KOET VERHAAL VAN DEN OORSPRONG
Vak uek
VAN
ONZE LIEVE VEOUW TEE ENGELEN
GEVOLGD DOOR
eeaige toepasselijke Gebeden en Gezangen.
ROTTERDAM.
Leeuwensteaat over de R. K, Kerk,
B. L E N F RI N G. AMSTERDAM.
Haaelemmeestraat over de R. K. Kerk
F. T. H, VAN OGTROP, Amstelodami, Libr, (Jens.
die 14 Julii 1880,
OORSPRONG VAN DEN AFLAAT
De Kerk van Portiuncula, omtrent cene mijl van Assisiii gelegen, waar de H Franciscus geboren was, lag geheel verwijderd van alle gedruisch en stoornis, hetgeen de reden was waarom de Heilige aldaar bij voorkeur ging bidden, ook had hij dorzelver inwijding met veel plechtigheid gevierd. Op zekeren dag, dat hij zich aldaar zeer vuriglijk tot het gebed had begeven, had hij een visioen, in hetwelk Jesus Christus hem zeide, dat hij zich bij den Paus moest vervoegen, die eenen vollen Aflaat zoude verleenen aan alle boctvaardigen die deze Kerk zoude bezoeken. Na dit visioen, hetwelk plaats had in 1221, ging hij den Paus Honorius III opzoeken, die zich toen te Perusia bevond, en die den Aflaat mondelings verleende. In 1223 benoemde Honorius op herhaalden aandrang van Fbanciscus, zeven Bisschoppen om denzclven in de kerk van
4
Portiuncula te verkondigen. Vele eclite bewijsstukken zoowel van deze Bisschoppen als van eenige medgezcllen van den Heilige, bevestigen het bestaan van dezen Aflaat, alsmede de verklaring van den Heilige, aangaande het visioen waarvan wij gesproken hebben.
Men leest ook dat Fkanciscus, door ingeving vernomen heeft dat Jesds Chkistus de verleening van den Aflaat had goedgekeurd.
De Aflaat, welke oorspronkelijk door den Heilige verkregen is, was verbonden aan den 2den Augustus en aan de enkele kapel van Portiuncula, welke tegenwoordig staat in het midden der groote kerk, aan welke zij haren naam heeft gegeven. In 1695 verleende Paus Inkocentius XII eentn vollen aflaat aan allen, die op cenen dag van het jaar met vereischte gesteldheid, de rondom deze kapel gebouwde kerk zouden bezoeken. De Aflaat van den dag der inwijding van do kapel van Portiuncula, welke den 2deii Augustus is, is uitgestrekt tot alle de kerken van de orde van den K. Fkanciscus door de Pausen Alexander IV, Mar-tinus IV, Clemens V, Paulüs III en Uk banus quot;VIII.
VAN
OF
Heilige Füanciscüs ! waarlijk in de .liefde Gods brandende Scrapliijn ! daar, toen gij nog op de aarde leefdet, uwe voorspraak \'hij God, reeds zooveel vermoclit, dat Hij do weldaad, die gij van Hem voor liet menschdom afsmecktet niet weigerde, maar op uw verzoek, hetwelk door de voorbede der Allerheiligste Maagd Maria, ondersteund werd, den door U verzochten Aflaat verleendet; daarom wenden wij ons ook heden tot U, en bidden U, dat gij van onzen Heer Jesus Christus, wildet verwerven, dat wij de zonden verzaken, met rouwmoedige harten tot Hem wederkeereu, en voortaan getrouw het pad der deugd mogen bewandelen, en dat wij mot de vereisclite gesteltenissen deze Kerk bezoekende, dan ook op eene waardige wijze tot onze zaligheid den door U afgesmeekten Aflaat mogen verdienen.
Heer Jesus Christus! opliet voorbeeld van Uwen Heiligen dienaar Fkanciscus, smeeken wij II ootmoediglijk, dat Gij allen, die tiuune zonden met een oprecht berouw gebiecht hebben,
6
volkomen vergeving van dezelve wilt schenken, en dat zij Uw heilig Vleesch ontvangen hebbende en deze Kerk bezoekende. Gij hen ook deelachtig wilt maken aan den door U verleenden Aflaat, opdat zij hierdoor ook vergeving der nog schuldige straffen van Uwe Goedertierenheid moge verwerven.
H. Mama, Moeder Gods, wees ook ouzo voorspraak bij Jesus uwen Zoon, en ondersteun ons gebed, gelijk Gij dat van den H. Fean-ciscus bij uwen Goddelijken Zoon hebt, voorgedragen, en verwerf voor ons, dat wij ook op eene waardige wijze tot zaligheid onzer ziel, van de verleende gunsten gebruik mogen maken. Amen.
VAN DEN
4 OCTOBEE.
Heer, ontferm U onzer!
Christus, ontferm U onzer!
Heer, ontferm TJ onzer!
Christus, hoor ons!
Christus, verhoor ons!
God, Hemelsche Vader, die Franciscus tot Uwen dienaar hebt uitverkoren, ontferm U onzer!
God, Zoon, Verlosser der wereld, die Franciscus met de teekenen Uwer heilige vijf Wonden bezegeld hebt, ontferm U onzer!
God, Heilige Geest, die Franciscus met vele liefelijkheden gezalfd hebt, ontferm U onzer!
Heilige Drievuldigheid, één God, die Franciscus in Uwe heerlijkheid ontvangen hebt, ontferm U onzer!
H. Maria, bijzondere blijdschap en troost van Franciscus, bid voor ons!
H. Moeder Gods, gestadige toevlucht van Franciscus, bid voor ons!
8
H. Maagd der Maagden, voorspraak der td geheele orde van Pranciscus, S
Seraphijnsclie Vader Franciseus, g
Allergoedertierendste Franciseus, g
H. Franciseus, Vader der armen, ?
H. Franciseus, banierdrager van Christus, bid voor ons!
Bidder van den gekruisten Jesns,
Oven der liefde,
Arke der heiligheid,
Versmader der wereld,
Spiegel van boetvaardigheid.
Overwinnaar der boosheden.
Navolger van Christus,
Voorbeeld der ootmoedigen,
g Meester der gehoorzaamheid, o
Heraut des Allerhoogsten Konings, ~ Martelaar met begeerte.
Voorganger in zuiverheid.
Prediker der schepselen Gods,
Bestormer der booze begeerten.
Dienaar der melaatsehen.
Verwekker der dooden.
Bijstand dergenen, die uwe voorspraak verzoeken,
9
Franciscus, die van uwe jeugd af zoo milddadig jegens de armen waart, dat gij u ontkleedet en u mot hunne armoedige kleedercn bedcktet, bid voor ons!
Dio u van alles ontbloot hebt om met meerder betrouwen te kunuen zeggen: Onze Vader, die in den Hemel zijt, Die u zeiven het onwaardigste van alle
schepselen noemdet.
Die van Jesus zelf, hebt mogen hooren; gaat Franciscus, en herstel mijn huis dat vervalt,
Die uwe H. orde gevestigd hebt op de gehoorzaamheid, ootmoedigheid en heilige armoede,
Die om de hevige bekoringen te blus-schen u in de felste koude in de sneeuw wenteldet,
Die u zeiven achtet de leerling vau Jesus niet te zijn, tenzij gij uw vleesch kruistet,
Die van het lijden van Jesus niet kondet spreken zonder te zuchten en te weenen,
Die de teekencu der vijf Wonden van Jesus iu uw lichaam ontvangen, eu zelfs bloed gestort hebt,
Die het geluk gehad hebt het kindje Jesus uit de handen van Maria in
10
uwe armeu te ontvangcu, van den middernaclit tüt den dageraad,
g Die door de Engelen gediend, eu door W g hunne gezangen in verrukking ge- ^ o bracht zijt, o
^ Die uwen geest gevende, uitriep : Heer! ° leid mijne ziel uit de gevangenis om g W Uicen naam ie belijden, fL
Ware Serapliijn, brandende in Jesas\' liefde,
Bid voor ons H. Vader Franciscus;
Opdat wij waardig worden de beloften van Christus.
GEBED.
o God, die Uwe H. Kerk, door de verdiensten van den H. Franciscus, met nieuwe kinderen Gods zeer vruchtbaar vermeerderd en uitgebreid hebt! Geef dat wij, door zijne navolging, de aardsche dingen versmaden, en ons in de mededeeling der hemelsche gaven altoos verblijden mogen.
o Heer Jesus Christus, die, toen de wereld in de liefde verflauwde, de teekenen üws Lijdens in het lichaam van den H. ^ ader Franciscus hebt willen vernieuwen, om onze harten te ontvonken. Vergun ons genadig, uit aanmerking zijner verdiensten, en door zijne gebeden, dat ook wij waardige vruch-
11
ten van boetvaardigheid mogen voortbrengen.
o God, Heilige Geest, door wiens beleid en besturing de lotgevallen onzes levens geregeld worden! Help uwe dienaars, opdat wij, die met blijdsckap de gedachtenis houden van den verheerlijkten Vader Franciscus, door Zijne gebeden, en uit aanmerking zijner verdiensten, de glorie uwer Goddelijke Majesteit eeuwig genieten mogen, door Jesus Christus onzen Keer, die met U en den Vader, waarachtig God, leeft en heerscht in de eeuwen der eeuwen. Amen.
•f KI-
TOT DE
H. Vijf Wonden des Zaligmakers.
Voorbereidend Gebed.
o Minnelijkste Jesus, die U gewaanligd hebt voor mij een Bruidegom des bloeds te worden, zie ik werp mij neder voor uwe voeten om U mijne schuldige liefde en dankbaarheid te betuigen.
O mijn Jesus, U die mij ten einde toe bemind hebt, Gij hebt mij in uwe Handen en Voeten, ja zelfs in uw Hart geschreven. Wie zal mij geven dat ik U, gelijk Gij mij, in mijn hart geschreven drage, en ik U, gelijk Gij mij, altijd gedachtig blijve? o Jesus! met welke overmaat van liefde hebt Gij mij bemind, die niet alleen uwe Handen en Voeten, maar ook uw Hart voor mij hebt laten openen, opdat Gij het mijne met den onuitputtelijken overvloed uwer hemelsche gaven zoudt vervullen. Ontvang mijne smeekingen die ik uitstorte ter eere van uwe H. Vijf Wonden, in de hoop dat Gij mij ellendige den toegang tot deze bronnen des levens niet zult beletten.
13
Gebed tot de Heilige Wonde van den Linker Voet.
Wees gegroet, gezegende Wonde van den Linker Voet mijns Zaligmakers! Vol eerbied omhels ik U in den geest. Trek, o mijn Jesus! bid ik U, uit geheel mijn hart, trek door de verdiensten dezer allerheiligste Wonde, mijne voeten uit den strik dien mijne vijanden mij gespannen hebben, en behoed mijne ziel voor den val. Dat de voet der hoo-vaardigheid geenen ingang bij mij vinde, dat ik geene groote dingen die boven mijne macht zijn onderneme, maar altijd in uwe tegenwoordigheid, in de eenvoudigheid des harten wandele, opdat ik alzoo door U in genade worde ontvangen.
Voor deze H. Wonde leg ik al mijne kwellingen neder, opdat Gij die met uw lijden en kruis vereeniget, en mij de genade gevet om al mijnen tegenspoed en ellende uit liefde tot U te verdragen, en mij altijd naar uwen H. wil te voegen.
Onze Vader, enz.
Gebed tot de H Wonde van den Rechter Voet.
Wees gegroet, o gezegende Wonde van dsn Hechter Voet mijns Zaligmakers! vol eerbied
14
omliels ik U in den geest. Bustier, o mijn Jesns! bid ik U uit geheel mijn hart; bestier door de verdiensten van deze allerheiligste Wonde, mijne schreden op het pad uwer geboden, opdat ik van de eene deugd moge voortgaan tot de andere, tot dat ik U mijnen God en Heer, in Sion aanschouwc.
Voor deze H. Wonde leg ik al mijn geluk en al den voorspoed neder, welke uwe goddelijke Voorzienigheid mij genadiglijk geschonken heeft, opdat mijn gemoed daardoor niet te zeer verheven worde, noch U mijn opperste Goed, tot gramschap verwekke. Amen.
Onze Vader, enz.
Gebed tot de H. Wonde van de Linieer Havd.
Wees gegroet, o gezegende Wonde, van de Luiker Hand mijns Zaligmakers! vol eerbied omhels ik U in den geest, o mijn Jesus ! ik bid U uit geheel mijn hart, door de verdiensten van deze allerheiligste Wonde ! heb medelijden met mijne zwakheid en onstandvastigheid, versterk mij in alle goede voornemens en bewijs mij slechts deze liefde dat ik zeggen moge: Zijne linkerhand is onder mijn hoofd en zijne rechterhand zal mij omhelzen. Hoogl. 3.
Al mijne zonden, die ik wetende of onwetende bedreven heb, leg ik voor deze H. Wonde neder, Gewaardig U dezelve uit te
IB
wisschcn, o mijn Jesus, opdat /ij iu deu dag des oordeels het vonnis der verdoemenis tegen mij niet eischen. Amen.
Onze Vader, enz.
Gebed tot de H. Wonde van de Rechter Hand.
Wees gegroet, o gezegende Wonde van do Rechterhand mijns Zaligmakers! vol eerbied omhels ik U in den geest, o Heer Jcsus! geef, bid ik U uit geheel mijn hart, geef mij, door de verdiensten van deze allerheiligste Wonde, krachten tegen al mijn zichtbare en onzichtbare vijanden, en plaats mij op den jongsten dag aan uwe Rechter Hand, opdat ik in vreugde moge hooren; komt gij gezegenden mijns Vaders en bezit het rijk hetwelk u bereid is van het begin der toereld. Matth. 35.
Voor deze H. Wonde leg ik neder en offer ik U op al mijn goede werken, en ik bid U zeer ootmoediglijk, o mijn Jesus, dat Gij dit offer met uwe allerheiligste werken wilt vereenigen en aan uwen Hemelschen Vader opgedragen, en door uwe oneindige verdiensten mijne gebreken wilt vergoeden. Amen.
Onze Vader, enz.
Gebed tot de H. Wonde van de Zijde.
Wees gegroet o gezegende Wonde van de Zijde mijns Zaligmakers! Wees gegroet o bron
16
van liefde! o onwaardeerbare schat! o rustplaats mijner ziel. Zoude ik allerliefste Jesus, mogen naderen tot dit geheiligd altaar, en uw door liefde brandend hart kussen ? Beroof mij niet, ik bid bet U door uwe oneindige goedheid, o mijn Jesus! beroof mij niet van dezen troost; verstoot mij niet van deze eenige schuilplaats mijner ziel. Welaan dan, mijne ziel nader met betrouwen tot den troon van uwen allerzoetsten Bruidegom; ontlast u daar van alle kwellingen en zorgen, waaronder gij gedurig rust daar in den gewenschten vrede, Het dunkt mij, o Jesus dat uwe liefde mij door deze minnelijke Wonde den toegang tot Uw hart openstelt. Hier bid ik IJ, in den diepsten ootmoed, mij te vergeven alles waarin ik ooit met hart, mond of werken tegen U gezondigd heb. Eeinig, zuiver, o Jesus ! mijn hart in dit bad van uw dierbaar Bloed; druk er de gedaante van uw hart in, ontsteek hit door het vuur uwer liefde, opdat ik voortaan buiten U niets beminne, niets verlange.
Voor deze H. Wonde van uw Hart, o mijn Jesus 1 leg ik alle de verlangens van mijn hart neder. Hecht, bid ik U, mijn hart zoo vast aan het uwe, dat dezelve nooit van elkander gescheiden worden, opdat ik waarlijk met den Apostel uitroepe: Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus? verdrukking of benauwdheid, of honger, of naaktheid, of ge-
17
mar, of vervolging of het zwaard? ik hen verzekerd dat noch dood, noch leven, noch Engelen, noch vorstendommen, noch krachten, noch tegenwoordige, noch toekomende dingen, noch sterkte, noch hoogte, noch diepte, noch eenig ander schepsel ons zal hunnen scheiden van de liefde Gods, welke is in Jesus Christus, onzen Heer. Kom. 8.
Onze Vader enz.
Schietgebed tot de Vijf 11. Wonden van Jesus Christus, hetwelk de II. Franciscus Xaverius dikwijls bad.
Heer Jesus Christus, door de vijf Wonden, die Gij aan het Kruis uit liefde tot ons geleden hebt, kom uwe dienaren te hulp, die Gij door uw dierbaar bloed hebt afgekocht. Amen,
—SSÉgee--
van
Wijze : Mijn ziel wilt lof zingen den Heer.
Komt Katholieken, al te gader
Die door \'t geloof nu zijt verlicht; Portiimeula komt heilrijk nader,
Welks Aflaat is door God gesticht,
Voor iedereen, die met geween
Zijn zonde biecht; wat is \'t een heilig werk, \'t Communiceeren in Frauciscus kerk.
2
Franciscus een trouw zieleherder
Vernachtte dikwijls in \'t gebed;
Daarom ook lelde God hem Terder.
En voedde zoo zijn goed opzet. Portiuncula, was \'t vroeg en spa.
Waar hij met tranen dikwijls bad.
Voor die in zonden God vergeten had.
19
3
Alhier vertoont zicli hem de Heere
Met glorie, eer en majesteit,
Pranciscus wat is uw begeeren?
Deze aflaat is uw toegezeid.
Wilt haastig gaan, met gunst belaan,
Verhaal \'t den Paus (want dit is mijn begeer) Mijn Stedehouder uwen opperheer.
4
Zoo heeft Honorius de derde
Den eeuw\'gen Aflaat toegestaan.
Opdat de zondaars zouden werden Ontlast van zonden en misdaan,
Een dag in \'t jaar, gaf hij voorwaar.
Primo Augustus van de Vesper af,
Waarbij hij ook den volgenden nog gaf.
Waart gij onrein als Magdalene,
Keert u tot God, verfoeit het kwaad,
Wilt ook met Petrus droevig weenen,
Volgt David in zijn zondenhaat.
Naar Paulus ziet, die \'t kwaad verliet.
En Augustinus die met groot geween,
Zijn zonden heeft beschreven en beleen.
20
Met recht wordt deze dag verbeven.
Die u ontlast van alle schuld.
Want deze Aflaat is gegeven
Opdat gij zuiver wezen zult.
Van alle pijn, die in \'t gemeen
Nog van de zonden blijft te wachten staan, Die na het Doopsel weder zijn begaan.
O vrome zielen wilt bemerken
Hoezeer uw God u heeft bemind,
Daar ge in alle Franciscus Kerken
Eens \'s jaars dien grooten Aflaat vindt; Dus wilt voortaan dien nooit versmaan.
Maar eert den Schepper, Heer van alle goed Die uw Beschermer is in tegenspoed.
Viert dan Portiuncula te gader.
Ontlast uw ziel van zonden zwaar.
Komt vol geloof vertrouwelijk nader En eer uw God op \'t hoog altaar,
Betwijfel niet wat daar geschied!;,
Want ziet uw Schepper, God en Heer van al, Gedoogt niet dat men daar ooit twijflen zal.
•21
Wilt toch o mensch ! u eens bekeeren, Verlaat de zonden, mint de deugd.
Wilt door Pranciseus\' liefde leeren.
Te streven naar des hemels vreugd. Schuwt toch het kwaad, wijl God liet haat,
Opdat gij moogt vrij van de helsche pijn, Voor eeuwiglijk hier namaals zalig zijn.
GEBED.
Almogende, eeuwige God! die het men-schelijk geslacht door de geboorte Uws Zoons verblijd, en door Zijnen dood verlost hebt; en die, toen hetzelve afgeweken zijnde van den weg der waarheid, U gewaardigd hebt, door den H. Franciscus, Uwen belijder, weder te roepen tot het licht der rechtvaardigheid, geef dat wij, die in onze boosheden hervallen, door Uwe barmhartigheid vergiffe-ni\'s verwerven, door onzen Heer Jesus Cueis-tus. Uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in de eenheid des H. Geestes, één God in alle eeuwen der eeuwen. Amen.
Gebed tooi* het Afbeeldsel van den gekruisten Jesus.
Ik geloof vastelijk, o rniju God, op uw woord hetwelk mij zulks verzekert, dat uw eenige Zoon, mijn Zaligmaker Jesus Christus, voor de zaligheid der mensehen aan iet Kruis-gestorven is.
Ik aanbid U, o Jesus, in dit heilig afbeeld, sel hetwelk mij uwen dood voor oogen stelt en in de overmaat uwer versmading, erken ik U voor mijnen Opperheer, en ik betoon U alle eerbied en onderwerping waartoe ik in staat ben.
Wat zal ik niet hopen, van U mijn God, in het aanzien van het Kruis, dien boom des levens, die de zaligheid van het menschelijk geslaeht heeft voortgebracht? Wat kunt Gij weigeren aan het bloed van uwen Zoon, dat Hij voor mij heeft vergoten? o Kruis! o gekruiste Jesus! Gy zijt mijne geheele hoop.
Welke overmatige liefde, o mijn Zaiigmaker; heeft U bewogen om voor mij den wreeden en schandelijken dood des Kruises te ondergaan? Hoe zal ik erkentelijk zijn voor die oneindige liefde die U van het leven heeft beroofd om mij het leven te geven ? Ach bezat ik alle de harten der mensehen om dezelve
23
aan uwe heilige liefde toe te wijden! o Jesus! ik heilig U mijn hart toe, en ik wil dat de liefde mij aan Uw Kruis hechte, en dat Uw Kruis mij onafscheidelijk aan U hechte, opdat ik met Ü aan het Krnis leve en sterve, en door U met God in de eeuwigheid vereenigd zij.
Ik beken, o mijn Jesus, dat ik schuldig ben aan uwen dood. Mijne zonden hebben U gekruist. Vervloekte zonden, ik verzaak u uit geheel mijn hart: o Heer! ik smeek U vergeef mij dezelve door uwen dood. Wisch mijne zonden in uw bloed uit en verleen mij de genade om liever duizendmaal te sterven dan er nog eene te bedrijven. Ik beleid dat ik de hel heb verdiend, ik veroordeel mij zeiven tot alle de gestrengheden uwer rechtvaardigheid en ik onderwerp mij ootmoediglijk aan alle de straffen, welke het U behagen zal mij tot uitwissching mijner zonden over te zenden.
Dat uw Kruis, o Jesus, geplant zij in alle landstreken der wereld, en er overvloedige vruchten van genade voortbrenge; en dat gelijk Gy uw Bloed voor alle mensehen vergoten hebt, zoo ook alle volkeren het aanbiddenswaardig geheim hunner verlossing mogen herkennen en eerbiedigen.
VOLLE A TL AA T Jen 2 Augustus, op de Kerkwijding van Maria ter Eogelen, of Poktioncula, vergund door onzen Heere Jesus Christus, en bevestigd door Paus Honorius UI, daarna uitgebreid tot alle Kerken der Minderbroeders, door Greqorius XV, 14 Juli 1622, en den overledenen ook toepasselijk verklaard door Innooentius XII, 12 Januari 1678.