Oiul-koopvaardijkajnlc.in. Export van het Bureau Veritas
,.Si vis pacem. para bellum.quot;
Als manu.soripl gedrukt. Gr
OKONINOEN — SNICr,PEHSDIirK\' VAN .T. It. SMIT. — 1883.
--3,
1 !
DOOR
Oud-koopvaardijkapiti\'in, Expert van het üiireau Veritas.
..Si vis pacem, para bellum.quot;
- SNELPERSDRUK VAN .1. H. SMIT.
(IRONING KN
— 1883.
Aan de leidets van deo Afianet-Bond,
EEN ZÜID-AFEIKAANSCHE ZEEMACHT.
„Si vis pacem, para bellum.quot;
Ieder die do vroegere en tegenwoordige toestanden van Zuid-Afrika belangstellend gadeslaat en wien hot, alle optimisme of pessimisme tor zijde stellend, ernstig om de waarheid en de werkelijkheid te doen is, zal erkennen dat, hetzij dan eenige jaren vroeger, hetzij dan eenige jaren later, de tijd eindelijk aanbreken moet, waarin de vaderlandslievende Afrikaner zich verplicht ziet, met do wapens in de vuist, do Engolsche heerschappij te bestrijden en het ondragelijke Britsche juk met geweld af te werpen. De hoofdoorzaak van die toekomstige bloedige worsteling zie ik in de traditioneele Britsche naturellen-politiek, welke altijd de strekking had en hebben zal om het zwarte ras togen hot blanke op te ruien, waardoor men hoopt het laatste zijn bloed en zijn krachten voortdurend te zien verspillen in uitputtende kafferoorlogen en het zoodoende stoeds als oen machtelooze en gemakkelijke prooi van zijn vreemde overheersching denkt te kunnen behouden.
Reeds sedert het begin dezer eeuw vleit de trouwhartige en, naar mij voorkomt, ietwat optimistische Afrikaner, blijkens de algemeen aangenomen leuze van President Brand: „Alles zal recht komen,quot; zich met de gedachte
6
dat, als het Britsche volk wist welke gruwelen er in zijn naam gepleegd worden, het sdeh tegen een dergelijke snoode staatkunde mot verontwaardiging zou verzetten.
Udolo hoop! Do groote meerderheid der Engelsohen, door ziekelijke philanthropic of eigenbelang gedreven, vertrouwende op de eenzijdige en leugenachtige berichten harer staatsmannen, koloniale ambtenaren, zendelingen en avonturiers, zal of liever wil niet beter ingelicht worden. Men denke slechts aan het lot dat do motie Rijlands, tijdens don Transvaalschen oorlog, in hot Britsche Parlement ten deel viel!
liet Engelsche volk maakte zich door zijn buiten-landscho staatkunde dan ook algemeen den bjjnaam van het „trouwelooze en perfide Albionquot; ten volle waardig.quot; Zuid-Afrika heeft dus te kiezen tusschen:
1°. Stille berusting in de Britsche overheersching en, als gevolg daarvan, de onophoudelijke kafferoorlogcn; of 2quot;. De afwerping van het vreemde juk, gevolgd door een bloedigen vrijheidsoorlog tegen Groot-Britannië.
Do eerste staatkunde, een waren Sisyphus arbeid, belet de vermeerdering, belemmert de ontwikkeling en vernietigt de welvaart der bevolking.
De tweede vergt oogenblikkelijke en zware offers, maar na eenige jaren hardnekkig stnjdens, zal do vrijheid en het recht, met Gods hulp, zegevieren en Zuid-Afrika, als een feniks uit zijn ascli herrijzende, een groote, machtige Republiek vormen van de Kaap de Goede Hoop tot aan de Zambesi.
Dit land als een kranke beschouwende, is de staatsman, die den eersten weg bewandelt, gelijk aan den zachten geneesheer welke stinkende en vuile wonden maakt. Hij tast alleen de gevolgen der ziekte aan, veroorzaakt zoodoende een chronisch lijden, geeft door herhaalde aderlatingen aanleiding tot bloedarmoede en zou wellicht den dood van den patiënt kunnen teweegbrengen.
7
lljj echter, die moedig, op noogor Hand vertrouwende, het twcedo pad inslaat, als een kundig arts de kwaal in haar oorzaken bestrijdende, geeft acute smarten, maar behandelt daarentegen den zieke grondig en doet hem weldra, mot Gods zogen, zijn volle krachten herwinnen.
Door de ervaring geleid, zal, hoop ik, het gezond verstand der Afrikaners hen spoedig den oogonschijnlijk moeilijken, engen weg, die tot de overwinning voert, doen verkiezen boven het schijnbaar gemakkelijke en breede pad des verderfs.
De Boerenbeschermvereeniging en haar leiders met hun voornaamste nieuwsbladen en geestverwanten, volgen maar al te zeer de eerste, mijns inziens, ziekelijke en weifelende politiek.
In den Afrikaner-bond en zijn oprichters met hun hoofdorgaan, do brave Afrikaansche Patriot, en zijn dappere medestrijders, bewonder ik daarentegen de belichaming van de gezonde beginselen eener nationale Zuid-Afrikaansche staatkunde. Vroeg of laat moeten die dan ook voeren tot het gewenschte doel: do afwerping van hot Britsche gezag en de vestiging van een eenige groote Zuid-Afrikaansche Republiek of wel tot stichting van een Confederatie der verschillende Staten van Zuid-Afrika.
Maar om die grootsche taak, onder Hooger leiding, met succes te kunnen volbrengen, zal, zooals gezegd, een hardnekkigon en bloedigen oorlog met Qroot-Britannië moeten gestreden worden.
Nu mag men in een worsteling voor vaderland, voor vrijheid en voor recht veilig op den steun eener lloogore Macht vertrouwen, maar dan ook alléén in waarheid, wanneer de mensch van zijn kant daarvoor zijn leven en aard-sche bezittingen veil heeft, wanneer hij geen middel verwaarloost om zijnerzijds don goeden uitslag dier altijd hachelijke ondcrnomingen te verzekeren.
„Help u zelf en God zal u helpenquot; is het goede
8
beginsel van don geloovigen christen, terwijl de Oostersche fatalist, met over de borst gekruiste armen, in roestige rust, de beslissing der moeilijkste en gewichtigste zaken
aan Allah overlaat...............en daardoor dan
ook gewoonlijlc in al zijn ondernemingen schipbreuk lijdt.
Zoo dient Zuid-Afrika reeds thans, in den tijd der voorbereiding tot den strijd, van Groot-Britanniö vrijgemaakt op financieel, op commerciëel, op industrieel gebied.
Een spoorweg van Pretoria naar Dolagoa-baai, een Nationale Boerenhandolsvereeniging, een Nationale Bank, een Hypotheekbank zijn daarvoor de noodzakelijke middelen, terwijl alle volken buiten het Britsche, in \'t bijzonder hot volk van Nederland door zijn taal- en stamverwantschap mot de groote meerderheid dor blanken in Zuid-Afrika en vooral daar het wol do macht bozit tot helpen, maar niet machtig genoog is om te schaden, zooals hot Duitscho volk bijvoorbeeld, hunnerzijds do Afrikaners hierin krachtig behooren bij te staan:
1°. Door hot verschaffen van stoffelijken en zodolijken steun om het tot stand brengen van bovengenoemde zaken in Zuid-Afrika, bijzonderlijk in don Transvaal en Oranje-Vrijstaat te bevorderen, te doen slagen en tot de ontwikkeling van hun nijverheid, handel on landbouw mede te werken op de wijze zooals dit daar to lande verlangd wordt.
2U. Door het oprichten van een Emigratie-maatschappij, welker loden uit vertrouwde vrienden bestaan, die zich belast met het uitzenden van hot aantal on de soort van émigranten, zooals men in Zuid-Afrika noodig oordeelt, groot genoey om hot blanke en nationale element behoorlyk te versterken, maar weder niet te groot ten einde oen overwegendon invloed hunnerzijds op don staatkundigen en maatschappelijken toestand des lands te kunnen voorkomen.
3°. Door het stichten van handelsveroonigingen om don handel tusschon Zuid-Afrika aan den oenen, Nederland on de overige vriendschappelijk gezinde landen aan den
9
anderen kant, in handels- en nijvcrheidsartikelen buiten Groot-Britannië gegroeid en vervaardigd, en in de voortbrengselen van Zuid-Afrika te bevorderen.
4°. Door het oprichten eener directe geregelde stoomvaart tusschen Nederland on Zuid-Afrika# via Portugal, varende op de Kaapstad en alle havens tot en met do Delagoa-baai, als een noodzakelijk vereischte om do Emigratie- en Ilandclskwestiën tot een gewenschte en behoorlijke oplossing te brongen.
5°. Door het stichten van Hollandsche bibliotheken op de daarvoor geschikte plaatsen in de verschillende staten van Zuid-Afrika om zoodoende de Afrikaansche en Hollandsche taal krachtig te kunnen steunen in haar strijd tegen de Engelsche.
6°. Door hot wijzigen van sommige, in Zuid-Afrika bezwarend geoordeelde, bepalingen aan do Nederlandsche Universiteiten om hot studeeren van Afrikaansche jongelieden aan Hollandsche Hoogescholen te bevorderen en aan te moedigen.
Ziedaar do werken des vredes!
Goed opgevat en eendrachtig uitgevoerd, vergen zjj van weerskanten niet alléén geen geldelijke opofferingen, maar moeten zij zolfs èn voor Zuid-Afrika èn voor Nederland de heilzaamste vruchten en ruime winsten opleveren.
In dio richting zijn wij dan ook, mot eenige vertrouwde mannen, sedert den laatsten oorlog, onvermoeid en, zoo ik hoop, niet geheel vruchteloos, werkzaam geweest.
Aan de Afrikaners blijft het overgelaten in hoeverre en op welke wijze zij van onzo hulp in dien geest wenschen gebruik te maken.
Het zijn echter niet zoozeer de vreedzame werken van handel en scheepvaart, landbouw en nijverheid, al kan waarlijk hun invloed niet te hoog geschat worden, dan wel de oorlogzuchtige, die aanleiding geven tot mijn schrijven.
De toekomstige bloedige worsteling voor do onafhan-
10
kelijkheid cischt niet minder haar voorbereidingsmaatregelen. En moge het nu al gelukken haar door allerlei kunst- en vliegwerk eenige jaren te verschuiven, voor Zuid-Afrika met zijn door Engeland bestuurde naturellen-politiek, blijft ook in gewone tijden de oude Latijnsche spreuk gelden: «Si vis pacem, para bellum.quot; — Wanneer gij den vrede wenscht, weest dan steeds ten strijde gereed!
Met de oprichting eener groote kruitfabriek werd in den Transvaal reeds begonnen, liet is noodzakelijk daaraan de vervaardiging van dynamiet en andere ontplofbare zelfstandigheden, zoomede van torpedo\'s, vuurpijlen, granaten, patronen, kogels en slaghoedjes te verbinden om voor munitie en verdere vernielingsmiddelen geheel onafhankelijk van het buitenland te zijn.
Do Transvaal bezit ijzer cn steenkool in reusachtige massa\'s, zoodat do stichting eener geschutgieterij, eener groote wapen- en geweerfabriek, waarmede tevens het maken en herstellen van allerlei soorten van landbouw- en nijverheids werktuigen gepaard kan gaan, slechts geringe bezwaren zal opleveren.
Deze verschillende krijgsbehoeften zijn evenzeer noodzakelijk voor kafferaanvallen en kafferopstanden als voor den grooten onafhankslijkheidsoorlog tegen Engeland.
Ik roerde ze volledigheidshalve slechts ter loops aan en kom thans tot het eigenlijke doel van dit schrijven. Zooals bereids in den aanhef gezegd, zal Zuid-Afrika, wil het niet te gronde gericht worden door de Britsche naturellen-politiek, na verloop van korter of langer tijd, genoodzaakt zijn het vreemde juk af te werpen en zich geheel onafhankelijk te verklaren.
Dit kan niet anders dan aanleiding geven tot eenige jaren hardnekkig strijdens tegen den onderdrukker, waarvan de gunstige uitslag voor Zuid-Afrika mij niet twijfelachtig voorkomt, althans wanneer dc Hollandsche Afrikaners, zooals zij zulks ten volle in den Transvaalschen oorlog
11
bewezen hebben, bereid zjjn (joed en bloed voor hun zelfstandig volksbestaan op hot spel te zetten en daarbij alle middelen aangrijpen om het succes te verzekeren.
Ik spreek hier nog niet eens van do Engelache Afrikaners en overige gevestigde blanke bevolking, welke echter, evenals bij de barensweeën dor Vorecnigde Staten van Noord-Araerika, na oenigen tijd, door eigenbelang en do kracht der omstandigheden, als van zelf gedwongen zullen worden zich bij de patriotten aan te sluiten.
Want dan is er geen sprake van ondergeschikte grieven, maar goldt hot de alles beslissende vraag — de levenskwestie voor Zuid-Afrika! — of het zwarte ras, gesteund door do ziekelijke philanthropie en misdadige zelfzucht van Groot-Britanniö, over het blanke heerschen, dan wol, zooals dit behoort, aan hetzelve onderworpen zal zijn.
De geschiedenis van allo landen leert ons, dat bij iede-ren onafhankehjksheidsoorlog, zij die don strijd aanvangen de zwaarste taak op zich nemen. Behalen zij de overwinning op don vijand of zelfs maar wanneer hot hun gelukt, met hoeveel moeite ook, zich staande te houden, dan mag men hom geslaagd noemen.
Do vlottende on minder goed gezinde bevolking, in dezen de Britsche fortuinzoekers en Engelscho Afrikaners, wachten af naar welken kant do schaal overslaat om zich daarna bij de sterkste partij te voegen.
Daarom eischt zulk een worsteling de duchtigste voorbereiding en het nemen van alle voorzorgen, die strekken kunnen om den goeden uitslag te waarborgen.
Beslissende overwinningen, schitterende wapenfeiten en groote materiöole schade aan don tegenstander toegebracht, werken vooral in den beginne, bij hot uitbreken der vijandelijkheden, hot krachtigst mode om de goodgezinden in geestdrift to doen ontvlammen, do lauwon en vreesachtigen aan to moedigen, de slechtgezinden in bedwang te houden.
12
den vijand schrik, ontzach en wantrouwen in eigen wapen-geluk in te boezemen!
Zij verhoogen de zedelijke kracht van den patriot, slepen do weifelaars mede, verlammen en ontzenuwen tegelijkertijd den tegenstander!
Over het krijgvoeren te lande zal ik thans niet uitweiden maar mij bepalen tot een element, dat krachtig mede werken kan om aan Zuid-Afrika do zegepraal te verschaffen: de oorlog ter zee. Het ligt geheel en al in de natuurlijke orde der dingen, dat Zuid-Afrika eenmaal als een groote zeemogendheid zal optreden. Met het oog hierop ware het wenschelijk, dat nu reeds eenige Hollandsch-Afrikaanscho knapen hun opleiding als aanstaande zeeofficieren in Nederland en bij de Nederlandsche marine genoten, teneinde later de Etats-major der Zuid-Afrikaansche vloot uit \'s Lands zonen te kunnen samenstellen.
Een oorlog gedurende enkele jaren tegen Engeland, zou den kern kunnen vormen van de toekomstige Zuid-Afrikaansche zeemacht, en dat wel onverschillig of aan dion strijd deelnemen slechts één of meerdere of alle staten van Zuid-Afrika. Het beginsel geldt voor ieder afzonderlijk, zoowel als voor eenigen of allen te zamen.
Het spreekt echter van zelf dat het aankoopen en uitrusten eener oorlogsvloot des te gemakkelijker zal vallen naarmate zich meer, zoo mogelijk alle deelen dos lands in do worsteling aaneensluiten.
Nu kan ik mij moeilijk voorstellen, dat er in een dier staten of koloniën langdurige vijandelijkheden plaats hebben tusschen de Hollandsche Afrikaners en Groot-Britanniö, waarin, daar de eerstgenoemden de groote meerderheid der blanke bevolking uitmaken, bovendien door de banden des bloods en der stamverwantschap nauw aan elkander verbonden zijn, niet langzamerhand geheel Zuid-Afrika betrokken wordt. Slechts gaandeweg echter en misschien ondanks do verschillende regceringen!
13
Wij moeten alzoo bij do oplossing dozcr vraag hot mooilijkato en, naar mij voorkomt, ook hot moest waarschijnlijke geval aannemen. Yalt hot mede dan kan dit alléén de zaak vergemakkelijken.
Men staat dus voor het volgende: Op dit oogenblik, nu Gladstone door zijn groot persoonlijk overwicht, als het ware oppermachtig, gelijk wellicht geen minister voor hem, Groot-Britannië bestuurt, is het hem desniettegen-staando onmogelijk de openbare meening te weerstreven zonder zijn populariteit en zijn gezag te verliezen en bijgevolg tot aftreden genoodzaakt te worden. Want de publieke opinie is er, hoe onrechtvaardig en treurig overigens ook, geheel tegen de Boeren en ten gunste der inboorlingen!
Klaarblijkelijk wil de groote meerderheid van hot Britsche volk, hetzij door ziekelijke Kafferliefde, hetzij door zelfzucht gedreven, vertrouwen stellende in haar staatslieden, koloniale ambtenaren, zendelingen en avonturiers — do „Carpet-baggersquot; van Zuid-Afrika! — niet naar waarheid ingelicht worden, niet luisteren naar de waarschuwende stemmen van eerlijke en onbevooroordeelde mannon opzichtens de verhouding tusschen blanken en kleurlingen in Zuid-Afrika.
Hoe gaarne Gladstone misschien persoonlijk geneigd ware zijn toestemming tot een wijziging der Conventie van 3 Augustus 1881 te geven, zoo ziet hij zich toch verplicht die om bovengenoemde redenen te weigeren. En dat nog wel met do over de Boeren meest gunstig denkende staatslieden: hij zelf als kanselier der schatkist. Lord Derby als secretaris en Ashley als onder-secretaris van koloniën aan hot hoofd, terwijl het den Boeren best gezinde deel der bevolking: de radicalen en liberalen, de regeering in handen heeft en een overgroote meerderheid in het Parlement bezit.
Maar ook bij een wijziging, ja zelfs een geheele vernietiging dor Conventie en oen terugkeer tot het Tractaat
14
van Zaud-rivier, waaraan ik ton zeerste twijfel, blijft Gladstone toch altijd door zijn hoogen leeftijd een man van den dag en iedere verandering komt steeds ten nadeeie der Afrikaners. quot;Wanneer hij aftreedt of sterft, doch stellig zoo de conservatieven het bewind in handen krijgen, zal men hen de duimschroeven aanzetten en aan do bepalingen van welk verdrag ook, de eenzijdigst mogelijke en meest vernederende uitlegging geven.
Aan do eene zijde dus een onhoudbaren toestand, die het land ruineeren zal; aan do andere onwil om de Conventie te wijzigen of wol voortdurende inbreuken op liet Tractaat van Zand-rivier, zooals Groot-liritannië dit gewoon is, en de meest onbillijke uitvoering in liet verschiet!
Wat kan er anders uit voortspruiten dan een zóór gespannen verhouding, die toeneemt tot do vijandelijkheden op nieuw uitbreken?
Heeft zulks plaats dan mag geen middel onaangewond blijven om do overige staten van Zuid-Afrika in den oorlog tegen Engeland te vereenigen.
Men dient dan overal aanvallend te handelen, Icrach-tiye slagen toe te brengen, en, door stoute, snelle bewegingen, zich meester te maken van Natal, dat, als een Kroonkolonie en doortocht verleenende aan de vijandelijke troepen, nimmer onzijdig kan zijn.
Hoe stoutmoediger en doortastender men optreedt, hoe spoediger de andere staten meêgesloept zullen worden. Men moet den oorlog op de krachtigst mogelijke wijze voeren en tot zijn primitief beginsel terugbrengen, waarvan — jammer genoeg! — veel to dikwijls wordt afgeweken, namelijk: de tegenpartij door alle middelen, infamie en noode-loozo wreedheid alléén uitgezonderd, mot geweld dwingen om toe te geven, in het onderhavige goval: een geheel onafhankelijk Zuid-Afrika te erkennen en te eerbiedigen.
Het toebrengen van materiëele schade is daartoe oen der machtigste hefboomen en zal men dus door het ver-
15
nictigon van zijn handel on scheepvaart, Groot-Britanniö\'s meest gevoelige en kwetsbaarste plok, den vijand in de hartader moeten aantasten.
Dit kan op tweeërlei wijzen plaats hebben:
Eerstens: Door het uitrusten van vlugge kruisers, die zich op alle zeeën van do Britscho koopvaarders meester maken, ze mot de lading als prijzen in onzijdige havens opbrengen, ten voordode van \'s Lands kas en van do bemanning verkoopen, of zoo dit onraadzaam schijnt, met lading en al vernielen: verbranden of doen zinken.
Het spreekt van zelf dat hot aankoopon, uitrusten en bemannen van dergelijke oorlogsschepen belangrijke sommen eiseht, die echter, bij een algemeenon opstand tegen Engeland , gemakkelijk door middel coner buitenlandsche leening, zoo een nationale bezwaren mocht opleveren, gevonden zullen worden, (Jaar de uitslag der worsteling, bij inspanning aller krachten en het brongen dor noodige offers, ieder deskundige niet twijfelachtig kan toeschijnen.
Voor hot geval dat de oorlog, zooals meest waarschijnlijk is, zich in do eerste tijdon tot een der staten, de Transvaal bijvoorbeeld, bepaalt, zal hot, vooral in den beginne, moeilijk gaan een groote leening op do Europoesche of Amerikaansche geldmarkt te plaatsen.
Toont men zich alleen togen Groot-Britannië staande te kunnen houden, waarvan ik, met don ernstigon wil en allo mogelijke voorzorgen tijdig genomen, innig overtuigd ben, of wèl worden de andere staten achtereenvolgens of tegelijk in den strijd betrokken, dat mij evenmin twijfelachtig voorkomt, dan verandert alles weer ton goede en zullen de gelden weldra ruimschoots toestroomen.
Tweedons: Nemen wij don meest ongunstigen toestand aan, die denkbaar is, namelijk: dat do Transvaal alléén, althans in do eerste tijden, den Engelscho troepen het hoofd moet bieden. Het uitzenden van oorlogskruisers
16
wordt in dio omstandigheden, wegens vermoedelijk gebrek aan financicelo hulpmiddolen, hoogst bezwaarlijk.
Do Regeering zal dan echter haar toevlucht kunnen nemen tot het uitreiken van kaperbrieven, dat eveneens in een algemeenen oorlog van Zuid-Afrika tegen Groot-Britan-nië en wol gepaard met het uitrusten van oorlogskruisers dient plaats te hebben.
De kaperbrieven worden naar de oude modellen geheel en al door hot Gouvernement der Zuid-Afrikaansche Republiek gereed gemaakt, daarna gezonden aan een ten volle vertrouwonswaardig deskundige in Holland, bijvoorbeeld, die ze in bewaring houdt en op ontvangst van een daartoe vooraf overeengekomen telegram van het nationaal bewind, alleen aan zulke personen uitreikt, welke bij huu aanvrage dit vertrouwen verdienen en „bona fidequot; in staat geacht mogen wrorden do voorgenomen plannen te kunnen uitvoeren. Het uitvaardigen van zulke kaperbrieven kost het Land niets. De gelden voor het uitrusten en bemannen der schepen zijn geheel ten laste der ondernemers, terwijl, als een gevolg van dien, do gemaakte prijzen eveneens geheel ten hunnen voordccle komen. Zoo ook is het uitsluitend aan hen overgelaten do equipages voor hun kapers samentestellen en met onderling goedvinden de soldijen en verdeeling van den oorlogsbuit te regelen.
Het voordeel voor den staat, die de kaperbrieven uitreikt, is hierin gelegen, dat de vijandelijke handel en scheepvaart door de kapers zeer bemoeilijkt, zoo niet groo-tendeels vernietigd worden, daar de onveiligheid waarin zij steeds verkeeren aanleiding geeft, dat assuradeuren geen ladingen of bodems verzekeren willen dan tegen zeer hooge premiën, waardoor men den vijand do concurrentie met neutrale en bevriende vlaggen zoo goed als onmogelijk maakt. Op deze wijze wordt Groot-Britannië in zijn wereldverkeer getroffen, hetgeen een der krachtigste middelen oplevert om hot groote stoffelijke verliezen toe te brengen
17
on zoodoende tot do erkenning van de onafhankelijkheid to dwingen.
Als bewijs hoo ontzachelijk die verliezen kunnen op-loopen, dient dat do Duitschors do schade door de Fran-scho zeemacht aan hun handel toegebracht, zonder nog de buit gemaakte schepen mee te rekenen, zoolang do laatste Pranseh-Duitsche oorlog geduurd heeft, op een derde niillioen francs per dag begrootten.
Nu werd er om later te melden redenen in dezen oorlog aan weerszijden zelfs geen gebruik gemaakt van do kaapvaart.
Do Duitsche handelsvloot meet tegenwoordig 1.844.912 registertons, terwijl de tonnenmaat der lïritscho 10.072.421 registertons bedraagt. Do eerste is dus ongeveer achtmaal kleiner dan do laatste en toch stegen de verliezen van den Duitsehen handel, de opgebrachte schepen niet eens in aanmerking genomen, zooals gezegd, in den oorlog tot het enorme cijfer van een derde millioen francs per dag. Hoe ontzettend zouden de nadeden voor Groot-Britannië dan niet worden wanneer talrijke Zuid-Afrikaansche kruisers en kapers of zelfs do laatste maar alléén, zijn handel en scheepvaart op alle zeeën onveilig maakten? (\')
De roden waarom noch Frankrijk noch Duitschland do toevlucht namen tot do kaapvaart ligt in hot zoogenaamde moderne oorlogsrecht ter zee.
Hierin werden, evenals voor het beweerde oorlogsrecht te land, in do laatste jaren op verschillende congressen veranderingen voorgesteld en — onnoozel genoog! — ook
(\') Mcu schat de jaarlijksche waaide van den Britschen zeehandel op 800.000.000 pud. st., terwijl de waarde der Britsehe koopvaardijschepen, die ten allen tijde op zee rondzwerven, luim 100.000.000 pnd. st. bedraagt.
Eu dit alles is hijua zonder bescherming, vooral bij het uitbreken van een oorlog, aan de geuadc van een éuergickeu vijand overgeleverd 1
Zie Captain i. o. k. cüi.osii! F. b. G. 8., F. S. S.: Naval intelligence and protection of commerce In war. Loudon 1881,
18
door de kleinere staten aangenomon, dio hoofdzakelijk strekken, onder het mom der humaniteit, om de grooto natiën nog machtiger, de kleine daarentegen nog zwakker te maken. De zwakkeren worden, zoo mogelijk, gedwongen ze volgens de letter te eerbiedigen, terwijl do krach-tigen, steunende op de macht van het geweld, dit dan alléén doen wanneer hun eigenbelang zulks medebrengt. Men denkc hier vooral aan do handelingen der Engelschen tijdens den Transvaalschen oorlog en bjj do interventie in Egypte! (\')
Zoo werden bij de Declaratie van Parijs in 1856, do volgende bepalingen voor het oorlogsrecht ter zee vastgesteld :
l0- De kaapvaart is en blijft afgeschaft.
2quot;. De neutrale vlag dekt de vijandelijke goederen met uitzondering van oorlogscontrabande.
3°. Neutrale goederen, oorlogscontrabande uitgezonderd, mogen niet prijsgemaakt worden onder vijandelijke vlag.
4U. Blokkade om bindend te zijn, moet effectief wezen, dat wil zeggen: gehandhaafd worden door een macht, in werkelijkheid voldoende om do gemeenschap mot de vijandelijke kust te beletten.
De Vereenigde Staten van Noord-Amerika, begrijpende dat de varje beteekenia van het woord oorlogscontrahande den machtigen en slechtgezinden — men had hierbij voornamelijk Groot-Britannië op bet oog — allerlei gelegenheden aanbiedt om door do wijde mazen van dit net heen te kruipen en dus eindelooze nadeelen voor hen, die ze eerlijk toepassen, kunnen medebrengen, wenschten de duidelijke en strikte clausule aangenomen te zien: „Geen
(\') Zie: j. siCYMOUii keay, Spoiling tlio Egyptians. A talc of shame, told from the Blue Hooks. London 1882.
19
particulieren eigendom en particuliere schepen, zelfs onder vijandelijke vla;/, mogen prijs gemaakt worden.quot;
Hierin wilden do Europeesche grootmachten, vooral Engeland, om licht verklaarbare redenen — afsnijding van de gelegenheid om do bepalingen ter zijner tijd te ontduiken — niet toestemmen, waarop do Republiek zich geheel van do onderhandelingen terugtrok en de ratificatie dor Declaratie weigerde.
Niettegenstaande Groot-Britanniö, als do grootste zeo-varendo en handeldrijvende mogendheid en bjjgcvolg ook de gemakkelijkst en zwaarst kwetsbare op dit gebied, zich door do vier bepalingen op onevenredige wijze boven de anderen bevoordeeld zag, werd do Declaratie — haast on-begrijpolijk! — door al de zeevarende volken, met uitzondering van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika cn Spanje, aangenomen en maken hare bepalingen dus voor de dwazen, die zo nakomen, deel uit van het vigeerendo oorlogsrecht ter zee.
Doch hoe men hierover ook denken moge, zeker kunnen zij nooit verplichtend geacht worden voor Zuid-Afrika, als niet behoorende tot de onderteekenaars der Panjzer Declaratie, terwijl hot, met het voorbeeld der Vereenigde Staten voor oogen, onzinnig ware to beweren, dit zij gebiedend zijn voor een beschaafde wijze van oorlog voeren, waarop men, naar mijn eigen ervaring, in Zuid-Afrika zulk een hoogen prijs stolt. Trouwens het gcheclo feitelijke oorlogsrecht zou men veeleer samen kunnen vatten iu do woorden van den Duitschon Strateeg, Veldmaarschalk von Moltke : leder flink man doet in den oorlof/ alles wat hij nood\'uj oordeelt.
liet gebruik maken van kapers in do worsteling voor zijn goed recht, bevat dus niets wat strijdig is mot de voorschriften en beginselen der menschehjkheid en levert in dit opzicht dan ook niet do minste reden voor gemoedsbezwaren op.
2ü
Voor het uitrusten en bemannen dor kaperschepen reken ik hoofdzakelijk op do Hollanders en Noord-Amerikanen, welke beide volken steeds getoond hebben, zoo niet altijd in macht, dan toch in dapperheid en hinde, volmaakt tegen de Britten tor zee te zijn opgewassen.
Het gebruik maken van dit middel eischt bijgevolg van do Transvaalsche Regeering alléén maar hot uitschrij ven en opzenden der kaperbrieven aan oen ten volle vertrouwd deskundige in Nederland, waar zij onder strikte geheimhouding blijven berusten tot tijd en wijle uit Zuid-Afrika, per vooraf overeengekomen telegram, machtiging tot hot uitreiken verleend wordt.
Het uitrusten van kruisers door Zuid-Afrika zelf in een algemeenen oorlog tegen Groot-Britannië, gesteld dat de leoning slaagt, waaraan ik niet den minsten twijfel koester, brengt meerdere werkzaamheden mee.
Engeland toch zou onmiddelijk beginnen met de vijandelijke havens te blokkeeren om de toezending van hulptroepen , wapens, krijgs- en mondbehoeften door de mot Zuid-Afrika sympathiseerende landen te beletten. Maar wegens de groote uitgestrektheid der zeekust kan men nimmer den toevoer geheel afsnijden.
Do blokkade zou dus steeds met goed gevolg door snelle stoomors, met alles waaraan uw land behoefte heeft beladen, verbroken kunnen worden.
Teneinde echter allo mogelijke voorzorgen in acht te nemen, daarbij zoo min doenlijk aan het (jeluk en het toeval overlatende, zou Zuid-Afrika zelf, door eigen middelen, in al het noodige aan wapens, vernielingswerktuigen, knjgs-en mondbehoeften moeten kunnen voorzien, waartoe dan ook de oprichting der geschutgieterij, wapen-, dynamiot-en kruitfabrieken, waarover ik roods sprak, zou dienon.
Daar hiermede nu steeds eenigen tijd gemoeid is, zoo ware het raadzaam alvast in vredestijd den vereischten voorraad van kanonnen, wapens, kruit, dynamiet, torpedo\'s.
21
vuurpijlen, granaten, patronen , kogels, clesgewenseht zelfs den noodigen leeftocht, op te doen en, gelijk de andere landen, in arsenalen en magazijnen te bewaren. Met de kruisers zou dit moeilijker gaan. Zij moeten in Europa en Amerika kort voor of tijdens het uitbreken der vijandelijkheden worden aangekocht om, geheimzinnig en plotseling, op alle zeeën tegeljjk verschijnende, de Britten door felle slagen te verrassen en een paniek op het lijf te jagen. Daarvoor is een door en door vertrouwd deskundige noo-dig. Maar ook de officieren moeten hun aanstellingen van de llogeering ontvangen.
Deze kunnen van te voren voor do verschillende rangen, naar de bestaande Ilollandsche modellen, in Zuid-Afrika gereed gemaakt, door het hoofd van den staat geteekend en daarna verzonden worden aan den beproefden vriend in Nederland, waar zij blijven berusten tot de Regeering per overeengekomen telegram tot aankoopen, wapenen en bemannen der schepen last geeft. De vertrouwde deskundige zou daarvoor zelf als admiraal der vloot moeten optreden en de in blanco geteekende aanstellingen van commandanten en verdere officieren, na daartoe geschikte mannen gevonden te hebben, met hun namen dienen in te vullen.
Om de kruisers met voordeel te kunnen gebruiken, moeten alle bodems op zich zelf in de verschillende wateren ageeren, ten einde door het prijsmaken of vernielen der Britsche koopvaardijvloot, \'s vijands handel en scheepvaart zooveel mogelijk afbreuk toe te brengen.
Do admiraal is bijgevolg op zee onnoodig, daar de kapitein van ieder schip, behalve in een eskader vercenigd, do hoogste autoriteit aan boord uitmaakt. Hij vertegenwoordigt alzoo de Zuid-Afrikaansche Regeering als opperbevelhebber der zeemacht, geeft orders en instructiën aan de verschillende scheepscommandanten, wijst hen de streken aan waar zij kruisen moeten, benoemt en ontslaat de verschillende officieren, bepaalt de uniformen, organiseert
de dienst, draagt zorg voor de betaling der soldijen, verricht kortom al datgene wat voor het slagen der onderneming noodig bevonden wordt, daarbij zich echter steeds op het standpunt plaatsende van nooit of nimmer tot eenige gegronde of billijke klachten aanleiding te geven, dat de wijze van oorlogvoeren strijdig zoude zijn met die welke bij do beschaafde en christelijke volken, als volmaakt wettig en geoorloofd, is aangenomen.
Hiermede heb ik in grove trekken aangewezen hoe een gedeelte van of geheel Zuid-Afrika, in den strijd voor zijn onafhankelijkheid, den oorlog ter zee, met hot grootste effect, krachtig zou kunnen benuttigen.
Dragen deze denkbeelden de goedkeuring der Regee-ring en voornaamste patriotten weg, vinden zij een gunstig onthaal, dan zou ik de plannen nader in bijzonderheden kunnen uitwerken.
Zeeman zijnde, maakte ik hot zeewezen tot een onderwerp van speciale studie.
Do vroeger gezonden brochures en nevensgaande stukken, van welke ik, als alléén voor de leiders bestemd, stipte geheimhouding verzoek, zullen doen zien, dat ik op hetzelfde terrein in Nederland reeds werkzaam was.
Ik heb Zuid-Afrika lief als een tweede Vaderland en de Hollandsche Afrikaners als onze naaste taal- en stamverwanten.
Ik ben dus, zoowel als voor de Noord- en Zuid-Nederlanders, bereid mijn leven te offeren voor hun vrijheid en onafhankelijkheid.
Ik zou mij zelf aanbieden als admiraal en een beter vertrouwd vriend ware moeilijk te vinden. Maar wanneer geen noodzakelijker plichten mij hier houden, wat zeer onwaarschijnlijk is, dan hoop ik bij de afwerping van het vreemde juk, in den strijd tegen de Britsche overheersching, aan de zijde van het Afrikaansche volk op Afrikaanschen bodem, aan die groote worsteling te komen deelnemen,
23
vooral wanneer hot mij, zooals ik hoop on verwacht, door tijdige berichten, mogeljjk gemaakt wordt vóór liet uitbreken der vijandelijkheden in uw midden te zijn.
Dit voornemen sluit het aankoopen, wapenen en bemannen der schepen, het organiseeren en besturen der Zuid-Afrikaansche zeemacht in Europa of Amerika uit.
Maar ik kan en wil in tijd van vrede de.zaak voorbereiden en misschien do geschikte mannen vinden, die genegen zijn de plannen ter juister tijd behoorlijk uittevoeren.
De goedkeuring uwer Ilcgoering is daarvoor echter noodig.
Door persoonlijke bezoeken in ons land en Amerika, moet en zal de zaak natuurlijk zoodanig door mij geregeld werden, dat, mocht er ooit iets van de daarover gevoerde onderhandelingen, die nooit schriftelijk, maar alléén mondeling zullen plaats hebben, uitlekken en ter oore komen van het Dritscho Gouvernement, men nimmer eenig bewijs tegen de Regeering der Zuid-Afrikaansche Republiek in handen krijgt, zoodat ik, als geheel uit eigen beweging handelende, de eenige zal zijn, die deswege gecompromitteerd raakt.
Nadere berichten opzichtens deze plannen afwachtende, smeek ik Gods besten zegen over uw Volk en uw Land af en verblijf met de leuze van den Afrikaner Bond: „Afrika voor do Afrikaners!quot;
Den trouwen en oprechten vriend van heiden: J. H. ROVERS.
Groninokn, Januari 1883.
sn msm
VAN DENZELFDEK SCHRIJVER IS VROEGER VERSCHENEN:
ONZE ZEELIEDEN EN PASSAGIERS,
1876.
f 0,75.
O n z e V o 1 k s w a p e n i n g
TE
ÏE LAND EN TER ZEE.
1878.
/\' 1,50.
MET METEEKKING TOT
Onze S
1881.
/\' 0,()5.