Q^V A M,
FAVENTE DEO TER OPT. MAX.
Ex \_AuEioritate ^Magnifici T>. Refforzs,

JOHANNIS MUNNICKS,M.D.

Reip. Ultraje&inas Poliatri, atque in Inclyta ejufdem

Academia Medicinae Anatomes & Botanices

Profeflbris Ordinarii,

Ar»pUJJimi Senatas Academici confenfu > & NobMjJlm*

Facttltatis M � D I C ex� Decreto,

PRO G R A D U DOCTORATUS

Summifque in MEDICINA honoribus , & privilegiis,

rite ac legitira� conf�quendis ,

Pubtico Examini [ubjicit

PETRUS VERYSER, Goesa - Zelandus.

A. D, 17. Decembr. horis tocoque [olitk. /

Ex OiHcina Francisci Halma, Academ�ac
Typographi,- da Iac xciv.

Spei�atiffimis Confultijfimifque

D. D. CORNELIO van OOSTEE _yJ. U. D. caufarum apud Goefanos
patrono verfatillimo.

D. D. JOHANNI LEYDECKERO ,
J. U. D. digniffimo.

D.D. GUALTERO van WISSEKERKE,
J, U. D. confultif��mo.

D. D. MATTH/EO van OOSTEE,

SS. Th. Studiofo. Amicis fuis integer-
rimis fummopere, dum fpiritus hos re-
get artus , fufpiciendis.

JJanc' 7)iJj>utation�m Inauguralem
D. D. D.
PETRUS VERYSER,

DISPUTATIO MEDICA

I N AU GU R A L I S,

Ifputaturas de Malaria feu Pkd,
ut receptae confuetudini fatisfiat
non inconfultum puto, pauca*
quae ad ipfam vocem fpe&ant ( vi
enimvocis re�t�intelle�ta melio-
res de ipfa re conceptus forraare
pofTumus ) pradibare. Poteft vox
illa fumi dupliciter j 6c primo

quidem infenfu communi ufurpatur proomni molli
tie feu languore corporis, &z tune derivatur aGrxco

₊ DISPUTATIO MEDICA

verbo ^«Aae-c-a mollio: verum tarnen intelligunt me-
dici per eam morbum fpecialiter ita nuncupatum,
qui alias quoque dicitur cittofa , picatio ; Gratis
xi'tt* , vel a picae varietate , vel quod forfan fimili
morbo hocanimal obnoxium effe creditum fit.

Ut autem debito modo procedat hxc noftra dif-
fertatio,neceffarium erit,ut adefinitione incipiamus.
Efi autem ( Medicis ) ajfectus , quo laborantes flu-
rima j qua a natura junt aliena, defiderant come-
dere, ^

Locus affe&us in hoc. morbo duplex eft, Sc ven-
triculus, & cerebrum: fic etiam duplex poffet ftatui
caufa ; quje in cerebro, nihil aliud eft, quam depra-
vatio ratiocinationis & imaginationis , qua patien-
tes ad rem certam comedendam determinantur :
caufa vero morbi in ventriculo eft humor acris , fer-
mentaceus, falfus, nitrofus, & utplurimum acidus:
harum caufarum prima fejun�tim eft fpecies melan-
cholise; altera vero fpecies famis caninas; quos duos
affe&us � conjungamus, tantum dici poteftpca feu
malacia.

Primam caufam hujus morbi effe fpeciem melan-
cholie patetfatis ex eo, quod hoc morbo laborantes

non poffint a propofito fuo dimoveri: & proinde cum
a�quid appetunt, nulla ratione ab ufu illius abfter-
rere potens, licet firmifl�me ipfis demonftres, maxi-
me noxium efle , quidquid tam intemperanter defi-
derant: 6c hoc efle eife&um melancholias nullus ne-
gaverit: 8c caufam fecundam, quas in ventriculo hx-
ret, efle fpeciem famis caninse j facile colligere eft ex
eo, quod ea, qua; cum voluptate comedunt, licet
fint difhcillima concoelu, ab illis facillime nihilomi-
nus digerantur: clarum igitur eft, humorem noxium
ejufdem naturas in ventriculo hjerere, qualis eft ille,
qui eft caufa famis canina?.

Hoc malo fsepiflime corripiuntur ("utaucTrores te-
ftantur ) mulieres ingravidata; Sc quidem primis ge-
ftationis menfibus, 8c hoc plerumque (ut volunt)
a primo ufque ad quartum circiter menfem, tunc-
que fpeciali nomine nuncupatur malaria, 8c ut pluri-
mura cupiunt comedere ficca , ut cretam , terram,
farinam, lutum, cineres, 8cteftas. Clariflimus Tul-
pius hiftoriam quandam refert lib. n. cap. xxlv. de
muliere imprsegnata, qua: tam impenfe Halecibus fali-
tis dele�tabatur, ut ante partum comederit mille &
quadringentos; attamen fine noxa, ullove fanitatis
difpendio : Hujus afFe&us exemplum haud minus
prcclarum narrat Fernelius , qui teftatur mulierem
quandam infignem portionem calcis vivaj citra no-
xam devorafle.

■ . . . ...... . ................. _..... . ■ .-■■ ■_.

* DISPUTATiO MED.ICA

Morbus hic non rar� adoritur puellas , quae nimis
diu fuppreflione menfium laboraverunt; etenim men-
fes debito modo non profluentes circa uterum fta-
gnanc, ibidemque corrumpuntur, poftea fanguini
univerfo denu� permifcentur _s eundemque inficiunt
ob indebitam fanguinis fermentationem 6c acrem
ejus humorem, totaque ejus mafla vitiatur ac depra-
vatur: a qua faepe cachexia univerfalis oritur, tunc-
que a fanguine in tunicis ventriculi, 6c cerebro fecer-
nitur humor ille acris, dein 6c faliva, fuccus pancrea-
ticus, 6c cseteri humores in corpore generantur vitio-
fi, Sc una cum plerifque Sc quandoque omnibus fun-
�tionibus fames quoque depravatur.

Invadit 6c hic morbus ( uti plerique volunt ) vu
ros: fed rariffim�, 6c fi jam aliquomodo 6cex parte
viros invafcrit, nontampertinaciterillis adhseret hoc
malum : quoniam ratiociniis, &c perfuafione magnae
noxse, iftius rei quam appetunt, abfterreri facilius
poflunt.

Si patientes hoc morbo laborantes defiderent co-
medere quod a natura noftra non eft alienum ipfis
fuppeditandum eft: fed ea cautioneut]fi nimiam co.
piamvelint, utipfisdamnum aliquod adferre pofTet,

©tttnin� negandum eft. Si ver� aliquod infalubre,
& prorfus a natura huraani abhorrens cupiant_} mi-
nim� eft concedendum: fed detur ipfis aliquid grati,
ut mens abfterreatur ab iftis horrendis, & ut incline-
tur ad iftam rem gratam comedendam : nam nullam
video rationem quare non ip� daretur cibus _s qui in
naturali ftatu conducit fanitati, & quare in ifto ftatu
praternaturali ipfis daretur cibus, qui unicuique no-
eet.

Si hic morbus ("quod etiam interdum contingere
videmus) poft longam inediam prjegrefTam, autcor-
poris contabefcentiam, vel confumptionem, homines
invaferit, utvehementerefuriant, tuncmodicaquan-
titate : fed fxpius, & bene nutnentibus facilibufque
eonco&u fenfim &c fenfim reficiatur seger_} ac ftatum
fibi naturalem acquirat: fed hic affe&us perperam ma-
laria , tewpica a plerifque nominatur : quoniam vi--
tium hoc confiftit in foto ventriciuW

Morbus hic eft periculofifilmus : nam fi non cit�
curetur Sc omni diligentia cura adhibeatiir > facile inci-
dunt in famem caninam,, aut anorexiam, Sc.fi oria-
tur ab obftru&is menfibus , facillim� in cachexiam ,,
aut leucophlegmaciam incidunt: fi efuriant, omni-
no non funt abftinendi a cibo: fed mediocriter
ipfis cibus adferatur : nam fi ipfis cibus omnino fubV

trahatur , incidunt fsepenumero in lipothymiam *
vel cardialgiam , fi vero nimia quantitate implentur
vomitu aut diarrhad faepif�ime infeftantur.

Curatio generalis hujus morbi confiftitincorre�Ho-
ne, vel evacuationehumoris noxiiin ventriculo con-
tenti -, qui ut evacuetur 6c expurgetur, prxfcribi po-
teft bolus ex eleftuar. hierxpicr. tartar. vitriolat. &
6c diagrid. 6c fi ventriculus pravis humoribus vald�
fcateat, poteft exhiberi vomitor exmercur. vitx cum
conferv. rofar. vel ex vitro antimon. oxyfaccharo,
vel ex vinoemetico ex infufionecroc.metallor.6cc.

S� vero muiier gravida fit, efto nefas vomitorium
aut fortepurgansexhibere: fed corrigatur humor no-
xius, 6c ut corrigatur, optima funt falia lixi via, turn
fixa, turn volatilia, 6caliaalterutro abundantia, co-
rallia, margaritae , oculi cancror. lapis hsematites,
fuccinum, limatura chalybis, 6c fimilia, huc etiam
referri pofTunt inter optima hujus mali remedia fpiri-
tus volat. ex vino aliifque paratus , etiam humorem
hic maxime hoxium (acidumfcilicet) diluit 6c ener-
vat fola aqua copiofe afl�mpta , vel copiofus potus
Cone,6cpracipue The,.

Curato jam ventriculo, curatio cerebri etiam infti-
tuenda eft; �* autem cerebrum curatum non eft, fali-
bus volatilibus antedi&is, quibus maxima huju^ me-
lancholie fpeciei pars eft curanda: cui rei etiam non
parum conducit hauftus vini generofioris, Sc per ra-
tiocinia & concatenatam ratiocinationem, quibus pa-
tientes a rebus omnibus infalubribus d�Tuadentur, Sc
ad res fanitati conducentes perfuadentur : hoc vel fi-
mili modo hic affedus debet airari.

In diaeta, a�'r fit refrigerans, acida magnopere fu-
giantur, ne humor viti�lus in ventriculo reddaturaci-
aior, & animus hilaris eft fervandus, ne affe&us ce-
rebri, feu fpecies melancholie quotidieaugeatur; po-
tus fit quoque vinum generofum.

Non dantur cljfteres nutrientes,

In gravidis ven&feBio purgatione tutm
efi.

In afthmate vomitoria exbibere periculo
non vacat.

' I V. ..�;*■
Singultus non 'ucntriculi : fed diaphra**
gmatis ajfeflw efi.

sAn fangu� menfiruus qualitate noxtus
fit f �ffirmo.

Ad ornatiffimum do&iffimumque
V i R u m

Gum Medicinae Dottor , poft habitam publice

difputationem, magna cum laude, in Athe-

nso Ultrajettino, promoveretur.

♦"� oft vartas c/tras exantlatofcjue labores J

&tjlttdiftm infinitttm, admetam , DOCTE VERTSER,

t-} andem venifti. Laurttm tibi do�m -Apollo

(w<« cjuoniam medicam Tgfcit pernofcere) tradet.
Cj efiras Me comas volet exornare corona,
Z/iacratis, digna , ftudiis s tm tempora fertit
^fqu� premet latis, qmniam deviceris agmen_%m * alta, quod TE cupiebat peilere turn.
m'ffl* hoftiles infultui vincere certw.
^ngenio duros poteras nam folvere nodos,
t�i n partem adverfam poterafyue retttndcre ttU.
tn'tc pergas opto. Terram tunefamaper omnem
hij xibit, dotefque tuat laudare nepotes

(J� es etenim coget) perpoftera feclaftudebunt.

MATTKLEUS VAN OOSTEE.

E E R K R A N S_ygevlogten voor den HEER,
~lMij» HEER,

Wanneer zijn Ed. na voorgaande Reedenkavelin-

ge, inde vermaarde Hooge-School van

niet 7nnder groote Lof,

C of den � van wintermaand 1694.}

ter Artfenije wierd ingewijd.

Omna hamanos fanat Medicina- dolores. Propert. Lib. %.
Eleg. 1. _t <�"

iNdien men ooit een kunft in Boeken vond be-

Die door't geluid der Faam, vereeuwigd zoude

Die weezen zou het nutfte op 't wijde waerelds rond;

'Tis zeeker datmen nooit een kunft �f vinding vond,

Die meerder lof verdiend en meer moet zijn gepreezen

Als de eedle konft waar door de ziekte word geneezen.

Geneeskonftis een konft, zo heilzaam, zo vol kragtf

Dat hij, die door veel pijn en ziekte als legt verfmagt,

Was raadeloos; en fcheen bij na den geeft te geeven»

Door deeze konft 'm zig gevoeld een ander leeven.

De zwakke mens Word door behulp vm Artfenij;
Allenkskens van zijn kwaal en wreede plaagen vrij
Gezond en fris gemaakt. Ja alle foortvankranken
Herfteld deeze eedle konft door kruiderije en dranken.
Gelukkig die verftaat, met oordeel, deeze kunft,
Hij word hier door beroemd en wind eens ieders gunft.
Zijn l�f duurd eeuwig.fchoon hij moet van de aarde Icheiden.

Met recht VERYSER moet ik dan uw l�f verbreiden i
Dewijlgein deeze konft zijt eindelijk volleerd,
Waar van gij geefd een proef; nu gij hier redeneerd
In 't openbaar, en doed ons klaarelijk befchouwen
De malle luften die mendikwils ziet in vrouwen,
Wanneer zij hebben luft om te eeten kalk en zand
En turf en (lijken fteen, en Wat men meerder vand
Van diergelijke ft�f: terwijl men U ziet loonen
Als een van Hippokraats geleerdfte Voefterzoonen
In Uitrechts Hooge-School. Zo klimpt gij op den trap
Van eere en word beroemd door uwe weetenfchap
En tot een teeken dat ge U als een kloek verweerder
Gckweeten hebt j zal nu de Hooge-School-Regeerder
De fchrandre MUNNIKS U inwijden uit den naam
DesRaads, dieuagt, tot die waardigheid, bekwaam:
'K. wens u geluk met de eer, waar mee me U komt ver�'eren
Laat uwekennifTe in Geneeskonft meer verme�ren
Maak dat ge inde OefFening, kloek en voorzigtig zijt.

Ga voord in deeze konft, nog verder door uw vlijt
Wild alle menffenvan haar kwaal en pijn geneezen:
Zo word ge alom bij elk _r met agting, vaak gepreezen:
Verfterk den zwakken dan in zijne ziekte en nood
In fpijt vanPluto en van Charon met zijn boot:
In fpijt van Minos en de helft'e Raazernijen.
Volherd in 't menfdorn van veel'kwaaien tebevrij�n:
Zo word uw naam beroemd in weerwil van de Dood:
Zo vliegd uw l�f rondom de wijde waereld-kloot.

VS fietmen dat de vlijt tot agtbre wetenfchap,
Die ons allenkfkens brengt op de allerhoogste trap
Van 'swijshejds Koningin bekroont word met lau-
rieren ,
Waar me� iJMinerva vaanhaar minnaars komt ver*
f er en, '
Die altoos onvermoeid, geftadig dag en nacht,
Najaagen de eedle deugd met onuitblutsbre kracht'
Schoon haar veel onheil treft op F'alias galde wegen ,
Soo fietmen dat bij .haar op 't left nog word verkregen
De waarekennisvangeleerdheyd en ver/land;
In fpijt der onkund' die ontaarde dwingeland!
Die alle wetenfchap en kunft zoekt te benijden,
En haargeduurig komt op t heevigfle beftrijden:
Wtnt nimmer wierd de kunjl vervolgd met grooter haat
Als van een weet.niet, die dezelve niet verflaat.
t_s\�aar een r egt (innig brein mal nimmer haarveragttn j
Hij zal die eeuwigltik. behouden in gedagten.
Dit hebt gij vaakbetragt, gij hebt haar lang bemind,
Waarom de wijsheyd V heeft als haar zoon bemind s
Dewijl zij heeft gezien uw groote naarfligheeden j
Die gijgeflaadig kraamt in Pallas School bejieden
Op dat gij weten mogt der kruijden deugd en kragt:
'T nut der Genees- konfi bij den kenners hoog geagt;
Het nut der Heel-konfl nooit met lof genoeg geprezen,
En hoemen zjekie en wond van menfchen moet genezjn,
Dit weet gij alles net mijn Heer en waarde vrtend:
Onfang dan 't geen gij hebt met zoo veel eer verdiend,
Neem aan de krans die nu Mmerva V komt geven,
Maakjlat de menfchen lang, bevrijd van ziekte, leven:
Gaa voor met y ver op dit wel begonne Spoor,
Sooblaafi de vlugge Faam uw lof de waereld door.

Een kunft diende ooit zoo zeer gepreezen

Als die, welke ons geneezen kan.
Waar in gij nu zijt onderweezen
Van fchrandre MUNNIKS �n VALLAN,
Die Uitrechts Hooge-School doen bloeijen

M�t meerder luider dan voorheen,.
Die door hunne yver aan zal groeijen

En daag'lijks toeneemd ongemeen.
Alleen't gedenken aan die Vaaders

Verwekt d�n Leerelingen moed,
Doet h�n ontroeren Hert �n Aaders,

Door kunft gekoefterd �n gevoed.
Gij, doordat voorbeeld aangedreeven ,.

Stelde Uw vernuftig brein in't werk,
Om teekens van Uw' deugd te geeven,

Dit was alleen Uw oogemerk.
Ontfangdan't loon voor U befchooren *

Groot Voedfter-zoon van Hip^okraat
Of uit Gdettm brein gebooren,

Die U de kunft zoo w�l verftaat.
Gij hebt t�r fch�rper proef gezeeten

En zult n�g in h�t openbaar
Aan yder Uw verftand doen weeten,

Gelijk een braave Reedenaar.
Dus krijgt ge 't loon, dat gij zijt waardig _r

Voor U oewaard �n weggel egt,
De Louwerier-krans is nu vaardig

En word op uwe kruin gehegt-
Hoe blij zal U Ter Goes ontfangen

Om hulp te geeven voor de geen,
Die naa uwe Artzenij verlangen.

Vertoef dan niet, gaafchielijk he�n,-

Gelijk een Esk?lanp na Roomen,
Genees de kwaaien die'er zijn,

Wanneer ge in uwe Stad gekoomen
�en middel geeft, voor ziekte �n pijn;

Volhard in kunft, dan zultge leeven
T�t Roem �n Glorij van U z�lf,

En Ueen eeuwige Eer-naam geeven,
Diefteigren zal aan 't Star-gew�lf.



DISPUTATIO MEDICA 1NAVGVRALIS> MALACIA seu PICA. Q^V A M, FAVENTE DEO TER OPT. MAX. Ex \_AuEioritate ^Magnifici T>. Refforzs, JOHANNIS MUNNICKS,M.D. Reip. Ultraje&inas Poliatri, atque in Inclyta ejufdem Academia Medicinae Anatomes & Botanices Profeflbris Ordinarii, NEC NON Ar»pUJJimi Senatas Academici confenfu > & NobMjJlm* Facttltatis M � D I C ex� Decreto, PRO G R A D U DOCTORATUS Summifque in MEDICINA honoribus , & privilegiis, rite ac legitira� conf�quendis , Pubtico Examini [ubjicit PETRUS VERYSER, Goesa - Zelandus. A. D, 17. Decembr. horis tocoque [olitk. /

		Trajecti ad Rhenum,

	Ex OiHcina Francisci Halma, Academ�ac Typographi,- da Iac xciv.



		Spei�atiffimis Confultijfimifque V 1 R 1 S, D. D. CORNELIO van OOSTEE _yJ. U. D. caufarum apud Goefanos patrono verfatillimo. D. D. JOHANNI LEYDECKERO , J. U. D. digniffimo. D.D. GUALTERO van WISSEKERKE, J, U. D. confultif��mo. D. D. MATTH/EO van OOSTEE, SS. Th. Studiofo. Amicis fuis integer- rimis fummopere, dum fpiritus hos re- get artus , fufpiciendis.

			JJanc' 7)iJj>utation�m Inauguralem D. D. D. PETRUS VERYSER,



		DISPUTATIO MEDICA

			*I N AU GU R A L I S,*

	D E MALACIA seu PICA.

				THESIS I.

					Ifputaturas de Malaria feu Pkd, ut receptae confuetudini fatisfiat non inconfultum puto, pauca* quae ad ipfam vocem fpe&ant ( vi enimvocis re�t�intelle�ta melio- res de ipfa re conceptus forraare pofTumus ) pradibare. Poteft vox illa fumi dupliciter j 6c primo

quidem infenfu communi ufurpatur proomni molli tie feu languore corporis, &z tune derivatur aGrxco A 2 verbo



		₊ DISPUTATIO MEDICA verbo ^«Aae-c-a mollio: verum tarnen intelligunt me- dici per eam morbum fpecialiter ita nuncupatum, qui alias quoque dicitur cittofa , picatio ; Gratis xi'tt* , vel a picae varietate , vel quod forfan fimili morbo hocanimal obnoxium effe creditum fit. I I. Ut autem debito modo procedat hxc noftra dif- fertatio,neceffarium erit,ut adefinitione incipiamus. Efi autem ( Medicis ) ajfectus , quo laborantes flu- rima j qua a natura junt aliena, defiderant come- dere, ^ I I I. Locus affe&us in hoc. morbo duplex eft, Sc ven- triculus, & cerebrum: fic etiam duplex poffet ftatui caufa ; quje in cerebro, nihil aliud eft, quam depra- vatio ratiocinationis & imaginationis , qua patien- tes ad rem certam comedendam determinantur : caufa vero morbi in ventriculo eft humor acris , fer- mentaceus, falfus, nitrofus, & utplurimum acidus: harum caufarum prima fejun�tim eft fpecies melan- cholise; altera vero fpecies famis caninas; quos duos affe&us � conjungamus, tantum dici poteftpca feu malacia. ' IV. Primam caufam hujus morbi effe fpeciem melan- cholie patetfatis ex eo, quod hoc morbo laborantes non

			�



			TNAUGURAL�S. I * non poffint a propofito fuo dimoveri: & proinde cum a�quid appetunt, nulla ratione ab ufu illius abfter- rere potens, licet firmifl�me ipfis demonftres, maxi- me noxium efle , quidquid tam intemperanter defi- derant: 6c hoc efle eife&um melancholias nullus ne- gaverit: 8c caufam fecundam, quas in ventriculo hx- ret, efle fpeciem famis caninse j facile colligere eft ex eo, quod ea, qua; cum voluptate comedunt, licet fint difhcillima concoelu, ab illis facillime nihilomi- nus digerantur: clarum igitur eft, humorem noxium ejufdem naturas in ventriculo hjerere, qualis eft ille, qui eft caufa famis canina?. V. Hoc malo fsepiflime corripiuntur ("utaucTrores te- ftantur ) mulieres ingravidata; Sc quidem primis ge- ftationis menfibus, 8c hoc plerumque (ut volunt) a primo ufque ad quartum circiter menfem, tunc- que fpeciali nomine nuncupatur malaria, 8c ut pluri- mura cupiunt comedere ficca , ut cretam , terram, farinam, lutum, cineres, 8cteftas. Clariflimus Tul- pius hiftoriam quandam refert lib. n. cap. xxlv. de muliere imprsegnata, qua: tam impenfe Halecibus fali- tis dele�tabatur, ut ante partum comederit mille & quadringentos; attamen fine noxa, ullove fanitatis difpendio : Hujus afFe&us exemplum haud minus prcclarum narrat Fernelius , qui teftatur mulierem quandam infignem portionem calcis vivaj citra no- xam devorafle. A 5 VL Mor-

		■ . . . ...... . ................. _..... . ■ .-■■ ■_.



		* DISPUTATiO MED.ICA V L Morbus hic non rar� adoritur puellas , quae nimis diu fuppreflione menfium laboraverunt; etenim men- fes debito modo non profluentes circa uterum fta- gnanc, ibidemque corrumpuntur, poftea fanguini univerfo denu� permifcentur _s eundemque inficiunt ob indebitam fanguinis fermentationem 6c acrem ejus humorem, totaque ejus mafla vitiatur ac depra- vatur: a qua faepe cachexia univerfalis oritur, tunc- que a fanguine in tunicis ventriculi, 6c cerebro fecer- nitur humor ille acris, dein 6c faliva, fuccus pancrea- ticus, 6c cseteri humores in corpore generantur vitio- fi, Sc una cum plerifque Sc quandoque omnibus fun- �tionibus fames quoque depravatur. VII. Invadit 6c hic morbus ( uti plerique volunt ) vu ros: fed rariffim�, 6c fi jam aliquomodo 6cex parte viros invafcrit, nontampertinaciterillis adhseret hoc malum : quoniam ratiociniis, &c perfuafione magnae noxse, iftius rei quam appetunt, abfterreri facilius poflunt. VUL Si patientes hoc morbo laborantes defiderent co- medere quod a natura noftra non eft alienum ipfis fuppeditandum eft: fed ea cautioneut]fi nimiam co. piamvelint, utipfisdamnum aliquod adferre pofTet, omni-



	INAUGURALIS.
	INAUGURALIS.	7
		7

©tttnin� negandum eft. Si ver� aliquod infalubre, & prorfus a natura huraani abhorrens cupiant_} mi- nim� eft concedendum: fed detur ipfis aliquid grati, ut mens abfterreatur ab iftis horrendis, & ut incline- tur ad iftam rem gratam comedendam : nam nullam video rationem quare non ip� daretur cibus _s qui in naturali ftatu conducit fanitati, & quare in ifto ftatu praternaturali ipfis daretur cibus, qui unicuique no- eet. I X. Si hic morbus ("quod etiam interdum contingere videmus) poft longam inediam prjegrefTam, autcor- poris contabefcentiam, vel confumptionem, homines invaferit, utvehementerefuriant, tuncmodicaquan- titate : fed fxpius, & bene nutnentibus facilibufque eonco&u fenfim &c fenfim reficiatur seger_} ac ftatum fibi naturalem acquirat: fed hic affe&us perperam ma- laria , tewpica a plerifque nominatur : quoniam vi-- tium hoc confiftit in foto ventriciuW X. Morbus hic eft periculofifilmus : nam fi non cit� curetur Sc omni diligentia cura adhibeatiir > facile inci- dunt in famem caninam,, aut anorexiam, Sc.fi oria- tur ab obftru&is menfibus , facillim� in cachexiam ,, aut leucophlegmaciam incidunt: fi efuriant, omni- no non funt abftinendi a cibo: fed mediocriter ipfis cibus adferatur : nam fi ipfis cibus omnino fubV traha-



		8 DISPUTATIO MEDICA trahatur , incidunt fsepenumero in lipothymiam * vel cardialgiam , fi vero nimia quantitate implentur vomitu aut diarrhad faepif�ime infeftantur. X I. Curatio generalis hujus morbi confiftitincorre�Ho- ne, vel evacuationehumoris noxiiin ventriculo con- tenti -, qui ut evacuetur 6c expurgetur, prxfcribi po- teft bolus ex eleftuar. hierxpicr. tartar. vitriolat. & 6c diagrid. 6c fi ventriculus pravis humoribus vald� fcateat, poteft exhiberi vomitor exmercur. vitx cum conferv. rofar. vel ex vitro antimon. oxyfaccharo, vel ex vinoemetico ex infufionecroc.metallor.6cc. XII. S� vero muiier gravida fit, efto nefas vomitorium aut fortepurgansexhibere: fed corrigatur humor no- xius, 6c ut corrigatur, optima funt falia lixi via, turn fixa, turn volatilia, 6caliaalterutro abundantia, co- rallia, margaritae , oculi cancror. lapis hsematites, fuccinum, limatura chalybis, 6c fimilia, huc etiam referri pofTunt inter optima hujus mali remedia fpiri- tus volat. ex vino aliifque paratus , etiam humorem hic maxime hoxium (acidumfcilicet) diluit 6c ener- vat fola aqua copiofe afl�mpta , vel copiofus potus Cone,6cpracipue The,.

			XIII. Cu-



		INAUGURALIS. & XIII. Curato jam ventriculo, curatio cerebri etiam infti- tuenda eft; �* autem cerebrum curatum non eft, fali- bus volatilibus antedi&is, quibus maxima huju^ me- lancholie fpeciei pars eft curanda: cui rei etiam non parum conducit hauftus vini generofioris, Sc per ra- tiocinia & concatenatam ratiocinationem, quibus pa- tientes a rebus omnibus infalubribus d�Tuadentur, Sc ad res fanitati conducentes perfuadentur : hoc vel fi- mili modo hic affedus debet airari. X IV. In diaeta, a�'r fit refrigerans, acida magnopere fu- giantur, ne humor viti�lus in ventriculo reddaturaci- aior, & animus hilaris eft fervandus, ne affe&us ce- rebri, feu fpecies melancholie quotidieaugeatur; po- tus fit quoque vinum generofum.

			b co-



COROLLARIA. i. Non dantur cljfteres nutrientes, IL In gravidis ven&feBio purgatione tutm efi. III. In afthmate vomitoria exbibere periculo non vacat. ' I V. ..�;■ Singultus non 'ucntriculi : fed diaphra* gmatis ajfeflw efi. V. sAn fangu� menfiruus qualitate noxtus fit f �ffirmo.

		F I N I S.
	■�



		De zwakke mens Word door behulp vm Artfenij; Allenkskens van zijn kwaal en wreede plaagen vrij Gezond en fris gemaakt. Ja alle foortvankranken Herfteld deeze eedle konft door kruiderije en dranken. Gelukkig die verftaat, met oordeel, deeze kunft, Hij word hier door beroemd en wind eens ieders gunft. Zijn l�f duurd eeuwig.fchoon hij moet van de aarde Icheiden. Met recht VERYSER moet ik dan uw l�f verbreiden i Dewijlgein deeze konft zijt eindelijk volleerd, Waar van gij geefd een proef; nu gij hier redeneerd In 't openbaar, en doed ons klaarelijk befchouwen De malle luften die mendikwils ziet in vrouwen, Wanneer zij hebben luft om te eeten kalk en zand En turf en (lijken fteen, en Wat men meerder vand Van diergelijke ft�f: terwijl men U ziet loonen Als een van Hippokraats geleerdfte Voefterzoonen In Uitrechts Hooge-School. Zo klimpt gij op den trap Van eere en word beroemd door uwe weetenfchap En tot een teeken dat ge U als een kloek verweerder Gckweeten hebt j zal nu de Hooge-School-Regeerder De fchrandre MUNNIKS U inwijden uit den naam DesRaads, dieuagt, tot die waardigheid, bekwaam: 'K. wens u geluk met de eer, waar mee me U komt ver�'eren Laat uwekennifTe in Geneeskonft meer verme�ren Maak dat ge inde OefFening, kloek en voorzigtig zijt. Ga voord in deeze konft, nog verder door uw vlijt Wild alle menffenvan haar kwaal en pijn geneezen: Zo word ge alom bij elk _r met agting, vaak gepreezen: Verfterk den zwakken dan in zijne ziekte en nood In fpijt vanPluto en van Charon met zijn boot: In fpijt van Minos en de helft'e Raazernijen. Volherd in 't menfdorn van veel'kwaaien tebevrij�n: Zo word uw naam beroemd in weerwil van de Dood: Zo vliegd uw l�f rondom de wijde waereld-kloot. S. VANDER HEIDEN.

			B j, AAN.



		AAN DEN ZELVEN. VS fietmen dat de vlijt tot agtbre wetenfchap, Die ons allenkfkens brengt op de allerhoogste trap Van 'swijshejds Koningin bekroont word met lau- rieren , Waar me� iJMinerva vaanhaar minnaars komt ver* f er en, ' Die altoos onvermoeid, geftadig dag en nacht, Najaagen de eedle deugd met onuitblutsbre kracht' Schoon haar veel onheil treft op F'alias galde wegen , Soo fietmen dat bij .haar op 't left nog word verkregen De waarekennisvangeleerdheyd en ver/land; In fpijt der onkund' die ontaarde dwingeland! Die alle wetenfchap en kunft zoekt te benijden, En haargeduurig komt op t heevigfle beftrijden: Wtnt nimmer wierd de kunjl vervolgd met grooter haat Als van een weet.niet, die dezelve niet verflaat. t_s\�aar een r egt (innig brein mal nimmer haarveragttn j Hij zal die eeuwigltik. behouden in gedagten. Dit hebt gij vaakbetragt, gij hebt haar lang bemind, Waarom de wijsheyd V heeft als haar zoon bemind s Dewijl zij heeft gezien uw groote naarfligheeden j Die gijgeflaadig kraamt in Pallas School bejieden Op dat gij weten mogt der kruijden deugd en kragt: 'T nut der Genees- konfi bij den kenners hoog geagt; Het nut der Heel-konfl nooit met lof genoeg geprezen, En hoemen zjekie en wond van menfchen moet genezjn, Dit weet gij alles net mijn Heer en waarde vrtend: Onfang dan 't geen gij hebt met zoo veel eer verdiend, Neem aan de krans die nu Mmerva V komt geven, Maakjlat de menfchen lang, bevrijd van ziekte, leven: Gaa voor met y ver op dit wel begonne Spoor, Sooblaafi de vlugge Faam uw lof de waereld door.

			PETRUS DE KOK.



			AAJSf VEN ZELVEK

		Een kunft diende ooit zoo zeer gepreezen Als die, welke ons geneezen kan. Waar in gij nu zijt onderweezen Van fchrandre MUNNIKS �n VALLAN, Die Uitrechts Hooge-School doen bloeijen M�t meerder luider dan voorheen,. Die door hunne yver aan zal groeijen En daag'lijks toeneemd ongemeen. Alleen't gedenken aan die Vaaders Verwekt d�n Leerelingen moed, Doet h�n ontroeren Hert �n Aaders, Door kunft gekoefterd �n gevoed. Gij, doordat voorbeeld aangedreeven ,. Stelde Uw vernuftig brein in't werk, Om teekens van Uw' deugd te geeven, Dit was alleen Uw oogemerk. Ontfangdan't loon voor U befchooren * Groot Voedfter-zoon van Hip^okraat Of uit Gdettm brein gebooren, Die U de kunft zoo w�l verftaat. Gij hebt t�r fch�rper proef gezeeten En zult n�g in h�t openbaar Aan yder Uw verftand doen weeten, Gelijk een braave Reedenaar. Dus krijgt ge 't loon, dat gij zijt waardig _r Voor U oewaard �n weggel egt, De Louwerier-krans is nu vaardig En word op uwe kruin gehegt- Hoe blij zal U Ter Goes ontfangen Om hulp te geeven voor de geen, Die naa uwe Artzenij verlangen. Vertoef dan niet, gaafchielijk he�n,- Ge~



		Gelijk een Esk?lanp na Roomen, Genees de kwaaien die'er zijn, Wanneer ge in uwe Stad gekoomen �en middel geeft, voor ziekte �n pijn; Volhard in kunft, dan zultge leeven T�t Roem �n Glorij van U z�lf, En Ueen eeuwige Eer-naam geeven, Diefteigren zal aan 't Star-gew�lf.

			H. VANDER MARK.