, -»i/.K-^v-i. Î;

........■ — quot; quot;

iÉM^Kii

SitfiâiiiÉ

, - y , , -i tv t ■

lOANNIS LODOVICI VIVIS VALEN
tiNI PHILOSOPHI OPERA.

Praeleaiones quin$t

In leges Giceronis.vna.

In Conuiui a Philelphi. vna.

In quartum R hetoncorum ad Hcrenniu. vna»

In (lium Ch rifti triumphum* vna»

In fuum fapicntem.vna.

Chrifti lefu triuraphus.

Marie del parentis Ouatid*

ChriftiClypei defcriptio,

Sapientis difquifitio»

ommlt;f acimus tibi bone letofidcmpcxiplTjjs
atithorisexeplarib\'* emedariffimaeflca nobis iprcfla»

A/; gt;

lO ANNIS LODO VICL VIVIS IN S W M
SAPlLNTtM PRAtil\'ATiO.

ï Mnesqindecorrupcisholmmoribus fcribunn
j quic^ lilcs quoqniodonotant:eofineiUoi^ha«
|bcnrraaonc;vtabi]squifunt emedcnt: vucnr
a minonb\' .faridus eft hic zelus virruris Scfcuc«
nshoiDiiscöcefrusinprimis.hmc Imgua philo
Tophis olim hbcra dC ipfi habid grauiores atq,; fe

,„ —_ucri quafi vcrfi Tequctes-Quare mihi dehunia^

na vica muko plus bcnemerid Satydci vidëtur c^ Pancgynd.vt
Cicero» iUiapud Caconê Ciceronianü inimici:§ amid cj duiccs videaii
tur.illi enirnffpcveradicuntrhi nun^.ad hocqui hovumviriaqs^
uismorubdcencnihil ad redehumanognepurac.lpi foriicanre^
ctiquot;\' cü pfpiciar nihiirrvalercvcrifatê.voluptatc po((c piimujaim
cffe nullü.fi Qs Tapiêtia qrarvel menté.ïueniat pon\'\' fenfus torpor
ré 8c partquot; Itdlea^abortiuosatcj; móftrofos.nihilo fcciquot; cr. ïfurgen
du erat validi\' ïhas labcs.ne rerperêtfortiores:cn£$ a bduino vi^
cTu dcterriri morralesdTcntlgcnio ftudêtes rdifto fenru zdsfps^
teret ad eaCq quot;i\'hil ê in deo pulchn\'yapïa\'qujvd foh cöpara lue^

Horaria njfpnor.SapiaprimaêO\'ngtHoratiOftutt\'Eiacaruiffe.gdpuu^

m\'\'fueritï cavt athêis toiTapiêtes.vt fuerit tor rom^vt tot ixpia
na rdigioe.vt hac têpeftate tS paudvFnuil\'\'.Nêpeq7 liccbat I libc
ris duitadb-\'iiberas effê liguas.q praua qfi difcerperét ac dilania=s
ict.Licebat in exordio crefcens eccfif fedulo peccates icrepare»^

qs dei timer nóreddebatmdioresverecüdiamudiC^tuiuaicj id

eétgt;etrahcbat. Arg habet nfa ?tas palponesamp;:gnatones egregiof
g bladis adulatiöib\'fadora fouêt,gs hf c n5 ïcrepatf fed gs no fa^
dtridcp adeovt fint ipi primi debcrct lucilhi gêuiuu exjgiri. Ac
cedit hucqjg mgri ^itads 8C Tapleerat ali^s tacj exéplar ^ddä ac
lucerna^pofiti mêdaciamugastmera dehraméta fecuti ïmêfas te
nebras iduxerüt:q fadü é vt vmbras fore vera copa crediderit.amp;
figsrefolidiividiflècorp\'\'aflêruerithabit\'\'fuerit derirui.CIu5ob#
rê nüc eos ludétes attlgam\'expiamurq^ ivtra id referêt parfc.NS
fi boni cöfuluerit 8«:vita demêrijs reddiderit terliorê.monitore
me no ïdigebür.nec talè me ipe haud reqfitquot; obfera. Sin pa^ hifce
pauculis nos fenrerim\'^fedlTe agiemus ocrn eorü vitä.fademus
oïbus oïum vanitateslongiore fermone per^ notas.qn etianu ab
h\'mücremime cöllitui deTiftere qad vrviceroyFobperiero, valegt;

In leges Ciceronis Praeleftio.

lOANNIS LODVICIVIVIS VALENTINI
VIRI PHILOSOPHI IN LEGES CIGERONIS
PRAELECTIO.

Redo egovosvin mirari gd fit q? cu ecnt,ia hoc
leges exponedf taceStq^
optimi iurecofliltl in ea re ipfaifuerim ego il
las adorfus quads quodämodo audacia frerus

i mfolêtiac^ abhorred a.fum enl philofophus vt

%e dixi.iuri ciuili vel pontificio adhibui ftudrfnihil.confilium
tarnen meum i5 nunc quiefcite modicum precor 8C audietisn\'ntel
ligetiscjCvri fpero^gd philofophum deceat:atc^ coueniat, I qua
materia puto a^diuifionc mihi efTe incipiendü: ne cofundam oia.
Prindpio quidê viri iura legefue alia eflfe naturalia/diuina alia ci
uilia gêtiIia^/amp; militaria qu^da habetis cxploratu»lus naturale
finitur ab Ariftotele libro derepublica primo.quidem habet ean
dem vimvbilt;$:nifi mauultisid efleius naturale qdPhabent oés
fcriptum in cordib\' luis*amp; couertitur mutuo vtriïcj.idê ïmutabf
leprorfushabêtomnesnationes.fentiuntdeillovno eodêcg mo
nee efi: quifpia gentis vllius qui huic iuri no aflêntiat.nec mirum
qrn eadé eft innarrabiliscj in omnibus hoibus natura:qua Ibla di
ftantein corde flto vnufquilcj leges varietatê non admittéces de
pinxit.quare non quia fic vni hominividet:non quia ficvni fena
tuimo quia fic vni rei pub.nó quia fic deni(^ regno vel orbi funt
leges ille rat|: atqp acceptj.Sed quia fic nobifcu ortf niObifciï adok
uerutmon fenefcentes .ingeffit enim ipa naturaCcuius funt fubti^s
lilTim^ 8lt;: imgfcmtabiles vires^vnicui^ primïï nafcenti deoruvc
nerationem di cultu.ingeflit congrefliistachumanj cómunicatio

Aii

In legesCiceronis.
nis appetitum qucmne folitudinS quidem âmantîffihius nee ipe
Timon. Timon hoïum ofcr qucat a fe penitus reiicereringeffit eriam dehV
aoruTO nônullâerubefcendâamp;:male adç vitç confdendi : furias
vtpoérç dixerunt agitantê,ingeffit fupcriorü aut prüdentium
aut fenum aut pnndpû reueientiâ qua a fe quif^ nifi cum homiV

nenodeponet.SubdcebonuncdeviriSifeminfconiunarone de

fufceptf prolJs educatione:d€ promiflis debicifc^ redd endis : SC id
genus cçteris quç omnîa pertinent ad ius\'naturale. Haec igit cum
ita fint viri nullû opiner veftrû dubirare leges diuinas/duiles/gé

tiles acmilitares ab ipfa legenaturçinatasefre.cxilloenimingenl

toddcultuvniuerfaUpardcularesdddecrucJrdigiSesfunt fub

ortç.Nâ etfî vnufquifc$ ducenatura exbibendam deo reuerenriâ
fciatmefcit tîî an is deus fit hotno aliquis:vd animal aliud: herba
vefît; vdlapis:an res quçppiSquç vd nôfendat prorfusivd non

: ;nbsp;fèntiawaercitctiâqualeopuscrtineumipmdeumferuar^

t^ quales obferuandas 8C cerimonias in duitate quocç conftituc^=

d anbsp;nefdt per fe h abmdâ èlTe ciuium rationê. coIendS iuftidâ

iriter eos ôi pacem:ignörat tn quibquot; mcdîisîquibuf($ prçceptis id

^fadllime a{requemur.ncc obftat quic^ certo fine incerta media

.....noshàbere.ldeonâi^videmusdelegenaturç vtpofe vénerando

deö:tuêdac$horainürocietatenüHwconfukre:Hec|eligere fedde

Ariftot. mediisaptioribus m fadlîoribus.De fine enim inquic Ariftote
les^ rebus cerris ho eft deftio nec^ ccnfiliG^iam hoc naturali iur e
Cn2iegé 8C ius nuriccouerto^pröpofitÖ tan$ figno fagitariorum
isqui\'^pedidffimS ad iHud confequendQ conferuandîîc^ femitS
\' inuenïft\'rneritö\'Acabitnimirum leginatör.isâu^iendùs eft.ill»
parendutüli tributs ricgoeiu de hac ipfare hominuquot;gerKtf vtiliflî

PraeleÄio.

racdiïTcrerc.Namgd vtilius^honainem adfinemcui n^us ^ft , . , •
duccre quem fi prius quid fit viderimustßfcrut^it^ur facile Ipc
ro cui perrinet ipfms cognitio atcç fcientiatex quo effiiciet ^
CopinoO quis hominû maxime leges populis/cîui,tatibus / amp; gê, •
tibusdabit.OmêsquidephiIofophia tradauerunt^ut quorum
fuit fupra vulgare ingeniûnônihjl altius:differuer5tc|; de ipfa hp
minisiphac vitabeatitudineinhanc vnam fcntentiâ con^
nintvniîquê^hominumad virtutem foelicitatéc^ duce natura
ponèperuenire.quippecumviuerefcifm natura, hominis
vkimum acc^ fine dicerenr^clTetc^ ead ê hçc indifferens ve in cutiif
ctis in re\'apeïta nequibant tergiuerfari genus hominû nemînê co
plecti nullo mpdo aptû ad beatitudinê.adde lt;35 creaflêt illum de\'
fruftraîvidercturcç ipfi fecifle iniuriS.Q_uid denic^yni\' fpeçief in
diuiduo poteß: conueniretquod a.Iijs inefle fît impofTibile f Ç^Va
propter ea quf fortunf temeritati vel improborum hominum ve

fançfubiacetpoteftatî ni hil ad ipfi\'usbeatitudinisefîcntiamifeffî
funtatrincre dçCQrarepleric^\'runtopinati.Namcûhçç .ipfa^ vitra

nortrâvoluntstê pofita e{rent:aliorûpotenti^fubdita:fieripoiret
vti nos beatos reddere aliqn in manu noftra non foret qd\' non fe .
eus natura patcren^qj aliquem erect cui poteftaté adimatbene
viuêdi-hoc prîcipio optimo falfi funt plures î yeftigatiôeîcu viS
qrerêtyiuêdiiuxf3naturS,amp; dûhçchisaliavidetÂabalîjspetê
d a c^ illis. Ali-\'^ft etiâ illo^viuédi mod\'\'^ horû.Epicur\' em a bru
tis ipfis vim n^turç poftulâs qua videt nil nifi voluptariû curare
voluptatêfibi pfingitftatû fcelicê aftipulat illi fentetif Ariftip\'
qua ab Eudoxopri\'traftata hahuerut.Hierom\'mquot; rhodi\'^vide^- Hierotny

retmoleftifrimûoîb\' eê dolorcpriuationê illi^fœlicitatêjîutauit fhodius»

\' \'A iij ■

In leges Ciceronis.
Lucrcti\'\'. hominis complexus eft vtrü^^ Lucretius his veibis,
O miferas hominum mentes.o pedora tora
Q.ualibet in tenebris vite quantisq; tenebris
Degitur.hoc aeui quodcunc^ eft nonne videtis
Nil aliud fibi naturam latrare : nifi vtcj;

Corpore feiunÄus dolor abfit ;mente fruatur

CaIiphoIucundofenru.curaremotametu^. Caliphovero:Polemon
Polemó. g^ diodorus noluemntinbeluis natura inquireret fed in homini^^

bus.opinantesn5eodemm5iUâfefevtrirc^habere.adhoc q, in

beluis forte degenaaretîquare ciî perfpicerct hominis natura be^^

neordinat3n5corrupramadvirtutêeffemuItopropêfiorem.vi^

tiura vero no minus reÄS naturam abhon-ere:c| peftem aliquam
animorum omniu atcç mentiû.ipfam necelTariâ in primis buma^
nf pcrfeftionivolucriit.addentes aut parti doloris vacuitatê.par\'

Zeno» ti,nvoluptatem.2enoverozenonifc^inuentorûemuIi qui funt

dcfcholfnomincftoicivocati:nuda ipfaravi\'rtutêS^ honeftaté

beatitudiné eflècenfuerunt.caetera omnia vitijs déptis paria effe
qu?fi adueniant funt recipienda.minime appetenda fi abfint. At
Ariftot. Ariftoteles longius acutius alijs naturam introfpîciês cumelviV
deret in bmtis vtpote ad fenfum viuêtibus nô efle inquirendam.
nec in hominibuspurSliquidâcf poffe inucniri.tumq, mutantur
hominûfenrentiçfcd\'mid quod varia dievariûvnicuicpvidet.
tum qj eft propter îmixta fcelera ipfa natura in hoîbus ^oppreffa
Se deprauata repetendâ altius vbi omni fcelerelabeq! vacaret. in
tegra clarac^ gfifteret intellexit.ïdeoc^ quod prçcipuû i dijs effet:
quacç re ducerent maxime vitam beatâtid m homîb\' finem quê
inquirimus affirmauit efTe.pai-éteis vero/patriâ incolumê/ ami^

cos/gcnus/cognatos/diuîcias ornare fœlicitatem aflèruit.
vti fcitCinquicTerêti\'usgt;i bona funt:ei qui non refte vtit mala* Terétius
AriftonisveroPyrrhonis5(:HerilliCgrelefluminrebus nullum
ponebâO iampridê explofa fententia eft. Videtis namralis homi j^j^iUus.
num finis fpeculadonê aim fit de hatufa cognitio philofophicas
eflê partes.eiufdê etia erit de ali^s prçcipere.Cuius eft em inquirere
illius eft inuenireiSi: inuenta tradere.Q_uâobrem cum fint omnes
leges ad bene beatecç viuendiî ordinatç:bcnebeateîj;viuerc phif^
lofophus doceat:quidm\' etiam leges ipfas quafï quaedâ media 8C
expeditas viasadfinêbumanûipeferat. Q_uomoem ad fmê is
legiflator dediicetjcui eft virtus 8C finis eflentia incognitaC accô^
modabit fane fini tum prôptioraltûconuenfentioracui eft totus
ipfefinisintusexteriufq;notus:atc^exploratus.Adhaec bonariî
legumccnditionestresphilorophiç partes fibidiuidût inueftfgâ
das.Perquirit fiquidê naturaliiï cognitör rerû fit ne lex fccFm na««
turâ.an loco tf^îcj conueniéstatq^ pofljbih\'s.anvtilis 8C ncceflaria
ante h^c nemo ^ficiet nifi g hominîî ingenium 3C naturam conte
platüs.Diffêrer moralistan iufta fit ac honeftatlateat ne quid doli
mali propter obfcüritatê introfpiciet dialetSica-quam qui ab hoc

quietoiurisdifputandigenereputâtabhorreretaudiant quid de

Seruio fulpitio peritifllmo aetatûoîumiurifcôfulto dicat Cicero Q\'cc

inlibroquêdeclarisoraroribusvocât.Sicemin^brute exiftimo
iurisciuih\'s magnum vfumamp;fapudSceuolSamp;apudmuI tos fuiii
feartem inhocvncq^nun^efFeciiretipfiusiurisfcienfia: nifieâ
preterea vi difîèt artcm:quç doceret ré vniuerfam tribuere in par^«

tcs.latenrêcxplicarcdefiniendoobfçurâcxplanareinterpretando
ambilt;^uâ.primîî videre.deindcdiftîguerc.poftremobabere regu

^nbsp;A iiij

In leges Ciceronis.
lamîqua vera amp;:falfa iu[dicarentur.amp;: qu? quibus ^jpoßtis eflênt
. quçqîiîôeiïênt côfequêria.Hic enim attulit hâc artem omnium
arHSraaximStquafiluccadeaqu^coRireabalrj^ refpondebä
turtaut ageb^CvDi^leÄicam mihi videris d icere inqt.Reâ:e in^
incelligisvHec äd verbum Cicero quç ideoinduxi vt qui rationa
lern philofophiam qua appellat logicemta legum notitia crediit
Cicero, elTe alieiwm:cis^ ytilifllimâ Sd neceflariS efle cognofcanriOvitac

philofophiaduxiovirtutüindagatrixexpultrixcßvitioru^

n5 modo nos fed omnino vita hoîum fine te elTe potuiflet.Tu vr
bes peper^rifti.tu diflipatos hominesin focietatê vitç conuocafK»
Tu ços inter fed^tiîîcilijs primo: deinde coniugrjs.Tu lirtéramm
de vocum cômunionc iunxifti.Tu inuétrix legû: tu màgiftra mo
rumi8dd;ifciplinafuilti.Audebo igif iuremeo de legibus philoiJ
foph«s,tpfe difîêr€r!E;:,eij etiam Cicero no velut iuris peritus fed ve
Plato. lutphilofophüsljbroshos^Jelegib^ edidit. Platonê philofophû
ininisdoodeGÎiifcffiis emulat\'\':vÉ îlibris Jere publica S^fepi? alibi
, fecit- Hinc prifcasvrbes atc^ res pu. qui inftituebât philofophi
Ss?™^^* crant amp;habeb5tur.Phûs fane Mercurius trimegiftus çgiptiorum
Licurg\'. legifejPiphûsLycurgusîaced3emoniorum.phûsSolonatheni€fiû
P?a°o* firacufanor«expul^odionyfioplato.quéâthebanisamp; archadib\'
- lt;VT fuis ciuitatibusleges daret^ferunt praecatum.Grdinauit fiios
Ariftotnbsp;Ariftotc és^Pyreos fcribunt meledinurnrVcnio nîîc ad

Meledisî Cicerone cuius eft in tioeopèfc tripartita difputaïio.Primudocet
nus. quid fitiùs iHgenïtuttivnïcuilt;j.deinde qug fit dèorïï immortaliâ
religio.Poftfemo qualïaimgiaamp;m^giftraîus èffe conuenît in ci
uitate,Princepsenim eft ius liaturç.fecundû eft ius diuinum a qui
bus tatt^ e fontibus fus gentium artç ciujle or if. quoru vtiîitatê

Prxleirïo,

breuibus expIicabo.MuIti fuerunt philofophi vm qui rcMa rei
familfaris 8C public^ cura adeo reru fpeculationi conreplationitß

fefe dediderütvt in omnimodâ fecelTentes folïtudiriê ab horninîî

congreflli femoti:nOiftes iiifomnes ducentes dies totos fine numgt;
mento.obIitiiùi:quafimenTpiritusin coige:co^i non cômixti
quafi hic exifcentes aliam vitâ viuentesundefeflb fludio rcrîî na«»
turas inuelligare curanint.preftâtiflîmares mco iudicio ÔC hac no
fera îmortali anima digna:fed nö ta alifs § fibijpfisvtih\'s. Socra^ Socrafes
têverotantifaciunroêsc^phïamin coeh\'s ac elementis verfantê fapiens.
adcômunêhominuvitâadduxif.Viditefn acutus hic vir (S: vt
dixit Appollo fapiêriffim\'Tenôfibi foh\' natiï eê qcP fcripfit poft=^ Appolhquot;
eadifcipulus platofedortus fuiparté/patriam/partêamici/pars^ quot;^soracu
tem genus hoïum véiidicare-confuluitfibi fuo^ diuino iiigenio
in rerüm inquifitfönè.confuluit,humanogeneri de quo eft pbene

meritùsprjxeptisbéhebeateqîviuenditradendis.hacrenuilâha
beovtiliorem/nullâopporruniorem/nullâinquamagis quiccp

hoîes cunftos poflet demereri.Q^ui enim parrhifr/slouaniu cunti
certam amp; expeditïîîîmâ indicat viam.Nône is inviatorem maxi
m5 conferc beneficiumf none is quafi de fuolumîe lumê accêdic
g apen\'t viatori iter quo facilh\'me fine pCTtingat. At quid de illo
nos iudicabimus qui nô iter ad vnS vrbê:nô iter ad vnam rêpub.
oftendit fed via regiam ad ipfum fine totius humansevitsc.ad id
quo voluit hominé deus optim-\'maximus creafirquaie cû ex his
trib\'\' Ciceronis ïibris primquot; infi ravnicuiq? honefti via doceanex
quanafcuntoiîinia iurafecundîrcultum deoruminquomutatis

nominibus luppiter Kino S:: fi l\'ibus in xpm maria virginê amp; id gc
nus nóftrcreligiohis a\'dirirtianiffimo dïÂà^^

In leges ciceronis prrfectio.
gèSrtîagiftratuS /miiitû amp;ciuiu omniu inftituat : nulles libres
prefertim gentiliû digniores cenfeo qui leganttqui rekgät:g î ma
Plinius, nibus femp habeanr Ciceronis libres ofFicio^.C.plynius in prp

fationcnaturalishyftodçverfandosnoaruamp;interdiu praecipit.
qûicosviditamp;alitcrfentittfceleftiflrimusîS: cÛfibitumaliis per

nidofiflîm-\'mihi videt.Ego vero no Ificîas eos plufa in libris oîfi
dorû efle vtpote maioribus faipta $ in bis libris de legibus. ea
tnquçinhisfuntfcriptanihiloproculdubio difHs illo^ cedunt.

funtvtracçfanaiOimaprçcepta.eftvtrobicg totivit? perc^ falu

faris doarina.fatcbor vin quç mihi fepenumero contigenint c3
fummo ftudio codices omnes Ciceronis leAitarem: infpiceremc^
in his tribus libris de legibus amp; illis tribus ofFiciorû ea quç in inti^
mismonumentïs nofire rdigionis fanfti illi patres rdiquerunt ea

quclocutuscftparacletuspcr^phetas:eadenic^quç nofter lefus

fedtamp;docuit.atdubitabâdTcnt ne volumina eCiceroniana
bibliothecaan effent a vire chriftianocopofita .an fubdititiavt
ijfortequattuorlibrirbetoricorûquirunt ad herenniÛ infcripti

ab hac hffitationeftilus amp; filu oradonis plane O\'ceronis dtadcp
loci ex ipis ogibus^plurimi a viris noftra rdigione antiquiori»^
busmeretrahebant-Antevero ^ ipfumopusmihi certearduum
vobisvtiliffimil amp; facile fatis futurûCvt fperogt;ggrcdï te chrifte
ïnuocat. noj^Q. optimemaxi.tcfacrofanara parens amp; virgo vofq^ cœlites
omnes oro 5: obfeao ne me prf coné legu veftrarum vn^ déféra^
tis.neve quic^vobis aduerfum permittatisme aiïerere.fuppedi^
täte mihi femß materiâ vobis longe gradffiroâ.5^ bofce meos cô
militones qui prçconiS meü:meü îmo veftrum (nâ vos irapera#
ftisgt;udiunt:adéo rcddite bonis monidonibusbhndos:5^ fàdîes

In conuiuia Philelphi.PiaekAia
ad rcrincndamonita tenacestad exequenda propenfbstvt nonfo
15 vim oraaoni\'s verboru cordcem nancifcant: fed medullam
fenfuscupiannatc^vorentquf tan^mitridaticû antidotu lanos
faciar firmiores: venenatos prorfus expurget. quo vera hominis
beatitudiné ad qua vobîs eos nafd placuk confequant. Vofqcp
viri fummoperepcor vti fcponra tantifper afFectuu rurbulentia
mentis aurcs cômodiflîmçacpftantiiïîmf itidem amp; maxime ne«:
ceflTariç leftiôi prçbcatis.cuius nunt^C^pero^pœnitebit : gn poti\'
quoad vixeritis audiuiflèCcredite mih i^\'uuabir.

EIVSDEM lOANNIS LODOVICI VIVIS VA^
LENTINI PRAELECTIO iN CONVIVIA.F.
PHILELPHL

î^^i^y^^Efci] nôcftisoptimiViri 9 fitvnSquêlt;$ fibijpi
|â If\'^^à jifâtiflFacerefacile:omnibWerö diffïcilIimiï.Prilt;#
K\'nbsp;^!mumcu{èfenaturadiligitqui%: vndeapudfè

^bata:funt enî àraâ
ti perbella quçcGc^ ab amante fiât.Deid eq? hois
minû et mores diuerfi fint ingénia nun^ fere idê fententia :,ob
qui rem nec eadê cunâ:is fimul proban t.hi nâc^ pulcherrimû bel
lo prçftare putant:quod alijs^fceleratifTimû vid€t:amp; hominum
perditorûtqui litteris anteceJIere diuiniï quiddS eflê iudicât. Ali)
prçfer voluptatem fumrai boni nihil habent:vt epicurei qui fos^ gpj\'curci
crates ftoiciomnesacplatoeximiâ corporû omniûamp;C mentium Socrates»
aflTemnt peftem eiïc.inde phôrum opinatiôes tam variae ac inter ®
fcfe pugnantes funt exortf qgt; aliis demonftratio nô perfliadeat 8C
cdiuerIb.Efl: em in^t in phedro focrates contentiofis incredibilis Socrates

In conuiuia Philelphi,
Plato. dcmonftratio. Ad quid tajti multa lt;Je humanofenfuf N erape vt
intelligatis priorc interpretationecum nó arbitrarer mcrccdéqua
pollicebanturauditores meolabori ac arti illi qua profitebar relt;!

mercedisperterritunihilqjillisplacerefmihil qif illisforet oble^«
ftamentoinmediuafFerrc.quaproprer muItis forfitan no.fatiffe
ci:mihi ipfefatiffeci cordatis quidê virisCvt fpero^quis enim nö
vidct prfftarenequa^ interpretari qqu? dicat profeflpr nulla fpc
fretus ea ^ferat longe frigidiflïma.neminê ftudeat mouere:ne Cc^
ïplura quidem q cf in primis neceffè eft vbi vobis viri optimi al^
teriusle^Honisamp;huiuscaufasexpoRii ante^ de materia conmV
uioru philelphi diiTerere incipio:patefacia vobis qué yoluerit cu
primisipecmuläriamp;quonämodo.qi\'vtfacili\' mulroperagam
vtar tantifper Veftra beniuolêtia;qu? efficiet vt mihi am\'mos de
A i\'nbsp;cu vek

Jius» ^ kt tum % memorif confulere tum obleÄari tümvel filijsCvt ipe
ait)S( alrjs quantu pofTet prodeffè oïum fciétiam primitias quaG?
damamp;quafilibamènta contulit in opus vnumtnónyrig ex inti#=
mis difciplinisenodauitqufftiones cuius ftilum ^peneverba no
Petr\'cris» ^^^ tgibus Petrus crini t«s vir plane doftus eft fecut\' cui libro ti
Angelus tulum fecit de honeftadifciplia. Angelus itidempolitian^ t na 8C
polutia. j^Qj. nufcellancu codicêappellauit.Gellium no multo poft Au
relius Macrobiusemulatusoptim? cuiufq; difciplin? qufftiones
cxpofuit quas cum pcrcaperecófutaueroquodS modo vtgellius
diftinguere noluiflet Saturnaliu conuiuiorü hbris feptem diftin^.
xit vbi ca fefta inter amicoaquordanlfinxit effe celebrata. trafta
tS quoc^ materia iter epulas cum authorcm Carbitror) Philelphit

PraelcÄio.

in primis imitarû vt varia fuâ eruditioncm indicarct polîeritari.
Plàtonisvero fymporiîî.i.c5ûiuium qcF vti marfilius ficinus nar

rät laurcntiusnäediceskonisdedmipont.opti.rnaxi.fub quo vi
uimus pace inftauräüit.ideb pif teriui gn torü vniforme eCtöCÜ^^
bifem^ finfiilerctiiin eadê te vtpote amoreverfar.Ei
Piatonis thimeus amp; fi pi^gluHiü habeatcôuiuorû nihil tn appofi
turn mcïifç hairatur.no fingunt difcumbétes. inducit thime\' pla
tonisinagifi:errogätiföafatidefuperiorisamp;:infcrioris mundina
turaVdec^reräöimprihdpiodi\'frefensxftenditnnuWnbsp;thi

niçus rerû origine qua Mûfcg in libro genèfi brcui fermone depin Mofes,
xit: trâftiîlit in eulibrü Plato plurimü antiquorum philofopbiar.
trâftulitmultoplus bcbraicfAheoIogif/.ici3egiptif.Ofóljx plv Plate,
te q[ui vtriufq^ phîe taritara lèctionê hahuifti.RcdtönOc ad fran
cifcum phildphïjquêvbï\'diïïimacrobiuin fatürnalib\'cmulatü
~exponâqu5 in hochbrémateriâtradctvApesaîaliavatibusmuI
tû cantataiiî diuerfos hortos volâtes ex varie fiomgenere imita
bilémhoîbusCvt ingt Fàbius qûintilianus^laborê côfïduntdul Q^uinti#
cifîimû :.pläne vt norunt t mries eas nobis imi tandas (que ôC nos iianus»
dulciflîmû opus efFidamquot;\' )boni authores côpluresproponût; vo
lantCnec dubium5perplunmoshortos:qui plurimisornati fden
tijs multosvariarûarborum flores degufiât5t:vndeqfadûte^a
tanto funtapummelle dt!ldora:qu2to fpintalis dulcedo corpo
\' rea prçft\'at.dîvoIuiflêtigifCqUê aggredimur)phileIphusmëIlifi^
ca videriapisdeleiftatüsIeÄioHu diftincrienetlibrûbunc omni
elequêtia aediditlin eö Klint ex intirha naturali phîa ac morali ex
peditç queftiones aftrologif mülta cognitio qua ta in eo di) boni
antiquitatis notitia quâta dC iniientorum amp; difcjpîihariim côfer

în cÔuiuia philelph i prselectio,
uatos hîftoria. vnde opus hoc de quarundS ortu incremêto digt;
fciplinarû nô inepte plures infcribi putarunt.hfc habui me de con
uiuiisnoitrisdiçere:failurus fînênioccurreretmihidicendiï quç
heri cû familiari quodâ mec agebam cum cedulas quf leâionera
noftrâindicabât Iegiflêt:ccepitimpedioridere:egovc]0 qjTic ca
ch inaret ftomachari quffiuicç quid habuiiïet. i pfe tû comprjflb
paululum rifu:ij omnesC inquit^ qui has legunt cedulas arbitra«\'
bunt te aliquid vel in phîanaturali vel m aftrologia^fiteritcum
ßjlam grâmaticam in eolibro interpreteris.ad hfcverba ego cjpi
illu direcrius intueri ad yultûcj illi\' geftirc putasÇin^) vir bo
Suifeth\' naturalem totâ phîam in fuifethicis quifquili^s î perditilTimis
gbuföä cauillationib\' de intenfioe ac remiffione qlitatiî : de motu
vniformi:demotuvnifcrmiterdifFcrmilt;3(: difformiterdiftormi
amp;biTfgt;fe^\'loresvt tudifformircrdifFormiscôfifterenôeoîficias .
ré eê a fummis ingenijs proditâ : fèd indigna fanein qua plurimû
Plato, tgis côfummatur cû ille aliam meliorem phîam eflè affercrec;fiib
didimeipmeo deceptûopinariqjquçinhoc opere complectunt
eloqucntia filove oratorio funt fcriptaXed in hocvalde aberrare*
Q^uis em platonê jfumma eloqugtia fuâ fcripfiflè phîam nefcitCquot;
cuius fermonê iuppiter ipfe vellet: fi loqretur humanum. quis 3C
riftot» Ariftotelém prgftantilfimû oratorem fuiflè ignorât: aureocf ora«\'
\'rhTO\'\' flumineCvtinquic Cicero^omnia ogacopoRiiHè. cui non
phraftus diA\'îtheophraft\' quafi deorû eloquétia cui nô Xenophon atticç
muf3e.quid de latinisf fubtiliffima in naturali phîa difputat O\'cc
Cicero, fo iquot; academicis qufftionib^ îmenfam phîam morale in legibus
\'quot;in officijs/in finibus bonorû/in tukulanis quarflionibus tractat
diuini philofophiS,!. deorû religionê aes libri c5dnent.de natu^

In quartû Rhetoriccrû ad HcrcnniunuPrafkctio.
radcorâ diaî.acceduntduode diuinatione: vnusdefato.de
aftrorum fcientia Scipio minor diflcrit in fexro de repubIica.om# Sdpio

niatâca cloqndavrvereCiceroniana opera effeafïïrmes.hocT^o quot;i\'quot;Oï*

vkimû râtavi oronis tara mäieftatedicendi vtaequari credasora
tionê cûaftrisipfisdequîb\'Ioquit,Q_uâtaBoer3us inomnidifd Boecjus.
plina fcripfitf in quibu s nulla barbaries: nullus eft horror oratio#=

niscunctafermonepolitoacduki.Taceobarbarum hieronymû

Ambrofium 8C aureliît Auguftinû qui diuinâ phîamingenti elonbsp;quot;quot;

quentiaornarevoluerunt.Sedjvideoprçkctionem noftrâ lôgius Augufli
iufto protendi.quarequid phiIo{bphus dicat videamus»

eiVSDEM lOANNiS LODOVICI VlVlSVALEN
TINIIN Q,VARTVMRHETORlCORVM AD HE
RENNIVM PRAELECTIO.

^ Elua s quas philofophi vocarunt irrationabiks
condpere mente pif rac^ vt homines nemo vn^
fanifenfusdubitauit.ea vero alrjs nota facere
nulh\'s verbis queunt:fignificare nônullis fignis
inquibufdS ijfc^ perpauds djfficuher quidem
fatis:videmushinc apud grfcos funt d ö i. a.id cft nonvocalia
dicta.çf) Iblis hominibus vtpotc vtentibus rôjie dacû fit loqui.cç
tera animantia fiint cxgita voce:magna profecto hominis pr^ftâ
tia gfectioîqjquicquid velit hominib\' ali]s expeditiflime pôt
Vocib\'patcfacerc.hoc certe vocamusloqui.hinc Sc theologi ßpü Theolaî=
ritus illos angelos appdlatos fibi inuicé loqui côcedunt .di vnus S**
alteri gd fibi fit in aîo manifeftat. Affect^ igit noftros 3c nos aliqs
eogniros reddere fermone nitimur amp;mouereillorum fiFes defide
ramus.incompta ac horrida fane verborû congeries non mô qd*

In quarcü Rhetoncoru ad Herennium»
propofuitnun^effidcttfedin contrarium audientes torquebif,
vir cfï hicnofter quë voIumus:qui apreornatecg de fingulis reb\'
difTeretrrancl in horcos per manus duces hominümentes in om««
nes.affectusinducet animorüquorühbet acvoiuntatü imperium
habebit 8C fmerepugnantiaqualt;^ vcrbis ilh\'us acorationi paren
Cicero, j-ggnbsp;cicero Romf fenatum quouis vertebat dicendo:rex

eft a complunbus vocitatus quafi illius oratio omnia regeret im
Simes^ periofe penes demofthenêobeloquêtiam arhenienfiumacpliih\'p
pirgpiusbellüarcjpaxfuir.NöoptatmagnusillegrfCorum dw
Neftor. ctatoi Agaménon decem Achilles aut decé aiaces:fed neftores an
noQffimosdecêqui terriam hominu ftatemviuebant,Ex cuius
Homerquot; ore apud homerü duiciermelk fluebat oratiota^ veri homines
maximo pdo eloquentes viri femg ftinthabiti apud romanos in
fumraos viros ^plurimos euectos eloquêtia fola fuilTe traditum
Tifliui\' jnOTOrif adTitü Iiuium lactp eloquêtif fonte manantcCinSt
rnus^*^^ Hieronyrnus;)abvltimis hifpanif galliaru«^finibus quofdamve
Efaias. nilTe nobiies iegimus.apud hebrf as magnus eft Efaig codex quip
pe qui müra in fe continet eloquêtia .grade tu^ym eloquêtia facra
meiiium qu? piunmym lemg voiuifti;amp;: vales.Q_uis em tamru
dis ac incuicus qui compofiti fermonis dulcedine no capiat f qui
vires eloquences no vereatf qui non vitro pareatorationif cuius
VIS eadä prsecipua eft in holm affectibus fedatis/concitandis/co
citacis redêdis;aut comprimêdis-CompIures imo fereomnes no^
ftre têpeftatis litteratores qui volunt oratores videri: verbomm
flofculos 8C tintinum orationis duntaxat afFectSt:quos egp rheto
nftas 8C oratomm fimiles folitusfum appellareqn eftfermoi ora
tore qué capiunt omês purus atc^ vulgaris ciuis roman\'no duita

Praele^io.

me donarus apudnbsp;dehac ipfare difputâtê anusilla^ H^nusquot;^^

Theophraftû hofpitc appellauic q? nimis athiceloquerer.caviro yi^çQ^

re nofterorator gmaxime excdiitquadignofcirquoarnfidoin phraltus

graui negodotquo in mcdiotquo itidem in demifTo ac infimo fit

dicêdi3:quibus etiâ verbis ÔC quarône animus erit infpecie excisf

tâd\'deiiciêd\'\'obrcrrorê ad irâvl\'inuidiS côcirâd\'S^ id geifcetcra.

Q^uâobrê huiufce rei faciûdevt per rot Iibroi^ maria difcurrcn tes

nun^qq; inueniêtes vbi fit quiefcediï lâtSdam in poi-tum nos acci

piamus quo ad ciquot;! ieri pOrerir arté nos tradere aggred iemur opu s

arduîî cette 8C intêtatum prorfus cuius maximâ via immixte de

clamationes nobis apperientnô décrit voluntatinolîre aflîduus

laborCvtrpero)5d muItaCqçîimprimisrequiritur)bono^\'aurho

rû lectio. ^ficietïnuétum noilrîï optimi cuiufcûq^ iticœpri perfe

cftor.Q_uê niîc iara in exordio noftro cuiuf^ fânélilîimâ virginé

atcfparê té oro 8C obfcecro ne noftrû hoc opus qâ nu ne incipîmusnbsp;*

negocjû in cuiufî^ hoïs perniciê poftea couerti finanr» fiquidem

eloquétia^»fecerimus ad exornâdam veritatem ad per/ùadenda

bona dilTuadéda fcelefta ipfi faciant dedicetur.vos quocp optimi

virt pluriîr.vîdeprecor fi eloquêriae quippiâ fueritis conlequutîî

ne ifto opt^Maxi.Dei dono abutanimi.honeftam.moncte acçdîV

bus viAuc^ ferino homines de terrete.quo nue fupra g did potcft

1 ndigemus. lem per mod eratrix omniû prf fto fit fapiéti a rex.qua

ab eloquétia feparata. vt ait Cicero.nun^ eloquétia profuit. Ne

vero orationis pigmentis exornationibus veCquas nefcio qui

decrepiti nomîs fignificationeRheto^ colores vccauere^ carcans

mus: quae multûaugerc dicta videnmr. Q^uartum Rhetoricorû

ad herénium céleri lecîliôe interprjtabimur, quêvbi primû finie*

B

In fuum xpi triumphum.
wmus cam qua in principio ^feffi fumus prscftatiflSmam omniû
iudicio affcduum artem trademus.

lOANNiS LOOOVICIVIVISVALEN
TlNl lN SVVM CHRISTI TRIVM
PHVMPRELECTiO Q,VEDiCiTVR
VERITAS FVCATA.

TI quis viri forte nunc adfitvmbratilis/inanis/S^
|médax rairemr jjfeÄoquid fit\'q? inpcrgula/in
|gymnafio/vbiabhincmuitos annos/annos eer
Jteftatisluf n5 fitXpianum nomê auditumola
flone/lunone/Mercurio/Venere ÔC_ fceleftilTimis

id genus hoïbus plena.Nihil plane.V erum oTa côtefta médatio.

NGcvcro principes capita luminanoftrereligiois xpm MariS

tam fe^ulo ä nobis noîari.Cum audicrit veritatem quâdâ fucatâ
loquétê definetmirari amp; fubfufusïortemborcCfi quid fenfus
habetgt;ioftrâ hâe paîeftrâ exibit.Vidiftis vos vn^ viri apud ve
ftrat es fucatas mulieres.Hx nSq; funt deformes quedâ feminae in
primis,quxcum voluntviris videripukhriorcs:cum volunc
vniuerforum oculos in fe côuertere:cÛvoIunt a fingulis quibuflt;$
expetiCid nâq?precjpuumeftqaquçmt:)antimonio/minio/ceru
fainuna?:rcticulis mitrifc^ capire redimite collo monilib\'S^ tor^
quibus margaritis vniontbufq; infertis auribus in aurib\'brachijs
armillis digitis anulis manibus chyrorecis omatis:ad ludos:ad té
f îatad côciones:ad nuptias vadût:ficfefein cminentilîîmis locis
trafeucîbus oftêtSc»fi quis forte va4és iliac intstus alio eas nonvi

PraeleAio.\'

irimanibusaffiduogeftat:nenirniofftu minyu Cerufac^ liqfiac

Sfquide cocreta illa derinent frigido veto.ad fpeculum left ^ fre

querilTime coferut:ibidetj cotepiatur vt fi quid vel minimu na#

tiue cutis perfpiciatur fucet g prirau. At nocte aqua gdida fucum

deletes tota facie fapiiculonefcioquoCficeUi vnguetu illud ipfae

appeUaQilliniutquofirpoilridiead fucum lufcipiendum aptior

intepefta dcnicj noAecum cubitum eutcum viris:ob corruptum

fapiiculifoecorea virise cubili difturbaturamp;C rciiciutur,Hi vero

mokitifflma agunt nocte» in qua opus eflet quiefceret. c^ ienflim

f^etoregrauatu habeat.Si^ intelkctum comertrjs ac makdictis 8C

fuis vxbrris.H^c eft,defcriptio at^ ymago raulieris fucatae ad

cuius fimilitudine cacod^mones quidaCnamhoksvix aufim eos

appdlare^nobiliiTimayeritate fucarut. Fuitemcudeusmudum

hac vniuerfi facie adiiigens a fine vn$ ad fine fortiter fuauiter

difpdneret:qu3edaformofijIfimapuei]a:qua deifapietiam/quam

dei vcritatem:quam dei vd-bum appdIabanttErathaecamp;adhuc

cftregio/fereno/feuero/afFabili quodamvultuin quo fcripferat

calamus ilk.Scribe velociter fcribcntis.candor eft lucis fternj dC^

fpeculum finemacula dei maieftatis.oculoshabcbatviuaciflTinio

acutiffimo obtuitu omnia circunfpiciens/omnia circunluftrans/

ipiritus quem naribus efFlabatrSf anhelitus oris: vapor eft virtue

tis dei SCemanatio qufdam claritatis omnipotentis, Brachia\'illi

erant robufta longecj fortiflima quae regem viuum ac mulierem

vincebat.In illis legebat.Hsccbrachia dd yiuetisrobufta/fortifli

ma ola aggredietia/oia vincetia atteretia oe fal{um.Manufc|; c5

didiflimf fine maculis:fine rugis teretes digiri;ad pyramide corid

Bij

In fuum xpi mumphüm*
tenus dcdinares-Hsefuritmanusquaecceïum terrScf crearatquae
Mofes. fole mirabiliû mirabiliffîma faciat.Hi digiti in quo iMofes mira^
cula coram pharaone agebat.Hi digitiquosçgyptiî magi horrc«»^
bât. Hi funt iudices viamm regiarum. hi deducût iuftos per vias
reAas.eft 5C illi lingua qua loquête omnia tacêt.cuius funt verba
çternse vitse.qua nihil èfoquêtius/nihil dulcius/nihil fùauius/illa
lingua efè calamus fcribevdociter fcribétis.Voxeius efiqu^vn^
cuic^ quid agendum fit docet.qua infonante mouet terra: cceli 8C
^lemêta voci refpôdët.S: vere immaniffîmae beftiç femg côfiftûc
pedes eius tempus vocariîtq?haud requifita temporeadnosves»
niât O\'ceronianusçrat locus in illis fcripais. Opinionû cômenta
Cicero, ^ .çg ilh\'us prfftentiora.fed nihil ad faciem SC pedora
ipfius.Hâcaborealtinimiferûtprodiiffe primogenitS anteoêm
creaturam.Scitis iam aduerfa agentia quç ab fe producût at($ efFi
ciunt côtraria aduerfac^ elTe.Demon itacg deodeicj amids pubii
CIÎS hoftis etiâ improbiffîmâ quandâ filiâ veritati oppofitam gc
nuit.hâc alq fimulationé/alrj diffîmulationg /airi fraudé/ alij pra
uam cautdâ/alii doliï malum/alnCS^verius)mendaciîîvocabât*
Ea nô erat fcemina nô vir non noftri generis: fed borrendü quodi^

dam monftrû fine pedibus/fine capite/inane corpus amp; nihil ha^^
bens folidi.vmbilicotenus crus vnicîiobfriftû habebat:quo tar
dius callipide mouebat.fed caloreveritatisluceiÇ aduentante liq
fiebateucrtigio:aceuanercebat.Simulachrû nephandiflîmi paré
eis fiipra pe^us geftabatexaratû infeo.hic mêdax eft épater me^
in peftore legebat epitethon monftri.gentiû 3C orbis terrae peftis
hccrba. Atvero ^plurimi fanguine eacodemonum n ativano illo
corj:e permultû ddeitati capitis capillis cum veritaté vidcrent ri

Praeleaîo.

gebant.cîîc^ eflèt ab com factore impcratÛA\'ti veriiaic omncs co
lerét/vêritatê omncs diligerent/veritacê onnnes intucrent : ne câ
didiffîmâ illâ facié fine médias ^fpicerenr.quo forfitan illius fplë
d ore molles ac obmfi ocuH eorû caligarêt liquefacti iilam confan
gui\'neo mêdaciofucaredecreuerûttipfamqiricnonornatS fed de
formata: atcç eqdemreclamante:aIiquantul5receperüt.Hanc fic
fucatâveritatc ad hune rnodû loquentê ac conqrentem audite.
De rcb^magnisloquumrafum:amp;: aperient labia meavr recta p^
dicent.Veritatêmeditabitgutturraeû:S^iabiamca deteftabunt
impiû.Iufli funtomês fcrmones mei:nö eft in eis prauû quid nec^
pcnjerfum.Ëgoabçternoordinatafum:S:cxantiqs anterra

fieret Nondum erat abylfi 8C ego iam côcepta eiâ.Necdü fontes Salomô.

aquarîîcrupcrant:necdû motes grauimole cöftiterant. Ante om

ncs colles ego parturiebar. Adhuc terra non ifecerat dC flumina
Cardines Orbis terrjï.Q^uandoprçparabatcœlosaderS: quâdo cer
ta lege amp; gyro vallabat abyflbs.Q^uâdo çrhera firmabat furfum
Sc librabat fontes aquarû.Q,uâdo circûdabat mari terminum iU
iius:S£ legé ponebat aquis ne trâfirêt fines fuos. Q_uSdo appendg
bat fundamêta terrae cuiti\'eo eram cun Aa côponcs. Et deftabar g
fingulos dies ludens corâ eoomni tempore. Me genuit alriflimus
vnam omniû formofilfima amiclâ fble 8c luna fub pedibus meis
foli nât^ comparata inuéta fum prior. Mecum funt diuitia; SC glo
ria: opesllipernaeamp;iufticia.Siemdiuitiaeappetûturin vitaquid
me locupletius qiif opérer cûda.îudicata itidê fum in Efdrameo
rerum omniû fortiffirna, cuius brachium inferos fpirituspotêtiflî
mosmêd;\'sciirniioR|îCûtriuir.Scicciamac doilrinam quismeha
betcopicvfîusqdoArix fum dirciplin;£dciamp; ckâri}: operûilli*.

B iï]

In fuum xpi triumphum»
Ad hxc oés fdétïae metancp fignumfibi ^ponunt me folS intuê
Ariftot ^ quçrunt.Hinc ôC Ariftotdes quê ego docui 8C optimi quicß
ali] viri veramrerum notidam ac euidêtem fciêtiam appellariïc»
EfteminmeCvtcópêdiariofermonelaudesmeas quoquomodo
tempus patietur complectar^ fpiritus intelligcntiae/fanctus vnif

cus/multiplex/rubtilis/dirertus/mobilis/incoinquinaf/certus/

Tuauis/amansbonum/acutus/qui nihil vetat benefacere/huma
nusybenignus/ftabihs/ccrtus/fecurus/omnemhabes virtutem/

omnia prorpicieHS^amp;qui capiat omnes fpiritus intelhgibiles:mu
dustfubtih\'s. Cum primum igi tur anim al quod dam pater meus
inter cçteraprçftStiffïmum crealfet quê hominé rationale^ nun^:
cupauit. In eo vr fui noftrücj effïngeret fimilitudinem memoriS
ïnrellectumvoluntatécj creauitjntellcctus circa qua verfetur ma
Ariftotnbsp;^^^ voluit.Hinc Ariftoteles meus intellect\' obiectum

* medTeffpius affirmauit.amp;fciétiasomnespariteratc^fidêpcnes
me fitas eflquot;e dem5fi:rauit,Hinc cum fit vcllepatrisvelle meum ac
Paradeti volui holes inter quos verfarer amp; delitiae meae efle cum
filles hominum. Vosvero ifcius tempeftatis mor tales cum me ita
veftro fuco deformaritis male meritos de me elTe oïum patri deo
coteftabor plus fuci forma ^ meam dilexiftis quado me purS vü
dere non voluiftis.ac nifi nofcerê me vniuerfa ^ recriffime calere:
etiam non fateor hf fi\'tarêtfitis ne vos eiu fdê generis hoîes cû illis
quos primos parés meus in mûdum inuexir.cognouei\'int ingeniû
veftrum prifci ÔC graues illi philofophi qui hoîs intellectum nsn
tura verum qufrere atcj id folum aflcueranît^vos malefeductos
demones habet qui cum fint mihi amp; ego illishoftis capitalisme
dacium filfam fuS pro mevobis fupppnüt fertiftj id ^ gratiflimc

PraelecHo.

tion vcre de illom fanguine vos ortos ego dkere poflem qui nihil

necloqui née audire vulris nifi nncndacia immifceatis. qua enim

inrehomo fitdeofimihorCvtrefponditPythagoras^niriin veri f^^^^Sß
loquucione qua in re principi tenebrarum fimih\'or nifi in mcnda«=
ciorum S^ verementium tencbraasm fermone. Dgmonum cibus
eftO\'nquic Hieronymus meus)carmia Poetarix qui 8i fibi mêtiri
didifcerunt alios docêt exilio ad métiêdûCvt ait Dion pixjfcê^^ Dion»
fis:)ftrenuiiïîmo homero.quem femper mêdacio delecrarum hoc Horner»
crit inditio:^ Viyxem quo in primis delectari folebat § plurima
mctientem inducit.Nô valetis itai^Cvtar Boetii mei verbis tsn^ Boeousî
tirper;)ocuIos tenebris aOuetos ad lucem gfpcuae veritatis attolle
re fimilefc^ ijs auibus eftis qua^ intuitû nox illuminât dies cecat.
Non vos pätrum veftrorum fîmiles eftis qui in hoc mihi facràto
gymnafioin hocmeo domicilie florétes me puram femper coluc
runtS^docuerût.quisvosindomum meâinduxit mêdacestqui
hofté mih^mêdatiiïvobifcum detuliftisiqui cum mei nihilfapia
tis mêdacia obieAâtes alicjd fciétesîvulris viderifquot; At g hocmaiîî
excitatûabeotgevideoqtionefcio gpoet2c anilib\'\' fabellisple
ni hue migrarut 8C ^ vereor ne pofteriores tan^ fimiç illosvelint
imitaritatcç adeovt ipa domo mea pror(us expellare. vbi nûcvos
dormitis phirquib\' hoc coitimtîî gymnafm fiiit. gb\'\' folis hçc pa
rata eft paleftra.Cur ex habitaculo veftro iftos poetiftas Sdvanos
holes no auellitisCvofcß veftiâ hanc nobilifîîmârepu îpace iu
fticiagubernate.NS 8C me iufticif filiâ TulIi^Cice.me fecititac^ CiOTO,

id PlatonicÛ veriî eflquot;eexperior.Beatas fore refpuJieas vel phi
regerét vel ea^redores fapiêti? côtïgerec ftudcrc.gd i memaculg
miferi mortalesvidiftisvt me fine fuco noli tis reci ne à ffivna res

B iiil

In fuum fapimtem.
olum pulchcrrima.SC co fuco q vcftri nó mei eximia eftCfe mih i
creditcOcorruptela.coegirtisme vri fiabdlo charitatis dcicalorc
afuco,Mêd,iciopcllerê:vtnoAu fapuculo vngeresquovobircu
poftca intêpefta noae.i. mortis hora cubitum iens ffditiiïïmj ad
flarem. vofcjproptcrca obqjinfeftationesdyabolicas in mortc
quiefcerc nequeatis-Difdte ideoc^ me folam compleiti mortales
quo nihil facüi\'\'.Difcite me fola loqui quOnihil nobilius.Difcite
mefemp veile audirequo nihil dulciusatc^roIidius.Egovobis
ami Aus ero.cgo lorica.ego clypeus quo tuente nocebit nihiLego
vos g vias reAas dult;5:5«: meipfam ofcêda poftca vobis in quo ff
licitasin quoftatusolmbono^aggregatione perfearus cöfiftit.

EIVDEM lOANNIS LODOVICI VIViS VALEN
TINI IN SVVM S APIENTEM PRELECTIO
(XVAM PROEMIVM FORE OPVSCVLI IV BET.

Vnfti qui de corrupris hominü moribus fcribvïc
\'quicp illos quoquo modonotant. eo fine illoru
habétronem vt ab i-jsqui funt emêdêturA^iten
tur a iunioribus.Sanftus eft hic zelus virtutis 8C
fèiieris hoibus c5celfi;sin primis hinc lingua phi
jofophis olimlibera.amp;ipfi habitigrauiores atcj feueri quafi vC:#
rum fequétes.Q^uare mihi de humanavita multo plus bene mes?
riti Satyrici vidétur Panegyricivt ille apud CatonêCiceronia
num inimici rj amici qUi dulces vidtatur.\'llli em fsepe vera di««
cut.hi mm^. Ad hoe qui holmvitia quouis modo fubricêt nihil
ad fe de hüanb genere putat.ipfi foi fira reAius ciï gfpiciac nihilü
valere veritatcvoluptarê poflè plurimü animü efiè nullü.Si quis

PraclcÄia

fapiéciam querat vel mérê inueniat potms fenfus torporê.amp;:
tus intelleccus abortiuos atcg mÔftrofos.Nihilo fcnus tamc infur
gendû erat validus in haslabes ne ferperêr fortiorcs. cüc^- a belui^^
no viAudeccrriti mortaies effent ingenjo ftudentes reliclo feiifu
aditus pateret ad eâCqua nihil in deo eft pulchriusXapienria quae
foli côparatainuenitur prior. Sapiêtia prnua eftCinquit horatius)
ftulticiacaruifle.Q.uid putamus fuerit in caufavtarhenis tor fa
piêtes.vt fuermttotRomx.vt totinxpianareligione.vthactê#=
pcftate tam pauci vel nulliusnêpelicebat in liberis ciuitatibus
libéras e[îêlinguas.qu3e praua quafi difcerperent ac diianiarent,
Licebat in exordio crefcétis cccFiçfedulopcccantesincrepare.amp;
quos timor dei nô reddebat meliores vereciîdiamûdiCquâtulum
cücj; id cflct ^rctrahebat * At qui habet noftra oetas Palponcs SC
Gnatones fgregios.qui blâdis adulationibus facinora fouêt.quis
hsec nô increpatffed quis nô facit.idcç adeo vt fint ipfi primi qui
deberét Lucilij genuiuûexperiri.Accedit huc cp qui magiftri veri
tatis 8C fapiêti je erât ali-js tan^ exéplar quoddâ ac Iucerna,ppofiti
médacia/nugas/mera deliramcta (èquuti immêfas tenebrasinf
duxerût.quo factû eft vtvmbras fore vera coipora crediderint 8C
fi gs fe folidîî vidifTe corpus afferuerit h abit^ fucrat derifui.Q^uâ^
obré nïïc eos ludétes attingam\'\'.experiamurq; in vtrâ id referent
parté.Nâ üóC bonicôfuluerintamp;vitâ demétrjs rcddiderint cerfio
rem. Monitore me nô indigebîît nee talé me ipfe haud requ ifitus
obfera.Sui paiçs hij (ce pauculis nos fènfcriinuspfeciilê aperiemus
oém eoi^ vitâ: faciemus oibus oïum vanirates ISgiore fermone p
^ notas.qn ctiam non ab hoe muncre minime ccftitui dcfiftcre:
jquoad vel vicero: vel obpctiero.

Chrifti lefu triumphus,

CHRISTI lESV UBERATORIS NOSTRI
TRIVMPHVS ET MARIAË PARENTIS
EIVS OVATIO IN Q,VIBVS OVANDI
ET TRIVMPHANDl ROMAN VM RI^
TVM A PERIT ET CORONARVM SI^
GNIFICATIONES EXPONIT.

ÏOannes LODOVIcVS vives,s.d.bernar
DO MENSAE ANTISTI TRINOPOLITANO.

Cio ego plerolx:^ vcnerade prf fuhqui fi opus ali
q^ tibi dicare cöftituerêttoppido qua mulcü ve
rerenturtamexiguarnoleid effe:vti meü cofpi
cis.nam Sc fi eomCvt illi fimülarcOingehiolum
remmaiorênefcierit excogirare:nö tamé« fore
opera tóto viro dignaClt;$uis cedro digniorê ae^
01 deréOaïfirmarêt. At vbi materia ingêtê inpitit
g,uflium quodd a nugaru cöieciflènt: videres eos etianiï fefe cpplu
rimum excufarejfi\' no eft quale decens te elTet: non muneri refpi;^
Plvnius* ciendumfed volütatifuadererinduceredenitj tri tos apud Plynrj
^ praefationê locos. Nee vlli fuit vitio quoquomodo poflêt deos
colere mola falla litare quibus thus no eflet :cun^tamê opinen tur
ipfinufj^necmafculiniusnecodorantius thus ^ in eis inueniri;
Stomachi mei ratio eft q? vt maxime aliter atc^ fentio loqui ab
horreoMtaid vellêabali^s oïbus imprimis yitaretur. Eft em hoc
hoïs planeliberi acingenui:oppofit5 feruilis cuiufda ingenii falla
cis amp; nebulonis. Ego itac^ de noftro dei opti.maxi. triumpho fic
fcntio.Principio materia ca eft: in qua noAu dC interdiu verfari
Xpianusmeus^inmendaciispernofcédis deberet.GrauiseftS^
quolibet hole fine difcretione digna.Nam 8C fi Titi Liuii :Lucani
Suéton i] libri legêda relegiendac^ volumina iudicaturCtrafeo.Q^.
CurtiuChcronêfem PlutarchuöCid genus al!Os)q? bella/qjtriii
phos q? gefta viromm fortiü narrêt :quid de noftri Xpi/de noftri
dei:denoftriliberatoris:quid de parentis optime de nobis merite
byiisouationtb\'amp; triuphiscéremusCnumerutrerjciêdiC\'num au
resCcum legent;)aut oculosCcu CeCc ofFeréc;)quafi venenii quodpia
vel mera deh\'ramenta obcludemusAtqui^eoru nugis 5«: ftultiti^s
ipfè iudico faciudumrverü pamus eft libcr inquis: a eu vnica ma

Chttftî lellî friumphus»

nus c^fict fateor. quin quod intus habet perfcrutarefjnn-oeas.nl
ibi di^ funt de3Ec| oês Papyn certe copiam fi defideras apud bia
bh\'opolas tibi quâdiibetcoparato.Csèrembona maren\'a inuétu
efi: per rara.laftan t fe quidâ verfu amp; profa oratione plura 9 ex«f
phcari poflit fcripfifle.Ei to ôC tabelliones innumeras habêt in fin
gulicuiufcj; annifinefchedasafefcriptas quibus msmeCacnec^

WOuerfia xpianus apud xpianiflimuregem legatus rem xpianara
c^ potesmaximecuras: tibi dicam\'.quod fi a te acceperimus pro^
bari aliqd nosffciflèCnouimusemingenm tu5)intenigemquot;\':ruas
laudesCquae innumerg pene funr^tacercmalui ^ obrrearatoribus

Videri adfentator. Vale:ex Academia nofcra Parrhifienfi.

loannis Salmonri Materni Carmen»
Heus qui Romuieosgefhslpeccare triumphos

Et capitoh\'nolata tropfa loui\'t
Victoremq; togac darum palmaris amictu

Önctum laurigeris vndiq; mshtibus
Subhmem fc^ptro populiqj per ora (liperbum
Dum trahitur niueis currus eburnus equis
Iftfcquaefopedemretrahensnugalia temnei

Suntetenimgerrisvanamagisficuhs
Ante tuos fit magni öculos victoria Ghrifti

Etpartf domins hoftibus exuuiac
Haectibi romano cecinit modulamine nuper
Hefperit\'Viues gloria viua plagoe»

Chrifti Icfu triumphus.
GHRISTI lESV TRiVMPHVS lOANNiS
LODOVICI VlViS VALENTiNL

SEftus SC refurreariois diesxpianisvbicf tcrrai^cc
lebratus. § maxime (jjrefurgcns a mortuis
lefus eo die redcptoriu opus exegerit. Et nos oés
fecerit immortalis vitae participes. Poftq ig» t amp;

____Jjmane vidifTemustaudiuifTemufcp facrificiS ïoâ^

nes forcis côtubernalistac Petrus luorra philofophinó ignobiles
effem^ tertius iilis:c5uenimus vti in eodê templo qS pomeridia
no tcpore fupcrerat diuinani leAionu legeremusSi audiremus;
quibus peraais ^ optime tïïc a nobis potuitvt opinortciuitatem
obambulâtesGafparêLaxem Sarigncnffiingymnafii veftibulo
obfendimus:viruplanebonuatc$prudentê:ingenio §acerrimo
6Cmemoria tenaci{nma.Magnûeiusoptimaruartiû Ftudi5:tura

Cicero, oïsliberaIisamp;dignahoïenobiliCvtde.L.LucuUofcribit Cice.)

abeoperceptadoArinaefFeréda mihifummis laudibusinoium
fermone:qui agitur deillo videt finecôrrouerfia.quâ hiccôftitui
fubticere.primû q, res notatn opere pr^fercîm abeo ^pofîto extra
neonô indiget me expofitore.prouinda cerce fçcundioris cuiufdâ
ingenn-Deinde ne vbi oês voîo ad tririphu hûc audicdû fedatos
maleuolos:forte crabrones irritate. Denic^ qgt; a laudibus hominu
nô eft exordiû aufpicâdilîvbi deimmortali deo fcnbimquot;. Laxem
îgiturnoftru cnCvti décès erac) raUitafTemus : ifcç côtra nos falu^
ta{ret:adiedfretcp vt eft m omni re:cû îiberslis : tum magnificus:
. cenânefecucelebrarenobislibei-er.quâabnuentesprimû:dc!nde
îdétidê illo fuadëce admilimus in cius vero cubiculvl cum nos re*\'

Chrifti iefu triumphus.

cepi(remus.MichadfanausangelusFragLfis8iFrâcifcjsChriftO

phorus Valêtinus horatiü quodda Laxi oftéfuri defcrêtesaducne
rc:prçcati vero vt coenarct 8i annuêtes difcubuimusJnter coenä^
dumaûtcum eû librü ffpius egocôcêplarer.Hic in^CaefarisdiV
aatcris triûphus eft depictus.Prçftâtius muIroCLax ait;) fuifiètfi
Xpi noftri opri.max.p.C.C3efarisviri haud qua^ boni forct:nii
rantibus ah^s cp Xpi trifxphum dixiffet mihicj quis ille fuiflêt rof
ganti:parcite paulum inquitdbistanimofcç mihi attêtiöres exhi
bece:coepitc^ difierereadhunc modum.

Eilum intcr Xpm amp; Hoftes eius arbitrorquot; audiftis pl?^\'
rûcf: ^ fuerit oïbus copqs oïbusviribus : terra maric^
acaere ab hoftib\' geft3:qu5tücj têpus durarit vtpote
annosnxïs 8C trigihta quç fuit noftri imperatoris çras:8^ cÔftituf»

viucditerminustmüitiaproculdubio.Militiaeftvitahoïsfuper^^^^^

terrâ.Bdloitacg côfeaoqjiuretriûphorûmerito debeat triûpha ®
ri fichabeoXeî? cm triûphâdi;hçc eft a fenatu populocp Romano
data.Si imperator exercitû integrû reportarit:hoftiücj quine^ mi
lia fuderit ade vnatrinphato. PerhibetaSueto.Trâquillontidé Suetoni\'

SCaPIutarchoIuHuCaefarédiaatorêbdlaquin^g ftîfie:obquç ^^^^^

fœlidter exafta dariffime triîiphaflTe. Bdlû inquit illi fuitGallicû
vnum. Alexâdrinû alterS côtra puerû Ptholomeum pôticiï côtra
Pharnacem regê tertiû. Q_uartü Afridî. Poftremû HyPpanienfe.
Fuitamp;Xponoftroeximioimperatori bellûin Dçmones primû
Altemm côtra mûdum.Tertium côtra carné.Inludçosquartum
In morté poftremû.Dfmon vbi primû forte quedâ imperatorem
noftrû viddicet armari videt:an is cû quo apertum bdlûgerebac
«ITet nçfcius optimiï fadu raoïs fi dolis infidijfcj illius ihgcnium

Chriftilcfu triumphus»
pèrnorceret:ac animû rorura incusCvc aiû05lt;: in cute exploraret;
At qcïnihilCî illa via ^fediïêt rem frufera tentatâ reliqùic. Iplîûs
vèro animus nihilo feciusinquies cailidusqufcç crcdcbat. pro
pófifo farifFacere excogitabarn\'nltituens extrema omnîa finaliter
cxperirirquarequos fibi anriqua familiarirateconiunctos nouit:
follidtatvti oîbusmodis breui quis fit tâtus imperator intclligât
fi is cum que fit ilîi publicû ac perfecialê 8C patrêparratiî indidû
bdhquot;! foret:omnibus detrectâdum côfliéiû omnino cenfet:ncc c5
ferêdum vni^ eu eo manû:dè fummà em tunererum dimicatû iri
vi frofci; abfc[î fpe aliqua fe focios ocs fururos:fin àîius quifpiâ:
Cftrefiuûcerte fatebat qualë nullum inuenilTet inter Barbarosim
peratoré:nulIum apud gr^cosinuIIumCquo*^ fortiffimûefl^ apud
Rornanos optimos 5c ^batos viros) caduceatotê ad eu mittêdîî
qui ad ineûdam cum tarisprincipîb\' amicitiâ adlicéret aùtcolla^
tis vrrsncjj fignfs dimicâdum.Hoc cum in manibus effet riegodu
f^épius multum varieq^ traftatum nùn^ optatum finêdbtïnuitî
nuncf quis effet dçmonid foci] ne ipfe dgmon quidê fagaciflî\'mus
tûcc^ diiigëtiflîmus dignofcerepotuerut:necmjrum.Q,uis enim
cuminuitumcognofcet:quonolctefeipfum nemovnc| quidfic
drjudicabit.O immêfam tuam Chrifèe lefii poteftatê quae omnes
alias ÔC câ nuli^e deijcerc poflunt.Haec cum per feipfum ôC a focijs
dfiiîon accepiiïècnihiî dïdatusillosadpugnâdum propediêex^
pédiri hortarur imciaturc^ a fan^to facro illo fpiritu noftro impe^
ratori praeit]! den:inaîus dies.monet tune ipfe primum ftiam volw
tatem vt in tatum patiatur fe côflîcftum de{ccfuram:relü(frantem
puriiTimam voluntâtê^pter certamïnis àcerbitatem 8C duIciffiV
mo fermons côfolabatur:ô£ refocillabac triilem minifier.îpfe

Chrifti ielli triumphusv
trem idétidcm deprçcatur ingcnd rimoreme tarn attroecm fignac
fe pugnS fubire.qj fi minus id fieri polfit quç patris voluntas eflèt
no qu3c fua euenire oia erat contenms. At ne parum multa prauis
mortalibusineffabilismaieftaris patri Charitas innobis ftuflTevi
dcretur qua elfe fummâ certiffimum eft neue caufandi cuic^ effet
oblataoccafiotfiliofuominimepepercit. Sedeum^nobisomni

bus tradidit.Deleitus itac^ SC armorum amp; loci extero cuidâ viro
comiffus effe videbatur.Pylato qui etfi iudjus nequa§ erat parti
bus tamen 5C df monis 8C mundi 8C carnis fauebat: vbi vera apud

mox princeps mundi huius erat foras eijciendus, Ecce conferitur
vtrincj manus acrem caro refert dolorem fpiritui. Mudus nudita
tis ac indigniffimi fupplicij verecundia obrjciKpercudtgraui telo
quam diligebat ita mul tum ludf a.Si filius dei eft CinquJt)dcfcen
datde cruce;amp;! credim\' ei.Adyabolicaitidem fraude amp;:aftutifli«s
ma pharetra iaculum hoc eft emiffummil aliud inre poleis impcäs
rator nifi veram gentis Hebrcae fidem quam tibi pollicemur has^
bituram:fi ab hoe certamine defiftis.Inftac terribiliffimum oïura
mors:quf vinci vere nequibat ni prius viftrix difcedere videret.
quf oiavbi nequ aq d^mS afpicit^ficere iliu: affegturcß cöiectura
aliquätulü imperatorê,illij effe»cui\' mors effet viftoria eius:ad ea
quf caufabelli exdterat c5fugit.g etiä labor cu incaffus effet acitu
belli decreuit expelt;flare:in quo müdus/caro/atcj ludf i ia decide
rät. Mors luctabatnnterlufiradu^o cu cerriffima cognofcit ducis
quê fore fufpkabat fagittä charitatisCcui\'\'ardebat igne)plen5.Si
tio cui\'ingésCvt Ariftoteles docet;)calor eft c5 intra fugvrbis moe
nia furss ac rabid\'Xeferecf pit miferu militib\'fuis cafum expöir.^

Chn\'fti lefu tnumphus.
oés dêdbus firidêtes aflTèuerabât fi a prindpio cognouiflênt fore
vti nun3*; Xps cnidfixus fuiflêt. veru prçteritis remediü cfle nullu
proi\'picïédum ne quid detrimêti ditis regna acdpeixt; hinc appo
nendasmurismadiinislubet.obfcrari fores: amp; eneascataraftas

demiri.Ad hsccpnEfidiapro fingulisardbuslocari.Timebatem

viflor vcturus in eorum exidium breui. A t Xps dux nofter opti.
maxi\', cum plane hoftcs oësviitos fuperatofqjj eflfe videt fignû
recepcui dedit cófumataola dicêstpoftquaeetiâ in tentorium fefe
côrulir: vt veftes quas non nihil 8C laceras amp; perfufas cruore idi^
bufc^ habsbar reficcret:multo itidé n\'iüpho pararet infigniores.
Interim muITitâtesadhucluddeorumlabrjsfpiritushfrcs Xpm
morcuiï quoq; arbitrâtesCocs emmortuis moriOtur) iubeatobfiV
gnari locTr caftrorum obfecrat Pylatum neilIius futuri milites ca*«
dauer inde furétur: aflquot;efâtc^ etiâ dum auras vefci. Stulta fane pe^^
lino mea fententia.Si em folum extaret cad auenquo argumento
quo teftimonio futuri rnilites imperatorêviüerepoflentprobare^
DimiOis[veroin caftris veftibusPlutonisconfefdm adrjtregna;
difi:urbatpr3efidia:cffringitamp;:machinas 5lt;:porcasamp;: cataracflas.
expugnat vrbem.coepit quos iiifto praelio acquifiuit.Triduu vc
ro antec^ triupharet more rriumphantiS in vrbê fu3 nô introiuit.
Tertio tamê die immorralis ipfe veftê indutus SC arma cuiufciïc^
mortis expertia triumphSs ingrelTus eft in ciuitatê. Eafane ciuiit
eftCvt noft is)vnitas:quam diui tyrones cum fandiffima virgine
côponebât, Atqui mors quae fola vi«ftrix ex toto praelio perfifterc
apïuï^ fe putabat viAS plus caeteris fe agnouit. Morris vere mors fuie
amp;morfus.RefurgêsnâcjXpsamortuis iam non moritur. Mors
illi vltranö dominabitur,MiIites igitur if^s imperator in oïum

Chrifti ieîu triumph usi
gencre belli domu faluos reduxit:qTÎ neminem ex his qui dati fuc
rant ulli perdidit quin löge ^ dilceflèrât domo prgftatiores:hoftiu
quocj quinc^ milia vna acieinteremif.vtpoteiUos quinlt;^ quoru
vnufquirq^ mille valeathoftesquippequimille occiderc potefî»
Saul emCqui eft abutés)occidit mille. quinlt;$ illi plane oibquot; abutc
tes:nec hic de quo difTerimus triûphus difFerri aut turbari calûnia
potuit: vt Pauli Emilij vel.LXuculli aut aliorû cum in xpi regno
omnia 8C trâquilla fint amp; quieta iufticia certaq^ vbiq^ fiuit pace*
C).uâobremcum 5lt;:otatriûphoneceflària extiterint SCnulla res
quominus n-iûphaflètobfiftebat. Leo ille de tribu luda qui vici\'t
6C Csefare quidem iuftius triûphauit. Haec vbi Gafparquot; Lax differ
, ruiflct:rurfus ad epulas ccuerftjm eft.Tpfe tiï plurimû Michaelem
fandû angelû obtcftabat; vt eâ materia prorequeretiqjvir effet in
facrisIitterisnôparû\'eruditus.Vcrû MichaelCvteftin huiufino*
direbus impiger^nihil cundatus fic exorftrs eft»

lElIemmihinunc quâtum eligerem oratio in tStare
enarrSdaftippeteret.daretur^mihi quic^ oratorif
h\'quoris:quo meUita effent aliquâtum qu j: de re tarn
dulcifum prolaturus.Nec nunclaconicagauderembreuitate:5^
Menelai pauci loquêriaîlicet alibi fim ca plurimû delectatus.Sed
Ciceronis orafio;reu Vlixis:5lt;: id Afi\'aticum dicendi genus luxui«
rians quodamodo cômôdaretur optarê.Chriftus reftirgês a monc
tuis vira noftra pçnetranti/agili/ac intanortali corpore fénftiali
portione ab aflfçdibus omnibus Sc concitationibus libera famis
fitis/çftus/algoris/doloris/fatigationis expcrs afcêfurus tempïû
\'illud lùpemumquafi cliiium viam quç ad capitoliû rupem^ tar«»

i{îe iatj ducir.TcmpIura profeAo quam rcdcnoftri inaiorcs triiï#

C

Chriftiîefa triumphtis/
I phStem cccriam appellarûr,Hâc militâtcrncç q? quift^
primus Xps in hac mni taric triomphari c in iiï^

^vehebatur vt mos fait ittipdâtdr5\'.indutus purptiratmulto taniré
■viuacioris cuiufdicoloris § âlib^: vnde occiirrêtiû côplures mi^î
Elàias «atlquisCdicebant)crc ifte qui venit de edom tindis veftibus de
lt;bofra?Q_uattuor câdidiiBmi jqui currutn triîïphâfis frahcbaiit;
.fuper quos filri qùattuor (lt;rdebâc.Super prudëtiam em militaritts
eccft^reginaê S^-ftatus.Super iulliciâ pàx?8(: trâquillitas.Supe^

diuinf legisobreruatio:vi!quot;ginesaljfprfcedcbat:alif fequebaritur

S triuphalem voce SaAus SSdus Sacftus perfonares:miIites
priores amp; pofteriores qm vtricf manus hoftiu per ilium euafere»
Benedidus qui venit in note dni clamabat.CunAis vero crucife
prfibat qui fignifer dicebaf eii qui minora portabac figilla fequc^
barur; veluti clauos colilnam amp; id genus cf tera, Argetu aurucj figt;
gnatum train frariuinucxitvtindenoftrarefpu.aliena pecunia

nunc

Ciuitatüquas vicit fimulachra itidem prfcedcbant.Eaeratliaüd
dubise Sc cceloij: 6c tetrx efFigies quoru Cquippe deuixit;) data eft

iUioIs poteftas qUi ab eófaluati fi jerat cunii ciariffimiviri fequé^

batur qui mos eti3in minoribus triuphiü Romse eft obferuatus;

Egreirifuntilliobuiamgrauifilmi confules duo Pater S^fandus

prracktus.Senaeores deinde Seraphini/Cberubini/at^Throni»

\'Hinc ppfs e arua difFufus. Dnatióes A^ irtutes/Poteftates.Plebs
denic^-qupTiaxitnaturbaefi: RindpatVArehageli/Angeli. oës

facie oF^»cofehiatGrisiritueri^efiderStes:aC3{lili

Chriftiicfu triumphus,
pélIatus.Spolia q3 effent opima vtpote apud inferos detétino^o
\' res deo opti.maxi.dicauit vt loui Feretrio Romulua amp; Aureîius
\' ColTusîpoltri dif epulu fenatoribus SC plfbi dédit fanftû amp; imiïio
lâtum corpus fuû:panê angeIo:çî que mâducauit homo:yino plç#
nos calices appofuit.Imperatoris calice ten-f fenatoresbiberunt.ij
quidê pîj difcipuli quo]Ç2 fucceflbres ^ fenatoribus illis Romanjs
exiftût : amp; fucceflbr imperatorisp Romano didatore.ad hf cvt pjj
honoré camilli capta Roma plurimi 8C arcus amp;pbelifci hoîm me
■moriâintâtiî belliî inducêtes funt extruÄi incifumc^ in illis oîbus
T\'ao-iœ aflèrtori.fic ob tât^- rei memoria indelebilê ne bellu ta {bcf
ïiuegeftû vn^ iniuria fui obrueret obliuio.amp; tépla 8C arcus amp; fta
ttrg amp; obch\'fci plurimi funt fdificatin\'ncifçlitterae diuinae yirtufis
tieftes fèmpiternf ,in his patrif côlèruatoriû illis parcti patrif:î alî^s
VéroCq3maIo)patrif faluatori ac liberatorinxî^ de tâtobnficio
grauilTimus fermo côticeflèt.O fœlix mors quâ talis vita SC tâ im
imarcefîîbilis glia eft fequuta,Excrefcit mihi plurimû faliua. colli
merê^ in hoclèrmone diemhûc totum : amp; teinpus me deficeret:
quarefi quis veftrum aliquidCquod dicat haber;)^ferat. Nam SC
ego poft modumC;fi tempus fuppétet;)de hac ipfa re agam.
. igss^iT Go fanae inquit Joannes Fortis :vir quem noftis inge*

nio probo ac vere pbilofophum:id eft fapientix ama#
torem. Difficile enim explicatu eft quam dodiffi^
mos quofqp admiretur.mallem tuam orationem mi Angele non
tenebrarum quidem:fed fände audire ^ meas forfîtâ ineptias au
diri,Nam amp; w aliquid putas eflènugasmeas:hoc tamen ynum
me reficitôd récréât quod deretam pia loquutums : non vereor
C«finucem)deciderequippequividcre mihi videordeumppti,,

Ciî

Chrifti iefu triumphusf»
maxi.de quo loquimur porreduru manu vnicuicf religiofa mêre
huiufcemodi traftâri materiâ. Ac vbi Xpi mSphum expofuifti:
A «\'elnbsp;^^^^ ^^ iraperacori illi defuilTe decorîî oftêdamus,

lius*. ^ Narrabo vobis quae ego ipfe meaï faepius reputaui cû Auli gelli]
noAiiï atticamm cömêtaria legerem:auchor eft vobis nocus 8Cp
batus oÏbus.IsCvt pli;ra9 alia oppido ^ belle;)de milicarib\' coro
nisCqùf in honore apud Romanos genclu viÄorcs fuere^diiïcrit.
Eas ego longe verius löge prçlîâtius Chrifto Jefu fen tio cöuenire.
TriumphalisCinqui t;)corona eft quf imperacoribus ob honorem
triuphi mitcitur quf fieri exlauro anciquitus folebactpoftvero ex
auro cfpca.Triumphauitcerte dux nofter v t narrafti miiflac^ eft
illi ÔC aurea SClaurea corona.Laurea^fecn:o. Nam SC ca animarû
amp; corporü omnium pefti exhiber faluberrimum remedium SC co
tra d^raonum cempeftate$ ac fulgura immêfam vim habec cuius
cftoleü incredibiii jHa charitate calidjflîmû.Maioré nullus nimif
rum habet charicaté ^ qui aîam fuâ ^ amicis ponit* Aurea itidé
nô minus donari debuit coronaiç is qui primus rali eft infigninis
prçmio. Ab Au.Pofthumiolatinoru caftiis apud lacum regillum
Plyruus» deyi^ig authore Plynio.lila corona eft quç fola tartareo igni:qu£
folamûdanofalitamp;îKetomortisacoridomitoribus oîmrefiftit*
quf cûfit cunftomm forciflïmametallorûinuiAi infupcrabihfc^
régis {çculoru inuifibilis immorcaÜsCvti fcitis) .Nulla in huma^
nos vfus laxior benigniorq. defcendit in baAreas ftrigilefcg ad or
natum SC numorumvfum difcindinminucim fcifa a paruulis fcfe
finit attreAare.PermictatisCinquiO pueros ad me venire, purus
deinde ac immixtus velyt lana netur SC texitur quafi idc femß aC
immitarus oipotêscôponi vc libec amicis fuis minime refraget»

Chrifti lefutrmniphtiis.
Aîto-amih\'taris corona obfidionalis Cd ifta abhis qui obfidiöne\'
|3rçmcbâfur)darur 1 iberatori fohtîîq; obferuari vtcgramine ficf
rctqaeoloco^duAueiretintraquêCquiobfidebanÇclaufîerSt« , quot;
Eam imperatorê noftrûmereri hoc eft inditioiq? cuiu% animara
a dçmone/a mûdo/a carne/a morte obfeffam intra corpus libéra
iiit.N5agebàturdeimperiû:vticum a Romanis Hannibah\'sop
prfflîone folutis graminp corona jQ^.Fabq maxirai capiti eft im
pofita-deparria planf:dcoTm fortunis:de monumetis maiomm
de vita denicj; tûc agebat.Ipfam coronâ anima Chrifto pr^ fentac
omniû affe^uû pace ac traquilîitate:qu^ in corporevbi obfidebat
nafcitur cffeAS. Verû gramê in que locû humanus fanguis cecidc
ïit crefcere.C. Plynius refert.Eam excrefcere plurimû quis non vi
det:fi velftj\'IIa ChnTti fanguiniscorporiscutê penetrarit.Tertiâ
coronam Ciuicâ vocât quam Ciuis ciui a quo feruatus eft in pr^h\'o
tcftévirae falutifcj perceptf dat.Ea fit equerna frôde.HSc primus
libérât^ in cmcelatro/patres deinde apud inferos moefti fperâtes;
cxhibuere:quâ fine côtrouerfia dignus recepit. Siquidem ÔC duos
hoftes in ea pugna interfccit:amp;: qu é femel occupauerat locû nung
amifît.Nô em eft deus Cvt hoîes;) mutabilis.Conftans eft femper
amp; in ^pofito firmus:quo eodé manéte cœlum 8C elemêta rriundi
mutâtur. Accedit huc q) a natiuitate accipiês crucc in cruce femj^
Verfatusiincruceprfîium confecit.Eratopti.maxiJoui quercus
4b antiquis dicata. NuncChriftonoftroillomeliori/ilIomaior»
Cmodo bonus fit ille acmagnus^victus diu fuit veteribus glans
vfrudustiuftiquafi tuncfide ÔC fpe venturi viaorisviuerét.Nunc
^veropaneilliusfeu iUopotiusquêquifanoftomacho manducat
nonmoritur.HuiusnoftrçqucrcusfoIiaamp; baccae vtpote fidesôC

-- -nbsp;■ c ii|- ■

Chrifti lefu trfuraphus*
fpies bona per qua fruarus cxpeAat.Cortcx itc quae opcrit muItiV
tudinê peccaÉó^ charicas:fuccüs quoc$ mens fibi c5fGiarecli:qUf
Augufti dulcorisfempitèrni prfmii:liquOrê guftatCficut fcribit. Aug.Xó«^
tra toxica^ deft. At mur ali a caftrêfiac^ ferta ei d atur q vel primus
hóftiumurumcofcêditvelhoftiucaftrapugnas introiuitmullus
antéamórtéaütdfmonêexequoiaculis multis acmagnis deiicc
rc;he vt referret quidë pedê valuitmuUus ep^ caftra potuit ingrc
di pügnans fed vidus.Hic veroliberator primus muros hoftium
afcëdit oppidum popuIatusic3ftraCvtopinabatur;)munitifiima

funditus deIeuit.N5 eft hgc pelïïmi fpüs terreftris poteftasmo eft
_ . aqüani:nö aeirismó ignis:n5 coeli quae oês veftrfCvt dixit lobus)
* vix funt cóparadf:fupercgleftis eft Sc diuinat qua tSto veftro ina

lo ih vobis fentins: cótremifci tis grauiusyalidiufcjCvt fperp;)

ctiSnü fenfuri.ni zb ifto veiiro pertinad atcf^teruo in nos liuorc
defiftitis. Auro ea fieri cöfueuerüt vtpote humano cordi Ijticif in
duüiuo.Ciuata emiftiusinuifioppidi expugnationc quatamo
leftóru caftronl cxcifiöe If tidatcaptiuis oppidü habitatibus afFhgt;
(ftisfaepius a caftrisvicinis.véturis iridcm:qui fine metu fecuri po
terSt terrf labori quatiïlibet infiftere. Locus eft in vifionibus
nis apoftöli qui haec teftatur.quemCquiafbleolfpius illo deleAa
^^oi^^ rigt;cdtabo.Et abftergetCinquit)deu3omnê lachrymamab ocu««
lis eèrum 8c mors non crit vltra/necg 1 uftus/necj! damor/neeg do
ïor erit vltra.quae prima abierunt. Et dixit qui fedebat in thrpnp,
Ecce noua fado omni a,D nos rnortales iam nuc foelices qups mf
tiquiffimi ac per ^ fdliraundi nouatorem: quos monftrorum 8C
peftis humani generisextirpatoré quos poft iminortalis arniinse
gloriam corporüm etiam noftrorum quf corpori clyitatis dei có

Chrîftiiefijt îrwraphusi
figurabuntur reformatorem prçccd^re contigifihûc verîî Hercurf
lern fblitus fum ego appeIIarc:non illum quem in cœlum louis fi

meritus.aiferentes.Deus eftCinquir Plynius)mortali mortal^;^!^^^^,
iuuare. Poftremo nauali corona donabaturrquiprimus ip hoftiil i
nauem vi armatus tranfilibat.Nauis 8C chwftianorum^ iudeo#

mm

biturpericlitaire.i.Ghrifti eccîïatldolomm itac^pyraticaquapdS ^^
nauis in viliciffimam femitutem quofcuq; ex alienis ratibus pjp \'
dan\' poterat redigebat. Alios aût tum àlhciebat: tum recçptos prg
lligrjs quibufdam 8C hallucinationibus oracuIommCquj fubveri
prgtextu qui fucus eft mêdacijs aptjffimfs réddebâtur^detinçbatt •
raitto fî qua forte dei prçceptoCquo chrifti teftimonium pérhibeis
renßdabantuKaut veritatis virtute coadi : ipfam velinuiti funt
confefïî.Nam quicquid agant quicquidue dica:nt dfmonia decis« \'
pulas hominum fore exiftimant nullus opes has maritimas côfre
git:nullus prçlio nauem iilam armatus ingneffus eft.Hic vero cur ^
dfmonprçfidebatChriftusad certamen prouocauita quaprimû
prftorisconfiliaacftratagêmataexpuîiteiperpetuo filentioihdi
éto.Deinde cum fingulum quéq^ denauis robore acfirmitate lùS
traheret iudicium.nec omnium ne duorum quidiem eadem fcni^
tenria vel voîuntas.difçordia inter ciues orta quando amp; erat na^;
uis tota obfrida clauus carie confumptus/funes corofi. totafup#
pellex qualfata ôC rubiginofa.pappis in didonem noftramyenit«
Q uamqbrem pritiîus qui cam armatus intrauilChriftus lefus n^
ualiafertademerims reportayit.

Chrifti lefu triumphifîn^vnbsp;.s

Virginis dei parentis Ouatio.
VIRGINIS DEI parentis OVATIO,

1 Vm Francifcus Ghriftophorus co quo fequebaf
ijordine ad hûcmodum eft locutus. Videovos ex
jipCiÄare optiitii vin:vt amp; ego de ipfa materia qd
[jfèntio expona.Atqui defaaofanfta ilia dei paré
ItemCqn deXpo difputatum eft ab ipfis)videor
mihiaîiquSmlûelfediccdumnôeadïAa qugdeilla pofiTemprf^
dicare.Sed quae tßis anguftia patietur folS. Nam etfi Vos ocs ad
audiendûprôptoscôfpiciâac animatosmoui fatis fuper«^ fecifle
fi pauca dixero:fi mediocria per^ pam quippe fuperficietenus ré
traciSs interiora aggredi noluifle videbor.Secretiora tamê actin^g
gens ÔC referens pedê imraêfo terriuis pelago dicar reuertifle igno
ralTec^ quStaelfet qua fufciperem prouincia. Primum ita($ fcitis
Liuius. fcïijpfiffèLiuiùm patauinû iècûdi punici belli hyftoriâ.in quà.M,
Liuium falihatorem de AfdrubaleHannibalis.fratrenarrat trura
phafîè. AtClaudiûNeronêco(iiIemSalinatorïs collegâ decode
Afdmbale ouaté vrbem intrOifTe.Strénue certe vterc^ ôC vtriufc^
miles fefe in eo côflidu gelferatVtcrcç eodê fundebat mägiftratu.
C3eterumq)fueritin;puinciaLiuîj certamê cômiifumrqj detule««
rit fuos fecum milites Liuius non Claudius Nero triumphus a fe^
natu illi decretus eft huic Ouatio.SanAiffimi fili^atc^ mater mul
tislaboribus:multispoenis:in cômunem omnium hoftêfoelicifîî
ine tam diumrnum bellum geflTere.non pro Te pugnabant:quibus
iicebatnec laceflîto a fe hofte neclaceffiti ipfi ab eO libère agere.^
obfeffîs pro affliAis pugnabatur.nullus excogîtari poterat ad fa^*
lutem aditusrnullum in militia ftratagema q3 pro ciuiumlibéra

Virginis dei parentis Ouatio»
lionenocxcquerêtur.Definâtgrfcifuamendaciapafnm obicÄa
re.äquibus amp;latini poetçmétirididicerût Panrhefiieam Martis
Eutroi^filia quafi oîafi\'beûtêappeIIâtcs.dudt Amazonidum
(ait Vergilius^lunatisagminapcltis Panthefilea furcs medijfq; Vergili\'
ïnmilib\'\' arden AureafubneAêsexertedngulatnamaeBellatrix.
audetcjviris cocurrere virgo. Atqui noftra hçc virgo verius Pan
thefilea.quçA«ia2onG.i.fînem5rnismuIierûeft duâ:atrix. Eafi\'
quidê prima hSc virginitatis via eft aggrefia.quS ingêtes puclla^s
nim copif fine mâmillis ftint ièquuteXorores oês angeloiçî de qui
bus ipfi câtât apud Salomonemforor noftra paraula eft amp; vbera ggi^j^^^-
nô habet.Hf oês duAatricê illS dei paré virginem quocunc^ ierit
comitâturrvtin Apocalipfi\' loânis ceiitcna illaîamp;fquarervndenâ
milia Xpum agnum in mÔtefyon. At hœcâftifîîmç peltasgeftSt Jog^ncs
lunatas quafi pudidtia cartiis integritatequibus lunam perhiV apfus.
bét maxime deleÄata)meatur.Pfinceps câdidifîîma quçdâ arma
in quibiis ne maoïlf quidé vllûveftigiiî extabat induta charitate
jncredibili erga nos ardeiis intcr côfertiflîmos hbftes fe immifcct*
mirSdâ eo^ efFicit ftragê:ferpentê illum humani generis antiquü
dcftmftoré qui virginis calcaneo afliduus erat infi\'diatonqui mu
lierem quae marailüpeperitinfcAabaturiacrisvulneribus c^ftim
agentem penx anima rcliqüitf O vates deus optimemaxime g
^verax.qui arr0Ciffquot;im0nequiffîm0($ferpêticôtriturâ illmscai«
^ut mulierêp-ç Jixifti.O puellS/o nuptâ/o vidu5/o parenté peftf Genefi\'s,
noftrçmultuminuifamdulcé nobis 5Cperftiauem:^deleAabiîis
tua memofiar^fortis nobis clypeustuustcß tutiï inte refugiû no
ftrum.inter pùgnâdum veto eîî folii virgo dolore accepit:quiex
acri fîln côfiictuOriebatur.tuamCprguiditmatréiuftusSyniçon;) Lucas

Virgmis dei parentis Ouatio.
animaim doloris gladium pertrafi tumm. His tatis bcllis cofedis
vbi a confulibus S^ patribus confcriptis in vrbem facra parens ad
uOCatunPrimüm in prouiricia chrifto libcrdnda deaeta eflet di
iMicatüm.Deindec^ nullutn fecuni rnilit^
haberet ftatuturii eC

IT quoniam tuorram noflru femcl de hac ipfa re plu^
rimadijputantemaudiui.Velim quid deillahabeat
explicet nobis fi vacat. Non fumCinquitDluprra nec
haberivolovir quem omnium horaruCi]qui exoptantpaulo ele««
gSoores vidcri;)appelIätmihiIo fedus tame rem quam aliquamsf
lum traiftauerim videor mihi pöflt alijs Cabfit verbo inuidiagt;\'n
centcfinium annumfccitare: quare fi nihil aliud vos nucnegocrf
habctisimihi certe vacät.Dete quideCinquit Fracifcus^mi Petrc

ingcniot^ eflê moribus probatiflimu:ftudi6 valde intêtum.âtq^
fmgalê.verufn Gafparis prçceptoris noftri memoriS foleo faepiu s
curtihoc Viueâdmirari.Sum\'em plfrticj expertus vetuftiffimas
quafdam res ab hominû memoria oblitteratas iïlu ea férié eo quo
\' aÄae fuerut ordine redtafüe.Vnde nec fatis quSta verborû in Hor
tcfiötrem in Themiftocle. vtforîïc^ in Luc-ullojomniit Symonide
poeta memoria fuerit appraehendere quaeo.Sed tu interim luorra
pergetnam de hoc alias Sabinus maflîrris apud Aulum gelliû pelt;s
^ïbiisingrcdiouSteisinvrbcmrcribit feqÛêtib
A.gelli\'\'* led vniuerlb fenatu.ego vero noftrS ouâtem nô pedibùs fed equo
pulcherwmo atcç fortiflîmo inueftS afFirmo.nèc ïddrcoouâd i lclt;#
ges quo^ ràodo vïôlanè:prçfertim Cum plçricg id àflèraf in Oua^
donibus fieri licere.amp;CIau.N^ro.de qtiopaulbantea ferme mK

Virginis dej parentis Ouatioï
vrbem romSfedês in equo legatur inrroiiTe« Hic^feclo virginis
alatus cqiTus vt Pegafus ille apud Tulium Hyginum 8c Aratum» Hygin\',
NepruniS^Medufaefihusreaimoïumhumanarü Slfuijpfiuseft
cprêptus.per quem düas alas afÏèquuti frequêtein diuinomm me

Ipannes

ferecum deofactiinluceillainaCGeflibili efi eö quiefcentes. Q^ui apliis.
manetCiriquit IoSnes)in charitate in d eo manet:amp;: de\' in eo. hoe
foliï erat illud pernicibus alijs animal : q3 mîîdi laquços ftiperare
pofle Anthonio heremitf in folirudine monftram eft.huicfomV
pediimperatrixpuellainfidês.Myrteadetriîïphâriîî morecbrois \'\'
nam geftabat.Scitis em deSabinis Pofthumiü Lubercû Ouâtê ea - quot;
CoronaCprimusemfuit^donameflcîquafiRamo vencris Victrî
ciscoronaretur.Militaresprçclaricôpluresabhoftibus^ccepirafn
prçdamobremfceliciter fauftecggeftamiblertteolocoinfculptâ
fecumdeferre:quiomnibus occurtentibus pateafquo notioreoj^
rum induftria fiat.inde tropça viris fortibus data 1vinctum
lugurtham Lucius Scylla in anulo deferebat. Dei para noftra ca^*
ftiflîma cum prima de Venere elfet triumphatura quqcçlebrior
inauditi ac pluf(^ Heroici belli ad pofteros fama dimanarçt î ves*
nereainfignîacapitifuperpoftiit î vtintuentes csefàm Cytherei«»
dem amp; fignisnofccrentfpoliatam. Hic eft ramus illerquinullo
anni temporeflaccefcit.Viroremillum fpeifideicj vel in maxi:#
mis algoribusnon amittiti cum in difêipulis omnibus ficca fris?
geretfidesîin virgine nullam effecit variationem.Non eras in eo
albo imperatrix in quo difcipuloscmneisfilius tuus krusfeiies«
gaturos fcribebat.In huiufce myrtioleoincffè quidam vini fass
poris teftatur Plynius ♦ Dulciffimae virginis contemplationes

Virginis dd parentis Ouatio.
atc^ réfectiones quarum virtus efl; n5 fecüs § olei côtrâ frigus «r
tinctarum virtutum munireifanguinem Chrifti non nihil fapiïïi
fimilima nâcp funt omnino.addecç virgf Myrtorura guftatgvia

. toriprofuntCapudeixdemPIynium)lögoitincrepèditi.Q_uisrto

bisvcriorviator/qui extrapatriamoêm pofiti irrequietopatriâ
petimus motu.Q_uis itid em nobis verior pedes quibus oïa fuper \'
liosipfosportadafuntC\'quibus pedib\'\' id eft bonis operibus 8C im
maculataconfdentiarectumiteragendum eft.Nobisigiturveré
guftata virga hoe eft amatore primo virtutis 8C venerç titillatio
nis interitu proderit.Nam nee huic malo alia eft adhibenda me^
didna ^ ipfa myrtea virga de radice IdTe : quae inguinü tumori
medetur.Obuiam itac^ ouanri duo illi confules prodiere:charifli
fnusctia filiusprçtor defignatusiuturus iudex viuomm amp;:mor;#
tuoru.qui omnes poft faerâriflîmos coplexus STofcUla tenerrimae
adolefcentulg virtutem mirati cam paulo fe inferiore fed ere iutó
riît^Trâfeo populi plfbifc^ coeleftis immenfam lericiam 8C cStuâ^
falutationes omnium fine Ifuore congranilariones. tiïc ad eam
omnium pater faflfus eft hçcEuge fortiflima imperatrix quam ne
minem rebus geftis in meofuturorumfpeculo video fuperare.
Q.uanemo dilFiciliUsiteraggrdrus. Nullus mor talis ita ftrênüc
iterquod§ cxegit.Q_uifquisideopiamgeftoi?i tuoru memoria
recoluerit. Age fare te media quf iufta petierit alfequetur At ipfa
tub hfc verba cum ftaret tperorato iam:fedemCcui nulla equa^for
tita eft.fupra illam nSc$ folum dei tribunal fub ipfa cetera cuncta
perfiftunt foluta vero côdonea miniftris ftrata inaedibili gloria
cathedra fedictftcrnumc^ fedebit»

Aec habui de virginis Ouationetquj dixerâ fass
cturus finé:nifi viderêturmihinûc vpbis expo? Daniel
nêda quj valétiç in nono gymnafîo Daniel Sifo Sifo»
narrabat.Iocus eft in primo fcholarû aditu ; qui
facile pluuia3£frequcntipuîuere fit cçnofus:eû
. eu paululû fuperaueris:altas oEFendes fchalas.quas afcêdês omata
cubiculavifes:aulafcjinquibusdocet:parati(nmîï quippeoptii^
, mis inftitutorib\'\'Cvti fpero)vêturis locû. Atriû eft fjpejfub obfcu
, rum. at porticus nô inamcenj lapis ingês ad que intcrpolf plfriq^
Jï lt;^uid noui habêt côfluûtjn illo cû fefe Daniel reclinaffet: ad c«

Virginis dei parentis Ouano.
Mschaci Arignus amp; Parthenius Touat poeta acceflèmt. venerat
em paulo antea e Sagunto:ego qui tum eram admödü adolefcens
Partbeniü aflTectabar.Scis oi Cbriftofore tu Viuestquae fit vir
ingenuusgrauis 8C facüdus poetaus cu multa de Polluce ScCaffo
re ola fingulari quad a planf: Romana cloquêtia diffemiflet: id in
primisy ti eiTent plfriïc^ bellis Romanorü SCgrfCorum vifi intern

— ---- k- ..■..-

ricos;vt fidem nôdû credentibus faceret.dçmonûO\'nquitDaniel)

preilïgise ille cr5f .nec credêdiï fane cupia Caftorê 8C Pöllucé apud

inferos ubi no fufficientestfefe cruci5tes:generisbumani amp;fuurri

quidem interitu exoptâtes fuppetias aut grçcis aut Romanis ve«?

ntffe; Atqui ego verius noftrü Caftorê noSrucp pollucê Chriftum

noftMatcp parétêin hoe perêni bello nobis vel maxima fubfidia

pr^ftare:ncruamus eenfeo.Q.uis enim ni datent ipfimanus ante

Sathanam valeret fubfiftere.IIle du? funt oliueamp; duo candelabra

toannes Cqquot;^ lo^nes apoftolus viditgt;n cSfpectu dîîi terr? ftâtes.DueprO

apoftol\'. fecrooh\'uf cuiusoleS ftomachûcofciétiçmaledigerétis mollitur

folüitq; ventrem:(3lt;: einittunnir feces.Hincdariores cum exterio

res turn interiores oculos reddit.male febri mundi huius §pluri#

mum prodeft. Infirmatur quis in vobisCconfuIit Iacobusgt;\'ndu#

cat prsefbyteros ecdefise: 8C orent fuper eum vngentes eum oleó

in nomine domini.Hxc duo canddabra inextinguibüi luce naf

cru ÔC interdiu femitasnmmoRegias vias veriratis : quo ab vno
quoq; perfpiciantur illuminant. Radius quidam eft illius perêniS
Librima rplendoris ea î quam Synterefiim vocamus. Legite praccor.cum
chabeo. Attilii vita ludçi viri fortiffîmi gefta duob\'\' librisinterfacranar
Hieroni, ^^taJbi pugnaturocum deihoftibus ludaMachabjo confitetti^

Virginis dei parentfspuario*
tcmquot;amp;(èpercutientem intelIigoCvrar enim Hieronytriimterf^ae
tatione^Hieremias amp; Onias per quietem appamerunr Filiüs cer#
te^altiffimi 8c mater illius quorurti alter Oniasvidelicet id eft moe
rens domino vir bonus/benignus/verecundus/vifu /modeftus
rmoribus/eloquio decoms/qui a puero virtutibus eft exerdtatus
tale eft honeftae virginis ingenium. Si quam vidiftis.Nac^ ftinc
iinuétuperi^ rarf:duplicesad deumtenditpalmasCexpectabasvc
ad fydera dicerem. Atqui eft fupra fydera cuncta) 8C pro populo
fancto femper orat.Hfc filium complexa facratiffimos fufteptos
labores:profuturos nobis per immenfam maieftatem obteftatur;
amp; obfecrat.Nec credatis accepilTe vn^ parêcem a filip repullam,
Atveroftiblimitasdomini Hieremias fplendorglorigamp;figura
Tubftantiae eius.Perquemfedt öiffcula, Perquem amp; in quo ,eft

\' deo patri vniuerfbrumftjblimirashononSCgloria.Iudae aureum
; gladium qui fortillimo cuicf refiftic tradit dicens.acdpefanctum
; gladium munus a deo in quo deijdes aduerfarios populi mei
r ifraeUGladius hic fpiriwsCquod eft verbum dd^viuus amp; efficax
-penetrabilioromniRhöpheabicipin 8lt;pertingens vft^ ad diyiü
flonemanimae acfpiritus compaginis quoc^ ac medullarum:5lt;:
difcretorcogitationum amp;:voluntatum,omnia aggreditur.Nihil
- exteromm timettomnia fperat omnia vincit.Hinc quf cunc^ no#=
bis erunt agenda in verboflomini perfici prxcipitur Cacodfmoi? Vergili*
•nesCPia més haecni faciat)maria ac terras ccelumcg profundum.
Q_uippe ferant rapidi fecum yertantq? per auras. Verfus fi calSs*
niaris Partheni delitefcam in authoricate.y tpote qui ftint ^nx^,
dis vergih\'anae.Haccvir bonus ille amp;:grauis theologus picnriffii*
mo quodam géftu ac vultu proferebat* \'

V«\'gînis dei parentis Öuätio.nbsp;~ \'

I Aminquit Gafpar îaxÇvt eft vrbanus) tuas fabellas;^
Viu es au d i am\' : enl t ex vergilioC AnexOuidiofAn
forte ex Valerio flaccof Nam graecorum hyftorias
(vbi vJx elt deledus^taceo.quin potiusCinqua^ex Apuleio aiFes: ,
ctatiflimis amp; câdids verbis depictas quas fi narrare incfpero co^ ,
gnofcetis h omini illi bonam materiâ quâ fcriberet defuiiïè.Vetû
baud fdo quf fit xpiano viro difputatio dignior ea:qua de falua
tore deDno de deo noftroChriftolefi-Udec^ fuauiflimavirgine 8C
matre quorum memoria renouât rnuphos noftros agim\'.tractec
obfcenas resSCquas fola vereoindia dcbuit oblitteraffequilibet:
Paulus intendatcarminisamp;eloquctiçnemos. Dumcçleftiffîmosquofcg ^
apoftol\\ cerfrumopulêtoslaudatamp;luctaturcumlaruis, Tempusern quo |

averitäte auresauertéttS: ad fabulas côucrtêtur quis appetere ne^\' !

loannes qua^ profpidr,Q.ui nocetideoc^ noceat adhuc ÔC qui in fordib\'* i
apoftoP. eft fordefcat adhuc At noftrastempeftatis prindpesvtinam eos
prfccptores admittcrét:qui Chrifti dei datf triûphos imitSdos
cuicp foremoncrêt,Q.ufris triumphum in patriam qualem Qfar j
qualem Sdpio :qualem Pompeius î qualem Paulus Aemilius dc, !
perfa qui celebratiflimus fuit reportare.q? prçdara:(5) dignaviro
forti qjpraeftantiumfuerintimperatoru define de duibus tuts dc .

corpufculis de côpagiiie elemétorum vdle triüphare Xpi regis rc
gum fummiimperatoris triumph OS Sc honores ftudeas emulari.
Hos tibi velut albü fagittariorîî in omnibusnegociis praeftituae.\'
\'nbsp;inquofi fpicuICî fixeris indelebilê gloriam fine tergiuerfationc

nancifcere:8lt;: vt compedio Socratico more concludam:fic arctius \'
perftringam.Longe clarior eft triumphus.Frequentier de virtutc
iermo : cu pugnacilïïmum hoftena di muni tu armis quis deuicir:

Virgiras döpardins^^afio,
9 cüffiïheriinêquêdam amp; dfónbsp;mûphato Romano

vel Par thö ftiilitc maior gloria § de Aßanis amp; Pcrfisvolupmo*
fis efFceminatis fcruire folitis:aut thuriferismöllibuft^\'Sab^\'i
vero affed\'SCrcnafcêceis curas quimiindi fàllaciffîmû fiorê:qui
dçmom\'cas artes amp;:calliditates cuiqufcoparcturpoteftas non eft
fuper terra fubigit:lôge validiorem hoftê eo cedit cui ratio eft eu
terr^^^Uf nuh^ imperiS reCufat vtar verbö Catonis. cum hoîum Çicero.
corporibquot; qufmorfusmùfcularunecât.Gloriofiorergotriîïphus;
honor:pôpa ex illis ^ iftis fliba^Ks. AddeCepoîum maximîî eft)
Nam hic triûphus tres durât ad ftimmû dies mcmentaneû plane
quöddäS(:fiquid eftminus.CaeterûilIein perpeaiasçtemitates*
Hf c amp; fimilia fi vos principibus recitare veremini Palpones.No
verethini dolos tam animorû ^corpohim corruptelas. Sinitc
fàltem vbi rebus venereis amp;:perditiselîcntôccup3di. Hfc legaht
hfc à vôbis expofita intelligât.Bonos aiit prj ctptoresCcum infti \'
gatricem habeSt côfciêria; amp; dei zelmii^iubmonijiffe nô
Q^uippe qui his magno diuini amoris femorèprocerû aures fere

obtüduntS«:hacc inftanrer exhibentîegenda,
Oblatio operis Chrifto amp; Marif,
IE igitur chrifte noftcr Optime Maxime»Tevîrgoviif ^
jginumamp;matermatrûinprimispraecor.vtopushoc
I laudum veftramm quod pia mente ofFerimus hylari
frÔte recipiatisXufimus ïd quidê pauculis amp; fijfcci
temporibusîin quovel bonis horis lt;)ïïè debd^amus occupati:latis

exco^

\'^OÏc/müs:iTilï qüf hîe per

tnus his ocuhs fade ad fadé perpetuoicognofcam\' ficuti coghia
Îuhfiùs6^ hfsmàhïbus quoda^nbsp;gt;

\'nbsp;Marian xOuanonis Finis.nbsp;-

CHRISTI CL YPHDESCRIPTIO; ^ ^

Lauferam iam Ouarionis Marianç fêrmoné:de#
d-etierâc^ nihil hoc tempère neçilli nec ipfi ^pia
no triûpho adi:icere.Sed dï federetin aîo magna
depiâionis Scuti lefu optatio: videra em in Ver
.nbsp;atcf Homero quidam fîmileîconftituiCvbi

j^o^crpxlitllus ö^^-dlTe ipfa ioquutus;) Xpianû Scutû;vr fuppetet Para^
defefibere.Introeûti primû imperatori nro railiti§ Clypeus
quot;\'iqtfidâ fimpîïcï côfedwscôrip datus efi::in eius parte poftcriore oîs

oîa in fïguris cotingebat, illic
■gefta viromiTîfortiunSgt;il{icprophei^nbsp;hoium facta i

w® dida;iliicclt;»liter?arws^feqaina amp;origo:îriaximus vtidnifpi

ritus chaos illud

fortirer fuauitercgïoia\'dt%!OnEbat,:homo ddndead fimilitudinê
\'\'^€r-eduff:c«j data eft religionis cognitiotcui os fubhm]^ cœlûc^
?fWcrl:cHifoIidafa mens S^ratio.cûcaetera animaliahuiufcemodî
(, fint expmia.Tum viro fociafcemina ex code genere dataaiefos*
f Hisviuei-ecfandi quocKcôcubitusamp;:dulces:poftquos fpiricu vigt;^
- ruVn intellcxifte Ecclefif mari tu foreChriftû Iefum.Côfpicic rupa
tiolm\'angdorûc^ princeps ddiftû exutofcß câdidilTimis yeftibus
: îvnde tân^ e quod5 fonte perenni alià cûda fcdera dinianabant.
. jtiuïctnaio pKoxïmps.cÔ€«bia^^

Chrifti clypd derm^öU

^^ffimisvniuerfisinundatiodekrenignoïSm poftea religiois amp;

öptimiddq^idiGmatQvarietasf^uebat .Tu fiddéafptacb^
Äbraam « cuius ièminar coriura dypei faftum erat decimas

pientiffimaquad2métemdchifedechofF€r«i.hincdefideratunï

Ifaacum gaudétc domo nafcétcmamp; oblatam olm patri hoftiam:

nechffitatemfUturGcaputmultarügétiiimaliquidvtiliusmctê

diuinämolliri.cöftätic^ animo ac firmo fernen in quo faluas firn
multas gétes promrffum erat cófumcre properatem.:eiium iuxt»

Videt ad olelcêtulu f täte donatïï iam lenum lapiêtiatparêtem i^

quof modo facrifïdüdetredet hortStieffè nS^fefiimdni ^^^

minibusincognofcibilê:6Cviasilliusinaperfcrutabiles;his^

étis cmdat filius patrê prjtcr opinionê: quippe cuvideatfapi^^
tiffimam prolem aft aufen-i^TumTa^i deéciqnê amp; E^ r^o

bationC\'I ii^»nbsp;---------^nbsp;» .nbsp;^

tiumChariffimfC^Rachelisfiliu^yptiisnegodatoribusven^
tum iUicq^ clariffiraolocohoneftatü:eius cognirionc a fratribvs
- triaicS petêtibüs habitä defcélum quoc^ïacqbi cüfilijs ^ y^ri
biJs^pter filiuinfgyptu:illic|^ex inl^fe

Ghrifti clypei defcriprio.
mus cûdistdommabîtur annîs:8iÇ nati natom 8C qui nafccntur
iIIis.Tumfortifllmoscörpicitregesacpopulos:8(: fimulheroum
laudes 6c fada parétis iam legere amp; qu? fit voluit cognofcerevir^
tus.Dpicç romanorû amicos fortilTimos. Machab^\'os ne vetips
jderêt cibos crudeliffîmecôdfbs. Haec oïa iam olim eofacla fue^»
riït vt in corio illo defcriberêtur 8C eomplei étur. At priore Clypei
partemverrit ea nâcp erat quf iftibus 8C toto cóflidui erat obï)ciê
dat bic genus antiquum Ghrifti pulcljerrima proles Magnanimi
herpes nati melioribquot; annisthic illi a vetuftiflîma çtemttate pfdti
hic oês n iueas indoti vcftes nônulli purpurifatas; Hic Petms qui
caput alioru eledus fiiir pro fide inftSter damabat nihil arduum
nihil difficile quod effet pro xpo fufdpiendum iudicâs . inde gra«*
uiffïmus Paulus affiduo cum gentibus pugnabat. Hinc Petrum
Paulücjdc vcririseibis ceftantesconrpicit.tum hoftem ecdefiae
Herodc ïacobii Zebedçû quo plcniusviueret necâtem.Tum Rogt;
manum didatoré Senatû populû, Pl^bê RomanS orbis terrf do^«
micor^sar^a contra imbelies difcipulos cientesmec prçualentes*
Hi^cduonlluniin^^^nbsp;extremes

gai;amantas^ ir^d©? vltîmâTyîcn peregrinatiôcs. Poftea vti
Digcletianus Ghriilianujt« nomê vplês delerc eo quQamp;: Cliriftus
pa^us eft dieoïa qu? fub Romana ditione erSt templa deftmi fe^
ctt §: interfid Xpianos pene innumeros.Htnc a bellis exterotiï
atcf extrinfecis adintrinfecasoppugnatipesfèfçcôuertitquçmul
to validius illis poftes eçcî\'ie côfregetût.hic Arr iû attollêtem fe in
Alexâdriç imprffulê Alexadritm intuetur:amp; dei filium patremi
norem creatu(|: ac inccepiffe qnc^ effe per côpita/pervias/per tem
pla/perfcholas/pergancas/ßtabernas/jsphano vulgo {ùadété.

Chrifti dypei defcriptio.

Tum Nycenä corürt äpr3eclariffii«a;amp;gratum cocefum vidct

Vbi dialeÄicos eximios philofophos viros omni fapietiamündi
prfditosindoaiffimiquic^ qtm1fanfti 8£ diuini höles deijciuni:
hicmagnus Athanafius manifeftius quid Crededü fitredditChri
fticolis:hic Eufebius 8c Theogntus faciHtatc exorabilitateeßfans«
diffimj cÖdonis experd habirä de i^mtetia metione i gremium
matris recce pti Cunt-PofteaNeftoriusac Ü ab hole holem fc iugc
re vdlcc:aut ab equo equum fic ab^po deü aufercbat.Heu g flebac
acriter hje fingula repu täs quatum impedere yideha.t exddrö füg
geti.quamukösamefaftjachafiflTimostuefih\'os aüdhquot;;fubrjdcß
crüd diffiitri Tyranniiugöfieri dcnic^ paperuos fibi inimicos ^
fefe ad patris genua affiduus deuoluebattne nauicuia hxc quf iz^
Sabacur fluÄib\'llibmd\'geretur.EgoCiiKiuiORGgaui^te:^tre
Vt no deßciat fidestua:ßdhöaeueäliquatul5 erat ^illud graue
vulnus Mahumedcu aceiigt;a peftis humäno generi. Venina ad
Ijrtiora oculös vertiftliicmudi dnam föjmamftii vicarii pedibus
lUbditafpIaddifltoeä{pidt:hicadorStemal5nam terra^Italia
hic{efbrdffima:HyfpaniS:liic ftnobi^ amöehä Galliä:hic(c
rtoam Germaniam.Hic gctes alias ad Veri dei cognirione du^

«rehasnitetcsamp;profidentc^HicinÖdum

^pplicebaptifmapeterevidet:hic^

Ifuamftintamp;ad dextrS coU^ifl^.hicfieriouilevnum S^vnura

paftore:hic vetummleinimme^maieftateyiuetes mprtyos
vniuerfbsiudicaturutvbiamp;erutcöfcietiamm olumlibriap^ti:

amp; notum fingulis fiet ^ quiß| vd benevixerit yd maJ^ipfe fbß
Cherubinu\'ftdens feratoribus terrxcomitatuscSfenisbene agi
tu malis veroiYiak iubd.it.Turn deiiici fefc

loJmisLodöuici viuts
Êeâtitudim dei vifione cui omnia infunt fruentes.vbi fiium dti^
iut nun^ termina accepturumtillic nihil moleftiae nihil inuidiae
lïihil tedij aut irçrnihil autbeUi:äut laboris:omnia huiufcemodt
vita cöfcta fiint omniain quietponnnia i pace:omnia in perfedo
gäudiotät4\'l^:tidafecuIum agunc fempiternum.

ïoarinis Lodouici viuisÀ/aîentini viri philofophi vrba
\' nuspariteracgrauisdyalogus quifapiens inferibitur:in
; quoiàpientêper omnesdifdplinas difquirês profeflb^
earummores nocat:denicpveram fapientiam breui fcrii
monedepingit»

NICOL AVS BER ALDVS. GASPAR LAX V IVES;

Vdiui ffpius Lodouicumviuern Hyfpanura de
viro fàpiêteCvteft rei philofophiçç Sc fummug
jquideniadrairatQrJgrauiter multa diflerentem
adrjcere^ malle feydfnedip.quodamodo fieri
fapientern ^ mortalitim oïum longe diritîîmû.
FoelixhoïnomeafentendaiîperfiftitineoappctituS^
tCtö-c

rEt tó Beraldéjfî^fnbsp;te fapiêteni inuenilfe eüdê cofu

vel tibi fi qui^

^lïpïes aflr^ilRt.Rarifunt nii Beralde rari vel nulli qtf magis ere««
Atqui facile fuit in tâto bonai^litterarûgymnafio coplus;
ji^S iM^gnijffiïq^nbsp;funt eyclieis^dirdplinis abfoluti in

â ^uibnà fôpbi^ thefaujrtiseft abfirufus^Vi^Si tu eum mihi digito

\' H Li

Sapientis räquißöC^r^

itim quale föttß öptaui.ßeral. Vis qulidoilimusf^^

gymnafia difquiretes tuum homine veftigeiiiMgi|C te^tusnqbi^
Cafpar iaxadedt que auftmCnifi vcrcor nc mc ainore moueri di^
cas)ad hacfapietiSaccederepIurimu affirm aretquis eni eoCytcjiü
tera :tacea;)jquius fert cafus humanos que video,eodc vulcu in^sif
fperisS«: aduerfisrebus perfiareiverii aduerärc falutcmus.

SaluenoflerGafprfaCEtvosauetegd tradvisamp;qupteduisC
BeraLSdsquätopereWc Viues defiderer fapietc que fe habitur«
arbitrat fi virexter quidifdplina^ circulu ^ optime calleat:eum
nos inueftigaturi va^imjjsiremcg nobis gi atjfnmä fpcro fecens fi
tenoftri duce exhibueristvtpore vir quoi-is honore dignus.iax.
Vosminime duca fed comitabor quaicverbis rcliciris eamus pla»»
cct plurimü hue Gi amat/cu interro^emusCnam nö abfre dodiyi
ri plaeric^ nolc hocxroteti vJxerc.Vi- Ne a nobis qyie^ hine qras
quinpotius quclibetexaminato. Lax. Saluusfis vir bone gram\'s
6C oifeieÄ dign\'q a Cf rcrjs olbus colarc.Grä.xspSx ctvf pc-inlt;T.
Vi. Qiiwi tni Beralde dixinna 8C magnis tirulis 8i inuidiofis eft ! ,
cum nofter Gafpar aggrcffus:nouit cm holm ingeniu facile capiS
tiumprffationes fubhmes.Beral, Atqui ijle auc homo rcfpondiu
Vi^Videqua ftoica feueritate.Gaf.de reb\' ruis licteranis in^^ pau
lulum coram nobis prxcamur agas nobilis magifter fi vacat 8Cß
vis.Gram. Vaeat certe exterum petids rem arduam quam etiatn
non reeufabo^ me amir ti natura facilitno cm fum vt vos ph^

lofophiinexorabiles.pie puerin quoaniiiincienbsp;niprt^*

e(l.Puer.InSeptebrimi magifter.Grä.Vbi terraru.Bi»Br^nbsp;©s^uOi-

Gramma.Q,uoto feptembris die. Puer. Nono Kalendis.Gr^a^
Tu imnugator coramhis bonisviri (Jcdeeprum reddis^|€r|s«

D iiq

loanisLodouici\' yiuis.

Kalendisprodcdnioamp;coramedids.Refpondetu mihi fequés:
auditc obfecro viri fcitulum adokfccntulu.Saluftius in principio
CatilinaecoiutationisQmncis holes.an oéshoics fcriptoreh\'quit»
piicr.SuntinhacfenccnriacuiTi vtomncis dixerittegovero oês
forte fcïipfiffeC^nbsp;cötra morem calcographorü per

€i noi folüm cxar§dume(re.Gramgt; duisvocabat Remi frater SC

alii RomuindeRoniatfed bladimeti gratia RomuM diminutiue

pofi:caappeHatum:inbdlov*?robarbamnuUamhabebat.intoga
prolixa habebattfic em pingiturin Ti tis liuiisVenetijs ^^^^^
Gram.Q^i3omodo furrexii: Akxadercurn priinu in terra Afiam
ceciditvPuer.Manibu5innix»amp;amp; datQ capite. Gaf. Q.uid hoc lit
teratoreftuki?2hicviuesi fapiedajie expevfta difpereas nebulo qui

Horatio traduht Horatius amp; Strabo poefisf rima ohm fapientia. Poeta*
Strabo, Venus^ Mars^ Diofnede bello n-oiano grauitcr fauci^ fuefdaiJ
r: iuuatc Palladc qui poftéain adulicrio a Claudo vulcanojcomprf
Jiêficdiigari fuo\'evVenus Cunbsp;kniisiudiciuvenere:

V -ytriadonis c^cderettirtquibus data iudexGah\'ope dinüidiamm

jtoiM^céfofKfruiilIoVcne^^
. Jouispotentiam vultcxpcri

Enniusv facra thcologiaipb quam rede npsEnnius fandos apud C

P€m%pciIauit.Gafpaf,C^ hoc poeta vanius videtis § fes?
^ j^lo palpebras^git^t animi rnobih\'täte credo laborat vocem\' cQ

pM Q

Sapientis tnquiOtio»
tur ne tarn valida peftis tatum vt videtis ferperet vbi nihil inue^
niesveri oîa^phana humana diuinis comixta.Q^m ad id pbq^
poefjs hominibus data eft eam eôuertimus ad deum fcihcet deicg
, opera efferenda ad iîîa quo plus homines allidantuti^ duldffim«;
canenda, quÔ hoîem que qiifris inuenies; valeat igit hic dfmonis
GÔfànguineusquiloquinefcitnimentiannoftrosiamdialeAicos
audiamus.nâqj veradifcernâta falfisin eis hoîem fophonfufpif
cor inuenies.Dialcc.fintafini duo:hoîes duo:S:2geli tres.ex vni»
afini mcdietatc ciî alterius afmi medietate tertius afinus fiat;duo
anseli eu hoîe vnobinariff vnû illoriï afinoru poflîdeant vtpote
primû cû tertio copulatim S: copulariue alteri angeli duo cûaltc
fo hoîe fc^m binariû alînorû tûc tibi copulattuâpbabopoffîbilê
BC impoflîbilê de forma amp; déforma acceptionis terminorû. Gaf.
Hui quis nifi mathematiC vel caldçus eafciuiflct vt funt coacer^«\'
uare:qrccgomihilogicavideor fcripfifïèhi traftSt diuinationê,
O fîolida capita 8C eo magis q?dî eam rem rang flitilëprorftisoés
Verbis aîpernêtur oês eS copleAutur.Vidi co tge mco d ilïèt^ntes
fere cîïAos de vera dialeftica enûciatiotiibus breuibus vtêtes
Se quibus facile refpôdêtcCni eflêt impéfe doAus^capiebât. nunc
: bona logicam oblitteratâ haudcç ^ intelligibilcs enûciationes in
exercitamétis volitare artêdiuinandiiqugri iddrco ilîius fui laus?
reatps in artes magtftros appelîothui\' vero magiftrdsinertes. A t
côferamus nos fi lubet ad phyficos.Saluete rerû naturae ihdagato
res fâfcitatos velimvos ffminus difciplicet quonâ modo Siëdi*
pifcatur amp; augeat fapiëtia.PhyficHs.Eft qui fapiétiam acquirf di
catperad.ditamctagraduû adgradus praecedétibus fubfiftêfibus
amp;mpcr;eft-quidicatitîqupuis pû^oacquifitionis nouâgcncrari

loSnis Lodóuid Viuîs
deftrui priores oêsîefi; qui dicat g minoré cû côtrârio admixtiofic
iell: qui per maiorê radicationcin (libiedo.Vi.Gaudeô fummopè
reS^ credo inuenimus turn oîfcm hoïem tumfapiétéîverû hfc do
âriirimephilofophacèxêplisobfécro expone.Phi.Cum decalorè
vd albedinededarauerobreui de fapiétia intdliges : accipiamus
igitur pédalé rriateriStquâ volo diuifam in partes ^portionalesî
^portiôe multiplici fefquitertia.prima pars ^portionalis fit ali«
quStS calida vd albatfedïda in oSupIovd albiorvd caIidior:ter
tiain miÙecuplôtquarra in fefqui altcrotS: alif oés in ^portione

ac3 prima fiig quadriparriéd.Hic iam côfiderare opereprçcium eft

qua calida fît ea tota materia. Vi. Monftra hfc ftint np difcipling

nec fapiédaeo dementiç iam fapientiç philofophia mater venit^
fperatâ me ab hoc philofophrafto aliquid fophiç reportamrûifed

nihil y t video nifi caloré ingétê fi permSfero 8C çftn: ad hç c fi vèrï#
tit manu gelu rigid iflîmS quis fapiétiâ ÔC bonas finétias a tâtoca
iorca tStoalboreîa tatis partibus ^porriDnabiIibuspetet.{ed quiquot;
fratré habeo fubnïgr5:de albbre faite ne difcedâ hincyacuus fcifci
tabor.Heustu Philofophc quonâmodo albedo inducit.Phi.Ab
agétep addition? gradus ad gradû. Vi. A quo ponro agéte, Phfgt;
Ab agente naturali quid fciotab a vel b vocavt volueris.Vi.aaa
abecedariû me dpcetîàc fi ego nefciré^ albedine dat mihi litteras
abeat in malâ rem 8C his gerris fuos congerrones participes faciât
■ tîo meîah v«riî id elTe nuc experior quod amicis diititare folebani
Parrhifien.philoföphos oêm phjIolbphiS inter dêteslabraS^litt
Ciceronbsp;habere in métevero nullâ.Gaf.Eft ïam ilIicRhctoriftes qui

Q_uin«V dam qui\'quartû Rhetoricorum ad Heréniû amp;:altectui5 artétradic
lianus. «g noswatoré côueniamustVi.rto eft quale Cicero

Sapientis inquifîtio»
njjspratoréyOlûf qui fi cflêc mirabiü quadSornaretur fapi\'entiaî
ipfam vero eius ^uinciâ ego qrtq? vt fcitis afîuttipferâ^ fitebarc^
medaturuillisbreui artêoîum aiTeduîîrrjOuedorûquâopinabar
me perbelle habere:fed deus bone ^ erâ falfus aiebS me illos dos»
Âurû vti fibi gratis 8C beneuolêtiâ côpararêc qua ab illis nequiui
vn^adipifci. Meoruem laborü cS mercedê póftularê ac fî telo
illpscçdiflemoêsfugeri3t:red quidobftatnehiïc audiamus.Rhe.
docebâinquodâgymnafio adolercetesplfrofc^ auditorio publia
cp hanc artéterat 8C mecu.idiota quidâ nugätor ôC prorfusinfcius
perfuafit illis mox fe efle exaftiflîraû Rhetoré:egoveromealiquâ
tulum dodu efle nun^- potui pafuadereitaq; nihil illic luci ifeciî
vos vero vbi videtis dodrinâ meam bonis ftipêdrjs me donate»
GaCHa ha adolefcctibus quos vocat demêtes amêtior fe elfe dois
dû nô potuit perfuadcre in quo minime quç($ apparctiç fufficiut
ÔC gfuadebit vti fibi pecunias hi pauperculi dét a diuitib\'\' opu
lêtishoîb\'\' quâtoiabore vix vn\'\' ^ccipitgj certe abûdat Sinonâ^
mâticulariû agereoportetÄ ab ifijs çgcnis extorquçbitrNâdiui
tes numatos adolefcétesCvidete^ bene monet) nô potuit î fua
lediQedetinere:fciatpri\' igitafFed\'cierepoftea doceat:^pterea
in ifto qui fe nô nofcit defiderâdâ eflè fapiêtiâ minus cenfeo. Verû
illic aftrorû eft perif quidâ que alloquamur.Salue prognofticator
vCTaciflime. Aftro.Veracior certe illisquasfingût hi poerç fybillis
amp; refpôfis deorû 8C vobis fit Capricomus cû loue in afcêdc te prin
.ceps viarû veftrarû:quÉi vultisf GafJn eœlis tuis vir fciétifl\'imc
inueniftin fapiêtiâ thabcm\'\'hic ùuêdâViue qui mirabile diftu eft
cum tam pamm d ^ illa gu ftarît t^ cius dulcore teneatùr atc^ itavt
cxalèiari nulla poflit. Aftro. Mercutiû plures antiqui fapiêcê tradi

loam\'s Lodcuici viuis*
dcmtfokmitidem quêided animûmentêc^mundi appcllaruntî
fed ilia lego no fpeculabor. At dabo vobis fignîî in quo fadlhme
nancifd fapiériam qugatis.Vi.O bcatura qui id fcias non iniuria
Vergili^ ^og fojjces Vergilius Ouidius appdlarunt. Aftrologus. Cum
Ouidius ^^^^ ^ ^^^^^ draconis loui cÔiûgituï quid übet petas licet adcot
cofcquçre petaS diuitias.petas fapienriam pctaS(Celebres nuptias.
GaCSi dcdecoriî mihi nöeffet quâte niîc domi tuf caederê multis

hfcpopulomendadaaudes vêditare v£vd terûciumhabeas cur

ilia hora nö prçcare fieri locupletior ne tóries men tiri te cogat f ge

ftas.Vi.mathematicos yifamus fi tibi eft cordi Gafpar mi magi«!

Iter eos certequi Geometriaqui Arithmeticem qui Muficem qui
Aftronomiamqui perfpeÄiuam calIët.Gaf.Mathematici mi fiU
pronemineParrhifijs verificat. Vi.in tatoftudio tam bonefciéîS
tiç nôfunt cognitç in quibus cum primis verfari deberent,Gaf,dc
berét quidem fed nec omnia faciût quç debét: tenétur illas vniuer
fi\'tatis prseccpto audire fed nouus abufus antiquum vfum expus:
litqui nifi antiquçtur nô video cur iure dodi viriparrbifien. no^
minari poffint:fatis tame legi facere putSt vbi de pû(fli lineis fuß
ficiebus cauillatorie difputant\'.fint ne haec diuifibih\'a an indimft^
bil!a.Sed de iurifcöfultisquid.Beral.funtolim fanefapiêtes amp;vo
catiamp; habitiînîïcvcro verfutiïïïmi 8i fraudulêtifîîmiquom calli
ditatemulla lex nö eft cormptaquotç cuiufcj: legis deus bone inte
ger extat fenfus.Vi.atqui med icos acccçpi prifds temporibus iu
dicatos fapiêtes.GaCnûc vero illosnihiloa carnificcdifF«Tc aiSt
quibus impune occid creßC ftipcm tum necauerit recipere ÔC licerc
6d oportere fed ne fpera cû lî h\'s polTe d ilTerere qui tot negoci] s ima
pliciti vix Tibi vnc| fufficiurtt.Reliquum eft vt grauem quêdam

Sapientis fnquifîtJO*
thcologum in\'cliuo illo^Eremitae id eft folirarrj vitam duccntmi
adeamus,Cuftos{îttuiomnipotêsgrauispateramp;:cumin tétatio
nem fucris adduflus fit ipfe tecum ne decidas,Theo.6^ pedes ve^»
ftros fil r) mei d educat angelus bonus domini per vias quf placet
altiïïîmodnsmihi vobifcum videmr venire tribusinjnoïeillius
ficut fpcro cQgregatis.Gaf.Q.uid dc fapientia fentias obteftamur
bone pater nobis aperias vt gratia paracleti repleans. The. None
rcilre egovos dixi in nole domini côgregatos qui fapiêtiam.i. dei
filiûdei quçritisdequafiquidé nox appétit hoecbreuiterfentio.
Eft ea fi quis quoc^quot; modo illâ attingere poteft omni thefauro oîlt;«
bus alijs bonis prçftâtior quam non emit emmena nîïmis refcrtat
necvendit mollis 8C blâda ilia eloquétia:fed timor domini 8C més
fibi re^i cofciatinitium fapiétigO\'nquiût fapientiflîmi pater ôC H
lius^eft timor domini:cçtemm magnum dat illi incremétum dei
ÔC hominû vera charitastquç illam fouet in perfedioné quâ certe
tumadipifcimurcumveramfapientiam deifilium intuemurSi
cognofcimusvt cognitifumus:noneftit3C]^in cura6(^creniento
rei familiaris vtplçri*^ credutit fita fed in animorum prima eora
pofitione.tdeocç et appolio cum interrogaretur quis elTet fapiens
non diues refp5dit:fed Socrates cui erat exigua fuppellex : anim\'
veroingens ôC omatiflîmustquin potiuscum in lucri ÔCcasteraru
rerum cupiditates incidimus curis cordis edacibus ôC furrjs agita
ti demétes reddimur ac furiofi. Anima enim quieftêsCait Arifto*«
teles)!d eft afFecftuu rurbinibusvacans non corpus fedés fapiétior
fit atcç pmdentior.vfqi\'adeo vt nulla circa res mundi eredam eflè
fapientiâ:fed eS mundi fapientia quf cormmpitur qua perdet de\'
aim eiusfapicntibus qugcç apud deûftulticiaeft.animosvero in

lo.Lodo.vi.Sapiétis inquîfîtio»
quibusl^ circa quos verfatur fapiétsa rcs quafda vltramundanas
cum ilio Socrate appcllo.Vl* AfFectus autê mi pater § habes mo
dcratos.Tiïeo.Peura in primishic fecedens agentiiim frequentia
çtiam in glorius timeo quê qui timet quomodo mala potes imalt;s
ginan faciennulHirafconnulli iîiuideo;opesnô qu^ro cui olus Si
aqur. fuïficir SC cum parciffimo vtar cibo in luxuria nó exardefco
non jnanitci lçtor quem dei timor complexus efttgaudeo veroin
dei timoretneminem odioprofequor : qui deum A bomines oês
diligo in quo augetur mihi fapientia. Hanc idcirco vitam agens
intinxiffe in fapiêtia intellects mihi videor habere$ quafi embS
raaquoddsVnamfurorcftperfectam optare qui nulh mortahû
datam contigiiTe credo.Hsec habui quf de fapientia breuibus n5c
dicerem diiïertur\' plUra fi me ffpius viferitis.Vof autem interim

moneo vtdimiflis müdi reculis momentaneisS^ vocequadam

inftabiliffimç pljbecul? hanc fequi toto aio conenainl:qa fi facére
ftuduevitishoïb\' deocçoptimomaximoeritis gcj chari.Valete.

Regiftrum.ABCD.omnesfuntquaterni»

Expliciût opera loanis Lodouici viuis Valertrini phife

fophi Jmpreffain inclytavrbe Lugdunen.opera amp; imï^

fis Magïftri Guilhelmi Huyon. Anno dni M.cccccxiin

die vero.xix,menfis Octobn\'s.

Mo

FrSI

J

\'m

\'S...

JJÖ Xp

mmm

■^■•■s-. .

...

J.

m