NEWSLEHERON VETERINARY ASPECTS OF INTERNATIONAL DEVELOPMENT COOPERATION
VOLUMES, N01
ISSN
EQUATOR is a periodical of
the Officc for International
Cooperation of the Faculty of
\\ i.-lcriniii\\ Mcdii\'iiic of l^Wvclil
University.
from the editor
Editorial board
J.H.A. dc Ciooijcr
(incl. production)
M.F.M. Langclaar M\\\'M
R.W. Paling DVM Plif:)
(editor-in-chief)
Lay out
H. Ilaisema
Printed by
Editorial Oillce
Faculty of Veterinary Medicine
Office for Tnternational
Cooperation
P.O. Box HO. 163
3508 TD UTRECHT
The Netherlands
Tel.: 31.30.53211 r.
Fax: 31.30..531815
EQUATOR is published bi-
monthly. The March, July and
November issues of EQUATOR
are published in English.
For all information, copy and
suliscriptions please contact the
editor.
Subscription is free of charge.
Fijr changes in address and
termination of subscription plea-
se return the corrected label lo
I he editorial officc.
If undeliverable please return to
the editorial office.
■fanuary,
Through scientific research one can
prove virtually everything. Depending
on hypothesis, experimental design,
statitlstical method, etcetera a scien-
tist is able to manipulate results to a
large extend. These statements are,
of course, also valid for the veterinary
sciences. Prof. Karl-Heinz Zessin of
the Institute for Parasitology and Tro-
pical Veterinary Medicine of the Free
University in Berlin, Germany evelua-
ted a large number of experiments
performed in or in relation to the
tropics. He presented the alarming
results of his study during the recent-
ly held Symposium on Tropical Ani-
mal Health and Production. For the
interest of our readers who were not
able to participate in this Symposium,
the editors decided to publish an
abstract of his presentation in this
issue of EQUATOR. Read it and be-
ware!
The editorial board of EQUATOR is
pleased to present somewhat better
news from a country that has been
the victim of a destructive civil war for
so long. Attention is paid to the rene-
wal of the long existing bonds be-
tween the veterinary faculties of the
Eduardo Mondlane University in Ma-
puto, Mozambique and Utrecht Uni-
versity, the Netherlands. A new phase
in the cooperation has been appro-
ved. This time the conditions for suc-
cess are present, as the civil war has
come to an end and the people of
Mozambique have, for the first time
since long, a perspective for their fu-
ture. At last they get the opportunity
to redevelop the once flourishing
livestock sector. Well trained veterina-
rians will play a key role in this pro-
cess of renewal.
The devastating civil war in Mozambi-
que has, apart from extreme human
suffering, resulted in severely disrupted
and greatly reduced livestock produc-
tion, especially in the milk and beef
sector. This war has recently come to
an end. The resulting peace seems to
hold well enough to create an atmos-
phere in which the population regains
slowly its confidence in the future of
the country. A situation in which the
collaboration between the faculties will
likely be able to attain the goals which
were formulated in the past but could
not yet be achieved.
Following the political settlement and
the introduction of economic reforms, a
situation is developing in which the
economic activity is reviving in many
parts of Mozambique. No doubt, this
will lead to increased agricultural acti-
vities. Agriculture is a sector of the
economy which involves about 70% of
the population of 14 million people.
Livestock numbers in Mozambique
increased until a few years after inde-
pendence. Thereafter, destruction of
agricultural properties and unreliable
public services caused a severe decrea-
se in cattle numbers. On the other
hand, a remarkable situation has deve-
The main entrance of the Veterinaiy
Faculty in Maputo, Mozambique (Photo:
Dijkstra)
loped in the urban and peri-urban
areas where small stock like chicken,
ducks and rabbits are raised to provide
protein for the ever increasing popu-
lation of Maputo.
Exact figures on present livestock num-
bers are not available.
The southern area of the country is
virtually free of tsetse flies and has a
suitable climate for extensive cattle
raising. It can be expected that this
sector and the keeping of sheep and
goats will again make a significant
contribution to the traditional agricul-
tural production, as it has in the past.
An agricultural infrastructure, including
adequate veterinary services which
should partially be run privately and
partially be run by the government, has
to be re-built; the role well trained
veterinarians can play herein is evident.
EDUCATIONAL AND SCIENTIFIC
COOPERATION BETWEEN THE VETERINARY
FACULTIES OF MAPUTO AND UTRECHT
ENTERS NEW PHASE
The Faculty of Veterinary Medicine of Utrecht University (UU) and the Veteri-
nary Faculty of the Universidade Eduardo Mondlane (UEM) in Maputo, Mozam-
bique, have maintained links of cooperation during almost 10 years. Even before
this programme of collaboration between the institutes was established in 1985,
Dutch veterinarians served in the Mozambican veterinary service, at veterinary
field stations and as lecturers at the university. The close relationship Dutch
veterinarians had with Mozambique has even resulted in a continuous constructive
support for their Mozambican colleagues, through the foundation FAVAM (see
also EQUATOR, Vol. 1, no. 3). In September, 1993, the third phase of the
educational and scientific cooperation between the veterinary faculties of Maputo
and Utrecht commenced. Activities within the scope of this collaboration are
supported by a 4-year project, financed by the Dutch Ministry of Foreign Affairs,
through the MHO-programme for longterm institutional support for the Eduardo
Mondlane University in Maputo.
The Veterinary Faculty of Maputo
The Veterinary Faculty is one of the
eight faculties of the UEM and one of
the six veterinary training institutes in
southern Africa. The others are in
South Africa, Tanzania, Zambia and
Zimbabwe. Since 1964, veterinary edu-
cation takes place at a location just
outside Maputo, near to the national
veterinary research institute. The facul-
ty has departments for: Preclinical
Sciences, Paraclinical Sciences and
Clinical Sciences and Animal Produc-
tion. The faculty\'s Veterinary Hospital
is composed of an out-patient clinic in
town, a surgery block, stables and an
ambulatory clinic. Several production
units for ducks, rabbits, pigs, goats and
cattle as well as for animal fodder and
foodstuff provide opportunities for
practical work for the students and for
research. The academic staff of the
faculty is composed of 50 lecturers of
which 7 are following further training
and 11 work on a part time basis.
The yearly intake of students is be-
tween 25 and 30, while the output va-
ries between 15 and 20. In 1990 the
duration of the curriculum was increa-
sed from 4 to 5 years. Students receive
after graduation the degree of quot;licen-
ciadosquot; in Veterineu\'y Sciences and
Animal Production.
External assistance has been substantial
over the years and came from the Food
and Agriculture Organization (FAO),
Cuba, Czechoslovakia, Spain and the
Netherlands. At the moment support is
being provided by Germany, the Ne-
therlands and Cuba.
During the first and second phase of
the project (1985-1993) the main objec-
tive was the improvement of the tea-
ching in applied physiology, especially
with regard to practical classes at the
Veterinary Faculty. This was done by
the training of Mozambican staff mem-
bers and by the installation of a central
teaching laboratory. This laboratory
could only be kept running by providing
project support for the maintenance
unit as well. This unit can now take
care of the maintenance and repair of
almost all instruments and equipment
of the faculty.
Another objective of the second phase
was the establishment of an ambulatory
clinic and a herd health programme at
the faculty. Both activities, the streng-
thening of the physiology teaching and
the development of the ambulatory
clinic and a herd health programme,
were for the larger part of the 8 years,
supported by Dutch experts. Another
Dutch veterinarian was involved in the
teaching of large animal internal medi-
cine at the faculty in Maputo for many
years.
In addition to the improvement of the
professional skills in physiology of the
Mozambican staff members, the phy-
siologists initiated a research project on
the breeding behaviour, the hatchability
of eggs and the metabolism of eggs and
ducklings of Muscovy ducks; a collabo-
rative research project with a direct
relation to the local situation, that did
not require major facilities in Maputo.
Mohammed Harun, the Mozambican
veterinary physiologist, came to Utrecht
several times, to work on this research
project (see EQUATOR, Vol. 1, no. 3
for more information). It is envisaged
that after completion of the research
during the third phase of the project,
he will defend his PhD thesis in
Utrecht.
Herd health and ambulatory clinic
The concept of herd health is included
in the curriculum at the Veterinary
Faculty in Maputo. With the introduc-
tion of the new curriculum, teaching
hours on this subject will be increased
from 116 to 192 per year (starting in
1996), of which 120 are given in the
field or during practical classes. Sup-
port during the third phase of the pro-
ject will be given to the running of the
ambulatory clinic, which will provide
services to the farms in the surrounding
of Maputo, be a source of teaching
examples and create opportunities for
herd health research. During recent
years a Dutch veterinarian has been
involved mainly in lecturing, developing
teaching materials and organizing the
ambulatory clinic and production units.
It is expected that the professional trai-
ning of staff can be completed during
the third phase of the project. Conse-
quently, the task of the project expert
in herd health, to be appointed in 1994,
can gradually be directed towards
scientific guidance cuid research.
Large animal internal medicine
Offering sufficient opportunities to
veterinary students to obtain cUnical
skills has been greatly hampered in
recent years. Practical work, such as
clinical examination, treatment, nursing
and post mortem examination, has
therefore been limited. Demonstration
of clinical cases has only been possible
by taking the students out to the cattle
raising areas and the villages. The cU-
nical examination of animals, combined
with laboratory tests showed the major
importance of ticks and tick borne
diseases, like heartwater, in the areas
around Maputo (see under quot;Recent
Publicationsquot; in this EQUATOR: As-
selbergs et al, 1993).
During the third phase of the project
assistance will be provided aiming at an
improvement of clinical teaching in
large animal internal medicine. This
will be done through the realization of
means to bring clinical cases to the
faculty and the renovation of stables
and facilities for clinical and laboratory
diagnosis. At the clinic animals will be
treated and in the stables they can be
given adequate care and at the same
time be used for teaching purposes.
Other aspects involve the further trai-
ning of Mozambican staff in internal
medicine of large animals and the
development of teaching materials. A
Dutch veterinarian has been based at
the Veterinary Faculty to support these
activities during the coming years.
The future of veterinary education
The technical assistance as described
above, which is financed by donor
funds, is limited in time. The Veterina-
ry Faculty should strive for financial
autonomy from donor funds and inde-
pendence from technical assistance.
However, external funds could be at-
tracted to support the process to attain
this status. Continuation of research
collaboration, based on mutual re-
search interests and personal and insti-
tutional relations built up during the
years, could be regarded as a benefit of
the project for both faculties.
Generally, the education of veterina-
rians should be directed towards the
requirements of the potential labour
market; this concerns the kind of servi-
ces to be rendered as well as the num-
ber of veterinary professionals required
to perform these services in a country.
A detailed prospective study in this
respect is also required for Mozambi-
que. Two related matters will undoub-
tedly form the basis of such a study.
Firstly, how many veterinary graduates
are required each year and is it justi-
fied to maintain a veterinary faculty to
train this number of students? And se-
condly, to what extend does the future
veterinary professional require skills in
animal production, husbandry and
zootechnics to maintain his position on
the labour market? Can these require-
ments be fitted into the veterinary
curriculum or would an integration with
the Faculty of Agronomy be a more
appropriate solution?
The field of veterinary education, vete-
rinary medicine and veterinary science
remains an intriguing matter, be it in a
European country with its problems of
overproduction and environmental
pollution or a country in Africa where
the potential of the envirormient for
livestock production has to be develo-
ped.
R.W. Paling
Following this course, the possibility ex-
ists to follow more specialized training
on an individual basis.
n
The fourth international course quot;Intro-
duction to herd health and epidemio-
logyquot; will be organized from 10 Octo-
ber to 25 November 1994 in the De-
partment of Herd Health and Repro-
duction of the Faculty of Veterinary
Medicine. The Office for International
Cooperation will organize this 7-week
post-academic course.
Subjects
The course is directed towards dairy
cattle and dairy cattle husbandry.
The following subjects will be given
attention:
*nbsp;Introduction to herd health and the
VAMPP-programme for fertility
control of dairy cattle;
*nbsp;introduction to veterinary epidemi-
ology;
*nbsp;fertility analysis and aspects of re-
production like gynaecology, animal
husbandry, artificial insemination
and embryo transfer;
*nbsp;claw disorders;
*nbsp;mastitis: diagnosis, epidemiology,
therapy and prevention;
*nbsp;calf rearing and nutrition.
Besides attending lectures, practicals
and demonstrations, participants will
visit a number of dairy farms in the
service area of the ambulatory clinic of
the Faculty and they will join excur-
sions to veterinary institutes and/or
health services. Also, the touristic inte-
rest of the participants will not be
forgotten. The course includes 2 days
of excursions to interesting sites in the
Netherlands.
Fourth International Course
Introduction to Herd Health and Epidemiologyquot;
Course fee
The course fee is Dfl. 7,500, excluding
the costs for travel, subsistence, lodging
and medical insurance.
The coordinating bureau requires infor-
mation on the level of education and
the working conditions of the candida-
tes for selecting the appropriate partici-
pants for the course. Therefore, appli-
cants have to send a letter with a de-
tailed curriculum vitae, stressing aca-
demic and/or professional merits. Fur-
thermore, a certified statement of ap-
proval to participate in the course from
responsible superiors and a declaration
by the granting authority should be
included. Closing date for registration
is 1 August, 1994.
For more information and appUcation,
please contact the Office for Interna-
tional Cooperation, Faculty of Veteri-
nary Medicine, P.O. Box 80.163, 3508
TD Utrecht, the Netherlands, tel:
3130-532116, telefax: 3130-531815.
The section RECENT PUBLICATIONS is included in the English issues of EQUATOR. Scientific publications of the
Faculty of Veterinary Medicine and other research institutes in the Netherlands, relevant to livestock production and health
in the tropics as well as titles of papers by Dutch veterinary scientists working on animal health and production topics in
relation to developing countries, will be included. Please inform the editor of your publications so we can bring them to the
attention of the readers of EQUATOR. For reprints contact the authors directly, their addresses can be obtained from the
editorial office (Office for International Cooperation, P.O. Box 80.163, 3508 TD Utrecht, The Netherlands). Copies of the
quot;Abstracts of the 4^^ symposium on Tropical Animal Health and Production: Recent developments in veterinary epidemiologyquot;
can also be obtained from this office.
ANIMAL HEALTH
Perez, E., Noordhuizen, J. and Brand, A. (1993). Calfhood morbidity and mortality in Costa-Rican dairy, dual purpose and
beef herds. In: Abstracts ^ the symposium on Tropical Animal Health and Production: Recent developments jn
veterinarv epidemiology. Eds. R.W. PaUng and J.HA. de Gooijer, Utrecht, 24 September, 1993, Utrecht University, pp.
27-35.
Schreuder, B.E.C., Noorman, N., Hahmi, M. and Wassink, G. (1993). Livestock mortality in Afghanistan in districts with and
without a veterinary programme. In: Abstracts rf the ^ symposium on Tropical Animal Health and Production: Recent
developments in veterinarv epidemiology. Eds. R.W. Paling and J.H A. de Gooijer, Utrecht, 24 September, 1993, Utrecht
University, pp. 19-26.
Uilenberg, G. (1993). Research priorities for improvement of animal health. In: Challenges to livestock production and health
jn tropics and subtropics to be met. Proceedings jof m international symposium. Eds. J.E. Huhn and H.G. Leonhardt, 6
July, 1990, Berlin, Bundesgesundheitsamt/Freie Universität Berlin, pp. 43-54.
LIVESTOCK PRODUCTION
Dijkhuizen, AA. (1993). Epidemiological and economic modelling of foot-and-mouth disease control. In: Abstracts of the 4*^
symposium on Tropical Animal Health and Production: Recent developments m veterinarv epidemiology. Eds. R.W.
Paling and J.HA. de Gooijer, Utrecht, 24 September, 1993, Utrecht University, pp. 11-14.
Schukken, Y.H., Perez, E. and Brand, A. (1993). Introduction to epidemiological models and their apphcation in the tropics.
In: Abstracts rf the 4^ symposium on Tropical Animal Health and Production: Recent developments m veterinary
epidemiology. Eds. R.W. Paling and J.H.A. de Gooijer, Utrecht, 24 September, 1993, Utrecht University, pp. 5-9.
TICK-BORNE DISEASES, THEIR AGENTS AND VECTORS
Asselbergs, M., Jongejan, F., Langa, A., Nevbes, L. and Alfonso, S. (1993). Antibodies to Cowdria mminantium in
Mozambican goats and cattle detected by immunofluorescence using endotheUal cell culture antigen. Tropical Animal
Health and Production 25: 144-150.
Jongejan, F. (1992). Studies on the transmission of Cowdria mminantium by African and American Amhlyomma ticks. In:
Proceedings and abstracts M the 1!! international conference on tick-borne pathogens at die host-vector interface: an
agenda for research. Eds. U.G. Munderloh and T.J. Kurtti, 15-18 September, 1992, Saint Paul, Minessota, USA, p. 143.
Mukolwe, S.W., Wesonga, D.F. and Grootenhuis, J.G. (1992). Evaluation of the potential of four wildlife species as reservoirs
of Cowdria mminantium. In: Proceedings and abstracts of tlm 11\' international conference m tick-borne pathogens M Ihe
host-vector interface: an agenda for research. Eds. U.G. Munderloh and T.J. Kurtti, 15-18 September, 1992, Saint Paul,
Minessota, USA, p. 302.
Straten, M. van and Jongejan, F. (1993). Ticks (Acari: Ixodidae) infesting the Arabian Camel (Camelus dromedarius) in the
Sinai, Egypt, with a note on the acaricidal efficacy of Ivermectin. Experimental and apphed acarology 17: 605-616.
Uilenberg, G. (1993). Other ehrlichioses of ruminants. In: Rickettsial and chlamydial diseases of domestic animals. Eds. Z.
Woldehiwet and M. Ristic. Pergamon Press, pp. 268-279.
Uilenberg, G. and Camus, E. (1993). Heartwater (cowdriosis). In: Rickettsial and chlamydial diseases rf domestic animals.
Eds. Z. Woldehiwet and M. Ristic. Pergamon Press, pp. 293-332.
VETERINARY PUBLIC HEALTH
Urhngs, HA.P. and Veen, CA A. in\'t (1993). Transmission of viruses through products of animal origin. In: Abstracts of the
4^ symposium on Tropical Animal Health and Production: Recent developments m veterinary epidemiology. Eds. R.W.
Paling and J.HA. de Gooijer, Utrecht, 24 September, 1993, Utrecht University, pp. 41-45.
Instruction material available from STOAS
For agricultural education and training in
the (sub)tropics
STOAS (Foundation for the development of
agricultural education and training) edits and
publishes training texts on different aspects
of agriculture and animal production in the
(sub)tropics, in close co-operation with per-
sons quot;in the fieldquot; in various countries. The
level of the publications varies from title to
title.
The texts are intended for use by lecturers,
teachers and instructors, who may find them
useful for their lessons. But several titles, for
instance the dairy farming series, can also be
used by literate farmers and agricultural
project personnel.
Practical instruction received a great deal of
attention; in general the practicals described
in the texts require little equipment and
materials.
List of available titles on livestock in 1994
1. Guide to effective teaching
Basic teaching and learning principles are
valid evei-ywhere. The guide contains a num-
ber of practical suggestions for good tea-
ching in the classroom, the laboratoiy, the
workshop and the field. With functional
photographs to illustrate the text. 50 pages.
ISBN 90 5285 025 9 (English/French/Spa-
nish).
2. Modern dairy farming in tropical and
subtropical regions
Instruction material on modern daily far-
ming with practical orientation, only dealing
with matters of direct importance at farm
level.
Three volumes in English:
I.nbsp;Daily cattle feeding; pasture and fod-
der crops. 125 pages. ISBN 90 5285
015 1
II.nbsp;Milking and milking machine; milk
quality and handling. 120 pages. ISBN
90 5285 015 1.
III.nbsp;Animal health, calf rearing, housing;
suggestions for practicals in daiiy
farming training. 85 pages. ISBN 90
5285 016 X.
3. Reproduction in cattle
Two volumes in English:
I. Basic facts on reproduction in cattle,
relatively easy to read at farm level;
artificial insemination: organizational
aspects, administration and techniques.
96 pages, illustrated. ISBN 90 5285 012
7 (1994).
II. More details about certain topics, in
medical/veterinaiy language. 50 pages.
ISBN 90 5285 013 5.
4.nbsp;Foot care in cattle
50 pages, with photographs. (Language Eng-
lish/French).
5.nbsp;Chicken farming
Background information together with ma-
nagement aspects of chicken farming. Two
books, about 200 pages in all, with photos
and other illustrations. Revised 1992. ISBN
90 5285 006 2. (Language English/Spanish).
Charges
Charges are only for reproduction costs,
packing and postage.
Information
For further information contact Mrs. Erna
Meijer (publications): STOAS (Foundation
for the development of agricultural educati-
on and training), P.O. Box 78, 6700 AB
Wageningen, The Netherlands (Tel. -1-31.-
8370.23355; telefax: -1-31.8370.24770) or Mr.
B. Gietema (editor; tel. private: 31.70.-
3521088).
AN EVALUATION OF RECENT DISEASE
SURVEYS IN THE TROPICS
Methods of Investigation
Demands on quality and scope of
animal health information in develop-
ing countries have increased enormous-
ly. As livestock development is con-
Veterinary services in many developing countries are forced to make decisions lar-
gely on the basis of whatever information comes their way by chance, rather than
having reliable ways of keeping up with disease situations in the field and changes
of situations. Worldwide agreement exists on the essential key to provide technical
knowledge of important diseases and their effect on productivity. The sole purpose
of data collection is to provide data of value and process these into useful infor-
mation, on which basis more soundly based decisions can be made.
sidered more complex, animal health
data are expected to provide informa-
tion beyond narrow boundaries of ve-
terinary disciplines. Of investigations is
expected that they measure the produc-
tivity of animals in populations simulta-
neously, and assess the impact that va-
rious diseases have on reducing this
level of productivity. Quantitative infor-
mation on the importance and impact
of different diseases in diverse produc-
tion systems is urgently needed. Using
a constraints-oriented perspective of
production systems, data on production,
management and disease have to be
linked. These demands require new
skills and techniques, of which many
have to be brought in from outside the
veterinary field. Demands also address
the quality and scope of information
that is generated from conventional
disease investigations.
Further information is needed to deve-
lop a conceptual framework to begin
sound sectoral livestock planning. For
this, the latest class of disease
investigation does not aim at preparing
disease information for the general use
of decision makers. These investiga-
tions are explicitly executed in order to
refute widely used quot;common standardquot;
veterinary procedures.
While one has to caution against an
often inflationary number of goals to
be fulfilled with individual disease in-
vestigations - which may set a trap of
demands in which animal health inves-
tigations in developing countries might
get caught - one has to concede also
that methods and abilities of livestock
investigators to meet these demands
have not improved in a similar way.
A disease survey is not the most useful
method to investigate diseases. A sur-
vey allows the identification of
associations between vcu\'iables, but
cannot take into account the sequence
of events. However, as intensive moni-
toring or surveillance of livestock popu-
lations are missing in many developing
countries, surveys are frequently used -
and often are the sole investigation
technique - to collect animal health
data. Surveys are popular among vete-
rinary investigators, but are no easy
methods for obtaining data and provi-
ding relevant information.
This paper presents an overview of
three key elements of disease surveys
recently carried out in developing
countries. These elements are 1) an
evaluation of the technical quality and
relevance of recently published surveys,
2) an assessment of methodological
problems of surveys to investigate pro-
duction systems, and 3) a survey of
projects designed to help re-structuring
veterinary services by refuting estab-
lished veterinary procedures. Surveys
for 1) and 2) are defined as cross-sec-
tional field studies of a valid sample of
the population, in order to describe
disease events and patterns and to as-
sess specific associations between them
and/or factors in the population which
are considered to be important for the
epidemiology of the disease. Surveys
for 3) include repeated (longitudinal)
field studies and health and productivi-
ty profiles.
Quality of disease surveys
Eighty-six publications in the three lea-
ding journals for international veteri-
nary medicine (Tropical Animal Health
and Production; Revue d\'Élevage en de
Médecine Vétérineiire des Pays Tropi-
caux; Preventive Veterinary Medicine)
are reviewed. These report on surveys,
which are concerned with active investi-
gations of diseases in the field. The
sample of papers is not to be consi-
dered comprehensive but is adequate
to draw inferences on topics covered
and survey methodologies. In 57 per-
cent of the reviewed surveys no formal
sampling design (sampling method,
sample size, randomness) was establis-
hed, nor were results elucidated for
these obvious sampling deficiencies.
Nevertheless, in 86 percent of the sur-
veys inferences from the subjective and
non-valid data were drawn for the ge-
neral population, statistical tests on
unrepresentative data were performed
in 20 percent of the cases.
The majority of surveys does not satisfy
elementary technical principles. They
lack any design and are contrary to
technical details of data collection and
interpretation at the expense of
prompt, informative and quality provi-
sion of information.
Appropriate epidemiological techniques
are not employed to overcome diffi-
culties in interpreting data usefullj^, and
in surveying results. In consequence,
they fail to meet stated objectives. The
development of sampling methods, data
analysis techniques and methods to
interpret multiple-linked information
have bypassed these surveys.
Formally designed surveys following
epidemiological principles improve the
generation of useful information vastly.
Published results of such surveys de-
monstrate that not only precision and
validity of results have improved, but
also that data are evaluated deeper by
analytical epidemiological tools, to
quantify likely associations and risk
factors of animals and environments in
relation to disease.
Haphazard collection of data, resulting
in poor information, should become an
unacceptable excuse in the light of the
abundant literature and experience on
proper design, operation and analyses
of field surveys. More technically sound
field investigations following these
principles, will have to be carried out.
Survey methodology and production
systems approach
The information needed exceeds the
narrow focus on diseases. Disease chal-
lenge is conditioned by different
livestock types and different ecologies
of production systems and is modulated
by diverse sets of management systems
and a significant diversity in access to
resources.
Disease investigation methodology
therefore has to safeguard the linkage
of animal health and production in
respective farming systems. This
implies that a different and wider set of
variables has to be used and that some
methodology has to be preplanned to
investigate associations, overlaps and
interrelationships.
A conceptual model of relationships
between production system variables,
health variables, diagnostic indicators
and livestock performance variables,
and a general approach to problem
definition and resolution from this set
of variables is presented. The develop-
ment of systems that link data banks
and biological analysis to economic
analysis has improved the investigation
of associated production and health
indicators. The complexity of integrated
farming systems in particular, and the
demand to fully accommodate the role
of animals in specific environments and
farming systems, causes analytical prob-
lems. Evaluation methods to consider
important interactions between live-
stock and other agricultural and non-
agricultural activities and systemic con-
straints and potentials of systems do
not yet exist. A production systems ap-
proach in the quantitative economic
analysis of animal health problems still
has to be implemented.
Survey results to aid in deregulating
veterinary services
The inability of many developing coun-
tries to establish and madntain effective
disease control services calls for a sepa-
ration of functions between the public
and private veterinary sector. Specific
disease investigation projects provide
an animal health rationale to restruc-
ture public veterinary programmes and
to assist in stratifying responsibilities
and competence between state and
private veterinarians.
Two project examples are presented:
The Livestock Disease Evaluation Pro-
ject in Malawi challenges the country\'s
policy of intensive tick control. Based
on sound epidemiological investigations
on the morbidity and mortality of
endemic ECF in local smallholder catt-
le systems, a range of different dipping
strategies, rather than the presently
employed intensive dipping at commu-
nal diptanks, are evaluated. The effi-
cacy of new and easier-to-use acarici-
des is also investigated. New dipping
regimes are expected to be more cost
effective and new acaricides to be used
on-farm will open opportunities for pa-
ra-veterinarians.
The Epidemiology Project at the Ani-
mal Health Centre in Uganda ranks
animal health priorities in the dairy and
ranch sectors, in order to identify suit-
able areas and levels of operation for
public and private veterinary services.
The majority of surveys still show seri-
ous technical deficiencies, particularly
in survey planning. Too much emphasis
is put on technical aspects of diseases,
rather than on analyzing the broader
environment and management situa-
tions in which diseases occur. However,
investigation methodology to satisfy the
demands of comprehensive production
systems analysis is still not available for
essential components. Advances in the
development of decision support sys-
tems, though, offer prospects to include
modules into surveys to representatively
identify health constraints, the econ-
omics £md socio-economics of the pre-
valence of diseases and likely outcomes
of intervention methods.
It is ironic that international livestock
development is cut back at a time when
in many countries livestock poUcy and
livestock service reforms are being
implemented and technical progress in
disease investigation technology is
made.
K.H. Zessin
This paper was presented during the 4th
Symposium on quot;Tropical Animal Health
Utrecht, the Netherlands
5 April - 10 June, 1994.
Course on Tropical Animal Health and
Husbandry for final years students of the
Faculty of Veterinary Medicine of Utrecht
University. Organized by: Office for Interna-
tional Cooperation, Faculty of Veterinary
Medicine. Closing date: 28 February, 1994.
Information: Dr. R.W. Paling, tel.: 030.-
532116.
Rabat, Morocco
20-22 April, 1994.
Second International Colloquium on Wor-
king Equines. Subjects covered: Health,
husbandry, and welfare; harness, implements
and farriery; economic and social issues; and
educational means and methods. Registrati-
on: Equine Colloquium, 41 Lotissement
Zohra, El Harhoura, 12000 Temara, Moroc-
co.
Bangkok, Thailand
26-30 June, 1994.
13* International Pig Veterinary Society
(IPVS) Congress. Organized by: Faculty of
Veterinary Science, Chulalongkom Univer-
sity. Information and registration: Dr.
Annop Kunavongkrit, Secretaiy of the 13®\'
IPVS Congress, Faculty of Veterinary Scien-
ce, Chulalongkom University, Bangkok
10330 (Tel.: 66.22520738, telefax 66.2.-
2553910).
Nairobi, Kenya
15-19 August, 1994.
International Symposium on Veterinary
Epidemiology and Economics. Information:
The International Society for Veterinary
Epidemiology and Economics (ISVEE),
Centre for Disease Control, Mailstop G.33,
Building 15 SSB 611, Atlanta, GA 30333,
U.S.A. (Tel.: 1.404.6391050, telefax: 1.-
404.6393296).
Oenkerk, the Netherlands
29 August - 7 October, 1994.
International course on: quot;Modem dairy farm
managementquot;. Organized by: Dairy Training
Centre Friesland. Programme: milk and mil-
king; dairy cattle feeding; forage production;
calf-rearing; fertility; breeding; animal
health; housing; farm machinery; manpower
management; farm economics and Dutch
dairy industry. Course fee including board
and Production; Recent Developments in
Veterinary Epidemiologyquot; at the Faculty
of Veterinary Medicine of Utrecht Uni-
versity, the Netherlands. The author can
be reached at the following address:
Institute for Parasitology and Tropical
Veterinary Medicine, Free University of
Berlin, Konigsweg 65, 1000-Berlin 37,
Germany.
and lodging, excursion and insurance: Dfl.
4,250. Information and registration: Director
DTC-Friesland, P.O. Box 85, 9062 ZJ Oen-
kerk, the Netherlands (Tel.: 31.5103.1562,
telefax: 31.5103.1628).
Amsterdam, the Netherlands
September, 1994 - June, 1995.
Intemational course in biomedical research
development 1994-1995. Organized by the
University of Amsterdam, Faculty of Medici-
ne and the Royal Tropical Institute. Topics:
Module 1: Introduction and review; Module
2: Basic research methods and tools; Module
3: Design and execution of research projects;
Module 4: Advanced methods I: Laboratory;
Module 5: Advanced methods II: Research
methodology and tools; Module 6: Individual
project. Course fee: Dfl. 24,500. Final date
for submission of the preliminary application
is February 15, 1994. Information: Dr. E.P.
Wright, course coordinator. Faculty of Medi-
cine, University of Amsterdam, Meiberg-
dreef 15, 1105 AZ Amsterdam.
Utrecht, the Netherlands
30 September, 1994.
Squot;quot; Intemational symposium quot;Tropical Ani-
mal Health and Productionquot;. This years\'
theme is quot;Application of biotechnologyquot;.
Organized by the Committee for the Advan-
cement of Tropical veterinary Science
(CATS) and the Office for Intemational
Cooperation of the Faculty of Veterinary
Medicine of Utrecht University. More details
will be provided in the next issues of
EQUATOR. Registration before: 1 Septem-
ber, 1994. Address: Office for Intemational
Cooperation, Faculty of Veterinary Medici-
ne. P.O. Box 80163, 3508 TD Utrecht (Tele-
fax: 31.30.531815).
Utrecht, the Netherlands
10 October - 25 November 1994.
Fourth Intemational Course quot;Introduction to
Herd Health and Epidemiologyquot;. Organized
by the Office for Intemational Cooperation
and the Department of Herd Health and
Reproduction of the Faculty of Veterinary
Medicine. Programme: See under quot;BIC
Newsquot;. Course fee: Dfl. 7,500,-. Closing date
for registration 1 August, 1994. Information
and registration: Office for Intemational
Cooperation, P.O. Box 80.163, 3508 TD
Utrecht (Tel.: 31.30532116, telefax:
31.30.531815).
INFORMATIEBLAD OVER VETERINAIRE ASPECTEN VAN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
JAARGANG 6, NO ^^
ISSN 0923-3334
i:(;i\'AT()R is ccn iiiligt;;i\\c \\an
hel Biircjii Ink-niJlic.n.ili\'
C\'onkiclcn \\;tii ile raiiilkil
Diergeneeskunde
Wetenschappelijk onderzoek van het
Instituut voor Tropische Geneeskunde
Rcdactiv
J.H.A. de (ïdoijcr
(eindredacteur)
Drs. M.F.M. Langelaar
Dr. R.W. Paling
(hoofdredacteur)
Lay out
IL Halse ma
Redactie-adres
Bureau Internationale Contacten
l-aculleit Diergeneeskunde
Poslhus 80.163
350STD UTRECHT
Tel.: 31.30.532116
Fax: 31.30..S31S15
van de redactie
Zoals Nederland het KIT (Koninklijk
Instituut voor de Tropen) in Amster-
dam heeft, zo kent men in België het
Prins Leopold Instituut voor Tropische
Geneeskunde in Antwerpen. Opmerke-
lijk is dat dit Instituut ook een Depar-
tement Dierlijke Gezondheid heeft.
Het Instituut gaat er van uit dat een
gezonde en goed beheerde veestapel
een doorslaggevende socio-economi-
sche factor in de ontwikkeling van
Derde-Wereldlanden is. De redactie
van EQUATOR bracht een bezoek aan
het Prins Leopold Instituut voor Tropi-
sche Geneeskunde en sprak met Prof.
S. Geerts en Dr. R. de Deken, beide
werkzaam bij de afdeling Tropische
Diergeneeskunde. Zij vertellen over
hun ervaringen met post universitair
onderwijs aan deelnemers uit onlwik-
kehngslanden en Europa en geven hun
visie op de carrière perspectieven voor
Europese dierenartsen die een loop-
baan in de tropen ambiëren.
In dit nummer van EQUATOR beste-
den wij tevens aandacht aan het jaar-
lijkse symposium van de stichting DIO.
Dit jaar was het thema: Foot-and-
mouth disease, just a third world pro-
blem?
EQUATOR verschijnt 6 maal
per jaar, waarvan 3 nummers in
het Engels.
Voor informatie on kopy kunt u
/.ich richten lol de redactie.
Het abonnement is gratis.
Opzeggingen of naam- en/of
adreswijzigingen aangeven op de
adresband en deze retourneren
aan het redactie-adres.
Indien onbestelbaar gaarne
retour aan het redactie adres.
April 19\')4
Het wetenscliappelijk onderzoek van het
Instituut voor Tropische Geneeskunde is
ondergebracht bij 5 departementen. Vier van
deze departementen houden zich bezig met
de humane geneeskunde en een met de
dierlijke gezondheid. Uiteraard wordt er
nauw samengewerkt tussen de departemen-
ten. Zo wordt het diergeneeskundig onder-
zoek aanzienlijk versterkt vanuit de (onder)-
afdelingen voor parasitologie, protozoölogie,
immunologie, entomologie en serologie. Het
wetenschappelijk onderzoek en de projectbe-
geleiding zijn, wat de diergeneeskunde be-
treft, voornamelijk gericht op parasitaire
ziekten als trypanosomiase, anaplasmose,
Cysticercose en East Coast fever (ECF). Met
name wordt aandacht besteed aan het ont-
wikkelen van ecologisch verantwoorde me-
thoden voor de bestrijding van de vectoren
zoals tsetse vliegen en teken. Van speciale
betekenis is de samenwerking die de afdeling
ontwikkeld heeft met de veterinaire dienst
van Zambia. Sinds 1982 wordt een succesvol-
le bijdrage geleverd aan de bestrijding van
ECF middels het op grote schaal toepassen
van de quot;infection and treatment methodquot;
voor de immunisatie van kalveren in de Eas-
tern Province van Zambia. Onlangs werd een
nieuwe fase gestart in de samenwerking
tussen België en 2^mbia. Niet alleen werden
de activiteiten uitgebreid met de bestrijding
van de trypanosomiase en de begeleiding van
de overgang naar een deels geprivatiseerde
veterinaire dienst in de Eastern Province,
maar ook geografisch gezien namen de acti-
viteiten toe door het betrekken van de Sout-
hern en Central Provinces in de campagne
voor ECF controle.
De dienst Zootechniek van het Instituut
houdt zich bezig met het begeleiden van
nieuwe veehouderijsystemen in de tropen.
Dit betreft zowel de ranching, selectie en
vermenigvuldiging van inheemse runderen,
als het opzetten van intensieve veehouderij
met geïmporteerde rassen. Daarnaast wordt
aandacht besteed aan kleine herkauwers,
varkens en de wat meer ongebruikelijke
diersoorten als de Afrikaanse reuzenslak en
de cavia.
PRINS LEOPOLD INSTITUUT
IN ANTWERPEN VERZORGT
MSC-ONDERWIJS IN TROPISCHE
ff
In de meeste ontwikkelingslanden zijn er
Wat zijn de taken van het Prins Leopold
Instituut voor Tropische Geneeskunde,
met name van de diergeneeskundige
afdeling?
Onze drie hoofdobjectieven zijn on-
derzoek, onderwijs en dienstverlening
aan ontwikkeüngslanden. Wat betreft
het onderwijs is onze taak eigenlijk
geëvolueerd. Vroeger was het eerder
gericht op de opleiding van Belgen die
naar de tropen vertrokken. Er is een
duidelijke quot;shiftquot; gekomen in die zin dat
we nu een aanvullende opleiding ver-
schaffen aan mensen uit ontwikkelings-
landen, dierenartsen, landbouwinge-
nieurs en biologen die in de veeteelt
sector zitten.
Zoals Nederland het \'KIT\' (Koninklijk Instituut voor de Tropen) in Amsterdam
heeft, kent men in België het \'Prins Leopold Instituut voor Tropische Genees-
kunde\' in Antwerpen. Dit instituut werd in 1931 opgericht om artsen op hun werk
in Afrika voor te bereiden. Het Instituut, een Stichting erkend bij wet £ds Belgi-
sche instelling van openbaar nut, heeft een autonome Raad van Bestuur, waarin
zowel de openbare als de particuliere sector vertegenwoordigd zijn. Als onafhan-
kelijke instelling met een interuniversitaire basis worden door het Instituut 3 taken
uitgevoerd: het onderwijs in de tropische geneeskunde, het wetenschappelijk
onderzoek op het gebied van de gezondheidswetenschappen eigen aan de tropische
streken en de zorg aan zieken die in de tropen verbleven. Inmiddels is het
Instituut uitgegroeid tot een internationale instelling voor wetenschappelijk onder-
zoek en post-universitair onderwijs inzake gezondheidszorg voor de Derde Wereld.
Het Instituut dat meer dan 220 medewerkers telt, werkt nauw samen met een
aantal Vlaamse universiteiten en tal van instellingen in de Derde Wereld. Het
functioneren van het Instituut wordt financieel mogelijk gemaakt door bijdragen
van het Vlaamse Gemeenschapsministerie voor Onderwijs en van het Algemeen
Bestuur voor Ontwikkelingssamenwerking (ABOS). Tevens voert het Instituut
projecten en opdrachten uit voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de
Europese Unie (EU) en tal van andere nationale en internationale organisaties.
Opmerkelijk is dat het Instituut voor Tropische Geneeskunde ook een afdeling
quot;Dierlijke gezondheidquot; heeft. Daarom bracht de redactie van EQUATOR onlangs
een bezoek aan dit stukje tropen in het besneeuwde Antwerpen voor een geprek
met Prof. Stanny Geerts en Dr. Reggie de Deken.
We geven die mensen een opleiding
om als kaderleden te kunnen functio-
neren in hun eigen land, hetzij in on-
derzoeksinstellingen, hetzij in ontwikke-
lingsprojecten, hetzij in ministeries. Ik
denk dat dat het hoofdaccent is wat
betreft de opleiding van mensen uit
ontwikkelingslanden. Daarom ook
vragen we van de mensen die naar
Antwerpen komen dat zij al een zekere
ervaring hebben in hun eigen land en
dat ze ergens in een project of op een
ministerie werken, zodat ze bij hun
thuiskomst niet in het luchtledige te-
recht komen. De meeste mensen die
hier komen voor hun MSc hebben dan
ook al heel wat jaren ervaring. Zij
stellen vaak zelf hun programma op en
dienen een voorstel in voor een MSc-
of PhD-onderzoek. Wij moeten dan
zien of het mogelijk is dat hier in Ant-
werpen te verwezenlijken of te supervi-
seren.
Dan hebben we ons onderzoek, dat
uiteraard ook gericht is op de proble-
matiek in de tropen. Op instituutsni-
veau hebben wij onze prioriteiten voor-
al gesteld op protozoaire ziekten die
worden overgedragen via vectoren, met
name tsetse vliegen en teken. Dus, wat
het vee betreft, met name trypanosomi-
ase, East Coast fever en daarnaast ook
worminfecties. Onze collega\'s van de
afdeling Animal Production bestuderen
meer onderwerpen als disease resistan-
ce, trypanotolerantie, maar ook ziekte-
resistentie bij pluimvee, ten opzichte
van Newcastle Disease om maar wat te
noemen, of Coccidiose. Dat zijn zowat
de krachthjnen. Het is niet de bedoe-
ling hier echt fundamenteel onderzoek
te doen, maar meer toegepast weten-
schappelijk onderzoek dat direct rele-
vant is voor het veld. Om een voor-
beeld te geven: de ontwikkeling van
diagnostische testen die ook op een
eenvoudige manier in het veld uitge-
voerd kunnen worden. We zijn nu bezig
met een süde ELISA voor de opspo-
ring van Theileria schizonten. We heb-
ben ook een dot ELISA voor cysticer-
cose ontwikkeld. Een ander voorbeeld
van de collega\'s is de meer bekende
CAT-test, de Card Agglutination test
voor trypanosomiase. Het is dus duide-
lijk dat wij ons onderzoek willen rich-
ten op reële noden in de tropen.
Onze dienstverlening sluit daarbij aan,
denk aan het Belgian Animal Disease
Control project in Zambia. Wij hebben
de volledige ondersteuning van dit
project op ons genomen, in die zin dat
wij personeel aanwerven, opleiden en
superviseren. Ook de aankopen gebeu-
ren grotendeels hier, evenals de volledi-
ge technische en wetenschappelijke
ondersteuning. Wij noemen dat onder-
aanneming. Het Algemeen Bestuur
Ontwikkelingssamenwerking (ABOS)
heeft het project praktisch volledig in
onderaanneming gegeven aan het Prins
Leopold Instituut. Op die manier heb-
ben we kunnen verantwoorden dat er
twee mensen in het kader van het pro-
jectbudget full time bezig zijn met de
ondersteuning van het project.
Wat zijn uw structurele contacten met
ontwikkelingslanden? U hebt zoeven
gezegd dat u uw onderzoek afstemt op
de behoefte van de ontwikkelingslanden.
Hoe peil je die behoefte?
Dat is een moeilijke vraag. België fi-
nanciert mede de internationale weten-
schappelijke instellingen biimen het
CGIAR-netwerk. Een deel van dat geld
vloeit terug naar instellingen in België
die samenwerking hebben met die
instituten. Wij werken samen met IL-
RAD (Kenya) en ITC (The Gambia).
De samenwerking met ILRAD is voor-
al gericht op East Coast fever, omdat
de onderzoekers van het ILRAD ook
geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen
op het vlak van ECF epidemiologie in
Zambia, de populatie-d^namiek van de
teek, en de ontwikkelingen op het ge-
bied van vaccinatie. Uiteindelijk is dit
het project waar, denk ik, de meeste
dieren gevaccineerd zijn tegen East
Coast fever. Het ILRAD is dus sterk
geïnteresseerd in de epidemiologische
kant, maar in de toekomst zal ook de
economische kant meer bekeken wor-
den. Een van onze medewerkers is in
samenwerking met de mensen van
ILRAD een computermodel voor de
epidemiologie van East Coast fever aan
het opzetten, vooral gericht op de R.
appendiculatis populatie dynamiek.
Heeft u structurele contacten binnen
Europa op het gebied van het onderwijs?
Er is geen structurele band voor wat
betreft de uitwisseling van studenten.
Er zijn wel contacten op wetenschap-
pelijk vlak met onderzoekers van
lEMVT (Frankrijk) en CVTM (Schot-
land). Op het onderwijsvlak is er mis-
schien wel ruimte -ik heb dat trouwens
vroeger al gezegd- voor een meer in-
tense samenwerking tussen Utrecht en
Antwerpen. Als we zien dat uiteindelijk
ook lEMVT en CTVM nauwer bij
elkaar gaan aanleunen en elkaar aan-
vullen en ondersteunen in het kader
van de Europese eenwording, dan denk
ik dat we uiteindelijk in de toekomst
misschien verplicht gaan zijn om nau-
wer samen te werken. Om maar iets te
noemen: wij hebben hier een Franstali-
ge cursus, we zijn hoofdzakelijk gericht
op Franstalige landen, de Faculteit
Diergeneeskunde in Utrecht meer op
de Engelstalige. We zouden zoals in
Antwerpen al gebeurt cursussen afwis-
selend in het Engels en Frans geven.
We kunnen dat eventueel ook op het
vlak van de diergeneeskunde uitwerken.
Dat vind ik persoonlijk een van de
positieve kanten van de Europese Ge-
meenschap, dat er via de verschillende
wetenschappelijke programma\'s meer
en meer samenwerking gekomen is tus-
sen de Europese instellingen. Wij heb-
ben nu veel meer contacten met Glas-
gow dan vroeger ooit het geval was.
Dat komt omdat je ergens verplicht
wordt om samen te werken, om samen
onderzoeksprojecten in te dienen. Ik
vind het een positieve evolutie, dat niet
iedereen binnen zijn ivoren toren blijft
zitten, maar dat we proberen samen-
werkingsverbanden en netwerken te
maken. Er is op dat vlak denk ik wel
iets te doen.
De samenwerking met Glasgow is in
het kader van een STD project van de
EU. We hebben samen met de Uni-
versiteit van Gent, de afdeling poly-
meerchemie een voorstel ingediend om
controlled release devices met bestaan-
de trypanociden te ontwikkelen om op
die manier de profylactische effecten
van de trypanocide produkten te ver-
lengen en om een meer gestandaardi-
seerde werking te hebben met minder
individuele variatie en minder residuen.
Een implant kun je bij het slachten
verwijderen en je blijft dus niet zitten
met intramusculaire injectieplaatsen
met mutagene produkten. Naast Glas-
gow en Gent zijn Mali en Zambia
daarbij betrokken.
We moeten het nog even hebben over de
cursus zelf....
De eerste drie maanden wordt er onge-
veer tachtig uur afzonderlijk les gege-
ven aan enerzijds de dierenartsen en
anderzijds de landbouwingenieurs en
biologen. De dierenartsen krijgen een
introductie in de land-
bouwwetenschappen en de ingenieurs
wordt een introductie gegeven in de
diergeneeskundige wetenschappen.
Voor de landbouwingenieurs behelst
dat onder andere pathologie, farmaco-
logie, inspectie van eetwaren van dier-
lijke oorsprong, helmin thologie en
microbiologie. De dierenartsen krijgen
ecologie, bodemkunde, teledetectie,
klimatologie en tropische fytotechniek.
Als dat deel voorbij is, begint de ge-
meenschappelijke cursus, bestaande uit
een diergeneeskundig gedeelte en een
gedeelte dat verzorgd wordt door onze
collega\'s van zootechniek. Het deel
diergeneeskunde omvat onder andere
helminthologie, protozoölogie, hemato-
logie, en dan bekijken we nog in het
kort algemene ziektes die niet echt tro-
pisch zijn. Mycologie wordt ook gege-
ven, evenals serologie, pathologie en
parasitaire tropische ziekten. Daarnaast
krijgen ze nog een introductie tot het
gebruik van een PC.
De dierenartsen wordt gevraagd be-
paalde ziektes te presenteren. Dat
gebeurt in de vorm van een seminar.
We proberen ze actief gebruik te laten
maken van de bibliotheek en hun erva-
ring die ze zelf opgedaan hebben met
bepaalde ziekten uit te wisselen in een
soort van seminars.
Het eerste jaar wordt afgesloten met
het eindejaarswerk. Iedere student
heeft een supervisor onder de leden
van het wetenschappelijk personeel.
Studenten mogen zelf een voorstel
doen voor een onderwerp. We kijken
of dat te verwezenlijken is. Als het niet
kan, moeten ze kiezen uit een lijst van
onderwerpen die we zelf hebben opge-
steld. Het behelst niet alleen het op-
zoeken van literatuur, het bestaat ook
uit een deel praktisch werk. Ze moeten
het onderwerp voorbereiden, uitwerken
en op het einde moeten ze het presen-
teren voor een publiek van professoren
en collega\'s. Ze moeten hun werk ook
op papier stellen in de vorm van een
publikatie. De bedoeling is dat ze in
het eerste jaar leren op een weten-
schappelijke manier te formuleren.
Deze benadering dwingt de studenten
om kort en bondig maar toch grondig
een gebruikte techniek op papier te
zetten of te verwijzen naar referenties
en de resultaten te bediscussiëren zoals
dat eigenlijk voor een wetenschappelij-
ke publikatie hoort. Op deze manier
leren ze dat en ze zijn er wel tevreden
over.
Zijn er ontwikkelingen in het aanbod
van de cursus? We zien bijvoorbeeld
steeds meer dat veterinaire problemen
bekeken moeten worden vanuit het pro-
duktiesysteem. Uit een analyse van het
produktiesysteem blijkt of een veterinair
probleem belan^jk is of niet. Een ander
aspect is het milieu. Dat zijn nieuwe
ontwikkelingen. Komen die ook in de
cursus naar voren?
Voor een stuk wel, maar het zou mis-
schien wat meer expliciet kunnen. Zo-
als al eerder gezegd, er is een cursus
ecologie, die specifiek gericht is op
ecologische problemen verbonden aan
de veeteelt. Toen Prof. Mortelmans in
het verleden met deze cursus begon,
lag het accent op quot;animal healthquot;. Later
is er meer evenwicht gekomen tussen
quot;animal productionquot; en quot;animal healthquot;.
Dat is wel positief. Toen ikzelf de cur-
sus hier volgde, was een van de voor-
naamste kritieken op de cursus dat het
te eenzijdig was. Maar dat was eigen
aan de tijd, ondertussen is dat wel
geëvolueerd.
Wat ook veel succes heeft is wat wij
noemen quot;la table rondequot;, een ronde-
tafelgesprek met docenten en studen-
ten. Er wordt een probleem op tafel
gelegd en daar wordt over gediscus-
sieerd.
Er is ieder jaar een zevental excursies
naar landbouwbedrijven, de land-
bouwtentoonstelling, en een melkgei-
tenbedrijf. Daar produceert men gei-
tenkaas die op de markt verkocht
wordt. Zij willen op een ecologische
manier geiten fokken en tegelijk aan-
dacht hebben voor de problemen van
de derde wereld, zoals de import van
voeder uit de derde wereld. Ze zijn
echt er op gericht in contact te komen
met mensen uit de derde wereld, ook
met onze studenten. We trekken er een
volle dag voor uit. Zij vinden het be-
langrijk in het kader van hun visie op
de derde-wereldproblematiek. \' Het
bedrijf heet quot;De Levende Aardequot;, een
geitenbedrijf in Alken, Limburg.
We hebben het gehad over de inhoud
van de cursus. Daarna is er de moge-
lijkheid om een jaar MSc-onderzoek
doen.
Tegenwoordig zijn er kandidaten die na
het afleggen van de eerstejaars exa-
mens kunnen vervolgen met een jaar
dat uiteindelijk resulteert in de toeken-
ning van het MSc. In feite komt dat
omdat de beurzen die zij krijgen van
het ABOS, beurzen zijn voor 2 jaar.
Wij waren er in het begin niet gelukkig
mee, want beurzen voor twee jaar...,
wat ga je dan met je mensen doen? Nu
is er als voorwaarde gesteld dat ze
moeten slagen voor het eerste jaar. Na
de examens, als ze geslaagd zijn, kiezen
ze zelf een onderwerp. Indien ze uit
een instituut komen waar supervisie
mogelijk is, kunnen ze terugkeren naar
hun land van herkomst om daar ma-
teriaal te verzamelen, het onderzoek te
doen en dan uiteindelijk terug te ko-
men naar België om hun MSc these te
verdedigen. Is dit niet mogelijk dan
blijven ze hier in Antwerpen. Ze moe-
ten dan participeren in onderzoek waar
we zelf mee bezig zijn.
Er is tot op heden een twintigtal MSc
diploma\'s uitgereikt. Het is nog niet zo
lang dat we daar mee begonnen zijn,
met die formule van MSc, PhD. Het is
natuurlijk ook zo dat er een aantal
beginnen aan hun MSc, maar niet
noodzakelijk beëindigen omdat ze on-
voldoende materiaal hebben of onvol-
doende in staat zijn iets coherents naar
voren te brengen. Dus er vallen er een
aantal af. Eigenlijk hadden wij liever
gehad dat het ABOS wat meer beurzen
geeft voor het eerste jaar en daaruit de
beste selecteert die dan pas een beurs
krijgen voor het tweede jaar. De for-
mule van het ABOS is nu ineens een
beurs voor twee jaar. Dat geldt niet
alleen voor onze cursus, er zijn ook
nog analoge cursussen in andere do-
meinen als biologie en voeding, noem
maar op, en daar is het juist het zelfde.
Niet iedereen is geschikt of in staat een
MSc af te leggen. Wij zijn er tamelijk
strikt in.
Het is ook wel zo dat een aantal van
de studenten die vroeger hier de cursus
gevolgd hebben nog voor we met het
MSc systeem begoimen waren, hier
terug komen voor verlof. Ze hebben al
geruime tijd in het veld gewerkt en
hebben eventueel ook een aantal inte-
ressante observaties gedaan en daar-
over gepubliceerd. Die kunnen eventu-
eel alsnog, dat is dus retrospectief, hun
MSc hier verdedigen. Dat kan dus ook.
Het vervolg is de PhD. Hoe is dat geor-
ganiseerd?
Het is heel moeilijk om daar een beurs
voor te krijgen. Vroeger was het zo dat
de besten van de MSc-kandidaten auto-
matisch een beurs kregen van het
ABOS voor een PhD onderzoek. Dat
gold voor de verschillende internationa-
le cursussen. Men heeft dat afgeschaft
vanuit een redenering waar ik eigenlijk
wel kan inkomen. De staatssecretaris
zegt: quot;Als gij die mensen te lang uit
hun milieu trekt en een doctoraat laat
doen dat niet altijd relevant is voor de
problematiek ter plaatse, dan zijn wij
daar niks mee vooruitquot;. Vandaar dat
wij dus ook proberen zoveel mogelijk
mensen in ieder geval een stuk van hun
onderzoek voor hun doctoraatstudie in
ontwikkelingslanden te laten doen, op
een manier dat je een evenvwcht hebt
tussen werk in het veld en werk in het
laboratorium, zodanig dat dat niet te
gesophisticeerd wordt. Anders vallen zij
na de terugkeer in hun land in een gat.
Dat is natuurlijk meestal gebonden aan
projecten, bijvoorbeeld in het Zambia-
project zijn diverse Zambianen die naar
hun PhD toewerken. Wij vinden dat
persoonlijk het beste, gesteld dat de
mogelijkheden voor handen zijn na-
tuurlijk. Bij het ITC hebben we nu
iemand die een beurs heeft gekregen
van België, die in het kader van de
samenwerking met ITC daar onderzoek
gaat doen. Dat is bovendien gunstig
omdat wij hier iets te weinig personeel
hebben en ginder hebben ze de nood-
zakeüjke laboratoria. Het onderzoek
kan van hieruit ondersteund worden,
niet alleen door onze dienst, maar als
voorbeeld: de samenwerking met ITC
loopt samen met het Departement
Pïirasitologie. We zijn nu ook bezig om
monoclonale antistoffen te ontwikkelen
voor antigeendetectie. We kennen na-
tuurlijk de monoclonale antistoffen van
het ILRAD. Ik denk dat er nog wel
ruimte is voor verbetering. Dus zijn we
nu bezig die monoclonalen te ontwik-
kelen; die moeten ook geëvalueerd
worden. We hebben een goede samen-
werking met hen en zij met ons. Van-
daar dat we een aantal dingen samen
aanpakken op het vlak van de diagnose
van trypanosomiase, de buffy coat is
waard wat ie waard is, er is ruimte
denk ik om gevorderde technieken te
ontwikkelen. Een van de PhD studen-
ten krijgt nu hier een opleiding op het
vlak van diagnostiek van trypanosomi-
ase. Die gaat op het ITC zelf veldwerk
doen.
Hoeveel van deze PhD diploma\'s zijn er
uitgereikt?
Dat is nog beperkt tot een viertal. Er
zijn verschillende studenten bezig, maar
er zijn nog niet zoveel PhD diploma\'s
uitgereikt. De onderwerpen van de
voltooide PhD-studies zijn onder ande-
re:quot;Trypanosoma bnicei brucei: etude de
la variation antigenique en rapport avec
1\'immunité protectrice et la serodia-
gnostiquequot;, en quot;Contribution a l\'etude
de parametres pour l\'identification et la
selection d\'animaux trypanotolerantsquot;.
Een derde was in verband met drach-
tigheidsdiagnose bij herkauwers aan de
hand van een voorheen onbekende
proteïne die men nu geïdentificeerd
heeft. Dat is een samenwerking met de
Faculteit Diergeneeskunde van de Uni-
versiteit van Luik. Dan zijn er een
aantal lopende onderzoeken naar trypa-
nosomiase en trypanotolerantie bij
kleine herkauwers op het ITC.
PhD thesissen die voorbereid worden
door Belgen worden niet verdedigd aan
ons instituut, maar aan een Belgische
of buitenlandse universiteit. Zo zal er
dit jaar in Leiden een thesis verdedigd
worden. Wij leveren geen wettelijke
diploma\'s af. Het is voor een Belg
beter dat hij hetzij een wettelijk diplo-
ma heeft, hetzij een evenwaardig diplo-
ma uit het buitenland. Maar voor cur-
sisten uit de tropen geeft het geen
problemen dat wij MSc of PhD afne-
men. Wat betreft PhD studenten, dat
moet ook groeien natuurlijk. Naarmate
er meer MSc studenten komen zullen
daar voldoende goede kandidaten uit
voortkomen waarmee je verder kunt
gaan.
Tot slot nog wat vragen waarop u wel-
licht een meer persoonlijk antwoord kunt
geven. Het onderwijs tropische dierge-
neeskunde, waar zou dat in de opleiding
van de dierenarts moeten zitten, in de
basisopleiding of als een specialisatie-
cursus na de basisopleiding?
Tijdens hun opleiding moeten dieren-
artsen zeker een cursus hebben die hen
op de hoogte brengt van de mogelijke
importziekten, dus tropische aandoe-
ningen die via import van dieren en
met de toegenomen mogelijkheden
voor toerisme het land binnenkomen.
Het belang varieert natuurlijk. Babesio-
se of ehrlichiose bij kleine huisdieren is
voor een eigenaar ook belangrijk. Als
zijn dier ziek is dan moet het behan-
deld kunnen worden. Afrikaanse var-
kenspest moeten dierenartsen ook
kennen, dat kan hier ook per ongeluk
binnenkomen. Anderzijds denk ik dat
het belangrijk is voor mensen die naar
de tropen gaan en die een rol willen
spelen in een ontwikkelingsproject dat
zij ergens een degelijke opleiding krij-
gen. Dit moet als specialisatie gebeuren
na hun opleiding. Ik ben natuurlijk niet
objectief omdat het hier zo historisch
gegroeid is, maar ik denk dat dat geen
slechte zaak is. Ik vind het zeker posi-
tief dat de Belgen die daar voor kiezen
hier in een cursus terecht komen waar
ook mensen uit ontwikkelingslanden
aanwezig zijn. Op deze manier komen
ze hier al in contact met mensen die
anders denken dan v^dj, die een andere
cultuur hebben. Door de uitvwsseling
die we proberen te stimuleren tijdens
de cursus krijgen ze al een veel betere
kijk op wat hen te wachten staat in de
tropen. Het is interessant, zowel voor
de mensen uit ontwikkelingslanden als
voor de Belgen. De meeste Europea-
nen die wij hier krijgen komen na hun
studie in een of ander project terecht.
Ze zijn echt gemotiveerd om te ver-
trekken. Ze blijven zoeken tot ze er-
gens iets geschikts vinden.
Hoe ziet u in de toekomst de rol van de
Europese dierenarts in de tropen? Is er
nog een rol weggelegd, en zo ja, wat voor
opleiding moet die dierenarts dan heb-
ben en in welke sectoren liggen de be-
hoeften.
De rol die dierenartsen van hier moe-
ten gaan spelen, is er een van techni-
sche ondersteuning op zeer specifieke
domeinen en niet meer zoals vroeger
die van de quot;gewonequot; dierenarts. In de
meeste ontwikkelingslanden zijn er
voldoende dierenartsen. Er zijn eigen-
lijk maar een paar uitzonderingen. De
rol van de Europese dierenarts in de
tropen zal behalve specifiek ook in tijd
beperkt zijn. Het blijft bij bepaalde
ondersteuning voor projecten. Ik zie
niet echt meer carrières uitgebouwd
worden in de tropen zoals dat vroeger
het geval was. In de praktijk is het al
zo dat in veel projecten Afrikanen en
Europeanen elk een eigen rol te spelen
hebben, en dat is een goede zaak!
Jean de Gooijer
Robert Paling
op 27 januari 1994 vond het jaarlijkse
avondsymposium van DIO plaats onder
de titel: Foot-and-mouth disease: just a
third world problem? De datum van
het symposium was zo gekozen dat niet
alleen Nederlandse bezoekers de avond
bij konden wonen, maar ook de leden
van \'Vétérinaires Sans Frontières -
Europa\', die op dat moment voor hun
jaarlijkse vergadering in Utrecht waren.
Het symposium werd ingeleid door
Prof. Dr. J.G. van Bekkum, voormalig
wetenschappelijk directeur van het
Centraal Diergeneeskundig Instituut in
Lelystad. Hij gaf een overzicht van de
geschiedenis van mond-en klauwzeer
(MKZ) in West-Europa. MKZ was een
gevreesde ziekte, ten eerste vanwege de
zeer snelle verspreiding via direct en
indirect contact en door de lucht, al-
hoewel dat laatste in eerste instantie
niet erkend werd. Ten tweede vanwege
het feit dat er verschillende serotypes
zijn, zodat vee dat tijdens een eerste
uitbraak de ziekte doorstaan heeft bij
een volgende uitbraak niet beschermd
is tegen een ander serotype (vgl. influ-
enza). Ten derde: hoewel de ziekte
voornamelijk een ziekte van rundvee is,
kunnen andere diersoorten ook met het
virus besmet raken en het vervolgens
overbrengen.
De economische schade in geval van
een uitbraak was enorm, en werd al-
leen maar groter naarmate de export
van vee en vlees belangrijker werd.
Slachten van besmet vee was de enige
maatregel om een uitbraak in te per-
ken, maar dit was natuurlijk onvoldoen-
de.
:¥ A\' ï
I I I
•■••■ .SK..
In de veertiger jaren kwamen er vac-
cins op de markt en een complement-
bindingstest die een vroegtijdige dia-
gnose mogelijk maakte. Rond 1953
werd vaccinatie in Nederland verphcht
gesteld, met als gevolg een dramatische
dahng in het aantal uitbraken. Andere
Europese landen volgden en zo werd
het mogelijk de ziekte steeds beter te
controleren. Bij een eventuele uitbraak
was het slachten van de koppel nu wel
voldoende om de infectiehaard uit te
roeien en verspreiding te voorkomen.
Door de jarenlange vaccinaties en goed
georganiseerde controle is de ziekte
inmiddels zover teruggedrongen en
controleerbaar dat in 1992 besloten is
de vaccinatie in de Europese Unie af te
schaffen. Het is nu zaak te zorgen dat
het virus niet opnieuw geïntroduceerd
wordt.
Na deze introductie hield mevrouw
Drs. H. Swam, werkzaam aan het
Community Coordinating Institute
(CCI) in Lelystad, een verhaal over het
MKZ-virus zelf, de kUnische sympto-
men van de ziekte en de epizootiologie.
Voor de veterinairen in de zaal was dit
misschien gesneden koek, maar voor de
niet veterinairen gaf dit heldere verhaal
een goed inzicht in wat MKZ nou
eigenlijk precies is.
SYMPOSIUM
Fcxgt;t-and-moulh disease: Just a third world problem?
Vervolgens nam de heer Drs. H.U.R.
Nieuwenhuis, werkzaam bij de veteri-
naire dienst, het woord. Hij vertelde
wat de procedure is bij een eventuele
uitbraak van MKZ, op nationaal en
internationaal niveau, en hoe het be-
sluit de vaccinatie af te schaffen tot
stand gekomen is.
Voor de vaccinatiephcht in 1992 werd
afgeschaft, is er uiteraard uitgebreid
onderzoek verricht naar de jaarlijkse
kosten van vaccinatie versus de kosten
van eventuele uitbraken van MKZ in
een niet meer gevaccineerde veestapel.
Gezien de hoge gezondheidsstatus van
de veestapel in Europa en het feit dat
er binnen de Europese Unie (EU)
geen virus meer circuleerde, bleek
afschaffing van de vaccinatie een stuk
economischer te zijn. Tevens bracht
deze beslissing met zich mee dat de
markt voor export groter werd, nu ook
naar die landen geëxporteerd kan wor-
den die slechts ongevaccineerde dieren
danwel vlees van ongevaccineerde die-
ren toelaten. Indien er nu toch een
uitbraak van MKZ binnen de EU zou
zijn, zal een noodenting dan ook een
van de laatste redmiddelen zijn waar-
naar gegrepen wordt.
Nu er niet meer geënt wordt en er
minder laboratoria nodig zijn die vaccin
produceren, is de kans op ontsnapping
van het virus uit een laboratorium ook
geminimaliseerd. Zoals al eerder ge-
zegd, komt de grootste dreiging van het
virus nu van buiten de EU.
De eerste spreker na de pauze was de
heer S.J. Bartehng, ook van het CCI,
die de aandacht verplaatste van de
Europese situatie naar de ontwikke-
lingslanden. MKZ heeft in die landen
uiteraard ook grote gevolgen. Hij
noemde het voorbeeld van Egypte,
waar de veestapel na een grote uit-
braak zo ernstig in aantal afgenomen
was dat er huiden geïmporteerd
moesten worden om de leerindustrie
aan de gang te houden.
Vaccinatie is de enige mogelijkheid om
de ziekte te controleren, maar de ont-
wikkelingslanden hebben vaak te slech-
te vaccins en een weinig ontv^kkelde
infrastructuur. Hierdoor zijn een snelle
diagnose van de ziekte en maatregelen
met betrekking tot afsluiting van het
getroffen gebied, zoals een vervoersver-
bod, of slachting van dieren, niet vol-
doende uitvoerbaar. Ook ontbreken de
middelen om een boer voor de geleden
schade te compenseren.
In Bangladesh bijvoorbeeld zijn vier
serotypes vastgesteld. Aangezien er
geen lokale vaccinproduktie is, is men
genoodzaakt met een quadrivalent
vaccin te werken, dat te duur is voor de
meeste boeren. Een EU-project heeft
nu voorgesteld een team op te richten
dat ziektegevallen snel opspoort en het
serotype vaststelt, om vervolgens een
ringvaccinatie uit te voeren met een
monovalent vaccin. Dit vaccin kan snel
bereid worden uit diepgevroren anti-
geen door een produktie-unit ter plaat-
se. Deze produktie-xmit zal kleinschalig
kunnen werken omdat er per keer
maar een geringe hoeveelheid vaccin
geproduceerd hoeft te worden.
De laatste spreker was de heer R.P.
Kitching, hoofd van het \'World Refe-
rence Laboratory for Foot-and-mouth
Disease\' (WRL) in Pirbright, UK. Hij
vertelde dat een van de belangrijke
taken van het WRL is het toezichthou-
den op de verspreiding van het wus in
de wereld. Met allerlei moderne me-
thoden, waaronder het ophelderen Vcin
de nucleotide sequentie, kan worden
nagegaan welke serotypen er in omloop
zijn, of er nieuwe typen opduiken,
waarvandaan het virus komt bij een
uitbraak, etc. Beter begrip van de epi-
demiologie van MKZ zal leiden tot een
betere beheersing van de ziekte.
De heer Kitching is een dermate geta-
lenteerd spreker dat niet al na enkele
minuten alle hoofden tolden van de
verschillende serotypen. Hij voerde de
toehoorders als het ware mee aan de
hand van een detective, speurend naar
de dader van een nieuwe ziekte-uit-
braak. Een van de voorbeelden betrof
een uitbraak in 1989 in Zimbabwe, in
een MKZ-vrij gebied. Nucleotide se-
quentie wees uit dat deze stam al in
1983 in vee aangetroffen was. In 1991
was er weer een uitbraak van dezelfde
stam, ditmaal op een andere boerderij.
Het virus bleek meegenomen te zijn
De sprekers ontvangen een attentie na
afloop van het symposium (Foto: Vonk)
door vee van de uitbraak in 1989.
Waarschijnlijk hebben de symptoomlo-
ze dragers, na de stress van het trans-
port, het virus uitgescheiden en zo de
nieuwe uitbraak veroorzaakt.
Een andere mogelijkheid die de nu-
cleotide sequentie biedt, is hulp bij het
produceren van monoclonale antilicha-
men. Een grote pool van monoclonale
antilichamen tegen de verschillende
antigenen van de verschillende seroty-
pen zal bij kunnen dragen tot een snel-
le herkenning van een bepaald serotype
en een gerichte vaccinatie.
Deze moderne technieken mogen veel-
belovend zijn in de beheersing van
MKZ, Kitching merkte op dat MKZ-
bestrijding lang niet voor iedereen de
hoogste prioriteit heeft. In landen waar
oorlog woedt en honger heerst, heeft
men waarschijnlijk heel iets anders aan
het hoofd.
In de discussie werd daar nog verder
op doorgegaan. Waarom zouden (ont-
wikkelings)landen veel tijd en moeite in
de bestrijding van MKZ steken, als ze
niet naar de EU mogen exporteren?
Bovendien, waarom zou in landen waar
de infrastructuur dermate instabiel is
dat een ziekte als runderpest niet eens
bestreden kan worden, dat met MKZ
dan wel lukken? Helaas liet de tijd niet
toe dat deze vragen verder uitgediept
werden.
Voor belangstellenden zijn er nog sym-
posiumboekjes met een samenvatting
van de teksten van de sprekers verkrijg-
baar bij DIO, Yalelaan 17, Postbus
80156, NL-3508 TD Utrecht, tel./fax
030-532032.
Merel Langelaar
-ocr page 16-5® Internationale symposium quot;Tropical
Animal Health and Productionquot;.
Dit jaar organiseren de Tropencom-
missie en het Bureau Internationale
Contacten van de Faculteit Diergenees-
kunde van de Universiteit Utrecht
alweer voor de 5quot; keer het internatio-
nale symposium quot;Tropical Animal
Health and Productionquot;. Het symposi-
um vindt plaats op 30 september en
heeft als thema quot;Application of biotech-
nologyquot;. Het programma omvat een
aantal overzichtspresentaties en een
aantal presentaties van recent weten-
schappelijk onderzoek. Zo wordt er een
overzicht gegeven van de beperkende
milieu- en ziektefactoren voor de klein-
schalige veehouderij in de tropen en
een overzicht van de belangrijkste toe-
passingen van de biotechnologie in de
dierlijke gezondheidszorg. De toepas-
singen en toepassingsmogelijkheden
van de biotechnologie in de dierlijke
gezondheidszorg en dierlijke produktie
in de tropen worden belicht vanuit het
gezichtspunt van een ontwikkelingsland
(Zimbabwe) en een donor organisatie
(DGIS). Recente wetenschappelijke
ontwikkelingen op het gebied van de
diagnostiek en enkele mogelijkheden
voor de ontwikkeling van vaccins wor-
den gepresenteerd. Dit betreft trypano-
somiase, theileriose, cowdriose, mond-
en klauwzeer en boosaardige catharaal-
koorts. Van bijzondere aard is een
presentatie uit Zuid Afrika, waarbij
ingegaan wordt op de mogelijkheden
om recente voortplantingsmethoden die
ontwikkeld zijn bij het rund, in te zet-
ten voor het conserveren van erfelijk
materiaal en de voortplanting van be-
dreigde wilde-diersoorten.
Aanmelding voor deelname voor 1 Sep-
tember, 1994, middels het aanmeldings-
formuUer dat bijgesloten zal worden in
EOUATOR no. 3 van mei aanstaande,
of schriftelijk bij de redactie van
EQUATOR. Deelname is kosteloos.
Het zwaartepunt van het post-uni-
versitair onderwijs aan het Instituut
ligt op de opleiding van kaderperso-
neel uit de Derde Wereld, daar-
naast kunnen ook afgestudeerden
uit België en andere EU-landen de
opleidingen volgen in het kader van
de voorbereiding op een werkkring
in de tropen. Het veterinaire onder-
wijs kent 3 opleidingen.
Tropical animal health and produc-
tion Dit is een internationale post-
graduate cursus van 9 maanden die
jaarlijks in oktober aanvangt. Het
onderwijs wordt hoofdzakelijk in het
Frans gegeven en omvat naast colle-
ges en practica ook een individueel
onderzoeksproject. Een diploma
wordt verstrekt na het succesvol
doorlopen van de cursus. De kosten
bedragen BEF 42.000.
Master of Science (MSc)
Na het met succes afsluiten van
bovengenoemde cursus of een ver-
gelijkbare opleiding, kunnen kandi-
daten onder de begeleiding van een
medewerker van het Instituut een
onderzoeksproject uitvoeren gedu-
rende 12 maanden. Dit onderzoek
kan zowel bij het Instituut in Ant-
werpen plaats vinden als bij een
ander onderzoeksinstituut of in het
veld. De thesis kan zowel in het
Frans als het Engels geschreven
worden. De MSc graad wordt ver-
strekt door het Prins Leopold Insti-
tuut voor Tropische Geneeskunde
aan hen die hun onderzoek voltooi-
en en met succes in het openbaar
verdedigen. De kosten voor registra-
tie bedragen in het algemeen BEF
84.000.
Doctor of Philosophy (PhD)
Na het met succes afsluiten van
bovengenoemde cursus onder a) of
een vergelijkbare opleiding, kunnen
kandidaten onder de begeleiding
van een medewerker van het Insti-
tuut een onderzoeksproject uitvoe-
ren gedurende minimaal 3 jaar. Dit
onderzoek kan zowel bij het Insti-
tuut in Antwerpen plaats vinden als
bij een ander onderzoeksinstituut.
Een deel van het werk kan uitge-
voerd worden in het veld. De thesis
kan zowel in het Frans als het En-
gels geschreven worden. De PhD
graad wordt verstrekt door het Prins
Leopold Instituut voor Tropische
Geneeskunde aan hen die hun on-
derzoek voltooien en met succes in
het openbaar verdedigen. De kosten
voor registratie bedragen in het
algemeen BEF 120.000.
Inlichtingen kunnen verkregen wor-
den bij de cursus coördinatoren. Dr.
R. De Deken verstrekt informatie
over de postgraduate cursus en Dr.
V.S. Pandey over de MSc en PhD
opleidingen. De inschrijving voor
deze opleidingen sluit jaarlijks op 31
augustus. Informatie en aanmelding:
Institute of Tropical Medicine Prin-
ce Leopold, Department of Tropical
Animal Health and Production,
Nationalestraat 155, B-2000 Ant-
werpen, Belgium. Tel.: 32.3.-
2476666; Telefax: 32.3.2161431.
Post-universitair onderwijs bij het
Instituut voor Tropische Geneeskunde
Op 28 en 29 januari jongstleden vond de
jaarlijkse vergadering van Vétérinaires
Sans Frontières-Europa (VSF-E) plaats,
dit keer in Utrecht.
Na de opening door de decaan van de
Faculteit Diergeneeskunde, Prof. Dr.
H.W. de Vries, is er twee dagen intensief
vergaderd over vele zaken die betrekking
hebben op de onderUnge samenwerking
tussen de leden en met andere NGO\'s.
Twee belangrijke wijzigingen zijn vast-
gesteld: ten eerste is de organisatie uit
Noorwegen toegetreden tot VSF-E en
ten tweede is het secretariaat, dat sinds
de oprichting van VSF-E in Frankrijk
gevestigd was, nu naar Nederland ver-
huisd.
DIO heeft nu de taak om de communi-
catie tussen de leden soepel te laten
verlopen. De vacaturebank is in Frank-
rijk gebleven, omdat daar nu eenmaal de
grootste vraag is naar uit te zenden
dierenartsen.
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met de Stichting DIO, postbus
80156, 3508 TD Utrecht, tel./fax 030-
532032.
Worldwide agricultural development
HVA is gespecialiseerd in het ontwik-
kelen, adviseren en beheren van land-
bouwprojecten in de tropen. In deze
gebieden heeft HVA-International
thans 45 projecten in een twintigtal
landen in uitvoering. Wij zoeken op
zeer korte termijn een gekwalificeerde
en ervaren medewerker voor de vol-
gende positie:
VEEARTS RUNDVEEHOUDERIJ-
PLUIMVEEHOUDERIJ / RIYADH
SAOUDI ARABIE
Project:
Ten behoeve van een van de projecten
in Saoudi Arabic zoekt HVA een vee-
arts. Deze zal deel uitmaken van een
team van 6 experts, dat toegevoegd is
aan het Ministerie van Landbouw en
Water in Saoudi Arabië.
Taken:
- Ontwikkelen van beleid ten aanzien
van de opzet en beheer van de
diergezondheidszorg uit te voeren
door de overheid.
Het adviseren van het management
. van melkvee- en pluimveebedrijven
teneinde de gezondheidszorg te
verbeteren.
Het begeleiden van de uitvoering
van richtlijnen en voorschriften be-
treffende de gezondheidszorg op
melkvee- en pluimveebedrijven.
Participeren in trainingscursussen
ten behoeve van medewerkers op
het gebied van de gezondheidszorg.
Het samenstellen van voorlichtings-
materiaal betreffende de gezond-
heidszorg.
Het ondersteunen van de manage-
ment van het Al Hassa Dairy Pro-
ject, (toekomstig proefbedrijf) ter
verbetering van de gezondheidszorg.
Het ondersteunen van de opzet en
uitvoering van toegepast onderzoek
op het Al Hassa Dairy Project.
Bijhouden van internationale ont-
wikkelingen betreffende de gezond-
van
In deze rubriek worden vacatures opgenomen die door de redactie als mogelijk in-
teressant voor Nederlandse dierenartsen worden aangemerkt. Naast vacatures die
zullen worden overgenomen uit: Vacatureblad Internationale Samenwerking,
Tijdschrift voor Diergeneeskunde, The Veterinary Record, INTRO Vacatures etc.
zal er plaats zijn voor personeelsadvertenties. Voor nadere inlichtingen omtrent de
geboden functies dient men zich direct tot de instelling of onderneming te wenden.
heidszorg en het evalueren
toepassingsmogelijkheden onder de
gegeven omstandigheden inquot; Saoudi
Arabië.
Eisen:
-nbsp;Universitaire opleiding diergenees-
kunde.
-nbsp;Minimaal 7 jaar praktische ervaring
in de uitvoering van de gezond-
heidszorg, zowel op melkvee- als
pluimveebedrijven.
-nbsp;Ervaring met de organisatie van de
gezondheidszorg (provinciaal/lande-
lijk) is zeer gewenst.
-nbsp;Ervaring met de gezondheidszorg
op grootschalige veeprojecten
(melkvee/pluimvee) in Noord Afri-
ka of het Midden Oosten is zeer ge-
wenst.
-nbsp;Goede contactuele eigenschappen.
-nbsp;Goede beheersing van de Engelse
taal.
Sollicitatie:
Uw sollicitatie vergezeld van een uit-
voerig, in het Engels gesteld C.V., kunt
u richten aan: HVA-International B.V.,
Ir. MA.G. ter Huurne, Postbus 503,
1110 AM Diemen, Nederland, Tel.:
31.20.608109.
(Overgenomen uit Vacatureblad/DGIS
nr. 6, 24 maart 1994).
Hannover, Germany
12-13 June, 1994.
International Symposium on Morbillivirus
Infections. Organized by the European So-
ciety for Veterinary Virology. A panel of
experts will cover the comparative virology
of morbillivirusses in ruminants (e.g. rinder-
pest), terrestrial - carnivores, aquatic mam-
mals and humans (e.g measles). There will
be opportunity for selected short talks by
symposium participants as well as posterses-
sions. Contact address: Prof. Dr. B. Liess,
Institute of Virology, Tierärztliche Hoch-
schule Hannover, Bünteweg 17, 30559 Han-
nover.
Bangkok, Thailand
26-30 June, 1994.
13® International Pig Veterinary Society
(IPVS) Congress. Organized by: Faculty of
Veterinary Science, Chulalongkom Univer-
sity. Information and registration: Dr.
Annop Kunavongkrit, Secretary of the 13quot;^
IPVS Congress, Faculty of Veterinary Scien-
ce, Chulalongkom University, Bangkok
10330 (Tel.: 66.22520738, telefax 66.2.-
2553910).
Bali, Indonesia
3-8 August, 1994
XV* Congress of the International Primato-
logical Society. Information: Dr. L. Prasetyo,
c/o Perth Zoo, 20 Labouchere Road, Wes-
tern Australia 6151, Australia (Tel.: 61.9.-
3681916, telefax: 61.9.3673921).
Nairobi, Kenya
15-19 August, 1994.
7®quot; International Symposium on Veterinary
Epidemiology and Economics. Information:
Dr. S. Wayne Martin, Chairman, Interna-
tional Society for Veterinary Epidemiology
and Economics (ISVEE), University of Gu-
elph, Ontario Veterinary College,Depart-
ment of population Medicine, Guelph, Onta-
rio NIG 2W1, Canada, (Tel.: 1.519.-
8238800, telefax: 1.519.7638621).
Bologna, Italy
29 August - 2 September, 1994
XVIII World Buiatrics Congress in conjunc-
tion with the XXVI Congress of the Italian
Society for Buiatrics. Information: Prof. P.
Lekeux, Secretary, World Association of
Buiatrics, Université de Liège, Bât. B42, Sart
Tilman, B-4000 Liège, Belgium (Tel.: 32.-
41.564030, telefax: 32.41.562935).
Oenkerk, the Netherlands
29 August - 7 October, 1994.
International course on: quot;Modem daiiy farm
managementquot;. Organized by: Dairy Training
Centre Friesland. Programme: milk and mil-
king; dairy cattle feeding; forage production;
calf-rearing; fertility; breeding; animal
health; housing; farm machinery; manpower
management; farm economics and Dutch
daily industry. Course fee including board
and lodging, excursion and insurance: Dfl.
4,250. Information and registration: Director
DTC-Friesland, P.O. Box 85, 9062 ZJ Oen-
kerk, the Netheriands (Tel.: 31.5103.1562,
telefax: 31.5103.1628).
Amsterdam, the Netherlands
September, 1994 - June, 1995.
Intemational course in biomedical research
development 1994-1995. Organized by the
University of Amsterdam, Faculty of Medici-
ne and the Royal Tropical Institute. Topics:
Module 1: Introduction and review; Module
2: Basic research methods and tools; Module
3: Design and execution of research projects;
Module 4: Advanced methods I: Laboratory;
Module 5: Advanced methods II: Research
methodology and tools; Module 6: Individual
project. Course fee: Dfl. 24,500. Final date
for submission of the preliminary application
is February 15, 1994. Information: Dr. E.P.
Wright, course coordinator. Faculty of Medi-
cine, University of Amsterdam, Meiberg-
dreef 15, 1105 AZ Amsterdam.
Windhoek, Namibia
14 -16 September, 1994
Veterinary Centenary Congress 1994. The-
me: Animal Health and Development in
Afrca - Achievements and Challenges. Infor-
mation: Dr. H. Schneider, Chairman, Con-
gress Organizing Committee, Veterinary
Association of Namibia, P.O. Box 178,
Windhoek (Tel.: 264.61.228909, telefax:
264.61.230619).
Utrecht, the Netherlands
30 September, 1994.
5quot;* Intemational symposium quot;Tropical Ani-
mal Health and Productionquot;. This years\'
theme is quot;Application of biotechnologyquot;.
Organized by the Committee for the Advan-
cement of Tropical veterinary Science
(CATS) and the Office for Intemational
Cooperation of the Faculty of Veterinary
Medicine of Utrecht University. More details
are provided in under BIC NEWS in this
issue of EQUATOR. Registration before: 1
September, 1994. Address: Office for Inter-
national Cooperation, Faculty of Veterinary
Medicine. P.O. Box 80163, 3508 TD Utrecht
(Telefax: 31.30.531815).
Acapulco, Mexico
9nbsp;- 15 October, 1994
XIV Pan american Congress on Veterinary
Sciences. Information: Manzanillo 83, 8quot;quot;
floor, Col. Roma Sur, 06760 Mexico City
(Tel.: 52.5.2647652, telefax: 52.5.-
2647890).
Utrecht, the Netherlands
10nbsp;October - 25 November, 1994.
Fourth Intemational Course quot;Introduction to
II.nbsp;••nbsp;il.
« ........Vy- Snbsp;:nbsp;.f . fr
Herd Health and Epidemiologyquot;. Organized
by the Office for Intemational Cooperation
and the Department of Herd Health and
Reproduction of the Faculty of Veterinary
Medicine. Course fee: Dfl. 7,500,-. Closing
date for registration 1 August, 1994. Infor-
mation and registration: Office for Inter-
national Cooperation, P.O. Box 80.163, 3508
TD Utrecht (Tel.: 31.30532116, telefax:
31.30.531815).
Buenos Aires, Argentina
7-11 November, 1994
Joint meeting of the 7*quot; Argentinian Con-
gress of Veterinary Science and the 7®quot; Inter-
national Symposium of the World Associati-
on of veterinary Diagnostic Laboratories.
Information: Dr. B. Carrillo, President,
Organizing Committee, 7°* Argentinian Con-
gress of Veterinary Science, Sociedad de
Medicina Veterinaria, c/Chili 1856, 1227
Buenos Aires (tel.: 54.1.3817415, telefax:
54.1.3838760).
Montpellier, France
21 - 25 November, 1994
Intemational Symposium on: Systems\' Re-
search in Agriculture and Rural Develop-
ment. In French. For information: J. Faye
and M. Dulcire, BP 5035, 34032 Montpellier
Cédex (Tel.: 33.67617185, telefax: 33.676-
17186).
Oenkerk, the Netherlands
16 Januaiy-14 July, 1995
8®quot; Intemational Course on Dairy Husbandry
and Milk Processing. Programme: Dairy
development. Animal husbandry, Milkpro-
cessing and other subjects like teaching and
extension methodology, farming systems, the
milk chain, case studies of dairy develop-
ment projects and excursions. Closing date: 1
October 1994. Tuition fees Dfl. 7,100,-. In-
formation and application: Managing direc-
tor, Dairy training Centre Friesland, P.O.
Box 85, 9062 ZJ Oenkerk (Tel.: 31.5103-
.61562, telefax: 31.5103.61628).
Alphen aan de Rijn, the Netherlands
31 March - 2 April, 1995
5quot;quot; International Symposium on quot;Pathology
of Reptiles and Amphibians. Subject: recent
developments in the broad area of patholo-
gical aspects of reptiles and amphibians.
Preliminary observations are welcomed.
Location: AVIFAUNA, Dutch National Bird
Park in Alphen aan de Rijn. Congress fee:
DM 275 (after 1quot; December, 1994: DM 325
after 1quot; February, 1995: DM 375). Corres-
pondence: Prof. Dr. D. Zwart, Burg. v.d.
Weijerstraat 16, 3981 EK Bunnik (Tel.: 31-
.3405.61644, telefax: 31.3405.67262).
NEWSLETTER ON VETERINARY ASPECTS O F INTERNATIONAL DEVELOPMENT COOPERATION
V0LUME6,N03:
ISSN 0923-J334
EOUATOR is a periodical of
the Office for Internalional
Cooperation of the Faculty of
Veterinary Medicine of Utrecht
University.
from the editor
Editorial board
J.HA. de Gooijer
(incl. production)
M.F.M. Langelaar MVM
R.W. Paling\'^DVM PhD
(editor-in-chieO
Lay lt;iiil
H. Halsenia
Printed by
Editorial Otriee
Faculty of Veterinary Medicine
Office for International
Cooperation
P.O. Box 80.163
350S TD UTRECHT
The Netherlands
Tel.: 31.30.532116
Fax: -»31.30.531815
EOUATOR is published bi-
monthly. The January, May and
Seplember issues of EQUATOR
are published in English.
For all information, copy and
subscriptions please contact the
Subscription is free of charge.
For changes in address and
termination of subscription plea-
se return the corrected label to
the editorial office.
If undeliverable please return to
the ediU)rial office.
May, IW4
In this issue you will find a question-
naire. After more than 5 years of pro-
viding you with information, the edito-
rial board would like to know its
readers\' opinions on and interests in
EQUATOR. Please, reserve 5 minutes
of your time to fill this questionnaire
and mail it in the enclosed envelope.
In this issue of EQUATOR we present
2 joint FAQ/IAEA activities. The Ani-
mal Production and Health Section of
the joint F^O/IAEA Division in
Vienna has actively pursued the intro-
duction of RIA and ELISA technology
to developing countries over the past
10 years through various Technical Co-
operation and Research Contract pro-
grammes. The approach adopted from
the outset was straightforward, namely
to develop, validate and encourage the
use of sufficiently sensitive and specific
immunoassays. Through this approach
national and regional programmes
aimed at improved reproduction and
control or eradication of diseases could
be made more effective and less costly.
In order to reach its goals the FAQ-
/lAEA Division of Nuclear Techniques
in Food and Agriculture estabhshed
close links with internationally
renowned laboratories to work on par-
ticular diseases. For instance, research
on trypanosomiasis is done in cooper-
ation with ILRAD in Kenya and the
College on Tropical Veterinary Medi-
cine in the United Kingdom.
The first article is on a tsetse eradica-
tion programme on Zanzibar, where
two young Dutch veterinarians got the
opportunity to gain field experience.
Their story is a proof of our view that
it is not always necessary to demand
several years of experience when adver-
tising for a vacancy in a tropiced coun-
try.
The second report is on a project in
Mauritius, which aims at improving the
fertility of dairy cattle. Two Mauritian
scientists visited the department of
Herd Health and Reproduction of
Utrecht\'s Faculty of Veterinary Medi-
cine for an individual training.
Also enclosed is an information folder
on the 5th Symposium on Tropical Ani-
mal Health and Production. This year\'s
theme is quot;Application of Biotechno-
logyquot;, which will be held on 30 Septem-
ber 1994 in Utrecht, the Netherlands. If
you wish to attend this symposium,
forward your filled and signed registra-
tion form before September 10, 1994.
Zanzibar is a beautiful tropical island
in the Indian Ocean. Actually, it con-
sists of two islands, namely Pemba and
Ungujaa. The latter is called Zanzibar
usually. It rains a lot on the island
(1500 - 2500 mm/year) and the average
temperature and humidity are high.
Livestock production is mainly based
on cattle and poultry. There are no
horses on the island and only small
numbers of pigs and sheep. Fishery is
an important activity and tourism is
increasing.
Barbara van der Eerde and Wicher
Holland both made plans to start their
professional career in a tropical country
and had therefore followed the course
on quot;Tropical veterinary medicine and
husbandryquot; during the last year of their
education at the Faculty of Veterinary
Medicine in Utrecht. Wicher, who did
a traineeship in Nigeria just before his
graduation in 1990, applied for a job at
the Directorate General for Interna-
tional Cooperation (DGIS) of the
Netherlands Ministry of Foreign Affairs
in 1991. He was nominated as Assistant
Professional Officer (APO) for a FAO
project on Zanzibar and was accepted.
After all the necessary preparations
were concluded he left for Africa in
June 1992, with a stop over at the head
quarters of the Food and Agriculture
Organization of the United Nations
(FAO) in Rome, for a 10 days briefing.
His wife Barbara, who graduated as
veterinarian in 1992 and subsequently
did a poultry course in Doom, the
Netherlands, followed him to Zanzibar
in July 1992. In Rome, Wicher had
found out that Zanzibar had officially
applied for a second veterinarian (also
an APO) in the project. To cut a long
story short, Barbara applied and got a
FAO-APO contract 8 months after she
arrived on Zanzibar and after a lot of
waiting, asking, phoning and faxing.
Wicher was employed in a project of
which the main goal was the eradica-
tion of the tsetse fly from the island of
Zanzibar. The only tsetse species pre-
sent on the island is Glossina austeni.
However, little is known about its dis-
tribution on the island. The reason for
this is that the common ways to catch
tsetse flies, using specially designed
odour baited and coloured traps, do
not work very well for this species of
tsetse fly. One of the most important
tasks of Wicher was to determine the
incidence and prevalence of trypanoso-
miasis, the disease that is transmitted
by the tsetse fly, in cattle in the diffe-
rent areas of Zanzibar. At the moment
three methods are available to control
the flies on Zanzibar.
TWO YOUNG VETERINARIANS GAIN
EXPERIENCE ON ZANZIBAR, TANZANIA
The editorial board of EQUATOR welcomes stories, reactions and comments
from its readers. Recently, we received a letter from Barbara and Wicher Holland,
two young veterinarians, about their work as Assistant Professional Officers in a
project on Zanzibar, Tanzania. For most European graduates in veterinary
medicine, who opt for a career in the tropics, it is difficult to find a job, as their
application is often rejected because they lack the necessary experience. A special
scheme of the United Nations creates opportunities for young graduates with only
limited professional experience to work in UN projects. Through this scheme, the
associate expert programme, the so called Assistant Professional Officers (APOs)
have the opportunity to gain the experience needed for a future professional place-
ment as expert. The Ministry of Foreign Affairs of the Netherlands selects and
finances the participating Dutch APOs in the scheme. In 1992, Wicher Holland
started as APO on Zanzibar and was shortly followed by Barbara. This is their
story.
*nbsp;In areas with a cattle density of at
least 10 per km^, the insecticide
deltamethrin (Spot-On*^) is used on
the cattle; tsetse that land on these
animals will subsequently die.
*nbsp;In areas with a lower cattle density
insecticide impregnated screens are
used; flies are attracted to these
screens and after they have been in
contact with the insecticide they die.
*nbsp;In areas with a very low fly density
the release of sterile mcile tsetse
should eliminate the remaining po-
pulation. To produce these sterile
male flies the FAO supported
Tanzania with the establishment of a
tsetse multiplication / reproduction
laboratory in Tanga, just north of
Zanzibar on the Tanzanian main
land. This laboratory is assisted by
the International Atomic Energy
Agency (IAEA) of the United
Nations which has its head office
and laboratory in Seibersdorf near
Vienna in Austria.
After four years of tsetse control
trypanosomiasis is no longer a problem
in cattle. However, eradication has not
been achieved.
The first 10 months of her stay Barbara
worked in the East Coast fever (ECF)
immunization programme. Immuni-
zation of cattle against East Coast fever
(ECF) on Zanzibar is done by using
the infection-treatment method. An
antigen stabilate, prepared of ticks
infected with Theileria parva stocks
which cause ECF on Pemba and
Zanzibar, is used to infect the animals.
With the assistance of the International
Laboratory for Research on Animal
Diseases (ILRAD) in Nairobi, Kenya,
the most suitable stock was selected.
Firstly, calves and heifers were selected.
Subsequently, on day 0, she adminis-
tered the stabilate to infect the animals
and gave simultaneously tetracycline
long acting (TLA) as treatment. On
day 4, another dose of TLA was given.
In most animals reactions could be
observed between day 13 and 28 post
infection. If an animal was not able to
control the infection (ill and persistent
high fever) it was treated with Butalexquot;^
(buparvaquone). On day 0 and 28 days
post infection blood samples were
collected. These were tested to deter-
mine seroconversion for T. parva emti-
bodies, using the immunofluorescence
antibody test (IFAT). Because in some
areas ECF causes a mortality of 70 -
80%, the farmers were very pleased
with the project activities, despite the
fact they had to pay for the treatment
of their cattle.
The FAO terminated the project on
Zanzibar in January 1994. But, because
the tsetse flies were still not eradicated,
the IAEA in Vienna decided to con-
tinue the tsetse control activities as this
organization was already active on
Zanzibar and in Tanga. IAEA has a lot
of experience with the sterile insect
technique (SIT). Sterility in male tsetse
flies is induced by exposure to a radio-
active gamma source.
In February 1994, Wicher and Barbara
were transferred from the FAO to the
IAEA and are now both working as
APOs on tsetse and trypanosomiasis
control. More and more the emphasis
is on determining the incidence of
trypanosomiasis in cattle instead of the
prevalence. Because of the very low
number of remaining flies, it has
become interesting to diagnose the
transmission of trypanosomiasis in a
certain area within a certain period of
time. Therefore they divided the island
in 30 areas; each area has a sentinel
herd of 40 - 50 head of cattle aging
from 6 months to 2 years. All animals
are treated with Berenil*^ at the occa-
sion of the collection of the first blood
sample. Every 2 mouths blood samples
are collected from these animals. From
every blood sample the haematocrit is
measured, the buffy coat examined for
trypanosomes and the presence of
trypanosome DNA determined using
an antigen ELISA test.
An important aspect of their job is to
set up the laboratory facilities to per-
form this antigen ELISA test on the
island. The problem with trypano-
somiasis is that it can only be diagno-
sed during parasitaemia. In the late
1980\'s a test was developed which de-
monstrates antigen that is released at
the lysis of a trypanosome. This ELISA
test is based on the specific binding of
a trypanosome antigen by a monoclonal
antibody. Now, through this test, infec-
tions without a microscopically
detectible parasitaemia, can be diag-
nosed. They expect to receive the
ELISA materials in April 1994.
At the moment they are both busy with
composing the sentinel herds. To sti-
mulate the farmers to cooperate, their
animals are also treated with an
anthelmintic. This cooperation is im-
portant, also in areas where trypanoso-
miasis is not endemic. Therefore treat-
ments with Berenil*^ and anthelmintics
are free of charge for farmers who
participate in the programme. Because
certain areas are never visited by ve-
terinary officers, Barbara and Wicher
keep a small stock of medicines in their
car, so that they can provide veterinary
care when necessary.
Beside these activities, Barbara and
Wicher spend some of there time on
poultry health care and companion
animal surgery. They created a small
quot;operating roomquot;, but it is difficult to
obtain anaesthetics and suture material.
Barbara and Wicher Holland conclude
their report by stating that they live an
interesting and enjoyable life on
Zanzibar and that they are willing to
shitre their professional experience with
a Dutch veterinary student who wishes
to do a traineeship and gain experience
in the tropics, just like Wicher started
his career.
The section RECENT PUBLICATIONS is included in the English issues of EQUATOR. Scientific publications of the
Faculty of Veterinary Medicine and other research institutes in the Netherlands, relevant to livestock production and health
in the tropics as well as titles of papers by Dutch veterinary scientists working on animal health and production topics in
relation to developing countries, will be included. Please inform the editor of your publications so we can bring them to the
attention of the readers of EQUATOR. For reprints contact the authors directly, their addresses can be obtained from the
editorial office (Office for International Cooperation, P.O. Box 80.163, 3508 TD Utrecht, The Netherlands).
ANIMAL HEALTH
Otter, W. den, Hill, F.W.G., Klein, W.R., Koten, J.W., Steerenberg, PA., Mulder, P.H.M. de, Rutten, V.P.M.G. and
Ruitenberg, E.J. (1993). Low doses of interleukin-2 can cure large bovine ocular squamous cell carcinoma. Anticancer
Research 13: 2453-2456.
Totté, Ph., Gee, A.L.W. de and Wérenne, J. (1993). Role of interferons in infectious diseases in the bovine species: Effects
on viruses and rickettsias. Revue d\'Elevage et de Medicine vétérinaire des Pays tropicaux 46: 83-86.
LIVESTOCK PRODUCTION
Ademosum, AA., Ayeni, A.O., Kuyvenhoven, A., Neuman, F. and Zwart, D. (1993). Discussions, conclusions and recommen
dations regarding West African Dwarf goat husbandry in West Africa. In: Goat productionsvstems jn t^ humid tropics.
Eds. A.O. Ayeni and H.G. Bosman. Proceedings of an international workshop at the Obafemi Awolowo University, He-
lfe, Nigeria, 6-9 July, 1992, Pudoc, Wageningen, pp. 225-234.
Jong, R. de and Zwart, D. (1993). Experiences of Netherlands development cooperation in dairy development in Africa and
Asia. In: Proceedings FAO-seminar ^ dairy development policy and implementation: sharing experiences between Africa
and Asia. Harare, Zimbabwe, July, 1993, FAO, Rome, 24 pp.
TICK-BORNE DISEASES, THEIR AGENTS AND VECTORS
Barbet, A., Tebele, N., Semu, S., Peter, T., Wassink, LA. and Mahan, S. (1993). Serological diagnosis of heartwater in
Zimbabwe. Problems and perspectives. Revue d\'Elevage et de Medicine vétérinaire des Pays tropicaux 46: 121.
Du Plessis, J.L., Bezuidenhout, J.L., Brett, M.S., Camus, E., Jongejan, F., Mahan, S.M. and Martinez, D. (1993). The
serodiagnosis of heartwater: a comparison of 5 tests. Revue d\'Elevage et ^ Médicine vétérinaire des Pays tropicaux 46:
123-129.
Habela, M., Ham, I. van, Rol, JA., Navarrete, I. and Jongejan, F. (1993). Transmission experimental de Theileria annulata
(Dschunkowsky y Luhns, 1903) por Hyalomma marginatum marginatum (Koch, 1844). Acta Parasitologica Portuguesa 1: 8.
Jongejan, F., Asselbergs, M., Camus, E., Kafuwa, P.T., Langa, A., Lawrence, 3A., Martinez, D., Muller Kobold, A.C., Vries,
N. de and Whiteland, A.P. (1993). Developments of improved sérodiagnostic methods for heartwater (Cowdria
ruminantium infection) with emphasis on their application in endemic areas. In: Resistance or tolerance of animals to
disease and Veterinary epidemiology and diagnostic methods. Eds. G. Uilenberg and R. Hamers, Proceedings of an EC
Contract Workshop, 2-6 November, 1992, Rethymno, Crete, Greece, CIRAD-EMVT, Maisons-Alfort, pp. 118-122.
Jongejan, F., Vogel, S.W., Gueye, A. and Uilenberg, G. (1993). Vaccination against heartwater using in vitro attenuated
Cowdria ruminantium organisms. Revue d\'Elevage et de Médicine vétérinaire des Pavs tropicaux 46: 223-227.
Jongejan, F., Vries, N. de, Nieuwenhuys, H., Vliet, A.H.M. van and Wassink, L.A. (1993). The immunodominant 32-
kilodalton protein of Cowdria ruminantium is conserved within the genus Ehrlichia. Revue d\'Elevage et ^ Médicine
vétérinaire des Pays tropicaux 46: 145-152.
Kok, J.B. de, Oliveira, C. d\' and Jongejan, F. (1993). Detection of the protozoan parasite Theileria annulata in Hyalomma
ticks by the polymerase chain reaction. Experimental and appUed Acarologv 17: 839-846.
Lawrence, JA., Whiteland, A.P., Malika, J., Kafuwa, P. and Jongejan, F. (1993). Use of serological response to evaluate
heartwater immunization of cattle. Revue d\'Elevage et de Médicine vétérinaire des Pays tropicaux 46: 211-215.
Mahan, S.M., Tebele, N., Mukwedeya, D., Semu, S., Nyathi, C.B., Wassink, L.A., Kelly, P.J., Peter, T. and Barbet, A.F.
(1993). An immunoblotting diagnostic assay for heartwater based on the immunodominant 32-kilodalton protein of
Cowdria ruminantium detects also false positives in field sera. Journal Clinical Microbiology 31: 2729-2737.
Martinez, D., Coisne, S., Sheikboudou, C. and Jongejan, F. (1993). Detection of antibodies to Cowdria ruminantium in the
serum of domestic ruminants by indirect ELISA. Revue d\'Elevage et de Médicine vétérinaire des Pays tropicaux 46: 115-
120.
Uilenberg, G. (1993). Research priorities for improvement of animal health in Africa. In: Animal production. Eds. J.H.P.
Nyeko and G.W. Ocen, Proceedings of the IFS scientific workshop for East African grantees, Kampala, April, 1993, pp.
138-145.
Uilenberg, G. (1993). Overview of the STDl and STD2 projects on cowdriosis and dermatophilosis (STD-249 and STD2-
115). In: Resistance or tolerance of animals jto disease and Veterinary epidemiologv and diagnostic methods. Eds. G.
Uilenberg and R. Hamers, Proceedings of an EC Contract Workshop, 2-6 November, 1992, Rethymno, Crete, Greece,
CIRAD-EMVT, Maisons-Alfort, pp. 103-106.
Uilenberg, G. (1993). Epilogue. Proceedings 2nd Biennial Meeting of the Society for tropical veterinary Medicine, 2-6
February, 1993, Ed. G. Uilenberg. Revue d\'Elevage et de Médicine vétérinaire des Pavs tropicaux 46: 365-368.
Vliet, A.H.M. van, Jongejan, F., Kleef, M. van and Zeijst, BA.M. van. (1993). Cloning and partial characterization of the
Cr32 gene of Cowdria ruminantium. Revue d\'Elevage et de Médicine vétérinaire des Pays tropicaux 46: 167-170.
Vries, N. de, Jongejan, F., Mahan, S.M., Ushewokunze-Obatolu, U. and Norval RA.I. (1993). Correlation between antibodies
to Cowdria ruminantium (Rickettsiales) in cattle and the distribution of Amblyomma vector ticks in Zimbabwe.
Experimental and applied Acarologv 17: 799-810.
TSETSE AND TRYPANOSOMLASIS
\\ Wassink, G.H., Momoh, I.S., Zwart, D. and Wensing, T. (1993). The relationship between decrease in feed intake and
.nbsp;infection with Trypanosoma congolense and T. vivax in West African Dwarf goats. Veterinary Quarterly 15: 5-9.
VETERINARY PUBLIC HEALTH
Kaasschieter, GA., Houben, J.H., Jong, R. de, Krol, B., Kuijpers, W.J.B., Logtestijn, J.G. and Witvliet, M. (1993). A guide to
slaughterhouse projects in developing countries. DGIS, Den Haag, 45 pp.
is looking for a
WILDLIFE/VETERINARY
OFFICER / SAUDI ARABIA
This is\' a unique opportunity to pro-
mote animal rehabilitation in Saudi
Arabia.
Tasks:
You will have responsibility for setting
up a comprehensive training scheme in
wildlife rehabilitation techniques for
birds and other animals, including
those affected by oil pollution. The
work will be carried out at a fixed base
and from a mobile unit fully equipped
to provide emergency veterinary cover.
You will be working to the standards
and pohcies already established by the
Society based on 25 years experience in
the field.
Requirements:
You will be a qualified veterinary sur-
geon (although consideration will be
given to suitably experienced applicants
without veterinary qualifications) who
can show practical expertise in the field
of wild animal rehabilitation or zoo
work. Managerial experience is a pre-
requisite; other quahties include teach-
ing skills and diplomacy.
This section contains vacancy announcements which the editorial board considers
to be of possible interest to Dutch veterinarians. Besides vacancies that will be
taken from quot;Vacatureblad Internationale Samenwerkingquot;, quot;Tijdschrift voor Dier-
geneeskundequot;, quot;Veterinary Recordquot; and quot;INTRO vacaturesquot;, there will be room for
personnel advertisements. For further information one is requested to apply
directly to the institution or company.
Remuneration:
The contract will be for an initial peri-
od of one year preceded by a thorough
induction and training in the UK. We
are offering a minimum salary of £
25,000 (tax free in Saudi Arabia)
together with a comprehensive package
of fringe benefits which include free
accommodation once on site. For cul-
tural reasons we regret we can only
consider male applicants.
Application:
For further details and an application
form write to: Personnel Services De-
partment, RSPCA, Causeway,
Horsham, West Sussex RH12 IHG,
UK.
(Source: The Veterinary Record, May
7, 1994)
THE IAEA SUPPORTS RESEARCH ON
CATTLE REPRODUaiON IN MAURITIUS
Although small scale dairy farmers in Mauritius own only 2-3 cows they produce
90% of the milk on the island. The goverimient is encouraging the rural farmers
to go into dairying by providing a wide range of incentives and services. Some of
the main obstacles to increase the milk production are related to the reproductive
performance of the dairy cows. In order to investigate the causes a study of the
reproductive performance of dairy cattle on the island was initiated by the Animal
Production Division of the Ministry of Agriculture, Fisheries and Natural
Resources. The International Atomic Energy Agency (IAEA) is supporting this
initiative and provided the means for two Mauritian investigators to come to the
Department of Herd Health and Reproduction of the Faculty of Veterinary
Medicine in Utrecht, to study reproductive endocrinology and to become
acquainted with techniques and requirements for laboratory analysis, like
immunoassays for the determination of hormones.
The editors of EQUATOR took this opportunity to interview the Mauritian
scientists during their visit to Utrecht.
The Island of Mauritius
Mauritius is a volcanic island in the
Indian Ocean, about 700 km east of
Madagascar. The island covers an area
of 2,000 square kilometres. With 1,1
million inhabitants it is probably as
crowded as the Netherlands. Many
races live peacefully together. For a
long time Mauritius focused on the
UK, India and France, where its ori-
ginal people came from, but nowadays
links with Africa are developing. The
official language is English, but French
is more commonly spoken and at home
people speak the language that unites
them all: Creollo.
Agriculture and livestock production
Sugar cane cultivation is the main agri-
cultural activity. Animal farming is
connected with this sugar cane produc-
tion. Big planters also own large cattle
farms. They possess the machinery
needed and have no problems with the
supply of animal feed as sugar cane
tops and molasses are produced on
their farms. These farmers keep up to
1,000 head of beef cattle, like Siemen-
tal, Charolais, Zebu and Brahman
crossed with Creole.
Small scale farmers keep livestock like
pigs, chicken, sheep and one or two
cows of the local breed (or crosses),
but they do this only on a part time
basis. A big problem for these farmers
is the fodder supply, especially in times
of drought. The sugar cane harvest
season lasts only 5 months, during this
period they can collect the tops from
the fields. The rest of the year the
animals depend on what they find on
wastelands and in the mountains.
To assist and to encourage the small
farmers, the Ministry of Agriculture,
Fisheries and Natural Resources owns
three model farms. These farms de-
monstrate methods for stable construc-
tion and animal breeding and feeding
to the farmers; they are the first to
implement new technologies and teach
these methods to those farmers who
are interested to introduce them on
their own farm. The model farms also
provide the farmers with young stock.
How to increase the milk production?
Dairy farming is of relatively minor
importance in Mauritius, which has a
dairy cattle population of around
20,000. People drink milk, but prefer
milk from imported powder. And,
although the small farmers produce
90% of the total milk production, it
represents only 10% of the total
Mauritian milk requirements. On ave-
rage the dairy farmers own 2-3 cows.
The government is encouraging the
rural farmers to go into dairying by
providing a wide range of incentives.
The main cattle breeds are the Friesian
and Creole (a locally adapted cattle
breed of Bos taurus origin).
One of the strategies to increase milk
production is to increase the producti-
vity per animal rather than increasing
the number of cows. Over the past
decades, several projects have been
initiated to diagnose and alleviate
causes for the low productivity. It
should be noted that disease is not a
major limiting factor for milk produc-
tion. Many of the studies have devised
feeding strategies for the use of sugar
cane by products, like molasses and
cane leaves, as animal feed.
Many farmers complain of unsuccessful
and repeated inseminations. This auto-
matically reduces their income as it
results in a longer calving interval and
a later start of the next lactation.
Unless a thorough study is made it is
hard to diagnose the true cause(s) of
the problem, which is necessary for
taking adequate remedial action. At
present a project is being funded by the
Joint FAO/IAEA Division of Nuclear
Techniques in Food and Agriculture
based in Vienna, Austria. It is the first
of its kind and aims at improving pro-
duction through better reproductive
performance.
The objectives of the project are a
reduction of the average calving inter-
val and the number of services per
conception. It is expected that
subsequently a larger number of cows
will be in lactation, resulting in a
higher annual milk production.
The possible causes of the problem are
the following:
1.nbsp;Delayed post partum resumption
of ovarian activity.
2.nbsp;Difficulties with the heat detection
by the farmers, leading to a large
number of repeat breeders and
untimely inseminations.
3.nbsp;Sub-optimal semen handling pro-
cedures prior to insemination.
4.nbsp;Poor nutritional management in
the pre- and post calving period.
As a result of numerous complaints by
the farmers the project has been tailor-
made to suit their needs. Technical
backstopping is provided by the staff of
the Division of Animal Production and
Health of lAEA/FAO and overseas
experts in cattle reproduction. Locally,
there are three divisions involved, the
Veterinary Services, the Livestock Ex-
tension Services and the Animal Pro-
duction Division. This multidisciplinary
approach allows a smooth running of
the project. The activities of the
research project include:
1.nbsp;The collection of baseline data on
reproductive performance of the
local cattle in 3 distinct climate
zones (dry, sub-humid and humid).
2.nbsp;The identification of the major
factors influencing reproductive
performance.
3.nbsp;The alleviation of the constraints
through simple procedures.
In brief, milk and blood samples will
be collected thrice weekly from cows,
starting 10-15 days post-calving, for
quantitative measurement of progeste-
rone at the Radio-immunoassay La-
boratory of the Animal Production
Division of the Ministry of Agriculture,
Fisheries and Natural Resources. The
laboratory has been set up by an IAEA
technical expert mission in May 1993.
Standardized progesterone RIA kits are
being received on a regular basis from
the FAO/IAEA Agriculture laboratory
in Seibersdorf, Austria. They are pro-
vided in such a way that the assay can
be run quickly and reUably with mini-
mum of equipment. This allows the
local staff to devote more time to col-
lect data in the field. The laboratory
results will be complementary to other
data, like breed, housmg system, nutri-
tion, milk yield, etc. Statistical analysis
and interpretation of the results should
shed some light on the reasons for the
poor reproductive performance.
The second aspect of the project is the
monitoring of the artificial insemination
programme. Milk samples will be taken
on the day of insemination and 10 and
24 days thereafter. This will help to
determine whether the insemination
was done at the appropriate time and
whether the heat detection was done
adequately by the farmer.
One of the components of the project
is to update the knowledge and skills of
the counterpart staff. Two scientific
staff members, who are in charge of
the project, followed a training at the
Department of Herd Health and Re-
production of the Utrecht Faculty of
Veterinary Medicine. This training was
aimed at gaining more insight in the
RIA techniques and aspects of cattle
fertility management in general.
Readers who are interested in this
project and would like to have more
information can contact Mr.
Kamleshwar Boodhoo, Scientific
Officer, Directorate of Agricultural
Research and Extension, Ministry of
Agriculture and Natural Resources,
Réduit, Mauritius.
Jean de Gooijer
Merel Langelaar
Hannover, Gennany
12-13 June, 1994.
Intemational Symposium on Morbillivirus
Infections. Organized by the European So-
ciety for Veterinary Virology. A panel of
experts will cover the comparative virology
of morbillivirusses in ruminants (e.g. rinder-
pest), terrestrial carnivores, aquatic mam-
mals and humans (e.g measles). Contact
address: Prof. Dr. B. Liess, Institute of
Virology, Tierärztliche Hochschule Han-
nover, Bünteweg 17, 30559 Hannover.
Bangkok, Thailand
26-30 June, 1994.
13*^ Intemational Pig Veterinary Societjf
(IPVS) Congress. Organized by. Faculty of
Veterinary Science, Chulalongkom Univer-
sity. Information and registration: Dr.
Annop Kunavongkrit, Secretary of the ISquot;quot;
IPVS Congress, Faculty of Veterinary Scien-
ce, Chulalongkom University, Bangkok
10330 (Tel.: 66.22520738, telefax 66.2.-
2553910).
Bali, Indonesia
3-8 August, 1994
XV* Congress of the Intemational Primato-
logical Society. Information: Dr. L. Prasetyo,
c/o Perth Zoo, 20 Labouchere Road, Wes-
tern Australia 6151, Australia (Tel.: 61.9.-
3681916, telefax: 61.9.3673921).
Nairobi, Kenya
15-19 August, 1994.
7°quot; International Symposium on Veterinaiy
Epidemiology and Economics. Information:
Dr. S. Wayne Martin, Chairman, Intema-
tional Society for Veterinary Epidemiology
and Economics (ISVEE), University of
Guelph, Ontario Veterinaiy College,Depart-
ment of population Medicine, Guelph, Onta-
rio NIG 2W1, Canada, (Tel.: 1.519.-
8238800, telefax: 1.519.7638621).
Bologna, Italy
29 August - 2 September, 1994
XVIII World Buiatrics Congress in conjunc-
tion with the XXVI Congress of the Italian
Society for Buiatrics. Information: Prof. P.
Lekeux, Secretary, World Association of
Buiatrics, Université de Liège, Bât. B42, Sart
Tilman, B^OOO Liège, Belgium (Tel.: 32.-
41.564030, telefax: 32.41.562935).
Windhoek, Namibia
14 -16 September, 1994
Veterinary Centenary Congress 1994.
Theme: Animal Health and Development in
Afrca - Achievements and Challenges. Infor-
mation: Dr. H. Schneider, Chairman, Con-
gress Organizing Committee, Veterinary
Association of Namibia, P.O. Box 178,
Windhoek (Tel.: 264.61.228909, telefax:
264.61.230619).
Utrecht, the Netherlands
30 September, 1994.
5quot; Intemational symposium: Tropical Ani-
mal Health and Production. This years\'
theme is: Application of biotechnology.
Organized by the Committee for the Advan-
cement of Tropical veterinary Science
(CATS) and the Office for Intemational
Cooperation of the Faculty of Veterinary
Medicine of Utrecht University. Registra-
tion: use the form enclosed in this EQUA-
TOR and forward before 1 September, 1994
to Office for Intemational Cooperation, Fac-
ulty of Veterinary Medicine. P.O. Box 80163,
3508 TD Utrecht (Telefax: 31.30.531815).
Acapulco, Mexico
9nbsp;- 15 October, 1994
XIV Pan american Congress on Veterinary
Sciences. Information: Manzanillo 83, S®quot;
floor. Col. Roma Sur, 06760 Mexico City
(Tel.: 52.5.2647652, telefax: 52.5.-
2647890).
Utrecht, the Netherlands
10nbsp;October - 25 November, 1994.
Fourth Intemational Course: Introduction to
Herd Health and Epidemiology. Organized
by the Office for Intemational Cooperation
and the Department of Herd Health and
Reproduction of the Faculty of Veterinary
Medicine. Course fee: Dfl. 7,500,-. Closing
date for registration 1 August, 1994. Infor-
mation and registration: Office for Inter-
national Cooperation, P.O. Box 80.163, 3508
TD Utrecht (Tel.: 31.30532116, telefax:
31.30.531815).
Buenos Aires, Argentina
7-11 November, 1994
Joint meeting of the T*quot; Argentinian Con-
gress of Veterinary Science and the Inter-
national Symposium of the Worid Associati-
on of veterinary Diagnostic Laboratories.
Information: Dr. B. Carrillo, President,
Organizing Committee, 7^ Argentinian Con-
gress of Veterinary Science, Sociedad de
Medicina Veterinaria, c/Chili 1856, 1227
Buenos Aires (Tel.: 54.1.3817415, telefax:
54.1.3838760).
Montpellier, France
21 - 25 November, 1994
Intemational Symposium on: Systems\' Re-
search in Agriculture and Rural Develop-
ment. In French. For information: J. Faye
and M. Dulcire, BP 5035, 34032 Montpellier
Cédex (Tel.: 33.67617185, telefax: 33.676-
17186).
Oenkerk, the Netherlands
16 January-14 July, 1995
8quot;* Intemational Course on Dairy Husbandry
and Milk Processing. Programme: Dairy
development. Animal husbandry, Milkpro-
cessing and other subjects like teaching and
extension methodology, farming systems, the
milk chain, case studies of dairy develop-
ment projects and excursions. Closing date: 1
October 1994. Tuition fees Dfl. 7,100,-. In-
formation and application: Managing direc-
tor, Dairy training Centre Friesland, P.O.
Box 85, 9062 ZJ Oenkerk (Tel.: 31.5103-
.61562, telefax: 31.5103.61628).
Alphen aan de Rijn, the Netherlands
31 March - 2 April, 1995
5®* Intemational Symposium on: Pathology of
Reptiles and Amphibians. Subject: recent
developments in the broad area of patholo-
gical aspects of reptiles and amphibians.
Preliminary observations are welcomed.
Location: AVIFAUNA, Dutch National Bird
Park in Alphen aan de Rijn. Congress fee:
DM 275 (after 1quot; December, 1994: DM 325
after 1quot; Febmaiy, 1995: DM 375). Corres-
pondence: Prof. Dr. D. Zwart, Burg. v.d.
Weijerstraat 16, 3981 EK Bunnik (Tel.: 31-
.3405.61644, telefax: 31.3405.67262).
Yokohama, Japan
3-9 September, 1995.
Worid Veterinary Congress. XXV Congress
of the World Veterinary Association and XX
Congress of the World Small Animal Veteri-
nary Association. Theme: Advancing Veteri-
nary Profession in a Changing Worid. For
inquiries regarding a request for the first
announcement and registration procedures
contact: The Secretariat WVC, c/o Sankei
Convention, Sankei Building lOF, 1-7-2,
Otemachi, Chiyoda-ku, Tokyo 100 (Tel.:
81-3-3273-2084, telefax: 81-3-3273-2439).
Berlin, Germany
25-29 September, 1995.
8quot;\' International Conference of Institutes of
Tropical Veterinary Medicine: Livestock
production and diseases in the tropics: Live-
stock production and human welfare. Orga-
nized by Germany\'s Programme Committee
and the Association of Institutions of tropi-
cal Veterinary Medicine (AITVM). Program-
ma: Plenary sessions with papers of invited
speakers and six workshops introduced by
brief communications and posters on: Peri-
urban livestock production; Epidemiology
and socio-economics in different livestock
systems; Impact of livestock on the environ-
ment; Veterinary public health in different
livestock systems; The role of women in
animal husbandry and Target oriented trai-
ning needs, demands and facilities in less
developed countries. For registration and
submission of brief communications: Prof.
Dr. D. Mehlitz, Institute for Parasitology
and Tropical Veterinary Medicine, Free Uni-
versity of Berlin, Koeningsweg, 14163 Berlin,
Germany.
if
INFORMATIEBLAD OVER VETERINAIRE ASPECTEN VAN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
JAARGANG 6, NO 4
ISSN
L\'OUA\'IOR is ccii iiil\'M\\c van
liet Biirt-aii Intcrnationalj
ContaLlcn van dc raciillL-it
Dicrucnccskiindc
Redactie
J.HA,. de CioiMjcr
(cindredaolcur)
Drs. M.r.M. Ljngclaar
Dr. R.W. Palini;; \'
(hdoldrcdaclciir)
out
OMI
Druk
OMI
Ri\'dactie-adri\'s
Bureau lnlijrn:iiilt;MiaU- (\'nnlaclcn
\'■\'aciiilcil Dicriicnci\'skinuic
J\'osllnis SO. Kiquot;?
.^.^OSTD li rRI/.CHT
Tel.. \'
IIOU.ATOR verschijnt fi maal
ju-r jaar, waarvan niimm(.-r.s in
hel Mngfls.
\\\\)or inlurinatie en kojiv kiinl u
zich richten t(it de redactie.
Hel ahiinnenieni is gratis
Op/.egginsren of naam- en/of
adreswijzigingen aangeven op de
adresband en de/e retourneren
d.in hel redactie-adres.
Indien onbestelbaar gaarne
retour aan het redactie adres.
.hili I\'m
Praktische training is een essentieel
onderdeel van een gedegen dierenarts-
opleiding. Zowel In Costa Rica als in
Nederland wordt het verkrijgen van
ervaring op dit gebied geïncorporeerd
in het curriculum. Echter, studenten
willen vaak meer dan hun universiteit
kan bieden. Dit nummer van EQUA-
TOR besteedt aandacht aan de Costa-
ricaanse student Raphael Vindas, die
wist te regelen dat hij voor een half
jaar naar de vakgroep Algemene Heel-
kunde en Heelkunde der Grote Huis-
dieren mocht komen. Daarnaast treft u
een kort verslag aan van de stage van
twee Nederlandse studentes in Costa
Rica. Margot Janssen en Anne Kum-
meling deden 7 maanden onderzoek in
de streek rond Tilaran naar mogelijke
oorzaken van diarree bij jonge kalve-
ren. De extra-curriculaire ervaringen
van deze drie studenten dragen zeker
bij tot hun vorming als dierenarts.
Helaas komt dit soort studentenactivi-
teiten steeds meer onder druk te staan
als gevolg van beperkingen in studie-
duur en -financiering.
Goed onderzoek is de basis van alle
wetenschappelijk onderwijs. Ook bin-
nen groepen waarvan buitenstaanders
dit niet zouden verwachten, wordt soms
tropenrelevant onderzoek gedaan.
Redactrice Merel Langelaar sprak met
Elena Pinelli, een Venezolaanse biolo-
ge die werkt aan een promotie-onder-
zoek naar de immunologische respons
op een Leishmania Infantum infectie
bij honden. De hond is een natuurlijke
gastheer voor Leishmania en benadert
daardoor de werkelijkheid beter dan
bijvoorbeeld een muismodel. Wellicht
legt dit onderzoek de basis voor de
ontwikkeling van een vaccin tegen
Leishmaniosis.
De redactie wenst u een prettige va-
kantie!
Elena PineUi ,is afkomstig uit Venezue-
la. Na haar studie biologie heeft ze een
aantal jaren in Israel gewerkt aan het
Weizmann Institute, ook aan onderzoek
naar Leishmania. Om persoonlijke én
wetenschappelijke redenen is ze naar
Nederland gekomen, waar ze als assis-
tent in opleiding (AIO) kon deelnemen
aan het Lew/imönm-onderzoek van de
afdeling Immunologie van de Faculteit.
Prof. Dr. A.W.CA. Cornelissen en
Prof. Dr. E.J. Ruitenberg zijn haar
promotors.
Leishmaniosis is een parasitaire aan-
doening, die van mens op mens, van
dier op mens, of dier op dier wordt
overgebracht door een zandvliegje van
de species Phlebotomus of Lutzomyia.
Leishmania behoort tot de familie der
Trypanosomatidae en de orde der Kine-
toplasten. De flagellaire, promastigote
vorm wordt door de vector overge-
bracht op de zoogdier-gastheer, waar
de parasiet de macrophagen infesteert
en zich omvormt naar de amastigote
vorm, zonder flagel. De parasiet ver-
meerdert zich in de macrophaag tot
deze openbarst waarna weer volgende
macrophagen geïnfesteerd worden.
LEISHMANIA-OMDERZOEK
BIJ DE FACULTEIT
DIERGENEESKUNDE IN
UTRECHT
Sinds jaar en dag zijn diverse vakgroepen van de Faculteit Diergeneeskunde van
de Universiteit Utrecht betrokken bij wetenschappelijk onderzoek dat relevant is
voor de tropische gebieden.
Ook bij de afdeling Immunologie van de vakgroep Infectieziekten en Immunologie
wordt onderzoek gedaan naar tropische ziekten. Sinds drie jaar voert Elena Pinelli
hier een promotie-onderzoek uit naar de immunologische respons die volgt op de
infectie van honden met Leishmania infantum. Leishmaniosis is een geduchte
ziekte in Afrikaanse en Zuidamerikaanse landen, maar beperkt zich niet alleen tot
de tropen; ook in de mediterrane landen is de ziekte endemisch. Alhoewel de
ziekte in de landen rond de Middellandse Zee veel minder bedreigend is, wordt er
de laatste jaren steeds vaker melding gemaakt van nieuwe ziektegevallen. Dit
betreft veelal mensen met een onderdrukte immuunrespons, zoals AIDS-patiënten.
Afhankelijk van de soort Leishmania
worden een cutane, een mucocutane en
een viscerale vorm van leishmaniosis
onderscheiden. Jaarlijks dienen zich
zo\'n 400.000 nieuwe gevallen van leish-
maniosis aan, naar schatting lijden er
over de wereld verspreid zo\'n 12 mil-
joen mensen aan de ziekte. De ziekte-
verschijnselen zijn afhankelijk van de
virulentie van de parasiet en de im-
muunrespons van de gastheer. De ern-
stigste vorm is de viscerale leishmanio-
sis, die veelal fataal afloopt indien de
patiënt niet tijdig behandeld wordt.
Viscerale leishmaniosis wordt veroor-
zaakt door L. donovani (ondersoorten
L. d. donovani, L. d. infantum en L. d.
chagasi) en heeft honden en hondachti-
gen als reservoir.
Bij de mens is het een ziekte die vooral
bij kleine kinderen voorkomt. Na een
incubatieperiode die varieert van tien
dagen tot enkele jaren kunnen sympto-
men gezien worden als chronische
onregelmatige koorts, hoest, diarree,
vergrote milt, lever en lymfeknopen,
oedemen, bloedarmoede, petechiën in
de slijmvliezen en grote gevoeligheid
voor secundaire infecties. Afhankelijk
van de immuunstatus van het geïnfec-
teerde individu kan de ziekte echter
ook veel milder of zelfs symptoomloos
verlopen.
De symptomen bij de hond zijn ver-
gelijkbaar met die bij de mens, maar
opvallend bij de hond zijn bovendien
nog haaruitval en snel groeiende na-
gels.
Er is al veel onderzoek naar Leishma-
nia gedaan aan de hand van muismo-
dellen. Maar de hond, als natuurlijke
gastheer, benadert de werkelijkheid
veel beter. Uiteindelijk is het streven
een vaccin tegen infectie met Leish-
mania te ontwikkelen. Het is zeker ook
belangrijk om de ziekte onder de hond-
(achtigen) de baas te worden, aange-
zien deze dieren het reservoir voor de
ziekte vormen. Uit proeven in Brazihë,
waar een tijd lang alle zieke honden
systematisch verwijderd werden, bleek
de prevalentie onder mensen geduren-
de enige tijd duidelijk af te nemen.
Elena Pinelli gebruikt voor haar on-
derzoek in Utrecht een aantal Beagles,
die geïmmuniseerd zijn met
Lm/jmßrt/ß-antigeen, en een aantal
Beagles van het Instituto Llorente in
Spanje die geïnfecteerd zijn met L.
infantum. Deze honden zijn geïnfec-
teerd volgens een speciaal procédé
waarbij eerst zandvliegen geïnfecteerd
worden met Leishmania door ze te
voeden op natuurlijk besmette honden.
Vervolgens worden de infectieuze vor-
men van de parasiet uit de slokdarm
van de vliegen geprepareerd. Samen
met een hoeveelheid speeksel van de
vlieg wordt daarvan een suspensie ge-
maakt die intradermaal bij de proef-
honden wordt ingespoten. Na achttien
maanden manifesteren zich de klinische
verschijnselen van de ziekte.
De geïnfecteerde honden onderschei-
den zich in twee groepen: honden die
ziek worden en asymptomatische dra-
gers.
Elena\'s onderzoek richt zich op de
verschillende aspecten van de immu-
nologische respons op een Leishmania
infectie. Voor latere vaccinontwikkeling
is het met name interessant om te zien
wat er gebeurt in de asymptomatische
honden, in welk opzicht hun respons
anders is dan die van zieke honden en
waardoor dat verschil ontstaat.
Er wordt gekeken naar zowel de cel-
lulaire als de humorale respons door
middel van een huidtest voor een ver-
traagd type overgevoeligheid, het meten
van antilichaamtiters tegen de parasiet
en antigeen-specifieke proliferatieres-
ponsen, en de bestudering van de rol
van T-cellen en de cytokines die ze
produceren.
In veel gevallen moet er eerst pioniers-
werk verricht worden om bepaalde
testen op te zetten, aangezien er voor
dit soort onderzoek aan honden veel
minder kant en klaar testmateriaal
beschikbaar is dan voor het werken
met muizen. Bijvoorbeeld de gangbare
immunoassays voor het meten van
cytokines, zoals ELISA\'s, zijn nog niet
beschikbaar voor de hond, zodat in dit
geval nog met bioassays gewerkt moet
worden.
Uit het muismodel is bekend dat de T-
cel reactie een cruciale rol speelt in de
respons op Leishmania. Zo bleek dat
quot;ziektequot; is gerelateerd aan een T-hel-
per-2-reactie met hoge antilichaamtiters
en de produktie van de cytokines inter-
leukine (IL)-4 en IL-10, die de macrop-
haag activatie remmen. quot;Resistentiequot;
daarentegen is gerelateerd aan een T-
helper-l-reactie, die wordt gekenmerkt
door de produktie van interferon
(IFN)-gamma, tumor necrosis factor
(TNF)-alfa en IL-2, dat een vertraagd
type overgevoeligheid bewerkstelligt en
de macrophaag activeert tot het doden
van de intracellulaire parasiet.
Analoog aan het muismodel en de
ziekte bij de mens heeft Elena bij de
honden met experimentele viscerale
leishmaniosis gevonden dat gevoelig-
heid voor infectie en ziekte samen gaan
met een duidelijke humorale respons,
de afwezigheid van een vertraagde
overgevoeligheidsreactie en een slechte
proliferatieve respons (= maat voor de
herkenning van het antigeen door T-
cellen) van perifere T-cellen op Leish-
mön/a-antigeen. Bij resistente, asymp-
tomatische honden wordt juist een
sterke proliferatieve respons gevonden
van T-cellen op Leishmania antigeen,
een positieve huidtest en produktie van
IFN-gamma, TNF en IL-2.
Tevens zijn er aanwijzingen dat er nog
een ander mechanisme in het spel is.
Een T-cellijn van asymptomatische
honden blijkt na stimulering met anti-
geen niet alleen IFN-gamma te produ-
ceren maar bovendien specifieke cytoly-
tische activiteit te vertonen ten opzichte
van geïnfecteerde macrophagen. Niet-
geïnfecteerde macrophagen worden
door deze zogenaamde CD4 positieve
cellen met rust gelaten. De precieze
betekenis van dit mechanisme moet
nog opgehelderd worden.
Behalve het karakteriseren van de rol
van T-cellen in protectieve immuniteit
wordt ook getracht het antigeen van de
parasiet te identificeren dat leidt tot
expansie van T-cellen die IFN-gamma
en TNF produceren, dus de juiste,
beschermende respons opwekken. In
samenwerking met onderzoeksgroepen
uit Brazilië, Spanje en de Verenigde
Staten zullen verscheidene gezuiverde
antigenen getest worden, in de hoop
een goede kandidaat voor vaccinont-
wikkeling te vinden.
Maar wat gebeurt er eigenlijk met de
parasiet in asymptomatische honden,
wordt die helemaal geëlimineerd?
Waarom treedt er bij het ene individu
een T-helper-1 en bij het andere een
T-helper-2 reactie op? Wat gebeurt er
na behandeling, wordt de T-cel reactie
dan een andere kant uit gedrongen?
Wat gebeurt er met de macrophaag na
infectie? Hoe belangrijk is de plaats
van inoculatie van de parasiet?
Er blijven nog eindeloos veel vragen
open, ondanks het vele werk dat al
verricht is op het gebied van Leishma-
nia. Elena Pinelli heeft in ieder geval al
een belangrijke bijdrage geleverd aan
het immunologisch onderzoek aan de
natuurlijke gastheer van Leishmania, de
hond, waar tot op heden nog weinig
van bekend was. En wie weet wat er in
het laatste jaar van haar promotie-
onderzoek nog zal gebeuren.
Merel Langelaar
-ocr page 30-Sinds januari van dit jaar verblijft een bijzondere bezoeker bij de Utrechtse
vakgroep Algemene Heelkunde en Heelkunde der Grote Huisdieren. Zijn naam is
Raphael Angel Vindas Bolanos, een laatstejaars student aan de Escuela de
Medicina Veterinaria van de Nationale Universiteit te Costa Rica. Raphael is in
Utrecht voor een praktische training in de heelkunde.
De veterinaire opleiding in Heredia is enigszins gemodelleerd naar het Nederland-
se systeem. De eerste vier jaar zijn erg theoretisch, maar na de introductie van het
begrip praktische training een aantal jaren geleden is het laatse en vijfde jaar van
de opleiding aangepast. Echter, voordat de studenten worden toegelaten tot de
vijfjarige opleiding tot dierenarts moeten ze eerst een jaar quot;pre-university coursequot;
volgen.
Het is gebruikelijk aan de quot;Escuelaquot; dat studenten na hun afsluitende examen een
een scriptie schrijven, ter verkrijging van het dierenartsdiploma. De scriptie kan
gebaseerd zijn op origineel onderzoek, op een literatuuronderzoek of op een
zogenaamde quot;Practica dirigidaquot;, een periode van zes maanden begeleid praktisch
werk doen. Raphael wilde graag zijn quot;practicaquot; in Utrecht doen en benaderde Dr.
René van Weeren, die op dat moment als docent aan de quot;Escuelaquot; in Heredia
werkte. Om een lang verhaal kort te maken: De vakgroep Heelkunde was bereid
Raphael te begeleiden, Raphael zelf volgde een cursus Engels en verkocht t-shirts
in de stad om zijn vliegreis te kunnen betalen en Het College van Bestuur van de
Universiteit Utrecht stelde een zogeheten quot;Utrecht Scholarshipquot; ter beschikking
voor een training van 7 maanden. In januari 1994 arriveerde Raphael Vindas in
Nederland. De redactie van EOUATOR sprak kort met hem.
Hoe past deze training in je opleiding?
De opleiding in Nederland en Costa
Rica zijn min of meer vergelijkbaar.
Maar jullie hebben meer technologie,
meer geld en meer patiënten. Ik heb
hier in de vakgroep een goede praktijk-
training gekregen. Als ik binnenkort
naar Costa Rica terugga, kan ik bij-
voorbeeld gaan praktizeren.
Is er veel verschil tussen de onderwijs-
programma\'s in Utrecht en Costa Rica?
Ja, het is wel wat anders. Utrecht heeft
meer praktijk in de opleiding. In Costa
Rica bestaat het laatste jaar van de
opleiding uit vier gedeeltes: bedrijfs-
diergeneeskunde en voortplanting, heel-
kunde der kleine huisdieren, heelkunde
der grote huisdieren en het dierenzie-
kenhuis. Ook wordt een cursus epide-
miologie gegeven. Utrechtse studenten
krijgen echter veel meer praktisch on-
derwijs, zoals in de pathologie en de
bacteriologie, In Utrecht zijn veel meer
patiënten dan in Costa Rica, waardoor
de Nederlandse studenten minder lang
in een vakgroep hoeven te blijven om
hetzelfde aantal patiënten te behande-
Het begint allemaal met een brief van
René van Weeren die informeerde naar
de mogelijkheden van een praktische
training voor een Costaricaanse student
in Utrecht. Kun je uitleggen waarom je
naar Utrecht wilde komen?
Het was een moeilijke beslissing. Ik
heb er lang over nagedacht want voor
studenten in Costa Rica is zo\'n onder-
neming bijna niet te realiseren omdat
we geen geld hebben. René heeft me
geholpen om deze beursaanvraag te
doen. Nadat de Universiteit Utrecht
had toegezegd dat ik een studiebeurs
zou krijgen, besloot ik definitief om
naar de vakgroep Heelkunde te komen
om praktische ervaring op te doen. De
opleiding aan de Universiteit in Costa
Rica is erg goed, maar het probleem is
dat we lang niet zoveel patiënten heb-
ben als bijvoorbeeld in Utrecht. In
Utrecht kan ik beter quot;oefenenquot; en ik
denk dan ook dat meer studenten uit
Costa Rica deze kans zouden moeten
krijgen.
len. In Costa Rica draaien de studenten
in het laatste jaar mee in een rotatie-
systeem. Ze verblijven een tijdje bij een
vakgroep en gaan vervolgens door naar
een andere, maar na verloop van tijd
komen ze weer terug bij de eerste
vakgroep. In totaal brengt een student
ongeveer drie maanden door bij elke
betrokken vakgroep.
Als je vervolgens je laatste examens
hebt gehaald, moet je nog zes maanden
praktijktraining volgen, bijvoorbeeld
zoals ik nu hier in Utrecht doe. Je kunt
deze periode doen aan de faculteit in
Heredia of op een boerderij. Het is
ook mogelijk een onderzoek te doen.
Misschien ga ik dat alsnog doen als ik
weer terug ben.
Voordat je naar Nederland ging heb je
een cursus Engels gevolgd. Denk je dat
dat nuttig is of had je beter Nederlands
kunnen leren?
Het is wel verstandig om een cursus
Nederlands te volgen. Maar het Neder-
lands is een moeilijke taal; sommige
studenten zullen misschien wel twee
jaar nodig hebben om de taal een beet-
je te leren spreken. Ik voelde me af en
toe schuldig tegenover de Nederlandse
studenten. Je loopt mee in een groep,
en dat is niet altijd even makkelijk....
Weet je al wat je met je nieuwe kennis
gaat doen als je temg bent in Costa
Rica? Wat zijn je kansen?
Ik weet het nog niet zeker. Ik heb,
denk ik, drie verschillende mogelijkhe-
den. Ten eerste kan ik bij mijn vader
op de boerderij gaan werken. Verder
zou ik een baan als docent op de uni-
versiteit kunnen krijgen en de derde
mogelijkheid is om door te studeren en
vervolgens te promoveren. Ik denk dat
ik het allerliefst bij de Universidad
Nacional wil werken na een promotie
in Utrecht. Maar of dat mogelijk is......?
Jean de Gooijer
Aankondiging Promotie Costaricaanse Dierenarts Enrique Perez
Hoe waren je eerste ervaringen als bui-
tenlandse bezoeker in Nederland? Wat
vind je van de Nederlandse manier van
leven, de mensen?
De eerste dagen waren moeilijk. Ik heb
het gevoel dat Holland erg vol zit met
mensen. Maar gelukkig zijn de mensen
vriendelijk en dat is voor mij erg be-
langrijk. Ik voel me hier ongeveer zoals
in Costa Rica. Ik heb inmiddels een
aantal Nederlandse vrienden, sommige
daarvan zijn zelf voor een stage in
Costa Rica geweest. Het is erg prettig
dat je al wat mensen kent als je in een
vreemd land aankomt. Ik voel me echt
heel gelukkig in Nederland
De diergeneeskundige faculteiten van
de Universiteit Utrecht (UU) en de
Nationale Universiteit (UNA) te Here-
dia in Costa Rica onderhouden al bijna
10 jaar nauwe banden. Deze samenwer-
king, die ondersteund wordt door het
Ministerie van Buitenlandse Zaken,
heeft geleid tot de introductie van de
bedrijfsbegeleiding in de rundveehou-
derij in Costa Rica. Met behulp van het
VAMPP programma worden gegevens
verwerkt die verzameld zijn op mid-
delgrote en grote melkveebedrijven. De
resultaten van de analyses verschaffen
inzicht in de produktiegegevens van
deze bedrijven. Mogelijkheden voor
interventies die moeten leiden tot pro-
duktieverhoging worden uiteraard aan
de bedrijven aangeboden. Daarnaast
wordt een schat aan gegevens opge-
bouwd met betrekking tot bedrijfspro-
blemen, waaronder problemen bij de
kalveropfok. De Costaricaanse dieren-
arts Enrique Perez verrichtte een diep-
gaand onderzoek naar de morbiditeit
en mortaliteit bij kalveren op 42 be-
drijven. Diarree en luchtweginfecties
bleken een belangrijke rol te spelen bij
de opfok. In zijn proefschrift doet Enri-
que Perez suggesties voor verbeterin-
gen in het management van degelijke
bedrijven.
Op 29 september aanstaande om 14.30
uur (Academiegebouw, Domplein)
hoopt hij zijn proefschrift te verdedigen
bij de Universiteit Utrecht voor het
verkrijgen van de doctors graad. Het
bijwonen van de verdediging zal zeker
de moeite waard zijn voor eenieder die
geïnteresseerd is in geautomatiseerde
bedrijfsbegeleiding en de toepassing
hiervan onder de specifieke omstan-
digheden in Costa Rica.
Costa Rica is een Middenamerikaans
land dat ligt tussen Panama en Nicara-
gua. Het is in grootte vergelijkbaar met
Nederland, maar heeft slechts 3 mil-
joen inwoners. Ruim een kwart van de
totale oppervlakte is op de een of an-
dere manier beschermd, als reservaat
of nationaal park. Het is een veilig en
democratisch land waardoor het popu-
lair is bij toeristen. Omdat Costa Rica
Spaanstalig is, hebben we voor ons
vertrek enkele cursussen Spaans ge-
volgd.
We kwamen terecht op de quot;Escuela de
Medicina Veterinariaquot; (faculteit dierge-
neeskunde) van de Universidad Nacio-
nal in Heredia. Hier werken een aantal
Nederlanders voor het quot;proyecto Salud
de Hatoquot;, waarmee we via Drs. J.J. van
Amerongen van de Utrechtste vak-
groep Bedrijfsdiergeneeskunde en
Voortplanting in contact waren geko-
men. Het betreft een Nederlands -
Costaricaans samenwerkingsproject
waar regelmatig onderzoekjes uitge-
voerd kunnen worden door studenten
van de Faculteit Diergeneeskunde van
de Universiteit Utrecht en soms ook
door studenten van de Landbouwuni-
versiteit Wageningen. Op dit moment
was men bezig de mogelijke oorzaken
van diarree bij jonge kalveren (tot een
leeftijd van 3 maanden) in de verschil-
lende regio\'s van Costa Rica te inventa-
riseren. Wij moesten dit onderzoek
uitvoeren in de regio rond Tilaran,
ongeveer 200 km ten noorden van de
hoofdstad San José. Het dorp Tilaran
ligt in een agrarische streek tussen heu-
vels in de nabijheid van een stuwmeer,
aan de voet van de actieve vulkaan
Arenal.
Voor het onderzoek moesten we zes
maanden veldwerk verrichten. In deze
periode bezochten we elke week 15
STUDENTENSTAGES
IN DE TROPEN
In september 1992 begonnen doctoraalstudenten diergeneeskunde Margot Janssen
en Anne Kummeling te zoeken naar mogelijkheden om een scriptie-onderzoek in
het buitenland te doen. Hoewel hun voorkeur uitging naar een Engelstalig land is
de bestemming uiteindelijk Costa Rica geworden. Ze hebben onder begeleiding
van Dr. R. Dwinger een onderzoek gedaan naar mogelijke oorzaken van diarree
bij jonge kalveren in de regio rond Tilaran. Op basis van de resultaten van hun
onderzoek schrijven Anne en Margot hun scriptie. Hieronder volgt een kort
verslag van hun wederwaardigheden.
bedrijven. Ondanks het feit dat we de
beschikking hadden over een Suzuki-
jeep konden we vanwege de grote on-
derlinge afstanden per dag slechts op
vijf bedrijven monsters nemen. De
bedrijven in de streek verschillen aan-
zienlijk van de bedrijven in Nederland.
Het zijn vrij grote bedrijven van enkele
honderden hectares. Hoewel er ook
een modern melkveebedrijf bij het
onderzoek was betrokken, zijn de
meeste bedrijven dubbeldoel- of
vleesveebedrijven. Afhankelijk van het
bedrijfstype treft men er diverse run-
derrassen aan. De vleesveebedrijven,
meest gelegen in de lagere en drogere
gebieden, houden vaker het meer ka-
rakteristieke Zebu vee, terwijl je veel
Holstein vee tegenkomt op de melkvee-
bedrijven, die vaak in wat hogere ge-
bieden met een vochtiger klimaat gesi-
tueerd zijn.
Bij elk bedrijfsbezoek namen we mest-
en bloedmonsters van de kalveren met
diarree en ter controle evenveel mon-
sters van gezonde kalveren. Een maand
later namen we nog een tweede bloed-
monster. In totaal hebben we in deze
periode bijna 400 kalveren gemonsterd,
200 met en 200 zonder diarree. De
mestmonsters hebben we op de facul-
teit in Heredia onderzocht op de aan-
wezigheid van bacteriën, virussen en
parasieten. Gelukkig werd het werk bij
parasitologie voor een groot deel door
het laboratoriumpersoneel gedaan en
ook bij bacteriologie hebben we veel
hulp gehad. De bloedmonsters werden
gecentrifugeerd en het serum werd
daarna ingevroren. Het onderzoek op
de aanwezigheid van antilichamen en
een eventuele seroconversie hebben we
helaas voor ons vertrek niet meer uit
kunnen voeren omdat de materialen
hiervoor niet op tijd beschikbaar waren.
In Tilaran was een huis beschikbaar,
waar ook de projectdierenarts en zijn
assistent woonden. Voor de introductie
bij de boeren en het oplossen van pro-
blemen konden we altijd bij hen aan-
kloppen. Ook van de boeren kregen we
alle mogelijke medewerking. Hoewel
het in het begin niet altijd meeviel om
ons in het Spaans verstaanbaar te ma-
ken, hebben we aan het eind van ons
onderzoek een verslag met aanbevelin-
gen voor de boeren in het Spaans kun-
nen schrijven.
In Heredia, waar we ook enkele dagen
per week waren, hebben we zelf woon-
Bloedtappen in de stal (foto: Kumme-
ling/Janssen)
met parasieten een belangrijke rol
speelt. Hoewel bacteriële besmetting
van ondergeschikt belang lijkt te zijn,
behandelen veel boeren hun zieke
dieren met antibiotica. Orale rehydratie
lijkt ons een zinvol en goedkoop advies.
Doordat het onderzoek uit een prak-
tisch en een laboratorium-gedeelte
bestond, hadden we niet veel vrije tijd.
Toch hebben we regelmatig dagtripjes
kunnen maken en ook zijn we twee
keer het land uit geweest om onze visa
te verlengen. Na het schrijven van onze
scriptie hadden we nog twee weken
over die we gebruikten om nog wat van
Faculteit Diergeneeskunde treedt toe
In oktober 1988 werd het netwerk
quot;NATURA\' opgericht; dit acroniem
staat voor quot;Network of european Agri-
cultural (Tropical and subtropical ori-
ented) Universities and scientific com-
plexes Related with Agricultural deve-
lopmentquot;. Uit elk van de landen van de
Europese Unie was een instelling bij de
oprichting betrokken. Voor Nederland
was dit de Landbouwuniversiteit Wage-
ningen. De hoofddoelstelling van NA-
TURA is om gezamenlijk activiteiten te
ontwikkelen op het gebied van de land-
bouw en de diergeneeskunde. Hierbij
zijn naast de Europese instellingen
partners in de tropen en subtropen be-
trokken. Voorlopig ligt de nadruk op
Afrika. Er zal een studie verricht wor-
den naar de behoefte aan onderwijs in
de diverse regio\'s. NATURA zal on-
dersteuning verlenen aan de ontwikke-
ling en uitvoering van nieuwe onder-
wijsprogramma\'s en cursussen in de
tot het netwerk quot;Naturaquot;
Derde Wereld. Tevens zullen plaatsen
ter beschikking gesteld worden aan
kandidaten uit de ontwikkelingslanden
voor het volgen van een verdere op-
leiding aan een van de instellmgen
aangesloten bij NATURA.
Naast het ter beschikking stellen van de
quot;Europese know-howquot; aan de ontwik-
kelingslanden, wordt tegelijkertijd het
wetenschappelijke en technische poten-
tieel op de betreffende vakgebieden
versterkt door het vormen van quot;pools of
excellencequot; in Europa. Daarnaast zal
aandacht besteed worden aan de insti-
tutionele opbouw van universiteiten,
onderzoekcentra en andere instellingen
in de tropische en subtropische regio\'s.
Ook het bijeenbrengen van de nodige
fondsen voor het bereiken van deze
doelstellingen wordt gezien als een
belangrijke taak.
Tijdens een bijeenkomst van de deel-
het land te zien. Omdat Costa Rica een
klein land is waarin het openbaar ver-
voer goed en goedkoop is, hebben we
vele nationale parken kunnen bezoe-
ken. En ondanks kleine ongemakken,
zoals een neusbeer die een gat in onze
tent vrat om bij het eten te komen dat
we daar in bewaarden, of slaapgebrek
als gevolg van de regelmatige uitbar-
stingen (iedere twee uur) van de immer
actieve vulkaan Arenal, was deze
stageperiode een fantastische ervaring
die we voor geen goud hadden willen
missen. We leerden er een wereldtaal
bij en over de resultaten van het onder-
zoek mogen we heel tevreden zijn. We
hopen met onze stage een positieve bij-
drage geleverd te hebben aan de ont-
wikkeling van de veeteelt in de streek.
i
ruimte gezocht. Naast het laboratori-
umwerk dat we tijdens deze dagen
uitvoerden, hadden we na de 6 maan-
den veldwerk nog ruim een maand
nodig om het laboratoriumwerk af te
ronden. In deze tijd hebben we ook de
gegevens verwerkt en onze scriptie
geschreven.
Conclusies
We kunnen concluderen dat diarree
een belangrijk probleem is tijdens de
opfok van kalveren. De oorzaak was op
veel bedrijven nog onbekend. Uit het
onderzoek blijkt dat vooral besmetting
Margot Janssen
Anne Kummeling
nemende Europese instellingen in 1993
werd besloten om deelname aan NA-
TURA open te stellen voor alle Euro-
pese universiteiten, faculteiten en on-
derzoekinstellingen die gespecialiseerd
zijn in onderwijs en onderzoek gericht
op de landbouw of de diergeneeskunde
in de Derde Wereld.
De Faculteit Diergeneeskunde heeft
positief gereageerd op de uitnodiging
toe te treden als lid van NATURA. De
bestuursraad van NATURA heeft on-
langs de aanvraag van de Faculteit
Diergeneeskunde voor het lidmaat-
schap gehonoreerd. Gezien de nauwe
banden die de faculteit al vele jaren
heeft met zusterfaculteiten in met na-
me Afrika en Centraal Amerika is de
faculteit er van overtuigd dat een nutti-
ge bijdrage geleverd kan worden aan
de activiteiten van NATURA en dat
door het netwerk de banden op het
betreffende vakgebied met instellingen
in de tropen en in Europa versterkt
zullen worden.
De redactie zal de lezers van EQUA-
TOR geregeld informeren over de
activiteiten van NATURA.
Robert Paling
-ocr page 34-Nairobi, Kenya
15-19 August, 1994.
7*quot; International Symposium on Veterinary
Epidemiology and Economics. Information;
Dr. S. Wayne Martin, Chairman, Intema-
tional Society for Veterinary Epidemiology
and Economics (ISVEE), University of
Guelph, Ontario Veterinary College,Depart-
ment of population Medicine, Guelph, Onta-
rio NIG 2W1, Canada, (Tel.: 1.519.-
8238800, telefax: 1.519.7638621).
Bologna, Italy
29nbsp;August - 2 September, 1994
XVIII World Buiatrics Congress in conjunc-
tion with the XXVI Congress of the Italian
Society for Buiatrics. Information: Prof. P.
Lekeux, Secretary, World Association of
Buiatrics, Université de Liège, Bât. B42, Sart
Tilman, B-4000 Liège, Belgium (Tel.: 32.-
41.564030, telefax: 32.41.562935).
Windhoek, Namibia
14 -16 September, 1994
Veterinary Centenary Congress 1994.
Theme: Animal Health and Development in
Africa - Achievements and Challenges. Infor-
mation: Dr. H. Schneider, Chairman, Con-
gress Organizing Committee, Veterinary
Association of Namibia, P.O. Box 178,
Windhoek (Tel.: 264.61.228909, telefax:
264.61.230619).
Utrecht, the Netherlands
30nbsp;September, 1994.
5\'^ International symposium: Tropical Ani-
mal Health and Production. This years\'
theme is: Application of biotechnology.
Organized by the Committee for the Advan-
cement of Tropical veterinary Science
(CATS) and the Office for International
Cooperation of the Faculty of Veterinary
Medicine of Utrecht University. Registration
before 10 September, 1994 to Office for
International Cooperation, Faculty of Veteri-
nary Medicine. P.O. Box 80.163, 3508 TD
Utrecht (Telefax: 31.30.531815).
Acapulco, Mexico
9nbsp;- 15 October, 1994
XIV Pan american Congress on Veterinary
Sciences. Information: Manzanillo 83, 8*^
floor, Col. Roma Sur, 06760 Mexico City
(Tel.: 52.5.2647652, telefax: 52.5.-
2647890).
Utrecht, the Netherlands
10nbsp;October - 25 November, 1994.
Fourth International Course: Introduction to
Herd Health and Epidemiology. Organized
by the Office for International Cooperation
and the Department of Herd Health and
Reproduction of the Faculty of Veterinary
Medicine. Course fee: Dfl. 7,500,-. Closing
date for registration 1 August, 1994. Infor
mation and registration: Office for Inter-
national Cooperation, P.O. Box 80.163, 3508
TD Utrecht (Tel.: 31.30532116, telefax:
31.30.531815).
Buenos Aires, Argentina
7-11 November, 1994
Joint meeting of the 7^ Argentinean Con-
gress of Veterinary Science and the 7®quot; Inter-
national Symposium of the World Associati-
on of veterinary Diagnostic Laboratories.
Information: Dr. B. Carrillo, President,
Organizing Committee, 7^ Argentinean Con-
gress of Veterinaiy Science, Sociedad de
Medicina Veterinaria, c/Chili 1856, 1227
Buenos Aires (Tel.: 54.1.3817415, telefax:
54.1.3838760).
Montpelier, France
21 - 25 November, 1994
International Symposium on: Systems\' Re-
search in Agriculture and Rural Develop-
ment. In French. For information: J. Faye
and M. Dulcire, BP 5035, 34032 Montpelier
Cédex (Tel.: 33.67617185, telefax: 33.676-
17186).
Oenkerk, the Netherlands
16 January-14 July, 1995
8quot;* International Course on Dairy Husbandry
and Milk Processing. Programme: Dairy
development. Animal husbandry, Milkpro-
cessing and other subjects like teaching and
extension methodology, farming systems, the
milk chain, case studies of daiiy develop-
ment projects and excursions. Closing date: 1
October 1994. Tuition fees Dfl. 7,100,-. In-
formation and application: Managing direc-
tor, Dairy training Centre Friesland, P.O.
Box 85, 9062 ZJ Oenkerk (Tel.: 31.5103-
.61562, telefax: 31.5103.61628).
Alphen aan de Rijn, the Netherlands
31 March - 2 April, 1995
5*^ International Symposium on: Pathology of
Reptiles and Amphibians. Subject: recent
developments in the broad area of patholo-
gical aspects of reptiles and amphibians.
Preliminary observations are welcomed.
Location: AVIFAUNA, Dutch National Bird
Park in Alphen aan de Rijn. Congress fee:
DM 275 (after 1quot; December, 1994: DM 325
after 1quot; February, 1995: DM 375). Corres-
pondence: Prof. Dr. P. Zwart, Burg. v.d.
Weijerstraat 16, 3981 EK Bunnik (Tel.: 31-
.3405.61644, telefax: 31.3405.67262).
Berlin, Gennany
1 April, 1995 - 31 June, 1996
Master course in Tropical Veterinary Epide-
miology. Postgraduate training for veterinari-
ans with a background in veterinary epide-
miology and/or preventive medicine in a
(sub)tropical country. Training in modern
concepts of population medicine aims at
improving skills in handling complex disease
problems and in implementing appropriate
action to improve the health status of animal
populations. Information: Free University of
Berlin, Postgraduate Studies in Tropical
Veterinaiy Medicine, Augustrasse 37, 12203
Beriin (Tel.: 49.30.8348413, telefax: 49.-
30.8341908).
Berlin, Germany
April - July, 1995.
Short term courses in Tropical Veterinary
Epidemiology. 18 April - 5 May, 1995 Modu-
le I: Introduction to computers and orienta-
tion to statistics. 8 May - 2 June, 1995 Mo-
dule II: Introduction to epidemiology and
applied statistics. 3 - 28 July, 1995 Module
III: Quantitative epidemiology and advanced
medical statistics for epidemiology. Informa-
tion: Free University of Berlin, Postgraduate
Studies in Tropical Veterinary Medicine,
Augustrasse 37, 12203 Berlin (Tel.: 49.30.-
8348413, telefax: 49.30.8341908).
Yokohama, Japan
3-9 September, 1995.
World Veterinary Congress. XXV Congress
of the World Veterinary Association and XX
Congress of the World Small Animal Veteri-
nary Association. Theme: Advancing Veteri-
nary Profession in a Changing Worid. For
inquiries regarding a request for the first
announcement and registration procedures
contact: The Secretariat WVC, c/o Sankei
Convention, Sankei Building lOF, 1-7-2,
Otemachi, Chiyoda-ku, Tokyo 100 (Tel.:
81.3.32732084, telefax: 81.3.32732439).
Berlin, Germany
25-29 September, 1995.
8*^ International Conference of Institutes of
Tropical Veterinary Medicine: Livestock
production and diseases in the tropics: Live-
stock production and human welfare. Orga-
nized by Germany\'s Programme Committee
and the Association of Institutions of tropi-
cal Veterinary Medicine (AITVM). Program-
ma: Plenary sessions with papers of invited
speakers and six workshops introduced by
brief communications and posters on: Peri-
urban livestock production; Epidemiology
and socio-economics in different livestock
systems; Impact of livestock on the environ-
ment; Veterinary public health in different
livestock systems; The role of women in
animal husbandry and Target oriented trai-
ning needs, demands and facilities in less
developed countries. For registration and
submission of brief communications: Prof.
Dr. D. Mehlitz, Institute for Parasitology
and Tropical Veterinary Medicine, Free Uni-
versity of Berlin, Koeningsweg, 14163 Berlin,
Germany.
NEWSLETTER ON VETERINARY ASPECTS OF INTERNATIO^
VOLUME 6, HO.Si
AL DEVELOPMENT COOPERATION
ISSN (»923-3334
EQUATOR is a periodical of
the Office for International
Coopération of llie Facully of
VcJerinary Medicine of Utrecht
Universily.
Editorial board
J.l I.A. dc (Jooijcr
(inch prodiiclion)
M.F.M. Langelaar MVM
R.W. Paling DVM PhD
(cdilor-in-chicf)
Lay out
11, Halsema
Printed by
Editorial Ofllce
Faculty of Veterinary Medicinc
Office f(5r International
Cooperation
P.O. Box 80.163
3.^08 TD UTRECHT
The Netherlands
lel.:
Fax:
i-31.30..^32110
I 3I.30..S318I5
EQUATOR is published bi-
monthly. The .lanuary, May and
September i.ssucs of EQUATOR
are published in English.
For all information, copy and
subscriptions please contact the
editor.
Subscription is free of chargc.
Figt;r changes in address and
termination of subscription
please return the corrected label
to the editorial office.
If undclivcrablc please return to
the editorial office.
September, hW4
Some years ago great expectations
were raised about the possibilities
which biotechnology offered to the
biomedical sciences in attacking long
standing difficulties in disease diag-
nosis and vaccine development.
Large sums of money were invested
by the pharmaceutical industry and
the public sector in biotechnological
research. However, in spite of many
interesting findings which contributed
to the unravelling of the biology of
many disease agents, only very few
\'new\' vaccines were developed. Re-
turns on investments were in general
insufficient. Consequently, contract
research in this field has recently
been reduced significantly and the
optimism of some years ago has
turned into realism and caution. This
general trend has not affected re-
search inputs into tropical diseases,
human as well as animal, which have
always been comparatively modest.
Results of biotechnological research
have resulted in the development of
simple, reliable diagnostic tests for
diseases, for which some years ago
only cumbersome and often not very
sensitive tests were available. Even in
the field of vaccine development
major steps have been set to develop
recombinant vaccines against infec-
tion with large complex single cell
organisms like malaria parasites and
Theileria, as well as rickettsial orga-
nisms.
An example of a disease whereby
biotechnology has provided the
means to increase our knowledge
perhaps 10-fold during the last 5
years is heartwater. A disease of ru-
minants that could be suspected from
post-mortem examination and that
could be diagnosed only by micro-
scopic examination of stained brain
squash smears. Research projects,
consolidated through networks, which
are supported by donor agents like
the European Union (STD-program-
me), USAID and the Ministry of
Foreign Affairs of the Netherlands,
were implemented by research insti-
tutes and veterinary faculties in Africa
(e.g. in Zimbabwe, South Africa and
Kenya), Europe (e.g. the Netherlands
and France), the Caribbean (Gouade-
loupe) and the USA (Florida). This
research has resulted in major break-
throughs in the understanding of the
pathogenesis of the disease and the
immune response in infected animals,
as well as of its distribution, host
range, transmission by various tick
species and epidemiology. A possible
vaccine has already been tested un-
der experimental conditions and the
economic impact of heartwater can
for the first time be determined more
precisely.
We have witnessed over the last 5
years during international symposia,
expert consultations and conferences
an impressive output of results of bio-
technological research into tropical,
mainly parasitic diseases. At this point
in time one may even say that bio-
technology not only contributed to
the elucidation of tropical diseases,
but fundamental research on their
agents has become a driving force in
the development of bio-technologies
as such.
It is a privilege for the Utrecht Faculty
of Veterinary Medicine to participate
in these projects through collabo-
rative research and to contribute to
the international dialogue by the
organisation of a yearly symposium
on quot;Tropical Animal Health and Pro-
ductionquot;, which has this year as
theme..... Application of biotechno-
logy!
We hope to welcome many of our
readers on 30 September in Utrecht.
from the editor
quot;Is everything ready, am I ready to go?
Within a couple of hours I will leave. My
room is a mess. Clothes, books and
research materials are spread every-
where. Why are last minutes always so
important. Ernst, a friend, puts the agar
plates in plastic bags and complains that
his friends are drinking beer while he
has to help. quot;Don\'t hold them upside
downquot; I shout. In his 100 kg body there
is less adrenaline than in my left foot.
The imminent departure excites me.quot;
It all started more than a year ago. One
day, during the practical training in the
department of Herd Health and Repro-
duction, we drove through the beautiful
Dutch countryside. My fellow students
and I were discussing the difficulties of
arranging a traineeship in the tropics,
when our teacher, Drs KA.S. van Keu-
len interfered. He needed somebody to
go to Tanzania. It was my lucky day.
The traineeship involved a pilot study on
the preVfdence of venereal diseases in
cattle at a large dairy project in Kagera
district, Tanzania, the Kagera Livestock
Development Programme (KALIDEP).
Kagera district is the north western tip
of Tcinzania, located between Lake Vic-
During his field trip Niels van Elk per-
formed rectal palpation of empty cows
and heifers (Collection: Van Elk)
During the (last) year of their education at the Faculty of Veterinary Medicine of
Utrecht University, the Netherlands, veterinary students with an interest in the tropics
can choose to take part in a special 10 week course on quot;Tropical animal health and
husbandryquot;, the so-called quot;Tropencursusquot;. Students who consider to opt for a job in
the tropics once they have graduated, may wish to do a student traineeship as part
of their veterinary education in a tropical country, usually as a follow-up of the
tropical course. After finishing their veterinary education, the special course on
tropical animal health and husbandry and the practical training in a tropical country,
these young veterinarians are well prepared to start a professional career in the
livestock sector in any part of the world.
The following is a report from Niels van Elk, who took the quot;Tropencursusquot; in 1993
and went to the Kagera region in Tanzania to participate in the Kagera Livestock
Development Programme (Kalidep). More information about this programme can be
found in the January 1993 issue of EQUATOR.
toria, Uganda, Rwanda and Burundi. It
is one of the less developed regions of
Tanzania, far away from the administra-
tive centre and shghtly isolated by Lake
Victoria. It has a very poor infrastruc-
ture. The rainfall pattern and vast areas
of unused land give the region potential
for livestock keeping. In 1976 a heifer
breeding unit was started, which was
supported by the governments of Tan-
zania and the Netherlands. The aim was
to provide local farmers with crossling
heifers (at least 50% Friesian Holstein).
The venereal diseases I had to investi-
gate were campylobacteriosis and
trichomoniasis, which have ceased to be
a problem in the Netherlands since the
wide spread use of artificial insemina-
tion. Therefore knowledge of, interest in
and experience with these diseases is
scarce in Holland. My supervisor (Drs.
KA.S. van Keulen) and I started looking
for suitable diagnostic tests. After con-
sulting the library, English laboratories
and American professors we found the
answers to our questions in the regional
animal health laboratories at Deventer,
the Netherlands, with Dr. E. Hartman.
The Research Station for Cattle, Sheep
and Horse Husbandry at Lelystad pur-
chased the research materials for us.
IIFH.
Looking at the role of the Friesian Breed
in the Tropics
Once in Tanzania I had to work quickly
as the agar plates I used for culturing
Campylobacter fetus subsp venerealis have
a limited shelf life. I started sampling
bulls at the heifer breeding unit. The
people who helped me were motivated
and enthusiastic. Within a week we had
sampled the first group of bulls. A lot
more appeared to be possible a lot
quicker than I expected.
The bulls were selected and separated
from the herd 4 days before sampling.
On the sampling day itself 13 fcmatic
assistants, who did not fear,
straightforwardly chased the bulls into
the cattle crushes. There the bulls were
sedated with Rompunquot;^. Some went down
and refused to get up, others got
annoyed and escaped. One got very
angry with the table with research
materials but was fortunately distracted
at the last moment. Most bulls, however,
did what we wanted: cooperate.
After sampUng, which included swabbing.
scraping and washing the preputial ca-
vity, I rushed to the laboratories as
quickly as possible. The samples were
processed and incubated at 37 °C. Con-
trary to what was expected, none of the
bulls gave a positive test result.
Visiting the farmers in Kagera
The follow-up was a 5 week trip around
the Kagera district, visiting the local
farmers. Ir. J. Houtmeyer, an agricultural
engineer from Wageningen University
and Dr. Mpinga, the local veterinarian,
helped me to design a questionnaire and
an inspection protocol. Also, rectal pal-
pation of empty cows and heifers was in-
cluded. The trip offered a unique op-
portunity to have a look at how people
live, what their joys and worries are and
the role a Friesian cow can play in their
day to day lives. I also saw many diffi-
culties such a project has (o deal with,
which were hard to imagine from my
point of view. For example, a lot of
farmers are not able to do simple calcu-
lations. This makes it impossible for
them to make a cost benefit analysis.
This leads to irrational management
decisions, like withholding nutritional
supplementation (minerals and concen-
trates) from lactating animals.
During the trip I enjoyed the company of
the driver very much. He did not speeik
English but was a very patient Swahili
teacher. At the end of the day he usually
managed to find a goat on a barbeque
and proposed quot;beer mmoja tu?quot; (quot;only
one beer?quot;, which was usually an under-
statement).
My stay coincided with an emotional
time for this region. Some of the horrors
of the civil war in Rwanda seeped in
across the border. Many Tutsies, who
fled in the early sixties, live here and are
intermingled in the local communities
now. The society is involved and upset.
A traineeship offers an opportunity to
see how other people live. Here, Ankole
cattle is herded by a little girl (Photo:
Van Elk).
Diu-ing my traineeship I got more fami-
liar vwth the surroundings and the
people. However, once in a while I was
made conscious of how far away from
home I actually was. What differences
exist in attitudes, problems and what we
find important. In that respect the trai-
neeship was no more than a scratch on
the surface. I would like to go back one
day.
I have enjoyed my traineeship very
much. There are too many people to
thank individually for their hospitality
and support. I always felt welcome. The
project might offer opportunities for
other students to do a traineeship. Why
not try?
Niels van Elk
The Faculty of Veterinary Medicine of
the Free University Berlin offers an 11
months\'
DIPLOMA COURSE ON TROPICAL
VETERINARY MEDICINE*
Over the last three decades the Institute
of Parasitology and Tropical Veterinary
Medicine with its well known quot;Tropen-
seminarquot; has been actively involved in
training and research relevant to the
tropics. Based on these experiences and
as a continuation of the quot;Tropenseminarquot;
the new Diploma Course focuses on
etiology and infection epidemiology of
livestock diseases; on principles of
epidemiology and their applications; on
epidemiological design and analysis of
field investigations; on preventive vet-
erinary medicine in different production
systems; on veterinary public health and
on planning, management and economics
of diseases control strategies.
The course is divided into two parts.
Part A (6 months) consists of lectures,
course work and practicals in Berlin and
ends with oral examinations.
Part B (5 months) consists of 3 months
field studies (project work) which v^ll be
carried out attached to ongoing program-
mes or projects in developing countries.
Part B ends with the completion of the
Diploma thesis in Berlin (2 months).
DIPLOMA COURSE ON TROPICAL
VETERINARY MEDICINE AT FREE
UNIVERSITY BERLIN
Upon successful completion, the course
will lead to a
Diploma in Animal Health Management
1st March 1995 to 31st January 1996
Addressees
German and European veterinarians;
veterinarians from developing countries
who qualified or received further training
at German universities or institutions,
resp. (reintegration-programme).
-nbsp;a doctorate (or equivalent) in Veterin-
ary Medicine
-nbsp;at least two years of professional expe-
rience
-nbsp;proficiency in English
Admission of colleagues from developing
countries follows the regulations and
requirements of the reintegration-pro-
gramme.
The course is conducted in Enghsh. A
good knowledge of spoken and written
Enghsh is prerequisite and has to be
proven by a score of a standard test
before admission (TOEFL: minimiun
540; ELTS-Test British Council: mini-
mum band 5). AppUcants coming from a
coimtry where Enghsh is administrative
language can be exempted from having
to prove language proficiency.
A limited number of scholarships for
German participants for this course is
available according to the quot;NaFoG/-
NaFoVo/GFGquot; (1200,- DM plus family
allowances 200,- DM). Participants from
developing countries may qualify for a
scholarship according to the remtegra-
tion-programme. For participants neither
qualifying for the quot;NaFoGquot; nor the rein-
tegration-scholarship, course fees will
apply (eligibihty and amount of fees to
be determined in November 1994).
Deadlme to submit apphcations is the
30th November 1994.
The following is required for complete
apphcation: Personal data, moti-
vation/interest/expectations related to
the course, copies of qualifications (aca-
demic certificates), certificate of profi-
ciency in English and two recent pass-
port photographs.
For apphcation and information: Post-
graduate Studies Tropical Veterinary
Medicine, - Diploma Course-, Free
University Berhn, Koenigsweg 67, D -
14163 Berlin, Phone: 030/8108-2326, Fax:
030/8108-2323
* pending on approval of the Academic
Senate
PARSA AIMS AT STRENGTHENING
ANIMAL HEALTH SERVICES IN
CENTRAL AMERICA
PARSA (Programa de Apoyo Regional
de Sanidad Agropecuaria) is a regional
programme based on an agreement
between the six central American coun-
tries (Guatemala, El Salvador, Honduras,
Nicaragua, Costa Rica and Panama),
OIRSA (the regional international orga-
nization for animal health and plant
diseases) and the EU (European Union).
The major objective is to strengthen and
promote animal health and plant disease
control services in the involved countries
to minimize losses caused by plagues and
diseases.
Drs. Hans Rooijakkers graduated in 1983 at the Faculty of Veterinary Medicine in
Utrecht. For one year he worked as a private practioner in the Netherlands and
Germany and for another year as a state veterin£u-y officer, tracing hog cholera
outbreaks in the Netherlands. Since June 1985 he was employed in Central America
as a veterinary field officer in an animal health project in the north of Nicaragua,
which was supported by Canada. During 1992 he worked as a private consultant for
internationally financed Uvestock projects in Nicaragua. Since 1993 he is based in San
Salvador as an animal health expert for PARSA in Central America. Drs. Rooyakkers
sent a report to the editorial board of EQUATOR on the activities of PARSA
(Programa de Apoyo Regional de Sanidad Agropecuaria). The following is an edited
version of this report.
PARSA started its activities in May 1993
with a six months planning period in
which the private sector as well as the
Departments of Agriculture participated
very actively. In 1994 started an operatio-
nal phase with a duration of 4 years. The
major focus is on strengthening the
regional quarantine system by improving
infrastructure, equipment and technical
level of personnel at the international
airports, seaports and the most impor-
tant border crossings.
PARSA will also execute a few specific
pilot projects in this period, namely:
1 Control of fruitflies in mangos for
exportation in Guatemala and Costa
Rica,
2nbsp;Control of bovine brucellosis and
tuberculosis in El Salvador,
3nbsp;Eradication of hog cholera in Nicara-
gua.
The general idea with regard to the 3
pilot projects is to carry put the project
in a small area and to establish a me-
thodology which is applicable in every
other area of Central America.
Control of bovine brucellosis and tubercu-
losis
Cattle raising is without questioning the
most important livestock activity in Cen-
tral America. The six countries in the
region have about 10 milUon heads of
cattle, with an estimated annual produc-
tion worth US $ 2.000 million. The criol-
lo breed is predominant, although cross-
breeding becomes more important (Zebu
in meat and Holstein as well as Brovm
Swiss in milk). Bovine brucellosis and
tuberculosis are considered the most
important bacterial zoonoses in the
region, because they cause severe pro-
duction losses (estimated 35 million US
dollars annually in Central America) and
because they are a dcuiger to public
health.
The outcome of the planning sessions
was the formulation of 5 major goals,
which are necessary to ensure a success
of the pilot project at the end of the four
year period. These goals are:
1nbsp;Efficient and effective legislation, .
2nbsp;Actualized information about the
problem,
3nbsp;Continuous training programme,
4nbsp;Strengthening of the epidemiological
surveillance system,
5nbsp;Active participation of the private
sector.
The last item is perhaps the most im-
portant, because without motivated,
educated, and conscious farmers it is
extremely difficult to obtain success. The
project considers sanitary education as
one of its activities.
PARSA estabhshed contacts with the
PHO (Panamerican Health Organizati-
on) for technical support. Also, we have
concluded that commercialization of
beef, milk and milk products is crucial to
obtain full collaboration of the private
producers.
The actual situation in the pilot area is
that most producers sell unpasteurized
milk and cheese directly to the local con-
sumer. During the rainy season milk
prices are very low and production levels
exceed local consumption levels. During
the dry season milk prices are
acceptable. It should be noted that in the
capital cheese prices are profitable
around the year. El Salvador is a small
country with 5 million inhabitants, which
has to import milk and milk products in
order to satify the local demand.
Therefore a possible activity of the pilot
project is to help the local farmers in the
area to form a cooperative for collection,
processing and distribution of milk and
milk products.
Because of its Umited budget, PARSA
initially supports this cooperative only by
financing a market study about the
feasibility of processing cheese with an
official certificate quot;free from bovine
brucellosis and tuberculosisquot; and sub-
sequently selling this cheese in the capi-
tal and San Mogul (a big city near the
project area). PARSA also allocated a
small amount for pubhcity (to gain the
preference of the consumer).
The local farmers, together with PARSA,
are trying to interest non-governmental
organizations, cattle breeders associ-
ations, cooperative milk factories or
other possible candidates, to finance
equipment, buildings, infrastructure £md
transport facilities, like a small truck.
In cooperation with local authorities,
FAO, OIRSA, and WHO/PHO, PARSA
focuses its attention on the uniformity of
legislation and diagnostics at the Central
American level, upgrading of knowledge
at local, national and regional level,
sanitary education of the farmers in the
pilot area, the elimination of reactors in
the pilot area, and the strengthening of
the epidemiological surveillance.
Eradication of hog cholera
In Central America swine production
plays an important economic role. In
1992 it was estimated that 1.5 million
pigs were slaughtered, representing a
value of 150 miUion US dollars. An
estimation of the annual losses due to
hog cholera is more than 20 million US
dollars (not including Costa Rica and
Panama where hog cholera did not
exist). About 2.5 milUon people in the
affected countries in the region depend
directly or indirectly on swine produc-
tion. In the pilot project in Nicaragua
99% of the pig population is kept by
smallholders in their backyards. These
smallholders feed their pigs kitchen left-
overs, garbage, pasture, fruit and some
grains like maize or sorghum. There is
no animal health care. The breed is
criollo with some influence of New
Hampshire, Duroc and even less in-
fluence of Landrace and Yorkshire.
In the sixties and seventies, Nicaragua
was the quot;grain barnquot; of Central America,
with a rather well organized pig industry,
producing pig meat at low costs. On
yearly basis, Nicaragua produced about
350,000 pigs in modern large scale farms.
These pigs had a reasonable quot;genetic
qualityquot;. Another 400,000 pigs,
predominantly criollo crosses, were
produced by smallholders. About 70-80%
of the high quality pig meat was
exported to Costa Rica.
In the eighties the pig industry collapsed
because of the civil war, low grain
harvests and hog cholera outbreaks.
Costa Rica started to produce its own
pig meat and even established an export
market to Panama and the USA. At this
moment Costa Rica has a pig population
of 400,000 swine, of which 70% is bred
on modern farms. Because these pigs
were free from hog cholera, Costa Rica
did not allow importations of pig (meat)
from other Central American countries
anymore. A recent outbreak of hog
cholera in Costa Rica can change this
picture. Because of the Central
American Free Trade Agreements, Costa
Rica will have to accept importation of
pig (meat) from Nicaragua and the other
countries again, as soon as Costa Rica
starts vaccinating against hog cholera.
This development can reactivate the pig
industry in Nicaragua.
The project area is situated in the south
of Nicaragua and borders with Costa
Rica. Local project activities will be
directed and realized by Veterinary
Service authorities and personnel.
PARSA will give technical and financial
support for the vaccination campaign, the
epidemiological surveillance system
including the installation of laboratory
diagnostics (not existing at the moment
in Nicaragua), sanitary education of the
pig owners and other measures which
are necessary to eradicate hog cholera.
At Central American level this pilot
project will try to contribute to the
harmonization and uniformization of
legislation, diagnostics and vaccines, as
well as to the formulation of
(sub)regional strategies.
Valuable contacts have been established
with the Central Veterinary Institute
(CDI-DLO) at Lelystad, the Netherlands
and with INIA-CISA at Valdeolmos,
Spain.
As mentioned before, PARSA focuses
on strengthening the regional quarantine
system, as well as on the official animal
health and plant disease control services
in each country. Most important goals to
reach in the next four years are:
-nbsp;the implementation of a sustainable
regional computerized information
system for the use by the official as
well as the private sector,
-nbsp;upgrading of quarantine inspectors in
order to reach a uniform and
acceptable professional level in the
region,
-nbsp;improving the infrastructure and
equipment at the important regional
quarantine posts at international
seaports and airports, and outer
Central American border crossings,
-nbsp;estabhsh a programme of education
and consciousness-raising of the
private sector and pubUc in general,
-nbsp;a modern, actualized and harmonized
-ocr page 40-regional legislation,
- establish a regional phytozoosanita-
rian epidemiological surveillance sys-
tem.
To reach these goals the local authorities
in each country have to play the principal
role. PARSA funds and PARSA techni-
cians can only give a helping hand.
International cooperation is of major
importance. Already existing and nev/
initiatives have to be supported and
encouraged to coordinate activities.
Excellent relations have already been
established with FAO, WHO/PHO,
ILCA, USA/APHID, GTZ, several
national projects, authorities of
neighbouring countries for import/export
activities and certification (Mexico,
Canada, Caribbean area) and of course
OIRSA.
Within Europe, especially in the
veterinary field, PARSA already received
valuable cooperation from the Central
Veterinary Institute (CDI-DLO), in
Lelystad, and the Department of
Pathology and the Office for
International Cooperation of the Faculty
of Veterinary Medicine in Utrecht.
Hans Rooijakkers
RED CROSS VETERINARY
PROGRAMME IN SOMALIA
...should ff-ey coloured virgins
or adult she-camels mature
in this season fail calving
starvation and ruin all of us would face...
(Somali poem)
Starting in July 1993, Drs. A. Ros spent a period of 7 months as a veterinary
supervisor for the International Committee Red Cross (ICRC) in Somalia. In
this article Drs. Ros gives an impression of the veterinary activities of the
ICRC during the war and post-war situation in SomaUa.
The civil war in Somalia lasted for several years and is still not completely
over. This war destroyed the veterinary infrastructure. Before the war, veterin-
ary services were government ruled and drugs and vaccinations were subsidised
or free of charge. Because of this war and the very dry years before 1992,
famine and the very sad situation of the human population had their reper-
cussions on the livestock sector, which provides the most important input of
foreign currency for Somalia. The Red Cross played the leading role in
establishing a new veterinary service to the nomadic livestock owners in
Somalia. What had started as an emergency programme developed into a
programme for rehabilitation of the veterinary service, including an effort to
privatise the veterinary sector.
Somalia is a very dry country. There
are two rainy seasons, one from April
to June (gu) and one from October to
November (deyr). In some yecu-s there
is no rain at all, which has disastrous
effects on vegetation, humans and live-
stock. The average daily temperature is
between 30 °C and 40 °C.
Siad Barre ruled the country from 1969
to 1991. In 1991 he was forced to leave
the country. After his flight, opposition
Some facts about Somalia
The present Somali state was founded
in 1960, after a period of colonisation
by the United Kingdom and Italy (So-
maliland and south SomaUa respect-
ively.). The country covers about
640.000 square kilometres, has the
longest coastal strip in Africa and the
population coimts approximately 5 to 7
million people. Neighbouring countries
are Djibouti in the northwest, Ethiopia
in the west and Kenya in the south.
Many Somalians live in these countries,
where in the past large areas were
claimed to be part of one big Somalia.
This gave rise to many political
struggles and even war.
forces began to fight each other and
Somalia slid into chaos and fjunine.
The conflict became a war between the
clans, involving even the smallest So-
mali sub-clans. Central authority and
all public services (medical care, educa-
tion, police, veterinary services, etc.)
broke down completely. Systematic
destruction and looting quickly plunged
the country into anarchy and ruin. Two
years of fighting and struggle for power
among rival clans and heavily armed
gangs resulted m a catastrophe. There
have been several initiatives to cease
fire but until now a long lasting sol-
ution has not been found.
In december 1992 the decision was
made to send United States\' and later
United Nations\' forces with humanitar-
ian tasks, namely to ensure that food
aid reached the most vulnerable, to
improve the security situation and to
help to find a political settlement to the
conflict. However, at the end of 1993
crime and banditry were still a prob-
lem.
ICRC veterinary team giving parasitic
treatments in Bakool province, South-
west Somalia (photo: A. Ros)
ICRC was the first international
organisation that returned to Somalia.
The most important activities were
(and some still are) food aid, medical
assistance, a sanitation and public
health programme, an agricultural and
veterinary programme, and spreading
knowledge on international humcini-
tarian law.
The Veterinary Programme in Somalia
Somalia is a livestock exporting coun-
try. The main destinations are Yemen
and Saudi-Arabia. Veterinary services
played an important role in maintaining
and increasing Hvestock production and
consequently in creating an income for
nomads. Nomads represent 60-70% of
the population and livestock exports
generated about 90% of the total
foreign exchange earnings!
Under the Siad Barre regime veterinary
services were mostly controlled by the
government. Drugs were imported and
distributed by the Ministry of Livestock,
Forestry and Range. In the 80\'s some
private veterinary pharmacies were
established. GTZ (German Technical
Cooperation) initiated a primary animal
health system, using Nomadic Animal
Health Auxiliaries (NAHA\'s), to pro-
vide and administer appropriate medic-
aments, and to provide basic clinical
services on village/degaan (traditional
grazing area) level. The war destroyed
the veterinary infrastructure completely.
Because livestock production is import-
ant for human nutrition, and also for
bringing in hard currency, ICRC
started a veterinary emergency pro-
gramme in 1992. This programme was
initially a relief effort, aiming at rapid
countrywide results with minimal re-
quirements for equipment. Special
objectives were:
to increase protein in nomads diet;
to increase revenue for the nomads;
to maintain the necessary herd size
required for survival;
to control parasites and therefore
decrease morbidity and mortality of
hvestock;
to help farmers to avoid complete
destitution and/or displacement to
camps on the outskirts of urban
centres.
In August 1992 PARC (Pan African
Rinderpest Campaign) recommended
ICRC to start vaccinations against
rinderpest because of the threat of
rinderpest along the borders and the
presence of seropositive non-vaccinated
animals in the south of Somalia.
Distribution of veterinary drugs
Initially a campaign to distribute anti-
parasitic drugs was carried out and
simultaneously a survey was made to
estabhsh priorities for veterinary inter-
ventions. Very soon it became clear
that using elders as intermediaries for
distribution, favoured the wealthier
livestock owners.
Therefore another approach was
designed to support the majority of
livestock owners.
Vaccinations and treatments by ICRC
veterinary teams
Regional Somali veterinary teams were
created to carry out free vaccinations
and treatments countrywide, concen-
trating on the following diseases:
Rinderpest, CBPP and occasionally
blackquarter and anthrax in cattle;
sheep and goat pox in small rumi-
nants;
parasites, treating a percentage of
the flocks against endo- and
ectoparasites.
trypanosomiasis in cattle and
camels.
Each team consisted of one SomaH
veterinarian and four or five veterinary
assistants or NAHA\'s. In 1992 and
1993, 20 teams were active all over
Somalia.
Also, support in the form of equipment
and Brucella antigen was given to
major export centres.
The total number of interventions in
1992 and 1993 was more than 4.5 mil-
lion. The total animal population
visited adds up to more than 9.5 mil-
lion. 3.2 Million sheep and goats, 0.5
million camels and 0.3 million cattle
were treated against endo- and
ectoparasites. More than 0.5 million
cattle were vaccinated against rinder-
pest and 150.000 against CBPP. The
total of additional interventions was
76.000.
Post-vaccination sera were sampled
regularly. During surveys in the field,
livestock owners, elders, traders and
veterinarians expressed their good
feelings about the results of the ICRC
programme. Associated with a good
rainy season in 1992, mortality rates
decreased and average herd size
increased. Exports increased; in the
first half of 1993 almost as many ani-
mals were exported as in 1992!
Beside the clearly visible benefits of
veterinary intervention, ICRC created
enormous goodwill for its organisation.
Cooperation with NGO\'s (non-govern-
mentai organisations)
During 1993 it became clear that the
emergency phase was over and that a
solution had to be found to provide a
sustainable veterinary service to
nomadic people, to prevent shortage in
drug supply and a vacuum in veterinary
assistance. More NGO\'s came to
Somalia, some of them were interested
to participate in the veterinary pro-
gramme. Oxfam Quebec took over the
ICRC teams early 1993. Assessments in
the field showed a need for veterinary
assistance and drugs. Nomads iJso
would be willing to pay for these vet-
erinary services and medicines (the
prolongation of free treatments until
the end of November 1993 was meant
to allow herdsmen to save some money
to afford expenses in the future). The
few functioning veterinary clinics have
demonstrated that there is a chance of
survival for private veterinary practice.
Coordinating meetings with ICRC,
FAO, NGO\'s and Somalis (government
of Somaliland) accepted a private vet-
erinary system as the appropriate way
to rehabilitate veterinary services.
Privatisation of veterinary services
Workshops for veterinarians and vet-
erinary assist^mts were organised in
almost every region of Somalia. The
purpose of these workshops was to
discuss future possibilities for the vet-
erinary profession in the Somali context
and to define sustainable services
required by the livestock sector.
The main topics were:
determination of possible veterinary
activities
assessing the economic viability of
these activities
evaluating the available means to
perform these activities
determining what kind of assistance
is needed for a privatisation process
designing a possible linkage
between veterinarians emd veterin-
ary drug supphers.
The workshops were organised through
close collaboration between ICRC and
the NGO\'s. Most veterinarians and
assistants participated.
A well functioning drug distribution
and supply network is necessary for the
survival of a private veterinary service.
Pharmaceutical companies from outside
Somalia showed interest in participa-
tion. Meetings with Somah veterina-
rians were organised and also Somali
traders were keen to take part in a
future network in which the veterina-
rian/veterinary assistant/NAHA would
be the link between drug suppliers and
livestock owners.
In the end of 1993, shortly after the
workshops, field trips were made all
over Somalia to interview Somalis with
a veterinary background. More than
two hundred veterinarians, veterinary
assistants and NAHA\'s participated in
these interviews on their background,
actual occupation and experience,
future interests and the expected in-
and outputs if interest in private enter-
prise was shown.
Some material support (drugs/equip-
ment) was given to veterinarians and
paraveterinarians who started a private
enterprise. Many of the individuals
participating in livestock activities
already have a wealth of knowledge
and experience from former careers in
state institutions. However, they have
limited perception of business manage-
ment, clinical veterinary practice and
client relationships in a commercial
environment. Prolonged support in all
these different aspects of private enter-
prise is needed. Training, supervision
and monitoring is supposed to take at
least two years.
There are m£my circumstances that can
jeopardize a programme like this, espe-
cially in a country as unstable as
Somalia. Quite realistic at the moment
are:
increasing security problems
non-availability of drugs on the
market/absence of pharmaceutical
companies
- willingness of Somali veterinarians,
veterinary assistants and NAHA\'s
to participate
delayed funding or absence of fund-
ing by donors
infrastructural problems
discontinuity in follow-up of expa-
triate personnel
disagreements within involved
organisations and/or between these
organisations and SomaUs about
the best programme approach
inputs of any free or subsidised
drugs in the country.
Important in future veterinary activities
is that the veterinarian, veterinary assis-
tant and NAHA play the central role in
a drug distribution network, preventing
abuse or misuse of veterinary drugs. In
this way optimum veterinary assistance
can be given to livestock owners, even
in remote areas.
Alex Ros
-ocr page 43-The section RECENT PUBLICATIONS is included in the English issues of EQUATOR. Scientific pubhcations of the
Faculty of Veterinary Medicine and other research institutes in the Netherlands, relevant to livestock production and health
in the tropics as well as titles of papers by Dutch vetermary scientists working on animal health and production topics in
relation to developing countries, will be included. Please inform the editor of your pubhcations so we can bring them to the
attention of the readers of EQUATOR. For reprints contact the authors directly, their addresses can be obtamed from the
editorial office (Office for International Cooperation, P.O. Box 80.163, 3508 TD Utrecht, The Netherlands).
ANIMAL HEALTH
Hill, F.W.G., Klein, W.R., Hoyer, M.J., Rutten, V.P.M.G., Kock, N., Koten, J.W., Steerenberg, PA., Ruitenberg, E.J. and
Otter, W. den. (1994). Antitumor effect of locally injected low doses of recombinant human interleukin-2 in bovine vulval
papilloma and carcinoma. Veterinary Immunologv and Immunopathology 41: 19-29.
Hill, F.W.G., Rutten, V.P.M.G., Hoyer, M.J., Klein, W.R., Koten, J.W., Steerenberg, PA., Ruitenberg, E.J. and Otter, W.
den. (1994). Local bacillus Calmette-Guerin therapy for bovine vulval papilloma and carcinoma. Cancer Immunology
Immunotherapy 39: 49-52.
Kock, N.D., Goedegebuure, SA., Lane, E.P., Lucke, V., Tyrrell, D. and Kock, D. (1994). Flaccid trunk paralysis in free-
ranging elephants {Loxodonta africana) in Zimbabwe. Journal rf Wildlife Diseases 30: 432-435.
TICK-BORNE DISEASES, THEIR AGENTS AND VECTORS
Jongejan, F. (1994). Development and transfer of biotechnological methods for diagnosis of tick-borne diseases with special
reference to Cowdria mminantium and Theileria annulata. In: Use of appUcable biotechnological methods for diagnosing
haemoparasites. Proceedings rf ^ Expert Consultation. Eds. G. Uilenberg, A. Permin and J.W. Hansen. Merida,
Mexico, 4-6 October 1993. FAO, Rome, pp. 126-135.
Totte, P., Jongejan, F., Gee, A.L.W. de and Werenne, J. (1994). Production of alpha interferon in Cowdria mminantium
infected cattle and its effect on infected endothehal cell cultures. Infection and Immunity 62: 2600-2604.
Uilenberg, G., Permin, A. and Hansen, J.W. (Eds.)(1994). Use of apphcable biotechnological methods for diagnosing
haemoparasites. Proceedings of the Expert Consultation. Merida, Mexico, 4-6 October 1993. FAO, Rome, pp. 1-188.
Uilenberg, G. (1994). Significance of tick-borne haemoparasitic diseases to anhnal health in the tropics. In: Use of apphcable
biotechnological methods ^ diagnosing haemoparasites. Proceedings ^ ihe Expert Consultation. Eds. G. Uilenberg, A.
Permm and J.W. Hansen. Merida, Mexico, 4-6 October 1993. FAO, Rome, pp. 7-28.
Uilenberg, G. (1994). Recent advancements in the diagnosis of heartwater. In: Use of apphcable biotechnological methods
jor diagnosing haemoparasites. Proceedings of the Expert Consultation. Eds. G. Uilenberg, A. Permin and J.W. Hansen.
Merida, Mexico, 4-6 October 1993. FAO, Rome, pp. 136-142.
VUet, van A.H.M., Jongejan, F., Kleef, M. van and Zeijst, BA.M. van der. (1994). Molecular cloning, sequence analysis, and
expression of the gene encoding the immunodominant 32 kilodalton protein of Cowdria mminantium. Infection and
Immununity 62: 1451-1456.
TSETSE AND TRYPANOSOMIASIS
Dwinger, R.H., Agyemang, K., Snow, W.F., Rawlings, P., Leperre, P. and Bah, M.L. (1994). Productivity of trypanotolerant
cattle kept under traditional management conditions in the Gambia. Veterinary Quarterly 16: 81-86.
London, UK
6 Februaiy - 3 March, 1995.
Intensive residential post-experience course:
Advanced methods in medical and veterinary
vector control. The course focuses on the
use of the latest biological and molecular
techniques and analytical, ecological and
epidemiological methods in the design of
effective control strategies. Organized by:
Imperial College of Science, Technology and
Medicine and London School of Hygiene,
University of London. Course fee: £ 3,350,
including accommodation and meals at Sil-
wood Park campus. Information and regis-
tration: Sally Verkaik, Continuing Education
Centre, Room 558, Sherfield Building,
Imperial College, London SW7 2AZ (tel.:
44.71.5946881, telefax: 44.71.5946883).
Berlin, Germany
1 March, 1995 - 31 January, 1996.
Diploma course on: Tropical Veterinary
Medicine. Organized by: Faculty of Veteri-
nary Medicine, Free University Berlin. For
detailed information see elsewhere in this
issue of EQUATOR.
Berlin, Germany
1 April, 1995 - 31 June, 1996.
Master course in Tropical Veterinary Epide-
miology. Postgraduate training for veterinari-
ans with a background in veterinary epide-
miology and/or preventive medicine in a
(sub)tropical country. Training in modem
concepts of population medicine aims at im-
proving skills in handling complex disease
problems and in implementing appropriate
action to improve the health status of animal
populations. Information: Free University of
Berlin, Postgraduate Studies in Tropical
Veterinary Medicine, Augustrasse 37, 12203
Berlin (tel.: 49.30.8348413, telefax: 49.-
30.8341908).
Berlin, Germany
April - July, 1995.
Short term courses in Tropical Veterinary
Epidemiology. Module I (18 April - 5 May,
1995): Introduction to computers and orien-
tation to statistics. Module II (8 May - 2
June, 1995): Introduction to epidemiology
and applied statistics. Module III (3 - 28
July, 1995): Quantitative epidemiology and
advanced medical statistics for epidemiology.
Information: Free University of Berlin, Post-
graduate Studies in Tropical Veterinary
Medicine, Augustrasse 37, 12203 Berlin (tel.:
49.30.8348413, telefax: 49.30.8341908).
San José, Costa Rica
8 -12 May, 1995.
3quot;* Biennial meeting of the Society for Tropi-
cal Veterinary Medicine (STVM). Symposia:
(1) Vector-bome pathogens: challenges for
the 21quot; century; (2) International trade and
animal diseases; and (3) General sessions:
Contributed papers on Tropical veterinary
medicine. Organization is in collaboration
with Inter-American Institute for Cooper-
ation on Agriculture (IICA), the Caribbean
bont tick and heartwater eradication pro-
gramme and the Tropical disease research
programme (PIEl^ of the School of Vete-
rinary Medicine of the Universidad Nacional
(UNA, Heredia, Costa Rica). Registration
and information: Dr. J. A. House, USDA
APHIS FADDL, Box 848, Greenport, NY
11944, USA (tel.: 1.516.3232500 ext. 350,
telefax: 1.516.3232798).
Bameveld, the Netherlands
19nbsp;June - 7 July, 1995.
2quot;* Course on: Artificial insemination in pigs.
Subjects: Collection of semen; Evaluation
and processing of semen in the laboratory;
Insemination and sow production control;
Organization of an AJ station and Selection
of breeding stock. Fees including board and
lodging: 6,500. Information: IPC Livestock
Bameveld College, Dep. of International
Studies and Cooperation Programmes, P.O.
Box 64, 3770 AB Bameveld. Tel.: 31.3420.-
14881, telefax: 31.3420.92813).
Wageningen, the Netherlands
20nbsp;August - 24 November, 1995.
23\'^ International course on dairy farming in
mral development. Course programme:
Introduction; Dairy development; Farming
systems; Statistics; Economics and agricul-
tural credit; Breeding; Pasture production;
Nutrition and feeding: Animal health; Re-
production and AI, Extension and case
studies. Course fee: Dfl. 4,500. Closing date:
1 May, 1995. Infonnation and registration:
International Agricultural Centre (L\\C),
P.O. Box 88, 6700 AB Wageningen (tel.:
31.8370.90111, telefax: 31.8370.18552).
Bameveld, the Netherlands
23 August 1995 - 22 February, 1996.
25\'^ International course on poultry husban-
dry and 25quot;\' International course on pig hus-
bandry. These courses will run at the same
time. Following these courses participation is
possible in the 18*^ International animal feed
training programme, which runs from 25 Fe-
bruary to 24 May, 1996. Direct entry in this
last course is also possible. Fees including
board and lodging: Poultry course: Dfl
24,500; Pig course: Dfl. 24,500, Feed course;
Dfl. 12,000 or 14,500 (direct entiy). Closing
date: 1 May, 1995. Information: IPC Live-
stock Bameveld College, Dep. of Interna-
tional Studies and Cooperation Programmes,
P.O. Box 64, 3770 AB Bameveld. Tel.: 31.-
3420.14881, telefax: 31.3420.92813).
Berg-en-Dal, Kmger National Park, South
Africa
28 August - 1 September, 1995.
The Second international conference on tick-
bome pathogens at the host-vector interface
(THOI); Tick-host-pathogen interactions: A
global perspective. Organized by: Onderste-
poort Veterinary Institute and Medical Uni-
versity of South Africa. The goal of the
conference is to create a forum to review the
current status on the biology and ecology of
ticks and tick-bome animal pathogens, espe-
cially those of Africa. A 4-day post confer-
ence workshop on ticks and tick-bome dis-
ease identification and diagnostics is envis-
aged at Onderstepoort under the auspices of
the Office Intemational des epizooties. Clo-
sing of preliminary registration: 1 October,
1994. Information and registration: Ms. T.
Wilhelmi, Onderstepoort Veterinary Insti-
tute, Private Bag X05, Onderstepoort 0110,
Rep. of South Africa (tel. 27.12.5299329,
telefax: 27.12.556573, E-mail: tamara-
@moon.ovi.ac.za).
Amsterdam, the Netherlands
September, 1995 - June, 1996.
Intemational MSc course in Biomedical
Research Development. Organized by: Royal
Tropical Institute and University of Amster-
dam. The course is aimed at providing
researchers, especially those from or working
in developing countries, with improved
knowledge of and skills in new developments
in biomedical techniques, planning and per-
forming of research and assessment of
results. Course programme: Module 1: Intro-
duction and review; Module 2: Basic
research methods and tools; Module 3:
Design and execution of research projects;
Module 4: Advanced methods: research
methodology and tools; Module 5: Individual
project. Course fee: Dfl. 25,500. Closing date
for submission of preliminary application
form: 15 February, 1995. Information and
application: Dr. E.P. Wright, Faculty of Me-
dicine, University of Amsterdam, Meiburg-
dreef 15, 1105 AZ Amsterdam (telefax:
31.20.6912401).
Berlin, Germany
25-29 September, 1995.
8^ Intemational Conference of Institutes of
Tropical Veterinary Medicine: Livestock
production and diseases in the tropics: Live-
stock production and human welfare. Orga-
nized by: Association of Institutions of tropi-
cal Veterinary Medicine (AITVM). Program-
ma: Plenary sessions with papers of invited
speakers and six workshops introduced by
brief communications and posters on: Peri-
urban livestock production; Epidemiology
and socio-economics in different livestock
systems; Impact of livestock on the environ-
ment; Veterinaiy public health in different
livestock systems; The role of women in
animal husbandry and Target oriented trai-
ning needs, demands and facilities in less
developed countries. For registration and
submission of brief communications: Prof.
Dr. D. Mehlitz, Institute for Parasitology
and Tropical Veterinaiy Medicine, Free Uni-
versity of Berlin, Koeningsweg, 14163 Beriin.
in
-ocr page 45-INFORMATIEBLAD OVER VETERINAIRE ASPECTEN VAN ÖMTWIKKELINGSSAMENWERKING
JAARGANG 6, NO 6
ISSN 0923-3334
EQUATOR is een uitgave van
het Bureau Internationale
Contacten van de Faculteit
Diergeneeskunde
Redactie
.I.H.A. de (jooijer
(eindredacteur)
Drs. M.F.M. Langelaar
Dr. R.W. Paling
(hoofdredacteur)
Lay out
H. Halsema
van de redactie
Druk
lirouvver L\'ilh(^tquot;
Redactie-adres
Bureau Internationale Contacten
Faculteit Diergeneeskunde
Postbus 80.163
3508 TD UTRECHT
\' .........\'t tk
Tel.: 31.30.5.32116
Fax: 31.30..531815
E-mail:
bief» py()70b.diva.dgk.ruu.nl
EQUATOR verschijnt 6 maal
per jaar, waarvan 3 nummers in
het Engels.
Voor informatie en kopy kunt u
zich richten tot de redactie.
Hel abonnement is gratis.
Opzeggingen of naam- cn/of
adreswijzigingen aangeven op de
adresband en deze retourneren
aan het redactie-adres.
Indien onbestelbaar gaarne
retour aan hel redactie adres.
November IW
In deze kolommen is regelmatig aan-
dacht geschonken aan het feit dat die-
renartsen die een carrière in ontwikke-
lingssamenwerking ambiëren door een
gebrek aan perspectief besluiten na
enige jaren naar Nederland terug te
keren om daar hun loopbaan voort te
zetten. Een van de volhouders is Dr.
Egbert van der Kuip, die zo ongeveer
zijn hele werkzame leven in Latijns
Amerika heeft doorgebracht. In dit
nummer van EQUATOR vertelt hij
over zijn ervaringen. Ondanks het feit
dat hij zichzelf als een tevreden mens
etaleert, heeft hij nogal wat kritiek op
de houding en mentaliteit van de amb-
tenaren van het Ministerie van Buiten-
landse Zaken. Door een plotselinge
verkettering van veeteeltprojecten en
de allesbepalende aandacht voor de
quot;kleine boerquot; vergeten de ambtenaren
dat ook hulp aan wat grotere veeteelt-
bedrijven belangrijk is voor de ontwik-
keling van een land. Grotere bedrijven
genereren immers werkgelegenheid...
Toch mag de kleine boer niet vergeten
worden. Boeren in ontwikkelingslanden
moeten meer betrokken worden bij het
vaststellen van de behoefte aan onder-
zoek, voordat dit onderzoek wordt
uitgevoerd. Dat is ook de mening van
Prof. D. Zwart van de Landbouwuni-
versiteit Wageningen en Dr. J.S. Wafu-
la van het Kenya Agriculture Research
Institute (KARI). Beide heren spraken
tijdens het vijfde symposium quot;Tropical
Animal Health and Productionquot; dat op
30 september jongstleden werd georga-
niseerd door de Faculteit Diergenees-
kimde te Utrecht. Thema van dit lus-
trumsymposium was dit jaar quot;Applicati-
on of biotechnologyquot;. In de rubriek BIC
News wordt uitgebreid ingegaan op de
presentaties tijdens deze dag.
Omdat dit alweer het laatste nummer
van jaargang 1994 is, wenst de redactie
u vanaf deze plaats nu reeds prettige
feestdagen toe.
Wat was de reden dat je je hele carrière
in de tropen hebt doorgebracht?
Dat kwam voornamehjk omdat je in
die landen in je baan altijd een grote
verantwoordelijkheid hebt en er veel
ervaring opdoet. Bovendien, als je te
lang buiten bent geweest - ik denk dat
je die termijn op tien jaar moet stel-
len - dan merk je dat de banen die je
eventueel zou kunnen krijgen in Neder-
land veel minder zijn dan die je gehad
hebt. Ook had ik een geweldige hoe-
veelheid plezier in dat soort werk.
Daardoor kwam het alsmaar minder
voor de hand te hggen om terug te
gaan. Toch heb ik jarenlang getwijfeld
of ik wel goed gekozen had. Ik ben
namelijk ongaarne uit Nederland weg-
gegaan. Ik vind Nederland een fantas-
tisch land. Maar op een gegeven mo-
ment kwam de ervaring, dat mijn car-
rière zo boeiend was dat ik dacht dat ik
dat in Nederland nooit meegemaakt
zou hebben. Tja, dat kan zo rollen.....
Dus je zocht elke keer een baan in jouw
richting en die kon je ook vinden?
Ja en nee. In Aruba, waar ik als gou-
vernementsdierenarts zat, hadden we
het zeer naar onze zin. Daar werd ik
gevraagd voor een project in Ecuador.
Ik heb toen gewoon mijn baan opgege-
ven om de andere te kunnen nemen.
Die baan leek me nog leuker, dus dat
heb ik toen gedaan. Aan het eind van
Ecuador zouden we eigenlijk naar
Colombia gaan, maar er waren een
aantal argumenten om die baan niet
aan te nemen. Ik zat toen in de pool.
Ik zal het begrip pool even uitleggen.
In die jaren leefde de gedachte dat
Nederland voor ontwikkelingssamen-
werking mensen die een zekere erva-
ring hadden beschikbaar moest houden
zonder ze een vast contract te kunnen
bieden.- Zo kreeg je via de landbouw-
pool een rang binnen het ministerie
van landbouw, en als je dan terugkwam
in Nederland viel je automatisch m die
pool en werd je wat te doen gegeven.
Het was de bedoeling dat je er maar
kort in zou zitten en een nieuwe baan
zou accepteren in het buitenland. Ik
was waarschijnlijk de enige bij wie het
systeem heeft gewerkt. Het vervelende
was namehjk dat een heleboel mensen
in de pool dachten: quot;Nu zitten we in
Nederland en onze kinderen moeten
naar de middelbare schoolquot;. Die men-
sen hadden niet zoveel zin meer om uit
te gaan en bleven in hun quot;poolbaanquot;
hangen. Daar was die pool natuurUjk
niet voor gesticht en uiteindehjk is die
dan ook opgeheven.
EEN LEVEN LANG ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
quot;De enige zekerheid die je hebt is onzekerheid
Interview met Dr. Egbert van der Kuip
Vrijwel alle Nederlandse dierenartsen die in de tropen werken komen na een
aantal jaren terug, hetzij vanwege de onzekerheid, hetzij door de korte contracten,
hetzij vanwege gezinsomstandigheden. Zo niet Dr. Egbert van der Kuip. Hij was
40 jaar werkzaam in met name Latijns-Amerikaanse landen. Deze zomer keerde
Dr. Van der Kuip weer terug in Nederland. Reden genoeg voor de redactie van
EQUATOR om hem eens uitgebreid aan de tand te voelen, onder andere over de
drijfveren om met dit werk door te gaan. Ook de opleiding van studenten, de
quot;waan van de dagquot; en het nut van veeteeltprojecten m de ontwikkelingssamenwer-
king komen uitgebreid aan bod.
! J»»
Ik kwam dus uit Ecuador terug en zat
in de pool - het nieuwe aanbod dat me
gedaan was, had ik geweigerd - ik heb
toen een jaar in Nederland gezeten en
heb in die tijd drie korte missies ge-
maakt. Een ervan was de voorbereiding
van het project in Arequipa in Peru
waar ik vervolgens weer projectleider
ben geworden. Daar hebben we 9 jaar
gezeten.
Je hebt tijdens je loopbaan contacten
onderhouden met de faculteit en met
name het toenmalige Instituut voor
Tropische en Protozoaire Ziekten. Dat
deed je tijdens je verlof, en je hebt regel-
matig studenten ontvangen op stages.
Wat is je opinie over studenten uit
Utrecht?
Het begeleiden van studenten uit
Utrecht is voor ons altijd een buitenge-
woon positieve Taak geweest. Ik ben er
zeer sterk van overtuigd dat de oplei-
ding in Utrecht uitstekend is. Jonge
mensen die van de faculteit komen
hebben wehswaar geen werkervaring,
maar brengen een heleboel kennis mee.
Bovendien hadden alle studenten die
bij ons zijn geweest een buitengewoon
positieve instelling. Als ik iets in mijn
project vond waar iemand eigenhjk tijd
voor zou moeten hebben om er nader
na£ir te kijken maar die tijd niet had,
dan vroeg ik aan de faculteit of er een
student kon komen om iets te doen
met leverbot, ingewandparasieten, mas-
titis of wat het ook zij. Die student pro-
beerde ik dan te koppelen aan een
lokale student, die een onderzoek
moest doen voor zijn afstudeerthesis.
Daar moet je om dierenarts of land-
bouwingenieur te worden een thesis
schrijven. Het mooie van die samen-
werking vind ik dat de Nederlandse
student de laatste technieken op een
bepaald vakgebied uit Nederland mee-
brengt. Doordat hij of zij het onder-
zoek samen doet met een Ecuadoraans
of Peruaanse student schrijft die deze
methode dan weer mooi op in zijn
thesis, waardoor een stukje informatie
beschikbaar komt voor de lokale dier-
geneeskunde.
Zijn er hiaten in de opleiding? Misschien
kun je aangeven waar we tijdens de
opleiding in Utrecht wat meer op zouden
moeten letten om de studenten beter
geschikt te maken voor een functie in de
tropen. We hebben hier een tropencursus
waarvan de inhoud aan te passen is aan
de behoefte.
Als er al hiaten zijn, zijn ze mij nooit
opgevallen. Het is natuurlijk ontzettend
moeilijk om iemand voor te bereiden
op ^ tropen, want dat is zo\'n ver-
schrikkelijk ruim begrip. Als ik nou
alleen kijk naar een land als Ecuador,
dat heeft binnen zijn grenzen al drie of
vier totaal verschillende realiteiten.
Iedereen, zelfs mensen met ervarmg,
die nieuw komt in een stukje waar hij
nooit eerder geweest is, zal bij moeten
leren en zijn gezond verstand moeten
gebruiken. Na een jaar weet \'ie hoe hij
het had moeten doen. Ik denk niet dat
het mogelijk is iemand overal op voor
te bereiden. Het is mij in mijn carrière
natuurlijk ook overkomen dat ik in
nieuwe situaties geplaatst werd, waar je
de eerste dag denkt: quot;Wat moet ik
ermeequot;. Maar na een tijdje weet je wat
in die streek gewoon is.
Is in die lange periode van 40 jaar dat je
in de tropen hebt gewerkt-de aard van de
ontwikkelingssamenwerking, en dan met
name van de projecten op het gebied
van de dierlijke produktie en dierlijke ge-
zondheid, veranderd?
De aard van dit soort projecten is zeer
sterk veranderd. Die is, zoals bij elk
werk, natuurlijk onderhevig aan de
mode van het moment. Toen ik begon
was de kreet quot;kennisoverdrachtquot;, alles
draaide om kennisoverdracht. Die term
quot;kennisoverdrachtquot; is eigenlijk onvol-
doende. Een stukje kennis kun je ie-
mand vrij snel overdragen, maar een
bepaalde manier van denken en een
bepaalde stijl van werken, dat viel ook
allemaal onder quot;kennisoverdrachtquot;.
Na de kennisoverdracht werd alle aan-
dacht gericht op de quot;kleine boerquot;. Ken-
nisoverdracht werd een beetje naar de
achtergrond geschoven, terwijl quot;kleine
boerquot; is gebleven. Na quot;kleine boerquot; is
een zwaar accent gezet op de positie
van de vrouw. Toen bleef quot;kleine boerquot;
en de vrouw. Daarna is een accent
gezet op het milieu. Samenvattend, als
een Nederlands ontwikkelingsproject in
de agrarische sector zich niet richt op
de kleine boer en de positie van de
vrouw, en geen aandacht schenkt aan
en het milieu, diin wordt het zeker niet
uitgevoerd. Ik denk dat het laatste
woord dat ik aam het üjstje toe kan
voegen quot;duurzaamheidquot; is.
Eigenlijk kan ik volledig achter deze
tendens staan, zolang je maar niet in
extremen vervalt. Om een voorbeeld te
geven: het eerste project waar ik werk-
te, het Santa Catalina project in Ecua-
dor, richtte zich op de middelgrote
boer. Dat project is aan het eind volle-
dig verketterd omdat we alleen maar
zouden helpen de rijken rijker te ma-
ken. Dat is natuurlijk volkomen waan-
zin. De arme kleine man is gebaat bij
het ontwikkelen van werkgelegenheid
en de arme kleine man consumeert ook
melk en is erbij gebaat dat die melk
tegen een redelijke prijs geproduceerd
kan worden.
Op dit moment krijgt in de Nederland-
se ontwikkelingssamenwerking de klei-
ne boer nog erg veel nadruk omdat er
voor die mensen geen andere alterna-
tieven zijn. Ik heb twee keer in Ecua-
dor gewerkt, met een tussenpose van
achttien jaar - het is wel grappig om
dan in een land terug te komen - dan
zie je dat in die achttien jaar dat land
enorm opgeschoten is. Op den duur zal
zich een ontwikkeling voordoen die
zich eerst m Noord Amerika heeft
voorgedaan en vervolggens in Noord-
west Europa. Dat is dat de kleine boer
verdwijnt. De oplossing van het pro-
bleem van de kleine boer is dat de
maatschappij hem alternatieven biedt.
De kleine boer in Nederland is er niet
uitgedrukt, die is er uitgegaan. Kleine
boerderijen werden verkocht aan ie-
mand die een grotere boer wilde wor-
den. Ik voorzie dat zoiets op den duur
in Ecuador ook wel zal gebeuren. Maar
op dit moment hebben die mensen nog
geen ander alternatief. Daarom is het
op dit moment belangrijk die mensen
te helpen met het bedrij^e dat ze nu
eenmaal hebben. Dat bedrij^e is hun
realiteit, en het is heus mogelijk om
daarmee een beter leven te hebben.
Het middelgrote bedrijf wordt in de
toekomst heel belangrijk en als je daar
nu hulp aan biedt dan geloof ik dat je
op de lange duur goed bezig bent.
Maar politiek zou dat op dit moment
helemaal niet haalbaar zijn.
Je hebt een aantal missies gedaan voor
het formuleren van projecten. Tegen-
woordig is een discussiepunt: Wie be-
paalt de aard en de prioriteiten van een
project? Ga je naar de kleine boer en
vraagt hem naar zijn problemen?quot; Of ga
je naar de overheid en het middenkader
en vraag je die naar de problemen van
de kleine boer en ga je met het midden-
kader een project formuleren? Of zeg je:
quot;We hebben net een nieuw vaccin ont-
wikkeld, daar hebben ze die ziekte dus
daar moeten we een project hebben om
dat vaccin toe te gaan passen. Heb je
daar een idee over?
Ik denk dat ze allemaal nog geldig zijn,
behalve het praten met de kleine boer.
Dat is tamelijk illusoir. Als jij in een
land komt dat je nauwelijks kent, waar
je een project wil opzetten op veeteelt-
gebied of een vaccinatieproject of wat
dan ook, dan vormen de kleine boeren
niet een groep waar je makkelijk mee
in contact komt. En als je met hun
leiders spreekt dan zal je merken dat
degenen waar je makkelijk mee in
contact komt meestal politiek gedreven
mensen zijn die een politiek doel voor
ogen hebben.
Ik denk dat er een wisselwerking moet
-ocr page 48-zijn. Een land vraagt, bijvoorbeeld aan
Nederland of een multinationale instan-
tie, een veeteeltproject. Dan zegt Ne-
derland: quot;Ja, dat kunnen we wel doen.
We hebben van huis uit een grote vee-
teelt-ervcu-ing, en we hebben jaren in
veeteeltprojecten gewerktquot;. Dan zal dat
lïind misschien zeggen: quot;Wij willen een
onderzoeksstation inrichten. Dan kan
de donor weer zeggen: quot;Ja mensen dat
is wel leuk, maar er zijn al zoveel on-
derzoeksstations en wij willen eigenlijk
een project doen dat ten goede komt
aan de sociale onderlaag van de maat-
schappij.quot; De donor wil eigenlijk alleen
een veeteeltproject uitvoeren ten bate
van de kleine boer. Dan zal het ontvan-
gende land weer zeggen: quot;We hadden
eigenlijk Uever een proefstation gehad,
maar als de donor niet anders wil, dan
willen we dat andere ook welquot;. Dat
komt vaak in hun straatje te pas, omdat
ze dan politiek kxinnen zeggen: quot;Zie je
wel, we doen ook nog wat voor de
kleine mensenquot;. Vervolgens komt in
een gesprek tussen het ontvangende
land en de donor naar voren dat het
goed zou zijn dat het project in die en
die plaats wordt uitgevoerd. Ook dan
zie je weer de wisselwerking dat de
ontvangende landen een neiging heb-
ben om projecten te situeren dicht bij
de hoofdstad en dat de donor dat niet
wil omdat dicht rond die hoofdstad al
zoveel hulpprojecten zitten. Uiteindelijk
resulteert zo\'n gesprek toch in een
lokatie en een project.
Begrijp me goed, ik wil niet zeggen dat
die kleine boer in het gesprek niet
moet voorkomen, maar de realiteit is
dat er op een gegeven moment beslist
wordt daar en daar wordt een project
gedaan ten gunste van de kleine boer.
Vanaf dat moment moet je met die
kleine boer in gesprek zien te komen.
Trouwens, überhaupt als je met kleine
boeren werkt, zal je ze moeten organi-
seren. Ze hebben er belang bij zich te
organiseren om gezamenlijk in te ko-
pen voor een prijs waar de grote boer
voor inkoopt en om gezamenlijk hun
Produkten te verkopen, ook tegen een
prijs die de grote boer er voor krijgt.
Zodra je de kleine boer gaat organise-
ren komen er vergaderingen. In die
vergaderingen ontstaat een gesprek en
hoe langer een project duurt, hoe meer
die kleine boer mee gaat praten. Maar
Veehouders in Cuenca, Bolivia, op weg
naar een melkverzamel- en koelcentrum
met de dagopbrengst (foto: Downer)
ik denk dat het een beetje illusoir is
om te zeggen ik ga naar een land om
te peilen wat de kleine boer wil, hoewel
sommigen wel zullen zeggen dat ze het
gedaan hebben.
De ontwikkelingsorganisaties, met name
in Nederland, hebben veeteeltprojecten
op een wat lager pitje gezet, mede naar
aanleiding van een negatief uitgevallen
evaluatie. Wat is jouw opinie, zijn vee-
teeltprojecten geschikte projecten om het
platteland te ontwikkelen? Er wordt nu
vaak naar cost/benefit gekeken. Wat
hebben al die veeteeltprojecten gekost, en
wat heeft het opgeleverd. Daar komt
vaak een negatieve balans uit. Er wordt
gezegd dat een quot;extension officerquot; zijn
geld helemaal niet opbreng.
Dat is een ontzettend moeilijk punt.
Als je de Nederlandse landbouw in zijn
algemeenheid bekijkt v£in 1880 tot
1980, dan is er iets gigantisch gebeurd.
Maar kijk je naar de kosten van een
willekeiu-ige landbouwvoorlichter in een
bepaald tijdsbestek, dan brengt die zijn
geld niet op. Toch was zijn werk wel
nodig.
We kijken toch ook niet naar wat iede-
re leerling op de lagere en middelbare
school gekost heeft? We zeggen toch
gewoon dat het kind opgeleid moet
worden? Deze gedachte leefde in 1970
al. Ik heb het altijd een unfaire gedach-
te gevonden. Ik ben er van overtuigd
dat al die voorlichting en al dat onder-
zoek wis en waarachtig uithaedt. Toen
ons laatste project begon stond de
gemiddelde melkproduktie op 5 liter
Tfr\'faRc i\'\'-t j.\'^f^K.rV lt;nbsp;■ - • * r.« jr.-w.:\'-»^
quot;minbsp;■
per melkgevende koe per dag. Het
project is nu vier jaar aan de gang en
het gemiddelde staat nu op zes liter.
Uit het projectgebied komt zo\'n 25.(K)0
liter meÜc per dag. Een zesde daarvan
is de verbetering. Als je al die litertjes
bij elkaar optelt, kom je een heel eind
in de betaling van het project. Het is
de vraag of je zo wel mag redeneren,
want wat is de invloed van een betere
melkprijs? Maar dat is gewoon niet uit
elkaar te halen. Als zo\'n betere melk-
prijs de boeren stimuleert om meer te
produceren, moeten de mensen toch
ook een idee hebben wat ze moeten
doen om te verbeteren. Daiirom heb-
ben we in het projectgebied een aantal
promotieboerderijtjes gesticht waar de
buren kunnen zien hoe het zou moeten.
De promotieboerderijtjes zitten op 9,5
liter. Dat geeft aem dat er een enorme
mogelijkheid tot groei is. Maar die
groei gaat met horten en stoten, want
ineens gaat het vooruit en dan loop je
weer vast met je meUcafzet. En dan
schreeuwt iedereen moord en brand
omdat ze hun melk niet kunnen verko-
pen, maar een half jaar later is de
vraag naar melk weer groter dan het
aanbod. Er zijn zoveel verschillende
factoren die tegelijk spelen. Om dat
heel eerlijk uit elkaar te vlooien,... ik
weet het niet. Zoals ik al zei richtte het
Santa Catalina project in de buurt van
Quito zich op de middelgrote boeren.
In de zes jaar dat het project geduurd
heeft, is het melkaanbod naar de stad
Quito duidelijk vergroot. De boeren-
bond - dus niet wij - wees als een van
de oorzaken daarvan het project aan.
Zo\'n project loopt een aantal jaren en
kost een hele hoop, maar dat proefsta-
tion bestaat nog steeds. Ik geloof wis
en waarachtig dat het zin heeft gehad.
Ook hebben ze ontdekt dat, vooral in
India, ontzettend veel boertjes wel een
koe bezitten maar geen land. Die boe-
ren sneden wat takken voor hun vee of
lieten hun koe grazen aan de kant van
de weg. Zo krijg je elke twee weken
melkgeld binnen, terwijl je op je oogst
een half jaar moet wachten.
Samenvattend kun je zeggen: veeteelt
was een tijdje goed, in die tijd had
Nederland er een groot eigenbelang bij,
namelijk de export van koeien. Daarna
zijn veeteeltprojecten volkomen verket-
terd, vervolgens kwam het weer een
beetje in en nu is het weer een beetje
uit.
Kun je iets meer vertellen over je onder-
wijs-activiteiten ?
Ik heb in drie ontwikkelingslandenlan-
den gewerkt en daar bijdragen aan het
onderwijs geleverd. In de betreffende
projecten zat altijd een stuk kennis-
overdracht. In het Santa Catalina-pro-
ject bijvoorbeeld werden cursussen
gegeven voor het eigen personeel. Het
eigen personeel gaf dan vervolgens
weer cursussen aan cursisten. Dat was
in Peru ook het geval.
In Honduras was het meer voorlichting,
maar daar moest je toch je voorlichters
weer inlichten. In Honduras ben ik ook
twee keer gedurende een jaar hoogle-
raar geweest aan Samorano. Mijn
counterpart uit Santa Catalina, bleek
toen ik in Honduras kwam de decaan
te zijn van Samorano. Omdat hij wist
hoe ik cursussen gaf heeft hij me twee-
maal gevraagd een bepaalde cursus
gedurende een jaar te geven. Dan ging
ik een of twee keer per week daar naar
toe om die cursus te geven, naast mijn
normale werk.
Samorano is, denk ik, de beste middel-
bare landbouwschool van de Amerika\'s.
Het is een heel groot modern geval.
Vroeger was het een opleiding tot
quot;agrónomoquot;, nu hebben ze een topjaar
erop. De mensen die daaraf komen zijn
quot;ingeniero agrónomoquot;, die kurmen nog
een pre-veterinair jaar doen en daar-
mee kunnen ze naar een quot;veterinary
schoolquot; in de Verenigde Staten.
Wat was het onderwerp van je cursus-
sen?
Een jaar heb ik gezondheidszorg gege-
ven en een jaar reproduktie. In Cuenca
in Bolivia was ik ook weer hoogleraar
aan de faculteit op het gebied veeteelt
en bedrijfsbegeleiding.
Het geeft zeer veel voldoening. Het
was ook een buitengewone ervaring om
na 18 jaar weer in Ecuador terug te
komen en al je oud-studenten die in-
middels mannen van middelbare leef-
tijd zijn geworden, weer terug te vinden
en te merken dat ze met zeer veel
waardering hun oude leermeester ge-
denken. Een van mijn oud-leerlingen
kwam ik zelfs tegen als staatssecretaris,
dat was wel grappig.
Heb je nog een advies voor onze studen-
ten en net afgestudeerde dierenartsen die
belangstelling hebben voor de tropen?
Ik heb geen advies. Ik kan me voorstel-
len dat een heleboel mensen met ont-
zettend veel aarzeling aan zo\'n carrière
beginnen, want de enige zekerheid die
je hebt is onzekerheid. Het levert een
hoeveelheid onzekerheid op die voor de
meeste banen in Nederland niet aan-
vaardbaar zou zijn. Mijn ervaring is
geweest dat er toch telkens weer wat
kwam. Ik heb een bijzonder boeiende
carrière gehad.
Heb je zelf nog iets toe te voegen?
Denk erom, veeteeltprojecten zijn meer
dan exportbevordering van Nederlands
vee. Het veeteeltrapport uit 1985
(DGIS, Inspectie te Velde, red.) had
een heel andere teneur en is doodge-
woon historisch onjuist. Dat heb ik
toen ook gezegd. Maar ja, dat was niet
wat men horen wilde op dat moment.
Daardoor is het een veel negatiever
verhaal geworden. Ik weet het niet,
maar men vindt het kennelijk wel stoer
om lekker te kunnen zeggen van quot;Nou,
we hebben het niet zo goed gedaanquot;.
Dat is flauwekul. Bijvoorbeeld het
Naivasha project in Kenya, toen dat
begon was het veeteelt van de bovenste
plank. Het was te mooi voor Kenya en
er zat druk bij om Nederlandse koeien
te slijten. Maar zuiver veeteeltkundig
bekeken werd er goed gewerkt. Daar is
een ontzettende hoop kritiek op geko-
men, terechte kritiek. De doelstellingen
werden daarna bijgesteld en bijgesteld
en op een gegeven moment heb je die
zero-grazing projectjes gekregen, met
stallenbouw en het snijden van gras.
En, sorry hoor, maar in Nederland had
je in 1880 ook nog geen doorloopstal-
len. Er zijn allerlei stalmodellen ge-
weest en langzaamaan is dat zo ge-
groeid. Toen ik afstudeerde gaf de
Nederlandse koe 3900 liter per koe per
jaar en nou geeft die 7000. Zulke ont-
wikkelingen nemen tijd. In 1880 konden
wij op de internationale markt . niet
concurreren en als je nou onze hele
export van agrarische produkten ziet en
je maakt de rekening op, dan denk ik
dat de meeste mensen zeggen dat het
een goede investering is geweest. Maar
als je nu een vent ergens neer zet met
een auto en je wilt dat dat over drie
jaar betaald is, dan kun je het schud-
den.
Jean de Gooijer
Robert Paling
Op 29 september jongstleden promo-
veerde de Costaricaanse dierenarts
Enrique Perez tot doctor aan de Uni-
versiteit Utrecht op zijn proefschrift
\'Epidemiological aspects of morbidity,
mortaUty and growth of calves in Costa
Rica\'. Dr. Perez is de teamleider van
het samenwerkingsproject van de Fa-
culteit Diergeneeskunde in Utrecht en
de \'Escuela de Medicina Veterinaria\'
van de \'Universidad Nacional\' te Here-
dia (Costa Rica).
In zeven hoofdstukken bespreekt Dr.
Perez de gegevens die verzameld zijn
ten behoeve van de uitoefening van de
bedrijfsbegeleidingsprogramma\'s voor
de melkveehouderij en de houderij van
dubbeldoel- en vleesvee onder tropi-
Costaricaanse dierenarts promoveert in Utrecht
sehe omstandigheden. De gevolgde
aanpak bestond uit een beschrijving van
de problematiek van de sterfte en ziek-
te bij kalveren, het verklaren van de
oorzaken van de gevonden variatie, en
het in verband brengen van de beschre-
ven problemen met omgevings- en ma-
nagementfactoren. Tegelijkertijd wer-
den op bedrijfsniveau gegevens verza-
meld en verwerkt met behulp van het
VAMPP-programma. Van dit program-
ma voor geautomatiseerde verwerking
van bedrijfsgegevens, dat in Utrecht
ontwikkeld werd, is door het project in
Costa Rica een aan lokale omstandig-
heden aangepaste Spaanstalige versie
gemaakt. Tijdens regelmatige bedrijfs-
bezoeken werden nadere gegevens
verzameld en gezondheids- en mana-
gement aspecten, met de veehouders
besproken.
De basiskennis voor zijn onderzoek had
Dr. Perez opgedaan gedurende diverse
studieperiodes bij onder andere de
Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht,
de Landbouwuniversiteit in Wagenin-
gen en de \'University of California\' in
Davis (Verenigde Staten). Zijn begelei-
ders bij deze instellingen (Prof. Dr. A.
Brand, Prof. Dr. J.P.T.M. Noordhuizen
en Prof. Dr. D.W. Hird) bleven nauw
betrokken bij het onderzoek van Dr.
Perez in Costa Rica en waren ook zijn
promotoren op 29 september.
Nadat de promovendus vol overgave op
de hem kenmerkende innemende wijze
de vragen van de promotoren en oppo-
nenten naar tevredenheid had beant-
woord, werd hem de doctorsbul over-
handigd door Prof. Brand van de Vak-
groep Bedrijfsdiergeneeskunde en
Voortplanting. Prof. Brand wees er in
zijn felicitatierede op dat: quot;Het betref-
fende promotieonderzoek baanbrekend
was in de zin dat de meest recente
analyse methoden zijn toegepast op
gegevens die verzameld zijn onder de
relatief moeilijke omstandigheden van
een tropisch land. De prestatie is des te
opmerkelijker daar naast het schrijven
van zijn proefschrift het leiding geven
aan het Project ook veel van Dr. Perez\'
aandacht en tijd vroeg. Dr. Perez mag
zich nu met recht \'herdhealth ex-
pert\' van Centraal America noemenquot;.
Na afloop van de plechtigheid werd het
echtpaar Perez door vele vrienden en
belangstellenden gefehciteerd.
Symposium over toepassingsmogelijkheden
van de biotechnologie in de tropen
op 30 september jongstleden verzamelden zich zo\'n 90 geïnteresseerden uit 13
voornamelijk Europese en Afrikaanse landen m Utrecht om deel te nemen aan
het 5\' internationale symposium quot;Tropical Animal Health and Productionquot; dat
door de Faculteit Diergeneeskunde werd georganiseerd. De toepassingsmogelijk-
heden van de biotechnologie in de tropen ter bevordering van de dierlijke ge-
zondheidszorg en produktie vormden het centrale thema van dit symposium.
Terugziend op het symposium konden de organisatoren vaststellen dat het
wetenschappelijke gehalte van de presentaties uitsteeg boven dat van de voorgaan-
de symposia en dat actieve deelname aan de discussies door de deelnemers een
belangrijke bijdrage leverde aan het succes van het symposium.
Het organisatie-comité had het programma vastgesteld rond de volgende vragen:
Hoe bepaal je wat de problemen van de boer zijn en kan de biotechnologie
bijdragen aan de oplossing ervan?; Wat zijn de mogehjkheden van de biotech-
nologie op het moment?; Zijn er ontwikkelingen te melden uit de onderzoekslabo-
ratoria, waarbij de biotechnologie een doorbraak heeft verschaft in de ontwikke-
üng van nieuwe vaccins of diagnostische testen voor belangrijke ziekten in de
tropen; Worden de \'nieuwe\' vaccins, testen en technologieën toegepast en wat zijn
de resultaten van de toepassingen in de praktijk?
In de openingstoespraak legde Prof. M.J. Obwolo, de decaan van de Faculty of
Veterinary Science van de universiteit van Zimbabwe, de nadruk op de belangrijke
rol die de biotechnologie kan spelen bij de ontwikkehng van controle-methoden
ter aanvuUing van de meer of minder succesvolle conventionele methoden voor de
bestrijding van veeziekten in Afrika. Prof. Obwolo was verheugd over de aanwezig-
heid van sprekers uit Zimbabwe. Hij zag dit als een erkenning van het succes van
de onderzoeksinspanningen op het gebied van de biotechnologie in Zimbabwe.
Behoefte aan en mogelijkheden voor de
biotechnologie
Prof. Dr. D. Zwart van de Landbouw-
universiteit Wageningen (LUW) wees
in zijn openingspresentatie op het be-
lang van het vaststellen van de werkeUj-
ke problemen van de boer, voordat er
plannen gemaadit worden voor onder-
zoek naar bijvoorbeeld nieuwe bestrij-
dingsmethoden. Volgens de methode
van de \'livestock system analysis\' wordt
bepaald wat de werkelijke problemen
zijn binnen de diverse produktiesys-
temen. Het (biotechnologisch) onder-
zoek dat men denkt te gaan uitvoeren
moet \'demand driven\' zijn en niet \'sup-
ply\' of \'science driven\', wil er een kans
zijn op acceptie van het eindprodukt
door de boer.
Vervolgens maakte Dr. P. Wright van
het Koninklijk Instituut voor de Tropen
(KIT) de toehoorders wegwijs m het
doolhof van afkortingen. Zij hchtte de
toepassingsmogelijkheden van de ver-
schillende biotechnologische technieken
die momenteel in laboratoria voor
onderzoek en diagnostiek worden toe-
gepast in de biomedische sector toe.
Technologieën die de revue passeerden
waren onder andere: DNA analyse en
synthese van peptiden, ontwikkeling en
toepassing van moleculaire \'probes\',
recombinanten, monoclonale antistof-
fen, \'immuno-assays\' en \'quick tests\'.
Dr. Wright besloot haar voordracht
met de uitspraak dat de kosten voor de
toepassing van de biotechnologie met
name liggen in de ontwikkeling van
nieuwe produkten en niet in de pro-
duktie ervan. Produkten zijn vaak (te)
duur door de hoge winstmarges van de
commerciële producenten.
Kenyaans-Nederlandse samenwerkings-
programma
Ruim 2 jaar geleden ^startte het \'Special
Programme Biotechnology and Deve-
lopment Cooperation\' van het DGIS
(Directoraat Generaal Internationaal
Samenwerking van het Ministerie van
Buitenlandse Zaken) ter ondersteuning
van de ontwikkeling van de centra voor
biotechnologisch onderzoek in ontwik-
kelingslanden. In Afrika richt dit pro-
gramma zich op Kenya en Zimbabwe.
Dr. J.S. Wafula van het Kenya Agricul-
tural Research Institute (KARI) in
Nairobi, is verantwoordelijk voor de
uitvoering van het programma in Ke-
nya. In een gezamenlijke presentatie
van medewerkers van KARI en DGIS
werden de doelstellingen en resultaten
van dit programma uiteen gezet door
Dr. Wafula. Alvorens in te gaan op de
details van het programma beUchtte
Dr. Wafula eerst de problemen van de
veeteeltsector in Kenya en de resulta-
ten van biotechnologisch onderzoek in
Kenyaanse laboratoria. Met name de
produktie van monoclonale antistoffen
(Mabs) voor de ontwikkeling van diag-
nostische testen voor bijvoorbeeld My-
coplasma capricolum subsp. capripneu-
monia, M. mycoides subsp. mycoides en
Nairobi sheep disease virus, is voortva-
rend ter hand genomen. Een DNA
probe is ontwikkeld voor de diagnose
Dr. Mukwedeya tijdens zijn voordracht
over zijn MKZ-onderzoek aan het Pir-
bright Instituut (foto: De Gooijer)
van Anaplasma ovis en recombinant
DNA technologie wordt toegepast om
een mutivalent vaccin voor kleine her-
kauwers te ontwikkelen gebruik ma-
kend van een capripox virus als \'car-
rier\'.
Het \'Special Progreunme Biotechnology
and Development Cooperation\' spitst
zich toe op de kleinschalige landbouw
en veeteelt, met als doel armoedebe-
strijding. Het programma zal zich naast
onderzoek gaan richten op de ontwik-
keling van werkelijk toepasbare pro-
dukten. Tevens wordt de eerste verant-
woording voor uitvoering van het pro-
gramma gelegd bij het ontwikkelings-
land. De boeren werden via \'farmers
workshops\' geraadpleegd. In 1993,
tijdens een nationale workshop heeft
een uitgebreide consultatie plaats ge-
vonden van alle geledingen in de vee-
houderij sector. Dr. Wafula presen-
teerde vervolgens een aantal veeziekten
die aangewezen zijn voor onderzoek in
het kader van het biotechnologie-pro-
gramma. Dit betreft ontwikkeUng van
diagnostische testen en in bepaalde
gevallen vaccins. Gekeken zal gaan
worden naar door teken overgebrachte
ziekten zoals East Coast fever (ECF)
en heartwater, virusziekten als mond-
en-klauwzeer (MKZ), rabies, boosaar-
dige catheraal koorts en Newcastle
disease, hehninth-infecties zoals Cysti-
cercose, haemonchose en distomatose
en mycoplasma-infecties bij herkau-
wers. In meerdere gevallen zal Kenya
een samenwerking willen aangaan met
andere laboratoria die over expertise
beschikken die niet in Kenya aanwezig
is. Het is de bedoeling dat de diverse
onderzoeksprojecten een looptijd van 5
jaar krijgen.
Biotechnologisch onderzoek in Zim-
babwe
Prof. P.J. Kelly van de universiteit van
Zimbabwe presenteerde vervolgens een
scala van sectoren waarbij de biotech-
nologie in Zimbabwe een rol speelt.
Kunstmatige inseminatie en embryo
transplantatie worden gebruikt om
bepaalde runderrassen met specifieke
eigenschappen als ziekte- resistentie en
droogte-resistentie uit te breiden. Ook
worden embryo\'s van lokale rassen als
de Tuli en Mashona geëxporteerd.
Prof. Kelly wees ook op het potentieel
aan wildlife in Zimbabwe en de moge-
lijkheden voor het conserveren en ex-
porteren van sperma en embryo\'s van
(zeldzame) wUde-diersoorten. Ook in
Zimbabwe zijn een aantal verbeterde
diagnostische testen ontwikkeld voor
onder andere de ricketsia\'s die Spotted
Fever Group (SFG) infecties (een door
teken overgebrachte infectie van mens,
hond en wilde dieren) en heartwater
veroorzaken. Ontwikkelingen zijn ook
op gang gezet voor de ontwikkeling van
testen voor de diagnostiek van Theileria
parva en T. taurotragi die gebruik ma-
ken van de polymerase ketting reactie
(PCR). Op het gebied van het testen
van serummonsters van wilde dieren,
bestemd voor export, zijn belangrijke
vorderingen gemaakt door gebruikma-
king van recombinant Protein A of G
(SPAG).
De applicatie van pheromonen in com-
binatie met acariciden op de staart van
runderen voor de bestrijding van teken
en de toevoeging van specifieke geur-
stoffen voor het aantrekken van tsetse-
vliegen naar vallen, zijn eveneens toe-
passingsmogelijkheden van de biotech-
nologie in Zimbabwe. Echter, Prof.
Kelly het aan het einde van zijn presen-
tatie duidelijk blijken dat verdere ont-
wikkelingen in Zimbabwe gehinderd
worden door een gebrek aan kennis
van de biotechnologie, getrednd perso-
neel en financiële middelen.
Dr. Mukwedeya van de Universiteit van
Zimbabwe volgt een opleiding tot im-
munoloog bij het Institute for Animal
Health in Pirbright (Engeland). Hier
bevindt zich het World Reference La-
boratory for Foot-and-mouth Disease.
In dit laboratorium vindt uitgebreid
biotechnologisch onderzoek plaats dat
is gericht op een beter begrip van de
immunologie en epidemiologie van
MKZ. MKZ is een economisch zeer
belangrijke veeziekte in Zimbabwe
vanwege de eisen die de Europese
Unie (EU) stelt aan de export van
vlees van Zimbabwe naar de EU. Dr.
Mukwedeya presenteerde op het sym-
posium zijn onderzoeksresultaten. Zijn
onderzoek richt zich op de keu-akterise-
ring van de lymfosietenpopulatie na
infectie of vaccinatie met MKZ- virus;
onderzoek dat gericht is op de ontwik-
keling van een serologische test
waarmee onderscheid gemaakt kan
worden tussen gevaccineerde en ge-
infecteerde dieren. Een ander aspect
betreft het onderzoek naar de immuno-
logische status van runderen die drager
worden van het MKZ-virus. Gebleken
is onder andere dat virus-dragers lang-
durig een MKZ-virus-specifiek IgA
uitscheiden in de respiratietractus. De
aanwezigheid van dragers onder de
runderen en buffels is een aspect van
de epidemiologie van MKZ in Zimbab-
we dat vele problemen veroorzaakt.
Vroegtijdige herkenning van dragers
kan een belangrijke rol spelen in de
controle van de ziekte.
Ook Utrecht doet actief mee
De laatste jaren zijn er belangrijke
vorderingen gemaakt ten aauizien van
de kennis van de Pathogenese en met
name van de immunologische reacties
na infectie van herkauwers met Cow-
dria ruminantium, een ricketsia die de
ziekte heartwater veroorzaakt. In het
kader van een internationaal netwerk
wordt er onderzoek op deze ziekte
verricht bij de Afdeling Bacteriologie
van de Vakgroep Infectieziekten en
Immunologie van de Faculteit Dierge-
neeskunde in Utrecht. Het promotie-
onderzoek van Drs. A.H.M. van VUet
is gericht op de identificatie van immu-
nodominante eiwitten en de isolatie van
het verantwoordelijke gen, met als
doelstelling de ontwikkeling van een
betrouwbare diagnostische test. Tijdens
het symposium lichtte Drs. Van VUet
toe dat het belangrijkste probleem
schuilt in de serologische kruisreacti-
viteit van C. ruminantium en Ehrlichia.
Drs. Van VUet kon echter aankondigen
dat hij, in samenwerking met onderzoe-
kers uit Zimbabwe en Gouadeloupe er
in geslaagd was dit probleem op te
lossen. Zo is er een C. mminantium-
specifieke ELISA-test ontwikkeld, die
gebruikmakend van serummonsters uit
Zimbabwe, een specificiteit had van
Dr. Wright maakte de deelnemers weg-
wijs in het doolhof van de biotechno-
logie (foto: De Gooijer)
88%. Een niet onaanzienlijke verbete-
ring ten aanzien van de eerder ontwik-
kelde testen waarbij veel vals-positieve
reacties op traden. Verdere evaluatie
van de test is uiteraeud noodzakeUjk
alvorens er op grotere schaal gebruik
van gemaakt zal gaan worden.
Onderzoekster Ing. C. d\'OUveira van
de Afdeling Parasitologie en Tropische
Diergeneeskunde van de Vakgroep
Infectieziekten en Immunologie is be-
trokken bij het onderzoek van Theileria
annulata dat plaats vindt in nauwe
samenwerking met de \'WeUcome Unit
of Molecular Parasitology\' van de
\'School of Veterinary Medicine\' in
Glasgow (Schotland). MiddeUandse-
Zeekustkoorts, een ziekte die voorkomt
bij runderen rond de Middelandse Zee
en in het Nabije Oosten en India,
wordt met wisselend succes bestreden
door het toepassen van onder andere
een geattenueerd vaccin. Ing. d\'OUveira
presenteerde de resultaten die bereikt
zijn bij de ontwikkeUng van specifieke
antigenen, verkregen via DNA-recom-
binanttechnieken. Gebruikt als vaccin
dienen deze voldoende bescherming te
geven tegen infectie met T. annulata.
Zo zijn er twee oppervlcikte antigenen
van 30 en 32 kDA van het merozoite
stadium geïdentificeerd. Het onderzoek
spitst zich nu toe op de produktie van
het recombinant antigeen en de metho-
de van aanbieden van deze antigenen
aan het dier.
Daarnaast zijn er ook aanzienlijke
vorderingen gemaakt, met behulp van
de PCR-technologie, in de ontwikkeUng
van testen voor het bepalen van de
aanwezigheid van T. annulata in Hya-
lomma teken, de overbrengers van deze
ziekte.
\'Ovine herpes virus-2\' nooit geïsoleerd
toch een test!
OpmerkeUjk mogen de ontwikkelingen
ten aanzien vim de ethologie van boos-
aardige catheraal koorts genoemd wor-
den. Dr. H.W. Reid, van het \'Moredun
Research Institute\' in Edinburgh
(Schotland) doet al vele jaren onder-
zoek naar de veroorzaker van deze
ziekte in Europa, Oost Afrika en Indo-
nesië. Hoewel al ruim 25 jaar geleden
werd aangetoond dat het alcelaphine
herpesvirus 1 (AHZ-1) deze ziekte bij
runderen in Afrika veroorzaakt en
bekend is dat het virus afkomstig is van
wildebeesten, is de veroorzaker van de
ziekte op de ander continenten nooit
geïsoleerd. Dat de biotechnologie ook
dit onderzoek in een stroomversnelling
heeft gebracht werd duidelijk tijdens de
presentatie van Dr. Reid. In Indonesië
is boosaardige catheraal koort,s in run-
deren en waterbuffels geassocieerd met
de aanwezigheid van schapen (sheep
associated maUgnant catarrhal fever
SA-MCF). Het was bekend dat met
grote hoeveelheden bloed of celsuspen-
sies afkomstig van zieke dieren de
ziekte soms kon worden overgebracht.
Het bleek nu dat met speciale molecu-
lair-biologische technieken in gekweek-
te T-lymfosieten delen van het genoom
van het virus konden worden aange-
toond. Met behulp van dit genetisch
materiaid van het virus dat de naam
ovine herpes virus-2 (OHV-2) heeft
gekregen, zijn nu testen ontwikkeld die
het mogeUjk maken geïnfecteerde die-
ren, schapen zowel als runderen, op te
sporen. Gebruik makend van het AHV-
1 virus is er nu ook uitzicht op de ont-
wikkeling van een vaccin voor deze
ziekte.
Toepassing van ELISA-kits in Afrilca
De \'Animal Production and Health
Section\' van de \'Joint FAO/IAEA
Division\' bevindt zich in Wenen (Oos-
tenrijk) bij het Internationaal Atoom-
energie Agentschap (IAEA) van de
Verenigde Naties. Deze sectie houdt
zich bezig met het toepasbaar maken
van nieuw ontwikkelde ELISA-testen
voor belangrijke ziekten in de tropen.
In samenwerking met het laboratorium
dat de test ontwikkeld heeft, worden
gestandaardiseerde en internationaal
gewaarborgde testkits samengesteld.
Daarna worden deze kits ter beschik-
king gesteld van de diagnostische labo-
ratoria in voornamelijk Afrika. Er
wordt fmanciële steun verleend voor de
aanschaf van apparatuur en materialen.
maar ook wordt er veel aandacht ge-
schonken aan de training van het per-
soneel. Training die gericht is op een
juist toepassen van de testen maar ook
op de interpretatie en analyse van de
resultaten. Dr. R. Geiger van het IAEA
presenteerde tijdens het symposium de
resultaten van dit programma.
De nadruk heeft in de aifgelopen jaren
gelegen op de ontwikkeling vem een
test voor runderpest m samenwerking
met het \'World Reference Laboratory
for Rinderpest\' in Pirbright (Engeland)
en een antigeen-ELISA-test voor try-
panosomiase in samenwerking met het
InternationïJ Laboratory for Animal
Diseases (ILRAD) in Nairobi (Kenya).
Beide testen worden thans op grote
schaal toegepast. De runderpestkit is
een onmisbare ondersteuning voor de
grote runderpestcampagne (PARC),
die thans uitgevoerd wordt in Afrika
met steun van onder ander de Euro-
pese Unie (EU).
Dr. Geiger deelde mee dat er nu 25
laboratoria in Afrika zijn met goede
diagnostische faciliteiten voor een scala
van dierziekten. Deze laboratoria voor-
zien de boeren en dierenartsen maeu
ook de beleidmakers op nationaal en
internationaal niveau van betrouwbare
informatie over het voorkomen van
ziekten. Het FAO/IAEA programma
blijft voorlopig de onmisbare schakel
tussen de onderzoekslaboratoria in
Europa en de diagnostische laboratoria
in de ontwikkelingslanden.
De \'frozen zoo\'
De laatste presentatie op het sympo-
sium werd verzorgd door Dr. P. Bartels
van het \'Wildhfe Breeding Research
Centre\' van het \'Tompi Seleka Agricul-
tural College\' in Marble Hall (Zuid
Afrika). Dr. Bartels stelde dat bescher-
ming van de thans nog voorkomende
soorten moet plaats vinden door be-
scherming van de natuurhjke omgeving
{in vivo conservation) maar ook door
ex situ fokprogramma\'s in gevangen-
schap en \'Genome Resource Banking\'.
Een Genome Resource Bank (GRB) is
het georganiseerd verzamelen, bewaren
en gebruiken v£Ui biologische materia-
len. Dit omvat het systematische ge-
bruik van \'germplasm\' zoals sperma,
oöcyten en embryo\'s, weefsels, bloed-
produkten en DNA. De ontwikkeling in
de voortplantingsbiotechnologie bij
mens en huisdier heeft ook voor de
voortplanting vem wilde diersoorten
nieuwe mogehjkheden geschapen. In
Zuid Afrika worden deze experimente-
le technieken momenteel toegepast.
Men moet hierbij denken aan het con-
serveren van sperma, kimstmatige inse-
minatie en transplantatie en conserve-
ren van embryo\'s. Ook de mogehjk-
heden die geboden worden door de in
vitro maturatie (IVM) van oöcyten, de
in vitro fertihsatie (IVF) en het kweken
van embryo\'s (in vitro culture, IVC)
bieden unieke kansen voor de repro-
duktie van zeldzame diersoorten.
Zo werden oöcyten verzameld van een
aantal geschoten Burchell\'s zebra\'s
maar ook langs transvaginale weg met
behulp van echoscopie. Met behulp van
IVM en IVF zouden zo embryo\'s ge-
produceerd kunnen worden. Met succes
werden embryo\'s van buffels, kudu\'s en
impala\'s gekweekt uit folliculaire oöcy-
ten en sperma uit de epididimus van
geschoten dieren.
Het uiteindelijke doel van het \'Wildlife
Breeding Research Centre\' is een \'Ge-
nome Resource Bank\' op te richten
voor Afrika. In de toekomst zal deze
GRB een belangrijke bijdrage kunnen
leveren aan het conserveren en beheren
van populaties van wilde diersoorten
zowel in situ als ex situ over de gehele
wereld.
Tot slot
In het slotwoord dankte ondergeteken-
de de sprekers en deelnemers voor hun
bijdragen aan het symposium en het
College van Bestuur van de Universiteit
Utrecht voor de financiële bijdrage die
het mogelijk maakte internationale
deskundigen naar Utrecht te halen. Het
eerste lustrum- symposium \'Tropical
Animal Health and Production\' over de
toepassing van de biotechnologie in de
diergezondheidszorg en de dierüjke
produktie heeft eens te meer duidehjk
gemaakt dat internationale samenwer-
king en bundeling van expertise en
financiële middelen onontbeerlijk zijn
om vooruitgang te boeken.
R.W. Paling
(Geïnteresseerden kurmen een boekje
met de uitgebreide samenvattingen van
de presentaties van dit symposium
aanvragen. Adres: Faculteit Dierge-
neeskunde, Bureau Internationale Con-
tacten, Postbus 80.163, 3508 TD
Utrecht, telefax: 31.30.531518)
London, UK
6 Februaiy - 3 March, 1995.
Intensive residential post-experience course:
Advanced methods in medical and veterinary
vector control. The course focuses on the
use of the latest biological and molecular
techniques and analytical, ecological and
epidemiological methods in the design of
effective control strategies. Organized by:
Imperial College of Science, Technology and
Medicine and London School of Hygiene,
University of London. Course fee: £ 3,350,
including accommodation and meals at Sil-
wood Park campus. Information and regis-
tration: Sally Verkaik, Continuing Eiducation
Centre, Room 558, Sherfield Building,
Imperial College, tendon SW7 2AZ (tel.:
44.71.5946881, telefax: 44.71.5946883).
Berlin, Germany
1 March, 1995 - 31 Januaiy, 1996.
Diploma course on: Tropical Veterinary
Medicine. Organized by: Faculty of Veteri-
nary Medicine, Free University Berlin. For
detailed information see EQUATOR no. 5
of September, 1994. For application and
information: Postgraduate Studies Tropical
Veterinary Medicine, - Diploma Course-,
Free University Berlin, Koenigsvi\'eg 67, D -
14163 Berlin (tel.: 49.30.81082326, telefax:
49.30.81082323).
Alphen aan de Rijn, the Netherlands
31 March - 2 April, 1995
5quot; International Symposium on: Pathology of
Reptiles and Amphibians. Subject: recent
developments in the broad area of patholo-
gical aspects of reptiles and amphibians.
Preliminary observations are welcomed.
Location: AVIFAUNA, Dutch National Bird
Park in Alphen aan de Rijn. Congress fee:
DM 275 (after 1quot; December, 1994: DM 325
after 1quot; Februaiy, 1995: DM 375). Corres-
pondence: Prof. Dr. P. Zwart, Burg. v.d.
Weijerstraat 16, 3981 EK Bunnik (Tel.; 31-
.3405.61644, telefax: 31.3405.67262).
Berlin, Germany
Inbsp;April, 1995 - 31 June, 1996.
Master course in Tropical Veterinary Epide-
miology. Postgraduate training for veterinari-
ans with a background in veterinary epide-
miology and/or preventive medicine in a
(sub)tropical country. Training in modem
concepts of population medicine aims at im-
proving skills in handling complex disease
problems and in implementing appropriate
action to improve the health status of animal
populations. Information; Free University of
Berlin, Postgraduate Studies in Tropical
Veterinary Medicine, Augustrasse 37, 12203
Berlin (tel.: 49.30.8348413, telefax: 49.-
30.8341908).
Berlin, Germany
April - July, 1995.
Short term courses in Tropical Veterinary
Epidemiology. Module I (18 April - 5 May,
1995): Introduction to computers and orien-
tation to statistics. Module II (8 May - 2
June, 1995): Introduction to epidemiology
and applied statistics. Module III (3 - 28
July, 1995): Quantitative epidemiology and
advanced medical statistics for epidemiology.
Information: Free University of Berlin, Post-
graduate Studies in Tropical Veterinary
Medicine, Augustrasse 37, 12203 Berlin (tel.:
49.30.8348413, telefax; 49.30.8341908).
San José, Costa Rica
8 - 12 May, 1995.
3quot;* Biennial meeting of the Society for Tropi-
cal Veterinaiy Medicine (STVM). Symposia:
(1) Vector-bome pathogens: challenges for
the 21quot; century, (2) Intemational trade and
animal diseases; and (3) General sessions:
Contributed papers on Tropical veterinary
medicine. Organization is in collaboration
with Inter-American Institute for Coope-
ration on Agriculture (IICA), the Caribbean
bont tick and heartwater eradication pro-
gramme and the Tropical disease research
programme (PIET) of the School of Vete-
rinaiy Medicine of the Universidad Nacional
(UNA, Heredia, Costa Rica). Registration
fee us$ 250.00. Registration and information:
Dr. J. A. House, STVM-95 Chairman,
USDA APHIS FADDL, Box 848, Green-
port, NY 11944, USA (tel.: 1.516.3232500
ext. 350, telefax: 1.516.3232798, E-mail
a349j house@attmail.com).
Wageningen, the Netherlands
IInbsp;June - 8 or 22 July, 1995.
44*^ Intemational course on rural extention.
\'Core Course\' programme of 3 weeks: Intro-
duction to group communication skills and
Strategic diagnosis of agricultural knowledge
systems and 1 week Extention management.
A 6 week course until 22 July, 1995 includes
the 3 week core course programme and a 3
week specialization in one of the following
subjects: Magement of extention pro-
grammes; Training for trainers of extention
workers or Research-extention-farmer link-
ages. Course fee: Dfl. 5,000 for the 4-week
course and Dfl. 9,000 for the 6 week
course. Closing date; 20 March, 1995. Infor-
mation and registration: Intemational Agri-
cultural Centre (lAC), P.O. Box 88, 6700 AB
Wageningen (tel.: 31.8370.90111, telefax:
31.8370.18552).
Bameveld, the Netherlands
19nbsp;June - 7 July, 1995.
2quot;* Course on; Artificial insemination in pigs.
Subjects: Collection of semen; Evaluation
and processing of semen in the laboratory;
Insemination and sow production control;
Organization of an AI station and Selection
of breeding stock. Fees including board and
lodging: 6,500. Information; IPC Livestock
Bameveld College, Dep. of Intemational
Studies and Cooperation Programmes, P.O.
Box 64, 3770 AB Bameveld. Tel.; 31.3420.-
14881, telefax: 31.3420.92813).
Wageningen, the Netherlands
20nbsp;August - 24 November, 1995.
23\'\' Intemational course on dairy farming in
rural development. Course programme:
Introduction; Dairy development; Farming
systems; Statistics; Economics and agricul-
tural credit; Breeding; Pasture production;
Nutrition and feeding: Animal health; Re-
production and AI, Extension and case
studies. Course fee: Dfl. 4,500. Closing date:
1 May, 1995. Information and registration;
Intemational Agricultural Centre (lAC),
P.O. Box 88, 6700 AB Wageningen (tel.:
31.8370.90111, telefax: 31.8370.18552).
Bameveld, the Netherlands
23 August 1995 - 22 February, 1996.
25\'^ Intemational course on poultry husban-
dry and 25*\' Intemational course on pig hus-
bandry. These courses will mn at the same
time. Following these courses participation is
possible in the 18quot;^ Intemational animal feed
training programme, which runs from 25 Fe-
bruary to 24 May, 1996. Direct entry in this
last course is also possible. Fees including
board and lodging: Poultry course: Dfl
24,500; Pig course: Dfl. 24,500, Feed course;
Dfl. 12,000 or 14,500 (direct entry). Closing
date; 1 May, 1995. Information: IPC Live-
stock Bameveld College, Dep. of Interna-
tional Studies and Cooperation Programmes,
P.O. Box 64, 3770 AB Bameveld. Tel.: 31.-
3420.14881, telefax: 31.3420.92813).
Berg-en-Dal, Kruger National Park, South
Africa
28 August - 1 September, 1995.
The Second intemational conference on tick-
borne pathogens at the host-vector interface
(THOI); Tick-host-pathogen interactions: A
global perspective. Organized by: Onderste-
poort Veterinary Institute and Medical Uni-
versity of South Africa. The goal of the
conference is to create a fomm to review the
current status on the biology and ecology of
ticks and tick-bome animal pathogens, espe-
cially those of Africa. A 4-day post confe-
rence workshop on ticks and tick-bome dis-
ease identification and diagnostics is envis-
aged at Onderstepoort under the auspices of
the Office Intemational des epizooties. Clo-
sing of preliminary registration: 1 October,
1994. Information and registration: Ms. T.
Wilhelmi, Onderstepoort Veterinary Insti-
tute, Private Bag X05, Onderstepoort 0110,
Rep. of South Africa (tel. 27.12.5299329,
telefax: 27.12.556573, E-mail; tamara-
@moon.ovi.ac.za).
Amsterdam, the Netherlands
September, 1995 - June, 1996.
Intemational MSc course in Biomedical
Research Development. Organized by; Royal
Tropical Institute and University of Amster-
dam. The course is aimed at providing
researchers, especially those from or working
in developing countries, with improved
knowledge of and skills in new developments
in biomedical techniques, planning and per-
forming of research and assessment of
results. Course programme; Module 1: Intro-
duction and review; Module 2; Basic
research methods and tools; Module 3:
Design and execution of research projects;
Module 4; Advanced methods: research
methodology and tools; Module 5: Individual
project. Course fee: Dfl. 25,500. Closing date
for submission of preliminary application
form: 15 Febmaiy, 1995. Information and
application: Dr. E.P. Wright, Faculty of Me-
dicine, University of Amsterdam, Meiburg-
dreef 15, 1105 AZ Amsterdam (telefax:
31.20.6912401).
Yokohama, Japan
3-9 September, 1995.
World Veterinary Congress. XXV Congress
of the World Veterinary Association and XX
Congress of the World Small Animal Veteri-
nary Association. Theme: Advancing Veteri-
nary Profession in a Changing World. For
inquiries regarding a request for the first
announcement and registration procedures
contact: The Secretariat WVC, c/o Sankei
Convention, Sankei Building lOF, 1-7-2,
Otemachi, Chiyoda-ku, Tokyo 100 (Tel.;
81.3.32732084, telefax: 81.3.32732439).
Berlin, Germany
25-29 September, 1995.
8quot;* International Conference of Institutes of
Tropical Veterinaiy Medicine: Livestock
production and diseases in the tropics: Live-
stock production and human welfare. Orga-
nized by; Association of Institutions of tropi-
cal Veterinaiy Medicine (AITVM). Program-
ma: Plenary sessions with papers of invited
speakers and six workshops introduced by
brief communications and posters on: Peri-
urban livestock production; Epidemiology
and socio-economics in different livestock
systems; Impact of livestock on the environ-
ment; Veterinary public health in different
livestock systems; The role of women in
animal husbandry and Target oriented trai-
ning needs, demands and facilities in less
developed countries. For registration and
submission of brief communications; Prof.
Dr. D. Mehlitz, Institute for Parasitology
and Tropical Veterinary Medicine, Free Uni-
versity of Berlin, Koeningsweg, 14163 Berlin.