\'tov
(pcoTog u)g nqog \'r{kiov yiQiptiv dnoGvucc\'Cojitvag, y.Tt.
Recte moneiit scriptorem ex semet ipso im-
primis intelligendum et explicandmn esse. Jam
vide quara arete cohaereant verba , modo de-
scripta cum imagine antri inferni quaeproponi-
tur in eodem Politiae libro p. 511 A sqq.
Cum It^gig dno twp Stc^imp confer, p. 515 C.
axoTTti Sij — — — ccvtamp;p hhiv Tt nal larnv tamp;p
Tt Stdf^mp. — Cum verbis /^tTaaTQOcpij dno Tamp;p
»■MWV ini Td tiScola confer, p. 515 D. y.aeoQdp
txtTpu mp tott rag axidg iwqa. — Cum ro lt;fwg
confer. verba zal uqog to q)6)g dva^Untiv. —
Cum y.ai fV. tov xatu/tiov tig top i]liop indpoSog
y.al iza uqog i-itp rd tamp;d rt xai ra qsvta xat ro tov
ijXiov cpamp;g in dSvpa,uiq ^XtntiP conferenda sunt
quae leguntur p. 515 E a\' St--— ivrtimv
IX\'AOI Tig avTOPnbsp;Sid Tqaytiag Tf)g dpa^datwg xai
dvapTOVg xai uij dptly ttqIp i^tXiti\'atup tig to (pwg
TOV ^Xhv dqa ovyl oSvpaaecci. Sequitur legendum
esse in textu cum nonnullis libris, Vind. F,
Aug. B, Flor. R, ro TOV ijXiov cptog dSvpaiua
fKintip. Si ita textum constituis, accurate
singula sibi respondent: Iv\'^ig — /.leTauTQaifirj —
i-jTOPoSag ddvvuixiu ^XtTCcip — nasa avxi] r] ttqu/-
LiccTfia. Verba ipvuvoa 8i \'Jjqog (f)UPTdaj.iaTa quaui-
quam paucissimorum codicum auctoritate ni-
tuntur, retinenda sunt. Respicere viden-
tur ea quae legimus Polit. VII p. 516 A.
ov /do dp iCft], i^altppijg ye. IJvpijQtiag §rj , oluai ,
SioiT^ ccp , ti fieXloi rd ocpod OLptaQaiquot; xai nQtarop
uep rag axiag dp qaGva y.aOoQCptj, xai lurd tovto iv
roTg vdatfi. rd rt rmp dvQQMTicop xai ra rojv dXXtav
tidmXa , vartQOP di avrd\' tx rot\'rojp rd tp ovQapco
xai avrov top ovqavop , xri.
Polit. VII p. 533 E. Oi) Tttqi opojiarog tj ocjttqpiff-
[ifjrTjaig olg roaovroov ivtQi axtipig oaojv ijfiTv nqoxtXrai.
Ov yaQ ovp acftj\' dXV 8 iiopop dijXo\'i itQog rrjp Xt^ip
(sacptjviicf, 0 Xiyoi tv ipvyf]\'
Pro ip xpv%fj corrigendum estnbsp;Vocu-
lae tp et jj facile permutari potuerunt, sicuti
atv et , de quibus id monuit Botbe ad
Soph. Oedip. Colon, v. 1559. Antiquissimum
esse vitium inde apparet quod adest in omni-
bus nostris codicibus.
Polit. VII p. 534 D. ^AXXd iii]p rov\'g yt aavrov
TtaiSag, ovg rw Ao/co rotcpttg rt xai Traidtv\'tig,
nort tQyo3 rqicpoig, ovx hp tdfsaig, cog tywiiai, aXoyovg
oprag (aantQ yQaufidg, aQyoprag ip rfj rcoXti xvQiovg
rmp ixeyiiyrojp tlpai.
Fqauurj semper significat lineani. De linea
-ocr page 89-in pictura (/^«qp«) dicitur in fragm. Theagis
in Galei Opusc. p. 695; de linea geometri-
ca, notissimo loco Menonis, ubi Socrates
docet, quomodo notiones geometricae homi-
num etiam imperitissimorum animis elici pos-
sint. Cff. etiam Polit. VI p. 509 D, Pro-
tag. 326 D, Theaet. 181 A, et apud Plutar-
chum proverbium ,Mr/ kîvh yQdfifirjv i. e. ne mu-
tes rerum tines praescriptos. 1) Sequitur yça^u-
nostro loco a Platone scribi non potuisse.
Nuper Vir Doct. S. A. Naber in commen-
tatione supra laudata pag. 19 proposuit emen-
dationem ßXiTOf.iäfi^iai, quod significat apud
Aristoph. Nubib. 1001 2) eum, qui infan-
tis instar simplex et stolidus est. Videtur
palaeographica ratione , hoc loco Platonis, usus
rarissimi vocabuli defendi non posse. Me-
lius Stallb. conjecit yqacpag : vellem excitasset,
praeeunte Astio, locum qui legitur in Phaedro
p. 275 D. Jiipàv yàq TTOV — Tovr\' é^ti yqacpij ,
^Cil (ag d%rj(jS)g Oj.iOLOv \'Qojyquficf. aai yàq r« iKiivrjg
*xyovu tarijui ^èp wg Cmptoc , idp öé dviqjj n ai}j.p(ag
nàpv aiyä.
t) Alia exempla indicantur in Indice Graecitatis Plut. Vid.
%ttenb. Oper. moral, edit,, t. VIII p 363.
2) Teste iSTabero 1.1. egit de illo vocabulo Phrynichus
(Anecd. Grace, Ed. Iram. Bekker 31. 3)
Polit. VIII p. 547 E. T6 8t yi tfo^tXam rovç
mtfiovs trti ret; (iQydg ckynv , art ovxéri xfxr^^êVr;
ànlovg n nai drtpng TOtig rotoihovg àpÔQCcg, dlXd
fiixTotlg, ini ôt rovg QVjA.oii8Hg rt nul dirXovGTtQOvg
duQ-nXiptiv, rovg UQÓg nóXifiop i.iàXlop ntcfvxórag ij
nqog tiqripijp, Hocl roilt;g rcfQl ruvru 8óXovg rt xal
fX7]Xapdg ipr(ij.wgnbsp;, \'/«rf.
De roTg dTiXovaréQoig clici non potest sicuti de
TOig Bv^oiibiaiv eOS nqog ■nóXf^.ov f.idXXop Jve(f)VitÓTag
il nqóg iiqripijv. Astius varias proposuit emeii\'
dationes : dXXoxojvéoovg (voluit sane aXXozoroiTeQavg ;
quamquam illud ipse saepius dedit ; eundem
errorem errarunt alii), avGxtjqox\'g, noiniXwvéQovg ,
avBabtartQOvg. Vir Clar. J. A. C. v. Heusde 1.1.
scribere jubet dTcXyaroriQovg. Mihi in mentem
venit dyQiooréçovg. Conf. Polit. IX p. 571 C. TÓ
Si rijg ipvyrjg ÔrjQiœSég r( xai céy(Ji0P , Cratyl. p.
394 E TÓ Oijqiwdtg Tfjg çpt\'atœg xai ró àyqiop avrov ;
neque negligendum est homines feros, atroces,
bene opponi simplicibus, constantibus.
Polit. IX p. 586 A . . . . ^osxy^udToip ôl-Atjp ndro)
dii §X(7T0PTig aai Kezvfórfg iig yïjP.
Haec verba eo me ducunt ut putem veram
et genuinam lectionem apud Persium, Sat. II,
61, banc esse: „curvae in ferrai animaequot; pro eo
quod vulgo editur : „curvae in terris animae.
Miror banc emendationem non placuisse Ot-
toni Jahn, qui Persium cum schol. antiq.
edidit Lipsiae. 1843. 8. Conf. ibi pag. 27 et
annot.
Polit. IX p. 588. Fingit ibi monstrum mul-
tigenae figurae; deinde humanam figuram, com-
pleetentem tria animalia : ipsum illud monstrum,
leonem, hominem.
Praeter multos alios quos Ast. Stallb. Schneid,
laudarunt, hujus imaginis memoriam nobis affe-
runt Horatii Epist. ad Pison.vs 4 priores. Non ita
saepe Horatium cum Platone componere licet.
Quae^nunc succurrunt exempla notabo. Sat. 1:4,
100 comp, cum Polit I p. 327 C ó^ag—èonh,
n Toivvi/ Toi\'rcop — nqttzTovg /aVfcrSf. Sat. II : 4, 1 :
Unde et quo Catiusquot; ? comp, cum initio Phaedri
W (p\'di (PaïÖQt , noL öi] xai nóQip ; Sat. I : 9, 20:
;,Demitto auriculas, ut iniquae mentis asellus,
cum gravius dorso subiit onusquot; comp, cum
Polit. X p. 613 C
TO i-ièu ttqütop o^icog ocnoTCT^dcaai,
[sc. oi 8Q0iJ.tTg}, TtXtvTœpreg dè xuTayélKCiTOL yiyfOVTai,
^ßt ùjTu tni T(hu üijUO)/\' t^ovTig aai à(STi(plt;ài)u}XOL dno-
^QtyovTig. Epod. Y : 45 : „Quae sidera excantata
Voce Thessala | lunamque coelo diripitquot; comp.
tiUm Gorg. p. 513 A. zàg tî^v atlpijv -Aa^uiQOv-
-ïös^ TOi- QiTTuXiöag, Ep. ad Pison. 408—411
comp, cum Phaedro p. 269 D.
Polit. X p. 598 C. quot;Entiôàp Tig tjfup diray-
yéXXtj TTcoi TOV , (âg ivtTvitp dpdqûnw nàQag trcioxa-
Mfî\'w ràg ötjfiiovQyiccg , xTt.
-ocr page 92-Componantur verba quae leguntur Ion. p.
533 B. C. quot;AXlà fiijv — — — — ovS\'\' if
KvXijGti yc- oudé tv y.iQuQiaei ovöt tv -/.lOaQœdia
ovdè iv qatpcodicc ovdtncoTtoT^ tldtg ccvdqa , oarig Tttqi
atv ^OXi\'/ATiov öiivóg iariv i^t^ytXaOai TrtQt Qam\'oov
fj TïfQi \'OQ(péa)g rj ntql (ïtrjj.iiov tov ^IBuy.rjfsiovnbsp;,
ntQi 8t quot;Imvog rov quot;Ecptaiov «TvoQti aal ovy. tyti avii-
ßaXtaOai d rt tv qaipwdtX nul a fiij. Ion. Ovx è\'xco
aoi ntQi rovTov dvTiXtytiv, œ ^ioixQartg, dXXquot; ixtlvo
ènavrcó ai\'voida , otl irtoi \'OfifjQOV xaXXidr^ dvQoconoiv
Xtyoj xal tVTcOQW , xal ot aXXoi nàvrtg {.it cpaffiv tv
Xtytiv , TctQl di rcóv amp;XXlt;av oii.
Polit. X p. 600 E. OvyJ i^dXXov àv avrwv avr-
tiyovxo rj roïi y^Qvaov xai rjvdyxa^ov iraQd (Scp\'iGiv oixoi
tlvai, rj tl /.li] ÉTteiOov, avroi àv tnaiSaywyovv OTtj] fjtaav.
Praecedunt fere haec : „Homerum et Hesiodum
eorum aequales si poëtae illi quicquam juvare
eos ad virtutem potuissent, numquid permisis-
sent oberrare tamdiu passim carmina décan-
tantes?quot; Quum autem Traiduyioytîv solummo-
do significet instituere, regere jpaedagogi more,
bonus sensus e lectione vulgata, quam om-
nes tuentur codices , elici nequit. Platoni ma-
num suam reddere voluit V. Clar. J. A. C. v.
Heusde 1.1. verba leviter transponens in hunc mo-
dum: uvroi àv onov inaidayioyovv , ijtaav 1. e. ipsi
aequales Homerum et Hesiodum ubicunque do-
cerent secuti essent. Possis etiam locum sic
cülistitlierc : avrol av inoörjyuvp [rgt;Vf.ino8rjyiiv ajJUcl
Plat. occurrit. Politic, p. 269 C, 270 A] onji
j]t(SMv i. e. ipsi deduxissent eos quocunque irent.
Polit. X p. 615 A..... iivai ri^v nOQiiciv
likikxt].
Phaedr. p. 249 B legitur: tw dk xdióarco [se. ïrn]
auq)ÓTtQ«i dqnxvov\'fiévai inl xXrjQcoaiv. Cf. Polit. X
p. 621 D. — Phaedro p. 249 A. constituitur
ter mille annorum circuitus illi animo qui ter
bonam vitam elegit, vitam tov qii?yoao(p?jlt;yaptos
dSó?Ms tj\' TiaiôcQafîTrjGaPTOç (itTa (filoGoçfiug. Cete-
rum annorum numerus vario modo definitur.
Herodotus narrat (H cap. 123 = Ed. Rawlinsoni
vol. H p. 198, ubi vid. annot.) secundum Aegy-
ptios circuitum absolvi tribus annorum milli-
bus. Novem annos constituit Pindarus in fra-
gmente OQrjpov apud Platonem , Menon. p. 81 B.
C (= Pind. fragm. ed. Boeckh 98 : tom. H parte 2
p. 623): Otai yàQ hp fpiQGfCpÓPcc noivàp naXaiov
ntvBtog §s^7jtai, eïç tóp vnfQQfV aliop xt-iprnp tvàxM
eTfi dpSiöoï xj.ivydp ndXip, é/. Tap ^ocGiXijig dyavol
y.ai aQipct •/.oainvoi aoq)icf Tt /A.éyiGT0i avÖQig av^ovxai.
Mille lustra memorat Silius Italiens, Punic, lib.
XHI V. 558: Hac animae coelum repetunt;ac,
mille peractis, j oblitae Ditem redeunt in cor-
pora , lustris.
Polit. X p. 617 C . . . . AdyiGip Xf aai KlmBw
xul yixnonop.....
-ocr page 94-Apud Plutarchum (de fato) legimus : . . .
tj tièi\' dpcoTUTo) KX(o9Ù) TTQOQuynnn\'iTai , fj xßrwrärcj
Aà%f(sis. Praeter alios raagis liac in parte
Platonem secutus est Chalcidius, Neoplatonicus
philosophus saec. IV (?), qui „in Timaeum Pla-
ton. comment.quot; cap. VII supremam esse Atropon
dicit , mediam Clotho, imam Lachesin, adq. 1.
vide Fabricii notam de Parcis.
Tim. p. 28 C Tov fièv OVV uoirjvijv accl TrccTiçu
Tovöf TOv TtavTog tVQHv Tc tQ/ov , \'/.al cVQÓvxa iig
TTÜVTag aSi\'vKTOv ïéytiv.
Respexit illa verba C.Vellejus apud Cic., de nat.
deor. cap. 12 : „Jam de Platonis inconstantia Ion-
gum est dicere qui in Timaeo patrem hujus mun-
di nominari posse neget, in Legum autem libris
quid sit omnino Deus anquiri oportere non
censeat.quot; Locus in Nó^oig legitur lib. VII p. 821
A : TOV iiéyiGTOv Qfov y.ai oXov tov y.óatiov qjafièp
ovTf ^ijTHv ôfTv ovre 7iokvnQayj.iovtiv Tag aiTiag
tqivvmvtcxg\' ov yaQ ov8è \'oGiov i-ivai\' toz\'tov 81 i\'oiy.i
nav TOVTO rovvàvTiov yiyvóu,ivop ooHüog hv yiyviadai.
Monuit Krische, Forschungen tom. I p. 181
Ciceronem locutum esse ex mente Epicure!,
atque hoc plerosque fugisse interprétés e. g.
Richterum: de Platonis ideis, Lips. 1827 p. 4.
Ipsius verba haec sunt : „Es ist ganz irrig wenn
Richter in den Worten de Platonis inconstantia
longum est dicere bei Cicero ein über Piatons
Lehre gefälltes allgemeines ürtheil findet, ohne
zu berücksichtigen dass dieses blosz im Geiste
eines Epicureers gesprochen ist.quot;
Tim. p 29 E. Ibi de vw ^vviôràvxi to uàv
TÓSi dicitur aya^og fjv, dyuQw Sè ovddg nfoi ov8i-
póg ovdéiTOTi ïyyLypixai (pOÓvog.
Fortasse Plato cogitabat, hoe loco aliisque
similibus, ut Phaedr. pag. 247 A., Herodoteam
sententiam, quae etiam apud Homerum invenitur,
(Odyss. IV : 181, II : 65 , VHI : 565) ró Bnop nav
esse epBoviqóv. Cf. Herod. 1 cap. 32, HI cap. 40,
VU cap. 10 amp; 46, VIH cap. 109, al. De sensu
sententiae Herodoteae egit Vir. Doct. A. de
Jongh: de Herod. philosophia p. 39 sq., cujus
imprimis attendantur haec verba: „Herodoteae
sententiae haec ratio est ut universe quidem
divinum numen felicitati humanae invideat,
maxime tamen haec invidia suam vim in eos
exserat qui fragilitatis rerum humanarum obliti
sua felicitate superbiunt.quot; Cf ibid. p. 36.
Tim. p. 72 A. Ev xai Tcàlai Uytrai ró nqaTvtiv
■Aui ypwpai rà n «vrov hoù tavvàv aw(f)!)OPi àpôqi
IWPCO TTQOgtjuilP.
Non fortuito factum videtur quod ro jtqüt-
Tiip praemittitur rw yvamp;vai, neque negligen-
dus esse in eodem genere locus Theaet. p.
149 C , ubi Socrates dicit on ^ dpOQconîptj fvoig
daOtvearéQU ^ XceßeTp [i. e. tj\' warf- kaßtlp] ré^Pi^p wp
àv fi àntiqog. Similem accurataiii verborum col-
locationem observavit Wyttenb ad Phaed. p.
143j in verbis y.ip8vvw\'ovai /ùq 6aoi royyàvovaiv ôçOamp;g
âixrôntvoi q}iX060(piaç , XiXißf vai rovg àXXovg on ovdiv
àXXo ctVToi tnirtjSti\'ovsiv rj dnoOvriaKfLv re acà vebvàvai ,
quem locum laudavit Nicephorus Nathanael,
Antithet. adv. Plotinum cap. 6. ed. Creuzer.
Theaet. p. 161 D. , . . nàvrmp yQijfiàrmv àv$Q(a-
TTOV {lérçop eivai.
Protagoreum illud placitum, res quasque
taies esse quales hominum sensibus appareant,
cömparetur cum sententia quae legitur in
Euryphami Pythagorei libro neQi ßiov, cujus fra-
gmentum servavit Stobaeus, Floril. Tit. 103 § 27
ró Btjïov àpQQMirov , TToXvreXéaravov Cwov, ig róv
■AÓG^^iOP tdwxisep , dpviuifiop j^ùp rdg ïSlag çpthiog ,
oqgt;BaX}i,op 8è râg rwp ovrmp 8iuxorgt;i^id(5iog.
Phaedr. p. 229 E. .Kai iniQQei 8è oyXog roiot\'riov
Fooyópcop -Aai Ilijydamp, xai dXXœp dfA-ijyavtop nXij^i]
Tt xai drontai rtQuroXóyojp ripamp;p cpi\'aeoop.
Profecit inde Clemens Alex., Protrept. p. 44 C
ed Sylb. • nui noXvg /xoi tTTiQQtî roiovTog oyXog nîôpei
iiOQfiw ripa 8ai)iopicop Ttaçeigdytëp ^épcop droirop axia-
yQaq)tav fivOoXóycop vÔ?y(o yQaÏHÔ). Flosculum Pla-
tonis ostendit Hermias, Irris. Gentil. Philos,
cap. 15 ed. W. Worth: tov\'tojp Toipvp togoi\'tmp
oprcop àXXo fioi TiXfjOog drrd Aißv\'ijg tTxtQQtï.
Phaedr. p. 237 A. quot; Ayere 8rj, œ Momai.
Socrates cum irrisioue orationem suam ita in-
cipit. Solent saepissime poetae post Horaerum
et Hesiodum (?) Musae aut Musarum opem im-
plorare carmina auspicantes, quasi nisi a nu-
mine divino edocti ea scire non possunt. Se-
cuti sunt eos prosae orationis scriptores. Vid.
e. g. Aristid., In Jovem (Op. t. II p. 2 ed.
Dindorf.) : Eltv 8-)] , Movaui Jiàg n:ay.8ig, ov yàç
è\'ywye ÓQÜ Ttórt àv rig Vjxâg àf-itipop y.aXé(îiiip ; Plato,
Polit. VIII p. 545 D : ij (iot\'Xn , œaneQ quot;O^rjQog ,
tvyù)}.uQa raîg JMoi\'dCiig are.
Phaedr. p. 251 B. . . . ôt^ài^evog yàq rov xâ?.-
lovg rijp dnoQQoijv ôid rcop ofifidrcop.
Plato multa expressit ex aliis auctoribus,
Homero imprimis, sed plura ex ipso a poste-
rioribus, Dione Chrysostomo , Maximo Tyrio ,
Themistio, Synesio, aliis expressa sunt. Ad
locum supra indicatum Stallb. contulit Eurip.
Hippoh 528, Soph. Antig. 795, Ajac. 140, 1266,
Aesch. Agam. 419, Aristaen. Epist. II: 18. ed.
Boisson. Adde Gregor. Nazianz. Orat. X p.
283 B. ed. Frid. Morelli : Generis splendor in
eo consistit ut divinam imaginem conservemus
atque exemplar nostrum oeop itpixràp roTg aa()xóg
8f(j/nîoig , xai ^Qayt\'iap dnoQQorjP rov xaXov ôéyeaOai
àupcc^iiépoig.
Phaedr. p. 253. Multi laudantur scriptores
qui hanc allegoriam respexerunt, sed omittitur
Tatianus, cap. 20 Orat. ad Graecos ed. W.
Wortli. Locum mihi indicavit Dunckerus, Apo-
loo-. saec. II de essentialibus naturae humanae
O
partibus placita, Gotting. 1850. 4. p. 13, simul
monens memorabile esse discrimen inter Plato-
nis et Tatiani sententiara. Secundum Platonem
animus etiam post lapsum in corpus humanuni
idearum memoriam retinuit. Tatianus vero ani-
mum ab initio cum corpore conjunctum fuisse
docet, materialem illum, et spiritu divino ela-
tum ad regionem supercoelestem, tum vero
quum peccando pennas amiserit in hancce in-
feriorem terrani tanquam propriam suam sedem
relapsum esse, cognitione Dei orbatum , cujus
imbecilles tantum et invalidae reliquiae apud
eum remanserint.
Phaedr. p. 257 E. rXvnvg
MXijSé ßt, oTi dnó i-iaxQov dyxóóvog rov Aard NtiXov
ïxXrjQt}.
Kon adscripserim verbis illis, quae mirum
quantum interpretes cruciarunt, solenne cor-
ruptelae signum. Lectionem (.iocaqov tuentur
Hermias, et Eustathius ad Iliad. K, pag.
791. 1) Utriusque testimonium in Stallb.
1) Eustath.--ad Horn. Iliad. Ad fidem exempli Ro-
mani ed. , Lips. 1827. 4. tom. I pag. 317.
ad h. 1. aimotatione legitur. 1) Probabilius
duco cubitum Nili ita x«r\' dj.\'rUfQar,itJ dic-
tum fuisse a difficultatibus quas praebebat
prae ceteris, quam a salso 2) sapore, qui ei,
ni fallor, cum ceteris cubitibus communis erat.
Cum usu vocabuli yXv/.vg nostro loco conferri
potest significatio stoliditatis quam apud alios
scriptores, subinde quoque apud Platonem ha-
bet , qui eo sensu plerumque usurpât
Conf Ruhnken. de hoc usu lectu dignissima
rnonens ad Tim. Soph. Lexic. p. III ed. Lip-
siensis, cujus annotationi ut aliquid certe
exemplorum ipse addam, vid. Palaephatus, de
Incredib. e. g. §§ 9, 11, 20, 21, 28, 29 ed.
Gale. — Quare si quaeris utrum vulgata lectio
cum Nabero nostro sollicitanda sit, propensior
sum ad uegandum quam ad affirmandum.
Phaedon. p. 71 B. MelXopog yàç nQÛyfiuTog xai
îXàTtopog uéra^v av^ijaig -Aal q)Oîaig.
Cum illo loco componantur quae habet Ocel-
{) In Zenobü epitome pioverbiorura Didymi et Tarrbaei :
It, 93, legimus: ri/V n-apoifitav svifflv stp^erSat «tto tou Asyamp;p-svov
cc^xwvo? £v Tw NsOiOl). za.Tii avzi\'fp\'XGi.-J , avri. toü
ubi vid. Schott. (Cf. Paroemiograpbi Graeci ed. Thorn. Gaisf.
Oxon. 1836. 8 p. 277 et Proverb, e cod-. Bodl. num 314
Gaisf. pag. 33.)
2) V. Doct. S. A. Naber conjicit scribendum esse ilfiupoi).
Vid. ejus egregia disputatio supra laudata, p. 19.
lus Lucanus, de Univ. cap. 1 ed. Gale: Ildv n
TO ytvèdèwg dgyfiv tiXijcpog, ncü SiaKi\'dtoig ocpciXof
noivtovfjdai , Svo tnidtytTui /.itvaBoXdg\' ^Lup jxèp dnó
tov ijidofog tni tó j-nttop , nai trjp dnó tov yftQOPog
tnl tó (HXtiop. xalhtai öè ró i.ièp dqiquot; oinreQ dp
dq^ijrai j.ifTa^dXX(ip , yéptaig\' ró 8è eig o dcpiKPeirat ,
8tvT£QUP 8è TtjP dnó rov fiei^opog tnl ró fieiop,
aal Trjp dnó rov [SfXriopog ènl ró ytÏQOP. ró 8è avu-
né^asfiu rrjg uéra^oXijg rai\'rijg opof.id\'qttui (pOood xai
StdXvaig.
Phaedon. p. 72 A . . . . ixapóp nov iSóxfi nxjxrj-
Qiop fipai, oti dpayxaXop rdg tamp;p rt0pf:ó)ro3p tpvydg
Hpai nov, bO(P 8rj ndXiv yiypeadai.
Heindorf: an ódfp 8{T ndXip yiyptcseat ? Alioqnm
exspectabam ÓOtp 8ij ndXip yiypoprai. Sed locus
non laborat mendo. Cf. Matthiae Gr. G. § 5o8.
Affert praeter alios locos Polit. X p.614 C. Prorsus
ut illo loco ibi : dqjixpfïaOoci acpdg tig rónop rivd
Saiuópiop, ip có rijg rf yf/g 8r\'o lipai yd(i(jiaTa — —
8i-tiu()Tdg 8è jxtTCt^v tovtcop xaOijaOcxi, ovg in(i8rj SiaSi-
xdsciccp , rovg f4,ép öixaiovg -AtXtvtip noQet\'iaOai.
Phaedon. p. 77 ü. . . . . . xcct. SfSiépai ró rCoP
nai8mp, j^ij wg dXrjOcóg o dpci.iog uvrijv tx^aipovnaP
c\'k tov aojfiarog 8iaqgt;v(sa xai SiuaxfSappv\'f].
Antequam Plato ad Socratis disciplinam se con-
tulit Heracliti secta fuerat inibutus (Aristot. Me-
taph. I cap. 6 , Diog. Laërt. III § 5). Verba modo
descripta Heracliti placitum continent. Vid,
Theodoret. , ad Graecos V p. 73 Sylb. ; Philo,
de rnundi incorr. p. 509 Mang., secundum quem
erat ille oióutvog ipvyrjP tlpai tó nptvtia. Scribit
Aristoteles, de anima I cap. 5 : Touro
TcsTTOpOi xal d ip roiç,\' ^ÜQqjixo\'ïg xakov^évoiq (ttcGi
I circumferebantur libri Orphei: Polit. II p.
364 E Steph.]nbsp;cpijGl yàç rriv ^pvyrjp ix tov
oXov éigiépai, dvunvtópT03P (pcQO.uépijp vnó imp àpt-
\'lUiP,
Phaedon. p. 81 E. animos hominum post
mortem migra,re monet tig Toiavx ijot], oirot ärr
ap xal jxt^it\'krjTfjxvlai rifyœaip ip Tm ßiw —--
oiop Tovg i-ièp yaüTQifxaoyiag rt -xal vßQtig xal (pilo-
noaiag ^e^cXijTfjXÓTag xal ui] SicvXaßtjuipovg tig rà
TWP opcop yivrj xal t5)v toioi\'twp Oijqivip tïxóg tv-
St\'tadai xtt.
Monet J. V. Ie Clerc, V. Cl. : Platon a conçu
le premier que l\'âme, séparée du corps, arrive
à une autre vie dans le même état moral où
Ta laissée le moment de la mort. (Cf. le Clerc,
Pensées de Platon, Paris, 1819. 8. pag. 196).
Platonem non primum ita statuisse patet ex
fabulis de inferis: Odyss. XI : 568,572,601;
XI : 565—627 (?). Videtur noster metempsy-
^chosi tanquam imagine usum esse sortis ani-
morum futurae, neque earn proprie intellexisse,
sicuti Neoplatonicus saec. II, L. Appulejus in
in Metamorph, s. de asino au reo. Phaedonis
loco solitam Socratis ironiarn agnoscit V. Clar.
Karsten (Verhand, over Palingenesie en Me-
tempsychosis, Amstelod. 1846 8. p. 41.)
Phaedon. p. 86 B. Kal yàç ovu, w Ilwyiqang, oiuai
tyutyt aal uvtÓv (gt;( tout^ ii\'vtBviArjadaiL, oTi Toiovrof
Tl fA,àXi(S9^ vnoxafa.ßäi\'OiA.tv Tr^v ijjVj^rjV tivai, wavctq
IvTtTaaivov tov awjA-aTognbsp;xal ^vpiyo^uévov vnó
diQUOV aal ipvyQOV scat ^ijqov nal vy()0v.
Componatur praeter illos quos laudavit Wyt-
tenb. ad Phaed. pag. 229 , locus Aristot, : Me-
taph. I cap. 4 : rà mç iv iihjg cïöii Xiyojiiva aroiy^iXa
zéTTaQa TTQÖJTog timv [Empedocles] ov {A,i]v yQfjrai
yt TtTTUQGi, alX wg óvaiv ovai [xóvoig , nvqi ixiv
xaO\' avTQ, ToXg ài dvTintifitvoig cog fi\'ia qithn . yfj Tt
\'Aal dtQi, -Aal vdaTi\' Xdßoi àv Tig avTÓ QtcoQœv ix
Twv inœv, ubi attendendum est Aristotelem
ipsius testimonio esse usum. Cf. V. Cl. Karsten,
Empedoclis reliq. p. 343.
Phaedon. p. 97 A. Ovx dno8éyoi.tai i^iavTOV oiiSi
côg , intidàv tv\'i rig TcoogOf] tv , r/ tô tv w tcqogtttûîj,
8id Ti]V nQÓgOtoiv tov tTtoov tco tTtQco 8v\'o iyévtTO.
Locus ille de numeris ridetur a Theopompo
comico, cujus verba nobis servarunt Diog. Laërt.
m § 26 et, teste Meinekio (Fragm. comic. Graec.
tom. II p. 796 sq.), Hesychius Milesius p. 46.^
Apud Diog. legimus: ToioïiTog 8\'œv, of^mg ia-AÛxpOij
•Aul avTÔg vnô twv xofiiHcóv. StónofiTrog yovv tv Av-
Toyaqn [fabulae titulum omittit Hesych. 1. 1.
-ocr page 103-Apud Meinek. et Cobetum audit \'mvy^dQijg]
(I^V^h oi}To)g \'--y^^ iar^u oidi tv TOC 8i dtfo
[Grotius in Excerpt, p. 553 ™ 8vo] ^whg
f f tGTiv , wg (pi](jiv nldvwp.
Phaedon. p. 98. C. quot;Avaylyvojmwv OQW dvdQu
T^w ufV i/fc ov8itgt; iQwiA,tvoigt; ov8t Tipug ahiag tJTai-
T^iw^tvov tig TO 8iaito(sntTigt; rd nQdyfiara , dtQccg 8i
ctiQfQag xal v8aTa alTiwfAtvov xai alloc nolld aai
drona.
Coinparanda sunt verba Prodi (comment,
in Timaeum initio) : ..... o/ id» nollol xwv
^qo toij nXdrwDog (pvGinwv ntql ri^v vltjv 8itTQi-
01 ^uip uXlo, ot 8i dXXo to vnoxci/Atvop Uyov-
^fS\' xai ydQ av /Ml quot;Ava^ayoQag , bg 8ii SoKtl
gt;faetv86vTwi\' Twv dllwv tov vovv ttqwtov aiTiov twv
yi-yvojAtvap i8tXv , ov8iv tv TuXg dno86rgt;t()i nQog^Qijrai
r« iVw , fA.dXXov 8i dtQug Tivdg -Aai aiOtqag ahidrai
T0)igt; yiyvoixivwv, wg 6 iv lt;lgt;ai8wvi 2iwgt;tQdTtjg cpTjalv.
Pliaedon. p. 101 D. JtSuog dv rijv mvTov axidv.
Locis ubi proverbium illud occurrit a Wyttenb.
et Ruhnkenio laudatis (vid. Ann. ad Phaed. p.
267 ubi leg. Cic. ad Attic. XV. 20 pro X. 20)
addit Creuzerus (Praepar. ad Plotin. pulcrit. p.
LVII) Prod, ad Tim., p. 339, haec verba: y.al
ii8coXov iavTfjg iavTrjv that voui^ovaa Tt^oqi\'jiijTui Tt
iy.nXi\'iTTtTai; Q. Cicer. de petit, cons. cap. 2.
Phaedon. p. 108 C. TJ/crt 8i TToXXui y.al OavuaGTOi
yrjg romt atL
Platonis mythum de terra et de tartaro
interpretatur lo. Bapt. Camotius in Tlieophra-
sti Metaph. 65 B. 1) Componit cum alteris
duobus Platonis locis in Gorgia et in Politia
proditis, et aliorum testimoniis et sententiis
amplissime illustrât.
Phaedon. p. 109 D. .. . . otzovPTug yàq ïv Ttvi
xoiXio Tfjg yrjg ouaQai inapco ai\'T-ijg ohnp, xai top
déça oijQavóp xaXnp, cog §id toi\'jtov ovqupov ovTog
rà àarqa yrnQOvvTa.
Arridet emendatio quam proposuit Frid.
Jacobs, Additamenta animadv. in Athenaei
Deipnos., Jenae 1809. 8. p. 35, rescribi ju-
bens tog 8id tox\'tov óqamp;prag rd àavQa xxL Platonis
verba superstructa sunt etymologiae vocabuli
ovçapùs , quod derivabant ab cqdp, quasi óqapóg,
quod sit visui pervium et minime densum (ita
Ambros. in Hesaem. Cf. Steph. Thes. ling.
Graecae t. VI p. 7069 ed. Valpianae), aut ànô
TOV óqdaQai àvco. (Cf Phurn. de nat. deor. cap. I ,
ed. Gale p. 139.)
Phaedon. p. 115 E---- ixijSè Xéytj tv rfj Tafpjj ,
mg ■)]\' TTQOTÏdiTai ^rnxQUTtj rj ixcféQti rj xaroQv\'mi.
1) Tradidit ille pliilosophiatn Bononiae et Maceratae. Ob.
a. 1591 (?) Scripsit commentarium in primum Metaphysiees
Theophrasti. Vide de eo „Nouv. biogr. univ.quot; tom. VIII
(Paris. 1854.), pag. 358.
w yàq ïaei , — — w «çiffjTf Kq\'itiûv , tó f^ij KaXœg
Xé/dp oil {A.ÓVOV tig ccvtÓ tovto TTltjfifitXég , dXlà aai
aamv tl tiATcoitX ralg ipvyaTg.
Praeter Ciceronis Tusc. Disp. I § 103: Mul-
tam vero operam amici frustra consumsi sqq.,
conferenda sunt quae leguntur in opere de
Legibus XII p. 959 C : ix dè tov\'tcop ovrcog iyóv-
Tüiv ovSiiroTt oîxocpOoQtTp yqij diaçptQÔVTOjg , voiiiî^ovra
tóv avTov xovTov tlvai tóv tS)v GaQxamp;v oyxop Ô«-
TTTOj-itPOP,nbsp;tutipop TÓP vlóv îj ddtXcfóv rj ÓVTivd xig
fidXiGÓ^ rjyiiTaL noOwp QdnTtiv, oXy^trsQai neçaivovra
y.ai tjAnnrXdpTU rrjV avrov fioX^av axè,
Phaedon. p. 116 D. quot;Sig dßrtTog, l\'qp^y, cipdQOäiTog
y.ai TuaQd nàpra /.loi tóp yQÓpop nqogißti.
Inserendum, opinor, cum Jacobsio (Addi-
tam. p. 116) ante nQogjjti vocabulum nqaog.
Saepe scribae intégras voces omiserunt ob vici-
niam similium. Confusa sunt illa vocabula in
Babrii fab. CII, ubi vide annot. Boissonadii.
Ratio commutationis reddi potest verbis Frid.
Jac. Bast (commentât, palaeogr. p.740 sq.) : „voca-
lis Alpha interdum significatur sola lineola
superscripta literae antecedenti. — Sed lineola
tali modo superscripta cum facile possit ne-
gligi, non mirum librarios Alpha saepius ne-
glexisse.quot;
p. 10. nota I. Librum Caroli Meiners maxima cum benevc-
lentia ad me misit V. Clar. Domela Nieuwenhuis. Neque
minus in libris suppeditandis opem mihi ferre recusavit
V. Clar. W. G. Pluygers, Bibliothecae Acad. Leidensis
Praefectus, cujus haud vulgarem humanitatem gratus agnosco.
P. 11. Ex quo tempore prodiit Jacobi Bruckeri Historia
Critica Philosophiae ad Socratis mgenium cognoscendum
imprimis Xenoph. consulitur. Mirum est illius operis nul-
lam mentionem fieri ab Alb. Schwegler. De fontibus unde
Socratis notitia hauritur vid. Brandis, Handb. d. Gesch.
d. Gr.-Röm. Philos, tom, II p. 1 p 21 sqq.
P. 12 nota. Plethonis libelli editio anni 1552 memoratur a
Doct. J. A. OrtlofF: Handbuch d. Gesch. d. Philos., Er-
lang. 1 798, tom. I p. 195. Consentit cum eo Krugius,
Encycl.-philos. Lexicon, Supplem. p 5 l , sed Tennemami :
Grundr. d. Gesch. d. Philos, ed. Wendt pag. 30! citat
a. 1522.
P. 18. Narrationem de Sophrone tradunt Diog. Laërt. III :
§ 18, Olympiod. vita Plat. § 5, Athen. XI p. 504 B,
505 C. Ceterum couf. Hermann: Gesch u. Syst, I p. 407.
P. 19. Epigramma Xr^np. tua. y.rk. legitur in Brunckii Ana-
lectis tom. Ill pag. 265.
P. 23. Sententiam suam Cobetus in Novis Lectionibus (Lugd.
Bat. 1858. 8. p, 692) defendit his verbis: „Neutra in oç
adjectiva composita formant in --- «ç exeuntia, Séo; àJ\'gvjç,
ysvoç «■ysviiç, j{gt;Eoç ànlem, ßldßog xß\'ka.ßi\'ii, aliaque quam
plurima: zo vsîxo? igitur ex analogia certissima (pilovsixr,^
ex sese peperisset, ut IIo^uvîwvjç quem frater in Phoenissis
vsWEiMv ènùw^ov dicit esse. Sed vîxyi fdàvixoç format ut
P. 24. „Pro litera t in codicibus passim legitur diphthongus
st : cujus rei causa esse potest pronuntiatio Graecorum 77,
ri, «, 01 et V eodem sono efferentium. — Sed de hac
causa nunc non loquor: hoe volo, in veiusiis codicibus
qualis est Cod, Palat, 398, Platon. 1807 etc. certas quas-
dam voces ex more antiquissimo diphthongum 71 habere
scriptam pro simplioi i, quando haec vocalis producitur.quot;
Cf Bast, Comment, palaeogr. p, 720. Ao. 1854 Lipsiae
édita sunt „Additamenta ad Cic. Platon, libros X, editos
. a C. E. Chr. Scheidero.quot; Hic libellus imprimis confert ad
pleniorem notitiam Cod. A, Paris
P. 60. Locum ex Cic. Epist. ad Attic, indicavit mihi V. Clar.
J. Geel: Lettre à M. Hase, pag. 26.
P. 65. De compendiis vocabulorum permultis locis agitur in
editione Gregorii quam curavit Schaefer., tomm. IL Vid.
Index Graecus passim et Index Latinus s, v, „compendia,quot;
P, 67 Exempla talis paronomasiae, si tanti esset, facile
augeri possent tum e Platone tum ex aliis scriptoribus.
Cum usu vocis i7/.ùgt;,af nostro loco conferantur Latinorum
catulus, Vilnius, juvenca, pullus pro cane, bove, equo.
Tag. 67 nota. Prodi commentarius in Platon, lib. X de Rep.
editus est
in Spicileg. Eomano, Tom. VIII.
P. 68 nota. In Indice Latino qui adjectus est tomo alteri
Greg, Corinth. Ed. Schaef. centum et quot excurrit lau-
dantur hujus operis loci, ubi Villoisoni errores ostenduutur.
F. 70, Diphili verba e Srj-rpoyojc allata leguntur in Harpocr,
Lexic. ed. Lips, anni 1834 pag. 48 , quae convenit cum
pag. Qronov, 46.
P. 73. Proverbia desumta ex indole hujus illi us ve populi
multa exstant in: Paroemiographi Graeci Ed. Thom. Gais-
ford, Oxonii 1836. Proverbialis dictio lt;^oiviyMlt;x ^vjrh
occurrit apud Eustath. ad Odyss, p. 1757. Vid. Frid,
Aug. Wolfii nota 15 Prolegom. ad Horn.
P. 73. De •^z-Qdu.cf.ii h äsovit ysvo.t/s\'vw a Platone commendato
data opera egit G. Gernhard: Quaestionum Piatonicarum
spec, alterum, Vimariae 1804, 4. Hujus opusculi censu-
ram a Car. Frid, Hermann conscriptam vide in Zeitschr.
f. d. Alterth. w, 1843 p. 537 sqq. Gernhardus rem expli-
candam putaverat e communi antiquitatis opinione quae
calliditatem cum facundia solebat admirari. Aliter Herman-
nus, cujus verba haec sunt (pag. 540): Es ist dem Erzieher
sowohl als dem Gesetzgeber oder Leiter eines Staates
vergönnt zur Täuschung seine Zuflucht zu nehmen, wo
der Sinn des Zöglings oder Untergebenen zu blöde oder
beschränkt ist um die Wahrheit und das Eechte in seinem
eigenthümlichen Gewände fassen und auch aneignen zu
können Nun gilt diesz freilich aus demselben Grunde auch
lediglich für die Weisen oder Philosophen, wie sie Plato
insbesondere an die Spitze seines idealen Staatsgebaudes
stellt; der Meister „darf die Form zerbrechen mit weiser
Hand zur rechten Zeitquot; — jedem andern und namentlich
auch dem blosz empirischen Praktiker wird es dagegen
mit derselben Strenge verboten, wie man dem Kinde ein
gefährliches Werkzeug oder dem Laien die Anwendung
eines giftigen Arzneimittels entzieht (Rep. III p. 389), und
hieraus folgt denn auch von selbst der Grund wesshalb
iu den Gesetzen wo die persönliche Anwesenheit des Wei-
sen, wie gleichsam des Arztes wegfällt (Politic, p. 295
G) der Gebrauch der Lüge lieber ganz untersagt als mö-
glichem Missbrauche Vorwand gegeben wird.
P. -75. Pro iMyalcc scribendum monui y.éyx rt. Li Commen-
tatione palaeogr. p. 858 sq. Bastius: ,,in codicibus, inquit,
neque voces singulae tarn accurate separatae, neque literae
unius ejusdemque vocis ubique tam continua serie jnnctae
sunt, ut nunc a typothetis uostris fieri seiet. Duplex
hoc veterum scribarum vitium ingentes in dirimendis vo-
cibus errores peperit.quot;
P. 76. Praeter Bekkerum verba aixt\'/.pà t(Jsa TiuMrspo\'J ita
explicavit Schneider tum in Edit, tum in Additamentis ad
Civ. Plat, libres X pag. 50, ubi ad dictionem illam con-
ferri monet Horat. Sat. 1,6 v, 110. : „Hoc ego com-
modius, quam tu, praeclare senator, Millidus atque aliis
vivo.quot;
Pag, 80, Verba hrauOa âs nphc fc-vriamtc/. retinenda esse
docet ipse sensus qui sine his mancus est.
Pag. ead. Num forte praeplacet alia haec sententia, duplex
esse scholion : àXk o o\'vopa rhtiol — et ),iyoi èv t^ \'^^yß-
Hunc locum diverso modo explicare conanti, ad defensionem
meam afferre liceat verba God. Hermann (Opusc. V p. 150) :
„Hariolari ubi nihil scitur non est ineptum , dum ne ipsa
inepta sit hariolatio.quot; Commendant conjecturam antea
propositam verba Bastii : comment palaeogr. pag. 762:
„Alia nota tachygraphica syllabae ev multum similis est
literae Eta. Confer voces èv Tvj cum voce uhuv tab. VII
num. 17 e codice Parisiensi 133. Ideo confusa (lév et
w«. Vid. Epist. p. 84 et Gregor, p. 586 nota o., ubi
monui codicem Orionis Theb. perperam dare aaev pro
KWfi , it pag. 596.quot; Ibid. in nota: „Xenoph. Hier I : 28
h {j.r, ^svYi-j ynf^fi. Pro p« cum alii legissent pv, factum
est, ut nonnulli, utrumque iungentes, scripserint «v uh
^èv Çevvjy sqq. In Âdditam. suis pag, 58 sq, Schnei-
derus réfutât Winckelmanni conjecturam qui legendum
proposuerat iU\' o «v f^ivov fo^oî npb; nv é^ércttrtv a-ay«-
vstçe, ô ),sysi sv \'f\'j/yj. Deinde monet (p. 59) originem
glossematis investigaturos ut conférant Platonis verba,
de Legg. I p. 633 A, et Galen, Ekxyuyfiç JictWewj
pag. 12.
Sopliocl. Antig. V, 429 pro Ofolai legatur Oavovai.
Plut., vita Solon, cap. 18 : oqBamp;s iqi^ovros tov vo~
/xoBeTov Tovg noXirag mffntQ ivog ^utoovg (fvpaKyOaffaoai
aal nvvalynv. Pro tvog fii^ovg — (Svvai.a96cvaa6ai
Plutarcho restituatnr iigt;6g fxtQy] — (fvfijdc-oSai,
Ibid. in verbis : xai nap ayfip di.icfi(gt;^r]Tfjj.ia nQog
txcipovg corrigatur : ndv dpaynp.
IV.
Phaedon. p. 85 A. rescribendum videtur: avrij ij
T dijSarp xai ytlidmp xai d I\'noip , oiig St] cpaai.
Viilgo leg-itnr pro ovg neiitr. plnr.
V.
Apud Cic., de Senect. cap. XVI § 58, cum V. Doct.
Nauck pro idrum legendnm est utcumque.
VL
In Horat. Ep. II, 1 v. 58: „dicitur Plantus ad
exemplar Siculi properare Epicliarmiquot; verbum properare
interpretandum est cito gressu seqtd s. prope accedere ad.
VII.
Horatil versum: Sat. II, 2 : 29: ,,Garne tamen
qnamvis distat nil hac magis illaquot; si deleveris
omnia bene procedunt.
VIIL
Herod., II cap. 123, verbis ot (.up nQÓriQop —oi
8è vGTiQOP significantur Orphici et Pythagorei.
In Horatii Sat. I ; 4 v. 11. vocabulum tollere
accipiendum est notione expungendi.
X.
T. Pomponius Atticus non refereudus est ad ger-
nianos Epicuri discipulos.
XI.
Cicero in Opere de Legibus secutus est Chrysip-
pum.
Oratio funebris Lysiae abjudicanda est.
Ratio, cur Octaviani indoles duos indole inter se
adniodum dissimiles ostendat vires, redditur voce
quam moriens emisisse traditur a Suetonio (in Vita
•^\'ap. 99): ]i]eqmd iis videretw minium vitae commode
i\'gt;\'msegisse.
XIV.
Chares d dgayyeXeifg hoc munus non videtur ges-
sisse in aula Alexandri.
Quam habeat vim natura soli ad formandos incolas
luculenter docet Aegyptus.
XVI.
Si Lutherus non fuisset, vix dubiuin est quin alius
prodiisset Eeformator,
XVII.
Renatnm literarum studium ipsum per se non po-
tuisset sacrorum emendationem saec. XVI efficere.
XVIII.
Phaedon. p. 62 B vocabulo (pQovçâ signilicatur
career animi.
XIX.
Nimiam accurationem commendavit Ernestius (Spec.
Castig. Wetsten. p. 7) monens: „in libris excutien-
dis nihil quamvis tenue quamvis vitiosum negligen-
dum est.quot;
XX.
Non probanda est Beckeri sententia, primis tempo-
ribus in comitiis calatis praeside Pontifice Maximo
creatos esse tribunes plebis.
XXL
Nomen veteris tribus Atticae fuit FtUovTtg, qui
ita dicuntur a vocabulo ytltXv.
XXIL
Posterioris aetatis apud Romanos fuit census eque-
ster.
Non omni dubio caret conjectura V. Clar. J. P. N.
Land, Gen. XLIX : 9 emendantis niSv et
In PseudoJonatbani Parapbrasi: Gen, III : 3 distin-
guendum est post ]iniDn
Ibid, vers, 7. vocabulum nisisj cur adbibitum sit
ab auctore non videtur explicari posse, nisi attenda-
tur ad soni similitudinem cum vocabulo
Duris öamius „Historiasquot; perdusit usque ad Se-
leuci mortem.
108
XXVIL
Ne iiegligatur moiiitum V, Doet. Naber (Grids 1864
p. 379) : waar men een schoolboek behoeft verkies
ik voor naij —■ die boeken, die — onwetenschappelijk
van inhoud — beneden den tegenwoordigen stand
van het middelbaar onderwijs als men beweert, een-
voudig ingerigt en zonder omhaal kunnen dienen om
lessen te laten leeren.
E R K A T A.
Pag. 2 lin. 3 (notae 2) y.sdxlato!. lege xifdlaia.
6nbsp;,5 11nbsp;classed, a. „ classic, ed, a.
7nbsp;„ 9 \'nbsp;relig.
7 „ 22 res-pondeat
34 „ 3 C. 0. E, Schneid.
45 „15nbsp;nullis locus
68 „ 30nbsp;Me-hler
Ubivis pi\'o Laerti\'m lege Laërtius. Quae praeterea propter
loci distantiam et temporis augustias remanserunt typothetae
menda ipse corrigat benevolus lector.
reliq.
re-spondeat
C, E. C. Schneid,
nullus locus
Meh-ler
•i i- 1«quot; ilr r\' r^ithffifcT- nin ^ ^ ■■ ■ J\'
y ^
\'■\'.rsei\'-\'\'
- | ||
t- | ||
\'S.\' | ||
a |