* quot; * \\ * * gt; • ^ I
^ V ^s •quot;■• ^ ^ V^; \'
£%* \'■ \' ^rj ^ •igt;-; :
- gt; ^ V r \'••ƒ \' • ^ lt; t
• v s* X U- 1 k ■ V 4, ■ -*
. - quot; - 4 ■\' /- , rv . A»
f gt; .., \' : • X -quot;
fv , \'lt;? ■ Vd ^5*. V TS^—4 . H ^
y. *r - Jf . • i - . -1 -
5 \'- lt; •\' • \' -■ - n ..^f ■. \\
, v \' ■•\', \' quot;\'\' \' K*
* -yv M \' A
i ^ \' y,^ vr ;«•,■gt;lt; 1 v.f, «,
^.i,quot; c\'^, , ■* , _.., •* JU»\' , r gt;\' \' * \'•
- - \' \' X • quot;/ . - V - - ^ -r 4
■r ^ ^ .T !gt;■*quot; *• \' ,
-*gt; ■ .\' j / v quot;■ ^ ^ ; quot;r#-\'4 . * \' 4- - A\' _» * gt; V* \' \' •*«
quot;T ■ -
• , • _ •■■\'.•gt; •\' 1 4 V? i
T . \' -v- 11 4
t- r-v
it.»\'. %
A.
.\'f
-A amp;
y*\'A~\' *
-■y ^ ;
i; ■ J * gt; i »\' ■ • * #
.v j ,«_) -f \' w
|
M |
Btf] | |
|
KJ | ||
|
■n | ||
|
BN| |
0 | |
|
SB | ||
|
\'^J Ej |
|
\' X-? ■ -quot;V- \' ■ \' | ||||||||||||||||
|
Kast 160 PI. G no.2Ö
Keapman Kortsicbt en sin Wiif.
BLYSPIL MEI SANG,
in trye Bidrjuwen.
TROCH
WALING DYKSTBA.
IL
4 Keapman KortsicW; en sin wiif.
Op \'e reis giet jün us aide,
Foart to praten giet de frou;
Den ken Dirk my selskip halde.
Dat \'s min treast en ütsicht nou.
Derom mat \'k mar learsen putse Dat de holle er my fen drait.
Learsen putse, learsen pdtse ,
Learsen pütse dat men blait.
S i b r i c h. homt in.
Hwet bljuwt Japik stomme lang wei, Greds. Ik ben wracbtich bast bang dat er Bote net thus fint.
Q- r e d s k e.
Den docht er in forlerne reis , frou.
S i b r i c h.
Ja, mar dat is \'t slimste net. As \'t sa ut-kaem, den scoe min man jün ek net foart komme kenne, en dat scoe my spite. Net dat ik him graech loart ha wol, och heden, né! Mar dou maste witte, Greds, de prisen fen de fette bisten geane omheech. Der is op dit stuit wer hwet oan to fortsjinjen. En nou steane der by in boer tichte by Ljeawerd fjouer fette öksen, dy ken de keapman krye, mar den mat er gau wêse , oars pakt ia oar se. Der het er neimiddei in tilegrom fen krige.
G r e d s k e.
Ho sidse je, frou 1 Het de keapman neimiddei tjillinggrom krige?
S i b r i c h.
Tilegrom of kilegrom, ik wit sa lik net ho \'t
Keapman Kortsidt en s!n wiif. 5
sa\'n ding hjit. Mar hy mat jun yette nei dy boer ta; strak mei de spoartrein foart.
G r e d a k e.
Den ken er jün ek net wer thus komme, wol ?
S i b r i c h.
Né, dat ken lang net. As er jün de öksen mar keapje ken, den is er al bliid. Né, hy mat to nacht ut bljuwe. Mar as er Bote net gau efkes to reden komme ken, den mat er thus bljuwe, dat ha \'k in \'e rekken.
G r e d s k e.
Nou, as \'t sa kaem den koe ik oars it lears-pütsen der ek wol hinne bruye. Der ha \'k op dit stuit in taye mier oan, ken \'kjosidse, frou!
S i b r i c h.
Né, né ! dat mast der net hinne bruye. Ik hoopje it scil yette wol los renne. De keapman is alhiel reisfeardich op \'e learsen nei. — Der komt Japik wrichtich al oan, lean \'k.
J a p i k komt in.
De groetenisse fen Bote Wimmel, en hy scoe dalik wol korame.
S i b r i c h UlJc.
Ia dat nou ek bij uwen allik, datst dou döchste ? Dou best wol langer as in ure foart west. Mast sa de skoander tiid forbruye? Mienst dat der net hwet oars to dwaen is as alle fügels nei to stoar-jen, dyst fleanen sjuchste, en by elk dy \'t wol in skoft to praten to stean ?
Och heargen ! mat \'k nou ek yet in hud fol
6 Eeapman Kortsicht en sïn wiif.
■ ...
kibje ha ? Ik hab in \'e burren omflein as in gek. Hja seyen Bote wier by Sjoerdes. Der hinne: né, hy wier nei Doedes. Der freegje: né, by scoe nei Beintes. Der wier er net; licht wol by Meintes. Né, ek net. Freegje by Laes Houkes. Ek mis! do kroaske \'k nei Klaes Eoukes. Al wer forgoes ; do nei Taen Simens. It selde ! do wer nei Aen Timens. Ik mar wer foart nei Atse Feitses. Né I mooglik wie\'r by Watse Sweitses. Al wer fen \'t selde. By Dirk Ettes ha \'k frege, en ek yet by Murk Hettes; by Wibe Sierds, by Minne quot;Wopkes; by Sibe Wierds, by Binne Popkes. Op \'t lest, hjir alderneist de doar, der fun ik him by Ljuwe skroar. Ik ha my de skonken hast ut de harntsen roan, en non matte jy ek yet sidse dat ik lui beu ? Dat stiet jo net moai, irou ?
S i b r i e h.
So, stiet my dat net moai ? Nou, ik wol fen dy gjin wise praetsjes ha. Gean mar hinne en forklai dy, ik scil min man warskoue. (Hja giet nei de foarkeamer.)
J a p i k tsjin G r e d s k e.
Dat falske wiif mat my altiid ha. Ik ken hjar noait hwet nei \'t sin dwaen. Ik wenne hjir for-domd al earder for fynt as hja hjir by de keap-man komd is for hüshaldster. En nou mat ik my fen sa\'n flarde bihearskje litte. Hja hoeft hjar safölle net in to bieldsjen. Hjar alden hiene mar in bidlersketier, dy wieren fölle earmer as mines Mar ik scil hjar yette ris in loer draye, der ken se steat op meitse, — al scil \'k der den ek skea fen ha.
Keapman Eortsiolit en sin will. 7
Q- r e d s k e.
Dat ken dy den ek wol ris oerkomme, fynt, hwent de keapman is mal mei hjar. It is for ns as boden foardélichst om hjar mar op \'e hS,n to habben, dat lean ik der fen.
J a p i k.
Ja, dou praetst hjar net de mule, dat wit ik wol. Mar dat forpof ik. Ik bald in boel fen de keapman. Hy is in beste kerel, mar bja is in sklnbeilige divelinne. Hy ken dat yet net sjen, sa \'t liket; mar ik scil him, as \'t slagje wol, mei gauens de eagen wol iepenje.
Q- r e d s k e.
Der stean de learsen! dy benne gelökkich dien. Nou scil \'k gau min smoarge bannen waskje.
J a p i k.
En ik scil my ré meitse for de reis. Ilja geane beide foart,
Groffe Kortsicht en Sibrich komme ut \'e foar-keamer.
Sibrich.
Hjir stean de learsen al ré, dy kenne jy mar oantsjen.
Kortsicht.
Scoe Bote dalik komme?
Sibrich.
Ja, hy scil dalik wol komme. Fy! hwet sjucb ik der tsjin can, dat jy in nacht üt scille in \'t korte fen de dagen.
Eeapman Kortsictt en sin wiif.
Kortsicht.
Ei, dat is sa slim net; dat is ommers wol mear bard. En \'t waer is tige moai for de tiid fen \'t jier.
S i b r i c h.
Ja, dat is wol wier, mar ik wit net; \'t is krekt as \'t my nou hwet swier op \'e lea leit. Ik hab to nacht sa binaud droomd fen allerhanne akelike dingen.
Kortsicht.
Dat is to gek om der oer to praten. Söks tel ik neat.
S1 b r i c h.
Dat sidse jy; mar ik sids, men ken al sök soarte fen dingen sa mar net wei smite. Der leit wol ris hwet efter, dat laan \'k grif. Ken \'t net dat jy moarnier mei de earste trein op \'e reis geane ? \'t Is mar krekt as my tinkt, dat hjir hwet bysünders barre scil.
Kortsicht.
As \'k dy fette bisten ha wol, den mat \'k der jün op los. En as ik se snap, den ha \'k in tige grou deihier beet, by wolwêsen. Dat ken \'k my ommers net untkomme litte.
S i b r i c h.
As \'t net ken den ken \'t net. Mar ik sjuch freeslik tsjin de lange nacht oan, — dat is sa.
Bote Wimmel efter de «hermen,
Is hjir folk in?
8
Keapman EortsicM en sin wiif. 9
Kortsichi Jawol Bote! Kom jy hjir mar as jy wolle.
Bote Icomt m.
Goen jün jimme! Hiene jy boadskip, neef?
Kortsicht.
J a, het de fynt it jo ek to witten dien? Bote.
Dat jy wol hwet jild ha woene; ja, dat het er my al efkes in \'t ear knipt.
Kortsicht,
Fiifhünderd gnne woe \'k wol fen jo ba, as \'t wirde koe. Mei in wike twa kenne jy \'t mei dy oare fiifhünderd güne, by wolwêsen werom krye.
Bote.
Ja, dat is tige best, neef. Dat komt op \'t lest op in wike of fjirtsien dagen ek yet net oan. Ik hab it somke dalik mar meinomd. (lly hellet in brievetas üt \'e buse.
Kortsicht.
Den scil ik der gau in biwiske fen skrjnwe.
{By giet in \'e foarkeanier.)
S i b r i c h gniskjende tsjin Bote. Ik wier al in noed dat jy net kom me scoene; den hie hy thus bljnwe matten.
Bote.
Nou matte wy ris in frolike jün ha, net? S i b r i c h.
Der ha \'k rjucht sin oan. Ik hab him in in
10 Eeapman Kortsioht en s!n wiif.
heel skoft net ris kwit west, fly is langer alle jünen thus to limstankjen. Den ken men gjin finger in \'e yeske stekke.
Bote.
Ik hab Heabel al efkes warskond; hja moast sorgje, dat se hwet goeds in \'e bus hie, ha \'k sein.
S i b r i c h.
Moai sa! Den seil \'k strak, as hy üt \'ereek is, der mar hinne gean. De fynt giet mei him, en a? ik den tsjin de faem sids, dat ik nei min sister gean, den het Greds nearne gjin erch in.
Kortsicht komt werom mei in hrjifke, dat er Bote jowt; dy jowt him der op in stik of try e hank-brjifkes.
Kortsicht (mis \'t er de bank-brjifkes ïn sm hrievetas berget en in \'e buse stekt.)
Ik gean nou al folie gerester in nacht fen bus, neef Bote, as fen to foaren Do moast ik altiid min hele boel oan frjemden oerlitte, en nou hab ik in eigen oppaster thus.
Bote wils \'t er Sibrich oan glimket.)
Ja neef, en ek in troue oppaster, der doar ik jo wol for tnstean. Jy koene in hele bulte minder troffen ha.
Kortsicht.
Nou, dat leau ik ek. It moeit my to minsten ye^ net, dat ik ta dy stap oergien ben. Hwet my
Keapman Kortsioht en sin wiif. 11
wol moeit: dat \'k it mar net fölle earder dien hab. — Mar ho let is \'t al?
Bote sjucht op \'t horlosie.
It wirdt jimme hege tiid, neef, as jim de trein net untkomme litte wolle. En ik mat ek nei Ms. {Mei \'n to mük knikjen taj\'m Sibrich.) Goeden jun jimme! {Hy giet.)
Kortsicht. {Sjucht nei deklok.)
Dy deale ja! it wirdt us tiid. Hop Japik mar gau.
Japik komt m.
Hjir ben ik al, keapman.
Kortsicht.
Help my mar gau de jas oan en kry min reistas; wy matte nedich foart, oars komme wy wrachtich yet to let. (As er de jas oan het stekt er Sibrich de han ta.) Nou Sibrichje, bald dy mar goed! Moarn kom ik intiids wer thus, by wolwêsen. Ik hab ek al dealse gau wer langst nei Ms, der kenst wol op oan.
Sibrich mismoedich.
Nou, goede reis, Goffe! Kry mar gjin unge-lokken en kom sa gau as \'t ken werom. Kenne jy siker wier net thus bljuwe, jün?
Kortsicht
Né, dat ken nou net. Wy matte mar bird foart, Japik!
Dat leau ik ek. Goeden jün, frou! {Hja geane foart,}
Eeapman Eortsiolit en stn wiif.
8 i b r i c h sjueht nei de Mok.
Nou koe \'t wrachtich yet sa mal wol ris bi-slaen, dat se to let by \'t spoar komme. As se net dlvekerse red oanskonkje, ha \'k siker sorch dat se \'t net redde. Hja moasten in heal ketier earder ta de doar üt west ha. Min aide stram-pel ken by tsjuster ek sa bird net renne. As er ris oer in stien stroffelt en by rekket to fallen, den het er bast in. ketier wirk om wer op fuot-ten to kommen. Den is \'t spil grif forlern. En \'t ken buten dat ek sa wol komme. Den ha \'k se mei in bealüre hjir wer; dat scoe in divelse gekke streek tröch de rekken wêse. Mar den is \'t Japik sin skild. Dy lubis fen in fint het de hele jün it wirk opkeard. Ik hab dy stjonkert in \'e rekken en by my ek, lean \'k. De aide is mei liif en siele foar him en ken gjin kwea fen him sjen en hearre. Mar ik scil \'t der al op oanlidse dat dy fint takomme maye derüt rekket, en as \'t my slagje wol, yette earder. Hy is hjir Qirsten to aid in \'e koken en sjncht my tofölle in \'e kaert. Mar ho mat ik nou? In \'t earste healure sit ik in noed en frese. Scil ik sa lang thus bljuwe ? Den witte Heabel en hjarre en Bote ek net hwet se tinke matte. Nou, dat hoeft oars ek net, leau \'k. {Hja röpt ly de doar.) Bist der Gredske ?
Gr r e d s k e efter de skermen.
Ja frou, ik kom. (Hja komt in.)
S 1 b r i c h.
It plan wier, dat ik jun hwet nei min sister
12
Keapman Eortsiobt en sin wiif. 13
Heabeltsje ta scoe; den mast dou sa lang op \'t hua passe. Dat ken wol, net?
G r e d s k e.
Ei, ja wol. Hja scille my net stelle wolle. Den rekken se ommers mei my forlegen; de kost is djür.
S i b r i c h.
Nou dat is den goed. Mar nou mat ik dy yette hwet sidse. Dy manljue benne sa stomme let ta de doar ut rekke, tröch Japik sin gedram-mel, dat ik wrachtich sorch ha, hja scille de trein net krye.
Gr r e d s k e.
Dat scoe d ... danige spitich wêse, frou, en ek skeadlik, net?
S i b r i c h.
Ja wrachtich! Mar as \'t nou sa ris ütkomt, den kenne se mei in heal ure wer thüs wêse.
Gr r e d s k e.
En den het mm learspütsery fen juns doch ek yet om \'e nocht west.
S i b r i c h
Der bist dou neat minder fen wirden. Mar hark ris! As \'t ris wêse mocht, dat de manljue strak thüs komme, witste hwetst den döchste, Greds ? Den seiste: „de frou is der efkes üt roan nei hjar sister ta,quot; en den fljuchtst as de diveker ta de doar üt, om my to warskouen. Scit dat dwaen?
G r e d s k e.
Ja, dat scil \'k wol dwaen. Mar as de keap-
14 Eeapman Kortsickt en s!n wiif.
man en Japik nou net werom komme, bljuwe jy den de hele jftn foart, frou?
S i b r i c h.
Den ken \'t wol wêse dat ik foar ia öre of alve net thüs kom. Ik mat oars altiid jüns tMs scitte; \'k wol nou ris hwet by min sister wêse. Ik ben ek yet to jong om net ris in utflechtsje to habben. Der leit wol in boek mei moaye preken, der kenst wol hwet in lêse. — Mar as de manljue thus komme, den warskoust my dalik!
Gr r e d s k e.
Dalik op \'e slacb, frou! Ik scil fleane as in kügel öt it kanon.
S i b r i c b.
Nou, der forlit ik my op. Den mat ik nou mar foart. Jün Grredske! (Bja giet.)
G- r e d s k e allenve.
Folie pleisier, frou! Tocht jo dat ik hjir jün sitte scoe to preeklêsen ? Né, fen dy boer mar gjin earte. De frou sit ek wol gau ris to preeklêsen en bja is fölle ündogenser as ik. Derom scil ik der mar net oan dwaen, den mocht ik ek ündogenser wirde. Ik mat der mar tröch rolje sa \'t ik ütfallen ben, en hwer \'t ik den op \'t lest tolanne komme scil, dat mat de tiid leare. -Oer dingen, dy \'t böppe min forstan renne, ken \'k min hölle net brekke. — Is der ien?
Dirk efter de skermen.
Ja!
G r e d s k e sjucht tröch de doar.
Kom hjir mar, jonge I
Keapman Kortsiclit en sin wiif. 15
Dirk
Kom, dit is in moai bütenkanske, oars net? Us mem sei, dou hiest hjar efkes to witten dien, dat it j(in lökke koe. Do hab ik hjir op \'e barren sa lang hwet hinne en wer trape as ik seach, dat de fron der üt ging. Benne wy nou feilicb ?
G r e d s k e.
Alhiel end al yet net. De keapman en Japik benne sa let ta de doar fit rekke, dat se wol kans babbe dat de trein hjar Tintkomt. Bn den kenne se mei in foech healare wer thüs wêse. Derom mast dou dalik yet efkes nei hüs gean, en as my den tinkt dat it gefaer foarby is, scil ik dy warskoue.
Dat scoe my doch stom spite, as disse kostlike jün üs sa bidoarn waerd.
G r e d s k e.
Sokken wit ik mear, dy \'t dat stom spite scoe.
Dat bist seis, oars net ?
G r e d s k e.
Ik seis ben nümer ien, en nümer twa dat is üs frou en nümer trye dat is Bote Wimmel.
Het dy der ek bilang by ?
G r e d s k e.
Fregest dat yette ? Ik doar der wol hündert pün klüntsjes op forwedsje, dat hy der jun ek by Heabel-en-hjars komt.
16 Keapman Kortsicht en sin wiif.
Scoe \'t mei Bote en Sibrich wrachtich wier hwet iens wirk wêse ?
Gr r e d s k e.
Men ken alles sunder praten net sidse. Hja het for my in boek mei preken ré lein, der koe \'k jün wol hwet in lêse, sei se.
Nou Gredske, it is tige forstannich for dy, datst my Ijeaver jun by dy ha woeste as datst sitten gingste to preeklêsen. Mar ik mat sidse, keapman Goffe Kortsicbt het den al hwet oan-helle mei sin tronen, al ho lang as er wachte het.
Gredske.
Wis het er hwet oanhelle ! Dou mast mar rekken-je, Heabel-en-hjarre en de frou hjar hele earme oan-hang farre goed fen üs keapman sin boel. En hy is oars sa freeslike tai. Hy keart in heale cent wol saun kear om, ear \'t er him utjowt. \'t Is mar in gelök for de man, dat er der neat fen sjucht en bigript. Hy is yet in in goed gelove dat sin jong wifke tige for him oppast en kloek is, en by is alderdanicbst mei hjar in \'t skik. — Mar Dirk jonge ! nou mast yet efkes foart gean; oars ha \'k wrachtich sorch dat dy twa manljue üs oer \'t med komme.
Ja, ik scil yet wol efkes foart matte. Mar ik ken der hast net ta komme, fanke, om by dy wei to gean. Ik wol earst yet ris sjonge.
Keapman Kortsictt en sin wiif.
Hi/ sjongt:
Wise : Het Pennelikkers-lied. (*)
lenfaldich en natürlik wei,
Eünborstich, sljucht en rjucht,
Ik hald \'t der for dat giet der mei,
By alles hwet men docht.
As immen deis it goede leart En \'t skandlik docht by nacht,
io- )Den giet de klok alheel forkeard) twa ffjerre.) En wiist oars as er slacht. ) kear.
Oer earlikheid en plichtdwaen praet
Baes Ealse nuv\'re smout.
Dy man is fry fen eigenbaet! —
Mar as men deroan leaut,
En kriget baes yen in \'e macht.
Den wirdt men knipt en skeard.
to- )Sin klok wiist heel oars as er slacht) twa gjerre.) Sin ürwirk giet forkeard. ) \'keac.
Ho \'t Okke inskiklik prate ken,
Sa seaft as witten bry.
En mient de wiere braefheid en
De oprjuchte deugd is hy ;
O! as er tsjiu de aid kostl\'rou beart En flökt üt al sin macht,
to- )Den merkt men: \'t ürwirk giet forkeard) twa gjerre.\') En wiist heel oars as \'t slacht. )lcear.
Hans Pof, in folbloed liberael,
Tominsten in sin praet,
(quot;) Sjuch it „Liederen-Album,quot; utjown by Noothoven van Goor, to Leiden, blêds. 6.
17
18 Keapman Kortsicht en sin wiif.
Fiert tsjin sin arbeidsfolk in tael As \'n brimstich ar\'stokraet.
Hy makket op forkiesing jacht,
Mar telt sin mind\'ren neat.
to- )Sin klok wiist heel oars as er slacht,) two, gjerre.) Sin ürwirk giet forkeard. ) kear.
Klaes Oenes kibbet thus mei \'twiif ünbidich soms en lud.
Op \'thevichst fljucht er hjar to liif En jowt hjar op \'e hüd.
Freeds ridt dat pear, as barde er neat, Nei sted mei fölle pracht.
to- )Der giet de klok bipaeld forkeard ) twa gjerre.) En wiist oars as er slacht. )kear.
Fron Sibrich, sa \'t wol liket, het It goede wol foar \'t doel.
De tsjerke dy forsit se net En preken lest se in boel.
Mar dy \'t neiby hjar kennen leart Seit: mei hjar deugd is \'t nacht. to- )Hjar klok dy giet alheel forkeard ) twa gjerre.) En wiist oars as er slacht. ) kear.
Togjerre.
Mar as men goed yen seis bisjucht En tige opmerksum let
Op alles hwet men lit en döcht Of wol ris ütfierd bet;
Den fielt men, — ho \'t me oer oaren beart En se om hjar kwea foracht,
üs klok giet somtiids ek forkeard) iwa En wiist oars as er slacht. ) hear.
Keapman Kortsiclit en sin wiit. 19
DE WENKEAMER FEN SJIRK EN HEABEL. Oan de iene side in doar. Oan dy side mat men yen neist de keamer in foarhüs foarstelle, mei in winkeltsje der in, fen sterke drank en oare hüshaldlike waren.
Sjirk en Heabel uitte by de tafel, dy \'t ré stiet om koffidrinker-t to forwachtsjen.
S j i r k hinget lui op \'e stoel.
.low my liwet, Heabel.
Heabel.
Ei sleaue koalle, mast do a al wer hwet ha ?
S j i r k.
Jow my mar in stik krintebólle.
Heabel.
Krintebólle ! jawol! Dou hingest gear fen krintebólle. It hele ierdrik moast krintebólle wêse, den koest mar plat op \'t liif lidsen gean to iten. Den hiest it ek maklik, sa wost doch Ijeafst.
\'t Ken my allegjerre neat skele, mar ik wol jun goed htret ha. Der is by de bult en \'t giet fen keapman Groffe sines; der ken \'t wol ou. Ik wol my jün ek in stik in \'e krage supe.
Heabel.
Ja, \'t mat foaral en biljeaven mar sa mal as \'t ken. Ik ha Ijeafst, Sjirk, datst dy jün hwet fetsoenlik haldste en draechste. Wy krye hjir ek fetsoenlike ljue.
20 Keapman KortsicM en sin wiif.
Fetsoenlike ljue! — Bote Wimmel en din sister, dat benne fetsoenlike ljue! Och heargen noch ta! Hja benne beide nedich hjar fetsoen-likens to halden. Hja benne lang sa fetsoenlik net as ik, al spitgniskje se soms om my.
H e a b e 1.
Skimp mai* net, ik scil dy wol in stik krin-tebólle jaen. (Hja joint it him.) Stil! der komme guods oan. Nou hjir net sitte to krintebolle-iten, Sjirk !
Sj irk.
Is \'t net stom?! Nou, den mat \'k it mar sparje ta moarn. (Sy moffelt it 4t \'e wei).
Bote Wimmel en Sibrich komme \'in.
Bote.
Der benne wy al.
Sibrich.
Twa mösken in ien flap.
H e a b e 1.
Wei men seit der fen! Nou benne de jonge ljue togjerre hjir hinne kuyere.
Sibrich.
Né, wy troffen elkoar hjir krekt by de dear.
H e a b e 1.
Nou, gean sitten.
(Hja nimme plak by de tafel, Heabelytó koffi in.)
Sibrich.
Nou sit ik yet net rjucht mei wille. Ik ha
Eeapman Kortslcht en sin wiit. 21
sorch dat üs manljue de trein net krye koene, en den is \'t fen seis, den komme se wer thüs. En den mat ik ek bird wer nei Ms.
H e a b e 1.
Der scoene men \'t beste fen hoopje.
S i b r i c h.
Ja, dat scoe men doch! Ik mat alle dagen in \'e potkast sitte, en alles hwet ik hear en sjuch is allike sur en tai. Men mei nanerneed efkes laitse. As \'k sa min beste libbenstiid forslite mat, den is \'t net folie. Nou hie \'k my der jün nei set om ris flink tröch to drayen ; der hie \'k rjucht sin oan. Mar as dy divelse manljue nou strak wer thüs komme, wirdt it wer neat.
Bote.
Nou, ik hab der net fölle noed mei. Hja benne ta de doar üt gien sahwet krekt in ketier foar saunen, en as se fiif minuten oer saunen by \'t stasyon wieren, kamen se net to let. Dat koene se wol redde, as se mar goed opstapten, en dat scille se wol dien ha ; hwent de aide hie tige sin oan dy öksen. It bloed krüpt altiid der \'t net gean ken, oars net?
S i b r i c h.
Nou, ik hoopje al dat se op dy trein komd benne.
S j i r k.
En as dy trein den op \'e kop in \'e feart fleach, dat woest licht ek wol.
H e a b e 1.
Dou komst altiid mei de klompen in \'t spil.
Keapman Kortsicht en sin wiif.
Dat scoe al raer wiuskjen wêse! Tinkst der wol om hofölle menskelibbens der oan hingen ?
S i b r i c h.
Fy ja ! dat is to freeslik om der om to tinken. Mar as se nou ris werom matte, den is \'t ek yet net fest dat se dalik wer nei hus gean. JETja kenne ek wol hjir of der oan sile, der \'t se in skoft sitten bljuwe kenne to plakken. Sadwaende ben \'k de hele jün in noed.
Bote.
Kom, dat is nou to gek. Hja benne wol op \'e trein komd, der ken jy grif op oan. Jaen jo hjir mar gerest del. Jy sitte oars altiid mei sa\'n aide droege, forfelende kerel opskipe. Jy matte jo nou mar ris goed oan de frolikheid oer jaen.
S j i r k.
Dy \'t in forkearde konsjenaie het ken Mm net gerest del jaen.
H e a b e 1 droef.
Nou, hwa het in forkearde konsjensie ?
S j i r k Icoelbloedich gmskjend.
Dy \'t forkearde dingen docht.
H e a b e 1.
Hwet forkearde dingen ?
S j i r k.
Dy \'t men wol by tsjuster ütüere doar, mar by Ijochtskindei net.
Bote.
Hark ris ljue ! Wy sitte hjir nou fry en fredich by elkoar en nimmen ken üs lette. Wy drinke
22
Eeapman EortsioM en sin wiif. 23
hjir koffi, mar dat krye wy ommers alle dagen thus ek. Ik tominsten wol twakear op in dei. My tinkt, Heabeltsje, dy koffiboel mat mar fen de tafel ou; en den moasten jy der mar in pear flessen win op sette mei in stik of fjouer glêsen en hwet süker. Den wolle wy de sorgen ris fen \'thert spiele, en alle noed en swierrichheid mat oan \'e kant. Wy wolle hjir nou ris in frolike jün ha. Ik ben in frjun fen fryheid. Frye fro-likheid mei üs in dit disenige libben lang net faek enoch barre, nei min sin. Mar \'t mei üs hjir jün nou doch ris barre, en derom wol \'k it der ek ris tige fen nimme. Ik hab in sangkje makke op de Fryheid; dat matte wy mar ris mei \'n oar sjonge, den komt der ris hwet libben in \'e brouery. Ik scil wol insette.
Hja sjonge mei \'n oar. Wise : Welkom, welkom vaderland. Fryheid, fryheid is üs sin Salolle as \'t lye ken.
Hwa wol oan \'t lintsje renne Salang \'t we üs reppe kenne ?
Né, libje flink en fry, ) twa Der bljuwt men fleurich by. )kear,
Fryheid mei in frisse moed Dat sit in \'t friske bloed.
üs alden habbe striden For fryheid alle tiden.
En derom libje wy ) twa In Frisian nou sa fry. }kenr.
24 Eeapman Kortsicht en sin wiif.
Friesen, bljuw nou dreech en vriis En stel dy skat op priis.
Scill\' wy as wimpels draye,
Nei \'t alle winen waye?
Den benn\' we lang net mear) iwa De Friesen fen alear. ) hear
De aide Friesen wieren fry En Friesen bljnwe wy.
Dat erfskip fen fis alden Dat siikje wy to balden.
Wy dildsje bjir in \'t lan ) twa Gjin twang, gjin slaveban. )kear.
Fry in tinken en in dwaen, Mar eang fen bütenslaen,
Fen laffe kwasterye En modeslavernye,
Den nimt gjin freamd püliei )Lwa Us op it sleeptou mei. )kear.
Flink op eigen skonken gean En op yens stik to stean,
Mei \'t nedige tofreden,
Fy fen ütwridske sedan,
En göl en run der by, )twa Dat makket immen fry. ^Jcear.
Wierheid by in helder Ijocht Mei tinkend oerlids socht;
Yens miening net forsWye,
Gjin tsjustre dompers mye.
Mar wers fen falske skin, ) twa Der stiket fryheid in. )l!ear.
Eeapman Eortsicht en sin wiif.
Fryheid, fryheid is us sin
Safölle as \'t lye ken.
Hwa wol oan \'t lintsje renne.
Sa lang \'t we tls reppe kenne ?
Né! libje flink en fry, )Lwa Der bljuwt men fleurich by. )haer.
8j i r k.
Dat sangkje stiet my wol oan. Mar der benne ek ljue, dy nimme tofölle fry, en den reitse se fen seis oan \'t lintsje fen ljue, dy \'t se ta frjun balde matte, om for bjar to swyen. Den matte se bjar mye en de müle balde for ljue dy \'t se oars fier under bjar acbtsje. Sökke ljue benne net fry, al miene se fen al.
H e a b e 1.
It is eigentlik danige spiticb, Sjirk, datst dou gjin dominy wirden biste. Den biest ek in maklik en lekker eintsje libben ba kend ; dat is docb din sin.
Bote, skmtel.
Hark ! benne der gjin guods by de foardoar ?
H e a b e 1, forheard.
Ja wracbticb ! — Ik moast dy dear op \'t slot dien ba! Dat is gek ! Hwa meye dat wêse, op \'e lette jun ?
S i b r i c b ek skmtel.
Gjin strunders, scoe men hoopje ! Mast der net gau binne, Heabel ? Oars komme se bjir yette.
Heabel stekt in Utse lampe op, mar ear \'t hja der mei Mear is komme der twa de keamer
25
26 Keapman Eortsiciit en sin wiif.
in. It henne Kortsicht ev Japik, mar mkenher. Japik is Maid in frouljues klean, as in lietsjon-gers-wiif, mei in wite mutse op, in doek om t kin en in bosk lietsjes by \'t jak in. Reahünt en plak-kerich is er om \'e hólle. Kortsicht ek as in merkereisger, mei falsk bird, in pet mei\'» greate klep of in hoed mei in brede ranne, en in griene lape oer de eagen, om \'t er, sa \'t hjit, net best sjen ken. In fyoele of in harmonika het er Ander de earm en Japik het him by de iene han beet. Japik praet mei in foroare Md,
Wennet Lutske Flipflap hjir yette?
H e a b e 1.
Lutske, de widdou fen Jan Rimmerts ? Né, dat menske het al in jiermannich dea west.
Wirdt hjir den ek gjin nachtketier mear halden, for ljuwe lik as wy ?
H e a b el.
Né!
Nou, dat moeit my danich, hwenfe der hiene wy op rekkene. Sjuch jy frou, ik hab hjir nou in in jier of tsien net west. Do \'k in fanke wier kaem ik hjir wol ris mei us mem; dy reisge ek sa tröch \'t lan, en den bleauen wy nachts altiid by Lutske Flipflap. Dy wenne hjir m dit selde hus, dat^ha \'k goed unthalden. Hja hie do ek sa \'n pear famkes, omtrent fen min jierren, dy hjitten Si-
Keapman Kortsicht en sin wiif. 27
brichje en Heabaltsje. Dy benne nou fen sels ek al great, as se yet libje,
S j i r k.
Ja, dy benne great, en ek tige great, aids ik jo. Hja benne beide foarnaem troud. Foaral Heabeltsje, dy wol lang gjin berberge for om-renders halde.
H e a b e 1.
Dat benne mar ouwaide praetsjes. Mar jim benne bjir forkeard to plak, wifke. \'t Is \'t beste dat jim mar gan oars omsjugge.
J a p i k.
Och beden ! hwer scille wy renne in \'e lette jün ? Wy benne bjir alhiel ünbikend, en min man ken sa min sjen.
S i b r i c b.
Op \'t ein fen \'e bürren wennet in boer, dy scil jimme wol halde wolle. Dy haldt wol ris mear sökke ljue.
J a p i k.
De boeren lidse allegjerre al op bed. As wy der nou oankloppen scoene de ljue bang wirde. De boer scoe sin revolver siikje en us fen\'t hiem jeye.
Bote.
Ken jou man net prate, wifke?
J a p i k.
Jawol baes , mar hy is in utlanner. Hy ken de ljue hjir net forstean en de ljue kenne him ek hast net forstean. Derom mat ik it wird mar dwaen.
28 Eeapman Kortsioht en sin. wiif.
Bote.
Spilje ken er fest wol, net?
J a p i k
Ja baes, spiljen en sjongen is üs efl\'ear.
Bote.
Dat tocht ik al (isjin Heabel en Sibrich.) Wit jimme hwet my tinkt? As dy ljue hjir bljuwe, kenne se net in \'e bürren fortelle hwet selskip se hjir sjoen ha.
Sj ir k.
Né, dat ken gjin Ijocht fordrage.
Bote.
Wy moasten dy ljue hjir mar by us halde. Wy forsjugge hjar fen \'t nedige wiet en droech en hja matte hwet for üs spilje en sjonge. As wy üs nocht der fen ha jowe wy hjar in goede stikelpingje, en den matte se moarnier, ear \'t it dei wirdt, meitse dat se wer in goed ein foart benne. Ho liket jimme dat ta?
Heabel.
Ik leau wrachtich, dat is \'t beste hwet wy dwaen kenne. Hja matte hjir mar net mear in \'e bürren omstrnne, dat sjen \'k nou ek in.
Sibrich.
Ik leau it wrachtich ek. Wy matte hjar ta f\'rjünen halde.
Sj i r k.
It liket my tige moai ta. Ho mear plesier ho Ijeaver.
Nou wif\'ke, hwet tinkt jo fen üs plan?
\' Keapman Kortsicht en sin wiif. 29
J a p i k.
Dat ken jy licht bigripe, baes. Wy wolle jimme graech fen tsjinst wêse. En den benne wy mei ten under dak.
Bote.
Moai sa! Den moasten wy mar ris dünsje, tocht my.
H e a b e 1.
Jonge ja! de fnotten ris utsködsje, der ha \'k ek wol sin oan. Dou ek wol, net Sibrich?
Si b r i c h, laüsende.
Nou, dit wirdt my unbidich genoch. Sa mar in ienen dünsje!
Bote.
Kom kom! wy matte non safólle wille ba as wy mar krye kenne. Ik hab jün in goed sin, dat matte jimme ek ha
S j 1 r k, grmkjend.
Ja, to mar, Sibrich! Der is nou gjin gefaer maar dat din aide jün werom komt, sa let is \'t al.
Sibrich-
Nou, to den mar! Ik jow der ek gjin wea-lich mear om. Hja scille nou wol wei bljuwe, hoopie \'k.
Bote.
Ja, mael der net mear oer. — Kom Sjirk, dou mast ek fen \'e stoel.
Ik scil mar sitten bljuwe om \'t spil ris oan to sjen. Ik ben to stram fen \'t arbeidsjen.
Keapman Kortsicht en sin wiif.
Bote.
Né, gjiu gemael! don döchst ek mei. Mar gau oerein. En nou de tafel en de studiën oan \'e kant, en den matte wy mar musik ha.
Kortsicht bigjint to spiljen en Japik to sjong en ; de oare fjouer reitse oan \'t diïnsjen. Hja kenne mei sjonge of net, nei \'t men \'t goed fint.
Wise: Een twee drie vier vijf zes zeven.
Nou de sorgen üt de holle.
Sorgen jowt it fjirs to folie.
Foart der mei! Smit se wei, ) . ,
. ; twa kear.
As us wille barre mei. )
Lit üs nearne swier oer tille,
\'t Is us nou to dwaen om wille.
Spring en sjong. Wy benn\' jong ) , ,
En it libben giet sin gong. ) \'Wa ^\'
As wy aide strampels benne En op trye skonken renne,
Ben we er ou. War jim nou! ) , , Hwent dy tiid komt licht to gau. ) wa \'elt;quot;\'
Lit de dompers hersenskrabje,
Lit se kibje, lit se rabje.
Libje wy bliid en fry, ) ,
Der bljuwt immen flinker by. )
30
%
Keapman Eortsiciit en sin wiit.
31
Lit guods dy \'t net ging nei wensken, Gnorrich wêse op alle meusken, Mei gegrin, fól fenin. )
(wa hear.
Sokken ha de divel in. )
Tsjuk fen bloed en swart fen galle Benn\' se dy \'t oer striekes falle.
Hja ben\' mis, dat is wis, ) ,
Om \'t de wrald gjin doafpot is. ) twa kear-
\'t Bloed mat flot tröcli de ieren renne,
\'t Each mat helder bljuwe kenne ;
Alles stjürd, fol fen moed, ) . ,
Dertor is biweging goed. ) wa ecquot;\'
Ja! de sorgen üt de hölle;
Sorgen jowt it fiers to fölle.
Foart der mei! Smit se wei, ) . 7 As us wille barre mei. ) twa kmr-
Bot e.
Is dat nou net ris echt moai gien ?
S1 b r i c h.
Sa moai as \'t ken. Hwa scoe dat tocht ha, dat wy hjir jün sa los reitse scoene ?
H e a b e 1.
Dat koe gjin ien tinke. Dy spilman komt ös mar ris bysünder to pas.
S j i r k fait op in stoel del. Ik ben al wirch. \'t Is swjirder wirk as ar-beidsjen, leau \'k.
Keapman Kortsicht en sin wiif.
Bote.
Nou, kom, Sjirk, wy matte yet mear. Spilman, wy matte mar wer musik ha.
Kortsicht.
Dat hoeft net. Ik wol dy Ijeaver hwet oars.
J a p i k mei s\'in eigen lüd, tsjin Kortsicht.
Benne jou eageh nou al hwet opklearre ?
Kortsicht.
Ja, ik ken nou goed sjen. Kom mar mei, ik wol der tsjügen by ha.
Kortsicht en, Japik geane foart. Be oaren sjugge ellcoar tige forkeard oan. Sjirk higjint tige to laitsen.
H e a b e 1.
Och hea! dat benne keapman Goffe en Japik; nou hearde \'k it in ienen oan \'t lüd.
S i b r i c h fall alhiel fen hjar saken op in stoel del.
Nou is der gjin rie in \'e wrald mear ta.
Bote.
Ik leau fen wol. \'t Is in domme set for hjar, dat se hjir wei renne; der kenne wy üs foardeel mei dwaen Mar gau biredt wêse. Jy matte sa bird as \'t ken nei bus en den as de diveker jo forklaye en \'t nachtguod oan. Dat ken best by de tiid dat hja thus komme; hja matte hjar yet waskje en forklaye. En den de kop der mar foar balde. Jy lige tsjin alles oan en sidse dat jy de hele jün thus west ba. Kom mar ! ik soil
32
Keapman Kortsicht en sin wiif.
wol mei jo gean. {Tsjin Heabel.) Heabel, as hjir guods komme, den haldst ek fol, dat wy hjir net west ha.
Heabel.
Jawis! Ik scil my net forprate; der ken jy wol op oan.
Bote en Sibrich geane foart.
Sj irk, laitsende.
Moayer grap ha \'k in lang net bilibbe.
Heabel, vnls \'t se de tafel en hjar stoel wer to plak set en den hidaerd sitten giet.
Don best mar \'n hopen gegniis, Sjirk. As hjir dalik guods komme, mast mar oppasse en forbabbelje dy net.
Sjirk, laitsende.
Hwet ken in menske al in \'t sipelsop reitse, as er dingen docht, dj \'t gjin Ijocht fordrage kenne.
Heabel.
Hark! der komme, lean Jk, wer guods op \'e bürren oan. Hald nou doch op fen laitsen, ju !
Nou goed, mar den wol ik strak ek yet hwet ha. Alles hwetst dou jüns inredt heste, op order fen Bote Wimmel, dat halde wy nou, net Heabel ?
Heabel.
Ja, dat halde wy, en \'t wirdt us goed bitelle. Dou scit der ek goed hwet fen ba, ast nou ek mar goed op din iepenst biste. Stil! der benne se.
33
3
Keapman Kortsiclit en sïn wiif.
Kortsicht en Japik, nou wer in hjar eigen Mean, komme in, mei eksteur en de fjildwachter.
Kortsicht, stroef.
Hwer benne dy ljue nou, dy\'t hjir niis wieren ?
H e a b e 1-
Ik wit net hwet jy miene, keapman. Hjir habbe gjin ljue west. Is der unrie by jimmes?
Ik hear \'t al, it is hjir fiskjen after\'t net. Wy matte mar gau nei bus, keapman, en sjugge ris ho \'t der stiet.
Kortsicht.
Ja, mar gau. {Tsjin de fjildwachter.) Jy bljuwe hjir yette in poaske to oppassen. Hjir koe yette wol ris hwet skülje.
Kortsicht, Japik en de eJcsteur geane wer foart.
S j i r k, tsjin de fjildwachter dy \'t de Tceamer op en del trapet.
Hwer matte jy hjir op passe, man? Hwet miene jimme dat hjir skulet? Wirde wy faek bitocht, dat wy stellen guod inbirgen ha? Ho lang mat dit oppassen hjir dürje? — Dy man wol neat sidse. Dou meist üs wol ris traktearje, Heabel.
H e a b e 1.
Traktearje? Der ha \'k net folic oan. It is bed-gongers-tiid for üs. It is in divelske malle boel, dat wy hjir de polisie sa mar in \'e hus krye, sunder dat wy hwet op us lea ha.
Sj ir k.
Ik hah tominsten neat op min lea. Ik hab in
34
Keapman Kortsiclit en sin wiif.
frye konsjenaie en dat is in ding fen bilang, sa tink ik der oer. Den ken men wol sjonge, al rent der ek in man mei in stok en in sabel in \'e keamer om, om op yen to passen.
Hy sjongt, en Heabel ek mei.
Wise; Be wereld is in rep en roer.
Doch alles sa by Ijochtskin dei.
Dat elk it sjen en witte mei.
Den boefst dy net to myen For guods dy \'t leger stean as dou, En best dy nei forkearde ljuw To skikken noch to fiyen.
Den stekst din holle flink omheecb En lidse ek oaren soms dy leech,
Hwet ken \'t dy folie lette ?
Dou seist din miening flink en run. En guods, inwindich net to sün,
Kenst fry torjuchte sette.
Dy de echte wiere iryheid mint,
Ken \'t skele bwer en ho \'t er rent.
Om net in \'t net to reitsen Fen dwaesheid en forkearde nocht.
len dy \'t goed üt sin eagen sjucht. Mat derfor sjen to weitsen.
35
Keapman Kortsiclit en sïn wiif.
IT SELDE TOANIEL AS IN \'T EARSTE BIDRJUW.
Dirk en Gredske sitte by de tafel, mei in flesse win mei two. glêsen en in tromplce mei koekjes der op.
}]ja sjonge op \'e vnse fen: Min Tsjamke, min Tsjamke. Dirk.
Grreds, hwet ha \'k it nei min sin. As \'k by dy allenne ben.
Ja den is in ure my Krekt as in amery.
Och ja min alderbeste,
Min beste, min beste!
Ik hoopje dat \'k ten leste Yet ta min wiif dy kry.
Gredske.
Dirk, dou bist in aerd\'ge snaek.
Tink ik in min eigen faek.
\'k Hald in tige bult fen dy,
Mar der ek bljuwt it by.
\'k Mei graech hwet by dy sitte,
Ja sitte, ja sitte.
Fen \'t oare wol \'k net witte;
Dat is gjin saek for my.
Togjerre.
Hald mar jimmer goede moed,
Den komt einlings alles goed.
Al to haestich is forkeard.
Dat wirdt üs altiid leard.
36
Keapman Kortsieht en sin wiif.
Wy halde in alles mjitte,
De mjitte, de mjitte,
En hoopje dat it yette Ris goed mei üs biteart.
G r e d s k e.
Nou is \'t fordeald al healwei alven! Hwet is my dy tiid kort fallen, Dirk.
Nou my to minsten, der kenst wol op oan. Al dürre \'t in jier sa, dat scoe my net forfele.
Ik hoef yet lang net foart, wol Gr reds ke ?
Gr r e d s k e.
Nou, ik wit net! Ik mocht graech lye datst hjir ont moarnier fiif ure ta hljuwe koeste. Mrt-de frou het sein, hja kaem om alve tire thus.
Der scil wol hwet by komme. \'k Wol Ijeaver leaue dat it ien- en twaën wirdt. Ont toalve ure ta doar \'k hjir tominsten fry bljuwe.
Gr r e d s k e.
Nou, ik wit net, Dirk, as dat wol lye ken. \'k Woe net graech, dat de frou dy hjir fun. Den koe \'t best sa mal gean, dat se üs beide ta gelik der üt jage.
Wel stom noch ta! Is \'t den sa \'n great skelmstik, dat ik hjir hwet by dy ben?
G r e d s k e.
Né, mar sa benne sökke ljue; der \'t se hjar seis Jn to buten gean, dat wölle se fen in oar
37
38 Eeapman Eortsicht en sin wiif.
net lye. Dat is skinheiligens, mast tinke, ek al om de keapman de eagen ticht to kliemen. Hy is gjirrich, ünbitrousum en erchtinkend. Hy wol by nacht gjin freamd folk in \'e hüs ha, en nou mat hia der ek ful op wêse.
O, o! as dy aide de eagen ris iepen komme, den scil \'t ek sfcjonke.
G r e d s k e skril.
Der wirdt oan \'e doar draid. O divel! der is de frou al, tink ik.
Dirk ek skril.
Wel stom! Ho soil \'t nou?
Gr r e d s k e lukt de kleankasdoar iepen.
Hjir mast mar in; den mat \'k dy strak stil ta de doar ut sjen to kryen. Mar gau! hja stompt al wer mei divels geweld oan \'e doar.
Dirk giet w \'e kleankm. Gredske pakt haes-tich de Jiesse, de romers en it trompke fen\'e tafel, jowt him dat oer en docht de kcisdoar ta. Hja leit in \'e ren wei it preekboek iepen op \'e tafel ; den r\'ópt se ir\'óch de keamersdoar.
Is der ien?
S i b i* i c li feu buien foar de foardoar.
Ja, döch mar iepen, to gau!
Gredske giet der hinne en komt dalik v)erow,; nou heme Bote en Sibrich by hjar, danige haes-tich en driftich.
Keapman Kortsickt en sïn wiif. 39
S i b r i c h.
Nou mat ik mar gau nei de oare keamer om my ut to klayen. Bote scil \'t dy wol fortelle. (Hja giet m de oare keamer,)
Q- r e d s k e.
Is der ungemak? Hwet skeelt der doch oan?
Bote.
Harkje mar ris nei my. Hjir, pak dit mar earst oan. (Jly trjuwt hjar in niunthrjifke in \'e han.) Gau, liwent ik mat der ek wer ut. De frou is jüns nei hjar sister gien, lik aste witste. Ik hie \'n boadskip oan Sjirk, ik roan der in en bleau der hwet sitten te praten. Wy sieten der fredich en aerdich by elkoar, mar wy benne der raer forsteurd.
G r e d s k e.
Dat is my ek wol ris oerkomd.
Bote.
Nou, dat is dat. De keapman en Japik benne net foart rekke, mar yette in \'e bürren. Dealde is \'t wis wirden dat wy der sieten, by skint op-stokele to wêsen, en nou is er alhiel op \'e ren. Japik en by komme dalik thus, mogelik wol mei de polisie by hjar.
G r e d s k e.
Der is gjin smiten mei de mütse nei!
Bote.
Nou best dou oars neat to dwaen as mar stiif-fest fol lo halden, dat de frou de bele jün by dy thus west bet, en hjir iverich sitten bet to nayen
Keapman Eortsicht en sin wiif.
of to breidsjen. Hwet der mear by to pas komt, scitte seis wol bitinke kenne. Wost dat dwaen, Grreds? Don scit der gjin skea fen krye.
Gr r e d s k e.
Nou, den mat ik dat mar dwaen.
Bote.
Ja, pas mar op, datst dy net forsnapste. Don bist goed ütsljipt en net op din multsje fallen. Dou siitte \'t wol foar \'n oar balde, der ben \'k net oer in noed.
S i b r i c b, mei \'t nachtjak van en de wite mutse op.
Nou, bjir ben ik al.
Bote.
Nou geane jimme elk oan in kant fen de tafel sitten, de iene to lêsen en de oare to breidsjen ; en sa ba jimme der de hele jün by \'n oer sitten, dat \'s fen sels. Hwet jimme fjirder sidse en swye matte, dat matte jim seis mar witte. Pas mar goed op jim tellen. Ik mat jimme nou oan \'t lot oerlitte. Ik mat der nedicb ut; oers fine se my bjir yette.
G r e d s k e.
Ik scil jo der efkes ut litte. De doar is op \'e knip en dy mat der wer op.
Bote, as e-r by de keamers-doar is.
Is \'t net biroerd? Der benne se wracbticb al oan \'e doar. Hwer scil \'k binne? (Hy rent nei de ileankas). Hjir ken \'k wol in, net?
40
Eeapman Kortsictt en sin wiif.
6 r e d s k e, pakt him by de earm. Né, né! der stiet in hele boel guod op \'e flier; as dat bigjint to ratteljen en to rinkeljen, ben jy dalik forklapt.
S i b r i c b.
Hwet guod stiet der den? Der wit ik net fen.
G r e d s k e.
Der stiet glesporslein, dat bab ik der niis in set. (Hja wiist him nei de oare kast.) Mar gau! Ik mat nei de foardoar, dy ljue benne der baesticb.
Bote, giet m dy kast.
G r e d s k e, r \'ópt tr \'óeh de Jceamersdoar, Is der ien?
J a p ik, fen buten foar de do ar. Ja, döcb mar gau de doar op. \'t Is goed folk.
G- r e d s k e.
Jimme benne fest forbjnstere. De berberge is twa busen fjirder.
J a p i k, yette foar de doar. Né,, wy matte bjir wêse. Wy benne \'t, Greds! De keapman en Japik. Döcb mar gau de doar op.
G r e d s k e, giet nei de foardoar. Wils \'t se mei Kortsicht, Japik en eksteur \'toer in \'e keamer komt, seit se: Ho komme jim nou sa let in \'e jün werom? Ha jimme net op \'e reis west?
Kortsicht, lilk.
Hwer is de frou?
41
42 Keapman KortsicM en sin wiif.
G r e d s k e.
De frou sit hjir by de tafel.
S i b r i c h.
Ik ben hjir? Hwet is der to redden? Is der in ungelok bard?
Kortsicht.
Kom, dat best ris flink opskippere. Nou sitst hjir al wer in (t nachtjak, krekt as der neat bard is, en niis wierst drök oan \'t dunsjen en springen.
S i b r i c h.
Niis can \'t dunsjen en springen? Nou is \'t ek brik! Ha wy oan \'t dunsjen en springen west, Greds?
G r e d s k e.
Wel wrachtich net. Wy habbe hjir de hele jün by \'n oar sitten to nayen en to breidsjen en to lêsen.
Kortsicht tsjin Sibrich.
Dou best ommers de hele jun by din sister west, en der best mei Bote Wimmel omslingere, en der ha jimme dünse en süpt en songen en maltjirge as gekken.
Sibrich.
Och heden, hwet is \'t akelik! (tlja rehket danich oerstjur, sa \'t liket.
Gr r e d s k e.
Keapman, ho komme jy der nou sa divelske mal by? Hwa het jo dat in \'e earen blaesd? Dy het jo tofoaren liichd as in beest. De frou het hjir de hele jün by my thös sitten, dat sids ik jo yette ris.
Keapman Eortsicit en sin wit. 43
Kortsicht.
Dat ken ommers unmogelik wier wêse.
J a p i k.
Wel né, ho scoe dat wier wêse kenne? Dy faem is omkocht om for hjar to ligen.
G r e d s k e.
Ast dou mar net omkocht biste om to ligen; biroerde fint! Dou bist altiid tsjin de frou.
S i b r i c h hikkerjende en shrie-wende.
Ja, dy fynt bet in hekel oan my. Om hwet reden dat wit ik net. Mar dat er my sa bilas-terje scoe, dat hie \'k yet net tocht.
J a p i k.
Praet net fen lasterjen, frou. Wy habbe ommers by Heabel en hjars west, wils\'t jimme der wieren.
Kortsicht.
Ja, wy habbe alles foar us eagen sjoen. Dat is doch gjin gachelspil.
S i b r i c h, yet al mear oerstjur.
Hwet jy sjoen ha, der ken \'k neat fen bigripe. Mar my ha jy der net sjoen, dat sids ik jo. As jy dat nou net leaue wolle, den matte jy \'t mar witte.
Kortsicht.
Ik scil \'t ek witte. Ik wol fen dy ou; ik wol skaet wirde mei \'t rjucht. Derom hab ik eksteur dalik mar mei nomd; den ken dy mar in ienen proces verbael opmeitse fen de saek.
42 Keapman KortsicM en sin wiif.
G r e d s k e.
De frou sit hjir by de tafel.
S i b r i c h.
Ik ben hjir? Hwet is der to redden? Is der in ungelok bard?
Kortsicht.
Kom, dat best ris flink opskippere. Nou sitst hjir al wer in (t nachtjak, krekt as der neat bard is, en niis wierst drök oan \'t dunsjen en springen.
S i b r i c h.
Niis can \'t dunsjen en springen? Nou is \'t ek brik! Ha wy oan \'t dunsjen en springen west, Greds?
G r e d s k e.
Wel wrachtich net. Wy habbe hjir de hele jün by \'n oar sitten to nayen en to breidsjen en to lêsen.
Kortsicht tsjin Sibrich.
Dou best ommers de hele jun by din sister west, en der best mei Bote Wimmel omslingere, en der ha jimme dünse en süpt en songen en maltjirge as gekken.
Sibrich.
Och heden, hwet is \'t akelik! (tlja rehket danich oerstjur, sa \'t liket.
Gr r e d s k e.
Keapman, ho komme jy der nou sa divelske mal by? Hwa het jo dat in \'e earen blaesd? Dy het jo tofoaren liichd as in beest. De frou het hjir de hele jün by my thös sitten, dat sids ik jo yette ris.
Keapman Eortsicit en sin wit. 43
Kortsicht.
Dat ken ommers unmogelik wier wêse.
J a p i k.
Wel né, ho scoe dat wier wêse kenne? Dy faem is omkocht om for hjar to ligen.
G r e d s k e.
Ast dou mar net omkocht biste om to ligen; biroerde fint! Dou bist altiid tsjin de frou.
S i b r i c h hikkerjende en shrie-wende.
Ja, dy fynt bet in hekel oan my. Om hwet reden dat wit ik net. Mar dat er my sa bilas-terje scoe, dat hie \'k yet net tocht.
J a p i k.
Praet net fen lasterjen, frou. Wy habbe ommers by Heabel en hjars west, wils\'t jimme der wieren.
Kortsicht.
Ja, wy habbe alles foar us eagen sjoen. Dat is doch gjin gachelspil.
S i b r i c h, yet al mear oerstjur.
Hwet jy sjoen ha, der ken \'k neat fen bigripe. Mar my ha jy der net sjoen, dat sids ik jo. As jy dat nou net leaue wolle, den matte jy \'t mar witte.
Kortsicht.
Ik scil \'t ek witte. Ik wol fen dy ou; ik wol skaet wirde mei \'t rjucht. Derom hab ik eksteur dalik mar mei nomd; den ken dy mar in ienen proces verbael opmeitse fen de saek.
Keapmau Kortsicht en sin wiif.
J a p i k, d\'ócht de hasdoar op en den in stap tobek.
Wel stom! der stiet ien in \'e kleankas.
Kortsicht, forheard.
Ho diveker is \'t nou ?
E k s t e u r.
Kom, dat is in arrestant for my. Kom der mar ris ut, heite!
Dirk komt ut de kleankas.
Nou, hjir ben ik. Eksteur, jy kenne my. Jy scille fest wol leaue wolle, dat ik hjir net komd ben to stellen.
Eksteur.
Hwerom bist hjir den komd?
Ik scil jimme de hele wierheid mar rünut sidse. Oars sjucb ik wol in, dat ik seis tige in \'t unleecb reitse ken, en dat wol \'k om in oar sin forkearde streken Ijeafst mar net. Sint jün om in ure ot acht hab ik hjir al west. Ik hab de faem hwet selskip halden, wils \'t de frou nei hjar sister wier to koffidrinken. De frou kaem earder thus as wy forwachte hiene. Ik woe hjir net Ijeafst sjoen wirde, derom ging ik in \'e kas stean. Wy tochten, as de frou op bed wier, scoe \'k wol stil ta de doar üt komme kenne.
Kortsicht.
Dat forhael klinkt wer rjucht oars-om as de faem hjarres.
Eksteur.
Wy witte der yet neat fen hofölle der fen wier
46
Keapman Kortsicht en sin wiif. 47
is. len dj \'t sa let in \'e jün in in freamd bus forskule fun wirdt, is wol strafber.
Ik scil jimme mear sidse. De frou is net al-lenne thus komd; lya het hjar thus bringe litten. De man, dy \'t mei hjar komd is, is hjir ek yette in \'e hüs. Döch dy oare kas mar ris iepen.
J a p i k d\'öcht de kasdoar op en hellet Bote Wimmel der ut.
Ha! der ha wy krekt üs rjuchte man.
Kortsicht, alderdanichste lilh.
Der ha wy de divelery al I {Uy fljucht op Bote ta en gript him by \'t hord.) As \'t nou net mear wier as \'t wirk, den mocht ik dy wol dea dwaen, hiroerdling aste biste!
Bote.
Och neef, lit my ris efkes prate.
Kortsicht jowt him in trjmo.
\'k Forstean feu dy gjin praetsjes en dou hoefst my ek net mear to neefjen, gemiene, falske knopedrayer!
E k s t e u r Jcow.t twislen heiden,
Keapman, bidarje jo hwet en brük forstan; oars gean jy licht to fier.
ünderwiles komt Qredske wer m mei in wm-flesse en romers, dy 7 se op \'e tafel set.
Kortsicht rent op Gredske ta.
Greater liichbeest ast dou biste ha \'k ek in min hele libben net earder kennen leard. Mar
Keapman Kortsicht en sin wiif.
wy scille maye meitse. Dou kenst jün yette opkroaskje.
G r e d s k e jowt hjar oan \'e kant.
Och heargen noch ta! Nou is \'t alheel in spil in \'t wild.
Kortsicht tsjin Eksteur.
Ekstenr, jy meitse fen disse hele saek proces-verbael op. Dy twa bisfynten matte nei de wet straft wirde. De faem mat üt de tsjinst en ik wol fen nun wiif skaet wirde, mei \'t rjucht.
S i b r i c h.
Nou, ik scoe mar hwet inbine, tocht my. Sökke greate ündogensheden benne der net foarfallen, om der mar in ienen alheel mal om to wêsen.
Eksteur.
As \'k proces-verbael opmeitse scil, den tsjinje \'k de hele saek wol goed fen stikje ta bitsje to witten.
Kortsicht.
Den mat Japik it jo mar fortelle. Ik ben al to fel oerstjur. Ik mat hwet sitte. (Hy fait op in stoel del.)
Ik hie \'t al lang opmirken dat it hjir net ging sa \'t hearde. De keapman hie der gjin erch in en woe \'t ek net leaue. Mar ik koe \'t net hirde dat sin goeddwaen sa mei stank leanne waerd. Ik wachte op in goede gelegenheid om him de eagen to iepenjen. Nou stiene der forline wike ijouer fette öksen by in boer tichte by Ljeauerd.
48
Der ha wy do om dwaende west, mar wy koene se net keapje. Neimiddei krige de keapman in telegram, der stie in, as er dy öksen ha woe moast er gau komme. Hy hie der wol sin oan en ik praette \'t him tige oan; sa rekken wy juns tsjin saunen ta de doar ■ut. Mar mei dat telegram wier \'t koal. Ik hie oan in goé frjün to Leauerd efkes in brjifke skrjuvm, sa en sa, en derop hie dy dat telegram oustjürd.
S i b r i c h.
Ik ha \'t wol tocht datst dou divel de wirkmas-ter fen \'t hele spil wierste.
E k s t e u r.
Jy matte nou efkes stil swye, frou. Nou Japik, ho fjirder?
Do \'t wy buten doar wieren sei \'k tsjin de keapman ho \'t siet en hwet ik in \'t sin hie. Wy gingen net nei \'t spoar, mar nei min sister en hjarres. Der ha wy us forklaid en optakele as in pear lietsjongers; keapman de man en ik it wiif. Sa gingen wy nei Heabel en hjarres. Lutske Flipflap, Heabel en fis frou hjar mem, wenne by hjar libben in dat selde bus en haldenachtketierforsokke omrenders. Nou wier ik, sa beare, in \'e miening dat der yette sa\'n herberge halden waerd, en sa roanen wy der op in. En der ha wy sjoen dat Bote Wimmel en üs frou mei \'n oar omgingen krekt as se by \'n oar hearden. Nou, eksteur, hwet hjir fjirder foarfallen is, dat ha jy seis mei bywenne.
49
4
Keapman Kortsiclit en sin wiif.
Kortsicht.
Nou moasten jy mar oan \'t skrjuwen, net eksteur ?
E k s t e u r.
\'kWit hast net, keapman. Ik tocht oars, as jim \'t allegjerre hwet mei\'n oar skikten, scoe dat net al sa goed wêse?
Bote.
Dat liket my to minsten fierwei \'t beste ta. Ik wol my graech skikke, hwet de jildsaken oan-giet.
Kortsicht.
Ik wol fen dy neat witte. Don kenst din jild krye, alles hwetst fen my ha maste, ta\'n cent ta. En den wol \'k dy foart-oan net mear in min has ha. Don tochtst my mei din jildlienen in \'e macht to kryen, dat ik my for dy scoe stil balde matte. Mar sa slim gtiet it yet net. As \'k ris hwet brüke mat ken \'k buten dy ek wol redt wirde.
Eksteur.
Hark ris keapman. As jy de faem foart stjüre reitse jy en jou wiif tröch de hele burren op \'e rabbery. As jy bigjinne to skreppen om mei \'t rjucht fen \'t wiif ou to kommen, den komt der ek in opskuor en pratery fen wünder, — uren fier in \'t run. En by slot fen rekken scille jy \'t wollicht doch net klear krye. Derom ried ik jo, dat jy de faem halde, en hjar fry jowe, dat se de fryer by hjar kriget wils \'t jimme beide thös benne. Den kenne jy \'t each der hwet oer
50
Keapman Kortsiclit en sin wiif. 51
halde. Om sök jongguod by \'n oar wei to kearen, dat giet docli net. En jou wiif moasten jy ek mar wer in genade oatmimme. Hja is fölle jonger as jy; hja het nocht oan frolikheid en mat hjar tültsjes soms ris üttülje. Mar ik leau wrachtich keapman, dat se eigentlik neat tsjin jo misdrjuwn het.
S i b r i c h.
Ei né, hwet scoe ik misdrjuwn ha? Japik is de wirtel fen \'t kwea. Hy het min goede man tsjin my opstokele.
E k s t e u r.
Japik mat der ek hwet om tinke, om mei söks net to foarbarich to wêsen. Men mat de han net twisken de bast en de beam stekke, seit it sprek-wird. Nou. keapman Goffe Kortsicht, scoe \'t net best wêse, dat jy alles mar blau blau bljuwe litte?
Kortsicht.
Ik leau siker, eksteur, as \'k my goed bitink, dat dat it beste yet mar wêse scil.
Eksteur.
Ja, dat is grif it beste. Jy habbe my niis frege, keapman, as \'k sin oan in gles win hie. My tocht dy swarte jonge moast der nou mar oan, en den moasten wy alle ünienicbheid mar mei \'n oar oudrinke.
Kortsicht.
Nou, den mat dat mar wêse.
Eksteur.
Moai sa! Ik leau, it soil hjir jün yet wol in
goed ein jaen. My tocht, wy moasten earst yet mar ris sjonge.
Wise: Het noodigst meubel, onzer dagen. (*)
Men mat net al te haestich renne Om kwea to siikjen in in oar.
Hwent as we er net to wis fen benne, Men rekket licht den seis der foar.
En sjucht men kwea al is der neat, Men oardeelt den alhiel forkeard.
Hwent erchtink, for it goede blin, ] iwa Wirdt licht bidragen tröch de skin, j hear.
Den sjucht me in fyand faek in immen, Al bet er gjin forkeards in \'t sin.
En siket men den wraek to niir.men, Men hannelt den tsjin sa\'n ien min. Sa makket immen \'t seis der nei, Dat mannich him net ]ye mei.
Hwent erchtink, for it goede blxn, I itva Wirdt licht bidragen tröch de skin I har.
Mar elk mat ek him nedich mye For \'t kwea en alle skin fen \'t kweu.
52
Hwent lastersncht en rabberye Smit graech yen kladden op \'e lea.
O Sjuch de Uitgezochte Verzamelinq Oezelschapsliederen. (iljoAVu by I). Noothoven van Goor, to Leiden. Bleds. 236.
Keapman Kortsicht en sin wiif.
Dus sorgje for gjin ding hjir mear,
As for jou goede namme en ear.
Hwent erchtink, for it goede blin, j two, Wirdt licht bidragen tröch de skin. 1 hear,
lt; Leau graech fen elk en ien it beste.1
Hwent aste aloan tsjin jong en aid It liif fol wrok en wrevel beste,
Hwet wille best den in \'e wrald?
Is elk net beilicb in sin dwaen,
Wy matte elkoar bwet beine en slaen. Hwent erchtink, for it goede blin, I two. Wirdt licht bidragen tröch de skin. \' kear.
Dus goede frjunen, tinke jimme Dat dit us spiljen better koe,
Jim matte \'t sa foaral mar nimme,
Dat elk fen üs sin best dwaen woe.
Wes in jimme oardeel fry oprjucht, Mar sunder spit of stikelsjucht. • v A Hwent erchtink, for it goede blin, I Iwa
53
■ Wirdt licht bidragen tróch de skin. J kear.
gt;»;o«—