DISSERTATIO OBSTETRICIO -
IMEDICA INAUGURALIS

PARTU PR^TERNATURA-
LI, MANU SOLA ABSOL-
VENDO.

QUAM,

JUSPICE DEO TER OPTIMO MAXIMO,
Ex Auamp;oritate Magnifici Rectoris

ALEXANDRI PETRI NAHUYS,

A. L. M. PhiJ. amp; Med. Doa. Medicinae, Botanices,
Chemise amp; Phyfiologiaa Profeflbria Ordinarii,

lt; N E C NON

AmpUsftmi Senatus Academici confenfu^ et
NoMlisßmce Facultatis Medico decreto ^

PRO G R A D U D O G T O R A T U S

Summisque in MEDICINA Honoribus, ac
Privilegiis rite ac legitime confequendis,

Eruditorum Examini Submittit

H E N R I C U S SCHULTZ,

S T A D E N S I

Ad diem xxiv. Martii mdcclxxsi. B. X. «5.

traiecti ad rbenum^
£x officina ABRAHAMI VAN PADDENBURG^.
ACADEMIAE TYPOGMPHI,, MDCCLxxxa

.nbsp;. ■ —: ■■■ nr • ■

■ rw FiSSi-

• ^ \' .. a B

oüixj aà]

»■A-^ iTnbsp;nr\\ÇT»r ■

^ 7--r: t.,:;.}. . ■■ U^^, / ^

/nbsp;- •nbsp;N

JOACHIMO SCHULT Z,

AMPLÏSSIMI SENATUS STADENSIS SOCIO,
CAMERARIO, amp;c. DUM SPIRITUS HOSCE
ALITARTÜS, OMNI, QUO FILIUM DECET,
PIETATIS CULTU AD CINERES USQUE
PROSEQUENDO, VENERANDO.

fjtruo cjrissimo, jmjntissimo

HENRICO SCHULTZ,

MED. DOCTORI, PRACTICO DOCTISSIMO
FELÎCISSIMO amp;c. PROPTER PATERNUM
ERGA SE AMOREM amp; MULTA IN SE
COLLATA BENEFICIA, AD ROGUM US-
QUE HONORANDO, iESTIMANDO.

avmculo dilectissimo, summe refer endo

J O A N N I H E I D Pv I T T E R,

\'sancti HAMBURGENSIS MINISTERII COL-
LEGUE, VERBI DIVINI INTERPRETI FIDE-
LISSIMO , DOCTISSIMO. amp;c. DEBITA REVE-
RENTIA amp; HONORE SEMPER COLENDO.

d. d. d,
HENRICUS SCHULTZ.

- ^ i

Pag. I

DISSERTATIO OBSTETRICIO -
MEDICA INAUGURALIS

D E

PARTU PR^TERNATURA-

LI, MANU SOLA ABSOL-

VENDA.

§. L

u^ Partum promovendi amp; abfolvendi régu-
las ac prüecepta tradit, easque, pro variis
rerum circumftantiis, fingulis objeaisappli-
cat, arsamp; fcienda, Embryulcia, Ars Obfte-
tricia vocatur.

Duplex ponitur Partus, Naturalis amp; Praeternaturalis.
Qui fecundum folitam Natura; normara procedit,

Anbsp;Natu-

d DISSERTATIO OBSTETRICIO-MEDÏCA

Naturalis dicitur; in quo vero Natura eousque a vul-
gari via defleait, ut impedimenta fiant, Naturae nullo
modoexfuperanda, fed fola arte vincenda. Partus Prae-
ternaturalis appellatur.nbsp;^ , , •

Ex his Naturalis aliquando Naturae foil ablolvitur,
absque ullo obftetricantis auxilio; alias périra manu,
Maturam modérante amp; adjuvante perficitur: quem ve-
ro Prseternaturalem diximus, non nifi arte fininpoteft,
isque alias fola nüdaque terminatur manu ; alias eadem,

idoneo quodam Inftrumento armata, indiget.

Quandoquidem ex lege Academic, Lauream Me-
dicam ambientifpeciraen aliquod ftudiorum eft exhibep;
dum , de Partu PrEeternaturali, qui Manuumope finiri
poteft, paucis in hisce pagellis agere ac primarios, m
quibus folanudaque Manus fufficit, cafus enumerare,
quoque in his peragenda funt, exponere lubet, enixe
L. B. rogans, ut quae minus reéte pofita offeiidat, ju-
venili setati condonet.

I Î.

Plurimi funt, quae Partum Pr^ternaturalem faciunt,
caufa; amp; ex variis promanant fontibus; vel enim quse-
renda caiila eft in Matre, vel inFoetu, vel in utroque ;
aliquando culpa cadit in Obftetrlcantem.

§. III.

In Matre varte habentur, qu^ Partui Praeter-

naturali anfam dant, caußej nimi^ pelvis an-

guftiae;

guftîce ; major illius deformitas, ex contraria im-
primis Rachitide rel i eta ; tu mores ad internum
Uteri Oriticium, aut in Vagina, aut ad Genitalia
externa, nec non ad Veficam, aut ad Reétum, enati,
prsefertim fi duriores fuerint, fepenumero graviora,
quteque folis Naturae viribus nequeunt fuperari, partui
opponuntobftacula; peccat nonnumquam obliquusUte*
rifitus; majorpr^terea Genitalium ac vicinavum par-
tium rigiditas ; infolita infuper Vaginae contraftio amp; an-
guftiîe; nonnulli quoque, quibus neceflaria partum
promovendi molimina edere parturiens impeditur, Mor-
bi gravia aliquando obftacula faciunt.

§. IV.

Neque leviora funt J quœ a parte Foetus venîunt, im-
pedimenta ; vel enim omne illius corpus, infolita mo-
le, partui Naturali obftat, vel caput majori volumina,,
partum impedit, quod imprimis obtinet in Hydrocé-
phale; promoto, praeterfblitam Natura?legem, offium
nexu, conftantior exinde capitis figura viam, qua foetus
in vivas auras prodire cogitur, ita aliquando difficilem red-
dit amp; inaequabilera, ut Natura? molimineexpelli nequeai:
Ofïà capitis folito duriora, dum anguftae aut male figu-
ratie pelvi minus obfequuntur, fimilem faciunt efFec-
turn: Prceternaturalem infuper partum reddunt, vel ca-
put, vel corpus deforme ; Funis Umbilicalis vel folito
brevior, vel circum coll um aliamve corporis foetus par-
tem circomflexus, maximum etiam in partu producere
valet obllacuium ; Placenta, fi Orificii Uteri ambitui ad,

A 2nbsp;h^.

4 DISSERTATIO OBSTETRICIO MEDICA

hïereat, Partum qUoque Pr^ternaturalemreddk: Foetii
mortuo, cjeteris paribus, Partus evadere folet diffici-
lior, quique eodem vivo NaturalisfuifTet Partus, non-
nunquam vertitur in Praeternaturalem : omnium autem
frequentiffime Partus fitPi£eternaturalis, minus conve-
niente Foetus fitu 6c pofitione, qu?e/fîepenumero talis
eft, ut illa, quse Natura edit, foetum expellendi mo-
limina, non tantum irrita fint amp; fruftranea, fed amp; po-
tius noceant, acManu aut Inftrumentis opus fit,utab-
folvatur.

§. V.

Ex Utraque Caulà concurrente obftaculaincrescunt;
obtinet hoe v. g. ubi Mater seque ac Foetus valde debilis
eft. ac necelfariae partum abfolvendi vires utrique defici-
unt ; aut debilï matre, foetus mortuus eft : idem illud lo-
cum habet, ubi hoe vel illud in Utero, in Vagina, in reli-
quis Genitalibus, in Urinae Vefica, aut in ReétoIntefti-
no matris, contradum fuit vidum, ac fimul hoe velillud
prseter naturam in Foeru datur; aut idem ille, vei ex
vitio quodam Matris, ut v. g. ex obliquo Uteri fitu,
aut ex alia quacumque caufa Praeternaturalem naâus eft
pofitionem.

§. V 1.

Praeternaturalis tandem redditur, qui in principio Na-
turalis erat, partus, fi imperita manusadmoveatur.

Excitatis, quos Spurios vocant Obftetricantes, dolori-
bus, non folummodo fruftranea funt prematura illa

partum

partum promovendi amp; accelerandi molimlna, fed amp;
prêter neceffitatem doîoribus his ita excruciatur amp; de-
fatigatur parturiens, uc illo, quo viribus imprimis indi-
get, tempore, iisdem lifta, aliquando fuccumbat: vio-
lentiori faltem partium irritatione, bœ ut plurimum
valde inflammantur, ac concitata infiammatione turae-
fato, ulteriorem foetus viam ita difficilem reddunt lt;5c
contraäam, ut non nifi arte excludi valeat. Similem
effeftum produeere folet nimium repenta, praefertim
fub primum partus inidum, orificii Uteri Exploratio ;
haec non tantum, orificiura fepius contreétando, Ute-
rum prämature ad contraélionem fbllicitat, fed amp; mu-
cum detergendo, facit, ut via foetus, quae humida,
lubrica amp; adœquata requiritur, ficca fiat amp; aspera ; prae-
terquam, quod oleum aut pinguedo digito exploranti
illita, muci oflicinas quafi obturando, liberam illius
excretionem multum impediat, ipfosque, in quibus pa-
ratur, folliculos inflammet. Frequenter etiam in eo
peccant Obfiietricantes, quod, ut Partum omni mo-
limine promoveant accelerentque, fuamque com-
monftrent peritiam amp; dexteritatem, illas, qu^ Amnü
Liquorem condnent, Membranas praematura disrum-
pant; hoe dum agunt. Natura neceffario, quo ad di-
ïataodum Uteri orificium ac parandam, qua exeat,
foetus viam uti folet, medio dertituitur; evacuato Li-
quure Amnii, Uterus minorem tantum ac minus sequa-
bilem in orificium fuum vim exferere valet, quam fi
integro, quod foetum conunec, in idem illud agere
licuifiec Ovo.

S. VIL

s DISSEETATiO OBSTETRÎCÏO MEDICA

§. VIL

Eth^primarise funt, qua;PartuiPrseternaturalilocum
dant, caufe; priusquam autem varios, quibus diverfis
partus obftaculisfuccurrendum efl:, explicareapredia-
mur modos, e re erit, ut inquiramusiniila, quibus ob-
ftacula hîec cognoscere datur, figna; cumque inipedi-
menta bîec tam diverfe funt indoHs, neceffe eft , ut
äiftinguamus,qu3enam potiffimum fint, quae fingulis m
cafibus obtinent, utheec, pro diverfa cujuslibet natura,
eo felicius exfuperemus.

g. V I I I.

Prîeternaturale aliquid locum habere, colligimus in
genere ex eo, fiVeri ,quiqUe ad partum ducunt, adfint
Dolores; fi proximi brevi fefe excipiant; fi fatis fint for-
tes ac diutius dorent; fi praeterea disruptis, vel fponte
fua vel artcMembranis, Aquae effluxerint; foetus ta-
men fub redëuntibus doloribus, non defcendat, fed ad
eandem altitudinem fuspenfus maneat: verum ut eau-
làm, partum irapedientem, removeamus, oportet, ut
inquiramus, utrum accufanda Mater fit, an Foeius,
utrura in Utrumque culpa cadat; num denique alio ex
fonte derivanda, obtineat.

§. IX.

S. IX.

Obflaculi caufàm quaerendam efîe in majoribus pel-
vis maternai anguftiis, peridor comparatiooe capa-
cîtads cura pelvi Naturali fâpenumero, tangendo, col-
îigere valet, pr^fertim fi haec ioferiora verfus con-
traaior amp; anguftior fuerit. Diametrum ejus accuradus
inveftigare an nifi fuerunt recentiorum nonnulli, ut Cl.
Steime/s..Profesfor CnirellenVis , ac Dext. Couiilly. Gal-
lus, quorum quilibet peculiare Inflrumentum excogita-
vit, cui nomen Pelvimetri fuit im pofitum, quod, in
Genitalia immiffum, pelvis minorisamplitudinem amp; an-
guflias determinando infèrvlt, quod ôc dijudicet, u-
trum Naturalem Partum fperare amp; exfpeäare liceat,
num vero Manuum aut Inftrumentorum ope debeat ab-
loivî.

Ut maie conformatamcompofitamquePelvim,obfla-
culi majoris caufam effe, cognoscaraus, e re eft, ut
naturalem illius figuram menti obvcrtamus, ita utplu-
rimum, fi major obtineat deformitas, eandem diftin-
guere licet, imprimis fi inferiora verfus pelvis fuerit de-
figurata : amp; in vitiata pelvi latitnre Partus Prceternatura-
lis caufàm, certiores fiaius, fi in juventute Rachitide
îaborasfe parturientem, conflicerit.

Tumores, ad Uterum ac Vaginam ejusve vicinîaoi
obvies, fi quis naturalem partium habirum fibi perfpec-
tumhabet, explorantedîgîto,utplurimumfaciliusdiffîn-
guet;amp; fimili modoafTeftam effe Veficam Reaumve, par-
tium illarum loca explorando, cognoscet ; eoque in cafu,

•n DÎSSERTATÎO OBSTETRICÎO-MEDÎCA

rei obfcuriori multum lucis addunt ipfa, quae Morbos
harum partium indicant, Signaôc Symptoraara.

Externa autem Pudenda praeter naturam intumefcen-
tia, aut tumore duriori obfeffa efle, tum digitis, tum
OCUÎO, facile admodum discernimus.

Obliquum Uteri fitum, caufam effe, quje partum
impedit, varia, quas Pr^eternaturalemUteri pofitionem
efTe, indicant, Signa docent, tum quse tempore Gra-
viditatis, tum quse Partu appropinquante, tum impri-
mis qu^ ipfo Partus tempore fefeprodunt; qualia funt,
Dolores fpurii, qui hoc in cafu folito frequentiores funt
amp; valde vehementes; tum diverfa Ovi, foetum con-
tinentis amp; Amnii Liquore diftenti, figura, quae dum fub
reâo Uteri fitu brevior ac planioreft, amp; in majorem
latitudinem expanfa, fic utSpha^rse majoris fegmentura
referat, Vub fitu Uteri obliquo magis eft oblonga EC pro-
pendens, amp; minus lata, ita ut f^piusInteftini adinftar
ultra internum Uteri orificium ovum propendeat, imo
amp; aliquando fecundum omnem vaginam propulfum;
pyriformis extra Pudenda propendeat: obinjequabilem
etiam amp; violentam Uteri contraélionem, vehementer
admodum preflo amp; in ofla duriora ado Ovo, cidus id
disrurnpi amp; Amnii liquor effluere folet : cumque caput
in hanc vel illam agitur pelvis partem, amp; fic liberior a
parte oppofirâ via manet, efFufa majori Liquoris illius
parte, continuum fequitur humoris ftillicidium lt;Sc ex
hac etiam caufa aliquando tantum caput inter amp; pelvis
offa5 interftitium relinquitur, ut unum alterumve digi-,
tum interponere detur: evacuatis infuper citius Aquis,
inferior pars Uteri minus intra Vaginam defcendit ejus-
que Orificium non nifi lente admodum dilataiur , eaqae

dila-

dilataiîo minus ^quabiliter procedere foîet; amp; ex his
caufis fieri, videmus, quod caput infantis diutius ad
fupremam pelvis oramfiftatur, nec nifi diffidiius didto
explorante attingatur.

Qu^ porro ex majori partium Genitalium ac vicina-
rum rigiditate moventur, obfl:acuIa, digitis fafta par-
tmm illarum exploratione, folent cognosci, atque illo-
rumetiam opeinfoîitàs Vaginae ejusve Orificii ansuftias
Gijudicamus.

«denique efi^e hunc iliurave, qui partum
^ifiicijemadmodumredditimpeditque, Morbum, ipfa,
quae fub partu difficili admodum amp; preternatural! veî
ante eundem, fefe ofFerunt, Signa produnt.

X.

Quemadmodum autem varia a parte Matris habentiÄ
partus obfi:acula, ita etiam, ut vidimus, multonomine
.partui ipfe obftat Foetus.

Impedhnenta hsec fua etiam habenc, quibus dignes-
cuntur, »Signa.nbsp;°

Ubi ex majori capitis mole diffidlis admodumamp;prœ-
ternaturalis fit Partus, abdomen minus defidit, inter-
num Uteri orificium minus defcendit, fed ad fupremam
pelvis Oram quafi fuspenfum manet, ibique ira dilata-
îur, ut omnem fere illius amplitudinem occupet; Ovi
Membranae, dolorum vi deorfum pulfje, Sphîericam
figuram induunt, üsque disruptis, Partus negodum vel

ßnbsp;nihil

nihil vel parum promovetur, ac caput ita ad pelvis fu-
periora inclavatur amp; incuneatur, ut unum quafi cuai
pelvi corpus faciat. Qiiodque majus capitis volu-
men ex contrado fiat Mydrocephalo, patet; fi, ex-
plorando, tumorem capitis möllern admodum de-
prehendamus, idque fluftuationem digito exploranti
moveat.

Quod folito major capitis Stabilitas partui obfiat, ex
CO colligimus, quod ne quidem graviores, qui ad par-
tum faciunt, dolores, capitis figuram , quje alias pr^
laxiori olîium nexu notabilem admodum mutauonem
fubire folet, quccque ex fubglobofa in oblongam , co-
noidteam aut pyramidalem convercitur, mutent.

Reliquum corpus vel juflo majus effe vel deforme,
conjicimus, Ii expulfo jam capite, reliqua pars cor-
poris quafi Yuspenfa hsereat ; ac rem plenius cognos-
cimus examine digitorum; in cafu priori corporis trun-
cum ab omni parte aequabiliter confiriétum percipi-
inu«; in altero fepius prifternaturalem illius formam
detegere datur.

Funem ümbiliealem efiTe vel folito breviorem, vel
quod frequendus fit, circum Collum aliamve corporis
partem convolutum^ qui obihu, quo minus partus ab-
folvatur, non ita facile diftinguimus; haoc peccarecau-
fam, fuspicamur, ubi nulla; alise fefè produnt caufas
impedientes, ac caput fub quolibet dolore aliquantum
detrufum, eodem definente, mox iterum adfcendit, amp;
ad eamdem, quam antea tenebat, redit aldtudinem:
ubi praeterea caput, fub doloris ioinum deprefluni,
unico quafi fiftitur memento; ubi deinde ipfo, quo ca-
put

put egreOTumm efl, temporis punéto Haemorrhagîa
oritur.

Pîacentam, Uteri orificio obverfam, partum impe-
dire, explorando diflinguimus, fimulac eousque ape-
riatur Uteri orificium, ut digitum admittat; loco enim
O vi îequabilis, mollioris ac digito cedentis, corpus per-
cipimus, quod minus ^quabile efl, magisque confiflit
amp; valde renititur ; femper etiam ab incipiente illius fo-
lutione , Hsemorrhagia fequitur.
^ Majorem in partu difficultatem ac graviora ßepenu-
mero obftacula experimur, ubi Foetus antepartum mo-
ritur: hunc cafum ex variis dignoscimus fignis amp; cir-
cumfiantiis : ubi uldmo graviditatis tempore moritur
Foetus, non tantum nullum incrementum capit abdo-
minis tumor, fed ponus detumescit: corpore prœre-
rea in hanc vel in illam partem citius moto, ponderis
majoris in illam partem gravitantis fenfum mater percipit;
ipib infuper, quo Foetus exfpirat, tempore, levior ille
quem Foetus edebat, motus cesiàt; aliquando gravera
admodum amp; violentam, qualem exfpirantes edere fo*
lent, agitationem motumque convulfivum percipit,eo-
que tempore horripilationem in univerfo corpore expe-
ritur Mater: nonnulla equidem alia, qua) foetus mortem
indicant , ei iUmerantur figna, ut v. g. lividus faciei color j
oculi concavi, cordispalpitationes, anhelofà refpiratio ,
halitus foetens, dolor capitis, aurium fufurrus^ febris,
animi deliquia, continuus ad reddendum lonum, amp;ad
exonerandam alvum, ftimulus, aliaque fimilia ; verum
base, dum faspius ex aliis etiam fontibus promanant,
dubia admodum funt amp; incerta. Ubi autem ab aliquo

B 2nbsp;tem-

tempore mortuus eft foetus, non tantum gravem fpi-
rat odorem, fed amp; contrada putredine, hpidermide
linquitur.

Quod diverfos attinet Foetus fitus amp; pofmones, hae
fua quoque habent, quibus innotescunt, Signa, cum-
que nulla eft pars corporis, quin fefe aliquando partui
ofFerat, figna haec multum variant.

Praevium caput effe, docet orbicularis illius ambitus
ac tuber convexum, tum Font-snellceacSuturée, quae,
prgevio vertice, accuratius etiam monftrant, qualis fit
capitis fitus ôcpoficio; utrum faciem OlTi Sacro , num
vero Pubi habeat obverfam, aut ab alterutro latere
collocatam; fique verdcis loco, faciès fefe primum of-
ferat, fa^ta, brevi a disrupds membranis ac eftufis a-

quis, exploratione; (iuboita enim deinde inflamma-
îione, resobfcurior fitO variae, qu^faciem occupant,
partes, ut Oculi, Genae, Nafus, Os, Mentum, rem red-
dunt certiorem, quaeque ore continentur, Lingua 6c
Maxillae, Orisaperturamab Ano diftinguunt: fi vero la-
teralis pars capitis, prima Uteri Orificio obvertatur,
Aures, digito explorante, ut plurimum mox deteguntur
fuaque figura dignoscuntur.

Quod Collo fuo fefe olFerat Foetus, ex minori caput
inter amp; humeros intervallo finuato, tum ex Trachea
gibba amp; prominente, aut ex Vertebris cervicis, colli*
gimus, prout vel pronus jaceat, vel fupinus.

Quod priori Thoracis parce Uteri Orificium fpeélet
Foetus, docent Sternum, Clavicule ac priores Cofta-
jum partes, imprimis Coftarum Cartilagines, quae pe-
litiori digito facio examine, utplurimum iatis pollunt

diftingui :

INAUGURALIS.

diftingui ; ac fimili modo ex prominentibus Vertebrarum
Spinis, ex Collis amp; ex Scapulis, Dorfo imcumbere Foe-
tum, cognoscimus: Quodque pronus Abdomine fuo
Uteri orificio oppofitus jaceat. Umbilicalis indicat Fu-
nis, qui ex medio abdomine incipiens , mox detegitur :
Lumbos aurem efie, quod explorante digito tangirous,
ex ipfis patet Vertebrarum Lumbalium Spinis tum amp; ex
plaga molliori, Collis -ac Coxarum oiTibus inter-
media.

Prsevias efie Clunes, docet gibba acsequabilisiilarum
facies, Sinus iisdem intermedius, aci^niRima, utamp;
Genitalia.

Primosdescendere Humeros, indicant Axillae, Cla-
vicula , Scapulee, nec non Collae.

Cubitum elTe, qui elabitur, ex ipFa illius flexura
quique huic adlfat, procefiTu Oiecrr.no dignoscimus.

Manum efie, quse prima prodit, docent illiusdigiu,
qui dum intra, manum flexi efle folent, pugnum faci-
unr, Manumque a Pede dilHnguit impriii is Pollex,
qui hic brevier efi: ac longe alium habet fitum.

Praevium efleCoxam, indicant ipfa Coxarum Ofl~a,
turn proxirase Clunes amp; Genitalia.

Quod Genua ofFerat Foetus, tum ex illius flexura,
(quse hic tuberlatiusoftendit amp;planius, quam flexura
Cubiti,) tum imprimis ex ipfa, qu^ medium Genu ar«
ticulum occupât. Patella dijudicamus,

Pedem denique extremum efle, qui partui ofFertur,
non vero Manum, ex eo diftinguimus, quod hic in
majore ni longitudinem fit auélus, quod major hic ob-
tineat digitorum sequabilitas, quod e regione digitorum

ß3nbsp;in

în Calcem;quod ad utrumque latus inMalleolum,pro

tuberet.nbsp;. ^

Atque ilïa, qu^ hucusque de diverfis, quibus partus
difficilis amp; praeternaturalis redditur, obfl:acuhs disputa-
vimus, docent, quod a parte Foetus seque ac a parte
Matris, plura habeantur, quse fola maxima pfere
valent impedimenta amp; obfl:acula; atque ex his fa-
cile liquescit, quod fi plures concurrant caufae impe-
dientes , cafus difficilior amp; gravior reddatur ; ne-
que opus efi:, ut pluribus demonfliremus, quod, ubi ma-
jorem in partu percipimus difficuitatem, fimulac alle
quam a parte Matris aut a parte Foetus ofFendamus difîî-
cultatis caufam, obfervatione hac contentos efle non
oporteat, fed repetita vice examinare, nonne plures
fimul adfint, quae partui obftant: in fola Matre plures

aliquando concurrunt; idem hoe aliquando fit in Foetu;

peccat fsepius etiam Foetus una cum Matre, amp; ut vitia
corrigamus, ac Nature arte noftra feliciusfuccurramus,
maxima ut plurimum efi: neceflitatis, ut cunfta haec

plenius cognoscamus.nbsp;.

Quibusnam autem hoe innotescat fignis, iponte pa-
tet ; iterata vice amp; accuratius parturientem explorare
fatis eft, ita pleraque faltem, fi enumerata figna confula-
mus, discernentur obftacula.

X L

Quod tandem illas attinet, qu^ a foris accedunt,

difficultatis caufas, quas vel minus peritae vei nimis

praSquot;

précipites producunt Obfletrices, hse fsepius segre
deteguntur, ac fideiiter quid fibi aàlum fuerit, amp;quo-
nam tempore, Obftetricans exponat, neceffe efl-; qui
alias ipfius Nature funt errores, alias conimittuntur
Obfl:etncand ; eadem illa, qua; alio tempore conveniunt
amp; laudari mercntur, partum promovendi molimina
alio iterum tempore nocent ac Partum potius Difficilem
reddunt amp; Pr^ternaturalem.

§, X I i.

Ita nunc deicriptis, qu92 ex varia fcaturigine ema-

liant, difficultads caufis, facilius intelligetur, quid ple-

risque in cafibus fit agendum, ac quamnam in redu-
cendo, quae a vulgari tramiterecefierat, Naturam, viam
ingredi oporteat: non eodem enim modo in omni cafu
eft procedendum, quodque antea jam notavimus,
fola aliquando ac nuda iVIanus fufficit; aliis in cafibus
eadem indigemus hoc illove Inftrumento armata ; atque
hos cafus rite diflinguamus, necefle efc; in^omni illo,
in quo nuda Manu partum abfolvere licet, rejeétis in-
flruraentis, fola hac uti tenemur; prseterquam enim
quod vel fola Inflrumentorum fuspicio adflantibus ipfi-
qiie prjeièrdm parturienn terrorem, Çqui femper nocet)
incutiat, nunquam Infl:ruroenta adhibentur, quin vel
parturienti, velfoetui, vim aliquam inférant, quaprop-
ter non nifi urgente admodum neceffitate in ausilium
debent vocari.

§. xiv:

\\

S. XIIL

Ut autem dilucide magis pateat, quibusnam în cafi-
bus partum Manuab(ölvereliceat,amp;oporteat, primum
varios illos, in quibus in genere Arte fua eundem per-
ficere tenetur Obftetricans, cafus enumerare juvat.

Vari^ funt rerum circumfi:antise, in quibus partus
negotium A aturîe committere non licet; imo plures ha-
bentur cafus, in quibus,quanquam fecundum naturam
dispofitum eft caput foetus, arte noftra opus eft.

De his cafibus primum agere lubet.

g. XIV.

Primus fcilicet, in quo prœvio capite, efficacîorî modo
Naturam adjuvare amp; reducere oportet, cafus eft, ubi
în maturo foetuunà cum Capite alia qusedam Pars cor-
poris partui fefe offèrat, dum etenim pelvis, fecundum
naturam etiam, tam angufta eft, ur folum maturi foe-
tus caput aegre transmittat, ab alia quadam corporis
parte, unà cum capite Utero exeunte, necefl^arioica
occupatur via foetus, ut caput uherius defcendere ne*
queat, pelvique inclavetur ac peflîmi uiplurimum ge-
neris partum praeternaturalem faciat; coque magis prae-
vertenda amp; corrigenda eft hsec partus Ipecies, quod

caput

caput fub eodem ab illo, quem fequi oporîebat, pel-
vis axe defleaere folet, unde novum generator partus
obfiaculum.

Verum ad artem fimiliter efi: confugiendum, ubi, foe-
tu maturo, caput comitatur Funis Umbilicalis ; quam-
vis enim tara parvse fit molis, ut liberam fatis capid foe-
tus relinquat viam, reliaustamen,utplurimum foetum
necat, praefertim fi partus lenuus pergat; quo tempore
enim pelvim minorem intrat foetus caput. Funis tant^
exponitur comprefljoni, ut omnis in illo amp; in Placenta
cefl:et fanguinis circulus, qui, dum, foetu nondum nato,
ad vitam illius valde neceflinius eft, preflione ilia ali-
quamdiu continuata, lublatus, foetum brevi necare
folet.

Sed tertius efl Cafus, in quo, quamvis unum fefe pro-
dat Caput, idque rite etiam fit dispofitum, efficaciori
modo Naturae fuccurrendum eft, ubi fcilicet vel ante
partum, vel fub eodem gravior fuborta fuitHaemorrha-
gia,eaque, incasfumtentatis, quibus debellari folet, Medi-
camends, condnuo pergit; prse majori etenim fangui-
nis jadura non tantum ita viribus exhauriturparturiens,
ut débita partum abfolvendi molimina faciundo impar
Natura evadat, fed amp;, utin aliis, in quibus gravis ad-
modum amp; perrinax Hasmorrhagia obdnet, cafibus, tan-
dem fuccumbit: ut igitur Matris Foecusque vitce ac fa-
lud confulamus, ubi illaqu^ fanguinem fiftere fo-
lent, media irrita obfervantur, quaeque partum natura-
lem accelerant, molimina fruftra fuerunttentata, aliam
viam ingredi ac partum arte abfolvere, tenemur.

Neque magis rem Naturae committere licet, fi par-

Gnbsp;turiens

turîens graves admodum ac repetitas Convulfiones pa
tiatur, e^que Medicamentis fruftra fuerint follicitatse
tali in cafu exfpeétandum non eft, donec Natura par-
tum vulgari modo abfolvat; dum etenim illse, quibus
ad partum Natura utitur, Uteri contraéliones femper amp;
ubique funt violentse, ha? vi fua reliquum, quod jam
in convulfiones pronum erat, corpus in confenfum
trahunt, ac continuo novas ac graviores excitando con-
vulfiones , prîefentiifimum reddunt parturientis vitas
periculum -, quseque in corpore, Convulfionibus obno*
xio, fiunt, Uteri contraéliones valde irreguläres efiTe fb*
lent, \' eoque ipfo partus negotium retardatur potius,
quam promovetur.

Neque etiam nimis diumorandum efi:, ubi parturîens

repetita, quasque diutius durant, perpetitur Animi
Deliquia: hsec, fi aliquamdiu convenientibus Me»
dicamentis fruftra fuerint debellata, in tempore ad
artem eft confugiendum, ut partus brevi finiatur:
dum etenim ex debilitate fiunt, nulla prorfus fpes eft,
fore, ut fub gravioribus ac pertinacioribus Leipothymiis,
debilitata jamjam Natura, partui fufficientes editura fit
vires : Violenta infuper, quibus Natura foetum expellere
nititur, molimina, quique ex his generantur, Dolores,
iîa parturientis vires frangere folent, ut Leipo thy mice
exinde neceflario ingravescant, quodque parturiens in-
currit, vitte discrimen magis magisque augeatur.

Manum operantem etiam quantocyus admovere opor-
tet, ubi Placenta ad omnem orificii ambitura Utero
adhaeret : hoc dum obtinet, ipß, quae foetum in vivas
auras misfura eft, via prorfus obturatur, isque non, niß

remoco

remoto hoc placentaobice,carcere fuo extrabi poterit,
amp; in tempore hoc agendum, reliaaenim Placenta, n(»n
tantum irrlti funt foetum emittendiNaturae conatus,fed
iidem, f^pius repedti, e vadunt valde periculofi ; ab itera-
tfs quippe Uteri contraaionibus hoc in cafu ita folvilb-
let Placenta, ut brevi gravis admodum ac pertinax 6c
periculofa H£emorrhagia fequatur.\'

Neque magis rem fibi relinquere ac Naturalem partum
exfpeétare licet, ubi plenaria obtinere Uteri Obliquitas
obfervatur, isque a pofitione vulgari eousque in hanc
vel illam parte m defleait, ut inferiori fui fegmento de«
fcendere queat, \'ejusque Orifîcium maneat retradum;
hoc in cafu ne violeniiilima quidem Uteri aélio ,aliquid
boni ad promovendum sc expellendum foetum,prce-

flare valet; fruftranea efle obiervantur, id agendi. Na-
ture molimina; ut igitur praevertamus, quominus lan-
guescentibus doloribus viri bus que exhauilis Natura tan-
dem deficiat ac partus negonum infeftum maneat, om-
ni conamine id agendum, ut perita manu opus hoc in
tempore abfolvamus.

Necefie tandem eft, ut Natura; efBcaclori modo Ma-
nu fuccurramus, ubi Pelvis, quamvis rite conformata,
nimis eft angufta, aut ubi tam male eft figurata amp; com-
pofita, ut Naturalem partum fp era re non liceat: aut ubi
illius refpeftu nimis magna eft capitis foetus moles, aut
ubi hoc majorera habet deform itatem , quam ut per
pelvim poffit traospelii ; his in cafibus ni nimise obti-
neant anguftia;, nimiave peccet dcformitas, aut figu-
res conftantia, fola aliquando manu omnem rem feliciter
abfolvere datur.

c 2nbsp;s. XV.

§ . X V.

Ita videmus, plurimos diverße indofis dari cafus amp;
circumftantias, in quibus Naturse, a vulgari tramite de«
vianti, aptam foetum eraittendi viam parare tenemur,;
quodque ex diélis facilius colligere licet, non diutius
hic cunélandum eft, fed in tempore manCfm operi ad-
movere oportet; roorando pelTime uiplurimum pecca-
iiius ; quo diuuus in illis, in quibus arte opus eft, caßbüs
rem fibi relinquamus, eo cafus fit difficilior ; ita v. g. dum
Caput fequens, Brachium exciditj quantocyus ôccaput amp;
brachium repellere oportet, metu, ne partes hae ulterius
in pel vim defcendentes, ita eidem incuneentur, ut po-
ftea, îie maxima quidem vi, fol vi amp; in Uterum reduci
iiequeant ; amp; eandem hanc regulam in reliquis 3\' quos
enumerayimus, obfervandam effe cafibus, tarn dilu-

cide patêscit, ut hgec plenius exponendo fuperfedere-
poffimus,

§. X V L

Sed ulterius jam pergendum eft, ac vfdendiima qua-
nam ratione in illis, qui folis Naturae viribus, acnatu*
rali modo finiri nequeunt, Partubus, fitprocedçnduœ.

Difcrepat hoc pro variis rerum circumftandis, qu^
in eodem edam cafli obtinent; idem ille, qui in prin-
cipio fola manu3 ac ffepius facile fatis,poteft expediri,
niulds in cafubus temporis traäu ira ingravefcit, utfolai
manus partum finiendo impar fic, amp; ad hoc illudveln-
ftrumentum fit confugiendum, ut v. g. in capite incla-
vato: ßeqüe femper idem eft modus, quo manu uti-

murj

INA V GWK Ahl S.

mur ; aliis quippe in cafubus id tantum manu agitnusv
quod illius ope, Naturalem, qui prae vi o capite abfolvitur^
plrtum promoveanuis; in aliis lüborto, quod vincine»
quit, obftaculo, Naturam aliorfum derivare, foetus
pofitionem mutare, eumqüe alio, qui magis convenit,
modo, manu extrahere, cogimur t Cafum priorem, m
quo Naturam vel deficientem vel leviter tantum de-
fleélentem, manu adjuvamus gc m,o4eramurj ficco pe»
de prseterimus ; quamquam enim difficilem magis ponii
Partum, ad JPrseternaturalem tamen, de quo in pa*
gellis his a^gimus j, referri nequit» .nbsp;^

Ubi ergo illa, quas Partum retardant ac difficilem
reddunt, obftacula tanta funt, ut cun^a eundem lege
mturali, ac modo fimpliciorl, abfolvendi molimina,
irrita deprehendamus, metusque eft,« Eiemorandores-
in pejus ruat, ac Matrem seque ac Foetum in vitae dis«
crimen conjiciat ^ in tempore eft prospiciendum, ac
vi majori eft utendum, ut iVIanus aut Jnftru£|ienti opei:
foetu extfaâio, Partus finiatur,.

X V I TL

Varios, quibus lioc diverïbrum Inftramentorumope?
fteri folet, - modos exponendo- non immoramurv nei\'

C 3,„.nbsp;pro-:^-

propofitos DiiTertatloîiis noftrïöjimltes. transgrediamur,
fingularem tantum , qqâ; foet-um iii illo, de quo agi\'
mus, cailu Manus ope,extrahereconvenit, radonem
defcripturi. Antequam vero id aggrediamur, paucis
adhuc enumerandi funt cafus, in quibus fola Manus
ininus fufficit ôc inflrumentis opus eft; ac varia i ex qui»
bus - hoc colllgere dacur, figna recenfere oportebit ;
cjuamvis enim ilia, quae nudâ manu fit, foetus extra-
étÎQ, aUeri, qui Inftrumentis fit, extraheiidi modo lo»\'
ge fit antepoiienda, ut quo fimpUcior eft amp; minus vio-
lenta; ubi tamen eandem fcopo fuo inferiorem fore,
€X ipfis rerum circumftantiis colligimus, praeftat, ut
Intentatâ hac viâ , manum mox apto Inftrumento
armemus ; fic aliquando rem lohge felicius amp; expedi-

tius conficimus, quam fi pertinacius rem fola manuab-
folvere yelimus ; iteratis quippe id agendi conatibus
Uterus ac\'reliqua Genitalia ßcplus vehementer inflam-
mantur, parcuriens pneter neceffitatem excruciatur amp;
defatigatur, ac verendum, ne auélis gradatim Partus
obftaculis, idem ille aut Matri aut Foetui aut utrique
evadat funeftus, ac deincunfti, vivéntem vel integrum
tantum foetum Inftrumento extrahendi conatus évadant
èuftranei.

§. X I X-

Inftrumento igitur utendum eft primo, ubi caput
foetus, quanquam rite dispofitum, pr^ nimiis pelvis an-
guftiis ejusve deforraitate, aut etiam prae majorifu^mo-

le lîimîsve ftabili offium capitis compage, ita pelvi In-
haeret incuneatum, lit vi dolorum nulio modo queat
propelli, ac caput tam alte in peivira descendit, utma-
nus ope tuto reduci nequeat: ac magis conveniunt amp;
defiderantur InÜrumenta, ubi fub his rerum circum*
ftantiis caput minus çonvénienter efl coliocatum , ex
perverfa ecenim illius pofitione, caeteris paribus, femper
amp; ubique obftacula ingravelcunt, ^c lîuda mânus hsec.
vincendo prorfus impar evadit.

Inftrumento praeterea indigemus , ubi caput foetus j,
quamvis^ minus incuneatum, jamjam aldus intra pelvimi
descendit, idque prae vehement! Uteri contraétione, in-
tra Uterum nequit reduci, ut per pedes extrahatur : hoc;
in cafu fi ofnnino ceflent Partus dolores, aut fi ob gra«
viorem ac pertinaciorem Uteri Hsemofrhagiam, aut ob-
fubortas ac repeîitas Coiivulfiones aut Leipothymias,
Partum accelerare cogamur; aut fi Funis Umbilicalis^
juflobrevior, Gollove vel alii corporis parti circumvo-
lutus, ulteriorem capitis defcenfüm impediat; aut ubit
majori copia Vefica m occupans Urina Cadieteris opamp;
nequit extrahi, hoc, inqoam, in cafu,quancocyus In-
Itrumentorum ope partum tentare debemus.

Sed tertius eft cafus, in quo eandem regulam feqiîi opor-
tet; ubi foetus humerorum altero ad marginem offium
pubis hœret incunentus, altero ad junéturam ofTis SacrÎ!
eum Offe; Cmm. defixor: hoc in cafu, fi partesinctmea*
tas folvendi niolimina maftu eclita j fruftranea fiat? In-
firumenta in auxilium debentvocarL.^

DISSERTATIO GBSTETRICIO-MEDICA
\'nbsp;S- XX.

lt; rgt; ■ Vnbsp;I

His none rite perpenfis, fkdlius apparet, fub qui-
busnam rerum drcumftantiis folâ manu Partum abfol-
vere foetumque cum viquadam extrahere liceat öc opor-
teat.

Fieri hoc debet Panu di^o Agrippino, in quo re-
duaâ aut repuHâ, qu^ partui fefe olferebat, parte,
foetus intra Uterum convertitur, amp; per pedes prehen-
fus, iisdem pr^eviis Utero extrahitur.

Partum bfunc pro peffimo habuerunt Veteres, eum-
que uon, nifi maximo cum matris dolore fieri ac asgre
tantum finiri poffe, putarunt, amp; abhinc hanc partus
fpeciem,Romani dix^runtPartum .^grippinum vd A-
grippinura, pluribusque, qui hac Partus fpecie extrafti e-

rant, infantibus Agrippai nomen impofuerunt.

Nonnunquam foli Naturse ope amp; auxilio h^c finitur
Partus fpecies, eâque genitum fuifiTe M. Agrippam,
legimus apud Plinium I. 7. c. 8. folamque aliquando
Naturam huic fufficere, docent obfervata recentiorum,
imprimis ubi pelvis majorem habet amplitudinem-, ubi
foetus minor efl: amp; ita collocatus, utfacies Os Sacrum
refpiciat; ubi Pedum Planta funtjuna^e, autlatâfuâ
fîiperfide Uteri Orificio oppofitae,- ubi Partus Dolores
fortes admodum funt amp; efficaces; ac membrane foetus
Ovum continentes, preffioni diutius refiftunt, acferius
îantum ruptœ, aquas emittunt; longe tamen frequen-
tius Partus Agripparum abfolvitur Obfletricanti ac Ma-
nus ope, foetus pedibus Utero effertur.

Ut Encheirefis hœc ex artis lege fiat, ut minori viamp;
dolore abfolvatur, ac feliciorem fordaturefFeétum, plu*
l\'es obfervare oportet régulas, quibus negleftis, utplu-
rimum gravia amp; aliquando funefi:a foetui efîeéla fe-
quuntur.

XXL

Praecipua, quse hic obfervari debent, paucis expo»
namus.

Primum 5 quod hic obfervari debet , eîl, quod
Leélum , in quo decumbet panuriens, ita dispo-
fitum eflTe debeat, ut ab omni parte accedere liceat;
quodque hoc firmum llare debeat amp;imraotUm , neque
molli teftum efiquot;e debet llrato, fed culcîta dnriori: amp;
ex transvqrfo leétifupina decumbere debet parturlens^
Clunibus Capiteeiatioribus, ac inferiori corporis parte
eousque a Leéto retraça , ut Coccyx ab omni illius
preffione libera maneat.

Tres requiruntur adOrantes, quse parturientem fir-
mant continentque ; aliâ quippe opus eft, quae pone
caput collocata, manubus utrique humero oppofitis amp;
appreifîs, foeminam coërcet, quominus corpus retra-
hat elevetve; dum binis indigemus aliis, ab utroque la-
tere ponendis, quse genua flexafirment, ac femora di-
ducanc, pedesque gremio fuo excipianr.

Qui Partum abfoluturus eft Obftetricans, inter bina
fedeat parturiends femora, ac fedile occupet, quod

Dnbsp;- modicae

modic?e efl aldtudims, ut quo tempore fuam peraclu«
rus efl operadonem, cubico manûs, quâ operaturus efl,

genu innitatur.

Quodque ipfam attinet Encheirefin, hanc obfervare
oportet regulam, quod eandem non mox aggredi
oporteat, fimulac Partu Agrippino rem perficiendam effe
confliterit : fed exfpeélandum utplurimum efl, donec
Internum Uteri Orificium, ipfo Naturae molimine ad
amplitudinem binorum fere pollicum, fuerit diflentum,
ita fi fponte fuâ auaum fuerit Uteri orificium, digitos
manumque vi minori ac leviori molimine in Uteruin
immlttere licet, ac minorem parturientidoloremmoye-
mus: hanc tamen regulam in quibusdam cafibus relin-
quere cogimur, qui moraifi nonpatiuntur , v.g. inH^-
morrhagiâ gravi admodum amp; perdnaci, inrepetitis ani-
mi Deliquiis, ia Convuinonibus amp;c. in quibus quanto-

cyus manum operi accingere debemus, iisque in cafibus
moxdilatationem aggredi oportet, ac uno primum im-
miffodigito, adderedebemusalterum ; huicadjiciendus
deinde eft terdus, fic per vices intromiffis ac propulfis
reliquis, integram manum in Uterum immittere
licet.

Notandum praeterea, quod, ubi Uterus in hanc vel
illam inclinât partem, ac fitum quodammodo obliquum
habet,Foemina,nialiae, feflinandum efle, fuadeantcir-
cumflantiae, in anteceffum per aliquod tempus in illud
decumbere debeat latus, a quo Uteri fundus deviat, uc
ita pondéré iuo defcendens, in fitum naturalem refli-
tuntur, cumque fub obli quo Uteri fitu utplurimum par-
tem tantum Uteri attingere licet, Orificiumiteratâvice

leviter

îeviter reprimere oportet, uc ad medium pelvis axin
magis reducatur.

Antequam vero repulfionem tentemus, accuradus ejf
pîoranduîîi eft, qu^nam pars fit, quse fefe Parmi ofFe-
rat amp; qualisnam fit illius fitus, fic faepenumero amp; ex-
peditius amp; facilius fuccedit partis illius reduélio.

Et ut facilius impresfo motui cedar manus digitîque,
ere eft, ut oleo, axungîâ aut alia blandiori pin-
guedine illiniamus, ita fequuntur longe facilius, qui
Cîeterum pr^ maioribus Uteri anguftiis ad motum tardi,
funtdigiti. Moderatâmanuinfüpereflpergendurajneque
conculfione aut iterato fuccusfu eft utendum, mecu,
ne rudiori pardum contreftatione.motuque aut Matrem
aut Foetum l^damus, ac mobiiibus offium foetus com^
misfuris viminferamus eave frangamus. Porro, Çôc haîc
femper obfervari debet régula, )fi fub ipl AEncheireli verus
fuboriatur partus Dolor, operi fuo fuperfedere debet
Operator vel Obftetrix, donec hic cesfaverit; pr^ter-
quam enim, quod fub illâ , quae Dolorem facit. Uteri
contraftione, idem ille tam ftrifte circum foetum ac
nianum conftringitur, ut hœc vix ac ne vix quidem poific
nioveri ; motus ,hoc tempore editus, Uterum, irritando,
ioflammare ac gravem in eo dolorem excitare debet.

Sub ipfa porro EncheireO, imprimis fub illius fine, id
agendum eft Operant!, quod prcecaveat, quominus ni*
ipium diftendatur ac dilaceretur Perineum ; ab alluen-
tibus enim, quae a Genitalibus amp; a Veficaveniunt, hu-
moribus minus feliciter hxc vuinera fanescunt.

Sique jam aliquâ fui parte editus fit foetus, mm»
quam fibi eft committendus, metu, neforfitan fponte

D 2nbsp;relit

reliquâ parte excidens, cadatin terrarn, aut parte quadam
retentus, alicubi îuxationem patiatur, amp; ut prseyertamus,
quominus manu noftra excidat, partem jamjam exclu-
lam îinteo tenui, molli, ficco, calente excipere juvat ; ita,
quae lubrica ac muco obfita eft foetus cuns, manui ope-
rant! minus fubterfugît, foetusque , rite prehenfus,
facilius extrahitur.

Obfervandum praeterea amp; hoc eft, quod fî fub ipfo
foetum extrahendi moliraine majorem refiftentiam ex-
periamur, quam non ita facile fiiperare poftumus, non
mox vi majori uti debeamus; longe minus alium, quo
ad augendam extr^ahendi vim uti velimus, in auxilium
vocare, rudiori enim ac fortiori hoc conatu, faepenu-

mero caput a trunco avellitur,autabelongatâadmodum

Spinse medullâ, vel ex alio, quod contrahit, vitio, pé-
rit foetus , verum rem accuratius examînare oportet,
amp;inquirere, qualisnam obicis, reliquam extraftio-
nem impedientis, natura fit, ita utplurimum refiften-
tiam felicius amp; absque ulla foetus Isefiooe exfupera^
mus.

Sique jam antea diftortam aut difFormem efiepeivîm,
digito explorante compertumhabeamus, manum abillé
parte in Uterum intromittere de be m us, a qua majorem
elfe pelvis capacitatem percepimûs, pedesque preheii-
furi, eosdem ita arripere oportet, ut caput maximâ fui
diametro maximam occupet amp; fequatur pelvis maternae
capacitatem.

Notandum edam hoc eft, quod quanquam Uteri dî-
latatlonem longe facilius ac vi amp; dolore minori abfol-
vamus, postquam ipfi JNaturte aliquousque jamjam

apertui»

apertum fit illius orifîcîum, a ruptîs tamen Membranis
(fî fcilicet per pedes extrahendum foetum effe, fuadeant
circumftamiîe) diutius morandum non fit, fed mox
remtentareoporteat J ne, a conftriâ:o magis ad omnem
foetus fuperficiem Utero, operatura manus Uterum diffi-
cilius ingrediatur amp; foetus Eegre magis convertatur, ac
viâ Vagins jam magis exficcatâ, idem ille difficilius ex-
trahatur.

Tandem amp; hoc in genere obfervamus, quod quo
minus in pelvim minorem defcenderit foetus, eo facir
lius tutiusque abfolvi foleat hsec operauo.

% XXÎ h

Sed prsemiffis generaîioribus, quse omni in généré
partui /\\grippino applicari debent regulis, videndum
fequitur, quaenam prsecepta debeant obfervari, pr^e-
vio capite. — Atque hic primum notamus, quod
eundem nunquam tentare oporteat, ubi caput jamjam
in ipfam Vaginam defcenderit; hoc etenim eousque jam
depresfîim, tuto in Uterum repelîi nequit. Ubi vero;
capite adhuc alnus bseret, ut tuto fieri partus Agrippi-
nus pofi^e videatur, ad intervalla Doîorum , manum in
Vaginam demittere oportet fecundum partem illius po-
fi:eriorem, ficutdorfofuo refpiciat Os fàcrum ; eamque
leniter ad Uterum propeîlere, amp; ipfum fimul repelle«
re caput, idque, fi manu dextrâ utamur, fecundum
finifi:rum Uteri latus ; fi vero finiftrâ, fecundum dextrum ,
ac perinde efi:, (ni nonnulte , quse aiterum latus alteri

D 3-nbsp;mtQ?

antepónendüm effe, indicant, circumflantias contra-
rium fuadeant,) a quonam latere hoc fiat.
^ \' Reduéto\'deinde in Uterura capite, digitorum ope
expîorandus efi: reliquarum\'foetus partium fitus, fique
primum extremiPedes fefe ofFerant, mox eosdem; fi
vèro änte hos jprima fefe prodant Genua; hfcc pref-en-
dere oportet, cumque res difiicilior effe ioîet, quam-
diu Oterum foetus occupât, pedes aut gçnua juncla lerva-
Te,nec Çnlfi urgente neceffitate,amp; ubipedum autgenuum
alterum prehendere aut protrahere non licet,} per unum
pedem aut genu extraftionem facere oportet, prehenfo
Pedum aut Genuum primo, eundem primum in Vaginam
detrahere, amp; ibidem relinquere, ac quantocyus alterum
quaerere debemus, ut poftea junlt;5ta genua pedesvejun-

âos femel fimulque extrahamus: Sed notandum porro,
quod Cû hoc minori cum moleftia fieri pofiit 0 femper
pedes â^t genua fecundum foetus Abdomen detrahere
prâeûel: 5\' quam juxta Spinam, ita fuperior pars foetus
furfum ducenda, longe facilius cedit, ac naturalem
îpînje dorfi curvaturam fecuta, minori cum difficultate
éc tuto .magis convertitur; utque inferiores artus faci-
Uus vaginam verfus defcendant, caput fimul, voîâma.
nus it\'erató magis magisque furfum ducere oportet, fic
multQ, felicius converfio foetus fuccedere foler. —
$ic nunc vaginam verfus duftis pedibus genubusve,
foetum extrahere oportet: prjeviispedibus, eosdem ita
preheiidit Obftetricans, ut Calces manus vola excipiat
amp; ne glfscendo manui.elabantur, digitorum iVjedio fu-
pra p^alleolos inter biqa crura coHocato, pedum alterum
Annulari, Alterum vero Indice digito coiîipîeditur, fie

eos-

eosdem leniter agitando levirerque in utrumque îatuff
ccnvertendoattrahit, id agens, quod attrahat fecundum

lineam, quîe pelvis minoris axin fequitur; neque vi
majori eft utendum ; in quibusdam enim cafibus ad fu-
periprempelvismarginem reîinentur Genua, unde ma^
jorem in.attrahendorefiftentiampercipimus; taîique iii
cafu Crura aliquantumreducere prseftat, ut mutatâie\'viquot;
ter dkectione , facilius attrahenti manui cédant : protra*
étlsCruribus,Femora fupra Genua prehendit jungitque
obfteîricanà, donec Clunes prodeanr. Etfimili fere modo
eft procedendum, fi prima partui fefe obtulerint Genua,
eotantum cum discrimine , quod mox Femora fupra Ge-
nua prehendat,nbsp;femel fimulque cum fiexis Crur
ribus protrahat , donec Crura folvere queat. —. Ad
Clunes usque prorrafto föetu, eoque, ut antea monui*
mus, Iinteo molli ac ficco excepto, utramque jam ma^
num trunco applicat, ear um.que digitis Abdomen, pol-
lice vero utroque Lumbos compleftens, leniter agiîando
truncum protrahere pergit, idque reftà, fi foetus Afc-f
domine luo Os Sacrum refpiciat, idve oblique a latere ac
retrorfum in pelvi ofFendamus, alias enim truncum in
latus convertere oportet, ut caveatur, quominus Fa-
des, priori pelvis paru obverfa, ad fupremum illius
margmem fiiîatur amp; redneatur, quod deindemaximum
in pcrficiendo partu parit impedimentum ; perinde au-
tem eit, in quodnam latus truncus convertatur, eo ver-
fus tantum ducarur, quô verfiis facilius cedit. — U-
bi autem eousque jam progrefiijs eft corporis truncus,
ut Funem Umbilicalem attingere qutamus, e re eft,ut
çundem aliquantum protrahamus, ne poftea pelvi ac

fupe-

fiiperiorî alicui foetus parti, imprimis capiti interd ufus,
retineatur, ac ulteriorem foetus descenîûm exitumque
impediat; fique forfitan Crura interconvolutionemfue-
rit pasfus, eundem fol vere oportet, ne convolutione
brevior redditus, partui obflet; fique circum aliam,
quam attingere non licet, partem, ut v. ^ circum
Collum, quod fatis frequenter fit, fuerit circumjeftus,
protrafto Fune, eundem folito more falt;5i:â binis in locis
ligatura, abfcindeie debemus: hocperafto, truncum
agitando protrahere pergit ad cavum Axillse usque, ut
jam ad extrahendaBrachiafeleaccingat. Supervacaneum
hoc efle, putant nonnulli ex eo, quod ßepius fponte
fuâ fequuntur, ac furfijm duäa unà cum capite facile
fàriS pelvim permeant, eamque Encheirefinpoduspr^-

termittendam efle, volunt, metu, ne ab intercepté
extraétione, Orificium Uteri, fefe circum Collum con-
ftringens, Capitis extraftionem irapediat ; verumtamen,
Cquamvis, experientia tefte, id aliquando felici-
ter fatis fiiccedat,) dum^ in aliis, prce majoribus
pelvis anguftiis aut majori capitis foetus volu-
mine magnum in extrahendo capite obftaculum
movent, eadem in anteceflum folvere pr^eftat, amp; ut
hoc agamus, primum , fl oblique in latus converfuseft
truncus, quaerendum eft, quod verfuspofteriorafitum
eft, Brachium, atque fublato le viter trunco, juxta bra-
chium binos intromittimus amp; ad brachii flexuram pro-
pellimus digitos, ut ita brachium ad cubitum fleéla-
mu5, idque dorfum verfus trahamus , ita reliqua pars
artus commode magis juxta Peétus descendit omneque
bràchium facilius folvitur extrahitur.

Sic

Sic foluto brachiorum primo, aiterum fi rem eodem
modo tentemus, utplurimum fequitur facilius. atque
jam fecundum truncum demisfo utroque, extrahendum
fuperefi: caput.

Ut hoc commode ac tuto fiat, in omni cafu, prUf
denn admodum amp; cautâ manu efl: utendum, ne ad
niarginem oflSum pubis fuperiorem retentum, aliove
obflaculo impeditum caput, majori extrahendi moli-
mine vel luxetur, velamp; a trunco avellatur; eumque in
ünera, folutis brachiis, primum manum dextram fe-
cundum peélus foetus ad Uterum ducit, utbrachiofuo
foetum fuflineat elevetque, atque unum alterumve di-
gitum in Os foetus prudenter immittat; amp; alteram mox
manum juxta dorfum ac fcapulam cervicem verfus pro-
pellit, ut eandem digito Indice Medioque intercipiat,
firmetque; ita capite, (quod ,ut majori fuo ambicu ma-
jori pelvis amplitudini refponderet, facie fuâ pofi:eriora
verfus amp; oblique in latus collocatum efl^e debet, fique
ab hac pofitione deviet, ad eandem reduci,) cum cer-
vice rite prehenfo, idem iilud agitando quafi, amp; in ut-
rumque latus leviter convertendo movet, fimulque leni-
ter protrahit, id agens, quod pro variis rerum circum-
itanuis id vel hac vel illâ manu vel utraque nioderetur :
fique margini oflium pubis innixum eodem retineatur, ab
hoe reduäum, facilius detrabat, idque reliquum cor-
pus fecutum, in jucem edatur, ficque\'^tota haec quâ
foetus per pedes extrahitur, operatio abfolvitur ; rèliqua
enim, quse tum Foetus, tum Matris relpeclu agenda
funt, cum illis conveniunt, qua^in Partu iNaturali de-
bent obfervari.

Et hac ratione, in iilo, quem propofuimus, cafu,
fïepenumero vivo ac ill^fo foetu, integrâ etiam matre,
faîis facile parais abfolvitur ; notandum tamen, quod
non femper seque facile procedat, pluresque dentur cir-
cumftantise, quibus fît, ut Encheirefis non nifi majori
cum difficultate amp; pofl iteraîa molimina fuccedat; ubî
V. g. vel folito anguftior pelvis efi:, vel maie confor-
mata; aut ubi foetus ante partum male fuit dispofitus,
iaut ubi caput majus volumen habet, quod vel ab ipfa
■Natura efl, vel a contraéto Hydrocephalo aliave defor-
mitate; aut ubi ab Afcite ita intumuit Abdomen, ut
per anguflas pelvis vias fequi truncus neget; aut ubi
brevior efl Funis Umbilicalis, aliœve adfunt, quse foe-
tum defcendentem impediunt, caufse; his in cafibus
pro re natâ agendum eft Obftetricami, varüsque his
obftaculis fecundum régulas antea praefcriptas, efl fuc*
Gurrenduni; ita nonnumquam illa, qu^ ofFendimus,
obftacula fuperare, folâque manu partum hunc feliciter
fads abfölvere licet : ubi vero hsec graviora efiTe, perci-
pimus, quam ut fimplici manu queant vinei , in tem-
pore ad Inftrumenta confugere debemus, iisque etiani
fruftra tentatis, foetum per partes extrahere; verum de
eo hic non agimus.

Sed pergamus,. amp; ad alios tranfeamus Cafus, in qui-
bus praevium quidem efl Caput, fed minus reéle dispo-
fitum, amp; exponamus , quanam lege in his arte fimpli-
eiori Naturse fubvenire oporteat.

XXIIÎ.

§. XXII L

\'Aliquando, pr^evio capite, primus quidem fefè of^
fert Vertex, led caput ita con verfum percipimus, ut
Occiput Olli Sacro fit obverfum, Facies vero Pubis
OflTa refpiciat.nbsp;.

Ab hoc capitis fitu femper difficilis evadit Partus, tum
quod Caput majori fuo ainbiru minori opponitur Pelvis
capacitad; tum quod hoc in fitu pr^e obliquo Pelvis axe,
Caput a Peétore retrahitur^ amp; in pofteriora recurva-
tum, Dolorum momentum, per folas Cervicis verte-
bras accipit, amp; ita column te illius anguftioris ope, a
contiaäo Utero vim longe minorem experitur, quam
fi contrariam dispofitionem habuerit, io qua Caput,
Facie fua pofteriori Pelvis parti obverfum, inpeélusiîi-
clinatur, amp; cum eodem in uoum quafi amp; continuum
corpus unitum, latae hujus ope columnss, omnem ib
lam, quam amp; in peétus amp; in caput Uterus exferit, vim
experitur, ac longe facilius amp; promptius anguftum U-

teri orificium diftendit.- Verum, quamvis ex hoc

•fitu multum retardetur amp; difficilis evadat Partus, fi ta-
rnen nullte ali^e, quee Partui Naturali nocent, accédant
cimfe, utplurimum poft longiorem temporis moram,
foils NaturîS viribus foiet finiri, neque opus eft, ut
arte foetum alio modo exrrahamus ; ubi vero Caput foe-
tus fimul majoris eft voluminis,- ubi pelvis panurien^s
folito eft anguftior aut male conformata; ubi Üt^rus
fitum habet obliquum ; aliaevequae Partum graviorem
reddunt, adfunt caufae. Natura efficaciod modo eft

E anbsp;fuc-

fuccurrendum, amp; ne incerto faUamur rei eventu, ac
caput ulterius depreüum, incuneetur, in tempore arte
eft utendum amp; obfervatis, quas enumeravimus, regu-
iis amp; cautelis, foetus extraaionem moliri oportet, ita
fïepenumero Partus negotium feliciter abfolvitur.

XXI V.

Sed alius adhuc datur Cafus, in quopr^violicet ver-
tice, artificiali fsepenumero partu foetum extrahere co-

gimur; fcilicet aliquando fieri obfervamus, quodprîç-

vio capitis verdce foetus Ot con verfus in latus, ut Facie
alterutrum Os Ifchium refpiciat: hoc in cafu, fi fecun-
dum naturam dispofitus fit Uterus, uipiudmum Caput
Pelvim folito modo adintrat. neque tantum absque ullo
obftacuU indicio ad Orificium usqueVagmsedescendit,
fed amp; aliquando extra Vaginam propendic, reliqua cor-
poris parte ad eandem altitudinem fubfiftente, ac

valentilfimis etiam doloribus refiftente. - Hoc

în cafu ulteriorem foetus defcenfum impediunt humeri
Pubis Offibus ac Qffe Sacro retenti, folus enim fi obtir
iieat fitus Capitis lateralis, iitplurimum ita ad ipfam pel-
vis viam amp; anguftiasfefe accommodât Caput, ut par-
tus non nifi leviori indigeat auxilio; verum humeris
Pelvi fuperius innitentlbus eft fubveniendum, eosque
ab illis, quibusretinenturoflibusfolvere, oportet; eo-
ouefine, fi Caput jam Vaginâ fit egresfum, id primum
aliquantum debet repelli, ut humeri ab iplo Pelvis mar-
gine removeantur; mox vero utrim.que ad Aurem pre-

benfum ita eft convertendum, ut Facies ab illo, cui

oppo*

opponebatur, latere retrorfum ducatur amp; magis Sacro
Offi obvertatur ; ita nonnunquam Capiti fubjeéta Cer-
vix ac reliquus obfequitur Corporis Truncus, eoque
ipfo Humeri ab illis, quibus fîftebantur, dimoventur
Offibus, iisque reliétis, cedunt facilius, ac reliquus Par-
tus feliciter procedit. — Verum non femper fucce-
dit fimplicior haec Encheirefis: ubi diutius effiuxerunt
Aqufe, amp; abhinc Uterus circum Foetus Corpusculum
jamjam valde fuit contraétus; ubi humeri valde funt lati
amp; ad fuperiorem Pelvis partem incuneati; aliseveacce-
dunt caufge Partum impedientes, leviora haec humeros
reducendi ac fblvendi molimina non fufficiunt; neque
efficaciora edere licet, metu ne ob majorem Trunci re-
fillentiam, vi adhibita majori Caput aut Cervix luxetur,
vel amp; rudiori manu aTruncoavellatur, cujus rei exem-
pla, proh dolor ! plura proftanf. praeterea, quamdiu
intus latitat Caput, id difto modo non ita facile prehen-
ditur, ut circumagi queat; idcirco hoc in Cafu plures
alias Encheirefes prsefcribere folent rei Obftetricise Scrip-
tores, quarum ope, folutis humeris. Foetus folitâ
Natures lege excluditur ; verum omnes hae valde func
compofitje, nec nifi maxima cum difficultate folent per-
fici; exquifitiffîmos praeterea Parturienti dolores creare
folent; varias etiam fàepenumeroinjurias Foetui contra-
hunt: quamdiu igitur intus laùrat Caput, tentare prae-
flat, utrum illud reducere, faftâque Foetus revolutio-
ns, partu Agrippino rem perficere valeamus, ita fi in
tempore periculum faciat Obftetricans, aliquando arte
hac fimpliciori, intégra Matre ac illaefo Foetu, Partum, qui
alias utplurimum Inftrumentis indiget, feliciter perficir,

E 3 •nbsp;XXV.

§.\' X X v:,

Sed aliis in Cafibus fieri obfervamus, quod prsevio
Capite, prima fefe offerat Facies, idque varia ratione,
fic uc alias Frons OfiTe Sacro redneatur, Mento Pubi
obverfo; alias Frons ad Pubem teneatur, Mento Os Sa-
crum fpeaante; alias denique ita dispofitum habeatur
Caput, ut Fades ex tranverfo fit fita, ac Fronte alterum
refpidat Os Ilium, Mento alterum. In his rerum cir-
cumfi:antiis nonnunquam fola Natura Partum ablolvit,
utplurimum tamen aegrius, obeasdem, quas pr^*
cedemi tradidimus, caufas; quapropter, fimulacex Si\'
gnis, antea expofitis, priniamefle, quse Uteri orificio
opponitur, Faciem, confi:iterit. quantocyus in id in-
cumbendum efl:, ut Caput aptfl quadam Encheirefi, m
fitum reaura reducamus, uc fic Natura proprijs viribus
partum finiat Quanam autem ratione in variis, quos
difi:inximus, Cafibus hoc fieri debeat; quam diverfas in
difcrepantibus rerum circum fiantiis eo fine ingredi opór^
teat vias, hic non expiicamus, qui tantum de Pareu
Piœteraaturali agimus.

Ubi vero fimplidores, quae hoc fcopö laudantur amp;
commendantur, Enchelrefes fruftra tentavimus; aut
ubi alia, quibus cafus ingravefcit, accedunt obftacula,
absque ulla fpe fucceflus levioribus his capitis pofitionem
corrigendi moliminibus parturientem fruftra vexainus amp;
defatigamus, longeque pr^eftat, ut, fi pedes detegere
amp; arripere queamos, Foetum Partu Agrippinoexirahü-
œus, vel amp; hac methodo fruftra explorato partu, eun-

dem Veéle, Forcipe aliove modo convenienti finiamiis ;
neque diudus hic morandum eft, quo enim aldus in
pelvim minorem Caput praevia Facie deprimatur, eo
plus patitur Facies, quaeque ah omni parte valde prefla
ac diutius conftriéta, ab impedito fanguinis motu valde
intumefcit ac nonnunquam exinde coerulefcit amp; nigre-
feit, non nifi maxima cum difficultate reprimituracfu-
periorem verfus Uteri partem reduci valet; atque im-
primis feftinandum eft in Caiü poftremo, in quo non
nifi raro admodum exemple, ipfo Naturaemolimineica
cedit Caput , manuve Obftetricantis ita pofitione muta-
tur , ut pelvim permeare amp; exire queat. Hoc autem in
cafu, (quod rite notandum eft,) fi foetum praegrefiTa in-
verfione, per pedes extrahere velimus, prae ceteris
prudent! admodum manu eft utendum , ae religiofè ca-
vendum, ne eâdem Oculos aliamve faciei partem Iseda-
mus ; amp; ut facilius res (liccedat , ita disponere oportet
Parturientem , utClunes Capite fint elatiores, acLumbi
duriori pulvinari fuftineantur; fic rite compofitaPartu-
riente, explorandum eft, utrum manum in Uterum
immittere valeamus , ut reprefib Capite pedes aut genua
quaeramus , iisque prehenfis amp; attraélis, caput mode-
rata manu repellamus, modoque anteadefcriptofoetum
extrahamus: fic i 11 aefo Foetu aeque ac integrâ Matrefe«
plus partus hic finitur.

§. XXV I.

Sic vidimus, quid agendum fit pr^evio Capite; fed
ïion ica raro fieri deprehendimus, quod Foetus fttum ha-

beat a Naturali dlveraim, quodque magis extransverfo
jaceatidque varia ratione, fic ur alias aliasque corpo-
ris partes Uteri orificio obverfas offen da m us fic aliquan-
do Camp; de hoc Cafu jam dicendum lequitur) primum
digito exploranti peixipitur Collum. De hoc cafu non
opus efi;, ut multis agamus, ehedem enim, quas modo
propofuimus, regulae, huic etiam cafiji debent applicari ;
tentandum fcilicet primum efi:, utrum manu in Ute-
rum immiffa, digitorum ope eundem comprehendereac
humeros eousque reducere liceat, ut Caput descendat
ac Uteri orificio fefe opponat: hoc vero fruflra tenta to,
e re efi:, ut continuö partu Agrippinorem perficiamus,
fique amp; hoc prx aliquo, quod a parte Matris aut Foe-
tus oritur, obflaculo fieri non poffe deprehendamus,
ad alia efficaciora partum finiendi media efl; tranfeun-
dum: neque diudus hoc in cafu efl; cunftandum -, Collo
quippe iteratîs Partus doloribus altius depulfo, amp; exinde
redeunte Capite, Gollum valde extenditur, quaeque in
illo decurrunt, Vala Caput pedtura, multum angu*
ftantur amp; comprimuntur, fic ut omnis fere in Capite
intercipiatur Sanguinis circulus, eo cum effe élu, ut fi
diutius duret vaforum elongatio amp; compreflio, foetus
moriatur.

X X V I L

Alio in Cafu primus Partum molitur Humerus cutn
Scapulâ.- Hoc fimulac Manu explorante , ex par-
tibus vicinis dlgnoverit Obfl:etricans, erranri Naturae
femper arte im iubvenire debet: hoc enim in fitu nun-
quam

quam Naturalis Partus fieri potefi, nequetantillummo-
rari licet; quo ehim frequendores, quo vehementio*
res évadant Partus dolores ^^ eo aldus in Uteri orifîcium
partes hae depelluntur, ibique magis figuntur, fic ut
deinde nÖn nifî maximâ cum difficultate poffint repelli
amp; quamquam\'vi reducentt cedunt, longe difficilius i
prae confîriélb tnagis circum Foetus corpufculum Ute-
ro, perficitur Foetus revolmio: quantocyus igitur ad
artem efl coïifugîendum, ac omni molimine id agen-
dum , quod Agripparum Pàrtu Matrem moleflo Foe-
tus onere liberemus.nbsp;-nbsp;t .

1

X X V M L

li

Teile Experiemlâs aliquatîdo tempore Partus ita ei
Iransverfo jicet Foetus, ut primum Parmi oflerat Peélusi
^uid hoc in fitu%endum fit J nullus eft, quin vel pti-
ma fronte perfpiciät: flib hac corporis pofitione, fibi
i\'elifto Foetü, Naturalem Partum fieri non poffe, dilu-
cida res eft,: neque valde difficile éft, dijudicare\', qua-
nam lege gravïöri hulc cafui fit au^\'^iliandtim, foïa fcili*
cet eft Foetus cönverfio amp; quse per pedes fit. Extra-
äio, quae hic Partum finire valer: pr^ majori quippe
partis Oblarce àîîîbîtû, In orificium Uteri minus defcen-
dente Fóetü, pars haec minori cum difilcukateab eodem
reducitur, iibi mox ab efiluente Amnü Ifqyore Opera-
tiohenï hanc aggrédlïnur ; fique Femora in priora fub*
lata amp; abdominioppöfit\'a habuerit Foetus, Cruribusad
Femora flexi\'s, inatius în abdomen im fflîfîa, inferiores
-nbsp;• * F\' . ■ • ■■nbsp;artus

artus utplurimum moxdetegit, iisque prehenfis, Foetum
faciliori negotio revolvit amp; extrahit. —— Verum ubi
hos retroriüm dorfum verfus reflexos habet, (quod
longe frequentius .fieri, docet obfervatio,) multomajo;\'
rem ofFendere folemus difiicultatem i neqüe ita facile
manui revolutionem molienti obfequitur Foetus corpus-
culum, prœfertim ubi aliquamdiu Aquje effluxerunf,
Hoe in Cafu juxta Os Sacrum ita ad Uterum mittére de-
bemus Manum, ui;ihp?c Dorfo fuo Os illud ; Volâ vero
Foetum refpiciat; quodque Manu a Peftore ad Hypo-
chondria duélâ, eandem infra hsec furfum, acDorfura
Foetus verfus refleäere oporteat, ut femur alterum quse-
ramus, amp; ad genu prehendamus, eoque verfus inferio-
ra duéto, alterum, ni fponte fua fequatur, fimilimodo
arripere amp; ad Uteri orificium ducere oportet, ut Foe-
tum prsefcripto antea modo extrabamus—Notan-
dum aute m efl, quod ut felidoretii e\'véritum fortiatur
hase adminifi:ratîo, e re fitut in anteceflum explore-
mus, qualisnam fit Foetus ficus; Bic ènTm dum peétus
offert, ex transverfo jacerefolet^ Caçite in alterutro U-
teri latere fito, Cruribus akerund occppantîbus; Ti dex-
tram enim Uieri partem Caput occupayedt, pfseflatjUt
mapu îse^vâ utamuj-. ß finito

Cseterum notandum, itiem illud, quod jam femel
iterumque faftum fuit, nionitum, huic etiam cafuiefie
applicandum; fciiicet, quod fimulac de Peclore iefe
ofFerenteconflitedt, œoxiîjanumoperi admovere opor-
teat: hoc quippe in fitu fi diutius fibi reliiiquàtûr Foe-
tus,; non, tantum fpufi:ra ^nbsp;amp; defa-
jtigaîûr jfarturiens, fed amp; aliquando experientia tefte

prola*

prolabitur Brachium, idque, vi dolorum depreflb ma^
J-m\' «\'^^c^nrtnngitur, ut poftea non nifi maxima
yi amp; difficultate poflit repelli, quod tamen, ut Partus,
incolumi Foetu, abfolvatur, neceflTario fieri debet.

. fr.

§. X X I X.

Sed alio in Cafu ita pronus jacet Foetus, ut primum
manui exploranti occurrat Abdomen aut Hypochondria.
Ob illas, quas g. praec. expofuimus caufas , prse ter Par-
tum, qui per pedes fit, nullus alius eft modus, quo
Foetum Abdomen offerentem, extrahere licet: atque

Cafus hic multo gravior eft periculofior priori ; ob
majorem abdominis mollitiem ab iteratis auftisque Par-
tus doloribus, idem illud altius in Uteri orificium de-
primitur, ac elongatum ita conftringitur, ut diutius hoc
in fitu fibi reliéloFoetu, contentanecefiarioinfiammari
debeant: prseterea hoc in fitu femper amp; ubique Foetus
Spinam prater naturam in pofteriora valde incurvatam
habet, indeque tantam vim Spina padtur, ut nonnum-
quam diudus a partu, debilitate exinde Spinîe elFeéla
percipiamus: tandem fub prono Foetus fitu utplurimum
excidit Funis Umbilicalis, cumque ex hoc comprefl;b,
mox omnis Placentam inter amp; Foetum cefl:atneceflarius
fanguinis circulus, id brevi Foetus mortem caufatur;
atque has ob caufas, fi unquam, ubi pronum jacentem
ac abdomini incumbentem, Foetum explorando perci-
pimus, continuo manum operi admovere, partumque

F 2nbsp;ab-

abfolvere debemus, ut Foetum fervemus ; fed minus
facile hoc in fiiu fuccedere folet hsec Encheirefis ob
pr^ternaturakm iilam, quam corpufculum fubit, cur-
yaturam, quâ fit, ot manuirepellendminuscedat,pr^-
ferdm ubi fitus hic jamaliquamdiu obdnuit, Amniique
liquor diutius effluxiu ut igitur dimcuUad huic fubveni-
rent, partemque obhtam vi majori ab Uteri orificio re«
pellerent, nonnulli adhibendam volunt Fafciam, ex quâ
Laqueum faclunt kxiorem , quem ad pedes, misfiim iis-
que clrcumjèaum , ultra malleolos propellunt, uteodem
fortius attraao intercepta Crura alterâ manu attrahant,
quo tempore alterâ adrepeliendttm corpus utüntur: fed
minus laudandus eft hic Operandi Modus ;, a fördoribus
enim Laqueum aicrabenäi nixib^us, .moiiiores^ Crürum
partes facili,admodum negotio ad ipfa usque Öfiä per-
ibinduntur, amp; ipfa Grurum .öffa f^pius Fraauram auf:
Luxadonem.fubeunt; Jpfaque h^c admitiiftradönonita
raro, tefte. exp.erientia, .fruftraneo molimine tentatur ;
prEeftat igitur, ut moderata acprudentimanu Abdomen^
ab Uteri orificio repellamuseoque leviter foblato , ma-
num ab Abdomine ad Femur mittamus, ut eodem ad :
genu prehenfo, articulum hunc fleaamus; crurefiexo
ad Uteri orificium duéto, quîerendum eft Crus alterum,
ut eodem fuDili modo fiêxo, amp; hoc genu Orificio op-
ponamus;. genubiîs dein, fi fieri poffit ; aKquanmlum
repulfisad pedes prehendendus eft foetus, ut iisdem
Orificio Uteri oppofitis, Partus finiatur. . Notandum au-
tem eft , quod fi in revolvendo Foetu majorem refiften-
ttam oflfendamus , manum ab Abdomine Caput verfus

ducere oporteat, eoque naanu prehenfo, leniori moli^

rame,;

^ mine fit tentandum, utrùm illud ad Uteri fundum mie-
tere valeamus. idque direftionefaciundumeit arcuatâ,
quâ fefèad ipfam Uteri figuram accommodat: fie furfum
dua:o, quantum fieri potuit, Gapite, fimili mod^ \'6c HgS-
meros amp; reîiquam Trund partem furfum pellere debe-
^ mus; hoc faéto Crura pedesque prehendere, .Foemm-
-que extrahere opottet,.nbsp;•

§. X X X.

, Sed quemadmodum aliquando pronus in Utero jac^t
Foetus, ita nunnunquam in eodem decumbit fupinus,
primumque Partui offert Tergum. — Hoc iterum in
Cafu, dum complicatus excludi nequit Foetus, ad ean-
dem, quam f^pius jam laudavimus, EBcheirefin eft
transeundum öc Agrippino Partu perfîdunda res eft:
IManu fdlicet alterutrâ (pro vario enim Foetus fitu, -ut
ptea Vidimus : vd hac vel illâ, efl:utendum) in Ucerum
immifil, eandem fecundum Dorfuni foetus, Clunés
verfus ac Femora propdlere oportet, ut Crura Pedes-
que quœramus, iisque prehenfis, Foetum folko more
extrahamus;^ eaque Partus fpecies hoc in Cafu utpluri-
mum fuccedit felicius,, quam Foetu.prono; eodem
quippe fupino, corpusctilam Foetus minus altê in ori-
ficium Uten efi: deprefiTum , qaodque in priora curva-
tum elt, ceteris paribus, vi immisfœ manusprementi
Songe facilius cedit amp; ab Uteri orifido repellitur.

Fa:

§. X X X L

Sed frequentîus în Clunes converfum ôc quafi feden-
tem Foetum deprehendimus, eœque partes prim£e fefe
ofFerunt.

Ut Foetui ita dispofito ritefuccurramus, opus efl:, ut
fîtum illius accuradus inveftigemus; non eodem femper
modo collocatus invenitur, amp; ad varias, quîe variis in
Cafibus obtinent, circumflantiasefl:attendendum ; aliàs
fcilicet îta dispofitus efi: Foetus ut Tergo fuo Os Sacrum
refpiciat, qui Cafus frequendor efl: ; aliàs contra Dorfum
oflibus Pubis habet obverfum; quique alias, contiguis
FemoribUS, juxta Abdomen ôc Thoracem explicita ha-
bet Crura, aliis in Cafibus, Femora didufta ac flexa
Crura habet, ita ut Pedum plantte fibi opponantur; a-
•liàs iterum contiguis Genubus, pedes extremosafemu-
tuo habet remotos; aliàs denique Crura fefe decuflare
deprehenduntur ; cumque aliis in Cafibus Clunes fupre-
mum demum marginem Pelvis atîigerunt, in aliis contra
jamjam aldus in Pelvim defcendiffe obfèrvantur.
- Pro variis rerum circumflantiisaliam aliamquein pro-
movendoPartu viam ingrediamur, oportet, accurato igi-
tur examine efl explorandum qualisnam fit rerum flatus,

ut pro re natâ Matri a^que confulamus ac Foetui.---

Ubi majorem amplitudinem habet Pelvis parturientis ;
ubi minoris voluminis efl: Foetus corpus, isque Crura
ad Femora extenlà habet, nuliâ arte opus efl:, folisque
Nature viribus, complicitis ad Truncum artubus infe-
rioribus, esdudi folet Foetus; ubi vero Pelvis anguflior

..U:nbsp;.nbsp;efl:;

eft; ubi Foetus majoris voîumînîs corpus habet, ubî
pura ad Femora habetreflexa, non ita facile partes quîe
iefè ofFerunt, fuperiorem Pelvis aperturam tranfeunt,
ejeque non nifi fordflimis atque iteratis Partus doloribus
ni Pelvim minorem impelluntur, foetusque tantam a
vehemenu conftriaione patitur abdominis comprefïïo-
nem, ut Meconium pîerumque fub ipfo Partu exprîma-
îur, isque impedito liberiori humorum circulantium
motu languefcac:^ cumque pr^terea ex eâdem hacdiffi-
cultatis caufâ mukum pati folet Mater, neque ita raro,
praeter atrociflïmos, quibus diudus excruciatur, Dolo-
res/ graves admodum experitur,Convulfiones, ac ple-
rurnque pr^ majori corporis complicid volumine Peri-
naei rupturam fubit, prâsfirat, fi in tempore adfit Obfte-
tricans, antequam Clunes Pelvim fuerint ingrefi^e, vît
quantocyus extraftionem moliatur , qii^ per Pedes fit,
prsevertatque, quominus poftea, dum Naturam Partum
comphcatumperficiendo imparempercipit, majoriVio-
lentiâ uti cogatur. Simulac igitur,disruptis membranis,
ex ceruoribus Signis, Clunes exitum moliri cognové-
rimus, Manu in Uterum immifil, Clunes aliquantum
_ab Utenorificiofurfum ducere,amp; utrumque pedemfuc-
ceffive prehendere amp; in Vaginam ducere oportet, ut
oWervatis, quas expofuimus, regulis, Partu Agrippinb
Foetus extrahatur: amp; fatis facile hsec Operatio fucœdere
folet, fr Crura ita ad,Femora flexa fint, ut extreriiipe-
des , fibt proximi, Clunium viciniam occupent : verum
ubi a fe invicem funt remotiöres, non femper ita\'fadle
inveniuntur; ubi ergo fub fimpliciori hac Encheirefi
majorem in iisdem adducendis amp; protrahendis offendi-
mus

^vnus difficukatem., plenâ manu Cîunes comprehendere.
oportet, iisque fubîads, Dorfum foetus ad hoc vel lilud
-^IJteri latus ducere, ut ita Clunibus ab orificio magis re-
^motis, majori cum libertate Manus in Utero circumeuns,
pedem utrumque fucceffive quaerat protrahatque; de
quot;hac autem Encheirefi notandum eft, quod perinde fi^
in quodnam latus Foetus corpus dimoveamus,; quod
eo verfus fit ducendum, quo magis inclinât; quod pro-
ut vel finiftrorfum veldextrorfumpellereprïeftet, vel

L^vâ manu uteodum fit, velDextrâ; quoddemqueut
utrumque pedem fucceffive prehendamus amp; adduca-
mus, primum hunc quïerere amp; protrahere
qui parturiends Lumbis propior eft.— Ubi «fnique
Crura decusfàdm funt dispofita, maximâ utendum elt
circumfpeaioae ut illum primum prehendamps Pedem.,
quot;qui ipfi Foetus corpori immediate eft oppofitus ; hac
Segleaâ cauteîâ, fi primum prfhendamusalteruni, mt^-
jorem -in eodem adducendo esperiri folemus difiiculta-
tem, fique refiftendam , ex hac caufâ enatam, vi ma-
jori adhibitâ fuperare mQÜamur, non ita raroCrus at-

traaum Fraauram fubit.nbsp;. ^ .

Ubi yero complicitis ad Truncum artubus inferionbus,
Partui a longiorï tempoie fefe obtulit Foetus, ac repe-
titâ vi Polorum eousque fuit propulfus, ut repelli ne-
queat; aut ubi tam diu effluxerunt aquae, ut Uterus ab
omni parte fefe ftriae admodum circum Foetus cor-
pufculum contraxerit, ic Genitalia interna exinde exa-
rueitim, rem aliquamdiu Naturse relinquere prêtât, öc
explorare, utrum Natura repedtis, Dolórum ope, co-
naminibus, complicatum Foetus corpuscdlum eousqae

depeilere vaîeat, ut Manu Inguina attingere llceat; eg

enim usque depulfo Foetu, fi eundem ad complicat^m
^nc corporis partem, uno alterove digito in formam
Unci incurvato, fucceflîve ab utroque latere prehenda-
mus, trahendo amp; leviter fliccutiendo utplurimum eun-
dem ulterius attrahere amp; in lucem edere datur; fique
fimul Perinaeum ac Coccygem idoneo tempore in po-
fteriorareprimamus, facilior evadit Extradio, quoque
fub hac Foetus pofitione tantopere metuenda efi:, Perî-
naei ruptura f^pius feliciter prîecavetur; ab hac autem
Encbeirefi fi aliquamdiu fruftra Partus finem expeda-
verimus, - prœftat, ut in tempore Inftrumentorum ope
rem perficere tentemus, ne Matrem eeque ac Foetum
cert£e morti exponamus.

De hac tandem notandum eft Foetus pofitione, quod
fi fimul Obliquus obtineat Uteri fitus, Cafus exinde vaf-
de ingravefcat, dum in eodem utplurimum una tantum
Clunium orificio Uteri obvertitur, alterâ fupremo PeN
vis magmi mfidente.

Hoc in Cafu Partum Naturâ abfolvi non pofle , dilti-
cida res eft; cumque fruftranëis Foéctmi excîudehdi
mohminibus defatigatâ amp; exhauftâ Matre, doloreslan-
guefcunt,tandemque cesfànt, continuo ad extrahendum
arte fua Foetum fefe accingere debet Obftetricans; eo-
que fine quEcrendus eft, qui Uteri orificio proprior eft,
Pes, isque ad Suramprehenfus, in Vaginam eft addu-
cendus; id fimul agendo, quod in oppofitum latus du-
catur, ut Clunium altera Pelvis 01^ infidens, abeädem
recedat, fique Pedum alterum prehendereuequeamus,
tquod hoc m Cafu non ita raro obtinet,) per unum pe-

^nbsp;dem

dem Foetum attrahere tenemur: quanam autem ratione
hoc fieri debeat, in feq., ubi de prasvio Pede unico
dicemus, fumus defcripturi.

X X X ï L

Sed quemaditiodùm aliquando Clunes orificio Uteri
obvertitFoems, ira nonnunquam Genua Pedesve offer-
te obfervatür.

Quid agendum fit Obfiietricanti, fi utroque Genu aut
Pede egrefilim moliâtur, non opus erit, ut mulds es-
ponamiis : hsec ex generali Partus Agrippini Hiftoriâ, §.
XXJ. tradita, cuilibetllitisintelligatitür: ad Genua Pedes-
Ve prehenfum Foetum protinus extrahere oportet, ad id
tantum attendendo, quod ïi Abdomine lateralem aut
prioreto refpiciat Uteri partem, (quod ex ipfd Genuum
MUttïve p\'ofitione dignofcimus) eundem fub ipfâ ex-
traftione ita convertamus, ut exitürum Caput Fronte
îuâ pofteriori, Occipitio vero priori Pelvis parti ob ver-,
tatur.

Sed quîeritur, quid faciundora fit, fi Genuum Pe-
dumve alterum tantummodo Foetus offerat. Deeonon
eadem omnibus ftat fententia : volunt fcilicet alii, quod
ob majorem, quam hoc in Cafu, in prehendendo Ge-
Huüm Pedumve altero aliquando animadvertimus, difîî:-
cultatem, mos, Unico tantum Genu Pede ve prehen-
, extrahi debeat Foetus : putant vero alii , quodni
sltius jam defcenderît, fie ut Femur oblatum Vaginam
îïccupet, omni motoine id femper agendum fît,

quod

quod geiiuom pedumve alterurn quseramus, eo^ue
prehenroamp; ad aiterurn in Vaginamadduéto, -Parçum At
gripparum foïito more perficiamus: amp; ni memorata Qt^
liet caufa, id in antecefTum tentandum efle, opinamur,
a fortiori enim trahendi moïimine tantam vim patitur
Femur attra^um, uc non ita raro fraéluram aut luxg-
tionem patiatur; amp; ut hoe in Cafu res feïicius procedat,
primum explorante Manu inquirendum eO:, quem nam
ficum habeat artus , Uteri oriflcio ob verfus; utrum in-
terna fui parte dextrum Uteri latus occupaverit, num
vero finiflrum ; in priori quippe cafu finiftra manu ope-
rari tenemur; in altero dextra; eoque fine, manum ad
exîremum illius pedem mittere oportet, ut ex ica-diéïo
pedis Pollice fitum illius dijudice.musr l:^ocfaa-o, \'œ^y
in Uterum immiflä, eandem digids compofitis:, juçt^
internam artus, fefe ofFerentis, partem ad Genitalia u^r
quepropellimus, ucabhinc ad alterum Femur ducatpr^
ejusque viam fecuta manus, ad extrem um Cruris reliai
pedem, (qui hoc in Cafu utplurimum ad Abdomeu aut
Tergum eft extenfus) pergat, ut eundem prehencjat,
flexoque Genu ad Vaginam adducat, utitaad ucrumque
pedem prebenfus extrahatur Foetus. — Verum ali-
quando dum accedic Operator, repetita Dolorun;» vis
jam eousque propulit artum, ut is, Crure extenfo ad
Genu usque prodierit; hoc in Cafu-dum Clunes jamal-
tius in Pelvim funtdeiapf£e, ,fruftranei forent alterym
Pedetp quaerendi nifus ; fub his igitur rerum circMtp-ft^aquot;
tiis, reliao pedum alcero, prudenti Ôç moderata many , *
ac repetito conamine eousque Femur prolapfum actra-
here debemus, donee tandem principium Femoris alte-

C 2nbsp;rius

rius attingere liceat, ut illam, quam id cumTruncofa-
cic, flexuram incurvo digito prehendamus,ejusqueo^e
auää potentiâ trahente, vim minorem Cruri elapfo in-
feramus, amp; hac via pergendum eft, doneceousquere-
liélus defcenderit artus, ut genu illius fleftere ac dein
pedem extrahere concedatur, ut porro foUto more Par-
tu Agripparum, negotium perficiatur.

§. X X X I I I.

Sed ad illos pergendum eft Cafus, in quibus vel unum
vel utrumque excidit Brachium.— Horum Cafuum
diverfa admodum eft ratio; alias enun unum tantum fefe
offert Brachium, alias utrumque ; alias integrum prolabi«
tur Brachium, alias aliquâ folummodo fui parte, neque
femper eadem fefe offert pars Brachii, fed aliàsCubitus
eft, qui primus exire nititur, aliàs Manus; neque fola
femper Partum moliuntur Brachia, fed frequenter ad-
modum aliarum partium focia, ut Capitis, Pectoris ,
Abdominis, Funis Umbilicalis, Pedis, amp; proutvel banc
vel illam fibi comitem habent partem, alio quodammo-
do alioque fefe offerunt modo ; notabile denique discri-
men oritur, ubi fimul Obliquus obtinet Uteri fitus.

Si unum idque integrum in Uteri orificium delapfum
fuit Brachium, nullum a Naturâ exfpeftare licet auxi-
îium, licet nullam aliam partem habeat comitem, dum
proxima pars corporis prae majori amplitudine fequi negat;
hoc igitur in Cafu arte iterum Partum abfolvere co-
|itur Obftetricans, isque, ubi Brachium excidifle, ex-

plorando

ploraiiüo percepit, Foetum per pedes extrahere tene-
tur, cumque religio aliquamdiu poft disruptas membra-
nas, Foetus Brachio, id a ftibfequente orificii Uterini
contraaioae comprefllim, vehementerfoietinflamraari,
omnisque prseterea Uterus circum Foetus corpufculura
arde conftriftum, converfionem illius difficillimam red-
die, quantocyus rem aggredi oportet: ubi vero ali\'
quamdiu ab emiffis Aquis, accedit demum Operator ;
ubi fimul, manu imperitâ rudiora partum finiendi facta
fuerunt molimina, in anteceffum largior V. S. fiat, ne-
ceffe eft, majori enim illâ irritatione vexatus Uterus
vehementer foiet infiammari amp; intumescere, ac fpasmo-
dice fimul ex hac caufâ contrahitur illius Orificium, eo
cum efFeäu, Utin pofterum cunfta brachium reducen-
di molimina eludat, amp; ex diélis his fponte patet, quod
licet operatio , h^c f^penumero feliciter fatis fuccedat,
fi brevius a disruptis membra nis fuscipiatur, liberiori ad-
huc brachio ac reliquo Foetus corpore, poftdiuturni-
orem moram utplurimum gravem admodum neque ita
facile füperandam difficultatem experiatur.

Quod ipfum attinet operandi modum, notamus, quod
non omnes eâdem ratione pergant: alü nempe, poft-
quam accuratius explorato Foetus fitu, dignoverint,
quonam in latere h^reat Caput, prout vel dextrum latus
occupet vel finiftrum, Manum dextram vel l^vam digitis
compofitis fecundum Brachium prolapfum in üterum
immittunt, eamque abhinc juxta Peausamp; Abdomen ad
Femora ducunt, ut eodem tempore, quo ad Genua
prehenfos detrahunt inferiores artus, volacorpufculum
Foetus verfus fundum Uteri pellant, ac deinde, obfer-

G 3nbsp;vatis

vatis folitis ards regulis, Foetum extrahant ; verum quam-
quam Encheirefis illa primum fuâ felè commendatfim-
plicitate, aliis tamen amp; merito jure rejicitur; aprolapfo
Brachio, ex caufis memoratis utplurimum via, quœ ad
Uterum ducit, adeo angufiia fit amp; difficilis, ut, ni ma-
jorem ei vim inferamus, Manum in cavum illius immit-
tere nequeamus : pras contraéto infuper ab efilueotibus
Aquis, circum Foetum Utero, attraétis pedibus minus
obfequitur Corpus, fique refifi:entiam exinde enatam,
vi majori adhibiiâ, fuperare moliamur, non ita raro Cru-
ra aut Femora frangimus aut luxamus; fique a longo
tempore emiffis Aquis partes obrigefcant, amp; abinflam-
Tnadone tumidae, ulterius tendantur, omne utplurimum
oleum perdimus öl operam: praamp;ftat igitur, ut praefcrip-
tam aliis fequamur normam, quâ Brachium in Uterum
reducere, Foetusque corpus ab orificio repellere amp; in

latus dimovere jubent, antequam Pedum extraélionem
moliamur, eoque fine, poftquam de fitu Capitis,faââ
exploration e, certiores evaferint, prout hoe vel illud
latus occupaverit, (eodem enim dextrum latus occu-
pante , îaevâ utuntur amp; viciffim) alterutram Manum
digitis illius extenfis compofitisque,fecundum Brachium
prolapfüm, Uterum verfiis miuunt, ut Orificium illius
leniter ac moderata vidiftendam, manuque ipfum Uteri
cavum attingant: fuperato, quod hic loei frequentius
occurrit, obftacuïo, manum ulterius propellunt, ac
Capiü fubjiciunt, utidcomprehendenteseleventacduau
ârcuato Fundum Uteri verfus pellant : Sic Capite, quan-
tum fieri potuit, fublato, caroprehenfüm deinde ad A-
sillas Peétus fimili modo adtoliunt j ut porro Abdomen

Clunes-

Clunesque eîevenr, ac partes bas In iliod latus dimoveant j,
In quo bœfit Caput: fique hase fuccedat Encheirefis,
moto fie Gapiti ac Trunco obfequens Brachium fponte
fuâ in Uterum recedit, ficque viaparaturarapîior, quâ
per pedes extrahi poflît Foetus.Sic ad faciliorem
extraâionem commode magis dispofitoFoetu, manum^
quâ id egimus, ex Utero retrahimus, ejusque in locum
fubfiituimus alteram, ut pedes quseramus, fique hi ad
Abdomen ac Peftus haereant extenfi, quod frequentius
fit, alterum primum prehendere oportet, qui Dorfo
marris proprior efi:, ut genu abdomini appreflîgt;, pe-
dem attrahamus 6c in vaginam detrahamus: aut edamfî
genu fiexum facilius fequatur, id deorfum in vaginam
ducatur ; amp; hac ratione, ni res jam conclamata fit, fsepe-
numero bono cum eventu finitur Partus. ——— Uhî
vero manum fruftraneo labore iterata vice in Uterum-
întromittere tentavimus, ac fic omnem, Foetum p^
pedes extrafaendi fpem decoiîatam videmus, in his rerum
angufliîs ad extrema qu^ fuperfunt, Media tranfke co-
gimur; amp;ut MatriparcamuSjavulfoautrefcifiTo Foetus
Brachio,\' viam ad interiora aperire, ut reliquum illius
corpus emittamus: quanam autem ratione hoc in Café
fît procedendum, de eo hic non disputamus..

Raro admodum fbla utriusque laferis fimul excîdant
Brachia, idque nunquam fere fit, nifi fimul Partuifèfè
offerat Caput.^ Hoc in Caûi variâ radone eft pergen^
dum , pro variis rerum circumftandis ; ubi in prindi^io
Partus adfit Obftetricans, tutias eft, reduàîs quae.fefr
ofîèrunt partibus , Foetum per pedes extrahere.; ubà
vero altius in Pelvim deicenderint, quam ut hocFerj^

poffit, rem Naturse rellnquere licet; ubi enim minoris
voluminis eft Caput Foetus, ac amplior Pelvis aliquan-
do in partu Naturali extenfis Brachiis Foetus excluditur ;
fique ita dîspofico Foetu, partum promoveri, obferve-
mus, nihil hic agendum eft; fi vero folam Naturatp rem
perficiendo minus fufficere deprehendamus, Inftru-
menta nonnunquam eandem adjuvare, docet obfer-
vatio.

Sed alius fequitur Cafus, in quo vel unicus vel ucer-
que flexus fefe ofFert Cubitus.

Hoc dum ex traditis anteà fignis fieri animadverti-
mus, mox tentanda eft reductio, ac modoexpofito,
Partum perficere debemus,

\' Sed fola aliquando Manus efl, quae Partum mO\'
litur: alioque ia Cafu una procidit, alio in Cafu uU\'a-
que: fiibla Manus fit, qu^ Uteri orificio obverdtur,
eandem mox repellere oportet, ut Partu Agrîppino Foe-
tum excrabamus: idemque\'hoc agendum eft, fi flexo
cubito, capin oppofita, unà cum eodem exitum quad-
rat: quamvis enim hoc eriam in Cafu nonnunquam abs-
que ullo ards auxilio modo naturali Foetus emictaïur,
•f^pius tamen majorem experitur difficultatenn, ac non-
nunquam, ubi caput magnum Foetus habet, aut ubi
anguftior Pelvis eft, tanti momenri facit obftaculum, ut
poftea non nifi crudeli admodum arte Partus queat abfolvf.
^. Nonnunquam denique fieri obfervamus, Nquod
-eodem tempore Foetus amp; Manus ofFerat-amp; Pe-
des. Hoc dum explorante manu dignoverit Ob-
ftetricans, inquirendum mox eft, quonam in latere has-
reat Caput, ut eodem expofuâ lege furfum duélo, Cru-
ra,

ra, ad Uteri orificium reîiéta prehendantur, eorumque
ope extraliatur Foetus,

§, X X X I V.

Sed paucis dicendum fequitur de GemelHs ac Trîge-
minis, qui frequenter admodum auxiliante Manu indi-
gent.

Rite dispofius Gemellis, fi alter alterum brevi fequa-
tqr, rem Naturae committere licet; altero vero illo diu-
tius morante, antequam fefe Uteri orificio obvertatgt;
pr^flat, ut hunc, juxta régulas antea traditas, per pe-
des extrahamus; idemque hoc agendum eft, fi idem il-
le minus convenienter fit dispofitus, cumque tenuiores
effe folent Gemelli ac Trigemini, utplurimum facile fa-
tis amp; expedite perficitur haec operatio: notandum au-
tem, quod ubi male collocatus efl: illorum primus, aut
ubi aliam ob cauflam Partu Naturali Foetus excludi ne-
quit, eamque ob caufara eundem convertere Partuque
Agripparum extrahere cogimur, quod inquam, fi fub
ipfâ operauone Foetum alterum Otero excipi percipia-
mus, majori prudentiâ fit utendum, ut Ovum alterius
illius integrum fervemus ; disruptis quippe Oviillius mem-
branis dum evacuantur Aquae, alter ille manuioperanti
varias corporis partes, (imprimis artus) nudas oIFert,
cumque fic Operator, binos pedes prehenfurus, facile
binosdiverforum foetuum arripere poflet, omnicurâ ca-
vendumeft, ne Uvum alterius vel amp; reliquorum ruptu-
ramfubeat: nonnunquam tameo hocevitari non poteft;

Hnbsp;, ali-

aliquando etiam fponte M rumpuntur; hic ergo dum
obtinetCafus, Obftetricans, poftquam Pedem prîmum
ad Vaginam duxerit, fecundum internam Cruris illius
partem Manum propelieie debet ad Genitalia usque, ut
ita proximum lateris oppofld quserat pr^hendatque
artum.

§. XXX V.

Sed defcrîpds primariis, in quibus Foetus acculàri de-
het, Partubus Prseternaturalibus, de illis agendum eft
Cafibus, in quibus obftaculorum . caufe in ipfâ
Parturiente funt qua2rend3e ,amp;: imprimis dicendum de Si-
tu Uteri obliquo; a naturali enim pofidone,]fi deviet,\'
maximum iàepenumero, quodque non nifi artis auxilio
àiperari poteft, movec impedimentum, neque ita raro
\'gravia admodum mala parit. — Ubi de obliquo con-
ftat Uteri fitu, id imprimis agendum eft, quod explo-
remus, quousque a fitu ereäo defleftat ; pro vario quip-
pe obliquitatis gradualioalioque modo Obftetricand eft
pergendum.

Ubi minor tantum obtinet obliquitatis gradus,fic ut pro-
ductus Uteri axis in Vaginam cadat, res Naturae poflTet
eommitti ; hoc enim in Cafu dum Caput plus quam dimi-
dia fui parte Vaginam refpicit, iterata Dolorum vi depri-
mi pergit,ac gradadm fuperato, quod a perverfb Uteri
fitu oriebatur, obftaculo, ulterius in Pelvim defcendit,
amp; reliquum Partus negodum, lentius licet, ipfâ Natura
abfolvitur , multumque hue facit, ß, quod antea jam

monui-

moDuimus, eum in fitum Parturientem componaiîius,
ID quo devîans Uterus ad naturalem pofitionem redit.

i eousque a fitu naturali Uterus deflexit, m
produCtus illius axis in ipfam Pelvis minoris oram fuperio-
rem cadat, nonnunquam quidem ab eâdem delapfum Ca-
put m Vagmam defcendit, ac eodem modo acin Cafii pri-
ori expellitur : alio tamen In Cafu eâdem fifiitur ibique bee-
ret im motum.

cadat axis, Pelvi majori ap.
prefiTo Capite, frufiranea femperfunt naturalia Foetum
expellendi molimina, Partusque Naturceope, finiri ne-
quit; eoque in Caiu Dolores laoguere incipiunt, rariores
evaaunt amp;languidiores, tandemque cefl:ànt; pars U-
îen, Capid ac Pelvis Offibus interjeta, preffione in-
iiammatur , aliaque mali ominis Symptomata fequuntur
. Sic quibusdam in Cafibus Partum Naturalem a-qui,\'
videmus ; cum vero in aliis eundem fperare non licet : in
aliis dubius efi: rei eventus; cum denique in aliis, diu-
tius morando, unà cum Capite alia etiam pars Foetus,
impnmis Btacbium excidit, tutius eft, ut in tempore
^aturp errant! fuccurraraus; ubî ergo mox ab effluence
Ammi hquore adeft Obftetricans, manum ita în Uterum
intrommit, ut dorfo fiio Pelvim, vola Foetum refpiciat,

vigenteParfusdo-

lore. Idem illud ab illo, quo retfnetur, Pelvis Oflefol-
verenituur Pelvnureducere; ita nonnunquam in

yiam reducla Natura, Partum modo vulgari, quamquam

lennus, abfolvit.nbsp;\' ^ ^ *

Veruin ubj fimpliciora h^c Naturam adjuvandi cona-
mma fruftra fuerunt teniata; aut ubi tantum obtinere ob-

H 2nbsp;liquid

liquitads gradum, deprehendimus, Partu Agrippino Ca-
fum hunc lolvcre oportet, idque quantocyus, neresin
pejus ruat, ac opere hoe fero nimis tentato, ad alia,
quee nunquam nifi in extremis rerum adguftiis adhibenda

funt, Media confugere cogamur.- Rite autem, dum

obliquofitupeccat Uterus, disponatur Parturiens, ne-
celfe eft, ut res felicius peragatur, cumque va riismodis
deviat Uterus, alioque tempore^ quod frequentius, Funda
1Ù0 in priora, alio in alterutrum latus defleélit, alio alioque
Parturientemcollocare oportet fitu, ut ita orifîcium illius
ad Pelvis axin reducamus ; ita in priora dum inclinât Ute-
rus , eâque ex caufa, Orificio fuo, Sacro Ofii opponitur,
fupina decumbat Parturiens, ac Abdomen fimul elevetur,
amp; continuo fuftineatur; ubi in latus aberrat, ut antea
jam notavimus, in illud latus decumbat, a quo Uteri
fundus defleftit : c^terum prout variant cîrcumftantiœ,
Encheirefin fuam mutare tenetur Obftetricans, quod
dum ex pr^grefiis fans potefi: intelligi, fufius exponere

fuperfedeo.nbsp;^ , ,

Fruftra autem tentato Partu Agrippino, (quod dum
diutius jam duravit Partus, frequentius fit,:) exploran-
dum eft, utrum Forcipis ope Caput, quod faepius in-
clavatur, folvere queamus, ne ad crudeliorem Foetuna
extrahendi modum tranfire cogamur.

g. XXXVI.

Prater Obliquum Uteri fitum, plurfes alii funt Cafus,

in quibus obftaculorum caufse in ipfâ Parturiente funt

quae*

I N A U G U R A L I S.

qu^erendse, nec nifi Partu Prjeternaturali Foetum extra-
here datur: qüum vero plures illorum armatä indigent
Manu aliique ex prsegrefli^ fatis intelliguntur, enume-
randis amp; exponendis his fuperfedeo , eoque magis, dum
Differtationem banc jamjam in volumen jufi:o majus in-
creviflb, video. — Legibus Academicis, quibus
obtemperandum erat, me faosfecifie, puto; petitä igi-
tur pro laude veniä, marium de tabulä mitte.

TANTUM.

TKE-

L

\'ArsOhfietrkia omnium artium efi mbUiUima.

I I.

S. aliquando Abortumproducit, ali^uandopracavet.

III.

t

Funem Umhilicalem duohus in locls ligare (Sf in medio
re/cinder Ci tutius efi,

î V.

Placenta y fi hrevi poft infantis exclafionem ^ leviorihus
extrahendi conaminibus non obpequatur^ tutius ^ (nifi
pràfens Hcemorrhagia contrarium indicet^ per boras ^
per aies, relinquitur.

V.

Sanguinis e Genitalibus effluxus, Gravidis fuperveniens^
mn femper prajagit Abortum,

V L

Liquore Amnn% Foetus magis defenditur,
paratur, quam quod illi fit mirimento,

Vnbsp;I i.

Deliquio aliquando H^morrhagia,
cit aver at ^ fitfiitur aut imminuitur.

VI I L

Ofifa Pubis 9 infantis Capiti non cedunt.

IX.

Foemina Gravida fi
tur, Foetus caufd^
tionem C^efaream i.

in^is gefiationis menfthus moriê\'
cum deceßfife cenfetur, Sec*
oportet*

X.

Qui Puerperis primis diehus
caute agit.

X L

Prater putredimm^ nullum certumperfe^lt;ß mmis datur
indicium.

X n

Ubi înjuriis exte^nhvehementiorihus expo fitum fulî Ca\'
put, quanquam nulla graviora Symptomata fequuntur,
ac nullum fere Vulnus âetegi poteß , moUiora capitis
integumenta folvere amp; ipfam Cranii Galeam exanm^\'
re, prüden tis e[i Medici.

. XIIL

Multo magis autem id fieri oportet, ubi Vulnus majus de-
tegitur, ubi graviora fuperveniunt Symptomata, v. g*
Delirium continuum, Convulßones vehementiores i^c.^
ut irepanatio injîituatur; ne,negleamp;ahac, illum, qui
fervari non potuit, interfecîsfe videatur,

XIV,

Veßcatoria autem B Epispaßica tali in Delîrio pmm

vel nihil valent.

vim

r/ÄO JUVEKI DOCTISSIMO

ENRICO SCHULTZ IG,

Cum Laurea DöäoraU Summisque in Medicina honoribus
condecoraretur.

aec tandem Laurus tua tempora Schuhze mancbat.
Et praeftans fludiis digna corona tuis.
Scilicet hos referunt fruftus, haec praemia reddunt
Afliduae Curae, Sollicitusque Labor.

Hinc, Natura negans, cumque urgent pondera Foetus,

Et Lu ein a manum, auxiliumque negatj
Tu gemitus^alcos gravicae., miferatus, ïierme

AuxlMum référés, fubfidiumque dabis.
Chalybe eeteneros, lacerarent forcipes, artus,

Tu mitem doces, qoa fiat arte Manum.
Haec roonflrant Landein, plausumquc iatura perennem,
Scripta nec infaufta poft peritura die.

Jam te laeta Mater, binis arcpleaitur Ulnis,

Jam proteflorcm te auxiliumque vocat,
%regium Juvenem cun^li miraiitnr, AiuiTjino ^

Laeta fit infignis Stadica terra fuo,
Te praefens laudec, laudabit ferior aetas.

Fama feret darum Nomen ad Aftra tuum.
Perge per ingenuas fic ire fideliter artes,

Perge, Favore Dei, magna fperanda Tibi,
Laudibus infignis post haec ornatior ibis,

Nec mora feftinum retrahet ulla Pedem,
Te tua, quae duxit Virtus ad grandia rerum
Evehit. Ingenii nomina magna dabit.

^nbsp;BODDAERT, a, d.

MéMI

S

À

r r

;l 1 \'

mm

-...SV

Sk.

gt;

V.

üèaüB