Mei Oefeningen en Gebeden achter ieder Hoofdstuk, door den Eervv. Pater Gonnelieu. S. j.

De Navolging van Christus is de kostbaarste parel der heele christelijke letterkunde. Geen boek, door menschenhand geschreven, heeft een grooteren roem verworven en vijf eeuwen lang | behouden, geen boek is zooveel duizende en nogmaals duizende reizen herdrukt. Het is overgezet niet slechts in de talen en tongvallen van alle christenlanden, maar ook in \'t Chineesch en Japanneesch, in \'t Hebreeuwsch en Armenisch, enz. enz., in verzen zoowel als in proza.

Sedert 500 jaar wordt het over de geheele beschaafde wereld met voortdurend stijgende belangstelling en liefde gelezen, herlezen en in vrome stilte overpeinsd. De grootste geleerden, zoowel in vroegere tijden als in onze dagen, Protestanten zoowel als Katholieken, hebben openlijk hulde gebracht aan dat heerlijk werk.

„ De navolging van Christus,quot; zegt de beroemde Leibnitz, „ is een der voortreffelijkste werken, die ooit geschreven zijn. Gelukkig hij, die naar den inhoud daarvan leeft en zich niet vergenoegt met het alleen te bewonderen. quot;

Thomas Morus, de geleerde en vermaarde kanselier van Engeland, de verheerlijkte bloedge-getuige van ons heilig Geloof, herhaalde dikwijls dat „men met de Navolging van Christus

goed gezorgd zou hebben voor de algemeene welvaart vau Groot-Brittanje, iudieu de Engel-schen het boek hadden willen lezen en zijn voorschriften opvolgen.quot;

„ Ik zocht een vriend,quot; (zoo spreekt Sailer {¹) in de hem eigen hartelijke taal) „dien ik thuis steeds bij mij kon houden en ook op reis licht raeeuemen, zonder den voerlieden reden te geven om zich te beklagen over een te zwaren last. Ik zocht een vriend, die mij in alle gevallen de waarheid dorst zeggen, mij overal op den afgrond der eigenliefde en op het vonkje licht, dat over den afgrond schemert, dat is op mijzelvbn opmerkzaam maakte; een vriend, die den trage aanporde en den ijverige op het spoor hield, die deu treurige opbeurde en den blijmoedige intoomde, den falende bestrafte en den afgematte verkwikte. Nu wist ik wel dat buiten God nergens zulk een alomtegenwoordigen vriend te vinden is. Maar juist daarom had ik een tweeden, zichtbaren vriend noodig, die mij den alomtegenwoordigen, onzichtbaren vriend herinnerde en tot Hem henendreef. En dezen getrouwen, zichtbaren vriend, die mij aan God herinnerde en tot God henendreef, vond ik in het boek der Navolging van Christus.

Johann Michaël Sai 1 er ( 1751 - 1832 ) Bisschop van Regensburg, ,.de Fénelon quot; van Duitschlaud. Zijn vertaling, voorzien van eene doorwrochte voorrede en belangrijke aanteekeningen. is de meest gezochte en heeft reeds een twintigtal uitgaven in verschillende formaten beleefd.

zeggen. Ze is bewerkt naar de beste reeds bestaande vertalingen, die alle, na vergelijking met den grondtekst en eenige overzettingen in vreemde talen, het hunne in ruimer of minder mate hebben bijgedragen.

Ons (wegens omstandigheden mislukt) plan was ze een viertal jaren vroeger in \'t licht te geven, ter gelegenheid namelijk van Thomas a Kempis\' 500-jarig geboortefeest, wanneer zelfs in \'t Protestantsche Noorden eene (Katholieke) prachtuitgave verscheen, zoo sierlijk eenvoudig als we zelden zagen.

Deze uitgave is in taal en spelling en vooral iu uiterlijke inkleeding meer overeenkomstig met de tegenwoordige eischen der studeerende jeugd, voor wie ze inzonderheid bestemd is. Het bevallig voorkomen van het boeksken zal \'t menigeen tot vriend maken; wie toch ziet niet gaarne zijn vriend netjes uitgedost, zoowel als vrij van allen wuften opschik.

Hoogst verdienstelijk voor de Thomas a Kem-pis-literatuur hebben zich gemaakt tal van geleerde en ijverige mannen, o. a. de zeereerwaarde heeren O. A. Spitzen, Pastoor te Zwolle en Victor Becker S. J., die door hunnen uitmuntenden arbeid ons nationaal eigendomsrecht van de Navolging zoo krachtig gehandhaafd hebben, en veel bijgedragen om den roem van onzen Thomas a Kempis ook in het buitenland te verbreiden.

Desniettemin is \'t onze bescheiden meening dat het boekje zelf op verre na niet zoo veel gelezen en zoo goed gekend wordt als het ver-

dient, en dat op zijn schrijver eenigszins toepasselijk is, wat de dichter getuigt van die andere Katholieke glorie van Nederland :

Die de Oudheid grootst en roemrijkst had, Gebuur en vreemdling met zijn lofspraak doof te roemen, —

Moge deze uitgave het hare bijdragen om \'t gulden boeksken in een ruimeren kring van lezers te verspreiden ! mogen velen daarin troost, verkwikking en opbeuring zoeken en vinden !

Het heilig Misoffer is eene offerande, waarin Jezus Christus zich door de handelingen van zijnen dienaar den priester, aan het altaar, als slachtoffer voor ons opdraagt, Jezus Christus heeft het heilig Misoffer ingesteld, om onder ons de offerande te doen voortduren, welke Hij aan het kruis, voor der menschen zaligheid heeft opgedragen, en om ons de genade toe te voegen, die Hij daardoor verdiend heeft. Kr is alleen verschil in de wijze, waarop Jezus Christus, ons slachtoffer, zich voor ons aan zijnen heraelschen Vader opdraagt; aan het kruis heeft Jezus Christus zich door zichzelven opgedragen en is Hij op eene bloedige wijze geofferd; op onze altaren draagt Hij zich op door tusschenkornst van den priester, en wordt Hij op eene onbloedige wijze geofferd.

Deze offerande is een brandoffer, aan God opgedragen om zijne goedheid en oppermacht over alle schepselen te erkennen; wij moeten die dan bijwonen, met de gevoelens eener innige aanbidding en volmaakte onderwerping aan zijnen goddelijken wil.

Het is eene offerande van dankzegging, om God te bedanken voor de weldaden, waarmede Hij ons overladen heeft ; wij moeten dan, dezelve bijwonende, in levende gevoelens van dankbaarheid en liefde treden.

Het is een zoenoffer^ opgedragen voor de kwijtschelding onzer zonden; niet in dezen zin, dat het voldoende zoude zijn, het H. Misoffer met geloof bij te wonen om kwijtschelding onzer ongerechtigheden te bekomen, zonder dat het noodig ware onze toevlucht tot de biecht te nemen; maar omdat het de kracht heeft Gods verbolgenheid te stillen. Hem te bevredigen en de genade en gesteldheid te bekomen, die onontbeerlijk zijn, om het Sacrament van boetvaardigheid met godsvrucht te ontvangen; ten einde deze uitwerking voor ons te bekomen, moeten wij de H. Mis hooren met gevoelens van leedwezen, en met een vast voornemen van ons te beteren.

Het is eindelijk een verzoenoffer, dat wil zeggen, dat het Gode opgedragen wordt, om van Hem al de tijdelijke en geestelijke hulp te verwerven, die ons noodig is; waaruit volgt, dat wij er met geloof, godsvrucht, ijver en vertrouwen bij moeten tegenwoordig zijn.

Alzoo vloeien de gesteldheden, welke wij in deze verhevene offerande moeten bezitten, voort, uit de inzichten zeiven, welke de Kerk heeft, wanneer zij die opdraagt.

Het wordt aan God alleen opgedragen, omdat het eene hulde is, die de oppermacht des Scheppers aanduidt : het aan anderen opdra-

gen, zou een heiligschendende eeredienst zijn, afgoderij door God verworpen. Wanneer men alzoo spreekt van eene Mis, ter eere van de heilige Maagd, van de Engelen of de Heiligen, beteekent dit niet, dat men hun de heilige offerande opdraagt, maar alleen, dat men daarin de gedachtenis van hen houdt, om God te bedanken voor de genade, welke Hij hun gedaan heeft; en men smeekt hunne tusschen-komst af, opdat zij, met ons, dit offer opdragen aan Hem, wien het toekomt.

Deze offerande wordt aan God opgedragen voor alle levenden en dooden : hiervan komt de gedachtenis (Alementd) der levenden en de gedachtenis der overledenen, welke wij houden, om hen den Heer aan te bevelen.

Voor de levenden : het is voor allen, dat het heilig offer wordt opgeofferd, zelfs voor de on-geloovigen, de Joden en ketters, de scheurmakers, die in den kerkelijken ban zijn, omdat God de zaligheid van allen verlangt. De Kerk treedt in hare inzichten, dagelijks hare offerande vernieuwende, die eens is opgedragen voor de zaligheid van geheel het menschelijk geslacht. Die algemeene wenschen worden altoos uitgedrukt, wanneer wij aan het altaar zeggen ; Geheiligd zij uw naam; ons toekome uw rijk. Uw wil geschiede. Gebed, vol ijver en liefde, dat, uitgesproken onder onze heilige geheimen, de vurige wenschen uitdrukt, welke wij vormen, opdat alle menschen tot de kennis der waarheid en het rijk Gods geraken. Het is daarom, dat de Kerk in het openbaar,

en voornamelijk op goeden vrijdag bidt, voor de bekeering der Joden, ongeloovigen en anderen, die zich buiten den weg der zaligheld bevinden. Maar de levenden, voor welke zij bijzonder het heilig Misoffer opdraagt, zijn hare onderdanen en trouwe kinderen; voor deze is de bijzondere bede, welke de Priester hemelwaarts zendt wanneer hij het vlekkelooze Lam, den eeuwigen Vader opdraagt: Ontvang, o heilige Vader! dit vlekkelooze en heilige slachtoffer, hetivelk wij U met alle getrouwe Christenen opdragen.

Voor de overledenen : de overledenen, voor welke wij de heilige offerande opdragen, zijn noch de Heiligen in den hemel, (deze hebben geene gebeden meer noodig) : noch de verdoemden, (voor hen is geene verlossing meer); maar het is voor de zielen, die, nog niet geheel aan de goddelijke rechtvaardigheid voldaan hebbende, in het Vagevuur, de plaats van zuivering, wederhouden worden, totdat zij gereinigd zijn van de lichte vlekken, waarmede zij uit dit leven gescheiden zijn. Het is een punt des Geloofs, dat zij geholpen, verlicht en zelfs verlost worden door de gebeden en het heilig Misoffer; in alle tijden heeft de Kerk het voor de overledenen opgedragen.

Dewijl de heilige Mis opgedragen wordt voor allen, en voor in de goddelijke genade in den Heer ontslapenen, volgt hieruit, dat, wanneer de geloovigen den priester verzoeken de offerande des altaars voor eenen levende, welken zij aanduiden, of voor de overledenen, in het bijzonder op te dragen, de andere levenden

en overledenen daarom niet zijn uitgesloten van de deelneming in de heilige geheimen; maar hierdoor wordt de priester verzocht God te bidden, dat hij zich in zijne groote barmhartigheid, gewaardige de vrucht der heilige offerande op eene bijzondere wijze toe te voegen aan de levenden of overledenen, welke liem in het bijzonder worden aanbevolen.

De altaren der katholieke Kerk zijn van de vroegste tijden; zij klimmen op tot den tijd der Apostelen, zooals wij zien in den brief van den H. Paulus aan de Hebreeuwen. (Hoofdstuk XIII, vers 10.) Derzelver wijding of toe-lieiliging, is van de eerste eeuwen in gebruik geweest, en uit hoofde van zich zeiven en alles wat er toe behoort, bieden zij den verlichten geest niets aan, dat zijnen godsdienst of zijne godsvrucht geen voedsel geeft. Inderdaad, het altaar op zichzelven genomen, brengt natuurlijk de herinnering bij, hetzij aan de heilige Tafel, aan welke Jezus Christus het laatste avondmaal met zijne Leerlingen nam, hetzij aan het kruis, aan hetwelk zijne liefde tot ons hem vasthechtte op den Calvarieberg, waar hij zijn leven voor de menschen en voor hunne zaligheid wel wilde opofferen. De Kerk heeft bevolen, dat de altaren van steen zouden zijn, omdat zij, in eenen geestelijken en figuurlijken zin, bijzonderlijk Jezus Christus verbeelden, die in de H. Schrift genoemd wordt de hoeksteen, uithoofde zijner goddelijke sterkte; en omdat

hij de vaste band is, die de twee volkeren, Joden en Heidenen, door dezelfde middelen van zaligheid vereenigt, welke hij beiden aanbiedt. De Kerk wil insgelijks, dat men overblijfselen der Heiligen in de altaren zoude stellen, om ons hunne innige vereeniging voor te stellen met Jezus Christus, die door het altaar verbeeld wordt, en ons alzoo te doen beseffen, hoe krachtig hunne voorspraak voor ons bij Hem is. Dit gebruik is ook van de eerste tijden, en herinnert aan de dagen van vervolging, wanneer men zich in de noodzakelijkheid bevond, van het heilig Misoffer in de onderaard-sche plaatsen op de grafsteden der martelaren op te dragen.

De doeken, waarmede het altaar overdekt is, verbeelden de linnen doeken, waarin het lichaam van Jezus gewikkeld was in het graf; het kruis in het midden geplaatst, is een zege-teeken der overwinning, welke het goddelijk Lam over de geheele wereld, niet door het staal, maar door het hout behaald heeft, even als de Profeten zulks voorzegd hadden, door de verdiensten van zijn lijden en van zijnen dood op den galgenboom des kruises. De brandende waskaarsen, die ter rechter- en ter linkerzijde flikkeren, zijn een zinnebeeld van dien glansrijken dag, die de Joden en Heidenen verlicht heeft, en die hen van de duisternissen tot het wonderbaar licht van het Evangelie heeft doen overgaan; zij beteekenen dat goddelijk licht, hetwelk alle tnenschen verlicht, komende in deze wereld.

Wij zien in de oudheid kelken van hout, steen, glas, koper, tin, zilver en goud; maar sedert lang heeft de Kerk gewild, dat men geene andere dan gouden en zilveren kelken zoude bezigen : eensdeels om de heiligschennissen of oneerbiedigheden te voorkomen, die door brooze stoffen konden veroorzaakt worden, en anderdeels voor den meerderen eerbied; tenminste moet de kuip van zulke stoffen zijn, en zoo zij van zilver is, moet zij van binnen verguld zijn; de kelk moet door den Bisschop of iemand, daartoe bijzonder gemachtigd, gewijd zijn : hetzelfde heeft plaats omtrent de pateen, die een klein, plat, rond schoteltje is, zonder boord, dienende om daarop het lichaam van Jezus Christus te doen rusten; zij moet, even als de kelk, tenminste van zilver zijn en de oppervlakte verguld.

Het Purificatorium, is een linnen doekje, hetwelk men op den kelk legt, dienende om den-zelven af te drogen en te zuiveren.

De Pallas, een linnen doek, over een vierkant bordpapier gespannen, dient om den kelk gedurende het Misoffer te dekken, opdat er niets invalle.

Het Velum of de kelkdoek, is eeu stuk van dezelfde stof, als het priesterlijk gewaad, om alles te dekken.

Eindelijk de Beurs, insgelijks van dezelfde stof en kleur, bevat eenen gewijden doek, Cor-poraal genaamd, die van lijnwaad gemaakt is,

gedeelten, welke zich van de \'hedijre\'HomK r° jonto bunnen afscheiden, onn.iddefijk a,„ ï iTn

«rio™ s-quot;/^hl\'^is\'^icl\'^a!^m ®^equot;^oquot;\'^iequot; «°ï £èt. gü» g_rid ^klee

volgens dagen van vroolijkheid en rouw; -Too s het ook niet te verwonderen, dat de chris telijke maatschappij onderscheidene gewaden bezigt voor het heiligste aller geheimen zwakheid onzer zinnen vordert zulks omdat dit

om In het begin nochtans was dit gewaad gelijk eine aan de gewone kleedingstukken; om meer eer-)stie bied te betuigen, bediende men zich in de kerk n te van kleederen, die zuiverder, kostelijker en uitsluitend voor den eeredienst bestemd waren. van Men heeft den ouden vorm, nochtans met eenige ■e k veranderingen, behouden. Zij moeten gewijd us; worden, alvorens men die voor den dienst ge-k\'an bruikt, en terwijl de priester zich kleedt, zegt oe- hij gebeden, toepasselijk op de geheimzinnige ra, beteekenis van elk stuk, waarmede hij zich en kleedt.

bij doek, waarmede de geheiligde bedienaars hunne ïr- schouders en hunnen hals bedekken : dit is een teeken, dat den priester herinnert aan de zedigheid en den eerbied, waarmede hij tot de hei-lige geheimen moet naderen. Dit gewaad — il- zegt Paus Innocentius III, — brengt ons te bin-e- nen, dat Jezus Christus zijne godheid onder den a- sluier onzer natuur heeft verborgen, om onze 11 ; zaligheid te bewerken.

^ \' , ²⁰ P^e. of het kleed van wit lijnwaad, o hetwelk in het Roomsch Keizerrijk de perso-1- nen van hoogeren rang droegen, heeft de Kerk n behouden; omdat het door zijne witheid de e volmaakte zuiverheid aanduidt, waarmede de t priester tot het altaar moet naderen en aldaar

; Het kan ons het witte kleed herinneren, waarmede Herodes den Zaligmaker uit spot-

gedeelten, welke zich van de \'hedijre\'HomK r° jonto bunnen afscheiden, onn.iddefijk a,„ ï iTn

«rio™ s-quot;/^hl\'^is\'^icl\'^a!^m ®^equot;^oquot;\'^iequot; «°ï £èt. gü» g_rid ^klee

; Het kan ons het witte kleed herinneren, waarmede Herodes den Zaligmaker uit spot-

mantel is in het vervolg een enkel versiersel ,_reest geworden, voor de heilige plechtigheden be-stemd, en kan, even als de kasuifel, de evan-

komen, eigen aan de offerande, welke zij met veld« Jezus Christus en met zijnen vertegenwoordiger opdragen. De Amict moet hen doen gedenken

Het rood wordt gebruikt op Pinksterdag, en op de feestdagen der martelaren, en duidt den geest van opoffering, bloedstorting en de vurigheid der liefde aan.

Het groen is voor de Zondagen en de gewone dagen, op welke men de getijden van feria of geen bijzonder feest heeft; van den feestdag der allerheiligste Drievuldigheid, van ilen Advent, en van Kerstmis tot septuagesima; dit is het zinnebeeld van de vruchtbaarheid der velden, en van de vruchtbaarheid der geestelijke werken.

Het purper, treurige kleur, zinnebeeld der boetvaardigheid, is voor den tijd van den Advent van septuagesima en van de veertigdaag-sche vasten.

Men verstaat onder de Mis van Requiem zulk eene, die in zwart gewaad gedaan wordt.

Er is hiervoor gezegd, dat het heilig Misoffer steeds te gelijk voor alle levenden en overledenen opgedragen wordt, dat de priester het nochtans meer bijzonder opoffert voor eenen levende of overledene, dien hij in zijne bedoeling aanduidt; hij kan aldus handelen, telkens als hij de heilige Mis opdraagt, welke dag en welk feest het ook zij, en de geloovigen zouden zich bedriegen, zoo zij meenden, dat de priester aan hunne meening niet voldoet voor eenen overledene, dien zij hem bijzonder hebben aanbevolen, als hij niet in het zwart leest; er zijn dagen, op welke de Kerk hem

het gebruik van zwart gewaad niet toelaat, zooals op een groot getal feestdagen ; het is de kleeding van den priester aan het altaar niet, die de zielen in het vagevuur verlichting verschaft, het is de toevoeging der verdiensten van het lichaam en bloed van Jezus Christus.

Des Zondags, vóór de Hoogmis, zegent de priester, met het heilig gewaad bekleed, uitgezonderd de kasuifel, met wijwater, om daarmede de vergadering te besproeien.

De zegening met wijwater, het gebruik van daarmede het volk te besproeien, van het bij het ingaan der kerk te nemen, om daarmede op zijn voorhoofd het teeken van den Christen te maken, dit alles wordt door de onge-loovigen voor belachelijke, bijgeloovige oefeningen en nieuwe uitvindingen gehouden, die door de onwetendheid ingeslopen zijn en welke wij dwaas genoeg zijn om aan te nemen. Dit zijn even zoovele lasteringen der ongodsdienstigheid, die, volgens den heiligen apostel Judas, datgene lastert, wat zij niet kent.

Het gebruik van het wijwater met het zout te zegenen, is van de eerste tijden. Baronius, schrijvende over het jaar 131 na J. C. bewijst, dat dit gebruik eene apostolische overlevering is; de oudste Kerkvaders spreken van dit wijwater. Wanneer men, zegt de heilige Augus-

po- tinus, een gebruik algemeen aangenomen ziet de in de Kerk, dat gepleegd en onderhouden et, wordt bij al de volkeren, die het geloof om-:r- helsd hebben, en men het begin daarvan in an den loop der eeuwen, die tusschen de Apostelen en ons zijn verloopen, niet kan aanduiden, kan men houden, dat het tot de tijden der Apostelen opklimt. Dit algemeen grondbeginsel is op het gezegende water toepasselijk, waarvan men in de geheele katholieke l_e l-Lerk gebruik maakt. Is men dan niet meer dan vermetel, wanneer men voor bijgeloovige _r_ en bespottelijke oefeningen houdt dezulke, die eenen zoo eerbiedwaardigen oorsprong hebben ? dezulke, welke de Kerk door Jezus Christus ingegeven, onderhoudt en alzoo aanbeveelt ? \'J En door die achtenswaardige oudheid is de ^e geheimrijke beteekenis, aan de zegening van en de besproeiing met het wijwater verknocht, reeds voldoende, om te bewijzen dat er niets bijgeloovigs in dit gebruik is.

De Kerk zegent het wijwater, opdat de ^; duivelen, uit kracht der gebeden, welke zij ^L hetzelve zegenende en bezwerende uitspreekt, geene macht zouden hebben op hetgeen door 1 dit water aangeraakt wordt, maar de heilige Geest zijne heiligmakende kracht er over zou uitstorten. Zij vermengt gezegend zout met hel wijwater, omdat het zout het zinnebeeld der voorzichtigheid en wijsheid is, zooals Jezus Christus leert, (Marc. IX. 48, 49.) en de kracht hebbende om tegen bederf te beveiligen, en duidt zijne vermenging met het

wijwater, de heilzame uitwerkselen aan van rouw Gods genade in onze zielen, de eenvoudigheid niets en zuiverheid der duif, de voorzichtigheid der geloo slang, de ware wijsheid, die van het bederf der de g zonde behoedt. berou Men besproeit met dit wijwater het altaar bekoi en het heiligdom, om alles te verwijderen, wat den, de aandacht en ingetogenheid van den priester Cod zou kunnen storen 5 het vergaderde volk, om der het tot de offerande voor te bereiden, en om doon in aller harten de gevoelens van boetvaardigheid op te wekken, uitgedrukt in den psalm : Over Ontferm U mijner, o God! welke men gedu- en rende de besproeiing leest.

ken zijn allen door de Kerk van Jezus Chris- vrei tus goedgekeurd, en deze kan niets aanbevelen,

an rouw over zijne zonden; omdat dit water :id niets door zich zelf, onafhankelijk van het Ier geloof van hem die het gebruikt, gevoegd bij Ier de gebeden der Kerk, uitwerkt. Men dient berouw te hebben, ten einde de genade te ar bekomen gereinigd te worden van zijne zon-at den, door zich met dit water te wasschen; er (iod schenkt nimmer dengenen de vergeving m der zonden, die niet van boetvaardigheid m doordrongen zijn.

: Over de godsdienstige omgangen in het algemeen. 1- en in het bijzonder over die, die voor de parochiale Hoogmis geschiedt.

Het woord Processie (omgang) komt van n het latijn procedere, hetwelk beteekent : gaan, n voortgaan; het is een tocht, die de gees-:r telijkheid en het volk met eenig godsdienstig

q Wij vinden de omgangen reeds vóór het i christendom in gebruik bij het Joodsche volk, :, zooals wij op verscheidene plaatsen van de 1 heilige schrift lezen; de christelijke Kerk heeft deze heilige oefening van den eeredienst reeds r van de vierde eeuw aangenomen, zoodra zij, door het eindigen der eerste vervolgingen, den vrede en de vrijheid begon te genieten. , Natuurlijke redenen hebben in den beginne aanleiding tot deze plechtigheid gegeven. Al-zoo ging men, wanneer men overblijfselen der heilige martelaren vond op eene plaats, alwaar zij gedurende de vervolging verborgen waren

vóór de parochiale Hoogmis gehouden worden; lijk diegene, die plaats grijpen bij zekere bijzondere

^len aarde af te smeeken, en die in eenen geest van \'en boetvaardigheid gedaan worden.

et- Die vóór de parochiale Hoogmis plaats heb-ne ben, werden voorheen rondom de kerk gedaan, of zelfs rondom de parochie, ten einde van •s- God door de gebeden en het zingen der psal-^e\'i men, het rijk zijner genade, zijner goddelijke d- bescherming over de gemeenten, de rust der ï\'i zielen van de afgestorvenen, wier stoflijke overall blijfselen op de kerkhoven rusten, te verkrij-111 gen; men droeg altoos gewijd water bij die ^:li omgangen, om de plaatsen, waar men kwam, te besproeien, en die tegen de listen des dui-u, veis te beveiligen. Ten einde de goddelijke ^lg diensten te verkorten, heeft men zich later te-r- vreden gehouden, die omgangen alleen binnen P de kerken te doen.

Aan het hoofd van alle omgangen wordt het it kruis van Jezus Christus gedragen, om aan te ¹¹ duiden, dat het de weg en de geleider is der \'i geloovigen, en dat allen zich onder den standaard der zaligheid moeten scharen. De brandende fakkels ter rechter- en linkerzijde des kruises, zijn het zinnebeeld van Jezus Christus, die het licht der wereld is; en die, welke door de geestelijkheid en het volk gedragen worden, zijn eene getuigenis van hun geloof in het geestelijke licht dat ons verlicht en geleidt.

De vaandels, waarop de beeltenissen van de Heiligen der Kerk geschilderd zijn, of hunne beelden, welke men in die omgangen ronddraagt, drukken het verlangen der geloovigen uit, om derzelver voorspraak bij God te verwerven.

De brandende wierook, die overal den goeden geur verspreidt, leert den geloovigen, dat zij, zoo als de H. Paulus zegt, overal den goeden geur van Jezus Christus moeten verspreiden. Men brandt er eene grootere hoeveelheid in de omgangen, in welke Jezus Christus zelf, in zijn heilig Sacrament wordt omgedragen : dit is een teeken van aanbidding, naar het voorbeeld der Wijzen, die hem in zijne krib kwamen aanbidden.

De geloovigen moeten zulke omgangen met diepe ingetogenheid vergezellen en trachten in dien geest te treden, die dezelve deed instellen. Zij zijn zeer geschikt, om ons te doen gevoelen, dat wij geene verblijfplaats op aarde hebben, dat wij onze toekomende woning opzoeken, dat de Christen een reiziger en balling in de wereld is, dat de Hemel het ware vaderland is, wer-waarts hij streeft, onder het geleide van Jezus Christus, onder de schaduw en bescherming van de allerheiligste Maagd en der Heiligen, door de oefening des gebeds en der boetvaardigheid, om alzoo tot het altaar des hemels te geraken, waar ongestoorde rust en het eeuwig heil aangetroffen worden : het is in deze godvruchtige gevoelens, dat de geloovigen de omgangen moeten beschouwen en volgen.

Al deze omstandigheden, in welke wij thans treden, bewijzen dan, dat er niets is van het-gene de Kerk doet of bezigt in de plechtigheden van haren eeredienst, dat niet eerwaardig en hoogst geschikt is, om het geloof der Christenen op te wekken en huune godsvrucht

_at De geschiktste wijze is, zich te vereenigen j_e met de gebeden en plechtigheden der Kerk, j door ons geene andere inzichten voor te stellen dan de hare, onzen geest te vestigen op de _s gedachten, waarmede zij wil dat wij ons zou-_n den bezig houden; en in ons geene andere ge-_r voelens op te wekken, dan die, welke zij wenscht 1 dat wij koesteren, om het voordeel te genieten van met haar te bidden en op te offeren, en de vrucht niet te verliezen, die gehecht is aan _? den geest der woorden en plechtigheden vol beteekenis en geheimenis welke zij in dit verhevene werk bezit. Tot dat einde gaan wij eene reeks van gebeden geven, betrekking hebbende op de woorden en verrichtingen des priesters aan het altaar, en zullen er eenige uitleggingen bijvoegen. Tot meerdere duidelijkheid, zullen wij de gebeden en plechtigheden van het heilig Misoffer in zes plechtige deelen

Het eerste is ; de openbare voorbereiding, die aan den voet des altaars gedaan wordt.

Het tweede begint aan den Intróitus, en bevat de verrichtingen en gebeden, die aan het altaar geschieden tot na het Symbolum of de geloofsbelijdenis; hetgeen weleer de Mis van de leerlingen in den godsdienst of Catechumenen geheeten werd, welke men vóór de offerande wegzond, benevens de openbare boetelingen, als nog niet waardig zijnde bij de voltrekking der heilige geheimen toegelaten te worden. Dit deed aan deze goddelijke verrichting den naam van Mis, van het latijnsche woord Missla, hetwelk wegzending beteekent, geven.

Het vijfde begint aan den Pater noster en bevat de bereiding tot de Nuttiging en de nuttiging of Communie zelve.

site Ik geloof vastelijk, o mijn God ! dat de hei-h. lige Mis het onbloedige offer is van het lichaam ie en bloed van Jezus Christus, uwen Zoon. Maak dat ik het heden met die aandacht, dien eerbied en die heilige vrees bijwone, welke zulk merkwaardig geheim vordert.

Ik vereenig mij met den priester en uwe 5 Kerk, om U dit offer met dezelfde inzichten op te dragen, waarmede Jezus Christus het aan \'t kruis heeft opgedragen : ik draag het U op, ora uwe overmacht over mij en over alle schepselen te erkennen, en om U mijne groote dankbaarheid te betuigen voor al de weldaden, welke Gij over mij hebt uitgestort.

Zoo gij de H. Mis bijwoont, met een bijzonder inzicht om God meer uitdrukkelijk te bedanken voor eene door zijne goedheid ontvangene genade, zoo voeg er bij :

Ik dank U, dat Gij mij de genade, om welke ik U smeekte, hebt vergund. Ik draag het U