-ocr page 1-

COMMENTATIO CRITICA

putonis quae feeüntüe epistolis,

peaecipue

TERTIA SEPTIMA ET OCTAVA.

-ocr page 2-

m

i

A

-ocr page 3-

COMMENTATIO CEITICA

de

1\'LAïONIS quae FERUNTUR EPISTflLlS,

praecipüe

TERTIA SEPTIMA ET OCTAVA.

quam,

ANNUENTE SUMMO NUMINE,

EX AUCTOETTATB BECTOKTS MAONTPIOI

CHRISTOPHORI HEBfRICI DIDERICI BÏJYS BALLOT,

IN FACULTATK MATII. Eï ÏHIJL. NAT. PKOP. OED.,
HEO NON

ampltssimi SENATUS ACADEMICI consensu

KT

nobilissimae FACULTATIS PHIL. ÏHEOR. et LITT. HUM. decbeto,

SDMMISQUE IN

phil. theor. et litt. hum. honoribüs et privilegiis
eite et legitime consequendis

oiisanbsp;I^KI iS!!i@-Tiaa?Di©Trfl[Faa

publico examini submittet

HERMANÜS THOMAS KARSTEN,

Amisfurtensis.

d. ix febuuauii a. mdccclxiv, hora i.

■^rajBrti lIjBnnm;

TYPIS MAND.»I.VERUNT KEMINK ET FILIÜS.
mdccclxiv.

r

-ocr page 4-

t

^r fquot;. \' ï- fV ,( ^TVJ A

gt; V ^ V

........... ^ ^

M^i:............

-ocr page 5-

PARENTIBUS

SACRUM.

-ocr page 6-

m-\'
jfö • i

Ki

i\'. / 1

f if ■

-ocr page 7-

peaefatio.

(^uod illustrium anüquitatis scriptorum fere nemini, id
I\'latoni evenit, ut ex eius scriptis, quae aequalium in
\'quot;^om.ihus fuerunt, nullum, quantum compertum liahemus, in-
J\'^na temporum hominumve ineuria intereiderit ; contra cum
paucis excellentibus philosophis et oratoribus commune
^ahuit, quod eius nomine plura édita et divulgata sunt
\'^^npta, quae jam olim-.acutiorum criticorum judicio repu-
sunt. Causa rei fuit quod Piatonis atidilores vel
^etores, sapientiae eius et orationis admiratione capti,
^um scrihendo imitari studuerunt et sua specimina ma-
9istri nomine insignita venditarunt. Horum nonnulla
d\'^in veterum criticorum adem non fefellerunt, alia vero
ultima Äcademiae tempora pro germanis Piatonis mo-
\'^\'^^mentis habita sunt. In hac classe censentur Episto-
quae a Thrasylo in Platonicorum operum catalogum
\'^^^eptae, jam a Cicerone, Plutarcho eorumque aequalibuspro
^nceris habitae et studiose lectitatae sunt. Num mirandum

-ocr page 8-

m

recentiores, po/stquam reuasceutihiis liieris Flatouis scripta
eruditonim manïbm versari demio coeperunt, in illoruni
auctoritate acquievisse? Neque tarnen frans latere uscfue
potuit. Nostra et patrum nostronm aetas, quae in sin-
ceris a fictis et spuriis secernendis tanto studio tantaque
cura élaborai, etiam hic falsarii mamtm odorata est. Bes
tarnsn nond\'wm ita illustrât a et in aperto posita, ut omniß
dubilatio sublata sit. Itaque quum aliquamdiu in Platone
legendo cum voluptate et sttidio essem versatus et ex hoc
scriptore argumentum ad dissertationem conscribendam su-
rnere destinassem, hortatu patris hanc materiam elegi in
qua vires meas periclitarer^ Suscepi opus, non lam ut
alios docerem quam ut me ipsum exercerem, putans et ai
judicium acuendum et ad Blatonem intelligendum nihilfruc-
tuosius esse quam ut germana et sincera a falsis et spuriis
distinguere discerem-. Equidem non dubito quin multa in
hoc meo opere sint peccata, multa quae abundent vel desint;
si tamen operam et oleum non prorsus perdidisse videbor,
erit quod me snscepti laboris, qui mihi nec levis nec inju-
cimdus fuit, non poenileat.

Restât dnlce officium, ut gralias agam et magistris
et amicis ac sodalibus, quortm vel consuetudini vel insh-
Itdioni plura debere me sentio quam verbis eloqui possum.
Non est quod te compellem, optime paler. Ut tua in mß
mérita, ita meus er g a te animus publicam professionem
nec requirunt nec admittunt. Pro hoc tamen non possum
non palam. tibi gratias agere, quod mihi non tantum auctor
operis, sed etiam ad,jutor fuisti: quare si hoc specimen

-ocr page 9-

\'quot;■on nim.is rude et im,perfectum videbitur, id non exigv.a
P\'^\'o parte tuu consitiis monitisque accept,v,m deberi gratns
\'PTofiteor.

Vos autem, viri doctissimi et clarissimi, qui velin Gy-
i^nasio Bhenotrajectino adolescentidum m.e literarum. stndiis
formastis atque exemplo et institutione praeparastis ad illud
i^nnus quod jam ipse sum ingressus, vel qui juvenem, in
Academia multiplici disciplinarurn cultu variisque stu-
diormn curricvlis ad altiora er^idiislis, accipite sinceras
o-nimi gralias. Vos praeeipue, viri clarissimi Rovers
Opzoomer, quos per plures annos audire miJii con-
*\'\'^git, alterum, historiae et antiquitatum fontes aperientem,
alter urn veri anquirendi vias et mentis kumanae processus
^^plicantem, persuasum vobis haheiote, me lam ob institutio-
\'^em, vestram, quam, ob comitatem el benevolentiam, qua me
^w-plexi estis ita vobis devinctum esse, ut, dum stadii
Academici memoria in animo meo haerebit, vestra qnoque
\'Nomina, cara mihi sird futura.

Vos denique, quos in Academia fidos expertus sum am%-
^^^, quibuscum seria et joca communia liabui, valete et ita
mei memores estote, ut ego vestri nmiquam, oUiturus sum,.

Scripsi Amstelodami, m. Januario a. mdccclxiv.

-ocr page 10-

■•-\'Il

m\'

W-1

-ocr page 11-

CONSPECTUS.

CAPUT I.

Pag.

CaiTIOORUM DB rtDE EPISTOLAEUM OPINIONES........ 1.

CAPUT II.

EPrsTOLiEUM vetustate earumque INTER se tam discre-
1^\'^ntia quam coniunctione............11..

CAPUT III.

epistola vii.

5 1. Argumenti conspectus................29.

§ 2. De oratione...............42.

i 3. De sententiis et verbis a Platone desumtis.....61.

CAPUT IV.

EPISTOLA m.................. 84.

CAPUT V.

epistola VIII.................!01.

JL.

-ocr page 12-

CAPÜT Vî.

DE REBUS HISTOEICIS QUAE IN EPISTOLIS MEMOEANTUK .... 114.

§ 1. De Athenarum statu adolescente Platone. De damna-

tione Socratis..............llî-

4nbsp;2. De Platonis sententia politica et de causa peregrinationis. 122.

5nbsp;3. De Platonis itineribus in Siciliam........128.

§ 4. De aliis quibusdam quae in Epistolis leguntur ad hi-

storiam spectantibus............150.

CAPUÏ VII.

DE PLATONrS ITINERIBUS QUORUM IN EPISTOLIS MENTIO NON FIT. 163.

CAPUT VIII.

DE PLATONIS DOCTRINA ET PLACITIS QUAE IN EPISTOLIS EXPONUNTUE.

§ 1. De doctrina nsfiX àmoz^/jt-n;..........181-

§ 2. De arcana Platonis philosophia.........201.

§ 3. Platonis quae fernntur quot;Ay^apa tàyfiara., ^tatpdsuç,

UuOayàpttQc................215.

CAPUT IX.

DE EPISTOLARÜM, PEAECIPUE Iliae ET Vliae, PBOPOSITO. DE PLATO-
NIS OBTEECTATORIBUS............: . . 226.

Condlusio................ . . . 240.

-ocr page 13-

caput i.

criticoeum de fide epistolakum opiniones.

■A-rgumentum tractaturus, quod jam pridem eruditissi-
»lorum hominum industriam et vires exercuit, exordium
faciam exponendo paucis, qui sit quaestionis status, ut
\'^nde nata et quo jam deducta sit cognoscatur.

Tredecim quae feruutur Platouis epistolae liis titulis
sunt inscriptae:

I.

11.
III.

Plato

Dionysio.

XIII.

IV.

Plato

Dioni.

VII.
VIII.

Plato

Dionis familiaribus.

V.

Plato

Perdiccae.

VL

Heimiae, Erasto et Corisco.

X.

gt;}

Aristodoro.

XI.

Laodamanti.

IX.
XII.

Plato

Archytae.

-ocr page 14-

Epistolae hae ut primum in Italia vulgatae sunt et
in eruditorum notitiam perlatae, maxima \'omnium ad-
miratione sunt exceptae. Ficinus, Laurentius Mediceus
eorumque familiares tam verhorum et orationis ornatu
quam praeclaris sententiis atque efFatis arcanae quadam
sapientiae specie involutis, quibus hae epistolae uitent,
ita capti sunt, ut pulcerrimum eas haberent excellentis
ingenii et sapientiae prope divinae opus, unde ad vi-
tam publicam et domesticam, ad scientiam rerum tam
divinarum quam humanarum saluberrimi fructus capi
possent. \')

Attamen jam inter veteres grammaticos fuisse qui ex
epistolarum illarum numero unam alteramque eximerent,
apparet ex antiquioribus codicibus, qui Epistolae XIII
adscribunt
voêsósrtzi, eamque omisit in versione Latina
Picinus. Duo autem codices, Vindobonensis et Matritensis,
etiam Epistolae XII subscriptum habent
dvriAs\'/srai ùç où
HkâTC\'ùvoç. Quam notam non video cur item ad priorem
illam, XIII dico, transferendam putemus, ut Astio placuit
(Plato\'s Leb. u. Sehr. p. 527 not.): haec enim epistola
ita comparata est, ut nemo qui illam respuat huic pa-
trocinari queat. Ceterum ab isto inde tempore usque ad
medium saeculum XYIII, Epistolae uno omnium doctorum
consensu pro germanis Piatonis operibus sunt habitae, ex-
cepta XIII, quam Aldobrandinus (ad Diog. Laërt. III,
61) et Cudworth (Syst. intellect. IV, 33) aliique non-

A

1)nbsp;Vid. e. g. Ficinus in annot. ad Epist. II, in qua „mysteriaquot; sibi
invenisse videbatur „quae mirum in modum praecepta Euangelica com-
probant.quot;

2)nbsp;Vid. Westerraann, De Epistologr. Gr. Pars septima in Progr. Lips.
1854, quem ducem in his sequor.

-ocr page 15-

nulli ob aliquod arcanae quod ibi legitui\' sapientiae ef-
fatum a Christiano homine confictam putarunt. Similem
causam Menagio suspecta fuit\' Epistola VI. Hos redar-
S^ere aggressi sunt Bentleius et Wesselingius quorum
qui Phalaridis, item Socraticoram epistolas commen-
ticias esse ostendit, hanc quam modo nominavi ceteras-
lue epistolas Platoni adscriptas, utpote gravissimorum
^Uctorum, Ciceronis, Plutarcbi, Laërtii et tot scriptorum
^^terum testimoniis munitas, germanos habendos esse
I\'^atonis fetus affirmare non dubitavit. \')

quum Socraticarum epistolarum fides semel esset
*^oiivulsa simulque ostensum esset, totum illud scribendi
genus a veteribus neglectum, post Alexandri Magni de-
ûium tempora studiosius tractari et in rbetorum ac sopbi-
^tarum scbolis usurpari coeptum esse, non mirandum,
Ciceronis aactoritas sufficere non potuit ad Platoni-
carum epistolarum fidem tuendam.

1) Wesselingius in Epist. ad Venemam, Traj. 1748. p. 36—46. Cf.
Westermann
11. p. 5 et 5.

f) Id jam docuit Olearius, De scriptis Socratis contra Allatium sche-
\'^quot;\'snia (iasertum in Stanleii Hist. phil. p. 198—209 et in Socrat.

PP- ed. Orell. p. 88B sqq.). Ejus verba (p. 403) haec sunt ; „Ve-
ut quod res est dicam, videntur mibi epistolae illae ex earum
Senere esse, quae aliquid cum psXsrais Sophistarum habentes cognatio-
\' ®sercitii, gratia ab iis exaratae, discipulis eoruia exemjili loco
P\'oponebantnr. Sic Theophylactum Graecas quasdam epistolas com-
^Gtttum fuisse novimus. Tales sunt omnino Phalaridis Epistolae, tales
^ Uquot;) Pisistrati, Solonis et aliae quaedam apud Laërtium, ut pro-
j ® ostendere possem, si ista hoc loco agerentur.quot; Quae Astius hunc
describens
p. 505 adjicit: „Tales quoque existimo esse tum alias
^onnullas Platoni inscriptas, tum quatuor illas quae in manuscripto
loccîano celebratissimae Bodleianae Bibliothecae olini a me Oxonii
\'quot;ventae fuerunt:quot; haec in Olearii Sched. edit, non leguntur.

1*

-ocr page 16-

Primum eas adortus est Meinersius (in Comm. See. Gött.
1783. vol. Y. pag. 61), qui ut Pythagoreorum quae fe-
runtur reliquias subditicias esse acute ostendit, idem
judicium tulit cum. de aliis nonnullis Socraticorum re-
liquiis tum de Piatonis Epistolis, in quibus
animad-
vertit plura inesse quae Platonis aetati, ingenio, sen-
tentiae non congruant. Hie omnes illas epistolas nulla
excepta spurias habuit. i)

Meinersii sententiam, magis ob opinionis novitatem et
audaciam quam ob argumentorum pondus memorabilem,
impugnarunt ejus aequales Tennemannus, Tiedemannus,
Morgensternius, viri in vetere pbilosophia, praecipue
in
Platonis doctrina illustranda, cum laude versati.

Ex bis acerrime Meinersio obstitit Tennemannus, Syst.
der Plat. Phil. I. p. 106—111. Gesch. der Phil. VI-
p. 451: qui contendit epistolas illas, si forte paucas
excipias, tam verbis quam sententiis ita referre Platonis
ingenium, ut habendae sint luculentissimum monumen-
tum unde philosophi vitae institutum, docendi metho-
dus atque interior doctrina cognoscatur. 2)

1)nbsp;Verba ejus haec sunt: „Licet vero Ciceroni plurimum tribnam,
aequum tarnen non est ipsius auetoritatem plus quam veritatem apud
me valere. Certissime enim mihi persuasum habeo, ilium falsas Plato-
nis epistolas non attentius legisse et examinasse quam fictas Zaleuci
leges, quas etiam pro veris accipiebat.quot;

2)nbsp;Pag. 108: „Wer Platonische Schriften gelesen hat, wird auch hier
seine Sprache Ausdrücke und Wendungen wiederfinden, so verschieden
auch übrigens der Briefstyl sein mag. Es kommen so viele umständ-
liche Nachrichten aus dem Privatleben des Dionysius, seinem
Verhält-
nisse und Betragen gegen den Plato, seinem ganzen Charakter vor,
und alles dies ist mit so vielen kleinen Umständen verwebt, dass
Nie-
mand anders als ein Mann, der Augenzeuge von dem Allen war, der
Verfasser
von denselben sein kann.quot;

-ocr page 17-

Tiedemannus et Morgensternms ceterarum fidem minus
firmam habuernnt^ earum praecipue in quibns arcana
quaedam placita tangnntnr, l) de Epistolae autem VII
fide dubitari posse non credidernnt : „contra cujus
yvmió-
dicit Morgensternins, De Plat. Eep. p. 79, a
öemine quod sciam ne unum qnidem argumentum qua-
lecumque adhnc prolatum est. Hoe dum fiat, exspec-
tamns.\'\'

Ji^tiam apnd Prancogallos Fréret bis epistolis usus
tanquam primario fonte unde rerum et temporum
ad Socratem, Platonem et aequales illornm pertinentium
status cognoscatur. 3) In eadem sententia fuit quon-
dam Boeckhius, De Graec. trag, princ. (1808). p. 163,
^^jus judicio Epistolae III, VII et VIII a Piatonis
Dianu profectae esse putandae sunt. 3)

1) Tiedemann, Geist der Spec. Phil. (1791) II. p. 119, Epistolas II
spurias judicat. Morgenstern, Entwürf von Platon\'s Leben (1797)
P- 61 not. loqaens de arcana sapientia Platoni in epistolis his tribnta
dioit dubitanter : „Doch verdiente die Sache noch eine genauere Unter-
suchung.»

■2) Préret, Memoires de 1\'Acad. des Inscr. (1809) T. XLVII. p. 257
quot;ot. haec dicit : „Aucun des anciens n\'a douté que les lettres de Platon ne
fgt;issent de ce philosophe; elles furent publiés par Hermodore son ami
son disciple, Cic. ad Att. XIII, 21. Thrasylle et le grammairien
Aristophane, dans la distribution qu\'ils avaient faite des ouvrages
et supposés qui portaient son nom, plaçaient ces lettres au rang
des véritables. Denys d\'Halicarnasse fait mention des lettres de Pla-
De art. Demosth. p. 178 oper. vol. II; mais ce qui est décisif, c\'est
^quot;le Ciceron lui même, Tusc. V, 35, cite la lettre aux parents de Dion
ces termes : „Est praeclara epistola Platonis ad Dionis propinquos.quot;
Cum Boeckhio consentit J. A. Grimm, De Bpp. Plat, utrum ge-
mimae sint an suppositiciae. Berol. 1815: qua dissertatione uti mihi
\'\'on licuit^ nec licuit item Westermanno ; laudatur vero ab Hermanno,
Gesch. der Plat. Phil. p. 591, not. 210,

-ocr page 18-

Paucis vero annis post prodiit liber Astii, Platen\'s
Leben und Schriften (1816), in quo sincera et
germ ana
Platonis scripta a commenticiis et falsis secernere in-
stituit. Hic Epistolas omnes spurias judicavitj tantum
abesse docuit ut vel Platonis ingenium et sententiam
référant vel verum rerum auctorem et testem ostendant,
ut potius ah ejus mente, sententia, dictione plurimum
distent, turn multis partibus contineaut ficta, insulsa,
inepta: quae passim exemplis et argumentis declarare
instituit. Hujus liber tantum habuit momenti, ut ab eo
inde tempore magna facta sit opinionum mutatie. Pleri-
que Plateni Epistolas abjudicare coeperunt, nec tamen
omnem iis negarunt fidem, sed partem earum si non
ab ipso Platone, certe ab aliquo ejus familiarium, ut
Speusippo, conscriptam putarunt. In hac sententia fuit
Secherus, Ueber Platens Schriften (1820), p. 376 sqq.
qui Epistolas ad Dionysium, ad Dionem et ad Dionis
familiares, h. e. I—IV, VII, VIII, XIII, Platonis dis-
cipulorum alicui tribuit, ceteras seriores ducit. In ean-
dem sententiam abiit Salomon, De Platen, quae vulgo
feruntur Epp. in Programm. Gymn. BeroL 1835. p. 16. i)
Jam ee ventum erat ut epistolae illae subtiliere
trutina examinatae in classes quasdam distribuerentur
praestantiae gradu et vetustate dispares. Quod prae-
eunte Sochere facere instituerunt Salomon in disputa-
tiene mode laudata et Hermannus in opere: Gesch. u.
Syst. der Platen, phil. p. 423 sq. Cuncti in hoc

1)nbsp;Cf. censura hujus dissertatianis in Berl. Jahrb. 1835, TI. p. 453
sq. quam scripsit Boumann; et in Zeitsch. f. Alterth. Wiss. 1837, P-
274, auctore Hermanno.

2)nbsp;Ante hos eandem quaestionem tractavit Wiegand, Epp. quae Plat.

-ocr page 19-

consentiunt, primum locum teuere Epistolam YII, proxime
liuic accedere III et YIII; quas tres epistolas Plato-
nis familiarium alicui tribuere non dubitat Salomon,
Hermannus postremam eximit, quam a falsario concin-
natam putat. In ceterarum fide et pretio àestimandis
discrepant. Salomon Epistolas lY, IX, X anteponit Epi-
stolis II, YI, XI, XII, XIII,
quas pejoris notae aesti-
mat; Hermannus contra Epp. II, Y, YI meliore de Into
esse judicat quam IX et X. Uterque eorum Epistolam I,
Salomon etiam Y non Platonis, sed Dionis nomine
inscribendam censet; de quo infra.

Quod ad YII Epistolam attinet, baec ab Hermanno
praedicatur illustre monumentum, in quo Platonis vita
et ingenium vere sunt expressa. Causa cur earn tamen
Platoni abjudicat, potius est quod scriptionem ipsius
personae minus accommodatam, quam quod ingenio
indignam censet. Non tarnen satis perspicua aut firma
argumenta attulit, cur, si Platonis personae epistola
parum consentanea babeatur, alicui familiarium ejus tri-
buatur, aut si digna sint magistro oratio et argumen-
^ïim, cur non ipsi potius quam discipulo adscribatur.
Porro autem, si haec epistola Platoni vindicatur, reli-
quarum nonnullae certe non tantum ab ilia distant
quantum nothi et spurii fratres a germano. Quare non
ûiirandum foret, si illius argumenta multos impellerent

nomine vulgo feruntur. Spec. crit. Gissae 1828. Hoc tamen opusculo
^ihi nti non licuit, nec magis altera Hermanni scriptione, TJeber Platon\'s
Sohriftstell. Motive. Epistolam II diligenter examinavit Wiegand, Symb
iu Plat. Ep. H. Wormat. 1854.

1) Appellat earn „Biiu authentisches Docuiaent für Plato\'s äussere und
gt;inere Lebensgeschichte.quot; p. 434.

-ocr page 20-

ut ad Morgensternii sententiam redirent atque tota
quaestio in eundem fere revolveretur statum quo ante
Meinersium fuit. \')

Ecce vero nuper exortus est vir illustris, qui labefac-
tatam Epistolarum iidem restituere est conatus.

1) Lubet hie appoiiere nonnulla VV. DD. jndicia, qui strictim de
Platonis Epistolis sententiam dixerunt.

Niebühr, Rom. Gesch. (1827) I. p. 18. ob historicas rationes Epist.
VII spuriam habet; quamqnam quod ibi affert argumentum, de voca-
bulo \'iTaUa post Alexandrum demum hoc sensu usurpato, falsnm est,
ut docuit llermannus. System d. Plat. phil. p. 591. nquot;. 213.

Brandis, Diatr. de deperd. Arist. libr. de ideis. Bonn. 1823. p. 2: „qui
ad mysteria scholae (Platonis) provocant, testimoniis nituntur ipsius
Platonis aut minus intellectis aut depromtis ex Epistolis Platoni falso ad-
scripts.quot; Idem arbitrator Trendelenburg, Plat, de Ideis. Lips. 1826. princ.

Stallbaum, Prooem. ad Plat. Remp. (1827) p. LXIV : „Erunt qui
hujus (VII) Epistolae fidem malis suspicionibus labefactare studeant.
Mihi, si ulla earum Epistolarum quae vulgo Platoni tribuuntur ger-
mana est, haec certe philosopho non indigna videtur.quot;

II. Ritter, Gesch. d. Phil. (1830) II. p. 156. De Platonis itineri-
bus in Sicilian! loquens dicit : „Diese Erzählungen haben eine sehr un-
sichere Beglaubigung an dem Briefwechsel, welcher zwischen dem Pia-
ton , dem jungem Dionysios, dem Dion uud einigen ihrer Ereunde soll
stattgefunden haben; denn aus dieser Quelle allein sind die Nachrichten
der Späteren geflossen (in hoc virum doctum errare
infra ostendam).
Nun ist es nicht zu bezweifeln, dass alle die noch vorhandenen Briefe
unecht sind. Doch sind sie znr Vertheidigung des Piaton
geschrieben
und mögen sich daher wohl zum Theil auf Thatsachen stützen.quot;

Hase, .Journal des Savants, 1836, p. 478, ita judical: „il est reconnu
aujourdhui que les lettres nommées Socratiques, celle que l\'on attribue
à Phalaris, à Diogène le Cynique, à quot;Brutus, à plusieurs autres hommes
célèbres antérieur
à l\'ère vulgaire sont toutes supposées. Les lettres
qui existent sous le nom de Platon ont été probablement
composées
peu de temps après sa mort par quelque philosophe de son école.

E nostratibus nominandi Wyttenbachius ad Phaedon. p. 108 (1810).
De Phaedone, dicit, „antiquissimum est testimonium ipsius Platonis in

-ocr page 21-

Groteus in Historia Graeciae, ubi Dionysii et Platonis
res narrat, Epistolas cnnctas, prima tantum excepta, a
îlatonis manu profectas esse contendit, easque optimum
habet fontem ad illorum res cognoscendas. \') Argumenta
ab Astio prolata ad earum fidem labefactandam non
tanti ponderis aestimat, ut Ciceronis et Plutarcbi. au-
ctoritatem elevent; quod ad orationem attinet, imquum
PUtat epistolarum stilum dialogis metiri. De ipsis tamen
epistolis, sive dictio sive argumentum spectetur, parum
bonorifice existimat. In consuetudine et commercio cum
I^ionysio Platonem saepe imprudenter, imo fatue agere
judicat ; interdum memoriae culpae lapsum opinatur ; dic-
tio autem ei videtnr
affectata, fucata, inconcinna. 2) De-
fensie ejusmodi est ut Groteus ipse, si esset Platonis
loco, tale patrocinium, opiner, repudiaret.

Non est m en m pugnare contra vires dectrinae aeque

Ep. XIII ad Dionysium, p. 728 (336 A.). Banc enim tarn germanam
qnam ceteras Platonis epistolas persuadet nobis P. Wesselingius in
®Pist. ad Venemam.quot;

Van Heusde, Init. Phil. Plat. (1831). vol. 11. pars I. p. 127. „Non
qiaerimus hoc loco de Epistolae (Tl) auetoritate;... sive cui germana
^ideatur sive suppositicia, id nemo dubitat, quin Platonicum plane vi-
■^am auctorem habeat.quot; cf. p. 121 et 138.

Denique Cobetus Var. Lect. p. 235 de Ep. VII nuper hoc tulit judi-
cium: „Platonis ipsius esse hanc epistolam et argumentum et stilus

clamant.quot;

Grote, Hist, of Greece, vol. XI. p. 75. Credo, si scriptores de-
Perditi de illis temporibus superstites nobis essent, Groteum aliter fuisse

opinaturum.

En ipsius verba. Reprobata Astii sententia haec addit, vol. X. p.
433 not. 1 „the proper conclusion from his (Ast\'s) premises appears to
be, that Plato wrote letters which, when tried by our canons
^•»out letterwriting, seem awkward, pedantic and in a bad taste.quot;

-ocr page 22-

ac judicii laude claros, tales praesertim, quos bene-
volos potius judices quam adversarios mihi opto. Res
tarnen postulat ut quod sentio dicam. Mihi diligenter
examinatis bis epistolis et perpensis quae Ast, Salomon,
Wiegand, Hermann, ceteri animadverterunt i), liquere
visum est, eas omnes et argnmento et oratione ita com-
paratas esse, nt nec Platonem nec Speusippum nec unud
e familiaribus Piatonis auctorem référant, sed aliquem
vel potius aliquos ex imitatornm grege, qui centum plu-
ribusve annis post vixerint: homines (ptXoTrXâro^vizç, qui
lectione ejus imbuti, in historia modice versati, in philo-
sophia parum, e Piatonis scriniis haec specimina con-
cinnaverint. Illarnm antem ut optimam ita antiquissi-
mam esse Epistolam VII, ex hac ceteras plerasque a
serioribus esse procusas.

Quibns argnmentis haec mea opinio nitatnr, sequens
disputatio explicabit.

1) Ex his Ast omnes Epistolas ordine et carptim, Salomon data opera
VII et VIII, Tiedemann et Wiegand II, Hermann (libr. laud. p. 502
nott. 216, 220) praecipue VIII in examen vocarunt.

-ocr page 23-

caput il

DE BPISTOLAKUM VETUSTATE EAßUMQOB INTER SE
TAM DISCKEPANTIA QUAM CONJDNCTIONE.

Diogenes Laërtius in Vita Platonis III. § 56 sqq.
memorat, e veterum grammaticorum testimonio Plato-
nem dialogos suos edidisse descriptos mtx rpiKoyiav vel
Jcarà rsTpixKoyiocv. Inter eos qui in trilogias divise-
ront nominat Aristophanem Byzantinum (§ 61). Verba
ejus haec sunt:
quot;^vioi la, uv sur) xa) \'ApicrroCpmm
ypaiXßizTtxo?, sk rpi?^oyizç sXxovin Tcvg hxXoyovç, m)
\'^P^Ti^v fûv riôéaa-iv, m WstrcA
IluA/raV., Tîfiizioç, Kpi-

_____TTÉptîTTîjv Kp/rav,nbsp;\'Ett/ö-Aä/- rà

Kxô\' sv xa) âraxTccç. Ex hoc loco colligi posse vide-
tur Aristophanem Epistolas quoque inter Platonis scripta
ïecensuisse. Ambigitur tamen, utrum illud
œv hr) xa)
\'ApirrroCpizvyii; referendum sit tantum ad proximum eig
£Kkov(71 t. s., an pertineat etiam ad descnpti-
oaem quam deinceps subjungit,
kx) ttpùjtt^v (x,. tMchti ktL
Si Diogenes accurate locutus est, ad utrumque referri

-ocr page 24-

oportet: cur enim, postquam nominatim Aristophaneaa
citavit inter eos qui dialogos in trilogias diviserunt, m
memoranda ipsa divisione alium auctorem sequeretur?
Tarnen pro negligentia qua ille excerpsit, fieri potest
ut diversa miscuerit, uti opinatur Sückow (Wissensch-
Form d. Piaton. Sehr. p. 165 sq.), ideo praesertim, quod
in tota illa descriptione diversi argumenti scripta ita con-
sociata sunt, ut docti grammatici judicium hand facile
agnoscas. Nam qua ratione inter se cohaerent, quam
quintam trilogiam facit,
Kpkccv,nbsp;, \'ETrKTToXai\'^

Res incerta est. Attamen etiamsi haec divisie non fuerit
Aristophanis, illud probabiliter statui posse credo, Ari-
stophanem Epistolas in catalogum récépissé; si omisis-
set, dubitari vix potest quin ab aliquo certe recenti-
orum inter
voSsvoßsvovg Xoyoug numeratae fuissent. Atqui
et a Cicerone et a Thrasyllo et a Dionysio Halicarnas-
sensi (De vi dicendi Demosth. p. 1027) ceterisque qui
earum mentionem fecerunt, pro genuinis habitae sunt.
Ceterum quot epistolae lectae fuerint ab Aristophane aut
ad quos scriptae, non additur. In tetralogias autem divisit
Thrasyllus, quarum nonam sive ultimam secundum Laër-
tium efficiebant haec scripta: M/vo;?, No\'ao;, quot;ETivoi^k,
quot;Y.TrKTToKai. Tum Epistolas enumerat his verbis: quot;^TriaroKoc)
rpiirmihxa, yjèiKM, sv oäg sypa^isv sv Tpärrsiv.... Trpk
quot;ApKTTO^-yjf/.ovnbsp;Trpoç \'ApyßTOiv Sûo, Trpoç Aiovvirtov rsr-

rapsç, Trpoç \'Y.p!Asi(X,v m) quot;Epwwv xa,) Kopltjxov i^ia, ■xpk
Aeahà!Jt.ûc,VTa, f^îa, Tpoç Aiccm (/,tûi, vrpoç Usp^Uxav
■ 7[poç rovç Aioovûc; oÎKsiouç ^ùo.

Hune Laërtii indicem si cum vulgata Epistolarum
sylloge comparamus, videmus ambo duabus in rebus
paulum discrepare. Primum in hoc, quod Laërtius citât

-ocr page 25-

Epistolam îrpàç quot;Apta-TÓ^ijf^^ov, pro quo codices habent
\'^PKTTo^upov. Notum est veteres nomina propria saepe
contracta ant omissa terminatione scribere solitos fuisse,
iîide magnam nominum similiter incipientium ortam esse
confusionem i) : quare probabile est hanc quoque am-
borum nominum permutationem libiariorum compendio
•leberi. Uter autem titulus praeferendus sit, baud facile
^ijudicari potest; opinor tamen potius cum codicibus
scribendum esse
Tvpog \'Apurro^ccpov, quum hujus quoque
nomen praefixum sit in lo. Damasceni, Parall. in Stobaei
î\'ioril Append. IV, p. 19 Gaisford.

Altera differentia in hoc posita est, quod Laërtius
numerat quatuor Epistolas
irpog Atovvaiov, pleraeque autem
editiones inde a Eicino et edit. Basil. 1. unam harum,
Primam, non Piatoni, sed Dioni ascribunt. 2) Huic vero
obstat codicum auctoritas, qui tantum non omnes, in
his Parisinus A et septem Florentini, inscriptum habent:
nAarwv ù^iomaicp su TrpârTsiv. 3) Eandem inscriptionem
î^iogenem -et Thrasyllum in suis libris legisse non est
luod dubitemus. Neque vero idonea erat causa cur edi-
tores titulum mutarent. Nam quod aiunt epistolae huius
î^ïgumentum Platonis personae et rebus non esse accommo-
datum, at non magis congruit, imo minus etiam, Dionis
personae, quod infra ostendam. Itaque argumentum

1) Vid. Cobet, Var. Lectt. p. 371.

Id pro vero certoque habuit Tennemann, Syst. der Plat. phil. I.
P- l-O?. „Es ist aber m bemerken dass Diogenes den ersten unter den
ûoeh vorhandenen, wie billig, nicht mit unter den Platonischen rech-
net, weil er den Dio zum Verfasser hat.quot; Seentus est in hoc Wesse-
lïngium Epist. ad Venemam, p. 42.

3) Vid. Stallbaum ed. Plat. opp. Gr. Var. lectt. Tom. XII. p. 467.

-ocr page 26-

epistolae tantum probat, scriptorem qui eam composuit
inepte et inscite finxisse: quare restituendus est codi-
cum titulus : nAarwv Aiovuai^ fu rpxTTSiv. i)

Non maiore iure Dionis nomen pro Piatone snbstituit
Picinus in Ep. V, quem tarnen plures secnti sunt, re-
clamantibns codicibus et sine ratione: nam quod Plato
ibi de se ipso in tertia (ut aiunt) persona loquitur,
id, si
verb\'orum ordinem et
Seriem spectas, eo loco nihil habet
offensionis. Praeterea est Ciceronis locus in Epp. ad
Div. I, 9 § 18, ubi haec epistola ut a PI atone scripta

citari videtur.

Deniqne sunt qnibus Epistola YIII, ad Dionis pro-
pinquos missa, pars esse VII^« et huic annectenda vi-
detur: quam opinionem falsam esse infra ostendam;
nunc
animadvertisse sufftciat id repugnare Thrasylli notitiae,
secundum quem non una, sed dnae fuere Epistolae Trpk

Tobç Aiccvoç oIksIouç.

Ex his igitur eiïici potest, Epistolas quae hodieque
Platonis nomine exstant easdem esse quas novit Thra-
syllus, Tiberii aequalis^); ceteras quae Platonis
nomine
inscriptae in Socraticorum Epistolis feruntur, illi inco-
gnitas fuisse. Unde apparet errare eos qui harum Epp-
nonnullas a Christiano homine confictas esse opinantur.

1)nbsp;Eo corniit Boeckbii opinio in Platon. Min, p 43, qui hujus epi-
stolae loco inaerendam putabat unam e Socraticis, XXTV. Item illorum
qui Epistolam Xfll
ad Bionysium in duas epistolas vellent dividi,
ut placnit Wesselingio, Teunemanno, Astio (p. 529 sq.). Argumentum
quo horum opinio nititur, quod nempe Plutarchus in extrema Epistola
scripta esse memorat quae nunc in media leguntur, id acute diluit Her-
mann, libr. laud. p. 591. not. 214.

2)nbsp;De hocvid. Jonsius, De script, hist. phil. Ill, c. 3, 18; imprimis
vero Suckow, Die wiss. u. kunstl. Form der Plat. Sehr. p. 167—175.

U

-ocr page 27-

Eodem syntagmate usi esse videntur Plutarchus, Aelius
Aristides, Lucianus, Albinus,\') Origenes, ceteri saeculi
II et III scriptores, a quibus diversae Epistolae passim
citantur. 2) His vero antiquior testis est Cicero, a quo
Epp. V, YII et IX laudantur. Cujus testimonium si per se
non tanti est ut ipsi Platoni attribuantur (cf. Wiegand
Pag. extr.), at Cicero id accepit ab aequalibus et majoribus,
Academiae sodalibus, unde efficitur ab bis quoque Episto-
las vulgo pro Platonicis habitas esse. Horum autem .aetas
quum non tam longe ab Alexandrinorum grammaticorum
temporibus remota sit, jam eo deducimur ut probabiliter
statuere liceat, easdem epistolas, si non omnes, certe
Praeeipuas, jam ab Aristophane grammatico tritas et in
operum Platonis catalogum receptas fuisse.

Jam si epistolas inter se comparamus, nemini dubium
^ideri potest, de quo omnes consentiunt, Epistolam YII,
ad Dionis propinquos scriptam, amplitudine, gravitate,
rerum copia, dictionis ornatu, ceteris omnibus praestare.
Est haec epistola quasi apologia, qua Platonis vitae ni-
stitutum et ratio, consilia itinerum quae in Italiam et
Siciliam suscepit, necessitudo et commercium quae ei
Bione et Dionysio fuerunt, exponuntur et ab ab-

orum reprehensionibus vindicantur ; praeterea multa inse-

runtur, quae ad Platonis consilia politica, docendi me-
thodum^ interiorem philosophiam spectant.

1) Albini superest libellus: Hkoc/ayi) sk roxti nAtirwvos SiaAöyou;, de
Vid. Sücliow 11. p. 8 sqq. et p. 169.

Cf. Hermanu p. 592, not. 220. Scriptores hos diligenter recenset
Westermann, 11.
p. 3,4; commisit autem levem errorem, quum apud
Plütarehum Dion. c. 54 Epistolam VI citari scripsit; quae ibi narran-
tür legautur in Ep. VII.

-ocr page 28-

Cura ilia epistola ceterae si conferuntur, earum ple-
raeque, etsi argumento et colore plus minusve discrepant,
cum ilia tarnen tantam habent convenientiam et con-
junctionem, ut ex ea quasi pendeant. In omnibus bis
tractantur res quae in illa aut levins aut
accuratius
tanguntur; in omnibus fere idem sensus, eadem ratio
ac voluntas ; dictio quoque multis partibus similis, ünde
non injuria efflci posse mihi videtur, Epistolam VII cete-
ris exemplo fuisse ; hinc ut e fonte rivulos reliquas ena-
tas esse, easque non ab nno quidem fabro, at ex una
tamen officina esse profectas Res postulat ut id paucis
explicemus.

Epistolae VII argumento proximae sunt III et VIII-
Harum IIIquot; maxime convenit cum ea parte VII quae
in itineribus enarrandis versatur: nti haec apologiam
continet ad Dionis propinquos, sic ilia est apologia ad
Dionysium, qua Plato ab illius criminationibus se pur-
gat, itineris utriusque Syracusas suscepti rationes et
eventus exponendo. Tanta est autem argumenti et ora-
tionis similitudo, ut quisque statim agnoscat alteram
ex altera magna pro parte decerptam et expressam
esse.
Comparentur modo inter se hi loci:

Ep. III. p. 316 C-317 E cumEp. VII. p. 338 -340

p. 317 E-318 E „ „ p. 345 C-347 E-
p.319 sqq. „
„ p. 348 C-350
Epistola autem VIII, quam perperam nonnulli cum
VII conjungendam pntarunt, huic affmis est eo,
quod
consilia in priore epistola Dionis amicis data p. 336
B—337 E, in hac latins et ornatius exponuntur.

Itaque tres hae epistolae ut argumento ita dictionxs
colore adeo similes sunt, ut ab uno auctore possint esse

-ocr page 29-

Pi\'ofectae \'); probabilius tamen tarn ob banc ipsam simi-
litudinem quam ob discrepantiam nominllarnm partium,
eas diversis opifieibus esse tribuendas aetate non multum
•listantibus, quorum posteriores primam epistolam (VIÏ)
^iipplere et amplificare sibi proposuerint.

® reliquis primum in censum veniunt Epistolae I,
XIII et IV, quarum tres priores inscriptae sunt ad
l^ionysmm, ultima ad Dionem.

Harum Epistola II forma, colore et argumento pro-
\'^ißie, etsi band parvo intervallo, accedit ad VII. Nam
III^ YII et VIII, ita haec quoque longior est, et
stilus earum tantum distat ab epistolari scribendi rati-
ut in eas omnes quadret id quod Dionysius Hali-
carnassensis dicit (De vi die. Demosth. p. 1037), Platonis
•quot;^pistolas potius appellandas esse Inpi.vj\'ycpiocs quam episto-
las: omnes scriptae sunt non ut a familiari ad familia-
, sed veluti destinatae ut in publicum ederentur. Ar-
gumentum autem Epistolae II si spectes, tale est ut
prorsus e VII profluxerit. Quae in hac dicuntur de pro-
fectione in aulam Dionysii, de invidia aulicorum, tum
\'le Dionysii philosophiae studio deque libellis ab eo de
Pliilosophia vel de rebus politicis editis, de natura rïj?
^^icTi^fi^g^ de philosophiae placitis celandis nec Uteris
üiandandis aut divulgandis, cetera, ea omnia in Epistola II
partim brevius tanguntur, partim copiosius contexuntur.
Ceterum rerum ordinem et stilum si attendas, est revera
farrago discordium rerum, et quae de philosophia dicun-

Ita putai-unt Boeckh, Grimm et Salomon, qui Epp. VII et VIII
®idem tribuunt auetovi. Cf. Herrn, p. 593. not. 215.

-ocr page 30-

tur, ea, ut verbis utar Tiedemanni, „de iudustria videutur
tauta verborum obscuritate esse involuta, ut vix Oedipn^
verum scriptoris sensum inde possit elicere.quot; \')

At sunt item in Epistola II quae a YII baud parum
discrepant. Scriptor quum id maxime Dionysio prae-
cipere velit,
ttooc M Trpoc Akk^Kov; m^? \'iz^\'^ (p. 3lO
D, 313 B, 313 C), ostendit talem esse decere ipso-
rum consuetudinem, nihil ut in ea reprehendendum ha-
beat posteritas. Itaque remotis suspicionibus quibusdam,
quae per calumniatores inter ipsum et Dionysium intev-
cessissent ac mutuae benevolentiae obesse viderentur, «gt;
reliqua epistola
nulla amplius simultatis vestigia appa-
rent; laudat contra Dionysii studium sapientiae eumque
ut amicus amicum impellit et hortatur ad philosophiam-
Haec nequaquam quadrant cum Epistola YII, in qua
non nisi cum contemtu de Dionysii studiis loquitur et
talem erga tyrannum ostendit animum,
ut non probabile
sit ullum amplius inter eos esse potuisse epistolarum com-
mercium. Quomodo ab uno homine tam discrepantia scribi.,
immo fingi potuerunt? praesertim quum ambae epistolae
non, ut Wiegand opinatur, diversis temporibus, sed circa
dialog, argum. p. uit. Laudat liaec Wiegand, Syfflb-

Crit. in Plat. Ep. II. p. 16.nbsp;g

2) Wiegand 11. p. 4. Notetar Mc in transitu error Wiegandii: p. ^

affirmât verba quae leguntur p. 310 B, roOnbsp;rtnbsp;i)

cot „consensu totius antiquitatisquot; referenda esse ad Dionysium ma-
jorem, non ad illius filium, ut fit in Epistola; citât autem Diog.
III, 21. Atqui apnd Plutarch. Dion. c. 16, Dionysius non pater,
sed\'filins, Platonem a secundo itinere reversum oratnbsp;äyst^

/.„Sèv .swTSf^Çstv /.viSènbsp;nar ccùrot T^po^ «ùs quot;Eiivjva,-. B^

ut credamus, praeter Plutarchi et Epistolae auetoritatem suadet Jio
utriusque Dionysii indoles, nec minus Laërtii negligentia in
referend.s
Platonis itineribns.

-ocr page 31-

idem tempus scriptae fingantur, nempe post discessum
Platonis ab altera profectione ad Dionysium minorem.
Quod apparet ex eo, quod initio epistolae mentio fit
de congressu Platonis cum Dione eiusque familiaribns
ludis Olympiis habito, quem congressum locum habuisse
post reditum Platonis ab ultimo itii-ere ostendit Epistola
p. 350 B. Ergo ambae bae epistolae eodem tem-
pore scriptae finguntur, nisi dicamus Epistolae II auc-
torem gravi temporum ignorantia lapsum esse. Praeterea
initium Ep. II:
ovroç lè S hoyoa (jgt;if/Mh£i, on oùk

êficcii sTTiTi^hlccv (up. Aîùji/sg), expressum est ex Ep. YII,
P- 347 B C, ubi Plato Dionysio dicit, conditionesproposi-
tas de partienda Dionis re familiari sibi placere, velle tamen
prius Dionem per literas consuli: â^iSi ßh^ (A ^\'•jp^ov
nysMaJ cTf Aiccvog lyJ. Hoc quidem loco id apte dictum
est, sed in altera epistola inepte, ut imitatorem agnoscas.
Item alter locus p. S10 E, ubi de Dionysio dicitur:
\'^sXuKs ^vviévcii s]ç rxùro (^pév/ia-tç ts kcci IvvxfMç (xeyxXy!,
efamp;ctus est ex YII, p. 335 D, ubi idem ille dicitur .^if-
yiiTTyiv IvviZfMV sxav, sv ^ y£VüߣVgt;i qitKoaoCpix rs km
ovTuq àv TtzÙT^ . . . xag^-pao-av (1. xâ^^adquot; àv) lé^xv irxp\'s-
ktL Yerum quod hoc loco dicit se optare, id
in altero loco quasi verum ponit, quod plane secus erat.
Itaque haec epistola, ut conflata est ad similitudinem
ita rhetorem prodit tam scribendi peritia quam
rerum scientia alteri longe postponendum.

Peioris notae sunt reliquae duae ad Dionysium Episto-
lae, I et XIII. Prima continet acrem exprobrationem
Dionysio, quod Platonem optime de se meritum tam ârîfyMç
dimisisset; sim ni viaticum acceptum ei remittit et tyran-
num desertum ab amicis valere jubet. Mentio viatici a

2*

-ocr page 32-

Dionysio dati spectat ad id quod de ultimo Platonis dis-
cessu e Sicilia legitur m Ep. VII, p. 350 B: â^ré^sf^^^sj
^oóc-, quod autem initio epistolae de se dicit, rà?
hccßoxknbsp;oärr^? vTrêi^svov, spectat ad aulicornm cri-

minationes. Unde apparet scriptam hanc epistolam fingi
post ultimum discessnm Platonis e Sicilia eiusque argu-
mentum ex illa (VII) ductum esse. Sed in eadem epi-
stola multa sunt inepta. Primum hoe, quod incipit
alloqui plures
{mv, vfisrépccv âpxm), puta Dionysium
ejusque fratres vel propinquos, tum autem suhito ad
unum Dionysium convertit orationem, qnem usque ad
finem alloqui pergit
nbsp;roiovroç ôâv etc.). Deinde dicta

parum congruunt Platoni ac plane discrepant ab iis quae
in III et VII leguntur, praesertim quod initio de se
dicit :
nbsp;Tocp ùf^lv xpóvov tolt;tovtgv hx) hoixSy TAV

vi^^rkpa.v âpz^y, item, ^.vrozp^rccp Ts TroKxJcnç r^y vi^^sripotv
tt
ÖMv lixCpvKâ^o^ç. Euerit Plato aliquamdiu magna apnd
Dionysium anctoritate, tantum certe numquam
valait ut

acÙToxpxTOpix se dicere posset.

Tales ob rationes Eicinum credo hanc epistolam Pia-
toni abjudicasse et Dioni tribnisse,
quem plerique secuti
sunt. At huic minus etiam convenit: nam qnod initio
legitur hxrpi^Pccç èyù Trccpnbsp;harplßsiy in loco non dici-

tur de loci incola; neque Dioni magis quam Piatoni licuit
de se dicere:
ocvroxpârœp — Sw^pi^AiÇ^.?, quippe qui non
ita multo post quam Dionysius patri in regnum successit
pulsus esset. Praeterea viaticum Dioni a Dionysio datum
esse non probabile: misit ei quotannis praediornm et fun-
dorum reditus; at Piatoni viaticum datum esse commé-
morât etiam Epistola VII, p. 350 B. Puisse autem qui
opinarentur Platonem révéra in aula Dionysii tanquam

-ocr page 33-

domnmm se gessxsse, nemo mirabitnr qnx legerit qnae

refernntnr ab Atbenaeo libro XI extr.

Hnic epistolae sensn et voluntate plane contraria est
ultima, XIII: ut illa implacabile odinrn spirat,ita baec
mtimam redolet fa,miliaritatem. Et tamen ambae circa
idem tempus scriptae fingunt.r, eo scilicet tempore, quo
Plato ob injurias Dioni iUatas, turpem relegationem,
vendita bona, uxorem alten datam, vehementer Dioiiysio
infensus esset. Itaque duae hae Epistolae, I et Xlll,
ut inter se pugnant, ita cum Epistolis III et YII nequa-

quam congruunt.

Epistola IV scripta est Dioni, quum expulso Dionysio

in Sicilia versaretur. Hortatur eum nt moderate se
gerat in imperio utque cum familiaribus, Herachde et
Theodote, concordiam servet, aemulationem vitet. Hac epi-
stola velut exemple ostenditux, quanta cura Plato absentem
amicum et discipulum consiliis regeret. Cum Epistola 11
hanc convenientiam habet, quod utriusque argumentum
et stilus redolentnbsp;rhetoricam:
altera Dionysium

altera Dionem summorum virorum exemplo incitât ad
virtutem et honestatem; eadem iactantia in utraque con-
spicitur, ac similes paene sententiae in iis leguntur i).
Ambae hae epistolae, quamquam earum argumentum
e VII quasi e communi armario depromtum videtur,
tarnen orationis colore et tractandi ratione multis nomi-
uibus hac inferiores sunt habendae.

1) Cf. Ep II, p. 310 E: cMi àvamp;^é, i^/^ev oûSevl\'EAW,
^nbsp;et Ep. IV, p. 320 C:

TTAe^v ^aiB^v .«vnbsp;St«,.-

P^lv TOUS oisôa SvîTTOU.

-ocr page 34-

TJti liae epistolae, ita ceterae quoque quae ad famili-
äres scriptae sunt praestantiae gradu multum inier se
differunt- simul autem in plerisque liaud obscura indicia
inveniuntur, eas e VII esse procusas.

Epistola V scripta est ad Perdiccam, quo regem Ma-
cedoniae intelligi argumentum ostendit, siquidem apparet
eum (jJvxpxov fuisse (p. 321—322), et tempora conve-
niunt. Eegnavit enim Perdiccas III a. C. 364—-359,
quo tempore Plato propemodum 65—70 aimos natus
erat. Commendat ei Euphraeum, unum nimirum ex
Academiae sodalibus\'), et simul rationes addit cur ipse,
dum aliis consilia daret, prorsus a republica
abstinuent.
Haec autem defensio inde a verbis, Vm ling izout?^.-: ravroi
(p. 322 A), est quasi compendium eorum quae in exordio
Epistolae VII leguntur de Platonis vita publica, et postea
p. 330 sq. de ratione quae in consiliis dandis sequenda
sit; non pauca in his prorsus sunt similia.

Epistohi IX ad Archytam veluti documento est Ifw\'«-:
XXI sTXipsixc quam cum Archyta se iniisse scribit Ep. VII
p. 338 C, cuius etiam epistolas ad se missas ibidem me-

morat, p. 339 D. Praecepta continet expressa e Platoms

mente, qualis in illa epistola pingitur: velut quae monet
de capessenda republica, de inserviendo patriae, turn prae-
sertim verba ilia:
TrokÄx Ts xx) to7c xxipoJc 2ßorM toI?
TOV ßiov ivMV ■KxrsiKxi^ßxvovjiv,
hand discrepant ab us
quae de se ipso dicit Ep. VII, p. 324 C et 331 D.

1)nbsp;De Platonis cum Buphraeo et Perdicca consuetudine vid. Athen
XT. p. 508 D.

2)nbsp;Veluti p. 322 B: si /j.i] /jmtyiv xivSwsuaeiv iisTO, et p. 331 D: el
/xéXXoi
,«V)TSnbsp;èpsiv /^vj« ä.7toB«yült;sda.i Asywv.

-ocr page 35-

Epistola VI ad tres jiiveiies, Hermiam, Erastum et
Coriscum, quos amicitiae et studiorum vinculo inter se
conciliare studet, et ad A.ristodornin missae quasi
exemplo ostendunt, quod scriptor Epistolae VII Dionem
facit de Platone praedicantem, quod valeret.
ttsiÔûÏ
AiTTiX âvôpccTTOvç véovç .V) rà âyixôà, xsc) ^Îkoux TporpsTrxv
^iXioiv TS KXI ircupsioiv à^X\'/iXoiq y.mÛKjThxi
(p. 328 D).
In utraque inveniuntur sententiae quae in VII quoque
sunt obviae. Ita Hermiae, jnveni nobili, ut videtur,
suae civitatis principi, nihil pluris aestimandnm prae-
cipit ^
TT^âoç cptXccv (3s(3cJcci/ t£ KM yjûoç ê^ovrccv vydç.
Idem suadet Ep. VII, p. 331 E et 332 C. Notabilis
*liioque nsus vocabuli
nvpioc p. 323 C D in Trarspx Kvpiov et
XP^^Ôxi \'^vvô\'/jK^ xx] véfzcp %vpk), quod aeque quaesitum
^tque Ep. VIII, p. 354
G: vûf^og sTsi^^ xùpioç èyévsro [ooi-
\'^O.evi; tS)v di/êpccTrav. Utroque locO id prorsus redundat.

Ceterum unus est locus in Ep. VI, in quo graviter
offendenint viri docti, nimirum haec quae in fine legun-
tur: rev
rSv ttxvtccv êsh za) i^yspiova. Tm ts cvtccv xa)
(^quot;SKXévrccv
, tou ts ^yamp;p^ovoi; xoi) xhîov Trxrépoi zvpiov siroi/.-
^\'àvrxq-. quae Tennemannus aliique a Christiano homine
^ssuta esse credidernnt (cf. Ast. p. 511). Sine ratione,
°Pinor. De hoc autem infra acturus sum.

Hae igitur epistolae quas memoravi si cum
conferuntur, ita cum hac conjunctae sunt, ut, quod
idem supra de Epistola IV animadvertimus, eam velut
®xplicent et amplificent.

Aliter comparatae sunt eae quae restant, Epistolae XI
et XII quae argumento et oratione pro
parte Epistolis
I et XIII aequiparari possunt.

-ocr page 36-

Quanta fuerit istorum rhetorum ignorantia, clarius do-
cumentum reperiri non potest quam Epistola XI, in qua
Plato Laodamanti, petenti ut suae civitati leges daret,
respoudet, Socratem a-rpa.\'yyoupi^ laborare, se aulem h
YiXma-v fugere TrXix.vxcrÙM zotrk yîjy wÀ ax,rci êàhxTTix-v.
An major
temporum confusio cogitari potest quam credere,
vivente Socrate Platonem senem fuisse et erroruui terra
marique lassum? Neque de alio Socrate, juniore illo,
vel de Isocrate (Ast. p. 526) bic cogitari posse, argu-
mentum clamat. Scribendae autem huius epistolae ansam
facile dedit fama, Platonem a Megalopolitanis arcessitum
ut leges iis scriberet, id abnuisse.

Non melioris k^j-izcitoc est XII, scripta ad Archytam,
qua huic gratias agit, quod sibi misisset v7roy.vTljiJ.XTCi, ho-
minis Pythagorei, ut videtur, quem dicit oriundum fuisse
a maioribus Troianis. Intellexitne Pytbagoricae scholae
conditorem, Panthoïden, e genere illo
Trojugenûm, qui
Laomedonteae iniuriae fuissent immunes et relicta Troia
in Magnam Graeciam migrassent ? Yicissim autem Plato
sua ÖTTOßv^f/MToc. ei se missurum pollicetur, promissa ar-
cani fide. Olet haec epistola lampadem Platonici
ttvÔx-
yopi^ovTog.

Jam summa eorum quae disputavimus, ut paucis com-
prehendam, hue redit. Antiquissimam esse Epistolam
VII, hanc veluti principium et exemplum fuisse ceteris;
proxime cum hac cohaerere VIII»quot;quot; ad Dionis ainicos et
III™ ad Dionysium scriptas, tum II™ ad Dionysium et
IV-™ ad Dionem, deinde Epistolas ad diverses, V, VI,
IX et X. Ab bis voluntate dissentire duas reliquas ad
Dionysium, I et XIII ; denique prorsus ineptas esse XI
et XII.

-ocr page 37-

Harum Epistolarum quintpie prioribus, I—boe
commune consilium subest, quod quidem III^ et YII^\'
manifeste prae se ferunt, ut Platonem a diversis repre-
hensionibus defendant. Praeterea aliud est in quo trede-
cim epistolae cunctae conveniunt, quod nempe Platonem
nobis proponunt non solum ut pbilosupbum, sed ut h^poc
^ohriKÓy, qui cum principibus suae aetatis vins et regi-
ons familiari consuetudine junctus esset ab iisque m
rebus civitatem tangentibus tanquam judex et arbiter cole-
ïetur. Itaque hoc etiam eo ducit ut credamus, epistolas
has, quamquam praestantiae gradu dispares, ex una ta-
aien quasi officina esse profectas. \')

Sed ut scribendi consilio et argumente epistolae inter
junctae sunt, ita etiam intercedit iis ingenii, figurae
formaeque convenientia et quasi cognatio quaedam.

Si ingenium scribentis attendas, ubique in iis apparet
sD/Ao\'SûÇcv : sapientiam non propter se solum sed aeque
propter hominum opinionem et gloriam quam parit
expetendam esse. Glare hoc eloquitur Epistola II, ubi
ad Dionysium haec scribit, p. 311 C: âvô.yzii yàp, ck

iU,£Ä£lU mïV K£Z)nbsp;TOÙ STTSlTCi %pÓVOU, STTalil KCil

\'^^rZ\'iyoucri %xT(k -Tivanbsp;oi [ûv xvlpXTrohcchstiTmoi oùlh

^PovTrÇovTsç xvrov, olnbsp;smsiKsarxTOi Tràv ttoiovvtsc ottcüc

^k rov sTTstrx %pivQvnbsp;£ii amp;K0v(j:o(nv. Cf. p. 312 C. Cum

1) Similis fere est Soeheri opinio scribentis: „Sie (ni. die Briefe)
»stehen in keinem ausdrücklichen Bezüge auf einander ; sie widersprechen
»sich sogar einander Öfters; aber ein gemeinschaftlicher Band umschlingt
die Rechtfertigung politisirender Philosophie, und zum Theil die
»Behauptung einer geheimen Weisheit. Einer mochte den Anfang ge-
»niacht haben etwas über die Sikelischen Vorfälle in Eorm eines mit
»Piatons Samen bezeichneten Briefes bekannt zu machen; Anderen
»folgten ihm dann im gleichem Geiste nach.quot;

-ocr page 38-

liis conspirant quae ad Dionem scribit Ep. lY, p. 320 C.
Ita in Platonem
ti-ansfertur id ipsum quod ille accrj\'ime
in Sophistis vituperare solebat.

Gloriae studio finitima est cpiKovixix et [zsyxy.vjyopix,
quae in omnibus epistolis utraque ferepaginae elucenl . Ipse
se solum sapere existimat, ceteros tantum
quantum ab
ipso accepissent; quodsi sint qui putent se suopte ingenio
aliquid reperisse, vanam banc dicit esse opinionera; in
nemine bonae quid frugis inesse, qui non ab ipso pro-
batus et spectatus sit; itaque se coli et bonorari ab
omnibas oportere ut sapientiae auctorem. Haec modo
tectius, modo apertius proloquitur. Yid. Ep. II, p. 312
B, C. Ep. Ill, p. 316 C. Ep. YII, p. 341 B —342 A,
p. 344 D, p. 345 C. Ut unum exemplum atferam,
quam arroganter dictum est illud p. 341 D:
Kxhot rc-
(Tovds y^oidx, on ypa^psvrix, ^ Xe%ôéiiTX vttquot; sfMv psKriar
Ksx^sit^.

Ad discipulos et familiares sic loquitur ut aretalogus ;
abundat locis communibus, praecepta tanquam oraculi
eft\'ata edit. Yid. Ep. YII, p. 334 C et 336 E, YIII,
p. 354 A. Crebro in ore babet illud üpj^fi\' syii, ig syù
^^JA. Ep. II, p. 310 C, 311 D. YI, p. 322 D, alibi. \')

Superbiae buic juncta est, quae item in omnibus epis-
tolis cernitur, affectata pietatis et religionis ostentatie
tam in sententiis quam in verbis. Sexcenties offeiidimus
dictiones buiusmodi:
h kh iSi^, crùv ôsa) sittsÏv, êei^
Tm TXJXXi-, HuKKxy^^^xvovTccv êeuv, ésix f/^oïpiX, Upcc ^viM^ouKn,
aliaque id genus notata jam passim ab Astio, quibus

1) Vid. Ast. libr. laud. p. 509, 516, 519, 539.
3) Vid. Ast. p. 511, 514, 517; 519 sq., 532, 52S.

-ocr page 39-

^\'ifra in tractanda epistola Vil noimalla addam. Non
aliéna quidem talia sunt a Platone ; contra oinnes eius
«lialogi, maxime autem libri de Legibus
piam deorum
feverentiam prae se ferunt; sed ut ibi talia dicta spoute
® ïe nata et loquentis ex animo profluunt,. ita hic
luaesita et consulte inculcata sunt,

Haec aliaque id genus per omnes epistolas sunt dif-
^^^sa, atque eatenus, licet forma et specie sint dissimi-
les, cognatam tamen originem produut.

Maxime vero scriptorem arguit stilus. Hac in parte
epistolae aliquantum inter se distant, tamen iu
•^uiictis cernitur Platonicae orationis effigies, vel potius
dicam, sDccÀov. Ubique elegantis et ornatae dictionis
illius vestigia agnoscere tibi videare, imprimis copiam,
^■üiplitudinem, gravitatem tam in sententiis quam in ver-
j nec ullum facile scriptum reperias, in quo Platonis
oratio multis partibus accuratius sit expressa quam
^^^ Epistola VII, Haec similitude talis est ut minus
^ttentum lectorem fallere possit, uti revera doctissimos
Jüdices et emunctae naris criticos fefellit; at prepius
intuenti facile apparet non verum esse colorem sed fu-
catum, non proprium ornatum sed adscitum; dictionis
llgürae et ornamenta, quae in ipso Platone paree adhi-
^Ita placent et orationem illuminant, in hac epistola
temere et immodice effusa ineptum produnt argutiarum
^\'Ucupium. Accedit qued flumen et copia orationis tur-
hatur erebro implicitis sententiis et inanibus ambagibus,
Passim etiam contaminatur verbis et juncturis quae ab
Attica puritate et a sane judicio abhorrent. In omni autem
^llo oratienis ornatu et copia desideratur plane tum
•lilucidus cogitationum ordo, tum Socraticus ille leper,

-ocr page 40-

quo Platonis oratio nitet. Deuique tota dictio sic com-
parata est, ut qui attente earn legat facile
agnoscat
non germanum Platonem se legere, sed sedulum imi-
tatorem, qui verbis sententiis floribus undique ex illo
conquisitis opus suum concinnaverit.

Jam summa quaestionis posita est in Epistola VII,
(|uam plerique etiamnnnc vel ab ipso Platone vel
certe
ab aliquo eins familiarium scriptam existimant. Quodsi
haec vera et sincera est, ceterae quoque, etsi illa infe-
riores, non nullius pretii erunt habendae; sin ficta et
suppositicia, reliquae sponte corruunt. In qua epistola exa-
minanda quum adhnc critici non eam collocarint operam
quam res postulat, de hac diligentius nobis erit agendum,
quo ad ceterarum judicium via nobis facilis et aperta erit.

Jl

-ocr page 41-

caput iil

de epistola vii.

§ l-

Arffumenii conspecim

Demetrius rhetor quum Platonis epistolas xyxv fJMnpxç
vocat i), primo loco hanc eum ob oculos habuisse proba-
hile est. Tanta enim est huius epistolae et argumenti et
orationis longitudo, tanta sententiarum verborumque pro-
^ixitas, ut difficile sit uno eam tenore perlegere, dif-
ficilius, quum ad finem perveneris, medium et initium
resaiiusci^

Scripta est ad Dionis familiäres Syracusis degentes,

Deinetr. Us^t kp^ft\'. § 328, in Rhett. Graec. ed. Spengel, VoL
P- 311 sq. Locum integrum adscribam: „Epistolam, dieit, uec
esse oportet nec grandem ; «t Sa\'yav fiaxpa.1 xai Tzposm
xarà
^^^ ipHnvdav
öyxwSeiTTS/jat où pà t^i- àAïjSetav èmuroXcdi yévom\' âv,
«ruyypcç/tjUaTa to ^aipsiv é\'xoî/Ta ttposyeypo-ppévov, xadâttsp tov
ÏI^iToiyoâ TtoAAal J, ©Sigt;xuSiSoigt;.

-ocr page 42-

idque brevi post mortem Dionis, ut efficere licet ex In?

Epistolae verbis, p. 336 B: vvv S\' yjirov tic ^xif/^ccv----

tvavto, to ^ivrspov avstps-^s tb xx) xtraksaa: quae ad illius
eaedem spectant. Eerum status eo tempore in Sicilia hic
fuit. Occiso Dione a Callippo Atheniensi (a. C. 353),
respu-
blica denuo intestinis discordiis lacerabatur, civibus par-
tim Callippo faventibus, partim
populäre imperium resti-
tuere eonantibus. Eoris imminebant duo adversarii, Di-
onysius tyrannus, qui aliquamdiu Thurios se receperat,
et Dionis frater Hipparinus, quorum uterque urbem
expugnare et tyrannide potiri conabatur. In difficili igitur
hoc rernm statu Dionis amici ad consilii inopiam. ad-
ducti per literas consuluerunt Platonem, quamnam civi-
tatis pacandae et reipublicae ordinandae viam inituri
essent. Quibus kac epistola respondetur.

Dividi potest epistola in tres partes, quarum fines
a scriptore distincte indicantur.

Prima pars, p. 323 E—330 C, continet explication em
causarum cur Plato in Italiam et Siciliam profectus sit,
et narrationem primi et secundi eius adventus in aulam
Dionysiorum.

Altera pars, p. 330 D—337 E, versatur in consilii?
dandis et in exponendo, quibus rationibus Syracusarum
civitas servari et optime ordinari possit.

Tertia pars, p. 337 E ad finem, in enarranda tertia
profectione ad Dionysium, in tyranni indole et philo-
sopbiae studio describendo, et in memorandis casibus quo?
I\'lato ibi expertus esset usque ad reditum in patriani.

Singularum illarum partium argumentum breviter expo-
nam, quo facillus sit totius epistolae ordinem et rerum
tractationem judicare.

-ocr page 43-

I. Plato respondet Dionis propinquis, libenter se veile
soeietati illornm aseribi, si eandem qnae Dionis fnisset
de repnblica haberent sententiam ; hnins igitnr. sententia
et voluntas qualis fuerit se expositnrum. Exordium
^acit a suae ipsius vitae instituto et cursu. Inde ab
adolescentia ductus fuit studio res publicas capessendi,
®ed mnltis casibus inde depulsus est. Primum quum
triginta viri summa rerum potiti violentius se gererent
^tque ipsum Socratem vi participem reddere suae cru-
delitatis conarentur, abalienatus est a civilibus negotiis.
His expulsis, quum spes revivisceret melioris rerum
status, mox secuta est injusta Socratis damnatio, unde
taedium eum cepit rerum publicarum ; et quo magis aetate
progrederetur, eo plenius perspexit adeo corruptos esse
^ïiores et disciplinam, ut pleraeque civitates immedicabili
®aorbo laborarent ; nullam esse salutis spem nisi aut
pbilosopbi imperarent aut imperantes pbilosopbarentur.
(P- 326 A).

Hac mente Atbenas reliquit. Profectus in Italiam,
ibi instituta et mores eadem qua domi labe corrupta
iquot;epperit. Porte delatus in Siciliam (a. C. 388) et
^dmissus in aulam Dionysii, ibi cognovit Dionem, tyranni
Propiuquum, adolescentem (viginti fere annorum) acri
lîigenio, docilem, modestum, quem virtntis et sapientiae
amore imbuit: qui ab hoc inde tempore unus in me-
dia aulae lubidine et lascivia temperantiam et frugali-
tatem colere non destitit. Abiit Plato. Aliquot a.utera.
annis post^ mortuo Dionysio (a. 367), ab liuius succes-
Dionysio minore, Dionis hortatu, invitatus est ut
I\'Ursus Athenis Syracusas veniret. Ee multum deliberata,
tandem, etsi tergiversanter, cessit amicorum precibus et

-ocr page 44-

iterum transvectus est in Siciliam, sperans fore nt regem
jnvenem aeqne facile ac Dionem incenderet êTfiôufM^ râï?

^ccm, ^tqne hnins ope philosophiae vnlgo spre-
tae snns redderetur honos. Sed spem fefellit eventns. Ut
venit Svracnsas, mox nterqne, Plato et Dio, per calnm-
niatoreJ in snspicionem et invidiam tyranni sunt ad-
dncti; Dio in exsilinm missns
est; ipse honorifica specie
m aula retentns tanqnam captivns, frustra laboravit ut
tyrannum ad meliorem meutern reduceret.

Haec quae paucis exposui in epistola prolixe et
veibose enarrantur. Commémorât non tantum, quibus
argumentis quibusqne verbis Dio ad profectionem m
Siciliam se impellere studaerit, et quae ipse smgulis
illius argumentis responderit, sed ad rei gravitatem
augendam fingit Dionem ipsum coram se orantem et
philosophiae nomine se obtestantem, ne tam pulcram
occasionem philosophiae honestandae dimitteret. Quae
omnia ita composita sunt, ut fucatam rhetoris dictio-

nem manifeste prae se ferant.

Hic autem derepente narrationem abrumpit. „Quam
ob causam, inquit, relicta Sicilia, postea tertio
illuc re-
dierim, id
narrabo, si prins consilium vobis dedero, quid
in praesenti rerum statu faciendum sit, ne forsitan id
quod \'èpyov est sicut Trâpepyov tractare videar,
p. 330 C :
Sè mzx Kcc) 37CCnbsp;, WJv vrpZrov P^uf^ßoVAaö^xc

â xp^^ ttoielv...., vttapov roc trap) ravra.. . .. u^sii^i.

ïm mnbsp;^vi^ß^h^nbsp;Sen-^

sit ipse scriptor, quod attentum lectorem nemmem
fugiat, quae hactenus narravit ea ad rem quam tracta-
turus est parum pertinere. Quid enim? Initio
epistolae
dixit se primum cxpositurum, unde Dioni nata esset

-ocr page 45-

ilia quam de Syracusarum civitate liberanda concepisset
sententia :
t;V S\' ^v o rpomg ri^g ysvkscog xùrîjg (sc. rijg
^icovog hoLvoiixg) om âxâ^iov xKOvaai.
p. 324 B. Eepetit
id a primo suo adventu in Siciliam, quo tempore in
Dionis venerat familiaritatem ; deinde quae buic itineri
occasionem dederint, quae antegressa, quae sécuta sint
tam prolixe enarrat, ut potius Platonis vitae consilium
et institutum inde ab adolescentia quam Dionis volun-
tatem et mentem declarare in animo babuisse videatur.

II. Jam adnbsp;progreditur: videamus quomodo

id quod pollicetur efficiat. Est baec altera epistolae pars,
in qua Dionis familiares docebit Jà XP^nbsp;^^ ^^^

\'y^nwTcov.

Incipit a generali quaestione, docendo, quam viam
et rationem in consiliis dandis sive singulis hominibus
civitatibus sequendam censeat. Consilia non danda
esse nisi petenti et obsequi cupienti, nemini vero con-
silium obtrudendum. Hanc viam se et antea secutum
®t nunc secuturum declarat. Id praefatus revolvitur
querelas de Dionysiis pâtre et filio, quorum ille
inhdorum amicorum consiliis obsecutus septuplo peio-
^em se ostendit Dario (Hystaspis filio),
Aocpslou Ittto,-
cpmXÔTspov , et quum Siciliam florentissimam
reddere potuisset, imperium paene amisit ; alter vero,
®pretis honestorum amicorum consiliis, quibus vastatam
Siciliam recreare et Poenorum dominationem repellere

Ut

1) Cur iiTTOTJaffio,;? Ludit nimirum in eo quod Darius regnum di-
in
Septem partes, quarum qnaeque maior quam tota Sicilia fuit,
quot;lox dioit: iisveifis
ts ixiftn /\'S\'?«« «aara SotsAtas TtAcni

-ocr page 46-

potuisset, faciles aures praebuit assentatoribus, quorum
delationibus factum esse, ut Dio e patria pelleretur,
Plato multis molestiis aflictus re infecta abierit. At brevx
Dionysium factorum poenituit. Dio enim copiis e Pelo-
ponneso adductis illum aggressus bis liberavit patriam.
Sed Dionis beneficio indignos se praebuerunt Syracusani.
Quae deinde secuta sunt, ^lane hßWP^KÖÖg exfommtuT :
olov yccp yéyovsv, âMWXi ZP^

rpk rà VVV TTpxyßccrx (p. 333 C), et eodem tenore cetera.
Narrat Dionem a duobus fratribus, profectis cum ipso
Atbenis ad liberandos Syracusanos, trucidatum esse. Ne-
farium hoc scelus, flagitiosa iuvenum Atheniensium ad-
versus amicum perfidia, indignationem movet scriptoris,
qui, taie facinus ne universo Atheniensium populo probro
vertatur, objicit se quoque esse
civem Atheniensem : (p^J
yàp xàKsmv \'KÔ^voCiov shxi îç où Trpov^ms rov xùrov tov-
rov {Aiccvx), è^ovnbsp;m) amp;ÄKxg rißxg mXXccç Xxi^-

ßhsiv, p. 334 B. Tum ostendit, quodnam sit discrimen
inter
r^v Mkpxq Trccilaixç Mivooviav, h. e. amicitiam com-
muni philosophiae cultu conflatam, atque vulgarem illani

et ßhavaov (ptKon^rx.

Quorsum haec omnia? Id ne quis quaerat, addit scrip-
tor, p. 334 G:
TXVT stpuTxi TTXvrx rîjc ^vßßovxijgsvsjcca
Tccv Aimém (piXc^v xxi ^vyrsvm. Deinde suadet iis,
quod idem jam pridem Dionysio, tum Dioni suasisset,

fiîj louXoû(TÔûii T.iKsKla,v VTT âvôpccmiç dsarTTûTMç----«AA

ÙTTO vôfiotç, ne Sicilia subjiciatur hominum dominatui,
sed legum. Haec, inquit, ibidem D,
tmtx Trpœrov f^îv
Aiccva irà ê7rsxmlt;rx TrsiÔstv, Isvrspov ds Aiovvaiov, rpi-
rovç Sf viJLXç VVV \' mi [
Mi Trsiôscrûe Am rphov (Tur^pog
piv, slroi £iç Aiovvaiov ßXs^xvTsg Auovx, œv o lûv fjM

-ocr page 47-

\'^siêó^svog rx vvv où z^Awç, ô Ss Trsiôôusm réùvviKs
^oiXSiq.
Quam argutae antitheses, quam lepide ludit ter-
nario numero :
rphovq — rpirou. Hinc digreditnr ad poe-
nas quae post mortem maneant eos qui libidine, avari-
tia, scelere se polluerint. Deinde rursus vituperatio Dio-
ïiysii, laudatio Dionis: praedicantur huius praeclara con-
silia , deploratur exitus miserahilis qui optima eins con-
cilia pro Syracusarum libertate et sainte everterit. Verum
lûissis his questibus, ait, fausta loquar :
sùqi^fjmpisv (1.
^quot;\'pîî.ci«
fzsv) xàpiv olmoÏ! to tphov,\'^) o\'cioîç ^s f/jfzsJaêxi
f^\'SV ^\'Jj^ßoUÄSilCC £\\iuvx Ù[MV
tôïç Cp\'ûMÇ T^V ts TT^q TTÛiTp\'t-
^Oç evvoixv xx) t^
v TÎjq TpoCp^ç (riiCppovx \'èixiTXv, stt) Kcpôvcov
opvlâcûv Txq êxsmu ßouküjtTstc TTstpxa-ôxi x7roTsks7v.
p. 336 C.
Q,uamquam Dioni res male cessit, nihilominus imitandae
eius virtutes et sequendum exemplum : hrovof^ix reddenda
Sieiliae, undique in auxilium vocatis amicis et sociis e
Sicilia et Peloponneso, nec non Athenis : £«ti yxp xxxsï
\'^àvTc.o^j àvêpàirijov ^txCpspovTsc irpoq àpsT^v ^svcCpovccv rs
\'^^^pSiv piiiToüvrsq TÓXpüxq. p. 336 D. At vero (ita per-
mit) objiciat quis: ista in posterum curae erunt, nunc
^ero tempus urget nec quotidiana discidia et lites cunc-
tari nos sinunt. Ad haec audi quid respondeat. Scire
oportet, nullam prius fore contentionum finem quam
Victore« moderate et sapienter se gerant et victos ad

En ruraus to rpkov. Crebro hoe numero ludit noster, uimirum
nescio quid arcani in hoe inesse putahatur. Vid. p. 334 C: t^^
v
^Vfißo\'Aiiv xcà Xàyov Tou aÙTÔv Ae\'yoov i^Svj zphw Tpkoti v/ùv. p. 340
A:
éX9i)v 5\'ouv TO Tpirov, tamp; aoiziipt TOUTO y\'ouv eTTpa^cc ovrcaç. Vid. etiam
P- 345. A B. xci/5£v
oiavoû referendum adnbsp;quia hoc boni ominis

•»abebatur. Similiter apud Platonem de Legg. Ill, 703 C, Clinias, quum
opportune memoratum esset, dicit, se id
oioiviv riva. mis\'iaeai.
^enes. p. 249 B : oiuvoi x^piv dp^ssdai Uva-i iirl r»)« Tixrpcittv ssrluv.

-ocr page 48-

officium redigant dhî hoc) (p0ßcf. Oportet ergo in quaque
civitate rebus praeficere optimates, qui aequis legibus
rempublicam constituant et gubernent: denorum millium
civitati quinquaginta sufamp;ciunt: [x,vpiocv^p-p TtÖKsi TTfVTJ}-
Kovrcc
hxvoL p. 337 C. Haec sunt, inquit, quae vobis
consulo, gemina illa aut proxima iis quae antea Diony-
sio et nuper Syracusanis suasi. — Equidem vereor, ne bis
lectis Dionis propinqui band multo certiores facti sint,
quid angustis in rebus agerent quam antea fuissent, imo
ne postremo evenerit iis «crTf
tsKsvtûvtsç \'iXiyyixv.

His summatim expositis quisque, opinor, perspiciet,
quod ipsam perlegenti epistolam manifestum erit, scrip-
torem sine ullo ordine hue illuc vagari, prins dicta
repetere, ultima primis miscere, omnia confundere. Prae-
terea orationem plenam esse conquisitis undique flosculis,
verhorum ampullis et argutiis, tragicis sententiis et locis
communibus, quae interdum nihil ad rem pertinent.

Deinceps ad tertiam partem, ultimum iter Syracusa-
num, transitum facit bis verbis: avp.ßouKn i^h Jcd
sttkttokM sWamp;a KOÙI n TTOcpx Aiovv^iov £M TrpÓTspx
(concinna verborum junctura!), Ts wrip^ Tropsloi r£
kx) ttKovç c5ç shÔTùûç ts âf^a kcc) sßi^sXui; ysyovsv, u ^f-
Afi
âKoésiv l^sfTTi TO i^sTk TOUTO. p. 337 E. Non siue
ratione addit: „quae audiat cui lubet;quot; Dionis amicorum
in praesens parum sane intererat ista audire.

III. Narrat igitur quibus rationibus adductus sit ut
tertium illud iter susciperet. Increbuerat fama, Diony-
sium flagrare rursus amore philosophiae: wç ûxvpM^rro^
olt;Tov Atovixrioç smhdmk sh Trpcg ■cpiÄalt;rü0MV. p. 339 3-
Itaque hortantibus amicis, in his Dione et Archyta, invi-

-ocr page 49-

tante et instante ipso Dionysio, cnins literae ad Platonem
commemorantnr, Plato qnum diu reluctatus esset, tam ob
superiorum itinerum frustratum eventum quam senectutis
gratia se excusans, tandem profiscisci statuit, ut tyranni
animum tentaret et experiretur ^rJr.pov
hrccg sh Aiovvaiog
i^mßivog vTfh OiXoaoCpUg, ^lt;J7rsp vrvpk, ^nbsp;ö mxhg

oZrog txèoi xiyognbsp;p. 34Ü B. Haec quae paucis

verbis dixi longa oratione et per multas ambages enar-
rantur. Hic dictis exponit accurate, quinam aptissimus
Sit ingeniorum iKsy%og, qui optimus modus explorandi
num quis indolem babeat vere
CpiKo^o(pov et animo con-
ceperit
ipccrx rou ßsXrhrov ßiov. Quonbsp;usus m

Dionysio mox invenit eum opinari multas atque gra-
vissimas pbilosophiae partes se scire, quin etiam, ut
ferebatur, bis de rebus nonnibil scripto mandasse.
Quod ipsum Platoni argumento erat eum non germa-
num esse pbilosopbum: se enim nullam unquam verbum
de pbilosopbia edidisse, ut quae non Uteris, sed longo
tantum commercio et assidua consuetudine tradi et men-
tibus inculcari possit. Si qui sunt qui scripserint de pbi-
losopMa,
to^rovg ouk hri, inquit, xxtx n

tov TTpJin^XTog èTTXisiv ovlév. oSkovv bizov ^\'P^
£
Vt/ ^óyypmM oöTsv om ^nmTS rmToci, h\'^éov
yxp ov^dßcig sffTiv ug xXKxnbsp;ktL p. 341 C.

Hinc longa digressio de natura Tijg èxKTT^m?,
citur eam talem esse ut Uteris consignari nec possit
nec debeat, p. 342 A —345 0. Quae disputatio tam
aulta babet et verbis et rebus confusa et obscura ut
paene aenigma legere te credas. i)

1) Hic locus iufra seorsim a me tractabitur.

-ocr page 50-

His expositis redit ad Dionysium, quem iterum os-
tendit non ductum fuisse amore philosophiae ; si fuisset,
Träg h ßh ôxvfzmrog àv âvôpcoTroç rov ^ysfzôvx rovrccv K^i
Kvptov
(his verbis se ipsum significat) ourccg £Ù%£pS^ç j^rZ/^Äcrf
TTOT h; Hac autem in parte spe frustratus
alterum ne-
gotium aggreditur. Narrat quas molestias pertulerit, quos
labores impenderit ut Dionem tyranni in gratiam recon-
ciliaret, quam perfide vero et injuste ille Dionem bonis
suis spoliaverit; tum multis verbis exponit simultatem,
jurgia, lites inde sibi cum Dionysio ortas, quae eo
evaserunt ut postremo re infecta Siciliam reliquerit.

In Peloponnesum delatus Olympiae convenit Dionem
in bello adversus tyrannum parando occupatum, cui
tamen, pietate scilicet erga Dionysium ductus,
quia hic
quum occidere se potuisset id non fecisset (p. 350 C:),
belli socium se adjungere récusât. Bella sane excusatio.
His dictis subjicit denuo Dionis laudationem, in qua
rursus in verbosam declamationem de probi civis ofamp;cio
delabitur. Postremo commiseratur triste illius fatum: V
Si) (r0aˣ}g
ksTtxi, \'LmsKiav ttsvÖsi TrsptßxXav pcvptcp. Clan-
dit epistolam lectores monendo, haec omnia se retulisse
lià TÎjv àroiriocv kx) àXoyixv rm yswrAvcav (1. Xsyof^évccv),
propter absurdos his de rebus rumores. Addit : $] âpiX\'
rm TOC, VÜV hvfikvrx abhoymspx è(pàvvj
km TrpoCpxcrsig Trpo?
rà ysvoßsm hoivà? I^siv slo^s rqj, f^srplccg h ■^[Mv kxi
iKOôvSig s\'ivi roc vvv slp^f/Jva.

En epistolae conspectum. Jam quod in omni scrip-
tione, maxime vero in epistola, primum postulatur, est
ut proposito sit consentanea.
De hoc igitur videamus.

Dionis amici, mortuo duce et rectore, civitate intes-

-ocr page 51-

tinis discordiis lacerata, imminentibus hostibus, m re
trépida per literas
adeunt Platonem consilium et auxihum
rogantes. Horum rogationi ille hac epistola satisfacit.
lam, quid respondet? Se praesto illis fore, si eodem sint
animo quo Dio fuisset; tum autem longa oratione suum
ipsius vitae institutum, sententiam de republica, necessi-
tudinem cum Dione et Dionysio, conatus ad liberandos
Syracusanos enarrat; haec omnia nimirum rijv dro-
TTiccv KX) àxoyio\'.v TOV UyoijAvm. ut falsos bis de rebus
rumores et opiniones redarguat; quod autem primarium
erat officium, ut consilium daret petentibus, id epistolae,
tam longae ut justi paene libri
modum impleat, duabus
paginis absolvitur (p. 336 C-337 E). Quid hoc aliud est
nisi consulentes eludere? Quid? nonne Dionis famdiares
in rogando consilio ipsi jam declaraverant, ut initio epi-
stolae legitur, se habere rJjv
cchr^v hocvoixv tjv elzs Aiœv?

Sed palam est totam causam fictam esse. Nam quis
credat Dionis socios in re angusta, ubi promte facto
potius quam mature
consulte opus erat, vocasse amicum
multorum dierum itinere a se remotum, hominem
septuagenarium, in umbra Academiae degentem, ut non
solum xóycp, sed spycp vellet ipsis zoivccvaiv? aut, si fecis-
sent, Platonem iis rescripsisse talem epistolam quae con-
sulentes fatigaret potius quam doceret.

Quodnam sit verum epistolae propositum, argumen-
Inm baud obscure indicat. A principio ad finem id
agitur, ut ostendatur, qualis fuerit Platonis inde ab
adolescentia de republica sententia et voluntas, et quo
consilio semel, iterum, tertio, etsi grandis natu, Sy-
racusas profectus sit: nimirum ut una cum Dione,
egregiae indolis adolescente, conaretur Dionysium tyran-

-ocr page 52-

num, de qno optimam spem concepisset, philosophiae
amore imbuere, ad virtntem et temperantiam addncere,
eiusqne opera Syracusis et toti Siciliae libertatem,
prosperitatem, summam deniqne, ut dicit, ficcxizpion^roi
impertiri. His inseruntur ea quae ad moralem Platonis
doctrinam, docendi methodum et philosophandi rationem
declaranda pertinent.

Uti autem a promisso aberravit scriptor, ita interdum
quasi oblitus ad familiares se scribere sie loquitur, ut
appareat epistolam non ad familiarium coetum missam
esse, sed destinatam ut vulgo legeretur, veluti p. 324
B :
TIC d\' m 0 rpoTTOi; rîjç ysvsa-sccq xùrijç, oùx xttx^io-j
ànûwott vscfi Kx) \'fiî^ vécfi.
p. 337 E : Sf vtrrspa TTopsix. ,.

sikotccc... ysyovsy, ^ fisksi àkoûsiv s^scrri ro [j,stà,
Tûvro. Loquitur ad senes et pueros, cuicumque audire
lubet. Interdum de iis ad quos scribit loquitur tan-
quam de aliis, tertia persona, p. 333 0 :
oïov yxp ykyovsv,
âicoûa-xi xpvi tovç sßs \'troepxzockovvraq trpoç toc vüv Trpd-
yimtx. 334 C : raur alp^txi ttccvtx t^ç ^u/^ßovki^i; evskx
Tccv Aiccvêiccv (pixcov Xûi) ^uyysvüv.

Quod autem ad Dionis propinquos qui Platonem de
constituenda Syracusarum civitate consuluisse dicuntur
attinet, quinam isti intelligendi sunt?

Plutarcbns in vita Dionis nomina servavit illustrium
virorum qui Dionis consilia adjuverant vel expeditionis
adversus Dionysium socii faerant. In bis memoratur
Dionis frater Megacles, tum hospes eius Callippus,
apud quem Athenis habitaverat, qui duo eum intran-
tem Syracusas ab utroque latere comitati sunt. Praeter
hos eum secuti sunt Timonides Leucadius, qui res ab
eo gestas Uteris mandavit, Eudemius Cyprius, Aristote-

-ocr page 53-

lis familiaris (de quo Cicero Divin, c. 25), Alcimenes,
unus e priticipibus Achaeorum, denique Miltas Thessa-
^ns, vates, Platonis auditor (Plut. Dion. c. 22, 23, 28).
Praeter illos e mille exsulum numero quinque et vi-
ginti in expeditionis societatem vénérant. Quum autem
Dio Syracusas venisset, ibi multi ei adjunxerunt,
quorum tamen non nisi pauci, opinor,
olxsim et koiipccv
nomine digni fuerunt. Fidissimorum amicorum et soda-
lium plerique proeliantes adversus tyrannos ceciderunt,
alii ab eo desciverunt, ut Callippus eiusque socii, quo-
I\'nm coujuratione postea necatus est (Plut. c. 57). Fidos
a-Qiicos, qnales hic significantur, Dioni perpaucos fuisse
^pparet ex eius nece, quum adstantium amicorum nemo
percussoribus se objecit; mortuo autem
eo, unus fami-
liarium Hicetas Aristomacheu et Areten Dionis uxores
in domum suam receptas auro prodidit adversariis. Hinc
colligere licet, qui hic vocantur
Aiccvog ohsToi, in his
^ognatos fuisse paene nullos, amicos autem satis vulgares,
nou tam hominis studiosos quam eius partium, qui Dionis
exemplo liberiorem reipublicae formam inducere conaren-
tnr. Diodoro autem teste (XYI. 36), hi, quum res novas
^olirentur, a Callippo urbe pulsi Leontium fugerunt:
\'^rxtTscoq ysvoizévi^ç toï? Aiccvog CpiÄoig Ttpog Kamp;KXiTrTrov o\'i
TOÙ Aimoq (p\'iKoi T^rryiôévreg sÇuyov êç rohg Asovrî-
Callippus per tredecim menses imperium Syracusis
tenuit. 1) Quae reputantes facile intelligemus illos eo
tempore non tanta fuisse potentia, ut de ordinanda civi-
tate deliberandi iis esset locus.

1) Cf. Grote, vol. XI, p. 139 sq. Diverses Syracusarum casus inde a
Dionis paucis recenset Salomon libr. laud. p. 13 annot.

-ocr page 54-

Haec de epistolae argumento et rerum tractatione; jam
de oratione videamus.

§ 2.

Be Oratione. \' )

Quo melius scriptoris judicium, acumen, elegantia in
verbis et cogitationibus aestimari possint,
speciminis\'causa
nonnullos locos percurram. Ordiamur ab initio.

Epistola sic incipit: \'ETrsursiXaTe ßo) voßi^m 2eïv rîjV
^ixvoixv v(jûcv sJvxi rijv tziiri^v ^v km Aicov, m) h

XM xoimvsïv ^l£K£?.£Ve(TÔ£ (JL,Ol XXêodOV oloq t\' f/\'^Ï Sp^Cil XM
Koyc^. \'Eyw Sf, si fûv ^ó^xv xx) sTTi^vfilxv rijv xvr^v s%eTS
èxshcf}, ^vfiCpyjfii xoimvyjixsiv, si /u,};, ßovXsvirsijöxi tto?--
Àâxiç.

In principio notetur supervacuum \'SsTv. Nam sTrsa-rsiKxTe
f/,01nbsp;significat scrifsidis mihi ut existimem sive per

Hieras jussistis me existimare. De buiusmodi pleonas-
mis infra. Ultimis verbis
ßouXsuasiyöxi TroXXxKig signifi-
catur
UTTOxopiirrixS)?, abnuere, recusare. Quid autem hic
sibi vult mxXxKiç\'? Proprio sensû acceptum pro
saepe

1) Hac in parte nequaquam probare possum judicium K. Pr. Hermanni
in censura dissert. Salomonis supra laudatae, ubi haec dicit: „Un-
seres Erachtens komt es nicht sowohl darauf an Abweichungen von
Platonischer Sprache und Ideengange,
worüber die Entscheidung
immer sehr schwer bleibt, als vielmehr gefliessentliche
Nachahmun-
gen und Eeminiscenzen nach zu weisen, die sich von einem so
reichen Geiste wie Plato nicht erwarten lassen.quot; (Zeitschr. f. Alterthw-
1837. nr. 33). Posterius, quod laudat, libenter accipio; prius, quod
rejicit, si verum esset, actum foret de arte critica.

-ocr page 55-

Pi\'orsus friget; dictum videtur pro/om;!«, quod sicut
TTOv, nonnumquam leniter affirmandi vim habet, ut
idem fere sit quod
shcroog. Hoe sensu mXXxm elegan-
ter apud Atticos ponitur, nec raro apud Platonem, ut
in Phaedone,
p. 60 E : sï lt;xpx mKhàm racvrt^v tgt;iv fiou-
[Ml smTXTTQi TTOislv.
iu Thcage, p. 122 A ; j^yoüf^xt
^pàTKTTov ahxi TTsîêsiTÔxi öSUTM, ï\'vx M TToKKxnig hsv iixou
\'^^yysvoßsvöc rcf lixCpûm. in Critia, p. 112 extr.: to tri...

^^XZa-xi, mXKàKiç âmûovrsgnbsp;ßxpßxpccv

^ylpcoy ovóizxtxnbsp;: ad quem locum plura Stall-

haumius. Sed in omnibus huius significationis exemplis
^oAAâz/ç junctas sibi habet particulas
sl xpa, h xpx,
si forte, num forte, ne forte. Hic positum est

insolite.

Pergit sic: rig Squot; ^v sKslvou hxvoix xx) sTriüvf^ix, crzsTov
^^^ sixâ^m
lt;xAA\' àg sihag lt;TX(pôigt;g simif/,\' xv.

Illud a-xslov OÙK s\\xà^ccv iAA\' ùg si^oog trxCpSig imitatur
Socraticam modestiam, de plerisque dubitanter loquentis,
Pauca afïirmantis: velut in Menone, ubi discrimen nota-
tor inter fV/orw-ii^v et Sèïixv, ita Socrate.s, p. 98 B:
xa)

XXI lyh àg ovx sllàg (où% êg fîSwç?) xéyu, äAA\' slxx^cä-.
quibus haec ad verbum paene conveniunt. Item in
Gi-orgia,
p. 453 B: rîjv àm-o r^g pnropixvig ttsiÛ, nrig
£(tti, . . . (TxCpùgnbsp;£v hùquot; oti oùx ollx, oh [/m^

\'^\'^A\' yOTTTTfüCt) •/£. Quod autem additum est axalh, hic
lion solum supervacunm est, sed etiam molestum : si enim
affirmo me non conjectura sed certo aliquid scire, illud
P^opemodum alienum est. Saepe quidem Plato aliique
scriptores in sermone et disputatione illud
itzeTov adji-
ciiint suXxߣlxg gratia, si rem non examussim definire
ant plane affirmare voluut, qui adverbii usus frequens

-ocr page 56-

in libris de Legibus; sed talia additamenta ut parce
nec incommode adbibita placent, ita large effusa nauseam
movent et imitatoris, non germani artificis manum pro-
dunt. Quantopere noster in usu huius vocis sibi placeat,
paucis exemplis monstrabo. p. 324 B: ILcczpar^, h
(TXe^ov OÙK ÛCV oihxuvoiij.viv simcv huxioracrov slmi rccv rots.
p. 347 0: TWT Ipp\'hh, roÄiTcznbsp;, ég vvv

sipyjtm (tzsTov- P- 350 D : ovt oh ^kmxv azc^
hi axsTov ovlavi. Ep. VIII, p. 357 B: â . . . iroiiMC^i
ax£i, TodiTZ U (
tx^Tov o xpivccv d^umra oCin sv (ppovsi.
In omnibus his locis y^fSov friget vel ineptum est. In
Ep. VII, p. 329 C legitur:
Tsnbsp;rerâprc;}

àiccvoi Aiovùcrioç s^sßecXsv. Ambae hae voces juuguntur etiam
apud Platonem, ut in Soph. p. 253 C:
ttamp;ç ykp ov%
sttkrt^ßm m xx) (txsTov y hcoç tîjg pisyiutvig-, de Legg-
II, p. 658
D: rpxycßixv (sc. ceteris poësis generibus
praeferunt)
roe i^stpm xx) (tx^Tov hccg to TrXîjôog xttxvtcûV.
In his locis crx^Tov significat prope, fere, hccg, ut (ex rei
natura)
probabile est, at in Epistola hoc significationis
discrimen non obtinet; tr^fSàv ibi prorsus otiosum est.^

Pergit sic : ots . . . syx x0ixófigt;iv (tx^Tov stn tsttxpx-
xovtx
ysyovccg, Aiœv slxs rijv nXixixv Jjv txvvv \'itvtrxplvoç
ysyovsv, xx) gt;jvnbsp;tots do^xv, txvtviv xx) hstsxsset/

sx^y ^vpxxovdiovq ols(Têxi Ish sXsvUpovq slvxi.

En rursus crx^Tov, quod hic quoque satis otiosum, quum
probabile sit Platonem qua ipse tum esset aetate probe
nosse.
Tum alterum ysyovsv melius abesset; quin magnopere dubito
num recte dicatur
t^v ^Mxixv ysyovsv, sicut usitate dicitur
t0lt;txvtx stvi ysyovsv. Eodem modo Latini: tot annos natus,
non vero, eam aetatem natus. Credibile foret ysyovsv
a librario additum esse, nisi epistola tot huius generis

-ocr page 57-

repetitionibus et inanibus verbis scateret. Deinde pleo-
nasmus est denuo in verbo
o\'isiröai, qnod appositnm est
vocabnlo SJÇâv. Similes qnidem pleonasmi in Platone
interdnm occnrrnnt, sed ita nt ad perspicnitatem aU-
quid conférant, velut in Eutbyd. p. 305 D: y^yoüvrca^ oh,
îàv roÙTOuq sh
^ó^oivnbsp;m^evk lox^s^v x^iovq

^hxi 1): ubi si ^oxeïv tollitur, obscunor fit sententia; bic
contra
oh^ôoci perspicuitati officit potius quam prodest,
nec elegantiam auget infinitivorum cumulatio
dUaÔxi 2s7v
^hxi. Similem pleonasmum notavimus modo verbi Mu;
en alia quaedam exempla: p. 328 B : \'ipps^^ S^rv...
■^^mréov slvcci, nisi fie fortasse pro ^sh corrigendum

p. 348 C: xv xpx m ^ó^Vnbsp;\'\'\'\'\'\'\'

p. 253 A : àvxvviouov shxi Mé ßot h^^vxi Mv.

quot;alt;TTa oöTev ôxvf^x^rov ei r/? ÔsZv kxI rovrov sU tw
«Wi^vnbsp;Trap) TToXiTsixç êKsbcp yavkùxi ^ói^Cpcovou m

In bis dubitatur legendumne sit Çu^iCpwvav an Çû^i-
(libri aliinbsp;aliinbsp;prius certe

eligendum, nam alterum est insolens. Atnbsp;vel

^mcpccvoq sk rî^v xùrnv ^ô^ccv, Concors, manimis in ean-
äem sententiam,
quid est nisi languida tautologia? Yi-
detur\' vero scriptor boc dicere voluisse : sh ro sv r^
oiÙT^ So\'?.^ dtxTSÂsïv Ahvi ^vf^Cpccvov ysvhôxi, „non mi-
rnm, si quis deus eum in boc cum Dione consentientem
faciat, ut aeque atque ille in ea qua est sententia per-
severet.quot; Si toc voluit, parum accurate locutus est.

Praefationem sic concludit : r/ç S\' ^v Ó rpoTTO? rviç
l
\'î^ewç xbr^q (se. r^g ^oÇjjç), oùk xtx^iov xmv^xt vécp kx)
(^M vécp. Belle scilicet dictum pro : ö\'^fv xùr^ î^Sf ^ ^ûf«

1) Cf. 11. collata ab Heindorfio ad hune locum.

-ocr page 58-

yiyovsv, â^iov âxoÏKTxi. Perinde est ac si Latine diceres :
quis fuerit modus originis huius sententiae, dignum auditu-
Similis cumnlatio genitivorum est p. 831 D: ßiav §f tt»-
TToKiTsiocç (j(,srü!,ßoKijq
f/,h Trpoa-cpépsiv, pro ßmoiv tto-
Kirsioiq ßsrixßoKiIjv. Nf^J
km pdj vécp est putida elegantia
pro vfijj
Kûù) 7rp£(j-ß0Ti(i, sive, ut est in Apologia p. 30 A:
xxi veccrépcp Ktz) vrpsirßvTspcp. Eiusdemmodi est illud p 333
B: fvx \'Squot; £K7r£p0.vccfA,£V où a oKiyoc TfpxyfiXTOi êv oXiy^
Xpóvcp, pro ttoKKx quot;êià ßpäx,£ccv,

Postremo addit : £%£i yàp mipov rà vuv. Scribenti otium
fuisse ad longam epistolam concinnandam, credibile;
num vero Dionis sociis avide consilium exspectantibus
idem
vMÎptov visum fuerit, magnopere dubites.

Haec praefatus a se ipso narrandi initium facit :
nfcç iycc ttor m ttoaao;? t/xùtov \'itrxôov ài^êviv, et
êxTTOv êfy.a,urol) \'y£voiß^v xvpioç, ett) toc, xoivà t?jç 7rûk£ccg
£ùôvç umt.
Km fioinbsp;nvig tôûv rîjg Tréhaug xpiz\'ypiii-

TCCV T0t0Ù^£ 7rxp£7re(70v.

In bis quis non statim animadvertit inanes verborum
ambages? Primum post
rà, xoivà otiosum est rijç tto-
h£ccç : usitate enim Graecis dicitur TirpouihM itpoç rà

KQlvà, TTXpsKÔéïV STH tûi Kûivà, TOC XOIVX TTpXTTtlV, Tamp;V

xotvûov â7r£X,£0ÔM, alia buiusmodi, non addito rîjc mXso:^,
quod bic eo magis offendit, quia idem vocabulum sta-
tim iteratur. Simili pleonasmo jungit noster
rà xoivà
kcc) ttoxitma, p. 325 A, quod in alio scriptore facile H-
brario tribueres, in nostro id non concessum. Dein no-
tetur circumlocutio
tÛxm rivèg tuv TVjç TfoXsoog Trpcxyf/MTccv
pro tv^xi Tivïg TÎ^g mÄ£ccg s. 7T£p) rv^v ttûXitsÎizv. Talis
periphrasis frequens est in Epistola, ut p. 326 E: rwv

-ocr page 59-

VW yayovÓTccv TTpxyi^XTCcv ^spi Mc^m. p. 339 G : oùlév tr«
rm Trap) A/ojv« Trpxyi^xrccv .... xxrà voZv
wv. p. 340 A : ISwjcf Ti !^époç aiM twv Trep) h^l ^pxyfzx-
rccv.
et paulo post B: laixvómi S^j M roioùroiç, Sri
TTÄv Tö TrpSyfzx oJdu rs zx) otccv Trpxyßxrccv xx)
o^oy Tróyov Ixsi, ubi Sr hm Trpxyi^ârm et hov irévov

h^i mera est tautologia.

Deinde mentionem facit remm commntationis Athenis
factae, eonstitutis triginta tyrannis; in qnibns comme-
morandis quae de civitatis statn narrat
einsmodi snnt,
ut dnbites nnm scriptor ea probe cognita habnerit. De
quo infra. Tum autem de se ita pergit:

roórccy rmg oixmi ra hrsg xxi yyèpim hùyzxvov
jc^i) In KXi TTxpayAxovv ehùk àm Trpoa^KOvrx rpà-
yp^xrx uA. Kxi êyù Ôxvp\'.xdroy où^sy ÎtxÔ
ov ùtto vairnroç,
Vgt;îâ^y yàp xùrohç h riyog àlkov ßiov fV)nbsp;rpÓTrov

hovrxç lioïK^aaiy r^y TtÔMy, Äff« Mg (r^ólpoc rpoa-

^^Xov rov voï/v ri Trpx^oiav.

Pro a.ç èvr) irpo^^Koyrx Trpxyi^xrx [^é dicere debuit, id
quod voluit, TTxpexâxovy è^à TrpogiiiKoyrx stt) rx rpây-
l^^rx.
Platonem enim ad publica negotia vocabant
optimates propinqui ut propinquum vrpo^^xovrx), non
Ut talem cui negotia illa maxime convenirent. In ver-
bis
\'éic rmç àliKOv ßiov quis non sentit inepte additum
Ülud
rmç? Eleganter saepe additur cum vi intendendi,
talibus nimirum vocabulis quorum species vel gradus
aliqui
esse possunt, ut xß^x^m rig, (pavÄog rig, àromg
possunt enim esse plures xro^tixg et (pxvÄoryjrog
formae gradus; sed quum loquor de justo, injudo,
honesta, inhonesto,
haec eiusmodi additamentum non fa-
cile admittunt. Verum illud
rig est una e voculis

-ocr page 60-

istis, quibus noster, dum Atticus vult videri, mirifice
abutitur. E multis exemplis pauca afferam. p. 334
C: xiz) rîjç ßSTCißoÄ^g elg xa) Tevryjxovra rive g âv^ps?
Trpova-TT^mv xpxovrsc.
325 B: ûv^év ri üocvßxirrov ^v ri-

fxuplxgnbsp;yiyveaèxi Tivàv riai f^ist^ovg, et stati®

deinceps : xxrà Si rivet tu^iv xv tov eTxïpov T^pcav S«-
xpx-vi, TQVTQV luva^TsvovTsg Tivsg £hâyov(xiv. p. 338 D:
a,KKoi TS Tivsg vjtjciv, AÎmog ts ^tto, ^loixvixóotsg,
TovTccv Tivsg amp;XKoi Trapxxoucrpoârccv Tiväv sßpcsffTOi. Etiam
in libris de Legibus, quod opus scriptor Epistolarum
YII et YIII accurate lectitasse videtur, pronomen tig
sexcenties per pleonasmum positum esse observavit Zeller,
Platonische Stud. p. 92. Unum exemplum afferam,
III-
p. 702 B: sycó riv u ^svs, f/,o) loxsó xxtixvosîv. soixs xar^
Tvx\'fiv Ti
v ^fjuv tcc tôôv KÓyoov ... ysyovsvoit . . . xcii xxtd-
Tiv ûcv xxipov av TS TTixpxyéyovxg xm \'b^^yiKkog ...
xi^a
Ttpog {TTCcgl\') olccvév tivx Troioupcxi. At in omnibus bis r/?
suam servat vim; in Epistola saepe inepte ponitur.

Ceterum si conformationem sententiae attendas, ani-
madvertes verba:
xx] syoo Ôxu[zx(ttov ovÏsv sttxÔov ùtto vsotn-
Tog \' ^i^ôi^v yxp XTS, plane concinere cum priore sententia :
vsog syâi ttot amp;v iroxxôîg txùtov svrxêov \' ^^ô^v xTS-
Eiusmodi dictionum similitude frequens est in nostro et
puerilem quandam affectationem prodit. Mirum autem
quantopere delectetur verbo ûxup\'.x\'rTéç. p. 326 A^: xvsv
TTxpxaxsuïjg ùxvymtrrvjg Ttvéc. ibid. C : outoù üxv{j,x(jt)^ (pvasi-
330 A: ôxvfixcrtûhg dg à(t7rxt^stxi, et paucis verbis post
ôxupixcttsiç sCpiXovsixsi. 338 B: wg Aiovvuiog ôxvfixctm\'^
cpikoaocpixg
sv smôv,u,îx s\'ii^ ysyovùg. 339 B: ûg êxvf/,xa-tov
ocrov Aiov. stti\'ss^ciixùg sl^ Trpog 0ixûao(p!xv. 340 C : oèov
ta viysltxi ôxupcxfftviv âxi^
xosvxi. 345 C: trüg xv ôxv-

-ocr page 61-

(-t-xtTToç Siv âvôpccTTog. 351 D: Trx^iùç hj hac ov üocufj^rnrh
Txôoi. Plurima eiusmodi exaggerata dicta offei-unt Epi-
stolae, uti p. 327 C:
ßiov ây.j^xxvov f/,iXKxpior\'^ri. li. 351
® = \'Z
ikbxv TTSVÔSI TTspißxXMV (jjjpicp \\ quibus vix aliud
•nanifestius fraudis indicium reperias.

Sequuntur haecce: kxÀ opôov quot;B^ittov tovs xv\'èp\'xa h %pó-
^^ oxiycfinbsp;xtto^si^xvtxf; rijv spitrpotrôsv ttoxltsîxv tx

xKXx xx] lt;piKov xv\'Bpx èfxo) Trpso-ßvrspov Sw^pirjj, ov êyù
\'^X^\'^ov cvK
xv xllt;rxvvoî[zyiv itTÙv IizxaÔtx-tov slvxi rSiv tots ,
btti tivx -tav
7r0?JTÙ)V f/.sêquot; STSpUV sttsfittov ßlcjc, X^OVTX éç

^\'^oôa,vovf/.,svov, fvx Sv; [mtsxoi tûv trpxy/axtccv xùto7ç s\'Its
ßovXoiTo s\'tTs [jj/j\' 0 §£ oùa sTTsiôsTO, TTXV siuv\'hvvsv\'ys
\'^xSsJj^ TTjû/v âvorricov xÙTOÏç ïpyav lt;/svs(tÔxi koivccvoç . a, ^ij
\'^xvra, Kxéopüv xx) si tiv xXkx toixvtx ov afyjxpx, s^virxé-
pxvoc, ts KXt sf/,xvtov sttxvj^\'/x\'/ov xtto Tûôv tots xxxàv.

Totum locum descripsi, ut animadvertatur anacoluthon
1^0 sententia laborat; prius vero quam id ostendam,
quaedam notanda.
Xpvaov xtto^sÎ^xvtxç t^v spiz-pocrôsv
quot;^^\'XiTsixv baud invenuste dictnm est ad significandum
Praesentem reipublicae administrationem tam perversam
Unisse, ut prior rerum status aureum saeculum (merum
^ürum) videretur. Hemsterhusius ad Luciani Necyom.

4 (vol. 1. p. 460), qui plura huius dictionis exempla
® Luciano,
Eunapio, Plutarcho, Dione Cassio, exbibet,
klonet ductam esse ab Euripide Troad. vs. 432, ubi
\'Cassandra in Ulixem dicit:

wjnbsp;xvta tx[/,x xx) (ppvyccv xxxx

soff; ttot sjvxt.
^^nde et in bac epistola et ceteris in locis pro adjectivo
ixpvjîji/\'^ reponendum censet substantivumnbsp;cui

^dstipulatur Cobetus în Var. Lect. p. 236 et suffraga-

4

-ocr page 62-

tur Platonis codex Parisinus A. Idem flosculus redden-
dus scriptori qui epistolographo nostro
aetate proximus,
Manethoni apud losepti. c. Apion. I, 26, ubi simili sensu
hoc dicto utitur :
oi Ts 1.oKvimtm . . . ovtccc âvocrtcci rdïc
âvôpôimiç TTpo^nvszÔil^rciv, mrs TÎjv rSiv Trposipnf/^svuv xpûc-
rgt;icr/.v zpvŒOv (pahsaùxi.
Ibi perperam auctore Havercam-
pio novissima edit.
%pult;TOv mutavit in xsiphrviv,

Ceterum hic quoque non pauca sunt supervacua, quae
melius abessent, ut illud
(piXov h^pa. moi Ttps^ßü-
rspov quot;LooKpâTvi,
quasi cuiquam aequalium, qui Socratem
et Platonem nossent, illum
natu maiorem fuisse ignotum

esse posset; tum illud Jtt; nvoo rm mXiTav fisÔ\' srépccv^
stts^uttov; denique où ^p^ixpà insolite additum verbis tiv
\'âKKx roixvTûL. In bis autem: ov crxstov ovk xv xh%V\'
voi^nv siTTàv
^imiótxtov sïvxi TOI/ tóts, practcrquam quod
(Tzs^ov valde friget, verbum xhxvvoipcyiv ineptum est-
Quid enim dedecoris aut pudoris habere poterat, si
Socratem omnium qui tune erant civium justissimum ap-
pellabat? Requirebatur pro hoc
ovx xv mv^aii/^i. Non
semel in usu huius verbi peccant Epistolae, ut III, p. Sl7
B :
xKTX^voiJcxi Si) Xéysiv otrxi tots sttkttoXx) TTxpoc uoï) xou
TTxp xKKccv ^Xôov,
pro quo sensus flagitabat xl^oüf^oii-
Sunt autem verba illa manifeste imitatio eorum quae iD
extrema Phaedonis pagina leguntur:
îj tsXsutgt;i if\'
dpoç, da rnslç CpxTfisv xv, rüv tots m strsipxômsv apl\'

ffTOV KX) XXXCOÇ CppOVlf/^COTXTOU Kx) ^IKXIOTXTOV. Epistolaß

imitatio firmat lectionem t5v tóts, quae interprétés
nonnullos offendit. Quod in extrema sententia legitur:
il^xvtov sttxynyxyov amp;7ro tm tots xxxmv , non recte dic-
tum opinor.
quot;quot;ETTXvxysiv significat àvàystv sttI ti, prof erre
vel ref erre ad, in, et ita fere s\\q, stt) , trpog adjunct»

-ocr page 63-

Habet, ut iTTXvàym Trpog ro (Legg. TT. 724 K),pro-
ferre in lueem;
sTrxvàysiv sk rijv ohlnv, reducere in aedes;
idem valet de similibus dicomposîtis, stramcpépcc, stto.vx-
ßoihcc, STTÛCVSPXÛI/MI, sTrâvsiiii. In Alcib. II, p. 140 D
adjunctum quidem habet i^ra:
ovkouv àir tKsivou TràXiv
sTTdvsÄÖccßsv
, at ibi subauditur stt) rijv âp%yiv, ab hoc
rursîis ad prindpium revertamur,
hie vero positum est pro
avocavi sive retraxi me ah istis negotiis. Crederet quis forsi-
tan esse errorem librarii pro àTTxv^yayov ; verum composi-
tis cum ivà raro praefigitur airo.

Venio ad anacoluthon. Quisquis locum attente legent,
animadvertet maie copulata esse haec duo membra :
opm
^TÎmù Tobç hlpxç
. . . ^pwèv ä\'xolsl^xvrxg et \'Eccxpix-
... sTrsßTTOv, pro quo dictum oportuerat : xttoIsi^ixv-
roiç . . . mi
TTOTS TLccxpxryi ... tcspc^avTX^. Corrigi quo-
d-ammodo sententia posset inserendo
ots, hoe modo : rà
r\'^AA^
km OTS 2. sTtsiJ.\'nov. Sed a tali emendationis co-
natu retinet me quod toties scriptor in verborum construc-
tione, inscitia dicam an de industria, peccat; dum gratam
affectât negligentiam, mutilât periodos. Exemple smt p.
344 E :
CptkoTiyJon; dlt;7%pxg smsp svsx% ... h ûùk \'à^m
h aycztroovnbsp;tJ)^ tjï? fjcsroxn? ysvop^mv, ubi desideratur

apodosis. p. 348 B : ämpSiv Ts Qsohórnv ßSTixTrsf^^iZf^sm

f\'ç rov K^TTOV STU%QV Is h TW x^TTOj! Kx) syù rks Trspi-
^XTw • roc (/.h ouv xXKoc oör ollx
kts. ubi pro participio
f^£rx7rsfi^oi[/.£volt;; requirebatur verbum finitum. Hmus-
ïûodi anacoluthis scatet epistola.

Paulo post indignam Socratis necem notât his verbis :
àTTSKTsimv TOI/ rÓTS rm âvoiriûv àyccym ovx sûsX^axvTX
[^erxtrxsïv Tsp) sm
tôcv tots 0svyóvTccv Cpi?.av, ors 0svyov-
rsç êlvarvxovv xvroi. Quales verborum argutiae! Quam

-ocr page 64-

quaesita polyptota: «v «V. - rJ«,
A^v
— ^sôroyrsç xùroL Postremum hoc verbum iteratum
est mutata significatioue :
hx (psvyovrcoy (piXcov dicit
unum ex
accumtü, Leontem Salaminium, eum quem So-
crates a tyrannis jussus erat
ày^ysh aU ri,v êÓKov (Apoh
p. 32 C.);
0T£ lt;fi£vrovr£? shvaTVXOVv xùtûI sunt qm turn
exsules erant. Plena est epistola huiusmodi rhetorum fi-
guris et flosculis. Exemplum huic satis simile legitur

p. 351 D:nbsp;^s f^i, TroiÔsïv, Sfxccc\'irrxmu...

Ôxvf^x^rhv TTXÙhv oùlh- moç yxp âmp àvoaiccv Ttkpi,
Ta XMnbsp;
to [^h oXov oùx h TroTa hx-

^au^êai^ Tiïçnbsp;TOioÔTccv Trip,, xv^apv^TOV Sa

àycMov TTâhç âv \'llt;Tccç oùnbsp;a] ttMoi xtI.^

Quae attuli satis ostendunt, quantopere initium hujus
epistolae a Platonica dicendi elegantia et sanitate distet.
Rhetoricae argutiae, inanis verborum redundantia, pe-
riodi maie compositae, verba impropria aut insolita:
omnibus huiusmodi vitiis scatent quos tractavimus loci.

Quae in sequentibus Plato de se ipse scribit, de co-
gitationibus suis et consiliis de republica, de primo et
altero itinere in Italiam et Siciliam, de
consuetudine
sua cum Dione et Dionysio, de casibus qui, Dione m
exsilium misso, ipsi in aula Dionysii degenti obtigerunt,
ea primum inspicienti forsitan gravitate sententiarum et
verborum flumine ac nitore commendare se videantur, qui
vero attentius legerit, continuo
sentiet ea non germanum
Platonicae dictionis colorem, sed fucatam potius speeiem
referre. Lubet exempli gratia nonnullos excerpere locos,
quibus hoc judicium confirmetur.

Pag. 327 B laudat Dionem adolescentem, quod, simu-

J

-ocr page 65-

lac Platonis disciplinam gustasset, aulicae vitae Inxuriem
exosus modestiorem vivendi rationem esset amplexns; eo
autem factum ut in aulicorum hominum odium et invidiam
inciderit : (A/cwv)
rh èmKoiTrov ßiov Çi^v MsX^s ... xpsrhv
TTsp)
ttKhovoç ^Zov^g ... ârmèç, o\'âsv sTtxyßkrspov tóïc
TTspi TCi rvpotvviKcc vó^i/^ix Kcc^tv ißicc iJ.s%pi -rov èotvxrov
rov
TTsp) Aiovómv yêvo^évov. Quem in Iiis non advertit
pravus usus praepositionis TTspt? Primum maie usurpa-
tum est in verbis
Trap) TrXsiovoç àyxTTVixm-. dicitur TTfpi
ttokkov, Trap) TrXatovoç TroiaïaÔxi, ^ysltrÔM, non Trap) ttKsIovo?
rimv, àyxTrxvi deinde pro Trap) rx Tvp. véiMfj^oc
dici debuit xxrx rà t. v. Çiïv, secundum tyranni leges
vel jussa; denique -rou Trap) Atovvlt;riov yavof^Jvov ùocvàrov
est inelegans circumlocutio pronbsp;rov àiommv ôxvâ-

Tov. Mirum est quantopere scriptor noster delectetur
istius praepositionis usu, quam ubivis inculcare stu-
det. Exempla quaedam afferam. p. 325 A:
Trap) to
TpxTTsiv Tà KOtvà êtriêvf^îoi. ibid. C: âvû(rtoç âyccyî^
^ep) Ivcc t5vnbsp;ubi Trap) genitivi loco positum.

P- 338 A: xdàirap sIttov, Trp)v ^v[j.ßovAamp;0aiv tciç ohaioig
^x) èTMpoiç
toTç Trap) Aîccva, b. e. Aiccvoç, quod bic
vitiosum, quia
mortui propinquos significat. p. 340 B:

«W/ Ttç TpÓTTOg TOU TTSp) TX TOIXVTX TrâïpXV ^XfA^ßhaiV.

Saepe itérât, ut p. 329 B: avpov (TTci^accc tx Trap)
a/ûvîio-wv ßaatx ^v^^txvtx kx) ^ixßoXäv Trpoç tgt;iv Tvpxvvidx
^l\'ccvoç Trspi
(num fortasse legendum Trpoç Aiccvx Tm tv-
Pxvvt^oç Trépi?), quod significat: omnem Dionysii aulam
Plenam eriminationibus adversus Bionem de affectata ty-
^annide.
p. 331 A : otxv tiç f^oi ^ußßovXav^itxi Trapi tivoç
rSiv [xayiuTccv Trap) tov xvtov ßiov, oïov Trap) xpijf/Jrccv
y^ri^trauç. p. 339 C: xv alç ^ixaXlxv iXêytç, TrpÙTOV (jÂv lt;T0i

-ocr page 66-

rk irspi Aimoi ÙTrâp^st ... s\'i Ts , oùdsv trot rccv ttsç)
Aiccva, s^st Trpa.\'/fziZTCcv ours Trsp) r\'âXKx ours Trsp) ocùrov
Kxrà vovv ytyvófisvix.
(1. yiyvói^svov). p. 351 D: oa-ioi; yàp

CivÔpOOTTOÇ àvOTioOV TTSp) . . . OÙX {X,V TTOTS quot;^la^psu/jêsh/l TVjÇ

rSiv rotovrm Trspi. Nonne haec argnunt scripto-
rem sine judicio imperite Atticam loquendi consuetudi-
nem affectantem?

Attende porro quae sequuntar: fzsrà ds rouro disvo^én
fjJ/j ij(.ovov êv ccùrcfi
ttot av ysvscrêizi nzônjv rîjv quot;ètxvoiccv,
^v aùrog
ùtto rüv opôccv KÓycüv s^xsv y syyiyvoi/Jvijv Ts av-
Tjjv
KaÀ sv amp;KXotç èpôov xizrsvósi, ttoK\'aoïç (mv ou, yiyvofzs-
vgt;iv T OVV sv ri(Tiv, av kx) Atovvtriov ^yyjtTocro svx ysvs(jêxi
râ,^ XV ^vKKx[j,ßxv0vrcüv êsm, ysvof/jvou T xv rov roiovrov
róv rs xùrov ßiov
kx) tov tSgt;v xX^mv Hupxxoua-iœv izßij-
Xxvov XV ßXSixpioTi^Ti ^vßßiivxi ysvoßsvov.

Sensus quidem non valde obscurus est, quem Ficinus li-
béré sic reddidit: „Postea vero animadvertit eam senten-
tiam, quam ipse rectis conceperat rationibus, non in se
uno solum, verum etiam in aliis, licet non multis, ex-
sistere posse, in quorum numero Dionysium juniorem,
Diis bene juvantibus, sperabat fore; quod si accideret,
et ille ipse et ceteri Syracusani mirificam felicitatem
nanciscerentur.quot; Verum oratio impedita est tum inanibus
verbis tum perversa ac quaesita verborum constructione.
Clare et simpliciter ita scripsisset, opinor:nbsp;Txvrvjv

rijv hxvolxv, vjv xùroç ... hxsv, où [jJvov sv xùrZ xX\'Ax axv

1) Zeiler, Plat. Stud. p. 93, notât etiam in libris de Legg. juste sae-
piiis inveniri periphrasin per praeposifionem
izspi. Quod autem citât
exemplum, IV, 720 E., item quae collegit Astius in Animadv. de Legg-
p, 48 et 138, ad quem ille lectores ablegat, non probant Platonem hac
ciroumlocutione perperam usum esse.

-ocr page 67-

\'^râpoiç titri ttot\' h/ ysvkcrùxi, m m) Aiovuo-tov ràx ocv |uA-
^\'^-ßßavövrccv ÔsSiv svx \'é(r£(TÔxi \' yevoiA^svov Sè rovrov, rôv rs
xiirov ßtov m) rov rm â\'AXaiv \'Zvpxxovaioov ßxxxpigv sasrrôxi.
Studet scriptor numeroso et faceto verborum circuitu et
concursu aures delectare, at inanem strepitum movet et
sensum corrumpit. Animadverte sexies in .iina période
variis formis repetitum idem verbum:
ttot xv yavsrxùxi —
hytvof/.évi^v S\' xÙT^v — yiyvoi/Jvi^v ovv — yevétrôxi rxx
ysvoyJvov XV — ^v[j,ß. yevéfzsvov.
Verba èyytyvo-
\'■isv^v . . . ópm xxrsvôsi
maie cobaerent cum ceteris et con-
structionem turbant. Deinde notanda est insulsa hyper-
bola in
nbsp;f/,xxxptór^ri. Socrates quidem in Apolo-
gia 4,1 C ita loquitur, de animorum statu post mor-
tem disserens, quum dicit sperare se ibi in colloquium
venturum cum optimis et sapientissimis omnis aevi viris,
ojç

^ixXéysa-êxi. . .nbsp;^^ sv^xißovlxg Trxvrccg;

sed putare se legibus et institutis quamvis optimis afferre
ïûortalibus posse
ßiov xfiyixixvov ftxxxpióri^ri, id vani potius
hominis est quam
cpixoa-ócpov. Denique notetur circum-
locutio
^vf/.ßgt;jvxt ysvößsvov scriptori nimis frequens, e.g.
p. 328 A:
ixrig Txtrx . . . rovg xvrcvg ^iXotroCpoug rs xx)
quot;^óXsaig âpxovrxg ^vßßwxi ysvopLSvovg.
Vitiose prorsus p.

B : 0 TrpSirog Si^nbsp;... S/à ttxvtx rxvrx ^vvsßi)

y^vófisvog, quod scilicet significat : primum tempus . . . his
^eèus transaetum est.
Cf. p. 332 C. Epist. YIII, p. 353
D. Simili macrologia verho
yiyvstrûxi etiam in aliis
^ocutionibus utitur, e. g. p. 336 B :
là^x, wsp xv ....

TTxa-iv, êg îmg sïirsïv, xvÔpccToig xrsa-uas {xvs^œas
sen âvé^gt;iû-s?) ysvoßsvij. p. 339 C: ovBév lt;toi rûv Trsp) Ah-
s^^t TTpxyizxrav . . . xxrx vovv yiyvôfisvov.
p. 347 E :
f-^^Xp) ^ rovrm rxvr^ ßoi ßsßoi^öijf4,svov sysyovsi CpiXotroCpiif

-ocr page 68-

KCi) cplxoiç. p. 349 A: ^oxs7. .. txut-/} tt-,^ yayûvivai (pxvsphg
äiroTSTpcciJi
^ßsvüc, pro loKsl rxuT\'i^i Tvyj XTroTSTpâCpôsn. p. 338
B
: ù}ç . . . ^iKorroCpiûcç iv STTiüviMcf, ttxKiv ef/j ysyovdç. Ta-
lia, quae apud bouos scriptores raro se offerunt, noster
studiose sectatur.

Postquam dixit qualis esset Dionis animus, narrat
eum, mortuo Dionysio, buius filio suasisse ut proti-
nus se (Platonem) arcesseret, ipsumque per literasse
rogasse ut veniret. Exponit baec talibus verbis, p. 337
D-33Ó A:

Kx) XÙTOÇ {Ó AlCCv) êlsÏTO TTamp;l/^TTOOVnbsp;(sC. i,6if) OTl

TOtXlUTX ax ttxvtoq rpOTTOV, Trpiv ttvxc XKXOU- ivtuxóv-
Txg Aiovuijlcp liT x\'AKov ßiov xùtov rod ßsAridTov Trxpx-
Tps-l/Xi. xky Ts roiBs a\'BslTO, al xx) f^xxporapx sÏttsïv \'
„Tivxg
yàp xxipovc,, sCp\'/i, fcsi^ovç ■zspify.svovßav roóv vîiv
TTXpxysyovÓTccv êsic^ rivi tvxYi\'quot; xxrxP^iycjv Ts r^v ts
xpxw rijg quot;Itx\'aixç xx) quot;Zixs^ixc xxi r^v xÙtoÎj lvvx(xiv
êvnbsp;xxi T^v vaoTi
^TX xx) T^v sTriôuf^ixv Ti^v Aiovvrriov,

(piK0(70(pixq TS xx) Trxièsixc èc s^oi aCpódpx, Äsyccv rovg
TS xvTOv âlsX^ilovg XXI TÛVÇ oixaiovç, oog svtvxpccxXquot;^tot sisv
TTpog Tov ÙT sfMu Asyó,u,svov
âs) Äoyoy xx) ßiov ixxvat-
TXToi ts Ammiov ^v[/,7rxpxxxXsïv, cÎktts , iiirsp ttots, xx)
vüv
£ÂT)g TTxcrx XTroTsXsa-ôvjastxi toïi rovg xvrovc 0iko7o(povg
TS xx)
ttóKscüv xpxovTxg ,usyxÄclt;jvnbsp;ysvofisvovg.

Quisque haec legens et attendens verba quae distinxi
statim animadvertat languidam juncturam in
sIsTto —-
Xsyccv Ts Txès s\'BsTto xxTxXsyccv — Ksyccv, Quum
autem dixit
TÔàs alslro, s] xxï ßxxpoTspx sIttsIv , nemo
non exspectet se totam Dionis orationem vel epistolam
ipsius verbis auditurum; at statim post primum enunti-

-ocr page 69-

atuin, quasi promissi oblitus, vela confcrabit et orationis
e^Tis summarium tantum affert, inde a verbis:
xcctccKs-
y^v tvjv të àpxkv Tîjç 1t,x,?Jixç ktL
Simili modo in-
^ïa p. 339 B citatur Dionysii ad Platonem epistola:
\'^PfÇ
yxp tîàvtot. txüt-x vjv ttxpsa-zsvxafyjvy! (-îjv) rîjv dp%piv
^ STTidTOk^ T^S TT\'^ 0pX^OU(TX \' „AlûVlKTlOÇ- llXXTCCVl
VÓfil/ziz STt) tûvtûiç ellTUV, OÙTeV to [MTX TOtITO sJtTS TTpOTSpOV
^ XV £iç XiKSÀixv TTSiŒÔiiçnbsp;\'^f^Siv skôifig TX vvv XTk.

Incipit quasi totam epistolam ipsis verbis descripturus j
sed post inscriptionem
Aiovvaiog uaxtccvi et tx vofzi[y.x
TovToig siTriiv,
quo nihil significatur nisi verbum %«/-
, statim in indirectam orationem delabitur et summam
tantum epistolae cum lectore communicat. Praeterea
aliae sunt verborum ambages :
h ttxvtoc Tpomv additum
■verbis
oti txxkttx inepta est abundantia: nam unus
tantum erat
Tpcnrog ex Attica in Siciliam veidendi, h. e.
navi. Eodem pleonasmo usus est paalo ante, p. 337 C:

V^^Vj §f7ynbsp;TTXVTOÇ TpÓTTOV slç T.Vp . OTt TX^KXTX àXÔSÏV

a.us. Arguit hoc putidum imitatorem Platonis, qui saepius
^ac formula utitur, sed recte, veluti Euthyd.
p. 382 A:

^aï f\'jjnbsp;TpÔTTOV xttxvt Xv\'^pX TÛUTO TTXpXO-XEVX^S-

\'^Sxi, ô\'tûiç ùgt;a (joC^àTXToq hTxi : omni modo, sunt enim
varii modi sapientiae assequendae. De Rep. VI, 499 A:
K^tsïv iuv tyjv à\'aviûsixv ^vvtîtxfisvccg ix ttxvtoç tpótov:
^iversae quippe sunt indagandae veritatis viae. Etiam
alias huiusmodi locutiones a Platone desumtas noster
inepte inscrit, ut
xxtx Tpó-rrov, p. 330 D: kxtx Tpóirov

Tîopsvoixévvjç iJ^w TÎjq TTOAtTsixç : XXTX TPOTTOV sigulficat

^onsentaneo modo, rite; jam quod opê^ oT^ TVopsvsTXi hoc
®ane
zxtx tpóttov TropsvsTxt. Ibidem paulo post pro hoc
ponit fV
Tivi TpÓTTCfl, p. 331 B: xv fyjv f/.ot to xxôquot; i^fyj-

-ocr page 70-

pxy h Tivi TpoTTtp ^ojcsî t^^v, h. e, satis bene. Dein at-
tendenda est dictio:
rMv £7nöu,Mxy ri^y Amutriov lt;piÀo-
(ToCpiaç xx) TTxi^sisig êç amp;xoi crCpólpo;.:
additum dCpô^âpa
obscuram facit verborum juncturam; dubites enim utrum
genitivi pendeant a voce
STriévijJocv an a sequente àç crCpó^px
£Xot. Posterius certe voluit scriptor, sed ut recte dixisset
TTûctlsiizg èç \'éxoi, qmmodo se îiaberet ad doctrinam, quem-
admedum
ttôûç sx^i, £vnbsp;cum genitivo jungi solet,

ita insolite adjecit illud aCpódpa. Inepta denique est
verborum copulatio:
êg suTrccpXKKyiroi shy xpog rh vtt
ißov Xsyépisvoy àii kôy\'ov m) ßloy. Nam o âs) vtt èpiov
X£y0ߣvog Kóyog
idem est atque o àii MyófA^svog ßhg ■
intelligit eam vitam quam modo memoravit dicens de
Dionysio,
£lg i7riôufiîa,v êXÔsTv xvrov roïi yMKKiarou \'ach
âpicTTOv ßiov.
Dicere potuerat rov âii X£y. xèyov Trsp) rov
àpirrrov ßiov,
sed xôyog xoùi ßiog inepte copulantur. Etiam
alibi inepte paria verborum componuntur, velut p. 335
D, ubi
TOÏg rüv TTxrspccy ^ôsui kx) STrirvi^sv^xaiy oppo-
nuntur
tx tSsv yéficcv y p x (jc xt x xx) U^i, quo signi-
flcari videntur
o\\ vé^oi kx) rx ïôvi, leges scriptae et mores.
p. 338 D : ovx ottäitSiv ^soßsyog oùt Ïttttsccv .... âkXûi
xóyccy xx) ttsiôovg, quae parum apte junguntur; me-
lius fuerat
h^xx^î? Jioù 7r£iôovg. Nostro loco etiam no-
tandum, verbum sÙTTxpxxKijrog in Platone non legi.
Quid
autem dicendum de hac structura: Jatt/ç tfxax xttots-
Ksfxê^ffsrxi TOU XT£. pro quo recte Stephanus sic legi
oportere monuit:
£X7r)g ttxux xTroTsKstrêvjdsiTÔxi ro rovi
xvTOvg . . . ^vpc,ßgt;}vxt ysyoßsyoug. Utrum vero hoc sit scrip-
toris
Vitium an librarii, dijudicare vix ausim.

Talia Dio. Ad haec personatus Plato reponit, quae
difBcultates se ab itinere deterrerent, p. 328 B: rgt;iv 5

-ocr page 71-

so^äv, to [zh TTÉpl rcóv VSCCV ÖTTiJ TTOTS y£V^I70lTÛ £!%£
... to Aiccvoç ?iôognbsp;rijg ■•pvx^g xépi

T£ £!x,ßpiÖ£g h T^g T£ ^KmAg ^Sîî (zsTpicag ï^ov. oÔ£v
^01 (TKOTTOUfyJvCfi KXl ^KTTX^OVTl, TTOTSpO\'J slvj TTOpEVTSOV î?

Oßccg ipps^s h7v, si ttots Tig tx hxvoyiâévrin TTsp)
voßccv T£ XXI TOXiTsixç iTTOTfAfivnbsp;^

Pxréov ah ai.

Quam parum accurate noster cogitata enuntiare solitus
«it exemplo sunt denuo prima verba:
jv S\'
^XV sJx£ 00ßog, pro è^s (txottovg.£vov — sïx^
^ößog:
non enim opinionem alicuius invadit metus, sed
ipsos cogitantes metus subit. Aeque putida periphra-
sis est in Epist. III, p. 317 B:
èg ^^ èm ^é^x f^xv-
^sûsTxi.
In sequentibus verba T^g ^v%vig Trépi, quod ad
dnimum attinet,
inepte et prave esse assuta quis non statim
animadvertit? Si vero cum plerisque codicibus omittatur
\'^ocabulum
viQog, etiam peior fit verborum constructio. Pos-
trema,
tpps^a Sm traipxtsoi^ £hxi, non uno laborant
^itio:
hïv tam absurde abundat ut potius eredam esse
scribae lapsum pro
^oxeïv, sed appa^pa impersonale posi-
tum insolens est. Pro hoc dici oportuerat :
(ixottou-
• . ■
appsiiav n yvoorjtM stt) to ScxêTv mipxraov ahxi, cogi-
fanti mihi animus inclinavit in eam opinionem, rem eœperien-
f^am esse.

Mox rhetorico artificio rem ornât. Fingit Dionem ex-
sulem ad se confugere et bis verbis se alloqui,
p. 328
quot;quot;Xl mxTMV, T^xw TOI (puyxg, oùx ottKitS^v hóf^avog
iTVTrécüy
êv^aijg y£vópc£vog tov âuvvxa-ôxt TOvg ix^povg,
«AAà xéyccy xx) TTsiêovg. Lubenter fictis orationibus et
colloquiis Epistolographus noster scriptionem ornât, quae
sane egregium campum rhetori aperiebant artem suam

-ocr page 72-

osfcentandi. Praeter hunc locum splendidum orationis
exemplum est Epist. VIII, p. 355. Colloquia inseruu-
tur p. 346 A: \'E^a)
km toi, AIccv, £0-/,, xts . ibid. D:
(psps, el lixvoslroii gt;:t£ . praecipue p. 348 C: Yixàrav
yàp, £lt;p-^,
et quae sequuntur. Cf. Epist. Ill, p. 319. \')
Non opus esse putavi totum locum describere, ipsum
initium jam satis declamatorem olet. „Venio ad te,
inquit, o Plato, non peditibus armatis egens nec equitum
indigus ad defendendos inimicos, sed verborum et per-
suasionis.quot; Pûtes eum alloqui non philosophum in horti
umbra degentem, sed principem aliquem civitatis aut
regem, qui magnis exercitibus imperaret. Omitto inanes
et frigidas verborum repetitiones et antitheses: hóf/.,£VOC,
îvJflJÇ ysvóf^svoi:, OTTXtrôiv OÙT ÏTTTrécüV, KoyCäV xx) TTSIÔOV?
(postremum hoc modo attigi); paulo post iterantur xxrà
TO (TOV ßspoc
et fièpog oaov èm trot \'y£yov£v, et passim
alia, quae quisque admonitus sponte animadvertat.

Absoluta autem Dionis oratione, sic pergit:

TOUTUV TIS xv ^V (Ml TTpOç TXÏlTXnbsp;XTTOXpidli)

OVX sa-Tiv {^v), xkäquot; ^xôov ßlv xxrà KÓyov êv S/Kjj
èg oUv xvôp^TTùi ßxxiarx. Quae verborum am-
pullae! Grandiora etiam sunt quae sequuntur:
êxôccv
ißxvTOv ^KsvùèpoofTX Am !;£vîov xx) (piXorroipov xvsyxXnrov
ßoipxg 7rxph%ov. Dicere vult: „proficiscendo Syracusas de-
bitum et amicitiae et philosophiae officium persolvi pro
quo
Tpxyixœg dicit: „liberavi me religione et lovis hos-
pitalis et divae philosophiae.quot; Nam
(piXóaoCpog ßolp»
posita juxta Aix ^éviov significare videtur numen tide-

1) Zeller, Platon. Stud. p. 79, eiusdem artificii studium in Pi»\'
tonis Legibus reperisse sibi videtur.

-ocr page 73-

lare philosophiae. Dissimiles sunt dictiones quae cum
hac comparât Astius Lex. Platon, s. v. in quibus mpx
appositi nominis amplificatio quaedam est, ut in Pbil. p.
60 B: ^ TOV xya.ûov f/.oïpx pro to âyxêév. de Legg. II,
856 B:
ccç êv Troiiliciç (Mipcf., quasi per jocum. Constructio
àvkyxkyiTÔç Tivoç vix graeca est; dicendum pro hoc erat
àvsyKkvjTÔç Tivi vel Trpóg Tiva,.

§ 3.

Be sententiis et verbis a Blatone desumtis.

Jam supra monui epistolam hanc refertam esse verbis
et sententiis quae Platonicae orationis colorem imitan-
tur, quod neminem qui Platonis scripta vel leviter atti-
gerit fugere potest. \') Imitatio haec efRcit ut, si quis
leviter hanc epistolam percurrat, facile Platonis manum
agnoscere sibi videatur, qui vero attento animo et ad-
^ibito judicio legat, manifestis indiciis imitatorem de-
prehendat. Itaque qua dexteritate et quo judicio noster
in imitando Platone usus sit, lubet uno et altero exem-
plo declarare.

Eligo locum qui legitur p. 330 D. Auctor Dionis
amicis ^consilium datums de ordinanda Syracusarum civi-
tate , incipit longo prooemio, quo exponit quam viam in
eonsilio dando sequendam censeat. Af^o;
txts \' \'E/w tov
^v,u(3ovA£vovtiz âvh) mfivovTi xa) ^iaiTXv hxiTCciMSvcf fiox^l-
Pxv
trpog vyisitzv amp;KXo Ti ZP^ trpcctov f/Jv xvtov

1) Nonnulla eius generis passim indicarunt Ast, Salomon, alii, quae
quot;nagno uumero possunt augeri.

-ocr page 74-

TOV ßiov KOCl èôéXOVTl jjÀv TTslóSoSxi Kx) TXXXX. TTXpXlVSÏV,
fa,il èôèXovTi Sè CpavyovTX xtto t^ç toïi towvtov
xvdpx TS ■^yoil/.VIV XV kx) IxTpiKOV, TOV Ts ùttof/JvOVTX tov\'
VXVTIOV xvxvdpóv TS Kx) XTS^VOV. TXVTOV dî} Kx) TTOKSl, s\'tTS
XVTÎjç sïç s\'ivi KVpiOÇ
s\'its Kx) Thsious, si fisv KXTX TpOTTOV
Opô^ TTOpSVO/jiSV^ig Ô\'êZ
TÎJÇ TïO\'AlTsixç ^UßßoUÄSVOITO Tl TCCV
7rpo(T(pôpm, vovv sxovTog to TÖÏg totovtotg ^ufzßouXsvsiv,
TOlg Sinbsp;TO TTXpXTTXV ßxlvOUCTlnbsp;Opùï^Ç TTOKlTsixç KiX\'l

sösKovaiv xuTijg slgnbsp;\'isvxi, 7rpoxyopsvovlt;Ti

^V/xßovacp tMv fih TTOAlTsixV SXV Kx) [X^ KIVsTv , âg xttoôa-
vov[/,svcfi SXV KIV^, Txlg §£ ßov\'Am£(Ti Kx) aTTiÜvßixiq XVTWV
uTTVjpsTOvvTxg tuf/,ßouAsvsiv KsXsüouffi, Tivx TpoTTov ylyvoiT
XV pXtTTX TS Kx) TXXldTX Sig
TOV às)nbsp;, TOV piSV

ù7ropc,évovtx ^v[^ßov?\\xg roixvrxg y^yolfj^yiv xv xvxv\'Spov, tov

OÙX VTTOßSVOVTX XV^pX.

Sapientis consultoris sicut prudentis medici officium
esse dicit, consilia dare rogantibus et obsequi cupienti-
bus; qui vero speruant monita vei iis parere
recusent,
ab istorum curatione desisteudum esse.

Lougus essem si uotare vellem uegligentias, sordes,
vitia denique quae in hoc loco insunt, quorum ut non-
nulla scribis imputanda sint, pleraque tamen
scriptori
debentur. Manifeste corruptum est initium. \'Eyw caret
praedicato, lt;pviiJÀ vel oIijlxi, quod aut excidit aut tacite
supplendum est e sequentis membri verbo i^yoifii^v h-
Prius probabile opinor; facillime corrigatur sy^[Mi. Dein
verba
xxao ti xp^ omni sensu carent. Mendum sie emen-
dandum puto : ^
xkko ti xp^vxi, ut hic sit oi\'do :
TOV ^ußß. âvdpl. . . quot;BixiTXv dixtr, fMx^^ipxv Tpog ùyisixv h
xAAo Tl
, xp^^^\' • • • \'^^pocivslv. Istud xKKo Tt spectet ad
animum et ad rem familiarem, ut in sequente enuntiato

-ocr page 75-

(33], A.): oTûcv rig fxot ^vßßovXevvjTm Trspi rivog räv ßsyi-

^rcüv, . . . û^av TTsç) xpyj^ixTcov Krvj(r£ug ^ Trep) crûfziXTog Vj
sTrißsKsixc. Hermannus locum sanare conatus est
Sic legendo:
Ksycc Si^ ràT êyh, rov ^ußßo\'JKsvovnz . . . Trpog
\'•^ytslav OTl xpi) ktl Parum recte, opinor; certe ?jlt;/cc ^
Tizh sunt verba quae praefatur ; sententiam dicere incipit
a verbo quot;Eycc. Cetera vitia sive in ordine et junctura
sive in verbis eiusmodi sunt, ut potius pravae sedulitati
quam incuriae tribuenda sint.
UpSiTov ßsv non habet
quot;^avTspov quod ipsi respondeat -, scribi oportuit Trpccrov ßh
quot;\'quot;VTov ßSToißxKKsiv Tov ßiov . . . shû!, rxKkiz Y^Vi TTxpxivaiv.
Sittiile est to TvpÙTOv quod supra legitur p. 328 D, et
infra
p. 331 D. Qnis porro non animadvertit anaco-
iuthon
ßi] iôéXovTi Ts, quod pendet ab intellecto où xpvr
vxi Trapxivsiv ;
sed scriptor quum subjungit verba xoc)
TOV cpsvyovTX XTTO KTs. mutavit orationis ordinem. Enr-
ons in sequente enuntiato:
toiùtov T/; km ttoXsi ... si
l^sv ^ußßouXsvoiTO . . . TÓïg TOiouTOtg hßßovKsüstv, incipit
a voce
TToXsi, cui deinde substituit To7g Toiovroig. Pro-
ximis verbis
TOtg Ts^cc to vrâpâTrav ßxivouai t^ç opâi^g tto-
^^tsiocg
quum subjungitur tov ßsv vtroßsvovtx ^vßßouxxg
ToimvTxg ytyoißviv h hxvdpov, eo fit ut dativus To7g s^cc
ßocivowi non habeat quo referatur ; mutata est rursus oratio
pro
: rolg T \'é^cc ßtyJvovsi tov ,usv ^vßßovKsuovriz ^yoißviv
xvxvlpov. Huiusmodi anacolutha ut singula ferri pos-
sunt, ita cumulata molesta sunt et mutilam atque hian-
tem reddunt orationem. Sed omissis aliis quae atten-
tum lectorem non fugient, ostendam qua ratione et in
quibus Platonem imitatus sit.

Comparât scriptor consultorem cum medico, civitatem
niale moratam cum aegroto. Comparatio frequens est apud

-ocr page 76-

Platonem. In Theaeteto, p. 167 A, Protagoras sapientem
et medicnm in eo convenire dicit quod uterque immutet
hominem,
b [asv Itzrpoc Cpxpfixxoig [j.£Tx(3âxX£i, 5 \'^s cro0t-
cTTi^ç xóyoig. In Politico, p. 297 E, boni imperantis sixovccç
esse dicit
rh \'y£vvoiïoy miBapy^rysy kxi tov krépoov ttoKXüv
àvrà^iov liZTpóv. Noster uti h. 1. \\xrpov, ita Ku^spvi^Tov ima-
gine utitur infra p. 351 D. Similiter insipientes homines et
male moratae civitates saepe comparantur cum aegrotan-
tibus. Classicus locus est de Eep. IV. p. 425 E sqq. qui
eiusmodi verbis conceptus est ut facile apparaat nostrum
inde sua compilasse:
Xéy£iç (3icû(r£(rôm rovg toioùtquç (libi-
dinosos dicit)
cclt;j7r£p robe xxfivovrxg t£ jcx) ûùx Ukxowxc
m àxo\'Ka-rixç £x(3-^vxi Trov^pxc quot;^lairvjc.
Cum his conci-
nunt plane epistolae verba :
àv\'^p) xx,uvovti kx) ^ixirxv ^ixi-
TCo/zÉvùi fA,ox^gt;ipxv. Deinde similitudinem transfert ad ci-
vitates depravatas, p. 426 B : ^ au
0xîvovtxi a-oi txùtov
ipyx^sa-êxi tovtoic (sc. roJg kx/zvouai) tov ttoP^scov ctrxt
xxxœç 7rokiT£uof/.£vxi Tpoxyopsuovc
i TOlc TOXirxlc rvjv
(xbv xxtxutxatv t^ç 7rôx£ccç oxi^v /v6gt;} xiv£7v,

ài7roèxvov!J.svoç {-[jJvi:^ ? ita credo ; terminatie -vog facile
nata e sq.
og) og xv touto ^px og T xv (rcpxg ovtcc
7rOXtT£UOfA,£VOug ^^ICTTX ôspXTTEUTfl K x) XXp\'it^T^TXt ÓTTOTpé\'
Xccv xx) TTpoyiyvaxTxav rxg (T(p£T£px,g (iouX^(T£ig xx) rxv-
Txg dsivog ^ âvroTrXi^poùv, ovrog xpx, àyxÔég r hrxi âvvjp
xx) (ToCpog. Cum his si conferimus haec epistolae verba :
ro7g T £ to Trxpxvrxv (ixivovcn . . . \'?rpox\'yop£vovcri ^f
^vy.fioùxcç, similitude utriusque loci talis est ut nemini
dubium esse queat quin alter ex altero sit expressus,
iisque collatis simul quid auctorem et imitatorem inter-
sit apparet. In Platonis verbis omnia dilucide, limate,
eleganter dicta sunt ; in epistola omnia ambagibns plena,

-ocr page 77-

obscure aut inepte enuntiata. Pro eo quod Plato dicit:
\'^poxyopsóovcri t^v xxTxarxtnv oKviv [m^ xivsïv, âg âTroôxvov-
ßsya oç ccv roÜTO
S/jf, epistola: Trpoayopsvouo-i rîiv pàv vro-
^trsiav èscv xx) xivsTv, ùq xTroêxvovizsvcfi èxv xiv^
: addit
syuonymum
sxv, omittit autem id in quo vis est, oXvjv.
non enim vêtant quidquam in republica mutare (ita quippe
non opus esset consultore), sed vêtant
summam reipublicae
mutare. Pro ßovXT^aso-iv epistola rursus duo vocabula
ßouKvjcsiq XXI sTriüußlxq. In ultimis epistolae verbis: tÎvx
\'^PÓTTOV yiyvoiT xv pxŒTX rs xx) rxx,ilt;^rx sïq rov xê) %/30-
verbum yiyvotr xv caret subjecto et dubites quid sub-
^udiendum .sit: an nova civitatis
xxrxarxtriqî at nolunt
quidquam tangi ; an
ro vTr^psrsh rxïq ßovK^trsffiv ? Tandem
\'yiyvsfTÙxi slq rov xa) xpévov non modo v7rapßo?Mciq dictum,
sed etiam vitiose. Scriptor nimirum ampliora facere voluit
Verba Platonis :
\'èq S\'xv aCpxq jjha-rx ôapxTVsv\'^ xrè., at inepta
^ffinxit. Similiter paulo ante, quum dixit
roTq S\' a^cc
ßaüvoult;Ti
(pro hoc Plato solet dicere axß^vxi) rijg opôîjg
\'^o?uraixg
, id amplificat addendo xxinbsp;èùtXovcnv xù-

\'^^g eïg \'i^yog Uvxi: flosculus additus e Platone, sed pa-
J\'nm apte : nam
a^co ro TTxpxTrxv ßxivaiv multo fortius est
quam
nbsp;alg \'i^\'^og Uvxi, quare hoc illi appositum

languet. Praeterea usitatum est Platoni \'izvog vel
!^srtévxi, ßarxüaiv, vestigia sequi, sectari, iudagare ; dici-
tnr etiam
xxr \'ixvn. Polit. 301 E: M ^î} ^vvaKÛévrxg

amp;nbsp;rnbsp;9

^^yypxi^g.arx ypxCpeiv, ug aoixa, gLsrx^aovrxg ra rîjg xKv^-
TToXiraixq
nbsp;Phaed. p. 115 B : âuTrap xxr\'

\'^vvj xoirx Tx VVV a]pyiiA,âvx, xx) rx iv rôp aiJ,7rpocrÔ£V XP\'^^V
Quod noster dixit aïg \'ix^og Uvxi pro vestigiis in-
sistere,
est insolitum. Dictiones xxrx rpÓTOv et h rivi
\'^poTTcp supra attigi.

-ocr page 78-

His dictis, quam ipse in dandis consiliis rationem
sil secutus exponit his verbis:
txvrnv tgt;jv ^lavoixv
syh hsktvh/âvoç
, oroiv tIc p-oi ^vpißoväsvyjtxt Trspi Tivog
Tfflv [.isylarüiv TTsp) tov xvrou ßiov, oïov Trsp) xp^jArMV
ktmscog ^ TTsp) aàizxtoç ij ■puz^q sTTtpcsXsixg, xv [jJv
f/,01 TO xxê\' nßspxv SV TlVl TpOTTCp doX^ ÇîfV il ^uy.ßoV-
xsuœxvtog h sû\'sKsiv Trsiôsuùxt vrsp) uv xvxxoivovtxi, Trpo-
dvi/mc ^vf^ßouxsvcü xx) oùx x!polt;TlCüO\'XßSVOg ßovov sttxv\'
ITXßW ■ sàvnbsp;^VpißoUÄSVVJTxi [Ml TO TTXpXTTXV Î?

^u[j,ßou\\svovTinbsp;i im^xyi,^ irsmi^svog, xùtoxkjitog stt)

tov tùiovtov oùx spzof^^^ ^v/^ßovxsv7ccv, ßixdöi^svog Ts oui

xv vVog ^ ßov hvkcp Ts ^ufißovxsv(rxif/.gt;iv xx) pm sûsxovtx ys
71-pocrßix^oip^^v, ttxtspx
T yj ß^rspx ovz olt;TIOV ^yoùixxi
Trpotrßtx^saöxi i^mnbsp;trxpxj^poaùvng £zopigt;svovg. sxv m tivx

xxôs3-tûtx (^cû(ji ßiov £XUT07g xpsmovTX, s(m) Ts pch,
xttsz
^XVSŒÔXt fixtgt;!V vovôstoïlvtx ßgt;!tsnbsp;xokxxsuovtx y

•jTT^psTsJi/ xvTOÏg, TTXnpàdsig êTTiÛvpiiSiv SXTTOpiKoVTX xg XÙTOg
x^%x^ó(j.svog OÙX xv sôsXoi[M Çiïv. txùtov T)i xx) Trsp) tto-
Ksoog xùtov quot;êixvooûp^svov zph K^v rov ïpcCppovx • Xsystv pàv,
à lA xxXôog xÙTcp (pxivotro TroXiTSUsaôxi, si f^sXXoi f^^rs
pcxTxiùig spsïv [xyjTS XTroÙxvsïtj^xi Ksyccv, ßixv Trxrpili
TroXiTsixg fAsrxßoX
^g m TrpoaCpspsiv, otxv âvsv cpuym xxi
(TCpxy^g âvlpccv
m Iuvxtov ^ yiyvstrûxi Tîjv xpitrrvjv, mv-
Zixv T xyóvTX sùzsTÙxt ràyxôx xÙTCf rs xx) t^ ttoàsi.

Apparet hic mutatis verbis iterari quae modo dicta
sunt. Postquam generatim praecepit, quid bono consiliario
faciendum, quid cavendum sit, nunc se istam viam in
dandis consiliis secutum esse, quod paucis sane verbis
absolvere poterat, ampla oratione edocet. Prioris enun-
tiati initio
syù tov ^ußßouäsuovtx dvlp) xx(jmvti cet.
respondet hoc:
syh otxv rig pcoi ^vpißouxsuntxi xts.}

-ocr page 79-

alteri eiusdem enuntiati membro rxùrov SJj y.x) ttóKsi op-
ponitur hocce :
rawrh Sjj mi irsp) ttóxsccc xvtov. Totus
autem locus tanta laborat verborum prolixitate, tot am-
bagibus et inanibus additamentis, ut legenti non pos-
sint non taedium facere. Animadvertatur modo in priore
loei parte septies legi tgußßovKsüsiv et ^vßßovKsvströxi, variis
ûiodis et formis.

Ceterum in hoc quoque loco clar.s exstant Platonicae
imitationis vestigia. Initium,
Tcsp) xpvjßXTccv xriija-. s? rrsp)
^^ßxrog gt;5 \'i\'vx^? sTTißs\'Asiücg, in memoriam revocat quae
leguntur de Legg. III, 697 D, ubi dicit civibus et le-
gislator! primo loco ponenda esse
rx Trsp) ri^v •■pux^^
•^yxâà, . . . SsuTspx Ss TOi TTsp) TO crSißOi Kx\'Aû!, xâyxôà, xx)
Tptrà TO, TTsp)
Tvjv ovuixv xx)nbsp;Xsyößsvx. Deinde

verba: xvrixXviTog . . . oùx spxoßxi ^vfißovXsvcrccv, ßiX(T0ߣ-
Ts OÙT XV vtog f ßou, ^ovÄqi Ts ... . 7rpo(Tßix^oißyiv,
\'^ocTspx T j? ßnrspx ovx °(tiov vj\'/ovßxi Tpoo-ßix^sfföxt, et
deinceps :
ßixv Ts irxrpih ... m TrpotrÇispsiv, ea sponte in
ttientem nobis revocant illustrem locum Criton. p. 51
ubi loquentes inducuntur ol No^ic/, qui docent, sin-
gulari civi patriae sub legibus nato et educato non ae-
quale jus esse cum patria, non magis quam cum paren-
tibus aut cum domino; quare si patria aliquid jubet
quod iniquum tibi videatur, licere, si possis, TTsikiv
i^VT^v ^ to hxxTov TTsCpvxs, at non licere eins jussis
obsistere ; vim vero inferre patriae, id plane nefas esse :
(^tx^scrôxi oùxnbsp;ßvjtspx ovts trxtspx, ttoaù \'Ss

\'^oótccv hl ^ttov tmv TTXTptlx. Quac hic de obtemperando
patriae aeque ac parentum jussis dicuntur, in epistola
transferuntur ad consilia patriae vel parentibus danda.
lam persequamur cogitationem ordinem, qui valde in-

-ocr page 80-

concinnus et impeditus est. Attende hanc sententiam : èxv
fd] ^ußßovÄsvi^TOii — TTStiTÔfisvoç, /zvTOüKy^Tog — ûùx. spx^\'
l^ai, ßixuißsvoq ovT h viog ^ ßou.
In protasi duo ponun-
tur, unum: „si quis omnino non consulit sapientem,quot;
alteram: „si consulit quidem, at non obsequendi volun-
tate distincte haec sic enuntiasset :
êàv fiîj ^vf^ßovÄsvi^riz!

[Ml TÓ TraptXTTOiv, ij ^uizßovXsvopisuog quot;èijKoc ^ pn^dxfipj

TTSKTÓi^evog ^ui^ßovKsvQVTi. His autem in apodosi subjiciunter
haec:
xùtûkxyiroç stt) rov roiovrov ûùk spxof/,m: ad quemnam
spectat
tov toiovtov? nimiram ad priorem, tov
ßouksuoßsvov; quod autem addit ßi/z(j-0f/,svog ts oùT h
vloq ^ (MU, ad quemnam hoc spectat? non sane ad eun-
dem: qui enim cogéré possis, quem ne adeas quidem?
sed ad alteram,
tov ^vßßouxsuovti ßi^ suxovto. Trsiêsirôoii.
Vide igitur, quam parum distincte et concinne cogi-
tata enunciaverit, quae dare sic eloqui potuerat: „Si
quis aut omnino me non consulit aut consulens osten-
dit se obsequi mihi nolle, ilium nitro non adeo, hunc
obtemperare non cogo, ne si filius quidem meus sit/\'
Quod autem inserit :
^oôxcp Ts ^vf/,ßouas0crüiiiu: h xo^i ptm
sôsxovtô.
y s trpoffßta^oiß^v, est pannus non solum inu-
tilis, sed qui etiam maie divellit ambo haec membra:
XV Uioç ^ [MU et TMTSPX ^ (Ai^TSpX OV^ OtTlOV T^yoÜfiXl
7rpolt;rßtx^slt;TÖxi ; quorum posterius nemo requireret si
abesset: quod enim in filium facere reformides, hoc
multo minus erga parentes committas. Ineptum vero est
quod adjicit:
si f^^ vôa-cp Trxpxcppoa-vvviç sxo;Uvouq, quod
scriptori suggessit fortasse locus de Legg. IX, 881 B:
og âv t0k[m^71{1 ttxtspx ^ [a^tspx ^ toûtqùv ttxtspxç kûil
fivitspxg tûtttsiv
, (m) fixvixtç sxofisvoi; : verum erga in-
sanientes nullus sermo esse potest de vita ad recti

-ocr page 81-

normam institaenda, sive id per vim fiat sive con-
dando. Adde quod TrxpxCppocróvi^ Mc positum est
pi\'o
â(ppo(rvvgt;j sive fzxvix: illud amentia est, hoe insania,
quod h.. 1. significatur. Sunt et alia a Platone desumta :
àcbû(Tiu(jcx,iJt,£Vûç [Mvov S7fav(jó,fzi^v, h. 6. non oUter
\'^^ntum, qtiosi ut animum religione solvam.
Plato de Legg.
^Ij 752 D: (pmx) . . . xpïjvxi. . . (/M f^óvov äipotTtcüaaa-öxi
\'^epi rijg xâpag vjv vüv KXrom^srs, ^ivróvccg S\' sTrigisX^ôijvx\'
Male autem additum sTroovuäßny.

Dictum avrÓKXviTog stt) tov roioürov ovk spxoiA,ai non va-
cat aliqua superbia. Petitum videtur ex eo quod praecipi-
tnr de Eep. VI, p. 488 A :
où yàp lt;pv(Tiv — rovg
\'^olt;pûlç
j^} ^^^ 7rXov(rtccv óópag Uvoti. Sed aliud est
Pi\'aecepta dare perfectae civitati consentanea, aliud in
communi vitae usu normam agendi sibi praescribere,
Q^od autem noster omnino reprobat
ro ßtä^siTÖcn, in hoe
^ Platonis sententia aberravit, certe non congruit cum
ns quae Plato in Politico p. 296 dicentem facit hospitem
®leaticum : principis et legislatoris esse cogere, si opus
J cives ad honestatem colendam :
ßicc^scröoii vrapà rx
^^ypxfißivcz Kx) TTxrpix dpxv Irepx hxxiérspx xx) âf/^slvcc
xxKk\'icc tüv aiMTTpodûev. Quodsi vero singula vellem
exeutere, vix finem invenirem. Attende tantum cumula-
tionem genitivorum:
ßixv Trxrpih TroXinixg (jt^srxßoX^g
tpou-ipspeiv. Optimi scriptores, etiam Plato, talem
constructionem non vitant, sed quod ceteri non fugiunt,
Û1C de industria sectatur ; accedit quod
ßix ßsrxßoK^g
quot;^^^irsixç
pro ßixiog TroKirsixg (isrxßoK^ est sane quaesi-
tum aeque ac quod supra legitur p. 334 B :
ô rpoTTog
\'^^g quot;ysvéascüg xvrng (tjJ? dixvoixg).

-ocr page 82-

lam ex his exemplis efficere licet, qua arte et quo
judicio scriptor noster in imitando Platone usus sit. Uti
autem Platonis scripta mira se commendant stili varie-
tate, oratio modo lepore et venustate insignis est, modo
gravitate et altitudine, modo subtilis est et sedata, ita
scriptor noster operam dedit ut in hac epistola
cuiusvis
dicendi generis quasi specimina insereret ; verum ita hoc
fecit ut ab imitatore exspectare licet : quum sublimis
esse vult, fit inflatus, quum venustus, fit affectatus.
Exempla quaedam hoc illustrabuut.

Celsioris dicendi generis exemplum petam ex eodem
loco ubi Dionis amicis consilia dat. Memorata
tristi
Dionis vitae exitu, haec subjicit, p. 334 C: taïir
slppjtxi trdutiz
TJJ?nbsp;hsxx rôôv Aiccvslm (pixoov

svyysvzv ^ußßouKsöcc Ts ^îj n (1. in) Trpog rovroig
rnv ccÙTi^v ^ußßovXnv xoci Uyov tov xùtov Ksyoov vjT/i
rpîtov rpiroig vßiv SouKowêxi i:izs?Jûcv vttquot; âvôpcc-
TTOig ßyiT
nbsp;ttóxiv , o y s/zog KÔyog, (zka ùtto vc-

ßoig • ovts yàp roTg lovXavßsvoig ovts TOÏg douÀcoêsïffiv
à^sivov, ûcÙTOÏg acii ttockti ttcJIccv t\' snyóvoig, â/X o\'as-
ôpiog TràvTccg ^ Trsïpx, • af/jKpà xa) àvsXsvôspa
ïljôyi
tx toixvtx àptvâ^siv xépT/1 CpiXsï, oùTsv tccv sU
TOV STTSITX xx) slg TOV TTxpovTX xxipov xyxôôôv xx) S;-
xxîccv siSorx, ùiicûv
te xx) xvêpcoTrivuv. Txvtx TrpSrov
lûv AÎuvx syb sTfsxs\'ipyiUX TTslâsiv, Isvrspov Ts Aiovwiov,
rphovg T vßxg vvv, xxi [mi TtsiÛsaùs Aïog Tpkov truTVipog
Zxpiv,
sjt\' slg Atcvjixiov ß?JipxvTsg xx) Aiccvx, av ô
(ÛV ßh TTstöoßsvog Çjj tx vvv où kx?,ôùg, S Ts TTsiùoizsvog
Tsévijxs xxKcóg.

Referta haec sunt poëticis dictionibus, ut Tm AiccvsiojV

-ocr page 83-

0îXccv, quod conveniens esset, si Dio fuisset caput scholae
sive familiae, ut
Tlvûx\'yôpeiot, \'UpûùxKshswi, Zmpxrsioi ;
liic tantum est periphrasis pro rSiv Aiccm (pîXm. Huius-
ûiodi est ô Axß^dKsiog Trxïg, Sophocl. Oed. R. 267. ó
HpxKXstoçnbsp;, Eurip. Heracl. 457. Bspsvixslx ôwyx-

\'^^p, Theocr. Id. XV, 110. Verba öüt£ to7c ^ouaœ(rxlt;nv xfisi-
\'•\'^v sonant etiam poëticum ; Homericum ov yàp a,i/,stvov.
Quam belle denique sibi oppununtnr illa: o [ûv ov
^xxSiq, 0 Ts rsôvgt;;xs xxXwç;
num tamen vere hoc dictum
sit dubito. Ut enim de Dionysio concedatur illud ^^
xxKôôç, de Dione vix concedi potest rsèvi^xs xxKSgt;q :
qni scilicet perfida amici manu, inspicientibus suis, ne-
niine auxiliante, in cubiculo obtruncatus erat. Etiamsi
JUsta faciens mortuus sit, non tamen
rsôv/jxs TtxAœg-, she-
toricum hoc magis quam verum. Verba rîjv xvr^v ^^vfißcv-
xxi Xoyov rov xùrov sunt inania synonyma: referta
est oratio huiusmodi synonymis, quibus fortasse Plato-
nicam orationis copiam assecuturum se putavit. Similia
sunt quae mox sequuntur :
aßixpx xx) xvsKsvôspx, rccv s]g

tov sttsitx xx) su tov TTXpOVTX XXipOV Cet. et qsiuv ts xx)

\'^vöpcüTrlvciv. In verbis rpirov rpiroig, illud rpirov solum
Paronomasiae causa additum; nihil amplius dicit nisi
^lUod postea legitur :
rxvrx Trpärov ßsv . . . ^surspov . . .
\'^piTovg
Sf vf^xg vvv. ■■pu^Siv.jj est periphrasis quaesita
pro
^uxxi, ut p. 328 B: ro Aiccvog ^ôog rm igt;vzm ^rspi.

venio ad illud : xxî ßoi Trsióstrês Aiog rpirov (Tccrîjpog
Zxpiv.
Ter quaterque illud repetitum rpirog in bac
sententia puerile elegantiae aucupium redolet. Spectat
aiitem ad proverbium non semel a Platone usurpatum,
rpirov rä Zccrîjpi, quod dicitur, ut ait scholiasta
ad Charmid. p. 167 A, stt) tov rsXshg rt Trpxrrov-

-ocr page 84-

tccv, de iis qui tertio et ultimo loco aliquid faciunt:
quam proverbii vim clare demonstrat locus Platonis
de Legg. III,
p. 692 A, ceterique citati ab Hein-
dorfio ad Charmid. 11. Eodem spectat haec Epistola p.
340 A :
èkêuv Toùv rb rpirov t^ crcorijpi, tovto yovv stvpoi^x
ovrύ. Originem duxit hoe proverbium e triplici libatione
quae finitis epulis institui solebat, quarum ultima fiebat
in honorem
Aiog trccrïïpoc. Vid. Schol, ad Pind. Isthm.
IV, 10. Pierson ad Moer. p. 72. Inde apparet quam
scite noster hoe proverbio usus sit, qui e
tertia libatione
in honorem lovis servatoris fecit
terÜum lovem senato-
rem [Aiaç rphov accrijpoç).

His autem annectit sententiam de conditione post mor-
tem. Sic pergit:
ours yàp TTsCpvKsv àûxvoirognbsp;où^àg
om, si Ti^ ^upißxiyj, ysmr h sùlxifMV, ûg djxsï roTg
ttoä-
Kolg • KXKOv yxp xxt xyxùov ovïsv KÓyou x^ióv s(tti roTg dipé-
xoig, iAA\' ^ sxstx oré^fcxrog outrifi xpu^^ tovto ^vßßyjasrai
SKxtTTXi VI xsxccpKTijJvT^. TTsiêstJÔxi T ovTccg xs) xpi} Tolg TVX-
Xxioig
ts ax) tspoïg XÓyotg, oi f4,y!vvov(rti/ i^ßtv xôxvxtov
sivxi diKXtTTXg T \'itTXsiv Kx) Tivstv Txc pisyicTTxg Tl-
piccpixç,
otxv Tig xttxKKxx^^ \'^ov dèyiMTog- km tx ycs-
yxxx xßxptvjlaxtx kx} x^lk^ßxtx (xpclkpotspov sjvxl xp^
vopt-i^siv kxkov tóutxsiv vj ^px(7xr ^v ipixoxp^fm\'og tts-

vyjg tquot; xvijp rï^v \'-pvx^v out xKûvsi, èxy r xKomyi, xxrxysKÜv,
ég disTXi, TTXVTXXÓÓSV xvxi^öóg xp7rxt;,si
ttxv o ti Trsp xv
oïyjTXi, kxôxttsp Ôgt;ipioVf Cpxysh ^ ttisTv ij Trsp) t^v xv^pxTro-
lâlvi
kx) xxxpia-Tov, xCppolimov Ksyo(jcsvgt;iv om opêüg, ^^ov^v
TTopisTy XÙT^ TO TTtßTTKxiTÖxi,^) TuCpXog m
Kx)oùxôpSiv

1) Libri alii un 7rîgt;7rAaaeai, alii toü, nonnnlli omittunt /^jj. Dati-
yns
tS, quem plerique recgperunt, non potest explicari, nisi suppleatur

-ocr page 85-

^vv£7r£tcci tZv 7rptz-yia,àtccv àvomovpyia,, xxxov viXixov àà
x^ix^i/MToq sxMTTOU, ^jv àvayxûuov râ xSix^^rrocvri a-uvsCp-
si^xsiv stri ts yyi (ttpscpoßsva xxi ùtvû yîjg vout^^avti m-
PSlCiV XTlßOV TS xxi Mkiov Ttxvrm TTXVTXX^.

Locum hunc esse pannum male adsutum cuique ap-
Parebit, qui seriem cogitationum atteiiderit. „Dionysius,
dixit, turpiter vivit, Dio pulcre mortuus est, quippe
honesta facere studens.quot; His annectuntur sequentia per
particulam
ykp [pvrs yocp 7rs(puxsv âêxvxroç), quasi eo, quod
iQiprobos post mortem supplicia manent, probetur ante-
cedens, Dionem pulcre mortuum esse. In iis vero quae
snbjicit de inferorum poenis, manifeste Platonis imitato-
^eiu se ostendit. Nam non solum omnia ea quae de ani-
öiarum conditione post mortem, de judicio in inferis,
de bonorun praemiis dicit, e Piatonis dialogis, praecipue
Borgia^ coneinnata sunt, sed etiam more Platonis banc
disputationem connectit cum
ttxâxicïç KÓyoiq et àTroppyiToiç,
in Phaed. p. 70 C:
ttxkxiôç so-ti Tig XÔyog ouTog, ou
XTS. cf. ibid. p. 62 B. Tum quod inculcat,
esse
(Tf/jxpÔTspov xxxov TTixtTXsiv i} ^pxiroit xSixx, idem do-
cetur a Platone, at non eam oh causam, quam hic di-
^itj quod nempe judices in inferis injuste facta puniunt,
®ed quod injustitia ipsa animo morbum et perniciem af-
fert. Yid. Plato de Eep. I, p. 345. X, p. 610. Criton.
P- 47 D.

Attendamus vero singula. Primum enuntiatum xxxov
^■^p xx) àyxôov XTS. obscurum est. Voluit dicere hoc : xxxov
äyoitov ovTsv Koyou x^iôv s(XTiv iAA\' ^ t^ gt;

\'quot;^(\'«■mii.étr^v s. yjyvo/Asvvjv tö (Sià Tou) /j-ij tzifi-nxaaoat. E conjectura
®cripsi Tè njj irt/iTîA. unde nascitur constructio quam infra dabo.

-ocr page 86-

liim aut bonum aut malum alicuius est momenÜ nisi quoi
ad animum pertinet:
pro simplici hoe enuntiato posuit
antitheton:
ov Tc7g âxpûxoig, àkkx t^nbsp;Quid signi-

ficat Toïc âxpûxoiç? lapides, plantas an bruta animalia?
Tum T^nbsp;addit
ehs ßsrk aé^xToq ovtn^ sirs zsxcc-

ptußsvTj! {àiTo (TÛ^izroç): etiam haec antitheta hic parum
apta: nam hoc demonstrare vult,
post mortem, demum
separatum a corpore animum bona vel mala pati. Pro-
gredior ad ultimam periodum:
Zv Si; (piXo^pw-ocrog eet.,
quae tam impedita est verborum ampullis tamque con-
fusa, ut difiicile sit sensum eruere. Constructio talis
esse videtur: wv (sc.
hpccv kéycov) b (piXoxpwxrog àvl^p

TTSVnç TS T^y ■\'puznv OUT XKOVSl , SXV Tnbsp;, XOiTXysKSiV,

âç disTXi, KdûàTTsp êj^piov dpjrix^si âvxiBug 7rxvrd%oôsv ttxv,

O Tl TTSp XV diljTXl TTOpiSÏV XUTU Cpxysïv ^ TtSÏV ^ TO TTSp)

rhv âu\'SpxTïolâ^ij xx) à%lt;x,pi(TTOv j^Sovy/v {x(ppo^ilt;riov ksyo^sv^v
ovx opôôôç) ßy; TrißTTkxaSxi. i. e. „avarus elfata illa deridens
s. contemnens, ut opinatur, undique impudenter rapit,
sicut bellua, quidquid putat sibi suppeditare dapes aut
potiones
{cpxysïv ^ xislv) aut veneris voluptate insatiabili
frui.quot; Obversatus est scriptori locus Phaedonis,
p. 81
B. ubi
ô (ptkocrüßxroi; describitur, in quem ista melius
sane congruunt quam in (pikozpi^ßxrov: huic, ait Plato,
nihil videtur esse verum et solidum
dkkquot; ^ ro crccßxrosi-
Sêç, où TIC XV camp;^pxiTO xx) lloi xx) ivioi XXI (pxyoi xx)
Trpog Txippolia-ix xPW\'^iro. Scriptor vero noster un-
dique conquirendo verba quibus amplificetur oratio,
tumidam eam et obscuram reddidit. Otiosum h. L illud
TTsvi^g TS T^v \\pvxJiv. Tum offendit geminatum ohrxi, divj-
rxi,
quorum prius, àg disrxt, quo valeat subobscurum est;
licet suspicari eum hoc voluisse : „deridens, ut
putat.

-ocr page 87-

effata ilia, ipse potius deridendus propter dementiam.quot;
Dein pro
rot. âcppo\'êio\'ix quam tumida circumlocutio âv^px-
\'^o^ûTy^ç Jix) âxxpiiTTOç ^lovv! ; quod addit âCppoTa-iog Ksyoi/.svv;

opêSig, est lepide dictum nostri scriptoris, Plato nus-
quam vulgari veneri \'ACppo\'Shtjg nomeu negavit, imo de
^-ep. Ill, 403 A, distinguit inter
rov opôov epccrx et vj^ovijv
\'^\'\'iv Tep] TxCPpo^KTix, purum amorem
et vulgarem. Denique,
Qe
quid praetermisisse videatur, addit ro fxii Trig^TrXxtrèxi,
niemor nimirum eorum quae in Gorgia leguntur, p. 493
® sq., ubi vita voluptaria vocatur
o xtrkj^trrcce kx) ê
«WAis-raç sx^v ßtog, et talis animus comparatur cum
dolio perforate, quod quis cogatur
xs) kx) vùxrx kx)
^fispciv TTigi.\'TrKxvxi. Similiter in Ep. VIII, p. 354 C,
\'^\'^oluptas vocatur
su^xißoviaßx xtrkmrcog ttsivcIivtuv àv-

hl^ttuv.

Haud lucidiora sunt quae sequuntur : rvCpkog Siv xx)
opS)v 01 g ^uvsTTsrxi rüv Trpxyßxrccv
(alii: apvrxyg^xrccv)
•^voo-toupyix xrs.
Intelligit autem non ea quae comitatur
ittiprobitas, sed quae improbitatem comitantur; ideo scri-
bendum credo:
olx ^wemrxt rôôv vrpxyiAxrccv xvouiovpyii^,
luibus verbis explicationis gratia apponitur hoc : xxxov vjki-
oiamp;i {^uvkitsrxi) ßsr ähx^ißxrog sxxtrrov :
„quae molestiae
coinitentur improbitatem, quantum malum conjunctum
cum quoque maleficio.quot; Hoc autem quale sit, sig-
öificatur sequentibus : jjv
{àvoaiovpyixv) àvxyxxïov r^ xBix.
\'^^vsCpskxsiv
stI rs yi^ (rrps^ofy^sva xx) Ùtto yîjg voa-r^axvri:
»qnippe quum necesse sit injustum semper improbitatem
\\\'elut onus secum trabere et in hac vita et post mortem.quot;
Etiam boc verbum sumtnm e Phaedonis loco modo lau-
dato, ubi de animo justi dicitur, p. 80 E:
èxv ßh xxâxpx
\'^\'^•^kkxTTi^rxi,nbsp;rou a-ûfzxrog (ruvsCpékxouax.
Etiam

-ocr page 88-

vocabulum Tropsitz de migratione ad inferos Platoni fre-
quens; vid. ibid. p. 115 A:
outcc trepijjusvsi rîji/sw\'ai^ou
TTopsiizy. Contra verbum vootsïv poëticum est nec Platoni
magis quam ceteris Atticis usitatum. Ultima verba
Trxvrccg
Trxvrxxij sunt inutile additamentum vel potius sonora
clausula tumidam periodum apte finiens.

Locus quem tractavi exemplum est dicendi generis
grandiloqui; sunt alii, in quibus scriptor Platonis ele-
gantiam et vennstatem in descriptionibus et sermonibus
affectat. Eiusmodi est locus qui legitur p. 347 extr.,
qui huic disputationi colophonem imponat.

Laudata est ab omnibus dramatica Platonis ars qua
in dialogis componendis usus est. Colloquia prorsus ad
similitudinem familiaris vitae et consuetudinis Atticorum
sunt composita ; personae ita pinguntur ut eorum mores,
sensus et aifectus quasi cernas; locus ipse velut praesens
ante oculos ponitur, Quibus rebus elfectum est, ut So-
cratici dialogi non magis rerum et cogitationum copia
quam poëtica venustate sint insignes et non immerito
dramatum in numerum accenseantur. Epistolographus
noster etiam hac in parte Platonis artem imitari voluisse
videtur. Videamus, quomodo id ei successerit. Locus
quem indicavi (p. 347 E) est epistolae quasi epilogus,
quo ostenditur, quomodo simultas inter Platonem et Dio-
nysium diu celata tandem in apertam inimicitiam eru-
perit. Scriptor hanc partem tanquam extremum fabulae
actum pulcre exornare studuit.

msxpi pàv dîi tovtccv txvtin (ml ßsßo^siiiisvov sysyovei
cpixotro^îi^ m) cpîxotç • to 2s ßstx txvtx s^sif4,sv
syoo kx)
aioviktioç,
syh /xsv ßXsTrm s^oo KXÔXTrsp opviq Troêüv toôsv

-ocr page 89-

«vixtttfcröix; • à Ts {aiovvœiûç) \'diûi,iJ!,yiX!X,véi/,avoq rlvix rpoTTOU
^VlZa-oßjj(Tül ßS (J.VjTsV XTTÓ^OVq
tccv Aiccvûç.

Imago avis in cavea inclusae nnm hic personae sit
satis conveniens dubito. Petita est e Phaedro, p. 249
H J ubi anima, quae e terris ad coelestia evolare frustra
cupit, dicitur
opviôoc S/xj^v ßXsTreiv hca: pulcre sane et
apte. Parechesis
ttûÔôôv müh redolet facetiarum aucupem.
Verbum ävxffoßaTv significat/er«« ve\' aves exciere (belgice
opjagen). Lysis p. 206 A: mloq riq olv ocv uoi loxoT ôi}-
pavTi)q sivtxi, si ävoiiroßoT ôî^psôœv zûù \'êvaxKmoTspocv rijv xypxv
\'^oióï.
Hic vero sensus postulat accipi pro avolare cupien-
lem retinere;
cuius significationis dubito num apud bonos
scriptores exemplum inveniatur. Scriptor hic similiter
lapsus videtur ut supra in verbo
sirxvxysiv (p. 325 A).

Brevi post erumpit mercenariorum seditio -, rumor
spargitur eam concitatam esse ab Heraclide, uno e belli
ducibus; hic occultât se:
\'YipocxKsi^^q szvro\'èhv ocùtov sa-xsv
xcpoiv^ (notetur tautologia); Dionysius exquiri eum jubet;
lt;X7ropœv Ts {Aiovvtrioq) @sotgt;iv pcsrxTTSiAApàgcsvoq slq rov k^tvov
srv^ov T sv T^ k^ttcf kxyoi tots TTSpiTXTÔùV \' tx p,sv ovv xxkx
oîiv ojgis ovt ^kovov llxxsyola^svcov , x t svxvtiov sitts lt;dso\'hôtv]q

s[/.ov Trpoq AtovviTiov oJdx TS kx) [jySßwiiMi. Notetur in trans-
itu anacoluthon valde durum, quod tamen scriptori nostro
elegans visum est: post participium fiSTX7rsß\\px[xsvoq aut
Verbum requirebatur hsXsysTO xùt^, aut participii loco pos-
tulabatur verbum finitum gcsTSTsgi^\'XTO. Colloquii scena
est sv T^ KviTTCfl, sicut in Epistola III, p. 319 A, ubi
simile jurgium alia de re et coram aliis testibus drama-
tice proponitur. Plato forte ibi ambulans videt tyran-
num cum Theodote colloquentem, sed non audit eorum
sermonem: „quae vero coram me, inquit, Theodotes

-ocr page 90-

ad Dionysium locutus est scio et memini.quot; Pro hoc di-
cere debuit: „quae coram Dionysio ad me locutus est
Theodotes scio et memini,quot; ut e sequentibus fit mani-
festum. Bella profecto incuria ! Sed scriptor noster ver-
bis et vocibus intentus ad sensum parum attendit.

Sermo sic incipit: Ylxdruv yàp, sipii, Atovv(riov ê-yw
tteîôu tûutov), èxv syai ysvcofjt,xi ^svpo \'HpxxKsßi^v ko-
ßia-xi \'èvvxTOç yj^tv eh kiyoui; TTsp) tuv iyxXi^fiXTüiv xùt^
Tciv vïiv ysyovÔTûùv, xv âpa
^îj So\'Iji) dsTv xùtov ohsTv h
TÖV T£ uVov hxßovTX KX) Tvjv yuvxTxx x^iôô sh rif-
xottowtjo-ov xttotrxsïv ohsïv ts ßxxtttovtx [^\'/lïév Atovmiov

hsï, xxpttovpisvov sä tx ixvtov . fzststtsfiipxßt^v ߣv ovv

kxi Trpórspov xvrov, fj,£tx7réf/^xpopc,xt ss xx) vvv, xv t ovv
ixtto tiji;
TrpoTspxg pcstxmßtrijg h ts xx) xtto t^c vvv
vttxxovttiji f^oi.
Alovvo-lov s\' x^iw xx) dioßxt, xv tiç èvTvy-
xxvt^nbsp;£xv t £v xyp^
èxv t\' èvôxh, (mvßsv âxko

xvtöp CpKxvpov yiyvsaôxi, {jc,£tx(rtgt;jvxi s\' êx rîjç x^\'p^\'^ gt;

xv xàxo ti Alovvaîcpnbsp;Txvtx, ^ij, lt;tvyxaps7q; \'ksym

%

ttpoç tov Aiovvdiov.nbsp;, jcijjs\' xv TTpog tîfl cr^, ê\'cpî^.

oïxicf., Trsicrsirêxt (pXxùpov ß^tsv vrxpà tx vvv s\'ipyifiévx.
Yocabula et membra parum apte connexa interpreta-
tione indigent ut probe intelligantur.\') „Plato, inquit,
„ego Dionysio persuadeo (vult: suadeo) ut, si Hera-
„clidem adducere queam ut hue in colloquium nohis-
„cum veniat de criminibus quae ei imputata sunt, et si,
„Ais eognitis, \'Dionysio non placeat illum in Sicilia manere,
„postulo
nt sinat eum cum filio et uxore in Peloponne-
„sum navigare ibique habitare et reditibus suis frui,
„ea conditione ut nihil contra Dionysium moliatur. Quare

1) Quae supplerida sunt distinctis literis notavi.

-ocr page 91-

«arcessivi ilium et iterum arcessam, si auscultare mihi
wvelit. Dionysium autem oro et flagito ut, si quis He-
«raclidi obviam fit vel ruri vel in urbe, nihil aliud
jjiûolestiae ei fieri sinat nisi ut exsulet e regione, donec
»»Dionysius aliter statuat. Hoc, inquit, Dionysium com-
jiPellans, tu mihi promittis? Promitto, respondit, eum,
jjïie domi quidem tuae si deprehendatur, quicquam mali
»»passurum contra quod nunc pactum est.quot;

Quicamque graeca verba legat, agnoscat bis terque rele-
genda esse ut sensum assequare. Causa obscuritatis po-
sita partim in verborum ambagibus, ut in his :
êàv èyh
y^yuiJM Isvpo \'Hp. KOßhcyA Suvscrog n^Tv slg xóyoug
, pro èàv
^Mccßoci TTsiôsiv \'liptXKÂsîdi^v v^Mv sk Äoyovg êkâsTv ;
dein :
^^reTTsßxpdßiiv Trpórspov, . . . ßSTXTTsß^püßxt Sè xxi vvv, h
t\' xtto tî^ç TTporspag ßSTXTroßTTtjg... âv r xtto r^g vvv.
Partim obscuritas oritur ex omissione nominum quae
süpplevi, partim denique e junctura membrorum impe-
dita et ambigua, ut non sensum e verbis, sed e sensu
\'^erba explicare debeas. Velut in his: dv xpx
^^\'ïv XVTOV olzsLV êv \'LiKs\'Ati^, post Sö\'ljï perspicuitas pos-
tulat inseri
Aiovvclcp, contra IsTv melius abesset (cf. supra
P\' 45). Deinde quum jungit
xvrov ohsïv êv Z/%. rov re
Koißövnx,
3i. r. yvvcüxx x^icÓ slg IlfA. xttoxXsiv, ambi-
guum est, utrum participium
Äxßovrx cum praegresso
\'^\'XsTv an cum sequente
xttotVasJv jungendum sit. Poste-
rius suadet sensus. Sed maior obscuritas remanet. In-
cipit sic:
Aiovv(riov êyoo ttsîôcc rcvrovi, êh eet.; deinceps
pergit:
róv n v\'iov Kxßovrx xx) rljv yvvxïxx x^tSi
itipxxksßyjv) slg nsÀ0TÔvvp)iT0v xTTOTTkeïv. Scriptor hoc vo-
luit dicere: „Dionysio persuadeo, si etc., eumque oro
^t
Heraclides in Peloponnesum naviget.quot; Graeca verba

-ocr page 92-

non solum obscura sunt ob omissum nomen \'HpöJxAs/Sjjv,
sed etiam prava laborant constructione. Verbum â^tû,
quod proprie significat
aequum duco, regit accusativum
cum infinitivo : quare dici potest
à^iSinbsp;»Tto-

TrXsïv, Togo (aequum duco) Heraclidem abire ; non vero
Atovvffwvf \'E.pxxksi\'^iiv xTVorKslv. Est haec certe con-
structio peioris notae. Ita tamen noster statim loquitur :
Aiovv(Tioy X^IM Kx) Ib^xi . . . (J.viBh xùr^ CbXxvpou yiyve-
dôxi, ubi tamen addito verbo Ihi^xi lenitur abusus verbi
Insolite quoque dictum est:
quot;èsùpo \'HpxTrXsi\'Bi-iv
xoi^hxi yiijùv sic Xoyovq.
Stephanus putavit pro vgjAV scri-
bendum esse ji\'jcf/v; tamen ne sic quidem elegans nasci-
tur constructio :
xofMa-xi ^svpo mew ! Denique, ne quern
olfendat durum hyperbaton particulae
yxp in initio :
YIKxtccv yxp, pro: sksys yxp, w IlAarav, xrL, simile
exemplum est de Legg. IV, p. 715 E:
xv^psq rohw,
(pSif^sv TTpoc xvTOvq. Plura eiusdem constructionis exem-
pla collegit Ast. Auimadv. ad h. Î. p. 216.

Non minus pulcra sunt quae deinceps sequuntur : T^
i^srx TXIITVIV TÎjy vii/epxv \'BsikPiq Evpüßioq xx) Qsolorvii
trpoa-ijkôstijv fiot crtov^jfj t£Öopußi^f/,ivcc ùxu(jm(xtûç , xx) 0
SsodÓTijc key st \' UKxrm, s(pgt;i, Trxpijcrôx oïg Tsp) \'Upoi\'-
xXs\'ïhviv Aiovva-iog ußokoysi xpog s^/Js xx) crl; UZg T ovx;
NOv Toivvv, ^ T og, Trspiùsoutn ttsXtxittxi Xxßslv \'HpxxÄsi-
\'Byjv \'^viTovvTsg, è §f sJvxï TTifi rxórifi xiv\'Buvsóst . äAA\' ^i^ïv,
sCpi^, ^vvxxokovôyja-ov Trpog Aiovvdiov XTrxTifl ^^
îî^âv^.
(Crtfö\' OVV xx) sy-i^kêo,USV TTXp\' XVTOV, Xx) TÙO [ÛV SUTXtl^V
(Tiy^ ^XXpVOVTS, syèl S\' sïttov \' OrSf TTsCpoßl^VTXl Tl (Ty
TTXpx, TX xôh ^f^oÄoyi^fisvx TTOti^a-^g TTsp) \'HpxxÄsßijv ysà-
Tspov • ^oxsT yxp /zoi txót^ tt^ ysycvsvxt Cpxvspog xttots-
Tpxi^ixsvog . 0 Ts xxovlt;Txg xvsCpXsx^ii ts xx) trxvtodxtrx

-ocr page 93-

^lisv, cïiz hj ôv[Mvpt,svoç, (zCpsii^ . TrporxTreaoov T xvtm
° lt;à£o^ôrgt;ji;, Xtzß0(.c,£vog r^qnbsp;ïbtkxpvtrk ts kx) h/Jrsvs

/-iJ^Slv TOIQÜTOV TTOisïv. \'T7roXa,ßuv syù 7rxpix.fA,uôov,usvoç,
®xpp£t, Qso^órx, sCpnv, ov yxp roKiJ^via-si AiovviJioq vrxpà
tcc ^^iç ùfzoxoyvnj^snx xkkx ttûts ^päv. kx) ûç sßßxs-^jxq
(-\'■Ol kx) ßäxx TvpxwiKÛç, Zo),nbsp;syà ours ti a-f/jKpov

p^kyx épf,oX6yij(jX. Ngt;j rovq ùsovq, ^v l\'.syèi, cró y s
rxutx, a, (tov vvv oÙToq hïtxi fyJ^ 7i:jis7v. Kx) sIttuv txvtx
\'^-^oa-Tpscpôf^svûq ^X\'j\'f^i^v s^cj. An unquam rhetor, Plato-
nicae ^ÔOTToiîxq aemulator, splendidius opere functus est?
^ide autem quam bene haec cum praegressis cohaereant.

Postridie prioris sermonis vespere Theodotes audiverat
Dionysium per mercenarios investigate Heraclidem : inde
nietus et indignatio. Tum Theodotes in colloquio pro-
miserat Dionysio se illum arcessiturum, si tyrannus salu-
leoi ei pollicereturj quod hic annuerat. At Heraclides ab
aini,co evocatus non prodiit. Ergo Dionysius, quum denuo
exquiri illum j über et, nihil fecit promiL.sis contrarium,quod
tamen in ultimis hisce ei objicitur. Theodotes autem immi-
neris amico periculum narrans addit:
ô Tsïvxl tt^ txvtvi (pro
^^rccvScî TTov) Kiv^vvsvsi, videtuT Me alicubi esse: ergo ubi
non sciebat, sed conjiciebat tantum; quomodo igitur
^n praecedentibus polliceri potuit se arcessiturum ami-
^iin, qui ubi esset nesciebat? Nonne id probat totum
cum esse commentum rhetoricum, quo scriptor artem
siiam ostendere studuit? Jam sequitur pulcra tragoedia.
^ide quam exaggerata sint omnia: Trpoa-^XÔsT^v o-ttov
t^
\'^^^^^pvßplßsvcc ôxv/zx(TTSig ; et paulo post : ^uvxkoXovÔwov
^nbsp;manibus pedibus, remis et velis !

I^nm tres amici una intrant ad Dionysium. Uli ambo stant
lacrymantes, Plato libere tyrannum alloquitur. Res

6

-ocr page 94-

]ncturae similis. Quaerit ex tyranno, numquid in Heracli-
dem statnerit
vsccrspov; addit: doxsï yàp mi raórifi tt«
ysyovévxi (pxvspbg xirorsTpa!,i/.(jJvoç, h. e. videUir enim
hue alicnhi secessisse
s. refugium quaesisse; quam bella
sit ista periphrasis, nemo non sentit. Tum Dionysius
amp;v£(pK£xh-, inflammatus est: verhum fortius, quo Plato
hoc sensu non utitur, sed seriores, ut Plutarch. Pelop.
c. 32:
où K«,rk(j%£ rcp Xc/KTfA,^ r^v opy^v, xKKx Ttpog rnv
ßÄsxpivnbsp;Huic simile est verbum s^àTTTsaôxi,

Epist. YII, p. 340 B:nbsp;Otto CpiXocroCpîcamp;g, aeeensus a

philosophia. Sic Atticus homo non locutus esset, opinor.
YlûiVTohxTrà xpckfMTX ?jKsv est flosculus decerptus e Pla-
tonis Lyside, p. 222 B, ubi Hippothales
vtto tjjc vilov^g
TravTolxTrà yjCpki xpéi^aTo;,, quod dictum seriores certa-
tim imitati sunt, ut notât Heindorf, ad h. 1. Noster
vero elegantiam dicti corrupit addendo quod
quisque
sponte intelligat, olx xv dufMÓp(,£vog xCpsiij. Sequitur sup-
plicatio, jurgium, jactantia verba Platonis,
rvpxvvMOV
ßK£[X[JM Dionysii; tandem actores re infecta discedunt. \')

Profecto neminem fore arbitrer, quin, hac scena at-
tente perlecta, fateatur eam et rebus et verbis ita com-
paratam esse, ut non Platonem, sed potius simiuin
aliquem Platonis référât.

Haec de epistolae compositione et stilo. Compositio-
nem nobis apparuit talem esse, ut non veram epistolam
sed fictam arguat, eamque nec a Platone nec
ab aliquo
eius familiarium, sed a rhetore vel otioso homine con-
scriptam; dictionem autem plenam esse argutiis et flos-

1) Similis pictura est in fine Ep. III. de qua mox.

-ocr page 95-

culis, tum refertam Platonicis dictis et senteutiis inepte
saepe inculcatis, ceterum a limata et incorrupta Atticorum
dictione plurimum distare. Jam deinceps ad res per-
gendum nobis esset; ad banc vero operis partem prius-
quam aggrediar, lubet simili ratione percurrere Episto-
las III et YIII, quibus arctam cum YII^ necessitudinem
intercedere supra monui, ut deinceps ad res quae in
his epistolis tractantur vel tanguntur explorandas me
convertam.

-ocr page 96-

CAPUT IV.

DE EPISTOLA III.

Haec quoque epistola scripta est post Platonis reditum
ab ultimo itinere ad Dionysium minorem, quo tempore
Dio in Peloponneso copias parabat ut tyraunidem illi
eriperet et Siciliam in libertatem vindicaret. xipparet hoc
ex initio (D), ubi Dionysius dicitur Platoni objecisse per-
fidiam, éç vm ... to7? liaw^iMm roîq aoTg tgt;jv o-iiv
âpzm àcpa,ipûv(j.£êâ as. Plato abiit ex Sicilia a. a. C.
360; Dio autem classem ad insulam appulit a. a. C.
357. Quare epistola scripta esse fingitur a. a. C. 359
vel 358.

Summarium hoc est. Nonnihil praefatus de salutandi
formulis xxipsiv et su irpärTsiv, dicit se audivisse rumores
a Dionysio spargi, quod (Plato) nunc Dioni suaderet ea
ipsa facere, quae Dionysio quondam facere cogitanti
dissuasisset, nempe
to rkqnbsp;ttÔKsiç ohî^siv et

rijv àpxnv SK Tupawi^og sU ßxtnXs\'toiv ^sTXffTÎjcrat (315 D.)-
Huic recenti criminationi addit veterem, quondam a Phi-
listide et aliis aulicorum maligue sparsam, dictitantibus

-ocr page 97-

omnium quae Dionysius superbe et importune faceret suaso-
l\'em ei fuisse Platonem. Ad baec postquam Dionysio in me-
moriam revocavit, se cum illo nihil fere
tSjv tto\'aitiküv trac-
tasse nisi
a-XKa rs ßpüc^siz ärra xx) Trsp) roi rüv voi^y
trpooiijax (ttrouèmxvrx (p. 316 A), jam ad utramque
eriminationem se responsurum dicit :
Trpoç ^óo ^^ ßot dir-
rxç owxyxcäov Troimourùxi ràg xTroXoyixc. Primum crimen
repellit ostendendo :
ég shôrccg (roi sCpuyov xoivccvsh Trsp)
rx
tïjç Tróxsccg Trpxyßxrx. Id probat e commercio quod
ipsi Syracusis degenti cum Dionysio intercessisset, et e
casibus quos ibi esset expertus. Memorat, quum pri-
mum venisset Syracusas, Dionem, optimum virum, a Dio-
nysio expulsum esse, se in aula inter vilem assentatorum
liirbam retentum ; a quo tempore missa se fecisse
rx
\'^oxitixx, idque unum egisse ut Dionysium et Dionem in
gratiam reconciliaret. Postremo se a Dionysio dimissum
esse hoc pacto, ut, quando bellum quod tum ab eo
gerebatur compositum esset, una cum Dione Syracusas
reverteretur. Pace vero facta, quum ipse solus a Dio-
nysio revocaretur, primum se id abnuisse, postremo
tarnen triremi a rege Athenas missa arcessitum, Dionis
amicorumque hortatu in Siciliam profectum esse, ea spe
fore ut ruptum Dionysium inter et Dionem amicitiae
quot;vinculum repararet. Quum autem Syracusas venisset et
apud tyrannum pro amico intercederet, se fallacibus Dio-
nysii promissis ac dolis elusum esse et deceptum, Dionem
bonis exutum, familiarem eius Heraclidem pulsum, ce-
teros amicos spretos et territos esse, eo praetextu, quod
Hionem pluris facerent eiusque salus magis cordi iis es-
set quam Dionysii, Haec, inquit, documento sunt {ri^g)
quot;^spi TX TroXiTixx xoivccvixg r^g sß^g xx) (Tïjg, h. e. quale

-ocr page 98-

inter nos fuerit consiliorum de republica commercium;
ostendunt in te causam sitam fuisse, quae
rijv ißiiv xa.)
avtv Xvxocpaiizv xx) xxoimvtxv
peperit (p. 318 E).

Deinde accedit ad alterum, h. e. primum accusationis
caput, quod paucis absolvit, Dionysio criminanti quod
Plato quondam sibi dissuasisset Siciliae civitates instau-
rare et imperium suum mitigare, respondet commemo-
rando sermonem, qui quondam adstantibus Aristocrito
et Arcbedemo in regiae borto esset babitus, in quo
Dionysius hoc ipsum Platoni esprobrasset, quod jus-
sisset se
rxg quot;EXKvjv\'ihxç TroXsig xovlt;pi^eiv. Addit, se plura
argumenta afferre posse ad probandum id se magnopere
cupivisse, Dionysium vero noluisse, si coram idoneo ju-
dice causa ageretur,
si nç Ixxv^ ttov (pxlmro xphig. (p.
319 D).

Haec est argumenti summa, nunc de epistolae com-
positione et de rerum tractatione paucis videamus. Epi-
stolam hanc esse apologiam, ad redarguendum iniquos
rumores qui a Dionysio eiusque assentatoribus de Pla-
. tone sparsi essent compositam, indicant ipsius epistolae
verba :
Trpk luo ßoi [hxßoÄxg) hrrxg àuxyxxTov mnîffxtr-
êzt Txg XTToXoyixg.
Itaque, quamquam inscripta Dionysio,
destinata tamen est ut in publicum ederetur et vulgo le-
geretur; alioquin inanis profecto fuisset istiusmodi cum
tyranno et inimico expostulatio. Jam tali consilio argu-
mentum epistolae parum respondet. Priori criminationi
inter Syracusanos quondam sparsae, quod Dionysius
quaecumque superbius ageret Platone auctore faceret,
reponit hoc, quod pulso Dione nullus sibi rerum publi-
carum tractandarum locus esset relictus\':
xpquot; ovv disi ßoi

-ocr page 99-

Ta

TW«

87

ß

to\'t£ ttoKitikZv slvxi KOlvccviav Trpoç (p. 316 D). Jam
vexo etiamsi coiicedamus, eo facto Platoni opportnnitatem
fuisse ademtam ut Dionysium philosopliiae praeceptisnbsp;%

imbueret et ad boni principis effigiem conformaret, non
tamen probabile est, eum in aula degentem ab omni cum
principe commercio de publicis negotiis mansisse remotum.
Quid quod hac in parte ipsa epistola sibi -non constat.
Jam principio (p. 316 A) excipit
axxa ts ßpoczsa xtra
xa) TX TÔcv m{/,cjv Tpool/Mx: quasi hoc leve esset nego-nbsp;j

tium, quod quidem e Platonis sententia erat gravissi-
aium, ut apparet ex iis quae hac de re disputantur
in libro de Legg. IV, p. 722 sq. ubi docet, bonam
legem duabus constare partibus, quarum altera sit
to
sxitxhtikoi/,
h. e. ipsum legis praescriptum., alteram to
\'^mTiKov, quo ratio legis exponitur et suadetur, h. e.
prooemium; ergo boni legislatoris esse
Trporiôsvxi ttxvtoç
T^où héyov TO TTsipuKOç Trpoot[A.tov sKXTTûiç (p. 723 C). Inde
scriptor epistolae id sine dubio sumsit. Jam manifestum
est, prooemium legis componi non posse antequam ipsa
lex constituta sit; quare res ista nequaquam ad ßpx^sx
\'^ivx annumeranda erat, quod potius gravissimum erat legis-
latoris opus. Deinde alteri criminationi, quod Plato dis-
suasisset Dionysio dominationem remittere et Siciliae ci-
vitates recreare, scriptor respondet commemorando col-
loquio, qnod praesentibus Aristocrito et Archedemo
in regiae horto cum Dionysio habuisset Plato, in quo
eolloqnio Platonem vehementer id suasisse, quod dissua-
sisse eum dicit Dionysius, contra hunc ab eo dissen-
sisse. Quid hoc aliud fuit nisi
TrpxTTsiv tx ttoMtikx?
Ceterum istud colloquium ad Platonem defendendum parvi
est ponderis. Quid enim ad fidem faciendam valet com-

-ocr page 100-

memoratio sermonis secreto inter amicos liabiti? Quod
alter ait, alteri negare licet. Ipse scriptor hoc sensisse
videtur, addit enim:
vrpoc rovroig \'in lt;TX!:ps(7ripovg rcv-
TCOV shnbsp;Kéyovi lyh So/ïjv hgt;, â ric hizv!^ ttou 0x1--

VOITO aprng. (p. 319 D). Mirum tamen, si argumenta «r^-
■Cpia-Tspx in promtu habnit, quidni ea expromserit m
apologia publico usui destinata.

Denique totum epistolae argumentum, et Dionysii
criminatio et Platonis defensio, eiusmodi est, ut flctioni
quam veritati similior sit. Dionysius Platonem accusat,
quod quae facere se olim prohibuisset, ad eadem perficienda
nunc auctor sit Dioni, ut nempe Graecas Siciliae civita-
tes a Carthaginiensium dominatione liberaret et aequiori-
bus legibus regnaret. Num autem verisimile tyrannum,
qui omnia suo arbitrio gerebat et philosophi praecepta
aspernabatur, huius monitis a gravissimo consilio avoca-
tum fuisse, aut, si fuisset, id palam de se fassum esse?
Quid autem eum prohibebat id ipsum, si vellet, nunc
facere , quo sane Dionis et Platonis molitiones praever-
tisset? Platonis autem responsio non tam defensio est
quam recriminatio, indigna viro, qui suae sibi virtutis
et dignitatis conscius, improbi hominis calumnias con-
temner e facile potuit. ,

Itaque mihi videtur nec Dionysius tam stultus fuisse,
ut futilem adeo criminationem de Platone spargeret,
nec Plato tarn ineptus, qui ad hanc serio responderet.
Plutarchus in vita Dionis (c. 20) narrat, quum Diony-
sius Platonem ab ultimo itinere Athenas reversum ro-
gasset, ne invidiosis de se sermonibus existimationi suae
apud Graecos noceret, hunc respondisse: ro^xvTyi
Koym bnbsp;yimro crTxm, mrs aoü tivx fMijf^o\'

-ocr page 101-

Idem scriptor animadvertit cnm hoc Platonis di-
cto qnae in epistolis leguntnr parum concinere. Quodsi
quaeritur, utra illarum narrationum Platonis persona di-
gnior eiusque sententiae convenientior sit, neminem fore
puto, quin id quod Plutarchus refert iis quae in hac
epistola leguntur longe anteponendum existimet. i)

Jam ad singula quaedam attendamus. Initium facio
ab exordio, quod sic se habet:
mârcov Aiovvalcp %xipeiv
èttirrrslm,nbsp;^^ rvyzàvohm rm ßeXrhrm ^po^-^

pw-, yj ßxkkov W rmv àmvnbsp;ypd^ccy ev

yrpxTTsiv, mTTsp ehùoù h rm sttkxtùXouç rohq (pîXoug Trpoc;-^
ocyopsùsiv, lt;Tb lûv ykp IM ^oùi rh ûsh, ùç HiyyM oi
rérs êsccpcûvrs?, TrpoaêiTsg èv Aïkcpoig avr^ rovrcp Ô
ccttsÔ-
^xq rœ pgt;if/Mri xoù yéypxCpxq, éq (potai,

Xmps, zcù) n^Oßsm ßiorcv Mffcc^s rvphvov.
èyè^ ta oùt hépœxcp xkw61, m onnbsp;txpxkahsv-

\'Txiß^v kv Ipkv rovro, ßh, on yrccpk (pû^riv yrporyrâr-
roiß kv {mppcc yàp ^lovm ilpvroct m) XÙTrviq rh ésloy)^
dyâpciçrcp on rà TroÄXk ßxkßjiv ^ovn
kcc)tî^ ysvv^,
^UfTßcc^ocv
kcc) kiîêm gt;ccc) â(ppo(rôvy,y kcc) vßpiv rUrov^rx h
r^nbsp;KM rxvrx [ûv ovnoq âp^irÔcc TTxp è^ov yrap)

trpotrpyjoscûq.

Incipit a salutatione. Dicit se malle suo more Dio-
nysium alloqui, non verbo ^^/ps/v, sed potius sv rpccr-

rsty, quod ipsi decentius videatur, reprehenditque illum

qnod non modo familiares, sed ipsum Delphicum deum
voce x^\'P^iv salutare ausus esset; videlicet renbsp;ae-

que hominibus damnosum atque a deo alienum esse.

1) Idem animadvertit Wiegandius, in Symb. Grit, de Epist. II. p- 8.

-ocr page 102-

Ut coiicedamus, cui nihil obstat, Platonem in epistolis
ad familiares formula
sv TTpärrsiv usum esse, cui tamen
non inficetum et putidum videatur, priucipio epistolae e
tali salutandi formula occasiouem petere de decoro et
honesto praecepta dandi? Quod vero Dionysium vitu-
pérât, quod Delphicum deum verbo
x\'^-h^t^ compellare
ausus esset, quis nescit illud
x^^p^ receptam fuisse for-
mulam, qua soliti essent deos salutare? Ita, ut exemplum
afferam, in Homerico Hymno in Apoll, vs. 14:
x\'^^p^ j
ßtzKaip\' à Avitoï. Cratinus in Meinekii fragm. Comic,
p. 194:
svis xittdoxocir âva,^ {Atovvfrs) x^\'^ps- Callimachus
Hymn, in Jov. 91:
x\'^\'ïp^ [jJyx, Kpovßgt;i ■xot.wKsprxrs,
lÙTop sàoiv.
Quid plura? Prooemium hoc, me judice,
non elegantem et urban um scriptorem, non ^ArTimriZTOV
pbilosophorum redolet, sed potius arrogantem magistrum,
àpstdxôyov aliquem, qui inepto loco inculcare voluit quae
alicubi apud Platonem legisset. Manifestum est efficta
haec esse e Charmida, p. 164 D, ubi Plato loquens de
praecepto Delphico
yvS)ôt csxvtov dicit: töüÖ\' ovtù} fioi
\'èox.sl to ypoißizy. xvansïaêizi, êg Trpoa-pwi? ovrrot, tgv Ôsov
TÛv shiûvtccv àvr) rov x^\'ïp^, tûvtov fûv oùz opôov ovrog

TOV 7rpO(TpyjpCXTOÇ, TOVnbsp;OvSs Ssïv TOVTO TTCipXKSXsÙ--

so-ôtxi xKkviXoug, xKKx ircccppovsïv. Idque trcoCppovsTv paulo
post ostendit idem esse atque
sv TptzTTsiv (172 A). Pro-
babile hinc ipsam illam salutationem fluxisse et per fictas
epistolas deinde pro Platonica vendidatam ac propagatam
esse. Certe Luciani testimonium (Pro lapsu inter salut,
c. 4), Platonem formulam
to x\'^\'p^i\'^ reprobasse, âç
fMX^ipov ôv XX.) oùTsv (ttov^xtov s^lt;:pxïvov, ex Epistolis
fluxisse, apparet ex ipsius verbis:
xx) s7rilt;rTSkKcüv y s t5

AiovvitI^ XITIXTXI XVTOV, OTt . . .nbsp;£/1/ TÖV êsov TrpOG-sïttsv ,

-ocr page 103-

\'■h àvtz^iov TOV Uvdlov KM oùx, oTTcci; ôsoTi; àKA ôùS\' «vöpw-
\'^oic \'^e^çioîq TrpsTTOV. Vid. Salomon in libro laud, jx 5. Wie-
gand,
p. 5 sq. Simile initium est Epist. XIII, ubi de
formula
av Trpârrsiv dicit: xpx^ lt;^01 rïjg STriaroK^g fVrw
xiM lii/^iSoAcv OTi \'Trapquot; êfiov sutIv.

Si antem verba attendimus, etiam hic incidimus in
iuanes repetitiones et ambages, cuiusmodi est.hocce:
xpquot;
opâwç Tvyx\'^^o\'f^\' ßsKriarnq Tpo(rp^(T£Ccç-, Dicitur
\'^^yX\'^^^^^ (TKOTTOv, ferendumne etiam opùccç ry/^ivf/v
^Où TOûVûu? Non opinor; quasi qui tangit, possit non
recte tangere. Inanis quoque tautologia est in verbis
xxrà,
èf^i^v \'^vvviùsiotv — Sxnrsp s\'iooûoi êv roîïq sTriuroXaîç
^-tI. Pro xAî^trf; 7rcipxKeXsv(Tatpi^v h exspectasses kXgt;i(T£1
\'^oixxjT^fi ■• ita nude durius positum est. Denique postrema :
^«i
TXVTX (ûv ovv ovTooç slpwâùj TTxpquot; èpamp;ov, affcctatam gra-
vitatem redolent: sunt potius oratoris coram condone
dicentis, quam familiaris ad familiarem scribentis.

Duo haec quae notavi, affectata orationis gravitas et
tumor atque inanis et quaesita verborum redundantia, ut
in superiore ita in hac ceterisque epistolis risum vel
taedium movent lectori. Quae e. g. est jactantia et tumor
in bis verbis, quibus dicit se Dionysii aliorumque li-
teris arcessitum esse ut in Siciliam veniret, p. 317 B:
^\'\'i(rxùvcf/,xi Xsysiv, oaxi tot sttkttdXx) Trxpx aov kxi
\'^xpquot; âxxœv ^xêov lix ITS èk ^ITXXIXÇ Kx) ^IKSXixç, KX\\
\'^Oip\' oa-Qus rm èf^ôôv oheioov kx) [t5v] yvapl[^ccv, [kx)\']
\'^S.Œxt hxKsXsvàf^svxi iMi Uvxi kx) quot;èeé^svxi ao) ttxvtccc
TCsiêsfTÙXl . e^OKSl 7rx7iv xp^xi/,svoiç XTTO Aiccvoq ^SÏV
«V-« TTXsva-xi kx) fih ßxxüxki^s(TÖxi. 1) Ceterum non erat cur

1) Qaae [ ] inclusi melius abessent; sed etiam in usu harum vocuni.
•îrebro peccant hae Epistolae,

-ocr page 104-

scriptoren! hoc dicere puderet [ogt;A()%mogt;jLC/A yÀysiv), nullum
erat in hoc dedecus; sed
m(tx,uvo,uxi ut fortius verbum
posuit pronbsp;cf. supra p.
50. Quum commémorât

Dionem a Dionysio in exsilium ejectum esse, his utitur
verbis, p. 316 D:
to /u^stx tovto sit xyôpccTroq sirs
ôsoç s\'its tûxvi tig ßstx aoü Aimx s^sßaXs xx) iXsi(pùnÇ
[mvoç. Tales ampullas quis non rideat? Uti autem modo
in verbis
txvtx ß,sv cutccç slpmècc, ita plerumque solet
formula quadam uti, qua ab uno argumento ad aliud
transeat, veluti p. 317 A:
xx) txstx (jàv ovtccç sysvsTO
Tijg Sßijg slç T,vpxxovtTxg x7roT/ji/.lxc Trspi Tïjg TrpchT^c xx)
tïji ttxaiv oixxhs (jcctyipixç. Rursus p. 318 D: xx) txvtx

(/.SV TXVTT{i TTSp) TX TTOXlTlXX TÎjç XOiVCCvixç (prO TCSp) TVjÇ

Tôôv TroXiTtxamp;v xoivccvixç) Tgt;jç èiJ^nq xx) (Tijç, quae mox pau-
lum immutata iterum leguntur:
xxxxtxïitx f/.sv TxvTijl
ysvóf/^sm TÎ^v ifzi^v xx) «rijv XuxoCpiXÎxv xx) xxoivmixv Tx (TS
ävrsipyxa
-xto. Cf. Ep. II, G: txvtxnbsp;txuti^,

TTSp) §£ UoXv^svou XTS. Hluc formula illa ut Platonica
memoratur a Plutarcho, Demosth. c. 1 extr:
xx) txvtx
ßsv txùt\\fi, xxtx YIKxtccvx:
quod quo spectaret fugiebat
Wyttenbachium, quare Platarchi verba mutilata putabat.
Vid. Annot. ad Select, histor. p. 248 et 424. Interdum
transitum facit satis inepte, ut post prooemium,
p. 316
C, quum ad ipsam defensionem accedit, dicit haec: rijv
ovv âpxhv m sittov [îTép;] vpoTspcov xxovs TrpoTspov. Vult
dicere „duorum defensionis capitum id quod primum
posui, primum audi.quot; Quis non videt verbis super-
vacuis r^v
àpx^v et wsp) obscurum reddi sensum? Clarius
dixisset
mp) rm irpoTspccv ouv xxovs vrpOTspov. Ad alterum
autem defensionis caput transgreditur hac formula, p-
318 E:
(T%sdov 5\' slç Xôyov o xéyoç ^xst [Mi ^vvsxk TV

-ocr page 105-

vDv Sîi rsvoßh:^, Trap) c^v ßoi ro ^sùrspoy âTroXoy.réov s(Pm
m^ Quae verba hoc siguificant : „venio ad alterum
argumentum priori affine.quot; Scriptor dum argutus esse
studet, fit obscurus, quae tamen obscuntas nescm an
aueta sit culpa librarii, quum auctorem ita scnpsxsse
suspieer:nbsp;S\'
eU AaV^v J aJ^o? \'^xsi m ^uvsx^ rcç

vu. Sî,nbsp;^^^nbsp;\'O VÜVnbsp;spectat

ad ea quae modo dicta sunt,nbsp;quot; leùrepov ad ea

quae jam dicenda.

Ceterum tantam huiusmodi argutiarum silvam con-
tinet haec epistola, ut exemplo esse possit, quid hac
in re vitandum sit. Pauca afferam. p. 316 D :
amp;PXovrx, oUßsvov Tamp;pxeiv, ^^o Te roioérm â^ôpi^rccv xp-
Xó^svov. p. 317 C:nbsp;ràp r.V. vDv .p«. ibid.

I): cr^kspx rrhrcc, i^v àMkÛM, S/ciA^ra. ibid.
E:
lixvei^mèoci rohç hxmßocßkvovg. p. 318 D: rm
mvccvixç ry^c è^m ml et paulo post: r^v è^m

ibid. E: ri^ç è^^ ßsrxßoXii,, à ßsrsßxXoß.v.
Cf. Ep. II, 312 A:
ol ßomrsg . . . t^^St^ Si) hxßeßi^rm.
p. 313 D \'e: Ó ißTropsvaxßmg . . • r^g è^Tropixg . . . iß-
^opeéasTM. Non mirum autem si inane istud verborum
aucupium scriptoris jadicio officit et orationem, quam
copiosam reddere nititur, facit lutulentam. Inde fit ut
non raro ofi:endas in sententias mutilas, hiulcas, non
justo ordine strnctas, cuius generis e multis unum et
unum alterum exemplum afferam.

Primum exemplum sit p. 316 C: ^HAÖav

P^hou TTXP Sßo) m) ^évov Tràxm ysyovérog, h viKmcf.
o^rog ßt,^ ^oùi mùmvic^, «v

voSvnbsp;aßiKph miJmg ßsXXov^Ji TTsp) ro.ovrccv o.a.

-ocr page 106-

TOTS TÛi (TÛi ßovXsU£(T$äCl, COÏ) OVTOq (Ù.V O\'^Ó\'BpiX VSOtJ,
TöAAïÏ? XTTSiplxq OUUVjÇ TTSp) dl TOUTCCV SlV SßTTeipOV
yayovsvxi, koÙ cr^ó^pa xyvuTog sßoi. ro fzsrx róvro sir
xvamp;puTtog sirs
ôsbg sirs tvxgt;1 rig ßsroi aoü Aiccvx s^sßxÄS
xûù sAsi(pù\'t^g ßovog. Nemo haec legens non animadver-
tat, quae hic de Dione et Dionysio adolescentibus di-
cuntur aliquid superbiae spirare, quasi nemo ad
ttoXi-
Tixà posset esse instructus nisi qui Platoni cognitus esset
et probatus. Sed hoc ut omittam, videamus de verbis.
Primum attende repetitionem in his :
^Xixicf. ßstryj kx) kcc^
ös^TTviKvicf, \'); iidem nimirum sunt ol Kxôs(TTijKÔTsg et oi
sv f/JijTfi ^Kmcf. Quo autem refertur proximum illud
aiv? Non potest referri, quod prima specie videatur,
ad
{jxikixv ßsdvjv kx) kxùsar^kuixv, quum haec duo unum
idemque notent. Ex amborum membrorum oppositione,
T0Ü ßh IsloKißxa-ßsvou, . . . sv ^Kixii^ T ovrog , et (tou Sf
ovTog vsov ... kx) xyvmog sßoi, apparet plurale Sv refe-
rendum esse ad ambo haec :
hloKißxo-ßsvov et sv ^A/JCiV
ovrog. Plus molestiae est in dativis roJg vovv kx) cßiKpov
KSKTVjßsvüig ßsK\'Aovtri
kts. Yerba si proprie accipiuntur,
hoc significant : „spectata prudentia et matura
aetate
opus est iis qui vel paulum sanae mentis possideant
quum ad tantas res gerendas accessuri sunt.quot; Hoc au-
tem vide ne ineptum habeat sensum : nam qui sanam
meutern habent, his sane adsint illa quibus ad rem geren-
dam opus est. Num hoc voluit scriptor :
„ annis et expe-
rieiitia opus est iis qui
non imprudenter ad rempubli-
cam accedere velint?quot; Ita vero articulus Tolg jungi

1) Similes pleonasmos notavi in Ep. VH, uti p. 325 B. tk xoiv« x«t
■KohTLxA, Vid. supra p. 46.

-ocr page 107-

debebat non cum voüv KszT^i^Jvoig, sed cum (AxKovci,
vel potius tali modo scribi : wv
xpsix TÓïg (zéXXowi (/^stcc
voïi
ßovksv(rx(TÖxi. An vero dativum toTc vovv KSKrmxhoi?
iioc sensu posuit : „judicio eorum qui aliquid sapiunt/\'
qua significatione dativus participii interdum ponitur?
In bunc sensum accepit Ficinus, qui locum sic vertit :
jjquibus omnino
vel mediocnter prudens opus esse ad
res buiusmodi gerendas, quales tuae
ex^ni, existimarit.quot;
-^tqni sic ante ßiKKou(n articulus róïg abesse non pote-
i\'at, et certe obscura et vitiosa est amborum dativorum
eonjunctio.

Alterum exemplum inconcinnae verborum juncturae
praebet locus p. 317 E. „Postquam, inquit, a te ar-
eessitus Syracusas veni,
syh ßh ow ^^iouv §ïj ttov kxtx
oßokoyixv tuv sttiutoxüv TrpSlTOV [msv kxt xy s tv tov
àiiuvx ohsimxßsvov, Cppx^cov t^v o\'iKsiérvjTX, ^v ii êfio)
\'^óts iTTsiôou, txz xv ßekTiov tcóv vvv ysyovoTüiv \'h%£ kx) to)
^^x) -^vpxKoÏKTXig xx) toïg xXKoic quot;EAAj^^v, ^nbsp;^o^oc

ßxvt£u£txi. Ultimum boe:nbsp;ßhnbsp;^xvtsvstxi,

pro „ut ego suspicor,quot; jam supra notavi, p. 59. \').
Iliiie simile est illud
0 ißbc koyog pro £gt;ù, quod in
singulis epistolis crebro est obvium. Epist. YII, p. 334
\'VIII.
p. 354 A: kÛ vvv o yquot; è^og kóyog xv sh ^vßßou-

ibid. C. Sed animadvertas, quaeso, hanc verborum
^tructnram:
(ppx^ccv t^v oiksiot^tx, ^v si ê[/.o) tots sttsov
In bis primum vitiosum est Verbo TrsiôsTÙxf

1) Ceterum verbum /tawsùa/taj improbatum a Salomone, p. 20, dé-
fendit
Hermannus (Zeitschr. f. Alterthw. 1837. p. 274), ostendens ver-
/tavtïùo/iat a Platone pro ùttotttsûw saepius usurpari, ut Symp. p.
Atqni non hoc est quod in reprehensionem venit, sed quod pro
ponitur èfiiii SiÇa.

-ocr page 108-

recte additur pronomen neutrum in accusativo, itaque
recte dictum esset 3
si tót è\'Ttsiûov, non vero dici
potest
viv ößoxo\'/lizv f/nbsp;sttsîûûu. Obscurum autem

est, utrum scriptor referri voluerit ad ôfMÂoyîxv
an ad oiksiÓti^tx-, certe illud (ppxt^m tpiv oheiotiitx, quo
emphasin addere vult verbo ohsicarxpLsvov, inepte adjec-
tum est. Simile autem vitium est Epist. VI, 333 B
C:
^uy^çjttxi ttxkiv slg rijv trpovtrxpxovo-xv cpixot\'/itx ts
xx) xotvccvixv, ^v otxv f^sv CpiÄ0i70lt;pSgt;pi,sv xts, ubi yiv
item xvxxoÄovöccg est positum. Altera labes est in hoe:
ßsÄTiov TÙÙV VVV ysyovÓTccv sQXßnbsp;Tritum est f3 ,

similia; dici igitur potest vvv ß\'sKriov sz^i $5 Trpo tov,
non vero ßsKriov sz^i tSiv TpoTspccv vel tSiv vvv ysyovó-
tccv, in hac constructione necesse est addi tx xpxyptxtx
et scribi oportuit : ßskTiov Tm vvv ysyovÓTm scxs r x
TTpxyP!,XTX
(toi sqq. Haec aliaque huiusmodi vitia talia
sunt ut facilius librario quam scriptori tribuenda cre-
deres, nisi tot ubique exstarent indicia quae scriptoris
vel quaesitam negligentiam vel inscitiam arguunt; si
tamen librarii est cnlpa, locus aliquantnlum juvaretur
sic legendo :
lt;ppx^ügt; tgt;jv oIxsiÓtvitx , S/\' viv xts.

Priori epistolae parti finem imponunt haec verba,
p. 318 E:
xxxx txvtx [mv txvtifi ysvófisvx tgt;jv spcviv xxi
aiiv Kvxoi^iXixv xx) àxotvmixv x7rsipyx(TXT0. Vocabulum
KvxoiptXix flosculus est e Menandro fortasse additus,
cuius versicnlnm notavit Aelius Dionysius, teste Eusta-
thio:
ttxpx A/A/y Aiovvaico xsTtxi to XvxoCptKicci;, xvri
tov vttótttojg, VTTOvXco;, og (pspsi xx) Msvxv^povnbsp;(1-

pija-iv) txvt/iv\' „KvxoCp\'tKioi [j.sv shiv xï quot;èixXKxyxi.quot; (Vid.
Meinekii Comic, fragm. vol. IV, p. 379). Quod Platonis
verba Aelias non attulit, inde efßci nolim epistolam banc

-ocr page 109-

grammatico incognitam fuisse. Si vocabulum KvnoCpiKiot
a nostro scriptore inventum esset, laudi id ei tribui pos-
set, modo apte eo usus esset. i) Si tyranno eiusque so-
dalibus tribuisset
AVKO0iXixv, suldolam amicitiam, non
esset vituperandum; sed quod sibi ipsi taie quid imputât,
r^v sßijv Kx) (TÎiv ?^vxo(piXlxv, hoc sane est hominis suae
dignitati parum consulentis.

Finitur haec epistola, prorsus sicut YIIquot;quot;®, comme-
iQorando colloquio Dionysium inter et Platonem habito,
quo hic illius criminationem réfutât. Etiam hoc collo-
quium fit adstantibus duobus amicis, scena item est
êv
^\'î\'^c^, totus denique locus ad epistolae YII exemplum
fictus esse videtur. Utraque scena est imitatio Socrati-
eorum dialogorum , haec superiore illa etiam languidior
et ineptior.

j,In horto regiae (dicit Plato ad Dionysium), praesentibus
Archedemo et
Aristocrito, tu me, rovTuv êvxvriov ^ivjpânicrxç,

ßvyjßovsvcc, KXT âp%xq or yjXÙov ksXsuccv as rxq TróXsiq
\'EAAîjv/SÂÇ kxtoixit^siv. syà SI ^uvsxdipovv ßsßvijcröx!
^x) \'Irt vvv ßoi quot;Soxsïv rxvr sJvxt ßsKriarx: „quaerebas ex
Ille, meminissemne me, quum primum hue venissem, sua-
dere tibi ut Graecas civitates restitueres. Ego me fate-
har meminisse et (addidi) id nunc etiam optimum mihi
videri.quot; Deinceps quasi graviter indignatus sic pergit;
locus, etsi satis longus, tamen dignus est qui describatur :
^^Tsov âf. Si Aiovva-ts, xx) ro Stt) tovti^ tots Âs%ûsv . ^pófigt;iv
TTÓrspOV XVTQ TOVTQ (TOI ^VßßovXSV(TXtf/.l [jjvov ^ Tl Xx) XXXO
TQVTLjl. (TV xx) ßXK\' XTTSXpîVCC ßSßl^VlßSVCCC Xx) vßpt(TTl-
^^^ s\'iç sfis, wç cfov, llo to tots CTo) vßpi(TßX vvv VVXp àvt

1) Simile est vocabulum quod legîlur in Ep. VIT, p. 350 C, |sv«7r«Tia

7

-ocr page 110-

ovsipoiTOç yéyovsv, sJttsçnbsp;XTrXxdrccc; yskuv, si

âç ttxilsvôévtx hsksueç ttoisïv ttxvtx radrx ^
Hj [xi] ttoisTv. quot;ECpgt;!v syà xxAKtarx [vraßovsvirxi as. Oùaovv
TTXtèsvôsvTx, eCpw^x, ymßSTpsTv, i?
ttS?; Kiyw ro ßsrx
txvtx 3 stc^st ßol sittsïv ovk sjtov , (poßovßsvoq [j,^ (tßtkpov

pVjlAXTOq hskx TOV skttkovv ov ttportslokccv , ß^j [Ml fTTSVO^

(1. lt;TThoq) yiyvoiTo xvt svpvzccpixg.

Ib verbis xvto tovto ... (lóvov est affectata emphasis;
nemo certe desideraret vocabulum
[mvov, si abesset. Ver-
borum,
(tv ts kx) [axX\' xTTSKpivcü [^sß\'/ivifASvcäq, quaesita struc-
tura est (quo genere abundant hae epistolae) pro tru
T
xTTSKphco, Kx) [a,x
Kx [isfivivifisvccç. Ceterum sufficiebat sane
unum
vßptdtiköög ; noster solita exaggeratione addit pi^s-
[iyjvt[/,svû3ç, vocabulum insolens, aeque ac verbum
pedestribus scriptoribus inusitatum. Neque hoc illi satis
videtur, sed interposita parenthesi (de qua mox) addit:
slttsq Ts kx) [/jkquot; x7rkx(rtaq ysXÔov. Quid sibi velit hoc
loco vocabulum
amp;7rXx7Tccq, conjicere difficile est: proprie
significat
non fictum, non fucatum, h. e. sincerum. At
sincero vuUu ridens non convenit certe scriptoris menti-
Num
x7rKx(TTooq dixit pro xypoiKÜq, inevlte, agreste, an
forte error est librarii xTrXx(TTOùq scribentis pro xTcKwTaq
j
h. e. insatiaUliter, effuse ridens? Hoc facile adducor ut
eredam, quamquam accommodatius vocabulum fuerat
quod
de Eep. I, p. 337 A, de Thrasymacho dicitur: xvs-
Kxyxx
(ts ts pixxx (Txploviov kx) sittsv. Sardonius risus dici-
tur fictus et amarulentus. Sed quid sibi volunt verba
in parenthesi posita,
ho to tots (toi vßpi(r[j,x vvv viri^C
àvT èvsipxTog yéyovsv
; quot;Tttxp xvt ovsipxroq significat quod
ex obscuro fit darum, quando e tenebris lux exoritur.
Polit, p. 378 E:
ïvquot; vTTxp xvt ovsipxToq m\'ïv yiyv^TXi. Hi-

-ocr page 111-

cit ergo hoc: tumn illud in me opprobrium mine ex ob-
scuro darum factum est;
quod satis xhr/iyMTudüg enun-
tiatum est. Opinor scriptorem hoe veile : „quod contume-
liose in me, ut putabas, locutus es, nunc apparet con-
tumeliam fuisse non in me, sed in te ipsum;quot; h. e.
»derisisti riiv èf/.î^v Trxi^siav, nunc tua xTrxihvo-ix tibi
ludibrio est,quot; nimirum ob mala jam tibi imminentia.
Ergo
ovxp spectat ad cag ^ov, id quvgt;d putahat Dionysius,
\'\'^\'^xp ad eventum. Manifestum credo, scriptorem, quum
flosculum e Platone inserere.vellet, sententiam reddidisse

obscuram.

Etiam quae sequuntur : eÏTrsç Sf xx)nbsp;xTrKxarcac

ysXSiv, s] yJfj^vi^fixt ck ttxi^svÙsvtx ßs sksKsvsç ttoisTv

\'^xvtx rxvrx ^ ßh ttoisIv , parum dilucide enuntiata

sunt. Eicinus ita interpretatur: „Eogasti autem me, si

bene quid memini, me deridens, an ista praecepissem

tibi quasi doctor an non.quot; Hic igitnr verba s] ßsßv^-

^\'^t pro parenthesi habet, a Platone haec narrante in-

terposita. Atqui Dionysii esse haec verba Platonem in-

terrogantis, apparet ex huius responso : èycü KxXXiurx

(TS-, „respondi te optime rem recordari.quot;

Obscuritas inde orta, quod interrogationis formam di-

reetam et indirectam miscuit. Directe sic dixisset : sIttec ,

......

ߣßvy,(Txi, ÙÇ ß£ £yJX£V£ç, „dixisti: meminisltne

^ mihi praecipere, ut haec faceremquot; cet. Indirecte ita:
ߣ[Mmzxi chq — (T£ èxêXs-jûv, „meminerimne me
tibi praecipere ut haec faceres,
quum doctrina eruditus
esses? Eespondi, optime te recordari. Nimirum (repo-
rt Dionysius), quum geometriam, aiebas, edoctus essem,
aliter?quot; Ita omnia dare procedunt. Postremum hoc,
yscüfiErpEÏvspectat ad id quod a Plutarcho

-ocr page 112-

narratur (Dion. c. 13), quum Plato in aulam Syracusanam
venisset, omnia docto pulvere oppleta fuisse,
quod nunc
Dionysius ridens ei exprobrat. Hoc vero Dionysii dictum
ita philosopho bilem movit, ut vix continere se posset:

Kxyx TO fi£TX TXVTX S STT^Sl [M) sITTSTv OVK sÏxOV , Cpo(3oV-
[j^svog
f/.^ (TfiiKpou pj^iMTog hsy.x tov \'éxTrXovv ôv Trpocs^ojcccv,
fy^vi 1/.01 (TTsvog yiyvoiTO âvT £Ùpv%oop\'ixç.
In ultimis ver-

bis, (pOl3ûV[4,£VOÇ - f^h TOV £K7rX0VV - /XJ^ f^iOl arT£V0Ç yî\'

yvoiTO àvT £Ùpvx,^pixg, est anacoluthon; dici poterat,
omisso priore
i^vj, lt;po(3ovi:i£vog tov skttXouv (mi %,xX£7rog
ykvoiTO. Ceterum pro lt;sT£vôg, quod est adjectivum,
scripsi
dTkvoq substantivum, idem qnoà (TTfvoxcoplx, quod
oppositum £Ùpvxccpi^. Est autem a-révog vocabulum poëti-
cum, quo pedestris sermo non utitur. Vid. Steph. Thes.
in
V.; £vpvxoopix etiam legitur apud Platonem, ut in
Tim. p. 60 E:
^là mkXijg £^pvxcop\'ixg Uvtx.

-ocr page 113-

capüt v.

DE EPISTOLA VIII,

Scripta fingitur haec epistola a Platone ad Dionis fa-
®iiliares et socios, quo tempore Hipparinus, maioris Dio-
^ysii filius, expulso Oallippo, Syracusas occupaverat, i. e.

a. C. 358 (Diodorus 1. XVI, c. 36); quod appa-
ret ex epistolae verbis p. 356 A, ubi hunc Hipparinum
laudat propter beneficia quae nuper civitati praestitisset :
^^ptv rijg TS Sij vDv ßoijösixg kx) {rov) ô(riov rgomv, og
quot;^^^^ßsvog Tvpâwov xarpog smv
t^v ttoXiv sXsvôspôï, kts.
Epistolae propositum est, ut consilia det Dionis sociis
instituenda et ordinanda civitate. Dicit autem se
tale consilium dare, quod amicis aeque atque ad-
^eîsariis utile sit futurum. Ac primum quidem ostendit
^lUsmodi consilia vulgo parum probari nec facilia esse
*ectu, sed potius votis similia,
svx^ opcoix. „Atqui, addit
^^asi se corrigens,
hrai TXVTXTrouri ßsv svx^ rig .. .
\'^\'Tskjjgnbsp;Haec praefatus incipit a praeteriti tem-

reeordatione : docet utrisque certantium quondam

de

-ocr page 114-

coinmane fuisse salutis principium, nempe quod in maximo
periculo Dionysius et Hipparinus (uterque maior) creati
essent
rvpxvvoi xvToxpxropsg, quorum ope Hellenes a bar-
barorum
Servitute liberates esse; ob quae mérita gratiam
deberi servatoribus (p. 353 B). Deinde praesentem rerum
statum talem esse dicit, ut neutris partibus facile spes
sit vincendi adversaries, immo metuendum sit ne Sici-
lia fiat praeda Opicorum et Poenorum: quare opus esse
tale inveniri remedium, quod utrisque acceptum et utile
sit futurum. Deinceps tanquam arbiter,
lixiry,rcT) rpó-
TTOv, sententiam suam ennntiat (p. 354 A).

Principibus suadet ut nomen et imperium tyranni mu-
tent in
ßxcriKstxv et dominum constituant legem, ex-
emplum sequentes Lycurgi, qui hac ratione Spartam
servasset incolumem; populäres autem monet cavere ne
èKsuêspixi; xTiXvitjric^ incidant in xvxpxixv, edocti exemple
prioris temporis, quum nimia libertas servitutem pepe-
rit:
louKsix yxp kx) sXsvêspix vTrspßxKXova-x [ûv hxrsp^quot;
TVxyxxKOv, eßßsrpog T ovcrx vrxvxyxôov • .usrpix Ts ^ ôscf
^ouÄsl^, xßsrpcg Ts ^
to7ç xvópccvroig ■ ôsog âvôpccTTOig
(TooCPpotri voßog, xCppocri Ts ^hvvj.
(p. 354 E).

His dictis Dionem tanquam e mortuis reducem ad Syra-
cusanos loquentem facit. Postquam docuit legem spectare
oportere non quod volupe, sed quod rectum sit, neque
ad divitias tendere, sed ad virtutem, dicit utrique factioni
utile et aequum esse per compositienem finem belli facere,
ut civibus sit
sÀsvôsplx cum potestate regia, regibus
autem sit âpxh VTTsvêuvog, universis vere, tam regi quam
civibus, lex imperet. Tum reges iis commendat primo
loco filium suum, secundo Hipparinum prioris Dionysii
filium, tertio Dionysium minorem, expulsum tyrannum,

-ocr page 115-

ea conditione nt tyrannidem in ßxTüMav vertut (p. 356
A sq). .Deinde docet rempnblicam sic ordinandam esse
uti antea dictum esset: assentientibns regibus creandos
esse legates, qui
xópioi ™v hMym pactum faciant,
turn xempublicam ordinent ita, ut praesint reges tanquam
sacrorum antistites, bis addantnr XXXV voßo^vxocxsc,
qui cum
^^ßcp et ßovXY. de bello et pace decernant, ndem-
que sint judices
Ôxvârov y^nbsp;additis selectis ju-

dicibns e magistratunm collegiis. Haec consilia fatetur
effectn difftcilia quidem esse,
non tamen iSiiv^r^. Quare
orat ne prius désistant, quam ea, quae nunc
Ôs7x ompxrx
videntur, rata et effecta reddiderint.

Epistolam banc nonnulli partem esse putavernnt sn-
perioris male inde divulsam, tum ob prima epistolae
verba: ^^A äv
^m^évrag ^xKkjtx si Tparroirs, quae
non videbantur justum initium facere, tum quod bac
epistola
contineretur ^vßßovxh in priore epistola pro-
missa. At initium recte se babet, si animadvertimus sa-
lutationem partem esse ipsius epistolae;
quare praeeunte
Hermanno interpnngatur boc modo: UXxrccv rolç Aimo,
ohsloiç rs
xx) srxipoiç sZ Trp^rrsrJ, x S\'Äv ^m^hrs,
l^xKi^xrx sv TTpxrroiTS ovrcc? Trsipx^xoßxi ^is^sKÜstv.
Simile
est initium Epistolae XIII, quod item maie solet in-
terpungi, sic legendum:
TlKxrccv Movv^icp rvpâvvc^
^vpx^ovaisv sz ttpârrsiv âpz^nbsp;aWroAiïç Itr™

«^i xßx ^0ßßoKov Sn Txp ê^ov kr\'r. b. e. „salutandi for-
niula:
nxxrm Movvaicp si Trpxrrsiv (qua personatus
Plato Txti solet pro vulgarinbsp;cf. supra p. 89 sq.)

tibi documento sit, banc epistolam a Platone missam
esse.» Uti autem haec epistola (VIII) justum habet

-ocr page 116-

initium, ita praegressa (VII) justum habet finem et absol-
vitur verbis :
Tà ^ij ßsriz to vûv p^ùivTiX k \'^vßßovXeva
sIpyjTOil
ts ßoi kx) slp^cfêcc .... s] apx riv) tx vvv
py/ôsvTX svkoyèTspx sCpxwi xx) 7rpolt;px(Tsi: irpoq tx ysvoßsvx
1kxvxç sxsiv sda^s tcp, ßsrpiccq xv wJv kx) ikxvcjc sr/i tx wv
/ipgt;lf/Jvx. Quod autem ad promis sum consilium attinet,
id perfecit et terminavit his verbis (p. 337 E): ^vßßovXyi
[jÀv lij kx) IttkttoK^ slpi^dôù}. Sed utriusque epistolae diffe-
rentia clarius etiam ex hoc apparet, quod non eodem
tempore scriptae finguntur nec in eodem rerum statu.
In Epistola VII consilia dat Dionis familiaribus tanqnam
victoribus, quibus suadet ut moderate erga victos se ge-
rant et recte rempublicam ordinent (p. 836 E — 387 C);
in VHP utrisque partibus longa contentione lassatis
suadetur ut per compositionem finem faciant belli civilis
et communi ope rempublicam constituant (p. 355 D).
Itaque haec epistola etsi scripta ad Dionis amicos, desti-
nata tamen est ut etiam ab horum adversariis et a cunctis
civibus legeretur, quod ipsum initium profitetur: skTri^oo
T ovx f/Jvoiq ^upißovKsmsiv tx ^vß0spovTX, [jciXKiittx
y s vßtv, kx) IsvTspoiç vrmi toTç sv quot;lvpxkova-xtç, Tpi-
TOiç Is vßSiv kx) Tolq sx^polq kx) {TO) TroXsßioiq.

Ergo apparet huius epistolae idem esse argumentum ac
superioris, sed alio modo tractatum et aliquanto plenius.
Aperte hoc indicant ipsa epistolae verba, quibus ad
priorem epistolam lectores quasi remittit, p. 356 B, C:

KXTXdTT^axttùs TpOTTCfi Tlv) TOlÛls, OÇ sipVjTXl ßsv Kx) TTpÓ\'
Tspov V[MV, oßccg T 6Ti
Kx) VVV XKOÙSTS . et paulo post:
stt) TOVTOIÇ KXKsTtS , ätTTTSp Kx) TTpOTSpOV Sppyjô\'^, Tpso-ßsic
o\'ùg XV sôsX^ffmi
kts. quae dicta respiciunt ad ea quae
leguntur Epist, VII, p. 337 B: Tovg Sij Kpxr^^rrxvTxq

-ocr page 117-

dsi xph • ■ ■ oLvTohq h XÙTOÏÇ hlpxç TTpOKpïVXl Tm xX?.m,
ôûç âv TTwôhmTXl àpilt;TTOVÇ ÛVTXÇ, TTpCCTOV ßh yépOVTXÇ

XTS. Item quae Dio hic de sua voluntate dicit p. 357
A :
txvô\' vfjùv h/a kx) ^m hsvo^Ûnv yiyvsaSxt kx) vvu lix-
vooußxi XTS . haec expressa sunt ex iis quae de eodem
scripta sunt in Epist. YII, p. 335 E:
AÎmx yap syh
lt;rx(püc ûïlx. . . St; tîjv xpzgt;!V f\' xxrstrz^v... TO ,USTX

tout xv ttxœih ßyiz^^^ sx0(tßii(7s vof/otç tolq tpott^xovlxi ts
«Äi xpîtTTOlÇ Tohç TTOMTXi, TO T SCpS^m TOVTOIÇ TTpOÙêu-
ßs^T xv TTpx^xt, Trmxv \'Z.ixsXlxv xxTOixl^siv xx) sKsvûspxv
àtto tôcv ßxpßxpm ttoisTv. Colligi inde potest, hanc epi-
stolam e superiore fluxisse et huius esse quasi supple-
Qientum, quo retractatur ^vßßovXh Syracusanis data,
sicut Epistola III est quasi compendium eorum quae m
Epist. VII de Platonis itineribus in Siciliam leguntur.

Si formam huius epistolae spectas, haec prorsus re-
vert
T^^ßnyopixv. Est exercitatio e genere suasionum, ab un-
dans senteutiis, luminibus et figuris. Quod Dio ex inferis
excitatur et loquens inducitur, notum est et illustre rbe-
torum artificium. Inserti sunt loci communes, quos in-
ter eminet hicce : optimam esse civitatem in qua vißoq
sit
ßxtrixsvq rm âv^pÛTrm, âXÀquot; oùx âvùpafroi rvpxvvot
^ößccv.
p. 345 B; et qui paulo post legitur: ßSTplx Ts
^ ^cvXsix, xßSTpog Sf î5 ToJg xvêpcómic • ôsog T xvèpô)-
^otg (TÛcppoai voßog, xCppoat 2s vj^orJ;.
Quae vero de ipsa
reipublicae ordinandae ratione dicuntur, ea tam obscure
et confuse exposita sunt, ut vel inde non veram cau-
sam tractari efîicias.

In dictione magna similitudo est cum Epistola VII.
Kon modo simile est verborum et sententiarum Plato-

-ocr page 118-

nicarum aucupium, similes orationis ambages et pompa,
antitbeta, svnonyma, cetera id genus; sed etiam frequens
eorundem vocabulorum et constructionum usus. Idem
est in utraque epistola abusus vocabuli (r%£^ûv. Vid. p. 352
E; 353 A, D, E; 357 B. Circumlocutio verbi ylyvsa--
Ôcii, frequens in priore epistola (cf. p. 43), etiam in hac
non semel occurrit, ut p. 353 B: ^ufzßwoii ysvoßsr^v,
ibid D :
^ußßdvsi yiyvó^svov, et eadem pagina A : sxßxp-
ßxpccösTo
-üiv r£vé(TÔiXi pro sußapßxpccöijvxi. Verbum Mv,
quod in superiore notavimus, p. 45, per abundantiam posi-
tum p. 352 D:
^vßßovX^i Tyi- trsp) räv towvtccv opêvi
l0K£i sxxa-TCiTÉ Tdiç mKXoïç slvai TOivrx ^vßßovKsvaiv Mv,
zrl.
Denique eadem est affectatio gravitatis, idem tu-
mor, eaedem argutiae, quod ut appareat, liceat episto-
lam carptim percurrere.

Post salutationem dicit haec : èX-Tri^cc oùx ^ovotç
^ußßovXsvo-siv rà ^uß^spovra., ^xKkttx y a mv ^[mv , xx)
^avrépox Trmt roTc êv ^upxxovtrxtg, rpkoig T ù^Siv xx)
roïc £x6po7ç xx) TToXa^ioiç, tXw ai ne xvocrioupyog yéyovav.
In bis: ßxXiarx v^ïv ^avrépoig — rphoig, agnoscimus
colorem superioris epistolae (cf. p. 35). Illud ternarii
numeri aucupium cernitur etiam p. 355 B:
^é^xffôa va-
;mvc, omvsg xv v(mv 0xivccvTXi m Trpognbsp;xxÀ

ttXoutov rpk^ovTag rxg yvà^xg ùf/Mv ßvir sTtiêvpûxg, xXXquot;
ovrccv rpiav, ^pvxm
k«/nbsp;, it;nbsp;,^v tî^ç

^vx^? xparviv àvri^orxr^v Troiovvrag, ^evrépxvTê rîjv rou
(Tccßxrog Ùtto tî? rîjg ■•pvxîjg xai,uév^v, rpir^v Ta xx) mrx-
rviv rnv ràv
^p^^^itoiv rtßiiv xrê. Omitto vitiosam junc-
turam:
. . . rpâxpovrag rxg yvcißxg ùf/MV ßyjr aTriùuf^îxg.
Sententia autem de triplici bonorum genere hoc loco est

-ocr page 119-

Pannus nnitiliter ass«tus, nam scriptoris menti snfficiens
faisset dicere:
ßh Trpog xpvißari(Tß0v xx) ttKovtov... xKKx
-^poc xpsrgt;!V. Tripartita autem illa bonorum divisio, quae
tangitur etiam Epist. YII, p. 331 A, petita est e Pla-
tone de Legg. (ut notavimus supra p. 67). Deinde p. 355

Dio Syracusanis principes commendat Hipparinos duos
et, quod nemo exspectasset, tertium Dionysium, ad quem
expellendum ipse arma ceperat; quam ob causam hunc
addiderit vix conjicere licet, nisi forte ut ternarium nu-
oierum expleret. Quid enim opus erat tribus, quum prae-
sertim Lycurgus, cuius instituta dicit se oh oculos habere
(p. 354 B), duos
tantum reges creari voluerit. Yocabulo
âvoa-iovpyog rig intelliguntur Callippus Dionis interfector
ejusque facinoris socii;
hoTiovpyog significat eum qui
caede et rapina se polluit eoque inexpiabile
xyog con-
trasit,
S hxym. Eodem sensu in Epist. YII, p. 335 B,
legitur
àvofTiovpyix-, neutra vox Platoni usurpata.

Pergit sic: „Plerique talia soient dare consilia quae
amicis salubria, hostibus vero noxia et adversa habeantur;
®tqui haec vulgo aeque nocent utrisque partibus. Li
promtu sunt exempla qnae boc docent.quot; Ultimum hoc
ita enuntiat :
M où ßxxpxv Movrxg Trot tx toixutx èvxp-
y^g IhTv,
iaa\' ocrx vüv yéyovs rßs xùroïi Trsp) quot;Lixshixv :
quaesita constructio et obscura pro : M S\' ßxxpxv Ja-
^«f 7vx rxÙTX Tig Uifi, xKXquot; x vvv yéyovs rrxûTrsTv xrè.
Jam consilium, quod datums est Syracusanis, dicit esse
negotium difficile factu ac potius voti simile:
tùv S\'ûVâ
yévoiT hj Trxo-i ^vpclt;pépovrx £%êpo7g ts xx) (pihoig vj on

\'^ßmpOTXTX XXX X XßCpOlv, txvt ovts PißlOV OpXV ovt
\'i^ovtx
sTriTsXslv, svyß Sf Trpoasoixs toixvtvi ^vßßovA^ ts
kx)
sxixsipvjuig tov KÔyov. In principio genitivus ruv non

-ocr page 120-

habet quo referatur; âvxKoXovÔccç positus est; mox ei
substituitur rxdr ovrs p^hov. Dictum
xoixà à^CpoJv, o-ç-
positum praegresso
^vßcpspovrx, pro äßcpotspovc ßxxtrrovtx,
valde durum est. Quod dicit sùx,^ Ts Trpoirsoizs, decerp-
tum est, ut Astius animadvertit (Plato\'s Leb. u. Sehr,
p. 223) e Platone, qui saepius hac dictione utitur, ut
de ßep. VII, p. 540, D: l\'uy^w/jsrrf
ßij TrocvrciTTaTiv vißxc
shxotq s\\p\'AKsvû», àXXk %aKs7ck yàv, Ivvxrà U; Videtur
tamen hoc loco non serio ita loqui scriptor, sed potius
flosculum inserere voluisse orationi, quare statim se cor-
rigit addens haec :
sa-rcc Tj TrxvnxTrxirt (ûv sù^tj tic , xtto
yxp ôsSv XP\'^ TTXvrx xpxoßsvcv às) Xsysiv rs xx) vosh.
Est haec figura hàpdcca-iç vocata in rhetoricis, qua dic-
torum sensus immutatur; nam in dictione
svx^ Trpodsoixs
vox sùxh significat quod optare vix audeas, posteriore
loco proprie positum est de precibus ac votis quae
diis facimus, ut inceptis faveant. Sententia expressa
e Timaeo, p. 48 D :
ôsov Sîj xxÀ vï/v stt xpx^ tSjv
Ksyoßsvccv ... èyrixxKsax^svot ttxKiv âpxcc^sêx Xsystv. Idem
praeceperat antea ibid. p. 27 C. Porro addit:
sTriTsKyjç
T
s\'iij (î5 sùxh) fjyißxhovux ^ßlv roiévls tivx Koyov. JLùxi}
(TvißxlvoviTX xóyov
est quaesita dictio, imo vero inepta:
dicitur:
o xôyog (Ti^ßxivsi ti, sermo aliquid indicai, signi-
ficat;
sed svx\'^ (T^ßxivsi Uyov non aptum habet sensum.
Amat noster buiusmodi periphrasin, e. g. p. 355 A:
tiv
ùly lyj . . . xoyov xttocpxivstxl
... ^ aicûvoç ^vßßovxvj ;
p. 354, A:
xx) vvv To y ißog xóyog h sU ^vßßovKog
Tvpxvvc^
ttxvt\'i . ibidem C: 3 Sij xx) vvv ovßbq Xéyoq rxa-i
TTxpxxsKsvsTxi, et alibi.

Sequuntur haec: vvv xx) toïç vroxsßloig crxsTov,
f\'I ovTTsp yéyovsv 5 ttoKs^oç , ^vyysvsix xpxsi ßlx dix rsÀouç,

-ocr page 121-

!?!/ TVbTS KXTSlt;TTiia-XV Ol TT/XTSpSÇ UßZv slç XTTOploCV aXamp;OVTSg
TÎJV xTTXtTdv, TÔâquot; OTS Mvlvvog sysviTO hxcLTOq ZixsKix Tin
TCCV \'EAAîjvœV ÙTTO Kxpz^lovîccv àvMTXTOV OKVjV sKßxpßxpcc-
ôsïa-xv y£vé(TÙxi.
Quid verbis ^vyysvsix ßla rskovg sig-
nificetur conjectu difficile
esset, uisi res indicaret. Entelli-
gitur nempe hoc. Quo tempore metus erat ne tota Si-
cilia a Carthaginiensibus opprimeretur, cives Syracusani
imperium mandarunt duobus viris propinq\'uis, Dionysio
et Hipparino, unde nati Dionysius et Hipparinus junio-
res. Hanc igitur principum familiam dicit
^vyysvsixv
ßixv., scite autem addit: quot;Bià, tsKovc xpxsi, perpétua régnât,
ambo scilicet regno paene orbati ! Est illud abstractum
pro concreto, quod dicitur, satis durum; simile hoc,
Epist. vn, p. 344 D: sh xvxpzixv kx) xrpsTrsixv sxßxX-
^atv, h. e. evulgare in vile vulgus. Animadvertas quoque
cumulata epitheta:
aïg dcropixv t^v xtxitxv, mvIuvoç
s^xxTog, XVXCTTXTOV oKviv sxßxpßxpccöalTXv yévaa-êxt. Am-
pullae. Verbum autem
hßxpßxpooo, etsi per se bonum,
apud Platonem non legitur.

Pinguis et adipatae dictionis exemplum offert haec
sententia p. 353 D :
vvv S\' èvvoaJv vßxg dßCpOTspovg %p£Ùv
^oi) dvxßißviiiaKafföxi, TToaxKig êv êKmli axxTspoi yayôvxTs
TOV vvv
dUaôxi azsTov àsi Tivog aßiKpov sTrihaîg alvxi to
lA ttxvtx kxtx vovv TTpxTTaiv. Quanta moles verborum
pro:
xvxßißviiiTxao-^xi, vrocrxKig êv aÄTrßi an. yayôvxTs (vel
\'^otTXKig ^jjôî^Tf) vvv oXtyov lalv ttxvtx xxtx vovv acracrÔxi:
»reputate, quoties jam spem conceperitis fore ut nunc
demum omnia ex animi sententia evenirent.quot; Elegans
scilicet circumlocutio,
êv êXTihi yayôvxTS tov olaaôxi.
Tum (Tzalov àa), quum praecessit Trotrxm, plane abundat,
atque vûy maie transpositum, quum referendum sit ad

-ocr page 122-

seqq. (t^ikoov im^eslg eJvxi. Constructio autem sTTihslg
flvoii to ßij — vereor ne non Graeca sit.

Affectatae verborum argutiae cernuntur in hoc loco,
p. 854! A:
Myco yàp Sv; ImTviTOv tivx Tpömv\'^ixKsyößs-

VOG W? ^UOlv, TVpXWSWXVTi T6 Kx) TVpXVVSUÔévTl , CCÇ ht

£XXT£pco TTxXxixv iß^v ^vßßoüÄm Quam quaesitae ne
dicam ineptae anthitheses :
Äsyco — lixKsyoßEVog, rvpxv-
v£Ù(TxyTi — TupxvvsvùévTi, uç ^voTv — cog hi. Simile est
quod mox legimus :
U l^cov . . . ^ix(pÛ£ipxvrxç Ixurovc vA
Tgt;!1/ TToXiv hxxTspovç £kxt£pxv, postrema inepte addita;
et p. 356 A:
Tpirov II TrpoaxKfïaôxi zP^i ßx(nX£x . . .
£kovtx £kouagt;]g t^g mXeccg . . . ixv MkXi^ hxcov ktI.
Prorsus autem ineptum quod deinceps scribit: dvvxyjv
xvTÓÏg 2óvT£g f\'/r\' x(p£ÀÔvT£g: quomodo sermo potest esse
de adimenda potestate ei, cui nondum ulla potestas
commissa est? icpfAsvrf? aperte additum, ut oppositum
sit verbo
^ôvrsg. Vides scriptorem argutias venantem,
de sensu parum sollicitum.

Expromam etiam unum et alterum locum tanquam
specimen grandiloquentiae et tragicae verborum pompae.
Huiusmodi sunt haec, p. 354 C: S
zx) vw oüßog xóyog

TTXtTl 7rXpXK£X£Û£TXl . . . (pivy£iv CpUyî^ àTTX^CrTCCg TT£IV\'J}V-

rcüv £v2xiß0virTßx âvôpûvrcov kx) xvoj^tccv, h. e. fugere
Jmrànmi insatiabili fame esurientium delicias et demmtium,
intelligit tjrannidem. Et p. 357 A: KpxT^xg tZv
ôpm ^£0quot; vßSöv, £l ßij ^£vtKx) \'EpivvÓ£g sacóXua-xv,
h. e. Aospes qui me interfeeit, nempe Callippus, qui
in Epistola VII, p. 336 B, simili metaphora vocatur
xXiTiiipiog Tig luTTEo-ùv xvoßicf kxi xâsoTPfTi. Nihil vero
splendidius quam enuntiatum in epilogo, quo episto-
lam vel potius ^\'/ißviyopixv claudit. I)io suadet amicis.

-ocr page 123-

ut consilia a se data omni ope efficiant, his verbis:
y^h â7ro(rrnrs, ^rph xv rà vvv v^\' ^ßSiv AsxßLvrx o\'iov
ovsipoirx Ô£Ja sTrtaroivrx êyppjyopoaiv, hxpyn
ihpymviTÔs r£K£lt;TÙ£vrx xx) smvxîh, ,y\'nol%te prins desidere,
quam ea quae a nobis dicta sunt, sicut divina somnia vi-
gilantibus adstantia, manifeste impleta^ reddideritis et fe-
Inciaf Quid sunt sesquipedalia verba, nisi haec sunt?

Ut autem in superiore epistola, ita in hac quoque
frequens est imitatio Platonis tam in verbis quam in
rebus et sententiis, cuius generis quaedam apponere lu-
bet antequam missam faciam hanc epistolam. Exemplo
sit locus quem modo attigi p. 354 B, ubi haec de Ly-
curgo :
%c Wm to rm olxsioov ykvoq h quot;Apysi xx) Mfcrcrîjvîfî
sx ßxaiKsoov sU rvpxvvcov Ivvxßiv x(pixo[jJvo\\Jç xx) hx(pkt-
pxvrxç èxvTivç r£ xx) r^v
ttoXiv xtL Expressa haec sunt
,e libro de Legg. Ill, p. 690 D, ubi Plato, postquam docuit
quinam magistratus et quomodo creandi sint, ita pergit:
TrpSirov Ts ^£0quot; ^ßamp;v xvmx£4^xt Trü-; rs xxii ri TTxpx rxvTX
^ßxprxvovrsg oi Trspi r quot;hpyoq xx) Msicr^v^/iv ßxtnXsTq xù-
Toùç äßx xx) rvtv rôôvnbsp;^vvxßiv. . . Ts^ôfipxv.

Epistolographus pro rviv \'EXKvivoov Ivvxßiv scripsit r-^v
TTOÄip, parum apte, quum de duabus civitatibus unius
gentis sermo sit, Argis et Messene. Sequentia autem
ibid. D :
ß/.^ ttots xTrk^riij!. sXsuùsplxq xxxipov rtvoq slq ro
Tamp;v TTpoyóvccv vôtr^jM
(h. e. tyrannidem) s^Trêcrcooriv, o hx
\'^^v xyxv xvxpxixv oi ror sTTxdov, xfzsrp^ sKsuûspixq xpcc-
f^-\'Svoi spun,
in mentem revocant nobilissimum locum de
Sep. YIII, p. 562 D (quem vertit Cicero de Rep. I,
4\'3):
^ rov roiovrov (se. Tkovrov) xTrXi^o-Ttx xx) rxvrgt;tv
TToXirsixv ^£Ùi(Trmî rs xx) Trxpxirxsux^si rvpxvviSo?
ncoç,nbsp;quot;Orxv, oJßXi, 2y,iMxpxrov!J.svn xô-

-ocr page 124-

Xiç, èXsuêspIxi; Sixp\'^^dacra... dxpdrûu xórijg pisêvuÔTfi. Quod
autem ibi dicitur gt;j xyxv dvxpx\'ix, factum ad similitudiuem
dicti Platonis, ^
xyxv sKsvùepia., quod legimus in eodem
libro de Eep. p. 564 A: v
yàp âyixv sKsvûspia, hi-
x£v OVK sk aXÀo Tt ^ aU àyav lovKalxv f/,aTiz(3(X,\'AXaiv :
quibus, mutatis verbis, respondent haec quae in epistola
deinceps leguntur:
lovXaix yàp koù êXavêapix vTrap^âxXovŒoc,
piav aKOOTapa, vrdymKOv, ap-f^aTpog
S\' oma TTXvàyoiûov. His
autem subjungitur praeclara sententia: [xarpia. Sf ^ ùaû
lovXaix, à[j,£Tpoq Is ^ to7ç àvûpdoTroiç \' ùaoç T dvêpÓTTOtc tÓc.-
(ppOŒi v0f4,og, à.(ppolt;Tt la vjhov^.
Eefert haec nobilitatos hos
Pindari versus, quos non semel tangit Plato: NoV-oç, o

TTûiVTCûV iScCdtXaVÇ, ÔVXTCÛV T£ KM MaVXTCiV, àyst llKXlôôv TO

(otxlÓTXTOv VTvaprxTif Z^\'P\'- Vid. Pindari fr. tom. III, nr.
151. ed. Boeckh. Plat. Prot. p. 137 D. de Legg. III, p.
690 B, ad quem locum cf. Astii Animadv. p. 170.

Etiam in iis quae Dionem dicentem facit de ma-
gistratibus novae civitati praeficiendis manifeste Plato-
nem secutus est, quamquam, oblivione an consulto,
huius praecepta paulum immutavit. Primum jubet, p.
356 D:
ttoxépiov t£ km alp^vijç àpzovrxg vofiocpuxxkxg

TTOtVIO-XlTÔXt, âplôpi,OV TplXKOVTX Kx) 7t£VT£, (tifTà l^ifiOV
KM jSovXiïg ■ ItKXtTTVjplX,
S\' X7^XX [ÛV XXXm, ÔXVXTOV Sfi kx)

cpvyvig Tovc ra TcavTa kx) tptxkovtx, vttxpzaiv. Etiam
apud Platonem de Legg. VI, p. 752 D, memorantur
voi/,oCpvXxK
£g, sed numero rptXKOVTX kx) aTTTX, eorum-
que praecipuum munus est ut sint
a-ccrîjpag vópccov, p.
770 B: capitalium causarum ceterarumque judicium non
his mandat, sed tribunali ad id institute. Quae post
haec deinceps sequuntur :
Trpog TovTOig t aKkaKTovg yiyvatr-

6x1 llKXTTXg £K TMV VVV Xa) 7r£pV(rtVÜV XPZÓVTCCV, \'îv

-ocr page 125-

Uda-Ti^g TJJÇ xpz^ç, TOV âpi(TT0V ló^avT slvxi xx) ^i-
üXiÓTXTOv, in his ad verbum paene descripsit Platonem
de Legg. p. 767 J), ubi jubet novo ineunte anno omnes
magistratus {âpzàç) convenire in templum, atque e sm-
gulis magistratuum collegiis unum eligi judicem, eum
qui munere suo optime functus videatur: og xv h xp%^
iXX
lt;JT\\f^ XplTTÔg T shxi SûÇ^ xx) Xpi(TT XV Xx) ÓlTlÓ-
txtx Txg Tixxg . . . CpxmTXt hxxp\'rjstv.

Hactenus de epistolarum dictione et compositione,
deinceps de rebus videndum est.

-ocr page 126-

caput vi.

DE REBUS HISTORICIS QUAE IN EPISTOLIS MEMOEANTUR.

Praecipuum Epistolarum argumentum est tie Platonis
itineribus in Siciliam et de commercio quod ei cum Dio-
nysio et eum Dione buiusque sociis fuit. Epistolae autem
VII\'\'\'\' in exordio praemittuntur nonnulla ad rempublicam
Atbenarum spectantia, adolescente Platone, in VIID me-
morantur quaedam de rebus Siculis, pulso Dionysio, et de
buius familia; tanguntur Lycurgi instituta, quae tanquam
exemplum ordinandae reipublicae proponuntur. In bis igi-
tur exponendis quae sit epistolograpbi diligentia et fides,
videamus. Quaestio baec non levis est momenti et pon-
deris propter ipsarum Epistolarum, qualescumque sint,
vetustatem et auctoritatem. Negari enim nequit, eas,
praecipuenbsp;sive germanae putentur sive suppositae ,

in antiquissimis ponendas esse monumentis unde Pla-
tonis eiusque temporum res cognoscantur. Errant tamen
qui eas unicum paene fontem esse opinantur \' aut tanti
aestimant, ut cetera testimonia prae bis paene nibib fa-
ciant. 1) Constat enim easdem res multo plenius ]iartim

1) Ut H, Ritter et Grote, citati snin-n p. 7 et «.

-ocr page 127-

ab historicis qui de temporibus illis scripsei-unt, par-
tim a Platonis vitae enarratoribus esse expositas; quo-
rum opera si exstarent, tum Platonis vita multo plenius
pateret, tum de Epistolarum fide ac momento melius
judicare possemus. Attamen servata nobis sunt seriorum
scripta, quae e veteribus illis tanquam rivuli e fonte
sunt derivata; in bis multa passim exstant indicia et
testimonia, quae anctoritate Epi.-.tolis certe non post-
ponenda snnt. Quibus inter se collatis, de illarnm fide
et pondéré aliquo modo existimare nobis licebit.

Scriptores qui bis de rebus egerunt sant partim his-
torici, qui de regno Dionysiornm deque Dionis vita et
rebus gestis memoriae prodiderunt, e quibus superstites
sunt Cornelius Nepos in vita Dionis, Diodorus in bistori-
s-rum libris
XIY et XV et Plutarchus in vita Dionis;
partim scriptores de vitis et placitis philosophorum, e
quibus nominandi imprimis Apuleius (de dogm. Platonis)
et Diogenes Laërtius; quibus accadunt alii qui mino-
ris sunt ponderis aut qui res leviter attigerunt, uti Ci-
cero,
Plutarchus (in Opp. Mor.), Themistins, Olympio-
dorus, alii bene mnlti. Hi omnes, quatuor, quinque
pluribusve saeculis Platone posteriores, antiquioribus usi
sunt testibus, qui illius temporibus aequales aut suppa-
i^es fuernnt. Quorum in numero ex historicis censendi
sunt Timonides, qui in commentario scripto ad Speusip ■
Pum 1) egit de Dionis in Siciliam expeditione, cui ipse in-
twfuit, tum Philistus, Tbeopompus, Ephorus, Timaeus, e
quibus Nepos, Diodorus et Plutarchus suo quisque ar-
■ bitra-tu sua depromsernnt. Ex bis Philistum, acerrimum

1) Cf. Plutarch, m vit. Dionis, c. 35.

-ocr page 128-

Platonis adversarium, parnm lionorifice de eo mentionem
fecisse dnbitari nequit, uec mirum foret si Epistolae III
et VII ad illius potissimum maledicentiam redarguendam

essent compositae. \')

Diogenes Laërtius, Apuleius, ceteri secuti sunt po-
tissimum libros et commentarios pbilosopborum et bio-
grapborum, quorum ille magnum numerum citat. Ex
bis nominasse sufficiat eos qui Platonis aetati proximi
fuerunt: Speusipimm in nAirwi/o? fffpiSf/Vvw, Clearcbum

in n?Jrmûç syKccßicp, Neantbem Cyzicenum, Dicaear-
cbum
Usp) ßiccv, Hermodorum, Aristoxenum, Heraclidem,
Tbeopompum. Diogenes autem etsi auctores illos passim
citat, tamen plerumque oseitanter nullo judicio eos ad-
bibuit, plura vero non e fontibus ipsis, sed aliovum
e rivulis bausit; quae de Platonis vita habet, ea par-
tim e Eavorini commentariis et historiis videtur concin-
nasse. 3) Platonis autem quae feruntur Epistolae a Ne-
pote et a Diodoro non videntur adhibitae esse; sedulo
vero his usi sunt Plutarchus et Laërtius, qui eas tan-
quam germana Platonis scripta et gravissima testimonia
citant.

Hi igitur sunt fontes, haec testimonia, quibus cum
Epistolis conferendis, quid in his vere et recte, quid
secus relatum sit, quoad licitum est, dijudicemus. In
quo ipsum Epistolarum ductum sequentes
tractabimus
primo quae in Epistola VII de Athenarum statu et de

1)nbsp;Yid. Mavrea, Diss, inaug. de Favorino. Traj. ad Rh. 1853, p. 99.

2)nbsp;Philistus Dionysii minoris vitam et res gestas comseripsit usque ad
annum a. C. 363: igitur de tertio Platonis itinere, quod ineidit in
a. 361, non scripsit. Vid. Hang, die Quelleu Plutarchs, p. 63.

-ocr page 129-

Platonis sententia de repnblica dicuntur; turn de itineribus
in
Siciliam susceptis, denique de ceteris rebus quae in
Epistola
YIII tanguntur.

§ 1-

Be Atàenanm statu, adolescente Flatone.
l)e damnatione Socratis.

In Epistolae exordio de Athenarum conditione, qualis
sub triginta viris et proximo deinceps tempore fuerit, baec
dicuntur, p. 324 C. „Adolescens, dicit scriptor, quum
cogitarem rempublicam capessere, tempora mihi adversa
fuerunt :
vm otAAwv yàp rni rors Koidopovf^svm TroXirsixg
(np. Ti^ç ly,!MxpxTiûcg) [j^eraSoXh yiyvsrm, xoc) t^c i^ara-
slq hoc) TTSVT^
JiKOVTX Tivsq XV^psq XpOVTT^dOiV amp;pZOVTSq,
hlszx
iûv sv amp;(jtsl, dszx r sv UsipxisT, TTsp) t àyopxv
hmspol tovtccv hx t sv TOÏq X(rrsai Tomsh s^si, rpixxovrx
TrâvTuv xpzovrsq mrsirryjffxv xvroxparopsq.
Abolita de-
mocratia, reipublicae praepositos esse dicit unum et quin-
quaginta viros, undecim in urbe, decem in Piraeo, tri-
ginta autem summa potestate omnibus imperantes.

Hic jam statim mirum accidit quod Atbenis praepo-
siti esse dicuntur LI viri, quasi hi,
etsi potestatis gradu
dispares, unum tamen consilium effecerint. Ab omnibus
veteribus - scriptoribus uno consensu
oi rpiàwvrx nomi-
nantur tanquam summus magistratus, summum colle-
gium, cui ceteri omnes parerent. Illa appellatio neque
apta et est insolita. Mirum etiam quod additur
xsv-
rmovTx Tivsq,
quasi hi obscuri aut ignoti homines fuermt.
Pronomen rtg hic non magis scite appositum quam infra.

-ocr page 130-

quum Socratis accusatores dicuntur hvxdTauüvrk riveg.
Sed, ut jam antea vidimus (p. 48), pronomen hoc a scrip-
tore nostro saepe affectato elegantiae studio inculcatum.
Deinde illos LI sic distinguit:
ol tpiAkovtx emnt ttixvtccv
apxovrsç xuTQKpxTopsg. Hoc quidem notum. His subjecti
hlsKX viri in urbe, Ism in Piraeo; horum de munere
quae addit obscurius dicta sic explicanda sunt:
hârspoi

t0ùtccv (c\'vTfç) TTSpl t xyophv koil 07X £v tojç ädtsltt hoihslv
tlsi, h. e. „utrique tractantes res foreuses et urbanas in
oppido et in Piraeo haec enim ambo significantur
rolg
X(TT£di,
contra usum Atticorum, a quibus semper ro
kiru
opponitur Usipxts\'ï, ut in Platone de Rep. I,init. :
Kxrsßvivnbsp;sU Tisipxix ßarx Tâxvzcûvoç , . . . Trpoasu^xßs-

m Ts kx) ôsccpgt;jtTXvr£ç x7rgu,£v Trpoç ro xcrrv. Doet. Scheibe
(die Oligarch. Umwälzung zu Athen, p. 68 not.) verba
ista corrupta putat; sed quisquis epistolam attente le-
gerit, buiusmodi sordes non mirabitnr. Quod autem ad
rem attinet, opponuntur hic sibi undecimviri et de-
cemviri sic, quasi utrique eodem munere, alteri in urbe,
alteri in Piraeo, functi sint. Atqui bos plane dispares
et dissimiles inter se fuisse cam e numero colligi potest,
tum historia arguit.

Docent historici, expugnatis Athenis, Lysandri volun-
tate a populo creatos esse triginta viros ordinandae et
regendae reipublicae. Xenoph. Hell. II, 3, 3: alo^£
r^ IjÎpiCf) rptXKOvrx xvèpxg èxédôxi. Rem copiose enarrat
Lysias c. Eratosth. p. 126. Praeter bos Lysander decern
praefectos praeposuit Piraeo, quos una cum illis expresse
nominal Plutarchus, Lys. c. 15:
TptxKOvrx ßh èvxarai,
Ukx T £v UaipxisT Kxrxurmxc xp%ovrxq. Decem bos Ly-
sandri arbitrio ibi constitutos esse ex eo quoque col-

J

-ocr page 131-

Hgi potest, quod idem imperator m omiiibus civitatibus
quas expugnavit decemviralem potestatem, leKxhapziav,
constituit. 1) Idem fecit iii Piraeo, nimirum ut portnm
bunc, quo commeatus urbi suppetebat, eo firmius m
sua teneret potestate. Hi decemviri a Xenopbonte (II, 4,
19) vocantur
oi èv Ylsipaisi âpxovTeg Vanx. Quales x^ero
fuerunt illi undecim? Pnerunt bi certe magistratus a
XXX viris creati; nam, ut dicit Xenopbon II, 3, 11,
O\' rptxKovTX rhv (SouXhv wÀ rxg xXÀxç âpxà? xixre-
\'^r-^rjxu àç ê^ÓKSi xvroïc-,
in bis certe fuernnt ol hluKo,,
qui adeo decern illis non fuernnt dignitate pares. Quae-
nam autem sunt munera quae Epistola utrisque tri-
buit?
lioiy.éïv rk Trep) t^v âyopàv mi rx XCCKX tx XTTVi, b. e.
eam potestatem, quam
xfftvvoi/^oi et xyûpxvûy.01 tam in
urbe quam in portu exercere solebant, ut ordinem et
disciplinam tuerentur, delicta palam commissa punirent,
alia. 2) Hoc neutris illornm convenit. Vidimus decem-
viros in Piraeo vocari
xpxovTxq êv mipxisï, quae po-
testas maior est et latins patet quam
tsiv xa-tovóf^mv
et Twv âyopxvofMv. Undecimviri autem qui sub XXX
vins fuisse memorantur, plane iidem sunt eodemque
tnunere functi, quo sub dernocratia tam ante quam post
illud tempus fungi solebant: erant magistratus qui cu-
rabant damnatos in vincula conjiciendos et supplicio afft-

1)nbsp;Vid. Hermann, Lehrbuch der Griech. Staatsalterth. § 39, 7.
Cf. Taylor, vit. Lysiae, p. 136. Errant, qui deoemviros a XXX viris
\'nstitutos esse opinantur, ut Eréret 11. p. 346: „Théramène et Cri-
»«as. .. nommèrent . .. onze magistrats qui avaient sous leurs ordres
«l\'administration de la ville, et dix qui avaient celle du Pirée.quot; Item
öi-ote. Hist, of Greece, Vol. Vlll. p. 239.

2)nbsp;Describit horum officium Plato de Legg. VI, 10. Cf. Hermann,
Lehrbuch, § 1.50, 10—12.

-ocr page 132-

ciendos. Hi Critiae jussu Theramenem ad supplicium rapue-
runt (Xenoph. II. 3, 54); iidem antea duces ad Argiuusas
morte multaruut
[tovtovç ßh ovv di rxx^vrac vtco tZv vof/mv
svte à-nkxraivotv. Diod. XIII, 102), iidemque postea
Socratem occideudum curaruut. Attamen sunt qui lios
undecimviros qui sub XXX tyrannis fuere, ab iis qui.
sub populari imperio, diverses fuisse contendunt; \') quo
nibil, ut opinor, potest esse improbabilius, ne dicam
absurdius. Nimirum statuendum esset, aut undecimviros
sub XXX tyrannis cum illo quod diximus officio con-
junxisse ofßcia
äarvvoßccv et âyopoivof/Mv, aut duo simul
fuisse collegia undecimvirorum, quorum alteri delicta ca-
pitalia punirent, alteri
rà iv xcrrai curarent. Posterius
nemo sanus putabit; prius vel ideo improbabile, quia
tantus sub XXX viris fuit damnatorum numerus, ut
vix aliis negotiis possent vacare. Neque ulla est causa
cur dubitetur
àarvvé^ovç et âyoptxvôfMvq, aeque ac cete-
ros magistratus plerosque, etiam sub XXX viris fuisse.
Quid multa? Manifestum opinor, bunc locum, qui ad-
buc crux fuit interpretum, uti verbis obscurus est, ita
rebus esse confusum, atque auctorem prodere cui nec
sermo Atticorum neque instituta probe essent cognita.
Legerat scriptor pacis illud foedus post expulses tyran-
nos inter cives initum, que äßvmrix injuriarum et im-
punitas concessa omnibus
ttX^v ruv rpixKOVTX xxi tmv
SV^SKX Kx) TCCV iv UsipxiêT àp^xvTccv ^SKX
(Xenopb. II. 4,
38. Andoc. de Myst. § 40). Iles omnes ille in unum
collegium confudit et Atbenis praefectos imposuit LI,

1) Hermatinus in censura libri Scheibii, Die oligarch. Umwalz, zn
Athen, qnae exstat in Jahrb. fiir Wigs, Kritik, 1843. I. p. 146.

-ocr page 133-

quorum deinceps munera et officia sno sibi arbitrio m-
formavit.

Commemorans triginta virorum crudelitatem et vio-
lentiam, laudat Socratis constantiam, qui quum ab illis

^ussus esset Leontem Salaminium ex hac insula in tbolum

abducere, non paruit. Idem factum multo lucidius me-
uioratur in Apologia Socratis, f. 32 0. Mox vero abo-
lita illorum potestate, libertas restituta est. Quid autem
tum accidit?
Kxtx §£ rivx tuzm o^l tov sTXipov ^av 2m-
^PXTY;, tOVTOV ^VVX(TT£mvrk Tivaq shxyovffiv ak tlix!TTgt;lptOV,
XV0(TlCCTXTi1V xhixv aTTlßxXXOVTaC XXI TTXVTCCV mlt;TTX Eaixpx-
rai Tvpocr^xovffxv \' x^aßii yxp ol ßsv amyxyov, ol ïa xx-
rai^^CpkxvTO xx) xTféxTaivxv.
p. 325 B C. Accusatores So-
cratis hic appellantur
TovxaTauovTag Tivag. Verba ^uvx-

^r^g, ^vvxiTTaucc, Syv^ffTf/« praecipue usurpantur de umns

vel paucorum dominatione, velut XXX virorum potestas
erat
^vvxtrraix; latiore tamen sensu ^vvxaTavaiv etiam
dicuntur ii, penes quos est summa potestas, in ohgar-
chia
01 oKiyot, in democratia o\\ iroXXoi. Hoc sensu in-
telligi hic non possunt
^wxarauovTsg Ttvag, pro quo certe
dici oportuerat
tüv luvxntauovtuv (h. e. tou ^ßov, qui tum
imperabat)
Tivag. Apertum est siguificari homines poten-
tes in civitate, quales erant Socratis accusatores, Mele-
tas, Anytus, Lyco, qui tum multum apud populum
valebant: tales autem homines vocantur
ßkya Ivvx^avoi,
non ^vvxcrravcvTag. \') Horum, dicit, oi ßh a^yxyov,
01 Ta xxTaiiViCphxvTO-.
alii accusarunt Socratem, alii con-

1) De his Fréret, Aead. des Inscr. Tom. 47, p. 212 sq. Stallbaum ad
flat. Apol. c. 10, p. 23 E et ibid, c. 2, p. 18 B,

-ocr page 134-

demnarmiL \') At qmnam sunt qui Socratem damuavernut?
An homines nobiles, potentes? Imo Socrates damnatus
est ab Heliastis, h. e. judicio populi, a consilio quin-
gentorum fere judicum, qui sorte e sex millium numero
capiebantur. Num hi dici possunt IwotrrrsùovTàç rmg\'^
Crederes fere scriptorem nostrum putasse Socratem ab Areo-
pagi judicio damnatum esse, penes quod tribunal anti-
quitus fuerat judicium xaeßsixg (Meurs. Areop. C. 9);
quod tamen falsum esse jam pridem probavit Fréret in
diss. laud. p. 264, et aiarmarunt Meier et SchÖmann,

Att. Proc. p. 305, not. 37.

§

De Flatowis sententia politica et de causa peregrinationis.

Commemorato XXX virorum dominatu et hijusta So-
cratis damnatione, scriptor explicat Platonis de repu-
blica capessenda sententiam et susceptae peregrinationis
causam. „Haec quum considerarem, dicit, ûV^ ßxK-
Xov hsTKÖTTow nxmxç r iig ro TrpôdÙs xpoiißm, ro-
(xovrco xcùXsTTârspov sÇxhsro opùâg shoù [
mi rx Trokiriax
hoixsTv.
Corrupti nimirum erant mores civium et leges :
ri
T£ Tcivnbsp;ypißiMxrx xx) \'éê^ he^Ùsipsro-. dicere

voluit: dl véixoi xx) rx ïk.^) Denique, dicit, in

U

1) Pro sWyätv, quod est verbum usitatum, paulo ante habet
lisnbsp;idem oeeurrit in Apol. p. 39 A : tót «v Suaiws d^à-

yoi ris eknbsp;Hirsohig ibi delevit eknbsp;ut emblema,

probabile tamen idem jam epistolographum in Platonis libro legisse.

3) Mira dictio; vÄ/^twv êOn dici possent mores legibus consiituti sive
recepti, sed distinguinbsp;ÏBn et vi/Acovnbsp;ineptum puto, quasi

-ocr page 135-

earn deductus sum seuteutiam, omnes civitates male or-
dinatas esse, Xsysiv r nmyxdaêiiv, sTxtmu r^u opôhv
0iÄO(Tü(p!ccv, h ravrm ™ quot; mXirmx liwia kx)
tx tcôv is
wtsw ttxvtx kxtiMv, kxkôôv ï\'où xvi^slv tx àv-
SpÛTTlVX ym, TTpiV XV n TQ TCOV (p l X 0 (T 0 00 UV TCO V Opêâç

(t£?) kx) xxn^m yboq su àpxxg ixê^a txç ttoXitikxç
^ ro rcóv ^vvxarsuàvTcov èv Tx7g vroXecrtv Ïk rivog [MÎpxg
ôsixç êvTcoç cpixo(7o0yilt;t^. p. 330 A. Haec cogitatio eum
impulit ut relicta patria in Italiam migraret.

Secundum lioc igitur testimonium Plato post mortem
Socratis non, ut vulgo traditum, statim peregre profectus
est, sed remansit Athenis in patria, tota mente in hoc
defixus, quomodo sanari civitatis morbus posset; quo
magis autem aetate maturesceret, eo firmius hoc te-
uuit, solum remedium esse in
r^ opê^ cpiXotroCpl^: finem
malorum nullum fore, nisi iidem essent imperantes iidem-
que philosophi. Quod quum in patria efamp;ci posse de-
speraret, excessif Athenis et ic Italiam profectus est,
putans nimirum, ibi fortasse melius moratam civitatem
se inventurum, qnae e philosophiae praeceptis ordinari
posset. Idem consilium pbilosojiho in aula Dionysii profi-
ciscenti obversatum esse, Epistola non nno loco significat,
P- 338 A:
äa-rs sitrep Tors kx) vvv sXtti? ttxo-x xmrsXs-
\'^Hrrsrxi rov robg xùrovc
0iXo(tócpovg rs kx) ttoXscov
^PXovTxg ßsyxXcov \'^vpoßyjvxt ysvoßsvovc. . et p. 335 D:
»Dionysius magnam ditionem possidebat,
sv ^ ysvo^m
\'piXùa-o(pix rs Kxi lvvx
(xiq ovrcoç sv rxùra, ^ix ttxv-

êdr, non sint ypii/j.ficclt;!i signata. Soripsitne vô/awv ypamp;ij.ij-azv. xcà
i. e. leffnm literae et indoles? At haec quoque quaesita est anti-
tliesis pro
mores et leges. Similis periphrasis est in spurio Platonis
libro Epinom. p. 976 B: 5ó|-/)5 ^Osatnbsp;w voûv pro SôÇais.

-ocr page 136-

rm âvôpccTTCov, \'EXAyjuMV xctt ßxpßxpm, käß^^x,. xv laxvccg
ló^av TTxpécTTi^iTs TTxai rijv xkijôij. \')

Quisquis haec legit, agnoscit verbis illis expressum esse
nobilitatum illud Platonis paradoxen, de Eep. V, p. 473 C:
sxv Vi Ol (pikocroCpoi ßxtnksüaoürriv iv rxTç TróP^smv oi ßxtxi-
ksïç TS vvv ksyoß.svoi nx) \'hvvx(TTXi (ptkouoCp^ü\'cctn yv-jaiccg

TS KXl IKXVàç , Kx) TOVTO sU TXVTOV ^Vß7rSlt;7Tfi, IvVXßJq TS
TTOktTlSii) XXI (plkOffOCpix, - oùx S(TTl XXXÜV TTXXikX TXSÏr.

TûAfcrw, ^oxù) T oùTs TCfi àvôpccTîivcç y\'svsi. Ibid. YI, p. 499
B :
sksyoßsv , vtto tx?\'.^Ôovç ^^vxyxxa-ßsvot, on ovts Trokig ovts
TTOkiTsix oùds y xvMp oßolccc ßyJ^TTOTS ysvijTXi Tsksoç, 7rp)v
XV Tolq (pikoaoCpoig .
. . àvxyxyf tic sx tvx^c Trxpxßxkifi. . .
TTûksccç s7rißskgt;jÖgt;jvx-t, ... TCCV vvv sv IvvxiTTsIxiç yj ßx~
(Tiksixig
ovTm vlsaiv xùtoïç sx Tivog ôslxg STriTfvoîxg
xkyjôtv^g Cpikoa-oCplxg àk-tjômg spccg sß^Trsu-^.

Qui hos locos cum Epistolae verbis comparaverit, agno-
scet amborum tantam esse non solum sententiae sed etiam
verborum similitudinem, ut alterum ex altero eihctum
esse manifeste appareat. Eiusmodi imitatio, opinor,
ipsi auctori imputari nequit. Sed hoc ut omittam, illud
e nostro loco sequitur, scriptorem putasse opus Ilfp)
TTOkiTsîxç a Platone ante compositum esse quam peregre
profectus esset: id monstrant diserte verba haec: ksysiv
t ^vxyxxffô^v, sTTXivSiv tv/v opè\'/iv Cpikoa-oCptxv xts.
Nam effatum illud, imperantes esse philosophes debere,
arctissime cohaeret cum
Tîjg opùïjg (pikoToCpixc ratione et
munere, in opere illo descriptis. Ne quis autem objiciat ver-
bum
ksysiv spectare ad sermones, non ad scriptas disputatie-

1) Badem sententia enuntiatur Epist. II, p. 310 E: Tre\'puxs fuvjEvat
ds TocÔTÔ ppóuviais TS xcci ÓWCXJU.IS /tsybüvj.

-ocr page 137-

nes, animadvertendum, personatum Platonem in hac epi-
stola dicere solere, de quo infra accuratius, se nihil
literis mandasse, eumque de scriptis suis sic loqui, tan-
quam de sermonibns ore habitis.

Incidimus hic in difficilem quaestionem et multum
disceptatam, de tempore quo
YloXirsix, a Platone confecta
Sit. Alii ante profectionem in Italiam, alii post reditum
a primo itinere ad Dionysium maiorem hoc opus scriptum
esse censent. Quarum opinionum posterior si probatur,
scriptor noster haud levis erroris convincitur. Sed ista
sententia eo maxime nititur argumento, quod opus illud,
ut consummatnm ingenii, artis,, doctrinae monumentum,
probabile sit scriptam esse eo aetatis tempore, quo Plato
luaturitatis fastigium attigisset. Atqui fatendum, nihil
obstare quominus Platonem, qui ab adolescentia scri-
beudo se exercuerat, ante quadragesimum aetatis aimum
jam ad tzxyJ^v pervenisse credamus.

Priori vero sententiae maxime propuguavit Morgenster-
nius (de Platon. Eep. p. 73 sqq.), qui ob similitudinem
quae intercedit inter Aristophanis Ecclesiazusas et Platonis
Bempublicam, non dubium esse censuit quin comicus
hac fabula Platonicam civitatem deridendam sibi propo-
suisset. Quas enim Praxagora ibi mulieribus fert leges,
de communioue bonorum et uxorum, de commnnicanda
cum viris et mulieribus liberorum cura, de aliis, has
cum Platonicae civitatis legibus ita concinere, ut idem
sit argumentum in ridiculum conversum.

Eandem sententiam amplexi sunt Meinekius et Berg-
kius, qui Platonem ipsum in eadem comoedia vss. 647
et 994
\'\'ApifTTv\'AKou nomine notari volunt, similiter ut
m fabula Pluto, vs. 314, quae paucis annis ante in

-ocr page 138-

scenam producta est. \'AptaruXAog nimirum ridicule fac-
tum ex \'A.pi(TTûK\'A^ç (ut ex \'HpxKKijç quot;UpvAAog), quod no-
men Platoni fuit. \' ) Jam Ecclesiazusae editae suntineunte
01. 97 vel non multo post, ex quo efficiatur, Platonis
UoAirsixv paulo ante hoc tempus editam esse, quum Plato
esset paene quadragenarius, paucis ante annis quam iter
in Italiam suscepit. 2)

Quae contra Stallbaumius disputât in Proleg. ad Plat,
de Eep. p. LXIX, ad redarguendam Morgensternii sen-
tentiam , ea merito non satisfecerunt Meinekio et Sückovio.
Leguntur quidem in Platonica civitate quae post reditum
eius ex Dionysii aula scripta videntur, ut imago tyranni,
mentio de Ismenia, Pythagorica quaedam (Stallbaum, p.
LX V), sed nihil credere nos vetat, Platonem opus illud,
postquam edidit, retractasse et amplificasse ; imo eo nos
ducit disertum Dionysii Halicarnassensis testimonium,
qui narrat, Platonem ad summam usque senectutem a
limandis et expoliendis operibus non destitisse, et ipsum
illud opus de quo loquimur etiam extremo vitae tem-
pore in manibus habuisse. Illud certe notatu dignum,
quae in hac epistola de Platonis sententia politica di-

1)nbsp;Meineke, Pragm. Com. I. p. 388. II. p. 1162. Bergk, Eel. Com-
Att. p. 404, nota.

2)nbsp;Eidem opinion! caloulum adjiciunt Tchorzewskî, de Plat. Timaeo et
Crit. Kazan, 1847, et Siiekow, libro laud. p. 41 sqq. Yid. etiam TJeber-
weg, Eehth. u. Zeitf. d. Plat. Scbr. 1861, p. 121 sq. Ecclesiazusae editae
secundum Sam. Petitum 01. 96, 4; secundum Palmerium circa 01. 97,
cum quo facit Morgensteriiius; secundum Tchorzewski 01. 97, 3.

8) In libello nspt aw^sc. p. 209. quot;o 3s nAàramp;iv toÙj Ikutoü ZiaXàyou;
XTcutÇwv xal jSoatpux\'^^\'quot; Tzdvrx t/sóttounbsp;oùnbsp;èySoïjxovT«

yryavùs sVvj

-ocr page 139-

cuntur, ipsis verbis expressa ex opere de Eepublica,
ea concinere cum temporis indicio ex Ecclesiazusis pe-
tite, nt alterum testimonium alteri pondus addere vi-
deatur. Et quo minus equidem credam Platonem UoXi-
reixv evulgasse post editam illam comoediam, non parum
apud me valet quod Morgensternius animadvertit (p. 77
not.), vix credibile sibi videri dicens, posteaquam Aristo-
phanes civitatem talibus legibus in scena risisset, Pla-
tonem editurum fuisse opus, in quo eadem res tanquam
nova serio tractaretur.

In hoc igitur Epistola verum referre videtur; minus
vero probabile est, quod ibidem memoratur, Platonem
semel, iterum, tertio in Siciliam profectum esseeaspe,
fore ut Dionysii ope civitatem Syracusanam in talem qua-
iem in illo opere descripsit
toAitsIxv transformare posset.
Etsi enim credibile est Platonem non desperasse de
emendandis civitatibus, eumque itineribus in Siciliam id
ipsum spectasse, ut meliorem redderet Syracusarum et
Siciliae conditionem, non tamen tam rerum hominumque
ignarus fuit, ut perfectam illam quam mente informasset
civitatis imaginem reapse effectam reddi posse putaret, aut
Dionysium talem regem fore conhderet, cuius imperio
^ôvoif/jç et CpiAOŒoCplx velut in unum conflatae, ut dicit,
optimae civitatis effigiem ob ocnlos ponerent. \')

1) Etsi Plato in Republica non aemel asserit se haud àlbvaxa fingere
^e. g. VI, 499 D: ouS\' -^/tâïs läSuvara
Xéyofisv, ^aXsTTx Sè mi Ttap\' -Ij/ûv
èf^oXoyeÏTM.
Cf. V, 456- C.) , potius tarnen civilatcm illam proposuit
tanquam Tta^jocSsty/A«, ad quod aecedere aliquantenus liceat. De Rep. V^
p. 473 D : Ti ouv;
xxi ^/iscg, fa/iiv, ■Koipà^siyfj.a. tr:oioviJ.zv Xcr/oi àyot.-
tioasiuî; Uàvu ye. *httóv ti ouu ohi hl^ôi; eu as\'yätu toutou îvsxa., è«u
y-i)nbsp;àtrossî^kt, (ùs suvatàv outw
nàXiv ohJnuai wj é.Je\'y.\'îto ; Ou S^tk ,

-ocr page 140-

128
§ 3.

De Platonis itinerihus in Siciliam.

Tres in Epistola memorantur Platonis adventns Syra-
cusas, quorum tempora haud obscure indicantur.

Primum Syracusas venisse se dicit XL annos natum
h. e. 01. 97, 4, a. a. C. 389. quot;Orf yxp mr âp^àg ég 2u-
pxKOVffxg syài âCpiyJpci^v, crxs^ov Irv^ TSTTxpxKOvroi ysyovccg,
Alav sJxs ri^v ^X
ikIxv txvîiv \'iTnrxpJvog yèyovsv. Epist.
YII. p. 324 A. Dionysius major eo tempore regnum ibi
tenebat. Cum hoc tempore pulcre concinit quod prodi-
tum est, Platonem, quum liberius tyranno oblocutus
esset, ab eo Pollidi Lacedaemoniorum legato traditum
esse, a quo fertur {xéysrxt, ut scribit Plutarchus) in
Aeginam abductus esse ibique venditus, sed brevi post
àb amico Anniceride redemptus et in patriam reversus
esse. Testes Plutarchus Dion. c. 5, Laërtius III, 14,
18, Aristides T. III, p. 382. Exarserat enim eo ipso
tempore bellum inter Aeginetas et Athenienses,
quod
duravit ab 01. 97, 4 ad 01. 98, 2, cuius belli occa-
sione id, si tamen vere traditum est, Platoni evenisse
potuit. \')

Alterum Platonis iter susceptum dicitur brevi post-
quam Dionysio maiori in - regnum successit filius, a
quo Dionis hortatu Syracusas se arcessitum esse scri-

Sfn. Ibid. IX, 592 B: i-nl y^g ynbsp;olficu aurvjv thac.

S\' iyw, EV oijficivu iffWä TTupäSsiyjux dmxsiTca rä ßouio/ievu opxv xat ö|OwvTi

IctuTÖv xctTOixi^sit/. Cf. Hermann, 11. p. 67 sq. et not. p. 118.

1) Vid. Corsinus, Symb. Litt. p. 103 sqq. Dodwelli Annalea Xe-
noph. p. 216.

-ocr page 141-

bit, Epist. YII, p. 327 B—D. i) Mors autem Diony-
sii maioris cadit in 01. 103, 2; a. a. G. 367. Idem scribit
Nepos, Dion. c. 3, „Quum Dio non desisteret obse-
crare Dionysium ut Platonem Atbenis arcesseret, — ille
morem ei gessitquot; Cf. Plutarcbus, Dion. c. 12. Ergo non
statim quidem, proximo tamen post mortem Dionysii
maioris anno, b. e. 366 a. 0., Platonem iterum Syra-
cusas venisse probabile est. Quarto autem meuse post
illius adventum Epistola YII (p. 329 C) scribit Dionem
civitate pulsum esse, Platonem vero a tyranno partim
blanditiis partim necessitate retentum aliquandiu Syracu-
sis remansisse. Quando autem reversus sit in patriam,
id parum liquet. Corsinus (11.
p. 112) ex Epistolae
II initio efficit, eum exeunte hac Olympiade (103) e Sicilia
reducem ad proximum Olympiorum conventum, a. 365
habitum, se contulisse; putat enim hanc epistolam post
reditum a secundo itinere scriptam esse. At supra vi-
dimus (p. 19), Epistolam II potius scriptam fingi post
ultimum iter, ut Olympiorum conventus qui hic memo-
ratur idem sit cuius mentio fit in Epist. YII,
p. 350
B, qui conventus incidit in a. 360 a. C. Quare ex illa
epistola ad secundi itineris tempus definiendum nihil
proficitur.

Tertii itineris tempus a Platone non clare indicatur.
Dicit se, bello in Sicilia orto, a Dionysio dimissum esse ea
condicione, ut, pace restituta, una cum Dione reverteretur ;
quibus deinceps haec addit, p. 338 B: ysvo^Jvijg T slpyj-

1)nbsp;MoivOi sv iiMia. OVTOS zk! xaSsuTvjxUa. Epist. Ill, 316 C.

2)nbsp;Etiam Groteus eundem Olympiorum conventum in utraque epistola
significari ceuset. Vol. XI, p. 82, n. 4.

-ocr page 142-

vyjg ßSTSTTs^TrsT fgt;f, Alccvx Tsiriaxelv \'kl êvizuTOv èhÏTO,

f\'/Xf S\' ilKSlV fJC TTXVTOÇ TpûTTÛV Vj^ioU. Cf. Ep. III, p. 317 AB:
TO Isùrspov, aipmç ysvo^mg, hâxsiç ßs où Kccrà ràg
\'o^oXoyioog,
xKax yJvoi/ msiv STrsnrsKKsg, Aiccvx T ahavêtg
£lt;figt;llt;TÛiz ßsrairaßiiotaüai \' lià t«dt\' OVK ^ÀÔOV, izKAà KM
Aîmi TÛT iTT^JxäOiWJjv, äaro yàp ahxt ßaKrtov èxêalv sßl
km vTTßCKOvdM (TOI. TO Ts ßaTCi, TCivôquot; v(TTapov êviccvTcç rpivjp^q
ikpÎKaro KM àTriŒTO\'AM TTixpà (TOV Kra. Plato igitur, diu
tergiversatus, tandem anno elapso
{v(TTapov àviavrà), oran-
tibus et bortantibus amicis, triremem a Dionysio Athe-
nas missam conscendit et tertio Syracusas
uavigavit.
Ibi quum tyrannum reconciliare Dioni frustra studuisset,
aliquamdiu a Dionysio reteutus et elusus, tandem Ar-
chytae intercessione dimissus est. Inde redux in Grae-
ciam ludia Olympiis convenit Dionem, bellum
adverses
Dionysium molientem. \') Sunt hi ludi ineuntis 01. 105,
siquidem ante initium proximae Olympiadis Dio bellum
tulit hi Siciliam. Cum quo tempore concinit quod
Plutarchus, Dion. c. 19, narrat, quum
Plato Syracusas
venisset, Heliconem, unum ex eins familiaribus, defectio-
nem solis praedixisse, quae mox consecuta est. Defectio
ista cadit in OL 104, 4, a. a. C. 361, quum Plato
esset
jam paene septuagenarius. Sic quidem itinerum tem-
pora in epistola iudicata cum ceteris indiciis conveniunt.

Tria illa Platonis itinera ordine commemorantur a Dio-
gene Laërtio, lib. III, § 18—33:
Tptg la TrkrXavKav aig

1)nbsp;De conventu hoc ut memorabili facto disertis verbis mentionera
fecit Neanthes Cyziceaus, apud Laertium, 111, 25.

2)nbsp;Barth. Voy. dn jeune Anach. chap. 33 note, qui redarguit errorein

Corsini.

-ocr page 143-

Zik6X!cx,v ■ TrpcüTOV fih xxrà ôéxv rîjç vmov xx) räv xpxrnpccv,
ors xx) Aiûvva-ioç o \'Epßoxpxrovq rvpxvvoç av vjvxyxxasv
ciryre av^f/J^xt xùrœ.... quot;Bsûrspov Trpog rov vsàrspov ^xs
Aiovóaiov xhSiv yijv \'Xx)
xvópoottovg rohg xxrà tjjv ttoäitsIxv
xùtûv
^yjcoßsvoug . o Sf xx\'nrsp uTToaxößsvog ovx sTTolijssv....
rpirov yjxôs lix\'AXx^ccv Aicüvx Aiovviricp , où rv%hv
S\' àTrpxx-
rog sTTxvijXÖsv iig rgt;)v \'TTxrpilx.
Et strictius ab Apuleio, de
dogm. Plat. I, c. 4: „Ceterum tres (Platonis) ad Sici-
liam adventus mali quidem carpunt diversis opinionibus
disserentes; sed ille primo liistoriae gratia, ut naturam
Aetnae et incendium coucavi montis intelligeret, secundo
petitu Dionysii ut Syracusanis assisteret profectus et
ut municipales leges eius provinciae addisceret; tertius
eius adventus fugientem Dionem, impetrata a Dionysio
venia, patriae suae reddidit.quot;

Jam ad epistolae narrationem accedimus, in qua diju-
dicanda non negligendum est consilium quod scriptor sibi
proposuit: a consilio enim operis rei tractatio pendet.

Scripta est epistola, ut ipsa profitetur, p. 324 B, eo
consilio, ut qua ratione Dio talis aliquando vir factus
esset, qualem postea vita et doctrina se praestitit, appare-
ret; ostendit autem id eum acceptum debuisse Platonis con-
suetudini et institutioni. p. 327 A. Quod ut probet,
iuitium facit a quo tempore Dio primum in Platonis
uotitiam venit, b. e. a pritno buius adventu in Siciliam;
hinc pergit exponendis reliquorum itinerum casibus
et eventis, quomodo nimirum, post alterum adventum
Syracusas, Dionem inter et Dionysium ortum sit dis-
cidium, quod Plato cum eo ipso tempore tum postea,
tertio itinere suscepto, frustra componere conatus sit.

9*

-ocr page 144-

Quo factum ut amborum simultas postremo in bellum
eruperit, quo Dio tyranni opes evertit.

Cum primario hoc consiho alterum junctum est, quod
et in media epistola (p. 330 C) et in extrema aperte
scriptor indicat, illud nempe, ut redarguat invidiosos ru-
mores qui de Platone essent sparsi, quasi ille, quum semel
a Dionysio maiore Syracusis pulsus esset, nihilominus,
captus aulicae vitae deliciis, sine justa causa iterum et
tertio illuc esset profectus eoque suam ac philosophia,e
dignitatem temere novis contumehis objecisset. Argu-
mentum hoc specie secundarium, revera tamen praeci-
puum est (de quo infra accuratius) eoque longe maxima
epistolae pars expletur. Quum hoc sit scriptionis pro-
positum, non mirandum quaedam aut omissa a scrip-
tore aut leviter facta esse quae eo parum
conducerent.
Jam de his itineribus shigulatim agamus.

Plato, secundum epistolam, quum pertaesus esset cor-
ruptam aetatis suae disciplinam et depravatos mores ac
persuasum sibi haheret sanari civitates non posse, nisi
iidem forent imperantes et philosophi, hac mente, dicit,
(täutj^v tvjv havo\'ixv sx^v) Athenis in Italiam et Siciliam
sum i^rofeetus. Quaeras, cur in Italiam? quo consilio,
qua spe? Num quia melius moratas civitates ibi se vi-
surum putaret? Attamen vetus Sybaritarum et Crotonia-
tarum luxuries fama erat nota. Si tamen hac opinione,
ut ex epistolae verbis colligas, eo migravit, cito spe
dejectus est. Invenit ibi omnia, ut dicit, corrupta et
perdita Inxu, ignavia, libidinibus, quae ubi regnant,
S;k«/(3u wi hovo[Mv ■7ro?jT£ixg ne umbra quidem esse ]}0-
test (p. 326 B—D). Mirum vero quod oblitus videtur

-ocr page 145-

Tarenlum adiré, ubi tum auctoritate florebat Arcbytas,
philosojjhus idemque imperator clarus, in qua civitate
reperisset forsitan id quod quaerebat. Sed cum bac
suscepti itineris ratione non concinit quod vulgo rela-
tum est, Platonem dise end i causa in Italiam venisse
et Tarentum adiisse, ut Pytbagoreorum instituta cogno-
sceret: quod sane multo et probabilius et\'dignius pbi-
losoplio quam patriae taedio in Italiam eum migrasse.
Epistolae scriptor id aut ignorasse videtur aut, ut pro-
posito suo minus accommodatum, dissimulasse.

Erustrata spe, ex Italia divertit Syracusas, hac ^h
y-XTà
TÓ%yiv, sed, ut postea apparuit, divininuminis {rôôv
xpsiTTÓvav rivoç) providentia, ut ipse dicit (p. 326 D), sive
ut Plutarcbus (Dion c. 4) interpretatur,
ôslt^ tiv) tùzv-
Ergo ut modo in Italiam, ita nunc in Siciliam abiit te-
uere, nullo consilio; sed in melius vertit deus. Parum
hoc credibile visum est viris doctis, qui causas attulerunt
alius aliam, cur Plato in Siciliam trajecisset. Euerunt
qui eum Aetnae visendae gratia insulam adiisse dicerent
(Apuleius 11. c. 4. Laërtius § 18); alii, ut agrum et
incolas a tyranno posceret, condendae nimirum Plato-
nicae civitati (Plut. Pbil. c. princ. c. 4; 2) Tbemistius Orat.
XVII,
p. 215 B), quod idem Laërtius secundi itineris
causam fuisse dicit; iniquiores eum aulae Syracusanae
deliciis allectum dixerunt, ut narrant Apuleius, Tbemi-
stius et Olympiodorus (vit. Platon.), quam quidem opinio-
nem a comicis poëtis et philosophi obtrectatoribus sparsam

1)nbsp;Menagius ad Diog. Laërt, III. 6. Hermann, System, d. Plat.
PWl. p. 60, n. 131.

2)nbsp;Plutarchi verba sunt haec; xcà nictrwv dç StxzXiav i-nXeuae\'j, è/-
T\'Çwï
SäyyüaT« VÓ/XOUS xat é\'pycc mi^seiv h tocs itowuiou tipayfiauiv.

-ocr page 146-

Epistolae scriptor tangere videtur, quum \'ItxaikSiv km
^upxKOtriccv rpxzs^äv opulentiam et morum lasciviam tam
severe vitupérât. Mihi maxime probabile videtur quod
Nepos cap. Timaeum, credo, vel Epkorum secutus, tra-
dit : quum in Siciliam perlata esset fama Platonem Taren-
tnm venisse, Dionysium Dioni adolescenti, qui illius audi-
endi cupiditate flagraret, negare non potuisse quin eum
arcesseret; itaque (dicit) „magna eum ambitione Syracusas
perduxit.quot; Quod sane multo magis est rei consentaneum.
Notum est enim, Dionysium maiorem multum operae de-
disse literis nec quidquam magis ei curae fuisse quam
ut aula Syracusana a poëtis et doctis celebraretur. i )
Quid igitur mirum si Platonem quoque magno studio
ad se vocavit? Nulla vero est causa cur opinemur, Ne-
potem errore in Dionysium maiorem transtulisse quod
postea filius eins fecisse traditur, quum Platonem triremi
Atbenis arcesseret. Illud certe neqaaquam credibile; Pla-
tonem, ut in epistola legitur, xxrx
%gt;?v et temere Syra-
cusas delatum esse. Ceterum de Dionysio, quomodo Pla-
tonem exceperit, quam probrose eum dimiserit, in epi-
stola ne verbum quidem. Etiam m sqq. p. 331 D, ubi
memorat consilia Syracusanis a se data de emendanda repu-
blica, loquitur de Dionysio minore et de Dione, de pâtre
nibil; ut\'manifestum sit, eum data opera id egisse, ut

1) Püerunt in eius aula praeter Philistum et Platonem plures poetae,
e quibus Philoxeni et Antiphontis tragici nomina fama ad nos perve-
nerunt, Tyrannum ipsum Musarum cultoris nomen affectasse testa-
tur Diod. XV, 7 : 8tô xal
Tco^/^mu ypAfsiv btissr^mzo fisTà mXXiii

ottous^s XM tous âu toutotsnbsp;é^ovras /tst£1t£gt;tot0, xcà -npOU/MV aùtoùî

mvlUrpißs xot twv 7io£ï]/tàt(uv èmirâTUS xm ScopOcarà; £î;f£v. Vid. Grote,
Vol. XI, p. 36.nbsp;\'

/\'f

J

-ocr page 147-

Platonis commorationem in huins anla taTiquam parum
lionorilicam silentio praeteriret. Nisi contrarium liac de
re exstaret testimonium (Plut. Dion. 5.), crederes tyran-
num Piatoni ne in conspectum quidem venisse. Unum
commémorât Dionem, cuius ingenium docile, animi ho-
nestatem, frugilitatem et continentiam eximie laudat, ob
quas virtutes, ait,
s7riii%ühTspov rciic Trsp) ,rà rvpocwmci
voßißx (^miv ißicc yJxpi TOV Ôavarov rov
Trsp) Aiovmm
yswßivov (p. 327 B). Haec legens quis non putaret
Dionem ob morum severitatem tyranno et aulicis mvi-
sum in regia delituisse ? i) At hac quoque in parte
scriptor studio ductus a vero deflexit. Discimus enim
e Plutarcho 11. et e Nepote (Dion. c. 1), Dionem ob
ingenii et morum praestantiam apud Dionysium semper
in honore fuisse: aderat ei magnis in rebus; legationes
omnes illustriores suscipiebat ; et quum alii caute et anxie
in tyranni praesentia sententiam suam proferreut, unus
ille impune summa utebatur dicendi libertate. Atque
haec quae a Plutarcho et Nepote traduntur cum re-
Hqua Dionis vita et victu ita consentiunt, ut de dictorum
fide dubitari ne queat.

Prima excursione in urbem Syracusarum carptim me-
morata, ad alteram festinat scriptor, viginti circiter annis
post factam, per quod temporis intervallum Plato Athenis
scholam aperuit et ibi totum se philosophiae dedit.

1)nbsp;Ita putat Grote, Vol. XI, p. 60.

2)nbsp;Nepos haec narrat quasi facta ante; Platonis adventum; quum vero
tum viginti tantum annos natus esset, potius snmendum est cum Plu-
tarcho, eum post Platonis profectionem illa officia tyranno praestitisse
Ut recte animadvertit Nipperdey ad Nepot. Dion. p. 72.

-ocr page 148-

Mortuo Dionysio quum iu reguum successisset filius,
hic, suadente Dione, qui sperabat itc sTriÔufyJxv sÂÔsïv
avTOv TOV KxXXiŒTOv Kx) xpitTTOv ßiov (p. 327 D), Pla-
tonem invitavit ut iterum in Siciliam trajiceret. Post
longas deliberationes Plato obtemperandum amicis ra-
tus,
xxtxXlttuv, dicit, txç ifixvtov ^txtpißxg ovtxç oùk
àTx^i^ùvxç (h. e. disputationes in Academia), Syracusas
profectus sum, cum Dionis gratia tum philosophiae. Ut
vero adveni, reperi illic omnia
(ttxcsccç kxi quot;hixßoKüv
ßS(TTX, calumniatoribus Dionem criminantibus quod re-
gnum affectaret \'), quo factum ut quarto fere mense
post adventum Platonis Dio a tyranno expulsus sit:
ßm Ts (j^sTov hag TSTxpTc^\' Aiccvx Aiovvaiog xlriußsvog
sTTißovXsvssv T^ Tvpxvvi\'êi ußiKpov s]g TTAÖtov sfißißxuxg s^s-
ßxXsv xTtßccg,
(p. 329 C). Bxacto Dione, Plato a Dionysio
reten tus est Syracusis. Ibi habitare eum jussit in acro-
poli et in dies magis magisque eum coluit et blau-
ditiis prosecutus est, ut eius gratiam sibi conciliaret;
sed, quod maxime optabat Plato, ut philosophiae prae-
ceptis Dionysius erudiretur et disceret quibus modis
Siciliae civitates desertas restituere et a barbarorum
jugo liberare posset (p. 332 E), id facere noluit: sya
Vs ttxvtx VTTSßSVOV, . . . 0 T Svixi^tTSV XVTtTslvcCV (p. 330
B). Ne plura, postremo, occasione belli in Sicilia
exorti, Plato a Dionysio abeundi veniam impetravit, ea
conditione ut, pace composita, cum Dione rediret Syra-
cusas. Discedens profectus est Tarentum, ubi hospitium

1) Inter Dionis eosdemque Platonis adversarios praecipue nominandus
Philistus, cuius mentio fit in Ep, III, p. 315 E : aSgt;jv ya/j uno «t (
Ajittt Sou \' ^
ml óiXXav irogt;tó». .. hs^X\'^Srjv, pro quo legendum ^iXiaTou.

-ocr page 149-

junxit cum Archyta aliisque Pythagoreis, hide domum
rediit. Haec est summa eorum quae de secundo itinere
in aulam Dionysii in epistola memorantur.

Quae ibi breviter tanguntur, plenius exposita legimus
apud historicos, e quibus discimus, simultatem inter
Dionem et alterum Dionysium non tantum calummato-
rumnbsp;excitatam esse, sed jam ante mortem

Dionysii maioris inter ambos contentioiiem esse ortam,
quum Dio regni successionem minori Dionysio surnpere
et Aristomaches sororis suae filiis conciliare conaretur; i)
quae simultas primum sopita, mox, instigante maxime
Philisto, qui nuper ab exsilio Syracusas revocatus erat,
in apertum odium erupit. Praecipua irae causa fuit,
quod Dionysio traditae erant literae a Dione ad Car-
thaginiensium praefectos missae, quibus eos hortabatur
ne sine sua intercessione cum tyranno foedus facerent.
Hanc ob rem ab illo relegatus est. Apparet igitur Di-
onysium non ita immerito a Dione sibi metuisse, quum
epistola rem ita proponat, quasi
discidium illud tyranni
tantum culpae tribuendum sit.

Quod Plato dicit : Aiccva. Ammioc . . . triJAxph sk xhotov
s^épxKsv àTi!jy.ûç, id concinit cum narratione
Timaei, quem hac in re secutus est Plutarcbus, c. 14:
svèvç, œç eÏ%£, ôêi^svog {Aîccvx) m âniXTiov, Trpotrka^e

1)nbsp;Dionysius maior duas habuit uxores, alteram Locridem, e qua tres
liberi ei fnerunt, in bis Dionysius, alteram Aristomachen, Dionis soro-
rem, quae duos filios totidemque filias ei peperit (Plut. c. 6. Nepos, c. 2).

2)nbsp;Plutarch, c. 14. Dioni cum Poenorum ducibus fuisse necessitudmem
apparet ex eo quod, quum postea in Siciliam bellum inferret, ad Mi-
noam appulsus, adjutus est a Poenorum duce Paralo, ut Diodorus eum
nominal, ut Plutarcbus c. 25, Synalo, quocum ci hospitium erat.

-ocr page 150-

TWÇ VOiVTOilÇ liO/M^OVTXg CtVTOV èxôsïvai Trpoç Tgt;jV \'iTXÄiXV.
Ab hoc vero aliquantum discrepat Nepos c. 4, quem
Ephorum auctorem habuisse credo, dicens „uavem ei
„triremem. dedit, qua Corinthum devehereturet deinde,
„omnia quae moveri poterant Dionis in naves imposuit
ad eumque misit.quot; Cui narrationi baud scio an potius
habenda sit fides, quum constet Timaeum Dionysiis in-
festissimum fuisse et lubenter quamlibet occasionem arri-
puisse ut illorum famae noceret. Praeterea Dionysius misit
Dioni quotannis reditus fundorum et agrorum, ut Plu-
tarchus scribit, c. 16 extr., quod afamp;rmat Epistola, p. 345
C, et exsilio nomen praetexuit ^sTmrxasug, p. 338 A.
Traditum est quoque a Plutarcho (c. 13), primo Platonis
adventu Dionysium incredibili flagrasse discendi studio
eoque maximam in aula factam esse rerum. commuta-
tionem, quum, remotis deliciis et voluptatibus, omnia
docto pulvere oppleta essent. i) Epistola hac de re plane
silet; Dionysium ut ab omni doctrina alienum descri-
bit. Nihilominus Plato a Dionysio sic discessit, ut bene-
voleutiae vinculum non prorsus tolleretur:
Trp)v xirikvoci,
inquit, ^svixv kx) CpiXlxv Wpz^T!^ ^oc) Aiom^lx Troivicrxç
xTrsTrXsov. p. 338 C.

E postremis his dictis eflicere licet, secundum Epi-
stolam Platonem non, ut a plerisque traditur, quum
primum in Italiam venisset, sed quum e Sicilia disce-
deret, Tarentum ad Archytam venisse et hospitium cum
hoc ceterisque Pythagoreis junxisse. Quod si verum est,
xTrolyißixv illam satis longam fuisse in aperto est. Cete-

1) Alluditur ad hoc in Ep. Ill, p. 319 C: oÙKOûurtaiSsuSeuTa, ejJïifffla,

yseiißSTpclv.

-ocr page 151-

mm Plntarclms quoque 1. 1. eum Syracusis profectum ad
Italiam appulsum esse ibique escendisse testatur.

Postquam Atbenas reversus est, eodem venit Dio, qm
ibi multnm cum Platone, Speusippo aliisque Platonis fa-
miliaribus versatus esse traditur. De hac Dionis com-
moratione Atherds in epistola nulla fit mentio, quod
sane mirandum, quum praesertim scriptor -id maxime
propositum sibi esse dicat, ut ostendat, Platonis consue-
tudini et institutioni Dionem acceptas debuisse virtu-
tes illas, quibus nobilitatus est. Properat vero scriptor
ad tertium iter Syracusanum, quod tribus vel quatuor
annis post Plato suscepit,

Sicut inter ambos convenerat, pace facta, Dionysius
Platonem ad se vocat (p. 338 B sqq.),
Dionem autem
jubet annum adhuc remanere in Graecia. Plato haesitat;
erat jam prope septuagenarius et putabat Dionysium
ambitione ductum se arcessere. Perebantur
enim venisse
ad Dionysium Archytas et Tarentini, ut Platonis doctri-
nam ex eo sciscitarentur; quibus cum satisfacere ■ ille
non posset id que erubesceret, ideo videbatnr Platonem
iterum vocasse, cupidus tou hmovaxi èvoipyéaTspov (p. 338
D). Hanc oh causam semel iterumque vocatus recusavit;
tertio tandem, Archedemo Platonis familiari cum Dio-
nysii epistola honorificentissima Athenas misso, bortante
Dione, instigantibus praeterea per literas Archyta et
Tarentinis,
rhv (piKo(xo0iXv syncc^ixt^oua-i tJjv Aiowalov,
cessit et tertio Syracusas profectus est bona spe nec
mirandum putans,
vêov oovhpx Troipaxovov-a â^lccv Xoyou
Trpoiy^J^Tcov, sv^yM, vrpk sp^TX êxôsh rov ßs/.hrov ßiov
(p. 339 E).

-ocr page 152-

Animadvertendum in transitu j quam accurate hic, sicut
antea in narratione secundi itineris, omnes rationes ex-
plicet, quae iter suscipere snaderent, nimirum ut omni
hac in re temeritatis culpa Plato liberetur.

Dionysius erat adolescens, ut dicit; itaque simulac
venit, statuit animum eius explorare. Sed cito fefellit eum
spes: Dionysius
rà [zsyivTcc sl\'^évxi ts y.£i luccvüc Ixsiv
xpoffSTrotsiTO. Mox etiam rescivit, eum librum scripsisse con-
tinentem ea quae quondam ex Platone audisset, corrupta
tamen et deformata,
(rmèsvtx coc \'ocvtov ts%v^v , oùdsv tccv
aÙTÔov av xKoóoi (p. 341 B). Quod ille multis verbis repre-
hendit. Paulo post inter ambos altercatio oritur de Di-
one. Dionysius vetuit huius procuratores in posterum
reditus agrorum ad Dionem mittere (p. 345 C). Plato-
nem ideo abire cupientem tyrannus oravit ut. ad proximum
annum maueret; ille, etsi invitus, tarnen ei obtemperavit,
sperans aequas conditiones Dioni se impetraturum. Hinc
longae altercationes de Dionis possessionibus. Primum
Dionysius pollicetur se Dionis pecuniam deponere veile
Athenis et in Peloponneso, ea condicione, ut Plato eius-
que amici sponsores essent, ne quid Dio contra ipsum
moliretur (p. 346 B sqq.). Hic rem differt. Postea
Dionysius aequum esse dixit, ut bona inter patrem et
filium dividerentur ; quare praedia Dionis se venditurum
et dimidiam pecuniae partem illi redditurum. Plato
oblatam conditionem accipere noluit : qua in re num
prudentis procuratoris officio functus sit, dubitare licet.
Eventus fuit, ut Dionysius bona vendiderit atqne, novis
inde jurgiis ortis, Dioni nulla pecuniae pars sit reddita
(p. 350 B). Eadem brevius relata Epist. HI, p. 318.

Dum Plato Syracusis moratur, erumpit mihtum seditio.

-ocr page 153-

Auctor facti esse putabatur Heraclides, Dionis amicus,
quem ideo com^u\'ebendi Dionysius jussit ; ille aufugit in
Poenorum ditionem, unde Corintbum pervenit, ut ab
bistoricis traditum est. \') Hinc expostulatio inter Plato-
nem eiusque amicos, Tbeodotem et Eurybium, atque
Dionysium, e qua gravis oritur discordia: Plato domo
regia exclusus in vitae discrimen venit, sed interventu
Arcbytae et Tarentinorum a Dionysio viatico donatus et
dimissus est (p. 348—350 B).

Cum bac relatione conveniunt quae de eadem re re-
fert Plutarcbus, cuius narratio maxima pro parte ex hac
epistola concinnata est, adspersis bistoriolis quibusdam
de Aristippo, Philisto, Helicone (c. 18—20), quas for-
sitan a Tbeopompo depromsit. In hoc autem Plutar-
cbus ab epistola recedit, quod dicit jam ante Plato-
nis adventum Dionysium non misisse Dioni ^Draediorum
reditus ; in quo eum deceptum esse arbitrer. Nam usque
ad Platonis adventum tyrannus semper benevolum se
erga Dionem simulavit.

De libro quem Dionysius de philosophia scripserit alibi
mentio non fit ; tamen ingeniosum eum et literatum fuisse
ipsa haec epistola fatetur (pp. 338 et 339, E), unde
non mirum si hac quoque in re patris exemplum secutus
est, quem tragoedias composuisse accepimus. (Vid. supra
P- 133 not.). Magis miratu dignum, quod Arcliytas et

1)nbsp;Nepos, Dion. 5. Hut. Dion. 32. cf. Diodor. XVI, 6.

2)nbsp;Teste Laërtio, III, 21, tWoi fctuiv xivdwsuaM auräy(Platonem)
^s cävattsi\'sovta alwva xai esasórav im t^ tgt;5s vïiïou iXsuBsplc;. \' örs
\'Ap^lrocs a-Mv b HuSayopixos, ypa^px; èmsxo/.riv Tipk
AtovOutov,

■»«TO x«t Stsïoüo-sv sh \'Aö^vas. Haec autem non, ut ille narrat, innbsp;,

sed in tertia profectione obtinuisse vidimus.

-ocr page 154-

alii quidam docti ad Dionysium venisse dicuntur, ut Pla-
tonis philosophiam ex eo cognoscerent, qiium Plato
ipse jam antea Tarentum profectus cum Archyta hospitium
iniisset (p. 338 C). Videtur hoc esse commentum ad
Platonicae sapientiae admirationem augendam inventum.

Quod ad Heraclidem attinet, ex historicis, C. Nepote,
Diodoro, Plutarcho (loc. laud. p. 140 not.), novimus
eum Dionysii equitum praefectum fuisse et ah hoc patria
pulsum Corinthum perfugisse. Quo tempore et quam ob
causam aufugerit, ex epistola discimus. Neque crimen
quod ei imputatur improbabile est. Fuit enim Hera-
clides homo strenuus, sed inquietus et ambitiosus, non
magis socius Dionis quam aemulus; qui postquam Dio
bellum adversus Dionysium parare coepit, ab eo defecit
et paulo post suo Marte, IhóuroKoc, ut dicit Plutarchus
c. 32, navi Syracusas profectus est. Ibi una cum
Theodote Dioni obtrectavit et de principatu cum eo
certavit, quamobrem postremo hujus jussu interfectus
est (c. 53).

De extremo tempore a Platone Syracusis acto in Epi-
stola VII legimus, post jurgium de Heraclide Platonem
ex arce emissum esse et ab hoc inde tempore ei nullum
nisi per nuncios cum Dionysio fuisse commercium. At
in Epistola III legitur uarratiuncula de altero jurgio post
illud tempus inter ambos orto, praesentibus Archedemo
et Aristocrito,
èv t^ xs^tt^ , h. e. in horto regiae, ubi
antea habitare consuej-at, et quidem viginti fere diebus,
ut dicit, ante Platonis discessum (p. 319 A). Quodsi
reputamus quae intra tempus a Platonis relegatione ex
acropoli usque ad discessum e Sicilia acta esse narrantur
in Epist. VII, p. 350 AB, fatend um, opinor, ea viginti

-ocr page 155-

dierum spatio transigi non potuisse: idcirco ambae nar-
rationes inter se parum concinere videntur, quod sane non
est indicium veritatis et fidei. De ipso Platonis discessu
aliquantum discrepat Plutarchus, c. 20, qui narrat Di-
onysium operam dedisse ut offensum Platonis animum
honoribus et epuhs mitigaret, qua occasione etiam dic-
terium Platonis super convivio memorat. Quum Diony-
sius dixisset: „Nae tu, Plato, muitis et gravibus crimi-
nationibus nos apnd sodales tnos lacerabis;quot; ille subridens:
„Absit, respondit, opto ne tanta
nobis sit sermon um pe-
nuria, ut tui oporteat meminisse.quot; Addit Plutarchus,
hoe cum epistola nostra non plane concinere:
où yJvroi
TX UXxTuvoç xÙTOû Ttxvu TOUTOiq ^uvoßamp;i.
Idcm dictum
memorat Laërtius, III, 21, sed ad Dionysii maioris
tempora refert, quod tamen minus est probabile. Est
autem ea res parvi momenti et sublestae fidei.

Eeliqua quae post Platonis reditum e Sicilia acta
sunt breviter tanguntur. Eedux venit Olympiam ibique
ofi\'endit Dionem, qui, auditis quae Dionysius in se sta-
tuisset, ulcisci decrevit bellumque paravit, quod aliquanto
post ei intulit. Plato beUi societatem abnuit, excusans
senectntem et hospitii jus qnod ipsi cum Dionysio
intercederet, seque reconciliationis non belli adjutorem
pollicitus est (p. 350 B—D). Ita Epistola; alii aliter.
Cicero, de Orat. III, 34: „Quis Dionem Syracusium
omnibus doctrinis expolivit? non Pia,to? Atque eum idem
ille non linguae solum, verum etiam animi ac virtntis
magister ad liberandum patriam impulit, instruxit, ar-
mavit.quot; Aelianus, Yar. bist. III, 17:
WXxTm II è\'Apl-

(TTCCm ^\'COVX KXTWXrEV sU ^.IXSkixV, HM diquot; ^ ^VVsßoV-

-ocr page 156-

AfUf KM èlt^XtTKS, hà roÓTCCV TÎ!V Tvpxvvi^x TÎjv Alcvva-lou
KCiT
£Ault;7£v. Hic quum dicit Kxri^yxyav eU XtK£Xlxv, re-
duxii,
id intelligendum non de praesenti quidem auxi-
lio, attamen de consilio. Harum narrationum utra cum
Platonis animo et mente magis quadret, ambigi potest.

Postremo commemoratur Dionis caedes, de qua est
aliqua inter scriptores discrepantia, quae tamen facile
explicari potest. Secundum Epistolam caedis auctores
fuerunt d^éxcpcc ^uo, Dionis sodales et liospites, qui fue-
runt
ûïov TOV cpówu oivTûxslpsç (p. 333 C, 334 A). No-
mina non memorat. Plutarchus, qui in omni hac nar-
ratione Timonidem, Dionis familiarem et expeditionis
socium, sequitur, unum nominat facinoris auctorem Cal-
lippum Atheniensem (c. 54). Cum hoc omnes scrip-
tores consentiunt, excepto Nepote, qui eum Callicratem
nominat et adjutorem ei adjungit fratrem Philostratum,
qui in Syracusarum portu cum triremi facinoris eventum
praestolaretur (c. 8 et 9 § 1; cf. Nipperdey ad h. 1).
Inde colligere licet, Nepotem in nomine peccasse, er-
rore nato fortasse e scripturae compendio, quo in nomi-
num propriorum terminatione saepe peccari solitum. i)

Ita perlustrata epistola, apparet nihil fere in ea legi
quod non plenius et accuratius ab aliis historicis prodi-
tum fuerit; ceterum, quae ad itinera eorumque tempora
pertinent, pleraque recte scriptorem retulisse, in rebus au-
tem Dionysium et Dionem spectantibus minus esse diligen-
tem; nonnulla quae ad rem pertinebant omisisse, alia
augendo minuendove immutasse. Id autem fecisse videtur

1) Simile peccatum notavi supra p. 13, i„ \'KpiaràZ^poi
p. 136, not. 1, in
•Pdiarl^ns et tófo-ros.

-ocr page 157-

non tam ignorantia vel incnria quam odio et gratia duc-
tus. Tota enim epistola aperte scripta est ad vitupe-
randum Dionysium, laudandum Dionem, maxime vero,
ad extollendum Platonem.

Quod ad Dionysium attinet, etsi facile credimus eum
maluisse doctum videri quam esse, tamen neque â0vîjg
fuit, ut ipsa epistola fatetur, nec tam xTrxileuroi; quam
Plato eum fuisse scribit; cuius rei argumento esse potest
cousuetudo quae ei cum Helicone, Aristippo, Archyta
aliisque Pythagoreis füit; atque si ipse, ut epistola memo-
rat , librum de philosophia scripsit, id sane probat eum
non ita leviter rem attigisse. Neque vero credibile, si
Dionysius tam alien us fuisset a philosophia, Platonem
aut iterum Syracusas profectum aut tam diu in eins
aula commoratum fuisse; quod tempus non omne nugis
et jurgiis transactum, sed partim certe mathematicis et
politicis rebus impertitum fuisse ipsa epistola indicat et
diserte afamp;rmant historici. Vid. Ep. VII, 832 E. III,
p. 319 B C, et 316 A. Plutarch. Dion. c. 13.

Quod autem ad lites Dionysium inter et Dionem at-
tinet, epistola omnem culpam in tyrannum confert, quod
esset invidiosus, suspicax, calumniatorum susurris faci-
les aures praebens. Apparet tamen ambos^ jam antequam
mortuus est Dionysius pater, de principatu inter se
contendisse, et quamvis Dio praeclara fuerit indole et
magnis ingenii animique virtutibus praeditus, idem ta-
men erat honoris cupidus et ad imperandum quam ad
parendum proclivior. Superhia eius et cMxlsia tangitur
in Epistola IV sub finem :
Mv^ov Te m) on IoksTç ntriv

SvlsSffTSpCOC TOÜ TTpOCT\'/jiCOVTOS óspaTTeUTlKOq slvM \' fci) OVV
XcivôizvsTCc iT£, on Ità TOV âpsffKsiv rolç dvôpuTroiç xx)

10

-ocr page 158-

to trptxttsiv êo-rh, ^ T xvèaësia ip^nMcf, ^óvoikoc. Simile de eo
judicium fert Plutarchus, Dion. c. 8:
âf/Jxei \'Sis kxi 0ólt;rsi
tivoi to ^èog oykov sj^^v xvtov kooi tpxxùtvjtx svlt;t7rpó(rohv
svTsv^;si Kx)nbsp;\') Quam autem exsul excitaverat

spem restituendae libertatis, eam imperio potitus non ex-
plevit, sed sibi familiaeque suae principatum stabilire
conatus est. Idem Heraclidem consiliis suis adversantem
dolo sustulit. Itaque quamvis nefarium merito habeatur
Callippi facinus, Dio tamen suum ipse exemplum pas-
sus est.

In iis autem quae Plato de se ipse loquens inducitur,
baud pauca sunt in quibus nimium se suae sapientiae
et suarum laudum praeconem praebet, velut in iis quae
Dionem de sua institutione dicentem facit, p. 327 C D,
328 D E; aut quae de sua ipse facultate scribit
p. 341 D :
Kx\'itoi TCtrcVSf y\' oJdx oti ypxCpsvrx yj Ksz^svrx
uTf\' syM (3sKrilt;TT xv Ksx^iil\',
aut quum Dionysii scripta
quaedam reprehendens dicit, p. 344 D:
sir ouv Aiovvtnoc

sypx\'tps Tl TCCV TTSp) 0Vlt;TSCOÇ XXpCCV KXl TTpisTOCV s\'lTS TIÇ
SKXTTOOV SITS pi,si%COV, ûç OvTsV XKVjKOaç OÙTs [J^Syt^X^ViKm
^v ùyisç uv s\'/px\'ips, KXTx TOV £[Mv xôyov-, aut quum ilium
vitupérât quod non debito se honore prosecutus esset, p.
345 C :
ttS); xv Ùxu[jc.xlt;jtoç tov xvópccTTog tov i^ysfxóvx roù-
Tccv Kx) Kvpiov OVTÛOÇ sù%,spàç ^Tif/,xlt;Ts TTOT XV ; Credat quis,
quod nonnulli ei imputarunt, superbum fuisse Platonem ;
at optime certe novit quid deceret, et putidam istiusmodi
arrogantiam stilus eius prorsus respuit. Sunt etiam quae-

1) Cf. ibid. c. 53. Aristoteles, Polit. V , 10 de eo dicit: xal hiovuaia
t£gt; iiari/iu l^aiv j;r iStro sià ts xarafpovetv xré.

-ocr page 159-

dam inepta, cuiusmodi est hocce. Quum a Dionysio iterum
in Siciliam vocatus esset, reputans
cig où^h êau^cccrrov, vèov
àvûpcoTTOv TrapxKOVovTX à^iccv Koyou Trpayf/AToov, sù^xÔij, Trpog
\'ipccTcn èXÔsTv tov ßsktkttov ßiov, censuit Mv xvto i^saéy^oct
(7x0Sig-, et deinceps narrat qualem TrsJpxv ad Dionysii ani-
mum explorandnm adhibuerit, p. 339 E sq. Haec equidem
credo inepto potius magistello quam Platone, digna esse
babenda. Dionysius tum circiter triginta annos natus erat
et per quinque annos imperium tenuerat, quare non
prorsus
vaog âvôpccTrog apellari poterat; Plato autem eius
ingenium quale esset jam aliquot ante annis probe per-
spicere potnerat, quare ridiculum erat sperare subitam
aliquam conversionem in eo factam esse, magis etiam
ineptum, bomini ea aetate talem adhibere Trsïpxv, qualis
in adolescentibus explorandis utiliter institui posset. Non
mirum est evenisse quod accidit, Platonem oleum et
operam perdidisse. i)

Quod attinet ad consilia politica quae Dionis amicis
impertit, p. 337 A,, ea, quatenus non e libris de Le-
gibus desumta sunt, satis ridicula mibi videntur. Et ea
quidem quae initio dicuntur, novas leges ferendas esse
tales, quae non minus victoribus quam victis acceptae
sint, et duo esse quasi instrumenta quibus victi ad legum
obsequium adduci possint,
oCi^ôô zaï (poßov, haec de-

1) Etiam Grote XI, p. 74—76, reprehendit Platonis agendi rationem
in aula Dionysii et modum quo, secundum Epistolas, tyrannum ad pMlo-
sophiam converter« studuit: „But still the experiment would have been
tried with a fair chance of success, if only Plato during his shortlived
spiritual authority at Syracuse, had measured more accurately the prac-
tical influence which a philosopher might reasonably hope to exercise
ovir Dionysius.quot; Vid. p, 76.

-ocr page 160-

promta sunt e libris de Legibus, partim e libro I, p. 647
A B, ubi ostenditur, quodnam sit discrimen inter cpJ/Ssv
et ixïSS et quid utruinque ad erudiendos homines con-
férât, et e libro III, p. 698—99, ubi de priscis Athe-
niensibus dicitur (p. 698 B) :
dsfftróric èvïjv tiq m\'Smc ,
^v ^ovxsvovtsç
roTç tots vó/zon; ^î^v ^ùéXoasv. et p. 699 C :

lt;^ik\'hx,v xxkt^xccv svsttoîsl à i^îjjsoç è tots ttxpm 0 t sx tàv

vófyMV TCÜV sfjiTrpouôsv ysyov^g ... oii^Si TroKXâxiç sv ro7ç
amp;VCÜ xéyoïg s\'îtrof^sv. partim e libro IV, p. 715 A—D, ubi
dicit, plerumque fieri ut qui e bello vel e civilibus dis-
cordiis victores exstiterint, ii victis taies imponant leges,
quibus imperii participatione et magistratibus prorsus
excludantur; talem autem reipublicae rationem non TcAi-
Tsîamp;v, sed potius crTxa-iccrsIizv nuncupandum esse, quum
in TToMTsicji leges omnibus aequaliter consulant omnes-
que tam imperantes quam subditi legum servi sint, una
lex omnium sit domina. Quae autem epistolographus
bis subjungit, vereor ne aeque a Platonis mente atque
a praesenti Syracusarum et Siciliae conditione aliéna
sint. Jubet victores rerum potitos
aÙToùg sv izùtoJç âv\'êpixg xpo-
xpTvxi TÜv âkXccv
, oùg xv vruvêxvccvTXi àpifTTOvg ovrxg \' — xpiô-
fiov T sjvxi (f. 1. S\', oJfiXi,) fivpixv\'Sp^ TTOkSl ttsvt^xovtx \'ixxvol
ToiovTci • —his autçm mandare î/û/zcu? Ôslvxi. Beatos profecto
victores illos putasset Plato, si in suo numero {xvto) sv xù-
Toïg) potuissent ttsvtvixovtx vof^oôsTxg invenire ; quanto mains
totidem reperire qui in ununaquaque
pivpixv\'^pcii ttôxsi leges
darent. Ipse existimavit veram civitatis gubernandae artem
TTsp) svx Ttvx xx) ^ôo xx) TTxvTXTTXŒiv oKtyovg positam esse.
Politic,
p. 393 A. Atque in libris de Legibus nusquam
sermo est nisi de uno vo[^oûsr)fi, qui sua voluntate et
scientia ductus leges coudât et civitatem instituât; e. g-

-ocr page 161-

rv, p. 709 B—E, 719 A C. Quid autem sibi vult
illud ßupihlpcf ^óXsi? Quasi hic agatur de condeuda
nova civitate, qualem Plato in Republica flnxit, ubi Kei-
tum certum incolarum numerum definire, sicuti de Legg.
V, p. 737 , exempli gratia novam civitatem fmgit
ttsv-
TOiKiTXiXim KM TSTTdpaKoyrx hominum. At agitur de or-
dinanda republica Syracusis, AgrigenCi inque ceteris Siciliae
urbibus, quae singulae multas
ßupiizSxg incolarum con-
tinebant. Id igitur plane absonum est. Numerus
ßupi-
xvlpoq factus, opinor, ad similitudiuem eius qui in
Politico datur, p. 293 E, ubi Socrates quaerit : âXA
xpa
hnbsp;luvxTov hiXTÓv Tivsiç vj KX) TTSVT^XOVTX

xùrm (scientiam politicam) JkxvSç Kryjtrxo-ôxi -, Quum
Xi\'Alxvlpoç TTÔ\'Aiç nostro scriptori parum sufficiens vide-
retur, finxit fiupîxvlpou. Ceterum eadem quae hic le-
guntur consilia plenius et enucleatius memorantur in
Epist. YIII, p. 356; de quibus infra nobis erit agendi
locus.

Praeterea in legenda hac epistola illud quoque nos
offendit, quod Plato in omni commercio cum Dionysio
magis procuratorem Dionis quam philosophiae antisti-
tem agit; ita sollicitus est de recuperanda huius re fa-
miliari, ut philosophiam, cuius gratia potissimum illud,
iter susceperat, paene oblitus videatur. Omne fere tem-
pus teritur jùrgiis et discidiis, quae gravioribus sermo-
nibus nullum relinquunt locum. Num hoc Platonis
personae et moribus consentaneum ? Num credibile eum
semel iterumque tot menses in buiusmodi miseriis bonum
otium perdere voluisse?

Haec de Platonis itineribus in Siciliam deque eius

-ocr page 162-

cum Dionysio et Dione consuetudine. Ceterum miran-
dum in his epistolis nullam prorsus mentionem fieri de
ceteris Platonis peregrinationibus quas suscepisse fertur
Megara, Cyrenen, in Aegyptum, quarum commemorandi
occasio non certe deerat, imo res ejus et vitam sie nar-
rari, ut illis ne locus quidem relictus videatnr : unde
paene suspiceris epistolographum itinera ista ignorasse;
quo sponte adducimur ad quaerendum, quid fidei istis
relationibus sit habendum. Haec vero quaestio quum quo-
dammodo sit digressio a proposito, postea a me t.racta-
bitur, si prius cetera ad historiam spectantia attigero.

§ 4.

De aliis quibusdam quae in Epistolis leguntur
ad historiam speetantibus.

In Epistolis passim memorantur res ad Dionysii et
Dionis familiam spectantes; in bis nonnulla occurrunt
quae arguunt scriptori non eam fuisse cum illis fami-
liaritatem, qualem simulât. Sunt enim talia, in quibus,
ut peregrino falli proclive, ita familiari labi non facile
erat; cujusmodi ,sunt haec.

In Epistola VII, p. 338 A, Dio Platonem hortans ut
Syracusas veniat, praedicat tum Dionysii sTriöuyJxv rijç
0i?,O(Tû0lixçtum rohe hvtov d^sX^ibovg, âg sÙTTxpâxK^toi
sJsv Trpog rov vtt êfy.ov (Platone) Xsyoßsvov às) xóyov xxi
ßiov, txäcvccrxTol rs Aiovuatov ^u/ZToipxxxXslv.
Dionis
d^sXcpi\'^oJ, e sorore nepotes, Dionysii junioris fratres,
duo ab historicis nominantur, Hipparinus et Nysaeus
(Nepos, Dion. c. 1). Jam ex ipsa Epistola, p. 334 A,

-ocr page 163-

(quem locum mox tractabimus) apparet Hipparinum eo
tempore puerum fuisse vix septem annorum, ut demon-
stravit Salomon (dissert. laud. p. 13) ; Nysaeus autem ne
hanc quidem aetatem attigerat. Quid autem pueris ista
aetate cum philosophia? aut quam vim ad Dionysii ani-
mum movendum habuisse putandi sunt?

In turpissimum vero errorem incidit scriptor Epistolae
Vni, qui Dionis iilium dudum ante vita defunctum
commémorât quasi adhuc in vivis esset. Eundem lap-
sum in exordio Epistolae VII nonnulli deprenhendisse
sibi visi sunt, quare primum hunc locum tractare ju-
vat, quo illustrato de alterius errore in promptu erit
judicare.

Initio Epistolae VII Plato de primo suo adventu in
Siciliam regnante Dionysio maiore loquens, haec dicit :
OTS yàp xxT àpxàq sk ZupxusuiTOig syù d0(icó^gt;iy,
lou srn TSTTCfpàicovTX ysyovccç, Aim slxs rm T^Xmixv nv
vvv \'iTTTTocphog ysyovs, km iiv hxs tots ló^xv, tccvt^v
KM hsTsXsasv sxm, ^vpocKOvriovc; disaÔoci Ssiv sKsvèspovg sï-
vm, KXTà voßovg TOvg àpiTTOvg oikovvtxç\' äa-Ts ovSsv âxv-
ßxo-TOv, si Tig ôsm
km tovto-j slg rijv xvt^v Iû^xv Tsp)
TTOÄiTsixg sKsivc ysvsaÔxi ^vßCpccvov miosis,
h. e. „quum
primum Syracusas venissem, annos circiter quadraginta
natus, Dio ea erat aetate qua nunc est Hipparinus, et
quam ille tune habebat sententiam, in ea perseveravit, ut
Syracusanos liberos esse debere censeret, optimis legibus
utentes; quare mirum non est, si deus aliquis hunc quo-
que (Hipparinum) in eadem de republica voluntate cum
illo consentientem faciat.quot; Euerunt autem duo Hipparim:
alter Dionis filius ex Arete, prioris Dionysii filia, natus

-ocr page 164-

(Plutarch. Dion. c. 31), alter eiusdem Dionysii filius, ma-
tre natus Aristomache, Dionis sorore (Nepos Dion. 1.),
qui ambo aetate paene pares fuisse videntur; quare in
ambiguo est, uter horum intelligatur. Plerique de Dio-
nis filio cogitant; quippe par esse cum patre conjungi
mentionem filii, et jure sperari posse, qualis pater fuis-
set, talem quoque futurum filium. Si vero hunc iutel-
lexit scriptor, gravi lapsus est errore. Relatum est enim
ab historicis, Dionis filium, non multo postquam pater
Syracusarum imperio potitus esset, de tecto aedium prae-
cipitem se dedisse eoque casu mortuum esse : quae res,
ut Nepos dicit (Dion. c. 4. Plutarch, c. 55), gravi vul-
nere affecit patris animum, etsi constantiam eius non
fregit: quamobrem laudatur ab Aeliano, Var. Hist. Ill,
4, et a Plutarcho, Consol, ad Apollon, p. 119 AB.
Quomodo Platonem aut aliquem e Dionis familiaribus
fugere res tam luctuosa potuit?

Groteus (Hist, of Gr. vol. X, p. 436 not.) opinatur
Dioni duos fuisse filios, quorum alterum patri superstitem
fuisse, praesertim quod Timaeus Dionis filium non Hip-
parinum, sed Aretaeum nominatum esse dixerit. Atqui hoc
discrimen tantum est nominis : nam Plutarchus (Dion. c.
31) diserte dicit, eum, cui Timaeus Aretaeo nomen fuisse
narravit, eundem fuisse quem ceteri Hipparinum. appel-
larunt. Accedit quod illo exstincto Dionem XTrxtla fuisse
expresse proditum est (Plut. c. 56); quod testimonium quo
jure pro falso rumore possit haberi, ut opinatur Groteus,
ipse viderit. Imo ipsa haec epistola unum Dioni filium
fuisse non obscure indicat. i) Ad afiirmandum hoc testi-

1) Vid. p. 345 C, ubi de Dionis possessionibus agens Dionysius conteu-

-ocr page 165-

monium id quoque valet, quod, viveute adhuc Dione, ah
inimicis eins rumor sparsus est (teste Plutarcho c. 56),
eum, quum ipse hlio orbatus esset, Apollocratem, Dio-
nysii minoris filium, strenuum juvenem, successorem
sibi destinasse. Quamobrem, nisi scriptori nostro sine justa
ca,usa turpem inscitiam impntare volumus, necesse est hic
alterum Hipparinum intelligi, qui idem in Epistola VIII,
p. 356 A, significatur. Quod de oetate Dionis et Hippa-
Tini dicit, plane convenit. Nam primo Platonis adventu
hl Siciliam Dio erat juvenis viginti annorum; eandem
fere aetatem attigerat Hipparinus , occiso Dione. i) Quodsi
hic intelligitur, comparatio inter eum et Dionem in
hoe posita est: quemadmodum Dio, quem juvenis os-
tendit libertatis amorem, eundem semper retinuit, ita
sperare licet fore ut Hipparinus quoque, quod nunc ado-
lescens ostendit ingenium, id per reliquum
vitae tempus
servet.

Tali interpretatione si Epistolam TII turpi errore li-
berare licet, idem tamen vitium inhaeret in Epistola
VIII. Eingitur ibi Dio amicos suos ex inferis alloqui
eosque hortari ut regem constituant
Trparov ßh rov ißov^
(ipsius Dionis) vVov, %xpirccv tvsKX^irrm, r^ rs Tcxp è^ov

disse dicitur: sîvat aOrà oi3 Aiuvos, ànà. ■zo\'ü viioi, Svtos /iàv
aiToO, h. e. Dionysii; et p. 347 D : Sgt;i x«\'
V^v,nbsp;.vivnbsp;S«.

quot;quot; Demonstravit hoc Salomon 11. p. H, qui de Hipparino et de omni
Dionysiorum familia accurate disputât, p. 9-14 et 21 sqq. Ineertus
tamen haeret, uter intelligendus sit.

2) Hunc esse sensum verborum zk tW ^v Sifavnbsp;supra mdi-

eavi, p. 45. Quod si repntasset Salomon, non, opinor, ineptam hane
comparationem judicasset, p. 11-

-ocr page 166-

m} TOV S!MV TTiXTpÛÇ . . . , ^SVTSpOV Ts Sî} TTOlSÎtTÔs (SxtTtXiiX TOV
t^ [jùV SfZ^ ttxrp) t XVTOV K£]iTVjf^£VOV OVÙfiX çlttttizpïvov) , vîov

Alovjtriov, X\'^P\'V TÏjç t£ vvv ^OVjês\'iXq xx) Qffiov TpOTTOV . .. ,
tpîtov Ti . . . Aiovùcriov tov Aiovvaiov, sxv l^kx^ kxùv slç
0x(7ix£ccçnbsp;xTTxXXxTTêaôxi. p. 355 E. sq. Totus

hic locus ita comparatus est ut ineptum rhetorem facile
arguat. Primo scilicet loco Dio commendat suum filium, ille
quem
xttxi^x mortuum esse-constat j \') secundo loco Hip-
parinum, filium Dionysii maioris, de quo modo vidimus,
cui scriptor non aliam ob causam secundos honores tri-
buisse videtur, nisi quod expellendo Callippo, Dionis
interfectore, quasi ultor huius caedis exstitisset. Tertio
loco Dionysium, tyrannum regno pulsum, eum videlicet
quem ob dissolutos mores et perfidiam Dio oderat ma-
xime et contemserat. Ignarum profecto fuisse et homi-
num et temporum oportet qui talia suadere potuit.

In eadem vero epistola (VIII) memoratur factum ex histo-
ria Syracusarum notatu dignum. Loquens de origine
tyrannidis apud Syracusanos, dicit banc institutam esse
Töö\' OTS xiv^uvoç SySVSTO SCXXTOÇ \'llxs\'kicf. T^ TCCV \'\'EKXÎ)-
vcov, VTTO Kxpx^\'^oviuv àvxfJTXTOV oX^v sx0xp^xpccôsTcrxv
ysvsfrêxr
tots yxp s\'iKovto Aiovvaiov i^sv ûç véov xx) tto-
Ksfiixov STT) TXÇ tov TToXkyLOv vpsTtovTXç xÙT^ Trpx^eiç,
^vpc^ovxov xx) TTpSdfivTSpOV \'ÏTTTTXplvOV, STtI tTmVjpiCf TîjÇ
xixsxixç, XÙTOXpXTOpXÇ, uç CpX(Tt, Tvpxvuovç èvrovofix^ov-

1) De Dionis filio, quem post necem mariti Arete in carcere peperit,
et qui brevi post cum matre in mare praecipitatus est (Plut. Dion. c.
68), cogitare plane absonum foret, ut recte judicat Salomon, p.
25.

-ocr page 167-

Tsg. p. S53 A B. Eodem spectant quae legimus p. 354
D :
ol yàp TTpo Aiowaiou m) \'Impivov xp^xvTsc ^ixsKimM
Téû\\ éç ^ovro, Bvlxißömg , rpvCpmrk rs m) xßx xp-
Xovrsç • Ol VM Tohg Um (jTpxrViyohq mrkKsvaxv ßdKKovrsc^
rohg TTpo Aiovvaiov, mrà vößov ovlévx xpimvrsg, U Si)
hvksùoisv ßvi^svi mrs ahv Ikyi ßnrs voßcp Isaxor^, èXsó-
ûspoi T sïsv Trm 7rm- o\'Ôsv xl rvpxvvilsg sysvovro xùroïg.

Si comparamus hos locos, apparet eandem narrari rem,
at diverso modo. In priore loco legimus, Dionysio et
Hipparino, alteri ut viro forti et rei militaris perito,
alteri ut prudenti consultori, imperium mandatum esse
a civibus, ut a Carthagiensium dominatione eos defen-
derent. In posteriore autem tyrannis Dionysii nata esse dici-
tur e civitatis xvxpzl^, quum cives, injuste occisis decern
ducibus, nullis
amplius parere legibus vellent. Ut autem
haec inter se parum congruunt, ita nequaquam conve-
niunt cum iis quae ex historicorum, Diodori imprimis
narratione discimus, qui rem ita narvat, lib. XIII, c. 81—
96. Quum Carthagienses a. 406 novam expeditionem
in Siciliam suscepissent et urbem Agrigentum obsidione
cinxissent, Daphnaeus aliique\'duces cum classe et exer-
citu a Syracusanis auxilio missi sunt Agrigentinis. Hi
in urbem recepti mox ob frumenti inopiam noctu una
cum civibus urbem reliquerunt et tradiderunt hosti-
bus. Inde Syracusas reversi Daphnaeus ejusque collegae
propter relictam urbem in condone proditionis accusati
sunt. A quibusnam autem? Non a magistratibus vel
ab iis
qui ante Dionysium imperium tenuerant, ut dicit Epi-
stola {di irpo Amvaiov âp^xvrsç), sed a factione, quae
din clam res novas molita, tum primum in lucem pro-
diit, cuiusque duces erant ipse Dionysius et Philis^

-ocr page 168-

tus: hi (Trpxryjyovq iu jus vocarunt et accusaruut. \') Eveu-
tus autem fuit, secuudum Diodorum c. 92, ut duces
(quot fueriut uou addit)
mwiere abclicati ahis impei-ium
cedere debueriut:
h l^f^oç xxl 7rd?,xi fjj(rm roùg urpxjyj-
yobç . . . TTxpxvTtKx rohç pùv sXvds dpxm, STspovg oa
aîXaro irrpxr^^yovc, êv oh r.x)
tov Aiovûoiov. Secundum
Epistolae vero scriptorem decem duces
lapidihus ohruti
sunt.
Diodori narrationem veram esse ex eo apparet, quod
paulo post (c. 96) refert, Dionysium, quo magis potestatem
suam firmaret, de medio sustulisse Daphnaeum et De-
marchum, qui ambo in ducum illorum numero fuerant.
Etiam Groteo judice (p. 435 not.) Diodori fides hac in
re Platonicae epistolae testimonio anteponenda est. Quae
causa fuerit erroris, ambigas. Legitue fortasse in scrip-
tore
xxTaXausXV pro zocTaXvtTXv\'? An factum Syracusanorum
confudit cum simili facto, quod in hoc ipso bello paulo
ante evenerat, quum Agrigentini ira in belli duces ac-
censi dicuntur
rarrxpxg xùrôùv axrxXaZaxi? Ita opinatur
Groteus, qui hoc tribuit memoriae parum firmae, qua
Plato turn senex esset. Lepida excusatio, quam tamen
et ego forsitan admitterem, si hanc unam ob causam Epi-
stola Platoni abjudicanda esset. Sed pergamus. Secun-
dum Diodorum novi belli duces creati sunt
plures, in
his Dionysius et (ut probabile est) etiam Hipparinus. Hoc
est quo Epistola spectat in priore loco, p. 853 A, ubi
tamen non
plures belli duces, sed duos tantummodo ru-
pxvvovç xvToxpxropxç creatos esse dicit, Hipparinum

1) C. 91: àmpou/j.évogt;v tvâvtcov, TCxpsXSùv Alovùuioç h \'Epp.oxpârous
ramp;v /ùv (jtatvjywv xatïiyi iïiusv àj Tcpohlàmatv tii TZpà.-jjj.a.xa. toïî Kk/j^iSo-
v!0!î, Sè TT^JÎÔVJ izocpù^uvs Tzpoi Ttjv oùtSjv ri/AcapUv. De tota hac re
conferatur Grote, Vol. X, p. 424 sqq. et 433 sqq.

-ocr page 169-

et Dionysium. Plutarchus, in vita Dion. c. 3, secutus
est Epistolam, attamen vidit, opinor, incredibile esse eos
a populo
Tvpxvyovç, et quidem xÙTO^çpâTopxg rvpxwoug,
appellatos fuisse; itaque pro hoc scxi-psit lt;rrpxTy,yovg. \'Itt-
TTxpivou
(dicit) TTpccTsótTxvTog âv\'êphg 1,vpx%ovcriav xxi Aïo-
\'nwic^
(jvvàp^xvrog, ors Trpmov xvroxpàrcop st) tov ttJ-
i^sßov i^péóy^ cTTpxTij\'/óg. Sed nterque erravit. Verum
est quod Diodorus narrat, primo Dionysium belli ducem
creatum esse cum collegis, postea vero hos, illius calum-
niis in odium multitudinis adductos, pulsos et soli Diony-
sio imperium mandatum esse (cf. Grote, p. 440 sq.). Quae-
nam autem hac in re Hipparini fuerint partes, docet
Aristoteles in Politic. V, 56, qui narrat eum, exhausto
patrimonio, opem tulisse Dionysio in occupando imperio,
sperantem nimirum fore ut hac ratione rem familiarem
quodammodo rehceret. \') Haec non prorsus conveniunt
cum iis quae de Hipparini illius indole in hoc Episto-
lae loco memorantur. Et quae ibidem p. 355 E le-
guntur, ubi magno ei honori tribuitur quod
xtto ßxp-
ßxpccv -^Xsuöspatrev èv rep
totsnbsp;ttoäiv , in maius

aucta videntur. Quasi hu.ic uni e decem ducibus salus
Siciliae imputanda esset!

Ut autem hunc, ita etiam minorem Hipparinum, huius
nepotem, nimiis extollit laudibus, quum regem eum com-
niendat duas oh causas:
nbsp;TÏ^g ts Sij vvv ßci^öslxg xxt

{tov) oaiov tpottov , og ysvoßsvog Tvpxvvov vrxTpog sxàv tv]v

L

l) Aristotelis verba, citata a Groteo, haec sunt : yivovrai fiszccßo/xi
èXtyap^^iu; xm êrav dvaXüisoiai t« ?ota ÇSvtes äasXyais quot; xai y«p oi
ToioîjTût XMVoropiûv ÇvjTOÛfft xcù gt;7 TupoiVviZt èlziTtSsvrai axnoi gt;7 xaruaxeui-
Çouotv hspov, ämsp \'imiixphos AiovOwov év lupaxoLsals.

-ocr page 170-

ttÓKiv êXsvôspol, Tijziiv xùtcp Kix) yévsi âsl^ccov âvr) tu-
pxwi\'Soç s(pvi(jJpov xcci Mixov KTupisvog. Ille Syracusas qui-
dem a Callippi dominatione liberavit, sed hujus loco ipse
occupavit tyrannidem, quae imperii mutatio num civibus
multum profuerit, est quod dubites, si legis Plutarchi
verba in Timoleonte, c. 1 : \'Etts) Aïav ,uh

AtOVVTlOV TOV Tvpxvvov SÙÙuç Xv^ptêvj ScACiJ, KCil ^ihTVjUXV ol
(7VV Aiccvi \'ZupxKOuo\'lovg èXsvôspaaxvTsg, vj ttóXic cthKov
f\'l aXKou fi£TX0xXoïifra rvpxvvov (Callippum, Hip-
parinum, Nysaeum, Dionysium minorem)
vxo ttK^ôovç
xxxwv fiixpov xttsktttev epy/jzog sjvxi xtl Itaque in
omni hac narratione agnoscimus rhetorem pro arbitrio
res augentem vel minuentem.

Eeferuntur etiam quaedam e priorum temporum histo-
ria neque accurate neque e mente Platonis. Huiusmodi
sunt quae in Epistola VII, p. 332, de Darii regno et
de Athenarum principatu dicuntur. Dionysii maioris
imperium comparât cum Darii regno et cum Athenien-
sium principatu, quorum hos immodice extollit, il-
ium deprimit. Totus hic locus expressus est e Platone,
sed ita, ut in altero philosophum, in altero rhetorem
facile agnoscas. Plato (Legg. III, p. 694 sqq.) tanquam
exempla, alterum
quot;èedTTOTsiczç, alterum àksvôspixç, proponit
regnum Persarum et rempublicam Atheniensium, ut in
bis ostendatur, quibus causis civitates crescant et la-
bantur. Noster ambo haec imperia comparât cum ty-
rannide Dionysii, ut quantum haec illis inferior fuerit
appareat. Talis comparatio quantopere claudicet, quis

1) Disseruit de hoc loco Salomon, 11. p. 18.

-ocr page 171-

non statim sentit? De singulis autem haec dicit; pri-
mum de Dario, p. 332 A:
[aiovîxjiûc) axpsîou btrrxtrxx-
aicfi CùoivKorspog èyévero, oç oùxnbsp;TïKjrsùaûcç oùT

ÙCpquot; OiÙTOÏ) TpOCCpSÏai, kolvccvdïç Sf ßöwv TÎ^ç TOÙ Mj^Ssw TS

^oci sùvov%ov xsipùasccç, diév£i,ué ts [xépy, ßsl^cc sxxittx S/-
xsÂioiç Tràtry/i; stttx, . . . slsi^s ts TCxpoilstypLU., ohv zph rov
yoMÙsTviv
vmi ßmiKsa. tov àycMov yiyvsaûxi^ • voßoug yàp
X\'XTa.tTxsuà.aaç
sti za] vvv Simsaccxs r^v Hspo-cov àpx^v. Cum
Hs compara haecce Platonis verba, p. 695 C :
{axpstog)

SKÙèov slg TÎJV àpx^v KM kxßüJV aÙTÎjV sß^OßOC, IISÎXSTO
stttx ^ipjj Ts/u,ô[jisvoç, uv xx) vïiv STI cr[Mxpà ovsipxrx Xs-
^sltttxl • xx) VOßOVq ^^ÎOV ösßSVOq olxsïv . . . (plkixv TTOpi^cûv
y-x) xoivccvixv Tràui ïlspuxig. In Platonis loco sßhfiog Xxßhv
•^-ÙTViv significat „regnum occupans unus e septem Per-
sarum principibusiis qui contra Magum conjuraverant ;
noster ridiculo utitur verborum Insu, quum Darium facit
STTTXTTKxaîcfi praestantiorem Dionysio, ut qui imperium
Persarum divisisset in septem partes singulas tota Sicilia
naaiores. Tum, secundum Platonem, ordinis a Dario
constituti tantum
(T[/,ixpà ovsipxTX ?,s/,si7rTXi, nimirum
hanc ob causam (uti dicit p. 697 C),
oti to sXsvÔspov

gt;^ixv xcpsxôfisvoi TOV lljßOV, TO 2s(T7r0TlX0V T STTXyxyOVTSÇ
ßXKXov TOV TrpOa^XOVTOç, TO (pixov XTTùlXstrXV xx) TO xotvov
T^ Tfôxsi.
At, secundum Epistolam, Darius legibus
condendis
Itlt; xx) vvv lixtsaaxs, h. e. incolume praestitit
regnum Persarum. Qualis tum ista incolumitas esset,
ex historia notum. De Atheniensium principatu ita lo-
quitur,
p. 332 B: sTi Vhamp;nvxloi TTpoç rovroi? oùx xùro)

fi\'gt;iT0lxi(7xvts? TTOXXàq tcôv \'EX\'âlîvcav ttoasiq vtto ßxpßxpCCV
^^ßsßXvjßsvxq, xXXquot; ohcvßsvxq TTxpxXxßövTsq, Oßccq sßlo-
M
xovtx h^i hs0vXx^xv tîjv âpxm, xvlpocq Oixovq sv rxlg

L-

-ocr page 172-

TvoXea-iv hxmTMç kskt^jAvoi. In verbis notetur illud TToXsic
iicßsßXii/yisviZi pro àvâdTXTOi ysysvvt^évai ; quod vero ad rem
attinet, haec supra verum aucta est et contra Platonis
sententiam. Quod dicit Athenienses LXX annos ^ysf/Miocv
tenuisse, in hoc rotundo numero usus est; nam si annos
computamus a constituta hegemonia ope Aristidis (OL
75, 4; a. 0. 477) ad cladem in Sicilia, quam secuta
est sociorum defectio (Ol. 92, I; a. C. 412), ea duravit
tantum LXY annos. Sed hoc ut concedamus, ineptum
est (!|uod dicit Athenienses imperium tutatos esse âvlpixg
(p\'iKovq êv TMç TTûKedi Ixxdratg xsxTVjßsvovg. Nimirum CpiKix
ista in eo cernebatur quod popularibus contra optimales
favebaut, idque non magis gratia quam vi et armis. Pla-
tonis autem judicio, quod legitur in dialogo Gorgia, Athe-
narum civitas, ducibus Themistocle, Cimone et Pericle,
nequaquam aliis exemplo proponi poterat; atque in hoc
ipso loco (de Legg. p. 701 A, B) dicit:
xvt) xpia-rozpx-
tixq êv xùt^ ôsxrpûkpxtix tiç ttovvipx yéyoviv, quam se-
cuta est
tvxpxvoßix et xvxktxvvt\'ix, dix twos êXsuôsptxç
Xixv XTVOTSToXßVißkv^q. 1)

Tenio ad Epistolam VIII, p. 354 B, ubi de Lycurgo
haec leguntur :
dslirxg Trsp) xùtov ttôXsccç xfix xx)
•ysvouç
, (pxpßxxov Itts^vs^xs tÎ}v tmv yspôvTccv xpxhv xx)
tov tüv s(pópcüv dstrßov Tïjç ßxdiXtx^g xpx^q crcctvjpiov.

Scriptor in his secutus est Platonem de Legg. III, p.
691 E, sed ita, ut ab ejus mente et sententia aberrasse
videatur. Platonis verba haec sunt :
ôsog, olßxi, xyjdoßsvog
vßäv
Tig .. . didußov ößTv CpvTsvrrxg t^v tüv ßxcriXsoüv ys-

1) Cf. de Geer, Diatribe in Polit. Platon, prino., p. 35 sqq.

-ocr page 173-

vso-ll/ tK ßovoysvovq, sic to ßstplov f/mkâov ^vvé(tt£!⣠\' vAt
ßSTO, TOUT %Tl (pîxTiq TIÇ âvôpCCTTÎvi^ ßSßf/f/Jvyj Ôsîx Tlv)
^vväßsi
...Tijv TÔov OKTOÙ %oùi stHOCTi yspôvToov (^vvocßiv) icró\\pgt;}Cpov
fiç T«, ßsyKTTa t^ tSiv ßmiXsuv 7roii^(xxlt;Tai quot;swapcsi \' o Tpi-
toç (tut^p . . . ohv \\pxÄiov svsßxKev xùtlfl T^y tôov êipópccv
^ùvxjziv. Igitur secundum Platonem salutis Spartanorum
tres fuernnt auctores: primo loco natura sive aliquis
deus; alter mortalis divina indole praeditus, qui senatum
instituit; tertius, qui epliororum magistratum regiae po-
testati addidit tanquam frenum. Alium ergo
rîjç yspou-
dxç,
alium t«v i^ôpcov potestatis auctorem facit. Si mor-
talis ille divino ingenio praeditus Lycurgus habendus est,
qui tertius memoratur ab illo diversus est et recentior.
Jure Salomon (p. 20 sq.) inde colligit, Platonem epbo-
rorum auctorem significasse eundem quem. Aristoteles
nominat Polit.
Y, 11, regem Theopompum. Id nostrum
fugit, ideoque secutus est vulgarem opinionem, quae
utriusque magistratus institutionem Lycui-go tribuit. He-
rod. I, 65. i)

i

i J

In ceteris quoque epistolis passim occurrunt quaedam
fide indigna et figmentis similia. Yelut Epistola II ut in
verbis et sententiis multa habet a Platone aliéna, etiam
rem memorat parum probabilem. In extrema pagina
(p. 314 E) Plato Dionysio scribit: „Speusippo utere et
[deinde eum ad nos] remitte.quot; At sive haec epistola
post alteram sive post tertiam profectionem scripta cre-

1) Salomonis argumenta speciosius quam verius refellere instituit Her-
mannus in Zeitsohr. f. Alterthw. 1887, p. 377. Diserepantia inter Pla-
tonis locum et Epistolam jam non fugerat Astinm, Animadv. in Plat. de
Legg.
p. 174.

-ocr page 174-

datuT (vid. supra p. 129), utroque tempore Speusippum,
qui Platonem in Siciliam comitatus erat, Athenis fuisse
ibique Dionis familiaritate usum esse e Plutarcho di-
scimus, Dion. c. 17 et 22. Quare merito hoc inter
vo-
ôsicii; indicia habet Wiegandus (in lib. supra laud. p.
30), auctorem secutus M. A. Pischer, Diss, de Speu-
sippi vita et scriptis. Kiastad. 1845.

In Epistola XIII, p. 861 C, mentio fit de corona
Platoni oblata, sed ab eo spreta : sht [mi ix^sâ^i^ùv ôuyea-
réps? rm xTroôizvova-Siv réô\' or àya oùx hT£(pxvovßviv, aù
(seil. Dionysius) S\' sxaKsvsc;, h. e. eo anno quo coronari
me non passus sum, etsi tu hortabaris.
Mortis puella-
rum tempus désignât, non sine ambition e, oblato ipsi prae-
mio; quale autem id fuerit non addit; sed sive intelli-
gatur corona civica sive militaris sive ludicra, si Platoni
talis honor contigisset, id certe vitae eius enarratores non
silentio praeteriissent. Quare merito, opinor, ut com-
menticium notatur ab Astio, Platonis Leb. u. Sehr. p.
529. Sed haec hactenus ; nunc paulisper ad Platoms
itinera revertamur.

-ocr page 175-

caput vil

DE PLATONIS ITINERIBUS QUOiUM IN EPISTOLIS
MENTIO NON FIT.

Supra animadvertimus, de itineribus, quae Plato Megara,
Cyreneu, in Aegyptum et in Italiam suscepisse traditur, in
Epistolis nullam fieri mentionem, imo totam narratio-
nem ita compositam esse, ut peregrinationi in longinquas
terras vix locus reliiiqui videatur. Si enim quae in Epi-
stola YII tum de Platonis adolescentia tum de vita post
Socratis mortem Athenis acta usque ad profectionem in
Italiam narrantur, attente legimus, nihil aliud inde effi-
ciamus nisi hoc: Platonem per omne illud tempus in
patria mansisse, idque transegisse partim ineundis con-
siliis de capessenda republica, partim philosophiae stu-
düs, maxime vero cogitationibus de emendanda civitate,
atque inde in animo eius natam esse illam perfectae
civitatis formam, quae in opere
vrsp) ïloKirsioiç expressa
est: quam quum in Graecia effectam reddi posse de-
speraret, quadragenarium relicta patria in Italiam ab-
iisse. Quodsi intra hoc annorum intervallum Plato vel
taedio rerum civilium vel discendi gratia peregre aliquo
profectus esset, scriptori ita loqui non licuit. Post re-

11*

\'î
\'I

-ocr page 176-

ditum autem ab hoe itinere usque ad alterum iter in
Siciliam intercesserunt fere viginti anni. Quod temporis
spatium quomodo transegerit, epistola silentio praeterit;
in transitu tantum memorantur eius
^ixTpi^xi om
[x,ov£ç (p. 329 B) et praedicatur facultas eius persua-
dendi, qua adolescentes inter se
eU (pixixv m) haipsîizv
conciliare posset (p. 328 D): quae spectant ad scbolam in
Academia conditam ; de itineribus nibil. Exacto boc tem-
pore iterum in Siciliam profectus, memorat se in discessu
adiisse Tarentum et cum Archyta hospitium junxisse
(p. 338 C); inde Athenas reversus est. Erat tum sexa-
geuarius et ad peregrinandum tardior; nihilominus tertio
ad Dionysium profectus est, unde re infecta jam paene
septuagenarius in Graeciam rediit. Per omnia haec tem-
pora de itineribus in alias regiones factis nec vola nec
vestigium, quamquam ea commemorandi occasio sponte se
offerebat. Unde colligere licet, aut scriptorem itinera illa
ignorasse, aut, si novit, proposito operis intentum oblivi-
one praeteriisse. Memoratu autem dignum neque in ceteris
Epistolis Platonicis de peregrinatione illa quicquam legi ;
contra in Socraticis quae feruntur Epistolis, quae illis
sunt certe aliquanto recentiores, de itineribus illis mentio
fit. Itaque non supervacuum opinor, quae de itineri-
bus Platonis Megara, Cyrenen, in Aegyptum, Tarentum
tradita sunt, qua auctoritate nitantur quidve iis tribuen-
dum sit fidei, inquirere. Subit enim cogitatio, omnem
illam peregrinationem fingi potuisse ab hominibus otio-
sis, sive studio, quod Platonem hac in re Soloni, Pythago-
rae, Democrito cedere nollent, sive quod opinarentur eum,
quae de Aegypto, de Pythagoreis, de Megaricis refert,
noscere non potuisse, nisi in ipsis illis locis esset versa-

-ocr page 177-

tus. Quaestio obscura, de qua si certum comperire dif-
ficile, tamen quid probabile sit, examinatis scriptorum
testimoniis, quaeramus.

Duo sunt testes qui de his peregrinationibus ceteris
plenius retulerunt: alter est Apuleius, alter Diogenes
Laërtius.

Apud Apuleium, de dogm. Pla^ I, c. 3, haec leguntur :
„Posteaquam Socrates homines reliquit, quaesivit (Plato)
unde proficeret, et ad Pythagorae disciplinam se contu-
lit... Et qnod Pythagoreorum ingenium adjutum aliis
disciplinis sentiebat, ad Theodorum Cyrenas ut geome-
triam disceret est profectus; et astrologiam adusque
Aegyptum ivit petitum, ut inde prophetarum ritus etiam
addisceret. Et ad Italiam iterum venit, Pythagoreos
Euritatum (Eurytum) Tarentinum et seniorem Archytam
sectatus. AtquJ inde ad Indos et Magos intendisset ani-
mum, nisi tunc eum bella vetuissent.quot;

Quonam ex fonte Apuleius haec hauserit nos latet.
Stallbaumius \') e Speusippi libro fluxisse suspicatus est,
in quo vir doctus falli videtur. Apuleius Speusippum
auctorem nominat in iis quae habet de Platonis indole
et ingenio, cap. deinde vero postquam poëtica et phi-
losophica eins studia paucis absolvit, cap. 3 et 4 per-
git in enarrandis itineribus; in his autem festem illum
non citât, quod sane non omisisset, quo plus ponderis
haheret ipsius testimonium, praesertim quum ad defen-
dendam Platonem sit compositum. Praeterea, quae de
proposito illius itinere ad Indos et Magos et quae de

1) la diss, de Platon. vita, praemissa edit. Apologiae et Critonis, p. XX.

iL

-ocr page 178-

itineribus in Siciliam ab Apuleio narrantur, supra a no-
bis relata, in his Speusippo auctore eum usum esse
quis credat?

Apud Diogenem haec legimus, 1. Ill, § 6 : sTreiTO, ys-
voßsvog ûxrù Kcù s\'lKOdiv STÔÔV, Kûiôâ (pyj(Tiv \'Epfiodccpoi;, sic
Msyapx Trpoç EvxXsHijv abv oiXXoiç rm ZœxpxrtxoTç XTrs-
Xâpvidsv ■ kxks
sv slç \'IrxXixy Trpoç robç HvùocyopiKOVC,
XûKaov xoCi EupuTûv \' svôsv r slç A\'IyvTrrov TTXpà robç Trpo-
(p^rcoc • ov Cpm) km EvpiTr\'ihviv ocvr^ a-vvaxoXouÔîja-M \' .. .
lisyvcc lîj ô ilXtzTccv xx) ro7ç Mxyoïç crvßß\'i^xi, dix Sè
robç rîjç quot;Adixç TroXs^ovç XTrsar^ \' STrxvsKÛm S\' sic \'Aûvjvxç
disrpißsv sv \'AxxT/ißix.
Diogenes testem hic citât Her-
modorum, discipulum, ut ferunt, Platonis. i) Ne tamen
credamus omnem banc relationem huius testimonio niti;
id vel eo redarguitur, quod et in praegressis et in se-
quentibus usurpât
Cpxa-iv. Hermodori testimonium spectare
tantum videtur ad profectionem in urbem Megara, reli-
qua ut fama prodita referuntur. Ceterum et Apuleius
(c. 4) et Laërtius (§ 18) itinera in Siciliam separatim
a reliquis itineribus memorant, non indicantes quo
modo haec cum illis cohaereant. In amborum autem
narratione inest aliqua dis^repantia. Secundum Laer-
tium Plato Athenis se contulit primum Megara, tum
Cyreneu, inde in Italiam, postremo in Aegyptum. Secun-
dum Apuleium, qui Megara non memorat, primum adiit
Italiam, deinde Cyrenen et Aegyptum, postremo iterum
Italiam. Diogenes etsi alterum iter in Italiam non me-

1) Simplicius ad Aristot. Physic, lib. I, p. .344 Brand. : h HopfxjpLOi
isTOpä TOV AspxuXXiliiv . . . \'Ep p.ot(jipou Toï nAarcovos kratpoi Xétiv
Tzcipccypàipsiv xtL Cf. Suidas in v. Xóyoisiv \'Epp^iltapo^. Cic, Epist. ad Att.
XIII, 21.

-ocr page 179-

morat, id tarnen sumeie debnit, quoniam, si ex Italia
statim in Aegyptum profectus est, inde rediit Atbenas,
necesse fuit eum iterum in Italiam tendere, inde in Si-
ciliam trajecterum. Ceteri scriptores qui itinera commé-
morant, in hoc quoque dissident, quod alii eum non ex
Italia in Aegyptum vel Cyrenen, sed primum in Aegyp-
tum, post in Italiam profectum dicunt.

Cicero, de Eep. I, 10: „Audisse te credo Platonem
Socrate mortuo primum in Aegyptum discendi causa,
post in Italiam et Siciliam contendisse, ut Pythagorae
inventa perdisceret.quot; De Pin. Y, 29: „Cur Plato Aegyp-
tum peragravit, ut a sacerdotibus barbaris numéros et
coelestia acciperet? cur post Tarentum ad Archytam,
cur ad reliquos Pythagoreos, Echecratem, Timaeum,
Acrionem Locros, ut, quum Socratem expressisset, ad-
jungeret Pythagoreorum disciplinam eaque quae Socrates
repudiabat addisceret?quot; Cf. Tusc. I, 17; de Sen. c. 12. i)

Animadvertatur Ciceronem dice-e, eumnbsp;in Ae-

gyptum profectum esse, pod in Italiam et Siciliam, non
inde in Italiam: quare nihil obstat quominus verba eius
sic interpretemur (quod etiam per Apuleium licet), eum ex
Aegypto rediisse in patriam, postea hinc contendisse in
Italiam. Sic iter in Aegyptum ab itinere in Italiam et

Siciliam sejungitur.

Ex hac scriptorum inter se dissensione ef6ci po-

1) Rem strictim tangit Quinctilianus, Inst. Or. I, 13 , 15 = „Non con-
tentus disciplinis quas praestare poterant Athenae, non Pythagoreorum
ad quos in Italiam navigavit, Aegypti quoque sacerdotes adiit atque
eorum arcana perdidicit.quot; Valerius Maximus, VIII, 7, priorem Ciceronis
locum describit.

-ocr page 180-

test, istas iiarrationes e fama potius quam e disertis auc-
torum testimouiis fluxisse. Praecipue uotatu dignum,
quod a Diogene, praeter Hermodori testimonium de pro-
fectione Megarensi, nullus his de rebus testis citatur,
quam quam quadraginta ampiius scriptores ad Platonis
vitam conscribendam adhibuit, quorum mnlti Platoni
suppares fuernnt. Id profecto eo nos ducit, ut creda-
mus illorum neminem de Platonis illa peregrinatione
retulisse i) eamque fama potius quam literarum memo-
ria esse divnlgatam.

In hoc autem omnes isti scriptores consentiunt, quod
Platonem itinera illa, quae plures annos durassent, susce-
pisse dicunt brevi post mortem Socratis tempore, atque,
ut Laërtius addit, antequam scholam in Academia con-
didisset: hoc est, per ipsum illud tempus, per quod,
secundum Epistolographum, Plato Athenis degit, in po-
liticis consiliis et philosophiae studiis occupatus. Nam
quod scholam aperuit in Academia, id certe factum

1) TJnus fortasse testis afferri possit gravissimus, Aristoxenus, in Vita
Platonis, e quo Aristocles apud Eusebium Praep. Eu. XV, 2, haec
refert:
iv yàp ry nXxv^ xcà Ty àmlnp-ia. fn^iv iTtuvisranSai xcà dvTocxo-
So/Asiv «Ù Ttvas TTspmaTov ^évou; ovtks. Sed Aristoxenum hac ämhviMif
intellexisse tertiam profectionem in Siciliam ostendit Aristides, 11, p.
324, Dind. haec soribens:
izepoi S\'au fmah âXriBn Xéysiv toùtous, à;,
ÓTS Tvjv Tpirviv àm^Yi/Auv sk Stxsiiav kttssvj/ivj«, tots tamp;v iraipoiv Tivii
uùroû XM rSiv ds fà /nàksTcc àixù-nxma»/ bmhtpSsvrs; oïxoi vsmepa èfiou-
asùoravto. . . 01 Sè Siarpi^Sas ts âvrtaxetià^stv aùtotj vi^iouv 7rA)j(yj(3ï t^s
sxswau xctt dxoSó/Jtouy
ènï Tfnbsp;Spectat hoc manifeste ad Aristo-

telem. Atqui luce clarius est Platonem longinquas illas peregrinationes ,
si suscepit, multo ante suscepisse quam Aristoteles Athenas venisset,
ideoque ad itinera in .legyptum, cet. haec Aristoxeni verba referri ne-
queunt. Aristoxeni locus fugit Stahrium, Aristot. I. p. 62.

J

-ocr page 181-

slatim aut brevi post reditum a primo itinere in Siciliam.
Haec vero eiusmodi esse ut conciliari nequeant, sponte
patet. Jam de singulis itineribus singulatim videamus.

Iter Megaram. Huius itineris Diogenes, praeterquam
loco supra laudato,
iterum mentionem facit in vita Eucli-

dis, II, § 106: xpog roüróv (Euclidem) (pmv 5
^Zpog àCpiKé(TÔooi mârccvx m) roùg Ao\'imug Cpikotró^^povg ßsrx
TW Zmpdroug rsksvriiv, ^shxvrxg tgt;iv
w^ûtîîto ràv Tupdv-
vc^v. Haec, sola sunt testimonia, quae de Megarensi iti-
nere esstent; nam quae Menagius confert Libanii et lo.
Cbrysostomi, ex eodem certe fonte sunt
derivata, ut judi-
cat Hermannus (Plat. Pbil. p. 106, not. 82). Auetor
narrationis a Diogene citatur Hermodorus, ille nimiram
quem Platonis discipulum fuisse accepimus. Num locu-
pletiorem festem requiramus? Attamen fides eius non
parum debilitari videtur additis verbis : IsimvTxg t^v
TnTx TCCV Tupxvvccv. Quls cuim nexit, Socratem non sub
XXX tyrannorum dominatu, sed quatuor annis post illos
expulsos damnatum esse? Si Hermodori tanta fuit tem-
porum ignorantia, ne reliquum quidem eius testimonium
magni ponderis potest baberi. Ueberweg (11. p. 118)
difficultatem ita tollere conatur, dicens, Hermodorum
rupmv appellatione significasse non TOvg TpixKOvrx rvph-
mg, quippe qui postea demum boc nomine insigniti sint,
sed demagogos, crudelitate et potentia tyrannorum similes.
At isti numquam Tvpxvvot vocati sunt, triginta autem
viri jam ab Aristotele
ol TpixxovTX Tupoivvoi appellantur,
ßbet. II, 4. Itaque tali interpretatione Hermodori testi-
monium parum juvatur. Ego vero persuadere mihi non
possum, hunc, si fuit, ut habetur, Platonis aequalis, in

-ocr page 182-

talem errorem incidere potuisse; potius credo eum hoc
tantum retulisse, Platonem ceterosque Socratis discipu-
los post huius mortem profectos esse Megara ad Eucli-
dem; rationem vero cur id fecissent, nempe quod me-
tuerent tyrannos, a Diogene aliove adjectam esse.

Itaque positum sit, Hermodoro teste, Platonem Socrate
mortuo Megara cessisse. Quod epistola de hoc mentio-
nem non facit, sed philosophum Athenis permansisse
scribit, ita explicari poterit, si statuamus, iter illud Mega-
rense digressionem potius et quasi diverticulum quam
excessum ex urbe fuisse, ob loci vicinitatem, quare id
silentio praeterire licuisse. Hermanno certe assentiri non
possum, opinanti Platonem, mortuo Socrate, diu Megaris
habitasse et ibi Euclidis potissimum consuetudini accep-
tam debuisse interiorem illam Eleaticae doctrinae scien-
tiam et dialectices peritiam, quam cum ethica Socratis
conjunxit. 1) Quasi vero Athenis, pbilosopborum et so-
phistarum sede, Eleatica philosophia non aeque nota esset
atque Heraclitea, in qua Plato adolescens magistro usus
est Cratylo, ut retulit Aristoteles. Et quidni ex eodem
fonte illam philosophiam noscere potuit unde eam acce-
pit Euclides, qui Platoni aequalis fuit ? Quid quod jam
vivente Socrate, ut refert Laërtius II, 3, Euclides Trsp)
rohg êpiariKohg kéyovg scrTrovhxKS : quare non erat, cur,

1)nbsp;Hermann II. p. 46: „So ist est schon an sich eine höchst wahr-
scheinliche Vermüthnng, dass eben dieser Aufenthalt in Megara es ganz
vorzüglich war der Plato mit dem eigentlichen Stande der Griechische
Speculation, und demgemäss mit dem wahren Bedürfnisse des philoso-
phischen Geistes seiner Zeit näher bekannt machte.quot;

2)nbsp;Metaph. I, 5, p. 20 Brand.

3)nbsp;Vid. Deyks, de Megaricis, p. 5.

-ocr page 183-

mortuo demum magistro, Plato Megaram contenderet ut
dialectica ab Buclide disceret.

Iter in Aegyptum. De boc itinere silet, ut vidi-
mus, Epistola; ceterorum autem testium maior est nume-
rus quam pondus. Horum antiquissimus est Cicero;
plenius vero de hoc itinere agunt Apuleius, et Laërtius,
quorum testimonia supra allata sunt (p. 166 seq.). His
primariis testibus addendi Strabo, XYII, 1, 29; Plu-
tarchus, de Genio Socr. p. 579 A; Philo stratus, Yit.
Apollon. I, 1; Epist. Socr. 28.Quorum narrationes
percurrentibus apparebit eas pedetentim magis magisque
auctas esse atque, ut de fama did solet, eundo crevisse.

Apuleius et Laërtius praeterea tradunt, Platoni in Ae-
gypto degenti in animo fuisse in Asiam quoque tendere, a
quo consilio Asiaticis bellis fuisset avocatus. Eeapse
iter illud ab eo susceptum esse affirmant Lactantius, In-
stit. lY, 2, et Clemens, Protrept.
p. 46 A, qui conten-
dit eum
äa-rpovoßixv ttxüx BaßuÄccvkcv et\' voßoug rovg oaoi
dXi^Ôâïg Kx) \'êó^xv TTsp)
ÔS0V TTxp\'\' xvrôôv TCÓV quot;Eßpxhv ècps-
^(Txi. Alii quasi in medio itinere subsistunt, et in
îhoenice eum Magis occurrisse yolunt, ut Olympiodorus
in Yit. Piaton. (Cf. Hermann 11. p. 114, not. 124); ano-
nymus vero vitae Platonis enarrator non ipsum m
Orientem venisse, sed Magos Platonis fama commotos
Athenas venisse commémorât: ut quasi concertatio fuerit,

1) Epistola haec Platoni scripta fingitur in Aegypto commoranti; jam
^ero memoratiir in ea Timaeus Tauromenita, qui floruit fere L annis
post Platonis mortem. Quid istiusmodi testimonio lucremur nitro patet.
Omitto Quinctilianum et Valerium, quos supra p. 167 not. attuli.

-ocr page 184-

utrum Orlens Graecum philosoptum, an hic illos maiore
studio coleret ac veneraretur.

In scriptorum autem relationibus de Aegyptio itinere
leguntur quae non valent ad eorum fidem firmandam.
Laërtius comitem Piatoni adjungit Euripidem, qui jam
Septem annis ante Socratis mortem e vita decesserat;
Plutarchus narrat itineris eum socios habuisse Ellopionem
Peparethium, hominem ignotum, et Simmiam Theba-
num. 1) Denique Strabo Platonis condiscipulum apud Ae-
gyptios sacerdotes Eudoxum fuisse scribit, idemque do-
mum illorum Heliopoli sibi monstratam esse refert. De
Eudoxo Platonis comité item nobis auctor est Clemens
(Strom. I. p. 308 C), qui etiam sacerdotum, quibus
ambo magistris usi essent, nomina memoriae prodidit.
Praeterea de tempore profectionis et de diuturnitate non
convenit. Strabo tradit commorationem in Aegypto per
tredecim annos durasse; igitur omne tempus inter So-
cratis mortem et Platonis profectionem in Italiam (399—
387) ea peregrinatione expletum esse sumit, quum ceteri
scriptores in idem spatium alia etiam itinera conférant.
Praeterea vero ferunt Platonem a. 395 in Atheniensium
exercitu militasse. Vid. Diog. Laërt. III,. 8. Aelianus, Yar.
Hist. YII, 14 Cf. Clmton Fast. Hell. ed. Krüger, p.
101 et p. 877, Narratio de itinere ad Magos band
dubie manavit e studio Graecanicam sapientiam ex Ori-
ente repetendi; non absonum igitur foret suspicari iter

1) Simmias apud Plut, de Gen. Socr. p. 576 sqq. dicitur mXiiv xpóquot;quot;^
ènt T^s Ssvions (|\'svgt;js?) yeyovwî xal tcst:Xci.vii/jléio; hi âXXoioatoïs àvdptànotç at-
que
TioUà TO£î ispsûai Sià pJoiiopiav awyysvâ/jisms. Utrum autem Plutarchus
argumento dialogi inaerviens Simmiam Aegyptum visitasse référât, an
idonei testis auetoritate fretus, in dubium vocari potest.

-ocr page 185-

in Aegyptum e simili causam fictum esse. Nemo enim
ignorât, quanto studio Alexandrini ostendere conati sint,
omnis Graecorum liumanitatis et sapientiae Aegyptum et
Orientem quasi incunabula fuisse.

Neque vero iis qui Platonis sapientiam ab Orientis com-
mercio repetere
vellent, indicia deesse poterant unde eius-
modi quid efamp;cerent. In Plïaedone p. 78 audimus So-
cratem ad amicos, qui discessum eius lugebant, haec
dicentem:
otAAjj ßh ^ \'EAA^?, w Ksß^?, h % hsmmv
àyoiùûi h^psç, TToXXà Ts xai rà rm ßapßäpccv y\'m, ovq
TTxvTOiç xpvi ^ispsuvàtTÔxi ^^vvrxc roiovrov êT^^ôv,
.uj}rs %p;^fcdrm Cpsi^oßsvovg mrs mvm. Quum Plato haec
Socratem aliquot annis post eius mortem dicentem fa-
cit, posset aliquis opinari eum magistrum suum in-
duxisse id suadentem, quod ipse postea cum aliis So-
cratis discipulis fecisset; neque id esset absonum. Si
tamen reputamus Socratem facete et ironice hic lo-
qui, probabilius est veram et Soci-atis et ipsius Plato-
nis mentem expressam esse bis verbis quae statim ad-
dit:
t^nrsiv Ts xpM xx) xvrovg [/.sr àkKnXccV hccg yxp
XV où§£ pxTiccg svpoiTs {/Mkxov vi^ôôv ^vvxßsvovg rovro ttoisIv.
»Maxime vero vestro in coetu quaerite talem fVwSoV:
fortasse enim neminem facile inveniatis, qui ea facultate
niagis quam vos valeat.quot;

At praeterea non pauci sunt loci in Platone, ubi
Phoenicum, Persarum, Aegyptiorum aliarumque barba-
rarum gentium mentio fit. Phoenicum ingenium declarat
de Eep. lY, p. 436 A. De Persarum institutis loquitur

1) Cf. scriptores citati ab Hermanno 11. p. 112, not. 112, et p. 114,
ûot. 125.

-ocr page 186-

de Legg. III, p. 694 sq. 698 A. Eris Armenii mentio
fit de Eep. X, p. 614 B. De Aegyptiis autem eorumque
disciplina et institutis plura leguntur tum in Pkaedro
et in opere de Legibus i) tum praecipue in Timaeo. Ee-
fert ibi sermonem sacerdotis Aegyptii, quem hic olim cum
Solone habuisset, quo docetur veterem cognationem fuisse
inter Aegyptios et Athenienses atque prisca Atticorum
instituta, imprimis ordinum divisionem, eadem fuisse
quae in Aegypto tum adhuc remanerent : cuius rei testimo-
nia\' afifert vetera momumenta et libros sacros Aegyptio-
rum, Timaeus, p. 33 E:
rîjç ivêxïi ^ixkoa-ß^uscoc; Trapquot;
^(Mv èv
to7ç hpoïç ypäßßXffiv 0XTXKilt;T%i\'Aiccv èrcov âpiêfzot;
ysypoiTTTM.
Cf. Critias, p. 119 E. Num mirandum inde
efl^ectum esse, quae Plato hominem Aegyptium facit narran-
tem, ea ipsum in Aegypto accepisse ? Quid quod fuerunt
qui dicerent Platonem perfectae suae civitatis efBgiem ah
Aegyptiis duxisse. Memorabile hac de re est testimo-
nium Crantoris, qui fuit Xenocratis auditor, aequalis
Speusippi, servatum a Proclo ad Timaeum p. 34, quo
loco de insula Atlantide sermo est. Verba eius haec sunt :
Tov TTEp) rav ^Atkxvtivccv ^upcTTxvroi toÏitov KÓyov ol (aIv
IcTTopixv ^iX^v sJvxl (pxa-iv, Skxttsp Ô TTpSiTOi; liKaruvoq è^vj-
yyiTm
K/j^vto/j * og ^yj kx) (xkóitttsuêxi ßsv Çi^a-iv xùtov (sciL

TOV IIXXTCOVX) UTTO TZV TOTS, Û3Ç OÙK XÙTOV OVTX T^q TT 0 X1\'
Tsixç SÙpSTVjV , àXXx ßSTXypX^XVTX TX AlyUTTTlCCV , TOV\'ës
TOTOÏITOV 7rOlWXlt;TÔXl TÔOV ITKCOTTTOVTm XÔyOV, ä(7TS STT^ AlyUTT-
tIouÇ xvxttsß-pxl tgt;1v TTSp) \'AtXXVtIvCüV TX^T^v itxtopixv, ÛÇ
TÙV ^Aôt^vxicjl/ KXTX TXUTJjV t^VjCTXVTûCV TTOTS TVjV TTOXlTslxV.
ßxpTvpovui Sf Kx)
ol 7rpo(pijTxt, cppia), tüv AI^utttIojv , sv

1) Loci indicantur ab Hermanno p. 113.

-ocr page 187-

dryjxxig rxTg hi (TCü^o^éwig ravrx yeypâCpSxi Xéyovrsg.
Sensus hic est : „Sunt qui nairationem de insula Atlan-
tide meram historiam esse dicant, ut primus Plato-
nis interpres Grantor, qui refert etiam Platoni ab aequa-
libus exprobratum esse, quod Politiam, h. e. perfectam
quam finxit civitatis speciem, non ipse invenisset, sed
eam descripsisset ab Aegyptiis {^sTOcypâ^JOivra, rà Kiym-
Ttcüv), eumque hanc exprobrationtm tanti fecisse, ut, quo
eam redargueret, illam Timaei narrationem, secundum
quam Athenienses dudum ante iis dem institutis quae in
Politia exposuit usi essent, Aegyptiis tribuerit.quot; Verba
ßsTayp/x-^oivrcc Alyvrriav ambigi potest quid signi-
ficent: ߣTxypä(ptiv dicitur et de scriptore qui alterius
librum
describit et de pictore qui rem aliquam imitando
refert, depingit.
Itaque Crantoris verba possunt signi-
ficare, Platonem Aegyptiorum libros transscripsisse, hoe
est e sacerdotum libris sacris Politiam suam compi-
lasse, vel eum Aegyptiorum iustituta imitando in suam
civitatem transtuhsse. Posterius significari non dubium
opinor, nisi forte Grantor putaverit Platonem Aegyp-
tiorum linguam calluisse et sacerdotes libros suos per-
sgrino homini describendos dedisse. Ergo haec verba
non indicant, Platonem ipsum in Aegypto fuisse: nam
instituta illa Aegyptiorum omnibus nota erant et pro parte
tum adhuc ibi vigebant, ut etiam suo tempore Pla o
dicere posset, quod sacerdotem illum facit dicentem, p.

a: iroxkk yàp trxpocdsiy^octix. tüv tots trapquot; ùf/jv
(h. e. Atheniensibus) ovtccv svôâls (h. e. in Aegypto)
^vv xveupvidsiq \' tcpmoy pàv to tôôv ispSiv ysvog..., ßstoi Is
tovto to tôûv ivjimovpysiv ..., to ts tsiv voßiccv m) tûv
^^psvTÔùv tó ts Tm ysccpym, kou Sî} kxi to ßäxißov y hog.

-ocr page 188-

Ceterum quod Crautor dicit, Platoni id ab aequali-
bus
[ùttotôôv tots) objectum fuisse, parum verisimile puto.
Si Platonis aequales eius laudibus obtrectare atque in-
ventionem Politiae ei surripere voluissent, illam non
descriptam esse dixissent ab Aegyptiorum institutis, qui-
buscum non nisi pauca illi erant communia, sed po-
tius a Lycurgi legibus Spartanorumque et Cretensium
institutis. Quanta enim similitudo his cum Platonis ci-
vitate intercedat, vel ex eo apparet, quod viri docti dubii
haérent, utruta Aristophanes in Ecclesiazusis Spartäno-
rum instituta an Platonis civitatem deridere in animo
habuerit : cum utrisque enim ea quam comicus ibi pingit
mulierum civitas optime convenit. Itaque potius credo
istam narrationem inventam esse ab aliquo Crantoris
aequalium, quo ratio dari posset, cur Plato in Timaeo
priscis Atheniensibus tribuat ea instituta quae Aegyptio-
rum propria haberentur quaeque ipse pro parte in Ila-
XiTslxv recepisset.

Ceterum ex his apparet, non deesse quidem in. Plato-
nis libris vestigia unde efamp;ci vel fingi licuerit eum Ori-
entem adiisse, certa tamen huius peregrinationis indi-
cia in scriptis eius non exstare. Quod autem ad testi-
monia attinet quae modo recensui, si perpendimus,
primum, testem antiquum et locupletem de Aegyptio
itinere non exstare, deinde, seriores qui de eo referunt
quo longius a Platonis tempore distant, eo copiosius et
disertius de his loqui, ea vero partim non convenien-
tia esse partim fictitia et inepta, Epistolam autem,
cuius scriptor certe antiquissimus testis est, ita de hoc
itinere silere, ut illud penitus ignorasse videatur: inde
profecto colligere licet, quaecumque de ea re traduntur

-ocr page 189-

fama niti, qua sensim crescente res pecleteiitim auctas
et ampliiicatas in historiam permanasse.

Si tamen receptae famae non omnem denegare fidem
volumus, statuendum erit, Platoms commorationem in
Aegypto nec tam diuturnam fuisse nec tantum liabuisse
ad ingenium eius et doctrinam excolendam momenti ut
vulgo creditum est. \')

Iter Cyrenen. Huius itineris a ceteris scriptoribus,
exceptis Diogene et Apuleio (supra p. 165), nulla fit
mentio, quod tamen ad fidem rei labefactandam non
valet. Quum enim ceteri auctores, Cicero, Qumctilia-
nus,2) Olympiodorus, ea tantum itinera commémorent
e quibus Plato plurimum ad pbiloso^biam profecisset,
ad Pytbagoreos in Italiam et in Aegyptum ad sacerdo-
tes consulendos, licuit iis Cyrenaicum illud iter, aeque
ac Megarense, ut minoris momenti omittere. Ceterum
commorationem eius Cyrenae non sejungendam esse a
profectione in Aegyptum, ut Laërtius facit, probabilis
sane est plerorumque opinio. Atque ambo itinera tam
arete cobaerere videntur, ut, Aegyptiaci fide stabilita, de
Cyrenaico non magnopere dubitandum sit. Quod autem
nonnulli opinantnr, Platonem Cyrenen petiisse ut a Tbe-
odoro geometriam disceret, plus buic itineri tribuunt
momenti quam aequum est: non enim credibile, geo-

1)nbsp;Ceterum lectu digna sunt quae de hoc itinere disserit Heimann. 11.
p. 51—58.

2)nbsp;Quinctilianns de Megarensi et Cyrenaico itinere nihil quidquam
memorat; quare parum accurate Ueberweg
1. 1. sic loquitur, p. 127:
»dagegen lässt Quinctilian lust. Or. 1, 12, und ebenso Diogenes III,
6. die erste Keise von Megara aus nach Cyrene gerichtet seni.quot;

12

-ocr page 190-

metriam Athenis ita neglectam fuisse ut propterea Cy-
renen migrare necesse esset; ipse Theodorus antequam
illuc habitatum cessit, Athenis banc artem tradidisse
perhibetur. Vid, Hermann p, 110, not. 101.

Itinera in Italiam. Secundum Epistolam Plato pri-
mum profectus est in Italiam, quo tempore patriae mores
pertaesus quadragenarius Athenas reliquit; hinc trajecit
in Siciliam (Ep. VII, p. 336 B. i) Iterum in Italiam ccn-
tendit, quum ab altera profectione in Siciliam domum rever-
teretur, qua occasione Tarentum divertisse ibique amici-
tiam junxisse dicitur cum Àrchyta aliisque Pythagoreis.
Ibid. p. 338 C: iycc yàp Trph àTrihai ^evixv Koà CpiXitzv
kx) to7ç èv Txpxvri m) Aïowaîa ttûiwxç xtrstrksov.
Cum his dictis contendamus quae ceteri scriptores de hoc
itinere narrarunt.

Nepos, Dion. c. 3, scribit Platonem in Italiam profec-
tum Tarentum venisse, inde arcessitum a Dione Syracu-
sas transiisse. Cicero quoque locis supra laudatis (p.
167) adventum in Italiam et in Siciliam conjungit et di-
serte testatur eum Tarentum venisse „ut Pythagorae in-
venta perdisceret, eumque et cum Archyta Tarentino
et cum Timaeo Locro multum fuisse et Philolai com-
mentarios esse nactum ; quumque eo tempore in his locis
Pythagorae nomen vigeret, illum se et hominibus Pytha-
goreis et studiis illis dedisse.quot; Secundum Apuleium
(supra p. 165) bis profectus est in Italiam ut Pythago-

1) Etiam Plutarchus dicit Platonem i? \'ithXIo.; sU îu/jaxoiiaî ve-
nisse; sed huius testimonii ratio habenda non est, quia auctorem sequi-
tur Epistolam. Vid. Vit. Dion. c. 4.

-ocr page 191-

rae disciplinam cognosceret: primum mortuo Socrate,
iterum postea, Burytum Tarentinum et seniorem Archy-
tam sectatus. Horum posterius iter quadraret cum se-
cundo eius adventu in Siciliam. Denique Laërtius (su-
pra p. 166) eum in Italia
cum Pythagoreis Philolao et
Euryto congressum esse testatur.

Collatis his testimoniis videmus omnes,in hoc consen-
tire, Platonem ad Pythagoreos audiendos in Italiam profec-
tum esse; plerique Tarentum adiisse dicunt, Cicero
etiam Locros addit. De philosophis autem quos ibi au-
dierit variant. Ex bis de solo Archyta omnes conveni-
unt; Philolaus dudum erat mortuus; melius convenit
Burytus, qui Philolai discipulus fuisse perhibetur; de
Platonis consuetudine cum Timaeo in ipsius dialogo ex-
stat memoria; Echecrates notus e Phaedone; Acrionis
non nisi nomen ad nos pervenit.

Est autem locus Ciceronis, de Senect. c. 12, e quo non-
nulli tempus huius itineris defmiri posse putarunt. 2)
Ibi, memorato Archytae sermone, haec addit: „Haec cum
C. Pontio Samnite, patre eius, a quo Caudino proelio
Sp. Postumius T. Yeturius consules superati sunt, lo-
cutum Archytam, Nearchus Tarentinus . . . se a maiori-
bus natu accepisse dicebat, quum quidem ei sermoni
interfuisset Plato Atheniensis; quem Tarentum venisse
L. Camillo Appio Claudio Coss. reperio.quot; In consulam
nominibus manifestus est error, siquidem hi consules

1)nbsp;Acrionis nomen alibi non memoratur ; pro hoc legendum probabiliter
Âcron, qui Agrigenti floruit tempore belli Peloponnesiaci et amicus fuit
Empedoclis. Scripsit de medicina. Vid. Laërt. VIIl, 65.

2)nbsp;Vid. Corsini, de natali die Plat, in Symb. Liter. Vol. VI, p. 197.

12*

-ocr page 192-

fuerunt a. U. 408, a. C. 348, quo ipso anuo aut
proximo Plato diem obiit. Quod ad Pontium attiuet
qui proelio Caudiuo seuex fuit „gravis annisquot; (Liv. IX
3), si ponimus eum a. a. C. 321, quo pugnatum est a(
furculas Caudinas, sexaginta quinque annos natum fuisse
Platonem iterum Tarenti degentem, circa annum 365 a. C
videre ibi potuit,\') adolescens viginti annorum. Credibile
tamen totam hanc narrationem esse fictionem, cujusmodi
plures antiquitus ferebantur; consulum nomina si a Cice
rone addita sunt, aliud certe agens Attici Annales inspexit
Cetarum cum ex hac uarratiuncula tum e scriptoram dis
sensione, quam modo attigi, apparet, etiam in hoc itinere
ad Tarentinos multa ficta aut fama aucta esse.

Disquisitionis summa hue redit. Quaecumque, ex-
ceptis itineribus in Italiam et Siciliam, de longinqua Pla-
tonis peregrinatione narrantur, ea cum Epistolis, praeeipue
VII et III, non concordare, atque si diversorum te-
stium auctoritas ponderatur, Epistolas antiquitate certe
ceteris antestare; quod mortuo Socrate Megaram conces-
sisse dicitur, id, si tamen verum est, potius fuisse di-
gressionem quam commorationem; quae de profectione
in Aegyptum et Cyrenen et de commercio cum doctis et
sacerdotibus Hieropolitanis tradita sunt, valde incerta
esse, ac, nisi ficta sunt, fama certe supra fidem crevisse ;
denique si non omnem fidem itineribus illis negandam
putamus, certe non de longa peregrinatione cogitandum
esse, sed de brevis temporis excessu, quem Epistolae
scriptori silentio praeterire licuerit.

1) Archytas diem obiit a. 365 : itaque alter Platonis adventus Taren-
tum ante hoc tempus locum habere debnit.

-ocr page 193-

CAPüi m

DE PLATONIS DOCTRINA ET PLACITIS QUAE IN
EPISTOLIS EXPONÜNTUB.

-ooXKo

§ 1-

Doctrina Trsp) sTnary^ßvii;.

Postquam exploravimus, quae sit Epistolarum fides et di-
ligentia in rebus historicis, nunc ad philosophiae doc-
trinam attendere juvat et quaerere, quatenus haec Pla-
tonicae philosophiae respondeat. Plenae quidem sunt
Epistolae, praecipue YII\'\', sententiis et placitis e Pla-
tone expressis, ut supra passim notavi; bis tamen non
contüietur philosophiae doctrina. Quo melius de hoc
judicare liceat, illustrem elegi locum, qui exstat in Epi-
stola YII, p. 343 sqq., in quo disseritur de
cognitione,
quam disputationem excutere et cum Platonis de hoc
argumento doctrina comparare lubet. Locum satis obscu-
rum paulo emendatius et distinctius quam vulgo editur
describam et latine interpretabor.

-ocr page 194-

Ilfp} £7T l(TT Vi IA,VI Ç.

p. 842. quot;Eer; tccv ovtccv sxàtrrcfi -, if av r^v è7ri(7tiip(,yiv âvdlt;yxgt;] ttiz-
pxylyvea-êxi, rplx, TSTOiprov T auTy}, ttsi^tttov S\' avro riésvm
B 3 yvccutcv ts kx) àky^ôsc s(ttiv \' av sv fisv ovofzx,

IsVTSpOV Ss Koyoc, , to Ts TphoV sUcCAOV , TSTXpTOV T STTi-

dtvaxyi . TTsp) sv oùv Àx(3s, (iovxiizsvûç fA,x6s7v to vüv Àsyo-

[jLS-ÛOV , KXl TTXVTCCV OVTCC TTSpl vÓiJffOV . KVKkOq sVt/ Tl KsyÖ-
[Mvov, ^ TOUT xuT icTTiv ovof^x O VVV sCpêsyfjcsamp;x. KÓyoc
XUTOV TO SsVTSpOV, Slt;g OVO[J,XTCüV KXl py^f^XTCCV (TVyKslfjCSVOÇ \'
TO ykp SK TCÓV S(T%XTÙCV STv) TO pÀaOV \'llTOV XTTS^OV TTXVTl^ ,

Xóyoc XV sr/j sKsivov UTTsp arpoyyukov kx) TrspKpspsg ovofxx
C kx) KvyJ^og. Tphov to ^Ciiypx(povf/,svóv ts kx) s^xXsi0é-
[josvov kx) TOpVSVÓf^SVOV Kx) XTTOXXvpiSVOV \'), ÙV XVTOÇ ô KV-
KKOÇ , OV TTSpi ttxvt SOTt) TXUTX , OÙTsV ttxcr^Sl , TOVTCCV CCÇ
STSpOV OV . TSTXpTOV
s7ri(rT}j[J,1j Kx) VOVÇ âk^ê^i; ts lé\'^x TTSp)
TXVT S(TT
iV uç ts sv TOVT xù ttxv êsTSOV, ovk sv ^oûvxjç
oùt
sv (TCC[AXTCCV (XX^XaiV, XXXquot; SV ^VXxTç svév, ^ lîjkov
sTspàv T ov XVTOV TOV KVKÀOV t^s Cpvascüg tZv T sf/,7rpocrôsv
D ksx^svtùjv tpim. TOVTCCV S\'èyyvTXTX pcsv ^vyysvsîcf, kxi

OIXOlOTVjTl TOV TTSP^TTTOV VOVÇ TTSTTXyjaiXKS, TXkXX, Ss TTkSOV
XTTSXSl . TXVTOV Tj TTSpl T SVÙSOÇ XfiX Xx) TTSpiCpSpOVÇ

!xxtoç KXInbsp;j r àyxôov kx) kxkov kx) liKxiov, kx)

TTsp) tràpcxTog xttxvtoç (tksvx(ttov ts kxÀ kxtx Cpùcriv ysyo-

VOTOÇj Ttvpoç vSxTo\'ç TS Kx) TÔÔV TOIOVTCCV TTXVTCCV, Kx) t^CCOV

1) Pro his legendum conjicio, quod in versione dedi, mutato verbo-
rum ordine:
to çwy^apoù/isvov y.oct zapvsvó/jLswv xcà è^oiXstfópiSvóv t£ /.m

-ocr page 195-

Be scientia.

In qnalibet re tria sunt, per quae necesse est scientiam
parari: quartum est ipsa
[scientia] ; quintum autem illud
ponendum, quod noscibile atque verum est. Horum
unum est nomen,
alterum definitio, tertium, simulacrum,
scientia quartum. De uno igitur disce, si quod nunc
dico intelligere cupis, deque omnibus similiter arbitrare.
Est aliquid quod circulus vocatur, cui id ipsum nomen
est quod modo nuncupabamus. Alterum est eius defi-
nitio, e nominibus et verbis composita: quod enim ab
extremis ad medium aequaliter undequaque distat, de-
finitio est eius quod rotundi et circumacti et circuli no-
mine designamus. Tertium est figura picta vel tornata,
delebilis et caduca: quorum in ipsum circulum, ad quem
baec omnia spectant, nihil cadit, utpote ab his diversum.
Quartum autem circa haec est scientia et mens et vera
opinio; quod omne rursus tamquam unum statuendum,
non in vocibus nec in corporum figuris situm, sed in
animis: quo manifestum fit, diversum illud esse ab ipsius
circuli natura, diversum item a tribus illis supra dictis.
Horum autem cognatione et similitudine proxime ad
quintum accedit mens; cetera remotiora sunt. lam idem
[dici potest] de recta et curva figura et de colore, deque
bono et pulchro et iusto, atque de quolibet corpore vel
manu facto vel natura generato, de igni, aqua ceterisque

Ita mox p. 343 A jungunturnbsp;xm zop^tM^r^^-

L

-ocr page 196-

^vizttxvtoç Tràpi kx) sv -pvzxîq yiÔûUi, kx) vrsp) Tror^ßxrx
E kx) ttxöl^ßxtx ^Ó,U7rXVTX. où yxp , XV TOÛTCCV [/.yj riç tx
TSTTXpX /..xßlf! XßCCa-ySTTCCC , OVTTOTS TSXiCCr STTia-T-JlUyjC TOV
TTSßTtTOV ^STOXOÇ StjTXl . TïpOÇ yàp TOVTOIÇ TXVT 1) OÙ^ ^TTÛV
STTlXStpsï TO TTOÎév Tl TTSp) SKX(TTOV
SjjAoDv ÎJ TO Ôv SKXTTOV

p. 348. ^ix to rSóv Xóyuv xtrôsvéq . uv Îvskx vovv sx^v où^s)ç tcA-

ß^iO-Sl ttot sic XVTO TIÔSVXI TX vsvo^jßSVX VTT XÙTOV , Kx)
txvt sk xßSTXKivy,TOv, 0 TTX^xsi TX ysypxfißsvx
TVTTOtÇ . TOÙTO Sf TTXXlV xv TO VÎlV XsyÔfiSVOV Sf? fXXÔsJv .
kvkK sKXdTOç tôùv SV Txïç TTpx^sfXt ypx(poßsvcov y, kx) TOp-
vsvêsvTccv pisa-Toç TOV
svxvtÎov s(tt) tÛ tts^tctcxi \' TOv yxp
SVÔSOÇ sCpXTTTSTXI TTXVT^fj quot; XVTOÇ ds, iJ)Xp(.SV, 5 KVKXOÇ OVTS
Tl (jf/JKpÔTSpOV OVTS ßsT^OV TJfÇ ivXVTlXC iX^\' ^ XVTÜ lt;06-
(tsün: . ovoßx t XÙTÙV 0xfa.h oùTsv oi/hv) ßsßxiov sJvxi -
B XCCÄVSI
nbsp;OvTsV TX VVV (TTpOyyvXx KX\'AOVßSVX SVÔéX KS-

KK^(t6xi, TX T SVÔSX Si} (TTpOyyvÀX, kx) ovhsv VjTTOV ßs-
ßxtccq s^siv to7; ßstxüsßsvoig kx) svxvtIccç kxXoÏxti . kx) [xyjv
TTsp) Aoyov y b xvtoç Kôyoq, s\'iwsp ovo^xtuv kx) pmzx-
TCCV CrvyKSlTX! , ßi^dsv IKXVCCÇ ßsßxiov sJvxi. 5) /LiUphq Ts xôyoç
XV TTSp) SKXTTOV TCÓV TSTTXpCCV, Ùç X7X0SÇ \' TO ßsyKTTSV,
ÖTTSp slttoßsv OAiyOV SßTTpO\'jösv , QTl quot;èvojv ovtoiv, TOV T ovtcq
C kxi tov ttoiov TiVOC, OV to TToloV Ti , to Ss tI ^yjTOVCTijC sl-
Mvxi -yjq -pvx^? , TOnbsp;C^I^TOV/ZSVOV^ SKXtTTOV TCCV TSTTXpCCV

1)nbsp;In his verbis, upb; yàp tovtoc; rabr , vitium inhaerere videtur.
(Jommodam medelam non video.

2)nbsp;Nonnulli libri süfiSTccxtv/tTov. Alteram lectionem praetuli; respicit
locum e Phaedro, p. 275 I), quem infra dabo, p. 204 sq.

3)nbsp;Mire dictum xüxiog rSiv èv rals npd.^sat pro circulo manu facto vel

-ocr page 197-

huius gener is, et de omui animante et de animorum ni-
dole et de omnibus quae facimus ac patimur. Nisi enim
in Iiis illa quatuor quodammodo quis teneat, nunquam
perfecte quinti scientiae particeps erit. Ad haec enim
illa non minus qualitatem et speciem cuiusque rei quam
essentiam et vim ostendere conantur propter rationum
debilitatem. Quapropter nemo mentis cornpos audebit
unquam in has includere cogitata, immutabilem praeser-
tim in formam, cuiusmodi sunt quae Uteris notantur.
Hoc autem quod nunc dixi rursus est considerandum.
Quilibet circulus, quales in vitae usu adhibentur, vel
pictus vel torno factus, multa habet quinto contraria:
undequaque enim recti particeps est; ipsum vero circu-
lum fatemur nihil nec plus nec minus in se habere na-
turae ipsi contrariae. Nomen quoque cuiusquam istorum
ullum firmum esse negamus: nihil enim vetat recta vo-
cari quae nunc rotunda nominamus rotundaque quae recta,
neque minus firma ea fore nominibus in contrarium mu-
tatis. Eadem quoque definitionis ratio est, quia ex no-
minibus et verbis est composita, ut nihil istorum satis
habeat firmitatis. Infinita rursus documenta probant illo-
rum quatuor nullum esse certum; maximum vero est,
quod paulo ante dicebamus, quod, quoniam duo sunt,
essentia et qualitas, quum animus non quale quid sit
sed quid sit scire quaerat, nisi illorum quatuor unum-

delineato: factum est ad imitationem Platonis Phaedri, Vid infra p. 200.

4)nbsp;Vulgo xwAüätv.

5)nbsp;Vulgo: ixmäi ßsßalais shou ßißa.im. Ejeoi ßsßocicos, quod videtur

-ocr page 198-

trpotsivofzsvon 1 ) t^nbsp;koyc^ ts acci kûot spyx xlaSi^ffstriv,

sùsXsyxTOv to ts \'Äsyißsvov xx) \'^sixvvfxsvov àsi Trxpsxpßsvov
SXXI7T0V, xttopixc ts Xx) âtTXCpSlXÇ £ß7rlfz7rkti(tl ttxtryji; , coq
STTOÇ
sItTsTv , ttxvt Xv\'êpX . sv oï(Tl f/.SV OVV ßVjV s\\ôl(T[ZSVÛl
TXÀ^jûsÇ tl^TslV SafCSV VTTO TTOWipxg TpOÔÎjÇ, è^xpxsï Sf 70
TrpoTxôsv Tm sT^âXccv
, svxx^TxysKXdToi yiyvißsQx ùxquot; xK-
D KVjÄOOV, Ol ipCCTCCßSVOl Ùxo TÙV SpCûTOûVTUV, 2vVXßSVCt)V Ss TX
TSTTXpX Sixpp/XTSIV
ts xxi sàsyzslv • sv oh xv to xsß-
XTOV âxoxpivxaôxt xxi \'èviKovv xvxyxx^coßsv, o ßovKoixsvoc tSiv
2vVXßSVC0V XVXTPSXSIV XpXTSÏ, Xx) XOISÏ TOV s^i^yovfisvov sv
?Jyoi:
^ ypxßiy,xa-iv ^ xxoxpiasrn toU xoKXolt; tSiv âxovév-
TÙ3V Txsïv ßVjTsv ytyvcócxsiv èv xv sxixsip^ ypxlt;psiv ïj ks-
ysiv, xyvoovvTccv ivloTS éç ov% vj -ypuxii rov ypx\'^xvroç vj
E Ks^xvtoç sksyxstxi, xXXquot; ^ tôôv TSTTXpœv (pvaig sxx(ttov
xsCpvxuTx (pxùXciç. î^ ds hx xxvtoov xvtùv \'êixyayi^, xvcc

xx) XXTCC ßSTxßxivOVtrX èîp\' SXX7T0V , pjyiç SXlUT^fAVjV svs-
TSXSV SV XSCpVXOTOÇ SÙ XsCpVXOTt ■ XXXSIÇ T XVnbsp;, WÇ ^

TKV XO\'AXSlV S^IÇ Tijç IpVX^q SÎÇ TS TO ^XÔSÏV s\'iÇ TS TX

p. 344. ksyoßsvx ^ù^ xs(pvxs, tx dtscpôxptxi, oùT xv o Avy-

A

esse nil nisi varia lectio v. ßsßaiov (sicut p. 342 B pro dX^Sks nonnulli
libri
AXrjSäis), quae deinde in textum illata sit.

1) Junge: TO Tamp;v Tsrrdpcav sxaarov, TtpoTSLvâ/jiSWjv Ttj \'pi\'X^, fiii ^ïjtoù--
JU.SVOV Xàytu TS xM alaO^nssai.
Ceterum pro ■nporsivàftsvm libri alii Tzpa-
zdvov
alii -npoTspm-, posterius videtur esse a correctoris manu, nporüvov
sie vertunt (ed. Didot.) : „dum animo non id quod sciscitatur ostendit
tum verbis tum rebus.quot; Quae versio nec verbis nec sensui respon-
det. Correxi
irpoTsivó^svov jimiliter mox irpoTaOiv, pro quo libri non-
nulli male npoTsOiv. Nostro loco simillimus est qui legitur de Rep.
VII, p. 525 D;
iâv Tcs aÙT^ (t^ f\'^X?) ö/5«T« ij àmà sci/j^a.Ta êyovzcLi
iipi9p.o\\)s TtpoTSCvà/ifvqi hcii,Xiyriro;i,
Cf, de Legg. X, p. 895 D.

-ocr page 199-

qiiodque, quod animo offertur , exploretur et, ratione. et
per rerum experientiam sensibus, quidquid dicitur vel
ostenditur facile redarguendum se praebet, eoque omnes
omni, ut ita dicam, ambiguitate et obscuritate implet.
In quibus igitur non assueti sumus ob pravam institu-
tionem verum investigare, sed oblatis rerum simulacris
contenti sumus, facile ludificamur iuvicem interrogati ab
interrogantibus, quibus facultas sit quatuor illa discu-
tiendi et arguendi. Ubi vero in respondendo quintum
illud explicate necesse est, quicumque disceptandi peri-
tus [adversarium] subvertere velit, vincit efïicitque ut
is, qui oratione vel literis vel responsione rem explicare
velit, plerisque audientium nihil eorum quae dicere vel
scribere aggreditur intelligere videatur: quos interdum
fugit, non naturam cuiusque quatuor illorum, sed potius
animum scribentis vel loquentis argui, male se habentem.
Discursus vero per omnia illa sursum deorsum, singula
deinceps explorans, vix tandem scientiam gignit sinceram
in animo sincero; at si quis mala indole sit praeditus,
cuiusmodi est plerorumque animi indoles tam ad doctri-
nam quam ad mores, partim etiam si (institutione) de-
pravatus sit, eiusmodi ingénia ne Lynceus quidem ut
cernant efamp;cere posset. Ut summatim dicam, qui rei
ipsi [de qua quaeritur] non cognatus sit, eum nec

3) Vulgo w xarayslaffTOt, quod si servatur, enuutiatum per interroga-
tionem efferendum est.

3) Verba sic trausponeuda arbitror, ut latine dedi: oùx h rsiv tsi:tamp;-
jocuv fhsii ivLtkatou iléy^^tai, cJA^ tj/uxv toü yptiji. yj Xii. Ttsf. faùXoiç.
Nam si imperiti a peritis redarguuntur, causa est non i^ re, sed in
hominum inscitia,

-ocr page 200-

keuc ideïv ttoivjirais tovc toiovtov: ■ hvi kóycp, tov
^vyysvij tov ttpx\'yßa.toc. ovr xy £vj/,aêU i) toii^dsié ttot
ovts \'mvi^yj
, t^v xpxkv ykp sv xkAorpixic s^sdiv ovx ly-
yiyvsTXi . ccrrêquot;
ottÓo-oi tSgt;v hxxicov rs nat tSiv xKXwv mx
xxKx TTpodCpvsJc sWt xx) ^vyysvslc, dXAoi §\' xlXccv sv-
fixêsïc a.ßx xx) ßVTJifzovsi;, ovT ocoi ^vyysvslc, Ivd^xêsJc
Ts xx)
x[j.vvjpLovsc, ovlsvsg rovTccv [z^ttots (jJMcc^iv xAt^Ósixv
B xpsryjc sic to Ivvxrov ovos xxyJxc • xßx yxp xurx xvxyxv)
ßxvÖxvsiv xx) TO \\(ysvdo; 2) mx xx) xX-^ésc Tijc CAS^i? ov-
\' iTÏxq pisrx rpißijc Trmviq xx) xpóvov
ttoMxv , ovrsp sv xp-
Xxl:
sTttov ■ ßoyiq Is, rpißöptsvx ttoos xXX-^Kx xvrSiv sxx-
arx, ovoßxrx
xx) xóyoi, o\\ps:q ts xx) xh^lt;jsic, sv svßs-
véa-iv
sksyxoiq sKsyxoßsvx xx) dvsv Cpèovccv spccryiasui xx)
XTTOxpltTsa-inbsp;s^kXxyu^s (ppévijcnq Trsp) sxxittov xx)

C vovq, cTvvrsivccv ort ßxKiTr sic dvvxßiv xvÖpwTrlvi^v . ho Tf
TTxq
dviip a-TrovlxJoq rccv ovrccv aTroulxIccv Trspi TroA?,oü Is\'
ßvj ypx^pxq TTOT sv xvêpÜTroiq sic ^(ióvoy xx) XTTOpixv xxrx-
ßxXsl. sv) lij ix rovrccv ls7 yiyyädxsiv KÓy^, ó\'rxv ;S^j ric
rov ^uyypxßßxTx ysypxßßsvx s\'ir sv
vößoiq voijMstov sh\'
sv xKAoiq riiTiv xrr ovv, éq ovx vjv rovrcp
txvtx lt;77rovlxió-
rxTx, siTrsp hr)v xvroq tnrovlx7oq, xsTrxt T ovx\'^) sv x^P^
T% xxA74lt;Tr^ TÜv rovTOv • sl
S\' ovrccq xvru rxvr STTrou-
D Ixußsvx sv ypdßßxaiv sTsöij, s^ xpx li^ cl sTrstrx öso)
pcsv ov, ßporo)
(ppsvxq uXscrxv xvroi.

1)nbsp;Post. V. £Ü/ta5£a excidisse puto verbum fiafisiv, quod sensus postulat.

2)nbsp;Pro TO lt;licüSog etc. hic rectius scribatur: to lt;peulki a/ta xal räX/i-
8t;.nbsp;At in talibus erebro peccant Epistolae.

3)nbsp;Vulgo xs\'crxt Se\' nou, quod sensui plane contrarium est; itaque pro

-ocr page 201-

docilitas nec memoria nnqnam [gnarnm] efficiet : ete-
nim in aliéna indole omnino non gignitur [scientia]. Qua-
mobrem qnicnnque jnstitiae ceterisqne bonestis artibus
non sint natura apti et cognati, licet ingeniosi sint et
öiemores ad aliud alius, aut qui cognati quidem sint,
sed hebetes et memoria parum valentes, horum nullis
nnquam continget noscere veritatem, quoad licet, vel
virtutis vel vitii : necesse enim est simal et illa perdiscere
et verum ac falsum totius rerum naturae omni studio
et longo usu nosse, sicut initio dixi. Nam non nisi
multo labore, collatis invicem et quasi tritis inter se
singulis, nominibus et definitionibus, visis et sensibus, be-
nignaque disceptafcione probatis. absque invidia interro-
gantium et respondentium, effulget circa unumquodque
scientia et intellectus, concordans quam maxime potest
pro humana facultate. Quamobrem multum abest, ut
vir gravis gravibus et seriis de rebus scribens se suaque
invidiae captionibusque hominum objiciat. Ad summam
anteiligere ex his licet, quando quis scripta alicuius cer-
nât sive legislatoris de. legibus sive [aliorum] de aliis
quibuslibet rebus, ea non pro seriis ipsi esse habita,
si saltem sit vir frugi et gravis, sed infimum locum apud
eum obtinere; sin autem revera tanquam seria ab eo
literis mandata sunt, huic non quidem dii [ut ait poëta],
sed mortales mentem eripuerunt.

?toü correxi oùx, nisi quis malit: xsiirat Se noy h^\'^p^r^ xaxtffryj. Simili
locutione utitnr Aristiiles,
Usfâ pnTop. Vol. II, p. 145, Dind. : iv tw

tounbsp;TCtTTÏtï.

-ocr page 202-

Totus hic locus colorem refert Platonicum; concinna-
tus est Platonicis verbis et dictis, sed ea nec apte co-
haerent et a Platonis sententia ac mente aberrant.

Primo dicit : fVr/ rpia, m rijv sttktt^ia^v àvâyK^ tto.-
paylyvsa-ÔM,
ovo^m, Koyoç, sUooKov. Initium hoc, unde
tota disputatio pendet, descriptum est ipsis paene verbis
e libro de Legg. X, p. 895 D, ubi hospes Athenien-
sis, animi definitionem daturus, disputationem his ver-
bis aggreditur:
\'^Ap\' ovx a,v èôsXotg vrsp] %kx(jtov rpia vo-
rn, h ßsv Tgt;}v 0Ö(
t1xv, sv Ss Tîjç oùaixç rov Koyov, sv
TO ovoßx. Apparet tamen discrimen : Plato memorat tan-
tum Tîjç
oùa-iûii; ovo/M et xóyov, non addit silccXov. quot;OvoßX
est, nomen quo res notatur, Xoyoc descriptio vel deßnitio ;
ambo haec saepe apud Platonem copulata leguntur, ut
in Politico, p. 271 C:
%x) yvjysvslç Si? xarà, rovrov rov
Koyov àvàyxT^ç 0voyJvovç ovrccç s%siv rovvoßoi xm) rov
Xéyov.
Quid autem est silaKov ? A nostro vocatur effigies
sen figura rei sub sensum cadens, ut apparet ex exem-
plo quo utitur
rov xvxXov, cuius sUuXov dicit esse ro
t^ccypoiCpovßsvov xx) ropvsvófxsvov xx) s^xXstCpoßsvov rs xx)
x\'^oÄÄvßsvovj
a Platone autem s\'ldcüÄx, i. e. simulacra,
saepe appellantur ea quae sensibus percipiuntur, quippe
quae sint quasi
sixovsg rSov ovrav, quorum similitudinem
vel potius umbram référant. Ita in Phaedr. p. 276
A,ôys\'
ypxßßsvog Xoyog vocatur sllccKov rov Xoyov oq ßsr sTrifrr^
ßvjq ypxCpsrxi sv r^ rov ßxvöxvovrog
nbsp;Et in Soph,

p. 239 D, quum hospes Eleaticus quaerit quid sint
s\'idccÀx, Theaetetus ita respondet : ^îjXov on cpt^crofAsv rx t
sv roïç v^xtn xx) xxroTrrpoig si^ccXx, sri xx) rx ysypxß-
ß\'svx xx) rx rsrvTccßsvx xx), rxKKx 07x
tov roixÀjr hr)v

-ocr page 203-

£T£px, At generatim, ut a nostro, rà xhtÙ^^tcc a Platone
hoc vocabulo non designantur.

Si vero ipsum attendimus enuntiatum, „in omnibus re-
bus esse tria per quae cognoscantur,
nomen, definitionem
et ßguramfatendum hic dissimilia copulari. Nimirum
hûiMx, et AoVoç ab hominibus pro arbitrio rebus imposita
sunt: nam nihil vetat, ut dicit,
rà vvv. (TTpoyyvha,

m?gt;OVߣUlX, £ÙÔ£X K£XÀmêxi TX T £ÙÔ£X (T T poy ^ V Ad-,

iihccKov vero est forma ipsis rebus propria, quam mutare
homines nequeunt. Praeterea ovo^x et xôyoç sunt cogno-
scendi instrumentum, £^lcc^Äov vero est pars eins quod
cognoscendum est. Palso autem dicit
IxàuTco rav ovtùiv esse
sUaXov : nam loquitur non tantum de rebus sensibilibus,
sed, ut ipse dicit, 7r£p)
t £Ù$£oq xzi 7r£pi(p£povg, Tcap) t
àyxôov KOùi Kocxov nàï lixxiou . . . . KOÙ ^^OU ^vßTXVTog
Tvkpi xtzi £V
^vxûug ^ÔOUÇ. Num autem justitiae, animi,
virtutis sunt £idcoÀoc, species sub oculos cadentes?

A tribus bis secernitur ro dv, 3 yvccarov t£ xai
àXi^ôk êa-Tiu,
i. e. oùtria, quas ideas appellat Plato; hoc
quinto loco ponit et in sequentibus etiam
to trkßtttov
nominat. Quod autem quartum ponit, medio loco inter
priora tria et quintum
to ov , nempe tm ima-tjjfi\'/iv, de
hoc ita confuse loquitur, ut nescias quid eo intelligatur.
Primum dicit, per tria illa quae modo dicta sunt
£7rilt;xtvi-
ßviv eiïici; tum i7ri(TTviß}jv idem esse atque vovv et âXyjûii
lô^xy, eaque non in verbis et figuris, h. e. in nomine,
definitione
et effigie, sed in animis posita esse {oùk èv
(pavaïg oùT êv a-ccßXTCcv crx^IßM\'^iV àKTf êv ^pvxàtg êvôv),
atque ê-ïï-KTrmviv et vovv proxime cognata esse Tcp ovri.
Postea rursus rà TéTTxpa., h. e. ovofix, héyov, eHuKov et
êmiTT^Mv, opponit
t5 ttsiatttcp , quorum illa fluxa et in-

-ocr page 204-

certa, hoc unum certum esse et stabile dicit : où yàp, xv

TOÙTCCV fiji Tl? TSTTXpPi Kxß^ â^CCCTySTCCÇ, OÙTOTS Tsxéccç

swidT^ßni; rov TréfiTrrov fiérozog larxi. Et paulo infe-
nus :
fivpioç Ts Kóyog xv xsp) hxtjrov rccv rsrrxpccv ccg
xa-xcpéç.
Ergo S7ri(rr)^ßgt;!v modo t£ ovrt, h, e. veritati
cognatam dicit, modo annumerat iis quae incerta et fal-
lacia sunt. Haec adeo turbata sunt, ut scriptor nescire
videatur quid dicat; apparet eum sTriffr^^^v vulgarem et
r^v àKyiô^ STriurvißt^v confudisse.

Quam longe haec distant a Platonis doctrina. Hic
res universas distinguit in duo genera,
r^v ovaUv et rhv
yhsdtv,
quorum haec res generatas et fluxas (rx ochôy^rx ,
rx ôpéi^Evx),
illa aeternas et stabiles {rx vo-^rx, rx voov-
ßsvx) complectitur. Rerum fluxarum cognitio, quae sen-
suum ope paritur, appellatur ^é^cc, quae aeque ac res
ad quas pertinet manca est et incerta; opposita huic est
è-ïï-iuryjiz^, scientia rerum quae mente comprehenduntur ;
haec,
utquot;ovdix ipsa, firma et vera est. Sic quae noster ut
similia ponit,
èmarmi^, vovc et àk^Ô-^çtôèx, apud Plato-
nem opposita sibi sunt et contraria. Ipse iuTheaeteto, p.
261 C, réfutât eos, qui statuebant
sTn^rr^iy.vjv esse
2ó^xv ßsrx Kóyov, et de eadem quaestione classicus locus
est in Timaeo, p. 51 D E, ubi disertis verbis dicit,
ambo illa diversa esse et dissimilia : dóo ksxriov sKshcc,
hórt zcopU ysyóvxrov ävoßoiccg rïyjrov. Eorsitan noster
ad haec conjungenda ductus est loco de Legg. II,
p. 658 A:
qgt;pév^^aiv II xx) âX^ÔeYgnbsp;ßsßxiovc, shrv-

Xm orcfi xx) Trpog ro r^pxg xxpeysvsro, quod dictum retulit
Cicero de Ein. V, 21: „Praeclare enim Plato :
ttm., cui etiam in seneehite contigerit ut \'sapientiam veras-
qne opiniones assequi possit.quot;
At Plato hic loquitur ex

-ocr page 205-

commum more, non, nt in Epistola, définit a et pro pria
verborum significatione utitur.

Haec de principiis quibus secundum epistolam scien-
tia nititur. Ipsam autem disputationem quisquis attente
legerit, omnia tam confuse tamque obscure dicta esse
fatebitur, ut revera aenig-mata loqui scriptor videatur.
Exempli gratia nonnulla afferam.

Postquam quinque illa qualia sint explicuit dixitque
ea ad omnia iam corporea quam arnmata pertinere, ad-
jicit baec:
où yàp, àv rovrm rig rà rérrocpx Kdßifi
kfj^ccG-ysTrcog, ovmrs rsXkcg ßTriar^ß^g rov tt s p^ir rov ߣro%oc
hroci. Quaenam sunt illa quatuor? Nimirum ovo^x,
Xôyoç, silcokov, sTTidr^iMy,-, inepte ergo in apodosi sirmr^-
ßijc vocabulum additum est, quod omitti debuit. Poterat
sic dicere:
àv ßv) riç räv rpiccv sTriffr^jß^v Xxß^ à^ccayé-
Tojç, ovTTore rskéccg STrtaryi^vic rov irk^Ttrov ßkro%oc \'édrxi.
Quominus autem sic corrigamus, cavere nos monet quod
etiam infra
rà rirrxpa copulantur et sTn(jr^[/.vi reliquis
tribus tanqnam simile annumeratur. Ita p. 343 B :
ßv-
P\'oç Is Xoyoç Trsp) sKotdrov räv rsrràpccv âç àdx^éç.
ibid.
C:
ro fii^ \'(vjTOVßsvov skxitov rSiv rsrràpcav. ibid. D:
Ts rà rsrrapa lixppiTrrstv.

Deinceps sic pergit p. 342 E : Trpoç yàp rovroiç rxvr
mrov sTri%sips~i ro
ttoTov ri Trsp) smcrov djjXovv vj ro
0!\' sKxtyrov hà rb rm xéyccv âdhvsç. Sunt baec aenig-
mati similia. Quo refertur
Trpoç rovroiç? Quo autem
rxïiTx? Qua ratione haec cum praecedente seuientia
per particulam
yàp connectuntar ? Ponamus rxvrx re-
ferri ad
rà rsrrxpx, sensus hic exibit : „Quatuor illa,
nomen, definitio, imago, scientia, non minus tendunt

13

-ocr page 206-

ad qualitatem ouiusque rei quam ad essentiam declaran-
dam
hà ro röiv Koyxv xiôsvk, ob judicii imbecillitatem.quot;
Quomodo autem m hoc sita esse potest causa ob quam
animus distinguât
ro mm et rb h, quorum illud sensu,
hoc ratione noscitur? Id perinde est, opinor, ac si
diceres: sensus non solum colorem sed etiam figuram
rerum nobis ostendunt ob visus imbecillitatem. Et quo-
modo cum\' his cohaeret conclusio : ^v svsKst vdvv ï^m
ouhàq TOXßi^iTsi TTOT SIC xùro riôkvai rx, vsvo^^évx ùvr\' xù-
rov,
kx) rxvr sU xßsrxkivi^rov, 2 Sij Trxtrxsi rx ysypxß-
ßhx rvTTOiq-, in quibus illud alq xxiro referendum videtur
ad
rb rôôv xéym xtrùsvkq ; dicit ergo : „ob has rationes
(quasiiam ?) nemo sapiens audebit cogitata in definitiones,
et has in formam immutabilem, h. e. in literas inclu-
dere.quot; Videnturne haec esse sani capitis cogitata, an po-
tius delirantis vel praestigiatoris nugae ? Dictio
riôsvxt sic
ypxßßxrx, pro Uteris notare, petita est e Cratylo, p. 390
E :
o-j TTxvrx quot;hvißiovpybv ovoßxrccv ahxi, àXKx ßövov rov .. .
d\'jvxßsvov xvroü rb el^oq riôévxi etq rs rx ypxßßxrx gt;:xi
rxq (TvKKxßxq.

In sequentibus ostendit, excepto rou ovrog cetera om-
nia,
ovoßx, Koyov, sllcüKx, obscura esse nec quidquam
ßsßxiov habere. Quomodo haec congruant cum superio-
ribus, ubi dixit
rplx esse h\' ccv ri^v sTrtfrr^ß^v xvxyK^
TTxpxyiyvscTÙxi, et quam scientiam afferre possit cognitio
rerum quae ipsius testimonio nihil habent certi, id non
explicat. Ceterum quae dicit de natura
ovößxroc et Koyou
e Cratylo hausta sunt, unde etiam definitio ?Jyou, quod
e\'l
ovoßxrccv kx) pvißxtccv \'^uyKsirxi, depromta est. Yid.
Crat. p. 431 B :
sl Is p^ßxrx kx) ovóy.xr sttiv outcc riùsvxi,
xvxyk^ kx) pjyoiiq ■ Äo\'yoi yxp tou, ccq sy^ßxi, vj rourccv

-ocr page 207-

awôsaiç hTiv. Cf. p. 425 A. B. Soph. p. 263 D. Verum
Cratylo sic usns est scriptor , ut quae Platonis fuerit sen-
tentia parum perspexisse videatur. Tractatur in eo dia-
logo quaestio, utrum nomina sint (pvasi an ésast, utrum
naturalis sit vocabulorum cum rebus necessitudo, an
pro arbitrio rebus sint imposita. Posterius defendit Her-
mogenes, qui contendit nomina facta eèse
tjuvè^K)^ xoit
oßoXoyii^, h. e. ôscrei ; contrarium placet Cratylo, cui So-
crates vel potius Plato assentitur eatenus, quod cen-
set
ovoßo. esse Tcpäyßxroc quot;^^Xoißa sive ßlßijßx )tu?.äx-
ßxTg KCi) ypäßßxaiv (p. 433 B. cf. p. 423 E), atque
adeo vocabula rite facta ipsarum rerum esse imagines:
rk V ovoßXTX . . . MßoKoy^xxßsv TX XXKcoc xsißsvx . .
a^vxi s\'lxovxc TÔùv TTpxyßXTccv (p. 439 A). Non vero
assentitur eidem Cratylo opinanti propterea vocabulo-
rum sive linguae cognitionem viam esse ad rerum
scieutiam. Jam vero quid noster ? Dicit in vocabulis
esse nibil
ßüßxiov, quin ovlh xa\'AÙeiv tx vuv arpoy.
yÙKx xxXoußsvx svÙsx xsxK^aûxi, rx rsùôéx^vj arpoy.
yuKx
: hoc est plane id ipsum quod contendit Hermoge-
nes,
p. 384 D: sßo) yxp Sax«, on xv t\'iq rcfi ÔviTXI ovoßx,
tout eJvixi xx) TO ôpôôv • xx) xv xvùiç y\'srepov ßSTXÖijTXt,
sxshû
Sf ßvixsti xxk^, . . • oùTev ^ttov tout elvxi opùov,
to ßerxTsösv, tov Trporspov xsif/Jvou : quam sententiam
contra improbat Plato, i)

Deinceps sequitur in Epistola locus memorabilis, quo
docetur omnes qui non rite sTrirrTvi^-^ eruditi sint, in
cognoscendo et disputando falli. Legitur p. 343 C inde

1) Platonis sententiam subtiliter explicat Dittrich, Proleg. ad Cratyl
T\'ips. 1841, p. 20 et 41 sqq.

-ocr page 208-

19 e;

a verbis : to [ikyictov OTrsp s\'iTroptsv oKÏyov sfivrpoirôev,
OTi ^voïv OVTOIV usque ad baec verba : tzKX\' •■pi\'Z^ rov
■ypâ^\'XVTOç yj xk^a.vTOc l\'hkyxsTXi TrsCpvxvïx (pavXxc. Etiam
bic locus verbis et juuctura ita impeditus est, ut aegre
sensum expiscari possis : ubivis incurris in Platonis vesti-
gia, sed filum et ordinem baud facile cernas. Summa sen-
tentiae inanibus iiudata verbis et aptius vincta haec est:
„Duo sunt rerum genera, ro
h et to ttov tu Animus to ov
anquirens, nisi tSiv TSTTxpav sKoctTTOv (i. e. tS)-j Tplccv ïxauTOv,
np. ovoi/M, Koyov, si\'èoiKov) exploratum habeat i;am ratione
quam experientia et sensibus, in maxima ambiguitate ver-
satur et caligine. Qui sola rerum sîlcoKx sectantur neque
assueti sunt quatuor (tria) illa excutere, in disputando a
peritis luduntur ; ubi de quinto (de ente) quaeritur, in dis-
serendo a docto quolibet redarguuntur. Indocti autem
haec audientes culpam tribuunt non rerum obscuritati,
sed disserentis inscitiae.quot; En denuo
to, tsttxpx et to
TréfiTTTov : idem lusus in usurpandis numeris, cuius supra
jam plura ex hac epistola exempla attuli (vid. p. 35).
Etiam Plato habet istiusmodi partitiones numeris notatas,
ut in Phileb. p. 66. de Legg. II, p. 690 A, 696 E;
Y, p. 728 D, 733 C, 741 D; verum noster ita argu-
tatur ut pro ipsis rerum vocabulis numéros ponat,
quasi in bis abdita quaedam significatio insit.

Ceterum haec et quae deinceps disputantur usque ad
verba p. 344 B,
nbsp;^(ppóviiatg tspl smatov kx) voïic ,

^wteivoov oti (jlxKkjt sU tjviziu.iv âvôpccttiv\'/iv, spectaut ad
dialecticam; quibus ostenditur, eos qui rudes sint eius
disciplinae a peritis facile falli et ludibrio haberi, contra
qui rite hac arte instructi et exercitati veritatem anqui-
rant, bis postremo scientiae lumen affulgere. Jam de

-ocr page 209-

hac disciplina qnae Epistolographns dicit cum Platonis
doctrina de dialectica comparemus.

Scriptor noster duo distinguit genera, ro ov, quod
etiam
ro r\'i appellat, et ro miov ri, quorum altero res
sensibus subjectas significat, altero rerum ideas. A Pla-
tone autem boe sensu ista vocabula non usurpantur:
distinguit ille quidem aliquam do
Troiii cirrx et cM
Ixmroc sic ut
genus et speciem: velut rs%vvi ccur^ com-
plectitur omnes artes,
rtzvi^ riq sive miâ, ric est una e
multis, velut ohodo^tzii (de Eep. IV, p. 438); non vero
generatim bis verbis utitur tanqnam formulis sive cate-
goriis quibus rx vo^trx et rà oihôvirà designentur. Id
primus fecit Aristoteles, Metapb. lY, 28:
ro eldog m)
Jï u
Aj} srspov rcquot;p yévst, kx) hx kxS\' srspov tr^îj^x kxrvf
yopixg rov ovrog Xéysrxi, rx fih yxp ri ètrri a-^ßxlvei
rm ovrm, rx Tk
ttoTóv ri Ceterum Aristoteles semper
dicit
to ri hri, vel to r) ^v shxi, numquam simpliciter
- ut\' noster
ro ri. l) Plato, ut ante vidimus, duo illa ge-
nera appellat
rx ovrx et rx ysvvijrx, ro h et rx tioXäx
aliisque nominibus.

, Porro philosophia versatur in cognitione rm ovrm, ad
quam cognitionem dux est dialectica. Quale autem est
secundum Platonem dialectices munus? Hoe positum
est maxime in
lixipédsi et ^vvxyccy^, ut in Phaedro
docet, p. 365 E—266 B. Quum per universum pateant
haec duo,
ro sv et rx toKkx , unitas et varietas, dialec -
tices munus est
ro xxrà ysv^ lixipsTirôxi atque demon-

1)nbsp;Vid. Trendelenburg, Gesch. d. Kategorienlehre. Berl. 1846. p. 34—52

2)nbsp;Cf. van Heusde, [nit. Phil. Platon. IL Pars H, p. 101.

-ocr page 210-

strare ttoU iroioicnbsp;km ttoïquot;nbsp;oùnbsp;Ii. e.

quae sit generum et notiouum inter se convenientia et
differentia. Ut paucis dicam, dialecticus est secundum
Platonem qui valeat ßlay l^éxv hà ttoXaZu rsrxßsv^v
et contra
ToÀXàç uro Treptaxo^évacç dilucide cernere
(Soph. p. 253 B—^D). Idem argumentum declarat exem-
plo
TOV àyxôov sive ideae boni, de Rep. YII p. 534.^
unde haec excerpere lubet: âvnbsp;hopiaxaSxi râ

xôycp km tw xkkùjv tó.vtccv â(pskm t^v tov àyaÙov l^sav,
km ^ttsp iv ßxz^, ttxvtccv ixk-yx^nbsp;£v ttxai

toùtoig âTTTCCTt t^ xôyc^ 2ixxop£v^tm, ovw xvto Txyx-
èhnbsp;aiUvM,... iAA\', â tt^ ii^dxov nvo? i0dTTT£TM,

oùk éV/ffTîj.ii\'^ £0dTT£!rûm. Jam vero dialectices opus,
quod secundum Platonem
est to lixtpsïv kxtx yiv^ tx
ovTx. a nostro habetur tc ri T£TTxpx {Svo,ux, xóyov, al-
IccXx) llx\'p?iTTT£lV, vel. Ut iu Sqq. dicit, Tpiߣtv TTpoç amp;x-
xl^xx xvtôôv £kxlt;ttx, ovoßxtx kx\\ xôyovç, 0^£lç zx] xhê^-

(T£iç, hoc est verbis et definitionibus et exemplis tanquam
calculis ludere, iisque adversarium fallere: quod ab illo

tantum differt quantum ivr/As/^ji-;? differt\'anbsp;, so-

phista a philosopho. Philosophns, secundum Platonem,
versatur in cognitione
tZv ovtccv , quae sola certa et firma
sunt, quorum naturam et vim comparando et discer-
nendo cognoscere studet;. sophista elaborat maxime in ver-
bis et definitionibus, quae fluxa et incerta sunt et de
quibus epistolographus ipse testatur :
ßvpio? V xù Xéyog 7T£p)
hx(ttov tm t£fTxpm ccç xax0£ç. Eis adversarios irretit et
in
âvToXoyix? màncit^) eifîcitque, ut Plato dicit,

1) Cf. de Rep. V, p. 454 A: S,« ^à /.v, Siva.öa, «\'S, S^a^-
X^yi^^o.nbsp;àXXà xar\' c^ùrà roJvo/ta Stûxîtv toO Xt^Oé^rc,

triv èv«.vTiaatv.

-ocr page 211-

y-xi Txvro tôïç xùroïc rara ßh ^ixxtov, ormv o£ pouXi^-
Txi, x^ixov
(Pliaedr. p. 261 C); denique homines eo
adducit, ut
rm Trpxy^xrccv oùhvog oùTav ôyisg ovTs ßaßamp;iov
esse credant (Phaed. p. 90 C).

Si autem his in rebus epistola maximopere a Pla-
tonis sententia aberrat, sunt tamen in ea qïiae partim
cum his quos attuli partim cum aliis Platonis locis ita
concinunt, at Platonis verba a scriptore expressa esse
facile appareat. Primum quae dicit (p. 348 D) de homine
dialecticae artis imperito, ut a perito ni disputando decipi-
atur et ahxocTX\'yahmToq reddatur, ea scripsisse videtur ad
similitudinem Buthydemi, hi quo dialogo sophista indu-
citur adolescentem eludens et ■/.xTo.yaXxrjToy reddens, ^Aot
Tjjv
rm ovoyLXTCüv haCpopàv umffxaXi^ccv xxi âvixTpaTrccv (p. 278
B.). Quae deinceps Epistola his subjungit:
-ax) Tcoial
TOV à^-\'/jyovu.avQV êv ■ Xoyoïç n ypxßf/.xa-iv ^ xTroxpla-acri rolg

TToXXolc TWV XKOVOVTCCV ^O\'/Mv ßi^T-v yiyvóotTKatv h XV STTt-

X^hï! ypxCpaiv ?i Xéyaiv, xyvooùvrm êvioê\'\' äg oùx ^ Tm
rarrxpm lt;pV(Tiç SKiklt;TTOv xXX\' ^ -p^Z^ ypx\\pxvTog i? Af-
^xvTog JAi7%fTix/ TraCpvKvlx CLxùXcog : haec prorsus respon-
dent iis quae apud Platonem leguntur in Phaedone,
p. 90 D, ubi Socrates illud maximopere dolendum cen-
set, si quis
Tîfi \'xvTiXoyix^ sive falsa dialectica eo perduc-
tus ut nihil verum aut certum esse arbitretur, deinde
ßh hxvrh xIti^to /x\'-^Sà rijv èxvrov xrazvixy, xXXx raXau-
Täv Six TO xXyaïv mi^avog. êx) rovg XÓyóvg xCpquot; \'axvTOV Ti)V
xhlxv x7rcl}(j-xiT0,
„si putet culpam non, in sua ipsius in-
scitia positam esse (Epistola:
oùx j? -puzh XOu ypxipxvTog
^ Xé^siVTog êXarz^T^i), sed in rebus quas tractat (Epi-
stola:
iAA\'CpùtTig axxoTov).quot; Dictum xóxXog \' riùv Jv rxStg

-ocr page 212-

Trpd^stTt, quo epistolographus utitur (p. 343 A) ad sig-
nificandum
circuhm qualis oculis cernitur, non qualis
mente cogitatur, expressum est e Platonis Phaedr. p. 371
E :
hr^ii TXW (sc. roc rm Uym ilh) hocmc vowocvrx, ßsrcc
rxvrcc öeci^ßsvov xbrk h rxlc xpx^s^iv ovroc. . . r^
lt;tbi IttMouMv. Sophist, p. 234 E: àvxrerpà^ùxt rà h
Toïq Xôyoïç (pxvrJcaßotroc Ùtto rm êv roue Trpà^s^iv spym
TTüt.poi\'ysvoßavccv.
Deinceps illud Epist. p. 343 E: ^ Sf S/à
TTàvrm ^loiyccyi, \'àm koc) koctco fzarocßxlvovirx, convenit
cum iis quae modo citavi de Eep. VII,
p. ,534: S,- âv
S
ix TTxvrm ÊXéyxm he^iàv hxTropsûy^rxr, ac magis etiam
cum his dictis in Parmenide,
p. 136 E: hav rxirviq
r^q M TTxvroq ha\'t^ohu xoùi vrxhy,q àlùvxrov hrvrjvrx rô:
àMhl VOÜV (Tzaiv.
Animadvertendum autem, quo sensu
noster
^ixycoytiv, Platonem M^ohv usurpare; vocabulum
^txrccyî^ apud Platonem, sive nude positum sive addito
ßiov, indicat vilae instiiutum. Vid. de Eep. I, p. 344
0, Theaet. p. 177 A. Dictio ^vo)
yJrcc ßsrxßxivsiv
translata est a Platone, qui tamen aptius dicit
xoci xxrcc ßarxcrrpicpsiv rovq xóyovq. Phaedr. p. 272 B:
Tràvrxq Kdyovqnbsp;xx\\ xârcc ßarxlt;7rpl0ovrx aTi^xoTraïv.

Cf. ibid. 278 D. Quae paulo post sequuntur, Ep. p. 344
B
ryjyiq Ta rpißSßavx irpoc âx-Ay,?: xvrm \'âxxcrrx, ovößxrx
xx) Xéroi, ^aiq T£ xx) xhê^^^craiq, .. . s^iXx^xba cppóv^? Trap)

axxfxrov xx) vovq, haec expressa sunt e praeclaro Platonis
loco de Eep. IV,
p. 435 A:nbsp;àXXgt;,Xx

trxoTTovvraq xx) rpißovraq ä^Trap àx wvpaîm ixXJcy-^jxi ttoi^-
txxißav ri^v \'êixxioa-vvijv.

Denique notandum lepide dictum : oùT xv è Avyxav=
IMv TTOiiiffrais rovq roiovrovq.
Notum est proverbium : Ay^^o;-^
è^ùrapov ^épxatrêxi (Aristoph. Plut. vs. 310) et hjnceis ocu-

-ocr page 213-

lis. Ferebatur Lynceus fcanla valnisse ocnlorum acie ut
lici dpuhg opcpvi. Sed Lynceum fuisse velut alterum Aescula-
pium, oCpûciKiMdrpov, hoc, opinor,
eruditis erat ignotum.

§ 2.

JJe arcana Matonis philosophia.

Miretur quis, cj-ai fieri potuerit ut scriptor in Platonis
lectione tarn versatas, qualem noster se ostendit, in rationi-
bus eius explicandis ita halucinetur, ut, quae ab illo
dilucide sunt exposita, pervertat plane et corrumpat.
Tribuendum hoc puto partim scriptoris inscitiae, qui
magis verba et figuras quam mentem et cogitata phi-
losophi attenderet, partim vero etiam falsae opinioni
quae illius judicium pervertit. Obtrudere nimirirm Pla-
toni studuit sapientiam quandam arcanam, verborum
sententiarumque quasi nube involutam, tanqnam celsio-
rem et diviniorem quam quae in vulgus efferri aut scripto
mandari posset. Apparet hoc ex extrema huius disputa-
tionis parte, ad quam nunc accedimus.

Postquam dixit scientiam a nemine percipi posse nisi
qui sit veritati cognatus ad eamque natura aptus {^vy-
, et veritatem non nisi ßarx. rpißv? To\'AXîjç, multi-
plici disputatione, interrogando et respondendo, inveniri
posse, deinceps ad illud redit quod jam in praegressis
obiter dixerat : neminem sapientem fore qui cogitata lite-
l\'arum notis mandare audeat:
voï/v s^ccy oùlah TOXßiliasi
quot;^OT âk xxjTO Tiùsvai rk vsvoj
^ßsvx vtt avrov, kcc) raur slç
^ßstciktvpitov j 0 dif ttoccx^i toc ysypccuftsyd tvttoiç . p. 343

-ocr page 214-

A. Idem nunc tanquam totius disputationis conclusionem
diserte eloquitur: „Quicumque, dicit, sapientiam ut rem
seriam serio tractet, sive legislator sive alius quis,
multum aberit ut cogitata unquam scripto evulget et
multitudinis invidiae et cavillationi projiciat:
ho lij ttûcç
oiv/jp cr/roulxToc rm ovrav (tttouImccv vripi ttoaKov Ist
ypx^ccq TTOT èv xvópcliTTOig sk QÔévov km xTopixv KXTxßx-
Xsl; id qui facit eo ipso ostendit aut philosophiae dig-
nitatem sibi non esse curae aut caecum se esse et demen-
tem.quot; Deinceps ad Dionysium revertens haec addit: „Si
aut ipse aut alius quispiam de summis naturae principiis
{ràv TTsp) qxùasccç mpccv kx) irpärccv) aliquid scriptum edi-
dit, ostendit se
oùlh vyts: sapere, neque aliam ob causam
id fecisse putandus est nisi ob ambitionem : nam
ùtto^v/i-
ßXTm %xpiv (dici oportuit ÖTroßvi^asccg X\'^piv) non necesse
erat facere, siquidem illa paucis capitibus continentur
(èv ßpxxutxtoig ksTtxi) , quae semel percepta numquam
e memoria excidant.quot;

Qui Platonem talia praecipientem facit, eum existimasse
oportet, Platonem ipsum doctrinam suam nec scripto
mandasse neque evulgasse ; itaque dialogos eius esse tan-
tum sermones e Socratis disputandi more expresses, opus
ludicrum, non
jtouIxJov, ipsius vero principia philosophiae
nec literis ab eo consignata esse neque in vulgus elata,
sed in Academiae umbra cum discipulis tantum et fa-
miliaribns disserendo explicata ac, si forte, in vTroßVi^-
ßXTx relata esse. Atque banc fuisse epistolographi sen-
tentiam, multi loci ostendunt.

In Epistola XIII, p. 863 A, personatus Plato dialo-
gos suos (Phaedonem significans) appellat
\'Lcczpxrsïouc Aö-
youç, h. e. sermones in quibus Socratis ratio et sen-

Ii

-ocr page 215-

tentia essent expositae. His non snam ipsius sed So-
cratis philosophiam contineri dicit in Epistola II, p. 314
B, ad Dionysium liaec scribens :
ßsy\'krr/t Te (pukaom/i to
M ypâcpeiv,... où yàp ècTt Ta ypxCpévTo;, pch oùz èz^scrslv.
hx
txvt oùTev toottotnbsp;ttsp) tovtccv yéypxCpx OÙT htl

^vyypxßßx uxcttccvoq oùTsv oùï hrxi, tx Ts vvv xsyoßsvx
ZccKpxTOV!; so-t) xxXov kx\\ vsou ysyovÓTOs. i) b. e. „de prin-
cipiis philosophiae scriptum nullum Platonis exstat aut
exstabitj quae autem meo nomine inscripta feruntur, non
meam doctrinam continent sed effigiem referunt Socratis
(h. e. Socratici disserendi moris), et quidem Socratis, non
qualis fuit annis et sapientia maturus, sed qualis fuit
adolescens et bellus s. lepidus ac facetus.quot; Ergo dialogi
non sunt opera séria, sed ludicra potius, e quibns nec
Platonis neque ipsius Socratis sapientia percipi possit.
Idem in Epistola YII diserte affirmatur bis verbis,
p. 341 B, C:
to(tÓv2s y s pMv Trsp) Trxvrccv Cppx^siv

I

tccv ysypX(pÓTCCV xx) ypX\\pÓVTCCV \' . . . TOVTOV? oùx sfftl xxtx
ys t^v Sßi^v Só^xv Trsp) tov TrpxyßXTog sTîx\'tsiv ov^sv . ovxovv
sßov ys vrsp) xÙtccv slt;tt) \'^vyypxpcfxx oùVs pc\'/^trots ysv^txi \'
p^tov
yàp ov^xßcöq slt;tt)v x7\\7m ßxöyißxtx, x?X sx TroX-
^vvovcrixç yiyvoßsvvig Trsp)
to xpxyßx xùto xx) {sx)
Toö (TuÇ-^y s^xilt;pvviç ohv xtro Trvpog Tn^M^xvTOç s\'ixMsv (pôôg

1) Idem enuutiatum, inde a verbis où5\' ssti ^byypoc/ifiix Platonis uo-
«line citatur in Socr. Epist. XV. Diversae horum verborum interpre-
tationes memorantur a Wiegandio, 1. 1. p. 24 sqq., qui ipse Hermann)
interpretationem sequitur: „alles, was unter Plato\'s Namen schriftlich
existire, gehöre dem verjüngten und verschönerten Socrates an, \'
PUtatque a scriptore distingui Socratem, qualis in vivis erat, a So-
crate Platonico ad effigiem perfecti philosophi scripto, quem germauice
dixeris den idealisirten Socrates.

-ocr page 216-

BV T^ i\'vxYi ysvoßsvüv izvTO stzuTO TpsCpst. Quocl dicit
„philosophiam non sicut ceteras disciplinas impertiendam
esse hominibus, sed e multiplici disputatione et longa
consuetudine derepente quasi e micante igni lumen
accensum in animo oriri ac denide se ipsum alere,quot;
praeclara haec est sententia prorsus e Platonis mente
expressa; i) at tamen non probat id quod voluit scri-
ptor, ideo nihil scribi oportere. Denique in Epistola
XII ad Archytam Plato huic gratias agit pro acceptis
commentariis et vicissim suos ei remittit. Yocat haec
v7ro[M^ft,ix.Toc, i. e. memoriae causa notata, non destinata
ut evulgentnr.

Itaque ex Epistolarum verbis manifestum est duo haec
statui: primum, Platonem philosophiam suam non scrip-
tis explicuisse, sed dialogos quos scripsit esse opera e
Socratico more expressa et animi causa composita ; alte-
rum, eum philosophiam ut scientiam abditam non evul-
gasse, sed intj^a scholae cancellos et familiarium coetum
continuisse. De utroque quid judicandum sit et quatenus
cum Platonis mente conveniat, quaerendum.

Primum, quod Platonem praecipientem facit de pbi-
losophia non literis mandanda, id manifesto depromtum est
e Phaedro, in cuius extrema parte Socrates de scribendi
usu disserens docet Xoyovç scriptos ad discendum inuti-
les esse, quippe qui se ipsos interpretari nequeant; uti-
liora esse quae memoriae adjuvandae gratia scribuntur,
vTTQßv/jßccTüi, quibus in senectute quis utatur; optimos
autem
xiyovc esse qui non in charta sed in discentium
animis scribantur : „tales fetus qui parit, hic demum.

I) Of. de Rep. IV, p. 1.35 A, et ad h. 1. Ast. Comment, p. 493. \'

-ocr page 217-

inquit, O Phaedre, talis est qualfes nos esse ego et tu
volumus.quot; Si hunc locum cum iis quae supra ex Epi-
stola YII descripsi conferamus, apparebit ea ita conci-
uei\'e ut statim imitatorem agnoscas.

Si verba attendas, quod noster ibi (p. S43 A) ypkizfiXTd
vocat df/.£ro\'y/Jvgt;]TOv, id obscure dictum explicatur eo quod
Plato;dicit, koycvg scriptos similes esse hnaginibus pictis,
quae stant immotae et quaerenti respondere nequeunt, sed
semper unum idemque significant:
h ri (Ty,[icilvsi ravrov
èsi.
(Phaedr. p. 275 D—276 B). Coloris autem similitude
statim agnoscitur, si cum Epistolae verbis, p. 344 C,
compares haec Phaedri, p. 277 D: w?
shs Avoixg sirs
rig ctXKog TrÓTror aypx^bs ypk-^si, Uicf vj lyifiOdic^,
vófMug riès)g, ^vrypxptfy^x TToXiriKOv rpaCpav..
kcci pcsydkviv
riv sv oivr^ ^s^aiirviTcx, xa) aoiCp^vsiav ■/lyovfj.svog, ovrcc
hsihg rcfi ypci(pövri, sirs rig Cpgt;!lt;riv sirs
nbsp;Et ibi-

dem E: Ö Si ^^yovi/.svog . . . ovlsva Tréirors Kóyov sv fis-
rp:c ovT amp;VSU f/^srpov iJ.syocAVjg 1\'^iov iTVOvl^g ypocCpï^-
voii ovds hsxPnvai
,. . . d\'Aka TW hri izurav rovg (Sskridrovg
sllórav vTTÓfj.v^div ysyovsvoci, sv 2s rolg lidtztrxofisvoig xou
[y^xóviasug %a,piv ksyoyi.svoig xx) rep ovri ypaCpopcsvoig sv
■\'puz^ TTsp) hxxioov rs xxi xxkm xxyxêm [jJvoig ro r
svixpylg shcA XM Tsksov xx) x^iov cTTToulïjg,... ovrog
0 rotourog dvijp xivdvvsósi, Si (^xldps, sJvxi oiov sya
rs xa) lt;Tv sv^xiizsêquot; h (ts rs xd,(ü ysvstrêxi.
Animad-
vertatur ipsa verborlim similitudo. Plato:
sirs .. sypx^psv
^ ypx^lJSl■, Epistola (p. 341 B): roo-ovh ys yJi^v Tvxvrwv
szo^ C^px^siv rccv ysypxCporccv xx) ypxdgt;ovrccv.
Plato:

l^piodicji vofMvg rtêsig-, Epistola (p. 344 C): ^uyypx[y./^xrx
ysypxiu,[y,£vx sir sv vo[Mig vofA-oêérov sir sv xkkotg ritriv
^rr OVV.
Denique confer Platonis illud, ovlsvx T^amrs

-ocr page 218-

ÄC/ov ... â^tûv a-TT O vi ij ç ysyovévxi, cum frequente usu voca-
buli
tTTTovlxloc in Epistolae loco allato. Haec talia sunt
ut puerile imitandi studium prodant.

Si sententiam spectes, apparet Epistolographum hoe
Phaedri loco ita usum esse, ut quae ibi Socrati tribuit
Plato, ea in ipsum Platonem transferat; quod aeque in-
congruum et absonum est ac si, quae in Apologia de
sua hominum percontandi ratione Socrates disserit, ea in
Platonem transferrentur. Plato iis quae dicentem facit
Socratem praecipue id spectavit, ut rationem redderet cur
ille cogitata sua non, ut rhetores et sophistae, scriptis
orationibus exposuerit, sed sermonibns; tum vero eadem
ratione explicuit, quam ob causam ipse, relicta sophista-
rum disserendi et declamandi consuetudine, non
xéyovç,
sed ad magistri exemplum ItaXoyouc composuerit, eandem
in scribendo rationem secutus quam in disserendo prae-
iverat Socrates, i) Verum opinari Platonem, quae in dia-
logis tractavit, quae de vero, pulcro, justo, quae de
civitate, de natura, de scientia, de imm^ortalitate dis-
seruit, non nisi ludi causa scripsisse, neque his sua
cogitata de gravissimis philosophiae quaestionibus com-
plexum esse, est hominis parum acuti vel potius prae-
judicata opinione decepti.

Ad alterum venio : Platonem scilicet philosophiam non
evulgandam, sed occultandam multitudini putasse; quod

1) Eleganter et copiose Platonis sententiam explicat van Hensde, Ini-
tia phil. Platon. II,. P. 1, p. 120 sqq. Hic ut Epistolae verba cum
Platonis Phaedro conciliet, ea interpretatur in hanc sententiam (p. 127):
Epistolae scriptorem, quum Platonem scripsisse negat, hoe tantum vo-
luisse, illum non sophistarum et rhetorum more Xiyou; scripsisse.

-ocr page 219-

breviter et carptim in Epistola VII, apertius et plenius
exponitur in Epistola II, ubi personatus Plato abtyf/.x-
ru\'êîj prorsus philosophiam\'profitetur. Ibi de sua cum
Dionysio consuetudine multa locutus, haec missa faciens
verbis
Trsp) f/Jv ovv toutccv tccvto, , deinceps ad alia pergit
hoc modo, p. 312 D:

To Sf (Tlt;pczipiov- OVK opôSiç 1%« • SyiÀùia-Ei M (TOI \'Apxé^^-

\'■^og, STTsihxV sxê^i. Kx) T/l lix) Tîtp) TQvT, OTOVTÛV TiyLimS\'

pôv t £(7t1 Kx) ôsiôrspov, Kx) pcx\'ax dCpohp\' xvtcf OJ^XCCTSOV,
VTTSp ou (tv TTSTTOfiCpXg âx0p0Uf/.,£V0g .nbsp;yàp KXTX TOV

sKslvou Aoyov ovx hxvœg xTro\'^sdeïxSxi iroi T£p) Tijg rov ttpû-
Tou (pv(T£ccg. (ppx
(7t£0v (jûi S/\' xlvtyfiùjv^ /V, âv tl SfA-
Toç î5 ttovtov y y,g êv tttv^xTc ttxÔi^, ô âvxyvoug [jJt^yvcy.

«êf yàp %£/ • TTEpi TOV TTXVTCCV (^XUlXéx TTXVT £UTl, Kx)
SKsivOV \'ivEYM TTXVTx, kxl skeIvO x\'iTlOV XTTXVTCCV TOOV KXkCCV \'
SsVT£p0V
tr£p) TX S£VT£pX, Kx) Tp\'lTOV TTEp) TX TpiTX,

Aperte hic Dionysio dicit, se de rerum principiis scri-
bere S;\' ahiyfy.üv, ut qui legat non intelligat. Cum qui-
bus concinunt quae paulo post eidem praecipit, ut ca-
veat ne illa in vulgus indoctum emanent, p. 314 A:

■^VÀxf3ov (Avroi lOCjj TTOT êKTTSaifl TXUT £Îg XVÔpCCTTOVg X7TXI-
SsVTOVg- (T%£^OV yxp, èg êf^o) ^CX£Ï, OVK £(TTl TOUTCCV TTpOÇ
Tovg TToXKovg KXTxy£Xx
(7TÓT£p\'\' XK0Û(T(J,X,TX ovT xù TTpog TOVg
avCPVETg ôxVf/.X(TTÔT£pX Kx) êvÔ0V(TlXC7TtKCûT£pX,. Atque lu

fine ei mandat ut epistolam lectam et relectam comburat:

kx) TT£lÔ0V, Kx) Ti^V fV/CTTOAîJÎ/ \' TXVTT^V VVV XpWTOV

\'^oXxôcKig âvxyvovg kxtxkxv(jov. Ex bis manifesto appa-
ret, Platoni hic tribui arcanam sapientiam, quae placita
de rebus recouditis tecte et xhiyi/,XTcc\'Bœg efferret, ut ea
iegens nemo intelligeret nisi sapientiae mysteriis initiatus.
Et sane quae in eadem epistola ad Dionysium profatur,

-ocr page 220-

ita comparata sunt ut Pythiam potius quam philoso-
phum audire te credas. Quod initio dicitur
to aCpxi-

ptov, quid significet, obscurum. Probabile opinor, sig-
nilicari non pilam, notum ludum, ut, Cornario vide-
batur (Eclog. IX, p. 134), sed sphaeram astronomicam.
Itaque spectat his verbis tecte, ut inter amicos, ad
Dionysii studium geometrices, qua imbuisse eum fere-
batur Plato (vid. Ep. III, p. 319 C). Sed quidquid sig-
nificat, patet hoe additum esse, ut Epistolae familiaris con-
suetudinis color induceretur, ut recte opinatur Astius,
libro laud. p. 513.

Quae autem deinceps leguntur: Trsp) tov trâvtcav ßoiaiksx

TXVT £lt;jt) YMl ixsivov ÏVSZX TTXVTX y Kx) S\'/.STVO x\'lTlOV XTTXV-
TCCV TCCV KX?MV IsVTSpOV
Si- TTSp) TX IsVTSpX, KXl Tp\'lTOV

TTsp) TX TpiTX, in his ultima verba attente legentibus ita,
opinor, corrigenda videbuntur, mutato accentu :
to

SeVTSpOV TTSpl TX IsUTSpX, Kx) TO TpiTOV TTSpi TCi TpiTX ; qUa

ratione haec conveniunt cum praegresso TTsp) tov ttxvtccv
ßxa-iÄsx (qui idem est atque to Trpccrov) ttxvt sartv.
Cui mutationi suffragatur Justinus Martyr, qui ultima
verba mutato ordine sic citat:
rx Ts rplrx TTsp) ro
rpirov.
Sensus hic est : „tres -sunt principiorum gradus :
primus complectitur cuncta
kxKx, quorum deus s.
to TTpôûTov causa est et principium; alter res secundi or-
dinis, quarum principium est
ro Isvrspov, tertius res in-
fimi ordinis, quarum principium est
ro rpirov.quot; Ceterum
haec Sf xlviy^àv enuntiata ipsa obscuritate celebritatem
nacta sunt. Certatim hunc locum una cum altero ex
Epistola VI, qiiem mox afferam, laudarunt Ecclesiae
Patres, Justinus Martyr, Athenagoras, Clemens Alexan-
drinus, Eusebius, Cyrillus, alii, qui sub his verbis sub-

-ocr page 221-

limem naturae divinae notionem subesse existimarunt.
Justinus Martyr, Apol. I, 60, ro Isvrspov significare
vult Verbum,
ro rpirov Spiritum; alii aliter. Hinc fue-
runt qui hanc epistolam a Christiano homine concinnatam
aut interpolatam credidernnt. Alii contra e Judaeorum
schola. Alexandrina hoc placitnm derivatum esse opinati
sunt. Locos tam veterum quam recentiorum qui de hoe
egerunt, citant Ast, Platon\'s Leb. u. Sehr. p. 510 not.,
Hermann, libro laud. p. 593 not. 223, et plenius Wie-
gand, Symb. Crit. ad Platon. Ep. 11, p. 18 sqq.

Si tamen ipsa verba spectamus, nequaquam liquet to
huTspov et TO Tpkov aeque atque illud quod to TrpSirov
nominat ad dei naturam referri. Dicit se explicaturum
TTsp] TÎJÇ TOV TrpcoTOv Çtvoscûg i TO TvpSoTOv hoc declarat esse

TOV TTXVTCCV ßmiXSX KM MTiOV XTrdvTCCV TCÓV JidXSlV :

deinde huic tanquam inferiora subjungit ro quot;BavTspov et
to TpiTQV, quae tria simul conficiunt ea quae in Epi-
stola VII (p. 344\' D) TÀ
Tsp) (tiùa-soog xzpa iix) TrpSiTX
appellantur. Jam in his tribus nihil est quod non a
Platone derivatum videtur. Scriptoris menti obversatum
esse credo locum hunc Tim. p. 52 A:
opcokoyi^réov \'èv
ßh aivxt Tc KXTX TXVT ïxov sJdoç, xyevvVjTOv xx) àvâi-
Keôpov,... TO
T oßccvußov oßoiov T èxelvcp quot;Bsvrapov, ysv-
yiltov,... tp\'iTOv T XV ykvoç h TO Tijçnbsp;if}, (pôopxv

où TTpoa\'èsxó^Evov, xtX. Hic a Platone tria haec discer-
nuntur: primum
to vovitov , qui est mundus idearum,
secundum
to xi(tôgt;itov, mundus aspectabilis ad illius simi-
litudinem conformatus, tertium materia generatim, quam
vocat.
ßyjtspx txvtoç xkö^itov (p. 52 D), quod quidem
medium ponitur inter
vovjtx et xla-dgt;jtci. Quod autem
Hato ibi primum ponit,
to vy^tov, pro hoc epistola habet

14

-ocr page 222-

tov ttxvtccv ßxiTiksx, quem ille âg stsxsivx rijg oùa-ixg
eximit. Vid. Schürmann, de Deo Platon, p. 19, lé.
Ceterum Plato in scriptis suis non, ut noster hic facit,
rà 7rpä)t0i, to, Isvrspa, tx Tphx definito significatu usur-
pât ad notandas naturae partes praestantiae gradu diver-
sas; id demum fecerunt eius discipuli, qui his vocabulis
proprias et certas tribueruut notiones, velut Aristoteles,
in Metaph. IV, 11, ubi Platonis TrpÓTêpx et uuTspx in-
terpretatur
quae per se constant, tx kxt ovtr\'ixv, et quae
sine illis esse nequeunt,
tx kxtx (piidiv. \')

Non minus obscuritatis habet alter hic locus, quem
modo indicavi, Epist. VI,
p. 323 D. Jubet sodales, ad
quos banc epistolam scribit, monita sua cordi habere,
tov
rm TTxvTccv ôsov, ^ysßovx tccv t ovtccv kx) tSiv ßsKXovrav,
TOV 0quot; t^ysf/jvog kx) xhiov TrxTspx Kvpiov stoßvvvtxc. Distiu-
guuntur hic
5 tccv ttxvtccv ôsog ^ysfzccv , et tov y/^sf/Jvog kx)
xiriov TTxrkp Kvpiog. Primum animadvertantur verba inepte
redundantia in hisce:
tov vjysßovog kx) xhlov Trxrspx;
nam quid sit o tov ^ye^ovog ttxt^p intelligi potest, non vero
5 TOV xlriov TTXTVjp ! uam si t^ xhicp est pater, non est
xmog. Tum notetur pleonasmus Trxrhp Kvpiog: nam in
nomiue
Trxrijp inest jam significatio tov Kvplov. Delec-
tatur Epistolae scriptor hoc vocabulo. Sic paulo ante:
Xpw^xi ^vvÖT^KTß Kx) voficp Kvp\'tcp. Epist. VIII, p, 354 C:
voiMg STTSidij Kvpiog sysvsTO ßxcriXsbg tccv x-Jpèrrccv. Sed ut
ad rem veniamus, in his quoque docti agnoverunt placi-
tum de Verbo sive Eilio, quod alii a Christiana doc-

A

1) Eadem ratione Epistolae scriptor formulis ro rt et to ttouv ti, quas
Aristoteles primus invenit, usus est tanquam Platonicis, ut ostendi
supra p. 197.

-ocr page 223-

trina, alii ab Alexandrinorum sapientia fluxisse arbitrati
sunt. \') Sine causa, opinor. In Timaeo creator sive opifex
mundi audit non semel
ô txtjÎp, ut p. 28 C: Trxri^p
kx) 7roiy)TVic rovha rod vrxvrög . p. 87 C : ö ysw^trxç Trxrijp.
p. 4)1 A:
uv fVà lyjßioupyog ttxt^p r spym. Huius autem
opus, universum sive mundus, ipsum quoque ab illo habe-
tur et dicitur
ôsôg. Sic (p. 43 A) cogitetio Dei de mundo
fabricando dicitur
KoyirrfMç ovrc; xs) ôêov TTsp] róv Tvor
ècrôfzsvov ùsov.
Ibi è av xs) ùsog est ô Trxrhp, huius opus
à TTor scroßsvoc koq, atque hic, mundum dico, vicissim
est
■^ysßm aliorum numinum quae deinde creata sunt.
Deus enim
ô rôSs ro ttxv ysvviiaxg sic alloquitur naturas
coelestes quibus universum constat (p. 41 A): ©«}
ôsâv,
àv syco lyji/Mupyoç
ttxtt^p t spyccv, h. e. „dii deo geniti,
quorum ego pater et conditor sum tanquam operis mei
et deinde his mandat mortalia genera condere (ibid. D) :
ro Sf XoiTTûv vfJMç xùxvxrcfl ôvt^rov TrpoavCpxlvovrsg, XTfsp-
yx^saùs
çjjix kx) ysvvxrs rpocpvjv -^s lihivrsg xù^xvsrs kx\'
(pùîvovrx TTxXiv ls%so-âs.
Hinc a nostro effecta sunt duo
illa,
ó ^ysßoov rSiv r ovrcov kxi rôov ßsKKovrccv, „auctor
mortalium quotquot sunt et futura sunt,quot; h. e. mun-
dus, et
b roû ^ys^ovog Trxriip, summus deus, b xs)
âv.
Etiam vocabulum v/ys^ccv a Platone petitum, qui sic
m Phaedro, p. 246 E:
b f/Jyxg ^ys^àv sv oùpxv^ Zsôg.
Ex his palam esse credo, quomodo noster quae dilucide
a Platone exposita sunt, mutilando xlviy^xrcclfj reddiderit.

Quum igitur in omnibus bis epistolis manifeste ap-
pareat arcanae sapientiae affectatio, profecta ab ea opi-

1) Vid. Hermann, libr. laud. p. aq. n. 320.

-ocr page 224-

nione, Platonem placita sna de rebus divinis augusta qua-
dam mysteriorum nube involvisse, eaque ut vulgus homi-
num superantia paucis tantum quasi ad interiora sacra
admissis aperuisse, oritur quaestio, num in Platonis scrip-
tis legantur quae huic opinioni locum dare potuerint.

Non fugit Platonem multitudinem abhorrere a pbilo-
sophia et odisse philosophos, quos tanquam ßSTeoopotryJ-
TTOuç et äspoßäroic vulgo rideri, contemni, sperni, imo
exsilio et morte affici, tam aliorum quam Socratis sui
exemplo edoctus erat. Luculenta et gravi oratione hac
de re disputât de ßep. YI,
p. 489—490. Jam quid
magis consentaneum videri poterat quam qui ita de
multitudinis opinione sentiret, eum cavisse ne doctri-
nae placita intelligentibus tantum apta in vulgus effer-
rentur, eaque adeo aut occultasse aut non nisi tecte et
xmrfzäv significasse? Nec scrutantibus deesse poterant
mdicia quibus hanc opinionem semel susceptam fulci-
rent. Plato enim ubi abditas quaestiones tractat, prae-
sertim de principio et de fine rerum
omnium, interdum
sie loquitur ut ea divinari potius quam distincte intel-
ligi et explicari posse significet. Ut omittam ^ÛÔouc,
quibus opiniones suas de animorum natura et origine
exposait, in Phaedone de immortalitate disserens aperte
dicit (p. 85 D), oportere nos probabili ratione contentos
esse,
SÎ Tiq duvxiT âa-Cpxxés-rspov xxi âm^vvérspov
fV/ ßsßxiOTspou oz^ßxroq ^ Kóyou kio-j Tivoq hxxopsvôïjvxt,
„nisi quis firmiere rate vectus sive divina quadam rati-
one nixus tutius et certius per vitam navigare possit.quot;
Qui hic dicitur
ésloq xóyoq quid aliud est nisi persuasio non
rationis ope sed divino afflatu nobis oblata ? In Timaeo
autem audimus de Deo haec dicentem, p, 28 E:
tov

-ocr page 225-

OVV 7rOtVjTi)V KSil TtHTSpX lOV^S TOÏi TTOCVTOC SÛpSÏV T Sp-

yovf xx) svpóvT e]q itàvrxc â\'Svvxrov xéysiv. Et in
eodem dialogo, ubi de principiis rernm dispntavit, sermo-
nem sic concludit, p. 58 D :
rxq S\' srt rovroov xpxxq xvccùev
ûsh oI^£, xx} xv^póÜv ÔÇ XV àxsivcù 01X0?
In bis aperte
docet, quod primum et quod ultimum est sciri a morta-
libus non posse, atque si paucis aut singulis id fortasse
contingat singulari divinae mentis aflflatu, verbis tamen
declarari nullo modo posse. Quid mirum, si talibus
locis inducti sunt ut crederent, Platoni de rebus occultis
et divinis fuisse placita quaedam, quae nec ratiocinando
et argumentando demonstrari posse nec nisi doctioribus
aperiri oportere existimaret? ut paucis dicam: si puta-
rent Platonis doctrinam aliam fuisse
sneerspixijv, quam
scriptis suis exposuisset, aliam samapix^v, vulgo abdi-
tam et intra scbolae cancellos reclusam? i)

Opinio haec, antea pervulgata, merito ut falsa et a Pla-
tonis ingenio abhorrens jam a viris doctis reprohata
est. Sane quidem Plato, qui cum ingenii excellentia

1)nbsp;Fait haec sententia tum veterum multorum, praecipue Platonico-
rum , quorum testimonia collegit Wyttenbachius ad Phaedon. p. 134—139,
turn recentiorum qui illos secnti sunt, ut Tiedemanni, Dialog. Platon.
argum. pag. extr. „Habehat namque, ut alii fere philosophi omnes, et
Plato sua secreta, quae revelare profanis, id est scholae placitis non
plane initiatis, nefas putabat: quo de genere erant
«ypaftx. illa ab Ari-
stotele etiam commemorata lirfii.a.\'za.quot; Similiter Tennemannus, Syst. der
Platon. Philos. I, p. 137: „Ein anderer Umstand, welcher für die
Wahrheit dieser Aüsserungen spricht, ist der, dass er (Plato) eine ge-
doppelte Philosophie hatte, eine aüssere und innere oder geheime, und
dass es für die letztere auch besondere Schriften gab.quot; Cf. eiusdem
Gesch. der Philos. Vol. I. p. 205—322.

2)nbsp;Ast, Platon\'s L. u. Sehr. p. 510 sq. Schleiermacher, Platoa\'s
Werke, 1, P. I, p. 11—15. Trendelenburg, de Ideis p. 3. Socher,

-ocr page 226-

et indagandi libertate parem conjungebat in philosophando
modestiam et religionem, agnovit ultima rerum principia
occulta esse mortalibus eaque mentis aciem fugere nec
nisi divinando de his augurari concessum esse, non vero
ea quae ratione investigari ac mente comprehendi posse
putaret, occultavit et quasi in penetralia abdidit ad quae
initiatis tantum aditus pateret. Contrarium testantur
eius scripta.

Quid gravius et celsius magisve reconditum cogitari
potest quam ea quae in Phaedro, in Phaedone, in Ti-
maeo, alibi, de anima, de deo, de universi origine, de
immortalitate disputata leguntur? Quid autem Plato,
si talia divulga vi t, scholis réservasse putandus est? i) Aut

quis credat ista profano et indocto vulgo, nec potius eru-
ditissimo et sapientissimo cuique destinata fuisse ? Opus
autem de Eepublica, monumentum immortale, quo omnis
suae philosophiae quasi summam complexus est, id cla-
mat certe eum non paucos tantum initiatos sed omnes
philosophia sua imbuere, emendare et ad verae scientiae
et perfectae virtutis intelligentiam evehere studuisse. In
hoc nimirum germanum se praestitit Socratis discipulum,
qui sapientiam a coelo in terram avocasse et in domos
introduxisse, h. e. in vitae usum convertisse praedicatur,
ut omnes pariter ex hoc quasi fonte haurire et alimen-
tum capere possent. Quid quod ipse non semel ridet

Ueber Platen\'s Sehr. p. 333, sq. Hermann, Gesch. d. Platon. Phil,
p. 554; cf. p. 711 not. 750.

1) Similiter judicat Socherus, libro laud. p. 395: „Wusste veilleicht
die geheime Schule, zu der die Verfasser der platonisch geuannten Briefe
zu gehören sich anmassen, höheren Prinzipien über Gott, Welt und
Menschen als die wir Uneingeweihte geschrieben in Timaeos lesen ?quot;

-ocr page 227-

sophistarum droppt^Toc, ut in ïheaeteto p. 152 E, ubi
in Protagoram dicit : rouâ\' ^[jüv yiv Tfivi^aro t^ tto
AAi^
(TvpCpsrà, rdtq ;zxÔgt;!tmç èv dmppyiTCJ rijy xKy^êeixv lAf-
yév. Cf. ibid. p. 155 E. Î)

Ergo quae de arcana et oihr/fMTccM Platonis doctrina
feruntur, ea sunt commenta seriorum Platonicorum, qui
ut augusta quadam divinitatis specie Platonis sapientiam
ornarent, mysteria Pythagorica in Academiam transtu-
lerunt.

§ 2.

Platonis quae feruntur xypxCpx \'èoyfiXTx.

Amphm- Uvóayópsix.

Quamquam autem constat Platonem nullam doctrinae
partem intra scholae cancellos reclusam tenuisse, verum
de gravissimis quaestionibus placita sua palam enunti-
asse et dialogis edidisse, ferebantur tamen jam antiqui-
tus Platoms xypxCpx quaedam ^óypcxrx, h. e. talia quae
aut ore tradita aut in commentariis notata non in vulgus
\'elata essent, sed familiaribus tantum paterent. Ad hoe
genus spectant quae leguntur Epist. VII, p. 344 E, ubi
scriptor, reprehendens Dionysium quod philosophiae pla-
cita edidisset, haec dicit:
outs yocp vxotJ.vyjpcxToov x^ptv
xvr sypx\'pev oùTsv yxp hivov ^
üï ng xvr èTTtXàô^TXi, sxv
XTTX^ -hvx^ xspiXx^^\' TTXvTm yxp sv (BpxzvTXTOig xsJrxt.

ÉL.

1) Mirum quomodo Wyttenbachius ad Phaed. p. 137 haec verba ita
accipere potuerit, quasi Plato ipsi Socrati àTzàfipnra quaedam tribuat.

-ocr page 228-

Quae hic vocantur viroßv^ßxrx sunt, ut vulgo appellan-
tur,
adversaria, in quibus memoriae gratia res notaban-
tur; h ßpxzvTtXTOig xsUevoc, autem intelliguntur philo-
sophiae, praesertim metaphysicorum principia, memo-
riae et menti infigenda, cuiusmodi sunt quae modo at-
tigimus ex Epist. II,
p. 312, 313. Tum|m Epistola
XII Plato Archytae gratias agit, quod
vtto^v^ijmtx sibi
misit et vicissim sua illi se missurum pollicetur; addit:
Tsp) §£ T^g CpvÂXKÎjg à^Cporspot ^ufx(pcvyoüߣv, mr ohlh
M TTxpûixsXsùscrôxt : quo significat ea veluti arcana in scri-
niis esse servanda. In Epist. XIII, p. 360 B, ad Dio-
nysium scribit, additis commentariorum titulis:
èya vvv...
rSgt;v rs Uvôûiyopsiav
tts^ttcc crot kxi rcov lixipscrsoov.

Ex his igitur apparet, quo tempore hae epistolae
scriptae sunt, pervulgata jam fuisse Platonis nomine
vTTOßvi^fixrx, in quibus propria scholae dogmata essent
notata: in his commentarios
Trsp) TLvÓxyopsiccv et hxips-
(Tstg.
Erequeus huiusmodi xypdócov loyßxrccv mentio est
apud recentiores Platonis et Aristotelis interprétés, Alex-
andrum Aphrodisium, Themistium, Porphyrium, Syria-
num, Proclum, Simplicium, Johannem Pliiloponum, qui
ex his multa (vera an falsa, nunc non quaero) afferunt,
quae e Platonis disputationibus de summis rerum prin-
cipiis ducta et deinceps ab eius auditoribus, Aristotele,
Theopbrasto, Heraclide, Hestiaeo, aliis in adversaria re-
lata aut operibus édita esse narrant. Notissimum hac
m re est testimonium Simplicii in Comment, ad Aristo-
telis Phys. fol. 104 B :
xx) ro ßkyx Ts xx) ro ßixpov
xpxxg riÔs)ç xvrsipov sJvxi hsysv
(seil, ô nÀxrcjv) sv rotg
TTsp) ràyxôov AÓyoig, oïg J \'Apiaroré?.y,c XM\'Upxxkslli^g xx)
\'Eanxïog m) âhkoi rov mdrccvog srxTpoi TTxpxysvößsvoi àvs-

-ocr page 229-

ypó.\'pxvTO TiZ ûijôsvT xhtyßxrccdäg, m? êppi^ô^j. \') Illis vero in-
terpretibiis antiquitate multum praestant Epistolae ; quare
operae pretium est inquirere quid fidei harum testimo-
nio sit habendum. Non est autem huius loci, omnem
hanc quaestionem, opus difficile et ardu um, pertractare;
contentus ero, quod proposito meo sufficit, afferendis
iis quae apud antiquissimum testem, Aristotelem dico,
de
âypdÇioiç illis memorantur.

Primus hic in censum venit locus Aristotelis Phys. lY, 2
p. 209 B. Brand., ubi de spatio loquens haec dicit:
ITAätov tÎjv D\'Aîjj/ kx) rijv xàpx,v rxÙTO (pvsmv mxi èv
Tcp Tifzxicç • TO yxp ßSTXÄi^TrriKOv
kx) Tijv zcipxv \'iv kx)
txùtov • XÄÄOV TpÔTTOV SKSÏ TS KsyWV TO ßSTXXyiTTTlKOV
Kx) SV to
Tç Xsyoßsvoig xypx(poig loyß Où (j [V, y y Plato
materiem et spatium idem esse dicit in Timaeo : nam
to
f4,STx?,ij7rriKov et spatium unum idemque dicit: ceterum
hoc vocabulum ^
stx^vitttikov alio sensu in Timaeo, alio
in
Tolg xypxCpOiç usurpât.quot; Addit toIc Ksyoßsvoic, quid
hoc significat? num hoc:
quae Flatonis esse feruntur,
non tamen sunt ?
an potius : quae Jioe titulo inscribuntur,
quo indicetur dogmata ista non, ut dialogos, ab ipso Pla-
tone literis mandata et vulgata esse, sed ab aliis ex eins

l) Veterum interpretum locos de hoc argumento collegit et eiplicnit
Brandisins in Diatribe de perditis Aristot. libr. de Ideis et de Bono
(Bonnae, 1813); retractavit Trendelenburg, Platon, de Ideis et de Nu-
méris doctr. ex Aristot. illustrata (Lipsiae, 1826).

1) Spectat locum Platonis Timaei, p. 48—51, quem supra attigi, ubi
loquitur de materie, qnam vocat /r/itspa
tou altsdtixaxi, quae ideas (rà
\'inbsp;votirà) in se suscipit et ita tà hptx.TÙ procréât. Dicitur illa fisralsc/i^ix-

vstv toü voïjtou (p. 51 A), unde ab Aristotele vocatur rà
Locum Aristotelis tangit Brandisius, p. 25 sqq.

-ocr page 230-

ore excepta, notata et âypxlt;pccv titulo édita? Posterius
verum opinor. Nam si incerta aut falsa fuissent, id
fugere Aristotelem non potuit, et indicasset certe huius-
modi verbis:
h roïç xPsu^Sig Ksyoßsvoic àypâcpoiç Uy^xtytv.
Recte vero eo quo dixi sensu addidit tx Xsyoßsvx, in-
scripta
hoc titulo, quo indicetur dogmata illa in scholis
explicita non memoriter tantum prodita sed etiam literis
notata esse: unde efficitur, commentarios hoc titulo
Aristotelis tempore doctorum in manibus fuisse.

Solus hic est Aristotelis locus ubi xypxCpx So\'yßxrx
nominatim citantur. Sunt alii eiusdem loci ubi Platonis
placita non e commentariis, sed e magistri sermonibus
memoriter relata commemorantur ; cuiusmodi est quod legi-
tur Metaph. 1,9,
p. 992 A, ubi corporum dimensiones et
elementa tangens,
cTspsov, sttIts^ci/, ypxßß^v, anyi/Mv, quae-
rit cum alia tum hoc :
hi xt crTiy^x) h tIvoc ivvTrxp^pv-
ertvi TOVTcp ßh ow tcç yém xx) hsßxxsTO UXxrccv, ég
ovTi ysccßsrpix^ lóy^xri,
iAA\' sxxXsi xpx^jv ypxßßvjc.
Sensus est, Platonem quaestionem de natura et origine
TjJç
(TTiy^^ç, puncti, removisse ut dogma geometricum,
non philosophicum. Impf. hsßx%£TO significat
repug-
nare solehat,
quo indicatur ab Aristotele hic intelligi dis-
putationes hac de re a Platone habitas quas memoria
sibi suggereret, non scripta dogmata, i)

SSI

Yerum ad xypxCùx referendas opinor hxipsasig, qua-
rum et ab Aristotele et in Epistola XIII fit mentio.
Aristoteles de Generat. et Corrupt. II, 3,
p. 330 B,
tradit rerum elementa ab aliis unum statui, ab aliis duo,
ab aliis tria, cet.; qui duo ponunt, dicit, ut Parmeni-

1) Vid. Trendeleuburg, libro laud. p. 66.

-ocr page 231-

des, media horum faciuiit ^ly^ocToc, ex ambobus illis con-
flata;
àtravrccc Ts, addit, kx) ol rplx Xsyovrsq, nxêxTTsp
ÎIXXTUV sv TXTç quot;htxipsd S(T IV TO yxp (jJdOV filyßX TTOISÏ,

Quorsum spectant bae Sixtpsasiç ? Quod hic memoratur
[jJyßX quadrat plane cum iis quae in Timaeo (p. 50—52)
de mundi elementis scripta sunt, ubi haec tria distin-
guuntur: ideae, res aspectabiles, et
-4 (j.stxÎ;v toùtccv (bvo-iç,
h. e. materies media inter ambo illa et amborum consors,
quam Aristoteles pro suo loquendi usu apte (Myßx ap-
pellare potuit. Ex ipsis tamen verbis
UXxrccv sv rxTq
quot;^Mtpiusiriv apertum est Aristotelem certum librum vel
commentarium ob oculos habere, qui Platonis nomine
ferretur. Quo autem hic titulus spectet, interprétés ve-
teres aeque ac recentiores dubitant.

Alexander Aphrodisius testimonio loannis Philoponi
ad h. 1. \') declaravit,
txc cpspofxsvxc HKxrccvoq ^ixipstrsts
voùsvsa-ôxi,
conjecitque Aristotelis verba ad ea quae in
Sophista leguntur spectare. Contra quae Philoponus dicit :
hrsov Ton xpSirov ,usv dtxipsa-siq IlXxrccvoc oXojc sriys-
ypxi^fAvxi ov CpépovTxi, èv riç \'LoCpio^rfi oóSsv (pxlvsrxi
toiovtov O YIKxtücv Ksyccv o\'iov s\'ipvjTxi svTXvôx: posterius saue
verum ; denique addit, probabilius sibi videri quod
Alexander ultimum posuit,
0xlt;7Km xsp) ràv xyp.xQcûv
^oy ßiZTCCV \'Asysiv
tov \'\'ApICTTOTSX^V , XTTSp xùtoç \'AßlCTTO-
rsX\'/jg XTTsypxCpsTO, xx)
txvtx xxXslv \'èixipêcrsig. No te-
mus quae his dictis contineantur. Alexander Aphrodisius
contendit, quae sua aetate (vixit autem ineunte sae-

1)nbsp;lo. Philoponi locum integrum descripsit Brandis. 1. 1. p. 13.

2)nbsp;Aeque errat Trendelenbargius, libro laud. p. 19, quum h. 1. ab
Aristotele significari putat quae de animi natura et elementis legun-
tur in Timaeo p. 35: ibi enim sermo est de elementis universi.

-ocr page 232-

culo tertio) ferrentur nxxTcci/o? Sixipsiraç spurias esse;
Philopoiius, qui ducentis amplius annis post vixit, dicit
librum Platonis boc titulo ne exstare quidem; ambo
denique probabile existimant,nbsp;referendas esse ad

rà xypciCpx liy^xrx, quae Aristoteles (aliusve auditorum)
e Platonis scbolis excerpsisset. Ultimum hoc apparet
e conjectura poni, unde effici potest, opinor, neutrum
illorum librorum, nec
hxipksic neque xypxCbx léy^xrx,
iUis cognitum fuisse.

Brandisius (p. 13) opinatur Aristotelem txïc hxipéa-strtv
intelligere librum a se scriptum
Tsp) râyxôoû, in quo
scholas Platonis exposuisset et quorum partem efïicerent
quot;Bmpéastg. ld tamen ex ipso titulo parum est probabile,
et praeterea notitia libri
Trsp) rxyxêoü etiam incertior et
obscurior est quam
Impscrsig, ut mox ostendam.

Suckovius eandem amplectitur quam Alexander senten-
tiam , statuens
rxTg lixipscrsaiv intelligendas esse disputa-
tiones a Platone in scbolis habitas, quas Aristoteles ipse
sibi chartis mandasset. i) Contra quam opinionem id tan-
tum animadvertendum habeo, verbis
xxôxrsp UXxruv iv
Txïç Impsasii
manifeste significari librum vel commen-
tarium Platonis nomine editum, sive ab ipso esset pro-
fectus sive ab aliquo auditorum e magistri scholis confla-
tus; non vero commentarium aliquem, quem Aristoteles
e magistri ore exceptum suos in usus scripsisset. Hoc si

1) Sückow, üeber die wiss. u. kunstl. Form der Platon. Sehr. Verbs
eius sunt haec, p. 97: „Daher bleibt uns nur die Annahme übrig, dass
Aristoteles in jenen Worten auf mündliche Vorträge Platens und dabei
zugleich auf seine eigene schriftliche Aufzeichnung derselben, deren
theilweise Erhaltung wir dem Diogenes Laërtius verdanken, hinge-
wiesen habe.quot;

-ocr page 233-

voluisset, scripsisset saltern, OT^moT : KSiSxTTsp èv rixTg Ukix-
Toovoq hocipèasa-iv.
Cum hoc congruit, quod fugit Brandisium
et Suckovium, quod commentarius eodem titulo ut Platonis
citatur in Plat. Epist. XIII, p. 360 B :
rûv rs UuSccyopslm
TrißTTcc erat
kmtcóv lizipstrsoov: ergo huic quoque scrip-
tori innotuit liber S/iX/pis-fic inscriptus Platoni tributus;
quare dubitari credo non posse, quin sub Platonis nomine
talis commentarius olim in Academia notus fuerit.

Ad eundem libellum spectare mihi videtur Aristoteles
Metaph. IV, 11, p. 1019 A, ubi agens de vario signi-
ficatu vocabulorum
Trpórspa et va-rspa, haec addit:
ßsv ovrcc
(seil, ut in praegressis monui) Xsyópcsva Tpó-
rspix xoit vdrspx, rà, Ts nar à (pvuiv xa) oixrlxv, ... ^ di et i-
psiTsi sxp^axro HKamp;rcov.
h. e. a Platone rpórspx vocata
esse
xxr oöcrlxv, i. e. rx ovrx; vrrrspx, autem xxrx 06-
lt;Tiv,
i. e. rx ysw^rx. Quae conspirant cum iis quae
leguntur in Timaeo, ubi
rx xl^ây^rx dsórspov tenent lo-
cum. Vid. Tim. p. 52 A.

Quid autem illae lixipsasic continuerint vel ex ipso
vocabulo efamp;cere licet. Euerunt
parütiones, quibus res
in diversa genera, species, classes, gradus, certis voca-
bulis designata, dividerentur. i) Quam utiles sint et
necessariae istiusmodi partitiones ad justam rerum co-
gnitionem, iri Phaedro docet Socrates, p. 265 sq., ubi
ipse
roûrm rSiv lixipsasccv xx) ^vvxyuyuv ipxarijv se pro-
fitetur (p. 266 B). Eodem sensu rhetorum libri de to-
picis vocabantur
dixipsasicitem in historia animalium

1)nbsp;Hoe sensu vocabulo utitur Plato Sophist, p. 25S C , 264 C: twv
*«r\' tll-n haipintm.

2)nbsp;Vid. Ernesti Lexicon Technolog, in voce.

-ocr page 234-

ab Aristotele memorantur xi ysypxßßsvxi hxtpéastç, h. e.
partitiones animantium in aquatica, terrestria, aëria
{De part, anim, I, 2). i) Euerit igitur libellus nos-
ter quasi technologia quaedam philosophica, continens
definitiones vocabulorum ad dialectica, etbica, pliysica
pertinentium, sive e Platonis sermonibus sive e dialogis
depromtas, cuius generis Sopbista, Philebus, Timaeus
satis magnam copiam suppeditant. Exempla modo ex
Aristotele prolata cum hac explicatione plane quadrant.
Ecce vero longam huiusmodi partitionum seriem ad
ethica, politica, dialectica, rhetorica aliaque spectantium
offert nobis Laërtius in Yita Platonis, III, § 80—109.
■ Incipit bis verbis :
Aii^psi Te (a mxrccv), lt;py,crh S \'Apt-
(jTOTkXvjç, xx] rx TrpxyßXTX rovrov rov rpoitov,
et clauditur
hisce : wSf
xxÀ rx TrpSirx ^ti^ipsi zxrx rov \'Apinrorék^v.
Habemus igitur hic, secundum Diogenem, ipsum illum
librum
dtxtpéasccv quem in manibus habuit Aristoteles;
dubitari tamen nequit non esse germanas istas
\'èixipksis,
sed eas potius quas voôsvsa-êxt dixit Alexander, qui liber
aliquanto tempore post Diogenem (saec. 4\'°) e doctorum
manibus evanuerit, ut Philoponum modo audiebamus
testantem, quum sua aetate ne commentarium quidem
hoc titulo exstitisse afïirmat (supra p. 219).

Praeter hxipétrsig in Epistola XIII etiam mentio fit
TUV Hvûxyopsim. Quid intelligitur hoc titulo? Credi
posset significari Platonis Timaeum, in quo dialogo phi-
losophus ille Pythagoreus, cuius nomine inscriptus est,
primas agit partes, quemadmodum ceteri dialogi, in qui-

1) Hoc loco Speusippi Zixipéaen, quae a Laërtio inter huius opera
citantur, significari perperam conjecit Suckovius 1. 1.

-ocr page 235-

bus Socrati primae tributae sunt, ab epistolograpbo
Zcczpiirstot Koyoi vocantur (p. 363 A). In eodem dia-
logo multa leguntur quae e Pythagoreorum doctrina
sunt desumta; e. g. quae disputantur de animi demen-
tis secundum mathematicas et musicas rationes compo-
sitis, p. 34—37; de septem mundi sphaeris, p. 39—40;
de figuris matbematids, quas singula elementa référant,
p. 54—26. Yid. Stallbaumii Prolegom. ad Tim. p. 37.
Tamen hand scio an etiam hoc titulo potius commenta-
rius aliquis Platonis nomine editus significetur. Simpli-
cius ad Aristot. de Anim. fol. 6 B, narrat exstitisse
Aristotelis commentarium
wsp) Tâyaùov, quem eundem irsp)
CpiXoa-oÛîixç inscriptum fuisse, quo continerentur Pytha-
goreorum et Platonis placita de ideis. Yerba dus haec
sunt:
TTsp) (pikociû^tizç vüv Ksyst tcc Trsp) râyxôoù
«.vtcç (scil. \'\'apia-totsp\'.si) sa rîjç UXixtcjvoc àva,\'ys\'ypx[j!,[mvx
^uvovaixç
, sv cJç hropsl txç ts Hvôxyopsiovc vm) HKx-
Tccvtxxç Tsp) TKv OVTCÜV lo^xç. Eadcm leguntur apud
Philoponum ad h. 1., quibus adjiciatur Suidas in voce
àyxô. 2x11/., (^ol Ij col. 36, ed. Bernh.). Saepe hic
liber
Trsp) Txyxûov citatur ab Aristotelicis et Platonicis
(quorum testimonia congessit Brandisius libr. laad. p.
3^—8 et p. 11), verum tam obscure, ut, utrum illorum
relationes e fama an certis e monumentis ductae et prodi-
tae sint, dubites l) quare ex illorum, narrationibus certi
quid statuere non licet, Maxime memorabile mihi vi-

1) Ex interpretibus qui citant commentarium Tzspl ■zàya.Oo\'O, ßraudisius
putat neminem praeter Alexandrum Aphrodisium hunc in manibus ha-
buisse (libr. land. p. 4). Trendelenburgius autem (1. 1. p. 29) etiam huius
relationibus de hoc opere caute nobis utendum esse monet, quippe
qwi nusquam ipsa Aristotelis verba afferat.

-ocr page 236-

detur de hoc Aristoxeni testimonium, qui in Harm,
Element. 1. II init. i) haec refert :
KbcQxttsp quot;Api^roriXvic
xs) hi^ysjro tovç ttkskttovç tùv ixzouitxvtccv tfxpx tiâxtcû-
VOÇ Tjjv xep) Txyxùoï) xKpóxa-iv vrxôsTv yrpoaiévxi f/,èv yxp

sxxfftcv vttoxx^i^xvovtxnbsp;Tl tîùv voi/a^oi^kyocv toùtùiv

xvôpaTTtvccv xyaôuv . . ., ors (pxvsiyj^xv c\'i Xéyot Tsp)
f^xôiifiXTUv Kx) xpiâfiùiv zx) yscci^srpîxç xx) x
lt;7Tpo\'Aoylxq
xx) TO TTSpXÇ
oti txyxùôv £(ttiv tv, ttxvtsxœç olfJiXl TTXpxSo-
^ov iCpxivsTO xvToJç.
„Aristoteles, dicit, narrare solebat (haec
est vis imperfecti quot;èi^yEno), plerisque eorum qui Platonem
audirent
de bono disserentem hoc accidisse: opinahantur
se audituros dicentem de iis quae vulgo bona a;b homi-
nibus putantur, sed quum de mathematicis et de astro-
nomia et de uno ratiocinari inciperet, exspectatio eorum
mirifice frustrata est.quot; Aristoxenus hic non scriptum Ari-
stotelis librum e Platonis scholis de bono derivatum, sed
tantum sermones eius hac de re refert. Itaque hunc locum
si cum prioribus comparamus, probabile fit Platonem in
sermonibus
xEp) Txyxêoïi etiam mathematica et Pytha-
gorica tetigisse atque inde fluxisse commentarios quos-
dam continentes
Uuêxyóp£ix, quae in Epistola tanquam
Platonis v7rofji,vi!]fA,XTx memorantur.

Ex iis quae exposui hoc efamp;citur. Aristotelis aetate
et proximo deinceps tempore doctorum manibus tri-
tum fuisse commentarium Platonis nomine insignitum,
cui titulus esset
xypxCùx déyfJt,XTX; alium, prioris for-
tasse partem, inscriptum
^ixipécr£iç : fortasse. etiam alios
Tsp) Txyxôov, 7r£p) CpiXotroCplxç, xsp) Uvôxyop£lccv inscrip-

1) Locum citât Schiirmanu, de Deo Platon, p. 20. Invenitur in Mei-
bomii Antiq. music, auct.
Septem, I, p. 30.

-ocr page 237-

tos, quibus coutinerentur décréta et definitiones e Pla-
tonis sive scholis sive dialogis depromta; horum autem
commentariorum simile fatum fuisse ac
twv hMpéasccv,
quae, ut modo vidimus, cito evanuerunt inque eorum
locum deinde spuria supposita sunt, quae tandem ipsa
quoque in oblivionem venerunt.

Ceterum Epistolarum loci in his capitibus a nobis
tractati, de scientia, de phiiosophandi methodo, de
sapientiae arcanis, manifeste arguunt scriptorem Plato-
nica quidem lectione tinctum et coloratum, sed mentis
eius et doctrinae expertem, disserendi rudem, specimen
denique hominis, qnalem ipse describit (Ep. YII,
p. 348
E), qui videatur [xyj\'Sh yfyvxuxsiv Sv xv imzsip^ lt;ypxCp:tv i?
\'Asysiv. Haec satis valere opinor ad reprobandam eorum
opinionem, qui Epistolam YII alicui Platonis familiarium
vel discipulorum, Speusippo, Xenocrati, aliive eius aeta-
tis adjudicandam esse opinati sunt.

-ocr page 238-

caput ix.

DE EPISTOLAKUM, PEAECIPUE III\'^quot; etnbsp;PROPOSITO.

DE PLATONIS OBTRECTATORIBUS.

Supia jam animadvertimus, quod neminem qui has
epistolas atteuto animo perlegerit fugere potest, earum
plerasque, praeeipue vero VII\'«quot; et III\'\'quot;, continere lau-
dationein Platonis vel potius defensionem, qua tum alia
tum maxime eius itinera Syracusas suscepta et commer-
cium quod ei cum altero Dionysio fuit ab invidorum
reprehensionibus vindicantur. Operae pretium puto id
accuratius ostendere et simul indicate, cuiusmodi et quo-
rumnam fuerint istae vituperationes, quae scribendae huius
apologiae ansam dederint.

In exordio Epistolae VII Plato commémorât causam cur a
republica abstinuerit. Dicit id se fecisse non sua volun-
tate, sed adversis temporibus et corruptis civitatis mori-
bus coactum. Nfö?
av, inquit, ^ijôijv, d êxrrov sßxv-
toü ysvoißnv Kvptoq, stt) tx kolvx tîjq TTöXsccq avùbq Uvxi
(p. 334 B); sed ab hoc proposito sum deterritus inse-
cuta XXX virorum dominatione. His expulsis idem me
studium traxit:
ßpxlvrspov (ûv, siXks lé ßs cßag ^ Ttap)

-ocr page 239-

to TTPXTTSIV toc HOlVûi ÜCil TTOXlTlxà £7nöuß!tZ (p. 325 A).
Sed quae mox evenit injusta Socratis damnatio, tum de-
magogorum importunitas et increscens morum depravatio,
haec me
to tpûtov troàp^ïjç fzsittov ovtcx, opßijg sm to Trpàr-
Tsiv rà xoivà
represserunt (ibid. D). Ita factum ut non
desisterem quidem cogitare, quomodo res civitatis emen-
dari possent, sed ut agendi occasionem. semper exspecta-
rem :
âuts pce ... tov pàv axoirsiv [ß] xTroa-r^vctt, tt^ mr\'
xpisivov xv
yiyvoito, . . . tov TrpxTTSiv xv TTspißsvsiv às)
xaipovç.
(ibid. E). Postremo perspicere coepi, nullum
mali remedium fore nisi
gt;j to tccv CptKolt;7o(povvTm . . .
•ysvoç éç àpxxç sXÛ-^
txç TroÀirixxg, vj to tcôv ^vvxo-tsvÔv -
TCüv êv tx mxstxi . . , ovtccg (paodocpijo-iu (p. 326 B).

Dubitari nequit quin scriptor his respondent vitupe-
rationi eorum, qui aegre ferrent philosophum in otio
de disciplina, de moribus et de legibus disserentem fori
lucem fugere et a muneribus negotiisque gerendis absti-
nere: quorum obtrectatorum cnminationes ipse Plato in
libro YI de Rep. e persona Adimanti commémorât.
Aperte id indicat in Epistola V, p. 322 A, ubi haec
scribit ad Perdiccam:
ixv dé tig xxomxg txüt siT^a-
YIaxtkv , amp;g loixs, TTpOfnvoifiTxi (ûv rx IvjiMxpxricf ^v[x0s-
povt Sidévxt, i^ov êv t^ Ivjßcc Xsysiv xx) ^v/xßovAsvsiv
XVTÙ TX ßsATKTTX
, ov ttoottot àvX(TTXg i(pôéy^xto \' TTpog

txüt sIttsTv, oti TIäxtchv 00\' iv t^ TrxTpldi ysyove xx)
tov dijuov xxrsKxßav TrpeyßvTspov xx) slÖKrßivov ùtto
tm
IßTrpodöav ttoK\'ax xx) xvófioix t% èxelvov ^vßßovK^ TTpxT-
raiv.
„Si quis objiciat Platonem scientiam quidem prae
se ferre rerum civilium, sed, quum liceat ei palam in ci-
vitate verba facere et consilia dare, id refugere, huic
responde : Plato quum ad rempnblicam accessit, populum

15*

-ocr page 240-

reperit jam senescentem et a prioribus ducibus cormp-
tum, ut ipsius consiliis aurem praebere nollet.quot; Eodem
spectant quae in hac ipsa Epistola leguntur, p. 330 D,
consilia non danda esse nec privatis hominibus nec ci-
vitatibus, nisi dignos iis se praebeant iisque morem ge-
rere se velle ostendant. Nec non ea quae in Epistola IX
Plato ad Archytam scribens inducitur, p. 358 A, quum
eum bortatur ne in capessenda republica animum de-
spondeat, quoniam non nobis solum nati simus, sed
partem nostri amici, partem parentes, partem quoque
patria sibi vindicet; addit, multa tamen pendere a
cuiusque vitae temporibus :
ttoXXo. Il xx] toïc xxipoïc
liloTXA Tûïç TOV ßiov yj^ùv xxTxXxßßxvoviJiv :
quae baud
obscure spectant ad tempora quae sibi obtigisse philo-
sophns initio Epistolae VII scribit.

Longe vero maxima epistolae pars refertur ad itinera,
Ostendit se primum in Italiam profectum esse taedio
legum et morum civitatis; inde, non consilio, sed forte
in Dionysii aulam delatum in notitiam venisse Dionis ;
iterum huius hortatu se illuc profectum esse invitante ipso
Dionysio, ut ei injiceret
iTriôu/zlxv roû xxKX\'kttov xx) âpl-
(ttov ßiov et ita Syracusis ac toti Siciliae saluti esset;
tertio denique, ut Dionem exsulantem tyranno reconcili-
aret et, quod antea frustra tentasset, eum philosophiae
cultu formaret. His exponendis scriptor ostendit et justas
sibi ac graves fuisse causas Syracusas proficiscendi et in
commercio cum Dionysio et Dione nihil se spectasse
nisi quod et amicitiae officium et philosophiae dignitas
postularent. Hoc consilio narrationem illam conscriptam
esse ipsa Epistolae verba passim baud obscure indicant.

-ocr page 241-

Post(|uam de primo itiuere ad Dioiiysium minorem ex-
posuit, haec subjicit p. 330 C:
Siv T hsKx {ttxxiv àvca-
TJjßijcrci elç XvpxxovG-oiç) xa) ocr\' svrpa^a ûç slxora ra xa)
lixatx . ,. iKTTspov ha^aißi, h. e. „quibus rationibus impul-
sus sim ut iterum Syracusas proficiscerer, atque quae in
Dionysii aula feci honesta et justa fuisse, postea demon-
strabo.quot; Similiter quum ad alterum iter transit, haec prae-
mittit :
^ T ùar\'apx Tropaix t£ xxÀ ttxoüc ecg alxórug û\' xfix
xx)
aßßaxag yâyovav, cç ycakai âxovaiv a^aim to jzarx
TOÙTO. p. 337 B. Denique omnibus enarratis librum
claudit his verbis :
Sf S\' aTXväXxßov avaxx t^v a\\g 1,ix£-
X\'ixv x0i^iv Tijv lauTapxv, àvxyxxTov alvxi aSs^é
ßot pijôîj-
vxi daTv dix
Tîjy xtowIxv xx) àXoyixv rm yavo^àvm {Xa-
yof/Jvm ?) • al
S\'xpx riv) rx wv pvjùivr^ aùXoyurap\' ècpx-
Wj xx) TrpoCpxaaig Trpog rx yavé^avx Ixxvxg axaiv fSü^é
rep, fiarpiccg xv yjiJÀ\'v xx) Ixxväg ai\'/j rx vïiv alpvj^avx.
Nonne
his verbis diserte indicat, ideo haec a se scripta esse,
ut facta sua
aùXoyarapx viderentur quam vulgo homi-
nes putarent? Neque immerito. Ipse non omni culpae
suspicione vacare se fatetur p. 445 D. „Quum tertio,
inquit, re infecta a Dionysio discederem,
êloxai %x-
XaTTxlvaiv [ûv ov laTv apt,a Aiovvrri^ ßxXXov ißoc ra xx)
roTç ßixdxpbävoig àxôalv ro rpirov
: „videbar mihi non
tam illi debere irasci quam mihimet ipsi et iis a quibus
ad id essem impulsus.quot; Et alibi asseverat necesse esse
ut se defendat, nisi justis accusationibus obnoxius esse
velit, p. 339 A:
lixxiog \'S^ alßi xéyaivnbsp;xx) (leg. i?)

VTfOßavaiv, . .. a\'I rig xpx rà yayovôr\' xxovtrxg xxTX(fipovyi(rai
rîjg
ipiijç (piXoeroCpixg : „oportet me aut vera dicere aut
ferre si quis rumores audiens meam philosophiam con-
temnat.quot;

-ocr page 242-

Si ipse ita sentiebat, quid mirum si a multis prop-
ter itinera ista vituperatus est aut derisus? Si Euri-
pidi vitio datum est quod Arebelai Macedoniae regis
hospitium sequebatur, quanto acrius offendere debuit quod
Plato, vir doctrina, sapientia, generis splendore in-
signis, ad Syracusarum\' tyrannos diverteret? Omnium
enim tyrannorum maxime Dionysios ob potentiam aeque
atque ob superbiam et importunitatem Graecis invisos
fuisse, ex historia notum est i). Qui igitur sic ut Plato
horum tyrannorum gratia floreret, quomodo is civium
invidiam evitare potuisset? Accedit quod indecorum vide-
batur, philosophum, qui mentem maxime rebus divinis
intentam haberet, istiusmodi hominum hospitio uti,
quorum luxuria et libido in proverbium abierant.

Laërtius dictum nobis servavit Molonis cuiusdam, Pla-
tonis, ut videtur, aequalis (III, § 34. cf. Menag. Obs.
p. 151), unde discimus révéra fuisse qui Platonem ideo
culparent :
tovto, inquit, Öocv^wtov, si Aiovmioc êv
KOphSc;} , i^sAA si TIKûcto^v sv \'^iscsXii^i î non t3gt;ni rn.ir3.nd.11n1
quod tyrannus regno pulsus Corinthi exsularet, quam
quod princeps pbilosophus tyranni aulam visitasset.quot;
Atque istiusmodi reprehensionem respicere epistolographus

1)nbsp;Insigne huius odii documentum editum est ludis Olympiis a. 384,
ubi Dionysii theoria, instigante Lysia oratore, e conventu puisa, tentoria,
currus, dona quae attulerat cremata sunt. Rein enarrat Grote, Hist,
of Greec. vol. XI, p. 31. Etiam Dio, quum a tyranno e Sicilia ejec-
tus esset ab Atheniensibus benigne exceptus et ab omnibus Graeciae civi-
tatibus magno honore est habitus.

2)nbsp;Cuius rei meminit Epistola VII, p. 326 B : ßw^.. .\'ituXlc^t ixüv
xcà ^upaxontav rpansÇâ\'J TrXtjpy,;. et p. 336 D: rby /«jj Suva/ijwv
Aw^iUTf çgt;jy . ëtüxovTix Sk... rov SjxsAixôv ßiov.

-ocr page 243-

videtur, quum scribit :nbsp;ùtto Tupxvvßa, loxova-ay où

TTpsTTsiv TÔÏÇ ifioïç Kôyoïç oùlquot; sßoi (p. 329 B). Plerique enim
qui illam aulam adibant id faciebant lucri vel delicia-
rum cupidine pellecti, e quo genere fuerunt Aristippus,
Pbilistus, Pbiloxenus alii; num mirandum si de Pla-
tone eandem babebant opinionem ac parum bonestis
causis itinera illa tribuebant? Puerunt qui eum in Si-
ciliam profectum esse dicerent
jtt; xP^/zxat xx) rpxTTs^-^,
ut narrat Tbemistius, Orat. XVII, p. 215 2), cui ipsi
vituperationi respondent verba Epist. VII, p. 326 B:
sXÔévTX Sf fx 0 rxùrifi Ksyoßsvog av ßiog sùlxi^oûv, \'Irx-
Ktccrixccv T£ xx) Xvpxxofflav rpxTre^äv TX^pyig, où^x^îf, où-
Ix^cùç npsasv. Non sine causa Syracusanarum mensa-
rum opulentiam ibi tam acerbe notât, sed baud dubie ad
malignos rumores respexit, ut animadversum est ab Her-
manno in libro laud. p. 116. Alii eum lucri studio
ductum fuisse dictitarunt, arguentes nimirum quod Dionis
impensis cboregiam praestitisset ^Plutarch. Arist. c. 1),
vel quod libros emisset pecunia a Dionysio accepta (Gell.
N. A. III, 17). Hanc quoque calumniam Epistola VII
repellit, ubi legimus Platonem pecuniam et bonores
a tyranno sibi oblata sprevisse et amicitiae jus auro
vendere noluisse, p. 334 B :
(piiß) yxp xxxslvov \'Aùvjvxlov
sJvxi, oç où Trpoulccxs rov
xùtov tovtov {Aioovx), i^ov xp^-
ßXTX xx) x\'KKxç Tißxg
ttoKX Kxßßxvstv. Idem in Epist.
III, p. 318 D, dicitur bis verbis:
xxxoç yxp xv
Bxovri ys vovv xvlp) cpxivoißviv èvlîxuç
, 7rsiixk)ç vtto tov

1)nbsp;De Philoxeni commoratione apud Dionysium videatur Schol, ad
Aristoph. Plutum, vs. 290.

2)nbsp;Idem testaatur scriptor Epist. Xenoph. I. ceterique scriptores
quos laudavit Hermann. 11.
p. 116, not. 133.

-ocr page 244-

!y.sysûovç zgt;jç (rijg âpxïjç . . . toïitov Trpohovvxi, as Ts rov
âhxovvô\' s\'Ascrôdi xxi TTXV quot;èpSiv ovr^ av TrpoasTûCTTsç,
svs-zm xp\'-ißd.tccv T^äov oti\' ouTsv yàp av stspov sCpyjtrsv

xhióv TIC shcii Tijg sßijg ßsrxßoXijg (cf. Ep. II, p. 312\' C):
ubi illud
s0}^(Té rig xv ad pervulgatos rumores respicere
non obscurum est.

His autem rumoribus Epistola veram opponit causam
cur Plato Siciliam adierit, nempe ut ostenderet se non
tantum dicendi peritum çsse, sed paratum etiam ad agen-
dum, h. e. ad civitatis negotia tractanda,
p. 328 C:
txùtin [ûv sjî rjj \'èiavoia ts kx] TÔÀ^ia xxîjpx o\'IÔsv , oùx
l
tivsc slô^x^ov, xKKquot; xkxvvo\'fisvog (ûv sßx-jtov to ßsyi-
(TTOv, fiîi \'èô^xifii mr èiixvT^ sv Kôyoïg ßivov XTsxvôig slvxi
riç, spyov ToùT^vog xv vroê\'
skxv âvêxxpxirêxi. Proficiscendo
Syracusas justo erga philosophiam officio se fungi putabat
(p. 329 B) :
sxUv T sßxvTOv ■^Xsuùspccax Aïog ^svlov kx]
Tijg 0tkolt;TÔpov xvsyKA\'/iTOv ßoTpxg xxphxov : nempe ut for-
mando principe et condendis legibus philosophiam etiam
populo acceptam et honoratam redderet,
quot;vx ^oi ti/zÜto Cpi-
K0(T0Cpix Kx) TTxpà
tç5 TTkijêsi. Epist. II, p. 312 A.

Quod autem ad consuetudinem eius cum Dionysio at-
tinet, ipse commémorât passim varias criminationes et
rumores ab inimicis falso sibi oblata. In his primum
locum tenent hxßoXx) adversariorum, qui Dionem ty-
ranno in suspicionem adduxerunt quasi illius regno in-
sidiaretur. Neque Plato immunis perhibebatur huius
consiliorum; accusabatur, quod magis Dioni eiusque
amicis, Heraclidi, Theodoti, aliis, faveret quam regi cuius
fruebatur hospitio. Diserte hoc dicitur Epist. VII,
p.
350 C, ubi Plato de Dionysio scribit: hac j^ysTro,hxßxk-
xôvtccv mXKm, sTTißovksvsiv sßs fzsrà lt;70y (Aiccvog) sxvtû

-ocr page 245-

ZM T^ Tupuivvilji. Quibuscum conferenda sunt quae scri-
bit ibidem, p. 330 B, 333 A C, tum in Epist. III,
p. 315 E, e quo loco apparet calumniatorum illornm
principem Pbilistum fuisse. Iiis addenda sunt quae legun-
tur Epist. YII, p. 349 E, ubi Dionysius Platoni ex-
probrat:
on xxXZc oudxß^ ttoisJ? Alavx zxi rovc Aiccvoç
CpUouç às)
TTSp) TTÄsloVOg XÙTOU (sCÜ. TOÙ AlOVUd\'lov) TTOtOVßS-

voç: quod salutem Dionis, Heraclidis, Tbeodotis cetero-
rumque tyranni inimicorum magis cordi baberet quam
ipsius amicitiam et incolumitatem.

Alia spargebatur criminatio, quod Plato Dionysio sua-
deret ut imperiosius se gereret, quodque ei dissuaderet
id ipsum quod postea Dionem ut faceret bortatus esset,
ne Siciliae civitates in libertatem restitueret (p. 315 D).
Ad banc criminationem refutandam scripta est Epistola
III, inde a p. 319 A, et eandem ob oculos habere vide-
tur Epistola YII, p. 332 E, ubi Plato dicit tyranno se
ostendisse, id maxime salutiferum fore,
sl rxg s^y^pvjßccßsvxg
\'LizsXixg TToXsig
kxtoikIisis vopt-oig ts ^vv^^^asis xxi mXirsixig.

Ceterum discidia et jnrgia Platonem inter et tyrannum
non intra regiae parietes contenta fuisse, sed in vulgus
elata, eaque multis rumoribus a,nsam dedisse, cum per se
credibile est, tum indicio est quod a Plutarcho narra-
tur in Timol. c. 15. Legimus ibi Aristoxenum
xxi nvxg
xXXovg, quo tempore Plato jam diem obierat, Diony-
sium Corinthi exsulantem adiisse et ex eo sciscitatos
esse :
otto^sv xvtcgt;} kx) rig ^ Trpog YIKxtoovx ysvoiro ßsß^ig.
Quibus ille respondisse fertur, adulatorum machinationi-
bus se fructu, quem percipere e Platonis consuetudine
potuisset, destitutum esse.

Neque mirandum si fuerunt qui Platoni id ipsum

-ocr page 246-

crimini darent, quod tales viri, quales ambo Dionysii
fuerunt, ipsius disciplina usi essent, sicut Socrati objecit
Polycrates quod Critiam habuisset discipulum; alii, qui
ludibrio eum haberent quod vir omnium sapientissimus a
stolido tyranno ludi se passus esset. Indicat hoe scriptor
Epistolae II,
p. 312 A: ol èm tovtoi? ßomrsg ttoXXo)
rnxv, xêyovtsc ùç
(7Ù £gt;ÛD ßh zxtxtracppóvyjxiac, âxxx S\'
èdTovlxyMç. Imprimis memorabiHs hac de re locus legi-
tur apud Aelium Aristidem,
\'Tttsp tZv rerrdpm, p. 300
sqq. Dind., ubi hic rhetor loquentes facit Periclem,
Cimonem, Miltiadem et Themistoclem, quibus Plato
in Gorgia exprobravit quod eorum ductu Athenienses
ignavi et feroces redditi essent quodque eius feritatis
ipsi effectus essent experti; eandem exprobrationem illi
in Platonem rejiciunt. Quaernnt ex eo, quid Syra-
cusarum tyranni ex eius consuetudine et consiliis profe-
cerint et quo honore eum habuerint. i) Hanc vitupe-
rationem Epistola redarguit eo, quod Dionysius importu-
nitate sua impedivisset quominus Plato eum philosophiae
praeceptis erudiret. Eo spectat Epistolae III pars prior, in
qua parte personatus Plato id sibi proponit, ut osteudat
äc
slxQTCcc aoi {Aiovua-i\'cp) sCpvyov xoimvsYv Trsp) rà. rijg TróXsccg
Trpày^dTX (p. 316 B. cf. Epist. VII, p. 345 A).

1) Locus Aristidis Uept p-rtTop. I, p. 17 extr. (cui addatur p. 167
sqq., 368 et 324 sqq.) est instar compendii diversarum reprehensionum
quibus Plato propter suscepta itinera in Siciliam fuit obnoxius, quam-
quam rbetor ea potius ad Miltiadis ceterorumque excusationem quam
ad Platonis vituperium a se prolata dictitat. Vid.
itspX pnrop. I, p. 93:
i\'/ù yàp out aùtôs \'é/xlnixa. Iy) rot/ro miotip-M, se me xal ôtiiwtoîjv äijSvi
ôEtv nitxTCüv iMsiv rts-zivoadù-i hsx cckiaç, oùS\' osti; dcÀXaç -Rpocfi-
psc ri
totoûtov eùfponïv riyoûp.a.t.. (cf. Ilspï tojv tstt. p. 309). Verba où3\'
Suri; âXÀoç indicant et alios fuisse qui ista Platoni. imputarint.

-ocr page 247-

Postremo tangit etiam libellos quosdam de philoso-
phia a Dionysio editos, quos e Platonis institutione flu-
xisse falso quidam crederent. Mentio hac de re fit Ep.
Ytl^
p, 341 B: v(7t£po-j Is kxl xkovcc ysypxCpsvxt xvtov

TTSp) av tot\' ^K0V(TS , ËVVÔSVTX éç XUTOV TSXVVjV ovlsv TÛV
xvTœv
m XKOVOI. Dicit ibi librum, quem Dionysius de
philosophia edidisset tanquam suum opus, nihil esse
nisi
TTxpxKoîiv, ineptam expositionem eorum quae e Pla-
tone audivisset. Itaque scriptum illud, qualecunque sit,
plane aspernatur: „Quisquis, dicit, de mea philosophia
scripsit vel scripturus est eamque cognitam et perspec-
tam habere sibi videtur, ilium aio nihil ea de re
sapere:quot;
Toaovls y s ^jjy Trsp) Trxvrccv ^px^siv tS)v
ysypxCpOTCov kx) \'/px\\póvTccv, 0(701 lt;px(r)v sllsvxi Trsp) m syh
TTrOvlx^CC
, . , TOVTOVÇ OVK SdTl KXTX yS TiJV SfC^V ló^xv Trsp)

TOV TpxypcxTOç sTrxîsiv oùlsv. Eundem libellum tangit in
Epistola III, p. 316 A, et II, p. 314 B, ubi ad Dio-
nysium scribit :
Trpoç txvt ovv (tkottüv svxxf^öv, pf,^ ttots

aoi f/.STXfZ£X4(nfj TCCV vvv âvx^iccç SKTTS(TÓVTCCV.

Haec praecipua sunt quae in Epistolis Platonis defen-
dendi gratia dicuntur. Si quaerimus, quinam fuerint
qui huiusmodi maledicta in Platonem conjecerint, isto-
rum non unum fuit genus obtrectatorum.

Primum in censum veniunt poëtae comici, qui veluti
innato odio omnes philosophes exagitare solebant, non
niinime offensi eo quod illi a publicis negotiis se reci-
pientes forum^ et theatrum vitarent et in umbra deli-
tescerent, quare ut fisTsccpoXscrxxi et lucifugae deridentur.
Ita multi Platonem quoque riserunt ut superbum, mo-
rosum, inania aucupantem, quin etiam domesticam ejus

-ocr page 248-

vitam et mores conviciis cojitammarant, eum gulae, de-
liciis et libiditiibus induisisse dicentes.

Horum primus fuit Aristophanes, qui, si vera est
Meinekii sententia, \')
\'ApicrróUov nomine Aristociem,
quod Platoni nomen fuit, risit in Pluto vs. 314, item in
Ecclesiazusis, ubi Platonicam
TlokirsUv in risum vertit.
Deinde Epicrates, qui, teste Athenaeo, II,
p. 54, eum
in scenam produxit gravi vultu de cucurbita disputantem
cum Speusippo et Menedemo. Tum Amphis in Dexide-
mide, in qua fabula eum refert istorum in numerum,
quorum alfectatam oris tristitiam ridet Juvenalis, qui cor-
rugata semper fronte perambulant : u mdrm . . . äcrxsp
(TSßvSgt;qnbsp;ràg S0püg. (Diog. Laërt. III, § 28).\'

Maxime vero exagitavit eum Alexis, qui plures composuit
fabulas, quarum quatuor nominantur a Laërtio lib. III,
§ 27, \'AyKvXiccv, UspoTrii, \'OXv^Triólccpog, Uoipx^irog,
in quibus Plato cum risu notatur. (Vid. Meineke, Hist,
ent. Com. I, p. 380). Alii eum descripserunt tanquam
hominem mollem, puerorum amoribus deditum, eius-
que discipuli depinguntur ut adolescentes belli et deli-
cati, fastus ac voluptatis magis quam philosophiae stu-
diosi. Hue referuntur versus Ephippi in Naufrago,
apud Athenaeum XI,
p. 509 G, ubi describitur ado-
lescens
TCÓV quot;Andh^ßsicc? riç Ùttq UÀdrmoç,

âu [JÀV [Mzoiipcf Çûa-T szccv Tpixà^xrx,
£V T vTroKxûlstç a-TOß/x, \'Tràyoovoç ßxöij,
sv sv TTsV\'ACp TTO^Ûi Tlûs)ç ÙTTO^ÙKcp, KTS.

Comicis poëtis haud mitiores Platonis aemuli fuere
philosophi Socratici. Licet enim exaggerata sint quae de

1) Vid. supra, p. 125 sq.

-ocr page 249-

invidia, qua inter se obtrectassent, apud Athenaeum et
alios legimus (Vid. Luzac, Lectt. Att. 61—65; Hermann.
Plat. Phil. p. 102 not. p. 104), dubitari tamen nequit,
inter plerosque non fuisse magnam animorum consen-
sionem, nonnullos etiam acri odio se invicem insectatos
esse. Nec mirum. Quomodo enim inter homines non
tantum genere et cultu, sed ingenio, moidbus, vita tam
dissimiles poterat esse animovdm conjunctio? Plato
autem ut genere et vitae dignitate, sic ingenii altitu-
dine et eloquentia tantum omnes antecellebat, ut in
hunc unum maxime invidiae tela conjicerent. In his
autem Platonis obtrectatoribus praecipue nominandi sunt
Aristippus et Antisthenes, quorum alter voluptaria
indole, alter abjecto et humili ingenio tantum a Plato-
nis y./zKonoi\'yaôia distabat, ut nulla facile inter eos po-
tuerit esse consensio. Aristippus simul cum Platone
Syracusana in aula versatus est, et plura memorantur
dicteria unde, quae fuerit eorum erga se invicem volun-
tas , apparet. 2) Hic unus fuisse videtur ex eorum numero
qui Dionem et Platonem tyranno suspectos reddere
conati sunt ob libertatem, qua Dionysii superbiae obsiste-
rent et corruptas aulae mores emendare et a luxuria
ad frugalitatem revocare conarentur. Memoratur liber eius
\'^sp) TTccXaiàç (jl?J.Tmoç ?) rpuipjjç, in quo Platoni libidinem

1)nbsp;Ceterum de Platouis amoribus, de eius gula ceterisque vitiis plura
fabulantur Diogenes Laërtius, III, § 29 sqq. et Atheuaeus lib. VII, p.
276 et XIII, p, 589 C. — Etiam Dicaearchum Platoni libidinosos amo-
ves exprobrasse, testis est Cicero, Tuscul. IV, c. 84.

2)nbsp;Diog. Laërt. Il, $ 61, 78, 81, 82; III, § 86. Pint. Vit, Dion.
19, Aristippus a Platone reprehendi videtur in Phaedone (p. 59 C.)

quod Socrati morienti non adfuerit; quo spectat Laërtius II, § 65: éxâ

^iasv aùrbv (tov \\pisTtnnov) xai nA«t(uv iv itspi i/\'u/^s.

-ocr page 250-

et lasciviam objecit (Laërt. III. § 29). Quam acerbe
autem Antisthenes ei maledixerit, abunde patet e libello
quem in eum scripsit, cui titulus eratnbsp;, parodia

nominis UXâ/rccv (a uâô^, membrum virile), quo signifi-
catur homo mollis, venereus, libidinosus. i) Antisthenes
a Platone notatus est ut ô^pif/MÔi^g.

Accedunt his historiarum scriptores, quorum primus
memorandus Philistus, non magis tyranni amicus quam
tyrannidis, qui in Epist. III,
p. 315 E, et apud Plu-
tarch. Dion. cap. 11, 13 et 19, notatur tanquam prin-
ceps eorum quorum machinationibus Plato in Dionysii
invidiam inductus esset. Nepos (Dion. c. 3) de illo haec
scribit : „Plato autem tantum apud Dionysium auetori-
tate potuit valuitque eloquentia, ut ei persuaserit ty-
rannidis facere finem libertatemque reddere Syracusa-
nis : a qua voluntate Philisti consilio deterritus est.quot;
Non mirum si hic postea sua peccata in Platonem
transtulit, scribendo quod ille Dionysio dissuasisset
ZupxKouaiûU!; STTizovCplo-M, Tijv dpxw hr) Tupccwidog slç
ßüi(jü,£txv ßSTXdTwxvTX : a quo crimine defenditur in
Ep.
m, p. 315 D, 319 A. Credibile sane hunc in histo-
ria quam scripsit illorum temporum, de Platonis cum
Dionysio commercio parum honorifice locutum esse.

Omnium autem historicorum maledicentissimus Theo-
pompus, is qui unum ex omnibus Socraticis laudasse
fertur Antisthenem (Laërt.
Il, § 14), acerrime in
Platonem invectus est, ductus fortasse vetere simultate

1) Vid. Laërt. III, § 35, et Menag. ad h. L p. 151; ibid. VI, $ 3, 7.
De Antisthenis cum Platone dissensione cfr. Dittrich, in Prolegom. ad
Crat. p. 37 sq.

-ocr page 251-

quae philosophum inter et magistrum ipsius Isocratem fuit.
Quam aequus fuerit Platonis judex, apparet e libello
quem edidit mrk r^q ïl\'AizTCûvog 2iccTpi(3gt;jg ^ in quo osten-
dit Platonis dialogos esse âzpslovg kxi xpsvleïg (Athen.
XI,
p. 508), eosque maxima pro parte ex Aristippi, Anti-
sthenis et Brysonis scriniis compilatos esse. Ex quo
colligere licet, quam aequum et integrum eius judicium
fuerit de tempore a Platone in aula Syracusana transacto.

At non solum aequales, sed etiam poster! Plato-
nem ijasectati sunt. Academiae celebritas et fama mul-
torum excitavit invidiam, qui odium quo scholam per-
sequebantur in ducem et auctorem verterunt. Inter
auditores et amicos Platonis multi fuerunt principes et
nobiles, quorum superbe aut imperiose facta magistro
imputarunt, eodem nimirum jure, quo Critiae et Alci-
biadis fiagitia Socrati crimini data sunt ab adversariis.
Athenaeus plures Platonis auditores nominat in quibus
magistri indoles
tupxvyikgt;i kx) hd(2okoq apparuisset; idem
narrat Platonem Philippo opem tulisse in potiundo re-
gno Macedoniae, Perdicca fraude circumvento. i) Eidem
imputarunt quod Callippus Dionem, hospitem suum et
sodalem in Academia, interemisset (Athen. 11. p. 508).
Hanc criminationem acriter réfutât Epistola YII,
p. 333
E, quae declarat Gallippum eiusque fratrem Dionis so-
dales fuisse
oùx ix CpiXoaoCpixc ysyovors (pixcc, àgt;X lx

1) Via. Athenaeus XI, p. 508 et 506; qui testem huius narrationis
citat Caristium Pergamenum, cui ipse tamen parvam hac in re fidem
liabet, addens : toûto 8\' si\'Tre/j oûtco«nbsp;s^fi, Ssoj av eiZsiv). Puisse

tamen commercium Platonem inter et Perdiccam, indicio est Epistola V
scripta ad Perdiccam, quae quum maximam Platonis benevoleutiam erga
eum spiret, scripta est fortasse ad calumniam istam Tedarguendam.

-ocr page 252-

rij? ttspirpsx\'^vtnig haipslxa rmr^g t^c tùv ttXê\'kttccv
(p\'iKccv.

Hic igitur fuit fetus obtrectatorum et calumniatorum,
qui Platonis vitam, mores, philosophiam atro carbone no-
tarunt et justam apologiae praebuerunt materiem. Quam
scite vero et apte defensoris munere functus sit Episto-
lae scriptor, jam passim animadvertimus. Quod autem
ad consuetudinem Platonis cum Dionysio attinet, nulla
potest esse praeclarior defensio quam exsulantis tyranni
testimonium, quod legitur apud Plutarchum, Timol. c.
15, qui rogantibus quibusdam, quid utilitatis e philo-
sophi consuetudine cepisset, respondit:
ouh\'sv croi Zokov^sv
ùtto
nXxTccvog ùKpsÂiîa-ûûci, TV^Jig ߣTxßo}.y,v oZtco CpépovTig ;
„nihilne tibi e Platonis institutione profecisse videmur,
qui fortunae mutationem tam placide ferimus?quot;

Jam ad finem pervenit nostra disquisitio. Ut praecipna
rerum capita paucis comprehendam, summa haec est.

Tredecim quae feruntur Platonis Epistolae, etsi argu-
mento et colore dissimiles, cognatam tamen aut vicinam
produnt originem. Omnes vultum et habitum referunt
a Platonis ingenio et moribus diversum. Praecipna tam
rerum copia quam orationis cultu estnbsp;quae ma-

teriem fere continet e qua ceterae sint effectae. Proxime
ad hanc accedunt IIP etnbsp;quae iUi ita similes

sunt ut ab uno artifice potuerint esse confectae.

-ocr page 253-

Si aetas earum et origo quaeritur, e scriptorum te-
stimoniis probabili ratione colligi potest eas, pro parte
saltern, jam Aristophani grammatico innotuisse atque
adeo ante medium saeculum III a. C. exstitisse.

Argumentum, compositió, oratio epistolarum eius-
modi sunt, quae declamatorium dicendi genus et rhe-
toricam palaestram redoleant. Ees- quae tractantur
fictioni potius quam veritati similes, exordia quaesita,
longae et crebrae egressiones, panni inepte assuti,
compositio artificiosa nec proposito apte congruens. Ora-
tio ad Platonis exemplum conformata, sed ita, ut diligens
spectator facile fucatum nitorem, non naturalem agnoscat.
Ubivis vestigia apparent imitationis vel verborum vel
dictionum vel sententiarum, tam crebra, ut Epistola YII
révéra sit centoni similis e Platonis scriptis concinnato;
bis autem\'asperguntur passim maculae, sordes, negligentiae
a sanitate et puritate Attici sermonis prorsus abborrentes.

Quod ad res attinet, sunt lu iis nonnulla quae scrip-
torem parum diligentem, imo in rebus Atheniensium
paene hospitem arguant ; quae autem Platonem tangunt,
pauca continent Epistolae quae non ab aliis quoque scri-
ptoribus relata fuerint; quae propria habent, minuta
sunt et pleraque commentis similia. Sapientiae denique
Platonicae talem adumbraut effigiem, in qua non ger-
mana viri philosophia, sed simulacrum potius, Pythago-
ricis commentis deformatum, appareat.

His rationibus efficitur, Epistolas opus esse habendas
otiosi hominis vel rhetoris
(piXoTrKàrccvog, sive unius
sive plurium, qui lectione illius imbutus et oratione co-
loratus Platonis nomine apologiam scribere sibi propo-
suerit, qua aemulorum et invidorum maledicta ei in-

16

-ocr page 254-

gesta refutaret eumque talem fuisse ostenderet, qui non
tantum verbis, sed etiam factis philosophiam ad salu-
tem hominum et civitatum couferre studeret.

Quamvis autem ex his satis appareat, Epistolas has,
imprimis tres illas quas dixi, non esse habendas mo-
numentum quo Platonis vita, mores, voluntas et ratio
clare expressa sint, non tamen nullius momenti sunt
putandae. Nam praeterquam quod praeclaris sententiis
tanquam gemmis nitent et plurima continent imitationis
vestigia e diversis Platonis dialogis expressa, sunt certe
in vetustissimis numeranda monumentis quae de Platonis
vita et rebus ad nos pervenerunt; conducunt ad dispersa
deperditorum scriptorum indicia illustranda, suspecta et
falsa a veris secernenda; denique ostendunt, quomodo
jam proximo post Platonis mortem seculo illius doctrina
et philosophandi ratio commentis deformata et myste-
riorum nube involuta sit.

-ocr page 255-

INDEX

VERBORUM DICTIONUM ET LOCORUM QUAE NOTANTUß
VEL BXPLIOANTÜß.

-OO^O»-

oci(Txùvoi/,xi pro omS) vel mloviJ.at. p. 50, 92.

*nbsp;dzoivccvU. Ep. Ill, p. 318 E.

*nbsp;àXiT^Jipioç. Ep. YII, p. 336 B.

Ampullae et tumor orationis. p. 56, 74, 92, 99, 109,
110 sq.

Anacolutha et negligentiae. p. 51, 63, 78, 100, 108.
àvct,(jo(ish pro revocare. p. 77.

*nbsp;àvxcpKéystTÙxi pro ira accendi. p. 82.
àyéyxXviToq rmç pro rivi. p. 61.

*nbsp;àvôs^siç àXXiijXccv, mutui complexus. Ep. YI,p. 323 A.

*nbsp;âvoa-iovpyéç, -yia. p. 76, 107..

Antitheta arguta. p. 46, 52, 58, 71, 79, 93, 110.
ly-ya KaÀ \'zàrcc. p. 200.

-ocr page 256-

i|/w male constructum. p. 80.

*nbsp;àxXxo\'rccgnbsp;?) ysXxv.98.

*nbsp;xTTcaToXog adjective: xttÓittoXoo ttKoIoi.. Ep. VII, p. 346 A.

*nbsp;xTxvöpccTroTspov. Ep. I, p. 309 B.
amp;ar£x pro urès et Piraeus. p. 118.

*nbsp;àîppoli(Tiûç \'/i^ovij. p. 75.
yó-p hyperbat. p. 83.

Advsioi (piXoi pro Alccvog (piXoi. p. 70 sq.

Sf^y male abundat. p. 45.

hizyùjyi^ pro M^o^og. p. 200.

hoiipétrsig. p. 221.

quot;SwoctTTsuovTsg pro ^uvxroL p. 121.

silooXov. p. 190.

shayaiv slg ëiKtxiTTijpiov. p. 122,

sK^âxXsiv. TTo\'Xsig êK(3£(3Xijfifi£vxi, ufhes vastatae. p. 160.

*nbsp;èii(3oipfSix.pócc. p. 109.

*nbsp;\'EXXîjvîg : \'EXXmhg TToXstg. Ep. III, p, 315 I), 319 B C.
Hendiadys :
Xoyog koc) ttsiócó, p. 58.

„ Xoyog koc) (3log. ibid.

„ vóf/mv ypàfzijmtoi koc) ïi^. ibid. et p. 122 not.
e^XTTTSfTÜoii ÙTTO CpiXoa-oCpiizg. p. 82.
sTTocvxyaiv xtto pro retrahere ah. p. 50 sq.
Epistolae emendantur: p. 19, 35, 38, 44, 51, 53,
55, 57, 58, 59, 62, 70, 72, 75, 93, 96, 98,
100, 103, 148, 182—89, 208, 229.
sTTih^g sJmi TO fcTj. prava constructio. p. 110.

*nbsp;sTTiKpxTsioi pro dicio. Ep. VI, p, 349 C,
i7riaTi!j;j,i^ et âXviôîjg ^ó^oc. p. 192.

*nbsp;iyrixxptog. Ep. VIII, p. 356 B.

*nbsp;êTTtXPvï^cc : STTtKSXP\'^\'^fisyog dó^xig. Ep. VII, p. 340 D.
sùvoslv, svvoimv. Ep. VII, p. 349 E.

-ocr page 257-

*nbsp;sÙTva.pâKKnroq. p. 58.

sv Trpamp;TTSiv, epistolaris formula pro %lt;yJpsiy. p. 90, 103.

svx^ ofMiov. p. 108.

s^si jSiÀT/Jv /zol TCCV ysyovÔTùûv. p. 96.

ùxvy^xiTTÔç. verbi huius abusus. p. 48 sq.

*nbsp;\'\'IrxXiccTiKÔg : \'iTXXtccTtza) TpzTrs^xi. Ep. VII, p. 326 B.
\'i%vog-. sic quot;xvoç Isvxi. p. 65 not.

Constructiones inconcinnae, obscurae, vitiosae. p. 44,
45, 46, 50, 54, 58, 59, 61, 65, 78, 74 sq.,
79 sq., 92, 94, 96, 98, 99, 107, 108, 109.
rà xoivx xx) TToXiTtxx. p. 46.
TX xoivx ryjç TroXsccg. ibid.
01 xpsÎTTOvsç pro dii. Ep. VII, p. 326 E.

*nbsp;xvvijysTv TIVX. Ep. VII, p. 349 B.
Xoyog, definitio. p. 190, 194 sq.

*nbsp;Kuxolt;pixix. p. 96.

Avyxsvg : oùT xv ê Avyxsvg ilsTv ttcij^osis. p. 200.
Lusus numeris. p. 35 not., 196.

*nbsp;fy,sfiijVifA,svclt;ig. p. 98.

ptoïpx: î5 0iXQ(TO0og pcotpx pro CpiKouoCpix. p. 60,
vaoc XXI vsog. p. 46.

Nomina propria permutata compendio terminationis. p. 136
not., 144 not., 179 not.

*nbsp;voarsïv pro vagari. p. 76.

*nbsp;^svxtxtIx. p. 97 not.

*nbsp;^svéCpovoi âvlpsg. Ep. VII, p. 336 D.
olccvov %xpiv. p. 35.

oijpxvég: ol vtto tov ovpxvov xvÔoccttoi. Ep. VII, p. 826 C,
7rxpxxsKsvo[j,xi passive: rx Xsyofzsvx xx) TrxpxxsXsvôpcsvx

ml^v. Ep. VII, p, 333 A.
TTxpxCppoavvij pro xCppotrvvvj. p. 69.

-ocr page 258-

Tfspl. affectata periphrasis, p. 53 sq.
tfsp) ttXeîovoç âyixtxv. p. 53 sq.

*nbsp;TTspirpéxoixrx kraipsia,, vulgaris amicitia. Ep. VII, p.
333 E.

Periphrasis nominis: ^êi^ -pu^m pro ••pux^i. p. 71.
„nbsp;„ ^ûvj pro \'èô^ai. p. 123.

„nbsp;„ rà. TTsp) Trpàypixrx pro èfié. p.

46 sq.

„nbsp;„ 0 lyCoq Xéyoç, yj ifzîj pro iyâ.

p. 95 , 108.

„ verbi: ^v,u[3oiiv£i yiyv0[j,£v0v , £^£1 ytyvéy^svov,
similia. p. 55, 79.
Platonis
imitatio: e Charmida. p. 72, 90.
„nbsp;„ „ Cratylo. p. 194.

„nbsp;„ „ Critone. p. 67, 71.

„ libris , de Legg. p. 67, 68, 71,
72, 87, 111, 112, 148, 158,
160, 190.
„nbsp;„ „ Lyside. p. 82.

„nbsp;„ „ Menone. p. 43.

„nbsp;„ „ Parmenide. p. 200.

„ Phaedone. p. 50, 73, 74, 75, 199.
„ Phaedro. p. 77, 200, 205, 211.
„ Politico, p. 99, 149.
„nbsp;„ „ libris de Rep. p. 64, 111, 124,

200.

„ Timaeo. p. 108, 209, 211.

*nbsp;7rûkicavof/,£7y. XIII, p. 363 C.
TTOÀÂxKiç pro forte, p. 42 sq.
TTpdyfzara. Vid. Periphrasis, p. 42 sq.
7rpà^£iç: rà sv roùq irpà^ETi. p. 200.

-ocr page 259-

ssTTco: spps\\ps impersonale. p. 59.

*nbsp;TTiVOq, TO. p. 100.

amxTTTm Tivi pro cohaerere. Ep.\' VIII, p. 358 D.
tTvyasxvpJvog pro periurbatus. Ep. VII, p. 346 ]3.
frCpddpa male abundaiis: CpiXcao^lizg cig sxoi aCpobpx. p. 58.

vocabuli buius abusus. p. 43, 106.
Tautologiae, pleonasmi, repetitiones verborum. p. 46
sq., 52, 53, 55, 56, 5fgt;, 60, 67, 74, 77, 91,
94, 95, 98, 108.
HccTJ^p: TO Tphou TO HccT^pt, 0 Tp\'iTog quot;LcaTt^p. p. 71 sq.
TiSivoct slg •ypdfj.f/.iXTX. p. 194.
TO Tl et TO ttoTov Tl. p. 197.
Tig. affectatus vocis pleonasmus. p. 47 sq.
TXVT a, f/,SV TXVT^. p. 92.

TpoTTog: XXTX Tivx TpoTTOv, SV Tivi TpoTTc^, similia. p. 57.
VTTXp XVT ovs\'ipxTog. p. 98.
(pspsjdxt xTificog VTTO Tivog. Ep. VII, p. 328 E.
XO!\'\'ips, salutatio deorum. p. 90,

*nbsp;Xsipccaig {tov M^^Scu). Ep. VII, p. 332 A.
Xpvaog (pxhsadxi. p. 49 sq.

Xpaf^CXTX TTXVTOIXTTX IsVUl. p. 82.

-ocr page 260-

EREATA.

\'ag. 5 lin. 4

„ \' 26 ,

1, 5

« 44 ,

„ 23

„ 45 ,

,, 14

» 67 ,

, ult.

„ 71 ,

, 6

„ 93 ,

,, 26

„ 106 ,

, 6

„ 123 ,

, 21

„ 167 ,

, 4

„ 198 ,

, ult.

„ 215 ,

, 10

scriptum yvaiatarrira.
„ paginae

p. 253 A
„ cogitationem
SouXûazstv
„ unum alterum

(Cf. p. 43)
„ aula
„ trajecterum
J, dvroiaycas
§ 2

legenbsp;yv»ifr£ÔT»!Ta.

„nbsp;pagina.

„nbsp;p. 353 A.

„nbsp;cogitationnm.

„nbsp;SouXaffstiriv.

„nbsp;alterum.

„nbsp;(Cf. p. 05).

„nbsp;aulam.

„nbsp;trajecturum.

„nbsp;àntXoyiaç.

„nbsp;§ 3.

Leviora peccata corrigat benevolus lector.

-ocr page 261-

THESES.

-lt;K)ïaîo

I.

Non assentior C. F. Hermanno, Epistolam qnae Pla-
tonis nomine fertur VIPquot;quot; appellanti „ein authentisches
Document für Plato\'s aüssere und innere Geschichte.quot;
Gesch. u. Syst. der Platon. Philos, p. 424.

II.

Errant qui Platonicas Epistolas unicum vel primarium
esse fontem opinantur ad temporum eius res cognoscen-
das, uti Grote, Hist. of Greece, vol. X, p. 435 not.
XI,
p. 130.

III.

Eecte Socherus, Ueber Piatons Schrift, p. 423: Die
Briefe stehen in keinen ausdrücklichen Bezüge auf ein-
ander; sie wiedersprechen sich sogar einander öfters;
aber ein gemeinschaftlicher Band umschlingt sie, die
Rechtfertigung politisirender Philosophie, und zum Theil
die Behauptung einer geheimen Weisheit.quot;

-ocr page 262-

Epistolarum Piatonicarum VII»quot;\' statuo esse antiquis
simam, ceteras plerasque ex hoe velut fonte émanasse.

V.

Immerito Hermannus de Platonis peregrinatione Mega-
rensi sic judicat: „dieser Aufenthalt in Megara war es
ganz vorzüglich, der Plato mit dem eigentlichen Stande
der Griechische Speculation, und demgemäss mit dem
vrahren Bedürfnisse des philosophischen Geistes seiner
Zeit näher bekannt machte.quot; Vid. libr. laud. p. 46.

VI.

Assentior Morgensternio, de Platon. Eep. p. 73 sqq.
Aristophanem in Ecclesiazusis risisse Platonis noAirsUv.

VII.

Errant qui robç hlexx sub triginta tyrannis alium
magistratum fuisse contendunt atque Tobq hlaxoc sub libera
republica.

VIII.

Assentior Groteo contra K. 0. Muellerum contendenti,
Spartae instituta non communem Doriensium, sed pro-
prium Spartanorum morem et indolem referre. Hist. of
Greec. II, p. 341.

-ocr page 263-

Kejicienda est Scliwegleri conjectura, Eomae post reges
exactos non statini dno consnles creatds, sed ante hos
imperium dictatori commissum esse opinanti. Eöm.
Gesch. II, p. 79.

X.

Nimis benigne de Eomanis judicat M^ommsen, quum
contendit eos sincera voluntate et studio veterem liber-
tatis statum Graecis reddidisse. Eöm. Gesch. I, p. 706.

XI.

Legem Voconiam non, ut Zumptius putat, a. a. C. 174,
sed 169 latam esse censeo. Zumpt. ad Verr. I, c. 41.

XII.

Legis Valeriae Horatiae „ne quis ullum magistratum
sine provocatione crearetquot; (Liv. III, 55) in causa dicta-
toris rationem habitam esse nego.

XIII.

Quamquam Satura Eomana diversa est a fabula Saty-
rica Graecorum, fuit tamen inter ambo tam nominis quam
indolis necessitudo.

-ocr page 264-

m

Vere Plato praecipuum philosophi munus in hoc po-
sitnm dicit (Phaedr.
p. 265 D E) :nbsp;r\'l^éccv kvv-

opmr âyeiv rx TroXKxx^l hatTTrxpftém, et vicissim xxt
^ùvmùcii haraßvaiv, KOir àpÔpx,
f TrècpvKsv.

XV.

Quae in Aristotelis Metaphysicis I, 6, afFeruntur
Platonis placita, ea non exnbsp;dér^xai, sed e

Platonis dialogis efFecta esse contendo.

XVI.

Imitatores nullo certius indicio dignoscuntur a ge-
nuine scriptore quam quod peccant nimio.

XVII.

In Aristotelis Metaphys. I, 6: if ê^ahcov yàp W
ßäöa^iu^ rov avhç rk aUn alvcci rohg àpéixok, verba royç
àpa^obç ab interpolatore addita esse censeo.

XVIII.

In Platonis Phaedro, p. 177 D : alra AÙ^iocg j? r,ç ^A-
Asç Tréiror-\' \'éypx^sv ^ ypà-^ai Mcf ^ T^^oaic»,, vô^ovç riÔs)ç,
TToXtriKlv ypâcpm, xx) ^ayâx^^v ni h xùrœ
ßaßxiornroi ^yov^avo? xra.,
verba voßovc nk)ç, ^vy-
ypxßßx TToMnxov ypâcpccv
redolent interpolatorem.

-ocr page 265-

258
XTX.

In Sophoclis Antigona versus 676—679:

ab où ttscpvkoig ttxvtx ttpoakottsïv , offx
Äsyei rig i? Trpxacrsi rig ïj ^péysiv sxsi \'
to yxp (jov cßßx Isivhv àvlp) lyjßorifi
Xôyoïg roiovroig oJg av ßij rspxpsi
kâvcov ,
sic transponendos esse censeo :

oax

Xkysi rig Trpxaasi rig ^ \\psysiv s^si
Kôyàig roiovroig oïg av
ßi^ rsp-^si kavccv \'
ro yxp aov oßpix Isivov xvlp) Ivjßori^.

XX.

In Sophoclis Oedipo Coloneo, vs. 409:
apxr) S\' Vi\'Aioarspijg
xvvïj TrpéacûTTX ©saaxKig viv à^Trâxn,
pro ^Aioarspvig legendum conjicio viAioarsy^g, galea solem
arcens.

XXI.

Severum de M. Aemilio Scauro judicium Sallustii in
Bell. Jug. c. 15, non impedit quominus jure Scauros
inter principes suae aetatis viros nominare licuerit Hora-
tio, Carm. I, 12, vs. 87.

XXII.

In Horatii Carm. I, 37, vs. 24:

nec latentes
Classe cita
reparavAt oras.
et sensus et lingua suadent legi
properavit.

-ocr page 266-

XXIII.

In Sallnstii Bell. Jug. cap. 3, § 2: „Nam vi qnidem
regere patriam aut parentes — importunum,quot; verbo
pa-
rentes
non, ut mnlti interpretes volunt, subditos, sed
patrem et matrem intelligi oportere contendo.

XXIV.

In Cicerone de Finn. I, c. 12, §42: „Quoniam au-
tem id est vel summum vel ultimum vel extremum bo-
norum (quod Graeci
tsKqc nominant)quot; cett, vocabulum
bonorum male additum est.

k