iTAMENTS,

Bladz,

..................... 38.

...... .............. 62.

breven door Lukas. 131.

^3en................. 170.

Korinrhe.......... 1.S6.

i Korinthe.........201.

ilatië...............Sn,

eze................ o₁₆

ensen...............221.

insen............... 225.

salon icensen....... 228.

ssalonicensen......231.

üs................. 233.

eüa................ 237.

.................... 240.

.................... 242.

i................... 243.

.................... 253.

................... 262.

¹................... 264.

................... 268.

................... 269.

................... 269.

................... 270.

tj HOOFDSTUK 1.

I. XXet Baek des geslachts van i ezus Chuistifs, df*n zoon

i Davids, denzoon Abralmms. i 2. Abraliam gewon Izailk; on Izaamp;k gewon Jakob; en Jakob i gewon Juda en zijne broeders

3. En Juda gewon Fares en ; Zara, bij Tbamar; en Fares

gewon Èsrom; en Esrom ^e-.won Aram;

4. En Aram gewon Amina-dab; en Aminadab gewon Na-JLsson; en Kaftsson gewon Salmon:

5. En Salmon gewon Doöz, bij llacbab; en Boüz g«won Obed, bij Ruth; en Obed gewon Jesse;

6. En Jesse gewon David den Koning; en David\' de Koning gewon Salomon, bij degene die Uria\'s [vrouw was ffeweesij ;

7. En Salomon gewon Robo-am; en Roboam gewon Abia; en Abia gewon Asa;

8. En Asa gewon Josafat; en Josafat gewon Joram; en Jo-ram gewon Ozias;

9. En Ozias gewon Joatham; en Joatham gewon Achaz; en Achaz gewon Ezekias;

10. En Ezekias gewon Manas-se; en Manasse gewonAmon; en Amon gewon Josias;

II. En Josias gewon Jecbo-nias en zijne broeders, omtrent de Babylonische overvoering.

12. En na de Babylonische overvoering gewon Jechonias Salathiël; en Saluthiël gewon Zorobabel;

13. En Zorobabel gewon Abi-ud ; en Abiud gewon Eljakim; en Eljakim gewon Azor;

14. En Azor gewon Sadok; en Sadok gewon Achim; en Achim gewon Eliud;

115. En Eliud gewon Eleazar; en Eleazar gewon Matthan; en Matthan gewon Jakob.

16. En Jakob gewon Jozef, den man van Maria, uit welke geboren is Jezus, gezegd Christus.

17. Al de geslachten dan van Abraliam tot David [zijn] veertien geslachten ;\'en van David tot de Babylonische overvoering {gt;»gt;] \' veertien geslachten ; en van de Babylonische overvoering tot Christus |gt;y«] veertien geslachten.

18. De geboorte van Jezus Christus was nu aldus : want als Maria zijne moeder met Jozef ondertrouwd was, eer zij te zamen gekomen waren, werd zij zwanger bevonden uit den Heiligen Geest.

19. Jozef nu haar man, al-zoo hij regtvaardig was, en haar niet wilde openbaar te schande maken, was van wil haar heimelijk te verlaten.

20. En alzoo hij deze dingen in den zin had , zie , de Engel des Heeren verscheen h\';m in den droom , zeggende : Jozef, [ffijJ zoon Davids, zijt niet bevreesd Maria uwe vrouw tot u te nemen. Want hetgeen in haar ontvangen is , dat is uit den Heiligen Geest.

21. En zij zal eenen zoon baren , en gij zult zijnen naam heeten Jezus. Want hij zal zijn volk zalig maken van hunne zonden.

22. En dit alles is geschied, opdat vervuld zou worden \'t geen van den Heer gesproken is door den Profeet, zeggende ;

23. Zie, de maagd zal zwanger worden, en eenen zoon baren , en gij zult zijnen naam heeten Emmanuël, \'t welk is, overgezet zijnde. God met ons.

24. Jozef dan, opgewekt zijnde van den slaap, deed gelijk de Engel des Heeren hem bevolen had , en heeft zjjne vrouw tot zich genomen,

A 25. En

Hoofllst. 2, 3, 4. VAN MA

gezegd is, dat hü Nazarener zal geheeten worden.

E HOOFDSTUK 3. n in die dagen kwam Johannes de Dooper, predikende in de woestijn van Ju-dea, HOOFDSTUK 3. n in die dagen kwam Johannes de Dooper, predikende in de woestijn van Ju-dea,

2. En zegerende: bekeert u; want het Koningrijk der hemelen is nabij gekomen.

3. Want deze is het van welken gesproken is door Jesajas den Profeet, zeggende: de stem des roependen in de woestijn : bereidt den weg des Hee-ren, maakt zijne paden regl.

4. En dezelve Johannes had zijne kleeding van kemelshaar, en eenen lederen gordel om zijne lendenen; en zijn voedsel was sprinkhanen en wilde honig:.

5. Toen is tot hem uitgegaan Jeruzalem en geheel Judea en het geheele land rondom den Jordaan;

6. En werden van hem gedoopt in den Jordaan, belijdende hunne zonden.

7. Hij dan ziende velen van de Farizeën en Sadduceen tof zijnen doop komen, sprak tot hen; gij adderen-gebroedsels , wie beeft u aangewezen te vlieden van den toekomenden toorn ?

8. Brengt dan vruchten voort der bekeering waardig.

9. En meent niet bij u zeiven te zeggen: wij hebben Abraham tot eenen vader. Want ik zeg u, dat God zelfs uit deze steenen kan Abraham kinderen verwekken.

10. En is ook alreeds de bijl aan den wortel der hoornen gelegd; alle boom dan die

geen goede vrucht voort-rengt, wordt uitgehouwen en in het vuur geworpen.een goede vrucht voort-rengt, wordt uitgehouwen en in het vuur geworpen.

11. Ik doop u wel met water tot bekeering; maar die na mij komt is sterker dan ik , wiens schoenen ik niet waardig ben [hem nn] te dragen ; die zal u met den Heiligen Geest en met vuur doo-pen.

12. Wiens wan in zijne hand is, en zal zijnen dorschvloer doorzuiveren, en zijne tarwe in zijne schuur tezamen brengen , en zal het kaf met on-uitblusschelijk vuur verbranden.

13. Toen kwam Jezus van Ga-lilea naar den Jordaan tot Johannes, om van hem gedoopt te worden.

14. Doch Johannes weigerde hem zeer, zeggende: mij 13

TTHEUS. 3

noodig van u gedoopt te worden , en komt gij tot mij ?

15. Maar Jezus antwoordende zeide tot hom: laat nu af; want aldus betaamt ons alle geregtigheid te vervullen. Toen liet hij van hem af.

16. En Jezus gedoopt zijnde is terstond opgeklommen uit het water; en zie, de hemelen werden hem geopend, en hij zag den Geest Gods nederdalen gelijk eene duif, en^op hem komen.

17. En zie, eene stem uit de hemelen , zeggende: deze is mijn Zoon , mijn geliefde, in welken ik mijn welbehagen heb.

rp HOOFDSTUK 4.

1. JLoen werd Jezus van den Geest weggeleid in de woestijn , om verzocht te worden van den duivel.

2. En als hij veertig dagen en veertig nachten gevast had, hongerde hem ten laatste.

3. En de verzoeker tot hem gekomen zijnde, zeide: indien gij Gods Zoon zijt, zeg dat deze steenen brooden worden.

4. Doch hij antwoordende zeide: er is geschreven: de mensch zal bij brood alleen niet leven, maar bij alle woord, dat door den mond Gods uitgaat.

5. Toen nam hem de duivel mede naar de heilige stad, en stelde hem op de tinne des Tempels,

G. En zeide tot hem: indien gij Gods Zoon zijt, werp u zeiven nederwaarts; want et is geschreven, dot hij zijne Enpelen van u bevelen zal, en [f/öf] zij u op de handen zullen nemen , opdat gij niet f eeniger tijd uwen voet aan eenen steen aanstoot.

7. Jezus zeide tot hem; er is wederom geschreven: gü zult den Heer uwen God niet verzoeken.

8. Wederom nam hem de duivel mode op eenen ::eer hoo-gen berg, en toonde hem al de Koningrijken der wereld, en bttnne heerlijkheid;

9. En zeide tot hem: al deze dingen zal ik u geven, indien gij nedervallende mij zult aanbidden.

10. Toen zeide Jezus tot hem: ga weg, satan ; want er staat geschreven: den Heer uwen God zult gij aanbidden, en hem alleen dienen.

11. Toea liet de duivel van hem af; en zie, de Engelen zijn toegekomen, en dienden hem.

A 2 12. Ala

Hoofdst. 5. VAN Mj

ontbinden, maar te vervullen.

18. Want voorwaar zeg ik u; totdat de hemel en de aarde voorbügaan, zal er niet één jota, noch één tittel van de wet voorbijgaan, totdat het alles zal zijn geschied.

19. Zoo wie dan een van deze minste geboden zal ontbonden, en de menschen alzoo zal geleerd hebben, [rfir] zal de minste genoemd worden in het Koningrijk der hemelen; maar zoo wie [dezelve^} zal gedaan en geleerd hebben, die zal groot genoemd worden in het Koningrijk der hemelen.

20. Want ik zegu: tenzij uwe geregtigheid overvloediger zij dan der Schriftgeleerden en der Farizeën, dat gij in het Koningrijk der hemelen geenszins zult ingaan.

21. Gij hebt gehoord dat [tot] de Ouden gezegd is: gij zult niet dooden; maar zoo wie doodt, [f/ie] zal strafbaar zijn door het gerigt.

22. Doch ik zeg u: zoo wie ten onregte op zijnen broeder toornig is, die zal strafbaar zyn door het gerigt; en wie tot zijnen broeder zogt: Raka! die zal strafbaar zijn door den grooten Raad. Maar wie zogt:; gij dwaas! die zal strafbaar; zijn door het helsche vuur. i

23. Zoo gij dan uwe gave zult op het altaar offeren, en aldaar gedachtig wordt\', dat uw broeder iets tegen u heeft,

24. Laat daar uwe gave voor het altaar, en ga heen, verzoen u eerst met uwen broeder, en kom dan, en offer uwe gave.

25. Wees haastiglijk welgezind [teyeji] uwe wederpartij, terwijl gij nog met hem op den wrg zijt, opdat de wederpartij niet misschien u den Regtr* overlevere, en de Reg-ter u den dienaar overlevere, en gij in de gevangenis geworpen wordt.

26. Voorwaar ik zeg u: gü zult daar geenszins uitkomen, totdat sü den laatsten penning zult betaald hebben.

27. Gij hebt gehoord dat Oan] de Ouden gezegd is: gij zult geen overspel doen.

28. Maar ik zeg u, dat zoo wie eene vrouw [aa»]ziet om dezelve te begeeren , die heeft alreeds overspel in zijn hart met haar gedaan.

29. Indien dan uw regter cog u ergert, trek het uit, en werp het van u; want het ia u nut dat één uwer leden verga, en niet uw geheele ligchaam

LTTHEUS. i

in de hel geworpen worde.

30. En indien uwe regter hand u ergert, houw die af, en werp [Anar] van u; want het is u nut dat één uwer leden verga, en niet uw geheele ligchaam in de hel geworpen worde.

31. Er is ook gezegd : zoo wie zijne vrouw verlaten zal, die geve haar eenen scheidbrief.

32. Maar ik zeg u, dat zoo wie zijne vrouw verlaten zal, anders dan uit oorzaak van hoererij, die maakt dat zy overspel doet; en zoo wie de verlatene zal trouwen, die doet overspel.

33. Wederom hebtRij gehoord, dat [van] de Ouden gezegd is: gij zult den eed niet breken , maar gij zult den Ileere uwe eeden houden.

34. Maar ik zeg u: zweer eansciielijk niet: noch bij den hemel, omdat hij is de troon Gods;

35. iS\'och bij de aarde, omdat zij is de voetbank zijner voeten; noch bij Jeruzalem, omdat zij is de stad des grooten Konings;

SG.Noch bij uw hoofi zult gij niet zweren, omdat gij niet één haar kunt wit of zwartmaken.

37. Maar laat zijn uw woord : ja, ja; neen, neen; wat boven deze is, dat is uit den boozen.

38. Gij hebt gehoord dat gezegd is: oog om oog, en tand om tand.

39. Maar ik zeg u, dat gij den boozen niet wederstaat; maar zoo wie u op de regter wang slaat, keer hem ook de andere toe;

40. En zoo iemand metureg-ten wil, en uwen rok nemen, laat hem ook den mnntel;

41. En zoo wie u zal dwingen ééne mijl te gaan, ga met hem twee [mi/Vp/t].

42. Geef dengenen die [ielt;«] van u bidt , en keer u niet af van dengenen die van u leenen wil.

43. Gij hebt gehoord dat er gezegd is: gij zult uwen naasten liefhebben, en uwen vijand zult gij baten.

44. Maar ik zeg u: hebt uwe vijanden lief; zegeut hen die u vervloeken; doet wel dengenen die u haten, en bidt voor degenen die u geweld doen , en die u vervolgen ;

45. Opdat gij moogt kinderen zün uws Vaders die in de hemelen is. Want hij doet zijne zon opgaan over boozen en goedenen regent over

A 3 regt-

chaam, waarmede gij u kiee-den zult. Is het leven niet meer dan het voedsel, en het ligchaam dan de kieeding?

26. Aanziet de vogelen des hemels , dat zij niet zaaijen. noch maaijen, noch verzamelen in de schuren, en uw he-melsche Vader voedt [nogtans\'] dezelve; gaat gij dezelve niet [zeerl veel te boven ?

27. \\Vie toch van u kan met bezorgd te zijn ééne el tot zijne lengte toedoen ?

28. En wat zijt gij bezorgd voor de kleeding? Aanmerkt de leliën des velds, hoe zij wassen; zij arbeiden niet, noch spinnen niet;

29. En ik zeg u dat ook Salomon in al zijne heerlijkheid niet is bekleed geweest gelijk een van deze.

30. Indien nu God het gras des velds, dat heden is en morgen in den oven geworpen wordt, alzoo bekleedt, zal hij u niet veel meer [kleeden] gij kleingeloovigen ?

31. Daarom zijt niet bezorgd, zeggende : wat zullen wij eten ? of: wat zullen wij drinken ? of; waarmede zuilen wij ons kleeden ?

32. quot;Want al deze dingen zoeken de Heidenen. Want uw bemelsche Vader weet dat gij al deze dingen behoeft.

33. Maar zoekt eersjt het Koningrijk Gods, en zijne ge-regtigheid , en al deze dingen zullen n toegeworpen worden.

34. Zijt dan niet bezorgd tegen den morgen; want de morgen zal voor het zijne zorgen ; [eZAf ] dag heeft genoeg aan zijn zelfs kwaad.

^ HOOFDSTUK 7. . v/ordeelt niet, opdat gij

den niet, ncch werpt uwe paarlen niet voor de zwijnen, opdat zij niet t* eeniger tijd dezelve met hunne voeten vertreden, en [.zich] omkeerende u verscheuren.

7. Bidt, en u zal gegeven worden; zoekt, en gij zult vinden ; klopt, en u zal opengedaan worden.

8. Want eeu iegelijk die bidt, die ontvangt; en die zoekt, die vindt; en die klopt dien zal opengedaan worden

9. Of welk mensch is er onder u , zoo zijn zoon hem zou bidden om brood, die hem eenen steen zal geven?

10. En zoo hij hem om eenen visch zou bidden, die hem eene slang zal geven?

11. Indien dan gij, die boos zijt, weet uwen kinderen goede gaven te geven, hoe veel te meer zal uw Vader, die in de hemelen is, goede [gaven] geven dengenen, die ze van hem bidden.

12. Alle [dingenquot;] dan die gij wilt dat u de menschen zouden doen, doet gij huu ook alzoo; want dat is de wet en de Profeten.

13. Gaat in door de enge poort; want wijd is de poort, en breed is de weg, die tot het verderf leidt, en velen zijn

r die door dezelve ingaan.

14. Want de poort is eng, en de weg is naauw die tot het leven leidt, en weinigen zijn er die denzelven vinden.

15. Maar wacht [u] van de valsche Profeten, welke in schaapskleederen totu komen, maar van binnen zijn zij grijpende wolven.

1(5. Aan hunne vruchten zult gij hen kennen. Leest men ook eene druif van doornen, of vijgen van distelen ?

17. Alzoo een ieder goede boom brengt voort goede vruchten , en een kwade boom

volg mij, en laat de dooden hunne dooden begraven. 23. En als hü in het schip

gegaan was, zijn hem zijne discipelen gevolgd.

24. En zie, er ontstond eene groote onstuimigheid in de zee, alzoo dat het schip van de golven bedekt werd; doch hij sliep.

25. En zijne discipelen bij [hem] komende hebben hem opgewekt, zeggende: Heer , behoed ons, wij vergaan.

26. En hij zeide tot hen: wat zijt gij vreesachtig, gij kleingeloovis;en ? Toen stond hij op, en bestrafte de winden en de zee; en er werd groote stilte.

27. En de menschen verwonderden zich , zeggende ; hoedanig een is deze, dat ook de winden en de zee hem gehoorzaam zijn ?

28. En als hij over aan de andere zijde was gekomen in het land der Gergesenen, zijn hem twee van den duivel bezeten ontmoet, komende uit de graven , die zeer wreed waren , alzoo dat niemand door dien weg konde voorbijgaan.

29. En zie, zij riepen, zeggende: Jezus , gij Zoon Gods, wat hebben wij met u [te doni] ? Zijt gij hier gekomen om ons te pijnigen vóór den tijd?

30. En verre van hen was eene kudde van vele zwijnen weidende.

31. En de duivelen baden hem, zeggende: indien gij

2. En Jezus hun geloof ziende , zeide tot den geraakten: zoon, zijt welgemoed, uwe zonden zijn u vergeven.

3. En zie, sommigen der Schriftgeleerden zeiden in zich zeiven : deze lastert [Gorf].

4. En Jezus ziende hunne gedachten, zeide: waarom overdenkt gij kwaad in uwe harten ?

5. Want wat ia ligter , te zeggen: de zonden zijn u vergeven ; of te zeggen; sta op en wandel ?

G. Doch opdat gij moogt weten , dat de Zoon des menschen magt heeft op de aarde de zonden te vergeven, {toen zeide hij tot den geraakten ) : sta op, neem uw bed op , en ga henen naar uw huis,

7. En hij opgestaan zijnde ging henen naar zijn huis.

8. De scharen nu [rfaf] ziende , hebben zich verwonderd, en God verheerlijkt, die zoodanige magt den menschen gegeven had.

9. En Jezus van daar voortgaande , zag eenen mensch in het tolhuis zitten, genaamd Mattheüs, en zeide tot hem; volg mij. En hij opstaande volgde hem.

10. En het geschiedde, als hij in het huis [wan MnttAeüs] aanzat, zie, vele tollenaars en zondaars kwamen, en zaten mede aan met Jezus en zijne discipelen.

11. En de Farizeën [rfn/] ziende, zeiden tot zijne discipelen : waarom eet uw Meester met de tollenaren en zon-

Hoofdst. 11, 12. VAN MA Tyrus en Sidon de krachten waren geschied _? die in u geschied zijn, zij zouden zich eertijds in zak en asch bekeerd hebben.

22. Doch ik zeg u: het zal Tyrus en Sidon verdragelij-ker zijn in den dag des oordeels , dan ulieden.

23. En gij Kapernaüra, die tot den hemel toe zijt verhoogd, gij zult tot de hel toe nedergestooten worden. Want zoo in Sodom die krachten waren geschied ₇ die in u geschied zijn, zij zou tot op den huidigen dag gebleven zijn.

24. Doch ik zeg u, dat het den lande van Sodom verdra-gelijker zal zijn in den dag des oordeels, dan u.

25. In dien zelfden tijd antwoordde Jezus en zeide: ik dank u. Vader, Heer des hemels en der aarde, dat gij deze dingen voor de wijzen en verstand igen verborgen hebt, en hebt dezelve den kinderkens geopenbaard.

2ö. Ja Vader, want alzoo is geweest het welbehagen voor u.

27. Alle dingen zijn my overgegeven van mijnen Vader; en niemand kent den Zoon dan de Vader; nocb iemand kent den Vader dan de Zoon , en wien het de Zoon wil openbaren.

28. Komt herwaarts tot mij, allen die vermoeid en belast zijt, en ik zal u rust geven.

29. Neemt mijn juk op u, en leert van mij , dat ik zachtmoedig ben, en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uwe zielen.

30. Want mijn juk is zacht, en mijn jast is ligt.

r HOOFDSTUK 12.

1. JLn dien tijd ging Jezus op eenen Sabbatdag door \'t

ezaaide; en zijne discipelen

adden honger, en begonnen aren te plukken en te eten.

2. En de Farizeën [dat] ziende zeiden tot hem: zie , uwe discipelen doen wat niet is geoorloofd te doen op den Sabbat.

3. Maar hij zeide tot hen: hebt gij niet gelezen wat David gedaan heeft, toen hem hongerde, en hun die met hem [waren] ?

4. lioe dat hij gegaan is in *t Huis Gods, en de toon-broulen gegeten heèft, die hem niet geoorloofd waren te etes , noch ook hun die met

TTHEÜS. 13

hem [waren] , maar den Fries-teren alleen.

5. Of hebt gij niet gelezen in de wet, dat ce Priesters den Sabbat ontheiligen in den Tempel, op de Sabbatdagen, en [»o/7^a}i8] onschuldig zijn ?

6. En ik zeg u, dat een meerdere dan de Tempel hier is.

7. Doch zoo gij geweten hadt, wat het zij : ik wil barmhartigheid en niet offerande; gij zoudt de onschuldigen niet veroordeeld hebben.

8. Want de Zoon des men-schen is een Heer ook van den Sabbat.

9. En van daar voortgaande, kwam hij in hunne Synagoge.

lü. En zie, daar was een mensch, die cene dorre hand had, en zij vraagden hem, zeggende: is het ook geoorloofd op de Sabbatdagen te genezen ? (opdat zij hem mog-ten beschuldigen.)

11. En hij zeide tot hen: welk mensch zal er zijn onder u, die één schaap heeft, en zoo datzelve op eenen Sabbatdag in eene gracht valt,

hetzelve niet zal aangrijpen en uitheffen ?

12. Hoe veel gaat nu een mensch een schaap te boven ï Zoo is het dan op de Sabbatdagen geoorloofd wel te doen.

13. Toen zeide hij tot dien mensch : strek uwe hand uit; en hij strekte ze uit, en zij werd hersteld gezond gelijk de andere.

14. En de Farizeën uitgegaan zijnde hielden te za-men raad tegen hem, hoe zij hem dooden mogten.

15. Maar Jezus [dat] wetende vertrok van daar, en vele scharen volgden hem, en hij genas hen allen,

Iti. En gebood hun scherpe-lijk, dat zij hem niet openbaar maken zouden;

17. Opdat vervuld zoude worden hetgeen gesproken is door Jesajas den Profeet, zeggende:

18. Zie mijnen knecht, welken ik verkoren heb, mijnen beminden, in welken mijne ziel een welbehagen heeft. Ik zal mijnen Geest op hem leggen, en hij zal het oordeel den Heidenen verkondigen.

19. Hij zal niet twisten, noch roepen, noch er zal niemand zijne stem op de straten hooren.

20. Het gekrookte riet zal hij niet verbreken, en het

A 7 roo-

16 HET EU

eestig-, en de ander dertig [rourf],

24. Eene andere gelijkenis beeft hij hun voorgesteld, zeggende; het Koningrijk der hemelen is gelijk een mensch , die goed zaad zaaide in zijnen akker.

25. En als de menschen sliepen, kwam zijn vijand, en zaaide onkruid midden in de tarwe, en ging weg.

26. Toen het nu [/o/] kruid opgeschoten was, en vrucht voortbragt, toen openbaarde zich ook het onkruid.

27. En de dienstknechten van den heer des huizes gingen, en zeiden tot hem: heer, hebt gij niet goed zaad in uwen akker gezaaid ; van waar heeft hij dan dit onkruid ?

28. En hij zeide tot hen: een vijandig mensch heeft dat gedaan. En de dienstknechten zeiden tot hem: wilt gij dan dat wij heengaan, en datzelve vergaderen ?

29. Maar hij zeide: neen, opdat gij het onkruid vergaderende, ook mogelijk met hetzelve de tarwe niet uittrekt.

30. Laat ze beide te zamen opwassen tot den oogst, en in den tijd des oogstes zal ik tot de maaijers zeggen: vernadert eerst dat onkruid, en Vindt het in bossen , om hetzelve te verbranden ; maar de tarwe brengt te zamen in mijne schuur.

31. Eene andere gelijkenis heeft hij hun voorgesteld, zeggende : het Koningrijk der hemelen is gelijk het mostaardzaad, hetwelk een mensch heeft genomen, en in zijnen akker gezaaid;

32. Hetwelk wel het minste is onder al de zaden, maar wanneer het opgewassen is, dan is \'t het meeste van de moeskruiden, en het wordt een boom, alzoo dat de vogelen des hemels komen en nestelen in zijne takken.

33. Eene andere gelijkenis sprak hij tot hen, [zegyende\'}: het Koningrijk der hemelen is gelijk een zuurdeesem, hetwelk eene vrouw nam , en verborg in drie maten ineels, totdat het geheel gezuurd was.

34. Al deze dingen heeft Jezus tot de scharen gesproken door gelijkenissen ; on zonder gelijkenis sprak bij tot hen niet;

35. Opdat vervuld zou worden wat gesproken is door lNGELIXJM Hoofdst. 13. den Profeet, zeggende: ik zal mijnen mond opendoen door gelijkenissen; ik zal voortbrengen dingen die verborgen waren van de grondlegging der wereld.

3ü. Toen nu Jezus de scharen [van sic hl gelaten had, ging hij naar huis; en zijne discipelen kwamen tot hem , zeggende: verklaar ons de gelijkenis van het onkrnid des akkers.

37. En hij antwoordende zeide tot hen : die het goede zaad zaait, is de Zoon des menschen;

3S. En de akker is de wereld; en het goede zaad zijn de kinderen des Koningrijks ; en het onkruid zijn de kinderen des boozen;

39. En de vijand die hetzelve gezaaid heeft, is de duivel ; en de oogst is de voleinding der wereld; en de maaijers zijn de Engelen.

40. Gelijkerwijs dan het onkruid vergaderd , en met vuur verbrand wordt, alzoo zal het [oofr] zijn in de voleinding dezer wereld.

41. De Zoon des menschen zal zijne Engelen uitzenden, en zij zullen uit zijn Koningrijk vergaderen al de ergernissen, en degenen die de ongeregtigheid do:»» ♦

42. En zullen dezelve in den vurigen oven werpen; daar zal weening zijn en knersing der tanden.

43. Dan zullen de /egtvaar-digen blinken gelijk de zon, in het Koningrijk 1 uns Vaders. Wie oorèn heeft om te hooren, die hoore.

44. \'Wederom is het Koningrijk der hemelen gelijk een schat in den akker verborgen , welken een mensch gevonden hebbende, verborg [rfie/i] , en van blijdschap over denzelven gaat hij heen, en verkoopt al wat hij heeft, en koopt dienzelven akker.

45. Wederom is het Koningrijk der hemelen gelijk een koopman, die scboone paar-len zoekt;

46. Welke, hebbende eene paarl van proote waarde gevonden, ging heen , en verkocht al wat hij had , en kocht dezelve.

47. Wederom is het Koningrijk der hemelen gelijk een net geworpen in Ie zee, en dat allerlei soorten [van vis-scJienJi te zamen brengt;

48. Hetwelk, wanneer het vol geworden is., [de vis-

scheraj

Hoofdat. 13, 14. VIN MA

ackers\'] aan den oever optrek-( ken, en nederzittende lezen het goede uit in [/tunne] vaten , maar het kwade werpen zij weg.

49. Alzoo zal het in de voleinding der eeuwen wezen : de Engelen zullen uitgaan, en de boozen uit het midden der regtvnardigen afscheiden;

50. En zullen dezelve in den vurigen oven werpen; daar zal zyn weening en knersing der tanden.

51. En Jezus zeide tot hen: hebt pij dit alles verstaan?

1 Zij zeiden tot hem: ja Heer.

52. En hij zeide tot hen ; daar-; om, een iegelijk Schriftgeleer-j de in \'t Koningrijk der hemelen onderwezen , is gelijk

i een heer des huizes, die uit zijnen schat nieuwe en oude dingen voortbrengt.

53. En het is geschied, als Jezus deze gelijkenissen geëindigd had, vertrok hij van daar.

54. En gekomen zijnde in zijn vaderland leerde hij hen in hunne Synagoge, zoodat zij zich ontzetten, en zeiden: van waar [A-onjlt;] dezen die wijsheid en die krachten ?

55. Is deze niet de zoon des i timmermans ? En is zijne moe-gt; der niet genaamd Maria, en I zijne broeders, Jacobus en

Jozes, en Simon en Ju-das?

56. En zijne zusters, zijn zij niet alle bij ons? quot;Van waar [Aronrt] dan dezen dit alles ?

57. En zij werden aan hem

Êeërgerd. Maar Jezus zeide tot en : een Profeet is niet onge-eerd dan in zijn vaderland en in zijn huis.eërgerd. Maar Jezus zeide tot en : een Profeet is niet onge-eerd dan in zijn vaderland en in zijn huis.

5S. En hij heeft aldaar niet vele krachten gedaan, van wege hun ongeloof.

_rr, HOOFDSTUK 14.

1. JL e dier zelfder tijd hoorde Herodes de Viervorst het gerucht van Jezus,

2. En zeide tot zijne knechten : deze is Johannes de Dooper; hij is opgewekt van de dooden, en daarom werken die krachten in hem.

3. Want Herodes had Johannes gevangen genomen. en hem gebonden, en in den kerker gezet, om Herodias wil, de huisvrouw van Philippus zijnen broeder.

4. Want Johannes zeide tot hem : het is u niet geoorloofd haar te hebben.

5. En willende hem dooden , vreesde hij het volk, omdat

TTHEÜS. IJ

zij hem hielden voor een Profeet.

6. Maar als de dag der geboorte van Herodes gehouden werd, danste de dochter van Herodias in het midden [van Zien] , en zij behaagde aan Herodes;

7. Waarom hij haar meteede beloofde te geven, wat zij ook eischen zoude.

8. En zij te voren onderrigt zijnde van hare moeder, zeide : geef mij hier in eenen schotel het hoofd van Johannes den Dooper.

9. En de Koning werd bedroefd ; doch om de eeden, en degenen die [met Aem] aanzaten, gebood hij, dat het [kaar] zoude gegeven worden,

10. En zond henen, en onthoofdde Johannes in den kerker.

11. En zijn hoofd werd ge-bragt in eenen schotel, en het dochtertje gegeven ; en zij droeg het hare moeder.

12. En zijne discipelen kwamen , en namen het ligchaam weg, en begroeven hetzelve; en gingen en boodschapten het Jezus.

13. En [«/«] Jezus [a\'if] hoorde , vertrok hij van daar te scheep naar eene woeste plaats alleen; en de scharen [dat] hoorende, zijn hem te voet gevolgd uit de steden.

14. En Jezus uitgaande zag eene groote schare, en werd innerlijk met ontferming over hen bewogen, en genas hunne kranken.

15. En als het nu avond werd, kwamen zijne discipelen tot hem , zeggende : deze plaats is woest, en de tijd is nu voorbijgegaan; laat de scharen van u, opdat zij heengaan in de vlekken, en zich zeiven spijs koopen.

16. Maar Jezus zeide tot hen: het is hun niet noodig heen te gaan; geeft gij hun te eten.

17. Doch zij zeiden tot hem : wij hebben hier niet dan vijf brooden en twee visschen.

18. En hij zeide: brengt mij dezelve hier.

19. En hij beval de scharen neder te zitten op het gras, en nam de vijf brooden en de twee visschen, en opwaarts ziendenaarden hemel zegende dezelve; en als hij ze gebroken had , gaf hij de brooden den discipelen, en de discipelen den scharen.

20. En zij aten allen en werden verzadigd, en zy namen

worpen ?

18. Maar die dingen, die ten monde uitpaan, komen voort uit het hart, pn dezelve ontreinigen den mensch.

19. Want uit het hart komen voort bouze bedenkingen, doodslagen, overspelen , hoererijen, dieverijen, valsche

20. Deze dingen zijn liet die den mensch ontreinigen; maar het eten met ongewasschen handen ontreinigt den mensch nie-t.

21. Eu Jezus van daar gaande vertrok naar de deelen van Tyrus er. Sidon.

22. Eu zie, eene Kanancesche vrouw uit die landpalen komende , riep tot hem, zeggende: Heer, [j/ij] Zoon Davids, ontferm u mijner; mijne dociiter is deerlijk van den duivel bezeten.

23. Doch hij antwoordde haar niet édn woord. En zijne discipelen tot hem komende baden hem, zeggende: laat haar van u, wan t zij roept ons na.

24. Maar hij antwoordende zeide: ik ben niet gezonden dan tot de verlorene schapen van het huis Israels.

25. En zij kwam en aanbad hem, zeggende: lieer, help mij.

2(5. Doch hij antwoordde en zeide : het is niet betamelijk het brood der kinderen te nemen , en den bondekens [voor] te werpen.

27. En zij zeide: ja Heer, doch de hondekens eten ook van de brokjes, die daar vallen van de tafel hunner heeren.

28. Toen antwoordde Jezus, en zeide tot haar: o vrouw, groot is uw geloof; u geschiede gelijk «ij wilt. En hare

genas dezelve ,

31. Alzoo dat de scharen zich verwonderden, ziende destom-men sprekende, de lammen gezond , de kreupelen wandelende, en de blinden ziende; en zij verheerlijkten den God Israels.

de, zeide: ik word innerlijk met ontferming bewogen over de schare, omdat zy nu drie dagen bij mij gebleven zün, pn hebben niet wat zij eten zouden; en ik wil hen niet nuchteren van mij laten, opdat zij op den weg niet bezwijken.

tot hem: van waar [zullen] wij zoo vele brooden in de woestijn {bekomen\'], dat wij zulk eene groote schare zouden verzadigen ?

.34. En Jezus zeide tot hen; hoe veel brooden hebt gij? Zij zeiden; zeven, en wei-nige vischjes.

35. En hij gebood de scharen neder te zitten op de aarde.

36. En hij nam de zeven brooden en de visschen , en als hij gedankt had, brak hij ze, en gaf ze zijnen discipelen, en de discipelen [gwen ze] de schare.

37. En zij aten allen en werden verzadigd, en zij namen op, het overschot der brokken, zeven volle manden.

38. En die daar gegeten hadden , waren vier duizend mannen , zonder de vrouwen en kinderen.

39. En de scharen van zich gelaten hebbende, ging hij in \'t schip, en kwam in de landpalen vnn Magdala.

\' HOOFDSTUK 16.

1. Hm de Parizeen en Sad-duceen tot hem gekomen zijnde, en [//ew] verzoekende, begeerden van liem, dat hij hun een teeken uit den hemel zou toonen.

2. Maar hij antwoordde en zeide tot hen: als het avond geworden is, zegt gij : schoon

weg. ^ ,

5. En als zijne discipelen op de andere zijde gekomen waren , hadden zij vergeten ibrooden {mede] te nemen.

En

20 HET EUA

6. En Jezus zeide tot hen: ziet toe, en wacht u van den zuurdeesem der Farizeën en Sadduceën.

7. En zij overleiden hij zich zeiven, zeggende: [\'lt; i«], omdat wij geene hrooden [me-

genomen hohhen.

8. En Jezus [rfai] wetende zeide tot hen : wat overlegt gij hij u zelven,gij kleingeloo-vigen, dat gij geeno hrooden [wierfej genomen hebt?

9. Verstaat gij nog niet? Noch edenkt gij niet aan de vijf rooden der vijfduizend [?nan-

new] , en hoe veel korven gij opnaamt;

10. Noch aan de zeven hrooden der vier duizend [mannen] , en hoe veel manden gy opnaamt ?

11. Hoe? Verstaat gij niet, dat ik u van geen hrood gesproken heh, lals ik zeide] dat gij u wachten zoudt van den zuurdeesem der Farizeën en Sadduceën ?

12. Toen verstonden zij, dat hij niet gezegd had, dat zij zich wachten zouden van den zuurdeesem des hroods, maar van de leer der farizeën en Sadduceën.

13. Als nu Jezus gekomen was in de deelen van Cesarea Philippi, vraagde hij zijnen discipelen, zeggende: wie zeggen c\'.e menschen, dat ik, de Zoon des menschen, hen ?

14. En zij zeiden : sommigen, Johannes deDooper; en anderen , Elias; en anderen, Jeremias, of een van de Profeten.

15. Hij zeide tot hen : maar gij , wie zegt gij dat ik hen ?

lü. En Simon Petrus antwoordende zeide : gij zijt de Christus, de Zoon des levenden Gods.

17. En Jezus antwoordende zeide tot hem: zalig zijt gij Simon Bar-Jona; want vleescli en hloed heeft u [.dat] niet geopenbaard, maar mijn Vader, die in de hemelen is.

18. En ik zeg u ook, dat gij zijt Petrus, en op deze Petra zal ik mijne gemeente houwen , en de poorten der hel zullen dezelve niet overweldigen.

19. En ik zal u geven de sleutelen var*, \'t Koningrijk der hemelen; en zoo wat gij zult¹binden op de aarde, zal in^ de hemelen gebonden zijn ; en zoo wat gij ontbinden zult op de aarde, zal in de hemelen ontbonden zijn.

. 20. Toen verbood hij zijnen iGELIUM Hoofdst. 16, 17. discipelen, dat zij niemand zeggen zouden, dat hij was Jezus de Christus.

21. Van toen aan begon Jezus zijnen discipelen te ver-toonen , dat hij moest heengaan naar Jeruzalem , en veel lijden van de Ouderlingen en Overpriesters en Schriftgeleerden , en gedood worden, en ten derden dage opgewekt worden.

22. En Petrus hem tot zich genomen hebbende, begon hem te bestraffen, zeggende: Heer, [ryf] u genadig; dit zal u geenszins geschieden.

2\'i. Maar hij zich omkee-rende zeide tot Petrus; ga weg achter mij satanas; gij zijt mij een aanstoot; want gij verzint niet de dingen die Gods zijn, maar die der menschen zijn.

24. Toen zeide Jezus tot zy-ne discipelen: zoo iemand achter mij wil komen, die verloochene zich zeiven, en neme zün kruis op, en volge mij.

25. Want zoo wie zijn leven zal willen behouden , die zal \'t zelve verliezen; maar zoo wie zijn leven verliezen zal om mijnentwil, die zal hetzelve vinden.

2(5. Want wat baat het eenen mensch, zoo hij de geheele wereld gewint, en lydt schade zijner ziel? Of wat zal een mensch geven tot lossing van zijne ziel?

27. Want de Zoon des menschen zal komen in de heerlijkheid zijns Vaders met zijne Engelen ; en alsdan zal hij een iegelijk vergelden naar zijn doen.

28. Voorwaar zeg ik u : er zijn sommigen van die hier staan, welke den dood niet smaken zullen, totdat zij den Zoon des menschen zullen hebben zien komen in zijn Koninsrriik.

Hoofdst. 17, 18. VAN MA\'

liet is goed dat wij bier zijn; zoo gij wilt, laat ons hier drie tabernakelen maken, voor uéénen, en voor Mozes éénen , en (^nen voor Elias.

5. Terwijl hij nog sprak, zie, eene luchtige wolk heeft hen overschaduwd. En zie, eene stera uit de wolk, zeggende ; deze is mijn geliefde Zoon , in welken ik mijn welbehagen heb; hoort hem.

6. En de discipelen [rfif] boerende vielen op bun aan-gezigt, en werden zeer bevreesd.

7. En Jezus bij hen komende raakte hen aan, en zeide : staat op en vreest niet.

8. En hunne oogen opheffende zagen zg niemand dan Jezus alleen.

9. En als zij van den berg afkwamen, gebood hun Jezus, zeggende: zegt niemand dit gezigt, totdat de Zoon des menschen zal opgestaan zijn uit de dooden.

10. En zijne discipelen vraagden hem, zeggende : wat zeggen dan de Schriftgeleerden, dat Elias eerst moet komen ?

11. Doch Jezus antwoordende zeide tot hen: Elias zal wel eerst komen, en alles weder oprigten ;

12. Maar ik zeg u, dat Elias nu gekomen is, en zij hebben hem niet gekend; doch zij hebben aan hem gedaan al wat zij hebben gewild; alzoo zal ook de Zoon des menschen van hen lijden.

13. Toen verstonden de discipelen dat hij hen van Johannes den Dooper gesproken had.

14. En als zij bij d» schare gekomen waren, kwam tot hem een mensch, vallende voor hem op de knieën, en zeggende:

15. Heer, ontferm u over mijnen zoon , want hij is maanziek, en is in zwaar lijden; want menigmaal valt hij in *t vuur, en menigmaal in \'t water.

16. En ik heb hem tot uwe discipelen gebragt, en zij hebben hem niet kunnen genezen.

17. En Jezus antwoordende zeide: o ongeloovig en verkeerd geslacht, boe lang zal ik nog met ulieden zijn? Hoe lang zal ik u nog verdragen ? Brengt hem mij hier.

18. En Jezus bestrafte hem, en de duivel ging van hem uit, en het kind werd genezen van die ure af.

rTHEÜS. 21

19. Toen kwamen de discipelen tot Jezus alleen, en zeiden : waarom hebben wij hem niet kunnen uitwerpen?

20. En Jezus zeide tot ben: om uws ongeloofs wil; want voorwaar zeg ik u, zoo gü een geloof hadt als een mostaardzaad , gij zoudt tot dezen berg zeggen : ga heen van hier derwaarts, en hij zal heengaan; en niets zal u onmogelijk zijn.

21. Maar dit geslacht vaart niet uit dan door bidden en vasten.

22. En als zij in Gal ilea verkeerden, zeide Jezus tot hen; de Zoon des menschen zal overgeleverd worden in de handen der menschen ,

23. En zij zullen hem dooden, en ten derden dage zal hij opgewekt worden. En zij worden zeer bedroefd.

24. En als zij te Kapernaüm ingekomen waren, gingen tot Petrus die de Didrachmen ontvingen, en zeiden; uw Meester, betaalt hij de Didrachmen niet?

25. Hij zeide: ja. En toen hij in huis gekomen was , voorkwam hem Jezus, zeggende: wat dunkt u Simon, de Koningen der aarde, van wie nemen zij tollen of schatting? Van hunne zonen of van de vreemden ?

2ü. Petrus zeide tot hem; van de vreemden. Jezus zeide tot hem: zoo zijn dan de zonen vrij.

27. Maar opdat wij hun geenenaanstoot geven, ga henen naar de zee,werp den angel [uW] , en den eersten visch die opkomt, neem , en zijnen mond geopend hebbende, zult gij eenen stater vinden; neem dien, en geef hem aan hen voor mij en u.

_rr, HOOFDSTUK 18. ..Xe dier zelfder ure kwamen de discipelen tot Jezus, zeggende: wie is toch de meeste in het Koningrijk der hemelen ?

2. En Jezus een kindeken tot zich geroepen hebbende, stelde dat in het midden van hen,

3. En zeide: voorwaar zeg ik u, indien gij uniet verandert, en wordt gelijk de kinderkens, zoo zult gij in het Koningrijk der hemelen geenszins ingaan.

4. Zoo wie dan zich zelven zal vernederen gelijk dit kindeken, deze is de meeste in \'t Koningrijk der hemelen.

5. En zoo wie zoodanig een

kiu-

36 HET EU

16. En zfiden tot hem ; hoort KÜ [wei,] wat «leze zeggen? En Jezus zeide tot hen : ja. Hebt gij nooit gelezen : uit den mond der jonge kinderen en der zuigelingen hebt gij [w] lof toebereid ?

17. En hen verlatende ging hij van daar uit de stad naar Bethanië, en overnachtte aldaar.

IS. En des morgens vroeg, als hij wederkeerde naar de stad, hongerde hem.

19. En ziende eenen vijgeboom aan den weg, ging bij naar hem toe, en vond niets aan denzeiven dan alleenlijk bladeren. En zeide tot hem: uit u worde geene vrucht rneer in eeuwigheid. En de vijgeboom verdorde terstond.

20. En de discipelen [dat] ziende verwonderden zich , zeggende ; hoe is de vijgeboom [soo] terstond verdord ?

21. Doch Jezus antwoordende zeide tot ben: voorwaar zeg ik u, indien gij geloof hadt, en niet twijfeldet, gij zoudt niet alleenlijk doen hetgeen den vijgeboom [i« ge-achied] , maar indien gij ook tot dezen berg zeidet; word opgeheven en in de zee geworpen; het zoude geschieden.

22. En al wat gij zult begee-ren in \'t gebed, geloovende , zult eij ontvangen.

23. En als hij in den Tempel gekomen was, kwamen tot hem, terwijl hij leerde, de Overpriesters en de Ouderlingen des volks, zeggende: door wat magt doet gij deze dingen ? En wie heeft u deze magt gegeven ?

24. En Jezus antwoordende leide tot hen : ik zal u ook een woord vragen, hetwelk indien gij mij zult zeggen , zoo zal ik u ook zeggen door wat magt ik deze dingen doe.

25. De doop van Johannes, van waar was Uit den hemel of uit de menschen ? En zij overleiden bij zich zeiven en zeiden: indien wij zeggen ; uit den hemel. zoo zal hij ons zeggen; waarom hebt gij hem dan niet geloofd ?

26. En indien wij zeggen : uit de menschen, zoo vreezen wij de schare; want zij houden allen Johannes voor een Profeet.

27. En zij Jezus antwoordende, zeiden : wij weten \'t niet. En hij zeide tot hen: zoo zeg ik u ook niet, door wat magt ik dit doe.

28. Maar wat dunkt u? Een

ANGELIUM Hoofdst. 21.

mensch had twee zonen, en gaande tot den eersten zeide : zoon, ga heen, werk heden in mijnen wijngaard.

2⁽.gt;. Poch hij antwoordde, en zeide : ik wil niet; en daarna berouw hebbende ging hij henen.

30. En gaande tot den tweeden, zeide desgelijks. En deze antwoordde, en zeide: ik [lt;70] , heer, en hij ging niet.

31. \\Vie van deze twee heeft den wil des vaders gedaan ? Zij zeiden tot hem: de eerste. Jezus zeide tot hen : voorwaar ik zeg u, dat de tollenaars en de hoeren u voorgaan in het Koningrijk Gods.

32. Wnnt Johannes is tot u KPkomen in den wegdergereg-tigheid , en gij hebt hem niet geloofd; maar de tollenaars en hoe-en hebben hem geloofd; doch gij ziende hebt daarna geen berouw gehad, om hera te gelooven.

33. Hoort eene andere gelijkenis. Er was een heer des huizes, dieeenen wijngaard plantte en \'.\'.ette eenen tuin daar om , en groef eenen wijnpersbak daarin, en bouwde eenen toren , en verhuurde dien den landlieden, en reisde buiten-[/««\'/sj.

34. Toen nu de tijd der vruchten genaakte, zond hij zijne dienstknf chten tot de landlieden om zijne vruchten te ontvangen.

35. En d? landlieden, nemende zijne dienstknechten, hebben den oenen geslagen, en den anderen gedood , en den derden gesteenigd.

36. Wederom zond hij andere dienstknechten, meer [i« getal] dan de eersten, en zij deden hun desgelijks.

37. En ten laatste zond hij tot hen zijnen zoon, zeggende : zij zullen mijnen zoon ontzien.

38. IVlaar dè landlieden den zoon ziende, zeiden onder elkander : deze is de erfgenaam ; komt, lant ons hem dooden, en zijne erfenis [aan o/ia] behouden.

39. En hem nemende wierpen zij fhem] uit, buiten den wijngaard , en doodden [hem].

40. Warneer dan de heer des wijngaards komen zal, wat zal hij die landlieden doen ?

41. Zij zeiden tot hem: hij zal de kwaden eenen kwaden dood aandoen, en zal den wijngaard anderen landlieden verhuren, die hem de vruchten op hare tijden zullen geven-

42. Jenua zeide tot hen : hebt

rii

28 HET EUAK

en de derde, tot den zevenden toe.

27. Ten laatste na allen is ouk de vrouw gestorven. S*\'. In de opstanding dan, v/ieus vrouw zal zij wezen van die zeven? Want zij hebben haar allen gehad.

29. Maar Jezus antwoordde en zeide tot hen : gij dwaalt, niet wetende de Schriften, noch de kracht Gods.

30. Want in de opstanding nemen zij niet ten huwelijk, noch worden ten huwelijk uitgegeven; maar zij zijn als Engelen Gods in den hemel.

31. En wat aangaat de opstanding der dooden, hebt gij niet gelezen hetgeen van God tot ulieden gesproken is, die daar zegt:

32. Ik ben de God Abrahams, en de God Tzaiiks, en de God Jakobs? God is niet een God der dooden, maar der levenden.

33. En de scharen [rfif] hoo-rende werden verslagen over zijne leer.

34. En de Farizeën gehoord hebbende dat hij den Saddu-ceën den mond gestopt had, zijn te zamen bijeen vergaderd.

35. En een uit hen [zynrfe] ien Wetgeleerde, heeft gevraagd , hem verzoekende, en zeggende:

36. Meester , welk is het groo-te gebod in de wet?

37. En Jezus zeide tot hem: gij zult liefhebben den Heer uwen God met geheel uw hart, en met geheel uwe ziel, en met geheel uw verstand.

33. Dit is het eerste , en het groote gebod.

39. En het tweede dezen gelijk, [j«] : gij zult uwen naasten liefhebben als u zeiven.

40. Aan deze twee geboden hangt de gansche wet en de Profeten.

41. Als nu de Farizeën te zamen vergaderd waren, vraagde hen Jezus,

42. En zeide: wat dunkt u van den Christus ? Wiens zoon is hij ? Zij zeiden tot hem: Davids [zoem]-

43. Hij zeide tot hen: hoe noemt hem dan David in den Geest [zijnen] Heer, zeggende :

44. De Heer heeft gezegd tot mijnen Heer: zit aan mijne regter[Aönrf], tot dat ik uwe vijanden zal gezet hebben tot eene voetbank uwer voeten.

45. Indien hem dan David

GELttIM HooMst. 22 , 23. [jynew] Heer noemt, hoe ia hij zijn Zoon ?

46. En niemand konde hem een woord antwoorden ; noch niemand durfde hem van dien dag aan meer vragen.

r., HOOFDSTUK 23.

1. JLoen sprak Jezus tot de scharen en tot zijne discipelen ,

2. Zeggende: de Schriftgeleerden en de Farizeën zijn gezeten op den stoel van Mo-zes;

3. Daarom, al wat zij u zeggen dat gij houden zult, houdt [rfafj en doet [hef] ; maar doet niet naar hunne werken. Want zij zeggen het, en doen het niet.

4. Want zij binden lasten die zwaar zijn en kwalijk om te drtgen, en leggen ze op de schouders der men-schen; maar zij willen die met hunnen vinger niet verroeren.

5. En al hunne werken doen zij om van de menschen gezien te worden ; want zij maken hunne gedenkcedels breed, en maken de zoomen van hunne kleederen groot.

6. En zij beminnen de vooraanzitting in de maaltijden, en de voorgestoelten in de Synagogen;

7. Ook de begroetingen op de markten , en van de menschen genoemd te worden: Rabbi, Ilabbi;

8. Doch gij zult niet Rabbi genoemd worden; want lt;tfn is uw Meester, [namcZyA] Christus; en gij zijt allen broeders.

9. En zult niemand uwen vader noemen op de aarde; want lt;?én is uw Vader, [?ia-melijk] die in d.e hemelen is.

10. Noch gij zult niet meesters genoemd worden; Mant f^n is uw Meester, [namelijk] Christus.

11. Maar de meeste van u zal uw dienaar zijn.

12. En wie zich zeiven ver-hoogen zal. [tlie] zal vernederd worden; en wie zich zeiven zal vernederen, [die] zal verhoogd worden.

13. Maar wee u, gij Sclyift-geleerden en Farizeën, gij geveinsden ; vant gij sluit het Koningrijk der hemelen voor de menschen, overmits gij [daar] niet ingaat, noch degenen die ingaan zouden, laat ingaan.

14. Wee u , gij Schriftgeleerden en Far .zeen, gij geveinsden ; want gy eet de huizen

der

Hoofdst. 23, 24. VAN MA der weduwen op, en [dut] onder den schijn van lang te bidden. Daarom zult gij te zwaarder oordeel ontvangen.

15. quot;Wee u, gij Schriftgeleerden en Farizeën, gij geveinsden ; wat gij omreist zee en land om é^nen Jodengenoot te maken ; en als hij het geworden is, zoo maakt gij hom een kind der hel, tweemaal meer dan gij

16. Wee u, gij blinde leidslieden , die zegt: zoo wie gezworen zal hebben bij den Tempel, dat is niets; maar zoo wie gezworen zal hebben hij het pond des Tempels , die is schuldig.

17. Gij dwazen en blinden; want wat is meerder, het goud , of de Tempel die het goud heiligt?

IS. En zoo wie gezworen zal hebben bij het altaar, dat is niets; maar zoo wie gezworen zal hebben bij de gave, die daar op is, die is schuldig.

19. Gij dwazen en blinden; want wat is meerder , de gave, of het altaar dat de gave heiligt?

20. Daarom, wie zweert bij het altaar, die zweert bij hetzelve, en bij ai wat daar op is.

21. En wie zweert bij den Tempel, die zweert bij denzel-ven, en bij dien die daar in woont.

22. En wie zweert bij den hemel , die zweert bij den troon Gods, en bij dien die daar op zit.

23. Wee u , gij Schriftgeleerden en Farizeën , gij geveinsden ; want gij vertient de munt, en de dille, en het komijn , en gij laat na het zwaarste der wet, [aameliilc] het oordeel, en de barmhartigheid , en het geloof. Deze dingen moest men doen, en de andere niet nalaten.

24. Gij blinde leidslieden, die gij de mug uitzijgt, en den kemel doorzwelgt.

25. Wee u, gij Schriftgeleerden en Farizeën, gij geveinsden ; want gij reinigt het buitenste des drinkbekers en des schotels, maar van binnen zijn zij vol van roof en onmatigheid.

26. Gij blinde Farizeër, reinig eerst wat binnen in den drinkbeker en den schotel is, opdat ook het buitenste der-zelve rein worde.

27. Wee u, gij Schrifgeleer-den en Farizeën, gij geveinsden ; want gij zijt de wit gepleisterde graven gelijk, die

TTIIEOS. 29

van buiten wel schoon schijnen, maar van binnen zijn ze vol doodsbeenderen en alle onreinheid.

28. Alzoo ook schijnt gij wel den menschen van buiten regt-vaardig, maar van binnen zijt gij vol geveinsdheid en onge-regtigheid.

29. Wee u, gij Schriftgeleerden en Farizeën, gij geveinsden; want gij bouwt de graven der Profeten op, en versiert de grafteekenen derregt-vaan\'.igen;

30. En zegt: indien wij ten tijde onzer vaderen waren geweest, wij zouden met hen geene gemeenschap gehad hebben aan het bloed der Profeten.

31. Aldus getuigt gij [tegen) u zeiven, dat gij kinderen zijt dergenen die de Profeten gedood hebben.

32. Gij ook vervult de maat uwer vaderen.

33. Gij slangen , gij adderen-gebroedsels, hoe zoudt gij de helsche verdoemenis ontvlieden ?

34. Daarom zie, ik zend tot u Profeten, en Wijzen, en Schriftgeleerden, en uit dezelve zult gij [sommigen\'] doo-den en kruisigen , en [«ommi-genquot;] uit dezelve zult gij gee-selen in uwe Synagogen, en zult hen vervolgen van stad tot stad;

35. Opdat op u kome al het regtvaardige bloed, dat vergoten is op de aarde, van het bloed van den regtvaardi-gen Abel af, tot op het bloed van Zacharia den zoon van Barachia, welken gij gedood hebt tusschen den Tempel en het altaar.

36. Voorwaar zeg ik u: al deze dingen zullen komen over dit geslacht.

37. Jeruzalem, Jeruzalem, gij die de Profeten doodt, en steenigt\' die tot u gezonden zijn; boe menigmaal heb ik uwe kinderen willen bijeen vergaderen, gelijkerwijs eene hen hare kiekens bijeen vergadert onder de vleugelen ; en gijlieden hebt niet gewild.

38. Zie, uw huis -wordt u woest gelaten.

39. Want ik zeg u; gij zult mij van nu aan niet zien , tot dat gij zeggen zult: gezegend [is] hij die komt in den naam des Heeren.

-j-, HOOFDSTUK 24. 1. -xlm Jezus ging uit en vertrok van den Tempel; en zijne discipelen kwamen bij B3 hem.

top.

27. Ten laatste na allen is ook (ie vrouw gestorven. 2^. In de opstanding dan, v/ieus vrouw zal zij wezen van die zeven? Want zij hebben haar allen sehad.

29. Maar Jezus antwoordde en zeide tot hen : gij dwaalt, niet wetende de Schriften, noch de kracht Gods.

30. Want in de opstanding nemen zij niet ten huwelijk, noch worden ten huwelijk uitgegeven; maar zij zijn als Engelen Gods in den hemel.

31. En wat aangaat de opstanding der dooden, hebt gij niet gelezen hetgeen van God tot ulieden gesproken is, die daar zegt:

32. Ik ben de God Abrahams, en de God Izaiiks, en de God Jakobs? God is niet een God der dooden, maar der levenden.

33. En de scharen [rfiï] hoo-rende werden verslagen over zijne leer.

34. En de Farizeën gehoord hebbende dat hij den Saddu-

;en Wetgeleerde, heeft gevraagd , hem verzoekende, en zeggende:

36. Meester, welk is het groo-te gebod in de wet ?

37. En Jezus zeide tot hem; gij zult liefhebben den Heer uwen God met geheel uw hart, en met geheel uwe ziel, en met geheel uw verstand.

3S. Dit is het eerste , en het groote gebod.

39. En het tweede dezen gelijk, [i«] : gij zult uwen naasten liefhebben als u zeiven.

40. Aan deze twee geboden hangt de gansche wet en de Profeten.

41. Als nu de Farizeën te zamen vergaderd waren, vraagde hen Jezus,

42. En zeide: wat dunkt u van den Christus? Wiens zoon is hij ? Zij zeiden tot hem: Davids [roo«3.

43. Hij zeide tot hen; hoe noemt hem dan David in den Geest [zynen] Heer, zeggende:

44. De Heer heeft gezegd tot mijnen Heer: zit aan mijne regter[Aanrf] , tot dat ik uwe vijanden zal gezet hebben tot mie voetbank uwer voeten.

45. Indien hem dan David

HOOFDSTUK 23.

JLoen sprak Jezus tot de scharen en tot zijne discipelen,

2. Zeggende: de Schriftgeleerden en de Farizeën zijn gezeten op den stoel van Mo-zes:

3. Daarom, al wat zij u zeggen dat gij houden _zult,

Synagogen;

7. Ook de begroetingen op de markten, en van de menschen genoemd te worden: Eabbi, Rabbi;

8. Doch gij zult niet Rabbi genoemd worden; want étn is uw Meester, [namelijk] Christus; en gij zijt allen broeders.

9. En zult niemand uwen vade;\'* noemen op de aarde; want ^én is uw Vader, [namelijk] die in d.e hemelen is.

10.quot;Is\'och gij zult niet meesters genoemd worden; want i^n is uw Meester, [namelijk] Christus.

11. Maar de meeste van u zal uw dienaar zijn.

12. En wie zich zeiven ver-hoogen zal. [die] zal vernederd worden; en wie zich zeiven zal vernederen, [die] zal verhoogd worden.

13. Maar wee u , gij Sclyift-geleerden en Farizeën, gij geveinsden ; want gij sluit het Koningrijk der hemelen voor de menschen, overmits gij C\'amp;wr] niet ingaat, noch degenen die ingaan zouden, laat ingaan.

14. Wee Uj gij Schriftgeleerden en Farizeën, gij geveinsden; want gij eet de huizen

der

Hoofdst. 23,24. VAN MA der weduwen op , en [rfalt;] onder den schijn van lang te bidden. Daarom zult gij te zwaarder oordeel ontvangen.

15. Wee u, gij Schriftgeleerden en Farizeën , gij geveinsden ; wat gij omreist zee en land om é^nen Jodengenoot te maken ; en als hij het geworden is, zoo maakt gij hem een kind der hel, tweemaal meer dan gij OyY].

16. Wee u, gij blinde leidslieden , die zegt : zoo wie gezworen zal hebhen bij den Tempel, dat is niets; maar zoo wie gezworen zal hebben bij het goud des Tempels, die is schuldig.

17. Gij dwazen en blinden ; want wat is meerder, het goud, of de Tempel die het goud heiligt?

18. En zoo wie gezworen zal hebben bij het altaar, dat is niets; maar zoo wie gezworen zal hebben bij de gave, die daar op is, die is schuldig.

19. Gij dwazen en blinden; want wat is meerder , de gave, of het altaar dat de gave heiligt?

20. Daarom, wie zweert bij het altaar, die zweert bij hetzelve, en bij al wat daar op is.

21. Én wie zweert bij den Tempel, die zweert bij denzel-ven, en bij dien die daar in woont.

22. En wie zweert bij den hemel , die zweert bij den troon Gods, en bij dien ilie daar op zit.

23. Wee u, gij Schriftgeleerden en Farizeën , gij geveinsden ; want gij vertient de munt, en de dille, en het komijn, en gij laat na het zwaarste der wet, [/iwme/iiA:] het oordeel, en de barmhartigheid , en het geloof. Deze dingen moest men doen, en de andere niet nalaten.

24. Gij blinde leidslieden, die gij de mug uit zijgt, en den kèmel doorzwelgt.

25. Wee u, gij Schriftgeleerden en Farizeën, gij geveinsden; want gij reinigt het buitenste des drinkbekers en des schotels, maar van binnen zijn zij vol van roof en onmatigheid.

26. Gij blinde Farizeër, reinig eerst wat binnen in den drinkbeker en den schotel is, opdat ook het buitenste der-zelve rein worde.

27. Wee u, gij Schrifgeleer-den en Farizeën , gij geveinsden ; want gij zijt de wit ne-pleiaterde graven gelijk, die

rrnrOs. m

van buiten wel schoon schijnen, maar van binnen zijn ze vol doodsbeenderen en alle onreinheid.

28. Alzoo ook schijnt gij wel den -nenschen van buiten regt-vaardig, maar van binnen zijt gij vol geveinsdheid en onge-regtigheid.

29. Wee u, gij Schriftgeleerden en Farizeën, gij geveinsden ; want gij bouwt de graven der Profeten op, en versiert de grafteekenen derregt-vaardigen;

30. En zegt: indien wij ten tijde onzer vaderen waren geweest , wij zouden met hen geene gemeenschap gehad hebben aan het bloed der Profeten.

31. Aldus getuigt gij [tej/en] u zeiven, dat gij kinderen zijt dergenen die de Profeten gedood hebben.

32. Gij [dan] ook vervult de maat uwer vaderen.

33. Gij slangen, gij adJeren-gebroedsels, hoe zoudt gij de helsche verdoemenis ontvlieden ?

34. Daarom zie, ik zend tot u Profeten, en Wijzen, en Schriftgeleerden, en uit dezelve zult gij [sommigen] doq-den en kruisigen, en [«onrnu-ffe/i] uit dezelve zult gij gee-selen in uwe Synagogen, en zult hen vervolgen van stad tot stad;

35. Opdat op u kome al het regtvaardige bloed, dat vergoten is op de aarde, van het bloed van den regtvaardi-genAbel af, tot op het bloed van Zacharia den zoon van Barachia, welken gij gedood hebt tusschen den Tempel en liet altaar.

36. Voorwaar zeg ik u: al deze dingen zullen komen over dit geslacht.

37. Jeruzalem, Jeruzalem, gij die de Profeten doodt, en steenigt- die tot u gezonden zijn, hoe menigmaal hen ik uwe kinderen willen bijeen vergaderen, gelijkerwijs eene hen bare kiekens bijeen vergadert onder de vleugelen ; en gijlieden hebt niet gewild.

38. Zie, uw huis \'wordt u woest gelaten.

39. Want ik zeg u: gij zult mij van nu aan niet zien , tot dat gij zeggen zult: gezegend [ïjO hij die komt in den naam des Heeren.

-r, HOOFDSTUK 24. 1. Jlm Jezus ging uit en vertrok van den Tempel; en zijne discipelen kwamen bij B 3 hem»

30 HET EU i

hem, om hem de gebouwen des Tempels te toonen.

2. En Jezus zeide tot hen : ziet gij niet al deze dingen ? Voorwaar zeg ik: hier zal niet [eV/t] steen op den [an-deren] steen gelaten worden , die niet afgebroken zal worden.

3. En als hij op den o\'ijf-berg gezeten was, gingen de discipelen tot hem alleen, zeggende : zeg ons , wanneer zullen deze dingen zijn? En welk [r«/j het teeken [ïy/i] van uwe fo komst en van de voleinding dt-r wereld?

4. En Jezus antwoordende zeide tot hen : ziet toe, dat u niemand verleide;

5. AVant velen zullen komen onder mijnen naam, zeggende : ik ben de Christus; en tij zullen velen verleiden.

6. En gö zult hooren van oorlogen, en geruchten van oorlogen. Ziet toe, wordt niet verschrikt; want al [die] dingen moeten geschieden; maar nog is het einde niet.

7. Want het [eene] volk zal tegen het [andere] volk opstaan , en het [er/ie] Koningrijk tetren het [andere] Koningrijk; en er zullen zijn hongersnooden, en pestilen-tién, en aardbevingen in verscheidene plaatsen.

8. Doch al die dingen [zijn maar] een beginsel der smarten.

9. Alsdan zullen zij u overleveren in verdrukking, en zullen u dooden, en «ij zult gebaat worden van alle volken, om mijns naams wil.

10. En dan zullen er velen geergerd worden, en zullen elkander overleveren, en elkander haten.

11. En vele valsche Profeten zullen opstaan, en zullen er velen verleiden.

12. En omdat de ongeregtig-beid vermenigvuldigd zal worden, zoo zal de liefde van velen verkouden.

13. Maar wie volharden zal tot bet einde, die zal zalig worden.

14. En dit Euangelium des Koningrijks zal in de geheele wereld gepredikt worden tot eene getuigenis allen volken, en dan zal het einde komen.

15. Wanneer gij dan zult zien den gruwel der verwoesting, waarvan gesproken is door Daniel den Profeet, staande in de heilige plaats , (die[Ae/] leest die merke daarop) ;

lNGELIUM Hoofdsf. 24. d«a zijn, vlieden op de bergen.

17. Die op het dak is, kome niet af, om iets uit zijn huis weg te nemen;

IS. En die op den akker is, keere niet weder terug, om zijne kleederen weg te nemen.

19. Maar wee de bevruchte en de zogende [vrouwen] in die dagen.

20. Doch bidt dat uwe vlugt niet geschiede des winters, noch op eenen Sabbat.

21. Want alsdan zal groote verdrukking wezen, hoedani-ge niet is geweest van het begin der wereld tot nu toe, en ook niet zijn zal.

22. En zoo die dagen niet verkort werden , geen vlcesch zou behouden worden; maar om der uitverkorenen wil zullen die dagen verkort worden.

23. Alsdan, zoo iemand tot ulieden zal zeggen; zie, hier is de Christus , of daar; gelooft het niet.

24. Want er zullen valsche Christussen en valsche Profeten opstaan, en zullen groote teekenen en wonderheden doen, alzoo d.it zij | indien het mogelijk ware) ook de uitverkorenen /.ouden verleiden.

25. Zie, ik heb [het] u voorzegd.

2ö. Zoo zij dan tot ti zullen zeggen: zie, b\'j is in de woestijn, gaat net uit; zie, [hij ««] in de blnnenkameren , gelooft het niet.

27. Want gelijk de bliksem uitgaat van het Oosten, en schijnt tot het Vesten, al-zoo zal ook de tcekomst van den Zoon des menscben wezen.

2^. Want alwaar het doode ligchaam zal zijn, daar zullen de arenden vergaderd worden.

29. En terstond na de verdrukking van die dagen zal de zon verduisterd worden, en de maan zal haar schijnsel niet geven , en de sterren zullen van don hemel vallen, en de krachten der hemelen zullen bewogen worden.

30. En alsdan zal in den hemel verschijnen het feken van den Zoon des menscben ; en dan zullen £-1 de geslachten der aarde weenen, en zullen den Zoon desmenschen zien komende op de wolken des hemels, me*, groote kracht en heerliikheid.

31. En hij zaJ zijne Engelen

uit-

Hoofdst. 24 , 25. VAN MA uitzenden met eene bazuin van groot geluid, en zij zullen zijne uitverkorenen bijeen vergaderen uit de vier winden , van [het eene] uiterste iter hemelen tot het [andere\'} uiterste derzelve.

32. En leert van den vijgeboom deze gelykenis: wanneer zijn tak nu teeder wordt, en de bladeren uitspruiten, zoo weet gij dat de zomer nabij is.

33. Alzoo ook gijlieden, wanneer gij al deze dingen zult zien, zoo weet dat [het] nabij is voor de deur.

34. Voorwaar ik zeg u : dit geslacht zal geenszins voorbijgaan , totdat al deze dingen zullen geschied zijn.

35. De hemel en de aarde zullen voorbijgaan, maar mijne woorden zullen geenszins voorbijgaan.

3ö. Doch van dien dag en ure weet niemand, ook niet de Engelen der hemelen, dan mijn Vader alleen. 37. En gelijk de dagen van Koach [wareit] , alzoo zal ook zijn de toekomst van den Zoon des menscben.

3S. Want gelijk zij waren in de dagen vóór den zondvloed, etende en drinkende, trouwende en ten huwelijk uitgevende , tot den dag toe, in welken Koach in de ark ging; 39. En bekenden \'t niet, totdat de zondvloed kwam, en hen allen wegnam; alzoo zal ook zijn de toekomst van den Zoon des menscben. 41). Alsdan zullen er twee op den akker zijn; de ;en zal aangenomen en de ander zal verlaten worden.

41. Er zullen twee [vrouwen] malen in den molen; de eene zal aangenomen, en de andere zal verlaten worden.

42. quot;Waakt dan; want gij weet niet in welke ure uw Heer komen zal.

43. Maar weet dit, dat zoo de heer des huizes geweten had in welke nachtwake de dief komen zou, hij zoude gewaakt hebben , en zoude zijn huis niet hebben laten doorgraven.

44. Daarom zijt ook gij bereid ; want in welke ure gij het met meent, zal de Zoon des menscben komen.

45. Wie is dan de getrouwe en voorzigtige dienstknecht, welken zijn heer over zijne dienstboden gesteld heeft, om hunlieden [Aw/t] voedsel te geven ter regter tijd?

TTHEÜS. 31

46. Zalig is die dienstknecht, welken zijn heer komende zal vinden alzoo doende.

47. Voorwaar ik zeg u, dat hij hem zal zetten over al zijne goederen.

48. Maar zoo die kwade dienstknecht in zijn .iart zoude zeg gen; mijn heer vertoeft te komen ;

49. En zoude beginnen, [zijne] mededienstknechten te slaan , en te eten en te drinken met de dronkaards:

50. Zoo zal de heer dezes dienstknechts komen ten dage , in welken hij [he/zt^ niet verwacht, en ter ure die hij niet weet;

51. En zal hem afscheiden , en zijn deel zetten met de geveinsden ; daar zal weening zijn, en knersing der tanden.

_A HOOFDSTUK 25.

1. A-Isdan zal het Koningrijk der hemelen -gelijk zijn tien maagden, welke hare lampen namen, en gingen uit, den bruidegom te gemoet.

2. En vijf van naar waren wijs, en vijf waren dwaas.

3. Die dwaas [waren] , hare lampen nemende, namen geene olie met zich;

4. Maar de wij2 e namen olie in hare vaten met bare lampen.

5. Als nu de bruidegom vertoefde, werden zij alle sluimerig, en vielen in slaap.

6. En te middernacbtgeschied-de een geroep: zie de bruidegom komt; gaat uit hem te gemoet !

7. Toen stonden al die maagden op, en bereidden bare lampen.

8. En de dwaze zeiden tot de wijze: geeft ons van uwe olie. want onze lampen gaan uit.

9. Doch de wijze antwooni-den , zeggende : [ffeens:hts] , opdat er misschien voor ons en voor u niet genoeg zij; maar gaat liever tot de ver-koopers, en koopt voor u zeiven.

10. Als zij nu heengingen om te koopen. kwam de bruidegom , en die gereed [tvnren] gingen met hem in tot de bruiloft; en de deu;* werd gesloten.

11. Daarna kwamen ook de andere maagden, zeggende: heer, heer, doe ons open.

12. En hy antwoordende zeide: voorwaar zeg ik u, ik ken u niet»

13. Zoo waakt dan, want gij weet den dag niet, noch de ure, in welke de Zoor. des menscben komen zal.

JJ 4 14. Wan

34 HET EU A

26. En als zij aton, nam Jezus het brood, en gezegend hebbende brak hij het, en gaf het den discipelen . en zei-de: neemt, eet, dat is mijn ligchaam.

27. En hij nam den drinkbeker, en gedankt hebbende gaf hun , zeggende, drinkt allen daar uit.

28. Want dat is mijn bloed , het [bloed] des Nieuwen Testaments, hetwelk voor velen vergoten wordt, tot vergeving der zonden.

29. En ik zeg u, dat ik van nu aan niet zal drinken van deze vrucht des wijn-stoks, tot op dien dag, wanneer ik met u dezelve nieuw zal drinken in \'t Koningrijk mijns Vaders.

31). En als zij den lofzang gezongen hadden, gingen zij uit naar den olijfberg.

31. Toen zeide Jezus tot hen: gij zult allen aan mij geërgerd worden in dezen nacht; want er is geschreven : ik zal den herder slaan, en de schapen der kudde zullen ver-strooid worden.

32. Maar nadat ik zal opgestaan zijn, zal ik u voorgaan naar Galilea.

33. Doch Petrus antwoordende zeide tot hem : al werden zij ook allen aan u geërgerd , ik zal nimmermeer ge-ergerd worden.

3-1. Jezus zeide tot hem : voorwaar ik zeg u, dat gij in dezen zelfden nacht, eer de haan gekraaid zal hebben , mij driemaal zult verloochenen. 35. Petrus zeide tot hem; al moest ik ook met u sterven, zoo zal ik u geenszins verloochenen. Desgelijks zeiden ook al de dijcipelen.

30. Toen ging Jezus met hen in eene plaats, genaamd Geth-semane, en zeide tot de discipelen : zit hier neder totdat ik heenga, en aldaar zal gebeden hebben.

37. En met zich nemende Petrus en de twee zonen van Zebedeüs, begon hij droevig en zeer beangst te worden.

38. Toen zeide hij tot hen : mijne ziel is geheel bedroefd tot den dood toe; blijft hier, en waakt met mij.

39. En een weinig voortgegaan zijnde, viel hij op zijn aangezigt, biddende en zeggende: mijn Vader, indien het mogelijk is, laat deze drinkbeker van mij voorbijgaan ; doch niet gelijk ik wil, maar gelijk gij [wift].

S\'GELIUM Hoofdst. 26,

40. En hy kwam tot de discipelen, en vond hen slapende, en zeide tot Petrus: kunt gij dan niet één uur met mij waken ?

41. quot;NVaakt en bidt, opdat gij niet in verzoeking komt; de geest is wel gewillig, maar het vleesch is zwak.

42. Wederom ten tweeden-maal heengaande bad hij, zeggende: mijn Vader, indien deze drinkbeker van mij niet voorbij kan gaan, tenzij dat ik hem drinke, uw wil geschiede.

| 43. En komende [hij he/i] \' vond hij hen wederom slapende; want hunne oogen waren bezwaard.

44. En hen latende ging hij wederom henen ^ en bad ten derdenmaal, zeggende dezelfde woorden.

45. Toen kwam hij tot zijne discipelen, en zeide tot hen: slaapt [«m] voort , en rust. Zie, de ure is nabij gekomen , en de Zoon des men-schen wordt overgeleverd in de handen dei zondaren.

46. Staat op, laat ons gaan. Zie, hij is nabij die mij verraadt.

47. En als hij nog sprak, zie, Judas een van de twaalven kwam , en met hem eene groote schare, met zwaarden en stokken, Zyezondpii] van de Overpriester.s en Ouderlingen des volks.

48. En die hen. verried, had hun een teeken gegeven, zeggende: dien ik zal kussen, dezelve is \'t, grijpt hem.

49. En terstond komende tot Jezus, zeide hij: wees gegroet Rabbi. En hij kuste hem.

50. Maar Jezus zeide tot hem : vriend, waartoe zijt gij hier? Toen kwamen zij toe, en sloegen de handen aan Jezus , en grepen hem.

51. En zie, een vpn degenen die mot Jezus waren, de hand uitstekende trok zijn zwaard uit, en slaande den dienstknecht des Hoogepriesters, hieuw zijn oor af.

52. Toen zeide Jezus tot hem : keer uw zwaard weder in zijne plaats; want allen die het zwaard nemen, zullen door het zwaard vergaan.

53. Of meent gij «lat ik mijnen Vader nu n et kan bidden, en hij zal mij neer dan twaalf legioenen Engelen bijzetten?

54. Hoe zouden dan de Schriften vervuld worden, [die zeg-geii] dat het al zoo geschieden moet ?

55. Ter

Iloofdst. 26, 27.

55. Ter zelfder ure sprak Jezus tot de scharen: gy zijt uitgegaan als tegen eenen moordenaar, met zwaarden en stokken, om mij ie vangen ; dagelijks zat ik bij u, leerende in den Tempel, en gij hebt mij niet gegrepen.

56. Doch dit alles is geschied , opdat de schriften der Profeten zouden vervuld worden. Toen vlugtten al de discipe-len, hem verlatende.

^ 57. Die nu Jezus gevangen i| hadden, leidden [heni] henen 4 tot Kajafas den Iloogepries-■i ter, alwaar de Schriftgeleer-| den en Ouderlingen vergaderd | waren.

| 58. En Tetrus volgde hem * van verre tot aan de zaal 3 des Hoogepriesters, en binnen | gegaan zijnde zat hij bij de 2 dienaren, om het einde to zien. j 59. En de Overpriesters, en | de Ouderlingen, en de gehee-| le groote Raad zochten val-| sche getuigenis tegen Jezus , il opdat zij hem dooden mog-j ten, en vonden niets. gt; 60. En hoewel er vele val-; sche getuigen toegekomen wa-; ren, zoo vonden zij [lt;oc/lt;] \\ niets.

61. Maar ten laatste kwamen twee val sche getuigen, en zeiden : deze heefc gezegd : ik kan den Tempel Gods afbreken, en in drie dagen denzei ven opbouwen.

62. En de Hoogepriester opstaande zeide tot hfjm : antwoordt gij niets ? AV at getuigen deze tegen u ?

63. Doch Jezus zweeg stil; en de Hoogepriester antwoordende zeide tot hem : ik bezweer u bij den levenden God , dat gij ons zegt, of gij zijt de Christus, de Zoon Gods?

64. Jezus zeide tot hem ; gij hebt het gezegd. Doch ik zeg ulieden; van nu aan zult gij zien den Zoon des menschen, zittende ter r^gterfArtJif/j der kracht [Gorfs] , en komende op de wolken des hemels.

65. Toen verscheurde de Hoogepriester zijne kleederen, rejfgende: hij heeft [God] gelasterd: wat hebben wij nog getuigen _ noodig? Zie, nu hebt gij zijne [(tods\'] laster inar gehoord.

66. Wat dunkt ulieden ? En zij antwoordende zeiden: hij is des doods schuldig.

67. Toen spogen zij in zijn aangezigt, en sloegen hem met vuisten.

6S. En anderen gaven hem kinnebakslagen, zeggende: profeteer ons Christus, wie is \'t die u geslagen heeft?

69. En Petrus zat buiten in de zaal; en eene dienstmaagd kwam tot hem, zeggende: gij waart ook met Jezus den Galileër.

70. Maar hij loochende hef voor allen , zeggen le : ik weet niet wat gij zegt.

71. En als hij naur de voorpoort uitRing, zag hem eene andere Idieustmaagd\'] en zeide tot degenen die aldaar [waren] : deze was ook met Jezus den Nazarener.

72. En hij loochende het wederom me_;t eenen eed, [zeg-(jende : ] ik ken den mensch niet.

73. En een weinig daarna, die er stonden bijkomende zeiden tot Petrus; waarlijk , gij zijt ook van die, want ook uwe spraak maakt u openbaar.

74. Torn begon hij [zich] te vervloeken, en te zweren : ik ken den mensch niet.

75. En terstond kraaide de haan ; en Petrus werd indachtig dos woords van Jezus, die tot hem gezegd had : eer de haan gekraaid zal hebben , zult gij mij driemaal verloochenen. En naar buiten gaande weende hij bitterlijk.

. HOOFDSTUK 27.

1. Als het nu morprenstond geworden was, hebben al de Overpriesters en de Ouderlingen des volks te zamen raad genomen tegen Jezus, dat zij hem dooden zouden.

2. En hem gebonden hebbende , leidden zij [Aem] weg, en gaven hem over aan Pontius Pila tis den Stadhouder.

3. Toen heeft Judas, die hem verraden had, ziende dat hij veroordeeld was, berouw ge-h id , en heeft de dertig zilveren [penningen] den Overpriesters en den Ouderlingen we-dergebragt,

4. Zeggende: ik heb gezon-digd , verradende het onschuldige bloed. Maar zij zeiden : wat gaat ons [dat] aan ? Gy moogt toezien.

5. Én als hij de zilveren [penningen] in den Tempfl geworpen had, vertrok hij; en heengaande verworgde [zich zeiven] .

6. En de Overpriesters de zilveren [penningen] nemende zeiden: het is niet geoorloofd dezelve in de offerkist te leggen , dewijl het een prijs des bloeds is.

7. En te zamen raad genomen

6 hel)quot;

een ter regt-er, en een ter linker [zijde].

39. En die voorbijgingen lasterden hem schuddende hunne hoofden,

40. En zeggende: gij die den

ure riep Jezus met eene groote stem, zeggende : Ei.i, Eli

lama sabachthani? datis

mijn God, mijn God, waarom hebt gij mij verlaten ?

47. En sommigen van die daar stonden, [zm/As] hoorende, zeiden; deze roept Elias.

48. En terstond een van hen [/o\'Oloopende nam eene spons, en [f/ie] met edik gevuld hebbende, stak ze op eenen riet-stok , en gaf hem te drinken.

49. Doch de anderen zeiden : houd op, laat ons zien of Elias komt, am hem te verlossen.

50. En Jezus wederom met eene groote stem roepende, gaf den geest.

51. En zie, het voorhangsel des Tempels scheurde in twee-en , van boven tot beneden; en de aarde beefde, en de steenrotsen scheurden;

52. En de graven werden geopend , en vele ligchamen der heiligen, die ontslapen waren , werden opgewekt.

53. En uit de graven uitgegaan zijnde na zijne opstanding , kwamen zij in de heilige stad , en zijn velen verschenen.

54. Eu de Hoofdman over honderd , en die met hem Jezus schied waren, werden zeer bevreesd , zeggende: waarlyk, deze was Gods Zoon, 55. En aldaar waren velo vrouwen van verre aanschou-ende, die Jezus gevolgd wa-

ria, zittende tegenover het graf.

62. Des anderen daags nu, welke is na de voorbereiding, vergaderden de Overpriesters en de Farizeën tot Pilatus,

63. Zeggende: heer, wij zyn indachtig, dat deze verleider nog levende gezegd heeft: na drie dagen zal ik opstaan.

6-1. Beveel dan dat het graf verzekerd worde tot den derden dag toe, opdat zijne discipelen misschien niet komen bij nacht, en stelen hem, en zeggen tot het volk: hij is opgestaan van de dooden ; en [200] zal de laatste dwaling erger zijn dan de eerste,

65. En Pilatus zeide tot henlieden : gij hebt eene wacht, iraat henen, verzekert het gelijk eij het verstaat.

66. En zij heengaande verzekerden het graf met de wacht, den steen verzegeld hebbende.

-P, HOOFDSTUK 28.

1. Hin laat [««] den Sabbat, als het. begon te lichten tegen den eersten [.dag\'] der week, kwam Maria Magdalena, en de andere Maria, om net graf te bezien.

2. En zie, er geschiedde eene groote aardbeving; want een

B 7 EQ-

Hoofdst. 1. VAN M,

van Nazareth in

Galilea, en werd van Johannes gedoopt in den Jordaan.

10. En terstond als hij uit het water opklom, zag hij de hemelen opengaan ₁ en den Geest gelijk eene duif op hem nederdalen.

11. En er geschiedde eene stem uit de hemelen: gij zijt mijn geliefde Zoon, in welken ik mijn welbehagen heb.

12. En terstond dreef hem de Geest uit in de woestijn.

13. En hij was aldaar in de woestijn veertig dagen, verzocht van den satan ; en was bij de wilde gedierten, en de Engelen dienden hem.

14. En nadat Johannes overgeleverd was, kwam Jezus in Gali.\'.ea, predikende het Eu-angelium des Koningrijbs Gods,

15. En zeggende; de tijd is vervuld, en het Koningrijk Gods nabij gekomen ; bekeert u, en gelooft het Euange-lium.

16. En wandelende bij de Galileesche zee, zag hij Simon en Andieas zijnen broeder, werpende het net in de zee (want zij waren vis-schers).

17. En Jezus zeide tot hen; volgt mij na, en ik zal maken dat gij visschers der menschen zult worden.

18. En zij terstond hunne netten verlatende zijn hem gevolgd.

19. En van daar een weinig voortgegaan zijnde, zag hij Jacobus den zoon van Zebe-deüs, en Johannes zijnen broeder, en dezelve in het schip hunne netten vermakende.

20. En terstond riep hij hen; en zij laten le hunnen vader Zebedeüs in het schip met de huurlingen, zijn hem nagevolgd.

21. En zij kwamen binnen Kapernaüm: en terstond op den Sabbatdag in de Synagoge gegaan zynde, leerde hij.

22. En zij versloegen zich over zijne leer; want hij leerde hen als magt hebbende, en niet als de Schriftgeleerden.

23. En er was in hunne Synagoge een mensch met eenen onreinen geest, en hij riep uit,

24. Zeggende: laat af, wat hebben wij met u [te dneii] , gij Jezus Nazarener? Zijt gij gekomen om ons te verderven ? Ik ken u , wie gij zijt,

LRKUS. 39

[nameliik] de Heilige Gods.

25. En Jezus bestrafte hem, zeggende: zwijg stil, en ga uit van hem.

26. En de onreine geest hem scheurende, en roepende met eene groote stem, ging uit van hem.

27. En zij werden allen \\er baasd, zoodat zij onder elkander vraagden, zeggende: wat is dit? Wat nieuwe leer is deze, dat hij met magt ook de onreine geesten gebiedt, en zij hem gehoorzaam zijn?

2S. En zijn gerucht ging terstond uit in het geheele omliggende land van Galilea.

29. En van stonden aan uit de Synagoge gegaan zijnde, kwamen zij in het huis van Simon en Andreas met Jacobus en Johannes.

30. En Simons vrouws moeder lag met de koorts; en terstond zeiden zij hem van haar.

31. En hij tot haar gaande vatte hare hand, en rigtte haar op; en terstond verliet haar de koorts, en zij diende henlieden.

32. Als het nu avond geworden was, toen de zon onderging, bragten zij tot hem allen die kwalijk gestald, en van den duivel bezeten waren.

33. En de geheele stad was bijeen vergaderd omtrent de deur.

34. En hij genas er velen, die door verscheidene ziekten kwalijk gesteld waren, en wierp vele duivelen uit, en liet de duivelen niet toe te spreken, omdat zij hem kenden.

35. En des morgens vroeg, als het nog diep in den nacht was, opgestaan zijnde ging hij uit, en ging henen in eene woeste plaats, en bad aldaar.

36. En Simon, en die met hem [wnmt] , zijn hem nagevolgd.

37. En zij hem gevonden hebbende zeiden tot hem: zij zoeken u allen.

3S. En hij zeide tot hen: laat ons in de bijliggende vlekken gaan, opdat ik ook d aar pre-dike; want daartoe ben ik uitgegaan.

39. En hij predikte in hunne Synagogen door geheel Galilea, en wierp de duivelen uit.

40. En tot hem kwam een melaatsche, bidden Je hem, en vallende voor hem op de knieën, en tot hem zeggende : indien gij wilt, gij kunt mü reinigen.

41. En Jezus met barmhar

tig-

oofdst. 2, 3.

jszelfs nieuw aangenaaide p [ief«] af van het oude ïleed] , en er wordt eene er-;re scheur.

2. En niemand doet nieu-en vijn in oude [leder] zaken ; anders de nieuwe wijn oet de [leder] zakken beren , en de wijn wordt uitstort, en de f/erfer] zakken .■rderven; maar nieuwen ijn moet men in nieuwe (7e-n aller ( ._r] zakken doen.

!3. En bet geschiedde, dat j op eenen Sabbatdaic door et gezaaide ging; en zijne scipelen begonnen al gaan-; aren te plukken.

\'4. En de Farizeën zeiden ebeele ( (t bem; zie , waarom doen en hij j op den Sabbatdag wat iet geoorloofd is?

:ó. En bij zeide tot hen : bebt nooit gelezen wat David huis, edaan heeft, als hij nood ¹ mij. ...

ad en hem hongerde, __

olgde dengenen die met hem [u-a-■«] ?

!t). Hoe bij ingegaan is in et Huis Gods, ten tijde tpn Abjathar den Hoogepries-ter, en de toonbrooden gege-tèn lieeft , die niemand zijn geoorloofd te eten dan den PÏüesteren, en ook gegeven Keeft dengenen die met hem Varen ?

*27. En bij zeide tot hen : de Sabbat isquot; gemaakt\' om den mensch, niet de menscb om

\'8. Zoo is dan de Zoon des enscben een Heer ook van [en Sabbat.

^ HOOFDSTUK :i. fl. Jl/n hij ging wederom in Je Synagoge; en aldaar was \'en menscb hebbende eene erdorde band.

2. En zij namen hem waar.

41

6. En de Farizeën uitgegaan zijnde, hebben terstond met de Herodianen te zamen raad gehouden tegen hem, hoe zij hem zouden dooden.

7. En Jezus vertrok met zijne discipelen naar de zee, en bem volgde eene groote menigte van Galilea, en van Judaa,

8. En van Jeruzalem, en van Idumea, en [raw] over den Jordaan; en die [ran] omtrent Tyrus en Sidon, eene groote menigte, geboord hebbende hoe groote dingen hij deed, kwamen tot hem.

9. En bij zeide tot zyne discipelen , dat een scheepje steeds omtrent hem blijven zou, om rler scharen wil, opdat zij hem niet zouden ver-tlringen.

10. quot;Want by had er velen genezen, alzoo dat hem al degenen die [eenige] kwalen hadden , overvielen , opdat zy hem mogten aanraken.

11. En de onreine geesten, als zij hem zagen, vielen voor hem neder en riepen, zeggende: gy zijt de Zoon Gods.

12. En hij gebood hun scher-pelijk, dat zij hem niet zouden openbaar maken.

13. En hij klom op den berg, en riep tot zich die hij wilde , en zy kwamen tot bem.

14. En hij stelde er twaalf, opdat zij met bem zouden zijn , en opdat hij dezelve zou uitzenden om te prediken,

15. En om magt te hebben, de ziekten te genezen, en de duivelen uit te werpen.

16. En Simon gaf hy den [/oejnaam l\'etrus;

17. En Jacobus den [roon] van Zebedeüs, en Johannes den broeder van Jacobus, en

42

die van Jeruzalem afgekomen vrarea , zeiden: hij heeft Beël-zebul, en door den Oversten der duivelen werpt hij de duivelen uit.

23. En hen tot zich geroepen hebbende.. zeide hij tot hen in gelijkenissen: hoe kan de satan den satan uitwerpen ?

24. En indien een koningrijk tegen zich zeiven verdeeld is, zoo kan dat koningrijk niet bestaan.

25. En indien een huis tegen zich zeiven verdeeld is, zoo kan dat huis niet bestaan.

26. En indien de satan tegen zich zeiven opstaat, en verdeeld is, zoo kan hij niet bestaan, maar heeft een einde.

27. Er kan niemand in eens sterken huis ingaan en zijne vaten ontrooven, indien hij niet eerst den sterken bindt; en alsdan zal hij zijn huis berooven.

2S. Voorwaar ik zeg u, dat al de zonden den kinderen der menschen zullen vergeven worden, en allerlei lasteringen waarmede zij zullen gelasterd hebben.

29. Maar zoo wie gelasterd zal hebben tegen den Heiligen üeest, die heeft geene vergeving in der eeuwigheid, maar hij is schuldig des eeuwigen oordeel».

30. Want zij zeiden ; hij heeft eenen onreinen geest.

31. Zoo kwamen dan zijne broeders en zijne moeder, en buiten staande zonden zij tot hem- en riepen hem.

32. En de rebare zat rondom hem, en zij zeiden tot hem: zie, uwe moeder en uwe broeders daar buiten zoeken u.

33. En hij antwoordde hen, zeggende: wie is mijne moeder, of mijne broeders?

34. En rondom overzien hebbende die om hem zaten, zeide hij : zie, mijne moeder, en mijne broeders.

35. SVant zoo wie den wil Gods doet, die is mijn broeder, en mijne zuster, en moeder.

^ HOOFDSTUK 4.

1. Jtlin hij begon wederom te leeren omtrent de zee; en er vergaderde eene groote schare bij hem, alzoo dat hij in bet schip gegaan zijnde nederzat op de zee; en de geheele schare was op het land aan de zee. ⁰. En hy leerde hen veledin-

Hoofdst 3, 4.

4. En het geschiedde in \'t zaaijen, dat het eene [deei zaads\'] viel bij den weg; en de vogelen des hemels kwamen , en aten het op.

5. En het andere viel op het steenachtige, waar \'t niet veel aarde had; en het ging terstond op, omdat het geene diepte van aarde had.

ü. Maar als de zon opgegaan was, zoo is het verbrand geworden, en omdat het geenen wortel had zoo is het verdord.

7. En het andere viel in de doornen; en de doornen wies-sen op, en verstikten hetzelve ; en het gaf geene vrucht.

8. En het andere viel in de goede aarde, en gaf vrucht , die opging en wies; en het eene droeg dertig, en het andere zestig, en het andere honderd [woud].

9. En hij zeide cot hen: wie ooren heeft om te hooren, die hoore.

10. En als hij nu alleen was, degenen die omtrent hem [waren] , met de twaalven , vraagden hem naar de gelijkenis.

11. En hij zeide tot hen : het is u gegeven te verstaan de verborgenheid des Koning-rijks Gods; maar dengenen die buiten zijn geschieden al deze dingen door gelijkenissen;

12. Opdat zij zier de zien, en niet bemerken, en hoorende hooren. en niet verstaan; opdat zij zich niet t\' eeniger tyd bckeeren, en bun de zonden vergeven worden.

13. En hij zeide tot hm: weet gij deze gelijkenis niet?En hoe zult gij al de gelijkenissen verstaan ?

14. De zaaijer [,i«, die} het woord zaait.

15. En deze zijn, die bij den \\*ftg [bezaaid u\'ordeii2 , waarin het woord gezaaid wordt; en als zij het gehoord hebben, zoo komt de satan terstond, en neemt het woord weg, hetwelk in hunne harten gezaaid was.

1G. En deze zijn desgelijks, die op de steenachtige sen] bezaaid worden, welke als zij het woord gehoord hebben , terstond hetzelve met vreugde ontvangen,

17. En hebben gee-nen wortel in zich zeiven , m^.ar zijn voor eenen tijd. Daaraa als verdrukking of vervolging komt om des woords wil, zoo worden zij terstond gaërgerd.

18. En deze zijn, uie in de

Hoofdst. 4, 5.

zer wereld, en de verleiding des rnkdoms, cn de begeerlijkheden omtrent de andere dingen inkomende, verstikken het woord, en \'t wordt onvruchtbaar.

20. En deze zijn, die in de goeile aarde bezaaid zijn ; welke het woord hooren en aannemen, en dragen vruchten, het eene dertig:, en het andere zestig, en het andere honderd [voucC].

21. En hij zeide tot hen: komt ook de kaars, opdat zij onder de korenmaat of onder het bed gezet worde? [/« \'ƒ] niet opdat zij op den kandelaar jrezet worde ?

22. Want er is niets verborgen , dat niet geopenbaard zal worden; en er is niets geschied [om] verborgen [tezijn], maar opdat het in \'t openbaar zoude komen.

23. Zoo iemand oore heeft om te hooren , die hoore.

24. En hij zeide tot hen : ziet wat gij hoort. Met wat maat gij meet zal u gemeten worden, en u die hoort zal [meer] toegelegd worden.

25. Want zoo wie heeft, dien zal gegeven worden; en wie niet heeft, van dien zal genomen worden ook wat hij

Jiheeft.

g 26. En hij zeide: alzoo is het ^Koningrijk Gods. gelijk of een nnensch het zaad .in de aarde wierp ,

27. En [voorts] sliep, en opstond nacht en dag; en het zaad uitsproot, en lang werd, \'dat hij zelf niet wist hoe.

28. Want de aarde brengt van zelve vrucht voort; eerst het kruid , daarna de aar, daarna het volle koren in de aar.

En als de vrucht Oir£] voordoet, terstond zendt hij de sikkel er in, omdat de oogst daar is.

30. En hij zeide: waarbij zullen wij het Koningrijk Gods vergelijken? Of met wat gelijkenis zullen wij hetzelve gelijken ?

31. [Namelyk] bij een mostaardzaad , hetwelk, wanneer het in de aarde gezaaid wordt, het minste is van al de zaden die op de aarde [zijn].

32. En wanneer \'t gezaaid is, gaat het op en wordt het meeste van al de moeskruiden, en maakt groote takken, alzoo dat de vogelen des hemels onder zijne schaduw kunnen nestelen.

133. En door zulke gelijkenis-en vele sprak hij tot ben het33. En door zulke gelijkenis-en vele sprak hij tot ben het

43

woord, naar dat zij h»t hooren konden.

34. En zonder gelijken ia sprak hij tot hen niet; maar hij ver-ktaarde alles zijnen d.scipelen in \'t bijzonder.

35. En op denzelfden dag, als \'t nu avond geworden was, zeide hij tot hen: laat ons overvaren aan de andere zijde.

36. En zij de schare gelaten hebbende namen hem mede, gelijk hij in het schip was; en er waren nog andere scheepjes met hem.

37. En er werd een groote storm van wind; en de baren sloegen over in \'t schip, al\' zoo dat het nu vol werd.

38. En hij was in \'t achterschip, slapende op een oorkussen ; en zij wekten hem op, en zeiden tot hem: Meester, bekommert het u niet dat wij verbaan ?

39. En hij opgewekt zijnde

fiestrafte den wind, en zeide ot de zee; zwijg, wees stil. En de wind ging liggen, en er werd groote stilte.iestrafte den wind, en zeide ot de zee; zwijg, wees stil. En de wind ging liggen, en er werd groote stilte.

40. En bij zeide tot hen: wat zijt gij zoo vreesachtig? Hoe, hebt gij geen geloof?

41. Eu zij vreesden met groote vrees, en zeiden tot elkander: wie is toch deze, dat ook de wind en de zee hem gehoorzaam zijn?

^ HOOFDSTUK 5.

1. Xlm zij kwamen over op de andere zijde der zee, in \'t land der Gadarenen.

2. En zoo hij uit het schip gegaan was, terstond ontmoette hem uit de graven een mensch met eenen onreinen geest;

3. Welke [zijne] woning in de graven had , en niemand kon-de hem binden, ook zelfa niet met ketenen.

4. Want hij was menigmaal met boeijen en ketenen gebonden geweest, en de ketenen waren van hem in stukken getrokken en de boeijen verbrijzeld, en niemand was magtig om hem te temmen;

5. En hij was altijd nacht en dag op da bergen en in de graven, roepende en slaande zich zeiven met steenen.

6. Als hij nu Jezus van verre zag, liep by [toe], en aanbad hem.

7. En met eene groote stem roepende, zeide hij; wat heb ik met u [te doen] Jezus, gü Zoon Gods des Allerhoog-sten? Ik bezweer u by God,

dat

44

dat Rij my — . „

8. (Waut by zeide tot hem: ffij onreine geest, ga uit van den mensch.)

9. En bij vraagde hem : welke is uw naam? En bij antwoordde, zeggende: mijn naam is Legio, want wij zijn velen.

10. En bij bad hom zeer, dat hij hen buiten dat land niet wegzond.

11. En aldaar aan de bergen was eene groote kudde zwijnen weidende;

12. En al de duivelen baden hem, zeggende: zend ons in die zwijnen, opdat wij in dezelve mogen varen.

13. En Jezus liet het bun ter-Btoud toe; en de onreine geesten uitgevaren zijnde, voeren in de zwijnen; en de kudde stortte van de steilte af in de zee, (er waren er nu omtrent twee duizend) en versmoorden in de zee.

14. En die de zwijnen weidden zijn gevlugt, en boodschapten [zu/fts] in de stad en op het land; en zij gingen uit om te zien wat het was, dal er geschied was.

15. En zij kwamen tot Jezus en zagen den bezetenen zittende, en gekleed, en wel bij zijn verstand, [iiamelijk\'] die het legioen gehad had ; en zij werden bevreesd.

1G. En die het. gezien hadden vertelden hun wat den bezetenen geschied was, en [00*] van de zwijnen.

17. En zij begonnen hem te bidden, dat hij van hunne landpalen wegging.

18. En als hij in \'t schip ging, bad hem degene die bezeten was geweest, dat hij met hem mogt zijn ;

19. Doch Jezus liet hem niet toe, maar zeide tot hem: ga henen naar uw huis tot de uwen, en boodschap hun wat groote dingen u de Heer gedaan heeft, en [Aoe] hij zich uwer ontfermd heeft.

20. En hij ging henen , en begon te verkondigen in het [/«nd] van Dekapolis wat groote dingen hem Jezus gedaan had ; en zij verwonderden zich allen.

21. En als Jezus wederom in \'t schip overgevaren was aan de andere zijde, vergaderde eene groote scbare bij hem; en hij was bij de zee.

22. En zie, er kwam een van de Oversten der Synagoge, met name Jaïrus, en hem ziende viel hij aan zijne voeten

23. En bad hém zeer, zeggen-

Hoofdst. 5,

de: mijn dochtertje is in baar uiterste; [tft bid m], dat gij komt en de handen op haar legt, opdat zij behouden worde , en zij zal leven.

24. En hü ging met hem, en eene groote schare volgde hem, en zii verdrongen hem.

25. En eene zekere vrouw, die twaalf jaren den vloed des bloeds gehad had,

2(5. En veel geleden had van vele medicijnmeesters, en al het hare [rfanrom»] te koste gelegd , en geen baat gevonden had, maar met welke het veeleer erger geworden was;

27. [Dttze] van Jezus hoo-rende, kwam onder de scbare van achteren, en raakte zijn kleed aan.

28. Want zij zeide: indien ik maar zijne kleederen mag aanraken, ik zal gezond worden.

29. En terstond is de fontein haars bloeds opgedroogd ; en zij gevoelde nan haar lig-chaam, dat z j van die kwaal genezen was.

30. En terstond Jezus bekennende in zich 5;elven de kracht, die van hem uitgegaan was, keerde zich om in de schare, en zeides wie heeft mijne kleederen aangeraakt?

31. En zijne discipelen zeiden tot hem: gij zet dat de schare u verdringt, en zegt gij : wie heeft mij aangeraakt?

32. En bij zag rondom, om haar te zien, die dat gedaan had.

33. En de vrouw vreezende en bevende, wetende wat aan haar geschied was, kwam en viel voor hem neder, en zeide hem al de waarheid.

34. En hij zeide tot haar: dochter, uw geloof heeft u behouden ; ga benen in vrede, en zijt genezen vaii deze uwe kwaal.

35. Terwijl hij nog sprak kwamen [ecnigen] van des j Oversten der Synagoge zeggende : uwe dochter is gestorven ; Mat zijt gij den Meester nog moeijelijk ?

36. En Jezus terstond gehoord hebbende \'t woord ■ dat er gesproken werd, zeide •, tot den Oversten der Synagoge: vrees niet, geloof alleenlijk.

37. En hij list niemand toe hem te volgfn, dan Petrus, en Jacobus, en Johannes den broeder van Jacobus;

38. En kwam in \'t huis | van den Oversten der Syna- :: goge, en zag de beroerte,quot; [«» = degenen] die zeer weenden en huilden.

39. En

J9. En injffigaan zijnde, zei; I de hij tot hen : wat maakt jfij I beroerte, en [uwf] weent gij ? I Het kind ia niet gestorven, | maar het slaapt.

I 40. En zij belachten hem; | maar hij, als hij hen allen | bad uitgedreven, nam hij zich | den vader en de moeder des | kinds, en degenen die met hem {warenquot;], en ging binnen \' J v.aar het kind lag. s 41. En hij vatte de hand des | kinds, en zeide tot haar: 8 Talitba kümi! hetwelk is I zijnde overgezet: gij dochter-| tje, (ik zeg u :) sta op. \' 42. En terstond stond het dochtertje op, en wandeide; : want het was twaalf jaren ;; [owd] ; en zij ontzetten zich j- met groote ontzetting, ï 43. En hij gebood bun zeer,

Idat niemand zou datzelve weten , en zeide dat men haar | zoude te eten geven.dat niemand zou datzelve weten , en zeide dat men haar | zoude te eten geven.

weinige zieken de handen op, en genas hen.

6. En hij verwonderde zich over hun ongeloof, en omging de vlekken [rfctn»-] rondom, leerende.

7. En hij riep tot zich de twaalven, en begon hen uit te zenden twee aan twee, en gaf hun magt over de onreine geesten.

8. En hü gebood hun, dat zij niets zouden nemen tot den weg, dan alleenlijk eenen Btaf; geene male, geen brood, geen geld in den gordel;

9. Maar dat zy schoen Eolen zouden aanbinden, en met geen twee rokken gskleed zijn.

10. En hij zeide tot hen; zoo waar gij in een huis zult ingaan , blijft daar totdat gij van daar uitgaat.

11. En zoo wie u niet zullen ontvangen , noch u hooren, vertrekkende van daar, schudt het stof af₇ dat onder aan uwe voeten is, hun tot eene getuigenis. Voorwaar zeg ik u: het zal Sodom of Gomor-ra verdragelijker zijn in den dag des oordeels, dan dezelve stad.

En uitgegaan zijnde predikten zij, dat zij zich zouden bekeeren.

13. En zy wierpen vele duivelen uit, en zalfden vele kranken met olie, en maakten hen gezond.

14. En de Koning Herodes hoorde het (want zijn naam was openbaar geworden) en zeide: Johannes, die daar doopte, is van de dooden opgewekt , en daarom werken

20. Want Herodes vreesde Johannes, metende dat hij een regtvaardig en heilig man was, en hield hem in waarde ; en als hij hem hoorde deed hij vele dingen, en hoorde hem gaarne.

21. En als er een welgelegen dag gekomen was, toen Herodes op den dag zijner geboorte eenen maaltijd aanrigt-te voor zijne Grooten, en de Oversten over duizend, en de voornaamsten van Galilea;

22. En als de dochter van dezelve Herodias inkwam.

degenen die mede aanzaten behaagde, zoo zeide de Koning tot het dochtertje; eisch van mü wat gij ook wilt, en ik zal \'t u geven.

23. En bij zwoer haar: zoo wat gy van mij zult eischen zal ik u geven, [ooA-3 tot de helft mijns koningrijks.

24. En zij uitgegaan zijnde zeide tot bare moeder ; wat zal ik eiscben ? En die zeide ; het hoofd van Johannes den Dooper.

25. En zij terstond met baast ingaande tot den Koning, beeft het geëisebt, zeggende ; ik wil dat gij mij nu terstond in eenen scbotel geeft bet hoofd van Johannes den Dooper.

26. En de Koning zeer bedroefd geworden zijnde, [nofl\'-

om de eeden, en degenen die mede aanzaten , wilde hij baar [hetzelve] niet afslaan.

27. En de Koning zond terstond eenen scberpregter, en gebood zijn hoofd daar te brengen. Deze nu ging been , en onthoofdde hem in de gevangenis,

2S, En bragt zijn hoofd in eenen scbotel, en gaf hetzelve het dochtertje, en het dochtertje gaf hetzelve hare moeder.

29. En als zijne discipelen [dit] hoorden, gingen zij en namen zijn dood ligchaam weg, en leiden dat in een graf.

30. En de Apostelen kwamen [weder\'] te zamen tot Jezus, en boodschapten hem alles, beide wat zij gedaan hadden, en wat zij geleerd hadden.

31. En hy zeide tot ben: komt gijlieden in eene woeste plaats bier alleen, en rust een weinig; want er waren velen die kwamen en die gingen; en zij hadden zelfs geenen gelegenen tijd om te eten.

32. En zy vertrokken in een schip, naar eene woeste plaats alleen.

33. En de scharen zagen hen heenvaren, en velen werden hem kennende, en liepen gezamenlijk te voet van alle steden derwaarts, en kwamen ben voor, en gingen te zamen tot hem.

34. En Jezus uitgaande zag eene groote schare, en werd innerlijk met ontferming bewogen over ben; want zij waren als schapen hy begon hen vele dingen te leeren.

35. En als \'t nu laat op den dag geworden was, kwamen zijne discipelen tot hem , en zeiden: deze plaats is woest, en het is nu laat op den dag.

36. Laat ben van u, opdat zij heengaan in de omliggende dorpen en vlekken, en broo-den voor zich zeiven mogen koopen ; want zij hebben niet wat zij eten zullen.

37. Maar bij antwoordende zeide tot ben: geeft gij bun te eten. En zij zeiden tot hem: zullen wij heengaan, en koopen voor twee honderd penningen brood, en hun te eten geven ?

38. Én hij zeide tot hen : boe veel brooden hebt gij? Gaat henen en bezie^-; [het]. En toen zij bet vernomen hadden, zeiden zy: vijl, en twee vis-schen.

39. En bij gebood hun dat zij hen allen zouden doen ne-derzitten bij wa.irdscbappen, op het groene prts.

40. En zij zaten neder in gedeelten bij honderd te zamen , en bij vijftig te zamen.

41. Èn als hij de vijf brooden en de twee dsschen genomen had, zag bij op naar den hemel, zegende, en brak de brooden, en ga^p ze zijnen discipelen, opdat ::ij ze bun zouden voorleggen ; en de twee visschen deelde hij voor allen.

42. En zij aten allen, en zijn verzadigd geworden.

43. En zij namen op twaalf volle korven brokken, en van de visschen.

44. En die daar de brooden gegeten hadden, waren omtrent vijf duizend mannen.

45. En terstond dwong by zijne discipelen in het schip te gaan , en voor been te varen aan de andere zijde, tegen [ouer] Bethsaïda, terwyl hij de schare van zich zou laten.

46. En als bij dezelve bun afscheid gegeven bad, ging bij op den berg cm te bidden.

47. En als het nu avond was geworden, zoo was \'t schip m \'t midden van de zee, en hij was alleen op het land.

48. En hij zag dat zij zich zeer pijnigden om [\'lt; êchip] voort te krygen, (want de wind was bun tegen). En omtrent de vierde wake des nachts kwam Ey tot hen,

wan-

Hoofdst. 6, 7.

wandelende op

. de zee, er wilde hen voorbijgaan. 49. En zij ziende hem wandelen op de zee, meenden dat het een spookael was, en schreeuwden zeer.

óO. Want zij zagen hem al len , en werden ontroerd ; er. terstond aprak hij met hen, en zeide tot hen : zyt welgemoed , ik ben \'t; vreest u nier.

51. Er hij klom tot hen in het «chip, en de wind stilde; en zij ontzetten zich boven-.jj mate zeer in zich zeiven, en { waren verwonderd; | 52. Want zij hadden niet ge-/| let op [/iet mirakel] der broo-j den; want hun hart was ver-« hard.

^ 53. En als zij overgevaren | waren, kwamen zij in \'t j land Gen-esaret, en haven-f den aldaar.

quot; 54. En als zij ui*, \'t schip ^gegaan waren, te.dtond wer-.lt; den zij hem kennende; J( 55. [É/i] het geheels omlig-^ gende land dóorloopende, be-gonnen zij op beddekens, de-; genen die kwalijk gesteld waren, om te dragen, ter plaatse waar zij hoorden dat hij was.

55. En zoo waar hij kwam i in vlekken, of steden, of i dorpen, daar leiden zij de i kranken op de markten, en baden hem, dat zij maar den j zoom zijns kleeds aanraken . mogten. En zoo velen als er . hem aanraakten werden ge-!zond.

-p, HOOFDSTUK 7.

1. Jlgt;n tot hem vergaderden de Parizeen , en sommigen der Schriftgeleerden, die van Jeruzalem gekomen waren ;

2. En ziende dat sommigen van zijne discipelen met onreine , dat is, met ongewas-schene handen brood aten, berispten zij

3. Want de Farizeën en al de Joden eten niet, tenzij dat zij [eersf] de handen dikwijls wasschen , houdende de inzetting der Ouden.

4. En van de markt [komende] eten zij niet, tenzij dat

[eerst] gewasschen zyn. En vele andere dingen zijn er, die zij aangenomen hebben te houden, [als namelijk] de wasschingen der drinkbekers, en kannen, en koperen vaten, en bedden.

5. Daarna vraagden hem de Farizeën en de Schriftgeleer-[den; waarom wandelen uwe

4?

discipelen niet naai* de inzetting der Ouden, maar eten brood met ongcwasschcn handen ?

6. Maar hy antwoordde en zeide tot hen : wel heeft Je-sajaa van u geveinsden geprofeteerd, geïük geschreven is: dit volk eert mij met de lippen, maar hun hart houdt zich ver van mij.

7. Doch te vergeefs eeren zij mij , leerende leeringen, [die] geboden [zijn} der menschen*

8. Want nalatende \'t gebod Gods, houdt gij de inzettingen der menschen, [als namelijk] wassching der kannen , en drinkbekers, en andere dergelijke dingen doet gij vele.

9. En hij zeide tot hen: gij doet [zeker] Gods gebod wel te niet, opdat gij uwe inzetting zoudt onderhouden.

10. Want Mozes heeft gezegd : eer uwen vader en uwe moeder. En : wie vader of moeder vloekt, die zal den dood sterven.

11. Maar gijlieden zegt: zoo een mensch tot vader of moeder zegt; [het i«] Corban, (dat is [te zeggen] eene gave ,) zoo wat u van mij zou kunnen ten nutte komen [die voldoet]-,

12. En gij laat hem niet meer toe, iets aan zijnen vader of zyne moeder te doen ,

13. Makende [alzoo] Gods woord krachteloos door uwe inzetting, die gij ingezet hebt; en dergelijke dingen doet gij vele.

14. En tot zich de gansche schare geroepen hebbende, zeide hij tot hen : hoort mij allen en verstaat.

15. Er is niets van buiten den mensch in hem ingaande , hetwelk hem kan ontreinigen. Maar de dingen die van hem uitgaan, die zijn het welke den mensch ontreinigen.

16. Zoo iemand ooren heeft om te hooren, die boore.

17. En toen hy van de schare in huis gekomen was, vraagden hem zijne discipelen van de gelijkenis.

IS. En hij zeide tot hen: zijt ook gy alzoo onwetend ? Verstaat gij niet, dat al wat van buiten m den mensch ingaat, bem niet kan ontreinigen ?

19. Want het gaat niet in zyn hart^ maar in den buik, en gaat m de heimelijkheid uit, reinigende al de spijzen.

20. £n hij zeide : hetgeen uit

gaat

ioofdst. 8, 9.

voer hü weg naar de an-ire zijde.

14. En zijne discipelen had-len vergeten brood mede te

\' nemen, en hadden niet dan 1 één brood met zich in het schip.

15. En hij gebood hun, zeg-\' Kende: ziet toe, wacht,u van J den zuurdeesem der Farizeën,

en van den zuurdeesem van \' Herodes.

• 16. En zij overleiden onder elkander, zeggende: [V i«] j omdat wij geene brooden hebben.

| 17. En Jezus [daf] beken-aiende, zeide tot hen: wat jorerlegt eij dat gij geene \' jlbrooden hebt ? Bemerkt «aj nog .4ii(\'t, noch verstaat gij niet? i Hebt gij nog uw verhard hart ? ^v IS. Oogen hebbende ziet gij 1 liet, en ooren hebbende , icort gij niet?

19. En gedenkt gij niet, toen j k de vijf brooden brak onder ■ Ie vijf duizend mannen, hoe «rele volle korven met brokken i^ij opnaamt? Zij zeiden hem: Wwaalf.

\'1 20. En toen ik de zeven [ftrnA] \'Onder de vier duizend mannen, toe vele volle manden met brokken gij opnaamt? En zy leiden: zeven.

j21. En hij zeide tot hen: hoe, Verstaat gij niet?

En by k\\\\ am te Bethsaïda ; \'in zij bragten tot hem eenen blinden, en baden hem\', dat Bij hem aanraakte.

,£2:5. En de hand des blinden Renomen hebbende, leidde By hem uit buiten het vlek. «n spoog m zijne oogen, en leide de handen op hem, en ^raagde hem of hij iets zag. 24. En hy opziende, zeide: k zie de menschen, want ik pe hen als boomen, wandelen. 125. Daarna leide hij d\'.? han-len wederom op zijne oogen, In deed hem opzien. En hij ^l\'erd hersteld, en zag hen al-Ti ver en klaar.

■G. En hy zond hem naar zijn uis, zeggende: ga niet in het lek, noch zeg het niemand i \'t.vlek.

27. En Jezus ginguit en zijne .scipelen naar de vlekken m Cesarea Philippi. En op :n weg vraagde hij zijnen scipelen, zeggende tot hen : \'.e zeggen de menschen dat ben?

\'• En zij antwoordden : Jonnes de Dooper; en ande-quot; » Elias ; en anderen , een de Profeten.

En hij zeide tot hen: \'ar gijlieden , wie zegt gij

49

dat ik ben? En Petrus antwoordende zeide tot hem: gij zijt de Christus.

30. En hij gebood hun scher-pelijk, dat zij het niemand zouden zeggen van hem.

31. En hij begon hen te lee-ren, dat de Zoon des menschen veel moest lijden, en verworpen worden van de Ouderlingen, en Overprieste-ren, en Schriftgeleerden, en gedood worden , en na drie dagen wederom opstaan.

32. En dit woord sprak hij vrij uit; en Petrus hem tot zich genomen hebbende, begon hem te bestraffen;

33. Maar hij zich omkeeren-de, en zijne discipelen aanziende, bestrafte Petrus, zeggende: ga heen achter mij sa-tanas; want gij verzint niet de dingen die Gods zijn, maar die der menschen zijn.

34. En tot zich geroepen hebbende de schare met zijne discipelen , zeide hij tot hen: zoo wie achter mij wil komen, die verloochene zicli zeiven, en neme zijn kruis op , en vol-ge mij.

35. Want zoo wie zijn leven zal willen behouden, die zal \'t zelve verliezen ; maar zoo wie zijn leven zal verliezen om mijnentwil, en [om] des Euantreliums [iciZ], die zal \'t zelve behouden.

36. Want wat zoude het den mensch baten, zoo hij de ge-heele wereld won, en zijner ziel schade leed ?

37. Of wat zal een mensch geven tot lossing van zijne ziel ?

3S. Want zoo wie zich mijns en myner woorden zal geschaamd hebben in dit overspelig en zondig geslacht, diens zal zich de Zoon des menschen ook schamen, wanneer hij zal komen in de heerlijkheid zijns Vaders, met de heilige Engelen.

-j-, HOOFDSTUK 9.

1. XLm hij zeide tot hen; voorwaar ik zegu, dat er sommigen zijn van degenen die hier staan, die den dood niet zullen smaken , totdat zij zullen hebben gezien, dat het Koningrijk Gods met kracht gekomen zij.

2. En na zes dagen nam Jezus met zich Petrus, en Jacobus, en Johannes, en bragt hen op eenen hoogen berg bezijden alleen ; en hy werd voor hen van gedaante veranderd.

quot; En zijne kleederen werden C blia-

blinkend, zeer wit als sneeuw, hoedanijre penn voller op aarde [200] wit maken kan.

4. Ên van hen werd Rezien Elias met Mozes, en zij spraken met Jezus.

5. En Petrus antwoordende zeide tot Jezus: Rabbi, bet is goed dat wij hier zijn; en laat ons drie tabernakelen maken, voor u éi\'nen , en voor Mozes é^nen, en voor Elias édnen.

6. Want hij wist niet wat hij zeide; want zij waren zeer bevreesd.

7. En er kwam eene wolk, die hen overschaduwde, en eene stem kwam uit de wolk, zeggende: deze is mijn geliefde Zoon; hoort hem.

8. En baastiglijk rondom ziende, zagen zij niemand meer dan Jezus alleen bij hen.

9. En als zij van den berg afkwamen , gebood hij hun, dat zij niemand verbalen zouden \'t geen zij gezien hadden, dan wanneer de Zoon des menschen uit de doodun zoude opgestaan zijn.

10. En zij behielden dit woord bij zich zeiven, vragende onder elkander, wat het was uit de dooden opstaan.

11. En zij vraagden hem zeggende : waarom zeggen de Schriftgeleerden, dat Elias eerst komen moet?

12. En hij antwoordende zeide tot hen: Elias zal wel eerst komen, en alles weder oprigten; en [\'t zal geschieden] gelijk geschreven is van den Zoon des menschen, dat hij veel lijden zal en veracht worden.

13. Maar ik zeg u, dat ook Elias gekomen is, en zij hebben hem gedaan al wat zij gewild hebben, gelijk van hem geschreven is.

14. En als hij bij de discipelen gekomen was, zag hij eene groote schare rondom hen , en teenige] Schriftgeleerden met hen twistende.

15. En terstond de geheele schare hem ziende werd verbaasd , en toeloopende groetten zij hem.

16. En hij vraagde de Schriftgeleerden : wat twist gij met dezen ?

17. En een uit de sehare antwoordende zeide: Meester, ik heb mijnen zoon tot u gebragt, die eenen stommen geest heeft.

18. En waar hij hem ook aangrijpt , zoo scheurt hij hem, en .schuimt, en knerst met zijne tanden, en verdort; en ik heb uwe discipelen gezegd,

dat zij hem zouden uitwerpen,

en zij hebben niet gekonnen.

19. En hij antwoordde hem, ■n zeide: o ongeloovig geslacht, hoe lang zal ik nog bij ulieden zijn? Hoe lang zal ik u nog \'verdragen ? Brengt hem tot mij.

20. En zij bragten denzelven tot hem; en als hij hem zag, scheurde hem terstond de geest; en hij vallende op dei aarde, wentelde zich al schuimende.

21. En hij vraagde zijnen vader: hoe langen tijd is \'t, dat hem dit overkomen is?

En hij zeide hem: van Oy/jc] kindsheid af.

En menigmaal heeft hij hem ook in \'t vuur en in \'Ü water geworpen, om hem te verderven; maar zoo gij iets kunt, zijt mei; innerlijke ont-\' ferming over ons bewogen, en help ons.

23. En Jezus zeide tot hem:

zoo gij kunt gelooven; alle dingen zijn mogelijk dengenen die gelooft.

24. En terstond de vader des kinds roepende met tranen zeide: iV geloof Heer, ^ _{w x} kom mijne ongeloovigheid te

t * 1 i ♦ i. ïnieuia:

2igt;. En Jezus ziende dat de j_n schare gezamenlijk toeliep bestrafte den onreinen geest. 4^.^: zeggende tot hem: gij stomme - ^ en doove geest, ik beveel u,

ga uit van hem, en kom niei meer in hem.

20. En hij roepende, en hen zeer scheurende , ging uit; eo [/iet kind\'] werd als dood, al-zoo dat velen zeiden, dat hel gestorven was.

27. En Jezus hem bij de hand grijpende, rigtte hem op ; en bij stf.nd op.

28. Eu als hij in huis gegaan wa.s, vraagden hem zijne discipelen alleen: waarom hebben wij hem niet kunnen uitwerpen ?

29. En hij zeide tot hen: dil geslacht kan nergens door uit;

:aan, dan doo : bidden en vas ten.

30. En van (\'aar weggaande.

floofdst-Ö, 10.

32. Maar zij verstonden dat woord niet, en zy vreesden hem te vragen.

33. En hij kwam te Kaper-naüm; en in \'t huis peko-uicn zijnde vraagde hij hun: waarvan hadt gij woorden on der elkander op den weg?

34. Doch zij zwegen; want zij waren onder elkander in woorden geweest op den weg. wie de meeste [zoude zijn}.

35. En nedergezeten zijnde, riep hij de twaalven, en zeide tot hen: indien iemand wil de eerste zijn, die zal de laatste van allen zijn, en aller dienaar.

36. En nemende een kindeken stelde hij dat midden onder lien, en omving het met zijne armen, en zeide tot hen :

37. Zoo wie een van zoodanige kinderkens zal ontvangen in mijnen naam, die ontvangt mij ; en zoo wie mij zal ontvangen, die ontvangt my niet, maar dien jdie mij gezonden heeft.

38. Én Johannes antwoordde hem, zeggende: Meester, wij hebben eenen gezien, die de

¹ duivelen uitwierp in uwen • , gt;iaam, welke ons niet volgt; » ^WÜ lebben \'t hem verbo-

\' den, omdat hij ons nietvolpt.

39. Doch Jezus zeide: ver-quot; biedt hem niet, want er is

Int i. 3niemand die eene kracht doen pISpii S^za\' ^m\'J^ncn naam, en haas-■\'tiglijk van mij zal kunnen J,™,» spreken. -

40. Want wie tegen ons met s, die is vóór ons.

41. Want zoo wie ulieden •enen beker waters zal geven e drinken in mijnen naam, )indat pij Christus [discfpe-fe/t] zijt, voorwaar zeg ik u, liij zal zijn loon geenszins verlezen.

42. En zoo wie eenen van deze kleinen, die in mij geloo-ven, ergert, het ware hem beter dat een molensteen om zijnen hals gedaan ware, en dat hij in de zee geworpen ware.

43. En indien uwe hand u ergert, houw haar af; \'t is u beter verminkt tot bet leven in te gaan, dan de twee banden hebbende benen te gaan in de hel, in het oiiuitblus-schelijk vuur,

44. Waar hun worm niet

SI

worden in de hel, in het on-uitblusscbelyk vuur,

46. Waar hun worm niet sterft, en het vuur niet uit-gebluscht wordt.

47. En indien uw oog u er-pert, werp het uit; \'t is u beter maar ^én oog hebbende iu het Koningrijk Gols in to paan , dan twee oogen hebbende in \'t helsche vuur geworpen te worden,

48. Waar hun worm niet sterft, en \'t vuur niet uitge-bluscht wordt.

49. Want een ieder zal met vuur gezouten worden, en iedere offerande zal met zout gezouten worden.

50. Het zout is goed; maar indien het zout onzout wordt, waarmede zult gij dat smakelijk maken? Hebt zout in u zeiven, en houdt vrede onder elkander.

-jj, HOOFDSTUK 10. Jlm van daar opgestaan zijnde ging hij naar de landpalen van Judea, door de overzijde van den Jordaan; en de scharen kwamen wederom te zamen bij hem, en, pelijk hij gewoon was, leerde hij hen wederom.

2. En de Parizeen tot hem komende vraagden hem, of het eenen man geoorloofd is [zijne} vrouw te verlaten; hem verzoekende.

3. Maar hij antwoordende zeide tot hen: wat heeft u Mozes geboden?

4. En zij zeiden: Mozes heeft toegelaten eenen scheidbrief te schrijven, en [haar} te verlaten.

5. En Jezus antwoordende zeide tot hen: van wege de hardigheid uwer harten heeft hij ulieden dat gebod geschreven ;

6. Maar van het begin der schepping beeft God hen man en vrouw gemaakt.

7. Daarom zal een mensch zijnen vaderen moeder verlaten, en zal zijne vrouw aanhangen.

8. En die twee zullen tot één vleesch zijn, alzoo dat zij niet meer twee zijn, maar één vleesch.

9. Hetgeen dan God te zamen gevoegd heeft, scbeide de mensch niet.

10. En in het huis vraagden hem zijne discipelen wederom van \'tzelve.

11. En hij zeide tot hen: zoo wie zijne vrouw verlaat, en eene andere trouwt, die doet overspel tegen haar.

C 2 12. £n

12. En indien eene vrouw haren man zal verlaten, en met een ander trouwen, die doet overspel.

13. En zij bragten kinderlcens tot hem, opdat hij hen aanraken zoude; en de discipelen bestraften degenen, die hen tot hem bragten.

14. Maar Jezus [rfalt;] ziende nam het zeer kwalijk, en zeide tot hen: laat de kin-derkens tot mij komen, en verhindert hen niet; want der-zulken is het Koningrijk Gods.

15. Voorwaar zeg ik u, zoo wie het Koningrijk Gods niet ontvangt gelijk een kindeken, die zal in \'t zelve geenszins ingaan.

16. En hij omving hen met zijne armen, [e«] de handen op hen gelegd hebbende, zegende hij dezelve.

17. En als hij uitging op den weg, liep een tot hem, en voor hem op de knieën vallende vraagde hem: goede Meester, wat zal ik doen, opdat ik het eeuwige leven beërve ?

18. En Jezus zeide tot hem: wat noemt gij mij goed? Niemand is goed dan één , [«a-melijkl God.

19. Gij weet de geboden: gij zult geen overspel doen; gij zult niet dooden; gij zult niet stelen ; gij zult geene valsche getuigenis geven; gij zult niemand te kort doen; eer uwen vader en moeder.

20. Doch hij antwoordende zeide tot hem: Meester, al deze dingen heb ik onderhouden van mijne jongheid af.

21. En Jezus hem aanziende beminde hem, en zeide tot hem: één ding ontbreekt u; ga henen, verkoop alles wat gij hebt, en geef het den armen, en gij zult eenen schat hebben in den hemel. En Jcom herwaarts, neem het kruis op, en volg mij.

22. Maar hij treurig geworden zijnde over dat woord, ging bedroefd weg; want hij had vele goederen.

23. En Jezus rondom ziende, zeide tot zijne discipelen: hoe bezwaarlijk zullen dogenen die goed hebben in het Koningrijk Gods inkomen!

24. En de discipelen werden verbaasd over deze zijne woorden. Maar Jezus wederom antwoordende, zeide tot hen: kinderen, hoe zwaar is \'t, dat degenen die op het goed hun vertrouwen zetten, in \'t Koningrijk Gods ingaan.

25. Het is ligter dat een kemel ga door het oog van eene naald, dan dat een rijke in het Koningrijk Gods inga.

26. En zij werden nog meer verslagen, zeggende tot elkander: wie kan dan zalig worden?

27. Doch Jezus hen aanziende, zeide: bij de menschen is het onmogelijk, maar niet bij God; want alle dingen zijn mogelijk bij God.

28. En Petrus begon tot hem te zeggen: zie, wij hebben alles verlaten, en zijn u gevolgd.

29. En Jezus antwoordende zeide: voorwaar zeg ik ulieden, er is niemand die verlaten heeft huis, of broeders, of zusters, of vader, of moeder, of vrouw, of kinderen, of akkers, om mijnentwil en des Euangeliums O\'O ■»

30. Of hij ontvangt honderdvoud, nu in dezen tijd, huizen, en broeders, en zusters, en moeders, en kinderen, en akkers, met de vervolgingen, en in de toekomende eeuw het eeuwige leven.

31. Maar vele eersten zullen de laatsten zijn, en [re/«»] , die de laatsten [ryn] , de eersten.

32. En zij waren op den weg, gaande op naar Jeruzalem, en Jezus ging vóór hen; en zij waren verbaasd, en hem volgende waren zij bevreesd. En de twaalven wederom tot zich nemende, begon hij hun te zeggen de dingen, die hem overkomen zouden ,

33. [Zeggende:] zie, wij gaan op naar Jeruzalem, en de Zoon des menschen zal den Overpriesteren, en den Schriftgeleerden overgeleverd worden , en zij zullen hem ter dood veroordeelen, en hem den Heidenen overleveren;

34. En zij zullen hem bespotten , en hem geeselen , en hem bespuwen, en hem dooden ; en ten derden dage zal hij weder opstaan.

35. En tot hem kwamen Jacobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs, zeggende: Meester, wij wilden [we/] dat gij ons deedt zoo wat wij begeeren zullen.

36. En hij zeide tot hen: wat wilt gij dat ik u doe?

37. En zij zeiden tot hem: geef ons dat wij mogen zitten , de een aan uwe regter [han(ï] , en de ander aan uwe linker [Aand] in uwe heerlijk-beid.

38. Maar

5-4

de, vond hij niets dan bladeren; want \'t was de tijd der \\ijgen niet.

14. En Jezus antwoordende zeide tot denzelven: niemand ete [miif/c] vrucht meer van u in der eeuwigheid. En zijne discipelen hoorden \'t.

15. En zij kwamen te Jeruzalem. En Jezus in den Tempel gegaan zijnde, begon degenen, lie in den Tempel verkochten cn kochten, uit te drijven; en de tafelen der wisselaars, en «le zitstoelen dergenen die de duiven verkochten, keerde hij om,

l(i. En liet niet toe dat iemand eenig vat door den Tempel droeg.

17. En hij leerde, zeggende tot hen: is er met geschreven; mijn Huis zal een huis des ge-beds genoemd worden allen volken? Maar gij hebt dat [fo/] eenen kuil der moordenaren gemaakt.

18. En de Schriftgeleerden en Overpriesters hoorden [daf], en zochten hoe zij hem doo-den zouden; want zij vreesden hem, omdat degansche schare ontzet was over zijne leer.

19. En als het nu laat geworden was, ging hij uit buiten de stad.

20. En des morgens vroeg voortgaande zagen zij dat de vijgeboom verdord was van de wortelen af.

21. En Petrus [zulks] indachtig geworden zijnde, zeide tot hem: Rabbi, zie, de vijgeboom, dien gij vervloekt hebt, is verdord.

22. En Jezus antwoordende zeide tot hen: hebt geloof op .God.

23. Want voorwaar zeg ik u, dat zoo wie tot dezen berg zal zeggen: word opgeheven en in de zee geworpen, cn niet zal twijfelen in zijn hart, maar zal gelooven dat hetgeen hij zegt geschieden zal , het z.\'il hem geworden zoo wat hij zegt.

24. Daarom zeg ik u: alle dingen, die gij biddende begeert, gelooft dat gij ze ontvangen zult, en zü zullen u geworden.

25. Jin wanneer gij staat om lt;e bidden, vergeeft indien gij iets hebt tegen iemand, opdat ook uw Vader die in de he-¹ melen is, ulieden uwe misdaden vergeve.

2(5. Maar indien gü niet vergeeft, zoo zal uw Vader, die in de hemelen is, ook uwe misdaden niet vergeven.

27. En zij kwamen wederom te Jeruzalem; en als bij in den Tempel wandelde, kwamen tot hem de Overpriesters, en de Schriftgeleerden, en de Ouderlingen;

28. En zeiden tot hem: door wat magt doet gij deze dingen ? En wie heeft u deze magt gegeven, dat gij deze dingen doen zoudt?

29. Maar Jezus antwoordende zeide tot hen: ik zal u ook één woord vragen; antwoordt mij ook, en zoo zal ik u zeggen, door wat magt ik deze dingen doe.

30. De doop van Johannes, was die uit den hemel of uit demenschen? Antwoordt mij.

31. En ^ij overleiden onder zich, zeggende: indien wij

!ggen: uit den hemel, zoo il hij zeggen: waarom hebt gij hem dan niet geloofd?

32. Maar indien wij zeggen: uit de mcnschen, zoo vreezen wij het volk; want zij hielden allen van Johannes, dat hij waarlijk een Profeet was.

33. En antwoordende zeiden zij tot Jezus: wij weten het niet. En Jezus antwoordende zeide tot hen: zoo zeg ik u ook niet, door wat magt ik deze diugen doe.

-p, HOOFDSTUK 12. . xim hij begon door gelijkenissen tot hen te zeggen: een mensch plantte eenen wijngaard , cn zette eenen tuin daar om, en groef eenen wijnpersbak , en bouw le eenen toren , en verhuurde dien aan de Landlieden, en reisde buitenlands.

2. Eu als de tijd was, zond hij eenen dienstknecht tot de landlieden, opdat hij van de landlieden ontvinge van de vrucht des wijngaards.

3. Maar zij namen en sloegen hem, en zouden [Aem] ledig henen.

4. En hij zond wederom eenen anderen dienstknecht tot hen; en dien steenigden zij, wondden hem het hoofd, zonden [Aem] henen schandelijk gehandeld zi.nde.

5. En wederom zond hij eenen anderen, en dieu doodden zij; en vele anderen, [waarvan] zij sommigen fdjegen, en sommigen doodden.

0. Als hij dan «og eenen zoon had, die hen?, lief was, zoo heeft hij ook dien ten laatste tot hen gezonden, zeggende: zij zullen immers mijnen zoon uutzien.

1. Maar

56 HET EUA

34. En Jpzus ziende dat hij verstandiglijk geantwoord had zeide tot hem; pij zijt niet ver van het Koninklijk Gods. En niemand durlde hem meer vragen.

35. En Jezus antwoordde en zeide, loerende in den Tempel : hoe zeggen de Schriftgeleerden , dat de Christus een zoon Davids is?

36. Want David zelf quot;heeft door den Heiligen Geest gezegd; de Heer heeft gezegd tot mijnen Heer: zit aan mijne rpgter[Afl«rf], totdat ik uwe vijanden zal gezet heh-hen tot eene voetbank uwer voeten.

37. David dan zelf noemt hem [ry/tew] Heer; en hoe is hij zijn zoon? En de menigte der schare hoorde Item gaarne.

38. En hij zeide tot hen in zijne leer; wacht u voor de Schriftgeleerden, die daar gaarne willen wandelen in lange kleederen, en gegroet zijn op de markten,

39. En de voorgestoelten [heb-Ceti] in de Synagogen , en de vooraanzittingen in de maaltijden ;

•40. wolke de huizen der weduwen opeten, en [dnlquot;] onder den schijn van lang te hidden. Deze zullen zwaarder oordeel ontvaneren.

41. En Jezus gezeten zijnde\' tegenover de schatkist, zag hoe de schare geld wierp in de schatkist; en vele rijken wierpen veel [daar i«].

42. En er kwam eene arme weduwe, die wierp tw :e kleine [penningskens daar i/.] , hetwelk is een oort.

43. En [JezMs] zijn discipelen tot zich geroepen hebbende , zeide tot hen; voorwaar ik zeg u, dat deze arme weduwe meer ingeworpen heeft, dan allen die in de schatkist geworpen hebben ;

44. \'Want zij allen hebben van hunnen overvloed [daar i«] geworpen; maar deze heeft van naar gebrek, al wat zij had [daar ««] geworpen, haren ganschen leeftogt.

Tp HOOFDSTUK 13.

1. ilin ais hij uit den Tempel ging, zeide een van zijne discipelen tot hem ; Meester, zie hoedanige steenen, en hoedanige gebouwen !

2. En Jezu.) antwoordende zeide tot hem: ziet gü deze

Ïroote gebouwen? Er zal niet roote gebouwen? Er zal niet één] steen op den [anderen\']

S\'GELIUM Hoofdst. 12, 13.

steen gelaten worden, die niet afgebroken zal worden.

3. En als hij gezeten was op den olyfberg tegenover den Tempel, vraagden hem Petrus, en Jacobus, en Johannes, en Andreas, alleen;

4. Ze^r ons wanneer zullen deze dingen zijn? F.n welk is liet teeken wanneer al deze dingen voleindigd zullen worden ?

5. En Jezus hun antwoordende begon te zeggen; ziet toe dat u niemand verleide.

6. Want velen zullen komen onder mijnen naam, zeggende ; ik ben [de Christus] , en zullen velen verleiden.

7. En wanneer gij zult hoo-ren van oorlogen, en geruchten van oorlogen, zoo wordt niet verschrikt: want [\'/«/] moet geschieden. Maar nog is het einde niet.

8. Want het [eene] volk zal tegen het [andere] volk opstaan, en het [een.?] koningrijk tegen het [andere] koningrijk ; en er zullen aardbevingen zijn in verscheidene plaatsen, en er zullen hon-gersnooden wezen, en beroerten. Deze dingen z.jn £niaar] beginselen der smarten.

9. Maar zilt;t gij voor u zeiven toe; want zjj zullen u overleveren in de llaadsver-gaderingen. en in de Synagogen ; gij zult gesljigen worden, en voor Stadhouders en Koningen zult gij gesteld worden, om mijnentwil, hun tot eene getuigenis.

10. En het Euangelium moet eerst gepredikt worden onder al de volken.

11. Doch wanneer zij u leiden zullen om u over te leveren, zoo zljt te voren niet bezorgd, wat gij spreken zult, noch bedenkt het niet; maar zoo wat u in die ure gegeven zal worden, dat spreekt. Want gij zijt het niet die spreekt, maar de Heilige Geest.

12. En de [eene] broeder zal den [anderen] broeder overleveren tot den dood, en de vader het kind; en de kinderen zullen opstaan tegen de ouders, en zullen hen dooien.

13. En gij zult gehaat worden van allen, om mijnsnaams wil; maar wie volharden zal tot liet einde, d\'.e zal zali;; worden.

14. Wanneer gij dan zult zien den gruwel der verwoesting, waarvan door d(n Profeet Daniël gesproken is, staande

waar

Eoofdst. IS , 14.

waar \'t niet behoort, (die het leest, die merke daarop), alsdan die in Judea zijn, dat zij vlieden op de bergen; 15. En die op het dak is, kome niet af in het huis, noch ga niet in, om iets uit zijn huis weg te nemen;

Ifi. En die op den nkker is, leeere niet weder terug, om zijn kleed te nemen.

17. Maar wee de bevruchte en de zogende [vrouwen\'] in die dagen.

IS. Doch bidt dat uwe vlugt niet geschiede des winters.

19. Want die dagen zullen zulke verdrukking zijn, welker gelijke niet geweest is van den beginne der schepselen, die God geschapen heeft , tot nu toe, noch ook niet zijn zal.

20. En indien de Heer de dagen niet verkort had, geen vleesch zoude behouden worden ; maar om der uitverkorenen wil, die hij heeft uitverkoren , heeft hij de dagen verkort.

21. En alsdan zoo iemand tot ulieden zal zeggen: zie hier is de Christus; of: zie hij is daar; gelooft het niet.

22. Want er zullen valsche Christussen, en valsche Profeten opstaan, en zullen teekenen en wonderen doen, om te verleiden. indien \'t mogelijk ware, ook de uitverkorenen.

23. Maar gijlieden ziet toe; zie, ik heb u alles voorzegd.

24. Maar in die dagen, na die verdrukking, zal de zon verduisterd worden , en de maan zal haar schijnsel niet geven,

25. En de sterren des hemels zullen daar uit vallen, en de krachten die ^:n de heme-lijn Ov«], zullen bewogen worden.

26. En alsdan zullen zij den Zoon des menschen aien, komende in de wolken. met groote kracht en heerlijk-hejd.

27. En alsdan zal hij zijne Engelen uitzenden, en zal zijne uitverkorenen bijeenvergaderen uit de vier winden, van het uiterste der aarde tot het uiterste des hemels.

28. En leert van den vijgeboom deze gelijkenis: wanneer nu zijn tak teederwordt, en de bladeren uitspruiten, zoo weet gy dat de zomer nabij is.

29. Alzoo ook gij, wanneer gij deze dingen zult zien geschieden, zoo weet dat [hef] nabij voor de deur is.

30. Voorwaar ik zeg u, dat uit geslacht aiet zal voorbij

57

gaan , totdat al deze dingen zullen geschied zijn.

31. De hemel en de aarde zullen voorbijgaan, maar mijne woorden zullen geenszins voorbijgaan.

32. Maar van dien dag en die ure weet niemand, noch de Engelen die in den hemel zijn, noch de Zoon, dan de Vader.

33. Ziet toe, waakt en bidt; want gij weet niet wanneer de tijd is.

34. Gelijk een mensch buitenlands reizende, zijn huis verliet, en zijnen dienstknechten magt gaf, en elk zijn werk, en den deurwachter gebood dat hij zoude waken;

35. Zoo waakt dan (want gij weet niet wanneer de heer des huizes komen zal, [des avonds\'] laat, of ter midder.-nacht, of met het hanengekraai, of inden morgenstond)

36. Opdat hij niet onvoorzien» kojne, en u slapende vinde.

37. En hetgeen ik uzeg, [(/«lt;] zeg ik allen : waakt.

HOOFDSTUK 14. -Ilin het Pascha en [het Fcst] der ongehevelde [broaden] was na twee dagen; en de Ovcrpriesters en de Schriftgeleerden zochten , hoe zij hem met listigheid vangen en doo-den zouden;

2. Maar zij zeiden: niet in het Feest, opdat niet misschien oproer onder het volk worde.

3. En als hij te Bethanië was in \'t huis van Simon den melaatschen, daar hij aan [tafel] zat, kwam eene vrouw hebbende eene, albasteren flesch met zalf van onver-valschten nardus, van grooten prijs; en de albasteren flescb gebroken hebbende goot die op zijn hoofd.

4. En er waren sommigen die dat zeer kwalijk namen bij zich zeiven. en zeiden: waartoe is dit verlies der zalf

geschied ?

5. Want dezelve had kunnen boven de drie honderd penningen verkocht, en [die] den armen gegeven worden; en zij vergrimden tegen haar.

6. Maar Jezus zeide: laat af van haar; wat doet gij haar moeite aan ? Zij heeft een goed werk aan mij gewrocht.

7. Want de armen hebt gij altijd met u, en wanneer gy wilt kunt gij hun weldoen; maar mij hebt gii niet altijd.

8. Zij heeft gedaan \'t geen zij konde; zij is voorgekomen

CS cm

om mi.in ligchnam te zalven [tot «ene voorbereiding} ter begrafenis.

9. Voorwaar zeg ik u, alwaar dit Euangelium gepredikt zal worden in de pebeele wereld, [rfrtfl/-] zal ook tot hare p-dachtcnie gesproken worden van \'t geen zij gedaan heeft.

10. En Judas Iskarioth, een van de twaalven ging heen tot de Overpriesters, opdat hij hem hun zoude overleveren.

11. En zij ..[lt;\'«*] hoorende waren verblijd, en beloofilen hem geld te geven, en hij zocht hoe hij hem bckwa-melijk overleveren zoude.

12. En op den eersten dag der ongehevelde [broaden] , wanneer zij \'t Pascha slagt-ten, zeiden zijne discipelen tot hem: waar wilt gij dat wij henengaan, en bereiden dat gij het Pascha eet?

13. En hij zond twee van zijne discipelen uit, en zeide tot hen: gaat henen in de stad, en u zal een mensch ontmoeten , dragende eene kruik waters; volgt dien.

14. En zoo waar hij ingaat zegt tot den heer des huizes: de Meester zegt: waar is de eetzaal, daar ik het Pascha met mijne discipelen eten zal ?

15. En hij zal u wijzen eene groote opperzaal, toegerust [«0 gereed; bereidt het ons aldaar.

16. En zijne discipelen „ gen uit, en kwamen in de stad, en vonden het gelijk hij hun gezegd had, en bereidden het Pascha.

17. En als het avond geworden was, kwam hij met de twaalven.

18. En als zij aanzaten en aten, zeide Jezus: voorwaar ik zeg u, dat een van u, die met mij eet, mij zal verraden.

19. En zij begonnen bedroefd te worden, en de een na den ander tot hem te zeggen: ben ik \'t? En een ander : ben ik \'t?

20. Maar hij antwoordde en zeide tot hen: [\'lt; #»] een uit de twaalven, die met mij In den schotel indoopt.

21. De Zoon des menschen

gaat wel henen, gelijk van em geschreven is; maar wee dien mensch, door wien: de Zoon des menschen verraden wordt; het ware hem goed, zoo die mensch niet geboren ware geweest.aat wel henen, gelijk van em geschreven is; maar wee dien mensch, door wien: de Zoon des menschen verraden wordt; het ware hem goed, zoo die mensch niet geboren ware geweest.

22. En als zij aten, nam Jezus brood, en als hij gezegend had, brak hg \'t , en gaf H

Hoofdst. 14.

hun, en zeide; neemt, eet,

dat is mijn ligchaam.

23. En nam den drinkbeker, en gedankt hebbende gaf hun [rfiew] ; en zij dronken allen uit denzelven.

24. En hij zeide tot hen: dat is mijn bloed, het [bloed\'] des Nieuwen Testaments, hetwelk voor velen vergoten wordt.

25. Voorwaar ik zeg u, dat ik niet meer zal drinken van de vrucht des wijnstoks, tot op dien dag, wanneer ik dezelve zal nieuw drinken inliet Koningrijk Gods.

26. En als zij den lofzang gezongen hadden, gingen zy uit naar den olijfberg.

27. En Jezus zeide tot hen gij zult in dezen nacht allen aan mij geërgerd worden; want er is geschreven : ik zal den herder slaan, en de schapen zullen verstrooid worden.

28. Maar nadat ik zal opge-staan zijn, za!, ik u voorgaan naar Galilea.

29. En Petrus zeide tot hem;

of zij ook allen geërgerd werden, zoo zal ik toch niet [i/e-ergerd u-orden].

30. En Jezus zeide tot hem: voorwaar ik zeg u, dat heden in dezen nacht, eer de haan tweemaal gekraaid zal hebben, gij mij driemaal zslt verloochenen.

31. Maar hij zeide nog des te meer: al moest ik met u sterven, zoo zal ik u geenszins verloochenen. En insgelijks zeiden zij ook allen.

32. En zij kwamen in eene plaats, welker naam was tneebt

Gethsemane, en hij zeide tot zijne discipelen: zit hier neder totdat ik gebeden zal hebben.

33. En hij nam met zich Petrus, en Jacobus, en Jo hannes, en begon verbaasd en zeer beangst te worden ;

34. En zeide tot hen: myne ziel is geiieel bedroefd tot den dood toe ; blijft hier en waakt.\'

35. En een weinig voortgegaan zijnde viel hij op de aarde, en bad, zoo het mogelijk ware , dat die nre van hem voorbijging.

31». En hij zeide: Abba, Vader, alle dingen zijn u mogelijk ; neem dezen drinkbeker van mij weg; doch niet wat ik wil, maar wat gij [wi/tj.

37. En hü kwam en vond hen slapende, en zeide tot; Petrus: Simon, slaapt gij? Kunt gij niet één uur waken?

loofdst. 14.

eest [i«] wel gewillig, maar jet vleesch is zwak.

39. En wederom henengegaan ijnde, had hij, sprekende de-olfde woorden.

40. En wedergekeerd zijnde ond hij hen wederom slaande , want hunne oogen wa-en bezwaard; en zij wisten iet wat zij hem antwoorden ouden.

41. En hij kwam ten derden naai, en zeide tot hen: slaapt /ik] voort en rust. Het is cnoeg; de ure is gekomen, ie, de Zoon des menschen ordt overgeleverd in de hanen der zondaren.

42. Staat op, laat ons gaan. ie, die mij verraadt is labij.

\'43. Eu terstond als hij nog iprak, kwam Judas aan, die :en was van de twaalven, en net hem eene groote schare net zwaarden en stokken, [gezondeti] van de Overpries-;ers, en de Schriftgeleerden , ;n de Ouderlingen.

44. En die hem verried, had mn een gemeen teeken gege-zeggende; dien ik kus-

naar [dit geschiedt] , opdat le Schriften vervuld zouden vorden.

50. En zij hem verlatende :ijn allen gevloden.

51. En een zeker jongeling colgde hem, hebbende een ijnwaad omgedaan over het makte [lijf ] ; en de jongelin-cen grepen hem.

•W. En hij het lijnwaad ver-atende is naakt van hen revloden.

53. En zij leidden Jezus henen .ot den Hoogepriester; en hij lem vergaderden al de Over-iriesters, en de Ouderlingen, Q de Schriftgeleerden.

59

54. En Petrus volgde hem van verre, tot binnen in de zaal des Hoogepriesters, en hij was mede Kittende met de dienaren, en zich warmen-de bij het vuur.

55. En de Overpriesters en de geheele Raad zochten getuigenis tegen Jezus om hem te dooden , en vonden niets :

56. Want velen getuigden valschelijk tegen hem, en de getuigenissen waren niet eenparig.

57. En eenigen opstaande getuigden valschelijk tegen hem, zeggende :

58. Wij hebben hem hooren zeggen: ik zal dezen Tempel, die met handen gemaakt is, afbreken, en in drie dagen eenen anderen zonder handen gemaakt, bouwen.

59. En ook alzoo was hunne getuigenis niet eenparig.\'

60. En de Hoogepriester in het midden opstaande vraagde Jezus, zeggende: antwoordt gij niets? Wat getuigen dezen tegen u?

61. Maar hij zweeg stil en antwoordde niets. Wederom

met vuisten te slaan, en tot hem te zeggen: profeteer. En de dienaars gaven hem kinnebakslagen.

66. En als l\'etrus hen eden in de zaal was, kwam eene van de dienstmaagden des Hoogepriesters ;

67. En ziende l\'etrus zich warmende, zag zij hem aan, en zeide: ook gij waart met Jezus den Nazarener.

6S. Maar hij heeft het geloochend , zeggende : ik ken [Aem] niet, en ik weet niei wat gij zegt. En hij ging buiten in de voorzaal, en de haan kraaide.

69. En de dienstmaagd hem C 6 we-

wederom ziende bepon te zeggen tot degenen die daar bij stonden : deze ia een van die.

70. Maar hij loochende het wederom. En een weinig daarna , die daarbij stonden zeiden wederom tot Petnis : waarlijk gij zijt een van die; want gij zijt ook een Galilecr, en uwe spraak gelijkt.

71. En hij begon [cicA zelveii] te vervloeken en te zweren: ik ken dezen mensch niet, dien gij zegt.

72. En de haan kraaide de tweede maal; en Petrus werd indachtig des woords, hetwelk Jezus tot hem gezegd had: eer de haan tweemaal gekraaid zal hebben , zult gij mij driemaal verloochenen. En hij [ric/i] van daar makende, weende.

HOOFDSTUK 15.

1. l^Hjn terstond des morgens vroeg hielden de Overpriesters te zamen raad , met de Ouderlingen en de Schriftgeleerden , en den geheelen Raad; en Jezus gebonden hebbende, bragten zij henen, en gaven [Aewi] aan Pilatua over.

2. En Pilatus vraagde hem: zijt kÜ de Koning der Joden? En hij antwoordende zeide

_tot hem; gij zegt het.

3. En de Overpriesters beschuldigden hem van vele [c«-ken] ; maar hij antwoordde niets.

4. En Pilatus vraagde hem wederom, zeggende: antwoordt gij niet ? Zie, hoe vele [r«A:e«] zij tegen u getuigen.

5. En Jezus heeft niet meer geantwoonl, zoodat Pilatus zich verwonderde.

6. En op het Feest lir-t hij hun eenen gevangenen los, wien zij ook begeerden.

7. En er was een, genaamd Barabbas, gevangen met [«/lt;-f/ertfj mede-oproermakers, die in het oproer eenen doodslag gedaan had.

S. En de schare riep uit, en begon te begeeren, \\_dat hij deed] gelijk hij hun altijd gedaan hail.

9. En Pilatus antwoordde hun, zeggende: wilt gij dat ik u den Koning der Joden loslaat ?

10. (Want hy wist, dat hem de Overpriesters door nijd overgeleverd hamp;dden.)

11. Maar de Overpriesters bewogen de schare, dat hij hun liever Barabbas zoude loslaten.

12. En Pilatus antwoordende zeide wederom tot hen: wat wilt gij dan dat ik [mei heni] doen zal, wien gij een Koning der Joden noemt?

13. En zij riepen wederom: kruis hem.

14. Doch Pilatus zeide tot hen ; wat heeft hij dan kwaads gedaan ? En zij riepen te meer : kruis hem.

15. Pilatus nu willende de schare genoeg doen , heeft hun Barabbas losgelaten, en gaf Jezus over, als hij [Am] ge-geeseld had, om gekruist te worden.

16. En de krijgsknechten leidden hem binnen in de zaal, welke is het Regthuis, en riepen de gansche bende te za-men;

17. En deden hem eenen purperen mantel aan , en ecne doornen kroon gevlochten hebbende, zetten hem (VZie] op;

18. En begonnen hem te groeten , [zegueude] ; wees gegroet, [yifl Koning der Joilen.

i\'J. En sloegen zijn hoofd met eenen rietstuk, en bespogen hem , en vallende op de knieën aanbaden hem.

20. En als zij hem bespot hadden , deden zij hem den purperen mantel af, en i eden hem zijne eigene kleederen aan, en leidden hem uit om hem te kruisigen.

21. En zij dwongen eenen Simon van Cyrene, dia [lt;/«ar] voorbijging, komende van den akker, den vader van Alexander en Rufus, dat hij zijn kruis droeg.

22. En zij bragten hem tot de plaats Golgotha. hetwelk is, overgezet zijnde, Hoofaacheèl-plaats.

23. En zij gaven hem gemyr-rheden wijn te drinken ; maar hij nam [rfi«f«] niet.

24. En als zij hem gekruisigd hadden, verdeelden zij zijne kleederen, werpende liet lot over dezelve, wat een iegelijk wegnemen zoude.

25. En het was de derde ure, en zij kruisigden hem.

2(gt;. En het opschrift zijner beschuldiging was bo/en hem geschreven: de Kom.ng der Joden.

27. En zij kruisigder met hem twee moordenaars, « enen aan [zi/ne] regter, en eenen aan zijne linkerfci/de].

28. En de Schrift is vervuld geworden, die daar zegt: en hij is met de misdadigen gerekend.

29. En die voorbijgingen lasterden hem, schuddende hun ne hoofuen, en zeggende: Ha !

SU

pij die den Tempel afbreekt, en in drie dagen opbouwt,)

30. Behoud u zeiven, en kom af van het kruis.

31. En insgelyks ookdeOver-priesters met de Schriftgeleerden , zeiden tot elkander, al spottende: hij heeft anderen verlost, zich zeiven kan hij niet verlossen.

32. Do Christus, de Koning Israels kome nu af van het kruis, opdat wij het zien en gelooven mogen. Ook die met hem gekruist waren, smaadden hem.

men was, werd er duisternis over de geheele aarde, tot de negende ure toe.

3-1. En ter negender ure riep Jezus met groote stem, zeg gende : Eloi, Eloi, Lamma sa bacutuani ? \'t Welk is , overgezet zijnde, mijn God, mijn God, waarom hebt gij mij \\\\t-laten ?

35. En sommigen van die daarbij stonden , [(/lt;7] hoerende zeiden: zie, hij roept Elias.

36. En er liep een, en vulde eene spons met edik, en stak haar op eenen rietslok , en gaf hem te drinken , zeggende: houdt stil; laat ons zien of Elias komt, om hem af te nemen.

37. En Jezus eene groote stem van [zie//] gegeven hebbende gaf den geest.

3S. En hel voorhangsel des Tempels scheurde in tweeën, van boven tot beneden.

39. En de Hoofdman over honderd, die daarbij tegenover hem stond, ziende dat hij alzoo roepende den geest gegeven had zeide: waarlijk, deze mensch was Gods Zoon.

40. En er waren ook vrouwen van verre [dit] aanschouwende, onder welke ook was Maria Magdalen a, en Maria de moeder van Jacobus den kleinen, en Jozes moeder, en Salome;

41. Welke ook, toen hij in Gal ilea was, hem waren gevolgd , en hem gediend hadden ; en vele andere [vrouwen] die met hem naar Jeruzalem opgekomen waren.

42. En als het nu avond was geworden , dewijl het de voorbereiding was, welke is de vóór-Sabbat,

•13. Kwam Jozef, die van Ari-mathea [teas], een eerlijk Raadsheer, die ook zelf het Koningrijk Gods was verwachtende; en zich verstoutende ging hij in tot Filatus, en begeerde het ligchaam van Jezus.

44. En Filatus verwonderde zich, dat hij alreeds gestorven was; en den Hoofdman over honderd tot zich geroepen hebbende vraagde hem, of hij lang gestorven was.

45. En als hij het van den Hoofdman over honderd verstaan had, schonk hij Jozef het ligchaam.

40. En hij kocht fijn lijnwaad , en hem afgenomen hebbende, wond [hem] in dat fijn lijnwaad, en leide hem in een

raf, \'t welk uit eene steen-

en hij

wentelde eenen steen tegen de deur des grafs.

47. En Maria Magdalena. en Maria [de moeder] van Jozes aanschouwden, waar hij gelegd werd.

HOOFDSTUK 16.

1. -tin als de Sabbat voorbijgegaan was, hadden Maria Magdalena, en Maria de [moeder] van Jacobus, en Sa-lome specerijen gekocht, opdat zij kwamen en hem zalfden.

2. En zeer vroeg op den eersten [dag] der week, kwamen zij tot bet graf, als de zon opging;

3. En zeiden tot elkander: wie zal ons den steen van de deur des grafs afwentelen ?

4. (En opziende zagen zij dat de steen afgewenteld wasgt; want hij was zeer groot.

5. En in het graf ingegaan zijnde zagen zij eenen jongeling zittende ter regter [;y-de] , bekleed met een wit lang kleed, en werden verbaasd.

(gt;. Maar hij zeide tot haar: zijl niet verbaasd ; gy zoekt Jezus den Nazarener, die geknudt was; hij is opgestaan , hy is hier niet; zie de plaats aar zij hem gelegd hadden ; h Doch gaat henen, zegt zijnen discipelen en Fetrus, dat hij u voorgaat naar Galilea; aldaar zult gij hem zien, gelijk hij ulieden gezegd heeft.

8. En zij haastighjk uitge-;aan zijnde vloden van net graf; en beving en ontzetting had haar bevangen; en zeideu niemand iet», want zy waren bevreesd.

9. En als [Jezus] opgestaan was des morgens vroeg op den eersten [dag] der week, verscheen hij eerst Maria Magdalena, uit welke hij zeven du\'ivelen uitgeworpen had.

10. Deze henengaande boodschapte het dengenen. die

C 7 met

met hem geweest waren, welke treurden en weenden.

11. En als deze hoorden dat hij leefde, en van haar gezien was, geloofden zij het niet.

12. En na dezen is hij geopenbaard in eene andere gedaante, aan twee van hen, daar zij wandelden, en in het ■«leid gingen.

13. Deze ook henengaande boodschapten het den anderen; [maar] zij geloofden ook die niet.

14. Daarna is hij geopenbaard aan de elven daar zij aanzaten, en verweet [Aunj hunne ongeloovigbeid en hardigheid der harten, omdat zij niet geloofd hadden degenen, die hem gezien hadden, nadat hij opgestaan was.

15. En hij zeide tot ben; gaat henen in de geheele wereld, pre likt het Euangeliuin allen creaturen.

lt; 16. Die geloofd zal hebben , en gedoopt zal zijn, zal zalig worden. Maar die niet zal geloofd hebben, zal verdoemd worden.

17. En dengenen die loofd zullen hebben, zullen deze teekenen volgen: in mijnen naam zulien zij duivelen uitwerpen ; met nieuwe tongen zullen zij spreken;

18. Slangen zullen zij opnemen ; en al is het dat zij iets doodelijks zullen drinken, dat zal hun niet schaden. Op kranken zullen zij de handen leggen, en zij zullen gezond worden.

19. De Heer dan nadat hij tot hen gesproken had, is opgenomen in den hemel en is gezeten aan de regter[/lt;a«lt;/] Gods.

20. En zij uitgegaan zijnde predikten overal; en de Heer wrocht mede, en bevestigde het woord door teekenen die daarop volgden. Amen.

HET HEILIG EUANGELIUM,

KAAR IDE BESCHRIJFING VAX\\

L U K A a

_AT HOOFDSTUK 1. 1. JMademaal velen ter hand genomen hebben, om in orde te stellen een verhaal van de

dingen, die onder ons volko-mene zekerheid hebben;

2. Gelijk ons overgeleverd hebben die van den oeginne zeiven aanscbouwers en dienaars des woords geweest zijn f

3. Zoo heeft bet ook mij goed gedacht, hebbende ,alles van voren aan naarstiglijk onderzocht, vervolgens aan u te schrijven, voortreffelijke Theophilus,

4. Opdat gij mqogt kennen de zekerheid der dingen, waarvan gij onderwezen zijt.

5. In de dagen van Herode» den Koning van Judea, was een zeker Priester met name Zacbarias, van de dagorde van Abia; en zijne vrcuw was uit de dochteren Aarons, en haar naam Eli-zabet.

6. En zij waren beiden rogt-vaardig voor God, wandelende in al de geboden en reg-ten des Heeren onberispelijk.

7. En zij hadden geen kind, omdat Elizabet onvruchtbaar was , en zij beiden ver op hunne dagen gekomen waren.

8. En het geschiedde, dat als hij het Priesterambt bediende voor God in de beui t zijner dagorde,

9. iS\'aar de gewoontf der priesterlijke bediening, lem te lo-te was gevallen, dat hij zoude ingaan in den Tempel des Heeren om te reukofferen.

10. En al de menigte des volks was buiten biddende ter ure des reukoffer.¹-.

11. En van hem werd gezien een Engel des Heeren staande ter regterC^yde] van het altaar des reukoffers;

12. En Zacbarias [Am] ziende werd ontroerd, en vrees is op hem gevallen.

13. Maar de Engel ïeide tot hem: vrees niet Zacbarias, want uw gebed is verhoord, en uwe vrouw Elizabet zal u eenen zoon baren, en gij zult zijnen naam heeten Johannes.

14. En u zal blijdschap en verheuging zijn, en velen zullen zich over zyne geboorte verblijden.

15. Want hij zal groot zijn voor den Heer; noch wijn noch sterken drank zal hij niet drinken, en hij zal met den Heiligen Geest vervuld worden , ook van zijner moeders lijf af,

1(5. En zal velen der kinderen Israels bekeeren tot den Heer hunnen God.

17. En hij zal voor hem henen gaan

gaan in den goest en kracht van Elias, om te bekeerende harten der vaderen tot de kinderen, en de ongehoorza-men tot de voorzigtieheid dor regtvaardigen, om den Heer te bereiden een toegerust volk.

IS. En Zacharias zeide tot den Engel: waarbij zal ik dat weten ? Want ik ben oud, en mijne vrouw is ver op hare dagen gekomen.

19. En de Engel antwoordde, en zeide tot hem: ik ben Gabriel, die voor God sta, en ben uitgezonden om tot u te spreken , en u deze dingen te verkon ligen.

20. En zie, gij zult zwijgen ,

j vuld zullen worden op hun-j nen tijd.

21. En het volk was wach-1 tende op Zacharias, en wa-I ren verwonderd, dat hij zoo ^ lang vertoefde ih den Tempel.

22. En als hij uitkwam konde i hij tot hen niet spreken; en

zij bekenden dat hij een ge-j zigt in den Tempel gezien i had. En hij wenkte hun toe, ¹ en bleef stom.

23. En het geschiedde, als de dagen zijner bediening vervuld waren, dat hij naar^zijn huis ging.

24. En na die dagen werd Elizabet zijne vrouw bevrucht; en zij verborg zich vijf maanden, zeggende :

25. Alzoo heeft mij de Heer gedaan, in de dagen in welke hij [nu»] aangezien heeft, om mijne versmaadheid onder de menschen weg te nemen.

20. En in de zesde maand

dertrouwd was met eenen man, wiens naam was Jozef, uit het huis Davids; en de naam der maagd was Maria.

28. En de Engel tot haar ingekomen zijnde, zeide; wees gegroet gij begenadigde; de Heer [is] met u; gij [rylt;] gezegend onder de vrouwen.

29. En als zij [/lt;em] zag werd zij zeer ontroerd over dit zijn woord, en overleide hoedanig deze groetenis mogt zijn.

31. En zie, gij zult bevrucht worden, en eenen zoon baren , en zult zijnen naam hee-ten Jezus.

32. Deze zal groot zijn, en de Zoon des Allerhoogste»» genoemd worden. En God de Heer zal hem den troon zijns vaders Davids geven,

33. En hij zal over het huis Jacobs Koning zijn in der eeuwigheid, en zijns Koningrijks zal geen einde zijn.

34. En Maria zeide tot den Engel: hoe zal dat wezen? dewijl ik geenen man beken.

35. En de Engel antwoordende zeide tot haar: de Heilige Geest zal over u ko-

worden.

3ü. En zie, Elizabet uwe nicht is ook zelve bevrucht met eenen zoon in haren ouderdom ; en deze maand is haar, die onvruchtbaar genoemd was, de zesde.

37. Want geen ding zal bij God onmogelijk zijn.

38. En Maria zeide: zie de dienstmaagd des Heeren, mij geschiede naar uw woord. En de Engel ging weg van haar.

39. En Maria opcestaan zijnde in die zelfde dagen, reisde met haast naar het gebergte in eene stad van Juda,

40. En kwam in het huis van Zacharias, en groette Elizabet.

41. En het geschiedde als Elizabet de groetenis van Maria hoorde, zoo sprong het kindeken op in haren buik. En Elizabet werd vervuld met den Heiligen Geest,

buiks.

43. En van waar [Arom/] mij dit, dat de moeder mijns Heeren tot mij komt ?

44. Want zie, als de stem uwer groetenis in mijne oorep geschiedde, zoo sprong hek kindeken van vreugde op in mijnen buik.

45. En zalig is [rij] die geloofd heeft; want de dingen, die haar van den Heer gezegd zijn, zullen volbragt worden.

40. En Maria zeide mijne

reld beschreven zoude worden.

2. Deze eerste beschrijving ge\' schiedde als Cyrenius over Syrië Stadhouder was.

3. En zij gingen allen om beschreven te worden, een iegelijk naar zijn eigene stad.

4. En Jozef ging ook op van Galilea, uit de stad Nazareth naar Judea, tot de stad Davids, die Bethlehem genaamd wordt, (omdat hij uit het huis en geslacht Davids was) ;

5. Om beschreven te worden met Maria zijne ondertrouw de vrouw, welke bevrucht was

6. En het geschiedde als zij daar waren, dat de dagen vervuld werden, dat zij baren zoude.

7. En zij baarde haren eerstgeboren zoon, en wond hem in doeken, en leide hem neder in de kribbe, omdat voor henlieden geene plaats was in de herberg.

8. En er waren herders in die zelfde landstreek, zich houdende in het veld, en hielden de nachtwacht over hunne kudde.

9. En zie, een Engel des Heeren stond bij hen, en de heerlijkheid des Heeren omscheen hen ; en zij vreesden met groote vrees.

10. En de Engel zeide tot hen: vreest niet; want zie, ik verkondig u groote blijdschap, die al den volke wezen zal;

11. [A\'flnie/yA:], dat u heden tebqren is de Zaligmaker, welke is Christus de Heer, in de stad Davids.

12. En dit zal u het teeken zijn: gij zult het kindeken vinden in doeken gewonden, en liggende in de kribbe.

13. En van stonden aan was [rfflor] met den Engel eene menigte des hemelschen heir-legers, prijzende God en zeggende ;

14. Eere [ry] God in de hoogste [hemeleit] , en vrede op aarde, in de menschen een welbehagen.

15. En het geschiedde, als de Engelen van hen weggevaren waren naar den hemel, dat de herders tot elkander zeiden: laat ona dan henengaan tot Bethlehem, en laat ons zien het woord dat daar geschied is, hetwelk de Heer ons heeft kond gedaan.

16. En zij kwamen met haast, en vonden Maria, en Jozef, en het kindeken liggende inde kribbe.

1quot;. En als zij het gezien hadden maakten zij alom bekend \'t woord, dat hun van dit

kindeken gezegd was.

18. En allen die het hoorden, verwonderden zich over hetgeen hun gezegd werd van de herders.

19. Doch Maria bewaarde deze woorden alle tezamen, overleggende [rfic] in haar hart.

20. En de herders keerden wederom, verheerlijkende en prijzende God over alles wat zij gehoord en gezien hadden , gelijk^ tot hen gesproken was.

21. En als acht dagen vervuld waren, dat men het kindeken besnijden zoude, zoo werd zijn naam genaamd Jezus, welke genoemd was van den Engel, eer hij in het ligchaam ontvangen was.

22. En als de dagen barer reiniging vervuld waren naar de wet van Mozes, bragten zij hem te Jeruzalem, opdat zij-[Aem] den Heer voorstelden,

23. (Gelijk geschreven is in de wet des Heeren: al wat mannelijk is dat de moeder opent, zal den Heere heilig genoemd worden)

24. En opdat zij offerande gaven naar hetgeen dat in de wet des Heeren gezegd is, een paar tortelduiven, of tweejon-ge duiven.

25. En zie, er was een mensch te Jeruzalem, wiens naam was Simeon; en deze mensch was regtvaardig en godvreezend, verwachtende de vertroosting Israels; en de Heilige Geest .vas op hem.

20. En hem was eene goddelijke openbaring gedaan door den Heiligen Geest, dat hij den dood niet zien zoude, eer hij den Christus des Heeren zoude zien.

27. En bij kwam door den Geest in den Tempel; en als de ouders het kindeken Jezus in-bragten,om naar de gewoonte der wet met hem te doen, 2S. Zoo nam hij hetzelve in zijne armen, en loofde God, en zeide:

Nu laat gij. Heer, uwen dienstknecht gaan in vrede, naar uw woord.

30. Want mijne oogen hebben uwe zaligheid gezien ,

31. Die gij bereid hebt voor het aangezigtvanal de volken ;

32. Een licht tot verlichting der Heidenen, en tot heerlijkheid van uw volk Israël.

33. En Jozef en zijne moeder verwonderden zich over hetgeen dat van hem gezegd werd.

34. En Simeon zegende henlieden, en zeide tot Maria

zij-

tyne moeder; zie, deze wordti gezet tot een val en opstanding veler in Israël, en tot een teeken dat wedersproken fal worden,

35. (En ook een zwaard zal door uw zeiver ziel gaan), opdat de gedachten uit vele harten geopenbaard worden. 3t». En daar was Anna eene Profetes, eene dochter 1\'ha-nuëls, uit den stam van Aser. Deze was tot grooten ouderdom gekomen, welke met [haren] man zeven jaren had geleel\'d van haren maagdom af.

37. En zij was eene weduwe van omtrent vi-er en tachtig jaren, welke niet week uit den Tempel, met vasten en bidden. [Gor/J dienende nacht en dag.

38. En deze te dier zelfdev ure daarbij komende heeft insgelijks den lieer beleden, en sprak van hem tot allen die de verlossing in Jeruzalem verwachtten.

39. En als zij alles voleindigd hadden, wat naar de wet des Heeren [te doen] was, keerden zij wederom naarUalilea, tot hunne stad IS\'azareth.

40. En het kindeken wies op , en werd gesterkt in den geest, en vervuld met wijsheid; de genade Gods was over hem.

41. En zijne ouders reisden alle iaren naar Jeruzalem op het Feest van Pascha.

;42. En toen bij twaalf jaren [o«(/] geworden was, en zij naar Jeruzalem opgegaan waren, naar de gewoonte van den feestdag,

43. En de dagen [aWanr] voleindigd hadden, toen zij wederkeerden, bleef het kind Jezus te Jeruzalem; en Jozef en zijne moeder wist \'tniet ;

44. Maar meenende dat hij in \'t gezelschap op den weg was, gingen zij eenedagreize, en zochten hem onder de magen, en onder de bekenden.

45. En als zij hom niet vonden, keerden zij wederom naar Jeruzalem, hem zoekende.

46. En \'t geschiedde, na drie dagen, dat zij hem vonden in den Tempel, zittende in het midden der Leeraren, hen hooiende, en hen ondervragende.

47. En allen die hem hoorden ontzetten zich over zijn verstand, en antwoorden.

(48. En zij hem ziende werden verslagen, en zijne moeder zeide tot hem; kind, waarom hebt gij ons zoo gedaan? Zie, uw vader en ik hebben u met angst gezocht. 49. Eu hij zelde tot hen: wat [i« hef] dat gij mij gezocht hebt? Wist gij niet, dat ik moet zijn in de dingen mijns Vaders?

50. En zij verstonden het woord niot, dat hij tot hen sprak.

51. En hij ging met ben af, en kwam te Nazareth, en wa hun onderdanig. En zijne moeder bewaarde al deze dingen in haar hart.

52. En Jezus nam toe in wijsheid , en in grootte, en in genade bij God en de men-schen.

-j-, HOOFDSTUK 3.

1. xlin in \'t vijftiende jaar der regering van den Keizer Tiberius, ais Pontius Pilatus Stadhouder was over Judea, en Herodes een Viervorst over Galilea, en Philippus zijn broeder een Viervorst over Iturea en over het land Tra-chonitis, en Lysanias een Viervorst over Abilene,

2. Onder de Hoogepriesters Annas en Kajafas; ge.\'-chiedde het woord Gods tot Johannes den zoon van Zacharias, in de woestijn.

3. En hij kwam in al het omliggende land des Jordaans, predikende den doop der bekeering tot vergeving der zonden;

4. Gelijk geschreven is in boek der woorden van Jesajas den Profeet, zeggende: de stem des roependen in de woestijn; bereidt den weg des Heeren, maakt zijne paden regt.

5. Alle dal zal gevuld worden , en alle berg en aeuvel zal vernederd worden, en de kromme [icegcn] zullen tot eenen regten [weg] worden, en de onelïene tot etïene wegen.

(i. En alle vleesch zal de zaligheid Gods zien.

7. Hij zeide dan tot de scharen , die uitkwamen om van hem gedoopt te worden : gij adderen-gebroedsels, wie heeft u aangewezen te vlieden van den toekomenden toorn ?

8. Brengt dan vruchten voort der bekeering waardig; en begint niet te zeggen bo u zeiven; wij hebben Abraham tot eenen vader. Want i!c zeg u, dat God zelfs uit dez»! steenen Abraham kinderen kan verwekken.

9. En de bijl ligt oc.k alreeds aan den wortel der boomen; alle boom dan, die geenegoede vrucht voortbrengt, wordt uitgehouwen, en in het vuur geworpen.

10. En de scharen vraagden

hem.

Iloofdst. 3.

hem, zeggende: wat zullen wij dan doen ?

11. En hij antwoordende zcide tot hen; die twee rokken heeft deele hem mede, die Rccnen heeft; ea die spijs heeft, doe desgelijks.

12. En er kwamen ook tollenaars om gedoopt te worden , en zeiden tot hem: Meester, wat zullen wij doen ?

13. En hij zeide tot hen: eischt niet meer, dan hetgeen u gezet is.

14. En hem vraagden ook de krijgslieden, zeggende : en wij , wat zullen wij doen? En hij zeide tot hen; doet niemand overlast, noch ontvreemdt niemand het zijne met bedrog; en laat u vergenoegen met uwe bezoldingen.

15. En als het volk verwachtte, en allen in hunne harten overleiden van Johannes, of bij niet mogelijk de Christus ware,

16. Zoo antwoordde Johannes aan allen , zeggende: ik doop u wel met water; maar hij komt die sterker is dan ik, wien ik niet waardig ben den riem van zijne schoenen te ontbinden; deze zal u doopen met den lleiligen Geest en met vuur;

17. Wiens wan in zijne hand is, en hij zal zijnen dorsch-vloer doorzuiveren, en de tarwe zal hij in zijne schuur za-men brengen, maar het kaf zal bij met onuitblusschelijk vuur verbranden.

18. Hij dan ook nog vele andere dingen vermanende, verkondigde den volke het Euangelium.

19. Maar als Herodes de Viervorst van hem bestraft werd, om Herodias wil, de vrouw van Philippus zijnen broeder, en over alle booze [ntukkeèi] die Herodes deed,

20. Zoo heeft hij ook dit nog boveu alles daartoe gedaan, dat hij Johannes in de gevan-ponis gesloten heeft.

21. En het Kencbiedde, toen al het volk gedoopt werd, en Jezus [ot\'A:] gedoopt was, en , bad, dat de hemel geopend

werd,

1 22. En dat de Heilige Geest |op hem nederdaalde in ligcha-melüke gedaante gelijk eene duif, en dat er eene stem geschiedde uit den hemel, zeg-jrende: gij zijt mijn geliefde Boon; in u heb ik mijn welbehagen.

23. En hy Jezus begon om trent dertig jaren [cmd] te

67

wezen, zijnde) (alzoo men meende) de zoon van Jozef, den [zoon\'] van Heli.

24. Den [200«] van Matt kat, den [;oo«] van Levi, den [zoon] van Melchi, den [soom] van Janna, den [zoom] van Jozef,

25. Den [zoon] van Matcha-thias, den [200«] van Amos, den [200/1] van Naüm, den [zoon] van Esli, den [zoon] van Naggai,

26. Den [zoon] van Maamp;th, den [zoom] van Matthathias, den [zoon] van Simei, den [zoon] van Jozef, den Ooo«] van J uda,

27. Den [roon] vanJohannas, den [roogt;t] van Resa, den fcoon] van Zorobabel, den [zoo«] van Salathiel, den [coo«] van Neri,

28. Den [zoon] van Melchi, den [zoon] van Addi, den [zoon] van Kosam, den [zoon] van Elmodam, den [zoon] van Er,quot;

29. Den [roo/t] vanJozes,den [zoon] van Eliézer, den [zoon] van Jorim, den [zoon] van Matthat, den [roo?i] van Levi,

3U. Ben [zoon! van Simeon, den [:oo/t] van J uda, den [zoon] van Jozef, dea [zoon] van Jo-nan, den [z^on] vanEljakim,

31. Den [soo/t] van Meleas, den [coo«] van Mainan, den [coo/t] van Matthatha, den [200/t] van Nathan , den [zoon] van David,

32. Den [zoon] van Jesse, den [roo/t] van Obed, den [zoon] van Boöz, den [zoom] van Salmon, den [zoon] van Naas-son,

33. Den [zoon] van Aminadab, den [zoon] van Aram, den [zoon] van Esrom, den [zoom] van Fares, den [zoo/t] van Juda,

34. Den [zoom] van Jakob, den [zoom] van Izaiik, den [zoom] van Abraham, den [zoon] van Thara , den [zoom] van Nachor,

35. Den [zoon] van Saruch, den [zoom] van Kagau, den [zoom] van Falek, den [zoom] van Heber, den [zoom.) van Sala,

36. Den [zoom] van Kainan, den [zoon] van Arphaxad, den [zoom] van Sem , den [zoom] van Noach, den [zoom] van Lamech,

37. Den [zoom] van Mathusa-la, den [zoom] van Eaoch, den [zoom] van Jared , den [zoom] van Malaleël, den [zoom] van Kainan,

38. Den [zoom] van Enos, den [zoon] van Seth, den [zoon] van Adam, den [zoom] van God.

HOOFD-

vervloeken, en bidt voor degenen die u geweld doen.

29. Dengenen die u aan de wang slaat, bied ook de andere, en dengenen die u den mantel neemt, verhinder ook den rok niet [lt;e nemen].

30. Maar geef een iegelijk die van u begeert; en van dengenen , die het uwe neemt, eiscli niet weder.

31. En gelijk gij wilt dat u de mt-nschen doen zullen, doet gij hun ook desgelijks.

32. En indien gij lief hebt die u liefhebben, wat dank hebt gij ? Want ook de zondaars hebben lief degenen die hen liefhebben.

33. En indien gij goed doet dengenen die u goed doen, h at dank hebt gij ? Want ook de zondaars doen \'t zelfde.

34. En indien gij leent dengenen, van welken gij hoopt weder te ontvangen, wat dank hebt gij ? Want ook de zondaars leenen den zondaren, opdat zij evengelijk weder mogen ontvangen.

35. Maar hebt uwe vijanden lief, en doet goed, en leent zonder iets weder te hopen; en uw loon zal groot zijn, en ,^rij zult kinderen des Aller-hoogsten zijn; want hij is goedertieren over de ondankbaren en boozen.

36. Weest dan barmhartig, gelijk ook uw Vader barmhartig is.

37. En oordeelt niet, en gij zult niet geoordeeld worden; verdoemt niet, en gü zult niet verdoemd worden; laat los, en gij zult losgelaten worden;

38. Geeft, en u zal gegeven worden; eene goede, neêrge-drukte, en geschudde, en overloopende maat zal men in uwen schoot geven; want met dezelfde maat waarmede gy meet, zal ulieden weder gemeten worden.

39. En hij zeide tot bon eene gelijkenis: kan ook wel een blinde eenen blinden op den weg leiden ? Zullen zij niet beiden in de gracht vallen \'i

40. De discipel is niet boven zijnen meester; maar een iegelijk volmaakt [rfisciiJei] zal zijn gelijk zijn meester.

41. En wat ziet gij den splinter, die in uws broeders oog is, en den balk die in uw eigen oog is, merkt gij niet?

42. Of hoe kunt gij tot uwen broeder zeggen : broeder, laat toe dat ik don splinter die

Boofést. 6,7,

uw oog is uitdoe; daar gij zelf den balk die in uw oog is, niet ziet? Gij geveinsde, doe eerst den balk uit uw oog, en dan zult gij bezien , om den splinter uit te doen, die in uws broeders oog is.

43. Want het is geen goede boom, die kwade vrucht voortbrengt , noch geen kwade boom, die goede vrucht voortbrengt.

44. Want een iegelijke boom wordt uit zijne eigene vrucht gekend. Want men leest geene vijgen van doornen, noch men snijdt geene druif van bramen.

45. De goede mensch brengt het goede voort uit den goeden schat zijns harten; en de kwade mensch brengt het kwade voort uit den kwaden schat zijns harten. Want uit den overvloed des harten spreekt zijn mond.

46. En wat noemt gij mij: Heer, Heer, en doet niet | hetgeen ik zeg ?

47. Een iegelijk die tot mij | komt, en mijne woorden hoort, en dezelve doet, ik zal u too-nen wien hij ge\'ijk is.

48. Hij is gelijk een mensch die een huis bouwde, en groef, en verdiepte, en leitle het fondament op eene steenrots. Als nu de hooge vloed kwam, zoo sloeg de waterstroom tegen dat huis aan, en koude dat niet bewegen; want het vas op de steenrots gegrond.

49. Maar die ze gel oord, en niet gedaan zal hebben, is gelijk een mensch die een huis bouwde op de aardgt;i zonder fondament; tegen hetwelk de waterstroom aansloeg; en het viel terstond, en de val van datzelve huis was greot.

-yy HOOFDSTUK 7.

1. JM adat hij nu al zijne woorden voleindigd had ten aanhoore van het volk, ging hij in te Kapernaüm.

2. En een dienstknecht van eenen zekeren Hoofdman over honderd, die hem \'teer waard was, krank zijnde lag op zijn sterven.

3. En van Jezus gehoord hebbende zond hij tot hem de Ouderlingen der Joden, hem biddende dat hi. wilde komen, en zijnen dienstknecht gezond maken.

4. Dezen nu tof. Jezus gekomen zijnde, baden hem ern-stiglijk, zeggende: hij is waardig dat gij hem dat doet.

5. Want

K. Want hij heeft ons volk Kef, en heeft zelf ons de Sy-fagoge gebouwd.

j6. En Jezus ging met hen. En ■als hij nu niet ver van \'t Ihuis was, zond de Hoofdman I over honderd tot hem [eeniffe] I vrienden, en zeide tot hem:

■ Heer neem de moeite niet. J want ik ben niet waardig

■ dat gij onder mün dak zoudt | inkomen.

7. Daarom heb ik ook mij 1 zeiven niet waardig geacht I om tot u te komen; maar zeg | [/iet] met een woord, en mijn I knecht zal genezen worden. | S.Wantikbcn ookeenmensch | onder de magt [wan anderen] I gesteld, hebbende krygsknech-| ten onder mij; en ik zog tot ? dezen: ga, en hij gaat; en tot | den anderen: kom, en hij Ikomt; en tot mijnen dienst-Sknecht: doe dat, en hij doet lOtf.

| 9. En Jezus dit hoorende, ■^verwonderde zich zijner; en gzich omkeerende zeide tot de aschare die hem volgde: ik !?zeg ulieden , ik heb zoo groot § geloof zelfs in Israël niet gevonden.

10. En die gezonden waren , L wedergekeerd zijnde in het ghuis, vonden den kranken

dienstknecht gezond.

El 11. En het geschiedde op den ■volgenden [rfao] dat hij ging Hnaar eene stad genaamd Na-;in, en met hem gingen velen i ïjvan zijne discipelen, en eene Igroote schare.

ri2. En als hy de poort der fstad genaakte, ziedaar, een jdoodewerd uitgedragen, [die] jeen eenigseborene zoon zijner Tuoeder [it-a*], en zij [was] weduwe; en eene ijroote schare kan de stad fuiasi met haar. 113. En de Heer iiaar ziende, R-erd innerlijk met ontferming kver haar bewogen, en zeide §ot haar: ween niet. ■ 14. En hij ging toe₇ en raak-le de baar aan, (de dragers pu stonden stil) en hy zeide: longcling , ik zeg u, sta op. 115. En de doode zat overein-■e, en begon te spreken ; en Jij gaf hem zijne moeder. quot;. En vrees beving hen al-, en zij verheerlijkten God , leggende: een groot Profeet is Jnder ons opgestaan , en God ■eeft zijn volk bezocht. *7. En dit gerucht van hem ■ng uit in geheel Judea, en in 7 het omligeende land.

En de discipelen van Jo-tones boodschapten hem van | deze dingen.

19. En Johannes zekere twee van zyne discipelen tot zich geroepen hebbende, zond hen tot Jezus, zeggende: zyt gij degene die komen zou ie, of verwachten wij eenen anc eren f

20. En als de mannen tot hem

fekomen waren , zeiden zij : ohannes de Dooper heeft ons tot u afgezonden, zeggende: zijt gij die komen zoude, of verwachten wy eenen anderen ?ekomen waren , zeiden zij : ohannes de Dooper heeft ons tot u afgezonden, zeggende: zijt gij die komen zoude, of verwachten wy eenen anderen ?

21. En in dezelve ure genas hij er velen van ziekten en kwalen, en booze geesten, en vele blinden gaf hij het gezigt.

22. En Jezus antwoordende zeide tot hen : gaat henen en boodschapt Johannes weder de dingen die gij gezien en gehoord hebt, {namelijk] dat de blinden worden ziende, de kreupelen wandelen, de me-laatschen gereinigd worden„ de dooven hooren, de dooden opgewekt worden , den armen het Euangelium verkondigd wordt.

23. En zalig is hij , die aan mij niet zal geërgerd worden.

24. Als nu de boden van Johannes weggegaan waren, begon hij tot de scharen van Johannes te zeggen : wat zyt gij uitgegaan in de woestijn te aanschouwen ? Een riet dat van den wind ginds en weder bewogen wordt ?

25. Maar wat zijt gij uitgegaan te zien? Eenen mensch met zachte kleederen bekleedi-Zie, die in heerlijke kleeding en wellust zijn, die zyn in de koninklijke hoven.

26. Maar wat zyt gij uitgegaan te zienl? Eenen Profeet? Ja ik zeg u: ook veel meer dan eenen Profeet.

27. Deze is het van wien geschreven is: zie ik zend mijnen Engel voor uw aangezigt, die uwen weg voor u henen bereiden zal.

23. quot;VVant ik zeg ulieden; onder die van vrouwen geboren zijn, is niemand meerder Profeet dan Johannes de Dooper; maar de minste in \'t Koningryk Gods is meerder dan hij.

29. En al het volk [/iemj hoorende, en de tollenaars, die met den doop van Johannes gedoopt waren, regtvaar-digden God.

30. Maar de Farizeën en de Wetgeleerden hebben den raad Gods tegen zich zeiven verworpen , van hem niet gedoopt zijnde.

31. En de Heer zeide: bij

D wien

u

wien zal ilc dan de raenachen van dit geslacht vergelijken ? En wien zjjn zij gelijk?

32. Zij zijn gelijk de kinderen, die op de markt zitten, en elkander toeroepen en zeggen : wij hebben u op de fluit

danst; wij hebben u klaagliederen gezongen, en gy hebt niet geweend.

33. Want Johannes de Doo-per is gekomen, noch brood etende, noch wijn drinkende, en gy zegt: hij heeft den duivel.

34. De Zoon des menschen ia gekomen, etende en drinkende , en gij zegt: ziet daar een mensch, [rfic] een vraat en wijnzuiper [i«] , een vriend van tollenaren en zondaren.

35. Doch de wijsheid is ge-regtvaardigd geworden van al hare kinderen.

36. En een der Farizeën bad hem, dat hij met hem at; en ingegaan zijnde in des Farizeërs huis zat hij aan.

37. En zie, eene vrouw de stad, welke eene zondares was, verstaande dat hij in des Farizeërs huis aanzat, brast eene alabasteren flesch met zalf.

3S. En slaande achter aan zijne voeten, weenende, begon zij zijne voeten nat te maken met tranen,

droogde ze af met het haar van haar hoofd, en kuste zijne voeten , en zalfde ze met de zalf.

39. En de Farizeër, die hem genoodigd had, [suZfta] ziende , sprak bij zich zeiven, zeggende: deze, indien hij een Profeet ware, zoude wel weten wat en hoedanige vrouw deze is, die hem aanraakt; want zij is eene zondares.

40. En Jezus antwoordende zeide tot hem: Simon, ik heb u wat te zeggen. En hij sprak: Meester zeg het.

41. [Jezus seide\'] : een zeker schuldheer had twee schuldenaars ; de een was schuldig vijf honderd penningen, en de ander vijftig.

42. En als zij niet hadden om te betalen. schold hij het hun beiden kwijt. Zeg dan wie van deze zal hém meer lief hebben?

43. En Simon antwoordende zeide: ik acht dat hij het [i«], dien hij het meeste kwijt gescholden heeft. En hij zeide tot hem: gü hebt regt geoordeeld.

44. En hij zich omkeerende naar de vrouw, zeide tot Simon ; ziet gij deze vrouw ? Ik ben in uw huis gekomen; wa-

Hoof.üb, amp;

gij niet tot\\ï\\ijne voeten gegeven; niaar\\deze heeft mijne voeten met tmen nat gemaakt, en met \'thamp;af haar;» hoofds afgedroogd.

45. Gij hebt mij geenen bwa gegeven; maar deze , van dat

gelaten mijne voeten te kussen. 4(5. Met olie hebt gij mijn hoofd niet gezalfd; maar deze heeft mijne voeten met zalf gezalfd.

47. Daarom zeg ik u: hare zonden zijn [Aanr] vergeven, die vele waren, want zij heeft veel liefgehad; maar dien weinig vergeven wordt, die heeft weinig lief.

4S. En hij zeide tot haar: uwe zonden zijn [«] vergeven.

49. En die mede aanzaten begonnen te zeggen bij zich zeiven : wie is deze die ook de zonden vergeeft?

50. Maar hij zeide tot de vrouw: uw geloof heeft u behouden ; ga henen in vrede.

-j-, HOOFDSTUK S.

1. Xlm het geschiedde daarna, dat hij reisde van de eene stad en vlek tot de andere, predikende en verkondigende het Euangelium van helquot; Koningrijk Gods ; en de twaalven [waren] met hem,

2. En sommige vrouwen, die van booze geesten en krankheden genezen waren, [namelijk] Maria, genoemd Magda-lena, van welke zeven duivelen uitgegaan waren,

3. En Johanna, de huisvrouw van Chusas, den rentmeester van Herodes. en Susanna, en andere vele, die hem dienden van hare goederen.

4. Als nu eene groote schare bijeen vergaderde, en zij van alle steden tot hem kwamen, zoo zeide hij door gelijkenis:

5. Een zaaijer ging uit om zijn zaad te zaaijen; en als hij zaaide viel het eene bij den weg, en werd vertreden, en de vogelen des hemels aten dat op.

6. En het andere viel op eene steenrots, en opgewassen zijnde is het verdord, omdat het geene vochtigheid had.

7. En het andere viel in het midden van de doornen, en de doornen mede opwassende verstikten hetzelve.

S. En het andere viel op de goede aarde, en opgewassen zijnde bragt het honderdvoudige vrucht voort. Dit zeggende riep bij: wie ooren heeft um te hooren, die hoore.

9. Ec

Hoofilst. S. \\\'AN LT

9. En zijne discipelen vraagden hem, zeggende: wat mag deze gelijkenis wezen?

10. En hu zeide; u is quot;t ge-

Eeven de verborgenheden van et Koningr^k Gods te verstaan ; maar tot de anderen even de verborgenheden van et Koningr^k Gods te verstaan ; maar tot de anderen [spreek ik] in gelijkenissen, opdat zij ziende niet zien, en hoorende niet verstaan.

11. Dit is nu de gelijkenis: het zaad is het woord Gods.

12. En die bij den weg [6e-snnid wordcii] , zijn deze die hooren; daarna komt de duivel en neemt het woord uit hun hart weg, opdat zij niet zouden gelooven, en zalig worden.

13. En die op de steenrots [Ae-zaaid worden], zijn deze die, wanneer zij het geboord hebben , het woord met vreugde ontvangen; en deze hebben geenen wortel, die maar voor eenen tijd gelooven , en in den tijd der verzoeking wijken zij af.

14. En dat in de doornen valt, deze zyn die gehoord hebben, en henengaande verstikt worden door de zorgvuldigheden, en rijkdom, en wellusten des levens. en voldragen geene [vrucht].

15. En dat in de goede aarde [ra/lt;] , zijn deze. die het woord gehoord hebbende, \'t-zelve in een eerlijk en goed hart bewaren, en in volstandigheid vruchten voortbrengen.

Ifi. En niemand die eene kaars ontsteekt, bedekt dezelve met een vat, of zet ze onder een bed; maar zet ze op eenen kandelaar, opdat degenen die inkomen, het licht zien mogen.

17. Want er is niets verborgen , dat niet openbaar zal worden; noch heimelijk, dat niet bekend zal worden, en in \'t openbaar komen.

18. Ziet dan, hoe gij hoort; want zoo wie beeft dien zal gegeven worden; en zoo wie niet heeft, ook hetgeen dat hij meent te hebben zal van hem genomen worden.

19. En zijne moeder en [zijnr] broeders kwamen tot hem, en konden bij hem niet komen van wege de schare.

20. En hem werd geboodschapt [faM een iff en] die zeiden : uwe moeder en uwe broeders staan daar buiten, be-geerende u te zien.

21. Maar hij antwoordde en zeide tot ben: mijne moeder en mijne broeders zijn deze, die Gods woord hooren, en datzelve doen.

^rKAS. 75

22. En \'t geschiedde in eenen van die dagen, dat bij in eer schip ging, en zijne discipelen [met Aem] ; en hij zoide tot hen: laat ons overvaren aan de andere zijde des meers. En zij staken af.

23. En als zij voeren, viel hij in slaap; en er kwam een storm van wind op het meer. en zij werden vol [waters], en waren in nood.

24. En zij gingen tot hem, en wekten hem op, zeggender Meester, meester wij vergaan. En hij opgestaan zijnde bestrafte den wind en de watergolven ; en zij bielden op, en er werd stilte.

25. En hij zeide tot hen-, waar is uw geloof? Maar zij bevreesd zijnde verwonderden zich, zeggende tot elkander: wie is toch deze, dat hij ook de winden en het water gebiedt en zij zijn hem gehoorzaam?

2(5. Én zij voeren voort naar het land der Gadarenen, hetwelk is tegenover Galilea. 27. En als bij aan het land uitgegaan was, ontmoette hem een zeker man uit de stad, die van over langen tijd met duivelen was bezeten geweest; en was met geene kleederen gekleed, en bleef in geen buis , maar in de graven ;

23. En hij Jezus ziende, en zeer roepende, viel voor hem neder, en zeide met eene groo-te stem: wat heb ik met u [te duen,] Jezus gij Zoon van God den Allerhoogste? Ik bid u dat gij mij niet pijnigt.

29. Want hij had den onrei-nen geest geboden, dat hij van den mensch zoude uitvaren; want by bad hem menigen tijd bevangen gehad; en hij werd met ketenen en met boeijen gebonden om bewaard te zijn. En by verbrak de banden, en werd van den duivel gedreven in de woestijnen.

30. En Jezus vraagde hem, zeggende : welke is uw naam ? En hij zeide: Legio. Want vele duivelen waren in hem gevaren.

31. En zü baden hem. dat hij hun niet gebieden zoude in den afgrond henen te varen.

32. En aldaar was eene kudde van vele zwijnen weidende op den berg, en zij baden hem, dat hij hun wilde toelaten in dezelve te varen. En hij liet het hun toe.

33. En de duivelen uitvarende van den mensch , voeren in de zwijnen; en de kudde stortte van de steilte af in \'t meer, en versmoorde.

V 2 En