A. L. M. Phil. amp; Med. Do6i. Medicinse, Botanices,
Chemiae amp; Phyfîologiae Profeflbris Ordinarii,

JmpUsfimi Senatus Academici confenfu., et
Nobilisßma Facultatis Juridica decreto^ ^

Summisque in UTROQUE JURE Honoribus, ac
Privilegiis rite ac legitime confequendis,

TRAIECTI AD RHENUM,
Ex eßcina ABR-AHAMl VAN PADDENBURG,
ACADEMIAE TYPOGRAPHÎ, mbcclxxxi.

CIVITATIS TRAJECTIN^ SENATORI, CONSLJL-
ARI, CUM MAXIME SCABINO, ATQUE PRM-
SIDI COLLEGII RATIONUM EJUSDEM UR-
BIS CURANDARUM amp;c. amp;c.

CONSOBRINO PER AFFINITATEM JUNCTO,
PROPTER MULTA BENEFICIA PATRIS LOCO
SIBI COLENDO,

Homines enîm ad Deos nulla re propius accedunt,
qnam falutem homiiiibus dando. ^Nihil habet nec
fortuna tua majus, quam ut poffis, nec natura tua
melius, quamutvelisfèrvare qiiam plurimos. OVtf-
ru Oraî. pro Qj Lîgarïo C 12.

omines, cum in eo flatu fint, ut aftiones fuas
non femper inftituant, nec inftituere poflinc
convenienter normis a Deo per reftam ratio-
nem promulgatis , tum propter nativam facul-
tatis intelligendi infirmitatem, amp; hinc ortam
perverfam voluntatis inclinationem, tum pro-
pter perverfum affeéluum amp; animi inclinatio-
num regimen, nec fola fuavitate, ex perfpefta aftionis harmonia
cum regulis jufti amp; aequi orta, folide moveantur ad jufte agen-
àam fortiorimomento, ut mutua officia jure exigenda prœften-

pTseîlem\'iis, quod ipfi perfeSe debetur, plurlmiim nos cohibet a
malis perp\'etrandis, mukumve pellit ad perpetrata reparanda,
ßc h£ec quidem jufta erit, cum unicuique notum fit, illa reme-
dia a natura conüitura efle, quse fi non adhiberentur, inftincli-
bus feu conadbus animas liumanas non fine ratione a Deo indi-»
tis tum maxime contrarium foret : metus hic fatis ejEcax erin, fi
fimul animo laedentis obverfetur, fibi per vim a laîfo defenfionis
caufa inferendam feu opponendara quandam privationem jurium
feu bonorum adeoque diminutionem felicltatis fubeundam effe.
Sed quid? fi illum, quem adgredi tentât, viribus adeo inferiorem
videritjUt ab illo nihil mali metuendum fit: nonnetotus hic me-
tus vanus ? Quid itaque in tali ftam moliendum ? Quod
refugium ? Quas remedia? Defiliere a jure, laefö a natura com-
petente, refiftendi, amp; fua jura farta teéla fervandi, effet malum
aggravare, adeo ut lœdentes Faciliores ad aliorumjuralsedenda,
Isefi autem plurium imo omnium jurium privationi obnosii red-
derentur, quae omnia voluntad Divinse maxime contraria funt,
hœc enim jufte colligitur ex inftinélibus naturalibus, quibus
quisque fertur ad fe fuàque confervanda ac omnia repellenda,
quse tenderent ad deflruélionem fui fuorumque jurium: inutile
itaque foret defiderium hoc, palmarium iilud momentum, indi«
rigendis aéîionibus ad felicitatem confequendam, qaai omnia
arguunt femper amp; ubique obligationem fe fuaque, fi necefiefit,
per vim defendendi: prudends tamen efl hac in re confilium
inire virium fuarum, quse fi non fufficerentad J^dentem repri-
mendum amp; ad damni reparationem cogenduni, adeoque rtppar
effet viribus Isedentis amp; nihilominus animum préparât vim infe-
rendi feu vi repel|endi, remedium malo pejus effet : humana
vero focietas, ad quam omnes a natura proni óc\'ordinati, eum
finem, quo mutua augearur félicitas, defignat,.itB ucqui^am
inflinâus noisis infui nos faciles prompte aliorùm^xtfrua^i in-
jufte aut crudeliter oppreffoium auxilip reddant , unHé\' vireslsefî
impares\'viribus l^entis per aliorum vires poffent fuppleri : bspc
autem ofiicia foli pudori hominum reliéla nec coaélionem adroit-
îuat, nec admittere debenr ,ne major confufiofocietatis humao^
. .nbsp;o\'nafur:

oriatur : hominum tamen defiderium felicitatis, quas certe ob-
tinerinequit, nifi ab aliorum injuriis tuti fmt, nein cafTum ab-
eat, ultro eos impulit, ut fibi invicem obligationem perfeàam
imponerent mutui auxilii prseftandi, adeoque eommunibus viri-
bus omni vi externae injufte illatae refiftendi amp;mutuam\'felicita-
tcm, quantum poffent, promovendi: hoc non aliter fieri po-
tuit, nifi intercedente paélo a pluribus, quantum fufficiunt finî
hujus confociationis, inito, quo invicera conjungantuf juris
fruendi amp; communis utilitatis caufa, quse focietas turn venic
juftse civitatis nomine (a).

Principia\' cognofcendi amp; eligendi media optime repetuntur
ex harmonia finem inter amp; caufam: finis hujus fodecatis civilis
efl: communis utilitas, fecuritas, félicitas: in ftatu naturali féli-
citas fingulorum nullos limites per illam aliorum admittit, fed
uniuscujusque proprio judicio relinquitur, quae optima media
felicitati conlequendae fint, quaeque eligere velit, nec ulla per-
feéla obligatione tenetur quandam dirninutionem fuorum jurium
felicitatis aliorum caufa fubire: in ftatu vero civili non tantum
yidendum, quid fingulis, led etiam univerfe utile fit; ad hoc
enim finguli per paftum illud civile fe perfeéle obligarunt- amp;
obligare debuerunt, fi fini confociationis fatisfieret: fed cum
finguli tum pro diverfis viribus cognoscendi, diverfis gradibus
perfpicacicB amp; diverfis afFeélibus ac propenfionibus dominanti-
bus, diverfe fentiant, quid utile,quid noxium fit, tum propter
conatum qoorundam difTentiendi-^ dilTentientium difficultatem
femel arreptam fententiam ietra6tandi, nulla fere fpes effet

(a) Hsc definitio Societatis civilis optima habetur amp; apud Grotium de
jure Belli amp; pads Lib. K Cap. j.g iS. exftat.nbsp;. ; m

omnes intelleftu amp; voluntate confpirare (b) , modus certe fla-
LeSdu^mt quot; quo diverfe amp; maiime aliquando diftantes vo-
untates in uiam colligerentur (c): talis enim locietas rcfte
conS^^^^^nbsp;perfona morahs cm pkres

Ta voluntate adfcribere Abfurdum effet: ficuti ergo
cietate five marori five minori naturalis sequitas,
aum prodncetir, docet qquot;andam.lubjeaionem vol—
rum, qui numero fufFragioriimminoresnbsp;^aX

Quorum fententia viarix tum pro omnium. qui ex il a foc e a ^
func merito habetur, necefTariam effe (d), ita amp; m lociei^
civ li, utnbsp;^ majori parte huic optima cenfean ur

n^teris dem fentiri putetur, necelTar^ requiritur : in con
ftiSa epublica fic res fefe habet: abnbsp;poftquam pac-

furcodicio\'nis intercefferit, omnia,quœ decernuntu^^^^^^^^^^
multitudine circa forraamiegiminis» tall modo expiican u

^ Omnes itaque civitates ab initio amp; origine funt Demomti^
c^Ap^ne fi nihil a populo circa formam regimmis decer-

de modo conft. ctvit. Se£b. 2. } nn-. \' .. «
Idhiae^s introd. in jus publ, umvers.. p-ip. liö. i. u a. »

bavisfe cenferi deber. în hac itaque forma voluntates amp; vires
fingulorum fubjeöse funt voluntati raajoris partis quod ad rem
faiutemquepublicam, amp; fummapoteftas maneE tum penes fubje-
élum commune fummi imperii five ipfum populum , unde tum
forma regiminis Dempcraticanafciturj prêter quam Anltocra*
tica vel Monarchica a popaio eligi poteft: illa tune locum ha-
bet quando penes optiroates civitatis exercitium imperii civilis
feuVua raajeftatisfunt^ hase autem-, fi illud uni perfonae Phyficae
coüatum fii (f): hse formœ regiminis reguläres feu fimplices
refpeflu irregularium (quïe denominatio hoe in cafu in malara
partem haud fumenda eft) feu mixtarum vocantur: mixt^œ au-
tem funt, qu^ ex Monarchia amp; Democratia, ex Monarchia lt;k
Ariftocratia, ex Ariftocratia amp; Democratia,vel ex tribus fim-
Blidbus conflatEefuntfg), licet aliquando a potiori caufa deno*
minatio fiat (h): plures respublicae , plures civitates m unam,,
falva tamen unicuique fua independentia, per foedus quoddanv
Goalescere posfunt majoris fecuritatis caufa,. ita ut qusedam
iura roajeftatica prœcipue fic di6la tranfeuntia communicerexer-
eeantur (i) : in his omnibus formis tum fimplicibus tum mixtis,
quee optima inabftraao fit,.non refte definiri poteft (k), fediri

rf^ V. PufFendorf de jure nat. amp; gent. Lib. 7- 9.
(À Has non dari nec locum obtinere poffe perhibet Bôhmera» lococl-
ïato lS I. Cap. 3. S 25. amp; 26. Controverfiam etiam mo?et Puffendorfi
de ° nat. amp; g L. 7. C. 5. 5 IS- amp; Seqq. amp; in differt. de republ. irresu^
/h) V. ïïeineccius de J. n. amp; g. L. 2. C. 6. g llg.
f i ) Uti IÎ. civitates Heiveticœ amp; in Belgio noftro Septem dvuatesgt;lt;
fnpderatas. V- 0«° notitia reruropubl. C. 6. Sea. S- 5 Sc-
^^/t^T Puffendorf de L n. amp; g. L. 7. C. 5. S uir. Quanquam-Mo.
JK) V. j: » nntimam eCe formam regiminis doceac V. der Muelen con..

èóricreto nempe talis, quae i o. genio populi accommodata efl : rno-
rîbus, confuetudinibus, climate feu coeli amp; terrse fitu cum po-
puli maxime inter fe diverfi fint, diverfae formée regiminis vel
ab hoc vel ab illo adoptentur necesfe efl: 2«.qusequam maxime
felicitatem amp; fecuritatem civium promovet, 30. quam minime
libertati naturali derogat, amp; 40. qucC minirais incommodis afFe-
ftaefl : fors enim omnium harum eft, quod fuis oneratae fint in-
commodis^: fimplices vero formse vitiofae funt, fi Monarchia in
Tyrannidèm, Ariftocratia în Oligarchiam, amp; Democratia in
Ochlocratiam degenerent (1).

Qusecunque itaque formse regiminis (m) décrétas acceptas amp;
perfona vel perfonae, pro ut forma eft, eleélae funt, femper
pa£tum five expresfum five taciturn cives inter amp; imperantes
intercedit, quo fibi invicem obligantur ea omnia facere, qu^
fini focietatis civilis conveniant, amp; ea omnia omittere, quae
huic contraria funt, fcilicet a parte fummiimperantis ,ut optima
mëdia eligat, quibus fecuritas amp; félicitas civitatis maxime con-
iervetur amp; promoveatur, a parte vero populi fe fubjicientis, ut in
■■nbsp;omni-

(1) V. Heineccius loc. cit. g 117. amp; PufFendorf de officio hom. amp; civ.
L. 2. C. 8. § II.

(m) In Dembcratîca forma non ita neceflarlum videtur admftti jhoc
pâàam , quanquam PufFendorf de j. n., Sg. L. 7. C. a. § 8- tacitamcon-
■ventionem fupponic. Quœ taoïen non aliter confiderari poteft quam unila-
teraliS) nempe a parte eorum, qui in éomitiis numero minores funt fuf-
fragîomm, ut ea, quœ major pars ftatuat, tanquam ab omnibus ftatuta elTe
habeantur. Hsec autem obligatio fponte profluit ex ipfa eieftione form»
regiminis Democratie» amp; natura focietatis civilis; estera,qu» hoc pa^o
fecundo continentur, ex pafto primo ultto fequuntur.nbsp;\' ^

omnibus, quae fini focietatis civilis haud contraria funt, fummo
imperantiobedientiam praeftetj amp; talem potefi:atem amp; jura , qugg
•fini, cujus caufa fummus imperansconfiitutus fit, confequendo
neceflaria funt , concédât : idem padlum etiam tacite (n) in omni
civitate, ubi imperiurn\'penes fubjeftum a populo diverfum effc,
tuto fupponitur amp; quidem neceflario , quia hoc ex fine focieta-
tis civilis amp; ipfius delationis imperii profluit (o): Sicuti rela-
tio ilia, qiisî ex pa6lo unionis civilis oritur, quamque omnes
ad f2 invicem cives habent, non naturalis feu homini connata
eft, ] fed ex faSo quodam externo ortum ducit ac proinde ad-
ventitia efi:, fic etiam, omnes effeclus hinc orti eandemIbrtian-
tur naturam, necefiTe efi:: fi civitas pofi: paftum confociationis
originario fuo Iflatui relinquitur amp; imperium penes fubjeftum
commune, id efl; ipfum populum maneac , uti manet, fi nullo
praecedente a6lu, unde omnis mutatio ftatus reipublicae pen-
det, de transferendo illo nihil agitur, (pofito, civitatem eflè li-
beram) nullus neque perfona phyfica, neque moralis, uliumjus
circa imperium civile fummum ^fibi arrogare poteft : civitas
omnis libera in fpeciem quandani fubjeéli moralis, rationalis,
cadit: \'conditiones eifeftuum fequuntur conditiones caufarum
feu qualis caula talis eifeflus: omnes itaque aéliones, mutatio«
nes, rationales fint, id eft haud bruto modo, fed proprio prin-
cipio, fpbmaneo libera ad certum amp; communem finem deter-f
minetur .civitas oportet; omnia proinde quod ad ftatum civi-
tatis mutationum principia petenda func ex confenfii illius, ubi
hic deficit, ilte n^ullo nituntur fundamento atqueproindeinjufiiaï
illegitime nequé proprii eifeaus civitatis habend funt;: nun«
- - ... .nbsp;.i . . quanj\'

(n) V. Puffendorf de jure n. amp; g. Lib. 7. C. z. a.
(o: Maie itaque Hobbes de cive Cap. 7. J 12. docet monarcîiaîn Burife
paflis cuiquam ob receptum imperium obltringi, fed hœc doàrina amp;
plures alis faîfœ nituntur falfis hypothefibus — Summo iinperante elefto
populum diffoivi, perfona vicem non arnplius gerere, adeOQUe©WiS-
nis non amplius capacem effe : fed de «luibus inferius. ^ ^ ^

quam ideoque eminentior prae caeteris concivibus potentîa, exceî-
lentia, dignitas , vires,cseter8Bque virtutes, ullum ad eum evc-
here poflunt ftatum, quo his foiis in concivesfummumarriperet
imperium. Quîe cum ita fint, nullum imperium in otnni civita-
te libera, quum hoc in perfonam a fubjeéto communi diverfam
delatumfit, legidmum erit, nifi a confenfu civitatis originem amp;
fundamentum duxerit r fi nullum imperium, nifi confenfu populi
ffeu civitatis nixum , datur amp;hîec femper in fuis aiftiopibus finem
communem eundem-que, quem in contrahenda focietate pete-
ret, ob oculos habeat, fequitur per delationem imperii in per-
fonam five moralem five phyficam a fe diverfam, hunc eundem
finem refpexifle, ^]uum autem hsec conditio fit, fine qua civi-
tas non poffit intelligi delationem imperii facere .\'propter affec-
tiones civitatis , qaas moxdedimus, amp; delatum tamen impe.
rium adgrediaturimperans feu ille vel illi,qui hanc in rem defig-
nati funt, non poteft, quin confenfus ab utraque parte ad idem
objeßum profluat, atque fic paétum oriatur. Promiflis autem
popuii fempei conditio inefl: , quibus imperans pure amp; fimplici-
ter nunquam non ftare tenetur. Utrique parti hac in caufa ea-
dem amp; sequaiis obligatio incumbit ea, quae hoc paftum in fe
continet, fervandi, feu idemamp; aequale jus, ut promifla ferven-
tur, petendi; utraque pars induit perfonas paciscentes, quae hoc
refpe6lu îequales funt, quibusque adhucdum alteri pr as altera
nullapraerogativa competit, quae demum hoc paflo perfeélo in*
ducitur: imtno hsec ipfa licet induéla fit, manent tamen partes
paciscentes aequales quoad jus exigendi, ut paélis contenta
praeftemur î imperans enim hac in caufa non qua talis pacifci*
tur, neque populum, ut ita dicam, repraefentatfecum ipfo po-
»^ulus pacisci nequit, fed tum imperans re6le confideratur tan-
.^uam Individuum totius corporis feu focius focietatis.

Materia, circa quam hocpaftum fecundum verfatur, efl:tum
obligatio civium amp; iroperantium tum delatio imperii, quod vo-
catur fummum »vuttsuÖuvov , amp; qui hoc gaudent fummiimperantes
audiunt, ideo, quod alterius juri non fubfunt, nec a£i:useorum
ab alio tanquam fuperiore irriti pofliint reddi (p), quanquam
nonnulli (q) fummam potefl;atem fine excepiione eile voluntpo-
puli(r), amp; distinélionem majefliatem realem inter amp; perfona-
lern faciunt, illam populo hanc fummo imperanti adfcribentes.
Sed contradiflionem involvit fimul quid transferre amp; hoc ipfura
retinere, fummo enim imperio aJicui tradito, hoc ipfo fe abdi-
cat populus. Akerutrum itaque eligendum efl:, vel, fi verum
fit, quod fummum imperium femper fit penes populum, fem-
per Democraticam formam locum habere, ve], fi pofteriüs fai-
fum fita etiam haoc fententiam Monarchomachorum falfamefl!e
necefle efl: (s). in libera itaque civitate, quse akerius arbitrio

fp) V. GrotlusdeiureB. amp; P. L i. C 3- ? 7 amp; Anonymus in trafta-
tu de jure magiftratuum in fubditos amp; officio fubditorum erga Magiftr.
Quœfl. 2. pag. 210 - male itaque regem a populo leges accipere, in
bene conÜitutis regnis ftatuitur ab 1. S. Bruto in vindidis contra Tyran :
Quœû. 3. pag. 103.quot; amp; in jus vocari pofTe a Mariaua , de Rege, amp;
Regis inflit. L,. i. C. 6. pag. 57. ut amp; a Price aanmerkingen over den

(q) Hi vocantur Monarchomachi, quod quafi omni Monarchie bellum
îndixerunt, amp; Imperantiura poteftatem nimis reftringunt, quorum argu-
menta refutantur a Grotio loco, cit. Hertio Diflert. an lumma rerum femper
ijt penes populum Seft. 3- PufFendorf de j. n. amp; g. L. 7-.C. 6. $ 5.
amp; Seqq. amp; pluribus aliis: his datur oppoflïa Sefta, qux nimis procedit
in concedeiidis juribus priacipi competentibus, amp; Machiaveiliftaruai no-
mine venit\' Sed pluribus de his infra.
(t) V Grotius loc. cit, L. l. C. 3. S 8-
(s) V. PufFendorf de j. n. ^ g. i:b. 7. C. 6. 14»

con regitur, tale imperium folummodo deferri potefl:. Ab hac
delatione imperantes jura fua metiïi debenr, amp; ex hac fola in-
telligi poteft, num quis fumma an fumma minore gaudeat po-
teftate. Hoc discrimen itaque haud petendum eft limpliciterex
èîeÉîohe amp; fucceffione, hase prjs illa nuiias praerOgativashabet
feu majora jura tribuit, fed omnia pendent a prima eleftione»
iit quatehus haec vel cum ampliore vel minus ampla poteftate
conjunÊia fit , eatenus etiam fucceffio : h^c enim nihil aliud eft,
iquam continuatio veteris ele6lionis (t). Nec nimis etiam Aden«-
dum eft titulis vel externae rerum fpeciei, quse quandoque fal-
îunt : fic eum, qui nomen regis gerit, non femper fequiturim-
jerium fummum (u): e contrario qui minori titulo gaudentma-
ore aliquando poteftate pollent (v). Sic infignia regia (w),
[lomagium praeftitum, precespublicae, jus tributa exigendinon-
dum arguant fummum imperium , nec magis hoc agnoscendum
eft ex diuturnitate temporis, quod nihil facit ad rerum éffen-
îias , nec aliud eft, quam qooddam relativum feu ens rationis,
quod falvis rerum eflentiis adefle vel abefTe poteft, ideoqoe im-
perium licet temporariura potefl: effe fummum (x), ita amp; preca-
tium (y), id eft rçvocabile quandocunque con cedenti libet, aftus
enim imperii ante revocationem independenter (pofito quod
fummum imperium qua tale precario conceffum fit) exercitifue-
ïunt, licet poftea tota facultas adimatur: contrario enim admiflb

(t) V. Grotius loc. cit. lib. i. C. 3. § 10. n. 5.
(u) Uti videre licet fn ducibus Lacedstnoniis, qui reges quidem didl
Ephoris tamen SubjeftieranfV. Polybius Lib. 6. C. 8. amp; C. Nepos in vit.
Ägefil, Cap. I.

(v) Uti Imperatores Romani, qui principes vocabantur.
fw) Hsbc coronationi Ducum Venetisrum adjunguntur, qui tarnen null«
alfi fuadendi poteftate gaudent.

(x) Exemplo funt Diftatores amp; Decemviri Romani, qui, tribus vIris j
qui iegum colligendarum ia Gsrciam rnilE erant, triennio poft leveiûs»
fumma cum poteftate conftituebantur, per quos Civiias fundaretur Legi-
bus , Dion Halicar: Lib. X. Cap. 64 j öS*
(y) Coutra Grotium loc. cit. § JO» 3»

Imperium civile feu poteftas civilis, quae eft facultas moralis
civitatem gubernandi(z),a nonnullis (a), per modum fubftan-
tisB concipitur, qua; attributa fua feu afi^eéliones quoque habet ;
10. quod fit fummum, 20. legibus civilibus folutum, 30, fan-
6i:um (b). Prior aifedlio, fi imperium hocabftraéle confideratur,
fequitur ex idea civitatis Jiberge, amp; ita fe etiam habet in con-
creto, fi tale, quale a libera civitate deferri poteft, cuidam
fubjefto delatutii fit. Prior affeaio confirmât fecundarn, dum-
modo difi:in61:io adhibeatur inter adlus eorum, qutimpieriocipiJi
gaudent, qua fummi imperäntis amp; aélus qua privati; illi publici
tanquam ipfius populi, cujus vicem eo refpeélu fummus Impe-
rans gerit, habendi amp; legibus civilibus non naturalibus foluti
funt. Populus enim fe ipfo haud fuperior eft nec ab alio (per
hypothefin, hunc liberum efle) , dependens, adeoque nullus fu-
perior illo, ipfe fibi obligationem imponere nequit, propterea
uec imperans; deficiunt hic termini reiatorum. Hi autem legi-
bus civilibus fubje£li funt; una perfona phyfica diverfas perfo-
nas morales pro diverfa relatione in fe coniinere poteft; fic re-
ginae qua exercitium imperii civilis maritus fubjeélus, quaexer-
citium vero imperii domeftici hac fuperior eft, ita amp; fummus
imperans dupiicem perfonam moralem gerit qua caput reipubli-
cae amp; qua focius ejusdem focietatis feu pirvatus: prior princi-

(a)nbsp;V. Otto ad Puflend. de oiF. hom. amp; civ. L. z. C. g, f i© amp; xiti-
itts ibid.nbsp;a ?

paliter fundamentum habet in poftenore amp; fine hac in jufta ac
ibera civitate fere concipi nequit, imo pofteriorem fupponit:
:inis enim focietatis civilis eft communis félicitas per omnium,
qui ex illa focietate funt, vires, quantum in illis eft, promoven-
da, ad hoc omnes focii fe invicem per paélurn perfefte obli-
gant. Secundum paflum , quod imperantem inter amp; populum
intercedit, tanquam medium huic fini necefiarium adhibetur ^
fimul illum ad vires amp; aftiones fuas convenienter huic fini infti-
tuendas obligat: per confenfum itaque in finem, cujus caufa
focietas contrasta eft, omnes fiunt focii ejusdem focietatis adeo-
que amp; imperans: fecundum itaque pa6lum imperantem non fol-
vie a communi fine fed plus CEeteris fociis ad hunc obligat; qua-
propter quidquid per leges civiles in communem utilitatem lla-

talis fed qua focius privatus (c). Nec his obftac. lo. Quod
nemo in fe ipfum impenum habet, nequefeipfum cogerepoteft :
hoc verum quidem eft quoad exercidum,non autem quoad obli-
gationem, nec quod illa ceflat hanc ceflare facit : fi enim
fic argumentariliceret, nulla datur ratio, cur non fimiUter im-
perans legibus naturalibus folutusfit: ao. quod leges civiles fem-
per abrogare poteft imperans, adeoque in aßibus fuis priva*
tis non obfervare: fed male ab illo ad hoc argumentum du-
citur: condendo enim ieges civiles fummus imperans fequ!
debet utilitatem communem, amp; quod focietad utile, uc ob-

(c) V. Leg. 4. cod. de Legibus, amp; L. 3« Cod. de Teüam. F. Conna-
nus comment, jur. civil. L. i. C. 8. Thgt; Graswinkel de jure majefi. C.
6. principem legib. nat. respeftu tantum Subditorum folutum facit. Nec
efl;quot; quod cum V. der Muelen in foro confcienti® Qaaft. 7- P^g\' 166 dis-
tmgusmus inter jus civile origine 5c comprobatione. Z. Huber diff lib.
a. C. 3. S 6. principem legibus eriam naturalibus facit folutum non quoad
obligationem fed quoad coaftfonem,poenas, qoanquam civibus vim
injttftam vi repellendi jus fribuat. Conf. Cocceji DlCi de diverflc: actu-
um regis qua reg. amp; reg. qua privati in comment, ad Grotium lib. 2..

fervetiir ab omnibus, judicat, ipfe obfervare debet: quam dur
autem contraria voluntas quoad certam legem non aperta ,
eft, omnes cives in agendo vel non agendo hanc fequuntur
amp; fequi debent, adeoque amp; imperans, licet concedamus,
quod hanC/tacite ipfo fafto mutare pofGt, fi nempe ipfe non
amplius fefe ad eandem componat ac huic contraries aftus
edat amp; edi finat: communis tamen utilitas hoc in negotio
refpicienda eft, amp; fi talem legem huic non amplius condu-
cere judicet, omnes fimul ab obligatione folvat opojtçt. Ter-
tia affedio imperii civilis fummum imperantem ab injuriis tu-
tum facit, cui refifterenefas eft: hoc tamen cum fuis excep-
tionibus admittendura efle poftea videbimus. Nihil autens
opus eft, ut cum aliis (d) affe6lionem hanc disjunftivam,
quod imperium civile fit vel patrimoniale vel ufufrußuarium,
admittamus. Plerumque per patrimoniale imperium intelligi«—
tur, quod inter vivos vel mortis caufa poteft alienari (e) :
talis poteftas, licet a populo imperanti concedi poteft, dum-
modo cum fua exceptione intelligatur, non ita neceflariocum
Botione imperii conjunda eft, ut hoc fine illajufteamp;legitime
explicari non poflet. Probe autem tenendum eft, hoc jus pa-
trimoniale non eo extendendum efl^e,ut iidem efFeftus hoc fe-
querentur ac fequuntur quod circa res verfatur: tum notiojuftae
amp; libers civitatis tura finis hujus hoc nimis probant- Poteftas
itaque alienandi, fi imperanti\\populus hanc concédât, fupponic
conditionem , fine qua populus non potuit intelligi mlem conces-
fifle; moraliter enim impoffibile eft, ut populus indifFerens fit
circa eleélionem imperantis, num bonus num malus fit, fii
malus eligatur amp; quidem ejusmodi, quem jura civium misfafa-
cere petulanter amp; crudeliter projicere populus certo certius

(à) PufFendorf de j. n. amp; g- Uh. 7. C. 8. amp; Seq Otto ad Paf-
fend de off. hom. amp; Civis L. a. C. 9. S 7- amp; Hubeius de jure Civit»
Lib.quot; I. Seil 3- 2.
(e) V. Huberus ibid.

pr^vïdet, turn huic ele£lioni non refifleret: obligatio erga fe
amp; finis focietatis civilis contrarium diéèant: omnes autem aélus
ex tali jure, five antecedenter five prorfus nonconceflb, ut legi-
timi fint, vel expreffus vel tacitus populi con fenfus femper requi-
ritur. Denominatio vero ufufru6i:uarii » efFeélibus ex ufufruélu
cum afFeélionibus imperii Civilis collatis, tota corruit; ufus.
fïruftus enim, fi conflitutus fit, folummodo refpicit commodum
utentis fruentisarg./..7.pr.L.9.pr. 4. X. 10. D. qmb. mod,
u/usfr. amitt. Ufufruftuarius non tantum ipfe uti frui poteft,
fed etiam rem fruftuariam alteri fruendam concedere, locare,
vel vendere\'poteft arg. L, 12, §. 2. L. 38. L. 39. L. Df
de ufufr. ^ quemadm. §. inß. de ufu 6? babit.

Suromo aurem imperio delato, deferatur necefle eft jus feil
facultas moralis civium vires, aStiones,jura eó dirigendi, uc fini
focietatis civilis, cujus adfequendi caufa imperium civile con-
ftitutum eft, fau\'sfiat: ad hunc finem pervenitur per varia me-
dia, quae totidem funt jura fummo imperanti competentia; cui
enim jus ad finem competit, jus ad media huic neceffaria ha-
beat oportet. Haec media feu jura optime dispefcuntur in im-
manentia amp; transeuntia C^^): priora tendunt ad felicitatem amp;
fecuritatem civium inrernamconfervandam, promovendam, amp;
confiftunt in poteftate Legislatoria, Judiciaria , jure poenas
fanciendi amp; infligendi, dispenfandi, aggratiandi, tributa amp;
veÊligalia imperandi, dominii eminentis, miniftros amp; magiftra-
tus conftituendi,in jure circa facra feu Ecclefias, fcholas,com-
mercia, monetas cudendasamp;c. : tranfeuntia funt, quaerefpiciunt
felicitatem amp; fecuritatem externara. Quaevis ci vitas reftecon-

fideratur tanquam pèrfona moralis, quse fua Jura fuasque aiffec«
tiones habet, amp; caeterarum refpeélu in ftatu naturali verfatur:
hsec j\'uraabexterorum l^fionibus farta teftafervare,quantum
honefte fieri poteft, augere fummi imperäntis eft, qui hacin cau-
fa etiam illam perfonam moralem reprasfentat, ideoque ipfi com-
petere debet jus belli amp; pacis, foedera pangendi, legatos mit-
tendi amp;c. (g).

Illa jura, im §0,. praecedenti memorata, jura majeftatis propter
dignitatem fummi imperii vocantur (h), quae objeélive femper
ubique ac eodem modo in omni civitate libera obvia funt: fiib-
jeélive vero diverfis modis pro diverfis formis regiminis 3,
memoratis. Pendec a popu i voluntate tot amp; tanta jura maje-
fi:atica uni vel pluribus fubjeftis concedere, horum divifionem
amp; renuntiationem libertatis naturalis ita inftituere , prout opti-
mum communi faluti amp; fecuritati cenfeat ; nullus enim impe-
randi modus a natura conftitutus eft, omnes homines eo res-
pe£lu funt sequales: insequalitas omnis praecipue, quae imperan-
tem inter amp; fubditos iniercedit,eft quoddam adventitium, cu-
ius fundamentum quaerendum eft in pa6lo quodam feu confenfa
five exprefib five tacito. Delationi itaque imperii feu paftoilli
fecundo adjici poffunt tales conditiones ac|determinationes,qu»
populo placuerint: haec plerumque legum fundamentalium no.
mine veniunt: melius autem paâa fundamentalia feu capitula-

Cit. --- ^ .

V. Otto notit. rerump

ni Differt. i. C. 3. S ».

(-£-) De Singulis his juribus majeft. V. Zîeglerus à Helnecsîijs Loà
it Lib 2. C 8 amp; 9. amp; Fuffendorf de ofF. hom. L. 2. C. 7,

tiones ( j ) nominarentur. Per haec pafta in forma regiminis
Monarchici efficitur regnum limitatum, fiprmcipi limites ponan-
tur vel quoad ipfam facultatem vel quoad exercitium a£lus (k);
limites ipfam facultatem respicientes funt, quando prmcepse.g.
nec tributa nec veftigalia exercere poteft, nifi confentiente po-
pulo vel ordinibus : exercitium vero aftus refpicientes funt, fi
princeps ipfam facultatem quidem retinet, fed illam exercere non
poteft nifi ad certum modum, fic e.g., ne quibus vis rebus vetti-
ïalia imponat, ut ad certam quantitatem tributa exigac, nebel-
um ofFenfivum nifi certis fub conditionibus amp; in certis tantum
cafibus gerat. In utroque cafu quidquid his limitationibus con-
trarium fit, sque ipfo j\'ure nullum eft: facultas enim moralis
hic deficit, adeoque moraliter impoffibile eft (1): praeterea limi-
tatum etiam fit, fi divifio imperii vei per partes potentiates (m),
vel per fubjeaivas inftituatur: prima divifio fit, fi vel quaedam
jura majeftatis populus ipfe refervec, vel quasdam certo colle-
gio vel ordinibus amp; caîtera principi concédât (n): fecundafi
plura fubjeaa dantur, quibus fnmmum imperium indivifim in-
iiaîret, five quando duo piuresve Monarchse eodem tempore

(i) In imperio Romano Germanico ßc vocantur, vt amp; recefllis impe-
lii, pax publica, V. Orto njtit rerumpubl. C. i. §. 53- Struvius incorp
jur. Publ. C. 6. g 37-
(k) V. Grotius de j. b amp; p. Lib. 1. Cap. 3. f 16. n. 2.
(I) Contrarise fententi® elt Groiius loc cit.

(m) Qua; fint partes pocentiales V. Baumeifteri metaph. f 141, Grotius
1, Cit % t7 ~ oppugnant hanc doélrinam Heineccius loc. Cit. g iï6.
Puffendorf de j. n. amp; g. L. 7. C. 4- g 9- amp; Seqq. SedV. Otto ad Puffend,
de off. hom. amp; Civ. L. 2. C. 7. § ult amp; Barbeiracius ad eundem locum
-Nullam autem abfurditatem hcec divifio fecum fert, fi una pars poten-
tialis alteram fibi conjunftam habeat, fine qua prior expliçari non poffet,
fed omnes fimul partes unam partem exercent! fubjeétas effe non it^ ne-
ceffario requiritur V. Barbeiracius ad S n- PuiTcnd. de jur. n. « g.
loc. cit.

fimul imperium ten60t,Co)haud tamen esinde fit forma regimi-
nis Ariftocratlca, in bac enim forma plurium fuffragia vincunt
illa pauciorum amp; pro voluntate omnium habentur : e contrario
plures Monarchae fi adfint, omnes fimul concurrere debent ad
jura majeftatica exerCenda, fic nulla lex ad efFeftum deduci po-
teft, nifi omnes fimul huic fubfcripferint : caute tamen circa
hoc negotium, nempe quse regna limitata fine, quae non, pro-
cedendum eftquippe régna, quibus comitia ordinum addun-
4;ur , ut fmt majus regis confilium,hinc non fiunt limitata (pgt;.

Ssepe etiam paöis fundamentalibus adjici folent claufula d(
gatoria vel commifl\'oria: derogatoria feu cafiatoria (q)eft,
princeps promittit fe pa€lo in omnibus ftaturum, amp; quidquid con»
tra hoc faßum fuerit, ipfo jure nullum fore tum populum
jufte hac in parte negare pofi\'e obedientiam: commisforia vero
eft.(r) conditio pafto adjefta, ut, fi princeps illis, quss paSo
.continentur,non pareat, hoc irritum fit, .princeps imperio pri-
vari poffit amp; populus ab obligatione eum tanquam fupenorem
agnoscendi folvatur. Quod ad priorem claufulam atiinet, hsec
fequitur ex ipfa paéti natura, amp; licet exprefle non addita fit,
reae tamen amp; jufte ex mente paciscentium colligitur: fimulac
enim jus deficit, quod deficit, fi principi a populo haud con-
ceflumfit, etiam obligatio a parte lubditorum ceöac tales aäus,
ex hoc perverlo feu falfo jure profiuentes, legitimosagnoscendi,
adeoque his parendi ; plerumque dektioni imperii tali modo Ii-
^nbsp;/nbsp;■\'iKiiati

(o) Uti fuit imperium Romanum fub Triumviris Oélavio, Antonio,
Tenido: fub Divis fratribus amp; fub Arcadio amp; Honorio, amp; rei.

foVÜti videre licet in comitiis generalibus In Hispania amp; Parlaménîis
■in Gallia.v. Otto natit. rerump. C. 3. î 43-

V O to ioc. cit proleg. Seft. 8. i 59-In Scbol.
Quid fit lex CommifToria. V. in Leg. 18. D. h. t. amp; L C. Becman-
nolit. disniîat. etc. differt. C. 152 — exemplum hujus datur gpud
Arasronios Olim regem in claufulam Commiffonam jurejurando obürln.
feSes V..Otto loc. cit. C. 3 Scft. 6. §50. in fcholio ,imo amp; in Dioe-
Seß Trajeaina fimili lege adftriftus füit ohm Epifcopus V. Utmkßb m-
\'ffaaîè, T. i.-p. 30. P^- \'nbsp;C

iBitati jusjiirandum (s), quo princeps pafta , qnibus limites ïHi\'
inferii funt, fervare promittir, majoris cautelse caufa interve-
nir, attamen, quamvis hoc non adhibeatur, pafta fuum effec-

tum atque eandem obligationem fortiantur necefle eft v. g. 4-
Omne autem imperium limitatum non définit fimul efle fum-
mum (t), fi enim limitatio cadit in ipfam facultatem, quod ad
hanc quidem non folus nec independenter hac fungitur imperans,
fed cseteris juribus majeftaticis principi foli amp; independenter con-
ceffis hase nihil derogat, amp; eo refpe6lu leéle fummus imperans
dicitur (u): fingula enim jura ante recenfita per fe objekive
fumma funt, amp; manent fubjeftive, fi qua lalia cuidam fubjeélo
deferantur: fi vero limites verfantur circa exercitium aStus,
ipfa jura majrftatica usque ad hos limites independenter amp; fo-
lus exercet imperans, quos fi excédât, afta ejus non rescindun-
tur ab imperio tanquam fuperiori, fed irrita lunt ipfojure prop-
ter defeélum jliris, cui ultro per paftum renuntiavic. Claufulae
ante memoraiœ fuinraitati etiam non obfunt: efFecius enim es
jure, quod populus fibi per ilias claufulas acquirit, non petendl
funt es aliqiia fuperioritace, uti Monarchomachi faciunt (v),
fed ex ffiqualiiate, quoe tum. cum princeps his contrarium fa-
ciat, populum inter amp; principem redit, quatenus paciscentes
fetr;per fefe invjcern perfcéite obligant ea , qus aguntur, pra3-
ilare, amp; nifi praftentiir, illum , qui hac in caufa perfidism commir»
lit, alterum fuis prorciüls ikmem ab obligatione folvere (w):

\'s) Formula juram: Principum Iniperat: amp; Reg^m vari® videri polTiiDE
gpud Becmannum Loc. cit. diff. f. Cap. i. § 2.

(C; V. Grotius de I. B. amp; P. Lib. i. C. 3. f 16. n, 2. amp; Carmichael
Bd\'Puffendorf de off. horn. amp; civis L. 2. C. 9. g 5.

( v; Ec quidem hoc argum. Conllituentem fuperiorem eJJs conjiituto, quod
pon femper verum effe patet in fervo , qui ultro fibi dominum elegent V.
iiertius DilT. an fumma rerum femper fit penes populum 3-
(w) V\'. Süpra^ 4j Giotiüs de L J3. amp;P. Lib. x. C. 3- S lö. n. 2.

inferti illis claufulis fubeflè, qui etiamfi adjeäi non eflent, ta-
rnen ex ipfa rei natura tacite profluerent, ideoque populo jus
tribuerent, fi ejusmodi exceptionibus contrarium ageret prin-
ceps, huic refiftendi, licet ha; claufulis munitse non effent,
amp; hoc non provenir ex vi fuperioritatis alicujus, fed paéli feu
expreflî feu taciti (x}.

In deferendo itague imperio populus verfatur circa abdfcatio»
nemjuriiim,a natura perfe£le ipfi competentium, quoad com-
TOunem focietatis civilis falutem ve! refiriftive, uti §. prseced:
vidimus,vel abfolute: pollerior autem abdicatio ita intelligenda
efl, ne in vitium vertatur (y). Imperium itaque feu regnum
abfolutum dicitur ad dilFerentiam limitati leu ejus,quod expres-
fis conditionibus reflriélum efl;, amp; differentia in eo fita efts
quod in delatione ejusmodi imperii, nullae conditiones prsefcri-
bantur, fed imperium, nullis pofitis amp; espreffis limitibus, im-
peranti deferatur, quae omnia , uti vidimus , in imperils iimi-
tatis fecus fe habent : imperium fi abfolute delatam ffc, populo
quoad regimen civitatis convenienter fini fuo nullum jus reli-
quum eft, amp; hocdelatum cenferi debet,fifflulac populus hoc in
aélu nullum jus fibi exprefle refervarit (z). Potefl: itaque fum-
mus imperans tali poteftate munitus folus, licet prudentiores
confülere amp; eorum fententias tanquam confiiia feqiii ab ejus vpgt;

(s) Vid. Noodt de jure fummi imperii amp; fupra § 4,
(y) V. PuSendorf de j. n. amp; g. L. 7- C, 6. | g. Rum populo îi^eaî
poteftatem civilem imperanti transferre abfolutain, pofiea videèiœus.
Cz) V. 5cheli»s de Jure iowerii p. 348.

luntate pendeat,nec fummitati quid derogetC^, judicium fewe
de iis, qu£e tolius civitatis falutem amp; tomatern refpiciunt,
ïiec non media, qöse optima cenfec huic fiiii deftmata, adhi-
bere (b)-nbsp;.nbsp;- ji ..

quam tamen ita concefla intelligi debet, ut nulhs omnmo limi-
tibus affedafit: dantur enim a natura (c), quos fi transgrediamr
princeps, œque injuriofusfit.acfiexpreflbs miffosfaciat: omnes
res fuos ufus admittunt,fed etiam abufui fubjeSas funt : ipfum
iusdominii, quod circa res verfatur, îrmites fuos naturales ha-
bet ultra quos fi abeat, ad abufum redit. Imperium heet quam
maiimum concipiatur, ne herili quidem excepto, quamvis im-
perantium dominorum utilitatem prsecipue dprimariorefpiciat,
nunquam non limites habet, amp; abufui fubeft. Negatis itaqtie Jimi-
îibus naturalibus ponitur licentia omnia illa jura eminentiora eo
dirigendi, utafine, ad quem eendere debent, abludant. _ Hinc
Sipis militas public® anteponi facile poOet, amp; fie fui caufa
in illo eminentiori gradu fe poficum crederec: nec bonanec exis-
timationem nec libertatem nec vitam civium falvam manere
tutum datur prœfidium, fed omnia arbitrio imperantis fubjeßa
funt- nulla notio publicî boni, quidquidbonumnoscitur, aprin-
cipis voluniate amp; militate dependet amp; civium animis tanquam
publicum obcruditur, atque adeo vere ferviconftituunturcives,
fmo proxime machina accedunt, cui nullum proprium princi-
pium as-endi relinquitur. Quo magis itaque limites naturales
reiiciuntur., eo magis disceditur a notionejuft» civitatis, qu»

ragt; In Gallia Reges afta fua a Parlamento verificari volunt amp; nihllo*
minus fammi imperantes funt V. Otto fsepius laud. Seft. 6. § 54- ia fcho-
lio , Grotius de I. B. amp; P. L.I. C. 13 § 18.nbsp;. „

^ (c{1mo ifcet per externam vim acquifitum fit regnum V. Noodt de jute
Sum. imp. Otto ad PufFendorf de off.-hora. amp; Civ. L. C. 9. S S-

îufta effe nequit, nifi finis juftus ac bonus fît: hic autem juftus
efl:, fl JufliitiEe fruendîe amp; utilitatis communis caufa focietas ci-
vilis contraaafit v. i. in fine: pofita autem jufla civitate,
poni necefl^e efl: limites naturales, qui fic vocantur, quod ita
necefl\'ario cum imperio civili conjunai funt, ut abefle neque-
ant, nifi fimui hoc injaftum amp; illegitimum fit amp; fie totum toi-
latur ac fundamento careat. Civile hoc imperium nititur, uti
vidimus, confenfu populi: ftatus enim civilis homini haud natu-
ralis fed adventitius efl:. Homines non neceflario fed rationali-
ter determinantur ad fïatum civilera naturali prseferendum , 6c
hoc quidem praecipue patet, fi attendamus ad fiatum natura-
lem , in quo omnes homines sequales funt, amp; ftatum dvilem,in quo
înaequalftas locum obtinet : hoc tamen nihil prohibet, quo mi-
nus hic illi prseferatur propter majus bonjum in hoc, quam illo
obtinendum: fi itaque rationaliter, etiam voluntarie, amp; fi vo-
luntarie flatus civilis conftitutus fit, etiam omnia, qu® hujus

rease ordinationi conducere poflunt, a confenfu populi depende-
re debent. In conftituendo itaque imperio ac imperpte populus
fponte ac voluntarie agit, quai media optima faluti civitatis ju-
dicat, decernere valet, ad quem gradum aut quousque jura
imperäntis extendi debeant, ex voluntate five espreflTa five
tacita populi metiendum eft , amp; hsec pofterior hic quam maxime
in cenlum venit: aaus agentium non operantur ultra eorum in-
tentionem, h®c autem hoc in cafu jufte colligitur ex natura
negotii, quod imperantem inter amp; cives agitur,amp; fine focieta-
tis civilis, qui femper debet eflè félicitas communis amp; lècuritas»
totius popuîi : omnia itaque media, quae maxime huic fini afle-
quendo conducere poflbnt, populum cupere , e contrario, quae -
hunc deflruunt, averfari fponte proöuic es hypothefi, quod fa- \'
lus populi fit communis quafi fpiritus, id eft quod unusquisque
naturali inflinau fertur ad felicitatem fuam confervandam ^
promovendara, adeoque populus tanquam colleaio es indivi-
duis.quœ tali modo affeaa funclt;5c ex notione juftae civitatis;
itaque nulla poteft^ nifi ex confenfu populi five expreflTa fiveta^-
dta voluntate nixo fontem hauriat, nulla voluntas nifiboßo com^^

muBÎ civitatis\'determinetnr, etiam nulluin jus ad imperium K-
raitibus naturaiibus deftitwura imperanti adfcribi feu concipi vel
poteft vel debet.

Limites imperii naturales optime cognoscuntur ex harmonia
finem inter amp; caufam: finis, cujus caufa hoc conftitutum fitamp;
Jura ilia eminentiora imperanti concedantur, eft falus commu-
nis totius civitatis; hsec itaque, quantacunquepoteftas five ma-
jor five minor cuidam fubjefto inhsereat, in omni jufta civitate
eft quafi centrum, ad quod omnes actus jurium imperantibus
conceflorum vergere debent: hœc falus in eo confiftit, ut fingu-
lis fua jura five connata five acquifita tam ab injuriisinternis tura
ab esternis iilaefa ferventur, fi quee finguHsminuantur, publicse
feu communis utilitatis caufa hoe fiat: félicitas fingulorum, in-
quantum fimul omnium feu plurium felicitati non contrarium fit,
quam maxime promoveatur: fingulis tandem jus feu facultas re-
iinquatur fua jura, felicitatem, quantum hoc humana amp; totius
civitatis fecuritas ßc uiilitas permittat, augendi, promovendi.\'
ab hac enim libertas naturalis uniuscujusque, qui membrum civi-
tatk eft, determinatur, amp; quod univerfe bonuro ac utile eft,
hoc fingulis etiam prodeft, fic amp; e contrario, quod univerfe
malum óc noxium eft, fingulis nocet.

Jura itaque fingulorum ut ab injuriis internis um fint amp;
officia, qu^ jure nature quidem fundata, quoad homines non
femper propter ïmbecillitatem intelleaus humani perfpe^a, amp;
guoad cives propter novas relationes novas leges requirentes

determînanda font, jmplea^îtur, neGeflarlsa funt leges fandioae
poenali munira; , jadicia (d) : amp; illae quidem juftss id eft publies
utiles, exttrnas a£i:iones, quga folœ humano Judicio fubeiTe pos-
funt, déterminantes,, haud nimis fubtiles, fubditoram cognitioni -
faciles , nec plures, quam fecuritas amp; félicitas publica exigat,
ferendss funt: leges enim ferri non polTunt fine diminutioae îi»
bertatis civium naturalis, cui non renuntiatum eft,nifi quantum
publica falus hoc poftuiat. Ea, qu® antecedenter quidtm indif-
ferentia fed pro re nata masime utiiitati communiconducerenr,
fancienda funt: tales itaque leges ferendce non funt, qiîsfingu-
iis \\\'ere noxiss vel ejus foiius, cui poteftas hsec Legislstoria
competit, commodi caufa, aut paucorum coramodo, pltwimo-
rum damno funt, vel, qusî fingulis iJla jura, quss abdicare illis
moraliter impoflfibile eft, adimant: leviora etiam mala , qusex
civium indole, temperatnento , climate, moribus, confuetudi«
nibus amp; ceteris accidentalibuspsofluunt, nirais acerbe non func
cobibenda,\' feu per violentas leges eradieanda. Hoc enim re-
medium mab peius effet; mitius circa hoc negotium yerfandom
amp; lento gradu fa\'cilius malo medebimur: fontes malorum obftr-u-
ere, mores moribus corrigere, amp; animis meliorem noritiam veri
amp; falfi boni amp; mali fenfim imbuere , aptius remedium effet.
Praecepta jure nature fundata praecipue confirmentur, pœnisque -
pofmvis rBuniantur 5 atque inter has amp; legum transgrefliones idfo»
portio quœdam feu œqualitas per menfuram quandam , fumtam
a gravitate vel levitate damni in civitatem reduiidantiSj ad^ajus
vei minus malum delinquenti infiigenduîsi, fervetur, necefle eft.
In appHcatione autem faftorum ad leges animo a partium ßüdio^
alienirtimo, feveritate per lenitatera temperata verfari, pŒfjarunijs,
fi qucs crodeiitatem fapereni:. facilem remilfionem aftibusforenfi-^
bus interefTe, faciles aures querelis l^forum patera, defideriis inan--

(d V Heineccius de j. n, amp; g. L. 2. Cap... gi^ Püündaïf-d©-®-©!!®^
Iloa. amp; civis Lib. 2. C..7. amp; C-

^m^s redaaorum, quantum fieri potefl:, adefle imperantem e-
lortet: haud inconcinne relatio, quoî imperantem inter Älubdi-
tos eft, comparatif cum illa,qufe patrem inter amp;hberos datur^
unde rrlulta milia pr^cepta deduci poffunt. Magiftratus qui
litibus dirimendis , legibus esfecutioni dandis, »isqu^ auttori-
tatem fervandis prœponuntur, (omnibus emm vacaredi rumimo
impoffibile eflet imperanti)ut bene officio fu^g^ntur, curandum
eft: in fententiis ferendis nec odio nec gratia trahantur,lea ^
fint habiles, jurisperiti, fideles, contotes, a^^
fulgorenescii fleai, juftiamp;^qui necefle eft : f

quam utile, quam necefiarium inftitutum focietatis civilis
Sine facile amp; fponte indueuntur, licet nonnunquam publicse utiii-
tatis ergo duriora quœdam fubeunda fint, ad ftatum civilem ilio

nendum. C^teri magiftratus feu miniftri, quorum curffi a
quando publica negotia committuntur, convenienternbsp;f

caufa conftituti funt, fe gerant, limulac ab noc aevianc^
iufta remedia 4mo amp; pœnae adhibeantur, huic ipfi, cujus vice
hoc in negotio verfantur, curandum eft: quatenus enim is, a
-cuius poteftate pendet, ilium, qui nomine ejus negotia gent,
velrernovendi vel admittendi,maleagentem nonremoveatjeate-
îius omnia mala, quse par talem efficiuntur, conftituenti tan-
quam caiif^ morali refte i mputaotur (e): Jjuamquam leviores
errores feu illi, qui quidem prudentiores fallere poUunt, noa
femper nimis funt attendendi (f).

Ad felicitatem, quae inacquirendisamp; fruendisvens boms veras
voluptates gignentibus piimarios accipitnerves, maximeneces-
faria eft religio feu cukus Dei (g): hsec optima eft, quo ma-
\'jorem melioremque cognitionem de divinis perfeaionibus evol-
vat ac manifeftet, quo plures virtutes felicitati confequendse
pr^fcribat, amp; quo major fententiarum convenientia datur cum
Divinis perfeaionibus,tum ex refta ratione turn ex revelatwne
cognoscendis. Libertas naturalis, quod ad operationepmentis,
quœ prœcipue circa hoc negotium fe exferunt, in focietate ci-
vili intégra manet (h): mens hac in caufa non verfatur circa vo-
litionem,ut ita dicam, fedintelligentiam feu perceptionem, circa
cognoscendam veritatem : pro modo itaque perfpicacise, virium
înteîligentiaî, cseterarumque facultatum mentis pro eo modo dif-
ferunt homines fententiis circa religionem , feroperqae his con-
fcientia comes eft, eas, quas fovet, optimas effe: quapropter
nec externa vi nec minis (i), fed rationis pondéré errantes re-
ducendi funt in viam;nullus enim errat volens, error infcitiam
fibi comitem habet, amp; hac fublata totus ille tollitur. Poteftas
itaque civilis circa religionem eatenus fe exferit, quatenus aft us
hancprofitencium externe patent, amp; ftatum Reipublicae mutant:
quœcunque religio tales fententias infinu fuo foveat, qu© Kei-
publicse damnofse, turbas excitare apt® fint, vel prohibeant,
quo minus quis bonus ci vis efle queat, eradicanda efl juftis mo-
dis fcilicet vel emendando eorum,qui erronea amp;noxia dogmata

(hl Hobbes tamen hanc poCeflati civih fubjicit, de cive C. 15. % U,
fed V Noodt De religione ab iinperio jure gen. libera.
(i)\'v. Noodt loc. Cit.nbsp;^

feqeuntur, inteîîeau, vel removendo illos, fi refucadonum ar-
gumenta nullum momentum relinquunt perverfas has fenientias
unifias faciendi, e civitate: varias religionum fccietates admit-
tere , dammodo in damnum Reipublicae non tendant, huic expedif.
Illa, qu^ plures caeteris aflfecîis habet, vel confl:itutionibus fun-
damentalibus tanquam optima excipiatur, majoribusque gaudet
privilegiis, Dominans vulgo dicitur, Potefi:as civilis, ut hanc
pro arbitrio mutare pofîit, non eo fe extendit j hsec repraeiCn-
tar, ut ita dicam, populum amp; vicem ejus gerit: quidquid agit,
tanquam plurium voluntate agere cenfetur, fi itaquepluriumvo»
luntaS:, quoad certam religionis focietatem manifefta efl:, haec
ipfius poteflatis civilis haberi debet: etenim, quam primuui vo-
luntas totius civitatis, quœ majori numero fociorum ineff:,
aperta fit, non efl, quod in ficlione feu reprsefentatione quaera-
tur: fummo itaque ■ iiüperanti hac in caufa tam ad esprefl\'as,
oüam tacitas conditiones, in deferendo imperio per pa£la funda-
nientalia refervatas, refpiciendum efl: talem flatum amp; conditio-
nem Reipubllc^, qualem , dura imperium deferebatur,fummusim-
perans invenit, populo placere cenferi debet,nifi enim placeret,
flatus hic mutatus fuiflet, adeoque hunc eundem fummus impe-
rans fervare tenetur (k), nec etiam ratio Reipublicae eo unquara
procedere poteft , ut hsec mutationem quoad religionem domi-
nantem ,fubditis invitis,poftularet, nifi talis fit, quaiobftat, quo
minus finis civitatis obiineri queat. Plerumque iummus impe-
rans ^onftituitur is, qui etiam dominanti religioni addiftus^ eft:
verum licet hac in re populus amp; fummus imperans diflentiaot,
nec expreflœ conditiones quoad hoc negotium ipfi pr^fcriptae
fint, dominantem tamen potiorem in illis privilegiis, quorum
acquifitiojam pofl^effione ante acceptum imperium confirmata fit,
faciat, oportet: fed vero, fi hanc falfas amp; anirais fubditorum

(k) Et fl fubditis invitis huBc mutet, Tyrannus evadit fecundum opi.
monem Anonymi in ïraftatu de omdo magittr. m fubduos amp; boruoi ergs
ïaagitir. Qusft. lo. pag. 300.

fiöxias opiniones continere perfuafus fic, juflis modis errantium
luteliedus emendentur, ipfi curse efle debet. Jus circa facra feu
Ecciefias indiftinffce fummo imperanti competit amp; ita neceffario
cum imperioconjunftum efl, ut nexuillofublato,velRespubüca
in Republica, vel faltem finis civitatis pene eludi pofiet ( 1 ) : illud
autem, quod Imperans praecipue tanquam primarium Ecclefiae
membruro exercet, collegiale vocatur (m), hoc ab ejusmodi
Ecclefise membris amplius amp; plenius ideo imperanti defertur,
quod majore facultate pollens, falutem Ecclefiss promovendi,
hanc promoveat.

NeceffitatibusquibusdamReipublicse fubveniri non potefl, nifi
pecunia in medio fit: neque quics gentium fine armis, neque
arma fine fiipendiis, neque fiipendia fine tributis haheri queunt
(n): licuti uausquisque civiurei obligatus efl: ea facere, quae fini
focietatis civilis confequendo neceflaria funt, ita amp; aliquando a
civibus onera quaedam ferenda funt : nihil enim jufl:ius, quam
eum, quem fequuntur commoda,fuilinere incommoda(o): Op-
timo itaque jure in omni civitate tribnta amp; veéligalia exigun-
tur, unde onera reipublicse fuflentari poflunt (p). Ad quem au-
tem roodum, quibus in rebus, amp; quousque injungi debeant, pe-
tendam eft ex militate amp; neceffitate Reipublicos : hsecjuftamen-

Heinecc. loc. cit. Circa facra nullum omnino jus principi
fcdamoe illud viris facratis tribuit Mariana de Eege amp; regis inftit. Lib. i.
Cap. 10. pag. 88.
(n) V. Tacitus L. 4 h\'fl\' 74- 2.
(o) V. L. 10. Igt;. de -divers, juf.
(p) V. Heineccius loc. cit. Lib. 2. Cap, 8. § 1^8. amp; Seq.

furaeft, ad quam exaaiones tributorum ac veaïgalium feae
rediïïuntur, quae poßunc extendi vd rellringi, prout major vei
minor indigentia Reipublic^ poftulat : fi ratio reipublicœ aliquando
ordinaria majorem quantitatem\'exigat, vel pluribus foUto rebus
onera imponaniur, a parte civium requiritur, ut lubenter huic
negotio fubfcribant, a parte autem imponentis, ut,fi ratio ces-
fad, etiam efFeaum ceflare faciat, amp; hoe quidem maximecon-
ducittum conferentibus tum imponentibus : horum intereft po-
pulum in fefiduciam^collocare, omnia, quae licet quodammodo
amp; quoad externam fpeciem fint aspera amp; dura, in utihtatem
publicam amp; per reflexum in privatam feu propriam verti : haec
autem fiducia vacillat, fimul aç fummus imperans hoc in nego-
tio nimis levis fit, amp; facile migrât in fufpicionem, ac fi pro-
prium imperantis lateat commodum, quo fi:, ut fubditi œgrius
permo\'veantur, quam fi non, nifi fumma neceflfitas adfit,onera
majora imponaniur; perfuafio fidelis adminiftrationis pecuniae
publicjB non leve momentum facilitati populi hac in caufa fu-
peraddit: contrarias itaque opinionis haud locum dari, licetlum-
mus imperans , quoad aaum hunc, nulli ad rationem redden-
dam obftriaus fit, quantum fieri poffit, curandum ift: moris
nonnuliarum cjvitatum minime contemnendi eft rationem aug-
iijenti tributorum feuveaigaliumpublice exponere, quod tamen
nihil derogat juri furamo imperanti competenti,quatenus hocab
ejus arbitrio pendeat. ^qualiter autem pro ratione faciikatum
fubditos hsec onera ferre ratio poftulat (q): aequalitas maxime
ob fervatur, fi rebus valde necefl^ariis quam minime onera im-
ponantur, e contrario ilia?, quarum ufus univerfaliter non eft
neceflarius, magîs onerentur necefle eft; veaigalia circa mer-
ces importandas vel exportandas etiam non nimis funt exag-
geranda, ne forte commercia impediantur, quorum cura etiam
pr^cipue habenda eft, hisce enim vigentibus, plurimorum féli-
citas promovetur, qua propter multum conducit iis, qui maxi\'
^nbsp;xïista

mam horiim progrefluï navant operara, prsemia conftituere, uè
amp; iis, qui nova arcificia fuscipiunt, privilégia concedere, ilhs
rebus, quarum commercium in novam fpeciem cadit, immuni-
tatem preebere, foederibus cum exteris augmentum commercie
amp; armis huic fecuricatem pr^ftare (r).

Intermedia falutis publicse confequendse etiam reéle annume-
ratur dominium feu imperium eroinens (s),m fpecie iicdiCtum^
auodm eo confiait, uc fummus imperans prœter ordinaria onera^
a quibuscunque fubditis ferenda, extraordinanum quoddam
vel uni vel pluribus imponere poffit, fcilicet ut fe fuaque in uti»
litatem publicam verd patiantur. Hoe jus eo mtitur, quod om-
nes cives pro viribus felicitati amp; fecuritati^ cominum, qu® finis
confociationis eft, amp; ad quam omnes proinde cwes fe perfefte
oblisarunt , ftudere tenentur : quod , fi falus publica amp; pnvata
fimS confifiere nequeant, illa huic praïferenda fit : hocuaque
imperium etiam verfatur circa perfonas, qus publica; falutj,hoe
exi^enti omnibus omnino aaionibus,iTnoipfaviEa non excepta,,
fervirepiaiftofint, necefieeft: quae cum ita fint, eo magisim-
nerium illud jure exercelur circa fubditorumbona, qusnon tan-
tum,fi falus publica fed amp; voluptas communis in publicos ulus.,
uti in ambulacris publicls nonnunquam exagrisprivatorumcon-
ü\'-iendis, verti requirit, his obnoxia funt; publica enim ambu-
1 quot;ra muUum faciunt ad amœnitatem amp; fanitatem civium,_ quse
Itlm felicitati conducunt: exteri eo magis alliciuntur ibrfuas
flde7 ponere. Neceffitas itaque non femper haj in renormaeft.

id f|üEtei béG jus dirigendum eft: ssqaitatis âutem ratio poflulatj
iiémuscivis plus alcero prematur a fed femperj û fieri poteft, Gom-
niliMt^ onefa ferantur, qeod quando per damni illati pro rata
pârtëTeparationem,refufionem,Gorapenfationem (t)^ fieri pos-
fit, iilud feu ex serario publico féu communicontributiorierepa-
retur, quod pro omnibus latum eft, oportet (u). Hoc itaque
jusfumraa2 poteftatis in abufum prolabitur, fi fummus imperans
fuse private utilitatis, aut jucunditatis (v) caufa hoc exercer,
contrarium enim eflet fini, cujus caufa hoc jus concefîum eft:
quidquid ufui privato fummi imperäntis conducere poteft, jufto
modo, idétt, quem jus naturae amp; gentium prsefcribit, per con-
traftüni fcilicet amp; jullö pretio feu aliis juftis litulis fibi compa-
rare debet.

Saluti civitatis etiam non leve pondus cura fcholarum amp; Aca-
demiarum, fi hœc reéle inftituatur, addit : viri itaque artium
fcientiarumque èxiraii in pretio habendi, honoribus, falariis vél
tnajoribus vel minoribus ûtiJitaîi vel majori vel ininori, ex artium
àtque fcientiaruminftruaione criundae , sequiparatis alliciendi amp;
profequèhdi funt; praeceptares amp; do£lpres eas artes ac feien-
tias, quarum caufa conftituti funt, fîdeliter doceant: noxiae,
feella litteraria amp; pr^cipue Theologica nimis fubtiliter ôc acerbe
inftituta,quibuscum odia, invidia, divortia conjun£î:afunt, ar-
ceantur,fed verse,fanas,pise, amp; utiles doélrinîe animis eorum,
qui curae prssceptorum tradici funt, imbuanturnecefle eft: nam

amp;. G. L. 8. C. 5. f 7.
(v) ¥. Heineccius loc. eft. § I7î*
(w) Horatius Epift. Lib. i. Ep. 2,

hufflanarum omnino pendent , fi ergo hse bonse amp; juftae /lnt,ne^
fodetas civilis turbetur, oporteat, neceflario animi civium ita
formsndi funt, nt verum a falfo, bonum a malo facile dignes-
cant hinc celerius momentum afiiionumfaarampeterediscant»

Reipublicse regimen fi tali modo regnantibus obverfatur amp; jars
hsec majeftaiica cum fuis liraicibus exerceantur, non poteffe-
quin populi félicitas amp; fecuritas interna promoveatur , fed hsec
manca foret, nifi fimul illa externa, cujus cura prsecipue fummo»
imperanti incumbit, adeflet: fecuritas itaque externa fi falva
erit, jura civitatis, cum injufte opprimantur vel denegenter,.
etiam per vim , fi neceffe fit, defendenda funt. In fîatu natu-
rali unicuiquejus competit fua jura intaéla fervandifi quee
violentur, defendendi, quod jus, quatenus cum falute civitatis
eonfiftere nequeat, cuidam fubjeèlo in omni civitate transferri
debuit, fub quo omnes vires juftaî defenfionis caufa uniuntur,lt;fe
quse illis, qui fummum imperium tenent, ad hunc finem diri-
gendee funt: bellum itaque id eft flatus per vim certantium, aua
tales funt (x), non juftum eft,nifi fimul necefl^arium fit: violen-
tum hoc remedium nimis violentos elFeélus fecum trahit, quam
ut fine gravi caufa fuscipiatur; juftum ergo bellum eft ,, fi jura
civitatis opprimantur, amp; ea, quae perfefte peti poflunt, dene-
gen tur. Esedem autem cautelse, qu^ reipeélu uniuscujusqueim
ilatu naturse verfantis obfervari debent^ in defendendis ^ vin-
dicandis juribus refpeflu civitatis adhibendag funt: omnis civitas
amp; proinde is, qui eam repraefentat perfonam moralem gerena
relatione habita ad caeteras in ftatu natnrai verfatur: quod itaque

ftriélum jus attinet, nulla înjurk ferenda efl:, nonometanl^\'^
vindicandas efle aequîtas ôc prudentia docent: antequam eo pro»
cedamus, ut vi iis, quœ jufl:e peti poflunt, nec bopo animo
■conceduntur, potiri conemur, videndum lo., nuin privatio ho-
rum jurium, quorum petitionem vel defenfionem infl:ituturi fa-
mus, noflram felicitatem amp; fecuritatem ita invadat , ut hœc
violenta amp; plerumque multis amp; masimis cura malisconjunóla de-
fenfione digna fit; quapropter comparatio bonorum, qua; es
violenta vindicatione bono eventu expeftari pofllint amp; malorum,
quse hoc remedium comitantur, re£leamp; jafl:e inflituenda efl: ,amp;
prout hœc vel illa sequilibrium vincant, vel adhibendum vel re-
jiciendum efl: taie remediom , ao. num vires noflrss fufficiant
adeo , ut bouum eventum probabiliter per tale remedium vio-
lentum fperare poffimus, ne remedium fecuritatis amp; felicitatis
confervandse aut promovendîe caufa adhibitum trânfeat ad illud,
quo hs potius deflruantur: taies efFeClus juflemetuendi funt,fî
viribus impares illis, qui Issdunt, lœdentes tamen adgredere-
mur. Neceffarium ideoque juftum efl: etiam bellum, fi civitas
indirefle per focios, quibus per foedus quoddam in cafu , qip
injufle peterentur, fuccurrere obligata elt, vel vicinos injuria
oppreflos, fi hinc periculum proprio fecuritati adferretur (y),
imo per omnes, quos fumma injuria afFeélos ex imperfeéla obli-
gatione propter focietaiis homanas vinculum tueri tenetur, Ise-
datur : belkim itaque haud necefl!arium neque proinde jaftum,nifî
refpiciat bonum publicum: fui tantum, feu propria; utilitatis
vel gloriae caufa, armis accingi tenderet ad abufum juris fummo
imperanti conceffi, nifi ôc fimul publica utilitas amp; fecuritas hinc
promoveretur, alioquin prior femper pofteriori cedere_ debet.
Ad fecuritatem reipublics multum conducit ôc prudentia poli-
tica difilat, tales amp; tantas militum copias ac naves bellicas, qua-
ies amp; quantse non tantum ^raefenti, fed amp; futuro ac inopinato
periculo removendo aptse fint^ comparari, ut belli amp; pacis

tempore Temper arma in promptu fint, ne dolis, rnachmationi.
bus feu vi inopinaca exterorum respublica petatur, fed foris ca-
ra, ac venerabilis fit. .

leedentisadeo impares,ut bono eventu remedium ex fuis viribus
folummodo petitum malo adhibere non poiTent, per ahorum vi-
res adjuvandi funt, ita amp; fummi imperantes fimih in calu lecu-
ritatem civitatis munire tenentur per pa£la, amp; fœdera mutui
auxilii caufa initafeu defenfiva,uti dicuntur, quibus paciscenti-
bus perfefta obligatio, fi a tertio alterurer Isedatur, lasfo fuc-
currendi imponiiur, quœque fanfta fervari utriusque paciscentis

Ad fœdera itaque ineunda diverfi populi feu imperantes accé-
dant, vel proprio motu five interna neceiritate,vel majoris mali
evitandi caufa: in priori cafu fecuritas non folum momentum ad
hunc aaumfuscipiendum efle debet, fedamp;utiütas, ac félicitas:
quapropter talia etiam ineunda funt, quasjuriumÄ bonorum
pofleffionem fubditorum confirmant vel ea amplificant, quaeque
comroerciis conducunt amp; ad mutuam immunitatem tendunt: ad
hœc cum nulla neceffitate externa fed moral! fummus imperans
determinatur, nihil , quod maxime noxium eflet civitati, pro-
mittendum , quanquam qusedara jura cujusdâm utilitatis confe-
cuendse caufa diminuere liceat, dummodo damnum , ex dimi-
nutione jurium oriundum, non exced.atcommodum, cujuscaufa
diminutionem civiias pateretur, tunc enim nulla ratio nulla ne-
neflltas moralis adefl\'et tale quid agendi: m ftipulationibusfum-
mum imperantem utilius minus utili, id, quod plures, majo-
res, flabiliores effeftus vere bonos ad felicitatem civitatis ten-
dentesfecum trahit, illi, quod paucos, minores, minus ftabi-
les vel apparentes feu in fe amp; vere malos poft fe linquit, prse-

ferre oportet. Quse autem inter arma panguntur ,diverfâe con-
ditionis funt, fi quidem populi hoffiles per arma jûfte fubigan-
tur, taies flîpulationes amp; cautiones interponendse funt, quae
maxime conducunt felicicati amp; fecuritati poouli vincentis, ita
ut in poflerum non facile irijurias metuendœ fint, ac damnum ,
quod hioc cives paffi fuerint, reparetur. Modus autem amp; fines
duriôrum conditionum, a vlélis nonnumquam fubeundarum,peten-
di funt ex fecuritate amp;. vera felicitate vincentis, quos ultra ilabe-
ant, inhumanitatem amp; injuftitiam faperent. Esterna vero vis
feu neceffîtas, fîdeterminatio adfoedera ineunda fit,-pîerumque
hœc inasqualia facit, quss insequales prasdationes, quibus pars
vi6la femper obnosia cil, inducunt: fummo itaque imperanti,
fi huic infortunio civitas fubjeéla fit, diligenter perpendendum,
quid minus, quid majusfit malum id,quod fubeundum efl:: num
ad eas anguftias respublica reda£la fit, ut vel non acceptis condi-
tionibus, licet quodammodo duris a pane vincente prsefcripcis,
five huic pereuodum, five libertas plane amittenda eflec, vel his
acceptis falva effe poflec, tum certe id quod minus prœferen-
dum. Pro modo iraque periculi ab altera parte imminentis, amp; pro
ratione hujus inevitabilitatis nifi per modura foederis inœquaJis»
pro eo modo amp; eâ ratione conditiones vel duriores vel minos
durai accipiendaî funt, adeoque hoc tanquam jufta fumrai impe«
rancis menfura eft,adquam prEeflationes insequaies, a parte vic-
iricepropoficœ,redigend£efunt: fed antequam his negotiisfeac-
cingat fummus imperans, caiculum virium fuarura, amp; illarum
oppugnantis, prudenter amp; juflo, quantum fieri potefl:, modo
fubeat, necefle efl, num his adedimpar fît hofti, amp; ita per in-
felices fucceflus prceiiorum fint diminutse, ut nulla fpes amplius
fuperfit hofl:fS devincendi vei, faltem his bono eventu refifliendi^
ne forte vel per nimiam feftinationem in eura cafum reipubüc«
caufa deveniat, ut prjeflationes quasdam inaequales ferre debeac,
quas latura non fuiflet, fi eventus bonos probabiles espeétavis-
fet , vel e contrario per nimiara dilationem pacis querendae ,
ratio amp; fl:atus civitatis deterior fiat, amp; vires ita diminuiafinc,
ut demutm quasvis duriores conditiones accipere teneatur.

jusdem focietatis, qua omnibus fuperioris petenda efl, ex—amp; fun»
damentum habet in lege naturali, cui idem obflriélus amp; femper
eft, nec poteft non effe, nifi amp; fimul defineret focius humanae fo»
cietatis, imo homo efîe. Leges fpeciales , ex re£ia ratione eil-
ciendaî, plures ac majores funt, quo plures roajoresque relatio-
nes quis feu ad homines feu praeter hos ad res externas habet:
relatio, quai imperantem inter amp; cives eft, non minima earum,
quEe inter homines obvias funt; ob multa officia imperan ti in-
cnmbentia, propter majora amp; plura jura, quas ipfi competunt,
certe multa occafio delinquendi amp; a fine conceffionis horum ju-
rium deviandi (z) datur : humana inibeciilitas his nimis offendit
in fcopulis, ut hoc afiertum fundamen to careret. Non multa itaquot;
que, ut verba Cl. Peftelii .(a) mea faciara, pcßtdentemprincipem^
nec voluptatihus corporis affluentem , neque triumpbis aut Jervorum
fpkndide miferorum alacri minißerio elatum reße dixeris beatum,
fed qui boe Dei munere , quodimperat, reäe novit uti: ideoque
princeps felicitatis cupidus, quee obiineri nequit, nifi aéliones
convenienter regulis a Deo per reélam rationem promulgatis in-
flituantur, adeoque bona comparentur,quorum recordatio nun-
quam poenitentiam adferre poteft, non adeo jura fua quibus*
vis artibus augere ftudebic.

moratos, quos finegligeret imperans, injuftus, crudelis, iHegi-
timus, Tyrannus, etiam per alios, quos fi obfervaret, bonus,

(z) V\' Scheîius de libertate publica pag.
ait , ut fuum animum non corrumpat ilia lieentia,
(a) Fundam. jurispr. nat. § 342.

dileaus, carus optimo jure habendus, promoverl poteft ac de^
bet. Ab injuriis tum internis tum externiscivitatem falvam prse-
ftare non folummodo notionem imperantis optime officio fuo
funeentis abfolvit: illius felicitatis tantai, quantam res humanaî
attingere finunt, praecipue cura habeoda eft amp; habetur, quum
civitas muliis, ftabiübus amp; veris bonis fruendo affidue progre-
ditur: inter hœe anteomnia annuroeranda venitfehcitastingulo-
ium civium. Eandem enim hanC affeftionem, qufe partes qua
tales fequitur, toti inefle inficias ire haud licet: fi finguh cives
felices funt, non poteft non fimul tota civitas fehx praedican:
quo pluribus itaque gaudet civibus felicibus, amp; quo probabihor
fpes dl hunc ftatum civitatis fore perpetuum, eo majorem gra-
dum felicitatis confequitur. Felicitas civis , efi flatus civis, jw
cunda perceptione bonorum, ex prudenti civltatisformatione amp; admi-
nißratione redundantium, incommoda haud vitabilia compenfantis â?
eorum quce fuis viribus civitati conciUavit, aut conciliare conatur,
recordatione ac ßudio gaudentis (b). _ Felicitas itaque tum civiutn
tum civitatis pendet ab hujus adminiftratione, eaque prudenti,
id eft,ut bonaveraafaîfis optime discernantur ea quae in fpe-
dem boni cadunt, fed infe vere mala funt, rejiciantur: fic fini-
inisglorisecupidireftores hanc peterent ex bellis injuftis vel mi-
nus neceiTariis, felicitatem autem prudenti adminiftrationepro-
motam vera gloria fequitur: ut nulla bonorum genera excludan-
tur fedfedulocomparentur: qusecunque mala fuperveniantfive
fubitaneo remedio, fi periculum inde metuendum hoc fecum ferat,
five pedetentim per fontes obftruendos removeantur. Virtuti
pretiiim ftatuatur, licet hujus puchritudo fola non femper men-
tem lledlit ad hanc ampleftendam, ftudium imitationis tum non
leve pondus priori momento fuperaddit, prsecipuein iis, quorum
îngenium minoris perfpicaciae eft. In eminentes enîm intuentur
viribus infefmes: ad illorum mores fingunt fuos .perinde ac fi eßent
eo meliores, quo funt confpeàiores, Emineant igitur, qui respubl. ad-

mmißrant S primores quîque populi eo vita genere, quod cum forma
imperii ^ cum bono cujusque civitatis primaria maxime conjentit.
Dent exempla amoris in civitatem puri vel certe puro proximi : virtutem
habeant in pretio. — Eß nobilis fons vera jucunditatis \'^effe bonum
civem, quanto mhilior multos exemplo feciffe (c). Bona itaque quo
plura, quo majora, quo ftabiiiora civitati comparantur, eo pru-
dentior, eo gratior, eofelicior adminiftratio civitatis: quo pru-
dentior adminiftratio, eo major fiducia civium in adminiftrantem,
eo major gradus amoris civium erga civitatem oriatur, necelîe
eft: hunc cives colere ftimmi imperantis maximi intereft: flu-
dium omnibus fuis viribus, quidquid civîtati conducere poflic,
hcet aliquando haud fine levi damno, efficiendi hinc profluit ;
non fuum nifi amp; fimul publicum judicant bonum necappetuntr
qusecunque incommoda haud evitabilia feu non fine majorimalp
removenda patienter ferunt,amp;cura commodis facile compen-
fant. Momentum etiam aétionum, quodex amore in civitatem
petitur, maxime djjffert ab illo, quod profluit ex metu maJi fea
vis externae a fuperiore infiigendee: plus boni illinc in civitatem
redundat. Totidem neceflitates, quibus ci vitas afBcitur, funt
totidem determinationes, quibus civitatem amantes ad hisoccur-
rendum feruntur: e contrario, qui metu determinantur ad illas
aftiones fuscipiendas, quaï faluti civitatis tanquam necefTarifs
praecipiuntur, non ulterius in dirigendis his procedunt, quam
quatenus hic validus fic, at in non prseceptis,verum asque utiii-
bus, frigent, indifi^erentes lunt.

Optimum momentum in dirigendis quot;aflionibus convenienter
fini , cujus caufa qujsque hacpn terra pofitUs eft, eft illud, quod
ex viva cogitatione immortaiitatis Cd) urtum ducit. Hsec di-
citur duratio mentis etiam poft diflîjlutionem corporis amp; anî-

(d: Hanc evictaro ponimus : argumenta peti pofTunt tum ex ipfa anim®
natura tura ex virtutibus Divinis amp;regimineDei niprali. Fufius de his aaere
non licet, fed. vid. V. de Wynpersin Metaph. Part. Pfychoiog; amp; alios,

mse vinculi , easdem afFeéliones retinens, ac in eo flatu per-
manens, quo eadem fui amp; ftatus praeteriticonfcia, confequen-
ter voiuptatum amp; doîorum capax fit. Cum itaque ftatus futu-
rus animee poft mortem pendeat a ftatu praefenti, fequitur pro
modo bonorum in\' hac vita comparatorum abfolvi ftatum futu*
îum quo majora, plura, ftabiliora haec funt, eo majoribus,
pluribus, ftabilioribus voluptatibus animam corpori fuperftitem
frui, ac proinde eo majorem gradum felicitatis confequi: bona
autem hicdicuntur, quee nos perfeäiores reddunt: perfe£liores
reddimur, fi fini, cujus caufa creatifumus, fatisfiat fini autem
fatisfieri nequit, nifi régulas, quas Deus per reftam rationemprae-
fcripfit, quagque illi conducunt, obfervemus; con venien tiœafli-
onum cum illis regulis femper comes eft voluptas: quo plures
âéliones conveniunt cura regulis, eomajores, plures vol uptates,
amp; quo plures voluptates, eo major gradus felicitatis, quae illis
nititur, comparantur: nexus itaque datur neceffarius inter ob-

fervationem regularum ac bona, inter hxc ac voluptates atque
inter has ac felicitatem.

Momentum itaque hoc merito dicitur optimum, quod , ubi
csetera non fufficiant, folam fufiicit non tantum ad jufte agen-
dum t fed etiam virtutem aßequendam, amp; prsecipuam vim ad-
dit aàionibus principum, feu eorum, qui eminentiorisfuntcon-
ditionis, quorum aéliones quum pleraeque humano judicio , in
foro tamen Divino omnes exaéle inquirendse, haud fubfunt,
nec femper coaélionem admittunt, certe cogitatioimmortalita-
îis aéliones convenienter regulis, a divina voluntate profeélis, eos
inftituere pellet, amp; nimiam licentiam nonnunquam propter excel-
lentiorem dignitatem animis principum irrepentem cohibebic.

Imperium illimitatum, fi per hoc intelligatur taie, a quo li-
mites naturales abfunt,amp; per quod imperantiindiscinaepoteftas

ÎÏ5 popukim, coi nihil niö obfequii gloria five obedientia, fie diéla,
paflîva reîiéa eflèt, conceditur, amp; pleno ejus arbitrio fine con-
ditionibus, licet non femper expreffis, faltem tacite excipiepdis,
fubjicitur , nunquam deferri debet nec potefl:. Populo talis fa-
cultas deeft, nec princeps talejus,quod fundamentocareret(e)
acquirere potest: çefl^ante enim caufa, cefiât efledlusr quod
quis ipfe non habet, in alterum transferri nequit (f j. Homi.
nibus a natura infitum eft defiderium felicitatis, unde voluntas
divina re£le coliigitur, hos non tantum efle fed amp; felices fore:
felicitatis confequend^ caufa certam,. iromutabiles, perpetuse,
univerfales a Deo conftitutge funt regulss, has itaque negligere
contrarium eflet voluntati Divinœ; in quocunque ftatu pofiti
funt homines, obligatio quoad harum obfervationem perpétua
efl:, quarum prsecipua efl: conferva îe^ â? jura tua viresque tuas
augeas: obligatio naturalis per ftatum adventitium loüi nequit:
fed fi principis^rbitrio concedamus imperium naturalibus tenni-
nis non circumfcriptuai circa nos amp; jura noftra, atque pro lubitu
de his disponendi poteftatem, etiam in deftruäionem noftri amp;
diminutionem virium noftrarum, majora jura alteri tribueremus,
quam nobis ipfis in ftatu naturae verfantibus competerent : feli-
citatem negligeremus ac projiceremus : voluntas Divina violare«
tur: prseterea finis focietatis civilis, qui juflus, fi hjec jufta erit,
ponitur, haud poftulat, ut fe lotum populus cum omnibus fuis
juribus alterius arbitrio tradat : hic obtineri poteft, fi tantum il-
lis juribus , quae, cum retinraniur, publicse amp; communi fal uti
adverfarentur, renuntietur; flatus naturalis deferitur, ut Jura
hominum, quorum fervandorum in flatu naturali verfantes non
femper capacss erant, magis falva eflVnt : abfurdum itaque amp; re-
medium malo pejus eflet, flatum naturalem, qui per aliorum-
injurias turbari quidem potefl, .amp; in quo plena fecuritas obtineri
nequit, verum tarnen non omnino ufu jurium fuorum privantup

finguli, commutare cum ftatu civili, per quem Jura ciyibus adem-
ta effent, amp; hi in plenam fervitutem redigerentur, po morale
quid effedefinerent: ftimulus libertatis, non fine ratione aniinaï
faumanseaDeo inditus,ab exceffuhac in redetinerethominem
llbertas nimio pretio valet, creaturseque rationales caeterisani-
mantibus nobiliore fpiritu trahuntur, quam ut huic tam liberali-
ter,vel potius dicam,prodige renuntiaretur.

Attamen non defuerunt, qui tale imperium illimitatum, cujus
abfurditatem amp; moralero impoffibilitatem jam propofuimus, li-
cite deferri autumanc. Prima fronte nulli difficile videbicur, hanc
peftem generis humani eradicari, ni omnia principia veritatis,
set^uitaiis, amp; juftiuse evertere conentur. Quidam vero, qui
hsec caüra fequuntur, fubtilius amp; ingeniofe hanc do6lrinam feu
contagionem propagarunt, quorum argumenta non fatis atten-
dentem facile abriperent, amp; vacillare facerent, nifi periculum
faciat principiorum convenientiae vel discrepantiœ cum regulis
politicis Ethica vera nisis, amp; inter hos quidem referendus Hvb-

Illi, qui errores hos fovent, plerumque Machiavelhftœ audi-
unt (g) a nomine N. Adachiavelli, qui quidem a nonnullis fh),
haud ferio animo fed fatjirico modo librum de principe fcripfiffe
refertur: ideoque reélius vocarentur Monarcho!atrse, feu iiob-
befiani ab HMefio, cujus liber de cive hujus feélae afieciam

Cal De variis tum hujus tum alterius îtù.« pationis yid._ C, F.G. Meiile-
n Bibi.oth. j. D. amp; g. parr. 2, pag. 50. amp; Ceqq. amp; Hertius Diff. an fum-
ma rerum femper fit penes populum Sed. i. Heineccius de jure nat. CS

^^(h) V^d Chrlafus de Nicolai Machiavelü vita , fcriptis amp; Sefta , qui
prolixe de his egit.

eum aperte teftatur : liceat hujus principia accuratius inquirere,
dum Machiavellismus ex accidentibus refutari queat, qui hanc
doélrinam continet : poteflatem dvilem imperäntis nullis limitibus
naturalibus eJfe circumfcriptam amp; ßc imperanti in Juhditos^ quodk-
bety licere: amp; qmàem Hobbefii hxc funt cap. 7. §. 12. Neque
ergo Monarcha ullis Je paâtis cuiquam ob receptum imperium obfirin-
git. Recipit enim imperium a populo ; ßd ut proxime fupra oßenjum
efl populus flatim, atque id faäum eß^ perJona eße deßnit; per-
eunte autem perfona, perit emnis ad perjonam obdgatio. Praecipne
revocandum eft, quomodo civitas conftituaturquaeque in confti-
tuendo peragantur: fufius in antecedentibus de his a6lumeft,
ideoque nonnulla tantum attingere, quas noftrse refutationi in-
fervire polfunt, lubet amp; licet. Conceditur, antequam imperium
deferatur, civitatem vel populum elfe unum quid amp; perfonee vi-
cemfuftinere: quod enim non fuit non poteft defmere efle, amp;
non entis nullae funt afFeßiones: per pa6lum illud primum om-
nes cives voluntates amp; vires fuas ad certum amp; unicum finem
conferunt, uniuntur amp; perfeélei fe obligant, unde focietas amp;
hinc unum quoddam morale, feu perfona moralis. Omnis po-
teftas civilis feu imperium fuam vim ex hoc paélo acquirit , in
illo fundatur, atque etiam unionem neceflario fequitur propter
nexum, qui datur inter hanc tanquam medium amp; finem focieta-
tis civilis, ad quem fine hac perveniri non poflet. Si autem
per delationem imperii disfolveretur unio feu paftum, etiam
obligatio civium ad vires amp; voluntates fuas certo amp; communi
fini conferendas ceflat: verum enim vero hac cefliinte, cui bo-
IÎO, ad quem eflf^eaum amp; unde tum imperium: hoc exercera
circa populum, qui diflblutus eft, cujus vires amp; voluntates non
unitas funt, jdeni eflèt ac clavusfinenavi. Manet itaque, poft-
quam imperium in unum hominem collatum fit, populus unum
quid, perfona vicem fuflinens amp; proinde obligationis capax;
atque hoc eviélo, corruit fimul illud dogma Hobbefii. ——.
mrcham nullis paäis cuiquam ob receptum imperium obßringi. Ar-
gumentum, quo haic propofitio-- populum, poßquam imperium

tur , -etiam falfum eft: ^o. proxime prsecedenti unionem populi
folummodo ponitin virtutefummi imperii: multum autemabelt,
nt in hoc quœracur unie, fed in virtute pafti, quo invicem
Gives ad corarounem finem Obligantur amp; unmntur, quœrenda
eft- diftinauendum eiiam eft inter medium amp; hnera nec hic
cum illo confundendiis: finis medium ratione ordinis , dignuatis
amp; naturïepr^cedere debet, rationemmomentorum luflicientem
aaionum rationaiium in fe continet, amp; hoc illi fubordiratum
feft: fummum autem imperium non eft id, cujus caufalociet^
civilis contrahitur, fed félicitas commums, cm
promovendœ imperium fummum , tanquam medium hmc deltina

fatur circa unum idemqoe, ad quod omnium confentientiumv^
luntates adfpiranc; confenfus plurium circa idem ultro lecum
fert unionem: unio itaque populi in vi pafti nequaquam m vir-
tute fummi imperii quccrenda eft.nbsp;.nbsp;,

Monarcholatrai praeterea provocant ad jus illud regium, quoa
Vtiori libro Samuelis Cap. 8. 9- memoratur amp; ad caufam amp;
criginem fummœ poteftatis, quam immediate Deo adfcribunt :
hinc hoc argumentum promunt: imperanti fummo non rejiJUopoi\'
me amp; omnia ipfi Ucere , fed de his inferius dicendi erit locus.

Econtrario imperium, licet exprefils conditionibus non re-
ftriaum, fed naturalibus terminis circumfcriptum jure a pop\'J\'O
in perfonam a fe diverfara transferri poteft : nihil enim inter-
eft, quomodo feu quibus remediis perveniatur ad finem, cujus
caufa focietates civiles conftituiœ funt, jufta «St légitima h^c
funt, fimul accollineant cum fine, ad quem diriguntur; in^fiajc
certe annumerare licet imperium hoc nulhs esprefTis conditioni-
bujs leftriaum, dummodo accipiatur cum illis limitibus

libus quorum J. prssced. mentionemfecimus. A natura, uti
diximus, qui modus, quse forma regiminis optima fit, non de«
finitum efl:, nec ex reéla ratione, nec ex revelatione hoc elici
potefl:: pendet itaque a populi voluntate, quomodo res fu« g^
rantur, feu illam, quam optimam cenfet formam, eligere, li-
bertati renuntiare amp; fui fuorumque regimenquantum fini fo-
cietatis civilis confequendo fufficienter judicet, in alteram trans-
ferre. Inter alios qui Monarchomachorum numero recenfentur,
amp; hanc doßrinam oppugnant, prsecipue referendus R.Price, in
quo refutando paucis morabor: contendit ille (i), hbertatem ci-
vilem eJJe beneficium feu jus, quod alienari nequit ^ populum bocaîis^
nantem non liberum eJfe feu in ßatu fermli verfari: libertatis civilis
definitionem talem prodit. fye Burgerlyke vryheid is de
magt, die eene Burgermaatfcbappy of ßaat heeft, om zig naar eiquot;
gen goeddunken te beflieren, of ook , om zig te beßieren naar eigen
gemaakte wetten, zonder gedwongen te morden tot hst gehoorzamen
der beveelen van eenige magt, die door het gebeele lichaam des volks
noch aangeßeld noch met berichtfcbrlften voorzien wordt, en voor
welke het, geen teugel in handen heeft (k). Et certe fi civitas
arbitrio externo fubjeéla efl; ac legibus eorum, qui tanquam fub^
jeélura feu perfona moralis diverfi funt ab illis , qui Jeges acci-
piunt nec per pa£lum primum confociationis uniti func, tene-
tur amp; regitur, non potefl: quin talis civitas haud libera fic, fed
in flatu férvili verfeiur. Ex fequentibus autem nempe/^rl. z, erui
licet, quomodo hœc verba, — de magt om zig naar eigen
goeddunken te beßieren, of ook ^ om zig te beßieren naar eigen -
maakte wetten, ——- intelligenda. fint: ibi bsc ita espücare vi-
detur, ut unusquisquè ad leges ferendas concurrat, poteftatis

(i) Aamnerhingen over den aart der Burgerlyke vryheid, ever de gronden der
regeerin^ fag. tt — zj.

legislatoriœ particeps, imo fuus ipfe legislator fit, amp; hsec ipfa
conficiunt, uti docet, notam charaélerifticam, unde dignosci
queat, num civitas fit libera nec ne. Sed haec definitio libertatis
civilis,ita accepta, vitio laborat, amp; ipfum hanc m fequentibus
evertere pofl:ea patebit. In omni focietate, uti vidimus, neceffa-
rio requiritur, ut quaedam fubmiffio ac ceflîo voluntatum illius
partis, cui minor fufFragiorum numerus adeft, illis, quae sequi-
librium vincant, in difienfu circa res focietatem fpe6lantes ad-
raittatur: fie etiam in focietate civili in omnibus, quae com-
munem caufam refpiciunt, idem hoc locum habet (hic verba,
fieri de tali focietatis civilis conftitutione, qua exercitium omnium
jurium majefl:aticorum penes fubjeaum commune five populum
fit,fponteintelligitur.) Jus itaque proprio flandi judicio, pro ut
hoc diverfum efl: a jndicio amp; vcluntate majoris partis focietatis,
hinc determinatur : adeoque in legibus ferendis, fi quaedam prop-
ter confenfum majoris partis vim Óc au£loritatem accipiant,
dififentientes non tanquam caufae efiicientes haberi poflTuntj il-
las tamen nolentes voientes, quas ipfi tulifle dici nequeunt,
obfervent oportet: quapropter, ut finguli cives in civitate
qualemcunque regiminis modum adoptaverit, fui ipforum legis-
Jatores fint, multum abefl amp; moraliter impoflibile eft ex hypo-
thefi omnium experientia nixa, quod in tanta hominum multi-
tudine, inter quos diverfi virium intelligentise gradus dantur,
nulla fpes eft omnes ita perceptionibus, intelligentia, judicio,
fenfu, voluntate, ac caeteris viribus ingenii confpirare, ut nullus
omnino dareiur difl^enfus: proverbium etiam hoc vulgatum ,quot
capita tot fenfus adduaa firmat: rigidam autem iflam e-

civitatis tam numerofa, vel fi ejus discretae partes ita diffipatse
fine, ut fingulos ad aaus poteftatis civilis exercendosconcurrere
impoflibile fit, fponte diminutio libertatis hinc profluit, amp; re-
medium huic difficultati prœbec per reprœfentationem fic dic-

libertatem civilem alienari feu diminui licite pofTe: fi itaque*
mandatariis feu deputatis, ut ita dicam, poteftas civilis com-
mitti poteft amp; civitas nihilominus libera manet, nihil etiam pro-
hibet, quo minus hssc in omnibus regiminis formis, adeoque
Collegio optimatium, imo uni perfonae phyfic£E falva libertate
concedi pofîit: proinde, fi in illa, quam ipfelaudat ac probat,
forma, quidquid per mandatarios intra limitesconcefTeepotefta-
tis peragatur, optimo jure habendum fit tanquam communi con-
fenfu totius civitatis faélum, quare in caeteris hoc eodem modo
haberi non poffet? Eadem enira adeft ratio: male itaque in cap-
teras regiminis formas invehitur,amp; omnes civitates, quse fecun-
dum fuam Son reguntur doétrinam, arbitrio externe, coaftioni
voluntatis feu poteftatis externae ideoque fervituti obnoxias eflle
ftatuit (m). Aft nec in Aristocratia nec in Monarchia populus
exterrse poteftati refte dicitur eflTe fubje£lus : ipfum enim fub-
jedlum, cui poteftas civilis inhaeret, caeteris conjunftum eft
per paélum primum confociationis fcilicet: prseterea ,fi haec vox
externa eo refpeftu g^hibetur amp; tum, quando populus ipfe non
capitatim poteftatis civilis particeps fit, etiam regimen per man-
datarios feu députâtes exercitum, quod probat atque commen-
dat, externum dicendum efl\'et: fed contrarium docuit fl//(?gafa
pag. 8. ergo nec incjeteris formis regiminis populus ab externa

ci) Verba ejus funt loc. cit. Zy kunnen immers de Wetgeevende magt
ender zulke bepaalingen, als zy zeiven raadzaam zullen oordeelen, toevenrm.
gt;wen aan eenig getal van gemagtigden; en al wat door deeze gemagtigden,
linnen de paaien van die toebetrouwde magt verrigt word, kan zeer gevoeglyk
aanlt;^emerkt worden, als gefcbied met vereenigd overleg en toeflemming van de

niet door zig zelve (quod tantum in fua fieri forma perhibet) geregeerd
worden door baar eigen wil en beßuyten of door wetten van bun eigen maak-
zei maar als onderworpen aan bet goeddunken van vremdm, aan den dwang vau
uithemfcben wU of magt, zyn daarom in ßaverny.

Ex limitibus tum expreflis tum tacitis cum imperio civili con-
junaisreae amp; jufte colliguntur jura populo refervata: haec ita-
que invadi citra injuriam nequeunt: pofitis enim ab una parte
juribus, ponuntur ab altera parte obligationes, ab iilis ad has argu-
mentum optimo jure ducitur. Omnium paaorum commune
illud requifitum eft, ut mutua data fides, quae eft conditio,
fine qua paciscentes fe huic negotio non accingerent, fervetur :
haec fi ab una parte violetur, amp; alterius quam maxime interfit,
quod impleatur, huic firaul libertas ab ea recedendi telinqui-
tur(n): régula autem haec,cum ftriaura jus refpiciat, non fine
exceptione admittenda eft, ne forte transeat in fummam inju-
riara (o); praefertim fi illa inpa6to,quod cives inter amp; impe-
rantem intercedit, adhibeatur. In caeteris itaque juribus extra
€3, qus neceflario, fi finis focietatis civilis obiineri poterit,

(n) Qmd fi vsn condk-imis implendm defeBu contraäus ipfo jure folutus
eß^ quis perjurum populum vocet, qui regt conditionem , quam implere debuit
ttc potuit, negligenti lejremque , in, qwxm juravit, violanti ehfequium deneget
base funt verba I. Bruti fœpius laud. Q. 3- pag- i44. V. etiam Schelius de
jure imperii pag. 335.nbsp;„ \'

Zo balt ein prinz die gränzen feiner ibme beygelegten mcbt üherßbreite , 2®
innnte er auch nicht mekr begehren, das fich die mtertbanen an ihre pflicbt
hielten, alkrmaffen diefe warn fie ihm zum öfftern, errinert auch wohl befugt
uoären, die Grone von feinem baupt ab zu nehmen, inveniuntur hajc in Gund-
lihgüOtfls , 2 außage C. 6. annm. über die differt. der Paltbejiii von Greipft^\'
de Dthronfzatione.- Hoc autem argusn, Th. Graswinkel de ju^ niajeit.
C. 9\' pag. 128 diabolicum vocat amp; nulla lege Divina fancitum eile doce-
re conatur.

direéliofii amp; dispofidoni fummi imperantis relinquenda funt,
fal vum populo jus defenfionis eft: horum diminutionibus amp;
oppreffiooibus, fi ratio reipublics poftulat, refiftendi, imo, fi
periculum in mora fit, violenta remedia adhibendi: in paéloci-
vico interceditquidem renuotiatio juris defenfionis a natura com-
petentis, baud taeien promiscue feu quibuscunquein cafibosfp)

fed quatenus finis focietatis civilis exigit , quem ultra cives fe
obligare cenferi nec debent nec poflunt, cives enim jus nonhs-
bent renuntiandi obligationi fui fuorumque dpfendendorura, fi;
nulla gravior ac major ratio hanc ceflare faciat: quapropter in-
jurisegraviores manifefl^, feu, quse uniuscujusque in oculos in-
eurrunt nec disc\'èptationem admittunt, qua toti populo auj:
pluribus inféTuntur, etiam graviores paucis iîJatœ (q^, fiex iis
ferius animus principis fen habitus contraélus animadvertatur
jura populi violandi, non funt ferenda (r): omnis patientiaera-
tio hoc in caufa ceflat: publica faius inde non promoveretur.,
Summus imperans, qui ita circa fubditos fuos verfatur, Tyl
rannus (s), quidem , uti pîerumque diftinguitur ,adminiftra-
tione talis (t) evadit, qui tum refte tanquam hoftis communis

Êf potentiam imperanti Ueferefido nihil aliud agitur, quam de jure fuo reßßenäi
deceffiffë.

(q \' V. Schelius de jure imperii pag. 335. amp; Seq , Otto ad PuiFend. de
oiE hom. amp; civ. L. 2. C. 9. 5 4. amp; 2. Huber DiflT. Lib, 2. C. 5. S 16.
amp; 2Ö.

(s) Quamquamhocnomen.non femper in maîam partem fumtumfit,bodie
tamen pîerumque ita fumitur. Qui fint Tyranni V. Schelius de üben. pub|;
pag. 19., JVlariana Cit. L. i. C. 5. pag. 44. amp; Seqq. amp; C. g pag, gj.
amp;vSeq., Heineccius de j. n. amp; g, L. 2. C. 6 § 122. in fchoüo^ Car-
niichael ad PufFend- de oiF. bom. et L. 2. C. 9 § 5 , artes Tyrannical
V. apud AriOotelem Folic. L. 5. c. n. pag- 653- amp; Seq. Definiriotti au-
tem. quam Kaber de j. Civit. Lib. i. Seâ, 9.. C. 2. prsbet, corZtïe
non auderem

totius civitatis habetur, cui femper, prudentia tamen in confi«
lium adhibita, refiftendum efl (u): tanquam talis etiam haben«
dus erit, fi exprelfas conditiöfies, fub quibus imperium acce-
pit, misfas faciat (v), imperium civile fine limitibus naturali-
bus ufurpet, five in despoticum transmutet, fi quid Divinae vo-
luntati tum ex reéla ratione tum ex revelatione cognito contra-
rium prsecipiat, amp; hoc civium confcientiis fumma ope atque vi
obtrudere conetur (w), fi circa curam reipublicae fe nimis neg-
îigentem prœbeat, amp; denique fuam folummodo utilitatem ac li-
bidinemob oculos habeat, ut alter Caligula (x) clamet; odsrint
dum metuant: utinam populus unamcervicem haberet, quam uno iStu
pracidere pqjjem !

Disceptatio autem hujus rei, quis merito Tyrannus habeatur,
quse remedia tentanda fint, non infimse plebis feu fecis populi,
fed majoris partis populi (z), hanc inter virorum dignitatibus

ineo quod hic per fubfequentein confenfum juftus amp; legitimus imperans
fieri poffit, quam diu confenfus neque expreflus neque tacitus fecutus fuerit ,
nonlminore jure huic refiftitur. V. Grotius faepius laud. L. i. G. 4. J 16. Sc
promiscue unicuique hoc jus perverfe concedit S. I. Brutus 1. Cit. Q. 3.
pag. 179. Tertium genus Tyrannidis datur, quod ab utroque memorato
quid mixtum habet. PriusNeronismus, alterum Pififiratismus, tertium, Pha-
larismus vocatur. V. Huber de jure Civit. Seft. 9. C. i. Lib. i.
(u) V. Z. Huber diff. Lib. 2. C s § 25. pag. 241. 6r Seqq.
(v) V. Graswinkel C. 11. pag. 159. amp; Z, Huber. loc. Cit. § 247.
(w) V. Grotius de J. B. amp; P. Lib, i. C. 4. f i.n. 2.
(x) V. C. Suetonii Tranq. Caligula § 30.

(y) Mariana de Rege amp; Regis inftit. L. ï. C, 6. pag. 60. V. Gundlin-
gii Otia 2. aufl. C. 6. über die diJJ. Paitbenii de detbroniz. pag. 229. amp;
S. I. Brutus vindicias contra TyrannosQuaîft, 3. paR. iA9-\\so-Jam Tyranni
exercitio qui dicantur, non tam facile, ac quinam vere Reges definiri poteft, cum in^
juria nullis cafibus definiri pßnt, quinperpetm plures omittantur quam expli-
centur.

(z) V. Z. Huber Diff. lib. 2. C. 5. 5 29 — Confenfu majoris partis
populi non poffe diffolvi imperium putat Hobbes de cive C. ö\' S ^o» fed
Jiœc nituntur Hypotheli, quam fupra refutavimus § 19.

fpeflabilium amp; honoribus eminendum judicio (a), vel in re-
publica mixta ordinibus feu collegiis, quaï aliquando hujus rei
caufa conftituta funt, committenda eft (b); hi enim nexum amp;
rationem reipublicae melius perfpedlam habent, fuftinent amp; ipfi
pro parte reipublicae curam.

In hac autem caufa adeo momentofa caute procedendum eft,
ne remedium maliremovendicaufaadhibendumnimis fubito, ubi
lento gradu melius fcopum attingere Jicet, petatur, fic amp; e
contrario, ubi pedetentim malo roedendum eiTet, celerius re-
medium adplicetur, fed amp;ne hoc aliquando pejus fit ipfo malo:
plerumque enim in tali ftatu civitatis non poteft, quin faftio.
nes, quae inteftina bella, tumultus, caedes, cseceraque mala,
quae experientia nimis teftatur, ut inficias ire liceret, fecura
trahunt, oriantur: praecipuecircumftantisetempora infpicien-
da funt, numpraefens ratioamp;ftatus reipublicas ultimum autvio-
lentum remedium adhiberi poftulec (c^: prudentia etiam hac in
re dî6lat prius leniora reraedia tentanda efie quam ad extrema
procurrendum (d), per amicas fcilicet admonitiones amp; caetera,

(a) Eos, qui fummas tenant, folummodo Dsi Judicio fubjlciuDt Hci*
neccius de j. n. amp; g. L. 2. C. 7. § 130. amp; 132, Bochart epifï. pag. 68.
amp; Th. Graswinkel C. l. pag. 3. fed V. Noodt de jure fummi imperii.

lb* V. Anonymus in trafilatu de jure roagift: in fubditos amp; officio fub-
ditorum erga magiftr. Qusft. 6. repet. pag. 265. amp; Seqq. Scheiius de

(c ) Juflißma defeUionis caufa eß, uh %mqua ahorum dominatione ad extfg.
ma libertatis eß deventum, maxime autem tempeßiva eß defeäio , ubi omnibus
utrimque expenßs iniquius tempus quidem pro ea defeäuris mn autem aquius
Buamprcsjms potefl cfferri. V. disquifit: Polit: Cas. 3.

(d( V. Mariana de Rege amp; Regis inftit. fiicet hic inter Monarcho-
Hiachos refertur) Lib. i. C. Ö. pag. S9 amp; Z. Huber diff. L. a. C.5.I a8,

quee efficerepoffent, ut fummus imperans in lœdendo pedem 6-
L amp; in officiis contineatur: régula itaque hac m re conftituen-
da eft — il tales amp; tantas injurias civitati loterc (ummus
imperans, ut his latis publica falus falva effe nequeat amplm.samp;
proinde civitas peffumdetur, imperantem poteftate fua pnvandi,
imo, fi fecuritas publica poftulat, vi armata espcJlendi (e),
licet hoc cum nece (f) imperäntis Tyrann! conjunctum fir,
populo jus competere; quamquam \'quot;aro amp;^gnus eo d^
dum fit , prius enim remedium plerumque fufficit amp; fini latista.
dt, per modum tamen juftse defenfionis ad pofteriusproOlire h-
cet; nesus talem imperantem inter amp; populum folvitur amp; po-
pulus ipfius refpeftu in ftatum naturalem revertitur (g;.

Sacrae litters huic doarinae non contrarlantur: quod apud
Samuelem I. C. 8- ïi- invenitur amp; adverfari) pro jure vero
accipiunt, noo qua tale habendum eft, nec l.egitimam faculta-
lem, qua rex falva fua confcientia fungi poffec, innuit: hoc
oatet turn ex exempio Achabi (h) peccantis, cum Nabotho
^nbsp;vineam

Ce) V. S. I. Brutus loc. cit. pag. 165. amp; Schelius pag. 3!2. amp; feq.
(f) V. Huber de jure Cidt. Lib. i. Seel. 9. C. 4 - hoc autem negat

?£) Schelius Cit. paii 346. zit-ß jam fuperiorem prtf^ctpem concedamus
non utique niß iniliu fuperior eß , qult;Bipeaant ad pnem ctvttatis ,non
nifeßis facimrlbus , quse faluti civitatis contraria junti par tgitur mo Juperior
amp; major in eo populus - qa^nqmrn hoc jus potius ex squahtate quam ^
SpSioritate deri^andum fit V. Supra f 4- . Monarchomachi fac unt
hoc. arg. quod ex ficis nobilitate populus, cujus caufa fummus imp^®

vioeamfuara eriperec, tum quod plane diverfa pr^dpiuntur
ubi de officio pii amp; jufti principis agitur (i) ; non eft quod cura
aliis (k) omnis difficultati? fubmovendae caufa ad talem confu-
giarnus explicationem, qua hoc jus tanquam jus esternum ha-
beatur, ciijüs exercitium , licet ioterno contrarium fit, alter,
qui hinc injuria non afficicur, prohibere nequit , cui proinde
perfeéla incumbit obligatio, eum, qui hocjure gaudet, inillius
ufu immunem linquendi; quapropter potius noftras interpreta-
tion! Belgicae, qua hoc jus taCiun^j innuit modum agendi, uti
eadem hœc vox i. Smuel Cap. 2, 13. ita adhibetur, ad-
hsereamos necefle eft: modus autem ille defcribitur amp; populo
Isràëlitico proponitur tanquam malum, quod cum imperio re-
gum çonjunélum eflet amp; bonum, quod populus ex regimine
regio quam maxime deflderabat, valde fuperaret: malo vero
huic r ullum remedium adefl^et, non ex jore, quo hoc licite age-
ret Rex, fed propter contemtum Theocraiiae hoc tanquam poena
fus levitatis populo Hcbraico fubeundum eflet. Nec quod ho-
rura Deus prsefagium edi curaverit, nulli in poflerum regum
ïsraëliticorum ullum fibi jus inde haurire licebat : _ alia enim eft
voluntas Dei decernens, aliajubens, hœc hac in caufa nullo
modo fe exferit amp; plane filet, nec illa ulii norm.am conftituit
unquam: five itaque hoc jus fit faélum nudum, five minus,ita
ut efl^eftum aliquem juris habeat, id eft non refiftendi obligatio-
nem (1), nulla caufa adefl:, cor adverfaiii bunc fingularem ca-
fum in univerfalem traducant rationem feu regulam : delifta enim
fuos tantum tenent audores (m): quapropter idem illud jugum

(k) V. Doctiffimus I. G. Wichers Differt. Hiftorico Polit, jurid. de
Trfbus Polit, facdairi. in offini repub. caute vitandis erroribus amp;c. Cap.
4. Sea. I. § 4.

(1) Uti cenfet Grotius de J. B. amp; P. L. i. C. 4. | 3 , huic vero ad-
verfantur Barbeiracius ad eund. Loc. amp; Bohmerus iaured. in jus pub!.
■ univers P. Spec Lib. i. C. 5- § 4-
era) Arg. L. IS5. D. dereg. jur.

Hebrseis impofitum aliis populis injiciendum fore maximain fa-
peret injufticiam (n).

Deo i ubi vero hcec eß, a Deo ordinata eß. Itaque reßßenspoteflati,
Dei ordinationi reßßit, at reßßentes ßbi ipßs damnationem acci-

immediatam majeftatis five fummse poteftatis caufam eflTe, tum
his nunquam obfifti debere: hœc fententia ortum habet partim
ex nimia ambitione eorum inter ethnicos, qui imperium tene-
bant, uteo melius ac juftius juguns^ illud quafi Divinitus conces-
fum , hominibus imponerent, quibus accedebant artes iilse fa-
cerdotum, qui inde fuse ambitionis fulcrum amp; implementum quge-
rebant ac inveniebant, hanc fententiam, oraculis, teftimoniis,
iinÊlionibüs , populo inculcantes firmantesque imo tanquam fidei
articulum tuentes;\' partim ex nimia veneratione, quam Cierus
Romanus vicario fic dicîo Dei Pon ti fid Romano adfcribebant,
qui proinde jus conferendi majeftatem habebat, eique poteftas in
omnes imperantes competebat: inadaequatum etiam veneratio-
nis ftudium in imperantes alios in hanc fententiam traxit: alii
veroprava S. Scripturae explicatione eodevenerunt(p), quibus
cum pofterioribus nobis hic nunc negotium erit, Quod itaque ad
prius illud, quod ex loc. alleg. Pauli adverfarfi promunt, atti-
net, nulla ibi fit mentio originis majeftatis immediatse, fed or-
inationis poteftatis five fuperioris five inferioris femper a Deo
petendse id eft Divinae providentiae fubjeélae: locus allegatus
Pauli per textum qui invenitur in Epiß. Petri cap. 2. §, 13. ex-
plicandus eft,ibi poteftas civilis creatura humana habetur; ex-
terna fpecie haec fibi invicem contraria videntur, fed conciiian-

(n) V, Hertlus in Comment, de jurisp, univers Seét 2. § 13.
(o) Uti faciunt Bocharc epift. pag. 68. amp; Th. Graswinkel de jure maj.
C. I. pag- 3- amp; aiii. Sed. V. Noodt de jure fum. imp. Price naders_
aanm. over den aard der Burg. vr\'^beid pag. 26.
(p) v. Treuer ad PufFend. de oiF. hom, amp;. Ciy. Lib. 2. C. 6. § m-

tor, fi Deum m caufam priœam omnium attendamus amp; cauîam
fecundam, quidquid hac in re agat, fine prima efFeélum produ-
cere non pofie, amp; per hanc régi. Reéle itaque potefl:as ordi-
nacio amp; Uivina amp; humana dicitur quatenus, prima caufa fecun-
dam ordine, natura, dignitate prœcedit amp; déterminât, atque
caufa caufs etiam eft caufa caofati per hanc orti : praetereaira-
mediatumOei regimen tum locum habet, quando Deus mutatio-
nes in mundo efiicit veJ absque caufis fecundis vel has potenter
ita fkélendo, ut aliud aliterve agant, quam egifient, fi in na-
turali unice dispofitione ad agendum Deus illas confervaffet amp;
proniovifiet (q); num vero in confl:ituendo imperio tale regimen
animadverratur conferenti regimen hoc immediatum Dei cum
modis, quibus civitas confiituicur, remediis, quae hujus finis con-
fequendi caufa eliguntur, adhibentur, diverfis rationibus imperii
civilis deferendi, amp; denique natura poteftatis civilis patebit;
pluribus de his agere non lubet nec licet, ne ambitus differtationis
nimis extendatur; infpiciantur, qui fufius de his egerunt (r).
Cum itaque nulla ratione ex allegatis facrse fcripturse locis Deum
poteftatis civilis immediatam habendum effe caufam probari po-
teft, etiam argumenta, quai fumta propofitione nituntur, non

oportere: verum forte adverfarii regererent: five mediatusfive
immediatus fit origo poteftatis civilis, huic tamen refiftere pro-
hibetur amp; refiftentibus malorum minœ inferuntur amp; fundamen-
tum hujus prohibitionis in eo ponitur, quod qui refiftunt pote-
ftati, Dei ordinacioni refiftunt; fed hic tantum ad eos, qui fine
jure refiftunt, prohibitio direfta eft. Hanc etiam regulam non
omni exceptione majorem efie patet ex feqeuenti §. 4. ubi hsec

in argumenti modum vertuotur, ut fubdjti obedientiam praeftent,
fi itaque poteftate civium malo id eft non convenienter fini,eu-

(r) V. Hertius in diff. de modo conflit. Civit. Stft, 2. S 3 , Fufîenà.
de jure nat. amp; gent. Ub. 7, C, 2. $ 3. amp; Seg.nbsp;®

jus caufa poteflas hsec conflituta eft, imperans fungitur, obe«
dientia jufte negaretur, nec imperans minifter Dei tum refta
haberetur adeoque ceffaret ratio non reOftendi. Diflèniientes
etiam omnem omnino patientiam totiesini^icris littcriscominen-

ut doceant iniquo imperio civili numquam refiftioportere, quafi
majorem caeteris patientiam a Chriftianis prîeilandara effe neceffe
fit: ied verba alleg. accipienda funt de patientia in ferendis illis,
quae vitari non poflunt amp; majora mala fequerentur, fi remedia
illorum removendorum caufa adhiberentur: nullo enim funda-
mento perbiberipoteft, coecamhicindigitaripatientiam; Chris-
tus non fuit no vus legislator amp; fi fuiflTet, haud tamen taies le-
ges ferre potuifl\'^t, quas naturse noftra amp; Legi Divinae naturali
contraria forent. Ex efi^eétibas Dei voluntas ipfius-cognoscitur;
hominibus autem defiderium fui defendendi amp; felicitatis, qaae
certe nimia patientia non promoveretur, indidit fortisfimum,
quod fruftraneum foret, fi iliis malis, quibus amovendis jufta
adfuni media, mederi non liceret. Nec etiam ullum prSifidium-

quum autem perfequentur ms in civitate ißa^ ßgi^e in aliam y fed
hoc praîceptum tantum ad Apoflolos direCtum eft (t), uti ex
nexu patet cum prœcedeniibus amp; hoc quidem extendi poteft ad
fingulos in civitate homines quibuscunque in cafibus, fl nullum
rrielios remedium adfit,mali depellendi.

Nimis edam probant \'amp; propterea nihil, fi vitaro Chrifti hac
in caufa tanquam e^easpluin pooant, omnia enim qucS in ejsis
\\\'ita occuirunt legem non faciunt(u), licet tamen, quoad leni-
tatem amp; patieàtiam in iis, qus vitari nec poflunt nec d^benc,
Chriftum lèquamar oporteat.

(s) V. M-itîh. Cap. 10. S S8. C. 16, § 24- Marc. C 8. § 54 Lucas
C. 9. f 23- C. 14. S a? amp; aiibi.nbsp;_ .

Altera amp; priori oppofita régula efl;——injuria tales fint,
quae nihil prohibent, quo minus finis primarius obtineri queat,
ab ultimis amp; violentis remediis potuis abfiinendumefi:, quam
ut his adhibitis plena confufio amp; turbas fine neceffitate inducan-
tur: pertinec itaque hœc régula ad injurias modicas (v), appa-
rentes, dubias, feu illas, qus ab omnibus tanquam taies non
habentur: error hic plerumque indeortum habet, quod non fatis
difl:inguatur inter utilitatem veram amp; apparentem amp; vulgus in
eam facile prolabitur opinionein injurinOus fe gerere imperantem,
fi quid propriES utilitati fiDgulorum contrarium flatuat, dum fi-
mul utilitas publica, cujus caufa privata aliquando diminutur,
exinde redundatura non refpicitur: fed quid miremur : non om-
nem rationem amp; nexurn reipublicse perfpeélum habet amp; proin-
de, quod in praefenti bonum efi, quod tanten refpeéla flatus amp;
rationis reipublicae futurs; malum elfe poteft, pSeruraque fequi\'
tur atque e contrario qnod in prsefenti malum eft, dum hoc, ta-
men rêfpeftu ftatus reipublicae futuri bonum efîe poteft, fugit:
quapropter, fi promiscue ob quasvis injurias amp; nonnunquam
eas, quas cives in errore verfati tanquam taies, qus tamen
rite amp;re£le perpenfae proiisminimehabendaefunt, refpicerent»
imperanti refiftere liceret, hic maie haberetur, quod conve»
nien ter officio fuo fe gerat.

Praeterea di6i:a régula refpicit injurias leviores, eas, qua2 fin-
gulis vel paucis inferuntur, graviores, fi harum repulfio majut
malum efficeret, hinc fi civi cuidam Jus quoddam perfeéïum de-
negetur aut violetur ab imperante, non flatim profiliendum eft
ad violentajremedia (w), omnes cives tenentur ad falutem pu-

(v) V. Otto ad PufFendorf de off. hom. amp; Civis Lib, 2. Cap. 9. § 4.
(w) V. Scheliüs de jure imperii pag. 336. amp; 473»

blicam, quantum in fe efl:, omnibus fuis viribus ne vita quidem
excepta, promovendam, confervandam, ac fi publica falus amp;
privatafimul confiflere nequeant, illa huic pra;feratur oportet:
îingulorum enim privata falus falva efl^e non potefl:, nifi publica
falva fit: dum e contrario publica absque privata alicujus falute
confiflere poflTit imo aliquando promoveri: et licet relationem
Imperäntis qua talis ad civem laefum injuria allata cefl\'are con-
cedatur, ilia tamen mutua civium inter fe amp; inde redundans ob-
ligatio intégra amp; falva manet, nec, quod in aliqua parte noxius
fit, toti feu civitati fimul inutilis erit (x). Injurias itaque ali-
quando ferendae funt non quidem propter inferentem (y), fed
obligationem, qua cives omnibus fuis viribus publicaa falutiftu-
dere tenentur amp; quidem tum, cum vindicatio injuriae magnum
damnum, diffimulatio vero multum commodum adferret civitati :
maxime conducit, ut momentum ad aéliones his regulis conve-
nienter inflituendas vivax fit, fi imperantes fimul homines eflfe
cogitetur, multaque mala meliorum interventu (z) amp; pluribus
commodis compenfari.

(x) Non ftatim res deficit cujus utilitas aliqua in parte deficit, ait Gro-
dus de Jure B. amp; P. Lib, 2. Cap. i. S 9.
(y) V. Z. Hubsr diff. Lib. 2. Cap. 5. § 14.
(2) V. Tacitus lib, 4. hilior. Cap. 74.

Quot homines ad civitatem requirantur^ non reBe deß\'
niri poteß: tot efle fufficit, quot \'ad finem civitatis oh*
tinendum requiruntur,

Qui naît funt in civitate y ejusque focii manent ^ po flquam
adoleverint; M non ex preefumto fed ex tacito confenßi
cives fiunt, amp; ob li gantur ad civitatis fines promo^
vendos*

Imperium civile nullis limitibus circumfcriptum nullum
populo jus transjerendi competit.

Jurî fiaUïré haud congruum eß hoßes damp;VîBos occidere^^
neque in obnoxiam fervitutem obtrudere^^ ßquidem alto
modo periculum ab ipßs imminens caveri poteß.

Pendet ab arbitrio cujusque populi, utrum Ulis, quitran-
fitu npus habent , hunc\\concedereveUtper fuum territo-
num nec ne^ contra Grotium de J. B. amp; P. Lib. 2. C. 2.

rais jufîum helium illaturus non fuijfet IViofes INum.
C. XXI. §. 21. fqq. ♦

Condi Blo fur tim contra haredes in folidum datur ^ îket
nihil ad eos perveniat.

Si tejîatorprohlbuit inventarïi confeBionem, necejfitas red-
dendarum rationum îtmri vel curatori remijja non tn-

Inr$ßHmlom in inUgrum äupkx hduä inurmnit juM*
cmm, refcwdßn^pmpp amp; mcißrium»

Litis conteßatio\'mn ätHer quam mgmim e\'x^partl rei
fieri poteß. \' - quot; - quot; -

Bonef fidei lt;£dificHtóH ex fua materm ifralie^o foio~imn
pofiidentii nulla aBio nominepretii^ materite fäutir^en\'

öh in^enfas mcefarias^ m^em^emma-
äatam faamp;as hanc (pßm retinere poteß, - gt; — -

—— potuis

-diminutur

-inferuntur

-deficit

lege, prout

- Graeciani

-- illud

-hat

---dero

--fi

omnes tamen

^ pulchritudo

-nbsp;Judicio

-nbsp;Otiis

aufläge
■ Dethronizatione

-nbsp;feu

^ refiftendi

-nbsp;FoUt.

_ fequenti

-nbsp;jure

-nbsp;potius

-nbsp;ditninuitur
_ inferuntur
_ deficit

om etamen
\' puchritudo

•nbsp;jndicio

-nbsp;Ottis

-nbsp;auflagenbsp;gt;

•nbsp;Dthronizatione ■

-nbsp;fen