HANDBOEKJE

VOOR DE

UI

VAN DE

ALLERHEILIGSTE MAAGD MARIA

en den lt; gt; fquot;

H. JOSEPH, Jr c

CQ

opgericht in de a w

^ CL ⁰

³ O

O 3 ,®

L. V. KERK te GRONINGEN

en

vereenigd. met de Hoofd-Congregaüi\'© cd van Maria Boodschap te JROMEl.O ,*

Ctl /-^v —■

^ ^ CD ® T — agt; ³ -ia»

te.u. snelpeksueukkerij van het bi9uom vak \'s boscyt, in het instituut voor dooistommen.

Pè-r.

IMPRIMATUR.

» *

*

Haaren , 26 .Ian. 1883.

J. CUIJTEN,

Pras. Sem. Libr. Cens.

/-■-lt; lij

Jïj

iilaria-ivtttbcrcu.

Gij hebl reeds de gelukkige en rijke vruchten der Congregatiën, waarvan mm u hier den oorsprong, de oefeningen, de regels en de voorrechten geschetst heeft, gesmaakt. Eiken dag dankt gij de goddelijke goedheid, dat zij u die krachtdadige middelen ter volharding en zaligheid geschonken heeft; eiken dag dankt gij de allerheiligste Maagd, dat zij u onder het getal har er kinderen heeft aangenomen. Dan, veel meer nog zult gij uw geluk hunnen heseffen, als gij uit den mmd van den Stedehouder van Jesus Christus zult vernemen , hoezeer het werk der Congregatiën aan den godsdienst dierbaar is; hoeveel belang de //. Stoel te allen tijde in haren vooruitgang gesteld heeft. Gij zult eene zoete vreugd ondervinden, als gij den H. Vader zoo plechtig Haar hoort prijzen, die gij zoo gaarne uwe Moeder noemt; wanneer gij hoort, hoe het zichtbaar Opperhoofd der Kerk met allen ernst en liefde uwen ijver aanmoedigt, aan

( 6 )

mee regels een wettig gezag geeft, uwe oefeningen goed keurt en u de veelmddigste en uil-stekendste gunsten verleent. Bewaart eerbiedig en met eene levendige dankbaarheid alle woorden , alle aanmoedigingen, alle raadgevingen van den algemeenen Vnder der geloovigen in uw hart; volgt uwe regels met die nauwgezetheid, welke aan God en zijne heilige Moeder zoozeer behaagt; stelt het u ten plicht, de aflaten, u zoo mild door de Opperhoofden der Kerk verleend, naar best vermogen te verdienen.

Maakt, Maria-Kinder en / een vroom gebruik van dit Handboekje, dat zoo geschikt is om wee godsvrucht te voeden , en uwe vereeniging tot de allerheiligste Maagd te onderhouden. Moge het u krachtdadig dienen, om over alle gevaren, waarmede de wereld en satan u omringen, te zegevieren. Moge het, door de hulp, welke het u ter heiliging van uw leven zal verkenen, voor uw eeuwig heil bijzonder bevorderlijk zijn !

BEWIJSSTUKKEN

betrefTonde de

CO NG RE O A TI ÉN

VAN DE

^.LLERH. JAAAGU JAAKIA.

Oorsprong\' en voordeden der Congregatiën.

In het jaar 1563 hebben de Congregatiën door den ijver en de zorg van een jeugdig Jesuit eenen aanvang genomen. Deze godvruchtige religieus met name Joannes Leonius (van der Jjeeuw), in België geboren , destijds leeraar in het kollegie der Sociëteit van Jesus te Rome, wist zijnen leerlingen zulk een smaak voor godsvrucht in te boezemen , dat zij dagelijks buiten den studietijd in eene der zalen van het kollegie te zamen kwamen, om gezamenlijk voor een opgesierd altaar te bidden, en daarna eene godvruchtige lezing te doen. Des Zondags vergaderden zij om eene verma-

( 8 )

niog aan te hooren, en den lof van God en zijne heilige Moeder te bezingen. Zij hadden zich op eene bijzondere wijze onder de bescherming van Maria gesteld; en men mag zeggen, dat die gezegende Maagd, van haren kant behagen nam in hemelsche zegeningen over hen uit te storten.

Dus was de oorsprong der Congregatiën van de allerheiligste Maagd Maria, die zich inkorten tijd , van het kollegie te Eome , naar al de kollegiën en huizen der Sociëteit van Jesus verspreid hebben , en die, na eene ondervinding van drie eeuwen , nog aangezien worden als de geschiktste middelen om onder de geloovigen eene ware godsvrucht tot de Moeder Gods te onderhouden en een deugdzaam leven ts leiden.

Ons doel is niet, hier bijzondere melding te maken van de voorrechten en aanmoedigingen welke de Pausen aan de Congregatiën vergund hebben, sedert Gregorius XIII, die haar in 1584 een wettig bestaan gaf, tot aan Leo XII, die de vergunningen bevestigde welke aan den algemcenen overste der Sociëteit van Jesus wegens het oprichten van en aannemen in Congregatiën van Maria gedaan werden, zonder die in het vervolg te beperken bij de kerken en gestichten van de Sociëteit; cloeh verwijzen dienaangaande naar de stukken, welke dit boekje inhoudt, en wel bijzonderlijk naaiden apostolischen brief van Eened\'ctus XIV.

( 9 )

Zoo zullen wij ook dezen grooten Paus zeiven eenige der redenen laten aanhalen, welke de opvolgers van den H. Petrus bewogen hebben , om zoo mildelijk de schatten der heilige Kerk aan de Congregatiën uit te reiken, en die zoo groote en menigvuldige aflaten te verleenen. Het zij genoeg hier aan te merken:

1. De zoo geheel bijzondere bescherming, welke de allerheiligste Maagd Maria niet kan nalaten aan hen te verleenen die zich aan haren dienst toewijden. Op haar passen de woorden der H. Schrift: dal zij bemint die haar beminnen ;..... dat degenen die Mar vinden, het

leven vinden en hunne zaligheid van den Beer bekomen zullen.

2. De geheel bijzondere kracht der gebeden die aan God gezamenlijk worden opgedragen , volgens de woorden van den Zaligmaker: Waar er twee of drie in mijnen naam vergaderd zijn, daar ben ik in hun midden.

3. De verplichting , welke men op zich neemt als men in eene Congregatie wordt aangenomen , om de regelen daarvan stiptelijk te onderhouden. Want, hoewel dezen niet op zonde verplichten, stellen zij ons niettemin in zekere noodzakelijkheid om godvruchtig te zijn. Hoe vele personen zijn er niet, die om aan hunnen plicht als lid der Congregatie te voldoen , dikwijls tot de heilige Sacramenten naderen , op deze wijze groote misslagen vermij-

( 10 )

den, en zalig worden , en die, zoo zij geen lid van de Congregatie waren, misschien maar zelden daartoe zouden naderen en verloren gaan !

4. Het woord Gods, hetwelk de leden eener Congregatie in hunne vergaderingen zoo menigmaal hooren , en dat op hunne jaren, hunnen staat, hunne levensomstandigheden en behoeften bijzonderlijk wordt toegepast. Aan hen voornamelijk kan men de woorden van den Zoon Gods toevoegen: Mijne schapen hooren mijne stem.

5. De onophoudelijke zorgen, welke de bestuurders der Congregatiën voor degenen die hun toevertrouwd zijn, verplicht zijn te dragen. Hoe vele jeugdige leden eener Congregatie zijn hunne volharding in de deugd aan de onderrichtingen, aan den raad en aan de gebeden van den bestuurder hunner Congregatie verschuldigd! Hoe vele anderen zijn door eene liefderijke vermaning van den weg der ondeugd dien zij bewandelden , teruggekeerd ! De bestuurder eener Congregatie is de getrouwe vriend , van wien in den Bcclesiasticus geschreven staat: Een getrouwe vriend is eene machtige beschermingeen pand van leven en onsterfelijkheid; zij die den Heer vreezen , zullen hem vinden.

6. De goede werken , welker beoefening te allen tijde aan de leden der Congregatiën zoo aangenaam is geweest. En wat is er stichte-

( 11 )

lyker dan gevangeneu te bezoeken, armen en zieken te helpen, voor de lichamelijke en geestelijke opvoeding van verwaarloosde kinderen te zorgen en hen te onderrichten ? O, hoezeer strekt dit alles niet tot Gods eer en tot stichting van den evennaaste!

7. De goede voorbeelden, welke de leden der Congregatiën uit verbintenis aan elkander geven, niet alleen in hunne vergadering, maar ook in alle betrekkingen, welke zij met elkander in geheel hun leven kunnen hebben. Ook vindt men in de Congregatiën een zeker getal personen die men met alle zekerheid tot voorbeeld mag nemen; en zoo men daarin niet altijd personen aantreft gelijk een Fran-ciscus van Sales, eenen Petrus Fourrier en Franciscus Regis, is het evenwel niet zeldzaam er jongelieden te vinden, die de voetstappen van een Ubaldinus of Bercius navolgen.

8. De gegronde hoop, die elk lid eener Congregatie heeft, als hij de regelen getrouw onderhoudt, van de genade der volharding tot het einde toe te bekomen, en den dood der gelukzaligen te sterven. Wij zouden hier een groot getal feiten kunnen aanhalen, welke zeer geschikt zyrgt; om aan de leden der Congregatiën een levendig betrouwen in te boezemen, en om hen al meer en meer vast te hechten aan eene instelling, welke zoozeer in staat is, de liefde jegens God en de H. Maagd te onderhouden

( 12 )

en aan te kweeken; maar wij zullen ons bepalen met alleen een voorval uit het leven van een der vermaardste en geleerdste mannen van België aan te halen.

Men verhaalt, dat de onsterfelijke Justus Lipsius, leeraar aan de universiteit van Leuven, het zich tot plicht gemaakt had, altoos bij de vergaderingen der Congregatie tegenwoordig te zijn; men zag hem zelfs meer dan eens van tafel opstaan, lang voor het einde des maal-tijds, om niet aan de allerheiligste Maagd, wie hij, sedert zijne bekeering, eene zoo teedere en toegenegene godsvrucht beloofd had, ongetrouw te zijn. Het gebeurde nogtans, dat eene zware ziekte hem in de onmogelijkheid stelde naar de bijeenkomsten der Congregatie te gaan, en hem zelfs welhaast de hoop benam die ooit meer te kunnen bijwonen. Het was in deze beslissende oogenblikken dat men meer dan ooit kon gewaar worden, hoezeer hij zijne hoedanigheid van lid der Congregatie van de H. Maria waardeerde. Inderdaad, Leonardus Les-sius, pater der Sociëteit van Jesus, vroeg hem, toen hij op zijn uiterste lag, welke daad van zijn leven hem in deze oogenblikken het meeste genoegen en vreugde verschafte; en de zieltogende antwoordde: Bal ik mij in de Congregatie van Maria heb doen aannemen; daarna verhief hij zijne half gebroken oogen hemelwaarts, en do laatste woorden van de toewij-

( 13 )

ding, welke hij zoo menigmaal met liefde herhaald had, uitbreidende, sprak hij met een levendig geloof en eene treffende godsvrucht deze woorden uit; O Moeder van mijnen God, help uwen dienaar, die met de eeuwigheid aan het ïoorstelen is; verlaat mij niet in dit uur, waarvan de eeuwige zaligheid mijner ziel afhangt.

Neen, Maria verlaat hen nimmer in het uur des doods, die gedurende hun leven belijdenis gedaan hebben van haar toe te behooren. Zij die u beminnen, o mijne Koningin! roept de H. Bonaventura uit, zullen een diepen vrede genieten: nooit zal hunne ziel den dood smaken. — Hij, die u waardig zal gediend hehhen, zal uit uwe hand de eeuwige zaligheid ontvangen.

APOSTOLISCHE BREVE

VAN

BENEDICTXJS XIV,

gegeven onder het gouden zegei, waardoor Z. H., uit eigene beweging, bevestigt en vermeerdert de aflaten, gunsten en voorrechten, zoo door hem zeiven ah door zijne voorzaten vergund aan de Congregatie der Boodschap van de heilige Maagd Maria, opgericht in het kollegle der Sociëteit van Jesus te Rome, en aan de andere Congregatiën die daarmede vereenigd zijn of vereenigd zullen /oorden.

( 14 )

BENEDICTUS XIV,

PAUS, TER EEUWIGE GEDACHTENIS (*).

Het is zonder twijfel eene klaarblijkende waarheid , dat de uitdrukkelijke wil Gods eu de altijd onfeilbare geest der H. Kerk ons grootelijks aanbevelen, onzen dienst en vereering aan de glorierijke Koningin en Moeder Gods Maria te bewijzen, en dat de godsvrucht tot Maria, niet minder billijk dan voor-deelig tot onze zaligheid is; zoodat Oize apostolische vermaningen bijna overtollig schijnen te zijn, om de harten der Christenen in een godsdienstigen en godvruchtigen ijver tot haar te doen ontvlammen.

Daar de Almogende de H. Maagd Maria, uit duizenden verkoren, tot de onuitsprekelijke waardigheid van het goddelijk moederschap door de boodschap des Engels verheven , met de gaven zijner genade milder dan alle overige schepselen vervuld, en met de luisterrijkste kronen van glorie boven alle andere werken zijner handen versierd heeft; zoo ook heeft de katholieke Kerk , door den H. Geest onderwezen , te allen tijde met grooten ijver beleden, dat zij aan Maria, als Moeder van haren Heer en Zaligmaker, als Koningin van hemel en aarde, den diepsten eerbisd bewijst eu als de teederste Moeder , haar door de laat-

(*) Bulla aurea, Glorioaae Dominae.

( 16 )

ste woorden van haren stervenden Bruidegom nagelaten, eene kinderlijke liefde toedraagt.

fn algemeene rampen en gebeurtenissen, door de woede der helsehe vijanden veroorzaakt , is de Kerk gewoon tot haar als tot de veiligste haven van zaligheid, hare toevlucht te nemen; en zij bekent, aan haar vermogen voornamelijk de uitroeiing en de vernietiging van alle ketterijen iu de geheele wereld te moeten toeschrijven.

Maria is immers die allerschoonste Esther, die de opperste Koning der Koningen zoozeer bemind heeft, dat hij haar niet alleen de helft van zijn rijk, maar, om zoo te zeggen, geheel zijne macht en heerschappij schijnt medegedeeld te hebben. Zij is die sterke Judith, aan wie de God van Israël de macht gegeven heeft over al de vijanden van zijn rijk te zegevieren.

De Kerk moedigt, door de eenparige stem der heilige Vaders, hare kinderen aan, om in al hunne bijzondere noodwendigheden en gevaren met betrouwen tot Maria te naderen, als tot eene beschermster bij Gods eeniggeboren Zoon, altijd bereid om voor ons ten beste te spp-eken. Zij noemt haar de verborgene ark des verbonds, waarin de geheimen van onze verzoening volbracht zijn en waarop God zijne oogen slaande, zich zijn verbond zal herinneren, en zijne barmhartigheid indachtig zijn. Maria is ook als eene hemelsche rivier, langs welke de

( 16 )

stroomeu aller genade en gaven in den schoot der ellendige stervelingen vloeien ; zij is de gouden poort des hemels, waardoor wij hopen eenmaal in de rnst der eeuwigdurende zaligheid binnen te treden.

Het is om deze en andere beweegredenen, dat de gelukzalige belijder Ignatius, toen hij uit ijver voor de meerdere eer van Ged, het leger der strijdende Kerk met nieuwe krijgsscharen, onder den standaard van den allerheiligsten Naam van Jesus aangeworven, vermeerderde en zich den grooten strijd voor oogen stelde, welken hij en zijne metgezellen niet minder voor hunne eigene zaligheid dan voor die van anderen gingen ondernemen , zeer wijselijk heeft geoordeeld dat zij hunne bijzondere hulp in de bescherming van de heilige Maagd moesten zoeken.

Van hier dat, toen hij uit zijns vaders huis vertrok , en vol van groote ontwerpen, besloten had eenen geestelijken krijg aan te vangen , hij zich aanstonds voor de voeten der H. Maagd ging nederwerpen, en onder hare bescherming den moeilijken weg der volmaaktheid optrad. Toen hij naderhand met zijne eerstgekozene krijgsgezellen besloten had tegen den vijand op te trekken, heeft hij in de Kerk der heilige Maagd op den Martelaarsberg te Parijs , zich daartoe met eene plechtige belofte verbonden en aldus op haar als op eene onwankelbare steenrots, den grond van zijne Orde gevestigd.

( 17 )

En gelijk hij gewoon was, niets van belang te besluiten of uit te voeren, zonder eerst den naam van Maria aan te roepen; alzoo ook heeft hij al zijne kinderen willen leeren, van hare voorspraak vooral den zegen des Heeren in het volbrengen der plichten en bedieningen van hunnen staat te verwachten, en te vertrouwen dat die toren van sterkte, waaraan duizend schilden hangen , hun in alle gevaren , waaraan zij zich voor den godsdienst zouden blootstellen , eene schuilplaats en een bolwerk tegen de aanvallen des vijands zoude wezen. Zij alzoo, over de geheele uitgestrektheid der aarde en der zee, voor koningen en volkeren, den aan-biddelijkeu Naam van Jesus dragende, hebben niet opgehouden ter zelfder tijd den allerzoetsten naam van Maria overal te verkondigen ; en aldus hebben zij in alle landen der oude en der nieuwe wereld, te zamen met het licht des geloofs en de reinheid van zeden , den dienst en de eer van de Moeder des Heeren wonderdadig verspreid.

Maar wij moeten hun vooral dank weten voor eene nuttige en wijze instelling, welke men reeds in onderscheidene plaatsen ziet opgericht. Want terwijl zij aanhoudend de belangrijkste diensten aan de Kerk bewijzen in de bedieningen aan hunne Orde eigen , en zich overal toeleggen om aan de Christelijke jeugd eene waarlijk godsdienstige opvoeding te ver-

( 18 )

schaffen en de schoone letteren te onderwij- d,

zen; zoo dragen zij tevens zorg, hen deel te ^ bi

doen nemen aan godvruchtige vereenigingen _zj

of Congregatiën van de allerheiligste Maagd en ch

Moeder Gods; en alzoo de jeugd aan den dienst _re

en vereering van de Moeder der reine liefde, g(

der vreeze en kennis Gods bijzonderlijk\'toe te _k g,

wijden, en zoo leeren zij haar, naar dc hoogste \' g,

volmaaktheid en het eeuwig geluk te streven. _aj

Het is bijna ongelooflijk , welk een groot nut d

personen van alle standen getrokken hebben uit ti

deze zoo loffelijke en godsdienstige instelling, J

die overvloedig voorzien is van heilige sn zalige k

regelen , welke op de verschillende staten der le- n

den van de Congregatiën wijselijk zijn toe- si

gepast, en die door den voorzichtigen ijver _Z(

van bijzondere bestuurders zorgvuldig onder- . d

houden worden. Inderdaad, eenigen getrouw d

in het bewandelen van den weg der onschuld _r(

en der godsvrucht, welken zij onder de bescher- h ming der allerheiligste Maagd van hunne tee-

derste jeugd af waren ingetreden , hebben ver- _e diend, de zuiverheid der zeden die een Chris- , v

ten mensch en dienaar der heilige Maagd be- C

taamt, tot het schoonste voorbeeld van ande- _a

ren, gedurende hunnen geheelen levensloop te t

bewaren, en eindelijk de kroon der volharding s

te bekomen. Anderen , die jammerlijk in de _a

boeien der ondeugd gekluisterd lagen , en die t

den weg der boosheid bewandelden , zijn tot e

( 19 )

den Heer wedergekeerd door de hulp der aller-barmhartigste Moeder Gods, aan wier dienst zij zich in dergelijke Congregatiën toegewijd hadden, en hebben naderhand eene geregelde, rechtvaardige en godvruchtige levenswijze aangenomen , en daarin, door de heilige oefeningen dezer Congregatiën gedurig geholpen, zeer gelukkig volhard. Anderen eindelijk, van jongs af met eene teedere godsvrucht jegens de Moeder Gods bezield, en aldus tot een hoogen trap der goddelijke liefde verheven, hebben de ijdeie en vergankelijke goederen en vermaken dezer wereld met een grooten en edelen moed verlaten, en een heiliger en zekerder staat in eene geestelijke orde omhelsd; en al-zoo aan het kruis van Jesus Christus door de kloosterlijke geloften gehecht, hebben zij de overige dagen huns levens in het bevorderen hunner eigene volmaaktheid en der zaligheid van den evennaaste doorgebracht.

Uit dat alles blijkt duidelijk , welke gegronde en wijze redenen de Roomsche Pausen , Onze voorzaten, bewogen hebben om aan dergelijke Congregatiën, van het begin harer instelling af, hunne apostolische goedgunstigheid te betoenen , en menigvuldige en bijzondere gunsten en aflaten, zoowel voor hare bestuurders als voor hare leden, mildelijk te verleenen, ten einde deze Congregatiën aan te moedigen en te verspreiden.

( 18 )

1

schaffen en de schoone letteren te onderwij- (j_e zen; zoo dragen zij tevens zorg, hen deel te i ba

doen nemen aan godvruchtige vereenigingen r,;,

of Congregatiën van de allerheiligste Maagd en (J_e

Moeder Gods; en alzoo de jeugd aan den dienst _rei

en vereering van de Moeder der reine liefde, ge der vreeze en kennis Gods bijzonderlijk\'toe te _t g_e

wijden, en zoo leeren zij haar, naar de hoogste g_e

volmaaktheid en het eeuwig gsluk te streven. _af

Het is bijna ongelooflijk , welk een groot nut ^

personen van alle standen getrokken hebben uit tr: deze zoo loffelijke en godsdienstige instelling, die overvloedig voorzien is van heilige en zalige

regelen , welke op de verschillende staten der le- _m

den van de Congregatiën wijselijk zijn toe- _st

gepast, en die door den voorzichtigen ijver _zc

van bijzondere bestuurders zorgvuldig onder- df

houden worden. Inderdaad, eenigen getrouw df

in het bewandelen van den weg der onschuld _re

en der godsvrucht, welken zij onder de bescher- 1,1 ming der allerheiligste Maagd van hunne tee-

derste jeugd af waren ingetreden , hebben ver- ei dicnd, de zuiverheid der zeden die een Chris- . _V(

ten mensch en dienaar der heilige Maagd be- C

taamt, tot het schoonste voorbeeld van ande- al

ren , gedurende hunnen geheelen levensloop te tc

bewaren , en eindelijk de kroon der volharding _st

te bekomen. Anderen , die jammerlijk in de al

boeien der ondeugd gekluisterd lagen , en die te

den weg der boosheid bewandelden , zijn tot ei

( 19 )

den Heer wedergekeerd door de hulp der aller-barmhartigste Moeder Gods, aan wier dienst zij zich in dergelijke Congregatiën toegewijd hadden , en hebben naderhand eene geregelde, rechtvaardige en godvruchtige levenswijze aangenomen , en daarin, door de heilige oefeningen dezer Congregatiën gedurig geholpen , zeer gelukkig volhard. Anderen eindelijk, van jongs af met eene teedere godsvrucht jegens de Moeder Gods bezield, en aldus tot een hoogen trap der goddelijke liefde verheven, hebben de ijdele en vergankelijke goederen en vermaken dezer wereld met een grooten en edelen moed verlaten, en een heiliger en zekerder staat in eene geestelijke orde omhelsd; en al-zoo aan het kruis van Jesus Christus door de kloosterlijke geloften gehecht, hebben zij de overige dagen huns levens in het bevorderen hunner eigene volmaaktheid en der zaligheid van den evennaaste doorgebracht.

Uit dat alles blijkt duidelijk , welke gegronde en wijze redenen de Eoomsehe Pausen , Onze voorzaten, bewogen hebben om aan dergelijke Congregatiën, van het begin harer instelling af, hunne apostolische goedgunstigheid te betoenen , en menigvuldige en bijzondere gunsten en aflaten, zoowel voor hare bestuurders als voor hare leden, mildelijk te verleenen, ten einde deze Congregatiën aan te moedigen en te verspreiden.

( 20 )

Inderdaad, de kerk der Boodschap van de allerheiligste Maagd Maria, welke deel uitmaakt van de gebouwen van het kollegie der Sociëteit van Jesus te Home, had , om zoo te zeggen , den grondsteen van dit gesticht zien leggen onder de studeerende jeugd, die naar dit kollegie toevloeide , en nauwelijks was dit aan Paus Grcgorius XIII, zaliger gedachtenis , kenbaar gemaakt, of hij verleende onderscheidene aflaten , zoowel aan de studenten zeiven , als aan de overige geloovigen, die. zulke loffelijke werken en oefeningen zouden verrichten.

Bij deze eerste gunsten voegde hij later nog veel grootere; hij begeerde, dat deze instelling, tot glorie van God, tot eer van de allerheiligste Maagd en tot zaligheid van het Christendom , door dezelfde leerlingen der Sociëteit van Jesus al meer en meer zoude verpreid worden , gelijk hij wist dat reeds geschied was. Daarom vond hij goed, uit kracht zijner apostolische macht, in de kerk der Boodschap van de allerheiligste Maagd Maria, begrepen onder de gebouwen van het kollegie te Kome, eene Hoofd-Congregatie op te richten , welke hij voor altijd onder de besturing van den Generaal der Sociëteit van Jesus, en, in geval zijner afwezigheid of zijns overlijdens, onder de besturing van den Vikaris-Generaal derzelfde Sociëteit stelde. Hij wilde, dat aide Congregatiën, reeds opgericht of nog op te richten, in dc

( 21 )

verschillende werelddeelen , onder den titel van de Boodschap der allerheiligste Maagd, van deze Hoofd-Congregatie zouden afhangen; dat deze haar tot voorbeeld zoude dienen; dat zij er de regelen van zouden volgen, en van haar de raededeeling van hare aflaten en voorrechten bekomen. Deze besluiten zijn uitvoeriger verhaald in de met lood gezegelde brieven van den voornoemden Paus Gregorius, onzen voorzaat, gegeven den vijfden December van het jaar Onzes Heeren vijftien honderd vier en tachtig.

Behalve de hulle van Gregorius XIII, haalt Benedictus XIF hier nog aan de hullen van Sixtus V, Clemens VIII en Gregorius XV. Het is goed, hier op te merken, dat Gregorius XIII, iu de bovengenoemde hulle, aan de Congregatiën toestaat eenen anderen titel te hehhen dan dien der Boodschap van Maria.

Benedictus XIV, na de gezegde hullen en apostolische brieven aangehaald te hebben, vervolgt aldus:

Wij, die Ons met vreugd herinneren de heilige en godsdienstige oefeningen van deze Congregatie, die Wij als lid der Congregatie van Maria Hemelvaart in het professiehuis der Sociëteit van Jesus te Rome, met veel geestelijken troost bijgewoond hebben, eer dat Wij tot iioogere waardigheden verheven waren , oordeelen , dat het Onze herderlijke plicht is, deze instelling van echte en welgegronde godsvrucht, waar-

( 32 )

door Christelijke deugd behartigd, en de zaligheid der zielen grootelijks bevorderd worden, door onze apostolische macht en mildheid te begunstigen en te bevorderen; en daarom hebben Wij de voormelde gunsten en aflaten van Onze voorzaten, door Onzen Pauselijken brief van den 34^sten der verledene maand April goedgekeurd , bevestigd , uitgebreid en vermeerderd, gelijk blijkt uit den inhoud van denzelfden brief, die aldus luidt:

Hier volgt een uittreksel van dezen brief. Daarna verklaart zijne Heiligheid, dat al de Congregatiën die van de Hoofd- Congregatie te Rome afhangen, de heilige Maagd Maria tot bijzondere Patrones onder den titel van een harer feestdagen of geheimen moeten nemen en een tweeden Patroon mar welgevallen mogen kiezen, op wiens feestdag ook een volle aflaat kan verdiend icorden; eindelijk dat de volle aflaat, eens in de week vergund aan de leden en de bedienaars der Congregatiën, die de heilige Sacramenten waardig ontvangen, en de voorgeschre-vene gebeden verrichten, kan verdiend worden op den dag welken ieder zal verkiezen, mits naglans op dien dag, of des avonds te voren, de vergadering plaats hebhe. Hierbij voegt zijne Heiligheid de volgende opwekkingen.

Ondertusschen wekken wij al de voornoemde leden en bedienaars der Congregatiën in den Heer op , om de aanbevolene en voor hun-

( S3 )

lien geestelijken voortgang hoogst nuttige naarstigheid en vlijt, welke zij in het bijwonen der godsdienstige oefeningen dezer Congregatiën , zoo wij hopen, zullen betoonen, met de verdiensten eener heilige onderwerping en gehoorzaamheid te bekronen; en in alles wat den toestand en het bestuur eener Congregatie betreft, zich te schikken met een blij en vaardig gemoed, naar de bevelen en voorschriften van den voornoemden Generaal, en van de bestuurders door hem aangesteld, om al-zoo de gelijkvormigheid te onderhouden, en door hun wederkeerig voorbeeld anderen daartoe aan te moedigen.

Daar hét genoegzaam blijkt, zoo uit het bovengemelde, als uit andere verordeningen door Onze voorzaten en Ons gegeven, hoezeer het Ons ter harte gaat, dat de heilige Sakramen-ten des Altaars en der Biecht, volgens den geest van onze Moeder de heilige Kerk, door alle geloovigen in het algemeen, en door de leden zulker Congregatiën in het bijzonder, met zekere en volle vrucht dikwijls ontvangen worden, begeeren Wij vurig dat men de leden der Congregatiën ernstig aanbeveie het allerheilzaamst en goedgekeurd gebruik, niet alleen door eene algemeene biecht van geheel hun voorgaande leven zich tot het intreden in dergelijke Congregatiën voor te bereiden (hetgeen men iedereen wijselijk aanrandt); maar

( 24 )

ook eens of tweemaal alle jaren, de misdaden en zonden die zij bedreven hebben, hetzij sedert de laatste algemeene biecht, hetzij sedert het eerste gebruik der rede (volgens het goeddunken van eenen voorzichtigen zielbestuur-der), met droéfheid des harten wederom zich te hmnneven en met een waar berouw en een vast voornemen van verbetering te verfoeien , aan het oordeel van eenen wettigen priester te onderwerpen, en aldus te trachten, hunne eigene verzoening met God meer en meer te verzekeren en de verbetering huns levens en de toeneming in alle deugden dagelijks te bevorderen; opdat zij alzoo van tijd tot tijd in den geest huns harten vernieuwd, en gedurig met nieuwe hulpmiddelen der genade ondersteund en versterkt, een leven leiden dat een Christen mensch betaamt, en de bijzondere bescherming der heilige Maagd waardig is; en opdat zij, door het dikwijls herhaald gebruik der goddelijke Sacramenten gevoed, eindelijk door dezer kracht de hemelsche belooning, welke zij ons doen hopen , mogen bereiken.

Daarom verleenen Wij , als eene nieuwe en bijzondere gunst, aan de leden der Congregatiën , die eens of tweemaal in het jaar de gemelde algemeene biecht met ware gevoelens van boetvaardigheid doen, en daarna het heilig Lichaam des Heeren nuttigen zullen, dat zij alsdan aan den vollen aflaat deelachtig kunnen

( SB )

worden, welken zij, gelijk wij liierboven toegestaan hebben, in de gewone bidplaatsen hunner eigene Congregatie iedere week kunnen verdienen, alhoewel zij ook in eene andere kerk, bidplaats of kapel, volgens hunne godsvrucht en goedvinden, het heilig Sacrament des Altaars ontvangen, en de voorgeschrevene gebeden aan God opdragen kunnen.

Wij bevelen eindelijk al de leden eener Congregatie zonder uitzondering grootelijks aan, de broederlijke liefde , zoowel jegens elkander als jegens alle geloovigen, zorgvuldig te onderhouden , en met ijver werkdadig te maken, opdat zij, door het gestadig uitoefenen der werken van godsvrucht, de twee geboden , waarin de geheele wet eu de profeten besloten zijn, volbrengende, niet ophouden de Kerk Gods te verheugen en te vertroosten.

Daarom, in Onze hier bovengemelde brieven , Ons voor oogen stellende, hoezeer de geloovigen met zwakheden en ziekten overvallen zijn, en dus noodig hebben zoo naar ziel als naar lichaam, door de broederlijke liefde geholpen te worden, hebben Wij onder andere aflaten , door Ons voor verscheidene werken van godsvrucht aan de leden der Congregatiën vergund, en die tot de personen welke zich aan de dienst der Congregatiën toewijden uitdrukkelijk zijn uitgebreid, nog bijzondere aflaten verleend aan degenen rlie , door het luiden der

( 26 )

klok van den doodstrijd of het afsterven van zij.

eenen geloovige verwittigd, den almogenden dei en barmhartigen God voor de genezing of voor

liet zalig afsterven van den kranke, of voor bri

de eeuwige rust van den doode zullen bidden. ho

Uit eigene beweging, zekere kennis en apos- de:

tolische volmacht, verleenen en vergunnen aai

wij daarenboven aan al de priesters der So- de

ciëteit van Jesus, die met het bestuur van de tiji

Hoofd-Congregatie of van andere Congregatiën we

of Sodaliteiten met deze vereenigd, belast zijn , lio

of belast zullen worden, de macht om eenen be vollen aflaat, ook toepasselijk aan de overle- gt; scl

dene geloovigen , te mogen en te kunnen ver- dij

leenen, door het apostolische gezag bij deze Pa

bulle vergund, aan de kranke leden of bedie- scl

naars der Congregatiën , die zij met verlof hun- vo

ner oversten gaan bezoeken en door geestelijke ni(

opwekkingen helpen , hetzij om de ongemakken zo

der ziekten geduldig te verdragen, hetzij om he

den dood van de hand des Heeren gewillig te de

ontvangen , en voor een beeld van den gekruis- ge

ten Zaligmaker driemaal het gebed des Hee- ho

ren en de groetenis des Engels zullen doen pe

bidden, op den dag waarop deze kranken het ge

Allerheiligste Sacrament des Altaars ontvangen. he

Ten /natste, na. al de voorrerMen der Hoofd- lie

Congregatie ook vergund te hehben aan het al- dil

taar van de II. Maagd en van den H. Fran- wc ciscus Xaverius naast hel kollegie te Rome, sluit

i

( 27 )

zijne Heiligheid de hitlle met de volgende woorden:

Eindelijk vprklaren Wij, dat deze Pauselijke brief nooit kan of mag voor twijfelachtig gehouden , herroepen of vernietigd worden , onder voorwendsel van valschheid, of bij gebrek aan meening van Onzen kant, of bij eenig ander gebrek; maar dat hij steeds en voor altijd moet gelden, en zijn volle en geheele uitwerking hebben en bekomen, dat hij in alle hoe ook genaamde herroepingen , ophoudingen, bepalingen, afschaffingen van dergelijke of verschillende aflaten, alsook in andere tegenstrijdige beschikkingen, die door Ons of door de Pausen Onze opvolgers of door den apostoli-scheu Stoel uit dezelfde beweging, kennis eu volmacht ooit zouden mogen gedaan worden, niet besloten is, maar altijd van deze uitgezonderd wordt; en dat hij altijd, wanneer zulke herroepingen of beschikkingen zullen geschieden in zijnen vorigen staat ten eenen male, geheel en ten volle zal blijven, voor zulks gehouden worden , en ten voordeele van al de personen die hij betreft volkomen zal moeten gelden. En indien iemand, uit welke macht het moge zijn, met kennis of uit onwetendheid, iets hiertegen deed, verklaren Wij dat dit krachteloos en van geene waarde zoude wezen.

Niettegenstaande den brief die zich verklaart

( 38 )

tegen de uitdeeling der aflaten ad imlar, en eenen anderen, waarin Wij bevolen hebben in de aflaatbrieven tot slot bij te voegen: dat, indien de kerken of de personen, aan welke de aflaten worden vergund, reeds eenen anderen aflaat bekomen hadden, van welken daarin geene bijzondere melding gemaakt wordt, zulke aflaatbrieven van geene waarde zonden wezen , en niettegenstaande alle andere door de apostolische kanselarij ingestelde regelen, alsook den brief van Onzen voorzaat Clemens , nopens de wijze van broederschappen op te richten en te vereenigen , welke Wij, ten einde de uitwerking van al hetgeen hierboven gemeld is te bekomen, alleen ditmaal in het bijzonder uitdrukkelijk, onbepaaldelijk en ten volle, uit de bovengemelde beweging, kennis en volmacht afschaffen, enz. (•)

Gegeven te Rome, bij de heilige Maria de Meerdere, het jaar der menschwording van onzen Heer Jesus Christus 1748, den zeven en twintigsten dag van September, van Ons Pausdom het negende jaar.

D. Caedin. Passionbüs.

J. Databius.

Plaats f des gouden zegels.

(*) Hieruit, en ook uit den brief van Gregorius XV, Alias I\'RO pakte, onder den visschersring gegeven den 15 April 1621, blijkt, dat de brief Quaecumque, door Clemens VIII gegeven deu 7 December 1601, ten opïich-te der Congregatiën, herroepen is.

( 29 )

M ACHXBRIEir,

WAARDOOR DE GENKRAAL DER SOCIËTEIT VAN JESUS EENE CONGREGATIE OPRICHT EN MET DE HOOFD-CONGREGATIE VAN ROME VEREENIGT.

N. N. Generaal der Sooiëteit van Jesus.

Heil en zegen in Hem die de ware en eeuwige zaligheid is, aan allen die dezen brief zullen lezen. De rede, het gebruik en de ondervinding leeren , dat de vergaderingen van god-vrucbtige personen, voornamelijk die, welke onder de bescherming der allerheiligste Maagd ingesteld zijn, zoowel wegens den bijzonderen en zekeren bijstand der Moeder Gods, als wegens de oefeningen van deugden en godsdienst, die daarin gewoonlijk behartigd worden, en het wederzijdseh goed voorbeeld, dat gemeenlijk op de harten der mensehen eenen zoo grooten indruk maakt, zeer nuttig zijn om den geest van godsvrucht te bevorderen. Daarom heeft onze Sociëteit, die zich bevlijtigt alle middelen aan te wenden, welke met haren roep overeenstemmen, om den evennaaste in het werk der zaligheid en der volmaaktheid te helpen, geoordeeld dit zoo krachtig bevonden middel niet ongebruikt te mogen laten. Hierom heeft P. Claudius Aquaviva, onze voorzaat, aan Paus Gregorius XIII, zaliger gedachtenis, te kennen gegeven, dat in het koilegie van

( 30 )

onze Sociëteit te Rome sedert lang eene Congregatie van leerlingen onder den titel van Maria Boodschap bestond, en dat de jeugd, die in andere scholen onzer Sociëteit onderwezen werd , dezelfde regels en dezelfde godsdienstige oefeningen tot haar grootste nut had aangenomen ; en heeft tevens Zijne Heiligheid gebeden , deze zoo godvruchtige instelling door zijne apostolische macht niet alleen goed te keuren, maar ook met geestelijke gansten te verrijken, opdat die dagelijks meer en meer zoude toenemen. Daarom heeft Gregorias XIII, zaliger gedachtenis, altijd bezield met groo-ten ijver om den godsdienst op alle wijze te verspreiden, zich dan gewaardigd aan de smeekingen van onzen voornoemden voorzaat, tot meerdere eere Gods, te voldoen en dit te verklaren door eenen apostolischen brief, gegeven den 3 November van het jaar 1584. Hij heeft dan vooreerst in ons kollegie te Rome de Hoofd-Congregatie voor onze leerlingen en voor andere geloovigen door zijne apostolische macht onder den titel van Maria Boodschap opgericht en ingesteld, en haar verscheidene aflaten en voorrechten uit de schatten der H. Kerk milddadig vergund. Daarna heeft hij den Generaal of den Vikaris-Generaal, voor altijd gemachtigd om dusdanige Congregatiën in al de kollegiën der Sociëteit, zoo voor onze leerlingen alleen, als voor andere geloovigen met

¹

( 31 )

in- hen, die tot hunnen geestelijken voortgang \'a- zouden wenschen leden daarvan te zijn, onder lie den titel van Maria Boodschap, zonder eenig en nadeel der kollegiën op te richten en met de ge Hoofd-Congregatie van Rome te vereenigen ; e- zoodat zij at de gunsten, aflaten, kvvijtschel-e- dingen en andere voorrechten der Hoofd-Cou-or gregatie zullen genieten, te Daarenboven heeft dezelfde Paus deze Congre-te gratiën, zoowel de Hoofd-Congregatie, als alle er andere aan deze verbonden en ondergeschikt, I, op zulk eene wijze aan de zorg onzer Socië-o- teit toevertrouwd, dat het aan den Generaal te of den Vikaris-Generaal toekomt, die Congre-e- gatiën, hetzij in persoon of door iemand uit ot de Sociëteit van hem daartoe gekozen te bete zoeken, ter harer goede bestiering allerhande e- voorschriften samen te stellen, en de reeds ge-4. gevene uit te leggen; ja zelfs om ook later ie naar eisch van zaken en tijden, gelijk zij zulks m in den Heer nuttig zullen oordeelen, die te ie veranderen , te verbeteren en te wijzigen, ip Paus Sixtus V, insgelijks met eenen grooten ie ijver ontvlamd, om de eere Gods en de zalig-J. heid van de kudde des Heeren, welke aan zijne in herderlijke zorg was toevertrouwd, te bevor-id deren, gunstig toestemmende in de smeekin-ül gen van onzen zelfden voorzaat, heeft nader-r- hand de gemelde machtiging en de bulle van ;t Paus Gregorius, zijnen voorzaat, zoo uitga-

( 33 )

breid, dat bet aan den Generaal of aan den ij

Vikaris-Generaal onzer Sociëteit voor altijd toe- ve

gestaan en vergund is, verscheidene Congre- vt

gaticn voor de leerlingen , of voor andere ge- al

loovigen , of voor beiden te zamen , zoo onder m

den titel van Maria Boodschap, als onder eene d,

andere benaming, in alle kerken, huizen en g kollegiën en seminariën onzer Sociëteit en in

andere plaatsen welke onder baar bestuur en b

opzicht staan, en aan hare zaak toebetrouwd d

zijn, met apostolische macht op te richten en d

in te stellen, ook met de voornoemde Hoofd- h

Congregatie te vereenigen en daardoor al de C

volle of andere aflaten , kwijtscheldingen, ₍J

ontbindingen , uitzonderingen, vrijheden en f

overige gunsten, geestelijke en tijdelijke voor- _c

rechten , die aan de Hoofd-Congregatie of aan (j

andere Congregatiën , welke met deze vereenigd ]

zijn of vereenigd zullen worden , of aan bare leden zoo leerlingen als andere , vergund zijn of zullen worden , voor altijd mede te deelen.

Benedictus XIV, zaliger gedachtenis, gelijk wijdloopig uitgelegd is in zijnen apostoliscben brief onder het gouden zegel uitgegeven den 37 September 1748, en in eenen anderen van den 8 September 1751, beeft al deze vergunningen en voorrechten bevestigd en vermeerderd. Paus Leo XII, zaliger gedachtenis, beeft verklaard, door eenen apostoliscbcn brief bij wijze van breve uitgegeven den 17 Mei

( 83 )

1824, dat di« aan ons ten volle vergund blijven. Daarenboven, heeft bij die, in zijnen brief van 7 Maart 1825, goedgunstig uitgebreid tot alle andere Congregatiën , waar die ook bestaan mogen, hoewel ze noch in de kerken of hnizèii der Sociëteit opgericht, noch aan de zorg der Sociëteit toebetrouwd waren.

Daarom, aangezien de in Christus zeer beminde heeren Prefekt en Assistenten van de Congregatie...., door eene uitnemende liefde tot God en de allerheiligste Maagd ons in hunnen naam en in dien der overige leden der Congregatie, zoo door hen zeiven als dooide in Christus zeer beminde heeren Prefekt en Assistenten der Hoofd-Congregatie van Rome ootmoedig gebeden hebben, dat het ons gelieve, door de macht welke de apostolische stoel, gelijk wij gezegd hebben, ons beeft vergund, eene Congregatie onder den naam van . . . . op te richten, en met de gemelde Hoofd-Congregatie te vereenigen; zoo keuren wij zulk eene godsvrucht niet alleen goed, maar richten door de macht aan ons, gelijk hierboven gezegd is, toegestaan, eene Congregatie op . . . en verbinden en vereenigen die met de Hoofd-Congregatie van Rome; wij deelen haar ook mede alle voorrechten en gunsten zoo volle als andere aflaten en alle overige gunsten aan deze Hoofd-Congregatie of aan andere met deze, ge-

2*

( 34 )

lijk hierboven gezegd vereeuigde Congregatiën vergund zijn of vergund zullen worden, iu den naam van de allerheiligste Drievuldigheid, wier goddelijke Majesteit wij ootmoedig bidden , zich te gewaardigen deze vergunning in den hemel goed te keuren en te bevestigen, de ledematen der Congregatie met de genade der hemelsehe gaven te begunstigen, hen aan hare oogen van dag tot dag aangenamer te maken en eindelijk hun te verleenen haar aanschijn en het aangezicht der allerheiligste Maagd , na haar getrouwelijk en godvruchtig gediend te hebben, in de eeuwige glorie onophoudelijk te mogen aanschouwen.

Tot oorkonde der waarheid, hebben wij bevolen dezen eigenhandig onderteekenden brief met het zegel onzer Sociëteit te bekrachtigen.

Gegeven te Rome, den . . .

( 35 )

AFLATEN,

vergund door de Pausen aan de Hoofd-Congregatie, opgericht onder den titel van Maria Boodschap, in het Romeinsch Kollegie, en aan al de Congregatiën die op dezelfde wijze zijn of zullen worden opgericht, mits zij met voornoemde Hoofd-Congrega-\'tie wettig vereenigd zijn.

Volle ,

WELKE DOOR ALLE GELOOVTGEN VAN BEIDE SEKSEN KUNNEN VERDIEND WOEDEN.

1. Alle leden eener Congregatie, en alle ge-loovigeu van beiderlei kunne, die geene leden eener Congregatie zijn verdienen eenen vollen aflaat, indien zij met een waar berouw hunne zonden gebiecht en het H. Lichaam des Hee-ren genuttigd hebbende, op den titel feestdag der Congregatie , te beginnen met de eerste vespers op den vooravond tot zonnen-ondergang van den feestdag, de kerk , kapel of bidplaats der Congregatie godvruchtig bezoeken, en aldaar bidden voor het heil en de uitbreiding des Christendoms, voor de uitroeiing der ketterijen , voor den algemeenen en voor den ouderlingen vrede der christen-vorsten, en voor het welzijn van Zijne Heiligheid den Paus van Home.

3. Indien de Congregatie eenen tweeden titel of patroon heeft, is er eveneens op dezen feestdag een volle aflaat verleend. Indien de Con-

( 36 )

gregatie dezen titel niet heeft, mag haar Bestuurder alle jaren met toelating van den Bisschop , een dag naar goedvinden verkiezen.

3. Deze beide feestdagen mogen ook met toelating van den Bisschop , op eenen anderen dag, zelfs op een Zondag, verzet worden, en dan kan men den bovengemelden aflaat verdienen op dien dag, waarop de plechtigheid gevierd wordt. In dit geval mag er eene plechtige votiefmisse van dit uitgesteld feest worden gehouden, al werd er ook op den vastgestel-den dag, in de kerk een dubbel feest (feslum duplex) gevierd.

Volle A-flateu,

WELKE ALLEEN DOOK DE LEDEN EN BEDIENAREN DEll CONGREGATIËN EN DOOR HEN DIE DEZE BEHULPZAAM ZIJN, KUNNEN VERDIEND WORDEN.

4. Al wie op den dag, waarop hij in de Congregatie wordt aangenomen, na met een waar leedwezen gebiecht te hebben , het Allerheiligste Sacrament des altaars in de kerk der Congregatie of in eene andere kerk zal ontvangen, verdient een vollen aflaat en de kwijtschelding van al zijne zonden.

5. Dezelfde aflaat kan in de ure des doods verdiend worden.

fi. De leden eener Congregatie, die met een

( 37 )

le- waar berouw gebiecht hebbende, in dezer kerk

s- het heilig Lichaam des Heeren nuttigen, kunnen ook een vollen aflaat verdienen op de da-

et gen der Geboorte en der Hemelvaart van on-

sn zen Heer Jesus Christus, en op de feestdagen

3n der Onbevlekte Ontvangenis, Geboorte , Bood-

r- schap en Kemelvaart van Maria,

id 7. Ook een volle aflaat eens in de week,

h- op een van de dagen wanneer, volgens de re-

311 gelen en gebruiken der gemelde Hoofd-Con-

il- gregatie of der andere Congregatiën, de bij-

m eenkomsten gewoonlijk gehouden worden , mits

zij met een waar berouw gebiecht hebbende en tot de H. Tafel genaderd zijnde, de kerk of kapel, bidplaats of vergaderplaats hunner eigene Congregatie bezoeken, en daar godvruchtige gebeden aan God opdragen voor de eendracht der christen-vorsten, de uitroeiing der ketterijen , en de verheffing onzer Moeder de H. Kerk. Wanneer nogtans gedurende dezelfde week ie de leden der Congregatie twee of driemaal ver

gaderen , zal ieder slechts een van deze dagen naar goedvinden mogen kiezen om den aflaat t te verdienen. Intnsschen moeten zij zich her

inneren , dat zij hierin, gelijk in al het ove-le rige, de leiding hunner Bestuurders ■noeten

volgen.

Is 8. ïn de Congregatiën, welker leden gewoon

zijn des avonds, of op een ander uur na den ii middag te vergaderen, kan naar verkiezing op

( 38 )

denzelfden of op den volgenden dag, de volle aflaat verdiend worden.

9. De Priesters met het bestuur der Congregatie belast, kunnen, mits zij daartoe van den Bisschop eens voor altijd het verlof hebben verkregen, zoo dikwijls zij de zieke leden of bedienaren der Congregatie bezoeken, hen door geestelijke vermaningen opwekken, hetzij om de ongemakken der ziekte geduldig te verdragen, of om den dood gewillig van de hand des Heeren aan te nemen; en hen voor een beeld van den gekruisten Zaligmaker driemaal het Onze Vader en het Wees gegroet volgens de inzichten van den Paus en van onze Moeder de H. Kerk doen bidden ; zóó dikwijls ook deze zieken op den dag, waarop zij het Allerheiligste Sacrament ontvangen hebben , een vollen aflaat doen verdienen.

10. De volle aflaat, eens in de week vergund, kan tweemaal \'s jaars door de leden der Congregatiën verdiend worden, alhoewel zij de bidplaats hunner Congregatie niet bezoeken , mits zij eene andere kerk bezoeken waarin zij het Allerheiligste Sacrament des altaars ontvangen , na eene algemeene biecht van geheel hun voorgaande leven of sedert hunne laatste algemeene biecht gesproken te hebben.

11. Te dezer gelegenheid wordt door de Pausen het gebruik der algemeene biecht dringend aangeprezen en de godsvrucht tot de aller-

( 39 )

)lle heiligste Maagd Maria aanbevolen. Daarenboven worden de leden der Congregatiën ver-

on- maand, zich aan de bevelen en den raad hun-

ran ner bijzondere Bestuurders met ondergeschik-

ib- ten wil en ijver te onderwerpen.

Ie-

_;n Aflaten van izeven jaren ,

_;n TOEGESTAAN AAN DE VOORNOEMDE PERSONEN,

ZOO DIKWIJLS ZIJ EEN DER VOLGENDE

_ra^ GOEDE WEBKEN VERRICHTEN.

ien 13. Het lijk van een lid der Congregatie of

eer van een anderen geloovige bij de christelijke

oet begrafenis vergezellen.

an 13. Bij het luiden der klok bidden voor de

óó genezing of zaligen dood van den zieke, of

op voor de rust der ziel van den overledene,

b- 14. Eene openbare of bijzondere godvruchtige bijeenkomst, de goddelijke diensten, gees-

sr- , telijke samenspraken of vermaningen bijwonen,

en 15. Tegenwoordig zijn bij den lijkdienst van

zij een overleden lid der Congregatie, of van een

a, anderen geloovige.

zij 16. Misse hooren op een werkdag,

it- 17. Des avonds, alvorens te gaan slapen,

iel zijn geweten naarstig onderzoeken,

te 18. Arme zieken in gasthuizen of elders bezoeken.

Ie 19. De gevangenen bezoeken,

n- 30. Degenen , die in tweedracht leven , met

r- elkander verzoenen.

( 40 )

V erlilariugquot;.

21. De leden der Congregatiën zullen al deze aflaten kunnen verdienen overal waar zij zich bevinden, indien zij iu de kerk der plaats waar zij zijn, of elders, zoo als zij kunnen, verrichten hetgeen voorgeschreven is om genoemde aflaten te verdienen.

-A-iidere Afititen.

22. De leden der Congregatiën verdienen al de aflaten, vergund aan de kerkbezoeken te Home (*), zoo binnen als buiten de stad, mits

(*) De aflaten, vergund aan de kerkbezoeken te Rome, zijn de volgende :

1. Op den feestdag der Besnijdenis, op Drie-Koningen, op de Zondagen van Septuagesima, Sexagesima en Quinquagesima, 30 jaren en 30 quadragenen.

2. Gedurende de veertigdaagsche Vaste: op Assche-Woensdag en op den vierden Zondag van de Vaste, 15 jaren en 15 quadragenen; op Palmzondag, 25 jaren en 25 quadragenen; op Witten Donderdag, volle aflaat; op Goeden Vrijdag en op den Zaterdag voor Paschen, 30 jaren en 30 quadragenen; op al de andere dagen van de Vaste, 10 jaren en 10 quadragenen.

3. Op den Zondag van Paschen, volle aflaat; op al de andere dagen van het Octaaf, op den feestdag van den H. Marcus en op de drie Kruisdagen , 30 jaren en 80 quadragenen.

4. Op \'s Heeren-Hemelvaart, volle aflaat,.

5. Op Pinksteravond, 10 jaren en 10 quadragenen; op den Zondag van Pinkster, en op al de dagen van het Octaaf, 30 jaren en 30 quadragenen.

6. Gedurende den Advent: op den derden Zondag, 15 jaren en 15 quadragenen; op den eersten, tweeden en vierden Zondag, en op de drie Quatertemperdagen, 10 jaren en 10 quadragenen.

( 41 )

zij in de Vaste, en op andere tijden en dagen dezer statie of kerkbezoeken, de kerk, kapel of bidplaats der Congregatie; of ingeval van afwezigheid , eene andere kerk of kapel dei-plaats waar zij zich bevinden, godvruchtig bezoeken , en aldaar zevenmaal het Onze Vader en het Wees gegroet bidden.

Aflakten vooi* de o-vei-letleiieu.

33. Al de bovengemelde aflaten kunnen tot lafenis der zielen aan de overledene geloo-vigen toegevoegd worden.

34. Het altaar van , al de Congregatiën is geprivilegieerd voor alle priesters die er Misse lezen tot lafenis der zielen van overledene leden der Congregatie en onder deze voorwaarde alleen.

35. Maar elke priester der Congregatie , die de Misse leest tot lafenis der ziel van een ander lid der Congregatie, kan hetzelfde voorrecht genieten, onverschillig aan welk altaar het ook zij.

De lijst, der boveugeraelde aflaten is door de Congregatie der Afl. goedgekeurd. Vgl. Prinzivalli; it. Fallise.

7. Op Kerstavond, in de Nacht-misse, en in de Dage-raadmisse, 15 jaren en 15 quadragenen, en gedurende den dag, volle aflaat; op de drie volgende dagen, 30 jaren en 30 quadragenen.

Aldus de Verzameling der Aflaten, gedrukt, te Home, in 1831, met goedkeuring van de H. Congregatie der Aflaten.

( 42 )

■

Allaten, ^met

sonei

verleend aan kruisen, medaljes en rozenkransen, ge-

wijd, door den Paus of door degenen, die van hem . ⁿ de macht daartoe ontvangen hebben. - ⁰„ quot; ^J . aflaa

1. Een volle aflaat op Kerstdag, op Drie- werk

koningendag, op Paschen, op Hemelvaart 3

van Jesus , op Pinksteren , op H. Drievuldig- Hee:

heid en H. Sacramentsdag; op de feestdagen een

der Onbevlekte Ontvangenis, Geboorte , Zui- dage

vering, Boodschap, Hemelvaart van dealier- ken

heiligste Maagd Maria ; op de feestdagen der 3

Apostelen; op de geboorte van den heiligen Zon

Joannes den Dooper; op den fesstdag van den jare

heiligen Joseph en op Allerheiligen. dezi

Om deze aflaten te verdienen moet men ten 4

minste eens in de week, den rozenkrans of dat

het rozenhoedje bidden , of wel de kerkelijke ï

getijden, of de kleine getijden van Maria, of mer

de zeven boetpsalmen, of de trappsalmen , of lief

de gewoonte hebben van anderen in de christe- (

lijke leering te onderwijzen , of van de ge- gev

vangenen of de zieken te bezoeken , of de ar- ziel

men te helpen, of de heilige Misse te hoo- Va

ren, of ze te lezen als men priester is, men All

moet daarenboven op de gestelde dagen te hel

biecht en te Communie gaan, en vijfmaal het de Onze Vader en Wees gegroet bidden , volgens

de inzichten van Z. H. den Paus. De biecht in

mag gedaan worden op den dag voor het feest, vei

( 48 )

\'

met de eerste vespers te beginnen. De personen die de gewoonte hebben van alle acht dagen te biechten, zijn niet verplicht in den loop der week nog eens te biechten om den aflaat te verdienen, als zij maar de andere goede ^lequot; werken die voorgeschreven zijn, verrichten.

3. Op al de andere feestdagen van onzen \'gquot; Heer en van de allerheiligste Maagd Maria , ^en een aflaat van zeven jaren en zevenmaal veertig iï- dagen, op voorwaarde dat men dezelfde wer-^ir_ ken verricht hebbe.

^er 3. Op al de andere feestdagen en al de

^en Zondagen van het jaar, een aflaat van vijf ^eri jaren en vijfmaal veertig dagen , behoudens dezelfde voorwaarden,

4. Honderd dagen, op lederen dag des jaars, of dat men bovengemelde werken zal verrichten.

5. Twee honderd dagen , eiken keer dat men gevangenen of zieken bezoekende hun een

3f liefdewerk bewijst.

^e- 6. Honderd dagen, eiken keer dat men zijn

s- geweten onderzoekt, met het voornemen van

f- zich te beteren , en dat men driemaal het Onze

\'■ Vader en Wees gegroet bidt, ter eere van de

n Allerheiligste Drievuldigheid; of wel vijfmaal

^e het Onze Vader en Wees gegroet, ter eere van

de vijf wonden van onzen Heer. ^s 7. Twee honderd dagen , eiken keer dat men

t in de kerk catechismus houdt, of zijne kinde-

gt; ren , zijne nabestaanden, of zijne dienstboden

( 44 )

I

in de christelijke leering onderwijst. bezoe

8. Honderd dagen, eiken keer dat men op gerjro het kleppen der klok \'s morgens, of \'s mid- den dags of \'s avonds Hen Angelus zal bidden. Die Mi den Angelus niet kennen , kunnen daaraan vol- de k doen met eenmaal het Onze Fader en M\'ees voon gegroet te bidden. de ei

9. Vijftig dagen , eiken keer dat men het gebn Onze Vader en Wees gegroet zal bidden voor geve degenen die op sterven liggequot;. te d

10. Volle aflaat in het uur des doods. —

Er zijn nog andere gedeeltelijke aflaten verleend aan de kruisen, medaljes en rozenhoedjes , gewijd door den Paus of door degenen die van hem de macht daartoe ontvangen hebben , als ook aan zekere oefeningen en gebeden bij de geloovigen in gebruik, doch het 1 zou te lang zijn ze hier te vermelden. De le- zoni den der Congregatie zullen dus wel doen, in- ke dien zij \'s morgens een algemeen voornemen der maken om ze allen te verdienen. eigi

Wanneer het rozenhoedje daarenboven ge- ;

wijd is ter eere der H. Brigitta, wint men eet aan elke koraal, honderd dagen aflaat; en de die personen met wie men bidt, winnen van hun- te nen kant dezelfde aflaten. Bovendien verdient scl degene die eene maand lang alle dagen dit ro- die zenhoedje bidt, een vollen aflaat, op een dag vei der maand, volgens zijne verkiezing, mits hij eei biechte en tot de H. Tafel nadere, eene kerk sle

( 45 )

1

bezoeke, en vijfmaal het Ome Fader tn Wees ^{11 0}P gegroet bidde, volgens de inzichten van Z. H. ⁿⁱ\'^quot; den Paus.

ftie Men lette er op dat de aflaat uitsluitend aan ^vo\'^- de kruisen, medaljes, enz. verbonden is, ten fees voordeele van de personen , aan welke zij voor de eerste maal gegeven zijn, of die er bet eerst het gebruik van maken. Men kan ze dus niet weg-foor geven, of aan anderen leenen , om hen de aflaten te doen verdienen.

ver- _

)ed-ncn

jgjj OpmerUingei» over de

.{jg. Aflaten.

h⁶\' 1. De aflaat neemt uit zijnen aard geene

\'e- zonden weg, hij ontslaat slechts van de tijdelij-

^1,1quot; ke straf, die men gewoonlijk na de vergiffenis

Jequot; der zonde nog te boeten heeft, en die soms oneigenlijk zonde genoemd wordt. 3^e\' 2. Men moet in staat van genade zijn om

•en een vollen of gedeeltelijken aflaat te kunnen ver-

de dienen. Zelfs om de kwijtschelding der straffen

•n- te bekomen, die men voor dagelijksche zouden

-ut schuldig is, moet men berouw hebben over

\'o- die zonden en geene genegenheid tot haar blg-

\'^ag ven behouden. Hieruit blijkt dat men niet altijd

hij een aflaat geheel en al verdient, maar daaraan

^;i\'k slechts deel verkrijgt naar evenredigheid der

( 46 )

gesteltenis, waarmede men He vereischte voorwaarden volbrengt.

3. Om eenen vollen aflaat te verdienen , moet men gemeenlijk; 1. te biechten gaan; 2. de H. Communie ontvangen op den dag dat men voornemens is den aflaat te verdienen; 3. op denzelfden dag met ijver eonige gebeden storten voor den vrede tusschen de christen-vorsten , tot uitroeiing der scheuringen en ketterijen , en tot verheffing der heilige Kerk. Het is genoeg dat

men zich in het algemeen voorstelle, te bidden i

volgens de inzichten van onzen H. Vader, den dei-

Paus. dez

4. Om den vollen aflaat in hel uur des doods dat

te verdienen, is het toereikend , met geloof en en

met een waar leedwezen over zijne zonden, den nac

zoeten Naam Jesus met den mond of ten minste, mil

indien men niet anders kan, met het hart aan eer

te roepen. toe

NB. Wil men een aflaat verdienen voor de dat

geloovige zielen in het vagevuur, dan is het raad- nie

zaam zich de bevrijding van eene ziel in het Me

bijzonder voor te stellen en deze bepaaldelijk ter

Gode aan te bevelen. Dit belet echter niet, dat de

men bovendien nog eenige andere ondergeschikte na

intentie\'s kan vormen. en

hai

das

gt;

( 47 )

REGELEN EN STATUTEN

der Hoofd-Congregatie van Rome en der overige met haar vereenigde Congregatiën. 1)

.A.lgemeene Regelen.

I.

Aangezien de allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria de bijzondere patrones van deze Congregatie is, moet men verzekerd zijn, dat zij die op eene bijzondere wijze beschermen en begunstigen wil, want deze Moeder der genade betoont wederliefde aan hen, die haar beminnen. Zij bewaart en beschermt allen die met eerbied, vertrouwen en liefde tot haar hunne toevlucht nemen.Daarom is het vooral betamelijk, dat de leden eener Congregatie van Maria zich niet alleen door hunne godsvrucht tot de heilige Maagd onderscheiden, maar bovendien ook trachten , door een onschuldig en onberispelijk gedrag de voorbeelden van hare uitmuntende deugden na te volgen, elkander dikwijls tot hare liefde en vereering op te wekken, en in elkanders harten eene vurige begeerte te ontsteken om haren allerheiligsten naam steeds te verheerlijken.

1) De regels der Romeinsche Uitgave zijn hier eu daar ingelascht.

( 48 )

Het is otu deze plicbteu voor de leden der ^\'c

Congregatiën gemakkelijker te maken, dat de \'yo

volgende regelen zijn opgesteld en in druk uit- ^ver gegeven , opdat ze zooveel mogelijk gemeen zouden zijn aan al de Congregatiën die met de Hoofd-Congregatie te Rome zijn vereenigd. In-tussclieu staat het iedere Congregatie vrij buiten

deze regelen cenige bijzondere vast te stellen , dei

zooals zij zulks naar gelf-.ng van plaatsen en Sa(

personen dienstig zal oordeel en. ^zaa

def

II. eer

De Congregatie zal bestuurd worden door spi\'

een Bestuurder (Direkteur of Moderator) die ged

priester is, een prefekt er. twee assistenten, die

waarbij men een raad zal voegen. Deze raad bet

zal bestaan uit een raadsehrijver (secretaris), Wjs

en uit een getal van zes tot twaalf andere le- lat«

den (waaronder de prefekt en assistenten be- ^za:l

grepen zijn), volgens het getal der leden van ⁰¹it

de Congregatie. Behalve deze zullen er nog ^mai

andere bedienaren mogen aangesteld worden, dag

naar gelang iedere Congregatie het noodig zal \'igs

oordeelen. Allen zullen de verschuldigde eer dei-

bewijzen , niet alleen aan den Bestuurder der \'^en

Congregatie, maar ook aan den prefekt en de ^zu\'i

overige bedienaren, zooals hun ambt vereischt. dan

Zij zullen ook gehoorzamen, in alles wat de diei

Congregatie betreft, als de prefekt of een an- {j

der in zijnen naam hun iets beveelt; en in- ^Sac\'

( 49 )

dien er eenig beletsel bestaat, zullen zij bij tijds den bestuurder of den prefekt biervan verwittigen.

in.

Vermits de Congregatie zich ten doel stelt, de christelijke deugd en godsvrucht te bevorderen , en hiertoe het dikwijls naderen tot de H. Sacramenten hoogst nuttig is, zoo is het raadzaam dat allen die begeeren aan de Congregatie deel te nemen , voor dat zij aangenomen worden eene algemeene biecht van geheel hun leven spreken, of indien zij reeds een generale biecht gedaan hebben, dan toch de zonden belijden , die zij sedert de laatste algemeene biecht hebben bedreven: ten ware de biechtvader, om bijzondere redenen, goedvond deze achter te laten of uit te stellen. Bovendien is het raadzaam dat de leden der Congregatie de H. Sacr. ontvangen op den eersten Zondag van elke maand (1), als ook op de voornaamste feestdagen van onzen Heer en van Zijne allerheiligste Moeder. Doch de bijzondere bedienaren der Congregatie , te weten : de prefekt, de assistenten , de secretaris en de leden van den raad, zullen dikwijlder te biechten gaan en ook meer dan de anderen tot H. Tafel naderen , indien hun zielbestuurder zulks goedvindt.

(1) Men wete dat iedereen omtrent het naderen tot de Sacramenten den raad zijns biechtvaders moet volgen.

3

( 50 )

IV.

üe leden der Congregatie zullen alle Vrijdagen en de feestdagen der Congregatie (1) vergaderen in hunne bidplaatsen , waar zij zich een uur zullen bezig houden met geestelijke oefeningen hun door den Bestuurder en den prefekt voorgeschreven. Zonder uitdrukkelijk verlof van den Bestuurder of van den prefekt, mag niettiatid in de vergadering gebracht worden, die geen lid der Congregatie is; en dit verlof zal niet licht worden toegestaan om moeilijkheden te vermijden die daaruit kunnen voortkomen.

V.

(3) De vergaderingen beginnen met den lofzang, de antiphoon , het vers en het gebed van den H. Geest, waarbij men de antiphoon, het

(1) \'i Men zorge vooral dat deze bijeenkomsten niet om onbeduidende reden worden achtergelaten. Ontstaat er echter eene reden, waarom de bijeenkomst zou moeten achtergelaten worden, dan komt het den Bestuurder toe over het gewicht er van te oordeelen, die de zaak in den Heer rijpelijk overdacht hebbende, verklaran zal wat hem het oorbaarst toeschijnt.

(2) De Ronieinsche uitgave geeft aog deze bepalingen ;

1. » Uaar het lezen van godyruc.itige boeken door de

HH. Vaders zoo zeer wordt aanbevolen en zoo veel bijdraagt tot geestelijken voortgang, alzoo moeten de leden zich daarop ijverig toeleggen. Weshalve de Congregatie, indien het kan zijn , eene bibliotheek bezitte, die voorzien is vau dusdanige boeken en toereikend voor het getal der

( 61 )

vers, het gebed van Maria uit het kerkelijk officie, volgens het jaarfretijdc voegt. Daarna volgt eene onderrichling of eene geestelijke lezing: en men eindigt de vergadering met de Litanie

leden. De leden mogen volgens do regeling des Bestuurders daarvan boeken medeneraen, otu ze te huis te lezen. De boeken worden uitgedeeld door hen, die de Bestuurder daartoe heeft aangesteld.

II. quot; Den leden worde jaarlijks door den Bestuurder ook een tijdstip aangewezen . waarop zij zich wijden aan de geestelijke oefeningen van den H. Ignatius. Men geve huii eene lijst die nauwkeurig de aanwijzing bevat der godvruchtige verrichtingen, die ieder uur moeten geschieden , en ieder volge naarstiglijk deze aanwijzing. Hij, die belast is met het geven der geestelijke oefeningen, geve ze aan allen gezamenlijk en vermane hen vooral tot het spreken van eene goede biecht. Tot dit einde kunnen hun korte punten ter overweging worden voorgesteld betreffende het heilig en veelvuldig gebruik der li. Sacramenten, de verplichtingen van ieders staat, de keuze van dezen of gencu levensstaat en andere dusdanige zaken, die vooral op dat tijdstip hun het meest nuttig en dienstig kunnen zijn. De oefeningen in de kapel of bidplaats te verrichten zijn ten naastenbij de volgende: Men kan \'s morgens beginnen met de lezing van een boek dat handelt over de stoffen, die later overwogen zullen worden. Na de lezing zal hij, die de oefening geeft, een onderzoek instellen nopens bovengemelde punten. Op dit onderzoek volgt alsdan de voorstelling en uiteenzetting der meditatie, waarna allen de H. Mis bijwonen. Ten slotte wordt na de H. Mis de psalm Miserere gezongen, niet overluid maar op een toon die tot berouw en boetvaardigheid stemt. En allen kunnen zich alsdan verwijderen. Dezelfde orde der Veertig-da,\'igsche Vaste schijnt het meest geschikt voor deze oe-leuingen, tenzij den Bestuurder der Congregatie anders mochtquot;, blijken. Na zich alzoo drie of vier of ook meer dagen volgens voorschrift des Bestuurders der Congregatie te hebben geoefend, zullen allen den volgenden morgen in de kapel bijeenkomen en gezamenlijk het AlltrheiligstLiclv-

( 52 )

van Maria, waarbij men nog vijfmaal het Onze Vader en ffees gegroet voegt, volgens de meening der H. Kerk, om den vollen aflaat te verdienen, en eenige andere gebeden naar omstandigheden. Voor en na deze oefeningen mogen ook geestelijke liederen , die geschikt zijn om den ijver in den dienst van God en van de allerheiligste Maagd te onderhonden en te vermeerderen , gezongen worden.

VI.

De leden der Congregatie zullen zoo veel mogelijk dagelijks het H. Sacrificie der Mis bijwonen (1). Des morgens bij het opstaan, na God bedankt te hebben voor alle, zoo al-gemeene als bijzondere weldaden, die zij van

aam des Heeren nuttigen. De leden moeten zorg dragen dat niet het kleinste oogenblikje van dien kostbaren tijd door achteloosheid verloren ga; wat zij in de kapel hebben gehoord moeten zij te hnis herdenken en meer tijds aan de godvruchtige lezing en de meditatie besteden dan zij buiten de retraite gewoon zijn te doen.quot; R. XJ.

(1) De R. U. geeft aldus de dagelijksche oefeningen op : \'s morgens bidde men de akte van geloof, hoop en liefde, driemaal het Onze Vader en Wees gegroet, ter eere der H. Drievuldigheid en eenmaal het: Ik geloof in God den Vader. Men boude zich hiermeê niet te vrecen maar bestede buitendien ten minste een kwartier uurs aan de meditatie en wone dagelijks de H. Mis bij, als het kan. •s Avonds onderzoeke men gedurende een kwartier uurs zijn geweten , verwekke een berouw over de ontdekte misslagen en bidde één Onze Vader en één Wees gegroet, en den psiilra De Pro/undis voor de overledenen.

( 53 )

Zijue oneindige goedheid mochten ontvangen , zullen zij driemaal het Om*\' Vader en IVeen f/egroet, ter eere der allerheiligste Drievuldigheid , en eens het Ik geloof in God dm Vader , benevens het Salve Regina bidden, behalve de andere gebeden en geestelijke oefeningen , die iedereen zal kunnen verrichten volgens den raad van zijnen biechtvader. Des avonds, voor dat zij zich ter ruste begeven, zullen zij hun geweten onderzoeken , daarna driemaal het Onze Vader en IVees gegroet en eens den psalm De profundi*, tot lafenis der geloovige zielen , bidden.

VII.

De openbare belijdenis, die de leden der Congregatiën doen, van op eene bijzondere wijze aan Maria te zijn toegewijd,moet hen allen aansporen om ook met een bijzonderen ijver do werken van godsvrucht te behartigen. Men beveelt hun vooral aan dikwijls tot de H. Sacramenten te naderen , het kleine officie van Maria of den rozenkrans te bidden, eenigen tijd te besteden aan het inwendig gebed , de zieken te bezoeken , de stervenden bij te staan , de onwetenden te onderwijzen in de christelijke leering, enz. Zij zullen echter niets ondernemen zonder de toestemming van hunnen biechtvader ol\' van den Bestuurder hunner Congregatie en

( 54 )

zich in alles gedragen met die voorzichtigheid, welke de omstandigheden eischen.

VIII.

Zij die bij eene vergadering afwezig (1) waren, zullen zoo spoedig mogelijk hiervan de reden aan den Bestuurder of aan den prefekt te kennen geven. Indien men bemerkt dat het uit onachtzaamheid of zonder genoegzame oorzaak geschied is , zullen zij hierover vermaand worden; en zelfs om dusdanige herhaalde afwezigheden of andere overtredingen naag men iemand de bijeenkomst der Congregatie voor eenigen tijd of voor altijd ontzeggen, in zooverre dit het welzijn der Congregatie en de eer Gods zouden vereischen.

IX.

Aangaande de plechtigheden, die de Congregatiën gewoon zijn jaarlijks met meer pracht te vieren, en waai bij zeker toestel noodigis, zal men volgens den bijzonderen toesland der

(1) a Opdat ieders afwezig heid des te zekerder en gemakkelijker blijke, zal men een boek aanleggen, waarin de dagen waarop dat jaar de bijeenkomsten zullen plaats vinden, en tevens de namen der leden zoo worden gesenreven, dat er gemakkelijk een teeken bij te voegen is hetwelk de afwezigheid te kennen geeft. Evenwel behooren allen met dien ijver jegens de H. Maagd bezield en zoo bezorgd te zijn nopens hun eigen vooruitgang, dat zij deze en dergel jke opwekkende middelen niet grootelijks moeten noodig hebben.quot; R. U.

( 55 )

Congregatie en in het belang der algeineene stichting handelen. Hierop zal men eveneens letten in alle omstandigheden die eeuige onkosten vereischen. Daarom zal iedere Congregatie , met de goedkeuring van haren Bestuurder , vaststellen wat dienaangaande mag en moet gedaan worden.

X.

Wanneer iemand van de leden eener Congregatie gevaarlijk ziek wordt, zullen al de leden voor hem bidden, en de prefekt zal zorg dragen dat hij bezocht worde en de H. Sacramentenquot; bij tijds ontvange (l). Als hij overleden is, zullen zij allen zoo veel mogelijk zijn lijkdienst bijwonen; en waar het de gewoonte is dat de leden der Congregatie den overledene ter begraafplaats dragen, zullen zij dit voorbeeld van Christelijke liefde niet nalaten. Daarenboven zullen zij, zoodra mogelijk, te zamen in de kapel der Congregatie, of ieder in het bijzonder, het officie der overledenen voor hem bidden; bovendien zullen allen voor hem , acht dagen lang, den psalm De profundis of eenmaal het Onze Vader en Wee»gegroet bidden. De Congregatie zal zorgen dat er ten minste eene H. Mis voor zijne ziel aan een geprivile ■ giëerd altaar worde gelezen.

(1) Voornamelijk als zij, wier plicht het is hiervoor te zorgen, dit zouden verzuimen.

( 56 )

XL

Wanneer een der leden van de Congregatie voor eenigen tijd afwezig moet zijn en zich aldus in de oumogelijkheid bevindt om de bijeenkomsten der Congregatie bij te wonen , zal hij den Bestuurder en den prefekt daarvan verwittigen , en indien dit gemakkelijk kan geschieden , opene brieven (1) van de Congregatie vragen, om in de bijeenkomsten van eene andere Congregatie toegelaten te worden, zoo hij er eene in zijne verblijfplaats zal aantreffen. Daarenboven , opdat hij , als lid van de Congregatie, hoewel afwezig, deelacitig blijve aan dezer verdiensten, moet hij van tijd tot tijd aan den prefekt schrijven (3) , ten einde aan zijne medeleden tijding te geven en zich in hunne gebeden te bevelen. Hij zal overal en altijd, trachten zich te gedragen gelijk het

(1) In deze brieven betuigt men, waar en wanneer iemand in de Congregatie aangenomen is _K en dat hij verdient door zijn christelijk gedrag bij andere Congregatiën aanbevolen te worden. Hij, die op de getuigenis dezer brieven in de bijeenkomst eener andere Congregatie toegelaten wordt, overhandigt ze aan den Bestuurder, die hem deze bij zijn vertrek wedergeeft, ten ware hij zich ergerlijk had gedragen. Zoo haast hij bij zijne Congregatie terugkomt , moet hij liet getuigschrift aan z jnen Bestuurder afgeven.

(2) Het is niet noodzakelijk dat men schrijve om deelachtig te blijven aan de verdiensten der Congregatie , maar het betaamt, het is billijk dat njen zulks doe aequum est.quot; Alzoo de R. U.

( 57 )

een waar kind van Maria betaamt, om door zijn goed voorbeeld iedereen te stichten en tot deugd en godsvrucht op te wekken.

XII.

Zij zullen allen voor elkander eene ware en oprechte liefde hebben , alle oorzaken van on-eenigheid en twist zorgvuldig vermijden, en zich bevlijtigen den geest van vrede en eendracht onderling gedurig te vermeerderen. Eindelijk zal ieder trachten op den weg der deugd en der christelijke volmaaktheid dagelijks voortgang te maken. Hiertoe wordt hun grootelijks aanbevolen de bijeenkomsten der Congregatie ijverig bij te wonen . geeue harer oefeningen na te laten , zich dikwijls te onderhouden met godvreezende personen , den omgang met slechte personen en alle gevaarlijke gelegenheden te vluchten , en dikwijls te bedenken , hoe zeer het een lid eener Congregatie betaamt, dat ieder hem waardig achte een kind van Maria en lid harer Congregatie te zijn.

xm.

Ten einde het onderhouden dezer regelen te verzekeren , zal men die bij iedere nieuwe verkiezing in de kapel der Congregatie voorlezen. Iedereen zal ze met de grootste nauw.

3*

( 58 )

keurigheid trachten te onderhouden. De bedienaren zullen daarenboven hunne bijzondere regelen meermalen herlezen, om ze des te nauwkeuriger op te volgen.

1 iijy^oinloa-e Kegfeleu.

,1. üeqeh van den Prefrkt.

1. Aangezien de prefekt der Congregatie tot dit ambt verkozen is om het goed gevoelen dat men van zijne deugd en bekwaamheid heeft, moet zijn eerste plicht en voornaamste zorg zijn , al de regels stipteüjk te onderhouden , de geestelijke belangen der Congregatie in het algemeen , en van elk lid in bet bijzonder, vuriglijk te behartigen , en door zijn godvruchtig en zedig gedrag, vooral door het dikwijls naderen tot de H. Sacramenten.

3. Hij zal zich op de gestelde dagen der vergadering vroegtijdig in de kapel bevinden , en zorgen , dat de geestelijke oefeningen volgens de aanwijzing van den Bestuurder geschieden. Indien hij, om wettige redenen, belet wordt, in de vergadering tegenwoordig te zijn , zal hij den eersten assistent b-j tijds waarschuwen , opdat deze zijne plaats kunne bekleeden.

3. Alhoewel de prefekt het hoofd der Congregatie is, zoo blijft hij nogtans onderworpen aan den Bestnnrder, dien hij altijd moet raadplegen , en zonder wien hij niets raag verande-

( 59 )

ren , of niets nieuws invoeren , opdat alles met des te grooter voorzichtigheid en zekerheid tot meerdere eer van God en geestelijk welzijn der Congregatie geschiede.

4. Hij zal over het gedrag der leden van de Congregatie waken, en indien hij bevindt dat iemand zich ergerlijk of slecht gedraagt, zal hij het den Bestuurder kenbaar maken. Hij zal hem ook de mindere misslagen mededeelen , die hy zal bemerkt hebben, om in tijds de behoorlijke middelen te gebruiken, en aldus de verslapping der Congregatie voornamelijk in het onderhonden der regels te voorkomen (1).

5. Als iemand van de Congregatie ziek is, zal de prefekt hem doen bezoeken uit naam van geheel de Congregatie, en daartoe zal hij verkiezen , degenen die hem de bekwaamsten schijnen om de zieken te troosten en te stichten. Indien de ziekte gevaarlijk wordt, zal hij hem in de gebeden van al de leden der Con-

(1) Hij drage zorg dat de overige ondergeschikte bedienaren de hen betreffende regelen behoorlijk onderhouden, vooral de assistenten, de sekretnris en de 6^of 12 raadsleden. Hij make dat er aanwezig zijn : 1. eene lijst, waarop de namen der leden geschreven staan; 3. een boek, waarop de aanwezigen en de afwezigen bij elke vergadering worden aangeteekend, zoo als in de noot op den VlIIsten der Algeraeene Regelen nader is omschreven; 3. een boek, waarin de verkiezingen der bedienaren, met vermelding van dag en jaar zijn opgeteekend ; 4-. een boek, bevattende de namen der leden, met vermelding van dag en jaar hunner opneming in de Congregatie en van hun overlijden, indien zulks kan geweten worden.quot; K. TJ.

( 60 )

gregatie aanbevelen, en indien het noodig is, zal hij zorgen dat de zieke bij tijds de H. Sa-craraenteu ontvauge en gewaarschuwd worde in welk gevaar hij zich bevindt.

6. Indien de zieke sterft, zal de prefekt al de leden der Congregatie verwittigen , om acht dagen lany den psalm Be Trofundis of eenmaal het Onze Vader en Wees gegroet voorde rust zijner ziel te bidden. Daarenboven zal hy hun aanbevelen, indien zulks mogelijk is, om den lijkdienst bij te wonen , als ook de bijzondere missen, die zoo veel doenlijk, in de kapel der Congregatie tot lafenis zijner ziel zullen gelezen worden.

7. Alle drie maanden zal hij, in tegenwoordigheid zijner assistenten en van den sekreta-ris, de rekening des schatbewaarders nazien, en daarvan aan den Bestuurder verslag geven ; hij zal ook niet toelaten dat men eenige onkosten zonder diens toestemming veroorzake.

8. De prefekt mag niet op eigen gezag in de Congregatie aannemen en nog veel minder uit haar wegzenden als hij reeds aangenomen is. Hij zal nauwkeurig onderzoeken naar het gedrag en al de andere hoedf-nigheden dergenen die zich aanbieden om \'eden te worden; geen beletsel vindende, zal hij hen onder het getal der postulanten opschrijven; in de eerste raadsvergadering voorstellen en eindelijk bij don Bestuurder zeuden, aan wien hij hen te

( 61 )

voren zal hekend gemaakt hebben om van hem als aspiranten to worden aangenomen, indien de raad zulks voor het welzijn der Congregatie heeft goed geoordeeld.

9. Bij het aanvaarden en nederleggen zijner bediening onderteekent de prefekt met den raadschrijver den inventaris , behelzende al hetgeen aan de Congregatie toebehoort en de al-geraeene rekening van ontvangst en uitgaaf, om alles regelmatig aan zijn opvolger over te leveren.

II. Regels van de Assistenten.

1. Het ambt der assistenteii is, den prefekt in zijne bediening te helpen. Daarom moeten zij met hem wel vereeuigd zijn en dikwijls met elkander over de zaken der Constre-gatie handelen. Even als de prefekt zijn zij verplicht, aan de leden der Congregatie een goed voorbeeld te geven en vooral door het. dikwijls naderen tot de H. Sacramenten.

3. De assistenten kunnen belast worden met de zorg om de aspiranten te onderrichten nopens de regels, oefeningen en plichten der Congregatie , zij zullen over hen waken , alsmede over al de leden die hun aanbevolen zijn, en aan den Bestuurder kennis geven van hetgeen zij tot geestelijken voortgang der Consiregatie op hun gedrag hebben aan te merken.

\'ó. Na deu prefekt, als ook in zijne afwe-

( 62 )

zigheid, hebben de assistenten met recht den voorrang boven al de andere leden van den raad. De plaats van den prefekt wordt vervangen door den eersten assistent, en ware ook deze afwezig, door den tweeden. Zij moeten tegenwoordig zijn , als de sekretaris zijn driemaandelijksch verslag geeft, en na elke nieuwe keuze als de aftredende prefekt en de sekretaris den inventaris der Congregatie en de rekening van ontvangsten en uitgaven onderteekenen.

III. Regels van den Sekretaris of Raadschrijver.

1. De sekretaris wordt uit het getal der raadsleden gekozen en is in al hunne zittingen tegenwoordig. Alles wat er in de Congregatie te schrijven is, moet door hem verricht worden. Hij schrijft en onderteekent de opene brieven en wat er overigens geschreven moet worden. Hetgeen in de beraadslagingen verhandeld is mag hij aan niemand mededeelen. Hü wete het geheim te bewaren zoo als zijn naam eischt. (Sekretaris d. i. geheimschrijver).

3. Hij heeft drie boeken. Het eerste bevat de naamlijst der leden van de Congregatie. Hierin wordt hun naam , voornaam , ouderdom , beroep , woonplaats en de dag hunner aanneming en opdracht opgeteekend. In het tweede teekent hij de voornaamste beslissingen van den raad op, nadat hij de opstelling daar-

( 63 )

-

den van eerst aan den Bestuurder getoond en aan den de goedkeuring van den raad onderworpen ?er- heeft. Het derde behelst de verkiezingen, de ■are overledene leden der Congregatie, de namen 10e- der weldoeners en dergenen die van levensstaat sijn veranderd zijn. Zij die de Congregatie vrijwil-Ike lig verlaten hebben of daaruit zijn weggezonde den, moeten ook iu dit boek worden aange-en teekend , evenwel zonder de reden er van bij an- te voegen. Deze boeken moet hij wegsluiten en mag die niemand dan den raad laten zien (1).

3. Hij moet eene lijst vervaardigen, waar-

^er\' op , volgens het alphabeth, de namen en de

Ier voornamen van al de leden der Congregatie

n- voorkomen. Deze lijst moet hij bij iedere bij-

e- eenkomst in de kapel op eene geschikte plaats

ht ophangen.

ae 4. Hij moet bij de driemaandelijksche reet kening en verantwoording van den sch.itbe-r- waarder tegenwoordig zijn en onderteekent met i. den prefekt den inventaris en de algemeene n rekening van ontvangst en uitgaaf.

IV. Regels van de Raadsleden. ;. 1. De leden van den raad (3) moeten alle

(1) Vergelijk nopens de boeken der Congregatie noot ^r 1 i bij n⁰. 4, der regels van den prefekt.

t (3) «Hun getal is naar gelang der meerdere of min

dere talrijkheid van de Congregatie 6 of 12. Hunne bediening is den prefekt in de beraadslagingen en in het bestuur der Congregatie te Iie!pen. Het betaamt dus, dat

( 64 )

beraadslagingen die het algemeen welzijn der gen\'

Cnngregalie betreffen , bijwonen. Zij worden seki

uil de bekwaamste en deugdzaamste leden der 2

Congregatie gekozen, om den overigen leden Cor

ten voorbeeld te verstrekken. den

2. Ieder lid van den raad moet eene bij- woi zondere zorg dragen voor degenen die de he-

stnurder of prefekt hem heeft aaiibevolen. ket

Daarom zal hij dikwerf bij hen komen en met om hen op eene eenvotulige en ongekunstelde wijze spreken over datgene wat in staat is om hunne godsvrucht te onderhouden. Als iemand,

aan zijne bijzondere zorg toevertrouwd, in het de

vervullen zijner plichten mogt verflauwen , zal H:

hij hem vriendelijk vermanen en daarna den vi

Bestuurder of prefekt er van verwittigen , va

voornamelijk zoo de misslagen van dien aard bi mochten zijn , dat zij den goeden naam dei-

Congregatie zouden kunnen krenken. m

k

V. Regels van den Penningmeester. ti

]. üe penningmeester zal van de ontvangsten en uitgaven nauwkeurig boekhouden en daarvan alle drie maanden rekening en verantwoording doen aan den prefekt in tegen-

zij uit de oudste en deugdzaamste leden gekozen worden. In het uitbrengen van hun gevoelen moeten zij altijd Gods meerdere glorie en Maria\'s eere en liet geestelijk welzijn der Congregatie voor oogen houden en zieh nimmer dour partijdigheid laten leiden.quot; R. Ü.

( 65 )

-•

der genwoordipheid van de assistenten en den den sekretaris (1).

der 3. Hij moet alles wat voor den dienst der

den Congregatie noodig is, bezorgen. Hij zal vau

den prefekt vernemen, wat hem daaromtrent bij- wordt toegelaten.

Be- Voor elke nieuwe verkiezing zal hij zijne re

en. kening sluiten, om behoorlijk goedgekeurd en

net onderteekend te kunnen worden.

Ide

_oni VI. Regels van den Koster.

1. L)e koster (2) moet zorg dragen voor ^let de kapel en alles wat daarin wordt gebruikt. ^ïal Hij zal zich bij tijds in de vergadering be-^en vinden om er alles wat volgens de bevelen ¹ gt; van den prefekt noodig is, in gereedheid te ^r,J brengen.

2. Hij moet den prefekt of den penningmeester verwittigen van alles wat in de sa-kristie moch^ ontbreken , opdat daarvoor in tijds kunne gezorgd worden.

_r_ 3. Hij zal een inventaris houden van aide

_n sieraden in de sakristie voorhanden , en dien

bij eene nieuwe verkiezing overleggen om nagezien en onderteekend te worden.

(1) Hij raag geene uitgaven doeu zonder voorkeunis j vaa den Direkteur.

(2) i\' Het getal der kosters kan twee, drie of meer be-dragen , naar de talrijkheid der Congregatie.quot; R. U.

1

( «6 )

VII. Regels van den Portier of Deurbewaarder.

1. De portier zal trachten zooveel mogelijk het eerst in de kapel te komen.

3. Hij zal de namen van de leden der Congregatie , die de vergadering bijwonen , aan-teekenen; tenzij anderen hiermede belast zijn.

3. Na iedere bijeenkomst zal hij de afwezigen aan den prefekt opgeven en daarvan zelf ook aanteekening houden.

4. Hij moet zijne bediening ter eere van Maria met groote zedigheid en ingetogenheid waarnemen.

VIII. Regels van de Voorlezers.

1. De voorlezers moeten zich vroegtijdig in de kapel bevinden , en zoodra er zeven of acht leden tegenwoordig zijn , beginnen te lezen. De lezing duurt zoo lang, tot dat het bidden van den Kozenkrans een aanvang neemt, dat is: een kwartier uurs vóór dat de oefeningen der Congregatie beginnen. Zoo de tus-schentijd aanmerkelijk lang duurt, zullen de lezers elkander afwisselen.

2. Zij zullen van den Bestuurder vernemen uit welk boek zij moeten voorlezen en zullen dit met luider stemme en verstaanbaar doen, opdat zij van alle leden der Congregatie gehoord en verstaan kunnen worden.

8. Zij moeten hunne bediening met behoor-lyke zedigheid en stichting waarnemen,

( (57 )

IX. Regels van de Zangers.

1. Daar de zangers gekozen zijn om in de Congregatie den lof van Maria te zingen, hetwelk in den Hemel mede door de Engelen en uitverkorenen gedaan wordt, zoo moetin hun gezang en op hun gelaat eene ware godsvrucht en zedigheid blijkbaar zijn.

2. Tot meerdere eer van Maria moeton zij ook zooveel mogelijk in de maat en zuiver zingen. Daarom moeten zij ook van tijd tot tijd ter oefening bij elkander komen en wel onder het toezicht van een daartoe aangestel-den voorzanger.

3. Als er een nieuw gezang moet geleerd worden, en iederen keer, dat er eene alge-meene oefening aangekondigd wordt, moeten alle zangers tegenwoordig zijn. Zonder verlof van den voorzanger mag geen zanger afwezig blijven, terwijl de voorzanger verplicht is hiervan en van alles wat zijne bediening betreft, aan den prefekt rekenschap te geven.

X. Regels betreffende de Beraadslagingen.

1. De raad vergadert regelmatig eens in iedere maand , ten einde over de belangen der Congregatie te handelen , in tegenwoordigheid van den Bestuurder, die stemrecht bij de beraadslagingen heeft. Wal in den raad behandeld wordt, moet geheim blijven.

( 68 )

2. Het verslag der voorgaande zitting, door den sekretaris opgesteld, wordt er voorgelezen en aan de goedkeuring van den raad onderworpen.

3. De voorstellen worden gewoonlijk gedaan door den prefekt of door den Bestuurder, aan wien de leiding der beraadslagingen toekomt. Ieder lid van den raad zegt in weinige woorden volgens orde der zitting zijne meening, altijd met christelijke vrijmoedigheid gepaard met voorzichtigheid en zedigheid.

4. Men bedenke steeds, dat alles wat men in den raad voorstelt, moet strekken tot meerdere eer van God en van Maria, e,i tevens tot welzijn der Congregatie; daarom za; de prefekt of een ander raadslid den Bestuurder raadplegen omtrent de voorstellen die in den raad zullen gedaan worden. Indien er ia den raad iets voorgesteld moet worden dat niet voorzien was, zal de raad , op verzoek van den Bestuurder, hieromtrent in die zitting niets beslissen, om alzoo aan den Bestuurder en de leden van den raad tijd ter overweging van het voorstel te geven. Doch zoo de Bestuurder uitstel daaromtrent onnoodig mocht oordeelen, of verklaren dat de zaak eene spoedige b«slissiiig ver-eischt, zal de Bestuurder den raad machtigen nog in die zitting over het voorstel te stemmen , na dit alvorens met aandacht overwogen te hebben.

5. De beslissingen van den raad worden

( 69 )

bij meerderheid van stemmen genomen. Indien de stemmen van beide kanten gelijk in getal zijn , nal de Bestuurder, zoo hij het goedvindt , de beslissing geven. In elk ander geval maakt de Bestuurder doorgaans geen gebruik van zijn stemrecht.

6. De raad mag niets besluiten, indien het drie vierde deel zijner leden niet tegenwoordig is. Ware het dat men gedurende een mer-kelijken tijd (1) den raad in deze meerderheid niet zou kunnen vergaderen, dan zal de Be-tuurder met den prefekt en de twee assistenten , voortgaan tot de vervanging der plaatsen van de afwezige leden, die door zulk eene afwezigheid zelve aangemerkt worden als van hun recht afstand gedaan te hebben.

7. Eene beduidende afwezigheid zelve van den prefekt, van de twee assistenten of van eenig ander raadslid, is eene wettige reden om hunne plaats te doen vervangen volgens de wijze van verkiezing, die in de Congregatie gebruikelijk is.

8. Hetgeen eens in den raad besloten en dooiden Bestuurder goedgekeurd is , mag later , zonder wettige reden , niet worden veranderd.

9. Bij het einde van de beraadslagingen , zal men handelen over den algemeenen toestand der Congregatie, om te zien welke de

(l) Hiertoe is eene afwezigheid van drie achtereenvolgende maanden genoegzaam.

( 70 )

punten zijn, die in bijzondere overweging moeten genomen worden. Dit onderzoek zal met nut begonnen worden door de lezing van eenige algemeene of bijzondere regelen , om zich te verzekeren of deze nauwkeurig onderhouden worden. Om dezelfde reden zal men van tijd tot tijd de voorgaande raadsbesluiten voorlezen, ten ware deze lezing in het begin der beraadslaging , na die van het procesverbaal geschied zij. Zonder deae voorzorg , of andere diergelijke maatregelen, is het te vreezen , dat eenige raadsbesluiten\' in het vervolg zouden vergeten worden.

XI. Regels voor de Verkiezing.

1. De verkiezing zal jaarlijks ten minste eens plaats hebben. Het Komeinsch gebruik verbiedt volstrekt niet dat dezelfde prefekt meermalen achtereen herkozen wordt, en eischt ook niet dat er bijzondere redenen bestaan , opdat dit zou kunnen geschieden , noch ook dat deze door den raad onderzocht zullen worden. Men is dus even vrij in de keuze va;i den reeds bestaanden prefekt als van ieder ander.

3. De verkiezing geschiedt op de volgende wijze; de prefekt en de assistenten, de raadschrijver en de overige leden van den raad komen bijeen; na alvorens gezamenlijk den H. Geest te hebben aangeroepen , schrijft een ieder hunner op een brielje de namen

( 71 )

•UK van drie leden der Congregatie, welke hij zai voor God de waardigsten en de bekwaamsten ?an oordeelt, om het ambt van prefefct te beklee-om den. De Bestuurder opent de briefjes in te-ier- genwoordigheid van geheel den raad; en de len sekretaris teekent de benoemden aan, als ook ten de wijze waarop de stemmen verdeeld zijn. ;in 3. De drie namen, die in den raad de voles* strekte meerderheid van stemmen bekomen heb-g\', ben , worden daarna aan geheel de Congregatie te voorgesteld. Men plaatst die voor het beeld er- van Maria boveu drie doosjes, en elk lid ontvangt een kies-balletje of boontje en gaat dit, volgens oproeping van den sekretaris, nederleg-gen in een van de drie doosjes. Als alles ge-te ëindigd is, telt de Bestuurder met den raad ik de stemmen op, en hij die de meeste stemmen kt verkrijgt is piefekt.

lit 4. Wie na dezen de meeste heeft is eerste

, assistent, en die de minste heeft is tweede

ik assistent. Nadat deze verkiezing aldus geschied

r- is, bidt men het Te Deum, en de vergadering

in , wordt gesloten volgens gewoonte,

r. 5. De overige leden van den raad worden

i- gekozen door den Bestuurder, met den nieuw

le gekozen prefekt en de twee nieuwe assistenten

n (welke op een anderen tijd te zamen komen ,

k om deze keus te doen).

quot;t 6. De Bestuurder met den prefekt en de

u twee assistenten kiezen de andere bediena-

I

( 72 )

ren (1), te weten ; den secretaris, den penningmeester, den koster enz. Deze allen, behalve de sekretaris, die altijd raadslid moet ziju , mogen onverschillig uit of buiten den raad gekozen worden.

7. Degeheele verkiezing(2)wordtii! de volgende vergadering afgekondigd, en de nieuw gekozene overheid neemt zitting en treedt in bediening.

(1) tr Bij het begin eener nieuwe prefektuur zullen ook de lagere bedienaren worden veranderd, tenzij de Bestuurder en de prefekt het om billijke redenen anders mochten oordeelen.quot; R. IJ.

(2) a De uitslag der verkiezing zoo der hoogere als der lagere bedienaren, zal bij voorkeur op een feestdag der H. Maagd in de Congregatie worden bskend gemaakt. Tot meerdere godsvrucht en plechtigheid kan de Bestuurder aan ieder der bedienaren de teekenen zijner bediening uitreiken. Door den sekretaris worden alsdan met luider stem de namen der bedienaren afgeroepen, volgens de orde hunner verkiezing en een ieders rang en waardigheid. Hij wiens naam genoemd is, trede dan tot den Bestuurder en ontvangt knielend van dezen de teekenen zijner waardigheid, en de Bestuurder wekke hem inmiddels met eenige woorden op tot ijver en vlijt in het waarnemen zijner bediening, en herinnere hem de plichten daaraan verbonden. Nadat alzoo alle bedienaren zijn afgekondigd, zal de Bestuurder of iemand anders het woord voeren tot alle leden der Congregatie, en hen aansporen tot het getrouw bijwonen der vergaderingen, het onderhouden der regels, de devotie en lie\'de jegens de H. Maagd en vooral tot de bestendige navolging harer deugden.

«Mocht de prefekt voor dat de helft van den tijd zijner bediening verstreken is komen te overlijden, of door andere redenen belet worden in de uitoefening van zijn ambt, dan zal de Bestuurder een anderen in zijne plaats aanstellen. Hetzelfde zal ook geschieden ter aanvulling van andere openvallende bedieningen.quot; R. U.

( 73 )

XII. Regels betreffende de Aanneming in de Congregatie.

1. Die in de Congregacie wenscht aangenomen te worden , begeve zich tot den Bestuurder en den prefekt. Wanneer beiden genoegzame berichten van hem zeiven en van anderen hebben ingewonnen nopens zijn leeftijd, beroep, deugden en andere hoedanigheden, dan stelt de prefekt hem voor aan den raad, opdat hem het bijwonen der Congregatie tot proefneming worde toegestaan. Zij mogen in de vergadering tegenwoordig zijn , maar hebben geene stem bij de verkiezingen , en zijn nog niet deelachtig aan de aflaten der Congregatie, tot dat zij werkelijk deel van haar uitmaken.

3. Een der bedienaren zal door den prefekt belast worden, om den aspirant te on-derrichteu nopens de regels, oefeningen en plichten enz. der Congregatie, hem voor te bereiden tot de plechtige opdracht en over zijn gedrag te waken gedurende geheel zijnen proeftijd. De proeftijd dure ongeveer t we e of drie maanden naar gelang der personen. Loopt deze proeftijd ten einde, dan zal de raad vergaderen ora te onderzoeken nopens zijn gedrag gedurende dien tijd. Blijkt het, dat hij niet geheel aan de verwachting heeft voldaan , dan zal de raad bij meerderheid van stemmen be-

4

{ 74 )

slissen, of hij voor goed moet afgewezen dan wel of zijn proeftijd moet worden verlengd. Heeft hij aan de verwachting beantwoord , dau worde de dag zijner aanneming vastgesteld , en men vermane den aspirant, dat hij zich voorbereide om op dien dag tot de H. Communie te naderen. Doch men zal dit besluit eerst in de vergadering afkondigen om zich te verzekeren of geene gegronde redenen daartegen bestaan, welke aan den raad onbekend mochten zijn. Tevens zij opgemerkt, dat de aanneming van nieuwe leden geheel afhankelijk is van de goedkeuring ces Bestuurders, „zonder wiens voorkennis en raadpleging niets geldigs kan geschieden.quot;

3. Op den dag der aanneming (1) worden naar bet voorbeeld der Hoofd-Congregatie te Rome de volgende plechtigheden onderhouden:

PlecMige Opdracht en Aanneming.

1. De Eerw. Bestuurder of wie de plegtigheid verricht, begint voor het altaar de volgende Hymne, die door het koor wordt voortgezet :

Veni ckeatoe spiritus.

(1) « De feestdagen der H. Maagd ei imonderheid deze drie: Maria Boodschap, de Hemelvaait en de Oubevlekte Ontvangenis der allerheiligste Maagd, schijnen het meest geschikt voor de pl^phtigheid der aanneming.quot;

( 75 )

2. Toespraak.

3. Wijding der medaljes.

Inmiddels kan er eene Hymne gezongen worden ter eere der allerheiligste Maagd.

( 76 )

( 77 )

Tot lof en glorie der Allerheiligste Drie-vnldigheid, ter eere der allerzaligste Onbevlekt Ontvangene Maagd Maria, onze Moeder en Patrones, tot uitbreiding en bloei van onze Congregatie, mogen zij toetreden die wenschen aangenomen te worden tot leden onzer Congregatie, met name: N. N.

Zoodra deze zich ter bepaalde plaatse hebben gesteld, zegt

De Prefekt zieh tot den Eerw. Bestuurder keerende :

Eerwaarde Vader! de hier tegenwoordigen wenschen vuriglijk in hen zeiven en in anderen de godsvrucht tot de gelukzalige Maagd Maria te vermeerderen , en verzoeken dringend in onze Congregatie te worden aangenomen.

De E e r w. Bestuurder. Met de grootste blijdschap verneem ik uw verlangen. Opdat ons dit echter des te duidelijker en volkomener blijke, zoo antwoordt met duidelijke en verstaanbare stem op de vragen die de prefekt dezer Congregatie u zal voorstellen.

De Prefekt. Begeert gij waarlijk opgenomen te worden in deze Congregatie der allerzaligste Maagd Maria, om u onder de bescherming der roemrijke Maagd en Moeder geheel en al aan Jesus Christus onzen Zaligmaker toe te wijden?

De Aspiranten. Wij begeeren zulks van ganscher harte.

( 78 )

De Prefekt. Wilt gij dan oprechtelijk trachten in deze Congregatie door uwe godsvrucht den godsdienstigen zin, door uwe reinheid van zeden, zachtmoedigheid en voorkomendheid de broederlijke liefde; en door uwe goede voorbeelden de stichting uwer naasten te bevorderen ?

De Aspiranten. Wij willen het!

De Prefekt. Belooft gij dan getrouwe naleving der Regelen, gehoorzaamheid en liefde jegens den Bestuurder, en in alles wat de Congregatie betreft bereidvaardige onderdanigheid?

De Aspiranten. Wij beloven zulks!

De Prefekt. Eu wat gij belocfd hebt, hoe lang zult gij dit onderhouden ?

De Aspiranten. Wij zullen hst altijd onderhouden !

De E e r w. Bestuurder. Beminde vrienden I gij begeert voorzeker eene der allerheiligste Maagd hoogst aangename en voor u zeiven hoogst nuttige en zeer belangrijke zaak. U den dienst en der bescherming van de allerheiligste Moeder Gods toewijdende, moogt gij hopen door de voorspraak van haar, die allen bemint welke haar beminnen , ir.et de meeste zekerheid de uitstekendste gunsten des hemels te zullen verwerven. Maria de allergoe dertierenste Moeder toch, verhoort allen die haar aanroepen , zij vergezelt met hare bescherming altijd, en verlaat nimmer, noch in de

( 79 )

gevaren, kwellingen en ellenden dezes levens, noch in de ure des doods, hen die haar waarlijk genegen zijn. Opdat gij dit ondervinden rnoogt, zoo verliest nimmer uit het geheugen, wat gij thans zult uitspieken. Tracht ijverig en bestendig door onberispelijke zeden en geheel uw gedrag, het bewijs te leveren dat gij onder het getal harer dienaren zijt opgenomen. Vernieuwt dan, dewijl liet ware geloof de wortel is en de grondslag van alle rechtvaardiging en heiligheid, de geloofsbelijdenis, welke onze H. Moeder de Katholieke Kerk gebruikt.

In den naam van alle aspiranten leest een van hen met duidelijke stem de geloofsbelijdenis van het Concilie van Trente voor, en allen houden brandende waskaarsen in de handen.

Geloofsbelijdenis van het H. Concilie van Trente.

Ik N. N. geloof vastelijk en belijde al het-gene in het geloofsbegrip, hetwelk de Heilige Ecomsch-Katholieke Kerk gebruikt, begrepen wordt, te weten :

Ik geloof in eenen God, den almachtigen Vader, Schepper van hemel en aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen. En in éenen Heer, Jesus Christus, Gods eenigen Zoon, en uit den Vader voor alle eeuwen geboren, God van God, licht van het licht, waren God van den waren God, geboren en

( 80 )

niet gemaakt, van één wezen met den Vader, door wien alles gemaakt is. Die om ons men-sctien en om onze zaligheid uit den hemel is nedergedaald, en het vleesch heeft aangenomen door den heiligen Geest uit de maagd Maria en is Mensch geworden. Hij is voor ons ook gekruist onder Pontius Püatus. Hij heeft geleden en is begraven. En hij is volgens de Schriften ten derde dage verrezen. En hij is opgeklommen ten Hemel, zit aan de rechterhand des Vaders, en hij zal met heerlijkheid wederkomen om de levenden en dooden te oordee-len, zijn Kijk zal geen einde hebben. En in den heiligen Geest, den Heer en levendmakende , die uit den Vader en den Zoon voortkomt , die met den Vader en den Zoon te za-men aangebeden en mede verheerlijkt wordt, die door de Profeten gesproken heeft. En ééne heilige katholieke en apostolieke Kerk. Ik be-lijde één Doopsel ter vergeving der zonden. En ik verwacht de verrijzenis der dooden en het eeuwige leven. Amen.

Ik geloof en neem vastelijk aan de apostolieke en kerkelijke Overleveringen , en alle andere gebruiken en instellingen quot;an dezelfde Kerk. Ook neem ik de heilige Schrift aan volgens den zin, dien onze Moeder de heilige Kerk gehouden heeft cn nog houdt, aan wie het toekomt tc oordeelen over den waren zin en de uitlegging der heilige Schrift, en ik zal

( 81 )

deze nooit verstaan , of uitleggen , dan volgens het algemeen gevoelen der Vaderen.

Ik belijde ook, dat er waarlijk en eigenlijk zeven Sacramenten der nieuwe Wet zijn, van Jesus Christus onzen Heer ingesteld, en tot zaligheid der menschen noodzakelijk, schoon zij allen aan een ieder niet noodig zijn ; namelijk: het Doopsel, het Vormsel, het heilige Sacrament des Altaars, de Biecht, het laatste Oliesel , het Priesterschap en het Huwelijk; en dat deze Sacramenten genade geven ; ook dat het Doopsel, het Vormsel en het Priesterschap zonder heiligschennis niet meer dan eens kunnen ontvangen worden. Ik neem aan de aangeno-mene en goedgekeurde gebruiken der katholieke Kerk in de plechtige bediening der voornoemde Sacramenten.

Ik neem ook aan en keur goed, al hetgene de heilige Kerkvergadering van Trente over de erfzonde en de rechtvaardigmaking heeft beslist en uitgesproken.

Ook belijde ik, dat in de Mis eene ware, eigene en verzoenende ofl\'eranüe voor de levenden en dooden aan God wordt opgedragen ; en dat in het heiligste Sacrament des Altaars het lichaam en bloed van onzen Heer Jesus Christus, met zijne ziel en zijne Godheid , waarlijk, in der daad en in wezen tegenwoordig is, en dat de geheele zelfstan-

4*

( 82 )

digheid van het brood in zijn lichaam en de geheele zelfstandigheid van den wijn in zijn bloed veranderd wordt, welke verandering in de katholieke Kerk, Trans-substantiatie genoemd wordt. Ook belijde ik, dat men onder iedere gedaante Christus geheel en volkomen, in het Sacrament waarlijk ontvangt.

Ik geloof vastelijk, dat er een vagevuur is, en dat de zielen aldaar door de voorbiddingen der geloovigen geholpen worden; en insgelijks dat men de Heiligen, die met Chiistus regee-ren, mag eeren en aanroepen; dat zij God voor ons bidden, en dat men hunne overblijfselen mag eeren.

Ik belijde vastelijk, dat men de beelden van Christus, van de altijd Maagd geblevene Moe-Gods, en van andere Heiligen mag hebben en houden, en aan deze de schuldige eer en achting bewijzen.

Ik belijde ook, dat de macht om Aflaten te verleenen door Christus aan de Kerk gegeven is, en dat de Aflaten den Christenen allerheilzaamst zijn.

Ik erken de heilige katholieke, apostolieke roomsche Kerk, als de Moeder er. de opperste van alle Kerken; en ik beloof en zweer oprechte gehoorzaamheid aan den Roomschen Paus, die is de opvolger van den Vorst dei-Apostelen , den heiligen Petrus, en de Stedehouder van Jesus Christus.

{ 83 )

Ik neem ook aan en belijde zonder eenige twijfeling, al het overige door de heilige Kerk-regels en door de algemeene Kerkvergaderingen . bijzonder door de heilige Vergadering te Trente en door het algemeen Concilie van het Vatikaan geleerd, uitgesproken en verklaard, voornamelijk omtrent het Primaat van den Koomschen Paus en zijn onfeilbaar Leeraarsambt. Ik veroordeel, verwerp en doem tevens, al hetgeen daar tegen is, en alle ketterijen, die door de Kerk veroordeeld, verworpen en gedoemd zijn.

Dit waar katholiek geloof, buiten hetwelk niemand kan zalig worden, en hetwelk ik thans vrijwillig belijde en in waarheid houde dit zelfde geloof, beloof en zweer ik N. met Gods hulp, tot den laatsten adem mijns levensgeheel en onvervalscht bestendig te zullen houden en belijden, en naar mijn vermogen te zullen zorgen, dat het van mijne onderdanen, en van degenen, die mij zullen aanbevolen zijn, gehouden, geleerd en verkondigd worde.

Zoo helpe mij God en deze heilige Evangeliën Gods.

5. De Eerw. Bestuurder. Opdat gij des te getrouwer moogt volbrengen wat gij zoo even beloofd hebt, alzoo legt nu voor het aanschijn der gansche Congregatie plechtiglijk uwe beloften neder aan de voeten uwer minzame Moeder.

( 84 )

Alle Aspiranten knielen, brandende waskaarsen in de handen houdende, en volgen met godsvrucht dengene aan wiens zorg zij gedurende den proeftijd werden toevertrouwd. Terwijl deze met luider stem de Akte van toewijding of het Formulier van opdracht uitspreekt, zeggen zij allen gezamenlijk:

Akte van toewijding.

Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria , ik N. N. ofschoon geheel onwaardig U te dienen , doch vertrouwende op Uwe verwonderlijke goedheid, en vurig verlangend mij aan Uwen dienst te verbinden, kieze U heden voor het aanschijn van mijn Engelbewaarder en van geheel het hemelsch hof tot mijne Koningin, Voorspreekster en Moeder; en neem mij vaste-lijk voor, U altijd getrouw te zullen dienen, en zooveel in mij is, te zullen zorgen, dat gij door allen getrouwelijk gediend wordt. Ik smeek en bezweer U dan, bij het dierbaar, tot mijn heil vergoten bloed van Jesus Christus , gewaardig U, o liefdevolle Moeder, mij onder het getal Uwer beschermelingen en tot Uwen eeuwigen dienaar aan te nemen. Sta mij bij in alle mijne handelingen, en verwerf mij de genade, dat ik mij zoo gedrage ia woorden , werken en gedachten , dat ik nimmer noch U, noch Uwen Goddelijken Zoon beleedige. Wees mijnor gedachtig en verlaat mij niet in het uur van mijnen dood. Amen.

6. ])e E c r w. Bestuurder geeft aan ieder hunner de gewijde medalje der H.Maagd en zegt;

( 85 )

( 86 )

( 87 )

( 88 )

euradem Christum Do- onderlinge liefde minum nostrum.Amen. schenkt en bemint, zich gewaardigen ons met de zaligen in den hemel te vereenigen. Door denzelfden Christus onzen Heer. Amen.

8. De Eerw. Bestuurder zegt vervolgens :

. Sterk, o God, wat Gij gewrocht hebt in ons. ]£. Van uit Uwen heiligen tempel te Jerusalem. quot;f. Maak zalig Uwe dienaren.

Mijn God , die op U hopen.

•f. Zend hun hulp, o Heer, uit Uw Heiligdom. 5, En uit Sion bescherm hen.

quot;f. Heer verhoor mijn gebed.

5. En mijn geroep kome tot U.

quot;f. De Heer zij met u.

En met uwen geest.

Laat ons bidden.

Verhoor, o Heer, onze smeekingen, en ge-waardig U, deze uwe dienaren , die wij hebben aangenomen in de Congregatie der Gelukzalige Maagd Maria, te ze f genen; ca verleen dat zij onze regelen, met behulp Uwer genade heilig, godvruchtig en godsdienstig levende , mogen onderhouden; door ze te onderhouden bet eeuwig leven verwerven. Door Christus onzen Heer. Amen,

( 89 )

9. Het Allerheiligste wordt nu uitgesteld, de Lofzang: Magnificat gezongen, en het altaar bewierookt; mocht de tijd ontbreken , dan intoneert aanstonds na de uitstelling en bewierooking van het Allerheiligste Sacrament de Eerwaarde Bestuurder het Te J)eum.

( 90 )

( 91 )

Quoniam confirma-ta est super dos mise-ricordia ejus : et Veritas Domini manet in aeternum.

Gloria Patri et Filio et Spiritui sanoto.

Sicut erat in pnn-cipio enz.

Of men zinge naar verkiezing een lofzang der H. Maagd.

XIII. Regels der Onder-Trefekten.

1. Wanneer de Congregatie zoo talrijk wordt, dat zij door het gewoon Bestuur niet genoegzaam kan worden overzien, zal zij worden gesplitst, in af deelingen van 30 tot 30 Congre-ganisten , die zooveel mogelijk tot dezelfde buurt of wijk behooren.

3. Aan het hoofd van elke afdeeling wordt een onder-prefekt geplaatst, wiens het is, om ten aanzien van de hem toevertrouwde leden in de zorg te deelen van den algemeenen prefekt (regels voor den prefekt n. 4.)

3. Oe onder-prefekten zullen telken jare door den Direkteur aangesteld worden. De aftredende leden zijn echter telkens herkiesbaar. — Aan een ieder hunner zal tevens een plaatsvervanger worden toegevoegd, die bij afwezigheid of verhindering de bediening van

( 93 )

den onder-prefekt zal waarnemen. Mochten zij in den loop van het jaar door verandering van omstandigheden niet meer in staat zijn hunne bediening goed waar Ie nemen , dan zullen zij daarvan aan den raad kennis geven, met verzoek om een ander in hunne plaats te benoemen.

4. Zij die tot deze gewichtige bediening gekozen worden, naoeten zich onderscheiden door ijver voor de belangen der Congregatie, stichtend gedrag, inschikkelijk en liefderijk karakter, en genoegzaam onafhankelijk zijn, om én den tijd én den moed te hebben welke ter vervulling van zulk eene taak gevorderd wordt. Het is te wenschen dat zij de wijk hunner af-deeling bewonen of althans in de buurt daarvan hun verblijf houden.

5. Zij zullen eene nauwkeurige lijst houden van de leden en van de aspiranten, die hun worden toevertrouwd , en daarop naam en voornaam , beroep, straat, wijk en nommer vermelden, Ingeval dat een der leden verhuist, zullen zij daarvan ten spoedigste en wel schriftelijk kennis geven aan den prefekt wien zij tevens de nieuwe woonplaats nauwkeurig zullen opgeven, ten einde deze in staat zij het lid onder de leiding en de zorg van een anderen onder-prefekt te stellen.

6. Zij zullen een waakzaam oog houden op het gedrag der hun toevertrouwde Congreganis-

( 93 )

ten, eu zich overtuigd houden dat dit het gewichtigste en belangrijkste punt is van hunne bediening; ware broederliefde moet immer hunne drijfveer zijn. Mochten zij eenige afwijkingen bespeuren , dan zullen zij daarvan bij tijds den prelekt kennis geven , en zich wel wachten om daarover met anderen te spreken. Mochten de misslagen van een geheimen aard zijn, dan zullen zij daarover met den Eerwaarden Direk-teur in overleg treden. Zij zullen zich echter beijveren om door liefderijke bezoeken, stichtende gesprekken, gepaste opwekkingen den ijver voor deugd en godsdienst gaande te houden , om daardoor grove afwijkingen te voorkomen. Zij zullen ook dikwerf voor het geestelijk en tijdelijk welzijn der Congregatie en van hunne afdeeling in het bijzonder bidden.

7. Zij zullen ook op eene daartoe ingerichte lijst getrouw aanteekening houden van hen , die van de avond-vergaderingen afwezig blijven, en zooveel mogelijk de reden daarvan opsporen. Mochten zij bij iemand eenige nalatigheid bespeuren, dan zullen zij bij tijds dat lid liefderijk vermanen; blijven hunne vermaningen vruchteloos, dan zullen zij daarvan den prefekt kennis geven. Daartoe is hel noodig dat zij zeiven in het bijwonen der vergadering getrouw zijn en immer vroegtijdig zich in de kerk bevinden , om de plaatsen aan te wijzen en de orde te hanhaven. Bij het binnenkomen in de

( 94 )

kerk verzuimen zij niet het teeken van aanwezigheid in de lijst te steken, terwijl van hun bij- of afwezig zijn der vergaderingen nauwkeurig aanteekening moet gehouden worden. Zij zitten aan het hoofd hunner afdeeling. Is iemand hunner verhinderd , dan moet hij zijnen plaatsvervanger daarvan verwittigen en hein het aanteekeningsbockje ter hand doen stellen , ten einde deze zijne bediening waarname.

De plaatsvervangende onder-prefekt zal aan den prefekt of aan hem die met de presentielijst der onder-prefekten belast is, daarvan kennis geven.

8. Om de maand zullen zij de aanteeke-ningsboekjes bij den raad indienen.

Deze zullen door den prefekt aan de verschillende leden van den raad worden rondgedeeld , ten einde daarover op de eerstkomende bijzondere vergadering verslag uit te brengen opdat alzoo de raad, tot algemeen nut der Congregatie, van het min of meer trouw opkomen der leden volledige kennis erlange.

9. Het is hun geoorloofd aan iemand van hun wijk, die verlangen zou lid der Congregatie te worden, 3 maal een toegangskaartje te geven. Oordeelen zij het nuttig dit voorrecht uit te breiden, dan moeten zij eerst daarover den prefekt raadplegen.

1Ü. Wanneer zich bij hen een aspirant aanbiedt, dan zullen zij dien met naim en

( 96 )

voornaam, beroep, woonplaats, straat, wijk, noramer, alsmede met plaats, dag en jaarcijfer zijner geboorte schriftelijk opgeven aan den prefekt en daarbij des noods eenige aanmerkingen voegen , die voor of tegen zijne opname zouden kunnen pleiten. De prefekt zal verder dienaangaande handelen gelijk hem is voorgeschreven. (Regels van den prefekt n. 8.) Zijn zij aangenomen, dan zal hun een bijzonder toegangskaartje worden uitgeieikt.

11, Zij zullen de aangenomene aspiranten onderrichten aangaande de regelen, oefeningen en plichten der Congregatie en verder voor hen bijzondere zorg dragen , ten einde wanneer er sprake is van Opdracht, in staat te zijn over hen een gegrond oordeel uit te brengen, of zij al dan niet geschikt zijn, om in de Congregatie ingelijfd te worden.

13. Wanneer de lijst dergenen , die tot de Opdracht zullen worden toegelaten ter inzage is gelegd, zullen zij vrijmoedig over de voorgestelde candidaten hun gevoelen uitbrengen , en den prefekt of eenig lid van den raad de reden bloot leggen, welke zij tegen de opname van een of ander lid meenen te hebben. Deze aanmerkingen zullen alsdan in den raad in overweging worden genomen.

13, Zoodra een lid der afdeeling ernstig sieh wordt, zullen zij daarvan aan den prefekt kennis geven; alsook bijzonder zorg dragen, dat

( 96 )

bij bij tijds met de laatste H. H. Sacrameuten voorzien worde. Zij zullen van de bediening, indien zulks mogelijk is, den prefekt vroegtijdig genoeg verwittigen, opdat deze des verkiezende in persoon daarbij tegenwoordig kunne zijn. Jn alle geval zullen zij ten spoedigste daarvan kennis geven, ten einde voor den zieke de gewone gebeden worden uitgeschreven. Zij zullen den zieke eene bijzondere liefde en zorg toedragen en hein door andere Congreganisten , die daartoe geschikt zijn, laten bezoeken en zooveel mogelijk doen bijstaan.

14. Komt een hunner leden te overlijden, dan zullen zij ook daarvan den prefekt kennis geven, ten einde ieder dan verder zijne plichten volbrenge.

15. Ingeval de onder prefekt zelf ziek wordt, zal hij zijn plaatsvervanger laten waarschuwen, die te zijnen opzichte alles zal waarnemen wat in Art. 13 en 14 is voorgeschreven.

16. Zij zullen zorg dragen in de laatste vergadering van elke maand de briefjes der Maand-heiligen uit te deelen en die der vorige maand getrouw in te zamelen en weder aan den koster ter hand te stellen. Van de leden die hunne briefjes verloren of onbruikbaar gemaakt hebben zal hij eene boete van 2 J/₂ cent invorderen.

17. Om de 3 maanden zullen zij tot eene algemeene vergadering worden opgeroepen , ten einde over het algemeen belang der Congre-

( 97 )

;en gatie te handelen. Een ieder zor^e die getrouw ig, bij te wonen.

3g- De handelingen dezer vergadering zullen in

er- een afzonderlijk notulenboek door den sekre-ne taris worden opgeteekend.

ar- De vergadering wordt met het gewone gebed

ke geopend. Daarna leest de sekretaris het ver-Zij slag der vorige vergadering voor. De Eer-rg waarde Direkteur houdt vervolgens eenc voor-n, lezing uit de regelen, die hij des noods met 311 ⁴ zijne bemerkingen begeleidt: deelt, zoo er zijn, eenige besluiten van den raad mede en geeft 2, eenige nuttige wenken.

is Daarop wordt aan de verschillende leden

h- de vrijheid gegeven:

a. om de twijfelingen voor te stellen , die t, zich bij hen mochten opgedaan hebben omtrent i, de regels, de statuten , of de gebruiken der

n Congregatie, en daarover inlichtingen en op

heldering te vragen ;

r- b. om punten in overweging te geven, be-

i- merkingen en bevindingen in het midden te

d brengen, die van een algemeen nut kunnen

zijn, Van persoonlijkheden zal men zich zorg-e vuldig onthouden en in alles zal men de chris-

n telijke zedigheid, bescheiden- en voorzichtig

heid in acht nemen.

e Nieuwe voorstellen zullen er door hen niet

i mogen gedaan worden, zonder daartoe voor

i 5

( 98 )

de vergadering de toestemming te hebben erlangd van den prefekt, die alsdan of zelf het voorstel zal doen, bf daartoe het Lid zelve zal uitnoodigen van vvien dat voorstel is uitgegaan.

Beter is het de voorstellen aan den prefekt mede te deelen , opdat deze daarover afzonderlijk beraadslaging houde.

Wat in de vergadering besproken is, moet geheim blijven.

De prefekt eindigt de vergadering met het gebed: „onder uwe bescherming.quot;

18. Zij zullen met alle liefde de bemerkingen aanhooren, welke verschillende leden hun mochten maken, en daarmede te gelegener tijd nut doen. Het recht der leden om zich onmiddellijk tot den algemeeuen prefekt of tot eenig lid van het bestuur te vervoegen, moet altijd ongeschonden blijven, en mag nimmer als eene beleediging worden opgenomen.

19. Dat zij zich innig overtuigd houden van het yewicht Immer taak, terwijl van hunnen ijver het welzijn der Congregatie en de bereiking van haar verheven doel afhangt. Ontmoeten zij in de vervulling hunner plicht moeilijkheden, dan zullen zij indachtig zijn, voor wie zij zich dien last getroosten, welk heil en nut daarmede gesticht wordt, en dat de Goddelijke Verlosser en Zijne H. Moeder, aan wier dienst en verheerlijking wij ons hebben toegewijd, ben daarvoor ruimschoots zullen beloonen.

( 99 )

^ XIV. Regels van den Onderrichter der

_za[ Aspiranten of Candidaten.

\'n. De bediening van dezen, dien men ook het

^;kt Hoofd der aspiranten ooemen kan , bestaat hier-

er- in, dat hij volgens aanwijzing van den Be-

• stuurder en den prefekt hen, die leden wen-

)et schen te worden der Congregatie, onderrichte zoo wat de regels als de gebruiken betreft

iet aan iedere Congregatie eigen. Hij kome de aan zijne zorg toevertrouwden met de grootste

cn liefde en welwillendheid te gemoet. Dikwerf

h- raadplege hij den Bestuurder en den prefekt,

ut ten einde de hem toevertrouwden des te zeker-

ijk der te kunnen leiden en besturen in den dienst

iid Gods. Hij hebbe eene tabel, waarop het formu-

n- lier der toewijding (bladz. 84) gedrukt of sierlijk

ne geschreven staat. Het komt hem toe de candidaten, wanneer zij onder de leden der Con-

un gregatie opgenomen worden, tot het altaar te

sn geleiden, hun het formulier voor te lezen ea

ii- hen tot den Bestuurder en den prefekt te brengen.

XV. Regels van den Bibliothecaris.

^ Hij is belast met, de zorg voor de bibliotheek

^rquot; der H. Maagd en al de boeken die zij bevat.

^ce Hij besefte van hoe groot belang zijne bedie-

st ning is, en hoe zeer bij de overige leden door

U zijne oplettendheid van dienst en door zijne nii-latigheid tot nadeel kan zijn. Bij het einde der

I

( 100 )

bijeenkomst deele hij den leden de boeken uit. tfi

Hij houde nauwkeurig eene lijst der voorhanden ^

zijnde boeken en plaatse die openlijk ter inzage ht

of toone haar zoo dikwerf die verlangd wordt, _st

opdat ieder naar zijne keuze een boek kunne zi medenemen uit de bibliotheek. Hij geve echter ^ st

aan niemand eenig boek, dan na alvorens van ir

dengene die een boek verlangt, zijn naam en le

voornaam en den titel des boeks, en dag, te

maand en jaar, wanneer hij het boek genomen d

heeft, nauwkeurig op een briefje geteekeud , te _n

hebben ontvangen. Dit briefje zal hij bewaten tot zi

dat het boek teruggebracht wordt. Hij zal niet a

toestaan dat iemand twee boeken medeneme. k

XVI. Regels van de Ziekenbezoekers.

Dewijl de prefekt niet alle zieke leden,

vooral wanneer er meer te gelijk ziek moch- r

ten worden, meermalen in persoon kan be- h

zoeken, is het noodig, dat hij eenige mede- ri

helpers hebbe in zulk een godvruchtig en heilig v

werk. De Bestuurder zal hun getal bepalen , g en het liefst tot deze bediening kiezen de dus- \\ j

danigen, van wier verder gevorderden leeftijd r

en uitstekende deugd hij overtuigd is. Hunne (

bediening is: de zieke leden dikwerf te be- n

zoeken, berichten in te winnen nopens hun z

toestand, en daaromtrent den Bestuurder en t

den prefekt te vergewissen, den zieke ijverig z

door het gebed Gode aan te bevelen en zorg f

A

( 101 )

te dragen, dat hy door gemeenschappelijke gebeden der Congregatie worde bijgestaan. Bij het toenemen der ziekte moeten zij den Bestuurder en den prefekt waarschuwen , opdat zij volgens hun ambt, den zieke kunnen bij-^ staan en zij met alle zorg verhoeden , dat een in zware ongesteldheid verkeerend lid uit het leven scheide, zonder met de HH. Sacramenten der Kerk te zijn voorzien. Het is ook voor-deelig de leden niet slechts te bezoeken wanneer zij ziek zijn, maar ook nu en dan als zij beginnen te herstellen ; men trachte hen alsdan in den Heer op te beuren en te verkwikken door geestelijke gesprekken.

XVII. Regels der overiqe lagere Bedienaren.

Indien de Congregatie dusdanige bedienaren, in meerder oi\' minder getal mocht noodig hebben, naar gelang\' der verschillende vet-richtingen die er moeten geschieden ; dan wordt toegestaan, dat hun regelen worden voorgeschreven , die zij moeten volgen. Daar worde a nogtans niets vastgesteld , dan na alvorens den raad en de meening van den Bestuurder der Congregatie te hebben ingewonnen. Ook wachte men zich iets vast te stellen , wat in strijd zou zijn met de bestaande Kegelen. En vooral ver-mijde men, dal er iets geschiede, wat niet zou overeen te brengen zijn met de godsvrucht en het nut der leden; al hetgene hiermede in

( 102 )

( 103 )

DAGELIJKSCHE OEFENINGEN

VOOR DE

LEDEN EENER CONGREGATIE.

Des Morgeus».

Akte van Geloof, Hoop en Liefde.

Vervolgeus driemaal het Onze Vader eu Wnes gegroet, ter eere van de allerheiligste Drievuldigheid, het: Ik geloof in God den Vader eu het Salve Rejiua, als volgt:

Wees gegroet, Koningin , Moeder der barmhartigheid.

Ons leven, onze zoetheid eu onze hoop, wees gegroet.

Tot u roepen wij, ballingen , kindereu vau Eva.

Tot u zuchten wij, klagend en weeuend in dit dal van tranen,

Welaan dan, onze voorspreekster, wend uwe barmhartige oogen tot ons.

En toon ons, na deze ballingschap, de gezegende vrucht uws lichaams, Jesus.

O meêdoogende, o goedertierene.

O zpcte Maagd Maria.

( 104 )

Oes» ^Vv onlt;I?».

Het onderzoek van geweten , op de volgende wijze:

1. Zich stellen in de goddelijke tegenwoordigheid en God bedanken voor al zijne weldaden.

2. De verlichting van den H. Geest vragen.

3. Onderzoeken wat men dien dag misdaan heeft, door gedachten, woorden en werken, tegen God, tegen zich zeiven en tegen den evenmensch, overdenkende de plaatsen waar men geweest is, de personen met wie men gehandeld, de zaken die men verricht heeft, enz.

4. Daarover een oprecht akte van Beromo verwekken.

3. Zijne goede voornemens vernieuwen, eu door de voorspraak van Maria , de genade vragen, om er aar. getrouw te blijven.

Daarna bidt men driemaal hot Onze Vader en Wees gegroet en eens den psalm De profnn-dis, gelijk hier volgt;

Uit de diepte heb ik tot u geroepen, o Heer; Heer, verhoor mijne stem.

Laat uwe ooren luisteren naar de stem mijner smeeking.

Indien gij. Heer, de ougereehtigheder. gadeslaat, Heer, wie zal er bestaan?

Omdat er bij u ontferming is, en om nvve wet, heb ik op u, o Heer, vertrouwd.

( 105 )

Mijne ziel heeft zich verlaterj op zijn woord, mijne ziel heeft op den Heer gehoopt.

Dat Israël op den Heer hope, van den morgenstond tot den nacht toe.

Want bij den Heer is barmhartigheid, en bij Hem is overvloedige verlossing.

En Hij zal Israël verlossen uit al zijne on-gerechtigheden.

Heer, geef hun de eeuwige rust: en dat het eeuwig licht hun verschijne.

Dat zij rusten in vrede. Amen.

Voornemen om geen gemengd Huweljjk te zullen aangaan.

Heilige Maagd Maria, tot meerdere eer van God , uit dankbaarheid voor de weldaad van het ware geloof, uit diepen eerbied voor het verbod onzer Moeder de H. Kerk, neem ik mij vastelijk voor, mij nimmer met iemand die builen de Eoomsch Katholieke Kerk is, door het H. Sacrament des Huwelijks te verbinden; en dergelijke Huwelijken , die ik met de H. Kerk blijf veroordeelen en verfoeien , zal ik, waar het kan, zooveel in mij is, trachten te voorkomen en af te raden.

Verkrijg mij, H. Maagd en Moeder Maria, de genade oai aan dit voornemen, wat ik u opdraag, nooit ontrouw te worden bevonden. Amen.

( 106 )

OVERZICHT

hij wijze van onderzoek, helivelk men van lijd tot tijd km doen, om met meer nauwkeurigheid zijne plichten van Christen en van lid der Congregatie te vervullen. (¹)

1. Oefening van godsvrucht. Doorloop de verschillende oefeningen van godsvrucht, welke gij te doen hebt, als Christen en als lid der Congregatie; onderzoek, loelke de oorzaken zijn van mee verstrooidheden; of zij voortkomen uit gebrek aan voorbereiding, of uit uwe gewone lichtzinnigheid, of wel uit zekere kleine gehechtheid, welke den geest en het hart inneemt. Houd u een weinig op bij de volgende punten: Heb ik, als ik ging slapen en opstond, eenige godvruchtige oefeningen verricht?

Hoe heb ik \'s morgens en \'s avonds, voor en na het eten mijn gebed gedaan?

Hoe ben ik in de heilige Mis tegenwoordig geweest?

Hoe heb ik mij tot de biecht voorbereid? Heb ik mij ernstig en bijzonder tot een waar berouw opgewekt?

Hoe heb ik mij tot de heilige Communie voorbereid? Welke vrucht heb ik uit aiijne biechten en communiën getrokken?

1

Deze oefening is niet voldoende om tot ojaderzoek voor de biecht te dienen.

( 107 )

Hoe heb ik mij in de tegenwoordigheid vau het allerheiligste Sacrament gedragen? Ben ik, gedurende de goddelijke diensten, ingetogen en met het gebed bezig geweest? Hoedanig is mijne godsvrucht jegens de heilige Maagd Maria? Ben ik daarin niet verflauwd?

Hoe heb ik den Rozenkrans, het Angelus, de Litanie, enz., gebeden? Hoedanig is mijne liefde en gehechtheid jegens de Congregatie? Neem ik hare belangen en haren voorspoed ter harte? Ben ik getrouw geweest om de gebeden der Congregatie te volbrengen ?

Heb ik niet verzuimd, het woord Gods te hooren als ik dit gemakkelijk kon doen?

Heb ik daarmede getracht voordeel te doen?

Heb ik zorg gedragen, alle dagen aan God de genade te vragen van mijne roeping te kennen ?

Lees ik gaarne godvruchtige boeken? Heb ik getracht, daaruit voordeel te trekken?

Heb ik de werken van barmhartigheid volgens mijnen ouderdom, staat en gesteltenis beoefend ?

2. Plichten van een lid der Congregatie.

{Be nauwkeurigheid of onacMzaamheid icaarmede een lid der Congregatie deze plichten volbrengt, zal over zijnen ijver of zijne lauwheid doen oordeelen.)

Heb ik de regelen der Congregatie geheel, stiptelijk en met Christelijke inzichten onder-Ucudeu ?

( 108 )

3. Handelwijze met de oversten en met de naasten. Heb ik aan mijne oversten gehoorzaamd met eenvoudigheid, met vlijt, met een geest van geloof? Heb ik mij gewacht iets te zeggen, dat den hun verschuldigden eerbied kon benadeelen? Heb ik niets voor mijnen geestelijken vader verzwegen?

Ben ik toegevend en liefdadig geweesi jegens alle menschen? Heb ik niet somtijds kwaad van iemand gesproken; — door onbescheidenheid en uit onvoorzichtigheid met mijnen naaste den spot gedreven ; of hem uit-gelagchen?— Heb ik getracht, mijnen eveu-menseh door mijne woorden af te keeren van de zonde en hem tot de deugd te brengen ?

(Een lid der Congregatie lean veel goed of veel kwaad te weeg brengen, naar gelang zijn uitwendig gedrag stichtend of weinig geregeld is.)

4. Voortgang op den weg der deugd. Heb ik gearbeid om werkelijk godvruchtig te worden ? Heb ik de heilige Sacramenten met meer ijver ontvangen? — Heb ik mij vernederd en verstorven? — Heb ik mijne heerschende driften bestreden ? — Heb ik mijne inborst pogen te verbeteren? — Welk is het voornaamste beletsel voor mijnen voortgang op der. weg der deugd? — Waarvan komt het dat ik zoo weinig voortgang doe?

O/; het eind van dit onderzoek, zal men aan God vergiffenis vragen voor zijn fouten en na-

( 109 )

lalighedeu, en voor het toekomende vaste en he paalde voornemens maken.

Na d.e Kiezing.

Te Deum.

1.

(jroote God! U loven wij, Onbepaald is uw vermogen;

Voor uwe opperheerschappij Buigt zich \'t aardrijk opgetogen ; Gij bestondt voor allen tijd, Blijvende eeuwig wat Gij zijt.

2.

Alles heft een loflied aan; Cherubijnen, Serafijnen,

üuizende Engelen, die staan Kond uw troon, om U te dienen, Alles roept U, nimmer moê, Heilig, heilig, heilig! toe.

3.

Al wat op uw vruchtbaar woord, Groote God der legerscharen ,

Uit het niet sprong dankend voort, Alle schepslen, die ooit waren :

( no )

Hemel, aarde en oceaan ,

Alles heft een danklied aan.

4.

Op verrukkelijken toon,

Zingt het heer der uitverkoren, Neergebogen voor uw troon, Martelaars, Apostelkoren,

Alles juicht in lofgeschal : Opperkoning van \'t heelal.

5.

Grondkracht, waarop \'t aardrijk draait, Dour wiens hand ontelbre zonnen,

Zijn door \'t maatloos ruim gezaaid, Hoort. Ge uw lof, o Onbegonnen; Eenge Vader van \'t bestaan,

Door den Christnen citer slaan ?

6.

Lof \'t Drievuldig in persoon, \'t Eecig onbesefbaar Wezen ,

Lof ü, \'s Vaders eengen Zoon, Op denzelfden toon geprezen;

Lof U Geest, die \'t al vervult. Waart, en zijt, en wezen zult.

7.

Gij, des Vaders eeuwig Woord,

( 111 )

Eu te Bethlehem geboren,

Gij, dieu eene Maagd bracht voort, Door U zelv\' daartoe verkoren, Gij vergoot uw dierbaar Bloed, En verwierft ons \'t hoogste goed.

8.

Aan des Vaders rechterhand Zijt Ge in heerlijkheid gezeten,

In ontzaggelijken stand.

Zult Gij, Rechter, ons geweten, Na het laatst trompetgeschal, Openbaren aan \'t heelal.

9.

Sta dan uwe dienaars bij , Die voor U eu met U strijden;

Die Gij met uw Bloed kocht vrij, Toen U Golgotha zag lijden:

Stel ons, na dit tranendal.

Onder \'t juichend Englental.

10.

Zie uw volk genadig aan ,

Help het; zegen, Heer, uw erve.

Leid ons op de regte baan, Dat geen vijand ons verderve;

Open ons de gloriezaal,

Wij zijn uwe zegepraal.

( HZ )

11.

Alle dagen zullen wij Uwe wondre goedheid prijzen, Aan uwe opperheerschappij Eindeloozen dank bewijzen.

Help iu d\' alleiiaatsten strijd, Wie uw heiigen Naam belijdt.

12.

Zoete Jesus, onze Heer,

Stort meêdoogeud uwen zegen Op de_i christenvolkren neêr; Zie, ons hart klopt onverlegeu: Op U, Jesus, hopen wij; Dat die hoop nooit ijdel zij!

Gebeden die in de Beraadslagingen gedaan worden.

Voor de Beraadslagingen.

Kom, Heilige Geest, vervul de harten uwer geloovigen, en ontsteek in hen het vuur uwer lieide.

Zend uwen Geest, en zij zullen geschapen worden.

En gij zult het aanschijn der aarde vernieuwen,

( 113 )

Laat ons bidden.

God, die de harten der geloovigeu door de verlichting des Heiligen Geestes hebt onderwezen , geef dat wij door denzelfden Geest wat recht is smaken, en ons altijd in zijne vertroosting verheugen. Door Christus, onzen Heer. Amen.

Onze Vader, enz.

Wees gegroet, enz.

Na de Beraadslagingen.

Onder uwe bescherming nemen wij onze toe-vlueht, Heilige Moeder Gods; verstoot onze gebeden niet in onzen nood, maar verlos ons altijd van alle gevaren, o glorierijke en gezegende Maagd, onze Vrouwe, onze Middelares, onze Voorspreekster, verzoen ons met uwen Zoon, beveel ons aan uwen Zoon, vertoon ons aan nwen Zoon.

Onze Vader, enz.

Wees gegroet, enz.

Opdracht

aan den koeeden Patroon der Congregatie, welke nun alle jaren, op diens Feestdag , plechtig zal vernieuwen.

Heilige Joseph, machtige voorspreker bij God , ik N., verkies u heden , voor geheel mijn leven, tot een bijzonderen patroon , leids-

( 114 )

man en bestuurder van mijne ziel en lichaam, van mijne gedachten , woorden eu werken , van mijne begeerten en genegenheden, van mijne eer en goederen , van mijn leven en mijnen dood. Ik neem mij vastelijk voor, uwen heiligen naam te verheffen , en uwe eer te bevorderen, zooveel het mij zal mogelijk zijn. Ik bid u dan vuriglijk, ontvang mij voor uwen eeuwigen dienaar, help mij in al mijne werken , en verlaat mij niet in het uur van mijnen dood. Amen.

Oefeningen ter eere der Maandelijksche Patronen.

Het godvruchtig gebruik van voor elke maand des jaars eenen bijzonderen Patroon aan te nemen, komt van den H. Franciscus de Borgia, die bet in de Sociëteit van Jesus invoerde, toen hij er generaal van werd, geüjk hij het in zijn huis gedaan had, toen hij Groote van Spanje en Hertog van Gandia was. Van daar is dit gebruik in de Congregatiën der allerheiligste Maagd overgegaan.

De uitdeeling der maandbriefjes wordt op de volgende wijze, in de laatste bijeenkomst van elke maand gedaan.

Behalve de algemeene Beschermers , welke voor iedere afdeeling gekozen zijn , ontvangt ieder lid der Congregatie van den onder-prefekt zijner afdeeling een briefje, dat hem aanwijst,

( 115 )

welken bijzonderen Patroon hij in al zijne nood-wendigheden voornamelijk moet aanroepen; dit briefje bevat te gelijker tijd eene grondspreuk tot overdenking, eene deugd ter beoefening, en eindelijk een of meer personen, die bij in zijne gebeden aan God bijzonder zal aanbevelen. Op het einde van deze plechtigheid , kan de Litanie van alle Heiligen, voor dezec dag de plaats vervangen van die der H. Maagd Maria.

1. Met het begin der maand, zal men zich op eene bijzondere wijze stellen onder de bescherming van den Heilige, dien men voor Patroon heeft ontvangen. 3. Men zal hem \'s morgens en \'s avonds bijzonder aanroepen. 3. Op zijnen feestdag, of wel op den volgenden zondag, zal men tot de heilige Sacramenten naderen. 4. Het is raadzaam , zijn leven te lezen , opdat iedereen hem navolge volgens zijnen staat. 5. Op het einde der maand zal men hem bedanken voor al de gunsten , die men door zijne voorspraak van God heeft bekomen , en men zal zich nog eens voor het overige zijns levens in zijne bescherming aanbevelen.

Gebed tot den Heilige,

dien men tot Patroon der maand heeft hekomen.

Laat ons bidden.

O God, die mij elke maand een der He-

( 116 )

melingen voor Patroon aanwijst, geef, bid ik U, door de voorspraak van den heiligen N., wien ik door uwe goedheid voor Patroon dezer maand heb bekomen , dat ik , en al mijne bloedverwanten, vrienden en vijanden, de uit-

Gebeden die in de Vergadering gedaan worden.

Voor de onderrichting.

Hymnüs.

Veni, Creator Spiritus,

Mentes tuorum visita,

Imple superna gratia,

Quae tu creasti pectora.

Qui diceris Paraelitus,

Altissimi donum Dei,

Pons vivus, ignis, charilas, Et spiritalis nnctio.

Tu septiformis munere.

Digitus paternae dexterac ;

Tu rite protnissiim Patris,

Sermone difans guttura.

Aeeende lumen sensibus,

Infunde amorem cordibus;

Infirma nostri eorporis,

Virtute firmans perpeti.

( 117 )

werkselen uwer genade gevoelen; en dat ik versterkt door den bijstand dezer genade, die deugden moge beoefeneu, welke bij ons door zijn voorbeeld geleerd heeft. Door Christus, onzen Heer. Amen.

Gebeden die in de Vergadering gedaan worden.

Voor de onderrichting.

Lofzang.

Kom, Schepper-Geest! daal op ons neer, Bezoek \'t gemoed der uwen weêr,

Vervul met bovenaardsehe kracht De harten, door U voortgebracht.

Gij, die de Trooster wordt genoemd, Als \'s Allerhoogsten gaaf geroemd, De levensbron , vuur, liefdegloed , En zalving voor den geest zoo zoet.

Gij , zevenvoud Genadepand,

De vinger van Gods rechterhand;

Die \'s Vaders waar Beloofde blijkt, En tong met talengaaf verrijkt.

Maak dat de zinnen \'t licht bestraal\', Uw liefde in aller harten daal\'; En \'t lichaam, acb , zoo machteloos, Versterk het door uw kracht altoos!

( 118 )

Hostem repellas longius, Pacemque dones protinus;

Ductore sic te praevio,

Vitemus omne noxium.

Per te sciamus da Patrem, Noscamns atque Filium,

Teque utriusque Spiritum Credamns omni tempore.

Deo Patri sit gloria,

Et Filio, qui a mortuis Snrrexit, ac Paraclito,

In saeculorum saecuia.

Amen.

Veni, Saucte Spiritus, reple tuorum corda fidelium, et tui amoris in eis ignem accende.

Emitte Spiritum tuum, et creabnntur.

Et renovabis faciem terrae.

Ohemus.

Deus, qui corda fidelium Sancti Spiritus il-lustratione docuisti, da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper consolatione gaudere. Per Dominuan nostrum Jesum Ohris-trnn, Filium tuum, qui tecum vivit et reg-nat. iu imitate ejusdem Spiritus Sancti Deus, per omnia saecuia saeculorum, Amen.

( 119 )

Drijf ver den vijand van ons heen, En geef ons uwen vreê meteen;

Dat wij, zoo aan ü, Leidsman ! trouw Vermijden, al wat sehaden zon.

Maak dat door U ons kenbaar zij De Vader en de Zoon daar bij ,

En dat wij ü, hun beider Geest,

Altijd belijden onbevreesd.

Zij God den Vader lof geboón,

En zijn, uit \'t graf verrezen Zoon, En aan den Trooster, met hen één,

Door aller eeuwen eeuwen heen.

Amen. H. Marijnen s. j.

Kom, Heilige Geest, vervul de harten uwer geloovigen, en ontsteek in hen het vuur uwer liefde.

Zend uwen Geest, en zij zullen geschapen worden.

En gij zult het aanschijn der aarde vernieuwen.

Laat ons bidden.

God, die de harten der geloovigen door de verlichting van den Heiligen Geest hebt onderwezen, geef, dat wij door denzelfden Geest wat recht is smaken, en ons altijd in zijne vertroosting verheugen. Door onzen Heer Jesus Christus, uwen Zoon, die met U leeft en heerscht, \'in de eenheid van denzelfden Heiligen Geest, God, in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

( 120 )

Antiphonen tot de H. Maagd Maria,

voor de verschillende jaargetijden.

Van de vespers des zaterdags voor den Advent tot Kerstavond.

( 121 )

( 122 )

( 123 )

Van de completen van Faasohavond tot de eerste vespers der heilige Drievuldigheid.

( 124 )

( 123 )

( 126 )

Litanie van de Heilige Maagd Maria.

( 127 )

( 138 )

( 129 )

( 130 )

( 131 )

( 132 )

Daarna bidt men vijfmaal het Onze Vader en Wees gegroet , volgens de meening der H. Kerk, om den vollen aflaat te verdienen.

Divinum auxilium maneat semper nobis-ciim.

Amen. Amen.

GEZANGEN

ten dienste der

COMBEGAMSm vati OME LIEVE VROUW.

N. i.

Ter eere van Maria.

1.

Eenigeii, O beeld vau \'t reinste leven,

Maria , Jozefs Bruid !

Zoo wij ons hart u geven,

Gij deelt uw gunsten uit.

Alleo. Ach , dat ik u beminne ,

In blijdschap en in smart;

Druk diep, mijn Koninginne ! Uw beeltnis in mijn hart.

a.

Eenigeu, O Jozefs Bruid, mijn Moeder!

Mijn trouwe toeverlaat!

Werd niet uw Zoon mijn broeder, Die nooit uw beê versmaadt?

%

Aud. Ach , dat ik enz.

( 134 )

3.

EeüigBD, Ach , was ik rein vau zoudeu , O vlekkelooze Maagd !

Ik zou uw lof verkonden , Gelijk het u behaagt.

Allen, Ach , dat ik enz.

4.

Eeoigen. \'k Zou met uw trouwe scharen , En \'t blinkend hemelheer , Mijn dankbaar loflied paren , En jub\'len u ter eer.

AIisd. Ach , dat ik enz.

5.

Eenigen. Helaas ! hoe moet ik klagen , Dat ik , onwaardig mensch , U zóó niet kan behagen ,

Als ik het vurig wenscb.

Ailen, Ach. dat ik enz.

6.

Eenigeo. Maar \'k wil mij alle dagen , Mijn Moeder! u tot eer, Godvruchtiger gedragen En dienen mijnen Heer.

Allen. Ach , dat ik enz.

( 135 )

N. 2.

Maria\'s Onbevlekte Ontvangenis.

1.

Lieve Moeder van den Heer!

Laat ons om uw zetel dringen ,

Laat uw kind\'ren u ter eer, \'t Zielverrukkend feestlied zingen ;

\'t Moet weerklinken luid en blij : 1 ,, • gt; Moeder, Onbevlekt zijt gij ! ƒ \' ^M\'\'

2.

\'t Heeft reeds \'t wijde wereldrond En herscheppend overklonken

\'t Woord door PJUS\' mond verkond ; En uw kind\'ren vreugdedronken

Jub\'len op uw feestgetij: 1 //■ \\ Moeder , Onbevlekt zijt gij ! f

3.

Neen , dat loflied zwygt niet meer : Tot aan \'s werelds verste palen Zullen met het heraelsch heer Al uw kind\'ren \'t luid herhalen ,

\'t Woord van \'t zalig jubeltij : i Moeder, onbevlekt zyt gij! [ ^ ^ls\'\'

( 18« )

4.

Eu we voegen dank en beê Bij de blijde feestgezangen ;

Wie, wie dankt niet met ons mee Voor al \'t heil door u ontvangen In bet zalig jubeltij , 1 ,.

Moeder, Onbev\'.ekt zijt gij 1 J

5.

Zonnezuiv\'re Moedermaagd !

Om de glorie u gegeven ,

Hoor ook wat ons hart u vraagt; Dat wij na een schnld\'loos leven

Eeuwig jub\'len aan uw zij\'; 1 ,,. , Moeder, Onbevlekt zijt gij ! ƒ

N. 3.

Avondgroet aan Maria.

1.

Maria\'s beeld, te midden

Van vrolijk flikk\'rend licht, Het noodt, ons, hier te bidden ,

Bij \'t altaar, haar gesticht,

Komt, laat ons tot haar ijlen. En biddend daar verwijlen,

Mariaj Maria, Moeder! zegen ons.

( 137 )

2.

Komt, nog een kinderbede

Maria toegebragt!

Eu dan in \'s Heeren vrede

Den slaap weer ingewacht.

Gerust en wel te moede, Vertrouwend op haar hoede,

Maria, Maria, Moeder! zegen ons.

3.

Wij bidden n te gader,

]3ij \'t einde van deez\' dag: Vraag, Moeder! onzen Vader, Wiens wakend oog ons zag, Dat Hij ons kwaad verschoone, Het goede ons eenmaal loone, Maria, Maria, Moeder! hid voor ons.

4.

Beveilig uwe kind\'ren,

O Moeder! dezen nacht; i üau zal geen kwaad ons hind\'ren,

Dau is ons slapen zacht: Dan ziet ge ons morgen weder, O Moeder, goed en teeder,

Maria, Maria, Moeder! fFees (jegroet.

)

( 138 )

N. 4.

O Moeder Gods.

1.

O Moeder Gods, o reinste Maagd!

Naar \'t voorbeeld onzer vad\'ren , Zoo komen wij, daar \'t u behaagt, Uw\' zetel biddend nad\'ren. bts.

2.

Wij smeeken u, laat uit het licht,

Waarin wij u zien stralen, Een troostblik van uw aangezigt Op uwe kind\'ren dalen. its.

3.

Ach, verre van ons vaderland,

Zijn wij hier bannelingeu, En zien gestaag, van allen kant, Den vijand ons bespringen. 6is.

4.

O gij dan troost in allen nood !

Wil onzer u erbarmen ; O Moeder, die geen kind verstoot, Wij vlugten in uwe armen. 6ü.

( 139 )

5.

Gij weet het toch, hue Satan woedt, En briescht om onze schreden;

Maar, als weleer, zal hem uw voet Den helschen kop vertreden, bis.

(3.

De wereld tergt, verlokt en vleit. Dat zij mijn liefde winne,

Ach! dat zij nooit uw kind verleid\'. En \'k Jesus trouw beminne. bis.

7.

Diep in mij zelf, en zwaar gewond. Draag ik mijn vijand mede :

Het vleesch bedreigt mij \'t eiken stond, Hoe zelden smaak ik vrede! bis.

8.

O Moeder dan! vraag van uw Zoon, Ons dag aan dag te sterken,

Dat wij, het oog op \'t hemelsch loou , Ons eeuwig heil bewerken, bis.

9.

O Moeder dan! o vraag, dat wij In Jesus\' liefde sterven,

En in dat uur, sta dan ons bij. Dat wij gena verwerven. bis.

( 140 )

N. 5.

Onbevlekte Ontvangenis van Maria.

(¹) Wijze : M. n° 6 en N. M. nquot; 31 (²).

1.

ïriumf! de dondei-s slapen, En \'t onweer is voorbij ;

Heel de aarde juicht herschapen ,

Zij ademt eind\'lijk vrij.

ïriumf- en dankgezangen !

De lang verwachte maagd Is onbevlekt ontvangen!

De gouden eeuwe daagt.

2.

ïriumf! de nacht is over;

De schoonste dageraad Rijst op en glimt door \'t loover,

In volle feestgewaad !

Zoo rees en blonk voor dezen

De vroegste regenboog ; En \'t menschdom, als verrezen , Zag dankend naar omhoog.

1

Zie de Meiodiïn en de JSietme Melodien.

2

M. wijst de Melodiën eu N. M. de Nieuwe Me-lodiên aan.

( 141)

3.

Zoo rijst in vollen luister Een tempel uit het puin.

Ziedaar, daar ligt de kluister! Hef, Libanon, uw kruin!

Nu rollen van de wangen De blijde tranen af :

Truimf- en dankgezangen 1 Wij rijzen ook uit \'t graf.

4.

o Lelie 1 die beladen

Met dauw, zoo lieflijk bloeit,

Bij doornen , tusschen blad\'ren , Door zonnegloed geschroeid;

Vergeet niet de woestijne, Die door uw gunst herleeft ;

Gedoog niet, dat zij kwijne Die u gedragen heeft.

N. 6.

Geboorte van Maria.

Wijze: M. n° 26 en N. M. n⁰ 21.

1.

De nacht had \'t donker floers om \'t aardrijk heen

[geslagen;

Door razernij en voorgestuwd ,

( 142 )

Klom satan in triumf op zijnen zegewagen , Het aardrijk siddert nog en gruwt!

Woest uit den afgrond opgevlogen,

Op zwarte vleug\'len zweeft hij aan Met wraak- en bliksemschietende oogen:

Hij zweert: „het menschdom zal vergaan !quot; Triumf, nu ligt hij neêrgedonderd, Met dubb\'len vloek vermaledijd ; Nu built hij eeuwig afgezonderd :

Triumf! hij knarsetandt van spijt.

9.

Wie is die krijgsheldin , die zoo kan zegepralen ,

En neerslaan de eindelooze ellend\'?

Ik zie het brankmerk nog van hare bliksemstralen In satans voorhoofd diep geprent. Hij schuimbekt vruchteloos van woede;

Heel de aarde looft de krijgsheldin, En noemt haar minnelijke, algoede

En nooit volprezen\' Koningin.

Triumf I enz.

3.

Het is des eeuw\'gen Zoon, bekleed met alvermo-

[gen

Die, op het aardrijk neergedaald. Den vrede wederschonk ; maar wie had Hem be-

[wogen,

En over God gezegepraald ?

Is zij \'t niet, die, van daag geboren,

( 143 )

üe hemelwraak lieeft vergenoegd , En zoo die eeuw\'ge bliksemvoren

In satans voorhoofd heeft geploegd ? Triumf! enz.

4.

Zoo zweept in d\' onweersnacht het waterrijk ver-

[bolgen,

Het schuim der baren naar omhoog; En lustig blinkt op eens voor reiz\'gers schier

[verzwolgen, De liefelijke maan in \'t oog.

Het onweer vlugt! de schepen vliegen

Den afgrond over zonder schroom, En mogen zieb wellustig wiegen,

Als op een\' stillen vredestroom.

Triumf! enz.

5.

o Opperkoningin van hemel en van aarde,

Strek op ons uit uw milde hand,

Die \'t menschelijk geslacht van slavernij be-

[waarde,

En neem ons hart, dat voor u brandt, \'t Is \'t uwe, Moeder, \'t moet u \'t leven,

Ja \'t moet u alles wijten dank;

Ontvang het zonder \'t weêr te geven ,

Het wordt almogend, schoon zoo krank. Triumf! enz.

( 144 )

N. 7.

Boodschap van Maria.

Wijze: M. n⁰ 7 en N. M. n⁰ S.

1.

Maria\'s hart, door liefdebrand Voor \'t menscbelijk geslacht verslonden, Had naaiuv naar \'t hemclsch Vaderland Haar wensch, gevleugeld, opgezonden, Of ziet, met heerlijkheid omstraald, Uit Sion\'s zaal\'ge lustpriëelen.

Daar komt een engel afgedaald ; Zij schrikt... doch hoort naar zijn bevelen.

2.

De Engel.

Ik groet u , god\'lijk heiligdom, o Schoonste werk van \'t Alvermogen!

De voorbestemde tijd is om.

En de voorzegging is voltogen.

God is met n; uw zuiv\'re schoot, Die den Messias gaat ontvangen ,

Zal \'t menschdom redden van den dood ; Zoo luidt het goddelijk verlangen.

3.

Maria.

Wol hoe I \'k sta van venvond\'ring stom ; Hoe, de Messias is geboren

( 145 )

Uit mij, die God tot Bruidegom, Van kindsche dagen heb verkoren ?

God is een wellustbron voor mij ; Wat kan mijn harte meerder vragen,

Dan in die zoete slavernij Te blijven al mijn levensdagen ?

4.

üe Engel.

\'t Is juist daarin, dat God zijn\' vreugd, Zijn welbehagen heeft gevonden;

Nu wil Hij loonen uwe deugd , Uw maagdom zal niet zijn geschonden;

En, brengt gij den Messias voort, Uw zoet geluk zal nog vermeêren.

Maria.

Dat mij geschiede naar uw woord! Ik ben de dienares des Heeren.

5.

Zij zweeg; en \'s hemels afgezant Vloog juichend in de hoogte weder.

. De heil\'ge Geest, vol liefdebrand. Daalt op de Maagd der m;iagden neder;

Het ligchaam van \'t almogend Woord Is in haar zuiv\'ren schoot ontvangen;

In \'t hemelhof, met vol akkoord , Weergalmen nieuwe lofgezangen.

( 146 )

N. 8.

Zuiveringsfeest van Maria of Licbtmisse.

Wijze: M. n⁰ 8 en N. M. n⁰ 1.

1.

Verstomt, o volk\'ren, voor dit wonder:

Aanbidt Gods opperheerschappij! De wet gebiedt.. . de Wetverkonder, De Heiland koopt zich zei ven vr;g ! Ziet haar tot \'s Heeren tempel komen, Wier arm het godd\'lijk Wichtje draagt; Ziet Jezus Moeder, zonder schroomen, Hem off\'ren dien de wet haar vraagt.

2.

Zij komt; ziedaar drie offers sneven

Voor een en \'t eigenste altaar neêr: De vrome grijsaard schenkt zijn leven, De Moeder-maagd haar maagd\'lijke eer, En \'t godd\'lijk Kind zijn teed\'re leden.

„ o Maagd, hoe wreed\'lijk zal uw hart „ Van nu af voortaan zijn doorsneden „ Door \'t ijselijke staal der smart!

3.

„ Wat slagtbank is dit Lam beschoren! quot; Welk bloedig altaar wacht het af,

( 147 )

„ Dit Kind, uit uwen schoot geboren !

„ Maar zoo rijst \'t menschdom uit het graf.quot; Lof, eer en dank zij God den Vader,

Lof, eer en dank zij God den Zoon, En God den Heil\'gen Geest te gader; Onz harten zijn onze oiferkroon.

N. 9.

Naamfeest van Maria.

Wijïe: M. r⁰ 9 eu N. M. nquot; 26.

1.

Uw\' zoeten naam,

Maria, \'k heb dien \'t eerst geweten,

Uw\' zoeten naam Aanriep ik al de handjes zaam; Nog staamlend in de wieg gezeten. En k zal in t doodsuur niet vergeten Uw\' zoeten naam.

2.

Uw zoete naam Is allerliefst muziek in de ooren,

Uw zoete naam Is meer dan honig aangenaam. De duiv\'len kunnen hem niet hooren; Hy is het merk der uitverkoor\'nen, Uw zoete naam.

( 148 )

3.

Uw zoete naam Staat eeuwig in mijn hart geschreven.

Uw zoete uaam Is zielespijs en drank te zaam. Hoe troostelijk verlaat ik \'t leven! Nog op mijne doode lip zal zweven Uw zoete naam.

N. 10.

Maria onder het kruis.

Wijze: M. n⁰ 10 en M. M. nquot;

1.

Droef stond de Moeder neergebogen , Beneven \'t kruis, dat Jezus droeg; De tranen rolden uit hare oogen,

Die ze onbeweegelijk op Hem s\'joeg. Ach dan! wat moet er in dit harte,

Dit moederhart zijn omgegaan! Hoe moest het grieven, \'t zwaard van smarte Hoe treurig ziet zij Jezus aan !

2.

„ Ach, zucht ze, mogt ik zelve sneven !

,, Wat heeft mijn Jezus toch misdaan ? ,, o Jezus! leven van mijn leven!

„ Hoe ziet me uw stervend oog nog aan!

( 149 )

Wie zou zijn hart niet voelen scheuren,

Als hij die goede Moeder ziet Zoo bitterlijk haar Zoon betreuren En overstroomen van verdriet?

3.

Helaas! \'t is voor onze eigen zonden, Dat Jezus aan het vloekhout hangt, En afgemarteld door de wonden,

Naar eenen druppel voohts verlangt. Bedrukte Moeder, bron van liefde,

Wat tranen heb ik u gekost!

Ach, of uw droefheid dwars doorkliefde Mijn zondig hart, zoo duur verlost!

4.

Doordrongen nu van medelijden,

Kn met u snikkend om uw Zoon, Geef dat ik deel neme in uw lijden

En onophoud\'lijk rouw betoon;

Maak dat mijn hart, geheel verslonden * In goddelijken liefdegloed,

irte! » Verborgen in uws Jezus wonden,

Al mijne ondankbaarheid vergoed\'.

I

an!quot;

( 150 )

N. 11.

Stabat Mater Dolorosa.

M. ii⁰ 11 en N. M. nquot; B.

1.

Naast het kruis met schreijende oouen Stond de Moeder, diep bewogen,

Waar de Zoon doornageld hing;

Toen door ziel en zuchtend harte, Overstelpt van wee en smarte, Een doorborend slagzwaard ging.

2.

Hoe bedrukt, hoe neergeslagen.

Moest die teed\'re Moeder klagen

Om Gods eenig Kind, haar Zoon! Ach! hoe streed zij, ach hoe kreet zij, En wat boezempijnen leed zij,

\'t Roemrijkst Kind aan \'t kruis ten toon.

3.

Wie kan tranen wederhoren,

Jezus Moeder zoo aanschouwen

Door zoo grievend leed verscheurd ? Wie kan zonder diep erbermen,

Jezus Moeder hooren kermen,

Daar zij haren Zoon betreurt ?

( 151 )

4.

Voor de zonden van de zijnen Zag zij Jezus zoo in pijnen,

Door de felle geeselstraf, \'t Dierbaar Kind zag zij hier lijden , Gansch verlaten dood\'lijk strijden, Eer de geest Hem nog begaf.

5.

Geef, o Moeder, bron van liefde, Dat ik \'t leed dat u zoo griefde, Met u voele en met u klaag\'; Dat zijn gloed mijn harte winne, Dat ik Jezus, Godmensch, minne. Dat ik ook aan Hem behaag\'.

6.

Heil\'ge Moeder, wil mij geven Wonden, diep in \'t hart gedreven;

Jezus kruis zij steeds mijn doel. Dat ik schuilende in zijn wonden , Dus gefolterd , om mijn zonden , Deelend zijne smart gevoel.

7.

Mogt ik klagen al mijn\' dagen. Waarlijk al die smarten dragen, Tot mij \'t sterfuur overviel ! My bij \'t kruis met u vereenen ,

( 152 )

Met ii sterven, met u weeuen!

\'t Is de wensch van mijne ziel.

S.

Maagd, der maagden roem en zegen ! Wees, ach wees mijn zucht niet tegen;

Gun mij, dat ik met u klaag\', üoe mij strijden, doe mij lijden Christus striemen langs de zijden : Dat ik steeds daarvan gewaag\' I

9.

Doe mij door die slagen wonden , Dronken van dit kruis, verkonden,

Wat dc liefde uws Zoons vermag: \'k Ben ontvlamd, in liefde ontsteken; Wil toch zelve voor mij spreken In den jongsten oordeelsdag.

10.

Doe mij door het kruis bewaren ;

Jezus kruisdood moet mij sparen,

Wiens genade mij verheugt.

Als mijn ligchaam komt te sterven. Geef, dat mijne ziel mag erven \'s Hemels glorierijke vreugd.

( 158 )

N. 12.

Het lijden des Heeren.

Wijze: N. M. nquot; 90,

1.

Het uur vau pijn, liet uur van smartc, Geliefkoosd uur voor Jezus harte ,

Dat uur, zoo lang verbeid, begint.

Want zijne liefde deed Hem wenschen Naar pijn en dood, tot heil der menscheu, Die Hij tot \'t uiterst heeft bemind.

2.

Een bloedig zweet druipt van zijn leden Op \'t zien der ougeregtigheden

Van \'t mensehdom, waar Hij nu voor lijdt; \'t Gewigt der Hem bereide pijnen,

Die al te gader Hem verschijnen,

Verzwaart zijn doodelijken strijd.

3.

Doch, schoon zijn krachten Hem ontzinken, Den laatsten druppel zal Hij drinken Van dezen kelk, Hem aangeboón.

Hij laat zich grijpen , binden , sleuren , Met doorn en geesel zich verscheuren,

Zich tergen met geschimp en hoon,

7*

( 154 )

i.

Geheel zijn schoonheid is verdwenen, Een\' worm gelijk heeft Hij geschenen ,

Hij is volstrekt niet kenlijk meer. En wreeder nog aan \'t kruis geklonken, In lijden zonder peil verzonken,

Sterft Hij, o mensch, uw God en Heer!

5.

Hij sterft!... natuur brengt Hem haar hulde.. De mensch, ontslagen van zijn schulden ,

Is in een nieuw Verbond geleid. „ God heeft zijn Zoon ten zoen gegeven Zoo juichen wij in blij herleven;

„ Geloofd zij Hij in eeuwigheid!quot;

N 13.

Heilig Hart van Maria.

Wijze: N. M. n⁰ 19.

1.

Gelukkig zij, die hun betrouwen gronden

In \'t zuiver Hart der wonderlijke Maagd, En daar een rust en zoete woning vonden, Die satan zelf den schrik in \'t harte jaagt o Zoet, o min\'lijk Harte, In blijdsehap en in smarte,

( 155 )

Sinds dat ik n tot mijne schuilplaats koos, Gij waart, gij zijt, gij blijft mijn\'rust altoos.

2.

oTeederHart,flaar\'tzwaard zoo wreed inwerkte,

Wanneer gij leedt bij Jezus onder \'t kruis; Gij zijt mijn troost, mijn wellust en mijn\' sterkte , Hoe ook de wind der tegenspoeden ruisch\'. o Zoet, o min\'lijk Harte, enz.

3.

Geruste schans, door de Almagt zelv\' gewapend,

o Heiligdom van vrede en liefdegloed, Waar Jezus hoofd zoo zachtjes lag op slapend, En vredevol onz\' harten rusten doet. o Zoet, o min\'lijk Harte, enz.

4.

Geen dageraad kan liefelijker pralen ;

Gij spreidt uw glans,gelijk een held\'re maan. Als milde zon, alom uw zegenstralen, En nimmer roept u iemand vrucht\'loos aan. o Zoet, o min\'lijk Harte, enz.

5.

Sla neer op ons uw medelijdende oogen,

Bied uwen Zoon ons hartverlangen aan; o Zoete Maagd, Hij zal onz\'tranen droogen; Een\' moeder kan geen\' weig\'ring ondergaan, o Zoet, o min\'lijk Harte, enz.

( 156 )

6.

o Zoete brou, die overstroomt vau zegeu, Het is op u, dat onze zwakheid hoopt. Kom ons te hulp, en snel vooral ons tegen, Als langs de wang het koude doodzweet loopt, o Zoet, o min\'lijk Harte, enz.

Triumf! hare oogen zijn geloken.

Triumf, de goddelijke min Heeft hare kluislers losgebroken :

Daalt, eng\'len! ziet, uw Koningin Rijst op door \'t maatloos ruim der heem\'len ,

In Sions eeuwig vreugdehof.

o God, wat glans! mijn oogen scheem\'ren! Hoort, hoe verrukkend galmt haar lof!

2.

Nu zwemt ze in wellust opgetogen, Verslonden in het grondloos licht; Zij staart met liefdetraan in de oogen

En met een glinst\'rend aangeïigt, Van bij de Godheid aan, verheven, Zoo boog men ooit een schepsel zag.

( 157 )

Maar \'k zwijg; bet is mij niet gegeven Te zingen zulk een grooteu dag.

N. 15.

Hemelvaart van Maria.

Wijse: N. M. n° 15.

Omringd van de eng\'leuschaiir en glanzigste ju-

[weeleu ,

Bestijgt de Maagd haar glorierijken troon ; Haar kroost om liaar zien vormen hare kroon : Ziedaar den zoeten vvonsch, die nog haar Hart kan

[streelfn.

].

Erken , gezeten in Gods vreugd , De stem van uw\' vergaarde lievelingen; Wij willen niet alleen uw zegepraal bezingen, Wij wijden u ook onze jeugd.

Gij deedt ons hart in liefde ontvonken, Het moet aan u dan zijn geschonken, Verslonden ganscb in liefdegloed; Het kan, het zal zoo zijn, het moet. Omringd van de eng\'lenschaar, enz.

\'t Is in uw Hart, dat wij voortaan Ben zoet verblijf, oen schuilplaats zullen vinden , En altoos vaster ons aan deugd en heil verbinden,

( 158 )

Met teed\'re liefde ii toegedaan.

o Beste Moeder, u te minnen, Uit ganscher harte, ziel en zinnen,

Dit is de vurige begeert\',

Die dag en nacht onz\' ziel verteert. Omringd van de eng\'lenschaar, enz.

3.

Hoe lang, o Moeder, moeten wij Den lauwerkrans der heerlijkheid nog derven? Ach , mogten wij welhaast dit groot geluk verderven ,

En zien uw\' schoonheid van nabij! Wat wellust zullen wij dan proeven 1 Vliedt dagen, vliedt! waarom zoo toeven? Wij zuchten naar dien blijden stond ; Dan zingen we u met dankb\'ren mond. Omringd van de eng\'lenschaar, enz.

N. 16.

Engelsche Groetenis.

Wijze: M. n⁰ 13 eo N. M. n⁰ 77.

].

Wij groeten u met alle hemelkoren , Wij loven u , Maria , duizendmaal. God heeft uw hart tot lustpriëel verkoren , En buiten God, zwicht alles voor uw\' praal.

( IS» )

2.

Wij groeten u , o luister aller vrouweu !

En onder alle \'t meest gebenedijd : We aanroepen u met kinderlijk betrouwen : Gij zijt onz\' hoop, enz\' Moeder voor allijd.

3.

Gij, overstroomd van goddelijken zegen ,

Gebenedijd door Jezus, uwe vrucht, \'t Geen overvloeit, maak dat het ons beregen\', Woestijne , die naar levend water zucht.

i.

o Wond\'re Maagd, die uwen Schepper baarde, Kcm ons ter hulpe, nu en iu dien stond. Dien laatsten stond, als nog uw naam op aarde Vertroostend zweeft op onzen veegen mond.

N. 17.

Lof van Maria en geluk in gt; hare dienst.

Wijze: N. M. nquot; 61.

1.

o Wat geluk, een kind te zijn Van Jezus minnelijke Moeder!

Zij is zi;i\\ hulp in nood en pijn ; Zij geeft hem Jezus zelv\' tot broeder.

( 160 )

Het kan zijn vijand stout verstiiiian , Zijn voorhoofd prijkt met \'t woord: Verkoren!

Maria\'s kind verloren gaan ?

Neen, neen, haar kind ging nooit verloren. Zoo lang haar onze mond kan roemen, Zoo lang onk zullen wij te zanra, Vereenigd in baar heil\'gen naam Maria onze Moeder noemen.

3.

Maria\'s alvermogendheid Bij haren Jezus kent geen\' palen :

En wie kon ooit haar teederheid , Met aardsehe woorden achterhalen ?

Een enk\'le blik van deze Maagd Doet ganseh het heir der helle beven ;

Naauw heeft zij Jezus hulp gevraagd, Of \'s vijands benden zijn verdreven. Zoo lang enz.

3.

o Eeuw\'ge vreugd van \'t hemelrijk, Vorstin der negen engelkoren ,

o Wonder van het aardsehe rijk , Wat heil , door u te zijn verkoren , Om, in een broederlijken band , Uw schoone deugden na te streven ,

En in uw dienst een onderpand Te vinden van het eeuwig leven !

Zoo lang enz.

( 161 )

4.

Mogte ik, ten koste van mijn bloed. De harten aller stervelingen

U bieden vol van liefdegloed ,

Als offers van beschermelingen !

Ten minste \'t onze , u toegewijd , Zal altijd uwe goedheid roemen ,

U , duizendmaal gebenedijd ,

U eeuwig onze Moeder noemen.

Zoo lang enz.

N. 18.

Geluk der Congreganisten.

Wijze; M. n° 39 en N. M. nquot; 62.

1.

o Zoet genot van \'t heilig huis des Heeren, Waar, rond \'t altaar, de reine Moeder-Maagd

Haar mantel spreidt om die haar komen eeren , En Jezus toont, dien ze op haar armen draagt! Wat zoeten zegen .

Stort ze op ons uit , Als zomerregen

Op het versmachtend kruid 1

2.

\'k Wil hier \'t gewoel der wereld gansch vergeten Die voor de jeugd v.erleidingsrozen strooit,

( 162 )

In stille rust voor uw\' altaar gezeten ;

Maar, Moeder, u, neen, u vergeet ik nooit. Wat zoeken zegen , enz.

3.

Gij, die alreeds de wakende eng\'len schaarde Rond onze wieg, eer zich ons oog ontsloot, o Koningin van hemel en van aarde,

W\\j blijven u getrouw tot aan den dood. Wat zoeten zegen , enz.

N. 19.

Geluk der Congreganitten.

Wijze: M. n⁰ 14. en N. M. nquot; 63.

1.

Juicht, juicht met ons, o hemellingen,

Wij zijn Maria toegewijd,

Die nimmer haar beschermelingen

Zal laten zwichten in den strijd ! o Stond van heil en zegeningen ,

Die over ons haar mantel spreidt!

Laat ons te zaam Maria zingen,

Maria zoo vol minzaamheid !

2-

\'t Is zij, die onzen Albehoeder ,

Als schepsel bragt den Schepper voort.

( 163 )

Zij, die ais Dochter, Bruid en Moeder,

Naast aan de Godheid toebehoort, o Stond van heil, enz.

3.

\'t Is zij, die ons met moedei oogeu Bewaakt van haren glorietroon , En wier gebeden al vermogen

Bij Jezus, haren lieven Zoon.

o Stond van heil, enz.

i.

\'t Is zy , die, als de woeste baren

Ons slingeren op klip en strand , Als fonk\'lend\' zeester de gevaren

Verdrijft, en toont ons \'t vaderland, o Stond van heil, enz.

5.

Haar naam zij dan in ieders harte Geprent met letteren van vuur, En nooit vermind\'ren tijd noeh smarten Een\' liefdegloed , ons hart zoo duur. o Stond van heil, enz.

( 164 )

N. 30.

Geluk der Congregranisten.

Wijze : M. n⁰ S en N. M. nquot; 64.

1.

Gelukkig hij , die alle dagen

De Koningin der eng\'len dient,

Die, met de Moeder te behagen ,

Den Zoon ook heeft tot besten Vriend.

De wereld kan hem niet verleiden , De vrede woont in zijn gemoed :

Niets kan hem van zijn Moeder scheiden , Hoe dreigende de hel ook woed\'.

2.

o Wereldling, uw\' gansche glorie Zinkt in de duisternis van \'t graf;

Maria\'s kind zingt daar victorie En legt zijn stofkleed vrolijk af;

Geen\' vreeze kan zijn\' wang ontverveu , Zijn hart is rein en kalm ; hij zag

Zijn leven wolk\'loos vliên, zijn ?tetven Is \'t einde van een schoonen dag.

3.

De vuist aan \'t vaste roer geslagen , Trotseert de stuurman \'t golfgeklots ;

En stoot niet, hoe de stormen jagen,

( 165 )

Met. wand of kiel op ijz\'ren rots ; Dus, biddend \'t oog tot u verheveti ,

Volhardt uw dienaar blij en vrij, En tergt, wanneer er duizend beven, Des afgronds list en razernij.

4.

Heersch , Koningin der hemelscharen ,

Heerseh over ons, u toegewijd ; Hij moet de wereld laten varen ,

Die voor uw\' zegevaandels strijdt. Gij kunt de booze driften teug\'len , En ons verheffen boven \'t slijk ;

Spreid over ons besehermingvleug\'len , En voer ons op naar \'t eeuwig rijk.

N. 21.

Veiligheid in de dienst van Maria.

Wijze : N. M. n⁰ 68.

1.

Gelukkig zij , die in dit. korte leven ,

In gunste bij Maria staan. :

Door welken storm op \'s werelds zee gedreven Kon ooit het kind dier Maagd verloren gaan Aanriep meu ooit, uit \'t slijk der zonde,

Vergeefs haar\' naam tot zielsbehoudenis ! Neen, nooit, hoe diep men zinken konde, Vergat zij , dat ze onz\' Moeder is.

( 166 )

2.

Doorloopt, doorzoekt van \'t noorden tot het Van oost tot west het aai dsch gebied, [zuiden, En zegt ons wat die pronkgebouwen duiden,

Die \'t vragende oog alomme ziet ? Getuigen zij niet aan onze aarde En toonen zij niet zonneklaar ,

Hoe zij haar kind\'ren steeds bewaarde Van zonden , onheil en gevaar ?

3.

Ik smeek u dan , o mijne Koninginne ,

Mijn\' hoop en liefde, vreugd en rust, Geef dat ik u steeds meer en meer beminne;

Dit is mijn wensch , mijn hartezucht en lust. Ach, lieve Moeder, als ik dale Ten grave neder, o verwerf,

Dat ik in \'t strijden zegeprale,

En juichend in uwe armen sterv\'.

N. 22.

Voordeden in de dienst van Maria.

Wijze; N. M. n° 57.

1.

Hoe verrukkend zyn de stonden ,

Waarop \'t krachtelooze kind In Maria beeft gevonden

( 167 )

Eene Moeder, die het uiint! Nu, uu, kan \'t zich stout verzetten

Tegen \'s vijands snooden band, En geheel xijn heir verpletten Door Maria\'s onderstand.

Slotrijm.

o Moeder, schenk uw\' kind\'ren Den schoonen zegekrans Van eeuw\'gen hemelglans. Den krans , dien nooit zal hind\'ren De roofgezinde tijd,

Die hier ons heil benijdt.

2.

Zalig, die ten allen tijde

Onder haren mantel schuilt: \'t Is vergeefs, dat aan zijn zijde

De open afgrond hong\'rig huilt; Hem zal zij zich Moeder toogen,

Hem met gunsten overlaan, Hem de bitt\'re tranen droogen,

Hem doen wand\'len \'s hemels baan. o Moeder, scheuk, enz.

3.

Voelt gij uw geweten knagen.

Beeft gij, zondaars, voor uw lot Op den laat sten dag der dagen , Hoopt! uw\' Moeder pleit bij God.

( 168 )

Laat de rouw uw harte drukken ,

Breekt den slafelijkeu band,

En de donders zult ge ontrukken Aan des Regters gramme hand. o Moeder, schenk, enz,

4.

Hebt ge de onschuld ongeschonden

En in vollen glans bewaard,

Heeft uw voet het spoor gevonden ,

Dat ook zij betrad op aard\';

Komt dan hier de voorproef smaken

Van de zoete hemelvreugd,

Komt dan altijd voor haar blaken , \'t Oog gevestigd op haar deugd, o Moeder, schenk, enz.

N. 23.

Aanroeping van Maria.

Wijze: N. M. nquot; 30.

1.

o Lieve Moeder van den Heer,

Ontvlam in liefdegloed

Ons gemoed , ons gemoed, meer en meer.

2.

üie niet door dezen gloed wil blaken , Erkent gij zulk een voor uw kind ?

( 169 )

Bn die voor ijd\'le schijnvermaken

Dit waar geluk geheel verzaken,

Zijn zij niet ziende blind?

o Lieve Moeder van den Heer, enz.

3.

Het helsnh gebroed en wereld zaamgezworen, Betrachten niets dan onzen ondergang;

Maar nimmer gat uw kind den moed verloren; Uw voet verplet den kop der helsche slang, o Lieve Moeder, enz.

4.

Gelukkig zij , die al hun levensdagen U wijden met een vrolijk maatgezang;

Die uwen naam in \'tgloeijend harte dragen, En u alleen behagen!

o Lieve Moeder, enz.

N. 24.

Salve Regrina.

Wijze: M. n⁰ 13 en N. M. nquot; 73.

1.

Wij groeten u, Vorstin van alle volken , Wier lof zoo hoog in de eng\'lenscbare klinkt.

Die vóór u drijft op glanzig witte wolken, Daar vreugdetraan in de opziende oogen

[blinkt.

8

( 170 )

2.

Wij gvoeteu u, ouz\' hope, Inst en leven, U, dageraad in d\' eeuwigdonk\'ren nacht,

U, Üeve duif, die elk zoo blij zag zweven, Toen ge aan \'t heelal den vrede-olijftak bragt.

3.

Het is tot u, dat wij ons zuchtend wenden, Wij, Eva\'s diepgewonde nageslacht,

Wij, erfgenamen van zoo veel ellenden. Wij, ballingen ; verstoot niet onze ïdagt.

Sla neêr op ons die medelijdende oogeu, Die u alleen, o Moeder, eigen zijn;

En weiger niet ons Jezus zelv\' te toogen; Een enk\'le blik zal heelen onze pijn,

5.

(jij zijt zoo goed, o lieve, o beste Moeder, En gij verstaat onz\' hartezucht zoo wel;

Verhoor ons toch: is Jezns niet onz\' Broeder, En wij uw\' schat, ontwoekerd aan de hel ?

{ 171 )

t, N. 25.

Toewijding aan Maria.

, Wijze: M. nquot; 3 en N. j\\I. nquot; 51.

1.

Moeder vol van teederheid, Vol van zoete majesteit, Ons leven, hoop en vreugd, U wijden we onze jeupd.

2.

Ja, onz\' gansche levenstijd, Moeder, zij u toegewijd; Dan wachten wy voor loon Ken onverwelkb\'re kroon.

3.

.j! Die zijn leven u maar scheukt,

j_e\'_r Door den ouderdom gekrenkt,

Ij,.]? , Schenkt een verwelkte roos.

Beroofd van geur en bloos.

4.

Ook van uwe teed\'re jeugd Bloeidet gij in reine deugd; Dit noemt men niet in schijn, Maar echte kind\'ren zijn.

( 172 )

Geel\', o lieve Moeder, geet. Dat in ons uw\' liefde leev\', Getronw in vreugd en nood , Getrouw, Ja, tot den dood.

N. 26.

Vreugd der kinderen van Maria onder hare bescherming.

Wijze: M.gt;⁰ 51 en N. M. n⁰ 50.

1.

Kind\'ren van Maria,

Zwaait de zegevaan;

Zingt het alleluja,

Nooit kunt gij vergaan!

2.

Uit hare open handen

Vloeit een zegenstroora , Maar op zielsvijanden

Sling\'ren zij den schroom. Kind\'ren van Maria, enz.

3.

Leger in slagorde.

Vol ontzaglijkheid, O ! verplet de horde,

( 173 )

Die ten afgrond leidt.

Kind\'ren van Maria, enz.

4.

Voorbodin der zouue, Schoone dageraad ,

Die \'k mijn harte gouue, Met een blij gelaat.

Kind\'ren van Maria, enz.

5.

Licht der duisternissen , Liefelijke maan;

Kan men \'t voetpad missen \'t Oog op u geslaan?

Kind\'ren van Maria, enz.

6.

Mild in zegenstralon,

Zonne der natuur.

Moeder, kom ons halen In ons stervensuur.

Kind\'ren van Maria, enz.

( 174 )

N. 27.

Dankzegging aan Maria.

Wijze; N. M. nquot; 88.

1.

Ik dank u, die \'t leven Ons weer hebt gegeven ,

o Moeder vol zoetheid ,

Die paalt aan de Godheid in magt en in goedheid. Maria , wier oogen ,

Zoo vol van meêdoogen ,

Nooit laten ons gade te slaan; Ook nooit zal uw\' liefde in onz\' harten vergaan.

3.

Ik dank u, enz.

o Moeder der minne,

Onz\' zuivere Inst en onz\' hartevriendinne. Maria , wier oogen , enz.

3.

Ik dank u, enz.

o Moeder van vreugden,

Verrukkende toonbeeld van tallooze deugden. Maria, wier oogen, enz,

4.

Ik dank u, enz.

( 175 )

o Moeder vol wonders,

Die Maagd bleeft en baardet den Meester des Maria, wier oogen , enz. [donders.

5.

Ik dank u , enz.

Maria, wier handen Ünz\' vijanden keet\'aen met eeuwige baudeu, Maria , wier oogen , enz.

6.

Ik dank u, enz.

Maria, wier blikken,

Als levende bliksems, den afgrond versebrikken. Maria, wier oogen , enz.

7.

Ik dank n, enz.

o Moeder van zegen ,

Kom snellend op \'t einde des levens ons tegen. Maria . wier oosren . enz.

( 176 )

N. 28.

Betrouwen der Congreganisten op Maria.

Wijze ; M. n⁰ 17 en N. M. n⁰ 60.

1.

Triumf! Maria\'s kind\'reu, Uw\' Moeder heeft gezegepraald!

Wat vijand kan u hind\'ren ?

Zijn woede is nu bepaald.

De vrede en de geregtigheid ,

Zijn de aardelingen toebereid: Triumf! Maria\'s kinderen,

Schept vreugd in veiligheid.

3.

Moet gij nog oorlog wagen Met wereld, vleescb en helsch gebroed

Zij komt u onderschragen ,

Door kracht en heldenmoed,

De vrede, enz.

3.

Vreest niet de woeste baren Op de ongestuitne wereldzee ;

Zij ziil uw\' kiel bewaren Voor schipbreuk, angst eu wee.

De vrede, enz.

( 177 )

4.

Na kort en w einig streven ,

Verwacht u \'s hemels lauwerkroon;

Hoor haar, iu \'tander leven.

Erft gij een eeuwig loon.

De vrede, enz.

N. 29.

Belofte van getrouwheid aan Maria.

Wijze: N. M. n⁰ 55.

Maria, uooit volprezen ,

Onz\' hulp en troost in allen nood,

Wij zweren n te wezen Getrouw tot in den dood.

1.

Gedoog dat wij, ellendig stof, Vereenigd met het hemelsch hof. Uitgalmen uwen zoeten lof;

Van in onz\' kinderjaren Gevoelden wij uw zorg en vlijt;

Uit duizende gevaren Heeft ons uw hand bevrijd.

2.

o Groot veiwantschap, dat u bindt! De Vader kent in u zijn kind,

Wijl u de Zoon als Moeder mint; 8*

( 17S )

En , rijk in deugdenschatten Zijt gij de Bruid des Beit gen Geest. :

Wie kan uw grootheid vatten,

Tenzij in \'t eeuwig feest?

3.

Gij zegepraalt en heersclit bij God ; Uw wenseli is Hem een zoet gebod; En in uw\' handen rust ons lot.

Ver boven de eng\'lenkoren, Verheerlijkt door uw\' Zoon, vindt gij

Üw\' lust in ons te aanhooreti , Tc zien van rampen vrij.

1.

Nooit heeft een mensch, hoe fel gekweld Door aardsche ellende of helseh gewold , Vergeefs op u zijn hoop gesteld;

En vroeg men naar bewijzen ,

Er zou een algemeen geschreeuw

Door heel de wereld rijzen , Vernieuwd van eeuw tot eeuw !

( 179 )

N. 30.

Volharding in de dienst van Maria.

Wijze; N. M. n⁰ 56.

1.

Gij, voor het heiligdom der Godheid neerge-

[bogen,

o Serafs, die, gedaald uit \'t grondelooze licht, Met gouden vleug\'len dekt uw glinst\'rend

[aangezigt,

Die \'t driemaal-heilig zingt in wellust opgetogen, Getuigt het heilig woord gesproken voor

[\'t altaar:

Zoo lang een druppel bloed zal door onze

[ad\'ren zweven, Staan wij Maria voor en wij beminnen haar, Haar, onze Koningin, haar, ons geluk en leven.

2.

Dat rondom, «Is een leeuw , die dreigt met

[fonk\'lende oogen, De helsche vijand briesehe en zoek\' wien

[hij verslind\',

Maria\'s wakend oog rust altijd op haar kind, En \'t kind belacht den schroom, bespot het

[helsch vermogen. Klkeen herhaal her woord, enz.

( 180 )

3.

In oost , ijoord , zuid en west wordt haar

[triumf gezongen; Met eenen sterken hiel vertrad zij \'t slan-

[genhoofd.

Zij heeft des afgronds magt een\' rijken

[buit ontroofd,

Den onderaardschen vorst zijn ijz\'ren staf

[ontwrongen. Elkeen herhaal het woord , enz.

4.

Wij ook dus, onbeschroomd, trotseren hel en

[wereld,

Ja, wij vertrappen ze ook manhaftig met

[den voet,

Terwijl ons hart voor haar in zuiv\'re liefde

[gloedt.

En uit het opziende oog erkent\'nistranen parelt. Elkeen herhaal het woord, enz.

N. 31.

De Congreganisten tot Maria.

Wijie: N. M. nquot; 59.

1.

o Moeder-lief, wees ons indachtig,

Stel onze smeeking voor aan God;

1-

( 181 )

Al uw\' gebeden zijn almagtig, _al. Al uwe wensohen zijn gebod.

_a. o Moeder-lief, spreek toch voor ons ten

_n. [beste,

Dat Jezus ons van alle zonde ontsla, _erl In zijne liefde ons meer en meer beveste,

j En eenmaal sterven doe in zijn gena.

_;af Verkrijg dit, goede Moeder,

,_n- En onze wensehen zuileu zijn voldaan.

Maria , beste Moeder ,

Ach! moge toch ons hart van alle vrees ontslaan, U vuriglijk beminnen nu voortaan.

iet o Moeder-lief, wij zijn uw\' kind\'ren,

■t₎ En onz\' behoeften zijn zoo groot!

\'de Spreek maar één woord, niets zal ons hind\'ren,

Itj Ja, met één woord zijn we uit den nood.

o Moeder-lief , spreek , enz.

3.

o Moeder-lief, in vreugdepsalmen

o Mogten wij uw\' zoeten naam, Van nu af aan doen wedergalmen, Met heel het hemelhof te zaam. o Moeder-lief, spreek, enz,

( 182 )

N. 32,

Ave, maris Stella.

quot;Wijze: N. M. n° 74..

1.

Volglanzige ster op de baren,

Al davert de mast als een riet, o Toevlngt in alle gevaren,

Wij vreezen de onstuimigheid niet. Ware \'t ook dat de zeilen vlogen

In stukken door de ruime Ineht , Slaan wij maar op u onze oogen ,

Daar op uw wenk het onweer vlvigt.

2.

Gij hebt \'t hemelrijk ontsloten,

o Wond\'re Moeder, altijd Maagd, Ons met zegen overgoten ,

En \'t dood\'lijk vonnis uitgevaagd. Vetglanzige ster, enz.

3.

Eva schonk weleer ons \'t leven ,

Maar ach! zij bragt ons ook den dood. Moeder, Gij knnt beter geven,

Gij geeft de vrucht van uwen schoot, Volglanzige ster, en/,.

( 183 )

4.

Moeder Gods, loon alle stonden ,

Dat pfij ook onze Moeder zijt;

Breek de banden onzer zonden

En blijf onz\' vesting in den strijd. Volglanzige ster, enz.

5.

Maak dat ook uw kind zoetaardig

En zuiver als uw harte zij :

Zijn wij zulken naam niet waardig,

Gij blijft toeli Moeder, sta ons bij. Volglanzige ster , enz.

N. 33.

Magnificat.

Wijzp; 1\\\'. M. nquot; 75.

1.

Loof, mijne ziel , den Heer , in vreugdestroom verslonden , Hem, wiens zoo gunstig oog nw\' ned\'rig-

[heid aanziet;

\'t Is Hij, die van hun\' troon de trotsche

[vorsten stiet.

Mij maakt Hij Moedej Gods, en laat mij on-

[geschondeu.

( 184 )

Loof, mijne ziel, den Heer en juich in uw

[geluk.

Hij heeft ziju dieuares gewaardigd te beschouwen,

o Zegen zonder grens! heel de aarde is uit

[den druk;

Aan God zij volle roem , op Hem zij mijn

[betrouwen!

2.

Nu zullen mij voortaan de votk\'ren zalig uue-

\'men ,

Eu meest gebenedijd in \'t menschelijk geslacht ,

Hij heeft zijn wond\'ren arm getoond in

[volle magt,

Dat \'t al zijn heil\'gen Naam en zijne goed-

[heid roeme.

Loof, mijne ziel, enz.

3.

Behoeftigheid heeft Hij met rijkdom overladen, Ootmoedigheid heeft Hij doen klimmen op

[den troon,

Aan Abraham beloofd zijn welbeminden Zoon, En Hem aan ons vergund , indachtig zijn ge-

[nade.

Loof, mijne ziel, euz.

( 185 )

N. ;34.

Te Deum.

Wijze; M. n⁰ 15 en N. M. n⁰ 86.

1.

Groote God! U loven wij, Onbepaald is uw vcrmogeu;

Voor uwe opperheerschappij Buigt zich \'t aardrijk opgetogen; Gij bestondt voor allen tijd , Blijvende eeuwig wat Gij zijt.

3.

Alles heft een loflied aan: Cherubijnen, Serafijnen,

Dnizende engelen , die staan Kond uw\' troon, om U te dienen, Alles roept U, nimmer moe, Heilig, heilig, heilig! toe.

3.

Al wat op uw vruchtbaar woord, Groote God der legerscharen,

Uit het niet sprong dankend voort, Alle scheps\'len, die ooit waren: Hemel, aarde en oceaan,

Alles heft een danklied aan.

( 186 )

i.:

Op verrukkelgken toon,

Zingt het heer der uitverkoren, Neergebogen voor uw\' troon, Martelaars, Apostelkoren,

Alles juicht in lofgeschal: Opperkoning van \'t heelal.

3.

Grondkracht, waarop \'taardrijk draait, Door wiens hand ontelb\'re zonnen, Zijn door \'t maatloos ruim gezaaid, Hoort Ge uw lof, o Onbegonnen, Een\'ge Vader van \'t bestaan.

Door der Christ\'nen citer slaan?

6.

Lof \'t Drievuldig in persoon , \'t Eenig, onbesefbaar Wezeu ,

Lof U, \'s Vaders een\'gen Zoon , Op denzelfden toon geprezen;

Lof U, Geest, die \'tal vervult. Waart, en zijt, en wezen zult.

7.

Gij, des Vaders eeuwig Woord, En te Bethlehem geboren,

Gij, dien eene Maagd bragt voort, Door TJ zelv\' daartoe verkoriu, Gij vergroot uw dierbaar Bloed, En vcrwierft ons \'t hoogste goed.

( 187 )

8.

Aan des Vaders regterhand Zijt Ge in heerlijkheid gezeten,

In ontzaggelijken stand,

Zult Gij, Regter, ons geweten, Na het laatst trompetgeschal, Openbaren aan \'t heelal.

9.

Sta dan uwe dienaars bij, Die voor U en met U strijden;

Die Gij met uw Bloed kocht vrij, Toen Ü Golgotha zag lijden :

Stel ons, na dit tranendal. Onder \'t jnichend eng\'lental.

10.

Zie uw volk genadig aan,

Help het; zegen, Heer, uw erve.

Leid ons bp de regte baan , Dat geen vijand ons verderve; Open ons de gloriezaal.

Wij zijn uwe zegepraal.

11.

Alle dagen zullen wij Uwe wond\'re goedheid prijzen,

Aan uwe opperheerschappij Eindeloozea dank bewijzen.

Help in d\' allerlaatsten strijd. Wie uw\' heil\'gen Naam belijdt.

( 188 )

12.

Zoete Jezus, onze Heer,

Stort meêdoogend uwen zegen

Op de christenvolk\'ren neer? Zie, ons hart klopt onverlegen; Op U, Jezus , hopen wij;

Dat die hoop nooit ijdel zij!

N. 35.

Tot de HH. Engelen.

Wijze; N. M. nquot; 20.

1.

oGIinst\'rend geestendom, miljoenen engelkoren, Die God in vollen glans aanschouwt op

[zijnen troon,

En \'t zielverrukkend lied van lot\' en dank doet

[hooren,

Uw bijstand vraagt ons ook een dankbaar

[lied tot loon.

2.

Verkondigt dan met ons, dat God is goed

[en wonder,

Die ied\'ren sterveling een prins van \'t he-

[melsch hof

Tot zijn bewaring geeft; wat pligt was ooit

[gegronder,

Dat een\' zoo goeden God te zingen dank en lof?

( 189 )

3.

o Mogteü wij n steeds in dankbaarheid gelijken,

In reinen liefdegloed en in gehoorzaamheid, En nooit een enk\'len stap van \'t pad der

[deugd afwijken, Maar altijd dankbaar zijn voor uw\' gedienstigheid I

4.

Drukt diep in ons gemoed den schrik , den

[haat der zonden En aller booze drift, die ons met ramp en

[kwaal

Steeds overhoopt; onz\' ziel , door uwe hulp

[ontbonden,

Haakt vrijer en verzucht naar \'s hemels blijde

[zaal.

5.

o Vrienden, houdt niet op naar ons geluk te

[hijgen;

Veel and\'ren minnen ons, gelijk een bij

[\'t gebloemt,

Gelijk een druivenrank den olm om op te

[stijgen;

Uw\' liefde is rein, de hunn\' moet baatzucht

[zijn genoemd.

6.

Gij dan, gezanten Gods, volglanzige eng\'len-

[scharen,

( 190 )

Gij , ware vriendenstoet in voorspoed en in

[nood,

Licht onze stappen voor, verdrijft al do geinvaren ,

En blijft onz^: vrienden steeds in leven en

[in dood.

N. 36.

Tot den H. Jozef.

Wijze: N. M. nquot; 6.

1.

o Jozef, hoop en vreugd der aarde, Maria\'s zuiv\'re Bruidegom ;

Wie kan bevatten uwe waarde,

o Luister van het Christendom I

Ach! wil ons steeds beschermen ,

o Jozef, en verwerf, dat wij,

In Jezus en Maria\'s ermen,

Ook eens ontslapen, zoo als gij.

2.

De wijsheid Gods beval uw handen Hare allergrootste schatten aaa;

Wie zou niet van begeerte branden, Om onder uwen schild te staan?

Ach! wil ons, enz.

{ 191 )

B.

^Jt VVovdt and\'reii Heiligen gegeven

Hun God te aanschouwen na hun\' dood ; G\'j gt; gÜ geniet Hem reeds in \'t leven, Ja, gij omhelst Hem op uw schoot. Ach! wil ons, enz.

4.

De stem van Jozuë, vol wonders.

Sprak tot de zonne; „ Zon, blijf staan;quot; Maar gij gebiedt den God des donders, Den God van sterren, zon en maan. Ach! wil ons, enz.

5.

Mogt H\\j ons uw\' volharding geven,

Die God, gehoorzaam aan uw\' stem; Hy is \'t nn nog in \'t ander leven ;

o Jozef, o, gebied het Hem.

Ach! wil ons, enz.

N. 37.

Tot den H. Aloysius van Gonza^a.

■Wijze: M. n⁰ 16 en N. M. n» 12.

1.

Daalt, eng\'len , daalt uit \'t hemelsch hof, Met snaargeluid en zegevanen ;

( 192 )

Een ander engel vraagt uw\' lof, Een engel uit het dal der tranen.

Als Noë\'s duif, vloog hij \'t gevaar Van de ongestuime wereld over;

Zingt zijnen lof met ons te gaar, En kroont zijn hoofd met gouden loover.

3.

Hij treedt manhaftig met den voet, Des werelds valscbe wellnstrozen;

Voor ijd\'len roem van vorst\'lijk bloed, Hij heeft de doornen kroon verkozen.

De leliebloem van zuiverheid Zal hij met doornen schut behoeden;

Met geesels van boetvaardighriil Zijn maagd\'lijk vleesch gestaag bebloed(.\'ii.

3.

oAloysius, gij waart Een van Maria\'s lievelingen,

Een zuivere engel reeds op aard\', Het voorbeeld aller jongelingen;

Indien wij uwe zuiverheid Niet volgden op zoo hooge trappen,

Verkrijg, dat we in boetvaardigheid Kloekmoedig nagaan uwe stappen.

4.

Lang had zijn hart naar li verzucht, o Opperst goed , dat wij ook hopen!

( 193 )

De ziekte geeft hem volle vlugt En doet hem de engelzalen open!

Rijp voor den hemel in zijn leut\', Laat hij blijgeestig de aarde varen,

In korten tijd heeft hij volend;

Telt zijne deugden, niet zijn jaren.

N. 38.

Tot den H. Stanislaus Kostka.

Wijze: M. n⁰ 17 en N. M. n⁰ 31.

1.

Komt, eng\'leu, helpt ons roemen

Den heil\'gen Stanislaus,

Die rein als leliebloemen ,

Die ook een engel was.

Hij had een hart zoo gloedig.

Den Serafijn gelijk.

Een hart zoo edelmoedig,

Een hart gansch goddelijk.

2.

Zijn hand had naauw geschreven , Zijn mond had naauw zijn lust, Met de oogen opgeheven,

Maria\'s naam , gekust,

9

( 194 )

Of \'t hart, gnu scli opgetogen, Vloog naar Maria\'s troon; Die Moeder, gansch bewogen, Beval hem aan haar Zoon.

3.

Vervolgd door zijnen broeder

En door den Lutheraan, üoept hij tot zijne Moeder;

Zij biedt hem Jezus aan. En Jezus, met een lonkje

Van goddelijke min.

Schiet in zijn hart een vonkje, En maakt hem Serafin.

4.

De brand is te overvloedig. Hij loopt naar eene vliet; o Kostka, niet zoo spoedig!

Geef ons \'t geen overschiet. Voor Jezus en Maria

Te branden, zoo als gij, Is ook onz\' wensch, o Kostka, Die gunst verlangen wij.

5.

Gij hebt in weinig jaren

Eene eeuwe laug geleefd, Indien het deugden waren , Die men te tellen heeft.

( 195 )

Bekom ons ook, o Kostka,

Een hart in deugden rijk,

Voor Jezus en Maria

In liefde aan \'t uw\' gelijk.

6.

Ons hart is als bevrozen,

En als een dorre grond, Waarop nooit lenterozen,

Schier altijd onkruid stond; Gij kunt het vruchtbaar maken, Zeg het aan Moeder maar, En Moeder zal onz\' zaken, Bij Jezus nemen waar.

N. 39. Morgengebed.

Wijze: N. M. nquot; 12.

1.

Mijn God, Gij geeft mij dezen dag, Geef ook, dat ik dien heilig make;

Dat, gansch getrouw aan uw gezag, Ik tot de zaligheid gerake.

o Jezus, \'k wil naar uwe leer, Liefdadig z\\jn, van reine zeden.

Godvruchtig, zacht, en te uwer eer, Ootmoedig in uw\' voetspoor treden,

( 196 )

3.

Geef mij een hart dat kan versmaan i Goed, eer en wellust van de menschen;

Doe mijn geluk in U bestaan,

Wees Gij het voorwerp mijner wenschen;

o Mogte mijn geloofsbetuig\'

In mijne werken klaarlijk blijken!

Dacht ik op U, mijn ooggetuig\', Nooit zoude ik van uw\' wegen wijken.

3.

Doordring mij , Jezus, door den schrik Die ons uw oordeel aan moet jagen;

En laat op ieder oogenblik Een liefdevlam uw hart behagen.

Gij zijt \'t, dien ik beminnen moet; Waar Gij niet zijt, zijn ijdelheden;

Gij zijt ons al, o Jezus zoet,

Voor Ü wil ik deez\' dag besteden.

N. 40.

Avondgebed.

Wijze: N. M. n⁰ 8.

1.

Acb, dat de stilte van den nacht Mij aan mijn uiterst uur doe denken !

In stof en aseh bestaat onz\' magt! In \'t oordeel staan is maar een wenken.

( 197 )

Hoe ras vervliegt de tijd! wie zag Zijn\' snelle vlugt ooit trnger zweven?

Zoo wordt gij, sterv\'ling! eiken dag Naar de eeuwigheid vooruit gedreven.

3.

o Slaap, het beeld van \'smenschen dood! Daaraan wil ik mijn ziel gewennen;

o Uur van schrik, o uur van nood! Die stond zal mij mijn lot doen kennen.

Helaas, wat is \'t dat mij behoedt? Ik heb zoo lang, zoo veel misdreven!

Doch,Heer, uw goedheid geeft mij moed, Uw\' goedheid staakt mijn angstig beven.

3.

Hoe bragt ik dezen dag weer door, Die nu voor altoos is verdwenen ?

Gaf ik aan uwe stem gehoor? Of durfde ik die der boosheid leenen ?

o God, zie op mijn droefheid neer; De nacht ontroert mijn\' bange leden,

Bewaar mij voor uw\' dienst, oHeerl \'k Wil voortaan beter doen dan heden.

( 198 )

N. 41.

Veni Sancte Spiritus.

Wijze: M. n⁰ 4*3 en N. M. n⁰ 4?b.

1.

üaal, o bron van alle goed, Kom ons hart in liefde ontvonken, I)aal, o bron van alle goed, En verrijk ons arm gemoed. Al mv liefdevonken,

Op ons ueêrgezonken ,

Al uw\' liefdevonken Dringen in \'t gemoed.

\'t Wordt dus brandend weêrgeschoEken Aan den God, die \'t gloeijen doet. Daal, o bron , enz,

2.

Daal, o schat der armen, neer, Daal, o Gever aller gaven,

Daal, o schat der armen , neer , Wij verlangen U zoo zeer. Dorsten wij , kom laven ; Wank\'len wij , kom staven ; Dorsten wij , kom laven Met verfrisschingnat;

Breek onz\' boeijen, zijn wij slaven; Dwalen wij, leid ons op \'t pad.

Daal, o bron, enz.

( 199 )

3.

Rust in arbeid, zalig licht,

Zoete troost in bitt\'re stonJen,

Rust in arbeid, zalig licht,

Dat ons juk zoo zeer verligt.

Mogte ons zijn gezonden Zalving voor onz\' wonden!

Mogte ons zijn gezonden Uwe milde gaaf,

Tot dat wij, met blijde monden ,

Danken U in \'s hemels haa?\'!

Daal, o bron, enz.

N. 42.

Tot den H. Geest.

Wijze: M. n° 33 en N, M. n⁰ 46.

o Welk een lieflijk zielsgenot,

Wat heilig vuur doorgloeit mijne ad\'ren?

Erken , mijn\' ziel, erken uw\' God , En loof den besten aller vad\'ren.

o Zegen , o gelukkig lot! Kom, Schepper-Geest, kom zweven Op \'t veld van dor gebeente; en zie, \'t staat.

[op vol leven,

1.

Hoort gij dit wilde feestgezang? \'t Is schijn van vreugd in slaafsche boeijen.

( 300 )

Doorknaag hun hart, o wroegingslaug, Terwijl zij \'t hoofd met bloemen tooijen,

En loopen in hun ondergang. Kom, Schepper-Geest, enz.

3.

Het opzigt spreekt, zij knielen laf, Maar gij, met onweêrstaaubaar wapen, Gij, dood, perst hun geen zuchten af! Zij wanen, dat Gotls donders slapen, En dansen nog voor \'t open graf! Kom, Schepper-Geest, enz.

3.

Wel hoe! als vau verstand ontbloot. Zou ik met hen in schijnvermaken ,

En in uw\' vaderlijken schoot,

o God! uw\' heii\'ge wet verzaken ?

Neen, Heer, o neen, \'kkies eer den dood. Kom, Schepper-Geest, enz.

N. 43.

Morgenlied.

Wijze: N. M. n⁰ 83.

1.

o Alziend God, wiens oog mij rusten zag En mij nu nog aanschouwt bij mijn ontwaken

( 301 )

Uw\' goedheid scLeukt mij weder eeiien dag, Die mij tot U , mijn Schepper, weer doet naken.

Ik dank uwe Opperheerlijkheid, En offer Haar den dag van heden;

Mijn wensch is, dat ze zij verspreid, Zoo ver als uw milddadigheid.

2.

Hoe menig uur zag ik met arendsvlugt, In de eeuwigheid verloren , henen snellen ?

Maar Gij verleent mijn smeeken en gezucht Nog dezen dag, om \'t onheil te herstellen.

Ik dank, enz,

3.

Misschien zie ik van daag de laatste maal Uw\' schoone zon \'tonmeetbaar ruim verlichten;

Geef dan, eer ik ton grave nederdaal, Genade, om \'t goed met ijver te verrigten.

Ik dank, enz.

4.

o Heer! \'t gevaar bedreigt mijn zwakke ziel! Bewaar mij door uwe eng\'len te allen tijde ;

Hat ik voor dezen avond nederkniel\'. En te uwer eer mijn danklied moge wijden.

Ik dank, enz.

9*

( 302 )

N. 44.

Daglied.

Wijze: M. u⁰ 18 en N. M. nquot; 84\'.

1.

De tijd der eerste jaren

Snelt henen als een schip Door \'t schuim der woeste baron , Bedreigd door storm en klip. Gelukkig zij, die geven

Aan de Opperheerschappij Den schoonsten tijd van \'t leven, Eer hij vervlogen zij!

2.

Wat tranen en wat zacliteti

Perst, op den raud van \'tgral\', o Wereldsclie genugten,

Uw valscli genot niet af! Dat and\'ren wierook branden

Voor hunne vijandin;

Geeft God uw\' beste panden , Dan is verlies, gewin.

3.

Wacht niet tot de oude dagen ,

Uit vreeze dat de tijd , Op zijnen plunderwagen ,

Met \'t beste henen rijd\'.

( 203 )

Men njoct het oiler geven

Eer de offerbloeme kwijn\',

llan zal het. eind van \'t leven Een vrolijke avond zijn.

N. 45.

Aan Maria mijne onbevlekte Moeder.

Wijie: M. n° 19 en N. M. nquot; 1.

1.

o Lelie, schoon en uitgelezen,

Alleen van Adams vlek bevrijd!

U, reine Maagd, nog nooit volprezen, U, zij mijn jubeltoon gewijd.

Ik voeg mij bij de hemellingen,

Schoon nog bekleed met \'t nietig stof; Ja, \'t lust me uw reinheid te bezingen ,

Tot eer van God , tot uwen lof.

g.

Uit u, op wie alle eeuwen staren, Ontlook een roos, en \'t zachte rood

Kaatste op het wit der lelieblaren , Wier kelk zich geurig, rein ontsloot.

Wie is zoo groot en zoo verheven, Zoo ned\'rig en zoo vlekkeloos,

Aan wie werd grooter gunst gegeven \'Oan u, die God tot Moeder koos⁵

( 304 )

3.

o Duif, o lelie! tusschen doren\', Besloten hof, zoo wonder schoon !

Gij kunt alleen mijn hart bekoren , Ontvang mijn\' zwakken jubeltoon, Getuige mijner zwakke krachten, \'t Beminne U steeds uit gulle borst;

Hoe meer \'k uw zoetheid mag betrachten , Hoe meer \'k naar aardsche onthechting dorst.

4.

O ! schoone zonder wedergade , Die zelfs een Godheid tot u trok,

U smeek ik slechts om een genade, Ontroof mijn\' ziel aan helschen wrok :

Ach, zoo gij ziet dat satans strikken, Dat de afgrond voor mij open staat.

Snijd af, het zijn mijn laatste snikken, Snijd heden af mijn\' levensdraad.

N. 46.

Wees gegroet.

Wijze: M. n⁰ 20 en N. M. nquot; 78.

1.

Wees gegroet op kindertoon,

Wees gegroet, Maria, Moeder

( 305 )

Vau Gods eengeboren Zoon, Onzen Heiland en Behoeder;

ü, die onze Moeder zijt,

U zij ook mijn lied gewijd.

2.

Vol vau gratie noemde u God, Vol van gunsten en genaden:

O! waar\' dit ook hier mijn lot Op de smalle levenspaden !

Moeder Gods, o bid voor mij,

Dat ik die steeds waardig zij.

3.

God met n, o welk eon eer! Wie zal u dan tegenstreven ?

O ! mogt ik ook God deii Heer, Als gij, regt ter eere leven!

Bid , Maria, bid voor mij ,

Dat Gods eer mijn streven zij.

I\'.

Heerlijk blonk reeds in uw\'jeugd, LJw volstandig Gods vertrouwen;

God beloonde uw\' stille deugd, Zeeg\'nend boven alle vrouwen.

Bid, Maria, bid voor mij.

Dat ik ook gezegend zij.

5.

Ook uw goddelijke Zoon,

Onze Heer, zij mij ten zegen;

( 206 )

Stroom\' zijii liefde en gunstbetoon, Op uw smeekgebed, mij tegen. Moeder Gods, o bid voor mij. Dat mv Zoon mijn\'Heiland zij.

6.

Lieve Moeder, o mijn vreugd, Bid voor mij, o bid voor allen,

Die door godsdienst, reine deugd , Streven nanr uw welgevallen. Bid voor ons in allen nood, Tot in \'t uur van onzen dood.

N. 47.

Wees gegroet.

Wijze: M. nquot; i en N. M. «quot; 79-1.

Wees gegroet, vol van genade,

o Maria, Moedermaagd,

Die op een bijzond\'re wijze, Aan den Schepper hebt behaagd.

2.

O ij, die ouder alle vrouwen

Uitverkoren zijt geweest Üm den Zoon van God te baren, Door de kracht van zijnen Geest.

( 307 )

3.

Met u zij do Vrucht gezegend, Die uw miiagdelijke schoot

Aan het inenschdom heeft geschonken, Tot verlossing van den dood.

4.

o Maria, om uw deugden

Thans verheven bij Gods troon,

Moeder Gods, stort uw\' gebeden Voor ons, zondaars, bij uw\' Zoon.

5.

Bid , terwij! we in zielsgevaren Zwerven in dit aardsche dal;

Bid voor ons, in \'tuur bijzonder, Als de dood ons naken zal.

6.

Bied, o Moeder, bied uw\' kind\'ren Zoo uw\' liefderijke hand,

llat zij veilig dan vertrekken Naar het hemelseh Vaderland.

7.

Amen, auaen ! bet geschiede, Wat ons kinderhart u vraagt;

O! dan juichen we eeuwig, eeuwig Met ii, glorierijke Maagd I

( 208 )

N. 48.

Op de Geboorte der H. Maagd.

Wijze: N. M. n⁰ 32.

].

Kdens onschuld was verloren,

Toen de slang haar stem deed hooien, De eerste vrouw schond Godes wet; Maar God deed die slang ras hooren, Dat een\' vrouw zou zijn geboren, Die haar stout den kop verplet.

2.

Laat der vorsten hovelingen Op geboortefeesten zingen

Van vorstinnen dezer aard\';

Ik wil die Vorstin bezingen Met den stoet der hemellingen, Die den Heiland heeft gebaard.

3.

Slaakt geen\' zuchten, wereldliugen, U past eer triumf te zingen;

Davids nakroost baarde ons hei\'.; Heden is die vrouw geboren ,

Door haar zijn wij uitverkoren,

Onze vreugde kent geen peil.

( 309 )

4.

Up deez\' dag deelt \'s hemels woning, Zelfs ook Christus, God en Koning,

In Maria\'s vreugdestond.

Serafs, eng\'len en profeten Roepen, om baar troon gezeten:

Moeder van het heilverbond!

5.

Zouden wij dan , stervelingen ,

Hier op aard\' haar lof niet zingen, Die ons zoo veel hulp verstrekt, Hier beneen in \'t rampvol leven, Tot we aan God den geest weergeven, Die zijn Almagt heeft verwekt?

6.

Dochter Gods, van onzen Vader! Biddend treden wij u nader,

Moeder van-den Middelaar!

Vreugd der eng\'len, troost der meii?chei) Die bij God om voorspraak wenschen, Heil der uitverkoren\' schaar!

7.

Als we, o Maagd, onz\' christenpligten Niet naar Jezus voorbeeld rigten,

Wees ons dan ten beukelaar,

Opdat duivel, hel en zonde Ons niet met den schicht doorwonden Tn het dood\'lijk zielsgevaar.

( aio )

8.

Wil het God, dat wij met rampen,

Hier op aard\' met doornen kampen,

Droog dan onze tranen af:

Toon ons dan, hoe vaak de liefde, \'t Folt\'rend zwaard uw ziel doorgriefde, En u zeven wonden gaf.

9.

Als we aan \'t einde van onz\' dagen, Stervende u om bijstand vragen. Dat uw oog dan op ons ziet; Als dan bevende aan onz\' lippen, Nog uw Naam eens zal ontglippen, Moeder, dan begeef ons niet.

N. 49.

Het Wees gegroet.

Wijze: M. nquot; 45 en N. M. nquot; 80.

1.

Vergun dat wij u groeten,

Maria, heil\'ge Maagd :

Gods gunst kwam u ontmoeten,

Wijl gij Hem hebt behaagd,

2.

\'t ol u, vol van genade,

Verheffen we onze stem:

( 211 )

Uw\' hulp kotue ons te stade, Door uw gebed bij Hem.

3.

Wil ons, o Maagd, verblijden, Met n is God de Heer;

Uw bijstand helpe ons strijden Op aard\', ter zijner eer.

i.

Gij , die van alle vrouwen De zegenrijkste zijt.

Bid voor die n beschouwen Als helpster te allen tijd.

5.

Gezegend moet Hij wezen, üien gij ter wereld bragt:

Die Jezus beeft genezen Het rnenschelijk geslacht.

6.

Maria, Maagd, Gods Moeder! Let steeds op onzen nood,

Bid voor ons onzen Hoeder, Zoo nu, als in den dood.

( 312 )

N. 50.

Lied tot den H. Jozef.

Wijae: M. n⁰ 27 eu N. M. n° 7.

1.

Heil\'ge Jozef! vol betrouwen Brengen we u ons ned\'rig lied;

Want van aangenomen kind\'ren

Smaadt gij \'t dringend smeeken niet;

Waker van den kleinen Jezus,

Hoed ook ons in teed\'re jeugd ;

Dan gewis voor God en menschen Groeijen we op in eer en deugd.

2.

Mogen we altoos Jezus volgen Van de wieg tot aan het graf;

Die van ootmoed en van liefde Ons het schoonste voorbeeld gaf!

Waker, enz.

3.

Ach! bescherm ons heel het leven, Sta ons bij in ramp en smart.

Toon ons altijd, beste leidsman.

Toon ons steeds uw vaderhart!

Waker, enz,

( 213 )

N. 51.

Op de Geboorte van de H. Maagd.

Wijze: M. nquot; 39 en N. M. n⁰ 33.

1.

Treedt levend van geloof iu gindsche woning! Het kind, dat daar in \'t schomm\'lend wiegje

[rust,

Wordt eens de Moeder van den hemel-Koning, Der eng\'len vreugd en \'s menschen hartelust, o Teed\'re Moeder!

Gy zijt, o Maagd, Na d\' Albehoeder,

Naar wie mij \'t harte jaagt!

2.

Komt, scharen we ons om \'t heil voorspellend

[wichtje,

En ligten wij het wiegekleed omhoog: Verrukken we ons in \'t minn\'lijk aangezigtje, Dat eenmaal ons aanstaart met \'t teederste o Dierb\'re Moeder, enz. [oog.

3.

Zoo keert de dageraad zacht blozend weder, En lacht ons toe in purp\'ren morgenglans; Komt, buigen wy te zaamp;ra voor \'t kindje neder. En sieren wij het op met bloem en krans! o Lieve Moeder, enz.

( )

4.

Brengt, aan dan knop, en roos, en loof, en

[bloesem ,

En al het schoon, wat uit onze aarde ont-

[sproot,

Want Jezus zien we al hangen aan haar\' boezem , En rusten zacht op haren moederschoot. Onschatb\'re Moeder, enz.

N. 52.

Aan de H. Moeder Gods.

Wijze; M. nquot; 22 en N. M. nquot; 13.

1.

Lieve Moeder onzes Heeren,

Die ook onze Moeder zijt,

Door gezang met u verkeeren Boeit het hart, u toegewijd.

2.

o , Moeder vol genade,

Moeder van het godd\'lijk Kind, Ons bijzonder slaat gij gade,

Daar g\\j \'t jeugdig hart bemint.

3.

Ja, Maria lacht ons tegen,

o! Maria is zoo goed;

( 215 )

Ach! Maria geeft ous zegen,

Vlietend mild uit Jezus Bloed.

4.

Want zij is voor heel het leven Ons ter hulpe in allen nood.

En als Moeder ons gegeven,

In het uur van onzen dood.

b.

Goede Moeder, nooit volprezen,

Bid bij uwen lieven Zoon,

Dat de dienst, aan Hem bewezen. Eens ous schenke de eenw\'ge kroon.

N. 5:3.

De maand van Maria.

Wijze: M. nquot; li en N. M. nquot; 10,

1.

Wees welkom, welkom duizendraalen,

o Maand, Maria toegewijd; Hoe wordt door uwe morgenstralen Alreeds ons hart en ziel verblijd ! Verlangend zien wij, alle jaren, Uw blijde nad\'ring te gemoet. Om zielenbloempjes te vergaren ;

o Sehoone Meimaand ! wees gegroet.

( 216 )

2.

Maria, spiegel aller deugden ,

o Moeder Gods, der maagden roem, Der wereld troost, der eng\'len vreugde,

Aanvaard de frissche lentebloem, Het smeekgebed, u opgedragen,

Het lofgezang, u toegewijd:

Begunstig ons met uw\' behagen ;

Toon, dat gij onze Moeder zijt.

3.

Welk offer zullen we u nog dragen,

Met dezen schooneu lentetijd?

Een\' gift die \'t meest u zal behagen:

Ons hart en onze dankbaarheid ; Opdat, nu alles gaat herleven,

Wij mogen bloeijen in de deugd, Om u steeds nieuwen lof te geven, En met u eeuwig zijn verheugd.

N. 54.

De droeve Maagd te Bethlehem.

Wijze: M. n⁰ 10 en N. M. n⁰ 28.

1.

Ach ziet! met de oogen rood bekreten,

Is naast de krib van \'t godd\'lijk Kind De heilige Moedermaagd gezeten; De vrees\'lijk opgestoken wind

( 217 )

Woei gansch den nacht, op Beth\'lems akker.

Door \'t krakend palmgetakt, en riep Met wild gehuil het Wichtje wakker,

Dat op den schoot der Moeder sliep.

2.

In de armen heeft zij \'t rondgedragen.

Bij \'t zacht gfcllnister vim een lied;

Maar door \'t geweld der onweêrslagen

In de open grot sliep \'t Kindje niet: Nu ligt het woelend in de kribbe.

Met \'t bolle handje in \'t stroo verward, En lokt door \'t pijnelijke kreunen, Een tranenvloed uit \'t Moederhart.

3.

Ziet! beurt\'lings zit zij \'t aan te staren.

En beurt\'lings slaat zij \'t oog ter neêr: „Mijn minlijk Kind! hoe zal \'k u waren?

Ik \'neb eon hart, — en dan niet meer!quot; Zoo zegt ze. . . heil\'ge Maand, daar waajjen,

Door dwarrelwinden opgerukt,

De stoppels uit het stroo naar boven;

Ziet, hoe zij zich op \'t Kindje bukt!

4.

Gij , ongeziene geesten wachten ,

Die rondzweeft door de naakte grot, Gij kent den weedom van de klagten.

Der droeve Moeder van uw\' God! 10

{ 218 )

O! spreidt, de breed ontplooide vleug\'len,

Om \'t Kind en zijne Moeder uit:

Stilt \'t woedend bruisen van de stormen, Stilt in de palmen \'t schel gefluit.

5.

Hoort, bet gedruisch des storms schijnt over

Op \'t stille veld van Bethlehem, En uitgeritseld \'t palmenloover!

Hoort! ook met driewerf luider stem Zingt hier Maria wiegezangen.

En \'t godd\'lijk Kind, het kreunen moe, Wil luist\'ren naar haar zoete toonen, En sluit \'t gebroken oogje toe.

6.

Nu is het zalige verlangen

Der blijde Moedermaagd voldaan;

Zij ziet op de bekreten\' wangen

Van \'t sluim\'rend Kindje (nog een traan Staat hier en ginder nog te beven)

Een stillen lach 1 . . . Kon schooner loon Der droeve Moeder zijn gegeven,

Dan zulk een glimlach van haar Zoon?

f 219 )

N. 55.

Maria onze Moeder.

Wijze: M. nquot; 22 en N. M. n⁰ 69.

1.

\'k Roem uw\' grootheid niet, Maria! Hoe, o telg uit Davids stam,

Voor de tyden uitverkoren,

\'t Woord des Heeren tot u kwam 1

2.

Niet uw\' deugden, hoe gij ned\'rig Aan des Heeren wil voldeedt;

Hoe de lelie nwer kuischheid.

Bij dat heil geen krenking leed.

3.

Niet, hoe \'t zwaard van scherpen weedom U door \'t raoederharte sing,

C» O \'

Toen uw Zoon in \'t kribje schreide.

Toen uw Zoon aan \'t kruishout hing I

4.

Niet den koninginnenluister.

Die u bij Gods troon omringt,

Waar een koor steeds jeugdige eng\'Ien, U een nieuwen lofzang zingt,

( 220 )

5.

Neen, geen harp, zelfs niet van Mozes, Noch een Davids zware luit,

(En hoe ik dan?) stort de toonen Voor zoo groot een lofzang uit.

6.

Maar uw\' liefde wil ik loven.

Niet voor Jezus, \'t frodd\'lijk Kind,

Ach! mijn harte weet zoo weinig, Hoe men in den hemel mint.

7.

Golgotha zag, hoe ge ons mindet.

Waar gij onder \'t kruishout kwaamt .

En ons allen, in Joannes,

Daar tot uwe kind\'ren naamt!

8.

Dat, dat loof ik; o! wat liefde Voor het lijdend Adams kroost!

Waar de felste smarten knagen,

Zendt gy \'t eerst, o Moeder! troost.

9.

O! hoe zalig, als ik biddend Voor uw\' beelt\'nis nederlag!

\'t Was alsof ik uit den hemel, Vriend\'lijk tot mij lagchen zag.

( 221 )

10.