DISSERTATIO JURIDICA
INAUGURALIS

DEPOSIT O.

quam

DUCE ET AUSPICE DEO T. O\' M.

Ex Auäoritate Magnifici ReäoriSy

TOANNIS DAVIDIS HAHN,

Philof. amp; Med. Doa. Philofophiae, Phyfices Experimen-
tal is amp; Aftronomix Profefibris Ordinarii,
NEC NON
JmpHUmi Senatus Academici confenfu, atque
Spkndidïjfim^ Faculiatis Juridicae decreto,

PRO GRADU DOCTORATÜS,
Summisqtie in UTROQUE JURE Honoribus amp;
Pnvikgiis rite ac legitime confequendis,

Eruditorum Bxamini fubmittit
WILHELMUS VAN DEN BERG, W. F,
M och AN us EX arabia FELICE.

A. D. 24. Mäji, H. X. S.

TRAJECTI AD RHENVM,
EX oFFiciNA lOANNIS BROEDELET,
ACADEMIAE TYPOGRAPHI. MDCCLV.

\' \' «s

rr \' ? r

-quot;\'H i

c? -3

-1

,: iX U I

; J ■ ï ■

quot;î

îir

, s»nbsp;lÄ- ■ quot;f - \'

■ ■. 1

MaaMMÉi

viro spectatissimo
B. JOHNNNI HENRICO GULDENAAR,

vitrico indulgentisstmo patris loco
honorando.

NEC NO N

clarissimis, consulxissimis 5 ingeniique
atque eruditionis laude celeberrimis

viris

m j a c o b o v o o r d a, ]cto

juris civilis et hodierni, in alma hac
academia, antecessor! ordinario.

d. gothofredo houck, ]cto

juris antecessori ordinario pr^cep-
tori suo nunquam non colendo , pro-
motori exoptatissimo.

e). petro wesseling, j, u. d.

juris naturalis et publici romano-
germanici, UT ET HISTORIARUM , elo
quenti^, et gr^c^ lingua profes-
sori ordinario.

Hafjc dijfertütionem
D. D. D.

WILHELMUS VAN DEN BERG, W. F.

0!.quot;if,:: r/.T\'-/. ja on^ j

2î;iT/Ji ouiódVTAdOAuriVA ooi}v vf^

.c l-AA^OKOli

O M D

; \' ^ - ^ - - ^l}il f

anbsp;(y a O o v. .a

on ^ H\'-^/î\'îOîîTuy .a
t - i :

XI U .[ . y.

-OVÎAKOÂ p-:

ï

y, •• -.v s

X

..i

DlSSERrATIO JÜRIDICA
1 N A U G U R A L I S

D E

D E P O S I T O.

I.

hiri operüm datunm prim nojje oportét,
^ ^^^^ nomen juris defcendat, verba funt
^^ Ulpiani in L i.princ. ff. de juji. ^ jure.

Nobis igiruf de coïïivààsxDepofiti aétu-
ns exüminandüra paüds erit , unde ï^epo/iti vo-
cabulum\' defcendat. Pauïus ïib.�ntem. recept, tit,
ï\'2. 2. DepofUum didam putat quafi diu po^
fïtum; verum base allufio üoica potius eft, quana
grammatica derivatiOjUlpianusin/. J. princ. f. hoe
verbum deponere ex de amp; ponere deducit, amp;
pr^pofitionem de vim vocis intendere âtutumat,

Anbsp;quia

quia omne, quod ad rei cuflodiam fpeólat, com-
iTiiiïum ell fidei ejus, apud quem deponitur. In-
terim tamen, quamvis non male fic derivet Ul-
pianus , mallem cum Menagio in amœnitat. jur,
civ. cap. 39. DepofiUm derivare, quod hiimi vel
deorfum poni föleat.

Î. L

Tgt;epoßti vocabulum modo accipitur pro re de-^
pofita, ut in l. i . prim. ff. hoc tit. quo fenfu de-
finitur a Cujaeio in récitât. C. hoc. tit. quod quis
fine mercede fervat : modo fumitur pro contraótu
quo res deponitur. Q. 2. in fin. inß. de jure nat,
gent, ^ civ. I. 7. i.ß de pad. ac tum vocatur
etiam Depoßtio /. i, 2. amp; 22. L f. 2. /. 17.

i. ff\' hoc tip. Atque hsec poi^erior fignificatio
efl: hujus loci, ac tum defcribi folet depofitumj
quod fit contradiis naminapus^ juris gentium^ bo-
na fidei re confians^ quo res mobilis alicui gratis
mßodienda traditur. Quam Definitionem verbula
explicare lubet»

Ï I Î.

Depofitum äk\'mrcontraäus; quh efl duorum
plurumye conventio, amp; vi fua ultro citroqueobli-

satia-

gationem amp; adionem parit. / 19. ƒ! de verb.ßgnif.
amp; quidem eft contraólüs nominatus^ habet enim
certum nomen, quod huic contraólui foli pro-
prium eft.

Depofitum eft contraótus pifis gentium ; elt
quippe hujusmodi contraélus, qui amp; aliis genti-
bus in ufu fuît, amp; â Romanis receptus.

Eft bona fidei; quoniam eft contraólus bilate-
ralis, quales bonse fidei elTe folent : ipfe quoque
TJIpianus m h.nbsp;f. hvc tit. dicit, dubitan-

dum non effe, quin bon^ fidei fit: accedit infu-
per 5 quod adio depofui a Juftiniano in g. 28. Infi,
de aäion. inter bon^ fidei adiones recenfeatur.
jRe conßans -, in Depofito enim praeter conlenfum
debet intercedere rei traditio. /. i. ff-de ob-
ligat, 8? aä. Ö-1, Infi. quih,mod,recontfah. obligat.

Res mobilis; res enim imraobilis deponi nequit.

1 V.

Controverfitur tamen inter Interprètes, an non
amp; rei immobilis Depofitum fit. Adfirmant hoc
inter alios Hunnius ad Treutier. vol. i. difp. 26,
qudiß, 6 amp; Voet in Comm. ad hunc th. ff. num. 3.
Kegant veroWiiFembachius in difput. 31. adPand.^
num, II, Bockelmannus in Comm. ad hunc tit- ff-

A 2nbsp;num.

4 DÎSSERTATÎO JURîDICAi

mm. Ulr, Huberiis in PraîeÛ. ad tit. .....
mod re contr, oblig. num. 12. nec,non Clar.Schui-
mo^us.M Pmd. lib. 2. Jent. recept, tit, 1 2. g. 7. noî^.
11, quorum fententia nobis verior amp; juris rationl
convenientior videturj.

J, Quia nullibi in jure noAro^ubi deDepofita
ex profeflb agiturrei immobiJis depofe (quan-
tum equidem fciamus,) mentiofit- jam vero, fi

amp; re? immobiles deponi pofîent,. ejus rei men-
tio hic aut illiic injeûa fuifî^t.

. Il (luQà\\nLi.princ4.hocMt.^p^, Injî.quîh
mod, re mtr, obi amp; alibi taies inveniantur iocun
tipnes, quas aperte fàtis. déclarant, depofitum non
efîè, nifi res depofita de loco io locum transferri
queat; atqui hoc non quadrat in res,immobiles.
Accedit etiam ^ quod is, qui rei -immobilis cu/lo*
diam fulcip^t, non tam patiatur, rem apud fe elTe,,
quam obliger fe ad faótum aliquod, id quod na-
turœ Dèpofiti adverfatur, fiquidem Depo/itarius
patiatur tantum rem apud fe efTe^ non vera ad
faólum fe obUget.

Illi tamen j qui diflen tiunt, uno alcerove argu-
mente fententiam fuam probare nituntur; amp; qui-

I. Pro.

. I. Pro vocant ad /. 186 f.de verb, fignif. amp; / 24.
ff\', hoc tit. ubi docetur, deponere nihil aliud eflè 5
quam commendare rem akerius fidei j hinc fequi-
tur, inquiunt, asquEe immobilem ac mobilem rem
deponi poflè; quoniam amp; immobilis res alterius
fidei commendatur. Sed confiderari velim, Ul
planum in /. igó. nihil aliud dicere voluiile
quam in Ediólo, quod explicabat, verbum commen
dare poni pro deponere, non vero indicaiïè eum
vocabula haec femper fynonyma effe: quod ad d.

ibi quidem dicitur 5 commendare nihil aliud
efle quam deponere, fed hoc dicitur tantum in re»
Jatione ad epiflolam prsemiflam.

II. Adverfarii noflrr hoc modo argumentantur:
res immobilis seque ac mobilis cuflodienda tradi
poteft. I, i^.princ.ff. de damno inf. atqui depofitum
toties efl, quoties res cuftodienda traditur. /. i.
princ.ff. hoc tit. ergo asque rei immobilis ac mobi-
lis Depoiuum efl. Refpondemus, in d. I. 1.princ.
non plene Depofiti naturam defcribij ipfe enim
Ijlpianus alibi tradit, Depofitum tum demum es-
fe, fi res de loco in locum transferatur.

HI. Opponitur nobis /. i. g. 33. ff. de vi 8? vi
ubi docetur, interdiClum de vi armata perti-
nereetiam adres depofi,tas, hoc, dicunt, inteill-

A 3nbsp;gi

gi nequit de rebus mobilibus, fed tantum immo-
bilibuSj fl quidem ex §. 6. ejusdem legis certum fit,
hoe interdiélum unice pertinere ad res immobiles:
fed refpondemus, quod in d. ^. 6. dicitur , inter-
diólum de vi armata ad res mobiles non pertine-
re, fic inteUigendum eflè, quod princïpaliter ad
res mobiles non pertineat, licet acceiîbrie ad eas
pertinere poffit : fic v. g. fi quis de poflèffione cB-
dium vi dejeélus fit, interdiÓlo de vi armata prin-
cïpaliter recuperabit sedium pofi^effionem, atque
accefibrie omnes res mobiles, qu^ dejeótionis
tempore in œdibus fuerunt.

Y

Solœ igitur res mobiles deponi pöiTunty nom
tantum proprio fed amp; alienae, usque adeo, utamp;
furac prœdo deponere queant. /. i.g. 39 ff.hoe. tit,
fic tamen, ut, fi cum domino concurrant, is prae-
ferendus fit. /.3r. i.ff. eod. Potefi quoque De-
pofitarius rem apud fe depofitam apud alterum de-
ponere. /. iS.ff.hoctit. non tamen apud ipftim do-
minum deponi poteft, etiamfi dominus ignorave-
rit. /. \'^^ßn, ff hoe. tit. Neque enim pignus, ne-
que depofitum , neque precarium^ neque emptio,
neque locatio rei fusQ confiüerQ potQÜ. I. J^^.princ.

ff.deü.J.nbsp;VIL

inaugura L I s.

V I L

Additur uîteriôs in Definitione, hunc cootra*
Biuvn gratuitum eße debere5 amp; merito: fi enim
inerces interveniat, in aliud contraólus genus dé-
générât, amp; quidem 5 fi merces in pecunia nume-
rata Gonfiftat, locatio conduélio eft, fi in alia re,
contraótus innominacus. 11. 8 9. jf. hoc tit. Inte»
rim tamen, quamvis mercedem refpuat hicGoo-
traélus^ pretium tanquam honorarium remune-
randi gratia dari poterit. /. 2. 24, f. de vi bon. rapt*
Cußodienda : unicus quippe Depofiti finis efl: eu-
flodia. /. i . pf \'mc. ff. hoc tit. Inß. quib. mod. re
Eontr. obl. fi ergo alia cauffa accefferit, non erit
Bepofitum, fed aliud contrarius genus, ut mu-
tuum, vel mandatum, quales cafus proponuntur
in I\' I - S. 11.12.13 . ^ ff. hoc tit.

V I I L

Subjicitur tandem in Definitione verbum îra-
iitur^ amp; merito, quoniam fbla detentio cuftodia
cau^ transFertur in depofitarium, non item pos-
fesfio. /. i\'J\'^t.ff.hoctit.L ^.ff.dereivindicat. îd
S^od de civili posfesfione intelligendum eiîè ne-
^^ nefcit: Quod dicimus, Depofitarium non pos-

fidere.

fidere, usque adeo verum efl, ut ne quidem fè^
quefler posfideat rem , qu^^apud ipfum (equefira-
îa eft. /. 17. g i, ffJhocait.nbsp;acquir. vel

amitt. poJ[fe[f. Exceptio tamen eft in cafu, quo
posfesfio ipfa apud fequeftrem eft depoiita ^ tune
enim hoc agitur, ut posfideat; hinc dicitur in d,
/. 39. intereiTe, qua mente depofnio apud feques-
trem fit faéla. conf C îar. Voet in Comm, ad hune
Ut ff mm. 12. CI. Noodt in Comm. ad eund. tit,
pag. 36Infuper neque ufus rei depofitœ tranfît
in Depofitarium^ in fantum, ut ne quidem pa^o
hoc effici posfit; fiquidem nihilominus degene^
ret in mutuum aut commodatum./. î. § 34.8P35.
ff, hoc. tit nifi permittente domino re depofira U®
tatur, /. 29.5- T -nbsp;quamvis hujuf nodi ne-

gotium ordinarios Dèpofiti terminos excedat.
2^J.26.§.î.ff.hoc m.

. X.

Expofita Definîtione ad Dîvifiones Dèpofiti
tranfeundum nobis erit. Dividiiur aurem in De^
poßtum in fpecie ßc éidum , gt;amp; fequeftrationem.

Depoßtiim in fpccie ßc diÛum efi rei mobilts,
non ätigioja, faéU depoßtio, ut eadem Deponenti,
qmtidocunque ei Itbuerît ^ in fpede reßituatur.

Rei

Rei mobilis s rem etiim immobilem deponi non
pofTe, vidimus jam 4. J.

Non litigioßz, qua? verba propterea Definitioni
•inferuntur, ut apparéat difFérentia inter Depofi-
tum in fpecie fic diaum amp; fequeftrationem, de
qua inferius agendtim erit.

Ut eadem in fpecie reftitûâtur; quum énim iß-
hoc contra6lu fola rei cuftodia transfcratur, /pon-
te fequitur, Depofitario jus non éflê aliam rem
^proalia réflituendi; nifi aliud adum fit: cafïis
^exfiant innbsp;L\'Xi.^.i.phoc, îît. fi clfia de-

pofita fit, non modo ipfà cifia, fed amp; res ei in.
clufae arque obfignatse funt refiituendsé. /. i; 5.41.
ff\'bac. tit. ex qua patet, inter veteres JCtos dif^
■putatumfiiiCe, an Depofitarius-cite claufe amp;obb
fignatse reftitutione defungi pofiet, an - vero amp;
reftituere deberet res cito inclu/as, amp; pofterius
placuit, (ut modo diximus)ita tamen, ét, fi nui-
ra fufpicio contra Depofitarium militaret, Jureju-
rando prasftito cifiae refiitutione d^fnngi poffet.^»
l î ■ Ö 41. jn ndo 40. eod,

^ ^andocunque ei libueritlt; haec verba Definrtiolt;^
J^ipdeo inferuntur, ut fignificetur, Depofitum in
Specie fie dläüm omni tempore repeti pofie, in
î^ntum, ut dolo faciat is, qui rem depofitam\' fu-

Bnbsp;fcc

fcepitj fl illam repofcenti non reddat./. i. ^. 22.jp\'
hoc tit, Adhaec ne quidem paólo contrarium con-
veniri poteil; licet enim certum tempus a con-
trahentibus prœftitutum fuerit, Deponens nihilo-
minus ante illud praefinirum tempus rem depofi-
tam repetere poterit. /. i. §. 45. ^ó-ffl hoc tit,.
Depofitarius autem ante determinatum tempus ofL
ficium deponere nequit. /. 5.^. 2. ff. hoc tit. Ratio^^
cur Deponens ante tempus prcefinitum rem depo-
fitam repetere poffit, in eo pofita efle videtur,
quod Depofitum fit hujusmodi contraólus, qui
folius Deponentis commodum contineat, adeo-
que Depofitarii non interfit, rem invito Déponen-
te retinere, quum e contrario Deponentis plu-
rimi interefiè posfit, rem a fè depofitam fibi re-
ftitui.

Porro amp; iflud notandum efî, rem depofitam
reflitui debere integram, non deterioratam ; fi
enim res depofita deterior reddatur, quafi non
reddita, depofiti agi potefi : cum enim deterior
redditur, poteft dici, dolo malo redditam non
efle./. i.g. i6.ffgt;hoctit.

X.

Depoßtum in fpeck diäum eft duplex, nempe
ßmplex amp; Miferabik, Depoßtum ßmplex efl ,
quod iine evidenti neceflitate ex mera contrahen-
tium voiuntatefit. F)epoßtum Miferabile efi:,quod
fit ex neceflitate , propter metum inflantls alicu-
jus periculi, velut incendii, ruin^, tumultus,
naufragii. L i.^. i.2. ff. hoc tit, 17. Inß, dc
üdion. Ex hoc Depoßto miferabiii Praetor dat a-
ólionem in duplum adverfus Depofitarium, fi De-
pofitum inficietur; quum ex Depofito fimplici
tantum det adionem in fimplum. /. i. i. hoc
tit. Aft quae eft hujus diftinólioriis ratio ? Juftifli\'
ma fane5 fiquidem is, qui fine neceflitate depo»
nit, occafionem habeat idoneam peribnam eli-
gendi, cujus fidei rem committat ; fed qui ex ne-
ceflitate propter imminens aliquod periculum de-
ponitj non habet tempus deliberandia apud quem
d^ponere velit ; adeoque ex ilia mentis perturbati-
one primo occurrenti fepe res fuas cuftodiendas
tradit, qui fi id fadum neget , crefcit perfidiae
^nmen, amp; publica utilitatas coercenda eft, vin-
^icandse Reipublicae cauffa. 11.^. 2. Isquot;4 ff.hoctit.

Hanc vero aótionem in duplum Praïtor quoque«
dedit contra Depofitarii heredem , qui dolo malo
Depofitum miferabile inficiatur; fed ex defiio6li
inficiatione tantum in fimplum atque intra annum,
amp; pro ea parte,, qua heres exftitit.j. § i.L i8.,
f. hoc tih

Seqmflmtio feu Jequeßrum DepoßUm rei lik
tigiofdi apud fequeflrem a pluribus inJohdum fathmy
ea lege, ut lite pendente ciißodiatur, finita vero /P
te viólori reßituatUTi L §. i. /. 6. /. i j.-ff. hoc tit,

Sequeßer vero efi: vir bonus, apud quern phres
em dem-rem, de qua - controv erßa efl ^ depofiterunt:-
ditlus ah eo^ quod oc currentiaut quafi fequenti eos
qui contcndunt committitur. I, no-, ff. de verb, fignv
quae tamen magis efl allufio, quam grammatica-
derivatio: analogice enimnbsp;defcendit a fe-

cus fecußer^ quia intercedit Jitigantibus. ipfe
neutrarum partium , femotus ab utroque, alius-
que atque litigantes : efl: haec derivatio propofita
a fummo Viro Joan. Fred. Gronovio ad ZWA/
Ub,\'i.annal cap. ^Jl,

Inter fequeflrum amp; Depofitum in fpecie fie di-
6lum non una efl differentia: illud quippe verfa-

tur

tur circa res litigiofas , hoe circa res non Jitigio-
fas; in hoc unus deponere poteft, in üb plures
deftderantur. /. 6. /. i\']. ff. hoc tit, L no.ff. deverk
ßgnifi. praeterea in hoo quovis tempore Deponens
rem repetere poteft, in iilo non nift poft fenten-
tiam.. In eo vero conveniunt, quod in feque«.
ftrem aeque ac Deppfitarium nuda tantum rei de-
tentio transferatur, amp; neuter interim ex ea re
utiiitatem percipere; posfit. /. 17. i. in fin.ff.hoc
tit. nifi aliud aftum fit. /. 3g. ff, de acquir. vel a^
mitt.pojfejff,

X I h

Dividitur fequeftratio in ilmtariam Ne^
cejfariäm. ikmtaria tik, qiiando partes mutuo con
fenfu rem litigiofam apud alium deponunt. / 6. 7.17\'
princ. ff, hoc, tit.

Necejffaria eft cußodia rei liügiofd decreto judi-
eis ex jußa cauffa aUcui demandata ^ ßve altera ßva
mraque parte invita.

De hac neceffaria fequeftratione quasritur, u-
trum inter fpecies Dèpofiti referenda fi^r, quod
nobis negandum videtur, quia Depofitum eft con-
tra6lus j omnis vero contrarius eft conventio^
omnis conventio eft duorum vel pluriumin idem

B 3

pîacitum conlenllis ; jam fequeftratio necefTaria
fieri poteft invita parte utraque ; non igitur adel!
conventio, ubi non eft conventio, ibi non eft
contrarius 5 adeoque nec Depofitum.

Cseterum fequeftratio necefiaria regulariter eft\'
prohibita, quœ prohibitio non tantum in pecunia
îîumerata obtinet, fed amp; aliis corporibus fèque-
flrandis , Luit. C. de rei vind. hujus vero prohibiti-
onis ratio in eo pofita efiè videtur ; quia in hac
necefiâria fequeftratione iis quodammodo ab ex-
iecutione inchoetur, quod temere fieri non debet;

ff, de re judic. l ult. C. de exfec. rei jud, confl
Ulr. Huberus in Praieil.ff. h.tit. num.^.^feqq-ln.*
\'terim tamen dantur cafus, quibus hase fequeftra-
tio neceiîaria permifi^a eft : cafûs illi funt

T. Si quis de fuga fùfpeâus fatlsdate nolit. L 7,
%.2.ff.quifaîisd. cog,

2.nbsp;Si quis rem, de qualis eft dilapidet, aut
juftus diiapidationis metus adfit./. 2r. ult.ff. de
appellat, l. 2 2. § ^. f./oluto matrim.

3.nbsp;In cognitione quaeftionis ftatus. /. ult. in
fin. C. qiùh. adlibert. proclam, mn lie. vel fi qua alia
jufta cauflà fèqueftrationem neceffàriam poftu-
iet, vid. /. 5. C. quor. appellat, non recip. i ait. g.
^derequir.vel abs, dmnn. l.io. î. C. de agric.

.nbsp;XIII.

I N A U G U R A L I S. il

XIII.

Deponere poflunt onines, qui amp; contrahere

)flunt, quique nec natura nec lege prohibentur.

Natura proiiibentur infantes, furiofi, mente

eapti. /. 12. princ, ff. de reb. cred /. 24. princ. ff.

deO.^A..

Lege prohibentur omnes illi, qui absque tuto-

rum curatorumve confènfli contractum celebrare

nequeunt: tales funt pupilH infantia majores, qui

fine tutoris auóboritate conditionem fuam deterio-

rem facere,id eft fê aliis obligare nequeunt. princ.

Infi.deaiidor. tut. minores viginti quinque annïs

Guratorem habentes. /. 3. C. de in int, reflit. min,

nec non prodigi, quibus a magiftratu bonis inter-

diaum eft. I 6. ƒ. dc 0.A.

XI v.-

Depoßtum flifclpere poffiint omnes, qui obli-
gari contrahendo poflunt: ac proinde poteft etiam
deponi apud filium fam. i.^. 42./. ii.pr.f.hoctit.
nec non apud Servum. /. i,^. 18.^42. /.21.
ff hoc tit, Apud pupillum vero non nifi tutore
s^dore deponi poteft, argum.princ. Infl, demithr.

quod fi fine tutoris au6loritate deponatur^
aclio depofiti tum demum datur, fi pupillus doli

ca-

capax dolura commifèrit, aut Ti locupletior ex de«
pofito fit faélus L i. g 15: ff. hoe. tit Apud domi-
num plane res fua deponi nequit, ur depofiti aélio
inde nafcatur. /. ff.hoe tit. qua de re jam -vidi-
mus 0 6

Olim vero Romanls fblenne fuit in aede fiera
deponere; exempla occurrunt in /. r-g- 36 £#37.
ff. hoe. tit L in fin.ff^.fam. ercijc. l. 77. g. 26. ff. de
kgat. 2. Aliquando etiam apud nummularios l. 7.

2./1 hoe, tit. item argentarios, /. 8- ff- hoe, til.
ordinario tamen apud privatos»

EiFe«5lus Depofiti efl obligatio, quae parit ac-
tionem; amp; quum mutua fit obligatio, ab utraque
etiam parte nafcitur aftio.

Ex Depofito in fpecie di6lo nafcitur Aäio De^
fofiti direäa dz Contraria, ex Sequeflratione AtVio
Sequeßraria DireÜ:a amp; Contraria.

Atlio Dèpofiti Diretla efl aélio civilis, perfio -
nalisy bona fidei., qua competit Deponenti^ ejus^
qiieheredii adverfus Depofitarium ^ ejusque here-
dem^ ad rem depofiitam in fpecie reflituendam cum
omni caufa ^ ^ rejarciendum damnum dolo ^ lata
culpa datum.

Civh

Civilis^ quia primitus jure dvili, non Prœtorts
Edifto eft induàra, quanivis tamen Prœtor eam
multum mutaverit , vid. PauL Ub. 2. recept,
fent. tit. 12. amp; Boekelm. in Comm. ad bmc tit. ff,
num. 13.

Ferjbnalis, venlt enim ex contraäu. 0.3. Inß,
quîb. moi, re cmtr. obi. jàm vero omnes acliones ,
quae ex contraftu defcéndunt, funt in perfbnanî.

i.Inß.deaÜion.

BofKzßdei 1.1. g. % 3 .ff. hoc tit. §.nbsp;de aÛiôfK^

Qult;z competit Deponentia five dominus fit rei
^depofitâe, five non, unde etiam furi aut prasdonl
hœc adtio competit./. 39. hoc tit. nifi alius
petat, cujus juftior fit peHtioy quo cafù furi aut
prœdoni non competit. l. 31. i. ff, hoc tit. Da^
tur etiam domino fêrvi deponentis./. 17 ff.hoc
tit. amp; perinde eft, utrum fèrviis vivat, nec ne

l j.g. 30. ff. hoc tit. Ipfe autem; fervus manumis-
fus non poterit agere : fed fi alienâtus fuerit, de-
pofiti aólic ei competit, cujus fervus fuit cum de,
poneret; initium enim contraâus fpeélandum eft
d.l i.§.3o.

Si fervus hereditarius depoRierk, aéèionem id-
^^irit hereditatr Jacenti, amp; per iikm heredi fu-
/. i. 29. ƒ. hoc tit. l. 9. C. tod. tit. 116, ff de O.

C

^ A. Competit quoque haec aólio Fifco, /î ba-
na Deponentis ad eum pervenerint.
ff.bocüt,

Ejusque heredi^ nec non bonorum pofîèflbri v-
,C3eterisque fuccelîbribus./. 19.8? 46. ff, hoe
plures fint heredes, quaeritur , cui res de-
pofita reftituenda fit? Ik dicendum eft, cum Ul-
pjano in L i . ^.\'^G.ff\'.hoctit, diftingui debere inter
cafum, quo res depofita eft dividua, atque inter c^
film, quo eft individua; priori cafii fingulis pro here-
ditaria portione reftituenda eft; pofteriori verocafii
, fingulis; pofteriori vero cafii aólïaDepofiti unicuir
que heredi in -folitum datur, modis is, qui hacaair
one experitup, fatisdationem idoneam praeftetjde
reftituendo eo, quod^ fiipra ipfius partem eftlt;|
q^uam fatisdationem fi aâ:or non prseftet gt; res ia
aede facra deponitur;, ac Depofitarius omni aétio-
jae liberatur, d. /. Q. 36. fi tamen, mortuo
Deponente, duo exfiftant, quianter-fe contenr
dant, unusquisque fblumi ^e^ heredem dicens, ei
tradenda erit res, qui Deppiitario cavet, eum
defenfum iri ; quod fi neuter hoc onus fufcipiat,,
Depofitarius non cogendus erit a Prastore judi-
cium. iufciperej eoque cafti in aede aliqua

de-

deponere debebit, donec de hereditate judice-

mr. /. I. 0- 3.7-/-^^^ ^^^^
, -,nbsp;X V L

Jid^erfus ÜepofifanumidXicet omnem ^ ^ui
Vél ex confenfu, vel ex re obligari poteft^ adeo-
que non datur adverfus pupillum, apud quem
àbfque tutoris audoritate res eft depofita, nili do-
li capax fit, amp; dolum m redepofita commiferit,
aut inde locupletiör fadus fit. /. i.g. i$.ff.hoctit.
hoc vero pofterioricafuutilis Depofiti adioex Re-
feripto D. Pii adverfus pupillum datur, in quantum
locupletiornbsp;fargUmJ, 14:2.^Iz p^^^^ ,

commoä. competit etiam haec aftio adverfus do-^
minum fervi amp; patrém filiifam. qui Depofitum fu-
fcepit, non tantum ex dolo fervi aut filiifam. ve-
rum etiam ex dolo ipîïus dömini aut Servi. /. i.
6.4a ff.boc fit. intérim tamen dominus vel pateir
duntaxat aftione de peculio convenir! poterunt.
7. Ç princ.ff. hoc Ht. Ulterius datur Depofiti adio
adverfus manumi\'ffum. l 21. t.f.h^c tit.c^m
Tmoulare eft, quum alias manumifiüs ex contra-
ftu^in fervitute initô non conveniatur poft manu-
•îniffionera.^. 2J. g. i. Pörro datur ih\' filium\' e-
mancipaturo, fi rem depoßtam teneat. d.l 21 .p^c.

Diximus fuperius in g. 6- Depofitarium rem
pud Ie depofitam apud alterum quoque deponere
pofïè: hinc quaeritur, an tali cafu primus De-
ponens adverfus fecundum Depofitarium a6lio-
nem Depofiti inftituere poffit ? Quod omni-
no negandum eft, fiquidem inter eos nullum ne-
gotium interceflèrit : interim tamen primus De-
ponens rem, fi exftet, vindicate poterit./.8.Cö^/,
hoe jCtus vero Africanus exiftimat fi fècun-
dus Depofitarius dolum commiferit, ob dolum e •
jus haólenus teneri primum Depofitarium., ut pri-
mo Deponenti aótiones fuas
fi apud plures res fit depofita, adverfus unum-
quemque eorum agi poterit, nec Jiberabuntur re-
liqui, fi cum uno agatur^non enim eledionefed
folutione liberantur. Proinde fi omnes dolum
commiferint, amp; unus, quod intereft, prœftiterir,
reliqui non convenientur, quod fi unus vel nihil
vel minus facere poffit, ad reliquos pervenietur :
idemque eft, fi conventus dolo non fecerit, at--
que idcirco abfolutus fît. /. i. g. 43./: hoc tit,

\\ ^ xvrr.

Ejusque htredem^^ quidem in folidum^ etiam
€x ddo defunai /. 7. gj ^. boc /i^ Quanquam e-

nim

nim alias ex dolo defunóti non foleant heredes
neri , nifi pro ea parte, quae ad ipfbs pervenit»\'
tamen contra heredem ex dolo Depofitarii in fo~
lidum competit haec a6bio, quia caufam quidem-
agendi ex dolo nancifcitur, fed defcendit ex con-
traótu reique perfecutione. d. /. 7. g. i. fi plures
plures heredes fint 5 finguli pro ea partequa he-
redes funt gt; conveniri debent. d. h 7. §•

XVIILnbsp;. quot;

^d rem depoßtam in fpeeie reßituendam^ amp;
quidem incorruptam; nam, fi res depofita defe-
rior reddatur, quafi non reddita, depofitiagipo*
tefl;: cum enim deterior redditur, dici poteft5do-
lo malo redditam non eflè. /. i. 16. ff, hoc tit,
conferantur ea, quae notata fiint 9. in fin, cmn
omni cauffa: quacunque enim rebus depofitis ac-
cedunt, licet ilia depofita non fint, reftituenda
funt, etiam fruétus amp; partus. /. i.g. 5. 24, /.
2S\'§\'Jo.ff.hoctit. Aliquando amp; ufurse in hanc
aótionem veniunt, fi nempe quantitas fit depofi-
ta, mode tamen ex conventione vel mora iftsamp;
^^urse debeantur. /. 25. 1. I, 26. J.ff. hoc tit.
I^^que hoc mirum videatur, eft enim haec aólio
^nae fidei j jam vero in bbnse fidei judiciis ufu-

C 3nbsp;rse

rae debentuf etiam ex paélo amp; mora. /. 17. g. 4.
Lnbsp;de ußir. Caeterum uflirse quoque prae-

ftandae erunt, ß Depofitarius pecuniam depofi^
-tam in proprios ufus converterit.nbsp;^

X i.x V \'

rejarcienium damnum iolo datum: (loc uf^
qüe adeo verum eft, ut\' nequidem paólo èffici
pósfic, ne dolus futurus pc^ftetur. / 23./: devBg.
jur, eft enim jiujusmodi converitio contra bonam
fidem contraque bonos rnores, atquè icieo tiec

fequenda eft./.

Quaeritur autem, an Depofitarius etiam de l^i-
ta culpa teneatur, quod a nonnullis negatqr, quo-
niam in multis juris noftri locis dicitur, dofum (6-
lum efiè preeftandum; fed non obftantibus iis lo-
cis dicendum nobis videtur, ctiam de Jata culpa
Ddpofitarium teneri, quia lata culpa dolus eft, amp;
prseiiimptione juris pro dolo habetur. /. 29. princ.
f, mand. lyi.ff, hoc tit, I 226. ff, de verb, fignifi.
quin imo Imperator Alexander in /. i. C. hoc tit.
refcribJt, dolum folum amp; latam culpam aDepafi.
tario prseftandam efle.

Levern culpam pr^eftare non tenetur Depofita-
rius, nifi forte mercedem aceepcrit. /. 5. g. 2. ff

comquot;

INAUGURALIS.

mmmod. quo cafu Depofitum efle définit, ut vi-
dimus jam g. 7. ionge minus tenetur de culpa
levisfima , exceptis tamen quibusdam cafibus ,
quales Tunc i. fi pa6to conventum .fit, ut levis-
fimam culpam pra^flaret Depofitarius. /. f 0- 2.
ff commod. L 23. ff de It 7. 2. Si folius Depo-
fitarii verfetur militas. 14. princ. ff. de rek cred.

3. Si fponte fe Depofito obtuierit. I. i. g. 35.
ff. hoc tit. De cafu fortpito non tenetur quoque
Depofitarius, fiquidem cafus fortuiti in nullo bo-
nse fidei judicio praeftentur, fecundum I. 6. C. de
fignmau aä. Interim tamen dantur etiam cafus,
quibus plane de cafij fortuito tenetur Depofita-
rius, amp; quidem i. Si nominatim hoc convenerit.
L2Z\'ff-de R.J,

1,. Si Depofitarius fit in mora reftituendi De-
ppfitum. /. 12. 3. ff\' hoc tit.

XX.nbsp;J

yîûîo Depoßti contraria efl, qua datm Dope^
ßiario adverfus DepomnUm ad hoe^ ut fervetur
indemnis: Tendit igitur hsec a6lio ad indemnita-
tem prsflandam Depofitario j unde in hoc con-
trario Depofiti judicio in litem non juratur,^
sierito- non enim de fiide rupta agitur, fed de

in-

indeiiinitate ejus, qui Depofitum fufcepit. î. 5,
princ, ff, hoc. tit.

Qussritur autem, an Depofitarius aélione Dè-
pofiti direóla conventus jus retentionis habeat
propter impenfas in rem depofitam faélas funt,
qui exiftimant, ob nullas impenfas, ne quidem
neceiîirias, retentioni locum efîè: inter eos eft
Bockelm. in Comm. ad hunc tit.ff. num. 19, Alii
vero ftatuunt, Depofitarium ob impenfas necel«
farias retentionis jure gaudere, ob utiles vel vo-
luptuarias non item. Ita fèntit Vinnius Ub. i.fe*
kÛ. quaß.^ap 51. cujus fententia nobis prseferen-
da videtur, guia ex Colhtione IL Mas. 8P Rom,
tit. 10. 2. conftat , fie vet«ri jure obtinuiflèj
neque apparet, hoc jus mutatum efle.

Diflertantem contraria Aaio a Direa^ in eo,
quod in hac reus fiio nomine lt;A dolum damnacus
fiat infamis. /. i, ff. de bis qui not. infam, l. 10. C.
hoc tit, in illa non item. /. d 7. ff, de his qui
not\' infam.

Ex Depoßtio miferaUli nafcitur etiam ABi^
Direäa amp; Contraria. Direaa hoc fblo diifert
ab aaione Depofiti /împlicis Direaa, qa^d in
ea lis inficiando crefcat in dupîum, m vidimus

fiipra

fupra §. 10. Contraria Aóiioni Depofîti fimpli-
cis contrariée per omnia fimilis eft.

XXI.

Ex fêqueftratione nafcitur ABio Sequefiraria
Direóla amp; Contraria.

Aä:io Sequeßraria DireÜa eft, qult;z ßnita lite
datur parti viólrici contra fequeßrem ad rem de^
poßtam, ßnita lite cum omni caufa reßituendam ^
präßandumque dolum latam culpam, À 5. g. i.
112. 0.2. ƒ. hoc tit,nbsp;.

Atlio Sequeßraria Contraria eft, qu(2 datur fe-
queßri adverfus vitlorem ad hoc, ut indemnis prd-
ßetur,nbsp;t

Caîterum hifce Aólionibus explicandis eo ma-
gis fuperfedere Jicebit, quoniam in plerisque con-
veniunt cum Aólionibus Depofiti in fpecie fic
dióti, amp; facile ex iis, quas in 0. ijf. ßqq- pJ\'o-
pofita flint, intelligi pofîùnt.

F INI S,

CO-

L

Negotiorum geßor or dinar io tenetur de
culpa levis fima.

I L

Bonafidei po[fe[[or non tantum indm-
triales,, fed naturales fruBus per-
cipiendo facit Juos^

111.

Obligatio naturalis , modo fit efficax,
compenjationi locum facip.

I V.

InveBa illata in Pr indium Rusticum
tacito pignori non fub funt.