D E

QUOD

FAVENTE DEO OPT. MAX.
Ex AuBoritate Rectoris Magnifici

ALEXANDRI PETRI NAHUYS

A. L. M. Phil. amp; Med. Doa. atque
Profefforis Ordinarii,

N E C N O N

Ampïïsfïmi Senatus Academici confenfu, a
NoUUsêma Facultatis Juridicae decreto ,

PRO GRADU DOCTORATUS

Summisque in UTROQUE JURE Honoribus amp;
Privilegiis rite ac legitime confequendis.

Publico eruditorum examini fuhmhtit

JOHANNES HENRICUS SWELLENGREBEL;,

RHENO ~ TRAJECTINUS...

Ad diem sv. Junii mdcclxxx H. L. S,

TRJlECTI JD RHENUM,^

Ex officina ABRAHAMI VAN PADDÉJ^BÜRG
iiCADEMIAE TYPOGRAPHI. mdcclxxx,.

1 JA

O u

B : U i-i /x- \'\'\'. ï H i .-l, O FI ; _ IIZZL

^ : ! ;nbsp;gt; quot; ; . 1 il» ^quot;s.

O - ^ C

-/ij... \' \\ lefi-Tf^-;^\':^

f

/

V ^ - ■ i

Viri \'ë\'
NOBILISSIMIS SPECTATISSIMIS,

D. JOHANNI GULIELMO SWELLEN-
GREBEL, J. a D,

capituli d.johannis, quod traïfxti ad
rhenum est canonico, aggerum qui
superioris lecc^ aquas coercent,
curatori,nbsp;^

patri carissimo, omni, qua filium decet
pietate ad rogum usque colendo. \'

a JOHANNI HENRICO VAN EWYCK
.TOPARCH^ in de bilt,OOSTBROEK,ov£r\'
de vecht amp; culenborch,

avo suo, omni amore ad ultimum
vit^ halitum prosequendo.

d. henrico swellengrebel,
capituli ecclesiae majotis rhfno TRA

jectensis sive d. martini Sno,

PATRUO suo omni honoris et revf
rentiae cultu venerando ^^

D. FLORENTIO PETRO van FWVPr

% a D
ejusdem ecclesiae CANONICO,

AVUNCULO SUO EXOPTATISSIMo\'

^ ^nbsp;hec

NEC NON
FIRO JMP\'LISSIMO

.d. adriano VAN romondt, a i).

^ urbis rheno - trajectensissenatori,
nec nonsaepiusscabino, et cum ma-
xime quaestori C^ulgo Ontfanger mn M
eme deeî der Gemeene Lands midMénj patruo
per affinitatem conjunctissimoplu^
kimum honorando.

Hoc fpecîmen ,

D. D. \'^

JOHANNES hIÎ^WŒS sWELLENGREBEË..

SPECt

eAö- î

XX X^X

XX x^x Km)

SPECIMEN JURIDICUM ;

d e •

AGTIONE PAULIANA.

introductio.

Wi inbsp;condiiio debiïorum fuit 12. Tabb. tempore,

narrante GELLIO N. A. L. 2.0. C. x. Confeffi

seris ac debiti judicatis nulla adhibita diflinflioneper-
foiiarum, LIVIUS L. 6, C. 38,, trigiota\'dies funt dati ; qui«
bus diebus nihil cum his agi jure poterat, poft deinde, nifidis-
folverent, ad Prsecorem vocabantar, ^ ab eo, quibus erant

Anbsp;judi.

judicati, addicebantur, (i) nervo quoque aut compedibus vin-
ciebantur. Si plures effent creditores, quibus reus effet judica*
tus, fecare, fi vellent, atque pardri corpus addifti fibijio-
minis, perroittebat 12. Tabb. V. QUiNCTILlANUS
L. 3. Inßit. Orai. C. 6. CELLIÜS d. L amp; de loco^ Ulo 12.
Tä CÜJACIUS ohf. L, 3. C. 39- C2) Atrox\'hic mos
neaendi, amp; coercendr obseratos debitores poftea lata lege
Paplriay CoJJ. C. Pcetilio Libone Fißlo amp; L, Papïrïo MagiUano, oc-
cafione crudelitatis tl2neratoris ciijusdam, LiVlüSX. 8- -C 2S.,,

valde mitigatuseft, Cautum enim fuit hac lege, ne quis, nifmo-

sam meritus, in compedibus haberetur.utque,pecuniae credits-

caufa, bona in pofterum, noa corpora obnosiaeflent, nequein

pofterum debitores neaerentur, LIVIUS A Sed quum:
hoc adhuc nimis durum atque iniquum videretur, poterat enim

credi-

(1)nbsp;Qui adiîftus , nexus vocabatar , VAB.RO de Ung. las. C. 6. V. fö

SCHEFFERÜS dîj): de Nov. tab. C. 3.

(2)nbsp;Quomodo hœc feaio in l. ta. Tabh. fit intelligenda, a :DD. notton®
fenfu espiicatur, videri polTunt GRAVINA in operib, p, 246 ibiqua
MASCOVIUS. BYNKERSCH0E-lt; cbf. I t. C. I. H. CANNEGIETÊR
Offert, de difficU, quîbusd.. kgg. Lugd. Bat. 1744, BACHIUS bifinr. ^m^
Mm. L. 2. c. 2. g. 20. Jcripmssgm ibi Qlkgati.

creditor carceri includere fuum debitorem , donec ultimum.fol-

viflec nummum L. r. C. qui bon. ced, poß, lata fuit lex Julia

de ceßione bonorum, vtl JulioCafare, vel ab Augufto. V, BA-

CHiüS hißor. jurispr. Rom, L. 3. C. i. g. 15.^ quse Roms amp;

in Italia debitoribus absque dolo fuo facultatibus lapfis, ut evi-

tarent fqualorem carceris, permifit flebile ceffionis adjutorium,
amp; miferabile illud auxilium, uti vocatur in L. 7. ö» g- C. qui

ion. ced, poff (3). Quando vero debitorceffionem hancfacere
recufat, fraudandique caufa latitat, amp; non defenditur, credi-
tor mittitur in polfeffionem ejus bonorum j fi pergat debitor
latitare, permittitur creditoribus bona iftius debitorispoffidere,
amp;vendere , ut ex nummis, ex tali venditione redaflis, quantum
fieri pofljt, iis fatisfiat; Duo hac de re extant tituli in jf. libro,

42. quib. cauj. in pj^.. enK amp; de reb. üuä. jud, poJJ,

Sed quid, fi debitores obsrati, qui prsevidebant, creditores
fuos in bona fua mittendos efle, ea in fraudem illorum credito-
rum alienaverant, ut tanto minus inde conficerent? Alienare
enim fua bona potefl: dominus! hinc in L. 26. ff. de contr. emt,
ait POMPONIÜS. Si fdens emam ab eo, cui bonis ifiterdi^um

_ ^ fquot;.

(3) Quod beneMun, dein, ProvincWibus cnceffm fuie. 4

C qui bon. ced. peß.nbsp;\'».^uwui iwu, f. 4.

A 2

jîf, ut eî âemînuendî poteßas non fit, dominus non ero, dîjfimiliter
atqueß a debitore, fciens crsdiîorem fraudari, emm. Quum hac
de re jus civile taceret. Praetor quidam, ut videtur PAULUS
vocatus, cui hoc durum videbatur, ediélo fuo propofuit aflio-
nem, ab Aurore diaamP^K//«aöm, perquam, quœ quoquo»
modo a debitore alienata funt in fraudem creditorum, revocantur,
amp; perfiÊlionem juris habentur, ac finulla aiienatio faßa fuiffet.

Quis hic fuerit, amp; quando hoc propofuerîtEdiaum, obfcu-
rum eft; illam tamen a^ionem jam CICERONÏS temporein
ufufuiOe, nonnulli, uti CUJACIUS in Commentario ad tit. ff.
quce în fraud, cred, in Operîb, poßhum. T. 5. amp; POPMA ex CICE-
RONÏS Ep. I. Lib. L epißol. ad Attic., contendunt. CICE-
RONIS verba hœc funt j Cmlîus avunculus tuus a K Fariocum
magna pecunia fraudaretur, agere capit cum ejusJratre Caninio Sa-
trio de iis rebus, quas eum doio malo mancipio accepiße de Fario dîcS\'
ret\', una agebant cateri crgdiîores, in quibus erat LucuUus B K
Scipio, B is, quem putabant Magißrum fore, fi bona venirentamp;c,
Nondum proprio ejus nomine proditam faiîTe CICERONÏSquot;
tempore, quia hoc loco agebatur de doîo, quod judicium dare
folebat Praetor, ubi propria a^io defîciebat, fis de rebus, quje

dùh malo fa^® efle dicebantur, exiftimat BOSIUS ad d. l
ÇICEROiNis.

J u R î D î c ü M.nbsp;^

De hac a6lioné qusedam fcribere, mihi propofui; ad cujus
defcriptionem procedere nuncpoffem: fi non difceptaretur,
quibusnam in loci^ Juris noflri de hacagîtur. ^ Primum ergo
hoc videamus.

c A p u T PRIMUM

jQui^us in locis de PauUana agitur.

Piacet nobis fententia opinantium agi de hac aaione in 6,
inftit. denbsp;Item fi quis infraudem creditorum rem fuam alicui

mdîdêrîî, bonis ejus a creditorîbuspojjejfis; ex fententia Prœfidis
permittitur ipfis creditoribus, refcijfa traditîone, eam rem petere, id
ejldicere. eam rem traditam nonfuijje, ^obîd in bonis débitons
man/îffe. In Leg. i. pr. ff. qult;B in fr, er. ubi ex ULPIANI

libro 66. aà edi^um hsec Prsetoris verba memorantur, qult;s frau-

dationis caufa gefla erunt, cumeo, qui fraudem non ignoravcrit, de

1ns Curatori bonorum , veî ei, cul ea de re a^ionem dare oportebit,

întra mnum quo e.p.rîundî potefias fuerit, actlonem daM, idquc

etiam adverfus ipfum, qui fraudem fecit, fervabo. In Leg. lo.

e^à. fub fînem inîerdum caufa cognita, etfi fcientia non fit, infac-

tum amonern permittam. Et in titulo Codicis de revocandis his\'qu^

infruud. cred. V. CUJACiUS paratiîL in Lib. 42.tit. 8-

Men.

J u R I D I c u M.nbsp;^

Mentionem fieri de hac aaione in §. 6. inßit. de ûB. opi-

nantium fententia efi: verifijma, quippe fi jjlic, uti vult DO-

NELLUS de aü.p. 201. de aélione quadam hypothecaria agere-

tur, daretur.quoque contra quemcuniquepofîefiorem, quocum-

que modo aut animo ad eum perveneric. L. ult. C. de prϔor.

pign. hscvero adlio in §. s. tum demumcoropetit, cum res
fraudandi animo a debitore tradita efi d. 6, in hypothecaria

a£lione hanc fraudem intervenifîe, haudquaquamne cefie efi:
debet tantummodo probari, res in bonis debitoris fuifi^e. V.
GAILIUS de pîgn. ohf. 5. in hypothecaria quoque non efi: neces-
fe, dicere rem non eflTe traditam, uti in d. §. lt;5. dicitur, J
quîs în fraudem credîtorum rem juam alîcui tradiderît, iisdem fere
verbis, ac in rübrica Z). amp; C. tituii de bis quee in fraudem credu
torum, în quit,... ri^n» r^uiiana occurrit; proponitur hœc for-
mula , ut creditores petant rem refcifiâ traditione, amp; dicant
eam rem traditam non efiej amp; ob id in debitoris bonis manfifi^e 5
hujusmodi autem formula inepta, amp; inutilis foret in hypothe-
caria aélione, quae inhaeret rei, non obfiante juredominiij ac-
cedit denique auftoritas THEOPHJLI, qui ilJam esprefle P^K-
lianam vocat. V. GIFHANIUS aà Lib. 8. Cod pag. m, 358.
BACHOVIUS de aêiion. âisp. 3. tb, 9. p, u?. WISSENBACH
disputai, ad inßt. p. 236. Pro fua tamen opinione nonnuîlas

— quot;nbsp;afi\'eri

alFert rationes DONELLUS;uti, Pauliana efl aaioperfonalis;
fed in hac §. 6. loquitur de realij deinde, fic datur hœc aélio,
fi res in fraudem crcditorum alienata fit, nec fraudis partici-
pationem in accipiente exigit, quod fecus efl: inPauliana ; de-
nique, datur aélio 6. folummodo bonis a creditoribus pofleflîs
ex fententia Prasfidis, fecus iterum ac in Pauliana, inquarevo,
cantur in fraudem creditorum alienata ante miflionera in bona
debitoris. Quod ad refponfioneni primae objeélionis attinet,\'
quando in fequentibus demonftrabimus Paulianara aélionemefle
perfonalem, quoque videbimus in hac 6. loqui de aélione per-
fonali. Diflin6lio, quam facit inter aélionem fuam hypotheca-

riam , amp; Paulianam, non femper procedit i nonnunquam enim
fit, Ut etiam in Pauliana ab accipientis parte nulla fraus adfit,
mïînl. ulî.ff.qucsînfraud.credr, neque JUSTINUNüS fibi
propofuit in d. §. 6. omnia requifita Paulianse enarrare. Ad
tertiam tandem DONELLI objeélionem refpondeoj verba illa,
lonis ejus a creditoribus pojjejjîs non efle referenda ad tempus,
quo debitor rem alienavit, «^uafi heec a£lio de iis demum rebus
competeret, quae pofl: mifllonem in bona alienata funt, fed per-
tinent ad tempus movendœ aélionis hujus, uti reéle hasc verba
interpretatus eft VINNIUS ad. d. %

Non-

JURIDICUM.nbsp;$

NonnuIliuiiZOESIUS, aliique, male, utroihividetur, cum
noftra PauJiana confundunt Interdiólum fraudatorium, cujus ex-
tant verba mL.io.pr.ff. qua in fraud, cred, quod interdiSlura da-
turad revocandampofTeffionem; facillimaprobatio eft, Juris con-
fultum in hac L, lo. pr, de quodam interdifilo loqui; Docet
enim id ipfa infcriptio iegis, qu^ defumta eft ex libro 73. UL-
PIANI ad Ediüum, quo libro hunc JCtum differuiiTe de Inter-

diflis, fal temde iis,quae in fine libri 43. reperiuntur, clariflTi-
me probatur per infcriptionem L. i. ff. de migrand. L. 2. ff,
de falv. interd., amp; jam a libro ad edi£l:um usque ad 73.egic
ille idem JCtus de interdiftis, uti ex pluribus legibus patet ,
quae in libro 43. ff. occurrunt. V. HOMMELIUS palingene*
fia. torn, 3. Verba prseterea ipfa amp; conceptio verborum hujus
Legis 10, ]jr, manifefte «juogue interdiclum oftendunt. Etenim
inter duos pronunciatur §. i. Injiit, de interd. in^n. voluit etiam

Praetor in verbis interdiéli aftioncm, ab ea quae hic proponitUf

nominatim difertisque verbis diftinguere. V. MARANUS ad

ff.tit. qua in fraud, cred. p. 504. Non adverfatur, quod ini. 38.

4. ff. de ufur. dicitur Prsetorem fuifie ufum VOCe rejiituaï
in fuo Edi6lo h. e., in aélione Pauliana, atqui in L. 10. pr.
utitur hac vocej non vero in L. i. eod. neque in 6, Infi.
dea^,;nm utitur in L, 10. hac voce reflituas, quia hoc inter-

Bnbsp;diaura

dicium efl: reftitutoriuni, uti ex natura interdi^i hujus liquet,,
óc quod in lege ï. nonoccurrat voxrejiituas , hinc non fequitur,
quod ibi non de PauHana ageretur; fatis enim probatumeft, ibi
de eadem agiaélione, quas memoratur in §. 6. Injïit. de aSh.
quse Pauliana eft. TRIBONIANÜS hoc interdiaum, quod
fub finera libri 43- , ubi interdiaorum materiam pertra^at
exponi potuifl\'et, maluit fub hoc titulo inferere, ut hujus aftio-
nis occafione fimul interdiftum, huic adioni ia multis fimilli-
mum, explicaret, nam tendit in eundem finem, ut fcilicet re-
vocentur in fraudem creditorum alienata ; fimili modo pluries
TRIBONIANÜS egit, mi in titulo ff, de sp. mv, nunc, ibi

ïn L. 20. ejus tituli expofuit interdiélum de eadem materia.
IMemoratur hoc interdiclum fraudatorium in L, 67. i. âf 2.
ff ad Sêium Trehell. in L. g6. pr, ff, ds Jokt, V. BRIS-

SOmVS de F, S pag, m.

CA-

CAPUT. SECUNDUM

Vefcripîio hujus adtionis, illam per-
fonalm eß demonflratur.

aio hsec fîc potefl definiri, quod fitPrœtoria, perfonah\'s;
^uœ datur Curatori bonorum, lt;amp; creditoribus, eorumque here-
dibus, miflisin poflefîlonem bonorum debitoris; contra frauda-
torem qui res fiias in creditoris fraudem quo quo modo alien avit,
posfesforesque fraudis confcios, eorumque heredes, vel ex cau-
fa lucrati va res tenentes, ad id, ut res in fraudem creditorum alie-\'
natss, rcfcîfl\'a traJJtiono, cum omul caufa refiiituantur intra an-
num a die^ venditionis bonorum computandum, quafi traditas
non effent. Secundum hanc defcriptionem in pertraflandahac
aÊiione verfabimur.

Vix necesfe efl: probare, illam efle Prsetoriam; exprefTe
JUSTINIAN US inter Pretorias camenumerat in 6. Inß, de
Acc. Praetor in L. 38« 4. àe nfur, dicilur agere, ut perinde
fint omnia , atque fi nihil alienatum eflquot;et. Majoris erit momenti
indagafle, an fit hsec a^io perfonalis, vel realis. Magnus hac

B anbsp;ia

în parte diflenfus Doéloram efl, nos iis calculum adjicîmuf^
qui eam perfonalem esfe volant. Non aliunde hoc melius in-
teliigitur, quam lie, ^u£3e funt utriusque aélioüis propria-quot;
Realium autem aélionum proprium eft, ut fequantur posfesfo.
rem rei quae petitur, quamvis nihil cum eo a6lum fit, aut in
cfeditorera deliqueric, L. 25.pr. ff. de obi. amp;act. Contrarium
obtinere in Pauliana palam eft, quippe in hac posfesfor non te-
netur, fî fraudis ignarus fuerit, adeoque ft b. f, posfesfor fit,
amp; nihil ex lucrativa caufa ad ilium pervenerit. Exemplo hoc
illuftratur in L. p. ff. quts in fraud, cred. amp; ulterius hoc
indicat. L, 6. 8. sod», ratio cur datur in posfesfores, eftj

eorum fraus, vel quod funt participes fraudis debitoris L. 1.
pr. eod. quo cafu revocantur hujusmodi res a posfesforibus,

etiam non reftituto pretio 1. 7, 8. eod. quia fraus amp; dolus na-
mini debent patrocinari. In realibus affionibus creditores coa-
tendunt rem fuam eflTe, fed in hac aftione tantum rem mn effs
traditam, S ob id in bonis debitoris manßffs §. 6. inß. de JB. quo-
rum posfeffio iis data fuit d.nbsp;V. WISSENBACH ,
tief, de mutuo p. 475. Vocatur ha?c a6lio pluribus in locis
actio in factum, mi in i.\'io,.§. 16. 18. L. ff. qu^ in
fraud, cred. L, fem C. eod. qu3S afliones folentesfe perfonalesi.
% u~de. Ohl, fj bachovius de aä. p. 16©.

JURIDICUM.nbsp;33-

PAULUS quoque hancacüoneni non obfcure folummodo inter
perfonales retulit, fed amp; de aciionibus in perfonam queftionc
pofita, exempli loco, hanc attuHt in L. 3R. 4,^. de ufuK
quando enim in prlocipio ejus legis diserat, videamus generali
quando in aäione, quœ eß in perfonam, etiam fruëius veniant, hoc
fuura propofitum deinceps in i. amp; fcqq. usi^ue ad 7. exfe-
quicur, amp; in 4. haec de Pauliana Faviana habet, în Fa^

mna quoque anions B Pauliana, per quam qucs in fraudem credito«
rum alienata funt , revocantur, fruäus^ quoque reßituw^ur. V. .
VOET ad tit. ff. qucs in fraud, cred. Omnem quseftionis hujus
dubitationem in hac lege fuftulisfe JCtum mihi videtur, ex
tota verborum connexaferie, manifeftum eft, Faulianam hanc

aflionem, ex ejus fententia perfonalem efle.

Qui pucaui. Kane aetloncfn rcalcm cflè, fatîs valîdis, ut iH
lis vifum fuit, argumentis, fuam conantar defendere fentea-
tiam; fed Ut utar verbis DONELLI, non quidaln, fed quam
vere , quceritur; certe B naturam aäionis in rem, S juris au£tori\'
tatem refr agar i confiât. Vidèamus tarnen quae caufa ßr, ob quam
aliter alii featianc. Eftpraecipue hsec, quod Imperator nofter
hanc actionem inter reaies enumeraverit mtitulo Inß. de aäion.
hoc nonnulli fic acceperunt, acfî revera ibi realis diceretur ,,
uti FAßER Conjeä. L, 10. C. 16, culpaîque ibi JUSTINIA-

B 3

A

NOM infcitioc, quod actionem, ex natura fua perionalem, rea-
lem fecerit ; nullum profecto mtrum effet, hoc imperatori ac
cidiffe; teftatus en\'m fuit, àmmîaîîs magis ejje, quam humanl-
tatîs, omnium habsre memorîam, penîtus in nullo peccare 4,
pmfat. 2. de confirm. Digeß. ad fenat. amp; om. pop, amp; ejusmodi
errores ab eo commisfos fui (Te, docuit NOODÏ L. i. C. 21.
àe U/ufr. Verum enim^ vero haud necefle efl: dicere, talem
errorem in hoc cafu illum commifjflTe ; hanc aaionem ob firoili-
îudinem affinitatemque, quam cum prœcedentibus amp; fequenti-
bus realibus aftionibus habet, inter eas pofuit, uti in praecedenti ufu-
capio, fic in hac refcindunturres in fraude\'m creditorum alienatae.

V. OLDENDORP, aä. for. progym p. 783. Sed inftant difiTen-
tientes, ex defcriptione hujus aftionis patere illam efle realem,
nam oritur ex jure in re, quod creditores in bonis debicoris per
inisfionem in bona confecuti funt, unde difertis verbis dicitur,
honorum ex fententia Frœfidis poߣhrum. verum, jus in re expig-
\'nore prsetorio per miflSonem in bona debitoris quidem oritur,

fed inde haud fequitur quod Pauliana fit t-ealîsj fi h^c procedereC

confequentia, dicendum omnino foret, pignuspraetoriam amp;Pau-
lianam aaionem idem remedium efle ; falfum vero hoc efl ; di-
verfa manent remedia ; nam alia efl; aftio hypothecaria, quss
dâtur, lieet nulla fraus commiffa fit, alia efl: Pauliana, q«®

fine

^nbsp;J U R ï D I C ü M.nbsp;J^

fine fraude non datur. Di£la vero verba homrum ex fententia
Frwfidis poßejjhrum^ indicant tantum tempus, ex quo hœc aftio
potefl inflltul; nimirum non nifi pofl: miffionem in bona, amp;
poftquam creditor ex venditis debitoris bonis fuum confecutus
non eft; fed dicat aliquis, fi h sec actio Pauliana fie
perfonalis aélio, unde \' ergo ejft obligatio? refpondeo,
ex maleficio, quod confiftit in facto ipfius posfesforis

alienat£8 rei, qui convenitur hac actione, in fraudulenta ac«

quifitione hujus rei, fi posfesfor ejus, fuerit fraudis confcius ;

fin fraudis fuerit ignarus, amp; rem ex lucrativa caufa acceperit,

tum maleficium posfesforis confiftit in eo, quod nunc, poftquam

debitoris in alienando fraudem refciverit, tamen rem non refti-

tuac, fed creditoribus nihil ominus lucri faciendi caufa inter-^
vertere coïiecur.

C A-

S p E C I M E-N

caput tertium

Quando datur., quidrequiritur^ ut
hac aamp;io inftitui poßt.

Inftituitur hsec actio, uti ipfa mbricatîtuli ff. quawfraud, cred.
dénotât, fi quid infraudm creditorum faShum fit, amp;, ut Pre-
tor in edicto fuo ait, fi quid fraudatimis caufa gefium fit-, L.
1. pr\' ff\' ^^ fraud, cred. Inter gefla amp; facta quaedam fub-
tilis differentia efle videtur, attamennbsp;id eft abu-

five, nihil inter factum amp; geftum intereft L. 58. de V. S.
y. ALCIATUS dispuna. L. i. C. 4. BRENCMAN disp. de
leg. infcript. §. 17. geftum varie fumitur, interdum latius,
interdum ftriélius, veîuti în L. 19. a© V. S. ubi geftum fig-
nificat rem fine verbis factam, amp; diftinguitur ab eo, quod
actum amp; contractum eft, aft in iis, quse in fraudera credito-
rum gefta funt, latiffima fumitur fignificatione, amp; gefta continent
in fe omnia, quge in fraudera creditorum gefta funt, fi^e fitalie-

natio,

natio, five contraftus, imo non tantum fijmuntur gefla, fedamp;
ïîongefla; quodcumque igitur fraudis caufa faclum efi:, vide-
tur his verbis revocari, qualecumque fuerit L. i. §. 2. Lgt; 2.L»
3. L. 4. L, 5, ff, [qua în fraud, cred.

Fraus, ut inftitui poflit Pauliana, intervenisfedebuit. Diflin-
\' guitur in jure inter fraudem legis, amp; fraudem hominis ; in fr au.
dem legis agit ille, qui, fal vis legis verbis fententiam ejus cir-
cumvenit, amp; fraus legi fit, ubi, quod fieri noluit, fieri autem
non vetuit, id fit L. 29. L. 30. ff. de legg. L. 5. C. eod. Anno-
tat Accurjuis quatuor prœcipue modis fieri fraudem legi, com-
mutatione rerum, commutationc perfonarum, commutations
contraâluum, amp; modo contrahendi. V. MÜRETCJS de legg.
^d, d. L. 30. qnsß ita faéla funt, nulla refciflione indigent,
ipfo jure nulla funt, X. 16. ff. de jur. p^fr. verum ea quae ia
fraudem hominis comparata funt, ipfo jure quidem valent, atta-
men per remedia qusedam juris revocantur d. L. 16. V. RA-
MOS DEL MAMZANO ad. kg. Jul. B Pap.- L. 4. reliq.
17. amp; hoc polleriori fenfu, accipere fraudem in aßione Pau-
liana debemus, alienatio enim bonorum debitoris revera jure
civili non efl: prohibita, nam fi eflet vetita, ipfo jure quoque
nulla efl\'et, neque hac aaione foret opus, uti apparet in libera\'
tatis datione, in fraudem creditorum fafta, quam les MUaSentia

Cnbsp;^ impe-

impedit, ut videre efl in pr. \'mflït. quîb, ex cauf. man, non, Uc,
ëi în L. I. T. î. Jnßif. CA]L

Commisfam fraudem fuisfe intelligitur, quando primo ex
confîlio fraudandi tam alienands, quam accipientis, modo is.
titulo onerofo acceperitj fi enim ex îucrativo tiîulo accepitj,
fufficit fraus alienantis L. 5. C. de Ms quce in fraud, md, fe-
cundo ex eventu ea patet. Confilium fraudandi adfuilTe, fequen--
tia exempla docebunt ; fi quis cumhaberet creditores, îibertis
fuis, iisdemque fiiiis naturalibus, univerfas res fuas tradititi

Ü. 17, I. ff eoä., fi quis vendeate debitore^ teftato con-

ventus efl; a creditoribus, neemeret, non cares enim fraude,
qui conventus tefl:ato perfeverat. L. 10. 3. eod.^ coguntur

hi reftituere rem , non refufo pretio^-nifi pretium extetin bo-
nis debitoris L. 8 . , fi quis data opera ad judicium nonad^
fuit, vel litem mori patitur, vel a debitore non petit, ut tem.
pore liberetur, aut ufumfruffcUm, vel fervitutem amittat L, 3,1
i îi ^öi.V îs qui non fecit, quod facere debet, fi rem fuam
|»?o dereliélo habuit, ut quis eam fuam faciat. L. 4. L. 5.
iodi Gum in vêtus creditum unus creditor in aliorum creditor
î^um fraudem pigfiora accepit L. 23 i eei. In genere illi, qui
aliquid fecerunt, quod facere non debebant; qui aliquid fecit,
dei|aa£ habere, quod habet 5 amp; qui omne fuum patrimo»

, .nbsp;îiium.,

J u R I D I c ü M.nbsp;ip

mum aliénât, fecit in fraudem creditorum L. 3. 2. L. Ö-
pr. eod. nam nemo praefumitur, ignorare fuum patrimonium.

Alterum requifitum erat eventus, quo creditor révéra frauda-
tus eft, amp; quidem ideo fraudatus, quiafraudator eum fraudare
voluit, L. 10. §. 2. L. 15. eod. Confilium fraudandi, amp; e.
ventus fimul requiruntur, unde alterutro deficiente, fi vel pro-
pofitum fraudandi nullum habuit, forfan putans fe folvendo
effe, vel creditores, licet debitor fraudandi confilium habuerit,
even tu tamen non funt fraudati, debitore poft eam alienationera
folvendo comperto, vel fi debitor his, quos fraudare voluit fa-

tisfecit, huic aftioni neutiquam locus eft, L. 10.nbsp;L.

eod. L. 79. de R. J. ita ut illud SENECA, de heneficHs, a-

gentis, L. 6. C. ii. merito huic applicari po^t, parum eßilU
veile, nîfi profuit, parum eß -profuiffe, mß mluît.

Creditori, quicotîtrafraudatorem agit incumbic probatiofrau-,
dis, quia femper necefîitas probandi illi incumbit, qui agit, L. 21.
ff.de prob. amp; pr^f §.4\'nbsp;qui dolo dicit faßum ali-

quod , licet in exceptione, docere dolum admifilim debet,
18. I-hsec fraudisprobatioesindiciis perfpicuis de-
bet probari; a parte alienantis fraudem intervenisfe probat, v.
g. fi alienatio in necefi^arias amp; conjunflas perfonas faéla fit.
L, 27. C. tfg i/ûBflf. Slis,quialienafi\'eperhibetur, nihilominiis

Canbsp;feß^quot;

femper in posfefljone remaneac, fi pa6î:um retrovenditionis fue-
rit appofitum ab eo, qui folitus efl: fenerari, vel viliori mer-
cede rem fuam locaverit, L. 8. §. i. ff. àe reb, au£t. jud. pof.
amp; parte accipientis creditor fraudem probat, quando probave-
rit, ei, qui emere vellet a debitore, denunciatum esfeneeme-
ret, quia id fiebat in fraudem creditorum V. ALCIATUS ad
Leg. 22. de transact, in oper. ï. 3, p. 288, 289. PERE-
ZiUS prakc. in C. ad Lib, 7. tit. uit. n. 10. Quando obtine-
bitaélor vifloriam, docet HAMMELIÜS ds Aüion, C, 19;

n. 4.6. p.

Dubitatio orta fuit, an hsec Pauliana detur folum derebus

alienatis, poflquam miffio in bona faSla jam fuerat ; an
etiam competat de rebus, ante miflionem in bona a debi-

^îoribus, in fraudera creditorum alienatis. Priorem fententiara
amplexi funt, DONELLUS comment. L, 23. C 17. inpr. DECK-
HERUS L. I, diß 10. n. 27. e? SANDE decif L. s-U
13. dec, I. Provocant DECKHERUS amp; SANDE ad L,
§ 7\'^^ fraud, cred. in qua is qui debitam pe-
■çuniam recipit, antequam bona debitoris poflideantur, quam-
■ quot;^is, fciensprudensquefolvendo non efl!e recipiat,dicitur, noa
îîmere hoe ediélum, quia fibi vigilavit : porro hoc fibi voluiCe
-ajuns TRIBONiANUiM in inß, ds M\' d«m mt,ß quis

m

în fraudem creditorum rem fuam alïcui tràdîderit; henis ejus a er sit •
wibus poßßis ex fententia Frafidis permitlitur ipfis creditorihis
rescifja traditione eam rem pstere. Tandem Legis p. ff,
quce in fraud. - gt;cred. v-erba cujus bona, posfejja funt, (i) in-
dicare fibi perfuadent, tum demum Paulianam dari fi a-
lienatio £a€ia fuerit, poftquam in pofi^effionera miffi font cre-
ditores. Contrariara vero opinionem veriorera exiftimarem,

elicicur h^c preecipue es 1,15., 1.17. §, i. ff. qu^ infraud. cred,
L.pen. C, cod., nam in iis legibus , imprimis in L. 17. agi videtur
de cafu in quo nullamiffio in bona fa£la fuerat, amp; L, i, ff, eod,
in diftin£î:e loquitur de his qu^ fraudationis caufa gefta fant, V,
BACHOVUlSfl^?TREUTLERUMî?o/. 2. disp. 24.^^.5. l.a,
non facile etiam evenire potefl:, ut de rebus pofl: miffionem alie-
natis a£lio hsec daretur, qmim Curator bonorum plerumquead
fic, cujus efl: vigilare, ne resalienentur. Prseterea ha^c Pauliana
pofl: misfionem in bona non tam necefiaria efl:, quippe tum credito-
ribus quoque adrepetendas res a debitore alienatas competit aélio
hypothecaria ex pignore praetorio, quod ex ea mifljone fua funs
confecuti in bonis debitoris, poftquam m eorum pofleÖionem

vene»

deleta particula nm fecundum Ie£bioneni Florewinatn V. JâUGSλ

US in msëtitó^ critit. äe nsgat. pand, Flor. p. 37 ^

c 3.

veneratîtji. 2 5. §.\' i. ff. de pîgn. aSt. L.ulî* C. de prist, pîgn
Quod attînet ad leges objefilas, îa d. L, 6. §. 7. neque de
fraude debicoris,neque de fraude créditons ulla fit mentio: jus-
te ibi petiic creditor quod fibi debebatur, quodque petere po-
terat fine fraude; approbatur fafium creditoris, qui fibi vigila-
vit, nusquam vero, quod fcio fraus alicujus laudatur, alienis-
ISmum hoc efl: a bono JCto. Perperam porro verba $. 6. inji,
de aamp;. bonis ejus poffeffts explicant eo fenfu, ac fi de rebus poft
tnifljonem alienatis demum daretur Pauliana, referri haec de-

benCjUti antea jarftvidimus, ad tempus inftituendae hujus aÊlio-

jiis, non ad tempus alienationis. Denique^/(îï.Z. g. nihil aliud
docet, nifi b. f. emtorem de re poft mifïîonem emta non te-

Îieri V. HÜBERÜS prM. ^ur» Cîv, torn, ï. p. m,

C Alt;

J_.ü u LD J C-U .M;-„

Ç A P U T ^ Q^U A R\'T ü M^

Cui hm aUm datur.

rimusin edi£lo Pr^toriscuîh£Bcdaîura£lIo, efl Curator bo-
norum, H^c vox generaliter fumitur pro eogt; qui allcui negotio
prseefl, vel res alieujus gerit; fic apud GELL.ÏUM; N.\'A*,
L. 2. c. IO. Q. Catuks âicitiiT Curator reßituendi CapîtoB apnd
SüETONIUM in Caligula C. 27. occurrît Curator munerum ac
mtlonum* In noftra actione habetur pro eoj qui a Pr^lOrej\'.

vel a Preefide in Provinciis, ex confenfii majoris partis

«reditorumvel ab ipfis creditoribus, conftituitur. X.
ult. ff. deCurat. hon. dand. fi bona funt diftrahenda,
i.. pr. # eod. Talem Curatorem confi:itui confijltum?
omnino efl;, iïïiïïiO neceflarium, dam. id , quod omnium credit
torum mifToium curse incumberet, plerum^ne. ab omwbuamp;rne-

glîgeretur, nemine uc plurimum curante, quod omnes curant.
L. 14. L. 15. de reb. au£i. jud, poJJ] Datur hie curator ad
cuftodiendas atque defendendas res, quae adhuc extant in bo-
nis debitorum,quot;quot;^L. 2. §.de Curat, bon, dand. In plerisque

firailis eft Curatori minoris ; hinc amp; inventarium bonorum de-
bitoris facere tenetur. L, 15. pr. ff- äereh. auä. jud.poff.,
quod omnibus Cu/atoribus convenit,fideliterbona adminiftrare,
rationemque adminiftrationis reddere tenetur. X.i. C. ubi deration,

tarn. pub. quam pr, Hanc aflionem tunc re£lc dari Curatoribus ,
quapdo fpeciale mandatum a creditoribus acceperunt, contendit

HCJBERUS pr^I. Jur. p. m. 467\'» q^ia Curator bonorum
jaonetl Procurator creditorum, « neceqs.repraefentat, fed vice

fungiturdebitorislatitantisautdeficientis, unde ei,et in eum ac-
tiones dantur, quee ipfi debitori, amp; in debitorem competunt,
L, 2, §. 1, ff, de Cur, bon, atqui debitor-, qui ipfam fraudem,
patravic, non habet hanc aélionem fed creditores foli,

Quandp nullus Curator conftitus fuit. Praetor pergit. fe da-
turum a6lionem ei cui de ea re actionem dare oportebit. Imprimis
hie eft creditor ipfe in c^jus fraudem res fuit alienata, amp; cui ex
quaiibet jufta caufa, a£lio cum fraudatore competir. L. 16. f»
â. ^ « iutb. man. lib. non, fi. non tantum, qui pecuniam
icredidemnt. L, n. ff. de F. S. fed amp; cui ex emto, vel ex

Jocato,

Jocato, vel ex alio ticülo dcbetur, L. 12. cod, veî jure civil!
fine ulla exceptionis perpetua; remotione, vel honorario, vel
extraordinario, five pure, five in diem, five fiib conditioneZ.
10. eod, amp; fi unius créditons fraude alienaiio faftafit, compe-
tit tamen Pauliana, I,. 10, %,6.ffqum in fraud, cred. five debitor
per hoc , quod fraudationis caufa gelîîc, dominium rei corpo-
ralis, vel incorporaiis, L. 14. fci, five aaionem, amiferit
L. 14. eod. non tantum prœteritis, amp; praefeniibus, fed amp; fu-
turis creditoribus, fi priores dimiffi fint pecunia pofieriorum L.
16. eod. Quia vero liberto amp; filio femper honefia atque fanaa
perfona patris acpatroni videri debet, L. q. ff. äe ohf par. a?
pair, prceß. quae lex defumta fuit ex Lib. 66- ULPIANI ad e-
diamp;um, in quo libro egit de Pauliana, hinc concludit SMUC-
CiUSf««or,«iJAaLABITT. uf md ff C. 2. hanc Paulianam
non dari liberto amp; filio emancipaco contra patronum vel pa-

trem ; fed potîus actionem in faaum,

Daiur porro heredibus c^terisque creditoris fiiccefibribus,

L. 10. §. ult. ff. quœ în fraud, cred.; unde amp; ei datur, quia
creditore enSit rem îpli pîgnori obJigatam, û debitor antea ig-
norante creditore in illa re egerit in fraudem creditoris L 21
ff. eod. Non tamen datur his qui debitori heredes extuerunt,
quia confufione creditores efle defierunt. Hinc filii, heredes

patri

patri exiflentes, qui dicunt res quasdam ab eo in fraudem\'fuam
alienatas efle, non pofliint eas revocsre L. 4gt; de Ms qms-
in fraud, cred. V. WISSENBACH ad iL I hinc, cum
creditor debitori fuccedit, pro hereditaria parte extinguitur
aiSlio, poIFuntque heredes pro refiduo conveniri L, i. C.
de her. aSt. V. PEREZIUS ad il leg.

Chyrographariis tantum creditoribus, non verohypothecariis
feancaaioneracompetere , magno cum ardore defendere conatur
FABER CQnj, L. so. C. i5. Pro fua opinione adfert. Si verum

eft non dari PauUanam;.nifi revera fraudati fint creditores, apparere

üon pofTe fraudari creditoreshypothecarios per alienationemfac-
tam a debitore, cumpignorisobligationem rem ipfam fequatur,
^uemlibet reipoflesforem ; porro,qüoniamhypothecarianafcitur
aélio ex fola conventione pignoris, nec creditor aliud probandum
feabet, nifi quod debitor convenerit de pignore, amp; habuerit rem
illam in bonis, aut ipfoconventionistèmposfe, û fpecialis conven-
$io fuit, aut etiam quandoque poftea fi fit generalisbonorum om*
fliam prssfentium amp; futurorum, in Pauliana vero multo magis-
fit probandum, hinc ridiculum fuiflec Prascor fi propofuiflet
lianc actionem hypothecariis creditoribus, qui fuo jure habent,,

fjiafi Servianam. Hœc tarnen FABRI raticiocinatio mihi\'non
adeo. gravis: videtur3, ut ejus ampleclerer fententiam,. nam fie.\'

eredi-

creditores nulli poft miffionem in bona debitoris hanc inftituere
poiTentr aólJonem ; amp; hoc ftatuere abfurdum eft ob apertiffi-
mum textum §. ö. Inß. de Aamp;generaliaediai Prœtoris verba
in L. i. ff, qu(d în fraud, cred. clariffime meam opinionem pro-
bant, nulla ibi diftinflio fit inter diverfos illos creditores ; ubi
vero lex nonquot;quot;diftinguît, nobis non efi; diftinguere ; licet regula-
riter verum fit, multum commodius efi^e creditoribus agi aélio-

ne hypothecaria, quam Pauliana, fequela tamen, quam inde
deducit FABER, falfiffima eftj quare, quîefo, obÔOe debec
creditoribus hypothecariis Ai a induftria, videlicet quod fibi
hypotheca caveririt ? re vtra quoque manen î Chyrographarii\';
diftinguuntur quidem hypothecarii a Chyrographariis, quate
nus praeter debitum perfonale hypothecam quoque habent; jus
vero hypothecse illud jus, quod habent tanquatn chyrographarii
tollere nequit. Accidere poteft, ut hsec aclio Pauliana multo cora-
modior, amp; utilior fic hypothecariis, quam hypothecaria a£lioj
exemplum exhibet SANDE decîf Lib. 3. th. 3. dec. i. Debitor
obceratus, creditori hypothecario, pignus fimpiex habenti, con-
ftituit pignus privilegiatum, in fraudem aliorum creditorum pig-
nore privato etiam inftruclorum, ut ita prœferatur iis creditori-
bus, tum id pignus privilegiatum revocari per a£lionem Paulia-
nam neceifs eft a csteris creditoribus hypothecariis. Quomodo

D 2nbsp;_ quœ-

SPECIMEN

qusefo! revocârentur aélione hypothecaria ea, qua ante mifllo»
nem in bona debitoris ab eo in fraudem creditorum fuerant alie-
nata? Nullam tunc temporis hypothecam habent, coaéli funt
igitur hi creditores hypothecarii etiam pofl miflionem Pauliana
agere V. THOMASÏUS de ncevlsjurispr, Roman. antejufi,nœv.
14.(0. Ex his, nifi fallor, raerito concludo, Paulianam eiiam
hypothecariis competere. Injure noflro plura occurrunt exem-
pla ubi duEB dantur a£liones, quarum una efl; utilior, quam al-
tera, quo cafu tamen inficias ibit nemo, adlorem utravis aélio-
ne, etiamfi fibi minus utiii, experiri pofl^e, exempla ejusmodi

extant in §. 5. Inßit. quod cum eo qui in alien pofl, amp; in L. 9.

i. I. f. de trib. a£t.

(i) Is tamen dilTentit de rebus pofl miffionem alienatis, amp; Ideo colligit
Taulum prsturam ante Servium geffiffe , autfi 5\'firi;i«j vixiflet ante Pauluviy
faltem Servianaia a JCtis poft PauUanam ad omnes bypothecas elTe exte»x
famj amp; ita «juaü fervianam pofteriorem effe Pauiiana.

C A-

C A pu t q u i n t u m

Contra quoS\' datur.

A,

aperte contra ipfum fraudatorem hanc inftitnendam elfe
aaionem docuit VENULE JUS in L. ult. ult. ff. qu(s in
fraud. crsd.amp;. Mêlas refpondit, qui putabat in fraudatorem illam
non dandam elTe; quia nulla a aio in eum exantegefto poft bo-
norum venditionem daretur, lt;amp; îniquum effet aélionem dari în
eum, cuî bona ablata effent, rado refponfionis VENULEJI
hsc erat, quia nimirum Praetor non tantumemolumentumaaioquot;

dis intueri videtur in eo, qui esutus eft bonis, quamponara,
per quam nonnulli inteJlIgunc carcerem, aîii vero propter L^
ult. C. voluntinon ulteriusteneri fraudatorem; quam facere
poteft, vel dolomalo fecit quominus pofSt. CUJACIUS i»
oprih.pßt.aititXJs bff in fraud, md. îom. g, f. ii^f.p

D 3nbsp;opiDâ-

^^nbsp;s p E c I M E N

opinatiir reguîariter tantum debitorem teneriin tantum, quan-
tum facere poteft, fed uno except© cafu, quando nempe frau-
datorresabjecerit, itaque diffipaverit, ut nulla rationerecupe-
rari poflint. Potius de hac difficiUima îegeult, C. uti dixit BA^
CHOVIUS ad TREUTLERUM Vol a. àîsp^ZA- th, 5. h g. nihil
audeoaffirrnare, intereadeeavideri poflunt CUJACIUS d. Î.S

obf. L. 12. a 5. FABER Conj. L. 20. C, 15. MARANUS in paraîih
D p, 503 J- CONSTANTINMVS Subtil. enodat.L. 2. C. 27.

Datur porro contra eos ad quos translata res fuit, qui frau-
dem non ignoraverunt, amp; illius participes fuerunt, L. pr.

i. lt;5. §. 8. eod., cum acceperunt rem titulo lucrative, tum tî-
tulo onerofo; q«i ^ero bona fide rem acceperunt non indiftinae
earn reddere coguntur, quippe fie diftinélio an accîpiens frau-
dis ignarus rem acceperit titulo onerofo, e, g. emtione, aa
titulo lucrativa, e. g. donatione, nam ille qui ex caufa onerofa
rem accepit b, f. hac aftione non tenetur , fed is q^i ex la-
crativa caufa b. f. accepic tenetur, fed eatenus quatenus lo»
cupletior eft reddiius, ultra non , L 6. %, 11. eod. In hoc pos-
teriori cafu irrtpar conditio eft pofl^eflbris amp; creditorïs, cum
de lucro agit pofleffor, de damno vero creditor, qui ideo prse-
ferendus eft. Occafione hujus diftinélionis inter tiLukim lu-
mtivum amp; oaerofum, de nonnullls tituiis quœritur, fintne

lucra-

J Ü E î D ï c Û Mrnbsp;. ^î

ïucratlvî num onerofi, de nornullis paulisper videamus.

Quia, ubi dos efl, ibi funt oncra matrimonii L. 56. i. df
fur. dot. amp; nemo facile indotatam uxorem ducit; hinc inter

onerofos titulos dos referri poffet, verum adhibenda eß diflin-
êlio; nimirum, refertur a parte mariti inter onerofos titulos,
quia datur ad faflinenda onera matrimonii L. so. C, dej\'ur. dot.

ideo in illum non datur a6lio, quando fraudem ignoraverit,

L. 25. f. I. ff, qu(s în fraud, cred. a parte vero muHerit
inter lucrativos titulos habetur; ideoque, fi genero ignorant!
a focero dos data fit in fraudem creditorum; fîlia pro qua dos
data fuit, etiam ignorans tenetnr d. L. i. Si fraudator
acceptum tulerit fuo fidejuflbri, reusque pro quo intervenerat

fidejufTor, confcius fit fraudis, uterque tenetur, five, quuns
unus fciverit fraudem, aker non, is tenetur, qui fcivît, fed
quid? fî fidejuObr ille, cui acceptum latum fuit, folvendonoff
fit? etiam contra reum inflitoitur hœc aâio, quia es donatio-
ne capit. e contrario fî acceptum. latum fit reo, qui confcîuamp;ï
fraudis efi: ejus fidejufibr particeps fraudis quoque tenetur, nofi
tarnen contra infcium fraudis hsec aßio, fed contra folum ream
principalem datur, ratio eft; quoniam magis detrimentum noa?
patitur, quam lucrum faciat Lgt; 25. pr, eod. Ex lucratlvo îi-
tulo tenetur legatarius, cui in fraudem creditorum aliqua res-

fiio;?.

funt legate; amp; utilis quidem contra illomaftiodanda eft, quod
Jiequaqaam dubium efl, cum fatis abfurdum fit, creditoribus
quidem jus fuum perfequentibus ausiiium denegari: legatariis
vero, qui pro iucro certant fuas partes leges accomodare L.6.
§. 13. eod. L, 22. §. 5. C. de jur. \\deUb, Quaïfitum fuit, fi
quis ignorans fraudari creditores accepent rem per modum
iponfionis;, anfittitulus lucrativus nec ne; aliquando judicatum
fuit, onerofum efle titulum; exemplum ejusmodi retulit SÄN-
PE, Titius obaeratus fuam domum Sempronio dedit, ea con-
ditione, ut gratis haberet domum, fi Titius intra biennium mo-
reretur, ,fin pofl; biennium^ fe obiigaverat fempronius ad fum-

mam folvendain, longe domus juflum preiium Superancetn ; mo-

riente Titio intra biennium, judicatum fuit in favorem Sempro-
nii, q\'iia fuftinuit periculum pofl biennium carius emendi do-
mum.. V. SANDE decif. L. tlt. 3. dec. 2. Quid vero,
quando aliquid mixtum fit, cum titulo quidem onerofoacceperit
quidquam aliquis inde tamen lucrum fen tit, an iliud ei debet
extorqueri? alErmare hoc poflquot;umus, quia sqmtatis ratio id fua-
dere videtur; de damno namque certant creditores, quorum
potior efl ratio, aliquatenus de iucro alii, quod extorquendum
docet L. 10. psr. qua in fraud, cred.

Qui

Qui pure accepit quod tempore debebatur etiam tenetur ad
id quantum fenferit coramodi in reprefentatione L. 19. ra.
quœ în fraud, cred. hinc quando vir usori, cum creditores fuos
fraudare veilet, foîuto matrimoniopr^fentemdotemreddifTet,
quam foluto tempore reddere debuit ; hac actione mulier tan-
tum prseflabic, quanti creditorum intererat, doîem fuo tempore
reddi; nam Praetor fraudem etiam in tempore intelligit, L.17.

S- 2. 9od, neque huic adverfatur L, 19. eod. in qua pater he-
reditatem, quam in dominio habebat, aute tempus mortis fuae

filio reftituit ; nam ibi fimpliciter fideicommifîum fuerat relie*
tum V. THOMASIUS ad HUBERUM prcskëS. t. ^.p.m.^66.
Pupillis atque adolescentibus, quorum tutores, vel Curatores
fraudem fecerunt, ipfi vero ignoraverunt, haélenus nocet
fraus tuto^is amp; Curatoris, quatenus quid ad eos pervenerit.
L. 10. 5. eod. nam Lex ignorantiam pupilli, quae per
setatem contingit, noluit captiofam efiîe creditoribus, ipfis
vero lucrofam L. 6. §. 10. eod. Si impubes patri extiterit he-
res, ejusque mortui bona veneant ; feparatione iropetrata U»
triusque fraas erit revocanda ait Z» 10. 11. eod. Sed cujus?
confiât de fraude pupilli, quis vero eft ille alter? lex ait tuto«
ris amp; Curatoris ; mirum hoc vifum fuit FABRO, qui fatetur fe
non intelligere hujus legis verba; quia fraus, pupilli minorisque,

öi tutoris Curatorisque una eadem que eft, hinc voluit per alte-

Enbsp;rura

rum l\'nteJligere patrem amp; caetera verba, ac fi funt înepti inter-
pretis delere V. ejus Conj. L, 20. C, 14. Orta fuit queeUio,
quando fervus ignorante domino, ab eo qui folvendo non efl;,
acceperit, an dominus teneretur? hic fententia Labeonis ^
jufta judicata fuit, haftenus nimirum dominum teneri, ut re-
ilituat, quod adfe pervenit aut duntaxat depeculiodamnetur,
vel û quid in rem ejus verfum fuit: haec eadem in filiofam: funt
probanda, L. 6. §. 12. qua în fraud, cred. Si Procurator
ignorante domino, cum fciret debitorem ejus fraudandicepifle
confilium, juflerit fervo ab eo accipere, haca£lioneipfetene-

bitur, non dominus, L, 25. $. 3. eod. Cui quidem folutura

non fuerit, attamen in vêtus creditum pugnus fic conftitutum ,

hac aélione tenetur L, 10. 13. eod. pigna videtur inter hanc
legem amp; legem 13. eod. quam componit SCJLVOLA in L,
si2. eod, diflinguendo inter fraudulofam pugnorationem, amp;non
fraudulofam ; vel tolli potefl: hsec difScultas hoc modo , ut le-
gis 13. intelligarcus pignus conventionale, pugnus vero in L.
10. fi 13. de prœtorio pignore V. CUJACIUS in Lib. 68.
Pauli ad edicîum. in op. poß. t. 2,p. 857. Inquirunt, fi quis, qui
a debitore, cujus bona poffefla funt, fciens rem emit iterum
alii b. f. ementi vendiderit, an is b. f. emtor teneatur hac aéli-
©îîe? PAULUS ia L. p, ff. eod, Sabinî probat fententiam

verio-

lUa^îDlCUM.nbsp;35

Teriorem, eum non teneri, quia dolus ei duntaxat nocere de-
bet, qui eum admifit; is autem, qui dolo malo emit, amp; b. f-
ementi vendidit, in folidam rei pretîum, quodaccepit, tenebi-
tur d, L. 9. In hoc ultimo articulo hujus legis dubitationemin-
effe opinatur ¥ ABER Conj. L. 20. C. H- fuae dubitationis ratio
hsc^O:, cum minori pretio fecundus emtor b. f. emit, miferi
creditores fraudaticontenti elfe debent, minori pretio, nec pos-
funt confequi quanti révéra res efl, amp; fie fuccurri m. f. poffes-
fori, cui fuccurrendum non efl:, nam proprius dolus ei poteft
imputari, amp; denique propemodum contraria funt, teneri hunc
m. f. vendicorem in folidum, amp; teneri in pretium quod acce-
pit, quapropterin il. l 9- vel verba quod accepît delere, vel pro
hisce verbis legere mavult, quod ^on accepît, quomodo legas i
JCîus indicare voluifle videtur, ejusmodi m. f. venditorem in
folidum , î. e. integrum, verum, juftum rei pretium, teneri, eû
fenfu legem illam intellexifle videntur BASILICA Lib. 9. tit. 8.
Pater, qui filiofam. liberam peculii adminiftrationem dédit, ut
in fraudem creditorum agere poflet videtur ipfe fecilfe, fuf-
ficient compétentes adverfus eum afliones , etenim filii credi-
tores etiam funt patris creditores L. 12. eod. Aft quid ? fi de*
bitor fcrvum haben s, qui ab alio eft inftitutus heres, eum alié-
nât uî fie emtori fervus hereditatem acquirat, an datur hsec

E 2nbsp;a^lio

üäh contra venditorero ? diftinguitur an alienatio fervi fran-\'
dulofafit necne, fi fitfraudulofa, revocabitur; fi non fit, ne-
que revocabitur, quamvis repudiaverit in fraudem creditorum
hereditatem; neque dubitari ifto cafu poteft, an etiam heredi-
tas, in qua fervus inftitutus eft, etiam revocetur, una cum
fervo, quippe Jicet in fraudem creditorum non adquirere. L. 6.
S. 5\' ^ol Porro contra omnes creditores, qui poft miflSonem
in bona debitoris fuum receperunt, hoc ediflum locum habet;
non debet enim unus ceteris creditoribus pr^ripere, cum jam
par omnium fit conditio Z. 6. 7. L. 10. §. 16. qult;8 in
fraud, cred. Non obftat L. 24. eod. ubi SCiEVOLA ait, non

revocari pecuniam creditoribus ultro folutam, licet bona ipfius
in eo eflent, ut venirent, nam illa verba fi in eo eßm, m bona
dehiforis mei \'omirent, haud intelligenda funt de miflione jam
fafta, veram de futura, fignificant itaque debitorem ita obœra-
tumefi^e, ut nihil fuperfit, quam ut bona ejus a creditoribus
pofiSdeantur; ut jam animo meo praeciperem, mox evigilaturos
cœteros creditores ac bonorum pofi^flSonem poftulaturos, uti
haec verbaintellexic ACCURSIÜS, V. WISSENBACH mr-
^it. ad ff. disp. 22. f. 23.

Odiofa quidem in Pauliana fraus eft, haud ideo vituperanda
diligentia, unde qui fibi vigilavit, reciplendoh. e. debi-

îaoî

J u R I D I c ü M.
tam fibi pecuniam ; licet fciverit aliis debitis, aliis creditori-
bus obrutum atque folvendo non efie debitorem, nullam vi-
detur fraudem fecifi\'e ; fibi vigilavit, amp; jus cilivile vigilanti-
bus fcriptum efl:, L, 6, §. 6. qua in fraud, cred. (quot;i} L. 6,
7. X. 34.^. eod. L. sr. jß^.de peculh: neque alterius ne-
gligentia aut ftupiditas huic, qui diligens efl:, nocere debet L,
6. §. 2. de reb\' auB, jud. pof, illuflravit hoc exemplo.
Z. HUBERUS ohf rer. jud. pars ait. obf. 6?. V. amp; GOTHO-
FREDUS in op. mir. p. 1168. Immo licet debitorem fuum,
Ô£ complurium creditorum, fugientem amp; fecum ferentem pe-
cuniam perfequi ôc ipfi id, quod debebatur, auferre (2) ante-
quam inpoflelfionemmiflî erant creditores, mm nulla alia via
adquirendi debitum, nec ordinis fpatium creditori fupererat,
L. 10. i6. qucs in fraud, cred. V. CUJACIUS obf. T.. 16.
C. 19. Ceflare videntur verba edifti Cs) fi quidem aliquid in
fraudem creditorum fit faßum, tamen fi is, qui accepit,

iJiam

(1)nbsp;In qua 1. doft. V. DE WATER tó/. L. 3. C. 12. pro Praifxde Ie
gendum cenfet Prietore.

(2)nbsp;Quod citra vim fier] debere jostendit FORNERIUS/e/e£?. Lib. 3. C.

(3)nbsp;Hajc formula cejjat ediBum ufitatiffima phrafis eft apud JCtos pro,\'
ioeura habet ediaum, V. D\'ARNAÜD Var. conjeU. L. 2. C. 7.

Es

SPECIMEN
illam igüoraverlt L, 6. 8. eod. Ejusmodifraus abefl, quando
fciunt, amp; confenîiunt creditore^; hinc qui, confentlentibüs
mis, aliquid a fraudaîore emit, vel aipuîatus eft, vel aliquid
.liud contraxie, non fecit in fraudem creditorum L, 6.
eol l HS\' àsR, J. quam ultimam legem ad hanc quseftionem
pertinere reae annotarent GOTHOFREDUS in opr. min,
ïi©9. S SMÜCCIUS in not. ad J. LAB. ind. ff. uf. Cap.
quot;Non tenentur ilii debitores qui, quum poflent acquirere, non
acquifiverunt, neque illi, qui omittunt pofl-effionem, pertinec
enim hoc ediflum ad diminuentes patrimonium fuum, non ad

eos qui id agunt ne locupletentur, neque enim pauperior fit,

qui non acquirit, fed qui de patrimonio fuo aliquid diminuit,
quia multo minus eft, non acquirere quam diminuera, amp; qui
occafione acquirendi non utitur, non intelligitur alienareL. 6.
pr. qua in fraud, cred. L. 5. S- 13. ff-nbsp;\'\'\'\'\' ^

■ L. 28. de V. S. V, WESEMBECIUS confil 17. n. 42. p.m.
580. Debitor obsratus, cui legatum, aut hereditas, vel legi-
lim^, vel teftamentaria, relinquitur; quam fi acceperit vel
plane, vel magis folvendo foret, attamen fi eam in fraudem
creditorum repudiaverit, ex hoc ediao non tenetur, quia fuum

patrimonium non diminuit. L. 6. §. 2. amp; 4-jf- qua in fraud,
çred.i neque quîdquam huic adverfatur, quod legitime filio

snbsp;ipfo

J ü R i D I C U M.nbsp;39

ipfo jure fine ulla aditlone acquiratur, itaque videatur compre-
henfa fub generali obligations omnium bonorum pracfentium amp;
^futurorum, amp; ea quae legantur reaa via ab eo quilegavic, ad
eum cui legatum fit tranfeunt, L. 64. de furt. nam quamvis
legatum retro noftrum fit, nifi repudietur, attamen aitULPiA-
ISUS in I. §. lt;5. ff. ß quid in fraud, pair, cum repudiatur
retro noftrum non fuifte palam eft, V. L. 86. s. de kg. 1°.
SANDE dec. L. 3. t. 13. d. 3. Pater non expeftata morte
fua, fideicommiftum hereditatis maternse filio foluto poteftate
reftituit, croifiTa ratione Falcidiae plenam fidem ac debitam pie-
tatem fecutus, amp; debitor, qui ex SCto Trebelliano totam] he-
reditatem reftituit in fraudem creditorum haudquaquam aliena-
verunt, L. 19. L. 20. ff. qua in fraud. cred.V. MERILLIUS
ad Lib. 2. Quaß. Callißr. ad d. L. 20. Nihil aliud quicquam
docet I. 45. ß. in fin. pr. de jur. fisci in verbis eeque in om-
nibus nam fignificant hiec, in omnibus fupra diais viis, modis,
Uli refte hocHUßERj)rÄ\'J. torn. 3. p. 467. quem fequitur
berger refokt. jur. p. m. Ö51. annotaverunt. Aliud tamen
Juris nonnunquam obtinet e. g. in debitore fisci; is enim in
fraudem fisci facere inteliigitur, con tantum cum de bonis di-
ininuit, fed quocumque modo res ab eo alienate funt, L. 45.
ffi pr. d; jur. fisci: cujus legis contraria fententia ex lege 26\', eamp;d.

elici nequit, quidam ibi reus capitis emancipaverat fuum fiiium,
ut is proprio nomine adiret hereditatem amp; ifto cafu judicatur,
patrem in fraudem fisci haiid fecilTe, quia non acquifivit, quod
^ poteraï, nam hic minime de debitore fisci lex loquitur, fed de
reo capitis, öc quod quidem obfervandum; de tali reo, qui es
pieatein fiiium egit, adeoque ad hanc legem neutiquam perti-
net L. 45. amp; licet confentiamus hic de fisci debitore agi, ad-
huc nondum inde aliud quid fequitur, etenim exjure aliquo fm-
gulari, ex refcripto Principis, hsec fiint, ac proinde non ita
facile extendenda ad alios cafus, amp; quid profuifi:et patri here-
ditas, quando recufaffet filjus adire hereditatem L. 6. g. j. de

aäq, vel om. her, fic filius patri, amp; per patrem adfiscumhe-
reditas tranfiret, fed ne prseterea intereant tempora, adeundse
hereditatis, quid ni iicebit patri emancipare fiiium qui fine dangt;
no heres eft futurus V. ALCIATüS parerg, L. 3. ip. GIL-
BERT. REGIUSnbsp;J. a L, L. i. C. 14. Qui fcitfe
folvendo non effe, amp; habet creditorem deditque nihil ominus
libertates teftamento; dimifib priorecreditore, accepit novum,
dein obseratus moritur; ratse cjunt /. 15. ff, quai in fraud cred,
îiifi pofteriorum creditorum pecunia prioribus fatisfaélum fuit
16. eod. amp; fub hac limitatione intelligendus eft PAPlNIA-
NUS in Leg, 25. ff, qui âf a quih, man, qus lex alioquin re-

jüRlDiCUM.nbsp;4x

pugnaret palam d. L. 15. V. TüLDENüS in comment, ad ff,
tit,-quis in fraud, cred. C, 3. n, 8. WESTENBERG in Dw.
Marco pag, 1^4.

ütilis aliquando hsec a£lio dicitur, cafus extat in L. 10, g, 10,\'
qua in fraud, cred. CO« Si nempe filius aliquid comniiferit in
fraudem creditorum, qui fe poterat abfiinere amp;in integrumre-
flitutus fit, quod fe miscuerat, dicendum erit, utilem actionem
competere. Ratio fine dubio efl;, ^quia hunc, qui fe abfl;inuit
Prsetor non habet heredis loco L. 12. de inter in jur.fac, làem
obtinet in fervo necelTarioj fed cum aliqua difl:in6lione quae vi-
deri potefl: in i. 10. §. 10. qu^ in fraud, cred.

(1) Qua de lege V. BEST ratio emend, legquot;. C. i2. §. 7. CUJACIUS
sibf. L, 7. C. uU. pro in creditum hahuerunt, Jegit in creditum abierunt. dç
FABER ConjeEi. L. 20. C- 14. veïh^L\'ûhidm^înfsrvonecejfirio, mali ^
î?alde inepti interpretis efTe putat.

C A-

C A P U T S\'E X T U M

r ^

Ad qiiid inflituîtiir hlt;zc aßio..

f^inis, ad quem hsc inftituitur a£lio, eft hie, ut nimirum
res alienate revocentur, amp; reftituantur in priftinum ftatum, in
quo ante aiienationera fuerant, perinde ac fi nulla alienatio fac^
ta fuiffet, X. i©. §. ai. ff. quß in fraud, cred. non folum do-

minia hac in faflum aélione revocantur, fed amp; aéliones, reamp;
©mnes, five mobiles , five immobiles, corporales amp; incorpa-
fales L, 14, i,, 10. J. 15, §od. fi conditionalis fuit obligatio j.
cum fua Gonditione, fi in diem, cum fua die reftauranda eft,
L. IG. g. 23. eod. licet ab una parte res reftituatur, ab alte-
ra tarnen parte pretium reddi non necelTe eft; emtor enim doli
paniceps fuit, amp; dotofe verfànîibus fuccurri non debet, niß
forte nummi foluti in bonis estent, L. 7.1. Z.eod.mm tum ne-
mo fraudatur, pœnse vero nomine h^c aSio non datur fed rei
nomine, ëc quidem res per hanc a£lionem reftitui debet cum
©^ni fua caufa, L. 10. zi. eod. partum quoque in hanc adionem
f eîiire coaftat ex L. 10. 21. eod. hoc modo, fi mulier post aliéna^

tionem:^.

J ü R î D I c u M,nbsp;43_

tionem , conceperit, amp; antequam ageretur peperit, nulla da-
bitatio eft, quin partus reftitui non debeat; fi vero, cum alie-
naretur, prœgnans fuerit, dicendum eft, partum quoque reftitui
oportere 25. 5. cod. In hac aclione prater rem ipfam, etiam
fruausreftituendi funt, quod non eftiniquum,^ nam verbum reßi-
mas, quoPrstor in fuo ediSo utitur, plenara habet fignificationera ,
utfruaus quoque reftituanturL.38.nbsp;ußr. tammaturî,

quia hi in bonis debitoris jam fuifie cenfentur, ideoque credito-
res quoad maturos fruftus, fundo aiienato, reverafuntfraudati,
quam immaturi, uti dubitanti Labeoni refpondet VENÜLE-
JÜS in L, S5. §. 6. quœ in fraud, cred. non reóle enim fepa-
lantur fru^tus a fundo cui coherent, quia fruftus fundi pars
efle cenfentur, amp; una res tantum alienata videtur, amp; idcirpo
qui fundum aaione Pauliana revocat, jure acceffionis quoque re-;
vocat fruaus, tanquam acceflbrium fundi. Labeonis dubi-
tandi rationem fack hanc VAN DE WATER obf L. 2. C.
17. p. 21quia tempore alienationis incertum erat, utrum
fruaus immaturi, per varias cseli tempeftates parum benignas
unquam ad ulteriorem ubertatem perventuri efient, adeoque illi
tion exiftimandi efl^^nt tempore alienationis in rerum natura
fuifl\'e, non obftantehac dubitatione refpondet JCtus nihiloma-
gis polTeffionem reftitui oportere. Altera dubitandi ratio La-
/ -nbsp;F snbsp;beonîs

heonîs haec fuiiîe videtur, qui fundum alienat cum irrmafiî-
ris frufilibus, res duas videtur rradere amp; fruél-us immatures, amp;
fundum quoniara fepararim fruétus inamaturus poteft alîmare,
L, 8. X.. 78 UÏt ff. de comr. emt.., revocato igitur fundo
non cenfencur revocati fruêlus. VEaULëJUS vero crmrra-
riam fententiam exemplo iJluftrat hoc pa£lo, iile qui fepara-
tum folum asdium vendere pofîlt, unam folummodo rem ha-
beret, nulla fadla mentione foîi, tamen folum cenfebitur fuifle
alienatum L. 49 de R, V. \\, ^^\'S\'T r alio emend. Leg, C.
YAN Di^. WATER d. L

Sed adhuc oritur reftituendarum frufluum occaiïone aliaques-

îio, quinam fane refticuendi fruélus, an tantum pendences 3110-

îiationis tempore, flvematuri, five immacunfint, an etiam iî,
qui medio temp )re percepti funt, priorem videtur fententiam
probareX. 25 6. m med. qua in fraud, cred. pofteriorem L,
10. § £0. 2\'2. eod Dcélorum femmtm hac io .parte diverHs
eft. PEREZÎUS pr^s/eä. in C. ad Lib. j. p. 178. ZOESIUS ad
ff. ad Lib. 42. tit, 8. «.4. putant in reftitutionem venire
fruftus, qui alienatiamp;nis tempore terrae cohaerebant quique poft
inchoatum judicium percepti funt, medii autem temporis fruc-
tus absque alla diftinftione non venire; reddunt hanc rationem,
qaoDîam m éebito-ris boni« non fuerant, ut que concilient Lsg\',

ïo. g. 22. (in qüa legem prißmum ßatum hac reflituïio
fieri dicitur sqoe ac fi nulla aÜenatio fa6la fuifTet, ßccommodum
mediï temporis venire,) cum BARTOLO respondent, quod in
lege illa agitur de fruélibus qui alieDarionis\'terapbre terrae cb-
hsrebanc. I. CONS ïK^liNMO ßihtil enod. L. 2. C. 27.
placuit, fruflus medii temporis non venire, commoda autem
medii temporis venire, diilinguendo inter fruaus amp; commoda.
Aliatn inierunt, amp; quam meliorem dicere audeo, viam INf»
C13NERUS de aßionik 6? exceptionib. p. fn. 32. TULDE^US
in comment, ad titr. ff ^^qu/s-in fraud, jnd* C, VOET ad eund,
ffiultum hicjinterefie/ illi putant, an contra m,f. zn h f,
pofl^elTorem hsec inilituatur a£lio, fi enim in bona fide fuit, fo-
il fruftus pendentes tempore alienationis, quia pars rei efil\'e cen^
fentur, adeoque in bonis debitoris fuerunt, uti amp; qui poft in»
choäcum judicium veniant, reflituendi funt, medii autem tet^
poris frusius percepti non veniunt, amp; de hoc b. f. poft\'efifore
loquitur Lex 25. 4. sed fi mala fide aliquis rem fitadep-
tus, medii temporis fruftus etiam reftituere cenetur, non tan-
tum, qui percepti funt, fed amp; qui percipi potuerunt, nam ini-
qoum Prsstor putavit in lucro morari eum, qui lucrum fenfitex
fraude, 10.nbsp;j ad huiïc^afum applicant legem ïo.

s. 20. eod^ neque huic fenteni^se quidquam contrarium habei I,.

? S

,38. f. 4. de ufur. in qua legenulh diftinélione ^dhibita JnEerb.
f, amp; m, i. poiTefforem dicuntur fruiSlus eomodoreftituendi, se
fi nihil fuiiTet alienatum^\' quippè haîc les fecundum faftam dis«
tinórionem inter leges 10. ao.-amp; L, 25. % 4. expücanda ^
eft. Qaod vero attiriet ad; leg. 10. 22. non ibi agitur de
fruaibus, uti reae obfervac BACHOViUS ad TREUTLE-
RUiM 2. d, 24. tb 5 J.e. Sed de fraudatore, qui debitorem

fuum^ fibi ftipulatione aliqua obligatum, acceptilaîione ab ifta
obligatione libetavit ; hic tenetur reftituere debitor ufuras, fi
antea in ilipulatum deduaas -fôérânt ;- excepit ergo IGtus cafus,
In quibus mîlJas fuerânt ufur£B in ftipùlacum deduass, aut fi talis

contraêlus fuit in quo ufuras deberi potuerunt, etiam non de-

duase.nbsp;quot; .

Non reftituuntur fruaus, nifi fumtus faai deducantur, amp;
fraudator impenfas neceflarias confequatur idemque erit proban-
dum fi quis alius (aut altos utilegit BEST. d. L C,
tus vohmtaîe fidejusforum credUorumque-fecerit L, 13. 20.
eod. ,

Hsec alienatarum rerum reftitutio creditoribus facienda eft,
poft enim mifllonera in debicoris bona, omnia ejus bona funü
in creditorum p:ofiresfione, ;amp; agitiir Pauiiaoa cum debitor jam
^lUtus eft omnibus facultatibus, quunique ejus bona vendits

fant,

\'\' - ^ J ü\'R\'! b io u m- quot; - ^

funt, adeoque nulla bona habet. Vi FABER Cmj.L. 20. a lê.

Supere\'\'fl: ut videaitiüs\',\'^ mtra quod tempus Ïriftitui poteft Paü-
Hana , amp; 3 quo ir.bwénto bdc incipit cUrrére tempus. Uti alial
praetoriae aélionesnbsp;quoque annaîîs eftj-datur enim intra

annum, quo esperiundi poteftas fuerit, L, i. pr\'ff. quee ïw
fraud, cred. L. uit, Ç €od,r amp; quidem utilem annum Z. 6, §. iiït.
ff, eod, Nonnunquam heec aélio poft annum competit, de eo
quod ad eum pervenit, adverfus quem adio movetur. X. 10.
ff. pen. eod, Quum conditionalis obligatio fuerit, cum
fua conditione, fi in diem cum fua die reftauranda eft^^^
L. 10. 23. eod.nbsp;^

Tempus autera, quo inftitui poteft, incipit currere non a
die\'faiTcae per debitorem alienationis, quo fenfu nonnulli L.

uit. Ö* L. 10. 18. qücB in fraud, cred. acceperunt, fed S
die, quo ereditores in bonorum pofteffionera miffi, bona debi-
toris diftraxerunt, feu a die fa6lae venditionis; ratio emm non
ante vult alicui tempus currere, ^uam agere poffit quippe non
poteft agere creditor prius quam dereto Magiftratus miffus
fft in bonis , amp; eonftat debitorem non eflè folvendo, adeoque

revera fraudatos eife creditores, etenim non valenti agere non^
cnrrit prssfcriptio L. i. p. ff. de divers, temp pr^sfc. Z. i.
»/f, C. dfi annal excepk

Haec fun£ B. L. jjuae de aftlone Pauliana ad intelleélum ejus
adferenda putabam. Accipias itaque hoe fpecimen aequo ani-
mo amp; quae vel omifla fuppleas , quae minus reéle diSta, cor-
rigas, erroribusque ignoscas, amp;fl:udiismeis porro faveas, ob-
nixe rogo.

\' ^ TANTUM.nbsp;\'

••v

Qüms-

Q u ^ s T I O N E s.

Lnbsp;--\'a

Tefiammtî faStîo eß juris cîvîîis^Y

\\ L

Cîvî non licet pro luhîtu a civitate abscedere.

I I L

Creditor ejusdem dehiti mmine plura cbirograpba hahens, unumqm
debitori reddens, in dubio non cenjetur remifisfe debitum»

I V.

Negotiorum geßor în iis qua geßt prcüßat culpam levißmm,

V.

Minores non inviti regulariter accipiunt Curatores,

VI.

jurejurando volunîarîo non fit novatio,
^^nbsp;VIL

Periculum rei vendita necâum tradita pertînet ad emtorem.

V I I L

inum amp; Ulm inpr^dium rußicum tacito non oblîgmtur pignorê.

a.

- ^^ gt; I X. - ■ - -

Qui rem allenam, fingularem, bona fide, ^ Jußo\'fituhpofßäei,
fruaus naturales etiam fuosfacit.

X.

In S. J. judiciis, ufurce pfl Utem conteßatmi inçîpm dekri,
X. 35, ff. de üfuris non appmh

:

\\

Uli);nbsp;.Ah

MAN

ED. PFEL EERPF. HEERE

J^OHAN HENDRIK SWELLENGREBEL,

CANONIK VAN St. MARIE..
Tot Meeßer der beide Rechten ingehuMigd,

^ou myn zwakke zangfïer zingen.
Voor de bloem der jongelingen,

Die door vriendfchap haar verplicht?
Zou zj hare flappe fnaren
Met de vreugde galmen paren.
Van nee wysheid Kwekend Sticht

xmx

Daar ge 6 puik der letterbraven l.
Ryk van zo verheven gaven
Regt geäarte Pallas zoon I
quot;Vruchten van uw vlyt raoogt plukken
Op uw jongen kruin voe!r\\drukken.
De onverwelkbre lauwerkroon.
Ga.

Ja ik voel tnyn hart bewogen

Maar-gebrek aan kunstvermogen

Houdt myn y ver in bed wang j
Onmagt ftelt myn dichtJust palen, -
Xaat ik met een wenfch betalen
JEen oprechte bedezang.

Hebt Gy uwe lentedagen
Aan de Wysheid opgedragen.
Aan het heilig Recht gewyd,*
Streefde Gy met heldenftappen
Naar het Choor der wetenfchappen
Met een rufteloze vlyt.

Wil dan uwe kundigheden
Onvermoeid tot nut belleden

Voor de nyvre Maatfchappy |
Dat de tof van \'t Opperwezen,
En in alles Hem te vrezen,
\'t Doelwit uwer daden zy.

/

Zo zult Gy gelukkig ieven.
En , ten top van eer verheven ,

Van een ieder zyn geacht;
Zo zult Gy een roem verwerven.
Die uw naam behoedt voor derven
By het late nageflacnt.

A. B O W I E R.
S.TheoLStud,

\\

AAN MYN VRIENDr

By gekegenheid dat zyn Edl tot Meeßer in
by de Rechten bemrderd wierd.

ziet ge in\'t eind, Myn Vriend! de vrucht van al uw vly t?
De Laauwer fiert uw kruin, in \'t aanzien van den nyd:

Gy hebt u dapper in dees letterfïryd verdedigd:
Ga voort myn Jonathan! bemin netheiJïg regt:

Nooit word der billykheid van u haar eifch ontzegd:
Zo worden door uw taal twiftzieken zelfs bevreedigd.

U\'it friendßba^

* ■■ ^r v/î

X ^tj^ rt A

çr-

!i

•ïD t W

. .1

yml 0- \'

- ■ a L:.. \' \' \' \' .