DIS8ERTATI0 MËDICA INAUGURALIS

^Ï^DICINA VITUS CORDIS ORGANÏCIS
EOUUMQUE SEQUELIS ADHIBENDA,

jj r

fes.-«;

WSSERTATIO MEDICA INAU6UUA1IS

TITIIS CORDIS ORGANICIS
®OfiUMQUE SEQÜELIS ADHIBENDA.

quam

^nnuente summo numine,

ex auctokitaxe eectokis magwiaflci

PETRI HARTING,

aet. obst, doct, et math. et phil. nat. peof. okd. ,

nec non

^mplissimi senatus academici consensu

et

^oßlllssimae eacuitatis medicae decreto,

^tCibtt ^S\'ocfofafßs

sxjmmisque in

^IEBIgiNA honoeibus ac privilegiis,
ACADEmiA BHEiMO-TRAJKCTmA

rite et legitime conseqtjendis,
ERUDITORUM EXAMINI SUBMITTIT

lt;^UILIELMÜS VAN WICHEEEN.

Leovardia-Frisius.

^^^ mjäusis junii, anni mdcoclviii, hoka vh dtmidiata.

G R 0 N I N G A E ,

APUÛ p. van wicheeen H.ïjl.

m

Ex offlcina tjpographica J, G. Akdkiesseh.

TÜTORI AMANTISSIMO,
VIRO AESTÜMATISSIMO,

J. U. D.

H. VAN DEK KOOL

3,

AUCTOR.

. ^foifimt\'r/^kUA ïaoTui^-v »

CAPUT PRIMUM.

DE HYPERTEOPHIA COEDIS.

§ 1.

Descriptio hypertrophiae cordis.

Queinadmodum cetera organa corporis humani,
quaevis pars separatim, singula membra, singuli
^\'^sculi^ sic etiam cor hypertrophiae est obnoxium.
^ ana quam musculorum voluntati subjectorum nu-
valde aucta non dici potest vera hypertrophia,
Conditio ilia nihil sit aliud quam major evolutio
^^jrcitatione acquisita, neque molestias ullas afferens,
potius opportunitates, quia reddit membra robus-
^ magisque idonea ad opera et labores.

augmentum materiae organi alicujus, quod
^^dutn excedit, functionem vel hujus organi, vel
^^inoruni laedit, quodque adeo infestum se praestat
®^®gritati vitae functionum, id sine dubio sensu
Pathologico hypertrophia dici potest.

^uamquam causa hypertrophiae ceterorum orga-
plerumque est ignota, hypertrophia cordis et

1

nutritio aucta musculorum voluntati subjectorum,
hac in re conveniunt, quod a virium intentione
ortum petunt, si excipias casus raros, ubi congenita
fuerit cordis hypertrophia. Motus cordis autem non
sub imperio voluntatis est, ut constat, nihilominus
impedimenta superare conatur, quae motui sint ob-
via , aut quae sanguinis circulationem prohibeant,
de quibus postea.

Antequam de hypertrophia agam, congruum vide-
tur paucis verbis memorare magnitudinem cordis
et situs ejus in statu norraali, nam non opus
erit exactam anatomicam descriptionem dare hujus
organ i.

Solent comparare anatomici cordis magnitudinem
cum pugni ejusdem individu! magnitudine. Liquet
tamen, hanc mensuram non accuratam esse. Sunt
quorum pugni majores sint quam cor; sunt etiam
qui pugnum habeant corde minorem. Quod quum
dependeat a proportione magis minusve perfecta om-
nium corporis partium, non mirum, magnam esse
diversitatem hujus organi in corpore humano. Aetas
etiam rnagni est momenti, qua magnitudo cordis
modificationes subit. Aetate puerili enim cor majus
est pro totius corporis evolutione quam aetate virili.
Pergit autem crescere cor usque ad aetatem virilem.
Aetate autem senili diminuitur ejus magnitudo et
consistentia. Sic etiam cor mulierum minoris est
voluminis, ut omnis structura corporis feminini est
gracilior et tenuior.

Pondus cordis hominis, structura et longitudine
corporis modum non excedentis, est octo ad novem

\'^nciarum, Circumferentia ad basin octo ad novem
Pollices continet. Diametri longitudinis et latitudinis
■^aximi continent tres pollices et diraidiam. Diaraetros
anterior posterior circiter duorum est pollicum.

Crassities parietum ventriculi sinistri est sex ad
®®ptem linearum et parietum ventriculi dextri duarum
Jïiearum et dimidiae. Crassities parietum atrii sinistri
unius lineae et dimidiae et atrii dextri unius
^^ötum lineae.

^avitas ventriculorum ovum gallinaceum continere
P\'^test, sed capacitas ventriculi dextri paulo est major
^\'^am sinistri.
ßasis cordis sita est pone corpus sterni, ante ver-
dorsalem sextara, inter cartilagines costarum
l^artae et quintae dextri lateris. Apex autem inter
^\'^stam sextam et septimam in sinistro latere. Directio
prdis subit declinationem supinam. Basis dextro
atere et retrorsum, apex sinistro latere et antrorsum
Jacet.

Hae sunt fere cordis conditiones in statu normali,
\'Ij^ainqua^ parvae varietates pro sexu, aetate et indi-
^idüo obtinere possunt, quae minime sunt censendae

\'^orbidae.

hypertrophia cordis proprie sic dicta nihil est aliud
^^ain augmentum texturae muscularis hujus organi.

^od autem variis modis fieri, diversarumque cordis
^^\'^itatum parietes afficere potest. Quo fit, ut plerique
^ctores varias hypertrophiae definitiones dederint.
^ïic videarnus de conditionibus, quae cordi hyper-
^\'ophico sunt propriae.

ypertrophia cordis si semper esset universalis,

descriptio hujus vitii paucis verbis dari posset. At
rarissime illud cöntingit. Vulgo unam aut alteram
partem afficit; quapropter necesse erit diutius bic
morari et omnes modificationes hujus affectionis
breviter exponere,

Distinguimus hypertrophiam substantiae muscularis
cordis 1quot; totalem , 2° partialem, 3quot; cum dilatation e
ventriculorum. Hypertrophia totalis plerisque in
casibus incipit a sinistra parte ibique maxima est.
Cor ita alfectura non tantum magnitudine aucturti
est, sed etiam capacitas ventriculorum amplior evasit-
Igitur dilatatio cum hypertrophia est conjuncta. Pon-
deris esse potest duodecim unciarum usque ad duas
libras.

Cavitas ventriculorum ovum anserinum, imo saepe
pugnum humanum continere potest. Volumen triplo
vel quintuplo majus esse potest quam in statu normali-
Forma fere rotunda est, Magnam thoracis partem
occupât, Solent appellare scriptores tale cor bovinum
vel taurinum.

Hypertrophia partialis partem quamdam cordis, sive
atrium , sive ventriculum afficit, et tunc quidein
praesertim eorum parietes, dum musculi papillaris
et trabeculae carneae manent in eodem statu aquot;
antea, aut contra longioi\'es et tenuiores fiunt. AUquot;
ipsi musculi papilläres et trabeculae carneae hypef\'
trophicae sunt factae, et parietes ventriculorum non
sunt aucti. Ventriculus cordis sinister plerumqu®
quoad substantiam parietum , ventriculus dexter quoad
substantiam musculorum papillarium et trabecularuin
carnearum augetur. Hypertrophia ventriculi alicujus

aut omnes parietes, aut basin , aut septum praesertim
Occupât. Saepius ventriculus sinister quam dexter
®st hypertrophicus. Dexter contra potius dilatationi
obnoxius. Saepe atrium ejusdem cordis dimidiae
partis hypertrophicum est, sed in hypertrophia atriorum
praesertim auriculae sunt auctae substantia, quia
atrioruQj substantia muscularis, exceptis auriculis, est
, unde etiam cor membranaceum dicuntur

Hypertrophiam cum dilatatione vidimus adesse in
hypertrophia cordis totali. Sed etiam si pars aliqua
\'^\'^rdis est hypertrophica, simul dilatata esse potest,
^ilatatio

vero sine augmente texturae muscularis
^^fectio est, cujus descriptionem dare in animo est
Capite II.

I\'orro distinguuntur hypertrophiae species secundum

^^Uillaud.

hypertrophia simplex. Capacitas sive spatium
atriorum idem manet.

hypertrophia excentrica, centrifuga. Ampliores
facti ventriculi et atria ampliora.

hypertrophia concentrica , centripeta. Angustiores
^\'^öt facti ventriculi et atria angustiora.

Parietes his in casibus semper substantia sunt
^^cti. Hypertrophia cum dilatatione cavitatum
eundem auctorem , maxime vulgaris est.
^üae qmj igyjQj. gradu, eo magis convenit cum
cordis statu normali. Nam augmentum substan-
parietum et dilatatie cavitatum eundem modum
^®rgt;ent. Hypertrophia simplex non valde est vulgaris,
^^^limque occurrit, saepius cordis ventriculum sinis-

trura quam dextrum occupât. Consentiunt plerique
auctores, rem ita se liabere.

Hypertrophia concentrica, sive cum diminutione
capacitatis non tam rara est, quamvis diu ignota
fuerit.

CoEViSART tantum distinguit hypertrophiam cum
dilatatione , quam opponit atrophiae cum dilatatione,
quas affectiones vocat aneurysma cordis activum et
passivum.

Définit aneurysma activum his verbis ; cor est
dilatatum , ejus parietes densiores sunt, vigor motus
auctus est. Aneurysma passivum vero : cor item
est dilatatum, parietes vero attenuati, actionis vigor
etiam diminutus. Exponit, quomodo aneurysma illud
singulas cordis cavitates attingere possit, et quomodo
aneurysma activum cujusdam cordis partis cum
aneurysmate passive alterius simul nonnunquam
contingat. Quae facta illustrât exemplis haustis ex
experientia, quam acquisiverat.

Hodierno tempore satis constat, minus recte hanc
ejus sententiam esse. Sed propter simplicitatem, haec
methodus tractandi vitia cordis quae ad hypertrophiam
aut dilatationem referri possint, multum utilitatis
affert. Ad curationem enim parvi est momenti, num
haec, an alia cordis pars hypertrophica sit.

Hope hypertrophiam pancis verbis descripsit et
revera non difFert a Bouillaud.

Aut unam cavitatem, ait, hypertrophia afficere
potest, aut plures aut totum cor.

Interdum cavitas haec est hypertrophica, altera
vero emaciata. Hypertrophiam statuit porro praesertim

affectionem ventriculorum esse, minus adeo atriorum.
quot;Ventriculum sinistrum saepius quam dextrura esse
ertrophicura. In hoe columnas carneas simul
^ertroph icas esse solere, cavitatem aut tam amplam
posse, ut pugnum continere possit, aut tam
^^gustum, ut vix digitus intrare queat. Dicit,
Ventriculum sinistrum nunquam haec extrema ac-
^üirere, nempe dilatationem aut angustiam hujus
^eotriculi nunquam tam notabilem esse quam dextri.
^^^ autem praesertim columnas carneas hypertro-
Pbicas esse, et quidem ante quam parietes, et saepe
gradu, ut ventriculus, septis quasi pluribus munitus,
quot;^\'ïiores cavitates contineat.

®tokes cordis hypertrophiam non eodem considérât
ac ceteri. Longe abest, ut admittat omnes
species hypertrophiae, quas theoria creaverit, inves-
^^gatio vero naturae neget.

Quum legimus, quae de cordis vitiis organicis
^^ripserit, animadvertimus, eum non admittere hyper-
\'•rophiaui simplicem nisi in raris casibus. Testatur
banc raro inveniri, nisi cum valvularum

ft?

Neque fidem habuit classificationibus
^ hypertrophiae, quas ars construxerit, at nemo
^rtasse detexerit in cadavere. Eadem fere dicit de

\'\'J^Pertrophia

cum dilatatione, quam credit inveniri
^rim valvularum laesionibus, aut cum conditionibus
osis pulmonum, hepatis etrenum. Descriptionem
agit^^ hypertrophiae dat, praesertim de dilatatione

if^?*^^\' hypertrophicum praeterea alias subit muta-
■\' Primo forma mutata est, et quidem tam forma

externa quam conditio interna. Hypertrophia simplex
et excentrica ventriculi sinistri reddit cor rotundura
cuneatum ; hypertrophia aequalis totius ventriculi vero
cylindricum. Septum hujus ventriculi dextrorsum
recedit.

Quo majus et amplius factum sit, eo magis situs
cordis mutatus est. Thoracis partem sinistram ple-
rumque occupât, et situs fere est transversus, nempe
basis in dextra parte , apex vero in sinistra sita est,
ventriculus dexter parietem thoracis et pleuram cos-
tarum tangit. Pulmones opprimuntur, diaphragma
altius descendit in epigastric.

■ Color musculorum cordis bypertrophici est profun-
dior, consistentia est aucta, parietes sunt rigidi.
Interdum reliquiae inveniuntur inflammationis sub-
stantiae muscularis, quae maculae tendineae vocantur ;
quae si adsint, etiam alia pericarditidis aut endocar-
ditidis vestigia inveniuntur.

Sine dubio magni momenti est causas investigare
harum formae aberrationum, quique sit connexus
cum aliis corporis conditionibus morbosis.

Cordis hypertrophiam plerisque in casibus invenimus
in viris robustis, plethoricis. Aetas quadraginta ad
quinquaginta annorum maxime est disposita. Sed
etiam debiliores, corporis habitu tenero praediti, qui
sanguinis copia non abundant, et mulieres hoc vitio
affici possunt.

Interdum cor aetate puerili prae cetera corporis
evolutione, magnum est. Sed tum aequilibriui»
plerumque restituitur, quum corpus crescere desinit-
Eodem modo contra praedispositio congenita hype^\'\'

ti\'ophiae latere potest usque ad aetatem virilem,
Dicunt, cor continuo crescere , maxime vero usque
aetatem triginta annorum , tum substantiae massam
^^re manere in statu quo, sed potius crescere quam
\'^ifninui, aetate vero senili decrescere.

hypertrophiae causarum distinctio valde idonea
^\'hi videtur haec :

I®- Causae sitae in ipso individuo , profluentes e
^^Rstitutione , e corporis habitu.

h\'\'. Causae externae, dependentes a vitae regi-

, ab animi pathematibus.
Quae causae hypertrophiam primariam proferre

talent.

hp. Causae sitae in conditione perversa diver-
organorum , sive in ipso systemate vasculari,
in organis respirationis. Unde impedimenta
^ascuntur liberae sanguinis circulationis, quae cor
superare.

Quae causae hypertrophiam secundariam producunt.
hypertrophia primaria, quae hic praecipue trac-
^^oda est, valde est rara , dum ceterae hypertrophiae
Species, prout evolvantur e valvularum afFectionibus,
^^^er sequelas harum affeetionum sunt nominandae.

Causae sitae in ipso individuo, profluentes e con-
®^\'tutione et corporis habitu.

Corporis structura robusta et plethora primo loco
nominandae. Hae conditiones quum adsunt,
semper cor minore majoreve gradu est hyper-
P Ileum. Obnoxii sunt tales individui quam maxime
^\'^gestionibus et haemorrhagiis. Quae si sine causa
^anifestg^ accedant, neque provocentur majore corporis

intentione aut animi pathematibus, suspicionem
verisimilem praebent cordis hypertrophiae.

Causae externae pendentes a vitae regimine, pro«
fessione , ab animi pathematibus. Quisque intelligit,
has causas partim coïre cum praecedentibus , partim
esse ab bis disjunctas. Homo enim robustus, si
deditus sit intemperantiae variisque excessibus, facilius
cor hypertrophicum acquiret, quam qui corpore tenero
praeditus sit, Observandum est tamen , minus facile
hypertrophiam provocari in individuo, licet robusto
et plethorico , si pro viribus laboret, quam si inertiae
deditus sit, praesertim quum nutritio in utroque casu
eodem fiat modo.

Abusus spirituosorum, condimentorum aromati-
corum , diaeta lauta, excessus in venere, praesertim
nominantur inter has causas externas.

Professiones, quae corporis intentionem nimiam exi-
gunt, porro recensentur. Hope, Corvisakt, Bouie-
laud, plerique alii magni momenti ducunt virium
intentionem ad hypertrophias producendas. Virium
intentio omnis generis, sanguinis circulatione nimia
excitata, ansam praebere valent ad hypertrophiam
producendam, Hope, et alii praesertim accusant
labores, quos ambobus brachiis et quidem cum virium
intentione perficere soleant homines, verbi causa
remigare, caedere lignum vel lapides, aliosque
hujusmodi, porro exercitationes gymnasticas, itinera
pedestria , quasi praesertim hypertrophiam provocantes.
Sine dubio , quod jam ab initio dixi, dispositio simul
adesse debet, quae quum adsit, intentione virium
nimis protracta et frequenter iterata , hypertrophiam
oriri necesse est.

tar^quot;^quot;^^ P^themata tandem, quae palpitationes exci-
solent, quum saepe iterantur, hypertrophiae
\'^\'^«ae dicuntur.

Q\'^ae quidem res mihi videtur dubia, quia mulieres,
. ®agis obnoxiae sunt palpitationibus nervosis ob
^ 1 Pathemata quam viri, minus frequenter hyper-
^^Pniam cordis patiuntur. Procul autem abest, ut
^yP^rirophiam et alius generis vitia
autnbsp;vicissitudinibus, animi pathematibus

^studio nimis assiduo posse oriri.
^Si^untur causae dependentes a conditone perversa
^Jersorum organ or um et ab impedimentis in ipso
■^®temate vasculari sitis.

easnbsp;subdivisit has causas mechanicas in

sitis\'nbsp;o^\'tuiH ducant ab impedimentis mechanicis

vicinbsp;corde, in vasis majoribus vel in organis

quèr^nbsp;pulmonibus; et in eas, quae se-

affectionum morbosarum cordis texturae esse
^^«eantur.

priores sunt habenda morbi valvularum (ste-
arter-nbsp;anastomosis) impedimenta in systemate

erioso, morbi pulmonum varii, praesertim chro-
cet.

posteriores, afFectiones cordis texturae, prae-
dilat^-nbsp;\' ejquot;sque sequelae. Quoniam

ibi ^^nbsp;oritur ex cordis paresi, hypertrophia

accedere potest. Quod autem non semper fit,
H^uIUntip £ ,nbsp;...

\'ï\'iuqnbsp;aliquo tempore interlapso,

parainbsp;^\'\'l\'^s, cordisque conditio sub-

ytica diu cessaverit.

12
§ 2.

Sequelae hypertrophiae cordis.

Cordis hypertrophia, quum modica est, per lon-
gum temporis spatium existere potest sine ullis fere
molestiis, neque symptomata graviora producens,
quae vel vitam intolerabilem reddant, vel aegro
subitam mortem minentur.

Sed plerisque in casibus res non ita se habet, et
hypertrophia cordis, quamvis ejus decursus sit chro-
nicus , perturbationes in corpore provocare solet,
quibus exitus lethalis tandem pariatur. Nec mirum,
est enim cor quasi centrum vitae , cujus omnes per-
turbationes per totum organismum resonant.

Igitur non aliter fieri potest, quin sequelas varias
vitia cordis producant, quorum nunc ea considerabi-
mus, quae ad hypertrophiam attinent.

Hypertrophia primaria tres producit praesertiia
sequelas distinctas, faciles quoque intellectu,

Hae sunt : congestiones, haemorrhagiae, hydrops-
Bektin credidit, hypertrophiam primariam nihil
efficere posse, nisi auctum impetum circulationis»
quo nascantur congestiones et hamorrhagiae, i-ejic\'it
autem oedema,

Hope ejusdem est sententiae , dum nulla accédant
impedimenta circulationis in systemate capillar» »
sed quum aucta intensitas circulationis producer^
valeat, ut etiam Bertin concedit haemorrhagias activas»
apoplexiam, atque in stadiis ulterioribus, obstrue-

^iones in systemate capillari arterioso ; necesse erit
^quot;tle consequi infiltrationes serosas aliaque symptornata
®^nguinis retardation! propria.

^i\'edo equidem, rem ita se habere,sicut dicit Hope :
^Ppletionem nimiam sanguinis in pulmonibus efficere
o^detna eorum texturae cellularis et respirationis
^\'fficultat em. Sanguinis expulsione e ventriculo
^öxtro in pulmones impedita, scilicet si jam adsit
^Ppletio in systemate capillari arteriae pulmonalis,
quot;minorem sanguinis copiam e majore circulatione in
Cordis parte dextra redire posse, sic etiam opple-
\'\'i^öem vasorum capillarium oriri in systemate venoso,
stassn venosam, quare per vasorum parietes
t^anssudat serum sanguinis, unde oedema, hydrops,
^sd etiam , quod quoque contingit, si hypertrophia
efïectus cujusdam morbi pulmonum, v. c. em-
P^ysematis, hydrops tandem oriri solet.

®®quelae proximae igitur hypertrophiae cordis,
qua Vasorum vis a tergo auctus est, sunt haernor-
pulmonum et cerebri, epistaxis, rnenstruatio
\'^iinia et haemorrhagiae tubi aliraentarii.
^ ^Intelligitur facile, hypertrophiam ventriculi dextri
liaemorrhagias pulmonum ventriculi sinistri ad apo-
^ ^las cerebri potius ansam praebere. Aliasque
^^wiorrhagias inde praesertim dependere, quae pars
^orporig sij minoris resistentiae sanguinis impetui.

^^lerunt haec Bertin et Bouillaud.
^ I\'E autem testatur, se nunquam observasse, quoad
^\'^op^ysin, id normam esse universalem, nam saepius
C0Ïnbsp;fuisse videndi haemoptysin , quae non

cum hypertrophia unius tantum ventriculi

sed cum amborum. Qaod antem non probat Boüillaüd
et Bertin errasse ; non enim opus est bis in casibus
ventriculum sinistrum aliquid attulisse , quo haemo-
ptysis sit or ta.

Bouillaud, sicut Hope et plerique alii apoplexiam
cerebralem praesertim hypertrophia ventriculi sinistri
deducunt. Quum consideramus, per arteriam aortam
sanguinem destinatum majori circulationi propelli,
quemadmodum sanguinem circulationis minoris per
arteriam pulmonalem, haec res a veritate haud procul
abesse potest. Congestione enim ad cerebrum saepe
iterata , adest conditio, qua vasa variis modis laedi
possint. Distentione et dilatatione vasorum fit exsu-
datio seri sanguinis et inde compressio cerebri, aut
emollitio ejus substantiae. Ruptura vasorum quam-
haud facile ibi accedit, negari non potest, eam contin-
gere posse, eodem modo ac haemorrhagiae pulmonum
aut epistaxis oriantur.

Si vero morbosa sunt vasa, scilicet ossificata , vel
si atheroma eorum parietes reddit molles et fragiles,
tum ne hypertrophia quidera opus erit, quin apople-
plexia suscitetur. Non credo equidem, atheroma tantum
deponi posse in arteriis , nimia oppletione sanguinis
vel aucto ejus impetu. Nam apud senes, quorum
sanguinis circulatie fit tarda, quorum sanguinis copii»
non permagna esse solet, atheroma saepe invenimus,
etiamsi nullum adest vitium cordis, quod item de
ossificatione vasorum parietum dici potest. Non mirum
iffitur, illos apoplexia attingi posse a causa valde exi-
gua, aut animi pathematibus diversi generis, rit
pavore , ira, laetitia aliisque. Vasa igitur quum suD^

Worbosa, quumque praeterea adest hypertrophia, turn

Apoplexia non diu abesse potest.

I^ocuit experientia Hopiüm , apoplexiam cerebri

hypertrophia cordis frequentissime contingere,

aetate 40 ad 50 et 60 ad 70 annorum. -

In priore illa aetate dicit hypertrophiam jam ante

ortam, nempe aetate virili, quum animi pathemata ,

^n\'iußi intentiones tam corporis quam animi maxime

P^aevaleant, tum primum producere efFectus nocivos,

primum hypertrophiam pervenisse ad eum gradum,

intensitate cordis motus nimis aucta, compressio

\'^^^ebri vel apoplexia oriri possit. Provectiore vero

a®tate primum arterias incipere ossificari, quo fiat,

^^ aetatem 60—70 annorum quum pervenerint

hypertrophia cordis ejusque motu aucto vasa

\'^generata rumpi possint.

®®quelas, quas nominavi, manifestum est, suc-

hebere hypertrophiae cordis et perturbationi-

eirculationis unde ortis. Nempe congestiones,

aeruorrhagiae, oedemata cum symptomatibus diver-

\' prout diversa organa bis sequelis afficiantur.

^orsus aliter res se habet cum complicationibus,

^ae hypertrophiae intervenire soleant, de quibus

saepe non dici potest, quae sit hypertrophiae

quae effectus.

eipiarnyg iterum a pulmonibus, vidimus saepe
aciesse ri

lt;^yspnoeam, et quomodo oriatur. Pariter
morbosae pulmonum ansam praebere
em 1nbsp;hypertrophiam cordis. Verbi causa,

ysema saepe reddit cor hypertrophicum, item

bronchiectasis, hepatisatio pulmonum, compressie
pulmonum exsudatione seri, cet.

Stokes in praestantissimo opere de vitiis cordis
praesertim complicationes morbosas pulmonum hepatis
atque renum memorat. Hypertrophia et cirrhosis
hepatis cum hypertrophia cordis simul adesse possunt.
Sine dubio stasis venosa, hypertrophia cordis producta
in systemate portarum hepatis, ibi hyperaemiam profert,
quod rursus hypertrophiae ansam dat.

Cirrhosis hepatis , ut constat, fit per diminutionem
ejus voluminis cum degeneratione texturae cellulosae,
premuntur enim cellulae et obliterantur augmente
fibrarum telae conjunctivae. Degeneratie haec hepatis
num sequela sit hypertrophiae cordis an, quod
etiam esse potest, complicatio fortuita, non plane
liquet.

Tunctio renum etiam mutari potest, quum adest
hypertrophia cordis. Invenitur saepe in urina non
tantum albumen minore majoreve quantitate, sed
etiam fibrina. Quam quidem rem nobis explicat
Traube, ubi agit de connexu morborum cordis et
renum fere hocce modo:

Non necesse est, inquit, morbum renum adesse,
quum renes albumen et fibrinam secernant, uhi
constat de hypertrophia cordis, nam ut ceterae
exsudationes serosae hoc vitio productae, conti-
nere possunt albumen et fibrinam, etiamsi null®
adsit inflammatio, sie etiam pressione aucta ^^
systemate venoso vasorum renalium, cum principe®
aquosis sanguinis etiam alia sanguinis principia tratis

sadari possint, inter quae albumen et fibrinam. Quodsi
perduret haec congestio ad renes, verisimile habet,
Praedispositionem morbi Beigthii nasci posse, quia
pressione continua et aucta vasorum renalium in
^^fiibus accidunt mutationes texturae, quarura natura
^^öduni penitus est cognita, at diversae ab illis, quae
\'^orbo Brigthii sunt propriae.

^ Srigth ipse morbum a se detectum causam cordis
ypertrophiae esse dicit. Certum quidem est hyper-
trophiam aliaque vitia cordis et morbum Brigthii
®aepe simul existere, non vero attinet hic investi-
gt; quis morbus prior accidat, quae afFectio sequela
alterius. Neque de his sequelis agam in cura
^■ihibenda hypertrophiae cordis.

§ 3.

Cura expositis conditionibus adhihenda.

Consilium mihi erat, de vitiis cordis disserenti, in
libello quam maxime operam dare, ut de cura
H^aedaoi colligerem ex praecipuis auctoribus, non ut
\'Pse aliquid praestarem. Nam , ut cetera quae spectant
vitia cordis v. c. de aetiologia, diagnosi, sunt diffi-
cilia tractatu, eo majorera difficultatem curatio mihi
\'^cipienti praebebit, quum medicinarum rerum peri-
^Issimi, non raro consilio opportuno egeant et ad
®xtremum sint reducti. Omni praeterea careo expe-
rientia.

Sunt qui dicant, medici potius esse morbos àvertere
^^lam sanare. Et id non plane sine jure dicunt, si

2

his verbis tantum indicare velint, morborum principia,
quum adsint, idoneo vitae regimine superanda esse,
potentias nocentes avertendas, si fieri possit, et quan-
tum id medici, non civitatis est officium. Quis enim
credat, medicum homines a morbis immunes reddere
posse ? De medicina vitiorum cordis fortasse jure dici
possit; medici potius esse levamen afferre, quam
tollere incommoda aegris. Quisque enim intelligit,
plerasque affectiones cordis oi\'ganicas non sanari posse.
Quod quum ita sit, nonne assentiri debemus, pulchrum
esse pensum, vitae molestias reddere tolerabiles, vitae
spatium alicui prorogare ?

Sed ne longius aberrem , de cordis hypertrophiae
cura pergam.

Interdum natura hypertrophiae cordis sanationem
spontaneam affert, scilicet, quum celeri corporis incre-
mento cor desinat organismo nimis magnum esse, quum
igitur aequilibrium cum ceteris organis instituatur.

Sanatio spontanea apud adultos non saepe accedit,
nam si aeger, coactus mores suos ac labores commu-
tare, ad statum meliorem pervenerit, baud aliter
facit, quam medicus ei commendaret, si arcessitus
fuisset. Quod idem dici potest, si aliquis laborans
hypertrophia cordis simul morbo chronico sit correptus,
quo vires diminuantur et nutritioni corporis valde
noceatur, aut si prae laesionibus corporis, vulneribus
V. c. quietam vitam agere et otiosam ei necesse sit^
Has sanationes spontaneas dicat, qui velit, equidem
credo, tum demum id jure fieri posse, quum eandem
vitam degens ac antea, aeger sensim sensimque moles-
tiis quae hypertrophiae cordis sint propriae , careat»

l\'ère omnes, qui de hypertrophiae cordis cura egerint,
domina Albeetini et Valsalvae designarunt, qui
sanguinis detractiones primi instituerint.
ethodus, qua utebantur, est sequens. In initio
^urae semel vel bis vena secabatur, quod iterabatur
®iiïiul ac pulsus denuo plenus evasisset. Praeterea
quietam vitam agere curabant, lecto teneri
J\'^^ebant, nuti\'imenta valde exigua quantitate iis
^quot;«cedebantur. Frigus (glacies) applicabatur in regione
^^ï\'dis. Affirmant hac methodo multos sanatos esse.

Multi medici hanc methodum , modificatam tamen,
®®Cüti sunt. Inter caeteros Laennbc , qui tantum
^^quot;^guinis aegris detrahebat, quantum sustinere possent,
iterabat post dies duos, quatuor vel octo,
desiissent palpitationes vehementes, et ictus
^fdis , tubo acustico applicato , moderatus sentiretur.

loos sumere iis non concedebat, nisi tam parva
l\'^antitate , qua prohiberetur , quominus morerentur ,
l^a tamen vires continuo diminuerentur. Post inter-
^^ïlüm duorum mensium, nullis palpitationibus et
^^llo impetu vehementi cordis sese ofFerentibus,
\'^enaesectiones non amplius instituebat, et copiam
oi\'um paululum augebat. Simul ac symptomata
^\'^\'^erterentur , eandem curam denuo instituebat. Quum
hypertrophia jam tantos fecisset progressus , ut
\' ^ccessissent oedema et hydrops, tum hoc methodo
utebatur ; quodsi vero usus esset, non pergebat.
\'\'\'^at, ita faciendo, varias se sanationes referre
Pjsse, qu^g tempus non denegaverit, sibique mani-
®stuni factura esse per sectionem cadaveris, çor

^^ypertrophicum antea, hâc cura instituta, atrophicum
\'quot;\'idi posse.

Bouillaud cum sanguinis detractionibus tatn
universalibus quam loealibus , praesertim usum herbae
digitalis conjunxit, et quidem pulvere hujus herbae
cuti epidermide orbatae inspergendo. Quam curaro ?
addita diaeta tenui, optimam dicit, ad reducenduöx
cor in statum normalem , tum quod attinet ad mag-
nitudinem , tum quod ad motus. Miros efFectus
narrat sibi herbam digitalem edidisse, quam prae
ceteris narcoticis verum cordis opiatum nominat.

Laennec hac in re difFert a Bouillaud. Dicit
se nunquam manifeste vidisse effectus perpetuos hujus
medicamenti. Verisimile est, Laennec non satis diu
explorationes suas persecutum esse, quum constet,
in initio pulsationes cordis digitalis usu frequentia
augeri, serius vero diminui. Plerisque in casibus
hypertrophiae primariae neque complicatae cum aliis
vitiis, ceteris functionibus normalibus, credo banc
methodum experimento dignam esse, quum neque a
ratione absit, neque sit denegata experientia aliorum
auctoritatum.

Minus probandum mihi videtur contra , methodum
Laenneccii, Albeeïini et Valsalvae, instituer«
omnibus in casibus, Detractionibus sanguinis saepe
iteratis , non tantum sanguis privatur principiis valde
necessariis ad vitam sustinendam, quae praeterea
ciborum abstinentia non restituantur ; sed etiam
anaemia, quae inde profluit, palpitationes cordis
suscitare potest, quae sanationi valde obstant. Cor-
poris constitutionem unam aut alteram methodum
indicare oportet ; nocet enim is, qui plus minusve
facit, quam facere debet.

^ CoRviSAßT etiam testatur, se semper in curandis
bitlis cordis cum circumspectione egisse, neque perse-
\'^\'itum esse methodum istam sanguineam. Retinebatur
®emper metu, ne aoceleraret exitum mortalem aegro-
tantium, qui, se non interveniente, fortasse etiam
vitam satis tolerabilem degere potuissent, Non
^amen prorsus abstinebat sanguinis detractionibus,
^ongestiones, vertigines, palpitationes, indicationes
abebat venae secandae. Hirudines saepe loco venae-
®ectionis applicabat et quidem ad anum, quia sic citius
^®gro levamen afFerretur, quam scalpello. Coramendat
tamen, non nisi moderate uti sanguinis detractionibus
^\'^Jusdam generis, nam lenimentum quamvis statim
succedens, plerumque breviter durât, et status
eo graviora symptomata affert. Sanguis
praeterea depravari incipit, principiis aquosis valde
^■\'^ctis, quo citius oedema et hydrops oriantur. Eadem
re dicit de pediluviis et manuluviis, quae etiam
enimenta fugacia afferant, molestiis post brevem
interlapsum valde vehementer redeuntibus.
hypertrophiae nondum valde extensae symptomata
facile obediunt remediis, adjuvantibus in victu tem-
P®rantia, animi tranquiilitate, quiete corporis,
^cessus cujuscunque generis semper molestias post
trahunt, eo graviores, quo saepius repetantur.
^^suescit Organismus remediis, quae tandem carent
^\'^Qi effectu, quum maxime id optaretur, aggravatis
Gongestiones, dyspnoeam , apople-
^^am imminentem, Corvisarï depletionibus curare
^ ®bat, et pediluvia adhiberi jubebat. Neque majorem
^\'buit fidem herbae digitali, quam ut remedio diu-

retico, nam virtus sedans hujus medicamenti fugax ei
semper videbatur. Infiltrationes serosas remediis diu-
reticis et drasticis oppugnare conabatur, singulisque,
symptomatibus, prouti postularent, auxilium afferebat.

Hope depletionibus nimiis sanguinis noxas objicit,
quarum modo mentionem feci, quasque evitare vult
hocce modo.

Quatuor, sex vel octo in initio unciarum sanguinis
detrahantur, repetatur venaesectio post bebdomades
duas, tres, quatuor vel sex, prout aetas et vires
aegri postulent, et prout palpitationes , dyspnoea et
impetus cordis sint plus minusve graviores. Caput
si maxime sit affectum , Cucurbitae applicentur ad
nucham , et universe medicum animadvertere oportet,
ne imminente apoplexia aut inflammatione cerebrali,
limitatum se credat, parvis depletionibus instituendis,
sed tune tantam detrahat sanguinis copiam , quanta
satis ei videatur , ad bas affectiones superandas.

Quamquam verisimile sit, cucurbitis adhibitis in
regione cordis, anginam cordis citius auferri quam
venaesectione instituenda, experientia eum docuit
optionem vix faciendam esse inter cucurbitarum
applicationem et venaesectionem. Quum remissie iis
succedens magis pendere videatur a sublata tensione
in systemate vasculari , quam a contra-irritatione per
Cucurbitas producta. In individuis plethoricis, „inquitquot;
pulsus interdum est parvus ac debilis sive oppressus,
neque vehemens, quasi absit bypertrophici cordis
impulsus. Tum non raro fit, ut investigationis phy-
sicae imperiti a venaesectione abstineant, quia pulsus
debilitatem indicet, et quia putent, palpitationem,

dyspoeam, cephaîalgiara , anginam esse naturae ner-
^osae. Docet porro procul abesse, ut parvae hae
sanguinis detractiones, nihil efficere possint, quum
potius sanguinis impetus et turgor ita sedetur, et
minori cum noxa aegro, quam diureticorum et
^rasticorum abusu.

Suadet individuis plethoricis, quorum sanguinis con-
fectio et restitutio prompta est, diaetam albam, farina-
ceam , vegetabilem. Debilibus vero, anaemicis, carnem
alimenta magis nutrientia concedit. Intemperantiam
■^alde reprehendit, et credit, post longam abstinentiam,
coenam copiosam quam maxime nocere et provocare
palpitationes vehementes. Commendet etiam coenas
habere temporibus fixis neque inde decedere, dys-
Pepsiam enim culpat, quasi aggravantem prae ceteris
®tatum cordis morbosum. In bibendo eandem optat
temperantiam, abhorret a spirituosis ; potatores tamen
®on nisi sensim bibendi consuetudinem abdicant.
^otum modicum minime vetat, immodicum pernici-
osum ducit. Medicamenta purgantia praesertim, in
initio curae, adjuvantia valida dicit depletion um
sanguinis. Praefert purgantia salina et quum eorum
nsus prorogatus intestina debilitet, addit amara tonica
cum minima quantitate acid, sulph. dilut. Aegris non
plethoricis, drasticis non opus esse judicat.

Vidit etiam eventus felices a remediis diureticis,
quum nondum adesset hydrops. Hydrops per
postulat diuretica, et quum nulla classis remediorum
\'nagis sit incerta, suadet, in eorum delectu saepe
quot;^\'ariare, quia interdum mitiora plus efficiunt quam
acriora. Diureticis autem incassum adhibitis , suadet

purgantm hjdragoga, qualia elaterium , tbctura
jalappae, infusiones sennae cum tart. pot. eet. Acetati
plumbi magnam vim sedantem adscribit in systema
vasculare, sed ob noxas, quas afferre valet hoc
remedmm tubo alimentario, ejus usum dissuadet.

Quumque nonnulli laudaverint usum hydroj pot.
quasi cordis volumen diminuentis, testatur, nunquam
se vidisse ullum effectum hujus remedii. Inter sedantia
primo loco digitalem memorat, hujus herbae tincturam
adhibere solebat, bis aut ter de die viginti ad triginta
guttulas praescribebat. Nihilominus sententiam, quam
Boüillaüd pronuntiaverat de hoe remedio, nominat
superlatam. Ceteris narcotieis vario modo permistis
utebatur. Admonet, in palpitationibus nervosis ex
anaemia et debilitate narcotica parum efficere posse,
nisi cum roborantibus remediis conjuncta. Omnem
curam frustraneam habet, quae non cum perseve-
rantia perducatur. Duas res perseverantiae praesertim
obstare dicit. Aeger enim si molestiis sit liberatusper
ahquot menses, saepe se sanatum credit, aut alii medici,
quum cor tranquillum reperiant, atque respirationem
bberam, declarant, se nullum vestigium cordis vitii
invenire posse.

Successum medicationis suae praesertim ab aetate
pendere deinde nos docet. Experientia se didicisse
narrat, hypertrophiam sine valvularum defectibus sive
alns impedimentis circulationis cujuscunque generis ,
ante aetatem 40 annorum, hac methodo instituta,
semper sanatam esse; praeter casus illos quum affectio
gravior esset, aut si jam adesset hydrops. Etiam
ante aetatem 25 annorum sanationem frequenter

®Venisse. Post annum quadragesimum vero sana-
jonem minus frequenter accidisse. Sed demum post
^num quinquagesimum difficultates gravissimas esse.
qq^-nbsp;tum licuerit diminutionem

jr IS voluminis nonnunquam proferre, aegrum quam
^^^Xinie, vitam quietam et otiosam servare necesse esset,
eJsnbsp;raolestiae. Etiam hanc curam applicandam

kr «^omplicatis valvularum vitiis aliisque circu-
impedimentis , nam hypertrophia diminuta
^^ prorsus remota, insufficientia valvularum saepe
^Jüescet, nisi dilatatio permaneat. Quoniam autem

iiidr^^\'^quot;\'quot; plerisque in casibus insanabiles sunt,
® patere, curationem perfectam possibilem non esse,
tuenbsp;consideravimus curas varias, quas insti-

^junt diversi medici, qui de vitiis cordis egerunt.
Secnbsp;^^^^^ conveniunt, idem principium sunt

reiij-^\'nbsp;adminiculis usi sunt; diffe-

liernbsp;Sita est in modo et gradu , quo obti-

8^0nbsp;vellent. Si vero consultemus

lïiuu^^® \' perspicuum nobis erit, ilium a plerisque
in casibus dissentire.

■nbsp;hypertrophiae cordis animad-

itïipe?nbsp;nonnullos reperiri, in quibus

«ccidquot;^nbsp;auctus; et etiam, casus

Ptom^^,^ %pertrophiae satis eminentis, in quibus sym-
Prg /^quot;tum adhibitis stimulis, moderari possint,
siolo^^quot;^\'^nbsp;phys\'corum etsymptomatum phy-

^^^^^^rum hypertrophiae, etiamsi sine dubio affec-

^^Peïtroph^àquot;^quot;^ Stokes nequaquam eandem curam commodum habere
lae simplicia et complieatae cum aliis structurae defeetibus.

tionem illam indicent, non tanti sunt momenti,
medicum doceant, num ei opus sit medicatione tonica
an débilitante. Facilius ex efFectibus allatis symptoma-
tibus secundariis quam ex conditione mendaci cordis
et pulsus nobis patebit efFectus medicationis debiU-
tantis. v. c. Ortbopnoea potest attingere gradum magis
desperatum, stimulantibus remediis amotis. Ad has
conditiones nomen hypertrophiae passivae pertinet, ut
eas discernamus ab ordine illo, in quo auctus impulsus
hujus organi invenitur. Sine dubio, in casibus hypef\'
trophiae cum insufficientia valvularum serailunarium
aortae, necessitas nobis patebit stimulandi, et periculum
curae antipblogisticae. Sed id quoque contingere potest
apud hypertrophiam, non e valvularum vitiis prO\'
ductam.

Indicatio in formis valde activis hujus afFectioniS
est temperandi vim et impetum cordis motus. Na^
sententia, quam edidit Latham, de frustranea cura-
tione hypertrophiae etiam nostra est. Non
adest causa ulla, quamobrem crederemus , eventuto
illum , i. e. sanationera, non esse possibilem ; se
quia caremus factis , quibus probetur, unquai»
curam verae hypertrophiae contigisse ; quod quum ita
sit, experimento amovendi aiFectionem verisimil\'t®^
non sanabilem , deprimendo et laedendo vitae integquot;-\'»\'
tatem universalem , abstineamus necesse est. Pe^g\'\'quot;
deinde observando , non plane rem ita se habere,
conjecit HoPE. Vidimus enira sententiam illius eS®®\'
debilitando corpore , et diminuendo impetu sanguins.
cor hypertrophicum reducendum esse ad statu«^
normalem.

m

Hanc ei objectionem facit Stokes; quum hyper»
trophia non complicata sit afïectio valde rara, quum-
l^e , integris valvulis , pericardio et aorta , hyper-
trophia simplex indicium sit status morbosi totius
Corporis , tardos nos praestemus oportet, in eligenda
^ethodo , qua cor debilitetur , toti organisme noceatur.
I^icit curae indicationes theoretice spectatas satis esse
P^rspicuas ; sed neminem efficere posse , ut processus
^^ducendi voluminis cordis in statum normalem, quum
®6öiel initium fecerit, eo tempore desinat, quo organum
i^lud , dimensiones , sicut antea , receperit. Statuit,
^eridissimile esse , nos praedisponere aegrum ad affec-
tionem longe alius generis, si priore affectione illa
^Utïi liberare conemur. Nam metuendum est, illo
^®stante, ne degeneratie adiposa suscitetur, quemad-
niodum patet, nonnunquam contingere cum atrophia
^liorutn musculorum tam organicorum quam voluntati
®^hjectorum.

^egandum non est, aliquid veri inesse in hac
^atiocinatione, si eventum recordemur, quem Laennec
habuit. Equidem credo tamen, cor antea
yp^rtrophicum , instituta cura débilitante, raro fieri
\'^l\'ophicum. Nam nisi cautiones quam maximas
^^hibeant aegri, cordis volumen retinetur ut ita dicam,
sertis limitibus , permanet simul semper dispositie
^ccreseendi, quumque non caveant, cunctae molestiae
Praeterea mea sententia est, non facile
te^\'n naturae transgredi posse. Cor hypertrophicum
redit in statum normalem, i. e. fit taie quoad
^^.^^^^\'tudinem et dimensiones , quale conveniat con-
ioni individui, cujus corporis partem efficiat.

Quid enitn est quod pergeret diminuere substantia?
Majus fuit quam con venit, sensim sensimque minus
factum est, impulsus accrescendi manet. Aliter
res se habet, si constitutie pejor evaserit, nam
tum aut atrophia aut degeneratio accidere potest.
Nemo autem tam stultus est, ut producat curam
debilitantem, usque ad certum exitum lethalem.

Sed revertendum est ad Stokes et videndum,
quomodo curam hypertrephiae institui velit. Incipit
dicendo, medici esse, quum deeidere velit, utrum
curanda sit hypertrophia, an tantum levamen ei
afiferendum , sequentia accurate secum reputare :

1.nbsp;Hypertrophiam cordis, non dependentem ä
valvularum sive aortae vitiis, raro contingere.

2.nbsp;Vitia ilia progredi posse, nullis signis physicis
praesentibus.

3.nbsp;Complicatis laesionibus valvularum semiluna-
rium aortae, theoriam et experientiam a cura anti-
phlogistica aliénas se praestare.

4.nbsp;Proclives quum sint ejusmodi aegri ad anaemiam»
cavendum esse, ne vires deprimantur, ne diminuatur
copia sanguinis.

5.nbsp;Statum anaemiae, partim vehementer excitar®
cor , partim disponere ad degenerationem adiposam-

Pergit enumerando varia artis adminicula, qualis gt;
depletiones universales ac locales , setacea , exutoria »
et usum sedantium remediorum. Keprehendit venae\'
sectiones saepe iteratas , nec nisi raro medicos seal\'
pello uti debere docet. Applicationem hirudinuo\'
nonnunquam, sed moderate admittit. Cucurbitar\'^quot;\'
usum non probat, quasi durante operatione palp\'^^quot;
tiones producentes.

Quod attinet ad setacea et exutoria , eorum effica-
non probatam habet. Praefert tamen exutoria.
^^am setacei primam applicationem depletione sanguinis
^Ottiitari, cujus quantitas ignoretur necesse sit. Prae-
terea semper aegri animum vertant ad locum dolen-
tem. In casibus recentibus eorum usum probat,
praesertim in iis, qui endo-pericarditidi succedunt.
quot;^Pplicatio parvi vesicatorii valde utilis esse dicitur,
^l\'iatn praestet iterare quam aegrum molestiae super-
supurantis exponere. Dicit, se ad exemplum
Bodillaüd digitali endermatice usum esse, sed
^^re absque ullo eiFectu. Pro usu interno , omnibus
praefert digitalem, et quidem hujus herbae
t\'^^cturam vel infusionem.

Cura , quam plerumque adhibebat in casibus hy-
P^rtrophiae simplicis cordis, haec est. Applicabat
_ ^rudines parvo numero in regione praecordii, quod
^terabat post dies tres vel sex, et simul aegrum
^iJtnere jubebat sex ad duodecim guttulas tincturae
ptalis ter quotidie. Ita pergebatur per hebdomades
^^iquas, nisi efFectus deprimentes hujus curae eum
^etarent progredi. Quum nausea oriretur vel ciborum
^Ppetitus diminutio, solebat praescribere acidi hydro-
J^yanici guttulas 1 vel 2 , ter vel quater quotidie,
digitalis.

anodyna in regione cordis applicare

probat, aut extractum belladonnae. Hac methodo
quot;icit

^\' saepe impetum hujus organi magna ex parte
g ^riutum esse, et nonnunquam perpetuo sedatum.

ceteris narcoticis experiments facere,
secum reputet effectum, quem belladonna sive

atropinum in iridem oculi producat, verisimile habet,
etiam ceteros musculos voluntati non subjectos simi-
liter affici posse. Digitalem vocat magnum beneficium
hypertrophiae activae cordis, praesertim absente febre,
integrisque primis viis.

Curae modo indicatae, maximum commodum spe-
randum esse, testatur , his conditionibus :

1.nbsp;Vitium si attingat adolescentem vel adultum
nondum confectum annis, constitutione robusta prae-
ditum.

2.nbsp;Functionibus digestionis integris, quarum in-
dicia, lingua pura, cutis color sanus, urinae conditio
bona, adsint necesse est.

3.nbsp;Absentia febris cujuscunque generis.

4.nbsp;Absentia complicationum cum valvularum vitiis
^mprimis talium, quae regurgitation em per valvulas
aortae indicent.

Sicut Hope, sine ullo efiectu iodetum kalicum
adhibebat. Inter remedia palliativa enumerat narcotica
notissima; qualia opium, hyoscyamum, acidum hydro-
cyanicum, cannabin indicam, chloroformylum , caetera.
Non hoc loco, sed alibi de cura sequelis adhibenda
agit. Quae cura majore ex parte quum sit sympto-
matica , cum aliorum congruit.

Nihil habeo quod addam. Liceat mihi tamen hoc
unum animadvertere. Quo recentiores sint auctores
de vitiis cordis agentes, vidimus, eo magis eos a
depletionibus sanguineis abhorrere. Non prorsus q«\'^
methodum antecessorum tam perversam habeant, sed
certe quidem propter mutatam constitutionem epide-
micam. Plethora his nostris diebus rara, ut novimu®»

■p

^ntea contra frequenter occurrebat. Propterea aliquam
tribuendam esse credo sanationibusab illis relatis.

Simul

^^gülas fixas creari posse , secundum quas agere de-

\'^^ttius , sed semper ante oculos habeamus oportere ,
^^alis sit constitutie aegri et rerum, in quibusnbsp;|

^ersatur conditio.nbsp;^

»•»«^ 0 O-«-*-»-

CAPUT SECUNDUM.

DE DILATATIONE COEDIS.

§ 1.

Descriptio dilatationis cordis.

Qu um de cordis hypertrophia scripseri m , simquot;^
nonnulla de dilatatione protuli, praesertim de ea »
quae cum hypertrophia est conjuncta.

Quam ob rem nunc praecipue agam de dilatation« \'
parietibus normalibus et attenuatis. Dilatatio cüiü
aucta parietum crassitie, et dilatatio simples eodeî^
verbo, dilatatione activa, semper significantur. S^b\'
stantiae augmentum enim in utraque contingit,
si tantum distenduntur parietes, tum primum tenuior®®
eas fieri necesse est. Facile igitur est intellectu, \'
posteriore illa afFectione, ne diminutione substantif®
quidem opus esse, in dilatationibus vero acti^
semper substantiae augmentum contingere.

Haec altera species vulgo dilatatio passiva,
aneurysma cordis passivum nominatur, a nonn«^\'^®\'
at non semper jure, atrophia excentrica.

Haec cordis affectio item partialis vel totalis esse
potest, prout totum cor aut singulae ejus cavitates
^fficiantur. Imo una cordis pars dilatata esse potest,
altera vero hypertrophica. Dilatatio vera plerumque
partem cordis dextram afficit, tam atrium quam
Etiam ambo ventriculi dilatari possunt.
^orma talis cordis sphaerica fere est. Diametros
^ansversa par aut major est diametro longitudinal!,
on opus est, quod quidem exspectares, ut dilatatio
®iöiul efficiat insufficientiara, saepe enim simul disten-
^untur et tenuiores fiunt valvulae et chordae tendi-
^eae, quare efficitur, ut etiamnum valvulae sese tan-
et claudi possint, quae vero res etiam contraria
potest. Hope.
dilatatio passiva, quum tenuiores sint facti parietes,
ita dicam, ultimus est gradus dilatationis. Ventriculi
parietes tenuitatem ventriculi dextri adipisci
Possunt, et sic porro ventriculi dextri parietes eam
^^lioruiKi. Septum substantiae jacturam minus subit
parietes. Consistentia texturae est plus minusve
color pallidus, subflavus vel lividus. Trabe-
^nlae carneae eodem modo sunt affectae ac parietes ,
P\'^aeterea planae, saepe partim laceratae aut vixdum

quot;quot;^^niuntur.

^\'iatatis simul ventriculo et atrio ejusdem cordis

^^^idii, insufficientia saepe tamen supervenit, Cavi-

dextrae dilatatae esse possunt, attenuatis parie-

dum simul ventriculus sinister est hypertrophicus,

^^\'^ndum Laennec, qui etiam testatur, dilatationem
Cordis .nbsp;^

universalem, i. e. omnium cavitatura saepius

\'quot;gere quam singularum cavitatum. Dilatatio

3

adeo progressus facere potest, donec inde sequatur
ruptura cordis. Hope.

CORVISART dicit, orificio aortae partim obliterato,
necesse esse oriri dilatationem universalem cunctaruin
cordis cavitatum , praesertim simul existente debilitate
constitutionis universali, aut solius cordis. Dicit,
atrium dextrum quam maxime dilatationi esse obno-
xium, tam propter tenuitatem parietum, quam ob
eam causam, quod parietes sustinere debeant pres-
sionem productam mole sanguinis redeunte e circula-
tione majore, et praesertim quum ibi accedat contractio
sive stenosis orificii atrio-ventricularis dextri.

Atriorum dilatationem Laennec valde raram esse
testatur, saepiusque atriorum volumen esse normale,
dilatatis ventriculis, quam particeps incrementi ven-
triculorum ; dilatationem atriorum, non dilatatis ven-
triculis, rarissime contingere. Invenit plerisque ii^
easibus, et atrium et ventriculum ejusdem lateris
dilatata esse, creditque dilatationem atriorum post
mortem repertam , plerumque adscribendam esse accu-
mulationi sanguinis, in ulteriori mortis angore, nequ®
ante illud momentum afFuisse.

Apud Hopium de dilatatione disserentem invenimii®
sequentia : Quamquam substantia muscularis normalis
esse potest, quum hac alFectione laborat, plerumqquot;®
res aliter se habet. Nam quum dilatatie valde est
notabilis, et parietes sunt debiliores quam ut propeller^
possint copiam sanguinis quam contineat cavitas ven-
triculi, musculi plerumque plus minusve sunt spongiosis
molles, nonnunquam profunde purpurei, nonnunquaiw
vero solito pallidiores vel flaviores. Color profunde

Purpureus adscribendus est sanguinis stasi in ipso
corde. Pallor saepe congruit cum musculorum pallore
\'^i^iversali. Emollitio interdum tam insignis est, ut
Pressione digitorum substantia rumpatur. DifFerentiam
statuit Hope inter hypertrophiam cum dilatatione ac
dilatationem cum hypertrophia, prout haec aut altera
^ffectio prae valeat. Nam in priore casu symptomata
hypertrophiae majoris sunt momenti, in posteriore
dilatationis.

Si denuo Stokes consultamus, nobis patebit,
®®cundum ejus sententiam rarissime dilatationem cordis
contingere , nisi cum aliis afFectionibus aut ipsius cordis
ant ceterorum organorum conjunctam. Originem mali
^^^aerit in ostiorum vitiis , in laesionibus organorum
^ corde remotorum , quibus obstructiones oriantur ;
^^ conditione morbosa ipsius cordis texturae, scilicet
^^ musculorum debilitate, quam considérât tanquam
mitium degenerationis adiposae.

E descriptione dilatationis cordis causae fere satis
patent. Vidimus enim, dilatationem ut vitium pri-
\'barium raro contingere, nisi adsit totius constitu-
tionis débilitas et exhaustio. Praedispositio magis in
Sexu feminino quam virili obtinet. Ad ejus ortum
praesertim ansam praebere videntur animi pathemata
d®Primentia in constitutione debili, lymphatica, vitae
^^cissitudines, curae, calamitates. Etiam professiones
^onnullae, praesertim quum corporis superior pars
quot;»agis quam inferior vires intendit, quemadmodum
^P^id sutores, qui praeterea more perverso crura
decussant, quo libera circulatio sanguinis impeditur.
Etiam morbi, ut typhus, ad dilatationem disponunt.

Stokes praeterea ortum dilatationis deducit a
dyscrasiis diversis, ut ab artbritica, scorbutica, ab
anaemia.

Deinde stenosis atque anastomosis dilatationem
cordis cavitatum tandem efficiunt. Denique obstruc-
tiones in organis a corde remotis, quemadmodum in
pulmonibus, bepate, renibus, cet.

§ 2.

Sequelae dilatationis pro parietum conditione
diversae,

Pauci homines secundum Laennec cor posssident,
congruens tam cum cetero corpore, quam cum par-
tibus diversis ipsius cordis. Cor paulo magnum pro
cetera corporis evolutione opportunum est, sed etiam si
paulo sit majus quam oporteat, nulla symptomata
aderunt functionis laesae, scilicet in individuo robusto
ac strenuo.

Item dilatatio modum non excedens non valde vitae
infesta est, neque earn notabiliter turbabit. Solet
autem dilatatio sensim gravior fieri, et sequelas pro-
ducit, quae brevi exitum lethalem minantur. Distin-
guendum est, utrum dilatatio sit afFectio primaria aquot;
secundaria. Nam si a stenosi aut anastomosi depen-
deat , patet, potius pertinere ad sequelas harum val-
vularum afFectionem, quam ob rem praesertim sequelas
dilatationis primariae ante oculos habeo.

Bertin et Bouillaud deducunt omnes sequelas,
quas vidimus existere corde dilatato, nempe conges«-

tiones et haeraorrhagias passivas, hydropem, non ab
\'Psa dilatatione, sed ab impedimentis circulationis, quae
^\'îatationem efiècerint. Hope id non probat, nam
^\'cit, sibi occurrisse casus varies vitiorum valvularum
I\'lamvis leviore gradu, neque prius symptomata ulla
Producentes perturbatae circulationis, quam dilata-
tioriem ibi accedentem manifeste detegisset. Quare
°Pinatur, cor ipsum dilatatum, esse causam primariam
^arum sequelarum, valvularum yitia vero, causas
\'quot;^ûiotas. Existimat, in hac se opinione permanere
posse, quamvis ei ab aliquo fortasse objiciatur, sequelas
®sse graviores, quum comitentur vitia illa dilatationem ;
^am dicit, luce clarius esse, conspirantibus ambabus
^ausis, necessario efFectum esse duplicem. Praeterea
tantum conspirare has causas, sed alteram alterius
affectum augere. Si rogas, quomodo symptomata
^\'^culationis laesae oriantur, respondet : Musculis
Cordis eshaustis, robore orbatis, (nam per nimiam
®Xtensionem contractilitas perierit), impulsus exiguior
^opiae sanguinis praebetur, quare circulatie retardatur,
J^nde congestiones et haemorrhagiae passivae et tandem
^y^irops.

J ^inelae dilatationis cum parietum tenuitate igitur
diversae sunt, ac in casibus dilatationis activae.
am circulatio fit paene sine ulla vi a tergo ; contrac-
^\'ones cordis sunt debiles et imperfectae. Haec con-
\'\'^0 quuna esset in initio tolerabilis, sollicitudines
\'n aegro non producens, gradatim aggravatur, simul-
crescunt molestiae aegro, cui motus et labor fit
quot;cilis, vexatur tussi, orthopnoea, in utroque latere
cumbere nequit, e somno subito saepe surgit. Est

morosus, facile irascitur, functiones digestionis sunt
turbatae, color faciei et labiorum est lividus, extre-
mitates sunt frigidae, tumescunt nonnunquam, acce-
dunt syncope saepe iterata, haemorrhagiae passivae
e pulmonibus, naribus, ventriculo, ano et vesica
urinaria, mors inopinata eum e medio tollit, vel suffoca-
tur pulmonibus imbutis sero , vel bronchiis obstructis
sanguine, aut apoplexia cerebralis accedit, vel hy-
drops universalis, omnibusque functionibus perturbatis
tragoediae finem imponit.

Sequelae plus minusve inter se dififerunt, prout
dilatatio sit totalis, vel hic aut alter ventriculus ita
sit afFectus. Videamus nunc difFerentiam pro varia
cavitatum conditione.

Quum omnes, quas enumeravi, sequelae adsint ?
totum cor dilatatum esse potest, vel etiam ejus dimi-
dia sinistra , absentibus aut praevalentibus nonnullis »
verisimilitude existit, cavitatem aliquam prae ceteris
ita esse afFectam. Quod quidem praesertim spectat
ventriculum dextrum. Hope congestionem ad hepar
ejusque voluminis augmentum , sequelam valde com-
munem habet dilatationis cordis lateris dextri.

CoEViSABT considérât dyspnoeam graviorem, diathe-
sin serosam valde expressam, haemoptysin frequentiorem
atque magis copiosam , et vultus lividitatem profun-
diorem , ut signa dilatationis imprimis ventriculi dextri\'
Hope concedit, rem ita se habere posse, indicia haec
secundum eura non sunt erroris expertia, nam adsunt
etiam, si cavitas ea sit hypertrophica et dilatata »
etiam si cordis dimidia sinistra valvularum vit»®
afficiatur. Quod autem attinet ad coloris lividitatem »

h OPE statuit, id dependere quam maxime ab aegri
constitutione; si enim parva copia sanguinis sit prae-
*îitus, dilatationem ventriculi dextri valde notabilem
®sse posse, attamen faciei color pallidus esse solet,
cadaveris instar, et labia exsanguia. Signum, ita pergit,
^Uod Laennec habebat, certissimum signorum ambi-
gnorum, est turgescentia venarum jugularium sine
Perceptibili pulsatione, quae turgescentia permanet,
^ompressione adhibita in regione colli superiore , qua
re sanguinis influxus prohibeatur. Cunctis autem his
®yinptomatibus, juvante praeterea investigatione physica
quot;Nonnunquam patebit, quae cavitas sit dilatata. Addit
tamen, rainoris esse momenti, qui ventriculus sit
quot;^ilatatus, si nobis tantum contingat dilatationem
dignoscere.

Etiam apud Stokes mentio fit de physconia hepatis,
voluminis augmente hujus organi, quod in quavis
exacerbatione observatur. Non loquitur autem de
®ywiptomatibus imprimis significantibus, qualis cordis
pars sit dilatata, praeter congestiones pulmonales,
\'lüas credit frequentissime accidere, dilatato ventricule
dextro, quamquam dicit, initium mali plerumque
^üaerendum esse in contractione valvulae mitralis.

Consentiunt quoque alii, congestiones pulmonales
quidem apoplexiam pulmonalem ortum petere in
P^erisque casibus a dilatatione ventriculi dextri. Quibus
®yniptoraatibus absentibus sive potius minus praeva-
lentibus, cor sinistrum dilatatum credunt.

§ 3.

Cura expositis conditionibus adhihenda.

Quum de dilatationis cura agam , animadvertc me
hic praecipue curam illam ante oculos ponere , quae
spectat ad dilatationem passivam , Aneurysma cordis
passivum. Nam dilatatio cum hypertrophia et dilatatio
simplex, utraeque cum substantiae augmento con-
junctae sunt, quare circa eorum curam, lectorem,
sicut fecit Hope , refero ad ea, quae de hypertrophia
sunt dicta.

Vidimus, curam hypertrophiae prorsus fundatam
esse , ut ita dicam , methodo débilitante , nam detra-
hendo organismo materiem, abstinentia sive moderato
usu ciborum et otioso vitae regimine, cordis volumen
diminuere, ac ejus vigorem motus sedare conantur
medici.

Curam dilatationis passivae prorsus aliter instituen-
dam esse , facile patet, si consideramus , quibus con-
ditionibus dilatatio pariatur. Unde sequitur, indicationem
hic esse reddere cordi firmitatem et robur, quod
amiserit, emendando et roborando constitutionem.
Porro professiones et mores perversi prohibeantur,
abstineatur ab animi pathematibus, avertantur, si
fieri possit, sollicitudines , moerores , calamitates.

corvisart, qui de cura hypertrophiae multa
disseruit, dilatationis curam quasi obiter tractat. Dicit
tantum, prorsus contrariam esse debere ac hyper-
trophiae curam; jubet relinquere mores perverses,
ut avertantur ab aegris omnes potentiae nocentes,

^nas modo nominavi. Credit, universe minus facile
obtinendam esse sanationem dilatationis simplicis, quam
cum hypertrophia conjunctae.

Hope contra non tam cito desperat de bono curae
®ventu. Nam dicit, quum antea status morbosus
quot;tordis minus accurate detegi posset, qui jam tantos
^^cerit progressus, ut nulla spes restet aegris sani-
tateni recuperandi , tum plerosque medicos insanibilia
habuisse omnia vitia cordis. Nostris autem temporibus
^^üm artis adminicula investigationem malorum
^aciliug reddant, credit in initio multa effici posse vitae
^^gimine opportun© ac remediis commodis.

I^rimo loco amovendae sunt causae, quae ad dila-
tationem ansam praebuerint, Quod si contingat,
•^»isculis cordis nondum valde relasatis, parietibus
l^ondum valde attenuatis, fieri possit, ut organum
^^^nd sic reducatur ad statum normalem. Si igitur
adsit affectio quaedam pulmonum, hydrothorax, bron-
\'tis chronica, emphysema, asthma, quae fuerit
®Öectus, non causa dilatationis, haec afFectio primo
Co sit curanda. Revera faciiius dictu quam factu ;
prinjQ Jqqq ^ gßjj^e necesse est, utrum primaria
affectio sit, an sequela ipsius dilatationis cordis,
satis constat, has affectiones chronicas parum
Purere alicui medicationi. Pergit Hope, si causae
mtemperantia, nimia corporis intentio, excessus
\' animi pathemata , calamitates , professiones ,
pernbsp;habitus non sit liber; exercitiones

. ciosae, mores perversi, professiones nocivae sunt
fç .nbsp;Qnod attinet ad mores perversos et pro-

®siones nocivas, possibilitas saltern adest, quamvis

cum difficültate, ut relinquantur. Quis autem tam
peritus est, ut doloribus occultis, aut calamitatibuS
irreparabilibus mederi possit? Non loquar de animi
pathematibus, quibus aegri se non objiciant. Interdum
evitari possunt, neque tamen semper. Quae vero si
possent emendari conditiones, dilatatio cordis id non
poterit, nisi nuperrime sit orta. Haec etiam LaeN-
necoii aliorumque sententia est.

Hope commendat vitae regimen moderate nutriens,
et quietem. Alimentis nutrientibus opus est aegris,
stimulantibus vero se abstineant, aërem salubrem nec
humidum inspirent, necesse est. Eequirit autem
congestio pulmonalis cum copiosa muci secretions
aërem humidum , calidum , quo facilius procedat eX-
pectoratio et cutis functio.

Emendanda et corroboranda est constitutio medi-
camentis amaris, acidis mineralibus , martialibus cum
aromaticis. Martialia , cum aloë subinde, usus carnis
in anaemia magnae sint utilitatis. Attamen ventri\'
culi conditio et functiones digestionis sint integrae--
Nam flatulentia et acor primarum viarum palpitationes
excitant. Symptomata nervosa, hysterica , antispaS\'
modica exigunt ; menstruo fluxu aegras régularité^
purgari necesse est. Si palpitationes comitatae sint
exaltatione mentis nervosa, remedia sedantia,
hyoscyamus et digitalis, adhibeantur.

Dicit Hope , (quis vero id negabit) praesertiio
cavendum esse, ne accedant inflammationes cujns-
cunque generis imprimisque pulmonum et broncbi-
orum. Quae, si accedant, quam citissime sunt curanda®-
Quae commendatio mihi valde videtur superflua.

Catarrhus pulmonum simplex non est negligendus,
nec tractandus quasi minoris momenti. Frigeseunt
facile hujus generis aegri, quare vestimentis laneis
induantur. Tam sub dio quam intra muros frigus ab
iis avertendum est. Dyspnoeam lenire cupit pedi-
luviis et manuluviis tepidis, dum aeger sumat
PPtionem aliquam cum aethere , laudano, camphora,
ammonia aut asa foetida, prout casus exigat. Detrac-
tiones sanguinis habet perniciosas, nam, quamvis
nonnunquam levamen fugax afFerant, multum con-
®tituoni nocetur, et débilitas cordis augetur. Interdum
autem venaesectionis indicatio Vitalis esse possit.
Quod si obtinet, suadet in intervallis dyspnoeae, venam
®®care, quae operatio sit iteranda, cum pateat, vires
^^gri potius crescere quam diminui. Ut universe, deple-
tiones sanguineae per exceptionem in hac affectione
^^mittantur.

Prorsus alio modo Stokes cor dilatatum ad statum
^öïïnalem reducere studet. Medicamenta quibus utitur,
sunt mercurialia. Fateor mihi obscuram esse rem ,
^Uomodo salutem exspectare possimus ab hoc remedio
^^ bac affectione, nisi in casibus illis, quos praesertim
^îokes meraorat, ubi cum hepatis affectione sit com-
Piicatio, quumque individui sunt robusti, plethorici.
_ Videamus tamen, quae dicat Stokes quasque affec-
tiones hoc modo velit sanari. Loquitur de cura
cordis et verisimiliter dilatati, congruens
hepatis voluminis augmente et pulmonum affec-
tionibug^ Satis patet, eum dilatationem hic minoris

nioftienti

habere, e verbo verisimiliter, quam ob rem
^quot;I\'am praesertim vult institui in emollitionem cordi.s

et in hepatis et pulmonum compUcationos. Dicit,
principiura curae idem esse in cordis emollitione et
dilatatione, conandum nobis esse emendare, sanguinis
conditionem, et ope tonicorum et stimulantium reme-
diorum vigorem cordis debilitati restituere, Pergit
dicendo : se non desiderare ut credamus, mercurio
dilatationem nos posse sanare ; sed multos annos eum
docuisse boc medicamento deferri posse ortum hujus
affectionis amovendo causas, quae eam excitare possint,
et liberando aegrum ab hydrope et congestionibus
pulmonum et hepatis. Est praesertim congestio
hepatis, et exinde cordis motus turbatus, quae
sanare studet mercurialibus. Diureticis tamen simul
utitur, eorumque efFectum efficaciorem habet, quum
antea mercurialia sumpserit aeger. Dicit, se non solum
sine ullis noxis mercurialia adhibuisse, sed revera
beneficio permagno toti constitution!, emendantur enim
hujusmodi aegrorum vires, habitus et ciborum appe-
titus. Praeter medicamenta necesse est diaeta nutriens
et usus vini.

Non igitur de cura simplicis dilatationis agit, sed de
ea, quae est complicata cum aliorum organorum
morbis, Quibus morbis subveniendo conditionem
morbosam cordis sanare conatur.

CAPUT TERTIUM.

DE STENOSI ET ANASTOMOSI OSTrORUM.

§ 1.

^^esoriptio sienoseos et anastomoseos ostiorum.

verquot;^^^\'nbsp;praesertim cor in periculo

^ ®atur, ne reraaneat laesio functionis, post morburn,
evaserit aeger. Ostiorum vitia enim partim
^^ JUiae sunt praeteritorum morborum, partim adhuc
localnbsp;sequelae, partim affectiones prorsus

scin\'^\'nbsp;effectus aetatis ; ut omnia

deteruntur usu, sie etiam valvulae cordis,
mihi^nbsp;habeamus conspectum horam vitiorum ,

bere \'\'\'pnbsp;Peridoneum, singula separatim descri-

-Primo loco consideremus stenosin ostiorum.
enosis est angustia ostiorum producta rigore,
potest \' ^ valvularum inter se. Angustia tam
«tiam ^Tnbsp;raim\'mi, vel

possit ^nbsp;anserinus per ostium venosum intrare

troit, \' ^^nbsp;arteriosum calamus corvi in-

occbdat. Rokitansky.

Stenosis dependet : Iquot; ab augmente substantia^
telae fibrosae valvularum. II® ab earum degenerations,
metamorpbosi cartilaginea et ossea. IIP ab excres-
centiis in ipsis valvulis.

lo Valvulae, ut constat, formantur per duplica-
tionem endocardii, inter lamellas tamen ostiorum
venosorum adest etiam lamella intermedia texturae
fibro-cartilagineae, quae originem petit a circulis
cartilagineis, quae atria a ventriculis séparant, quae
nomine tendinum cordis venosi s. circulorum calloso-
rum Hat.lbri sunt notae. Ob eam rem ostia venosa
tanta firmitate sunt munita, quantara nunquam adi-
piscerentur, si essent nihil aliud quam duplicationeS
endocardii. Sic testatur Hyrtl. Hae valvulae
nunc varias mutationes subire possunt, et inter alias
crassiores fiunt, sive revera hypertrophia crescunt »
tumescunt, sive producta inflammationis plastica in
iis deponantur. In utroque casu inflammatio endo-
cardii causa est hujus substantiae angmenti, qua de
re auctores, quales Bouillaüd, Stokes, inter se
conveniunt. Bouillaud exitus endocarditidis divisit
quasi in quatuor stadia , quorum primum esset reso\'
lutio compléta , nisi ulcerationes restent et unde
insufficientia oriatur , cetera sunt valvularum hype^quot;\'
trophia , metamorphosis cartilaginea et ossea, et eS-
crescentiae, quae etiam omnes sequelae inflammationis
apud Kokitansky nominantur. Quamquam ü^®
veram valvularum hypertrophiam praeterea distingua\'
ab omni alius generis voluminis incremento. Ha®\'\'
valvularum afFectio, quemadmodum etiam ceterae,
plerumque in cordis parte sinistra occurrunt. BouH*\'

^sm^BSrnÊ

I\'Aüd existimat, id contingere, sicut etiam hypertro-
phiam , ob stimulum sanguinis arteriosi ; Corvisart
etiam Hope credunt, texturam magis fibrosam
®ndocardii cavitatum sinistrarum causam esse, praeter
^Uod munus ventriculi sinistri propellendi sanguinis
tanto sit gravius. Secundum Laennec textura
endocardii plus minusve est rubefacta et nondum albu-
Concrescunt saepe valvulae inter se per ex-
®adata plastica, qnare aperturae nihil remanet, nisi
fissura angusta, ovalis, interdum rotunda. Non prorsus
ta®en adhuc rigidae sunt valvulae.

II. Degeneratie cartilaginea et ossea considerari
potest sine dubio, ut stadium provectius hujus indu-
^tionis, quum rigor valvularum valde sit auctus.

ierique auctores enim sic existimant. Sunt tamen
®aepe haec induration es non ubique aequales, sed
ispersae et imprimis deponuntur in marginibus et ad
asin valvularum, ubi textura fibrosa maxime praevalet.

■laminae serosae endocardii nondum mutatae bas in-
^fationes obtegunt, qnamquam in postero earum
Pellüciditas perit atque simul rugosae fiunt. Nonnun-
^Uam tamen concretiones illae asperae perforant lami-
serosas, sunt interdum fragiles interdum mirae
^^ï\'itiei. Apertura intermedia fit valde exigua, inter-
uin vix calamus anserinus penetrare potest. In valvulis
®^gnioideis aortae, ubi secundum Corvisart frequen-
^ssune contingit induratio, incipit a nodulis Arantii.
^ ^ vulae prorsus transmutari possunt in laminas
^^ as. Hope dicit indurationem osseam e cartilagi-
procedere. Distinguit porro etiam concretiones ,
cum calculis urinariis confert, quibus quasi deest

structura. Valvulae semilunares aortae ad basin et
ad margines etiam plerumque indurescunt variasque
modificationes praebent. Vidit Hope margines con-
tractas cartilagine fibrose, ut efficerent annulum, cujus
diametros esset pars quarta pollicis. Vidit valvulas
densatas et contractas ad eum gradum, ut orificium
non amplius claudi posset. Rokitansky dicit pro-
vectiore aetate interdum valvulas hypertrophicas vel
normales ossificari. Degeneratio ossea secundum Hope
aeque frequens accidit in valvulis semilunaribus, ac
in orificio venoso. Est ossificatio pura vel conjuncta
cum degeneratione cartilaginea. Bektin vidit dege-
rationem osseam, quae attigerat magnitudinem ovi
columbae.

CORVISAET semel vidit talem ossificationem valvu-
larum, ut paene se invicem attingerent, spatium valde
angustum remaneret circulationi sanguinis, quaedem
valvularum tamen ad basin non prorsus immobilis
esset, ita ut spatium elargiri posset ad lineas duas.
In cordis latere sinistro indurationes valvularum raro
inveniuntur, quae si adsint, secundum Hopium, natura
cartilagineae neque osseae sunt. Valvulae semilunares
arteriae pnlmonalis vix unquam sic efficiuntur.

Corvisart autem id plus quam semel vidit. Narrat
casum relatum a Morgagni, ubi in puelîa sedecim
annos nata talis adesset tumor et cohaesio valvularum
arteriae pulmonalis , valvulis ossificatis , ut vix san-
guis per spatium perangustum quod remaneret pef-
fluere po.sset. Valvulis cordis lateris destri degene-
ratis, certo fere semper dicere possum us, eas lateris
sinistri similiter esse affectas , idque majore gradu.

■

III. Excrescentiae verrucosae, vegetationes, olini
habebantur originuni debere a viro sypbilitico, quam
opinionem etiam CorviSART non plane rejicit ; quan-
doquidem fatetur, ex observationibus suis conclusionem
certam fieri non posse. Recentiores vero, inter quos
etiam Hope, banc conjecturam falsam esse dicunt,
quia sectiones cadaverum docuerunt, has vegetationes
occurrere non frequentius in syphiliticis quam in iis,
qui nunquam morbum syphiliticum passi sint.

His fere verbis Hope describit vegetationes. Forma
est irregularis, sphaerica, ovalis, cylindrica , varia
sunt magnitudine. Possident grani milii usque ad
pisi magnitudinem. Si sint solitariae fabae magnitu-
dinem saepe adipiscuntur. Superficies earum est laevis,
Vel lobulata rubi idaei instar. Adsunt numero vario,
interdum tantum una vel duae interdum occupant
valvulas totas, etiam chordas tendineas atque atria.
Earum color est cinereo-albus vel subflavus, vel
pallide rubrae sunt, hic illic laetius punctatae, aut
Color ruber profundior est ac universalis. Textura
est carnosa, semipellucida, granulationum carnis
luxurientis instar. Consistentia diversae, molles et
l^umidae, quum sint recentiores, interdum vero firmae
nt fibro-cartilagineae, stridentes sub cultro, magis
verrucis similes. Membrana, in qua insident, plus
minusve est degenerata, densata, atheromatosa vel
cartilaginea, ossificata, ulcerans, imo interdum rupta.
Si adsint magno numero, membrana serosa plerumque
est intégra ; in casu contrario fundus, e quo oriuntur,
^egeneratus est et ulcerosus.

Ad basin et marginem excrescentiae praesertim

4

oriantur. In utrisque cordis partibus occurrunt, sed
rarius in parte dextra. Valde iis obnoxiae sunt
valvulae mitrales et valvulae semilunares aortae. Ia
mai\'gine sistentes, prohibent quominus claudantur,
stenosin efficiuut, raotus impediunt prout magno aut
parvo adsint numero. Secundum Rokitansky ex-
erescentiae in initio molles, carnosae, post indurescunt,
corneae fiunt. Vegetationes et deposita fibrinae in
massam calcaream abire possunt.

Laennec credit, nullum esse dubium, quin vege-
tationes sint nihil aliud , nisi concretiones polyposae
vel fibrinosae, quae more exsudationum plasticarura ,
quae converti solent in membranas spurias, struc-
turam organicam sunt adeptae. Quam sententiam Hope
hanc ob causam existimat minus rectam esse, quod
polypi in cordis cavis dextris frequentius occurrunt,
vegetationes vero in sinistris. Praeterea valvulae semper
se moventes non aptae sint ad recipienda coagula,
quae adhaerent tantum parietibus tranquillis.

Bouillaub , ut jam dixi, inflammationem statuit
formationi vegetation urn fa vere. Hope dicit, vegeta-
tiones bis duobis modis nasci posse per inflammationem :
I. EfFusione lymphae plasticae, quae structuram or-
ganicam acquirit, tanquam videamus granulationes
produci in pleuris, pericardio et peritoneo. II. Com-
municando sanguini in contactu cum superficiei in-
flammata tensionem coagulandi, quam tensionem exis-
tere probavit Bouillaud in casibus endocarditidis
cum exitu lethali, propterea quod sanguis in hac
affectione coagulare incipit ante obitum, formatque
polypös adhaerentes, quae postquam sunt depositi,
structuram organicam nanciscuntur.

Quae res mihi minus videretur obscura, nisi haec
Sententia fere eadem esset, quam expressit Laennec,
ÇlUamque modo Hope refutavit.

Ad anastomosin nunc transeamus. Anastomosis est
Conditio valvularum, qua non suffîciant ad ostiorum
aperturas claudendas, ita ut refluât pars sanguinis in
Cava cordis post expulsionem, quae res regurgitatio
Vocatur.

Anastomoseos sive insufficientiae ostiorum paucis
Verbis descriptie dari potest, nam fere eaedem muta-
tiones morbosae, quae ad stenosin ansam praebent,
®tiam simul regurgitationem efficere possunt. Saepe
^tenim simul et stenosis et anastomosis adsunt.

1®. Habemus adhaesionem valvularum ad parietes
cordis. Angulos valvularum vidit adhaerere Hope
Per inflammationem ad parietes aortae, ita ut spatium
inter valvulas maneret, quo efficeretur regurgitatio.
ï\'ins quam semel vidit valvularum angulos quasi
avulsos a basi et partim destructos hac degeneratione,
^ta ut tantum adhaerentes a centro, solutae dependentes
Valvulae in arteriae cavo, nullum praeberent impedi-
nientum, quominus regurgitatio fieret.

2®. Atrophiam valvularum, contractionem chor-
^arum tendinearum. Auctore Rokitansky, atrophia
Valvularum consistit in earum extenuatione, eo usque,
foramina in iis formentur. i) Valvulae pellucidae
finnt. Perforationes contingunt saepe in valvulis arte-
riosis, raro in venosis (quod sine dubio dependet

Mentionem jam feci de extensione valvularum cum augmente
^i\'^ini latitudinis, quum de dilatatione agerem,

ab eai\'um diversa structura). Magnitudine varia sunt
foramina; quodsi eorum numerus est major, valvulae
quasi laminae cribrosae conspici possunt. Forma
ovalis est vel rimarum instar.

3quot;. TJlcerationes, quemadmodum post endocar\'
ditidem contingere posse vidimus.

Dilatatione ventriculorum vel luminis aortae ;
in descriptione dilatationis dixi valvulas saepe ob dila-
tationem relative breviores fieri.

5®. Stenosis simul atque anastomosis bocce modo
oriri potest: quum ossificatio tantum basin et mar-
gines occupet, et pars intermedia inde maneat libera
et flexibilis, motus valvularum non prorsus probibetur
neque valde circulatie impeditur. Sed quum ossificatio
sit totalis, tum rigidae fiunt valvulae, se contrabunt,
flectuntur, incurvantur, neque mobiles manent, itaque
habemus simul regurgitationem. Etiam vegetationes
prohibere possunt, quominus valvulae perfecte clau-
dantur.

In enumerandis causis brevis esse possum us, quo-
niam de iis jam multa sint dicta in harum afFectionum
descriptione.

Valvularum vitia frequentius apud adultos et seniores
evolvuntur quam apud aetate juniores. Frequentios
contingunt in sexu virili quam feminino. Rheuma-
tismus articularis acutus saepe cum endocarditide est
complicatus. Endocarditis variis modis stenosin aut
anastomosin efficere potest, ut apud BouillaüP \'
Hope aliosque legere possumus. Pariter id contingeiquot;®
potest cum diathesi arthritica, quam Stokes praß\'
sertira accusat. Neque minus endocarditis vera sive

genuina. Praeterea stenosis et anastomosis congenitae
esse possunt. Dilatatio passiva cordis, quamvis raro,
insufficientiam valvularum efficere potest. Tumorum
pressione extra cordis parietes stenoseos symptomata
afferi possunt.

§ 2.

Sequelae stenoseos ei anastomoseos.

Secundum auctoriatem plerorumque scriptorum, ste=
nosis et anastomosis minus constitutioni nocent quam
typertrophia et dilatatio cordis. Valvularum vitia
adesse possunt, nullis symptomatibus subjectivis prae-
sentibus, et diu exsistere possunt antequam molestias
afïerant aegris. Quaeque aetati seniori sunt propria,
sicut mihi animo fingo, gradatim formantur, sensim
sensimque graviora fiunt, neque valde vitam abbre-
viant. Etiam vegetationes, si earum numerus est
exiguus, valvularum functionem non laedunt, et saepe
öec aegro neque medico perceptibiles fiunt. Sin ste-
nosis et anastomosis sint notabiliores, perturbata san-
guinis circulatione, graviora symptomata quoque secum
ferunt.

Tolerabiles sunt secundum Hope aliosque, donee
^ccedat hypertrophia aut dilatatio cordis, quae sunt
sequelae quam maxime vulgares valvularum vitiorum.
Q^ae si accédant, symptomata multo sunt graviora ,
SiUam hypertrophiae et dilatationis separatim. Val-
vularum vitia , dicit PI ope , cujuscunque sint generis,
ossea, sive cartilaginea , sive sint vegetationes,

comraunera effectum producunt, scilicet obstruunt
orificia cordis, (aut ea patere efficiunt); idque faciunt
sive contrahendo aperturas, sive eas obstruendo ita ut
prohibeatur , quominus accurate et faciliter aperiantur
et claudantur ; unde sequitur , oriri impedimentum cir-
culationis sanguinis aut regurgitationem aut utruraque
illud. Symptomata secundum eundem auctorem non
nisi raro dependent unice a valvularum vitiis. Simul
substantia muscularis cordis a norma solet aberrare.
Nam, donee cor ab hypertrophia sive dilatatione maneat
immune, vitia valvularum non tanti momenti esse
soleant. Non eget explicatione, quare stenosis et
anastomosis graviora praebeant symptomata, ibi acce-
dente dilatatione, cum diminutione cordis vigoris, nam
retardationem oriri in sanguinis circulatione, tum valde
necesse est. Quum vero accedat hypertrophia, cre-
dendum foret, id tentamen esse naturae, quo sub-
veniret valvularum vitiis, ut circulatio regulariter
perficeretur Quae res autem aliter se habet, nam
hypertrophia palpitationes excitât, conando impedi-
menta superare , magnam copiam sanguinis propellere
debet per ostia contracta, sive, si anastomosis adsit,
refluit sanguis, aucto cum vigore, ita ut perficiatur
circulatio maxima cum difficültate, Hanc ob rem
contendentia valvularum vitia et affectiones substantiae
muscularis, sequelae multo sunt graviores. Obstruc-
tiones in systemate capillari, hydrope citius interve-
niunt, et gradu sunt vehementiores.

1) Sunt, qui revera conatum naturae habeant hypertrophiam
aeeedentem ad valvularum vitia. Nam sic existimat Coeeigan , quem
memorat Stokes ia cura hypertrophiae cordis cum valvularum vitii».

Hope porro credit, multum periculi afFerri aegro,
quum opinentur medici, sequelas dependere majori
ex parte a valvularum vitiis, quae vitia rursus ad-
scribunt inflammationi nondum exstinctae; quamobrem
curam instituunt antiphlogisticam, quae, quamvis
iudicata in hypertrophia, non eodem modo atque
eodem vigore instituenda est, ac in inflammatione.

Sequelae igitur valvularum vitiorum sunt fere
eaedem, quae in dilatatione offendimus, sive adsit
stenosis, sive anastomosis, sive ambae simul ; sunt
tamen multo graviora, minusque medicationi pallia-
tivae parent. Praeterea quaedam symptomatum diver-
sitas exsistit, cujus nunc mentionem faciam.

Vidimus, dilatationis sequelas esse congestiones
et haemorrhagias passivas, hydropem, cum sympto-
matibus relatis pag. 37. Hypertrophiam vero symp-
tomata naturae activae proferre. Quae symptomata
tamen pertinent ad stadia jam valde provecta, nam
in initio haemorrhagiae et hydrops plerumque absunt,
congestiones minoris sunt momenti.

In hypertrophia aut dilatatione verisimile est, simul
valvularum vitia adesse, quum palpitationes et dys-
pnoeae sunt frequentiores , graviores , pertinaciores,
quam solent esse in hypertrophia et dilatatione
ejusdem gradus. Angina pectoris frequentius adesse
solet in valvularum vitiis, quamvis non rara sit in
hypertrophia et dilatatione. Secundum Hope, angina
pectoris non efficitur inflammatione, sicut nonnulli
eontendunt, sed propter orificiorum rigorem, qui
cordis intentione non superari possit. Quae sententia
»on caret verisimilitudine, quum reputemus , inflara-

mationem endoeardii dolorem nisi exîguura efficere.

Exitus varius est, varia quoque vitae diuturnitas,
sensim sensimque emaciantur et debilitantur aegri,
diuque mors provider! potest, vel subita mors eas
erumpit, post exercitationem sive animi motum gra-
viorem , neque opus est ut tum valde sit apprebensa
constitutie. Vel compressie cerebri mortem adducit
post coma saepe rediens , e quo postremo non rursus
ad sensus reveniunt aegri.

Ut universe dicam , anastomosis exigua valvularum
mitralis, aortae, et arteriae pulmonalis parvi sunt
momenti. Insufficientia valvularum tricuspidalis,
anastomosis gravior omnium valvularum , sicut omnis
generis stenosis , magnas pariunt molestias, et vitae
valde sunt infestae.

§ 3.

Cma eapositis conditionibns adhibenda.

Erunt fortasse, qui subrideant quum hujus sec-
tionis inscriptionem legant. Nam animo fingere pos-
sumus hypertrophiam , imo dilatationem cordis posse
diminui, cor ita affectum in casibus raris ad statuta
normalem posse reduci ; facile autem intelligitur,
artem omnino auxiliis carere, quibus valvularum
vitia tollantur. Nec tamen contendo, nil faciendum
esse; non censeo, aegrum deserendum esse, post
quam ei annuntiaveris , morbum quem patiatur, esse
insanabilem, et ante oculos proposueris exitum
lethalem. Multa enim medicus afferre et conan

potest, multa aegro omittenda sunt, quibus vita
tolerabilis reddatur, atque mors etiara diu difFeratur.

Olim cura valvularum vitiorum majore ex parte
^^gligebatur , in omnibus cordis vitiis cura institue-
bätur, symptomatibus maxime urgentibus subvenie-
b^nt medici. His fere verbis Bouillaud disserens
cura valvularum vitiorum loquitur : Nulla sanatio
quot;Compléta iis afferri potest. Nam quoniam haec vitia
exigèrent auxilium mechanicum, (cultrum chirur-
S\'^um) , nullo modo operationi obvia sunt. Nulla
\'§quot;tur superest medico nisi cura palliativa. Venae-
®®ctiones iteratae post temporis intervallum plus
Minusve longum , quies , vitae regimen idoneum,
•^\'gitalis, diuretica et purgantia. Quibus non suf-
^cientibus, evacuatio seri arte chirurgica adminiculum
gt; quo multis aegris solamen atque lenimentum
^ttulimus, aptosque eos denuo reddidimus ad res

S^rendas.

liecentiores autem non tantum operam impendunt,
^^ o^olestiae urgentes auferantur aegris, sed magis
®^ndent, ne accédant symptomata ilia, quae quo
^^epius appareant, eo magis constitutioni laedunt,
^tque vitam abbreviant.

®unt, qui a sanguinis detractionibus omnino ab-
^\'orreant, inter quos Stokes , qui ceterum de val-
Vularum vitiorum cura non multa profsrt, neque
de eorum cura agit, sed imprimis de hy-
P®rtrophia cum valvularum vitiis conjuncta. Dicit,
régulas opportunas , secundum quas agendum sit,
^ebere Doctissimo Cokeigan, cujus sententia esset
in casibus hypertrophiam revera conatum esse

naturae, superandi impedimenta circulationis, orts
ab ipsis valvularum defectibus. Quamobrem prorsus
abhorret a methodo débilitante, contra martialia,
vinum , carnem commendat. Nihilominus , secundum
eundem Coerigan , conditiones adesse possunt, quae
curam antiphlogisticam postulent.

Stokes tamen tales nunquam ofFendit. Cordis
impetus valde auctus esse potest, pulsu forti, nullaque
inflammatione praesente, Aeger patitur dyspnoeam
atque pressionem in pectore percipit, quae sympto-
mata videntur consequi ex copia nimia sanguinis,
quae vasa distendit, quo fit, ut cor etiam opprimatur»
cohibeatur etiam ejus motus integritas. Venaesectio
larga et postea dosis quaedam opii symptomata iH^
amovent. Animadvertit Coreigan venaesectionem
largam hic prorsus aliam esse , quam parvas sanguinis
detractiones , saepe iteratas , plerumque institutas io
hypertrophia cordis. Etiam insuper intervenientibuS
inflammationibus, scalpello utendum est eodem modo,
scilicet in peripneumonia, peritonitide vel rheuma-
tismo acuto. Nunquam dicit Corrigan his in casibuS
sanguinis jacturam animi deliquium efficere. Quum
vero inflammatio cessaverit, continuo a venaesection^
est abstinendum , quae diutius protracta vitio organic
cordis valde noceret. Stokes fatetur, se nulla®\'
habere experientiam hujus rei, semper se enim ®
scalpelli usu abstinuisse in ejusmodi casibus.

Quum recordemur, valvularum. vitia exsistere po®*\'
inflammationem acutam vel chronicam endocardii, ^^
casibus nonnullis vero, ut ita dicam , sponte orin gt;
nulla aperta inflammatione praegressa, eorum sequela®

^uam maxime metuendas esse, hypertrophiam et
dilatationem cordis, non contra sanam mentem nobis
^idebitur pngnare , plerosque medicos putare, satis-
faciendum esse sequentibus indicationibus :

Vestigia inflammationis nondum sanata op-
Pngnare.

Symptomatibus circulationis perturbatae sub-

venire.

Hypertrophiam aut dilatationem accedentes

curare.

Quarum rursus sequelis subveniendum est.

^emedia, quae his indicationibus satisfacere debent,

®ünt ejusmodi, quae valeant ad diminuendam vim et

\'Oïpetum circulationis, scilicet, detractiones sanguinis

^oderatae, quum res eas postulet, diaeta modica

^®que stimulans, vitae quies, et , tranquillitas tam

attinet ad corpus quam ad animum ; organa

gestionis sint conditionis intactae. Quum valvularum

J^tium sit levius, dicit Hope , neque adsit hyper-

.nbsp;aut dilatatio , nec plethora, tum diaetam modo

icatam , vitam quietam , cum intestinorum statu

^^rrnali, totam constituere curam prophylacticam.

^dein auctore, vita satis diu, his rebus observatis ,

P^ofogari potest, ad aetatem imo valde provectam

possunt aegri. Si vero non caveant, neque

consulant, hypertrophia aut dilatatio superveniet,

(.Q ^llum est vitium cordis, excepta adhaesione

® cum pericardio, quod citius exitum lethalem
\'ttducat.

■Hinc magni esse momenti in prioribus jam stadiis
arum vitia detegere. Quo gravior sit sanguinis

obstructio, quumque jam adsit hypertrophia aut
dilatatio , quum jam vexetur aeger dyspnoea, hydrops»
eo majores medico difficultates superandae sunt-
Symptomata maxime urgentia plerumque sinere emeo\'
dationem , quae emendatio revera paulo temporis spatiquot;
est mirabilis. Post brevius vero vel longius tempor\'®
intervallum redire symptomata. In ulterioribus stadiiS
vix evanuisse, quin reveniant. Res quum ita sit,
exitum lethalem nunquam procul abesse, et omnibus
horis exspectandam esse mortem. Peridoneum mib^
videtur, percurrere seriem remediorum, quae cui®
Hope tum alii adhibuerint, in curandis vitiis modo
indicatis , eaque singula accuratius contemplari.

Incipimus a sanguinis detractionibus. ComplicatiS
valvularum vitiis cum hypertrophia simplici aut cuiO
hypertrophia excentrica, Hope dicit indicatam eSSß
sanguinis detractionem , et iterandam parva quantitate
quatuor vel sex unciarum bis, ter vel saepius, prout
aeger plus minusve sit robustus et palpitationes ve\'
dyspnoea id postulent. Reprehendit eos, qui moi*®
Albertiki et Valsalvae immoderate sanguin\'®
detractionibus utantur. Nam eventa experientiae sua®
eum jubent omnino dissentire ab hac doctrina.
enim sanguinis jactui\'a valvularum vitia sanari possunt*
Quin imo anaemia aegro debilitatem afïert, nn\'^®
palpitationes augentur, circulatio magis laeditur, t^\'®
positio hydropis adducitur. Observavit, sanguinis dß\'
tractiones tum praecipue prodesse in valvularum vit\'\'®\'
quum tantum sufficerent ad removenda symptomata
molesta, neque vires quasi sufïbdirent. Si dilatatquot;\'
simplex sive attenuatis parietibus sit complicata ouiî\'

valvularum vitiis , dicit, tum sanguinis detractionibus
opus esse, sed eas valde nocere , si immoderate
I\'^stituantur. Dyspnoea aliis remediis non cedente,
Venaesectio interdum exigitur. Copia quam minima
\'^etrahatur; neque iteretur depletio si evitari possit.
Quo major valvularum afFectio sit, eo majus impe-
•^imentum est circulationis, quod profert symptomata
Valde molesta , quum cordis functio sit laesa usque
^^ certum gradum.

diuretica valde habet utilia in hydrope, et quum
\'^rmae secretio est parca. In plerisque casibus dimi-
\'^Uuntur dyspnoea, palpitationes, tussis , eodem gradu
urinae secretio augetur et hydrops evanescat. Non
^^ftien tantum prosunt diuretica in hydrope jam evo-
, sed jam prius, quia copiam sanguinis diminuunt,
quot;^eque sanguiriem dépravant, principiis praeclpuis non
P^reuntibus ; prohibent ita palpitationes et dyspnoeam,
^vertunt infiltrationes seri , neque infringunt vires.
Effectus eorum tamen est varius , quum debile quod-
^am interdum proférât successum , postquam validius
bulling fuerit utilitatis. Quamobrera cito experiendum
alterum postquam prius nihil effecisset. Methodus
lUam maxime certa est pluribus simul^uti. Diuretica,
Quibus uti solebat , sunt pilulae coeruleae cum pulv.
Scillae et digitali. E. Tinct. Scillae gtt. xx, spir. aeth.
^quot;tr. et spir. junip. comp, aadv.ß — dr.j in decocto spartii
Jß, bis vel ter de die. Interdum haec omnia effectu
\'^^rebant donee infusionis digitalis dr. ij vel iij potioni
^dderetur. Bitartr. pot. habet validum adjuvans, ad
• y — iij de die sive cum melle communi sive in
P^tionibns supra dictis, Cavendum est , ne diarrhoea

oriatur, itaque dosis non major sumatur. Valida
diuretica nominat acet. et hydroj. pot. et tinct.
cantharidum. In individuis provectioris aetatis et
debilibus, inf. gentianae vel cascarillae sunt véhi-
cula valde utilia. Apud debiles et exhaustos hydrops
non subito tollatur, quoniam tum obtinere possit
collapsus, qui saepius fuerit funestus. Periodum post
evacuationem seri revera vocat criticum. Alimenta
nutrientia , carnem, si digestionis conditio sitintacta,
iudicata habet, praeterea spir. armor, et junip. quaßi
diuretica commendat.

Apud nos etiam bis remediis utuntur, praesertim
Scilla, quam cum ferro conjungere solemus, in individuis
anaemicis. Neque tamen spiritum juniperi suademuS
aegris sed potius rob juniperi adhibemus, nam spiritus
si immodice sumatur, valde nocet, excitata circu-
latione.

Purgantia. Diureticis incassum adhibitis, ad drastica
transeundum est, dicit Hope. Etiam connubium
diureticorum cum drasticis valde juvat, si aegro sit
sat virium, ut illud ferat. Tinct. jalappae, elateriuin
maxime juvant. Praesertim elaterium laudat, qnquot;
anasarcam universalem semel vidit evanuisse post dies
tres vel quatuor. Parva dosi est incipiendum
grani. Augeri potest dosis ad grana duo. Plerumq«®
dabat id forma pilularum cum pulv. capsici, ut tor-
mina ventris prohiberentur. Interdum addit grana
duo calomelanos, ne vomitus oriatur.

Pilula una producit sex vel octo dejectiones aquosas?
eos sumere potest aeger duobus vel quatuor diebuS
sequentibus, vel intermittitur usus et post dies duos

tres denuo incipiat, pro aegri viribus. Cetera
Purgantia utilia sunt, sed praesertim quum provocent
^^acuationes aquosas. Medicamentum valde utile
et infus, senn. cum tinct. jalapp. dr. j et tart. vel
ej. \'.P\'^t- y—Plus quam semel tamen vidit,
diuretica et drastica deficere, donec aegro absti-

potandi irrogaretur.
Interdum etiam purgantia administrabat, etiamsi
öiat\'*^^-nbsp;hydrops, nempe quum insultus asth-

indquot;\'^nbsp;qui produceretur bilis abundantia,

g^stione, vel retentione faecium. His conditioni-
^^ purgans saepe alFerebat lenimentum, finemque
ssui imponebat. Caeteroquin purgantia non nisi
® sunt adhibenda, nam constitutioni laedunt et
^^emiam provocant.

quo^nbsp;urgenti saepe gummi guttae adhibemus,

serum quam citissime evacuatur. Est tamen reme-

uiHm

^ ƒ CUJUS usus protractus valde nocet. Quamquam

\'tutiones robustae diu sine molestiis id ferunt et

parva dosi quotidie inde sumunt.

■^^(^phoretica nonnunauam, sed non saepe dicit Hope
postula«; -D •

innbsp;-t^raesertim anasarcam amoveut, praeterea

^_^asthtnate juvant cum pediluviis et manuluviis tepidis.
^ \' naturam ipsam interdum diaphoretica indicare,
^^nte saepe accessu asthmatis cum sudore copioso.
^otni\'^^^^^^ ^alde utilia, valde quoque perniciosa
^nitnquot;^^^\'nbsp;^P^® inepte praescribantur. Quum

conf ^^^^^ asthma ortum ex indigestione, emeticum
tale^\'^^^ Isniraentum affert. Sit autem eligendum
totius ^^^^^ ^^ntriculi evacuationem afficiat, neque
organismi succussus. Ipecacuanha, sulph. cupri

vel zinci, reprehendit usum tart. emetici. Quum vero
cordis Vitium permagnum sit, periculum esse credit)
ne symptomata aggraventur, imo ne in ipso paroquot;
xysmo succumbat aeger. Pulmonum oppletio p®^
liquorem mucosum serosum tolli debet ope emeticoruui-
Credo equidem emetica quum administrentur, ex-
pectorationis provocandae causae, id est réfracta dosi,
non efficere tantum organismi succussum, quantum
si ad vomitum excitent. Quamobrem non abhorrem
ea administrare réfracta dosi, valde autem metuerem»
ne vomitum provocarem. Nausea, secundum HoP^\'
etiam propterea est evitanda, quod circulationeß^
tardam reddat, vigorem cordis nimium déprimât, q^\'^
polypi cordis nascantur, qui ad subitam morted\'
ducere possint. Vidit exemplum hujus rei, cujii®
diagnosin durante vita jam fecerat,

Aciipuncturae. Evacuatione seri non procedeB^®
ope diureticorum vel purgantium, medicus cogat\'^\'quot;
ad acupuncturas transire. Quod autem habet atl\'
miniculum valde perniciosum, quamvis periculu®^
diminuatur, applicandis 20—30 parvis puncturis a\'^
truncura et femora, nunquam applicandae sunt
crura, neque incisiones faciendae, nam quamquot;^\'®
levamen subitum iis succedere viderit, mors eaiquot;quot;^quot;^
est sequela plerisque in casibus.

Non loquitur de paracentesi abdominis vel thoraci®\'
Constat tamen, hanc operationem saepe
aegris esse beneficium. Eedit tamen serum cito, se
sine magno periculo operatio repetitur, bis, ter ^
saepius. Periculum est, ne durante operatione anifquot;\'
deliquium oriatur, aut collapsus post operatione\'^\'*

Vero prudenter agat medicus, neque evacuatie sit
■^alde subita nec compléta, quod raro cqntingit, metus
harum calamitatum non permagnus erit. Redit saepe
Urmae secretie, post paracentesin, respiratio minus est
oppressa, sentit se minus raolestum aeger. Alterum
Periculmu est, ne inflammatipnem excitet in membranis
®®rosis, ubi punctio instituta fuerit, Quod si contingat
^atïien, inflammatio non valde est extensa, et brevi
sanatur. Praeterea id raro fit.

he setaceis , vesicatoriis, ceteris, jam antea sen-
^entiatn edidit. Quum adsit inflammatio chronica,
®oruna usum probat, sin minus dolorem, quem exitent,
habet nocivum.

^edemate pulmonum minante suffocationem, vesi-
magnum applicatum sub claviculis, saepe
afgris magnum lenimentum affert.

^\'\'^pectorantia. De his remediis jam mentio est
quot;^ta qutirn de emeticis egerit Hope. Praesertim
\'\'\'aient ad asthmaticos paroxysmes avertendos. Saepe
haec affectio terminatur excretione copiosa muci
\'^Uidi sive serosi. Hanc secretionem sustinendam
\' quum in aegro hujus excretionis sit tensio, dicit.
^iitriculo irritabili sensibili, vitanda sunt expecto-
^^ötia oleosa, dulcia, nauseosa. Scillam cum acido
^cetico Vel nitrico tanquam medicamentum maxime
indicavit experientia, Aceti Scillae et tinct. Scillae
^ ■ acid. nitric, gtt. vj , extr, hijosc. gr. iij., aq.
P^raenbsp;jjj ^nbsp;^nbsp;preferebat Brec in

^roxysnao asthmatico cum effusione multi seri et muci,
ammoniac, et decoct, senegae magis apta sunt
remédia senioribus. Ipecacuanha et tart. emeticus

réfracta dosi tam valent ad expectorationem pronio-
vendam quam ad transpirationem excitandam. Quuro
impedimenta circulationis non sunt permagna, licet ea
administrare usque ad nauseam non gravem. Mucus
in bronchiis accumulatur durante somno, propterea
postquam surrexerit aeger, maxime tussi vexatur. Tum
potiones fervidae valde prosunt ad evacuationem muci,
praesertim decoctum cofFeae, Egregias etiam effectus
Hope vidit tinct. camphorae comp. dr. ß—1, qua
efficeretur , ut tussis nervosa orta ante muci evacua-
tionem valde diminueretur, Expectorantia subinde
tantum administrentur, paroxysmo astbmatico vel
pulmonum oppletione id postulante.

Conditio aëris. Effectus, quos habet aër in asth-
maticos, tam varios esse testatur, ut régulas idcirco
praescribere valde sit difficile. Expectoratio quum
soleat esse copiosa, aër calidus favet, aër contra aspei\'
et siccus, dyspnoeam äuget, quamvis haec aën®
conditio in dilatatione cordis cum ejus vigoris dimi\'
nutione valde prosit, nam tum circulatio magis ß\'^
libera, sanguine plus oxygenii accipiente. Dicit, se
nunquam expertum esse inhalationes oxygenii, qu^®
valde laudantur a Beddoes aliisque, haec res autem
ei non ab ratione aliéna videtur, propterea quod i»
dyspnoea, oppletione sanguinis in pulmonibus, sanguis
venosus convertatur melius in sanguinem arteriosam-
Fumus foliorum herbae nicotianae vel stramonii utiH\'
tatem afferre potest permagnam. Experientia aegn
his in casibus sit autem certissima dux, praesertiii^
juvat in casibus asthmatis naturae spasmodicae.

Äntispasmoäica dicit esse adjuvantia valida

Parosysïûis asthmaticis, quia autem brouchioriira spas-
njus non est primarius, sed dependet a causa quadam
organica, non semper omnibus in casibus prosunt.
spiritu ammoniae aromaticae, vel foetido cum
ere et laudano, vidit continuo faciei colorera redire,
^ orem cutis cum sudore, et levamen universale.
P\'fitus juniperi semel hunc praebuerat effectum in
quodam hypertrophiae cum dilatatione ac adhaesione
Pericardn, et anastomoseos valvul. semilun. aortae.
^ erdum gr. x—xv carbonatis ammoniae majorem
P^oferunt effectum quam ullum aliud remedium. Tinc-
ra as. foetidae ei visum est valde efficax, dicit autem
Paucos posse persuaderi per longum tempus id sumere.
ructus officiant antispasmodica, eo citius eorum
ectus est salutaris, flatulentia enim interdum sufficit

ji fi

excitandura paroxysmum asthmaticum. Euctus a
®^edicamento ipso excitati tamen non habendi sint
\' qui ab flatulentia dependeant. Cordis vitium
l^utn gravius sit, antipasmodica adhibita in paroxys-
^^ s parum vel nullum praebent effectum, et magnae
opii, hyoscyami, conü vel aetheris paroxysmum
P^orogant. Moderate iis uti oportet, neque pergendum

^ nisi levamen experiatur aeger.
Vnbsp;secundum experientiam ejusdam auctoris

öiod^ est adjuvans in potione quadam antispas-
trenbsp;^^ ^^^ tincturae sumendae sunt post

si \'dnbsp;\'nbsp;^^ vel X tinct. opii,

^^ autem minus feratur, extr. hyoscyami in aq. cinnamp;-

str tquot;\'*nbsp;est, ne pergas in digitalis admini-

j donec vestigia veneficii apparuerint.
quot; Orthopnoe» suffocativa, quum jam quasi in agone

mortis sunt aegri, quum jactatio et anxietas quam
maxime eorum conditionem aggravant, narcotica , ut
somnum producerent, et ita molestiae diminuerentur,
adhibebat Hope. Credit aegro levamen ita afferri,
etiamsi exitus lethalis haud procul absit. Dosis sit
parva, nam si magna dosi administrantur, prompte
sunt ad narcotismum provocandum.

StomacMca. Dyspepsia quam primum sit emen-
danda , nam saepe palpitationes tantum inde dependent-
Quum adsit acor primarum viarum, carbonatem calciS
quam maxime laudat, quo non parce uti oportet, SJ
vero alvum reddiderit tardam cum parva rhei quan-
titate conjunxit calcem. Indigestio ventriculi emetico
curetur, ut jam animadvertit. Nonnunquam admini-
strabat post vomitum opium vel hyoscyamum,
systematis nervosi excitationem sedaret.

Non tantum antacida, sed etiam acida apta reperiit
ad temperandum ventriculi acorem cum flatulentia
distentione. Eorem efficacitatem praesertim patere,
testatur, quum bilis abundantia ranciditatem effe-
cisset, nam tum acida cum bilis principiis alcalimS
conjunctionem chemicam inire, simulque ventricU\'*
mucosam incitare ad secretionem magis sanam, Quaö^
proprietatem ut possideant, inde patere, quod acorem
emendent et praeveniant fermentationem, etiam ^^
adsit bilis. Ut acida adhibenda sunt acida minerab^
diluta, et acetum. Acida dulcia sive saccharata, sic^^^
oxymel, fructus diversi generis, rob rib. idaeorum »
minus sunt probanda propterea quod ad fermenta-
tionem ansam dent. Etiam amara ad restituendai»
ventriculi vim digestivam valde prosunt. In

xysuio tamen non nisi infusiones sunt adhibendae,
nam tincturae nimium stimulant magisque aptae sunt
postea. Amara cum antacidis conjungi possunt.

Tonica conveniunt in constitutionibus debilibus , in
cordis vitiis cum dilatatione passiva conjunctis. Omnis
generis tonica adbiberi possunt. In anaemicis marti-
valde prosunt, et eorum usus diu protrabatur.
•^^ris sicci, corporis motus, jam mentio facta est in
sectione de cura dilatationis. Balneorum frigidorum
nsus moderatus admodum est salutaris.

^ideta. Dicit Hope quod attinet ad ciborum usum,
animadvertendum tantum esse, in hypertrophia absti-
nendutn esse ab alimentis stimulantibus, copiosis. In
dilatatione vero cibis corroborantibus opus esse. Ia
valvularum vitiis igitur banc aut alteram complica-
^lonem observandam esse. Ceteroquin pro corporis
Constitutione varia esse agendum. Coenas institu-
^ndas esse horis fi.\\is, indigestionem vitandam esse.

Medici pensum esse magis praevenire paroxysmes
^oleatos, quam si adsint eos allevare. Quemqueenim
Paroxysraum secum ferre regressionem notabilem vale-
tudinis et interdum progressum raali, quemadmodum
\'Spatium temporis anni vix fecisset. Medico firmitatem
^^inai necesse esse erga aegros. Patientia et fide egere
quia saepe non intelligant, quare iis opus sit
^\'tae regimen tam severum. Levamen afferre aegris
tamen esse officium proximum, quia non solum sic
t\'^nsunj humanitatis solvant, sed abbreviato paroxysmo,
spes curationis.
Haec constituunt curam, quam adhibebat Hope in
^\'tus cordis cum valvularum defeetibus. Plerique

medici hanc methodum nonnullis modificationibus
sequuntur, et quidem ut credo, jure. Constat
enim satis diu, sic faciendo vitam tolerabilem reddi
posse. Saepe tamen remedia deficiunt. Quod enim
hodie adhuc vim beneficam exercet in aegrum, eras
sine efFectu manebit. Nam fere omnium remediorum
consuetudo tollit effectum, et ad aliud confuger®
debemus. Quod nos non deterreat, necesse est, si
pervenire velimüs ad eum finem ut nisi salutem certe
levamen aegris afferamus.

THESES.

I.

In pulmonum inflammatione, infiltratio purulenta
\'^\'esicularum aëriferarum, abscessuum formation! in
ceteris organis par est.

II.

^\'^rs apoplectica etiam sine ruptara vasorura
\'\'^tinere potest.

III.

^enaesectio, nisi obstet magna débilitas , non est

in peripneumonia.

IV.

Affinitas est inter tuberculosin atque scrophuîosin.

V.

Diagnosis inter typhura et febrem gastrico-bili-
osara nonnunquam valde difficilis.

VI.

Febres nervosas contendo prorsus a typho esse
diversas.

VII.

Consentio cum iis, qui putant in typho venae-
sectionem omnino esse contraindicatam.

VIII.

Digitalis habenda est inter remedia antiphlogistica-

IX.

Opium multis in casibus praeferendum est mo^quot;
phino.

X.

Neque martialia, neque tonica ad vires restituendas
talent, nisi diaeta commoda subveniat.

XI.

In curandis ulceribus , quae artus inferiores tenent,
ïtiaximi momenti habeo partis affectae quietem et
Positionem horizontalem.

XII.

Cgt;ptima methodus curandi stricturas urethrae mihi
\'^idetur dilatatio per cereolas.

XIII.

Ophthalmia neonatorum non semper provenit e
causa specifica.

XIV.

Metrorrhagia periculosa parturientibus superveniens
«optime sistitur absolvendo partu.

XV.

Ruptura velamentorum artificialis non est adinitquot;
tenda , nisi sub finem tertii partus stadii.

XVI.

Si pars foeniculi umbilicalis prolabatur et reponi
nequeat partus cito absolvendus.